Pascal II (pape). Paschalis II, Gelasii II, Calixti II Epistolae et privilegia... accurante J.-P. Migne,.... 1854.

1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.

4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.

5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.

6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

 PATROLOGLE

CURSUS COMPLETUS
SiTE
BifiLIOTHECA DNIVERSALIS, INTEGRA, DNIFORMIS, GOMMODA, OECONOMICA,
JMNIUM S& PATRUM, DOGTOMM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICQRUM
QtJl
AB MVO APOSTOLICO AD INNOCENTII III TEMPORA
FLORDERDNT;
RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUMQVM EXSTiTERE MONUMENTORUM CATHOLI&E TRADITIONISPER DUODECIMPRIORA
ECCLESLE S^CULA,
JUXTAEDITIONES INTERSE CUMQUE
ACCURATISSIMASf;: NONNULLIS CODICIBUS MANUSCR.IPTIS COLLATAS,
PERQUAM DILIGENTER CASTIGATA;
DISSERTATIONIBUS,COMMENTARIlS LECTIONIBCSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILLIISTRATA ;
OMNIBUSOrERIBUS POSTAMPLISSIMAS EDITIONES QVJETRIBUSNOVISSIMIS S-ECULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA;
INDICIBUS
PARTICULARIBUS ANALYTICIS,SINGULOS SIVETOMOS, SIVEAUCTORES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;
CAPITULIS
INTRAirSUMTEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULISSINGULARUM PAGINARUM MARGINEM
SUPEBIOBEM DISTINGUENTIBUSSUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA;
OPERIBUSCUMDUBIIS TUMAPOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN OBDINE ADTRADITIONEM
ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;
DUOBUSINDICIBUS GENERALIBUSLOCUPI.ETATA : ALTERO SCILICET RERUM, QUOCONSULTO, QUIDQUID
UNUSQUISQUEPATRUM INQUODLIBET jTIIEMA SCRIPSERITUNOINTUITU CONSPICIATUR; ALTERO
SCRIPTURjE SACRiE, EX QUOLECTORI COMPERIRE SIT OB.VIUM QUINAM PATRES
-. ET JN QUIBUSOPEBUM SUORUM LOCISSINGULOS SINGULORUH LIBRORUM
SCBIPTURiE TEXTUS COMMENTATI SINT.
EDITIOACCURATISSIMA,
CETERISQUE OMNIBUS FACILEANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR '. CIIARACTERUM NITIDITAI
ClURTyEQUALITAS, 1NTEGRITASTEXTUS,PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUMVARIETA8
TUMNUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE INTOTOOPERIS DECURSU CONSTANTER
SIMILIS,PRETIIEXIGCITAS,PR^SERTIMQUE.ISTA COLLECTIOiUNA, METHODICA ET CIlRONOLOGICA„«»"<*S.
SEXCENTORCM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE IIACTENUS IIIC ILLIC SPARSORUM, f v(p%
PRIMUM AUTEMIN NOSTRABIBLIOTIIECA, EX OPERIBUS AD OMNES jETATES , I ^ {Tsf%£%
LOCOS,LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM. / /f^\\Sc\
SERIES SECUNDA, Llf*As£\.
IN QUA PRODEUNTPATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESLELATIIM:M_Ji- ~£ \d& •
A GREGOUIO MAGNOAD INNOCENTIUMIII. "~J\ &?. f
Slccuranie %*?$. SJligne, \&\\ m"*"''rt"'
BIBLIOTHBCA CI. E HI' O W^KSBUFaB , \WA\:><2P 33 I
siv* ,?'%'","' \ \. \xCr/f^/'
CURSUDM COMPLETORUM IN SINGDLOS SCIENTJ.EECCLESIASTICiE RAMOSEDITORKlv...K U£g?y/

PiXr^OPTk BINA EDITIONETYPIS MANDATA EST, AUA NEMPE LATINA/ALIAGRJECO-LATINlT—

VENEUNTMILLEFRANCISDOCENTAVOLDMINA EDITIONISLATIN2E; OCTINGENTIS
ET
—
MILLETRECENTAGR^ECO-LATINJE. MERELATINADNIVERSOS ADCTORESTDMOCCIDENTALES,TDM
ORIENTALESEQDIDEMAMPLECTITDR ; HI ADTEM,IN EA, SOLAVERSIONELATINADONANTDR

PATROLOGLE TOMUS CLXIII.

PASCHALIS II, GELASIUS II, CALIXTUS II, ROMANI PONTIFICES CONON S. R. E. CARD. RA-
DULFUS REM., RADULFUS CANTUAR., ARCHIEPISCOPI GUILLELMUSDE CAMPELLISCATAL.,
THEOGERUSMETEN., ERNULFUS ROFF., MARBODUSREDON. EPISCOPI PLACIDUS INCERTJ5
SEDIS EPISC. ARNALDUS S. PETR. VIVI SENON. ABB. PONTIUS ABB. S. RUFI. GREGORIUS
PRESB. ROM PETRUS DE HONESTIS CLER. RAVEN. IIUGO DE SANCTA MARIA FLORIAC,
MON.LAURENTIUSVERON. THEOBALDUSSTAMP. LAMBERTUSAUDOMAR.HUGODE CLERUS,
IOANNES CONSTANT. ANONYMUSMETEN.

EXCUDEBATUR ET VENIT APDD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN VIADICTAD-AMVOISE,PROPE PORTAMLUTETIJE PARISIORUMVULGOVENFER NOMINATAM,
SEU PETIT-MONTROUGE.
18Si
 S.ECUJLUM XII

PASCHALIS II

CALIXTIII
GELASIIII,

ROMANOEUM P0NT1FI€UM

EPISTOL JE ET PRI VILE&IJL

AOCEDUNT

CONONIS S. R. E. CARDINALIS, RADULFI REMENSIS, RADULFl CANT-UARIENSIS,ARCHIEFI-

SCOPORUM; GUILLELMI DE CAMPELLIS CATALAUNENSIS,"THEOGERI METENSIS, ERNULFI
ROFFENSIS, MARBODI REDONENSIS EPISCOPORUM; PLACIDI INCERTiE SEDIS EPISCOPI;
ARNALDI S. PETRI VIVI SENONENSIS ABBATIS, PONTII ABBATIS S. RUFI, GREGORII PRES-
BYTERI ROMANI, PETRI DErllONESTIS CLERICLRAVENNATIS,:HUGONIS:DESANGTAMARIA
FLORIACENSIS MONACHI, LAURENTII VERONENSIS, THEOBALDl STAMPENSIS, LAMBERTI
AUDOMARENSIS,HUGONIS DE CLERIIS, JOANMS CONSTANTIENSIS, ANONYMlMETENSIS

OPUSCULA, DIPLOMATA, EPISTOLJE

ACCURANTE J.-P. MIGNE

BIBlIOTHEC^.CLjERIJP.WfyE^ilt''
SIVE ...;.... ....... •
CURSUUMCOMPLETORUMIN SINGULOSSCIENTIJEECCLESIASTIC^KAMOSBPITORB

TOMUS UNICUS

VENIT 8 FRANCISGALLICI»

EXCUDEBATUR ET VENIT APJCD J.-P. MIGNE EDITORJ|M : ,

IN VIA DICTA0'AMBOISE,PROPE PORTAMLUTETI^E PARISIORUMVULGOVENFER NOMINATAM
SED PETIT-MONTROUGE
1854
 ELENGHUS

AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOG TOMO CLXHI CONTINENTUR.

PASCHALIS II PONTIFEX ROMANUS.

Epistolse et privilegia.
"' ' 'Col. 51
;r\ GELASIUS II PONTIFEX ROMANUSi
Epistolse e't privilegia. 487
\. LAURENTIUS VERONENSISi
De bello Balearico. 513
ANONYMUS.
Gesta episcoporum Metensium. 875
PLACIDUS INCERTJE SEDIS EPISCOPUS,
Liber de honpre Ecclesise. 623
PETRUS DE HONESTIS CLERICUS RAVENNASi
Regula clericoriinii 691
GREGORIUS PRESBYTER-RGMANUS.
Collectio canonunii 751
THEOBALDUS STAMPENSIS.
Epistolse. 759
THEOGERUS.METENSIS
v EPISCOPUS.
Musica theogeri. 777
HUGO DE SANCTA MARIAFLORIACENSIS MONAGHUS;
Hisloria ecclesiaslica. 805
Liber qni modernorum regiim Frahcoriim cohtinet actus.
De regia potestate et sacerdotali dignitale. ' §75
959
Epistola ad Ivonem Carnotehsem. 973
Vita Sacerdotis episcopi Lemovicensis. 975
LAMBERTUS AUDOMARENSIS.
Liber floridus. — Notitia et Excerpta. . 1005
HUGO DE CLERIIS.
Lommenlarius de Majoratu et Senescalcia Francise; 1053
GUILLELMUS DE CAMPELLIS CATALAUNENSISEPISCOPUS.
De Sacramento allaris. 1059
Charlse. 1059
OPUSCULA DUBIA.
De origine animse. 1043
Dialogus inler Christianum el Judanim de fide Catholica. 1045
CALIXTUS II PONTIFEX ROMANUS.
Epislolse et privilegia. 1095
RADULFUS REMENSIS ARCHIEPISCOPUS.
Epistola; et diplomata. 1415
CONON S. R. E. CARDINALIS.
Epistolee. 1451
ERNULFUS ROFFENSIS EPISCOPUS.
Collectanea de rebus EcclesiaeRoffensis. . . . ' U4I
Tomellus vel Epistola de incestis conjugiis. 1457
ARNALDUS S. PETRI YIVl SENONENSIS ABBAS.
Epistolse. l&~'3
PONTIUS ABBAS S. RUFI.
Epistola ad Calmosiacensem abbatem. 1^77
JOANNES CONSTANTIENSIS.
Prsefatio in librum De computo.
MARBODUSREDONENSIS EPISCOPUS.
(Vide Palrologiai, tom. CLXXI.)
RADULFUS CANTUARIENSIS ARCHIEPISCOPUS.
Epistola ad £ai'utum II papam. 15il

Ex lypis MIGN6, au Petit-Montrougc.

 A?(NpD0MINI
5ICXVHI

P^SCHALIS II

""•
;";-:.;"' PONTIFEX^OMANUS.

NOTITIA EX BULLARIO-

'{Tom. Ii; pag. IH)

Paschalis II, natione Tuscus, patria Bledohus, A bus infelicibus. « Post mortem Guiberti duo stalim
antea Rainerius seu Ragingerius, monachus Clunia- deiiguntur papse (ait Paadulphus Pisanus) alter post
censis et aiibas monasterii Sanctorum Laurentii et alleruni et unus quideni ebdem, alter veropostcv
Stephani extra muros, presbyter cardinalis lituli S. eleclionis suee diem a fidelibus captiis, qui Aiberlus
Clementis, electus est in Ronianum pontificem die vbcabatur, apud S; Laurentium retrudi; et qui
15 Augusti 1099 aeposlridieiiujus dieiconsecratus. Theodoricus, apud -S. Trinilatem in Cava eremeli-
Sedit in pontificatu annos viii, mehses v, dieS vn cam vitam addisceie., Patrum judicio aajudieai.i
(1), imperahtibus in Oriente Alexio Comnehg,..in. sunt; Eligitur et tertius Maginulphus nomine (qui
Pccidente.duobj&.JHenrieisdlleVIYrObiit die 21 archipresbyter antea fuerat, et Silvestri IV nomen
(2) "Januarii, annp Domini 1118, et sepullus est in accepit). Hic quia necromantise fabulis simplicem
i«triarchio Lateranensi. Yacavit sedes dies in (3). populum, illos maxime, qui cohsciehlia scelerum,
Schisma vicesimum q)iartum in Ecclesid triplex. vel ambitu futuri' successus ad eum refugium fece-
... Primo, yel altero a Pasehalis PP. eSectione anno, rant, allicuerat, gravein in Ecclesiam, calcem im-
Guibertus ahlipapa, quem Clementeni lertium appel- pressit. Sed dumauguriis fisus, pontificium adipisci
latuja diximus, de locoadlocum fugiehs, tandem nititur, quod ex diabolo"dari noii potuit, divinis
infelix cum fuga diem clausit extremum. At non " destitutusauxiliismerito amisit; et sacerdolium quod
proinde restituta Ecclesiae tranquillitas. Henrici sine Deo arripuit, tenere non licuit misero : aniisit
onini (III) opera (ait Baronius) tres post Guibertum et ui-bem, ut exsul gravi inopia miseriisque affli -
suiit subrpgati sibi iiivicem succedenies pseudopon- ctus (coiTOSa ut aiunt, lingua) vitam cuni crimine
tifices,.Aibertus, Theodoricus et Magihulphus, are- iiniret. s
seentibus suo ipsorum ortu nialedictionis palmiti-

(1) Siclegitur in quario ex Critie. Baron. prse-
fixis calalogis, in sexto. legilur dies rx, inclusis
extremis, inseptimo dies yiii, inclusa obitus die; in
octavo mensesvi, scriptoris incuria, dies VH.
(2) Barohius Paschalis PP. obilum refert ad diem
18mensis hujus, ejusque pontificatus dies iv tan-
tum addit supra annos xyni, mens. v, Pandulphi
Pisani innixus auctoritate, qui Paschalem aarnls
debitum solvisse scribit xv Kalendas Februarii :
sed cum auctore Pandulpho eodem sedes vacaverit
diebiis Iribus, Gelasiiis vero successor eleclus fuerit
die 25 Januarii, prout ostendemus, legendum vide-
tur XIIKalendas Februarii.
(5) Proiit habel octavus ex laudalis Catalogis.

NOTITIA EX CONCILIIS.

(MANSItom. XX, pag. 977.)

. Paschalisyin Tuscia, patre Crescentio et malre C monasterii Sanctorum Stephani et LBurentii, consi-
Alsatia natus, antea Raineriu.s appellatus, ex abbate lio et hortalu prsedecessoris sui Urbani, commuhi
"
PATUOL,CLXlli. ," "l
 {' PASCHALIS II PAP/E 12
totius cleri populique applauSiij invilus pontiflcatum A
/ lunv apud fiihgam cepisset, in carcerem detruslssei,
adeptasest anno Domini 1099, ipsis Idibus Augusti,, et ad resignandum imperium bmniaque ejusdem
Henrico quarto et quinto imperatoribus. Sedit, prontt ornamenta eumdem induxisset, alque inde Colo-
alicui religioso in schedula, partim pura partim sca- niam Coloniaque obsessa Leodium, ubi post scri-
brosa, auctore Dodechino, revelatum erat, annosi ptas lilleras de injuria sibi illata, et appellatib-
•ctodecinr, menses quinque et dics hovem. Subi nem ad sedem apostolicam interpositam, repenli»
flugone abbale Cluniaceiisis monasterii yitam mo- na morle obiit, fugasset, ac denique hortatu pa-
naslicam excoluit, et a Gregorio VII cardinalis pre^ pse, defuncti et excommunicati. cadaver exhuma-
. sbyter tituli Sancii Clemenlis creatus fuiu Initio tum quinque annis iiisepultum reliquisset, anno
pontificatus, obiit Romsein arce Sancli Angcli Gui- Douiini 1110, Romam petiit, lum ut a Paschali im-
berlus antipapa, Clemens lertius nominatus, qui peraloriain corbnam more majorum acciperet,
per aiinos viginli et unum perniciosissimo schi- lum etiam ul jura sua, quse in concilio Trccen-
smate Ecclesiam sub tribus pontificibus anteces- si imminuta conquerebatur, vindicarct. Cumque
•soribus inquietarat. Sepullus est Ravennaj, ubi Sutrium pe.rvenisset ( inquit Joannes Tusculanus
:post quinque-annoscadaver illius exhumatum , in liujus lemporis episcopus in cpistola ad Ricliardum
«ineres redactum -fiiit auctoritatc concilii Mogun- "E Albanum pohtificcm, qua>.exslat apud Papirium
tini, quo decretum fuerat ut episcopi, Henricianaj Massonum) legatos quosdam Romam direxit, qui
hsereseos propugnatores, sedibus suis deponeren- jurejurandb firmaverunt domni papa; Paschalis le-
tur, si vivereiil; sepulcris exlraherentur et con- gatos secure ducere, ac reducere et regeoi ipsum sa-
cremarenlur, si morlui essent. Defuneto pseudo- cramento firmare, omnem Eeclcsiavum iiiveslilu-
pontifice Clemente tertio contra Pasclialem a schi- ram penitus abdicare, obsides clii.ni dare, ne ad
smaticis caidinalibus brevi lempore tres anlipapse hoc flagitium iterum redirct, et res ecclesiaslicas
ct pseudopontifices, Albertus Atellanus, Theodo- et regalia ac bcatiPetri patrimonia libera cl quie-
ricus Romanus, et Silvester quarlus, sedi apo- ta omnino dimittere, obsides etiam dare pro so-
slolicae successive obtruduhtur. Primum, dum ad curitate, cum ad coronandum cum ad Bcati Petri
Urhem vexandam iucaute acccderet, milites Pa- basilicam exiret. Poslea ex parte ccclesice a laicis
schalis intercepeiunl, et post quatuor menses sedis vij-isfirmalum est, si ista qua; promissa sunt jam
sii83, ponlificatu abdicatum, in monasterium Sancf.i dictus rex observaret, quod doninus nosler cum
Laurentii relegarunt. Secuhdus per Campaniam benigne "susciperet, etei diadoma regniimponerct,
incaulius vagans a praesidio ponlificio captus , _ ct covonatus, si vellet, urbem inlraret. Pro trans
schjsma Guibertinum abjuravit, ingressusque mo- ilu etiam ponlis obsides accepit, pro qiiibus sa-
isasierium Sanciaj Trinilatis, vilam ibidem solila- cramentum exhibuit, quod in ipsp die Doniinicoj
riam peregit, dum sedem aposlolicam tribus men- si pontem transiret, eos ;in liberam nostroruiu ro-
sibus violenter et tyrannice invasisset. Tertium stitueret poteslatem. His igilur omnibiis saera-
'omninus bonis cxutum, ideoque magno animi do- mentis ex parle peractis, et obsidibus datis, cum
!ore languenlem, citissime sustulil e medioDeus ad coroiianduni euni ad ecclesiam Beati Peti-i papa
oplimus, afque ita dein sanclam Ecclesiam diulur- cxiret, postpositis sacrameniis et obsidibus, eiirii
r,o schismale lurbalam pace ct concordia dona- in ipsa ecclesia cum episcopis et cardinalibus et
vit. Philippuri Fraucorum regem, pellicem subin- multis Romahis violenter cepit, et in captionc ar-
troductam dimiltere nolentem, eoncilii Pielavien- ctissima 'detinuit. Roniani vero post alterani diem
sis decrcto excomiuunicari mandavil, eoque mo- collecti, iu hostes Ecclesise impelum facienies, de
do ad pocnitentiam eumdeih absolutioneinque pe- porticu fugere compulerunt, inlerfeclis niultis dc -
tendam induxit. Ecclesiarum inveslituras a regibus suis, et perditis equis, lentoriis, pecuniis ct infi-
diversorum regnorum in Anglia, Francia et Ger- nita supelleclile. Post liaecomncs iinanimes conlra
mania usurpalas, per sanctum Ansclnmm, trienna- j) D oum juraverunt uno animo, una volunlate pugna-
li exsilio propterea relegatum, lvoneni aliosque re. Recenliores scriburit, nescio quo aiictpie, luin
strenuos ecclesiasticje liberlalis et immunitatis de- dcmum perfidiam illam imperiatorem peregisse;
Eensores, et contra utrumqiie Henricum IV ct V quando pontifex electionem eorum episcoporuni,
patrem et filium saerilegii iiseredem, usque ad sui quos anle imperator elegerat, rogatus conlinnare
.mcarcerationem acerrime propugnavit. Nam.Hen- nollet. Abbatl Urspergensi ejusque sectaloribiis
i icum impcj-alorem -tertium, et .quartum ejus np- scriptoribus .quanta fides in his enarrandis adhi-
minis Germaniae regem palrem, propter Simonia- beri debest, supra cnarrayi. Papa aliquandiu" ca-
eam labem aliaque crimina, de quibus infra in plo, induit Viterbiensis, el detenlo, imperator a
concilio Laleranensi, excommunicavit, regni et civibus revocatur, et episcoporum invesliluras, id
imperiij insignibus et ornamentis privavit. Sub- estannulumet baculum, a papa recipiens, ipsum
rogatus est palri communi procerum consensu fi- papam et cives Romanos muneribus reconcilia-
iius Henricus, ejus nominis rex Germanisequintus., re curavit,eta papa coronatus, favorem et nomen
Romanb ponlifici et Ecclesise Dei seque infeslus. imperiale sortilur anno ab Ihcarnalione Doniiiii
Main cum juslo Dei judicio patrem .excommunica- millesimo «eutesimo Undecinio, anho verp regiii
13 VITA. 14
ejus, exquo pater regalia sibi resignavera,, sexto. A tum, lanquam privilegium veriia Godefridi Yiter-
Sigebertus fautor schismaticorum imperatorum ad- biensis.sunt) improbavit. Epistola, quam ex syno-
dit quod in celebralione missse pontifex imperatori do trarismisit ad imperalorem Paschalis, exstat
adpacem confirmandam corpus Domini tradide- apud Dodechinum in appendice Mariani Scoti,
rit, eique ista dixerit: < Domine imperator, hoc eamque infra cusam cum pluribus hac de re aliis
corpus Domini natum ex Maria virgine, passum invenies. Super impedimento consanguinilatis in
in cruce pro nobis, (sicut sancta et apostolica te- matrimonio quod contractum est inter Boleslaum
net Ecclesia) damus libi in confirmationem verje Poloniae ducem et filiam Russiae regis, nomine Sbi-
pacis inter me et te. » Bmc Sigeberlus. slavam, in quarlo consanguinilatis gradu eidem
His ita transaclis imperator voli compos factus conjunctam dispensavit.
rediit in Germaniam; Paschalis vero synodo epi- Obiit Paschalis papa anno Domini 1118, xv Ka-
scoporum postea apud Lateranum celebrata, pri- lendas Februarii, cum sedisset annos XVIII,menses
yilegium de investiluris conferendis supra recensi- quinque, et dies qualuor; sepultus esl in basilica
tum, ab imperalore minis. et terroribus extor- Laleranensi.

VITA PASCHALIS II PAPiE

AUCTORE PETRO PISANO. -

in ProDyieo aa Acta Sanctorum Man, pag. 514-)

{BOLLAND.,

MONITUM.
Hermanni Contracti continuator, finiens cum primo hujus pontificis anno, prsecedenli quo creatus est,
sicscribit: i Romaevenerabilis papa Urbanus, hujus nominis secundus, postquam sedem Romanam xt
annos, menses v gubernavit, post multas tribulationes.tandein iv Kal. Augusti de hac luce migravit. Post
cujus obitum dominus Paschalis, qui et Regingerus, in ordine CLXIIpapa, ordinatur; et hoe ex divina re-
velatione factum ubique divulgabatur. Ordinatus est autem a clero et populo, post decessum sui prsede-
cessoris die 16 et Nativitalem Domini Romsecum magna pace celebravit. » Dicitur autem hie pontifex pro-
vincice Flaminioi, quatenus Tuscia Suburbicaria, in qua procul dubio Bleda est, antiquis Blera, xxiv P.
M. Roma distans, ad sinistram viseF)aminia3jacet. Historiam ejus, quamvis prblixam, ut a coajvo auciore
P. scripta exstat in ms. nostro legere placeat. Ordericus Vitalis ait« quod de Valle Brutiorum monachus
fuit. >Fuisse monachum, mox conslabit ex Vita: Brutios, vetuslum Caiabrise populum novi; Vallem
Brutiorum in Tuscia nullain hactenus reperi: monasterium esse, clarius idem indicat cum ait lib. x:
« Defuncto Urbano papa Reinerius, Vallis Brutiorum monachus in Paschalem papam elecius est, et die
16 a transitu praedecessbrjs i,'id est a die 29 Julii, t canoniee consecratus est, » quod cum dictis et
dicendis optime congruit. eademque postea in progressu ejusdem libri ante medium idem Vilalis con-
lirmat.
Auetorem Vitie, cujus nomen initiali duntaxat litterse P. scriptum invenimus, Petrum vocat Baronius:
et est verisimile fuisse Petrum Pisanum, quemiCiacconius appellat papw scripiorem ;Jpro cujus reconcilia-
.lione eo quod Anacleto antipapse contra Innocentium papam adhseserit schismaticus, laborandum S. Ber-
nardo fui.t. Hic Pisanus, uti dixi, de Pisanorum gestis scribere proposuerit, postea quidem presbyter, tunc
autem cardinalis diaconus ; cum forte necdum ciericus esset Paridulfus, a cujus stylo, multum alias diffe-
renli, habebimus duorum sequentium pontificum Vitas. Differt autem in hoc etiam a jam meroorato Petro
Pisano (cum quoalioqui habet initialem nominis litteram P. communem) etiam patria, siauidem hanc
canidem vero simliiter liabuit cum suo avunculo Hugone de Alalro.
. Quod bullas hujus pontificis attinet, Doubletus in Hisloria Sandionysiana, pag.' 475, primum Pascha-
lem fuisse ait, qui plumbeis bullis, solo pontificis nomine antea notari solitis in parte adversa imprimi fe-
cerit SS. Petri et Pauli eapita, cum media inter utrumque cruce, sicut originaliter videre est apud Slabillo-
nem pag. Ul. Quod tamen non statim secuti sunt posteri, cum Dominicus Raynaldus, bibliothecae Vati-
cana? custos, apud Cangium in Glossario, similia curiose scrutatus, neget se taliler signatas bullas anti-
quiores vidisse Adriano IV, qui primum anno 1154 sedere ccepit. Cur vero in iisdem bullis imago Petri
sinistram, Pauli dextram partem occupet, pluribus disserit Leo Allatius lib. i De consensu utriusque Ec-
clesia, cap. 6.

INCIPIT VITA.

I. Hio puer monachus faclus [Cluniaci], philoso- B setatis anno Rbittam venit. Quem et monastici ordi-
pliantium artibus eruditus, pro monasterii sui cau- nis sui gravitas, et morum honestas, et solertis. in-
•lsagendis, ab abbaie sibi injunctis, vicesimbsuse genii circa commissum prudentia, domino Grego-=
jg PASCIIALIS 11PAP-iE. ) 16
i'i:i, qui summi pontificatus nioiiarchiam calholica A \ sedens vel transiens, oleetionis modnni implevit,
soliditate tunc regebat, notum fecit; et vidit eum, et die allero, mensis sextH xiv die primo (6) conse-
"-
expertus est, placuit, retiiiuil certis leniporibus, ih crandus in pontificem.
lemplo S. Clementis in Urbe presbyterum conse- 4. Consecraturi pontifieem ponlifices, cum fre-
cravit. Quahla huic postmoduro bona successerint, quenlia populi plebisque basilicam B. Petri adeunt,
in sequentibus audielis. quorum nomina sunt, Oddo Ostiensis, Mauritius
2. Domino Urbano papa magnanimo defunclo, Portuensis, Galterius Albanensis, Bozo Lavicanus,
ecclesia quse orat in Urbe paslorem sibi dari expe- Milo Praenestinus, Otto Nepesinus; et inter missa-
'tiit. Ob hoc Patres cardinales, episcopi, diaconi, ruin solemnia, loco et termino quo d-ecuit, hianum
primoresque Urbis, primiscrinii et scribae regiona- sibi imponunt. Primus in consecratione Oddo
rii, in ecclcsia S. Ciementis convehiunt. Hic cum de Ostiensis, qui ad hoc utitur pallio, et benedixit el
mullis agitui, subito de lioe commodius plaeuit. linivit eum chrismate. Catholice igitur a catholicis
Quod compertum viro bono displicuil, volensque ct orthodoxis episcopis in pontificem consecralus,
vitare fugil, latuitque. Sed iion diu potuit invisus translato in se pallio, expletisque qtiae restabant
liumano latere consilio, quem in multorum saiutem missarum solemniis, cum plenitudine laudum, cum
divini numinis gratia revelare disposuit. Invenitur, B ingenti applausu pppuli plebisque, cum alacritaUJ
liahilur in eonvenlum , et convenitur, de fuga Pairum ac devolione, dominus Paschalis papa II
arguilur a Palribus.. c Fugere, inquit ille, me magis coronatus in Urbem rediit (7).
oportuit, Patres, quam inaequalis sarcina3 pondus 5. Duiii li32cRomse agerenlur A.nertus episcopus
immoderala animi praesumplione subire; nec dece- Aletrinus quidquid affuturum esset per oraculum
bat me sacerdotem illius honoris cingulo accihgere, vidit. Religioso cullu quaedam persona sibi appa-
cujus oneris vinculo involutus succumberem. > ruit, quse interroganti quis domino Urbano suceede-
v.Non sic, aiunt Palres, non sic facias oporlet, sed rel, respondit: « Ilainerius.— Utquid? i inquit.
illuc lua se debet cohibere intentio quo divini intui- t Propter fidem et constaiitiani, ait ille, elegit eum
tus cognoveris se inligere sapientiam. Ecce te in Dominus. » Et iterum : « Putasne, inquit ille, vi-
pastorem sibi elegil dari populus Urbis , le eligit vet ? — Vivet, ait, sedebitque (et ostendit id scri-
clerus, le collaudant Patres, denique in te solo lo- ptum) quater quaterni ternique. i Episcopus, sci-
tius Ecclesiae quievit examinatio. Divinitus isla pro- jjurus
i rem, Romam venit: quem ut vidil inthrpni-
veniu.nl, divinitus hic congregali in nomine Dbmini, zatum el papam : « Quod vidi, iuquit, Deo gratias,
le ad summi pontificalus apicem et eligimus et video, et tu quanlum vives, videas; i Etr ait :
confirmamus. > . C Quater quaterni terhique. Hbc nunjerp decemet
C'i
\ 5. Sic eo diu renitente a primiscriniis et scribis novem annorum tempus exprimitur, nam cuia tpt
regionariis mutato nomine ter acclamatum est, re- dies, hebdomades, et menses eo supei-stite jani
sponsuinque : «Paschalem papam S. Petrus elegil.» traiisieriiit, vilam ejus ad tptidem anrios perduci per
Iiis aliisque laudibus solemniter peraclis, chiamide Dei gratiam exspectamus. » Rbbur autem et sucees-
cpccinea induitur aPatribus (4) et tiara capiti ejus sus ejus in his quae Dei. siint hominumque,; niulti-
imposita, comitante lurba cum canlu Lateranum plicabatur atque crescebat devotlpne soienini, spe
vectus, anlc eam portam quae est ab au.slrali plaga ipeliori, gratia certa. £uricta prospera, eun^ta sa-
ad basilicam Salvaloris, quam Gonstantinianam di- lubria in Urbe inveniebantur;. quies pro tumultu,
cunt, adducilur: equo descendil, localurque in sede pax pro bellb, pro seditiohibus ebhcordiae gratae
quaeibidem est. Deinde in palriarcliale ascendentes indissociabilcsque connectebantur. Omnes gau-
palatium, ad cluascurules devenit. Hic balteo suc- debant, et ccelitus euiniadvenisse clama))ant,|et me-
cingitur, cum septem ex eo pehdenlibus clavibus et rito domihari dicebant debere^ qui: statum i Urbis,
septem sigillis, ex quo sciat se secundum septifor- niores hominum, copias egestatesque cpgnbyerit.
mcm Spivitus sancti graliam sanclarum Ecclesia- Is multorum hominum; salull publice privaiimque
rum, qUibus Deo auclore prseesl, regimini, in clau- providere coepit; omnibus efaf amabilis, ab omhi-
dendo aperiendoque , tantam rationem providere • bus diligebatur, ui tantp affectu in pohtificio quis-
dcbere quanla solemiiilate id qubdiiitenditur bpera- que sibi applauderet, quahta familiaritate in sacer^
tur. Et locatus in ulrisque wu'ulibus (5) data sibi dotio cuique fuerat coirjunolus.
ferula in manu, per caetera palalii loca, solis poiiti- 6. Jamque instabant' causa?, multiplicabantur
licibus Rohiaiiis destinlita, solus'jam dbminus, vel consilia/derisioribus turbis hinc indeplebs pppulus-

(4) Nempe violaceus sive caeruleus color tunc ad- nielius, juverit legere eruditum Valerii LhimentelH
hur solum cernebatur in habilu cardinalium : uti commeiitarium De honore bisellii Romanis usur-
cx vetustis monasterii sui Casinensis .picluris docet palo. -.
iingelus de Nuce, in notis ad Leonis ClironiGonlib. (6) id est Dominico.
iii, cap. 66, uhi Desiderius electusin ponlilicem, ' (7) A basilica scilicet Vaticana S. Pelri: qusequia
cappam rubeam inducere consensit'-.::a'lque hsecest cum lotaLeonina Givitate trails Tiberim inEtruria
quae hic chlamys coccinea dicitur. , r..-....' est, ne nunc quidem Urbi aceensetur, sed ad eam
(5) Sedes eburiieas csse explicatidhis. cdusa addi- ex burgo S. Petri ituri, dicunt se ire Romam, uti
tur in ms. Vatieano, quanmi iit usuih iiitelligas saspe ipsemet audivi.
17 1 VITA. 13
que ad eum confluere coepit, ih aurem loqui, nova A et sacerdotium, quod sine Deo anipuit, tenere uon
afferrc nunc certa, certiora undique nuntiave. Pio- licuit misero : amisit et urbem, ut exsul gravi ino
videndum sibi nunc quisque commodius eoepit exi- pia miseriisque afflictus (corrosa, utaiunt, lingua)
stimare. Turpe sibi nunc merito videri debere dice- vitam cum carne [an crimine?] finiret. Sic uno,
bant haeresiareham Guibertum, ab Ecclesia loties in altero, et tertio impiae sedi cedentibus, deficienli-
capite damnatum, gloriosss memoriae domino Gre- busque, confessis haeresim suam ; quae pie piacerat
gorio, Urbano magnanimo et Victori religioso, pra> (universis Ecclesia) in uno, qui eratdominus Pa-
decessoribus suis, mirae virlutis ponlificibus, diu schalis papa , convaluit quievitque.
acriterque adversarium, machihari, atque pati eum 8. Eo tempore dominus papa eivitatem Castella-
se non posse clamabant omnes. Et Patres : « Si pe- nam per suos aggressus, locum satis natura muni-
cunioe,inquiunt, desunt, auro argentoque subvenie- tum, nuta Dei auxilioque in virtute obtinuit': parum
mus. i Dumque hujus deposilio acriter urgerelur post oblinuit et Beneventum. His diebus Petrus de
uiriiique, legati Rogerii cpmitis in Urbem veniunt, Columna Cavas, oppidum de jure B. Petri, invase-
curiam intrant, et more domini ex parte comitis rat; sed dum aliena conlumaciter retinere nititur,
ofticiosissime papam salulant; inclinatique ad pedes turpiler amisit el propria. Egressus Urbe dominus
ejus posuerunt auri uncias mille. Id lam devote 1*papa Cavas recipit: Columna et Zagarolum, oppida
susceptum est quani opportune mandatum. His au- juris illius, sapienter expugnata, prudenter sunt
xiliis ad expugnandum praedictum haeresiarcham ,de capta. Aiunt et prodigia liis annis fuisse. Mare locis
superioribus collatis, audaciam adeptus dominus quibusdam passibus viginti plussolilb littus occu-
pontifex. t Operari, inquit, jam, Dep gratias, magis passe, quibusdam passibus plus minus'centum in
quam consiliari ppssumus. Albae erat Guibertus, altum tumuisse : coelum, papilionis in modum, zo-
dedit operam, expulit eum ab Alba. Defectio Albae nis rubeis subrubeisque a superiori ad inferius
e.tterminavit eum ab Urbe, suosque obstitit homo insignitum apparuisse : iris totum fere id compre-
dum poluit, praevaluit Deus cum voluit. Miser Gui- hendit.
bertus, jam non papa, quin nunquam papa, dimissa 9. In meridie per dies xxix comela apparuit,iiiii
Urbe, nec adhuc securus, in castellum se prori- rae poteiitiaelongitudihisque, utquod superesset coiii
puit (8) : et.hic minus [tutus], et merito. Nam dum quartam parlem occuparet, et anle occasum solis
superbePeuih,quem ih servis suis offenderat, fugere cuai sole appareret. Sed et adhuc fumigat scelera
nititur, infelix subita' morte praeventus, diabolum, torum JEtna, Paschalicis superata yirtutibus: fia-
Ciii contumaciter seryivit, invenit. Ti-ansitus, imo toaue frequentius interius aestuat, quanto solidius
mortis illius diem seire existimo indignum fore exterius compilatur : quoniam Corsorum [vici], vi-
mortalibus, ejusque memoriam in terris scribere, delicet Stephani et filiorum et fratrum ejus jam per
cujus nomen Deus in ccelis de libro vitse delevit. dominum papam Paschalem omnes destructi erant.
Haeresiarcha fuit: hic sibi sit titulus. » Qui Stephanus nimis in ira exarsit, ecclesiam B.
7. Divhio igituf judicio de medio sublato Guiber- Pauli cum omnibus bbnis appvehendit, omnesque
to, et Ravennas superbia cecidit, et Romana respi- reos sibi consociabat, sicque civitatem coniundebat:
ravit Ecclesia, nec tamen incentori malorum diabo- nihil in Urbe tulum, nihil extra securum, fasque
lo defuit materia, qua et unitatem divideretet tur- nefasque simul. His stimulis primores curiaj insti-
baret Ecclesiain. Duo stali.m eliguntuf "papae,alter gati, ecclesiam B. Pauli et oppidum quod Stepha-
post alterum. Et unus quidem eodem, alter vero post nus occupabat, clavibus Ulyssice expressis ih ceram
centesimum quintum electionis sua»,diem a fidelibus et ad earum exemplar de ferrp confeclis, noctu
captus; qui Albertus vocabatur, apud S. Laurentium disposilis insidiis, caute aggrediuntur : dumque illi
retrudi; et qui Theodericus, apud Sanctam Trini- iiiterius negiigunt quod exterius timent; nostri ex-
tatem i.n Caya eremiticam vitam addiscere, Patrum terius fingunt quod interius maehinantui'; capta
judicio adjudicati sunt; sicque dejecit eos Dominus 2 turri, patentibus porlis, copiis introduclis, sentiunt
dum alleyarentur (Psal. LXXII,18). Eligitur et ter- subito quod non suspicabantur. Utrinque pugnatum
lius, Maginulfus nomine. Hic, quia necromantiae fa- esl acriter : illis interior turris et ardua porticus
bulis simplicem populum, illos maxime qui con- servabat vires, illis facilis ingressus et cerla auxilia
scientia scelerum vel ambitu fuluri suecessus ad augebant audaciam, Mane dominus papa eum ple-
enm refugium feeerant, allicuerat, gravem in Eccle- nitudine civium oppidum aggressus, cepit quoque;
siam calcem impressit. Sed dum auguriis fisus, el Stephanum sacrilegum ejecit: queni, quia mo-
pontilicium adipisci nititur ; quod ex diabolo dari nachus videbatur, illaesum abire dimisit
non potuit, divinis destilutus auxiliis merito amisit, 10. Hostibus Ecclesiaesic exterritis, et Ui'be se-

(8) Nomen credo potuit de industria reticuisse
auctorem, quam illud socordi librario excidis&e:
quamvis aulem varia agri suburbicarii nominentur
castella, ac nominatim haud procul Alba castellum
Gandulfi, pontificiae rusticationi nescio quam pri-
dem dedicatum, nuperque ab Alexandro VII ihira.
venustate restauratum exornatumque; propendet
tamen conjectura ad casteUiim Romanum, situm
inter Albam el Ostiam, quod inde versus mare.pro-
pinquior pateret fuga. Fuit tanien hic, ubicunquo
sito loco < minus tutus. »
 19 PASCHALIS II PAF,£ 20
data ex parte, eo anno dominus papa in Tusciam A luto donativo, quod haeredilariis mililibus debeba-
apud Florentiam concilium celebravit : in quo cum lur, Romam venit. Quos hic hostes, quos fideles
cpiscopo Ioci de Antichristo, quia eum natum dice- sociosque invenit, plene cognosei non potuit:dum
bat, satis dlsputatuni est : sed ob frequentiam po- vero cum suis consedere coepit, omues B. Petri.pos-
puli, qui ob rei novilatem audiendam hinc inde con- sessiones recepit: inter quas cum magno labore et
fertim lumulatimque confluxerat, nec concilium multa nece hominum Tiburtinum suscepit. Parum
finem, nec disputatio deliberationem habuit. In Lon- posl Capitolium. ascendit; « Hic, inquit, Montalloet
gobardia eliam apud Guardastallum celebravit con- caetera. B. Petri patrimonia de Stephani abbatis ma-
cilium, in quo quidem de investituris, de hominiis nibus evellenda sunt: et ob perlinaeem ejus super-
et sacramentis episcoporum, laicis exhibitis exhi- biam, in propriam personam vindictam sine miseri-
bendisque, certis capilulis statutum est. Sic per- cordia dignum est irrogare. y Parvo- igilur praelio,
transivil usque in Franciam, et Tfecis concilium . sed horrendo satis, captis domibus subversisque tnr-
cekbravit : in quo multa quae ordinanda erant, ribus adeo sunt exterriti, ut et patrimonia B. Petri
ordinavit; et quae abroganda erant, bona fide de- et caeterarum ecclesiarum, quae injuste usurpave-
N
slruxit. rant, redderent; etobsides; taetissacrosanctis Evan-
11. Reversus itaque dorninus papa, ut solet esse " geliis, darent, se de perpessis nec vindietam su»
in absentia prineipum, Urbem turbatam invenit :: mere, nec ultra turpibus conditionibus Ecclesiam
superibrem [scilieel] maritimam per eum quem di- aflicere. Viclor igitur in loto doniinus papa compro-
miserat Slephanum defeeisse, et in sui ditionem at- vincialibus pacem dedit, fidam satis solidamque : et
tractam occupari. Cfevit indulgentia malus, quia suis erat quisque contentus. -
pietalis affectu mulceri [non] potesl quo sit bonus, 13. Viguit autem pax, quoadusque exterminato-
qui nunquam desinit esse malus. Superbe scilicet rem terrae Henricum,.Henrici filium^ divinse ultionis
armavit exterius, quae turpiter inlus perdiderat: ira in Italiam traxit. Quid vero praedictus hoslisEc--
Ponteclem et Montcmaltum, oppida de jure B. Petri, clesiaein Itinere operatus est; longum est per singula
copiis munivit et armis. Haecdomihus papa aggres- ambulare atque enuntiare : tameii' in quantum pos-
sus, alterum quidem cepit; alterum, ob impatien- sumus sub brevitate posteris significare curamus;
tem in lbcis [istis] autumnum, depopulatis quaeex- Civitates multas et castra in itinere, dolo pacem
tra erant,, dimisit. His pavoribus [consternabanturj ostendendo, subvertit; ecclesias destruere non ces-
simplices populi novas seditionesorifi, antiquabella savit; religiosos ac catholicos virps capere, quos in-
j^suseitari, alterum in nece alterius pasci existi- r venire poterat: quos vero-habere non polerat, a pro-
mantes; cum nihil eis timendum foret, ob latrocinia priis sedibus expellere non desistebat; Sic impio
factionesque eo deficiente. Haec aequo animo ferebat agendo per Longobardiam et Tusciam usque perve-
dominus papa, tum quia inaequalitas temporis lune nit. Cum vero Romam pervcnit, quid mali in ea,'
eum prohibebat, tum quiainApuliam transire dispo- quae caput est totius mundi, operatus est, res ipsa :
suerat. Ob hoc accitis fidelibus, Lavicano episeopo, clare demonstrat. Prius juraviti sed pejerare deinde
Ecclesiarum curam; Petro Leonis et Leoni Frangi- minime dubitavit: quod facere potuit, non renuit:-
pani, Urbem et urbana-; Plolomaeo, c.aeteraquae ex- quod facere non potuit, non pro Deo, sed honiinum
tra Urhem erant B. Pctri palrimonia et principem timore dimisitv Ut dictum est, eum coepit'civitati:
niililiae nepotem suum Galfredum, tuenda eommi- appropinquare, ubi admonili erant niajores Urbis,.
sil; ipse disposilionis suae arlieulo usus, transivit, uti moris erat, et clerici a porta- civitatis, quae juxta-
juoratusque ut debuit, quod decuit fecit, cum debuit castrum S. Angeli sita est, usque ad ecclesian*-
rediit. B. Petri, omnes planetis, cappis atque dalmaticifc
12. In itinere erat [quando] audivit in Urbe sedi- ihduti, eum ad processionem susceperunt. Majores;
tiones innumeras terribilesque «onnecti : extra', vero, videlicet cardinales, episcopi et presbyteri,.
Anagniam, Prenestem, Tusculanum, ipsas etiam j) cum diaconis atque subdiacoriis caeterisque ordini--
Sabinas defecisse ; hujus defeclionis caput robur- bus, cum domino papa Paschali, inlra- ecclesiam;
que Ptolomaeum fore; ascivisse sibi Petrum de Co- B. Petri exspectaverunt. Proeeres vero-, videlicet ju--
lumna, abbatem Farfensem ; Romanorum copiam-, dices, advocati, soriiiiarii, omnes-cum eo in comi--
Alham Maritimamque fidem servantium, hostilibus tatu venerunt eamdem laudem ei ut alii ferebant re-,
irruptionibus depppulatam ; ipsum Ptolouiseum fOrenles, atque dicentes : Henricum regem S- Petriis
submurmurasse [occupandam Albam] ne inde aditus elegit.
pateret domino papae redeunti ad Urbem. Sed Do- 14. Susceptus itaque a summo pontifice non prius
miuus, qui B. Petri fide Ecclesiam solel tueri, re- fccclesiamintrare voluit, quam eam suo jure supque
ditum dedit prosperum. Accito Cajetano duce Ri- dominio a suis fidelibus detineri vidisset. Deliberata
cardo de Aquila, ut hujus itineris dux sibi esset, est itaque ei ecclesia,. et omnes munitiones circum-
injunxil. Triduo post in Maritimis nos asseculus qnaque sitEe-;el in hac deliberatione obsides dedit,
est, atque sic Dei et B. Petri auxifio [Albam] usque videlicet nepotem suum et alios barories ostendendo
peiTenit. Albae vero dominus papa tanta devotione fidem servaturum, quam penitus male servavit. Do-,
susceplus est, quanto degiderio exspectalus: et so- minum papam Paschalem dplo et fraujje, cum epj.
 ' '
51, VITA 22-
sc.opis et cardihallbuS cseterlsque ordlnibus, et cum \ terrae hos interceplus, dum eorpore iriferius fiuxit
pvoceribus quam multis, apprehendit . de aliis vero cornibus superius hsesit. Romaein basilica Lateia-
maximas strages fecit: clericos vero, archipresby- nis fulmen sacram turrim percussit, partem culnii-
teros, presbyleros exspoliavit, planetas et thymia- nis et gallum seneumvento versalilem campanasque .
mata eis auferendo : et proprias vestes, ex quibus dejecit, et quassato angulo ejusdem basilicai*tepsl-
vestiti erant^rainimedimittebat, nec etiam subtala- cvum papae quod erat inferius omnirio destrux t.
ria atque femoralia eis habere permittebat. Haec Jidem S. Pauli ex tribunali, igne de coelo tactam,
tero acta su.n.t mense Februari H Idus, anno Do- destruxit, ut etlecti plumbum conflaretur, et trabes
miriicaelncarnationisllll, ind. iv. Eodem namque visibiliter arderent ; profecto arderet lota, nisi aqua
die Dominica qua legenatuf evangelium : «Assumpsit et auxilio apostolorum confluentes populi Urbis
'Jesus duodecim, etc, et ait illis: Ecce ascendimus obstarent: monstrant indicia trabes. Benevenli bi-
Hierosolymameleoiisummabunturomniaquae scripta cipilem, sine pedibus natum [audivi] Romaein por-
sunt per prophetas de Filio hominis, quohiam tra- licu Galte vidi id quoque prodigium, Gloriosam no-
detur gentibus, et illudetur, et flagellabitur e.t eon- mine et virtute, Bonum filium, juvenem audacissi-
spuetur. » Ascensio ista descensio fuit: quoniamut lnurn, tunc gladium ferentem et hastam, in armo
Dominus a malignis perpessus est injuriam, sic et B dextro cepisse, suscipiensque eum : « Tune es ille,
'.ste a barbaris malitiose captus est. Consummata sit, nequani, qui virum meum inlerfecisti ?» et abs-
sunt in Chrislo, quia a prophetis praenuritiatum est tracio cultro de supparo quem lenuit, evisceravil;
eum passurum Hierosolymis ; in isto, quoniam jam volentibusque sumere vindictam : « Utquid ille, in-
multis. vicibus dictum eral, non iturum, si vero quit, virum nieum interfecit?» Sic pro poena glo-
iyisset,.non prius reditururo quam omnia quae vel- riose [sumpta] gloriosa mansit.
let faceret. Traditus fuit videlicet a suis et non ab 17. Anno XVIIpontificalus dicti domini papas,
extraneis : flagella multaque opprobria diu ab eis anno pacis x mense primo [id est Martio] die 2G
perpessus est. A prsedicto namque die videlicet a n mensis, die transitus Domini, iraDei de manu cali-
Idus Febr. usque ad v Kal. Maii, devotus Dei pon- cisejus de terra ascendit. Porro Urbjs praefecto de-
tifex multis affectus est cruciatibus : lamen ad ulti- functo, homines scelerati, seditipsi, prbni ad malum
mum, pro deliberalione Ecclesiae et multorum ca- privatis negotiis male, publicis pessime providentes,
ptivorum qui cumeodetenli erant, quamdam cum inconsullis Patribus primoribus, puerum adolescen-
prsediclo exterminatore pacem cpmposuit; sed rnon] tem in Urbis praefectumeligunt: cujus modus, imo
diu duravit. Q excessus hic est. Dum domi in cilicio pater praefe-
15. Discedenle igiluf eo, videlicet Henrico, Ro- ctus moritur, extra in gradibus filius praefectus eli-
mam pax rediit: non illa quam insimul composue- gitur : palris cadaver ad ecclesiam ducilur, filii fa^-
ranl, quoniam minus boni continens erat : sed ter- stus ad loca praefectoria destirialur; patri exsequise
rae pax est reddila, quia omnes possessiones B. Pe- funeris in ecclesia, filio laudes praefectoriaein atfio
tri, quas abstulerat, B. Petro sunt collatse. Viguit applaudunt; illi patrem Deorationem redditurum iri
autcm pax armis plus minus novem, posteris vix sepulcro deponunt, isli filium juraturum populo in
credenda : quam profecto vidi tantam, quanlam et ambonem ponunt et sublevant. Miserabilis casas
limidus bubulcus exoplat, et audax perhorfescit utrorumque. Et tu exsequias fuheris prp comitiis
latro, ut quisque locus depositum tueretur. Quid filii perdidisti, pater: et tu comitiorum applausvr-i
autem egregia Pisanorum industria et admirab lis pro patiis exsequiis amisisti, fiii. Concludat igitur
perlinacia per eumdem Dominum papam Balearibus qui vult, dicatque, malo patrem termihassc exitu,
insulis Efisaeet Majoricaecontulerit; quem appara cujusin morle uxor gaudeat, laetetur iilius, domus
tum, qUas copias supplementumque quemve lega tota exsultet filium principiis inchoassenequam, cu-
tuin ipsi habuerint, quo consule, sub quo imperator us in comiliis mater laceratis crinibus plaugat, fi-
militaverint, cujux vexilli indicia seculi fuerinl, " lius scissis vestibus gemat, tota domus tristetur.
quisve eorum fortiter [fecerit], quot navibus et 18. Turbavit dominum papam totamque curiam
quomodo ierint, quid naufragii ijuidve laboris in simul et palris mors et excessus fiiii. Initoque con-
reficiendis ratibus passi sint; illud etiam gloriosum silio: « Quia noslra, inquit, anle tempus occupant,
admirandumque subsidium quod non desperaverinl; merito et non sua in tempore perdunt. VadeP. [Pe-
qiioniodo etiam evulsis captivis, direptis spoliis, sub- tre] et te Conslantine, et ex omnibus quse ad praefe-
vcrsis urbibus victores redierint, quia digno volumi- cluram pertinent, ad curiae eommodum, in tesli-
ne comprehendere disposui, suo loco et suo tempori monium hujus nostri venerabilis diaconi, te inve-
distuli. stias. Parui jussis : in reditu tumultum insidiasque
16. Hujus temporis prodigia. Apud Mamistram in domini papae uecem persensi:. hrnvidi auxiliis ia
terrsemotus muros omnes domosque subvertit, ma- suLsidiis positis, loco ac tempore egregie facturus :'
joremque partem hominum ruina involvit; quam deinde sic sib.i adfuturum fore denuntiavi.» Jamquo
dum miles quidam fugere nititur adAntiochiam pro- ille, cumtumultu populi plebisque, Constantinianai
psrans, subito hialu tefrae cum equo absorptus, basilicae limen pede tetigerat; cum subito oleum
friu»est sepultus quam mortuus. Jbidem alio hiatu consecrandum in chrisma, jam infectum balsamo
23 PASCHALIS II PAP.E 24
confectumque, iraclo vase, diffusurii est. Turbafi A j 20. Hac spe boni auxilii'nostri securi, ad con-
Patres, mirari dominus: nec credebant prodigium, grediendum cis Tiberim copias exponurit: praesto
eo quod in prbsperitate positi, nullius periculi ca- fit praelium ; et quasi Urbis totius milites cum rio-
sum adfuturum timebant. Ac iterum alio oleo con- stris haereditaviis paucis belli fortunam sortiri de-
feclo,.dominus pontifex, ad exsequendum lanlae so- buissent, magno ausu, sed subito nostri victores,
lemnitatis mysterium, ad allare ascendit. Jamque ex illorum alios ad jurisjurandi religionem in receptio-
tribunali sede orationem, « Deus a quo et Judas nem domini reversuros astringunt, alios et ipsum
reatus sui pcenam ellalro confessionis suae prae- puerum secum capllvos ducunt; Jam nostri ad
mium sumpsit, t incoeperat; cuni illi puerum scis- Fumonem properantes Albam iransierant; Jam ter-
sis vestibus, inter altare et tribunal, sibi opponunt, ram Plolomaeiuti secufi, molles, dissoluti, inerirics
confirmari eum in Urbis praefectumpetunt. Cumque iutraverant; Algidum jam deveneranl: cum Ptolo-
ut ejus domini moris erat, ob incoeptum oflicium maius venieiis in eos, ct captos abstulit, et capien-
respondere difierret, irasci illi, magnis acelamare tes cepit, non veritus dominum papam, ob noviler
voeibus, Deum sibi testem facere, in vota jurare, ni susceplum beneficium tfiplicata jurisjurandi' reli'-
responderit; aliterquc si senserit, atrocis fati mise- R gione. Ilac Plolomaei perfidia iii exemplum susce^
rias eo die visurum. Tandem dominus : « Quid, pla, perjurii contagium omnes fere infecit, adeo ut
inquit, confirmari eum in praefectum pelitis, quem ob participaliohem consorlibus sceleris, in Urbe et
nec nos digne dare, nec vos bodie honeste petere caeteris hinc inde, perjurium nee infamia-nec cfi-
potestis ? cum vos hodierni funeris exsequiae a co- men haberelur. Exsecrabile dictu! hofribile auditii!
roitiis merito subtrahant, et nos solemnis diei chari- Iloc ausu, hac indulgentia criminis Savminelum,
smata ab hujusmodi juste removeant ? quibus per- Nymphas, Tiberiam, et onuiem Mariiimam enoimi-
actis respondebilur digne. » Et illi: i Pro velle no- tas defeclionis involvil, simul et tolam Urbem : vix
slvo nos dispositis utemur ; > tuniulluanlesque uiius in multis, quem faetioiiis reum vel dicla vel
discedunt: fecissentque dispositis viam,'nisi eorum, facta verosimilibus indiciis non demonslrarerit.,
quaeira tumuerat, nostrarum copiarum timore encr- Ebullire tota machinis et tormentis, ea parle qua.
varetur audacia. Capitolii rupes sedibus Petri Leoiiis immihet conti-
19. Die altero, die Parasceve, cum omnium ei- gue; ordinans quidquid armis, igne, manu infsrri:
vium hujus Urbis, maxime vetusti moris sacra de- poteral: invidia magis quam ralio molliebaluv :.
votio per loca sancla, per marlyrum coemeleria,per factumque ut solus ex parte patereltir in toto, quid-
votiva soleinnia, pedibus discalcealis in Urbe subur- quid undiquc ab omnibiis poterat conferri in uiuim.
p
biisque cpnfertim diffunderetur; illi simplicem po- Hujus tameh iriipetus fliictus coepit tandem detunic-
pulum plebemque in factionis sriae charybdim sub scere, vel divinis operibus, vcl rusticanis, pro nia-
armis jurare compellunt: itidem die magniSabbati, turilate illius temporis, omnibus fere instaiilibiis ;,
die Paschalis gravius. Secunda feria eunti domino ipsa etiani cuiia, ob inipatiehterii in locis istis aasla-
adbasilicam B. Petri, juxta radicem pontis Trajani, tem, in Campaniam Marilimamque secessit.
cumtumultu se puer ilie opposuit, confirmari pe- 21. Allero namque anno rex Ilehricus in Italiam;
liit. Quod quia adeptus liou est, sequentis familiae rediit, manifestus hostis Ecciesiie, lahioque infestibr
alios coepit,,alios affecit injuriis. In.redilu, coronalo bonis ac reiigibsis, qiiahlo behignior malis seditio-
domino papa, ut ejus diei mos est, et Patribus so- sisque. Hujus consiliafii familiafesque, abbas Far-
lemniter pr.ocedentibus in curiaih, et Capitolio, strc- fensis, qui ob sacrilegiuin factioriemque ab Ecclesia
piiu, clamore, lapidibus eos prosequuntur. Nec ad- bis ter ih capite damriatus, Joarihes maledictus,
huc saiis : delegant post eum, nec antea vestes sa- Plolomseus, liorumque fautbres. Tunc simul atque
cras euin cxui Iicuit, quam respondere opofluil, sc- Latium intravit, R. Petri fidelibus bellurii injecit.
quenti feria vi de confirmatione communi consilio Magua conatus est, famosa fecit, sed parva.Ob hii-
deliberandum. At ille non conteritus lermino, eo die; U jus victoriae glortam quam feceraf, videlicet quia
quae restabant prsefectualia, a quibus potuit, in se1 apprehenderal quaedain castva, populus plebsve Ro-
compleri fecil. Feria vi intantam exarsil audaciam,. niana triumphum sibi iifstituit; Cbroriata Urbei fex.
uteorum domos subverteret, quorum religio fideii el regina per medium : ihagnus apparatus, parva.
in dominum papam perfide agere noluisseLProvi- gloria. Huic nullus Patrum, nullus episeoporurii,
dens autem dominus huic ruinae absque multa caedes nullus calholicus sacerdos oceurrit : fit ei proccs-
resisli non posse,. in Albam secesstt. Furor illius> sio, empla pptius quariviridicta. Iturus ad basilicam
fautorumque in ecclesiam et domuni Petri Leonis,, S. Petri riavi-tr.ansivit, hoii poiite; Trajeclus covb-
quse illam tueri videbatur, omnino conversus; nec navi petiit : respondetur, iii ea liasilica a papa vel.
posse pati nisi reversb eo siiorum fulciretur auxilio. Patribus coronandus covonari debet, alitef ncquit. •
Reversus lanto copiosius principibus euf iae largitus; quod si velis, abeisifore pelendum.;Fit consultuiri
esl munera, quanto laboriosius suis bellicis.sudori- delegat iii h.uhc modum; r • -.
l)us pvo se subjiciendos fore cognoverat; Ptolpinaeo ! 22. « Si diviniius daium fuisset, Patres conscri-
Ariciam, cseteris aurum, argenlum, alterius supel- ' pti, rerum publicarum statum digno niodcvamirie
lectilis copiam. gubernari, dignaque reverentia earum rectores aller.
 25 VITA. 26
ab allero prseveiiireritur, pax foret, nec pontificali-i- A
t effectus, per biennium, extra Ecclesiam propviam,
Ims obesset orbis imperator, sed alter alterius glo- i- opulentissimo cultu el regio, hac et illac molliler et
ria fulcirelur, gloria alterius gloria utriusque foret;; dissolute vagabalur, ante corpus B. Gregorii coro-
et robur utrorumque, amorque utrorumque, timorir nari se fecit, sicque ab Urbe comitialus abscessit. In
omnium, totaque se converteret civilas ; nos Pa-i- itinere erat : aeque distabat ab Urbe el Sutrio : au-
tres, nos consules, nos primores, nos omnes boniss divit principem Apulise cum expeditis equitibus
Urbis et orbis intuerenlur, Gothi, Galli, Hispani, i, Campaniam intrasse, Pillumque ob defeclionem ab
Afri, Graeciet Latini, Parlhus et Indus et Arabs autit illis depopulari. Fit consilium eos vel amoveri posse,
timerefil nos aut diligerent. Nunc autem, cum secuss si anle diem a regio exercitu incaulis subveniatur;
agitur, fit aliter : dimissis caeteris, invicem angimus,:, Nec mora : lotum robur belli cum agilitate eo de-
invicem angimur; ab omnibus merito haecpatimur,•, stin3t. Et quidem succederet voto, ni qnaedam nobi-
inalediciriiur, exterminamur. Convertimini igitur, ett lis matrona ex Plumbinaria, dum sic properantem
mei, licet peccantis, votum correctionemque susci- exercitum vidit, periculum quod timebat accito ve-
pite; ne^ dum per vos in me rigescit justitia, mulli-- redario adfuturum principi annuntiaret: sicque dum
plicatis seeleribus in aliis, sine me qualiter. rige- cavit uni, providit utrisque, ut duo tam ierpces
scat non habeat. Ecce a patre Romanae Ecclesise eBI exercilus, jam fere contigui, alter, in vicum Mau-
doniinb papa e Galliis in Urbem coronandus ad- rilii, in Acutsearcem hidemnis se alter conferrent.
verii: eum abesse ininforluniis meis reputo : nunce 25. Dominus papa celebrato concilio, quod in
autem a vObis id exposco. Tantoque id recipientii partibus Apulisecongregaverat, rediens in Campa-
fiet gratius, quanto ut id mihi fieret gravius elabo-- niam, Pillum Pillanumque in Marilimis, el oppldum
ravi. Soient accuralius excolere homines, quod1 S. Silvestri in sui ditionem convertit. Jamque au-
diuturnis qmesilum periculis adinvenitur. Sit pax. tumnus instabat, cujus calore velaeslu exterius con-
Et quidem erit, si velitis. Sine crimine loquor. stipatus, interius dissolutus, uti seriexet qui eral in
Profecto sedafis ventis, quiescenl maria. J Hsee 3 castris debilior, in Anagniani se convertit: bicque
rex. adeo infirmitas eum oppressit, ut qui aderant medici
25. Ad haecEeclesia quaeerat in urbe : «Inhone-. morti eum magis quam vitse adjudicarent. Sed au-
stum satis avbitramur ac indignum, rex, ut ali-. ctor vitse Deus vitam ejus produxit in longum , et
quando nos dulcibus diclis convenias, quos fellitisj dum dissolulis interius membris compaginis solidi-
aclibus in dies circumvenire [non cessas]. Credisne; latem injecit, exustis exterius fonienli robur diffudit:
eredamus, rex, te ad poenilendum salisfacturumque. r,J factumque est ut qui anle in lecto alterius auxilio
advenisse; per quem acerba ira continuaque inii- . suspensus vixsedere poterat, postmodum ante allare
ptiones barbaricas, rapinas sacrilegas, ordinaiioiies; per se erectus missarum solemnia celebraret. Hac
exsecrabiles, exordinaliones impias , seditionesque. valetudine venit in Preneste, et B. Agapiti ecclesiam
assiduas coriffari fierique cernimus? Simul ac La- ibidem dedicavit. Nativitalis Domini vigilias Roma1,
tium iritrasti, rex, B. Petri fidelibus bellum injecisti: Ordinis missas et maiulinum post missam, ct ite-
si nonsuccessit voto, id [debemus] Deo, non regi. rum missam processionemque, cum omni voto et
Age, quisurit proquibus agiluv? Abbas Farfensis et solemnitate ei diei debita, Oclavas ctiani et Epipiya-
Ptolbmseus,ulerqiie anatliemalizalus. Qui sunt con- nias devolissimc celebvavit: el data licenlia legatis.
tra quos agitur? RB. Petrus el Paulus. Quibus locis; Constanlinopolitani imperaloris, quos ibidem rece-
ajitur? Irieorum patrimoniiSi in domo propria. perat, deliberaturus B. Petri basllicam, in tanlis.
Oblitus horurn, fex, illis ducibus audax audacter hostibus Romam in porlica [id esl lectica] vc^iit-
ecclesiani B. Petri intrasli: quibiis clericis [comi- Ob cujus inopinatum advenlum subilunique tantus.
tatus], quibus Patribus, cum quibus episcopis ? lerror Ptolomaeum et prsefeelum irivaserat, utante
Quomodo silendum, quomodo agendurn est? Adde, alter quam nollet dominus papa pacem dave, pate-
qui sunt, qui nunc ante ejiis fbfes excubant: nonue rj D ret quod desperans de gralia, dimissis penatibus, in.
seditiosi, nonne hseretici? Heu! heu! Expulsis C.a- urbe latitare pararet.
tholicis reverendam cunclis populis B. Petri eccle- 26. Jamque bonus pontifex ad perficiendum quod(
siam per te hsevetici occupant. Haeccine est via illa, incoeperat, machinas et tormenta et quaequeneces-
rex, qua poenitens veniam merearis? satisfactio, sariabello, incredibili agilitate, pevbiduum pev suos.
qua Ecclesiseconfofirieris? pax, qua bella quiescanl, parari fecerat. Vicisse eum [polius] diceres quani
seditiones cessent, venti sedentur, mare detunie- victurum. Sed dum quodvoluit fecit, Dominus vi-
scal? Profecto nisi conversus, immemor mali, aliter tam ejus, quam ob graliam distulil, ob debitum ter-
cum Deo senseris, rex, aliterRex regum cum rege minavit. Biduo post reditum tantoarctius ob laiiorem
sentiet Deus. Comitiari cum excommunicatis, rex, itineris populique frequentiam irifirniitas convaluit^
Bosti nos nee debere nec pos>e; eo maxime cuni iquanlo remissius ob quietem assiduitatis ampenita-
, contremiscat cpmitiis tuis interesse secuhdis, qui- tehique obsequii ante defecerat. Vir sanctus morie-
cunque nostrum inlerfuit primis. » batur et operabalur. ConvbGatisPatribus, utihcon-
24. Diffisus hinc rex, accilo Mauritio Bracarensi stantia! fidei et sinceritate veri eum sequerentur, in
archiepiscopo, qui ob superbam levitatem curialis junxit: ,' in cautela doli ab iiis qui intus forent eX
27 PA8CHALIS II PAPA.. SS
exlra, In exsecutione Giberlinorum et enor-mitalis ,A mirifico opere sculpto, xi Katendas Februarh col-
Teutonicae : ut invicem se diligerentet inviceni idem locatus. Qui beatissimus qriam plures feeit ordina-
dicerent, et ipsum verum quem diligerenl Deum in tiones per diversosmenses,.presbyteros L, diaconos
omnibus tenerent. Post hoe unctus oleo sacro, facta xxx, episeopos numerp =centunr,. consecravit eccle-
confessione, peraclis in eo omnibus prout decuit sias xx, Romaeecclesiam S. AdrianiinTribus Fatis,
sanctum, psallendo cum psallentibus, nocte media, II anno sui pontificatus, dedicavit, et ecclesiam S.
ut qui de tenebris properabat ad lucem, senex ho- Mariaein regione Areolae, in Ioco qui vocatur Mon-
nestus, imo ipsa honestas, cafnis debitum sOlvit xv licelli, similiter consecravit. Vefum etiam ecclesiam
Kalendas Februarii. SS. Quatuor Coronalorum , quse tempore Roberti
27. Corpus ejus balsamo irifectum, etut ordo ha- Guichardi Salernilaniprincipisdestvucta erat,,a fun-
bet sacris indulum vestibus, cum obsequiis debitis damenlis refecif. atque consecravit; anno pontifica-
et honore digno, cum frequentia cleri et populi, rion tus sui xvii,- mense Januario, di.e xx. Celebrayit
cuilibet lanta gleba deportanda imposita est, sed ab concilium apudGuardastallum in Longobardia, aliud
ipsis Patribus honorifice est deportata in basilicam apudTrecas civitatem inFrancia (9). Postea defuu-
Salvatoris, in sede propria, in patriarchio, in dex- g cto eo cessavit episcopatus dies ni
tro latere templi, in mausoleo purissimi marmoris

(9) Maileacense Chronicon duorum ex prsedictis
conciliorum meminit; primo, « Anno 1107 apud
Trecas in Francia fuit concilium, quod tenuitPa-
schalis papa, in quo decrevit ut per nullam guerrarn
incendia domorum fierent, nec oves aut agni cape-
renlur. » Utile et Christiauae mililiae legibus dignum
decretum, sed heu! quam alienum ab usu et praxi
calamitosissimsenoslree aetatis !Et r.ursum:.< Annp
1116 Romflefuit concilium, quod tenuit ftovissime
Paschaiis. » Et : « Anno 111$, xn Kalend. Fe-
bruarii obiit Pasclialis papa, et successit ei Gela-
sius. » Sepulcri iu Laterano positi meminil Caesar
Rasponus, eique locum assignat versus oratoriuiii
S. Thomse.

LAUS METRICA PASCHALIS II PAPJl

AUCTORE MILONE CARDINALI

S. ALBINI ANDEGAVENSIS MONASTER . MONACHO. ^

YoyagelitUraire de deux religieux Binidictins, tom. II, pag. 24.,.,

(Dom MAHTISNE,

Magniftcandus et omnicbiendus ubique timendus, C Si de Parnasso transferret carminaNaso,

Juslitiae fidem qui Petri continet aedem, Magnificandus ut es, vix dignum.laude sonarent ,
Nomine Paschalis venerandus vir speeialis, Nobilitate tui generis nimis es specialis, 1
Lux, decus Ecclesise, caput orbis, imago Sophise, Moribus et vitajriagis es quam pontificalis
Examen juris, pia forma sequenda futuris,. Roma caput mundi si praemunita fuissel,
Cujus ad adventum terror fregit Beneventum. Sedis apostolicaelibi pridem jura dedisset,
Sit per eum salvus quem Virginis edidit alyus. Justitise legi tua vox nihil ante tulisset.
Si genus et speciern dialectica cuncta novaret.t In Samio summo bivio sic vita regatur. -
Magnus Aristoteles si scire suum repararet, Ne leve lseva levet, levitatem dextra sequatur.
TulliUs el Plato si surgant fonte renato;

NOTITIA DIPLOMATICA.

'Philippus JAFFJJ,Regesta pontificum Romanorum, pag. 47*LV ': : n

+ Paschalis II bullse Incarnationis annos vulgares, Florentinos, Pisanos passim prajoent;. moicuonenj
habes plerumque Constantinopolitanam, aliquoties Pontificiam. Nonnullis anni 1111.bullis apppsili sunt
siiini imperatovis (517,318). •"„ ',-'»« ,* ,-,- lt>4,-<ariQ
Dictum Paschalis hoc est: VEHBO DOMINI COEHFIRMATISCNT(27, 46, 47, /0, 111,143,-14;, •cn &»%
$30, 231, 248, 538, 557, 367, 377).
29 NOTITIA DIPLOMATICA. 3t?
Siibscripserunt.:
Ep. Albanensis Walterius . . . a 14 Apr. 1100 ad 20 Nov. 1100
Ricardus. ... a 14 Febr. 1102 ad 25 Febr. 1114
Vi««/is . . . . d. 21 Dec. U16 ,''.-
t Ostieitsw Oddo ..... a 15 Oct. 1100 ad 20 NOJD. 1100
Leo ...... a 13 Feor. 1113 arf 5 Ju/. 1114
i Porluehsis Petrus a 15 Febr. 1113 ad 22 Dec. 1116
> PraJiiesfinus Jl/i/o. ..... a 15 Oct. 1100 «rf 20 Nov. 1100
Cot/ro . .... d. 14 Feftr. 1102
Cono. . .... a 13 Febr. '1113 ad 22 Dec. 1116
» Sabinensis Crescenlius . . a 11 Mart. 1102 ad 21 Dec. 1116
» Signiensis Bruno .... a 10 JVo»; 1100 ad 2 JVou. 1106
.» Tusciilanus Joannes .... a 15 Oct. 1100 ad 20 Jt/arr. 1105
Presb.card.tit. S. Anastasim Joannes d. 20 Jl/arJ. 1105
Boso d. 24 Mart. 1116
> » i 6. Chrysogoni Bernardus . ... d. 14 Apr. 1100
Gregofius a 15 Febr. 1113 od 17 Febr. 1113
» > > A. Clementis. Anastasius . . , . a 11 JJari. 1102 ad 24 Jl/arf. 111(5
» » > S. Damasi Zfrstts (Riso) ... a 20 Mart. 1105 ad 1 Sept. 1107
» > > S. JEuseMi....... Robertus ..... a 15 Ocf. 1100 ad 14 Apr. 1109
Joannes d. 25 JVow.1116
» > > S. Laurentiiin Damaso Deusdedit . ... a 21 Dec. 1116 ad 22 Ztec. '1116
> > > S. Lucince ...... . Landulphus. . . . a 2 JVOD.1106 ad 1 Seot. 1107
G. G rf. 23 JVow. 1116
i > t S. M&riastrans Tiberim Petrus rf. 15 Feur. 1113
> > S. MdrlinielS.Sitveslri Diviso (Dunzo). . a 24 Febr. 1107 ad 1 Sepf, 1107
> > Equilii Dinizo (Amizo). . a 24 Mart. 1116 ad 25 JVou..1116.
> > S. Pelriad Vmcula . . Albericus. .... a 15 Oct. 1100 ad 20 JVou. 1100
> > > S. Praxedis Desiderius .... a 23 iVov. 1116 ad 22 Dec. 1116
Card. et al>ftas(Casinensis) Odorisius d. 10 JVOII.1100.
Card. S.Balbinm . .... . Guido d. 21 Z)ec. 1116
» S, Cceciliai Joannes a 5 Jul. 1114 ad 22 /)ec. 1116
' »» S. Eudoxia; Benedictus. . . . d. 25 Feur. 1114
SS. Joannis ei Pauli -. Teuio (Teuzo) . . a 10 Nov. 1100 ad 14 ATow.1100
> S Mar«;..'. . . . . . Bonifacius .... a 21 Dec. .11.16,«d 22 Dec. 1116
> SS. Marceltini el Petri Raynerius . . .' . d. 25 Febr. 1114
> S. Priscm. . ..... Romanus a 15 Jl/ai. 1101 ad 25 Febr. 1114
» S. Puslentianai. .... Conradus d. 25 Febr. 1114
> S. Si/restri ....'.. Benediclus. . . . d. 15 Mai. 1101
V S. Xisti ........ Petrus d. 15 Mai. 1101
Diac.card. S. AAxiani . . . ... . Pefrus «21 Dec. 1116 ad 22 Z>ee. 1116
t > S. 'AnaeK ....... Berardus «24 Febr. 1107 ad 1 'Sept:- ii»V
Gregorius. . ...a 23 iVov.-1116 ad 22 J9cc. IIIS
» > SS, Cosmmet Damiani Petrus ...... d 24 Mart. 1116 ad 22 JDec. 1116
i » de tit. Cosmidin .. .... Joannes. ...... a 24 Fefrr. 1107 ad 25 Ju/. 1107
» » S. Georgii. ...... Rossemannus . . . a 21 Dec. 1116 ad 22 Z)cc. 1116
» > S. Lwcia; Joannes a 24 Jtfarf. 1116 ad 22 iOec. 1116
> » S. Maridt- hi Aquiro.. Comes a 21 Dec. 1116 «d 22 JDec. 1116
» ^ i». .-. S. Mariai (in vialata) Romoaidus.. ... a 15 Febr. 1113 ad 24 Jl/ar^ 1116
».»...- S. Mariw uoviv. . . . Paganus ..... a 10 JVov. 1100 ad 20 JVo«. 1100
» »..."' S. Nicolai Vgo . . ...... d. 5 J«/, 1114
t t. SS. Sergiiel Bacchi . Aldo d. 24 Mart. 1116
» » S. Viti .,:. ... . .... Leo ........ d. 24 Mart. 1116 ^
» » Boso.. . d. 15 F'cftr. 1113
> Jonutlias, Gregorius. d. 15 Feir. 1113 ,
> » Pctim d. 23 iVoti. 1116
Scriptse bullae sunlp. ni; > v
JPe/ri notarit regionarii et scriniarit sacn vulalii (8,19,59, 40, 45, 46, 47, 48, 50; 51, 56, 66, i)7, £r.
70, 77,111).:
Pyderii (Petri?) regionarii' et referendavii sucripulatii(Tl).
Joannis scriniarii regionarii et notarii sacri patatii 18, 90, 91, 92, 147, 148, 161, 276, 289, 517, 345). \
litxinerii sciiniarii regionariket notarii sacripalalii (96, 110, 118ois, 119, 123, 124, 157, 159,141, 143,
152,156,162,166, 167,174,182,, 186,253,. 255, 258, 270, 275, 278, 280, 285, 290,299, 358.
3.44,.589),.
sacri palatii (550,351, 356, 366, 367, 581),.
• Grisogomnotarii
Gervasii scriniarii regionar.iiel nolariisacri.palatii (380,.421, 440).
Dalaep.m.
DocibilisS. Zt. E..diaconicardinalis (3)..
Joannis S. R. E. diaconi caydinalis — ac bibliotliecarii (bullos 186, quarum prima esl 8, vltima 496).
Joannis S. R. E. diaconijiardinalis ac bibliolhecariivice domini Friderici archicanceUarii et Colonientii
archiepiscopi (517,. 318).
.Lanfranci scripioris sacri palatii (14).
' Leonis scriptbrisvicemcancellarii
fl 8, 19).
Equilii agentis (82, 84, 97,101 bis, 110, 143, 148,209).
Galleri R. E. diaconi cardinalis (&>, 84 bis).
Leonis S. R. E. diaconi cardinalis (261, 263). .';
31 PASCHALIS II PAPJ2 32

PASCIIALIS II

fiOMANI PONTIFICIS

EPISTOL.E ET PMVILEGIA.

J ^ A Primalum ei superAquensemmelropolim, et quid

Ao Hugqnem abbalem Ctuniacensem.— Vrbani ovt- quid dignilalis vel honoris Narbonensis Ecclesia
tumet suam ipsius electiqnem significat. habuerit,-ipsiinconcnssum confirmat.
, (Anno 1099, Sept. 10.) . (Anno 1099.)
Annal. Bened. V, 407. Dom BouQUET,Bectte)7., XV, 17.]
[MABILL.,
PASCIULIS PASCHALIS cpiseopus, servus servorum Dei, dilecto
episcopus, servus servorum Dei, reve-
rendissimo fratri HUGONI, Cluniacensi abbali, salutem in Christo fratri BERTRANDO, Narbonensi archiepi-
etaposlolicamiienedictionem.. scopo, perpetuam salutem in Dohiino.
Domiiiiet Patris nostri Urbani papae doctriiia et Quod apud Ecclesiam Petrus in sua verissima
vita quam sancla, quam grata Dep exstiterit, exitus pvofessionepromeruit, curii a Magislro et Domino
pj-ofectomelior, et ipsa [totius Ecclesiae]prolestatur sibi dicitur : Tu es P.elrus,~-etsuper hanc pelramwdi-
tristitia. Unde et nos,et vos omnipotenli Deo com- ficabo Ecclesiam meam, et quod doclor gentium
inunibus votis dignum esl gratias agere. Sciatis Paulus ecclesiarum omiiiuru sollicitudinem in se
autein ejus obitum iv Kalendas Augusti completum, habere professus est, hoc notrs, licet indignis, eo-
lotius urbis Roinanse luctu et tristitia celebralum; rum vicem in Ecclesia Dei retinentibus, ab ipso
die vero post ejus transitum xvi nos, licet indigni, 11B. Pelroper clamantem [f. Clementem] concessum
totius cleri el catholici populi assensu in ejus locum et credimus et eoniitemur. Quia igitur Ecclesiaruin
suffecti sumus. omniumcura nobis coinmissa est, dilectioiieri'1tjiani,
; • II frater in Chrislo charissime, instanter aamoneRiiis
ul in Ecclesia cui largienleDomino praesides; docro-
Rescriplum ad Pibonem episcopum Tullensem. —
Monachis Calmbsiacensibus asseril allare parochia- rem veritatis in omnibus te exhibeas et 'rectbrem
lis ccclesiai, o Pibone donatum. justitise, non despicias in judicio personam paupe-
(Arino 1099, NOv. 19.) rum, nec cousideres vultum potentis; judicium tibi
[MAETENE, Thes. Anecd. III, 1171.] semper cum misericordia, utseveritas justitiae freno
PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- misevicordise, et humilitas misericordiae vigore ju-
rabili fratri i :IONI, episcopo Tullensi, salutem et stitise temperetur. Super gregem tibi commissuin
apostolicaih benediclioriem. continua sollicitudine vigila, ut uec lupus rapiat, nec
Sicut maluni prohiliere eum pOssumus, ita bo- latro perdat. Quse dispersa sunt congreges, et con-
num cum facultas esl, aiictore Deo, cohfirmare de- gvegata quae fuerint intemerala conserves, et talem
bemus, idcirco petitionem tuam, charissime fraler te in omnibus in grege Dei exhibeas , ut pastor vi-
Pibo, Tullensis episcope, clementer accepimus',et.do- G dearls, non mercenarius. Nos quoquevenerabilem
nura quod Calmosiacensibus fratribus tua liberali- Navbonensem Ecclesiam, cui Deus benignitate te
tas contulit, litterarum prsesentium auctorilate fir- . pvseessevoluit, apostolicse sedis auctorilate niuni-
mamus : slaluimus enim ut altare illud parochialis mus. Statuimus enim.eidem Ecclesiae tuaegue. fia-
ecclesiae,quod ad usus eorumdem fratrum contu- ternitatihas civitates, Tolosam videiicet, Carcasso -
listi, firma semper et immobili slabilitate in eoruiri nam, Elnam, Biterrim, Agathem, Magaloiiam, Ne-
ditioiie'permaneat,elquemadmodum liacteiius pre- mausum, Euticam, Lugdouvem, debitam semper
sbyter qui ecclesiam habuerat, de manu episcopi exhibere obedienliam. Prseterea primatum Aquensis
altare susceperat, sic deinceps qui eeclesiairi habere metropolis, quae est Navbonensis secunda, et qpid-
voluerit, a manu Calmosiacensis abbatis altare sus- quid dignitatis vel honoris eamdern Narbonensem
cipiat.Quisquis vero idem donum a Calmosiacensis Ecclesiam ahtiquitusjure habuisse constiierrt.; nos
mouasterii possessione subtrahere vel auferre ten- quoque prsesenlis decreli pagina inconcussuni et
taverit, aposlolicaeultionis gladio feriatur. inviolabile perpetuo maiiere decrevimus, et in om-
Data Romse tertio decimo Kalendas Decem- nibus locis Ecclesiae tuae carionice; subdiiis, sive
bris. .^ monasteriis, sive-ecclesiis, canonicum ]us\:obtinere-
III. tibi firmamus; salvo canonico ju.re aliarum eccle-
Ad Bertranaum Narbonensem archieptscopum. — siarum. Quid autem oneris tibi imponat, ipse per-
 EPlSTOLiE ET PRIVILEGIA. 54
55
mise- A . V.
pende; oporletenim teesse castum.sobriuni, et pppulum Compostellancv Ecclesice, de
ricordise, oralionibus intentuni, in eleemosynis pro- Ad clerum eodem.
digtim, in praedicatione non tacitum, in hospitali- - -
•; (Annoi099VDec.29:)
tate praecipuum, necessitatibus fralrum compatien- '
ubi si(pra,'p.'26.;]
his noveris, [FLOREZ,
tem. Haecel plura similia, quse ipse PASCHALrs servus servorum Dei, clero
con- episcopus,
frater charissime, le diligentissime observare et populo Composlellano, et ejusdehi provincise epi-
venit. Sic itaque agendo, videris quod flieeris. Si salutem el apostoiieain benedielionem
vio- scopis,
quis forte temerarioausu hujus privilegii jura Quantis jani diu calamitatibus pro pastoris absen1-
lare tentaverit; sibis vel ter admonitus emendare
a cor- tia B. Jacobi faligetur ecclfsia, Hispaniarum angu-
contempserit, sive clericus fuerit, sivelaicus,
lus jam nullus igriorat. Unde catholicorum omniurs
pore et sanguine Domini dicirrius esse removendum.
mater Roitaua Ecclesia tanti membri, quod in cor-
Amen, amen? ameri. suo prseclarius gestat, dolores diutius tolerire
pore
Datum Romse per nianus Docibilis, sanctse Ro- non palitur. Igitur apostolicae sedis praeceptas et
manaeEcclesise diaconi cardinalis, annp Dominicae sjTiodalis collegii, quod in vestra provincia per ejus
Incainat. 1099, indict. vm, domni Paschalis II papse T. vicarium pro eodem negofio eelebra.tum esl, geslis
anno primo. diligentius requisilis, ex pleniori fratrum jiostro-
IV. rum sententia, sancto ut eredimus Spiritu dictanle,
— decrevimus S. Jacobi .Eccjesiam tanlis calamitatibus
Ai Hildefonsum Hispaniarum regem. Didacum
absolvendam. Onini igitiir ambiguitate seppsita.
"(Pelaiz) ab ecclesia S. Jacobi Gompostellana cano-
hice remolum esse. omni spe seu ambitione quam post deppsitionis suas
(Anno 1099, Dec. 29.) synodale ju.dici.um:frater noster Didacus ex aposto
lieae sedis miseratione gestabat, oblata, perspnam
[FLOREZ,Espana sagrada, XX, 25.]
etreligioni ac regimini congruam episcopali Com-
PASCHALIS episcopus servus servorum Dei, cha- Ecclesise festinantius. eligere, et conse--,
rissimo filio ILDEFONSO, salutem postellanse
Hispaniarum regi, crandamad nos dirigeve festinate. ', v .'. .-'
et apostolicam benediclionem. ..Datum Laterani IV. Kal, Jan,
Petitionem tuarn pro B. Jacobi ecclesia benigne
. vi..-" :,'
suscepimus, tum quia et rios Ecclesiae ipsius gravi- Godino onlano interdicit sub excommunicalionis
icr delritionem condolemus, tum quia eo te filium bona sibi vin-
poena ne Brundusini eviscopaius
"" ;
Ecclesiaecatholicse ducimus loco, ut in his quav r dicet. , "
L •••'.•
jusia sUnt, quseque morlalium cuilibet annuenda, (Ahnol099.)
te potissimum admittere debeamus. Recensitis igi- [UGHELLI,ltdlid sacia, IX, 31.]
tur domirii praedecessoris noslri Urbahi sanCtseme- PASCHALIS episcoptis, sei»fus servoruni Dei; Go-
morise litteris, fratribus etiam qui in legali ratioci- DisoOritano, salutem et apostolicani benedielionem.
naliorie eidern domino nostro Uvbano adfuerunt re- Valde riiiramiir te iri tanta' prorupisse ;et perma-
quisitis, patenter constitit confratrem hoslrum Di- neie insania, ut Brundisiui episcopatus bona tua;
dacum, quondam Iriensis Ecclesise episcopumjuste proprielati vindices. Uride mandamus quatenus si
et canonice ab episcopatu semolum, quamvis ei riOs diligis, et beati Petri gratiam liabere desideras,
dominus noster Urbanus officium episcopale permi- ab hac desistas irisahia, alipquin noveris te.cpmrou-
serit, si quando a vacanti eyoearetur Ecclesia. Pla- riiohe privari. Brundhsinaeenim Ecclesiae Orilana
cuit ifaque ufiiversis qui nobiscum convenerant subjacet. Indeintei eas nullum denet essedivor-
• ,! '•>" .."'''" •
fratribus, eertum tantisvarietatibusfinem imponere, tium, etCi
ne ulterius oecasione ejus B. Jacobi destituatur ec- :";VII'" ;:;';'' '.
clesia. Omni quapropter ambiguitate seposita, per- Ad Gebhardum episcopurri Consianiiehseni.
: r "
sonam et religioni et regimini episcopali congruam t> '; (Anno 1100,Jan. 18
.
largiente Domino apud Compostellanam B. Jacobi '' [JAFFE, Regesta pontif. Rom., ' 479, ex '' schedis
ecclesiam eligi,et ad nos cdriseerandam reduci prse- ••" Pertzii.] ". ; ;;'':
cipinius. Porro pro supra npminato exepiscopb G[ebliardum'], episcopuin Corisiaritieftserri liOrla-
Did.ieo benigriitatem tuam rogamus, ut in regni tui tur, ut opportuneimforlune argnal ebsqui d v&ritate
collata diviiiitiis latitiidine tantum ei honoris con- duditum averiaht. Deiride respohdet1° elericis"qui
feras, quantum ejus sustentatiohi possit horieste ad divina offieia laicos excommunicatos noh->sp'6nte
suflicere, Statum nostrum plenius ex legatorum re- admittant, nori videri propier iiifahtes baptfyaWos
latione pereipies, et quo modo, quo habitu aposto- clirismaiis participalionem denegahddm, nisi'forte
lica sedes agiteiur agrioscesiTu autem Cum eccle- baptizalorum susceptores" oriihino excommuhicdtos
siae membra diligis,illaih ut caput diligere, adjuvare esse consliterii;%° virUm itlum,' qui dbbriivumfitium
ef honorare rion cesses, oihnipotens Dominus suo cumuxori solus ddesset, iristahie iriortis. driiculS,
ieambre acceridat,iiostium siioriim victOrem faciat, baptizare eompulsiis sif, heqiiaqudrh pfopter Iiqc db
r.l).omriibiis peccalis absolvat. eadeni uxore dirimendum essef 3° mbnaciiis,'qiiiiiulto
Datum Laterani iv Kal. Jan, ecclesiastico furigantur officio,portare adaliaie i&era
 3!» PASCHALIS II PAPJE" $G
.vasajion ,tcere;nec eos,qui criminumrei fuerinl,ad A Scriplum per raanum Petri notarii reglonarii et
ministeria qucelibei ordinari; i?quod urbanis presby- scrinii sacri palaf.i.
teris non liceat, nec in monachorum seu canonicorum Dalum Romse per manum Joannis sanctaj Roma-
ecclesiis prccsumatur,viilarumpresbyteris non licere, nae Ecelesise diaconi cardinalis xvi Kalehd. Martii,
angelicum hymnum infeslivitatibus martyrum dicere* indictione vm, Incarnationis Domiuicae aniio 1100,
ncipit: «In vefbis.epistolse. > ontificatus autem domini Paschalis II oapae i.
VIII. IX.-
Bulla act-IvonemepiscopumCarnotensem. — Nequis voni Carnolensi et Rannulfo Sanlonensi episcopis
obeunte eo vel ejus successorequoiibet domum epi- prcecipil ne eoncilii Claromontensis de mbnasler
scopaleinexspoiiare prcesumat. rioniin dllariis decretum negligani.
(Anno 1100, Febr. 14.) (AnnollOO.Mart. 14.)
[Gatl. Christ., nov., VIII, 307, ex authent. capituli [SIRMONDI Opp. t. III, p. 492.]
Carnotensis.] PASCHALIS episcopus,servusservorumDei, venpra-
PASCUALIS episcopus, servus servorum Jei, vene- bilibus episcopis IVONI Carnotehsi et RANNDLFO
rabili fralri IVONI. Carnotensi episcopo, salutem et , Sanctonensi salutem et apostolicam benedictio*
apostolicam benedictionem.- n nem.
eligiosis desideriis dignum est facilem prsebere Juxta sanctorum canonum sanctiones non igno-
consensum, ut iidelium devotio celerem sortiatur tum vobis esse credimus quid ultionis maneat ec-
effeclinn. Idcirco petiiioni tuae, charissime frater et clesiastici ordiriis viros apostolicae sedis decreta
coepiscope Ivo, benignitalis apostolicaeaccommoda- spernentes. Ipsi eriim Arvernensi coucilio adfuistis,
rrius auditum,,ut quod iuste omnibus sacerdolalis- in quopraesidenteprsedecessorenostro bonse memo-
ordinis fratribus deberi cognoscimus, iraternilati riae papa Urbano, coiisidentibus Galliafum episco-
tuse singulari scripli cOnfirmatione praestemus. Om- pis, decretum est ut:altaria quae ab annis triginta et
nium siquidem episcoporum elericorumque rebus su'b vicariorum redemptione monasteria possedisse
provisiim est, ctim in Arvernensi coneilio considen- noscuntur, quiete deinceps et sine molestia' qualibet
tilius archiepiscopis duodecim, episcopi LXXXII,a monasleriis ipsis firma permaneant. Vos autem Iium
dominopraedecessore nostro beatse meriioriae Uiba- simplicitati incongruas duplicitates innectitis, et
no salubviler est slatutum : Si quis episcoporum, pevsouarum redemptionem mutatis riominibus ex-
sett presbytsrorumaut aliorum clericorum deficien- torquere conamini. Verum opOrtet nos hujusmodi
tium res invaserit, usque ad salisfaclionem excommu- versutiis sinceritale yerilatis aposlplicse obyiare.
nicelur. Hoc igitur synodale decretum nostra quo- C Prsecipimus ergo ut decretum illud omnino tenea-
que auctoritate firmantes, de vestra singulariter do- tur integre, nec super illud quidqiiam ulterius pro
mo pontificali statuimus, quam scilicet magnis ex- eisdem altaribus exigatis. Sane qupd vobis dicimus
pensis tua strenuitas aedificavit, ne quis obeunte te, caeleris quoque Galliarum episcppis erga suarum
vel tuorum successorum quolibet emigrante, seu dioecesum monasteriapraecipimus observandum
occasione aliqua decedente, domum ipsam dissipare Datum Romaen'* Idus Mariii.
aut exspoliare praesumat, nec ab ea supellex ferri, \ I.
;,\x..-. :_;....
xel plumbi, vel vilri, vel ligni, vel lapidisasporte- Paschans privilegium monaslerii Vindocineims d*
tuir, aut obruatur; uriiversa etiam pontificali aedi ap- x>roressionedb abbaie hon facienda confirhwt.
pendentia, videlicet coquinae, horrea, cellaria, tor- (Anno 1100, Mart. 14.,.
— V'e SirmondiOpp. t. III, p. 46i8,
cularia, furni, furnorumque donius integra, et om- [Non exstat. * jot. e.]
nino a rapinis conserventur libera; silvae praeterea, "
et quidquid extra urbem aut inlra urbem ad episcopi Xl/
Convenlut ecclesiceS. Jacobi ComposleUanccnuntiat
salarium pertinet, nec dorientur, nec venundentur, Didacum, eorum ecclesim canonicumei vicedomi-
nec occasiohibus aliis distrahantur, sed a rapina num, a sese ordinalum subdiaconum esse.
omhi violentiaque semola, successori, qui per Dei D (Anno 1100, Mart. 18.) ;:, ,
gratiam ecclesiam recturus est, conservehtur. Sane [FLOREZ,Espaiia sagrada, XX, 2 l-j
si quis in crastinum archiepiscopus, aut aliquis in PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, uni-
aliquo cleri officio, vel honore constitutus, si quis verso conventui ecclesiae S. Jacobi salulem et apo-
rex, sive princeps, aut dux, comes, aut vicecomes, stolicam benedictionem.
judcx, advocalus, sive defensor, aut quaelibet ssecu- Didacura, Ecclesise yestrae canonicumet yicedp-
laris persona hanc nbslrae constitutionis paginam minum, venientem ad nos paternabenignitate susce-
seiens cbntra eam temere venire temptaverit, se- pimus : quem in apostolicae sedis gremip subdiaco-
cundo terliove commonita, si non satisfactione con- num ordinatum vestrae charitati remittimus. Nulla
grua Omendaverit, excommunicationi subjaceat. siquidem genii querela eum inhiberi ccnsemus, nbn
Cunctis auiem apbstolicse constitutionis decreta ex praecedentibus ante id temporis causis spllicitari
servantibus sit pax Domini nostri J. C. quatenus et volumus, quin deinceps largiente Domiriosuis tem-
hic fructum bonse aclionis percipiaht, et apud di- poribus ad sacros oiilihes debeat pipmpyeri.
strictum judicem praemia selernse pacis inveniant. Datum Ptomae per manum Joannis diac. cardih.
Amen, amen. bibiiothecarii xv Kal. April.
 37 EPISTOLAS ET PRIVILEGLA. 53
' "
,;-:-/.{.-, . XII. .....'.,..: ; A Clericum quoque alterius vel monachum ab aliquo
* jf«tnas(ei''ioReinhardsbornenst ecclesiam !•- suscipi, qupmodo sanctOi-umPatrura sanclioiies ih-
Tiitebqr-
'.'"...;':'nensemasserit. hibeant, fraternitati tuaeignptum esse non credimus.
:. (ArinollOOi) Quod te de monachis praefati abbatis facere hou
{Noriexstat.'•— Vid. Thuringiam saeram, p. 207.)I sine admiraiione audiyimus. Pjaesentium igitur
xm. auctOritate dileetioni tuae precipimus, ne praefatum
AdHerinannUmAugusieriscmepiscopum. abbatem ad festivitates tuas ire cogas, neve mona-
;, (Anno 1,100,Apr. 7.) chos ejus contra eum suscipias' (11)
{JAITE; RegestdBom. porit., ex schedis Pertzii.]•]' . XVI..
HERMANNO, Auguslensi episcopo,. saluteni et ap_o- •>'. Bitlla Paschalis II de uniqni EcclesiwA'duiicana' ad
stolicam benediclioriem. Tric.asiinam
Quod iteratis fraterhitalis tuae litteris hactenus is ; (Anno 1100 '.- ;
nihil respohdimus, causa haec fuit quia te extra ca- i- [Gall. C/iris(,, I, Instrum., 120.]
thplicam unilatem credebamus. Nunc autem quia sic-t 3- PASCHALIS episcopus, scrvus servoruffl Dei, veue-'
ut ex. yicarli nostri Gfebhardi] Constantiensis epi- i- rabili fratri e't coepiscopoGiBELiNO Arelatensi, salu-
scopi lilteris agnovimus, ad calholicam per Dei gra-i-B'. tem et apostolicairi benedictionem-
tiaj» reversus escommunipnem, de tua.plurimuuin Qupd de unione Arausiacensis Ecclesiae;atque
cohversipne gaudemus.iCupimus enim non solum n Tricastinae, praedecessor. noster dominus Urbanus
te, :sed omnes illarum parljum ad sedis ap.ostolicae B slatuerit, et tua.fraterriitas non ignorat: urideiii
obetrieriliamrevoeari. Prsesenlihus igitur lilteris pa- susceptis dileclioriis tuselitteris, cerli quid tibi scri -
lerriae salutationis et apostolicae benedictionis libi )i bere nequivimus,. quod TriCastinus episcopus ad
gratiam destinamiis. roganle> ut in ejusdem sediss npsnondum pervenit, Fratre igilur coepiscopo n<-
aposlolicae obedientia persevercs, sicut ab eodemn slro Guilieinio a mprtalitate ad immortalitatem, a
vicario npstro ,tuae dilectioni credinlus essc injun- terrenis ad cadestia, ut credimus, sublevato, jam
'cluhv/jSet/ui(«r forniula anatliematizaiionis Wibertii tempus adest ut Arausicana Ecclesia Tricastinp epi-
antipapce.) scppo reddalur, et diu super hoc Cventilatis lilibus,
-"".'-"XIV ":.; praesentium auctoritate fraternitati tuafemandamus,
*JfonasieriiZ?enje)isisseu S. Bercharii protectiqnem i utpraedicto episcopo ipsam ecclesiam reddas, et ut
suscipil, possessionesqueac pripilegiu confirmat. lam clerus quam populus ei obedial. »
.Statuil insuper ul riullus sceculariumaul ecclesia- Dalum Laterani.
sticorum abbaiem; ejusvesuccessores ad scecularemr> !r .-:- . •
- curiqhi trahat, neque episcopus utlus ad synqdunij;—; '. XVII. ..'.;....:"..:..'.;
* msi.ob.cansam fidei, irc, nec denique mpriasterii1
sui solemnilaies relinquere, elurbdnis inieresse co- Bullaejusdempapwfrpunioneprmdicta.
gat. » His litieris posi Paschalem subscribunl Al-^ -.: ;. : : .:(Anno 1100. :,.,,,: ..-
terlus cardihalis Saricta; Sabinai, Auguslinus car- [GaU.Christ.y ubi supra.J- ,
dinalis 'Sanciorum Qualuqr Coronalorum,.qui am-
bo se t indignos » cardinales:dicuni. « Daiurn La- PAScnALisepiscppus, servus servorum Dei, dile-
ierariis m Idus Aptilisj indictibrievm,per ma- ctisfiliis clero et populo Arausicensis Ecclesiae, tr-
num Lanfranci, scriptoris palalii, anno Dominicce lutem et apostolicam benedictionem.
Jricarnalionis'ilW, fonlificatus .atileni'Vdopini UniyersaEcclesiae unitas, quse Deo auclor.e,beati
Paschaiissecuhdipdpceannoi(i&).;
Pptri, et;ppst eiim ejus successoribus, curae cbrii-
(Anno 1100, April. H.) missa est, ila nobis est charitDte scrvanda, ut et
,;K '= :.;:"; / -;:...;"-"XV.; ;v ;; : -;: ,,;.-; creditarum nobisanimarum saluti pia sbllicjtudirie
. Paschalis papa; episiola ad Pliiltppum episcopuiri
Catalaunensem. consulamus, et sanctorum Patrum decretis, et con-
_ ;:. . .(AmioHOO.) stilutipnibus non deviemus. Jure enim et auctoritate
[MAIILL.,Annal. Bened.,\,ii0.} . essc yacuum quidquid praedecessoruninostrpriim
PAScnALisepisc*dpus,servus seryorum Dei,,vene- ]) p Gregorii, Victoris, Alexandri etUrbanistatutis (12)
rabili fratri et coepiscopo PHILIPPO Calalaunensi sa- Arausicerisis. Eeclesia Tricastinae cpnstet EcclesiaE
lutem et apbstdlicam beiiedictionem .:•-".•. esse unita : qusestioni super hoc negotio diu yeriti-
; Cuni rieniiheih
episcopum liceat canones lguorare, lata, secundum, statuta eorum, consilio confratrum
mullum miramur quod ahbatem Saneli Bercliarii ad noslrorum finem impbnere decrevinius; et ut epi-
civitatis tuae;festivitates cogendo non dubites inyi- scopp 'Tricasti.no de cseterp sicut proprio ppntifici
iare.Qupdquani absurdumsit, quanique ofllcio tuo postposita pmni, refragaliorie obediatiSj apbstpiica
cbritiariumVnembidubitat, quiinovit quod sacrica- auctorit.ale mandamus, sicque cum tranquiilitate et
nbhes etiam ad Isynpdum abbates cogi prohibeant. pace ] in episcopiobedientiareyereiiterstare; xitomr

yi'0) lluic 'jprivilegiboccasioriemdeditPhilippus Ca-. i.

vensi eruimus, caret chrohicis notis'; ast bpc ahiip
-
talauiiehsis episeopus; qui Dervensem abbai.em ad (
datum fuisse intelligitur, tum ex praecedehlidipio-
synodum et ad.solemnitates urbis suae cogere vole- imate, tum ex eo quod PhilippuS episcoptis hoc ipso
bat. Qua de re litteras sequentes ad eum Phiiippum idefuhctusest, ul discimus ex Hugpne FlavihiactihsjV
v
scripsitpontifexi. v -''';':'- e
etex €hronico;Saiicti Petri Catalaiincnsis; ;:::';
• (12) Aliqua.desunt.,
r|ilj Hdcrescriptum,quodex eliartaceo codiccDt-r- ,.;,,;; ,._';,.
39 PASCHALiS II PAP^E 40
nis Ecclesise plenitudo in unitalis soliditate perma- A conquisita sunt permittat Ecclesia remaiiere. Illos
ncat, et omhis deihceps super hoc ita disceptatio eiiam qui a nobis excommunicati vel ab officlis di-
sopiatur, ut nihil prorsus de bene compositis re- vinis pro suis fuerint excessibus remoti, ne aliquis
traetetur, etqui post iegitimas' et divinitus inspiia- in communionem reciperp vel in officiurhjpraesumat
tas coristituliones volet eonfringere, rion pacis ec- resiituere, eaderii auctoritate pfdhibemus^;Statui-
clesiae ipse, sed renellis pateris agnoscatur. Chari- mus quoque ul pro sepulturse quidem loco, vel spa-
late itaque dictante fraternitaterii vestram ffione- tio, nulium periitus ab aliquo pretium exigatur :pro
mus, ut episcopo Tricastino, qui pro yobis Deo redemptione vero peccatorum, mbrierites, InEccIe-
rationem redditurus est, subdi hon conlemnatis, et sia, iri qua fidei sacfamerita acceperiht, eleemosj>
sicvosesse oves Chrisd agnoscalis, ut eiquiloco nam dare secuhdum apbstoiica decfeta-statuimus
Christi praesidet obedire non diibitetis. Obedientes omnino et corifirmamus. Si qiiis auteni ad aliam
autem apostolorum Petri el Pauli orationibus. ad yivens sive mOriens se cbnferre volueiii- deeo quod
vil.am perveniatis seternam.' prp salute animai suae dare disposuerit, seehhdiim
Datum Laterani in Idus Aprilis 1100, apostolica decreta matfici Eeciesiae paftemrelin-
XVIII. - ," quat. Siquasaiie ecclesiastica saeculafisve persona
contrahanc nostrae constitutiohis pagiriani ptaesum-
Ad Norigaudum Auguslo Dunensem episcopum.—
venire tentaverit, hujusriiodi utsacrilegii
Corifirmat ejus eleclionem el omnes ejns ecciesiw ptuose
possessiones, el alia qucedam decsrnil. reum a limihibus sarictse Dei Ecclesiae afcehdiihi
(AnnollOO, Apr. 14.) judicamus et conlirmamus. Cunetis auiem eiderii
[MANSI,Concil. XX, 1017]. Ecclesiaejlista servantibiis sit pix DomihiJesu Gliri-
PASCHALIS episcopus, servusservorum Dei, dilecto sii : quatehus et hic friictum bOnse actioriis pefci-
fratfi Norigaudo, Eduensi episcopo, ejusque suc- piant, et apud bonoruiri retributOruiiipfaeiiiia aetfcr-
cessoribus carionice subslituendis in pefpeluurri. nac pacis inveniant. Anien, ameri.
Cum divini dispensalione judicii ad hujus officii Scriplum per .manuih Joaririis scfiniarii sacfi
gradum, licet indigni, promoli simtis, ut appstolo- Lateranensis palalii. '
rum principis vices in Ecclesiae Tegimiue teneamus, Ego Pasclialis, episcopus catholicae Ecclcsiai
elaborandum nobis est, et annitendum omnino, ut; subscripsi. ,
in conslituendis ecclesiaslicis negotiis, ejus monitai Ego Walterius iniMgnus Albarieiisis Ecclesiae "
ct insliluliones devotione fidelissima et fide devotis- episcopus subscripsi.
sima aemulemur, cujus fides prsecipua et dilectioip Ego Albertus cardinalis liluii S. Savinae sub-
spectala Domino exstitit adeo, ut in ejus singulari- scripsi.
ter fidei stabilitate immoliili, pretioso sariguine re- Ego Bernardusindigiras cardinaHs tituli S. Chry-
demptam suam Dei Filius sialuere et confirmares sdgoni subseripsi.
voluerit Ecclesiam, dicens;: Tues Petrus, et super Ego' Albeficus Dei grati a liuriiiiis presbyter tituli
hancpelram aidificabo Ecclesiam meam (Mullh.wi). ApostolorumadVincularoborando subscripsi,
Cui etiam tantam poteslatis prserogatiVam concessit,, Ego Augusiinus indignus cardinalis; de titulo
utejusarbilrio inccelo et interravel liganda liga- Sanctorum Quatuor Coroiiatorum, subscripsi:
renlur, vel solvenda solverentur. Quam' pptestalis i Datum Laterani per maiiiim Lcpnis' scriplpris ,
suae successionem ipse B.: Clementi, et per eumi xvin Kal. Mair, indiet. ym, anuo DominicaeIncamat.
omnibusconcessit, qui ejus sedi juste. piaesidere,, 1100, pontificatus autem domini Paschalis secundl
ct Ecciesiam Dei canonica studuerint ordinatibne; napsei , ,
disponere, Cujus nos fidei auctoritate muniti, libi, XIX.
dileete frater Norigaude, bmnibusque tibi canonice5 Privilegium pro Ecclesia Matisconensi
successuris, confirmamus omnia quaead Eduen- - XAfmoll00,April.l4;.) ; .
"
BemEeelesiam, in qua te canonice credimus ordi- D [SEVERTIUS, Chroriologiahhlorica successionishierar-
nalum,:pertiiiere videntur, tam in ecclesiis, pafo- chicearcliianlistitumLugdunerisis archiepiscopatus.
— Lugduni 1628, fol., t. II,p. 121.] 1
cliiis, coemeteriis, presbyteriis; cunctisqiie eccle-
siaslicis ordinibus, quam eliam praediis aliisque om- PASCHALIS episcopus, sefvus servorumDei, frat. i
nibus possessionibus, mobilibus et immpbilibus,i, BERARDO , Matiseonensi episcopo, ejiisque successpr
quae acquisila sunt, vel juste acquiri poterunt. Utt ribus cauonice substitueridis in perpetuuhi.'
liaec omnia;:tibi tuisque. successoribus ita ,liberee Quoiiiam divirii dispensalione judicii ad hujus bf-
possidere liceat, sicut antecessor tuus in uno diee ficii gfadum, licet indigni, pronioti suhius, ut apo-
ante suum obitum quiete; et juste possedisse proba- Stolorum priiicipis vices in Ecclesiae fegimirie tenea-
tur. Illud autem aposlolica auctoritate statuimus utit mus, elaborandum nobis est, el annectehdum [ejiif
milli .presbyiero, vel yiventi,- yel morienti, seu add tendum] omiiinp, ut in constitueiidis ecclesiasticis
aliam religioriem, vel adquietam vitam.lranseunti, i, negotiis ejris mdniti et ihstitutioriesdevptiohe fide-
h lissima et .fide devdlissima iriiilerouf, cujus fides
liceat res quas a'die ordihationis suae,,iii Ecclesia ih
"
qua est ordiriatus, coriqiiifere poterit, aufefre vel il praecipua et devotio speetala Dpmind. exstitit;
i minuere ; sed inlacta ea_ et illibata in ipsaih quaa adeo ut ia ejusfidei stabilitateimmobiliipreti.oso
jl EPlSTOLiE ET PRIVILEGIA, 42
ianguihe redemptam suam Dei Filius statuere et. Alncarnat. 1100, pantifieatus autcm domni Pasclia-
confirriiare: voluerit Ecclesiam, diceiis : Tu es Pe- lis II papaepriino..
irus ,et super hanc petram mdificabo,Ecclesiam .,:'.; xx. . •.';' , .
tneam {Mattli. xvi, 18). Ciii etiam tantam potesta- Epislola ad archiepiscopumAusciensem. .
lis praerogativam coiicessit, ut ejus arbitrio in coelo .(Anao 1100, Apvil.?20.)., , .
et in terra llganda ligarenlur, et solvenda sblveren- [D. BOUQCET, Recueil, t.XIV. p. 188.]
tUr. -Quam potestatis suae successionem ipse bealo PASCHALIS episcopus,: servus seryorum Dei, ve-
Clemetati.et per eum omnibus transfudit, qui ejus nerabili fratri R[AIMUNDO], Auscitano aichiepiscopo,
sedi juste praesidere, el Ecclesiam Dei canonica stu- salutem et apostolicambenedictioriem.
duerint ordinatione disponere. Cujus nos lidei au- YestrseEeclesiaesuffraganeusfrater noster Aquen-
'
ctoritateniunili,tibi,dilectefraterBerarde, omnibusr sis episcopus parochiae suae partes a eonfratribus
que tibi canohice successuris, sicut prsedecessori suis Vasatensi et Olorensi episcopis, per mulla jam
tuo (Landrico) praedeeessor hoster (Vrbanus) fifma- tempora-conquestus est detruncatas, cujus. nimi-
vit, cobfirmamus omuia quse ad Matisconensem Ec- runi parochise partes quas Vasalensis idem episco
clesiam, m qua te canoriice credimus pfdinatum, pus abstulerat, prsedecessori quidem SUO'S[ERNARDO]
^
peninere videiitur, tam in ecclesiis, parochiis, coe- restitutas, sed iterum ei violenler ablatas asseruiti
meteriis, presbyteris cunctisque ecclesiasticis or- Unde dileclloni tuae mandam.us, ui convocato fra-
dinibus, quam etiam praediisaliisque omnibus pos- trum convenlu,:hoc ipsuin negotium diligenli exa-
sessionibusmobilibus et immohilibus quaeacquisita minatione discutias, et cujusvis iustilia concesse-
sunt, aUt jusle aoquiri poterunt. Ut haec omnia tibi rit, illi parochiamm partes super quibus causa agi-
luisque successoiibusita liberepossidere liceat, sicut tur, tribuantur. r:
antecessor vester in uno die ante obitum suum pos- Data Rpmaexn ,Kal."Maii.
sedisse probatur, illud etiam apostolica -auctoritate ,XXI.;;'
Statuimus Ut, nulli presbytero et viventi et morienti, Ad exercituin in Palwsiiria tnililanlem. — Gra-
seu ad aliam religionem ,et ad quietam vitam trans- tulaturm de vicloria obtenta, et simul ad progre-
eunli, liceat res, quas a die^ordinationis suaein diendunilwrtqtur.
Ecclesia in qua. est ordinatus, conquirere, aut (Aiino 1100, -Mai..4.).
poterit auferre et minuere, sed intacta ea et illi- . -[JIASSI,ConciL, XX, 979.] •' . ,
bata in ipsa in qua conquisita sunt, permaneant PASCHALIS episcppus, servus servorum Dei, vene-
Ecclesia. Remahere illos etiam qui a nobis excom- Q rabilibus fralribus, sive .filiis, episcopis, clericis,
municati -et ab ofjiciis diyinis pro suis, fuefint exces- pi'oceribus, militibus, et omni populo milifiaeCliri-
sibus remoli, ne aliquis in cbmmunionem recipere , stianse in Asia triumphaniis, salutem et apostolicain
ei in officiispraesumat restituefe eadem auctoritale benedictionem. ;- - '
•prohibemus. Statuimus quoque ut pro sepulturoe Quod perprOphetam populo suo Dominus polli-
quidein loco et spatio nullum penilus ab aliquo pre- cetur, impletum in vobis cognoscimus : Inhabiiabo,
tium exigatur. Pro redempliohe vero peccatorum, inquit, ineis, et inambulabo cum eis (II Cor.yi),
morientes ia Ecclesia in qua fidei sacramenta per- quia per fidem in vestris pectoribus habitat, et per
ceperuat, eleemosynas dare secuhdum apostolica «vperationemita inambulat, ut pateiiter in yobisini-
decreta'slatuimus omnino et confirmamus, elc. micos suos expugnasse videatur. RenOvayit enim
Si quscpersoria cOntrahanc nostrae constitutionis Dominus antiqua miracula, ut in unO mille, et in
paginam praesumptuose venire tentaverit, hujus- duob.usdecem millia persequeretur, et,-his Ecclesice
modi ut sacrilegii reum a liminibus sanctae Dei armis, sacerdolalium precum tubis, inimicarum
Ecclesise arcendum judicamus et confirmamus. urbiura moenia aperiret. Illud vero quanti gaudii,
Cunclis autem eidem Ecclesiaejusta servantibus sit quam potentis miraculi aeslimatis, quod sacrosancli
pax Domini hostri Jesu Christi, quatenus et hic D lateris sanguine cruentam lanceam, ietvivificaecru-
fructumbonae.actiouispercipiant, ctapud bonorum cis partem vestris oculis revelavit, vestris tractan-
retributorem . pr^emia aeternae pacis inveniant. dam manibus obtulit! .Qus.nt.assuper his Redem-
Amen. ptori nostro gratias debeamus, hec humanus ani-
Scriptum per -manum Petri notarii regiouarii ct mus opinatur, nec lingua prajvalet enarrafe. Vide-
seryi sacri palatii.1 mus enim Chfislianaeiidei lipsfes, Christiahi pbnuli
Ego Pasciialis episcopus cathplicaeEcclesiae. oppressores, per divinam misericQrdiam maftu ve-
Ego Alberius
' indignus cardinalis Tituli S. stva partim conlritos, partim e. diu possessis regio-
6an...:' nibus effilgalos; yidemus;Orient'alemEccIes'iam,pdst
Ego Bernardus indign. «ardin. titul. Sancti Chry- longa captivitalis temppra, rnagna ex psirte ad aiiti-
sogoni. . .. - quam libertatis.gloriamrediisse. Dicendum igitur
Ego Walterius indigri. Albonensis episcopus Ec- ore, dicendum corde : Gloria ih aliissimis Deo, et {•%
clesiae,sig.' terra pax hqminibus bohaivoluntatis (Luc. n).' Ora-
Datum Latefani per manus Leonis scriptoris, tioni eliam et vigiiiis insislendum, ut quod ccspit
xvm Kalend. Maii, indictione Vin, anno Dominicae adinipleat, et manus vestras, quas hostium suorum
PATROL.GLXIII. '--,'.' . - '2
 (5 PASCHALISII PAP.E U
sanguine consecravh, imm.aculatas usqtie a'd finem, A Onimpolentis Dei niiserationibus gratias debeh^us
-affiuentesfirma pietale, custodiat. innumferas, quoniam temporibus nostris Asiaham
Quapropter agite, filii in Christo desideralissimi, Ecclesiam Turcorum manibus eiipere,>et ipsam i
rememOramini quanla,pro amore Domini relique- Dominicsepassionis ac sepulturse urbem Ghristianae '
<rilis, quanta pro fratrum salute et ereptione peri- militiaedignatus est aperire. Oportet autem nos di-
Cula subieritis : patriam, doffios, parentes postha- vinam gratiam facultate quam dederit subsequi et
buistis, vosmelipsos exsilio addixislis, morli oppo- fratribus nostris qui in illis Palaestinorumquondam
suislis; curale nunc ad meliora semper tendere, seu Chananseorum finibus remanserant, efficaciler
pacem cum omnibus conservate, ut possitis adaeter- subvenire. Omnes ergo regionuni vestravum milkes
nam pacem Domini misericordia pervenire. Plu- in peccatorum suorum remissionem vel veniam co-
rima vobis significare per chartam et atramenlum horlamini, ut ad illam matrem nostram Orientalem
supersedemus, quoniam ex aposlolicsesedis gremio Ecclesiam studeant festinare; eos praeserlim qui
charissimum fratrem Mauritium Porluensem episco- hujus militise voto crucis signa sumpserunt, illuc
pum destinamus, ut qui per beati Petri vicarium, properare compellite, uisi paupertatis relineantur ob-
sanctsein Chvistomemoriaeprsedecessoremnostrum staculo: alioquin eos infames(13)liaberidecernimus.
Urbauum, lanti peregrinationem itineris assumpsi- B ] Qui vero de Aiitiochena obsidione fide pusillanimi
stis, beati Petri solatiis semper abundetis; et quem ct ambigua recesserunt, in excommunicatione per-
fundamenlum tanti operis habuistis, ipsum quoque maneant, nisi se redituros certis securitalibus con-
ad finem caput in fide et obedientia teneatis. Viees firmaveriut. Porro fratribus qui post perpetratam
eliam npslraseidem fratri Mauritio et episcopocom- divinitus victoriam revertuntur, jubemus sua omnia
iinisimus, ut eum in omnibus reverenter excipere, reslitui, sicut a beatsememoriseUrbano prsedecessore
-audire, et.per ipsum nobis, imo bealo Petro, obse- nostro reminiscimini synodali delinitione sancitum.
qui debeatis. Cui nimirum in praeceptis dedimus, Ita in omnibus agite, ita pro vestro officio studete,
ut Ecclesiae,quam per vos Dnminus iiberavit, sed ut mater illa nostra Orientalis Eeclesia in statum
liberaturus est, ordinationi vigilanter immineat; debitum, largiente Domino, communibus sludiis re-
quaesi minus canonicis regulis apta repererit, cor- formetur.
rigat; elin eisdem cum vestro auxilio plantanda
plantet, aedificandaaedificet.Hortamur itaque, lior- XXIII.
tanlesque prsecipimus,ut ei, lanquam personam no-
stram praeferenti, in omnibusobedire curetis. Omni- *Ad consulesPisanos.—Illis laudes impertii quod
Dominus et velle et in vobis Q « anno prmterito » Hierosolymmexpughandmope-
polens posse tribuat, ram navarinl. Promitlil Daibertum, eorum archi-
ut quseeo auclore facienda cognoscitis, ipso adju- episcopum,tnunc civitalisJerusaleni patriarcham, j
vanle implealis. Ipse vos ab omnibus peccalis ab- contra Armdfum, ejusdem sedis invasorem, a sese
solvat, et Cxsilio veslro patriam aelernam tri- defensum et «nobili slrenuoque viro Gotefrido,
aliisque principibus Chrislianis adhuc in Syria et
buat. iransmarinis parlibus commoranlibustcommenda-
Dalum Romae quarto Nonas Maii., iudiclionis lum iri. Legatos suos tprimo Januam, delndein
^ardiniam profeclurost commendat.
octavae,.permanum Joannis Diaconi.
XXII. (Anno 1100.— Vide Dal BORGO, Raccolta di diplomi
tfpnlola-cat arclnepiscoposet episcoposGaUim.— Z?os Pisani, 1765,4°, raccolta 85.)
infames haberi decernit, qui volo aslricli Hiero-
solymitanmprofectioni se subduxeranl, vel qui ab XXIV.
obsidioneAnliochenainglorii recesserant; eis vero
sua wslilui 'Godofredo, episcopoMqgalonensi, mandat ut Dida-
qui, peracla vicloria, reverluntur, cum etectum Ecclesim Compostellanmepiscopum
jubet. consecret.
(Anno 1100.)
]T)oniBouQUET, Recueil,XV, 20.] (Videepp. 25 etM.)
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, uni- D r XXV.
vcvsis per Galliam archiepiscopis, episeopis, abba-
De destruclioneecclesim ComposteUanm. — Vetaine
tibus, salutem et apostolicam lienedictionein.
(io) Anno 1100 scriptam fuisse hanc epistolam diu digneris hominum opprobria perpeli! Famosam
inde colligilur, quod sequenti anno alteram his lilteris strenuitatemjuventulis lum recole,et arma laudabilis
stiniulali pvofectionem aggressi sunt Galli. Id ex- mililimarripe, ut inde Christicolisingens in toto orbe
presse de Stephano palatino comite Blesensi lesta- oriatur exsultalio, elhnicisqueformido, sumque sce-
tur Ordericus Vilalis, lib. x Hist. eccles. p. 789 : lerosm legis publica dejeclio. Ilaec el mulla alia his
« Stephanus quoque Blesensis coffies palatinus, in- similia mulier sagax et animosa viro suo prolulit;
quil, pene ab omnibus derogabalur, et indesinenter sed ille, periculorum et difficultatumgnarus, labores
verecundabalur, eo quod de obsidione Antiochena duros iterum subire formidavit. Tandem animos et
turpiter aufugerit, et gloriosos sodales suos inmar- vires resumpsit, et iter cum multis millibus Fran-
tyrio Christi agonizantes deseruerit. A mullis per- corum arripuit, et usque ad sepulcrum Christi,
sonis multoties corripiebatur, et mililiam Christi quamvis pessima illi obstilissent impedimenta, per-
lam lerrore quam confusione repetere cogebatur. rexit. Tunc Harpinus Bituricam urbem Philippo
Ad boc eliani Adela, uxor ejus, frequenter eum regi Francorum vendidil, et cum Goscelino de Cor-
commonebat, el inter amicabilis conjugii blandi- tenaio etMilone de Braio iter Hierusalem iniit,»etc;
meuta dicebat: Absil a le, domine mi, ut tanlorum
iS EPISTOL^E ET PRIVILEGIA. id
clerici ComposteUani occasione Hierosolymilani A / feruntur regna. Hinc est quod magni quondam no-
itineris provinciam suani deserant. minis nationes dejectas el. depressas, viies vero at-
(Anuo 1100, Oct. 14.) que exiguas nonnunquam legimus exallatas. Hinc
[FLOREZ,Espana sdgrada, XX, 28.]' est quod in quibusdam regionibus Christiani no-
P. episcopus, servus servorum Dei, P. LucensiAl. minis poteslas paganorum terras occupavil; in qui-
el G. episcopis, et universis ciericis S. Jacobi, salu- busdam iterum paganorum tyrannidem Christianae
lem et apostolicam benedictionem. potentiae dignitas conculcavit; sicut nosliis tempo-
Destructioni ecelesise Compostelianaejam diulius ribus gloriosissimorum principum Roberti ducis et
condoluimus. Nunc autem cum Christianorum capli- Rogerii comilis forlitudine supevnae dignationis mi-
vilas per litteras vestras npbis nuntiata est, major seratio omnem Sarracenorum violentiam in Sicilia
nos dolor affecit. Idcirco pelitioni vestrae citra diffi- insula expuguavit, et antiquum Ecclesiae sanctae sta-
cultalem praebemus assensum, ul ejusdem ecclesiae tum pro voluntatis suaebeneplacilo reparavit. Unde
electo ne ad nos nunc temporis veniat parcamus. et ipsius ineffabili misericordise gratias agimus, et
' Unde et fratri nostro
Magaionensi episcopo, littera- ipsius gratias super illos egregios fralres, alterum
rum nostrarum auctoritale praecipimus ut ad eum jam defunctum, alterum ipso prsesente superstitem,
consecrandum accedat. Quod si forte nequiverit, IBimploramus, et ad ecclcsiarum quse in eadem in-
Burgensis episcopus, qui nostri jurisest, sdvocetur. ' sula sunt ordihationem, 'seu conlirmationem pro
Ipsi quoque electo praesentium litterarum auctoritate nostrii ofiicii debito anhelamus. Sicut igitur, an-
mandamus ut onris quod ei cOmmuui Ecclesise con- nuehte Deo, et Mazariensis et caeterarum parochiae
sensu imponitur, de misencordia Domini confidens pef apostolicum bonae memorise Urbanum, pvaede-
accipial. Porro sicut militibus, ita etiam clericis ve- cessorem nostrum, dispositae sunt, ita et nos Ma-
stvarum partiiim interdicimus neoccasione Jerosoly- zariensis, cui auctore Deo praesides, Ecclesiae, dioe-
mitanae visionis Ecclesiam et provinciam suam de- cesim prsesentis decreti auctoritate iirmamus; sta-
screre praesumant, quam Moabitarum feritas tam tuimus enim, honorande frater, et coepiscope Ste-
frequenter impuguat. phane, ut tibi deinceps, tuisque legitimis succes-
Datum Melfiaen Idus Octobris. soribus episcopali jure regendum ac disporiendum
XXVI. perpetuo maneat, quidquid intra fines subscriptos
Ad Aderonsum Hispaniarum regem.—Ejus ancju- sontinetur : videlicet a loco, in quo Belich lluvius
slias dolet. mare ingreditur usque ad Cavam dcsumptus Cor-
(Anno 1100, Oct. U.) leonem, quae Cava durat usque ad petram de Zineth,
^ a Zinelh tenditur hsec
[FLOREZ, Espana sagrada, XX, 29.J parochia usque ad divisionem
P. episcopus, servus servorum Dei, charissimo filio Jatinae et Cephalse, videlicet usque ad grandem cri-
suo A., Hispaniarum regi, salutem et aposlolicam stam, e crisla tendilur usque ad Saganam, a Sagana
benedictionem. usque ad Carinas, a Carinis usque ad dislrictum
Sicut de tua, ut nosti, prosperitate gaudemus, sic arenosum, ubi est divisio Panovmi et Carinse; inde
jirofeclo tua de adversitate afficimur. Unde regni vero usque ad mare, intra quos fines est Mazaria
tui, et proximorum tuorum finibus providentes, cum omnibus suis pertinehtiis; Marsalia cum suis,
milites tuos quos vidimus ire Jerosolymam prohibui- Trabolis cum suis, Calalhamelh cum suis, Calatha-
mus. Litteras msuper hoc ipsum prohibentes, et bubi cum suis, Parthenith cum suis, Cinos cum suis,
peccalorum veniam pugnatoribus in regna vestra Carine cum suis, Jath cum suis. Calalhaczaruch
comitatusque mandavimus. Porro quod de captivi- cum suis, Belich cum suis omnibus pertinentiis; et
lale Christianorum signiticasti, vehementius affecti reliqua omnia quse sunt, vel deinceps facta fuerint
sumus, et quod idem super electo Compostellano caslella, seu casalia, sive urbes. In proprio autem
petisti non negare decrevimus. Magalonensem enim tam luo, quam successorum luorum jure casale
episcopum ad eum in episcopum consecrandum lit- ... Buxei cum centum villanis, sicut a supradicto filio
teris ire praecipimus, qui si forte defecerit,Burgensis nostro comite Rogerio traditum est, conservetur.
episcopus, qui noslri juris est, advocetur. Omnipo- Prseterea quaecunque in posterum liberalitate prin-
tens Dominus Ecclesise et tibi de inimicis suis victo- cipum, vel oblalione fidelium eadem Mazariensis Ec-
riam largiatur. clesia juste atque canonice poterit adipisci, firma
Dalum Melfiaen Idus Octobris. tibi, tuisque successoribus, et illibata permaneant.
XXVII. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat
/ines episcopalus Mazariensis in Sicilia pelenle Ste- eamdem ecclesiam lemere perturbare, vel ejus pos-
phano episcopo confirmat. sessiones aufevre, vel ablatas retinere, mihuere vel
(Anno 1100, Oct. 15.) temerariis vexationibus fatigare; sed omnia integra
[MANSI,Co««7. XX, 1151.] conserventurj tam tuis, quanv clericorum et pau-
PA-SCBALIS episcopus, servus servorum Dei, di- perum usibus omnimodis profutura. Si qua igitur
lecto fratri STEPHANO, Mazariensi episcopo, ejusque in posterum ecclesiastica ssecularisve persona hanc
successcribus canoniee promovendis in perpetuum. nostrae constitutionis pagiRam seiens contra eam
Omnipotentis Dei nutu mutautur tempora. trans- temere venire tentaverit, secundo lertiove commo-
*7 PASCHALIS II PAPyE £8
nita, si non satisfactione eongrua emendaverit, po- A tione suscipeve, nequecongregationem veslram astu-
tcstatis honorisque sui dignitate careat, reamque tiis quibuslibet aul violenliis perturbare. Eam sane
divino judieio existere de perpetrata iuiquitate co- controversiae decisionem, quam inler vos et Molis-
gnoscat, alque a sacratissimo corpore et sanguine ' mehsis ecclesise monachos frater noster Lugdu-
Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Chvistl • nensis episcopus, lunc apostolicse sedis vicarius,
aliena sit, et in exlremo cxamine distrietse ultioni ciim -provincise suse episcopis, aliisque religiosis
subjaceat Cunctis aulein eidem ecclesise justa ser- viris, ex prsecepto prsedecessoris nostfi apostOlicae
vantibus. sit pax Domini noslri Jesu Christi : quate- memoriae Urbani secundi perpetravit, ribs tanquam
nus.-Clhic fructum boriaeactionis percipiant, et apud rationabilem ac laudabilem confirmamus. Vos igi-
districtum judicem praemia aeternsepacis inveniant. lur, filii in Christo dilectissimi ac desideratissimi,
Amen, amen, amen. meminisse debetis, quia pars vestri saeculares Iati-
Ego Paschalis catholicaj Ecclesiaeepiscopus sub. ludines, pavs ipsa cliam riioiiasierii laxioiis minus
Ego Albericus card. presb. lit. S. Petri ad Vin- austeras angustias reliquislis. Ut ergo hac semper
eula subscr. gratia digniores censeamini, Dei semper limorem et
Ego Oddo Ostiensis episcopus luiic privileg. amofem ih veslris cordibus habere satagite, ut
subscr. " quanto a ssecularibus tuinultibus liberiores eslis et
Ego Milo Praeneslinus episcopus subscripsi. deliciis, lanto amplius placere Deo tolius menlis et
Ego Joannes Tusculanus episcopus subscripsi. animaevirtulibus anlieletis (13*). Sane si qriis incia-
Ego Albevtus Sipontinus ai chiepiscopus sub- slinum archiepiscopus aul episcopus, imperatov aut
scvipsi. fex, coraes aut vicecoiries, judex aut eeclcsiastica
EgoRoberlus card. presbyter de lit. S. Eusebii qusevis saecularisve persona, hanC iiostrae constitu-
subscripsi. tionis paginani sciens, contra eam temere venive
Ego Robertus Mess. cpiscopus subscripsi. tentaverit, secundo lerliove cbmirionita, si non sa-
Ego Rogerius Syracusanus episcopus subscripsi. tisfactione congrua emendaverit, polestatis hono-
In sigillo : Verbo Domini cieli firmati sunl. S. Pe- risque sui dignitate careat, reamque se divino ju-
ivus, S. Paulus, S. Paschalis PP. II. dicioexistere de perpetrata iniquitflte cognoscat, et
Datum Melliseper nianum Joannis S. R. E. dk- a sacratisshno corpore ei sanguine Dei et Domiiu
coni cardinal., Idibus Octob., ind. VIII, Incam. nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo
Domini anno 1100, ponlif. aulem domini Paschalis examine districlas ullioni subjaceat. Cunclis autem
PP. II anno II. Q eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostii
Jesu Christi, qualenus et hic fruclum bonaeaclionis
XXVIII.
Ad Albericumabbalem novi monasterii Cabilonensis. percipiant, c( apuddislricluni judicem pvaeniiaseteiv
— De privilegio ibi concesso. nsepacis inveniaiit.
(Anno 1100, Oct. 19.) Ego Paschalis calholicse Ecclesise eplscopus sub-
[MANSI,Concil. XX, 980.] scripsi.
PASCHALIS episcbpus, servus servorum Dei, vene- Datum Trojae per manum Joannis sanctae Ro-;
rabili filio ALBERICO, novi monaslerii abliati, quod manse Ecclesise diaconi cardinalis, quarto deeimo
in Cabilonensi parochia silum est, ejUsque suc- Kalendas Maii, indictione octava (14), Incarnationis
cessoribus regulariter substituendis in perpetuum. Dominicae anno millesimo centesimo, pontifiealus
Desiderium quod ad religiosum propositum et aulem domini Paschalis secundi papae secundo
animarum salutem pertinere monstratur, auctore [primo].
Deo, sine aliqua dilatione est coniplendum. Unde XXIX.
nos, o filii in Domiho dileclissimi, citra difiiculla- Ecclesim Trojanm prolectionem suscipil ac bona et
lem onmem vestvarum precuni petitionem admitti- privilegia confmnat, pelente Huberto episcopq.
inus, quia religioni vestrse palerno congratulamur D " (AnnoH00,Nov. 10.)
affeclu. Locuffi igitur illuiii, quem inhabitandum [UGHELLI, Italia sacra, I, 1345.]
pro quiele monastica elegislis, ab omnium morta- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, drlecto
lium molestiis.lutum ac liberum fore sancimus, et fratri HUBERTO, Trojano episcopo, ejusque successo-
abbatiam illic perpetuo haoeri, ac sub apostolicae ribus canonice substituendis in perpetuum.
sedis tulela specialiter protegi, quandiu vos ac suc- Justis votis consensum praebere, justisque peti-
cessores veslri in ea quam hodie observatis disci- tionibus aures accommodare nos convenit, qui, licet
plinae ac frugalitatis observantia permanseritis, indigni, justitise custodes.atque prsecones in excelsa
salva Cabilonensis Ecclesiae canonica reverentia. apostolorum principum Petri et Pauli specula positi,
Prseseiilis ilaque decreli pagina interdicimus ne cui- Domino disponente, cdnspicimur. Tuis igitur, frater
quara. omnino personaeliceat stalum vestrse conver- i;i Christo charissime Huberte, juslis petitionibus
sationis immutare, neque vestri, quod Novum di-• annuentes S. Trojanam Ecclesiam, cui auctore Deo
citur, coenobii monachos sine regulari commenda- prassides, apostolicae sedis aucloritate muhimus.
(13.*)Ilaecsunldeinceps totidem verbis inprivilegio> (14) Videlur leg. xiv Kat. Nov. JAFFE.
Uriiani Ii, pro Ecclesia Avelalensi. SLVRD.
 49 EPISTOL^E ET PRIVILEGIA. 50
Statuimus emm ul ejusoem Ecclesise Trojanse anti-AA sedis protectione suscipii, eo modo auo Urbanus
stites in perpetuum a sedis apostolicae pontifice con- papa secundus.
secrentur, cui nimirum Ecclesise, tibique ac tuis (Anno 1100, Nov. 14.)
legilimis successoribus jure proprio possidenda fiv- . [Bullariuni Chmiacense, pag. 31.]
mamus : moritem Majurum, villam quae dicitur PASCiiALisepiscopus, servus servorum Dei, filiis in
S. Laureritii, et quidquid in poslerum juste et cano- Domino charissiinis Silviniacensis coenobii mona-
niee ad Ecclesiae possessionis proprietatem largienle cliis, salutcm etaposlolicam benedictionem.
Domino poterilis adipisci; episcopali vero jure Ad hoc nos disponente Domino in apostolicae
regenda in perpetuum, ad disponendum sancimus sedis servitium promolos agnoscimus, ut ejus filiis
ipsam civilatem Tvojanam et in ea S. Nicolai auxilium implofantibus efficaciter subvenire, et ei
lnonasteiium cum ecclesiis ad id pertinentibus, obedientes tueri ac protegere prout Dominus dede-
S. Crucem de Portula, et Felieem, Castellionem, rit, debeanius. Idcirco vos et locum vestrum tan-
castellum novum Biccarum cum abbatia S. Petri in quam Cluniacensis ccenobii niembrum sub aposto-
Burgo cum ecclesiis ad id pertincntibus. ecclesiam licae sedis protcctione perpetuo confovcndum, juxta
S. Viti, fabricain S. Mariae de Focis, S. Petrum de domni p.rsedecessoris uoslri Urbani secundi statuta
Montella, S. Justam, el quaecunquepraediaprsedeces= **suscipimus; sancientes ne ullo unquam lempore
sorum nostrorum authenticis privilegiis, quae Eccle- idem coenpbii vestri locus interdictionis alicujus
sise veslrse data sunt, continentur. Decernimus jacluram ; sentiat, nec ulli viventium facullas sit
itaque ut iv&Hiomnino hominum liceat eamdem infra monaslerii seu villse adjacentis terininos olim
Ecclesiam temere perlurbare, aut ejus possessiones praelinitos assultuni faeere, aut quemlibet hominem
auferre, vel ablatas retinere, vel injusle datas suis icapere vel depraedari. Illam etiam pactipnem,
usibus vindicare, miriuere, vel temerariis vexatio- iquam in ejusdem praedeces.soris no.s.lvi manu
nibus fatigare, sed omnia inlegra conserventur Archimbaldus miles, sicut in ejus privilegio contine-
eorum, pro quorum susteiitatione el gubernatione itur, pepigit, ratam perpetuo haberi censemus : ut
concessa sunt usibus omnimodis profutura. Si quis videlicet univevsa, quse paler, avi ejus loco yestro
vero in crastinum archiepiscopus, aut episcopus, iconlulerant, tam in vebus quam in immunitatibus
imperator, aut rex, prineeps, aut dux, comes, vice- et i consuetudinibus, onmi tempore illibala conserva-
comes, judex, aut ecclesiastica quaelibet saecula- renlur. i Ad hsec adjicientes decernimus ejusdem loci
risque persona hanc nostrae constilutionis paginam isepulturam liberam omnino persistere, ut eorum
sciens, contva eam temere venire tentav.erit, secuudo Q qui illic sepeliri deliberavevint, prseter excommuni-
tertiove commonita, si non satisfactione congrua 'catos, extreinse nullus obviet voluntati. Prseterea
einendaverit, potestatis honorisque sui dignitate per ] prsesentis decreti paginam apostolica auctoritate
careat, reamque se divino judicio cxistere de per- statuimus : ut qusecunque hodie vestrum cocnohium
petrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo cor- possidct,] sive in crastinum vel concessioiie ponlifi-
pore ac sanguine Dei et Domini nostri Redemptoris < cum, vel liberalitate pvincipum, vel oblatione fide-
Jesu Christi alienam esse, atque in extremo examine 1lium poterit adipisci, firma vobis, vestrisque suc-
.dislrictae subjaceat ultioni. Cunctis aulem eidem c^ssoribus < et illibala permaneant: in quibus haec
Ecclesiaejura servanlibus sit pax Dornini Npstri Jesu propriisj duximus nominibus exprimenda : monaste-
Christi qualenus et hicfr.uctum bonse actionis per- iium i de Campovold ; capellani de Curtiliis, capellam
cipiant, et apud districlum judicem prasmia aelevnse de c Lonver, capellam de Villar, ecclesiam deCanta-
pacis inveniaut. ,neto, ecclesiam deCyriliaco. Hasitaque, esetevasque
Ego Paschalis S- calholicge Eccjesise episcopus cecclesias, quas apostolicaesedis privilegio possidelis,
subsc. • t
taliter concedimus ut, salvo jufe episcoporum, quod
Egp Oddo Ostiensis episcopus subgc. i paralis et synodis ibidem hactenus relinuisse
in
f Ego Odorisius cardinalis et abbas subsc. D1)rnoscunlur, quidquid deinceps in eis intus forisque,
f Ego Albic. diac. cardinalis S. Petri subs. t
lam ex oblationibus quam ex sepulturis, vel etiam
f EgoMiloPraenestinus episcopus subsc. t deciinationibus tam majpribus quam minoribus
ex
j Ego Bruno Signin. episcopus subsc. aacquirere potueritis, ex integvo possideatis; nullaque
f Ego Teuto cardinalis SS. Joannis et Piiuli iunquam persona vel ecclesiastica, vel saecularis de
subsc. mnibus adeas peitinentibus se super vosinlromifr-
t Eg° Paganiis diaconus Romana3Ecclesisecavdi- tere t audeat.. Liceat quoque vobis in ecclesiis vestris
nalis subsc. rpresbyteros eligere, lla tamen ut ab episcopis vel
Datum apud Casinum per.manum Joannis S. R. E. eepiscoporum yicariis auimarum curam absque vena •
diac. cardinal. iv Idus Novembris, ind. vm, Incar. litate U suscipiant; quam si dare illi, quod absit! ex
Dom. anno 1100, ponlificatus autem D. Pasclialis H pvavitate
p noluerint, tunc pres.byteri, ex appstolicse
papaeanno n. s
sedis beniguilate,cantandi illic licentiam consequan-
XXX. t
tur. Neque cuilibet facultas sit pvo vobis viyorum
Privilegium quo monasierium Silviniacense tauquam sive s defunctonim eleemosynis ad salutem datis vos
Cluiiiaccnsis coenobii membrum sub aposlolicw hinquietare, sed tanrvivorum quam mulierum, {am
m PASCHALIS II PAPJE ^- S2
clevicorum, quam Iaicorum oblaliones, quse ad yos A pontifices, 'praesertim apostolicse meinorise Grc-
affevuntur, in usum sefvorum Dei pauperumque gorii VII et Urbani II, vestro monasterio et locis
profuturas recipere liceait.Decernimus evgo ut nulli ad idem perlinentibus conlulerunt, nos quoque
omnino hominum liceat idem coenobiumtemere per- praeseriti decreto auctore Doniino confirmamus. Ad
turbare, vel cjus possessiones auferre, vel ablatas hsec adjicimus ut in omnibus prioralibus et cellis,
retine.re, minuere, vel temerariis vexationibus fali- quse nunc sine proprio abbale vestro regimini sub-
gare; sed omnia integra eonserventur corum pro jectae sunt, nullus unquam fuliiris lemperibus abba-
quorum sustentatione ac gubcrnatione concessa tem ordinare praesumat; sedlam prioratus ipsi et
suiit, usibus omnimodis profulura, salva in omni- cellae, quam et coelera in quibuslicct locis omnia,
bus abbatum Cluniacensium obedicntia. Siquasane quibus fratcrhiias tua Arvernensis concilii, quod per
in crastinum ecclesiaslica saecularisve persona supradiclum Urbanum ponlificem cclcbratum est,
liujus privilegii nostri paginam sciens contra cani (cmpore invcstita erat, de quibus lunc nulla quaestio
temere venire tentaverit, secundo terliove commo- iiiola est, cui nimirum concilio per icinclipsum
nila , si non satisfactione congrua emendaverit, po- intcrfucras, tam tibi quam succcssoribus tuis in pacc
testatis honorisque sui dignitatc careat, reamquc sc scniper el quiete servcnlur, in quilius haecpropriis
divino judicio existere dc perpetrala fel^aitate visa sunt adnolanda nominibus : S. Maria dc chari-
cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sa.ighiine tale dc Martignaco (Jlfar. de Marciniaco), S. Pctrus
Dei et Doniini noslri Jcsu Christi aliena fiat, alquc de Mtiiisiaco (Mar. de Cusiniaco), S. Pelvus dc
in exlremo examine dislriclae ultioni subjaccat. Leniciis (Jlfar. de Leunliis), S. Paulus de Pcrgamo,
Cuhclis aulcm supra falo loco jusla servainibus si-t S. Isidorus dc Hispauia, S. Odylus (Mar. Orijlius.)
pax Domini nostri Jesu Chrisli, quatcnus ct Iiic dc Scarrione, S. Mavcellus de Salsiinoniaco,
fructum bonscaclionis jiercipiant, ctapud distrielinn S. Mavcellus dc Cabilonc, Carus locns, Parcdns
judiccm prsemia aelcrnae pacis inveniant. Aiiica, Romanum nioiiaslerium, S. Victov de Gcbenna,
amen, amcn. Patcmiacus, S. Saturninus dc Provincia, S. Eutro-
Ego Paschalis sanctse Eeclesisecatholicse cpisco- pius, S..Mavliniisdc Auxia, monasteriuin dcCacervis,
JVJS. S. Mariadc Tolosa,Boort (Mar. S; MariailcTobosa
Ego Odilo Praenestiniis cpiscopus. Boarum), Ticrnus, S. Mariinus de Campis, Sylvi-
Ego Joannes Tusculanus cjiiscopus. niacus, Virgenus, Ginniacus, Nantuacus, S. Pancra-
Ego Teuzo cardinalis sanctorum Joannis ct; tius de Anglica, S. Leccrius dc Nazara, S. Jacobus
Pauli. ( de Polino, S. Gabricl de Creinona, S. Salvalor et
Q
Ego Albericus Dei gratia cardinalis tiluli S. Pctri S. Slcphanus de Nivcrno. Praecipimus etiam ut
ad Vincula. omnes ccclcsisescucapellaeveslvaeclcoemctcvialibcva
Ego Paganus diaconus sanctse Romanac Ecclcsiae : sint, cl omnis cxaclionis immunia pvselevconsuetam
dc diaconia S. Marisc novse. episcopi patfliamjusiitiamiiipvcsbylcros, si adversus
Datum Anagniae per nianuin Joannis sanciae', ovdinis sui dignilalcm ostcndcriiit:cxceplisniiiiivum
Romanse Ecclesisediaconi cardinalis, xvm Kalcndas; ccclcsiis illis, quae absquc hujusmodi subjeclione in
Deccnibris, indietione vni, Incarnalionis Dominicae : abbalis potoslate subsistunt. Liceat quoque vobis
anno 1100; ponliftcalus, autem domni Pasch.alisi cum juvibus vcstris (Mar. seu fralribus vestris)
sccundi pajrsen. presbyleros eligere, ila lamen ut ab cjiiscopis, TCI
cpiscoporum vicariis animariim curairi absque
XXXI, venalitalc si coiiimitiere illi, quod
Privilegium, q.uomonasterii Cluniacensisbona omnia absit! cx suscipiant, quani
ac jura confirmanlur. pravilalc iiolucrinl, lunc prcsbyteri ex
(Anno 1100, Nov, 15.) aposlolicoesedis benignitale officiacelebramii liccn-
[COCQUELINES, Bullarum, privilegiorumac diplomalumt liam conscquantiir : neqiic cuilibet facultas sit, aut
Rohianorum ponlificum amptissima Colieclio. —- .D clauslri uuquani aut locorum vcstrorum fines pro
Romse 1759 fol., t. II, p. 114,] vivoruni sive dcfunclorum eleemosynis ob salutem
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dci, vcnc- dalis inquictare; sed lam virorum quam mulierum
rabili fratri HUGONI,Cluniacensi abbati, ejusques oblaliones, quae Deo offeruntur, in usuiri scrvorum
successoribus regulariter substituendis imposterum. Dei, pauperumque Cliristi percipere liccat. Abbatias-
Zelus Domini et religionis praerogativa, qua perr vero, quas tuae tuorumque succcssorum ordiiiationi
universum fere Occidcntem nostris temporibus pcrr praedecessor noslcr Gregorius VII PP. commisit,
Dei gratiam congregalio vestra percelluit, et incon- nos quoque commillimus, videlicet Virhelva,
cussa unilas, qua inter procellas omnes scdi apo-i- S. .-Egidii, S. Joannis de Angelico, S. Pctvi Moysia-.
slolicae adhsesistis, mansuetudinem nostram vehe- co, Moliacensem, S. Marlialis de Lemovico, novum
menlius exhortantur, imo urgent atque compellunt,, monasterium Sancli Cypriani Piclaviensis de
utvestris petitionibus assensum aecommodare, et;t S. Sacco; adjicientcs etiam S. Gcrmani Autissiodo-
quieti veslrse imposterum pvoviderc sollititius de-s- rensis, S. Astrimonii Mauricensis, S. Bertini Tarva-
bc3,uius. Quapropler quidquid liberlatis, quidquidd niensiseidem ordinationi subjaceant, salvp nimirum
auctorilatis praedccessores nostri Ecclesios Romnnse P- jurc sanclseRomanscEcolcsise.Necminus illud suora-
S5 . EPISTOL.E ET PRIVILEGIA, 54
dictum Urbani II pap.*ecapitulum confirmamus, ne Arabilibus fratribus archiepiscopis et episcopis per
cellarum vestrarum ubilibet positarum fratres pro Gallias, salutem et apostolicam benedictionem.
qualibet interdictione vel excommunicatione divino- Quanta reverentia sedis aposlolicae constitutioni-
rum officiorum suspensionem patiantur; sed tam bus debeatur, fraternitatem vestram non ignorare
moiiachi quam et famuli eorum, et qui se monasticae credimus. Si qua vero vel minus dicta, vel aliter ,
professioni devoverunt, clausis ecclesiarum januis, intellecta conspiciuntur, meminerint qui adversus
non admissis dicecesanis, divinae servitutls officia sanctam Romanam Ecclesiam conqueri consrieve-
celebrent, et sepulturae debita peragant. Concedimus runt, quid pro Felicis papse scriptis adversus Aca-
eliam vobis laicos seu clevicos sseculares, nisi qui tium datis, Orientalibus episcopis sanctse memorise.
pro eertis criminibus excommunicati sunt, ad con- Gelasius papa responderit. Idcirco ad memOrianv
versionem, sivesepulturam per loca vestra suscipere. fraternilatis vestrae reducimus quia Cluniaceiise
Clericos quoque regulares, qui pro necessitalibus coenobium ab ipso fundationis exordio sanctse Ro--
ad vestrum coenobium effugiunt, suscipiendi, et ad manse Ecclesise sit oblatum : quod profecto religiosi
vestrum propositum admiltendi, religioni vestrae antistites et egregii principes pro religione exinjia
licentiam impertiraus. Prseterea decernimus ut nulli donis suis ac possessionibus. ditaverunt. Rpmani
omninohominumliceatvestvumvenerabileccenobium P vero pontifices tanquam oculi sui pupillam cuslo-
et loca subdita temere.perturiiare; sed eorum eccle- dientes, cum loca ad se plurima.perlinentia fratrum
si.aepossessioues^et hona csetera, quaepro animarum illorum regimini commisissent, tam locum ipsum
salute donata sunt, vel in futurum Deo misevante quam caetera ei cohaerentia privilegiorum suorum
donavi conligevit, fivma vobis vestrisque succes- munitionibus vallaverunt. Scitis enim quantaper
soribus, et illibata permaneant, quos profecto eos in Galliarum partibus nova instituta, vetera sint
cognoscimus ab excommunicatis et rapacibus dis- ad religionem monasteria reperta [forte reslituta],.
cretione debita contineri. Si qua igitur ecelesiastica Eapropter charilatem vestram monemus, monentes
ssecularisve persona , banc, nostrae constitutionis rogamus atque prsecipimus ne tot tantorumquepbn-
paginam sciens., conlra eam temere venire tenta- lificum privilegiis obviare tentetis : ne per eorum,
verit, secundo et tertio commonita, nisi satisfactione violationem aposlolicse sedis, quod absit! indi-
congrua emendaverit, potestatis honorisque sui gnationem inveniatis. Imilatores Ostote patrum
dignitate careat, reamque se divino judicio existere vestrorum, qui congregationem illam venefabilem
de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo devotius coluerunt, et saluti, quam per;eos Domi-
corpore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nus super mullis peccatoribus operatur, mahus
nostriJesu Christi aliena sit, atque in extvemo socias adhibete. Ita eos diligite, ita tuemini, ila fo-
exraiine districtse ullioni subjaceat. Cunctis autero vete, ut quielius pev vos omnipolenti valeant
eidem loco justa servantibus sit pax Doniini nostri deservire ; vos autem, qui inter mundi flucluanlis
Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis turbines statis,- per eos, tam apostolicae sedis, quam.
percipiant, et apud districtum judicem prsemia omnipotentis Dei gratiam consequamini.
aeternaepacis inveniant. Amen.. Data Lateranis, xm Decembris.
Ego. Pasehalis sanctae Ecclesise catholicae epi- XXXIII.
scopns. Majoris Monaslerii protectionem smcipit, possessio?
Ego Odo Ostiensis episcopo.ssubscripsi.. nesque ac privilegia confirmat, imposilo monaclus
Ego Mile..... Praenestinus episcopus, aurei denarii censu annuo.
Ego Albericus cardinalis S. Petri ad Vincula.. (Annoll00,Nov..l9.)
Ego Walterius [al. GualteriUs] episcopus Alba- [Qpera Guiberti abbalis S. Mariw de Novigento,
nensis Ecclesiae subscripsi. edit. Aehery,. Netes, p. 588.]
Ego, Teuto cardinalis SS. Joannis et Pauli, PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
Ego Joahnes Tusculanus episcopus. rabili fvatri HILGOTO,Majoris Monasterii abbati;
EgoPaganus sanctse Romanae Ecclesise cardinalis ejusque successoribus regulariler substituendis in
subscripsi.. perpetuum..
Datum Anagnise per manum Joannis sanctse Cum universis sanctae Ecclesiae filiis, ex aposto-
Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, xvn Kalend. licse sedis auctoriiate ac benevolentia debitores exi-
Decembris, indictione vm, Iucarnationis Dominicai stamus, illis tamen locis atque personis quae am-
aniio 1400, pontificatus autem domni Paschalis pliori religionis gratia eminent, propensiori hos
PP. ii. copvenit charitatis studio imminere. Tuis igitur
tuorumque fratrum, fili in Christo dilectissime Hil-
XXXIL
gote, justis precationibus" annuenltis , cum pro
?asc!ia/is epistola adGaUiarum episcopos. —Cmno- beati eonfessoris Christi Martini devotione atque
bium Cluniacense commendal.
reverentia, tum pro vestrae religionis praerogativa,
(Anno 1100', i\Tov. 19.) monasterium vestrum, quod Majus dicitur, a beato
[MAKSI,Concil. XX , 1037.] quondam Martino sedificatum, iu apostolicse sedis
PASCHALIS episcopus, servus scrvorum Dei, vene- tutelam specialiter proteetioricmqae suscepimus..
 PASCHALIS H PAPiE ' W
5S
Per prsesentem igitur nostri privilegi-i paginam, A f- Quanimirum justitia exigente statuimus.ut re-
apostolica auctoritate prsecipimus ut quaecuirque gulariter electus abbas, vel a Romano pontifiee, vet
liodie idem ccenobium juste possidet, sicut in cra- a catholico quem adyocare maluerint, riostrae
stinum, largilione principum, oblatione fidelium, communionis ac familiaritatis episcopo conse-
concessione pontificum, juste atque canonice po- cretur; qui veslra fullus auctoritate • quod po-
terit adipisci, firma tibi tuisque successoribus, et stulabitur, impendat. Chrisma, oleura sanctum ,
illibata permaneant. Decernimus ergo ut nulli dhi- consecraliones altarium sive basilicarum.,^ ordi-
nino liomini liceat idem ctenobium tehiere pertur- nationes monachorum , qui ad sacros sunt or-
bare, aut ei subditas possessiones auferre, sive dines promovendi, locorum vestroruni fratres
minuere, vel temerariis vexationibus fatigare; sed ab episcopis, in quorum dioecesibus sunt, acci-
pmiiia integra cOnserveiitur eorum, pro quorum piant.
sustentatione ac gubefnalione eoneessa sunt usi- Ad hsec adjicimus ut idem Beati Martini mona:
bus. sterium, abomnium mortalium jure liberum, Do-
Missas sane publicas per archiepiscopum, aut mino arinuente, permaneat, solique Romanae Eccle-
?piscopurii quemlibet, in praefato monasterio cele- " siae subdilum, de lanta semper libertate atque au-
irari, aut stationes fieri, omnimodo probibemus ; ctoritate congaudeat.
ne ih servbrum Dei fecessibus popularibus occasio Ad judiciiim autem perceptse hujus a Roma-
praebeatur ulla convenientibus. Intefdicimus etiani na Ecclesia libertatis, per annos singulos unum,
ne quis ejusdem loci monachos in aliquam Ec- aureum deriarium Lateranensi palatio' persol-
clesiam ad slationem, aut exsequias celebran- ventes.
das, praeier suam et abbatis voluntatem com- Si quis igilur in crastinum archiepisCopus aut
pellat. episcopus, iroperator aut rex, princeps aut dux,
Adjicienles et iirsecipienies ne quisquam deinceps comes, vicecomes, judex, aut ecclesiastica quselibct
archiepiscopus, aut episcopus, B. Martini Majus ssecularisve persona, hanc noslrse constitulionis
Monasterium, aut ipsius Majoris Monasterii ffiona- paginaiu sciens, contra eam temefe venire ter.la-
chos, pro ulla causa ullo iii loco excommiiiiicare verit, cbmmonita, si non satisfactiohe . congrua
praesumat, sed omnis eorum eausa gravior ex apo- emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate
stoiicse sedis judicio pendeat. careat, reamque sedivlno judicio existere de per-
Nec cellarum vestrariim Videlicet fratres, pro petvata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo cor-
qualibet interdictione, vol excommuhicalione divi- p pore ac sanguine Dei et Domini Redemploris noslri
novum officiorum, suspensioriem patiantuf, sedtam Jesu Cbristi aliena fiat, atque in extremo examine
monachi ipsi,"quara etia^ famuli eorum, et qui se districtae ultioni subjaceat. Cunclis autem eidem lo-
monasticae professioni devoverunt, clausis eccle- co justa servantibus sit pax Domiui nostri Jesu
siarum januis, non admissis dicecesaiiis, divinaeser- Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis per-
vitutis offieia celelrent, et sepulturae debita per- cipiant, el apud dislrictum judicem prsemia setefnae
•
agant. . pacis inveniant. Amen, amen, amen.
Obeunte te nunc ej£x4eni loci abbate, vel tuorum Ego Paschalis episcophs catliolicse Ecclesise.
quolibet successorum, nullus illi qualibet snbre- Ego Odo Ostiensis episcopus.
plionis aslutia aut violeritia pfaepohalur, nisi quem Ego Mifo [Milo] Praenestinus episc.
fratres communi consensu ejusdem fratrum pars Ego Paganus: diaconus R. E. cardinaiis,
consilii sanioiis elegerint. Ego Albericus Dei gratiae cardinalis.
Porro quia Turonensis Ecclesiae antisles et cle- Datum Laterani per manum Joannis S. R. E,
riei, praedecessoris nostri apostolicae memoriae Ur- diaconi cardinalis, XIII Kal. Decemb., ind. vni,
bani secundi repetitis litteris, nostris quoque com- Incar. Dominicse millesimo eentesimo, pontiiicatus
mor.ili, ab impugnatione vestra desistere nullate- __)autera domini Paschalis secuhdi n,
nus acquieverunt; quinimo apostolicse sedis fami- . XXXIV.
liarius communicantes, vos excommunicare et ex- Paschalis papm epislola ad Bucjonem abbatem Clu-
communicatos prsedicare non limuerunt; adeo ut niacensem. — Priui/eaiuni C/nniaceiise.
ab abbatis vestvi sepultura, et a vesira? professionis (Anno 1100,.Nov. 20.)
consortio Sancti Juliani monachos, et alios religio- [MANSI,Concil. t. XX, 1038.]
sos fratres, abbatesque subtraxerint. Nos eorum PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, Hc-
excommunicalioni religionem vestram Domino GONIabbatiCluniacensi ejusquesuccessoribus regu-
cpoperante subduxinms. Beato quippe Ambrosio lariter substituendis in perpeluum.
attestante didicimus quod haereticuro esse constat, Et religionis prserogativa, qua per universas Gal-
qui a Romana dissenlit Ecclesia; et Samuel quasi lias vestris temporibus per Dei gratiam congregalio
idololatrise ait, scelus est nolle acquiescere. Vos vestra praecellit, et inconcussa charitalis Unitas, qua
autem lanquam familiares filios nostrae commu- inter procellas omnes" sedi apostolicse adhsesistis,
nionis, charifatis et gratise vinculo complecli- inansuetudinem noslram vehementius exhortantur,
mur. mo urgent atque compellunt, ut vestris petitionibus
57 EPLSTOL/E ET PRIVILEGIA. S3
assensum accommooare, et quieli vestrse inposterum A jam donata sunt, vel infuturum Deo miserante dari
providere soHiciiius debeamus. Eapropter, quidquid conligerit, firma vobis, vestrisque successoribus,
libertatis, quidquid tuilionis, quidquid auctoritatis, illibataque permaneant: quos profecto cognosci-
praedecessores nostri Ecclesise Romanae jionlifices, mus, ab excommunicatis pia discvetione vigilantius
prseserlim apostolicae memorise Gregorius VII ct abstinere. Si qua igitur ecclesiastica saecularisve
Uvbanus II, vestro monasterio et iocis ad id perli- persona hanc nostrse constitutlonis pagmaffi sciens,
nentibus contulerunt, nos quoque prsesenti decreto, coutra eam temere venire tenlaverit, secundo ler-
aucloie Deo confirmamus, Ad hsec adjicimus ut tam tiove commonita, si non satisfactione cpngrua
prioralus et cellas, quam et caelera in quibuslibet emendaverit, potestalis honorisque sui dignilate
locis omnia , quibus fraternitas tua , Arvernensis careat, reamque se divino judicio existere de
concilii, quod per supradiclum Urbanum papam perpetrata iniquitate cognoscat, et a sanctissiino
celebratam est, tempore investita erat, de quibus corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris
tunc nulla qusestio mota est, cui nimirum concilio nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo
per lemeiipsum interfueras, lam tiM qiia-niSUC-C8S-exaffii-BC (Jislrictae ultioni subjaceat. Cunctis autem
soribus tuis in paee semper et quiele serventur. eidem coenobio jnsta serranlibus , sil jiax Domini
Piaecipimus eliam ut omues ecclesiae, seu capellse B-Jiostri Jesu Chrisli, quatenus ct hic inrettrai buns
vestrse, et ccemeteria libera sint, et omnis exactionis actionis percipiant, et apud districtum judicem
immunia, praeter consuetam episcopi paratam, et prsemia aeternae pacis inveniant. Amen, amen,
justitiam in presbyteros, si adversus ordinis sui amen.
dignitatem offenderint, exceptis nimirum ecclesiis Ego Paschalis, catholicae Ecclesiae episcopus,
ihis quae absque hujusmodi subjectione in abbatis subscripsi.
poleslate consislunt. Liceat quoque vobis, seu fra- Ego Odo, Ostiensis episcopus, subscripsi.
tribus vestris, in ecclesiis vestris presbyteros eli- Ego Milo, Praeneslinus episcopus, subscripsi.
gere, it:i tamen ut ab episcopis vel episcoporum Ego Albericus, archiepiscopus Dei gratia cardinalis
vicariis, animarum curam absque venalitate susci- Sancli Petri ad Vincula, subscripsi.
piant. Quam si committere illi ex pravitate nolue- Ego Walterius, episcopus Albanensis'Ecclesiae,
rint, ttinc presDyteri ex apostolicae sedis benignitate subscripsi.
officiacelebrandi licentiam consequantur. Ecclesia- Ego Paganus sanclse RomanaeEcclesisecardinalis,
rum vero seu altarium consecraliones, ab episcopis subscripsi. .
in quorum dioecesibus sunt, locofum vestrorum Datum Lalerani, per manum Joannis sanctie
fratres accipiant, si quidem gratis ac sine pravitate '^ Romanae Ecclesise cardinalis, xn Kal. Deccmb.,
voluerint exhibere. Alioquin a catholico, quem ma- indict, vni, Incarnationis Dominicse anno 1100,
lueritis, episcopo, cousecrationem ipsarum sacra- pontificatus autem domni Paschalis secundi papse
menta suscipiant. Neque cuilibet facultas sit, aut secundo. •
claustri vestri, aut loeorum vestrorum fralres pro XXXV
vivorum sive defunctorum eleemosynis ob salutem Bulla Paschalis II unioneEcdesiwArausicanw ad
pro
datis inquietare, sed tam virorum quam mulierum Tricaslinam.
oblationes, quse ad eos aueruntur, in usu servorum (AnnollOO, Dec. 10.)
Dei pauperumque profuturas recipere liceat. Nec [Gall. Christ., nov., I, Iustr. 120.]
minus illud supradicti Urbani 11 papae capitulum PASCUALIS episcopus, sovvus servorum Dci, dero
confirmamus, ne cellarum vestrarum ubilibet posi- et populo Arausicano, salutem et apostolicam beue-
tarum fratres pro qualibet interdictione, vel excom- dietionem.
municalione, divinorum officiorum suspensionem Miramur vos tanta f pertinacia sedis apostolicse
patiantur; sed-tam monachi ipsi, quam et famuli dccretis conlraire; quod enim cum a prsedecessore
eorum, et qui lnonaslicaeprofessioni se devoverunt, ,) noslro pro auitorizanda confirmatione definituni es-
clausis ecclesiarum januis, non admissis dicecesanis, set, quidquid » nobis quoque juxta definilionem
divinae servitutis officia celehrent, et sepulturae de- praeceptum est, vos quoque adeo contempsistis, ut
bita peragant. Concedimus etiam vobis laicos, s6u nuliam episcopoTricastinodignati sitis subjectionem
clericos saeculares, nisi qui pro certis criminibus ct obedientiam prsebere. Nos. tandem pertinaciam
excommunicali sunl, ad conversionem seu sepultu- tanlam aposlolicae dilectionis mansueludine tole-
ram per loca vesira suscipere. Clericos quoque re- rantes, ilerata litterarum comminatione prsecepi-
gulares,qui vel in locis suis salvari non possunt, mus, ne unitatem ecclesiarum a prsedecessoribu9
vel pro necessitatibus ad vestrum coenobium confu- noslris constitutam violare certetis; sed supradicto
giunt, suscipiendi, et ad veslrum proposilum ad- fratri noslro episcopo tandem humiiiter bbediatis.
mittendi, religioni vestrae licentiam impertimur. Datum Latevani iv Idus Decembris
Praeterea decernimus ut nulli hominum omnino
liceat vestrum venerabile coenobium, et loca ei sub-
dita temere perlurbare; sed eorum ecclesia?posses-
siones, et bona caetera, quaepro animarum salutc
59 PASCHALIS II PAPiE (50
XXXVI. j solitum hactenus fuit, celebran permittimus. Missas
A
Priviiegtum pro monasterio S. Salvatoris Papiensis.' sane publicas in eodem monasterio celebrari, aut
(Anno 1100.) stationem, sive ordinationem aliquam pisster abba-
[MARGARIKI, Bullar! Casin. II, 119, ex archiv. mo- lis volunlatem, aut episcopo quolibet fieri prohibe-
nast. S. Salvatoris Papiensis.] mus. Ad hsec dalmaticae, sandaliorum,. necnon
PASCHALIS cpiscopus, servus servorum Dei, di- chirothecarum usum tibi, tuisque successoribus juxta
lecto in Christo filio JOAKNI, abbali venerabilis mo- prsedecessorum slalula, concedimus. Sicque ah
nastevii, quod dicitur Domini Salvatovis, secus omni jugo, seu ditione cujuscunque personae,ijisum
Pajriani siti, ejusque successovibus vegulaviter sub- coenobium liberum jiermanere saiicimus ut soli
stituendis in perpeluum. ' sanctse
JRomanaeet apostolicae Ecclesise suiiditum
Piae postulaiio voluntatis effectu debet perse- habeatur. Si
qua sane ecclesiastica seu ssecularis
quente eompleri, qualenus et devotionis sinceritas persona hanc nostrse constitutionis paginam sciens,
laudabiliter eniteScat, et utilitas postulata vires contva eam lemere venire tentaverit, secundo ter-
indubitanler assumat. Quia igitur dilectio tua, ad tiovecommonita, sinon satisfaclione congrua emen-
sedis aposlolicse porlumconfugiens, ejus tuitionem,
daverit, potestatis honorisque sui dignitate careat,
devolione debita, requisivit; nos supplicalioni tuse ^i
reamque se divino judicio existere de perpetrata
clementer annuimus. Et Sancti Salvatoris monaste- a sacratissimo corpore etsan-;
iniquitateagnoscat,et
rium, cui Deo auclore prsesides, cum omnibus ad guine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi
ipsum perlinentibus, sub tutela aposlolicse sedis alienafiat, alqiieinextremoexamine districtae ultioni
excipimus. Quod videlicet monastevium Adeleis subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servan-
augusla imperatrix, suis impensis renovatum, su.a libus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus
nihilominus liberalitate ditasse cognoscitur. San- et hic fructuro bonaeactionis
aecipiant, et ajuid di-
ctorum igitur praedecessorum nostrorum, sedis strictum
judicem prsemia aeternse paeis inveniaffit.
apostolicae.pontificuinvesligiis insistentes, prsesenlis Amen, amen.r
decreli auctoritate statuimus ut qusecunque bona, Datum anno Domini 1100.
qusecunque praedia urbana, sive rustica, culta et XXXVII.
inculta, quaecunquepossessiones, ulensilia et orna- * Geraldo archiepiscopo Bracarensit pallium etpri-
. menta, vel a praedictaAugusla, vel ab aliis fidelibus, vilegium J. concedii.
de suo jure, eidem monasterio collata sunt, sive in (Mentio tantum- exstatin Geraldi Vita. Vide Baluiii
futuvura, concessione pontificum, liberalitate pvin- Miscell. edit. Luc. T, 152.)
cipum, veloblatione fidelium, juste atque canonice ci XXXVIII.
poterit adipisci, fivma tibi, luisque successovibus, Rescriplum Paschalis papm ad Argenlinensem Ec-
et illibata pcvmaneant. Decernimus ergo ut nulli clesiain.
(Circa annum 1100.)
oinnino homiiium liceat idem ccenobium temere [MANSI,Concil., XX, 1092.]
pertuvbave, aut ejus possessioues, sive res, ulen- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, clero-
silia, vel ornanieula auferre, vel ablatas reiinere, Argentinensi et populo, salutem et apostolicam be-
minucre, vel temerariis vexationibus fatigare, sed nedictionem.
omnia inlegra conscrventur eorum, pro quorum (14')Perspe(tislitterisvesiris,devestraoppressione
susteiilatione et gubernatione concessa sunt, usibus et Ecclesicevestrae destructipne palernaliter condolui
multimodis profulura. Nec decimse reddiluum prse- mus;sedquiaprojustitiapatimini,proquabeatieritis,
dicli nionastevii Domini Salvatoris ab ullius Eccle- congaudemus. Utigitur ad illam beatitudinemperve-
sise praesule, vel minislris exigantur. Obeunte te, nire possitis, inbono proposilo constanler persevera-
nunc ejus loci abbale, vel luorum quolibet SUCGCS- le, atque illi intruso EcclesiaeDei viriliter resistite,
sorum, nullus ibi, qualibet subreptionis astulia, seu quia perDei gratiam neque electioni neque consecra-
violentia pvseponaluv,nisi quem fvalres, communi lioni ejus assensum dedimus aut dabimus.Vobis au--
n
consensu, vel fratrum pars consilii sanioris, secun- temin omnibus, qusepro justitiaagitis, nostrum con-
dum Dei timorem, et beati Benedicti regulain elege- silium et auxiliuni nunquam deerit, prsestanlc Domi-
rint. Electovero abbate, sit facultas omni tempore; no, qui vivit et regnat in saecula sseculorum. Amen.
prsesulem eligendi, quem, tam sibi quam caeteris< XXXIX.
fralribus, cum timore Dei totiusque congregationis1 Paschalis epislola ad Bernardum, archiepiscopumTo-
connivenlia, ubicunque voluerint, conseerationis> letanum.—Primatum ToletanmEcclesim confirmaU
insignia, hujus nostva:auctovitatis pvivilegio, absque\ (Auno 1101, Mart. 6.)
ulla pvetii conferat datione. Chrisma, oleum san- [MANSI,Concil. XX, 982.]
ctum, consecrationes altarium, sive basilicarum, PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, reve-
ovdinationes monaeliorum, seu canonicorum ve- rendissimo [f. reverenlissimo, HARD.] fralri BERNAHDO
strovum, qui ad sacros ordines fuerint promovendi,, Toletano archiepiscopo, ejusque successoribus ca-
a quibus malueritis catholicis accipielis episcopis. nonice substituendis in perpeiuum.
Porro in illis ecclesiis monasterii baptismum, ubii Actorum synodalium decrela sscrutantilius liquet
(14') Vide infra. cpisfolam Argenlinensis Ecclesi: iaead Paschalem
 61 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. 62
quantasne Toletana Ecclesia dignitatis fuerit ex an- A exhibeas, Ghristianis ac Sarracenis sine offensione
tiquo, quantseque per eam in ecclesiasticis negotiis semper esse procurans, et ad ifdem infideles con-
utilitates accreverint. Unde et nos ejusdem urbis verlere, Domino largiente, verbis studeas, et exem-
statum, quantum nostrae est facultatis, in ecclesia- plis : sic ex tui pallii dignitate, et primatus prsero-
sticis lignitatibus gloria stabilirepa/. in ecclesiasticae gativa praecellas in oculis bominum, ut interius
dignitatis gloriam stabilire], Domino adjuvante, virtutum excelleutia polleas eoram supernse oculis
optamus. Igitur tum pro benignitale sanctae Ro- majestatis. Si qua igilur in crastinum ecclesiastica
manse Ecclesisedebita, tum pro digna Toletanae Ec- ssecularisve persona hanc nostrae constiiutionis
clesise reverentia, tum etiam prp reverendissimi sciens paginam,. contra eam temere venire tentave-
[/"., reverentissimi. H.] filii nostri praestantissimi rit; secundo lertiove commonita, si non salisfa-
regis Iidefonsi postulationibus, cujus nimirum vir- ctione congrua emendaverit, potestatis ho.norisve
tute et prudentia Tolelana Ecclesia [al. civilas] Mau- sni careat dignitate, reamque se divino judicio
rorum et Moabitarum jugo ereptaest, te, charissime. existere de perpelrata iniquitate cognoscat, et a
frater, juxta constitiitum praedecessorisnoslri sanctse sanctissimo corpore ac sanguine Dei et Domini
memoriaeUrbanipapsesecundi, in totis Hispaniarum nostri Jesu Chrisli Redemptoris aliena fiat, atque
regnis primatem forepraesentis privilegii auctoritate in extremo examine districtae ultioni subjaceat.
sancimus, sicut ejusdem urbis constat antiquitus Cunclis aulem eidem Ecclesiaejusta servantibus sit
exstitisse pontiiices. Pallio sane in missarum solum- pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic frii-
mpdo celcbrationibus uti debebis, prsecipuarum, ctum bonseactionis percijriant, et apud districtum ju-
qusesubscriptae sunt, festivitatum temporibus : tri- dicem praemia seternsepacis inveniant. Amen, amen.
bus videlicet diebus in Nalivitate Domini, in Epi- Scriptum per manum Petri notarii, regionarii, et
phania, Hypapante, Coena Domini, Sabbato sancto, scrinarii sacri palatii.
tribus diebus in Pascha, in Ascensione, Peutecoste, Ego Paschalis catholicaeEcclesise episcopus s.ub-
tribus solemnitatibus sanctae Marise, saiicli quoque scribo.
Michaelis, et sancti Joannis Baplistae, in omnibus Datum Laterani per manum Joannis, sanctae Ro-
nalalitiis apostolorum, et eorum marlyrum quorum manse Ecclesiaediaconi cardinalis, secundo Nonas
pignora in vestra ecclesia requiescunt : sancti quo- Martii, indictione octava, Incarnationis Dominicae
queMartini et Ildefonsi confessorum, et omnium anno 1101, pontificalus aulem domini Paschalis
commemoralione sanctorum : in consecrationibus papse secundi anno secundo,
eeclesiarum, episcoporum et clericorum : in an- c Xh-
nuo consecrationis tuse die, natali etiam sancti Privilegium papm pro tnonasterio Sancli Savini Pla-
Isidori et Leandri. Primatem te universi Hispania- cenlini.
rttm praesules respicient : et ad te, si quid inter eos (Anno 1101, Mart. 7.)
graviori qusestione dignum exortum fuerit, refe- [CAMPI Dell. hist. eccl. di Piacenza, t. I, p. 525.]
rent, salva tamen Romanse Ecclesiae auctoritate, et PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
melropolilanorum privilegiis singulorum. Toletanam filio ALBERICO, abbati monasterii S. Savini, quod
ergo Ecclesiam jure perpetuo tibi, tuisque, si di- secus Placentiam situm est, ejusque successoribus
vina praestiterit gratia, successoribus canonicis te- regulariter substituendis in perpetuum
nore liujus privilegii confirmamus : una cum om- Ad hoc nos disponente Domino in apostolicse se-
pibus ecclesiis et dioecesibus, quas proprio jure dis servitium promotos agnoscimus, ut ejus filiis
noscitur antiquitus possedisse : praecipientes de iis, auxilium implorantibus efficaciter subvenive, et ei
quse Sarracenorum ad prsesens subjacent ditioni, ut obedientes tueri, ac protegere, prout Dominus dede-
cum ess Domino placuerit potestati restituere po- rit, debeamus. Unde 'opportunum, fili charissime,
puli Christiani, ad debitam Ecclesise vestrae obe- duximus praesentis decreti pagina vestris infestatio-
dientiam referantuv. LUavurriautem civitatum diee- j;Q nibus obviare, et quieti ac utilitati vestrae opitu-
ceses quse Sarracenis invadentibus metropolitanos lante Doniino atfentius providere. Staluimus eniin
proprios perdiderunt, vestrae ditioni eo tenore sub- u.l quaecunque prsedia, quaecunque bona in cellis, in
jicimus, ut quoad sine propriis exstiterint metro- ecclesiis, in villis, vel rebus aliis veslrum monaste-
peiilanis, tibi, ut proprio, debeant subjacere. Si rium legitime possidet in prsesenti; sive in futurum
vero metropolis quaelibetin statum fuerit pristinum concessione pontificum, liberalilate principum, vel
restitula, suo quoque dioecesis metropolitano resti- oblatione fidelium juste atque canonice polevit adi-
luatur, Neque lamen ideo minus tua debet studere pisci, firma tibi tuisque successoribus, et illibata
fraternitas, quatenus unicuique metropoli suseresti- permaneant. Decernimus ergo ut nulli omnino ho
tuatur gioria dignitatis. Haec, et caeteraomnia quae minum liceat idem coenobium temere perturbare,
ad antiquamToIelanse sedis apostolicseconcessionem aut ejus possessiones aufer,e, vel ablalas retinere,-
probari poterunt, nos tibi tuisque successoribus per- minuere, vel temerariis vexationibus fatigare; sed
petuo possidenda coutradimus atqua firraamus. Te, omnia integre conserventur eorum, pro quorum
reverendissime frater, affectione intimaexhortamur, sustentatione et gubernatione concessa sunt, usibus
quatenus dignum te tanti honore pontificii semper oninimodis profutura.
03 PASCHALIS II PAP/E U'
Porro usum mitrae et aiiorum pontificalium. ad A } diutius condoluimus. Idcirco in autumno prseierito
inslar feiicis memoriseSilveslri et Alexandri prsede- petitioni vestvae assensum jirasbuirnus, ut ejusdem
cessorum noslrorum Romanoram pontiiicum vobis Ecclesiaeelecto ne ad nos veniret tum lernporis par -
omnimodo liberum esse deceinimus; ad hsec adji- ceremus. Quas litleras sicut nuntiis vestvis deferen-
cientes ut i.nfra sacra mysteria constiluli signaculo libus accepimus, ad vos non pervenisse mivamur.
sanctoe crucis possilis populum prsemunire. Si qua Unde venerabili fralri nostro Magalonensiepiscopo
sane ecclesiastica ssecularisve persona, hanc noslvae lanta lilterarura iiostiavuni auctcritatepvsecipimus
constittitionis paginam sciens, contra eani lemere ut ad cum corssecrandum accedat. Quod si fovte ipse
venire tentaveril, secundo. terliove commonita, si nequiverit, Burgensis aut alius catholieus episcopus
non satisfactione congvua emcndaverit,potestatisho- advocelur. Ipsi quoque electo p.rsesenlium litlera-
iiorisque sui dignitate careat, atque se divinojudicio rum auetoritate mandamus ut onus, quod ei a coni-
exislere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sa- muni consensu Ecclesiseimjionitur, de misericordia
cvalissimo corpore et sanguine Dei ac Domini Rc- Domini confideiis accipiat. Pprro sicut militibus, ita
deiriptovis nostri Jesu Christi aliena iiat, atque in etiam clericis vestrarum partium interdicimus, rie
extremo examine districtoeultioni subjaeeat.Cunctis occasione Jerosolymitanae visionis Ecclesiam elpro-
autem eidem loco jusla servantibus sit pax Domini "' vinciam suam deserere praesumant, quam Moabita-
noslri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonse rum feritas tam frequenter impugnat.
aclionis percipiant, el apud dislrictum judicem prse- Datum Laterani vm Eal. Apvilis.
mia aetevnsepacis inveniant. Amen, amen. XLIII.
Scviplum per manurii Pelri, noiarii regionarii et Ad At[defomum] regem. — Nuntial quid de conse-
scriniarii sacri palatii. crando Didaco jam mandaveril. '
Ego Paschalis catholicaeEcclesiae episeopus. (Anno 1001, Mavt. 25.)
Datum Latevani per manum Joannis, sanctae Ro- . [FLOREZ,Espana sagrada, XX, 29.]
nianse Ecclesioe diaconi cardinalis, Nonis Mavtii, in- P. episcopus, servus servorum Dei, dilecto iilio
dict. r.ona, Incavnationis Dominicae anno 1101, AL. salutem et apostolicam benedictionem.
pontificatus autpm domni Paschalis II papos se- In autumno prseterito de Compostellani episcopi
cundo. consecralione petifioiii tuse consensimus. Unde te
XLI. repetito rogare mirati sumus. Quas litteras quia in-
Epistola ad Golhofredum episcopum Magatonensem. lerceptas audivimus, iterum venerabili fratri ncstvo
— Non perveniss.esuas de consecrandoelecio Com-
posteltano liiteras, « in autumno prmterilo » mis- ( Magalonensi episcopo lillerarum auctoritate praicipi-
sas, miraiur. Mundat ut consecraiionem perfi- mus utad eum consecrandum accedat. Quod siforte
cial. ipse nequievit, Burgensis aut alius calholicus episco-
(Anno 1101, Mavt. 25.) pus advocetur.
[Florez, Espana sagrada, XX, 29.] Datum Laterani vm Kal. Aprilis.
P. episcopus, servus servorum Dei, venerabili fra-
XLIV.
tii G., Magalonensi episcopo, salutem et apostoli- Ad clericos et laicos
cam benedictionem. At[defonsi] recjnum habilantes..
—Ne occasioneHierosolymitan>itineris Occidenta-
Nosse fraternitatem luaro credimus quod Compo- lis depopuleiur Ecclesia.
stellana Ecclesia praedecessoris noslvi privilegium [(AniiOliOl, Mart. 25.)
meruit, dum nulli melropoli subjaceret, ut episcopus [FLOREZ, ubi supra, p. 88.]
ejus a Romano debeal episcopo consecvari. Electus P. episcopus, servus servorum Dei, ciericis et
autem ejus impedimenlis plurimis impeditus non laicis AL.(15).regnum habilantibus, salutem eiapos'-.
valet ulique ad sedem apostolicam pervenire ; unde benedict. •
in aulumno praeterilo fvaternitali tuoe lilteras misi- Magnum vestrae salutis dispendmm facit, quod
mus, quas ^.d te non pevvenisse mivamur. Iterum jv j apostolicse.sedisprseceptis obedire contemnitis. Scri-
ergo mandamus ut illuc accedas,"et electum ipsum psiraus eiiim vobis praeterito tempore ne Iiieroso-
vice nostra in episcopuni benedicas. lymitanse expeditionis occasione partes vestras de-
Datum Laterani vm Kal. Aprilis. severetis, quse Maurorum et Mbabitariim quetidianis
XLII. incursionibus impugnantur; non parum enim in
discessu vestro illorum lyrannidem occidentalibus
Ad clericos S. Jacobi Composteltanos.— De conse-
crando Didaco quwjam liiteris mandaverat repetil. parlibus formidamus. Quare uos partium vestvarum,
(Anno 1101, Mart. 25.) tam clericos quam laicos, quos videre potuimus,
, Espana sagrada, p. 30.] a liierosolymilana pvofectione desisteve, iet ad pa-
[FLOREZ
P. episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis triam suam redire prsecipimus. Latores quoque pra-
clcricis S. Jacobi salutem et apostolicam benedi- sentium Munionem, et Didacum, et Nunonem cum
clionem. sequacibus suis a nobis coactos redife sciatis. Unde
Destilutioni Ecclesiae vestrae Compostellanoejam etiam vestrse dilectioni praecipimus ne quis eos pvo

t;15) Aldefonsi, scilicet VI

 05 EPISTOL.S ET PRIVILEGIA. e<3
raiitu hoc infamare, aut calumniis aliquibus pvae- A . morise papa Urbanus, relectis diligentius P>oma-
sumat impetere. Vobis evgo omnibus iterata prse- norum pontifieum decretis, iniperatorum praece-
cepliohe pfsecipimus ut in vestris partibus per- ptis, loci fundatoris chirographis, cellam ipsam
sistentes Moabitas et Mauros totis viribus impu- Casinensi coenobio reddidit iu perpetuum possi-
gnetis : ilii largiente Deo vestras poenitentias per- dendam. Illa quippe abbatissoe procurata absen-
agatis : ibi sanctorum apostoloruro Petri ct Pauli et lia juxta canonum sanctiones pro confessione ha-
apostolicse eorum Ecclesise remissionem et gratiam benda cunctis a fratribus qui tunc aderant epi-
percipiatis. scopis seu cardinalibus censebatur. His verbis.
Datum Laterani vm Kal. Aprilis. confratris noslri Osliensis episcopi, Albertus quo-
XLV. que nunc Sipontinus episcopus,-hujus aulem actio-
Prhilegium pro monaslerio Casinensi nis tempore transacto Romanse Ecclesiae cardina-
(AnnoHOi. Mart. 31. ) lis presbyler, quia et ipse interfuerat, teslificatio-
[MANSI,Concit. XX, 1155. ] nis suae suffiagium copulavit. Roniani etiam ju-
PAscniLisepiscopus, sefviis servovum Dei, vene dices, Petrus et Raimbaldus, negolium illud se
rabili fratvi et compresbytero ODERISIO,Casiuensi pvsesentibus pertvaciatum perhibuef unt, se etiam et
abbati, salutem et apostolicambenedictionein. ^' Romanaelegis libris sententiam proferentibus. His
Oificii riostri nos hortatur auctoritas pro ecclesia- peraudiiis grave nobis videri dixiraus, ut quse ab
rum statu sollicitos esse, et quae recte statula sunt antecessoribus nostris decisa fuerant, retractaren-
stabilire. Eapropter coenobii vestri causam de tur. Caeterum abbatissa illa vehementius insisten-
Cinglensi cella nequaquam statu illo diniovendam te fratribus nostris, episcoporum quibusdam prse-
djximus, qui a domino praedecessore nostro sanctae cepimus ut in partem euntes ex cohsilio ve-
' memorise Urbano scripti assertione institutus sponderent, utrum causa hsec retraclanda ulterius
aguoscitur. In Melphitana siquidem synodo, quam, videretur. Regresso Brunone Signino episcopo
largiente Domino, nostrae ordinalioiiis anno seeundo proloquente dixerunt rationabile ^c justum sibi
solemniter celebravimus, abbatissa, quse Cinglen- domini papae judicium videri, ratumque id ha-
sem cellam ante tenuerat, vehementius reclamavitse bendum tanquam canPnico ordine pertractatum.
perperam traetalam,se passam injuriam asseverans. Et nos ergo in eodem statu semper manere cen-
Cumque consessum totum suis questibus implevis- suimus, et sicut tunc verbo, ita et nunc scriplo
set, communis flliuts Joannes, Ecclesise nostvae dia- sancimus Cinglensem cellam sub disciplina sem-
conus, absenliam tui gravatus taiidem surrexil, et per religionis monasticse disponendam ad jussem-
negotiurii id canonice delinitum exposuit. Cujus ' per e't possessionem Casinensis mona terii perli-
C
'
mox relationi confratef r.pster Oddo episcopus nere. Si quis vero hujusce definitiohis et con-
Ostiensis testimonium conlulit, dicens vere ab- firniationis lenore agnito obviam ire et cellani
batissam de cella illa domini Urbani papaejudicio illam a Casinensi coenobio separare praesumpse-
revestitam, vere post menses tres ad Barense rit, ipse - quoque ab Ecclesiae corpore Ecolesise ju-
concilium invitatam, quo, eum non iverit, nuu- dicio separetur.
tium destinavit. Ille, liegolii finem subterfugiens, Scriptum per manum Pelri, notarii regionarii
abbatissam non plenius reveslitam clamabat, quia et scriniarii sacri palatii.
qKasdamcellsechartas defensionisve necessarias mi- Ego Pascbalis cafholicse Ecclesiae episcopus sub-
hime recepisset. Unde actuhi fuit ut per manum scripsi.
domni Roffridi Beneventani episeopi chartse ipsse Datum Laterani per manum Joannis, S. Rc-
non ante requisitse in conspeetu concilii redde- raanse Ecclesise diaconi cafdinalis, n Kal. Aprilis,
rcntur. Mox papa Beneventum regresso, itefum indictione ix , anno Dominicse Incarnationis 1102,
abbatissa per interas ut, Sinuessam veniret, voeata pontificatus autemj domini EPaschalis secundi
est. Cum nec Sinuessam venisset, nec quid gra- r anno II.
vaminis pati se illa juste conquereretur, ad S. ( Ades( sigiltUmptumbeumpendens.)
Germani oppidum, quod Casino moriti adjacet, XLVI.
veniendi accepit inducias. Venit tandem, sed Ad Vettetranos. —
Abrogat qum a Guiberlo contra
causam aggredi recusavit, conquerens adhuc quia fas insiituia
' apud eoii eranl. Eorum iimiles defi-'
non omnia Cinglensis cellse monumenta recepe- nil. ,
rit. Fratres vero Casinenses sacramenlo probare (Anno 1101, Apr. 6.)
pvsesto fuevunt se nec piures nec alias in eo- [MANSI,Concil. XX, 1048.]
dem loco chavtas quam reddideranl, invenisse. PASCHALIS episcopus, servus servorumDei, Ve!le-|
Illa quibusdam nostrum clam muniraina charta- transe urbis civibus, apostolicae sedis fidelibus, sa-
rura oslendens, ad pontificis conspectum produ- lulem et apostolicam benedictionem.
cere noluit. Tandem domini Urbani papae ad Et prava eorrigere, et recta firmare, commissi
coiicordiam suadentis, nostrisque commoniiioni- loci, et officii debito commonerour. Ideivco juxla
bus parvipensis, clam discedens judicio locum de- petitionem vesti*am omnes pravas consuetudines
dil. Sic dominus nosler sanctse in Christo me- vel exacliones quas hseresiavcha Guiberlus Raven-
07 PASCHALIS II PAPJE 0S
nal..<Juondam episcopus, mox apostolicae sedis in- A 1 suseconversibnis tempore in aliis infra nomiiiaih
vasor imposuit, de medio veslrae civitalis penitus tradidit, id est in Unzirij Geroldisdorf et Sulzo, Bol-
abolcre, praesenlis paginae auctovitate decevnimus. lo, Norwilo alque Bosingin, quaecunque etiam in
lllam vevo benignilatem quam a praedecessorenostvo futuvumvel supradicti proceres, vel alii quilibet ii-
sanctse memorise Gregorio VII civitas vestra pro- deles in idem coenobium de suo jure oblulerint,
meruit, nosquoque tam vobis quam posteris ve- firma semper et illibata permaneant. Decernimus
slvis in apostolicse sedis fidelitate pevmanenlibus, ergo ut nulli omnino hominum liceat idem monae
fivma nianeve sancimus : ut videlicel loci veslri po- sterium lemere perturbare, aut ejus possessiones
tentiores, quibus et vos suum jus non negetis, im- auferre, vel ablata retinere, minuere, vel temerariis
ponere vobis graviora non audeant. Nec solum ur- vexationibus fatigare, sed omnia inlegva consevvcn-
bis vestrae habilaloreSj sed eliam anliqui fines, ab tu , eorum pro quorum sustentatione et guberna-
pmni saecularis potcstatis invasione serventur, et lione concessa suht.j usibus omnimodis profutura.
infestatione securu Civitatis autem fines dicimus Abbates sane cum fvatribus advocaluhr sibi, quem
illos qui pertinenlias suas longe lateque concludunt. uliliorem proeviderint insiiluant. Qui si poslmoduhi
(Designat fines illos, el mulla loca enunieral-.)Hos monaslerio inulilis, et fratribus gravis fuerit, re<*
igitur fines cuin detriraento vestro mutafi omninO B 1 moto eo, alium praeliciant. Nec alius advocatiae
aposlolica interdictione jirohibemus, staluentes ut bannum a calholico rege suscipiat, nisi ab abbate et
quod inler eos conlinetur, sicut jus est. uniuscu- fratribus electus exstiterit. Obeunte vefo te hunc
jusque, lam vos quam vestri haeredes, et quibus ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successo-
vos legaliter concesseritis, quiete possideatis in per- rum nullus ibi qualibet subreplionis astutia^eu vio-
petuum. Quod si quselibel parva vel magna persona Ientia prseponatur, nisi quem fratres communi COE-'
contra hoc apostolicum decretum atque praeceptum sensu, velfratrum pars consilii sanioris secundum
lemerario ausu venire tenlaverit, admonita semel Dei timorem et beati Benedicti Regulam elegerint.
el iterum, usque ierlio per convenienles inducias, Ad indicium autem praeceptae a Romana Ecclesia
si non resipuerit, et quod injuste egerit condignei libertatis aureum nunimum, qui byzantius dicitur,
non correxerit, sciat se cenlum libras denariorumL quotannis Lateranensi palatio persoivetis. Si quid
Papiensium, medietatem camerse noslrse, medieta- igitur in futurum archiepiscopus au.t episcopus,
tem in justitiam palientibus persoluturam. imperator aut rex, princeps aut dux, comes, vice -
Scviptum per manum Petri, notarii regionarii et; comes, judex, aut ecclesiastica quaelibet sajcularisve
secretarii sacri palatii. persona hanc nostrse constitulionis paginara violavc-
• '
C rit, aul sciens contra eam venire tenlaverit, secundo
Ego Paschalis episcopus subscripsi.
Dalum Laterani, per manum Joannis, sanctse> tertiove commonita, si non satisfaclione congrua
RomanseEcclesise cardinalis, octavo Id. April., ind. emendaverit, poteslalis honorisque sui careat di-
i.\, Incarnalioiiis Dominicaeanno 1102 [1101], pon- gnitate, reamque se divino judicio existere de per-
tifieatus autem domini Paschalis II anno n. petrata iniquitate agnoscat, et a sacratissimo cor-
XLVII. pore el sanguine Dei et Domini Redemptoris noslvi
Confirmatio dotationis monasterii S.Benedicti Alper- Jesu Chvisti aliena fiat, atque in exlvemo examins
spacensis. dislriclae ultioni subjaccat. Cunctisautem eidem loco
(AnnollOI, April. 12.) justa servantibus sit jiax Domini noslvi Jesu Christi,
[PETRUS,Suevia ecclesiaslica, Augustse 1699, fol.]] qualenus et hic fructum bonse actionis percipiant,
PASCHALIS episcopus, servus servofum Dei, dile- vel apud districtum judiccm prsemia seternse paeis
clo filio CONONI,Alperspacensis monaslerii abbati,, inveiiiant. Amen, amen.
ejusque successoribus regulariter promotis in perpe- Scrijitum per manum Petri, notarii regionarii sacri
tuum. palatii.
Religiosis desideriis dignum est facilem prseberei _ Ego Paschalis catholicse Ecclesiae episcopus sub-
assensum, ul fidelis devotio celerem sortiatur affe- scripsi.
ctum. Pfoinde religiosorum procerum Rotmanni dee Testes, qui adfuerunt, ubi praedium Vischenboch
Husin, Adelberti deZolro et Alwicicomitis de Sulzoa datum est, Fridericus et Arnoldus fratres de ^Volva
devotionera perpehdentes, eorum desideriis assenti- ipsius pvaediitraditores, comes Barlholdus de Nuin-
nuir, et beati, Benedicti monaslerium, quod in suo9 burch, Wernherus de Hophu, Dictersius de Nuin-
prsedio fundaverunt, in loco scilicet hsereditatis prb-i- burch; Cuono de Horn, Rudolf deWildorff, Sigebolo
prise, qui vocatur Alpirspach, auctore Deo, decretii de Noviwiler, Egilolt de Berndec, Eigiswarl de Lap-
pvseseptisauctoritate muniminis statuentes, ut locuss pil, Adclbertus de Westirhein, in loco Offenburg.
ipse cum adjacente silva et terminis suis, alia quo- Datum Laterani per manum Joannis sanclse Ro->
que prsedia et mancipia, quse ipsi communiter perr manae Ecclesiaediaconi cardinalis,pridie Idus Apri-
manum liberi hominis Bernardi de Flurin beato Be- lis, indiciione nona, Incarnalionis Dorninicse aimo
nedicto tradiderunt in villis, quae vocantur Dor- millesimocentesimo primo, ponlificalus autem domni
tiheim, Homesingen, Hevingdorff, Garta, Hasela,t, Paschalis secundi papaesecundo.
Veiingen, quaequesingulariter Adelbertus de Zolro o
 C9 -- -:y: EPISTOL^ ET PRIVlLEGfA. 70
AJLVIU. A bcnptum per manum f etri, noiaru regioharu ei
Paschalis epittola ad Lamberlum episcopum Alreba- %- scriniari; sacri palatii.
—
te.nsem. Confirmal Alrebatensem episcopatum : Paschalis calholicse Ecclesise episcopus.
inter quem et Cameracensemlimites conslituit. _
Daturn Laterani, per manum Joannis sanctoe
(AnnollOI, Apr. 15.) Romanae Ecciesise diaconi cardinalis, xvn Kai.
[MANSI, ConcU. XX, 1014.] Maii, indict. ix , iBcarnat. Deminicse an. 1101,
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- ponlificatus autem domiui Paschaiis sccundi papae
rahili fratri,LAMDERTO, Atrebatensi episcopo, ejus- secundo.
XLIX.
que successoribus canonice substituendis in per-
jietuum. Ad HenricUm regemAnglorum. — Contrainvesti-
turas ecclesiaslicas.
Quaea Patribus constituta sunt, oportet profecto0
ut sub melu et irrefragabili auctoritate teneantur. (Anno 1101.) •
[MANSI,
L Conci/. XX, 1058.]J
Dignum ehim est ut nulla desidia negligantur, nullaa
dissensione violentur, nulla concerlatione turben- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilec^
tur. Undeet nos, quod a pise memorise prsedecessore2 j clo filio HENEICO regi Anglorum, salutem et aposto-
nostro Urbano de restitutione Atrebatensis Eccle- licam benedictionem.
siae constitulum est, justum omnino et sacris cano- Legalionis tuae verba, fili charissime, gratantef
nibus cougruum perpendentes, nostri quoque de- excepimus; sed vellemus obedientiam prbmittentis.
creti aucloritale sancimus : ut videlicet Ecclesiaj In quibus nimirum sanctse RomanaeEcclesise illa in
eadem, sicut antiquitus episcopali dignitate claruit, tuo regno pollicebaris, quae tempore tui patris Iia-
ila etiam in posterum cardinalem per Dei gratiam, buerat, eos requirens honores quos antecessorum
sortiatur antistitem. Divinse siquidem miseralionis, nostrorum tempore pater tuus habuerat. Quae pre-
affectum, quem in ecclesiarum suarum et populo- fecto omnia grata in superficie viderentur; intcrius
rum restitutionibus operatur, debemus etnos com- requisita, et legati tui vocibus exposita, gravia et
petentibus subsequi ac implere suffragiis. Te igitur, vehemenlissima paruerunt. Quaevebasenim ut tibi
dMeclissimeac reverendissime frater, quem in Atre- episcopovum abbatumque per investituram consti-
balensi Ecclesia prsedecessor iioster, Domino resli- tuendorum jus etrfacultas a Romana indulgerelur
tuente, constituit, nos quoque cum divini favoris. Ecclesia : et quod per se solum fieri omnipotens
pvaesidioin episcopalis dignitatis functione fiima~. Dominus perhibet, hoc regiae potestalis fievet. Ait
mus (15*).Quidquid autem praedictseEcclesiaeB. Re-. G enim Dominus : Ecjo sum oslium : per me si quis in-
migius contulit, quidquid antiquis temporibus, dum troierit, satvabilur (Joan. x). Cum autem Ecclesiae
episcopali dignilate polleret, eam possidere consti- oslium reges esse arroganl, fit profecto ut qui per
lerit; salvis legalibus institutis , ct Romanse Eccle- eos Ecclesiam ingrediuntur, non pastores, sed fures
siae pvivilegiis, tantum tibi ac successoribus tuis et latroues habeantur, eodem Domino dicente : Qui
permaneve ceiisemus.In quibus nominatim avchidia- non intral per oslium in ovile ovium, sed ascendit
conias duas, quarum una Atrebatensis, altera dici- atiunde, fur est et latro (ibid.). Et quidem si a no •
tur Obstrevandensis, prsefatae Ecclesiae confirma- bis magnum aliquid tua dileclio postularel, quod
mus : et illos omnino limites inter Atrebatensem et cum Deo, cum justilia, cum noslri ordinis salute
CameracenseiiiEcclesias fore proecipimus, quos an- concedi posset, graviter [gratanter] ulique concede-
tiquitus fuisse, vel scriptorum monumentis, vel remus. Hoc vero tam grave, tam indignum est, ut
territoriovum dirempiione, vel certis aliquibus in- nulla ratione catholica id admittat Ecclesia. Facilius
dieiis poluevit comprobari : ut annuente DeoEccle- ad extrema quaelibetB. Ambrosius cogi potuit quam
siartim pax nulla occasione turbetur , et quse pro imperatori Ecclesise permitlere potestatem. Respon-
lidelium salute statuta sunt, perenni tempore incon- dit enim (I.n, epist. U, ad Marcellinam) : « Noli
vulsa stabilitate persistant. Si qua sane ecclesia- gravare te, imperalor, ut pules te in ea quse divina
stica ssecularisvepersoua, hancnostrseconstitutionis sunt imperiale aliquod jus habere. Noli te extolleve,
paginam sciens, contra eam temere venire tenta- sed si vis diutius impevare, esto Dei subditus. Scri-
verit, secundo tertiove commonita, si non satisfa- ptum est: Qum Dei,- Deo; qum Cmsaris, Cmsari
ctione congrua emendaverit, polestalis honorisque (Matik, xxn). Ad imperatorem palatia pertinent, ad
sui careat dignitate, reamque se divino judicio exi- sacerdotem ecclesiae. Publicorum tibi moeiiiumjus
stere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacra- commissum est, uon sacrovum. Quid tibi cum adul-
tissinio corpore ac sanguine Dei ac Domini nostri tera? Adultera est enim quse non est legitimo Christi
Jesu Chvisti aliena fiat, alque iu extremo exa- eonjugio copulata.» Audis, o rex, adulteram Eccle-
mine distvictseultioni subjaceat. Cunctis autem ei- siani nuncupari, quse non legitime nupserit. Eccle-
demloco justa servaiitibus sit pax Domini nostri sise siquidem sjwnsus unusquisque aestimatur epi-
Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonse aclionis scopus, juxtaScripturam illam qua ex fratris uxore
percipiant, et apud districtum judicem praemia aeter- frater non sui nominis filios suscitare praecipilur, et
nae pacis inveniant. Amen, amen. sponsaecontemptor a futuro sponso discalciari man-
(15") Hseedeineeps totidem verbis ut in priviSegio Urbanill
t ad eumdem Lamberlum, HARD.
71 PASCHALIS II PAP.E 72
dalur. Vides igitur, p rex, quam, ignominiosum, A Sive regi, alt, quasi prmcellenli, sive ducibus tanquam
quam periculosum sit, per filips suos matrem adul- ab eo missis ad vindiciam malefactorum,iaudem vcro
tevio pollui ? Si ergo Ecclesiaefilius es, quod utique bonorum (I Petr. u). Inler ista, rex, nullius tibi
omuis catholicus Christianus est, permitte matri tuoe persuasio profana subripial, quasi aut poteslati tuse
legilimum sortivi conjugium, ut non per hominem, aliquid diminuere, aut nos in episcoporum promo-
sed per Deum et bominem Chrislum, legitimo spon- lione aliquid nobis velimus amplius vindicare. Imo
so, copuletur Ecclesia. Per Deuni enim episeopos si ab hoc propler Deuni desistas, quod conlra Deum
eligi, cum canonice eliguntur, testalur apostolus esse manifestum est, quod cum Deo, nec tu exerce-
Paulus, dicens : Nec quisquam sumit sibi honorem, re, nec nos concedere, autcum noslra seu tua sa-
seclqui vocatur a Deo tanquam Aaron (Hebr. v). Et lute possumus : quidquid deinceps postulaveris quod
B. Ambrosius : « Merito, inquit, creditur, quod di- cum Deo possumus, libentius indulgebimus, et ho-
vino essetelectus judicio, quem omnes poslulavis- Kori tuo et sublimationi propensius insistemus. Nec
sent. t Et posl pauca : t Ubi universovum postula- exislimes qi.iodpolestalis tuae columen iniirmetur si
tio congruit, dubitare nos non oportet ibi Dominum ab hacprofana usurpatioriedesistas; imo, luncvali-:
Jesum et volunlatis auetorera, et petitionis arbitrum ™dius, tunc robustius, tunc honorabilius regnabis, .
fore, et ordinationis prsesulem, el largitorem gra- cum in regno tuo divina regnabit auctoritas. Tunc
tiae. > Praeterea propheta David ad Ecclesiam lo- amicitiam et familiaritalem nostram firmius obtine-
quens, ait: Pro pairibus tuis nali sunl libi filii, con- bis, et regni tulores beatos apostolos habere gaude-
stitues eos principes super omnem ierram (Psal. XLIV). bis. Nec libinuncin pelitionibus tuis abesse pote-
Ecclesia filios genuit, Ecclesia principes slatuit. rimus, cui petilionum nostrarunr fautorem Domi-
Possemus alia de Scripluris sacris testimonia et: num adesse senserimus. Ipse omnipotens Deus, in
exempla proponere, quibus conslaret Ecclesise spon- cujus manueorda sunt regum, adsit horiatui nostvo,
sos ac pastores episcopos, non ssecularium potesta- adsit auditui tuo, ut diim juxla pvascepla ejus tuas
tum nutu, sed Christi dispositione et Ecclesiae judi- disposueris aetiones, ipse regnum tuum pacis ct
cio proeporiendos. Unde etiam impevator Justinianus5 honoris sui stabililate ac sublimatione disponat.
sanxit in legibus sic : « Debel enim prius discepta- Amen.
ri de vita episcopi utrum bona sit, an reprehensi- L. . -
bilis, el ulvuin bonis testimoniis niuniatur, an non.»i Privilegium pro ecclesia Calmosiacensi.
Et infra «Fiat, inquit, facultas unicuique, si velit,t (Anno 1101, Mai. 5.)
conlradiccre : et si quidem anle consecralionemi <• „ [Dom CALMET, Hisl.de Lorraine, H, Preuves, p. 109.]
fuerit contradictio facta, non prius consecreluv epi- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, di.*
scopus nisi disceptatio de conlradictione sit facta, lectis filiis SEHERO abbati, etejus fvalvibus, in Cal-
et undique appareat innoxius is qui ad episcopatumi Bsosiacensi Ecclesia canonicam vitam pvofessis, eo-
vocatur. >Ecce quod populi tolius esse pronuntiati rumque successor.:bus ineadern religionepermarisu-
imperator, hoc sui solius esse regia potestas inces- ris, in perjretuum
sit. Ipsius eliam imperatoris lege cautum esl ul necc Religiosis desideriis dignum est facilem praebere
profectio, nec ingrcssus ad imperatorem sine metro- consensum, ut fidelis devotio celerem sorliatur ef-
politani lilteris patcret^episcopo. Quem ergo in cu-_ feclum. Proinde nos veslris oinnium, iilii, precibus
ria lua sine metropolilaiii littevis admittere non de-.. annuentes, tam vos quam omnia vestra sedis apo-
bes, eum vis, o rex, in Ecclesia principem consti-i_ slolicse confovenda suscipimus, staluentes ut tam
tuere? Monstruosum profecto est ut patrem filiuss vos quam successores vestri sub cauonicae disci-
generare, hpmo Deum creare debeat. Sacerdotes !S jilinsejugo perpeluis temporibus militetis : praesenti
nnmque in Scripturis sanctis deos vocari, tanquainn etiain decreto sancimus ut vestra Calmosiacensis
Dei vicarios, manifestum est. Unde sanctse memo- Ecclesia ab omni viventium jugo libera perseveret,
rise Conslantinus imperator, de. episcoporum causis is u nullusque in ea, vel ejus facultatibus, praeter Ro-
<Usoeptarcausus non fuisse describitur. Propter hoc 1C manae sedis antistitem dominetur, salvo canonico
sf.ncia Romana Ecclesia el apostolica, per prsedeces- j_ jure Tullensis episcopi. Ad haec addimus ut quae-
sores nostvos regiae usurpationi et inveslilurae abo- )_ cunquebona, qusecunque jiracdia, fideles viridesuo
minabili vivaciter obviare curavit : et gravissimis is juve loco"haclenus contulerunt, quaecunque in po-
perseculionibus per tyrannos affecta, usque ad nos- 3_ sterum, largiente Domino, concessione pontificum,
tra tempora non deslilit. Confidimus autem in Do- )_ liberalitate principum, vel oblatione fidelium, juste
mino, quoniam nec in nobis confidentiae suse virtu- i- alque canouice potestis adipisci, firma vobis veslris-
lem Ecclesise pvinceps Petrus et episcoporura pri- i- que successoribus et illibata pevmaneant. Obeunle
mus aniiltel. Povrosoecularium poieslatuin ct regum m te nuncejusloci abbate, vel tuovum quolibet suc-
ih Ecclesia quod sit officium, exponit apostolus iis cessorum, nullus ibi qualibet subreplione, astutia
P-iulus, dicens : J5eienim minisler esl libi in bonum.
n. seu violentia praeponalur, nisi quem fvalres com-
Noh enimsine causa gladium porlat. Dci enim mini- i- muni consens;!, vel fratvum pars consilii sanioris
slcr est, vindex iiiira ei qui male acjit (Rom. xvin).
i). sccundum Dci limorem providerit eligendum, nul-
Et Petvus jposlolus in eadem verba consentiensi : lusque ibi ccclesiasticorum se ingerat, nisi quo.
 <js EP1ST0L.& ET PRIVILEGIA. U
spifituaies viros cbngregatio vestra ad abbatis ele- A . Per apostoli Petri discipulum et suceessorem Ana-
ctionem invitaverit. Eleetus autem ipse juxta loci cletum, apostoli Petri prseeeptum accepimus, ne in
vestri vel provinciae morem a Tullensi episcopb con- villis, aut municipiis, vel in modicis civitalibus or-
firmetur, ordinaliories etiam clericorum, consecra- dihentur episcopi. Magnum enim est Ecclesise detri-
tiones altarium sive basilicarum ab eOdem accipietis hientiihi cuitt episcoporum nomen ac dignitas fre-
episcopo, si quidem gratiam atque communionem quenlia inopiaque yilescil. Hujus nos jirovidentise
apostolscae sedis; habuerit, et si eani gratis ac sine jiistitia comrooniti, praesehlis decreti auctoritate,
prayitate. ybluerit exliibere; alioquin liceat vobis juxta sanctorum Patrum staluta sancimus ne in La-
cathoiicum queni malueritis adire antistitem, et ab vellano oppido, quod Melphise oppidum est, ullo
ep .benedictionem seu fratrum consecraiionem sus- deiriceps tempore episcopalis cathedra statuatur :
eipere, qui apostolicae sedis suffultus auctoritate, ipsuni yero oppidum cum perlirieritiis et finibus suis,
quse postulatur indulgeat; ad altarium etiam con- tibi, venevabilis frater Giiillelnie Melphiensis epi-
secrationes invitatiis accedat. Proeterea, prohibemus scope, tuisque iegitimis successoribus perpetuo re-
etlnterdicimus ut circa coenobiivestri ambitum oc- gendiim, iet episcopali jure tenendum disponenduffi-
casidne qualibet assultum faeere nemo praesumat; qrie firmamus. Praeterea viliam Salsugse, Gaudia-
si yero, quod absit! forte contlgerit in atrio vestro, B
. niim, possessiones S. Joannis de Iliceto, ita seroper
vel in effusione sanguinis, vel in verberum inlli- in prbpria Melphiensis Ecclesise possessione perma-
ctione, sive in aliquo ejusmodi violentiam irrogari, here cehsemus, siCut a filio nostro duce Rogerio
hequaquam propter haec ecclesia vestra a divinis suis teropofibus tradilae et chirographo confirmatae
prohibeatur officiis. Ad iridicium perceptse a Roma- sunt. Hoc ipsum de Judseorum ceiisu, balnearum
na Ecclesia liberialis, stolaro sacerdotalem per sin- redditu, viilanorhm vectigalibus, riiblendinis, vineis,
gula biennia Lateranensi palatio persolvatis. Si quae agris, caeterisve rebus qrias inlra vel extra civitatem
sive ecclesiastica saecularisve persona hanc nostraj Melphiaeidem dux EcclesiaeVeslvaecontulit, preeseri-
constitntionis paginam sciens contra eam venire te- tis privilegii pagina cbnstituihius. Ad hoc quidquid
mere.tentaverit, secundo tertiove commonita, si sa- vel proprieiario, vel baroniali jure Ecclesia vestra in
'lisfactione congrua non emendaverit, polestatis ho- praesentiarum obtinet, sive iri futurum largiente Do-
norisque sui dignilate careat, reamque divino se ju- mino juste poterit atque canonice adipisci, firma
•
dicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et tibi tuisque successoribus et illibata permaneant.
a sanclissimo corpore et sanguine Dei Domini nostri Porro in legationem uf. quiciinque deinceps epi-
Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine scopali Melphiensi in Ecclesia, Deo auctore, succes-
districtae subjaceat ultioni. Cunctis autem cidem serint, ab apbstolicse sedis nostrse pontificibus coii-
loco jura servantibus si.t pax Domini nostri Jesu secvationis gvaliam sortiantur. Si qua igitur in
Christi, quatenus et hic fructum bonse actionis per- crastinum, ecclesiastica saecularisve persona, etcv
cipiant, et ap.ud districtum judicem praemia aeternse ul in aliis nonnullis epistolis:
pacis inveiiiant. Amen, amen. Ego Paschalis, catholicse Ecclesiae episcopus, sub-
-Scriptum.per manum Pelri uotarii regionarii et scripsi.
scriniarii sacri palatii. Datum BeneVenli, per manus Joannis sanctae Ro-
Datum Romse in porticu beati Petri, per riianum manaeEcclesise diaconi, III Kal. Octobr., ind. x, In-
Joannis sanctae Romanse Ecclesise diaconi, tertio carnat. Dominicse anno 1102 [1101], pontificalus
Nonas Maii, indictione nona, Incarnationis Domini autem domni Paschalis II papaetertio.
anno millesimo cehtesimo secundo [primo],'pontifi- LIII.
catus autem domini Paschalis papse secundi anno Ad Gonstantimm Ravellensis Ecclesim —.
episcopum.
secundo. Privilcgia et possessionesEcclesim Ravellensis cdn-
Ego Paschalis Ecclesisecathoiicae episcbpus. firrnat.
LL D (AnnO 1101, Sept. 29.)
" . .1
Privilegium pro ecclesia S. Vincentii Bergomalis. [MANSI,Concil. XX, 1050.]
(Amio 1101, Mai. 15.) PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, ve-
[Vide LUPI, Codex diplomalicus Bergomatis. Ber- nerabili CONSTANTINO Ravellensis Ecclesiae episcopo,
gomi, 1784, fol. 1-2, t. II, p. 829.] et suCcessoribus canoriice promovendis in perpe-
'-
LIL , J luum.
Ad Guillelmum Melphiensem episcopum.— Abrogat Pioe postulatio voluhtatis effectu debet prose-
Laveltanum episcopatum; Metphiensis possessionis quente compleri, quatenus et devotionis sinceritas
et jura confirinat. laudabiliter enitescat, et utilitas postulata vires in-
(Aimoll01,Sept. 29.) dubitanter assumat. Tuis ergo poslulationibus, frater
[MANSI,Concil. XX, 1049.] in Chvisto venerabilis Constanline episcope, clemen-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- ter annuimus, quia devotionis tuse sinceritatem erga
rabili fratri GUILLELMO Melphiensi episcopo, ejus- communem matrem Romanam Ecclesiam affectio
que successoribus canonice promovendis in perpe-. diutina declaravit. Cujus nimirum merito voluntatis
tuum. -:' auctore Domino accommodavimus affectum, ut Ec-
PATROt. CLXJII. 3
 75 PASCHALIS11PAP^E 76
' clesiaelibi commissse stalus incoricussa
semper sta- .A ad ejusdem monaslerii immunitatem vel jiosses-
Lililale persislat. Per praeseritisitaque decvcti pa- sioiiem, nostrorum jirseclecessovumsunt privilegiis
ginani decernimus -,ut Ravellensis Eeclesia, cni per attributa, nos quoque libi juxta ac successoribus fuis
l)ei gratiam, ct praedecessorisnoslri ministerium,et regulariler promovendis prseseuli privilegio coniii-
raanus imposilionem prsesides, famiiiari benignitale buinius. Cellas propterea, vel ecclesias,; vel villas,
seroper sub apostolicae'sedis luilione servelur:. et quaeprsedecessorumtuorum, veltua indiistria prsc-
quicunque deinceps episcoporum Ravellensi Eccle- diclo videniur coenobio juste ac ralionabiliter ac-
siaeDeo disponeiitc successerfut,ab ejusdem aposto- qiiisiloe,possidendas in perpeluum confirmamus; id
licse sedis ponlifice consecrationis gratiara sortian- est ecclesiaih SanctiBenedicti, etc.
iur, sicul a sanctse memorisejvroedeeessoribusnostris [Hic enumerantur possessionesillius mqnasterii.)
VictovelH ct Uvbano II stalutum esse cognoscitur. ana cum offinibus suis pertinenliis;, cuniniobiiibus
Omiiem quoque Ravellensis parochise ambitum-,sic- atque immobilibus. Praesentis atque nostri privile-
ut a praedccessoretuo reverendoe in Cliristo memo- gii pagina aposlolica auctoiitate staluimus ut quae-
'
rise Ursone possessa est, tibi tuisque in perpetuiim cunque ideffi coenobium juste possidet, quseque in
"successoribus confirmahius. Ad haec quidquid vel crastinum concessione pontiiicum, liberalitate priri-
''
pvopviclaviojure, vel pavochialii jam praefala Ec- cipum, vel oblatione fidelium juste alque canonice
elesia, in prsesentiafum oblinet, sive in fulurum jpblefit adipisci, firma tibi tuisque successovibuset
iargiente DominO juste polerit atque canonice adi- illibata permaiieant. DecrevimUsergo ul riuHi om-
pisci, libera libi luisque successoribus et illibala nino hominum liceat idem coeiiobium temevepev-
perniancaiit. Decernimiis ergo ut tiulli omnino ho- tiirbare atque destruere, aut eliam ei ullas posses-
minum liceal eamdem Ecclesiam temere perturbare, siones auferre; vel ablalas retinere, minuere, vel te-
aut ejus possessibnes riuferre, vel ablatas reliriere, merariis vexationibus fatigare, aut quocunque mbdo
•minuerc, vcl fcmerariis vexatidriibus faligare : sed moleslare : verum omnia irilegre perseverent, alque
«miiia intcgra cpiisefventur, lamvesliis quam cleri- coiiserventur, eorum pro quoruni subslantia aut
corum ct liaupcrumusibusprofutuva. Si qua saneec- siistentatione aut gubernatione concessa. suntj usi-
•clesiasticasaeculavisSTe persona, ctc. ul in aliis non- bus commodis profutuva. Obeunte te nunc ejus loci
uullis epistolis. abbate, vel tuorum quolibet successoruni; nulltis ibi
Ego Paschalis calholicse Ecclesise ejiiscopus sub- qualibet subreptionis astutia,vel violenlia, prsepo-
scripsi. natur, nisi quera fralres eommuni consensu, vel
Dalum Beneventi per ffiaiium Joaniiis, sanctae fratrum pars consilii sanioris, elegerinti Electus a
RomanseEcclesiie diaconi cardinalis, mKal. Octoiir., C Roinarid pontifice consecretur; Ghvisma, oleum
indict. x, Iiicarnalionis Dominicseanno1102 [1101], sanctum, consecrationes altarium sive basilicarum,
pontificatus auteir domni Paschalis papae se- ordiriationes ffionachorum qui ad sacros suntordi-
cundi III. nes promovendi, ab episcopis in quoruni dioecesibus
LIIl bis. estis, acCipietis; si quidem graliam et communior
Ad Madelmum abbatem Sunctm Sophiw.— Privik- nern apostolicse sedis habuerint,, et si gratis ea ct
gium ccenobiiSanctm Sophiw. sine pravitate impenderiiit. Si quid vcrO faprum
(Aiino 110i, Oct. 27.) bbsliterit, liceat vobis a quOcunque vPluerilis ca-
{ PIANSI,Concil. XX, 1024.] tholico episcopoj quse supra noininata sunt sacva-
in iiomiiie Doriiini Dei Salvatoris nostri Jesu menta peveipevc; Si qua vero ecclesiastica sajcula-
Christi Domini feterni, PASCIIALIS papa, episcopus, risve pefsona hane nostrse conslitutipnis jiaginam
servus servprufii Dei, dilecto in Cliristo filio MA- sciens, teihere contra eam venire attenlaverit, se-
DELMO abbati monasterii veneraliilis Sanctse Sophise cuudo terlioye commonila, si non salisfactiorie con-
intraBenevcnlum siti, ejusque successoribus regu- grria emendavevit, potestalis lioriorisque sui "digni-
lariter promovendis in perpetuum. „ late careat, rcamque se divino judicio existefe del
Pise jioslulalio voluntatis effectu debet prose- perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo
quenle comjileri, quatenus el devotioriis sinceritas corpore et sanguine Dci ac Domini Redemptoris
iaudabiliter enitescat, et utilitas postulaia vivesin- noslri Jesu Chrisli alienafiat, atquein cxtreirip exa-
iiubilaiiler assumat. Unde nos tuis, fili humanissime mine districlae ullioiii subjaceat. Cunclis autem ei-
Madelme, piis postulationibus annuentes, Sanctse dem loco jusla sevvantibus sit pax Domini nostvi
Sophiae cosiiobium, cui Domino auctore pfsesiderc Jesu Christi, quatenus et hic fvuptum bonse actionis
cognosceris, sub lutplam et jurisdiclionem sedis pevcipiant, et apud seterriumjudicem prajmia aelernse
aposlolicse, sicut haclenus mansit, perpetup perma- pacis acffiercedis inveniant: Amen.-Bene valeas.
nere praesentis paginse.aucloritate sancimus, ut soli Ego Paschalis sanclse calholicse Ecclesiaeepisco-
Romanae Ecclesise;subditum -, ab omnium Eccle- pus subsdripsi.
siarum necnon et.personarum jugo liberum habea- Datuhi Cajiuoeper manum Joannis S. R. E. dia-
tur. Cuncta eliam qusepraedecessoribustuis, vel tibi. corii cardihalis, vi Kal. Novemb., indict. xi (10). Ih-

(16) Scribendum indict. x. IJARD»

 " ' '
T EpiSTOL_£ ET PRIVILEGIA, . 7§
carn. Domiiii annb 1111, ponlifieatus auterfi doriiui A • Ego Paschalis catholicse Ecclesiee episcopus sub-
Pasclialisllpapse lerlio. scripsi.
Datum Laterani per rnanum Joannis sanctsello-
LIV. TnanseEcclesioediaconi cardinalis, xv Kalendas De-
Privilegium pro hionaslerio Casinensii
cembris, indiclione decima, anno DdmhiiicseIncar--
(Annd 1101, nov. 17.) natibnis 1102 [1101], pontificatus autem domni
[GATTIILA, Hist. Casin.,l, iU;] Paschalis secundi papse anno m.
PASCU.ALIS episcbpus; servus servoruiri Dei, Vene- LV.
rabili fratri ODERISIO Casinensi abbali, et sanctae AdLanuinum Turris priorem scribit ex Richardo
Roniaiise Ecclesiaejjresbytero cardinali, salutem. episcopo Aibanensi se cognovisse« pacem et con-
Cum prO beati Patris nostri Benedicti reverenlia, cordiam eremi reformatam ct cum in locum Bru-
nonis successisse: t ITortalur iit Brunonis virlutes
liirii prd multis tani vestris, quam praedeeessorum mmtdelur.
vestroruni riiefitis, vestro nos loeo plurimum de- (Anno 1101, Nov. 26:)
bere cognoscimus. Idcirco justum ducimus ut ad [MABILL;, Aniial. Bened. V, 445.]
vestri monasterii auamenturh charitate sollicita r Revertente si quidemfratreR. [Ricliardo] Albano
intendamus'. In urbe igitur Beneventana, quam R l
episcopOjpacem et concordiam eremi reformatam,
nostri Roroani juris esse perspieuUm est, monaste- et in locum sanclae memorise magni Brurionis te
rio vestrO in perpeluum possidendam ecclesiam successisse cognoVimUs;Sit ergo in te ejusdem viri
S. Nicolai ConCedimus,quse sita est iri tirbis angulo spiritus, idem sit et ercmiticse disciplinoevigor, ca-
juxta turrern paganam; et conuessionem ipsam dem morum et gravitatis constantia; quia nos, opi-
praesentisdecreti pagina confivmamus. Quam nimi- tulante Domino; quidquid auctoritatis et polestalis
ruiri ecclesiam, etillibatam , et, integram vobis ves1 ipsius magistri probabilis sapientia et religio ab
trisque suecessoribus perpetuo pefmanere sanci- apostolica sede promeruit personaliter, hoctibi, te
mus, una cum omnibus1,quoein praesentiarum ad ip- eodem spivilu eomitantej coiicedimus; Vclumus au-
sam pertinenl. QuaevideliCet ex majori parte reruhi lera ut in pvoxima quadragesiffia nOs visitare de'
ad noslram curiam pertinentium acquisita, seu beas, quatenus cordis secrela os ad os plenius lo-
comparala creduntur, id est molendina duo sub uno quamur, etc.
tegmine, aliud quod centimolurii nuncupatur; faor- Datura RomseVi Kal. Deccihbris.
tos cum diversis arboribus; curtem in Roseto, cum LVI.
tiiia pelia de terra; curtem in rivo Tasi; curtcrh de <- Eeclesim S. Jacobi Composlellanwprivilegia ac pos-
C
hOmodei; curtero Martini Alberici cum Silvola; sessiones confirmat.
curtes-Rocconis duas; curtem diacdni Musi; curtem (Anno 1101i Dec. 51;)
in Mdnte Rostari; curtem in SajanO; crirtem Va- [FLOREZ,Espaha sagradu, XX, 52.]
lentini; lerras in locOi qui dicilur Mediana pef fines' PASCIIALIS episcopus, serVus servorum Dei, vene-
et terminos suos ; ecclesirimS. Nicolai in Urbiliano rabili fratri DIDACO Compostellano episcopo secun-
prope Petvam pelicinam cum pertineutiis suis; do, ejusque successoribus canonice jiromovendis iu
coratii quae est ante portam ecclesise per terminos perpetuum.
suos, casam quse est ad laevamecclesiseper termi- Justitise ac rationis ofdo suadet tit qui sua a 5110-=
uos EUOS juxta murum civitatis; super quse etiam cessoribus desiderat mandala probafi, praedecesso-
nos eidem ecclesisepossessionibus adjicimus eccle- ris sui procul dubio Voluntatem et staluta custodiat.
siam S. Nicolai, quae vbcatur de Rodenandi cum Proinde nos, praedecessoris nostri sanctse memorise
pertinentiis suis; ecclesiani S. Mariae quae vocatur Urbani H slatuta custodientes ,>pro B. Jacobi reve-
Rotunda cura pertinenliis suis; balneum novum rentia legitimum sempiternum auctoritate sanci-
juxta ecclcsiam S. Politti. Quidquid prseterea cella mus, ul sicut episcopatus cathedram prsedecessor
ipsa B. Nicolai, pontificum concessione, principum D I tuus bonse memorise Dalmatius episcopus in Com-
liberalitate, vel quorumque fideiium oblatione in postellana ufbe per apostolicse concessionem sedis
futnrum potuerit adipisci sub vestra vestrorumque obtinuit, in qua B; Jacobi cPrpus requiescere cre-
successorum dispbsitione ac potestate in perpetuum ditur, ita perenni deinceps tempore, tam tu quam
conservetur. Nulli autem personae unquam liceat successores tui habere opilulante Domino debeatis.
suprafatam cellam a vestri monasterii unitate di- Univevsa igilur ad Ifiae civitalis dioscesimjure ve-
videre, et in aliam, quam a riohis statutum est pos- teri pertinentia tibi tuisque legitimis successoribus
sessionera, oecasione qualibet transmutare. Si quis Corapostellaepermanentibus integra semper et illi-
vero aliter praesumpserit, apostolicae sedis animad- bata permanere decernimus. A.dhsec pro singulari
versione multetur et usque-ad satisfactionem con- B; Jacobi devotione concedimus ut lam lu quam tui
gruam excommunicationi subjaceat. Curictis aulem deinceps successores, nuilipraelerRomanum metvo-
eidem loco justa servantibus sit pax Domini nOstri politanum subjecti sint^et omnes qui libi in eadeni
Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonse actionis sede successerintpef maiiuni Romani ponlificis tan»
pereipiant, et apud districtum judicem prscmia quam speciales Romanle^sedis suffraganci cOnse^
ffilernsepacis inveniant. Amen, amen, amen, crenlur. Praelcrea.:mansufo in perpetuum decreto
-78 • PASCHALIS II PAP.E . - SO
-saiiximus ot quidquid haclcnus jusle B. Jacobi ec- A fcuoevigilantius insistendum est, ut in ea rite omuia
clesiae a regibus, seu quibuscunque fidelibus obla- juxta normam sedis apostolicaedisponantur. Cardi-
tum esl; quidquid catalogis legitimis continetur, nales in Ecclesia tua presbyteros seu diaconos tales
quidquid parochiarum Ir.iensis cathedra juste.ha- constitue, qui dighe valeanl commissa; sibi ecele-
buisse cpgnoscitur, tibi tuisque legitimis successori- siastici regiminis onera sustinere. Porro quae pre-
bus Compostellsepermanenlibus fifraum semper in- sbylerorumintersurit, presbj;teris; qusediaconorum,
legvumque scvvelur. Illud omnimodis iiilevdicimus diaconibus committaritur, ut in aliena dispendia
ut iiulli unquam pevsonae facultas sit B. Jacobi ec- nullus obrepat. Si qui sane ;ante Romanse legis
elesiae censum illum qualibet occasione subtrahere, susceptionem secundum communem palrise consue-
ijuemHispanorumregesquidaninobilismemoriae,A'I. tudinem conjugia contraxerunt, nalos ex eis filios
praesentispraedecessores,pro salute totius provinciae neque a saeculari neque a dignitate. ecclesiastica re-
statuerunt, a fluminevidelicetPisorgousque ad littus pellimus. lllud Omnino incongruura est, quod per
Oceani annuatim ex singulis boiim paribus persol- regionem veslram monachos cum sancfimonialibus
vendura, sicut in ,-scviptisejusdem ecclesise conti- habitare audimus, ad quod resecandura experientia
netur. Vestvam de caetevo condeeet sanctitatem tua immineat; ut et qui inprsesentiarum simul
sanclse Ronranse Ecclesiae decrela in oniiiibus ob- " sunt, divisis longe habitaculis separcntiir, p.rout
sevvare, et ita Virlulum luee inlerius exteriusque arbitvio et religiosorura virorum consilio melius
fulgere, ut videant omnes veslra bona opera, et visum fuerit, neque in postertim.consueludo hujus-
_glorificent Patrem veslrum qui in coelisest. modi praeeimaiur.
Sane si quis in craslinum avchiepiscopus aut Datum Laterani, Incarnationis Dominicse anno
:ppiscopus, imperator aut rex, pvinceps aut dux, millesimo centesimo tertio [priino], npstri ponlifi-
marchio, comes , judex, aut ccclesiastica quselibet catus quarlo [secundo].
soecularisve persona hujus decreti paginam sciens, LVIII.
conlra cam lemere venire tentaverit, sccundo ter- Ad Bernardum Toletanum ,. Giraiaum Bracaren-
tiove coirimonilus, si non satisfaclione congrua sem, etc. —Iiiosjubet ad synodum venire Rotnm
habendam.
emendaverit, polestaXis honorisque sui dignitate
eareat, reumque se divino judicio existere de per- (Anno 1101.)
petrata iniquitate cognoscat, ct a sacratissimo cor- [FLOREZ, Espaha Sagrada, XX, 89.)
ac Dei et Domininoslri Jesu Christi P. episcopus, serVus servofum Dei, venerabilis
,pore sanguine
alienus fial, alque in exlremo examine dislrictse p^ fratribus et coepiscopis B. Toletano, G. (16*)Bvaca-
•ultioni subjaceat. Cunctis autem hsec observantibus rensi et eorum suffragaueis, et D. Comppslellano sa-
et siepefatam B. Jacofai ecclesiam venerantibus sit lutem et apostolicam beiiedictioneni.
Quantum yeritatis hostibus lerrorem, quantam
pax Domini nostri Jesu Chrisli, quatenus et faic
fructum bonse actionis percipiant, et apud distric- Ecclesise foftitudinem S37nodalisconcilii prbcinclus
tum judicem praemia oeternse pacis inveniant. comparet, dilectio vestra cognoscet : quaproplev et
nobis et vobis vivaciler providendum est ul auclore
Amen.
Deo in plenariam debeamus synodum conyenire,
Scviplum per manum Pelvi iiotarii regionarii a
^criniis sacri palatii. quam, eodem Deo nostro prsestanle, sanctovum apo-
Paschalis sanctae calholicse Ecclcsise slolorum juvantibus mcritis, in exordio proximoe
Ego episco-
Qiiadragesimsecelebraredecrevimus. Hortamur ergo
pns.
Datum Laterani per manum Joannis S. Romanae ^trenuitatem vestfam ut, omni occasipne seposita,
Ecclesise diaconi cardinalis n Kal. Januar., indic- convocatis dioecesepsvestrarum abbalibus, in prsedi-
lione x, anno Incarnationis Dominicx 1102 cto lempore ad Urbem convenire curetis. Sancti Fa-
cundi abbalem non dissimiliter ihvitahius.
[1101], ponlificalus autem domini Paschalis papa; "X-
i!i. I
D
LVII. Ad AnselmumCantuariensemarchiepiscopum.— Del
— operam Anglicanm Ecclesim reslaurandm; el An-
A'd Diducum Compostellanumepiscopnm. De rc- glorum regem cum Norlhmannim comile conciliet.
formandis inoribus istius Ecclesim deformibus,qui (Anno llOl.) '..
:per bella in eum irrepserant. Concit. XX, 1019.]. .
[MANSI,
(Anno 1101.) Paschalis episcopus, servus servoruni De«, reve-
[MANSI, Concil. XX. 4001.] rendissimo fratri ct coepiscopo ANSELMO Cantuarien-
PASCIIALIS episcopus, sevvus servorum Dei, vene- sium arcliiepiscopo, salutem et apostblicam bene-
rabili DIDACO Compostellanb episcopo, salulem et dictionem.
apostolicam benedietionem. Sicut injuriis tuis el exsiliis compassi sumus, sic
Ecclesia quarii:regendam,^!disponente Domino, reductioni t.use et honori tuo, *
largiente Domino,
suscepisti, "janiflliii,'etiamyciim pastorem habere congaudemus. Et lu, frater in Christo reverendis-
viderelur,' pasibiis solatiis^igiift/. Idcirpo strenuilati sime, quia iiijurias et procellas Romanse Ecclesix-,
(18') Giialdus Bracarensis bbiif die 5-Dec. ainiii jllomaehabitum anno 1110, iH Non. Marl.
Ii09.-Eo'.autem anno invitatio facta ad •cO*QGiifi.i:m;'
 81 EPISTOL.EETPmVSLi.GIA, ,„ m.
> per Scotiam, saluiem et ajiostolicam benedieiic-
sicul 111prsesentia visas, plenius nostri, pro eis iii A
nem..
porlu positus laborare non desinas efficaeius.Primo,
ut Ecclesiarum in reg«o Anglico "statum secundum Noscat dilectio vestra veiierahilem fralrem no-
Ronianse Ecclesise sanctiones corrigi ac disponi fa- strum Gerardum Herefordensem quondam. episco-
cias : dehinc, de regis erga nos dileetione ac fide- jmm in Eboruffi metropolitanum per Offinipoteiitis '
litale debita, censuque B. Petvi restituendo, effica-- Dei gratiam nos promovisse; cui ex apostofic3e se-
cius studeas. Scis ehirir quantis inopise circumvalle- dis liberalitate pallium privilegiuhique coneessiimfs,
mur angustiis. Nenipe cum pro Ecclesiis omnibus unde mandamus, prsecipientes, ut ei deinccps, tan-
Rbmana lahoret Eeclesia, quisquis ei sua aufert, quani vestvo avefaiepiscopo, defaitam obedientiam
reus exhibeafis "^
non ipsisoli, sed Ecelesiis omnibus sacrilegii
esse digiidscltur. Significamus proeterea dilectioni LXII.
luae, Norlhmaimorum comitem (Robertum) que- Gerurdo. arcliiepiscopo Eboracensi paliium Iribuit.
stum apud rfos esse adversiis Anglorum regem de (Antio HOL — Fvagm.)
fraeto sacvamento, quod ei pro epdem regno aequi- [STUBBS, Acta ponlif. Eborac. ap. Twysden' Hht.
rendo fecerat, regmiro ihyaserit. Et nosti quia Angl. Script.,-1,1710.]
eidem comi!i debemus auxiliumpro laboribus quos B- " PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
in Asiause Ecciesiae liberalione laboravit. Idcirco rabili fratri GIRARDO Eboracensi arciiiepiscopo, sa-
volumus ul, sinecdum inter eos pax compo.sitaest, lutem et apostolicambenedictionem. : •. '/.$it
te satagente, nostris nuntiis intervenientibus, com- Inter caetera regna terrarum ad apostolicse sedis '.:
ponatur.Pro his enim.omnibus nolum tibi, eta te subjectionem, etc.
LXIII;
quondam educatuni. tunc filium,- nunc fralrem et
coepiscopuhijJoaunem mittimus, etTibevium falni- Privilegium pro monaslerio Jesu Nazareni,
liaiein nostrum : quos jielimus in omnibus quae (Anno 1102, Jan. 11. — Fragm.)
apud vos agenda surit, tuo consilio instrui, tuo [AYKSA, Fundacion, exceilencias, gfandezas y cosas
memorables de Huesca. Iiuesca 16! 9, fol. p. 455.] _
auxilio adjuvari :.per quos sacrosancta Romana
Ecclesia tuse religionis et sapientioe efficacius expe- Ego Pascbalis catholicse Ecclesioe episcopus
huic concordiae concessi et subscripsi.
tiatur industriam.
Datum Laterani.per manum Joaunis sanctae Ro*
LX. nlanoeEcclesise diaconicardinalis, x Kalendis Apri*
£[etro] episcopo Piclaviensi prmcipit ut monaslerio lis, indictione xn, anno Dominicae Incarnationis
Cluriiacensi salisfacial de abbaie S. Cypriani con- „J
secralo; eidemque monasterio satisfieri ab abbate millesimo cenlesimo quinto [secundo], pontilicatus
Malleacensi jubet. . , quoque domni Paschalis.il papse anno v[m].
f' (Anno 1101.) LXIV.
[MABILL., Annai. Bened. V, 460.] Priviteghini pro - monaslerio S. Ambrosii M-ediola-
nensis.
P/ ejiiscopus, servus. servorum Dei, dilecto fratri (Anno 1102, Febr. 14..).
P: [Petro] Pictaviensium' episcopo, salutem et apo- [PURICELLI, Ambros. Mediol. basil..Monum., p. 509.[
stolicam benedictionem. PASCHALIS episcopus,, servus, servorum Dei, dilccto
Cum Romaiioe Ecclesiae membra. sitis, miramur in Christo filio JOAKKI venerabili abbati,, in Christo
quod vestrp capiti scienter contraitis^ Neque enim salutem suisque saccessoribus..
ignoratis Sancli Cy|3viani monasteviuin per sedis Quamvis ex univevsalitate sedis, cui deservimus
appslolicse disposilioneai. Cluniacensi monasterio indigni,, curam ecclesiarum omnium adhibita dile-
esse commissum. T.u vero, ut audivimus, abbatem ctione concipimus,. et. disponendo gerinius; amp--
iSIic repente electum adversus Romanae. Ecclesiae jiliori tamen vigilantia super his sollicilamur, et
privilegia consecrasti, Unde prsecipimus ut idem fra— amore lenemur, quas iidelium devotio tuletee hujus
ter abbas officio careat, donec Cluniacensi abbati " sanctae universalis sedis salubri institutione cOm-
satisfaeiat, et Ecclesia ipsa, juxta Romanas consti- misisse diguoscitur,; et si quid, in quo ex nostrsi
tutiones in abbatis Cluniacensis ordinalione gersi- constitutionevelconsensu sublimalidesiderent, cum
stat. De Malleaceiisi quoque abbate jirsecipimus ut sumroa benevolentia concedendum nobis videtur ut
juxta domini Urbani praeceptum afafaati Cluniacensi impetrent. Unde, te poslulanle a nobis ut_ mona-
salisfaciat. Alioquin vide ne tu pro eis, sedis aposto- sterium Sancti Ambrosii, ubi sanctum ejus requie-
lieae indigiialioiiem experiaris,, et ipsi condignard scit.corpus simul cum sanctis martyribus Gervasio .
sententiaiii lion cffugiant. atque Prplasio, cui divina disjiositio. te praeesse vo-
LXI. luit, apostolicae auctorilatis.serie muniremus, et om-
Ad episcoposScotice, suffraganeos Eborwn Ecclesim, nia ejus pertinentia perenni jure inviolabiliter per-
pro archiepiscopo Eborum. manendae confirmaremus ; tuis inclinati precibus,
(Anno 1101.) per hujus .nostrae sahctionis privilegium, antecesso-
[MonasliconAngtic.,lll,.U6.] ,;rum. nostvorum auctoritatem sequentes, decerni-
PASCHALIS episcopus, servus servoruhi Dei.vene- mus, et propter amorem sancti Ambvosii et sanclo-
rafailibus fratribus Eborum metropolis suffragaheis rum : martyrum Gervasii et Protasii, quorum honori^
 '
8S -.,- PASCHALIS II PAP/E 81^
dicatus est locus, Goncedimus libi tuisque succes-AA nis graiiam et vitam aeternam a Dominp consequi
sprifaus, quidquid de usu dalmaticse, sandaliqm, ncc- mei:eatur,
non chirothecarum, et lieentiam ferendi tiritinnabuT Ego Paschalis catholicse Ecclesiae episcopus sul>-
lum capellse, ex appslolica auctoritate anlecessoru.ro s.cvipsi. -,
liostrorum habere meruisti; et concedimus tibi do- - Ego Cpyro, Prseneslinus episcopus subscripsi.
minium totius ecclesiaepost archiepiscopum, el si- Ego Richardus, Albanensis episcopus, subscripsi. -
militer concedimus dominium hospitadis cumeccle- Dalum Lateraui per roanum Joannis, sanctae Ito-
siainibi fundaia in honore sancti Michaelis, et ec- lnanse Ecclesiae diaconi cardinalis, sexldj deeimo
clesiam sancti Augustini cum parochia sibi perti- Kalendas Martii, indictione decima, Iiicarnationis
nenle; et.ecplesiam Sancti Satyri cum parocbia sibi Dominicse aimo millesimo tertio [secundo], pou-
perlinente; et ecclesiam Sancti Pelri, ufai dicitur a lificatus autem domini Paschalis secimdi papee
Sala, cum parocliia sua, cum decimis et prirnitiis; levlio. :
confirmantes monasterium infra urbem ipsahi Me- LXV
diolanum conslitiitum, qupd nominatur Auronae, * JI/oHasteriiS. Petri Cmli Aurei Papiensis privilegia
cum omni* honove ; el curtem
' de Pasiliano cuiri om- cqnfirmat.
nifaus ad se perlinentibus, cum ecclesiis inibi aedU.B Tt
(Anno 1102, Fefar. U.)
ficalis, et curtem de Feliciano, et curterade Monte, [Hujus privilegii mentio tantum exstat apud ROBO-
cum ecclesiis inibi"sedificatis ; et Capiate eum ec- LINI,Notizie, III, 223. Signa chrohologica sunt
'viliosa.]
clesiis, cum decimis et primitiis ; et Ciyennam; et;< ' LXVL-
in Clavero; et in Badellp ; et in Colonin; et in Ba-
*Monasterii Monlis Majoris priviiegia, apud Arelatem
raza ecclesiam unam qpae vocatur §anctus Darnia- peterite Guiltelmo abbale confinhal. In ilio. ciiplo-
nus, cum decimis et primitiis ; et Anlizaguni curai male recensentur ea qjias concessionepqnlificumji-
ecclesiis inibi fundatis ; et Casterno cum duabus beruiilaie principum vel obtationc fidelium collata
fuerant, in his castrum Biduini cuin suis appendi-
ecclesiis; ct Balaradeglo; et Vite Alba; et Sanctus» cibus, quqd jurisdictionis S. Romanm Ecclesim
Syrus a Bevra ; et in episcppatu Laudensi eccler esse dicitur,.« ea lege ut ex hac possessione librm
siam unam Sancli Salvatoris, et aliam ecclesiam( ihuris per quinquennium tres, el ex ipsO mqnasie-
riicapite per singulos anhos Mercjutiensis monetm
]uxta Codonium, fundatam iu honore sancti Am- solidi quatuor Laieranehsi Ecclesim pcrsolvcren-
brosii; el iri episcopatu Papiensi villam unam quae3 tur.'\ Ad hwc monasterium S. Marlinide Alamon-
Honiinalur vilia regia; et nipnaslerium unum, qup.dj ie, ei iricomUatu Regensi casirum Crisellum et
monasterium eiclem abbalim cqnfirmalur.
npminatur Sanctus Quinlinus, ut sit in pptestate et rG i ScriptMin Stabloni
per mdnum Petri nOtariiregionarii sa-
regiminc ipsius abbalis Sancti Anibrosii; et eccle- cri' palatii; > ei post papw subsc.riptioriem.",-1Da-
siam Sancli Sepulcri cum decimis et primiliis; etl lum per manum Joannis S. R. E. diaconi cardina-
Dubini cum ecclesia una; et in episcopatu Placen- lis, v Kal. Marlii, indict. x, Incarnatiqnis Dorni-
hicw anno ii0,pontificalus qulem domini Pa-
lise yiilain unam, quae vocatur Ceresola etinsuper f schalis papw m. s
cuncla loca, urbana vel rustica, culta vel ineulta,, Annat. Bened, V, 45.. Fragm.]
[MADILL.
cum decimis et prim.Kiis, colonis, seryis et ancillis, LXVIL
et aldipnibus, quae ab aliquibus fidelissimis Chrislia Ecclesiw Fmsul_anwbona, rqgutxle Jqamie episcopo,
liis eidem monaslerio concessa sunt, veiquoe etiamq, confirmat,"'
per alia j'usta munmiina ad eumdeni religiohis lo- (Annoll02, Mart. II.)
cum pertinere yidentur, cum omiii securitale et>t [UGHELH,Italia sacra, III,,257,]
quiele debeas possidere.. luique sticcessores ki per- PASCHALIS episcopus, seryus servorum Dei, dilecto
petuum, ita ut nullus unquam successprum nostro- fralri JOANSIFesulano episcopo, eju$que successo-
rum ponlificum, nullus et imperator, rex, dux, vel 3l ribus canpnice jiromovendis in perpetuum.
aliqua persona, ijisum roonasterium de praefatis om- i- Justis votis, assensuffi proebeve, justisquepetitio-
nibus rebii.s, quse inibi pertinefe videntur, prsesu- i-j)] nibus aures accommodare nos convenit,-qui, licet
mat deyestire, molestare, inquietare; necrion subfa indigni, justitise custodes, atque praecohes iri Ec-
divinijudicii promulgalione, confirmatione et ana- i- ciesia apostolorum prihcipuni Petri et Pauli specula
themalis intefdictione decernimus. Quod ut nunc,c, positi Domino dispdnente conspicimur. Tuisigitur,
seu in futuris tempo.ribus, firmum et inviolabile le fraler in Christo cliarissime Joannes, justis petilio-
maneat, iiostro priyilegio confirmamus, ad lionoreni ni nibus anijuentes, sariclam Fes^lan.am Eccipsiam, cui
Dei et sancti Ambrosii cnnfessoris, et sanctorum m auctore Deo prsesides, aposloiicoe sedis auctoritale
martyrum Gervasii et Protasii, quovum covpora in muninius. Tibi enim tuisque legitimis successoribus
yestro mouasterip. posita sunt, Si quis aut.em teme- e- cpnfirmamus episcopali ac dominicali jure possiden-
rario ausu, quod fieri non credimus, conlra iiujus us daro arcem et ciyitatem Fesulanam, cum ecclesiis,
^nostras apostolicae auctoritatis et confirmaliopis se- e- et curtis, et terris adjacentibus. Similiter castrum
riem agere teniaverit; sciat se esse excp.mmunica- a- niontis Lauri, et raons RegiS, Bojanam, et_curtem
turo,et a faeatoPetro apostolerum prineipe, et no- o- Sala, et Festilianum, et Pratum regis, ecelesia S.
•stra apostolica auctoritate. Qui vero custos et ofa- fa- Mariaein.Urbana cum curte, et Libiano, et Biyiliano,
servator hujtis lioslriprivilegii exstiterit, benedictio-o- et castruniquod acdificatum est. in supvadicto epi-
. &>, EPiSTOLJi ET PRIVILEGIA. 80
gcopio juxta fluvium Faltonoe cum curte Riviferioli, i, A minuere, vel temerariis, vexationifaus fatigare, scii
et Pulcanti, castrum Cisilo, et curtem. in montee omiiino integra cQiiservare, tam vestris, quam cle-
Aeuto, et inAmpiniana Mpiitana,Sancti GaudentiiI ricorum usibus profuturtt. Si qua sane ecclesiasti-
cum Aljiibus et perlinenliis eorum, sicut ex regiss ca saecularisve persona-, ban&nestrae constitutionis
coiices.sioiieeeeSesisetuoecollatasunt, castrura Agne,, paginam sciens,.lemeve contvaeajn venire tentave-
Cuitem Turrichse, ct Castillione, et parteni montiss rit, secundo tertiove commonita, si npn satisfactiono
Bontilli, et parteni castri Rufiani, monasterium1 congruaemendaverit, potestatis liohorisve sui careat
Sancti Salvatoris. silum in episcopatu Pistoriensii dignitate, reamque se divino judicio existerc de per-
ctim ecclesiis et curtibus sibi pertinentibus, mona- petrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo cor-
slerium Sancli Bartfaolomsei, monasteriura Sanctii pore et sanguine Dei ac Domini Redemptoris nostri
Martini, monasterium Sancli Gaudentii, cum per- Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine
tinentiis eorum, et patrimonium filiorum Bennonis,, districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem
et castrum qupd vocatuf Fiumen, et quod jure su- loco jura servantibus sit pax Domini nostri Jesu
pradictse ecclesise in terrilorio Mucelli delinent filiii Christi, quatenus et liicfructum.faonoe actionis per-
Ugonis, ttlii Rumfaertiet Azzo filius Alfaizi,. et filiii.^ cipiant, et apud districtum judicem praemia asternse
Azonis de Castanicula, et Lpngofaardide Molezzano, pacis inveniant. Amen, anien.
et filii Ugonis de Casola,,el Longobardi de Ferliano, Scriptum per manum Petri notarii regionarii et
et Longobardi de Sancto Joanne ffiajore, vel quid- scrivii sacri palatii.
quid in prsedicto lerritorio juris, vestrsg ecclesiae Ego Paschalis calfaolicseEcclesiaePP. subscripsi.
aliquis hominuni detiuere yidetur, et quidquid Ugo Ego Prsenestinus episcopus subscripsi.
fjlius Raynerij.dedit prsefatoeecclesiaein Ampiniana, Ego Crescentius Salunensis cpisc. sufascripsi.
et in monte Acuto, et in Reu Mangana, Politiano, Ego Ricliardus Albanensis episc. subscripsi.
et medielatem eeolesiac,et curlisin loco Quaraclae, Ego Anastasius card. S. Clementis subscripsi.
et eurtem Marir.fe.Praelerca plebem S. Crisci sitam Dat. Latevani per manum Jpannis sanctaeRomanse.
Albino, plebem S. Gervasii, cum curte sitam Alpi Ecclesise diaconi, v Idus Martii, indicl. xn, Incarn.
niano, ecclcsiam S. Miniatis cum curte, plebem S. Dominicaeanno 1105, pontificatus autem D. Pascha-
Joapnis sitam in mpnte Lauro, plebem S. Babilli, lis ii papse tertio, etc.
cl S. Ditali, plebem S., Leonini, plebem S, Marise, LXVffl.
plebem S. Stephani, plebem S. Jerusalem sitam in Commutalionem inter Gerentonemabbalem S. Beni-
Pomino, plebem S. Jerusalem silam in Glaceto, ple- r< C cjni Divionensis et Gilbertum abbaUm Cadomen-
sem faclam, pqssessionesquemonasterii Divionensis
faemS. Gervasii sitamin Soriano cum curte, plebera
confmnat.
S. Petri sitam Casua, cum curte et parte castelli,
(Anno 1102, Mart. 14.)
quod vocatur Novum, jilebem S. Mariaesitam in Sco [PERARD, Becueil de plusieurs pieces curieusesservant
cum curle, plefaemS. Joannis sitam in Ca... plia, a ndsloire de Bourgogne. Paris, 1604, fol., p.
plebemS. Pancratii, plebem S. Romuli cum curte, 205.]
ccclesiam S. Miniatis cum pertinentiis suis, eccle- PASCUALIS episcopus, servus servovum Dei, dile-
siam S. Marioesitam in Carpinione, cum curticella, cto filio GEREKTONI abbati Divionensis monasterii,
plebem S. Viti, plebem Leonirii sitam in Reliano, s,alulem et apostolicam benediclionem.
plebem S. LaureiitU cum castello et curte, plebem, Officiinostri nos hovtatur. auctoritas, pro Eccle-
S. Miniatis sitam in Rufaiano, plebem Petri cum siarumstalu sollicitos esse, et quse recle statutasunt'
cuvte si^ani-in Cintovia, fleclcsjam S. Justi silaro stafailire. Proinde commutationem illam, quae intet»
ia ffionte Ranluli, jilebem S. Petri sitara in Sillano, vos et Cadomensis coenobii abbatem Gilbertum facl*
plefaemS. Crescii sitam, in Noyble, piebem S. Leo- est, decreti pagina corfirmamus, ut quae in Nor-
ninisitam in Panzanocum curteeGclesiani, S. Eu- thmaiinorum iinibus eoenobium Divionense possede-
phrogyni. cum curte, ecclesiam S. Pauli eum curte rat, id est ecclesiam Sancti Alberti cum appendiliis
quse est.-posita juxta castrum Corbuli, plebem S. suis, et ecclesiam de Longo Campo cum terris et
Mariae et S. Petri s.itam in Ayanaiio, plebem S. decimis; deinceps in Gadomensis monasterii posses- *
Justi cum curte, jilebem S. Pauli cuin cuvte, ple- sione permaneaiit, et rursum, quaa Cadomensis Ec-
beui S: Leonini in Collina,jilebem S, Mavioein monte clesia in Burgundionum regione possederat, id est
Miliavio, plebem S. Martini in Tertinulo cum c.urte, monasterium Sancti Hippolyti,curiae Becall
ecclesiam S. Mammilliani cum curte, plebcm S. ' , . . cum omnibus appenditiis deinccps
'
Petri Ormenaecum curte, plebem S. Mavciin Stil- 'in Divionensis ccenobiijurepersistant. Confirmaraus
liana. Quidquid pvaeteveavel in Fesulanoe ecclesioe, eliam vobis, vestrisque successoribus, monasterium
pavpchia, vel in aliarum ecclesiarum parochiis.prse- Sancti Vigoris, cum omnibus ad ipsum perlinenli-
dicti antecessores tui hactenus possedisse videiilur, bus, tam in homiriibus quam in possessionibus ct
tibi tuisque legilimis successoribus illibata manere decimis, videlicet plena decima lolius vilioe, in qua.
sancimus. Decernimus igitur ut nulli omnino ho- monasterium situm est, omnium ad eamdem villam.
imnum Iiceat eamdem Ecclesiamtemere perturbare, pertinentium, et plena decima de Tor, et de Cris-.
ftiil ejus possessiones auferrc, vel ablatas tenere, soto, et de Olfcres, et de Colgrino,' ct de tot;, Ghvi,-'
 87 PASCHALIS II PAPJE 88
cha villa, cum tevris presbyterovum, sicut vobis a „\ \ vero quia juxtaB. Innocentii sanctiorieni feligiosum
faonsememorise Odone Bajocensi episcopo tradita, jivopositum simulavit, ei agenda afaquahto tempore
el jirincipis. et aliorum assensibus est roborata. poenitentia injungatur : non-enim juxta Apostplum
Item confirmamus istud donuro quod fecit Rpbertus pollicitae fidei irritatione conslringitur. Hac igitur
dux NortlimaunorumpraefatomohasteriOjde suis do- ratione collata eumdem.P. in conjugio permanen-;
minicis refaustam in passagio et tfaeloneo, quam in tem a vineulo excommunicationis absolvimus.
cseteris exitibus, el per lotam terram suanij liberis Datura Laterani Idibus Martii.
' LXX.
consuetudinibus, et quatpor asinis itn Vernelo qup- Monasterii S. Dionysii privilegia confirmat.
tidie i viridi ligno onerandis. Quidquid praeterea
(Anno 1102, Mart.21.),
hodie vestvum coenobium quiete possidet, sive in [MABILLON, Dere diploiri. 1,463.]
futurum concessione pontificum, liberalitate princi- PASCHALIS episcopus, servus servbrum Dei, dilecJo
pum, vel oblatione fideliuni jusle atque canonice filio ADE,afabati venerabilis moiiasterii qhod in ho-
poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et nore sancti Dionysii, elc.
illibata pevroaneant. Si qua sane ei.clesiaslica sse- t * * * *• • • , .. •• •• .* . . •_ . *.
culavisve pevsoua, hane nostrse constitulioms pagi- ........ atque in extremp examine districtae ullioni
nam sciens, contra eam lemere venire tentaverit, B saJijaceal; cunctis autem eiderti,loco justa servanli-
secundo tertiove commonita, si non satlsfactione faus sit pax D.oroiiiinostri Jesu Christi, quatenus et
congrua emendaverit, polestatis honorisque sui hic fructum bpnse actionis percipiant, et apud distri-
dignilate caveat, reamque se diyino judicio existere ctum.judicem jiraemiasetevna?pacis invehiant.
de perpetrata.niqui.ale cognoscat, et a sacratissimo Scriptum pev manuhi Petri notarii regionarii et
corpove el sanguine Dei et Domini Redemptovis scriniarii sacri palatii.
nostri Jesu Cliristi alieua fia.t, alijue in extveiiio Ego Paschalis catholicae Ecclesise episcopus siib-
examine distvictae iiltiohi sufajaceal. Ciinctis autcm scripsi. -
eidero ioco justa servanlibus sit pax.Domini nostvi Ego Richardus Albanensis episcopus SS.
Jesu Christi; quatemis et hic fvuctum bonaeactionis Datum Romae per manuro Joaunis sanctaeRpmanas
pevcipiant, etapud districlum judicem prsemia seler- Ecclesise diacohi cardinalis, xn Kal. April., ihdi-
nae pacis inveniaht. Aroen, amen, amcn. ctione x, Incarnationis Dominicaeanno 1105, pontifi-
Scriplum per manum Petvi notavii vegionarii et catus autem doniini Paschalis seCundi papoam.
scriniavii sacvi palatii. LXXl.
Ego, Paschalis Ecclcsiaecalholicae episcopus, sufa- r- Mqnasterium S. Marim Rosenfelclenseiuendum susci-
scvipsi. pit privilegiisqueornat,imposito tnonachis bijzaniU
Data Latcvani jjer iiiamiin .loannis sanctoe Ro- .unius censu annuo. '
manae Eceles.iaediaconi cardinalis, n Idus Marlii, (Anno 1102, April. 11.) . . .
[LAPPENBERG, Ilamburghclies Urliundenbuch, Ham-
indiclione x, Incarnalionis Dominicaeannoli02, pon- burg, 1842, 4°, p. 118.] :
lificatus aulem donini Paschalis secundi jiapsciii. PASCUALIS episcopus, servris servorum Dei, ililecto
LXIX. filio WER.SER.P, afafaativenerafailis moriasterii sanctse
(Annp 1102, Mart. 15.) Dei Genitricis virginis Mariae, quod in loco situiii
[FLOKEZ, Espaha Sagrada, XX, 90.] est qui Rosenfeld dicitur, ejusque successoribus re-
Ad Giraidum archiephcopum Bracarensem, Didacum
ComposteUanum et Adcfonsum Tudensem ephco.- gulariter substituendis in perpetuum,
;IO$.— Pelagii tnatriinonium non esse dirim.cn- Justis volis assensum prsebere justisque pelilioni-
clum. bus aures accommodare nos convenit, qui, licet in-
P. episcopus, seryus servorum Dei, yenevafailifaus digni, justilise custodes atque praecones in excelsa
fratribus et coepiseopis G. Bracavensi, Didaco Com- apostolorum principum Petri et Pauli specula, Do-
postellanp, A. Tudensi, salutem fetapostol. behedict. raiiio disponente, conspiciniur. Tuis igitur, fili in
Causam Pelagii multis prsesenlibus fralribus no- D D Christo venerabilis atque charissime, justis petitio-
slris, diligenti indagalione discussimiis, in qua nimi- liibus annuentes, roonasterium Rosenfeld, cui Deo
rum discussione juxla litterarum vestrarum tenoreni auctore prsesides. ad faonprem sanctae Dei genitricis
ex ipsius P. confessione paluit viduam illani ob ti- Virginis Marise, cujus liomini dedicatuni est, sub
morem raptu.s religionis sumpsisse velameu, quod tutela aposlolicsesedis specialiter confpyendum pvo-
multi etiam qui jiraesenles aderant, ore proprio fate- tegendumque suscepimus. Quod niniiruln monaste-
baritur. Cselerum juxta Carthaginensis concilii proe- rium generpsus Udo marcbio Cum fralre Rudolpho
scriptum, nec se Deo devovit, nec laicali vesle afa- el matve venerafaili Oda, propriis sumptibus; resedi-
jecta sufateslimoni.oepispopi vel Ecclesisein religioso ficatum et propriaruro possessionum collatibne dila-
habitu apparuit. Quia igitur eidem temporali vela- tuin, jiro animse suoe et rjareritum suorum, vel eo•
tioni sacramenta hujuscemodi defuerunt, matrimo- rum, qui ibidem requiescuut, salute, beatis apostolis
nii sacramentum quod idem P. cum ea contraxit, Petro et Paulo noscitur obtulisse el in Tiomani ponti-
nullatenus videtur esse sblvendum. Verum enim ficisdefensionem jure pevpetuo delegasse (17j. Eovum
(17) Udo (marchio Stadensis) et matei ejus Oda ei dcricus, comes palatinus d.e Putelendonp, consilio
frater ejus Rodolfus et maritus sorovis ipsorum Fri- Ilerrandi, Kalberstadensis episcopi, et aliorum reli-.
 ?89 EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. 90
ergo votum assensionis nostrse fcedere fh-mam.es,\j mus,a CfaristiEcclesiae corpore auctoiitatepotestatis
per hujus nostri privilegii paginam apostolica aucto- apostolicae segregamus; conservantifaus autem pax
ritate statuimus, ut, quidquid ad eumdem locum a Deo et ffiisericordia preesentibus.ac futuris soeeu-
legitimo veteris possessionis jure pertinet, quidquid lis conservetur. Amen, amen.
supradicti principes de suis facultatibus justis eidem Scriplum per manum Pjrderii, regionarii ac refe^
monasterio ohtuierunt, et quidquid hodie juste pos- rendarii sacri palalii.
sidet, iu mancijiiis, campis, silvis, pratis, aquis Datum Latcrano, per mainim Joannis, sanctse
aquarumque decursibus, in molendinis et in mansis Romaiise Ecclesise diaconi cavdinalis, tertio Idus
et cseteris redditibus, sive iri cfastinum conseiisione Aprilis, indictione decima, Incarnationis Dominicai
' anno
pontificum, largitione principum vel oblatione fide- 1102, pontificatus anno Pasclialis sccundi
lium, juste atque canonico potefit adipisci, firma papse tertio.
tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. LXXII,
Decrevimus igitur ut nulli omnino hominum liceat Ad dbbatem et monachos monasterii Beccensh. —
idem ccenobium temere perturbare, aut ei supradi- Monaslerio Beccensi asserii ccclesias a Willelmo,
clas possessiones auferre vel ablatas rctinere, ira- Rotliompgensiarcliiepiscopo, et Ivone Carnotensi
•minuere vel lemerariis vexationibus fatigave, Et ajt> et GofricloPariensi episcopis t in salarium cotla-
tas. »
oranino integva conserventur, eorum, prp quorum
susteritalione ac gubernatione concessa sunt, usibus (Anno 1102. April. 12.)
•omnimodis profutura, salvo ejiiscoporum jure ca- [MAKSI,Con«7 , XX, 1068.]
"
nonico. PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, dilec-
Obeunte te, W. nunc ej'us loci abbate, vel tuorum tis filiis, WILLELMO afabati etuniversaecongregatiofii
quolibet successorum, nullus ibi qualibet subre- Beccensis monasterii, salutcm et apostolicam bene-
-ptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem diclionera.
fvatres communi eonsensu, vel fratrum pars con- Apostolicsesedis dignitas exigil per universas Dei
silii sanioris, secundum Dei timorem etbeati Bene- Ecciesias reeta disponere el quae ab aliis recte dis-
. dicli Regulam elegerint. Quod si in suo collegio in- posita sunt conQrmare. Significastis siquideninobis,
Venirenequiyerint, quifauic regimihi idoneus hafae- venerabiles fratres, Willelmum Rothomagensem ,
retur, liceat eisdem, de quocunque maluerint loco, Ivonem Carnotensem, Gofridum Parisiensem epi-
sui ordinis virum suseque professionis assumere. scopos singulas in parochiis suis ecclesias vestro
Chrishia, oleura sacrum, eonseeraliones altarium monaslerio in salarium contulisse, videlicet in Ro-
sive basilicarum, ordinatiories monacfaor.um, qui ad ^ thomagensiecclesiam Sancti Petvi de Ponte Isarae,
sacros fuerint ordines promovendi, afa episcopo, in in Carnotensi ecclesiam Sancti Nigasii de Mellento,
cujus dioecesiestis, accipietis, siquidem gratiam at- in Parisiensi ecclesiam Sanctae Honorinse de Con-
que communionem apostolicae sedis habuerit, et si . fluenlio. Et nos igitur quieti vestrse in posterum
ea gratis ac sine pvavitate vplucrit exhibere. Alio- providentes, easdem ecclesias vohis vestrisque suc-
quin liceat vofaiscatholicum, quem mavultis, adire cessoribus confirmamus, ut sicui ab eisdem episco-
antistitem et ab eo consecrationem sacvaroentorum pis dispositum est, semper in vestri monaslerii
suseipeve, qui ab aposlolica sedis auctovitate fultus", possessione permaneant. Si quis autem temerario
quse postulantuv indulgeat. ausueasdem ecclesias a monasterii vestri corpore
-Sane praedictum marchionem, veslricoenobii ad- disirahere ac separare prsesunipserit, beati Pelri
vocatum, sicut a vobis est electus quani diu yixerit, gladio et apostolicse ipsius Ecclesiae ultione plecta-
ejusque postefos, si idonei sunt, statuenles, de cae- luv.
tero sancimus ut nullus unquam vestri monasterii Data Latevani n Idus Aprilis, aimp ab Incarna-
advocatus esse praesumat, nisi quem fratres com- tioiieDomiiii 1104 (18), indictione x.
niuni consensu praeviderint eligendum. Ad indicium y> 0 LXXIII.
receptse a Romana Ecclesia libertatis, secundum
Ad Anselmum Canluariensem archiepiscopum. — Vt
ipsius jam dicti marchionis conslitutionem, per au-
seconstanicr gerat in tuenda EcclesimAncjlicar.ee
nos singulos unum byzantium Lateranensi palalio libertale;
persolvelis.
Si quis autem in craslinuni avchiepiscopus aut (Anno 1102, April. 15.)
[MANSI, Conciy. XX, 1019.]
episcopus, imperator aufrex, princejis aut dux,
comes aut vicecomes, judex aut persona, potens aut PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
impotens faujus nostri privilegii paginam sciens, rafaili fratri et coepiscopo ANSELMO Cantuarioruro,
contra eam temere venire attentaverit, secundo ler- salutem et apostolicam faenedictionem.
tiove commonitus, si non salisfactionem condigiiain Non ignoras divinse voluntatis consilium, ut reli-
fecerit, eum honoris sui peviculo subjaccre decerni- gio tua in Anglici regni regione praesideat. Cuni
i
giosorum virorum expulerunt clericos de Ioco suse abbatia. ANSAL.SAXO.,a. 1087.
cotistructionis Herseveld et posuerunt illic moha- (18) Pro HQ4 legendum esse 1102 docet indictio
chos. Sic qu2e erat praepositura facta est deinceps s. JAFFJ5.
91 PASCHALIS II-PAPJE m
enini pervevsi regis (Ouillcimi Rufi) odio.declinans, A Consulla illa quse per venerafailes nunlios iuos ?
seeessum elegisses, et pvocul ab Anglicis lumulti- Baldemum et Alexandrum,. ad sedem apostolicam
faus tecuni habitans Deo viveres, de perverso rege tvansmisisti,^polerat ulique fraternitas lua, et fra-
sua pnuiipqtens Dominus judicia lerribiliter perpe- trum qui circa ipsam sunt, collatione, et datae divi-
t-avit (19): te autem lotius popuii poslulatione ve- nitus sapientise et intcllectus, consideratione discu-
liementi, c(. novi regis (Ile^rici I frdlris Guitleimi tere. Cseterum, sicsit. iii cseteris consueyisti, in lioc
Rufi) devptione mirabili-, ad calhedram quam pvo quoque communi' catholicorum matri reverentiam
Deo diniisevas, revocavit. Deo autem gvatias, quia servare curasli. Nos itaque sanctorum Patru.ro, qui
in te semper episcppalis auctoritas perseverat, et nos in sede apostolica disppnente Domiiio praeises-
inter faarfaarosposilus npn lyrannorum violentia, serunt, vesligiis.inlisereiites, faseccpnsultationi jluse
nim polenluni gratia, non incensione ignis, npn reipondenda deliberavimus. 1
effusione manus, a veritalis annirntiatione desislis. Anselmus : Si de manu laici liceat episcopo vel'
Rogamus itaque ut qiiod agis, agas; quod loqueris, abbatl accipere ecciesias, qicas in suo do.miniohabehi,
loquaris. Nqn enim deficiet serroonum iioslfprum cum eas npn personw sed episc.opatui veiabbatim
operiimque pvincipium, qui in pvincipiQ. crat Ver- dqnent?
bum ; nec lips in ipso deficiemus, qui est Deiyirtus Paschatis : Demanu laici episcopus jam conse-
et Bei sapienlia. Eumdcin eriim cum patrifaus no-- cratus suscipere non defaetecclesias, si in aliena
stvis spivituin habentps, credimus, propter quod et pafocliia sint; si veroin sua suni,.licenteraccipiat.
loquimur. Et verbum quideiri Deiiipiiestalligalum; '.. Hpcenini non videtur dare, s.ed reddere ; cum ec-
nos aulem liuiiiiliamur nimis. Cseterum in liac; clesise proiies per singulas parocliiasin episcopprum
humilialionc, cum Deo menlc excedimus, in ejus1 esse debeant potestate, abbates vero p.er episcppo-;
veritate, hominum raendacia intuemur, Qua de re iii\. ruin manus suscipiaiit.
syncdo nuper apud Lateranense consistorium cele- Auselmus : Dc sacerdotum filiis vet. concubina-
bralsi, palrum nostrovum decrela renovavimus, i rum, cjid quosdam olim cjradus acceperuni, el volunU
sancientes et interdicentes ne quis omnino clericus>. omnino redire ad imniundilias swculi, nisi qcl hiq-
honiiniurii faciatlaico, aut de manu laici ecclesias5 jores promoveanlur, promillunl religiosam vitdm (£. '
^ut ecclesiastica bona suscipiat. Uoc est cniin Si- promillant. HARB.],quid agendum esl?
moniacss jivavilalis radix, dum ad percijiiendos. * -Pasqhqth :.J>t sacerdotum filiis yel Concubinar
honores Ecclesise ssecularibus perspnis insipientes5 rum, quam vitam tenendam praedecessores nostri
liomiiies placerc desiderant. Idcirco sanclorum con-" C sedis ajiostolicae ppntifices instituere, nosse te cre-
ciliorum reverenda majeslas ssccularium principum.l. dimus. Nec nos ab illorum volumus aberrare Ve-
polestateni ab ecclesiaslicis electionibus degrevit1 stigiis. Quid igitur tibi super faisin barbaris regio- .
arcendam, ut sicut p.er solum Christum prima in1 nibus sit disponeiidum, ex ipsius prsecepti poteris.
faaplisinojanua, ultima in morte viloeaperietur eeter- collatione distingucre,
nse [al. aperitur. HARD.]; ita per solum Christiim,' Anselmus : Si a presbytcrisfeminas habenlibus li-..
ovilis Christi ostiarius statuatur, per quem Chrisli1 ceat
pgenitenliam el corpus Domini in pericuio mor-
ovifaus, nonpro mercedibus ovium, sed pro Christo,> (ts accipere, cum nullus continens adesl; et si iicet,
iugressus etegressus ad vitam pvocuretur selernam. ql itli dare nolnnt, quia missmeornm contemhuniur,
Haec, fratof charissimc, prolixipre possent ct ora- quid faciendum?
tione et ralione tractari; sed sajiieiitioe luae pauca* " Paschalh : In periculo mortis posilum, melius
suggessisse satis est, quae et orjitionibus abundat », exislimamus de manu cujuslibet clerici pomiriicum
et ecclesiaslicis cs.t ralionibus assueta. Hoc ita do-
corpus accipere quam de corpore sine vialico, dum
ceas, sicut tuo scis, primatui cxpedire, Quem prp- religiosus sacerdos exspectatur, exire. Si. qui verp
feclo ita fraternitali tuse plenum et inlegrum con-
jiresbyteroruni, pro vilae suae contemptu prseterilo,
liruiamus, sicut a tuisconslii,t pracdecessoribus.fuisse
e. P- in illo extremitatis articulo positis vialicum denc-
possessum :hoc personaliteradjicientes ut, quaiidiu^ garint, tanquam animarum homicidsedislriclius pu-:
rcgno illi feligiohem tuani divina misericordiaa niantuv.
coiiservaverit, nullius unquam legali, sed no.strp
lanlum debeas subesse judicio. Anselraus. : S%rex hqbet terras ephcopaius vel ab-
Datuni xvn Kalcnd. Maii. ijatiw, quas nutlo tnodp reddere vult, etl prq eh vidt
dare aliquqm ecctesiam, quain in sua tnanu tenel,
LXXIV.
Ad cumdem; — Respondet ad multa de quibus non minus ulilem, si liceai accvpere, ne judieetur
eum Anselmus consuluerat. emplio?
(Anno 1102, April.) Pasclialis : Pro terris ecclesiarum de nianu re-
[MANSI,Concil. XX, 1020.] gis ecelesias suscipere minus licet, ne sacrilegii [f.
PASCIIALIS cpiscopus, servus servorum Dei, vene-!- cacrilegio. H.] dari videalur assensus. Divina enini
rafaili patri ct coepiscopo ANSELMO, salutem et apo-)- in nullius bonis sunt : et quod Deo semel oblatum
stoijcam benedictionem. est, in alienos usus non expedit usurpari. Povvosul)
(10) Inter vcnandum occisus est ab uuo e suis.
93 EPISTOL^E ET PRIVILEGIA.' 94
liupismodi commutatipnibus sseculari potestati secu- A sui ordinis manu (20) expurgare potuevit, mox cum
rius indulgetur. litterarum vestrarum lestimonio traiismillalur ad
Aiiselmus : Sinullus clericus debet fieri homo lai- nps : si autem de conscientia sua trepidans, ad
ci, et aliqua beneficia, aut possessiones non ecclesia- examen nostrum pervenire npluerit, per experien-
siicas debet tenere de iaico, nec laicus vull ei dare, tiam vestram ab Ecclesia quara pccupat depellatur,
nisi fiat suus horilo, quid.faciel ? et in ea j'uxta canonicas sanctioncs episcopus sub-r;
Paschalis : Liberam esse Ecclesiam Paulus dicit: rogelur. "' ' :- '
Indignum est igituv ul clericus qui jam in Dei sor- .LXXV, .._.^''
tem est assumptus, et jam laicorum dignilatem ex- Ad Ilenricum Anglorum regem. — Contrd investilu-
cessit, pro terrenis lucris Jiominium faciat laico : ras ecclesiaslicas.
we forle, dum reperituf servi saecularis obnoxius, va- (Anno 1102.)
cet aut gravetur ecclesia. Scviptum est enim : ATe- [MANSI, Concil. XX, 10G0.]
mo militaris Deo, implicat sene.gotih swcularibus (II PASCIIALIS episcopus, servus servoruni Dei, cha-
Tim. n.) . rissimo filio HENRICO Anglorum regi, salutcmet apo-
Anselmus : Smpe necesseest aliquid de aposlolich " stolicam benediclioneiii.
et canonicis stalulis pro compensalionibus relaxare, " Regi regum Domino gralias agimus, qui le in re-
maxime in regne in quo fere omnia sic corrupla et gnum faeneplacito suoevoluntalis evexit, el latiquam
perversa sunt, ul vix ibi aliquid omriino [deesl juxla Chrislianurii rcgem in facneplacilo suoe voluntalis
aul quid simite] statuta ecclesiaslica fieri possil. ineffafaili misericordia cuslodivil. Rogamus crgo
Peto utper licentiam vestram possim qumdam, prout ut faona regni lui exordia in melius augeat, el usque
dhcrelionem dabil tnihi Deus, temperare. Qued pe- iu linein sua in te dona custodiat. Descruisli cnim
lii a domno papa Vrbano, el ipse posuil in mea deli- fralris tui regis inipietatem, quam divinO conspicis
beraiione. judicio terribiliter vindicatam. Ecclesias libevlati
-Paschalh : Dispcnsalionis modus, sicut B Cy- reslituisti, clerum faonorare coepisti, et cleri princi-
rillus in epistola Ephesinae synodi loquitur, nulli pcs episcopos, imo in fais Christum Dominuro.,ve-
uiiquam sapientum displicuit. Novimus eniin san- nerari. Confidimus itaque-quoniam usque in fineni
ctos Patres nostros, et ipsos apostolos, pro tempo- eadem sapics, et in eadem pfofaitale persisles, riisi
riim articulis et qualitalibus, personarura dispensa- snnl aliqui perversae menlis liomines qui cor rcgum
tiombus usos. Quamobrem nos de religione et sa- per episcoporum et afabaturainvestiluras divinse in-
pientia tua diu lpngeque spectata nibil penitus ambi- pQ dignalioni aptare conantur. Quorum in hac parte
gentes, tuaedeliberatipni cpmmittimus ut, juxta da- consilia tanquam vivus tibi sunt evilanda, ne illum
lum tibi divinjtus intellectum, eum Ecclesise cui offendas, per qucm reges rcgnanl, el polenies justa
prsepositus es tanta neeessitas expetit, sanctorum decernunl (Prov. vm). Quera profecto si propilium
canonum decretorumquc diffieullatem opportuna et habueris, feliciter regnafais,potestalemquc integram
rationabili [forte deest, eompensalione. H.] valeas et divitias ofatinefais; quem si, quod afasit! offendis,
teinperare. non procerum consilia, non militum sufasidia, non
Anselmus : Ramlphus, de quo vestrum oiitn pelii arma, non djvilise, ufaisubvertere caiperit, poleruni
consilium, a rege restilulus est in episcopalum. Si - subvenire. Porro in honore Domini, in Ecclesioe li-
ergo vobis placueril, inquirite vitam ejus ab ephcopis bertate nos familiares,nos adjuloreshabefais.Necopi-
nostris, qui nunc ad vo.t vencrunl: ac de eo, archi- neris quia quisquam nos a tua divellet amicilia, si afa
episcopoejus, et tnihi primali, ejus consulite. invesiituris abstinere, si honorem debitum et lifaerta-
Paschalis : Ranulphi episcopi causam, quando- lem a Dominoinstitutani Ecclesiseconservaris. Eccle-
quidem juxta praeceptum nostrum in calhedram siarum si quidem invesliturasnosS. Sjiivitus judicio
proprium restitutus est, indiscussam praeterire non regibus et principibus,imolaicis omnibus,interdici-
palimur. Ejus enim facinora gravissima ad sedem D D mus. Nec enira decet ut a filio mater in servitutem
ajiostolicam, mulloruro sunt relatione perlata. Vo- addicatur, ut sponsum quem non optavit accipiat.
liimus ergo ut apud praesenliam vestfam, in episco- Habet sponsum suumRegem ac Domiiiuiti iiostrum,
porum conventu, quae de eo ad nos scviplasunt,ple- qui te misericordia sua in potentia el probitate
hius pertracleris. Discussione hafaita,nisi se septima custodiat, et a terreno ad coeleste perducal. Amen.

(20) Septima manu se expurgat qui eljurat ipse
npii esse crimen a se admistum, et septcm alios ad-
liifaelqui jurarnenlo firmeiit ^rwodveritalem credunt
eum dicere qui purgalur. Reus enim juvat de rei ve-
ritate, compurgatores vero, ut canonum doclores
loquuntur,' de credulitate. Erant qui quinta manu,
erant qui et duodecima etdecima quarta purgare se
jubebantur, perinde ut magna erat infamia, scan-
dalum, suspicio. Neque vero sacramentales scu
conjuratores isli (nam his etiam nominibus dicli in
lege Alemannorum) ejusdem semper ordinis omnes
erant. Nam Tiidentinus episcopus, 2, q. o, et ex-
tra De purg., can. c. 5, jubetur purgare se tertia
tnanu sui ordinis, el quarla abbalum, et religioso-
ruin sacerdoium.lmo nonnunquain erant onines infe-
rioris ordinis, ut in concilioCabiloiiensi, aiin. 1005.
Drogo Matisconensis episcopus purgare se jufaeliii'
cum septera clericis : quod ex numevo duos 11II
condonavit qui synodo prseerat Petrus Danjiani.
Vide Gralianum, '2, q. 5, et decrelaliura tituluro
lotum de purgatione canonica. Juvabit el legisse lc-
gem Aleniannorum. maxime titulo 6.
 85 PASCHALIS II PAPiE ' '< S3
"
LXXVI, Ai tuis in pevpetuum episcopalis catliedra coiiservetup.
Ad Qsiernum ephcopum,—Ne mqnaclti prohibecmlur Porro monachi qui apud eumdem locum faeataeMa-
haOere in monaslerio suo cmmelerium ad sepclien- riae monastevio conversantur semper sub tua seu
dossuos, successorum tuorum obedientia maneant, et in ipsa
(Annoll02, Apvil. ) episcopali Ecciesia divinorurn officioriim debita per-
[MANSI,Concil. XX, 1061.]. aganl, prout in Cantuariensi Ecclesia per beatum
. Paschalis episcopus servus servovum Dei, vene- quondam Augustiiium novimus institutum et sarictis-
rabiii fralri Osierno episcopo, et clericis Excestren- simi Patris ac prsedecessoris nostri Gregorii doctoris
sis ecclesiae, salutem et apostolicara benedictionem. Ecclesias calholicae' assertione saucituni ;i--nec cui-
Et Patrum sanxit auctoritas, et Ecclesiae con- quani omnirio successorum luorum liceat monaslicae
suetudinis stabilitas exigit, ut, sicut. in clau- disciplinae viros ab ipsa. Ecclesia reiiioyere, aut eis
Btvis suis viventes religiosi mouacfai conversantur; possessiones aut bona caetera auferre quse ab egre-
ita et defunetorum corpcra infra monasterioruin giae meffioriae Leobrico comite ipsius cognobii fun-
suorum anibitum requiescant : ut illud ex divino datore vel aliis fidelibiis ad monachorum sumptus
munere eum cordis valeant exsultatione cantave: ofalata et comparala sunt, vel in futurum pfferri Do-
Ilwc reqitics rixea in smculum swculi, hic habitabo jj15mino disponeiite contigerit. Ad lisec adjicientes de-
quoniam elegi eam (Psdl. cxxxi). Vos aulem, utau- crevimus ut nulli omnino honiinum liceat eamdem
.divimus, monachos S. Marlini de Bello in veslra Ecclesiam temere aut ejus possessiones-auferre, vel
civitale conversantes sepeliri infra monasterii sui ablatas retinere, miiiuere, Vel teffierariis yexationi-
ambitum prohibelis : et grave esl, ut in' eo loco bus fatigare,sed omnia Integre coiiserventur eorum,
quisquam cum devotionis gratia conversetur, unde pro quorum sUstentatione et gubernatioiie conversa
cadaver suum prsevidet omniraodis propellendum. sunt usibus omnimodis profutura. Si qrise sane ec-
Qua de re dilectioni vestrae praesentia scvipta man- clesiastica saecularisve persona hanc nostfae consti-
danius, pvsecipientes et prohibentes ne ulterius su- tutionis paginam sciens contra eam temere vehire
pradictis monachis coemeleriuni ad sepeliendos suos lentaverit, secundo terliove coriimonita, si non satis
intevdicalis : sicut vofais per antecessoris no- factione congrua emendaverit, potesiatis hpnorisqu*
stri bonse memorise domini Urbani litleras pracce- sui dignitate careat, reamque se divino judicio exi-
ptum est, concedalis. Tua autem, fraler episco- stere de perpetrata iniquitate cognoscat, et-a- sacra-
pe Osberne, interest, eisdem fratribus coemcte- tissimo corpore et sanguirie Bei et-Domirii Redem
rium benedicere, et eorum reliaionem ad orani- ,"ptoris nostri Jesu Cliristi aliena fiat, atque in ex-
u'
polentis Dei servilium cohfoveve. Si quis autem Iremo examine districtae ultioni sufajaceat. Cunctis
huic institulioni contraire tentaverit: venerabili autem eidem loco justa servanlibus sit pax Domiii"
fvalvi etcoepiscopo Anselmo iiijunximus, ut in nostri Jesu Chvisti, quatenus et faio fructuni faonsa
eum, ta.nquam, sedis aposlolicse contemptorem, actionis percipiant, et apud districtum judicern
apostoliei rigbris ulliOnein exerceat. praemia aetefnse pacis inveniaiit.
LXXVII. Sc-riptum per manum Rayniarii scriniarii sacri
Ad Roberlum ephcopum Coventranum.— Slatuitut palatii.
Robertus ephcopus ejusque successores Coventrim, Ego Paschalis catholicae Ecclesise episcopus.
non-Licidjeldim nec Gestrim, sedem habeatit, vet Datum Laieraniper manum Joaiinis saiictas Ro-
possessiones
' Ecclesim Coventriensis confirmat. manoe Ecclesise diaconi cardinalis xiv Kal. Maii,
: (Aiino 1102, April, 18.) indictione decima, Dominicae Iricarnationis aimo
. [MANSI, Conci/,XX, 1009.] Dominill04 [/ea.1102], pontilicatus auterii doriiini.
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
Paschalis secundi papae m.
rafaili fratri RORERTO Coiiveiitranb episcopo salutera
; et. aposlolicam faenedictioiiem. LXXVIII.
™
Per Petvi apostoli discipuli successorum Anacle- ^ AclGrescentium amluepiscopum Sflipniiaimni..—Jtera
lum Petfi apostoli jirseceptum hafaemus ne in villis ejus'metropolitana confirmat ac palliunr ei con
cedii.
sive castellis aut modicis civitatifaus ordinentur epi-
. scopi. Afaepdeni eliam pontifice yel posterioribus (Anno 1102, Apvil..9.)
Palribus constitutum est ut sacerdotes ad quamcun- [FARLATI, Illyricum sacrum, .11!,1G2; FEJISR,Coden
'
que conslituti fuerint Ecclesiaro, in eam vitse suse diplomalicus Jlungariw, II, 50.]
diebus debeant perdurare. Hujus nos justitiae ra- PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
tione comnioniti, charissime fraler et coejiiscope rabili. fralri CRESCENT.IO Salpnitano arcfaiepiscopo
Roberte, providendiim duximus ne tua vel succes- salutem et apostolieam benedielioiiem.
sorum luorum cathedra in posterum fluctuet; quia Apostolicaesedis benignitas corisuevit sua cuique
, et Lichefelderisis locus et Cestrensis villa, ufai prae- jura servafe, et sie horipris a Domino contributi
decessovibus tuis vel tibi hactenus sedes fuevunt, pvivilegium custodire, ut fratribus dignis consprtiuro
'
pro exiguilate ac paupertate sui episcopalis digni- non dericget diguitatis. Idcircp venerabilis frater
tatis splium non'ffierentur. Staluiinus ergo ut apud Cvescenti Salonitaiise arcfaiepiscope, prsesentle de-
Goventriani deineeps tam libi quam successovibus creti pagina fraternitati tuse luisque successoiibus
97 EPIST0L.4. ET PRIVILEGIA. 9S
coiiiirmamus civitatis Salonilanae dkecesim, cum .AWalburgsevirginiscoiistructum
. est in Argentinensi
omnibus suis appenditiis,. et parocliiam Maroniae, episcopatu, inloco videKcet qui Sacra Silva dicitur,
et quidquid episcopali vel metropolitano jure ad ejusque snccessoribus regulariter substituendis iu'
Salonitanam Ecclesiam cognoscitur perlinere. Pal- perpetuum.
lium praeterea fraternitati tuse, pienitudinem vide- Desiderium quod ad religiosum propositum et
Ilcet ppnlilicalis officii, apostolica liberalitate con- animarum salutem pertinere monstratur, auctoro
cedimus, quod lc intra Ecclesiam tanlum ad missa- Deo, sine aliqua esi rlilatione coinplendum. Reli-
rum solemnia subscriptis diebusuoveris induendum: gipsi siquidem principes Fredericus (21) et Petrus
id est coense Doinini, Resurvectionis, Ascensionis, (22) in alodio suo infra episcopalum Argentinensem
Pentecostes, Nativitatis Domini, Epiphanise, in tri- in loco videlicet qui Sacra Silva dicitur, monasterium
fausfestivitatifaus sanctse Mavise,omnium. aposlolo- construentes (23) beato Petro et ejus sanctaeRomansj
rum, Nativitatis Joannis Baptislae, solemnitate sancti Ecclesiseobtulerunt sub unius aurei censu annuo,
Domnii, in consecrationibus ecclesiarum, episcopo- quod sub beatorum apostolorura Philippi el Jacobi,
runi, presbyteroruni et diaconorum, et anniversario et sanctae AValburgaevirginis honore dedicavi et
Salonitanse Ecclesise, et consecrationis tuse die. Cu- apostolicse sedis. expostulant proteclione rouniri.
jus nimirum pallii volumus te per omnia genium "' Nos igitur eorum congaudentes devotioni monaste-
vindicare. Hujus siquidem indumenli honor, humi- rium ipsum et dedicari concedimus, et protectiohe
lilas atque justitia est. Tota ergo mente fraternitas sedis aposlolicse per jivsesentis privilegii paginatn
,tua se exhibere festinet in pvosjieris humilem, in communimus. Slatuimus enim ut universa quoe a
adversis, si quando eveniunt, cum justitia erectam, pvsedictisfundaloribus, vel ab aliis fidelibus de suo
aroicam bonis, perversis contrariam, nullius un- jure monaslerio eidem collata sunt, vel in futurum
quam faciem contva v.eritalem recipiens, nullius largiente Deo dari, offerri, yel aliis justis modis
unquam faciem pro veritate loquentem premens, acquiri contigerit, quieta vofais vestrisque succes- "
niisericordiaeoperibus juxta virtutem substantise in- soribus el illibata permarieant. Nulli ergo omnind
sistens, et tamen insistere etiam supra virlulem cu- hominuni iiceat eumdeffi locum temere pertuvfaare,
piens; infirmis coiripatiens, benevolentifauscongau- minuere, vel temerariis vexalionibus faligare, sed
dens, aliena damna propfia reputans, de alienis omnia inlegra conserventur eorum, pro quorum sus-
gaudiis tanquam de propriis exsultans, in corrigen- tentatione el gubernalione concessa sunt, usibiis
dis vitiis jiie sseviens, in"fovendis virtutibus audi- omnimodis profutura. Sane fructiium yestvorum;
torum animtini demulcens, in ira judicium sine ira- ,- p seu animalium decimas, sine episcoporum vel epi-
tenens; in tranquillitate autem severitatis justse scopalium ministrorum contradictione, xenodocfaio
censuram non deserens. Hsecest, frater charissime, vcstro reddendas, possidendasque sancimus ; riec
pallii acceptidignitas, quam si sollicite servaveris, advocatus alius, nisi qui afa abhate cum fratribus
quod. foris accepisse ostenderis, intus habebis. Fra- assumptus fuerit, eidem monasterio asciseatar. Se-
ternitatem tuam divina miseratio perlempora multa pulturam quoque loci ipsius liberam offiniho esse
servare dignetur incolumem. Anien, amen, amen. decernimus, ut eorunl qui illic sepeliri deliberave-
Ego Paschalis calholicseEcclesiaeepiscopus. Tunt, devotioni etextremae voluntati, nisi forte ex-
Datum Laterani per manum Joahnis sanctse Ro- communicali sint, nullus obsislat. Consecrationes
manse Ecclesise diaconi cardinalis, xm Kalendas altarium, ordinatiOnes monachorum qui ad sacvos
Maii, indictione x, Incarnationis Dominicse anno fuerint ordines promovendi; ab episcopo in cujus
1105 [1102]. dioecesi estis, accipietis, siquidem graliam atque
LXXIX. communionem apostolicse sedis habuerit, et si ea
Jura et privilegia abbatim SS. Philippi et Jacobi, et gratis ac sine pravitate voluerit exhibeve. Alioquin
Walburgis in Sitva Hagenonehsi, a Friderico duce liceatvobiscalholicum, quemcunque malueris adire
Alsatiw et Sueviw, atque a Pelro comiteLucelbur-
> 1)
\ antistitem, et afaipsoeadem sacramenla suscipere,
gensifundatw, confirmat.
qui apostolicsesedis fultus auctoritate, quod postu-
(Anno 1102, April. 26.) Si qusevero in futurum ecclesia-
latur, indulgeat.
NovaSubsuliadiploinalica, Heidelhergse stica saecularisve
[WURTWEIS,
1781,8", VI, p. 274, ex vidimus judicis curiae
t. persona, hanenostroeconslitutionis
Argentinensis anni 1487, in tabulario episcopi paginam sciens, contraeam lemere venire tentave-
Spirensis Bruchsalise,] rit, secundo tertiovc commonita, si non satisfa-
PASCHALIS episcopus, sefvus servorum Dei, dilecto clione congrua emendaverit., potestatis honorisque
filio BERTULFO, abbati moriasterii quod iil honorem sui dignitate careat, feamque se diyino judicio exis-
sanclOTumapdstolorum Philippi et Jacobi, et sanctEe tere de perpetrata iniquilalc cognoscat, et a sacra-

(21][Friderimsscilicetlj dtix Alsatiaeet Sueviae,cu-
|usobitum adannum 1105 assignatOttoFrisingensis
in Chron. lib. vn,cap. 9.
(22) Pelrus ille comesLucilburgensis-,filiusFride-
rici comitis Moncionis et Agnetis filisePetri comjtis
de Sabaudia. Fridericus frater Theodorici de Mon-
couz genuit Petrum de Luxebenbort. Ita auctor Ge
nealogise S. Arnulphi apud Duchesne scriplor. Rcr.
Franc. tom. II, p. 645.
Ar-
(25) Inde patet error Wimphelingii De episc.abba-
gentin.,pag.'45, et aliorura, qiii fundationem
tise S. Walpurgis Theodorico Montisbeliardi comiti
attribuunt.
99 PASCIIALIS II PAP/E 100
tissimo cor>poreac sanguine Dei et Domini Redevri- A suntj usibus driininiodis jirofutura. Si qua saiie ec-
ptoris rioslri "Jesu Christi, aliena iiat, atque in ex- clcsiaslica ssecularisve persona hanc nostrae consli-
iremo examine districlse ultioni subjaceat. Ciinclis tutionis paginam scieiis contra eam lemere venive
antera ssepediclo monastefio jusla servantibus, sit lentaverit, sechndo terliove coromoiiita, si non sa-
pax Doniini nostri Jesu Cliristi, quatenus et faie tisfactione congrua emendavefit, potestatis honoris-
fructum faonaeactionis percipiant, et apud distri- que sui dighitate careat, reamque se divino judicio
ctumj'udicem praemiaaeternaepacisinveniant: Amen; existefe de perpetrala iniquiiate cognoseat, et a sa-
amen, anien. cratissimo corpbre et sanguine Dei et-Domininostvi
Ego Pasclialis catholicoeEcciesioeepiscbpusi Redeiiiptoris Jesu Ghristi alieua fiat, etc.
Datum Laleraniper manum Joanhis sanctse Ro- Ego Pasclialis calliolicaeEccksiae episcppus.
manae Ecclesiaediaconi cardinalis ac bibliothecarii,' Datuhi Beneveiiti per manuni Joannis sanctseRo-
vi Kal. Maii, iiidicl-ionex, Iiicarnationis Dominicae manaeEcclesiae diacdni cardinalis, IX Kalehd. Octo-
anrio 1102; ponlificatus autem domni Paschalis se- biis indictiohe XIJ arino Dominicse Incarnationis
cundi papse anno iv. 1105 [1102], poiitificatus aulem domini Paschalis
LXXX. pdpse II anno IV.
Bu'la de furidatiorie B
" monaslerii Cheminonensis: LXXXI.
(Anno 1102VSept. 25.) Ad Ivorieiri episiopum et canomcos Carnotenses.'.—-
[Gall. Chrhl.yTL, 158:] Vetat ne pro ecclcsiaslicis beneficiis triuiius acci-
pialur, nec ecclesiaslica negoiiq ad smculares de-
PASCHALIS ejiiscojius; servus servorum Dei; dile- ferdntur, etc. Tum firmat excommunicationemxib
clis filiis ALARDOprseposilo et ejus fratribus, salu- lvone diclatam, de domibus Ecclesimconliguh.
lem et apostolicam heiiedictioneni. (Annoli02, Nov. 11.)
Austri lefram inhabitanlibus per prophetam Dfj- [Dom BOUQUET, Recueil, XV, ,24.]
minus praecipit ciiro panibus occurrere fugienli. Id- PASCUALIS episcopus, servus servorum De , vene-
circo nos, filii cliarissimi, de sseculo fugienles gra- rafaili fratri I. [IVONI]Carnotensi episcbpo et totius
tantcr excipimus , et per sancti Spiritus graliaih capituli fratrihus saliitem et apostolicam benedic-
sedis apostolieae munimine confovemus. Vitaenam- tionem.
que canoiiicae ordinem, quem secundum faeatiAu- Audivimus in regionuni vestrarum ecclesiis quas
gustini regulam profcssi eslis, praSsenlis privilcgii darii praVas consuetudines emersisse, et iri Ecclesia
auctoritale firmanius; et nc cui posl professionem-. Vestra praecipue vigere : super hsec etiam qusedaiu
exliibitam proprium quid liafaere, neve sine prsepo- Q ( contra canonum statuta prsesumi. Nos vero sancto
siti vcl congregaiioiiis licentia elaustri coarctatio- rum Palfiim statuta sequehtes, et ab oninifausea in-
nem deserere liceat, iniefdicimus, juxta quod scili- temerata servari volentes, easdeni consuetudincs
cet clauslrum.in silva Luyz totura illud allodium vo- penitus afadicariius, et sancti Spiritus auctoritate
faisvestrisque successoribus in eadem religione \i- proliifaeniusut pro pfaefaendisvel ecclesiaslicis fae-
cturis, quietuoi ac liberumperpetuo sancimus, quod neficiis miinus aliquod exigatur (24);
Alaidis comitissa vofais filiorum suoriim consensu Praecipimus etiam ut clerici qui negotia ecclesias^
Pliilippi Catalaunensis episcopi et Hugonis comitisj tica ad saeculares polestales.deferentes ecclesiam
delcgavit. Tota igitur terra circa eticlesiaevestrse gravanl, infames faabeanturi dohec condighe salis-
*¥ibitura sila, quaiitum unius leugaemedietas tenet, faciant; de concubinarum liliis quod si prasdeees-
cum aquis et lignis, seu caeteris usifaus, sic in ve- sorifaus nbstris statutuhi est incohvulsum sbryetur;
slro semper jure servetur, ut nulli omnino liceat; ulqui, non praecedente canonica excusalione, se
proeter vestram illic voluntatem operis aliquid exer- promoveri non permittunt, suis reddaulur mincri-
cere, nec episcopis vel quifauslifaetecclesiarum nii- fausinferiores. Secundum capilulum Cartfaaginense,
nistris facultas sit de ipsiris tervoe fvugifausquoe do- et secundum institutum papae Gelasii, plus accipiai
mus vestvse laboribus colilur, dedmas, aut terra-- " presbyter quam diaconus, diaconus qUam subdia-
gium vel riiolestiasirrogare, quatenus omriipotentii conus, et qui Studiosins militat tardiOribus, plus
Doraino liberiovem famulalum valealis impendere. stipendiorum aeCipial; ut ornamenta Ecclesio?
Proetereaquaecunquepraedia, quoceunquefaonain fu^''' nerno vendat aiit distrahat, nisi pro ea necessitate
turum concessipne pontificiim, lifaeralitate princi- quem canones permittuiit; et qui aliter fecerit, sa-
pum, vel oblatione fidelium juste atque cari.oni.cepo- crilegii reus, et canonum contemptov habeatur. Dc
leritis adipisci, firma vobis vestrisque successoribus; his autem quse apud vos precarise dicuntur, quod
ct iilibata permaueant. Decernimus ergo ut nullii tua fralernilas disposuerit, nos ratum hafaemus,
omnino hominum liceat camdem eeclesiam temere3 Illam sane excommunicationera quam de domifauf
perturbaie, aut ejus ppssessiones auferre, yel abla- quse ecclesiae tuse contiguse fuerunt, pro ejusdero
ias retinere, minuere vel tenierariis vexationibuss ccclesiae utilitate dictati, nos assertionis lipstrsf
faligare, sed omnia inlegra coiiservenlur eorum proo auctoritate firmamus,
quorum sustentatione et gubernatione comiriissaa . Dalurii Berieventi.in Idus Novethbris.
(24) Hanc Simoniae accusalionem a se amolilurr- piim, apostolicse sedis legalum. — Vide Patrologi.sr
lvo epist. 155 ad Richardum Albanensem episco- toiii. CLXII
101 EP1ST0L,£ ET PRIVILEGIA. 102
LXXXII. A sius placere Deo totius mentis et corporis viribus
Privilegium pr'6 monasterio Vichpacensi. anlieletis. Ad indiciura autem pevceptsea Romana
(Anno 1102, Nov. 21.) Ecclesia libevlalis quotannis Latevanensi palalio
[ Monumenta Boica, X, p. 457]. byzanlium auveum pevsolyelis. Si quae sane eccle-
PASCIIALIS episcopusj servus servorum Dei, di- siaslica saecularisve persona hanc nostvam consti-
lecto in Christo filio HENcniSRiiLDO abfaali venera- tulionis paginam sciens, contva eain temere venire
biiis monaslerii Sancli Martini, quod, in loco qui tentavevit, secundp lertiove commonila, si non satis-
Yispach dicitur, situm est, ejusque successoribus factione congrua emendavevit, polestalis honorisque
reguiariter promoveiidis in perpetuum. sui digiiitate careal, rearaque se divino judicio exis-
Piae postiilatio volur.latis effectu defaet prose- lerede perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratis-
quente comjileri, quatenus et devolionis sincerilas simo corpore ac sanguine Dei cl Domini Redemp-
laudabililer enitescat, et utilitas poslulata vires in- toris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo
dufaitauter assumaf. Quia igitur dilectio lua ad se- examine distrietae ultioni subjaccal. Cunclis autem
dis apostolicae pOrtiim confugicns, ejus tuitionem eidem loco justa servantifaus sit pax Domini nostvi
debita deyptione requisivit; nos supplicalioni luae Jesu Christi, quatenus el hic fvuclum faonaeactionis
clementer annuimus, el beati Marlini mOnasterium, B 1 percipiant, et apud districtum judicem proemia
cui Deo auclore praesides, sufa tutelam apostolicse seternse pacis invenianl. Amen, amen, amen..
sedis excipiihus, et praesenlis privilegii pagina com- Ego Paschalis catholicaeEcclesise cpiscopus.
muiiimus. Quod videlicet coenobium ab ipsis funda- Datum Benevenli per manuin Equitii agcntis vi-
loribus Hazica comitissa et ejus filiis Ilecardo, Ber- cem cancellarii, xi Kal. Deeemfar., indietione xi,
hardo, ct Ottone comitifaus facato Pelro oblalum lncarnationis Dominicse anno 1102 , ponlificalus
•est. Per praesenlis igilur privilegii paginam aposto- autem domni Paschalis II papaeiv.
lica auctofitate slatuimus , ul quidquid in prsesen- LXXXIII.
tiarum ad idem cosnobium legitimis fundatorum do-
nationibus pertinet, et quaecunque in fulurumcoii- AclAliardutn abbalem Vizeliacensem,— Privilegium
Vizeliacehse.
cessione ponliiicum , liberalitate pvincipum, vel
oblatione tidelium jusle et canonice poterit adipisci, (Anno 1102, Nov.)
firma libi luisque successovibus et inviolata pernia- [MANSI,Concil. XX, 1028.J
neanl. Decevnimus crgo ul nulli omniuo hoininuica PASCTALIS episcopus, servus servorum Dei, dil.ecto
liceat idem coenobium temere pefturbarej aut ejus '-, fralri ALTARDO afabati Vizeliacensis coenobii, ejus-
possessiones, aiiferre, minuere, vel temerariis vexa- que legitimis successoribus in perpetuum.
tionibus faligare, sed omnia integra conservenlur, Quia documentis apostolicis regendus cst ordo
eorum, pro quovum sustentatione et gubernatione ecclesiasticus,' oportet ut grex Dominicus iropigro
toncessa sunt, usibus omnimodis profutuva. Obeuiite anirao, assidua vigilantia custodialur et gufaerneuir.
nunc ejusdem loci abfaate, vel tuorum quolibet suc- Ul autem praelatorum vigilantiam nulla nox, nulla
cessorum, iiullus ifai qualibet subveptionis astutia tenebrarum hora opprimat vel confundat, cliaritas,
seu violenlia prseponalur, nisi quem fratres com- quse Deus est, quae prseter unum, allerum nescil,
muni consensu; Ivel fratrum pars consilii sanio- omnibus viribus tota mente diligenda et tenenda.
ris secundum faeali Benedicti regulam elegeririt. Quoniam yero nullis praecedentifausmerifis, sed sola
Chrisma, Oleum sanctum, consecrationes altarium omnipolentis Dei gratia, in Ecclesia locum Petri
siVe basilicarumj ordinaliones monachorum, qui ad obtinemus, necesse est ut omnihus supevimpenda-
sacros Ordines fuerint promovendi, stb episcopo in mur Ecclesiis, maxime his quse juris B. Petri esse
cujus dioecesi estis, accipietis, siquidem gratiam at- noscuntur, et quae affectu filiali invocant consilium
quc communionem apostolicae sedis habuerit, et si el auxilirim matris suae. Quia igitur dilectio frater-
cagratisac sine pravilate voluevit exhibere; alio- 1) j nitatis vestrae postulavit privilegium monasterio Vi-
quin liceat vobis catholicuni; qhem malueritis, adire zeliaco fieri, cujus regimen auctore Deo vobis com-
antistitem el ab eb consecrationum sacramenta sus- missum est, quod fundatores ipsius Gerardus comcs
cipere, qui apostolicae sedis fultus auctoritate quse vir nobilissimus, et uxor ejus Berla, pia devotione
ibosiulaiitur indulgeat., Prseterea ejusdem coenobii et testamenti confirmatione B. Petro apostolorum
adyocatum coristituimus Ottonem egregise strenui- principi obtulerrint, nos precibus vestvis assensum
tatis comitem, ejusque post eum , qui roajor natu prsebentes,.auctoritate apostolica per praesens pri-
eratjfiliuni; si faraen in patrisprdbilale perinaiiseril:- vilegium confirmamus atque.statuimus ut.nplli im-
sin aulem vestri erit arbilrii, quem placuerit eligere peralOnim, nulli unquam regum, nulli comitiim,
Vestri cosnobii idbneum protectoremi qui sine lucri nulli antistitum,. nulli cuiquam alii de rebus quse
saeciilaris exactipne id divinaeservilutis obseijuium jam dicto monasterio a prsedictis fundator-ifaus, vel'
strenue. ac revereuter exhibeat. Vos igitiir, filii in ab aliis Deum timentibus oblataevel concessoa sunt,
Christo cliarissimi, opbrlet regularis disciplinsein- vcl deinceps conferendae, sub qualibet. occasionis
stitutioni sollicitius ac devotius insudare, ut quanto specie liceat minuere, vel auferre, vel afalalas reti-
estis a saecularibus tumultibus liberi, tanto studio- nere. Inter quae nominatim eidem monasterio con-
iiys PASCHALIS II PAPJE 104
flrnlamus, m episcopalu Edueusi ecclesiam Sancti. A ne xi pontiftcatus ejusdem secundi Paschalis papoe
Pelri, elCi anno IV,
(Hic enuriiereniur omnes.) LXXXIV..
Praeterea statuimus ut consecratio monaslef ii ipsius, Bulla pro abbalta sancti Joanriis in Valleia.
et ecclesiarum qiise sunt in circumadjacenti villa, (Anno 1102.)
ordinationes quoque monacliorum et clericorum, [Gall. Clirist., VIII, 307, ex chartario dpmeslicp D.
de Gagneres, in Bibliolheca Regia.]
consilio afafaatum Cluniacensium, quibus praedeces- PASCHALIS episcopus, servus sen'orum Dei, dile-
sores nostri et nos perpelualiier cohcessimiis vices clo iii Christo fvatvi ALRERTO abbati canonicaeSan-
nostras in jam dicto monasterio, ibidem fiant, aut cli Joarinis
Baplistae in Carnotensi subufbio, ejus-
ufai ipsi abfaates maluerint. Chrisma qiioque et
que fvatribus regulariter vielurisin perpetuum.
oleum sanctum a qup maluerint calholico episcopo Siciil injuslum poscenlibus nullus esi trifaueridus
accipianl; Ecclcsiae vero ejusdem monasterii pef effectus, sic legitima desideranlium non est diffe-
diyersas provincias conslitutse, el carum altaria, ab renda petitio. Proindetam tuis, eharissiroe fili Al-
episcopis in quorura dioecesi sunt, consecrenlur. faerte, fratris nostri Ivonis Carnotensis epi-
quam
Sacerdotes etiam et clerici ovdinentur, et ab eis ] vos et vesira omnia
scopi petitionifaus annuehtes,
chrisma et oleum sanctum accipiant, si graliam sedis
protectione muriimus. Ipsius cnim
Romariaesedis habuerint, el gratis ac sine pravitate fratrisappstolicae induslria B. Joannis Baptistse ecclesia, c»;i
aliqua dare yoluerint; sin a
alias, quo maluevint Deo auctore praees, sicut suis nobis lilteris signifi-
catfaolicb episcopo accipiant. Obeunte cjusdem loci de sseculari conversatioiie ad regularem canc-
cavit,
abbate, vel quoeunque successorum luorum, iiulliis nicorum vitam Domino translata est, as-
prsestaute
ibi cligalur violentia vel aliqua sufareptionis astulia, sentientibus
Carnotensiscapituliclericis inejr^sdem
sed quem fratrescommuni cohsensu, vel parsfratruni ecclesiSejura transferri, quaenuper ex illius faenefi-
sanioris consilii, praedictorum Cluniacensium afafaa- cio
tenuerant, prsebendam videlicet SanctaeMarise
tum praecepto, secundum Regulam B. Benedicti ele-
perpeluo habendam, ecclesiam Sancti Stepfaanicura
gerinl. Electus vero, "aut a Romano pontifice aut suis appendiliis, mediam partem ecclesise de Ferni,
eorumdem abbatum consilio consecretur. Ipsius au- ecclesiam Sanctse Fidis in suburfaio
Carnotensi, de-
tem dioecesis episcopo, nisi ab abbate ipsius mona-
cimam de Osanivilla, cum terva quam liabefaant ibl
sterii invitatus fuerit, stationes agere publicas, aut
cahonici, et consuetudine quani liafaefaatifaipvsepo-
privatas missas celebrare in eodem monaslerio haud
n situs, et niedium molendinuni. Vitse Itaque canonicaa
liceat. Donationem quoque, vel subjectionem, seu
ovdinem, quem pvofessi estis, pvaesentisprivilegii
potestatein interdicendi in eodem coenobio et cir- auctoritate firmamus, et ne cui pbst professipneni
cumadjacenti villa nullam liabeat, Decrevimus eliam
exliifaitam pfoprium quid Iiabere, neve sine afabatis
ut nulli omniho liominum liceat eosnobium ipsum vel
congregationis licentia de claustrO disccdere li-
perlurfaare, vel inquietare, seu vexationibus servos
interdicimus. Prseterea per praesentis privilegii
Dei fatigare, vel ejus possessiones auferfe vel mi- ceat,
sed omnia in conserventur eorum paginam aposlolica vobis auctoritate firmamus ler-
nuere, integrurii idem frater noster Ivo apud Luceium
usibus pio quorum sustentatione et gubernatione ragium, quod
tenuerat et parocliiam. Ad hoc adjicieiites statuimus
eidem monasterio. sunt eoncessa. Ad indicium quo- ut
esse quoecunque ab eodem episcopo Carnotensi cleri-
que liiijus libertalis, apostolicsesedi, cujusjuris corum consensu pro communi fratrum sustenlatione
dignoscitur, libram argenti per singulos annos per- veslrse ecclesise concessa sunt, et
solvat. Si quis autem sciens, contra hujus nostri sentiarum quidquid inprse-
etiam iri fulufu.ni
decreli jiaginani agere tentaverit, secundo vel tevtio concessionejuste possidet, quaeque
nisi a sacratissimo pontiflcum, largitioiie principum, yel
admonitus, rcsipuerit, corpore oblatione liuelium
t;i sanguine Domini nostri Jesu Christi aliehus fiat. D juste et canonice pbterit adipisci,
firma tibi tuisque successorifaus et illibata perma-
Qui verb ofaservator exstiterit, sanctorurii apostolo- neant. Decernimus
rum Pelri et Pauli benedictionem percipiat, et in -ergo ut nulli omnino fadminum
liceat eamdem ecclesiam temere perturfaare, aut. ejus
futuro sanctorum consovtio pevfvui meveatuf.
possessiones auferre, vel ablalas relinere, minuere,
Omnipotens Deus, qui estvera salus et vera cuslo- velten.era.riis vexationibus sed omnia in-
te et lihi faligave,
dia, corigregationem cvedilam protegatet
el B. Marioe tegra conserventur, tam luis quam canonicorum et
defendat, per intercessionem Magda- pauperum usifaus profulura, salva Carnotensis
epi-
Jenai, quse cum fonte lacrymarum ad fonlem mis.eri- canonica reverentia. Vestrseeliani quieli prq •
cordiae Chvistum pervenit. ad finein qui non finilrir scopi
concedat. videntes, conslituimus ut ofaeunle te nunc ejusdcm
j>£rvenire loci abbate, riullus iilic ih afafaatemprseponatur, nisi
Ego Paschalis catholicse Ecclesise episcppus sub- quem fratres oriines corrimuni consensu, yel fratrum
scripsi. pars sanioris consilii, cum episcopi Carnotensis, si-
Daium Benevcnti per marius Gallevi Romanse2 quidem calholicus fuerit, et ejusdem capituli con-
Ecclesise.diaconi cardiiialis, anno Dominicoelncar- silio secundum Dei timorem regulariter prpviderim
. jiaiionis. 1105 [1102], mense Novemb., indictio- eligendum. Si quse sane ecclesiastica ssecuiarisye
I,.K EPISTOLyE ET PRlVJLEGIA. 10«
perspna hanc nostrae conslitutionis paginam sciens A cum Dominus sub specie sacerdotis dic.it prophetse:
contra eam.temere venire tentaverit, securidb ter- Speculaiorem dedite domui Israel? (Ezech. v.) Non
tiove commonita, si non satisfactione congrua eineh- behe ciistodit urfaem, qui in spelunca positus, dum
daverit-, polestatis honovisque sui dignitate cafeat; non obsistit, eam hoslibus diripiendam exponit. Si
reamque se diVinOjudicio existere de perpeirata iui- ergo Virgam pastoralitatis signum, si annulum fldei
quitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac san- signaculum tradit lalca manus, quid in Efclesia
guineDei et Domini Redemptoris nostri Jesu Chri- pontifices agunt ? Ecclesiae honor atteritur, solyituf
sti aliena fiat; atque in extremo examine dislvictae disciplinae vigdr, et omnis -feligio Christiana con-
Ullioni subjaceat. Cunclis autem eidem locbjusla culcatur : si quod nbvimus sacerdbtibus solis de-
servanlibus sit pax Dotiiininbstri Jesu Chrisli, qiia-.. faeri, laica paliamur leffieritate praesumi; Non est
tenus et hic fructum hbnse aclionis percipiant; et iaicorum Ecclesiam tradere; nec filiorum matrem
apud distvictum judicem prscmia seternsepacis inve. adulterio maculare; Jufe ergO privandus est patri-
niant. Amen,' amen. monio, qui matrem polluit adulterio : nefi mereluf
Paschalis catholicse Ecclesise episcopus. fecclesiasticoe faenedittibnis consorlium; qiii eam-
Datum Reneventi per nianum Equitii gereniis vi- . impia infestalibne insequitur: Laicprum ehim est
cem cancellarii iv Nonas Decembris, indictione xi, **ecclesiam tueri, non tradefe; Ozias quideiri cum
IncarnatioiiisDoffiinicsellOSj pdiilificatus autem D; illicitum sibi sacerddtium vindicaret, lepra percus-
Paschalis II papse quartO; sus est (II Pdr. xxvi). Filii quoque Aiirbn, quia
LXXXIV bis. ignem alienum imposuerunt, igne divino consumpti
* Monasterii S. Marlinii/i monle Pannonia
privile- sunt (Levit. x); Alienum enim est ab Ecclesia, et a
gia confirmat. sacris canonibus est inhibitum, ne principes et sse-
(Anno11.02jDec. 8. — Vide FEJER,Codex diploma- culares viri inveslituras non solum non dare, sed
ticus liungarim ecclesiaslicusel civilis, Budae1829; nec electioni
8°, t. II, p. 40.) episcopofum audeant se violenter in-
LXXXV. ,- serere. In septima [«/. octavsfj quippe syiiodo, ut
Ad AnselmnmCantuariensem. — Invesiituras regi- nbstis, scriplum est: Sanda et iiniversatis synodus
bus alihque laicis maghtratibus non. esse conce- definivit; neminem laicorum principum-,vet potenlum
dendas. semel ihgefere eieciioni, vel promoliorii episcoporum.
(Anno 1102, Dee, 120 Si ergo filii Aaron, quia ignem alienum intulerunt,
[MANSI,Concil. XX, 981.] corporaliter punili sunt : isti qiii a laicis, a quifaus
PASCHALIS episcopus, seryus serVofum Dei, AN- „., alienum est, Ecclesiam susceperunt, spirituMi gla-
SELMO Cantuariensi venerabili fralri et coepiscopOj dio feriuntur.
salulem el apostolicam benedictionemj Episcopos aulem, qui veritatem ih mfendacio
Suavissimas dilectiOnis tuse suscepimus litteras, provocarunt, ipsa veritate, quae Deus est; in medium
charitatis calamo scriplas* Neqtte enim aliud chariae introducta, afaeati Petri gratia et nostfa socie-'
calamus indidit, quam quod de fbnte chafitatis in- tate excludimus, donec Romanae Ecclesioe salisfa-
tinxit. In his reverentiam devotiOnis liise complc- ciant, et rcatus sui
pondus agnoscant. Quicunquci
ctimur, et perpendentes fidei luoe robur, et pise sol- Vero intra prsedictas inducias, investiluras seu con-
liciludinis iustantiam, exsultamus quia, gratia Dei secrationem
acceperuntj a consortio fratrum, et
fifai prsestante auxilium, te nec minae cdiicutiunt, ordinalbs et ordinatores alienbs habemus : nec eis
nec promissa sustollunt. Dolemus auletii quia; cum ad exciisatioriem
deceptio sufficitj quia et propheta
fratres nostros episcopos legatos regis Anglorum afa alio
prbphela deeejitusj nec ideo mortem eva$it<
faenigue suscepissemus, quae nec diximus eis; nec Rogamus interea charitatem tuami nos tuis sanctis
cogilavimus, redeuntes ad propria retulerunt. Au- precibus comiiiendSre uiquanto pfdpius ad Deum
divimus enim eos dixisse quiaj si rex in aliis bene
jiassibiisvirtutumaeceleras, nobis ofatiorium tuaruni
?geret, nos investituras ecclesiarum ftec prohibevej fj D nianus extfendas. Onmipotens Deus, qui te huj'us
nee faclas excommunicave : et quOd ideo noleba- stadii invitavit ad
cursunij felici consummationd-
mus chartse conimitlere, ne sub hac occasione et
perducat ad praemiiiin:
caeleri principes in nos clamarent. Unde Jesuffi, qui
renes et corda scrutaturj in animam nostram testem LXXXVI.
inducimus, si, ex quo hujus saneiae sedis curam Ad Ahselmuhi Carituariensem archiepiscopiim. —
coepimus gerere, hoc imffiane scelus vel descendit De investituris ecclesiaslicis ; de ciericorum filiis;
de Gualensis episcopi caUsa..
in mentem. Et hoc a nobis Deus avertat, ut est,- et
non subrependo nos inficiat, ut aliud habeaihus ore (Aiin6H02, Dec;12.)
[MANSIJ ConciL XX; 1061; ]
promptum, et aliud corde recondititm : Cum cdnlra'
meridaces per PrOphetam imprecetur, dicens : PASCIIALIS episcopusj servus servorura Dei,- vene^
Dhperdat Dominus universa labia dolosa (Psal. i); rabili fratri ANSELMO Cantuariensi archiepiscopo^
Si vero rioslro silentio pateremur Ecclesiam felle salutem et apostolicam benedictionem. •
amariludinis, et impielatis radice pollui : qua ra- Adversus illam. venenosam Simoniacae praviia-
tione pbssemus apud seternum jttdicem excusari, t:s radieem , ecclosiarum videlicet invGslitil"
PATnoL. CLXHI. h
107 • PASCHALIS II PAPyE 108
ram , quar» valide , quam severe, quam rofauste A LXXXVffl.
patres .nostri pvsClevitistemporifaus ofaviaverint, Addienses Robertum Flandrensium comitein. —-Vt Leo-
schhmalicos Henrico impcraiori adhmren-
sapienlise tuae salis esl manifeslum. Reverendse in tesab Ecclesia expellat:
Chrislo meiiioriae pvsedccessoris noslri domni Ur-
bani tempore, apud Barum collecto venerabilium (AnnO 1105, Jan. 21.)
" -[MANSI, CoH«7.,XX,986.]
episcop.orum et abfaatum ex diversis partibus coii- PAschALiSepiscopus , servus servorum Dei, -Ro-
eilio, in quo tua rcligio et nos ipsi inlerfuimus, BERTO Flandvensium comiti, salutem et apostolicam
sicut qiii nobiscum ader„nl, reminiscunlur: in bencdiclionem. .
camdem pestcm, excomniunicationis est prolata Benedicius Domiuus Deus lsraei, qui in te virtu-
scnteniia. Et nos eumdein cum patrifausnostris spiri- tis efiicaciam
luin habentes,- idem sapimus, eteadcm testamur. operalur, qiii revcrsus Jerusalem Sy-
in coelestemJerusalem juslae militise operihus
De sacerdolum el levilarum filiis dudum nos rioc,
ire conlendis. Hoc est legilimi mililis, ut sui rcgis
tibi scripsisse reminisceris. Porvo si pvomoli fue-
faostesinslantius persequatur. Gralias ergo pvudcn-
rint invenli , el spe pvomotionis adempta, in eo
lise luai praeeeptum noslrum iiiCame-
t;uo reperli sunt ordine manere voluerint: quia il- racensi agimus, quod
Sa eis macula noii ex propvii culpa reatus inhaesit, B parochia exsecutus*es : idipsum de Leodien-
sibus excommunicatis pseudoclericis prsecipimus.
iiori videtur, si alias digni fuerini, in eos deposi-
Justum enim est ut qui semetipsos a catholica Ec-
tionis senteiitiain davi, ut se iterum negotiis im-
clesia per catliolicos afaEcclesioebenc-
pliccnl saecularifaus, cum in cis ordinationis lem- ficiis segregavunt,Nec
segregentur. in hac-lantum parte, sed ubi-
pore jiropriaeyoluntalis arfaitrium non remanserit.
Gualensis episcojms causam sacris omnino ca- que, cura poteris, Henricum lisereticofuro caput, ct
nonibus obviare non nescit. Cseterum quia inter ejusfautoves pro vivibus persequaris. Nullura profc-
bavbavos bavfaariceet slolidejromoius est, in tuse cto gratius Deo sacrificium offerre poteris, quam si
fraternilalis arfaitrio poniinus : sic taiiien ut de eum impugncs ijui se contra Deum erexit, qui Eccle-
csetero in ea regione hujusmodi non prsesumatur sioeDei regnum auferre conatur, qui in loco sancto
adversio. Quodsuper ejusdem episcojii negotio, Simonis idolum statuit, qui a priucipibiis Dei sanclis
et aliis rebusper fideles nuntios dirigimus, tan- apostolis eorumquevicariis deEcclesise domo sancti
quam ex nostro ore audias. Munera quae B. Pe- in Sjiiritus judicio expulsus est. Hoctibi ac militibus tuis
tvp misisti, recepimus cuni gvatiarum aclione : liaritatem peccatorum remissionem et apostolicaesedis fami-
unde ab illo, qui omnium bonovum est relribu- ^Q praffcipimus,Ut his labpribus ac triumpliis.
ad coelesteriiJerusalemDominoprsestanlepenenias.
ior, mercedem recipias. Datum Albani, duodecinToKalendasFebruarii.
Datse Beneventi, n Idus Decembris.
LXXXIX.
LXXXVIL
Petro archiephcopo Aquensi pallii usumcbnccdit.-
Ad Gcrardum archiepiscopumEboraceiisem. — Mo-
neiur ul professionemAnselmoGanluariensi juxta (AnnollOS, Mart. 28.)
tnQY£m . [Gatl. Christ., I, 60;]
luaxlecess.orumsuorum faciat.
' PASCIIALIS episcopus, seryus servorum Dei, vene-
(Aimo 1002, Dec. 12.) rafaili fvatri PETROAquensi arehiepiscopo. salutcni
[MANSI, Cond/.,XX, 1004.] et aposlolicam faenediclionem.
PASCiiALisepiscopus,servusservorum.Dei,venera- Apostolicsesedis faenignitasexigit sua cuique jura
bili fratvi Eboracensi afchiepiscopo GERARDO, salutem servare, et sic honoris a Domino constituti privile-
el apostolicain benediclioncm. gium cuslodire, ul fralribus dignis bonoris conspr-
Quanquam prave conlra nos, imo contra matrem lium hon negetur. Idcirco, yenerafailisfraler Petre
'tuara sanctam Romanam Ecclesiam, ie non ignove- Aquensis arcliiepiscope, fraternilali tuse, tuisque
ihus egisse: praesentibus tamen tibi litteris mahda- D successoribus confirmamus, qiiidquid parocfaise,vel
mus lil professionem venerabili fratvi nostvoAnsel- metropolis, vel ejiiscopatus jure ad Aquensem cO-
iiib Canluariensi archiepiscopo facerenon negligas. gnoscitur ecclesiam peflinere. Pallium praeterea fra-
Audivimus enira Thomani quondam jiraedecessorem ternitali luae, plenitudinem videlicet pontificalis of-
"tuumex hac eadem re contentionem movisse : et ficii, ex aposlolicse sedis lifaeralitate concedimus :
cum -in prsesentia domini Alexandri papse secundi quo te intva ecclesiahi tantum ad missarum solem-
ventilata esset, ex prseceplo ejus delinitione habita, nia sufascriptis diefaus noveris iridueiidurn, id. est
post varias disquisitiones, Lanfranco praedecessori Nativitatis Domini nostri JesuChristi.Epiphanias,
sti.o et successofifaus suis camdein professionem Ypapanton, CoenaeDOffiini,Resurrectionis, Asccn-
fecisse. Unde et rios, quod lunc temporis definiluni sionis, Pentecostes; trifaussolemhilatibus faeatseMa-
est, volumus, auctore Deo, firmum illibalumque ser- riae virginis, festivitatifaus SS. apostolorum, com-
yari. raemorationis Omnium Sandorum, SS. MariseMag-
. Data Beneventi, pridie Idus Decembr. dalense (25), Maximini confessoris et episcbpi,'eteo-

(25) Sauctas Magdalensefestum tum in Proviiicia solemniter celeDvahatur.

W9 EPISTOL,E ET PRIVILEGIA. 110
ram martyrum qui in ecclesia Aqucnsi requiescunt; lA XCL
m consecratioiiibus ecclesiarum, episcoporum, pre- Ecciesim S. Auberli Cameracensh possessioiiesei'pri»
sbyterorum, diaconorum, et anniversario tuse con- vilegia confirinat.
secrationisdie (25*), cujusnimirumpallii volumus te (Anuo 1105, Aprii. 1.)
67oss. lopogr. de 1'anc. Cambrish, C2E1"
per omnia genium vindicare. Hujus siquidem in- [LEGLAY,
dumenti hoiior, humifatas, atque justitia est : tola farai, 1849, p. 27. ]
exhibere festinet in PASCHAWS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
ergo mente fraternitas tua se
fillo Arii; ecclesiaeSancti Auberti abbaii et cjus fra-
prosperis humilem, in adversis, si quando eVeniunt,
ti-ifausin eadem ecclesia canonicani viiam profcsshi
cum justitia"erectum,- amicum bonis, perversis con-
contra veritalem eorumqiie successoribus In eadem observantia per-
trarium; nullius unquam faciem
roansuris inperpetuum.
recipiens, nullius unquam faciem pro veritale lo-
quenlem premens, misericordiae operibus juxta vir- Salyaioris ifoslri jiroriiissa sunt : Qui rcliqucrit
riut sqrores diit agros aut domos propter inc_
tutem cupiens; infivmis compaliens; benevalentibus frdires
aliena damna de alie- cenlnplum. accipiel el vitam mternam possidebiU
coiigaudens; propria depulans Et si ergo pvoptev Deum agvos aut doriios eoacfl
n.sgaudiis, etc... Fraternitatem tuam divina mise-
ratio per tempora multa conservare dignetur inco- B * perseculionibus reliquisiis, non lriihus qiise siint ec-
clesise pOssidelis, quia meliorera el raanenteiri sub-
lumem. Amen.
slantiam requiritis. Ipsaiii igitur 'Camevaceiisem
Dalum Laterani per manus Joannis S. R. E. dia-
Sancti Auberti ecclesiam cuih omnifaus boriis tam
coni cardinalis, v Kal. Aprilis, indictione x, anno
datis quam donandis dilectioni vestrse praeseiitis pii-
Domini incarnati 1104, pontiiicatus autem domni
Paschalis II papse vi (26). vilegii j3agiria'coniirmamus, et pelilioni vestrae beni-
gnilate debita iniperlimur assensiim. Yitoe r.aiiiqiie
XC. canoniCoeofdinein quem Illic prpfessi estls decfeii
Confirmat donationes factas abbalim S. Ahberti ca- hiijus auctbfitate coffbbofaihuSj ethe cui post prp-
nonicorum regularium ordinis S. Augustihi Ca- fessioiiem exhibitain
, meraci. propriuih qiiid liabere,,'neve
sine abbatis Vel corigregationis licentia de cfeuslro
(Anno 1105j April. 1.) discedere liceat iiiterdicimus-, et taih yos qiiarii ve-
(Mmasus, Opp.diptont., III, 24.] stra bnima sedis apostblicae protectiorie miininius.
PASCHALIS, sevvus seryprum Dei, dilecto filioAD^E Vofais itaque vestrisque siiccessbrifausin eadeiii rer
Ecclesise S. Auberti afafaali,et ejus fratribusc in ea- ligione jierriiansiiris ea orania perpetuo possidehdii
dem Ecclesia canoiiicis, salutera et apostolicani be- C sancimus quse ad prsefattinl beati Aufaerii coenhbium
nediclioncri). vel Cameraceiisium episcoporiim Vel aliOfuiri (ide-
Ad audientiam aposlolatus nostri pervenit quod lium legiliiriis donationibus pertihefe videhiur : ec-
nobilis vir Gerardus de S. Aufaerlo miles coiiseii- clcsiam videlicet Sahcti Vedasli iri prsefala Came-
tientibus fratribus suis Hugone de Bellonionte, et facensi civitate sitaitfcum LxVmansiset tres fcarabas
Anselmode Lieven, etiani militibus, ob reverentiam et duos fufnos (20*)et unum moieiidiriurii elterram
decreli super decimis quse a laicis detentae suni, et irausiluvium Scalt nuncupaturii a pofta usque ad
pvpniulgali, decimam, quamdam ad ecclesiam ve- ViahiSancti Reffiigiii; villam qrioque totam Tilelum
slrarii de hvrio pertirienteni vdbis per manurii dioe- diclam et quidquid ad eam perlinet; allare de Vin-
cesani episccpi, pacifice resignavit, quam resigiia- ciaco cum onmibus riiembris sriis ; altare de Yilers
lionem gfatam nobis, acceptamque tenenies, earii Remaldi et tefranl qiiam tres fratres tlugo, 'Wibal-
fatam esse decefniffius, etc. dus, Elberliis in eaderii Villade Haistaldi prato et
Scriptum per manum Joannis scriniarii regidnS- quidquid juvis j)'ossidebarit in Villa quai dicilur. Be-
rii, et notarii sacri palatii. rilgias' et apud Deliereias prsedictseecclesise contu-
Datum-Laterani per manum Joannis sanctse Ro- -] lerunt sine onini exaclione liberrinie; altare de
manse Ecclesiae diaconi cardinalis, Kal. April., in- Goegio; altare de Olvilers-,ecclesiam Sancti Auberli
dict. xi, lncarnat, Dominicsean. 1104 [1105]; pon- in villa quoe Andra dicitur et LIVmansos et terrain
tificatus autem domni Paschalis II papse iv. arahilem ; altare de villa quse dicitur Sanctus Vc-
f Ego Paschalis catholiGaeEcclesise episcopiss; dastuset quartam partem alpdii deAlberciis; alo-

(25*)Haecdesiimpta simt ex.ep. 125 S. Gregprii P.
lib. ix, iridict. secunda, ad Maxirimm Saloriitanum
episc. in novissima editione quam curavimus;
.,- (26) Signa chronologica sunt corrupta;
(26*)Et ires cambas et duos furnos. Ce motde cam-
ba, qui parait propre a ridiome du Nord, signifie
une farasserie. II tire son origine de la langrie teuio-
nique, qui iaurait recu des Goths, s'il faut en croire
Ducangedans son Glossarium Med:Grmcit., col; 564;
Ros vieilles coutumes locales emploient encore les
aiots cambageet cambier. Quant aux fotirs banaux,
tout Ie mande sait qu'ijs existaient Vers la firi du
siecie derhier, et que chaque seigrieurie avait le sieri.-
On trouve, dans le tome V des brdonnances des rois
de Francej p; 508 et suiv.,- u.n reglement fort cu-
rieux pour les boulangers d'Arras, reglement qui
s'applique aussi aux fours banaux. Les precautions
Ies plus minutieuses y soht prises pour prevenir la
fraudeetassurer la bonne confeclion du pain.Voyczi
entie autres dispositions curieuses, rafticle 19 5
« Qui tond ses ongles a sen estal, ou a l'autrui es^
tal, quatre deniers doit au maieur; »
_'i PASCHALIS II PAPif.- 112
dium quod dedit Robertus de Pulchro Manso ajmd A prsesides, aposlolicse sedis munimenta coriferre, et
Feiitanas: ccclesiam de Siccis Avesnis cumxivman- per ea speciali prsefogaliva Romanse Ecclesiae illiid
sis tcrramque arahilem et silvam; altaria quoque assignare. Per prsesentis igitur privilegii paginam
de Thicns et de Mateu et de Sausoio et dimidium praefatum coenobium sub solius beati Pctvi, et no-
altaris de RuVa, dimidium etiam de lvirio; altare de stva ditione atque pfotectione specialiter suscipi-
villa quse Strada nuncupalur; altarede Ghaun;altarc hius et jjerpeluo hlanere deCevnimus; Apbsloliea
de Gualhuricourt; allare de Maalvilla: allaria de Ba- aucloritate cohstiiaentes, ut fiullus dehicepis epi-
rastra atque de Silviniaco; apud Scalduvriuiri drios scopus prsesuriiat de ejusdem coenobii reditibus,
vnansoset tevram cum lota decima ejusdem terrae; refausvel curtis, velvillis qublibet niodo, Vel qua-
apud Naviam deccm mansos quos Goiffridus tradi- libet exquisitione quidquam minuerej hec immissio-
dil; allaria sane ipsa sine jierspnali redemptione nes aliquas facere, nec audeat ifaidemtathedram
perpeluo eidem ecclesise possidenda censemus. sal- collocare, neu communem exslruere, neque placila,
vis ejiiscoporum jusliliisque apud nos obsouia nun- nec ullam imperandi polestatem exefcere, nisi ab
cupantur. Oleum vevo irifirrooriira et catechumeno- iibbate ejusdem loci fuerit rogatus;
rurii ab episcopali sede remotis conlradictionibus Slatiiimus etiam ut qutecunque bona, qusecunque
"
accipiatis, ad ungendos fralres cselerosque fidelcs possessiones ad ideni sarictorum aposlolorum Petd
qui ad vos confugerint. Ofaeunie le nunc ejUsdem et Pauli monasterium legilimis fidelium donationi-
loci afabate, vel luorum quolibet successorum, nullus bus pertinere videntur, et qusecunque iii futurum
ibi qualibet sufareptionis aslutia seu violentia prae- concessione bpntificum, liberalitafe pvincipum,! vel
ponatur, nisi quem fratres coiamuni ccnsensu vel oblatione iideiium juste alque cahonice poterit adi-
fratrum pars consilii sanioris, de suo vel de alieno; pisci, firma tibi luisque successoribus et illibata
Si oporluerit, collegio, secundum Dei timorcm, sibi jiermaneant. Missas sane pufalicas, vel stationes in
praeesse praeviderint. Si qua sane ecclesiastica sae- eodem monasterio afa episcopo fieri, jiraeler afabafis
cularisve persona liane noslroe constiiutionis pagi- ac fratrum voluntatem omnimode ])roliibemus, ne
nam sciens contra cam teroere tenire tentaveril, se- in servorum Dei recessibus; pojjularibus occasio
cundo lertiove cornmonila, si non satisfactione con- prsebeatur hlla conventibus.
grua emendaverit, potestatis honorisque sui digni- Altaria verb quae idem coenobium carioiiice nunc
inte careal, alque in exlremo examine distriele ul- possidet, vel in futurum possidefait, quiete el sine
tioni subjaceat, reamque se divino judicio existere molestia qualibet vofaisvestrisque successOrifausdi-
de perpetrata iniquilate cognoscat, et a sacratissimo Q sciplinse regularis instituta servantifaus absqueper-
corpore et saiiguine Dei et Domini Redemptoris no- sonali successione possidenda sanciraus, de quifaus
stri Jesu Chrisli aliena fiat. Cunclis autem eidem nulla per episcopos vel eorum ministros exaciia
loco jusla servaiitibus sil pax Domini nostri Jesa quibuslibet OccasiOnibus exigalur, nec absque ca-
Chrisli, qualenus el hic fructum faonseactionis per- nonico judicio inveniantur; salva nimiruiii in omni-
cipiant, ct apud districtum judicem praemia aeternae bus sedis apostolicse auctoritate. et dioecesani epi-
pacis inveniant. Amen. seopi canonica justitia; Statuimus eliam ul, juxta
Scviptuinper maiium Joannis scriniavii regionarii decretum felicis mempriae Urfaani papoe secundi in
ct notarii sacri paiatii. parocliialifaus ecclesiis quas teneiis, cpiscoporuro
Datum Laterani per inanum Joannis, sanclse Ro- assensu presbyteros collocelis, quibus episcopi paro-
uianaeEcdcsiae diaconi cardinalis, Kal. Aprilis, in- cliise cnram pro mofe committant, ut iidem de ple-
dictione ix, Incarnalionis Domiriicaaanno 1104 pon- bis quidem cura episcopo ralionem reddant, vofais;
lificatus dpmni Paschalis II papae iv. autcm pro rebus ad monasterium pertinenlibus de-
Ego Paschalis catliolicse Ecclesiaeepiscopus. faitam sufaj'ectioneni exfaibeant.
Obeunle te nunc ejusdem loci abfaate, vel tuen-
XCII. B rum quolibet successorum , nullus ibi qualibct
D
Privitecjiaei exemptioneinabbatim S. Petri in morile
Blandinio, ardinis S. Bencdicii, juxta Gandavum, subreptionis astutia vel violenlia pfseponatur ,
coiifirmai. nisi qhcm fralres communi consensu , vel fra-
(Aimo 1105, Apfil. 5.) trum pars consilii sanioris secundum Dei limorem
[Mm.tijs, Opp,- diplom.W, 7, ex archivis afafaat.- el beali Benedicti Regulam elegeririt. Si quis autem
S. Pelri.] iiicraslinum areliiepiscopus, aut cpiscopus, impe-
PASCHALIS cpiscppus,- servus servoramiDei,' dilecto rator aut rex, pririceps aut dux, comes, Viceco'-
fllio SIGEROmonasterii Blandiniensis afabali,-ejus- mes, judex, aut ecclesiastica quaelifaetssecularisve
qiie siiccessoribus. regulariler substituendis in per- personahanc nostrae conslilutionis paginam seiens,
petuum. contfa cam lemeve vCnire tentaverit, secundo ter-
Pise poslulalio voluntatis effeclu debel persequen- tiove commonita, si non satisfecerit congrua emen-
te complcri, qualenus et devolionis sincerilas lauda- datione, poteslatis honorisque sm dignitale careat,
farlitercnilescat, et ulililas poslulala vires indubilan- reamque se divino judicio existere de perpetrsrta
tcr assumat. Postulavit siquidem nos dilectio tlia iniquitale cognoscat, et a sacralissimo corpoye Dei
eoenofaioSanctiPetri Blandiniensi cui Deo auctore ct Redcmptoris noslr; Jesu Christi aliena fiat, atque
U3 EPISTOLJ. ET PRIYILEGIA. 114
in extremp examine distvktse ultioni sufajaceat. A _ Minduniensi episcopo, salutem el apostolicam bene-
Cunctis autem eidem loco justa sevvanlibus sit dictionem,
pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hie Venerabilis fralris nostri Didaci Compostellani
fvuclum bpnae actionis percipiant, et apud distri- episcopi el clericorum ejus querelam acCepimuspro
clum judiceroprsemia aeternaepacis inyeniant.Amen. Ecclesioe S. Jacobi archipresbyteratibus, quos in-
Seriptum per manum Joannis scriniarii regionarii juste relinere diceris audivimus, et quia judicium
sacri palatii. Jegati nostri Toletani archiepiscopi, quod apud Car-
'
Datum Lateram per manum Joannis sanctse Ro- rionem nuper in concilio edixerat, contempsisti.
manaeEcclesise diacorii cavdinalis, ni Non. Aprilis, Mandamus ergo utaut juxtajudicium datum facias,
indictione 11,Incarnalionis Dominkae anno millesi- aut si te pergravari existimas, prsesentiam tuam ad
mp centesimo quavto [levtio], pontificalus autem ipsius legati audientiam repraesentes causam tuain
domni Paschalis secundi papse quarto, tractaturus : si vero necmodo acquiescere volueris,
XCIII. sententiam quam ipse dictavit, auctoritate nosti'a
Eecicsia; Compostellanm possessiones confirmal. , confirmamus,
(Anno 1105, Mai, 1.) Datum Lateranf Kal. Maii(1105).
B XCV,
[FLOREZ,Espaha sagrada, XX, 54.]
P[ASCBALIS] episcopus, servus servorum Dei, ve- Ad D[idacum] ephcopum Composlellanum,
nerabili fvatri D[IDACO] Corapostellano episcopo, sa- (Anno 1105, Maiil.)
lutem et apostolicam benedictionem, (FLOREZ,ubi supra, p. 92.]
Sicut injusta poscentibus nullus est tribuendus P. episcopus,,servus servorum Dei, dilecto fralri
«jffectus,sic legitima desiderantium non est diffe- D. Compostellano episcopo, salu.em et apostolicam
renda pelilio. Tuis ergo, frater in Christo charis- faenedictionem.
sime, petitionibus annuentes paginse proesenlis as- Qualem quaiitamque tua fvatevnitas erga iios di-
sevtione statuimus ut, sicul Compostellaiia Ecclesia lectionem gerat, fidelilnis obsequiis et operibus
prO singulari B. Jacobi devotione sedis apostolicae aperte demonslvat, quae, licetlongis sit a nofais ter
S.elaetatur prptectione rauniri, sic et csetevae sui rarum spatiis sepavata, praesentem se tamen nobis
jua-is ecclesiseper diversas parocliias constitutae, reddit, et animi chavitate, et ffequentium obse-
«juse fidelium donatipnibus ad praefatam videntur quiorum exhibitione. Quapropter et nos te ut fra-
ecclesiam pertinere, eadem mereantur tuiiione fo- irem noslruni dilectionis mutuae niunere recompen-
veri. Ipsas nariique ecclesias in Romanse Ecclesise santes, monemus et rogamus ut a coeptsefaoniiatis
tutelam suscipientes, apostoiica auctoritate spiiici- tramile ac cceplse dilectionis exhibitione nulla ali-
laus ut qusecunqiie bona, qiiseeunque possessiones quando velis occasione animum avertere. De susce-
eisdem cognoscuntur ccclesiis juste et csinonice pta autem officii dispensatione curam et solli';ilu-
jjeriinere, libi et tuse Ecclesiae lirnia et illibata ser- dinem, ut miles strenuus, habere satage, et ita re-
ventur. Decernimus ergo ut nulli honiibum liceat rum terrenarum abundaiitia fruere, ut coelestium
easdem ecclesias temere invadere, autfaona illarum praemiorum non debeas dilectione carere : exteriora
auferre, vel ablata reliriere, sed omnia integre ser- libi et transiloria non adeo animum implicent, ut
ventur, tam tuis quam clericorum et pauperum oetemis et permansuris bonis priveris : terreiiissem-
usifaus profutura, Adjiciinus etiam ul nec episco- per praepone coclestia, perituris aeterna • talero le
pis, nec episcoporum ministris, facultas sil in eis- prorstis in omriibus exhibe, ut boni pastoris roeice-
dem ecclesiis quaslibet novas imponere consuetu- dem a Pastore pastorum merearis recipere. Oblatio-
dines, nec ipsarum clevicos, vel ipsas ecclesias ex- nes quas ,per nuntios tuos nobis direxisti, gratantev
coromunicare aut interdiceve absque tua examina- accepimus, et pro eis gratiaro referimus. Quod au-
tione et certioris culpse cognitione, sed in tuo et tem quibusdam luis poslulationibus assensum ad
Eeclesiae Compostellanae dominio integre et quiete rj D prsesens accommodave nequivimus, cevta rafione fit.
pernianeant. Si qua sane ecclesiastica saecularisve De abfaate Ciniensi, superquo nos.coiisuluisti, man-
persona hancnostrae constitulionis paginam sciens, damus ut eum monasterio restituas, ut ibi regula-
etc. (utsupra). Ame.i, amen, amen. rem ordinem et vitam monasticam cum fratribus
Datura Laterani Kal. Maii, indictione xi, Inearna- ducat. Sanclimonialibus aulein in aliquo loco con-
lionis Dominicaeanno 1105, pontificatus autenido- venienti positis, victus et omnia necessaria ab eo-
miui Paschalis secundi papae iv. dem afabatedari decernimus.
XCIV. Datum Laterani Kal; Maii,
G[undisalvo] Minduniensi ephcopo prmcipil ul aut XCVI.
archipresbyleralus (duos) injuste relenlos D[idaco] Ad abbatem Sanclw Mariw Banlium. — Pri-
episcopoComposteUanorestituat, aul apud Bernar- apitd
dum, archiepiscopum Tolelanum, apostoticw sedis vilegiuin hujus cmnobii.
legatuin, cuusum dicat. (Aiino 1105, Mai. 22.)
(Anno 1105, Maii 1.) [MANSI,Concil., XX, 1056.],
[FLOREZ,Espaha sagrada, XX, p. 70.] PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dileclo
P., scrvus servorum pci, ycncrabili frajri a. in Christo filio abbati coenobii SanctaeMarise, quod.
115 PASCHALIS II PAPJ5 113
apud Banlium situm est, ejusque successoribus re- A spllicitudinis ac develionis insudare, ut quanto a
gulariter promovendis in perpeluum. soeculari tumultu liberiofes eritis, tanlo amplius
Cum universi.s sanctse Ecclesise filiis, et aposloli- placere Deo, totis mentis et aninise virifaus anliele-i
caesedis auctorilate et benevolentia debitores exista- tis : ad indicium autem perceptse hujus a Romana
mus, illis tainen locis et personis quaespecialius ac Eeclesia libcrtalis, annis singulis auri linciam Late-
familiarius Romanse su.nt.Ecclesise siddieise,quseque rariensi palalio persoivatis. Si qua igilur in crasti-
amplioris religionis gratia eininent, propensiores nos iuim ccclesiastiea saecularisvc persona haiic nostrse
convenit eorum tanto sludio iniminere. Quia igitur constitiilionis paginam sciens, coiitva eam tcmere
B.eatae Marte coenobium, cujus domini [forle cuf venire tenlaVerit, etc, ulin epist. 18.
domui. H.] aucloviiate filii legitimi praesides,Roma- Seviptum per manus Raynerii scribse regionarii,
nse et apostolicae Ecclesise hactenus jure proprio liolarii sacri palalii.
adhaesisse npscuntur, nos pro deyotiohe ac revereii- Ego Paschalis catholicse Ecclesioe episcopus.
tla ejusdem Dei, Genitricisque semper virginis Ma- Datum Laterani per manum Joannis sanctie Xo-
•
rioe, ipsum sub nostrse manus prpteclione specialiter majise Ecclesise cardinalis diaconi, xi Kal. JuliJ,
confovemus alque diligimus. Unde tibi luisque sue- , indict. i, Incarnat. Dominic« 1,105, poiilificalus.
cessoribus ad praedicljedpmus regimen, auctorilatem R quoque Pasclialis pajise anno v,.
concedimus, confirnia.mus, siquidem vofais coeno-
hiumipsum etoninia quse a.d illud pertincnt raona-^ XCVII...
sterium, siyc ccllas cum suis pcrtiiientiis, videlicel Ad preces Manegaldi prmposiii tnonaslerium Mar-r.
ecclesiani S. Salvaloris, elc. bacense in protectionem sedis dpostolicw. re-
(Ific enumcrantur possessionesillius cxnobii.) cipit.
PrOpterea constituimus ut quaecunque hodie proe- (Anno 1105, Aug. 2.)
fatum cpenobiunijusle possidet, quaeque in futurum, [WURTWEIN, Nova subsidiadiplom., VI, 277.]
ponlificum cpncessipne, princijiuni liberalitate et PASCUALIS episcopus, seryus servorum Dei, di-
«iblatipne fidelium, juste atque canonice poterit lectis iiliis in Mavfaacensiecclesia cahonicianivilam
adipisc.i; firma tifai. tuisque suecesspribus el illibata professis, eorumque successorifaus in eadem religic-
permaneant, eorum quidem,'pro quoi-uni susteiita- ne mansuris in perpetuum.
lione ac gubernatione concessa, usifaus [forte, sunt, Slcut injusta poscentibus iiiillus est tribuendus,
usibus, etc.]omhiniodis profulura, salvo tamen ca- . effectus, sic legitima desideranlium non est diffc-
lionico episcojiorum jure quod in eis habuisse no- r« renda petilio. Proinde lam yestris, quam charissimi.
scunlur. Deceritimus.ergo ut nulli omninp hominum. filii Manegaldi veslri praepositi petiiipnibus non dif-.
liceal idem coenpfaiumlemere peflurbare, aut pos- frculter accommodamus effectum, prsedecessoris si-.
«essiories ad illud pertinentes invadere, vel invasas qriidem nostri sanctse DiemoviseUrfaani secundi.Ve-
ietinerq, niinueiie, auferre, ve.lsuis Usibus apjilicare, stigiis insisterites, tam vos quam veslra omiiia sub
vel temerariis vexationibus fatigare. Obeunle te tuitioiiera appstolicse sedis excijiimus ct praeseiitis
'fejusdemlpci abbate, vel tuorum quolifaet successo- privilegii auctorilate muiiimus. Slatuimus enim ut
TU-IVI, nullus ibi quacunque subreptionis astulia prse- nemini inter vos professipne exhibila propriuro quid
'ponatur, nisi quem fratres ejus.dem coeriobii, com- habere, nec sine prsepositi, aut sine comniuni con-
muni consen6u, vel fralrum• pars. cpnsilii sanioris gvegationis licentia de claustris disccdere lifaeruin
vulgaviter-cum Dei timore elegerint, Eleclus autem sil. Quod s.i dis.cesserit, et commonitus redive coii-
ad Rbmanura- pontificem consecraiidus accedat. tempserit, ei ejusque successoribus facultas sit ejiis-
Cfarisiiia, oleum sanctum, consecrationes altarium modi ubilibet a suis officiis inlerdicere; iiiterdicturn
sive faasilicarum, ordinaliones-clericorum, cellarum vero nullus episcoporum, vol abfaalum sine cujus
vestrarum fratres, a dioecesanis episcopis accipiant: consensu absolvat. Praeterea pev pvoesentis pviviie-
siquidem- eatholici fuerint, etgratiam atque com- D I gii paginam apostolica auctoritate statuimus, ut
miHiionem, apostolicse sedis liafauerint; et si ea quaecunque hodie yestra Ecclesia juste possidet, in
impendere gratls et- sine pravilate voliierint; Alias futiivum Concessione pontificum, lifacralitate pvin-
liceat fratrilms, a quocunque voluerint catholico cipum, vel oblatione fidelium juste atque canonice
cpiscopo eamdem consecvalionem et sacvamcnta poterit adipisci, fivma yobis.yestrisque sucpessori-
percipere. Ad- ordinandos vero claustri monachos, bus et illibata pevmaiieant. Deceviiimusqubque ut
lihi luisque successoribus;inlra mpnasterium ipsum nulli omnino Iiominum liceat.eamdciri ecciesiam le-
advocave concedipius, qui nostra fultus auctorilate mere perturbare, aut ejus possessipnes aufevre, vel
consentiat, ne vagandi foras occasio permittatur. ofalatasretinere,minuere, veltemevariisyexationibus
Super hoecetiam, si infestalione aliqua prsegravatus-, fatigare, sed omnia integva consevvciitur eovum pro
llomanam sedem ajmellaveris, non liceat alicui quoriiin. suslentatione ac gubernatioiie concessa
cpiscoporum, nisi ante Roroanum poiitificem, vel sunt, usjbus omiiimodis prpfulura. Adbsec adji-
cius legatum, aliquam sub occasione judicii violeri- cientes statuinius ut nullus vobis violcatia vel aslu-
fiam libi aul successovibus luis infevve. Vos ergo, tia qualibetin praipositum constilualur, iiisi quera
i'||ii dilectissimi, oportet regularis disciplinae studiis fvatres omnes commuul conseiis'.:, vcl (Valrura pay^
iVr EPISTOL/E ET PIUVILEGIA, .m
consilii santoris secundum Dei timorem regulariler A XCIX.
providerint eligemlum. Chrisma, olcum sanclum, Bulla pro Ferrariis
consecfationes altarium sive basilicarum, ordina- (Anno 1105, Nov. II.)
tiones clcricorum ab episcopo in cujus dioecesi [Gall. Chrhl., X, Instrum. 15.]
estis, accipietis, siquidem gratiam alque comrau- PASCHALIS, seryus servovum Dei, iii.Christo filio
nipnem apostolicse sedis habuerit, et si ea gratis ac ATGERIOrevereiilissiino abbati Ferrariensis seu
sine pravitale voluerit exhibere. Alioquin liceat vo- Bethleeniitelisis monasterii quod in honore faeatse
pis catholicum qriem maluerilis, adire antistitcm, - Dei Genilvicis Mariseetbeatorum aposlolorum Petn'.
elab eo consecratioiuim sacramenla suscipere. Si elPauli sacralum est ejusque successoribus regu--
qua sane ecclesiaslica ssecularisve persona hanc no- lariler jiromovendis in perpetuum.
strae constiiutioiiis paginam sciens contra eam ve- Pise poslulatio voluritatis effectu defaetproscquente
nire tenlaverit, secundo lertiove comraonila, si hon complevi, quatcnus et devotionis sincevilas laudabi-
satisfactione congrua emendavevit, poleslatis lio- liter enitescat et utilitas poslulata vives iudubitaii-
norisque sui dignitate carcat, reamque se divjno tcr assumat. Quia igilur diiectio tua ad sedis apo-
judicio de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sa- slolicae portum confugiens ejus tuitionem devotio-
cratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Re- ne debita requisiyit, nos supplicationibus tuis cle-
demptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in menter annuimus et Beati Petvi mon^steriuni, cui
extremo examine dislrielse ultioni subjaceat. Cun- Deo auctore prsesides, cum omnifausad ipsum per-
ctis autem eideni loco justa servantibus sit pax Do- tinenlifaus sufatutelam aposlolicse sedis more proede-
niini noslvi Jesu Christi, quatenus et hic fruclum cessorum noslrorum excipimus, sicut devotio tua
bonseactionis percipiant, et apud districluro judi- postulavit, quod videlicet monasterium sanctae me-
cem prsemia aeternaepacis inveniant. Amen, ameu, morise quidam venerafailisdux Wandefaertusnomine
amen. antiquilus sedificasse et rerum suarum. muneribus
Ego Paschalis cathplicseEcclesjae^episcopuS'. ditasse cognoscitur. Per praesentis igitur priyilegii
Datura Laterani, iv Nonas Augusli, per manus paginam apostolica auctovitate slatuimus ut quse-
Equitii agentis vicemcancellariijindiclioiie xi, anno cunque praedia, quaseunque possessiones idem ye-
Incaristioiiis Doraihicse 1105, poiilificatus-autem nerafailis dux Wandefaertus eidem monaslerio con-
domni Paschalis papse secundi iv. tulit, et quaecunque ad ipsum aliorum iidelium legi-
timis videntur donalionibus perlinere, qusecuiique
xcvm. n eliamiii fuluro concessione pontificum, liberalitate
Ad D[idacum] ephcopum Composieilanum. jirincipum, vel ofalatione. fidelium justeatquec»Eo-
nice polerit adipisci, firma vofais veslrisque succes.
(Anno 1105, Oct. 15,
sorifaus et illibata permaneant. Sane quaffidam cei-
[FLOREZ,Espaha sagrada, XX, 76.] lam S. Judoci, quse sila est in pago Pontivo super
P. episcopus, servus servorum Dei, venerahili fluvium Quantiam in loco qui diciiur Schaderias,
fvitfri D.Compostellano episcopo, salutcm el aposlo- cum omnibus ad se jure ct Iegaliter pertinenlifaus,
licaui faenediciionem. qualenus in dominatione et regimine rectorum me-
- Petentibus Ecclesise luae clevicis qui dudum ad morali coenobii Ferrariensis sive Belhleem
perpetuo
iios venerant, scripsisse nos reminiscimur Mindu- persistens, sancimus cum ecclesia Sancti Eligii,qua'.
niensi episcopo, ut duos archipresbyteratus el di- est in jrrospeclu ejusdem monasterii, et ecclesia
laidium quos in ejus pafochia B. Jacobi ecclesia Sancti Marlini de Curtemaudo, ecclesia Sancli Vi-
tenuisse dicebatur, tuoe polestali reslitueret.Yenien- cturiide Fontaneto, ecclesia SanctiAmandi-de Bur-
tesvero adnos supradictse Minduniensis Ecclesise siacp et r.efausomnibus atque possessionibtis. Ofa-
clerici dixerunt per annos XLpostquam terra illa de cunte le nunc ejusdem loci abbate vel tuorura quoli-
manibus Sarracenorum erepla est, preefatam ecclc- bet successorum nullus alius qualibet siifareplionis
siam quiete archipresbyleratus illos possedisse. Si Q astulia seu violentia prseponatur, nisi quem. fvatfes
ergo veritas sic sc habet, prsecipimus dilectioni tuse communi consensu vel fratrum pars sanioris con-
ut eosdem archipresbyteratus el dimidium in ejus- silii secundum Dei timorem et faeati Benedicti- Ri-
dem Ecclesiaepossessionem dimittas quiete. Pvaeter- gulam elegerint. Elcctift vero benediclioiiem.et cae-
ea eonsueludines quas pari possessione in quibus- tera more prsedecessorum nostroruni obtineat. De^
dam se dicunt habuisse ecclesiis, quas tua fvatev- cernimus ergo ut nulli hominum liceat idem moim
nitas abstulisse dicitur, volumus te jam dictaeEccle- sterium neque rectores ejus cum fratribus sibi a Dco
siae restituere. Sane si in his omnifaus B. Jacobi commissis tcmere perturhare, aut ejus possessionea
ecclesia jus aliquod Iiabet, ad proximas Kal. Qcto- auferre, vel ablatas retinere, minuere, veltemerariis
favis nunlios cuni Minduniensis episcopi lcgatis, exaclionibus fatigare, sed integra omnia' conserven-
qui in eodera termiiio ad nos venturi sunt, dcsti- tur eorum pro quorum sustentalione et gubevna
nabit. lione concessa sunt, usibus omhimodispvofutuva.
Daluni Laterani Idus Octobvis. Quidquid pv;eterca immunitatis, quidquid liberiatis
seu doiiiiuonis a-pontificibus hujus sanctse Romanse
119 PASCHALIS II PAP.E., 120
Eoclesiae vel ab aliis archiepiscopis, episcopis vel A prospera cuncla contingant. Ait enim Doniinus :
catholicis regibus et cseteris fidelibus monasterium Honorificantesme honorificabo,qui autem contemnunt
haetenus ofatinuisse cognpscitur, ratum iirmumque •' me erunt ignqbiles (I Reg. n). Dices itaque : Mei hoe
Jiabemus. Si qua sane ecclesiaslica saecularisveper- juris est. Npn ulique : non esl itoperatorium, non
sona hanc nostrse constitutionis, etc. regium, sed divinum. Solius illius est qui dixit: Ego
Datuni Laterani per manum Joaimis S- IV E. dia- sum osliuth (Jqan. xx). Undejiro ipso te rpgo, cujus
coili cardinalis m Idus Nov., indict. xn, pontificaT hoc mr.ti.s est, ut reddas hoc ipsi, ipsi dimittas
tus domini Paschalis II an. v. pujus amori etiam quae tua sunt debes. Nos auiem
o.ur tuae obniteremur voluntati, cur ofasisleremus
,c.
Ad Anselmum Cantuqrienscm archiepiscopum. — gratise, nisi Dei sciremus nosin hujus negolii conr
Primalum ipsi confirmat, sensu voluntati obviare, gratiam amittere? Cur tibi
(Amio 1105, Nov, 16.)y quidquam negaremus quod cuiquam esset morta-
[MANSI, Cqncil. XX, 1025.] lium concedendiim, curil beneficia de te aiiipliora
PASCIIALIS ep.iscopiis, servus servOruin Dei, vener sumpserimus?
rabili fratri AISSELMO Cantuarieusi episcopp, salutem Prospice, fili charissime, utrum decus , an dede^
et apostolicam benediclionem. cus tifai sit, quod sapientissimus et religiosissimus
Fraternitatis tuae postulalionibus nos anmiere, Aiiglicanorum episcoporum Anselmus, propter faoe
tuse sapientiae et religionis persuadet aueloritas. tuo laleri adhserere, luo veretur in regno consisteve,
Quoiidam enim in litteris ab apostolica tibi sede Qui tanta de le fapna hactenus audierant, quid de te
direclis, Cantuariensis Ecclesiae priniatum ila lifai sentienl, quid loquenlur, ciim hoc fuerit in regioni-
pleniim concessimus, sicut a luis constat prceder faus divulgatum? Ipsi, qui coram le tuos excessus
cessoribus fuisse possessum. Nunc autem petitio- extollunt, durii prsesentia tua caruevint, hoc validius
nibus tuis apnucntes, tam tibi quam tuis legitimis infamabunt. Redi ergo, charissinie iili, ad cor tuum
succes.sorifauseumdeni priniatum, et quidquid di- propter misericordiam Dei : et, propter amorcm
gnitatis seu potestalis eidem sanctae Caiiluariensi unigenili deprecamur, revoca pastorem tuum, revoca
seu Do.rofaeriiensiEcclesise pertinere eognoscilur, patrem tuum. Et-si quis, quod non opinaniur, gva-
Ulteris pisesenlibus confirmamus, sicut a temporibus vius se advevsus te gesserit, si invcstituras aversa-
B. A.uguslini praedecessores tuos. habuisse aposto- lus fueris, nos juxta voluntateih tuam, quantnm,
licoesedis auetoritale cpristilerit. cum Deo ppssumus, moderabimur, Tu tairien talis
Dat. Lateranixyi Kal. DectimfariSjindict.xii. nQ repulsse iufamiam a persona tua et regno removeas.
Hoecsi feeeriij etsi gravia quselifaeta nObis pelieris,
GL cumDeo praeberi facultas sit, profecto conse-
Ad Ilenrkum regem Anglim. — Pm Atisetmo Cqn- quse,
inariensi archiepiscopq investitrras ecciesiasticai queris, et pro te Dominum, ipso adjuvante, exorare
jure cqnlrq regem propugnante. curafaimus : el de peccatis, lam libi, quam co«jugi
(Anrip.1105, No.v.25.) tua;, sanctorum apostolorum merilis, intlulgentiam
Cqncil. XX, 1000.]
[MAJJSI,. ct.absolutionem faciemus. Filium autem tuum, quem
PASCIIALIS episcopus HENRICO ex spectabili et gloriosa conjuge susccpisti, quem,
regi salutem.
In litleris, quas nupev-ad.uos per familiarem tuun) utaudivimus, egregii patrisWHielminpmine nomir
nostrse dileclionis filiura clericum Vyilielmumtrans- nasti, tanta tccum imminentia confovebimus, ul, qui
misisli, et perspnae tuae sospitatem cognovimus, et le vel illum lseserit, Romanam eeeiesiam videalur
successus prosperos, quos tibi sup^vatis r;egiiiadveiv" . laesisse.
sariis faenignilas diviiia concessit. Audiyimus prae- Datum Laterani nono Kalendas Deceiribris,
lerea oplatam virilem sobolein ex ingenua te et reli- CI bh.
giosa conjiige suscepisse. Quod prpfecto cum nos Monasierii Casatis Benedictt privilegia confirmal.
lseiiiic^verit. opporlunura rati sumus nunc tibi prac- D- (Anno 1105, Nov. 27.)
cepta et volu.iitatemDei validius inculcave, cum ani- [MABILL. Annal. lib. LXX,t. V, p. 468.]
plioribus bcneliciis benignilati ejus te prospicis Dilecto fiiio abfaati monaslerii S. Petri ut in
dcbitorcm. Nos quoque divinis beneliciis faenignila- ipso monastevio discipliua regulafis conservctur
tem nostram penes te sociiire optamus : sed gvave qiiam juxta Vallumfarosanorum fratrum consuetu-
nofaisest, quia id a nobis videris expetere quod om- dinem afa ipsis illic iniliis [idem Andreas institue-
nino. prsestave non possumus. Si enim consentiamus rat].....
aut paliamur inyestiluras a lua excellentia fieri, et Dalum Laterani v Kal. Decembfis per manum
nostrum procul dubip, el tuum evit immane peficu- Equilii agenlls vices cancellarii, iridictione. xu>
lum. Qua in re conlemjilari te volumus, quid aul anno DominicK Incarnatiohis 1104, [1105]: ponlifi-
iion facieiido perdas, aut faciendo conquiras. Nos catus auleft) domni Paschalis II anno v.
pnim in prphibitione hac nihil amplius ofaedientiae,
nihil liberalitatis per ecclesia.s nanciscimuv : nec CII.
(ibi dcbita) potestatis aut juris subtrahere quidquam C[eo/i«rdMin] Hirsaugienscm et cmteros catholicos
abbates et monachosper Si ,viam hortaiur ul mala
R$m«r, nisi ut erga te Dei iva minua.tur,,el sic tibi mquoanimiTferant et Glebliardum]Qonstaniiensem
 121 EPISTOL^E ET PRIVILEGIA, 122
colant. Arnotdum, Ecclesim Corislantierish inva- A 1 BERTHOLDO (52) cl nepoli ejus HERIMANNO (55), et
sorerii, excommunicatum nunliat. cseteris principifaus per Sueviam...
(Circa annum 1105, Febr. 10.) Licet post Satanam conversi de veslra salute jam
[NEIIGART, Codeo; diplomaticus Alemanniw, II, 40.] diu sitis immemores, hos tamen, quos officii debi-
P. episcopus, servus servorum Dei, dilectis iiliis tum et sedis apostolicse compellit aucioritas, vestras
G. Hi-rsaugiensi (27) et caeteris catholicis afabatibus salutis non possumus Oblivisci, Uride opportunum
et monachis per Sueviam, salutem et apostolicam duximus, litteris prsesentibus vos ipsos ad corda ve-
benedictionem. '
slra reducere, et de somno mortis, corpore Iicet
Audivimus, cfaarissimi, quia plus solito mundus absentes, excitare. Dei patientia vos ad pcenileiiliam
in vos saeviat, persecutiones accrescant, tumentes exspectat, sed thesaurizatis vobis iram in die irae.
isi vos iluctus roaris acrius surgant. Sed mirabilis Diu est, quod vos a catholicae Ecclesiaememhris se-
in expelsis Dominus, qui suis ea pedibus calcat. Pro- parastis, et perverso capiti adhsesistis, membris
|iter quod rogamus, ne deficiatis in tribulationibus ejusdem Ecclesioe, quae vos in Christo generavit,
vestris, quse csl gioria veslra. JYonenim, inquit Apo- jnjurias irrogantes, et cum malorum omnirim capite
slolus, condigiiw sunt passiones hujus temporis ad ipsam matrero vestram infestationibus aggravantes.
fuluram gloriam, quce revelabitur in nobis. Hujus B I Quod eo indignius judicamus, ac gravius ferimus,
glofioerevclationem patres nostri desiderantes ifaant qui ejus vos defensores, ejus vos novimus amatores.
gaudentes de conspeclu consilii : sic et nos, qui Ijisa tamen, quae sponsum suUm quotidie pro -filiis
corum defaemus imitatores lieri, in tristitia et an- interpellat, si resipueritis, si ejus vos niembra re-
, gustiis posili gaudeamus. Trislitia enim nbstra ver- cognoscitis, gratant.er vos excipit, et in suorum
teturin gaudium. Speratnus enim inDomino,de resfituet numero filiorum. Habetis juxta vos sunimi
sanctorum aposlolorum meritis coniidentes, quia capitis membrum, e.%Ecclesiae Oeulum, fratreni vi-
iile vestris persecutjoiiibiis finem imponet,qui dicit: delicet nostrum G. Constantiensem episcopum, qui
Ecjo vici mundum. Vos igitur, dilectissimi, ad su~ vos de salute vestra plenius poterit informare, de
iiernse vocationis bravium intendentes, in prsesenSi tenefaris ad lucem reducefe : cujus vocem qui au-
agone viriliter cohtendatis, vos ipsos mutuis auxiliis r-t, illum se, credat audire, qui dicit : Qui vos
foveatis, ad ardentem inter vos lucernam, fratrem qudit, me audit, el qui vos spernil, me spernit. Ad
videlicet nostrum G. (23) Constantiensem episcopum ipsum igitur tanquam ad patrem recurrite, ipsius
omnes respicite, ipsum omiies unanimiter venere- monitis, sicut B. Petri et nostris in.omnibus obe-
mini, et collalis dilectionis bracfaiis ipsum et vos in dite. Quod si feceritis, a maledictionis vinculo eritis
his tribulationibus adjuvetis. Porro Constantiensis C 2 absoluli. Porro ConstantiensisEcclesiae inyasorem A.
ecclesiseinvasoremA. (29) aRomanaEcclesia nove^ a Romana Ecclesia noyeritis excommunicatum, et a
lilis excomrriunicatum, et a catholicaeEcclesise uni- catholicae Ecclesiae unitate tanquam putridum mem-
tate tanquam putridum membrum esse praecisum. brum esse praecisum, Hunc .quasi mortiferum vene-
Hunc quasi mortiferum venenuro. per omnia fugite, nuni per omnia fugite, et modis bmnibus devitate.
et modis omnibus devitate.' Dat. Lat. iv Idus Febr
Dat. Lalerani iv Idus Fefa...,. CIV.
cra, Ad Gatlos. — Sotvil inlerdictum eui Eduensh episco-
AA Guelphonem ducem Bavarim, Bertholdum ducem pus VizeliacensemEcclesiam mbjecerat.
Suevim, etc. -—Illos ad catholicam Ecclesiam re- (Circa annura 1105, Oct. 50.)
vocal. [MANSI,Concil. X*X,1029.]
(Circa annum 1105, 10 Februarii.) PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, c.eri-
[NEUGART, Cod. diplom. Alem., II, 41.] cis, militibus, et caeleris laicis per Gallicanas eccle-
P. episcopus, servus servorum Dei, egvegiis viris sias, salufem et apostolicam benedictionem.
duci GUELPIIONI (50) etfralvi ejusIlENRico (51), duci Audivimus, et vix credere potuimiis, quod confra-
D
D
(27) Gebhardus ex familia comitum Uracensiura, 28. Burchard. De Cas. S. Galli, c. 7.
canonicus Argentinensis Hirsaugiam secessit, ifair (50) Esfchic Guelfo V, maritus anlehac Malhildis
a
demque prioris officio fratrum suffragiis ad ab- marchionissae Tuscise, q.uam an. 1095 deseruit, re-
batisdignitatem vocatus an. 1091, praefuit annis 12, concilialus paulo post Henvico IV una cuiu palre
mensibustribus.Trithem. in Chron.,el Crus. Annal. Cuelfone IV, utprodit Bertholdus Const. ad h. an.
I. vui, p. n, c, 9, p. 276. (51) Ilenricus Niger dictus, filius Guelfonis IV.
(28) Gebhardum ej). Constant, legalum sedis apo- De his vid. R. P. Hess., Monum, Guelf. P. I.
stoiicaesub Urbano II in eodem Ofiicio confirmaVit (52) BertfaoldusII, Zaringensis,frater Gebliardi ep.
Paschaiis II. Berthold. Consl.,'ad ann. 1100. Constant., notatur a scriptove Chvonici Petershus.
(29) Est hic Arnoldus monachus S. Galli, inter- quod, ut niulti alii niuiieiibus corrupti. ejus oar.les
ventu Udalvici ejusdem monasterii afab. et pat.riar- deseruisset. L. III, c. 27.
chse, Aquileiensh ,'ab Henrico IV ad sedem Gebhardi (55) Herniannus I marcbio Badensis, fraler erat
destinatus, episcopus ordinatus est Romse a Cle- mox memoratiBertholdill Zaring.mortuus Cluniaci
nienle III antipapa, ac vi demum 2 Februaiii 1105 ann. 1074. Filium ex Juditha Calbensi faabuit co-
in illam, intrusus. Fratrem hafauit Henriciim de gnominem, cujus hic fit mentio. Yid. Scho3j5fi.IIht.
Sancto Monte, vulgo Heilicjenberg,partium suarum Zaringo-Badens., 1.1, p. 267 et seqq.
siudiosissimum. Chron. Pelershus. 1. m, §§26,27,
 1-23 PASCHALIS II PAPJ- 124
ter nosler Eduensis episcopus, et archidiaconi ejus, A t Imo, qiiod gravius est, accepta peciinia;, ejusdeiii
vel archipvcsbylevi, non justitia ducli, sed scmula- oblaliones altaris tanquam populaves mevees"expo-
lione compulsi, vobis inlevdixerinl Yizcliaceiise cce- suisti; iinde nos te tanquam dileclum filirim admo-
nobium dcvotionis gralia adire, ccclesiam introire, nemus, ne tam gravi culpa te gravari diutius sinas,
ctad sepulcrum faeatseMariae, quod in eadem eccle- Et si enim, ut dicilur, Ilierosolymitaiium (55) iter
sia celebvalur, accedere, aut aliquas ohlaliones ap- inceperis, nihil aiiimffi tuse proderit, quoniam e»
poncre. Nova profecto, nova hsec est interdictio sa- communicationis et anathematis vinculo lcnearis in
cerdotum : cum ad devotionem vocare, non a devo- eodem Nemausensi concilio promulgato. Alioquin
• tiono revocare, sacerdolalis oflicii debilum videalur. ivam el indigiiatiouem omiiipotentis Dei sarictorum-
'
Povvonos intevdictum hoc sacevdotali officio dissol- que apostolorum Petri et Pauli gravius pfofecto
vcnies, scire vos voluinus quia sive episcopus, seu persenlies.
nunislvi ejus, nisi ab bac jirsesumptione destiterint, Datum Laterani, xvm Kal. Decembris.
apostolicse sedis indignalione plectentuv. CYIII.
Datum Lalerani 111Kal. Novembris. Ad Rancjerium episcopum et canonicos Ecctesiw
CV. Lucensis.
* Clero et B '
populo Papiensi signiftcat se monaslerii (Intra annum 1105-1104, Ocl. 14.)
S, Pelri Cmli Anrei privilegia tmdi a Willelmoepi- [MANSI,ConciL, XX, 1090.]
scopo non esse passurum.
arinum Jun. . PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, ve^
(Intra 1100-1105, 25.) lierabili fratvi et cocpiscopo RANGERIP et canonico.
|Mcnlio lantum exslat apud ROBOLI:'!I Notizieappar- Lucanse Ecclesise, salutem et a.postolicam-benedi-
ienenti alla sloria deila sua pdlria. Pavia, 1825, •
t.
8", III, p. 224,226.] ctionem.
CYI. Sanctse in Christo memorise Leoneni apostolicoe,
Ad Petrum regein Aragonum. sedis episcopum decrevisse audivimus ul, si quis,
(Circa annuro 1105.) de vcstrse Ecclesise caiionkis ROIIcommuniter vi-
[Histoire generale du Languedoc, Pavis, 1750, fol,, venlifaus Ecclesia excessisset, omnia ejus ecclesia-
t. II, Pr., p. 565.] slica bpna in usum fralrum conimuniter vivenlium
PASCIIALIS episcopus, sevvus sevvorum Dei, dile- conferrentur, quod in ajiis etiam ecclesiis afa aliis
clo filio PETROregi Aragonensium, salutem et apo- Romanis pontificibus statutttm agnoscimus. Unde
stolicam faenedictionem, miramur quod confi'atre vestvo Ildebvandp.in Ro-
Ecclesiam S. martyris Saturnini Tolosani anli- r. sellanam Ecclesiam tvanslato, pvnefaendaeejus et
quilus specialiter esse jufis faeati Petri plurimis est totura Ecclesise faeneficiuro,quod tenuevat, in p;i-
nolum, in tantum quod praedecessor noster faonse vatos usus ccsserit, et aposloliese sedis auctoriiate
niemoiioe papa Urfaanus cum xvn archiepiscopis et conlempta, canonice degentium fvalvum conimunio
episcopis monu propria eam consecravit, atque pri- tanto augmento fraudata sit. Tibi jirsesertim, cha-
vilegiis aposlolicae sedis sub anathematis vinculo rissime frater R., delktum hoc imponitur, quod
ipsam rounivit, ctc. Confrater noster Petrus Pampi- apostolicae sedis decreta irrefragabiliter custodive,
lonensis episcopus supranominato martyrii et cano- et sufaditos clericos ad hujus vitse bonuni etiam ia-
nicis suis ecclesiolarii cum consilio D. Sancii regis vitos debueras invilare.; praecipimus ergo ut onine
palris veslri dedit, etc. illud Ildebrandi nunc Rosellani episcopi beneQcium
CVII. in communia redigatur. Qui vero ofaedire contem-
Ad Berlrannum comilem Tolosanutn.—Increpatoria psevint apostolicse sedis judicio puniantur.
quod burgum S. JEgidii invaseril, et oblaliones Datum Laterani; xi Idus Octofaris.
aliuris tanquam populares mercesexposuerit.
(Inlra annum 1101-1104, Nov. 14.) CIX.
[Dom. BOUQUET, Recueil, tom. XV, p. 52.] Ad Lanuinum eremi S. Mariw de Turrt magislnwj,.
PASCIIALIS episopus, servus servorum Dei, dilecto *> (Anno 1104.)
lilio BERTRANNO comiti salutem, si ofaedierit, et apo- Memorie per servire atlu storiaclellasanla
[GAPIALBI,
stolicam benediclionem. Chiesa Mileiese, coinpilatecla Vilo CAPIALBI. Na-
Quid paler luus (54) egregise strenuitatis comes poli, 1855, 8", p. 145.]
de altari S. yEgidii, quid etiara de totofaurgo fece- PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dilc-
rit, tuMpse non nescis. Scvipluvam quoque et excom- cto lilip LANUINP, salutem et apostolicam faenedictio-
niuiiicalionem in Nemausensi concilio, juxla palris iiem.
tui petilionera a sanctissiraae memoriaeUrfaanopapa Miiitcnsis Ecclesia) canonicis frequenter jahl litte-
factam, vel audisse le credimus vel vidisse : unde ras pro canonica celebranda eleclione transmisimus.
rairaniur quod faurgum invadere, et juxta B. yEgidii Nuper autem praecipimus ut usque ad Oclavam pvo-
ecclcsiam lnuiiitiones novas erigere prse.sumpsisli. ximaePascfasepastovem sifaiideneum eligerent, quod

(34) RaiiiiuiHius IV, dc S. /Egidio dictus, qui a.n. (55)Beriraiinusannoll09 inPalscstinamperveiiil;

•JI05, niorteni obiisse pridie Kalend. Martii pevhi- vcvuin patve, eo anno 1105, defuncto,jam tumillud
betur. itev mcdilafaalur.
 m EPISTOL.-E ET PRIVILEGIA. 120
_i diffefreat, ecclesiaeaditum iliis iiiterdiximus. Vo-- A; praesentiarum justc possidetis sive in finuruin,
linnus ergo ut eos, comiiissam, et bonOs barones.i coneessione pontiticum, liberalitate princijium, vel
convenias, et ipsos vice nostra ad pastoris electio- oblatione fidelium, juste atque canonice poterilis
nem cbmmoneas : si vero sicut hactenus contem- adipisci, firroa vobis vestrisque successoribus et
ptores exsliterint, aditum ecclesiai omnino eis, do- illibata permaneant. Decernimus ergo ut nulli om-
nec ratisfaciant, interdicas, et liabilo cu.mcomitissai nino faominum liceat eamdem canonicam pertur-
et baronibus consilio, elcctionem canoriicam facias.. bare, aut ejus possessiones auferre, velablalas re-
Alibati S. Juliani ut in lua pfaesentia de objectis3 tinere, vel injuste datas suis usibus vindicare, mi-
sibi satisfaciat: monaehum illum qui dudum ini nuere, Vel temerariis vexalionibus fatigare, sed om-
roonasterio S. Eupheihise constilutus est abbas (56),, nia integra conserventur eorum pro quorum sus-
si ab ejusdeih coenobii oceupatione per te commo- tentatione et gubernatione concessa sunt,usibuo
nitus deserere [al. discedere] noluerit, nostra fultus; omnimodis profutura, salva Barcinonensis episcopi
auctoritate excommunicsitioiii subjicias, in his om- canonica reverentia. Prseterea constituimus ut sicut
nibus nostras vipeg sol.ljcitus, et plenius haberp te; antiquitus noscitur inslitutum, et in ejusdem eccle-
volumus. sioe libris eontinetur, semper collegii yestri fvatvcs
- '"
CX. 1 Bumerura non excedant quadrageiiariuni. Et quia
B
Ecclesim S. Crucis et B. Eulaliw Barcinonensh tuie- tam de prsesentibus quam de futuris nos convenit
latn Suscipit possessionesqueet privilegia confirinat. providere, sancimiis ut alicui facultas non sit ultra
(Anno 1104, Jan. 27.) proelixum numerum illic canonicum subrogare. Si
[FLOREZ,Espaha sagrada, XXIX, 465.] qua sane ecclesiaslica saecularisve persona hanc
PASCHALIS episcopus, seryus servorum Dei, dilectot nostrse constitutiouis paginam sciens contva eam
in Christo filio RAYMUSDO, praeposito Barcinonensis; lemere yenive tentaverit," secundo terliove com-
eeclesiee, quae in honore sanctse Crucis ei beatse Eu- monita, si non satisfactione corigvua emendaverit,
lalise dedicata est, ejusque successoribus eanouice . potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque
promovendis in perpetuum. se divino judicio existere de perpetvata iniquitate
Justis volis assensum prsefaere, justisque peli- cognoscat, quod a sanctissimo corpore et sanguine
tionibus aures accommodare nos convenil : quii Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu 'Chrisli aliena
licet indigni justitise custodes, atque prsecones in, fiat, atque in extremo examinedistrictae ullioni sub-
excelsa apostolorum principum Petri et Pauli jaceat. Cunctis autem eidero loco justa servantibus
specula positi, Domino disponente , conspicimur. sit pax Domini nostri Jesu Christi quatenus et hk
Quapropter, fili in Christo charissinie Raymun- C fruclum oonse actionis percipiant, et apud districtum.
de, devotionis tuse precibus annuentes,. Sanctae judicem proemia setcrnae pacis inveniant. Amen.
Crticis seu Beatse Eulaliae canonicam, cui Domino Scriptum per manum Raynerii scriniarii regiona-
auctore prseesse dignosceris, sub tutelam apo- rii, et notarii sacri palatii.
stolicse sedis accipimus, et per eam ssecularium Ego Paschalis catholicse Ecclesise episcopus.
huminum propitiante Domino gravamina remove^ Datum Laterani per manum Equitii, agentis vi-
mus. Praesentisigitur privilegii jiaginam tibi, tuis^ cem cancellarii, vi Kalend. Fefaruarii, indictione
que successoribus carionice institutis, jure perpetuo xn, Incarnatipnis Dominicceanrio 1104, ponlificalus
concedimus et conlirmamus ea omnia quae Barci- domini Paschalis Hquinto.
nonenses episcopi" pro communi victus sustenfe- CXI.
*
tione, vel alii fideies legitimis donatiouibus-eidem Monasterii Pegavieiish luielam suscipifprivilegia-
canonicae conlulisse poscuntur: in quifaus hsec duxH que confirmat, iniposito monachis aurei uiiiusceusri
cmnuo.
mus propriis nominibus exprimenda, ecclesiam S.
Marise juxta mare, ecclesiam S. Michaelis intus Bar- (Anno 1104, Jan. 50.)
teste Jafle, apud SCHOETTGEN, Ilislorie des
cinonein, cum peftinenliis et allodiis suis; eccle- D r [Exstat,
Grajen Wiprechtzu Grqilzsch. Regensburg 1749,
siam S. Joannis de Pinu, cum pertinentiis suis ; 8", cod. prob., p. 4. « Desidcrium quod ad. )]
ecclesiam S. Vincentii de Sarriano, cum pevlinen- CXII.
tiis sqis ; ecclesiam S. Csecilise; ecclesiam S, Anr Prmtegium pro monaslerio Jesu Nazqreni.
dreaede Palumbario, cum decimarum suarum nie- (Anno 1104, Mart. 25.)
dietate; ecclesiam S. Marise de Bituldna et S. Co- [AVNSA, Fundacion de Huesca, p. 455.]
lumbsede Gramamto ; S. Salvatovis de Polignam ; EI papa Paschal II, en el ano de 1102 entre otras
S. Mavioede Linari; Sancti Saturnini de colle Sa- cosas que concede al abad desta real.casa, es con-
vadelli; S. Joannis de Senata ; S. Marisede Ulpe- firmat las donaciones hechas de los reyes don.
reras; allodia in civitate Barcinonensi, et in ejus Sancho y don Pedro, y asi mismo la concordia que
suburbio, sive territorio, seu comitatu. Itcm allodia rehizo entreelofaispo deHuesca, yelabad de Monia-
in episcopatu Gerundensi, et ih episcopatu Auso- ragon,
nensi et Urgellensi. Quaecunque prseterea bona in Es su data : Lalerani, per manum Joannh S.
ioG) Ne solo quesli, ma altvi monisleri di Calabvia a affido "alle cuvc di Laiiumo, iiapa Pasquale. V. Ma>
lullotiii Amiales Benediciini, lib. i.xx, | 55 ct 56.
 1.7 PASCHALIS II PAP.E 128
Ron:ct.'t Eccleslcccardinaiis, n Idus Januarii, indi- A sufajaceat. Novevilis autem fratrem nostrum Roge-
i tione x, Incarnalionis Dominicmannomillesimocen- rium, Ecclesiae Yolaterrensis anlistitem, ita nobis
tesimo secundo,ponlificatasaulenidoinin Pdschalh II in mijus constilutionis capitulo consensisse : tit
vapm anno 111. cum fralribus, qui eum ad nos comitati sunt, fieri
CXIII. ipse pclievit, et ipse subscvipsevit.
Lamberto episcopo Atrebatensi mandal ul antc diem Rogevius Yolalerrensis Ecclesiae indignus episco»
apostolorum Pelri et Pauti (29 Jun.) uiia cum pus fieri rogavi, et ipse subscvipsi.
Joanne episcopo Tarvanensi judicct inter Landfri- Datum Latevani per manum Joannis sanctse Ro-
dum S. Wilmari abbalem el Heriberium, a comile
Boloniensi eadem abbalia privalum. K manaeEcclesiae diaconi cardinalis, ix Kal. Jun.,"in-
(Annp 1104, April. 25.) dict. II, anpo Incarnationis Doniinkse 1104, pontifi-
[IhLiiz. Miscell. edit, Luc. II, 146.] catus autem domni Paschalis II papae v,
PASCIIALIS episcopus, servus servoruro Dei, vene- cxv.
rabili fralri LMIBERTO Atrebat.ensi episcojio, saiutem
'G[arsiam] episcopumBurgensemtre Asloricqm jubet,
et aposlolicam benedklionem; ubi eo prcesente i quinque pcrsqiue ex vetustioribus
Fraler iste praesenlium portitor cum Tarvanensis Miiidunensh Ecclesiw » jurenl se archipresbyiera-
B tus duos, quos Ecclesia Cqmposlellana sibi vindicet,
capiluli iilleris venit adnos, conqnerens sejam dur t XLannorum spaiio inconcussepossedissc. i
dum de monastevii sui abbatia per roanum Bono-
niensis comilis expulsum, Is aulem fvater qui eidem (Anno 1104, Oct. 1.—Vide Hhloriam Composlellq-
(nani apud FLOREZ, Espaha sagrada, XX, 77.
monastevio praeesse di.pi.lur, cum ad nos veniret,
infirmilate, sicut noWs relatum est, praepeditus, ad CXVI,
nos pervenire non poluit. Hanc igitur causam fra- id archiepiscoposet episcoposprovinciarum, lietnen-
ternitati tuse vicenostra disoutiendam committimus, sis, Senonensis ac Turonensis. — Vt. Philippum
regem et ejus pellicemd vinculo excommunicationis
»t, assumpto tecum fratre nostro Tarvanensi epi- absolvanl.
scopo, ulriusque afafaatis allegationem diligentius (Ai!iioJi04, Oct. 5.)
pei'tractes el usque in proximam apostolorum Petri [MANSI,Concil., XX, 1015,] :
et Pauli solemnitatem negotium hoc omnino cano-
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
»iee justitia dktante definias,
rafailifausTratribus, afchiepiscopis et episcopis, per
Data Laterani vn Kal. Maii.
CXIV, Remensem,Senonensem ac Turonenseni provincias,
et
Ad oppidanos S. Geminiani.— Neillorum oppidum, "(_ salutem apostolkain benedictionero.
illiusque ager, a Volaterrensh Ecclesiw possessione Significalum nobis est quorumdam vestrum lilte-
unqtiam alienelur. ris, quia filius noster Fraiicoruni rex ferainam illani
(Anno 1104, Maii 24.) pro qua toties commonitus, imo excomnmnicatus
[M.wj-si,Concil. XX, 1051.] fujl, juxta praeceptum nostrum abjurare decreverii:
PASCHALIS episcopus, 'servus servorum Dci, cleri- ipsa etiam mulier regem abjurare parata sit. Suner
cis et laicls universis de castello S. Geminiani, sa- quarum conversione personaruni non niinimum e\-
lulem et apostolkani benediclionem. sultavimus ; quia super uno peccatore poeniteiitiani
Paci et stafailitati Ecclesise veslrae, et nos consti- agente, gaudium esse angelis Dei ipso Doraino tc-
tutione nostra, et-vos observatione vestra providere stante didicimus. Quam nimirum causam fratri no-
debemus. Idcirco vobis omnibus prsesentium litle- slro Richardo Albaneiisi episcopo reminiscimini a.
.atum conslitutione mandamus, et successoribus nobis fuisse commissam. Si ergo idem ffater, Fran-
vestris in perpeluum servandum praecipimus, ut op- ciae j'am fines egressus est, nos eamdem causam,
jiidum vestrum, quod S. Geminiani dicitur, cum aspirante Domino, una vobiscum peragendam vcne-
monte Stafili juxla posito, et cum universo territo- rabili fratri Lambevto Atvebatensi episcopo commil-r
rio suo, nullo unquam modo, nulla occasione, alie- *U timKj. Convenienlibus itaque vobis in unum, si
nari a possessiorie et proprietate Volaterrensis Ec- communis filius Francorum rex, et illa ejus lale-
clesise patiamini: sed sicut liodie est, sic semper in ralis tactis sacrosanctis evangeliis omriem carnalis
proprio Volaterrensis Ecclesisejure permaneat. Sane copute consuetudinem abjuraverint, mutuum quo-
nec episcopo, rieque cuilifaet ejusdem Ecclesiae mi- que colloquium el contubernium, nisi sub testimonio
nistro, facultas» sit ipsum oppidum cum prsefato personarum mihime suspectarum , nunquam vide^
monte in feudum personse alicui dare, locare, ven- licet ad idem flagitium redituri, sicut quorumdam
,dere, pignoratione vel commutatiore. conlradere : vestrum litteris significatum est : satisfactionem
neque marcliioni, neque comiti, neque alicui pote- eoruni vice nostra vobiscum Atrebatensis episcbptis
stati liceat idipsum oppidum, seu praenoniinatum suscipiat, et a vinculo excomniunicationis absolva':
montem capere,vel afaEcclesisepoteslalesufalrafaere, quatenus largiente Domino , Ct filium Ecclesia, et
vel quifauslibel occasionibns alienare : sed sicut su- regem sibi Francia reconcilialum episcopali niihi-
perius dictum esl, semper in proprip Ecclesise jure stevio gratuletur. . :.-•.' ...
permaneat. Si quis vero aliter agere prsesumpserit; Dala Laterani pcr manum Joanriis, ui Nona.
c| qui fccerit, el qui consenserit, excommunicationi Octobris. ,:,:::,
 129 EPISTol-E ET PRIYILEGIA. 150
"
CXVH. ;.; -'.-;&A montanis suae dicecesis sedificasse cognoscilur:
Monqsterii S. Mqrim Bqrnhemensisprolectionemsus- .~ per prsesentis igitui' pfiviiegii paginani, apbsioiica
cipit,, botiuqueac privitegia coiifirinat,peterile Ma- auctorilale statuimus ul qusecunque faona, qiiascuri-
nasse .episcopoCamerucensi. que possessiones, vel supradkli episcopi Gebliardi.
'(Anno'1104; 6ct.il.) ; :, vel successoris ejtis aeque felicis memoriae Tyemp-
'; . [MiR/Eus,Opp. diplqin., I, 519.].--' )iis, aril aliPrum fidelium legitimis dpnationibus,
PASciiALis episcOpus. sefviis sefvorum bei, dilectis aut jufe' quolibet ad,ipsuro Iiodie monastefium per-
filiis candnicisUiMariaeBpriihenij saluterhetaposto^ tirierifi sive iri futurum coa-cersione pohtiiiciim,
licam faenedictionem. liberaliiateprincipum, yel Oblatione'Meliuif. ""uste
beVotiohis yestrae petitiones beriigne SucliVinius, atque canbnice potefitadipiscijfifnia vobis vestris-
et ropriasteriiirriBeatseMariaeapiid Borhhem, in qiso que successorifaus et illibata jiermaneaiit.
vitam regulareni ducitis, Juxta postulatiPriem Ma- Decernimus evgo ufnulli oninhio hominum liceat
hassis Cameracensis episcdpij apostolicse sedis mu- idein mohastefiura teriiere perturfaare', aut ejus
niffiine ConfoyeridumSuscepimus. " : possessiones'auferre, vel afalatas feiiriere, minuere,
Statuimiis erihn ut qusecuiique hona yel a YVefle-:: •:.vel temerariis vexalionibus fatigaf e; sed bmhia iri-
maro Gaiidensi, ejusdeni loci fiindatore, yel a qui- •" " tegfa cbnserVenfur, eorum pfo quoium susteritatiorie
fauscuhqiie fidelibus, iii eaderri ecclesia ofalata sunt, et guhernatione cpncessa sunt,"usibus omnimOdis
Velin pOsterurii"fuerint,"quaecuflque etiam yenera- profutufa, salva Salzfaurg. episcopi caiipnica feve-
bilis ffatvis nostri Manassis Carneracerisis episcopi rentia, cui tamen non liceat .pmriino yexatibriem
et integra confir- aiiquarii vel corisuetudirierii, quse regularium quieti
•concessione ' corieessa surit, qiileta
meiilur. . . noceat, irrpgare. Nec episcprip auteriij;nec abfaati
Quidquid prsetefea muiiitioriis et libertatis ideffi ipsi^ liec personise alicqi facultas sit, cpsnpfaiiboha
confrater ridster Mariasses loco vestrb collegioque in feudum sive faeneiiciunl sive consensu irieliorum
largitus est, rios decreti pfaeseiitis auctoritate firma- fratfum personis aliquibhsi dare,, vel modis aliis
mus : prOhiberites ne quis eamdem ecclesiam temere aiienafe.
perluvfaare, arit ejus faoria diripere, yel modis qui- Sane sepulturam ejusdeni lbci ohininOliberam
faiasiibet alienare prscsuroat, quatenus omnipoteriti esse decemimus, ut epriim qiii illic sepeliri. delibc-
Deo libefipribus' ariirois defaitsesefvilutis officia per • raverint, deyotioni et exlfemse ybluntaii,' nisi fovte
ejusdim Dei gratiairi per.solvatis, Si qiiis autem prse- excommiiiiicati sint, hullus obsislai. Laicos sive
sentis decreti tehorem agnoscens; contraid temere G « clericos sseculares ad conversionem suscipere nul-
venire ientayerit, apostolovum principis Petri et lius episcopi vel prsepositi coritradictio, Vbs inhi-
nbstraeanimadyersioiiis districtipne muiletur. beat. Obeunte te nunc ejus loci abbate, vel tuorum
: Datuin Laterani pei- manum Joannis, sanclse quolibetsuccesSorumiiiullusibi qtialibct subreptioiiis
RpmaiiseEcclesiaediacorii^y ldus Oet., iiidiciionexiii, astutia' seu viplentia prseponatur,niSi quem fvatres
aririo ponlificatus ddmni.PachalisII papse vi. conimuiii coiisensu,, vel ffatrum pars corisilii sa-
^:-rVCXYIII,, /J/ nioris secundum Dei timOrem, ef faeati Beiiedicti
'Moliasterii Goitwieerisisprivilegia tonfirmat. Begulsm elegerint.
(Anno 1104, Oct.M.) _' Si qua igitur ecclesiastica ssecularisvO persoria
[IIujus privilegii nonhisi mentio exstat apud Jaffe, hanc jiostroe eonstitulioii.Is paginam sciens coh>ra
: Regesta ROm, pont., p. 487, ctiffi hac ciausula :' earo temere Venivetenfayevit, secundo tevtiove com--
«bedil'vVattenbacli.s] monita, si non satisfactione congrua enieridayeriti
'".,; CXVnifris.. -,:"-_-. ,.: potestatis holiorisqiie sui dignitate careat, reamque
Moriqsterii S. Blasii Admontensh riqssessipnescon- se diyino Judicio existere de perpetrata iniquitate
."' firmdt.;- cognoscat, et.a sacratissimo.Corpore et sSriguine
;; ; ; .. (Anno 1104,"Oct. '25.) ^/.''_" v, DeietDomini Iiedemptorisnostri Jesu Christi aliena
•:'. [PEZ; TAes.inecd., III, .u/659._j/.'': /'E fiatj atque ih extremo examinedistriclseultioni sufa--
PASCHALIS episeopns, seivus; servbfum Dei, vene^ jaceat. Cunctis aiitem eidem loco justa servaritibus
rabili filio HEINRICOabfaati veiierabilis monasterii sit pax Domini nostvi Jesu Chfisti, quatenus etliic
quod AdmivhCs dicitur, iri Salzburgensi parochia fvuctum faonae,aclknis pevcijiiaiit, et apud distvictunt
.fipnsiitnti; ejusqiie successofibus regulariter pro- judipem pvaeiiiia aetevrioepacis inveniant. Anien,
rftoyendjsIi:i perpetuuffi. ariien, amen. ^:
Austri terraai iiihafaitantibils per prOphetarii D6- Scriptririi per manurri Hainerii scriniarii regio-
niinus: prsecipit cum pauibus pccUrrcre fugieiiti: narii et notarii sacrl palalii,
idcircp; te,: fill charissime Heinrice, te et fratres EgO Paschalis, catholicse Ecelesiae,episcopus,
tups de sseeiilo ad offinipotenlis Dei servitium_ batrim Laterani per maiium Joannis, sacrse-Rp-
conyersos, el ad ejus faciem fugienles gralariter manse Ecclesise diacpni cardinalis, vm Kal. Noy.,
excipirims. Quod nimivum coeiiobium reveren- ihd.-xii, Incarnalionis Dorainicoeanno 1105, ppntifi-
dse menioriae Gefahardus Salzburgerisis episco- catus autem domini Paschalis II papse annp vi,. ..
pus ia honore"et nomine faeati Blasii niartyris iu
151 PASCIIALIS II PAP/E 152
'
CXIX /i paginam sciens contra eam lcmerevciiirctenlavevif,
A
Ecclesiw S. Frigdiani Lucensis possesswnes juraque secundo levtiove commonita, si noii salisfaclionc'
ccrifirmal. congrua emeridaveriti poteslatis honovisque sui di-
(Anr.o 1101, Oet. 28.) gnitate careai, reamque se divino judicio deperpe-
LBALUZ. Mhcell. edit. Luc, IV, 585, ex ms. cod. trala iniquitate cognoseat, atqiie in exlrenio exa-
S. Frigdiani Lucensis.] mine districlseultioni subjaceal, el a sacvailssiino cor-
PASCIIALIS episcopus servus servorum fJei, dilectis pove el sanguine DeietDomini RedemptOris npstvi
in Chrislb filiis Rolhonis, prsepositoet ejiis fratribus Jesu Chvisti alienafiat. Cunctis aulerii eidem loco
in B. Frigdiani ecclesia rcgularem vitam prefossis iusta servantifaus sit pax Donfini nostvi Jesu Ghristi
cjusque successorihus ih eadem ecclesia regularefa qualenus et hicfructum bonse aciionis percipiant, et
vitam professis ejusque successoribus in eaderii reli- apud distrieluni judiceiii praemiaaeiernae^acis invo-
gione permansuris in perpeiuuffi. niant. Amen.
Desideriuni quod ad religiosun)' propositum ct Scriplum per manus Rainerii scriniarii regionafii
animarum salutem perlinere monstratur auctore ei notarii sacri palalii. "..-...-
Deo sine aliqua est dil&cione complendum. Quia Ego Paschalis catholkae Ecclesise episccpus.
igitur Vos,o filii in Christo charissimi, per divin.im " Datum Laterani per marium Joaimis S. R. E.
gratiam aspirati mores vestros sub regularis viise diaconicardinalis v Kal. Novembris, indiet. xm, ah.
disciplina coercere ct communiter secundum san- Doniinicae Incarnationis 1105' [1104], pontificatus
clorum Patrum institulionem omnipotenti Domind aiitem domni Paschalis IIPP. vi.
servire pfoposuistis, vbtis vestris patevno congralu- cxx. '.' :'''
lamur affeclu. Unde etiam peiilioni Vestrsebenigni- Privilegium pro monasierio S. Orienlii Ausciiani.
late defaita imperlimur assensiim; vitse namque ca- (Aimo 1104, Oct. 29.)
Konicseordinem quem .profegsi. eslis privilegii au- [Dom BOUQUET, Recueil, XIV, 522.]
clovitate fivmamus. Et ne cui post iirofessionem PASCHALIS episcopus, servus servoruri) Dei, d.k-
exhibitam proprium quid hafaefe, neve sine propo- clis filiis OTGERIO priori et caeteris monachis S.
sili vel congregationis licentia de claustro discedere Ovienfii, saluteih e.t apostolicam henedictioneni.
Hceat interdicimus; et tarh vos qtiarh vestra omnia Ad lioc nos, disponente Dohiiiio, apostoliese sedis
sedis apostolicse protectione riliiiiimus. Yobis itaque servitium promoios agnoscimus, ut ej'us filiis auxi-
vestiisque successoribus ineadem feligione permaii- lium implorantifaus efficaciter sufayenire, et ei obe-
suris el omnia perpetuo possidenda sancimus, quse dientes lueriacprotegereproutDoniiiiusdederit, de-
in pvsesentiavumpvo communis vieltis sustentatione A faeamus. Igitur pro venerabilis fvatris noslri HugoKts
vel episcoporum Lucanae Ecclesiae vel aliorum fide- Cluniacensis abbaiis'dilectione, ad cujus curani ex
lium legitimis donalionibus, aut jure alio rationafaili Cluniacensis monasierii jure locus vester pertinet,
possideve videmini;'et qtisecunque in futuvum con- vestris, filii in Cliristb charissirai, pfecibus auriuen-
cessione pontificum, liberalitate principum vel ofala- tes, monasterio' vestro prptectionis prsesidium noii
tione fidelium juste atque canonice poteritisadipisci. negamus Prsetefea prsedeeessorum riOstrovuni
?orro decimas afa omiiibus ecclesiae vestrse paro- Leonis etUrbani II vestigiis insistentes, statuimus
cbianis citra pevsonarum omnium infestationes vofais . ul antiqua coemefefii vesiii constitulio riulla aemu-
vestrisque successoribus in eadem feligione persi- lovum quorum lifaetinfestatione turlietuv; sed, sic„>>
stentibus accipere el in usus cahonicos dispensavO saiiciissiffiipvaedecessovisnoslri LeonisIX auctoritai>'
concedimus, ac decveli jirsesentis sanctione firma- sancituin est, quiete in pevpetuum perscvefet. Proin-
mus. Quibus enim spiritualia seminatis, acquflm est de nec extra urfaem, nec intraj, Auxiensi arcbi-
ut eorum cavnalia cum Apostolo metatis. Obeunte le episcopo et ejus caiionicis liceat novum coemelerium
«unc ejus loci pvsepositovel tuoviim quolibet succes- instituere; sed tam arcliiepiseojji quam regulaies'
sovum, riulius ibi qfialibet subreptioiiis astutia seu p aut irregulares clerici, sive laici de quibus consue-
violentia proeponatur, nisl quem fratres communi tudo bactenus fuit, sepulturse locuni apud vos futuris
consensu, seu frairum pars consilii sanioris secflridurii temporibus sortiantur, elc.
Dei timoreiri, vel de suo vel de alieno si expedieiit Data Latefani per manum Joannis sanctae Ro-
disciplinaeregularis collegio providerint eligeridum, riianseEcclesiae diaconi cardinalis, iv Kal, Novem-
salvaLucani episcopi canonka reverentia, siquidem bris, indict. xm, anno Dominicae Iricatnat. 1105
catholicus fuerit et gratidm atque commuiiionem [1104], ponlifkalus autem domni Pasclialis papae
apostolicoe sedis habuerit. Dicimus etiam ut nulli secuncli anno vi.'
oriinino liohiiilurii Iiceaf ideffi coeriobium teriiere . ."cxxi." ;
perturbare, aut ejus possessiones auferre' vel afalata Didaco ephcopo Compostellario paliii usum Iribuit.'
rctinere, minuere veitemerariis vexalionibus fatiga- (Anno 1104, Oct. 51.)
re; sed omnia integra consevVenluveovum pro quo- [FLOREZ,Espaha sagrada, XX, 48.]
rum sustentationc et gufaernatioite conccssa sunt. P. episcojnis, servus servorufn Dei, dilecto fratri,
tt.dfaus omnimodis profutttva. Si qua sane ecclesia- DIDACO ComposteiSano episcopo Sancti Jaco_-i_£•_/!
Stica sseciilarisvepersoiia hanc nostvre constilutionis . clesise/salutera el apostclicam benedicliojiei»,-
 155 EPISTOL/E ET PRiVILEGIA. 134
Jaeobi apostoli corpus in partes Hispaniarum al-- A . exlende. Mens tua in sseculari varietate non defluat,
latum occidentalis credit el veneratur Ecclesia,, sed lota in unum currat atque coIlftual.,Fineni re-
cujus nimirum bonor j'uxta vaticinium David di- spice, quem mira suavitate David respexerat, cum
cenlis : Mihi autem nimh lionorali sunt amici lui,', dicebat: Unam petii a Domino, hanc requiram, ut
Deus, nimis confortalus esl principalus eorum, suc- iiihabitem in doriio Domini omnibus diebus vilcs
cedenlihus temporibUs eliam a-pudhomines Deo dis- mece. Sancta Trinitas fraternilatem tuam gioviae
ponente succrevit. Nempe lOcus ipse ubi sacrO--. siise pvotectione circunidet, el ad finem qui non
sancta i.psa pignora requiescunt, prius villa bur- finitur pervenire concedat.
gensis, deinceps nmnicipium fuit, quod Compostellse e Datum Laterani per manum Joannis sanctae R. E.
nomine nuncupatum est. Mox per apostolicae sediss diaconi cardinalis, 11Kal. Novemb., indictione xm,
dispositionem etiam episcopalis ciithedra quae inii Nativitatis Dominicseanno 1104.
«roximo Iriscmuiikipio fucrat, Gomposteliam trans-- CXXII.
.ata est. Ipsa eliam cum Bvacarensi metropoli1 Ad principes, mililes ac cmleros laicos per Hhpaniatn
sufajaceret, ea niox lifaertate donata est, ut specialee et Galliliam. — J3e ilticila copulatione.
sedis aposlolicae membfum fieret. Nos quoque,_ (Anno 1104, Oct. 51.)
lantam praedecessorum nostrorum gratiam iiituen-- B J [FLOREZ,//. 90.]
tes, filiorum nostvorum Alfonsi spectabilis regis,, P. episcopus, servus servorum Dei, principibus,-
cujus opera ejusdem apostoli locus nostris tempori militibus, ac cacteris laicis per Hispaniam et G_iUi•
bus •>Imodum magnificatus est, et clerkorum Com- tiam salulem et apostolicam bcnedictionem.
po.&Ilaiiorum precibus indulgendum duximus, utt Grave valde et horvendum de veslris partifaus fla-
pro tanli aposloli gratia Ecclesiam ipsam lionoree gitium nuntiatur : non solum enim juxta prop!ictam,
pallii decoraremus. Tibi -igilur, chavissime frater ini saiiguis sanguinem tangit, sed sufa specie poeniten -
Chvisto Didace, Compostellanse civitalis episcope,, tiaepercipiendai, quidam ultronei hujus nequilise fe-
pallii dignitalem e.xappstolkse sedis lifaeralitale con- runtuf auctofes, quasi in flagitio permanenlibus lo-
cedimus, ut te et Ecclesiam tuam eidem apostolieae e cus poenitentiaepateat; et quidam tamen renitentibus
sedi amplius semper debere cognoscas. Cuj'uspro- peecata plerumque conlingunt. Cseterum sub sps
fecto usuni infra ecclesiam tantum ad ffiissarum(i poenitentiae Dcum offendere, hoc est .rcenitentioe,
solemnia peragenda tifai licefe cognoyeris diebuss sifai aditum denegare. Quicunque igilur filios vel
inferius designatis, id est, Nativitate Domini, Epi- filias suas incestis nuptiis copulant, eodera se
phania, Annuntiatione Domini, Coena Domini, Do- reatu astrictos noverint quo et ii qui copuIanSur
minica Palmarum, Pasc.ha, Ascensione, Pentecoste,, C ' astricli sunl, nisi eos juxta facultatem suam diri-
tribus feslis B. Dei Genitricis semperque virginiss mere scpositis dolis mera voluntate curaverint. Hoec
Mariae, festo S. Micliaelis, S. Joannis Baptistae na- igitur ne de csetero fiant, modis omnifaus ir.terdici-
livitate, solemnilate B. Jacobi seu caeterOrumapo- mus, et fratribus nostris episcopis penilus coercenda
stoloruin, Commemoratione omniuin sanctorum,, jiroecipimus. •
dedicationifaus ecclesiarum, festis etiam sanctoruml Datum Laterani , n Kal. Novembris.
Laurentii el Vincentii mavlyruin, confessorum quo- CXXIII.
que Martini et Isidori. Cujus indumenti honor: Privilegium pro tnonasterio Vsenhovensi.
>jUoniammodesta actuum vivacitate servandus est,, (Anno 1104, Nov. 7.)
hortamur tit ei morum tuPrum ornaffieiila conye- [Monumenla Boica.Monacliii, 1705, 4°, t. X, p. 459.]'
3iarit, quatenus auclore Deorecte utrobique possiss PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
esse conspicuus. Qiiainofarem, charissime frater,, rabili filio HERCIIEINBALDO Usenhovensi abbati, ejus-
quem pastoralis curae constririgit officium, dilige; que successoribus regulariter substituendis in per-
fratres : ipsi quoque adversarii propler maridatumi petuum.
Dominicum tuo circa te cOpulentur affeclu; pacemi Austri terram inhafaitanlifaus per prophelam Do-
sequere cum oninibus, sanctimoniani sine quanemo) "' minusproecepit cum panibus occurrere fugientihus.-
videbit Deum. Piis vaces operibus, virtutibus pol- ldcirco vos, filii in Christo cliarissirrii, de saeculo
leas, fulgeat in pectore tuO rafionale judicii cuml fugientes gratanler excipimus, et per sancti Spiritus
superhumerali aclione conjunctum : ita procedas inI gratiam sedis apostolkse munimine confovemus*
conspeclu Dei et totius Ecclesioe quod hujusm^odi i Vestrae siquidem congregationis apud Useiihovei)
grcgi coramisso prsebeas exempla, ut videant operai locum perpetuo raanere deeernimus, et quoecunque
lua bona, et gloviiicent Patrem vestrum qui ini praedia, qusecunque bbna Berthuldus et Otto comi-
f.eelisest. Sit in lingua verris sermo, sit zeli fervor tes, seu faonaein Christo memoriae Azecha cum duo-
in animo. Creditum tibi agrum Domiriicum exerce,, hus fiiiis suis Bernardo et Eccardo comitibus pr.o
dmn licct, semina in timOre, duiri tempus est; bo- suarum aniniarum salute, beato Petro, cujus no-
imra faciendo non deficias : tempore enim suo me- mine locus vester insignis est, et congregationi ve-
tes non deficiendo. Vigilanter itaque terreua negotiai strse obtulisse noscuntur, quoecunque etiam in futu-
relinquendo, coelestibiisanhela. Qu_eretro sunt ob- rum concessione pontificum, liberalitate pvineipum,
livisccns, in ca qurc ante sunt tcmetipsum enixius; vel oblalione fidclium juste alque canonice jioleriiis
15ii PASCHALIS II PAPA 13(5
'
adipisci, firroa vObis vesivisque successovibus et, A CXXiV. '.'-] .:
iilibata permaneant. Decefnimus ergo ut nulli om- Privilegia alque possessiones ecclesta collecjiatw St
ftino hoininum liceat idem coencbium temere per- Amati Duuci corifirmal. !; '•''".''.''
'
turbare, aul ejus- possessiones auferre, yel ablalas (Annoll04, NoV. 10.)
1
relinere, minuere, vel icmevaviis vexationifausfati- [MIR_EUS, Opp. diplom., II, 1561.]
gave, sed omnia integra conservenlur eorum pro PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, Hisf.l-
quorum sustentalione et gufaernatione concessa BERTO decano et ejus.frat.ibus in ecclesia buaceiisi
sunt, usifaus omnimodis profutura. Chrisma, oleum S, Marise et S. Amati Domino servieritibus in per-'
i .'''
sacrum, consecrationes altarium sive basilicafum, petuum.
ordinationes moiiacliorum, qui ad sacros fuerint ov- Sicut injusfa poscentibus nullus est Iribtieudu
dines promovendi, afa«cpiscopo, in cujus dioecesi, efiectus, sk legitima desideraiitiuiii non differends
accipielis, siquidem gratiam atque communionem petitio. Proinde nos legitima vestra desideria per-
apostolicae sedis habuevit, et si ea gratis ac sirie pendeiites, juxta confiatris nostri Lambefti; veriera-
pravitate voluevit exhibeve ; alioquin lkeat vobis failis Atrebatensis episcopi,-postulationero, preclbus
catbolicum quem malucritis, adire anlistitem et vestris palerna benignilate prsebemus asserisurii • ut
ab eo consecrationum sacramenta suscipere, qui 13 Ecclesia Vestva in Atvebatensi parochia sita, tuitione
apostolkse sedis fultus auctorilale, quae postulaslis sedis apostolicse pfotegatur.
indulgeat. Obeunte te nunc ejus loci abbate, vel Per prsesentis igilur privilegii paginam auctorilate
tuorum quolibet successovum, nullus ibi qualibet apostolica vestrse Duacensi S. Amati ecclesise cpn-
subreptionis astulia, seu violeutia pfoeponatur, firmaffiiis possessiones illas quae vel egregii ducis
nisi quem fratres communi consensu, vel fva- Maceronli, vel aliorum fidelium legitimis donatio-
tvum pavs coiisilii saniovis vel de suo vel de alie- nibus in praesenli ad eatadeni videntur; ecclesiam
110,si opovluevit, collegio setundum Dei limorem pertinere :
et beati Benedicli regulam elegerint. Porro sepul- Videlicet in pagO Menpisieo Tateni, Macrivillam
luiram loci vestvi omiiino lifaeram esse sancimus, ut cum altari et decima tolius villse et omnibus appen-
eorum, qui ibi sepeliri deliberaverint, devotioni et ditiis suis. In eadem villa^ ecclesiam in honove S.
extremse volunlaii, nisi forte excommunicati sint, Amali ex toto libevanl, et curtem canbnicofum om-
nullus obsistat. Sane advocatum vofais sujivadictum nino liberam super fluvium Escrse, tptam villarii
Bevthuldum eomilem, vel post eum Ottonem conce- Fleternam cum decima; aj)ud Gunevelt dimidiahi
dimus filium quoque Ottonis, quem polissimum ele- ,-< faercariah); apud Helderises decimam illaffi, qua_
geritis. Csetorum nec ipsis nec aliis advocatiam est inter Neppam et Guaniamam, et pofciriam faec-
loci liccal quasi hsereditariam vindicare; alioquin eam et polestatem Guarnestum.
quem uliiiorem monasterio afabas fratresque provi- Apud Boneiuiiiis juxta Abartianas lotarii deeimariii
derint, apostolicae sedis auctoritate jiromoveant. Si covporis eeclesioe. Quidquid prseterea juste hodie
quis sane in .crastinum archiepiscopus aut episeo- praefata bcotae Mariaeet S<Amati ecclesia possidcl;
pus, imperator aut rex, priuceps aut dux, comes, qiiidquid infuluruffi cOncessione pontificum, iifaefa-
vicecomes, judex, aut ecclesiastka quselibet ssccu- lilate principum vel ofalationefidelium legitime atque
larisve persona hanc noslrae conslitutioiiis paginam canonice poterit adipisci, iirma tibi tuisque succcs-
sciens, conlva eam temere venire altentaverit, se- soribus et illibata permanearit.
cundo tertiove commonila, si non-satisfaelione con- Sane decanus sive prsepositus non alius vestro
grua emendaverit, poleslalis honorisque sui digni- collegio pfseponatur,- nisi qui vel oriiiiium, vel hie-
tate caveat, reamque se divino judicio existere de liorum fratrum consensu debito canonice fuerit
Jierpetrata iniquitate eognoscat, et a sacratissimo cum Dei timore provisus.
corpore ac sanguine Dei et Domini noslri Redem- Decano ecclesise curam conimittat episcopus :"
vcl
plovis Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo ID cui tamen Ecclesiam ipsam gravare nori liceat,
examine dislrkise ultioni suhjaeeat. Cunctis aulera exactiones aliquas aut consuetudines irrogare.
eidera loco jusla scrvantifaus sit pax Domini nostri Porro canonkij sive alii cierki omnes eiden) Ec-
Jesu Chrisli, qualenus et faic fructum faonseactionis clesise servientes decani disciplina ebrrigantur; nec
licentia
percipiant', et apud dislrictum judkeni proemia ad ordinationem ab episcopo sine ipsius
seternse pacis inveniant. Amen, admiltantur : nec alterius quam ipsius et fratfum
Scriptum per manum Rainevii seriniarii regionarii avbitvioeoevccantuv.
el notarii sacri palatii. Caetevuninec decano,- nec prseposito facultas sit
Datum Laterani per manum Joannis sanclse Ro- ecclesia. bona sirie fratruffi communi yel sanior
maiiae Ecclesiie diaconi cardinalis, vn Idus No- corisilio in feudum dare; pvsebendas, yel ^setera mi-
de rebus
vembr., indict., xm, anno Domin. Incarn. 1104, nisteria disponere, aut quidquam gravius
pontificatus autera domni Pascfaalis II papae vi. Ecclesise stabilire.
et man-
Praecipimus eliam atrium et ciaustriim
siones eanonicorum infra castrum afaoroiii saeculari
in ipsis,iieei
polestate libera conservari, it-aul nec
 157 EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. 15§
m facultatibus aut servitoribus ipsorura pvseter A Stude ergo, Uli, ut juxla B. Benedkti Regulam in
ipsorum yoluntatemmanumittatur. B. Juliani coenofaio abbas eligatur, quem ad nos
Reruffi vestrarum invasores atque raptores cano- consecrandum, largiente Domiuo, deslinabis. Etsi
nice monitos, nisi satisfecerint, excommunkandi, enim fralves nostri clamaverint, nos tarnen quaeju-
sicut ex reverendoememorise Gerardi episcopi con- ris sunt B. Petri minime patiemur imrainui. Fratres
cessione habetis, ita elin posterum habere concedi- tuos eremi cohabitatores in Domino salulamus; ut
mus facullatem. Quos ex nomine designatos ante in charitale permaneant modis omnibus cohorta-
saiisfaclionem comprovincialium nemo suscipiat, mur : nos ipsos tuis et illorum oralionibus attentius
salva in omnibus Atrebatensis episcopi canonica coromendanius. De rebus P. Petri ita studeas sicut
reverentia. Chrisma, oleum sacrum, vel oleum in- expedire cognoscis (57).
JGrniorum,siveaquam, coemeterio, atrio sive faasili- CXXYl.
cis reconciliandis, ab Atrebatensi matriee accipietis *
Ecclesia, omni ulique pravilate seposita. Ascero archiepiscopo Lundensi, Luccim primali,
Ad haecadjkientes decernimus ut nulli omnirio pallium mittit.
hominum liceat eamdero Ecclesiam temere pertur- (Anno 1104.)
bare, aut ejus possessiones auferre, aut ablalas re- j> B [Hujus bullse mentio tantura exslat in Chronico
episcop. Lundens. apud LANGEBEK, Scriplores Re-
tinere, minuere vel temerariis vexalionibus fatigare, rumDanicarum.Havnise, 1772, fol., t. VI, p.625.]
sed omnia integra conserventur, eorum pro quo-
CXXYII.
rum sustentatione et gubernalione concessa sunt,
usibus omnimodis profutura, salva suprascripti Manassi, archiepiscopo Remensi, scribil de abbate
S. Medardi per milileminimicum Simoniwaccusato.
Atvebateusis episcopi, ut dictum est, canonica reve-
rentia. (Intra annum 1100-1105, Mart. 29
Si qua sane ecclesiaslica ssecularisve persona [BALUZ.Mhcell. II, .49.]
hanc noslrae constitutionis paginam sciens, conlra PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, venera-
eam temere venire tenlaverit, secundo terliove com- bili fratri et coepiscopo MANASSI Remensi, salutem et
monita, si non satisfactione congrua emendaverit, apostolicam benedictionem.
potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque Significaverat nobis dilectio tua afafaatemSancti
se divino judicio existere de perpetrata iuiquitate Medardi in concilio comprovincialium a milite quo-
cognoscat, et a sanctissimo corpore et sanguine Dei dam de Simonia inopinate pulsatum septima manu
et Domini Redemptoris nostri Jesu Clirisli aliena purgari debere adjudicatum. Ipse postmodum ad
fiat, atque in extremo examine dislriclse ultioni sub- C ^ nos veniens gravaUim se in causa ipsa fuisse cori-
jaceat. questus est, quoniam adversus se unius personse,
Cunctis autem eidem Ecclesise justa servanlibus quae ei jam diu inimica exstiterat, accusatio sine om-
sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic nium testium assertione suscepla est. Qua in re
fructum bonseaclionis percipiant, el apud districtum multum de sapientiae vestrse provisione miramur.
judicem pvaemiasetevasepacis obtineant. Amen. Licet enim ad Simoniaci flagitii accusalionem per-
'
Scriptum per manum Rainerii scriniarii el nolarii sonas eliam cujuslibet ordinis minus idoneas eccle-
sacri palatii. siasticse consuetudinis usus admittat, divini tamen
f Ego Paschalis catholicse Ecclesiae episcopus. oris sententiam praeterire quis audeat, qua dicitur:
Datum Lalerani per manum Joannis sanctae Ro- Non stabit unus teslh conlra aliquem, quidquid illud
man:e Ecclesiaediaconi cardinalis, iv Idus Novem- peccati et facinorh fuerit, sed in ore duorum aut
bris, indictioue decima tertia, anno Dqroinicse Na- trium lesiium slabit omne verbum. Porro de his qui
livjtatis millesimo centesimo quavto, pontificatus anle hesternum et nudiustertius inimici exstiterant
autem domni Paschalis secundi papse sexto. una et eadem in omnibus causis Patrum delifaeratio
conlinelur. etsi aliis in conversalionibus idem
cxxv. _nabfaasminusIgitur
Ad Ldnuirium, eretni S. Marim de Turri magislrum. integcr aestimetur, in hoc famen nego-
(Anno 1104.J tio, ubi nullus prorsus testis adfuisse dicitur, pro
Memorie della Chiesa Miletese, p. 144.] sola ineificacis infamiae nola quod se septima manu
[CAPIALRI,
PASCHALIS, etc. dilecto filio LANUINO, etc. purgaverit sufficere avbitramur. nisi forte criminis
be fratris Hugonis promotione, et abbatis S. Ju- ejusdem testes cmcrserint.
liani expulsione nos admoduro gaudere cognoscas, Data Laterani, iv Kal. Aprilis.
quia hunc omuipotens Deus monasterio B. Euphe- CXXVIII.
mise jam pef bienniura abfaatissolatio destituto pvo- Ad abbalem el monachos S. JSgidii. —•
Steplianum
vidit, et illum ab ipsius loci occupatione vemovit. Denunliat se excoinmunicalurum Bertrannum

(57) Labadia di S. Giuliano situata in Calabvia e
quella islessa che vien ricordata in varie bolle presso
Ughelli, e in .varii diplomi. Quelia di S. Eufemio
ancheerain Calabria, e poscia diveniie celefare per
i tanti vescovi che dono specialniente alle Chiese di
PATROL. CLXIII.
Sicilia. Per 1'una e per Taltra vedi il Lubin Abba-
liarum Ilalim brevis notitia, gli annali Benedetlini
del celebre Padre Mabillone, e gli scrittori delle nc-
slre cpse patrie.
5
139 PASCHALIS II PAP/E 140
cotnitem Totosanuritet quosdam ejiis milites, nisi ab A terium
t possidel porti&nem, id consilii respondemus
injuriis monasterio iltalis desistant. vut, quia ecclesia vobis per Dei gratiam abundantibus
(Anno 1105, April. 15.) .rminus necessaria est, a Calmosiacensibus canonicis,
[Dom BOUQUET, Recueil, XV, 59.] j
licet paupeves sint, in loco alio pvo portione vestra,
PASCHALIS cpiscopus, servus servorum Dei, dile- faonorum1 virorum consilio accipialis tale concam-
c.lis(iliis STEPUAKO (58) afafaatiet monachis S. /Egidii, faium,
1 per quod detrimentura veslro monasterio
salulem el apostolicam benedictionem. <evenisse juste conqueri nonpossitis. De loco autem
Bonum quod de oblalionibus altavis B. /Egidii in i quo liovum ipsorum monasterium constructum
Bevtrannus comes feceral, valde laudaveraraus; sed esl, ( haue judicii sententiam canonka aequitate pro-
illud lios vehemenlius gvavat quia, cum omnes feve iferimus, ut si jurisjurandi per competentes pefso-
B. .Egidii possessiones pro quorunidam contumacia nas i exliibita probatione monstvavevint monastevii
m vadimoniis posila dicuntur, idem comes Bertran- i
fundationem juste factam el sine legilirna Romavi-
nus el quidam milites ejus ofalationes ipsas conantur censium < calumnia decennio pevraansisse, datovem
mvadere. Insuper vestro jam monaslevio multas in- < quoque locL vel ejus prsedecessores fundum ipsum
juvias ivvogant, quibus pvofeclo per praesentes lit- B ] annos triginta sine legali calumnia possedisse
per
" constiterit, nec quid immiiiutum de quadragenarii
lefas denuntiamus, quia nisi destilerini, BOSeos <
tanquam excommunicalioni subjiciemui. '.spatio videalur, nullam de cseteroa vobis molestiam
Dalum xvn Kal. Maii. ] eodem negotio patiantur. Non enim pati pos-'
pro
CXXIX. !sumus, ut ideni viri sub aposlolicse sedis futela re!>
Ad nwnachoset cwleros fideles S. JEgidii. — JVequis giose Doraiho servientes, aut per vos, aut per alios
j
de aliaris oblatione quidquam, invilo abbate, dis- iinjustis vexalionibus affligantur.
irahere vel fraudare prmsumal. Datum Laterani VIIIIdus Februavii.
(Anno 1105, Oct. 51.) CXXXI.
[Dom BOUOCET, Recueil, XV, 52.] Gislm abbalissw Romaricensi prmcipit ul ab injurik
^PASCIIALISepiscopus, servus scrvorum Dei, dilectis in monachos Calmosiacensesdesislal.
filiis monachis el caeteris fidelibus S. -Egidii, salutem (Anno eod. Oct. 27.)
et apostolicam benediciionem. [MARTEN. ubi supra,t. III, p. 1175.]
'Quia magnse res discordia dilabuntur, parvae res PAScnALisepiscopus, servus servorum Dei, dilec-
concordia coalescunt, monemus vOs et rogantes tsefiliseGISL^JRomaricensi ablialissse, et ejus con-
p/seeipimus Ut uno animo, uno sensu, afabatem fj r, gregalioni, salutem et apostolicam faenedictionem.
vestrum liraentes diligatis, diligentes limeatis, et in Quia pax multa diligentibus nomen Domini. et
cjas obedientia persistcnles monasierii res diligen- quies ei servientibus semper est necessaria, idcii-".o
t:.us custodire debeatis, quse nimirum parlim faclio- gravis est nobis discordia quse inter vos et Calmo-
nibus vestris, parlim violentia militari distraclse siacenses fratres occasione vevum ternpovalium agi-
iHullum ct pessundatae cognoscuntur. De altaris tatur. Quamobrero dilectioni vestrse scripsimus ut
oblatione per sanctorum apostolorum obedientiam parlem illam ecclesise quietam diraitteritis, aut de
interdicimus, ne quis eos rapere, aul invito abbate fundo vobis competenti concambium acciperelis,
distrahere, vel fraudare prsesumat, sed in usus ad quod utrumque facere adhuc neglexistis. Idipsum
qtios datae vel dandae sunt, cum limore Domini con- igitur repelilo vobis mandaEtes, praecipimus ut om-
serventu.. Si qui vero aliter forle prsesumpserint, et nino ab eorum injuriis desistatis; alioquin beali
faciontes et coiisemienles ab Ecclesise liminibus se- Petri vindictam, ipso adjuvanle, in vos districlius
quesiramus. proferemus.
Datan Kal. Novehibris. Datum Laterani vi Kalendas Novembris.
cxxx. CXXXII.
Gisice, abbalissm Romaricensi, suadel a canonich ***Eustachium comitem tnonet ut Lamberlum episcoputn
Calmosiacensibuspro parochialh ecelesiw-S.Mariw Arclalcnsem manere iri possessione allarium quo-
parle concambiumaccipiat. rumdam sinat.
(Intra annum 1101-1105, Febr. 6.) (Anno 1104-1105, Febr. 27.)
[MARTENE, Thesaurus Anecdol., III, 1175.] [BALUZ.Mhcell. edit. Luc, II, 148.]
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei dile- PASCHALIS episcopus, servusservorum Dei, egregio
ctse iiliaeGISL.*;Romaricensi afafaalissae,salutem et comili EUSTACHIO, salulem et apostolicam benediclio-
aposlolicam benedictionem. lieni.
Gausam quse inter vos et Calmosiacenses canoni- Quae bonis inchoantur principiis, nisi faono li-
cos agitur, tam ex vestvis quam ex illovum nuntiis ne claudanlur, non laudem'sed vituperationem me-
diligenter audivirous. Igitur de parochiali ecclesia rentur. Quaffiofarem strenuitatem tuara monemus
Sanctse Marise,in qua et vestrum el illorum monas- et monentes rogamus ut de bonis quae coepisli nul-
(58) Stephanus anno 1105 vel sequenti mortali- Parma. iv Nonas Novembris, indict. xv, anno Dom.
tatem exuit, quippe anno 1106 successorem habebal Incarnat. 1106, pontilicalus domni Paschalis II papse
Hugonem cui Paschalis bullarri indulsit, datam octavo.
 141 EPISTOL.E ET PRIYILEGIA. 1435
lam poenitudinem geras, sed in eis immobilis per- A hafaitastactis sacrosanctis Evangeliis afadkarunt;
severes, altaria quse fratri nostro Lamberto Atre- pro quibus etiam dispensationem tuam mPnemus, c|
batensi episcopo cum quadam diceris conditioue petimus ut eorum vitse et saluti in posterum debeas;
reslituisse, quiete deinceps et sine aliqua mole- providere. Hugo aulem Balduini filius intra dies
stia ipstim et ipsius ecclesiam in perpetuum possi- quadraginta postquam in jmlriani Doroino dispo-
dere permittas, cum eo pacem et concordiam inte- nente redierit, de illata sifai querimonia se justiliaih
gram componas. Yalde enirn periculosum est eos faclurum tibi jurisjurandi assertione firmavit, nisi
'offendere, quos Deus dlxit suorum pupillani ocu- quantum fuerit ei tua miseratione dimissum. Sane
lorum. Quapropter nobilitatem tuam iterum ite- in Roberti causa beati Siricii el prolata coram nobis
f umque monemus ut Alrebatensem ecclesiam aita- et effectu est perpetrata"sentenlia quam Himerio
xia illa perpetuis temporifaus quiele possidere per- Tarraconensi episcopo scribens ait: * Quisquis cle-
mitlas, et illius ecclesiseantistitem tanquam patrem ricus aut viduam aut certe secundam duxerit con-
spiritualem venerari, diiigere , et pacem cum ipso jugem, omnimox ecclesiastka?. dignitatis privilcgio
plenani hafaere procures. Omnipotens Dominiis denudetur, laica tantum sibi communione con-
sanctorum apostolorum merilis vos ab omni malo cessa. > Cui mox in prseceptis dedimus ut tibi dein-
protegat et defendat, in faonisperseverantiam tribuat, , BE ceps tanquam proprio studeat episcopo humiliter
a peccatis absolvat et ad vilam perducat seternam. obedire. Et ipse etiam, cum excommunkatioiiH
Data Terracinse 111Kal. Martii. vinculo solveretur, se de prsesenti negotio quidquid
CXXXHI. praeciperemus faeturum super Evangelia sancta
Ad Manasscm archiepiscopum Remensem. — De ec- juraverat. Et ipsum igitur tanquam filiuro jam obe-
clesiis decem Lamberto reslituendis. dientem suscipias, et ei quod juste valueris paternse
(Anno 1104-1105, Fefar, 28.) miserationis impendas. Si quid aulem boni mise-
[BALUZ. ubi supra.] ricorditer concesseris nos pro pace Ecclesise tolera-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei,venera- bmius.
bili fratri MANASSI Remensi episcopo, salutem et apo- Dalum Laterani Nonis Decenifaris.
stolicam benediclionem. CXXXV.
•Super Guarinfrido archipresbytero conqueritur Ad B[ernardum archiephcopum Totelanum], D[ida-
frater noster Atrefaatensis episcopus quia decem sui cum] Compostellamm, D. (?) Minduniensem, P[e-
irum] Lucensem, episcopos. — De abbate Ci-
Juris ecclesias in Atrefaatensi, ut dicitur, territorio niensi.
•silas ei violenter aufertel iam diu perlinaciler re- (Anno 1104-1105.)
tinet, unde afa eodem fratre noslro excommuni- ^
C [FLOREZ,Espaha sagradh, XX, 91.]
«atus asseritmv Mandamus igitur dilectioni tuoe ut P_ episcopus, servus servorum Dei, venerafailifaus
* imdem diarinfridum convenias; et si fratri uo*- fvalribus et coepiscopis B. apostolicse sedis legalo,
stro satisfacere noluerit, pro sua in eum contuma- D. Compostellano, D. Minduniensi, P, Lucensi, sa-
eia non solum excommunicalionem, sed etiam ana- lutem et apostolicam benediclionem,
thema dictabis. AfabatemCinieusi coenofaioexconventus episcopa-
Data Terracinoexi Kal. Martii. lis senlentia restilulum P. comes Froylaz loco suo
CXXXIV. violenter excussit : vos autem tanti officiivestri fer-
Ad Lambertum episcopumAtrebalensem. — De cle- vore flagralis, ut tantam Ecclesiae injuriam tacitis
ricis quibusdam excom-municalionesolutis. clamoribus toleretis : nec illqd prophetae opprobrium
- (Anno 1104-1105, Dec. 5.) perlimescilis, quo ex diviria indignatione dicitur:
[BALUZ.ubi supra, p. 149.] Nocle tacere feci malrem iuam. Expergiscimini igitur
PAScnALis episcopus, servus servorum Dei, venera- et clamate, et eumdem comilem modis omnibus con-
bili fratri LAMRERTO Atrebatensi episcopo, salutem et gruentibus convenite, ut abbatem ipsum Nunonem
benedictionem. _ in locum suum rcdire, et res raonasterii secundum
p
Nonnulli ecclesise tuaeclevkiaute nostram prse- episcoporum sentcntiam quiete tenere permittal;
sentiam convenerunt, diversas querimonias aiferen- quod si usque ad proximae Quadragcsimae medium
tes. Quibus serialim auditis et fralrum nostrorum contempserit facere, vos eum tanta nostra quam ve-
consultatione tractatis, omnes ab e.vcomniunica- stva auctoritate coercere curale.
tionis vinculo, promisso utique debito satisfactionis, CXXXVI.
* Ecclesim
absolvimus. Omnes enim juxta tenorem a nobis pro- Afjligemensisimmunitatem corroboral.
positum debitam tibi tanquam episcopo proprio obe- (Vide Sigeberti Auctarium Affligemensead an. 1105,
dientiam promiserunt. Et pro his quidem qui rapi- ap. PERTZ, Monum. Germ. hist., Script. t. Yl,
p. 400 (Pairotogiw, t. CLX).
Eas bonorum suorum per clientes tuos suslinuisse! CXXXVH.
conquesti sunt, benignitatem tuam logamus ut ju- Ad Slephanum Besuensem abbatem. — Besuensis
stitiam super eorumdem bonorum rapina periicias; , cmnobiipossessiones et jura confirmat.
qnarumprofecto rerum descriptionem nobis ofalatami (Annol105, Jan.l.)
per luum tifai archidiaconum destinamus. Porroi [MANSI,Concit. XX, 1055.]
diaconi duo Algisus ct Roberlus uxores hactenusi PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilei to
__5 PASCIIALIS II PAP/E 144
filio Stephano Besuensi abfaati, ejusque successori- A sicut hodie est, vobis in perpetuum saneimus. Pf-
bus regulariter proroovendis in pevpeluum. scariam quoque Fontis loco usque ad Pincianum in
Religiosis desideviis digntim esl facilem pvaebere jure ac possessione vestra sempev. servari libero
cousensum, ul fidelis devrilio eelerem sortiatur ef- quieteque sancimus.
fectum. Proinde nos religionis vcstraedesideria con- Praeterea qusecunque in prsesenliarum nuncideia
foventes, vestro Besuensi monaslerio in honore monasleriura possjdet, sive in futurum coucessione
bealovuin apostolorum Petri et Pauli aedificalo, eo- pontiiieum, liberalitale principum, vel oblatione fide-
rumdem aposloloruni ex aposlolicse sedis benigni- lium, jusle alque canoniee poterit adipisci, firma
lale munimen inijiendinius. Constiluenles, el prae- libi, tuisque successoribus, et illibata permaneant.
sentis decreli pagina saneienles, ut ecclesia de Decernimus evgo ut nulli omnino hominum liceat
Albiniaco, ct ecclesia Saucti Bcnigni, et capella idem coenobium temere perlurbare, aut c-jusposses-
Sanctae Marioe quse eastello "montis Salvionis sita siones auferre, vel afalatas vetineve, minuere, vel te,-
est, ad supvadictam Albiniaci ecclesiam pevtinens, roerariis vexationibus fatigare, sed omnia integva
ecclesia etiam Camlintcnsis, et ecclesia de Majas, consevventuv, eovum, pvo quovum sustentatione ct
cum appenditiis suis, capella de Fovenz veslro sem- gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis pvo-
"
per coenobio ita firme, ita lifaere quieteque perma- futura, salva Lingonensis episcopi canonica retinen-
ueanl, sicut a fratve noslro Rotberlo Lingonensi tia. Ut episcopo lamen, aut episcopi minislris, om-
episcopo, cum totitis Lingonensis clevi conniventia nino non liceat monasterium ipsum, aut ejus loca
tiadita sunt. gravare, nec ornamenta ecclesiae qualibet occasione
Idipsum eliam de du.bus pvaebendis statuimus, diripeve, nec exactiones aliquas, aut consueludines
quas bonoememorise Harduinus elHugo, Lingonen- quae fratrum quieti noceant, irrogare. Interdicimus
ses episcopi, fratribus in ecclesia Sancli Gengulfi etiam ne quis idem Besuense eoenobiura iii cellam
apud Lingonas Domino servientibus tradiderunl. redigere audeat, quandiu monastici ordinis obser-
Idipsum eliam staluirous super ecclesia de Sivojo vantia illic Domino pvaestante viguevit.
cum pertinentiis suis, super capella Sancli Mauricii Si quis sane in crasliiium archiepiscopus vel epi-
seu Sanct.i Dionysii, capella Sancti Valeriani, el ec- scopus, imperator vel rex, princeps aut dux, ccmes,
clesiae de Raiol, et parte quarta ecclesiae Sancti vicecomes, aut judex, vcl quseliiiet ecclesiaslica saj-
Martini de raonastevio, seu cseleris vefausquas bonae cularisve persona, hanc nostrse constifutioiiis pagi-
siemorise Hugo Bisontinus episcopus vestro mona- nam sciens, conlra eam venire tentaverit, secundo
.."".. contradiuit. Povvo ecclesia Sancti Remigii C Q lertiove commonila, si non satisfactione congrua
quse est in burgo Besuoe,el ecclesia de Belenavo cum emendavevil, potestatis honovisque sui dignitate ca-
ajipendiliis suis, ita in possessione vestra liberas, ita reat, reamque &adivino j'udkio existere de perpe-
ab omnibus consuetudinalibus iminunes semper ma- tvata iniquilate cognoscat, et.a sacratissimo corpore
neve censeiiius, sicut a bonaememoviseAJbericoquon- et sanguine Dei et Doniini Rederoptoris nostri Jesu
dam Lingonensi cpiscopo, seu successore ejus Rai- Christi aliena fiat, atque in extremo exarnine distr£
naido ejusderaecclesisevenerabili episcopo, libertate ctaeullioni sufajaceat.
ac immunitale donatse sunt. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit
Prseterea confirmamus vobis ecclesiam Salvatovis pax Domini nostri Jesu Chrisli, quatenus hic fru-
de Vetevibus Vineis, ecclesiam Sancti Martini de ctum faonse actionis pereipiant, et apud dislrictum
Luco, ecclesiam Sancti Lauventii de Beria, eccle- judice.mprseroia selernee pacis inveniant. Amen.
siam Sancti Benigni de Boensis villa, ecclesiam Scrijitum per manum Raynerii scriniarii et nolavii
Sa.nctiSequani, quse est parochialis, ecclesiam Sancti sacvi palatii.
Valerii de Talemaro, ecclesiam Sancti Leodegarii de Datum Laterani per manum Joannis S. R. E. dia-
Genziviaco, ecclesiain Sancti Martini Belmontis, ca- coni cardinalis, Kal. Januarii, indict. xin, Incarnat.
pellam quoque Sancti Marcellini, quam bonaememo- D Dominicae anuo 1105, pontificatus autem domni-
rioe Geilo Lingonensis episcopus ad luminaria alta- Paschalis II pa.paevi.
ris ecclesise vestrse contulisse dignoscitur, cuni Ego Paschalis episcopus catfaolicseecclesise sub-
faeati Prudentii niartyris sub eodem altari reliquias scripsi.
collocavit, cum appenditiis et mancipiis utriusque CXXXVIII
* Henricum
sexus, sicut ea supradictus episcopus Virdunensi regem de « Saxonia Romanm Eccle-
sice communi reconcilianda t hortaiur.
episcopo commulavit. Ecclesiam quoque Sancti.
Hippolyti de Pontiliaco cum appenditiis suis, eccle- (Yide EKKEHARDI Chronicon universale ad an.
1105 (Patrologim tom. CLIV).
siam de Casoro Sancti Symplioriani, ecclesiam
CXXXIX.
Sanclse Mariaede Fonvens, a Lamberto Lingonensi
Monasterii Casinensis possessiones el privilegia
episcopo datam cum pertinentiis suis. Ecclesiam
confirmat.
quoque Sancti Gengulfi superius iiominalam. Porro
(Anno 1105, Mart. 17.)
villam Besuaesanclorum apostolorum Petri et Pauli Bullarum, privileg. Rom. pnnt. ampl.
[Coco_UELrNES,
monasterio adjacentem, cum omnibus pertiueiitiis Coliect. Romae, 1759, fol. t. II, p. 120,]
suis, ab omitiam hominum vexationibus liberam, PA5CHALIS episcopus, servus servoruai Dei, re-
 145 EPISTOL/E ET PRIVILEGfA. 148
verentissimo et charissinio fratri ODERISIO, :- _/__
prsede- Valentini, ct S.incli Mavtini, Sancli Urbani, Sancli
cessoris nostri Urbani manifaus el in cardinalem n Angeli, Sancti Pauli, Sancti Felicis, Sancti Salvato-
sanctse RomanaeEcclesioesacerdotera, ei in abbatem ii ris, et Sancti Angcli in Yalle-Luce, Sancti Michaelis
Casinensis monasterii consecrato, ejusque succes-;-' in Oliveto, Sancli Nicolai in Pica, Saucli Angeli in
soribus regulariter substituendis in perpeluum. Cannutio, Sanclse Ma.riaein Yerule, Sancti Petri in
In raonastica legislaiione et Iatore S. Benedicto 0 Asclela, Sanctse Lucise el Sancti Petri in Curulis, et
constat Casinense coenobium universorum per oc- Sancti Sylveslri, el Sancti Marlini, et Sanctse Luciae
cidenlera moiiasteriorum caput a Dominoiiistilulum: in Arpino, SanctseMarisedeCastelloZujiponi, Sancti
qui nimirura locus sedis apostolicse filiorum in op- Benedicti in collc dc insula, SanctaeMariaein Banco,
povlunitatibus vefugium permansil etpermanct; et:t Sancli Nicolai in Turice, Sancti Germani in Sora,
nos evgo tam divinseconstilulioni quam et fralernts8 Sancti Benedkti in Paschesano, Sancli Pctri in Mo-
henignitatis dulcedini respondentes, lpcum ipsun. ett rino, Sancti Angeli in Pesco Canali, Sancli Patris in
universa ad eum pertiuentia, quieta seroper et afa i) formis, Sancti Angeli in Albe, Sancti Erasmi in Pom-
omniun) movtalium jugo lifaevapevmanere, ct sub) peano, Sanclse Marisein celiis.,,In Yenafro, Sancti.
solius sanctae Romanse Ecclesiaejure ac defcnsionej Benedicti, et Sancti Nazarii, et Sancli Martini in.
"'
perpetua haberi decevniraus, in quibus hsecpropriis5 ipsa Furca, et curlem Sancise Mariae in Sala, ct
nominifausadnolanda duximus. In jivimis monaste- Sancti Benedicti in Pizuli; ibidem Sancti Bencdicli,
riuin Domini Salvatoris positum ad pedem ipsius3 in Cesama, Sancti Bcnedicti in Svessa, et curtem
montis, atque moiiaslerium S. Dei geuilricis vir-- quse dicitur Lauriana, Sancti Benedicti in Theano,'
ginis Marise,. quod vocalur Plumbarola; itemque3 Sanclae Marisein Calvo, Sancti Nazarii in Anglena,.
monasterium SvMaiis3in Cingla; cellam sancti Be- Sancti Adjutoris et Sancti Benedicti in Alifas, Sancti
nedicti in Capua cum cellis et pevlinentiis suis, S. Domini in Telesia, Sancli Martini in Ulturno. ln,
Sophiae in Benevento, S. Marise in Canneto juxtai Amalphi Sanclse Crucis et Sancli Nicolai, Sanetoe
fluvium Trivium, S. Benedkti et ,S. Lauventii ini Crucis in Isernia, Sancti Marciin Carpinone, Sancli
Salerno, S. Mariae in Tvemiti cum ipsis insulis, S. Valentini in Ferentino, Sancti Angeli in Algido,
Libevatoris in Marchiacum omnibus suispertinentiis, , Sancti Marci in Cecano, Saiictoc Agathoe in Tuscu-
S. Benedicti inMarsi, S. Mariae in Luco, et S. €o- lano, et SancloeHierusalem et Sancti Benedicii iu
smali in civitclla, S. Angeli iri Barregio lcum onmi- Albano; in Roma, monasterium Sancti Sefaastiani,
bus pertinentiis suis, S. MariseAncillavum Dei in1 quod dicitur Pallaria; in Lucca, cellam Sancti Geor -
civitate Cosentia, S. Marioe in Banse, et Joannisi n( gii, Sancti Salvatovis iu civitella: in ducatu Spolc^
puellarum in Capua, S. Angeli ad forniam, S. Aga- tino, Sanelse Mavioein Calena, Sancti Benedicli in
tlisein Aversa: item S. Rufi, et S. Benedicti Pizuli; Tvani, Sancti Bencdicti in Bari, Sancli Petri iinjie-
in Capua, S. Petri de Laco, S. Pelvi de Avellaria, S, rialis in Tarento; inCalabria, cellam Sanctoe Ana-
Erasini ef S. Benedicti etS. Scholasticse in Cajeta, stasiae, Sancli Nicolai in Salectano, Sanclse Mariae
S. Magni in Fundi, S. Stephani et S. Benedicti in in Tropea, Sancta. Euphemise in Mavchia : item ci-
Terracina, S. Petri in Foresta, S. Pauli ibidem, S. vitatem, quaedicitur Sancti Germani, positara ad
MariseinPonteCovho,S. Dionysii adPonlem, S. Ana- pedem ipsius moiilis,et castellum Sancti Pctvi, quod
stasiae et S. Benedicti in Beuevento ad portam Ru- ab.auliquis dictum est castvum Casini, caslelluni
fini, S. Benedicti in Pantano, S. Angeli et Sancti Sancli Angeli, Piniatarium, Plunibariola, -Pcsde-
Nicandri in Troja, SanctaeCseciliaeinNeapoli, Sancti nionte, Junctura, Sancli Ambvosii, Sancti Apolli-
Eustasii de Pantesia, Sancti Benedicti in Larino, ct navis, Sancti Geovgii, vallcm Fvigidam, Sancti An-
Sancli Benedicti in Pectinari, Sanctae Mariae ad ca- dreae, vautia moiiaslica, vautvam comitalem,, Sancti
salemplamini, Sanclse Tiinitatis in Tevmule, Sancti Stephani Tevami, Tvacte, Movtula, cum ipsa curtc,
Focatis in Lesina cum foce et piscaria, Sancti Be- quae dicitur Casaforlini, Sancti. Salvatovis, qui vo-
nedicti in Asculo, Sancti Eustasii in Petra afaun- D calur Cocuruzo, Tuvrem ad mavcjuxtafluvium Ga-
danti; itera Sancli Eustasii Vipera, S. Marise in villianuin, Sancti Petvi in Colia, Sancti Victoris,
Barventano, Sanctse Scholastkae in Pinne, Sancii Torraclo, Cervaria, Sancii Ilcliae, Yalle rotunda,
Salvatoris iii Tave, Sancti Nicolai juxta fluvium Sarra-Ceiiesca,CastellurnPoi!tisCovvi, quod noslris
Tvuslino. In Abrutio, Sancti Benedicti in Trunlo, tempovibus acquisitum est. InMavchia Teatina ca-
Sancti Benedicti in fiuvio Tisino, Sanctl Apollina- stclluni, quoddicitur Lasliiiiaiium, MontemAlbevki,
ris in Firmo, qui dicitur Ajilanus, Sancte Mariaein Mucelam, Sancti Quivici cum povto Frisa, Sanctss
Avbascla, Sancti Mavlini in Sabine, Sancti Augeli Justse; in comilatu Asculano, castelluni, quod dici-
in Mavaiio,et Sancti Septem-Fvatr-um,ei SanctiLau- lur Octavus, et posl monteni Cimianum , et Trivil-
rentii, et Sancti Beiiedkti in Ripa Uvsa. In coini- lanum etCavinum. In principatu Castellum, quod
taluAquense, cellamSanctiGvegovii,et Sancti Mau- diciturRipa Ursa, Montembellura, Pctramfracidam,
ritii, et Saiicti Pauli, Sancti Constaiitii, Sancti Chvi- In Comiiio castellum, quod vocatur Vicalkura. In
stophori, et Sancti Nicolai, ct SanctaeMavisein Al- Marsi tervitovio Cavseolano castellum, quod dici-
haneta, et Sancti Nicolai in Ciconia, Sancli Beue- tur Auricula, Piretum,Rocca, qUsedicilur in Cama-
dicti in Clia, Sancti Nazarii in-Comino, ct Sancti rata, et Fossaseca. In Calabria Celvavium; in Apial-
}ll PASCHALIS II PAPJE 148
phi Fundicum: in terrilorio Trojano Caslellione de A A foite Romaiio ponliiici in abfaatem promovere p!a
Baroncello : in lerritorio Capuano Gualdum de Li- cuerit, omnino tamen tanquam vestrse congregar
bnria, curtem Sancti Felicis de Miniano, cum eccle- lioni, hionachum sufavestra decernimus dispositione
sia Sancli Hippolyti.Praelerea, per prsesenlis privilegii pevsistere. Obeunle aulem te, nunc ejus loci afabate,
paginam apostolica auctoritate staluiinus, ut quse- vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi quali-
cunque in prsesenti vcstrum ccenobium jusle possi- bel sufareptionis astutia seu violenlia praeponatur,
dat, sivein futurum, concessione pomificuro, lifae- nisi quem fratres communi consensu, seu fvatrum
ralitalepfincipuiii, vel oblatione fidelium jusle atque pars consilii sanioris, secundum Dei limorem, et
canonicepoleril adipisci, firma tifai, tuisque succes- Sancti Bcnedicti Regulam elegerint. Ad hsec lam
soribus, et illibala perinaneanl. Decernimus ergo praesentium quam futurorum avaritiae ac nequilise
ut nulli omnino hominura liceat idem ccenpfaium obviantes, omnes omnino seditiones, quas laevasdi-'
perturfaare, aulejus possessiones auferre, vel abla- cunt, seu direptiones in cujuscunque abbatismorle,
las reliueve, vel iniusle datas suis usibus vindi- aul eleclione, fieri, auctoritate apostolica interdici-
care, minuere, vel temerariis vexatiouibus fatigare: mus. Si quis sane in crastinum archiepiscopus au.t
sed omnia inlegra eonservenlur eorum pro quorum episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux,
suslentalione et gufaeviiatione concessa sunt, usifaus B comes, vicecomes, judex, aut ecclesiastica quoelibet
omnimodis profutura. Porro de monasterio Sanctae sseculansve persona hanc noslrae constilutionis pa-
Sojihisc, inlra Benevenluin sito, sive de monastcrio ginam sciens, conlra eani lemere venive tentavevit,
Bandusino, luillum loco vcstro pvsejudicium evenirc sccundo tevtiove commonita, si non satisfactione
voluinus pro privilegiis, quae nos, munimentoruni congrua emendaverit, potestalis honorisque sui di-
veslrorum ignari, cisdcm liionasleriis contulissc gnilale careat, reamque se divino judicio cxistere de
cogiioscinius; scd pvaedecessovumuoslrorum muni- perpetrata iniquitate cognoscat, atque a sacratis-
ininc Cassinensi cccnobio collata, proprium robur simo corpore ac sanguine Dei et Redeniptoris noslri
obliiicant. Eovunidciii ct nos vestigiis insislenles Jesu Chrisli aliena fiat, atque in extremo examine
Cassinensc coenobium coelevispev occidcntem coeno- dislriclsc ultioni sufajaceat. Cunelis autem eidera loco
faiis pvaefercnduin asserimus, el tain tc quani suc- justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi,
cessores.luos in omiii conventu episeoporuni seu quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant,
principum siipcriorcs omnibus abbalibus coiisidere, el apud districtum judicem prsemia aeternaepacis iu-
atquc in judiciis pviorem coeleris sui ordinis yivis veniant. Amen.
seiitentiam pvofcrre sancimus. Usum quoquc com- r„ Scriptum per manum Raynerii scriniarii regiona-
pagcruni, ac cliirolegoc,dalmalkae, ac niilroe, proe- rli, ct nolarii sacri palatii.
lcr- cardinalatus jus, quo in sede aposloliea fungeris, Ego Pasclialis catfaolicaeEcclesise episcopus.
tam libi quam successoribus tuis in praecipuis feslis Datum Laterani per manum Joannis sanctae Ro-
habcndum concedimus. Sane tam in ipso venerafaili H-anoeEcclesiae diaconi cardinalis, indictione xm,
menaslerip, quam ct in cellis ejus, cujuslifael Ec- xvi Kal. Apvilis, annoDominicaelncarnalionis 1105,
clesise episcojHim vel sacerdotem praeter Romanum ponlificatus aulem domni Paschalis secundo sexlo.
ponlilicem dilioiiemquamlibelaul cxconimunicandi, CXL.
aut iiilerdicendi, aul ad synodum provocandi pvoe- * Jlfonasterii S. Petri Cceli Aurei Papiensh privilegia
sumerc prohibemus; ila ut nisi ab abbale vcl priore confirmat.
loci fueril invilalus, ncc missaruiu solcmnia inibi (Anno 1105, Mart. 18.)
audcal celebfare; licealque ipsius monasterii et [PEKNOTI, Hist. tripart. ord. cleric. canonic, p. 202,
teste ROBOLINI, Nolizie, III, 227.]
Cellarumejus fratvibus clericos cujuscuiique ovdinis,
CXLI.
de quocunque episcopatu ad convcvsioiicra venienles,
Monasterii S. Benedicii Padilironensh possessionei
absque episcopovum conlvadiclione suscipeve; liceat el privilegia confirmal, imposito monachis duarum
absque cujuslibet sseculavis vel ecclesiasticse pole- L D auri unciarum tribulo annuo.
stalis inhibilioiie subjcclos monasteviis suis lani (Anno 1105, Marl. 20.)
nionachos quara sancliinonialcs feminas judicave: [COCOUELINES, Bullar. etc. ampl. Cotlecl. II. 128. ]
liceat eliain fralvibus per cellas in civitalibus consti- PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, di-
lutas ad divina officia celebranda, quandocunque leclo in Christo filio ALBERICO afafaativenerafailis
voluerint, signa pulsare; clirisma, oleum sanclum, monasterii Sancli Benedicti super Padum et ejus-
consecralioiies altarium sive basilicarum, a quo- dem successoribus regulariter substiluendis in per-
cunque voluevitis, Catfaolico accipiatis episcopo: ;
petuum.
vevo per clericos vestros in oppidis ve- Justis volis assensum prsebere justisque petitio-
' baptismum
slris seu villis agalis: redilum, qui ab officialibus nibusauresaccommodarenosconvenit,qui, licetin-
noslris apud Ostiam vel Portum de navibus exigi digni, justitise custodes, atque prsecones in Ecclc-
Bolet, navi veslrse, si qua eo venerit, relaxamus. Ad sia apostolorum principum Petri et Pauli in specula,
perpetuum etiam hospitium tibi luisque successori- Deo disponente, conspicimuv. Eapropter, fili eha-
bus Palladii cellam concedimus, ut de vestra illic rissime Alberice, tuis petitionibus annuenles, cceno-
«ong.egatioiie quem volucrilis ordinelis; queni si faium vcstrum in aposlolicoe sedis defensionera eX-
 149 EPlSTOLyE ET PRIYILEGIA. 150-
cipimus, sicut a prsedecessore noslro sanclse me-AA Sancti Bartholonisei juxta civitalem Lucensem. Il_eq
moriae Urbano H susceplum est. Illud itaque jlibi et csetevaloca vel pvaedia,quse veslvo ccenofaiojam
tuisque successoribus regulariter subslituendis au- donata sunt, vel in futuvum Deo miserante juste ac
cloritate apostolica confirmamus, omnia nunc ad rationabiliter donarico!itigcrit,firmavobis veslrisque
ipsam perlinentia, medielatem scilicet insulae, quae successoribus, ct illibata permaneant. Ad hsecad-
dicitur S, Benedicti super Padum cum oranibus jkimus ut in omnibus pviovatibus et eellis, quoe
decimis ejusdem, insulis et silvis ac piscalionibus vestvo nunc reginiini subjecta sunt, iuillus unquam,
suis : ecclesiam Sancli Blasii cum tota insula, quoe futuvis leraporibus afabalem ordinare praesumat.
dicitur Guigo, et silva, et adjacentibus paludibus Omnes auicm ccclesios, seu capellse, vel coemeleria,
castrum quod voealurCastellus cum villa ct ecclesia quse in vestra potcstale sufasistunt, lifaeva sint, et
S. Bartholomsei,cumdecimis omnibus, el reliquis ad oninis cxaclionis immunia. Nec cellavum vestrarura
ipsum perlinenlibus; villamquaevocalurCapud-vici, ubi libel positarum fratrcs iiilerdictione, vel excom-
villam Sabianam cum ecclesia Sancti Andrcoccura municatione parochisc diviiiovura officiorum suspen-
decimis etpertinentiis suis, ecclesian) Sancti Ycnerii sioncm paliantur : sed tam monachi ipsi quam fa-
de Marcencto cummcdielateejusdem castvi, casole muli corum, ct qui se monasticae professioni devo-
bavbalum cum baplismali ecclesia Sancti Michaelis, veruiil, clausis ccclcsjaruiii januis, non admissis
cuni ripatieo de (vansitu navium,;etlerra adipsam vi- diceccsanis, divinoe scvvitulis officia celebvent, et
pam pertinente: capellam inLabiola, capellam Sancti sepulturoe debita pcragant. Coiieedimus eliam vobis,
Joannis in Burfaatio ctini peviinentiis suis : capel- laicos, scu clcricos sseculares ad conversionem per
lam Sancli MalthaeihiNucelulo cumipsa villa, capel- loca veslra suscipere, ct dominicatorum vcstrorum
lam Sancti Valenlini dc Mavcngo curo. suis pevli- dccimas oblincre. Si quid prselerea Mathildis vene-
vientiis. In episcopatu Brixiensi ecclesiam Sancli rafailis coniitissa de ipsis refaus, quas per bealum
Jusli intra castrum medulae, extra ccclesiain San- Pelrum possidet, vestro monaslerio dederil, salva
cti Yiti cum lerris ad casdem ccllas pertiiientihus. ilomanoe Ecclesise proprielale, concedimus. Missas,
In episcopatu Ferrariensi ecclesiani Sancti Benc- sanc in vestro ccenobio publicas per episcopum fieri
dicli cum pertinentiis suis apud oppidum Fkarolum. onini modo prohibcmus, ne in servprum Dei reces-
In cjiiscopatu Bolonicnsi ecclcsiam Sanctoe Mavite sibus popularibus occasio prsebealu.r ulla conventk
;n loco, qui dicitur- Lanifaviaiiuni, cuin ccclcsia faus. Ofacuntc te, nunc cjus loci afabate, abbas a fra-
Sancli Joannis,. qui dicitur Dalmanzaticuni. In epi- Ivibus cura consciisu el auctoritate Ciuniacensis
scopatu Parmense ecclesiam Sancli Lconardi prope c^ afabalis regulariter eligattfrT Electus ab episcopo
ciyitatem sitam, item ecclcsiani Sancli Michaclis Maiituano, si caiioniciis calholic'us fuerit, sine one-
iufra eamdera civilatem; itcm ecclcsiain Sancti Mi- ris exactione, muncris, aut servitii, aut usurpa-
ehaelis, in Ioco qui dicitur Teliore, capeilam Sancli tione conditionis, bcnedicatur; sive alias Romanum
Micliaeiisde Colmiione; in episcopatu Melainoccnsi praesulem exspcctel, coiisecrandus. Clerkos mona-
.iioiiasterium Sancli Cypviani. ln episcopatu Tar- sterii sinc iirofessionis vcl conditionis exaclione
visiano ecclesiam SanctaeHelcnsc in loco qui dici- cujuslibct sponte ct libenfer, ab abbale invitatus,.
tur Tassavia, Mantuae Iiospilaleni doniiim novitcr ordinet. Oratoria afaeis in locis construcla, ufai
a comilissa Mathilda coiistvuclara, el vobis comniis- cvidens necessitas poposcerit, gvalis consecret.
•,am, cum capella et omnihus suis perlincntibus. Chrisma, olcum sanctum monasterio vel ejus ec-
Itein in faurgo Ssncti Benedicli faaplismalein eccle- elesiis baptismalifaus sponte indulgeal. Abbatem vel
siam Sancli Floriani, item ecclcsiam Sancti Siri in iiionachos exconiraunicare, ipsis vel ipso ccenobio
insula Sancti Benedicti sitam : item faaplismalem interdictionis senlenliani absque nostra vel succes-
ecclesiam Sancti Marci in loco qui dicilur Villula, sorum nostrorum licentia non praesumal inferre. Si
cuni .decimis et lervis sibi perlinenlifaus : itcm in aulem canonicus ct catholicus non fuerit, vel si
burgo Sancti Benedicti apud Gonzagam, cum ca- D) ullra aliquod illicitum pro his usuvpare voluevit, li-
pella SanctaeMariaainlra castrum cum terris ct dc- ceal abbali, quem voluevit catholicum adire anti-
cimis ejusdem villoe, quas usquc hodie idem mo- stitem, et qusccunque necessilas expelit, ab ipso,
nasterium possidere Videlur, salvo jure obedicnlia- recipere. Quod si cognita hujus nostri privilegii pa-
que Regiensis cpiscopi; capeilam Sancti Sixti in gina, vel Mantuanus episcopus, vel cseteri in qup-
loco, qui dicitur Lcclum Paludanum : in castro runi dioeccsibus vestrse sunt facullalcs, temerario
Ariano ecclesiam Sancti Prosperi : item liaplisma- ausu perturbavc vos, et rcs cceiiobii dimjnuere, vel
lem ecclesiam Ssicti Vjtalis cuni medielate dcci- suis usibus dcinceps usurpave pvsesumpserint, om-
mafum, et aliarum rerum sibi perlinenlium; item ncm se, quam haclcnus habuerunt amissuros nove-
ecclesiam Sancti Domini, ecclesiam Sancti Pro- rintpoteslalem. Yos autera,fratres, divinis sollicitius
speri, et ecclesiam Sancli Gregorii. ln episcopalu inslave sevviliis, ct vegularem districtius discipli-
Lucensi monasterium Sancli Martini in collc cum liam ofaservarc curate. Ad judicium, autem hujus
duabus ecelesiis sifai perlinentibus, vidclicet Sanclse pevceplsea sede apostolica libertatis duas auvi un-
Marisein loco, qui dicitur Turrilum; et Sancti Sal- cias annualim Lalevanensi palatio pevsolvetis. Hoc
valoris juxta castrum vivenarium ; itcm eeclesiam igitur nostrae privilcgium sanetionis, si quis iji
 151 PASCHALIS II PAP/E 152
crastinum archiepiscopus aut episcopus, rex, prin- A J tatur, prohibemus. In quibus si qua forte praecepta
caps, dux, marchio, prsefectus aut judex, comes, contra sacros canones elicita inveniri cpntigerit, no-
vicecomes, vel persona quaelibet magna vel parva, stris canonicis non prsejudicent institutis. Clerkos,
scienter infringere aul temerare prsesumpserit, et sanclimoniales, viduas urbis vestrse, sine vestra con-
monaslerium illud grarare aut perturbare temere scientise nemo prsesumat in judicium trafaere, aut
conatus fuerit, secundo tertiove comroonila, si non vim eorum rebus inferre : nec ccemeleriofum, quae
satisfactione congrua eniendaverit, a Christi et Ec- intra vel extra civitatem sunt, curam vofais, aut po-
clesia. corpore auetovilate poleslatis apostolicse se- lestatem subtrahere quselibet persona' prsesumat:
gregelur. Conservantibus aulem pax a Deo et mise- nec ullus uiiquam cujuscunque dignitatis aut po-
ricordia jivaesentibus ac fuluris saeculis conservetur. tenlise homo, quasi sub obtentu hospitalitalis, in
Aroen. tuo venerabili episcopio, aut domibus sacerdotum
Scriptum per iiianum Raynerii scriniarii regiona- tuorum, et omnium clericovum, sinetua tuorumque
rii, et noiarii sacvi palalii. successorum voluntate habitare prsesurnat : nec in
Ego Pascfaalis calholica. Ecclesise episcopus SS. rebus ffiobilibus aut immofailifaus,sive personis cu-
Ego Joannes Tusculanensis episcopus SS. juscunque conditionis, ad vestram Ecclesiam perti-
Joannes IB nenlibus, invasionem aut violentiam vobis invilis
' cardinalis presfayler de litulo S. Euse-
biiSS. fieri sine legali ralione. permittimus. Decernimus
Richavdus Albanensis episcopus SS. ergo ut nulli omnino hominum lkea"t eamdem ec-
Risus presbytev cardinalis lituli S. Damasii SS. clesiain lemere perturbare, aut ejus possessiones
" Datum Lalerani
per niaiium Joannis sanctse Ro- auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel temerariis
manoeEeclesiae diaconi cardinalis ac faibliolhecarii, vexalionibus fatigare. Sed omnino integra conser-
xiu Kalend. Apvilis, indiclione xm, Incarnationis ventur eorum, pro quorum sustentatione et guber-
Dominicse anno 1105, pohlificatus autem domini natione concessa sunt, usibus omnimodis profulura.
Paschalis secundi Dajiaevi. Si qua sane ecclesiastka ssecularisve persona, etc,
CXLII. ut in epistoth prwcedentibus.
Ad Guidonem Papiensem cphcopum. — Privilegia, Scriptum per manum Joannis seriniarii regionarii
possessiones el jura Papiensis episcopatus con- et nolavii sacri palatii.
firmat. Ego Paschalis, catholicse Ecclesise episcopus sub-
(Anno 1105, Mart. 22.) scripsi.
[MANSI,Concil. XX, 1049.] _ Datum Laterani per manura Joannis sanctse Ro-
PASCIIALIS episcopus, servus servovum Dei, vene- C" raaiioe Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothecarii,
rabili GiiiDoNiPaj)iensium episcopo, ejusque suc- undecimo Kalendas Aprilis, indict. xin, anno Domi-
cessoribus iri perpetuum. nicse Incarnationis 1105, pontiiicalus aulem domni
Sicut injusla poscentibus nullus est tribueiidus Paschalis II papse vi.
cffectus, sic legitima desideianliura non est diffe- CXLHI.
renda pelilio. Tuis igitur, frater in Christo charis-
Ad Martinum Camaldulensem. — Monaste-
sime, precibus annuentes, omnem veslrae Ecdesiae priorem
nostrorum riasubjecla eremo Camaldulensi in prolectionem
dignitatempev pvaedecessorum privilegia, suscipit. - .
vel authentica scripla concessam, nos quoque prae-
sentis privilegii auclovitato firmaraus. Siquidem (Aimoll05, Mart. 25.)
fralernitaiem tuam intcr missarum solemnia pallio rMiTTAREi.Li,Annal. Camaidul.,t. III, append.,
decoraviiiius; et tam tibi quam successoribus luis p. 191.]
concedimus in processione Palmavum, et ferioe se- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
cundse post Pascha, equum album' equitare udone in Christo filio MARTIKO venerahilis eremi Camaldu-
coopertum, crucem inter ambulandum prseferre. *,, lensis priovi, ejusque successoribus regulaviter pro-
Monasterio S. Donati, aTicinensiquondam episcopo moveridis in perpetuum.
in Seovilla fundatum, monasterium Sanctae Mariae Ad hoc nos dispbnenle Dominoin aposlolicae se-
in Cairate, licet extra vestram dioecesim sita vi- dis servitium promotos agnoscimus, ut ejus filiis
deantur, sicut haclenus habita sunl, cum omnibus auxilium imploranlibus efficaciter subvenire, et ei
ad ipsa jwrlinentifaus, in vestra semper dilione ac' obedientes tueri ac protegere, prout Dominus dede-
dispositione habeantur. Caeterum eliam monaste- rit, debeamus. Uiide pportet nos yenerabilibus lo-
riorum quse infra veslrse dioecesisfines sunt, cano- cis manum proteclionis extendere, ,et sevvovum Dei
nica dispositio, et abbatum qui in eis sunt, vel afa- quieti altentius providere. Tuis igitur, filiin Clirir
faatissarum discussio, electio et consecralio, "veslro sto venerabilis Martine, et fratrum tuorum precibus
semper arfailrio conserventur, salvo in omnibus se- annuentes, vos et locum vestrum pvsesentis decreti
dis apostolkse privilegio : quos profecto vel quorum auctoritate munimus, et tibi tuisque successoribus
presfayteros ad vestrum expediat venire concilium. regulariter promevendis concedimus et confirma-
Sane monasteriis, aut capellis aliquibus, prseter mus evemum ipsam, quae dicitur Campus-amabilis,
matricem ecclesiam, baptismum generalem fieri pe- cui)) universis cellulis sibi adjacentibus. Qusecunquo
 153 EPISTOLJ. £T PRIVILEGIA. 154
etiam loco vestro legUimis fidelium donationibus A \ actionis percipiant; et apud dislrictum judicem propr
obtata sunt, per hiijus vobis privilegii paginam con- mia aelernoevitae pacis inveniant. Amen
tirmahius. In quibus hsec propriis visa sunt nomini- Scriptum per nianum Raynerii seriniarii regiona-
bris exprimenda : Monaslerium Sancti Donati, quod rii et nolarii sacri palatii.
dicitur Fons-bonus cum hospitio et curlibus suis, Ego Pascfaalis catholicse Ecclesise episcopus S'S.
videlicet curte de Monte, de P.artina, de Soci, de Datum Laterani x Kai. Aprilis per manum Equitii
Condoleve , de Arcena,-de Ormena, dePuniina, de agentis vicem cancellarii, iudictione xm, Incainat.
Fogiano, de Campi, monasterium Sanclae Marise si- Dominicseanno 1105, pontilicatus autem domiiiPa-
tum Popiene cuni ecclesiis et refaus sibi pertinenti- schalis II papse vi.
faiis. Ecclesia Sancti Salvatoris sita Florenliae cum CXLIV.
suis pertinentiis. S. Petri apud Arretinum cuni suis Ad Ansehriutn Canluariensem
arcliiepiscopum. —
perlinentiis; Saiicli Peiri apud Fonlianum cum ec-^ Excommunicatos esse in Laierqnensi concitio in-
clesiis et pei tinentiis siiis, Monasterium Sancti Fri- veslilurarum itiAnglia faulores;
giarii aprid Pisas eum ecclesiis: et perlinentiis suis. (Annoll05,Mart. 26. )
Sancti Petri de Puteolis cum ecclesiis et pertinentiis [MANSI,Concil., XX, 1062. ]
siris. Monasterium Sancti Petri silum Luci cum B " PASCIIALIS episcopus, servus sefvprum Dei, vene-!
castellis et ecclesiis et pertinentiis suis. Ecclesiani rafaili fratri Carituariensi archiepiscojib ANSELJIO,
Sancli Saviriisitani', Chio cuffi pertinentiis suis. saiutem et apostolicaih benedictiOrieni,
Moiiasterium Sancti Bartliolomsei in Anglario cum De illala lifai injiiria membra Ecclesioe rion
moriasleiiis et ecclesiis, castellis, curtifaus et perti- modicum patiunlur : quia, sicut dicit Appstolus, si
nentiis suis ex inlegro, sicui Bevnardi filii Sidoniae. coinpalitur[cOT.si quidpalitur]unumtrieriibruiii, com-
Ecclesia Sancti Petri de Ereino, quae est Faioli cum patiunlur el cmtera membrci( I Cor. xii, 26 ). Licet-
peitlneritiis suis, Sancti Quivici de Fogianp curr eriim cprporali separemur jiraisenfia, unuh) taraeii
pertirientiis suis. Sancti Georgii sita Murrocuni iii capite siiniiis. Tuas nainque irijurias ac repiilsas;
pertiheritiis suis. Prselerea qusecunque hbdie juste aeque ac nostras pOrtahius. Illurl cliani rios vehe-
pbssidetis, sive in futurum coucessione pontificum, meniei affligit, qubd tua religio iegho sufalala est
liberalitate priiicipum, vei oblalione fideliiim juste Anglicb. Quse eiiini suht sine pasiofe oves, liipus
atque canbnke poteritis adipisci, firma vobis vestris-- rapit et dispergit. Idcirco de tua ad eos reyer-
qiie siiCcessofibus et illibala permaneant. Deeerni- sione modis qiiibus possumus lafaoramus. Unde
mus ergo ut riulli omnino hoininiihi liceat idem Q „ in cphcilio nuper habitp ex coinmuni fratruni ef
ccenobium temere jierturbare, aut ejus possessiones coepiseopOrura seriieiitia deliberalum est, et re-
auferre, vCl afalaias retinere, minuere, vel temera- gisj corisiliarios qui ad 'irivesliturs. flagiiiuhi iiluhf
riis"vexalionilius faligare,sed omnia integra conser- impellurit, et eos qui ab eo investiti stint, ali
ventur eorum pro quorum sustentationeet guberna- ecclesiselimiriibus repellendos : qiiia de libera co-
tiorie coricessa sunt, lisifaus omnimodis profutufa. riaritui facere aiicillani. Quarii niriiirum, senten-
Ciirisnia, oleum sarictum, confirmationes, alla- tiara nos saricti Spiritus jiidicio: in cbriiiierii' de
rium sive faasilicarurii consecrationes, brdiuationes' Mellento et ejus complices promulgavinlus, ct
monaclioruiiij qui ad sacros fuerint ordines promb- 'eairidem ipsam, in eos, qui surit investili aiege,'
vendi, ab episcopo in cujus dicecesi estis,- accipie- 'ej'usdem sancti Spiiitus'judicio confifnianius. Re-
tls, siquidem gratiam atque communionem aposto- • gis vero seiiteiitia ea ex Causadilata est, qulai
ticse sedis liafauerit, et si ea graiis ac sine pfavitate suos i ad nos nuntios in praeteritsepaschae leropo-
'fe debuit destinare.
voluerit exliifaere. Alioquin licCat vobis catholkum
quetii riialiieritis adire ahtistitem, et afaeo eonseeia- DataeLatefani vn Kalen. Ap.ilis.
tibnumsacrameritasuseipere, qui apostolicse sedis CXLV.
fultus auctOritale quaepostulaslis indulgeat. Ad haec D
Roberlo, cotriiti'de Metteiilo, iram Dei ininatur si
adjicimus ut nulli episcoporum facultas sit vos aut pergat Anglorum regi pcrsuddere ut « iri causa
vestree corigregatibnis fratres absque canoriico jiidi- invesliturarum Romarim Ecclesim repugnet. t
cio excommunicatidni subjkere. Si quae sane eccle- (Anno 1105.)
siastka ssecularisve persona faanc nostroe-constitu- [Opp. Anseltrii Canluar., Epist. lib. iv, ep. 62.—
tionis paginam sciens coritra eam temere venife ten- Cf. ejusderii Epist. 1. iv, 75.]
tavefif, securido teftioVe coirinioiiita, si rion satisfa- PASCHALIS episcopus, servusservoruffi Dei,dilecto
ctidne congrua emendaverit, potestatis horiorisque ]filio, RORERTO corhiti de Mellerito, saluterii' et apo-
sui dignitafe careat, rearhque se divino judicio exi- < stolicarii faenedictionem.
Stere de perjietrata iriiquitate cognoscat, et a sacra- Nostein familiaritatem ascivimus et in Dei febus
tissimp corpore et sanguine Dei et Domini Redem- et i faeati Petfi servitio sbciuniliabefe cfedinius: Id
ptoris noslri Jesu Christi aliena fiat, atque in extre- jijisum jani riofaissecundis litteris prbhiisisti. Gaele
mo exairiine distvictse ulliohi subjaceat. Cunclis irum: de te lorige aiaer feferunt qui riovefuriti Aiun*-
aulem eidem loco jusla servantifaus sit pax DOriiini enim c quod pene solus aut prae caeteris solus, Anglo
noslri JcsuChristi, quatenus et hic fructum fabiioe rum i regem in causa investiturarum Romarite Ec-
155 PASCHALIS II PAP/E 156
clesiae repugnare persuadeas. Quod si verum est, A mefilo ex ejusdem sedis liiieralitate a praedecessori-
gravamur maxime super te, cui aelas ipsa conver- bus nostris pallii decore mo?'uitinsigniri. Quaenirai-
sionem ad Deum suggerif. Sicut ergo obcdienli tibi rum causa sollicitudinem nostram propensius im-
peccatorum veniam el D.omini graliam obtulimus, pellit, ecclesiam ipsam familiarius confovere, et
tta rion ofatcmperanti el lantse ncquilioe consentienii coricessam sibi dignilatem, ralam stabileriique ser- .
iram Domini comminainur. Nos quoque ipsos non vare. Tibi igitur, reverende frater' Ponti episcope,
diutius id passuros denuntiaraus, quin flagitium tuisque successoribus decreti praesenlis pagina con-
hoc in te potissimum ukiscatuv. firmamus, quidquid parochialium speciali j'ure ad
CXLYI. Aniciensem cognosciturecclesiam pevlineremansuro,
Gerarclum arcliiepiscopum Eboracensem reprehendil morito in perpeluuro decreto sancimus, ut tam tu.
cjtiod neque Anselmum « adjuvare juraveril neaue quam tui deinceps successores nulli prseter Roma-
iniquiiali regiw obviaveril. »
num, inetropolitano subjecti sint, et omnes qui tibi
(Aroio 1105.) in eadem sede successuri sunt per manum Romani
I.
[Opp. A»se/)ni,Epist. iv, episl 58.]
PASCHALIS servus servorum GERAR- ponlificis, tanquam speciales Romanse sedis suffrar
episcopus, Dei,
DOEboracensi ejiiscopo. - ganei consecventur. Pallium vero fvateruilali tuse,.
__]
Sedis aposlolicsehenignitas delinquentes iilios no- pleniludinem urbis, pontiiicalis oflicii, apostolica,
intra ecclesiam tan-
vit diutius loie.rare, ul eorum excessus debita pos- sedis lifaeralitate et concessum
ne-
sint correptione curari. Hoc de te Romana jani du- tum ad missarum solemnia subscriplis diebus,
in sancti Slephaai,
duan fecil Ecclesia, sed tuos adhuc excessus corri- veris induendura, NalaliDomini,
DOniini,Resurreclionis,
gere coniempsisii. Ipse etiam nosli quia ea spe tuae Epiplianisehipopaiilo,Coeii8e
Ascensionis , Pentecostes , trihus solemiiitalibus
promotioni coiidcscendimus, ut ad resecanda regni sanctae Mavioe, nalali beali Joannis, feslivitatc.
Anglorum contagia fralri nostro Anselmo. Cantua- Petri et Pauli, cominemoratioiie om-
liensi archiepiscopo adjutor et cooperator adesses. apostolorum
nium sanctorum, eteorum martyrum vel confessoruni
Noslrse vero mansueludinis oblitus, nec eumdem
in Aniciensi ecclesia requiescunt, in consecra-
fratrem adjuvarejurasti, nec pro oilicii tui debilo, qui
lionibus ecclesiarum , presbyterorum et diacono-
iniquitati regiae obviasti, imo favorem diceris adlii- aiiniversarise consecrationis tuse die, cujus
faere. Nos taiuen adhuc le sedis apostolicse niansue- rum,et
nimirum pallii volumus te per omnia genium vindi-
tudine sustinemus, eo nirairum tenore ut excessus
care, hujus siquidem indumenti honor, humilitas
tuos eorrigas, vitam emendes prseterilam, et nobis
p atque justitia est: tota ergo menle fraternitas ve -
skut dignuiu est salisfacias. Noveris autera regis C
stra se exhibere feslinet, in prosperis humilem etin
consiliarios, comitem vide.licel de et
Mellenlo, eos adversis, siquando eveniunt, cumjustitia erectam,
quiad investituree fiagilium regem iinpellunl, in con- amicara bonis, perversis contrariam, nullius uiir
cilio quod praeterita Quadragesima celebravimus,
faciem pro veritate loquentem jifemens ; mi-
sancti Spirilus judicio ab ecclesiarum liminifaus quam
sericordise operibus juxta virtutem substantise in-
esse repulsos, el in eos qtii invesliluras acceperunl
tamen insistere merito supra virtutem
eamdem sententiam esse firmatam. Quod per te sistens, et
infirmis compatiens, benevolenlibus con-
omnifaus annunliari praecipimus. Regis vero sentcn- cupiens ; aliena damna
th ea ex causa dilala est, quia suos ad nos nuntios gaudens, propria depulans, de alienis
in pra-teriti Paschae tempore debuit deslinare. gaudiis tanquam de propriis exsultans, in arrigen-
dis vitiis pie sseviens, reverendissime in foveridis
CXLVIL virlutibus auditoris auimum demulcens, inlra ju-
* Monaslerii
Altorfensh posscssionesel privilegia con- diciura sine ira tenens, in tranquillitate autem se-
firnial, imposilo tnonachh bizanlii unius censu an- verilatis
nuo. justse censuram noii desiderans. Haecest,
(Anno 1105, April. 5.) frater, pallii accepli dignitas, quam si sollicite ser-
[Vide Wiriemberghches Vrkundenbuch. Slullgart D I vavevis, quod fovis accepisse ostendes, intus habe-
1849,4°, tom. I, page 556.] bis. Sancta Trinitas patevnitatem tuam glovise suae
CXLVIII. pvolectione civcumdet, et ad fincra qui non finitur
Pontii, episcopiAniciensh, privilegia conftrmat. pevvenire concedat. Amen, amen.
(AiinoH05,April. 6.) Scriplum per manum Joannis scriniarii regio-
[CUENU, archicpisc. el episc. Galiiw chronolog. Hist. narii et notarii sacri palatii.
Parisiis 1621, 4°, p. 407.] Ego Paschalis calholicoe Ecclesiaeepiscopus.
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, PON- Datum Laterani, 8 Aprilis (59) per manum Equilii
TIOAniciensi episcopo, salulem et apostolicam bene- agentis vicem cancellarii, indkt. xiv, Incarnaiionis
dictionem. DominicoellOS,pontificatusautem domini Pascfaalis
Inter cseterasFrancorum regni ecclesias, Anicien- secundi papse sexti.
s;s Bealse Mariae, sedi apostolicse tanquam mem- Appensum est sigillum plutnbeum in cordulh ceri-
brum capili specialius adhaerere cognoscitur, unde ceis crocei rubeiquc colorh, in cujus prima facie suui

(59) Leg. aut vni Kal. April. aut ym Id. April. JAFFE.
 157 EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. 158
effiqies sanctorum Pelri et Pauli, et in altera scri- 1A hujusmodi siquidem concilialione, et nolatur amfai*
ptuM est PASCUALIS PAPASECUNDUS (40). tio, et gravius videtur Ecclesiaescandalum gene-
CXLIX. rari. De ccenobio Sancti Eligii quid agendum sit
Ad Parhiensis Ecclesiceclericos. — Galonem Pari- ejus provisioni commisimus. Diciturenim et loco
siensemepiscopumeffeclum, a se discedentem, ipsis imporlunissimo situm , et inhabitantium desi-
. commendat, mittitque cum amplhsima potestaie. dia tam
Vetat ne majores prmbendarii a minoribus homi- infame, quam oerumnse vehementer expo-
nia suscipiaril. Sancli Eligii cwnobium, monia- situm.
lium dissolutione infame, Galonh arbilrio per- Dalum Laterani vmld. April.
tnitlil(M). CL.
(Annoll05,April. 6.) Ad Daimberlum archiephcopum Senonensem. —
[MANSI, Concil.W, 1044, ex minore Pastorali Eccles. Consecratum a se Parhiensem episcopum com-
Paris.] mendat. '
PASCUALIS, servus servorum Dei, dilectis filiis Pa- '; (Anno 1105.)
risiensis Ecclesise clericis, salutem et apostolicam [MANSI,Concil. XX, 1015.
benedictionem. Paschalis episcopus, servus servorum Dei, vene-
Et nobis et vobis gaudendum est quod post multa B I rabili fratri Daimberto Senonensi archiepiscopo, sa-
quae vestrse ecclesiae conligevunt adversa, Dei vos lutem et apostolicam benediclioiicm.
misericordia respexit. Personam siquidem idoneam Venit ad nos cum luo, seu suffraganeovum luoruni
et sacris canonibus congruentem ad vestrse Eccle- testimonio, Parisiensis ecclesiae electus.per nunlios
sioe gubernationem sua vobis benignitate concessit. et perlitteras ejusdem ecclesise preces afferens, uta
Ipsum igitur ad vos redeuntem litterarum com- nobis Dei gratia deberet in episcopum consecrari.
mendalione prosequimur, rogantes ut eum plena Nos personse gravitatem videntes, niortim maturita-
affeclione diligatis, plena humilitate veneremini. tem attendentes, hifirmitati diuliuae compalientes,
Confidimus enim eum disciplinse ecclesiasticoe futu- Ecclesise preces duximus audiendas. Salvo igitur in
rum esse custodem, et salutis vestrae solliciium pro- omnibus Senonensis ecclesisejure, et personae luse
visorem. Huic sedulis officiis obedite, gratiam vobis reverentia, eum nostris tanquam B. Petri maiiibus,
in eo conciliate cceleslem. Hunc ad recuperanda ec- largienle Domino, consecravimus. Ijisum itaqueatl
clesiae faona quae prsedecessorum illius tempore, dilectionem tuam cum B. Petri gratia remillentes,
tam in personis quam in prsediis distracta dicuntur, litteris praesenlibus plurimum commendamus, om-
coniraunibus adjuvale praesidiis. Ad quam causam nipotentem Dominum roganles, ut eum ad vos re-
adjuvante Doniiuo strenue peragendam, nostrse au- "C ducat incolumem, et ecclesiae suse uliliorem fore
ctorilatis ei vicem concessimus, quatenus si epi- concedat.
scopi aut quoruin parochiani bona ipsa diripiunt, CLI.
aut quorum in parochiis faona eadem habentur, aut Ereclio collegiatm ecclesiw S. Marim BrugemU
iioluiit, aut desides sunt Ecciesiae vestroejustitiam confirmatur. i
faeere : ipse vel interdicendi vel excommunicandi (Amioll05,April. 8.)
eos, ni satisfecerint, hafaeat facullatem. Illud sane [Gall. Christ., Y, 554.]
quod apud quosdam clericorum fieri audivimus, ut PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dile •
videlicet majores prsefaendarii a minorifaus hominia clo filio GUMMARO S. el A. B.
suscipiant; et fauiccohifaendum prsecipimus, et lit- Officiinostri nos bortatur auctorilas pro ecclesia-
teris praesentibus, ne fiat ulterius interdicimus. In rum stalu sollicitos esse, et quoerecte slalula sunt

(40) Non obstante eo priviiegio D. Antonius de Se- Parisiensem constitulis) injuriam inferentes, si eo-
neclevve, vocalus ad concilium prpvinciale celebra- rum ephcopi, eos ad exhibendam vobis sathfactioncni'
tt-in Biturigibus mense Septembri annoDominil584, debilam cogere recusaverint, ultra mensem postquam
per litleras testatus est se non posse huic concilio D a vobis fuerint cum humililate debiia requhiti, liceat
interesse, propter occupationes, et bellorum motus, vobis censuram ecclesiaslicam, prmmissa monitione
probaturum tamen qusecunque determinaientur, canonica, exercere. Quse Iionorii epistola est in ec-
slatuerentur, et a sibi subditis dicecesanis observari clesise Parisiensis -utroque Paslorali ms. cum hoc
curaturura, ut in calce ejusdem concilii Iegitur. litulo : De excommnnicandh malefactoribus.
(41) Fuit hic GaloBellovacensisprimum, acdeinde be Sancti Eligii ccenobio explevit Galo datam
Parisiensis episcopus. Ad eum jam Parisiensem, sibi a Paschali pvovinciam. Exstat in eodera Pasto-
habes infra epistolam insignem Paschalis papaa. rali minore ejus praeceptum quo dissolutasmoriiales
Utramque defaemus V. cl. Viono Herovallio, vetu- ' eliminat, monastevium afafaatiseSancti Petvi Fosta-
storum raonumentorura indagatori sagacissimo ct tensis concedit possideitdum, tanquam cellam in
felicissimo. Quam vero hic a Paschali II facultatem qua monachi minimum duodecim cum priove suo
accipit Pafisiensis episcopus excommunicaiidi cu- vivanl secundum Sancti Benedicti institntum, ser-
jusvis ex altera dioecesi, qui Ecclesise Pavisiensis vala sihi eadem in loeum illum potestate quam
faonarelineat, si ejusepiscopus vel nolit, vel cun- ipsius decessores in monialiura monasterium habue-
ctelur, .eum ad satisfaciendum adigeve: camdem runt. Quas Galonis litteras anno 1107 datas, suis
aut noii multum dissimilem postea Honorius IV litteris Philippus rex eodem anho confirmavil. Sed
decano et capitulo ejusdem ecclesise concessit. Vo- post mulatioues plurimas, hoc tandem sseculq lo-
bis, inquit, auclorilale prwsenlium indulgemus, ut in cus idcm religiosissimis Sancti Pauli clericis a
iaicos super prmdicih (bonis scilicct extra dicecesin Parisiensi episcopo conccssus est. Gabr. COSSART.
 1B9 PASCHALIS II PAPM ?
100
stafailire. Quambfafem, tuis precibus annuentes, con- Amassas
A cum ohiiiibus adearum jura pertinentifaus,
cessionem fratris noslri Baldrici Tornacensis epi- de dominio et jure atque potestate sanclse Romanse
scopi, <jui parochiali ecclesise Sanctae Mariae, quoe Ecclesise in sanctam Feviariensem ecclesiam per
apud Brugense oppidum est, te petente concessit, lianc dorialionis et traditionis paginam donamus e.
nos quoqiie pvacscnlis decreli auctoriiale firmamus. tradimus, utab hac hova in anlea liceat tibi, ciia-
Stafailimus enim ut illud altare B. Maviaeah pmni rissiroo fvatri Landuipho cpiscopo et successoribus
saeculavi exactione iibermn conservetuv, canonici tuis in singulis massis ecclesias cum clericis, presfay-
iilic constiiuti praelatum suum eligeiidi po(estaten) teris, diaconibus ordinave ct consecrare; illud oinui-
haheant, cui episcopus canonicorum cuvarn com- modis sancientc-s, ul Fevvaviensis ecclesia cum tota
mendet spiiitualem, providentiam quoque substari- parociiia sua in jure et dominioac privilegio npstro
tise temporalis et praelatus ipse ab episcopo ulram- sanctse Romanse Eeclesiae B. Petri, cujus est patri-
que prselationem suscijriatet in utroque caiionicam monium , conservetuv perpetuo : ut sil sempev sufa
ct dcbitam episcopo exhibeat subjectionem. Ipsi nostva electione, ordinatione atque consecratione ;
quoque proelato electo a canonicis el eanonice ab ut quicunque per nos illic electus, ordinatus et con-
episcopo constilulo canonice pfsebendas disponeridi " secratus fuerit, ille honoris luijus ac poteslatis iute-
facullas permaneat, et: uno quoque anno in festivi- gritate fungatur. Comitalus autem Fcrrarioe fmes et
laie saiictoruin apostolorum Siffionis ctJudee quin- tenuini sunt: afa orienle, ab una parte fluniinis
que solidos pro respectu Ecclesiae solvat. Porvo fra- Padi, altera nostra massa fiscalia et veterana, a
tres:ipsi, malefactoves ecclesise ipsius caiioniccex- velerana transeuni fliimen Sandali usque ad Buccil—
coinniuiiicandi; absolyendique potestate utanlur. letum, jier Buccillelum transeurit iiumeii Gabiana
Quoeeunque vero iir pvacsenti eadein ecclcsia possi- per Ludurium, et circumdani villam magnam et
det vel in futu.nm largienle Domino legalitev jros- Madvaviam perveiiientes usque Maletum ; a Malcto
sidere oonligevit, illic Domino sevvieiilibus quieta pergnnt juxta Avgilem Anxianum per paludes et
sempev et inlegra cOnservenlur. Ul autem hscc om- piscarias usque Yilricam, et transeuntes Yitvicam
nia pcvpetua stabilitate consistant, Spivitus sancti veniunt usque fossam Buvanam, et per fossaia
judicio et apostolicse auclovitatis sanctione sancinius. Buranara exeuntin Padum, et descenduiit ad occi-
Datum Latevanis vi Idus Aprilis, indictionc xm. dcntem usque ulmum formosam, quae certa finis est
CLII. , intra Romaiiiani et Lorigobafdiani; ab altera aulem
fluiniiiis parte fiues sunt similiter ab oriente callis de
Confirmalio bonorum ucl ecclesiam Ferrarienserii
spectanliurii, cui assignantur timiles, et undecim „ iine quse finis est inter nostrum comitatum Coma-
tHiiwres massm de patrimonio Romanw Ecctesiw clensem, et extendunt se
Jinantur. per paludes et pi_e-_iias
(Anno 1105, Apvil. 8.) usque ad fossatum de Filule, el eircumdaiit anassam
et Languavanum quse de nostro comitatu
i CocouELixns, Bullar. Rom. pont. ampl. Collecl., Corueti,
sunt Ferrarise; descendunt inde ad occidentem per
11,151.]
jialudes et piscarias usqiie ad flumen Tartari, etpef
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- ipsum flumen Tartari exeunt usque ad flumenPadi.
rabili fratri LANDULPIIOFevrariensi episcopo, Sane
habitaloribus ipsis niajoris massse Ferrarise
GUILLEDIOiilio Bulgari, PETROfilio Arimundi, malas et pravas consuetudines removemus, nisi
UBERTOconsuli, ct per cos lam Ecclesioequam civi- tantum sicut sunt ad
tati Fervaviae,in pevpetuum. sufliagium sanctae Romanae
annualiter per illorum nuntium unaquae-
Officii nostri nos hortaluv auctoritas pro eccle- Ecclesiae,
que libera persona de moneta Venetiarum denarios
siarura slalu sollicitos esse, ct quaarite sunt statula 1 dabit: censiis vero et tributi atque telonei
singulos
Stabilire. Sicut igitur sanclorum praedecessovum1 de et ilumine unam medietatem pvo benediclione
nostrorum Adriani, et Benedicti deliberationifaus5 ad ripa communem utilitatem, meliorationem etrestau-
constitutum est, nps sarictse Ferrariensi ecclesiae,' rationem
n
* jam dictse majoris massae concedimus;
tanquam speciali apostolicse sedis fiiise, fundos ejus- alteram medietatem ad nostras manus reservamus.
dem matris et patrimonia confirmamus : ipsamI Similiter telonei de mercato unain medietatem
nobis
videlicet massam Babylonicam quoe vocatur Fer- conservamus : et alteram medietatem praefato epi-
vavia, cuni duodecim fundis suis, cui undecim alias3 scopo vestro condonamus. Piacituni quideiri genevale
massas nostras. minores cum omni obedientia acc similiter in dominio et
potestate noslrae sanctae
servitule subjugamus, id est massam et ripam Pala- Romanae Ecclesioe
teneinus, ut tamen noslrO nunlio
tivduscuffi duodecim fundis suis, etmassam Constan-[" seinel in anno faciente ab omrilbus jVer
justitiam,
tiacus cum dupdecim fundis suis, simulque massamII tves dies
custodiatuv; colieclam vevo vel ibdvum,
Quarlisianam cum duodecim fundis suis, et totama aut pravam vel injustam functionera, aut dationem,
ct integraiii massam Donoro cum duodecim fundiss seu consuetudinem nequaquam exiginms; sed omnia
suis; et si-jiilitcr massam Pbpularem cum duodecima pro Dei timore atque amOre praefalaenostrae-Ecclesise
fundis suis et Castellonem cum fundis suis sirniliter;; B. Georgii omnibus habitantibus ipsius majoris
isimilique modo raassam, quae vocatur Formignaua, , massae percipimus, aliasque minores roassas et sic
cum oniriibus fundis suis. Has quidem prsefatass ut supradicliim esf, cum omnibus suis servitutibus
101 . EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. 462
subjungamus. Si qua sane ccclesiastica saecularisve A cessoribus regulariter promovendis in. perpeluum.
liersona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens,, Juslis votis assensum praebere, justisque petiiio-
contra eam venire tcntaverit et aul Ferrariensem nibus aures accommodare nos conyenit, qui licet
ecclesiam aquse supra scripliis sunt, diminuere, aut indigni juslitioe praecones, in excelsa apostolorum
sanctae sedi apostolkae jura, quae superius significata Petri et Pauli specula posili Doraino disponenle
sunt, auferre prsesunipserit,-pcen8e et compositionis conspkimur. Idcirco petitionibus tuis clemeniius
nomine reddet eidem sanctse sedi ^postolicae auri annuentes, Trenorciensi coenobio cui Deo auclore
oplimi .iibras centum, et nisi quse male prsescripta prsesides, prsesidium apostolicae proteclionis ini-
sunt satisfactione congrua emendaverit, potestatis pendimus; et loca illa quae vel antecessormn tuo-
houorisque sui dignilate careat, reamque se diviuo rum, vel tuae strenuitatis industria aut ralionabili-
judicio existeredeperpetratainiquitate cognoscat, et ter acquisivit, aut legitime recupcravit, vel antiquo-
a sacratissimo cofpove ac saiiguiiie Dei et Redem- rum principum seu episcopovum liberalilale eitiem
ptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in coenobio concessa sunt, prsesentis decreti pagin.a
extremoexaniinedistrictse ultioui subjaccat. Cunctis vobis vestrisque successoribus confirmamus. In
autem eisdem ecclesiis justa servantibus sit pax episcopalu videlket Claramontensi, monasterium S.
Doniiiii nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum "• Porciani, cum ecclesiis de Besson, de Quintiniaco,
bonae actionis percipiant, et apud dislrictum iudi- de Polines, de Celsiaco, de Trayailio, de Fellinia,
ceni praemia aeternse paeis inveniant. Amen. Monte aureo,.de Sustris, de Cfaarel, de Liriniaco,
Scriptum per rnanum Raynerii scriniarii regionarii, de Martiliaco, de Monfanc, de Boiaco, de Barba-
et notarii sacri palalii. riaco, de Vernei, de Yillena, de Lupiaco, deParedo,
Ego Paschalis catholicaeEcclesiaeepiscopus. de Briasis, de Yavinnas, de Yoroz, de S. Lupo :
Daiuni Laterani per manum Joannis sanctse ecclesias de Besiaco, de Nuilliaco, de Cajielz, de
Romanse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothe- Branciaco, de Floriaco cum capella de Cava roua ;
carii, vi Idus Aprilis, indktione xiv, anno Dominicoe ecclesiam de Salviliis, de Libiaco; ecclesiam Sancti
lncarnationis 1106 , pontificatus autem domni Nicolai, et ecciesiam de Yernolio. In Cabillonensi,
Paschalis II PP. anno vn (42). Pristiacum , Aguliacum , ecclesiam de Baldreas.,
CLHI. ecclesiam Sancti Andreae, Lambvas, Manciacum;
Ad Bernardum Tqletanum archiephcopum el Didacum ecclesiam de viila Ginniaco, de Vef : ecclesiam
Composlellanumepiscopum (videsupra episl. 135). Saricli Martini de Griviliaco, de.Cusiriaco. In Lu-
(Anno 1105,ApriI. 11.) p( gdunensi, ecclesiam Sancti Andreae de Belgiaco,
[FLOREZ,Espaha sagrada, XX, 91.] Vesliacum, Briennam, Juyenciacum ; ecclesiam San-
PASCIIALIS episcopus, servus servorura Dei, vene- cti Jacobi de Grassiaco, Sancti Benigni; ecclesiam
rafailibus fralrihus el coejiiseopis BERNARDO Toletauo, de Cabrosio, ecclesiam de Cavannis, Bisiacum, ec-
apostoliese sedis vicario, et DIDACO Compostellano, clesiam Sanctse Marioe de Soliniaco, S. Mavtini de
salulemet apostolicam faenediclionem. Butella : ecclesiam Sancti Andreae, quae vulgo yoca-
Postquam de monasterii Cinieiisis causa eam tur Pannos : ecclesiam de Monte-Raculfo, ecclesiam
quam nostis senlenliam scvipsevamus, veniente ad de Sasixiaco, ecclesiam de Peroniaco : capellam
nos filio nostvO P. comile plurima ejusdem mona- de Castro Covgenon : ccclesiam S. Ledii, quae
slerii moriuwienla prolata sunt, in quifaus patenter vulgo vocalur Olivse: Lovincum, SilViniacura. In
agnovimus locum ipsum ad- couversationem san- Matisconensi, Ulchisiriacum, Villare, Plolas, Bel-
ctimonialium institutum. Prseterea signiiicatum no- liiacum, ecclesiam de S. Donziacum, cellani Sancti
bis est locum ipsum non tantarum existere fa- Romani, S. Mauritii, S. Symphoriani, S. Marisede
cultatum, ut duarum ex 'eis valeant congregatio- capella Revevias, S. Pctvi de Romaniscas; eccie-
num stipendiaministvavi. Unde niagis congvuum vi- siam de Aziaco, de Fisiaco, S. Juliani de Lpnciaco,
sum cst, ut si fievi potest prior in eo sanctimonia- D ] S. Vitalis de Leuna. In Bituricensi, ecclesiarn de
lium statiis vefovmetur : si vero id omnino fieri non Saciaco. In Augustodunensi, ecclesiam de Pariniaco
polest, ne monasllca illic religio penitus pereat, cum capella, ecclesiam de Petraficla, cum capella
monachorum congregalio admiltalur. S. Justi. In Namnetensi, monasterium S. Phili-
Datuni Laterani iiiidus April. berti, ecclesiam S. Vitalis de Raas, ecclesiam deMa-
CLIV. chicol, S. Martini de Paciaco, S. Liminii, ecclesiam
Privilegium pro monaslerio Trenorciensi. de Limoziveria, S. Columbani, ecclesias de Cof-
1005, 24.) coiaco, ecclesias de Mores mansiones, de Legiaco,
(Anno April.
Nouvelie Histoire de rabbaye royale de de Tolvei, ecclesias de Monasteriis. In Pictavensi,
[JIIENIN,
Sairil-Philibert et de la vitle de Tournus. Dijpn, Herum insulam.ecclesias de Bellovidere, cum coeme-
1755, 4°, Pr., p.147.] terio : cellam Sanctse Manse Lauduni, ecclesiam S.
PASCHALIS episcopus, sefvus servorum Dei, dilecto Nicolai, S. Petri, ecclesias de Basiiicis, Sanctf.
in Christo PETROTrenorciensi abfaati, ejusque suc- Crucis, ecclesias de Bernjziaco, de Aziaco, Macia-

(42) Notse chronologicse sunt corruptse. JAFFE.

-65 PASCHALIS II PAP/E 1G4
cum, Taziacum, ecclesiam de Madernas, ecclesias A \ Domini
D Salvatoris nostri hymnurii angelicum inler
de Bernazai, de Monle S. Leodegarii, de Eslivali- missarumm solemnia, abbati vel fratrihus pronuntiafe
bus. In Turonensi, Ponliacum, Verniacum, Cor- c<
concedimus. Obeunte te nunc ejusdem loci abfaate,
cofiacum. In Andegavensi, cellam Cunaldi cum ap- et luorura quolibet successorum, nullus ibi qualifaet
penditiis , ecclesias de Doadi castri, Sancli Diony- si subreplionis astutia seu vioienlia praeponatur, nisi
sii, S. Petri, S. Joannis, S. Leodegarii, ecclesiam quem qi fratres communi consensu vel fratrum pars
S. Laurenlii, villam Landrum, Trenciacum, eccie- ci consilii sanioris secundum Dei timorem et faeati
sias de Varinas, S. Marioede Tanoys cum capella. B Benedicti regulam elegerint, afa apostolicae sedis
In Genevensi, ecclesiam de Perois. In Ankiensi, <-]
episcopo, vel ejus legato propter difficultalem iti-
Hionaslerium S. Pbiliberti, ecclesiarii Sancti Petri «
neris consecrandum. Si qua igitur in futurura ec-
de Solitas, S. Felicis de Laudons, S. MarisePrata- <_1
clesiastica saeculavisve persona faanc nostrae con-
lias, S.- Marlini Cocornensis; capellam S. Phili- sl slitutionis paginam sciens, contra cam temere ve-
berti, S. Cyrici, S. Mauricii Amblavensis, S. Vin- nire n tentaverit, secundo tcrliove commonila, si non
centii, capellam in castro Syroi, Sanclae Marisede satisfactione
S) congrua emendaverit, poteslatis honb-
Bozac, capellam de castro Rocos, S. Juliani Caspi- ri risque sui dignitate careat, rcamque se divino
niaci, capellam de castro Mercolio, ecclesiam S. ""judicioji existere de perpetrata iniquitate cognbscat,
Quintini. In Diensi, ecclesiam dc castro Grainan, ei a sacraiissimo Corpore et sanguirie Dei et Doffiiiii
et
S. Vincentii, S. Romani, ecclesiam de Torvites. B Redemptoris nostri Jesu Cfaristi aliena fiat, atque in
In Tiicaslinensi, ecclesiam de Valle-Nymphis, S. extremo e: examine districtse ultioni subjaceat. Cun-
Martini, S. Mariae, S. Petri, S. Roffiani, capellam ctis c: autem cidem loco justa seryantifaus, sit pax
S. Michaelis de Gafaa, ecclesiam de Eleemosyna, E Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum
Sanctae Mariae de Grainan. Iu Aurasicensi, eccle- bonae h actionis recipiant, et apud districlum judi-
siam de Dosera, Sanctae Marise, S. Benedicti, S. cem c praemia aelernae pacis inveniant. Amen.
Chrislophori, S. SatuiTiini. In Vasionensi, eccle- Ego Paschalis catfaolicseEcclesiae episcopus.
siam S. Germani, S. Petri de Falco, S. Marise de Datum Laterani per manum Joannis sanctae Ro-
Purpureas, In Viennensi, cellam Sanctae Agnetis de manse 11 Ecclesise diaconi cardinalis, vm Kaleridas
Mota, S. Martini de Aziaco cum coemeterio, S. Ve- 5Maii, indictione xm, Incarnationis Dominica. anno
rani de Rivas, ecclesiam de Fai, S. Joannis de 11105, pontificatus quoque domni Paschalis II pa-
caslro Miron, ecclesiam de Villanova, capellam S. ppse sexto.
Michaelis de Albon, ecclesiam S. Saturnini cuni C Q CLV-
parochia, cellam S. Philiberti de Minniaco, eccle- Privilegium pro parthenone Fontis Ebraldi.
siam S. Roraani, S. Andrese, ecclesiam S. Fer- (Anno 1106, April. 25.)
reoli. In episcopatu Bisuntino, S. Cornelii, S. De« [Gall. Chrisl. vet. edit., IV, 410.]
siderii, ecclesiam de Afzon. Quaeounque prseterea PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, uni-
in fulurum largienle Deo, j'uste poteritis adipisci, versis
v per Aquitaniam lidelibus, salutem et apostoli -
lirma vobis veslrisque successorifaus, et illifaata cara c benedictionem.
permaneant. Decernimus ergo ut nulli omnino ho- Religiosis desideriis dignum est facilem prsebere
minum liceat idem ccenofaiumtemere perturfaare, cconsensum, ut fidelis devotio celerem sortiatur effe-
aut ejus possessiones auferre, vel afalalas retinere, c
ctum. Venerabilis siquidem frater noster Petrus
I
minuere, vel temerariis vexationifaus faligare; sed Pictaviensis episcopus audientise nostrae suggessit,
omiiia integra conserventur, eorum pro quorum IRobertum presbyterum, magnse religionis viruin,
sustentatibne et gufaernatione concessa sunt, usibus interi csetcra religionis studia quibus indesinenter
omuimodis profutura. Ad hsec adjicimus ut idem iinsistit, non parvam sanctimonialium concionem ad
locus in quo beati Yaleriani martyris, et sancli divinum c servitium congregasse, in loco qui dicitur
Philiberli confessoris corpora requiescunt, ab omni D Fons I Evrardi. Rogavit eliam Charitatem hpstram, ut
jugo siecularis potestalis liber in perpetuum con- eamdem c sanctimonialiuin congregationem, et locum
servetur. Nec episcopo liceat eujuseunque dicece- iipsum apostolicae auctoritatis privilegio muniremus.
sis eumdem locum, excommunicalionis, vel abso- IIgilur per decreti praesenlis paginam statuimiis ut iderii
lutionis, vel cujuslibet dispositionis occasionibus locus,et
1 in eo permanens congregatio,seriiper sub apo-
perfurbare: aut cruces, seu quaslibet exactiones stolicae ! sedis protectione servetur. ltaque tam ipsis
novas, burgo, et caeteris monasterii possessionibus <
quam earum posteris in eadem religione viventibus,
irrogare., Missas quoque in eodem moiiasterio pii- ea ( omnia confirmamus, quae a proceribus vestrarum
falicas celebrari, vel stationem ab episcopo prseter ab- partium
j ad earum guberriationem collata cognPVi-
faalis et fratrum voluntatem rteri prohibemus. Csetera mus i : videlicet fundum Raireigium, Fontem Bulda-
etiam quae pcr reverendoe memorise Joaimis pon- irium, Logias, Silvam S. Hermetis, Podiam. Prae-
lilicis privilegium concessa Trenorciensi monaste- l
terea quaecunque bona, quascunque possessiones,
'
rio confirmata sunt, confirmamus. Praeterea pro vei concessione pontificum, vel liberalitate princi-
reverentia beatae Marise semper virginis, cujus no- ]
pum, vel oblatione fidelium, aut in pvaesentiarum
mine locus vesler insignis est, in Annuntiatioiie ]
possidcnl, aut eas in futuruni pbssidere coritigerit,
 165 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. __6
ura ipsis, quam ipsarum posleris firma semper et A septem mansorum. Yillam quse dicitur Lederna. In
illibala permaneant. Nemini vero facultas sit Eccle- Eppone curte porlionem unam.
siam ipsam temere perturfaare,aut quaecunque ipsius Villam quse dicitur Ulmus, etinpopulo vocatur
sint, yel fuerint quibuslibet occasionibus auferre, Coria. Villonis villam. Villam Cussiriacum. Villam
minuere, temerariis vexalionibus faligare, sed Condatum, cum ecclesia et decimis. In Yico el Mar-
omriia integra conserventur, eorum, pro quorum sallo inionem ad sal faciendum, cum manso, ct
sustentatione et gubernatione concessa sunt, usibus servo, et casa. Yillam quaedicitur Bethelani mons.
omnimodis profutura, salva Pictaviensis episcopi Quartam partem de ville cum ecclesia et dccimis,
reverentia. Yos eliara universos ad salutem anima- tam majorum quam minorum. Ansoldi villam.;
rum vestrarum commonefacimus, et rogamus ut lo- Tfaiegisili villam. Longum monlem, Moricum cur-
cum ipsum faeatseMariseDei genilricis jam insigncm tem, cum ecclesia el decimis, tam roajorum quam
vocabulo, et efficaciter lueri, et refaus vestris ditare mmorum. Villam Saponaviam. Ecclesiam vctustie
curtiis. Quicunque vero domum ipsam, et in ea villae, cum decimis lam majovum quam minorum.
Domino servientes fovere, suisque refaus faono- Ecclesiam Acciacae villse, cum decimis tam majo-
rare curaverit, omnipotentis Dei Domini Jesu , rum quam minorura. Duas ecclesias in Thyriaco,
Christi etejus genitricis gratiam, et peccatorum ve- " cum decimis tam majorum quam niinorum, et con-
Tiiamcoiisequatur. Si quis autem, quod absit! huic suetudine libertalis suse. Ecclesiam Sancti Balsami,
nostro decreto contraire tentaverit, sancli Spiritus cum dccimis tam majoruro quam minorum. Yermari
judicio, et sedis apostplksel animadversione multe- curlem, cum ecclesia et decimis tam majorum quam
lur, nisi praesumptipnem suam digna satisfactione minorum. Villara Viletta; Baidrici raonlem, cum
correxerit, ecclesia et decimis. Lusani curtem; Frisci villam ;
Datum Laterani per nianum Joannis sanctse Ro- Novam villam; villam Martionis, et Boveiam, cum
"hia.iaeEcelesiaediaconi cardinalis, ac bibliothecarii, ecclesiis et decimis. Villam Corridum. Sanclum Hj'-
vii Kal. Maii, indict. xm, Incarnat. Dominicaeanno larium rivum, cum ecelesia et decimis. Robaldi
1106, pontificalus quoque domni Paschalis II papse curtem, cum ecclesia et decimis. Hermari curtcm.
anno vi. Ecclesiam Dagonis villse, cum decimis. Ecclcsiam
villse, cum seplem mansis. Medietatem Sechanis
CLVI. villse.Apud Nanceyaeum portionem quamdam. Apud
ilonasterii S. Michaelis(dimc. Virdunensis)protectio- Salemanniam alodium. Apud Sarnacum porlio-
nem suscipil possessionesqueconfirmat.
p' nem quamdam. Apud Ruvienc portionem quam-
(Anno 1105, April. 30.) dam.
[DOMCALMET, Hist. de Lorraine, I, Pr., p. 521.] Apud Saponariara , ecclesiam cum moiendino,
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, ODEL- lerris cultis e"tincultis. Ecclesiam cum altari et deci-
r.ico abbati venerabilis monasterii Sancti Michaelis, mis apud Barri villam, et culturam pro Hugone co-
vjuod super fluvium Marsupii in Virdunensi paro- mite datam, et hospitale, cum ecciesia et appenditiis.
chia situm est, ejusque successoribus regulariter Waheri curtem, cum ecclesia et decimis. Yedani
substituendis in perpetuum. villam, cum ecclesia et decimis. Mauri villam, cum
Passionum suarum consortes beatus Paulus apo- ecclesia et appenditiis. Porlionem Mariaci, cum ec-
stolus, sicut socii passionum sunt, sic sperat futuros clesia et decimis. Yillam Toralias. Bodelini curtem.
et consolationis. Quia igitur in Romanae Ecclesiae Longam aquam. Vodelinam villam. Villam Vallis,
passionibus multa vos pro fide catholica passos cum ecclesia. Ecclesiam Alieri. Ecclesiam in Man-
agnovimus, ejus etiam consolationis optamus vos nes, cum appenditiis. Portionem in Gyronis villa.
habeve consorliuni. Per praesenlis igitur privilegii Portionem iu \'erthisiaco. Alodium in Framea villa,
paginam vobis, veslrisque successoribus apostolicae cum servis et ancillis, lerris cultis et incultis. Por-
tuitionis munimen impendimus, ct univevsa veslro ID tionem in Mererinia. Porlionem in Gereya. Portio-
monasterio vel YVolfaudiducis, vel aliorum princi- nem in Ponto; cellam quse vocatur Harei villa, cum
pum siveregum donationihus, vel episcoporum con- possessionibus ad eam pertinentibus, quae sunt Pe-
ressionihus, vel aliorum fidelium oblationifaus, vel riacus, Holtranni curlis. Porlio Lifagi. Portio Vre-
aliis justis modis pertinentia confirmamus : videlicet hcri curtis. Frisvilla. In Cussiaco alodium, cum
ipsam villam Sancti Michaelis, Widinis villam, Vo- servis et ancillis. In Parniaco alodium, cum appen-
donis villani, Marsupiarn, Mononis villam, Calvonis ditiis. Villa Braconis curtis. In Baineolo alodium,
curtem; portionem in villa quoe vocalur Ervia; vil- cum servis et ancillis.
lam quaedicitur Cula; Rofridi curtem; portioriem Item confirmamus vofais cellam quae vocatur
invilla quaedicilur Bannonis curtis cum ecelesia. Rooldi curtis, cum appenditiis. Cellam quse vocatur
Villam Fraxinum cum ecclesia. Yilla.ni quse dicitur Merodorum, cum appenditiis suis. Cellam quae di-
Trunio, cum ecclesia et altari; villam quae dicitur citur Asmingia, cum appenditiis suis. Haectam li-
Buxcrias, cum ecclesia; villam qusedicitur Crux, bera est, ut nec episcopo vel archidiacono aliquam
cum ecclesia; domnum Remigium cum ecclesia. In habeal subjectionem. Item cellam quae dicitur Yelus
suburbio Yirdunensi ecclesiam, cum altari, et alodio monasterium. Hujus pessessiones sunt hse : Bucco-
167 PASCHALIS U PAP/E 168
nis villa cum appenditiis. Curezele, cum ccclesia et lA vexationibus fatigare; sed omnia integra cpnser-
appendiliis. Morlensis curtis cum ecclesia. Ecclesia ventur, eprum pro quorum sustentatione et guberr
Floriacensis. Apud Yertyhernei curtem ecclesia cum natione concessa sunt, usibus omnimodis profutura.
decimis lam majorum quam minorum. Brunonis Obeunte te nune ejus lociafabale, vel tuorum qup-
Maslinus, cum appendiliis. Ecclesia Maslini. Eecle- libet successorum, nullus ibi qualifaet subreptionis
sia apud Ligmefs, cum appenditiis. Tulio aiodium astutia seu violentia prseponatur, nisi quem fratres
in vineis, pratis et mansis. Alodium apud Palladii communi consensu, vel fratrum pars consiiii sanio-
mansum. Tres partes in ecclesia apud Heiesin. Mc- ris, vel de suo, vel de alieno, si oportuerit, collegio,
dielas ecclesise apud Roseriam. Lusanivilers cum secundum Dei timorem, et beati Behedicti regulam,
appenditiis. Alodium cum fonle apud domnum Pe- elegcrint.
trum. Warneri villa cum appenditiis. Alodium in Si qua igitur ecclesiastica ssecularisve persona
Bannonis curte. Mononis cuftis cum appenditiis. hanc nostrae constitutionis paginam sciens contra
Quarta pars ecclesise apud Beiiei villam, cum appen- cam temere venire tentaverit, secundo tertiove com-
diliis. Ecclesia apud Acuti curtem, cum niansis, monita, si non satisfactipne emendaverit congrua,
servis et ancillis, et ajipenditiis. Ecclesia apud Ju- poteslatis honorisque sui dignitate careat, reamque
^
niolas, cum appenditiis. Duo molendina apud Ram- se divino judicio existere de perpetra.a iniquitate
berli curtem, cum septem mansis. Ecclesia de Thail, cognoscal, et a sacratissimo cprpore et sanguine
etim appenditiis. Ecclesia apud Rarafaert. Masnio- Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi
lus cum decem mansis. Molendinum in Yirdunensi aliena iiat, atque in exiremo examine distrietae
vado, cum mansis et pratis. Uiius mansus apnd Ti- ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa
liaeum. servantibus sil pax Domini nostri Jesu Christi,
Apud Hunonis villam mansus unus. Apud Maferez qeatenus ct hic fructum faonae actionis percipiant,
servi el ancillse, cum terris cultis et incultis, et mo- et apud districtum judicem prsemia aeternaepacis
lendino. Apud Amarum vicinum mansus et dimi- iiaveniaiit.
dius. Apud sanclum Balsamuin septem mansi, cum Scriplumper manum Raynerii, scriniariiregionarii
banno, et molendinum. 'Apud unum vicinum tres et notarii sacri palatii.
aaiisi. Sub Prisneio una vinea. Apud Asmantiaro Ego Pascbalis calholicse Ecciesise episcopas sub-
duo mansi cum vinea. Apud Pompanium duo mari- scripsi.
si, cum vineis. Apud Venderiam vinea, cum lerris. Datum Laterani per manum JOannis sacrse Ro-
Apud S. Ragueri.odam yinea una. Apud Grossum . manse Ecclesiae diaconi cardinalis et faifaliothecarii,
robur pvatum et molendinum. Apud Theoldi curtem ii Kal. Maii, indict. xm, Incarnalione Domiiiicoe
pratum unum. Apud Samboldi monlem sevviet an- anno 1106 [1105],poiitifieatus qubque domhiPascha-
eiiloa, cum terv.is cultis et inculiis. Apud Pavvara lis II papae vi.
coriam servi et ancillee, cum terris cultis et iii- CLVH.
cullis. Apud Pischunmes servi et ancillse, cum ap- Confirmal antiquam sedh Ovelensis exemptionem.
penditiis. Apud Haum quidquid pertinet illic. (Anno 1105, Sejit. 5.0.)
Item confirmamus vobis cellam Salonam, cujus [FLOREZ,Espaha sagrada, XXXVIII, 540.]
possessiones sunt hae : villa quse dicitur Letrau ; PASCDALIS episcopus, servus servoruni Dei, vene-
Fezzonis curtis; Eligesindis villa; Afaoniscuvtis ; rafaili fratriPELAGioOvetensi episcopo, ejusque suc-
Roirians; Almeri curtis; Yunzonis curlis; Vivi cur- cessovibus canonice subslituendis in perpetuum.
tis; septem mansi Malodis curtis; Mori curlis cum Ad sedem aposiolicam, quasi ad caput et malrem
ecclesia; Curcellae cura ajipenditiis, et ecclesia; omnium in gravioribus negotiis recurretidum eccle-
mercatum Diosmis; triginta mansi inter Aliacy; siastica sanxit auctorilas; ipsa enim maternae cha-
Malesei viliam; alodium in vico, cum palellis, ses- ritatis visceribus novit oppvessis sufavenire, et sic
sioriifaus et inioufbus, et reliquis appenditiis. Q.uam T
D sua defendere, ut curet aliis etiam competentia jura
nimirum Salonse cellam in solita coiieediruus liber- servare. Tuas igitur et Ecclesise tuae pveces, charis-
tate persistere, ut sit expers omnis exactionis, nec sime fvaler Pelagi Ovetensis episcope, defaita faeni-
episcopus, nec episcopi ministri, vel synodum illic, gnitale suscipimus, ut lifaertatis jus antiquprum jaro
vel jiidicium, aut aliquam districtionem prsetef vo- temporurii diuturnitate possessum eidem Ovetensi
luntatem abbatis exerceatur. Ecclesise conservamus, ipsa quippe cum inter csete-
Si qua prseter haec prsedia, si qua faona vel in ras Hispaniae civilales clara Ipcuplexque polluerit,
praeseiiliarum afa eodem S. Micfaaelisccenobio legi- nulli unquam legitur subjacuisse metropoli. Hanc
lime possidenlur, vel in futurum largiente Domino itaque ipsius ingenuitatem juxta petiliones vestras
juste atque cauonke faaberi ppssiderique conligeril; ratam, et integram, et ita stabilem perinanere de-
vobis.vestrisque successorifaus, in eadem religione creti prsesentis assertione censemus, ut si quam
viventibus, quieta semper et integra conserventur. forle huic libertati contrariam institutionem apud
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum Iiceat apostolicse sedis occupationes quaelibetpotuit extov-
idem ecenobium lemere perturbare aut ejus pesses- sisse sufarectio [f. subreptio], nuH'um pef faane ei-
siones auferre, vel ablalas felinere, vel tcmerariis dem libertati prajudiciura ingeraturr Liberiatis
 169 EPISTOL/E ET PR.YILEGIA. 170
enim bonum omnimoda legum provisione niunl.umI A , terra Fiilconis officia divina prohiheas donec mo
est,- ut nullis pateat occasionibus .pessunidaiidum. nasterio satisfaciant. .;••
Constituimus igitur ut juxta praedecessorum tuo- Data Ferentini, quintb Idus Octofaris.
ruiri, et tui ipsius insliluta, tui quoque deiride suc- CLIX.
cessores, nulli unquam praeter Romanum metropoli- Ad Didacum episcopum Compostelianum. — De' tiii-"
tano __.bjeelisint,etomnesqui tibi in eadem sedesuc-'' trh habendh. ~
cessurisunt, per riianum Romani ponlificis tanquam1 (Anno 1105, Oct. 24.)
:" '
specialisRomanse sedis suflragaiiei consecrentur. Prse- [FLpREZ,i-spa}iasajrr. XX, 95.]
tcrea niailsuro in perpetuum decreto sancimus, ut1 . P. episcopus, servus servorum Dei, venerafaill
quidqriid jiistehactenus suprafatoe Ovetensi Eccle- fvatriD. Compostellano episcopo, dilectis filiis Coffi-
siae testamentis regdibus oblatum est, quidquid1 postellanae Ecclesiae cauoriicis, salutem et apostp-
parochiarum legitima possessione possideve co- licani benedictionem.
gnoscitur, tibi tuisque legitirais successoribus fir- Pelilionem vestrara quam nobis per filium no-
munv semper integrumque servelur. Si quae saneJ strum G, vestrae Ecclesise archidiaeoriuvn sugges-
ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostroe con- sistis, paterna benignitate suscepiirius. Id enim tan-
Slitutionis paginam sciaris, contra eam temere ve-" B { quam ffiagis propvium Romana sempor Ecclesia ha -
nire teri.taverit, secundo teriiove commonita, si non' buit, ut dignilatum suarum gratias aliis Eccleslis
satisfactione congrua emendaverit, potestalis hono-
tariquam mater filiis impertivet. Prsesentium igitiir
risque sui dignilate careat, reanique se diyino judicio• litterarum vobis assertione concedimus, utlri soleiri •
consistere de'perpetrata'iniquifate cognoscat, et a1 nibus diefaus majores Ecclesise vestrae persOnaeintfa
saeratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini' ecclesiam mitris gemmalis capita contegantur, in
Redemptoris fiostri Jesu Christi aliena fiat, atque in1 speciem videlicet presbyterorum. ^eu diaconorusi
extvenio examine distrktae ultioni subjaceat. Cunctis1 sedis apostolicae cardinalium. Yestra igitur intererit
auiem eidem Ecclesiaejusta sevvautibus sit pax.Do- circa sanctam sedem aposlolicam gratos semp&r
mini oostri Jesu Cfaristi, qiiaieiius et hic fructiira1 existere, ut sive in capite, sive in membris Com-
bonaeactionis pereipiant, ct apud districtum judieem1 postellanae Ecclesise gratiam supev gratiam contu-
prsemia aeternsepacis iiiveniant. Amen. lisse,, merito semper lanquam in bonis filiis mater
Ego Paschalis catholicae Ecclesise episcopus. Ecclesia Romana congaudeat.
Dalum pei'manuniJoaniiis,saiictseRomaiiaeEccle- Datum Laterahi, nono Kal. Noverobris.
siaediacorii cardinalis ac bibliolheearii, apud civita- CLX.
tem Castellanam, n Kalend. Octobris, Incarnationis ^
c
Ad G[undhalvuni\ ephcopum Miriduniensem. — Si-
Dominicse anno 1102, poutificatus autem dominici se cognovisse archipresbyleratus Bisancos,
[domhi] Paschalis secundi vn (45). 'rasancos, Salagia, juris esse Ecclesim Gompostel-
friifical
lanas. Quos ne amplius vindicet prwcipit , -
CLYIII.
(Anno 1105, Oct. 25.)
Ad Belvacensem ephcopum, de quadain lerra Sancti [FLOREZ,Espaha sagrada, XX, 78.]
Berlini, Hubertuisin dicta. F. episcopus, servus sorvorumDei.venerabili fra-
(AnnolIOS, Oct. 11.) triG. Minduniensi episcopo, salutem et apostolicam
Colleciion des cartulaires
' de France, Paris 1840, 4°, beiiedictionem,
l. III, p. 251.] Sicut ex confratris nostri Bnrgensis ejiiseopi, cui
PASCUALIS episcopus, servus servovum Dei, vene- negotium commiseramus, suggestione cognovimus,
rabili WALONI, Belvacensi episcopo, salutem et apo- et sicut venerabiliuni episcopovura Pelri Lucehsis,
slolicam benedktionem. Alfonsi Tudensis, signilieatione percepimus, qui in
Justitiam a te diiigi multis jam experimentis didi- sodem negotio cum alio episcopalis oiiicii viro, cu-
cimus,idcirco quod justitise est strenuitati tuaecou- jus litteras non accepiraus, meroo.rise suse testimo-.
fidenter indicimus. In praesentia siquidem tua et ^I1 nium perhifauerunl archipresbytefatus illos de qui-
aliorum coepiscoporum, filius noster Sancti Bertini bus coram nobis qusestio acta fuerat, Bisancos ,
abbas Lambertus possessionem quamdam, quse Hu- Trasancos, Salagia, in communi tractatu constitit
bertuisin dicltur, irr villa Bury, monasterio suo ra- ad jus Compostellana. Ecclesise pertinere, quippe
tionabiliter vindicasse signifieavit, quam Hugo qui- quae.ab Iriensiseu Compostellar.o episcopo ad pvse-
dam de Buri, auxilio Fulconis, filii Efaali, violenter. . sidium fuevant Mindunieiisis episcopi distvibuti :
tenet; unde etiam a legato nostro Coelestino, Pri- eapvopter dileetioni tuse prsecipimus ut eosdem af-
neslino episcopo, ,in Remensi concilio excommu- chipresbyteratus, qui equidem ad Composteliana.
nicatus asscritur. Tuani igitur experientiam mone- Ecclesioe jris ita pertinere noscuntur, quietos et in-
mus et praecipimus, ut, sicuttibi nota est, juslitiam tegros in ejusdem Ecclesise jure deincejis permanere
monasterio exsequaris. Nec solum excommunica- permittas, alioquin justitise obsistenles justitise fva-
tionem, quse in Hugonem illum et fautores ejus di- meam efficacius scntiatis.
ctata est, teneas, sed in tota villa Bury et in tota Datum Laterani, vm Kal. Novemfaris. •

(43) Signa chronologica surrt vitiata. J..FFE.

PATUOL.CLXIII. 6
171 PASCHALIS II PAP.E 172
'
CLXI. A eonserventur eoruro, pro quorum sustentalione ac
Monaslerii Tuteleinh bona et privitegia confihnai. gubernalione concessa sunt, usibus omnimodis pro -
(Anno 1105, Oct. 51.) futuva. Vos igituv, frlii in Christo dilectissimi, ut
[BAI.UZ.,Hhloria TuleCensh, p, 449.] hac prsesenti gvatia dignioves efficiamirii, Dei.sem.
PASCIIALIS episcopus, servus servovum Dei, dilecto per timorem et amorem in vestris cordibus hafaere
filio GUILI.ELMO Tiitelensi afafaaticjusque successo- satagite, ul quanlo a saecularibus tunlultibus libe-
rifans regularitef substituendls in perpetuum. riores estis, tanto amplius jilacere Deoiolis mentis
Pise postulatio volunlalis effeclu defaetprosequente et anirase virlutibus anheletis. Si quis .igitur iu
complcri, qualenus et devOlionis sinceritas laiidafai- poslerum avcfaiepiscojms autepiscopus, imperator
liter enitescat et ulilitas posiulala Vires indufaitanter aut 1'PX,princeps aut dux, comes, vicecomes, ju-
assumat. Poslulavit siquiderii nos dilectio veslra dex, autquaelibet ecclesiaslka ssecularisve persona,
praedecessoris noslri Urfaani sancta. memorise se- lianc nostrae coiistitulioiiis paginarn sciens, conlra
cundi slatula firmare el pcr ea Tulelensi ccenobio, eam temere venire tentaverit,secundo lertiovecom-
cui Deo auclore pisesides, assertionis nostrse niuui- monita, si non satisfactione congrua emendaverit,
roeiita conferre. Per pvsesentis igiluv p.rivileglipagi- " polestatis honorisque sui digniiaie caveat, reamqiie
nam aposlolka auctoritale statuimus ut qusecunque E sedivino judicio existere de perpetrata iniquitate
bbna, qusecunque possessiones ad idem monaslerium cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sangiiine
legitiriiis fidelium cbllalionibus perlinere videnluv.. Dei et Domini Redemptbris nostri JesuCfaristi aliena
et quaecurique in futurum concessione ponlificum, fiat, atque in exlrehio examine districtse ultioni
libevalilale priiicijnim, vcl oblaiione fidelium juste sufajaceat. Gunctis autem eidem loco justa sevyan-
alque canonice poterit adipisci, firma libi luisque tihus sit pax Domiiii nostri Jesu Ghrisli, quatenus
successovibus el illibata permaiieant, in quibus liacc et faic fruclum bonoe actioiiis percipiant, et apud
visa sriiit propviis nominibus expvimenda, videlicet districlum judicem prsemia aeternaepacis inveniant.
iii adjacenli buvgo ecclesiam Sancli Petvi et eccle- Amen, amen.
siam Sancti Juliarii, ecclesiam de Altoire, ecclesiam Scriptum per manum Jcannis scriniarii regionarii
de Moiicdeira, ccclesiam de Gransania, ecclesiam sacri palatii. Bene yalele.
de la Mazeyra, ccclesiam d'Espinaciis, ecclcsiam de Ego Paschalis catliolicse Ecclesiae episcopus.
Mavceliaco, ecclcsiam de Clergor, ccclesiam de Bra- DalumLaterani, pvidieKal.Tyoverofavis, permanum
guisa, ccclesiani.de Spaniaco, ecclesiam deAculo Juliani S. R. E. diacoui cavdinalis ac bibliothecarii,
aionte, capcllam de Roca, capellara de Marco, ca- p indictione xin, Incarnalionis Dominica, anno 1105,
pellain de la Garda, ecclesiam sancliBoniti, eccle- ponlificatus autem dorani Paschalis secundi papae
siam dc Aquina, eeclesiam de Madrangas, eccle- anno VII.
siam de Olonziaco. Capellam de la Valela, ecclesiam CLXII." '
de Reliaco, ecclesiam de Aureliaco, ecclesiam de nonasterium S. in Silva Nigra in speciulem
ecclesiam Georgii
Planis, ecclesiam de la Capella Genesta, sedis apostoiicw tutelam suscipit.
de Auriolo, ecclesiam de Beliopodio, in pagp Calur- (Anno 1105, Npv. 2.)
cino, ecclesiam Sancli Micbaelis, ecciesiam de Ba- [SciioErn.iN, Ahalia diplomaiica, Maniiemii 1772,
nieyras, iii fauvgo Vaivaco ecclesias Saneli Mavtiiii, fol., p. 185.]
Sancti Stcpliani, et Sancti Gevraani, ecclesiam dc PASCHALIS episcopus, servus.servoruni Dei, dilocto
Mairona, ecclesiam de Vogairo cum capella de Bel- filio DICKERO afafaatimoiiaslerii Sancli Georgii quod
locaslello, ecclesiam de Rocamador, ecclesiam est in Silva Nigra, juxta fiuvium Brigarium, ejusque
Sancli Joaniiis de Furtin. Prohihemus ergo nepro successorifaus regulariler substituendis in perpe-
Tulelensium niililum cffensis eidcm ccenofaioa qui- tuuin.
fauslifael persoiiis injuriae inferantur. Sepulturani Roligio.sis desideriis dignumest facilem praebere
quoque ejusdem loci dmniiio lifaeram esse decerni- D \) consensum, nt fidelis devotio celererii sortiatur effe-
mus, ut e.ovumqui illic sepelivi delibevaveriiil de- ctum. Proinde nos juxla vestri desiderii devotionem
votioni ct exlvemae voluntati, nisi fovte excommu- prsedecessoris hostri sanctae memorise Urbani II
nicati sint, nullus obsistal. Obeunie le nunc ejusdem vestigiis insisteutes, loci yeslvi cceiiobium sub
loci abbate veltuoniin quolifaet successovum, nullus apostolicse sedis lutela speeialiter cpiifovendum
ibi qualibet subreplionis aslulia seu violcntia jirse- suscepinius per prsesenlisque privilegii paginam
ut qusecuiique
ponatur, nisi queni fratres communi consilio vel fra- apostolica auctoritate statuimus,
truni pors consilii sanioris secundum Dci timorem prsedia, possessiones illustves virillelzilo et flesso,
cl beali Bcnedicti Regulam elegerint. Quin cliam ejusdem loci fundaiores, vel alii quilibet ex suo jure
onini modo inlerdicimus ne pro abbatis inlvoitu a sujrradklo ccenofaioofatulerunt, quaecunque in futu-
lifaeralitate principuni,
quolifaet vivenlium munus quodliliet exigatuv. Ad ruln concessionepontificum,
haec decernimus ul nullj omnino liominum liceat vel ofalatione fidelium juste atque canonice poterilis
idem nionastevium.teineve pevluvfaare aut ejus pos- adipisci, firma vobis vestrisque successorifaus et
sessiones auferre vel ablatas retinere, miiiuere, vel illibata permaneant. Nulli prseterea sacefdottim, re-
temerariis vexationibus -fatigarc, sed omnia inlegra gum ve'i ducum aul comitum seu quarumlibet per-
 175 EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. 174
sonarum liceal in co loco aliquas sibi proprietatisis A . nofaii Cluniacensis conlinetur, coemeterium fuisse
condiliones 11011 hoeredilarii juris, non advocalise,., concessum, quod etiam ejusdem civilatis episcopo
non cujuslibet potestatis usurpationem, quae liber- consecrandum eisdcm mandavit apicibus : etnos
tati monasterii noceat, vindicarc. Advocatum sifai ii ergo juxta tuae religionis petitionem ipsius praede-
constiluendi quem voluerint afabascum suis fratri-i- cessoris nostri constituta servanles, supradicto Bea
bus liberam habeant potestalem.Etsi is postmodum n taeMarise monasterio liabendum perpetuo ccemele-
ruoriasterio inutitis fuerit, remoto eo alium consli-i- rium confirmamus. Et ad aemuiorunr injurias pro-
tuant. Obeunte te nunc ejus loci abbate vel tuorumn pulsandas praesenti decreto statuimusut, si qua sae-
qublibet successorum, nullus ibiqualibet subreptio-i- ciilarium personarum apud idera coenohium sepeliri
nis aslulia seu violenlia praeponatur, nisi quem fva- i- desideraverit, nulHus prohibeatur obslaculo., nisi
tres communi cpnsensu vel fialrum pars consilii ii forle exconimunicalionis vinculo fuerit innodatiis.
sanioris secundum Dei limorem el faeati Benedicti ti Possessiones aulem eidem monaslerio pevtincntes,
Regulam .elegerint. Ut aulem fvatves in eodem loco o quse in[ prsesenliavum a quibusdam saecularis con-
collecli omnipolentis Dei sevvitiis libevius valeantit versationis clericis detinentur, jubemus, dcfunctis
insudare, decernimus ut nulli omnino hominura ii- eis, in usus monachorum regulariter vivcnlium re-
ceat idem monasterium leraere perlurbare, aut sufa- 3- B digendas. Prseterea quidquid legitima possessione
dilatis possessiones auferre, minuere,vel temerariisis supradictum moiiasteiium possidet, vel iu futurum
vexationibus fatigare, sed omnia integra conserven- i- juste et canonice largiente Domino possidere coiiti-
tur eorum, pro quorum sustenlalione et gufaerna- [_ gevit, fivinum sempev illibatumque sevvelur, nec li-
tione concessa sunt, usifaus omnimodis profulura.i. ccat alicui locum ipsum lemere perturbare, aut ejus
Vos vero, filii in Cliristo redempti, oportet regu-i- p_ssessiones auferre, minuere, vel lemerariis vcxa-
>t tionibus fatigare, sed oninia iiilegra eonservenlur,
laris disciplinae institulionibus diligenter insistere et
totius animse ac nientis virtutifaus anhelare, ut per :r eorum, pro quorum sustenlatione ct gubernaiiono
arclam viam gradientes oninipoleiiliDomino placere e concessa sunt, usibus omnimodiS profutiira. Si quis
el ad supevnam latiludinem pervenire valealis. Ad d autem decrefi liujiismodi lcnore cognito conlvaire
judiciiira autem perceptsehujus a Romana Ecclesiaa tentaverit, nisi Dco et Ecclesise fralribus canonice
libertalis per annos singulos aureum fayzaulium La-- monilus satisfecevit, se omnipotenlis Dei ct B. Pe-
teranensi palatio persolvelis. Si quse sane ecclesias-- tvi apostolorum pvincipis indignalibne pleclendum,
tica ssecularisve persona hanc nostrse conslilutioniss el mucrone S. Spiritus feriendura sciat. Quicunque
paginam sciens conlra eam lemere venire tentave- vcro idem monasterium el iu co Domino servieiiies
rit, secundo terliove comrnoriita, si non satisfactionee ^ favore, suisque rebus honorare curavcrinl, omni-
congrua emendaverit, potestatis honorisque suiii patenlis Dei cl aposiolorum ejus gvatiani conse-
dignitate careat, reamque se divino judicio existeree quaelur.
de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo0 Datum Laterani, seplimoldus Noverob.,per ma-
covpo.e ac sanguine Dei et Domini Rederoptoiiss ni.in Joannis S. R. E. diaconi cardinalis ct bib.iio-
noslvi Jesu Ciivisti aliena fiat, atque in extvemo) thecarii, indictione terlia decima, Iiicarnationis Do-
examine dislrictoe ultioni sufajaccat. Cunctis aulem1 iiiinicaeanno 1105, ponlificalus auleni domini Pas-
eidem locp justa sevvaulibus sil pax Domini nOstrii clialis secundi pajiocvn.
Jesu Christi, quatenus el hic fvuctum faonseaclioilisS CLXIV.
percipiant,etapuddistricium judicem prsemiascternae AclRothardum Mocjuniinum — De
archiephcopum.
pacis inveniant. Amen. ephcopis qiii invesliunlur a regibus; iiem c'e iis
Scriptum,per manum Raynerii scviniarii regionaviii qui schismatis lempore consecrati sunl.
et notarii sacri palatii. (Ainio 1105, Noy. 11.)
Ego Paschalis catliolicse Ecclesiae episcopus. [MANSI. Concil. XX, 1027.]
Data Laterani, iv Non. Novcmfar., per manum1 D j PASCIIALIS episcopus, servus servorura Dei, vcne-
Jonmiis sanctae RomanaeEcclesisediaconi cardinalis> rafaili iratri ROTIIARDO Mogunlii.iocpiscopo, salulem
ac hibliothecarii, indkt. xm, Incarnationis Domi- et aposlolicam faenedictionem.
nicst 1105, pontificatus aulem domini Paschalis; Sacerdotii ac regni grave jam diu scandalum fuit,
secundi anno vn. quia, usurpantibus non sua regibus, Ecclesia qued
CLXIII. suae est Iibertatis amisit. Hanc profeclo viam, hanc
Ad Ilugonetn abbatem Cluniacensem. januam necjuilise suee Simon Magus invenit. Dum
(Anno 1105, Nov. 7.) enim non nisi per praestigiosam investituvam eccle-
[Gall. Christ., XIII, 15.j siasticos honores adipisci mens amfaitiosa credit, et
PAScnALisepiscopus, servus servorum Dei, vene- se ipsam curialibus" subdit ofasequiis, ct regium cor
rabili fratri HUGONI Cluuiacensi abbati, salutem et aniplioribus pavat inclinare muneribus, hoec niroi-
apostolkam benedictionem. ium avarilia, sicut in libris Regura legitur, anliquo-
Praedecessovisnostvi sanctoe memorise Uvbani II rum quoque temporum religionem evertit. Sed
erga
lliteris liovimus monaslerio Sanctse Mavioe, quod hujusmodi proesumptores reges qualiter divina sse-
apud urbem Tolosaesilum est. et sub jure vestri cos- vierit indignatio, in eisdeni ajiicibus non siietu>-.Et
17?! PASCIIALIS II PAPJE 176
vero magnum esl filio flagitium, matrem addicere A & Cum a personis ssecularifaus eapetuntur, ad qua
servituli, ul mvila thalanios ineat quos recusat. nostris suiit cohovtalionibus iropellendse; faenigniovi
Super, iioe negotio nova nos oportei sollicitudine debemus facilitate praestare.
cohcitari, cum novi regni opportunitatem divina Idcirco illustris feminae Gertrudis Flandrertsis
dispositio providit. Nos enim regibus quse sui juris comitissse petitionem benigne suscepimus, et faci-
sunt integra servave optamus, nec in aliquo minui- lhis Deo iargiente concessimus. Vestram omnium
mus, dummodo ipsi sponsse sui Domini libertatem ecclesiam per pra^sentis decreli paginam, sanctae
integrarii paliantur, quarii srii meruit sanguine Re- sedis auctovitate muniriius, et devotionis ejus mu-
demploris. Sic agentes, nostrum-auxilium, nostrum nera, quae illuslri iilio Roberto comite concedenle
consilium, concordiam noslfam, iiostram dulcedi- pisestitit, eidem Ecclesise in perpetiium confirffia-
nem obtinebunl; alioquin tantam dominseac nialiis mus : videUcet ad pvaebendas dictOrum fvatrum
nostrse indignilatem pali non ppssumus. Quid cnim octoginta mensuras terrae, ex quibus viginti iibrse
ad mililera baculus episcopalis, quid"annulus sacer- annis singuiis persolvuntur.
dotalis? Habeant in Ecclesia primatum suum, ut Ad ecclesiaevero reslitulionein et ad faeneficium
sinl Ecclesise defensorcs, et Ecclesise sufasidiis per- scholarum. berquarias duas. Praelerea quaocunque
fruantur. Habeant reges quod reguni esl; quod sa- bona sive in terrarum dominio, seu in decimarum
cerdotum est, habeanl sacerdotes : sic pacern invi- reditu apnd parochias tres, id est Binafauvgh, Bu-
cem teneant, et se invicem in uno Christi corpove tanfaurgh et Wulpam, quas supva dicta S. Waifaur-
venerentiir. De ordinationibus clericorum qui in gis Ecclesia possessione legilima ofatinere cognosci-
noslri lemjioris schismate ordinali sunt, non aliud tur; et si in posterum ejusdem Ecciesia. parochias
scriberidum duximus qiiam iii Placentina synodo per incremento terrae adaugeri contigerit, firmaevofais
sanctae memoriseUrbanunl prsedecessovera nosivum exinde decimse et illifaataepermaneant.
delifaeratum est. Porro episcopis qui sub excomniu- Si quse sane ecelesiaslica ssecularisve persona,
nicalibne in eodem schisffiale manus impositionem hanc nostrse conslitutipnis paginam sciens, contra
susceperunl ad concilii senientiam deferendos arbi- eam temere venire tenlaverit, potestalis honovisque
tramur. Tantum ehim tantarum personarum malum sui dignitate cavcat, reamque se divino judicio exi-
genef ali delibevatione aut curandum est aut detrun- slere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacra-
candum. De concilii autcm loco aut tempore, si ve- tissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redera-
stris in partibus celebrandum sil, tua interesl, com- ptoris nostri Jesu Christi, aliena fiat, atque in ex-
mumkato fratrum consiliOj nofais citius indicave. Q , tremo examine districtse ultioni stifajaceat.
Oplamus enim, et veliementer opporlunum est, ul, Cunctis autem eidem Ecclesiaejusta servanlibus
vel apud vos pev legatos noslros, vel in Italia per nos sit pax Domirii nostri Jesu Christi, quatenus et hic
largiente Domino peragatur, in quo de sacerdolii ac fructum bonoeaclioms perCipianl, ct apud distri-
regni scandalo propulsando, pace stafaiiienda, com- ctum judicem prsemia aetevnaepacis iriveniant.
muni per Dei gratiam deliberatione tractemus. Sane Ego Paschalis calholicse Ecclesiae episcopus.
de scliisroalicorum ecclesiis sanctse raemoriae Joan- Dalurii Laterani per manum Joannis, SanctaeRo-
nis papse verba mandamus. Ail ehim episcopis per manse Ecclesiaediaconi cardinalis ac bibliothecarii,
ltaliam constituiis : « Ecclesias Arianorum, ubicun- anno Dominir_elncarnalionisll06, pontificatus au-
que inveneritis, catholicas eas divinis jirecibus et tem donini Paschalis papse secundi anuo sexto (44).
operifausabsque uila mora consecrate. » In inferio- CLXVI.
fibus et id ipsum in Constantinopolitaiiis partibus se Privitegium pro episcopaiu Pistorienst.
fecisse commemoval, dicens : « Quacunque illis in (Anno 1105, Nov. 14.)
pavtifaus eovum ecclesias reperire potuimus, ca- [ZACHARIA, Anecdota meclii wvi. Augustse Taurino-
tholicas eas, Domino opem ferente, consecravimus.t runi 1755,fol.,p. 225.J
Omnipotens Dominus, quem pacem nostram et j) PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
salutem esse credimus, jier industriam vestvam, rabili fralri ILDIPRASDO Pistoriensi episcopo, ejus-
paeeni ac salulem Ecplesise suae misevalionum sua- que successoribus canonice promovendis in perpe- '
ntm affluentia operetur. tuum.
Daliiin Lalcvani,
' III Idus Novembris. Sicut injusta poscenlibus -nullus est trifaiiendus
. CLXV. effectus, sic Iegitima desiderantium-non est diffe-
Ecclesim S. Walburgh Furnensis possessiones quas- renda petilio. Tuis igitur, frater in Christo lldi-
dam, rogatu Gertrudis, Flandrim comithsm, con- prande, justis petitionihus annuenles, sanclara Pislo-
firmat. riensem Ecclesiam, cui auclore Deo praesidos, apo-
(Anno 1105.)
[MIR_EUS, Opp. diplotn., III, 24.] stolicse sedis auctorilate munimus. Statuimus igilur
PASCHALIS episcopus,servus servprum Dei, dilecto> ut dioecesis Pisloriensis episcopatus sicut ejus ter-
filio HERIBERTO, praeposilo sanclse Walburgis eccle- mini praedecessovisnostri sanctse memorise Urbani
sioe quae iii Fuvnensi municipio sita est, ejusquei privilegio dislincti sunt, sic in jure et condilioim
successovibus inperpeluiim. Pistoriensis episcopi sine alicujiis inolestia vel in
(44) Sicna clironologica suiit covvupta. JAFFI;.
 177 EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. 178
quietudine perseveret. Per quos nimirum terminos A CLXVII.
hse sunt capellse circum et ecclesise conslitutoe, ca- Ad Eustachiutn abbalem S. Nicolai. — Privitegium
pella de Capraria, capella Hospitalis de Rosaria, illius abbatiw.
jjlebs de Massa, cap. de Vincio, cap. de Bucuuiano, (AnnollOS, Nov. 18.)
cap. de Castello uuovo, cap. S. Martini in monte [MANSI, Concil. XX, 1051.]
Gulli, capella de Vacazano, capella in Verruca, cap. PASCHALIS episcopus, servus servorura Dei, dile-
S. MaviseMagdalenae in Colle, cap. de Galciano, 'cto in Christo filio EUSTACHIO abbati ecclesise S. Ni~
cap. de Venua, super quam prsefati prsedecesspris 'colai, salulem et apostolicam benpdictionem.
nostri .Urbaui postterliam etquartani discussionem Praedecessoris nostri sanctae memorise Vicloris HI
est prolata seritentia; cap. flospitalis de Fanano; itemporibus, B. Nicolai corpus ex Graecorum parti-
capella Prati episcojii, cap. de Rotie, cap. de Cer- bus ! iransmariuis in Barisanam urbem adveclum to-
taria, cap. Montis acuti, cap. de Insula, cap. S. Sal- tus pene orbis agnoscit, Quod videlicet corpus pfse-
vatovis sita in Pralo cum plebibus suis, curte etiam, idecessor noster Urbanus II ioco quo nunc reveren-
quse vocatur Pavana infra Pistoriensem comilalum tia i digna servatuv, in crypia inferiori summa cum
cum castello Sambuce infracurtis coiifinia aedificato veneratione recondidit, el altare desuper in hono-
sanclse Pistpriensi Ecclesiae confirmanuis sicut a " rem i Domini consecravit. Petilumque est, et conc/is.-
venerabili comitissa Mathildi beati Petri filia post sum i dicitur, ut B. Nicolai basilica in eodem lo_o
diu exaniinatam a eompluribus judicibus, ac juris- ;eediikanda, sjieciaiiter sufa tulela mox sedis aposto-
pcrilis acfionem per vicarii nostri Bernardi sedis licae ) servarelur. Quia igitur, largiente Domino, ba-
apostolicae presbyleri judicium in tuas et, confra- silica i eadcm congrua jarii sedificalione perfecta est,
trum tuorum mauus veslituta cognoscitur. Porro in i loco videlicet juris publici per ducis Rogerii chi-
decimaliones de Monte Murto, dePrato, de S. Pau- irograplium dalo, nos eanidem domum, auctoreDeo,
lo , de Cliolonka, de Monte Magno, de casale de mox 1 futuvamccclesiam, postulanlc filio nostvo ejus-
Lariipovecchio; de Creti et de Spanarecchio, quas de < dem ducjs gevmano Boeniundo, Baveiisis nunc civi-
laicorum mahibus solertia vestrse religionis eriptiit, latis domiiip, sufa tutela appstolicoe sedis accipiiuus,
uulius unquarn ab Ecclesiae juve et clevicorum usi- Praesentis
! igilur pvivilegii pagina, aposloiica auclo
bus alienare praesumat. Idipsuni de caeteris curtifaus rilale
i sancinius ut quoacunquc prsedia , quoecunqu.
praeciiisveprsecipimiis quaehodie in Ecclesise Pisto- faona, vel a pvaediclo filio nostro Rogevio per B. Pe-
riensis possessione pevsistunt. Videlicet cuvte de tvi et iiostiani gvatiam. Apulioe, Calabvi.e et.Sicilioe
Lizzano, de Maffimiano, de Cavinana, de Batoni, _ duce, vcl a prtcnoniinato fvatre cjus 'niinc Anlio-
de Saturriana, de Brandellio, de Gvopula, Piscia, Vi- > cheno pviiicipe'BocmiDido, seu a eac-ieiis Clnisti
nacciano, Tobiana, Publica, Silva Mortua, Yizule, Ifidelibus, supradictse Sancti Nicolai ecclcsise de suo
Pezzanese, Celeri et de Tevra sita infra episcopa- jure j j'ani donata sunt, aut in futuvuni donari ofTer-
tum Boiioiiiensero, quani tenuerunt homines de irivecontigerit, fivma scmper, qiiieid ct illibala per-
i
yalle Biderla, curte de Spallioro. Praeterea qua.cun- maneant. Decernimus ergo ut liulli omiiino liomiiuini
que hpdie Pistoriensis Ecclesia juste possidet, sive Iliceat eamdem ecclesiain leiiierejieriurfaavc, nut ejus
in futurum iiberalitate principum, vel oblatione fide- res i auferve, vel ablatas rclinere, mimicrc, vej icmc-
lium juste atque caiinnice poterit adipisci, iirma tibi rariis
' vexalionibus faligare; scd omnia integra cpu-
tuisque successoribus et illibata permaneant. De- 'serventur, clericoruro cl pniipcriim usibus prolu-
ceriiiinus ergo ut nulli pmaino honiinum liceat eam- tura. Tibi itaque iuisque successoiibus fnciillalem
dem Ecciesiam temere perturbare, aut ejus posses- 'concedimus, clericoriiiii culpas, absquc
cpiscopi.
siones auferre, vel ablatas retinere, minuere vel te- '
contradictione, defaila charilalc ac sevcritate corri-
merariis vexalionibus fatigare , sed omnia integra i
gere. Si quoe vero in vos gvavior querela emerseril,
conserventur, tam tuis quam clericovum usibus nostrse ] seu suecessoruin nostroruni audientioc resei'-
profutura. Iiiterdlcimus eliam ut te ad Dominum D vetur. Nulli aiitera yel archiepiscopo, vel, episcopo,
evocato , vel luovum quolibet successorum, nullus 1
licere volumus ut ecclesiam ipsaro, vel ipsius afa-
osnnino iijviiis vestrse ecclesise clericis aut episcopo- faatem, sine Romani pontiiicis conscientia, vel ex-
rum, aut ecclesioeres auferre, diripere, aut distra- 'communicatioiie, vel inlerdiclo cohibeat, quatenus
here audeat. Si quis igitur in posterum archiepisco- idem venerabilis locus tanti confessoris corpore in-
pus, etc. Amen. signis, sicut per Romanum poritificem prima con-
Scriptuin per manum Raynerii scriniari regionarii, secrationis suscepit cxordia, sic sub Romani semper
et notarii sacri palatii. pontificis tutela et protectione subsistat. Si quis
Ego Paschalis catholicae Ecelesiae episcopus SS. sane in crastiruim archiepiscopus autepiscopus,im-
Uatum apud Beali Petri Porticum per manum peralor aut rex, princeps aut dux, comes, vioeco-
Joamiis, sanctse Ronianse Ecclesise diaconi cardina- mes, capitanus, stratigo [<TTparrjyi;],judex, castal-
lis ac bibliothecavii, decimo oclavo Kal. Decem- 'dio, aut quaelibet ecclesiastica saecularisve persoiia,
faiis, indiclione xm, anno lncavnationis Domini- 'etc, ul in aliis nonnullis epistolis.
coe 1105, pontiiicatus autem domni PaschalisII Scriptum per manum Rayncvii, scriniarii regio-
papie vu narii et notarii sacri paiatii.
179 PASCHALIS II PAP.-E 180
Ego Paschalis calliolicaeEcclesiaeepiscopus. .A pisse episcopat.um,sed in eo permunere nolle nisi a
Datum ad Porticum B. Petri, Rom. xiv Kai. De- pontifice investireftr et consecraretw
cemb, per roanum Joannis sanctse RomanseEcdesiae (Anno 1105.)
diaconicard. et faiblioth., ind.ict. xiv, Incarnat. Do- [MANSI, Concil., XX, 1044.^
minicse ann. 1106, pontilicatus aulem domini Pa- > PASCUALIS, servus servorum Dei, OTTONIdilecto
schalis II papsevi. fratri Barobergensis Ecclesise eleclo, salulem et
apostolicam benedictioiiem.
CLXYHl. Filius sapiens twlifical matrem (Prov. x). Opera
Ad GaUicanumclerum universum. — Wernerii inva- tua et consilium tuum virum praeferunt sensatum.
sioncm in aposlolicam seaem narrat. Nos igitur honorare et profeclus tuos juvave con-
(Annoll05,Nov. 26.) gruum duximus. Nihil evgo de nostra benevolentia
dubitans, tuam nobis quantocius vales prsesentiam
[MANSI,CO)ICJ/.,XX,1085.] exliibeto. Certi enini sumus quod divina sapientia
PASCIIALIS ejiiscopus, servus servorumDei, episco- eliam malis hominibus faehe uli novit(47).
jiis, abbalibus, principifaus, militibus et omnibus CLXX.
fidelibus per universas Gallias, salutem et apostoli- B ] Causam Odonis abbalis Sancti Quinlini ephcopis Car-
cam bencdiciionem. nolensi et Parhiensi comiriillit.
Fralernilalem vestvam latere nolumus quae his (Anno 1105.)
lemporibus apud nos aecideruiit.Veiiil quidam Wer- . [Gall. Christ., X, Instrum. 249.]
uerius vegni Teutonici famulus in .Romanae urbis PASCUALIS episcopus, servus servovum Dei, vene-
vicina, evocantibus eum quibusdam periidae mentis rabili fratri Belvacensi episcopo, salutcm e* aposlo-
homiiiifaus, quorum alii extra urfaem per lnanuui licani benedictionem.
quondam regiam jus sive salarium sedis aposlolicse Sacerdotalis ofiicii est viros religiosos diligere,
iuvasevant, alii inlva uvbem, eo quod curise nostrae fovere et a pravorum infeslationibus pro dalasibi fa-
ninnera sive faroiliaritatem habere non poteraul, cullale defendere. Tu autem Beati Quinlini fratres
Deum ct Dei fidem poslliabeve deliberavevunt. Ta- Belvaci degentes non solum [f. qdd. non] diligis,
iibus sociis pvcsbytev quidam (45) Romanae uvbis sed quorumdam prsesumptione illicita vexari et in-
advcuase conjunxit, de quo vel ubi vel hactcnus quietari gratanter, ut audivi modo, pateris, quod
ovdinatus sit ignovamus. Ilane personam egrcgiam profeclo ad animae tuse periculum spectare rie am-
iiigvcmanticis, ut dicilur, proesligiis plenam, cum faigas, nisi celeri studeas emendalione corrigere,
fideles riostri occasione trcugoe Dei ab aimis om- C I et eorum quieti attcntius providere. Prsecipimus er-
ninodesislercnt, in Lateranensem Ecclesiam in- go ut ecclesise Belvacensis clericos afaipsorujn fra-
duxerunl, ct congvegalis Wiberlinae fsccis rcliquiis trum infestatione,tam in spiritualibus quaro intem-
ci episcopi nomeii pevniciosissime illevevuni, Nos poralibus omnino compescas, alioquio et in eorum
vero lunc lempovis pvopler apostolicae faasilicsede- audaciam et in luaro desidiam B. Petri gladius edu-
dicationem, quam die proximo in conventu celc- cetur. Prsecipimus etiam ut eadem Beati Quintini
berrimo per Dei graliam peregeramus, adliuc in ccclesia, salva debita tua reverentia, fratvum et co-
beaii Pctvi povtku movabamur. Cum "vero intra episcoporum nostvovum Ivonis Cavnotensis et G. Pa-
is-faemdie allcvo (46) rediissemus, roonslvum illud risiensis consiiiodisponaturcl ordinelur. Porro quse-
tarpiter ex urbe profugiens, quo tvansieril ignova- cunque ab eodem fratre G. per Belvacensem episco-
mus. Nunc auteni oninia fiaiernilali vestvoebvcviler patum, ufai canonice per Dei gratiam praesedit, seu
incKcanms, ne in audilu talium pvaestigiovuni ullo in eadem, seu in cseteris ecclesiis gesla sunt, rata
modo decipianiini, aut a statu vestfo moveamiiii. et inconvulsa maiiere sancimus. Sane de illo qui
Nos vero per Dei graliani inlvaurbem bonesle tu- jam dictse ecclesiae S. Quintini prseesse dicilur, cum
teque pcrsistimus, et in liac lurba neniinem riostrae n prsedictorum fvatrum volumus ti'actari consilio, et
societatis amkimus. Ncque vero Moysi pojiulum causam ejus iine debilo tcrminari
siium Corc ct Datan et Abiron scditio abslulit, aut CLXXI.
cxcellentis angeli superfaia,qui Deo par esse voluit, abbati monaclihque S. Dionysii inlerdicit
A[damo]
liiajeslatem Dei ninuiit; ipsius vos majestas in om- « ne prmler Galonis, episcopi Parisiensh, licen-
nibus prolegat, el leoneni ac dvaconcm lelicitcv con- tiam pro sacramenlis suscipiendh alios adeanl an-
ciilcare conccdat. ihliles. J ,
Datam Laieianis, vi Kal. Octobvis [Dec.]. (Amio 1152.)
[DUCIIESNE, Ilhl. Franc. Script., IY, 765.]
CLXIX. PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
S. Dionysii, sa-
Rescriplum Paschalis ad epistolam Ottonis Bamber- rabili fralri A. afafaatiet monacfais
genshepiscopi,quasignificabatscabiinperatore acce- lutem et aposlolicambenedictionem.

(45) Non evgo Abbas Farfensis, ut liabel Uvspev- Beneventi ageret.

gensis. (47) Adiit dein Otto pontificeiii, et ab co cons,-
(46) Falsi vevinciluv Uvspevgensis,qui tunc assum- cvatus est, Vidc ejiist. 18i.
fitiim hunc lavvaluni pontiiic, slatuil cum Paschaiis
 181 EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. 182
Ex confratris uostri Galonis Parisiensis episcopi A A striim Burbonse; in episcopatu yEduensi, castrura
relatione compevimus quia vos praeter ipsius licen- Duisme et castrum Gririon, juxta Grinonem castrum
tiam pro sacri olei et chrismatis acceptiotie, ac pro ducis Burgundise. Quascunque preeterea villas,
monachorum seu clericorum vestrovum ordinatio- quascunque possessiones , qusecunque praedia ve-
nibus quoslibet episcopos adeatis, vel pro eorum- slra inprsesentiarum ecclesia possidet, quaecunque
dem sacramentorum celefarationead vestrum mona- etiam in futuro legitirois fidelium donationibus po-
sterium convocetis, et quod laicis pcenitentias crimi- lerit adipisci, firma yobis, veslrisque suceessoribus
num injungatis.Quae profecto saciis canonibus valde et illibata permaneant. Decernimus ergo ut nulli
conlvaria sunt. Et quidem privilegia pro pravis et omnino hominum liceat eamdem ecclesiam teniere
malis eollata sunt, et ad sediiicaiionem, non ad ca- perturbare, aut ei possessiones auferre, vel ablata
nonum destructionem alicui conferunlur. Cum ita- retinere, niinuere, vel tenierariis vexationibus fati-
que preedictus frater Galo episcopus vester gratia gare, sed omnia integra conservenlur clericorurh et
Dei bonus et catholkus habeatur, et prsedieta sacra- pauperum usifaus profutura. Si quis sane in crasti-
nienta gratis acsine pravitate ihdulgeat: et vos prae- nuro archiepiscopus vel episcopus, imperator aut
ter ipsius licenliam pro eisdem sacramentis susci- rex, princeps aut dux, comes, vkecomes, judcx, aut
piendis alios adire antistites prohibeinus, et archi- B ecclesiastica quselibet ssecularisve persona hanc no-
episcopis vei episeoois omnibus ne ea vobis exhi- strse conslitutionis paginam sciens contra eam ve-
leant interdicimus. nire temere tentaverit, secundo tertiove commonita,
CLXXII. si son satisfactione cpngrua emendaverit, potestatis
Charta super confirmatione ecclesiarum, quqs tenent honorisque sui dlgnitate careat, reamque se divino
canonici Lingonenses, judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat,
(Anno circitcr 1105.) et a sacratissimo cofpore et sanguine Dei et Redem-
[Galt. Clirist., IV, 155.] ptoris nostri Jesu Christi ali.ena fiat, atque in ex-
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, ve- tremo examine distrkte subjaceat. Cunctis auteni
nerabili fratri RORERTQLingonensi episcopo suis- ecclesise eidem justa servantibus sit pax Domini no-
que successoribus cahonice promovendis in perpe- slri Jesu Chrisli, quatenus et hic fructum bonse ac-
tuum. tionis percipiant, et apud districtum judicem pvae-
Justis votis assensum preebere, justisque petitio- mia aetemse pacis inveniant. Amen.
nibus aures accommodare nos convenit, qui, licet "
CLXXIII.
indigni, justilise custodes atque jiroecones in excelsa
apostolorum principum Petri ac Pauli specula po-^ C Gislm abbalhsw Romariccnsi sub excomtnunicationh
siti Domino disponente conspicimur. Tuis igitur, pmna prmcipit nl de vexandis monathh Calmosiu--
censibus deshiat.
fraterin Christo charissime Roberte, justispetitio-
nibus annuentes, sanctam Lingonensem Ecclesiam, (Intra aniium 1102-1108.)
cui Deo auctore preesicles,appstolicae sedis auctori- [MARTENE, Thesaur. Anecd., III, 1178.]
late munimus, et tam tibi quam legitimis successo- "PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dile-
ribus tuis perpeluo posside.ndam sancimus civita- ctse filise GISL_ERomarkensi abfaatissse et ejus so-
lem Lingoiienseni cum omhibus quae ad eam perli- roribus, salutemet apostolicam faenedictionem.
nent tam exlva quam intra, sive in ecclesia sive in Pro Calmosiacensibus fratrifaus ecce |am secundo
coinilatu seu in omnibus appendiliis ejus. Confir- ad vos litteras misimus nunc, quandoquidem ipsi
mamus etiam juri ac sufajectioni vestrse ecclesise afa- seetindum judicii nostri sententiam parati fuerint
faatias duas in castvo Divioncnsi, alleram S. Beni- jurejurando per compelentes personas ostendere de
gni, quse est raonachorum; alterani S. Stephani, loco, in quo novuni ipsorum nionasleiium constvu-
quse. est canonicoriira. Ilem abbalias Besuensem, clum cst, fundationem quiete factam, sine lcgitiiua
Molisroeiisem, Melundensem, S. Michaelis, S. Se- r. r Romaricensium calumnia decennio permansisse ,
quani, S. Joaiinis de Prato. Afabatias etiain canoni- datorem quoque ioci vel cjus preedecessores funduni
corum, alterain in castro Castellione, alteram quoe per annos triginta sine legali calumnia possedisse,
dicituv sanetorum Gemiiiorum. Item abbalias S. Pe- dilectioni vestrse pracsentium liltevavum auctovitate
tri in Polungio et Sanctac Marise de Rubeo monte. praecipimus, ut nullani dc caetcro eisdem fralrifaus
Confivniamus prseterea in perpetua ejusdem eccle- de preedicto fundo caluinniam infovalis, id ipsuni
sioe possessione caslrum Gurgeium cum omnibus eliam de porlione paroehialis ecclesise Sanctce Ma-
ajiperidiliis ejus, caslrum Castellionense, Tyleca- rise proecipimus, quain nimirum povtionem pvsesen-
slrum, castrum montis Salgionis, caslrum Con- tibus nunliis vestris eosdem fvalrcs iilic posscdisse
fluens, castrum Fons-Vennoc, caslrum Cboscoluin, cognovimus; alioquin si clamor eoruni super hac
caslrum Graneyum, casfruni Sala, castrum Barruni querela nos iterato pulsaverit, a liminibiis Ecclcsioe
super Albam, item caslrum Barvum super Sequa- vos avcebimiis.
naiu, castrum Chacennaiuni,castruni Saxonis-Fou-. Data midic Jdus Apvilis
tero, castrum Tornodovense, caslrum Blaseiuiii, in
epiicopalu Bisurtino castrum Acrimontis. ct ca-
1S.3 PASCHALIS 11 PAP/E 184
CLXXIV. A Hoc privilegium iectum est atque approbatum in
£i,'//a jiro cwnooio Sanvli Petri Carnotensis. capilulo beatse MariseGarnotensis praesenlibus Iyone
•
(Anno 1106, Jan. 6.) episcopo, Ernaldo decano et aliis. . ., ,.
[Gall. Christ., VIII, 511.] . Scriptura per manuffiR.ayiierii seeretarii regiona-
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- rii et nofarii sacri palalii.
ctp filio GUILLELMO abfaati vcnerabilis monaslerii Ego Paschalis catholicse Ecclesiee episcopus,
sahclorum apostolorum Pelri etPauli, quod j'uxta Datum Laterani per manuni Joannis, sanclse Ro-
Cafiiolum situro est, ejusque successoribus regula- manse Ecclesiee diaconi cardinalis ac bibliothecarii,
riter jiromovendisin j)ei'j)etuum. octavo Idus Januarii, indictipne xiv, incarnationis
Piae postulatio yoluntatis effectudebetprosequenle liomiiikse anno 1106, pontificatus aulem doniini
comj)lcri, quatenus et devotionis sinceritas lauda- Paschalis securidi papae seplimo.
biliter enitescat, et utilitas poslulaia vires indubi- CLXXV.
tanter assumal. Quia igilui; dilectio lua adsedis apo- JSu(/a pro monasterio S. Walarici.
stolicae.portuii) cpnfugiens, ejus tuitionem devotione (Aimo 1106, Mart. 12.) :
defaita requisivit, nos supplicationi tuse clementer [MABILL., Annat. Bened. V, ajip. 679.]
annuimus et faeatorum apostolovum Petri et Pauli PASCHALIS ejiiscopus, servus servovum Dei, dile-
Cavuolense ccenofaium, cui auctore Domino prsesi- cto filio in Chvisto LAMBERTO sibfaativerievabilismo-
'
des, cum oranibus ad ipsum peitinenlibus sub tu- nasterii S. Gualeriei, quod in comitatu Vitmacensi
tela apostolicse sedis excipimus. Per pveeser.tisigi- situm est, ejusque successovibus vegulariter promo-
lur pvivilegii paginam appstolica auctoritate slatui- vendis in jierpetuurii.
mus, ut qusecunque pvsedia,quaecunquc bona ponti- * Sicut injusta poscehlifaus nullus e_t tribuendus ef-
ficum coiicessione, rcgum et principum lifaeralilate, feclus; sic legitima desiderantium non est differenda
vel aliorum fideliuhi legitimis oblationibus ad ipsum petilio. Tuis igitur, fili in Cfaristo charissime Lam-
hodie monasterium pevtinent, vel in futuvum perli- berte, justis petitionibus aimuentes, faeati Gualevici
liere contigevil, fivma libi tuisque successovibus el monaslerium, cuiDeo auctore prsssides,etomiiiaad
illifaata permaneant, in quibns fasec propviis visa ipsum pertinentia sub tutelam apostoLcae sedis ex-
sunt hominibus adnotanda: Ecclesia Sancli Ililavii, cipimus. Quod videlicet monasterium, ab Hugone
Sancti Leobini, Campifauni, Manuvillaris, Mitanvil- quondam comite in loco qui Leugonaus dicebatur,
laris, Verni, Alonse,Boasvillse, Reclainvillaris, Inio- sedificatum agnoscitur. Per praesentis igitur privile-
nisvillse, Gerriienonisvilloe, Uvsivilloe, Alpedani, ca- Q gii jiaginam apostolica auclofilate staluimiis ut quee-
pellseregiae, salvo juxta consuetudinem soiius epi cunque prsedia, qufecunque boiia idein comes HugO
scopi jure in eis taiitum quae ad proprium ordinem vel alii fideles eidehi roonasterio conliilisse de jure
perlinent; ltem altaria sex, videlieet altare de Brue- proprio cognoscuntur, qusecunque etiam iri futurum
rolis, et de Armentariis, et de Roheria, et de Bu- concessione pQntificum, libefalitate principum, y.l
xelo, el de Cvuciaco, et de Castellaviis, sicut a ve- "oblatione fideliura jusle dari oflerrive contigevit,
nerabili fratre nostfo Ivone episcopo institutum est, fivma vobis veslvisque successoribus etillibata per-
sine ulla redemptione ullerius habenda, lifaera et maneant: ipsum etiam monasteiium, juxla prsede-
quieta a synodo etcircada, et ab omni consuetudine, cessoruin noslrorum slatuta, seraper sub juvisdictio-
ct afa omni inquietalione, sive afa exactione juslitise ne sanclseRomanseEcclesiae conservetur. Nullietiain
a presbyteris in prsedictis locis servientibus, exce- sacerdotum in eodem monasterio potestatem exef-
ptis hisqusead pvoprium. ordinem eorum pertinent, cere liceat, aut ejus faona quibuslibet occasionibus
de quibus presfayteri illi episcopo seu archidiacono infestare : missas quoque pufalicas iu ebdem mona-
respondeant. Confirmamus etiam vofais ecclesiam steno celemari, vel stationes fieri preeter.afafaatis
de Giziacb et ecclesiam de Fontaneto inpago Vul- ac fratvum voluntateni oranimodis prohibernus, ne
cassini, in parochia Rothomagensi, skut hactenus a D,iri D servorum Dei recessibus popularibus occasio
vestro monaslerio lifaere possessae sunl. Et in Car- praefaeatur ulla conventifaus. Decernimus.ergo ut
r.otensi ecclesia beatae Mariaepraefaendassex ila Ii- nuili omnino honiinum liceat idem ccenofaium le-
faere et iutegrepossidendas, sicut a faonsememorise mere pevlurbare, aut ejus possessiones auferre, nii
Rainfredo Carnotensi episcopo eidem vestro mona- nuere, vel temerariis vexatiombus fatigare, sed
sterio contrifautae sunt. Decernimus itaque ut nulli omnia integraconserventureovum, pro cjuorum sus-
omiiino faominum liceat idem monasterium lemere tentatione et gufaernalione concessa sunt, usibus
perturbare, elc. Hsec quoque de caetero subjungi- omnimodis profutura. Chrisma , oleurn sanctiim,
mus ut idem monasterium cum suis appenditiis, et eonsecraliones aitarium sivebasilicarum, ordinatio-
ejus monachi ab omni seecularis servitii sint infe- nes monaehorum qui ad sacros ordines fuennt pio-
statione securi, omnique gravamine rauiidanse op- movendi, afa episcopo in cujus dioecesi estis acci-
pressionis remoli, quatenus in sanctae rel|gionis ob- pietis, si quidem gratiam atque communionem apo-
servatione seduli, quieli Domino largienteperma- stolicse sedis habuerit, et si ea gratis ac sirie pravi-
neant. fei quae igitur ecclesiastica ssecularisve per- tate voluerit exhibere. Alioquin liceat ypbis citho-
sona hanc nostrae constitutionis iiaginara, elc. - licum quem volueritis adire antistiteii), et ab eo
 185 EPISTOL-E.ET PRIV.1LEG1A. .18.
consec. alkmum sacrarnent.. suscipere, qui aposto- A A pulturam quoque ejus omnino liberain <8sseoecer-
licse sedis fuitus auctorltate, queepostulantur indul- nimus, ut eorum qui illic sepeliri delibei averint, de-
geat. Sane adjaccns parocliia, eum Beali Martini ec- votioni et extremae voluntati, nisi forte exoonimuni-
clesia et presbytero ejus, in ea quaro hactenus pos- cati sinl, nullus obsistat.
sedit libertate permaneat. Si quaeigitur ecclesiaslka Praeterea quoecunqueprsedia, qusecunque bona pei
saecularisvepersoiia, hanc nostrse constitutionispagi- siipradiclum principem, vel ejus fvatres , de suo
nam seiens, cc-ntra eam temere venireteiitaverit,se- jure jamoblata vel concessa sunt, aut in futurum,
cundo terliove commonita, si non satisfactione con- Doniino largiente, offerri.concedive contigerit, quieta
gvuaemendavevit, potestatis honovisque sui dignitate semper et libera persevevent, ita afaoinni saecula-
careat, reamque se divino judicio exislere de per- rium domiiioruni jugo immunita, sicut in eorum-
petrata iniquilate cognoscal, el a sacralissimo cov- dem principum vita perniansisse noscunlur. Decer-
pove ac sanguine Dei ct Domini Redemptovis nostvi iiimus ergo ul nuili homiiium liceat eaindem Ec-
Jesu Chvisti aliena fial, atque in exivemo cxamine clesiam temere perturfaare aul ej'us possessiones au-
distrktse uitioni suhjaceat. Cunctis autem eidem ferre, minuere, vel lemerariis vexationibus fatigare,
loco jusla servanlibus sit pax Domini ncstri Jesu sed omnia inlcgra conserventur eorum, pro quorum
Chrisli, quatenus et hic fvuclum bonee actionis per- B sustentatione ac gubeiTiatione concessa sunt, usibus
cipiant, et apud dislrictum judicem proemia seternae .oninimodis profutura. Si quoe sane ecclesiastica se-
pacis iuveniant. Amen, amen, ameii. cularisvepersona, hanc nostrae constitulionis pagi-
Ego Paschalis calliolicae Ecclesiae cpiscopus SS. nam sciens, contva eain lemere venire teniaverit,
Bene valete. secundp tertiove commonita, si non satisfaclione
Daium Beneventi per manuni Joannis, sanetse Ro- congrua eniendaverit, potestatis Iionorisque sui di-
mause Ecelesise diacoui cardinalis ac faiblioihecavii, guitate careat, reamque se diviuo judicio existerede
iv idus Martii, indictione xiv, Iiicariiationis Domi- perpetrata iiiiquilate cognoseat, et a saeratissimo cor-
nie.seanno 1106, ponlificatus autera doniini Pascha- pore ac sanguine Dei et Domini Redemjitoris nostri
iis secundi papaevn. Jesu Christi aliena iial, alque in extremo examine
CLXXVI. distiictae uilioiii subjaceat. Cunctisautem eidem loco
Ad.Bertramnum priorcvi S. Fidis in Scelestadt.— justa servanliljiis.sit pax Domini nostri Jesu Chrisli,
Bona ac ejusdem irionaslerii priviiegia confir- < quatenus cl hic fruclum bonse actionis suscipiant, et
mat. :apud diotvktum judicem praemia aeternee pa.is
(Anno 1106, Martii 12.) ;
r inveniaut. Aruen, anien, amen
[WU.IT\VEI.\,Nova Subsidia diplom. Hciilelbergse Datum Yiterfaii (48) per manum Joannis, sanctae
1781,8", t. VII, p. 5.] RoniaiioeEcclesise diaconi cardinalis ac faibliotheca-
PASCIIALIS episcopus, scrvus sevyorum Dei, dilectis .rii, iv Idus Martii, indictione xiy, anuo Incarnationis
ifiliis, BI.KTRA.INO pviovi cCllaeSanclse Fidis, quae in Doiijinicse 1106, pontilicatus autem domni Pasehalis
Alsalia sita est in viila Scelesladt, ct suis fratribus, secundi papaeseptimo.
salutem et apostolicam benedklioneni. CLXXVII.
Religiosis desideriis digiium est facilem pvsefaeve Ad Anselmum Cantuariensem archiepiscopum. — De
consensum, ut fidelis devotio cclevcm sortiatuv cffe- concordia cum rege inita ei gralulalur.
ctuni. Nos igitur jiixta petitionem vestvain, egregii (Anno 1106, Mart. 25.)
ducis Friderici, et fr.atvum ejus religiosum deside- [MANSI, Concil., XX, 1005.]
rium attendentes, eorum devotione effectum impen- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
dimus. Ofalationemenim, quam Domino inspivanle rabi-li ] fratri AKSELMO Cantuariensi archiepiscopo,
faeatsemavtyri Fidi el ejus Conchensi monasterio .salutem et faenedictionem.
pfatulerunt, ratam seniper ef inconvulsam manere Quod Anglici regis ad apostolicae sedis obedien-
sanciraus. Ipsa ergo cella de Scelestadt villa, quee pi tian) omnipotentis De\ dignatio inclinavit, eidem
sancti Sepulcri vocabulo insignis est, ubi etiara miserationum i Domino gratias agimus, in cujus
beatse martyris Fidis memoria celefariter hahetur, manu regurn corda versantur. Hoc nimirum tuae
sufajuresemper et dispositione Conchensis ccenobii icharitatis gratia, tuavumque ovaliorium inslantia,
conservetur; sicuti a jirsedicto bonse memorioe duce factum 1 cvedimus, ul in hac pavte populum illum,
Friderico et ejus fratribus est cum cevlovuralirailum cui > tua sollicitudo preesidel, miseratio superna ve-
designatione, lanquam possessionuni, sive posses- ispiceret. Quod autem et regi et iis qui videntur ob-
sovuni collatiope concredita. Sane advocatus eidem noxii adeo condescendimus, eo affeclu et com-
cellse, ut a fundatovibus institutum est, non alius passione factum noveris, ut eos qui jacebant evigere
proponatur, nisi quem Conchensis abbas lifaeri ar- valeamus. Qui enim stans jacenti ad sufaleVandum
failrii dispositione, ne fratvum provisione proefecerit: manum i uon porrigit, nunquam jaceutem eriget, nisi,
Porro ejusdem loci Ecclesia cum alrio suo afa omni < et ipse curvelur. Cseterum, quamvis casui propin-
hostium incursione sit libera, et episcoporum seu < quare incliuatio videatur, slaium tamen rectiludinis
episcopaliura ministrorum oppressionibus aliena. Se- non i amitlil. Tu autem, in Cfavistovenerabilis et cha-
(48) Legendiim est Beneventi. JAFFE.
187 PASCHALIS II PAP.E 188
rissime fralcr, afailla prohibitione, sive, tit tu crc- A fex , se Anselmi deprccaioris gralia , quidquid
Anselmus iiidutseril, indulgvrc.
dis, cxcbmmunicationc absolviinus, quain ab anlc-
ccssore nostvo sancue riiemoriae Uvbano papa ad- (Auno 1106, Mavl. 28.)
vevsus inveslituvas aut libminia faclam (49) intelligis. [ MAXSI,Concil., XX, 1002.]
Tu vevo eos qui aut invesliluvas accepcve, aut in- PASCIIALIS episcopus, scrvus servorum Dei, vcncva-
vestitos facnedixere, aut hominia faccre, cuin ea bili fvalvi WILLELMO Rothomagensi episcopo, saluieni
et aposlolicam faenedictionem.
salisfaclione, quam tifai pev comnunies legalos Wi-
lielroum ac Balduinum (50) vivos (ideles et veridicos Licet causse luoe qualitas palienliani nostvam
et eos pliirimum gravel, pvo vevcvcnlia taincn fva-
significamus, Doniino cooperantc, suscipito, Canluariensis episcopi, ct dileclione
vice noslrae auctoritatis absolvito : quos vel ipse be- tvis nostri
latoris prsesenlium filii nostri Willelmi, qui pro
nedicas, Vel a quibus volueris benedici proecipias,
nisi in iis aliud forle repevias, pvopter quod a sa- te apud nos veliemcntius iniercessevpiil, palevna
cralis lionoribus sint repellendi. Cselevum Eliensi penes te faenignitate movemur. Causani itaque
abfaali luae commissionis consovlium sulitvahes, tuam eidem fralri Cantuariensi episcopo coninii-
afabatiam retinere simus, ad quod ipse indulscrit, indulgcamus. Eo
quandiu praesumpserit, quam B nimirum intuitu, ea conditione ut malos con-
coiilemplo nostri oris quod praesens audierat, intev-
diclo pev [f. ter. H.] repelitara investituram prse- siliarios, quorum instinclu mullas pravilales in-
a tua familiarilale repellas.
sumpsit invadere. Si qui vero deinceps praelcr in- curristi,
vestituras ecclesiarum preelationes assumpserint, Datse Benevenli v Kal. Aprilis.
etiamsi regi faominia feceriut, nequaquam ob boc a CLXXIX.
faenedictionis niunere arceantur: donec per omni- Ad Wiitelmum archiepiscopuhi Kolhomagcnsem.
potentis Dei gratiam ad hoc omitlendum cor regium . (Anno 1106, Mart. 50.)
tuoe praedicationis imfaribus molliatur. Prseterea
[MANSI, Concil., XX, 1070.]
siiper episcopis, qui falsum, ut nosti, a nofais ru- PASCIIALIS episcopus, servus serVorum Dei, vencr
morem atlulerunt, cor nostrum commotum esl ve- rafaili fratri WILLELMO
Rothomagensi arcliiepiscopo,
heinentius [al. velienientius aggravatur]: quia non salaiem et benediclionem.
apostolicam
solura nos laeserurit, sed multorum simplicium Turoldum Bajocensera episcopum in proximis
animas deeepevunt, et regem adversus cliaritatera Kalenclis Ocfofaris
pro causoe suse defuiiiione ante
sedis apustolicse impulerunt. Unde et inullum eo- confratrem nostrum Lugdiinensem episcopum vc-
rum flagitium, Domino cooperanle, non palimur: (C nire
prsecepimus. Cscterum, cjuiaeuni nccdum rcve-
sed quia filii nostfi vegis instantia pro iis nos pulsat slitum audivimus, inducias ei usque in Pascha
allenlius, etiam ipsis conimunionis tuae parllcipium proximum prorogavimus. Tunc autero ante confva-
non negafais. Sane regem et ejus conjugem, et pvo- treiu noslrum Aiiselmum Cantiiarieiiseni archiepi-
ceves illos qui pvo hoc negotio cum regc [al. circa •
scopum vice noslra causa eadcm penilus finialur,
regem] ex prsecepto nostro lafaoraverunt, cl lafaorave nobis plenius intimanda, aut ante prsescnliam no-
nitenlur, quoruro noniina ex supradicli Wilielmi stvam una eum adversariis suis cpiscopus ipse con-
suggeslione cognosces, juxta sponsionem nostram a veniat.
peccalis et poeiiitentiis absolves. Igitur quandoqui- Dala Salerni, iii Kal. Apvilis.
dem omnipolciis Deus vos in Angliaeregno, adsuum
et Ecclesiae suae honorem, in hac prsestilit corrc- CLXXX.
ctione proficere : ea deinceps mansueludine, dispeii- Acl R[ulhardum] ephcopum Mogunlinurii.
satione sapienliae, provisione circa regem ac prin- (Anno 1100, Mart. 51.)
cipes,,tua fraternitas satagat, ut quse minus adhiic [MANSI,Concil. XX, 1091.]
correcta sunt, auxiliante Domino Deo riostro, peiMuae PASCIIALIS episcopus, sevv.ussevvovuiiiDci,veiieva-
"
sollicitudinis studium corriganlur. Qua inre itadi- 1 faili R. Mogunlino episcopo, salutcm el apostolicam
lectioni tuse nostrum sentias adcsse jirscsidium, ut fccncdiclioneii).
quse solveris, afasolvamus; quse ligaveris, alligenius. Pvo Ecclesioeac vcgni pace, pro ecclesiarum or-
Roihomagensis episcopi [Guilelini] causam et inlev- dinibiis, pro parliuin iiosivafuni causis, et quem
dictum juslitia dictante prolatum luae dcliberalioni geueralcm oporteal liaberc traclatum, fvatcvnitatis
commisimus. Q.uod cnim indulseris, iiidulgemus. vestvoenovil solevlia pvoviderc. Ea propler dignuni
Fralernitatem tuam superna dignatio pev tcmpova duximus el magna coiisultaiione deliberavimus, ut
longa conservet incolumem. in proxiinis Oetobvibus Idibus synodalem vobiscum
Dalum decimo Kal. Ajnil. dcbcaraus cclebvavc convcnnini; idcivco tani le ,
chavissime fvalcv, quani^onincs Moguntinse Eccle-
CLXXVHI. siae suffvagaiieos liltevis pvoescnlibus praemonemus
Ad Willeluium Rollwmagcnsem ephcopum. — Sus- ul, convocalis dioeccsiuin vcslvavuin, cjui dignioves
pensus erat Willclmus : acl emn scribil ponti- vidcnluv, abbalibus, convocntis ct cleiicovum per-

(19) ln conc. Claroinoiil. et Romaiio. (50) Monachi evaiitCnntuar., IegatiS".Anselmi.

f89 EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. 190
sonis, quibus concilii traclatus necessarius est, A religionem augere, et ejus servis tuitionem defaoa-!'
prsenominato in tempore citra Alpes nobiscum con- mus impendere. Tuis igilur, dilecta in Domino filia
venire omni occasioue vel seposita procuretis, qua- abbatissa Ermengarda, petitionibus aniiueiites, beati
tenus vergente Domino, ablatis de medio scbisma- Salvatoris monaslerium, cui Deo auctore praesides,
tum causis Ecclesiae ac regno pacis reformetur in- sicut aprsedecessoribus nostris in lutelam, et prote-
tegritas. ctionem apostolicse sedis novimus susceptum,itanOs
Dat. xi Kal. April. quoque suscipianius. Staluimus enim ut liulli ec-
clesiasticse ssecula.rive personae liceat dislricturo
CLXXXI. ullum in locis quibuscunque ipsius moiiasterii, seu
Ad Guidonem episcopum Ticinensem ei clericos
Papienses. placitum, absque licentia abfaatisssefacere, seu fo-
dvurn, vel mansionalicum, seu fipaticum, aut para-
(Anno 1106, Ajiril. 29.)
[ROBOLINI, Notizic appartenenti alla storia della sua tas, seu aliquas pufaiicas fiinctiones exigere. Afaba-
palria, Pavia, 1825, 8», l. III, p. 225.] tissa autem, ufaicunque per eadem loca voliierit
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vme- mercaturo, nemiiie conlradiccnle constituat, vel
rabili fratri GUIDONI episcbpo et clerkis TicinensiS sedilicet, districtumquc scrvorum, seu liberoruni
ecclesiae,salutein et apostolicam benediclionem. ': leneat. Nee episcoporum quisquam in praedicto
R
Et episcojialem sollicitudinem et clericoruro con- monasterio dilionem aliquam habere permillimus,
docet chaiitatero iucidentia Ecclesiae scandala cum et missas publicas, praetcr abbatissse voluntalcm,
tranquillilale.tractare el simultates tolis nisibus re- illic agcre prohibemus. Coiifirmamus igitur eidem
movere. Yos autem de scintilla minima tantos ignis venerabili monasterio possessiones priorum teropo-
globos per invidiam diaboli succendislis, vel suc- rum, id esl Sermionem, cum ccclesiis Domini Sal-
cendi per incuriam permisislis ut pro faenediclse vatoris, et SanCli Martini, ac Sancti Yiti marlyvis;
aquse oblalione trium hominum ceedesfacta et san- ct Cessiankum, cum ecclcsia Sanctoe Julise rnar-
guis effusus sit, pro faaplismietiam sacramcnlo duo- tyris; Nuvelariam, cum ecclesia Sancli Lau-
rum baplizatorum sint prostrala cadavera. Porvo renlii,- Berciagum, cum ccclesia Sancli Zenonis
de rapinis plura narrare taediosum ducimus, scd eas et Sancti Stephani; Barbadam, cum ecclesia Sanctoe
ad pier.um eniendare ilcrata preeceptionemandamus. Marise et Sancti Blasii; Calvalonem, cum ecclesia
Quse onmia quantum Ecclesioe contraria, quantMai SancloeMarioeet Sancloe Julise ; Liconiam, cum ec-
vobis indigna sint, veslra nobiscum prudenlia re- clesia Sanctoe Maviae; Maionem vicum,cum ecclcsia
cognoscit, nec facile ducitur indiscussa hsec el in- Sancli Alexandvi; Gnseliagum, cum ecclesia Sancti
ulta transire. Niliil eniin novum a beali Petri mo- Martini confcssoris ; Miliarinam, cum ecclesia San-
nachis est prsesumptum; habent enim antiqua tra- ctse Juliae; Sermidam. Pralcrea quaecunque proedio,
ditione et velustiovifaiisS. sedis aposlolicoeprivile- quaecunque possessiones, vcl catholicovum regiim,
giis facultatem a quolibet catholico episcopo conse- vel aliofum fidelium legitimis oblationihus, in jiroe-
crationes ecclesiavum et ovdinationes monacliovum sentiarum perlinenl, sive in futurum, largienle Do-
seu clevicovum, oleura et chvisma suscipeve, el iu mino, perlinere contigeril, firma tibi tuisque suc-
Pascliali solemnitate baptismum per subjeclos mo- cessatricibus el illibala permaneant. Dccernimus
nasterio clericos celebrare, clericorum qui mona- ergo ul nulli oiiniino lioniinum liceal idem mona-
slevio stifajacentobedienliam pvselerimpugiialionem sleriuni lemere perlurbare, aut ejus possession.es
episcopi relinere. Monasterio libertaiem cum cseleris auferrc, vel ablatas relinere, niinuere, vel temcrariis
immunilatibus suis conservari voliinnis quoepropler vexationibus fatigai»; scd omnia intcgra conserycn-
episcoporum inipvobilales Romanae Ecclesise provi- tuv corum, pro quorum sustcnlalioiie el gubevna-
sione collaia est, nec de ceetero super liiijusmodi lione concessa sunt, usihus omnimodis profulura.
enim pvsesumentes tanquam sedis apostolicse cori- Decinias atque jirimilias, prsedecessortim noslro-
temptores ejus profecto indignatioiie plccleiitur. ,0 rum auctovitate, monaslerio vcstro concessas, nui-
Dat. apud Cassinum, III Kalend. Maii. Iatenus deinccps ab episcopis vcl episcoporum mi-
CLXXXII. nislris pevniitiimiis usurpari. Chrisma, oleum san-
Piivilegium pro inonasterio S. Sulvutoris el S. Jutiw cttMii, consecrationes altarium, sive faasilicarum,
Brixiensis. ordinationes afabatissoe, monachoruro, sive clerico-
(Anno 1107, Maii 11.) runi, qui ad sacvos fucvint ovdines prcraovendi, a
[MARGARINI, Builar. Casin., II, 124.] quo malucritis calholico suscipielis anlistite. Ob-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, clia- euiite te, nuiic ejus loci abbalissa, vel luarum qua-
rissimse in Domino filiceERjiiNGARDyEabhatissae mo- libet suecessatricum, nulla ibi qualibet subreplionis
naslerii Domini Salvatoris et S. Juliae virginis et astutia seu violeutia praeponatur, nisiquam soro-
martyris, quod Novum dicitur, fundatum a piissiron res, conimuni cousensu, vel sororum pars consilii
Ansa regina inlra civitatem Brixiam, tibi tuisque sanioris, secundum Dei timorero, et beali Benedkti
successovibus in perpetuum. Regulam elegerint. Quoejirofecto jiotestalem habeat
Ad hoc in apostolicae sedis rcgimen, Douiino dis- capcllas et ecclesias facieudi ubicunque voluent in
pouciite, pvomoti conspkiinuv, ut, ipso pvoestante, tevvis ad prafatuni monasteri-um pevtinentibus.
liil PASCHALIS II PAP.E m
POITOpiscarias ad ipsum moiiasteriuro pertinentes, A ut quanio gedi apostolicse familiarior creditur,
in sororuro usifausbinnimodis confirniamus, utnulli lanlo apud vos chaviovliabeatur.
facullas sit cas luvadere, au.t quibuslibet occasioni- Dat. Laterani, xn Kal. Junii.
bus alienare. Vos igilur, filioeiii Christo dilectse, ut CLXXXIV.
hac semper gralia dignicres censeamini, Dei sem- Ad clerum popuiumqueBambergensem.— Ilih
pev timorem in veslris cordibus habere salagite, ut Ottonem episcopum commendat.
quanto a ssecularibus liberiOveseslis, tanlo amplius (Anno 1106, Mai.)
placere Deo, lotius nienlis ct aniniac virtulibus, [MANSI,Concil., XX, 999.]
anhelelis. Si quis igilur in posleruni a.chiepiseopus PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, clero
aut episcojius, imj)eralor aut rex, princejisauldux, et populo Bamfaergensi, salulem et apostolicam be-
eomes, vkecomes, judex, aut ecclesiastka quaeli- nedictionem.
bet seecuiarisve persona, hanc noslrae coiislilulionis Quanto affectioiiis defaito Bambevgensis ecclesia
paginamsciens, contra eairi tcmerc venire lentave- ab ipso suse instltutionis primordio sedi apostolicse
ril, secando tcrliove eoiTinioiiita,*si non salisfa- constviiigalur, etsi nos lateret, litlerarum vestrarum
ctione congvua 'enieiidavevit, potestatis lioiiorisque significalio nianifestat. Quod affectionis debilura
sui tfignilate careat, reamque se divino judicio exi- B venerabilis fratev Otlo, yestvaeecclesise electiis, cou-
stcre de perpctrata iniquitate cognoscat, el a sacva- slanter tenuisse ac lenere cognoscilur, cum pef tot
lissinfo corpove el sanguinc Dei ac Redemptovis el lanta pericula ad apostolicae sedis visilationem
noslri Jesu Chrisli aliena fiat, alque in exlrenio percurrat. Nos igitur eum debitee benignitatis affe-
cxamine distvictse ultioni subjaceat. Gunclis auiem ctione suscepimus, et juxta vestvaedilectionis desi-
eidcm loco jusla sevvanlibus sit pax Doniini noslvi derium, npslris tanquam beati Petvi manibus, s;<lvo
Jesu Chvisli, qualenuscl liic fruclum bonoeaetionis nietvopolitaiiijure, yobis per Dei graliam pi-aesulem
suscipiant, et apud districlum judicem jirsemia oe- ordinayimus. Hunc igiluv sub praesentiun) litterarum
tevnoepacis inveniant. Amen, ainen, amen. proseculione ad ecclesise vestrse regimen remilten-
Scviptuin pev nianum Raynevii scviniavii rcgiona- tes, plena liovtamuv affectione diligi, jilena huraili-
rii cl nolavii sacri palatii. late veiierari. Conlidimus eiiim eum discipliria.ec-
Ego Paschalis calholicee Ecclesiee episcopus SS. clesiaslicaefutuvum esse custodem, et salutis yestvss
Dalum Lalcrani per liianum Joannis, sanctse Ro- soliicitum provisoreni. Huic ergo sedulis officiis
manse Ecclesiocdiaconi cardinalis ac bibliothccarii, obedite, et gratian: vobis in eo coiiciliate ccelestem.
quiuto Idus Maii, indiclione xiv, anno DominicseIn- Integritalem catholicee fidei fivmani semper in om-
•carnalioiiis 1107 [1106], ponliftcaius aulem dounii C nibus cohservate : sedi aposlolicae semper devotius
Paschalis secundi papse vii, adheerete, ul per ejus coiisortium a conlagiis omni-
faus lifaeri, ad eeternse salutis povtum feliciter per-
CLXXXIII.
venire, Domino Iargiente, merearaur.
AdR[ut!iarduin]circliiepiscopuinMogunliiium.—Com-
mendal Olicmem ephcopum Bambergensem a sese CLXXXV.
- consccralum.
Ecclesice S. Frigdiani Lucensh parochianos tuudal
(Aniio 1006.) quod canonich obtemperenl.
[MANSI,Concil., XX, 1091.] (AnnollOO, Maii 25.)
PASCIIALIS episcopus, servus scrvoium Dei B. [BALUZ.,Miscell. edit. Luc. I, t. IV, p. 684.]
Moguntino avchiepiscopo, saluteni el aposloiicanii PASCHALIS ejiiscopus, servus. sevvorum Dei, paro-
beiiedictioncin. chianis Sancti Frigdiani, saluteraetapostolkarabene-
. Qiiantuni a snai coiislitutionis exovdio Barobergen- dictionem.
sis Ecclesia sedi apostolkse familiavis exstiterit, , Devolioiii vestrse plurimuni congaudemus quia
prudentiae luaenolius existimamus. Coiigruum igi- sicul venevabilisfilii Rolhonis veialione cognovimus,
tur duximus ut veiiierilem ad nos fratvem noslvunii D \ Beati Frigdiani ecclesiam el in ea Deo servientes
venevabilem O. ejusdein eeclesiseeleclum, cum proe- fvntres atteiitius diligitis, et loeum ipsum rerum ve-
teritoe familiaritatis gralia susciperemus. Prsetefeai slvarum collatione ditatis, et eovum monilis ad aa.-
quoiiiam Ecclesia eadem per diuturna jam tempovai maruih veslrarum salutem libentius obeditis. Sini-
cpiscopalis officii solliciludinis cavuit, et pvopterv liter hae Doinini gvatia vobis fnisevalioue donata, et
prs_teviti schisraatis ultionem in Teulonicis pavti- ipsi et vobis gvatias agiinus, rogantes ut hanc in
hus perjiauci episcopali funguntur oliicio juxla ip- vobis gratiara ipse pevlieial, etpro hac eetercc. rclvi-
sius Ecclesiae postulalionem eidem fratri, cum perv butionis proemia veddat. Vos itaqrie, iilii in Domino
mulia ad nos venisset pericula, consenlienlibus ell chavissimi, exhortamur ut in hujus devotionispvO-
unanimi senlentia deceriienlibus oninibus qui nobis- posito sempev constantius manealis, illud Doroini-
cum aderant, fratribus, episcopalis benedictioniss cum vestri covdis meditatione vevsanles, quod ad
liianura, Domino largiente, contulimus, salva nimi- (iiscipulos suos loquens : Qui vos honoral, me lirno-
rum defaitatuoe metropolis reverentia. Euni igiturv rctt; et qui vos tarigil, tangit pupillam oculi tnei :
ad vos cum nostvaegvatiaedulcedine remittenles, fva- bonum eiiini votum bonumque propositum veslvuin
terriiati vestvsciitlevis pvsesenlibus coromcndamus,i, sua in finem misericordia coniitabitur. Ijise quoe
 195 EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. 194
loquimur sua uhctioiie vos doceat, ipse benedicat; t; A / tione possessionisdefecerunt, fvaternitas tuapartibus"
et tam vos quarii alios, qui eisdem fratribus opem m utriscjue competenti loco et tempore convocatis tran-
suain gralia divinse charitatis irnpendunt, a peccatis ,is quille et legaliter sine dilatione diffinire procuret :
propitiug a-bsoivat beati Frigdiani meritis, et ad vi- i- in eos autem qui constituto a te loco et tempore de-
tam perduoateelernam. ' fuerint, canonicam sentenliam dare non differas.
Dat. Laterarii, x Kal. Junii. CLXXXVIH.
CLXXXVI. Ad Petrum Acheruntinum arcliiephcopum. — Ejvs
EcJenm S. Frigdiani Lucensh privilegia confirmai. l. eleciionemconfirinai, ei jura melrepoleosAclierun-
(Amio 1106, Maii 24.) liiim,; miltil paltium.
[BALUZ. Mhcell. t. IV, p. 584.] ' (Anno 1106, Jun. 16.)
PASCHALIS episcopus, servus servovuin Dei, dile- ,. [MANSI,Concil., XX, 1055.]
ctis ni Cliristo filiis Rolonis prseposilo et ejus frafri-i_ PASCHALisepiscopiis,seryusservorumDei,verierabili
faus in Beati Frigdiani ecclesia fegularem vitam -Q fvatrinostroPETRoAcheruntinoarchiepiscopo,ejusque.
professis ejusque successorihus in eadem religione ift successoribuscanonicepromovendis in pevpetuum.
perniansufis in perpetuuffi. Potestatem ligandi atque solvendi in coelis etin
Desideviumquod, elc.,uii inprivilegio aniii 1104, _ B ^ terra B. Pelro ejusque successoribus auctore Deo
h. 119, usoiie ad apostolkee sedis hafauevint. Dein ;i principaliter tvaditam illis Ecclesia verbis agnoscit,
sequitur : A quo nimiium chrisma, oleum sanctum,i quibus Petrum est Dominus allocutus : Quwcunque
coiisecrationes altarium sive basilicaruni, ordinatio- ligaveih super terratn , efuht ligata et in cmlis : et
nes clcricorura accipielis, si ea gratis et sine pravi-;'- qumeunque solveris supcr lerram, erunt soluta etin
iate Volueril exhibere; alioquin liceat vobis a quo-- cmlis (Matth. XLVI).Ipsi quoque iirmitas propriae et
cunque roalueritis catholico episcopo ea sacramentaa aliense iidei confirmatio, eodem, Deo auctore prae.ii-
suscipere, qui aposlolicse scdis fultus aucloriialee catur, cum ad eum dicitur : Bogavi pro te, Petre, ut
quae postulatur indulgeat. Nec eidem episcopo ullo0 non deficiat fides iua, et tu aliquando conversus,
modo liceat locuni ipsum aut fvatves illic Iiabitantess confirma fratres luos (Lur. xxm). Oporlet ergo nos,
pro nostroruni conceptionurii eeinulationeexcohimu-- qui, licet indigni, Petvi videmur residere in loco;
nicare vel interdicere, nisi pro certis eulpis quass prava corvigere, recta firmare,.et in oinni Ecclesia
iidem fratves canoniee admoniti emendare con- ad interni arbilrium judicis sic disponenda dispo-
tempserint. Baptismi usum in Safabalo sancto Pen-_ nere, ut de vultu ejus judicium noslrum prodeat, et
tc-Costesa pfaeteritis leraporibus habitum in perpe- r oculi nostri videant aequitatcm. Fraternilatis igilur
tuum eonfifmamus, ut nuliis possit oeniulaliouihus; tuaejuslis petitionifaus annuentes, sanctam Acherun-
vel insidiis prohiheri. Nulli autem ssecularium po- tinam Ecclesiahi praesenlis decreti auctoritate mu-
testatum infra vestri ccenobii claustvura liceat liospi- nimus, tifai tuisque successoribus confirmanles quoe-
tari, ne fratrum regularium quis ejushiodi pvae- cunque metropolitaiio jure praeleritis temporibus
sumptionihus perlurbctur. Decernimus etiam, etc. pertinuisse rioscuntiir, videiicet Venusinum, Gravi-
Hl in diclo privilegio. nam, Tvkaricum, Tarsum, Potenliam; uttu tuique
Scriptum per manus Raynerii scriniarii, etc. legitimi successores potestatem habeatis canonice et
Ego Paschalis, etc. decvelabilitef in eis episcopos ovdinandi ac conse-
Datum Laterani per manum loannis S. R. E. cvandi, salva in omnifaus sanctse Romanoe Ecclesiae
diac. card. ac bibliotbecarii, ix Kal. Junii, indict. auctovitale. Ad hsec statuentes decernimusut quoe-
xiv, lncarn. Domin. aa. 1106, pontilicatus autem D. cunque oppida, viilae vel ecclesise parochiales, jtive
Paschalis papee vn. ab eadem ecclesia Achevuntina possidentur, qusecin.-
CLXXXYII. que faona iii pfaesenliarum juste possidet, sive in
Ad B[ernardum]. archiepiscopum Toletanum. fulurum juste ac canonice poteril adiplsci", firma
(Anno 1106.) D tibi tuisque successoribus ac illibata permaneant :
j)
[FLOREZ, Espaha sagrada, XX, 79.] iis nimirum exceptis quoe sedis apostolkse privile-
P. episcopus II, B. Toletano avchiepiscopo, salulemi giis specialibus numiuntur. Pallium prseterea fva-
et apostolicam benedictionem. ternitali tuse, pleuitudinero videlicet pontificaiis
Liltevas dilectionis tusebveves omninorccepimus, 'ofiicii, ex apostolieiT1 sedis liberalitate concedimus :
in quibus praetevcausaffi quae inter ecclesiam S. Ja- quod le in ecclesia, lantum ad missarum soieronia
cobi et Minduniehsis agitur, nil aliud de stnlu iio- isubscviplis diebus noveris induendum, id esl, Nati-
bis Hispaniarum dicere vOluisli. Cumque te in eis- vilatis Domini, Epiphanise, Hypapantes, in tiibus
dem conciliuni celebrasse dixeris, iiihil de rebus ini isoleronilatibusbeaUeMariae, CcenseDoniini, Sabbati
eodem concilio geslis prseter praefalam causam inli- sancti, i Resiirreetionis, Ascensionis, Penlecostes,
mare curasti, de quibus satis nos mirari noveris, Nalivitatis S. Joannis Baptistae, fcstivitasis apostolo-
quia et te viderc, et slatum lervoeveslveelibenter vel- rum i omiiium [vox omivium forle redundat. H.],
lemus agnosccre. Causam autera illam, quam inter1 Mkhaelis ! archangeli, commemoralionis omniuni
Mindunienses elerieos et S. Jacobi clericos agi pr:e- sanctorum, : et eorum martyrum vel confessorum
diximus, si Mindunienses, sieut mandasti, a pvoba- iqui in Acheriintina ecciesia rcqtiiescunt; in conse-
 PASCIIALIS II PAP.E 196
1!)S
ut nulli
cratione ecclesiarum, episcoporuni, presfaylerorum..A siam Sancli Micfaaelis. Decernimus evgo
et diaconorum : cujusmodi nimirum vOlumus le per omnino faominum liceat ideni coenobium temere
omnia geuium vindicare. Hujus siquidem induiiienti pevlurfaarc, aut ejus possessiones auferre, vel abla-
lionor, liumilitas atque justitia est. Tota ergomente las retinere, minucre, vel temerariis vexatibnibus
fraleinilas tua se exliifacre festinet, in prosperis fatigare; sed omnia integra conserventur eorum,
liumilem; et in adversis, si quando eveniunl, cura pro quovum susteiitalione et gubevnatione concessa
juslitia erectuni: amicum faonis, perversis conlra- suiit, usifaus omniniodis pvofulura. Obeunte te nuric
rium; iiullius unqtiani faeiem eoiilra vcritatem re- ejus lpci afabate, vel luovum quorumlibet successo-
seu
spicins, nuliius unquain facicm premas: miseri- rum, nullus ifai quaiifaet subreptionis astutia
eordiee cperibus juxta vivtutcni iiisistas, et tanien violentia praeponalur, nisi quein fratres communi
insistcvc etiam . supra. vivlutem eupias : iiifirmis consensu, vel fratrum pars consilii sanioris, vcl dc
eoiiipniiavis , benevolenlibiis congaudeas; alieua sub vel de alieno, si oporluerit, collegio providerint
dainiia, propria rcputes; de alicnis gaudeas, tan- eligendum. Sane sepulturam ejusdem loci omnino
qunin de pvopviis exsultcs : in covvigendis viliispie lifaevamesse decevnimus, ut eoruro qui illic sepelivi
soc.via_: iu fovcndis viruiiibus audilorum animas dclifaeraverint, devotioni et extremae yoluntati, nisi
dciiiulceas: in iva, judiciuin sine iva lcneas; in B fprio excomniunicati sint, nullus ofasistat. Nec
tranquiHitiilc aulero,sccuritatis justoeccnsuram non episcopo facultas sit aut monasterium ipsum vel
deseras. Hoee csl, fratcr charissinie, pallii accepli ecciesias prseter culpam iriterdkefe, aut riovis
diguius; quam si sollicilc servaveris, quod foris exactionibus prsegravare. Porro laborum ipsorum
accejiisse oslendcris, intus iiabefais. Fralcrnilalem decimas prseter quarumlibet personarum contradi-
tiiani supcvna inisevalio pcr leriipora mulla incolu- ctionenlvobis concedimus possidendas. Si quee enim
inciii conservare digneiiii. Anicn, ariien, amen. ecclesiastica saecularisye persona, hanc noslrse con-
Ego Paschalis cniholicie Ecclesioeepiscopus. stilutionis paginam sciens, contra eam venire ten-
Dnluir. Albnni pcr in.iiiiiro Jo.iniiis S: R. E. dia- taverit, secundo lertiove commonita, si non satisfa-
coui enrd., xvi Kal. Julii, indict. xiv, Iacarnat. ctione congrua emendaverit, poteslatis faonorisque
Doininicoe 1106, pontilicalus auiem domi.i Pasclia- sui dignitate careat, reamque se divino judicio
!is 11 po.jioeVIII. existere de perpetrata iniquilate cognoscat, et a
CLXXXIX. sacratissirao corpore ac sanguine Dei et Dbniini
Bulia pro Bencdiclo abbate monaslcrii S. Salvatoris Redemploris nostri Jesu Chrisli aliena fiat, atque in
tn Muxi. extremo examine distvictaeultioni sribjaceat. Cuhctis
(AIIIIO1106, Scpl. 19.) airtem eidem loco jusla sevvantibus sit pax Doniini
[MURATORI, -ilKtl}. !('(/. 111,ll05.] noslri Jesu Christi, qualerius et hic fiuelum faonse
PASCHALIS episcopus., scrvus scrvcvum Dei, dilecto1 actionis pcrcipiant, et apud districluih judicem
filio BEKEDICTO abbati monastcrii Sancti Saivaloris, prsemia seternse pacis inveniant. Amen, amen,
quod silum esl in leco qui Moxi diciliir, cjusque amen.
successoribus rcgulaviler proniovendis in pevpe- Ego Paschalis catholicee Ecclesise episcopus sub-
luura. scripsi. ,
Pise postulatio voliiniaiis effectu debet pevse- Datum Florentiae per manura Joannis, sanctse Ro-
quenle compleri, qiiateiius et devotionis sincerilas i manse Ec.clesisediacpni.cardinalis ac faifaliotliecarii,
laudabiliter eiiilescai, et iuilitaspostulnla vires in- tevlio decimo Kalendas Oclofaris, indiclione decima
dufaitaiiler assunial. Qnia igitur dilcclio lua ad sedis: quinla, Incarnationis Dominicseanno millesimo cen-
apostolicae porluni confugiciis, cjus luitioncm devo- tesimo sexto. -
lione debila rcquisivit, nos supplicalioni luee clc- CXC.
menter ar.nuiiiius, el faeali Salvaloris monaslevium,1 Ad episcopos Galliarum. — A.dversus interfectores
curDeo auclorc praesides, sub tutela apostolicsesedisi r\ abbalis Vizeliacensis.
excipimus. Pcr proescnlis igitur privilegii paginami (Anno 1103, Oct. 25.)
apostolica aucloritaie slatiririius ut quoecunque jirsc- . [MANSI, Concil., XX, 1051.],
dia, quoecunquc bona possc&sione lcgitima ad idemi PASciiALis.episcopus,servus servorunl Dei, vene-
roonasterium iu prsesenliarum periinere videntur, rafaiiibus fratribus episcopis Galliaruih, salutem et
sive in fulurum, iargienle Domino , concessione• apostolicam faenedictionem.
pontificum , liberalilate principum , vel oblalione:• Sacerdotalis ordinis charitate vehementer indi-
fideliuni, juste et eanoriice poterit adipisci, firmaL gnum videtur quod facihorosas perspnas, quas pro
tibi tuisque successoribus iliibata pevmaneant. In cviminibus suis pefsequi deberetis, fovere diciniini.
quibus haec propviis visa sunl iiominifaus expvi- Jntcrfectores enim Yizeliacensis afabatis in quorum-
mcnda, videlicet ecclesiam Sanclse Marisecum por- dam vcstrum parocliiis licenter hafaitare dicuntui'.
lione curtis Dolie; ecclesiam Sancti Laurentii cum Unde fraternitatem vestram digna redargutione eor-
portione curtis Rasinianae; ecclesiain Sancti Frldiani ripientes, proesenlium litterarum aucloritate proeci-
cl Sancti NicOlai curo porlione casalis Instuli : ini piauis, ut. eos qui domiiiuni suum presfayter.um el
Bodio ccclcsiam Sanclse Mariae: in Paterno eccle- abbatem tam nequiter occiderunt, secundum d|gnum
197 EPISTOL/E ET. PRIVILEGIA.' 19S
pcenitenlioemodiim in cxsilinm delrudatis : ct, si no- ^ lum, vocatur, liujusmodi oroiiino cavendus est: 1
iuevint obediie, excommunicalioni suhjicitc, nec eadem eliam cautela vilandi sunt qui nominatis aut
uiiquam vcl•Yi/.eliacensi abbali,vcl pvoeposiloalicui, aciione cuin possini, vcl cum nequeunt voluntale se
facullas sil eisdeni horaicidis vcl covuni hoevedibus copulanl. Qui vero hujusihodi excommunicatis
de his qiioead Ecclesiani jlcvliiiciil aliquid dimitlcre. omnino inviti, vel servitio vel cohabitatione jun-,.
Eosvero quos hujiis hoinicidii fuisse constnl aucto- giinlnr, si hujusmodi perfectionis dolore tariguntur,
rcs, nisi dignani cgerinl pceniteiitiani, ab Ecclesia non oninino vitandi sunt, nec lamen ad communio-
alienos efiicite. iicm sine correclionis remedio admittendi. Hinc est
Datum apud Giinrdaslallmii, vni Knl. Novcinbvis. quotl pvoedecessor noster sancloe memorise Grego-
CXCi. rius VII papa exconimuiiicatorum uxores, filios,
Gislm abbathsm Roinaricensi, siiuttm de monachis servos, ruslicos, quorum consilio vel voluntate,
Caltnosiacensibus prceccptum • usque ad proximm exconiniunicatiPiiis meritum non perpelratur, via-
Quadragesimm initium udimplere conlempseril, ex lores
tunc adilum ecclesiwinlerclicit. > quoque ob itineris necessilalem invitos ex-
coninmnicalis communkanles, excoromunicationis
(Aiino 1106, Ocl. 27.)
Tliesaur.Aiiecd. 111,1180.] vinculo non teneri constituit: sicut beatiis Augu-
[MARTENE, B sliiius ad Auxilium scribens evidenter ostendit.
PASCIIALIS episcppus, scvvus scvvovuni Dci, dile-
clse filiseGISL^ Romaviceiisi abhalissse, saluleni et Discanl tenere fratves, inquit, in omnibus viam, et
in mcdio nationis pravse et perversse tanquam lumi-
apostolicain benediclionem.
Pro injuvia religiosovinn Calmosiaccnsium fra- naria lucere studeanl: ut non suse tanlum, sed ut
trum lerlio ad te lilteras misimiis, rogantes el proe- alienoesalulis mercedem a Deo mereanlur accipere,
exaroinat vOlunlates, causas dis-
cipientes, quatenus aut de fiindo vobis compctenti qui singulorum
concambium accipcrelis pro portione veslra paro- cutit, qula nuda omnia et aperta sunt oculis ejus de
chialis ecclesiae Beatse Marioe, quae vobis illisquc cujusmiseratione coiifidimus, quia simjilkis oculi
commuiiis est; aut eorum povlioneni, quoe sunt de- corpus tenebiavum caligo non oppviraet, quoniam
cimae alodii eorura, quod infva eovuin parochiam cliavitasopevilmultiludinem peccalorum. Obedientes
monitis noslris miseratio vos divina cusiodiat et ab
continetur, quietam illis diinitleres : et adhuc nos
audire dedignala es. Licct igitur iterum itei"iimquc omnibus peccalis absolvat.
contempti, iteratas lamen lilleras ad lc millimus, CXCIII.
pvaecipientes ut hoviim allcrum, sicut prseceptuin Hugoni abbali S. JEcjidii abbatidm Seumickerisema
Ladhlao Ungarqrum recjefundatam confirmau
est, quod malueris exsequavis : quod si usque ad Q
pvoximse Quadvagesimse inilium atlimplere contem- (Anno 1106, Nov. 2.)
pseris, ex tunc tibi aditum ccclesiaeinterdicimus. [Gall. Chrisl., VI, 189.]
Datura apud Wardastallum, vi Kal. Novembris. PASCUALIS cpiscopus, servus servorum Dei, diie-
clo iu Christo filio HUGONIabfaati monasterii S.
CXCII.
Ad Gebehardum Gonstanliensem el Odericum Pata- -Egidii, quod iu valle Flaviana situm est, ejusque
viensem episcopus..— iVo» quoslibel excommuni- suceessovihiis rcgulariler pvomovendis in perpetuum.
calos esse vitandos. Religiosis desideriis dignum est facilem praebere
(Anno 1106.) coiisensmn, ut lidelis devotio celerem sorliatur ef-
LMAKSI, Coricil., XX, 1002.]. fectum. Latisclavus siquideni facmsemeroorise Unga-
PASCIIALIS ej)iscopus, servus sei'vorumDei,venera- lorum rcx ad honorein Dei et SS. aposlolorum Pe-
failibus fratvibus GEREHARRO Constautiensi, OPERICO tri et Pauli in memoviam S. Confessoris .Egidii
Pataviensi, episcopis, et cseteris Teulonicavum par- Seumichciiseni fundavit ecclesiam, et eam per ma-
tiuiu tam clericis quam laicis calholkis, salutem ct ruiiii Odilonis fclicis memoriae praedecessoris vestri
apostolkam faenedictionem. monaslerio Bcali JEgidii, cui aiiclore Deopreesides,
Pro religionis vestrae fervore gaudcmus, et omiii- pj JJ obtulit, ubi ct ejus corpus venevabile requiescit.
potenti Deo gratias agimus, qui vos in sui nominis Hanc iiiniivuni oblalionem pvo aiiimaruni salute per-
amore coniifmat. Quosdain autem vcstruni niiniis petraiaiii uos largicnte Deo apostolicee sedis auclo-
secundurh scientiam zeium Dei liabcre audivimus : rilate fivmamiis, cui vcstvum.Flavianoe vallis Cceno-
ut, dum pravorum coiiiniislloncni vilani, etinni a hitiin ab codeni S. /Egidio in salarium datum agno-
regionibus vestris diseedere nieditenltir. Qni pvo- scilur. Igiiur supvadicii regis deliberatiouenr pvoe-
feclo nequaquani laude nposlolka digni suni, duni senli ducrelo sancimiis, ul quicuiiquc SeUmkhensis
in medio naiionis prava. ct jiervcrsse persevcrare abfans fiicvit, abbnti inonnstevii veslvi, cjuocl in valle
aon possunl, inlei' quos Iiiceant veiiil luniinaria in Flavinna a S. yEgidio cm>slvuetiini diximus, obe-
mundo, verbura viloecontiiienlcs. Uno cniin pondcre dientiain proliteaiuv, et perseveraiiter observet. Ne-
peccata homiiiuiii meliuiiiur, duin ct e.vconuiiuni- golia quoe nioiiasicvio accideviiit, rcgis consilio ter-
catos pvojivisevoluiitaiis mcvilo ct excoiiiiiuuiicatis niincniiir, ct nullus praiicr rogem super res eccle-
commuiikaiiles vcos aiqualilev arbilrnntur; vcniin- si;e judicare pvarsuinat. Povvo monastevii ecclesia
eniinvero diversaviini volunlnluiii divcrsus rcatus cuni atrio suo ca scnipev libcvtate polintur, ut illic
agnoscittir. Si quls eniin criiuinosus, juxta nposlo- icliigionlos nulhiin personanini sive fevuiii pvoeju-
 199 PASCHALIS II PAP.E 200
jicium patiantur. Decevnimus ergo ut nulli Omnino^A A in episcopi Nokeni chirographp continentur. Obeunte
liominum liceat idero monasterium temere pertur- te nunc ejus loci abfaate, yel tuoruni quolibet suc-
Dare, aut possessiones aufevve, minuere, vel teme- cessorum, niillus ibi qualifaet sufareptionis astutia
raviis vexatioiiibus faligare, sed omnia quse ab eo- seu violentia prseponatur, nisi quem fratres vel ira-
deni Lalisclavo rege vel aliis fidelibus de jure jiro- truiffpais cohsilii saniofis, vel de suo, vel de alienb,
prio datasunt, aut in futurum Domino largiente il- si oportuerit, collegio, secundum Dei tinioreih ei B.
lic dari contigerit, firma semper etintegra conser- Benedicti Regulam providerint: eligenduni.,Electus
ve.ntur, salva canonica reverenlia dicecesani episco- autem ad Romanum pontificem consecrandiis acee-
pi, eorum pro quoruni sustentatione et gubernatione dat. Ad heec decernimus ut nulli omnino hpminum
concessa .su.nl usifaus omnimodis proiutura. Si quis liceat idem moriasterium temere perturfaave, aitt
. igitur decreti hujus lenore cognito, vefSeumkhen- ejus possessiones temerariis vexationibus fatigare;
sem cellam a yestri nionasterii sufajecupiie sufalra- sed omnia integra eoiiservefltuf, epruffi pfb quorum
liere, vcl eamdem cellaro faonis suis temere privare susieutatiorie et gubernatlone xoncessa surit, usibus
lentayerit, secundo tertiove commonitus, si non sa- profutura, Si qua ergo eeclesiastka; seecularisve
tisfactione congrua prsesumplionem illkitarii emen- persona, etc, ut in aiiis nonnulih episiolh.
dare curaveril, a sacratissimo corpore ac sanguiue B Ego Paschalis calholkse Ecclesise episcopus.
Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi alie- Datum apud Placentiam, per" manum . Jparinis
nus existat, atque in exlremo examine districtse ul- S. R. E. diacorii card. ac bibliothecarii, xyn
lioni sufajaceat. Cunctis autem fasecstatuta servanli- Kalend. Decembris, indict. xy, Incarnat. Ddmi-
faus sit jiax Domini Jesu Christi, qualenus et hic nicee anno 1106, pontificatus autem doriini Pasclia-
fructum faonee actionis percipiant, et ajriid distri- lis Hpapsevni.
ctum judicem preeniia seterncepacisinveriiaiit. Ameii, cxcv. .
amen, amen. Ad monachos S. Petri ei S. Salvutorh ' Papienses.]
Ego Paschalis catliolicse Ecclesise episc. Sig. 1106, Nov. 19.)
(Anno
Ego BriinOi cpisc. Sig. [ROBOLINI,A oiizie, III, p. 226..j
Ego Landulfus cavdinal. pvesbyt: Sig. Cum Venerabiles Tkiiiensis episcppus G. [Guido]
DaUnri Parmse pcv manum Joanriis S. R. E. dia- etabbates vestvi A. et, anle nostram pvaesen-
coni cardin. ac bibliothecavii, IVNOII.Nov., ind. xv,> tiam convenissent
post multas querelas expositas..,
anno Doin. Incavn. 1106, ponlilicatus autem domni1 Placuil
itaque fratvibus nostris ad finem illum re.-
Paschalis secundi papa. vui.
Q currere, qui eestateprseterita in eis litteris delifaera-
CXCIV. tum est quas a Casirio hionte prp eisdeiri querelis
Ad Guidonem abbatem S. Slepliani Laudensh. — supra dicto episcopo miseramus
"
Piivilegiitm monasterii S. Stephani. Dat: xin Kal. Decemfa.
(Aiino 1106, Nov. 15.) CX.CYL
[MAXSI,Concil., XX, 1054.] Ad ccimnicos Ariguslcnscs.
PASCHAI.IS cpiscopus, sevvus sevvovum Dei, dileclo3 (Amio 1106, Nov.-22.)
lilio Guinoxi afahfui Veiierabilis mbnaslerii S. Ste- [MANSJ,ConciL, XX, 1214.]'
phani, qiiod in Laudensi comitatii secus Padumi) PASCUALIS episcopus, servus sefVoruih Dei, A.ngu-
siliun csl, ejusquc .uccesspribus regulariter pronio- stensis ecelesise canoiiicis, et ceeterisparochiaiiis,
veiidis in perpeluiim. salutem et aposlolicam faenedictionem.
Divinis preecepfis et apostoiicis inforniamur irio- Venit ad nos non vocatus fvater noster Herimar-
niiis, ul pvo eeclcsiavuni statu impigvo vigileriius" s" nus, veslrae civitalis episeopus, causamsuam postu-
affeciu. Postuiavit siquidem uos dilectio iua pfaede- lans certiori fine coiicludi. Nos autera querelaiiim
cessofuhi noslrbrum quoedam statuta firmare, et :t vestvarum memores, quod ffatres, qiiT advefsus
per ea vestri moiiaslevii slatuni, auclove Deo, rnu- i- D eum in concilio cofara nofais capitula proiiilefant,
r.ire. Quod..... monasteviiim vcnnrabilis comilissala cum co inpieesentiarum coram nobis riiiniiiieadfiie-
Anselda cum filiis suis Lanfvanco, Arduino elMa-i- ruiit, nequa pars adversum nos po_sitp'raejudicium
gnifredo, eonstruxisse, et -suifi facullatibus ditasse ;e Conqueri, causse ipsius pvotectiorieni in pvoiimjis
cognoscitur. Per prsesenlis igitur privilegii paginamn Kalendas Novemfafisfratvurii nostforum delifaefatio-
apostolica auctoritate Statuimus ut qusecunque prse- !- ne dislulimus : ad quem videlicet tenninuiri omues,
dia, qusecunque faonaa proedicla comitissa, vel ejus is qui advcvsuseum causam agunt, lilterispvsesenlibus
liliis, seuafaaliis fidelibus de jure proprio datasiuit,t, ad nostram audientiam inVitavimus. Iriterim eidem
qusecunque etia"m in futurum eidem monasterioio fvatri riostro poteslatem concedirrius, ut eos, qui ec-
concessioiie pontificum, libefalitale principum, vel el clesise faoria fapiuiit et invadunt, juxta sanctioiics
oblatione fidelium dari coiitigerit, firma vpbis is caiiOnicasexconimuriicareprsevaleal. Yblumiis enirii
vestrisque suCcessoribus et illiliata permaneanl.l. ut tam ipse quam ecciesia qiise sub eo est, usquc ad
Confifmamus itaque sujivadiclo S. Stepliani mona- i- pvscfiriilumtempus, pacem et tvanquiliitatem, Do-
slevio adjacentem villaro, ct castnim infra quod )d mino largiente, ofatineat.
idem monastevium coristructum est, el coetera quie :e Dalum decimo Kalendas Decembris.
 201 EPISTOL/E ET PRIYILEGIA. <m
'
CXCYII. . Juliaco usque Gluniacum, a Bellojoco usque Clunia-
A
* Didaco
ephcopo Compqslellano mandat ui una: cum, a Branceduiio sive Tfinpvcliio usque Clunia-
t cum .prqvincialium-sedium ephcqph, Petro Le- cupi, sciiicet neque a mediis hovum ferminorum per
'
gionensi, Peldgio Asluricerisi :ei uliis iriler Oxo- paria.spaliayiis ustjueCluniacum, niiliushoininurii
tnensh et Burgensh. Ecclesim clericos ambiguila-
tem de, finibus coitununis parochisv certhsima in- praesumat|»edaticum levare aut riovam aliquaih ex-
dagine cleier.minet.,». aciioriem facere superCluriiacum euiitesautiiidered-
(Vide Historiam. Composlellaiiam , apud FLOREZ, ' euntes, nec.eprum personas pervaderc, velres eo-
Espahq sagrada,.XX, 6,3.) .rum-auferre.yelipsos capefe. Euni auterii qui haric
GXCVIII. legem sqienter infringerit, ab iniroitii ecclesiee ar-
Privilegium pro Ecclesia Cotimbviensi. ccndum censeiBus, dpnec de eoinmisso Cluniacensi
-'
{iHtraannuni 1099-1.107.) abbati yel ipsi cpnventui satisfaciat.
[BRAKDAO, MgnarcMa Liisiiana, III, p. 283.] Datum Cafailone, iV Nbnas Fefaruarii, iridiclione
PASCHALIS episcppus, seryris servorum Dei, verie- xv,aniio Dominicoe Incarnalibnis 1106.
""' '"" "''''
rabili fratri [MAURITIO] Colimfafiensi ej)iseopo, salu- 'CC'
tem et apostolicaru faenedielionem. Monasterii Casm Deijura et bbna cohfirmat.
ApostolicSesedis, cui auctore Deo deservimus, au-B! (Anuo 1107, Febr. 4.)
ctorilas nos dehitumfjue conipellit, et. desolatis Ec- [MARILL.,Atinal. Bened., Y, 4f)9.]
clesiis m:bvidere, et non desblatas prona sollkitu- Postquam Paschalis natale Domini Chmiaci cele-
dine confovere, ^as maxiine quse faarfaarorum fero- braverat, ibidem persisiit.usque ad merisem Fefarua-
citati vicina. sunt, et liabitationifaus civcumseptse riuimaimi sequentis, quo teinpore Aymerico Casoe-
convenimus ; statuiinus enim ut qiia.cunq.ue bona, -Deiafabali diploma concessit, quo, Gregorii VII et
quamque diccccsim in pvSesentiavumeadeni Ecclesia Ufbaiii II exemplo, omnia monaslerii jura et faona
juste possidct vel in futurum juste et caripnke po- confirmat, necnon monasteria et cellas eidem sufa-
tevit adijjisci, (ivnia.tibi tuisque successorifaus et illi- jectas, scilicet moiiasieriuro Sancli Ahdrese Viennse,
bala perinaiieant, ut si quis iie anliquis parochiee a Guidone arcfaiepiscopo coneessum; ecclesiam San-
termiriis. quos hodie Mauriet l\Ioafaitse.possideiit, cti Treverii, quam venerabiih memorim Iiugo Lu-
, auxiliarile Deo, in futurum reparare potuerit, eidem gdunensis archiepiscopus recens cpiitulerat; et cel-
se integventiir Ecplesiae..Inlerim a Colimbria usque lam de Veriano, a Bernardo episcopo Agalhensi
, ad casiruro anliquuiii, sicut Theodoiniri fegis ab cpi- eollatam.
scppisdivisio facta est EcclesiseGolinibriensi perse- DatumajiudCIuniacumper ffianiim Joannis, S. R.
veret. Secundo preeterea episcopalium quondam ca- ^- E. diaconi ac ).ifaliothecarii, secundo Nona.sFebrua-
tliedraiiura Ecclesias Lamecum et Viseura tueeluo- rii, indiclione xv,Incarnationis Dohiinicaaanno 1106
.'uniqtie successorum proyisioni cursecjuecoinmitti- . secundum veterem . calculum, poniiiicatus autem.
mus, doriecdisponcnle Domiiio, aut Cofarobrisedice- doniiii Paschalis II anno vm.
cesis rcsliluatur, aul iilee parrichiis propriis reslilu- CCI.
ise, cardinales episcopos Iiabere nequiverint. Tertio Ad WiUelmum de Sabrano el alios Bertranni cdmitis
Vaccaricain cum ecclesiis, et coloniis, ac praediis Tolosarii sqcios. — Ad salhfactiohem eos invitat
suis sub episcoporuro Colimbricpsiuro coniirmavi- sub paina excommunicationis, ob damna .monqsie-
fioS.uEgidii.il.lata.
'
icus, :si".ui,aD egregio comilc in ;scriplorum tcsti- (AnnoH07, Febr.4.)
moniis oblala est, etc. Recueil, XV, Sl.i
- [BOUQUET,
: CXCIX. PASCUALIS episcopus, seryus servorum Dei, mili-
Ad IlugoiiemCluniaceiisem abbaiem.— Velat nepe- DE ESIENONI fratvi
dalicum quis vcl aliud quidquam exigere possii ab taribus.yiris^VyiLLELMO SARRAXO,
his qui Cluniacurii eunt, .veiinde exeunt, infra ler - ejus, RAISARDO DE MEDENAS, , ARBERTO" DE MONTE-
minos designalos. CLARO,RICHARDO DE CLARETO, DALMATIO DE ROCCA
(Anno 1107, Feb. %) D
DJMARA, ;et RAIMUNDO PETRODEGORRA.
[BOUQUET, Recueil,,XV, 54,] Raimundi egregiae memorise comitis ct ednscios
PASCIIALIS episcopus,:servus, servoruni Dei, vene- yos et consiliarios fuisse non amfaigimus, cum vil-
rabili fralri HUGONICluuiacensi afafaati,etuniversis lana B.^gidii per manum sanctee mero.orieepraede-
ejusdem congregalionis fratrifaus^salutein et aposlo- cessoris noslri Urfaani papse penitus abcUcavit, se-
'
licam benedictionem. que ipsum ct faseredes suos exconimuhicari fecit si
Sicut prsedecessores uostri appstolicse sedis ponti- , ullo unquam tempore ineadem yilla quidquam prae-
fices, vestae paciac liberlati tam prseeeptis quam ter abfaalis ypluntatem usuvnave .prsesumeret. Qiio-
etiam scfiptis providere.curaverunt, sic ct nos per . ties etiam idipsum.Bertvannus comes vester jurave-
Dei grafiam volumus ac defaemus, Ea propter, inler rit, ypbis nptissimum scimus, Nuper autem non so-
csetera veslraepacis atque immunilatis decreta, hoc .ium.villaro, sed etiam ipsum monasteriun) violenter
decernimus ac mandamus, ,et praecipiendo delevmi- invadens, quosdam capiens, quosdam vulnerans, sie
natuus, ut a-Matiscone usque Cluniacum, a S. Ma- monachos exturfaavit; monasterii res et altaris ofala-
ria de Bosco Usque Cluniacum, a Corella usque Clu-, tiones arripuit, sedificia dissipavit, et in servovum
niacum, a Monle S. Vincemi usque Cluiiiacum, a Dei hafaiiacula meretrices induxil; ad hsee supef
PATROL.CLXIII. 7
 503 PASCHALIS II PAP^ 204
.•ipsamB. JEgidii ccelesiam turrcs novfts instrux|t et. A auctores, ad satisfaciendum cofam ffaternitate ve-
^instruit; Horum scelerum vos et conscios et actpres stra nostris litteris evocavimus; quod nisi ad proxi-
.fratresB.,._Egidii conqueruntur. PrP his igitur om- mee Quadragesimse initium peregerint, extuncet eo-
uifaus vos ,ad satisfaclionem debitam litteris praesen- rum terram a divinis ofliciis interdicimus, et tam
tibus invitamus, usque ad proximse Quadragesima. sacrilegii vos quam excoromunicationis supradictae,
initium coram fratre nostro Narboncnsi archiepi- cui spotite admisti sunt, v|nculis asfficios denun-
..scopo,ipsius.et cseterorum frairum judicio juslitiam tiamus. Coeteroseliam ab ejusdem Bertraiini auxilio
Jaciatis. Alioquin ex tunc et terratn vestram a divi- et communione compescile, nisi se a malis tantis et
jiis officiis,pra.teriniantiumbaptismaetmofieiitium novae illius sedificatipnis vindieatiorie compescat.
pc.nitentiam interdicimus, et vosexcommuiiicationis Interea dominatus ejus lerram a diyinis officiis,
illius, cui sponte admisti pslis, vincuiis aslrictos proeter infantium faaptisma et morienlium pqeiiiten--
denuntiamus, quoniam et sacrilegii rei estis, et tias, interdicimus; et qupcunqueinloco ipse manse
Bertrannus, cui vos socios exhibuistis, non solum rit, nuliatenus, quandiu illuc moratus fuerit, diyina
propter monaslerii et supradictse villse invasionem, celebrentur officia.
verum etiam prppter uxoris repulsam et multiplieata Datum ii Nonas Februarii.
adulteria, excommuriiealionis Vinculo tenetur astri- B I
.... CCIU.
«tus. ad clericos Augustcnses.— 7//os in graiium recliisse
Datum 11Nonas Februarii. cum Herimanno ephcopo gaudel.
CCII. (Anno.1107, Febr. 6.)
Ad Ricardum Narbonensem arcliieptscopum et com- [MANSI, Concil., XX, 1215,1
provinciales episcopos. — Narrat Bertranni Tolo-
PASCIIALISepiscopus, servus servprum Deijdilectis
sani comitis adulteria et illala monasterioS. JEgi-
, dii damna, el hortatur ut cmtercs ab auxilio et filiis Augusteiisis Ecclesise clericis, saiutem et apo-
. communioiieipsius et sociorum ejus compescanl. stolicam benedktionem.
(Anno 1107, Febr. 4.) Post impetitioiieni quam super episcppo vestro
,[D. BOUQUET, Recueil, XV, 55.] fecistis, dilectionis vestroe litteras suscepiraus, iii
_3*i.scHALis episcopus, servus servorum Dei, vene- quibus, quia pacem et concordiam euro eodem epi-
^•afaijibus-fcatribuset cocpiscopis, RICARDO Narfao- scopo.vos haberenobissignificastis, l^etatisumus, si
)ierisi,'RAiMUNDO Meticensi, RAIMUNDO Nemausensi, eamdem eoncordiam gratis factam fuisse consiste-
etcseteris.comprovincialibus, salutem et aposlolkam rit. Nos tamen cpnstitutum-terminuffi exspectamus,
. .faenedictionem. . r( ut quidquid sequilas dictaverit, auxiliante Domino,
Non solum vofais quLprope estis, sed etiam his exsequamur.
\flui longe suiit, notissinmm est qualiter Bevtrannus Datumoctavoldus Fefaruarii.
comes propter uxorem ofajectamet multiplicia adul- ' JCCIV.
tteria jam diu excommunicationi sufajectusest. Illius Ad Hugonem abbatem Cluniacensem.— Confirmat
etiam anallieriiatis vinculis compeditur, quo Rai- Cluniacensium jura el possessiones.
iriundus egregiae memoriae comes in, Nemausensi (Anno 1107, Fefar. 8.)
concilio a sanctse menioria,:Urbano II papa seipsum "[MASSI,Conci/., XX, 1059.] . ,
et liaeredes suos excommunkari feeit, si ullo un- PASCHALIS episcopus, servus servofiim Dei; reve-
.quamtenipore in B. yEgidii villa et ejus moiiasteri*- rendissimo fratri IluGONrCluniacensiafabati, saiu-
«jiiidquam praeter abbalis voluntatemnsurpare prse- tem et apostolkam benedictionem.
. sumeret. .Quoties etiam idipsum Bertrannus comes Religioni vestrse per omnipolentis Dei gratiam
juraverit, vos scire cre.dimus. Nuper autem, nOnso- sedis apostolicae benignilas j;r.alulatur. Qubniam
..lum.villam, sed etiam ipsura mpnasteriurii violenter, plerisque in locis, largieih,e Domico, per yestra,
«juosdam capiens, quosdam vulrierans,sicmonaclios sollkitudinis studium, ubi nulla fuerat instiluta,
exturbavif, .monasterii. res et oblationes arripuit, D ] ubi defecerat per Galiiarum partes, est restitula
^sedificiadissipavit, et in servorum Dei habitacula religio. Eapropter, sicrit ab ipsis coenobii vestri
meretvices induxit: adiiaecsuper ipsam B. /Egidii prim.ordiis, ita largienle Domiuo usque in finero,
ecclesiam turres novas instruxit et instruit. Cujus vos tanquam chavissiniQsfilios apostolicae sedis tue-
.iftslruclibnis aedificium Jherichontino analhemate lur aucloritas. Oninia igitur ad vestfum coenobiuni
condcranarous, ut et qui ultcrius eedificare, et qui perlinentia, sicul a prsedecessoribus nostvis munita
aedificalum retinere tentaveriiit, perpetua maledi- sunt, ita et nos auctoritate apostolicae sedis muni-
. .clione multenlur. Sane vestram prudentiam litteris miis. In quibus ea propviis, exprimenda duximus
iprsesentibusper apostoliceesedis obedientiam exei- vocabulis, quae teroporibus nostris per Dej gra.iam
larous, ut ad corrigenda et cohiber.da hsec sollicitius acquisita, et vestri regiminis dispbsilioni sufajecta
jiisislatis, Nos siquidem j»-o his s.eeleritus YVillel- iioscuntur.
mum de Sabrano, Hemerioneni fralrem ejus, Rai- (Enumerantui. Tum:)
nardum de Medenas, Ila.faertiim de Monle Ciaro, Heec niffiirum omnia vestro cpenobio , tanquam
Ricardum deClareto, Dalniatium de Roeca Maura, membra capili adhsefenlia, nos iri perpettium sub
. tanquam Beiirauni coiisiliarios et sacrilegii hujus jure ac regimine tam luo qusm successorumiup-
 205 EPISTOL/E ET PRIYILEGIA. 206
.•um persislere, pra_sentis pagina. asserlione sanci- A cognoscat, et a sacratissimo corporc.ae saiigiiine
mus. Nec ulli pmnino liominum liceat hsec vestrae DeiclDominiRedemptofis nostri Jesu Chrisli aliena
suhjectibni subirahere, et a Cluniacensis monaslerii fiat, alque extreroo in examine distfictae 'iiltibiii
jure quibuslibet occasionibus alienare. Siquaigitur subjaceat. Cunctis autera eidem loco juslaservanii-
in fulurum ecclesiaslica ssecularisve pcrsona, hanc bus sit pax Domini npstri Jesu Cliristi, quatenus et
constitulionis nostrse paginam sciens, etc, ui in hicfructum bonse actionis percipiant, el ajiud cii-
aliis quibusdam epislolis. strictum judicem praemia cetemae pacis inveniaiit.
Ego Paschalis, catholicse Ecclesioe episcopus, Amen, amen, amen.
subscripsi. Ego Paschalis catholicee Eccicsioeepiscppus.
Datuni apud villam Sancti Hippolyti, per mauum Datum apud -Belnam in liiaiiu Joannis, S. R. E.
Joannis sancta. Romahse Ecclesiae diacoui cardinalis diaconi cardinalis ac bifaliothec, u Id. Fefar., ind.
ac blbliolhecafii, vi Tdus Fcbruarii, indkl. xv, ln- xv, Incarnat. Dominicse an. .1107, pontifkaius au-
carriationis Dominiceeanno 1106, poivtificalus aulein lem domni Paschaiis II pajise vm.
domiii Paschalis II anno vni. CCYL
ccv. Parlhenonis Romaricensh et canonicm Culriwsiacen-
B sis conlroversiam dijudicat.
Confirmatio ecclesiarum et possessiohum monastem
Athanacensis facla abbali Gauceranno. (Anno 1107, Febr. 24.)
(Anno 1107, Febr. 12.) [MARTENE,Thesaur. Anecd., III, 1182. ]
[Gall. Christ., IV, 15.] PASCHALISepiscopus, servusservorumDei.
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- lnter Romarieense monaslerium et Calmosiaceii-
clo filio GACCERAXSO Athanacensis monaslerii abbati sem canonicam qusestio diulius agitata departe fuudi
ejusque successoribus regulariter subsliluendis in in qua eadehi CanOnka sita est, de parte etiam
perpetuum. parochialis ecclesise Sanctse Mariae, quse comroiinis
Ad hoc in aposlolkse sedis regimen, Domino dis- eatenus videbatur, ad aures nosti-as seepe perve-
ponente, promoli conspicimur, ut ipso preestante, nerat, unde nobis opportunum visuin esi ut utra-
religionem augere et ejus servis luilionem debea- que pars in nostram proesentiam convenircnt.
mus iiripendere. Tuis igitur, dilecte in Domino fili Part.em igitur fundi in qua canpnica sila est,
abbas Gauceranne, juslis petitionihus annuen- unde quaestio fuerat, Gisla Romaricensis abbatissa
tes, beati Martini Athanacense monasteriuni cui, nostris in manibus abdkavit. Cum fundiim ijisum
Deb auetore, praesides, coritva pravoruin homi- integrum ex antiqua datorum possessione ad eos-
num ncquiliam apostolicse sedis auctoritate muni- ^ derii canon.icos pertinere cognoverat, sequeac so-
mus : slatuimus enim ut Sancti Jo*anhis ecclesia, rores suas pro monasterii jure iiunquam ulterius
quam Guido Geliennensis episcopus in sua vofais de ipsa fundi parte, qucrelam conlra eos conlro-
pardchia tradidit, ecclesia etiam S.- Ronianide versiamque facturas in conspectu tam nostvo
Agenta in parochia Sedunensi, item ecclesia de Isi- quam in fratrum nostrorum et plurimovum cir-
niacho iri Aukiensi parochia per Ademarura et Pon- cumstantium pollkita est, sic nos eamdcrri fundi
tium cpiscopbs vofais tfadita cum pertinentiis suis, partem integram et quietam per baculum ex: ab-
csetera etiam quaeciirique in pra.senti quinta decima hatissae et soforum manususceptum, Calmosiacen-
iiidiclibne, seu coiicessione pontificuni, sive lifaera- sibus fratribus corifirmavinius.; Porro de portione
ktale principum, vel ofalalione fidelium, legitime ac decimarum nobis et fratvibus nostris' visum cst,
quiete vestriini monasterium possidet, quovidelicet et decrfetOruril poiitificalium seutenlia judicaiuui,
lempofe veslram ecclesiaro, disponente Domino, cum saecularis miles Ecclesise res injuste posscssa.s
cousecfaVimus; queeciinque etiam in futuruffi lar- jure dare non potuit, niaxime cum iidem fratresdo-
giente Domiho juste atque caiionke poterit adipisci, ririmIpsurii postaposfolicae mewioriaeGfegoriisepliiDi
lirma vobis vestrisque sticcessoribus et illibata .. papse conciliiim acceperint, in quo nimirum con-
n
permaneant. Decernimus ergo, ut nulli hominum cilio idem poatifex pf iorum statuta renovansV dcci-
liceat ejusdeni ccenobii possessiones auferre, vel ab- mas aut alias res ecclesiasticas a laicis suscipi ve-
lalas reiinere, vel injusle, datas, suis usibus vindi- tuit, cOridonatis his quse ante id temporis suscepta
care, minuere, vei tcmerariis vexationifaus fatigare, fuerunt: sic Calmosiacenses fratres partem istam
sed bnifaia integra conserventur eorum, pro quo- ecclesiaejudicio reliquerunt eidem sane judicio ad-
rum susterilatioiie et gubernatione concessa sunt, dilum esl, et ex beati Gregorii senlemia delini-
usibus omnimodis profutura, salva Lugdunensis tum, ne de carrucis atit iaborifaus sive jumeulis
archiepiscopi canonlea reverentia. Si qua igitur suis, vel illi parochiali ecclesise, vel alhs qiiibus-
ia futuvum ecclesiastica ssecularisve persona, hanc libet reddere decimas seu primitias exiganturv
uostrse constitutionis paginam scteis, contra eam Aclum Lingonis, viKal.Martii, indictione xvi, In-
tamere vcnire tentaverit, seeundo tertiove commo- carnationis Dominicae anno millesimp eentesimo
nila, si non salisfactione congrua emendaverit, po- sbxto, priesentibus verierafailifausepiscopis Ricardo
testalis lipnpfisqUe suj dignitate carcaf, reamque Albaiio, Aldone Placentino, Oilardo Cameracensi,
se divino judicio existere de perpctrata ihiquitate "elR. E.nresbyteris cardinalibusi Risone lituli Da-
 207 PASCIIALIS II PAP.E 2__
masi, Lunduljiho lituli b. Laiirenlii, Divisone j_lnuere, vel tenierariis vexationibus infestare, sed
tituli S. Maiiini, , ct diaconjbiis Joanne de litulo omnia integra conserventiir eovum,:pvo quovum
Cosmidis, Berardo dc litulo S. Aiigeli, praesenlibus sustentatione et gubernalione concessa sunt, usibus
etiam vehevafailifauspcrsouis de Clericis Radulpho omnilnodis profulura. Omiiis vero abbas jiost le
proeposilo Remensi, Richino pvimicevio Tullcnsi, qui a congregatione ejusdem ccenobii secunduniRe-
Rembaldo archidiacono Tulieiisi : de lakis,: Lo- gulam faeati Benedieli eleclus fuerit a Roffiariopon-
iliaiingorura duce TheodericO* Alherto de Brien- lifice, vel a quo maluerint catholico episcopo.eonse-
sie, Garino de Monsone, Oldevico de Acroriionte, crelur. Prsecipimus quoque auctorilate apostolica,
Henrico de Sancto Vcdasto. ne quis episcoporum oleum, chrisma, henedktiones,
ccvii. consecrationes, ordines, vel queeque ex pontificali
Ad monachoset burgerises S. JEgidii. — DenUntiat niinisterio sunt necessaria eis vel successoribus eo-
eis excommtinicalum a se Berlrannum comitetn
rumderieget. Missas ilaque, ordinationes. staliones
totpsanum, et mandat ui ab eodem sub excommu- ab omni cpiscopo vcl clero Parisiensis Ecclesise in
nicationis pmna abstineant.
(Anno 1107, Martii 14.) eodcm monasterio jiroeter voluntatem abbatis vel
jD. BOUQUET, Recueil, XV, 57.] coiigregafionis fievipvoliibenius. Nec liafaeantibi ali-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dileclis B quam poleslatem imperandi, sed nec ipsis inier.di-
filiis monachis et burgen_sibus S. iEgidii, salutem cere, nec excommunicare, nec ad synoduni vocare
' ' abbatem aul monachos,:pvesbyleros aul clericos ec-
<etapo.lolkam benedictionera.
Altaris B. /Egidii invasorem Bertraimum, iio- clesiarum ipsius loci facullaleriidamus, Si qua igi-
slfis jussionibusperlinaciler resistentem, sancti Spi- lur Iii fulurum ecclcsiastica ssccularisye persona,
ritus judicio sdalis excoirimunicaium., Quicunque haiic nostrae coiisliiulionis paginaffi: sciens, conlra
ergo amodo in causa faujus invasionis adjutor ei et cam temere venire tentayeril, secundo levliove
consilialor exslitcrit, ejusdem excomniunicationis comraonita, si uon satisfactione congiua emeiida-
cuni participem denuiitiamus, donee satisfaclionom vevil, poteslatis lionorisquc sui. diguitate cavcal,
debilam solvat. Pvpinde omnibus vofaismaiidamus, reamque se divino judicio existere de, perpclrata
,ul ab eodem Bevlvanno omiiino abslineatis, quous- iiiiquitate cognoscat, ct a sanclissimo corpore ae
• sanguine Dci ct DpiiiiiiivRederriptoris nostri Jesu
que iii.liac perliiiacia perseyerare:voluerif.
Datum ii Idus Marlii. Christi aliena liat, atqrie in extremo cxairiine di-
strictse ullioni sufajaceat. Cunctis.auiera eidem loco
CCVIII.
monasterio »S.Germant a Pratis. jusla servantifaus sit pax Domininoslri Jesu Chvisti,
-Privilegium pro (
. qualerius et hic fructum faonoeaclioiiis percipianl,
(Anno 1107, April. 4.) et aptid districtum judicem hrsemia aelernoe pacis
:[BOUILLARD, Hist.de Saint-Germain des Pres
inveniant. Amen, amen, anien.
Preuves, p. 59.]
PASCIIALIS episcopus, servus seryorum Dei, di- EgoPaschaliscatholicoeEcclesiaeej)iscopussig.,eic.
lecto filio RAINALDO abbali monasterii SanclrGcr- Dala Lalerani per manum Joannis, saricioeRoma-
TiianiParisiacae urbis episcopi ejusque successori- naeEcclesiae diaconi cardinalis ac biblipthecavii,
ifaus regulariter substituendis in perpetuiiro. Kal. Aprilis, iiidiclione xy, Iiicarnalionis Domi-
•Religiosis desideriis dignum est facilein preefaere riicee aniio millesimo centesimo seplimp ; pontifi-
icfanseiisumut fidelis devotio celerem sortiatur ef- catus autem domni Pasclialis secundi pajiee anno
fectum. Quia igitur dilectio lua ad sedis apostolica. seplimo.
•'-• CCIX.
portum cohfugiens.tuitionem ejus deybtioiie defaita
requisivit, nbs supplicationi tuee clementer anriui- Monasterii S. Launomdri Rlesensh privitegia con-
/lnus, et Bcati Germani mohasterium, cui auclore .-...•.. fir.mai.
DeoDroBsIdes,cum oranibusad ipsuffi perlinenlibus (Anno 1107, April. 2.)
sub beati Petri tutelara prptectioneriique suscipi- D j [MABILL., AmiaL, V, 500.] ...--.:
»111.5. Per proesentis itaque priVilegii paginam libi Turonis pontifex apud Sanclum Mavlinum, phry-
'tuisque successoribus' in perpetuurii cbnfirniamus, c/ium,ut.mqs esiRomarius, id est liaram^./efen.j Do-
ut qusecunque liberlas, qusecuhque' dignitas privi- minieara Lcetare, Jerusalem, Quadragesimse scilicet
legio faeati Germani, scriptis Childeberti, Clotarii quartani, quse illo' anno in nohum Kalendas Aprilis
atqoe aliorum iegiim Francorum vestro riioiiaslerio incidebat, celebravit. Paulo post divevtit ad, Majus
collata est, quoecunque faona, qusecunque posses- Monasterium, ufai diploma iridulsit Mauritio abbali
siones cohcessioiie ponlificuni, libcralilate priiici- Sancli Launomari, quo ipsius iiionasterium, « pe-
|)tim, vel ofalalione fideliiim ad Idem coenobium nes ojipiduin Blesense situro, tani a Rodulfo quon-
jierlinere noscuntur, queecunque etiam in futurum dam rege, quam a Carolo et Ludovico Fvaiicorura
. juste alque canoriice poiuenl aequiri vcladipisci, regibus, multis possessionibus et bonis ditatum >
iirma tifai tuisque successoribus el illibata perma- coiifivrriat. , '•''..
neani: Deceriiirous ergo ul nulli oninino horhinum Datum apudMajus Monasterium.iyNoiiasAprilis,
liceat vestfamecclesiam lemereperlurbare, aulejus per roanum Equitii, agentis vicem caiicellarii, indi •
Tiossessioncs aufcrre ,, vel ablatas retinere mi- ciione xv Paschalis anno vui.
209 EP1ST0L/E ET PRIYILEGIA. 21»
'
, CCX. ; Aisatisfactione congrua emendaverit, polesfatis hono-
A
'
* Monasierit S. Joannis Carnolensh
vrivilegia coh- risqrie sui digniiate careat, reamque se divino Jud.i—
firmat. — cio existere de pevpetrata iniquitate cognoscat, ct a
(Aimo 1107, April. 19.) sacratissimo corpore ae sanguiiie Dci et Domini Re- *
[Hujuscepf ivilegii nieiilio tantum exstaf, Gall.Chrisl. demptoris nostri Jesu Chrisli aliena fiat, atque in
:>-•'riov.,-1. VIII, Instrum., 508.] extremo examine districtse ullioni.sufajaceat. Cunctis
CCXI. autem cidem loco jusla servanlifaus sit pax Domiiii
Privilegium pro abbanei S. Martini de Campis. iiostri Jesu Chrisli, qualenus et hic fructum faonse
(Anno 1107, April. 50.) aclionis percipiant, el apud districlum jtidicem prse-
[Dom MARRIER, Historia S. Martim de Cainpis, mia eelernoepacis inveniant. Ameii.
' Datum apud riionaslevium S. Dionysii pcr iiianunv
p.155.]
PASCHALIS cpiscopus, servus servorum *Dei, dile- Joannis, S. Romanoe Ecclesiae diaconi cardinalis ac'
clo in Christo filio THEORALDO priori S. Martini quod bifalioihecarii, n Kalcrid. Maii, iiidiclldnc xv, Incar-
de Campis dicilur, salutem et apostolicam faenedi- nalionis Dominicreaniiomillesimocchtcsinio
; octavo,
ctionem. pontificalus aulem dohmi Paschalis sccundi papae
Religiosis desidefiis dignum est facilem praefaere" anno octavo.
consensum, lit fidelis devotio celeiem sortialur eiTe- CCXH.
ctum. Tui ergo desideni, fili charissime, postulatio- Privilegium pro monaslerio S. Arnulphi.
nibus anriuentesB. Marlini -ihonasteriuni^ cui ex ve (Anno 1107, Maii 5.)
nerabilis fralris nostri Hugonis Cluniacerisis abbalisi [CARLIER,Hhtoire du duclii de
' ' ' Vatois, lonl. mr
iiislilutidne prsesides, prsesentis decreti auctoritale i P-x-]
munimus, ut queinadmodum csetcra Cluniacensis; PASCIIALIS episcopus, seryus servoriiro Dci, dilecto
coeiiobii memfara, semper sub apostolicse sedis tutela_ filio STEPIIANO Crcspeii monasterii pviori cjiisque:
pernianeat, Cuncta etiam quee in preesenti decimaL . fratribus, salulem cl apostolicam bencdiclioiicn).
qiiinta iiidictione pertinere videntur, quieta vobis; Rcligiosis desideriis' digmini esl facilcin pvoehcve
sCmper et integra•=pevraanere sancimus. Ecclesiami consensum, ut fidelis devotio cclcrem sortiaiuv cffe^
scilicet S; Paiitaleonis intra Belvacum cum posses- clum. Tui cr^o desidcrii, charissinic Slejihane, po-
sione duorum fratrum, Hugonis et Garnerii, et domo1 slulatioiiibiisannuentesbeaii Avnulphi ninviyvis mo-
eorum prbpria,. el aliis sedificiisjuxta positis, eteumi naslerium, cui ex vcncrabilis fvatvis nostvi Hiigonis
terra vacua extra murum, jtixta praefalam Eccle-. _ Gluniacensis abbatisiiislitutioneprsesiiles, priescniis
siam sita,'et vineam in Rubero monle etj)rato ini dccreli aucloritate niuuimus. Oniiiin cnini quoe a
Giihincurte, et cum hospitibus anle portam civitalis; fundaloribus loci vestri Guallcrio bonoe nicmorise
sicut a supradiclis fratribus pro sua et parenlum sa- Anibianciisi coroite cl cjus conjugc Adcla, sanclo
lule ofalata, et Gaufridi episcojii Belvaceiisis favore. quondam Avnulpho el vestra. congrcgatienl tradita
concessa, et in noslra sunl praesenlia confirmata. cogiiosccnHir,.vobis vcsliisque successoriljus confir-
Ilem in pago Parisiensi ecclesias de Duniacb, de Er- niamus in cadcni,. qna iradii.i sunl, liljcrlatc man-
menoiivilla, tle Eriniaco, a venerabili fratre nostro, sura. Cuncla ca, quoe in prscsenli quinta dccima indi-
Gaulone episcopo vobis concessas. In pago Silvane- clipnc ad vcslruni locuni pcrlincrc, vulcii.lur, quicta
ctensi, ecclesiam S. Nicolai cum appendiliis suis. ln, vobis sempcr ct intcgia pcrmaiicrc saiiciiiius; cc-
, Ambianensi pago ecclesiam de Liniaco cum periiiien- clesiam scilicct Sancli Gcrni.ini, sitani jienes castel-
liissuis.Ih pago Noviomensi aliare dc Curcellis, ctl lum Ponlisarcnse cum appen«Iiliis...-> qnrc vocaiur
allare de Ruvevon., ln. pago Suessionensi altave dee Moraiinunl moiiastcrium, posscssioiicm de villa Bi-
Gozencurte; el coetera quse de proedeccssoris nbslri•j .leti, jiropc Monlcni Desidcrii. Allarc villavis, nltavc
sanctae memorise Orfaanisecuncli pvivilegio cbnlinen-_ . de Gavroiiinco, quod per 1'ulconis episcppi chirogra-
lur. QuseCunqueprselerea a quibuslibct de suojurcE c D jilniii) possidctis. Ecclesiam apud Lacellos; ccclc-
eidemlococollal.a sunl,,yel infuturuni confevri con- siaro apud Bonpciiliiiii; ccclcsinm de Rustolio cum
ligefit, firma semper et illibala pcrniaiicant, taro a oinnihus pertincnliis carum. Alodium Giiidonis mi-
te quam ahaliisqui.perCluniaccnscs^abbalcs ciiieni u litis apud Maironioiilcin. Alodiuiii Leocaldi apudDi-
loco prsepositi1fuerint, perpcluo possidenda, regciulaa liiciuui ah ipsis oblata, villam vallis, villarii novam,
acdisponeiida. Decernimus ergout niilli omiiiiio ho- i- cl vincnin Gualicri militis. Alodium de Frasncta,
minumiiceal idem ccenobium temcvc pevtuiiiare,: qu,i.'CuiM|ucprajtercaa quibuslibct desuo jurceidem
aut ejus: jiossessioiies auferre, vel ablalas .rctincrc,'., .loco collala suiit, vel in futurum conferri conligcrit,
minuere , vei lemevaviis vexalionibus fatigarc, scdd firmn seropev cl illibnta pernianeant, lain a te quam
onuiia iritegra coiiserventur eorum, pro quoiiiniii ab nliis qui Cluniacenses abbatcs eidem loco prsepo-
sustcntalione et gubernalioiie concessa sunt, usibuss sitifiiciint jierpeluo possidcnda, regenda et dispo-
omuimodis pfofiitura. Si quaigilur in crastiiiumn ncnda. Deccriiimus ergo ut mill.ioraniiio hominum
ecclesiastica ssecularisvepeisona, hanc nostvse.con- i- liceat idem cocnobiura lemere perlurbave, aul ejus
siilutiofiis paginam scicns, contra eani teinerc vc-> possessiones aufevve, vel ablatas relinere, minuere,
iiire tentaVerit, secundo terliovc commonila, si nonn vcl lemerariis vexationibus faligare sed omnia inle-.
211 PASCHALIS II PAP.E _>J-3
gra cpnserveiitureorum, pro quorum sustenlatione A i ln pago Caraeracensi Bvaceolum, novam villam»
'
et guberiiatione concessa sunt, risiims omnimodis Halciacum cum appenditiis suis. ;
pfofutura. Si qua igilur in crastinum ecclesiaslica In pago Harinocensi Guariniacum, Scalpus, cuu
S8_cula.risvepersoha,hancnoslrse coiistilutioriis pagi- appendiliis suis.
nam sciens, contra eam teniere venire tenlaverit, In pago Ostrebatensi, Dipiiacum, Ferinum, Scal-
seciindo terliove commonila, si non satisfaclione dinium, Lurcium, Ruolh cum familia et appenditiis
congrua emendaverit, potcstalis bonorisque sui di- suis.
gnitate careat, reamque se divino judicio exislcrede In pago To.rnacensi Guillelmc, Frigidum monlem,
perpelrata iniquitate cognoscat, et a sanctissimo Hertiniura, Rovinas, Runiaro, Spiare, Holten, cuni
corpore ac sanguine Dei et Domini Redemploris no- appenditiis suis.
stri Jesu Ghristi aliena fiat, alque in extvemo exa- In pago Brogfaalensi, Herinias, Sein, Alenium,
ihine districta. ullioni subjaccat. Cunctis autem ei- "VYarciniuiti, Armiiiium, Securiacum, Vilarc, Novas-
demlocbjustaservanlibussitpaxDenihii noslri Jesu Donnes, Ileiiegona, terras de Germinp, Millam, Ro-
Chrisli, quatenus et liic frucluro faonseaciionis -per- dam, cum appelidiliis suis.
cipiant, cl apud dislriclum judkero proemia selernae In pagp Menpisco terras de Bonarda, deRoslare,
pacis inveniant. Amen, amen. I dc Ledda, de flardoia, de Guniguiniis, de Marche-
B
Est siifasignatum : gen, de Lapiscura, de Bemeliarii cum: fa.miiiactap-
Ego Paschalis catliolicoeEcelesiae episcopus. penditiis suis.
Datum apud Latiiiiacum per manus Joannis, san- Super fluvium Mosam/villam Haryngas cum fami-
ctse Romanse Ecclesiee diaconi capellani ac faibiio- lia, ecclesia et appendiliis suis.
ihecarii, v Nonas Maii; indiclione decima "quinta, ln- Super fluvium Rherium terras de Sdaet deBo-
carnationis Dominicse anno millesimp cenlesimo barga.
octavo [1107]; pontificatus autcm domni Pasciialis II In Frisia terras ccnsuales apud Deehenchas et
papa. viii. Stouras. Porro allaria quoein diyersis parochiis pps-
CCXIIL sessione legitima possidctis, afaomrii personatu li-
Possessionesabbatim Elhonensh, sett S. Amundi, or- hera vofais vestrisque successorifaus,in perpetuum
dinis S. Benedicti, confirmat eusquc aposlolich servanda-censenius, salvis nimirum Jconsuetis epi-
munit privitegiis. scoporum vel episcopalium minislroruin obsoniis.
(AnnolI07,Maii2..) In cpiscopatu Noviomensi, altare yidelket dc San-
[MiRjEi,Opp. dipiom. tom. II, pag. 1151. | cto Martino, altare de Cella, altare de Ruma, altare
J
PASCIIALIS episcopus, scrvus sevvorum Dei, dilc- de Guillelme, de Frigido monte, de Ilertinio, de Ma-
cto in Clirislo filio HUGONI abbati venerabilis mona- cnengen, de Guniguiniis,' de Bcrneham, de Sedelen-
sterii S, Amandi, quod Elnonense dicitur, ejus- gen, de Bichengen, de Lcdda.
que successoribus in Clirislo sufastiluendisin perpe- In episcopatu Lauduiicnslcellam Bprisiaci cuin al-
tuum. * , lari sancli Remigii.
Ad liocnos, disponenteDomino, in apostolicie sc- In episcopatu Cameracensi, altare de Novavilla,
dis. servilium prombtos agnosciraus, ut cjiis filiis au- cum appenditiis suis, altare de Guariniaco, de Sc^i-
xilium Implorantibus eflicaciter subveriire, ofaetlien- pus, de Guariniaeo cum appenditiis, de Viiari, de
les Ureri ac protegerc debeamus. Unde oportet nos Anurnio, d'Herlen^pna.
venerahilibus locis manura proteclionis extendefe, et In cpiscop.atu Atrebalensi, allare de Lurcio, de
servOrum Dei-quieli allenlius iirovidere.:Igitur ob Scaldinio cum appendiliis suis Dructh, de Bulciniolo,
rcverenliam preliosissimi protomarlyris Stcphani de Ditiacp cum appcnd._iis suis. .;.•
Ilelnonensemonaslerium, cui auctore Dco proesides, Quoecunquepraelereapraedia, queecunque bona ve-
ul)i ctiani sacralissimum B, Aniandi corjius requie- strum hodiemonaslerium possidel, qusecunque etiam
scii, secundum quod eidem B. Amaiidp pelenti san- D ] in futurum concessione pontiiicum, liberalitalepriii-
ctaemcmorise proedeccssornosler Marlinus papa pri- cipum, vel ofalalionefidelium pro spe salutis aeternoe
vilegium lifaertalis contiilit, nos sufa tutela apostolicae polerit adipisci ,\vobis vestrisque successoribus
sedis omnlno liberum in gremio sanctaeRomanaeEc- firraa semper et illibafa permaneant.
clesia) excipimus. Decemimus ergo ut hulli omnino hominum liceat
Universa ergo ad ipsum monasterium legilime idem ccenofaiumtei)r?re perturfaare, aut ejus posses-
jierliiientia hos, largiente Dpmino,'vobis yeslrisquc siones auferre, velabiatasretinere, minuere, velte-
successorifausdecreti praesentis asserlionefimiamus. nierariis vexationibus fatigaie, sed omnia inlegre
Villam scilicet Helnonem monaslerio adjacentem conservcntur corum, pfo quorum sustentatione et
cumbmnibus appcnditiis suis afa omni ssecularium gubernatione concessa sunt, usibus Qmnimodispro-
dominio liberam, sicut: a religiosis imperatpribus futura.
Dagbberto, Pipino, Carolo, LudoSico, Lothario, Ca- Obeunte te ejus lpci afabate vel tuorum quolibet
rolo Calvo eonstitula est, Confirmamus. successorum, nullus ibi qualibct subreptionis astu-
Iii pago:Laudunensi cclla.mBarisiacum cum fami- tia seri violenlia praeponatur , nisi quern fralrcs
liis et appenditiis stiis. commuiii conscnsu vel fratruro pars cohsilii sanio-
 213 EPISTOL/E ET PRIYILEGIA 3l£
ris, vel de suo vel de alieno si voluerint collegio.se- A slrum Moguntinum (50) cum oninibus suffvaganeis
eunduiii Dei timorem el beati Benedicli Regulam ele- suispreeterBanihergensem (51) etCuriensem (52)qui
gefint. synodoLongobardico inlerfuit, pro conc.ilii absentia
Ad hoc adjiciraus ut nulli personee facultas sit a suis oificiis interdiclos. Neque illudxoncilii slaiu-
idem monasferium invadere, nec aliquani potestatem tum te lateat ut quisquis clericus deinceps investi-
imperandi ibi exercere, neque convivia vel obsonia turam alieujus ecclesise et dignitales de manu laicl
aliquo modo "ali ipsa Eoelesia exigere, nullam etiani susceperit et ipse qui ei manum imposuerit gradus
ordinalibiiehi quamvis ievissimam facere , praeterab- sui periculum subeat, el commuiiioiie privetur (55^,
batis et fralvum voluntatem; quatenus monachi Dat...
seinper quiele mancant in ahbalis sui posses- CCXV.
sione.
Reinaliardi ephcopi Hdlberstadensis petilioni non sa-
Si qiia in fiiluryrii ecclesiastica ssecuiarisve per- tisfacit quod « Eeclesim regimen per invesliluram
soria, hanc nostrse conslitutionis pagiuam sciens, manus laicm susceperit. t In concilio Trecensi quid
slatutum sit nuntiat. "
contra eamiemere veiiiretentaverit, secuiido terliove
comiiionita, si riori salisfaclibiie congrua em.ridave- (Anno 1107.)
^'
rit, potestalis honorisque sui digriitate careai; iream- I?
* [MANSI,Concil., XX, 1091.]
que se diViriojudicio exislere de perpetrala iniquilate PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, R.
cbgnoscat, et a sacralissimo corpofe ac sanguine Halbersladensiepiscopo, salutem et apostolkam fae-
Deiel Domini RederiijilOrisnostri Jesu Chrisli aliena nedictionem.
lial, alque in extremo examine dislrictae ultioni sub- . Ad hoc in Ecclesia Dei constiluli sumus, ut Ec-
. - ,
jaccaf. clesise ordinem et Patrum debearous preecepia scf-
Cunctis aulem eidem loco justa' servantibus sit vare. Tuergo ordinem Ecclesioeadeo excessisti, ut
pax Doniini noslri Jesu Chfisti, qualenus et hic fru- Ecclesioe reginien per investiluram manus laicsD
eluih boria. aclionis percipiant, el aprid dislrktum contra Patruni decveta susceperis. Quoe causa est
judicero prseinia 8_leniaepacis iriveniant. cur nos petilioni tuae satisfacere nequiverinius.
f Ego Paschalis calholicseEcclesiscepiscopus. UniKn nos charitatem luam monemus ut lam graye
Daluin Trecis per manum Joannis, sanctae Ro- delictum emendare feslines. Statutum est vero in
raaiioe Ecelesia.dia._oni cardinalis ac bibliotliecarii, Trecensi concilio, ul si.quis ex mariu laica Eccle-
ix Kalendas Junii, indictione xv, anno Dominicae sise investiluram acceperit, tam ipsc quam ordina-
Incarriationis 1107,pcntificatus autem domni Pascha- np tor ejus deponatur, et a communione Ecclesia>,re-
lisIIPP. vhi. moveatur. Nos siquidem te, ut fralrem ac familia-
rcm hafaere volumus et desideramus. Vale.
CCXIV.
Ad Gebhardum Constantiensem ephcopum. — Repre- CCXVI.
hendil quod investiti (Heinrici archiephcopi Ma- Ad Rolhardum archiephcopnm Moguntihum. — Ar-
gdcburgensis) cqnsecrationi interfuerit nec venerit . yuit eutn de quibusdain excessibttsab eo commissh,
ad cOnciliuth.vocutus. ulque in poslerum ex ignorqnlia non erret, .mitlit
ci qumdam ex sacris canonibus excerpta, aique ad
(AnnPll07.)" -
Cod. preces. aiioruiridam prmlatorum ipsi beriigne iri-
[NEUCART, diplom. Alem., II, .2.] dulget. •'•:
PASCIIALIS -
episcqpus, servus sefyorum Dei, verie- r (Anno 11070
rahili fralri G, Conslanlieiisi episcbpo, salutem et ; [MANSI,Concil., XX, 1220.]:
' '*
aposlolicam fa.nediclionem. PASCHAIIS episcopus, sefvusservorrim Dei; vene-
Pro mullis lafaoribus luis pepercimus qiiod deli- r-abili fratri ROTHARDO Moguntino archiepiscopo, sa-
queras. Iteruni etiani litleris noslris pfohibitus con- luteiii et aposlolicam faenedictionem.
secrationi ejus, qui inyestilus erat, interfuisti (.8). " Qiianto magis erga Romanam Ecclesiam te hacte-
Vpcatiisad cpnciiiunvnon venisti (.9). Propter haec ° nus ofaedieiitemfuisse, etpro ea multa asseris susli-
, cum usqueadlnterdiclionem tui officii justitise gla- nuisse, tanto iri eam nunc gravius deliquisse cora-
dius desoevisset,prselevitovunibene gestorum riiemo- probaris. Postquam enim sancta RomainaEcclesia
ria, cl fratrum npstrorum hos supplkatio revocavil. materna snper te viseera laxavit, et iri suo te grc-
Igitur eiiam nuiic ea tibi intentione parCimus, ut et mio misericorditer suseepit, vocatus ad coiiciliuro
decoetero prorsus ab hujusffiodi proesuffiplione de- nec venisli, nec carionicas excusaliones pfKtendisti.
sistas, nec le lalifauscommissis adniisceas.Nolumus Hildinisheimensem puhlice criminosura post syhodi-
cniin ul juyenlutis ceilaraiiia fempore quod afasit cam lirohifaitionem ofiicio restiluisti, in quifausma-
'.encclulis.pmilla.s_. Noyeris praetcrea fralrem no- gis homines, qUaro Deum oueridere: meluisli, cum

(48) Scnno esl de Heinrico Magdefaur^, quem epi- (50) Sc. Rulhardum.Vid.Anna/. Sax, ad ann. 1107.
fcbpuiri cbnsecviivit Gefahardus.Lanb. Collecl. Con- .! (SijPrsefuithoc fempove Ecclesia3 Baintevgensi
«/.l. X, col. 755. Galt. Christ, t. V, .col. 91). S. Otho.
(49) Inlelligituf concilium Guastallensc 1106, 22 (52) Eralls Udalfkus III.
Oclob., convocaturo a Pascliale II. Lafafa., I. e., (55) Lata est haec sententia inconcilio Trecensi,
col. 718. aiin» 1107,mense Maio. . -..'.'....
215 PASCHALIS II PAPiE 216
cl apostoIoTumcancncs elpluviiiiovum SS: pvsecepta A nionacliis, snlutem ct apostolicnm beiieilictionem.
conlemnens ad iiiofaedieiitiaih le tvanslulisli, quoe Bonis scliolavuffi sludiis noii tanium faveve, sed
primum homihem de paradiso expiiiit, el Saulem ad hoceorum aniffios eiiam incitare debemus, qui
irrecuperafailiter regno jirivayif. Ne igilur iri impo- pro noslfo officio eprum salute prospicimus. lllud
sifioiie maiiuum ull.erius loeiirii excusaiidi per igno- igitur donum quod filius nosier Pliilippus Franco-
lantiamhafaere ppssis,... et illura Apostoli dkentis: rum rex pro peccatorum suorum reroissione yeslro
« Neniini cito marius imposueris, ne coirimunkes moriaslefio Ccrbeiensi fcsliluit, nos largicnieDomi-
jieccatis alieriis ; > ex multis SS. Patruni corislitti- no litteris proesenlifaus confirraairius, ut videiicel,
tionifaus qusedamlifaiscrifaere necessarium duximus. qiikuhque ncgolialores:ad forrini Corfaeiese venire
Ex canonifaus aposiplorum. « Si quis episcopus voluerint, lifacreel nullp iiihifaenlc, sive pef aquani
seeculaiibus poteslatibus usus, ecclesiam per ipsas sive per lerrain, vaicant commeare. Prsesentis crgo
oblineat, deiionritur et segregelur, omnesque qui decreti lilieris inlerdiciinus ut milli, deinceps perso-
illi doiiimuriicaiit. » nse facultas sit siipcr liac causa Covfaciensi ccclosiee
Item ex concilio Aniiocheiio. « Si quis presfayier aliquas injuvias ifrogavc, nequod possessione diuli-
vel diaconus jier ssecularem dignilalem ecclesiam na tenuit, tcnicviiate cujiislibcl i)fsesiiif.ptioiiis
Dpmini ofaliriuerit, el ipse. et ordiiialbr cjus a com- "^"aiiiillal. Si quis' aiiterii proescritis tlCcrcii ienorem
munione niodis omriibus segregeritiif, et srifaahaihc- agriosceris, conlra id venirc tcnlaycri!. canoiiicaj
iriate siiit, siciit Simoh Mfigus de Petro ajioslolo. i districlioiiis ariimadvcrsioric niullctur i
Item Stephanus martyr pontifex. i Laicis quamvis Datuffi Aillissibdofi, iv Ea). Jiilii (54).
Teligipsis nulla dc ecclcsiasticis facultatibus aliquid '-'•'-"'C.CXVI.H.
disponendi legitur usquani alivibiita facultas. J
Monasterii S. Remigii Remensh prhitegia qciwdam
Ilem Syiiimachus. t Provida senlcntia enervari cqhfinnat.
convcnit et in irriluni deduci, ne in excmjjlum re- ' (AiinoH07.)
maneat prsesumendi, )ie quibusliliel laicis qiiamvis [VARIX,Arcliiv. admiri.de laville de Rcims.toni l,
yeligiosis vel pofentibus, in quacuhque civilale ic jiafu, p. 255.] -:
quolibet modo liccat aliquid dccernerc de ccclesia- (55) PASCIIAI.IS episcojilis, icmis scryoiumDei,
slicis facullatibus, quas solis sacefdOlibus dispo- dileclo ih Christo filio AZKNARIO afabati. vciicvahilis
jnendi a Deociiia commissa docelur. J nionaslerii Sancli Rcroigii quod secus iivhcm Kc-
Nos quoque saiiclorum canonum constituliones niensciii situm est, ejusquc succcssovibiis vegulnvi-
sequentes cum fvatvibus noslris in Trecensi conci- ^„ tcr prbmovcndis i:i perpctuain rci mcf.ipviam.-
lio slatuimus ul quicunque clericorum de hac liova Sicut injusla posecntibus millus cst trihucndn?-
'nveslitiifaffi ecclesiae, vel ccclesiaslicse dignilaiis cffeclus, sic legiiiiiiadcsidcvaiiliuni non cs; diSfercnda
de manu laici acceperit, et qui ei maiium impo- petitio. Tuis igituf, fili chafissiiiic Azeiinri, juslis
suerit, gradus sui periculo subjaceal el coiiimu- petilionibtis sinhucrites, B. Reiriigiirapnasicriiiiii cui
nione privclur. Tu vero, fraler veiicrande, licct Deo auciore pfsesides, dccfcti jireescniis ancibrilats
'.niiic us^ue Iiorum prseceptorum transgressor exsti- muiiinius (56). Slnluinius cnini ul Guidpnis bona:
. teris, tameh verierabilium fratriim noslforuiri Trc- memoriie Rcmeiisis episcopi concessio, qiiain facato
virensis, Constantiensis ,: Bambergensis cpiscopo- Lcone norio intercedenle vcslro iiionaslcrio coniiilit,
runi, Hirsaugiensis abbaiis precibus inclinali, roisc- firma seriiper el inviolala permaneaj: nt videiicctin
ricorditer person^ mese.officia agenda indulgemus, mercato quod xn Kalcnd. Nbvcnibris peiies lnirguro
si prseterita corrigens horum i^vsecepiovumcrislos B. Remigii lieri cbnsiicvil, preelcr aiibaiciii aiit ah-
cl observalor exstiteris, Alipquin nec in ofliciis libi hatis ministros.j nuilus quisqu.im violciilcr accipiat,
parlkipabirnus, nec jirecifaus pro te fusis aurem liullus ei coiivenieiites loedercatit boiiis siiis cxsjio-
• accoriimodamus. liare praesumal. Coenam cliaii) quam in duafaus li.
..,;_ CGXVII. D Remigii solemnilatibus apud ccenofaiiim vcstriim,
. Ad Nicoiaum qbbatem el .monachos Corbeienses.— Remenses,
I)i graliam schblqrum Corbeieitsinm confirhtal do- episcopi imniodeste accipere coiisucve-
nuni a rege Phitippb faciwri,ul riegotiatoribus acl runt (57),nosjuxla jireedictorum preesuliim delihcra-
WumCorbeiw liberputeatcommealus. lionem sifaeodefficcenobio feinovemiis; Alios quoque
(Anno 1107, Maii 29.) sumptusabeo veiejus miiiislrisexigi prbhifaerrius,siCut
[Dom BoupuET,UecKei/, XV, 57.] a preenominato Guidone per niaiium B. LeOriisreiiiis-
PASCIIALIS ejiiscopris, servus seryorum Dei, dile- si sunt. Porro larii libi quam successprifaus luis fa-
elis filiis; NicdLAOabfaati et Cprfaeiensismonasterii cultatem concedimus in causis graviorifaus ROnia-

(54) Corr. Junii. aittem dislrictius ihterdiciiriris ut in mercalo...

(55) Le carl. B dc Saint-Remi, j). 6, elle cart. A,
p. 10, coiitiehnerit une seconde biillc du riieme pon-
life, dalee dti 3 janvier 1110, et qui rejiefe inot
•ponr mot celle de 1107, saufqualre varianies que
noiis indiquerons.
(56) A dnlef d'ici, la bulle de 1110, Onieltant toul
cc qui concerne Gui, conlinue cn ces lcvincs : Ittud
(57) Lafaulle de 1110 porle : ..« accipere consne-
veriirit cum bmiiifaui?suis surojitifans afa eodera coe-
nofaio removemus. Hsec enim venerafailis fraier Ro-
dulfus, Ecclesise Remciisis antistes, in pioeseiula
nostra concessit, etulriusque parlis privilcgiiaucta-
rilate firmavi. Povvo lani........
 217 EPISTOLJS ET PRIVILLGIA. 218
liam Ecclesiam appellare, ncc Remensifausepiscopis; A senti xv indiclione ofatinere cogiloscilur, tibi
liceat vos a visilalione sedis apostolicse prohiberc. tuisque successovibus libeva. semper et illibala ser-
Proelerea queecunque pvaedia,queecuiique bona, B.. ventur ; nullus oninino•cujuscunqiie.-.dignitatis aut
Remigii monasterium juste hodie possidet, quse- ordinis invitis vobis aut ecclesiaevestrse subjectioiiis
ctinque etianv in fulurum concessione pontificum,, aut res vestrse possessionis invadere, auferre, aut
liberalitate principum, vel oblatione fidelium legiti- aliquo modo suhtrahere audeat, sed oninia in tua
me potevit adipisei, fivmavobis vestvisque succes- tiioviimque successorum canonica honeslate viycn-
soribus et illibata perriiarieant. Deeernimus itaque_ lium, obedientia^et dispositione persislant :sic enim
ut nulli omnino lioffiinum liceat idem coenobiumL a pvoedecessoribusnostris sanclse RomaneeEcciesiie
temeve pevturbare aut ejus possessiones auferre, velI poiitificifaus pcr beati Germani petilionem, cujtis
ablatas retiiiere, vel temerariis vexatiOnibus fati- patrinioniuiii Anlissiodorensis parochia fuerat, cre-
gave, sedoffiniainlegra conserventureorum pro quo- dilur iiistituiumi Si qua igitur ecclesiaslica sescular
rura sustentatioiie. et gufaematione coiicessa sunt,, risvepersona, hanc nostvse coristitutionis paginam
usibus omriimodis profulura. Si qua igitur eccie- sciens contva eam temere venire tentaverit, secundo
siaslica ssecutarisve persona, hanc noslfse conslitu- terliove commonila, si non satisfactione congrua
tionis paginam sciens, contra eam teffiere venire; B emendayefit, poteslalis honorisque sui dignilate
teniaverit, secundo tertiove commohita, si non sa- careatvreanique sedivino judicio existerede perpe-
1
tisfactione.corigvuaeraeridayevit. poteslatis hdnoris- trata iniquitate cognoscal, et.a sacratisshno corpore
que sui dignitale careat, reamque se divino judicioi ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu
existere de pevpetrata ;i:iquitate cognoscaf, et a Christi aliena fiat, alque in exlrenio exaffiine dis-
sacratissimo corpore ac sanguirie Dei et Domini triclae ultioni subjaceal;; cunctis autem eidem loco
Redemploris nostri Jesu Chfisti aliena fiat, atque justa servantibus sit pax Domirii noslri Jesu Chri-
in extremo examine districtse ultioni suhjaceat. sli, qUateiiuset hic fruclum bonse actionis pefcipiant
Cunctis autem eidem monasterio jusla sei-vantibusi et apud dislfictum judicem prseraia selernse pacis
sit pax Domini nostri Jesu Ghristi, quatenus et hic invenianl. Amen, amen.
ffuclum honoeactionis percipiant, etapud districtum
ccxx.
judicem praemium seternse uacis inveniant. Amen,
amen. Privilecjiumpro tnonasterio insulw Agensis.
. Ego Paschalis calholicse Ecclesise episcopus, si- (Anno 1107, Maii 50.)
gnavi(58). „ [ARCERE,Hisl. de laRochelle, Preuv., lom. II,
Dala Antissiodori per manum Joannis, diacoa. C p. 057.]
cardin. ac bifaliolhecarii, indict. xv, annoI107; PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
pontificatus autem domni Paschalis secundi papss filio GULIELMO, piiori monastevii Beali Mavtini in
viil. '
Ayainsula pai j«ii:se Saiitonensis, ejusque successo-
CCXIX. ribus regulariter sulistituendis in pacem perpetuam.
EcclesiasAnlissiodorensisbona, petente Humbaldo Religiosis desideriis digiium est facilem prsebere
episcopo,confirmai. consensura, ul lidelis devolio celerein sequaiur cf-
fectum. Vcstri igitur, fili in Christo chavissime, de-
(AnnoH07.)
[Gesla episcop. Antissiod. ap. LABBE mv.Biblioih. siderii votum rationabile perpendentes, petilionCs
mss. 1.1, p. 458.] fuas clementer admisirous, el beati Martiui cellam,
PASCIULIS ,cpiscopus, sevvus sefyorum Dei, vene- cui per fratris nOstri Hugonis Cluniaconsis afabatis
rafaiji fratri HUMBALDO, Antissiodorensi episcopo constitulionero prsesideSjCumtola ipsa insuIaClunia-
ejusque successorifauscsinonicesubslitueiidis"in per- censi semper coenofaiotanquam meiiifarura capiliad-
petiium. , hsererc statuimus, sicut a Guillelmo bonse inemorioe
j) Pictavorum comite e.t Isemherlo milile oblata co-
Justis yotis assensuni praebere, juslisque petilio- ij
nibusaures acconiffibdare nos conyenit, qui, licet gnoscitur. Universa etiarii vel supra virorum et alio-
indigni, juslitise custodes atque pvaeconesin excelsa rum fidelium oblalione seu pontificumconcessione,
aposlolorum pvincipiim Pctfi et Paufa specula positi sive pvincipum lifaeralitale, siye aliis justis modis
Dominp disponente, coiispicimur. Tuis igitiir, fva- ad cellam ipsara hodie perlinentia, ycl quoe in
tcr in Chrislo, cllarissime Huinbalde, juslis petitio- futurum ibidem conferri Domino largiente coritige-
nibusannuentes, sanctam Anlissiodorensem ecclc- rit firma semper et illibata permanere sancimus. Se-
siam,- cui auctoreDep prsesides, aposlolicse scdis pultuvam quoquc ejusdem loci omnino Iibevam esse
auctovitate 1lunimus ; staluimus enim ul univevsa, decevnimus, et eovura qui illic sepelivr delibevave-
quaeab antiquis pvsedecessorumnosivorum ppsscssa rint devptioni et extremse voluntali,'nisi fovle ex-
tcmporibus, vestra Antissiodorensis ecclcsia in proe- communicali sint, nulius ofasistat.Decevnimusitaque
: (58) La faulle deillO donne a dater d'ici: « Scri- Rbmanse Ecclesise diaconi cardinalis et faibliotheca-
ptum j)er nianum Joannis scriniarii et notarii sacri ril, tcrtio Nonas Januar., indictione ni, anno ln-
palalii. carnatioiiis 1110, pontificalus aulein donnii Pascha-
« Datum Lalerani, per maiiuni ,Joaiui's sanctic lis sccuiidi paptcaim. xi
219 PASCHALIS II PAPJE 220
ul nulli omnino liominum liceat idem iiioiiaslerium A j ccxxn.
temefe perlurfaare, aut cjus possessiOnes auferre Bulid qua jam concessqm bulla Nicolai papp II
vel afalatas retinere, vel injuste, datas, suis usifaus exemptioneni Cqrbiriiaeensh cmnqbiia subjeCiiorie
Flavihiacensis confirmat.
vindicare, minuere, vel temerariis vexalionibus
faligare.scd omnia integra conservenlur eorum,'pro (Aniio 1107, Mai. 51.)
qiiorurosuslenlatiorie coricessa sunt, usifausomnimo- [Gail. Chrht:,lN, Instrum. 85.]
disprofulura. Si qqaigiturin fulurum ecclesiastica PASCHALIS episcopus, servus servorura Dei, dile-
soecularisve persona, hanc nostrse constitutionis pa- clo filio HUGONIafabati et fralribus Corbiniacen-
ginam sciens, conlra eam temere venire tentaverit, sis nionasterii, salutem et aposlplicam faenedictio-
seciindo lerliove comraonita, si non satisfactione nem.
congvua emendaverit, potestatis honorisque sui di- Oiflcii nos liortalur aucloritas pro ecclesiarum
gnilate careat, reamque se divino judicio existere statu, sollicilos esse, et quse recte statula sunt stabi-
de pefpetrala iniquitate cbgnoscat, et a sacfalissi-" lire; ideirco dilectionis yeslrse petilionenicleriieiilcr
mo corpore acsaiiguineDeietDomini Redemploris adroisimus ut coenobiuni veslrum a Flayinlacensium
nostri Jesu Christi aliena.fiat, atque in extremo exa- monachorum inciirsibus liberum redderemus. Vidr-
miiie districlae ultioni sufajaccat. Curiclis autem pinus ] siquidem venerafailium fratrum llugoriis et
cideriiloco jusla servanlibus sit pax Domini uoslri Amati episcoporum deiliiltibnem, qui tunc temporis
Jesu Chrisli, quatenus et hiC fructum bonee aclionis apostolicse sedis legatipne in Galliariim pavtifausfun-
percipiant, et apud districtum judicem prsemia gehanlur, quam super hoc negolip in Exoldunensi
oDleriisepacis inveniant. ' concilio peregerunt. Aiidiiis. enim iitriusque parlis
Ego Paschalis calholicse Ecclesise episcopus. allegalionibiis, visis etiam litlerjs et munimenlis
Datuin apud Glamiliacura per inaiium Joaiinis, quse utrinqiie proferebantur in medium, ex concilii
secretaiii Romanse Ecclesise diaconi cardinalis ac senlenlia slatuerunl ut, Flaviniaeenses monachi, qui
faifaliothecarii, lertio Kal. Junii, indictione decima veslrum monasterium in cellain redigere conafaan-
quarla, anno Dominicseliicarnalionis 1107. lur, omnino deiiiceps ab hac infeslatione desiste-
rent; abfaatis ctiam Flayiniacensis_ in manus suas
CCXXI. refutalione suscepta, definilioiiem ipsam sufascri-
Ad Anselmuin Cantuaiiensem cphcopum. — Piesby-
terorum filios adsacros ordines prqmovere Anselmo ptione suaet mullorum, qui adfueraht, episcoporum
pcrmiltil, Richardum abbatetn in communionem n.ominifaus niunierunt. Et nos ergo, sicut et prsede-
snain admiliere; cmlera, iilpro iempore visum erit, cessorem nostrum sanctse meihoriseNicolaum papam
dhpensare. IC staluisse litterarum indicia maiiifesfarit,;proesentis
' decreti assertione haiicFlaviriiacensium monacho-
(Anno 1107, Maii 500
rum querelaro prorsus a veslro coenobio reir:ovenius
-' et sopitaro inperpetuum cessare preecipimus. POITO
\ MASSI,Cohcil,, XX, 1005. ]
PASCIIALIS episcopus, servus servorumDei, vene- si Augustoduncnsis episcopus, ad cujus prdinatio-
rabili fralri ANSELwoCantuarierisi episcbpo , salu- nem pro parochiali jurp Ipciis yesfer pertinet,aliqua
tem et apbslolicahrbeiiedietiorieni. vobis gravaraina in.ferre persliterit, ad s.edem ajio-
; De
presbyterbrum filiis qiiid l in Rotiiajia JEc- stolicam recurrendi liberani vpfais cpncedimus fa-
clesia ; constlfuturii sit , fratefnitaterii tuarii cullaterii. Sivquis autera pefliriaciler adversus ista
nescire riori crediriiiis. Caetcruffi qriia in Ariglo- prsesumpserit, appstolicae indigpatipiiis ujlioneple-
riirii regho iaiita hujusftibdi pleriitudb est ut Ina- clatur. Vps igitur, iilii in Christodilecti, Dci serii-
jor perie el melior clericorum pafs iii liac specie per timorem et amorem in vestris .cprdibiis liabere
ceiiseaiur : nbs 1;disperisatibiiehi liane solliciiudini satagite, ut quanto a ssecularibus; lumultifaus lilie-
tuse comniitlihius." Eos eiiirii, qiibs; 'scienfia et riores estis, tanlo amplius placefe Dep toiius men-
viia cbmmeridal, apud Vos ad ssicra bfflcia pro- tis et animse yirlutifaus aiiheletis.
tnoveri, pro necessifale tempdris et utilitate Ec- Ego Paschalis calliolicse Ecclesiae episcopus.'S'S.. .
clesise concedihius : ut in postcriim corislilutibhjs Datum apud Lnpeftiacum ppr maiuirii Joannis S,
ccclesiasticoe praejiidicluih cavealur. De persoria Romanae Ecclcsise diac. cardin. ac faibHoth.n Kal.
quoqiie Richardi Helierisis afabatis , petenlibus jQLiis Jun., ind. xv, Incarnat/Dom. annp 1107, poiilllica-
hoslris, Henrico; rege cl Willelino' de Warelwast, tus autera dpm. Pascfaal.
" secundi*papse viil.
peiiiiitliitius uteara in communioriem tuam,:prse-- ccxxra. '. "T"'.
riiissasaiisfactibhc, susciplas , et si ad monastevii Ad Ilugonetn abbalem Ctuhiacensem. — Clunidcen-
sibus adjudical cellam SarictiDidnysii'de Norigeiiio,
regiinen htilis ejus pCrsOha cOnspicitijf, tiiaedis- adversus Guillclmum qbbatem Sancti Pelri Camo-
peiisaliOhi coriiihiltinius^ Caclera eliani quae ihi tensis. . -. ;
iegno illb pfo necessilale lomporis dispensanda (Arino 1107, Jun. 6.)
sunt,juxla gentis faarfaarierii, juxla ccclesiae op- . [MANSI,Concil., XX, 10*0.]
pbrtiiiiitatcs,: sajiienlise
' ,ac religionis; tuoe. solilci- PASCIIALIS episcopus, seTvusservoruiii Dei, vene
" ;-
tiiilodispenset. rabili fvatri HUGOSI Cluniaceiisi afafaali,.saliitem et
Data niKal. Juuli. apostolicam lienedictipnem.
221 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. ?£2
Quae semel jusle raliohabiliterque decisa suiit, hj_ ccxxv.
prppter ofalivionls ihcuriam fedivivis ssepe litibus Ad:Ricaidum Narboncnsem aichieptscopum. — Nar-
replicantur. Idcircolitteris praeseniifausadnolainus bonciish Ecclesim possessioneset jurd confirthaf.
qualiter inler veslri coejiofaiimonikhos et S. Petri (Ahno 1107, Jul.' 13.)
Carnolensenrabbatem Guillelmum, de Sanclo Dio-,- [MANSI, Concil., XX, 1025.]
nysio de Nongenlp quereja cum sua sit replicatione^ PASCIIALIS episcppus, scrvus sefvorum Dei, yene-
decisa;Tdeni enim Carnotensis afafaas,post donini ,. rabili fralri-RiCAiino, prirose sedis Narfaonensis an-
Urfaani pap* decretum, super eadem cella Vestros llstiti, ejusque successorifauscanonice subsiitucnilis.
fratfes, npbis iri Trecensi cphcilio prsesideritibus, inperpeluum..
calumniis impetebat. Ne qua ergo scintilla jurgii Charitatis csl dpnuni proprium, providcre pro-
reirianeret; perspkienduni duximus quidquid a parte feclihus aliorum. Charilas cnini nori qumril qiimsna
alterulra pfoferretur. O.stensse igitur srint litlerse sunt (I Cpr. xni). Unde ct Aposlolus; Nunc ciulem
qusedam a CafiiOlehsi afafaate,:per quas idem locus - vivimus, si vps slath itv Doiniqo (I Tfiess, iii); et
Carnptensibus moiiachis a Retrpcco, [cor, Joilrido] ilerum : Qum est enim spcs nostra, ctut gauclium. aut
coriiite subquailam fuerat condilipne commissus : corona glorim? Nonric vos atite Domiritim npslrum
in qiiibus riulla temporum adiiolalio, nullus vel:D ;B Jesum Chrhtum? (IThess.. n.) Hoc igiliir.Vcliari-
cpiscppi vel clericorum continebatur asscnsus. Ad , laljs debitp provocamur, ct aposlplicte scdis aucto-
hsec easdem litteras falsas liabendas Rctroccus co- . riiatccompellimur, lioiioreni, dchiliini fratrifaiis exr
mes, ipsius Joffridl filius, qtii iocum illum una eum liibcre, ct sanctse Romanoe Ecclesise dignitalcm pfo
Beatrice uxore sua veslro coenofaiqobfuleraty assc- siio cuiquc mbdo cseteris Ecclesiis impcrtifi. Id-
refaat: quia et unus testiuro qrii sufascripli fucraiit, circo, vcncrabilis fvatcr Ricarde Narboncnsis arclii-
supradkti Jbflridi frater adhuc superstcs, se om- ciiiscope, procsciitis deereii pagina lifai tuisque suc-
riino-inteffuisse penitus inliciarctur,. et casdero llt— cesspribus qiiidquid parociiiafuni ad primsc scdis
tcras aliri tempore iii Capitulo Carnplcnsi falsatas Narfaonensi.sEcclesiain antiqub jurc iiosciliir perfi-
fuisse iiarrabat, falsationis illius lcslem cunvjurc- lierc, confirniainus. Porro infra paiochias ipsas
jurandbin ffiediUm proferens. Cociefum Joffridi jure proprictario larii lihi quani luis succcssorihus
comitis Ofalatipveslrp eoeiiobio dala, et locum, et pbssidenda, rcgenda et disponenda sahcimus, eccle-
leriipus, et episcopi et melropolilani coiiscrisum, ct siani Sancti P.iiili cum oniriifauspcrtiilciiliis suis,
Tlieobaldi cbmitis, ejusque filii Stephani favorcin, .oppiduni Capul slagiii, Sala*s, Aruscadas, Argcns,
de cujus feudo idemlocus fuerat, maiiifeslius con- Fbntem jpcosum, Auriag, Viliam riihcain, Segio-
tiricbat. Gonstitit itaqiie apud.omnes quia domiii num, et coclcra prscdia, cellas seu posscssiories, qiioe
Urbani papse sanctio apOStolicoegravitatis pondere vel a rcgifans, vci ab aliis fnlelihus viris, ccclcsise
nitebatur plena. Quaprdpler ratione judicii Carno- sancloriim riiarljrum ' Jusli elPnsloris ofalalscsunt.
lensis afafaalisquerela sopita est, et monastcrio vc- lahi in "NavIiOnensicomilatu quam iii Biterrcnsi,
strO supradictse cellse iri pcrpeluum statula posses- Redcnsi, Siislanfionciisi et Neiiiausciisi. Iiifra vcfo
sio. Sane hiiic nofaiscuiiijudieio adfuerunl vencra- urhcm Narboricnscm.mcdielalciii ijislus comitauis,
failes episcopi, Leodegarus Biluricehsis, Aldo Pla- medielalem teloriei, pprlalici, rasicoe, salinnvuni ct
cerilinus, Girardiis Eiigdlismeiisis, lidefaerlus Cciio-. cailerorurii redditutini qu| a ciVitatiscoriiiielariitlo
riianensis, ct npstrae sariclec Rpmanse Ecclcsiae car- mavinis quam de lcfrcnis iiisiitoribiis cxigiiniur.
dirialis Laiiduifus, delitulo S. Laurentii, qui dicitur Jii nibiiaslefiis; vefo seu: coeteris jicr Naffapnenscili
in Lucina. Igltur et nos sarictipni prsedccessoris no- Ecclesiam ecclesii.s, siilya sedis-aposlpliese auctofi-
stfi,. noslree quoque sanctioiiis rdfaur adjkimus, fatc, cahonicum yofajs jiis ofatiriefe conccdimus.
jifiecipiehles, et pcnilus jnlefdkenles, ne quis uiic- S^anead vestrani mcfrppolim perliiienles cpiscopales
rius super hoc negolio vestruni Clunjacense coeno- calhedras, videlicet Bilerris,: Carcassonse, Tolosoe,
faiuni iriquietare praesumat; Qui verh praesumpscrit, p Elnoc,Agathes, Lulcyse, Magaloiioe, Nemaiisi, Uzc-
canpnicse districtipnis animadversione mullelur.. ticse, tihi luisque successorihiis in perpeluum sufar
Ego PaSChalis,cafholicscEcclesiaeepiscopus, sufa- jectas j obedieniiani. dehitam servaie cchscmus.
scripsi, '. : -'.."'_'.-'.' Primatumeliam Vobis super secundnm Niirhonen-
Daturii.Silviniaciper maiium Joannis, sanclacRo- sem, id cst A<Iriensismetropolis, sicut a noslris
manaeEcclesise dijfcoiii, vm Eal. Junii, indict. xv, praedecessoribus slatutuni cst, confirmamus : et
inCarnat.; Dominicaeanno 1107. poiitificalus auterii quidquid ex anliquo jure sscpe diclae.ecclesiseNar-
doriinijRaschalisH papte vin. bbneiisi cbmpelit, ralum perpetuo et inconvulsuih
manere decernimus. Slatuimiis crgp ut nuiji hoffii-
:"'';.:-:' ' ':\ccxxiv:'"/: irani lipeat earodem ecclesiam leniere perturfaare,
* aut ejus possessiones auferre, vel afalatas ielinere,
Hrigoni abbali S.Germaiii.Anlissiodorensisbullum
: tribuit. '.-
minuere, yel temerariis vexationibus fatigare : scd
(Anno 1107, lun. 9.) oriinia integra conseryeijtur, cpi'rini jlro qiiorum
.Mcnllo tantuiii cxslatapud M-ABILL-I Annal;Bciied,, ^biicntatipne ct gubeinatione concessa.suiit, usifaus
... ... V,S0I.]. ;::; -, -.:,::. pihnimodis profulura. Si qua igitur in fuluruni ec-
 N
225 PASCIIALIS II PAP^ 224
clesiastica ssecularisve pcrsona, hanc nostrse con- A . in ejus audieiitia peiiegi fecimus ; in qua nimirum
siitutionis paginam sciens, conlra eain lemeve Ve- chafta pater ejus Raimundus comes omnes hono-
niveleiilavevit, secuudo terlioye comnioriila, si non res S. ^gidii, tam iii villa vestra-quoe dicitur
salisfactione cpngrua emeridaverit, poteslatis liono- Flaviana, quam in exlriiisecis, quidquid juste sive
risque sui dignitate carcal, reamqiie se divino judi- injuste videhatur obtinere, scilket omiies rectfs
cio existere de perpelrata iniquitale cbgnpscal, el a sive pravas consuetudines, quas: ipse vel anle-
sacratissimo corpore et sanguine Dei el Domini Re- cessores ejus, ibidem hafauerunt, reliquisse, et ple-
demploris noslri Jesu Clivisti aliena iiat, alque in nariamjurisdiclionemOdiloiii,faonsememoviseafafaati,
cxlvcmo cxamine dislrictoe ullioni subjaceal. Cuiiclif et fratribus qui cum eo aderant, fecisse asscrituiv
autcni cidem Ecclesise jusla servanlibus sit.pax Do- per manum praedecesspris ' nostri Urfaani papae
mini nosiri JesuChristi, quaienjus et hic fruclum apud concilium^Nemausense. Eodeni jgitur tenove,.
honee aciioiiis percijiiant, el apud distrklurii judi- et ipse in manu. nbstra oinnes honores B. Mgi- _
cciii pracmia aeleriioepacis inveniant. Amen, dii ct faurgi yeslri eonsueludines abdicaVit, et quae-
Ego Paschalis eatholkse Ecclesiee ejriseopus sufa- cunque damna sive alia malefacta sibi contjge-
scvipsi. rant in guerra quam yofaiscum etcum vestris faur-
Datum apud Pvivaturo, per nianum Joaroiis B ' gensifaus faafauit, et afafaativestrp, et burgensifaus,
S. R.- E. diacoiii cardinalis ac faibliolhecarii; lertio. et omnibus eorum, adjutoribus per quos eadem
Idus Jiilii in amio Domiiiicee Incarnalionis 1107, damna illala sunt, omnino dimisit :, Sie eum a
vinculo excommunicationis absOlviffiUS. !
pontificaliis auteni dohiiiii Paschalis H papoe vni.
Actum apud cellara S. Mavcelli (59) yin Kalend-
CCXXYI.
— Augusti, indktioue xv, praesentibus cpispopis Eu-
nd abbatein S. Pontii el Eleciensein. ATeexconi- stachio Valentino, Berengario Biterrensi, Leodega-
liuiiicalos a.Ncirbonerisi episcopo suscipiant.
rio Yivariensi; cardinalibus Roraanse EcclekiaeLan-
, (Anno 1107.)
dulpho presbytero,:. Joanne el Berardp diacpnibus;
... [MANSI,Coricil., XX, 1026.] el proceribus ipsius Bcrtranni, Guillelmo Ugonis de
PASCHAI.IS episcopiis, servus servorumDei, P
afaliali Sancti Ponlii, et R. Electensi afafaali,ct cse- Montiiio, Guilleimp de Sabrano, Bermuiido Pelelpi
Poncio de Medenas, Rostagno de portu, et burgeii-
lcris iiipiiachis, ^salulera et aposlolicam benediclio-
* sibus Pagano, el Gausilo, U Berliaiino comite mi-
nem.
lite de Poscheriis..
Fraler nosler Ricardus, Narfaonensis nietropolita- • ccxxvni. ' '
niis, adversus dilectionem vesti'am conqueritur C ( V'
Decretum propqgo Sqlmortacensi. .
quod.exconiniunicalos et inlefdictps ab ep in com- ' '
niunioueni ct parlicipationem ante absolutionem (Anno 1107, Aug. 2.)
cum lionsoluin vcriim etialn -laici [D. BOUQUET , Recueil, tpin. XIV pag. 957.]
sjiscipialis, vos,
non ignorent quPniam iniquum et contra canones PASCUALIS episcopus, seryus servorum Dei, etc
Inler venerafailes fratres Guidonein. Vienneiiserii
sjl.cum inferdiclis el exconimunicatis cominunicare,
cl eorum peccalis invpiyi. Nos vero in concilioquod et Hugonem Gfaliahopolitariuiri episcopos de pago
Salmoiiaceiisi jier multos annos et multis in con-
apudTrecas celcbravimus, sanclorum Patviinirde-
cveta sequentes, lam episcepis quani abbalihus et ciliis qusestip verililalaest. Novissiffie anle pvaesen-
coclcris clericis intercliximus, ne ullerius excphiniu- liam nostram Lugduni in haiic epiipordiara ex np-
nicnlos vel interdictos afaalio in.sua parocliia reci- slri provisiohe judieii. convenerUiit;-,uiejusdem pagi
divisionem facererit, et lam Vieniiensiquaffi
pererif. Igitur ne hpstrse praecepiionis cpiitemplores sequam
divisionis
videarairii, roandijmus yiifais ut afa faujusmpdi pm- Gratiaiiopolilaiise Ecclesise pars ejusdem
iiirio cessetiSj ne excommunicalipi)is yineulp' defi- vicinlor reddeveliir. Quidquid arilem iiiilcrritpvip
iiifraBprnam etlsaram versus Graitiaiiopbiuh con-
nea'mini.',.-v .-.,-. '
D stiiufo Vierinerisis archiepiscopus caluriiniafaatur,
-::•; -.' ' JCCXXVII. ,
Ad monachos S. JEgidii...— Berlrannum egmttem ab oroni deiiiCeps ihfestatione lifaeruni Gratiano-
, .nuntiatse absolvisse., cum h illata monasterio politanse Eccliesisecedevet; porro Ecclesioi B. Db-
S. JEgidii damna repaiaverit. na^i, quse infra Ykiinensem parochiam coniiiielur
'.'y (Aiino,li07, 25 Julii.) cum omhibus hiofailifahs sive iihmbbilifaiisad-eara
..-,_.. [D.' BOUQUET, Recueil, XV, 58.] pertinentifaus, Gratianopolilanus episcopiis jiire pro-
PASCIIALIS episcopus, servus servprurii Dci.', dile- prielario possideret, et fam canoiiicas ipsiiis Eccle-
clis fijiis liionacfaisS. jEgidii salulen) el appstolicani sise quam universa ad eari) perliiientia ipse disjio-
fao.nedklionem. neret;: Yiennensis au.tem parochiaii tailtum jure in
Propier pjipressiones lhpnasterii seu viilsevestvse clericOrum et altariuni consecrationibus uteretur.
Berlvaniium comileni diu aiialliematis dislrictipne '. Pari ergo coriimunique cdhseiisu", Salmoriaceiisis,
cporcuirous. Deiiique cuin venissel ad nos, prase.rite', pagi lalis facla est divisio.', ut undsciro castella
afabate yestro Ugone et fratribus sive -faurgensibus> cum ecclesiis et parochiis et lotis maiidanniilis
qui cum eb verieraiit, Raiuiundi comitis ehartami sriis, Yiennensi Ecclesise : et undecim castella.cum
(59) Cella S. Mavcelliiu dioecesis Yalenlineiisis, iiiiquc yersafaatur Paschalis mense Julio, an. 1107.
 225 EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. 22G
ecclesiis et parociiiis, et totis niandanienlis suisi A j rahiii fralri HCGONICluniacensi abbati, saluteffi et
Gralianopolitanse Ecclesieedederentur. Ilsec autemi apostolicam benedictionem. <
sunt castella quse in portioriem Viemiensis Eccle- Desiderium quod ad religiosKin propositum; et
sise segregalei sunt, caslrum Sancli Georgii, Bris-• animarum salutem pertineremoiistratur, sine aliqua
siacum, castrum VeterisYillse, castrum Oriiiciacum,, est, auclore Deo, dilatione coropleiidum. Venerafailis
castrum Bouocellum, caslrum Leemps, castrum Pla- siquidem fvater noster JoannesMoriuovum episcojius,
nilla, castriini Clarimoritis, castrum Sancti Lorii, , petoiile Eustachio Bononiensi coniite, SancliWlmavi
castrum Paladrudi, castriim Vireu. Item hsec suht; afabatiam sollicitudini tuee, charissime fraler Hugo,
quse in pbrlioneni Gratianopolitanse Ecclesise obve-. coirigendam commisit. Et nos ergo juxta ejus desi-
nerunt; caslrum Yinniacum , castrum Nerpoicum, derium.ac deliberalionem , prsesenlis decreti asser-
cistrum noVrini, castruni Tulliiium, caslrum des tione sancimus, ulidem Beati Wlmari monasterium,
Ruens , caslrum Moirencum , castrum Yorione ,, semper in tua luorumque successorum ordinatione
castriim Tiiluwis, caslrum Miribellum, castrum[ permaneat; nec alius illic abbas subsiitiialur nisi
Miiiueturii, de Scalis, castruni Vorapium et siiper• qrii vestra fuerat deliberatioiie provisus. Idero et'am
haec Ecclesiae cancellario, cum lota paroehia sua. de Menatensi monasterio constiluimus, quod jani
Sic largierite Doraino, supradictse qusestionis diu- B ' diu in veslra ordinalioiie permarisit. Praelerea
quo-
turnilas termiiiata est, et pacis atque cohcordise niani omnipolens Deus, ;t ante nostra tempora, et
inter Viennensem et GratianOpolitanam Ecclesiam, in diebus noslris, praecipuam religionis nionasticae
eorunique prsesules utroque in idipsiim.conseniieiite disciplinain iii vestro dignatus est monasterio con-
slafailitas instituta esf. Quam slabilitatem nos in sevvare, hanc vobis pveefogativam concedimus ut
perpetuum pefhiansuram largiente Domino confiv- quisquis ,ad vos alieni monaslerii moiiachus pvo
mamus, pvsecijlienteset omnimodis sahcientes, ut vilee meliofatione tvahsievit, licenler recipiatur, fe-
paxs quse Yiennensi seu Gfatianopolitanse quem- motis prioris loci queririioniis, ut, largienle Dbmiiio,
adinodum suprascfipturo est, cessit Ecclesise, sem- salutis quam queerere videtur apud vos poliatur ef-
per ejiis parbchia sit, liec ulli omnino personse fectu. Si quis vero teffierario ausu liis saluliferis
liceat, aut Vknnensi suam", aut Gratianopplita- constitutionifaus oliviam ire praesuropserit, aposto-
nse suam, quse superius distiiicta est, ullo un- Iicse indigiiatioiiis ultione pleclatur, et communioiiis
quam teropore' suhtraliere portionem. Si vero al- ecclesiasticse peiiculum palialur.
ter adversus alterum indeliberata pafle quseslio- Ego Paschalis, catholicae Ecclesise episcopus, suh-
nem aut violentiam fecerit, juxla conditiouem qua- ,., scripsi.
)'e in judicio :utefque conslfinxit, accepla porlio- Datura apud Aquanifaellam per manum Joan-
nis possessione careat, et omne deinceps agendi nis, sanctse Roraanse Ecclesise diaconi cardinalis
jus in eodem hegotio prorsus amittat. Ad hsec ac bifaliolhecarii, n Nonas Augusti, indictione
prseceplum est et repetita prseceptione firmarous, xv, Incarnationis Dominicse aniio;lip7, pontili-
ne Viennensis episcopus ulterius in illa parte Gra- catus autem domni Paschalis papse II anuo ix.
tianopolilanae Ecclesise, aut pacem, aut commu-
niam auf aliquaffi exactionem requirat, aliter ccxxx.
quam in Riensi, seu Vivariensi parocliia ad Yien- * Monasterid S. Beriedicli[ Padilironerisi privilcgia
nensem nietfopolim peftineiite ; adfuefunt hic ju- qtimdam concedil,
dicio sive. concbrdise, quae Lugdurium iv Kal. Fe- (Anno 1107, Sept.l.)
bfuarii facta' est, veiierabiles episcopi Ricfaardus [Vide BACCHINI. DeWhtoria delmoriasierio di S-. Be-
Albanus, Aldo Placentinus, Potius' Aniciensis, Leo - riedetlo di Polirone. Modona, 1696, i°, Racc.'
degarius Vivariensis, Guido Gehennensis, Eusta- p."68.] '"•..„.
chius Valehtinus, Cbno Maurianensis, et Guigo co- CCXXXI.
mes Albianensis. D
rj Ecclesim Lucensisprivilegia, petenluRangerio
Datum per manum Joannis, sanctse RomaiiseEc- ephcopo, confirmat,
clesise diaconi cardinalis. ac bifaliothecarii, apud (Anno 1107, Sept. 18.)
ecclesiam Sancti Petri deAlaverdo, lvNonas Aug., [BALUZ. Miscell. edit. Luc. IV, 187.]
indict. xv, Incarnationis Dominicse arino 1107, PASOTALIS episcopus, sefvus serVorum Dei, vcne-
rabili fvatvi RANGEMO Lucano episcopo, ejusque
ponliiicalus autem domni Paschalis II papse vm.
successofibus canonice jivomOvendisiri pevpetuuro.
CCXXIX. Juslis volis assensiim pvsebevej'uslisque petilioni-
Ad Hugonem abbatem Cluiiiacensem. — Sancli faus aures accommodare nos convenit, qui, licet in-
Wlmari abbatiam illi subjicit corriqendam. Ejus digni, justitiee custodesalque pfeecones in excelsa
abbates in perpeluum ab abbalibus Cluniacensibus
constituanlur. 6'utvis' tnonacho liceat ad
" Clunia- apostolicabeatoruni,PetrietPaulispeculL positi,Do-
cense cwhobiuinliansire. mino disponfente,conspicinmr. Tuis igiluv, veneva-
(Arino'1107, Aug. 4.) bilis fvater el coepiscope Rangen in Chvisto charis-
[MAJSSirCoiici/.,XX, 1040.1 sime,' justis petitionifaus •aiuiuentes S. Lucanam
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, venc- Ecclesiam cui Deoauclore preesides, apostolicee se-
 s227 PASCHALIS II PAP^E 228
dis auctorilate lriuiiiinus. Slatuiinus eniin ut -uni- A cta; Marioedicituv, ejusque successoribus fcgulariier
vcrsseper Lucaiiam parochiam plebes in liia tuo- jiroiriovendis ii) perpctuuni.
rumqaesUccessorumapostolicsesediscoromuHionem Pioe postulalio -Muiilalis effectu, etc. Preclcrca
ohlinentium ofcedienlia semper ac dispositione per- qutccunque liodie poniiiicum coiicessione, principuia
sistant. Nec personoe cuique facullas sil ecclesias lifacralitate, vel ofalatione lidclium, vel nliis juslis
inlra Liicanain urbehi seu exlra silas a cOnsucto modis id ccenofaium possidct, sive in futurum jusle
vobis sevvitio sequestvave, aut cnpellas plebiura ab oc cahonice jioterit adipisci, fifma vohis vestrisque
ipsarum unilale ac subjeclione sublrahere. Illud successoribus et illifaala perinaneaiil. Lafaofuin quo-
autem omniniodis interdicimus, ne culqiie in poste- que vestrorum decimas, prseter quorumlibet con-
rum cierico aut monaclio liceat capellam vel eccle- tradlclionem, lam volns quan) successorifaus vestris
siam de laici manu suscipere, quoiiiam ecclesiae vel .-in ; moiiaslica religioiie; permanenlifaus, haheiidas
ccclesiarum res juxta canonicas sanctiones sub concedimus : consecratiohes altariuiri, sivc faasili-
episcopali provisione suiit servandae. Prscierea quia carum, brdiriaiioiieS mbhiichorum, scu clericOfum
jiixta Apostoli diclum laborantem agricolam primitus moiiasteriP pertiiicnlium', a Fiorenlino accijiielis
de fruclibus percipere tam lihi quam successoribus episcopo : siquidijm gratiaffi apostolicoescdis habue-
iriis in pasldrali sollicitudine laborantibus parles "' rit, et si ea gfalis et siue pravitatis roolestia volue-
altaris el sacrarii' conlirmaiuus, ut videlket citva rit exhibere. Alioquin liceat vobis catliolicufti, qucm
peisonarum quarumlibet contradictioiiem sive nio- malueritis, adire antisliieni, et afaeo consecratibnum
lesliain ad vestrse seu hospilum sustentationera sacrainenta suscipere, qui apostplicse sedis fultus
usus in perpetuum habeatis, oblationum pavtes, aucloritate quee postulatis indulgeixt. Pofro episco-
quoevel ad allaria matricis Ecclesise vel ad Vulttts porum seu episcopalium nliiiislrofuhi actibnes
Sacrarium, vcl in pavochialibus ecclesiis offerunlur, omnes afaecclesiis sive clericis ejusdcm monasterii
sicut easdem partes prsedecessores tui multorum reraovemus. Sepulturam quoque ejiisdeih loci omni-
lemporuin episcopi quiete ac pacifice possedisse no liberani esse decemimus, ut eorum qui iliic se-
noscuntur. Si quis igilur in crastinum episcopus aut peliri desideraverint, devotioni ct exlremee volunfaii,
abbas, impcrator aut rex, pririceps aut dux, comes, nisi forte exconimunkali sinl, EUIIUSPbsistat. Si
vicomes* castaldio, aut ectiesiastica quselibet ssecu- qua ergo ecelcsiasticai ssecularisve pcrsbna, etc.
larisve persona, lianc liostra) concessionis paginam Ego Paschalis catholicse Ecclcsise ejiiscopus.
sciens, conlia eam temere venire lentaverit, secundo Datum Florentiee per manum Joaiinis, S. R. E.
terliove commonita, si nbn salisfactioiie corigrua , diac. card. ac biblioth., imnO DominiCse Iiicavii.
cmendaverit, poteslalis honorisque sui dignitale 1108, vui Kal. Octofar. iudict. i, ppiiliticalus ver.
carcat, reamque sc divino judicio existere de Jierpe- dcnini Paschalis II papse aii. IX.
trata iniquitatc cognoscat, et a sacratissimo corpore CCXXXlY.
ac sanguineDei et Domini Redemptoris nostvi Jesu Bulla Pasclialis papm II. —
Privilegium pro par-
Christi aliena fiat, atque in-extremo examine-distri- IhenOneS. Pelri de Lrico, ";
cta) ultioni subjaceat. Cunctis auteiri supradiclse (Anno 1107, Octofar. 5:)
Liicanoe Ecclesise iura servantibus sit pax Domini [MITTAIIELLI, Antial, Camaldul.,111, App. 20i,j
nostri Jesu Chrisli quatenus et hic fructum boneeac- PASCHALIS episcopus, sevvus servorum Dei,.di!ectai
tionispercipiant, elaplid districlum judicem prscmia iilioe BEATKICIabhalissoe monaslerii Sancli Petri,
selernaepacis inveniaiit. Amen. quod juxla oppidum Luci silum est iii diceiesi
Ego Paschalis catholicse Ecciesiae episcopus. Florenlina, ejusque postcris rcgulariter sufastittiendis
DatumFesulis per manum Joannis, S. R. E. dia- in perpetuum. •
coni cardinalis ac bibliotliecarii, xiv Kal. Oclobris, Austvi terram inh.afaitantibus per proplietam
indicl. i, lncarnal. Dpminicse an. 1107, ponlificatus Dominus proecipit cum panifaus occurrefe fugienti.
autem doniiii Pasclialis H papa' anno IX. J Idcireo vos, filise charissimoe, de sseculp fugientes
j)
CCXXXII. gratanler excipimus, et per sancti Spiritus graliam
*
Gregorii arcliidiaconi, Huberli qrchipresbyteri, Ray- sedis apostolicse munimine confovemus; statuimtis
nerii primicerii, Guidonh cantorh, fratrum eccte- itaque ut quoecunque prsedia, quEecunque bona,
siw Lucanw privilegia qumdatn confirmat. quse idem coenobiuih ex oblatione Gotfaidii boiise
(Anno-1107, Sejit. 18.) memoriseviri et cOncessione Rodulphi Camaldiilerisis
[Yide jlfemorie cdocumenli per servire aWistoria del pvioris in Dreesentiarum possidet, vcl ii) postefuro
priiicipulo Luccesse, Lucca, 1815, i", Y, i, 578.] concessioiie pontificum, liberalitate prinpipum, vcl
CCXXXIII. oblatione fidelium Domino largiente, juste atque
Ad Joannetn abbatem Florentinum. — Priviiegium, canonke potcrit adipisci, iirma vobis et elsj-qiii
Florenlini cwnobii. post vos successuri surit, illibata pcrmancanti ln
(AnnoJ107, Sept. 24.) quibus hoecvisa silnt propriis vocafaulis expriroeiida,
[MANSI,Concil.,\\, 1052.] scilicet jiars de- ojipido Luci cum pertiiieiitiis,
PASCIIALIS episcopus, servus servpruni Dei, dilecto) Larciane villee pars cura pertinenliis suis; pars de
. filio JPA^XIabfaati .FloreiU.inimonasterii quod San- Contaiicertito, deRivoFrigido cum pertinenliis suis,
Hm EPISTOL^: ET PRIVILEGIA. 250
et de Rivo cornoclaria eum peiiinentiis suis; pars A j nunc totum sludeas pe"rDei gvatiam emeiidare; ut
de villa Caslri, et de villa SylVseet Frenae cum per- cum Dominus venerit, te vigilantem inveniat et sic
tinentiis suis. Infra urbem Florentinam uiia domus paralum, qualenus in eelernsevitae suscipi gloria
juxta ecclesiaro sancti P..... alia juxta ccclesiam merearis. De querimonia, quam Virziliensis abbas
Sancti Donati, et ceetera quse in ejusdera urbis terri- adversus Floriacensera pro quadam gerit ccclesia,
lorio monaslerii vestri sumptibus acquisistis. Labo- justiliam.debitam facias.,Non enim volum.us, privi-
rum vesirorum quoque decimas prseter episcopi seu legiorum [f., ut privilegiorum II.] ofatentu Ecclesia
cpiscopalium ministrorum contradiclionem, per- • quselibet pvaejudiciumpaliatur.
petuo vobis habendas concedimiis. Deceinimus Datum apud Tiphernum x Kal. Novembris.
ergoutnulli omnino hominum liccatidem coeiiobium CCXXXVI.
temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, Ad Hierosolytnilanm Ecclesim clertcos, regem[Bal-
vel ablalas retiuere, minuere, vel temerariis vexa- duinum] et populutn. ........
tionibus fatigsire, sed oninia integra cpnseryenlur, (Anno 1107,-Dec. i.)
eorum, pro quorum susteutalione et gubeniatione [Eugene DEROZIERE,Carlulaire du Sainl-S&pulere,
concessa sunt, usibus oranimodis profutura. Porro Paris, Imprimerie nationale, 1849, p. 8.] .
locus ipse semper sufaCamaldulensis prioris provi- B ] PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, Jero-
sionepevmaneat, necepiscopo, nee episcopi ministvis solymitaiiee Ecclesise clerkis, regi B[ALOUINO] el;po-
liceat ejusdem loci congregalionem, aut ej'us pre- pulo, salulem et apostolicam beiiediclioiienv
sfayteros excomniunicare, vel interdicere, vel super Ecclesisevestrse scandalis tanto .vehemeiitius;uri-
ullo negofio molestare, nisi prius Camaldulensem mur, quanto, ffiinus pro locorum longioribus iuter-
priorem charitatis studio perquisierint. Siqua igilur stitiis eorura curationibus possumus imminere, pb
in futurum ecclesiaslica saecularisve persona, hanc hoc praesertim quia Jerosolymilana civilas et Sepul-
nostram paginam sciens, contra eam temere venire cri Dominki reverentia illustris est el in medio mul-
tentaverit,et semel, fais,ter conimonita, si non satis- tarum posita liatiomim, quarum, alise Chvhlianam
factipne congrua emendaverit, in excommunicatio- lidem, alise Lalinse puritalis consuetudinem irri-
nem incidat, et [poleslatis honorisque sui dignitate dere conantur. Et prius enim [pro] Daiberto etpost
careat, rcamque sc divino judicio existere de per- modum pro Evremaro vestva scandalizatur Eccle-
petrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo cor- sia. Si quidem m Daibertum bonse memoriee, fra-
pore et sanguine Dei et Dnmini nostri Jesu Christi trem nostrum et coepiscopum, acerrime conspira-.
aliena flat, atque in extremo exaniine districtse ul- tum esse [noscitur]; ad quod negotium dccidendum
tioni sufajaceat. Cunctis autem eidem eongregationii C nostrse sedis [legatum], presbyterum cardinalem
justa servantifaus sit pax Domini nostri Jesu Christi, Robertum, misimus. Tunc profecto in eumdem epi-
quatenus et hic fruclum faonae actionis percipiant, scopum, quia defecisse judicio videbatur, deposi-
etapad districlum judicem praemia seternaepacis inve- •tionis senfentia data est. Caeterum fraler ille, ad
iiiant. Amen, amen, aroen. sedcm apostolicam veniens,. non defecisse, sed regio
Ego Pasclialis calliolicae Ecclesiee episcopus. se fatehatur timore propulsum; apudnos itaqueju-
Datum apud Bibicnam per manus Joannis sanctse dicium exsecutus est. Interim apud vos Evreinaruiii
Romanse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothe- novimus legali nostri favore ad regimen episcppa-
carii, v Npnas Octob. indictione i, Dominicse Incar- tus eiectum. Nos aulem, in Lateranensi Ecclesia
nationis anno 1107, pontificatus autem domni Daifaevti satisfactione suscepta, suo eum officip el
PaSchalis secundi papee ix. Jerosolymitanse sedi restituimus synpdali judkio ;.
ccxxxv. Evremarum vero a Jerpsolymitana sede reniovimiis,
Iocuii.*
Ad Dahnberlum archiephcopum Senonensein. — episcopi nimirura officio reservato, quia in
Dijudicandam commiltit causam abbatum duo- vacuum successisse legati nostri videtur assensu.
rum. n Evremaro laraeii id indulgeiitioe reserva.tum est ut,
(Anno 1107, Oct. 25.) si afa aliqua vacante vocarelur Ecclesia, vel post
[MANSI, Concil., XX,.1016.] Daiberli obituma Jerosolymitana.requirerelur Eccle-
PASCHALIS episcopus, seryus servorum Dei, vene- sia, episcopale ifluc officium cxerceret, Cseterum
rabili fralriDAiMBERToEcclesiae Senonensisarchiepi- antequam vobis sententia hsec auctoritalis nostree
scopo, salutem et apostolicam benedictionem. litteris insinuarelur, confrater uoster Daifaerlus ,
Quaiito major tifaianimarum cura commissa est, evocante Domino, ab hac luce sufatractus est. Nu-
tanlo solliciliorem esse in omnifaus te oportet. Invi- per autem supradictus frater noster Evremarus et
gila igitur, frater charissime, sicut bonus pastor Arnullus, ecclesise yestrae archidiaconus, cum non-
super^gregem Domini : ut eum lalempossis Doniino nullis aliis ad. noslvam prsesentiam peryenerunt.
rssignare, qui et sibi placeat, et se dignum faoiia multas ac diversas ao valde dissonas litteras aile
retrifautioiie oslendat. Finis tuus quolidie appvo- . rentes : Evremarus quippe taro capituli quam epi-
pinquat, et licet hoc certum sit oranibus, extrcinus scoporum et regis litleras altulit, rogantes el. pos-
tamen dies incertus est. Esto itaque seniper sollici- tulantes ut, ipsum paliio privilegioque donantes, in
t.us, et si forte negligenter le aliqiiando habuisti, Jerosolyniitanoe sedis prsesulem apostolicae- sedis
251 PASCHALIS II PAPJE 252
auctorilate rofaoraremus; porvo Avnulfi arcliidiaconi A Datiim Laieraui.ii Nonas Decembris, indictiQue
lilierae, quas a capitulo, afa episcopis et a rege mis- pvima, pev maiiuin Joannis diaconi.
sas praesenlavit, id jienitus postulabant ut Ev[re]- CCXXXVH.
marum, tanquam iuutilem ef synodalis sentenliec * Monasterio Casw Dei riionasteria quwdatn sub-
conteniplorem, a Jerosolymitana. omniiio femovere- jicit.
mus<Eeclesia. Nec minor in Tilraque parlium verfais (Aniro 1107, Dec. 5.)
dissensio etconcerlatio a<refaatur:Evremarus quippe [Hujus pvivilegii mentio tantum exstatapud MABILL ,
.Anncit. Bened,, V, 455 et 501.]
adversus archidiacorium eteos qui curo eo erant,
exi- CCXXXVIII.
quefimoniam disponebat quod sifaiinofaedientes
coucilii Anselmo arckiepiscopoCanluariensi mandat titjudicel
slereiit, cum se post Daifaerli ofaitum, posl de tnalritnonio Roberii comilis a rege Aiigtiai
sententiam cognilam, in patrem'et episcopum te- capli. .'"."
nuissc[nt]. De litterarum quoque tempore niagna (Anno 1107.;
inler eos dissensio est facta ; Evremarus vero ad [Anselmi Gantuar. Opp., epist. lib. iv, ep. 85.]
suse allcgalionis rofaur litteras, quas allulerat, post PASCHALIS, serviis servorum Dei, -veiierabili fratvi
Daifaerli obitum, post cognitam concilii senlentiSffi, Anselmo Cantuaviensi arGhiepiscOpo, salutem ct
'
datas silii a regc, a Capilulo, ct a cseteris, quorum "I apostolicam benedictionem. . . : '
erant inscripla liomina, asserebat; illi econlra ante Omnipoteriti Deo gratias agimus quia tuis plu-
certam synodalis sententiae notiliam litteras illas rimis labofifaus in Anglica Ecclesia fugalis lenebiis
datas coiitestafaanlur, se vero el cseleros capituii anliquiiin lumen refulsit. Vigilandum tameu est ne
fratres post.illius seiHentisecerlam notiliam •nullani in Dominico agro super boniim semeft iiiinikiis zi-
ei, 'tauquam suo episcopo, sufajeclionem aul ofae- zaniam projiciat, atque -prava radix pravuni virgul-
dieiiliam exhibuisse, imo tam sequamregeiii illi; ut tum "pvoducat. Audivimus denique quod quidaro co-
a Jcrosolymitana cathedra discederet, iiislilisse, si~ mes Rofaerlus, qui ab Angiico rege in caplione
cul in regis et aliorum, quas altuleraiit, lilteris vi- lenetur, sub prohibilione consaiiguinitatis uxorem
debatur. Post hujusmodi cbncertalioneni diiitinam, duxerit, quam ejus jiropinqui pvtefato comiti remi-
aspiranle Domino, data est ffatrum, qui nobiscum serunt. Undf roandamus dileciioni tuee ut eumdcm
aderanl, deliberatioiie seiileiUia : ut Evremarus te- comitem convenias, el si liaec vera esse fepereris,
sles afferret, qui super sanetajurareritquod Jeroso- adhibilis.idoneis lestifaus ita sapienter disponas, ut
lymitana Ecclesia post certam synodalis sefttenlise utrique a peccatis iiberati, iibere Deo famulari va-
'
cognilioiiem ipsum in episcopum elegissel, et lilte- r. leant. Orel pro nobis dilectio vestra.
ras ci, quas altulcvat,. dedissent, cum videlicet se- CGXXXIX.
cuiidum senteiilise tenorem eis licuit ipsum et ha-
Piiiii/egiunt JJVOecclesia Suncti Marlini.
bere, si Vclient, el'non liahere, si nolleiil/ Gaelerum, (Anno 1107.)
quia nec Evferiiari pars ad id' conlirmanduni, nec , Hhloria Frhingensis. Aug. Vind.
[MEICIIELBECK
adversarium: ad iiifirmandum sufficere: videbalur, 1729, fol.,T, 1/295.]
visiim nofais»est utfaujtis negolii finis ad vestrum PASCEALIS episcopus, servus sefvorum Dei, dilecto
oniniuro prsesentiam differrelur, ubi quid polius filio DICTEKAMO, et ejus fratribus in Beati Martini
• monasterio canoincam viiam professis in perpe-
gestumsit, quid yerilate nililur, per Dei gratiam
latere uon potest.'Propter hujus caussehotitiam et tuum.
finem certimi' legatum nostf um ad veslram Ecclc- Justis votis assensum praeberejustisque petitioni-
siam deslinamus. Sic ergo a nofais et a Iratribus faus aures accommodare nos coiivenit, qui, licetin-
nostris est statula sententia : si apud vos hoc pro digni, justitiee custodes atque prsecones in exceisa
certo coristiterit'quod post' certaniseiitentise nostrse apostoloruin principum Petvi et Pauli specula positi,
synodalis riolitiam eum eoffimunileriii capitulo ele- Domino disponente conspkimur. Udascalchus si-
gistis, exigeiite- videlket Ecclesise voluntate et lit- D : quidem Tegersensis afabasaugendse religionis causa,
terarum, quas per eum nofais misistis, petitione, de sui monasterii possessionifaus regularium fva-
oninino ipsi deinceps ofaedire,.sicut vestro episcopo, tvum, qui canonki dicunlur, Congfegationem alere
debeatis: si verO secus aclura consiiterit,ipse dein- Domiuo lafgieiite disposuit, in loco quem Sancti
ceps Jerosolyriiitana cedat Ecclesia; tuncenimvo- • 'Marlliii cellam appellavefunt. Ej'usdem igitur afa-
faislicuit eum Velhafaere, si velletis, vel non hafaere, faatis et moriacliorum ejus justum votum piumque
si nolletis;" nuncjam propter Ecclesise scaiidalum, desiderium cognoscentes, quod ab eisinstitutum est
si tunc repudiatiis est, vobis permiltitur preesidere, prssenti >decreti favore fimiairius. Ipsam enim cei-
sed cdmniuni per Dei gratiam voto communique; lam et cafioiikorum illuc coiigfegatorum seu con-
consilio pastorem canonicum secundum canories: gregandorum coriventum apostolicse sedis muniniiiie
eligatis. Si vere partium' iuhoc fuerit contra diver- confovemus slaluentes, ut queecunque praedia, quee-
silas, frater hoster Evremarus, juxta tenorem su- cunque bona per supradictum TegefSensis mo-
jierius prolatse 'senteiifiee, suee allegat:..nis certi- naslerii abbatem vel per alios fideles de jufe propvlo
ludinem cuin seplem idoneis lestibus jurejurando \ loco eiden) coricessa sunt, qusecunque etiam in fu-
periiciat. lurumeoncessionepontiiicuiiijliberalitateprincipuni,
255 . EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. 254
& statuas conspectui prseseiltare, quatenus quod ih le
vel oblatione fldelium,juste illic dari offerrive con- A
tigerit, firma vobis vestrisque successoribus et vulnefalum esl, per omnipotentis Dei misericordiam
illibala permaneant. DecerniriiuS'ergo ut nulli om- aposlolicse sedis sanelur antidolo.
nirib librnlriumliceat eairiderii' EcCiesiam femefarie ''•'" ' " ' ' :--"' ' " '
CCXLI.
perturbare aut ejus possessiones auferre, vel abiatas , Ad Biunonem Trevirerisem archiephcopuin..— Gbm>-
retinere, minuefe, vel temerariis vexationibus fati- iniltil ei absolulio.iem ab excommunicalione epi>-.
scopi Leadiensis.' ,
gare, sed omnia infegra coiiservenluf eorum pro
quorum sustentalioiie et gubernatioue concessa (Anno 1107, Nov. 11.)
sunt, usibus omnimodis profutura, salva Frisnigen- " [HosTiiEin, Hist, Trevit: I, 488..].,,
sis epiScopi canonka reverentia. Decimas eliamno- PASCUALIS episcopus, servus servovum Dei, vene-
valium vestravum vobis vcstrisque successorlbus rabilicpnfvatri Bausosi Trevirovum arcbiepiscopo
habendas remota episcopalium ministrorum con- salus et apostolica faenedictio.......
tradictione concedimus. Sane post professionem Frater noster Leodknsis (61) episcopus missa ad
exhibilam ftemiiii vestrum liceat propfium quid nos legalione suppliciler consprtium nostrse com-
Nos scientes Domini vpluntatem,
habere, nec sine pfeeposili congregationis licentia munionis expetiit.
de claustro discedere, ut irieo quod assumpsistis B *• qui pmnes homines vult salvosiieri et neminem per-
in iioc libi vices committimus. ut,
pvoposito, Domiho lavgiente, constanler in perpe- ire,- nostras
tuum maiieatis. Si qua igituf ecclesiastica soecula- scripto pvofessionis acceplo, quod iii subditis hafae-
risve persona hanc nostraj COiistitulionis pagiriam tur, ipsum et Leodknsem clcrum sive populum a
sciensContra.eam temere venire tenlaverit, secundo vinculo excommunicalionis absolvas, ct calholicee
tertiove Comnloiiila, si non satisfaclione congrua ecclesisereconcilies. Quod enim fvater noslcrMagde-
emendaverit, potesfatis honorisque sui diguitate hurgensis episcopus super iiiijusmodireconcilialio-
Ro-
careat, reamque se divino judicio existere de perpe- nibus passim facere dicilur (62), tanquam sine.
trata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpbre manae Ecclesise praeceplo faclum, ralum hafaere.non
ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesii possumus. « Ego N. anatheniatizo onmem Iiaeresim,
Christi alienaiiat, atque in extremo examine distri- et illara prsecipue, quae contuvbat statuni prsesenlis
ctse ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco "Ecclesiae,qusedocet et astruit anathema coiilemneii-
hanc cum
justa.seryantibiis sit pax Domini nostri Jesu Chvi- dum, ligamenta Ecclesioe spernenda esse,
sti; quatenus et hic fructum bonse aclionis susci- suis fautoribus et auctoribus damno et anathema-
Romanae sedis
piant, et ap"ud districtum judicem prsemia setemae ^ tizo. Promilto autem obedienliam '
prsesiili P. ejusque successovibus sub lestimonio
pacis inveniant. Amen.
Haec acta suntanno Dominkae Incarjialionis 1107, Chrisli et Ecclesise, afiirmaiis quod aflirmat, dam-
Paschalis PP. secundi oclavo. nansquoddamnatsaiicta et universalisEcclesia. Quod
si ab hac mea professione in aliquo deviare teiita-
CCXL. vero, ipse inme sententiam daronalionis protulisse
Ad Adelgolum Magedaburgensemarchiepiscopum. — judico. i>
Cilal eum dd sedem apostolicam de excessu cotn-
mhso mtionem redditurum. Data m Idus Novembris.
CCXLII.
(Annoll07.)
Ad Conradum Salzburgensem . archiepiscopuin. —
[MASSI,ConciL, XX, 1225.] Consolatur quod a suis mulla passus esset. Item
PASCHALIS episcopus, servus servovum Dei, ADEL^ de quibusdam ab• ipso interdictis,'et de Guiber-
GOTO tinh. -
(60) Magedaburgensi archiepiscopo, salutem et
apostolicam benedktionem. (Anno 1107.)
Quanto te amplius diligimus, tanto de tuo excessu [MAKSI,Concil.,W\, 417.] ,
vehemeritius miramuf, quod post synodalis mandati IsKOCEKTius[PASCHALis(65)]episcopus, servus ser-
celefarationem , primus prKvaricationem incurrisse D I vorum Dei, venerabili fvatri COSRADO Salzburgensi
coiispkeris, cujus preevaricationis correptio aiias episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
non posse iieri credimus, nisi per te ipsum ad prae- Gravis quidein, charissime frater, passionis videtur
sentiamapostolicee sedis accesseris. Tuam ergo di- angustia, quam te a iiliis luis pati significasti, quos
lectionem litteris prsesentibus prsemonemus, ut op- nutriendos in Domino suscepisti. Sed quale sit pas-
portuno quod tibi visum fuerit, tempore noslrote sionis preemium, pastoris nostri voce instruimur

(60) Hunc genere comitem de Loetradunt aimales
Paderbonienses, viruni magna in pauperes liberaii-
tate, et iri Deum religione, decus Saxoniae ob con-
stantiaro erga sedem apostolicam : mortem obiit
an. 1119. MAKTEKE.
(61) Eral is Obertus, de quo auctor Historiee An-
dagiuerisis raonasterii in Martenii Collect. ampl.
tora. IV, p. 974, Henrici episcopi Leodiensis vix au» '
dita morte Obertus sine eieclione ec-clesiaslica de
PATROL. CLXIII.
tnarm regis (Henrici IV) ephcopalum extorsit, cum
maximis paclis prwmih, tanien etiam fidelitatem itli
faciens interposiliotte jurhjurandi. 01) hsec igituf
cviniina excommunicalionem incurrerat Obertus.
(62) Nixus, sine dubio, litulo suse pvimatiK.
(65)Pro/n»ocenfiMs legendum esse Paschalise co-
dice Vindobonensi. docet Wattenback ap. Perts,'
Archiv. X, 491. JAFFI;. ,
'
8
2SS PASCHALIS II PAP7E 256'
dicenlis, quod si pro juslitia palimini, beali erilis A grua tui ollicii ulciscaris. Fraternitalem ttiam omni-
(I Pcir, IH). Noli ergo desistere, noli oVifaus potens Dominus inter omnia adversa custoiliat.
Christi sufasidia opportuna subtrahere, nelupora- CCXLV.
pienli aditus in ovile Domini relinquatur. Qualiter R[angerium] ephcopum Lucensem reprehendil quod
pugnare defaeas, divinse Scriplurse vocibus sufficien- canonicos S. Frigdiani palialur injuriis dffici,
ter instrueris. Nostrse facultatis auxilium per Dei (intra an. 1099-1108.)
gratiam semper paratura invenies. [BALUZ.,Mhcell. edit. Luc. IV, 585.]
Pro quibusdam ecclesiis a te interdictis nos PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, R.
Henrkus dux Garinthise poslulavit : nos aulem to- Lueano episcopo salutero el apostolicaro facnedictio-
lum id dispositioni tuse committimus. Quid enim nem,
inde fieri debeat, tua dileclio poterit sapientiorum Pastorum est, ut vovit prudentla tua, ovifaus suis
fratruni deliberatione disporiere. DeHugone Brixiensi providerc, et ab incursibus et opprinienlium insiiliis
hoc servanduro prsecipimus, quod et de cseleris Gui- eas custodire, et religiosos viros, quos te facefe cre-
berlhiis in conciliis slatutum est, ut nec promo- dimus, tueri et fovere. Unde miramur quod religio-
yeantur, nec in suis ordinibus recipianlur. sos viros, S. Frigdiani canonicos, quos sub tuitione
2B apostolica suscepimus, inquistavi permittis, cum tibi
CCXLIII.
sint pbedire. Nos te tanqiiam cliavissimum
Hugoni abbati Ciuniacensi monasleriutn S. Germani p&rati
Anlhsiodorense addicit, fvatrem diligimus, et uon jiro minlmp habeas quod
(Intra an. 1099-1108. — Fragm.) te super hocjam diu toleravimus. Audivimus siqui-
• dem quod capella S. Mkhaelis a quodam luo ple-'
[BALUZ.,Mhcell, edit Luc. II, 177.]
faano destructa sit,;et prsediclis fratrihus afasque
PASCUALIS episcopus, serviis servorum Dei
...Csetcrum omnipbleiilis Dei misericordia beati judicio aljlata. Mandamus itaque fraleriiitati lueeut
Gefmani meritis locum iilum respkiente vene- prsediclam ecciesiam reeedificari praecipias, et con-
rabilis fratris nostri Umfaaldi Anlissiodorep.sis secratam usque ad pvoximas Kaleridas Augusti reddi
facias. Si quam Vero causam adversus canonicos
episcppi pOslulalione praesentiet nobilium yirorum,
videlicet Stephanl Blesensis comilis et Adelseiixo- plebanus se habere confidit, ante tuam pra;sentiam
ris ejus, et Guillelmi comitis Nivernensis allegatione justitiam exsequatur, ut nullus deinceps locus que-
rimoiiise relinqualur, el ffalrum religio mii)inie.im-
swpjviiciprsedecessori nostro sanctee memoriee Ur-
faano secundo sufajeclum est ut idem monasterium pediatur; alioquin nos per giatiam Dei non diutius
reverentissiffii fratfis nostri Hugonis Cluniacensis P C lolerabimus, quin advevsus eps, qui auCforitati apo-
stolica) sedis prsesumptuose injuriam inlulerint,
afafaatissbiliciludini committeretur in disciplitia re-
beati Petri gladium exeramus et dignani scntentiam
gularis ordinis reducendum. Sic nirairum etprin-
jiroferamus.
cipaiium .precum votis et prsecepli ponlificalis au- CCXLVI.
ctovitale compiilsus loci curam suscepit, teque,
fili chavissime Hugo, in Cluniacensi claustro pr®- Ad B[othoneni] prwpositum S. Frigdictni.
'
faahiliuserudilum illic ahbalem constituit, et disci- (lnlra an. 1099-1108.)
plinse regularis ordincm Domino largiente resti- [BALUZ.,Misccll. edit. Luc. IV, 584.]
luit. Et nos ergo nostfi praedecessoris institutio- 'PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, di-
nem legitimam praesentis decreti pagina per Dei leclo Filio R., salutcm et apostolicam benedictio-
iiem.
graliaffi conlirmannis, rit videlket pfsedictum Beati
Illud lifaiet fratribus tuis coriligisse videtur quod
Germaui moiiasleriuni in prsefati Hugonis abhatis
filiis suis Sapientia dicit: Fili, accedensad servitu-
Cluniacensis et successorum ejus ordinatiOne per-
tem Dei, prmpara animam luam ad lentalionem; sed
peltio permaneat, elc.
consolalur nos Apostoliis : Omnes quipie voluni vi-
CCXLIV. D vereinChrhto, necesseesl utperseculionem patianlur.
R\angerio] ephcopo Lucensi canonicos S. Frigdiani Fratri nostro Lucano episcopo scripsimus, et per
commendat.
fratrem nostruro Reginum episcopum rogavimus ut
(Intraan. 1099-1108.) se erga vos sive in ordinibus seu in aliis beiiignius
- MasceK.edit. Luc.
[BALUZ., IV, 586.] ac milius habeat. Quod si nos pro vobis audire no-
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, Gen. non
FRI. R. Ecclesise Lucanse episcopo, salulem et apo- luerint, libi et fralribus tuisfaeati Petri solatium
deflciet. Rogamus autem ut sive per te seo per
slolicam benedictioiieffi.
fratres tuos Beati Fioridi canoiiicam visites,ut quod
De profaitate et cliaritate tua nullatenus ambigi-
faene coeptum cst, cooperante Domino, iinemeliori
mus, quod religiosos viros diligas, et eos secundum lerminetur.
facultatis tuse.modum fovere sludeas : pvocommu- CCXLVIl.
nifaus tamen fiiiis beali Frigdiani canonicis ampliori1 Ad
R[angerum]'— ephcopum et canonicos EcclesimLu •
gratia te rogamus, atque prfficipimus, ut eos dili- censis. De canonicis S. Frigdiani.
gere et honorare procures. Nec eis aul a clericis5 (Intra an. 1099-1108.)
tusedilioni 3ufaj'celis,autah aliis quibuslifaet niole- [BALUZ.,Miscell. IV, 585.]
giias patiaris inferri: illalas vero austerilate con- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile-
 257 EPISTOIJG ET PRIVILEGIA. 258
ctis fratribus R. -ejjiscopo et canonicis Ecclesise; A j rum sustentatione et gubernatione concessa seiit,
Lucanse saluteni et apostolicaro benedictionem. usibus omriimodis profutura. Iliiid sane omnimodis
Audivimus vos erga Sancti Ffigdiani canonicosi interdicimus, ne quis militum, aut quarumcurique
animum convertisse, ut et eis benevoli silis, ei he- personarum ssecularium, deprsedictis cebus ejusdem
liiguitalem exhibeatis. Quod nobis adeo gratum est,, Ecclesiae, seu rusticorum acl ipsius Ecclesiae paro-:
ut pro eis dilectioni vestrse gratias referamus. Roga- chias pcrtincniiuin decimas auferre praesumat, sed
, mus etiam ut si eis bona fecistis, meliora in posle- in vestros sevi Ecclesise vestrse usus juxta sanctib--
rum facialis; quod enim eis impenditis, vobis ipsis'i" nes carioiiicss conferantiir. Vbbis prseterea, yestris-
tribuitls. Vestvi enim filii et fratrcs sunt, illonmii oue successoiibtis in calliolkse vevilalis unitate per-
bonum vestrum est, sivestra charitate foveantuf; ; maDen;ibus id cbncedinius, ut si quando Yercellensi
augeat in vobis Domiiius gratiam suam, ut pertem- E.cclesise catholicus defuerit episeopus, ciirisma,
poralis pacis concordiam ad pacem perveniatis> oleum sanctum, ordinationes clericorum, a quo ffia-
aeternam.- lueritis calholko suscipiatis episcopo, conservata in
CCXLVIH. posterum catholici episcopi defaitareverenlia. Siqua
. * Monasierii S. Michaelh Siegburgensis possessiones; . igitur in futurum eeclesiaslka ssecularisve pefsona,
et prlvilegia corifirmal. " hanc nostrae conslitutionis paginam sciens, conlra
(Anno 1108, Jan. 7.) eam venire temere tentaverit, secundo teftlove cbm-
fHujus privilegii mentio tantuin exstat apud JAFFIS, monita, si non satisfactione congrua emendaverit,
Regesta Rom. pont., p. 496, <rex sehedis Perlzii. J potestatis Iionorisque sui dignitate careat, reamque
—Incipit: « SiCut injusta. »] se divino judieio existere de perpetvata iniquitate
CCXLIX.
cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine
Larr.be.rloAtrebatensi et Joanni Tarvannensi tnandat, et Domini Redemptoris nostri Jesu Chrisli aliena
judicent inter canonicos Tornacenses el monachos Dei
S. Martini. fiat, atque in extremo exaniine districtse ultioni sub-
(Anno 1198.) jaceat. Cunctis autem eidem loco justa servaiiiibus
BALUZ.,Mhcell. edit. Luc. II, 156. sit pax Domini nostriJesu Christi, quatenus et hic"
PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-- fructum bonse aetionis percipiant, et apud distri-
rafailifaiisfratribus ef coepiscopis LAMBERTO Atreba- ctumjudicem preemia eeterneepsicisinvenianL Ameu,
•
tensi et JOANNI Morinensi, salutem et apostolkam i amen.
faenedictionem. ' Ego Paschalis catfaoliceeEcclesiee episcopus
Querimonia TornacenSium canonicorum jam diuinr Datuni Latevani per maiium Joannis, sanctae Ro-
adversus monachos Sancti Marlini exagitata adhuc' manse Ecclesiaediaconi cavdinalis ae bibliothecarii,
yehemenlius exagitatur. Unde dilectioniveslrsemaii- v Kalendas Mavtii, indictione i , Incarnationis
damus ut locum utrisque partibus competentem con- Dominicae auno U 08, pontificatus autem domni
stituatis, et prsedkta querimoiiia diligenler exami- Paschalis secundi papae anno ix,
nala, eam penitus decidere sludealis, et remota ap- CCLI.
pellatione debiturii finem imponalis, ut nullus pef * Oltoni ephcopo Bambergensi asserit oppidum Albe-
Dei gratiam querimonise locus ulterius relinqua- guinstein, ab Ileinrico rege tradilum.
. tur. . (Anno 1108, Mart. 4.)
CCL. [Mentio exstat apud LANG,Regesta, sive Rerum Boi-
Piivilegium pro ecclesia S. Evasii. carum e regni scrinih. Monaci, 1822,
'' 4°,-t. I,autographa
p. 111.]
(Anno 1108, Febr. 25.)
[DE CONTI,Nolizie sloriche della eit-a di Cazale. CCLII.
Cazale.1858, 8°, 1,528.] P[e/ro] Legionensi, D[idqco] Compostellano, R. Pa-
lentino, P.' Nazarensi, P[etagio] Asluricerisi epi-
PASCILVLISepiscopus, servus servorum Dei, dilecto
scopis scribii de Ecclesiw Burgensh finibus non im-
filio GIBABDO prseposito et ejus fvatribus in ecclesia D [ minuendh.
Sancti Evasii canonice viventibus, eorumque suc- (Annoll08, April. 11.)
cessorihus in perpetuum. [FLOREZ,Espaha sagrada, XXYI, £71,.] -
Religiosis desideriis dignum est facile prsebere PASCHASIUS episcopus, servus servorum Dei, ve-
consensum, ut fidelis devotio celerem sortiatur efle- nerabilibus fratribus et coepiscopis P. Legionensi,
clum. Proinde nos vestris precibus annuentes, prse- D. Compostellaiio, R. Palentino, P. Nazarensi. P.
senti decreto sarieimus, ut qusecuuque bona in prae- Asturicensi, salutem et apostolicam benedictib-
penti vestra Ecclesia legitime possidet, sive in fu- nem.
turum largiente Domino juste atque canonke pote-' Voluntatis quidem nostrse fuerat ut frater noster
rit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et G. Burgensis episcopus Oxomensi Ecclesise, quia
illibata permaneant. Decernimus ergo ut nulliomiii- pauperior videtur, aliquid de suse parochise parte
no hominum liceat eamdem ecclesiam aut claustri concederet. Caeterum fratefnitas vestva, cui termi-'
vestri domos iiivadere aut ejus possessiones auferre, nos illos de quifaus quseslio fuerat, indagare proe-
aut ablata retinere, minuere, vel temerariis vexa- cepimus, rescripsit nobis, Gomizoncm bonse memo-
tionibus fatigare, sed omnia iiKegra eorum pro quo- rise Burgeiisem eplscojmm statim post divisionem
259 PASCHALIS H PAPM ; 240
faclam illos terminos per triennium tenuisse. Cuin A in dioecesiin Oximeiisis ecclesise. Illa '•vcro quse
vero Toletamis archiepiscopus Oximam tenens, tcr- citra sunt a terminis prsenotalis versus septentrio-
minos illos ct tpiam aliam dicecesim usque ad ri- nalem plagam, Burgensis ecclesia, quse Aucensis
vum de Aslanza, el Sanctum Petrum de Barilangas, ecclesise viearia est, perpeluo jure possideat. Nos
cepissel, totum id Garsias Burgensis episcopus lit- quoque ejusdem praedecessoris noslrivestigiis ih-
teris Romana) recuperavit Ecclesise. Porro scri- sistentes ejus sanclionem de Burgerisi parochia de-
ptum illud velus quod Oxomensis cpiscopus hahere cveli prseseutis auctoritate prosequimur. Caeteros
se dicit, sicut nee a vobis, nec a nobis aulhenticum parochise veslrse fines sicut ante id temporis sub
credilur. Sane quid a proedeeessore nostro Urbano prsedecessoribus Munione, sub Munione ipso Si-
super his omnibus et qualiter slatulum sit, et ipsius meone, ac Gomizone,-episcopis manserant incon-
monunientis certius approbatur. Conslat igitur quod cussos manere decernimus. Ad liaec adjicienles sls-
frater noster Burgensis episcopus ad concedendam tuimus ut villa Fenicularis, cella S. Marisede Ra-
parocliieepartem ex judicio compelli 11011 potesl. Ne venaria, monasterium S. Eufemi;c de Cuzolo cum
igitur ullerius pax Ecclesise perlurfaetur, lerminos villis el obedientiis, ac cscteiis pcrliuentiis- suis
illos de quibus Iiactenus qusestio acla est, et cae- quse Aucensi seu Burgensi ecclesise in proprieta-
lera, sicut ex Romanis privilegiis determinata sunt, "^ tem sunt prseceplis regalifaus altributse, et si quse
Burgensis Ecclesia nunc el in futurum perpelua sta- alise possessiones in alienis parochiis etpev calholi-
failitale jiossideat. corum principum teslamenta Burgeiisi ecclesioe
Datum 111Idus Aprilis, indiciionc 1. collatee sunt, semper in lua, chaiissime frater,
CCLM. Garsia, et tuorum successorum disposilione j'ure
Dimcesh Burgensh fmes, pelente Garsia episcopo, proprio ac possessione perinaneaiil, salvo dioecesa-
confmnat, norum episcoporum, si quod habere consueverant
(Anno 1108.) jure paroeliiali. ltem Yaleranicense monaslerium
[FLOKEZ, Espaha sagrqcla, XXYI, 469.] quod in Burgensi dicecesi fyndatum dignoscitur,
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, di- cum omnifaus pertinenliis suis jure proprio veslrse
lecto fratr.i GARSI^ Burgensi episcopo, ejusque ecclesise, lifaique ac tuis successoribus confirma-
successoribus canonice proraoveudis in perpetuum. mus. Quod et de universis ecclesise ejusdem villis
Non ineerlum est Hispaniarum Ecclesias partim et obedientiis censemus. Quidquid eliam in futu-
Sarracenorum tyrannide, partim diversorum regura rum eadem Burgensis Ecclesia jusle et canocice,
inciirsibus iia esse turbatas ul qusedam omnino di- sive liberalitate principum, seu ofalatione fidelium
vulee,qusedaiii depopulatse, alterarum diosceses sinl ^L potuevit adipisci, pevpetuo possidenda pvoesentis
ab utrisque usurpatse. Haecnimirum causa fuit cur decreti assevtione preecipimus. Sane si quis iu cra-
inler Burgensem et Oximensem Ecclesias diulina stinum archiepiscopus aut episcopus, imperator
pro parocliiis eonlroversia- fuevil. Quam pvofecto aut rex, jirincejis aut dux, comes aut vicecomes,
contvovevsiam sanctse memorise pvsedeeessovnostev judex, aut ecclesiastica quselibet saecularisve per-
Uvfaanusin prsesenlia sua prsesenlibus et consenlien- sona haftc nostra) constitutionis paginam sciens con-
tibus utrisque parlibus, Bevnavdovidelicet Toletano tra eam temere venire tentaverit, secundo •terliove
arcliiepiscopo, ad quero Oxiroensis ecclesia me- coinraonitus, si non satisfactione congrua emenda-
tropolitano jure pertinet, Gomizoiiis in primo Buf- verit, polestatis honorisque sui dignilate careat,
gensis episcopi, lua sequenli lempore assistente reumque se divino judicio existere de perpetvata
persona, ssepediscutiens, scriptorum suorum delifae- iniquitate cognoscat, et a sacvatissirao corpore ac
ralione linivit. Ita supradictarum Ecclesiarum ler- sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu
rainos in perpetuum manere sancimus, sicut Go- Chrisli alienus fiat, atque in cxtrenio exaraine distii-
mizonis prsedecessoris fui lempore in episcopovum ctseultioni subjaceat. Cunctis autein eidem Ecclesioe
concilio Alfonso egvegio rege cum regni sui principi- n jusla servantibus sit pax Domini nostvi Jesu Ghri-
bus collaudanle, apud monasterium de Fuselliscom- sti, quatenus et liic fvuclum faome actionis perci-
pereral esse dislinclos. Ut videlicet a iine Cana- piant, et apud dislriclum Judicem prsemia eeternse
lanazore et de Muvelloet Argaiiza, et a castro quod pads inveniant. Amen.
dicitur Mesella, et a castro quod dicitur Speia, et Scviptum per maiium Rainerii scriniarii regio-
a villis quae dicunlur Congoslo et Buezo, et sicul narii et notarii S. palatii.
aqua ipsa currit el lafailur iri Arandam aquam, et Ego Paschalis calholica) Ecclesiee ejiiscopus SS.
discurrit per Ciuniam usque ad pennarii de Aranda, CCLIV.
donec lafaitur in fluviuni Dorium, et omnes villse ex Ad aliquol ephcopos el abbates Gallim.—De legatione
soptentvionali pavte fluminis Avandse, in quifaus sedis dpostoticm commhsa Girardo (64; Engolis-
currit Saio de-Clunia, id est ad doniinalum Cluniae mensi episcopo.
(Anno 1108, April. 14.)
•pertinentes, nec 11011 trans fluviiiniDorium,Castrum
Concil. XX, 1-016;]
Maderolum et Bozkhellas, et usque ad civitalem [MANSI,
servus seivoruniDei,.venera-
Septijiublicam, et quidquid ultra continetur, cedat PASCHALisepiscopus,
(64) De hoc Girardo auctor Aiionymus gestorum m poiitificum et cemitum Engolismensium : Prwtev
241 EPISTOLiE ET PRIYILEGIA. 212
bilifaus fratribus archiepiscopis, episcopis, abbali- A j manoeEcclesise diaconi cardinalis acbibiiothecavii,
bus," atque principibus, per Biluricensem , Burde- v Kal. Maii, indict. i, Iticarnat. Doro. an 1108, pon-
galensem, Auscitanam, Turonensem, atque Britan- tiiicatus autem doffini Paschalis II papse iiono.
nicara provincias constitutis, et cseteris. tam cle- CCLYI.
ricis quam laicis, salutem et apostolicam benedi- Laurenlio abbati S. Viloni
ctionem. Significal Richardum
episcopum Virdunensem in commttnionem a sese
Apostolicaesedis auctoritate, cui Domino auctore receplum non esse.
'
prsesidemus indigni, compellimur non solum proxi- (Anno 1108.)
niis, sed procul etiam jiositis fidelifaus, quae ad sa- [Dom CALSIET, Hisl. de Lorraine, I, Pr., p. 129.]
lutem spectant animse providere. Quod quanlum in PASCHALIS episcojius, sevvus sevvorura Del, di-
nobis est, auxiliante Domino, imjilere satagimus. lecto filio LAURENTIO abbali Sancti Viloni, salutem
Pvoinde Vobis omnibus, fvatres et filii, apostoloruro et aposlolicam benedictionera.
Pelri etPauli beiiediclionem impeiidimus,clpaterna Richardus Yirdunensis ad nos veniens , iiuliam'
vos affectione cohortamur in Domino, quatenus reatus sui saiisfacllonem ecclesioefecit, unde nec a
usque in finem, (irmum justilise proposilum, tenea- nobis in coriiffiunioiiein susceplus,iiec a vinculo ex-
lis, laboris mercedem roaximam in aetema gloria "' comniunicaiiionisesiafasoluius; quapvopterdilectioni
percepturi. Ut auteffi penes vos haheatis, ajiud tuae maiidaroiis, utillius consoiiium omnino vites, et
quem qucrelas veslras et negolia, cum opportunum . tam eum quam omnes faulores ejus, et omiies qui
fuevit, referatis, cujusque consilio et horlatu, quoe ei scienler coffimunkant, a nofais excommunicatos
ad salutem attinent, pevagatis : vices nostvas fvatvi esse denuniies.
charissimo Girardo Engolismensi episcopo commi- CCLYII.
simus, in partes eum nostree sollicitudinis asciscen-
tes. Huic vice nostra, ut nostro aposlolorumque Adrium Eustachium ephcopum Valeiitinutn et Leodega-
Vivariensem. — Vt Bertrannum comitem
in partihus vestris vkario, ad Dei honorem et ad Totosanum, ob ipsorum preces a vinculo excommu-
salutem animarum veslrarum fideliter obedite : ut nicationh absolututn, S. JEgidii monasterium rur-
vofaispev Dei gratiam collafaorantibus, quee exstir- sus spoliantem compescant,
panda sunt, exstirpare; quse corrofaoranda sunl, (Anno 1108, Maii 14.)
corrofaorare prsevaleat. Nec sollicitudinem, fratres [D. BOUQUET, Recueit, XV, 41.]
charissimi, pigeal, cum necessitas ecelesiastkee PASCIIALIS episcopus, sevvus sevvorum Dei, dile-
utilitatis exegerit, synodales cum eo celebrare con- clis fratribus et coepiscopis EUSTACIHO Valentino, et
ventus: quos liimirum convocandi, nos eivice -lostva LEODEGARIO Vivariensi, salutem et apostolicam bene-
potestatem indulslmus. diclionem.
Datura Laterani, xvm Kal. Maii. Dilectionem vestram nequaquam oblitam crcdi-
CCLV.. mus, quanta jirecum instantia se Bertrannus ab-
Privilegium pro ecclesia Sanctm Mariw Vasalensis. solvi peteret a vinctilo anathematis, j)ro quo veslra
(Anno 1108, April. 27.) quoque fraternitas satis nos rogavit. Nos itaque, et
[BOUCHE, Hist. de Provence,.\\, 64.] suis et vestris precibus inclinali, accepta refula-
PASCHALIS episcopus, servus servorura Dei, ve- tionede manibus ejus omnium rerum S. jEgidii,pro
ncrabili fratri ROSTAGNO Vasensis Ecclesise episcopo qiiibusexcommunkatus fuerat, hominem illum afasol-
'.disque successorifaus in perpetuum. vimus.Post abscessioneni aulemnostram, velulcan'j
Justis votis assensum jrajfaere, etc. Tuis igitur, reversus est ad vomitum ; pejora satis et deteriora,
frater iu Christo venerahilis Rostagne, justis pe.ti- ut audivimus, coepit exercere quam fecerat. Nam
tionibus aanuentes, etc. Staluimus ut Vasensis fratres monasierii captos turpissime dehonestavit,
civitatis medietas, quara beatse Marise semper Vir- in villam assullura fecit, et homincs de ea caplivos
ginis matris ecclesia ex antiquo jure possederat, et r» i asportavit, quos adhuc retinet. Quie omnia nos
aitera medketas quam Gaufredus provincise comcs nulla ultevius ralione ferre valenies, dileclioni ve-
cum fralre suo Bertranno, per manus Petri, faonse strse mandamus, ut si revera B. Peirum diligitis,
memoriee episcopi, eidem ecclesiee tradidil, salvo ejus injuriara modis omnibus vindicave cuvetis.Con-
jure Oraui, et in agris, terminis qui pieedktorum venientes itaque hominem illum commonele, et Ec-
comiturii chirographo continentur, etc; el universa clesise auctovitate prsecijiite ut ab hac instantia
qusejuste ad eamdem ecclesiam pertinere videntur, penitus desistat, ablata restituat, el monasteriuni
in tua luorumque successorum dispositione atque cum omnibus suis jiertinenliis liberura ct quietum
regimine libeva isemper et . iilibata serventur, manere permittat. Quod si non fecerit, nos tara ip-
etc. sum quam omnes fautores ejusa limiuibus Ecciesise
Scriptum per manum Rainerii, etc. auctoritate apostolica (65) repellimus.
Datum Laterani, per manura Joannis sanclse Ro- Datum apud Sutriam, n Idus Maii.
cwtera, inquit, quw in legatione eximte fecil, ocio (65) Paruisse videtur Bevtrannus, qui scq.ucuti
concilia celebravil. Qusenam autem;illa sint. incev- aniio ilineri Hierosolyiiiitano se dcdit. ,
lum cst.
 «45 " PASCHALIS'II PAPiE Ui
ccLvm. i sterium et abbatem Joci-in antiquo suse lihcrtatis et
A
Ad Berengarium Forojuliensem et Leodegarium Ap- immunitatis genio continuifi pevmanevedeccriiiinus.
lensem ephcopos. — Vl ab expugnando S. Aigidii Univevsa igitur ad ipsum legitime peiiinentia. nos,
monaslerio cum Tolosano comile cessent. largiente Domino, tibi tuisque successoribus, de-
(AiinollOS, Maii 14.) creti prseserilis asserlione, firmamus, scilicet in Ta-
[DoniBOUQUET, Becueil, XV, 42.] ruanensi parochia, eidem monasterio adjacentes,
PAScnALisepiscopus, servus servoruni Dei, dile- videlicet ecclesiam SanctseMargaretse(66),ecclesiam
ctis in Chrislo fralribus et coepiscopis BERENGARIOSancli Joannis, Sancti Martini, ecclesiam de Her-
Forojuliensiet LEODEGARIO Aplensi, salutem etapo- bela, eeclesiam de Peternessa, ecclesiam de Tovbo-
stolicamfaeDedictioneni. deshem, sicut retroactis temporibus, ab oiniii epi-
Contra sacerdotale oflicium quod hafaetis yos au- scopali reddilu lifaevas. Coiifiriiiamus eliam vobis
divimus monasterium S. JEgidii expugnare cum ecclesiam de Broiiurg cum capeliis suis, ecclesiam
Berlranno, quod B.Petri est proprium. Quod si de Graveninga et de Lo, ecclesiam de Arkes cum
verumest, quanlo officio vestrp sit conlrarium, eadera villa, ecclesiam de Poperingeliem cum eadem
• vos ipsi agnoscitis. Unde dileclioni vestroepraesen- villa, ecclesiam de Stenkerka, ecclesiam de Bruse-
tifaus litteris mandamus, ut et vos ab faac insania D ^ le,. ecclcsiam de
Scales, ecclesiam de Boveringhem
desistatis, et milites vestros ab auxilio Bertranni cum villis carum, villam de. Aldenforl^ et dc Oslre-
eohibealis; scientes procul dubio quia, si ab hoc sela et de Rokeslor cum terra quani eraisli afaAr-
nefario opere non cessatis, ab omnibus divinis nokio deWenli,etaliis lerris adjacenlifaus, allodiura
officiis vos auctoritate apostolka removemus. Ip- quod Clarcnhaldus dedil in villa Luslingehcm, ec-
sum quoque Beiiraunum, si non afa faac nequitia «iesiam de Coieka et ecelesiam de Ilelcin cum villis
destiterit, et afalata resliluerit, a fidelium socktate oarum, el parlem ecclesisede Walnas, ecclesiani de
separamus. Locanes et Aquina, ecclcsiara de Hunola cum ea~
Datum apud Sutriam, 11Idus Maii. dem villa; altare de Merchem, quod veherabilis Jo-
CCLIX. annes, episcopus, vofais concessit. ln Noyiomensi
Monasterii S. Bertini Sithiensh libertatem; primie- parociiia,. Kaiielecurtin. In Torvanonsi (67),.eccle-
gia, possessionescOnfirmai. siam de Rokeshcm, ecclesiam de Hetlingehem, ec-
(Anno 1108, Maii 25.) clesiara de Hiilingeheiri, de Wesikerke, et decimani
[Coltectiondes cartulaires, III, 217.] deClemeskerke; in Coloniensi pavochia, ccclcsiam
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- de Frekena, ecclesiam dc Gildeslorp cum appendiliis
cto filio LAMBERTO Sitliiensi, afabali venerabilis 1110- earum.. Ex quihus prsecipimus ut niilla per episco-
nastevii Sancti Bertini, ejusque successorifaus regu- pos vel eorura minislvos exactio, quifauslibet occa-
lariler sufastituendis in perpetuum. sionibus, exigaluv, salvis episcoporum aiinuis fed-
Ad hoc nos, disponente Domino, in apostolieeesedis dstibus; ecclesiam quoque de Coclers, quam Baldri-
servilium pvomotos, agnoscimus ut ejus filiis auxi- cus, Tornacensis Ecclesise episcopus, libi tuisque-
lium implovantifaus eflkaciler sufavenive,et ei obe- successoribus ordinandam, una cura allari de Rus-
dientes tuevi ac pvotegere, prout Dominus dederit, lctha, omni exaclioneliberam tribuit, Yireeterdecem
debeamus; unde oporlet nos venerafailifausmanum solidos denariorum, qui, singulis aiinis, de Rusie-
proteclionis extendere et servorum Dei quieti atten- tha episcopo persolvuntur. Porrp aiibatis subroga-
tius j)rovideve. Igitur, pro beali Berlini confessoris lionem penes monasterium Sancti Silvini apud Al-
reverentia, Sithiense monasterium, cui, Deo auclo- ciacum, juxla prseteriti l_pmpovismorem, in vcstra
re, prsesides, quod videlicet idem beatus Berdnus in seiiiiier. conccdimus dispositione persistei-e. Statio-
honore apostolorum Pciri et Pauli fundasse cogno- nes autem apud vos publkas per ej)iscopuni omnino
scitur, et omnia ad ipsum pertinenlia, sub lutela fievi pvohibemus, nec frequenfius ibi, nisi ab abbate
apostolicse sedis excipimus, et a cura ejusdem mo- Q rj vocalus fuerit, veniat, ne in scrvorum Dci recessi-
nasterii, quam Jratves monaehi Cluniacenses, per bus popularibus occasio jirsefaeatur ulla conventi-
fratrem nostrum Joanneni, Tarueiiiiensem episco- bus, ac simpliciores ex lioc animos jilerumque, quod
pum, seu per Robevlum, comitem Flandrise, seu per absit! in scandalum trahal. Staluimus a.uiemul in
te, cajiitulo luo et Taruanensi inconsulto, quod omnibus parochiis vcslris nullus ecclesiam.vel mo-
jiullatenus fieri defauit, sibi dicunt esse concessam, liasierium, refraganle voluulate vestra, aedilicare
lios, communkato consilio cum fratribus nostris vei aediiicalam leneie preesumat, imllusque presby-
cpiscopis et cardinalibus, super Tiis quoe prseseiili ter sive clericus in ecclesiis vel capellis vestris, sine
decreti confirraalioiie statuta sunt, pvivilegiis eovum vestro assensu, per se vel. per.vim alterius, licen-
qui super hoc se habere affirraant, dictante justitia, liam habeat permanendi, aut aliquot ibi officium
cassatis, ipsos apostolica auctoritate absolvimus, et, assumcndi; si quando vero, quod afasit! vcstroedios-
$icul coram nofais judicalum csl, prsefatum mona- cesis episcopum vel catholicum non esse, velapo-
(66) Hanc ecclesiam faeatseMargaretse concessit ' runi. In margihe cod.
Lambertus abbas cuidam ecclesiastico Gunzelino, (67) Leg. tit apud Mjrajum, Tornucensi,
pro ccnsu xvi lib. statutis terminis annuis solvenda-
 245 EPISTOLJE ET PRIVILEGIA. 248-
stolicse sedis gratiam et communionem non habeve A A norem. cuslodiam et sollicitudinem t-uam adhibe-
conligeril, ffalres vestros, ordinationis gratia, ad mus. Porro quod in eis litteris signilicasti scanda-
catholicum episcopum transire permillimus, et in lizari quosdam quod regem Teutonicum dare inve-
coriimuni parochiae interdiclo, clausis ostiis, secre- stfturas ecclesiarum toleramus, nec tolerasse nos
le divina oflicia celebrare. Demum,totum illudatrii aliquando, nec toleraluros.scias. Exspectamus qui-
spalium, quod ab omiii basilkae vestrse parte, usque dem ut ferocia illius gentis edometur.Rex vero si
ad medium Agnioriis fluvii cursum interjacet^nos in paternse nequitise tisimite perseveraverit, B. Petri
Ecclesise vestrae, prsesenli decreto, firmamus, cum gladium, quem jam educere coepinius, procul dubio
piscariis Mera et Gralh, Mardic et Strangneiii, et experietur.
Laugha et terris adjacenfibus, cultis sive incultis, Dalum Beneventi, iv Idus Octobris.
prout priseis temjioribus possedistis. Nemini vero CCLXI.
facultas sitidem ccenobium temere perturfaare, aut
Privilegiutn pro inonasterio Selboldensi,.
«usecunque ipsius suntvel fuerint, quibuslibet oc- (Anuo 1108, Octobr. 16.) -
casionibus, auferre; sed onrnia integra coriserven- [WENCK,Hesshche Landesgeschichte. Darmstad uiid
tur, corum pro quorum sustentatione et guberna- Giessen, 1785, 4°, II, 57.]
lione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. B ^ PASCIIALIS episcopus, servus servoruin Dei, di-
Si qua igitur in fuiurum ecclesiastica ssecularisve lecto filio DIEDMARO, egregio comiti, salutem et apo- -
persona, hanc noslrae constitutionis paginam sciens, stolicam benedictionem.
contra eam temere venire teritaverit, secundo ter- Bonis ssecularium studiis non tantum fayere,- sed"
tiove commoiiita, si ;non satisfaclione congrua ad hoe eorum animos invitare debemus, qui pro
enieiidaverit, potestalis honorisque sui dignitate ca- nostro officio eorum saluti prospicimus, Proinde
feat, reamque se divino judicio exisleve de perpe- deyotionem tuam, dilecle in Chrislo fili, comes
trata ihiquitate cognoscat, eta sacratissimo corpore Dietmare, spectavimus, qui iri ecclesili quse sancti
5t sanguineDei elDomini Redemj)toris nostri Jesu Joannis Baptistse dieitnr, in loco quiSelboidt voca-
Chrisli aliena fiat, atque in exlremo examine di- tur, posita lam pro uxoris tuse defuuctae anima
sliiclse ullioni subjaceal. Cunctis autem eidem loco quam pfo tuoruni, et eorum qui tui sunt, peccato-
j"usla sefvantifaus sit pax Domini nostri Jesu Christi, rum remediis, regulares canonicos congregare dis-
quatenus et hic fructum bonse actionis percipiant, ponis, quam videlket ecelesiam per Robenuldi rc-
el ajiud, districtum judicem praemia selernae pacis ligiosi sacerdotis minislevium beatoPetvo et sanctae
inveniant. Amen. ipsius RomanaaEcclesiae devote ac fideliter obtulisti.
C
Scriplum pev manum Rainerii, scriniarii regiona- Et nos ilaque tam eamdem ecclesiam, quam con-
• rii st nolarii sacri
palalii. gvegandos ibi fratres, sub tutelam apostolicae sedis
Dalum Laterani, per maiium Joannis, sanclae Ro- excipienles statuimus, ut congregandi ifaidemfralres
manse Ecclesiae diaconi cardinalis et bibliolhecarii, secundum faeati Augustini regulam perpetuo con-
vni Kal. Junii, indictione decima quinla, anno Do- vevsentur. Decernimus etiam ut quascunque pos-
minicse Incarnatioiiis millesimo centesimo septiniD, sessiones ipsa ecclesia juste in preesentiarum pos-
pontificatus autem domni Paschalis secundi papse sidet, sive ia futurum Domino largiente collatione
nono(C8). lua seu quorumcunque iidelium. legitime possederit,
Ego Paschalis, calliolicse Ecclesise episcopus. firme semper ct integre conserventur, clericorum.
illic.Deo servienlium pvofutuvse. Nulli evgp epjsco-.
CCLX.,
Ad Anselmum Canluariensem archiephcopum. — Se porum, nulli clericorum, nulli regum aut principum,
Ecclesim Cdnluariensh privilegio consulluiuni nec tuorum cuilibei; successorum, sit facultas, eanjj
spondel. - dem eeelesiam temere perturbare, aiu.tquoeciiuque-
(Anno 1108, Oct. 12.) ipsius sunt vel fuerint, quibuslifael occasknifaus
[MANSI, ConciL, XX, 1025.] prj auferre, Ssuie ad indicium hujus perceptse a Ro-
PASCIIALIS episcopus, sevvus servorum Dei, di- roana Ecclesia 'libertatis, unum auri nummUm jier
leeto fratri ANSELMO Canluariensi archiepiscopo, sa- annos singulos ejusdem ecclesiaeclerici Lateranensi
iutem et apostolicam benedictionem. palatio persolvent. Si quis autem, quod absit! hujus
Litteras dileclionis tuse recepimus, per quas affa- decreti tenore cognito temere contraire tentaverit,
bilitatis tuse dulcedinem recognovimus. Bene autem lionoris et oflicii sui perieulum patiatur, nisi prae-i
el saiiienter egisti, quod nos de causa et honore sumptionem suam digna satisfaclipiie correxerit. t
Cantuariensis Ecclesise prsemoiiitos et cautos red- EgoPaschalis catholicse^Ecclesiseepiscppus. v
didisti. Nos siquidem in te, ipsius B. Augustini An- Dalum Beneventi per manum Leonis, Romana)
giorum apostoli personam veneranter intuemur; Ecclesise diaconi cardiiiaiis, xvn Kalend. Novem-
et ideo honori tuo vel Ecclesioe tuse delrahere om- bris, indiclione jirima, aniio Dominicse Iiicarnatio-
nino refugimus. Unde quae rogasli libenter susce- nis 1108, pontilicatus aulem domni Paschalis se^,
pimus, et ad sfervandura tuuro et Ecclesise tuoelio- cmidi uapa"!anno x.

(08) Rectius, octavo.

247 PASCHALIS'II PAPJE 243
"
CCLXIL . I Septi piiblicam, cum omnibus illis quse cilra sunt a
A
Ad D\idacum] ComposieUaiiumcphcopam, —-Vl &u- tevnimis pvaenolatis.
per allare B. Jacobi nemo celebret missam, tihi 'Prscierca quoiiiam Tarraconensis metropolis, cu-
evhcotii vel seplem cardinntes. _
jus dioecesis Ecclesia Aucensis fuisse cognoseitur,
(Anno HOS, Ocl. 50.) ita irvuentibus faarfaaris detrita est ut riullus eam
[FLOIIEZ,Espaha sagrada, XX, 95-.] . incolere yaleat; pro singulari Burgensis Ecclesise
PASCHALIS episcopus, sevvus servorum Dei, dilecto amore slaluimus ut, lam lu quani successpres tui,
fralri D. Compostellanoesedis episcopo, salutem el nulli prseter Rpnianum metropolitano sufaj'eclisinf,
apostolicam benediclionem. et sicut fralernitas tua a jiraefatp prsedecessore no-
Piae voluiitalis affectus pvosequenle debel sludio slro in episcopali regimine promota esse dignpsci-
confovevi, utecclesiasticaulilitas apostolicsesedis fa- tuv, ita omnes qai deinceps in eadem sede succes-
vovevives accipiatelaccvescat. Significavitnobis fra- serint, per manum Romani ponlificis tanquam spe-
ternitas tua quod secundum Romanse Ecclesiae con- ciales Romanse sedis suffraganei conseeveiilur. Si
suetudiiiem seplem cardinales presfayteros in Eccle- qua igitur in fulurum ecclesiastica ssecularisve per-
sia lua ordinaveris, quid ad altare B. Jacofaimissa- sona Iianc nostvoe constitulionis paginam sciens
rum officiasucccdentibus sibi vicibus administrent : conlva cam temeve venive tentavevit, secundo ter-
quod nostvavum exposlulas litlevavum munitione liove commonila, si non salisfaclipiie congrua
fivmavi. Nos ilaque dilectionis tuae pelitionibus an- emendaverit, potestatis honorisque sui dignilale ca-
nuentes, ovdiiialioiiem lupm pvaesenlibuslittevis, et reat, reamque se divino judicio existere de perpe-
apostolica auctoritate firmainus, statuentes ut nec trala iniqiiilate cognoscat, el a sacraiissimo cor-
per te, nec per tuorum querolibel successovum con- pore ac sanguine Dei et Domini Redcmptoris
slitutus ille sacevdotum numerus imminui debeat, nostri Jesu Cliristi aliena fiat, atque in extremo
aut immiitari,.nec per aliam quamlibet personam, examine dislrictae ultioni sufajaceal. Cunctis aulem
nisi per jirsefalos sacerdotes, aul ejjiscopos, aut Ro- eidem Ecclesiu) justa servantifaus sil pax Domini
manse Ecclesiae legatos, missaruni sujier aliare B. nostvi Jesu Chvisti, quatenus et hic fvuctum fapiise
Jacobi statuimus solemnia celebvavi. actionis pevcipiant, et apud distvictum Judicem
Datum Beneventi m Kal. Noveml). pv3?miaaetevneepacis inveniant. Amcn.
CCLXIH. Datum Beneventi per manum Lconis, Roroarise
Ecclesise diaconi cardinalis, n Idus Novemfaris, in-
Exemplionem Ecclcsiw Bnrgensh, ejusque slalulcs in
concilip terminos confirmat. ( 'diclione i, anno Dominicse Iiicarnationis 1108,
Q
(Anno 1108, Nov. 8.) pontificatus aulem domini Pasclialis II papse
anno x. .
[FLOREZ,Espaha sagrada, XXVI, 466.] CCLXIIl 6is.
PASOTALIS episcopus, servus servoruro Dei, ve- Ecclesim Burgensis finesAberiatemqtieconftrmal.
nerabili fralri GARSI^E Burgensi episcopo, ejusque (AnnollOS, Nov. 12.)
successoribus cauonice proinovendis in perpe- [FLOREZ, Espaha segrada, XXVI, 466.]
luum. PASCIIALIS episcopus, servris ser.vovum Dei, vc-.
Egregias quondam episcopalis dignitalis urbes in nerabili fvatri GARSI^E Burgensi cpiscopo ejusque
Ilispania claruisse, egregiorum qui in ipsis refulse- successoribus canoiiice promovendis ,in perpe-
nmt poiitificum sive marlyrum scripta et monu- luum.
menta leslanlur. Inter quas Aucensis ecclesia di- Egregias quondam cpiscopalis dignilalis uvljes in
gnitate poiilificalis cathedrae fuerat sublimata. Hispania clavuisse, cgvegiorum qui in ipsis refulse-
Quam per multos postea annos a Mauris vel Ismae- runt pontificum sive martyrum scripla et nionu-
lillspossessara, quorumdara veridica relatione co- menla teslantur. Inter quas Aucensis ecclesia di-
gnovimus. Quia vevo noslris lemporibus omnipo- I) gnitate pontiiicalis calhedvse fuerat sublimata, quai
tenVi Deo placuit eamdem eeclesiam per Ildefonsum jiost multos postea annos a Mauvisvel Ismaclilispos-
egregium regem in Burgensi reparare, ct episcopa- sessam, juvidica quovuindam velatione cogiiovimus.
lem ci dignitatem restituere, quod etiam venerabi- Csetevum nostvis tenipovibus omnipoteiiti Deo pla-
lis memovise praedecessovr.ostev papa Uvfaanus sui cuit eamdem ccclesiam per Ildephonsum egregium
privilegii auctovitale fivmavit, ea jjvoptevillos ejus- regero in Burgensi uvbe reparare, et episcopalem
dem Ecclesise lcrniinos de quifaus inter te et Oxi- ei dignitateni reslituere, quod nimiruro venerabilis
mensem episeopum quseslio vevsabalur, sicul a fra- memorise prsedccessovnoster papa Urbanus sui pri-
tribus et coepiscopis terra) illius accepimus, quibus vilegii auctoritale firmavit. Hos sane illius paro-
eos indagari praecepimus, tuse tuorumque successo- chiaeterroinos de quifaus inter te et Oxomensem
ruin dispositioni parochiali jure sine alicujus ca- episcopum qusestio versabatur, a fratribus nostvis
amiiia pevpetuo subjacere prsecipimus, videlicct torrse illius episcopis, quibus indagare pveecepera-
Canatanazor, MureWum, Arganza, Mesela, Speia, mus, ad Burgensis Ecdesise possessioiiem perti-
Congosto, Buczo, nec non trans fltivium Dorium,, neve didicimus. Idciveo eos tuae tuorumque succes-
Castrum Maderolum, Bozikellas usque ad civiiatemi , sorum disposilioni sine alicujus caliiiDiiia paro-
 249 EP1ST0L.E ET PRIVILEGIA. 250
chiali perpetuo jure sufajacere decernimus, videli-- A dispositioni assensum praefaemus, ita lamen, ul in
cet Canathanozor, Murelum, Airiiuftza> Messella, celefariloco constiluatur, ne nomen episeopi, quod
Speia, Corigosto, Buezo, nec non trans fluviumi afasit! vilescat. Ad hoc enim episcopus constituitur,
Dorium, Castrum Madiolum, Boeigelas usque ad1 utpopulum Dei, et verbo doceat, et vita informet,
civitatem Septempublicam, cum omnibus illis qusei et ad verum pastorem Domini, commissarum silii
sunt a terminis prsenotatis. Preeterea quoniam Tar- aniiiiavum lucva reportet. In iis quoque de quifaus
racbnensis metropolis, cujus dioecesis Aucensisi rogasti, licet quaedam ifaiinordinala videantur , luse
Ecclesia fuisse cognoscitur, ila irruentibus barbaris ; tamen voluntati refvagari nequaquam valemus. No-
destructa est ul nullus eam incolere audeat, sicut a vit praeterea glofia vestra, domnum Hervseum epi-
preenominato preedecessore nostro sedis apostolicee' scopum, quem vila et scienlia comraendat noh mo-
preesule instilutum est, nos quoque pveesentis de- dica, nimia bavfaavovumferocia et pevsecutione' de
creti auctovitale sancimus ut tam lu quam succes- sede sua expulsum, et roulta fidelium fratrumque
sores lui, nulli prsetev Ronianum metvopolitano suorum csede fuisse fugatum. Cujus ut scientia
subjeeti sint. El sicut fraternitas tua ab eodem prse- fructum, qui non perit, affevre, et vila faonum va-
decessore nostro ad. episcopalis oflicii dignitatem leat Dei populo exemplum pvsebere, volumus et ro-
promota dignoscitur, ila omncs qui deinceps in B gamus, si qua eum apud vos vacans ecclesia voca-
eadem sede successerint, per manum Romani pon- verit, ibi auctoritate apostolka constituatur, ne in-
tificis tanquam specialis Romani sedis suffvaganei fructuoso diu silentio torpeat, qui vitse doeumenta
consecrentur. Si qua igitur in posterura ecclesia- coeleslis in scientia et moribus portal. Omnipotens
stica ssecularisve persona, hanc nostrse constitutio- Deus aposlolorum suorum precibus et vos et pro-
nis paginam sciens, conlra eam temere venire ten- lem vestram custodiat, et coeleste post terrenum
taveiit, secundo tertiove commonita, si non satis- vobis regiium concedat.
factione congrua emendavevit, potestatis honovisque Datum xi Kal. Decembris.
sui careat dignitate, reamque se divino judicio exi- CCLXV.
stere de perpetrala iniquitale cognoscat, et a sacra- Ad Anselmum Cantuar. archiepiscopum, — Concedit
tissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Re- cjuodAnselnms postularal.
demptoris iiostri Jesu Christi aliena iiat, atque in (Anno 1108.)
extremo examine districtse ultioni subjaceat. Cun- [MANSI,Conci/.,XX, 1064.]
ctis autem eidem Ecclesiee justa servantibus sit PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene
pax Dbmini nostri Jesu Christi, quatenus et hic ,n rabili fratri Anselmo Cantuariensi archiepiscopo, et
fructum bonse actionis percipiant, et apud distri- cieteris comprovincialibus episcopis, saluiem etapo-
ctum judicem prsemia seternsepacisiiiveniaiit. Amen, stolicam benedktionem.
aroen. Inler csetera regna terrarum, ad apostolicse sedis
Scriptum per manum Rainerii, senniarii [scri- dilectionem alque obedieniiam, Anglorum regnum
niarii] regionani et notarii sacri palatii. specialiter pertinere, aposlolkse sedis scripta. et
DalUm Laterani per manum Joannis, S. R. E. Angiicarum historiarum series niaiiifestahuiit. Quse
diaconi bifaliotfaecarii,ni Non. Novemb., indict. m, nimirum causa sollicitudinem nostram propensiua
Incarnationis Dominicee1109, pontificatus autem do- impellit, illius rcgni ecclesias familiarius confovere,
mini Paschalis II papae anno x. et earum dispositionibus sollicilius invigilare. Lin-
CCLXIV. coiniensem itaque episcopatum tam spatipsum ex
Ad Henncum Anglorum regem. — De eodem argu- filii nostri regis vestrisque litleris cognovimus, ul
menlo. Perierunt litterm regis ad quas respon- ad ea quse episcopalis sunt oflicii peragenda, unus
det. nullatenus sufficere possit episcopus. Quapropter ex
(Anno 1108, Nov. 21.) voluntate Lincolniensis episcopi postulat a nobis
[MANSI, Concil., XX, 1064.] 3 idem charissimus filius noster et Chvislianissimus
D
PASCDALIS epjjicopiis, servus servorum Dei, dileclo rex Anglorum Henricus, quatenus in parte una epi-
ia &hristo filio HENRICO glovioso regi Anglorum, sa- scppatus ipsius ex apostolicse sedis permissione, no-
lulero.et apostolicam benedictionem. vus episcopalus constituatur in loco videlicet qui
Omnipotenli Deo gratias agimus, qui talem te Heli vocatur. Cujus nos petitionibus, quia religiosse
regem nOslris temporibus conslituit, qui et terre- videbantur, assensum libenter praebuimus, et epi-
num regnum sapientei ad honorem Dei gubernas, et scopatum in loco preefato constituendi, ex.aposlolica
seterni regis sollkitudinem ante oculos mentis auctoritate, licenliam daraus, statuentes ut sedes
portas. Postulasti siquidem a nobis per litteras , episcopalis in loco priedicto cbnstituta, omni dein-
ut in loco qui Heli dicitur, novus ex apostolica ceps tempore perseveret. Parochiam quoque quam
auctoritate episcopatus conslituatur : quia Lincol- vestra fraternitas cum prsedicto fratre Lineolniensi
niensem episcopatum tantse magnitudinis esse episcopo, et regis p.rovidentia, eidem episcopalui as-
dixisti, ut ad peragenda ea quae ej)iscopalis sunt signaverit, perpetuo possideat. Porro de moiiasterio;
officii, unuf, episcopus nullatenus suflicere possit. in quo sedes episcojialis constitutus, Anglicorum
Pro quo et devotionem tuse voiuiilatis laudamus, el monasto.riovum, in quifaus episcopi cunstituli sunt,
 PASCHALIS II PAP^ 252
251
consuetudo servabitur. Hujus conslilutionis coii- A rabili fratri li. [BALDRICO] Dolensi arcbiepiscppo.
Si paslores Pvium sole geluque pro gregis sui eu-
servalores, pmnipolenlis Dei el apostolorum suorum
Lenedielioiie perpc-tuo perfruantur. Amen. stodia die ac nocte inlenti suiit, etnequa ex eis
aut errando pereat, autferinis lariiata morsilras de-
CCLXVI. ficiat, oculis semper vigilantibus cireumspeclant;
lldefonsum Hispanorum rccjem Iwrtatur ne ecclesia- quauto sudore quanlaque cura debemus esse pervi-
rum parcecias, per poftiificesRoinanos confirmalas, giles,nos quipastores ammarum esse dicimur. At-
confundi palialur. tendamus igitur ut susceptum olficium exhibere
(Intra an. 1099-1108.) erga cuslpdiam Domiiiicarum ovium noricessenius,
[FLOREZ,Espana sacjrada, XLYI, 246.] ne in die divini examinis pro desidia nostra ante
PASCHALIS episeopus, servus servoruiii Dei, dilectp summum Judicem negligentise nos reatus excruciet,
-
filio ILDEFONSO Hispanorum regi,salulem el aposto- unde modo hPnoris reverentia inter caeteros subli
licam benediclionem, miores judicamur. Pallium autem fraternilati luae
Pi incipatus lui tempore^multa mala et multa pe- ex more ad missarum -solemnia celebranda sicut
ricula in regno Hispanise cor.tigerunt. Scandalis ita- concessum est antecessoribus tuis, concedimus.
que regni Ecclesise scandala noii oporlet apponi. B JJ Videlicet in Natale Domini, in Octava Domini, in
Unde nobilitalem tuam monemus ne terminos Ec- Purificatione et aliis feslivitatibus sanctaB Mariaa,in
clcsiarum qui a gloriosae memoriae regibus patre et Palmis, in Ccena Domini, in Sabbato sahcto, inclie
fratre tuo distincli suht per Romanam Ecclesiam Dominica Resurreelionis, in octava Pascbae, in
confirmati a personis ullis patiaris praesumptione Ascensione Domini, in Pentecoste, in Kalivitate S.
confundi : nos enim Oscit-aiiaeseu Rarbaslrensis • Joannis Baptistaa, in Natali omnium aposlolorum,
Ecclesiae parocliiam ita omnino quielam et iiUegram in feslivitate S. Laurentii et S. Mauritii, in feslivi-
volumus conservari sicut et illorum scriplis et no- tale S. Micbaelis, et Omnium Sanctorum, et S. Mar-
stris privilegiis definitum. Si quis vero aliquid lini, ac vestrorum sanclorum quorum corpora apud
prsesumpserit, indignalionem aposlolieae sedis in- vos habentur, in Dedicatione ecclesiarum, et in
venict. Anniversario tuo', et quando ordinationes facis.
Hortamur denique charitalem luam, ut mores vilas
CCLXVH.
lua; tanto honore conveniant, quatenus auctore Deo
Episcopo Oscitano prcecipil ut episcopc Barbastrensi exempli verbique possis esse conspicuus. Vita igitur
de iiiatis injuriis satisfacial.
tua filiis tuis sit regula, ut si qua forlitudo in iilis
(lnlra aii. 1099-1108.)' ^C deprehenditur, in ea dirigatur. Cor ergo tuum-ne-
[FI.OREZ,Espana sacjrada, XLVI, 246.] que prospera, qu3e,temporaliter blandiuntur, exlol-
i ASC.IUUS episcopus, servus scrvorum Dei, diiecto lant, neque adversa dejiciant; sed quidquid iilud.
fratri Osciiano cpiscopo, salutcm el apostolicam be- fuerit, virtutis purilate devincatur. Nullum apud te
ncdieiioneni. locum odia, nullum favor indiscretus inveniat: sa-
Exlulisti, frater, in ecelum os tuum eum sedis craibenedictionis tusejusii... quod judiciiopus nulla
aposlolicoe staluta contemnens, Barbastrensem po- venalitatis interventio commaculet. Sit in te et boni
piilum, ne suo episcopo jusla persolverct, instru- pastoris dulcedo, sit, et judicis severa districtio»
xisli: hoc profecio est episcopalia pveedari, Romana Unum scilicel innocenter viventes foveat, alitid in-
privilegiaconculcare. Adhuc Barbaslrensem episcopi quietos a pravilate compescat. Misericordem le,
domum invadens, quoc illic Iiabentur distraxisli, et prout virtus-patilur, pauperibus exhibe, oppressis
ab Ecclesia; villula praidam armata manu diebus . defensio tua subveniat, opprimentibus modesla ralio
solemnibus abegisli; super his, ab eodem episcopo contradicat, nullius faciem • contra juslitiam acci-
monilus, propria reddere conlempsisli, insuper ad- pias, uullum quasrentem justa despicia.s, ciislodia
versus cum regem commovere lentasli, excommsi- nr vit8e;aequitatis excellal, ut nec divitem potentia sua
iiicalum al) eo militem in consortium suscepisti. aliquid apud te extra viam suadeat rationis audire,
Prsecipimus ergo ul infra menses duos postquam nec paupereni de se sua faciat humilitas desperare;
proesenles litteras acceperis, supra diclo episcopo quatenus, Deo miserante, talis possis cxistere, qua-
satisfaeias et in posterum ab hac omnino prsesuni- lem sacra lectio prajcipit dicens : Oporlet episcopum
piione.desistas: alioquin nos te ab episcopali et sa^ irreprehensibilem esse. Sed his omnibus uti salu-
ccrdolali officio donec satisfacias interdicimus. briler poteris,: si magislram clianlatcm. habueris,
quam qui secutus fuerit, a reeto tramite noiv re-
CCLXYIII. cedit. Sed ecce, fratev charissime^ inter multa aba
Ad Baldricum Dolensem archiepiscopum. — Pri- ista sunt sacerdolii, ista pallii, qua; si studiose re-
vilegium Baldrici Dolensis arekiepiscopi de servaveris, quod foris accepisse osteiideris, intus,
paliio. habebis. Sancla Trinitas fraternilatem tuam eratias.
: ." .. ... (Aimo 1109^ suaaproteclione circumdet, atque m iimons sui viam.
, [MARTENE, Thesaur. Anecd., III, 885. j nos dirigat, ut posl vitse hujus amariludinem, ad
• PASCHALIS episeopus, servus servqrum Dei, veue- setejnam simul dulcediiiem pcrvenire mereamur, ,•'.
 253 EPISTOL^: ET PRIVILEGIA. . 234
CCLXIX. , nis offlciis inlerdicinius; qui vero ab hujus erroris
A
Ad. suffraganeos, clermn et popidum Dolensem. — macula resipuerinl, cum fralris nostri Tieverensi.i
Baldrko Dolensi archiepiscopopallium concediL
archie.piscopi, seu supradicli abbatis consilio catho-
(Anno 1109.). licse unitati reconcilientur; praelalum autem Guido-
ubi
[MARTENE, supra, 882.] nem novcritis apud nos diaconum esse ordinalunii
Sicut a quibusdamaccepimus, laiilum vestris inl Data Lalerani, decinio quinto Kalendas Aprilis.
partibus jain abundat iniquilas, quod Chrislianai CCLXXII.
religio penitus ibi deperire videatur, et quodsine i Abbateset clericos archidiaconalus Guidonis hortalur
dolore dicere non possumus, non solum laici, ve- ul Guidoni, dejeclo per liiehardum, Ecclesice Vir-
rumetiam clerici et monacbi in prohihitis seu illi- duncnsis invasorem, obedianl. .
citis prorumpentes, Deo et hominibus odibilia per-' (Anno 1109.)
petrare non metuunt. Quapropler venerabilem fra- [Spicil. ed. de La Barre, II, 248.]
irem nostrum Girardum Engolismensem episcopuni PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, abba-
ad vestras destinavinius partes, ut ibidem largiente tibus et cseleris clericis, RAIXALDO de Monzione
Domino corrigenda corrigeret, et stabilienda stabi- comiti, RAINALDO Tullcnsi, et-.cacteris clericis de
B arcbidiaconatuGuidonis, salutem et apost6licani.be-
liret. Qui sicut ex litteris ejus cognovimus, ut prae- '*
dielas iniquilates et impielales a vestris excludere nediclionem.
Pro calholicoe unitalis dileclione Guidonem ar-
parlibus posset, venerabilem fratrem nostrum (09)
Baldricum el coepiscopum in Dolensi Ecclesia ordi- chidiaconum vestrum a Richardo Virdunensis Ec-
navit. Pro tanla itaque et tam instanli necessitate clesiaeinvasore bonis suis exspoliatum audivimus,
venerabili fratri nostro Baldrico Dolcnsi archiepi- quamobrem charilati vcstrae nostris praesentibus
enim ut
scopo pallium, pontificatus videlicet plenitudinem cum litteris commendanius, praecipimus
de ecclesiis ad monasleria pertinentibus con-
concessimus, ut eo secuhdum praedecessorum suo- ipsi
rum consueludineni ulalur. Mandamus igitur dile- siieta juslitia, el a clericis seu laicis obedientia de-
ctioni vestrae, ut eum tanquam palrem timealis, bita sicut archidiaco.no inipendatur; alioquin donec
sicul magislro ohediatis, et ul pastorem animarum obediaiit diviuis officiis careant, et decimas suae
vcslramm atlenlius diligatis, quatenus ejus admo- plebis amittant; vos aulem filii quibus Deus saecu-
nilionibus ct" orationibus ct ecclesiaevestrae honor larem potestalem dedit, ct qui armis justitiam con-
.•uigeaiur,et Clirisliana religio rcparelur, e(.reparata luemini, pro B. Pelri reverentia ejus adjuloies
adjuvante Domino conservelur. > _ existile, et ejus adversarios viriliter cohibete : id
C ipsum de venerabili viro abbate Sancti Viloni t»m
CCLXX.
* EcclesiceS. vobis quam reliquis Yirduneiisium partium praeci-
Frigdiani Lucensis possessionesjura- eamdem calholicse unilalis diie-
que confirmal. piiiius, qui propter
clionem loco suo rebusque suis privatus est, prsefa-
(Anno 1109, Marl. 7. — Vide Bullarium Latera-
nense, n. 4.) tum autem Guidonem noveritis apud nos diaconum
CCLXXI. ordinatum.
Ecclesice Virdunemis fratribus caiholicis prmcipii CCLXXIII.
ut Eiclwrdum episcopum excotnmunicaium vi- Bulla proleclionis et confirmalionis bonorum Cal-
lent,clc. mosiacensis monasterii.
(Anno 1109, Mart. 18.) (Annoll09, Mart. 21.) .
[Spkil. ed. de La Barre, n, 248.] [MARTENE, Thes. Anecd. III, 1194.]
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, fratri- PASCHAHS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
bus Virdunensis Ecclesiae catholicis, salutem et filio SEHERO Calmosiacensis ccenobii abbati ejusque
aposlolicam benedictionem. successoribus promovendis in perpetuuni.
Richardum vestrae occupatorem Ecclesiaea sancla Sic [piae] postulatio voluntatis effectu debet pro-
Romana Ecciesia pro suis meritis excommunieatum " sequente compleri, quatenus et devotionis sinceritas
ctsi haclenus non legislis, certius tamen et audisse laudabiliter enilescat, et utililas postulata vires in-
et scire credimus; nunc autem vobis scripto nuntia- dubitanter assumat. Quia igilur dilectio tua ad sedis
niusAit eum excommunicatum scientes, communior apostolicae porlum confugieiis, ejus tuitionem de-
nem ejus omuimodis caveatis. Sane abhatem Sancti votione debita requisivit, nos supplicationi tua; clc-
Vitoni et archidiaconum Guidonem pro calholicae menter annuimus, et Dornini Salvaloris el beatae
unitatis dilectione et dignifatibus et rebus suis pri- MariaeGenitricis ejus monasterium, cui Deo auclore
valos.audivimus: praecipimus ergo si qua penes vos pra3sides,.cum omnibus ad ipsum pertinentibus, sub
B. Petri el nostri obedientia est, ut locis suis bonis- (utelam aposlolicae sedis excipimus. Vitae liainijue
que restituaiuur. Si autem praesenlibus lilleris canonicaj ordinem quem professi j;stis, privilegii
obedire contemnilis, nos ecclesiam vestram a divi- praesentis auctoritate firmamus, et tam vobis quam,
(09) De quo Ordericus Vitalis, Hisloriae ecclesia- religione el sapienlia ad gradum Dolcnsis archiepi-
slicoelib. ix, haechabet: llic civis fuil Aurelianensis, scopalus electione provcchis cst ecclesiastica : in epi- .
monachus.et abbas Burguliensis, liberalibus imbulus scopalumonachalumservavii, el cum nwnachis, ' pro-
siudiis, et religiosa meriiis vita venerabitis : inde pro ul' fors dabat, plerumquc habitabat, etc
235 PASCIIALIS i PAP^E 256
vcstris successoribus in eadem religionc permansu- A lioiii subjaceat; cunctis autem eidem ecclesioe sua
ris ea omiiia' perpetuo pPssidenda sanciinus, quae servantibus sit pax Domini iioslri Jesu Christi, qua -
inproesentiarum pro communis viclus sustentatione tenus et liic fructum bonae aclionis percipianl, et
possidere videmini : alodium videlicet ipsum, in apud dislrictum judicem praemia aelenia; pacis in-
quo vestra ecclesia sita esl, datum a Theodorico veniant. Amen. .
militeet.uxore ejus Hadelvide cum omnibus appen- Scriptum per manumRainerii scrinis.ru regionarii
ditiis ejus, partem alodii Bulzei dalum a Helvide de et notarii sacri palalii. ,:
Calvo monte, et a filiis suis : partem alodii Igniaci Dalum Laterani per roaiiuni Joannis, sancloe Ro-
datum a YVidrico de YValcurt, et ab uxore sua manae Ecclcsiae diaconi cardinalis el bibliotlieca-
Adheleide, partem alodii Hamoniscurtis et Lihirici rii, xii Kal. Aprilis, indictione n, lnearnalioiiis
et Lamerici datam a BencelinodeCasteneioet uxore Dominicae anno millesiriio cciUesimonono, ponti-
suaLeucarde in cisdem, de quibus alodiis aliam ficalus autem clomini Pascbalis secundi papae x.-
partem dalam a Leucarde de Yilla uxore Theoderici, CCLXXIV.
parteri alodii Darnole datam ab eadeni Leucarde in Monaslerii S. Lumberli protectionem suscipil ctc
niorte sua, partem quam habebat Bencelinus Dar- possessiones confirmat.
nole, datam a Cunegunde uxore Rofridi mililis per *
B (Anno 1109, Mart. 25.)
concambium BasOnis-montis, partem alodii Truil- [Evstat in labulario Csesarco Vindohonensi/i.estc
laris datam a Mascelino de Domno Martino et uxore: JAFFE(Regesla Pont. Rom., p. 49S) qui liluliim
sua Hersinde cum alodio de Maltucurt, alodium de suprascriptum affert cum liac lnenlionc : « Ex
schetiis Perlzii. »]
Janancurt daluni a Robaldo de Domno-Martirio, cum
CCLXXV.
parte alodii quam habebat apud Hulieni-villam, par-
tem alodii de Petri-villa datam a Lielardo et uxore' Privitegium pro ecclesia S. Deodaii.'
sua Elizabeth cum quarterio terrae Darnole, afodia t (Anno 1109, April. 10.)
data a Berta jam vidua, eta lilio suo Gaifiido, quae [SOMMIER, llisl. de PEglise deSaini-Die, p, 162.]
liabuit apud Ruvirum et apud Masnila, et apud Du- PASCIIALIS cpiscopus, servus servorum Dei, di-
veucurt, et apud Unocurt, et apud Lifoi cum oni- Iccto filio suo REMBAI.DO, aliisque fratribus in ec-'
nibus appenditiis eorum, alodium Hudini-villae abi clcsia Sancli Deodali servicnlibus Dco, salutem et
Amalrico datum ab' uxore sua Oda per concambiHmi aposlolicam bencdiclioneni.
alodii quod habebat Bagnoli, quarterium lerrse da- Pioe postulatio voluiilalis effectu dcbct pros.c-
tum a Beatrice uxore Ganolii Darnoli, quarterium , /_ quciile compleri, f^uaienus ct devotionis sinjcriias
terrae datum a Haduide de Fagnei-vilia apad Basoli- laudabililer accrcscat, el ulililas poslulala vircs in-
villam, quarterium terrse datum a Stephano de Yilla- dubitanier assuins.t. Quia igilur dileclio veslra ad
Yiriaco, alodium datum ab Alhrico de Novo-castro, sedis aposlolicae portuni confugiens, luitionem de-
et uxore ejus et iiliis apud Unacurt, in quo molendi- bita devotione requisivil : nos supplicalioni vestrae
num aidifiealum est, quaecunque etiam in futurumi clemcnler annuinnis, el beali Dcodali ccclcsiam in
concessione pontiiicum, liberalitate principum , vel1 valle Galiloeasitam ad quam ad scrviendum Domino
oblatione fidelium jure atque canonicepoteritis adi- convenistis, apostolicae sedis aucloritalc munimus.
pisci, firnia vobis vestrisque successoribus et illibalaj Slatuinius enini ut quaccunqtie praedia, quascunque
permaneant. Ad haec adjicientes decernimus ne locii possessioncs, conccssione ponlilicum, munifirciUia
vestri fratres de carrucis, aut laboribus, sive nu- reguni, liberalilate principuin vel oblationc fidelium,
ti'iment.is, seu molendinis suis vel parochiali eccle- vel aliis juslis modis, hodie possidct,vel in futurum.
siae Sanctae Mariae quoe in eodeni fundo Caimosiaci; largiente Deo, firma vobis vcslrisque succcssor.ibus
sita est, vel aliis quibuslibet, reddere decimas scuj et illibata permaneant: et oblationes, quas illuc con-
primilias exiganlur ; nec ulli omnino hominum li- fluentes populi pro reniedioaniiriarum siiarum allari
ceat eamdem ecclesiam teniere pertuibare aut ejuss rj dederint, in communes usus fratrum dispensenlur.
possessiones auferre, vel ablalas retinere, minueree Nullus ibi qualibet subreptionis astulia seu violen-
vel temerariis vexatipnibus faligare : sed omuiaa tia in praepositum subrogetur, nisi. quem fratres
integra conservenlur, eorum pro quorum sustenta- communi consensu, aut fratrum corisilii sanioris
tione et gubernalioiie concessa sunt, usibtis omni- pars, secundum Dei timorem elegerint. Consecra-
modis profutura. tiones altarium, ordinationes fratrum qui ad sacros
Si qua igitur ecclesiastica ssecularisve personaa ordines fuerint promovendi , juxla \ coneessionis
hanc nostrae constitntionis paginam sciens contraa Leoiiis IX sanetae memoriae Romani pontificis, a
cam lemere venire tenlaverit, secundo tertiove com- i- quo volueritis catholico accipiatis episcopo,; qui
monita, si non satisfactione congrua emendaverit, , gratis et onini pravitate exactionis deposita, quod
potestatis honorisque sui dignitate careat, reamquee postulabitur a vobis ,indulgeat. Sane ad fratrum
se scilicet divino judicio existere de perpetrata ini- correclioneni,' si quando oportuerit, non alii
quilatecognoscat, et a sapratissimo corpore ac san- mittantur, .nisi quos ad hoc ipsum idoneos
guine Dei et Dominj Redemploris noslri Jesu Christiti consilio fratrum saniorum sibi praepositus advo-
alicna fiat, atque in extrenio examine districtoe ul- CJV'»rii. Praetcrca quidquid- dignitaiis usque ad
 251 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. 258
nostra lcmpora eadem Ecclesia oblinuil, nos quo- AnationisDominicse,
A pontificatus autemdomni Pas-
que- ob beati Deodati revercnliani, et mullorum chalis papae x.
salutem. etiam in.posterum prnprio obtinere con- Ego Paschalis catbolicoeEcclesiae episcopus sub-
cedimus. Si qua sane ecclesiastica seeeularisve per- scripsi, etc.
soiia hancnostrae concessionis paginam sciens con- CCLXXVIII.
tra eam temere venire tentaverit, secundo terliove Bidla pro Sanclo Martino Ambianensi.
commonila, si non salisfaclione congrua einenda- (Anno 1109, Maii 11.)
verit, poleslatis honorisque sui dignilale careat, [Gatl. Clirist., X, Inslrum. 502.]
reamque se divino judicio exislerc de pcrpclrala ini- PASCIIALIS cpiscopus, servus servorum Dei, dile-
quilate cognoscat, et a sacralissimo coipore ac san- cto filio AR.xiiLPnopraeposito ecclesiae S. Martini,
guine Dei el Domini Redemptoris nostri Jesu Chrisli quie sita est in porla Ambianensi, et ejus fratribus
aliena fiat, alque in extrcmo examine dislrictae ul- regularem vitam professis, tam •praesentibus quam
tioni subjaceat. Cunclis autem eideni loco jusla ser- futuris, iii perpetuum.
vantibus sit pax Doniini noslri Jesu Christi, qua- Desiderium quod ad religiosum proposilum et
tcnus et hic fruclum bonae actionis percipianl, et aiiimarum salutem perlinere monslratur, auctore
apud dislriclum judicem praemia aelernoepacis invc- "' Dco sine aliqua est dilalione complendum. Quia igi-
niant. Anien, amen. lur vos, o lilii, per diviuam graliam aspirali, secun-
Seriplum permanum Joannis scriniarii rcgionarii dum dispositionem fralris noslri Godefridi civitaiis
et notarii sacri palalii. vcslrae episcopi niores veslros sub regularis vitae
Ego Paschalis calholicoe Ecclesioeepiscopus. disciplina cocrcere, et communiter sccundum san-
Dalum Lalerani per inanuni Joannis, sanctae Ro- cloruin Patrum inslituta omnipotcnti Deo deservire
manse Ecclesioediaconi cardinalis et uibliolliccars, proposuislis, et nos secundum ejusdem episcopi
iv Idus Aprilis, indict. n, Incarn. Dominicoe an. preces devolioni vestroe imperlimur assensum. Vilae
1109, ponlificalus auiem domni Paschalis II papoe namque canonicae ordinem, quem professi eslis,
anno decimo. prsesenlis privilegii auctorilale firmamus, et lam
CCLXXYI. vobis quam successoribus vestris in eadem religione
Monasierium Weissenoense tnendum suscipil el ejns permansuvis omnia perpetuo possidenda sancimus,
possessionesac jura confmnal, imposito monachis quae iiipracsentiarum pro communis victus susten-
byzantii unius censu annuo. latioue possidere videmini: videlicet omnes deci-
(Aimo 1109, April. 14.— Yide USSERMAN in cvisco- _ mas omnium novalium et segelum episcopalium
palu Bambergcnsi, Pfob. 02.) C
~ urbi Ambianensi
adjacenliuni, sicul a prsedccessori-
CCLXXYH. bus episcopis Ecclesioevestraeconcessumest.exceptis
Ad llugonem Grulianopolitanum episcopum. — De deciinis
non alienandis Ecclesiai Grcdianopolitanai pos- terrarum in quibus mater ecclesia vel aliae
sessionibus. civitalis ecclesiae decimas sumunt, lanae quoque
(AnnoH09, April. 18.) . omnium pccorum episcopalium decimas ; altare
[PETIT, Theodori Pwnilenliale, lom. II, p. 419.] Sancli Pclri ultra ponlem, el cmnia ad id pertinen-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, venc- lia; ecclesiam quoque SS. Lupi, Walarici el Desi-
rabili fralri HJUGONIGratianopolilano episcopo, saiu- dcrii; allare de Estombli et lerram dotis ftjus; al-
tem et apostolicam benedictioncm. tare de Warlus et Selincurte, quae ab omni episcopi
Eapropler desideriis luis, reverendissime frater, el roinisirorum ejusredditu et servitio libcra sunt;
benignius assentimur, et Ecclesiam Gratianopoli- atria quoque eorum cl hospites, familiamque San-
tanam, cui Deo auctore praesides, decreli praesentis cti Apri; aitaria quoque de Donfront et de Hargis-
auctoritate niunimus. Statuimus enim el auctoritale curle cum appenditiis eoruni, necnon et pnehen-
apostolica iiiterdicimus,nequis successorum veslro- dam cujusque canonici..... uno anno post ohitum
rum occasione aliqua praesumat d.onare, vendere, j)\ysuum, ut quotidianam missam lolo anno pro aniaia
vcl alienare'terras, possessiones; ecclesias, deci- ejus persolvatis; cambam, hospites, lerras arabiles,
mas, seu census ecclesiarum, et coetera quae vel per . et omnia bona abbatia; Sancti Martini, et omnia
anteeessores tuos .vel per tuam induslriam acqui- quae in Amclly et Pisoy ecclesia vestra antiquitus
sita fraternilas tua possidet; vel in posterum tti possidebat, et in molendino Sancti Mauritii singul s
successoresque tui largienle Domino Ecclesia; ac- annis modicttm hiberuati, et viginli quatuor sexta-
quisituri eslis. Si quis autem vel vendila, veldo- rios hordei. Praeterea quaecunque in posterum juste
nata susceperit, donec illa restituat, excommuni- alque canonice poterilis adipisci, firma vobis vestris-
cationi subjiciatur. Illud etiam pariter interdicimus que successoribus etillibata permaneant. Nemini fa-
ne post tuum vel tuorum successorum ohitum,quis- cuitas sitecclesiamipsamtemere perlurbare, aulquae-
quam palam furlimve audeat bona ipsa subtrahere, cunque ipsius suntvel fuerint, quibuslibet occasipni-
donec pastor per Dei gratiam substitualur Ecclesiae. bus auferre. Libertas vobiseademmaneatquae et ca-
, Datum Laterani per nianum Joannis sanctae Ro- ndnicis matris ecclesia;, ita ut ecclesia vestra ditioni
BianaeEcclesisediaconi cardinalis ac bibliothecarii, idecani et canonicorum malris ecclesisepro supradicli
xiv Kalend. Maii, indictione iii, anno 1109 Incar- iepiscopi disposilione permaneat: nifilus aulem cpud
259 PASCHALIS II PAP.-E 9M
vos deinceps canonicus ordinetur, nisi qui secario- A i contraire preesumpserit, secundo commonitus, nisi
nice victiirum professus iueril. Si qua igitur in congrue satisfecerit, severitatis ecclesiaslic«e ultione.
poslerum ecclesiastica saecularisve persoiia, hanc etsancti Spiritus gladio puniatur.
noslrse constilulionis paginam sciens, contra eam Datum Laterani per manum Joannis diaconi bi-
temere venire tentaverit, secundp tcrliove commo- bliothecarii,secundo Idus Maii,indictioneterlia (70),
nita, si non salisfactione congrua eriiendaverit, , Incariiationis Dominicaeanno 1109.
poteslatis honorisque sui dignitate careat, reamque CCLXXX.
se divino judicio existere de perpetrata infouilate Ad Ponlium abbatem Cluniacensem. — Confirmut ei
et successoribus ejus omnia ab anlecessoribus suis
cognoscat, et a sanclissimo corpore ac sanguine Dei
et Domini Redemptoris Jesu Christi aliena fiat, at- ponlificibus monaslerio Ctuniacensi. concessa, coi-
lalaelconfirmala.
qiie in cxtremo examine districlae ullioni subjaceat. (Annoll09, Jun. 2.)
Cunctis auleni eidem ecclesise justa servantibus sit
[Bidlar. Cluniac. 56.]
pax Domini nostri Jesu Chrisli,' quatenu,! et hic PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, di-
fructum bona" aclionis percipiant, et apud distri- leelo filio PONTIOccenobii Cluniacensis abbati; salu-
clum judicem pracmia aeternae pacis inveniant. tem et apostolicam benedictionem.
Ameii. 1 In provectionis tuse primordiis', fili charissime,
Scriplum per manum Raincrii notarii sacri palatii. deliberasli sedis apostolicae dulcedinem experiri,
- Ego Paschalis catholicaeEcclesioeepiscopus. utruiii eadem erga te permaneat, quae circa praede-
Dalum Roniae in porlicu Beati Petri per manum cessorem tuum Hugoneni egregiae religionis et sa-
Joannis, sanctoeRoriianoeEcclesiaediaconi cardinalis pientiae virum usque in fineni permansisse conspi-
et bibliolbecarii, quinto Idus Maii, indictione se- citur. Postulasti enim ut quae a praedecessoribus
cunda, Incarnalionis Dominicae anno millesimo nostris eidcm abbati, vel ejus antecessoribus con-
centesimo nono, poiitificalus autem domini Pascha- cessa sunt, tibi quoque concedere debeamus. Magna
lis seeundi papae anno decimo. quidem postulatio est, et sedis apostolicae consue-
CCLXXIX. tudini minus accommoda:non enim aut absentibus,
Privilegium pro Majori Mohaslerio. aut minus perspicuis personis solenlista concedi. Et
(Anno 1109, Maiil4.) licelnobis ex parle jam nolus sis, non tamen adhuc
[DUPAZ, Hisl. ginialog. de plusieurs maisons illuslres in te adeo fulgidum specimen prudentiae aut reli-
dcBretagne, Paris, 1619, fol., II, 118.] gionis enituit. Caeterum supradicti prsedecessons
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dilec- « tui praerogativa praecellens, et melior spes quam de
lis filiis GUILLELMO Majoris Monasterii abbali, et cae- indole tua perDei gratiam gerimus, fratrum eliam,
teris fralribus, salutem et apostolicam benedictio- qui iu tepatrem elegerurit, virorum utique religio-
nem.' , sorum ac sapientum postulationi tuee conjuncta pre-
Et litterarum et nuntiorum vestrorum suggestione catio noslram circa te benignitatein tanta affectione
cognoviriius, quoniam et frater noster Benedictus •, dellexerunt, ul rationabili petitioni luaeeliani absen-
Aletensis episcopus cellam quamdam de irisula tis, nihil ad prsesens negare deliberemus. Confidi-
Aaron in honore sancti Maclovii consecratam cum mus enim et te largiente Domino praenominali ab-
appenditiis suis vestro primum monasterio tradidit, batis sludiis institulum et eosdem fralres in ejus
ecclesiani postmodum in Dirianensi caslro sitam, sub disciplina laudabili perpeluo permansuros; ut, sicut
ejusdem sancti Maclovii nomiiie consecratam, mo- in preelerito tempore, ila eliam in fuiurum sanclae
naslerio vestro plena collatioiie concessit, eo quod religionis exempla de Cluniacensi ccenobio diffun-
supradiclae cellae tanquam membrum capiti perli- dantur. Hac igilur spe, liacperDei gratiam confi--
nereu Gauffridus eiiam dominus Dinanensis, et filii dentia freti, libi, charissime fili, tuisque legitimis
ejus, el aliquae aliae potestales saeculares quoquo- successoribus, et per vos Cluniacensi ccenpbio con-
niodo leiicbant de rebus exlerioribus, ad eamdem ]D ferimus, concedimus, confirmamus quaecunque ab
cellam vel ecclesiam pertinentibus, vestro monasle- antecessoribus noslris collata, concessa et confir-
rio reddiderunl. Nos itaque juxta pelitionem ve- mata, vel per privilegia sedis apostolicae velper alia
stram, eidein concessioni nostrae assertionis robur authenlica munimina dignoscuntur. Si qua igilur
accommodamus, et s.upradictam cellam de insula ecclesiaslica ssecularisve persona hanc; nostrae con-
Aaron, et praefalam castri Dinanensis ecclesiam stitutionis paginam sciens contra eain temere veriire
cum praediis omnibus sive possessipnibus ad eam tenlaverit, secundo tertiove coriimonita, si iion sV
pertinenlibus semper in possessione, dispositione tisfactioiie congrua emendaverit, potestatis honoris-
et jure vestri Majoris Monasterii perlinere decer- que sui dignitate carcat, feamquese diviriojudicio
nimus, slatuenles et omnibus modis interdicentes, existere de perpetrata iniquilate cognoscat, et a sa-
jie cuiquain deinccps liceat cellam lllam cum omni- cratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Re-
bus peilinentiis suis a mohasterii veslri unitate se- demptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in
Jangere. Si quis autem'hiijus decreti tenoris temerc extremo examine districtse ultioni subjaceat.Cun-

(70) Noloechvonologiciesunl corruptae. JAFFE.

261 EPISTOLiE ET PRIVILEGIAi .802
ctis autem eidem ccenobio justa servanlibus sit pax A nasleriuni ad honorem Dei sanctique Benedicti
Doraini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fru- aliorumque sanctorum aedificatumtemerepef lurbare,
ctum bonse aclionis percipiant, et apud districtum vel ejus possessiones auferre, vel ablalas retinere,
judiceni prasmia aeternaepacis inveniant. Ameu. minuere, vel temerariis vexalionibus fatigare, sed
Scriptum per manum Rainerii scriniarii regionarii omnia quae vel a te, vel ab aliis Udelibus de proprio
sacri palatii. jure oblata fuerint, illibata atque integra conser-
Ego Paschalis catholicaeEcclesise episcopus. ventur. Quicunque vero ipsum monasterium, et in
Datum Romse in porlicu Beali Petri per manum eo Domino servientes fovere, suisque rebus hono-
Joannis.sanctae RomanseEcclesiaediaconi cardinalis rare curaverit, omnipotentis Dei, et apostolorum
ac bibliothecarii, iv Nonas Junii, indictione seeunda, ejus gratiam consequatur. Si quis autein, quod
lncarnationis Dominicaeanno 1109,-pontificatus au- absit! liuic nostro decreto coniraire tentaverit, ho-
tem domni Paschalis secuudi papae anno x. noris et officii sui periculum palialur, nisi prae-
(Bullata in plumbo pensitis, cum filis sericis rubei sumptionem suam digna satisfaetione correxerit.
croceique colorum, non relorlis.) EgoPascbalis catholicse Ecclesise episcopus SS.
CCLXXXI. . B Datum apud Castellionem per manum Joannis,
sanctaeRomanoeEcclesiae diaconi cardinalis, ni Ka-
Ad episcoposAnagnim et Campanim. — De canoni- lends Octobris, indict; m, Incarnat. Dominicseanno
zatione sancli-Petri Anagnim episcopi.
1109, pontiGcalus autem domni Paschalis secundi
(Anno 1109, Jun. 2.)
papae anno x.
[MANSI,CO»«7.,XX,1001/j CCLXXXHI.
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, venera-
Ad Ponlium Cluniacensem abbalem. — Privilecjia
bilibus fratfibus episcepis Anagniae, et aliis per Cluniacensis monasterii confirmat.
Gampaniam eonstitulis, salutem et apostolicam be- (Anno 1100, Oct. 16.).
nedictioneni. [MANSI,Coiid/.,XX, 1041.]
Doniinum excelsum habentes prae oculis, qui in PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
amicis suis laudatur et benedieitur, et considerantes filio PONTIOmonasterii Cluniacensis abbali, ejusque
propterea slreuuae prohataeque vitae merita, quibus suecessoribus regulariter substituendis in perpe-
vir sauctus Petrus, quondam Anagniaeepiscopus, de tuum. ^
regula monachorum assumptus, in pastorali officio Et religio Cluniacensis ccenobii, cui Deo auctore
pure, simpliciter, solerti vigilantia et exeaiplo, Deo praesides, et praedecessoris tui sanclae memoriae Hu-
deservivit: admirantes eliam miraculprum insignia, C ;gonis abbatis dulcissima reverendaque dilectio, eo-
quibus sanctum suum ante et posf obitum divina ,gunt ' nos, fili in Christo charissime Ponti abbas,
graiia decoravit, prout per Brunonem Signiensem luis petitionibus indulgere. Eapropter abbatias vel
episcopum fideliter aduotatur, et usque ad nostra prioratus qui sub prsenotati abbatis Hugonis dispo-
tempora decorare non desinit, auctoritate prsesen- sitione manserunt, sub tua quoque vel successorum
lium vobis licere volumus et mandamus quatenus luorumdispositione permaneredecernimus. (Enume-
lertio Nonas Augusli diem natalem ejusdem confes- rantur. Tum pergit:) In locis autem quaesine proprio
soris et praesulis memorandi sanctorum catalogo abbate, diebus domni ac venerabilis Hugonis abba-
congrue celebrem recolatis, quatenus in praesenti tis fuisse videntur, nunc[iiam aliquis abbaiem ordi-
graiiam, et in futuro, opitulante divina clementia, nare praesumat. Illud etiani libertatis Cluniacensi
piis ejus intercessionibus mereamur gloriam senipi- ccenobio firmum haberi sancimus, ut yestri mo-
ternam. nasterii monacbi qui ad sacros sunl ordines promo-
Data Signiae, secundo Nonas Junii, ponlificatus vendi, a quibus malueritis catliolicis episcopis pro-
noslri anno decimo. moveantur. Chrisnia vero*,si opportunilas exegerit,
CCLXXXII. j^ in vestro facialis monastefio consecrari, vel a qui-
Ad Petnim presbyterum. bus volueritis episcopis. Si qua igitur in futurum
(Anno 1109, Sept. 29.) ecclesiaslica ssecularisve persona banc nostrae con-
[LAMI,Delicim eruditorum, 1757, p. 204.] stituiionfs paginam sciens, etc, iiiin aliis nonnullis
'
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto epistolis. ,
filio.PETKOpresbytero,salutem et apostolicam bene- Ego Paschalis, catholicae Ecclesiae episcopus, sub-
dictionem. scripsi.
Devotionis tuae pelitiones benigne admittimus, : Datum apud Castellium per manum Joannis
ideoque in burgo Senae,opportuno tamen loco mona- sanctae Romanse Ecclesise diaconi cardinalis ac bi-
sterium sedifiearidicuni consensu ejusdem civitatis bliothecarii, xm Kal. Novemb., indict. m, Iricarna-
auteri
episcopi licentiam concedimus. Statuimus enim ut, lionis Dominicse anno 1109, pontilicatus
si Dei gratia constructum fuerit, sub Passinianen- doriini Paschalis II xi.
sis et Y7allumbrosana3congregationis custodia et CCLXiXIV.
regula quietum semper et liberum sit mansurum. Privilegium ad Ponlium abbatem Clunisicensem,ad
Decernimus ergo ut nulli omnino liceat ipsum mo- quemmitlit vuilinmcandidum, ut ex eo sibi.paret
 263 PASCHALIS II PAP^ 204'
dalmaticas in usu ecclesim Cluniacensis, concedens A A quaeper manus advocatorum eidem cceiiobio et ser-.
ei quod ulalur imkjniis ponlifwalibus in octo prw- vis Chrisli ibidem degentibus, in victum vestilumque
cipuis feslivilalibus monaslerii sui. concessit. Id est Acchera, ilem Acchera; Strala,
(Amio 1109, Oct. 17.) Nislera, Beringerishuscim, Geistingen, Bleisa supe-
[Bullar. Cluniac. p. 56.] rior, Lara, Menedon, Atemere, Antrefe, Gulusa,
- PASCHALIS episcopus,, servus servorum Dei, dileclo Legia; vinese in YVinlere, Belhendorf, Mulendorf.
filio PONTIO Cluniacensi abbali, salulem el apostoli- In Rigemogon qusedam rura cum vineis; ccclesiam
cam benedictionem. jnBerchein cuin decimatione, eeclesiam in Bleisa
Bonum et laudabile Cluniacensium fralrum desi- inferiori cum dotali manso; ecclesiam in Hanafo
derium exstilisse riequaquam ambigimus, cum te in cum dccimis, Sulse, Trutihesdorf, Menimdorf, To-
abbalem ad suaruhi animaruni custodiam elege- reudorf, Mulendorf, Irmenderoth, Chorincheid, Ine-
runt. Stude. ergo per Dei gratiam, fili in Chrislo re, Uneheim, Flatenen, Perne, Grecenich, Hpfste-
charissime, quanlum in le est, bonum eorum desi- denen, Luvesberch, Flamersfets, Quintinachen_ Prae-
derium adimplere; ut et ipsc in religione prolicias, teiea villam Hircennowen quam Henricus IX rex
ct eos qui tibi commissi sunt in Dei semper limore eidem coenobio tradidit.
custodias. De benignilale auteni sedis apostolicae, B " Et
qusecunque bona ipsi monasterio ab aliisfide-
et beati Petri gratia candidum libi pallium mittimus, libus de suo jure oblata sttnt, aut in futurum offefri,
de quo dalmalicas in usum debeas vestrse ecclesiae vel aliis juslis modis acquiri cpntigerit, vobis ve-
prseparare. Nossiquidem dalinaticae, compagarum, strisque successoribus regulariter degentibus quiela
chirolhecarum, et niilrae usum in festivitatibus oclo et integra permanere saiicimus, Sane advocatis
monaslerii tui praecipuis, sicttl antecessori tuo fe- quibus pro teiiipore monasterii advocatia commissa
licis niemoriae Hugoni abbali a prsedecessore nostro fuerit interdicimus ne alium sub se advocatum con-
concessus esl, ila tibi speciali dilectiohe concedi- stituant, neque de rebus ad stipendia conferendis,
mus. Vide ergo ut, sicutejus locum tenes, sicut di- neque de his quse pro justitiis persolvunlur aropiius
gnitalem asseculus es, ita etiam religionem teneas et exigant,.quam supradicti Annoiiis arcbiepiscopi de-
induslriam prosequaris ; quatenus per Dei graliam, .liberatipiie provisiim est. Decernimus Crgo ut nulli
el nionaslcrii salus inconcussa permaneat, et lam omriino homirium liceat ideni monasterium temeie
in te quani in illis divini nominis gralia exaltetur. perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel abla-
Dalum apud Caslellium, xvi Kalend. Novembris. tas retinere, minuere, vel lemerariis vexaiionibus
(Bullata vi ptumbo pensili, cum simplici <ilo re- , fatigare, sed oninia inlegra conserveiitiir eorum pro
C"*
torto.) quorum sustenta.tioneetgubernationeconcessasunt,
CCLXXXV. usibus omnimodis profutura. Si.qua igiiur in fu-
turuin ecclesiaslica saecularisve persona, hanc no-
Privilegium pro monaslerio Siegburgensi. strse constitutionis paginain sciens, conlra eam le- ,
(Aniioll09,Nov. 28.) niere venire tentaverit, secundo teiiiove commo-
[LACOMBLET, Urkundenbuch fiir die Geschichte des
Niederrheins. Dusseldorf, 1840,4", 1.1, p. 175.] nita, si non satisfaclione coiigrua emciidaverit, po-
lestatis honorisque sui dignitate careat, reamque
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, di-
lecto lilio CUNO.NI abbati venerabilis moiiasterii quod se divino judicio exislere de perpetrata iniquitate
in nionie Sigcberch situm est, ejusque successori - cognoscat, el a sacraiissimo corpore et;saiiguine,Dei
et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena
bus regulariler subsliluendis.ii>. perpeluum.
Sicut iiijusta poscenlibus nullus tribuendiis est fiat, alque in extreino examine districtae ultionjsiib-
Cunclis autem eidem loco justa scrvaritinus
effectus, sic legitima desiderantium uon est diffe- jaceat.
renda petitio. Quia igitur dilectio tua ad sedis apo- sit pax Domiiii nostri Jesu Christi, qualenus et liic
dislriclum
stolicae portuni confugicns, ejus luitionem devolione fructum bonae actipnis percipiant, etapud
debita requisivil. Nos supplicalioni tuae clcnienter D [) judicem prsemia selernse pacis iiiveniant. Amen.
aniniimus, et Beali Michaelis monaslerium, cui Deo Scriptum permanum Raineiiiscriniarii regionarii
auctore praesides, sedis apostolicaeaiiclorilalcmuni- et nolarii sacri palatii. ;
mus. Confirmamtis siquidem vobis veslrisque suc- Ego Paschalis catbolicae Ecclesise episcopus.
cessoribus possessiones el praedia seu caetera bona Datum Laterani per manuni Jpainiisi sancioe Ro-
imiversa quse ab Annone felicis memorise Colo- manae Ecelesise diaconi cardinalis ac bibliplhecarii,
Do-
niensi archiepiscopo ejusdem monasterii fundalore iv Kal. Decembris, indictione m, Incanialionis
autem donini Pa-
concessa sunt, videlicet ecclesiam in Bleisa- cum - nunicae ahno 1109, pontificalus
dotali manso et decimatione, et ecclesiam in Hanafo scbalis secundi papae anno xi;
''. CCLXXXYL -
cum decimis et cseteris appenditiis quas a canonicis * Theodoricoduci et eleclo Tullensi mandal
Riquino
Buiineiisibus, data in eorum el ecclesise usus cu- ut monaslsrii Calmosiacensis adversarios smcuiari
stodia Bunnse, per concambium aceepit, villam et ecclesiaslkacensura ab oppressioneWonachorum
. •'
etiam quae dicitur Mendenen, quam a proeposito vel repellant.
(Anno 1109. YMdeSeheri libf LimDe primordiis mo-
caiionicis majoris Ecclesia; data per concambium in naslerji Calmdsiacensis ap. • MARTENE , Thesauf.
Ballialicha decimalione suscepil. Csetera eiiam loca Anecd. t. III, 1191.)
 S65 E^ISTOLJS ET PRiYILEGIA. 2C&
CCLXXXYII A nasteiii Saucti Reroigii quod secus urbem Remen-
Ad Henrieum abbatem S. Vedasti. sem situm est, ejusque successoribus regulariter
(AnnoH09.) promovendis, in pcrpetuam rei memonam.
edit. Luc. II, ISO.]
[iiXLXjz.,M-iscell. Sicut injusta poscentibus nuilus cst tribuendus
EASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto effectus, et cwtera quce ad verbum legere cst in bulla
filioHESKicoabbati Sancti Yedasli, salutem et apo- anni 1107, supra col. 216; loca in quibu's'nonnihil
slolicam benedictionem. varial indicanl noim bullcepriori subjecim.
Rumor quem de te nuper audivimus Isetiliam CCXC.
cobis non modicam atlulil. Audivimus enim quod Privilegium pro monaslerio S. Marice Florenlince.
assumptis de Cluniacensi congregatione fratribus (Anno 1110, JaB;9.)
monasterii tui mores corrigere et religioni studere [LAMI,Eccles. Florenl.,Monum.,- II, 1182.]
jam cceperis: quod nimium religiosos viros qui te PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile-
noverunt laetificant.Monemus ilaque et rogamus ut cto filio^BENEBicTo abbati monasterii Sancti Minia-
iit eo quod coepisti constanter insistas et religionis tisejusquesuccessoribus regulariter substituendis in
studium ad linem bonum perducere soilicitius perpetuum.
elabores. R
^ Pise postulalio voluntalis effectu debet prose-
CCLXXXVIII. quenle compleri, quatenus et devotionis sinceritas
Ad GcJearctum Consianiiensem episcopum. — De laudabiliter enitescat, et ulilitas postuiantis vires
communicaniibuscuni excommunicalis,et quomodo indubitanter assumat. Qttia igitur dilectio tua ad
rtcipianlur Imxelici. sedis apostolicseportum confugiens ei tuitionem dc-
(Anno HOl-lliO, Febr. 6.) votione debita requisivit, nos supplicationi tuae cle-
[MANSI, Concil., XX, 1085.] menter annuimus, et beati Miniatis martyris mo-
PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, vene7 nasteriuni, cui Deo auctore prsesides, apostolicaese-
rabili fratri BEARDO Constanticusi episcopo, salutem dis auctoritate munimus. In quo nimirum monaslerio
et apostolicam benedictionem. ipsius sancli marlyris Miniatis etaliorum multorum
Qusestionum quas ad nos misisti latebras tuam msrtyrum corpora requiescunt. Confirmamus ita-
crcdimus praeseiiliani non latcre. Caeterum quia su- que vobis et eidem monasterio montem Regis, in
per his per apostolicam sedem poslulas certius in- quo prsedicli martyris ecelesia posita est, cum omni
formari quod doclrinse sanitas haheat, respondemus. pertinentia ejusdem curtis et canipum Marlii; et
Excommunicatis enim communicare in his quae a »1 , Bisarnum a ffumine Arno usque ad viam publicam;
sacris sutH inhibita canonibus nullo niodo sit lici- eeclesiam sanctae Mariae Albuini sitam in Alberita
lum. Et voluntale quidem communieaiiles, sive sint cum omnibus pertinenliis suis ; ecclesiam Sancti
monachi, sive sint alii, ejusdem reatus flagitio in- Petri sitam in Cainullia cum hospitali et omnibus
volvuntur. Qui vero aut ignari aut inviti necessitale pertinentiis' suis. Et curlem de Sicignano, quam de-
communicant, licet in oculis hominuni conlagio dit eidem monasterio Ugo filius Gerardi et uxor
polluantur, hon tamen propter hoc reos in eonspe- ejus MandoIIa, et quod ei donatum fuit a Gerardo
ctu aiterni judicis ai-bitramur. Porro excommuni- filio Aldeprandi. Caeteras quoque ecclesias, castra,
calorum cadavera de sanctorum basilicis projician- villas et alias possessiones, quas Ildebrandus, Lam-
tur, quia eorum pulores ad snperna conscendunt, bertus, Attho et Gerardus, episcopi Florentise, im-
sieut quartus Dialogorum beati Gregorii liber indi- peratores, reges, principesque catholiei vel alii lide-
cat, et sanctorum ipsorum revelatione didicimus ; les de suo jure ipsi monasterio contulerunt. Decer-
ideoque dum ea illic continentur, cessandum a di- nimus ergo ut nulli omnino hominum Iiceat idem
vinis officiis arbiiraniur. jDe confecto ab hserelicis monaslerium temere perturbare, aut ejus posses-
chrismate vel o'eo ratio suggerit ut pro divinaein- siones auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel
vocationis reverenlia inter Ecclesiam debeat con- D temerariis vexationibus fatigare, sed omnino inte-
cremari. Ab ipsis hasreticis venientes ita omnino gra conserventur eorum pro quorum sustentatione
recipiantur, siciit antiquitus recipiendos vel re- ac gubernalione concessa sunt, usibus omnimodis
ceplos fuisse sanctorum preedecessorum nostrorum profutura ; salva Florentini episcopi canonica reve-
Leonis et Gregorii monumenta declarant. rentia. Si qua ecclesiastica saecularisve persona
Datum Lalerani vn Idus Februarii. hanc nostrae constitutionis paginam sciens contra
CCLXXXIX. eam venire lentaverit, secundo tertiove commonita,
Privilegium de mercato et de cozna qum dabaturin si non satisfactione congrua emendaverit, potestalis
duabus feslivilatibus S. Remiqii, item de immuni- honorisque sui dignitate careat, reamque se divino
late istius Ecclesim.
judicio exiitere de perpetrala iniquitate pognoscat,
(AnnoliiO, Jan. 3.) et a sacratissimo corpore et sanguirie Dei et Dbmini
[VAKIN, Atcnives administ.de la viJe de Reims, tom. Redemptoris noslri Jesu Christi aliena fiat, alque
IV, p. 253.] in exlremo examine divinae ultioni subjaceat,
PASOHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit
cto inChristo filio AZEXAKIO abbati venerabilis mo- pax Domini nostri Jesu ChristL quatenus et bic
PiTUOL. CLXIH, 9
 287 PASCHALISII PAPJG 268
fructum conaeaclionis suscipiant, et apud districlum Aminuere,
I vel temerariis vexationibus fatigare, sed
judicem praemia oeteniae pacis inveirisnt. Amen, omnia integre observenlur, etc.
amen. Ego Paschalis catholicEeEcclesise cpiscopus.
, Scriptum per manum Rainerii scriniarii et no- Dat. Laterani per manum Joannis, S. Rom. Ec-
larii sacri palatii. clesiae diac. card. ac bibliothecarii, v Id. Februar.,
Ego Paschalis catholicaeEcclesiaeepiscopus. ind. ni, Incarn. Dom. an. 1110, pont. .aulem D.
Datuni Laterani per manum Joannis, sancta?Ro- Paschalis II PP. an. undecimo.
manaeEcclesiae diaconi cardinalis ac bibliothecarii,
CCXCII.
vldusJanuarii, indiclione m, Incarnalionis Domini- dolationis et bonorum monasterii Sancli
coean. 1110, ponlificalus aulenr domni Paschalis Confirmatio Benigni Fructuariensis.
secundi papse xi. (AnnolHO, Marl. 15.)
CCXCl. [GUICHEKON, Bist. cjener. de la maison de Savoie,
DicccesisSoranm fmes, Ecclesimquepossessiones,ro- 11,24.]
gante Goffrido episcopo,confmnat PASCIIALIS episcopus,'servus servorum Dei, dilecto
(Anno 1110, Febr. 9.) filio ALMEO Fructuariensis- monasterii abbati, et mo-
[UGUELLI, Jtalia sacra, 1,1245.] IB nachis, salutem el apostolicam benedietionem.
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- Religiosis desideriis dignum est facilem preebere
rabili fralri GOFFKIDO Sorauo episcopo, ejusque suc- consensum ut fidelis devotio celerem sorliatur effe-
cessoribus... Populum. clum. Agnes siquidem comilissa, Petri marehionis
Sicul injusta petentibus nullus est tribuendus iilia, quse derelicto sseculo mouasterii quietem ele-
effeclus... petitioni tuae, frater in Christo charissi- git, medietatem villaenovae monasteriovestro con-
me, prsesenlibus annuentes, ad perpetuam S. So- lulit, cum omni inlegritate, aclibertate, qua eam
ranaeEcclesisepacemacstabilitatem prsesentis decreti ipsa tenuerat. Quam collatioiiem nostra petiit auctp-
siabilitate-saiicimus, ut universi parochiaefines, qui ritate firmari. Proinde nos illius, et veslris per con-
a parochianis anle.;cum juribus suis usque hodie fratrem noslrum Mainardum Taurinensem episco-
* possessi sunt, ita omnino integre tam tibi quam pum precibus annuentes prsesenti decreto sancimus,
luis successoribus in perpetuuniconserveutur; qui ut eadem villa?novaemedietate semper in monaslerii
videlicet fines versus fundum et cryptam latronis, vestri possessione permaneat, idipsum de villa Falae
inde in terminum cetininani, indeintro, etinde... constitviinius, cujus medielatem unam' exoblatione
Soranam, indein Sangrum, inde in vallem Regiam, Arditionis marcbionis, qui per Dei gratiam in vestro
inde in Afedenam, inde in Vestiam, inde in Savi- C monasterio conversus est, alteram vero ex vendi-
rani Anislri, inde in Petram Rcctam, inde in tione fratris ejus Mansfredi marchionis, ad vestri
Coaciam, inde in Sulfuratum, inde in Pontem Fra- ccenobii jus pertinere cognovimus. Nemini ergo
clum, inde in Montem Cornetum, inde in Campum liceat, vel illani villsenovae medietatem, vel integri-
Rontium inde in Petraui Malam, inde in ter- lateni villse Falae, a monasterii vcstri possessione
ram de Piro, inde redilum ad praescriplum collem. subtrahere , aut aliquibus ingeniis alienare, sed
Lutra quos fines in oppidis omnibus, et villis, et mo- omnia congregaiioni vestrae, sicut a supradictis per-.
nasteriis, et ecclesiis tibi tuisque successoribus jus sonis tradila sunt, ita semper quiela et integra in
episcopale sancimus... Cum ilaque proprielario jure vestro vel successorum vestrorum usu et guberna-
ad Soranam Ecclesiam pertinere noscuntur, tibi, tione mconvulsa proprietate permaneant; siquis au-
tuisque successoribus... quieta semper et integra lem, quod absit! hujus decreti nostri paginam
pernianeredecernimus... Castellum Insulae cum om- sciens lemerarie contraire tentaverit, honoris ac
nibus perlinentiis suis, ecclesiam S. Laurentii, et... officii sui periculum patiatur, vel excoinmunicalio-
ccclesiam S. Pauli in Campo, in Arpino plebem S. nis ultione plectatur, nisi prsesumptionem suam
Mariae, el plebem S. Archangeli: in Castello... eccle- D digna satisfactione correxerit.
siam S. Mariae, in Sora plebem S. Restitutae, eccle- Ego Paschalis calholicaeEcclesise episeopus SS.
siam S. Laurenlii, ecclesiam S. Luciee, ecclesiam . Dalum Laterani per niarium Joannis diaconi car-
S. Vili in Carpello, ecclesiam S. Petri... duo mo- dinalis, III Idus Martii, indictione in.
lendina in flumine Liridi, el unum in Carnello, in CCXCIII.
valle Sorana ecclesiam S. Petri; et S. Donati... Ecclesice Scyllacensis libertalem, privilegia, posses-
plebem S. Marise, ecclesiam S. Savini... ecclesiatii. siones, pelenle Petro episcopo, cqnfirmat.
!
S. Marise deCampo,S. Urbani, ecclesiam S. Marise. (Anno 1110, April. 5.)
Ue... ecclesianij S. Mariaede Picenisti in Alind, ec- [UGHELLI, Ilalia sacra, IX, 429.]
clesiam S. Mariae, S. Petri, S. Sylvestri, S. Maurij PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
S. Angeli de.., tria molendina in flumine Melficum rabili fratri PETROSqiiillacen. episcopo, ejusquo
suis perlineniiis. Ilem extra Atinum ecclesiam S. successoribus canonice proniovendis in: perpe-
Marciani. Decerninius crgo ut nulli omnino homi- tuum.
urim liceat eamdem ecclesiam temere vexare. peftuf- Apostolicae sedis nos compellit auctoritas pfo
bare, et possessiones aufefre, vel ablatas retia^re, Ecclesiarum statu sollicitos esse, prava corrigentes,
4M EPiSTOL.E ET PRIVILEGIA. 27J
et quacrecla sunt stabilire. Constat siquidem Squil- A Incarnat. Domin. anno millesimo centesimo aa-
lacenam, cui auclore Domlno pastor es per nos in- cimo, pontificatus autem dom. Paschalis II papa
stitutus, Ecclesiam prioribus longe temporibus spe- anno xi.
cialiter sub aposlolicae sedis jure mansisse, sicut CCXCIV.
verum indaganlibus per aulheulica beati Gregorii Privilegium pro ccclesia Sancti Chrislophori dt
scripta monstratur. Quia ergo Deo auctore per stre- Phalempin.
nuissimorum fratrum Roberti quondam nobilis me- (Anno 1110, April. 9.)
moriaeducis, Rogerii comitis labores atque victorias [MULECS, Opp. Diplom., HI, 517.]
tam ex illa, quam ex caeteris Calabrorum Ecclesiis, PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
Groecorumlyrannica cessavit invasio. Nos praede- in Christo LAMBERTO abbati, et ejus fratribus in ec-
cessoris nostri Urbani papseII vestigiis insistentes, clesia S. Chrisiophori dc Phalempin canonicam vi-
Squillacensem Ecclesiam sub speciali jure sanctse tani professis, eorumque successoribus in perpe-
sedis apostolicae confoventes, statuinms, et tempo- tuum. .
ribus perpetuis observandum censemus, ut sieut tu, Devolionem vestram ex venerabilium fratrum
ita et tui deinceps successores per mauum semper Joannis Morinensis, et Baldrici Noviomensis episco-
Romanorum ponlificum consecrentur. Ad baeead- B ' porum relatione cognovimus, quia in ecclesia de
jicimus infra fluvium ambitus, sicut ex superiori- Phalempin ad regularis disciplinse observantiam
bus montibus torrentes in Crocleam, et Alarum flu- largieute Doniino concaluistis. Religiosorum etiam
vios, et iidem fluviiin Adriaticum mare defluur.t, ea conjuguni Rogerii et Ogivaedcsiderium percepimus,
quae in conspectu fratrum nostrorum episcoporum qui locum veslrum omnipotestatis susejugo liberum
Siciliae omnium, et Calabriae quorumdam coram facientes, canonicos illic secundum B. Auguslini
praedictoRogerio coniite, et a veteranis, et multorum regulam ordinari desideraverunt. Nos igitur et illo-
temporum testibus ad Squillacensem Ecclesiam ex rum voto, el fratrum nostrorum, quoepraenominati
antiquo pertinuisse juxta preeeeplumejusdem pros- sunt, episcoporum petitionibus annuentes, vitae ca-
decessoris nostri Urbani II probata sunt, ea nihilo- nonicae oidinem, quem professi estis, in codcm loco
minus quae Squillac. Ecclesiae beatus legitur Gre- in perpetuum conservandum auctoiitatis apostolicse
gorius consuluisse, firma semper et integra in tua robore stabilimus.
tuorumque successorum et ipsius Eccl. possessiaine Quam ob rem staluimus ut qusecunque proedia,
permaneant; porro colonos, seu praedia de Paiaeo- quaecunquebona, vel ab ipsius ecciesise fundatori-
poli, sive Roccella, quaeAdelais comitissa cum filio . bus, vel a supradictis conjugibus, vel a quibuscun
Rogerio pro redemptione animse supradicti comitis que fidelibus Dei suo jure in eamdem ecclesiani
Rogerii Squillacen. Ecclesise tradidit, nos eidem oblata sunt, vel in postcrum offerri contigerit, vobis
Ecc.lesisecum oratorio Sanctse Mariee,quod illic si- veslrisque successoribus firma semper el quiela
tum est, jure proprietario confifmamus. Praeterea permaneant.
quidquid in. futuruni liberalitate principum,' vcl Prsccipimus itaque el penitus interdicimus ne pro
oblatione fidelium jusie atque canonice poterit adi- chrismale, pro eatechumenorum vel confirmando-
pisci, illibatum ipsi perpetua slabilitate servefcir. rum oleo, vobis a decano, seu caeteris matricis ec-
Decernimus ergo ut nulli omnino honiinum liceat clesiaeclericis, molestia inferatur.
eamdem Ecelesiam leniere perlurbare, aut ejuspos- Concedimus etiam vobis in ecclesia parochioe
sessioncs auferre, vel ablatas relinere, minuere, vel vestrse presbytcrum ad regendam parochiam con-
lemerariis vexationibus fatigare; sed omnino inte- stituere, salva lamen Tornacensis episcopi reve-
gra conserventur eorum, pro quorum suslenta- renlia, etc.
tione et gubernalione concessa sunt, usibus omni- DatuaiiLaterani, Incarnationis Dominianno 1110,
liiodis profutura. Si qua sane ecclesiastica ssecula- indictione III , v Idus Aprilis, pontificatus nostri
risve persona hanc nostrse conslitutionis paginaai rv anno xi.
sciens, contra cam temere venire tentaverit, Se- CCXCV.
cundo terliove commonita, satisfactione integra non Privilegium pro monasterioS. Petri Mellicensis.
emendaverit, honoris sui dignitate careat, reamque (Anno 1110, April. 16.)
se divino judicio exislere "de perpetrata iniquitate [HUEBER, Aus^riaex archivis Mellicensibusitlustrata.
cognoscat, et a sacraiissimo corpore et sanguine Lipsiae,1722; fol. p. 5.]
Dei et Redemptoris nostri Jesu Christi aliena sit, PASCHALIS episcopus.servus servorum Deijdilecloi
atque in extremo examine dislrictae ultioni subja- filio SIGIBOLDO abbati monasterii Sancti Petri de
ceat. Cunctis autem eidem Ecclesiae jura servanti- Medlick,ejusque successoribus regulariter substi-
bus sit pax Domininostri Jesu Christi, quatenus et tuendis inperpetuum.
hic fructus bonaeactionis percipiant, et apud di- Religiosis desideriis dignum est facilem prsebene
strictum judicerii praemia aeternse pacis inveniant. consensum, ut lidelis devotio celerem sortiatur effe--
Amen, amen. ctum. Luipaldus siquidem marchio beati Petri ec-
Datum Later. per nianum Jpannis S. R. E. diac. clesiam et monasterium a parentibus suis aedifica-
sardinalis ac bibliolhecarii, Nonis Aprilis, ind. m, tum in loco Medlick, iii parochia Patavier.si, et sub
271 PASCI5ALISII PAPJE 272
palronatus sui jure possessioncm beato Petro et; A corpore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris
sanctae Romanse Ecclesia; obtulit sub ejus tui- nostri Jesu Christi aliena fiat, et in extremo exami-
tione perpetuo confovendum. Quariiobrem religiosis ne, districtaeultioni subjaceat. Cunctis autem eidcra
ejus desideriis annuenles juxta poslulationem con- loco jusla servanlibus sit pax Domirii nostri Jcsu
fralris nostri Udalrici Pataviensisepiscopi monaste- Christi, qualemis et hic fructum bonaeactionis susci-
lium ipsum sub tutela apostolicoesedis suscipimus, piant, et apud districlum judicem, praemia aelernae
et decreti praesenlis auctoritate muniinus. Statuimus pacis inveniant. Amen.
etiam ut qusecunque prsedia, quaecunquepossessio- Datum Laterani per manum Joannis, sanclseRo-
nes, sive ecclesias cum decimarum oblationibus manae Ecclesiae diaconi cardin. ac bibliothecarii,
proefaliprincipes Luipaldus el pater ejus Luipaldus, xvi Kal. Maii, indict. m, Incarnat. Doriiinianno IHO,
et cseteri parentes ejus, seu alii fideles de suo jure . poniificaius autein domni Paschalis secundi papse
ipsi monasterio contulerunt, vel in futurum cou- anno xi.
cessione pontificum, liberalitale principum, obla- CCXCVI.
lione fidelium offerri, vel aliis justis modis acqsiiri Ecclesiw S. Jacobi. Composletlanmpossessiones,Di~
conligerit, firma tibi tuisque successoribus et illi- daco episcopopelenle, confirmat.
bata permaneant. Obeunte le nuuc ejus loci abbale, B 1 (Anno 1110, April. 21.)
vel tuorum qiiibuscunque successorum, nullus ibi [FLOREZ, Espana sagrada, XX, 85.]
qualibet subreplionis astutia seu violenlia prsepona- P. episcopus, servus servorum Dei, venerabili
tnr, nisi quem fralres communi consensu, vel fra- fratri DIDACO GompostellauoeEcclesiaeepiscopo ejus-
irum pars consilii sanioris secundum Dei timorem, que successoribus canouice nromovendis in perpe-
et beali Benedicli Regulam elegerint a Romano pon- tuuin. ,
lifice consecrandum. Porro circumnianeiUium ab- Sicut injiisla poscentibus nullus est trihuendus
batum subire judicium non cogamini, nisi forie il- effectus, sic legitima desideranlium non est diffe-
lorum, qui ad sedis aposlolicae proprietalem psrti- renda pelitio. Tuis ergo, frater in Chrislo charis-
uent, cum ecclesiasticaenecessitatis causa cxegcrit; sime, petitionibus annuentes quas per fidelesEccle-
chrisma, oleum sanctum, consecrationes altarium, sia? vestrae filios Gaufridum Ecclesiseveslrse afchi-
sive basilieariim, ordinationes monachorum, qui ad diaconum, etPetrum presbyterum Capellanum sug-
sacros ordines ftteriiit promovendi, a Pataviensi gessistis, ad perpetuam sanctaeConipostellanaeEccle-
accipielis episcopo, si quidem graiiam atque com- sise pacem ac stabilitatem pro B. Jacobi apostoli re-
munionem apostolicae sedis habuerit, et si ea gralis n yereulia praesenlis decreli stabilitate sancimus, ut
. ac sine pravitate voluerit exhibere; alioquin liceat univeisa quse ad ejusdem B. Jacobi ecclesiam, in
vobis catbolicum quem malueritis adire aiilistilem, qua nimirum ejus corpus requiescere credilur, pro-
cl ab eo consccrationum sacramenta suscipere, qui prietario jure intra vestram parochiam pertinent,
apostolieaesedis fultus aucloritate, quoeposlulanlur, sicut ex supradictorum fratrum relalione didicimus;.
indulgeat. Laicos sane seu clericos soecularilervi- quieta omnino et inlegra vobis vestrisque successo-
ventes ad conversionem suscipere nullius episcopi libus in perpeluuni conserventur, videlicet lerra de
vel proepositi contradictio vobis inhibeat. Sepultu- Superato, Dormiana, Bavegium, Coronatum, Mer-
rani qtioque ejusdem loci, omnino liberam decerni- cia, arehipresbyteratus S. Pa'.agii de Circitello,
mus, et eorum qui illic sepeliri deliberaverint, devo- Mons Sacer, Taberiolus, terra Montium usque ad
lioni el extremee yolunlati, nisi forte excommunicati Avium, Morracium, Salniense, terra Termarum,
sint, nullus obsistat. Advocatus aulem ejusdem loci terra de Arcubus, Iriense, Pistomarcus, Amaheaeet
Luipaldus marchio maneat, vel ejus haeres, quicun- alii montes, Prucios, Trasancos, Lovacencos, Arros,
que in posterum marchiam obtinuerit. Yerumlamen Nemitos, Bisancos, terra de Faro, Coporos, Celli-
nec illis, neque alicui pvorsus hominum liceat in cos, Brecantinos. ln montanis duo archipresbylera-
eodem monasterio vel in bonis ejus quidquam sibi IDtus, Dubria, Barcala, Salagia, Gentines, et caetera
temere vindicare, aut ejus possessiones auferre, vel usque ad Oceanum, sicut in scriplis ejusdem eccle-
ablalas retinere, minuere, vel temerariis vexationi- sise eonlinenlur. Cpnfirmamu-s etiani vobis quse a
bus fatigare, sed omniaintegra conservenlur eorum, rege memorise nobilis Ildefonso et a sororibus ejus,
pro quorum sustentatione et gubernatione concessa Geloyra videlicet atque Urraca, et a supradicli regis
sunt, usibus omnimodis pfofutura. Ad indiciura au- genero comite Raimundo et .ejus conjuge Urraca
tem susceptae a Romana Ecclesia exemplionis, au- ejusdem regis filia B. Jacobo et ejus ecclesisechifo-
reum urium quolannis singulis Laleranensi palatio graphis seu lestamentis legilimis oblala sunt, yide-
persolvetis. Si qua igitur in futurum ecclesiastical l.icel monetam Coniposlellanse civitatis, mpnasteria
saecularisvc persona hanc noslrae constitutionis pa- Pilonium et BranderMum, ecclesia S. Mametiscum
ginani sciens, contra eam temere venire tenlaverit, omnibus perlinentiis eorum, doinos in civitate Com-
secundo tertiove commonila, si non satisfaclione postellana. Confirmamus etiam vobis oppida, seu
congrua emendaverit, potestatis honorisque sui di- praedia, quse a superioribus Hispanorum regibus
gnitale careat, reamque se divino judieio exislere de data sunt, videlicetrHonestuiii, Farum, caslellum
perpetrata iniquitale cogaoscat, ct a sanciissimo S. Marioede Lanciaia curo/pertineatiis eorum, ec-
 <?73 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. 274
clesiaeSS. Victoris et Fructuosi, et villam Corne-- A J Mandamiis itaque dilectioni tuoe ut eum convenias, .
lianam in Portugalensi pago cum pertinentiis suis.. quatenus ei praedictam ecclesiam reslituat et quiete
Decernimus itaque ut nulli et omninohomiuum liceatt tenere permittat; alioquin canonica seiitenlia feriar,-
eanidem ecclesiam temere perturbare, aut ejus pos- tur, et ecclesia ipsa inlerdicatur.
sessiones auferre, minuere vel temerariis vexationi- •CCXCIX.
bus fatigare, sed omnia integra conserventur, eorum
Ad Godfridum abbulem Sancti Maxentii.— Ejus-
pro quorum gubernatione et sustentatione concessa
1 ccenobiumin sanclmsedis lutelam recivit.
sunt, usibus omnimodis profutura. Si quaigitur in1 (Anno 1110, April. 27.)
futtirum ecclesiastica ssecularisve persona, hanc no- [MANSI , Concil., XX , 1055.]
straeconslilutionis paginam scier.s, contra eam te- PASCHALIS episcopus, scrvus servorum Dei, dilecto
mere venire tentaverit, secundo tertiove coismo- in Christo domno GOFRIDO abbati venerabilis mona-
nita, si non satisfaclione congrua emendaverit, po-" slerii Sancti Maxentii adjutoris, ejusque successo-
teslalis honorisque sui dignitate careat, reamque se- ribus regqlariter promovendis in perpetuum.
divino judicio existere de perpelrata iniquilate ce- Piaepostulalio voluntatis effectu debet prosequente
gnoscat, et a sacralissimo corpore ac sanguine Deii „ compleri,quatenus et devotionis sinceritas laudabi-
et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena1 •- liler enitescat, et utilitas postulata [acld. ^ires] in-
fiat, atque in extremo examine districtse ultioni sub- dubitanter assumat. Quia igitur dileclio tua ad sedis
jaceat Cunclis autem eidem loco justa servantibus' apostolicae portum confugiens, ejus tuitionem devo-
sit pax Domininostri Jesu Chrisli, quatenus et hic; tione debita requisivit, nos supplicalioni tuae cle-
• fructum bonae actionis percipiant, et apud distri-
menter annuimus,et Beati Maxenlii monasterium
ctum judicem praemia seleriisepacis iiiveniaiU. cui auctore Deo prsesides, et tam ei adjacenteni vil-
Datum Laterani per manum Joannis, sanctoeRo- lam quam caetera omnia ad ipsum pertinentia sub.
manse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothecarii,' tutelam aposlolicse sedis recipimus. Per praesentis
xi Kal. Maii, indict. iu, Incarnalionis Dominicoa ! igitur privilegii paginam apostolica auetorilale sta-
anno 1110, pontificalus autem domini Paschalis se- luimus, ut qusecunque praedia, quascunque posses-
cundi paoseanno xi. * CCXCVII. siones in prsesenti tertia iiidictione idem monaste-
rium legitinie possidet, sive in ftiturum concessione
D[idaco]episcopo Compostellano scribit dolere se de'' ponlificum, liberalitate principum vel oblatione fide-
.EcclesiarumHispanicarum angustiis.
(AnnoiliO, April.) lium juste alque canonice poterit adipisci, iirma
[FLOREZ, Espanasagruda, XX, 86.] rP libi tuisque successoribus et illibata permaneant, in
P. episcopus, servus servorum Dei, venerabilt quibus hsec visa stint propriis vocabulis adnotan-
fratri D.Composlellano episcopo, salulem et aposto- da, elc. De quibus nimirum terris Piclaviensium
licam benediclioneni. sol. v quolaniiis Lateranensi palatio persolvetis.
Oppressiones et angustiae quas in partibus vestris Ergo nulli omnino hominuni liceat ideni mona-
Ecciesiapaiitur, gravi conioslrum moeroreafficiunt: sterium temere perturbare, aut ejus possessiones
unde et oninipoieiuem Dominum ut vobis subvenire auferre, vel ablatas rctinere, minuere, vcl teinerariis.
digneturoramus, etvosipsosmonemusutstrenuos vi- vexationibus fatigare, sed omnia inlegra conserven-
ros ad defensionem Ecclesiaesuscitarc curetis.Petitio- tur eorum pro quorum suslentatione et guberna
nem quam nobis tam vestra quam ex cleri et populi tione concessa sunt, usibus omnimodis profutura.
parte, EcelesiacvestraefiliiG.archidiaconus et Petrus Sed neqtte interdictione vel excommunicationeipsum
capellanus, qui ad nos niissi sunt, suggesserunt, ad monasterium addicatur, nisi forte pro dilioribus,
prsesens implere non possumus, sicut idem nunlii cubi quas vel abbas, vel monachi emendare
vobis poterunt vivis vocibus intimare. Caelerumid contempserint : nec ipsi tamen exconimunicatos,
vos indubie scire vohimus, quia nos exaltationi aut interdietos ad officiumdivinum suscipiant: nec
vestrse Ecclesiaecongaudemus. Cupimus enim eaai D in conununi parochise interdicto signa pulsenlur.
compelenter pro B. Jacobi meritis honorare. Oheunte tamenleejus loci abbate,vel tuorum quoli-
CCXCYHI. bet succcssorum, nullus ibi quilibet ex subreplionis
Ad D[idacum] episcopumComposlellanum.— De ec- astutia seu violentia prseponatur, nisi quem fratres.
clesia S. Mkhaetis P[eiro] capellano restiluenda. eorum eonsensu, vel frafrum pars consilii sanioris ,
(Anno 1110, April.) vel de suo vel de alieno si oporluerit collegio, se-
[FLOREZ,Espaiia sagrada,~SX, 87.] cundum Dei timorem, et bcati Benedicli Regulam,
P. episcopus, servus servorum Dei, venerabili fra- elegerint. Si quis igitur in crastinum arcbiepiscopus-
tri D. Compostellano episcopo, salutem et apostoli- aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux,
cam benedictionem. comes, vicecomes, judex aut ecclesiastica quaelibet
Filius npsler P. Ecclesiae vestras capellanus ad- ssecularisve persona hanc nostrse constitutionis pa-
versus Suarium conqueritur quod, saecularibuspo- ginam sciens, etc, utin aliis nonnullis epistolk.
testalibus usus, ecclesiam S. Michaelis quae iu ci- Scriptum per manum Rainerii scriniarii regionarii
vitate vestra sita est, ei violenter abstulit; unde quid sacri palatii.
iii canonibus cautum sit, nou ignorat fraternitas tua. Ego Paschalis catholicaeEcclesiaeepiscopus,
2'5 PASCHALIS II PAPM 2-76
Dalum Romae in porlicu Beati Petri, permanum A A Spiritu Domini docente, didicimus quiarDominus
Joaiinis S. R. E. diaconi cardin. ac bihliothecarii, transfert regna et mutat tempora,. Ipse quoridam m 1
v Kal. Maii, Incarnation. DominilllO, ponlificalus Hispanis, juxla beneplacitum suum, Christianorurii
autem domni Paschalis II papae anno xi. regna diffudit et rursura per Sarracenorum velMoi-
CCC. ;. bitarum tyrannidem Christianorum peccata, juxla
Ad Pelnim Pictaviensem episcopum. — Hugonemde sua judicia, visitavit. Unde factum estut episcopalis
Liciniaco commoneat ul injurias monasterio S. cathedra quse Ilerdse fucrat in montana trarisiret, in
Maxerilii illatas emendare non differat.
oppidum videlicet quod Rota dicitur. Inde rursum
(Anno 1110.) imminutis Moabitarum viribus proprius Ilerdam in
[Dom BOUOUET, Recueit, XV, 46.] Barbastre oppidum transfertur. Spes et Christianis
PASCBALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- certior per Dei gratiam noslro tempore facta esl ut
rabili fratri P[ETRO]Piclaviensi episcopo, salutem llerden
urbem, Domino operante, recipiant. Et nos
et apostolicam benedictionem.
igitur Domini Dei nostri judicia prosequentes, prse-
Hugonem de Liciniaco, quia B. Petri fidelem no- senti decreto constituimus episcopalem cathedram,
vimus, specialius diligimus; sed neque R. Petrus hactenus Rotse vel Barbaslre babita est, ad
iidelitatem contra ecclesiarum sibi commissarum R quae urbem in
B Ilerdae posterum referendam, Cum eam
fidclitatem recipit, neque nos dilectionem contra
omnipotens Dominus Chrislianorum restituerit po-
Deum possumus exhibere. Ipsum igitur efficaciter
testati, conservatis nimirum montanis terniinis ,
commone ut injurias quas nionasterio S. Maxentii sicut a te vel a tuis
praedecessoribus apud Rotam et
irrogat, corrigere et emendare non differat, ne Barbastrum habiti et possessi sunt, cmn vallibus
longi temporis labores quos Deo (70') exhibuisse cre- Belse et Gistau, cum abbatia Alaonis ac monasterio
ditur, parva occasione destruat. Alipquin infra duos S. Martini de Cavallera, sicut in allodium Rotensi
menses poslquain has litteras acceperis, canonico Ecclesise a
regibus impetrata sunt. De aliis vero mo-
enai mandainus judicio cocrceii. nasteriis intra eamdem parocliiam sitis, debita tibi
CCCI.
t;nsquesuccessoribusreverentiapersolYalur,sicultuis
Ad Pelrum Pictaviensem. episcopum. •— Plures ei
zzusas monasterii S. Naxeniii judieio suo diri- hactenuspraedecessoribusEolutaest.Confirniamusita-,
mendas commiiiil, ac lerras Romanm Ecclesim que vobis ecclesias de Balaguer etTamarid et terras,
censuales eidem commendat- quoejam in Christianorum redactse sunt ditionc vel
(AnnolHO.) ecclesias, cum restitulae fuerint, in Eraga.et Zeidiu
[Dom BOUOUET, Recueil, XV, 46.] et Ontimana. Omnes quoque deeimas seu cseteras
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- C res ecclesiastici juris ad Ilerdse circumstantiam per
rabili fralri P[ETRO]Pictavorum episcopo, salutem et tinentcs. Oriines ejusdem dicecesis fines qui in
apostolicam benedictionem. Christianorum redacti sunt vel fuerint potestate tuse
Lator prsesentium G[offridus] (71) abbas Sancti tuoruinque successorum dispositioni, sicut superio--
Maxenlii multa per Hugonem de Liciniaco auferri ribus temporibus, per apostolicse memoriae [Urbani]
suo monasterio queritur. Causam etiam cum abbale secundi praedecessoris nostri,'per noslrum quoque
Casse Dei se dicunt habere pro ecclesiis Gozenogili privilegium constitutum est subjacere prsecipimus,
(Gazeneiiil); cum abbate etiam S. Severini pro salva in diimibus apostolicae sedis auctoritale. De-
ecclesiis Lesaii vel Berlaum. Etiam de Mostarolo cernimus ergo ut nulli homiiium liceat vestram Ee-
monasterium srium gravari conquerilur, et per Si- clesiam temere perturbare aut ejus possessiones
monem de Werruca, etperThebaudumMeschinum, auferrevelabbatias retinere, minuereveitemerafiis
et alios plures. Tuse igitur fraternilati proecipimus vexationibus fatigare, sed omnia integra conserven-
iil tam de his quam de aliis nionaslerii querelis ei tur, tam tuis quam successorum tuorum clericorum
clficacem jusliliam facias. Terram de-Pampro et de pt pauperum usibus profutura. Si qua ergo eccle-
Rigaudam, et S. Germerii, de qua Romanse Ecclesioe n siastica ssecularisve persona hanc nostra?, sanclionis
. .;
census annuus solvitur, luteloe luse specialius coru- u paginam sciens contra eam lemere venire praesum-
mendamus. pserit, sccundo tertiove commonita, si non .satisfa-
CCCII. ctione congrua emendayerit, potestatis honorisque
Bulla S. Raymundo Barbaslrensi episcopo directa. sui dignitate cai'eat,reamquese divino judicio deper-
(Anno 1410, Maii2.) petrala iniquitale cognoscat, et a sauetissiriio corpore
[FLOREZ, Espafia sacjrada, XLYTI,529.] et sanguine Dei et Domini nostri Jesu Christi aliena
PASCHALIS episcopus, servus, etc.^RAVMUNDO Bar- fiat, atque in extremo examine districtse ultioni sub-
bast.^ensi episcopo ejusque successoribus canonice jaceat. Cseteris autem eidem Ecclesiae jur.a servan-
substituendis inperpetuum. libus sit paxDomini nostri Jesu Ghristi, quatenus et
(70*) HugoneniLiziniacensemannollOlcumGuil- Pictav., p. 451, et a Labbeo, t. X; Concil. col. 679,
lelmo comite Piclaviensi in Palseslinam profeclum (eslapud nos epist. 299, supra) : «Datum RomaeRo- iii
fuisse tradil.Willelmus Malmesburiensis, tomo porticu Beati Petri, per manum Joarinis sanctse
nostro XIII (i. e. apud D. BouqueL), p. 8. manse Ecclesiae, diac. cardin., v Kalend Maii, Incar-
(71) Goffridus, qui anno 1110 Ronia bullam re- nat. Dominicaelll0,poiUific. autem domriiPasclialis
portavit editam apud Beslium in Hist. comitum II papseanno xi. t
577 EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. 278
liic fructum bonaeactionis percipiant, et apud distrw Ai quem < malueritis adire antistitcnvet ab eo consecra-
ctum judicem prsemia seternae pacis inveniant.. tionem t et sacramenta suscipere , qui apostolicae..
Amen, amen, amen. s
sedisfultus aucloritate, quaepostulsmtur iiidulgeat,
Scriptum per nianum Joannis scriniarii regionarii IPorronec episcopo, nec episcopi ministris facultas
ao notarii sacri palalii. £ novas quaslibet exactiones ipsi loco indicere,
sit
Ego Paschalis episcopus catholicse Ecclesise SS. aut £ gravamen inferre, aut in abbatem loci sine apo-'
BE. V. £
stolicaesedis censura manum depositionis extendere.
Datum Romse in porticu B. Petri per manum IIndicium autem perceptae a Romana Ecclesia pro-
Joannis, sanclse Romanse Ecclesi.eediac. eardinalis tteetionis, dlmidiain auri unciam quotanuis Late-
ac bibliothecarii, vi Nonas Maii,-iiidic. n, Incarnat. I
ranensi palatio perso;veiis. Si quis igitur in cra-
an. 1110, pontificatus autem domini PaschalisII, £
stinum archicpiscopus aut episcopus, imperator aut.
an. xi. irex, princeps aut dux, comes,.vicecomes,^tratigo
CCCIH. .aut judex, ecclesiastica quselibet seecularlsvepersona,
MonasteriumS. Vincenlii Cupersanumtuendum susci- hanc | nostree cpnstilutionis paginam sciens contra.
pit ejusquepossessioncsac privilegia confirmat. eam temere venire tentaverit, secundo tertiove com-.
(Anno 1110, Jul. 15.) '
B tnionita, si non satisfactione congrua emendaverit,.
[UGDELLI, Ilalia saCra, VII, 705.] sui dignitale careat, reamque
filio YIN- potestalis honorisque
PASCHALIS, servus servorum Dei, dileeto se divino judicio existere de perpetrata iniquitate-
CENTIO abbati vener. monasterii S. Benedicti, quod et a sacratissimo corpore et saiiguine
in civitale Cupersani situm est, ejusque successo- cognoscat,
Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Chrisli alie-
ribus regulariler successuris in perpetaura.
na fial, atque in extremo examine districtae ultioni
Piaepostulatio voluntatis affeclu debet prGsequenli
'
subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servan-
adimpleri, quatenus et devotionis sinceritas lauda- tibus sil
biliter enilescat, et utilitas postulata indubitanter pax Domini nostri Jesu Clifisli, quatenus
hic fructum bonse actionis percipiant. et apud
vires assumat, quia dilectio lua ad sedis aposlolicae et
districlum judicem praemia seternaepacis inveniant.
porltim confugiens, ejus tuitionem devotione debita Amcn.
requisivit,nos supplicationi luse dementerannuimus,
el B. Benedicli Cupersanense monaslerium, cui Deo Ego Paschalis calholicseEcclesise episcopus.
Datum Beneventi per manum Joannis, S. R. E;
auctore prsesldes, sub tutela apostolicoe sedis exci-
cardinalis et Idibus Julii, indict. n,
pimus. Prsesentis igitur privilegii pagina apostolica i .Incarnalionis bibliothecarii, Dominicre anno 1110, pontilicatus
auctoritate statuimus ut universa, quoe idem mo- C
D: Paschalis II anno xi.
nasterium in prsesenti lertia indiclione legitime autem
possidet, sive in fulurum juste alque canonice po- CCCIV.
lerit adipisci, firma libi tuisque successoribus et V Ecclcsim Sonnebecanim possessiones el privilegia
illibala permaneant. Decernimus ergo ut nulli om- confirmat.
nino honiinum liceat eanidem Ecclesiam temere per- |\' (Anno 1110, Oct. 16.)
[MIRJEUS, Opp. diplom. II, 1152.]
turbare, aut possessionem auferre, vel ablatam re- PASCHALIS
vel temerariis vexalionibus episcopus, servus servorum Dei, dilecto
tinere, minuere, faligare, in Christo filio LAMREKTO Sonnebeccensis ecclesioe
sed omnia integra conservcritur eorum, pro quorum
salutem ct apostolicam benedictionem.
sustentatione vel gubernatione concessa sunt, usi- praeposito,
Ex Drogonis (72) venerabilis qupndam Morinorum
bus omnimodis profulura. Obeuntc te nunc ejus loci
vel tuorum uullus episcopi
. scripto comperimus , quod bonse memorise
abbale, quolibel successorum, una cum uxore sua Ramburga, avia tua,
tibi qualibet subreptionis astulia seu violentia prse- Fulpodus
et post eos pater tuus Teobaldus Ecelesiae sanctae
ponatur, nisi quem fratres coniniuni cousensu, vel
in Villa (75) Sonnebeccensi varia sui juris prsedia
fratrum pars consilii sanioris, vel de suo, vel de ..
uI) < unde septem canonicis stipendium pro-
alieno si oporluerit collegio, secundum Dei limorem contulerunt,Ea
et B. Benedicti Regulam elegerint. Chrisma, oleum
viderentur. igitur quse aprsedictis parentibus tuis
eidem Ecclesise tradita sunt, altaria etiam quse bo-
sanctum, consecrationes
t altarium, sive basilicaruni, inse memorise Radbodus
ordinationes monachorum, qui ad sacros fuerint cjuondam Noviomensis epi-
'scopi ad eumdem locuni contulit, scilicet de Rus-
ordines prombvendi,ab ipso, in cujus dicecesi estis, laer
si et communionein (74), deNieuw-Kercka (75), et de Bevenslaer (76),
accipialis, quidem gratiam apo- et a quibuscunque fidelibus de suo juro
«tolicsesedis habuerit, et si ea et qusecunque
gratis sinepravitale in eamdem ecclesiam oblata sunt vel in posterum
voluerit exhibere; alioquin liceat vobis catholicum
(72) Drogo,e monasterio Bertiniensi transmissus, J
Rousselaere. Hujus loci abhas Sonnebecanus est de
ad inslaurandam abbatiam S. Winoci Bergenseni : faclo i palronus et scholaster; cura tamen paslo-
inde vero electus episcopus Morinensis anno 1050, rali i per suos religiosos non fun»ilur; quod ipsi in
obiit anno 1078 prope Jubilanus. I bulla concedebatur.
hae
(75) Sonncbeck,abbalia canonicorum regularium (75) Nieuw-Kercka,vulgONiemvekercke,est appen-
ordinis S. A.ugustini, duabus ab Ipa milliaribus; t altaris de Rousselaer, et in illo loco conslilui-
dix
quondam suiidila fuit congregationi Arroasiensi, t pastor ex religiosis Sonnebecanis.
tur
(74) Ruslucr, jam dicitur LatineBo//ariam, vulgo (76) Bevenslaer,vulgo jBece/acre.IIujuslocr prsedi.-
279 PASCHALIS II PAPJE SSft
offerri contigefint, i'n eprumderii canonicofum usus, A tialur, nisi prarsumptionem sriam digna satisfaetipne-
firma semper et quiela permanere, servareque cen- correxerit.
semus. Datum Laterani per nianum Joaunis, sanctse Ro-
Quidquid prselerea munitionis seu libertatis prse- manse Ecclesice cardinalis acbibliothecarii, XVHKa-
dictos frater noster Drogo eidem loco largitus est, lendasNovembris, iridiciione iv, Incarnationis Do-
jios proesentis decreli auctoritate sancimus; pfohi- minicaeanno l^iO, pontiUcatus autem domni Paseha-
bentes ne quis minuere, sublrahere,vel modis qui- lis II, PP. anno xn.
buslibet alienare prsesumat, sed omnia inlegra con- CCCVI,
servenlur eorum pro quorum sustentatione et gu- Ad Leodegarium Vivariensem episcopum. — Arguit
bernalione concessa sunt, usihus omnimodis profu- eum quod ecclesiam S. Andeoli, canonicis S. Ruji
ab eo irddilam, eisdem a clericis suis auferri per-
tura. mittat.
Si quis autem, quod absil! huic nostro decreto,
(Anno 1110, Octobris 18.)
ausu temerario contraire tentaverit, honoris et , Rec. XV , 47.]
[BOUQUET
officii sui periculum patialur, aut excomniunica- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
tionis ultione plectalur, nisi prsesumplionem suam fabili fratri Vivariensi episcopo, salrilem et apo-
digna salisfactione correxerit. B slolicam benedictidnem.
Itaesl subsignatum. Non est episcopalis constantiae jusfa vota fran-
Ego Pascbalis calholicse Ecclesiae episcopus. gere, et constitutiones rectas in nihilum revocare.
Datum Laterahi per nianuin Joannis, sanctae Ro- Ecclesiam B. Andeoli fralribus S. Rufi pro elee-
nianse Ecclesiee diaconi cardinalis ac bibliotheca- mosyna et religione concesseras, et clericorum luo-
rii, xvn Kal. Nov., indiclione iv, Inearnationis Do- rum consensu firmaveras, sicut a fratribus ipsisac-
minicae 1110, pontificatus aulem domni Paschalis eepimus, et liUerarum luarum lectione cogriovi-
secundi papae anno duodecimo. mus. Nunc autem cleficis tuis connivenliani parare
conspiceris , cum per eos prsedictis fratfibus eccle-
cccv. siam ipsam permittis auferri. Nos quideni conces-
Ecclesim S. Donatiani Brugensis possessiones con- sionem factam canonice firmamus; te auteni vebe-
firmal. nienter arguimus quia te in hpc prsevaricaioreni
(Anno 1110, Oct. 16.) ostendisli. Tuae igitur experieiiti* per haee scripta
uhi
[MIRJJEUS, supra, p. 26.] constilutionem tuam integfam ratam-
piaecipimiis
PASCHALIS episcopus, servus servorumDei,dilecto que custodias; si vero clerici tui, ut jusli voli
in Chrislo filio BEUTULFO, Sancli Donatiani Brugen- C
transgressores, pertinaciter contraire proesuiripsc-
sis proeposito, ejusque successoribus canonice sub-
rint', tu eos magistri jure comgere, et austeriiale
slituendis in perpetuum. studeas emendare; alioquin sriper vos apo'
congrua
Officiinoslri nos hortatur auctoritas pro ecclesia- stolicse sedis
juslitia dirigetur.
rum slatu sollicitos essc,et quse recte slatutasunt Datum Laterani, xv Kal. Noyembris.
stabilire. Quamobrem nos petitionibus tuis clemen- CCCVII.
ter annuimus, et quoetemporibus nostris ad vestrse Ad Didacum Compostellanum episcopum.— Monct
congregalionis stipendiunv tradita sttnt, vel quae ut Uraca regina, filia regis Caslellw, sub pmna
ctiam ante nostra lempora a confratribus nosiris privationis regni ab inceslu, quem contraxil in-
concessa vobis suc- enndo matrimonium cum AlphonsoAragonim rege,
cpiscopis noscuntur, veslrisque sibi in tertio gradu consanguiniiatis conjuncio,
cessoribus quieta manere sancimus, altare scilicet desistat.
tle sancla Cruce, altare de sancto Micbaele et alta- (Circa annum 1110.)
ria de Orscamp, de Rhidervorde, de Wara, de [MANSI, ConciL, XX, 1006.]
Ema, de Dicasnuda, de Clare, de Widescale, de PASCHALIS episcopus, servus servorum. Dei, verie-
Eemla, de, Dudezela, de Ulkerka, de Clemskerka , Q rabili fratri DIDACOCompostellano episcopo, salu-
<leArtrika, et de Lophem. Decernimus ilaque ut tem et apostolicam benedictionem.
neniini liceat, vel hsec vel alia, quse ad vestroe Ad hoc te omnipotens Deus populo suo prseesse
congregationis usus per Dei gratiam data vel danda conslituit, ut eorum peccata corrigas, et Doriiini
suut, minuere,vel subtiabere, vel modis quibuslibet annunties voluntates. Et infra : Slude igitur secun-
alienare; sed omnia integra conserventur eorum dum datam tibi divinitus faeultateiri lantum incesti
pro quorum gubernalione ac sustentatione concessa facinus, quod a regis filia perpetratum est, debita
sunt, usibus omnibus profutura. Si quis autem, ultione corrigere: ut vel a tanta prsesumplione de-
quod absit! huic noslro decreto lemerarie contraire sistat, vel Ecclesise consortio et sseculari poieslate
teritaverit, bonoris el oflicii sui nericulum pa- nrivelur, etc. (77).

ctus prselatus patronus est, non tamen religiosum
constiluit paslorem.
(77) Hsectantum ex Pascbalis papaelitteris descri-
pta invenimus : cseterum cum non paruissent apo-
slolicis jussis, Deum vindicem bunt experti. Uraca
siquidem morte subilanea, per medium cum cre-
puissel, exstincta est, et Alphonsus in SarraceriicO:
bello peremptus, prout uterque Rodericus affirmat.
SEY. BIN.
 2SI EPISTOL^ ET PRIVILEGIA. SS2
CCCVIII. A Ne quid ergo ulterius simile pracsinsalur interdici-
Ad Ponlium abbatem et Ctuniacensesnionacnos. —- mus, nec eorum parocbianos aut excommunicetis,
Reprehendit quod chrisma in monaslerio suq con- aut praeter eorum voluntatem ad pcenitentiam ad-
secrari fecerint.
annum mittalis; sic eis in omnibus vos servate, ut quies
(Circa 1110.) eis opportuna permaneat, et plena inter. yos chari-
[MAKSI, Concil. XX, 1043, ex Severtii Chronolog.]- tas per Dei gratiam perseveret.
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, di- Daluni Lale''aiii, iiNonasNovembris.
lectis filiis PO.NTIOabbati, seu monachis Clunia- CCCX.
censis nionasterii, salutem et apostolicam benedi- Ad parochianos ecclesimFrigdiani Lucensis.
clionem.
Confrater noster Berardus Matisconensis episco- (Intra an. 1105-1111, Nov. 4.)
[BALUZ., ibid.]
pus, partim rogatu nostro, parlim probitate sua,'
tuum verierabilem
PASCHALIS cpiscopus, servus servorum Dei, dile-
erga prsedecessorem Hugonem ctis liliis parochianis EcclcsiaeSancli Fridiani, salu-
abbateni benigne se habuit: et cum Hierusalem itu- lem et benedictionem.
apostolicam
rus discessit, omnia inter vos et ipsum quiete ac Devotionem vestram, quam erga Beati Fiidiani
pacilice habebantur. Ceelerum post discessum ejus' B ecclesiam geritis, jamdudum ex mulloi;um relatione
non parum jus Matisconensis Ecelesise perturbastis, 1
hactenus faclum non in monasterio comperimus. Unde affectione debita congaudentes,
quia, quod est, • gratias Deo referimus, et rogamus ut amorem
veslro chrisma consecrari fecistis. Hoc.enim per
su.um in cordibus veslris sua digri.eturgratia conser-
episcopi personani exhibelur Ecclesiee. Rogamus vare. Vos auiem sicut dilcctuin in Christo lilium
ergo dilectionem veslrani ila hoc plena ebaritale litteris prsesentibus visitantes monenius,ut et dein-
corrigere, ita etiam in cseteris circa euni vos habere, ceps in devotione ipsa et bono proposito, auxiiianle
ut i.nler vos prseterilsepacis vinculum arctius re- Deo, lirmiter maneatis, et loco illi consiiii el auxilii
stringatiir. Ipse enim plenius vos diligit, et a vobis vestri opem sicper Dei graliam coriferatis, quatenus
plenius diligendus. Quamobrem prsecipimus ne talia et ibidem Domino servicntes sustentalioneni 'lia-
ulterius fiant. Non enim immemores surous qtianto beant, et vos
indulgentiam veslrorum obtinere me
studio quantaque instantia salegerimus ut firma in- reamini
peccatorum.
ter yos et stabilis concordia permaneret. Quod id- Datum Laterani, n Nonas Novembris.
circo firmum servari volumus ei prsecipimus, ne
CCCXI.
delrimenlum ulterius. Ecclesia patiatur. Orantes vos Ad elerum et
nobis miseficordia divina custodiat. (
^ plebem Arelatensem. — Ut in locum.
pro Gibelini episcopi sui, Hierosolymani translati,
CCCIX. alium eliganl (78).
Ad canonicos-EcclesimLucensis.. (Anno 1111. Jan. 2.)
(lntra an. 1103-1111, Nov. 4.) [MASSI,Concil., XX, 1005.]
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, clero
[BALUZ.,Misceti. ed. Luc. IV, 586.]
salutem et apostolicam bene-
PASCHALIS episcopus, servus servonmi Dei, dile- et populo Arelatensi,
ctis in Christo filiis canonicis Lucanse Ecclesiae, sa- dictionem.
lulem et apostolicam benedictionem. Pro negotiis et scandalis quae in Hierosolymiiana
Gaudere multum debetis in Domino quod tempo- ecclesia fuerant, venerabilem fratrem noslram Gibc-
ribus vestris in parochia vestra, videlicet Beati linum, quondani ecclesite vesirse antistitem, ad
Fridiani ecclesia, illa conversationis apostolicsepri- partes illas cum nostra legatioiic dircximus : cnjus
mordia refloruere; quapropter congregationem nimirum persona ila in omnibus placuit, quod eum
ecclesise, unanimi voto,
ipsam properisifis diligere, et pro facullatis vestrse clerus et populus ejusdem
modo fovere atqne honorare debetis. \Testram ergo comiuuni desiderio, in patrem sibi et pastorem elc-
Nos enim, quoniam diu episcopali regimine
dilectionemlitterisprsesenlibus excilamus, monentes r gerunt.
ac praecipientes ut Bcali Fridiani canonicos in di- fuerant deslituti, electionem ipsam assertione noslra
lectione Domiiii cbarius amplectamini, nec eis aut firmavimus, veslram itaque dileclionem litteris
et hortamur in Domino,
ipsi aliquam molestiam inferatis aut inferri ab aliis prsesentibtts praemonemus
palianiini. Quod enim probationis et molestiae, quod ut et vos canonicum pastorem vobis eligere prope-
honoris et reverenliae illis impenditis nobis ascribi- retis, nec vobis grave et durum vehementius vi-
nius : illud sane quod adversus eos confrater vester dealur. Hlum enim tanto ardore Hierosolymitana
•
archipresbyler fecisse dicitur admiramur. Quemdam suscepit ecclesia, quod eum, elsi nos omnino veli
enim eonversum et post obedientiae promissipnem nius, vobis reddere nullo modo possimus.
ad saeculivaiiitates reversum, cum pro causa haca Data Laterani, quartoNonas Januarii.
supradicto priore excommunicalus fuisset, simulata CCCXII.
absolutiohe illeclus in apostasia siquidem perma- * Henrico
regi grahdalur quod <tpalns nequitiam
nens dum absolvi credidit, amplius obligalus est. abhorreat. i Affirmai, si i plena mentis devolione
(7.8)IncharJ.a Balduini regis Hierosol.ap.Wiilelm. triarctiara electus » perhibetur. G. Rob. de Monie
Tyr. 1. xi, c. 12, data an. 1110 Gibelinus «in pa- iPalrol. CLX^ad luuic annum. JAFFE.
283 PASCHALIS 11 PAPiE 284
sibi suisque legitimh successonbus obedienlimn A queriles, et nos eorum senlcntiam
exhibeat quam sive reges sive irnperaiores catholicis cilio episcopali eon-
suis prmaecessoribus,exhibuerint, se projecto eum confirmamus. Tibi itaque, fili chaiissime Ilen-
ut callwlicum imperatorem' habilurum esse.: > rice rex, etnuncpef officium nostrumDei gratia
Nuniios ad se mitli vult. - Romanorum imperator, et regno regalia illa di-
(Anno illl. —\ride PETRI Chromcon monaslerii mitlenda preecipimus, quae ad regnum tempore Ca-
Casinensis, p. 779.) roli, Ludovici, Henrici et cselerorum praedecessorum
tuorum manifeste pertinebant. Interdicimus enim,.et
CCCXIII.
* Norlhmannos et sub districtione anathematis prohibemus, ne qui
Langobardos ad Romanm Ecclesim
Iservitium invitat. episcoporum, seu abbatum, vel praesentium, vel fu-
(Anno 1111, Febr. — Vide ibid.) turorum eadem regalia invadant, et civitates, duca-
CCCXIV-CCCXV. -.lus, marcbias, comitatus, monetas, teloneum, nier-
Henrico regi ab episcopis el abbalibus reddi regalia catum, advocatias regni, jura eenturiprium et cur-
jubet. tes, quse manifeste regni erant, cum pertinentiis
(Anno 1111, Febr.) suis, militiam et castra regni, nee se deificeps nisi
[MANSI,Concil.,XJI,M.] . per gratiam regis de ipsis regalibus intromittant.
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, di- " Sed riec posteris riostris liceat, qui post nos in apo-
lecto filio HENRICO regi, ejusque successofibus. stolica sede successerint, aut te, aut regnum super
Et divinae legis inslitutione sancitum et sacris hoc inquietare negotio. -
canonibiis interdictuni est, ne sacerdotes curis sse- CCCXVI.
eularlbus occupentur, neve ad comitatum, nisi aut Privilegium de inveslituris vi exlorium.
pro damnatis eruendis, aut pro aliis, qui injuriam AriiiO ilil, April. 12.)
patiuntur, accedant. Nunc et apostolus Paulus : [PERTZ,Mon.Germ. Iiist. Legg. II, "%]
Smcularia, inquit, judicia si habueris, conlemptibi- PASCHALIS episcopus, servus servorurii Dei, cha-
les, qui sunt inter vos, illos.conslituite ad judicandum. rissimo In Christo filio, H. glorioso Teutomcorum
In regni autem vestr.i partibus episeopi vel abbatesj regi, et per Dei omnipotenlis gratiam Romanorum
adeo divitiis soecularibus o.cctipantur, ut comitatumL imperatori Augusto, salutem et apostolicam benedi-
assidue frequentare, et militiam exercere cogantur. clionem.
Quae nimirurii aut raro, aut nuriquam sine rapinis, Regnum vestrum sanctae Romanae Ecclesise sin-
sacrilegiis,iiicendiis aul homicidiis exhibentur. Mi- gulariter cohserere, dispositio divina consliluit.
nislri altaris ministri curioe facti sunt, quoniam ci-. pQ Prsedecessofes vestri probitatis et prudenliae am-
vitales, ducatus, marchias, monetas, curtes etcse- plioris gralia Romanse urbis coronam et imperium
tera a regibus acceperunl; nunc et mos Ecclesiso. consecuti sunt. Ad cujus videlicet coronae et imperii
intolerabilis inolevit, ut elecli episcopi nullo modo, dignitalem, luam quoque personam, fili charissime,
consecralionem acciperent, iiisi prius per manumi IL, per nostri sacerdotii ministerium majeslas di-
regiani invesiirentur. Qua cx causa et Simoniaca3j vina proyexit. Illam igitur dignitaiis praerogalivam,
liaeresis pravitas, el ambitio nonnunquam prsevaluitl quam prsedecessoies nostti prsedecessoribus tuis
tanta, ut nulla electione proemissa, episcopales ca- cathplicis imperatoribus coucesserunt, et privile-
thedrae iiivaderentur, aliquando et vivis episcopis3 giorum paginis confirmaverurit, nos quoque dile-
investiti sunt. His ct aliis plurimis malis, quae perc ctioni tuae concedimus, et praesentis privilegii pa-
investituram plerumque contigerant, proedecessoress gina confirmamus, ut regni tui episcopis vel abba-
nostri Gregorius VII et Urbanus II felicis meinoriaee tibus libere praeter Simoniani et violeni.iam electis,
ponlifices, excitali, collectis frequenter episcopali- inveslituram virgse et annuli conferas. Post invesli-
bus consiliis, investituras illas manus laicse damna- tionem vero canonicam consecrationem accipiant a)>
verunt, et si qui clericorum per eam obtiimissent(, episcopo ad quem pertinuerint. Si quis aulem a
ecclesias, deponendos, datores quoque communionee D i clero et populo prseler tuum assensum electus fue-
privandos esse censuerunt, juxta illud 'apostolico-. rit, nisi a te investialur, a nemine consecretur. Sane
rum canonum capilulum, quod ita se habct : Siii episcopi et archiepiseopi libertatem habeant, ,a te
quis cpiscopus smcularibus potestatibus usus, per i,- investitos episcopos vel abbates canonice conse-
ipsos ecclesiam habeal vel oblineat, deponatur et se- :_ crandi. Prsedecessores enim vestri ecclesias rcgni
gregelur, omnisque qui illi communicalur. Porro ee-;- sw taiitis regalium suorum beneficiis ampliarunt, ut
clesias cum oblationibus ct hsereditaiiis possessio-,- regnum ipsum maxime episcoporum praesidiis vel
nibus, quae ad regnum manifeste non pertinebant,t, abbaluni oporteat communiri, populares dissensio-
liberas manifeste deceriHinus, siciit in die corpna- nes, qna?. in electionibus ssepe conlinguiU, regali
tionis tuoe omnlpotenli Domino in conspeclu totiusis oporteat majeslate compesci. Quani ob rem-pruden-
Ecclesiee promisisti. Oportet episcopos curis ssecu- i- tise et potestalis tuae cura debet sollicitius imminere,
laribus expeditos, curam suorum agere populorum,i, ut Romanae Ecclesise magniludo, et caitcrarum sa-
r.ec ecclesiis suis abesse diulius. Ipsi, juxta Paulumn lus, prsestanle Domino, beneliciis potioiibus con-
apostolum, provigilant, tanquam rationem reddi-i- servetur. Si qua igitur ecclesiastica ssecularisve
Uiri pro anima°»us eorum. Quorum vesligia subse- >- persona hanc nostrse coucessionis paginam sciens,-
 283 , EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. 286
eontrs eam temerario ausu venire tentavent, ana- A superna dignatio per teropora lOiiga conserve 1in-
thciriatis vinculo, nisi resipuerit, innodetur, hono- columem. Amen.
risque ac dignitatis periculum patiatur. Observan- Scriptum per manum Joannis scriniarii regiona-
tes autem misericordia divina custodiat, et perso- rii ac notarii sacri palatii.
nam potestatemque tuam ad honofem et gloriara -,;''.,. CCCXVIII.
suam feliciter imperare concedat. Amen. Privilegium pro monaslerio Hersveldensi.
OCCXVII. (Anno 1111, April. 15.)
Oltoni .Bambergensi episcopo ejusque successoribus [Werick, Hess. Landesg. II, 58.]
. pallio uiendi crucisque prmferendmcopiam facil. PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
(Anno 1111, April. 15.) filio in Christo REGINHARDO abbati Hersveldensis
[LUDEWIO, Script.rer. Germ. 1,415.] monasterii ejusque successoribus regulariter substi-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- tuendis in perpetuum.
rabili fratri OTTONI,Bambergensi episcopo, salutem Sicut injusta poscenlibus nullus est tribuendus
et apostolicam benedictionem. cffectus, sic legitima desideranlium non est diffe-
Charitatis proprium est bonum, congaudere pro- reiida petitio. Eapropter, fili in Christo dilectissime,
feclibusaliorum; «charitasenim nonquaeiitqiise sua Reginharde, tuis petitionibus annuentes per prse-
sunt(ICor.xiii);jundeetApostolus: «Ttmc,ait,vivi- senlis priviiegii paginam vestro venerabili Hervel-
mus,sivos stalisinDomirio(I Thess.iu).t Etiteruni: densi monasterio confirmamus qusecunque ad idem
«Quae esl enim nostra spes, aut gaudium, aut corona moiiasterium Iegilimis fidelium donalionibus perti-
gloriae? Nonne vos ante Dominum noslrum Jesiim nere npscuntur. Inter quse singulariter religiosi im-
Christum ?»(1 Tliess. n.) Hoc igitur charitatis debito peratoris Caroli testamentum, quod vestro monaste-
provocamur et apostolicse sedis auctpritate compelli- rio delegavit, ralum manere saneimus. Ulas eliam
niur, hoc nomine debilum fratribus exhibere, et S. decimationes, quas ab antiquis temporibus idem
Romanse Ecclesiae dignitatem pro suo cuique modo monasterium possidet, et qriaepraedecessorum no-
caeleris ecclesiisinipertiri.ldcirco, venerabilis frater, strorum aposlolicaesedis poritificuriiprivilegiis vestris
Otto Bambergensis episcope,. dilectioni tuae pallium praedecessoribus concessse sunt, nos quoque prse-
ad sacrsemissarum solemnia celebranda concedimus; sentis decreti auctorilate coucedimus. Qusecunque
quo nimirum fraternitas tua iutra ecclesiam fantum etiam in posterum concessione pontificum, liberali-
uti noverit, illis solum diehus quos prsesens descri- tate principum, vel oblatione fideliuni jusle atque
ptio continet, videlicet die sancto Resurrectionis | > canonice poterit adipisci, firma tibi tuisqtte succes-
Dominicee et Pentecostes, item Nativitas Domini soribus et illibata permaneant. Decernimus itaque
nostri Jesu Cbristl, et in natalitio SS. apostolorum ut nulli omnino honiinum liceat idem monasterium
Petri et Pauli, in solemnitate S. Dionysii martyris, temere perturbare aut ejus possesslones auferre, vcl
anniversario etiam luse consecrationis die, el dedi- ablatas relinere, minuere, vel lemerariis v.exationi-
cationibus ecclesiarum; cujus nimirum pailii yolu- bus fatigare, sed omnia integra conservenlur eorum,
mus le graliam per omnia vindicare. Hujus siquidem pro quorum sustcntatione et gubematione concessa
indunienti honor, humilitas atque justitia est. sunt, usibus omnimodis profutura. Obeunle te nunc
Tola ergo mente fraternilas tua te exbibere festi- ejus loci abbate, vel tuorum quolibet successorum,
net in prosperis humilem, el in adversis, si quando nullus ibi qualibet subreptionis astutia seu violen-
veniunt, cum justitia erectam, amicam bonis, per- tia prseponalur, nisi quem fratres communi con-
versis contrariam,nulliusunquam faciem contra ve- sensu, aut fralrum pars consilii sanioris, secundum
ritalem suscipiens, nullius unquani faciem pro veri- Dei timorem et beati Benedicii regulam, vel de suo,
tate Ioquentem premens, misericordias operibus juxta vel de alieno, si oportuerit, collegio elegerint. Si
veritatem substantiae insistens, et tamen insistere qua igitur in fulurum ecclesiastica ssecularisve per-
eliam super verilatem cupiens, infirmis compatiens, ' 1sona, hanc nostrse constitutionis paginani sciens,
bene valenlibus congaudens, aliena propria deputans, contra eam teniere venire ientaverii, secundo ter-
de alienis gaudiis, tanquam de propriis exsultaus, in liove commonita, si non satisfactione congrua emen-
coiiigendis vitiis pie saeviens, in fovendis virtutibus daverit, honoris poteslatisque suse dignitate careat,
auditorum animum demulcens, in ira judicium reamque se divino judicio existere de perpetrata
sine ira tenens, in tranquillitate autem severitatis iniquitate cognoscat, et a sacratissimo eorpore ac
juslae ccnsuram non deserens. sanguine Dei et Dom.ini Redemptoris nostri Jesu
Haec est ergo, frater charissime, pallii accepti Christi aiiena fiat, atque in extremo examine distri-
dignitas, quam si sollicite servaris, quod foris acce- ctoe ullioni subjaceat. Cunetis autem eidem Ioco
pisse ostenderis, intus habebis. Ad haec etiam crucis justa servantibus sit paxDomini nostri Jesu Chiistr,
vexillum, intra Bambergensis Ecclesiae parochiam quatenus et.hic fructum bonae actionis percipiant,
ante faciem tuam portaii concedimus, salva videlicet etapud distiictum judicem praemia aeierna inve-
Moguntisemetropolis reverentia, ut speciali Romanae niant demum.
Ecclesiae dignitate praeditus, specialiter ejus studeas Ego Paschalis, calholicac Ecclesiseepiscopus sv,ls-
obedientiae acscrviliisinsudare.Fraternilatem tuaai scripsi.
287 PASCHALIS II PAPJS . . SS8
Datum Ronise in insula Lycaonia per manum A & dicti confratris nostri episcopi vestri obedieBtiam
Joannis, sanctae Romanse Ecclesise diaconi cardinalis redeatis, eumque sicut palrem ac magistrum et Dei
ac bibliolhecarii, vice diaconi Friderici archican- vicarium affectione debita diligatis, etdebita reve-
cellavii et Coloniensis archiepiscopi, xvn Kal. Maii, rentia veneremini. Alioquin nos ex tempore quod
indict. iv, anno Dominicse Incarnationis 1111, pon- divina dispositione niinisterii nostri est, vobis affe-
tificatus autem domni Paschalis secundi duodecimo, rimus, et ipsani spiritualem alimoniae passionem,
imperii verollenrici quarli imperatofis anno primo. divina videlicetoffieia, donec resipueretis, interdici-
CCCXIX. nius. Djgnum est ut qui Deum in ministefio suo
Aa Henrkum imperatorem. contemnitis, Dei quoque beneficio et vicarii sui
(Anno 1111.) ministerio careatis.
[MANSI,ConciL, XX, 1094.] CCCXXI.
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilec- Ad Henrkum imp. a se ordinatum.
tissimO filio suo HENRICORomano imp. Augusto (Anno 1111, Maii 3.)
salutem et apostolicam benedictionem. [MAKSI,ConciL, XX, 1095.] ;"'.'
Pbstparvi temporis spalium, quiddam de vobis PASCHALIS episcopus, servus seryorum D.ei,dilecto
sinistrum audivinrus, quod nos valde conturbat. "I in Christo filio HENRicoRomano irop. Augustp, sa-
Pervenit enim ad nos quod ad perturbationem quie- lutem et apostolicam benedictionerii. :
tis ecclesiasticse H. apud Ariciam dimittere dispo- Ex quo a nobis prsesentia vestra discessit, de
neris, ut ablatas possessiones Ecclesioe retineat, et incolumitate status vestri.'.aliqiiid ad; audientiam
reliqua inquietare rion desinat. Nos autem putaba- nostram non perveriit. Verumiameri quia nostraj
mus eos qui in fidelitate nostra permauent nobis- voluntatis est prosperitatem vestfam liberiter ad-
cum permaiiere in littpre, sed sicut vera relalio discere, et nostram vobis in. inyiceni irilimare,
palefecit, fraler noster Aretinus adhuc inter pro- de nobis exeellentite vestfse litteraruni praseiitium
cellas quatitur, et longe portunividet. Dilectionem relatione significamus. Siquidem nps per Dei gra-
itaque vestram litteris proesentibus rogauius et tiam boni sunius,:licet .quidarii jussioni yestroe in
commonemus sicut de vobis confidimus, ut praediclo his, quse B. Petro restitui praecepislis, aclhue
fratri nostrp gratiam. vestram reddatis, et posses- noluerint obedire, incolse videbcet civitatis Ca-
sioncs Ecclesiae restituatis, fidelibus quoqrie suis stellanse, Castri Corcoli, MontisAlti, Mpritis Aeuti,
injungite, ut ab ejus servitio ulterius se non sub- et Narnienses; nos laiiien eaet conittatus Peiu- '
trahant. Non enim possunt sirie detrimento capilis ,P ginum, Eugubrinum, Tubeiiinum, Balneurii Regis,
niembra persequi et abscindi, et filiorum cpntume- caslellum Felicitatis, ducatum Spoletanum, mar-
lia ad patris spectat irijuriani. Diligite igilur quos chiam Ferraniam, et alias beati Petri possessiones
diligimus, ut; quos pdistis odio habeaimus, et quos per mandati vestri prseceplionem confidimus ol)-
diligil s, diligamus. De caeter.oomnipotens Deus vos tiiiere. A quibusdam vero de vestris filius fidelis
sua pietate custodiat aique conservet. iiostri Rusticelii comitis sicut audivimus retinetur.
cccxx.''. Rogamus ergo dilectionem vestram ut nobis eum
Ad'Arelinos. reddi 'faciatis; ;qriia et beati Pelri fidelis est et in
(Anno 1111.) possessione nioratur. Ad hanc serenitaleni vesiram
[KiNSi, Concil., XX, 1092.] plurimum comfnoiiemus ut seniper diligatis justi-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, clero tiani,eamque totis viribus et toto conamine am-
et civibus Aretinis, salulem el apostolicam benedi- plectainini, quatenus qui verus rex, iinperator et
ctionem. judex esl in regni et imperii sui perpeiuitaie, coro-
Olficii nostri auctorilate conipellimur, ut eccle- nam vobis et gloriam largiatur
siaruni oninium'. sollicitudinem gerere debeamus; Dat. Lat., v.Non. Maii.
'
il.aque pro yenerabili fraire nostro episcopo vestro D CCCXXII.
praesentes litteras advos decrcvimus destinare. Heriricum imp. rogat ut Eccksiw Ariminemi
Audivinius quoniam nec debita eum veneratione ablata bona resiitui jubeat.
traetetis, nec debitam illi obedientiam persolvatis. (Anno 1111.)
Quod profecto divinse constitutioni penilus contra- [MANSI,Concil., XX, 1094.]
dicit. Dominus siquidem Jesus Cluistus cum pre- PASCHALIS episcopus, seryus servorum Dei, :tn
tiosi srii sanguinis effusione sanctam redemisset; Christo iiiio HENRICO Roniano imp.Aug., salulem et
Ecelesiam, paslores in ea eonstituit, qui vice suai aposlolicam benedictionein.
populo suo salutaria ministrarent, unde qui eis> Ariminensem episcopatum ad ]us beati Petri spe-
injurias irrogant, eorumque mandata contempse- cialius perlinere manifestum est; verum peecalis
rint, ipsi Domino irrogare, eumque contemneres exigeutibus omnibus fere bonis suis deiiudatus e*
cognoscuntur, sicut ab eo dicitur : t Qui vos tangit,, in minimas reliquias est redactus. Rogamus igAur
pupillam oculi rriei tangit, et qui vos spernit, me3 dileclionem vestram ut ei per amorem B. Petri
spernit. > Itaque universitali vestrse praecipimus utt benignitas vcstra bona sua rcstitwi jubeat, et resti-
asque ad proximam Domini nalivitatem ad prje-:• tuta, quietem Doniino faciat praestante-obtinere.
289 EP1ST0L,E ET PRIYILEGIA. 290
CCCXXHI. j Digrium est enim ut sepulcri Dominici ecclesia,
A
Aa Balduinum Hkrojolymitarum regem. — Decernit secundum iidelium militum desideria, competeritem
ul, ad ampliandos fines Hierosoiymilanm diceceseos, •honorem oblineat, et Turcarum seu Sarracenorura
omnesurbes quas subegeril, Hierosolymilano tan-
quam nielropotitano subjaceant. jugo libera in Christianorum manu abundatitius
Jun. 8.) exaltetur.
(Annollll,
[MANSI,COII«7.,XX,1005.] cccxxv.
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, glo- Henrico imperdtori gralias agil quod clericis Paia-
rioso Hierosolymitano regi BALDUINO, salutem et vicnsibus H judici amissa bona reddi jusse-
rit.
apostolicam benedictionerii.
Ecclesiarum quse iu yestris partibus fuerunt vel (Anno 1111.)
[MANSI, 'Concil., XX, 1094.]
sunt, lerminos aique possessiones diutina inlidelium
possessio tyrannisque confundit. Cum itaque certos PASCHALIS Cpiscopus, servus servorum Dei^ in
ejus fines assignare deliberatione nequeanius, luis Christo lilio HENRICO inip. Aug., salutem et apo-
precibus non iminerito duximus annuendum , ut, stolicam benedictioneni.
quia pro Hierosolymitanoe Ecclesiae sublimatione _ Pro clericis Paduanis et H. judice dilectioni tuae
personam tuam extremis pericuiis exponere devo- gratias agimus, quia eis tuam gi'atiam reddidisii, et
visli, quascunque infideliuni urbes cepofis vel bona sua quae amisfirant restilui prsecepisli; roga-
cepisti, ejusdem Ecclesiaefegimini dignilalique sub- mus autem adhuc pro laicis,- ut eos in .gratiam
jaceant. Porro earuindeni civitatuin episcopi pa- tuam recipias et bona sua eis restitui facias, quaie-
trfarchse tanquam proprio metropolitano obedien- nus protectionis tuse munimine de caatero prsestante
tiam exhibere procurent: quatenus ei ipse illorum Deo quiele valeant pc-rmanere. .
fultus suffragiis, et ipsi adinvicem ipsius unariimi- eccxxvi. "
tatis auxilio vegetati, sic in Hierosolymitanae ecele- Ad Hcnricum impcralorem.
siaeexaltatione proficiant, ut de illorum profeeiibus (Anno llil, circa Jun.)
omnipotens Deus glorietur. Udalric. Bab. cod. n.267, ap. ECCAHD, Corp.
Data Laterani, quinto Idus Junii. hish, II, 275.]
CCCXXIY. PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
Ad Gibelinum Hierosolymitanuni pulriarcham. — in Chrislo filio HENRICO Ronianorum imperatori Au-
.. Ejusdem argumenli. gusio, salutem et aposlolicam benedictioneni.
(Amio 1111.) c
C De magnilicentia vestra boria semper audire opta-
[Ibid.] nius, lanquam de filio Ecclesise, quem Ecclesiss
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, reve- principem ac defensorem Providentia divina consti-
rendissinio fralri Hierosolyniilauo patriarchee GIBE- tuit. Monemus ilaque dilectionem vestram, et mo-
LTNO,et successoribus ejus in perpetuiim canonice nenles rogamus, ut divinse dispositionis dona,quae
promovendis, salutem et apostolicam benediclio- accepistis, considerelis, et tam -in Domini timore,
nem. quam in Ecclesise veneratione et justitiae defensione
Secundum mulationes tempofum transferuntur sicut debetis et sicut potestis, eodem Domino prse-
etiamregna terrarum. Unde eiiam eCclesiasticarum slante proficiatis. Hoc siquidem nos omnipotenteni
parocliiarum fines in plerisque provinciis mutari Dominum deprecamur , ut de profectu vestro, non
expedit et tranferri. Asianarum siquidem Ecclesia- tanlum nos, sed eiiam tota Ecclesia catholica glo-
rum firies antiquis fuerunt defiriilionibus distributi, rietur. Legatum nostrum post vos direximus, qui
quas distributiones diversarum diversse fidei gen- usque Ravennam veniens transire ulterius ciinu.it,
tiuni confudit irruptio. Gratias aulem Deo, quod propter perturbationes itinerum, qusepost Iransitum
nostris temporibus et Antiochise et Hierosolyma} exercitus fiunt. Cum autem omnipolens Deus iii
civitales, cum suliurbanis suis et adjacentibus pro- D lempus congruum nos perduxerit, de legati missione,
vinciis, in Christianorum principum redactse sunt prout opportune fuerit, per ipsius graliam dispo-
polestatem. Unde oportet nos divinae mutationi et nemus. '
translationi manum apponere, et secundum tempus, CCCXXVH.
quae sunt disponenda disponere : ut Hierosolymi- Ad Joannem Tusculanum, el Leonem Vercellensem
tanse Ecclesiaeurbes illas etprovincias concedauius, episcopos el cardinales. — Concessionem inveslitu-
quae gloriosi regis Balduini ac exercitum eum se- rarum imperalori factam se cassaturum et irrila-
quentium sangiiine per Dei gratiam acquisilae sunt. turum promitlit.
Praesentis itaque decreli pagina, tibi, frater charis- (Anno 1111, Jul. 5.)
sime et coepiscope Gibeline, tuisque successoribus, [MANSI,ConciL, XX, 1008.]
et per. vos sanctae Hierosdlymitanse ecclesise, pa- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, yene-
iriarchali sive metropolitano jure regendas dispo- rabilibus fratribus JOANNI Tusculano, et LEONIVer-
neitdasque sancimus chitates omnes atque provin- cellensi episcopis, et cardinalibus in unum congre-
cias quas supradicli regis ditioni aut jani restituit, gatis, consortium etpacem in Christo.
ZMtin fulurum restiluere gratia divina dignanitur. Id quod in persoiiam nostram, imo in patrena
291 PASCIIALIS II PAP7E 9,92
vestrum, prseter ipsius ecclesiae judicium alque A ^ dure, ut audivimus, turpiter lyranniceq-je tracten-
praesentiam vos egistis, etsi vobis ex zclo Dei visum ' tur; quae profecto non parum ad sublimitalis ve-
sit, non tanien, ut mihi videtur, canonico tramiie strse injuriani speclant. In omnibus tamen bis te
incessistis : non enim charilas, sed eemuiatio id prsecipuum Ecclesise lilium commonenius^ ut Dei
dictasse perspicitur. Quocunque tamen modo faclum judicia semper verearis, illius temporis memor,
sit, nos tamen confisi de misericordia divina, pro quod in luis litteris significasti dicens : In ipso
animee nostrse salute cogitamus, et commissum, tempore gravissimse nostrse segritudinis cum vlta
quod pro fratribus atque filiis, pro excidio Urbis et nostra esset in dubio, cum resolutionis nostree tan-
universse provinciae fecimus, emendare curabimus, tum haberetur exspectatio, et sic ei placere studeas,
ut quod terreni in me quoque correxisse ostendatur quatenus ejus gratiam et regnunj libi temporale
ecclesiee. Yos autem pro Ecclesia in Ecclesia agite, disponal, et ad regna te aeterna perducat.
ul illurn EcclesieeDei zelum quem habelis et habere Dat. Laterani vn Kal. Novembris.
ostenditis, ipsa experialur Ecclesia. Yalete in
Domino. CCCXXXII. •-
Datum Terracinse, terlio Nonas Julii. AdGuidonem Vienncnsemepiscopum. — liiveslitu-
, CCCXXVIII. 1
R ram clericoruin regibus adimenclam.
" Brunoni
episcopoSignicnsi, abbali Casinensi, scn- (Anno 1111.)
bit « nou debere episcopum simul esse el abbalem.t
Prmcipil ul abbaliam dimiltal. MANsr,Concil. XX, 1008.)
(Anno 1111. —- Vide Chronicon monast. Casin.,
p. .785, 784.) PASCHALIS episcopus, sefvus servorum Dei, vene--
CCCXXIX. rabili fratri Viennerisi arcbiepiscopo GUIDONIet
* Monachos Casinenses Brunonis obedienlia sedis legato, salutem et apostolieam
sotvit, apostolicse
eique substitui successorem jubel; quod nisi \a- benediclionem.
cianl, fore ul omnibus'monasterii celtis proprios Si constantiani tuam sseva illa barbaries minis,
abbates prmponat.
blandimentis, aut aliis modis tentat infieetere, pru-
(Anno 1111.— Yide Petri Chronic. mon. Casin., denlia tua inmiobilis perseveret : si enim in viiidi
p. 785, el Vitam S. Brunonis, Acla SS., Jul.
iv, 484.) ligno sic factum est, quid fiet iii aliis? Si in capite
CCCXXX. sic perpetratum est, quid liet in membris ? IgUer,
*
Signienses horlalur ut loco Brunonis alium sibi frater cbarissime, in luo bono inccepto constanter
episcopum sumanl. et virililer, Deo praestanle, perriianeas. Minae, vel
*
(Annollll. — Vila S. Brunonis, Acta SS., Jul. blandimenta, vel alii suasionis aut dissuasionis
t.IV, 484.) modi, providentiam luam non moveant : sed ita
CCCXXXI. Domino auxiliante perdura, ut aliis tua constantia
Ad Henrkum imperalorem.'] salutaiis perseverantiae sit exemplum, Qusecogno-
(Anno 1111, Oct. 26.) seere postulasti, haec sunt: Scripla, quse in tenlo-
[MANSI,Concit., XX, 1094.] riis, in quibus cum muliitudine clericorum el ci-
PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, in vium Urbis et lotiiis provinciae cuslodiebatur, pro
Christo filio HENRICO imp. Aug., salutem et apo- liberlate Ecclesiae, et pro absolutione capiivorurii
slolieim benedictionem. omnium, et pro excidio quod Ecclesiae, Urbi et
In litteris quas a tua dilectione suscepimus diu te; universae provincise, superincumbenle undique gla-
graviter infirmatum fuisse cognovimus, sed sicut; dio, imminere videbatur, de electione, seu de inve-
nos irifiriiiitalis rumor affeeerat, ita rursus sospi-• stiluris personarum facta sunt, videlicet ut eleclione
latis exhilaravit auditio. De prosperitate quam no-' libera facta sine vi el Simonia, consensu regis, fa-
bis significasti, Dco gralias agimus, qui providentia cultatem habeat rex invesliendi per virgam et an-
insestiraabili omnia disponit. Quod autem de epi- D , nuluni, et eleclus a clero et populo non consecretur,
scopis conquereris, cor nostrum vehenienter angu- nisi a rege investiatur : ego canonica censura cassa
slat. Ex quo enim vobiscum illani, quam nostis,> omnino et irrita judico, et sub damnatione perpetua
pactionem fecinms, non solum longius positi, sed1 permanere decerno, ut nullius unquam aucloritatis
ipsi eliam qui circa nos sunt, cervicem adversus! sint, et nullius bonse memoriae. Ea vero quse sacri
nos erexerunt, et inleslinis bellis viscera nostra1 apostolorum canones, et Anliochenum, ac universa
collacerant, et multo faciem nostram rubore per-• concilia, et praedecessores nostri, et praecipue felicis
fundunt. De quibus, quia judicium consequi non1 memoriae domnus Gregorius et Urbanus de his pro-
possumus, de judicio relinquiiiius, ne Dei Eccle-- hibuerunt, damnaveruui, staluerunt et firinaveiunt,
siam gravius perturbemus. Caeterum, cum tanta acc ego prohibeo, damno, constiluo, et confirmo, et
talia patiamur, miramur quod N. vester tolis ec-" me illorum sancliones profiteor servalurum.
clesiis oppressiones inferat, quas hostiliter occu- CCCXXXIII.
pat alque depopulatur, et muluee paclionis imme- • * Ivoni Carnoiensi episcopo, de investiturisjscclesia-.
mor, quae nostri juris sunt, suse vindicat usurpa- rum, scribil « se coactum fecisse quod fecerit, el
tioni. Miramur eliam quod dati a nobis obsidess adliuc se proliibere'quod vrohibuerit, quamvis qucc-
 293 EPISTOLJE ET PRIVILEGIA. 294
dam nefanda quibusdam ncfandis scripla permi-- A ncm privati sunt, cum sua integritate reddanlur.
terit. t Audivimus praeterea quod. idem frater P. Alerici
(Anno 1111. — Vide Ivonis epp. 255 et 256.)
depraedationi sit expositus laicorum. Unde fraterni-
CCCXXXIY. lalem veslram monemus ut ex parte nostra dilectc
Monaslerii Corbeiensis (dime. Paderb.) vrivileqia filio nostro F. comiti Andegavensium injungalis,
confirmal. quod eum cum suis omnibus ofliciimunimine tueatur.
(Vide Annales Corbeknses ad an. 1111, ap. PERTZ, Dala Laterani, xv Kal. Martii.
Mon. germ. Script. III, 7.)
CCC&XXYI.
cccxxxv. Ad Lamoertum Atrebalensem episcopum.
' . '
Ad Radulfum archiepiscopum Turonensemet .. (Anno 1112, Mart. 27.)
coepiscopospro abbate S. Albini. [BALUZ.,Miscell. edit. Luc.II, 1557.]
(Anno 1112, Febr. 15.) PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
[MARILL., A;m«/. Bened., Append., 67.] rabili fratiiLAMBERToAtrebatensiepiscopo, salulem
PASCHALIS et aposlolicam benedictionem.
episcopus, servus servorum Dei, vene-
rabilibus fratribus et coepiscopis R. [RADULFO] TU- R Abbatem Sancti YTedasticum venisset ad nos,
ronensi, I. [ILDEBERTO] Cenomanensi, M„[MARBODO] I propler lilterarum vestrarum petilionem apud nos
Rhedonensi, salutem et apostolicam benedictionem. diebus pluribus retinuimus. Sed cuni in tanto lem-
Sancta Romana Ecclesia, sicut omniuni mater poris spatio nulli clericorum vestrorum ad nostram
est, sic omnes materha charilate complectitur, praesentiam pervenissent, expedire visum est ut
cum litterarum nostrarum atleslalione dimitteretur.
omnibusque ipsius misericofdiam postulanlibus sa-
Causam igitur quse inter ipsum et clericos tuos agi-
tagit subvenire. Prsesentium siquidem bajulus P.
Alerici suani nos tur in audienlia tua sub confratrum nostrorum Tar-
[Paganus] penes querelam depo-
suit, quod cum sine audientia et jiidicio frater no- vanensis et Ambianensis episcoporum praesentia-de-
ster R. Andegavensis episcopus a sede ac poiestate, finiendam probamus, ut possessionis diulumitas le-
abbalis, in qua ipsum fratres moiiaslerii Sancli Al- gitime secundum vestrum judicium comprobata
bini posuerant, sub anathemalis inlerdicto expu- quieiem accipiat. Super altari etiam de Hunino rO-
ut
lerit, et A. [Archembaldum] qui eamdem abbatiam gamus eidem abbali juslitiam exsequaris.
Data Laterani, vi Kal. Aprilis.
abdicaverat, post v. appellationem aposlolicse se-
dis restituerit: questus est eliam quod fralres qui , CCGXXXVII.
eum elegerant, prsebere s.ibiauxilium seu consiliuin Ad eumdem.
prohibentur, et qui cuni eo vel pro eo appellave- (Anno 1111, Aprilis 9.)
rant, officiis suis et obedientiis poslea sunt privali. [BALUZ.,ibid/]
Aliamrursus querelam apposuit, quod ad exseculio- PASCDALIS episcopus, sefvus servorum Dei, vene-
nem appellationis et causse susecommuiies expensas rabili fralti LAMBERTO Atrebatcnsi episcopo, salutem
ab iis qui praediclain abbatiam regere videbantur et apostolicambenedictionem.
expetierit, et nullatenus potuerit obtinere. In qui- Querimonias clericorum vestrorum adversus mo-
bus profecto, si vera sunt, non solumappellaiili, nachos Sancli Vedasti et item nionachorum Sancti
verum eliam sedi apostoliese, ad quam appellatum Vedasti adversus clericos vestros ita noveritis esse
est, non parva injuria irrogala est. Proplerea expe- decisas. Auditis utriusque parlis rationibus, com-
rientiae veslrse mandamus ut intra dies quadraginta muni fratrum deliberatione judicalum est ulrseque
post harum lilterarum acceptionem, cum fratribus capellae,videlicet Sanctae Crucis el SancliMauritii,
nostris G. Vindocinensi, G. Sancti Florentii, G. ita monachis maneant sicut in scripto Gerardi Ca-
Sancli Sergii abbatibus , et R. de Arbrixellis in meracensis episcopi continetur (79), qui tunc Atre-
capitulum SanCti Albini Andegavensis convenire j) i batensis eral visitator. Cseterum de noyo burgo ma-
curetis , et causam istam , Domiiio adjuvante, tricis ecclesiee clerici primitias.decimas, et tres per
ordine canonico terminetis. Quod si unus ex vobis arinum recipiant solennies oblationes, videlicet Pa-
neeessitatis imminenlia prsepeditus adesse nequive- schee, Penlecostes, et natalis Domini. Oblationes
rit, reliqui negotium exsequantur, cui nimirum ne- vero graluitas et eleemosynarmn medietalem quae
gotio et monachos qui proedictum fratrem P. Alerici deburgo eodem vel morientium judicio ecclesiis de-
elegerunt, libera eis ad tuitionem causse illius facul- legantur vel fidecommissorum industria dividunlur,
late concessa, praecipimusinteresse. Inlerim a lecto- monasterium ipsum, si quando offerri centigerif,
ribus ipsius monasterii eidem P. restituantur quae quieteac libere absque ulla clericorum contradi-
pro coiitroversia sua expendit, et de reliquo usque clione suseipiat, ut lanien. allera medielas matrici
ad consummationem causae sibi et suis necessaria non sublrahatur ecclesise. Presbyteri vero capellani
ministrentur. Porro fratribus ejus officia sua seu episcopo consuetam obedientiam exscquantur.
obedientioe, quibus post apostolicoesedis appellatio- Data Laterani, v Idus Aprilis,

(79) Exstat apud Locrium in Chronico Belg., pag. 226.

 295 PASCHALIS II PAPJE 296
CCCXXXVIII. j
A CCCXXXIX.
Casinense monaslerium cwteris per Occidenlem cm- Privilegium pro parlhenone Fontebraldensi.
nobiis prwferendum, a quacunque jurisdictione
liberum, solique sanclwRomanm Ecclesim subje- (Anno 1112, April. 5.)
clum fore confirmal; ejusdem cmnobii abbas in [ PAVILLON , Vie du B. Roberl d'Art>rissel, Preuy.,
omni episcoporum ac principum consessu, supe- p. 607.]
riorem cmleris abbalibus locum habere, priorem-
que omnibus sui ordinis senlentiam dicere, sub PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dile-
anathemale staluit. clis in Christo sororibus sanctimoniabbus in mo-
(Anno 1112, Febr. 4.) nasterio Fonlebraldensi omnipotenti Deo servienti-
[MABGARINI, Bullar. Casin., II, 129.] bus, tam prsesentibus quam fuluris in perpetuum.
PASCHALIS episcopus , servus servorum Dei, re- y Cum universis sanctse Ecclesiae iiliis ex aposio-
verentissimo et charissimo fratri GERARDO, nostris, licse sedis auctoritate ac benevolenlia debitores exi-
pe." Dei gratiam, manibus in abbatem Casinensis slamus, illis tamen locis atque personis quse specia-
monasterii consecrato, ejusque suceessoribus regu- cialius ac familiarius Romanae adhsefem Ecclesise,
ariter subsliluendis in perpetuum. quaeque ampliori religionis gratia eminent, propen-
bcripttim est : i Sine pcenilentia sunt dona et 13 j: siori nos eonvenit charitatis sludio imminere. Igitur
vocalio Dei. J Illud ergo donurn, quod beatissimo de veslrae reiigionis sludiis ardenlioribus prdvocali,
Palri nostro, monaslicae Iegis lalori, Benedicio, gra- et viri venerabilis Roberti de Arbrissel precibus itir
tia divina concessit, nulla potest pcenitenlia refra- clinali, ccenobium vestrum a supradicto Roberto
gari, et ipse monacborum omnium Paier, et ejus Kdificatum, ei largiente Domhio in honorem B. Ma-
Casinense moiiasteriuni in quo et vivit el obiit, riae semper virginis cohsecrandum sub apostolicee
omnium per Occidentem monasteiiorum caput in sedis protectione specialiier confovendum suscepi-
perpeluum habeatur. Proinde nos divinae constilu- mus. Prsesentis igitur privilegii pagina, apostolica
tionis propositum prosequentes, monasierium ipsum auctoritale slaluinius, ut quoecunque prsedia, quse-
prsecipua dilectione compleclimur, et prsedecesso- cunque bona, vel jam monasterio veslro qblala
rum nostrorum vestigiis insisteiiles, cseteris per Oc- suni, vel aliis justis modis acquisila, vel in futuruni,
cidenlem cceuobiis praeferendum, ct sub solius se- prsestante Deo, dari offerriye contigerit, tain Vobis
dis aposiolicse jure ac defcnsione perpelua pernia- quam his qui post vos in eodem loeo et rcliglone
nere. suceesserint firma semper et illibatapermaneant. De-
Ac tani te quam successores tuos in omni con- cernimus ergo ut nulli omnino liceat honiinum
ventu episcoporum seu piincipum, superiorem om- Q] idem ccenobium temere perturbare, arit ejus posses-
nibus abbatibus consedere, atque in judiciis prio- sicnes auferre, vcl ablatas retinere , minuere, vel
rem cseteris tui ordinis viris senier.liahi proferre temerariis vexationibus faiigare, sed omnia integra
decerninius. Si quis sane in craslinum archiepisco- conservcnttir eorum, pro quorum sustentalioneet
pus aut episcopus, imperator aut rex, princeps vel gubernalione concessa sunt, usibus omnimodis pfo-
dux, ccmes, vicecomes, judex, aut ecclesiastica sae- futura.
cularisve persona, hanc nostrae constitulionis pa- Salva nimifum Pietaviensis episcopi canoriica re-
ginam scieiis, contra eam venire tentaverit, secundo vefentia, cui tanien omnino non liceat eidem mp-
tsrliove commoiiita, si non satisfaclione congrua naslerio gfavamen inferre aut exadiones imponere,
emendaveiit, potestalis honorisque stii dignitate ca- aut eonsuetudines aliquas quee monasticse quieti no-
reat, reamque se divino judicio existere de perpe- ceant irrogare.
trata iniquitale cognoscat, et a sacratissimo cor-
Porro sepulturahi ejusdem loci oinnino liberam
pore et sangu.ine Dei ei Domini Redemploris noslri
in examine esse decernimus, ut eorum qui illic sepeliri delibe-
3esu Ciuisli aliena fiat, alque extreino
raverint devotioni ac extremse voluntati, nisi forte
districlae uliiOni subjaceat. Cunclis aulem eidem
monasterio jusla servantibus sit pax Domini nostri D 3 excommunicati sint, nullus obsisiat. Ad indicitiin
aulem perceptae a Roniana Ecclesia protectionis ac
Jesu Chfisli, qualenus et hic fructum bonae actio-
monelaesolidos quolannis
nis percipiant, et apud dislrictum judicem praemia liberlalis, duo Piclaviensis
xleinse pacis inveuiant. Amen, amen. Lateranensi palatio persolvetis. Si qua igitur eccle-
manum Rainerii scriniarii et nola- siaslica issecularisve persona, hanc npstrse constitu-
Scriplum per
rii sacri palalii. tionis paginam sciens, contra eam venire tentaverit,
tertiove coriimonita, si non salisfaclione
Dalum Laterani per manum Joannis, sanctse Ro- secundo sui di-
congrua emendaverit, potestatis honori*que
manoe Ecclesiae diaconi cardinalis alque bibliothe- se divino judicio existere
gnitate careat, reamque
carii, pridie Nonas Februarii, indictione vi, Incar- de et a sacratissimo
nationis Dominicae anno 1113 [H12], pontificatus perpelrata iniquitate cognoscat,
corpore ac sahgriine Dei et Domini Redemptoris no-
II
aulem D. Paschalis papae anno xm.
stri Jesu Christi aliena fiat atque in extremo exa-
mine districtse ullioni subjaceat. Cuiictis aulem «i-
dem ccenobio jusla servanlibus sit pax Domini no-
stri Jesu Chrisli, qualenus et hic fructum bonoa
 997 F.PlSTOT,/fcF.T PTilVlI,EGIA. =)<is
aclionis pefcipiant, etapud districlum judicerii prse- A clesiaestalus Cameracensi unquani subdatur Eeclc-
ttiia aeternaepacis inveniant. AmCn. siae. Qui vero temerario ausu adversus ista preesum-
Datum Laterani per nianum Joannis, sanclae Ro- pserint, eos Dathan et Abiron judicium subsequatur,
manse Ecclesisediaconi cardinalis ac bibliothecarii, qui Moysi et Aaron divinitus datam potestaterii com-
Nonas April., ind. v, Incarnat. Dominicse anhoi primere tentaverunt. Post excessum igitur venera-
1115, pontificatus aulem domhi Paschalis II papse liilis fratris nostri Lamberti, qui nunc Atrebatensi
anno xui^ Ecclesiee prsesidet, a vobis episcopum omnino prse-
CCCXL. cipimus eligendum. Cui, si canonica eum statuta
Ad Radulfam Remensem arChiepiscopum.— Confir- nOn fespuunt, omnino non iiceat electionem arit
mat privilegiaAlrebaterisi episcopo concessa. communi aut melioris partis coiisensu imposilam
(Anno 1112, April. 6.) sublerfugere.
, [MANSI, CoitciL, XX, 1051.J Data Laterani, octavo Idus Aprilis, indict. v.
PASCBALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
rabili RADULPHO Remensi arehiepiscopo, salutem et CCCXLII.
apostolicam beriedictionem. Bcdduinum Flandrensium comilem et Clementiam
matrem ejus hortatur ul Ecclesim Alrebatensis
Quod de Alfebatensis episcopatus restitutione a B [ liberlaii faveant possessionesque lueanlur.
prsedecessore nostro sanctaemeihoriseUrbanofaciuHi (Anno 1112, April. 6.)
est, scitole apud nos firmum et invioltibile perma- [BALUZ.,MisceL, ed. Luc.', II, 156.]
nere, riec unquam passuros nos ul Cameracensi PASCHALIS episcopus, servus seryorum Dei, dilecto
subjiciatui' Ecelesiae. Porro tani vos quam succes^ iilio BALDUINO Flandrensium comili et speclabili CLE-
sores vestrOs prsesentium litterarum aucloritale MENTIJE malri ejus comitissee, salutem et apostoli-
«ompeilimus, ut post morlem Atrebaterisis episcopi cam benediclionem. -
ad faciendam illic episcopi electionem sollicite in- Quod de Atrebatensis episcopatus restilutione a
vigilare, et electum sine morae longioris obstaculo preedecessore nostro sanctse memorise Urbano fa-
tonsecrafe cufelis. Si qriis auteiri adversus haec ctum
est, scilote apud nos firmum et inviolabile
agere tentaverit, excomnuiiiicatioiiis vinculo inno- permanere, nec unquam passuros nos ut Camera-
detur. '. censi subjicialur Ecclesise. Si quis autem adversus
Data Laterani, octavo Idus Aprilis. hsee agere tentaverit, excommunicalioiiis vinculo
CCCXLI. innodelur. Vos igitur sicrit Ecclesiae filios commo-
Ad cleriim et populumAtrebaiensem. — Prohibel . nemus, roganms, et prsecipimus ne possessiones
Atrebatensem Ecclcsiam Cameracensi subjici. * Alrebatensis
episcopatus, quas a restitutione sua
(Anno 1112, ApriL 6.) habuit, ab aliquo auferri vel minui paliamini. Si
/' [MANSI, ConciL, XX, 1052.] quis vero prsesumpserit, vos defensionem pro pec-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, cler» catorum veslrorum remissione eidem Ecclesise ini-
et pbpulo Atrebatensi, salutem et aposlolicam bene- pendatis.
dictionem.. Datum Lalerani, vm Idus Apriiis.
Audivimus quosdam perverse agentes, et aposts- CCCXLIII.
Hcaesedis auctoritatem annullare cuplentes, ad lioc
Monasterii S. Marlini de Valle, cui apostolicm tui-
conatus sui moliinen intendere, ul Atrebatensis Ec- tionis prwsidium elargitur, ecclesias desigriat,
clesia episcopali calhedra praedita pessumdelur, et enumerat privilegia (80).
Cameracensi subjieiatur Ecclesiae. Unde nos univer-
(Anno 1112, April. 14.)
«itati vestrae scripta praesentia dirigentes, omnipoten-
iisDei,Patris,el Filii, et Spirilus sancti auctoritate [Bu//fli-. Valican., I, 44.]
sancimus, restitutionem Atfebatensis episcopatus a PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
abbali EcclesioeSaneti Martinide Valle,
praedecessore nostro Urhano factain, et a nobis per .j. f. filio UBERTO
Dei gratiam confirmatam, firmam et inviolabilem et ejus fralribus tam prsesentibus quam futuris in
perrnanere. Quascunque "vero possessiones ab ea- perpeiuum.
derii festitutione episcopatiis ipse possedit, quietas. Austri terram inhabilantibus perprophetam Pomi-
semper integrasque possideat. Sub anathematis nus praecepit, cum panibus occurrere fugienti. Cum
etiam prohibitione interdicimus ne Atrebatensis Ec- ergo vos, filii cbarissimi, de sseculo fugierites, ad
(80) Qiiaeolim Benedictino ordini subjecta erat paginas aliquando conficient. Nec ipsa quideni
abbatia isthaec S, Maflini de Yalle, jam turii ab annO ahbatise primordia allingimus, siquidem opportunior
1455, jussu Nicplai V, cujus diploma suo dabimus infra in nolis ad Honorii III bullam recurret sermo. .
loco, ad mensam Vaticanee iiostrae basilicae trans- Hoc unum nobis hic propositum, ecclesias; quas
lata est. Pi^stat igitur ut, quse ad abba- preesens consfiiutio designat, elucidare; quamvisi
tiam illam perlinent, pontificias conslitutiones pro- nec dissimulamus, duo sunt prae cseteriSj quse nobis.
feram.us ductp initio a Pasclfali II, quandoquidem ' non levem ingerunt curam : ipsa tum primis rerum.
antiquiofa tndnumenta aut nulla sunt, aut si quae in quibus versamur caligo quam maxima; deinde
suntj ea nobis incognita. Pltira hic de abbatiae ori- ejus,qua utimur, Bullee copia non satis accurata^
gine, juribus, privilegiisj ettandiu vexala jurisdi- quam cerlo judicio aliunde petilo emendare non
ctione occurruut dicenda, quseraultas dissertationis licuil.
PATROL.CLXIII.
299 PASCIIALIS HPAP/E 300
iuontanam Doniini rcccperitis vos.," fralernilatcm A \ ccclesiam Sanctse Luciai de monle Morisco (85);
vestram gratam cxcipiinus ct pcr sancli Spirilus apud SanctumVituni, nionaslciiuin Saiicli Angcli(84),
graliam, sedis apostolicoe munimine confovemus. ecclesiam
i S. Marioede Pcnna (85), ccclesiani Saucli
Slaluimiis enim ul vestrse habiialionis monaslerium Nicolai de P.,.i(86), apud civilcllam, ccclesiam
ab omniuni hominum jure ac poteslate liberum per- Sancloe Mariai, et Sancli_Juslini (87) cuni tenis ct
severet, ut vos ad Domini famulatum omni tranquifr vineis, ct ibidem villani, et posscssip terraruin ct
lilale perfruamini. Omuia igilur, quae ad suniptus vinearum: apud collem Macinaruin, ccclesiam Sancli
vitae veslrae a fidelibus donanlur, (aut) Ecclesiae Petri, ecclesiam Sancli Angeli, ccclesiam Saiicli
veslrae,qu2e sancti Manini dicitur (81), obiata sunt, Sylvesln, ecclesiam Sancli Quirici [leg. S. Clerici],
vcl aliis justis acquisita roodis.; aet in lucuruni ecclesiam SancliPauIi (88), et ibidcm posscssio ler--
cfferri, acquirive coniisgerel, qute*.a vooig et Inte- rarum : ApudPr...a (89), ecclesiani. Sancl?e Mariae
gra permanerc sancimus; in quibus haec"propriis de io Casale, ecclesiam Sancli Pelri: apud Laro-
vtsa snut.vocabulis exprimenda, videiicet: ecclesiam mam (90) ccclesiam S. Marise, ccclesiam Sancli
S. Mauri de B...ja (82), ecclesiam Sancli Comitii de Pelri (9.1); ecclesiam-Sanctoe Maria; de Plano (92)
Sancio Comitio, eedesiam Sanctae Luciae deC.io, Sanctse Marise de Planp (95), ccclesiaiu Sancias

(81) Ecclesia SanciiMariini,ex qua monasterium B Quaeenim S. Mariaetitulo offertur, noyis ac splidis
"'
et abbaiia nomen sumpsit, in Magellana valle inlcr instaurata parietibus, c ruinis surrexii; quse vero
duas Alpes, hoc esl inter duos montes, Majellanum D. Justinp dicaia erat, jacel riiinis abrula, icier-
et Apeiiiiinps, cum in Apruiina provincia Alpcs riumquejacebit; hinc anno 1598, proyidiis visitator,
riullae si.nt, coli.ocatur. Duplex ecclesiae cogiioinen: dirtili sacelli titulum in proxiniam ccclesiam
alierum S. Martini de Fara, a castri vicina, altc- S. Marise deiaude transferri curavil. Consulaiiiur
rum S. Maftiiii de"Vaite, a loci planitie. Hujus lempli ejusdem Visitationis Acla fol. 16. Ex ulriitsquc
pars potjoi. una cum universa monasterii mole ecclesiae redilibus uiium coaiuil ccclcsiasticum
jam diu CGiieidri. Superest tamen velcrts ccclesise bcneficium, cujus ad capituluin Yalicanum speciat
parsquaedam breviori ambitu dcfinila,in qua sacium collalio.
peragiiur, atgue,jui ex Actis Visitaiionis an. 1598, (88) Quse sub Ainocontexlu nominanlur «cclcsisc
fol. 7 coiligiriius, candeloe ac oiivarttm rami quot- numero quinquein colle.Macinarum positoe,exislunt
•annis disiribi.Hiiitur. onnics, ae cerlum quoiannisniensaeVaticanoe basi-
(82) T.rcsistae,quas primo loco bulla commemora t, licse persolvunt carionenl. Coiisiilatur invcntariuiri
ecciesioe: aliera. S. Mauri, S. Comitii altera, tertia an. 1595, fol. 116.
S. Lucise, nobis.adhue iinperviee; quodque miramur (89) Perptcna vocislectio loci ndtiliani eripit.
magis, vei ipte qui desigiiatur ccciesiaruni locus rios Ignoms iocus iri causa est, ut quoe;illi proxiinaJ
iatet. Nu ex inventariis, itiliii ,ex visilationibus, nnineraniur ecciesisenobis adhuc sintinacccssoe. ln
quarum pluiimas percurrimus, haclenus sumus lanta ccciesiarum muliitudiiie quoe sub.iisdcm voea-
iissecuti, bulis sese nobis pffert, ceriarii slalamquc! defihjre,
(85) Mons Moriscus feiiduni describitlir territorio C ni locoruiri viciiiia facieni proeferat,;rcs cst pleiia
Gipsi proximuui; at nulla in ejiismQdi feudo occurrit pcriculi; cognomen dello cascde, quod ccclesiaj
ecciesia 8. Lucioe nomine insignata. Consulatur S. Mari/e adjicitur nondum occurrit. Si.inelipra
codex Visitalionis aiino'1594, loL 16. succiirreni iiidicia, dabiirius aliqiiaridp:
(841 Dirutum eirimtialur in Visitalion. an, 1585, (90) Castrurii'£ftfo»iic,*atiiLarpnabellofurii;impetu
fo). 97, uhi staius monasieiii locusapud S; Vitum jariidiu ftiisseeversum, coiliginius cxActis Visila-
definkur, ncmus scilicct qupildam, cui ex iiionasterii lionis annp 1598. Ejusmodi yero caslrumin Cainia- .
lituio hoc inuitum 'noriien; Valle di S. Angelo. riim agip ubique collocatur: liiiicfeudiirii LarPiria1,
(85) Nuliibioccurrit nisi in ecclesiarum inventario et casulafuni lcrfitorium 1 pefiiide iisufpatur. Feudo
qnod anno 1585iegilur coordinaluni s ribi fol. 72, iili adjaGebaiit, ex btillaVteslimonio, ecclcsioequiii-
'Ecciesiw S. Marim de Penna apud monlem Sancti que, jurisdictioni ablialise.S. Mnrlini siibjecUe.,Qiiod
Martini in Spoletano tcrrilorio staiuitur. An vcro in castruni, idem " ct in ecclesias oinnes - sreviit
una cadcinque sit ecclesia quam bulla lioiniiiat, cxcidium.
aique inventarium dcscribil., aiieno judicio relin- (91) Utramque S. Maria2ct S, Petri ecclesiam sub
qiiiinus. Uiia compreheLidiiiiUS.nola, qupd iilraque- neduni
(86) Obscura loci indicatio inipedimcnlo cst qno- parem suliierii ruinam, scd iiisiiper inuiiuiivccclc-
-iriirius S. Nieolai ecclesiam certo asscquainur. siasticuin neneficiuni, coilaiiohicapiltiii iiosliifcsei-
Incerta vocis leciio Pb chafaclcris difficultateni; vaiuro, taiiderii corivencfil.ilanciinioiicm ariiiol604
incerta loci significalio. Si liiieraruin lexluram aiiiiquiorem fuisse produnt Yisiiaiionis Acta/aijiio
Hispiciamus, locus ille, ex quo S. Nicolai ccciesia R D eodcni coinpilata, fok 211. ,.-, , wi;
denominatnr, iia- vidciur interpreiandus,dePicho, ; ,.(92) Ne liominissimilitiidp cuiquam iinpoiial, ani-
aut.de Righo.. Verurii cjuid inde ad rerii nostr?.L« niadvertiriius geiiiiham sub eodeiii tilulo S;-Mariai
coiiiginius? iiihll oirinino. Maluiinus ideirco ioci ' de Plaria"secerneridahi ecclcsiam tato/cceloldivir-
vocabuiuiri missurii faccrc, aiqiie pro litleris puncia sam, .alteram in feudo Laronia, alieiainiri ierritoi-io
rsupporiere. Huic abbatioc S. Martinisubjecta, atque Coininarum iigcndairi.'IlIa""a'W»afia!'S.;;'MartiiH;'^TC
". cxira.caslriun Fafae, posiia juxta llunicn .Viridci Majellano abbati seryicbat.. Consrilaluf index; &a
occufritquldeiii criclesia S. Nicolai de Myfa, ciijris; i. Baptisla: Corrado capjluli cpiiiinissario cpnfcctus
iiedum velera, sed ct receriliora inoiuiriicnta» ipsai aririo i58o,*resqric patcnll adiscultinri v_;""'"'"']'"•;':
iiimirum Visitalionum Acla quac riimo 171(»,cl1755i (95) Ne iriccclcsiae utriiisquc :rtiinis, caruni
liiteiis consignata sui)£ niciiiincrri. Favct vicinia: : mcmoria tiindcril cxcidcfctj uiiiusquc sacclli tiiiiliis.
consoiiai ccclesiae iionieriicongiuilscdillcii vctustas; ; in parocliialem Ecciesiam S.:RcnijgiiieiTae i'aioe
scd rcpugnal loci, qucin biilku copia cxhibct, dcsi-• translalus csl. Nc bona dissiparciiiur; cauliiiii, ut
jjnaiio: nisi forle in ipsaincl bull;e cppia iiicnduiiii cxiisdcni collectis, .ccclesiasticiiin 'oeneficiii.iiitiige-
fxciilissc dicamus. rctiir.a capilulo ;S, Peiri dispensaiidum, Hacehau-
(87) Unaqiic ha>cecclcsia cxlra Civiiell.c caslrmni siiiuis cx lol. 182 Yisilalionis aiiiio.lOOi. .-,' .;
csxiriuia,parsubiil Cxcidiiiin; di^pai i laiiicn cvcnlu,
 501 EPISTOL^: ET PRIVILEGIA. 503
Luciae, ecclesiahi Saricti Sylvestri (94), et ibidemii A j filio LAMBERTO, Sithiensis monastcrii abbali, ejusque
Villani, et possessio terrarum : apud Pallunianum, , successoribus regulariter substituendis in perpe-
ecclesiain Sancti Fabiani [leg. S, Flaviani], eccle- luum.
siam Sancli Angelini.€am cum villanis, lerris et' Ad hoc in apostoiicae sedis regimine, Domino dis-
vineis.Chrisma vero, oleum sanctum, consecrationess ponOnte ,
promoti conspicimur, ut, ipso parante,
altatium seu basilicarum, ordinationes clericofum,'
teligioneni augere, et ejus servis tuitionem debea-
qui ad sacros ordines fuerint promovendi, a dioe- mus imperidere. Tuis igitur, dilecte inDomino fili,
cesano suscipietis episcopo, siquidem Catholicuss aibba Laniberte,
justis petitionibus annuentes, Beati
fueiit et gratiam atque communionem apostolicae e Bertirii Sithiense
coenobium, quod in Tarvanensi
sedis hahueritj et ea gralis etabsque ulla pravitatee
parochia situm est, eui, Deo auctore, prsesides, sub
vobis voluerit exhibere; alioquin liceat vobis quem1 tutelam et
protectionem sedis apostolicse suscipi-
nialueritis, adire antistitem, qui nostra fultus aucto- mus, et contra
pravorum hominum nequitiam au-
fitate, quod postulatis indulgeat. Obeunte vero te3 ctoritatis ejus privilegio communimus. Statuimus
nunc ejusdem loci abbale, vel tuorum quolibet suc- enim ut riniversa ad idem monasterium
legitime
cessorum, -riullus ibi qualibet subreptionis astutia1 „ pertinentia vobis1 vestrisque successoribus quieta
seu violentia proponatur, nisi quem fratres com-I " semper et illibata permaneant;
ipsum vero moiia-
muni coriserisu vel fratrumpars saiiioris consilii,'
sterium, juxta prsedecessorum nostrorum Victoris
per eumdeni Dei timorem, et beali Benedicti iegu- et Urbani sanctiones, in sua plenius libertate ac im-
lam prpvideiint eligendum, qui ad sedem apostolicam munitate
\ perpetuo conservetur, quandiu illic regu-
benedicendus ,aceedat. Decerninius ergo ut nulli1 Iaris ordinis vigor et disciplina permanserit. Porro
omriino hominum liceat shpradictum nionasterium1 abbatem in eodem monasterio non alium
prseesse
teinere perfurbare, aut ejus possessiones auferre,'
censemus, nisi quem fratres, communi consensu,
verablalas retinere, minuere, vei temefariis vexa- vel fratrum
pars sanioris consilii, secundum Dei ti-
tionibus fatigare, sed omnia integra conserventur niorem et beati Benedicti
Regulam, elegerint. De-
eorum, prp quorrim sristentatiene ac gubernalione ! cernimus ergo ut nulli omninp hominum liceat idem
concessa sririt, usibus omnimodis profutura. Pprro' monasterium temere aut ejus posses-
perturbare,
ad.memdriam etindicium hujris perceptae a Romana1 siones ariferre, vel ablatas retinere, minuere, vel
Ecclesia libeiiatis, per annos singulos duos solidos' temerariis vexationibus
fatigafe, sed omnia integra
Laleranensi palalio persolvetis. Si quis igitur in' conserventur
eorum, pro quorum sustentatione ac
futurum archiepiscopus aut episcopus, imiierator
Q gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis pro-
aut rex, prinCeps aut dux, comes, vicecomes, judex
futura, salva Tarvanensis episcopi cariOnica reve-
aut ecclesiastica quselibet saecularisve persona, hanc rentia. Si
qua igitur ecclesiastica saecularisve per-
nostrse constitutiOnis paginam sciens, contra eam1
sona, hanc nostree constitutionis paginam sciens,
venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si1 contra eam temere venire
tentaverit, secundo ter-
npn satisfactione condigna emendaverit, potestaiis liovecommonita, si non satisfactione emeii-
sui se congrua
honorisque dignitate careat, reamque divino
daverit, potestatis honofisque sui dignitate careal,
judicio existere deperpetrata iniquilate cognoscat, reamque se divino judicio existere de perpetrata
et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini et a saeralissimp cofpore et
iniquitate cognoscat,
Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in sanguine Dei et Domini Redemplofis nostri Jesti
extremo examine districtaeriltioni subjaceat. Cunctis Clnisti aliena
fiat, atque in extremo examine distri-
autem eidem loco justa servantibus sit pax Dpmini ctse ullioni
hic subjaceat. Cunctis autem eidem loco
ndstri Jesu Christi, quatenus et fructumbonse servantibus sit pax Domiui nostri Jesu Christi,
justa
actionis percipiarit, et apud districtum jndicem
amen. quatenus et hic fructum bonaeactionis percipiant, et
preemia ajterhae pacis inveniant. Amen,
manum scriniarii et notarii apud districtum judicem prsenria aeternoepacis inve-
Scriptum per Joannis p^niant.Amen.
sacri palatii.
PatumLateranipermanumJoanniSj sancteeRpma- Scriptuin per nianum Rairierii, scriniarii regiona-
naeEcclesi93;canCellarii card. et bibliothecarii, xvm rii et notarii sacri palatii.
KaL Maii, indict. v, Incarnationis Dominicse anno Datum Laterani, per manum Joannis, sanctse Rp-
1112, pontificatus autem domni Paschalis secundi manse Eeclesise diaconi cardinaliset biblipthecarii,
papaBanno 13. terlio decimo Ealendas Julii, indictione quinta, In-
.;';.:; .;,;•.:"'; cccxtiv. car.natioriis Dominicaeannpmillesimo centesimo duo-
Moriasierii S. Bejrlirii Siihierisis protectionem susci-
pit bonaque\ confirmal. decinio, pontificatus autem domni Paschalis secundi
, .^;..-.;.;..r papse annO tertio decimo.
;;?(A|i'nft:iij2,Jiin-..194'.
Golleciiondes Cartulaires, Hl, 250. '.'-.., .-,.:':;:;:; .'..'-.CCCXLC ';"''y '.'..'.
PASCHAIIS episcopris, servris servorum Dei, dilecto Monasterio Aqukinctino asserit ecclesiam.S. Geor-
(94) Ecclesiae utriusque in Palumbani territorio tamen monumentis S. Flaviani nomen perpeluo
positte memlnere inventana anno 1585 et 1595, legitur, Fabiani nunquam. Hinc bullae copiam nac
fol. 16; iiec nori Visitalio, an. 1594, fol. 8. In hisce iu parte mendosam, haud immeritosuspicanmr.;.
303 PASCHALIS II PAPJ: 504
gti prope Hesdinium, a Joanne episcopo Morinerisi A J bus irifidelium domiiiatio unilatem hanc in perspnis
datam. praesidentiuni impedivit. Gfatias autem iDeOjqriod
(Aiiiiol-112, Juii.19.) temporibus nostfis Christianorum prihcipatum iu
[MIB^EUS, Opp.diplom., I, 170.] Antiochena civilate restituit. -Dignum est ..igitur,
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto cllarissime frater, tit ejusdem charitatis riiiilas firiria
filio Ai.uiso (95) abbati Aquicinensis monasteiii, permarieat : nec de nobis, menti' luse opinio ulla
ejusquo successofibus regularitef subslituendis. subrepat quod Antioehenam' Ecclesiam deprimere
Officii riostri nos hortatur auctorilas, pro" eccle- aut inhonorare velimus. Si quid e'rg'6vei Aritioclie-
siartmi slatu sollicitos esse, et quse recte statuta nae vel Hierosolymitanae Ecclesiae; aliter foftasse
sunt, stabilire. Proinde venerabilis frairis nOStri quam Oportuil, de parochiarum finibus scrrpsiniiis,
Joannis Mofihensis episcopi cessionem vobis vestfq- nec leviiati est nec malitiae ascribendrimv riec pfo-
que monasterio factam, littefis prsesentibus conlir- ptef hoc apud nos-est scand.alrim concitanduiri:
nianius. Is enim B. Georgii martyfis ecclesiam, quoniam et loeorum longinqua prolixitasj et:=anti-
juxla castrum Lesdinium siiam, libituisque succes- quoruni nominum coirimulatio, quse-ciyitatibus vel
soribus, in cellam omni tempore possidendamxson- provinciis accidit, magriam nobis amblguitatem vcl
cessit, et asscrtione cbirographi conlirinavil, cum "j ignorantiam attulerunt; Csetefum et Optavimus, et
omnibus vidclicet terris, pratis, silvis, aquis etmo- optamus nori seandali sed pacis fbniitemfratribus
lendinis, vel aliis quibuscunque redditibus queetam niiriistfafe, suum jus cl honorem qriibuscunque ec-
abliigelramno (96) coniile, et Ernulfo Herdinensi el clesiisconservafe. - -
Nicolao milite, quam et ab aliis fidelibus eidem , Datuni Laterani, sexto idus. Augusli.
Ecclesiae collata sunt. Siquidem id ipsum prsede-
cessor suris",bonae memofiae Gerardus, canonicorum CCCXLVII.
Ecclesisesuse coitsilio et voluntate concesserat. irausicanee Ecclesim a Tricnstinensi disjunctm
liberlatem confirmal.
Id ipsum igitur etnos prsesenlis decreti auctoiitate
salva nimirum Tarvanensis Ecclesioe (Aniiolll2, Octob. 18.)
sancimus,
[Gall. C/iiisM,452.]
juslilia, sicut supradicti episcopl chirographo deli- . '. .-.-. . Arausicse si quidcm civitalis populus
batum agnoscitui'. _Altaria quoque duo, scilicet de
aliquandoita exallalus est, ul, illius civitatis nomcn
Fraisnoith et Huby, sicut ab eodero episcopo supra-
dictse ecclesise S. Georgii (97) concessa sunt, conce- vulgaribus passim earminibuscelebrelur; aliquando
ita depressus, ut ojus ecclesia, chilatis altcrius ec-
dimus et decreti praesentis auctorilate firmamus.
« clesise vel subdila sit vcl unila; rursus per coeleslis
Poi'1'p sepulturairi ejusdem loci ah omni exaclione, .<
sapientise dispositionem, nostris, vel majoriim 110-
liberam fore dccernimus, ut eorum qui illic sepeliri
exlremse nisi ; slrorum temporibus eidem civilati et ecclesise tanitis
deliberavCrint, devotioni et volunlati, est populus restilulus, ul ecclesia eadem archiepi-
-forte excomniuiiicati,nullus obsistat.
Afelatensis inslantia, propruim ct cardinalem
Daiuni Lalerani, xin Eal. Julii; indictione v, scopi
receperit sacerdolem, juxla qriod de diceccsi, quoe
Incarnationis Doirilnicseanno 1112.
aliqriando episcopum habuil, in Africano est con-
CCCXLYI. cilio cdristiiutum, ut Si multiplicatus populus desi-
Ad Bernardum Anliochenumpatriarcham.— Nuntiat
:se rion inlendisse,corieessi6ne privilegii supradicii, derayprit habere proprium rectorcm, cjus vidclicet
Anliochenmpalriarchalis' Ecclesimdignitalem im-l volrintate in cujus poteslate esi diceccsis constituta
minuere. -habeat propiium episcopum. Quia igiturduo epucopi
(Anno 1112, Aug. 8.) :[GuiIlelmus et Berengarius] nostrse memoriac tcm-
[MANSI,ConciL, XX, 1006.] poribus InAurasise civilalis cathedra substituli surit,
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, yene-- iios petitioni tuee aic devotioni miiltipilcis pOpiili,
rabili fralri BERNARDO Antiocheno palriarchse, salu- charissime frater,'annuinius, etCIialeedbnensis con-
tem et aposlolicam benedietionem. T, cilii capitulum sequerites, prajseiuisdecreiiariclofi-
Quamvis inler cseteras sedes apostolica illa sedes3 lale saiiciiiiiis, ut civiles disposiiiories Afarisicac
eniineat, quam Pelri apostoli morte in corporeJ iirbiS,eipulilit'Os ec.clesiasiicariiiri quoqiie prirpehia-
dignatio superna clarificavit, iriler Romanum ta-- runi ordines siihsequaiilur. Itaqrie tam iibi-quaTri
nien et Antiochenum episcopos tanta quondam legi- legiliniis successoribus tuis iutegiitalerii pafocbiae
tur charitas exstilisse, ut nulla intef eos divefsitas5 Aurasieiisis ita piane eonfiririamusysicutanliquiiu*
videfetuf:' Eadem Petri pefsoria utrasque illiistfavitt eam Aurasiensi Ecclesisemansisse cogrioSCitur,iiric
ecclesias. Mulla posiliac teniporalfarisierurit, qui- Tricastinp, vel alicui deiriceps' episcopo liceat paivo^

(95) Aluisio. Is ex monacho Bertiniensi, ac priore3 (97) S. Geofgiicellaseu prioratus, aunoet 1072, ab
Vedaslino, electus abbas Aquicinciinus, tandemi Ingelranino comite, Ernulfo Hesdiriiensi, Nlcolao
anno 1151 assumptus fuit episcopus Atrebatensis. equite fundatiis ac dolatus; hddieiiueilofet; hautl
Obiit in Palsestina, aririo 1145. procul a ruinis seu riideribus veteiis Oppidi Hesdi-
(96) lngelramno (aliis Ingelrano), comileilesdi- - niensis, quod anno 1555 excisum fuit, jussu Cafoli
uiensi, qui anno 1072 Ecclesiam Alciacensenlii - 'quiriti Caesaiis ; Hesdinio novo a fundariieriiis, Ioco
inslauravit, ibidem sepultus. Iia Chronic. AlciaL commodiore, contra Francos excitato.i
cense; ''-=. .
505 EPISTOL^E ET PRIYILEGIA. 303"
' ' t-lAiL- -
ehiee lpsius ljnes, vel caetera ad prsetatani ecclesiam A- A " '
pertmetitia invadere, vel qualibet riiachiriatiorie Monasterii Nonanlularii possessiories et privileyid
subtrahere; sed omnia vObis et clericis in eaderii confirmat.
ecclesia mililantibus quiela el irilegra :conserventuf; (Anno 1112,. Nov. 10.)
Si quaigitur in futurum ecelesiastiea quselibet: sae- [MURATORI, Anliq. ItaL, V, 545^]
culaiisve persona, hanc nostrae constitutionis pagi- PASCHALIS episcopus, servus.servoruni Dei, dilecto
naiii sciens contra eam temere venire tenlaverit, in Christo filio, JOAS.M,liostris: per Dei gratiairi
secundo tertiove commonita, si non satisfactione manibus in abbalem Nonantulani hionasterii conse-
corigfiistemendaverit, potestatis honorisque sui di- crato, ejusque successdfibus regulariter substitueri-
gnitale careat, reariique se divino judicio existere dis inperpetuurii.
de perpeirata' iniquitale cognoscat, el a sacralissimo ' ..... auctoritate
debitoque compellimur, pro urii-
corpore ei sanguine Dei et Domini Redemploris no- versarum Ecclesiarum statu satagere, et eafuria
slri Jesu Christi aliena fiat, et in extremo examine niaxiine, quse aposlolicse sedi specialius adhsererit,
districtse ultioiii subjaceat. Cunctis autem eidem ec- ac tanquam jure proprio subjeclse suiit,quieti, auxi-
clesiaejusta servanlibus, sit pax Doniini nostri Jesu liante Doraino, providere. Quapropief petitionibiis
Christi, quatenus etiiic fructum bonse actionis per- "^ luis, fili iri Clnisto charissime, non immerito an-
cipiantj el apud distiicluni judicem praemia seternse nuendum censuiriius ut Nonaritulanum nionasle-
pacis inveniant. Amen, amen, amen. : rium, cui Deo auctore prsesides, quod ab ipso fun-
f Ego Paschalis catholicse Ecclesise episcopws. datore, Aistulfo videlicet Longobardorum rege, apo-
Daluiri Latefani per niaiium Joannis, sarictse Ec- stolicse sedi oblatum est, ad praedecessorum nostrb-
clesiae diaconi cardinalis ac bibliothecarii, xv Ral. rum, ejusdemque apostolicae sedis... privilegio
Novembris, indictione v [vi], Incarnationis Domi- muniremus. Per prsesentis igitur pfiyilegii paginam
nicaeanno 1115, pontificatus aulem domini Pascha- aposlolica auctoritate statuimus,ut qusecunque ad
lisilpapaeannoxiv. Cumskjillo domini papce. prsedictum Nonanlulaiium monaslerium in praesenli
sexta indictione, juste ac legaliter perlinent, sive
CCCXLVIII.
in futurum concessione . pontificum , liberalitate
Decrela concilii, a Guidone Viennensialiisque archi-
episcbpis, episcopis,dbbatibus, Viennw celebrati, nice principum, vel oblatione lidelium juste atque cano-
confirmat. poterit adipisci, firma tibl tuisque successori-
bus et illibata permaneant. In quibus hsec propriis
(AnnoH12,Oct. 20.) visa sunt nominibus adnolanda, ipsum videlicet
[MANSI, Concil, XXI, 76.] G castellum Nonantula, Caslellum
-Vetus, Gallianuiri,
PASCUALIS episcopus, servus seryorum Dei, ve,ue- Catinianum, Fainanum, Lizanum, Scoppanum, Sa-
rabilibus fralribus GOIDONI Yiennensi archiepiscopo, nonum, Campilium,Maranum,Mons 01iveti,pfatum,
sedis appstolieae vicario, et caeteris archiepiscopis, Albini, monasteriuni Sanctse Luciaede Roffeno, cum
episcopis et abbatibus,. seu Domini sacerdo'*- ecclesiis et pertinentiis suis, et ecclesia SanclseTri-
bus, Vienrise congregalis, salutem et. apostolicam nitatis de Savino, Manzolirium, Taivalum, Raslel-
benedictionem.. . linum, Sancta Maria in Grumulo, Spina Lamberti,
Criin.:alicujus mprbi detentione caput afficitur, Solaria, Roncalia, Camorana, Sorbaria, Curtiule
membris omnibus communiter ac summopere labo- Siccurn, castellum Pellavi, Trecentula, Bundenum^
randum est ut ab eo penitus expellatur. Fratrum Stagaria, castellum Cella, et Marzalia cum perti-
siquidem relalione comperimus vos in unum con- nenliis eorum; prseterea castellum Cellulse, curtem
veriisse, ac per Dei gratiam Yiennseconcilium cele- Raguse, et castellum Tedaldi cum omnibus allpdiis,
bfasse. In qub.nimirum de augenda religione, de quse in ipso comitalu Ferrariensi Bonifacius niar-
dispositione ecciesiastica, seu eeclesiasticarum re- chio acquisita possedit, v.estro in perpetuum roona-
rrirri, etde correctioue pravorum hominum adver- sterio confirmamus, uii etiam, quse comitissa Ma-
sus sanctam Ecclesiam insurgentium disspfuistis. j)
thildis de oblalione, quam Sancto Petro etRomanae
Unde Deo graliasfeferimus, et quse statula sunt ibi Ecclesiae dederat, vobis
nuper dedisse cognoscilmv
rata suscipiriius et coniirmamus, et cooperante Do- subcensu scilicet annuo unius aurei. Sane nec. Mu-
niino Deo illibafa permanere censemus. Dilecliorieni tinensi omniuo, nec alicuiquam episcoporum, yel
supradicti horiamurepiscopi, utstudiose secundum principum, aut alicui ecclesiaslicae ssecularive per~
Deum legalionem sibi commissam impleat. sonae liceat supradicto monasterio, aut ejus celiis,
Data Laterani, xiii Kal. Noveriibris. vel ecclesiis, aliisye possessionibus gravamen in-
-CCCXLIX. " • ferre, exactioiieni imponere, placitum, sive collo-
.";;,-,."• .;..;,;-:.;
* indicere
EpiscppqsHispanice ad sijnodum t proxima bealm quium, prsetef abbatis acfratrum voluntatem
Marim feslivilate t (%Feb.r..1115, Beneventi)agen- vel lenere. Obeunte te nunc cjus loci abbate, vel
dqinyocat, « ut.de Aragonensis regis el Urracm tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualihet
. reginm negotio et de pacis atque concordim collo-
in subreptionis aslutia seu violenlia prseponatur, nisi
quio prmsenliasmtractent.t
(Vi&erHistCompostell. ap. FLOKEZ,Espana saqrada, quem fratres communi consensu, Vel fratfuni pars
XX, 159,140.) consilii sanioris, secundum Dei timorero^et be.ati
50? PASCHALIS II PAVM 508
BenCdidi Regulam. elcgerint; ab apdstplicae sedjs J\t\ lpco jus.ta servantibus sit pax' Domini npstri Jesu
praisule consecranduni.-fihrisma, bleum sanctum, Christi, quatenus et hie fructum bprise actioriis
consecrationes allarium; sive, hasilicarrim, Prdina- percipiant, et apud districtum judicem praemisj
tiopes monachorum, qu"iad sacros fuerint ordines seternsepacis inyeniant.. ..,.,'
promovendi, sive clericorum, monasterio, celhs, yel Scriptum" per maniim Crisogoni notarii sacri pa^
ecclesiis pertinentium, a quo malueritis catbolico latii. . .'.'.
accipielis episcopo, si qriidem gratiam et commuT Ego Pasclialis catholicae E,cclesiseepiscopus sub?
nionem apostolicae sedis habuerit, eltsi ea gratis ac scripsi, ..;.,....,.
§ine pravitate voluerit exhibere. Non enim episco- Data Tiberise permanum Joannis, sanctee Romanae
porum cuiquam permitlimus, invito abbate, in mo- Ecclesise diacotii cardin.alis, ac bibliothecarii, quartp
nasterio, vel in riionaslerii cellis, vel ecclesiis, or- Idus Novembris, indiclione vi, Incarnationis Dpnii-
diriationes facere, missas publicas celehrare, vel nicae anno millesimo centesimo decimo teftio, pon-
earum decimas vindicare. Nec de monasterio ipso, lificatus autem domniPaschalislIpapae anno xiv (98),
vel ejus febus rescriplum subripere, aut quolibet CCCLL
niodo impetrare, cuiquam perspnse facullas, sit, Privikguim pra \noxiasterioAteavuUensi,
Quocl si fqrte prasumptum fuerit, irritum penitus B I (Anno 1112, Noy. 15.) •
habeatur, Ad hsec adjieientes decernimus ut nulli [Gall. Christ. vet. ,ed., t. IV, p,HS.]
omniiio boniinum liceat idem monaslerium temere PASCIIALISepiscopus, servus servorum Deir,dilectp
perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel abla- filio GISLEBERTO abbati S, Petri Aureaeyallis et ejus
las relinere, yel injuste datas suis usibus vindicare, fratribus in eadem ccclesia canonicam vitam pro-
niiiiuere, vel lemerariis, vexalionibus fatigare; sed fessis tam praesentibus quam fqturis in perpe-r
omniaintegra conserventur eorum, pro quorum sus- luum.
tentatione et gubernalione concessa sunt, usibus Desiderium quod ad religiosum prppositum et
omnimo.dis profutura, ut in onmibus semper apo- animarum salutem peiiinere moristratur, auctpre
stolicse sedis,cujus est proprium, munimine ac pro- Deo, sine aliqua est dilalione complendum.
tectione cpngaudeat. Si quis igitur i.n futurum ar- Quia igitur vos, o filii in Chrislo charissimij per
chiepiscppus aut episcopus, imperator aut rex, divinam gratiam aspirali, niores vestrossub regu-
princeps aut dux, comes, vicecomes, judex, castal- laris vitse disciplina coercere, et eommuniter secun-T
dio, aut ecclesiaslica quselibet ssecularisve per-. dum sanctorum Palrum institutionem Omnipolenti
sona, hanc nostrae constitulionis paginam sciens, deservire proposuislis, nos votis vestris paterno
centra ea.niteniere yenire tentaverit, secundo ter-. ^C congralulamur affectu; unde etiam petilioni vestrse
tiove commoiiita, si non satisfactione congrua benignilale debita irnpertimur assensnm, vilaenam-
emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate que canonicse ordinem quero professi estis,prsesentis
careat, reamque se divinojudicio existere de per-. privilegii auctoritale Firmamus, ut ne cui posf prp-
petrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo cor- fessionem exhibitam proprium quid habere, neye
pore ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri sine praepositi yel congregalionis lieentia de claustro
Jesu Christi aliena fiat, atque in exlremo examine discedere liceat interdicinius, et tam vos, quam Ve-r
distiiclae uUioni subjaceat. Cunctis autem eidem, stra omnia sedis apostolicae protectiorie muninius,

(98) Hic habes annum xiv Paschalis II papae, con- cisione Domini, sed ab ejus Incarnalione, sive a die
junclum cum anno Incarriationis DominicaelllS et 25 Marlii exordium nov> arini dedrieit, ae pfopfefea
indictionevi. Errorem patentem conlinuo hic de- novem mensibus annuni vulgarero uostfum prsevef-
prehendisse tibi videberis, ubi e Donizone, Baronio, tit, Quare quanquam bulla nuper: producia annum
Pagio ac aliis iiitellexeris Paschalpm ipsum die 14 exhibeat 1115, non alius significatiir 'qria'ioriannus
Augusti anno 1099 Romanam cathedram conscen- 1112. Indictio autem sexta illic adliibita, Sepleihbri
disse. Sed bona verba. Sunt et alise bullae quse hoc D [ niense ejusdem anni 1112, inilium sumpsitVAlteram
ordihe procedunt, ut prope ad credendum adducaiis Paschalis II bullam prselaudatus Mabiilonius prp-
anno subsequenti 1100 Paselialem renuntiatum duxitin appendice ad tom. V-Annaliuiri Benedicti-
fuisse pontificem niaximum. Yide Bullarium Casi- nor., pag. 695. « Dala fiiit n Idus Aprilis, indi-
nense part. n, Ughelliuni, Bullarium Cluniacense, ctione vi, lnearnatioriis Doniinicseaiinoill4, ponti-
Baluzium in Miscellaneis, atque, ut caeteros omit- ficatus quoque domni Paschalis papse H decririo
tam, Mabillonium lib. v, tabel. 51, Diplomatic. ubi quarto. » Ccnset claris. vir ibi seribenduin esse in-
refert auiographam bullam pontificis hujus «Datam dictione vu, Hanc enim revera exigit arinus vrilga-
Ronise per manum Joannis sanctse Romanse Eccle- ris 1114. Verum ibi agiturde anno Pisano, ac.pro-
sioediaconuhi cardinalem, dupdecimo KalendasApri- ptereadatafuit bulla annosecundumnosprsecedenti,
lis, indictioiie x, IncarnatipuisDoniinicae anno 1105, quo reapse secundo Idus Aprilis in cursu eratiridi-
pontificatus autero domni Paschalis secundi papaeni, t ctio s.exta, Ita iii Thesauio Aiiecdotor. P. Pezii
Dissident haec aperle a calculis Pagii ac aliorum. tom. III, part. u,pag. 659, altera ejusdem pontificis
Qiiando iriimotus est annus et mensis, quihus pon- bulla referlur :,« D.atavin Raleridas Noyembfis, in-
tificiam dignitatem iniit Paschalis II, scilicet dies 14! diclione xu, Incarnalionis Domiriicae anno il05,
Augusli auni 1099, necesse est intelligamus (idque' pontificatus aulcm dpmniPascbalisIIpapae ahripvi.»
aiiimadvertendum diligentissime nobis ad solvendosi Et ibi intelligas annum vulgareni 1104^ quo decur-
^iios id geniis nodos) usumillum fuisse aliquando rebat aiinus sextus Paschaiis, Octobri mense, uli e^
fPViiPbana, quse non anativitate neque a circum- indiclio xii, continuata usque ad finem:anni.
309 EPISIOLiE ET PRIVILEGIA. 510
Ypbis itaqueetsHcecssoribusveslHs in eadem. religio- A minicse arino 1113 [1112], pontificalus auterii domni
nepermansuris, eaomnia possidenda perpetuosanxi- Paschalis secundi papse anno xiv.
mus, quse in prsesentiarum legitime possidere vide- Ego Paschalis catholicaeEcclesiee episcopus.. '
mini, in Pictayiensi videlicet pago ecclesiam S. Pauli CCCLIL
deHydriaco, S. Martini de Alhaico, S. Hilarii dc « Episcopis per Daciam constitutis iriler cmtera : De
Borno, S. Martini de Gemellis, S. Peiri de Solobria, censu eliam quem B. Petro prwdecessores vestH
SIMafhe de Toxonefiis, S. Martini de Loono, S. singulis annis instituerunt, fraternitatem vestram
una cum eodem fratre nostro Lundense archkpi-
Michaelis deCrum, S. Marise de Mosronia, S. Epar^ scopo volumus esse sollicilam, ne in ipso' negolio
chi de GefiriundOi S. Mariae Magdalenae de Pristi- fraudem Romana Ecclesia ulterius paiiatur, sed.
riiaco, S. Benedicti de Boxemia, eeclesiaro Sancti inlegre hujusmodi charitatis debitum prudmlia
S. veslrasatis sapienter suscipiai. t
Verani,. S: Marise Magdalense de Thouarno,
(Intra an. 1100-1115. Fragm. — Vide Centii Came-
Paiili de Bosco, S. Stephani de Amaillo, ecclesias rarii lit. Cens. ap. MURATOIU, Itat. V, 891.)
Antiq.
Sancti Lupi et S. Pancratii, S. Marlini de Salis, et
noster Petrus CCCLIII.
ecclesiam de Bocaico, quas confrater
Ad Bcddrkum episcopum Noviomensem et Tbrnq-
Piclaviensis episeopus vestrae conversationis insti- n ceiisem. — Ne monasierii. S. Martini fratres ve-
tutor, procommuni victus sustentatione vobis con- xari. a clericis Tornacensibus sinat.
cessit,vel ab ejus antecessoribus eiddm ccenobio (Circa annum 1115, Oct. 29.)
datse fuerant. Ilem in pago Andegavensi ecclesiam [D'ACHERY, Spicit, edit. de Labarre, II,. 915.]
S. Petri de Damno Petro, et S. Alfini de Torcamo, PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
quas coiifrater nosler Rainaldus Sludegavensis epi- rabili fralri BALDRICO Noviomensi seu TornacensL
scopus et antecessor ipsius Gaufridus, vestrse Ec- episcopo, saluteni et apostolicam benediclionenu
clesiseconcesserunt: si qua prselerea prsedia, si quse Fraternitali tuas jani secundas litterasmisimus,utr"
possessiones ab Ecelesiae fundatrice Aldcarda vice- monachis Sancti Martini juslitiam faceres de injuriis
comitissa et successoribus ejus, seu ab aliis suc- illis quas a clericis Tornacensibus patiuntur : ca?te-
cessoribus de suo jure ccenobio vestro oblata sunt, rum eamdem justitiam exercere diu mullumque ffa-
aut in fulurum offerri Domino largiente contigerit, ternitas tua dissimulavit, unde opportunum duxi--.
vel aliis juslis modis acquisita sunt vel acquiruntur mus idem negotium Lamberto Atrebatensi, et Joanni
in poslerum, firma vobis veslrisque successoribus Morinensi comprovincialibus fratribus eommisisse,
et illibala permaneant. Decernimus ergo ut nulli qui nimirum tanquam religiosi viri ad pacein vehe-
omnino hominum liceat eamdem ecclesiam temere Q menlius iijtendentes,. idenl. negolium nrinus cano-
verturbare, aut ejus possessiones.auferre, veUabla-: nice tractaverunt. Quamobrem nos utramque par-
sas retinere, mhiuere, vel temerariis vexationibus tem ad nostram praesentiam evocavimus. lpsis ita-
faligafe^sed omnia integra conserventur eorum, pro que clericis ex sanctorum Patrum auctoritate mon,-
quorfim sustentatione ac gubernatione concessa; stravimus quam indebite in decimaruin exactione
sunt, usibus profutura, salva Pictaviensis episcopt et sepulturarum prohibitione monachos prsegrava-
debita reverenlia. Sane ipsum locum in canonicse rent. Beatus enim Gregorius Auguslino Anglorum
disciplinae observanlia quiete et libere, largiente Do- episcopo scribens : « Conimuni,:..ail, yita vivenlibus
inino, perpetuo permanere sanximus, sicut a supra- jam de faciendis portionibus, velexigenda.hospita-
dicto fratre nostro Petro Pictaviensis Ecclesise epi- litate, et adimplenda misericordia nobis.quid erit
scopo constitutum est. Si qua igitur in futurum ec- loquendum, curn omne quod superest in causis.piis,
clesiastica quaelibet ssecularisve persona, hanc ac religiosis erogandum est. i Quartus autem Leo-
nostrse institutionis paginam sciens, contra eam te- synodali constitutione decrevit, ut decimae et primi-
niere venire tentaverit, secundo tertiove comroonita, tjse, se'i queecunqueoblationes vivorumetmortuorum
si non salisfactione congrua emendaverit, poteslatis ecclesiis Dei fideliter reddanlur a laicis. Ubi notan-
honorisque sui dignatione careat, reamque se di- ,Q dum quod non a monachis, sed a laicis reddi de-
vino judicio existere de perpetrata iniquitate co- cimse jubeantur. Monachi namque cum. eprum ple-
gnoscat, et sacrani.ento, corpore ac sanguine Dei rique aut levitee, aut sacerdotes sint, aut aliis eccle-
et Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque siasticis ordinibus perfruanlur, cum assidue per
in extremo, examine districtsc ultioni subjaceat. Dei gratiani divinis inserviant ministeriis, immuT
Guriclis auteni eideni loco jusfa servantibus sit pax nes profecto ab hujusmodi exactionibus sunt. lia-,
Doniini nostri.Jesu,.Ghrisii, quatenus et hic fruclum bendi. Idem etiam Leo episcopis Britannise sCri-
boiise. aciipnis percipiant, et apud districtum judi- bens, illis tantum Ecclesiis quae plebes yocantur,,
cem prsemia selernaepacis inveniant.. Amen, amen, deberi decimas indicat, ubi sacrosancta dantur-
anien., baptismata; in quibus videlicet verbis evidenter aj
Scriptum per manuni Glisogoni nolarii sacri pa- paret causa baptismatis, eucharistise, pcenitentiae
latii. seu caeterorum officiorum quee a clericis populp ex-
Data Princerni, per manum Joannis sanetoe Ro- hibentur, decimas a populo esse reddendas; iu qui-
nianse Ecclesiae diaconi cardinalis ac bibliolhecarii, bus omnibus nullum a clericis servitium niona-
xyu Kalend.Deeeinb.,indht. vi. Incarnationis Dp- diorum cpnventibus exbibetur. Porro de sepultura
 511 ,, PASCHALIS H ,PAPiE 512
monasleriis perinittenda, B. Gregprii habetur mani- A i tuit, ita nos ecclesiaevestrse fami.liani, cjusesub epi-
festa sentenlia. Joannenieiiirii Veleris ufbis episco- scopi seu eanonicorum jure coiislitit, liac nostrae
puni, in monasterio sepeliri ;mprtuos prohibenlem, auctoritatis concessione doriamus, ut in foreiisibus
his verbis cohibere curavit: « Si ita est, ait, a tali et civilibus causis, yel placilis, adversus quaslibet,
vos hortor inhumaiiitate recedere, ei sepeliri mor- sseculares personas iritestimoriium eulcaciter admit-
tuos ibidem, vel celebrari missas nulla ulterius ha- tatur, nec propter ecclesiasticseclieiiteiseobrioxiela-
bita contradiclione permitlas, ne denuo querelam tem, \ si alia non impediunt, eoruni lestinioniuni
de his quae acta sunt Agapitus vir venerabilis ad me refutelur.
depromere compellatur, t Hac sanctorum Patrum Datum Benevenliperitiarium Joannis, sanctae llo-
auctorilaie comperta et veritaiis ralione cognita, manse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothecarii,
prsedicti qui ad nos venerant clerici Tornacenses ix Kal. Februarii (99), iudict, vi, Incarnalioiiis Do-
debita liuinililale cesserunt, et de cselero se nullam minicse anno iili, pontilicatus autem clomiii Pa-
super his querelis molesliam monacbis illaturos pol- scbalis II papse anno xiv.
liciti sunt. Tuam ergo sollicitudinem, frater charis-
CCCLV.
sime, commonemus ne uUerius supra dicti monaste- Ad"Henrkum imperatorcm,
rii fratres paliaris molestiis talibus infeslari, ueque g'
calhedram ibi colloces, neque aliud quid inferas quo (Anno 1115, Jan. 25.)
[MANSI,Concit,, XX, 1095.] :
regularis ordo turbetur. De his aulem eleemosy- PASCIIALIS
narum partibus, quse a morientibus ecclesiis relin- episcopus, servns servorum Dei, dilcclo
in Chrisio filio HEXRICO imp. Augusio, sahitem ct
quendee, vestra interest dicecesis vestrse paro-
chianos instruere, ut per tusevigilationis diligentiam apostolicam benediciipnem.
Cum amicorum roagna sil, niajor quidcm iiuer
largiente Domino tam clerieis quam monachis justa homines esl paterria dijectio. Verum quidquid circa
serveniur, et Ecclesiis pax firma permaneat. le alii loquaiitur, quidquid blandiariiur nostruni cst
Data Lalerani per nianum Joaiinis cardjnalis, iv
veritatem tibi liquidius ostcndere, ac hbiiori ct sa-
Kalend. Novembris,
luli tuse veraciler providere, A, (Albertum . arclii-
CCCLIV.
cancellarium tuum:
Ad Galonem Parisiensem episcopum el capitulum episcopumMogurilinum),siquidem
Ecciesiw Parisiensis.-— Ul EcclesimParisicnsis fa- a le captum esse audiviinus; de.quo quantum no-
muli ad dicendum lestimonium in causis forensibus vimus, quanlura experii sumus, lestiinoniiiiii feri-
admittantur. Rius, quia te super onmia diligebat. Qua de re,
(Anno 1115, Jan. 24.) ( mulli profecto tani amici quam inimici loquunliir
C
MANSI,Concil., XX, 1056, ex raagno Pastorali adversus te. Te igitur, lanquam paier filiuni, com-
EcclesiseParis.]
niouem.us. ul cum salute regnf tale super. lipc
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- consilium nanciscaris, qualenus nec pefsona tua
rabili fratri GALOXI, et capitulo Pariensis Ecclesioe,.
et regnum ullam incurrat infaniiam et ille libcra-
salutem et apostolicam benediclionem, '
tionis gratiam coiisequalur.
Sicut ex r.elatione vestra et ex lilteris regis intel-
Dalum Benevenii, vm Kal. Febr..
leximus, Parisiensis Ecclesia magnum hactenus re-
rum suaruni paliebatur incommodum pro eo quotl CCCLYL
Sententia snper controversiainterabbalesCasinen-
ipsius Ecclesioefamuli, qui apud vos servi vulgo iin- sem et monasterii Terrm Majoris, super ecclesiq
proprie nuncupanlur, in forensibus. et civilibus ca.u- S. Marim de Casali Plano, quw Casinensi adjur
sis vel placitis, adversus liberos homiiies non ad~. dicaiur.
niitterentur in testimonium, Cui rei dilectus filius; (Anno 1115, Febr. 15.)
noster Lodoieus Francoruin rex pro utilitate eccle- [CocQtJELiNES, Bultarum Collect. II, 147.]
siastica ita consulendum arbitralus esl, ut episcopo- PASCIIALIS episcopus, servus. servorum Dei, fideli-
rum ac procerum consilio et assensu instituerel,. D ] bus omnibus per Campaniam, et Apuliairivel Capi-
Parisiensis Ecclesiae famulos i.n omnibus causis, tanalum, sive Sainniuni, saluteni et apostolicani
placilis et negotiis, adversus omnes homines, tam benedictioneiu,
liberos quam servos, liberam ct perfectam habere) Rerum gestarum series ad hoc lilterarum fidei
lestificandi et bellandi licentiam, ita ul nemo eorumi eommittuntur, ne illarum veritas posterpruni nie-
testimonio, pro ecclesiasticse s.ervitutis occasione,., moriae sublrahatur. Diulurnae igiluriitis, quaeiiiter
calumniam inferal. Nos itaque, petilionem veslrami Casinensem et monasterii Tcrrse Majoiis abbales
: rationabilem perpendeiites, idipsum pro ecclesiaslicoe 2 acta est super ecclesia S. Marise de Casali Piano,
utilitatis et jusiitiae intuitu decreli nostri asseriionej ejusc|ue possessionibus,.decisionem litteris mandari
firmamus. Neque enim sequum est ecclesiasticaml praecipimus, ne aliqua inter eos turbalipriis occasio.
lamiliam iisdem conditionibus coerceri, quibusservii in posterum relinqualur. Casinensis enim abbalis
saecularium hominum coercentur. Sicut igitur prse- reverendse inemorire Oderisii quefelam accipienles.
'nominatus Francorum rex regia benignitate insti- adversus monasterii Terrse Majoris abbaterii, qupd
1
(99) Falsa notatio lemporis. HARD.
 313 EPlSTQLi? :ET PRIVILEGIA. .31J
ecelesiam supradiclam de.Casali. Plano .inyaser.it, A Ego Cono. Richardus. Albanensis episcopus sub-
missis. iterrim ,atque iterum litteris, opppsita eliam scripsi. ; .
iriterdictiori.e vei loci vel ordinis, nionasterii Terrse Egp.LanuulfusBeneyeiilanus archiepiscpptis jiidex,;
interfuiet subscripsi. - -; .
MajoriSabbatem coegimus, licet ad nos veniredissi- "
muiaret, rit supradicluni Oderisium abbatem de Egp Gregorius Terracinensis episcopus judex
praefata Casalis Plani ecelesia investifet. Post abba- datus,:inierfuiet,subsciipsi.
tis Oderisiiobitum, cerlunl agendi tempus utiique Ego Gualo Parisiensis episcopus judex.datus, interr
parti injunximus, prsecipientes eos omnino paralos fui et subscripsi. :
ad peragendam carisam deliberato termino coilve- Ego Ascherus Cenlumcellensis episcopus judex
nife. Statuto itaque tempore Girardus Casinensis datus; interfui et subscripsi.
abbas et Benedictus Terrae Majoris, ante nostram Ego Raimundus Ausciorum archiepiscopus, inter»-
pfseseritiam cpnvenerunt. Dataest per biduupi juris- fuiet subscripsi.
peritis licenfiani dispulandi, Novissime actores mo- Ego Almericus Claramontensis episcopus, inler-
nasferii Terrse Majoris probationem possessionis fui et subscripsi.
quadragenarise iiUenderunt. Caeterum eoruni testes Ego Willelmus Dei gratia Trojanus episcopus,
non. ex visu et auditu, sed ex fama teslimonium B;interfui et subseiipsi.
prolitcnles, nec Iegibris, nec canonibus suscipi po- Ego Anastasius cardinalis presbyter.iituli; Beali.
tuerunt. Casinenses vero quadragenariae, vel tiice- Clementis suhscripsi.
narise possessionis interruptioneni modis talibus Ego Romoaldus diaconus cardinalis, judex dafuSj
.astruebanf. Testes duos notae religionis monachos, interfui et subscripsi.
unrim episcopum, alierum diacbnum protulerunt, Ego Boso cardinalis judex datus, interfuiet sub-
qui se prsesenlibus, prsesente etiam bonae memorise scripsi.
Benediclo monasterii Terra; Majoris abbate, supra- Ego Gervasius Telesini monaslerii abbas, inteffui
dictam S. Marise de Casali Plano ecclesiam per De- et subscripsi,
sideriiim meniorise felicis abbaiem, locatam Rodulfp Ego Rollandus Antio.cheii3e:Ecclesiae legatus, in-
presbytero. asserebant, sicut in locationis descri- lerfui et subscripsi.
ptiOne.ostendebatur,;sub censu sex byzantiorum, Ego Pontius AiUipchenseEcclesise legatus, interfui
anrio Dominicee lncarnationis niillesimo septuage- et subscripsi,
simo primp, Tres etiam ab eis laici testes prolati Actum Benevenii in palatio principali, n, ldus.Fe-
sunt, qui se yidisse profitereiilur per annos quadra- bruarii; praeter hos subscriplos, alii etiam plures:
giiifa, piiusquam in ecclesiam illam Terrse Majoris "'interfuerunt, tam episcopi quam abbates-: Riso vide-
moriasterium invasisset, Casinensis monasterii mo- licet Barensis; Leo Ostieiisis; Fulco Venusinus.
nachos ibidem fuisse prsepositos : vidisse eliam Ro- Datum Beneventi per manum Joannis, sanctse Rb-
dulphum presbyterum, qui locationem superius maiise Ecclesise diiiconi cardiualis ac bibliothecarii,
memoratam ab abbate felicis memofise Desiderio Idibus Februarii, indiclione vi, Incaniationis Domi-
aeceperat, prsefatam sex byzantiorum pensionem nicae anno 1115, pontificatus autem doniniPascha-
Casinensi monaslerio persolventem. Legum igitur lis II papse anno xiv.
auctoritate perspecta,- hujusmodi judiciuhi a fratri- CCCLVH.
bus iiostiis edilum, et a nobis est per Dei gratiam Bulla qua aposlolicw sedis luitionem concedit xerio-
confirmatum. Postquam actores monasterii Terrse dochio S. Joannis Hierosohjmitani.
MajOris defecerUnt a probatione quam intenderant (Annollla, Febr. 15.)
quadragenaiise possessioriis super S. Maria de Ca- [MANSI,ConciL, XXI, 87.]
sali Plano, nos eis super hoc negotio perpeliium si- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-r
lentium indieimus, et dominium ejusdem ecclesise rabilifilio GERAODO, institutori ac prseposilo Hiero-
de Casali Plano cum possessionibus suis apud Ca- solymitani xenodochii, ejusque legitimis successori-.
sinense monasterium quiete in perpeluum rema- bus in perpetuum.
Mere.sancimus. Hac nimium discussione hoctenore Pise postulatio voluntatis effectu debet prosequente
judicii supradictam B. Marisede Casali Planoeccle- compleri. Ppstulayit siquidem dilectip tua xenodp^
Siam cum possessionibus suis venerabili filio nostro chium quod in civitate Jerusalem juxta Beati Joan-
Girardo abbati Casinensi in jus et possessionem nis Baptistae ecclesiam instituisti, apostolicse sedis,
perpetuam;C:asiriensis monasterii restituimus: quam auctoritate. muniri, et B. Pelri apostoli patrocinip.
videlicet inconcussam et slabilem permanere aucto- confoveri. Nos itaque piis hospitalitatis triae studiis,
ritate apostolicae sedis deeernimus. delectati petilioneni tuam paterna benigriilale sus-.
ScriptumpernianumCrisogoninotariisacripalatii. cipimus, et illam Dei domum, illud xenodPcliium,
, Ego Paschalis catholicee Ecclesise episcopus in et sub apostolicae sedis lutela et B. Petri prOtecfipne
prsesentia nostra hoc factum judicium confirmavi persistere, decreli prsesentis auctoritate sanfcirous,
et subsciipsi. Omnia ergo quse ad susterilaridas peregfiriofum et
Ego Sennes Dei gratia Capuanus archiepiscopus p.auperum, necessitates, vel in Hierosolyniilanse Ec -
judes datus,. inlerfui et subsciipsi. clesioe, vclaliaruiri Ecclesiafum parochiis et civila.'
313 PASCHALiS II PAPdS,1 316
turii territpriis per tuse iollicitridinis instantiam ei- A . Dalura Beneyenti per niarium Joannis, san.ctse R>
dem xehbdbchio acqriisitayvel a quilirislibet fideli- Ecclesise cafdinalis. aC biblipthecaru,xv>Kal..Martii,
bus viris oblata sunt, aut iri fiiluf urii largiente Deo indicllone vi, Incarriatioriis Doniinicse anrip iI15,
ou^erri,vel'aliIs]usiisiiiodis acquiri coiitigerit^quae- pontificatus autem domini Paschalis PP. II anno xiy.
quea veiierabiiibus fratfibus Hiefosolyniitanae Ec-
CCCLVHI.
clesiseepiscopis concessa sunt, tam tibi quanisuc-
cessoiibus ttiis; e"tfratribuspefegrinofuhi illic euram Lanuino, Turris priori, concedit ut « ariachorelas :
'dbceal et benedicat: t
gerentibus, quieta semper et iiitegfa conservari Febi\ 20. — Vide Vitam S: Brunonis,
Saiie' fftictiium vcslrorum (Anno 1115,
pfoecipiniiis. decinias , p. 409. Bruxellce, 1659, 8?.) ; .
qiios ubilibet veslris suniptibus labqribusqtie colli- -
,'.'; CCCLIX; "';,j-;-
gitis prseler episcopofuni vel episcbpalitim rainistro- Ad BernardumAntiochenum patriarcliam. —rSignifi-
ruiri Contradictionem xenodochib dejiberaveruiit,
caiprivilegium Hierosolymitanw Ecclesim in.prce-
raias haberi decef niirius". Obeunte te nrinc ejus loci judkiumAritiochenwnoii concessisse.
pfovisore atque praeposilo, nullus ibi qualibet subre- (Annp 11.15, Mart. 18.) :
ptionis aslutia seu violenlia prseponatur, nisi quem [MANSI,Concil., XX, 1010,]
fratres ibideni professi secundum Deum providerlnt B fi PASCUALIS episcopus, servus seryorum Dei, coepi-
eligendum. Praeterea honores sive possessiones quas scopo BERNARDO Antiochetto patriarchse, saltilerii et
idem xenodbcliium ultra seu cilra mare, in Asia vi- apo.stoli.cambenedictioiiem. ;
delicel vei in Europa, aut in praesenti liabet, aut in Sicut aliis litteris.fraternitati tuae,scripsinius, rios
futurum lafgiente Doriiino poterit adipisci; tam tibi et personam tuam, et ecclesiam tibi comiriissairi,
quam sucCessOribus luis hospitaliiatis piO studio plena charilale diligimus : nec iillo nipdo voluniris
iniminentibus, et per vos eidera xeriodochio in"per- honprem vestrae dignitatis imminui, qriin Aiiliocheni
petuuni confirinamus. Ad hsecadjicientes decernimus pairiarchatus praelatio, sicut praeteritis iempOfibus
u.l riulli oriinino hominum liceat idem xenodochium conseryata est, ita etiam in futtirum integfa, prae-
tefnere pertufbare, atit ejus possessiones auferre, stante Domino, conservetur. Illud aulerii, quod filio:
yelablatas retinere, rainuere vel temerariis vexatio- nostro Balduinp Hierosolymitanorum regi !per, nuri-
riibus fatigare; sed omnia iritegra conserventuf eb- tios suos, intercedenti concessimus, cbaritatem ve-
rum, pro quorum susteulatione et guhernatione con- stram omnino conturbare non debet, si litlerariim:
cessa suiit, usibus omnimodis profutura. Sane xe- nostrarum sensum interius perscruteris. Sic eninv
iiodPchia, sive ptochia in Occidentis partibus penes in eis scriplum est.: « Ecclesiarum, qusc illis in par-
" tibus fuerunt vel sunt, terminos atque possessiones
bufgum S. ^Egidii Asten, Pisani Barum, Ydrontum,
Tafentum, Messanam, Hierosolymitani nominis ti- diulina infidelium possessio tyraniiisque; confridit/
tulb; celebfata, in tua et successoruhi luoruni sub- Curo itaque certos eis fines assiguari prsesenti deli-'
jectione ac dispositione, sicut hodie sunt, in perpe- beratione nequeamus, tuis non immeritb precibus
tuuni manere slaiuimus. Si qua igitur in futurum duximus annuendum ut, quia prb Hierosolymitarise
ecclesiastica quselibet saecularisve persona, hanc no- ecclesise sublimation.e personam luam extremis pe-
slrse constitutionis pagiiiam sciens, contra eam te- riculis devovisti, quascunque infidelium uiiies cepe-
mere..'... tentaverit, secundo tertiove commonita, si ris vel cepisli, ejusdeni ecclesise regimini dignitati-'
iioii saiisfactione Congrua emendaverit, potestalis. que subjaceant. > Eodem sensu illa etiam yerba dis-
lionorisque sui dignilate careat, reamque se divino,, cutienda sunt, quse felicis nieniorise Gibelino Hiero-'
iudicio existere de perpetrata iniquiiale cognoscat, solyniitano patriarcliae de civitalibus atque proviri-
et a sacralissimo corpore et sanguine Dei et Domini ciis scripsimus, quae supradicti Balduini regis pru-'
Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in dentia et exercituum eum sequenlium sanguine pei"
extrCmo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis Dei gratiam acquisilse siint. Siquidemi ecclesias illas,
autem eidem loco justa servanlibus sit paxDomini nj quibus certi fines assignari possunt, quarunitermini
nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae, ac posscssiones diutiiia possessione ac tyrannide
aclioiiis percipiant, et apud districtum judicem confttsi non sunt, et ipsarum ecclesiarum urbes, illi
prajmia selefnse pacis inveniant. Amen, amen, volumus ecclesiae subjacere, ad quam ei antiqua
Ego Paschalis catholicaeEcclesiae epise. SS. sciuntur justitia pcrtinere. Non enim voliimus aut
Ego Richardus Albanensis episc. SS. propter principum potenliain, ecclesiasticam minui
aut pro ecclesiastica dignitatei priiici-
Ego Landulfus Beiieventanus archiep. legi et SS. dignitatem;
Ego Coiio Prsenestinse Eccl. episc. legi et SS. pum potentiam mutilaii.
Data Beneventi.decimo quinio Kaleridis Aprilis.
EgoAnasiasius card. presbyt. lituli Beati Cle- ""'•' '
nieritisSS.". -.. :,. CCCLX;' ';";; ;-:"
; Egb Gfegor, Terrac. episc.legi etSS. AdBalduiriumregeriiHierosoiymitanM
• - argumenii.
Ego Joanries Melitensis episc. legi ef SS. ''' Mart. 18.)
Romoaldus diac. card. Rom. Eccl. SS, (Anno 1115,
Ego
- [Ibid., coilOIi.]
Ego Gicgofiuscavd.: presbyl. tituli S; Crisogoni{
: • PASCHALIS
iegi-etSS, episcopus, servus servoruni Dei, chavis-
 317 ; EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. 518
simo BALDUINO illustri Hierosolyniitanorum regi* sa- i-A : ::-- .^vI-.CCGLXIL,, ..,., >;:-iS,,p:,( ,v,:,;.
luteih et benedictioneni apostolicam; Privilegtum generale monqstefiiS, Nicasii. .-..,
Concessid illa.quaninospeiilionituseaccommoda- (Anno 1115, April.-i0.) .'> .'..'„.
vimus, ut quascunque infidelium urbes ceperis, vcl >1 [VARIN,Arcldves administr. de Reims, I, 1,261,]
cepisti, Hierosolymilanseecclesiseregimini dignitati- PASCHALIS episcopus, servus servbrum Dei, dile-
abbati Sancti Nicasii, ejusque
quesubjaceant, non parum cum fratremnostrumRer-•_ cto filio JORANNO
nardum patriarcham, tum universam Antiochenamtt successoribus regulariter substituendis in perpe-
turbavit Ecelesiam. Criinenim nos concessionem il- tuum.
In paslorem super Ecclesiam conslituti, necesse
j lam supef illis ecclesiis indulserimus, quaruui ter-
niinos et possessiones diutina infidelium possessio etlt haberiius furibus et latronibus obviare, et ssecula-
rium hominum praesumptipnem, qui videlicet ecr
tyrannis confudit, illi eas ecclesias a Hierosolymi-
clesias et ecclesiarum res tanquam proprias vindi-
tanopatriarcha, le connivente invasasconqueruntur, '
de quibus ambiguitas nulla sit, quin eas, etiam Tur- cant ef periinaciter usurpant, decreti nostri consti-
carum vel SarraCenorum lemporibus, sedes Antio- lutione retundere. Proinde nos, charissime flli,
Beati Nicasii mona-
chena possederit: quia earum episcopi, etiam in(i- .B tuis postulationibus annuentes,
delium oppressi tyrannide, Antiocheno palriarchae stcrium apostolicee sedis auctoritate munimus,
eidem confirmantes victam Sancti Hilarii quam
bbedienliam exhibebant. Porro nosliltcris adsupra-
dictum patriarcham raissis, Antiocheni patriarcha- Gervasius Remorum archiepiscopus de prbprio suo
sictit ab dislri- a quibusdam militibus comparavit; alque ab
tuspraelationem, antiquis patribus
buta et praeteritis tcmporibus conservala est, ita omnium hominum servilio prorsus emancipatam,
animse suse cum
etiam in fulurum iniegram servari sanxeramus. Deo et sanclo Nicasio pro remedio
contradidit cum
Tuam igitur strenuitatem monemus, et monentes| omnimoda libertate possidendam,
banuo, et justitia, et nianso indoniinicato, terris
prsecipimus, ne a te, invasiories hujtismodi fieri,' et et liberis exitibus ejusdem
ubi manifesta est veritas, permittantur; sed unaquee- adjacentibus, pascuis,
ecclesia suse limitibus Nec villae, cuni sedibus molendinorum ab omni exa-
que justitise perfruatur. ctione liberorum, tam in villa quam extra villam ;
enim possumus manifesle sanclis patrum nostrorum
cursum etiam aquee et tolum piscatoiium, a pratp
constitutionibus obviare : nec oninino volumus, aut
undehabitatores Sancli Marlini debent beato Nica-
prp principum potentia, ecclesiaslicam minrii digiii- sio
herbagia, usque ad divisionem tenitorii montis
tatem; autpro ecclesiaslica dignitate, principum po- _ Sancti
tentiam rautilari, ne apud vos occasione alterutra, C Remigii; ecclesiam Sancli Hilarii et tres
ahsit! turheiur Ecclesise.Clericis 1 partes totius decimae, totamque decimani nutrimen-
pax, quod quoque iorum curlis monachorum; aptid Sarnacum terram
Hierosblymiianis per prsesentia scripta prsecipimus,1 uni carucee sufficientem, et sex falcaturas di-
et prati,
quandpquidem paiernas possessiones patriam pro niidium molendini et totius medietatem
ecclesise, ut credilur, exallatione, pro religionis ob- totius alodii de Haiderici piscatorii;
servanlia reliquerunl : ut jure flierosolymitanse ec- curte, et oinnium appen-
ditiorum ejus; ecclesiam de Villerzeto cum tola
clesisesint contenli, nec injusle aut procaciler ea
decima, et uno manso terrae arabilis; ecclesiam de
usurpare conlendant, quae cerlo sciuntur ad jus An- cum duobus capellis Sancti Simeonis
tiochenaj ecclesise pertinere. Omiiipotens Dominus Belenacurte, et Sancti Nicolai aisantias
sua te in pmnibus dextera protegat, de hostibus Ec- terraetotius dominiiservaluri; adomnesque
clesiaetriuniphare coneedat. praefati, opus monachorum
Dco et beatae Mariae de Betenacurie servienlium,
Dala Laterani,.decimo quinlo-Kalcndas Aprilis.
totamque decimam agriculturse et nutrinienii ipso-
CCCLXI. rum : qui eliam retenlis ex more el usu eleenio-
Privilcgium pro monasierio S. Nicasii Remensi. synis sibi dimissis, omnesque parochianorum
(Anno 1115, April. 10.) eleemosynas, parbchiali presbytero concessas nec-
[MARLOT, Metropol. Remens. II, 255.] non et offerendas ad manum ipsiiis prrisbyteri sive
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- capellani venientes, dimidiant, eorumque diroidium
cjo filio JoRAxxoabbati, Sancti Nicasii, salulem et sibi vindicant prseter confessioues, et duos nunimos
apostolicam benedicliouem. nuptiarum et benedictionum, el unum reconcilialio-
Iu pasloium specula conslituti...... Quamobrem D ^ nis, qui specialiter ad sortem peftinent sacerdotis;
nos.-tam libi quam successoribus tuis ecclesiam ecclesiam et villam de Sennicurte cum tribus ap-
Sancti Petri dc Ruminiaco, cum allari Sancti Sul- penditiis suis Calmontana, Senuifa, et Raravilla,
pitii, qrise de manibus mililaribus erepta sunt, cum tota decima, et cursu aquse, pratis, terris et
juxla' petilionem venerabilis fratris nostri Rodulfi silvis, cum vineis ad Sennicurtem pertinentibus; et
Reroorum archiepiscopi confirmamus, altare item de horum omnium bauno et justitia tolatn de.ci-
Luneio et altare de Clerura, etc. inam de Vertiti; totam decimam de Mello fpnte;
Datum Laterani, iv. Idus Aprilis, an. 11U, ponti- totam decimam de Lisuniis nsque ad fossam secus
ficatus domini Paschalisxiv. Beiiize pertingentem, et ad ecclesiam de: Senni-
curte peiiineiitem; palatium de Munceiocum omni-
bus terris infra ambitum niurorum jacehlibus, et
319 PASCHALIS 11 PAPiE 520
oindimodalrbertate; ailbciium eliam invilla subja-AA eardin. ac bibliothecarii, iv Idusi April.:,;ihdicti
cente in cairipis et silvis; querutum sub morite, et vi...., anno..... ,1114 (101),:ppntificalusdoinniPa-
nemus de Arsuris, et domuriiin niedia villa; dimi- scnalis secundi papse anno XIV.
dium moleridini in valle de Gierge; Joanneiri Asi- '.-":' CCCLXIIL -•
nurii et Alarduni Luseuiri cum omni possessione Monaslerio Aniariensi cellam Gordanicensem dddi-
eortirii; terram de Vivers ante porlarii Radulfi; mo- cit.. ,,- . ,,, ',. ..._._.
lehdinurii, vineam efpratum de Warne; quafteriura (Anno 1:115, Aprii. 12.)
lerree, el pratura de Reomela; casam ecclesiee de [MABILL. Annal. Bened., V, append.•6.9S.] •
Maceriis; terram ad campilium solventem quatuOr . PASCHALIS episcopus, seryus serypruro Dei, dile-
solidos et octo den. cum silva ejusdem villse, cum cto iilio PETRO,Anianensis monasterii abbati, salu-
variria et cursu aquse, cum barinp etgUstitia; silvam tem etapostolicam benedictionem.
eiiam desuper Cierge; ecclesiam Sanctse Marise Aposlolicse sedis auctpritate debitoque compellir
Magdaleiiaede Ciriiaco, cum hospitali et domo anle mur, pro universarum Ecclesiarum statu satagen-
jattuam, et liprtis post ecclesiam jacentibus; eccle- tes, earum quieti, auxiliaiite Domino, providere. Ea-
siam et. villam Sanctae Genovefsecum apperiditiis propter opportununi duximus, dum in Galliarum
suis; alodium Sanctaj Genovefaein canipis et fere ^B parlibus moraremur, controyersiam illairi»quae in-
duaruin leucarum, silvis, el. pralls et aquis, etmo- ter Casae Dei monasterium et Anianense ccenp-
lendinis, servis el ancillis, cum bauno et justitia, bium super cella de Gordanico agebatur, yeiierabir
et lioruni omninioda libeftate; rionain totiris agri- libus fratribus Arberto Avenioneiisi, Eustachio
culitirae domini de Cimaco in toto Sarto quam de- Valentino, Hismioni Diensi episcopis discutiendam
dit dominus Alardus de Cimaco perpetuo possiden- determinandamque comniittere, qui nimirum utrius-r
dam; ecclesiam Sancli Petri de Ruminiaco, crim que parlis raliocinationibus diligenter discussis ef
bmnimoda libertate dplis suai quae dicitur mons canonice examinatis, sicut ex eorpm allegatione
Baie et Ailinipre; altare Saiicli Supplicii cum dua~ chirographoque comperimus, et perspeetis, pontifi-
bus capellis ad Evernis el Livinis; liberum merca- calibus ac regalibus instrumentis et aliarum cliar-
tum et Iheloneum crim estallagiis ad vincula tarum indiciis juslum esse sensermit, et sciiptis
Saneli relri, ctim scholis, servis et ancillis et rio- subscriptionibusque sanxerunt, ut monasleriuni
riam prali, et Irium culturarum domini Ruminia- Anianense prsefatam cellam de Gordariico ad Dei
censis; medietatem A.ugustae,molendini, furni, sil- servitium regere ac perpetuo liabere deberet : ut
varum e.l tefraruni,.cunlbanno et juslitia, et terlia p- enim verbis ipsorum loquaniurjiiiterprimamjustani
parte decimarum; villam Pree cum casa ecclesiae acquisitionem et ullimam justam revestilipnerii,
Sancli Albini, silvis, terris, molendino, servis et quam per nos acceperant, nullam invenife poiue-
ancillis, banno et juslilia; allare de' Anlinrio cum runt justani ipsius possessionis iritefruptibriem. Nos,
capellis Fouzis etOgias (100); altare de Attovil- ergo supradictorum 'fralrum, quos in hpc negotio,
lari cum dote sua, e't teftia parte decimse; altare de nostri vice judices dedimus, litterarum prsesentium
Bunut;: altare de Hanape; Alavio; toolendinurii, decreto iudicium confirmamris,,et supradictam cei-
terras et pratum, etquartam paftem Flengnl; proe-. lam de Gordanico tibi, chavissiroe Petre abbasprae-
dium de Vflfereio conlirmamus et tibi tres par- dicti Anianensis monasterii, tuisque suceessoribus
les duaruravillarum Sincelise^eiSubnaymcuriiomniL firniam et quielani in perpetuum manete saricimus,
reditu, el solita exaclione, cum duabus ecclesiis,, prsecipientes et interdicentes rie super haiculleriuS
gervis el aricillis, silvis pratis et ,campis; quarumi querimonia Casae D.eifratres Anianense ccenobium
trium pro triginta marcis ab ecclesia Sancli Nicasiii inquietare prsesumant, sed ut quiete ac Iibere sub
redimendas; altare cum eccles.iade Moiiines; dinii-- Ariianerisis ccenobii jufe aC pbssessione iri perpe-
diuin aiiodii Flpiinensis, postobituni Alpaidis et.se- luum consefvetur cum omnibus peftinenliis ac
cundae generaiionis suse, cum onmibus appendiliis5 D ] possessionibus suis, sicut a Lodoico imberatore
suis, ad ecelesiam Sancti Njcasii jtife possessionis,, Caroli Magni imperatOris fiiib coricessuni ac tfadi-
sine caluninia libere transiturum, cum medietale tttm Anianensi cqenobio per Iiistfumenfi regalii
de Anolyit et ecclesia cum suisappenditiis..... nullit memoriam declaratur. Si qua igitur iii futurum ec-
igitur hominum liceat, etc, etc. clesiaslica quaelibet saecularisve pefsoria, haric no-
Data Laterani per lnanrini JOannis diaconlI strse cPnfirmatioriis paginam sciens, coritra eam

(100) Une btille de 1156 pprle : « Anteniaco cuml
capellis de QggCioet Fuiseio; t Deux hulles de Pas-
calil, qui uous paraisserit apparienif ibules deux ai
Fari:Hi2, et qui se retroiivenl Cart. de S. Nic..-
fol. 12, n"4, et fol, 20, n° 20, ajoutent: « Mufi-
niaci terram Richardi, in Caslelliorievirieas terras--
qtie auctorum vel picloruni..... Altare S. Sixli cuirii
cerisu circunijacentis burgi, cum investituris ett
vendilionibus ejusdem et curo parochia de TJri--
lhcP...,;et,c!ausirum monasterii cujn subiubio ad6
ipsurii peftinenie..... > vi et
(101) Cettedate senibleiuiiive. Lindiciibn
rannee xiv du pbntifical de Pascaf combiiiees avec
la date donnee du riiois :d'aviil, correspprident a
1'an 1115. La meme observatiori s'applique a la
bulle precedente et a la bulle suivante adressee aux
deux abbayes de Saint-Remi et de Saiiit-Nicaise.
Elle avaitele faite avant nous par Mabillbn(Diplom.,
1. n, c. 25, n° 9), el 1'Art de v&rifierles dates, i, 18,
cherche a aplanir la difficulte qu'elle soulcve.
 521 EPISTOL^E ET PRIVILEGIA. 522
teriiere venire tentaverit, polestatis honorisque suii A subversiones, csedes , rapinas , incendia dolemus
dlgnitatc careat, reamque; se <MvinojudiciP <M-•'" apudvosplura fieri, quam a nobis yaleant enar-
slere de perpetfata iniquitafe cOgnOscat,et a sacra- rari. Quamobrem prudentiam vestram litteris'prse-
lissimo cbrpore ac sanguine Dei et Domini Redem- sentibus commonemus, ut tantorum malprum re-
ptoris riostri Jesu Christi alieiia fiat, atque in ex- media communicaiis consiliis requiratis.: Nosqui-
tremo examirie districtse: ultioni stibjaceat, nisii deni, opitulante Deo, quanto maturius pbiuerimus,
secundo lertiove commonila prsesumplionem siiain apostolicse sedis legalurii ad vos iiiittere deiibera-
congrua satisfaclione cofrexerit. "Cunctis autem vimus. Interim provida nobis divinitus facultale,
eidero coenbbio jusla servaritibus sit pax Domini no- paci publicae providere curetis in congregatipnp.
Stri Jesu Ghristi; qiiatenus et hic fructum bonae: pontifiCum, et quid in ea canpnice actum, suumin
actibnis percipiant, et apud districtum judieem posterum apostolica auetoritate sbriiatur offectuni.
praemia aeternae pacis inveniant. Ameri, anieri, Illos sane proeeres, sive milites, qui honores, obe-
amen. dierilias, villas, ct csefera bona eeclesiastica inva-
Ego Paschalis catholicseEcclesiae episcopus SS. serunt, et occupant, nisiab eadem invasipne desi-
: Datum Laterani pef manum Joannis, sauctae Ro- slant, ab Ecclesise consorlio femovemus. Univer-
nianseEcclesiaecardiiialis ac biblibthecarii, n Idus B " sartim etiam parlium incentores , per qups bella
Aprilis, indictione vi [i. vn], Incarnationis Domini- apud vos, et flagitia csetera perpetraiitur, nisi
cse arino llli, pontificatus quoque domni Paschalis ab hac malignitate desistant, excommunicationi
papse secundi xiv. subjicimus. Pax nostra et salus nostra Doririnus,
CCCLXIV. pacem veslram el salutem vestram misericordifer
operetur.
Eipiscoposet princip.esHispanim hortaiur ul ecclesia- Dat. Laterani. XVIIIKal. Maii.
rumsubversionibus, cmdibus , rapinis, incendiis
firiemimponant. CCCLXV.
•-;-. --- (Anno 1115, Apr. li.) Privitegium de burcjo (S. Remigii) et de concordia
intra abbatiam S. Remigii jam dicti et abbatiam
[MANSI,ConciL, XXI, 118.] - deS, Nkhasio (102).. .;....
PAScn.ALis episcopus, sefvus servorum Dei, vene- (Anno 1115, April. 15.) ,
rabilibus fratribus BERNARDO primali, et caeteris
et salulerii et [VARIN,Archives adm. de Rcims, I, — i, 261. Archiv.
episeopis pfihcipibus Hispaniae, apb- de Saint-Remi, liasse 17, n° i; Cart. B. de
stplicam beriediclionerii. S. Remi, p. 7. — Cart. A, id..p. 11.] .
Regionum vestrarum calamitates, ecclesiarum C Q PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, domno
(102) Pascal mit lin par cette bulle a une grave Saiilt-Xiste.Rien plus,Eiiebaud etanttorobe malade
querelle qui s?efait elevee-
entre les abbayes de a quelque temps de la, il reniit, a la pefsuasiori du
Saiiit-Rehii et de Sairit Nicaise. Cette querelle, m6me prflat, iautei et les droits de Saiht-Xiste
dont iiiisfoire apparlient a celle du gouvernement entre les mains de fabbe de Saint-Remi pour les
iiuerieur de notre cite, etait consignee dans uri uriir au chapitre de Saint-Timothee. Ils furent effec-
faclum contempprain qui se trouvait a la Un du tivement unis, et les chanoines en jbtiirent jusqu'a
manriscrit de Saint-Nicaise. Nous n'avons pu re- la deposition de Manasses, et jusqu'a ce que Ray-
trouvef ni le manuscrit intitule Liber passiorium naud du Belay lui ayant ete suijstitue Alberic, abbe
sanctorum, ni le texle meme du factum, mais seule- de Sairit-Nicaise, stit tellement captiver la bien-
inent' une anatyse qu'en avait donnee le P. Egee veillance du prelat, qu'il changea la disposition
dans soni Histoire de Saint-Remi, a laquelle nous des choses, et qu'il adjugea le benefice de Sainf-
empruritons: la eilation suivante, qu'a recueillie Xiste a fabbaye de Saiiit^Nicaise-au prejudice des
Lacourt,-':' Marl. Ann. n, riot. in front, fol. 29, chanoines de Saint-Timothee qui en etaient en
yerso. possession.! Un ancien auteuf qui rapporle ce fait,
Quelque bien eiablis que fussent les droits de ct J qui vivail dans le m6rae siecle, oti a peti pres,
1'abbaye de Saiiit-Remi sur tout Ie bourg ou ban ajoute que fabbe" Alberic employa tous les mojreris
de Sanit-Resni, Joran, abhe de Saint^Nicaise, ne les ' plus illicites pour parvenir a ses firis, et que ce
laissa pas, vers ce temps-la, de les lui disputer en D ne fut qu'a force d'argent qu'il rentra dans ce bene-
partie, et de lui susciter un proces qui dura plu- fice. Quoi qu'il en soit, ayant ete accuse et convaincu
sietirs annees, et qui ne pul etre termine que par dans Ia suite par ses propres religieux, d'avoir
la mediation du pape Pascal II; en voici le sujet et entierement dissipe le temporel de son nionaslcre,
rbccasion. il fut canoniquement depose pour son peu d'econo-
Lorsque l'archeveque Gervais mit des religieux a mie, envoye au monastere de Saint-Remf potir y
•Saint-Nicaise, en 1005 ou 1066, Eiiebaud, chanoine faire penitence, et l'abbaye de Saiiit-Nicaise commise
de Teglise de Reims , avait encore eh titre celle pour un temps a Henri, abbe de Saint-Reiiii, par
n de Saint-Xiste et percevait les dimes et les cen- rarchevequeRajiiaud. Cependant celui-ci passa a
\ sives qui eiidependerit; mais ayant encouru ladis- 1 Chaise-Dieu, en allant au, concile de Clerraorit-,
la
i comme 1'observance reguliere etait alors daiis
!igface de ce prelat, if fut oblige dequitler Reiras et et
ses benefices:; et coriime iabbaye de Saint-Nicaise itoutesavigueur, il donna 1'abbaye de Saint-Nicaiise
ne falsait que de naitre,- et n'eiait pas encbre opu- ai Seguin, abbe de la Chaise-Dieu, pour y etablif la
lente', Geryais lui doniia ieglise de Saint-Xiste discipline reguliere , et pour y niettfe uii abbe de
<
avec tous les revenus, Elle en jouit tranquillement ! main. L'abbe Seguin, plein |de reconnaissance, se
sa
peiidant Ic poniificat de Gervais, et personne ne s'a- rendit lui-meme aileims, et etablit ablie de Sairit-
jvisa de la tf Oublerdans sa possession ; mais Ma- Nicaise
] un de ses religieux nomnie Jean. L'abbe Se-
"nasses I?r qui lui suCceda dans sbn siege, ayant euin j resta meme quelque temps au monastere de
daulres vues/rappela Eiiebaud, lui fil rendre sa 1Saint-Nicaise, et souscrivil qttelques chartes comme
prebende, ^et ie reniit ,en possession de ieglise de iabiiedeSaint-Nicaise;.mais apres son depart, 1'abbe .
 52Z PASCHALIS II PAPJE. :; 524
.filio AZENAIUO abbali venerabilis monasterii Sancfi A D3 Deo et homine Jesu Cbristo,; capite videlicet
Remigii ejusque suecessoribus regulariter promo- nosiro , scfiptum est;: Quoniam ipse estpax fiostra
veridis in perpetuum. qni fecil utrnque unum. ltem de ipso scfipturii est:

Jean donna dans la deyotion du lerops, et 8'etant dessein de le creer cardirial.. L^eveque RSLOUI y
croise, a Vexeniple de taiit d'aulres abbes, il passa donna les inariis,, et le, religieux pariit avecselOri sou
Jerusalem oii il mourut. Joran fut eiu abbe de agrement, riiaisil tfdrivaia place.remplie,
' aSairil-Nicaise en liOS.Non conientdejouir de l"au- loules les apparences , sans avoir, cle; aggrcge au
,tel et des revenus de Saint-Xisle comme ses pre- sacre. college. Le pape le chargea seiilemerit d'un
decesseurs, il entreprit encore d'y ajouter au droit rescrit pour l'archeveque Raoul, par lequeliiinteili- lui
de justice en deClinant celle de Sairit-Remi,_ a la^ ordonnait de retablir la paix et la boniie ;
quelle seuie on avail recours parle passe dans gence entreles deux abbes, avecLe pouyoir d'excpro-
toutes les affaires conlentieuses depriis plus de deux munief celui qrii s'y bpposerait. prelat fil aussi-
. cenls ans. II ne borna pas meme la ses pretentions. tot savoir ses ordres aux parties, et.seriiit en de-
Se senlanl appttye de Tauiorite de rarcheveque voir de les executer. L"abbe y pafut .tellement;' dis-
Manasses II, qu'il ayait cultive avee beaucoup de pose que, iarciieveque lul ayaiit suggere de! doiiner
-
soin, et de la iaveur de ses principaux officiefs , 100 marcs d'argent a Sainl Nicaise , moyennant
s?.voir : du preyol Raoul-le-Vert, et de Tecolalre quoi toul proces serait terinine, ii voulut bien y
Qdalrie, ij fit un second proces a Dudon, doyen de B consenlir. Mais ses religieux eii ayant eu.cbnnais-
, Saini-Timolhee, et a son chapitre,' toiichanl une sance, de concert avec les bourgeois du ban: de
portion des dimes de Vrilly dont ils etaicnt en pos- Saint-Remi, s'y opppserent vigPureusement ,et
. session depuis longtemps, -ct se la iit adjuger par de meuacerent nieme ianbe Azenaire de le, deposer
mauvaises chicanes, quoiqu'Azenaire, abbe deSaint- s'il trabissait ainsi les inierets du monaslfirc Bien
Remi, eut pris faii et cause pour eux en cetle occa- plus, ils 1'exciterent et lui persuaderent d'aller in-
sion,et qu'il fut intervenanl au proces. Mais il faut cessamment a Rome porter ses plaintes au Pape,
reprendre la premiere affaire. ce qui alarma tellement Raoul que pour Teriipecher
L'archeveque Manasses II etarit mort (1106), de faire ce yoyage, iii lui promii de npuyeari de
Raoul-le-Vert fut eiu par une parlie du clerge et lui donner toute satisfaction, et de luietreplus
du peuple, niais sonelection fut traversee par favorable. Mais aussitbt qu'il eut appris la deteii-
raulre parlie. L'ecolatre Odalric, entre autres, ne tion du papePascal II,, et que ie roi Heiiri VTa-
put la gouter; l'on ne sait pas le sujet, et il fit ex- vait.fait arreter a Rorae, il le pressa yivement riri de
pres un voyage a Rome pour en porter ses plaintes payer les 100 marcs dbnt ils etaient converius et,
au pape Pascai II, qui toutefois.avait sacre Raoul refus qu'il en fit, iiprotioiica un jugement sur ial-
luirnieme a Troyes..,.. Le pape iarretaa Rome et faire en question, sans vouloir apcbrder un; delai
iecrea cardinaU Joran, qui les avait eus lous pbur de six nipis que iabbe Azenaire demandait, et
. nriiis; ivotiblia rieti pour se nienager la cohtinuation donna a 1'abbe de Saint-Nicaise droit de justice
de leurs bonnes graces, particulierenient eelles au bari de Sainl-Reriii, menaijanl Azeriaire des
du cardinal Odalric. H s'en servit bientbt tres-uti- C c censures s'il n'acquiesc;ait pas a, cette sentence;
Tement, et obtiiit de Jtomc, par le nioyen de ce mais bieri loin d'y cleferer , les religieux de Saint-
cardinali un bref du pape Pascal II, qni confirmait Rqmi et les bourgeois du ban prolesterent quils
:1'abbaye de Saint^-Nicaisedans la possession defau- ne s'y sounieltraient jamais, et ayant su qu'en vertu
: lel de Saint-Xiste, et qui lui adjugeait la justice, de celte sentencejiabbe de Saint Nieaise: avait fait
les plaids , ies coutumes et les autres droits que lever quelques droits par les offieiers acconipagnes
f abbe de Saint-Rerai pretendait lui appartenir pri- d'un de ses religieux , ils envoyerent aussitbt les
•niilivement a tout autre. Joran tint cependant Taf- repeter: ei du moinent qulls surent, que iabbii
faire secrete, et se: garda bien de divulguer son de Saint-Nicaise: n'avait marque que du mepris ,a
bref, maisle iemps du synode etant venu, il s'y leurs depules, .ils s'atlrouperent jiisqu'au nombre
. presenta avec les abbes du dipcese, et en vertu du de 10,000, el allerent lumultuairement eiileve.r les
:bi^efqui iui avail et6 rendu par la sceur du cardinal troupeaux des religieux de SaiiiirNicaise jusques
Odalric upmroee Vi... moyennant & marcs d'argent aux portes de iabbaye et lout ce qui leur appar-
qii'il lui donna, il demanda justice a rarcheyeque ; tenait. Ils voulurent forcer le nionastefe dans ie
liaoul corilre iahbe Azeriaire, present au syriode. Lei dessein d'y meltre Ie feu • mais les plus sages afre-
pfeiat fepondit a iabbe Joran qu'il fallait produire; terent cette fbugue populaire, lit peut-efre encoiri
son bref L'abbe Azenaire en ayaut entendu lectufe, plus la vi_>pureuse resislance qu'ils ifpuyefeni;
ful exlremement surpris, protesla contre ce bref car les religieux de Saint^Nicaise avec leurs gens
.subreplfce, et cita rabbe de Saint^Nicaise devant ie etant niontes au clocher firent pleuvpif.sur ibs
nape, qriil choisit pour juge dans cette affaire. Mais „rul assaillanls une grele, de pierfes et de fieehes dorit
rarcheveque Raoul voyant cbmbien iabbe Aze- plusieurs bourgeois fufeiit blesses, L'ariteur, qui
naire pfenaii cette affaire a cceur, et sa .ferroele decrit celte execution mililaire,fait une.mention.
..aspulenir ses rirpits, il lui remontra _qu'ii n'etait pariiculiere d'un cerfaiii Bacherius, cure dr Eaye-
pas encofe temps de porler Taffaire a Rome puis- rolles, qui Seirouva alors a SairitvNicaise, et a'qrii
qu'il:.n'y avaitencpre eriaucun jiigeirient de fendri on domia la direclion des niachiries de ;gueffe,
contre lui encpnsequence de ce brei; qu'au resle qu'il fit alors jouer rivec une merveilleuse adresse,
ii asserablerait, des eveques auxquels il soumettrait ce: qui contribuft le plus a ecarter ia tfoupe mu-
1'iaffaife.L^abb^.A?enaife;.faisant fonds surces pror- tineei:. .•.*; .:.;'.:;:•. .;. :,- -,..."': -..;:'.;-,:-K ' .""<: y:
messes;; arrefa ses poursuiles et. ne pensa, plus RaoulinfOrmede cequi s'etait passe, ;et croyant
.'<l!allief..aTlome;inais it eut ie chagrin.;de se voir »es-TBligieuxde Saint-Remi auterirs:mi!- dti,imbins
trompe;:-et; i].. se,tirit:plusietirs assemblees: id'e^ insfigateurs rie :cesi^viplences, iit^iter:alascour
veqriesdaiis .Rfeimsj.sans qu'on y parlatde termi- spirituelleiesbourgeois-dubande"Saint-rRemi, qui
hef Je;rdifferend eri quesiioii. .L^abbe de Sainl-Ni- refusererit d!y; comparaitfe, et mit eri intefdittour
caise :elait. cependant loujours en commerce de tes les eglises du bourg, exceptS cellb de: Saint-
lettres ayec, le cardijial.Odalric., Il.en comniuni- Nicaise. Les religieux de Sainl-Remi /eufent vbeau
qua, une de ce cardiiial a i'archeveque Rapul par Jui representer que letir eglise avait ete consacfee
laquelleil luimandaitde la parl du papedechoi- par le .pape Leon IX, qui lui avait donne de grands
sir le sujet le: pius capable :de la communaute et; priyileges, et quelepape Pascal II, ericpfe vivant^
de ierivoyer a Rome, parce que le Saint Pere avait: lui en avait donne un par lequel il defend, sous
 525 EPISTQLJE ET PRIYILEGIA. 52fi
Qui factus :est sapieritia nobis a Deo el juslitia. Di-- A
J Sancti Nichasii de medio tollere; quae inter eadem
gnum ergo est ut qui ipsius capitis membra sumus,, monasteria de interjacenti burgo eraerserant. Sicut
inferioribus riiembris quse videlieet sunt membrat ergo in confratrum nostrorum Radulfi Remensis
de membro, debeamus secundum ipsiuS gratiami archiepiscopi et quorumdam comprovincialium epi
et paceni pfovidere, et juslitiam sapienter decer- scoporum preesenlia, tibi venerabilis fili Azenari,...
nere; unde opportiinum fuit dissensionis ac jur- et Geranno venerabili abbati sancli Nichasii cjus-
giprum causas moriasteriorum Sancti Remigii ett dem burgi jura distincta sunt, sic nostrse assertib-

peine d'anatheriie, de troubler les religieux qui laL ' conferer avec Ies prelals sur la meme matiere, et de
-desservent; il ri'y eut aUcun egard, non plusi travailler, de conceri avec Raoul. a lever les ob-
qriace qu'0n lui dit, que le temps auqiiel les; stacies a uri bon accord. Ce fut dans cetle yue que
eveques et les abbesde ia province devaient tcr- 1'abbe de. Saint-Remi, qui avait.reconduil les eve-
miner ee differend n'etait pas encore echu, Tout; ques a 1'archeveche, dit a son relourqu'011 pouvait
Ce qtfils purent obtenir, ce fut quils pourraient ce-' faire f ollice. Sur quoi les religieux lui iyant de-
lebfef 1'oflicedivin dans leur eglise, mais les porles1 mande si l'archeveque iavail comniande, il leur dii
ferriiees, saiis y admettre aucun scculier, et sans; qu'il ne iavail pas defcndu, mais se.ulenient d'eviter
aucun son decloches. Cela ne conlenta pas les re- B I avec soin les exconiniunies. „,
ligieux de Saiiit-Remi, et leurs domestiqiies en fu- Cependant les deputes de Saint-Remi, Odon et
rent si indignes quils se retirerent tous, et les Roger, revinrent a Reims charges d'une lettre du
abandonnerent au nonibre de ceht, plulbt que de Pape, - pour Raoul, par laquelle il parait que ce
se soumettre a 1'interdit; cequimit les religieux prtilat lui avait donnc avis quela paix etait entiere-
hors dMtat de celebrer ioffice divin. Dans celte ment reiablie, et nieme qu'il lui en avait marque
cxtfeiriite, ils envoyefent deux des leurs, Lambert en detaii ioutes les condilions. 1 Vos leltres, lui
et Geoffroya Rbme potir informer le pape Pascal II dil-il, coniienneiit des choses bien differentes; vous
'dritouf ce qui se passait, el en porterent encore me marquez d'abord quevous avez lermine le dif-
ietifs plainles a la cour, dont Raoul prit occasion ferend en quesiion sans deroger au privilege que
de solliciter Azenaire d'entendre un accommo- nous avons accorde a iabhe dc St-Nicaise, et que
dement. II y consentit, et il parut avec Joran en vous avez conserve les droils des deux concurrents
presence de; cinq eveques qui devaient decider de sans leur donner aiicune alleinte, el ensuile vous-
leur differend, L'abbe de Saint-Nicaise reconnut de me priez de faire expedier de nouvelles letlrcs poiir
bonne foi que le bonrg de Saint-Remi appartenait empecher que ce privilege ne donne lieu a de nou-
aAzenaire; « niais puisque le Pape m'en a dontte veiles conleslatiotis. Comriie nous ne souhailons
tiiie partie, disait-il, il n'est pas juste que j'en sois; rlen tanl que la paix a nos freres, nous n'avoris
pfive, ni qu'on me depouille d'un privilege qui m'eni garde de les scandaliser par ,une felle cbnduite;
;fa'itjouir. t L'abbe de Saint-Remi repliqua sur-le- Nous jugeonsplus a prppos que les abbes de Saint-
chanip qu'il voulait qu'on Iui remit ce pretendu pri- ,• ,, Remi el de Saint-Nieaise viennenl a Rome pbur la
^
vilege eii main, et que c'etait par la qu'il fallait fele de Noel prochain, avcc le projel de leur accor<i
rtiriiniencer; sur quoi les eveques lui proposerent et le privilege octroye it Saint-Nicaisc, alin que,,s'il
un aulie expedient, savoir, que Joran cetlerait abso- est besoindecorrigcr quelqne chosc, nous le fas-
luinerit tbutes ses pretentions sur Ia justice du ban sions nous-meme, et qu'aprcs avoir examine seiieu-
de Saini-Remi, quiireconnaitrait apparlenir seule- sement Ie droit dcs pariies, noiis puissions, avecia
anent a iabbe de Saint-Remi, moyennant un sur- grace du Seignciir, donner la paix aux monasteres;
«ens de 100 s. de rente annuelle, el qu'alinque les nous voulons cependanlque ce privilege, quc nous
abbes successeurs de Joran pussent, dans la suile, avons accorde aux rcligieux <IeSaiiit-Remi, a ,Au-
faire valoir ce privilege, il serait niis enfre les mains xerre en 1107, en volre presence, el deyotre conr
de 1'archevfiqueRaoui, qui ferait expedier une charle seniement , demcure dans loute sa vigueur, ct
de cetteconyention,-scellee de son sceau. Ce projel vous aurez soin que ccux de vos officiers qui iont
fut iu au chapitre de Saint-Remi en presence des viole avec audacc cn Tasscnt salisfaction ; aii fno-
eyeques, et Azenairene s'en eloignait pas. Mais ies naslere. Quant aux aulres plaintes des feligictixde •
religieux de,Salnl-Remi, craignant qu'on ne voulut Saint-Reini, vous Ieur ferez justice, 'etant! bien
ies surprendre, ne voulurent point y passer, et ai- juste que eOinme filselsucciesseiir d'un si celebre
nierentmieux deputerdeuxdes leurs,Odon etRoger, pere, vous lui: inarquiez votrc zclc en preiiaritscs
;a Ronie pour, faire connaitre au Pape 1'etat des Cho- inler<;ts.; .... ': ;:,:.-^.
ses et implbrer sa proteclion. U la leur avait deja L'on n'a auciine connaissance que les abbesi de
aecordee avec uiie bontetoule paternelle, commeil r St-Remi et de Sl-Nicaise se soienl iranspprtesa .
"pafait pariaiettre qtie Lambertet Godefroi avaient D Rome, mais ona tout lieu de croire quils. envOye- ' ,
•rapporlee a 1'archeveque Rapiil; elle est datee d!A- rent leprojct de leur accoinniodement, digere c4
-_griarii,-ie'4-des Ides d'Oclobre, et elle conlient, en niinule par les cveqtics deiaprovincc,Tisgftrd
substance, qu'il est surpris qu'a 1'occasion d'un pri- eveque deSoissons, Gahlciie 011 Valderic deLapn,
yilege accOrdeaTabbe de'Saittt-Nicaise, ilinquiete Humbert de Senlisj Odon de Cainbrai; et agreedes
les-religieox :deSaint-Remi; el les:maltfaite,parce parlies.vpuisque le pape; pour ,Ie confirflier; envoja
qu'ilvcoiniait:safprudence;et qu'il croitqu'en qualite unbrefii iabbeAzenaire, parlequelil declare que,
dpjiere commun il doit avoir un amour egal envers •conrormeineriVvaVcctKaccoiiiljI^ablJeudeiSai^
lesvdeux&parties;;qriaureste cerfestipas;soninien- aufa seulla. juslicedti bourg, qu'il pbiiira-iy iaire
liPn':que>ce:privilege, qui pburfait avoir- etedonne tenir sesplaids trois fois Pariiiee; fquC; Ie drOittlde
pafjsufprisc, :poiie, aucun prejudiee aux religieux stellage/celuidu rouage:du viri,-etlapiise desyor:
Jlri _SaintrRemi.A Terminezidpnc, ajoute-t-il,ce dif- leurs avec^laj, corinaissance¥des»deIits;i;a__ripai;i&- :
fefend avec les avis des eveques, et des abbes: de la dront.par indivis aiui et-ai.rarciievegue^qiiejfaraiS
provittce, pueiivoyezies deuxabbes aRome, et que de Saint-Nicaise.joiiifadeia ?,pafpisseet de 1'eglise
cependaut le moriastere de Saint-Remi soitenpait de Sairit-Xiste et des diines: de Vrilly; et Trir
el en repos comme de couturoe. : glise de .Saint-Timothce de.laparoisse dubourg.
Le refus, qu'avaient fait les religieux de Saint- Ce bref, qui riiif fin_ ri loutes les procedu-
,Remi de souscfire a iaccommpdemenl propose par res , fut expedie a SaiiitrJean-de-Latraii j le 14
ies evdqiies afenipecha pas toulefois Azenarie de avril 1114..::. .>•.,.:;• - v -;.\:
527 PASCHALIS II PAPJ! "S2S
liis distinclione firmamus , ut Beaii Remigii abbas J\\ Iri episeopatu Massiliensi eCclesiam S. Petfi de Pa-
in eodem bufgo terieat singulariter justitiam, et ter fadisb, S. Ferfebli, Sarictse Mariae,: S. Mafgafilse,
iri arino placita; coirimuniler vero cum Remerisi cellarar S. Genesii, S: Jusii, Saricii Mitrii; iSaiithe
archiepiscopo merisuram aiinpnse_et vlni roaticitinl, Mafise de Eypla, S. Miciiaelis de Pianb, S. Poritii
et latroncm , siibi caplus fueiit... Coetera beati 'de Geminas, ecclesiani S. Jbanriis de Rsccafprt, *
Nichasii abbas teneat sicut in privilegii nostri ad- S.Pauli de CafnOt, Sanclae Maflee de Cezefesca,
ribtatioiiibris conlihenluf. Pafochlani vefo ejusderii :S. Daroiani, pafpcliialeni ecclesiam de Cadeira cuiti
burgi, ecclesia Beali Timothei quiete paeificeque capellis sriis, cellam S. Petri de Aurioi cum; pafo-
leneat, ut nulla deinceps inter eadeni monasteria cliia ejusdem castri et capella, cellaro Zacliaiiee,
super his rebus dissensionis occasio relinqua- ecclesiam S. Victbiis de Savafd, parbcbialera eccler
lur..... ' siam Castelli liautis riuiii capellis siiis, ceilam S; Vi-
Daluni Laterani, pcr manum Joanriis sanclse ctoris de Carisalo, S. Jacbbi de Alniis curi) tbta yilla,
Romanse Ecclesise cardinalis et bibliothecarii, xvn ecciesiam S, Vicloris, Sa-Hclse Mafise de Baliiia,
Kalend, Maii, indictione vi, Incarnationis..... amio S. Gassiani, cellani S. Satufnini in castfo:S. Cari-
iili; poritificatus domni Paschalis II papae anno riati; ecclesiam S. Andrese. In Toioneiisi epi-
xiv ...''•'. IB scopatu, ecclesiani S. Mariae de Sexfurnis,
CCCLXVI. S. Joannis de Crota, S. Nazarii, cellain S. Victo-
Monasierii S. VktorisMassiliensis possessiones cox- fis de Irisula, S. Joaririis deFerleda, ecclesiarii Sitn-
, .firmal. ctse Trinitatis, parbchialem ecclesiam de Sblafiis,
(Antio 11:15,Apr. 25.) Sancti Michaelis de Eirasj Cellam S. JSeiiedicii, S.
[GaU.Christ. I, 115.] Barlholbmsei de Belgensler, S. Maftirii de Cbrias," S.
pAscniLis episcopus, servus servorum Dei, dile- Joannis dePefrafOcp, ecclcisiampafpciiiaiem ipsius
clo in Chrisio filibOrTONi abbaii Massiliensis mona^ castri cum capellis sriis; S. Martini, S. Mariaede Go-
iiterii, et ejtisdem successoribus regulaiitef substi- lobreira,^ecclesiain parochialenii'S;Pbncii;ipslus^ca-
tuendis in perpetuum. . . . stii, S. Cedbmi, S. Mariae de; Dexrisa, S, ;Laureritii
ApostolicaJ sedis atictoritate debitoque compelli- ilePinet, S-Victofis de Garnbla;el S. Michaelis. In
iriuf,pfbuniversafuro ecclesiarrim sfatri satagere,et episcopatu Aquensi ecblesiam S. Petfi, cellarii;S. Pe-
earum qriieti auxiliante Domiiio providere...'.Eaprq- tri de Gardaria, eCclesiairi $. yaientinl cum eapellis
pter petitionibustuis,fili in Christo charissimeOtto, suis^S. Andreaede Bae, cellani S. Hippolylijeeciesiam
iion iinmeiitP arinueridum censuitnris, utMassiliense •de'Vellanaj' cellarii S, Marise de Nicar; S~;Jbaftnis de
irionastefium cui Deo auclore prsesides, ad prsede- (C Segia, parochlalem ecclesiaffiS.PetrideCaridalpriga,
cessorum nostroruiii Gregorii VII et Urbarii II exero- S. Germarii, ecclesiam de yerielf;_S..;M.icha.elis de
plar, apostolicse sedis privilegio munirenius. Per •Fuel cum parociiiaiieccIesla,ceilam S.Petririe.Fa-
pfeesenlis iglitir priviiegii pagiriani tibi tuisque suc- vafico, ecciesiam S. Juliani de Podionigfo,jS. Petii
cessoiibusj quse a praedictis ponlificibus; sunt fir- et S. Victbfis iri castrb Tfetis, celiani:S.;Tfiriilatis,
liala, firmariitis, videlicet iri Arelatensi parochia ecclesiam parociiiaiem Sanctae lilarise, rapelias San-
monasferii sanetorrimGeriesii Ct Hbnbratiecelesiam cti Andrese, S. Cecilise, S. Michaelis de Castellar, ec-
S, PelrietS. Trinitatis de Faiiobiiculo, SS. Sergii clesiam parOchialem de Soccafplio, Sancti Auderti,
et Bachi in Camargls, ecclesiam Sancti Caesarii de ecclesiam parochialeni de Porcils, S. Antonini de
VillaiiOva, Saricti Gaesarii de Bodenenc, cellam- Barda, S. Servi, S, Periiali de Rbsceto cum paro-
S, Michaielis de Barzaneges cum capellis suis, chiali ecclesia, S- PonciidePodio Lujario cunipafp^
S. Victoris de Marmana, Sancti Heyriietis. In epi- clii.ali ecclesia, S. Pancracii,, S. Maiise de Sale, ee^
scopatu Avinioncrisi cellam Sancti Salurnini, San- clesiam parochialem de Porreiras cum capeilis sriis,
clae Marise de Roccamartina, Sarictae Marise de Mi- moiiasieriuni S. Maximini, !5. liitfi, eCclesiarii S.
rano. In episcopalu Cabillpnensi, monasterium Stephani de Fpr, S,, Simeonisde Auriac, fcellani.JSanr
S. Marise, Sancti Vefani de Valleclusa , ccclesiam " clae Marise deBrusa, S, Marisede Sporrone, etparp-
Sahcti Juliani, cellam Sancti MiChaelis de Balina, chialem ecclesiam S. Fidis, Arliga, cellam S. Ste-
parochiam Sancli Agoldi, ecciesiam Saiictse Fidis. piiani de Tresde, S. Victpris de Goritafelle. S, Vi-
In episcopalu Carpehtoralensi, ecclesiainparochia- ctoris de Adpnia, ecclesiam:parochialem de.Laber-
lcni de Rocca, cellairi Saricti Roiriani, SariclaeMafioe bent, S. Marlini de Toulant, S. Leodegarii, S. Ra-
de Vellalbue, mpnasterium: S. Felicis de yfirin.e's,la. phael, ecclesiam parochialem de Rpgerip de Cauda-
ln episcopatu Valens, .nipnasterium Sanclse Mafise, longa, cellam S- Stephani de Torreves, ecclesiarii de
Sarieti ViCtbfis, Sancli Petri de Gfarisellb, ecclesiani Graleri, S. JulianideGaisola; Sanctse Marise,cellam
•
parbchialeiri de castfo Malaricena, Sanctl Michaelis, S, Pefpetuse, S. Petri,, parbchialem eccleslani de
S. Pelri cum capellis suis, Sancti Desiderii,S. Mar- Braquola, ecclesiam S- Joanriis, Sanctae Mariee de
tini, S. Mariae, S. Sepulcri, capellas de AlbarUsco, Canipis,SanctseMafisedeGarelle,S.Medardi, S.Eu
ecciesiarii Sanctse Marise de Vellis, de Mirabel, cherii de Brar, S. Victoris de Curcurini, S, Petii de
S,;Bladii, SanctseMarise deVillariova!, etmedietatem ; Arara cum parochiafi eeclesia, Sarictas Mafiae de
oninium ecclesiarum parochialium deValle-pladiani. Beimont, Sancti Mauricii de. Reliana, Sapcti Se-
529 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. . 5S0
pulcri.de Crucis, S. Joannis ecclesiam parochialem, 1A monasteriuin S. Michaeis de Fallio, in Penedes. In
S. Mauricii de Torreves cum capellis suis, Sancti episcopatu Urghello, monasterium S. Marise de,
Petri de Sillone. In episcopatu Forojuliensi eccle- Gerra. In Gerundensi S. Joannis de Frontibus. ln
siam parochialem S. Marisede Cabaza, S. Ponlii, S. Juporiensi S. Thomse.villam deMaurel de Kantona,
Pelri, cellamSanctaeMariaedeLuc, S. Petii de Archs, villam de Penna fideli, villam Mauratel. In episco-
parochialem ecclesiam ipsius casjri cum capellis patu Aginensi, cellam de Romeu. In Narbonensi,
suis, ecclesiam S. Juliani de Ailla, cellam S. Cas- cellam S. Marisein Bargo, S. Crescentis in viceco-
siani de Salelaudimia, S. Victoris de Mota, S. Ro- mitatu Minerbensi, cellam S. Mariaede So ea, Sancti
niani d'Escaus, S. Marisede Palione, Sancli Vietoris Marcellini cum capellis suis. In episcopalu Biterrensi,
de Roccataliada, S. Salvaloris de Bumis, ecclesiam cellam S.. Saturnini de Corneliano, ecclesiam Cer-
parochialem de Celians, ecclesiam Sanctae Mariae, za'c, Sanctse Mariaede Magalaz, ecciesiam parochia-
cellani S. MariEedeBariemone, Sancti Ausilii, paro- lem ipsius castri, Sanctse Marise de Sauvarges. In
chialem ecclesiam de Colar, cellam Sancti Torpeiis, Agalhensi, inonasterium Sancti Andrese. In Maga-
S. Poncii, Saiiclae Mariae de Questa, ecclesiaia pa- lonensi, S. Nazarii de Medullio, cellatu de Burge-
rochialem de Gival, Sancti Antonini dc Nistra ca- . ries. In Nemausensi, S. Victoris de Armareis, S.Mar*
" tini de Airas, ecclesiam
stel, mbnasterium Sanctae Mariscde Villacrosa, S. parochialem S. Petri de
Pelri deSalernas, cum parochiali ecclesia, S. Do- Mauroix, S. Pelri de Ariges, Sanclae Mariaede Sau-
mini de Tortorio, S. Mariae de Villa-alta, Sancti viana, S. Martini de Alzone, S. Petii de Vicavo. In
Mariinide Rocabenna.InepiscopatuRegensi, cellam • Ueetico, S. Mammetis, S. Amancii de Tezeno, S. Petri
S. Juliani de Lauguias, Sancta?Blariaede Aiguvia, de Vulpereries. In Tolosano, cellam de CastiUione
S. Mauricii de Merresta, Sancti Joannis de Castro- Ue Maderies. In Albiensi, cellam S., Sigolenae de
nionasteiii, SanCti Guifici, S. Stephani de Recena, Gana, S. Mariee de Ambilet, S. Petri de Amnione,
SanctiPetrideArchinzosch, S. Martini de Bromedc, S. Joannis de Helvas. In Rutenico, ceOain de Petra,
Sancti Tfophimi, S. Crucis, S. Cassiani de Taver- Sanctse Marieede Melias, S. Stephani monasterium,
nas. Iri episcopatu Aptensi, cellani Sancti Pauli; S. S. Petri, S. Laurentii,cellam de Cambolas, S. Gene-
Joannis de Campanias, Sancti Symphoriani, eccle- sii de Valcenga, cellam de Misloliol de Clara Fara,
siam parochialem de Bouils cum capella, ecclesiam S. MiChaelis, S. Marioe de Castronovo, monastc-
de Cezarista. In episcopatu de Sisterico, cellam San- riuni Vabrense, S. Amancii. In Gaballitano, mona-
clseMarisede Mannasca, S. Marlini, S. Marcelimi de sterium de Cirac cum parochiali ecclesia,S. Martir.i
Moazaellis, Sancli Proviani deFurno calcari, Sanclse („ de Canonica, S. Martini de Salmonte cum capellis
Marise de Petramordi. In episcopatu Vapicensi, cei- suis, S. Martini de Colomeo, Sanctse Mariee de Na-
lam SanctaeMarise de Mandamaes, S. Chiystophori binals. InAlvernia, cellam de Ruina. In episcopatu
d'Estradis, ecclesiam parocliialem de Scola, Sancti Pisano, cellam Sancti Andreee, monasterium san-
Marlini de Cornilhon, Sancti Domini in Valletrari, ctorum apostolorum. In episcopatu Ausonerisi, mo-
Sancti Genesii de Dronion, eeelesiam parochialem nasterium S. Joannis Rivipollensis, sicut ex consilio
ipsius.caslri cuni capellis suis, cellam de Fistal, Urbani papaeper Bernardura Visuldunensem comi-
Sancli Eregii de Valerna cum ccclesia parochiali tcm vobis traditum est, etc.Decernimus ergo ut nulli
Sanctae Mariae, ecclesiam de Almebel, S. Petri de omiiino hominum liceat, etc.
Valadoira, Sancti Clemenlis de Tresclens cum aliis Scriptum per manum Crysogoni notarii sacri pa-
ecclesiis ejusdem castri, Sancli Pelri de Roma, San- lalii.
cli Eregii de Medulone. In cpiscopatu Ebredunensi, Datum Laterani permanus Joannis, S. R. E. dia-
ecclesiam de Carde, SanctaeMariae,S. Victoris, San- coni card. ac bibliothecarii, ix Kal, Maii, ind. vi,
cti Chrystophori, Sancli Balli, Sanctse Marisede Bre- Incarnationis 1114,pontificatusPaschalis II anno xiv.
dula cum ecclesia parochiali S. Marise, S. Petri de CCCLXVIl,
"
Bigernis, ccclesiam parochialem de Bellefaire, eccle- i Bullagua recensenlur el suscipiuniur sub aposiolica
siariiSanclseMariae, el S. Genesii deCuries, S. Ma- prolcclione monasleria Camcddulensia.
rise, S. Poncii de Falcone. In episcopatu Dignensi, (Annolll5,.Nov. i.)
cellam Sancti Michaelis in Cursone, S. Martini de [MITTARELLI, Antial. Camaldul. III, Append.,-.1245]
Solla, cellam de Candal, Sancti Clementis de Vernel. PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
In episcopatu Senez, cellam Sanctse Mariaede Pelra rabili filio GUIDOKI Camaldulensiurii prioii ejusque
Castellana, cellam de Bagarras, Sanclse Mariae de successoribus in perpetuum.
Niveis, eellam de Alanz. In episeopatu Glandensi, Gralias Deo super inenarrabili dono ejus. Nostris
cellam SaricliPetri de Bonovillari, cellara de Penna, siquidem temporibus Camaldulensis eremi sive cce -
Sancti Poncii Adaunot , Sancti Cassiani , San- nobii religio adeo aucta est, adeo abundavil, ut con-
cti Sepulcri ad MUgilloSjSanctse Marise de To- gregationes diversee in unam congregationem Dei
raminas. In episcopatu Venciensi, cellam quse gratia convenirent, et loea plurima disciplinaiB
dicitiir ad Crolous, S. Stephani de Gateiras, unam, ordinem uiium et unuin regimen, tanquani
S. Petri de Geleta, cellam de Granleiras, San- corde et una anima continerent. Quam yidelieefe
cti Martini de Miignis. In episcopatu Barcinoriensi, unitatem conservari semper in Domino cupientes
PATROL.GLXIII. il
551 PASCHALIS II PAPJE 552
praecipimus, ac proesentisdecreti auctoritale sanci- A J\ rum pro quorum sustentalione acgubernationecon-
mus, ne cuiquam omnino personae, clerico, roona- cessa sunt, usibus omnimodis profulura. Si qua
cho, laico cujuscunque ordinis aut dignitatis prae- igitur in futurum ecclesiastica quselibet ssecularisve
sentibus el futuris temporibus liceat, congregationes persona, hancnostrseconstitutionis paginam sciens,
illas et loca illa quae Camaldulensis eremi sive coe- contra eam teiiierp yenire teutaveril, secundo ter-
nobii disciplinam et ordinem susceperunt, qtiaeque tiovecommonita, si non salisfactione congrua enien-
hodie sub illius regimiiie continentur, ab ejus ullo daverit, potestatis honorisque sui dignitate careat,
modo subjeciione el uniiate dividere. Quoe videlicet reamque se divino judicio existere de perpetrala
loca et coiigrcgationes conservandae unitatis gralia iniquitate cognoscat, et a sacratissjmo cofpofe ac
singularibus visa sunl vocabulis adnoianda. In epi- sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu
scopatu Aretino, inonasleiium Sancii Salvatoris Bo- Christi aliena fiat, atque in extreriio examine distri-
rardingorum, Sancii Pelri in Rola, SanclseMarioein etee uitioni subjaceat. Cunctis autem eisdem cceno-
Agnano, Sancti Quirici in Rosa, eremus Fleri, mo- biis justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu
nasieriuni Sancti Yiriaiti, sancii Baiiholomsei in Christi, quatenus et hic fructum bonse actionis per-
Anglare juxta balneum, nionasteriuin Sancise Ma- cipiant, et apud districtum judicem praemia seternse
rise in Trivio. In Galeata, monastcrium SanciseMa- B I pacis inveniant. Amen, aiiien, amen.
riae in insula, eremus Fajoli. Iii episcopatu Bono- Scriptum per manum Crisogoni notarii sacri pa-
nicnsi, niouasleriuni Sancti Archangelijuvta caslrum laiii.
Briiti, Sancti Felicis. In episcopatu Florentino, mo- Ego Paschalis caiholicee Ecclesise episcopus SS.
nasterium Sancti Petrini Luco, Saucli Salvaloris Datuin Anagnioe per maniim Joannis, sanctse Ro-
juxia civitatem. In episcopatu Fesulano, monaste- manse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibiiothecarii,
rium Sanctse Marise in Poplena. In episcopalu Vul- II Nonas Novembris, indictione vii, Incarnationis
terrano, monasterium SanctiPetri in Fontiano, San- Dominicaeanno llli-, poutificatusdonini Paschalis II
ctic Marisein Puliciano,SaiictiPetii in Cerroio, San- papae anno xv,
cti Jusli prope civitatem, Sanclse Marisein Morona. CCCLXVIH.
In episccpalu Pisano, monasterium Sancti Stephani Ad Tornacensis Ecclcsiw clericos. —
Proprium cis
in Cinioria, sancti Saviniin Cerosolo. In ipsa civi- concedil habere episcopum excusso Noviomensis
tate, moiiasterium Sancli Michaelisei sancii Frigdia- Ecctesiwjugo.
'
ni. In episcopaiu Lucano, monaslerium Sancii Salva- (Anno 11U, Nov. 6.) .
loris in Cantiniano, Sancti Petri in puleolis. IteKi r, [DoiiiBouQCET,Recueit, XV, 58.].
in Sardinia in episeopatu Turritano, monasteiiuni PASCUALIS papa Tornacensis Ecclesiae decano Go
Sanctae Trinitatis de Sacaria, ecclesiam Sancli Pefci TERO(105), archidiacono LAMBERTO, et capitulo, ab-
de Scanno. Iteni in Tuscia in episcopatu Clusino, batibus et cseteris ecclesiarum prsepositis.
ereriius in Monteamiaio. lloec igitur omnia cum om- Ecclesiam vestram non ignoramus detrimenlisplu-
iiihus ad ipsa monasteria pertinentibus staluimus, ribus esse pessundatam, quod tantis jam tempovibus
et apostolicse sedis auctorilate sancimus, tanquasa proprii sit pasloris adminiculo destituta. Bonorum
corpns uiiuiii sub uno capile, id est sub priore Ca- eliam relatione comperinius, quod tanta jam honii-
maldulensis eremi teniporihus perpeluis permanere, nuni multitudo hic creverit, ut necessario proprium
et in illius disciplinse observatione persistere, sub desideret antistitem, etiamsi antiquitus non habuissel.
illo, inquam, priore,qui ab ipsius congregationis Igitur et sacrorura canonum sanctionibus, et prae-
abbalibus sive prioiibus et ab eremilicis regulariter decessoris nostri sanclaemcmorise Urbani papae,qui
elcctus prseslanie Domino fueril. Porro congrega- hoc ipsuiii (104.)deliberaverat, studio cottipeliimus
lionem ipsam ita sub apostolicsesedis tutela perpe- Ecclesise vestrse card.inaleiii resliluere sacerdotem.
tuo confovendam decernimus ut nulli episcoporum Vestram itaque universitatem litieris praesentibus
facullas sit aliquid ex his monasteriis absque prio- r\ commonemus, et aucloritate apostolica prsecipimus,
ris convenienlia, vel apostolicaesedis licentia excom- ut, communicato comprovincialium episcoporum
inunicare, vel a divinis officiis interdicere. Fratri- Moiinensis (Joannis) et Atrebatensis (Lamberli)
bus atttem illis licentia sit a quo malueiint catho- consilio, pastoris electionem canonibus congrucn-
lico episcopo consecralionum ef" ordinatiouum sa- tem, remotis dilalionihus, facidtis, ul a Novioniensi
cranienta suscipere. Ad hsecadjicienles decernimus Ecclesia (103)veslra penitus avellattir. Ei qu6melege-
itt nulli omniiio hominum liceat eadem monasteria rit fralrum consensus obedienliaemuiiusinjunginius,
teinerc peiiurbare, aut eorum possessiones auferre, ut clectionem ipsam suscipiat, nisi se sacris persen-
vel ablatas retinere, minuere, vel temcrariis vexatio- serit canonibus prohiberi.
nibus fatigare; sed oninia integra conserventur eo- Data Anagniae, viu Idus Novembrisi(lOG).
(105) Lamberlo, qui Noviomensem simul el Tor- actusfuit.Anni
nacensem episcopaium lunc adeptus est. (106) 1114, prout colligiturexbullalis diplo-
(104) Vide inter Urbani epislolas ad annum 1098. malibus Paschalis eo anno et niense datis Anagniae,
(105) Yi harum litterarum Tornacensesa sibi ponti- quae videre est in prsemissis a nobis ejus gestis. Un
cem elegerunt Herberlum ; verum Iiic rege Lu- de emendauda novissimoc Gallise Christianoe circa
dovico repudiatus, Lambeiio supradicto cedere co- Noviomenses episcopos chronologia._'
533 EPISTOL^E ET PRIVILEGIA. 534
CCCLXIX. A eis metantur carnalia quibus spirilualia semiiiantur.
Ad Lambertum episcopumel canonicos Atrebatenses. Quod si reddere noluerint, a canonicis et canonico-
rum presbyteris qui super ipsos curam gerunt per
(AnnolllS, Nov. 9.)
episcopum coerceantur. Ab illis sacerdotibus paro-
[BALCZ.Miscell. edit. Luc. II, 156.] chiani ipsi ad communionem admittantur qui eorum.
PASCHALIS episeopus, servus servorum Dei, dile- confessionem suscipiunl et curam gerrint. Sane
ctis fratribus LAMBERTO episcppo et canonicis Alre- gratuitas oblationes tam matrici ecclesise quam cse-
balensis Ecclesise,salutem etapostolicam benedictio- teris ecclesiis concedimus quibus ex devotione fide-
nero. . Huni confcruntur. Si quis autem, decreti bujus te-
Dissensio quse jam diti inter vos et Sancli Ve- nore cognito, temere contraire tentaverit, apostolicse
dasti monachos agitatur nos vehementer gravat. Ett indignationis ullione pleciatur.
vos enim et illos diligimus, et inter vos concordiam elt Data Latcrani, xv Kal. Januarii, indictione vn.
- CCCLXXI.
dilectionem haberi oplamus. Nttper autem frivolamj
inler vos quaestioneni ortam audivimus, de populoj Monasterii S. Bertini Sithiensis libertalem contra
Ponlium abbatem Cluniace em luelur.
scilicet capellae Sancli Maurilii, quod iii prsecipuis3 j} (Aimo 1113.)
festivitatibus in capella ipsa Dominici corporis iett Vide Iierii Chronic. S. Bert. ap. MARTENEThes.
Anecd. III, 609.]
sanguinis non debent suscipere sacramenta. Quodj
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, elc.
profecto frivoluni et irralionabile omnino videtur utt
.populus qui ad divina oflicia in loco ipso per totum, Ad hoc nos disponente Domino, ctc
annum admittitur, in diebus solemnibus a commu- Datum anno Domini 1115.
uione Dominici corporis et sanguinis excludatur, nisiL CCCLXXII. .
forte inlerdiclus sit autaliquo crimine lenealur. Prae- Ad Guiltelmum archkpiscopum Vesuntionensem.
.senlibus ergo litleris dileclionem vestram riionemus5 ' (Anno HOO-llli)
ut a queestione hujusmodi desistatis, nec preedictos; [MANSI,ConciL, XXI, 141.]
fraires nec prcsbyterum eorum qui in capella fueritt PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
super hoc ullerius iiifestelis. Si qui ad matrioemt rabili fratri GIIIBONI Viennensi archiepiscopo, apo -
ccclesiam in praecipuis solemnilatibus pro celebrio- stolicae sedis legaio, salutem et aposiolicstm beBe-
rum dierum gaudio accedere voluerinl, nos minime, dictionem.
prohibemus. Quod si ultra in.hoc eos gravare vo- Controversia , quse inter Bisuntinos canonicos
lueritis, lios injuriampalientibus praestante Deoma-. Q I Sancti Joannis et Sancti Stephani, tanto jam ierii-
nuni auxilii conferemus. pore volula el revoluta est, eanonieo tandem apud
Data Anagnise, v Idus Novenibris. - iios judicio noveris esse decisam. Cum enim et illi,
videlicet canonici S. Joannis, per multos jam an-
CCCLXX. nos, episcopalem sedem in ecclesia sua permansisse
Ad Lamberlum Atrebatensem episcopum. perhiberent; et illi contra, videlicel canonici San-
(Anno 1115, Dec. 15.) cti Stephan), suam ecclesiaiu matrem esse, qui-
busdam privilegiis et praeceptis assererent, sed per
[BALUZ. ibid.] occasiouero deslructionis ecclesise suae, cathedram
PASCHALIS episeopus, servus sorvorum Dei, vene- ab ea remolam conquererentur : juxta Chaleedonen-
rabili fratri LAMBERTO Atrebatettsi episcopo, salutem sis decreta concilii, communi fratrum nostrorum
et aposlolieam benedietionem. consensu judicalum est, ut si canonici B. Stephani
Infirmilaiis tiise diuturnilas magnam Ecclesiseve- testibus Idoneis probare potuerint, quod post redin-,
strae canonicis formidinem Intulit ne res Ecclesise tegralionem ecclesise suse infra annos triginta super
quibusdam irrtienlibus deterantur. Unde nos secun- querela hac qiisestionem fecerint, per quam illorum
dum epruni pelilionem opportunum duximus ejus- t) 1 videatur interrupla retentio, videlicet vel ante an-
dera Ecclesisestalui opilulanle Doroino providere. lislitem suum, vei ante Iegatum nostrum in com-
Monaehis siquidem Sancli Vedasti, sicut in nostroi muni audienlia : hac probatione perfecta, privilegia
et fratrum noslrorura judicio deliberatum est, ea eorum proprium robur obtineant, ct episcopalis se-
manere concedimus quse nostrae sunt auctoritatis ; des in poslerum apud B. Stephani ecclesiam ha-
litteris designata. Caeterum quae ad jus vestrae Ec- beatur; alioquin canonici B. Joannis ab hac querela
clesiseAtrebaleiisis^pertincnt, necipsis necaliis qui- liberi maneant, et episcopalem sedem sicut tenue-
buslibet in posterum invadere aut prseter episcopi et runt, tcneant. Sane in liac negotii exsecutione
clericorum volunlateni usurpare permittimus. Porro nihil eis impediat illa excommunicationis diuturni-
parochiani ohines roatricis ecclesue BeataeMarisetam tas, quam a fraternitate tua pro hoc negotio passi
infra quam extra Alrebatum eidem matrici ecclesise sunt. Prseterea canonici B. Stephani, ecclesise suae
primitias, decimas, oblationes solemnes, et csetera munimenta detineri a canonicis S. Joannis con-
parochialia jura persolvant, illi videlicet parochiani1 questi sunt. Item canonici S. Joannis qusedam usua-
qui ab ipsa matrice ecclesia baptismum, doctrinam, lia.sibi ab eis subtracta clamabant. Judicatum esi
sepulturamque percipiunt. Dignum est enim ut abi ergo ut et istis omnino ecclesise munimenta re<I«
535 PASCHALIS II PAP^E 536
dantur, cum yino et prsebenda niansionarii; et illi A _J |CCCLXXIV.
rerum corporalium reslilulionem recipiant, i<lest Ad Larnberlum Atrebalensem episcopum.— Ad Itlem
vini, carnis el cerse. Prsecipimus igitur sollicitudini inter canonicos el monacliosktrebqlenses dirimen-
dam ase deleclos arbitros scribil,
tuae, ul pro hoc negolio perageiido, et tanti scan-
dali lite sedauda, adhibilis lecuni sapientibus et re- (Anno 1115, Nov. 6.)
ligiosis iVatribus, vel Divionem, vel ad alium com- [MANSI,ConciL,XX, 1052.]
pelentiorem locum convenias, quo possiul sine gra- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
Yaniine personas sibi necessarias adducere : et rabili fratri LAMBERTO episcopo Atrebalensi; salu-
omni parlium animositate seposila, ila sincere, ita lein et apostolicam benedictionem.
liquide judicii liujxvs perfeclionem accipias, qua- Pro canonicoruni veslrorum et monachorum S.
tenus iriter eos nulla ullerius hujus rei lis aut que- Vedasli lile diuliria frequenier et nos tibi scripsi-
rela remaneal. Tesles autem hujus qusestionis pro- mus, et lu nobislitteras misisli. Cseterum quod non
balores, quia de capiie parochise causa gravior agi- parum nos gravat, adhuc lis eadem. Ad illam enim
tur, quinquc sint, sive ecclesiastici, sive laici, qui divisionem quam monachis absentibus diremisti,
secundum canonicas sancliones , de visu et auditu lios eos juste cogere non poluimus. Venienlibus au-
testimoniuin proferant. Plane hujus judicii exsecu- ^1 tem nuper ad nos utriusque partis nunliis, nos ad
lionem, usque in Assuinplionem proximam B. Ma- eligendos hujus arbiiros ulramque parlem nostra
rise perfici consummarique praecipimus. Interim auoioritale coegimus. Rogamus ergo dilectionem
processiones, vel offlciorum celebraliones, quae ab tuam ne graviter ferat quod divisionem veieris et
alterulra solenl ecclesia exhiberi, muluo secundum novi burgi litleris vestris significatani, nequaquam
consueludinem persolvantur. firmaverimus, quia, ut prsedixiinus, cogi ad eam
Dalum Laterani, x Kalendas Maii (107). monachi juste nonpolerant. Cselerum atlhancinfra
CCCLXXHI. dies quadraginla, sicut statuimus, peragendam, om-
Aiiduodecim arbilros Alrebulenses. — Ul litem clen- nino te volutnus imminere, quia neutra pars eleclis
corum Alrebatcnsis ecclesiw, el monachorum Sancti arbilris poterit refragari.
Vcdasli, absque partium sludio definiant, CCCLXXV.
(Anno 1115-1114, Nov. 6.) Privilegium pro monaslerio S. Rujfi Avenionensis.
[MANSI,ConciL, XX, 1055.] (Anno 1114, Jan. 10.)
PASCIIALIS episcbpus, servus servorum Dei, bonis [Gatl. Chrisl. vet. edit. IV, 802.]
viris, HUGONI niajori, DODONI de HASTIS,GOAZELINO, _ PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
GONZELINO frairibus, FULCONI Ulio Anselmi, HILVINO filio ADELGERIO abbati canonicorum S. Ruffi in epi-
lilio Adelfridi, GUASELINO mihii,GiitARDOSarraceno, scopatu Avenionico, ejusque successoribus regula-
GERBOIDO palri Balduini, TUEBALDO filio Bonevitee, riter substituendis in perpetuum.
HERIBERTO , AGANONI, Atrebatensis municipii civibus, Religionis desideriis dighum est facilem prsebere
s.alulem el aposlolicam beuedictionem. consensum, ut fidelis devolio celeriorem sortiatur
Viros bonos vos esse audivimus, el ideo vobis, effectum. Proinde nos devotionis tuse precibus an-
tanquam bonis Ecclesise tiliis, quae imperanda stint nuentes, B. Ruffi ecclesiam, cui Deo auctore prse-
confidenter imperamus. Lis euim quae inler Ecclesiae sides, cum omnibus ad ipsam pertineniibus, sub
vestrae clericos et B. Vedasli monachos agitata est, tutela apostolicae sedis excipinius. Per proesentis igi-
molesta nobis vehementer et gravis esl. Novissime lur privilegii paginam apostolica aucloritale stalui-
ad eam litein diriinendam, quae de veleris et novi mus ut qusecunque bona, quascunque pDssessiones
burgi terminis agitiir, vos tanquam veraciores arbi- ad id B. Ruffi monasterium legiiiinis fidelium tradi-
tros elegerunt. Vobis igitur ex Dei et beali Petri tionibus, vel aliis jusiis niodis pertinere videntur, et
auetorilate praecipimus, et in peccatorum remissio- quaecunque in futurum cpncessione pontificum , li-
nem injungimus ttt, onini amicitia inimicitiaque D 1 beralilale principum, vel oblaiione fidelium juste at-
scposita, de illis veteris ei novi burgi lerminis quid- que canonice polerit adipisci, firma tibi tuisque suc-
quid noslis verius ac certius proferatis. Ne qua vero cessoribus et illibala permaneant, in quibus bsec
pars de leslimonii vestri veritate ambigat, ab uno- propriis duximus nomhiihus adnotanda : Ecclesiam
quoque veslrum jusjurandum hujusmodi fieri pro de Tauliniaco cuni omnibus pertiuenliis earum, de-
animarum vestrarum salule prsecipimus : quia de ciinam de Buxa sicut a bonsememorise Gibelino Afe-
his terniinis se scienle veritatem proferel; neque latensi archiepiscopo vobis concessa est; ecclesiam
pro ainicilia, aut inimicitia, aut pro pecunia men- Sanctoe Marise de Turre, S. Victoris, S. Eulalise,
dacium dicet. Si autem de vobis aut duo, aut tres, S. Laurentii de Barbana, ecclesiam de Mpndolio in
aut qtiatuor, dissenseriiit, aut defuerint, octo lesiium Bisuldino, ecclesiam S. Marise cum dignitatibus et
itssertio obiiiiealfirmitaiem. possessionibus sms, el ecclesiis sibi subditis, salvo
Data Anagniae, vm Idus Novembris. Lateranensis palatii jure; ecciesias S. Petri ct S.
(107) Paruit Guido mandalo ponlificis, et Trenor- sit.geslum, ipse narrat Guido in cpnstitulione quam
oiense concilium huic disceptandse causse anno , ut edidit ea de re, cum pontifex maximus effectus es-
mox probabitur, 1115 convocavit. Quid autem in eo set,-ac mulato noinine Callistus H.
 537- EPISTOL^; ET PRlVILEGIA. 538
Mariae Egarensis, S. Juliani de Terracia cunfpos- \_. Laugerii episcopi praesentis industriam eidem eccle-
sessionibus subditis et ecclesiis per eas constitutis, sisereslilulum est : caeleras sane donatiottes quas
quas vobis Barcinonensis episcopus Raymundus idem episcopus fecit, et sciipti sui assertione firma-
concessit cum patriraonio quondam suo, et cseterisi vit, <;tlam vobis quam successoribus vestris prsesenti
possessionibus, quse tibi et clericis tecum vivenlibus: dccreli auctoritate firinamus, in regularis videlicet
collatae sunt, cum S. Hadriani prsediis, ecclesiis, vit.seohservaiione manentibus. Ipso vero vel suorum
excepta dominicatura Barcinonensis episeopi. Con- quolibet successorum ad Domiiiumevocato, qtiaecuti-
firniamus eliam vobis possessionem quam Raymun- que episcopi sunt, sub canonicorum provisione per-
dus riobilis memorise comes, vobis in Tripolilana maneanl; necalius in Aptensi ecclesia subsiiluatur
regione, cum ecclesia Sancti Ruffi quam in eadem episcopus, nisi qui canonice ipsorum consilio fuerit
possessione construxit. Deeernimus ergo ut nulli et electione promotus; res aulem deficientis episcopi
omnino hominum liceat monasteriuni prsefatum te- nullus oiniiino laicorum invadere et deprsedari prsc-
mere perlurbare, aut ejus possessiones auferre, vel sumat. Decernittius ergo ul nulli omttino libminum
ablafas relinere, minuere, yel temerariis vexatio- liceateamdein ecelesiam temere perturbarc, aut ejus
nibus faligare, sed omnia integra conserventur eo- possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere,
nim, pro quorum siislenialione ei gubernationc con- B 1 vel temerariis yexaticnibus faligare; sed omnia in-
cessa suiit, usibus oniiiimodisprofutura. Laicos seu tegra' coiiserventur eorum, pro quoruni suslcnia-
clericos venientes ad conversionem suscipere, et ad tioiie ac gubernatione concessa sunt, usibus profu-
divina officia, nisi forte excommunicali slnt, admit- (ura. Si quis autem, quod absit! decreti hujus te-
tere, nullius episcopi vel prsepositi contradiclio vos nore cognito leniere coutraire altenlaverit, hono-
inhibeat. Ad haec adjicimus ut nulli episcoporum ris et officiisui periculum patiatur, aut excOmmu-
facultas sit sine Uoniani pontificis el legati ejus nicationis torsione plectatur, nisi prsesumptioneni
audientia vos vel loca veslra iiiterdiclioni vel ex- suam digna satisfactione correxerit; observantibus
communicalioni subjicere, aut judicio praegravare. vero Dei omnipolentis gratia el beatorum apostoloT
Sepulturam vero loeorum vestrorum oinnino liberam rum Petri et Pauli benedictio coiiferatur.
esse decernimus, ut eorum qui illic sepeliri delibe- Datum Laterani per manuni Joannis, S. R. E
raverint, devotioni et extremae voluntati, nisi forte diaconi cardinalis ac bibliothecarii, Idibus Januarii,.
excominunicati sint, nullus obsistat; caeteraquoque indictione vn, Incaniationis Dominicse anno' 1115,
omnia quae vobis a prsedecessore nostro felicis me- ponlificalusquoquedoinniPaschalisseciindipapsexv.
nioriae papa Urbano concessa sunt, privilegiis con- CCCLXXVH.
firriiata nos etiam concediinus et privilegiis confir- Ecctesim Marsorum possessiones, pelenle Berarclo
mamus, etc. episcopo, confirmat,
Ego Paschalis catholicse Ecclesiaeepiscopus. (An.no 1114, Febr. 25.)
Datum Laierani per nianum Joannis, sanctse Bo- [UGIIELLI,Ilalia sacra , I, 892.]
manse Eeclesiaediaconi cardinalis ac bibliolhecarii, PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, <li-
iv ldus Januarii, indictione vn, Incarnationis Do- lecto filio BERARDO MarsicanoeEccl. episc. ejusque-
minicse anno 1115, pontilicatus dbmni Paschalis II successoribus canonice substituendis in perpe-
papeeanno xvi. luuni.
CCCLXXVI. Sicut injusta petentibus nullus esl ttibuendus
Privilegium pro Ecclesia Aplensi sub Langeno epi- effectus, sic legilime desiderantium non est diffe-
scopo. renda petitio. Tuis igitur, frater in Chrislo cha-
(Anno 1114, Jan. 15.) rissime, precibus annuenles, ad perpetuam S. ma-
[Gall, Christ,, I, 77.] . tris Ecclesiaepacem et stabilitatem praesenlis decreli
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- stabilitate sancimus, ut universos parochise fines,
ctis tiliis Aptensis Ecclesise caiionicis, tam prsesbn- Q
. sicut a tuis antecessoribus usque hodie possessae
tibus quam futurisjn perpetuum. sunl, ita omnino, lam tibi, quam [tuis] successo-
Officiiiiostri nos horfatur auctorilas, pro eccle- ribus in perpetuum conserveniur, qui videlicet fines.
siarum statii sollicitos esse, et quae recte statuta a Turri Ferraria decurrunt in caput Corriii, inde
suut stabilire. Idcirco vestrum^votum vestrique pro- per viani de Merso in Postellam de Valle putrida,
positum auctoritate sedis apostohcae confirmamus, per terram de Feresca per Argatonem , per lerram
ut in Aptensi malfice ecclesia bealse. Dei genitricis de Camno, per •terram Formellse, inde ad Mo-
et semper virgiuis Marise, et beati Castoris, perpe- linuni veterem , iude ad Furcam Aurse per ter-
tuis deinceps temporibus clericaliter et regulariter ram de Vivo, per terram de Troja, inde ad Pa-
vivant, et qusecunquepraedia, seu quaecunqueres ad sculum Canalis, inde ad Pennam Imperatoris per
eorum victum deliberatae sunt, quiete semper eis, terram de Cervara', inde ad S. Briliuin per Fur-
integreque serventur. Porfo ipsi ecclesise et ejus; cam de Auricula, inde ad Arcum S. Georgii, per
episcopis confirmamus castrum Sancli Marlini, ct; ilumen Risanse, per Turres de Ofrano, per Scalellas,
castrum de Sanioiie, quod cum ex antiquo jure! per Tufuin fluvii remandi, per Trepontum , inde ad
Aptensi ecclesiae pertineret per confratris nosttii Vulpem mortuam per Bucam de Teba, pcr Campum
550 PASCHALIS II PAPJl •- 540
de Pezza, per Rivum Gambararum, per terram de A , iujuste datas suis usibus vindicare, minuere, vel t'e-
Candida, per Veiietrinum, et redeunt ad Furcani merariis vexationibus fatigare, sed omnia integre
Ferrali : inlra quos fines qusecunque oppida, quse- conserventur tam tuis quam clericorum usibus pro-
cmquevillse, qusecunqueplebs, quseeunque ecclesise fulura. Si quis igitur in crastmum archiepiscopus
sitse sunt, aut in posterum fuerint sub tua et tuo- aut episcopus, imperalor aut rex, princeps autdux,
rum catholicorum successorum episcopali provi- comes, vicecoines, judex, castaldio, autecclesiastica
denlia et dispositione permaneanl, et ex eis om- quaelibet ssecularisve persona hanc, noslram consti-
riibus episcopalia vobis jura solvant, tam in cleri- tutionis paginam sciens, contra eam temere venire
corum ordinationibus et ecclesiae consecrationibus, tenlaverit, secundo tertiove ccmmonita, si non sa-
quani in iedditu decimarum et oblationum, sive iri tisfecerit, congrue emendaverit, poteslatis hono-
correctionibus delinquenlium. Sane illam monacho- risque seu dignitatis careat privilegio, reamque se
rum pravam prsesumptionem , qua parlim episco- divino judicio existere de perpetrata iniquitate co-
parum absenlia, partiin eorum pervicacia in Mar- gnoscat,eta sacratissimo corpore et sanguine Domlni
sorum linibus omnhnodo inhibemus, ut nec bapli- Redemptoris nostri Jesu Christi alicna fiat, atque in
smata ullerius in monasteriis faciant, nec ad infir- extremo examine districtse ultioni subjaceat. Cunclis
morum unctiones claustris suis progredi audeant, "' aulem Ecelesise jura sua servanlibus silpax Domini
cec ad poenitenliam injungendam populares perso- nostri Jesu ClH'isti,quatenusethic fructum bonse ac-
nas admitlant, nee ab episeopo excommunicatos ad tionis percipiant, et apud disfrictum judicero prseniia
commuiiionem, nec inierdictos ad officiasacra sus- aeterni Patris maneant [invenianl]. Amen, amen.
cipiant. Porro ecclesiam B. Savinse mariyris ma- Scriptum per manum Gervasii scriptoris regionarii
tricem semper haberi, sicut hactenus habila est, et et notarii S. palatii. .
illic episcopalem sedem permanere deceruiinus, et Ego Paschalis catholicaeEcclcsise episcopus SS.
in ejus possessione ac jurisdictione ecclesise cum Ego Richardus Albanensis episcopus SS.
prsediis suis, quse pvseteritis lenipovibus possessa Ego Leo episcopus Ostiensis SS.
sunt, etiam in futurum perpetuis temporibus quiete, Ego Cono Prsenest. Ecclesise episcopus SS
libereintegreque serventur,. id est S. Pauli ad Pescu- Ego Romanus card. S. Prisese SS.
lum Seruke, S. Marise in Campo Mitio, S. Nicolai Ego Benedictus card. lit. Eudoxiee SS.
ad fonlem Reginoe, S. Quinlini in Vico, S. Martini Ego card. Raynerius SS. Marcellini, et Petri SS.
in Agne, S. Marlini in Betorrita, S. Archangeli su- Ego Conradus S. Pudentianse card. SS.
per Mesula, S. Marise in Ortucula, S. Mariae, et S. ,.-, Datum Lalerani per nianuni Joannis, S. R. E.
Petri in Veneii, S. Felicis in Ferrali, S. Valentini card. et bibliolhecarii, v Kal. Marlii, indict. vn, In-
et S. Petri in Apiniaeis, S. Marci in Geno, S. Mar earn. D. ann. 1115, pontif. quoque D. Pachalis II
lini in Filincino, S. Petri in Cerverano. S. Joannis papse anno xv.
in Pentoma, S. Marcelli, et S. Angeli in Arca , S. CCCLXXVIII.
Mariae in Palute, S. Analolie de Lione, S. Felici- Ad Joannem Morinorum episcopurn. —De conser-
talis in Cerferro, S. Laurentii in Prsetorio, S. Feli- vanda monasterii S. Berlini Sithknsis liberlate.
ciani in Villa Magna , S. Marisein Avando, S. Viti (Anno 1114, Mart. 20.)
in Ozano, S. Christinae in Suppezzano, S. Georgii [Coltectiondes Carlulaires,\\\, 255.]
in Besola, S. Joannis ad caput Aquse cum lituli PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
suis, S. Patiti adCastellum, S. Felicis in Porciano, rabili JOASNI Morinorum episcopo, salutem et apo-
S. Laurentii in Curia, S. Csesidii cum titulis suis, stolicam benediclionem.
S. Vincenlii in Forma cum titulis suis, S. Vincentii Tam ex fraternitatis vestrae Iitteris quam ex prse-
in Forma cum litulis. suis, S, Vincentii in Forma decessorum meorttra sanclse memorioe Vicloris et
cum litulis suis, S. Andreae in Ancczzano, S. Mariae Urbani
privilegiis, cognovimus ortqueperspeximus
in Vico, S. Petri in Capistrello, S. Pelri, et S. Mariae Beati Bertini
monasterium, usque ad promotionis
in Albe, S. Marci in Massa, S. Martini in Valle cum tuae in sueelibertatis genio conlinuse per-
tempora,
titulis suis, S. Joannae in Marano, S. Felicis in Mon-
mansisse, saivo jure solius TarvanOnsis Ecclesiae.
tecelle, S. Marieein Elireto cum tilulis suis, S. Ni- Unde tam" nobis quam fratribus nostris, dictante
colai in Erse, S. Marise in Furca, S. Erasmi cum
justitia, visum est ut, si quid a te vel a Flandrensi
tiliilis suis, S. Andreoein Casellaco, S. Maximi in
comite, seu ab ejusdem loci abbate, minus proyide
Cerro, S. Victorisein Cellis, S.-Marisein Carseo cum minusque rationabiliter gesium est, nullum propter
titulis suis. Prseterea qusecunque possessiones, quse- hoc detrimentum monasterio
ingeratur. Nos igitur
cunque praedia ad eamdem ecclesiam legitime perli- locum ipsum, quandiu monaslicse religionis vigere
nere noscunlur, aut in futurum Iargienle Domino
claruerit, et abbatem ioci in sua libertate et immu-
quibuslibet justis modis vel contraclibus poleri nitate perraanere decernimus.
adipisci, tibi et luis successoribus illibala perma- Datum Laterani, decimo tertio Kal. Aprilis.
neant, decerninius. Ergo nulli omnino hominum li-
ceat suprafatam Ecclesiam temere perturbare, aul CCCLXXIX.
ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, vel MonasterioS. Berlini Sith.iensiasseril tcrratn Ber-
341 EPISTOLJE ET PRIVILEGIA. 342
quarium, a Balduino Flandrim comite pro villas A cto iilio EBALOTtttelensi abbati ejusque successori-
Ostresala datam. bus canonice substituendis in perpetuum
(Annolfl4,Mart.25.) Apostolicae sedis auctoritate debitoque compelli-
[Colleciion des Carlulaires, III, 258.] mtir pro universarum Ecclesiarum statu satagere et
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- earum quieti auxiliante Domino providere. Eapro-
clis filiis LAMBERTO abbati, et fratribus Sancti Ber- pter petitionibus luis, fili in Christo cliarissime,non
tini, salulem et apostolicam benedictionem. immerito annuendum censuimus ut Tutelense mo-
Officiinostri nos hortatur auctoritas pro Ecclesia- nasterium, ctii Deo auctore preesides, apostolicaese-
rum statu sollicitos esse, et earum quieti, auxiliante dis privilegio muniremus. Per praesentis igitur pri-
Domino, providere. Quamobrem nos petitionibus vilegii paginani apostolica auctorilate statuimus vo-
vestris annuimiis, et commulalionehi, inter vos et bis quoecunqueprsedla, quaxunque possessiones le-
Balduinum Flandrensium comitem factam, quia uli- gitime ad idem monaslcrinm pertinere videntur, in
lem monasterio credimus, scripti prsesentis asser- quibus haecpropriis duximus nominibus adnotanda,
tione (irmamtis. Pro eommutatione siquidem villse, in' adjacenti burgo ecclesiam Sancti Petri et Sancti
Ostreselsedictse, qusejuris Sancti Bertini fuisse di- Juliani, ecclesiain de Aquina, ecclesiam de Acuto
'
gnoscitur, monasterio vestro apud Furnas quam- monte, capellam de Roca, capeliam de Marco, ca-
dam lerram, videlicet Berquariam, in parochia Wle- pellam de Aureliaco, capellam de Bosqueto, capel-
pem, unde Eremholdus Musolf, utpote berquarius lam de Lagarda, ecclesiam de Spaniaco cum ipsa
ante id temporis censum solvil; quse videlicet certis capella, ecclesiam SanctaeMariae de Clefgor, eccle-
dimensionibus, pro more patrise illius, mensurala, siam Sanclse Marisede Spinaciis, ecclesiam SanctL
viginti oelo librarum redditum, singulis annis, per- Jacobi de Altoire, eeclesiam Sancti Jacobi de Mone-
solvit. Hanc igitur berquariam cum eodem redditu deira, ecclesiam de Madrangis, capellam de la Va-
ab omni exactioue prorsus immuncin ac liberam, leta, ecclesiam de Planis, capellam de la Genesta,
quemadmodum ideni comes possedit, et monasterio ccclesiam de Auriolo, capellam de Bellopodio, ec-
vcslro, in praesentia optimatum suorum, jure hsere- clesiam de Brancellis, capellam de Capiaco, eccle-
ditario tradidit, nos in perpetuum manere decenii- siam Sancti Boniti deAvalosa, ecclesias de Vairiaco,
mus. Duas etiam garbas decimsede nova terra, Di- videlicel Sancti Slephani, Sancti Martini, et Sancti
pesele dicta, et duas garbas de nova terra, Hucma- Germani; ecclesiam de Sancto Michaeleet capellam
reserce dicta, et lerram quamdam in villa, Atrike de ipso casiello, ecclesiam Sancti Petri de Bagne-
dicta, sicut ab eodem comite monaslerio vestro col-r, riis, ecclesiam Sanctse Marise de Matheria, eccle-.
atse sunt, quietas vobis et integras manere sanei- siam de Mairbna, ecclesiam Sancli Petri de Vogai-
mus. Porro aliaria dup, ununi de Eggafridi capella, ro, capellam de Bellocastello, ecclesiam Sancti.
ei alterum de Warnestum, quse dilectus et venera- Georgii de Mairac, ecclesiam Sanctse Marisede Ro-
bilis confrater noster Joannes, Tarvanensis episco- camador, ecclesiam de Gransania, ecclesiam Sanctse
pus, in possessionem perpetuam Beato Bertino tra- Marisede Seillac, ecclesiam de Olonzae, ecclesiam de-
didit, nps quoque vobis in possessioneni perpetuam Marciliaco, ecclesiam Sancli Aredii, ecclesiam San-
confirmamus, salvo ejus videlicet episcopi censu an- cti Juliani de Porcaria, ecclesiam Sancti Maurilii,
nuo, qui ex eisdem altaribus est persolvendus. Ne- ecclesiani de Bragusa, ecclesiam de Lagarda, eccle-
mini ergo in posierum liceat hsec quse superius ad- siani Sanctse Fortunatae cum capella Sanctae Fidis.,
r otaia sunt, a vestri ccenobii uuilate ac possessione de Castaneo, ecclesiam de Albuciaco, ecclesiam de
dividere, sed sicut prsemissum est, quieta et integra Nbvavilla, ecclesiam de Molseon, ecclesiam Sancti.
oninia in ejus jure ac diiione serventur. Si quis igi- Amancii, ecclesiam Sancli Martialis de Faorzes, ec-'
tur, decreti hujus tenore cnguito, temere, quod ab- clesiam Sancti Boniti del vern, ecclesiam Sancti
sit! contraire. tentaverit, honoris et officiisui peri- Pardulphi de la Crozilla, ecclesiam Sancti Martini
culum patiatur, atque excommunicationis ultione D r quse est inter Dostram et Dordoniam, ecclesiam
plectatur, nisi prsesumptionem suam digua satisfa- SanctiPetri de Sadran, ecclesiam Sancti Maxenlii,
ctione correxerit. ecclesiam Sancli Laurentii de Gorra, ecclesiam de
Dalum Laterani, octavo Kal. Aprilis, per nianum Mairignac, ecclesiam dePeirac, ecclesiam de Caleis,.
Joannis, sancleeRomanae Ecclesisediaconi cardina- eoclesiam Sancti Medardi, ecclesiam de Mordelgue,
lis ac hihliothecarii, Incarnaiionis Dominicaeanno ecclesiam de Matheria, ecclesiam de Traignac cum
millesimo centesiroo quinto dechno, indictione se- capella ipsius castri, ecclesiam Sancti Juliani. de
ptima (108), pontificaius autem domni Paschalis se- Garriga, ecclesiam Sancti Jaeobi Caiurcis sitam, et
eundi papae anno ilidem quinto decimo.' quaecunque in posterum auctore Deo ad idem mo-
CCCLXXX. nasterium offerri, dari, velaliis iustis modis.perve-
Privilegium pro monaslerio Tutelensi. nire contigerit, quieta semper et integra. vobis ve-
(Anno 1114, Mart. 51.) strisque successoribus consen^eutur. Ecclesias vero
[BALUZ. Hhtoria Tutelensis, 465.] cum perlinenliis suis sive prsedia ab eodem mona-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- sterio distracla prsecipimus rcvocari et in perpetunm.
(108) Legend. octava.
 518 PASCHALIS II PAPiE 344
conservari. Et ne q.ua persona ecclesiastica vel sss* ,A ad perpetuum, ourgum cum ecciesia S. GereOniset
cularisjustoe revocationi obviare vel impedire proe- capellis suis in Arvernensi pago, ecelesiam Sanche
sumat apostoiicse sedis inierdicimus aucloritale. Crucis de Velcia, cum capeila Sanctae Mauricii de
Sepulturam mililum de Gimel, de Bar, el de Cor- Vico, SanctaeMariaede Caliniaco, Sanctse Marisede
rezia, de Bollzac, de Seillac, de Sancto Clemenle, Salas, Sancti Bonili de Cambra, SancfseMariae de
et de Sanclo Gerniano, de Sancta Ferreola^et de Ecclesiola, Sancti Boniti de Cervant, S. Genesii de
Favars, de Cornill, de Sancta Fortunata, de Lagarda, Buissirolas, Sancti Victoris de Pozols, Sancti Par-
et de Sancto Amancio, de Navis, de Roca, de Mar- dulphi, SanctaeMarisede Marcillac, Sancti Petri de
ciiiaco, et de Sancto Aredio, de. Campaniaco, de Campis, ecclesiam Sancli Pauli, Sancti Genesii de
Clergor, de Laligniaco, et de Tutelensi caslello, et Ret, Sancli Aniani de Betgue, Sancli" Quiiilini.
omnium Vicecomitum de Torenna.et de Comborn Saricti Leodegarii de Laiac, Sancti Leodegarii de
et de Ventedorn, vobis a quolibet auferri vel inter- moiite Frumino, Sancti Pelri de Chapde, Saiicti
3-uinpi prohibemus. Decernimus ergo ut nulli om- Petri de Nerdugna, Sancli Pardulphi de Yilorzangas,
nino hominum liceat idem liionastetiuin temere Sancti Petri de Valle, Sancli Pardtilphi de Carro,
peiiurbare. autejus possessiones auferre, vel irijusle Sancti Prejecti, Sancti Juliani de Muroile, Sancli
datas suis usibus vindicare, miiiuere, vel lemeraiiis 15Martini de Garriga, Sancli Bravii de Puntiaco, Sancti
vexationibus faligare; sed omnia integra conser- Hilarii, Sancti Pelri de Cella, Sancti Magnerii,
ventur eorum, pro quoruni sustentatione el guberna- Sanctse Mariae de Virgiaco, Sahcti Galli, et Sancti
lione concessa siiiit, usibus omnimodis profuiura. Saturnini de Venlac. In episcopatu Bituiicensi,
Si qua igiturecclesiaslica ssecularisve persona, haiic ecclesiam Sancii Marcelli de Seaceras, S. Ililarii de
nostrse conslitutionis paginam sciens, contra eam Dorminnac, S. Boniti de Balanava, S. Andrese de
temere venire tentaverit, secundo tertiove conuno- Vafmiaco, S. Porliani de Navas. In pago Rodonensi,
liita, si 11011
salisfactione congrua emendaverit, po- ecclesiarii S. Mariae de Logangnac, S. Marise de
teslatis honorisque sui dignitale careat, reamque se Jeveirac, S. Martini de Croriicras, S. Mariee de
divino judicio existere de perpetrata iniquilateco- Lelna, S. Martini, S. Maurici.de Marnac, et
gnoscat, el a sacralissimo corpore ac sanguine Dei S. Agangi: In episcopalu Senonensi, ecclesiam.
et Domini Rcdemploris nosiri Jesu Christi aliena S. Leodegarii cum capellis, S. Marise, S. Marlini de
fiai, atque in exlremo examine dislrictae ultioni sub- Cunniaco, S. Sulpicii, S. Mariae-MagdelensedeCrong,
jaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus S. Marisede Salas, ecclesiam de Botsac, S. Bibiani
sit pax Domini iiosiri Jesu Christi, quatenus et hic de Charues. ecclesiam de Genten, ecclcsiam de
fructum bonaeactioiiis percipiant, et apud disirictuni Gaverda, ecclesiam S. Leodegarii de Ariazo, S. Pelii
judicem prsemia aslernae pacis inveiiianl. Amen, de Liriorta, el cselera quse vel in prsesenti; septima
ameii, amen. indictione idem ccenobium legilime possidet, vel in
Sciiptum per nianum Gervasii scriniarii regionarii fulurum concessione pontificum, liberalitate princi-
el notarii sacri palatii. piam, vel oblalione fidelium, juste atque canonice
Ego Paschalis catholicac Ecclesiae episcoptis sub- poterit adipisci. Decernimus ergo ut nulli omiiino
scripsi. honrinum liceat idem monaslerium temere pcrluf-
Dalsiin Laterani per manum Joannis, sanctse Ro- bare, aul ejus possessiones auferre, vel ablatas reli-
inanse Ecciesiae diaconi cardinalis ac bibliolbecarii, nere, minuere,'vel lemerariis vexationibus fatigare, .
11Kal. Aprilis, indictione vn, Incarnationis Domi- sed orania inlegra conserventur, eorum pro quorum
iiicseanno 1115, pontificatus aulem domni Pascha suslentatioiie et gubernalione cpncessa sunt, usibus
lis secundi papaeitiilem xv. Bene valele. omnimodis profuluia, quatenus auclore Domino,
• CCCLXXXI. locus idem regularis semper ordinis cuslodia vigeat,
BidlciproEbroliensi monasicrio Esbreville velEbrevit. el in sua semper liberlate permaneat. Porro sepul-
(Aniio 1114, Apiil. 4.)' D luram ejusdem loci oninino liberam esse decer-
[Gall, Chrisl. II, 121.]] nimus, ul eorum, qui illic sepcfui deliberaverint,
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto devotioni et exlremse volunlali, nisi foiie excommu-
hiio TEOTAIIDO, nioiiasteriiEbroilensisabbali,ejusque nicati sint, nullus obsislal. Obeunte le, nunc ejus
successoribus regulariter substituendis in Chrislo. loci abbale, vel tuoruni successorum, nullus ibi,
ise postulalio volunialis effectum debet suum qualibet subreptionis astulia seu violentia praepona-
soriiri, quatenus el devolionis sinceritas laudabiliter lur, nisi quemfratrescommuniconsensu, velfratrum
enitescal, et ulilitas postulala vires indubilanter pars consilii sanioris, vel de suo, vel de alieno, si
assuinai. Quia igitur dilectio lua, ad sedis apostolicse oportuerit collegio, secundum Domini timorem et
porium confugiens, ejus tuilionem devoiione debita B. Benedicli Regulam elegerint,ab Arvernensi epi-
requisivii, nbs supplicationi tuae clementer annui- scopo consecrandum. Si qua igitur in fulurum eccle-
tnus, el Beati Leodegarii Ebroilense monasleriuni, siaslica queelibet ssecularisve persona, hanc noslrae
cni Deo auctore praesides, sub tutelain apostolicae constitutionis paginam sciens, contra eam lemere
fsediscxcipimus. Pef praesentis igitur priviiegii pagi- venire teiitaveiit, secundo tertiove commonita, si
lium vobis vesirisquc sticccssoribus coiifirniainus iion satisfaetione congrua emendaverit, pojestatis
 545 EPISTOL^E ET PRIVILEGTA. TM
honorisque sui dignitate careat, reamque se divino» A stram voluntatem sedificare prsesumat usque in su-
judicio existere de perpeirata iniquitate cognoscat, pradictum Arcum de Ferrata. Si quis vero aliter
et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Dominii egerit, banho Romanse curiae distringatur, cujus
Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, alque ini banni medietas sacro palatio, medietas vero eidem
extremo examine districtse ultioni subjaceat. Cunclisi monasterio persolvatur. Confirmamus etiam vobis
auteni eidem loco justa servantibus sit pax Domini et vestro monastefio castellum, qui Sublacus dici-
nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonsei lur, cum omnibris suis pertinentiis, sicut a prsede-
actionis percipiant, et apud districtum judicem cessoribus nostris constat esse concessum, cum
praemia seiernse pacis invettiant. Amen, amen , montibus et collibus, et fundis el casalibus, cum
amen. omnibus ecclesiis et rebus ad eas generaliter el in
Sciiptuni per manum Cfisogoni notarii sacri iiitegrum pertinenlibus; funduin Canali, et fundum
palatli. Gennse iri integrum cum pertinentiis suis ; funduni
Ego Pasclialis calholicse Ecclesise episcopus. Frassinum cum omnibtis suis pertinentiis; et lo-
Datum Lalerani per manum Joannis, sacrae Ro- cum, qui Fundi vocalur, sicut extendilur usque ad
manaeEcclesiaediaconi cardirialisacbibliolhecarii, n Petram Imperatoris, et vadit in montem, qui voca-
Nonas Aprilis; indictione septima, Incarnationis B 1 lur Pionica, inde per Serram in Montem Romanum,
Dominicseanno millesimo ceutesimo decimo quiiito, et exii in Camptim Longum, inde in Campum Cati-
pontificatus autem domini Paschalis II papse anno nuni, deinde redit ad supradictam Pelram Impera-
ejusdem xv, toris ; et Iocum, qui dicilur Geminarium euni fini-
CCCLXXXIl. bus suis, sicut antecessorum nostrorum privilegiis
MonUslerii Sublacensis possessiones omnes et privile- continetur ; castellum Augustae cum fundis et casa-
gia confirmat. libus suis, el casale Sanctse Felicitatis, cum eadem
(Anno 1114, April. 11.) ecclesia cum fundis et casalibus suis, el cum omni-
MHRATORI, Antiq. Ilal. IV, 1058.] bus pertinentiis suis, sicut in eisdem privilegiis con-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- tinetur; Roccam Cervariam cum fundis suis, et
cto filio JOANNI Sublacensis monasterii abbali, ejus- suis casalibus, el cum omnibus suis pertinentiis ;
que suceessoribus regulariter subslituendis in per- Casiellum Maranum, et Roccam Martini, et Roccam
petuum. de Nesso, cum omnibus suis pertinenliis; Castrum
« Glorificantes me glorificabo, i dicit, qui non Canteranum cum Rocca sua, et cum fundis el ca-
mentitur, Dominus. Hoc veritatis suae promissum r salibus suis ; Monteni de Grosso, Vallem frigidam,
Deus benedictus in ssecula fideli suo Benedicto cu- Montein de Mesu, et Funsslellse, cum omnibus eo-
stodiens, eum mirabiliter uon solum in ccelis, sed rum perlinentiis ; Castellum Cerrelum cuni omni-
etam in terris glorificare dignatus est, ut ipsa quo- bus pertinentiis suis ; Castrum Giranum cum mon-
queloca, in quibus ipse Dei farnulus habitavit, glo- tibus et collibus, fundiset casalibus, quemadmodum
riosa apud homines habeantur. Hanc Dei factnris monasterio congruere videtur, cum niassis et om-
dignalioneni nos quoque ipsius faclura sequimur, nibus suis pertinentiis, cum veteri hsereditate mo-
cum eumdem Patrem nostrum in Deo glorificare cu- nasterii; Castellum Apolloni cum montibus et suis
ramus. Unde et Iocum illum, in quo Dei disposi- casalibus, et medietatem Castri Sancti Angeli, cum
tione prius habilasse, et ad glorificandum Deum ccclesiis, et fundis, massis, et pertinentiis eorum ;
ccenPbium coristruxisse, et mullos ad Dei gloriam Roccam Sancli Stephani cum peiiinentiis suis; Val-
aggregasse cognoscitur, cui videlicet Sublacum no- lem de Annilo, Collem de Occia, cum monlibus et
men, et gloriosum et venerabilem habemus, et apo- collihus, fundis et casalibus suis; Tovanellum,
stolicaesedis auctoritate munimus. Tibi igitur, cha- Fundum Ottanum, Fundum Maciomanum, Fundum
rissimefili, et per te supradicto Sancti Benedicti Camanum, Fundum Aqusevivse,etmedietalem Mon-
monasterio coislirnianius specum, in quo idem san- D £ lis Afilani, cum omnibus pertinentiis eorum ; Ca-
ctissimus vir in suo conversationis exOrdio habita- struin Afilsecum montibus et collibus, et cum om-
vit, cum adjacenti silva et monte circum circa, et nibus eorum pertinenliis; Castrum Pontiae cum
cum omnibus finibus aut perlineniiis anliquitus niontibus et collibus, et cum omnibus eoruin per-
constitulis. Et sub eodem specu lacum, sive fluvium tinentiis. Prseterea ex, antiquo jure et tam Romano-
ex eisdem lacubus procedentem; in quibus videli- rum ponlificum, quam etiam imperatorum conces-
cet aquis nemini prseter abhatis et fratrum volunta- sionibus et privilegiis ad idem Sancti Benedicli mo-
lem aul piscari, aut molendinum aedificare, usque nasierium pertinere noscuntur, Sala civitas, quse vo-
in Arcum, qui dicitur de Ferrata [liceat]. De forma calur Carseolis, cum massis, fundis et casalibus
quoque antiqua, quae ducit aquam de flumine ad suis, et Auricula, Rocca de Buite, Rocca in Came-
plebem Sancti' Laurenlii, et de aqua, quse vocatur rate, Rocca Rosunum, Arsulse, Rubianum, et aliud
Augusta, nemini liceat pfseter voluntatem vestram Rubianum super fluvium, Anticulum, Garracine-
aquam derivare, nisi quantum sufficiat hortis ri- scuni, Rocca Demasii, Rocca de Suriei Siciliaiii,
gandis et replendo fonti baptisniatis in eadem ec~ medielas Deilicse, Massa Sancti Valerii, Siscanum,
clesia ; nec aquimolum quidquam illic prseter ve- Mons Casalis, Givitella, Olivanum cuni omnibus
547. PASCHALIS II PAPJE 348
fundis el casal-ibus eorum; oppidum Tusculanse A Ad hoc propter frequentes injurias, quse ab episco-
cuiii Rocca sua et omnihus peiiincnliis suis; Ca- pis, vcl episcoporum ministfis, nionasteriis inge-
slcllum Gallicanum cum ecclesiis, fundis, et casali- runtur, datamvestro ccenoliioa nostris praedeeessp-
bus, el omnibus pertineiHiis suis. ribus facullatem vobis quoque ratam manere deeer-
Confirmamus cliam cellas eidem monasterio per- nimus, ut ad ecctesias, cum expedierit, dicandas,
tinentes. Item ecclesiam Sancti Angcli in Effidem aut clericos sive iri monaslerio, sive in. cellis, sive
positam : eeclesiam Sancti Georgii, et cum onmibus in castellis aut villis inonaslerii ordinandos, vel a
eafum pertinenliis, et cum veleri hsereditate Sancti nobis episcopatum . acciplatis, si ad nos pervenire
Patris Benedicti; ccclesiam Sancli Angeli in Pe- in tempore potueritis, vel quem nialuerilig catholi-
tralata, Sancti Sebastiani in Palliano ; ecclesiam cum episcopum adeatis, qui appstolicae sedis fultus
Sancti Quhiiini, Sancti Blasii in Anlido ; ecclesiani auctpritale, quse poslulantur, exhibeat,;: nec aquo-
Sancti Leucii in Babulp, posito in terrilorio Cam- qiiam illius Ecclesiae episcopo super hoc contradi-
panino, cum omnibus earum peiiinentiis ; in carsoli clionem aut querimoniam paiiatur. Et propter om-
ecclesiam Sancti Pelri; in camerala ecclesiam San- nem cujuslibet Ecelesise sacerdotem in praefato
cti Martini de Egellis, et Sancti Petri de Castruino ; Sancti Benedicti monasterio ditionem quamlibet
in territorio Marsicano Sanctum Petrum in Verse, •*' habere, prseler sedem apostolicam, prohibemus.
Sanctum Benediclum in Rivo de Meruli, Sanctum Obeunte autem ejus loci abbale, vel suorum qupli-
Thomam de Transaquas, cum ecclesia Sancti Ni- bet successorum, nullus ibi qualibet subreplionis
colai in Yallis; in territorio ecclesiam Sancti astutia seu violentia praepoiiatur, nisi quem fratres '
Pauli iu Villa, cum omnibus eorum pertinentiis, communi consensu,. vel fralrum pars sanioris con-
Sanctum Angelum in Albe, Sanclum Salvatorem in silii, secundum Dei limorem el Sancti Bcnedicti
Avelano. Sanclam Mariam de Tuffo, cum omnibus Regulam elegerint. Electus vero a Romanae sedis
suis pertinenliis ; in Valle Sorana, ecclesiam Sancti ponlifice consecrelur. Si qua , aiitem ecclesiastica
Pauli, cum aliis tribus ecclesiis, et cum villa juxta ssecularisve persona, hanc nostrae constitutionis pa-
se posita, etcum omnibus ejus pertinentiis ; in civi- ginam sciens, contra eam temere venire tentaverit,
tate Tibuiiina, ecclesiam Sancti Antoiiiiii, Sanctse sccundo terliove convicta, si non satisfactione con-
Crucis, et Sanctae Barbarse, cum omnihus earum grua emendaverit, potestate honorisque sui digni-
possessionibus ; aliam cellam ad honorem Sanctae tate careat, jamque se divini judicii exislere de
Crucis in - Quintiliolo cum oliveto suo, et cseteris perpetrata iniquitate ream cognoscat, et a saera-
suis peiiinentiis ; et sex uncias de ecclesia Sanctse lissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redem-
Marisein eodem monte posita ; Fundum Calicianuni "^ ptoris nostii Jesu Christi aliena fiat, atque in exlre-
cum ecclesia Sancti Peli'i,,cuni terris et vineis, sicut mo examine districtse ultioni subjaceat. Cunctis au-
per aiitiquos affines constal; Villam, quae vocatur lem eunidem locum juste servantibus sit pax Do-
Papicum; ecclesiam Sanctse Marise, cuni tcrriset niini nostri Jesu Christi; item, et hic fruclum bonse
vineis et monteni, qui vocalur Monicula, et eccle- actionis percipiaiit, et apud distiictum jtidicem prse-
siam Saiictae Marise, quse ponitur in Porta; eccle- mium seternse pacis inveniant. Amen. ,
siam Sancti Sebastiani, cuni omnibus suis periinen- Scriplum per manum notarii sacri palatii.
liis; aquimolos tres, unum Caslrum Veterem, aliumi Ego Paschalis Ecclesise catholicas ^piscopus.
foris Portam majorem, et alium in Vesla juxla Ca- Datum Laterani per manum Joannis, Romanoe
slelluni Gallicani; ecclesiam Sancti Pastoris, Sanctii Ecclesise diaconi acbibliothecarii, teriio idus Apri-
Angeli, Sanctse Marise, Sancti Lattrenlii in Aquat lis, indictione seplima, Incarnationis Domiuicse,
Alta, cum omnibus earum possessionibus ; Romoe i anno millesimo centesimo decimo quinlo, pontifica-
monasteiiuni Sancti Erasmi cum domibus el hortis> tus quoque domini Paschalis
et cseteris possessionibus.
CCCLXXXIII.
Staluimus itaque ut praedicta omnia, sive pos- D *
Landidplmm archiepiscopum Benevenianum, episco-
sessiones, quas idem venerabile monasterium. in1 pali officiomuliatum, ad synodum Idibus Ociobris
praesenti septima indiclione possidet, quietae vobis5 celebrandam t accersirijubet. t (Vide Falcpneni
et inlegrae conserventur. Et quaecunque ad ejus jus5 Beneventanum, 1114, p. 88. (« Cum melilleris ve-
stris accersiri jussislis »: et: « tenninum veniendi
legitime perlinenl, sive pontilicum concessione, sive
15, procut dubio largilus fui, ab Idibus scilket Apri-
-
imperatorum et principum liberalitate, seu quorum- lis et sex mensium spalio inlerposiio. »')
libet fidelium oblalione, cum aliis justis el legalibusc
CCCLXXXIV.
modis, in ejus jure semper et possessione perma- *
neant. Nec ulli oninino hominura liceat eadem San- Landulphum de Grwca,comeslabulwnBenevenlano-
rum,invitat ad synodum Idibus Octbbris agen-
cli Benedicli monasteria teniere periurbare, aut ejuss dam. (Vide Falconem Beneventcmum, 1114, p»
possessiones auferre, vel ablatas retinere, vel injustee 87.)
datas in suis usibus vindicare, minuere, vel leme- CCCLXXXV.
rariis vexalionibus fatigare, sed omnia integra con- '" * Ecclesiai
Farinatensis, a comhibus -Bergomatibt-s
serventur eorum quovum sustenlationi elguberna-l_ condiim ac B. Pctro collalm, possessiones coti-
tioni concessa'siint, usibus omnimodis profuturat firmut, ea legeul duodecim monetm Mediolanemis
 549 EPISTOL^ ET PRl VTLEGIA. 1 550
nummi quotannis palaiio Lateranensi persotvan- A J Ego Paschalis catholicae Ecclesiae episcopus SS.
tur. Datum Laterani per manum Joannis sanetse Ro--
(Anno lH4,April. 14.) manae Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothecarii,
[Vide Luri, Cod. diplom. Bergomal., II, 885.]] XVIIKal. Maii, indictione vn, Incarnationis Domi-
CCCLXXXVI. nicse anno 1115, pontificatus quoque domni PasCha-
Privileghm pro ecclesia B. Laurentii Florenliw. lispapae Secundi anno xv.
Anno 1114, April. 15.) CCCLXXXVIL
[LAMI,Eccles. Florent. Monum., III, 1772.] Ad Mqurilium archieviscopum Bracarensem.
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilectis'' ~
filiis JOANNI
priori et fratribus in ecclesia Beati Lau-- (Anno 1114, April. 18.)
rentii secus Florentiam regulariter viventibus, tami [MANSI,ConciL, XX, 117.]
praesentibus quam fuluris in perpetuum.
Pbe postulatio voluntatis effeclu debet prose- Inter querelas alias quae de te ad sedem aposl.o ,
delatae sunt, Legionensis Ecclesiae invasio et
quente compleri, quatenus et devotionis sinceritas;' licam
laudabiliter enitescat, et utilitas postulata vires in- R contritio nos gravius conlrislayit. Super quae ex
dubitanter assuroat. Quia igitur dilectio tua ad sedis' nostris lilteris monilus, et a vicario nostro Rernar-
do Toletano ad concilium evocatus, et venire et sa-
apostolicaeportttm confugiens, ejus tuitionem devo-
tione debita requlsivit, nos supplicationi tuae cle- tisfacere contempsisti. Ad hsec pro bujus nequitia
riienter annuimus, et B. Laurentii ecclesiam , cui ei inobedientia, per eum lam a sacerdotali quam ab
Deo auctore prsesides, Cum omnibus ad ipsam per- episcopali oflicio interdictus, eadem officia cele-
tinentibus sub tutelam apostolicse sedis excipimus. bi-are pertinaciter prsesumpsisti. Nos igiturr auctore
Per praesentis igitur privilegii paginam apostolica Deo, tantum nequitiae et superbiae faeinus ulciscen-
auctorilate statuimus, ut qusecunque bona, quas- tes, et eadem tibi ofQcia, et Bracarensis Ecclesiae
obedientiam interdicimus, donec resipiscens bbedias
cunqtie possessiones, eadem Ecclesia, concessione et
pontificum, liberalitate principum, oblatione fide- plenius satisfacias.
Datum Laterani, xiv Maii, indict. vn.
lium, yel aliis justis modis, in prsesenli septima
indictione possidere cognoscitur, aut in futurum cccLxxxvni.
largiente Deo legitime poterit adipisci, firma vobis
vestrisque successoribus et illibata permaneant, C -, Privilegium pro ecclesia S. Evasii Casalensis.
salvo jiire Florentini episcopi, cui tamen ecclesiam (Anno 1114, April. 27.)
ipsam gravare non liceat, attt bona ejus auferre, TDeConti Notizie storiche della cilta di Cazale. Ca-
aul in feudum personis aliquibus tradere, aut modis zale, 1858, 8°, I, 552.]
quihuslibet alienare; decernimus ergo ut nulli
omnino hominum facultas sit eamdeni ecclesiam PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile-
teincre perlurbare, aut ejus possessiones auferre, clis filiis GIRARDO prseposiio et ejus fratribus in Ca-
vel ablatas retinere, minuere, vel temerariis vexa- salensi ecclesia S. Evasii regulariter viventibus,
tionibus fatigare, sed omnia integra conserventur tam praesentibus quam futuris in perpetuum.
eorum, pro quoruni sustentatione concessa sunt, Religiosis desideriis dignum est facilem praebere
usibus omnimodis profutura. Sane diebus solemni- consensum, ut lidelis devolio celerem sortiatuf
bas in claustro vel in atrio ecclesiaeprocessiones fa- effectum. Unde petitioni vestrse benignitate debila
cere, aut missas ad tertiam canere, nullius conlra- impertimus assensum. Vitsenamque eanonicse ordi-
dictio vos inhibeat; sed modis omnibus studeatis nem quem professi estis prsesenlis privilegii aucto-
omnipotentem Deum glorificare, et saluti ammarum ritale confirmamus, et ne cui post professionem
vestrarum ipso prsestante vigilanter insistere. Si pQ exhibitam proprium quid habere, neve sine prsepo-
qua igitur in futurum ecclesiastica quselibet ssecula- siti vel congregaiionis licentia de claustro discedefe
risve persona, hanc nostrse constitutionis paginam liceal interdicimus. Et tam vobis quam vestris suc-
sciens, conlra eam venire tentaverit, secundo ter- cessoribus in eademreligionepermansuris, eaomnia
tiove commonila, sinon satisfactione congrua emen- perpetuopossidenda saneimus, quse in praesentiarum
daverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, pro communis victus siistentalione legilime possi-
reamque se divino judicio existere de perpetrata ini- dere videmur. Qusecunque eliam in futurum conces-
quitaie cognoscat, et a sanclissimo corpore ac san- sione pontificum, liberalitate principum, oblalione
guine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi fideiium, vel aliis justis modis potcrilis adipisci,
aliena fiat, atque in extremo examine districtse ul- firma vobis vestrisque successoribus et illibata
tioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa ser- permanoant. Nec prsepositorum alicui facultas sit
vantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi,' quale- Ecclesise prsedia personissoeculartbus in feudumdare,
nus et hic fruetum bonseactionis percipiant, et apud vcl quibuslibet ingeniis alienare. Decernimus-ergo
districtum judicem praemia aelernse pacis inveniant, ul nulli omnino hominum liceat eamdem beati Eva-
Amen, sii ecclesiam teroeve pertiirbare, aut ejus ppsses-
551 PASCHALIS II PAPJS 552
siones auferre vel.-abl.atasretinere, niinuere, vel te- A vocatur Hierusalero constitutum a S. Petronio epi-
merariis yexatipnibiis fatigare; sed; omnia integra copo; et S. Proculi maiiyris, et Sahctorum Nabo-
coiiserventur eorum, prp quorum sustentatione et gu- ris et Felieis; et Sanctorum Gervasii et Prolasii, et
bernalione concessa sunt, usibus omnimodis pro- S. Columbani confessoris, et S. Mariee Majoris, ct
futiira. Sane clericos sseculariler viventes ad prse- SS. Vilalis et Agricolse in arena ; el Sancti Barba-
positi vestri conversionem suscipere, nullius epi- tiPni, el Sanetse Margaritse, et Saneti Michaelis ar-
scopi vel prsepositi contfadictiO vos inhibeat. Si qua changeli in fuudo patefno cum peiiinentiis suis; et
igitur in futurum ecclesiastica quselibet ssecularisve S. Marise siluni in moiite Palense cuiii cufte ibiqiie
persona, hanc nostrse constilutionis paginam scieus, tenente seque vocatur Aurelia; ei cum montibus qui
contra eanl venire teriiere tentaverit, • secundo ter-. iii circuitu prsefati monasterii positi sunt; et S. •Lu'-'
liove comnionita, sinon salisfaclione congrua emen- ciaade Roffeno, et monasterium S. Heleuse, et S.
daverit, poteslalis honorisque sui dignitate careat, Prosperi in Paniosale, el Sancti Martini in Poio cum
reamque se divino judicio de perpetrata iniquiale curte et pmnibus sibi periinentibus; S. Petii in
coguoscat, eta sacratissimo corpore acsariguiiieDei Sirada, S; Marise in Slrada cum omriibus suis per-
el Domlni Redemptofis nostri Jesu Chfisli aliena lineritiis ; S. Petri cum curte quse dicitur Nucifalico
fiat, atque in extremO exaniine districtse ultioni "* cumomnibus suis rebus. S.BlarliiiiiiiCasalecliiociini
subjaceat. Curictis autem eidem loco jusla servan- oninibus suis pertiuentiis, atqcie donamus petitioiii
tibus sit pax Doinini nbslri Jesu Chrisli, quatenus tuse portam civiialis Bonoiiiae qiise dicitur S. Petri,
et liic fructtiui boiiae aciioriis percipiant, el apud et stratam Salariarii cuni stralalico et omni redditu
dislricturii judiceiri prsenlia seternse pacis invetiiant. queni persolvere solent euntes per eam; et ecclesia
Ego Paschalis catholicse Ecclesiseepiscopus. S. Andrese apostoli ante portam S. Petri, et S. Tho-
Daturn Laterani pcr manum Joaniiis, sanctse Ro- niae aposloli et S. Joaniiis Evangeliste in mbnte
manse Eeclcsiae diacoiii cardihalis ae bibliothecarii, Oliveti cum omnibus suis perlineiitiis. Confirma-
vKalendas Maii, iridiel. vn, Incarnat. Doriiinicse mus etiarn vobis curleni quae vocatur Abillonis cum
anno 1115, pontificatus autcm D. Paschalis secundi portu et ripatico, el teloneo, et mercalo, cum silvis
auiio ejusdem xv. et venationibus et paludibus et piscationibiis, eiim
CCCLXXXIX. sefvis, ancillis colonis, et omnibus suis peiiinenti-
Privilegium pro episcopatu Ecclestm Bononiensis. bus. Item curtem de Breuto, curtem quse dicitur
(Aiino 1114, Maiiii 2.) Bombiano cum omnibus suis peiiiiienlibus. Mpiitem
[SAVIOLI, Annal, Bologn, tom. Il,append.,pag. 152.] r Cavallorum, portum qui vocatur Galliano cum ripa-
Ex archivio archiepiscopaltis Bonon. '
lico et teloneo et paludibus et piscariis et silvis et
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dislecto 1 cum omnibus ad ipsum poiitim pertinentibus. Cur -
in Chiislo fratri VICTORIBoiionieiisi episcopo ejus-- tes etiam duas: unam quae dicitur praia major, et al-
que successorihus canonice substiiuendis in perpe- teram quse dicitur prata minor, posilasiiifra plebem
tuum. quae dicitur Boida. Curteni quoque quse diciiur
Sicuti iiijusta pelenlibus nulltis tribuendus est Marsuinaticum cum omnibus suis pertjnenliis. Ab-
assensus, sic legitime desiderant.ium non estv diffe- bates, monachos, presbyteros, diaconos, clericos lit-
renda pelitio. Tuis igiiur, fratercharissime, precibus> leratos et illitteratos, servos et ancillas Dei el omnes
aiiiiueiites ad perpetuam sanctae Bononieiisis Eccle- homines utriusque sexus infra prsefatos jam dictae
sise pacem ac stabilitalem praeseutis decreti stabi- Bononiensis Ecclesiae (erminos habitarites tuas subji-
lilate sancimus, ut universi parochiae fines sicut a1 cimus dispositioni tuorumquecatholicorum succes-
tuis antecessOribus in perpetuum conserventur. Quii sorum. Praeterea quaecuiique prsedia, quascunque
videlicet fiiies a flumiiie Gaibana usque in rivolum1 possessiones vel a prsedecessoribus noslris aposto-
Sablosulum decurrunt. Deiride in Stratam quae di-- - licae sedis episcopis vel a quibuscunque catholicis
citur Ungarista. Deiude in slallo Gallam et iuio- • D regibus Carolo et Ottone Bononiensi Ecclesiaeoon-
.',um qui dicitur Cuiie. Deinde in flumen qui dicitur cessa sunt, nosquoque decreti prsesentis auctoritate
Leo. Deinde in lluvium qui dicitur Muzza inlerf firniamus. Ad hsec adjicientes statuimus ut juxta
quos lines qusecunque plebes et qusecunque aliie ec- veterem consuetudinem Ecclesise Bononiensis eleeti
clcsiaivel mbriasteiia, villaevel oppida silae sunt velI semper a Romano pontifice gratiam episcopalis con-
fuerunt sub tua luorumque catholicorum successo- secrationis accipiant sictttettu, opitulante Dei onini-
rumepisc.)pali'pfpvidentia et dispositione perma- potentis gratia, suscepisti. Si quis sanein crastinum
neaht. Quantumcunquevero homines super Ecclesiae e archiepiscopus vel episcopus, imperalor aut rex,
Bonpniensis terra resident cujuscunque conditioniss princeps aut dux, comes, vicecomes, judex autec-
in potestale et defensione noslra serveulur. Conce- clesiastica ssecularisve persona, hanc nostrse consti-
dimus itaque vobis massiini Vulpini et Mozolarii ett tutionis paginam scieiis'contra eam teniere venire
massam Nerpulir.i. Itemque confirniamus fraierni- teiitaverit, secundo tertiove conimOnila, si non sa-
lali ttiseomnia quae a prsedecessOribus nostris, id d tisfactione congrua emendaverit, poleslatis honoiis»
est Agapito.ei Pelagio, etGregorio dialogo, elGre- que sui dignitate careat, reamque se divino iudicio
goiio VII videlicet monasterium S. Stephani quodd existere de perpetrata iiiiquitale cognoscat, et a sa-
 555 EP1ST0LJ5 ET PRIVILEGIA 554
cratissimo corpore ac sanguineDei et Domini nostri A . episcopalus ita integros manere decernimus, sicut
Redemptoris JesuChrisli alienafiat.atqueinexlfemo a prsedecessoribus vestris possessi sunl, et a frater-
examine disiiictoe ullioni subjaceat. Cunctis autem nitate tua quietius possidenlur : videiicet a limiti-
Ecclesiae eidem justa servantibus sit pax Domini bus Sancli Juliani Montanarii, usque ad liuiites op-
noslri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonse pidi Ragonis : item limitibus Mosiaci usque ad limi-
actionis percipianl, el apud districtum, judicem tes oppidi Cornert. Prseterea qusecunque prsedia,
preemia seternse pacis inveniant. Amen, amen. quascunquepossessiones eadem Ecclesia in prsesenti
Scriptum permanuniRaynerii scriniariiregionarii septima indictione legitime possidet, et qusecunque
et iiotarii sacri palatii. in fulurum,iargienle Domino, jusle atque canonice
Ego Paschalis catholicoeEcclesiae episeopus, poterit adipisci, firma vohis vestrisque successori-
Datum Albseper manum Joannis, sanctse Romanae bus et illibata permaneant. Decernimus ergo ut
Ecclesisediaconi cardinalis ac bibliothecarii, n mens. nulli omnino hominum liceat eamdem Ecclesiam te-
Martii, iridictione seplima, Incarnationis Dominicee mere perturbare, aut possessiones auferre, vel ab-
1114, ponlificatus quoque domni Paschalis II anno latas retinere, minuere, vel temerariis vexationibus
quinto decimo. fatigare, sed omnia integra conserventur," tam tuis
" quani clericorum et pauperura usibiis
CCCXC profutura. Ad
hsec interdicimus, ut te ad Dominum evocato, vel
Oggerii episcopi Reicnsis bona\confirmat el tenmnos
tuorum quolibet successorum, nullus omnino, invi-
episcopalus describit.
tis vestrse Ecclesise clericis, aut cpiscoporum aut
(Anno 1114, Maii 28.)
[Sim. BARTEL, Hislorka Nomenclat. vrtssulum Ecclesiaeres auferre, diripere aut distrahere audeat. •
S. Reg. Ecclesim, p. 175.] Si qua igilur in fiiturum ceclesiaslica quaelibet sse
PASCIIALIS episcoptis, servus servorum Dei, vene- cularisve persona, hanc nostree eonstitulionis pagi-
rabili fralri OGGERioEcclesiseRegiensiepiscopoejus- nam sciens, contra eam temcre venire tentaverit,
que successoribus canonice instituendis, salutem et secundo lertiove conimonita, si non satisfactione
apostolieam benedictionem. congrua emendaverit, polestatis honorisque sui di-
Juslis votis assensum prsebere, juslisque pelitio- gnitate carcat, reamque se divino judicio existerede
nibus aures accommodare nos convenit, qui, licet perpetrata iniquilate cognoscat, et a sanctissireo
indigni, justitiee custodes atque prsecones inexcelsa corpore ac sanguineDei et DomiiiiRedemptoris Jesu
positi, Christo disponente, inspicimur. Tuis igitur, Chrisli aliena fiat, atque in extremo examine distri-
fraler in Christo charissime Oggeri, juslis petilioni- ,„ claeultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco jti-
bus aiinuentes, sanclam Regiensem Ecclesiam, quse sla servanlibus sit pax Domini nostri Jesu Chrisli,
et Ricomagensis dieilur, cui auctore Deo prsesides, quatenus et bic fructum boneeactionis percipiant, et
aposlolicee sedis auctoritate munimus. Statuimus apud districtum judicem preemia aeternaepacis inve-
enim ul universaqusetua strenuitas occupatorumma- niant. Amen.
nibus erepta, in jus Regiensis Ecclesiac reparavit, Ego Paschalis catbolicaeEcclesise episcopus.
libera semper eidem Ecclesise et illibata serventur, Datum Tiberiae per manum Joannis, sanctse Ro
Castellum videlicet quod regium nominatur, in quo manse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothecarii,
episcopalis calhedra, et Beali Maximi Ecclesia est. v Kalendas Jtmii, indictione vn, Incarnationis Domi-
Super quo inlerdictum perpetuum staluimus, ne nicseanno 1115, pontilicatus quoque domni Pascha
cuiquam omnino seeculari personse liceat, aliqua lis II papse xv.
subreptione ipsum invadere, aut suo dominio qui- CCCXCI.
buslibet ingeniis vindicare, Nec cpiscopo cuiquam Privilegium pro Ecctesia Lascurrensi.
vel praeposito, sive clerico, nec ulli omniiio personse (Anno 1114, Jun. 5.)
faciiltas sit, idem castellura in alicujus saecularis po- [MARCA, Hist. de Bearn., 5S5.]
testate transferre aut ab Ecclesiaeet episcopi domi- D j) PASCHALIS episcopus, servus servoi'um Dei, vene-
nio et possessione subtrahere. Decimas vero vel rabili fratri GUIDONI Lascurrensi episcopo, salulem
ecclesias, quse yel per te, vel per antecessores tuos, et apostolicam benedictionem.
ssecularium manihus ereptae sunt aut eripienlur, Justis voiis assensum prsebere, justisque petitio-
vobis vestrisque successoribus, et Ecclesise vestrae nibus aures aocommodare nos convenit, qui, licet
clericis in perpetuum confirmamus. Porro eeclesiam indigni, justitiae cuslodes at.que praecones inexcels3
Sanctse Marisede Palude, in canonica semper quam apostolorum Pelri et Pauli specula positi, Domino
instituisti observalione, sub episcopi jure ac dispo- disponente conspicimur. Idcirco luis, fraterin Chri-
silione permanere censemus. Quam videlicet Eccle- sto charissime Guido, justis petitionibus annuenles,
siam Guillelmus, nunc Regiensis praepositus, et sanctam Lascurrensem Ecclesiam, cui Deo auclorc
Stephanus frater ejus, el Guillelmus niinor, cum hae- prsesides, apostolicse sedis proteclione muniinus. Or-
redilaria nequiter possessione vindicassent, subje- dinem itaque vitse canonicse quem bonse memoria'
ctioni tuee et matriei Ecclesiae reddiderunt, et sanctus prsedecessor tuus in ecclesia eadem insti-
fegularem vitam professi, ordinationi et observalio- tuit, prsesentis decreti firmitate firmanius. Et ne
ni canonicse subdiderunt. Terminos sane Regiensis alicui canonicorum post professionem exbibitaro
555 ASCHALIS II PAPJE 550
proprium quid habere, neve sine tuse vei capituli li- A sibi et obedientiam vindieare contendant, cuni.ipsi
cenlia, de claustro discedere liceat interdicimus. cxira Ecclesise catholicae sint .unitalem. Diu enirii
Sane tibi tuisque legitimis successoribus prseter ge- propter pertinacise suse nequitiam a sede apostolica
neralem illam episcopalis officii curam, specialein excommuuicali sunt,qusecaput et magistra oninium
concedimus facultatem praefatse ecclesiae canonicos ecclesiarum ab ipso oranipotenti Domino constituta
corrigendi, et per bbedientias dispoiiendi, aut ab est. Cui profecto qui non concordat, procul dubio,
eisdem obedientiis canonice removendi. Ad haec vo- sicut beatus Ambrosius scribit, hsefelicus esi. Ab
bis el per vos eidem LascurrBnsi Ecclesise confirma- Ecclesiae consortio alieni suiit, et quomodo inEccle-
nius illam Gavarensis pontis, seu cseterarum reruni sia prselationem quaerunl? nou potest, beato atte-
donationem qtiam bonse memorise Gasto vicecomes slante Cypriano, ramus fraclus ab arbore germi-
et uxor ejus Talesia in sumptus fratrum communi- nare, et rivus a fonte prsecisus arescii. Qtiia igitur
ter vivenlium conlulerunt. Et quaecunque jure pa- ipsi se a Romana Ecclesia praeciderunt, nbs, auctore
rochiali vel proprietario ad eamdem noscunlur Ec- Deo, lilterarum prsesentium praeceptione mandamus,
clesiam pertinere, videlicet ecclesiam S. Stephani et tam vobis qttam successoribus vestris observan-
de Carrena cum deciniatione sua. Marlanensis, San- dum praecipimus, ut nullam eisdem clcricis subje-
ctaeFidis et Sancli Andrese. Monasterium S. Petri l" ctionem, nullam obedientiam neque communionem
de Regula, Monastcrium S. Petri Generensis, quar- impendere debeatis, donec ad unitatem cathoiicse
tam parlcm dccimationis Ecelesise Sancti Pelri de Ecclesise revertantur. Qui.eniro a domino suo di-
Servimaco, et quolidianse oblationis. Pausam cum visus est, conservis suis prseesse non potest. Et
appenditiis suis, Castellum Morelli cum pertinentiis Psalmista dicit: Nonne qui te odertinl, Deus, oderam
suis. Universa etiam quaeeidem Ecclesisevel a fide- illos ? Quandiu iiaqtie ad sedis appstolicse conimu-
libus viris de suo jure collala, vel aliis justis modis nionera et gratiam redeant, nulla eis a vobis subje-'
acquisita sunt, aut in futurum largiente Deo conces- clio, nulla obedientia vel communio prsebeatur,
F.ionepontificum, liberalitate principum, justeatque ! Data Tiberi iv, Idus Junii, indiclionevn.
canonice acquirentur, fiima vobis vestrisque suc- CCCXCIII.
ccssoribus atque illibata pernianeant, Decerninuis: D[idacum] epkcopum Composlellamtm horlatur Ut
ergo t nulli omnino hominum lieeatprsedictam Ec- paci reslilucridceoperam det.
clesiam lemere perturbare, aut qusecunque ipsius (Anno 1114, Junii 24.)
sunt vel fuerint quibuslibet ooeasionibus auferre, [FLOREZ,Espana sagr-^-j, XX,.195.]
minuere, vel "teinerariis vexationibus fatigare; sed , P. episcopus, servus serv. Dei, ven. fratriK Com-
omnia integra conserventur, tam tuis quam clerico- ^ postellano (109) episcopo, salutem et apost. hened.
rum ei pauperum usibus profutura. Si quis igitur, Etsi procul a vobis posili veslras taroett tribula-
decreti hujus tenore cognito, temere contraire ien- tiones agnovimus, et quse vos experimipi corpore,
laverit, nisi prsesumptionem suam digna satisfaclio- nos senlitous in corde. Si qriid etiam facultatis in
ne correxeril, honorum et officii sui •periculum pa- nobis est, fraternitati vestrse libettter auxilium im-
tiatur, aut excommunicaiionis ullione plectatur. Cun- pertimur. Tu vero, fraier charissime, sicut ccepisti,
ctvs auteni eidem loco jusla servantibus sit pax viriliter age, et ad paeem restiluendam modis omni-
Domini noslri Jesu Christi, quatenus et hic fructum buslabora; vestrarum nempe partium bellum Ee-
bonae aclionis percipiant, et preemia aeternae pacis clesise periculosius est, tum propter genlium fero-
inveniant. Amen. cilatem, tum propter infidelium vicinitatem, quibus
Datum Tiberise per manum Chrysogoni agenlis Christiana fides propter hujusmodi facinora ltidibrio
viceni domni Joannis cancellarii, Nonis Junii, indi- est. Propter quas regni vestri et Ecciesise perturba-
clione septima, anrio DominicseIncarnationis 1115, tiones postulationi tuse juxta voluntalem tuam ad
ppntificatus" aulem domni Paschalis secundi papse prsesens respondere non possumus, quia Ecclesia •
aiino xv, ij. rum novae dispositiones in hujusmodi turiiultibus
minus competenter fieri possunt, cum magis pef-
CCCXCH.
Ad Lqurcntium abbalem Sancti Vitoni. — Ut nullam turbationem Ecclesisevideantur afferrequam paeem.
obedientiam nullamque commUnioneinclerkis Vir- Cseterum si pacem finibus vestris misericordia di-
dunensibus impendat. vina reddiderit, super boc negotib quod opportu-
(Anno 1114, Jun. 10.) num fuerit libenlius tractare curabimus.
[MARTENE, Anecdot. I, 558.] Datum Laterani, vm Kal. Julii.
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilectisi CCCXCIV.
filiis L. ahbati et fratribus monasterii S. Vitoni sa- EcclestmB. Marim inporlu Ravennw possessiones et
luteni et appslolicam benedictionem. jura confirmat.
Virdunenses clericos in tantam audivimus contu- Tide Bullarium (Anno 1114, Jul. 5.)
Lateranense, Romae, 1727, fol.,
maciam prorupisse, ut Ecclesisevestrse subjectionem p. 5.]
(109) Compostellanus episcopusdetransferenda ini hsec responsio pontificis, etsi nihil de petitione ex-
Ecclesiam suaro Emeriiensi metropoli serio et avi- primat.
dissime cogitabal. De hoc illi pfsecipue cura : ad!
&57 EPISTOL^ ET PRIVILEGIA. 558
CCCXCV. A ire tentaverit, honofis et officiisui periculum patia-
* Monaslerii S. Marim de
Charitate, a sese quondam tur, aul excommunicationis ultione plectalur, nisi
consecrati, proteclionem susciyit, possessionesque prsesumplionem suam digna satisfaclione correxe-
i in prmsenli septima indiclione i confirmat, Odone
priore per Ponlium abbatem Cluniacensem pe- rit. Amen.
tentq. Daium Anagnise per manum Joannis, sanctse Ro-
(Auno 1114.) manoeEcclesiaediaconi cardinalis ac bibliothecarii,
[Exstat hoc privilegium in bibliotheca Hamburgensi. v Nonas Novembris, indict, vm, Incarnat. Domin.
"Titulumdedit Jaffe, RegestaRom. pont., 507, cum anuo 1114, ponlificatus autem domni Paschalis H
hac mentione :. <Ex schedis Pertzii.»
CCCXCVI. papae anno xvi.
Ad canonkos Ecclesim Carnotcnsh. — Confirmat CCCXCVII.
Ivonis episcopi decrelum quo ille prmposiluras et Ad Ponlium Cluniacensem abbatem. —
cmtera beneficia qum precarim dkebantur, in com- Confirmat
munesusus redigit. possessiones ab ipso acquisilas.
(Anno 1114, Novembris 2.) (Anno 1114, Nov. 7.)
[Dom BOOQUET, Recueil, XV, 54.] [MANSI,Concil., XX, 1042.]
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- IB PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, cha-
ctis filiis canonicis Ecclesise Carnotensft, salutem et rissimo filio PONTIO Cluniacensi abbati, ejusqiie suc-
apostolicam benedictioneni. cessoribus regulariter substituendis in perpeluum.
Ex venerabilis fratris nostri Ivonis, per Dei gra- Apostolicse sedis aucloritale debiloque compelli-
tiam episcopi, litteris intelleximus quod pro quibus- mur pro universarum Ecclesiarum statu peragere,
dam querimonis decretum instituerit. Ipsum quo- et earum maxime quieti, quae sedi eidem specialius
quedecretuin(110)oculis nostris inspeximus, in quo adbaerent, ac tanquam jure proprio subjectse sunt,
coniiuebatur Ecclesiae vestrse canonicos apud eum et ampliori religionis eminent gratia,auxiliante Do-
clamorem et querimoniam fecisse de preeposilis mino, providere. Eapropter petitionibus tuis, fili in
suis, qui privafis commodis inhiantes omnem fra- Cliristo charissime Ponti, non imnierito censuinms
trum utilitatem, in quibuscunque polerant minue- annuendum ut Cluniacense monasterium, cui Deo
bant, et quasdam res eis jure debitas per injuriam auctbre prscsides, apostolicae sedis privilegio muni-
gibi retinebant, pauperesEcclesiaesub eorumpatro- remus. Illas igitur quae tuse prselationis tempore ac-
cinio constitutos diversis calamiiatibtis afficiebant, quisitse sunt, et ab episcopis traditae, vel per epi-
quas calamitaies idem episcopus in ejusdem decreti „J scopos confirmatse, nos tibi tuisque successoribus,
scripto dinumerat, et enumeratis eis, subsequilur : et per vos eidem Cluniacensi monasterio confirma-
« Gonsilio oplimatum noslroruni dccrevimus cano- mus. In Northmannia videlieet, etc. (Enumeranlur.)
nicos justam habere causam, et prsecipimus ne in Prseterea qusecunque prsedia, quaseunque posses-
rusticis Ecclesise praeposili deiuceps has exactiones siones in futurum concessione ponlificum, liberali-
habeant, necuilerius communem in supradiclis uli- tate principum, vel oblatione fidelium, juste atque
lilatem minuerent. » Hoc nimirum decrelum, hoc canonice poteritis adipisci, firma vobis vestrisve
praeceptum, a supradiclo confratre nostro vestrae successoribus et illibata permaneant. Decernimus
Ecclesise episcopo constitutuni, quia juslum ac ra- ergo ut nulli omnino hominum liceat idem monaste-
tionabile visum est et quietiEcclesiaecommodum, riuni temere peiiurbare, aut ejus possessiones au-
nos Deo aspiranle laudamus, et apostolicae sedis ferre, vel ablatas relinere, minuere, vel temerariis
auctoritate firmamus (111). Item in subsequenlibus vexationibus fatigare, sed omnia integra conserven-
idem scribit episcopus se concessisse ut beneficia tur, eorum pro quorum sustentatione et guberna-
Ecclesioe,quaeprecarioe (112) dicuntur,et [vel] facia tione concessa sunt, usibus omniniodis profutura.
cranl precarise (quia quod omnium erat, quatuor Si qua igitur in futurura ecclesiastica quselibet sse-
vendebant), in communes redigerenlur usus , el rQcularisve persona, hanc nostrse constitulionis pa-
eadem beneficia propriis vocabulis adnotando dinu- ginam sciens, etc., ui inephtolaSl.
merat: hanc qunque concessionem nos ratam asse- Ego Paschalis, calholicse Ecclesise episcopus sub-
rimus, et apostolicse sedis auctoritate firmamus. scripsi.
De domibus etiam cauonicorum concessionem ab Datum Anagnia3, per inanuui Joannis sanclaeRo-
eodem episcopo factam, sicut a prsedecessore ipsius manse Ecciesisediaconi cardinalis ac bibliothecarii,
1'roboldo episcopo constituta est, decrelis prsesentis vi Idus Novemb., indict. vin, Incamat. Dominicee
assertione corroboramus. Si quis igitur, decrcti anno 1114, pontilicatus autem domni Paschalis se-
liujus lenore cognito, temere (quod absil!) contra- cundi papse xvi.
(110) Ivonis decrelum vide inter Inslr. t. VIII Gal- tinentes cum minis quod bona clencorum sibi ac-
lise Christ., Col.514. cepturus sit ubicunque. poterit, nisi privilegium ve-
(111) Id gravitertulitrexLudovicus, ad quera sue- strum deslruatur, et rapacitas proeposilorum in
rimonias suas lulerunt prsepositi. Islienim, inqml: pace coneedatur."»
Ivo, epist. 271 adPaschalem papam, « ad hoc regem (112);Alo"diumseu preedium ab Ecclesia certis .eou -
seduxerunt quomodo valuerunt et voluerunt, ut diiionibus acceplum, et ad vilam vel ad prselinitom
minaccs litteras adversus clerum niihi mitteretcou- tempus utendum.
5S9 PASCHALIS II PAP^E 560
CCCXCVHi. A semper ecclesia conservetur. Obeunle tamen vestrse'
A
Jtc Ponlium abbatem Cluniacensem. — Concedil congregationis abbate, libera yohis eligendi abba-
ornamenta ponlificalia. tis facullas maneat, omni saecularis potestatis con-
(Annolll4, Nov. 7.) tradiclione seposita. Porro villas, prsedia et csetera
[MANSI,Concil., XX, 1045.] beneficia quae supradictus rex de suo jure usibus
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- delegavit, nos vobis vestrisque successoribus inper-
clissimo filio PONTIO Cluniacensi abbali, salulem et peiuum possidenda saneimus, etc.
sposlolicam benedietionem. Ego Paschalis catholicse Ecclesiae episcopus sub-
Cum differenliam donalionum quse per Dei gra- scripsi.
tiam fidelibus dahtur, enumeraret Apostolus, sub- Datum Laterani per manum Joaunis, S. R. E.
junxit, dicens : Dileclio sine simulalione, odkntes diaconi cardinalis et bibliolhecarii, Kalendis De-
malum, adhmrenles bono, -charilalem fralernilatis cembris, indictione vm, Incarnationis Domiriicsa
invicem ditigentes, honore invicem prmvenkntes (Rom. anno 1114, pontificatus autem doinni Paschalis
xn). Ilanc sine simulatione dilectionem, fili cha- papae anno xvi.
rissime, circa personam tuam per Dei gratiam con- CD.
servanles, ei fratrum quibus Deo disponente prsela- B __]Ad Joannem pnorem ecclcsim Beaii Peiri de Vale-
lus es, charitatem diligentes , honoris te prisilegio riis in Seplimania, ,
preevenire decrevimus. Odientes siquidem nialum, (Anno 1114, Dec. 2.)
bono vos adhserere gaudemus. Deum quippe in vobis [BALUZ.Mhcell, edit. Luc. III, 12.]
diligimus, a quo.bonum omne procedit. Monct etiam PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
Psalmisla, dicens : Qui diligitis Deum,odile malum iilio JOANNI priofi ecclesise Beati Petri de Valeriis
(Psal. xcvi). Igitur concessionem praedeeessoiis ejusque successoribtis canonice subslituehdis iri per-
nostri felicis niemorise UrbaniH, quam prsedeces- petuum.
sori tuo venerabilis memorise Hugoni abbati conlu- Apostolicae sedis auclorilate debiloque compelli-
lit, super mitrae, dalmaticae, chirolhecarum et san- rour pro universarum Ecclfisiarum statu satagere, et
daliorum usu, in octo prsecipuis festivitatibus Obli- earum maxime quse sedi eidcm tanquam jure pro-
nendo, nos tam tibi quam successoribus tuis con- prio subjeclae sunt,' quieti auxiliante Dbmino prO-
firmamus, Prseterea tibi eorumdem iiisignium usttm videre. Eapropler, fili cliarissime Joannes, petilioni-
personaliter singulis feslis concediraus, quibus bus luis non iriimerilo duximus aiinuehdum, utec-
hypjDus angelicus a vobis inter miss^ruia solemnia clesiam Sancti Petri de Valeriis, cui per nostram in-
decantatur. Ad exprimeiidam etiam sine simulatione '-' C stitutioneni Deo auctore praesides, apostoliese sedis
dilectionem et honoris prsevcntioncm, dalmaticar>i, privilegio muniremus. Is siquidem locus, licet iri-
q«a nos indui solebamus, tuae dilectioui donavimus, cullus ac solitarius, cum ex traditiorie veteri beali
\il noslrae dilectionis memor, et malum semper odis- Fetri noniine haberetur insignis, a pbssessoiihui»
se, et bono iiidesineuter adhaerere, et fiatres tibi loci, dominis videlicet Rainardo Amati et filiis ejus
commissos sludeas semper in Domino diligere, et Bernardo tl Ermengaudo, per manus Framaldi apo-»
p.d eonventum Dominicse congregationis in idipsum stolic.se Ecclesise presbyteri in jus ae possessionera
efficacins incilare. sedis apostolicse traditus est, ac deinceps mullortim
Dalum Anagniee, per nianum Joannis sanctse Ro- fidelium collationibus ampliatus. Ipsum itaque lo-
manw Ecclesise diaconi cardinalis. vn Idus Novem- cum ab omnium mortalium potestate, irivasione,
bris, indict. vm. oppressione ac gravamine liberum seiiper nianefe
CCCXCIX. decernimus, sieut in prsesenti octava iridictione suis
monasterio S. Vkloris Parisiensis. finibus ambitur, scilicet ab ipso colle super Guai-
Privitegium pro
. —Begio diplomale concessa canonicis S. Victoris dam, inde super roontem Rolundum, et super iniiium
confirmat. j vallis Leporarise, inde ad alodium de Bocliel, et
y.
(Anno 1114, Dec. 1.) usque ad ipsum Poriellum, inde ad Peftusaiasetad
[MARTENE", Ampliss. Collect. VI, 219.] Guailam, super Embriciatas, super campum Ar-
PASCHALIS episcopus, servus sei vorum Dei, dile- donis et super Malam Celatam usque ad mare. Quid-
clis filiis GILDUINO priori et ejus fratribus in eccle- quid itaque irifra hos fines continetur, cultum sive
sia S. Vietoris secus Parisius canonicam vitam incultuin, sivepascua, piscarise, stagna, salinee, cum
professis tam prsesenlibus quam futurisin perpe- decimis et primitiis seu aliis pertinenliis suis,to-
tuum. tum, integrum ac illibalum inusus prsefatse ecclesiae
Religiosis desideriis dignum est facilem praebere Beali Petri ac servorum Dei ibidem degentium con-
cousensuni, ul fidelis devolio celerem sortiatur effe- servelur. Quidquid prseterea in prsesenti octava in-
ctum.Filius siquidem cliarissimusnosterLudovicus, dictione eadem ecclesia legitime possidet, vel.in
illustrisFrancoi^um rex, pro sui el patris sui anima, futurum, Iargiente Deo, concessionepontificum, li-
vestram ecclesiam suis beneficiis donatis, nostra haec beralitate principum, vel oblalione fidelium ju.sle
petiit auclorilate firmari, Statuimus ergo ut canonicse atque canonice polerit adipisci, firma vobis vestris-
obscrvantise disciplina, prsestanle Domino, in vestra que successoribus^ et illibata permaneant. Laicoa
 5GI EPISTOL.E ET PRlVlLEGIA. ZOt
sane seu ciericos soeculariter viventes ad eoiiverslo- A , Sicut injusta poscentibus nullus est tribuendus
neni suscipere nullius episcopi vel prsepositi contra- effectus, sic legitima desideraritium non esl diffe-
dictio vos inhibeit. Sepullurain vero ejusdem loci renda petilio. Ttiis igitur, frater in Chfisto Mauriti,
omnino liberam esse decernimus, ut eoi:um qui precibus annuentes, ad perpeluain sanclse Braca-
illic sopeliri deliberaverint devotioni et exlremoe rensis Ecclesiae pacem ac stabilitatem praesenlis
volunlati, nisl forle exconimunioali sint, nullus decreli stabilitate sanciinus, et Univefsse parochise
obsistat. Ad hoec adjicimus -ut nulli cpiscoporum fmes, sicul temporibtis Mironis regis episcoporiini
facultas sit locum-ipsuni interdiclioni vel excom- concilio distincii legunlur, sicut a tuis antecessorl-
municaiibni subjicere vel aliquos ab ejus ofiiciis et bus usque hodie possessi s.unt, ita iniegri omnino
oblatlonibus prohibere ul fratrcs iidem ;Romanae tibi tuisque successoribus inperpetutim coriserven-
libeiiatis gratia potientes omnippleiilis Dei servitiis tiu'. Quorum videlicet descnptio ita se habet: A
licentius vacare praevalcanfc Clirisma, oleum san- fauce fluminis Limise per ipsum flunieii usque
ctum, consecrationes ailarium, ordinationes cleri- Lindosum, inde ad Portellam de Homine, ad Portel-.
corum qui ad sacros sunt Ordines promovendi, ah lam de Lavanca, et ad Carragium usque ad Petram
cpiscoporin cujtis dioecesiestis accipietis; si qui- Fitam, inde ad montem. Miserum, ad Cplinariani,
dem graliam atque comniunionem apostolicse sedis B ] et ad radicera Alpis Cespiacii, indeper cacumina
liabuerit, et si ea gratis et sine.prayilate voluerit niontium ad Boucam de Vaccis tisque ad portiiin
exhiberc. Alioquin liceai voMscalholicum quem ma- de Mirleus, et ab ipso porttt per fluvium Estoloeiri
lueritis adire antistitem ct ab eo consecralionum flumen Durii, et per ipsum flumeii iii fauce de Gor-
sacramenta suscipere; qui apostolicse sedis fultus rego, inde ad montem Maraonis, et ad castrum,
auctoritale quse poslulalur indulgeat, Decernimus quod dicitur Villa plana usquead anliquum pontem
ergp lil nuhi pranino homiiium liceat eanidem ec- fluminis Tamicse, et per ipsum flumen iisque ad
clesiam temere perturbare, aut ejus possessiones flttvium ulilem, qui modo de Utribus appellatur,
auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel lemera- inde ad Ltimbam usque ad portum Burgani, et ab
riis yexaiioriibus faligare; sed oronia integra con- ipsoportu peralveum fluminis Aviseusquein mare
seryenlur eoruni,pro quorum su.stentationeet guber- Quidquid autem intrahos fines, vel in:aliarum pa-.
natipne conccssa sunt, usibus omnimodis profuiura. rochiarura parlibus proprielario dominii jureBra-
Ad iridicium autein perceptae a Romana Ecclesia carensis Ecelesia possidet, quietum ei staluimus
libertaiis spli.dps quinque denariorum Lucensium servilium, dico quietum ei statuimus integrum-
uuotannis Laterariensi palalio persolvetis. Si qua que serviiium. Si quid prselerea principum libera-
igitur iii fiiturum eccleslastica quselibel ssecularisye ' litate, vel quorumlibet oblatione fidehuni juste at-
persona, lianc nostrsecpiislitutionis paginam sriens, que canonice poterit adipisci, firma tibi tuisqtte suc-
c.ontra eani lemere.veuire tentaverit, secundo ter- cessoribus et illibaia persistant. Decernimus ergo ut
tiove Gommonita, si non satisfaclione cpngrua emen- nulli onuiino hominuni liceaf eamdem Ecclesiam
daveril, pptestatis hoiiorisque sui dignitate careat, lemere perfurbare, aut ejus possessiohes auferre,
reamque sedivino judicio existerede perpetrata ini- veloblatas retinere, roinuere, vel temerariis vexa-
quitate coghOscat, et a sacratissimo eorpore et san- tionibus fal;gare, sed oninia integre conserventur
guine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Chri- lam luis qtiam clericorum ae pauperitm usibus
sti aliena fiat, atque in extremo examine districiae profutura. Si qua igitur iri futurum ecclesiastica
ullioni subjaceat. Cunclis aufeni eidem loco justa quselihet ssecularisve pefsona, haiic nostrse consti*
servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, tutionis paginam sciens, contra eam temere veniie
•quatenus et hic fructum bonseaclionis percipiant, et
tentaverit, secundo teriiove commonila, si non sa-
apud dislrictum judicem praemia selernse pacis in- lisfactione congrua cmendaverit, potestatis hono-
veniahl. Amen.
risque sui dignitate careat, reamque se divinoju-
Ego Paschalis catholicse Ecclesise episcopus. dieio existere de perpetrata iniquitate cognoscal. et
TJ
•
Datum Lalerani per manum Joannis, sanctse Ro- a sacratissimo
corpore ac sanguine Dei et Domini
niance Ecclesise diacoiii Cardinalis ac bibliothecarii, Redemploris nostri Jesu Christi aliepa fiat, atque in
quartp Nonas Decembris, indictione optava, Incar- extremo examine dislrictee ultiorii subjaceat. Cun-
nationis Doriiinicseanno roillesiniocentesinip decimo cljs autem eidem loco jusla servantibus sit pax
qiiartp, ppnlificalus autem domini Pasehalis secundi Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum
papae
' de.cinio
* sex.to. bona?,actionis percipiant, et apud districtum Judi-
.''."'•-" ~'- .;CDL- -;•. . cem prsemia aeiernse pacis iuveniant. Amen, amcn,
Diacesis hracarensis fines, pelente Mauriliq archi-
' amen.
-cpiscopo,corifirniat,
(Anno 1114, Dec. 4.) Ego Paschalis catholicse Ecclesiae episcopus
' Datum Laterani, per manum Joanriis sanctie Ro-
[Risco, Espana sagrada,~!Lh, 551,]
PAScnALisepiscPpus, servus servorum Dei, ve* manse Ecclesi.ee diaconi cardinalis ac bihliolhe»
nerabili ffatri MAURITIO,Bracarensis EcclCsieear- carii, n Nouas Deeembris, indictione vm, Incarr
autem
chiepiscopo, ejusque success.ofibus canonice sub- nationis Dominicse anno 1114, pontificatus
gtituendis in perpetuum. Paschalis secundi papos anno xyi.
PATROL.€LXIII. 12
 '
:SG3: ^ASGlIAlilSJLPAPiE .-'..-• i 5G?
..".'.;:: CDIl. A nis percipiant, etaptid.distiictuni julicem prseriiia
ivonasterii S: Mar- eelernsepacis iiiyeniant: Airien.
Corifirmaiio primq fiindat-ibnis
gareim ' Bauniburgerisis, a fundatbre B. Peiro Dalum Lalerani, vn ildibus Aprilis. :
oblati. '...". •'.--: -CDIJI •;•'. :'] '::''"''
Circa annum 1114, April. 7.)
Ad clericos Ecclesiw Camblensiiti
[Monumenla Boica, II, 179.]
PASCHALIS episcopus; seivuS servOfuniDei, dilecto (Inlra an, 1089-1115.)
filio EBEIUUNOpraeposiloecclesise SanCtscMargaretse, [ Opp. Ivonis, .0, 255.
qusesita estiuBaumburgin Salzburgensi parochia, PASCHALIS cpiscppusj servus servoriini Del, Cai^
et ejus fralribus canonicam ibi vilahi professis, tarii notensis Ecclesiee .clericisv saliiieriiiet apostolicam
praVseiitibusqtiani fuiuris ni pefpetuum. - benedictionenri"
Sieut injrisla poscenlibusnullus est iiibuendus Indubia veiiacium fratTrim relalione comperifflus
efleelus, sic legitima desiderantium non cst diffe- niagnos iiilef yos.ridiofiini fomiles' emersisse; quia
renda pelilio. Bcfengafins siqriidem comes Sulz- pro sacramenlis illis quae ad repellendbsi conditio-
bacbensis ih Sakburgensi pago alodium suum nariosapudyos faCla suiit, alteri altefis coriyicia;
bealo Petro et sanctae ejus Romaiiae Eeclcsise ob- H ' contumelias et injurias intulislls. Insuper obliga-
tulit, srib uttius aurei censu arinuo : in quo bealae liones quasdaro el pacta ad laedcttdam ffateriiitatem
Margafetse ecelesiam construens, loctini ipsum ca- conlra pactum Domini coiicinnastis. Quade re di-
nonicorum regularium ordini deputavit, Nos igiiur lectioiiem vestrara rogariiiis, et Domino pef HOSju-
juxta fundatoris devotionem locum ipstim sub beati benle, prsecipimus utdimittatis qiiidquid adversum
Pelri patrccinium assumeiites , prsesenlis decreti vosin hoe negolio habelis. Et rios phim facti sumus
aiictoritaie iniinimus:: staluimus eirim ut universa sobrii; et nOs pro vpbis imbecillilatem appstoliCam
quoe veiper praedictum comitem, vel per alios fide- toleramus, ut vos Deo et Ecclesise iii pacje Ecclesies
les dejure proprio loco eidem concessa sunt, quse- corilucremur. Si ergo Derim diligilis, si aposlPlicaiii
cunqiie etiani in futuruni concessione poritificum, sedeni veremini, donaleriiibi, ne dicarii ybbis, jiaiic
liberalilate priricipum, oblatione fideiium, vel aliis injiiriani. Si quis autera adhue cOnterttiosus est,
jttslis inOdis illic dari offerrique contigeril, firma nosiri cofporis non est, quia nos hiijusmodi eon-
vobis veslrisque successoribus el illibata perma- suetudinem non habemus, neqne Eedesia Dei. Sane
neanl. Decerriinius ergo ut nulli omnino hominum homiiii.a quae apud vos clerici sibi iiiyiceni faCiuiit,
liceat eamdeni ecclesiam teniere perlurbare, aut ut nefiaiit ulterius proliibemus, et quae facla suiil
ojuspossessiones auferre, autablatas retinefe, mi-• C irrita ducimits, qupniam conira hbiiesiiiiem viden-
nucre vel iemerariis vexalionibus faligare, sed oin- lur ecclesiasticam fieri. Illa eiiiiri quse Isursum esi
nia integra oonserventur eorum,proquorum susten- lSerusalem libera, alque omnium fidelium lUalef
lalione et guberiiafione concessa sunt, usibus om- esl, qua Iibeiiale Chrislus liberayil. •
niinociis profuirira. Obeurite te nunc ejus lo.ci pree- Datttm Laieraiii, ix Kaleridas Decerabiis.
posito, vel tuoruin quolibet succossoruni, niillus CDIV.
ibi qiiali.betsubreplibnis astutia seu violentia proe-
nisi fralres comiriuni conseiisu [
vel Ad Begoriemabbaiem Conchenserii,*— Indulgei Con-
ponalur; quem cliensibusut jejunio solemnivigHiam sanclw-Fidis
fraliiirii pafs consilii saiiioris secunduni Dei timo- celebrenl, ui in ordine inissm ipsius inarlijris no-
reni regulariter providcrinl eligcridum. Sane poslI. men inter atias Virgineshabeaiur, utqiie prb reve-
renlia ejusdem sanciw dbbas Couchensisad ekclio-
professioiiem exhibitam neniini vestruni liceat pro- nem episcopi Bulhcnensis semper,advqcetm\
piiuni quid habere, nee sine praeposili vel congre-
gatioiiis licentia declauslro discedere. Decimas vero_ (lniraan. 1099-1115, Dcc. 24.) ,
iiovaliuiri veslrofuni vobis vestrisque successoribus; [MARTENE,Thes. Anecdoi., 1,557, ex schedis
liabcn.das, remota episcopalium niinislroruni con- Colbcrtniis.]
.iradielione concedimus iil qulete in eo quod as- PASCHALIS episeopus, servus sefvOrum Dei, dileclo
sumpsistis propositb, largiente Deo, in perpetuunii in Christo iilio BEGOXI monasterii BealoeFidis;Con-
inariealis. Si qua igitur in futurum ecclesiaslica soe- chensis abbati, ejusdemqueloei frafribris omnibus,
. cularisve pefsona, hanc noslree conslitutionis pagi- salutem el apostblicam benedlciiOnem.
naiii sciensi .coiilra eam teroere venire tenlaverit,, Licet ecclesiaslicoruro offipiorum teriof in eccle-'
securidb tefliove 'conimonila, si non salisfactionej siasticis libris iegilimo habealur ordine consiitutus;
congfua eniendaverit, poteslatis honorisque suii iiihil tamen religioiii (bbesse)^ niniio,[(. imp] pro--
(lignitale careat, reamque se divinO judicio exisleree desse plurimum credimus, si qiiis eisdem Pfficiis ra-
<ie perpelrata .iniquitale"cognoscat, el a sacralis- tionabiliter observaitiiae quidquaril ,et devotioiris ad-
siirio corporeaesanguine.Dei et Poniini Redenipto- jccerit. Samaritanus elenim noster, cum .duos de-
risiioslfi Jesu Chrisli aliena fiat, atque in extremo9 naribs stabulario ad infirmi curam, protulit,, ail -. Si
exariiuie dislricise riltibrii^subjaceat. Cunctis auleriii quidmyereroijaverk,ego cumredier.o rbddamiibi. Iii-
eiilem loco justa servantibussit pax Domihi noslri1 Ruthenicb igitur; prigo,, .prseseiiiiri apud Coiicherise
iesu Chrisli, quatenus el hic fruclum bonae actiorr vosirum inoiiasteriuris, tibi beatai Fidls cbfpus re-
'%6«. EPiSTOL-iE"ET PRIVTLEGIA. _ 5GG
qriieseere crediltir, ante seCuiidum Norias Octobris CDVI.
quibus eadeiii virgo riiaiiyritim coiisrimmasse legi- Hnsgemm canonicum Antissiodorensem vetal prwpo-
sicut ex iflOrevos devblissime audivimus siiura tribulaab' Humbaldoepiscopoprivqri. ,
tur, agefe
annuiriius et (Intra an. 1099-1115.)
vigilias, et soleriliie jejunium celebrari
deereti prsesenlis auctoritate firniamus : ubi enim [LABBE,Nova Bibliotheca mss., 1,459,]
. PASCHALIS, servus servorum Dei, dilectis filiis An-
be.ali maiiyres corporali prseseiuia requiescunt, di-
ecclcsiastica consuetudine tissiodorensis Ecclesiae canonicis, salulem et apo-
giirim profectoest el
ofliciis horiorenlur. stolicam beiiedictionem. ,,. , ,-.,.,.-;_.,'-.
confirroaluiii, tit celebriOiibus
Quodcbnfralernoster.Humbaldus, Ecclesiee ve-
Unde etiam cpricedimus ut in (115) ofdiiiemissse in-
strae episcopus, erga filium nostruni Husgeriuin,
tef alias vifgiries ejusdeni sanclse vifginis ac niarty-
canonicum vestruni, beiiigne se habuit eique prse-
fis memoria exnomihe celebrelur; passioneiri quo-
a positurse dignitaiem vestro consensu dedit, et ipsi
queseu mhacula, qiise de eadeiri sancta virgine Notum auleni vobis esse
catholicis viris scripta credunlur, in Ecclesia pro etvobis graiias agiinus.
volumus quia noslam ipsum quam omnia ad eum
ejusdenl reverentia virginis approbamus ; siquideiri volumus sub apostolicae sedis lutelae pro-
ipsius gloriosee virginis ac martyiis liaialilia, lahi in perlinentia
nostra sacfosancla Roiuana Ecclesia, quam iri aliis g tectione persislere. Prsesenlium itaque lilteraruiii
rauridi paiiibus, ad honorem Dei el commtiherii sa- auctoritate interdicimus ne qua ecclesiastica ssecu-
larisve persona eumdem filiuni nostrum de praedi-
luteiii, cuiri magiia optamus devotione el reverenlia
eelebrari.Ad devolionem quoque supradictee maiiy- ctse prajpositurse beneficio inquietare prsesumat.
ris et moiiasterii Coiichensis hoiiorem adjicimus, ut CDVIL-
ad Rulheneiisis ejiiseopi electioneni Conchensis ab- Ad milites de S.-Geminiano.
bas seniper debeat advocari, quia et in urbe ipsa (lntraan. 1099-1115.)
eleclio solet cilfa ordiiiem plerumque praesumi, et [MANSI,Concii,, XX,1097.] ,
Coiicheiisis locus adeo liabelur proximus urbi, et PASCIIALIS papa, servus servbruni Dei, mirilibus
tanta pefsoiiD ceriseluf abbaiis, ut prsecipue lanlo de S. Geminiano aliisque oppidis juxta posilis, salu-
Ecclesiae negolio merito debeal inleresse. Csetera lcm et apostolicam benediclioneni,
lrionasterii veslri negotia tanquam ad nos specialius Unam esse fidem, una Dei calholica confiletur
peiiineiitia legatis nostfis, sive qui nunC sunt, sive Ecclesia. Unde Apostolus : Unus, inqriit, Dominus,
qui posi fulriri suntin Galliis, sollicitius definienda unafides (Ephes. iv, 5). Qui ergo fidem quaro patri
lnandamus. Veslrum enim cceiiobiuni et onuiia ad n suo debet ac domino abjurare compellitur, is, cum
ideni peiiineiitia, quiela, libera et inlegra cum suis possit, ad correctionem non revertitur, non jam fide-
semper voluhius privilegiis permanere. Omnipo- lis, sed perfidus coraprobalur. Eapropter litteris
tens Deus sua vos gratia benedical, ei per sanetae lirsesentibus vos mbnemus, et monentes proecipimus,
conversaliouis iiistautiam ad vilam eelernam perdu- utad pauis vestri et domini W. fralris nostii Ro-
cat, Amcn , gerii Vulterrani episcopi fidelilatem humiiitate d.e-
Datuni Laterani, ix Kalendas Januarii. bila redeatis, et adhouoreni Dei et salutem vesiram
-' -in Ecclesiaeobedienlia et servilio, sieut fatio exigit,
CDV.';
" persistalis. Siuie si quis vestrum pro defensibneju- ,
Ad Lambcrium Atrebatensem episcopum, stitiae sacrilegorum aliquem raptoremve prostravit,
. (Iiilra an. 1099-1115.) teneii homicidio non Videtur. Pro tuenda cnim ju-
stitia licenler arma geritis, et vim vi repellere oni-
[BALUZ.,Mhcetl. edit, Luc II, 155.]
nes leges oniniaque jura perhuttunt. Verumtamen si
PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- quid levitate commissum est, prsedicti fratris nostri
rabili fralri LAMBERTO Atrebatensi cpiscopo, salutem et
coepiscopi arbitrio coriigatuf. Obedienles vei;o
et apbslplicarii benedictionerii. , in Dei
[) Ecclesiseque serviiio fideliter persisteiites,
De mota bufgi veleris et novi burgi quanlitate oriinipotens Dcus BB. apostolorrim precibus ab om-
intef clericos veslros et Sancti Vcdasti monachos nibus peccalis absolvat, et ad viiain perducat seter-
ambiguitas et contentio est. Tuee igitur fraternitali nam. ' ,',.'"
negotii hujus discussionem injungimus, ut per ve- .'.'.;". cDviii. .'./'..,..,•...,..
tustiores vCraciofesque personas, quse neutri paiti Ad comiihsam Mathildam. —Petens censutn, debet
suspectae sint, cerlitudinem diligenter exquiras, '' ,_, rationem exgrimere.
litoriini per Dei graiiam ariibiguitate submota, (inlraan. 1099-1115.) .,
pacem iriter se dcinceps dilectioiiemque conser- . .- [MANSI,ConciL, XX,,1074.]
vent. Pervenit ad nos quod Fraxinprensis abbas Cii-

(115) ScilicetinCanone^inquoveleresinsigniorum Beriedicti,.ut fusiiis pfobavi iri torii. I.De aritiqriis

sanctorum lioniiria cum aposlolorum et" martyrum Ecclesise ritibus, quod tamen absque summiponli-
noiiiinibus inserebant, prsesertim SS. Marlini, Hi- ficis consensu faclum non fuisse cplligi polest ex
larii; Ambrosiii Hiefonynii, Augustirii, Gregorii, et hoc loco. " •-••
SG7 PASCHALIS II PAPiE 3GS
peiisem ecclesiam fuerit deprsedatus, occasione vi- A episcopatus empior, abdicetur. Novis siquideni nio-
delicet cujusdaiii census, qui ad quid sohi debeat rihus novum convenit antidOtum atlliiheri; etEccle-
ignoralur. De quo nimirum cuhi nos archipresbyter siee salutem mpdis.oirinibus cpnscfvari,
interrogaret, quod rationabile videbatur respondi- Dalum Laierani, vn Kalend. Aprilis.
mus. Census enini ignorantise, nec divinis nec liu- CDXL '
manis legibus inveriitur. Oportet quippe ut census Privilegium pro confirmalione aonationum Ecclesice
«nmis ad quid et quomodo solvi debeat prseseiatur. Berchtesgadensis.
(Intraah. 1100-1115, April.: 7.)
Mandamus ergo dileclioni tuse ut prsedam ipsam [HU.ND, Meiropolh Salhburgensis, ed. Gewald. Mona-
Carpensi ecclesioereslilui f.icias, nec deinceps Fra- chii 1620, fol., t, II, p. 155.
•sinorensem abbatcni aul qucinlibel alium eam in- PASCHALIS episcopus, servus servprurii Dei, dilectis
xjuieiarc permitlas (114). filiis BERIXGAIUO et CHUNOXI comitibtis, salutem et
CDIX. jiposlolicam benedictioneni.
'&&Lamberlum Atrcbalensem episcopum. Pise postulatio -yolunlatis effectti idebet prosc-
(Intra an. 1100-1115, Maii. 21.) quenle compleri, qualenus et deyo':oi!is slnceritas
[BALUZ.,Miscetl. edit. Luc. 11,149.] laudabiliter enitescat, et ufilitas postulata vires in-
"PASCHALIS cpiscopus, servus servorum Dei, vene- 1? dubitanter assuniai. Proinde, filii. inJChristo eha-
rabili fratri LAMDEIITO Aliebatensi, saltitem et apo- rissimi, veslris justis postulalionibus anmientes,
siolicam benediclionem. alodia vestra, villam scilicet Berihersgodraen etNi-
iLalbres praescntium Robertus et A. cum querela dcrnhaim cum omiiibus suis perlineiitiis, quee pro
veiiienles ad nos, per beali Pelri gratiam sine qtte- remedio animarum vestrarum et niatris vestrae, Deo
i ela eos reniitlimus, qui.a in.ler ipsos ei ipsorum ad- el beato Petro sub aiinuo censu obtulistis, sub tui-
ivcrsarios sinecontroversia paxreconciliaia est.Sane lione apostplicse sedis suscepimus. Statiiimus ila-
ul nulli omnino hominum liceat prsedicta alo-
quia ipsi prseter licentiam tuam se venisse dixerunt, que
foganius, hanc nobis offensaro donale. Robertum dia beati Petri siibtrahere, niiiiuere, vel temerariis
<leincepsbenignius habetoie siculpreedecessor veslcr vexalionihus fatigare, scd oronia ihtegfa conserven-
GerardUs episeopus eum babuisse cognoscitm'. Ipse tur, pro utilitale et sustentatione hionasterii, quoi
ciiiin.in omnibus tibi paralus est obedire, quia Ro- largientc Domino in eisdem alodiis oedificare vo-
inanoe Ecclesieefilius amodo esse desiderat. luistis. Si quis vero hanc noslrae conslitiilioiiis pa-
Bata Laterani, xu Kal. Aprilis. ginam sciens coiiifa eam lemere"venire tenlaveiil,
CDX. secundo tertiove coinmoiiitus, si riori satisfaclione
^c congrua enicndavef.it, sciat se
Ad canonicos Ecclesim Carnolcnsis. oninipoteiitis Dei in-
(Intraan. 1100-1115.) dignatione et lenibili sancli Spiritus judicib fe-
[MANSI, ConciL, XX, 1070.] rienduni.
PASCIIALIS Daluni Laterani, vn Idus Aprilis.
episcopus, servus.servorum Dei, Car-
aioiensis capiiuli cleficis, saliiiem et aposiolicani CDXH.
ibenedictionem. Ad Jounnem episcopum ei canonicos Castellanos
Quoniam pravas consuetudines in doniibus et (Inira an. 1100-1115, April. 10.)
acbtis-Carno.tensis episcopidefuncli vel depositi, co- [BALUZ.,Miscell. ed. Luc. IV, 584.J
mites quondam Carnoienses babuerunl, veslra roe- PASCHALIS episcbpus, servus servorum Dei, vene-
in.oria iecognoscil: fratris autem no.stri Ivonis Car- rabili fralri JOANSICaslellaiio episcopo et ejus ca-
notensis episc.opi labore ct industria ab egregio co- nonicis, salulem et apostolicam benediclioneni.
mite Siephanp, siciilscitis,impetralum est ut easdem Disposilionem canonicae vestrse venerabili fratri
«Onsuetudines abdicarel. Nos autem ne quis ullerius nostro Rothoni priori Sancli Fridiani commisisse
«adem pracsunial, decrcli noslri pagina interdixi- noscalis; unde vos vestrse spbnsipnis seu pbliga-
uiiis. Nunc veslram solliciludineni praemonemus, et ..rj tionis, quam in roanu nostfa, fecisiis, meriiOres fa-
liionentes prsecipimus ul, si forle aliqui Cariioten- cimus. Volumusenim et sicut proecepimus ila prse-
•sitiin comiiiiiii, vel ministrorum eorumdem ali- cipimus, ut ei in dispositione canonicse vestfae tan-
quando cupida temeritale el temeraria cupiditale quam nobis obedientiam exhibere curetis. Si quis
Jibeiialem a comite eoncessam a nobis confirmatain autem in hoc negotio ei obviam'irc praesuinpscri!,
infregerinl, tanquam ecclesiastici juris pervasores beati Petri gladiodisifietoferictur. ;
i\ vobis vel successoribus vestris excommunicen- Datum Lalerani, iv Idus Aprilis.
tur, et eis Ecclesise t.ara civiles quam suburbansa CDXIH.
G. episcopumPapiensem:de controversiis cum mo
.usque ad salisfaclionem claudantur. Addinius etiam nachis S. PetriCveli Aurei<componendis,hortaiur.
ut, si episcopus amitlendi episcopatum timore, vel (Intraan. 1100-1115, April. 17.)
electus in episcopum, acquirendi ambilione, illius rHiijus epistolee roenlio ta.ntum exslat
ap. RO.BPI.IN
•sacrilegii patratorcs absque satisfaclione absolverit: Nolizie apparterienli alla sloria delta sua palria.
<vcl supppiiaverif, laiiqiiaHi sacrilegii parliceps et; Pavia, 1825, 8", t. 111,321, 2-25.] \ :
• •4.14) •ixstat
quoqiie extrav. De .censib., c. 5, breviiis, et cum aliqita lectionuro vaiiclate.
 509 EPISTOL^E ET PlilVILEGIA 57C
' "' '
CDXIV. A jure quairi gfaviier GOritraoriinem lioslruui exces-
Ad Bonum seniorem Rheginum cpiscbpum. — i!_Qui seiisiriirum esl si ipse noii vidcas. Prsecipimus er-
cx compalre vel commalre posl susceplos fitios de go ut Omhi occasione scposita. de eodem Viro debi-
fonte nali fucrinl, conjungi non possunl, tani supradiciis fralribiis facias, ne supiare tahii
-. ., . . . (Inlraaii. 1100-1115.) cxcessus ultio reinillatur.
[MANSI,-C<H!C(7.,XX, 1079.]:' Dalum Laterani, v Kal. Dccemhiis.
Posl susceplum vero d.e fonle filium vcl liliam
CDXVII.
spirilualem, qui ex compalre vel commatre nali
Bernardo arcIiiepiscopoToletanqinjunyit ne quiciad-
fuerint, matrinioiiio conjungi non possii.nl : quia le- versus Burgensem moliaiur dnlktilcm.
ges sanculinon enianeipalos adoplivis prohibeiit co-
(Inlra an. ll00-1115.)
pulari. [FLOREZ,Espana sagrada, XXArI,470.]
2. Uxorem compatris ducere potesl, cujus ipsa PASCHAUS
commaier non fUeral. episcopus, scfvus servoruni Dei, vene-
Post uxoris obilum, cum conimatre uxons viri rabili fratri B. Toletario primaii, salulem el aposio-
licam benediciioiieni.
superstitisconjugio copulari nulla vkletur.auctoiitas Fclicis memofiaepfaedcceSsornoslefUrbtriius papa
vel ratio prohibere. Neqtie enini cognalioni carnis
B et rios ipsi pefsoham tuaiii ei amplius dilexinius, ct
cognatio spiritus comparatur, neque per iinionem
carnis ad uirionem spiriius pertransilur. propensius hoiiOi'aviinus. Tu vcro Ecclesiae Rbiha-
nse ineiitis hon seque respoiideiis, locuin uhuni el
5. Duorum consobrinorum conjuges uni cidcmque
nubere non possunl. persbiiam unani, qtiani sub tulcla saa in latitiidiiie par-
Porro duorum consobrinorum conjuges, quamvis tiuni vesirarum fovefe decrevit, quietairimahcrc.nbiv
diversis temporibus, yiro uni alteram post aitemis paleris; BUrgensein enihi Ecclesiani et ejus episcO-
obitum nubere, ipsa praeter auctoritalem canonicam puni jam diu injuiiis miillls alfiigis, el saepe foga-
publicsehonestatis justilia conlradicit. Et novit pru- tus, soepecbmriionilus desinere, non acquiescis. Su-
dentia tua quia ila ab uxoris sicut a viri consangui- per hsec, ipsurii cjiierojudicio veslrO suhiraxeraniiis,
ncis abslinenduin est. in fegineeciiiia ab blficib siispehdefe et excoinmuni-
CDXV. care prsesuinpsisti. Quam tiiae Cliafitatis uiljoriciii
Ad Tervanenses clericos. — Qi<i uxores reliiiqucre nos irritam ducentes, pfaecipiiiius ne quid le iille-
noluerint, officiisel beneficiis privandos. rius contra ipsura vel. ejus Ecclesiani iniroiiiit-
(Intra ann. 1100-1115, Nov. 24.) Cas; OxOmensem vero episcopum Oiriniiib a Bur-
[MANSI,ConciL, XX, 1021.] gensis parochise invasione et infestatione cohi-
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, Ter- 'C bea
vaucusis parochiae clericis, salulem et apostolicain Datum Laterani, xi Kal. Jaii.
bcnedictioncm. CDXVHI.
Gravem valde rcm ex partibus vestris audivimus, Paschalis II papce ephlola ad canonicos Lugdurien-
qtiia posl tanta sancloruin dccreta pontificum, post ses. — Interclictionis senlenlium ab Htigone Lug-
inlerdicla conciliorum, clericalis ordinis viri, qui duncnst archkphcopo latamin ecclesicismonaste-
rii Saviniacensis rescindil, et concordiam ab epi-
audent, pubiice; quinon audent, occulte niulieribus scopo Matisconensi. super caslello. de Varennis^
sociantur. Super quibus prseler caeleros pise me- fuciam servari prwcipit,
moriae prsedecessor noster Urbanus papa consiiiuit (intra an. 1115-1115, Dec. 9.)
ut bfficiis simul ac beneiieiis Ecclesise privarenlur. [Dom BOIJQUET, Recueil, t. XV, p. 24.]
Nos quoque, ejusdeiii praedccessoris nostii seiiten- PASCIIALIS episcopus, servtisservorumDei, dilectis
tiae consonanles, per praesentia scripla prtecipimus filiis Lugdunensis capiltili canonicis, salutem cl apo-
ut quicunque inter vos clerici ab episcopo suo cano- stblicain bencdictioneni.
niCe admoniti, ab hujiisniodi nequilia cessare no- Saviniacciisiuni fratiiim qtierclam accepimus sii-
luerint, tam piriciorum qttam benefieioruni piiva- per castello de Vareniiis ei super obsidibus ab ab-
tione plectantur. " bale exloiiis
pro casiello. Nos quideni obsides per-
Datum Laterani, viu Kal. Decembris. peram el eontra ecclesiasticiun mofem judici<ifuiii
CDXVI. ccnsemus extortos; castelhim vero supra nionaste-
Ad R[aimundum] episcopum Ucelkensem. lium rife desiructtim, quod neque illud, ncqtie iiliud
(Intfaah. 1100-1115.) in monasteiii lscsipncin actliiicari clebuif, riec uller
• . • '
[Gall. Christ. VI, 055.] ritts aedilicare deheai. Obsides crgo ipsos ahhati
PASCIIALIS cpiscopus, scrvus servorum Dei, di- resliiuettdos proccipimus, et ecclcsias noirjuslc iii-
ioclo fratri R. Uzeliceiisi episcopo; saluteui el apo- terdictas ahsolviniiis; cccmiieriiiiri ycro de Btilliaco
sfolicam bcncdiclioneiii. (Bul.ly)liberuin et iiitegrum, sicui a Lugdtineiisi Ec-
Ex fratrum Anianensiuni suggcslionccognoviinus clesia daium fucrat, lnoiiasteiio manere ilccerninuis.
quod Ponliuin Guillelmi de Barriaco cxcommunica- Saiiecoiicordiam qiueiiiter abbaiein et SlcpIianuiiv
liiin pro possessioiieCorilauicensis liioiiaslerii, <]ttam <1<> Varcnnis, pcr nianuin Matisccnsis ojjiscopi, et-
sacrileKCtenel, <i undc (iliain s.nam tloiavit, non Wicafdi de Bellojoco ct Vigo.de Yconio, ct Bciardi,
pramiisso rcmcdio saiisfactionis" absolvcrilis, qu.o Matisccnsis arehhliaconi, delibefatii crat (servarl
 571 • - - PASCHALIS II PAPii 572
praecipimus^siideraStephaiiusservarivoiierit^llS). A mini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, at-
Decaetcroprorsus a monasi.erii infeslatione desistat; quein.extremo examine distiictac ullioni subjaceat.
alioquin ut conteniptor canonicae uliioni suhji- Cunclis aulem eidem loco justa servantibus sit pax
cialur, Doniini nostri Jesu Chrisli, quatenus et hic frucium
Datum Laterani, v Idus Decembris. bonae aetionis percipiant, et apud dislricluni judicem
CDXIX. praemia eetcrnaepacis inveniant. Ainen, amen.'
Ad Berengarium cphcopum Gcrundcnscm. — De Ego Paschalis catholicae Ecelesiee episcopus sub-
privilcgih Ecclesim Gerundensis. scripsi.
(Amio 1115, Jan. 22.) Dala Laterani per manum Joannis, sanctae Ro-
[MANSI,COHMV., XX, 1071.] nianoe Ecclesioc diaconi cardinalis ac bibliothecarii,
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- xi Kal. Februar., indiclionevm, Incarnationis Do-
rabili fralri BERENGARIO Gerundensi episcopo ejusque niinicse anno
1115, pontilicatus autem doiiiniPascha-
siiccessoribus canonice subsiituendis in perpeluum. lis secundi papae anno xvi.
Sicut injusla posccntibus nullus tribueiidus est CDXX
efieclus, sic legitima desideraniium non est- diffe- Privilcgium
' pro monaslerio Valtumbrosano.
renda pelitio. Tuis itaque, fraler in Chrislo charis- 13 (Anno 1114, Febr. S.)
sime Berengari, precibus aiinucntes, ad perpetuam [LAHI,Ecctesice Florcntinm Monum., , SS9.]
sanctse Gerundensis Ecclesise pacem ac stabilitalem PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, dileclis
prsesenlis decreli auctoritalc sancimus ut universi filiis ADEMARO abbati, caeterisque Vallumbrosanoe
parochiac luae fines, sicul a luis antecessoribus us- coiigregationis fratribus lam prscsentibus quam fu-
. que hodie possessi sunt, ila omnino integri lam libi turis in perpetuum.
quam luis successoribus in perpetiuim conserven- Desideiium qtiod ad religiosum propositum et
tur, qui videlicct fincs a mcridie Barcinonensis, ab aiiimaruin saluieni pertinerc monstralur, anctore
oricnte Ausonensis, ab aquilone Urgellensis et He- Domino, sine aliqua est dilalione complendttm. Ouia
ienensis parpchiae limitcs tangunl, ab occidenle in igitur propositum vestrum, divina prscvcniente. ac
niare peiiiiigunl. Confirmanius eliam eidem Gerun- subsequenle clementia,.religionis veslnc simpliciias,
densi Ecclc.sise univcrsa quse ad eani in prsesenti bonse opinionis odor, el longe positis aspiravit, nos
indict. VIII vidcntur legitime perlinere el quoccun- vestro provectui, aniiuente Domino, provectus ad-
que in futuruni jusle alque c.anonicepolcrit adipisci. jungcre cupicntcs, ccenobium vesirum, quod pro
Decernimus ergo ut nulli omnino boininum liceat , beatas Marise semper Virginis reverentia, cui dedi-
eamdem Ecclesiam teincre perturbare, aul ejus pos- catum est, in Romanse Ecclesise proprietiitein ae
sessiones aufcrre, vel ablalas retinere, ijiinucre, vcl lutclam, atque protectionem aposiolic;e scdis acci
temerariis vexalionibiis fatigare, sed oinnia iniegra pinms, et apostolicoe illud auclorilatis privilcgio
eonserveniur tain tuis quam clericorum cl paupe- niunicnlcs, ab omniuni profanarum jugo libe-
rum usibus profutura. Ulud autem oninino inicr- rtim perniancre dcceriiiinus. Per praeseiuem igi-
dicimus, :iu",liccat .ejusdem Ecclesise clericis pra;- lur privilegii nostri paginam apostolica aucloritaie
bendas aul possessiones ejiisdcm Ecclesine retinere staluimus, ul quaecttnque hodie vestruni ccenobitnn
ct suis usibtis vindicare, postquam eos ad episco- jtirc possidet, sive in crastinum concessione ponti-
patum vcl abbatiam vcl alias prscposiluras aliarum licum, liberalitate principum, vel oblalione fidclium,
ecclcsiarum transire contigeiil. Si qua igiiur in, jttsle alque canonice poterit adipisci,- lirma vobis
iiilutuni ecelesiastica s;cculaiisve pcrsona, banc no- vestrisque successoribus et illibata permaneani. lllis
Slrse conslitutionis paginam scicns, contra eam tc- Siiccessoribus dico, qiti idem rcligionis prajceplum
mere vciiire tenlavcrit, seciindoieiiioye commonila, et lidci constaiitiain conservare, et slremio omni
si noii saiisfaclione congrua emcndaveiit, polesiatis polciitiDeo proposilo deservirc satagerinl. Chrisnia,
honorisqiic siii dignitalc carcat, reaniquc se divino i oleuni sanciuni, consecraliones aliarium sive ba-
judicio existere de perpelrata iniquilaic cognoscai, silicarum, ordinationcs clericofum, liceat vobis a
Ct a sacratissiino corporc ac .sanguine Dci ct Do- qtiocunquc volucrilis calholico cpiscopo, et Roma-
(115) llaiunicontroversiafuni sumniainitaexponit armalis hominibus perstabat, et monaslerii homines
Mabillonius, t. V Annal. Benedict,, p, 462 : « Olim niinis et injuriis afiectos ad pugnain provocare non
Saviniacenses paio-chianiim qtiemdam habuere, Ile- cessabal. Cuni resitasehabercl,ahbasaniicortiincon-
rium de Bulliaco appcllalum, qui ccanictcrium quod- silio vim vi repellerc slaluil, ac demuni nuinitioneni
dam eis iiijuste absluleial, sed facli pcenitens dc- cverlit. Ea re commotus archiepiscopus abhalem et
iiiutn restitiieral. Posi bsec Sicphanus de Varennis, lnonaclios excommunicavit, et eoruni ecclesiis in-
ejus geiier, nop inodo cceinelerium iilud denuo ii> terdicto suppositis, obsides insuper ab eis accepif,
vasit, sed etiam niunitioncm haud longe a niona- dum scilicet inunilionem instaurasset. Querelis bac
sterio extruxil, et ex ca ejus colonos vexare coepit, de re ad Paschalein delatis, poiitifex, suppressO ar-
jmo ci sex' monachosin vicina cella degenies' ex- chiepiscopi nomine (abierat enim Hierosolymani,
pulit, Cum longius procedere.t rixa, Hugo Lugdu- quo in itincre fuit ab antio 1101 usque ad.fiiiem
riensis archiepiscopus se mediatorem inlerposuil, anni 1105), Lugduiiensis capituli canonicos incro-
at nmnitioiiein Pontio abbati reddentlam censuil. pavit, caslelli desfructionem probavit, obsides »!«-
Arehiepiscopi judicio acqriiescere visus est Stepha- nachis feslilui jussit, elc, iniitteiis e.iiusconteiit&.)
iius, sed fraudulenter; nain in ipsa.inunitione cuin
 375 EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. 574
nseEcelesisegraliain atquecomuiuiiioiiem ohlinente, "i A solvelis. Si quis igilur i» crastinum arcliiepiscopus
pcrcipere qui nostra fultus auclorilate, quai poslu- aut episcoptis, iinperator aut rex, piinceps aut dux,
ianlur, indulgeal. Ad hoc censemus atque statui- coines, vieecomes, judex, casialdtts, aut- eccle-
nuts ne ulli omiriiroiiominuin liceat coenobiunite- siaslica quselibet siecularisve;persona, hanc nostia;
mere perturbare, aut ei subdilas possessiories au- consliiutioiiis paginain sciens, contra- cani venire
ferre, miiiuere, vel lemerariis vexationibus faligare, lentavciil, secundo' tertiove comiribnila-, siiion sa-
scd oniniiio iritegra conservenlur eorum, pro quo- tisfaclionc congrua cmendaverit, petestaiis honoils-
rtiiii sustenlatioiie-ac gubernalioiie concessa sunt, que sui dignilate carcai, reamque sc diviuo judicio
iisibus oinniniodis profulura. Nec ulli episcopo po- existcre dc pcfpctrata.iniquilate cpgnoscat, ct; a sa-
tesias sit excommunicalioiieni attt inlcrdictum vo- cratissimb corpore ac sanguine Dei et Doniint nostri
bis ingerere, ul, qui in spcciales estis filios aposlo- Redemptoris Jesu Chfisli aliena fiat, atque in ex-
licaesedis assumpli, nullius allerius judicio teincre tremo examine distticlae ullioni subjaceat. Cunclis
expoiiainiiii. Qtiia vero phira vestra monasleria in- aulein eidem loco justa servantibus sit pax Doniini
spiranie Domino iil eamdeni vobiscuinforniam reli- nostii Jesu Chrisli, quatenus el hic frtictum bonaj
• sjionis conscnsertint, videlicet: actionis pcrcipiaiti, et apud dislricium judicem proe-
' iniaaelerii3epacis inveniant. Amen, amen.
B
Congregalio S. Salvii juxta Florciitiaui.
S. Fidelis de Slrumis. Scriptumper iiiamitn Gervasii scriniaiii regiona-
S.Salvatorisde Sopheua,. rii ct'noiarii sacri palaiii
S. Mariaede Nerana.. , Ego Paschalis caiholicseEcclesisc cpiscopus sub-
S.. Cassiani de MoiilescaUtrio, scripsi;
S. Angeli juxia Pistorium. Datum Lalerani per nianuin Joannis, sancla; Ro-
S; Siilvaloris de Fonlana Tliaonis manseEeclesise diaconi cardinalis et bibliblhecarii,.
S. Marieede Pacciano. vi Idus Februarii,indictione viti, Iricarrialionis I)o-
S. Marisede Caprimvcnio. niinica; anrio 1115, ponlificalus autem domni Par
S. Pelri de Musceto. schalis secuudi pap;e anno xvi. ,
• S. Paiili de Raz.zolo.
', GDXXI.
S. Reparalse FaveiUinsedioecesis. ilonaslerii Sancli Pelri Pcrusini, possessionesct,
El Congregaliode Rivo-Csesaris. privilegia confirmat.
El Congregatio de Monte arniato. (Aiiiio 1115, Fehr. 8.) -
S. Pauli de Pisis. „ [MARGARI.M, Bullar. Casin. II, 152.]
KA -.
S. Barlholoniseide Cappiano. PASC.IIALIS episcopus, servus servorum Dei, dileclo
• S. Triniiaiis de Floreniise.
filio JOAN.NI, abbali vencrabilis nionaslerii Sancli
S. Laurenlii de Cultu bono: Pelri quod secus Perusinam civilatem situm esl,
S. Marcide Placeniia. cjusque successoribus regulariier promb.vendisiu
S. Basilidisde Paiiiiensi dioecesi. perpetuum. , ',- •
S. Gervasii de Brixiana dicecesi. Apostolicse sedis aucloiilate debitoque compelli-
Nos el tibi, et omiiibus, qtti se in crasiinum Cidem niur, pro universarum ecclesiarum statu satagere, _
religionis usui ex integro soeiare voluerint, preesen- et earum (niaxime quos sedi eidem specialius ad-
tis privilegii libeiialein apostolica auctoiitate con- hsercnt) qriieti auxilianle Domino providere. Ea-
'
cedimus, quandiu in eadem rcligionis et consiie- propter, pelitioiiibus luis, fili in Clnlslo cbarissiine-
tudinis unitale persistere procuraveriiit. Nec alictii Joannes abbas, non immerilo aimuenduin censui-
personsefacullas sit aiiquod veslroe coiigregatioiiis nius, ut beati Pelri inoiiasleriitin ,. cui Deo auctore
niojiasleriuiu, a loci sui slabiliiale revcllere ac rc- pnesides, ad prsedeccssuriun;nostror.um exerapiar,,
movere, sine abbatis ac congregationis consensu. apostolicae scdis piivilegio miiiiiremus. Per prse-
Coiistituimus autem ul.corum omnitiiii caput, quod D ] senlis igilur pfivilegii paginam , coniirmamus sci -
in Vallumbrosa silum est, moiiasleiiuni habeatur. licei Ecclesias et ccllas, el cuites stias, ac plebes.
Sane cum leriniiius vitacpastori vestro divina dispo- fundos etiaiu el casales. Plebem videlicet Sancti
sitione coiUigeril,'qui cjus loco subsiitueiidus fue- Coiistantii, Sancti Ruiini, Sancli Maiiini et Sancti
iit, quin el vobis.et aliis oiniiiuus prseesse debehit, Joannis. Plcbeni Sancti Matiyrii. Ecclesiam Sancti
biiiiiium qui cieteris pracsunl' monasteriis,. consensu Bencdicii inAgellione, ctim suis peiiinenliis. Ec-
et jiidicio eligatur. Quod si foric ex ipsis abbatibus clesiam Sancti Jtisiini ctim curie sua. Ecclesiani
quilibet, Domino disponeiue,. ad boc gencrale regi- Saiicfi Andrase, et Sancii Angdi de Alhano, cum
nien elcctus fuerit, ad vestiirm principale cosnobium suis peiiinentiis ; ecclesiam Sanctoe Marioe in Pe-
principaliter transeal, et ejtis iuox judicio, sieut in tiniaiio ; ecclesiam Sancii. Cicmeiitis; cuiiein de
dicbus vcnerandaeineniorise Joannis piiini ahbalis Casale; curteiu dc Petroiiiauo; et hoc quod yolris
vestri faclum consiai, coeiera alia unita vobis mo- pertiiiet de curte et ecclesia Sancli Donali in ci-
naslcria dispoiianltir. Ad indicium auleni perceptae 'vitella ; nec noii. et teiram Ugonis nepolis Ber-t
hiijusRoiiiaiiieEcclesiaelibciiatis per annos singulos iionis de Montenigro. Aposlolica quoquo aucto-
dttodeciin sagi Cilicini brachia Laterano palatlo per- ritate tibi corroborarous ecclesias SS. Appoilinaris^
 375 PASCHALlS II; PAPiE 576;
Blasji et;Moiitani,cum:Suis pniiiilius perlitienliis,an-._ \ sciens, cpnjra eani teniercyeiiire tpntaveiiii_secundO
nuo salvo censu Farfetisis Ecclesise. Insuper confir- tertiove coromonita, nisi iSaiisfactipne emeiidaveiit,
jiiamus niassas tres iii comitatu Perusino positas, potestalis honorisque sui,digniiate Careat, reariique:
imam quae vocatur Pusulo, et alteram Filpncio, se divinb judicip «xisterei de perpetfata, iniquitale
et aliam quoe nuncupatur Casalina, cum ecelesiis, cognoscat, el a saCralissimp corpore.ac sanguine Dei
casis, vineis,, campis, hortis, uiontibus,. cullis et el Domini Redemptoris', lipstri Jesu Clitisti - aliena
. incultis, oninibusque suis perlinenliis, Moirasle- fiat, atquein exiremp exaniine districtoe ultlpni sub-
rium qitoque SancliAngeli in eomiiatu Assissinato, jaceat. Cunctis autem eidem lpco justa seryatilibus
in ioco qui dicilur Limisano, cum cellis- et capellis sit pax Domini nostii Jesu Ghristi, qualenus fructuro
suis, -ei cura omnibus sibi peiiinentibus: Ecelesiam bbnas actibnis percipiapt, et apttd districtuni judieeiri
Sancti Archangeli sitam juxia laciim Perusinum, praemia oeteruoe pacis iiiveniant. Ariien, :ameni_
cuni pmnibus sibi pertineiitibus. Ecclesiam Sancti ameh. : :"-'.
Sylvestri in Mtirculle, Ecclesiam Sancli Donati., et Scriptum per inaiiura Gervasii sefiiiiarii fegiona-
qttidquid vobis pertinet in Agello. Ecclesiar.i Sanctse rii et notarii sacri palatii.
Mariee in Podio, cum oninibus suis peiiinenliis. Ego Pascbalis cathoiicffiEcclesiae episcopus SS.
Ecclesiam Sancii Pauli iii Monticello. Eoclesiaiii B : Datum Lalerani per manuni Joaniiis, sanclae Ro-
Saiicti Pelri de Pelroniano, cum curte sua. Quae- manse Ecclesiae diaconi cardinalis ac biblioihpcafii,
cunque praeierea idem monasterium vestrum ,in sextoldus Eebruarii, indictione pctava, Incafnatio-
prsesenti octava iudiclione legitime possidet, sive nis Dominicae aiinp 1115, pontificatus;autem ddmni
iii futurum , largienle Domino, jusle atque canonice Paschalis secundi papseanno xvi.
poteritadipisci', firma tibi iuisque successoribus et ':'
CDXXII.y
illibata permaneanl. Chrisma, oleum saiictum, Ad Cantuarknses. — De translalione Radulfia
consecraliones allaiium , sive basilicarum, ordi- Roffensisede ad Gantuariensem.
iialioiies monachorum, qui ad sacros fuerint or- (Amio 1115, Febr. 18.)] ,,
dines promovendi , ac clericorum ad ipsunv mo- [MAXSI, ConciL, XX,1066. .
nasieiium pertinentimn , ab episcopo , in cujus PAScnALisepiscopus, seryus servoruin Dei, Can-
diceeesi estis, accipietis, siquidem gratiam atque tuariensis Ecclesise filiis, salutem et apostolicam
conimunioneni apostolica; scdis babuerit, e» si ea befiedictioneni.
gralis et sine pravitate vol.uerit exbibere. Alioquin Ecclesieevestree legatOs benigne susCepimus, -tass-
Uceat ypbis catholicum,, quem volueiitls, adire an- ^- , quam viros religiosos atque prudehles ; sedlegatio
listitem, et ab Cp coiisecralionum sacramenla stts- qnam ad nos cum vestris lilteris aitiilefunt npbis
cipere, qui apostolicoe sedis fultus auctorilate, quse non ingrata tantum, sed etiam gfayisfiiitv Significa-
poslulastis, indulgeat. Obeunte te nunc ejtis loci batur enim Roffensis episcopi ad ; melropplim ye-
abbale vel tuorum quolibet successomni, nullus stram facta translafio, quod preeter; scieritiam et
ibi qtialibet subreplipnis astutia seu yiolentia prae- convenientiam nostram praesunii oninittpttondebuit,
ponatur, nisi quem fratres communi cohsensu, vel quia sanctorum Patrum decretis iiihibiluro prorsus
fratfum pafs consilii sanioris, secundum Dei ti- agnoscitur. Pro religione tamen et honestale per-
morera et beali Benedicli regulani elegerint, a sonae queetranslata dicitur, nos banC 'praesuttiplip-
Roinario pontifice consecrandum. Missas saiie pu- nem vestram toleramus : sed nostrum in proxinio
blicas in eodcm moiiasterio per episcopum fieri , legatum ad vos dirigenuis, largieiile .jDoniinp.,qui
t vel staliones, aut ordinatioiies aliquas celebrafi, stiper hoc negotio quae fuerint dispoiienda disponat,
proeter abbatis ac fratrum voluntaiem omniniode Daloe Laterani, xii Kal. Maiiii.
proliibemus; ne in servoruni Dei recessibus occasio CDXXIII. , !•
populaiibus pfeebcaluf ulla coiiveiilibus. Ncc ulli
cpiscopo facultas sit, proeter Romani pontificis con- U Ad Henricum Anglorum reijem.— Perrniilit irans-
niyenliam, ideni ccenobium atit ejus cellas gravare, ferri Radidfum a Roffensiscde qd Cqnttldrierisem.
Quod tamen injussu sedh amsioiiccefd:susccpiurii
interdicere vel excoinmuiiicafei vel exacliones no- sit,reprehendit.
vas imponere, nec ssecularium procertim cuiqiie li- (Anno 1115,, Maii. 50,)
ceat fptlruh1,';veialiud seryilitini ex ebdem nionaste- [MANsi,iWrf.] ;, ; .,.
rio, aut ex ejus pertineritiis extorquere. Ad hsecatl- PASCUALIS episcppus, seryus seryoruiii Dei, dilectp
jicienles decerninius ut nulli bnihino hominum li- iilio ilExaico illuslii Anglpriun..r.egi,.,salu:teiii. "et
ceatearodem Ecclesiahi ieinefb peiitirbafe, arit ejtis aposiblicarii benediclipnem. .'.'.;.. ,| .! ,
possessioncs auferre, vel ablatas retinere, vel inju- Cum de iriaiiu Dominilargiiis honorem, divilias
gte deteritas suis usibus yindicafe , niiriuere, vel te- paceriique suscepefls, miramur yeheraentius et
meraiiis vexatibnibus faiigafe, sed bmnia ittlegra gravamur,ifubd iri regno pptestatequetua B.Petrus,
conserverilur eOriihi, pro quoroni sustefilatiotie et fetin B. Peiro Doitiinus, honorera suura jusliliam-
gtibeiiiatioriecbncessa siint, tisibtts Pftittiniodis pio- qiie perdiderit,; Sedis. eiiimapostolicse nuiitii, ,vcl
futufa; ,Si qua igittii' in fiitiirum ecclesiastica saacti- litterse, praelef jiissum regix iriajestatis, nullaiu in
tasisve persona, hanc riostrae cbhstitutibfus pagiriani potestate tua susceptionem aut adiium proniereiitur.
 iir EPISTQL^; ET PRIVILEGIA. , 57*
Niilius inde clamor, nulluiri iride judicium ad sedem, A nonici.rum regularit.er in Beati Nazarii ecclesia yi-
apostolicaui ^eslinatur.: Quamobretti mriltse aptid ventium collata sunt, rata esse.et.eis inlegra.;,et
vosbfdinatioiies illicitae pfsesuWunlur,-iet iieeriler quieta perpetuo nianere sancitiius; ex quibusin.sti-
delitiquuht qui delietbf um deberettt liceiiliam cotiU pradicta ecclesia B. Mariae quos episcopus elc-geril
•
-befeiNbstaifienlisque atihuc in his bittriibiis aih- oflicia divina concelebrent. Interdicimus eliani ut le
pliofi patientia usisuittiis, spefante.s per tuse probi- ad Dpminum evocatp, yel tuoruni quolibet succes-
faiis iridustfiam omriia cofrigerida. Qtiid eiiim sorum. hullus omnino invjtis yestrse ecclcsioB clerii
hbnofis, quid opulbntiee;qtiid libi dignil&tis immi- cis, aut episcoporum aut ecclesise rcs arifefre, di-
tiuituf, ciirii heaio Peirb debita in regiio iuo reve- ripere aut dislrahere audeat. Ipsummet eliain
feritia 'CPrisefvattir? tlaec -tiiiriirum laritb nobis clericorum clausirutiv et .clausiri domos ita seniper
iiidigriiora sunt, quanlri familiaiius reghum ve- libera permanere sancimus, ul neniini illic viplen-
stftirii, veterutii regum tempofibus, sedi aposlolicse liam liceat irrogare. Decernimus quoque ..ut.nulli
adhsesisse cPgnosciirius. Legimtis qtiippe reges omniuo hominumj.etc..-..,
ipsos apostolbrum limina visitasse, etillic usque ad Ego Paschaiis catholicae Ecclesioeepiscppus SS.
obituiri commoratos. Legimus nonnullos ecc'esia- Dalum Laterani per man-jni Fr. Joannis, diaconi
fum prsepnsitos et magistfos, ultfo illtie a Rchiaiiis B cardinalis et bibliothecarii, pridie.Kal. Aprilis, in-
pbhtificibus destinatos. Pro his igituf apud vbs per- dict. vnij Incarnalionis Doininicae anno lHSiPPn-
tfactaiidis et cofrigehdis, charissihiuni liliuin Ansel- tificatus autem domini Pascalis papse II, anno xvi.
mum famitiareni tuum, nuncSattcti Sabai abbatern,
CDXXV.
ad tuani exeellentiam destinavimus : per quem
Ad Heriricum regem ei episcopos Anglim.—Rcpn: •
etiarii iriaeet episcopofum petitiorii ih catisa Caniua- hendit quod inconsutto ponlifice nudla perperqm-
ricnsis episcopi, quahivis cohtra aucloritalem sedis acjqnt.
apristolicaesatisfecimus, spefanles et vos deinceps (Anno 1105, April. I.)
sedi apOstolicsein susedignifaiis justitia satisfactu- [MANSI,Concil. XX,i067.]
ros. Alioquin, si stiam S;0sbeatb Petfb jtistitiarii sub- Paschalis episcopus, servus servorum Dei,dilectp
traxeritis, ipse quoquein.posterum siiSevobis sub- filio HENRICO illustri regi, et episcopis Anglici regni,.
trahet beneficia dignitatis. Qtise roinus lilteris conti- salutero et apostolicam benedictioneni
nentuf vivis legati vocibus explebufitur. Omhipo- Qualiter Ecclesia Dei fundata sit, rtoti est a nobis
tens Deus. sriaie dextera protegat, etin sua dile- nunc temporis disserendum. Hoc enim pleiiius evan-
^tione perficiat. Eleemosyua beati Petri, prout audi- gelii textus et apostolorum lilteree profitentur. Qua-
vimus, ila perperam doloseque collecta est, ut ( liter vero Ecclesiae status prsestante Doroino perse-
neque mediairi ejus partem hactenus Ecclesia veret, et referendura nobis est ct agendum.Asancto
Romana susceperit. Quod tptum tihi, sicut et alia, siquidem Spiritu, Ecclesise dictumest..: Pro patribus
imputatur, quia prseter voluntateni tuam nihil in tuh nati sunt libi filii, conslitues eos principes supcr
regnp prsesumitur. Voliiiiius igilur ut eam deinceps omnem lerram (Psal XL). Super qua constitulionc
plenius colligi facias, et per praesentem nuntiura Paulus apostolus praecipit, dicens : Manupi ciic.
niitlas. nemini imposuerh , neque communicaperis peccqAs.
DaleeLaterani, in Kal. Aprilis,_. alienis (I Tim. v). Quam ejusdem apostoli senten-
DXXIV. tiam beatus Leo doctor exponens, ail: « Quid est
citomanum iinponere, nisi ante setatem matuiiristis,
Ad Arnaidum ephcopum Carcassonensem.
ante tempus exarainis,: ante mefituni laboris, ante-
. (Anno 1115, Marl. 51.) expeiientiam disciplinae, sacerdotalem bonorcm
[Gail. Chrht. VI, Inst. i55.. iribuere non probatis? »,Qua igitur rationc Angii.se
PASCIIALIS episcopus, sefvus servorum Dei, vene- regni episcopis sacerdotalis honofis confirinationeiii:
rabili fratri ARNALBO, ejusque successoiibus cano- j3 tribuere possumus, quorum vifani, quoiuiii. scien-.
iiice, substiluendis episcopis Carcassonensibus in liam nulia probalione cognoscirinfs ? Ipse capuf
perpetuum. ; EcclesiseDominus Jestis Christus cum pastori primo
Justis volis pelenlium, etc. Slatuimus ergo ut in apostolo Pctro Ecclesiam commeiidaret, dixit :
vcstro dominio pcrmaneaiit ecclesia Sanctse Marise Pasce oves meas, pasce.agnos meos (Joan, xxi),
iii burgo Carcassensi, cum omhibus suis perlinen- Oves quippe in. ccclesia, Eeclesiaru m prsepositi;sunt,
liis, excepto redditu quem :canonici S. '.Nazaiii ac- qui Deo lilios generare ipsp donante.consue.yerui.it,
cipere coiisueveruiit; in Caparitensi fundo ecclesia Quomodo ergo vel agnos vel Ovespascpfe possumus,
S. Stephani-cii.rn pertinentiis suis, ecclesia S. Ma- quos ncque noy.imus, neque.yidim,us?,quos neq.ii.p
rise :de: Varnasona , ccclesia S.. Sep.u.Icrij,.quse et aiidinuls, neque al) ipsis, aiidiiiiui':?Quoraodo 'stiper
S. Fulconistlicitui', ecclesia S. ClemeiUis, eccle- cos illud Dortiini prsecepttnii implebinuis, quo Pc-
sia S. Pptri de Leuco, ecclesia S, Felicis dc Pre- trum inslruit, dicens : Confirma fralres tuos (Luc.
xano, ecelesia S. Germaiii de Allairac, cuin omni- xxn). Universuin siquidem lcrraruin brberii Doini-
b.us.jpertiiipntiis.carum. Porro universa quae a te nus el magistcr nosler suis di,scipulis dispertivit,
vel ab.antecossoribiis fiiis ad iisus comrouncs ca- sed Europse fmes Pctro singulariter commisit: et
 . • PASGHALiS II PAPJi '"
579 5S0
Paulo. Ncc pei>eorum taulum, sed per successorum .A CDXXVI.
discipulos ac legatos Europae uiiiversitas conversa Ad Bernardum Toletanum primatcm, aposlolicwscdis
cst etcOhiirtiiala. Unde usque ad nos, licet indignos ricnriiim. —De electionc Burgensis episcopi.
eorum vicaiios, hsee cotisuetudo pervemt, iil per (Anno 1113, Apiil. 10.)
iiostfae sedis vicarios graviora ecclesiarutti pef pfo- . [MANSI, ConciL, XX, 1056, ex Primatu Toleiano
vincias negolia peiiraclarentrir seu -reiraciaferilur.' Castejoni.]
Vos autem ihconsuliis riobis, etlam episcpporum Poslquam lilteris vestris nostsas rescripseranius,
de consentiendo P. Ecclesiae Burgeiisis eleclo licen-
negolia defiiiitis, cuin niartyr Viclor Ecclesise Ro-
tiam largienles : alias a clero el populo Burgcnsi lil-
nianoe pontifex dical : « Qiiaiiquani comproviricia-
libus episeopis accusati causam pontificis scruiari lcras inopinato accepimus, quibus idem Paschalis
tariien archidiaconus luo quidem consilio, sed rege ne-
liceat, nori definire inconsulto Romatio pon-
lifice perinissum est. t Zephyrinus quoqiie martyr sciente, et populo ignorante, significabatur clectus.
Sed posl illam illius eleclioiiero, populo exspeclante,
elpontifex : « Judicia, iriquit, episcoporum, roajo- univcrso clero
consciitienle, rcge quoque volente,
resqtie causse a sede apostolica, et non ab alia sunt
terminaiida. > Vos oppressis apostolicae sedis ap- ipsius regis germaiuis asserebatur ad pontificatum
B Burgensis Ecclesise destinatus. Sane iii iis disseu--
peliatioiiem sublrahitis, cinn sarictorum Patrum
sionuni varietalibus, nostfum est, et carionriiri ju-
conciliis decrelisque sancitum sit. ab pninibus op-
stitiain conservare, ef satuti Ecclesiee providere.
pressis ad Romanain Ecclesiairi appellanduri]. Vos Uhde spllicitudini luae
prseseiifia scripta diiiglirius,-
prseler conscieiitiam vestram decreta synodalia ce-
cum -Athanasiiis AlexaiidrieseEcclesise scri- prsecipientes ut, comprovincialibus episcopis COIIVOT
lebraiis,
baf : < Sciiniis in Nicsea magha synodo ireeentoruni calis, loco el tempore opportuhb, utranique partem
ad veslram juliealis praesenfiam cohvenire: ubi ohini
decero et octo episcoporum, ab omnibus concor-
animositafis
diteresse corrobbfalum, rioiidcbereabsque Romani personarum acceptione, omiii dblo,.et
pravilafe seposita, prsecipinius earuhiderii electio-
pontificis scierilia, coiicilia celebrari. t Quod ipsum num causam omnino
suis sancli et aliicr canpnice definiri.
sciiplis poiitifices fifmaverunt, . Datum Laterani, iv Idus Aprilis. -
acta concilia irrita slaluerunt. Videtis igitur et vos
'.CDXXVlL' '".'
contra sedis aposlolicse auctorilafem plurinium ex- Ad
Guidonem archiepiscopum Viennensem,sedis apo-
et
cessisse, digiiitaiipluriinum subtraxlsse, et nobis siblicm iegalum. — Ui liti quw est inter Bisunti-
pro iiosiri blficii debito imniinere, ut probatos ha- nos canonkos et S. Stephuriifinem imponql.:^
bcariuis quibus sacerdotalem confeiitiius dignitalem: (Z~ (AnnoillS, April, 22,) .;.: .
ne contra aposiolum , iriarium citius cuique inipo- [MAXSI,ConciL, XX, 1047, ex mss.]"
ncntes, conimuniceriius peccalis alienis, quia, jtixla Coiitrovefsiaiii quse inler Bismitinos canonicos et
beatiLeonis sententiam : t Gravi senielipstini afficil S. Stephahi lanto jam tempore yoluta; et revoluta,
damrio, qiii ad suae dignitatis cbllegiuni subliiriat est, canonicb nunc tafldetti judicio -apiitl-Tios^ncve-"'
indignum. J VOSpraeter auclOritateni ilostraih, epi- ris esse decisam. Prsecipimus igilur solliciiudiiii
scoporum quoque mulatibnes praesumilis,'qupdsine tuoe utpro hoc negolio peragendo, ct lariti scandali
sacrosanctse Romanse sedis auclofitale ac liccritia lite sedanda, adhibitis tecum sapientibus et religip-
ffefi nbvimus oiniiinb pfohibitum. Si crgO iii liis sis fratribus, vel Divionuni, veliid aliuni;coriipeten-
omiiibus sedi aposlolicse dignitaterii ac revereutiani tiorem locum convenias, quo possint sine grayaniir
servare consentitis, nos vobis, ut fratribus et filiis ne personas sibi necessarias adducere ::,ut omni
chafilaleni debitam conservamus, et qusevobisab paiiium aiiimositale seposita, ifa sincere, ita liqus-
apostolica Ecclesia coricedenda sunt, beriigne ac de, judicii hujus pcrfectionetii nccipias, <iualenus
dulciler Dbinino prseslante concediiiius. Si vero inter eos nulla ulterius hujris rei lis aut tjuerela
adliiic in vestra decernitis obstiiiacia perhialiere, remaiieat. Testes aulero imjus qusestionisprobafp-
nbs juxta evarigeliCum dictum el apostolicrini exeni- P res, quia de capile pai ochise causa gravior agitur,
plurii, pediini in vos pulverem exculiemus-, et tan- quinque sint, sive clerici, sive laici, qui secundum
quaro ab Ecclesia cafholica resilieriles, diyirib judi- canonicas sanctiones, de visu et auditu tcsiiinoiiiuiiL-
cio frademus, dieenle Domirio : Qid non cdllicjii pfoferant.
mecuin, clhpergit; el quiiwn esl mecum, ctdversumme CDXXVIII.
est (Luc. xi); Deiis aritem bmnipofeiis et liObisciiiii Iriler frqlres Molhmenses et moncichos,S.. Apri de
vos in ipso esse et riobiscuiii vos iii ipsb cblligere, cetlct Castiniacensi litigcinles paceni cbrificil:,
'•'-
ilst concedat tit ad seteriiain ejus unitalem, qiise id (AnnblilS', Maii24.) :;
• '
ipsum permanet, pefveiiire cOiicedat. [Dom CALMET, I lhi. de Lorraiiie, Pr;, p. S57.]:
Data Latefarti, Kal. Apfilis, irtdict. viu ; PASciiAiisepiscopus,' servus, servorum Dci,iide-
libus per Tulleiisem parochiam, saliitein et aposip-
licam beiieciiclioneni.
' luter
religiosos viros Molismenses eliSanctiApBi-
nioriachos de-.cella Gasliniacensi quscslib aliquaiiiliu
agifata esf., el" iii' nostra, seu frat.iiimiiost.ioiuai
 581 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. 382.
audientia ventuala. In quo tfaclatu constitit quodI A , Ego Risa Barrcnsis episcopus , inlerfui etsub-
eauidein cellaui prius Sancli Apri monachi ohlinue- scripsi. -
runt, sed eortini neglectu posterius iti eumdemi Ego Anastasius cardinalis presbyter tituli Beati
ioeurii Molisinerises fuerunl inlroduCti. Ctim ilaquej Glementis, inlerful et subsCripsi.
negotii ejiisderii decisio jam ad juramenti flnemi Ego Romualdus diaconus,interfui et subscripsi.
speclare yideielur, placuii eisdeni fratribus catisami Ego Adelbero Metensis archiepiscopus, interfui
ipsam charitale potius. quam allercatione finire. et subscripsi.
Abbas igilur Molisincnsis iiuido, cum fratribus quii Ego Gaiiandus scholarum Melensium proeceptor,
secum aderant, iii Conspectu nostro, et fralrum no-'•' interfui et subsciipsi.
strofuiii Casliniaceiiscm cellam abbati S. Apri ctt Ego Unaldus, Tullcnsis canonicus, intcrfui et
ejus fratiibus quiin lempore aderant, reddidil, cumi subscripsi.
oiuiii irttegritate sua et appendiliis suis in omnibusi Dala Beneventi per manum Joannis, sanctiE Ro-
roobilihus et fundo. Promittentes etiam quod Mo- nianae Ecclesise diaconi ac bibliothecarii, IX Kal.
Hsuii in coriventu fratrum eanidem reddiiioneni ipsis: Junii, auno Dominicse Incarnationis 1115, pontili-
fratribus approbari facerent, et scripto ac s!gillo calus autem domini Paschalis papoe anno xvi.
lam monaslerii sui, quam Lingoneiisis episcopi B CDXXIX.
«oiifirriiarent, et ipsis S. Apri monachis traderenl. Ad Archembaldum abbalem Suncii Albini Andega-
Rursus abhas S. Apri Guirictts, cum monaehis suis vensis.—Confirmat judicium Urbani II de con-
cordia inita inler monuchos SanCli Albini el Vin-
qui in tempore aderanl, chafitatis intuilu, crira- docinenses.
verunt ne Molismenses sumplrium dispendia pate- .(Anno 1115, Maii 35.)
rerilur, quos in cellse illius sedificatione, et rerum [BALUZ.,Miscell. edit. Luc, III, 55.]
iiriniobillum seu niObilium pafatione, consutiipse- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilccto
rant. In conspeclu igitur nostro, et fralrum nostro- filio ARCIMBALDO abbali monasierii Sancli Albini
rum, Molismensi abbati et ejus fratribus prsedium 'quod apud Andegavim situm est, salutem et apo-
domverunt quod dicitur Ixei, et Villam liberam ab slolicam benedictionem.
advocalo, cum omni iiitegrilate, cum tenis cultis Ex prsedecessoris nostii sanctse memorioeUrbani
el inctiltis, pratis, aquis, molendinis, silvis, man- secundi papse lilteris inlcllexiraus quod anle conspc-
cipiis utriusque generis; promiitentes eiiam quod ctiim ejus a monachis Sancti Albini, adversus Vin-
Lanc donationeni in claustro suo a reliquis fralribus docinenses quseslio facta fuerat super Sancti Cle-
ipsis prsssentibus laudari faeerent, et scripto ac rP menlis ecclesia Credonensi. Tum ex beneplaciio
sigillo lam monasleiii sui, quam Tullensis episcopi ejusdem ponlificis deliberatuhi fuit ut Vindocineii-
Tobbrarent, et Molismensibus monachis traderenl. ses fralres pro rccompensalione supradictse ccclesise
Nos ifaque religiosofum virorum quieli praestarite abam Sancti Albini monachis ecclesiam tradcrent.
Debin posteris providentes, liujusinodi conventum Unde factum est ut Vindocinenses eisdem moriachis
et coricordiam laudavimus, el universa, sicut coram ecclesiam Sancti Joannis super Ligerim darent,
riobis pfomissa et deliberata sunt, ab ulraque paiie quod utriusque coiigrcgaiionis fayore eoiiscnsuque
iiiipleripraecepimus; praierea per praesentis paginoe firmatum est. Noslro auiera leinpore JoflVidusVin-
scfiptum apostolicaesedis aucforitate sancimus, ut docinensis abbas stiper eadem ecclcsia Sancii Joan-
reddiiio hsec, vel donalio iuler Molismenses ct nis Arcimbaldum Sancli Alhini abbatem sollicitare
Sahcti Apri monachbs, in perpeliiuiii firma et in- studuit. Unde nos ab eo ciliagilaliv Arcinibaldiini
temerata permaneal, nec aut preesenlibus aut futuris ipsum nostris ad catisam litteris evocaviinus. Cae-;
eorumdera monasterioruiii abbalibus vel monachis, lerum posl terminum a nobis slaluiuni, ciini ipsi
tfansgredi haec aul violare ullatenus Iiceat. Si quis ali.o sihi tcmpofe secunduni vel ieiiium lerniiiHim
auterti hujus noslrse sanctionis tenore agnito, teme- slatuissent, sicut nohis eortim lilicris sigiiificalum
rario ausu obviam his venire praesuinpserit, cano- D cst, Arcimbaldo superad profeclionem parato, sicut
nicte districtionis animadversioni subjaccat ex.ejus legatione percepimus, Vindocinensis abbas
Aclura Benevenli, in palatio priticipali, coram non solum iion venit, sed nee excusaliones raiio-.
multisieslibus, ix Kal. Junii. nabiles allegavit. Nos igitur siiiiulaliones cl dissi-
mulationes httjtismodi perpendeiitcs, juxla postula-
, Egp Paschalis' catholicae Ecclesiae episeopus,
et . tioneni venerabilis fValris iioslri Rainaldi Andega-
collaudayi subscripsi. vcrisis episcopi quieli vestrse in posieftiin superrhoc;
. Ego Sennes Dei gralia Capuanus archiepiscopus, duximus providendum.. Prtcsenlis igilur de*
interfui et subseripsi. -. ' negotio
creli pagina coiivcnieiiliam illam quae per:siipia-
Ego Rainaldus Dei gratia Andegaveiisisepiscopus; dicti prsedccessofisiioslfi deliberatione constituta cst
inlerfui et SHbscripsi;: firinam pefpctuo pcfmanerc decernirous, omniiiio-
Ego Willelmus Dei gratia Trojanusepiscopus, 111- dis prohibentes iie stiper illa Sancti Joaiiiiis ecclesia
lerfui et subscripsi. : iiltcrius Sanciv Aibini- monasteriiim Viiidociiic.iisis
Ego PP. Terracinensis cpiscopus, interfsii e( suh- abbas inquietare prsesumal. Quod si precsunipseiil,
tcriosi. inquieiatio ipsa vires nullas oblineat.
585 . PASCIIALIS II PA.VM 581
Ego Pasclialis catholicoeEoclesiaeepiscopus sub- A S. Nicolai. Piseter haec in eodcm:proedecessoris
scripsi. nostfi scripto, Rainulphus boiise niemofiae Teatinus
Data Beheyenli per niaiiuui Joaniils, diacohi bi- episcopus induslria stia et pecuiiia ecqlesiastica in
bliothecarii, vin Kal. Juriii, indiclione Vm, Ihcar- Ecclesisedominiumhoec recepissenarratur.In monte
nationisDominicoe arino 1115. Oderisii ecclesiam S. Salvatoris, S. Nicplai, S.Petri,
CDXXX. cum beneficiis illarum, monasterium S: Mau.ri cum
Bulla pro Mauritio Bracarensi archiephcopo: benefieio suo,in civitate Luparelli plebein" S. Petil
(Anno 1115, Julii25.) cuiii peiiinentiis suis,nioiiasteiium S.Marise deLetto
rAfiGOTE, Memoricispara a hhloria de Braga, cum casali, aliisquead ipsum pertiiiehtia;In Abalico,
Lisboa 1752,111,451,] plebem S. Maftirii cumpciiineiitiis suis; in Carama-
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- nico plebem S. Marise cum possessione sua; in
rabili ffalri MAURITIO Bracafensi archiepiscopo, sa- Turre plebeni S. Joaiinis. Fratfis etiam nostri Guil-
littem et aposlolicam beiiedictioiiem. lehni episcopi, qui ad prsescns ecclesiam Teatinam
Mindunieiisis cathedrae transmutalio sicut nbstis possidet, relalione cognovimris quod ideni Rainul-
facla est provincialis deliberalione concilii, licet iu phus episcopus posl id terapus a prsedicto 'Robeiio
habes in tempore qui ejusdem Ecciesiee metropoli- "I comife in Alerno eCclesiam S^ Salvatoris, et Saiicti
tanus es. Si quid igilur in hoc corfigendum esl, Jerusalem ad episcopi dominitini acquisivit:; ultra
iegatus nostcr, ctim ad vos vencrit, per Dei graliam Piscarium vero ad roonleni Silvarium sahclam Ma-
providebit. Clericis tamen Ioci noluinus aliquas in- riam in Rivolo, et casiellum Lattiniaiii; in Teatino
j'iiias irrogari, Iatoriqtioque proesentiumseu caeteris autem comitaiu caslelluni S. Pauli, et castellum,
prsccipinlus benelicia si qusesunt ablata restitui. quod Furca dicilur ; in Buclaiiico plebeni S. S.il-
Dattim Benevenli, quinto Nonas Junii. veSlri ;in Gissi, plebem S.Marise cuni: perlinentiis
CDXXXI. suis. Idem etiain Raimilpbus episcopus ab Ilugone
abbate S. Joannis de Ardario conimutaiiohe facta
Ecclesiw Tealinw possessiones quasdam , roganie Mucelam
Guilletmo episcopo,confirmul. fecepit, quse jtixla Ortonani est, Robertus
vero praedicli Roberti coniitis filins eidera episcopo
(Anno 1115, Jul. 18.) castelluih Sculculae reddidit. Porro successor ejus
[UGIIELLI, halia sacra, VI, 702.]
supranomliiatus episcopus Guillelmus , Tassioiiis
PASCHALIS episcopus, servus sefvorum Dci, uni- liliris, caslellum Monlipoluih, Julianuni, et Ornum
versis lidelihus per Tealinam parOchiam, sive comi- r cum oinnibus suis pertinenliis se acquisivisse signi-
latum,salutem et aposiolicam beiiediclioncm. ficavil.-Nos ilaqtie, supradicti coiifralfis lioslri
Ex prsedeccssoiis noslri, sanctse memoriseUrbani II' Guillelnii episcopi precibu.s exorati, prsedictamprse-
papsescfiplo comperimus quod nobilis memoriae co- diclorum comilum elGuillelmi Tassionis dohationeni
initesRobertiis,cuideLofeiello (110) cognomen fuit, salva sedis apostolicas confirmamus au toritafe, sub
et fraier ejus Tassio possessiones qriasdam, vel divini obtestatione judicii slatueiues ul nulli ora-
ecclesias Tcaiino cpiscopo contulerint, sive reddi- nino viventium liceat, vel quae a preedietis personis
dcriiil, cl in jus proprium, sive dominiuni peren- conccssa sunl, vcl quidquid hodie Tealina Ecclesia
nitcr possiJendas scriplis propriis confirmaverinl, juste possidet, vel in futurum auxiliaiue Domino
et Robeiii quidem donalio hse.c conlinebat: In juste poteril adipisci, auferrc," vcl ablata retinere,
Atcrno plebem Sanctoruin LegOntiaiii et Donliliarii, minuere, vel temerariis vcxationibus faligare ; sed
ad pedchl auteni ipsitis urbis, ct ad poiiam, quse prsesenii episcopo ejusque successoribus firraa
respicil conlra roare, ccclesiain S. Thoiriseaposlbli, seniper el illibata permaiicant. Si qua igitur in fu-
cxteritis vero ecclesiam S. Nicolai, terras, vlneas, lurum ecclesiastica soeculaiisve persona, hanc no-
doinos, honiines iiitus el foris, decimas, et oblatio- straa constitutionis paginam sciens, conlra -eam te-
r.es vivOruniet moiiuorum, et Ullra piscariam ferfas D ] mere venire tentaverit, secundo teiiioye contmonita,.
in peiiinenlia Sctilculae, caslellum Genestrale, ca- nisi salisfaclione Congrua emeiidaveril, potestatis
sidluiti S, Coesidii cuin pertinenliis suis, et unam honorisque sui dignitale careat, rcamque se divino
ecclesiarii in Buclahico, dedicatam in hOnorem S. judicio exislere de perpetrata iniquitale: coguoscat,
Salvaloris el S. Arigeli, cum decimis comitis, et dc- et a saeratissimo corpore et sanguine Dei et Dpmini
cimascaslcllorum in Teatino 1 episcopalu, quse suh hoslri RedemptQris Jesu Chfisli aliena liat,. atqtie
ipsius Roberli dPniinib cranl, et quod Tcatina Ec- in extremo examine distfictoe ultipni sill.>jaceat.
clesia iti caslro Septi ienebal. Tassionis autemi Cunctis autcm eidCm Teatinoe Ecclesiai jura se.r-
reslitulio el Conlirinatio hsec adtiotabat, scilicctt vantibus sit pax Doniini nostri Jesri Chfisii,-qua-
Teatiuani urbem, Trevelliartuni, Villam magiiani,, tenus et fructum hic bonoe actionis peicipiant, et
liiontem Filardum, ecclesiam S. Marise in Bari, S. apud districturii judicem prsemia salernaepads in-
Blasii iri LaiiciaiiO, SiLeucii in Atissa, S. Marise,, veniant. Airien. ,
S. Gcorgii in Ortoiia, Montem aculum eum ecclesiav Dat. Benevenli per manuiii Joannis diaconi, xv
(HG) Robefiicomi.tis.dc LpretellomeniinitPiatina i obi.itanno 1117, viu IdusJiiriiL
in Yita Calixti papse II. Guilkhnus vcio moiteiril
 '
383' EPIST.OL^,'_EJ;.P.RIVn_E'GIA. 5S0
Kiil. Augusti , ind. viii,, Iiicarnatipnis Dpniin. _\ A Ctini ergo ad refprmaiiflum Ppiitigaleiisis Eccle-
anno 1115. sise statum fraternilas lua cpmniuni fralrunicoiici-
'.'. CDXXXIL -.V iio depiilata sit, nps ad cjus refprniaiipneni, exse-
cutiotierii dilectipiiis luse yenerabilis ffater .el.co-
Ad archiepiscopos, epifcopos, elc, pei: Hhpdniain;^
. De poriciliogeneraii: Rommcelebrando. episcope Hugo, benignissimp favemus affectu.per-
sonam siquidem tuam, et Ecclesiam ipsam Dci
(Anno 1115, Aug. 15.) ; ;
grafia restitutani, sub noslrarii decreyiniiislutelam
[FLOREZ,Espaiia sagrada, XX,'205.]' 5pecialiter confovendani, ea te libertate donantes,
" J*A'sciiiLis
episcoptis, servusservpruni Dei, di- ut nullius metropolitani nisi Roinani poritificis, aut
lectis fratribus arcbiepiscppis, episcopis, .abbalibus, legati -qtii ab ejus latere missus fuefit. stibjectioni
slye elericis pef Ilispaniam, salutem et apostoUcaiti tenearis obnoxius : sed reniptis' roolestiis, comniis-
benedictioriero. . sse Ecclesiae quietus immineas. Statuinius. itaque ut
Ab Ecclesise Patribus, quos terrse sal et niundi qsisecuique prsedia, quamcunque dicecesim, in prse-
luceni Domirius acMagisier noster Christus insti- senti viii iudiclione eadem Ecclesia juste possidel,
tuit, exenipla vel praecepta suseepimus, ut quoties; vel in futurum juste ac canonice pplerit adipisci,
in Ecclesia graviores emerserint quaestjones, fre-£ • B firma tibi tuisque successoribus et illibata perma-
quenlior fralrum nuinerus convocetur. Sane proi neant; et quod de antiquis parochife tcnninis, duni
ihvestituris episcopatuum , vel abbatiarum, quas; Portugalensis prostrata jaceret Ecclesia, ab aliis
sibi jam dudum assumpseruiit laici, tantum in Ec- Ecclesiis occupatunl est, auxilianle Deo eidem rein-
clesia scandalum est exortum,ut ad schisma pro-.. tegretuf Ecclesise. Quorum videlicet terriii.norum
cesserit : unde Ppportunum el yalde necessariuni( distiiictio, horurii dicitur finiuhi continuatibne diisr
duximus, tam pro investituris ipsis, quam pro Ec- lendi. A fatice Ayiae fluminis ubi cadif inmare
clesiarum occiipaiionihus, fraternitatem veslram ad1 Oceanuni per ipsum flunien sursuro, usque in Avi-
agendum generale eoncilium excitare. Rogamus ett cellam fluvium, ct per Aviccllani ad arcum Palum-
praecipinius ut de pixvinciis singulis, qiii sapien- barii, inde ad Antam de Temone, ittde iad riionlem
liores vel religiosiores per Dei gratiam cognoscun- Fcrrati, inde ad monteni Marannis, inde ad Cam-
tur episcopi, etde parocliiis abbales sive clericii peanam fluvium, el per ipsum fluviuni sicul dcfluit
Scripturis sattctis et institulis ccclesiasticis eruditi,, in Bandugium, el per Bandugium, sicut dechrrit iii
ivNon. proximi Martii ttObiseuinin rirbe Rorna stu- Cprgam, ct per Corregam ii-i Dorium fiumeri, inde
deant omnimodis convenire. Sic prsestante Deo ini „ trans Dorium ad Piscarium, per nioiilem magiuini
hujusmodi qusestioiiibus praenuiniti, ut conventus_ ad Antoanam flumen, et per ipsum fluviuiu sictit
nostri unitas universae Ecclesise unitatis afferat lir- descendit ad mare Occanum. Qusecunque ergo in-
niainenlum. fra hos fines ecclesise vcl monasteria contineiifur,
Datum Benevenli, xvni Kal. Seplenib. fll/i. praecipinius ut supra diClse Porlugalensi Ecclesise
obedienliam debitam juslitiamque persolvanl. Ad
CDXXXIIL hscc adjicientes decernimus ut nulli Pninino homi-
Pqrliigcilensem Ecctestam a metropoliluni jurisdi- iium liceat eamdem Ecclesiam tettiere perturbafe,
ctione eximit, el eius didcesh limiies asscril et' aut ejus
. confirmal, possessiones auferre, vel ablatas reliiierc,
' niinuere, vel lemerariis vexalionibus perttiibare ;
(Aniio 1115, Aug. 15.) sed omnia integra conserventur, tam luis quain cle-
[ELOREZ,Espaiia sagrada,'XS.\, 297.] ricorum et pauperum usibus pfofutura. Si qua ergp
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- in futurum ecclesiasttca ssecularisve pefshnri, hahe
rabili fratri HUGONI Pof lugalensis Ecclesise episcopo, nosfrse consiitutionis pagiiiam sciens, contra earii
etejtis successoribus canonice subsliluendis in. per- temere venire leiitaveril, seeundo tertiovc cpninio-
petuum rj, nita, si non satisfactione congrua emendaverit, po-
Egregias quondam episcopalis dignitalis urbes inn testatis hoiiorisque sui dignilate careat, reanique se
Hispania claruisse, egregibrum, qui in ipsis reful- divino judicio existere de perpetrata iniqttitate co-
sefrintponlificum, sivemarlyruin, scripta et monu- gnoscal, et a sacratissimo cqfpore el saiiguine Dei
nienta lestanlur. Poslea vero per annos multoss et Doniini Redemptoris nostri Jesu Chrisll ali.ena
Hispanise majorem parlern a Mauris vel Isroaelitiss fiat, aique in extremo exaniine districtae ultipni
ihvasam atcpie pbssessam, urbium vel ecclesiaruma subjaceat. Cunctlsatiteni eidem lpc.ojusta servanii-
abolitio mahifestal, et nostronim temporum me- bus.sit pax Dpinini nos.lri Jesu Christi, q.ualcnus
rooria noii ignorat. Sane quia temporibus nostriss el hic.fructum bonae actipiii^
percipiaiit, et.spiid
omnipbtenti Deo placuit urbes nonnullas Maurprumi dislrictum judiceni praemia eetcriisepacis inyeniaiit.
tyfahnide eripere, et destilutas in restituUonis co- Amen.
lumen revocare, Oppbrtunum utique duxinius epi- Ego Paschalis catholicse Ecclesise episcppus,.'
scopales in eistlem urbihus calhedras feparare. Dat. Benevenli per nianum,, Jpanuis, sanctse Ro-:

(11 /j Anno 1115 liidictum conciliuin quod Upmaemense Marlio proxnne sequentis antu esl celebralum.
5&T PASGHALIS II PAP^E ; 5M
inanse Ecclesise diaconi cafdinalis a'c bibliolheeaiii, A•t auctoribus [al, aeloribtis] probalioiieni :iinponat:
xviil Kaleiid. Sepfeiiibris, ihdieliohe Viii, Incarfa- Diversae nainque surit iri.causarriin auciofibrisspe-?
lionis Doniiiiicaeaiino 1115, poiiiificatus aiitem Do- cies, necin oninibus catisis cfimina agitantur. Iii
uiiiii Paschalis secundi papx anno xvii crimiiiibus siquidem aceusaioruiri testiufii illa «ii~.
"''"' ' '•" "
, CDXXXIV, Stiictio observaiida est, quse fcahonibus coiilinelrir^
* Gonscdvo,
ephcopo Colimbriensi, prmcipii ul occu- ne qui ad-pipbatiO!iem doincstici: assuriiaiitur. Cee-
paiarii diwcesh Poriugalensis pariem' Hucjoni ' evi- teruin iii possessioiium, yel csetcris hujusniodi ne-
scopo restilnat,. , :, -: bi pollssitiiuni assumendi surif, qui eadeiri
gotiis,
(Anno 1115,-Aug. 19.:—Yide RIEEIIIO,Dhsertaco- iiegolia iractaverunl, de quortim visti et [al. yel*]
nes chronolbgicas e criticas sobre a historia cle
Portugiil, Lisboa,.iSlO, 8° V, 6.)' auditu haesitatip ;essc nOn dcbeat. Si ergo iideni
':". CDXXXV. .; cleiici idonei sunf, ab asseiiione causfe illiris iiul-
Ad Didacum episcopum Coniposlclianum. latenus repellantur : sed sicul aliis litterisdelibera-
''.''
' " (Aniio 1115, Aug. 20.) • ttim est, ihter S. Joannis el S. Stepliani canonicbs
[FLGREZ,Espdhasxicjrada, XX, lis illa plettius decidatur. Cessat jani malitise zelus,
' PASCIIALIS 202.]
episcoptis, servus servof uni Dei, vene- et dolosilalis cavillatio : et prsedictafum -"ecclcsia-
r.ibili fralri DIDACO Composlellano cpiscopo, salii- '![Jruni negotiura juxta litterartim tettorem omnimbdis
tem el aposiolieam berietiiclibiieni. jjeragatur. Alioqmn ad prsesentiam npstrarii parali
Peiiurbatioiiem regni vestri Iioii jparum in perso- prorsus el instructi proximo quadragesimalis conci^
nani luam deciinare compeiinius, partini pro cc- lii tempore revertantur.
clesiae B. Jitcobi, cui Deo auciofe prsesides, ntagni- Datuui Trojse, vi Kal. Septeinbrisi, ihdictione
VIII.
ludine, paiiim pio aninii tui solertia, qusenonnullis '
nteluciida conspiciiur : unde non parvo te odio CDXXXVH.
Ad.Aiexinm.imperatorem Constiinlinopoiitaiium:
irisequi diciinlur, qui stalum regni turbare nitun-
tur, quoruiii profecto insidias sollicilius Cavere te (Anno 11.15.) .
Registr. Paschalis papse, lib. xiv (xvn?), cap, 6, —
conveiiit, nc autpersoiise luae, aui Ecclesisedetri- E cod. yatic. Oltobon, n. 5U57 eruii W,i.-'Giese-
iHCiituni (quod Dcus ayeiiat) eveiiiat. Propter qiiam brecht; edidii Philipp.
" JAFFE,Reucsid Rom. pom.,
catisaiil coiifrater noster llugo Portugalensis epi- p.510.]. :'. ! ,;
scoptis, ct Laurentius Ecdesise vestrse clericus, luse ALEXIO,Conlantinbpolilanb imperatpri.
adiios fraternilalis legationeiri afferentes el fide- Omnipbleniis Del cligiiatipiii ct iiiisefatibrii gfa-
liter exsequeiites enixius poslulavcrunl ut perso- r, r lias agunus, quia cor vestiuni ad reforriiaiidani ca-
nani luain a conciliorum quae per provincias fiuut iholicae Ecclesiee uiiilaiem aiiiaarc et eonfortare
cpnverilibiis solvercnius. Nos ilaquc saluti vestrse dignaius est, S. Spiritus Paracleli polehtiam clepfe-
tanquam noslrse per Dei gratiam proyidere, el per- cantes, ut sicut in apostolis suis bmniuni geniium
sohain luain periciilis omnibus erui et abesse Ppta- diversiiates unire dignalus esl, ifa in nobis unitafis
liitis. Idcirco libs petilibrii tuae beiiigiiiiate debita liujus bperetur effectiirti. In qiio niroifurii negotio
irapertiiriur assensuin; et quaridiu guefra et regni nobis quidehi gfaudisestdiiTicullas, quiahostraiiiin
perturbatio permanel, personani 'ttiaiii a. concilio- gentium diversitas non facile in uriuiri potest con-
rum conventibus liberam manere concediinus. Ad venife consensum. Vobis autem per brahipoteriiis
deCorem piaelerea fraternilalis tuae addicinuis, ut Dei graliam facullas patel, quia clericbftim ac lai
in quotidiana conversalione tttnica et stola indutus corurii, prseposllor.um ac subdiiofum..... de vestro
ineedas. Qui videlicet habilus sacerdotalis esl indi- pendet arljitrib, ctiiii vestrse adsit heiiighilas vbluii-
cium dignilatis : optamus eniin ul etsalutcm teni- tatis. De cujus' religioso saiictoque proposito el vc-
poralem obtineas, et omnipotenti Domino in onnri- strae nos lilterse iiistruxefunt et fidelissjini ac sa-
biis placcre coHiendas. pientissirai liuntii yCslfi, B. Mesimeri relalio rips
DaiuiiiBenevenli,xin Kal. Seplembris,indicl. vni. j) E plenius certificayit. Ipse enim legationi voslraj tolis
. ..... CDXXXVI. _, ... profecto desideriis inslare conlendii, utpplc,qui c-t
Ad Guidoncm scdis aposloticm legatum. — De cqn- vestrse fidelitatis studiis el catholicse unitatis votis
Iroversiu orla inler Bixantinbs canonicb. el S. Sib- tolits cxeestual. Novit saiie vestrse sagacifalis expe-
': - .
phiirii. ricnlia, quanta olini Coiislantiiiopolilaiii patiiavclue
(Arino 1115, Aug; 27.) circa :Roriianuiri episcoptim deyotio ac tevei-entia
[MASSI,Co»«7.,XX;10l7.] fuerit. Csetcrurii ex rotillis jam aiinOruiii CurriCuIis
PvscnAi,iscpiscOptis, servus servorum Dei, vene- adeo se civitalis regi» prsesules curii clero suo
raliili ffalii GuiDONiViennerisi arcbiepiseopo, sedis jirseler omnein aiidieiitiaiii a RoriiariseEceiesise Clia-
apbstblicaeiegatbj saluferii et apbstolicairi benedi- iilate ac Pbedientia subtraxefurif, ul lieque litleras
clionem; ab aposlolica sede direclas suscipefe, riec ejus app-
Sripiir prrideiilia ttia plsirimum adiniramhr, quod ciisiariis comrounicare dignati sint. Et nisi yestri
in ncgolio Ecclbsise B. Stcpbani; clericorum ipso^ iiriperii sapientia anioriscifca iirisetriuritibs riostfps
rum [fl/. suorum] tcslimonitim acceplare liolueris : dulcediiiem demonstraret, onuiiniodo intef riosdivisio
cuni B. Gregoiitis in bujusmodi causis ec.clesiafum, permarierel, "ut neque nosveslri, neqiie)wsrioslri
 589 EP1ST0L.E ET PRIVILEGIA. • #)(i
- i opeferis. Si quod et consolalionis auxilium iiosiro
noliliarii haberetisj riec ulla inleiMios hodie'..fecorici-
llatipnis.nienioria gererelur. Prinia igilur uniialis hu- Halberstadiensi episcopo conferre potiieiis,_confe-
- vas ul apostolic* sedis visitalipne .gaudeat.
jus via hsecv.idetur,ut cOnfrater nosterConstaiitino-
polilanus patiiarcha primaliirii el revereiitiam sedisi Data Ferentini, vi Id. Octobris.
appstolicse recognoscens, sicut intreligiosi principisi ,* :.--'• CDXXXIX,
Conslaiilini sariclionibus ihstituturo et sanctorumi Oralorium' S. Marim penes Novum-ourgum aptid
conciliorrim conseusu firmaium esl, obslinatiam _ Aidenarddm, mcmbrumEihamensh Ecciesiw, tuen-
t dum- -suscipil, " '
prsBleritam corrigat, sicut ex legatoruni nostrorum
vero illae sive ',;.•.- (Anno 1115, Oct. 18,).
suggeslibiie cogiiosces; melropoies Historia Mecldiniensh,, II,. 255, tesle Breqiiigriy
' [
pi'0Viricise,:qu8esedis apostolicse quondani disposi- Tabl, chron. II, 455. ]
lioiiibus subjacebant, ad ejusdeni sedis obedienr • CDXL.
tiairi dispositionemqrie conctirrant, ut slatus ille,' Monasterii S. Xisli Placenlini possessioncs ionfir-
qui intef veleris et novse Rbtaae nostrorum ac ve- tnal,monachhque jus eligeridi abbalis iribuii.
strorum prsedecessorum lemporibus habebatur, (Aniio 1115, Oct; 50.) .:•'
iiinic cooperanle Deoper vestrse subliniitatis indu- [MABILL., Annal. Bened. VI, G07.]
striam reformelur, Ea eiiiin, quse intcr Latinos el S 1 Pacalis in Urbe rebus, Roniam sub aufumnum
Grsecps fidei vel consuetudiiium [diversitatem] fa- reversus est Paschalis, ubi residebat in Kaiendas
ciunt, non videntur alifer posse sedari, nisi prius Aprilis bujtis anni 1115, cum poriiificiuiri diploma
capiti niembra cohsefeant. Qubniodo enim inter dis- indttlsit Odoni abbati monasterii Sancti Xisti, Plri-
sideritiuni ct sihi ihvicem adversantiurii pugnas cenliae siti, ubi monachi loco sanctimonialium inale
qusestionum poteril diversilas pertraetari, dum al- viventiuin nuper subslituli fueraut, agente prwcipue
teri alteris ncc obedire nec cbnsentire dignanlur. illuslris memonw Malhildi comilissa, qualenus et re-
Mox/per Dei gratiam apostolicarum sedium prse- ligio illic monastki Ordinis servaretur, et monasierii
sules, et noslro et vestro cooperante studio, loco possessiones, quw jam diu deslruclw fueranl, per eo-
et lenipore, quod statuefimus, convenire debebunt, rum resliluerenlur induslriam. Ad hsec universa
ut cbiiimuiiicalis "consiliis secunduhi sanctarum re- praidia et possessiones qttas Angilberga imperatrix,
ctitsidittem Scriplurafum de medid qusestionum ejusdem fuiidatrix nionaslerii, illic coniulefat, cse-
scandala resecenlur. Cujus cbnventus locuro ve- teraque omnia eidem loco a fideiibus concessa vei
strse imminet pfudentise deliberare, qui nostris ad concedenda idem pontifex confinnat, liibuilque li-
vos conyenieiitibus fratribus salubrior atque com- _ berarii facultatem eligendi abhalis sccundum Regu-
mpjior sit. Temptis autem bppoiiunuin Octobrem Iam sancti Benedicli.
seqiientis anni meiiseni Domino cooperanle prsevi- Seriptum per manuni Gervasii, scriniarii regiona-
dimus. Propter quse omnia cum veslrae sapienlise rii ac nof.arii sacri palalii. Data Laterani per manuni
moderatione fractanda venerabileni fralrem 110- Joanuis, S. R. E. diaconi cardinalis ac bibliolliecarii,
struni, M[aurum], Amalfilaiium episcopura, et cha- III Kal. Novenibris, indiclione ix, Incarnalionis Do-
rissiinos filios N. ahbalem et Hugonem, sedis no- niinicteaiino 1115, poniilicaius auteni domiii Pasclia-
slfse presbyteros et eharissiroum B,, sedis nostrse lis papse II anno xvn.
subdiacorium, ad vestram praesentiam destinamus. CDXLI
Quos fogamus ad nos celerius remitli, ut respon- G[onsaho] episcopo Colimbnensi• prmcipil.nl ad
sioiiis vcslrse certiiudinem cognoscentes , quse ii; Muurilii Brucarensis obsequium redeat.
posterum a'd id peragendum disponenda fuerint, (Anrio 1115, Nov. 5.)
'"'
auctore' Deo, congruenier disponamus. [BALUZ.,Miscell., edit. Luc. 1,159.]
Trojse. PASCHALIS episcopus, servus servbrum Dei, ve-
CDXXXVIU. nerabili fralri GOXSALVO Colinibriensi episcopo, sa-
Ad T[hcodcri.cum]presbtjterum cardinalem, aposlo- £rj lutem et apostolicam bencdictionem. , ;
- ,. . .licw sedis. lcgatum. Quanti criniinis habeatur ecclesiasticse auclofi-
(Anno 1115.) tatis conlemptus ex propheticis verbis agnoscitur,
[MASSI,ConcH.,XX, 1096.] ubi scriptum est : « Qtiasi scelus idololatrise rioile
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, T. acquiescere(/ Reg. xy). J Fralernitatem tuam^roissis
presbytero cardiiiali apostoliceesedis legalo, sanctam el reroissis litleris adroonuimus ut conffatrinostro
et apbstolicam beiiedictioiiem.-.,', Mauritio Bracarpnsi archiepiscopo tanquam metropo-
Ex antiqua relatione coiriperimus Saxones a litanotup revereiiiiam obsequiuroqueimpenderes. Tu
piincipio conversipnis suse ,ad Deum fideles'.alque vero el litteras contempsisti, el privilegia quaeBraca-
obedientes beato pontifici etapostolica? sedi exsti- rensiEcclesiaeiippstolicseSedis auctpritateindulsimus
lisse,- Quia igitur ad.paiies illas, ut audivimus, subconteniptueiusniodicpnculcasli. Adhuc lamenpe-
accessil, ct ineis super ecclesiis aliisque quibus- nes te palien.tiani; exhibentes prsecipimus ut eideni
dam negotiis scandala emerserint, si quid aut archiepiscopo lanquam nietropolitano tuo deinceps
etiam alihi juste' atque: canonice opcrart potueris, debeas ohedire..; Porro nisi infra dies quadraginta
aucforiiatis nostfae favore, etcooperante Dpmino, postquam has litter.as acceperiii deliitam ei. obe-
i
 "'
5i51 PASCIIALIS II PAPJSv,,'.' 592
dienliam prseslaveris, ex tunc ab episcopali officio A neret, lioc suum prseeepluni dixii,;ul nos iinieem
'e. suspcridimus. diligainus. Ea propler nos dilectioneni veslram iiite-
Datiim Anagnise, in Norias Noveiubris. ris aposlolicis duximus yisilandaro graiias Deo et
CDXLII yobis agenles, quod inter personam ex vObis, vide-
Ad Bernardum archiepiscopum Toletanum, aposto- licet priorem vestruni gratiam Dei bonam et npbis
licm sedis legalum. . litileni habeairitis. SIc quotl chafila.iemiyeslram r'o-
(Anrio lli5',\Novembr. 5.) gaiiius, ut aiiimis yeslris iiidigriaiib nulla subrepat.
[BALLZ.,ubi supra,] Et si enim prp carioiiici,.prdinis pbseryanlia eum in
.PASCIIALIS episcopus, servus sefvorum Dei, yene- nostra retineamus ecciesia,ipse taipen ypbiscum
rabili fralri BERNARDO Tolelano arcbieplscopo, apo- csl aniroo et a vobiscprporalitei'
quaiidbque Doriiino
stolicae sedis legato salHtefn et apostolicam bene-
prsestante non deerit. Nolife juque ullaienus: indi-
dictionera. gnari, sed tanquam unum cprpus in Dpmino jad
Pro. injuriis confralris rioslri Mariritii Bfacarensis invicem yobis charilalis debitse sblaliuni adhibefc,
archiepiscopi ffaiernitatem. luam ssepe monuimtis ; ut de vestfse dilejctibriis viilctilo Doihirius pmriipo^
sed adliuc se veliemenler a te gravari conquerilur.
R lens, qui vera est cha.ritas, et vera gloria, glorietuf,
Cplinibiicnsis enira episcopi pbedicntiain ei contra f? •: Orantes vos pro nobis niiseiicofdia divina ciisto-
Romanse auctorilals piivilegia sublraxisti. Item in '. «lial. ",'" ";-..,'
Lticensi Ecelesia, ad ejus metrppolim pertinente, Dalurii Laler., Idibus Jariuarii •
cpiscopo prseter judicium ejeclp siiperordiqari alium ;CDXLVL !;.,-
pr.pposiris.li. Idipsum in nipnasterio Beati Pelri de Ad cqnonicqs S. Frigdiani Lucensi.
Montc facliiin cpnqiieiiiiir. Bracarensis Ecclesiaj .,.. .(lnlra iui, 1100-1116, Jan. ti.\
bona et ab aliis. distrahi .cbiis.ensisli, et ipse cum [RALUZ.,ibid.]
' :
familiaribus tuis mora diulina cpnsuriipsisti. Per PASCIIALIS episcopjis, servus servoruni Dei, dile-
toiam eliam provinciam, invito el ignorante eo,po- clis filiis canonicis Sancli Fridiani, salulem ef apo-
lesiatcm lu;c volunlalis cxerces. Asl.uficensis Eccle- stolicam bcnedictioneni.
sise parochiam, pt Salmaiiiinam augeres, invito eo, Dereligioneyeslra lsetamur; et vos semper in his
iuimiiuiisti. Nps autem iii his vehemenler regni quae religionis sunt per Dei gratiani manere, opta-
turbaUoiiem et eelalis lusegravedincminfirmitalisque nms. Ineo autem, quod adpripfem vestrum duos
pensamus. fdcirco teab injuiicla suppr archiepiscp- ex vobis canonicos fratres niisistis, charilalem qui-
pum et provinciam Bracarensem cura legationis ab- rC. dem intelliginius qupiiiam ad roinus quaih inler dubs
solvimus, ul libcrius ipsc valeal in proyincia sua charilas non babetuf; sed fratres ipsos non chari-
jtistitiam exerCere. latis legaiipne funcfos percipimtis, ui aut priorem
Daluni Anagniae iu Nonas Novemhris. reducereiit, aut alium eligeiidi licentiam pblinerent:
CDXLIII. monenius ilaqu.e dileclioneni vestram , ut omnino
' Inler Anaslasium, SS. A.iidremel
Gregorii in Clivo ab illis desistsltis, imitaiites eum cjui, relictis qnini'.-
Sr.auri Romwsiii abbalem, et « Sclibiam piscalo- secutus esl. Satis enim religioni
rumstagni t de parle ejusdem stagni litem pro ab- bus, Doroinuni
bale discernit, veslrse indecens est qtipd hiodictim quid perpeti non
valetis. Si qua ergo, quod abgil! zizania oriuntur,
(Anno 1115, Nov. £*:— Videtabulam apud MIT-
TAiiEi.i.1,Annal. Camaldul .111,106,167.) radicitus ea evellere satagatis, ul seges"Dpiniiiica
CDXLIV. , liberius in aUum surgere el frucluni plurimuni.iar-
' Monastqrii Sinsheimensis giente DominP, valeal exhibere. Pripr enim veslcr
privilegia confirmat. nobiscum sit, a vpbis taiiien non recessit.
quaiiqnam
(Anno 1115.—. Vide Chronic. Sinslieim.. ap. MOXE DatuniLalerani, vi Kal. Februarii. !
Quetlensammlung, I, 20(5.)
CDXLV. CDXLVII.
D
Ad cnnonkos et laicos parochianos ecclesim S. Fri- Parochianos ecclesim S. Frigdiqni. Lucensh hor-
gdicini Lucensis. taiur ul decimus el oblaliones subiraclas cccle-
(Inlra ari. 1100-1116, Jan. 5.) sim reslituant,
[BALUZ.,Miscell. ed.>Luc, IV, 586.] (Intra an. 1100-1116, Jan. 29.)
PASCHALIS episcopus, servtis servorum Dei, dile- [BA.LUZ., ibid.,. p. 587.]
ctis liliis canonicis seu laicis parochianis eeclesiae PASCHALIS episcppus, servus seryQfum Dei, di-
S. Fiidiarii, saluteni et apostolicam beriedietionem. leciis filiis parochianis ecclesiae S. Fridiani, salutein
Charilalis utilitas immensa et iiicortiprehensibilis ei apostolicam benedi.ctionero.
est, quia ipse Dominus omnipulens Immensus et Et anobis cl a vobis qninipptenli Ppminp gratiae
incoraprehensibilis charitas esf. Ex charitatis radice referendae sunl, qubd per ecclesiam vestrani divi-
Pmriiuin virlulum robur egreditur, omniumque bo- num illud commuiiis et apostplicae yitse lumen
iiorum operum constantia generatur : pfoptef ni- usque ad primae sedis vprticem diffusuni est. -Etsi
liiiani chafilalem oinniuro Dorainus de stimmis ad cnim Romana Ecclesia inatersit Ecclesiarum oin-
ima descendii, ut nos de imis ad summa conscendere nium et magisfra, ei tamen de b.eati Fridiani cccle-
V3leamus. Quod etiamut in nobis charitas perniar sia regulari? vitse ordinem sibi assumere et per do-
595 . EPISTOLJE ET PRIVILEGIA. 59i
minum.R. priprem el alips vestros fralres dispo- Aquod nostri juris esl, a praedecessoribus noslris
nere placuit. Super quo aliquos veslruin adeo scan- Massiliensi quondam raonasterio novimus fuisse
dallzatos audivimus quod decimas et Oblationes commissum. Cseterum, quia propter Sarracenorum
suas Beati Fridiani ecclesiae subtraxerunt, quos feritatem monachos de loco ipso discessisse cbgno-
profecto decuerat, beneficiorum quae omnipotens vimus, nos monasterium ipsuin soiiicitudini tuee
Doroiniis tocp eidem conttilit reminisci, non ei de- restaurandum disponendumque eommittimus. Quod
1'ita sua sublrahere, aut de divinee largitatis gratia si per omnipotentis Dei misericordiam 'restaurari
indignari. Et nobis eriim et vobis divini lumiuis contingit, debitum Lateranensi palatio censuni an-
iilustratio siifheil. Nec quidquam pro rioslra vobis, nis singulis persolvetis.
aul pro vestra nobis participaiionc adiniitur.> Ve- Datum Lateranis xvi Kalend. Aprilis.
stram ergo dilectionem appstolicae visilaf.ionis allo- CDL.
«juio sahuaiites.monemus, ut benignitalem Dei ad Excommunicationem Uberti presbyteri prolatam a
nieiiioriain revpcetis, et in his, qtise placita ei R[othone] prceposito et fratribus S. Frigdiani con-
firmat,
sunt, ellicaciter el unaniraiter maneaiis. Illis aulcm
decimas et oblationes ecclesise subtraxisse di- (Intra an. 1101-1116, Mart. 6.)"
qui
cuntur, praecipinius ut ct ablata restiluant, ei ad g PASCHALIS [BALIIZ.,Miscell. ed. Luc. IV, 585.]
satisfactionemdebita humilitate perveniant. Alio- episcopus, servus servoruni Dei, dite-*
in eos dominus vel clis filiis R. praeposito et caeteris fratribus Sanclt
quin seiiteutiam, qiiam prior salutera et apostolicam benedictiouem.
se vel fratfes suos diclaverit, nos praeslaiite Fridiani,
per per
Deo ratam habebimus. Vitae regularis propositum in primitiva Eeclesia
Dalum Laterani, IVKalend. Februarii. cognoscitui' ab apostolis institutum. Nemo enini
CDXLVIII. illorum quidquam propriuni habebat, sed efant iu
illis omnia communia. Erat enim illius anima una
Prhilegium pro canonicis S. Fidelis. et cor unum; hanc beatus Augustinus taro gratan-
(Intra an. 1100-111«', Jan. 50.)
Annal. della citla di ter amplexus est, ut eam suis regulis informaret;
[TATTI, Como, II, 866.]
PASCHALIS hanc et vos, largiente Doniino, suscepistis, et qui-
episcopus, servus servorum Dei, vene-
semel cum voli professione susceperit, sim*
rabili fratri CUIBANO episcopo, salutem et apostoli- cunque reatu prsevaricationis et uxoris Lot exemplo dimil-
cam benediclionem.
lere oninino non poterit. Audivimus autemquem-
Episcopalis officii est supra commissum gregem dam inter
atientius vigilare, et quae salutis sunt ei, perDei gra- vospresbyterum, Ubertum nomine, post
enira C professionem exhibitam in tantam prorupisse vesa-
liani, providere. Etsi pastor malus sollicilus
niam ut, susceptse vitse et claustri veslri con-
videaluiysi tantum gregis sui curam negligit gra- versatione
vioris reatus poenam non effugit. Unde Apostolus posthabita, Sodomam Gomorrhainque
scribens ait: « Si quis suorum, et maxime domesti- respexeril et se amplioris viaevolutabris replicarit.
corum curara non hahet, fidcm negavit, et est infi- Porro super hunc quoniam admonitus redire con-
deli delerior.» Fratres siquidcm S. Fidelis conque- terapserit, audivimus a vobis excommunicalioni=
runlur, quod in eorum Ecclesiam conlradicentibus prolatam esse sententiam. Nolum utique peues vos
in parlibus vestris sunt, haberi volunius,
ipsis cpntra ipsius Ecclesise possibilitatem quidam eteosqui
clerici intrudantur, vestrse sollicitudini mandaraus quia nos eamdem sententiam sancti Spiritus judicio
ut iisdem fratribus debitam justitiam facias; nec confirmamus. Nemo enim miltens manum suam in
tantumeis injuriam irrogari, aut eorum ecclesiam aratrum et respiciens retro aptus est regno Dei.
adeo nec tu eos Dat. Laterani, u Nonas Martii.
usque aggravari permittas, propler
Iioc a tua comrauuiofte repellas. Tuum est enim et CDLI.
personis et ecclesiis ilaprsestanteDominoprovidere, Ad Florenlinos clericos.— Ul Dominkis diebus cu;
ut boni pastoris mercedem retributoris bonoruna D prmcipuis feslis, majoris missm officio,,sicul prius
solebant, intersinl,
onlnitim Dei nostri examine merearis.
(Intra ann. 1101-1116, Mart. 15.)
Datum Laierani, III Kal. Februarii.
[MANSI,Concil., XX, 1052.]
CDXLIX. PASCHALIS servorum Dei, dilectis
episcopus.servus
Ad Bernardum Tolelanum primatem, aposlolicw filiis Florentinis
sedis vtcartum. — Segoviensem civilalem ipsius clericis, salutem et apostolicam be-
personcepermiltil. Monaslerium S. Servandi do- nedictionem.
iiat. Antiquum niorem vestrae matricis ecclesise fuisse
(Intraan. 1100-1116.) audivimus, quod clerici de canonicis el de capellis,
[MANSI,ConciL, XX, 1057,] tam inDominicis diebus quam in prsecipuis festivi-
Fralernitatis tuse petitionem clementer admisi- talibus, in processionibus et in ofiicio majoris
mus. Volumus enim ut commissa tibi apostolicse niissse usque ad perlectum evangelium soliti erant
sedis legatione honorifice perfruaris; Segoviensem convenire. Nunc vero, nescimus qua occasiorie ab
civitatem, nisi propriuni desideret chitas ipsa epi- hac debita obedientia et honesta ejusdem ecclesiae
scopum, personse tuae prp gravioris pauperlatis ne- consuetudine vos subtraxistis : quod nobis schisma
cesVuate perniitliuius. Monasleriuin Sancli Servandi el Ecclesise divisio esse videtur. Mandamus igstur
PATROL. CLXIII. .13
 595 PASCHALIS II PAP^E 596
vobis, atque prsecipimus, ut ad primam Ecciesiae A Queedam monasleria monialium audivimus per
•consuetudinem redeatis, ne canonicam Ecclesiae vestram induslriam correcta,,ut remolis ssecularilius
sententiam incurratis. pompaevanitalibus, regulari debeant discipliriaeope-
-Datum Laterani, tertip Idus Martii. ram dare. Hanc profectb sollicitudinem tuam laude
CDLII. dignam ducimus, et assertionis noslrsi robore con-
Ad Lanuinum Turris priorem, firmamus. Statuimus ergo utin locis ipsis monastica
(Intra an. 1102-1116, Jan. 27.) semper religio conservelur, nec cuiquam liceat ie-
[MABILL.,Annal.Bened. V, 456.] gularem disciplinam ab eisdem iiionasteriis remo-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto vere, ut correctionis tuse gratia, perpetuis illic tem-
filio LANUINO, salutem et apostOlicambenedictionem. poribus conseryetur.
Quoties a fralribus nostris illud exigilur quod Data Laterani, xm Kal. April.
sanctorum Patrura regulis cohsonal, dignum est ut . CDLV.
eorum petitiones libentius audiantur. Ex igitur prse- AdA1delgolum]Magdeburgensemarchkphcopum,etc.
senti auctoritate in ecclesia illa juris eremi, quse (Intra an. 1109-1116, Oct. 27.)
apud Squillacium sita est, monasterium constitue, [ECCAHD, Corpus hisl., tom. II, p. 278.]
ut fratres, austeritatem eremi ferre non valentes, B PASCHALIS episcopus, servus servofum Dei, verie-
juxta beati Benedicti Regulam illic possint omnipo- rabllibus ffatribus A[DELGOTO] Magdeburgensi me-
tenti Deo deseryire. Quam nimirum habitationem tropolitano et suffraganeis ejus, salutem et aposlo-
per prsepositurii et decanum gubernari disponique licam benedictioneni.
,praecipimus, sic tamen rit eremi prsepositus semper Veniens ad apostolorum limina confrater noster
praeferatur, -et major habeatur : et sicut idem nio- Magdeburgensis electus suam apud nos querelam
-nasterium eremi disposifioni subjacet, ita ejusdera exposuit, quod videlicet a clero et populo Merse- -
•loci praepositus et decanus subjiciatur magistro burgensis ecclosiaecleclus sil prsesenlibus et collau-
«remi. danlibus vobis.et in ea.sacerdotis officium vestra
Data Latcranis vi Kal. Februarii. ordinatione susceperil. Post heec nullo praeeunte ju-
CDLIII. dicio non sblum episcopalis ei sit gratia benedictio-
Ad 0[tberlum] Leodiensem ephcopum. — Pro que nis denegata.sed abeadem etEcclesia quasi exprse-
rela Radulfi Remensis archiepiscopi. eepto nostro violenter sit expulsus. Nos igitrir eum
(Intra an. 1107-1116, Dec. 27.) ad fraternitalis veslrse prsesentiam cum litleris prse-
[MARTENE, Ampl. Collect., 11, 624.] sentibus praemiltentes, praecipimus ul idem frater
^1
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- ylenius electioni huic et Ecclesise reslituaiur, et se-
rabili fratri 0. (118) Leodiensi episcopo, salulem et cundum canonicas sanctiones causa ejus praesentise
apostolicam benedictionera. vestrae judicio decidatur. Quod si judicii diffictiltas
Confratris nostriRadulfi (119) Remensis arcbiepi- apud vos emerseril, cum communibus frateriiitatis
scopi, querelam accepimus, quod in castello (120) vestrse lilteris et nuntiis ad examen sedis aposiolicse
Rullionis partem Remensis parochise usurpaveris, el causa eadem remiltatur.
in ecclesia Sancti Joannis, eo invito, presbyterum or- Datum Romae, vi Kalendis Februarii.
dinaveris. Unde fralefnilati tuse praecipimus quale- CDLVI.
nus aut partem ipsam parochiae omnino dimittas, Clerum populumque Merseburgensemde superiore ad
aul de ea judicio confratrum nostrorum Catalanen Adelgolum ephiola cerliorem facil.
sis el Tullensis episcoporum, Remensi Ecclesiseja- (Inlra an. 1109-1116, Ort. 27.)
slitiam exsequaris loeo et tempore quod ipsi praevi- [ECCARD, Corpushist, lom. II, p. 277.]
•derint. Alioquin nos super presbylerum illum, qui PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, deio
jam in Beati Joannis ecclesia intrusus dicilur, con- et populo Merseburgensi, salutem et apostolicam
fratris nostri Remensis archiepiscopi judicium con- », jv benedictionem.
firmamus. Latorpraesentiuni Gregorius confrater noster cum
Datum Romae, sexlo Kaleudas Januarii. duabus Ecclesiaevestrse clerieis et totidem laicis ad
CDLIV. nostram praesentiam veniens se a vobis commuiii
Ad Reinhardum episcopumHalbersladensem.—Lau- electum assensu asseruit, praesentibus et collaudan-
dat eum qnod oumdam monialium monasleria re- tibus
metropolitanoMagdeburgensi et suffiaganeis
formaverii.
•
(Inlra an. 1108-1116, Marl. 20.) ejus. Caeterum prius hsec nullo praeeunte judicio
[MARTENE, Coll. I, 657.] quasi ex praecepto noslrb se per archiepiscopum
eumdem conquestus.est abeiectione el Ecclesia sua
PASCIULIS episcopus, servus servorum Dei,"vener
rabili fralri REINHARDO Halbersladensi episcopo, violenler expulsum'. Unde nos ad arcbiepiscopum
salutem et apostolicam benedictionem. ipsum et comprovinciaies episcopps lilleras,;ut. si

(118) Obertcqui fuerat antea praepositus S. Cru- thusiensiutii iristituloris amici, facli archiepiscopi
cis in Leodio, de quo plura in Caritatorio seu hislo- anno 1108; ';.
ria Andaginensis monaslerii. (120) Quippe castrum Butlohium cpmparaverat
Aadtilfi, Viridis dicli, sancti-Brunbnis Car- Obertus aGodefrido duce,teste Alberico inchronico.
(119)
597 EP1ST0L,E ET PRIVILEGIA. 598
quae super hoc injuste acta sunt corrigantur. Ne--Aquod . se ipsius obedientiae communionique sub-
que vero nostrse voluntatis est ut causa ejusdem traxerint, quod ipsum in populo Simoniaei flagitii
fratris aliquod praejudicium patiatur. criminati sint, quod ejus exsecrati sint consecrt-
Datum Romae, vi Kalend. Novembris. liones, quod adversus eos conspirationera in con-
CDLVII. venticulis fecerint. Porro ilji, praemisso iractationis
Ad Vitaleniabbatem Savigniensem.—Permiltii Sa- spatio, se accusatores episcopi, aul illius criminis
tignknsibus fratribus ut lempore interdkti divina probatores penitus negaverunt. Collectiones cleri-
ceiebrerilbfficia.
corum seuiaicorum irrecclesiasticis fecisse asserue-,
(Intraan. 1112-1116.)
Tiies. anecd. runt, sed propter inquirendum rumoris illius, qui
[MARTENE, I, 336.] contra episcopuni iricrebuerat, veritatem : in quibus
PASCHALIS episcopus, servus seryorum Dei, dilecto
•limifum colleclionibus, conspirationis conventicula
filio VITAI.Iabbati S. Trinitatis de Savigneio, salutem
iiitelleximus. In caeteris quoque se offendisse coh-
et aposlolicam oenedictionem.
fessi sunt. Prolata sunt igitur liis causis congruen-
In nemore qupdam deserlo et invio ecclesiam
tia sanctorUm Patrum diversa capitula; Antio-
aedificatamet religioso fratres per tuara industriam
chenaevidelicet synodi quintum : c De his qui se a
in Dei servitio illie congregatos' audivimus : unde j
ministerio ecclesiastico subtrahunt, et seorsum col-
omnipote;iti Deo gralias agimus, cujus gratiae est
J item « De conspifatione seu conjuratione <
boiium prane quod agimus, et quieti vestrae pro ligunt;
Chalcedonensis synodi octavum decimum; et Ca-
ofiicio providere curavimus. Vestrae siquidem reli-
lixti papee ad episcopos per Galliam constitulos,
gioni cohcessionem hanc litterarum praesentiura au-
« Conspirationum crimina vestris
ctoritate cbncedimus, ut pro interdicto cpmmuni cujus initium est:
in partibus vigere audivimus.»Item Alexandri papae:
parochiee, in qua marietis, eeclesia- vestra, nullo
« Dehis qui sanctos persequuntur, autamovere, aut
roodo offlciis debeat carere divinis. Tu igitur in dilacerare nituntur. t Ilem
Christo venerabilis, tam pro nobis quam pro uni- Stephaui papae : « Da
his qui adversus Patres armantur, et qui fratres
versa Ecclesia omnipotentis Dei misericordiam in-
calumniaritur. » Nos ergo tantorum Patrum aucto-
itantiusexorare memineris, quinos per gratiam suam
ritalibus instructi, praefatos viros propria confesT
in dilectione sua seniper custodiat.
sione convictos, ab officiisseu dignitatibus suis sen-
Dat. Lajeranis, x Kal. Aprilis.
tentia judiciali removemus, nisi eis in posterum
CDLVIII. misericordia subveniatur Ecclesise : aliisque eliam,
JfoiiasferiutH Fabariense ab episcopi Basi,eensis ( vocali venire ad nostram praesentiam neglexe-
liberal ei bona *
Q qui
poteslate ejus confirmul.
runt, idem judicium irrogamus, quoniam eisdem
(Anno 1116, Jan. 29. — Vide EICHHORN, Episcopalus videntur
Curiensis in Rhmlia, 1797, 4°, Pr. p. 46.)' capitulis irretiti. jEquum est enini ut
dilationem sententise de absentia non lucrentur,
CDLIX.
Ad clerum cl populum Florerilinum.— Innocentem quiaconfitetur de omnibus quisque, si subterfugere
eorum episcopum declarat; ejus calumniatores of [forte quisquisse subterfugere. HAKD.] judiciumdila-
ficiis et beneficiis privat. lionibus putat. Omnibus igiiur vobis praesentium
(Annolll6.) litterarum auctoritate prsecipimus, ut episcopum
[MANSI,Concif. XX, 1053.] vestrum, lanquani pef Dei gratiarii catholicum
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- unanimi concordia diligatis et vereamini. Si qui
ctis filiis, clero et populo Florentino, salutem et apo- vero clericoruni, aut laicortim, temeraria deinceps
stolicam henedictionem. preesumptione super hujusmodi episcopum infesta-
Jam duduro apud nos confrater noster G. [Godi- verint: noverint se perlinacia sua, clerici quidem,
fredus], episcopus vester, quefelam suam deposuit depositione multandos; laici vero, excommunica-
adversus Ecclesise vestrae archidiaconum et ejus tioni subjiciendos.
socios, videlieet Joannem priorem ecclesise S. Lau- D E Dala Lalerani, v Non. Martii, iudict. ix.
rentiij^et Petrum S. Petri de Scaradio, et Rambal- CDLX.
dum S. Stephani priorem, quod eum in populo' Breve ad Slephanum Augusiodunensem.
criminarenlur Simoniacse pravitatis. Missis itaque (Anno 1116, Mart. U.)
litteris, utrique parti agendse causas terminum dedi- [Gall. Chr., IV, 88.
mus. Cum in termino venisset episcopus, illi ad PASCHALIS, servus servorum Dei, venerabili fratri
prsesentiam nostram minime accesserunt, terrorern STEPHANO Augustod. episcopo, elc.
captiOnis in itinere prsetendentes. Nos autem, ut Justis votis assensum prsebere, justisque pelilio-
eis hujusce occasionis diverlicula toleremus, per nibus aures accommodare nos convenil, qui, licet
eumdem episcopum, et per episeopuni Volterranum indigni. justitise custodes atque praecones in excelsa
ducatum eis omnimode tutum providere curavimus. apostolorum principum Petri et Pauli speoula po-
Archidiaconus quidem, et B. Laurenlii prior ad siti, Domino disponenie, conspicimur. Tuis igitur,
noslram prsesentiam convenerunt :" cseteri alii nec . frater in Christo charissime Stephane, justis peti-
venerunt, nec pro se nuntios transmiserunt. Tuuc tionibus annuentes, ssinctam Augustoduiiensem Ec-
piaesehtibus eis adversus eos episcopus questus est, clesiam_ cui Doraino auctore prscsides, apostolicaa
.y,m PASCHALISII PAPJI : 400
sedis auctorilale munirous. Statuimus enim ut op- A \. qua esl dilatione complendum; veiierabilis siquidem
.pida, villae, seu ecclesiae,possessionesve, quas prae- frater nosler Reinhardus Halbersladerisis episcopus
decessores tui Aganonis temporibus, Auguslodunen- ofiicii sui debitp rPligioni operam vigilanlef impen-
«is Ecclesia tenuit, libi quoque ac successoribus dens, in villa sua prsedicta clericorum juxta beati
tuis, quietse, firnue et integrae eonserventur. Csetera Augustini regulam yivenlium congregationem insti-
eliam quaeeidem Augustodunensi Ecclesise per tuam luit, quorum etordinem ef quielem nostra deside-
industriam recuperata vel acquisita sunl, videlicet rat auctoritate muniri. Nos igitur ejus desideriis
ecclesia S. Mariae, et S. Lazari de Avalone, et annuenles vos, charissimi lilii in supradicta B. Pan-
caslrum Toilonum cum eorum pertinentiis, vel cratii ecclesia cohabilantes, sub apostplicee sedis
in fulurum per Dei gratiam recuperari vel acquiri tutelam suseipimus et decreli prsesentis auctoritate
juste legitimeque contigerit, quieta semper et inte- munimus. Vitse namque canonicae ordinem, quem
gra in ejusdem Ecclesiae jure. ac possessione per- professi cslis, privilegii pagina firmamus. Ei ne cui
roaneanl. Decernimus ergo ul nulli liceat eamdem post professionem exhibilam proprium quid habere,
Ecclesiara temere perturbare, aut ejus possessiones neve sine praeposili yel coiigregationis licentia de
.«iferre, vel ablalas retinere, minuere, vel lemera- claustro discedere licoat, interdicimus. Unde etiain
riis vexatiPnibus fatigare; sed pmnia inlegra con- B B quieti vestree attcntius providentes statuimus ut
serventur,' tam luis quam clericorum et pauperum universa quse ad veslrse fralerniiatis sustentsttioiiein
usibus profutura. Si qua igilur in futurum eccle- a supradictp episcopo deliberala sunt, et quseeunque
siastica seecularisve persona, hanc nostree constilu- ab aliis fidelibus tle ipsorum jureyel iamdala sunt,
tionis paginam sciens, contra eam lemere venire vel in fulurum dari, offerri, aut aliis justis.niodis
tentaveril, secundo leriiove commonita, si non sa- acquiri conligerit,firma vobis vestrisque successori-
tislactioiie congrua emendaverit, poteslatis hono- bus et illibata penrianeant. Deceriiinius igitur ut
risque sui dignilaie careat, rearaque se diyino judi- hulli omnino hominum liceat eamdem ecclesiam te-
cio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a mere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel
sacratissimo corpore et sanguine Dei el Domini Re- ablatas relinere, minuere, vel temerariis :vexationi-
demploris nostri Chrisli Jesu aliena fiat, alque in ex- bus fatigare, sed omnia integra coriserveiitur eorurii,
irenio examine districtae ultioni subjaeeal. Cunclis pro quorum sustentaiione et gubernatione coiicessa
autemeidemEcclesise justa servantibus, sil pax, etc. sunt, usibus onininiodis profutura, salva nimirum
Ego Paschalis catbolicse. Ecclesiae episcopus sub- canonica Halberstadensis episcopirevereiitia.Siqua
scripsi. ergo ecclesiastica
... .
sseculafisve persona, hanc nostrae
.
pu constitutionis
Datum Lalerani, per raanum Joannis S. Romanse paginam sciens, cpntra eam lemere
Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliolh., D Idus venire tentaveril, secundo teiiiove commonita, si
Maiiii, ind. IX, Incarnat. Domiuicaeanno 1116, pon- non salisfactione congrua emeiidaverit, potestatis
tificalus autem donini Paschalis seeundi anno xvn. honorisque sui dignjtate careat, reamque se diviro?
CDLXI. judicio existere de perpetrata iniqtiitate cogrioscat,
Ad Gozeranum archiephcopum Lugdunensem. — et a sacralissimo corpore ac sanguine Dei ef Domiui
Primaiutri illi confirmat in Lugdunenses provin- Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, alque in
cias.
extremo exaroine disirictae uliioni subjaeeat. Cun-
^Anno 1116, Mart. li.) ctis autera eidem loco jusla servantibus sit pax Do-
[MANSI,ConciL, XX, 1079.] miui nostri Jesu Chrisli, quatenus et hic iiuctum
ldcirco, venerabilis fraler Gozerane Lugdunensis bonse aclionis percipianl, et apud distiicluni:
judi-
archiepiscope, praesentis decreti pagina, fraternitati cem prsemia aeternsepacis iiiveniant. Amen.
et
tuae tuisque successoribus, per vos eidera Lugdu-
Ego Paschaiis catholicse Ecclesise episcopus.
nensi Ecclesise, confirmamus primatum super qua Data Laterani permanuro Joannis, sanctseRbiiianse
luor Galliarum primaliis, videlicet _Lugdunensi, „ Ecclesise diaconi cardihalis et
^ bibliothecarii, xni
Rothomagensi, Turonensi, et super Serioneiisi, Kalend. April., indict. ix, Incarnalionis Dominicae
sicut a noslris conslat antecessoribus inslilutum. anno lilti, pontilicaltts autem domini Paschalis
CDLXII. secundi papae xvn. . . • .
Privilegium pro ecclesia S. Pancralii Hadmer-
slebensi. CDLXilL
(Anno 1116, Marl. 20.) '
[LEUCKFELD, Dominico, monasterii S. Facundi Sahagunensh db-
Anliquii. Halberstad., WoKIenbullel, bali « ligundi ac sotvendi poteslatem super Bur-
1714, 4", p. 704.] genses S. Facuridi t concedil, cjui « tempore cum
PASCIIALIS episcopus, servus servofum Dei, dilc- inter regem Alforisum, regis Suncii filium, et Ur-
ctis liliis THIETMARO praeposito, et ejus fratribus irt racam reginam, Aldefonsiregis filidm, bellumvehe-
ecclesia Reati Pancralii penes villam Haniefsleve mens et diutinum emersissei, t et abbalem et mo-
nasterium vanh irijuriis affecerint.
regulareni vilarn professis lam prsesciilibris quani
futuris in perpeluum desiderium. (Anno 1116, Mart. 21.— Vide ESCALONA in Itistoria
del recd monasterio cleSa7in./«»,Madi,'id1782, fol.,
Quod ad religiosum prseposilum et animarum - p. 5i4.) : '::!-'-:
saluteni peiiinere monstratui', auclorc Deo siiie ali-
4C1 EPISTOLJE ET PRIVILEGIA. 402"
CDLXIV., \ rei unius censu aniiualiler Laieranensi palatio,
Bv.Uapro monaslerio S. Tiberh. persolvendi. Si qua in futurum ecclesiastica saecula-
.',./'. (Atirio 111:6, Maft. 22,) risve perspna, hane nostrse cpnstitulionis paginaiu-
"'[Gdlli Chrht.^ VI, 316. sciens, contra eam venire lenlaverit, secundo ter-
FASCHAi,is;episcopus,seryus servorum Dei, di- tiove amroonita, si nou salisfactione congrua emen-
Iceto lilio AISNALDO abbati mouasterii S. Tiberii, dayerit, potestatis honorisque sui dignitate careat,.
quod jin AgalJiensi territorio in Caesarione -situm, reamque se divinp judicio exislere' de perpetrata
ejusque successoribus regulariter subslituendis in -iniquitate cognoscat, el a sacratissimo cprpore ac
perpetuum. sanguine Dei ac Domini Redemptoris nostri Jesu
Jrislis votis assensum preebere, justisque petitio- Chrisli aliena fiat, atque in exlremo judicio di-
nibus animuni accommodare nos convenit, qui, licet strictse ultioni subjaceat. Cunctis aulcro eidein mo~-
indigni, justitiee custodes atque praecones inexcelsa iiasterio justa servantibus sit pax Domini nbstfi-
apostolofuni principum Petri et Pauli specula po- Jesu Christi, qualenus hic ffuctum bonse actionis,
sili, Doniino disponente, conspicimur. Tuis igitur, percipiant, et apud dislricluro judicem prsemia seler-
frater in Christo charissime, justis pelitioiiibus an- nae pacis iiiveniant. Amen, amen, anien.
nuentes, Beali Tiberii mPnasterium, cui Deo au- Ego Paschalis catholicse Ecclcsise papa seeun-
ctore preesides, apostolicse sedis aucloritate muni- dus.
mus. Statuimus enim ut i.n adjacentj villa vel ter- Datum Laierani per manHm Joannis, sanetse Ro-
minis ejiis nulla unquam ecclesiastica saecularisve manse Ecclesise cardinalis diaconi ac bibliothecarii,.
persbna castrum aliquod vel fortitudinem facere au- xi Kalend. Aprilis, ind. ix, Incarnationis DoininiciB,
deat, neque' in hominibus ejusdem villse aliquas anno 1116, poniilicalus autem domini Paschalis se-
exactiones, prseter abbatem etministros ejus extor- cundi papse anno decimo sexio.
qtiere, neque vicariae ministerjiim exercere, neque CDLXV.
* Monasterii S. Facundi Sahagunensis possessioneo
pro eadeni vicaria campum vindicare, qui est ultra
flunien Tongam subtus Ceveracum, vel abbatis, vel quasdam et privilegia confirmat; imposilo monct—
chis cluorum sotidorum censn annuo.
pefsonss cujuslibet indulgentia. Confirmamus autem
(Anno 1116, Mart. 22. — Vide ESCALONA in Biu.
vobis yestrisque successoribus in Agalhensi leni-
Sahagun., p. 51.3._l
torio eeclesiam Sanetae Mariee de Gradu, ecclesiairi CDLXVl.
S. Martini de Vallevrages, ecclesiani S. Sulpicii de Sedem
episcopalem Vesonlionensem eic synodi 'sen-
Caslro novo, ecclesiam Sancli Joannis de Floren- (__; tentia jubet inecclesia B. Slephani peimanere..
ciaco, ecclesiam Sancti Martini de Grenolheriis, ec- (Auno 1116, Maii. 24.)
clesiam S. Andreae de Rominiaco, cum pertinenliis [MANSI,ConciL, XXI, 14-9.] -
earum. Ifem in Biterrensi episcopatu eeclesiam PASCIIALIS episcopus, servus servoruiu Dei, di;--
Sanctse Marise de Serignano ciim perlinentiis suis. lectis fratribus et filiis, suffraganeis, clero, et po-
iiem in Tolosano ecclesiani Sancti Petri et Sancta- pulo Bisonlinee Ecclesiae, salulera et apQstolicanr;
runi Puellarum cum pef linentiis suis. Iiem in Ga- benediclionem.
sconia in comitatu Armeiiiensi ecclesiam Saneti Ju- Inter S. Stepliani el S. Joannis cationicos, de--
liani de Galano, cum ecclesijs, villis, et cseteris om- cathedra episcopali, quanta et quam diulina con--
nibus ad earii pertinenlibus. Item hrparochia Con- certatio fuerit, plenius vos audisse ac ceiiius scire
Venieiisi ecclesiam Sancfse Marise de Aurinhaco, et credimus. Canonici.siquideiii B.. Stephani, Roma-
csetera omnia quse monasleriuni vestrum vel in norum seponlificum priyilegiis, seu reguro scriptisi
praesentiiiona indiclione legitime possidet, vel in tuebanlur, asserentes, pro ecclesise suse deslruclione.-
ftttururii largienle Deo ralionaliter ac legiume po- episcopo«; illinc discessisse, unde coritigerit utv,
terit adipisci. Decernimus Crgo ut nulli omniiio ho- apud S. Joannis ecciesiam episcppalis miuislerii sa--
minum liceat ideni cqen.obiuni temere perturbare, I) cramenta celebrarenttir. Contra B. Joannis. cano-,.
•au.tejus ppssessiones auferre, vel ablatas retinere, nici annis plurimis prseler qusestionem aliquam^
minuere, vel lemerariis vexationibus fatigare, sed penes se cathedram episcopalem mansisse,;et eer-
oninia integra conseryentur eprum, quorum susten- clesiam suam matricem esse clainabanL Ad haee-
tationi el gubernationi concessa sunt, usibus omni- B. Stephani fraires allegabant,. frequenter super
modis profulura. Obeunfe te nunc ejus loci abbate, hoc praedecessores. suos. vei apud apostolicse sedis--
veltuorum quolibet successorum, nullus ibi quali- vicariura,.vei apud Bisuntinos episcopos reclamasse.,
bet subreptionis astutia seu violentia praeponatur, Post longa igitur-disceptaliohis, eertamina,. com--
nisiqueiii fratfes coriimuni consensu, vel fralruni» niunLfralrum iiostrorumepiscopprum,.qui tune sy~
pars consilii sanioris de suo, vel si oportuerit, de nodali vocatione convenerant,. seu cardinaliura, j«~.
alieno collegio secundura Dei timorem et beafi Be- dicio deliberatum est ut si B. Stepbaui: canonLcfe
nedicti Regulam providerit eligendura. Sane locus idoneis.testibus prohare possent,, quod ppskredin—
ipse, sicut a praedecessore nostro felicis recordatio? tegrationem ecclesiaesuse infraannos trigiiitasttpeE-
nis papa Sefgio institutum esfc,seroper sub aposto- querela hac qusestionem fecerint» per quani -illo--
licse sedis jure et proteclione permancat ^ sub au;- rttra videretiu' interrupla. prsetenti&t yidelicet velg
403 PASCHALIS II PAPiE 40*
ante anlistitem suum, vel ante legatum noslrum A Ego Arnaldus, Burde$;alensisarchiepiscopus, sath
in communi audientia hac probatione peracta, pri- scripsi. \
vilegia eorum robijr perpeluum obtinerent et episco- Ego Hugo, Portugalensis episcopus , subscripsi.
palis sedes inposterum apud B. Stephani ecclesiam Ego Joannes, Briocensis episcopus, subscripsi.
liaberetur; alioquin canonici B. Joanriis ab hae Ego Baldricus, Dolensis archiepiscopus, sub-
querela liberi manerent, et episcopalera sedem, sic- scripsi.
ut lenuerunl, lenerent. Quatuor igitur ejusdem ^ Ego Leo, diacorius cardinalis ecclesiie S. Viti,
eeelesiae clerici, videlicel Petrus et Hugo presbytefi" subscripsi.
cardinales, Bbnifilius succentor, et Guarinus pre- Ego Roriioaldtis, diaconus cardinalis S. Marise,
sbyter, et Alofricus archipresbyter de Sancto Gor- subscripsi.
gonio, producti corain clericis Sancli Joannis ad Ego Aldo, diaconus cardinalis venCrabilis dia-
teslimonium asserendum, et riiox episcopali exami- conii Sanctorum Sergii et Bacchi, subsciipsi
nandi judicio, et idonei inventi, hujusmodi testi- Ego Petrus, diaconus cardinalis ecclesiae San-
monium in corispectu nostro tactis sacrosanclis ctorum Cosmae et Damiani, subscripsi.
Evangeliis praebuerunt ; Ego Joannis, diacbnus cardinalis Sanclee Luciae,
< Vidi et audivi quod Ilugo decanus S. Stepbaai, B sisbscripsi.
el Hugo de Palma, et Ebrardus, canoniciS. Ste- Daium Laterani, per manum JoamUs S. R. E.
phani, adversus canonicos Sancti Joannis, Mai- diaconi cardinalis ac bibliothecarii, nono Kal. Apri-
neiium decanum, Bernardum magistrum et Ste- lis, indictione ix, Incarnationis Dominicae anno
phanum caitioreni, quaeslionem fecerunt de^sede 1116, pontificalus autem domini Paschaiis II papae
episcopali, ante Hugbnem tertium Bisuritinum ar- anno XVII.
chiepiscopum, ffatrem Guidonis Viennensis archi- CDLXVII.
episcopi,inclaustro S. Joannis, infra triginla amios Monaslerium S. Arcliangeli de Morfisa Neapoliianum
post redintegrationem ecclesise S. Slephani. luendumsuscipit ejusque bona et privilecjiaconfir-
Hac demum redintegratione suscepta, communi mat velenle Gregorio archiepiscopo.
fratrum nosirofuin episcoporuni, qui tunc plurimi (Anno 1116, April. 11.)
synodali vocatione convenerant et cardinalium ju- [UGUELLI, Italia sacra, VI, 94.]
dicio, piiyilegio B. Stephani robur perpetuuu» PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
oblinere decrevimus : et episcopalem primam sedem filio GREGORIO abbali monasterii Sancli Archangeii;
in poslerum apud eamdero B. Stephani ecclesiatii quod de Morfisa dicitur, iritra civitatem Neapolita-
permanere, et universa episcopalis minislerii officia, G^ nam, ejusque successoribus regulariter subslituen-
«juaeapud malrices solent ecclesias Seri, ibidem dis in perpetuum.
celebranda.m sancimus : et quee sane scripta prae- Piae postulalio voluntatis effectudebet prosequenti
teritis temporibus ante hujus discussionis ccrtitu- coropleri, quatenus et devolionis sinceritas riotabi-
dirieni aut a nobis elicita, aut a vicariis riostris liter enitescat, et utililas poslulala vifes Indubitau-
nninus providenter excussa sunt, nullum deinceps tef assumat. Quia igitur dilectip tua, ad sedis apo-
inomentum, nullas vires bbtinere censemus. Haee stolicaeportum confugiens; ejus tuitioneni devotione
au.tem sicul apud nos preesenti judicio deliberata debita perquisivit, nos per interventum venerabiiis
ct decreti prsesentis litteris conlirmata sunt, ila in fratris nostri Gregorii Neapolilani antistitis, suppli-.
perpetuum integrum et illibata servari apostolica cationi tuee clementer annuimus, et Beati Archan-
auctorilate praecipimus. Si quis igitur decreti hujus gelinionasteriuin, cui Deo auctore praesides, sub
tenpre cognito, "lemere, quod absil! contraire ten- tutelam aposlolicee sedis excipimus. Per prsesentis
taverit, honoris et officii sui periculum patiatur, igitur privilegii paginairi aposiolica auctoriiate sta-
aut excommunicationis ultione plectatur, nisi prae- tuimus ut qusecunque prsedia, quascunque posses-
sumpiipnem suam digna satisfactione correxerit. j: jj siones dem ccenobium, in praesenti ix indicfiorie
et in
Ego Paschalis, catholicse Ecclesise episcopus, hoc legitime possidet, qusecunque futurum conces-
sione pontificum, liberalitate principuiti, oblalione
judicium ratumhabens, subscripsi.
fidelium, vel aliis justis modis poterjt adipisci, fir-
Ego Crescentius, Sabinensis episcopus, subscri- ma vobis vestrisque suceessoribus et illibata per-
psi. nianeant. Decernimus ergo ut nulli omnino liomi-
Ego Petrus, Portuensis episcopus, subscripsi.. num liceat idem monaslerium temere perturbare,
Ego Cono, Praenesliiius episcopus, subscripsi. aut ejus possessiones auferre, vei oblatas retinere,
Ego Anaslasius, cardinalis presbyler tituli B. vel juste datas suis usibus vindicare, minuere, yel
Clementis, inlerfui et subscripsi. temerariis vexationibus fatigare, sed omniEi integra
Ego Dinizo, cardinalis tituli Equitii, subscripsi. conserventui' eortim pro quorum sustentalione el
Ego Boso, lituli Sanctee Anastasiae presbyter,. gubernatione concessa sunt, usibus onuiimodis
subscripsi. profutura, salva Neapplitani antistitis canonica re-
Ego Vasatensis episcopus Beltrannus, subscri- verentia, cui lamen monasterium ipsum gravare
psi. eranino non liceat, nec exactiones inferre, aut con-
*0S EPISTOLJJ ET PRIVILEGIA. 406
suetudines aliquas, quae fratrum quieti. nocearit, A i aequitatis ordoque exigat ralionis_ ut ea quee a nobis
irrogare. Si quis igitur in futurum archiepiscopus petuntur, si justa et honesta.sunt, ad debitum per-
aut episcopus, imperator aut rex, dux aul princeps, ducantur effectum, ea propter noveris, quatenus ex
niagister ntiUtum, comes, vicecomes, judex, castal- lilteris charissimiiilii nostri Raymundi comitisBar-
dus, aut ecclesiastica quselibet saecularisye persona, cinonensium, eorumque Ecclesiee et- pepuli propo-:-
hanc nostrae constitutionis paginam sciens, eontra sitionibus accepimus te, qui scientise donum tibi ,a
eam temere/yenire tentaverit, secundo tertiove Patrefamilias, quasi talentum negotiaturo coriunis-
commoriita, si non satisfactione «ongrua emenda- sum, nequaquam in lerra cum servo inutili fodiens,.
verit, potestalis honorisque sui dignitate careat, in sollicitudinem pastoralem.assumpius, sic, secun-
reamque se divino judicio existere de perpetrata dum Apostolum, opus implens rectoris, tuum ho-
iniquilate cognoseat, et a sacratissimo corpore et norificare ministerium et prseesse in sollicitudine •
sanguine Dei, Domini et Redempioris nostri Jesu abbatiali studuisti, ut, sicut credimus, vere possis
Chrisli, aliena. fiat, atque in extremo exaraine di- dicere cum propheta : Super speculam Domini ego
strictae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem sum stans jugiier per diem, et super cuslodiam meam
monasterib justa servantibus sit pax Domini no- ego sum slans totis noclibus (Isai. xxi, 8), ita te fido
stri Jesu Christi, quatenus et hic fructum boneeac- 5• lem exhibens super pauca ut merearis constilui su-
tionis percipiant, el apuddistrictum judicem praemia per multa. Quod dilecti filii -canonici Barcinonen-
aeternse pacisinveniant. Amen,.amen, amen. sis Ecclesise provide attendentes, cum bonee memo-
f Ego Paschalis calholicee Ecclesiae episcopus. rise eorum episcopo, ab hac luce subtracto, de sub-
Dalum Albee.per manum Joannis, sanctae Roma- slitutione pontificis tractatum diutirium habuissent,
nse Ecclesiee diac. card. ac bibliothecarii, III Id. tandem, operante illo qui facit utraque tinum, cleri
Aprilis, indict. ix, Incarnalionis Dominicee anno etpopuli desideriis concurrentibus, in suum episcp-
1118, pontificatus autem dom. Paschalis II, papaa pum et pastorem unanimi elegere cbnsensu. Quo,
anno xvn. , per le cognito, in tuam diffugiens abbatiam, omnium.
CDLXVIII. exspectationes-fefellisti, ita ut Spirilui saiicto re--
AdR. Guillelmum prwpositum Nantensem de sub'e- sistere videaris, et manum ad aratrum ponere re-
clione Nantensis mqnaslerii ad Vabrensem. cuses. Quare nobis humiliter supplicari fecerunt et
(Anno 1116, April. 13.) instanter, quatenus te, per cujus circumspectionem
[Gall. Christ., I, 61.] sollicitam et sollicitudinem circumspectam multa
PASCHALIS episcopus, servus servoruni Dei, dile- i credunt Ecclesise suse commoda proventura, ad hu*.
cto filio R. GUILLELMO preepositoNantensi, salutem et jusmbdioneris munus apostolica cohortatione sus?,-
apostolicam beriedictionem. eipiendum compellere dignaremur.
Ex illius boni viri Bernardi monumentis accepi- . Nos igitur, qui ipsos in electione postulationejam
mus, quod Nantensis ecclesia pro voto et oblatione dicta nunc unanimes esse cognovimus et concordes,
ejusdem Beriiardi iq monasterium constituta sit, et eamdem ipsorum inclinati precibus admiltendam,.
"Vabrerisismonaslerii dispositioni et ordinationi con- teque a regimine Ruffensis mpnasterii absolvenles,.
sessa, Ex communi itaque fratrura nostrorum con- ipsorum electionem duximus approbandam. Ideoque
sjiio.adjudicatum est ut ecclesia Nantensis Vabrensis fraternitati tuae per apostolica scripta mandamus
abbatis subesse debeat disposilioni, quatenus prae-
atque praecipimus quatenus vocationem recipiens de
dicti, boni viri Bernardi votum et oblatio integra te factam, ne divinse dispositioni resistere videaris,
permaneaiit, et ordo ibidem monasticus per Deigra- ad preefatam Ecclesiam Barcinonensem accedas ,,
tiam illius sollicitudine perseveret. Monachi quoque eidem ita sollicite curam studens impendere paslo-
ejusdem monasterii ut.proprio abbati obedire debe- ralem ut ejusdem status, juxta ipsius exspectaiio--
bunt. Repetitig igitur litteris vos obedire Vabrcnsi nem et nostram,.per tuse sollieitudinis providentiara.
abbati, et subesse prsecepimus, alioquin sicut aliis D 5 temporalrter et spirituallter augealur, ut tu sicut de-
litteris slatutum est, a diyinis vos officiis inter-
gradu in gradum, ita de virtute in virtutem profi-
dictos, usque ad satisfactionem manere praecepi- cere videaris. Quod si, quod absit! huic nostrse prae-
mus.
ceptionis paginae obedientiam imperliri renueris,
Data Albse, Idibus Aprilis. venerabili fratri nostro Bosono S. R. E. presbytero
CDLXIX. cardinali, quem in Hispaniae partibus legatum, diri-
Oldegarimn abbqtem S. Rufi., eleclum Barcinonen- gimus apostolicum, per apostolica scripta praeci-
sem, amonasierii regimine solviteique prmcipit ut te, ut Barcinonensis,
episcopalum suscipiat. Bosonem, presbyterum ear- pientes roandamus, quatenus electum
dinalem, in Hhpaniam legalum miliil. Ecclesiae praefatae,ad quamte digiioscimus^
(Anno 1116,Maii 23.) gubernacula sumas (monitione prsemissa, appella-
et ration»
[FLOREZ- (Risco), Espuha sagrada, XXIX, 468.] lione remota, nullisve litteris. veritati
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei,dilecto preejudicantibus a sede apostolica impetratis) non per
fralri OLDEGARIO, abbati S. Rufi, electo Barcino- censuram ecclesiasticam, donec pareas, cogere
n.crisi, salutem et apostolicam benedictionem. desistat, juxta formam, quara eidem sub mandalei
Cum pastoralis officii cura exposlulet; et vigor nostro dedimus inlerclusam, capitulo,.cle.rOi efc i.()s-
407 PASCHALIS II PAP^ iOS
pulo Barcinonensi hiandanies quaienus tibi, sicut A i rabilibus fratribus archiepjscopis,-episcopis.^t ab-
episcopo suo, humiliter irilendant, obedienliamque batibus per Angliain, salutem et apostolicam bene-
et reverentiarii libi exhibearit, taro debitanl quam dielionem. > , '.. -..•-,
devotaih. Licet vos religiosos prudentesque novermlusv
Dal.apud Trans-Tyberim, per mailrira Joannis multa tamehinter vbs correctione digna fierinou
S. R. E. diacorii cardirialis ac bibliothecarii, x Kal. ignofamus; Ecclesia enim Dei rion solum fructuosis
Juhii, indicliorie nona, Iricarnaiionis Dominicae1117, palmitibus, sed etiam.infructriosis exubefat; unde
pontificatus auteni domirti Paschalis II ahtio xvii. agiieolis necesse Cst ad inulilia resecanda falcem
EgoPaschalis catholicee Ecelesiae episcopus. frequenter:appbnere.:Haec niniirum cura sacrosan-
CDLXX. ctse Romanae Ecelesiae ab ipsis aposlolis cbnsueiu-
Ad Raimundnm Barcinonerisem marchionem. — dinem fecitsuos per diversas provineias apocri-
Graiulalur eide vktoria in hostes reporldta, eum- siarios
deslinare, qui ad vineae Domiriicae curam
qite ac suos sub sua suscipii prolectione. Domini debeant sollicitius excitare. EaprO-
(Anno 1116, Maii agricolas
23.)
Colt. pter dileetum filium nostrum Ahselmtim, Sancti
[MARTENE, Ampl. I, 656.] Sabse abbalem, virum uliqtie religiosuiti ac sapieh-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- B
filio RAVMUNDO Barcinonensium marchioni Bi- tem, eum praesentibus ad vos litteris destinamus, ul
ctp Ciim fratefnitate veslra synodales debeat celebrare.
sulduiiensij, et Provincise comiti, salutem et aposto-
licam benedictionem. eonventus, et per Dei-graiiam quae sunt evellenda
Devotioni tuae, cliarissime fili, congratulamur, evellere,ct quse plantarida plarilare procufet. Prie-
cipimtis ergo rit eum tanquam personse nostrae/vi-
quod inter curas bellicas, beati polissimum Petri
cafium reyefentef suseipientes communicatis slti-
optas munimine confoyeri. Hujus devotionis petitio- diis ad Domirii vineam excolendam viyacitate ac
nem libenter admitlimus, qtiia te iu Dei servitio
solliciludine debita satagatis. Super beati Pefri
efficaeiierTlaborare cognoscirous; non partini enini
eleemosyna colligenda segnius vos hacteniis egisse
tsise nobilitati mprituni labor ille conciliavit, quo
anni in Balearibus insulis desu- cognbviirius; vestram itaque ffaternitatem mone-
per longitudinem nius et praecipimus ut eam deinceps stucliosius, et
dasli; cui'tuo luprumque consortium. glprioso pro- sine
de hostibus vi- qubfumlibet dolp Rpmatise Ecclesiaetransmit-
ci.netuiornmpoteris Deus gloriosaro tere debeatis.
cioriani conferre dignatus est. Super hocad expu- Dattim apudTratistiberini, lx/Kal, Junii. •
gnandos Matiros ae Moabitas in Hispaniae partibus, CDLXXIL
ct Tortosam corum prsesidium'obsidendam anirai fj " * HenricoAngiorurri regisignificatseAnselmo{qbbati
nobiOs industriam paras. Eapropter dulccdinis tuse S. Sabw) « vices dposiolicas in Angliaadminisirdn-
petitionibus ampliori benignitate accommodanius das v tribuhse.
assensum. Personam siquidero tuam et iixoris tuae, (Arirto1116, Maio. — VideEADMERi Hist. nov., I. v,
ac fiiiorjim veslrorum, et honprem vestrum, quse 1>.91.) / -..
aut in prsesenti nova indiclione tenetis, aut in futu- CDLXXIH.
*
rura praestanle Dep habebitis, per decrelum prse- B[ernardo] Totetario ei M[cairitio] Bracarensi' ar-
sentis paginse, sub tiiginla morabatinorum censu cliiepiscbpis, qique Al[fonso] Tudensi^ Ie[rdhymO'
Salmanlkensi;T.reginm et buronibus ejus P.Gun-
annuo in beali Peiri et ejus sedis apostoiicse tulelam calviz, E. Muniz, E. Gusend^z^.signi.ficut se eccte-
suscipitiius, praecipientes et stabiliter staiuentes, ne siam Lamegensem, Gonsqlvoepiscopg Colinibriensi
liceat lsesionem vobis vel abjudicatam, Hugorii eoiscovo Porlugulensi ad-
cuiquam omnmo personse dixisse.
hoiiori vestro, vel injuriam arrogare prsesumat. Si
(\niio 1116, Jun. 18. — Vide RIEEIROIn 'pissert.
quis aulero.quod absit! aut vobis aut bonbri ve- Chronol. sobrealiht, de Portugai, IV, 1,157.)
stro laesionem vei injuriam inferre tentaverit, apo CDLXXIV.
slolicae sedis patrocinium vobis efficaciler praebea- Arf ttbbates, priores, cterum, regem ei po-
p,
I ephcopos,
lur, et vobis debite cxerccatur. pnium Ilkrqsolymi.atm Eeeiesies. .^..Sigriifkat
Dalum apud Traiisliberim per manum Joannis, Arnulfum patriareham, euiiegatus suus officiopari-
S. R. E. cardinalis et bibliotiiecarii, x Kalendas tihccdiinterdixhset, a sese restilutum.
:
Juiiii, iiidictioiie ix,.(121) Incarnatipnis DominiciB (Anno 1116,Jul, 19.)
annolU6,.pontificatus auteni domini Paschalis II [ROZIERE,CartuLduSdint-'Sepulcre;A\..~\
papae anno xvn.
PASCIIALIS episcopus, servtis servorurii Dei, dile-
CDLXXI. etis ffatribus et fiiiis episcopis suffragaheis, abbati-
Ad qrchiephcopos, episcopos el cierum Angtiw, — Si- bus, pfiorlbus, clero, regi, principibus et populo
gnifical.se miliereAriselmuriiS.Sabce tiblfaiem, le- Jerosolymifanae Ecclesise^saluteniei aposlolioam be-
gdium in Angliam,.ui synodales cbnverituscelebr-et,. nedictionem..
(Anno 1116, Maii 24.) Pro sedandis Ecclesiae veslrae scandalis,-pro dis-
[WiLiciNS,Oonci/. Brit. e.t Hibern.,;\, 577.] cutiendis capitulis quibusdarii, qtise adVersuscon-
PASCHALIS episeoptis, servus servortim Dei, vene fratrein nostrum Artnulftirii]^ pairiarchani vestrum.
(1.21) Hic error in indictione,' qusc anno lncarnationis 1116 et xvu poritificdtus » . Paschalis. papae se- .
«tuuli, debet es'se- .
 109 EPlSTOLaS/ET PRIVILEGIA. 410
ad audientiam iiostram et frequenti fama et bono- A vere [ajmini. Praestet pmnipotens Deus ut in con-
rum virorum relatione pervenerant, nostrae aucto- spectu ejus et ipse de vobis et vos de ipso glo-
ritatis nupef ad vos nuntirim miseramus; ferebatur riam merearaini! Manifestum autem vobis omni-
enira et de inutilibus nuptiis genitus, et miilieriim buS esse volumus quod mulieres illae, de quibus, ut
commistlorie; pollutus, et iri Ecclesiae prselationem superius significatura est, idem patriarcha infama-
violentia regis intrusus. Cselerum prsetef opinionem batur, altera dicebalur uxor Girardi, altera Sarra-
et exspectafibriem noslram adeo apiid vos est aucta cena, de qua filium genuerit. Porro a communi
turbatio, ut idem patriarcha cutti nonnullis fratri- voto et consensu electionis in sacramento superius
bus ad Hostram cOacti sunt prsesentiam pervenire. exposito Ebremarus et ejus complices omjsino re-
IJi profecto ad nos ex regis, episcopOrum, abbatum, niolisunt.
.priorum et ciericorum nominibus veslrse fraterni- Datum Priverni, xiv Kalendas Augusti, indictione
tatis litteras atlulerunt, Ecclesise necessitates mul- ix, Incarnalionis Dominicae, annolll7. -
tipliceg prseferentes, et apostolicse sedis roisericor- CDLXXV.
diam obnixis precibus exoranles ut,quod ab eis su- Ad Boberium Vizeliacensem abbatem, — Dcclaral
per suoantistite factum fuerat, apostolicae dispen- eum esscin apostolicwsedis tutela.
sationis gratia firniarelur. Eos itaque penes nos B (AnnolHO, Oct, 25.)
prolixiori lemporb delinuimUs, legali nostri redi- [MANSI, Concil., XX, 1030.]
tumprsestolantes, adversus quem idem fratres ve- PASCHALIS episcopus,"servus servoium Dci, dilecto
heirietitius querebanttir, quod, causa unius audita, filioROBERTO Vizeliacensi abbati, salutem et apo-
propere adversus patriarcham ipsum senlentiam, stolicam benediclionem.
posthabita sedis apostolicse appellatione, protulerit. Et divinarum et humanarum legum inslitulioni-
Sed cum riec eutiidem legatum nec certius de eo bus edocemur, et ipsa etiam naturalis ratio nos ex-
fesponsum habere posserous, habito tandem cum hortatur, ril non solum familiares et domesticos,
fralribtts nostris traclalu atque consilio, capilula sed universos quoque diligentes nos diligere debea-
eadeiti, quatita poluimus investigatione, discussi- mus. Quia ergo, in Chrislo fili charissime Roberte
nius. Venerabiles siquidem fratres Aschetinus, epi- abbas, dudum Romanae Ecclesiee familiaris ac do-
seopus Bethlehem, Hugo, abbas monasterii de.Valle mesticus comprobaris, et quia in ipso B. Petri alo-
Josaphat, Arnaldus, prior ecclesiee de Monte Sion, dio constitutus es, prsecipua te dilectione complecti-
Pesrus et Guillelmus, canonici Dominici Sepulcri, mur etB. Petri munimine confovemus. Interdicimu»
taclis sacrosanctis Evaugeliis, in hsecATerbajurave- P enim ut nullus omnino personam luam vel commis-
riinl: i Pro pace et necessitate Ecclesiae Jerosoly- stim tibi officium conturbare vel inquietare preesu-
inilanae communi vpto et consensu elegimus nobis mat: sed quiete permaneas, ut libere omnipotenii
in patriarcham domnum Arnulfum, remota violentia Deodebitum possis servilium exhibere. Si quis au -
rcgis. » Ipse eliam confrater noster patriarcha Ar- tem contra ista prsesumpserit, Dei omnipotentis et
[nuifus] criminum illorum, qiise adversus eum fere- sedis apostolicae indignationem se noverit invenlu-
banlur, se omnino immunem, Evangeliis tactis, as- rum. Qui vero obediens et observator exstiterit,Do-
seruit. Porro persbnse ipsius utilitas ab initio expe- mini Dei nostri et apostolorum ejus gratiam conse-
ditionis Jerosolyraitanse quanla penes vos fuerit et quatur.
qiianta sit, 11011soluni nos, sed universus pene Datum apud Transtiberim, vm Kalend. Novem
agnoscit. Duobus igitur capilulis hujusmodi judicii bris.
ordine perlfactatis, tertium, quod de ipsius genitura CDLXXVI.
yulgafiim est, pro mtiltis et variis personae utilita- Decrelum quo adversus ahbatem Crassensem abbati
tibus, qtias dinumerare prolixum est, pro paee ac Electensi confirmalur monasteriumS. Polycarpi_.
necessitate Jerosolymitanse Ecclesise,quse in praeter- (Anno 1116, Nov. 23.)
ito quidem gravis, in futurum longe gravior immi- 1I) [Gall. Chrht. VI, Instr. I, p. 107.} ,
nere videbatur, apostplicae dispensationis provisione PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, di-
, duximus tolerandum, scientes ex apostolici dogma- lecto filio RAIMUNDO Eleclensis moiiasterii abbati, sa-
tis notitia quoniam charilas operit mullitudinem pcc- lutem et apostolicam benedictionem.
calorum. Hac riimirum ratione servata, supradictum Frequens ad aposlolicam sedem tua et fratrum
fratrem pontificali officio, quod ei per legatum in- vestrorum querela perlata est adversus Crassensis
terdictum fuerat,;restiluimus, eteum in episcopum roonasterii fratres pro S. Polycarpi eeclesia, quse
seu patriarcham Jerosplymitanae Ecclesiaeconfirma- cum anno preeterito apud S. jEgidium in concilio
vimus, et, quod ejus- adhuc dignitati deerat, pallii coram legati noslri praesentia tractaretur, legatus
videlicet indumenlura ex apostolicse sedis benigni- idem terriiinum utrique parti constituil ad nostram
tate concessimus. Nunc ergo eum ad vos cum pa- preesentiani veniendi. Stalulo ergo tempofe fralres
triarchicaedignitatis integritale et gratiae noslrae ple- ccenobii vestri ad conspectum nostrum et aposto-
nitudine renuttentes, rogamus et praecipimus ut licae sedis praesentiam pervenerunt; Cfasserises au-
eura, lanquam patrem ei magislrum Deique vica- tem moiiachi cum ultra terminura esseht diutius
nurii, affeclioue debitadiligatiset obedieulia debita exspectali, ncc venerunt, nec cxcusaliones aliquas
 U1 PASCHALIS II PAPiE 412
trahsmiserunt. Tunc a ffahibus vestris teslium __, Ego GG. presbyter cardinalis tiluli Lucinee,lau;
ablegationerri suscepitiius jufejufaridb. firmatam, daviet SS.
qtiod reverendse memorise praedecessor noster papa Ego Joannes presbyter eardinalis tituli S. Eusebii,
Urbanus Electeusis abbatis qtierela et semel et ile- laudavi et S.S. .
rum cognita abbatem ipstim et Electense monaste- Datum apud trans Tiberim per manum Joannis,
rium prseceperit de beati PblyCarpi ecclesia reve- S. R. E.C. diaconi ae bibliotheearii,ix Kalend.De-
stiri; ac allegatione suscepta Electenses fratres cembris, indictipne x, Incarnalionis Dpminicaeanrio
praecipimus de beali Polycarpi ecclesia revestiri, 1116, pontifieatus autem domni Pascbalis secundi
salva niroirum si quae esset Crassensis monasterri papse.anno xvm.
justitia. Mox eiiam utriqtie parli pertractandae in CDLXXVH.
conspectti nostro juslilise lerniintim prsesigriavimus : Ad Ecclesimcleruin. — Ephcbpum suum
adfuerunt tune cceriobii veslri nunlii opportuna Augustanw
de adullerio accusatum d se riecdum esse absolu-
catisae munimina perferentes; porrb exCrassensi tum. .-'-.:-.'
monasterio frater unus adfuit nullos testes, nulla (AnnolH6,Nov.23.)
inuniitiina repraesentans : cum vero etiam ultra ter- /.. [MANSi,,:CoiiciL,.XX,100y
minum dies pluritiios sustinuissemus, praeter eum " PASCHALIS episeopus; servus servnruni Pei,,dilectis
nullus advenit. In tractatu igitur et discussione ne- filiis AHgustensis:ecclesise clericis,. salutem et app,-
gotii ex ipsa adyersarii relalibne patuit supradictam stolicani benedietioneni..
Beati Polycarpi ecclesiam vetustis temporibus ab Proquerelis quibusdam, quae sttper episcopo ve-
Electensi monastefib fuisse possessam, nec eccle- stro ad audientiam nostram ante quinquenniuroper-
siaslici veritate judicii, sed potestatum saecularirim veiiertint, nos ei lunc temporis Officiuniepiscopale
violeiilia' ab Eleclensis monasterii possessione sub- inierdixisse meminimus. : quiaetanostro idtempo-
tractam : exposita sunt in conspectu nostro cceno- ris legato bonse;memorise Richardo Albano episcopo,
biivestri munimina, qriibus scripta continebatur sicut vestris signilicatur litteris, inyitalus et lipstra
Guillelmundi comitis donatio,'quam Caroli impera- praeceptione praempnitus, nequaquam; ad statuttim
Loris tempore eidem Elecfensi monasterio de supra- terminum antenos curavit occurrere, aut/purgatio-
dicta ecclesia S. Polycarpi fecerat : et item Re- nis debitum exhibere. Ex illo nanique tempore
mundi comitis redditio, sive donatio, quam re- nunquam iiiterdicti remissionem nos ei fecisse me-
gnante Francorum rege Philippo ediderat. Sane roinimus.
Crassensis ille frater nudis tanlum sermonibus .C CDLXXVIII.
utebatur; illud inter utrumque constabal, quod Er- Ad Arnoldum archiephcopum Mogunlinum.—- JUi
mengarda comitissa beati Polycarpi ecclesiani et eausam episcopiA.ugustani ad uudiehdumel deci-
Electensi raonasterio confirraaverat, et item Cras- dendum commiliil.
sensi monasterio contradiderat: sic veritate justi- (AriiiOi\i6.)
tise patefacta, ffatrum nbstrorum judicio, supra- [MANSI, C<meii.,-XX,1009.'
dictani beati Polycarpi ecclesiam vestris fratribus PASCHALIS episcppus, sefvus servofum Dei, AR,-
et Electensi coenobio restituimus et possidendam in NOLDO venerabili fratri Mogunlino arcliibpiscopo, sa-
perpetuum prsesentis paginae auctoritate firmamus, lulem et aposlplicam benedictioriem.. ;
prsecipientes et stabiliiate perpetua decefnenies ut Super csetera borrenda et irifamia,.qiiaede pef sona
eadem Reati Polycarpi ecclesia sub tua semper et Augusteiisis jamdudum ad sedis apbstplicae audien-
successoruin tuorum Electensium abbatum obedieu- tiam peiiata sunt, nuper quereiam Adalberii Augu-
lia vel dispositiOne pefinaneat, nee ecclesiaslicse stensis civis lacrymabili suggestione suscepimus.:
cuilibet aut sseculari personse facultas sit cellam quam nimi-rum:persoriis ecclesiasticis el dicere et au-
ipsam cum omnibus appenditiis seu perlinentiis suis dire turpe est, sed ex ipsius Adalberti poteris relatione
ab Electensis monasterii unitate ac possessione sub- D eoguoseere. Tibiergp,ad qtiemhujusnipdi discussio
trahere. pro metropolitanae dignitatis debito atlitiet, littera-
Ego Paschalis cathblicae Ecclesise episcopus, fir" rura prsesentitim prseceptione injririgiirius:ut hujtisce
mavi et SS. negotiiveritatem, convocatis fratribus, sollicita iriqtii-
Ego Petrus Portuensis episcOpus, SS. sitione discutias, et quod juslilia exegefil decerna-
Egb Cono Prsenestinus episcopus, SS. lis : quod eniiria vobis juste et rationabiliier, au-
EgoPetrus Roraanse Ecclesiaecardinalis diacoiius, ctofe Deo, statulum ftterit, nos ratum habebimus.
liuic definitioni hiterfui et SS.
CDLXXIX.
Ego Petrus cardinalis SS. Cosmae et Damiani, SS.
GG. Privitegirim ad corifirnialibriemdqlumotrimumbono-
Ego cardinalis diaeonus S. Angeli, inlcrfui rum monusterii S. Bartiiolqmwi ad Joqniiem abba-
et subscripsi. lem, ;-.._
Ego Amiso presbylcr cardinalis titulo fiquelii, (Auno 1116, Dec. 2.) :
laudavi et SS. [Anecdola Ughelliana," 390.J..,,
Ego Desideiius presbyter cardinalis tituli S. Pra- PASCHALis.episcopus, servus servorum Dei, dileGto
xedis, laudavi el SS., filio JOANNIabbatimonasterii S- Barthplonisei,.qupjii
 il3 EPlSTOLiE ET PRIVILEGIA. 414
m Pennensi patria situm est, ejusque successoribus ISA CDLXXX.
regulariter substituendis in perpefuum. Ad canonkos S. Mariw in poriu Ravennath. — Ul
Ad hoc in apostoliese sedis regimen Dominodis-;_ regulam a Pelro canonico exaratam observent.
ponente promoti conspicimur, ut ipso praestante ,e (Anno 1116, Dec. 21.)
religionem augere et ej'us servis iiiitionem debea- i_ [RCEEI,Hist. Ravenn., p. 321.
mus impendere. Tuis igitur, dilecte iti Domino fili Ii PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dileclis
Joannes abbas, j'ustis pelitionibus annuentes, E. Bar-. filiis apud ecclesiam S. Marieein porlu Ravennatis
tholomeei riionasteriuin, cui Deo auctore prsesides, j exarchatus regulariter commorantibus salutem et
in lutelam et proteclionem beati Petri suscipimus,i apostolicam benedictionem.
et contra pravorum hominum nequitiam auctoritatiss __,Hanc institulionis canonicse regularo, tam Ore
ejus privilegio communirous. Praeseriti ilaque de- sanctorum Patfum auctoritate conceptam, quam et
creto stattiinius ut quaecunque bona; quascunquee religiosorum virorum exemplis et morum honestate
possessiones idem monasterium in prsesenti deciniaa eompositam nobis pcrspectam, Deo auctore suscipi-
indietipne, concessione pontificum, liberalitatepfin- mus, et auctorilate sedis apostolicse confirmantes,
cipum, oblalione fidelium ubilibet justis modis pos- vobis per Dei gfatiam efficaciter observandam injun -
sidet, vel in futurum auctoreDominb poterit adipisci, B * giraus, ut quorum sequi vestigia devovistis in ter-
fifma vobis vestrisque successoribus et illibata per- ris, eorum obtinere consorlium p.ossitisin cpelis.
maneant; inquibushsecpropriis visasuntnominibus . Datum Transiiberim, Kalend. Januarii, indiclione
exprimerida: casteilum Carpinetum, castellum Fara, decima.
ecclesise S. Vitalis, Sancti' Tegrini, S. Nicolai de. Hujusmodi ponlificih litteris hi cardinales subscri-
Viculo; ecclesia S. Mariaein Serane, ecclesia S. Ma- psere: Crescentius Sabinus, Petrus Portuensis, Cono
riae, S. Felicis in Latumano cum pertinentiis suis; Prsenestinus, Vitalis Albanus, episcopi; Bonifacius
ecclesia S. Nicolai, et Mafiee_S. Justae de Castello, tituli S. Marci, Deusdedit S. Laurentii, Desiderius
Deretani; ecclesiaeSS. Joannis et Pauli, S. Sepul- S. Praxedis, Wido S. Balbinse, presbyteri; Pelrus
. cbri, S. Angeli; ecclesiaeS. MariseBrittulensis, S. He- SS. Cosmaeet Damiani, Petrus S. Adriani, Rosema-
rarmi, S. Mariaein Pisciano, S. jbarinis in Balneo, nw3S. Georgii ad Velum aureum; coraes S. Marise
S. Laurentii Unciani, S. Marise in Plano, et Mariae in Aquiro, Gregorius S. Angeli, Joannes S. Luciae,
in cellulis, et S. Lucisein ara antiqiia. Decernimus diaconi.
ergo ut nulli omnino hominum liceat idera monaste- CDLXXXI.
rmm temere perturbare, aut ejus possessiones au- nr Privilegium pro ecclesia B. Mariw in Portu.
ferre, vel ablatas -retinere, minuere, vel temerariis (Anno 1116, Dec. 22.)
vexationibus fatigare, sed omnia integra conserven- [FASTCZZI, Monumenti Ravennali, Venezia 1801, A°,
tur eorum, pro quorum sustentatione ae guberna- IV, 237.]
tione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. PASCHALIS episcopus, servus servor-umDei, dilecto
Sepulturas quoque ejusdem monasterii omnino li- filio PETROpriori ecclesiseB. Marisein Portu ejusque
beras esse decernimus, tit eorum qui illic sepeliri successoribus regulariter substiluendis in perpe-
deliberayerint, devptioni et extremse voluntati, nisi teHim.
forte excommunicati sint, nullus obsistat. Si qua Ad hoc'in apostolicsesedis regimen, Domino dis-
igitur in futurum ecclesiastica saecularisvepersona, ponente, promoti conspicimur, ut ipso prsestante
Iiaiic nostrae constitulionis paginam sciens, contra religionem augere et ejus servis tuitionem debea-
eam yeuire tentaverit, secundo tertiove commonita, mus impendere. Quapropter petitionibus luis, cha-
si uon satisfaclione cbngrua emendaverit, potestatis rissimein Christo fili Petreprior, paternae benigni-
honorisque sui dignitate careat, reamque se divino tatis accominodamus assensum, ut loci vestri quies
judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, per Dei gratiam tranquilla et tuta persistat. Si qua
et a sacratissimb corpore et sanguine DeietDomini j) D ex hinc prsedia ad j'us nostrse sanctae Romanae Ec-
Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiaf, atque in clesise pertinentia loco vestro a colonis quibusque
extremo examine districtaeultioni subjaceat; cunctis data sunt, et csetera quae in prsesenti decima indi-
autem eidem monasterio justa servantibus sit pax ctione possidere noscimini, vobis vestrisque succes-
Domini nostri Jesus Christi, quatenus et hic fru- soribus in eadem regularis vitarobsefvantia pronio-
clirai bonee actionis percipiant, et apud districtum ventibus per decreti preesentis paginam concedimus
judieem praemia aeternse pacis iuveniant. Amen, atque firmamus. Sepulturam quoque loci vestri
amen, amen. omnino liberam esse decernimus, ut eorum, qui
Ego Paschalis catholicseEcclesiaeepiscopus. - illuc sepeliri deliberaverint, devotioni et extremse
Datum apud Trartstiberim, per manum Joannis volunlati, nisi forte excommunicati sint, nullus
S. R. .E. diac. cardinalis bibliothecarii, Nonas < obsistat. Ordinationes clericorum a quo roalueritis
Decemb. indict. x, Incarnationis Dominicae anno catholico < episcopo suscipere loci vestri fratribus
1116, pontificatus autem domini Paschalis secundi permittimus,
] vel cum episcopum non habet Raven-
papae anno xvui. i
natis Ecclesia, vel quem habuerit constarel non
< catholicum. Porro laicorum de quibuslibet p*i-
esse
itS PA.SCHALIS II-PAP/E «C
rochiis susceptiones ad disciplinae videlicet regularis .k CDLXXXIV,
coriversionem , nisi forte - legalibus conditionibus •
Ad fratres S. Frigdiari.
teneaiilur obnpxii,. a; nullp ypbis epispopo permitli-
mus obsisti, videlicet clerieprum torisidnem, qui f/Ahrto1116rdct. 1S.)
regulariter lpco vestro vivere per: professioneta deli- [BALUZ.,Miscell. ed. Lue. IV, 586. j
beraveriilt. SaneTructuum vestrorum decimas qqos PASCHALIS episcopus, servus: servof um Dei, dile-
ubilibet veslris suinptibus. laboribusque colligilis, ciis filiisA. priori S. Fridianiet
ejus.frairibus, sa-
praeler episcopum veL episcopaliuffi ministroruro lutem et aposlolicam benedicfionem.!
contradictioneroj vo.bis concedimus oblinendas. Si
decreli tenore iiMultaetribulationesjtistorum, et de his omnibus
quis igilur, hujus cognilo, teniere, liberabit eos Dbminus : > mUltis mbdis nos iniraieus
quod absit! contraire tentaverit, honoris el officii et pluribus divina miserieofdia Cbnsola-
aut excommunicalionis aggfedittir,
uliimee lur.
periculuro patiatur^
nisi Unde, filii irt GhristO charissinii, si persecutores
pleetatur; per ',;';... Suarii digria satisfactione bmhes insurgant, ne ihireinini; sed: ad' vefutii et
cprrexit. summuro refugium currite ipsius misericordiam
Ego Pascbalis catholicee Ecclesise episcopus SS. » postulatites, omriem:in eo spem vestram et fidticiam
Ego Petrus Portuensisepiscopus SS. slatuentes. Rbtens est etiim liberafeyos, riectentari
Ego Cono Praenestinus episcopus SS;
vos super potenliam -'.patietiir-.Nos qtioque libenler
Ego Bonifaeius card, SvMarci SS.
Joannes cardin. S. CseciliaeSS. vobis, sicut filiis in Christo chafissiniis, si qtiid pps-
Ego sumus solaliuro conferemus, 1 Sacrilego et raptoii
Ego Desiderius cardin. S. Praxedis SS. ecclesiarum etpaupertini oppfessorii: etqtisepotest
Ego Deusdedit card. S. Laurentii in Damaso SS.
card. diac. SS. Cosmaeet Damiani SS. pessima operanli,- quohiodo servis/Dei conimtinir
Ego Petrus candtim sit nori videmus. Quoinodo enim quero Do-
Egb Bonsemannus card. diac. S. Georgii SS. minus abjicit sefvtis suscipiet ? Ecce Psalmis.tadicit:-
. Ego Comes. card. diac. S. M, in Aquiro SS
c Noniie ijuos oderit Poniitius, oderamillos?.. Non.
Ego Pefrus cardin. diac. S. Adriani SS; videttif Ecclesiae;filiis cum iliis habenda cbmnitinio,
Egp Gregorius card, diac. S. Augeli SS. Dei nostri judicio propter; iniquitates suas de
Joannes diac. card. S. SS. quod
Ego Luciae
niatris Ecclesise gremio expeliuntur?: Qui cumDo-
Datum.apud Transtiberim per manum Joannis, mino non est, cotitra Dominum est. Unde si cum
sanctse Romanae Ecclesise diaconi card. ac biblio-
Domino esse volumus,, cum eo npn esse qui est
thecarii, xi Kal. Januarii, indiclione x, Incariial. C contra Dominum ppprtet.
Dominicae anno 1116, pontificalus autem dourai Datum trans Tiberim, xvm Kal. Novenib.
Paschalis II papee anno 18.
CDLXXXII. CDLXXXV.
* Ecclesiarii S. Pancratii Ad monachos Saricti Mgidii.
Backriangerisem rogatu
Hermanni marchionh tuendam suscipit et ejus
nossessiones cqnfirinat, ea lege ut aureus^ unus (Intra annum 1100-11171)
quotatmh Lateranensi palulio persolvutur' [MANSi,Ccmci«.,XX,1070.]
(Amio 1116. — Videin Wirlem.ber. Urkundenb.- . PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, di-
Slutlgart, 1849, 1,343.)
lectisfiliis monaslerii Sancti iEgidii moiiachis, sa-
CDLXXXIIl. lutem et apostPlicam benedietionem.! ... ,;
Privilcgium pro monasterio S. Bertini ^Sithiensh Monachorum status a ssectiio omnino diyisus est
. (Anno Iil6?0ct.8.) .' ut cohsereat; Deo- Aliis enira licet et Deo servire et
[Collection cles Carlulaires, III, 251.} sseculum non relinquere. Monachis autem nec cor-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- pora licet nec voluntatem habere inpropria pote-
cto lilio LAMDERTO, abbati monasterii Sancti Bertini, P stale, ut in eis/illud pominicuni impleatur: Nonverii
salulem et apostolicani benedicfionem. facere voluntateni meam, sed ejus- qui misit me
Quse religioiiis prospectu statuta stint, firma de- (Joan. vi, 38). Unde dilectioriem vestram litleris
bent perpetuitate servari. Jllud itaque religionis ac praesenlibus commorieraus ut orani nisu/pmnique
disciplinae, quod a Clunia.censi ccenobio suscepistis, studio divinee dileclioni vos arctius asiringatis, pt
perpetua volumus apud vos observantia custodiri. poslpositis vanilritibus /seeculi, pleno ;mentis affeclu.
Porro quod de mbnaslerii vestri liberlate in Latera- Dei semper faciem inquiratisl Propler quod oppor-
nensi palatio a fratribus nostris episcopis et cardi- lunum vobis esf rit, sictit a priofibtisVestris disposi-
nalibus, coram nobis, judicatum et privilegio nostro' tum est, Cltiniacerisis ordirijs distficiiorieiri; efnca-
confirmatum est, repetita sanclione iirmamUs; et ita cius teneatis; nec si aliler fecerilisj, ethbminum
ratum ac inconvulsum servari apostolicse auctprita- detractionibus, pa,teatis, et apostolicae sedis itidi-
tis dispositione statuimus, ut nemini deinceps in gnationem gravius inctirratis. Cluriiaeetisis enirti
perpetuum liceat illud infringere, uemini iiceat ausu monasterii brdoniultis locis per Deigratiam reli-
temerario retractare. gionis amplibris luriieri infuclit.;
Data Vilerbii, octavo Idus Octobris. Data Beneventi. III Kai. julii.
417 EPlSTOLiE ET PRIVILEGIA. 453
V.;-. ;... CDLXXXVL ;,,., A rabilibus fratribus Angliae episcopis, et charissimo
filio HENRICO illustri regi, salutem et apostolicam be-
Ad Hennarihum Augusiensem ephcopum.
' nedictionem.
(Ifitraari. 1101-1117.) Veniente ad nos charissimo ac revereiidissimo
[Edidii Phiiipp. JAEI*,,Regesia poritif. Rom., p. 515, fratre nostro. Radulfo archiepiscopo, vestram ad nos
c bx Schedis Pertzii. 1]
H[ERMANNOJ Augustensi episcopo, salutem el apo- riiissam legationemper venera^bilemepiscopumllere-
stolicara benedictionem. bertum Nofwicensem cognovimus. Et quidetii gravi-
Latoris praesentium causa penes nos diligentius bus infirmitatum molestiisjmpediti iidera ffalres et
ad nostram praesentiam nii-
indagata est. Frater etiam noster, H. venerabilis ab- coepiscopi, pervenire
bas eamdeni causam in ipsa yesirse ecclesiae con- rirrae valuerunt. Sed nuntiorum bonestis venerabili-
eorum scripta sus-
gregalipne cum religiosis monachis ac prudentibus busque personis pervenientibus,
viris se diligeutef examinasse suggessit. Itaque cum cepimus :in quibus et ipsorum postulationes et ve-
«x ipsius clerici confessione tuni ex supradicli ab- strse legationis vota perspeximus. Id enim opiabalur,
balis suggestione cognovimus, quia idem clericus, id poscebatur, ne Ecclesia Cantuariensis temporibus
-cuniiriter Ianguorem jam sensu destitutus despera- nostris sua dignitate privetur : ne nos eamdem di-
sihamus : qua vide-
relur, "neque sponte neque scienter monachico ha- B guilalem niinuamus, aut minui
bitu estindulus, sed mox in se revefsus ipsuin ha- licel potita est,ex quo a B. Gregorio per B. AugustL-
bituiri adversatus est, et a prsedecessore tuo atque num fuudata est. Prseter hae.clitferaruiri indicia, le-
a corigregatione Augustensis ecclesise litteris fepe- gati qui ad nos missi sunt, ut sapientes. ac strenui
et efflca-
tifus, benefieiuro et prsebendam ejusdem recepit ec- viri, asserliones Srias priidenter, Inslanter
clesise. Cum igitrif ita se causse hujus series habeat, citer exsecuii silrit. Nos profecfo etlegatorum perso-
tam fratribus nostris quam nbbis visum esl, eum nas, et assertiories, et vestruro, oriinium legationes,
dem clericum nullo propter heee justitise debito tanquam charissimortira frairum, benigne hilariter-
Potiiiho propier Ppmi-
cphipelleiiduin,:ut in monasterium revertatur. Tua que suscepimus:;quodyobis iti
dilectioiii r,p:um
ilaque fraternifas non eum ulterius inquietet. Nun- Hum placere oplamus. Vestfse efgo
fios quidem tuos post hujus adventum quinque facere volumus, quod Cantuariensis ecclesiae digni-
dierum induciis sustinuimuSj sed cum nullus ad tatemnec imminuimus, nec imminuere desideraimis.
nos veniret, hunc i'n pace dimisimus. Beatumiiamque Gregorium apostolicae sedis ponlifi-
Dat. III Id. Martii. cem, tanquam preecipuum Christi Domini memLrum,
CDLXXXVn. tanquam Christiani populi pastorein et doclprero, et
C tanquamsalulis.eeternse ministrum, in omnibus ve-
Priviieqiuni pro canonicis S. F\delh. neraniur : et rata esse cupimus, quae ab ejus insti-
(Anno 1117, Jan. 1.) luliotiibus processerunt. Illam ergo dignilateni, quam
[TATTI,Annali della cilta di Como, II, 266.J ab eo per B. Augustinum Cantuariensis suscepit ecr
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- clesia, et quam sanctse memorieefrater noster Ansel-
rabili ffatri Cumano episcopo, salutemetapostolicam mus jureac possessione legitima tenuisse cognosci-
benediclionem/ tur, nos profecto nullatenus imrainuimus: sed in
Licet in ecclesiarum dispositione concessam tibi eodem statu esse Cantuariensem eeclesiam volu-
noveris potestafem, debes tamen sollicite providere mus, ut authenticaejus privilegia, jjuxta canonum
ut hac utaris in sedificationemet non in destructio- sanciiones, nullis perturbationibus violenlur.
nem. Sicut ergo aliis preecipimus, ita et prsesenlibus Data Beneventi, nono Kaiendas Aprilis.
rogantes-praecipimus, ut clericis S. Fidelis nullas CDXC.
injurias, nulla gravamina inferas, nec in eorum Ec- Ad canonicos Ecclesim. — De causa epi-
clesiam Clericospraeteripsofumyoluntatemintrudas. Augustanw
scopi sui.
Si qui vPro intrusi sunt, debita justitia coerceantur,
nec ulterius eos impediri permiltas ; qiiin securi- [) (Anno 1117, April. 1.;
dum -suam prudentiam clericos ad conventuni suse [MANSI, ConciL, XX, 1009.] .
congfegationis admittant. PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile-
Datum Transtiberim, Kal. Januarii. ctis filiis D. decano, et caeteris Augustensis eccle-
siee canonicis, salutem et apostolicam benedictio-
CDLXXXVIII.
* Monasterii Mkiacensis nem.
possessionesconfirmat. Diu est quod frater noster Herimannus episcopus
(Anno 1117, Mart. 12. — Vide Annales Bened., vesfer de tribus
VI, 2.) apud nos fuit capitulis impetilus,
CDLXXXIX. de pravo videlicet electionis et consecrationis ac-
Ad ephcopos et regem Angliw. — De dignilale Eccle- cessu, de conversatione perversa^ et de rerum eccle-
sim Canluariensh. siasticarum distractione. Pro quibus, ipso ab opi-
(Annolll7, Mart. 24.) scopali ofliciosuspenso, terminus constitutus est,quo
[MANSI, CtinciL, XX, 1011.J pars utraque ante nostram deberet praesentiam con-
PASCUALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- venire. Infra quem nimirum terminum confiaier ve-
419 PASGHALIS II PAPJE r~t *20
Eter et concanonicus Conradus ad nos venit: et,, \__ sterii dedit, ex ipsius scriptis evidenteragnovmius.
sictit ipse asserit, a nobis accepit, quod episcopus Cum enim Natttolienses monachi lpctini illum ca-
liber esset, nisi illi constituto termirio convenirent. luraniarentur occasione cujusdarn ecelesiae cujus
Cum itaque nuper ante nos, et de quibusdam aliis fundamenta inibi appsrebant, ipse cum clericis Suis
graivibus idem diffamaietur/episcopus, cum his ad et Fulcardo Frenicardi, de cujus jure locuS ipse
memoriam nostram eliam illa praeterita redierunt. fuerat, ad. Nantoliense /nions^steriutii accessit, de
Unde opportunum duxinius causani ipsius, ne diu- prava calumnia, cum abbate et mpnachis ejusdem
tius Eeelesise detrimentum afferat, tbrminare. Sed loci in communi capitulp concordiam fpcit. Fulcar-
quoniam propter dimcultates itinerum, et personse dus siquidem Frenicardidedit pro hac concordiaNan-
infirraitatem, nostrp nequit se bfferre coiispectui, tolierisibus mpiiachis quatuor annonsesextarios in de-
confralfi nostro Widoni Curiensi episcbpo negolium cima S- Mecdardi de Veftolio qui annis singulis red-
isliid providimus irijungendum; Preecipimus ergO tit dcrentur. Abbas itaque Nantoliensis nOinlne Gual^
ipse causam omnem diligentius audiat. Et si episco- lerius in capitulo NantOliensis, Ecclesise, ipso epi-.
pus vester de rerriiri ecclesiasticarum, et de perversse scppo clericisque praeseniibtis, assensu monacho-
conversatioriis vita emendationem fecerit, et de aliis rum suoruro, calumniam illam, penitus absOlyit
quse bbjecla sunt, terlia episcoporum, vel quinta B ] atque dimisit, et ecclesiam Tucionensis Ipei, ipsuni-
presbyterorum manu se purgaverit, restitutionem qiie locum ex integro supradicto domno Roberto et
interdicti sibi officii consequattir. congregationi vestrse, et viris ei miuistrantibus ge-
Datum Berieventi, Kalendis Aprilis. fendam, ac perpeluo possidendam renriiitiavit. Nos
CDXCI. ergo supradicti episcopi eoiicessionem tam ratibna-
Albino abbali et canonicis S. Marim de Bosco (de biliter factam, ratam duximus, et prsesentis paginae
Rola) capetlam B. Nkolai Credonensem asserit. auctoritate iirmamus. Statuentes et omiiino interdi-
(Annolil7, April. 4.) centes, ne aut Burdegalensi archiepiscopo, aut
[BALUZ.,Mtscell.a&. huc, III, 18.] Nantoliensi abbati, aut cuique Ecclesiae saecularive
PASCHALIS episcopus, servus servortim Dei, di- personse, liceat ipsum a monasterii yestri posses-
lectls filiis ALBINO abbati et canonicis Sanctse Marise: sione et unitate sublrahere. Si quis autera lemera-
de BOSCOJ salutem et apostolicam benedictionem. rie contraire tentaverit, canonicae ullipnis auctori-
Quiavos ad videndum Deum vacafe cognoyimus, tate pleclatur.
iios jtixta petitionem vestfam qirieti vestrae beni- Datum Beneventi Nonas Apfilis, indict. x.
gnius providemus. Eapropier capellam illam beali CDXCIII.
Nicolai, quam in castello Credonis per manum Rai- c'
naldi Andegayensis episcopi suscepistis, nos vobis Ad Henrkum regem Aiiglim. —• In cqusa Tufstdni
Eboracensh archiepiscopi absquejudkio e sua Ec-
per decreti prseserttis paginarii coiifirmamus, quam clesia ejecti.
videlicet idein Rainaldus episeopus de Hugonis Cre-
dohcnsis poiestate receperat. Sicut ergb ab eo yobis (Anno 1117, April. 5.)
coiicessa et tradita est, ita vobis "in perpetuum [MANSI,Concil. XX, 1012.]
quietam et inlegram cum omnibus appenditiis suis PASCHALIS episcopus, servus seryorum Dei,; HE«-
manefe censemus. Salvo nimirum censu annuo so- RICOillustri regi Anglorum, salutem et apostoiicam
lidorum dijcem, qui malrici ecclesise Beati Mauritii benedictionCm.
persolvendi sunt. Universa enim prsedia et donai Nos, auctore Deo, de probifate lua, non lanlum
quae supradicti Hugonis avus Rainajdus eidem ca- bona, sed meliora corifidimus. Idcirco nionenius ex-
pellaede suo jure obtulit et scripti assertione con- celleniiam tuam, ut divinse gratise memor semper
tradidit, queeque ab ipsius Rainaldi filio Mauritioi existas, qui libi et regni paeem et justiiiae npliliam
collata sunt, quieta vobis et integra in perpetuum tribuit. Honorem igilur Dei et ecclesiarum ejus iu
liianere sancinius. _ regno tuo diligenler bbserva, et justitiam eificacitei'
j)
Data Beneventi, n Non. Aprilis, indietione de- exsequere : quia per honorem Dei, tuus prbfecto au-
cima.. gebitur. Audivimus electum Eboracensem, yiruni
CDXCU. sapientem et slrenuum, sine judicip ab Eboracensi
Privilegium pro abbalia Fonlebraldensi. ecclesia sequestratuni: quod nimiruin diyinse justi-
tise et sancipruin Patrum institutionibps adyersatur.
(Anno 1117, April. 5.)
[PAVILLOX, Vie de Roberl d^Arbrksel, Preuves, p. Nos quidem neque Cantuariensem /ecclesiam minui,
V 623.] neque Eboracensem volumiis prsejndiciuni pati: sed
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, reli- eam constitulionein, quse a B. Gregorio Anglicse
giosis ancillis Dei sanctimonialibus S. MarieeFon- gentis apostolo inler easdem ecclesiasconslituta est_,
lebraldensis, salutem et apostoiicam benedictionem. iirmam censemus iilibalamque seryari. Idem ergo
Beaiae raeniorise Petrus PiCtaviensis episcopuss electus, ui.justitia exigit, ad suam ecclesiam omni-
qualiler doninum Robertum de Arbrissel religiosoi modis revocelur, Si quid aulem quaestionis ipter eas-
viro vestri monasterii fundatori, Tuciaiiensem lo- dem ecclesias nascitur, praeseiuibus utriiisque par-
cum coiiimiserit, et in possessionem vestii mona- libus in nostra praeseiitiaperlracfelur.
421 EPISTOL^E. ET PRIVILEGIA. 423
CDXCIV. \ Hanc igitur supradicti regis justam et legitimam
Ad Radulphum Canluarknsem episcopum, super pri- sanctionem ita ratam, per succedentia tempora, et
matu Ecclesim Eboracensh. hiibatam servari censemus, ut, si quis eam, prae-
.(Anno 1117.) sumptione lemeraria, violaverit, lanquam sacrile-
[Monastic. Anglic, III, 145.] gus, usque ad satisfaclioneni, ab ecclesiae liminibus
PASCHALIS episcopus, servus servoruin Dei, vetie- arceatur.
rabili fratri RANULPHO Cantuariensis Ecclesieearclii- Daluni Beiieventi, Idibus Aprilis, indictione de-
episcopo, salutem el apostolicam beiiedictionem. cima.
Quanlo amplius de luse dilectionis sincerilale con- CDXCVI.
fidinius, tanto amplius admif amur quod ea videaris, Anlonio prmposilo S. Petri aa orulorium Iribuil. de Capi-
slrano, presbylero cardinali, privilegia
exigere, quse Romanae solum competere videntur
Ecclesiae. Nosti enim, frater charissime, beati Gre- (Fragmentum. Anno 1117, April. 20.)
ad verba; ita in ejus epistola _,
de [UGHELLI,Italia sacra, IX, S06.]
gorii Augustinum Tibi ergo, dilecte in Christo fili Antoni prae-
Eboruni episcopo esse disposila, post obitum ttium
ul Londoniensis posile, quem praestante Deo in nostra sancla Romana
episcopis quos ordinaverit, praesit, Ecclesia presbyterum cardinalem consecravimus ,
episcopi nullo modo ditioni subjaceat. Si vero inler JJ
Londoniae et Eboracae civitatis episcopos in posle- luisque successoribus
Datum Beneventi per manum Joannis S. R. E.
rum isla honoris distinctio, ut ipse prior habealur
diaeoni cardinalis ac bibliolhecarii, xn Kal. Maii,
qui prior fuerit ordinatus : quo igitur niodo, qua indicl.
latione, ab electo Eboracensis Eeclesise professio- an. x, Incarnatione Domin. 1117, pontificat.
xvin.
nem exigis? et propter hoc ei manum imponere de-
CDXCVII.
traclas, cum secundum prsescriplam beali Gregorii; Ad regem Danorum.
constiluiioneni nullo modo dilioni luse debet subja-
cere : prsecipimus igilur ut pro vestrarum Eccle- (Anno 1117, April. 25.)
siarum consueludine eum deheas, secundum san- [<Ex Reg. Paschalis II, lib. xvni, cap. 21 >— E cod.
Valic. Otlobon. n. 50S7 eruit \f. Giesetireclu ;
clorum scita canonuni, consecrare, omni subjeciio- edidit Pliilippus JAFFIS,Regesla Rom. pont., 515.]
nis exaclione deposita; alioquin HOSeum juxta1 Danoruni regi.
comratinem Ecclesiarum niorem 3b Eboracensi Ec- Legimus in apostolo Paulo : Non esl polestas nisi
clesise suffraganeis prsecipimus consecrari. El si1 a Deo. Tunc vero recte potestas agilur, cum ad
cum prioris locum obtineal, nec Ecclesiae luae suf-" r Deum respicitur, a quo datur. Tu ergo, fili, ad
fraganeus esl, nec libi obedieiuiam debet. Deum semper iiitendas, ut sicut a Deo poteslaicm
CDXCV. accepisti, ita ei placere semper pei' ejus graliam va-
Confirmalo privitcgii regis Ludovki pro Ecclesia2 leas, ecclesias et sacerdotes Domini gratanter et bu-
Carnotensi. mililer venereris, pupillis el viduis opem tuae proie-
(Amio 1117, April. 13.) ctionis impeiidas. Justitiam elficaciter exerccas et
[Collcction des Carlulaires, II, 270.] justitise repugnantes tua coniprimas potestate. Nec
PASCIIALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- a quibuslibetiniquis ecclesiarum bona diripi patia-
rabili frairi GAUFIUI>O, Carnoiensi episcopo, saluiein1 ris, quia sacrilegii crimen est, et eorum culpa to re-
et aposlolicam benediciionem. spicit. Nec enim debent aliquortim violentia diripi,
Quse a sa;eiilaribus priiicipibus juste et legaliterl" quse pro multorum sunt concessa saluie. In bis et
statuuiitur, digniim est ut nostri quoque favoris as- aliis nequiliis coefcendis regni tui debes pontificibus
sertione firmentur. Illam igitur sanctibnem illustris5 adjutor et cooperator existere. Tunc enim bene
filii noslii Ludovici, Francorum regis, quam pro5 mundus regilur, cum sacerdotali auctorilali polestas
Carnolensis Ecclesise quiete sancivit, nos prsesenlis3 regia Comitalur, sacerdotes enim in Chrisii Ecclesia
dccreti aucloritale firmainus. Cujus videlicel san-"D oculi sunt. Quos sequi condecet populum, quia et
clionis verba sic se habent nominaliin.;c Pioplerre- virtute Domiiii corpus ejus illumiiiatur. Ipsis pro-
verenliam beatae Mariseet beaii Petri apostoli, in1 fecto convenit veritatem Domini nunliare, ut spon-
prsediis Carnotensis Ecclesise, tam episcopalibus3 sam Doniini castam illibatamque custodiant. Unde
quam canonicalibus, et prsediis monaslerii Beati Pe-- scire le volumus quia de presbyterorum et diacono-
iri apostoli, quse videlicet a Puteacensibus dominiss rum caslitate et illi et nos verbum mutarcnon pos-
diu oppre'ssa fuerant, prsetaxalas oppressiones fun- sumus. Dominica namque sententia est : Sinl ttimbi
dilus abolemus, ut neque sub noinine noslras regise5 vestri prmcincli et lucernw ardcnlcs in manibus ve-
majeslatis, neque sub nomine alicujus alterius po- strh. ut casli simus corpore et luceamus operum
lestalis, aliquae angarise vel violentise inferantur; ; claritaie. Si qui autem veritati resislere molliunlur,
nullae exactiones, nulla gravamina ingerantur; sed1 et sacerdotali ministerio commonendi et regia sunt
omnis eorumdem ulilitas usibuseorum laulum pro- potenlia coercendi. Tuse igitur poteslati confratres
ficiat, pro quorum sustentatione sacralis locis prse- noslros Lundensem melropolitanum et alios regni
dicla prsedia, lidelium collatione, sunt concessa ett Danorum episcopos commendamus, ut eis et ohe-
prscdecessorttmnosliorumastipulatione confiscata.»» dientiam reverenler exhibeas et adjutorium eificaci-
 '
m PASCHALIS II PAPM iV_
ter subininistres, ut et temporalem gloriam paci- A . Dcvotionem luam spectavimus, quia S. Felri de
fice per Dei gratiam obtinere el ad aeternam salutem Nurki, S. Nicolai de Nugubii, et S. Heliai de Sctin
inereamini feliciler pervenire. ccclesias, quas infra Turrilaiiani et Empurilanam
Datum Benev., vm Kal. Maii. parochias in tuo videlicel palrimonio construxisli,
CDXCVIII. apostolicse sedis poslulas patrocinio communiri. Et
Ai. Fridericum archicpiscopumCotonienscm. - Ap- nos ergo tuis poslulalionibus annuenles, statuimus
probat excommunicationem regis ab eo faclam, ct ut nulli oninino hominum liceat ecclesias ipsas te-
ul Romm Ecclesim subvenial, hortatur. merc peiiurbare, aut earum possessiones auferre,
(Anno 1117.) vel ablatas retincre, minuere, vel lemerariis vexa-
[MANSI,Concil,, XX, 1084.] tionibus faligare, sed omnia, quse illis a le aul jam
PASCIIAI.IS episcopus, servus servorum Dei, vene-
collata sunt, aut in fulurum largienle Deo vel a tc,
rabili fralri F. Coloniensi episcopo, salulemet apo- vel ab aliis fidelibus viris , dari,
olferri, vel aliis
stolicam benedielionem.
sacrile- juslis modis acquiri conligerit, quieta semper et
Significavil nobis fraternitas vestra, pro inlegra conservenlur clericorum illic servientium
giis, pro rapinis, pro incendiis, et pro iniquilalibus usibus profutura, salva canonica confratrum et co-
aliis in regem vos exconimunicationis sentcnliam "] episcoporum nostrorum reverentia. Si quis
igilur
dictavisse. Nos illud Doctoris genlium capilulum in fulurum judex, domniccllus, curator aut
: Si qua>-
allendenles, ubi inter caelera legitur quis fraler libet ecclesiaslica saeculitrisve persona, hanc noslne
nominalur fornicator aul rapax, cnm hujusmodi nec constitulionis paginam sciens, contra cam lemere
cibtim sumere (I Cor. v). Item aliud bealt Joannis venire tenlaveiit, honoris ct olficii sui pericultiin
aposloli expavescentes, in quo de similibus contine- patialur, aut exconinuinicalionis ultione pleclatur,
tur quod qui ei ave dixerit, communical operibus hisi praesuniptionem suam digna satisfactione cor-
ejus malignis. Illud etiam Nicseni coucilii conside- rcxerit. Quicunquc vero ccclesias ipsas et in eis
rantes ui qui a.b alio cxconimunicatur, ab alio non Domino servienles fovere suisque rcbus honorare
, recipiatur ; ut et vos ita faciatis, hortantes omnino curaverit, omnipoleislis Dei et apostolorum cjns
abejustlem regis noscommuiiione sublraximus. Ipse gratiam, e5 peccatorum suorum iudulgentiam co;i-
autem, sive propter hoc, sive propler aliud ignora- sequalur. Ainen, amen, amen.
mus, Romam venit, sedilionem in populo concita- Ego Pasclialis calholicae Ecclesise episcopus SS.
vit, excommunicatos ab Ecclesia in communionem Dalum AiiagiiiscpermanumCrisogoiii, sauclse Ro-
et
susccpit,beali Pelri fideles iinpugnavit, impugnare nianse Ecclesise diaconi cardiualis, agentis vices
non desinit, palrimonium beati Petri, quse potuit ( domiii Joaunis cancellarii, xm Kalend. Sepleinbris,
occupavit, alia devaslationi exposuit. De quibus vi- indiclione decima , anno Dominicse Incarnationis
delicet ab aniecessoribus noslris, domino Joanne inillesimo cenlesimo tertio decimo (122), pontificatus
papa in concilio quadraginta episcoporum, ct ab domni Paschalis secundi papae aiuio xiv.
aliis noiuuillis per longa jam tempora excommuni-
catio facla est. Ad apostolorum limina, et ad no- D.
slram praeseiiliani venientes posilis in viam custodi- Monasierii Sublaccnsis pessessiones quasdam
confirmut,
buscapiuiittir, bonis suis exspoliautur, nec liberum
habere transitum permilltiiitur. Pro quibus innos (Aniio 1117.)
[MAHGAIUNI, Builar. Casin., II, 151.]
et in beatum Pelrum agere ista debuerit nos nesci-
rnus. Haecilaque dilectioni veslrae cognita facientes PASCIIALIScpiscopus, servus scrvorum Dei, dile-
pro matre vestra Romana Ecelesia vos monemus, clo in Chrisio filio JOANNI Sublaceiisi abhali, ejus-
ad ejus auxiimm vos lanquam fratres et filios in que successoribus regulariler inslituendis et in tieati
Christo charissimos invitainus. Turpissimum eniia Pelii fidelilale maiisuiis in perpeluum.
filiis est niatrem in eoruni oculis fatigari, nec auxi- Cum universis sanctse Romanae Ecclesice filiis ex
lium fcrre cum possint. Vestrae igilur matri suc- aposlolicae sedis aucloritate ac beiievoleiuia debi-
currite, ejusque oppoiiunitatibus cum Dei adjuto- tores exislamus, illis tamen locis, atque personis,
rio subvenire procurale. Nos enini qtiod a vobis quse specialius ac familiarius eidera Romanse ad-
de illo factum est, et leituimus, et Domino prae- hserentEcclesise propensiori nos convenit dilectionis
siante lenebimus. studio impendere, et eorum quieli altenlius, auxi-
CDXCIX. liaiite Domino, providere. Beaii siquidem Benedicli
Privilegium pro ecclesiis S. Pelri de Nurki, S. Ni- Suhlacense monasterium, cui Deo auctore, dilecle
colai de Ntigubii, el S. Heliw de Sclin. in Christo Joannes abbas, prsesidere cognosceris,
(Anno 1117, April. 20.) cum pro ipsius beatissimi Patris nostri Benedicti
[GATTULA,ih"si.Casin., 425.] reverentia, lumproreligiosorum fratrum constaiitia
PASCHAI.IS episcopus, servus servorum Dei, illu- multis olim fidelium oblationibus aucluni, muliis-
stri viro GUNNARIO domnicello, salutem et aposloli- que possessiouibus fuisse cognoscitur dilatalum.
cam bcnediclionem. Cum autem diutius et in spirilualibus et in tcnipo-

(122) Legcndum essc an. 1117 patet ex indicl. x et poiitificatitsaniio xvm. JAFFIL
 425 EPiSTOLrE ET PRIVILEGIA, &_%
ralibus claruisset, deficienle" tandem thrientium A ab eadem insula pellerenlur, cl in ea Dei Ecclesisa'
Derim polentia, et tyrannorum violentia concre- rcstituefentur. Unde, sicut in luis litteris sugges-
scente, iocusidem vehementer oppressus, el ppsses- sisti, .intecessor nieus patri ttio legati vicem gra-
sionibus suis admpdum imminulus est, quod felicis tuita benignitaie concessit. Nos quoque libi post
memof ise ^Medeeessor noster, papa Gregorius, gra- ipsum ejus successori concessiraus, ea videlieet ra^
vius fereus, diebus suis:ad ejusdem restaurationem tione. ut si qtiando illuc ex latere nostro legatus
monasterii laboravit. Nos qudque_ ipsius vesligiis dirigilur, quem profecto vicarium intelligimus, quse
insistentes, ad boc ipsum operani dedimus, et di- ab eO gerenda surit, per ttiam iridustriam effectui
. vina favente cleriienlia, nOnnulia eorum quse ab- mancipentur. Sic enirii in Ecclesia sseculares po-
lata fuerarilin teriilorib Campanino fecuperavimus, testates dispositas legimus, ut quod ecclesiastica
et monasterio eidem reddidimus-,quorum confirma- humilitas minus valet,- ssecnlafis potestas suae for-
lionerii a sede apostolica dilectio tua| prbpter pra- midinis rigore perficiat; Nam~persoriaruhi ecclesia-
vortini nequitiam, postulavit. Et nos ergo postula- sticariim seti dignitatum -judicia husquam legimus
tibni tuse; fili in Christo charissinie, annuentes, ea laicis vel religiosis fuisse commissa. Porro episco-
tibi tuisque successoribus, el per nos supradicio portim vocationes ad synodum quas unquam sibi
hioiiasterio Beali Benedicti, prsesentis privilegii pa- B legatus aut vicaiius usurpavit? qttod aliquarido siti-
gina conflrmamusi Videlicei Afilem et Ponliain, gularibus, aliquaudopluralibus litteris per quoslibet
cum ecclesiiSi,fundis. casalibus. silvis 01 perlinen- solet liuntios flerL Gognosce, fili charissime, mo-
tiis earuiri, siciilin BenediclL,nObilis memorise, du- dum tutim et dalam tibi a Domirio potestatem, noli
cis et consulis oblatibnc, et iii prasdecessorum no- contra Dominicam erigere' potestttteni. Sic enim a
stroruni Benedicti VI el Joannis X Romanorum Domino Romanse Ecclesise potestas concessa est, ut
pontificum muniminibus continetur. Decernimus ab hominibus auferri nbn possit. Disce in comitatu
itaque ut nulli oninino bominum faeultas sit a mo- tuo bonorum imperalorum exenipla, tit Ecclesias
nasterii possessione illa subtrahere, minuefe., vel non impugnare studeas, sed jtivare; non judicare
temerariis vexationibus perturbare, sed ornnia, sic- aut opprimere episcopos, sed tanquam Dei vicarios
ut superius praenotata sunt, eidem loco quiela sem- veiiefarL Qtise a patre tuo nobilis memoriae R[oge-
per et integra conserventur, fratruni ibidem sub rio ] comite Ecclesise data sinit, pef te nullatenus
beati Benedicti regula Domino militantium, usibus hiinUantur, sed potius augeantuf. Noli Deum prae-
profutura ; si qua igitur in futurum ecclesiastica cedere, sed sequarisi quia eo duce non offendes,
ssecularisvepersona, hanc nostrse Constitutionis pa- sed vitse lumen habebis. Hsec tibi tanquam lilio
ginam sciens, contra eam temere venire tenlave- cliaiissimo prsecipio, haec moHeo; si,-ul spondes,
lit, secundo lertiove commoiiita, si non satisfa- obedieris et obtemperavens_ tuam profecto saiulem
ctione congrua einendaverit, potestalis honorisque obtemperabis. Omnipotens Dbminus suo le bene-
sui dignilate careat, reamque se divino judicio exi- piacito dirigat, conservet atque eustodiat, ,
stere de perpetrala iniquitale cognoscat, et a sacra- Dal. Anagniae Kal. Octobris.
lissimo corpore ac sanguine DeielDomini Redempto-
DII.
ris nostri Jesu Clriisti aliena fiat, atque iu extremo
Ad- Gerardum episcqpum Engolismeiisem, — Affli-
examine districtse ultioni subjaceati Cunctis autem clum consoiaiiif. Inierdiclum abbali Rolonensi il-
prsefato nionasterid justa servantibiis sit pax Do^ iaium coiifirmat.
mini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum (Anno 1117, Nov. 50.)
bonseactionis percipianl, etapud districtuhi judicem [MABILL. Annal, Bened,, VI,'634.]
praemia selernaepaeis inveniant. Amen, amen, amen. PASCIIALI.S episcopus, serVus servorum Dei, vene-
Ego Pasclialis calholicse Ecclesiae episcopusi rabili fratri GEKARDO Engolismensi episcopo, apo- -
Datum Anagniae per manus Ghrysogoni sanctse stolicse sedis vicario, et fralribus qui cum eo sunt,
Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis, agentis vices D salutem et apostolicam benedictionerii.
domni Joannis caricellarii, ix Kalend Fraternitati vestrae compatitur nostfae dilectionis
DL affectus, pro eo quod vos ahgtistiafi angustiis ple^
Ad Rogerium comitem Skilim. risque cognovimus. Caeterum et nos non minora
tribulatipuuin pondera ferimus, pfo quibtis fraterni-
(Anno 1117, Oct. 1.) tatem veslramrogamus, ut ad bmnipotentem Deum
[i Ex Reg. Paschalisil, lib. xviu, cap. 5. J — E cod,
Vatic. Otlobon. n. 3057 eruit W. Giesebrecbt; preces et gemitus effundatis, et idipsum per univer-
edidit Philippus JAFFI5,Regesta Rorri. pont., 516.] sas parochias vestras fieri praecipiatis , quatenus
ROGERLO comiti Siciliae. omnipotens Deus muliiplici miseratione Ecclesiam
Anle Sarracenorum invasioriem Siciliae insula suam respiciat, et persecutionum aestus cessare
Romanse Ecclesise adeo familiaris fuit, ut sempei praecipiat. Interdicti sehtentiam quam supef Roto-
in ea Romani poiit-ificeset patrimoniortim suortim nensem abbatem protulistis el ejus abbatiam, npS
curalores et suae vicis reprsesentatores habuerint. ralam ducimus, donec vestro judicio satisfaciats
Patri autem tuo divina gratia prserogativam contu- Comiterii vero nostris litteris comraonemus, ne,as->
Hl, ut suo et suorum labore et sanguine Sarraceni, sensum suum illius pertinaeiae prsebeat, qnih' etiam
PATROL.CLXIIl. 0
 mi PASCHALISII PAPJE 428
vobis euin obedire compellat. Quod si aliter feeerit, A nobilis memoriae Gei, .i comitis, B. Petri jiire
si quid vos in eum communi consilio austerius de- quietum liberumquedimitlas. ATiaquinR. Petrus ad-
creverilis, nos favoris nostri assensione firmamus. versum le dohiinii sui exeret ultionem, et nos locum
Data Trevanae, n Kal. Decembris. nostrum apostolica auctoritate luebimur.
Dalum Praenestae,xii Kal. Jantiar.
DIH. •
ConanuiriBrilannorumcomiiem horlaiur cogat ut mo- . »y.
nachos Boionenses ut Bellam insulam monachis ,Ad Daimbertum Senonensemel alios cphcopos.— Ul
Kemperelegiensibusrestiluant, Vizeliacensemonasieriumprotecjanl.
(Anno 1117, Nov. 50.) (Annolll7, Dec. 21.)
\ ,- [MAB.ubi supra.] [MAKSI, Concil., XX, 1051.] •
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
«to filioCOXANO illustri Rritannoruniconiiti, salutera rabilibus fratribus et coepiscopis DAIHBEETO Seno-
et apostolicam benedictionem. nensi, EOGONI Nivernensi, STEPHANO Eduensi, JOCE-
Nosse debes, fili chaiissime, quia non est potestas RANNO Lingonensi, HUGONI Antissiodorensi, salulem
nisi a Deo. Per ipsum igitur polestale accepla, noli et apostolicam benedictionem.
adversus eum cervicem cordis erigere, nec ejus Ee- ^ Ex fuiidatoris illuslris memoriae Gerardi comilis
clesiam impugnare, sed polius ejus omnipotenliam oblatione, Vizeliacense monasterium B. Petri juris
cogita,ethuniililerEcclesiae praecepta cuslodi,ul qui esse, vestra, ul credimus, nolilia nori ignorai. Ve-
magna suscepisti, merearis majora suscipere. Roto- rum quidam, sicut accepimus, loco eidem exactio-
nensero abbatem audivimus, contempta yicarii nostri nes. imponere et graves moliuntur injurias irrogare.
Engolismensis episcopi reverentia, per violentiam Rogamus ergo fratemitatem vesiram, et roonerous,
iuse potestatis Bellam itisulam invasisse, et Kem- ulpro vestri offlcii debito locum ipsum proiegere
; perelegienses inde monachos expulisse. Quam ob studealis ; et si quis ei molestias fecerit, ab abbale
• causam cumjudicio vicarii obedire contemneret, per vel fratribus requisiti, ita inde juslitiam faciatis, ut
cum est ab abbalis et sacerdolis olficio interdictus, a R. Pelro et a nobis gratias habealis.
'. et abbalia tola officiisprivata divinis. Verumenim- Datum Praenestac,xn Kalend. Januarii.
" -vero interdictuni ipsum peiiinaci prsesumptione
DVI.
-conlemnunt. -Tuam itaqtte indolem coramonemus,
• el taiiquam-Ecclesise filio prsecipimus ne te eorum (122*)Archiephcopo(Spalatino)explical cur tecjalisui
pallium deferentes sacramenlum ub eo exegerint.
•arrogantiae socies, sed eos ad Ecclesiaejudicium Saxonum et Danorum exemplum ad imilandum
^ proponit.
'peragenduni jpse conipellas; alioquin quascunque
adversus te pro hpc realu seiilentia processerit, nos (lnlra an. 1099-1118.)
ratam Domino auctore lenebimus. [MANSI, Cbncil., XX, 981.]
Data Trevanae, n Kalend. Decembris. PASCDALIS episcopus, servus servorum Dei, N. Po-
Ionorum archiepiscopo.
DIV.
Ad Guillelmumcomilem Nivernensem.— Ut Vize- Significasti, fraler charissime, regeni et regni
liacense monasterium quielurii ac liberum esse majores admiratione permolos , . quod pallium
-:sinat, tihi ab apoerisiariis noslris tali condifione obla-
(Anno 1117; Dec. 21;) tum fuerit, si sacfanienluni quod a nobis scri-
[MANSi,Conci7.,XX,1050.] ptum detulerant jurares. In pallio, fraler, ple-
"PASCHALIS episcopus, servus servorum-Dei, GUIL- nitudo conceditur pontificalis officii, quia, juxta
"ija.MOillustri viro, Nivernensium Comili,salutem et sedis apostolicse et totius Ecclesiseconsuetiiilitiein,
apostolicani benedietionem. aute acceptum pallium metropolitanis minlme licet
Non parva de le. apud nos fama est, ei nos ila aut episcopos consecrare aut synodum celebrare.
• crediraus el credidiraus, quod Dei timorem habeas et: D Mirentur in hac causa et Dominum Jesum Chri-
amorem, quod jusliliam diligas, et quod in caeteris, Stum. Cum enim Dominus Jesus Chris/ttis, ul om-
sicut lanlum decetvii-um, per Dei gratiam honesle niuni oviura suarum curam Simoni Petro commil-
le habeas. Monemus igitur ui vicinas libi ecclesias teret, conditionem posuit, dicens : Diligh me, Simon
ab oppressionibus liberas faeias, necaliquas eis mo- Petre ? pasce oves meas (Joan. xxi). Si conscientia-
lestias irroges, illis maxime quae ad B. Petri tutelam rum factor et conditor conditione hac usus esl,
aut patrocinium pertinent, quemadroodum Vizelia- nee semeliantum, sed et secundo, et usque ad con-
cense coenobium, in quo exactiones aut usurpatio- tristationem : qua nos solliciludine, qtia provisiorie
nes aliquas per te, vel quorumlibet praesumptione, oportet tantam Ecclesiseprselatioiiem,tantam Chiisti
institui oninino prohibemus et interdicinrus. Imo pvium curani fratribus Impoitere, quorura con-
.sicu.i:a noslris praedecessoribus apostolicae sedis scisnlias non viderous ; illis roaxime quos nullp usu
jiphtificibus sancitum est, nosque sancimus rit idem novimus, quorum dilectionem penitps ignoramus?
iripiiasterium secundum constitutionem testamenti Aiunt omne jusjurandum a Christo Deo in Evarigelio
• '(122*.).l!!pislola'i5st.perperaftiiinscripla
alias : Po- alias N. Polonorum archiep., etc. JAEF£.-
Joniensictrcliiepj^cqpqg.i»\hs,Panormitano qrchiep.;
 429 , EPISTOL^l. ET PRIVILEGIA. i3Q.
esse prohibilum, nec ab ipsis apostolis post Domi-- A liese subjectionis ctebita signa solvatis, quae vcs cum
num, nec in conciliis inveniri posse slatutum. Quid d beato Petro tanquam inembra de -membro hserere,
est ergo quod idem Dominus subsecutus ait: Quod d et catholicse capitis unilatem servare declarent. In
amplius est, a mdlo est'? (Matth. V.) IIoc enim am- quibus a praedecessoribus nostris ea est adhibita
plius ut exigamus, maltim nos, illopermiltente, com- moderatio, ut nihilinjuriosum, nihil difficile.sit ap-
pellit. Nonne maluro. est ab Ecclesise unitate, a 'sediss posilum, qUPd UOH etiam praeter exactionem no-
apostolicse obedientia resilire ? Nonne malum est;t slram ab omnibus debeat episcopis observari, qui
contra sacrorum, canonum slatula prorumpere ? sub apostolorum priiicipumPetri etPatili obedien-
Quani multi hoc eiiani post sacramentum praesuni- tia decreverunt et unitate persistere. Nunquid nou
pserunt! Nonne praedecessor tuus prseter Romaniii ultra vos Saxones Danique consistunt ? Et tamen
pohiificis conscieiitiam damnavit episcopum? Qui-- eorum metropolilani, et idem juramentum assertiiit,
bus hoc canonibus, quibus conciliis legilur essee et legalos apostolicae sedis honorifice tractant, et
pefmissiim? Quid superepiscoporum translationibuss in suis necessilatibus adjuvant,' et apostolorum 1L-
loquar, quae apud vos non aucloritate aposlolica,, mina per legalos suos, non taiitum per triennium ,
sed nutu regis praesumuntur ? Propter hsec mala ett sed annis singulis visitant. Ita te, fraler charissirae,
alia evilanda hujusniodi juramentum exigitur. B fruamur in Domino, ut non per te in eccleslis
Cur aulem jurainentum Doininus probibuerit, , subtractionis et dissidii, quod absil! oriatur occa-
apostolus Jacobus manifeste adjiciens docel : Ut' sio.
iiori sub judicio incidath (Jac.yi), ne quisquam, sic- DVII.
;
ut sanctus Augustinus exponit, assiduitate jurandi Ad R[olhonem] priorem S. Frigdiani Lucensis.
ad perjurium per consuetudinem dilabatur. Quapro-
(Intra an. 1099-1118.)
pter jufatiohe quis non ulalur, nisi necessitate,> Miscell. ed. Luc. IV, 587.]
cum videt pigros esse homiries ad credendum quod [BALUZ.,
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene-
ulile est eis credere, nisi juratione firmelur. Hoc rabili filio R.
priori S. Frigdiani, salutem et apostoli-
nimiruni malo ac necessitate [ forte, hac necessi- cam benedictionem.
taie. H.] compellimur , iuranientum pro fide, pro' Dilectioni tuae gratias agimus quia iri imilate Ec-
obedientia, pro unilate requirere. Porro apostolum clesise, unde minime haositabamus, firmius perse-
Paulum pro auditorum diffldentia jurassc, ejus Epi-: veras. De
sapientia enim tua bona speravimus et
slolsetestanlur.
speramus, et in vinea Doniini sic bonus cultor la-
Aiutit in conciliis statutum non inveniri, quasi borasti et
Q laborahis, et de laboribus luis largiente
Romanse Ecclesise legem concilia ulla prsefixerint : Deo fructum
cum omnia concilia per Ecclesise Romanae auctori- percipielis sempitcrhum. Pacem atque
unilatem Ecclesiae cum Domino desideravimus, et
tateni et facta sint, et robur acceperint, et in eorum
desideramus; scandala resecari optavimus et opla-
statutis Romana patenter auctoritas excipialur. mus. Rogamus autcra ut si qua forte emergere vi-
Nonne in Chalcedonensis concilii actione clecima
debitis, nobis significare curetis : quia nos propter
sexla statulum est, ante omnia quidem primalus nos ipsos ubique esse aut omnia propriis oculis
honorem prsecipuuni secundum caiiOnes antiquse cernere non valemus. Oret pro nbbis beatitudo
Romsereverendissimo archiepiscopo conservari ? Iia- veslra.
que quod censuerunt rex et a
magnates supradicta
sacramenti conditione te quiescere, videlurne vobis DVIIL , -
Ad canonicos S. Lucensh, '
judicium evangelicum ? videturne primatus nostii Frigdiani
honor prseciptius? Nunquid animo cecidit illa sen- (Intra an. 1099-1118.)
lenlia Domini: Non est dhcipulus supra maghlrum? [BALUZ.,Misceli. IV, 585.]
(Malth. x.) Nunquid Hungarico printipi dictum PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile-
esl: Et.tu conversus confirma fralres luos? (Ibid.) j- n ctis filiis S. Frigdiani canonicis, salutem etaposloli-
Nunquid hsec nos commodi nostri profeclione re- cam benedicfionem.
quirimus ; et non unitatis catholicse statuimus fir- Benedictns Dominus et'Pater Domini nostri Jesu
mamerilum ? Ppssunt apostolicam sedem contem- Chrisli, Pater misericordiaruro, qui suam in vobis
nere, possunt adversum iios calcaneum elevare, gratiam multiplicare dignatus esl : bona enim de
datuni a Deo privilegium evertere vel auferre non vobis ppinio non soltim in Tuscia, sed etiam in
possunt, quo Petro dictum est: Tu es Petrus, el super ullerioribuspariibus divulgata est; ipse autem Do-
haiic petratn wdificaboEcclesium meam (Mallh. xvi); riiinus noster etiam teriiporalia bona servituti vestrse
et : Tibi dabo claves regni cwlorum (ibid.). Quibus largius administral; Cnde et vos humiliores esse et
tamen quatuor in concilioTum decretis dandi pallii eiampliusdeserviredebetis. Monemusergo vos, filii,
modus praescriptus est, et professionis vel obedien- et rogamus iu Domino, ul semper ad meliora lenda-
tise ordo sanCitus est. tis. Neriioenim adeo bonus est, quin possit per Dei
Cum igitur a sede apostolica vestrae insigniadi- gratiam, quandiu in mundo vivitur, ad meliora pro-
gnitatis exigijis, quae a beati tantum Petri corpore ficere. Ita ergo vos agite ut semper Dei gralia di-
assumuntur : justum est ut vos quoqtie sedi aposto- gniores esse possitis.
Mi fASCHALIS II pAr/E \ &£
DIX. j oravit. Ipse vos in omnibus scuto bonoeyoluntatis
A
Ad canonkos B. Martini Lucensh. protegal, et sibi placere concedat.
(hiira an. 1099-1118.) DXII.
* Monasterii
[BALUZ.,ibid.] Gotlwicensh privilegia confirinai,peierile
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- Harlmanno abbale.
— Vita Attmanni, ep. Pat,, in
«ctis filiis Beali Martini canonicis, salutem et aposto- (Intra an. 1099-1118. Act, SS. Aug. U, 576.)
iicam beiiediclioiieni. DXIII.
In negotiis veslris commUnihus et singulaiibus, Harlmanno abbali Gotlwkensi « litteras miltil iti
qnse ad nos pervenere, erga vos semper benignita- quibus eum el sibi subditos a coritmunioneex.com-
tem nostram exhibuimus. Sed quidam vestrtiin, municatorum prohibel. t
mala pro bonis reddetites, in noslram injuilam pro- (Intra an. 1099-1118.)
ruperunl, cum quibus filiis nostris Sancli Frigdiani [BOLLAND, Aug. II, 576-.]
canonicis injurias et couttimelias vehementius inlu- PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, charis^
listis. Quod licel grave et inlolerabile nobis visum simis fratribus IlARTMANNoabbatiGottwicensi,etejus
sit, lamen quia praedicti fratres nos pro vobis roga- congregationi, salutem elaposlolicam beriediclipnei1!-.
vere, el pacem vobiscum se habere dixeruni-, hoc B ' Cwlum el lerra transibunt, verba auiem Dei non
•tolum vobis coiidonamus. Rogantes ui fraterna eos prmteribunt (Mutth. xxiv). Ipse enim prsedixit quod
cbaritate diligatis, et invicem vos sustentare procu- cernimus, quod quotidie experimur; Quoniam ab^
retis, qualenus in Dei serviiio quiele per Dei graliam undavil iniquitas , refrigescet charitas rriullorum
invigilare, et nostram bonam voluntaiem seniper ob- (ibid.), etc.
iinere valealis. DXIY.
DX. Pruilegium pro ecclesia S. Trinitath Ndrwkerish.
Ad Rolhonem piiorem S. Frkjdiani Lucensh. (Intra an. 1099-1118.)
(Intra au. 1099-1118.) [MonasliconAnglic, I, 410.]
[BALUZ., ibicl.] PASCHALIS cpiscopus, ser\Tis servorum Dei, vene->'
PASCHALIS cpiscopus, servus seivorum Dei, dilecto rabili fratri HEIIDEHTO, Norwicensi episcopo, saluieiu
jfilioROTHONI piiori Sancli Frigdiani, salutem el apo- el apostolicam benediclionem.
•stolicam benedictionem. Oilicii nosiri nos hortatur auctoritas pro ecclesia-
Provisioni tuae Beati Floridi ecclesiam conimisi- rum slatu nos spllicitos esse, et quae recte slatuta
mus, sperantes eam in regularis discipimae slaluiai sunt slabilire. Proiijde, frater cbarissiriie, conslitu-
lua induslria reparnndam. Cieterum nescio quas ob lioneni tuam decreti prsesenlis auclovitate firmamus,
-causas, ei tua provisione ipsius ecclesiaedeslitisti, ut monachorum regulariter vivenlium congregatio
et ipsa' congregatip in detiimenlum ruit; unde <li- semper in Norwicensi ecclesia conservelur, quam
leclioni tuae maiidamus ut usque ad proximasn in sanctae Trinitatis nomine strenuitas tua ab imis
beati Martini feslivitalem ad nos venias, quia nos fundamiiiibus siabilivit. Constituimus etiam ut-si-
el clerieosejusdem ecclesiae,et.episcopum, in eodem cut hactcnus apud Theofordense oppidum ftiit, ita
in futurum quoque tam libiquam successoribtis ttiis
lOrmino ad nos venire faciemus, ut praestante Deoi
Ecclesiam ipsam sicut oppoiiunum est ordiuemus. apud Norwicensem ecclesiam episcopalis cathedra
DXI. conservetur, nec cuiquam omnino successoruni
Ad Rolhonempriorem et canonkos S. Frigdiani Lu- tuorum liceat monasticae discipliiiae viros ab eccle-
censis. sia removere, aut ejus possessiones et boua csetera
(Intraan. 1099-1118.) a te provisa auferre, vel quee per Lnduslriamtuam
[BALUZ.,ibid,, p. 584.] aut a rege Angloriim Ilenrico, aut cseleris fidelibus
pASCiiAtisepiscopus, servus servorum Dei, dileelis1 ad monachoiiim sumptus oblata et leniperata sunl,
"filiisRoTHON!priori et ejus canonicis, salutem et; vel in fuluruffl offeni Deo disponenle contigeiili
aposlolicam benedictionem. " Porro iidem roonachi sempei' sub episcopi Norwi-
Qui vos pro bcali Pelri pairocinio persequuntur, censis obedientia raaneant, et in ipsa episcopali ec-
non vos, sed Romanam Ecclesiam persequunlur, clesia divinorum officia debita peragant, prout Can-
pro quibtts nobis ^dicendum est: A filiis iuh cave, tuariensis Ecclesiaper beatum Augustinrini novimus
el a domeslich luis ailende (Eccli. xxxn). Vos au- institulum et sanctissimi patris Gelasii doctoris Ec-
tem nolile delicere in lenlalionibus, sed stalevirili- clesisecalliolicse asserlione sancitum. Ad hsec adji-
ter, juxla illud viri sapienlis : Fili, accedensad ser- cienles decernimus ut nulliomnino honiinum liceat
vilutem Dei, sta in tremore el limore, et prmpara• eamdem ecclesiam perturbare aut ejus possessiones
animam tuam ad lentalionem (Eccli. n); et: Accipite' auferre, aut ablatas retinere vel minuere, Ayelteme-
armaturam Dei ut possith reshtere in die mato, et in' rariis vexalionibus faligare, sed omnia irilegre con-
omnibus perfecti slare (Ephes. vi). Nos enim, au- serventur eorum quoruro sustentalioni et guberna-
ctore Doriiino, sicut coepimus, in vestro patro • tioni concessa sunt, usibus oninimodis profutura.
cinio persislemus. Nescit enim beatus Petrus de- Si quse sane saecularis ecclesiaslicave persona, hanc
ficcre, pro cujus fide ipse auctor fidei Chrislus> noslfse coiislilutionis paginam sciens, temere coiitra
 433, ; EPISTOLjE ET PillVILEGiA.. 454
eam venire tentaverit, secundo teriiove commoniia, A . que etiam ab aliis viris: fklelibus eidem roonasterio.-
si non satisfactione congru.aemendaverit, potestatis data suntvelin fttturum,.autaprsedictis comitibus
honorisque sui dignitate careat reamque se divino et eoftim baronibus,. aut a.b aliis fidelibus dari of-
jtidicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, feriive contigerit, aut aliis ju.slis inodis, acquisiia
et a sanctissimo corpore et sanguine Dei et Doniini fuerint, firma vobis veslrisque successpribus el illi-
Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in bala permaneant. Decerninius ergo ut nulli omnino,
extremo examine dislrictse ultioni subjaceal. Cuiiclis honiinum liceat idem monasterium lemere pcrtur-
aufem eidem loco justa servantihus sit pax Doniini bare, autejus possessioues auferre, vel ablalas re-
nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonse tinere,minuere, vel temerariisvexatiouibus fatigare,,
£.ctionispercipiant, et apud dislrictum judicem prse- secl omnia integra conservenlur eorum pro quorum.
mium seternse pacis inyeniant. Amcn. sustentatione et gubernatione cpncessa sijnt omni-
modis usibus profutura, saiva Tervanensis.episcopi
DXV. canonica reverentia.
Moriaslerii.Andrensisproteclionem suscipii, bonaque
ac privilegia confmnat, pctente Joanne ephcopo Sepulluram vero ejusdem loci omnino liberam
Turvannemi. esse sancimus, ut tam supradictorum comitum
(Inlra au. 1099-1118.) B progenies quam barones omnes, qui pares casteili
[D'ACIIERY, Spicil,, II, 794.] vocanlur, juxta votum et deliheralionem suam ibi-
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dileclo dem sepelianlur. Cselerorurti quoquequiillicsepeliri
in.Christo filioRAWALtfo, abbali Andernensis mona- deliberaverint dcvotioni etexlremae volunlati, nisi.
sterii, quod in Tervanensi parochia situm est, ejus- foiie excoinmuiiicati sunt, nullus obsisiat. Si qtiaj-
que successoribus reguiariler siibstituendis in per- igilur in futuruin ecclesiastica saecularisve pefsona,
petuum. hanc noslrse constilulionis paginam sciens,,contiu.
Piaepostulatio voluntatiseffectu debet prosequen- eam temere venire lentavcrit, secundo terli.oye com-
te compleri, ut devotionis sinceritas laudabililer roonita, si non satisfactione congrua emendaverits,,
enitescat, ei utilitas postulata vires indubitanter as- polestalis honorisve sui dignitate careat, reamque
Bumat. Quia igitur dilectio. tuaad sedis apostolicae se divino judicio existere de perpetrata iniquiiate
pprtum coniugiens ejus tuitionem devotione debita cognoscat, et a sacratissimo corpdre ac sanguiiie
requisivii, nos intercedente venerabili fratre nostro Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena-
JOaime Tervanensi episcopo, supplicationi ttise cle- fiat, atque in extrerao examine dislrictae ultioni sub-
meiiter annuimus, et Andcrnense monaslerium in jaceat. Cuuctis autetn eidem loco justa servantibus
Tervanensi parochia situm, cui Deo auctore prsesi- 'C sitpax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic
des, sub tutelam apostolicse sedis excipimus, Quod ffiiciuni bonse aclionis percipianl, et apud distti-
videlipetinpnasterium, in loco qui vocalur Andernes ctum judicem. praemia seternse pacis inveniant.
extra oppidum Gisnes, Balduinus nobilis niemorisa Amen,
Gisnensis comes, cum uxore sua Adela, in honorem DXVI.
Dpmini et Salvatoris, et S. Rotrudis virginis nomi- Ad Guidonem archiepiscopum Viennensem. — Ipsi
ne, per ejusdem Salvatoris gratiam, filiorum suo- episcopatumel melropolitanu jura confirmai, p:d-
rum el: baronum consilio, pro animarum suarum liumque ntillit,
'
saiute aedificassecognoscitur. (Intra an. 1099-1118.)
Dniyersa igitur quse loco vestro per supradictse [MANSI, CouciL, XX, 10i6.]
Tervanensis Ecclesiseepiscopum concessa suni, vo- PASCHALIS cpiscopus, servus servorum Dei, di-
Lis vestrisque successoribus in perpettiuin possi- lccto fratri GUIDONI Viennensi arcbiepiscopo, ejus-
d.enda firniaraus, capellam videlicct S, Mariseinfra que successoribus canonice substituendis in perpe-
oppidum Gisnes, altare de Bredenarda, altare <le luiim.
Lullingahem, altare de Fercnes, et altare de Eilin- Potestatem ligandi atque solvendi in ccelis et in
gahem. Confirmamus vobis etiam universa quse su- terra, B. Pptro ejusque successoribus, auctbre Deo
pradicli coraites Balduinus cum uxore sua, et Ma- piincipaliter tradilam, illis Ecclesia verbis agnoscit,
nasses, ejus filius, vel barones eofum de sno jure quibus Pelrum Dominus allocutus est: Quodcunque
a.d idem Bonijni Salvatoris et S. Rotrudis. virginis ligaverh super ierram r erit ligatum et in cmlis
monasterium contulerunt, scilicet pasturam omnem. (Matlh. XVIH).Ipsi quoque et proprise firmitas, et
circaipsum locum Andernpnsem, et commoditatem, aliense fidei confirmatio, eodem Deo auclore prai-
paludis, aquse et cespitum, terrani de Antegehem, statur, cura ad eum dicitur : Rogavi pro te, ut non-
cuai villanis et omnibus redditibus suis et bosco; in defici.at fides ttia, Petre : et tu aliquando conversus,.
villa Gisnes, stagnum et sedem molendini,terrani de confirma fralres luos (Luc. xxi). Oportet ergo nos
Suanacas cum villanis suis et coramoditatem aquse,. qui, licet indigni, Pctri residere videmur in loco,
terram de Campanies, terram de Bicedenarda; ter- piava corrigere, recta fir.roare et in onini Ecclesia
ram, villanos, boscum et molendinum quse dederunt ad interrii arbitrium Judicis sic disponenda dispo-
Garinus de Fielnes et niater ejus, et csetera quse pro nere, ut de vultu ejus judicium nostrum prodeat,.
suj prolixitate dlnumerare stipersedemus; qutecun- et omili nostri videant ajquitalem. Tuis igitur, fra-
455 PASCHALIS II PAPJ3 455
ter charissime Guido, jttstis petiiioiiibus annuentes, JA Justis votis assensuni praebere; juslisque petitio-
sanctam Viennensem Ecclesiam ctti auctore Deo nibus aures accommodare nos convenit, yideiicet
praesides, apostolicae sedis auctoritate nnuiimus. indigni juslitise custodes atque prsecones in excelsa
Mansuro itaque in perpetuum decreto licet [videli- apostoloruin principum Petri et Pauli specula po-
cet] Gratianopolis, Valentina, Dia, Alba quse et Vi- siti, Domino disponente, videmur existere. Tria ita-
vaiium dicilur, Geiieva, Maurienna, sanctaeViennse que fraternitas postulavit ut praedecessorum no-
Ecclesise lanquani melropolitanae, jure perpetuo slrorum sedis apostolicse prsesulum formam se-
debeant subjacere. Porro Tarentasiam, ita semper quentes, Ecclesiam in honore sancti Sepujcri fun-
sub primatu Vicnnensis Ecclesise permanere dccer- datam, cui auetore Doniino prssides, nostri quoqu;
nimus, sicut a sanctis prscdeccssoribus nostiis, priyilegii pagina, muniremus. Ex apostolicae igitur
Leone, Nicolao alqtie Urbano noscitur eonsliiulum. sedis benignitate qua solet universis justa petenti-
Alibalias quoque tam inlra quam cxtra urbis Vien- bus subvenire, nos tuae petitioni, frater B. in Cbfi-
nensis mcenia sitas, luse fratcrnitali regendas dispo- slo venerabilis et dilecte, clementer annuentes, cb
nendasque coramittirous, Prselerea statttimus ut aniorem et reverentiam sancti Sepulcri, in quo
qusecunque prsedia, qusecunque dona, vcl a Roma- Christus pro nobis dignatus est poni, pia sanclae
nis imperaloribus vel a Burgundise regibus, tuse B ] Ecclesiae constitulione prout a priseis teniporibus
Ecclesise data yel reddita sunt, qusecunque bodie est fundata atque a prsedecessoribus nostris per
possidet, sive in futurum ju.sle et canonice poterit aucloritatem suorum privilegiorum firmata, prae-
adipisci, firroa tibi tuisque successoribus et illibala sentis quoque decreti pagina, salvo tamen jure
permaneant. Ad hsec tam supra nomiiiatorum prae-. Turonensis Ecclesise confirmamus. Ulud prseterea
decessorum nostrorum quam et cseterorum catholi- inluilu et assensu R. metropolitani tui adjicientes,
corum sedis apostolicae poniiilcum privilegia, de et sub anathemate prsecipientes, ut saeratum luae
jure scu possessiojie Viennensis Ecclesise edita, nos ecclesise coemelerium ad omniurn lani clericoruiu
quoque praesenfis decreti auctoritate lirma integra- quam laicorum Locbensis caslri bominum sepui-
qtte perpeluo permanere decernimus. Pallio ad mis- turam cseleris postposiiis singulare sit. Illud au-
sarum tanlum solemnia .llis solumniodo diebus uti lem ecenieterium quod canonici S. Marise conlrs
fralcrnitas tua roeminerit, qui tuis prsedccessoiihus Romanam auctoritatem in eodem castro usir-
Romanse auctorilatc Ecclesise concessi sunt : cujus paverunt, sibi irritum atque desertum habeatcr. Ita
le volumus per oronia gcni.uni conservarc. Hujus quoque ut neque clericus neque laicus amodo
cnim indunienti bonor humilitas atque justiiia est. ibidem sepcliatur.
Tota ergp mcnle fraternitas tua se exhibere festiiiet *c Dxvni.
in prosperis humilein; ct iu adversis, si quando Ad carionicos Sancti Mariini, — Quidqnid fidslis
.iciveniunt, inveniatur cum justitia recla; amica offert Ecclesiw, obldlionis npmine continetur, et a
smcularibus possideri non debet.
bonis, perversis contraria; nullis unquam facieni, (Anno incerto.)
pro verilalc loquente prsebens. Misericordise operi-
[MANSI, ConciL, XX, 1074.]
bus juxla virtutem substantiae insislens, et.tamea Cseterum primiliae, dccimse, el bblationes, in solis
supra virtu.tcm insislere cupiens; infirmis cornpa- Ecclesiarum bonis prseeipue numerantuf. Oblationes
liens, bene valentibus congaudens, de alien.is gau- vero dicuntur, quaecunque depfopriis et licilis re-
diis tanquam de propriis exsultans -, 111conigendis bus Ecclesise a fidelibus offeruntur. Quicunque igi-
viliis pie sseviens, ijn foyendis virtulibus, audilorum tur eas per poteslatem saecularem obtinet, piocul
animos demulcens. In ira, judicium sine ira te- dubio conlra Deum et sanctorum Patrum nilitur
nens; in..tranquillitate, severitati.s justse censuram sanctiones. Quinimo et qui accipit, "et qui tradit,
uon deserens. Ilaec cst, frater charissime, pallii di-
laptoret sacrilegus judicalur (125).
gnilas, quam si sollicite servaveris, quod-foris acce- DXIX.
pisse oslendcvis, intus habebis. Fraternitatem luam
D Docet hwc : Ubiacjilur ad correciionem de impedkndo
supernae miserationis dignatio per lempora longa peccalo, principalis persona admiititur in teslem.
conservet incolumeni.. (Anno inc.)
Scriplum per manum Pctri notarii regionarii sa^ [MANSI, Ctmcif., XX, 1074.]
cri palatii.. In omni negotio principalis persona dicens veri-
DXVII. talem de re sibi nota recMssime habenda est pvo
Privilegium pro Ecclesia Bellilocensi, teste : cui adhibito uno efficiuntur duo lestes; adhi-
(Intra an. 1099-1118.) bitis duobus efficiuntur tres. Quod patenier oslendit
[Gall. ClirisU, vel. edit. IV, 152; Dominus, cum dicit:' Si peccaveril in te frater tuus,
solum. Quod si le non
PASOIALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- cor.ripeeum inler le et ipsum
clo iiiChristo fratri B. Bellilocensis ecclesiaeabbati,, atidierit, adliibe lecum unum, veldvMS,ut in ore duo-
cjusque successoribus canonice subsliluendis in1 J-MHI vel trium teslium slet omneverbum(Malth. xvin).
perpeluum. Et alibi afflrmat dicens : Non tcnusslet contra atium,
ab editione Gre-
/125) Exslat quoque in 1 collectione, titulo et cap._eodem, aliquot vocibus diserepans
5'jnana.
 457 EPIST0L& ET PMVILEGIA. . ;J_m
,sed in oreduorum vel irium lesiiuin stetoninever- A'-- _ ;/"DXXV;./. '/'.....
bum (Joan.ym). Ilem alibi: 'Egosum qui testimo- L Excontmunkelur qui!per iaicqs ecclesias obiinet,
niutn perhibeq:demeipso,et:teslimonium perhibet de :..''' ':.''..;•' (Ibid.) .
me.Paler.Nam iri lecjeveslrascriptum est ciuodduo- Si quis clericus, abbas, yel inonaehus,/per laicps
xum Jiominum-iesiimoniiim.verumest (Deut. xix). ecclcsias obtinuerit i.secundurosaHclorSiriapostolo-
'" V--
i ;:'.''', ..' D^X/ -':' !' . .' ' rum rianonOs et Antiocheni Cpncilii capitulum, ex,-
,Ani decimas clerki clerich debeant, communicationi, suhjaceat., ;
;..-':', .(Arinoinc.) '/ ",' 2/ Quiper laicos ecclesias obiinet,M qui niqnus ei
.'...:'...'. [MAHSI,ubi supra.J -'-, '~imponit,comriiunibrieprivetur..
Novum genus exactionis est, ut clerici a elericis Constilutiones sanctorum*eanOhum sequehtes sta-
fruguro/decinias velanimailium exlgant. Nusquam tuimus, ut qtiicuftcpie clericorum, *al).,hac iiora
in lege Domini hoe prSeeipi.legimus,, vel permitti. inantea investituram ecclesiae/veLecclesiaslicse ;di-
Non,enini. Levitse a Levitis decimas accepisse, vel gnitatis de manu laica acceperit, ef ipse, et quiT
extorsisseleguntur, Illi prpfectp clerici gui a clericis roanum ei imposuerit, gradussui periculo subja- -*
.spirilualiuni- ministeriornni iabores accipiunt, deci- . ceat et comtiiunioue privetuf.
maseisdebent(I24),,--. ;•' " R J DXXVL
... '^.V-V;" ".."VDXXiV , ..".',' .' .,;' Deeodem.: '-/ '•//?'
'"' !:.'-•'
Sacriiegi.sunt judkandi,qui Ecclesiam Dei.non per.-- (ibid.y
__,./.. milluntregulariterordinafi.,; NuUus Iaicofum ecclesias vel ecGlesiaruniboria
-[MAKSJ,/^.], occripet vel disponat. Qui vera sectis egerit, juxta .
Stint quidam qui vei violeritia,,yel favore, ii.pn beati Alexandfi capitultim ab Ecclesise liminibuSi
pcf mittunt ecclesias regulariter ordinari. Hos eiiam; arceatur.
'
decrevimis ut sacrilegos judicandos. DXXVIL, :
.?;;/;'.;'.;';'; ..DXXIL! ' . Deeodem.: ..••.'. '•/---
Spiriium" sancium vendil, qui decimas pro pecuniq (Ibid.) :
Iribuit. SiciitDomini veslimeiitum-scissum non esl, sed
VV "'.;" (ibid.) , v de>eo .soiiiti, sunti ita, nec Ecclesia-;scindi debet,
Altafe et decimas pef pecuniam dare, et Spifilum quiar.in^ a-nitate lola consistit. In potestatem ergo
sancfuiri yendere, Simoniacain/ baeresimes.se n.ullus
p_i:opriiepiscopi, ecclesise reducantur;. ct ab ipso,_
lidelium igiiprat:, - sicut sacris .canonibus cautum est,; ofdinentur. Alio-
' '
-;:.!-;-'y-.':,-.!. DXXIII: •"V C quin et ecclesise ipsse, et clerici earumdem, disinis.
-_.c
Nullus minktrei dbbaiibus episcopatiii,, ~qui dlicui destituantur offlciis.
!'-: episcoperumrioluntsubesse.
'!].:.< V. ^:-K(Ibici.}-:: >'.• Dxxvii:,ws.: "' ": '":':;-';!
'_";itbbatibus qiii; neque: sub episcopo, neque sub De sepulturis et defunclorum voluntalibus siaiuit
-' .
hmc.
inetropolitano, neqiie sub primate, neque sub pa-
trlarcha suht",:;ftullus;prPrsus,episcoporum episco- (MANSI,Concil., XXII, 404.). .
V-olumus, ac juxta canonum sententiam [at, sla-
palia.quffilibet adroirilstfef. Cum enitiifse nulliepi- nobis probabile A_idetur,ut sicut mbrienti cOn-
scopb Pmriino subesse profifeaniur, cobsequens est tuta]
ceditur rerum suarum jitdicium.facere quocunqiie
rit-nullusepiscoporuni, quse sua sunt, eis tanquam. ioco sibi
extraneis largiatur^ : : - plaeuerit, sie nimirum, jtistum: est sui
-V ------'-- >"' DXXIV. corporis licentiam habere eligenti sepulturahi, in
De. pfopriis- labofibus moriachi et carionki 'decimas- quociinqueloco voluiitas.exstiferit, sive in nionaste-
;'. -,:!:"::.:-. solvereminiiriecdganlur, . riis. sive in aliis locis ;[a/. religiosisiocis].
'!-!:: ,(Ibid.):- V Dxxvin.
Decimas a populo sacerdotibus ae Levitis esse jy. p Ad.Lanuinum Tuxrh.priown.. ;
reddendas divinse iegis sarixit auetoritas. Gsetefunh , (Intra an, 1101-11,18.),; ; / /;
a monachis,.. siye cleiicis commuoiter viventibus, [CAPIALBI, Memorie della Chiesa Miletese, 14S.!-]r)
nulla rafip sinit tit milites, aut episcopf, aut perso- PAscHALis^episcopus, etc, driecto filio/LANuiNo, etc.
nai quselibet, decimas delaboribus seu nutriineutis Religionis tusesinceritas, etministerii sollicitudo,
seri propriis extofqueredebeant, Uride beatus Gre- quam in monasleriorum et ecclesiarumreparatio-
gorius/ait,:.« Commuiii yita viventibus jani de fa- nem exefces, plurimum nos,ad dilecfionem tuam
ciendis porfipnibus, vel exhibenda hpspitalitate, et impellunt, et magnas 0. D.-gratias agere- faciunt.'
adimplenda misericprdia,/ nobis quid erit loquen-- Unde super religione tua cpngauderites,=et de tuo-
duni? eutiv pmhe quod superest, in causis piis ac multum fervore, :fili charissime, confidentes, horta-
religiosis ertigandum sit, dicente Doroino :,Quodsu- rour.fet-praeeipinitis ut nostrijuiis motiasteriaqnai
perest, date:,elcemosynam, et;ecce omnia mundasunt. circa te sunt sollicite requiras, el quse illic adversus
vobis (iifcxi). ; ;. ; %. mOnaslicse regnlse diseiplinaro, prserupta sunt curix»

{iM) vide Gregonanse cpUectiPms cap. 9, De dcctmts ufeivanetas est in aJiquollectiombus.

 4i9 PASCHALIS II PAP/E ,' 440
«imni discretionc et nioderamine siudeas"eineniiare, A illustris filii noslii regis Nicol_ai.scrip.lasuscepi-
cl eos qui haclcnus pravis sunt niorihus eonversali liius quibus se per consiliuni el consensum 'tiitini
coerccre 11011 negligas; prsecipimus enim ut fi-alrem clfecisse significavit,iit in loco scertndutti hancreli-
. nosirum Mililen. episcopum adeas, eumque super giosorum nionacliofiim ceiiitudinem aduniatur,
querela quam gerit adversus mpnachos S. Angeli quem aposlolicse sedis auctoritate inunire postulat,
fralerne cbnvehias, ct si pacem inter ebs concor- ne posl sutim vel iiostrum ohitum hoiriirium iiifesta-
diamque componere nequiyeris, opporluiio lempore tione lurbetur. In vestris quoque litteris id ipsum
iiiraque pars ad noslruiti deslinetur exanien ; npu voti postulationisque percepimus. Nps ergo vestris
er.ira ignoramus cuni clericprum sumiim insliga- votis et poslulalioiiibus aimuentes congregationeiii
lionibus ad hoc prorupisse, ut B. Pelri bona tol ipsam, prsestante Domino, per praiseniis privilegii
infeslalionibus laceraret: sed nos profecto in tales paginam apostolicse sedis auctoritaie muiiimus;
insiigalores, nisi defecerint, gladiiiro B. Pelri exer- statuimus igitur ut universa prsedia et possessiones
cebihius, et in>s,ipsps ulciscemur (125). quae vel idem rex de regio jure vel serenitate sua de
- DXXIX, Qihoniensis Ecclesiae peftinentiis ad ejusdem con-
Ad Lanuinum Turris prioretri. gregalipnisviclum sustenlaiionemqttecpntulitjquiela
an. B eis semper et integra conserventur. Qureeuiique
(Fragm.—Inlra. 1101-1118.)
prseterea vel a yobis ipsis vel ab aliis fideiibus eidem
[Apud MAMLL. A nnal, qrd. S. Bened., V, 446.] inonasterio ip posterqm dari, pff/erri,vel aliis justis
Repletum est os
gaudio nqslrum linguaei noslra ex-
niodis acquiri, Domino daiite,cohligerit,perpetua eis
suliatione (Psql, cxxv,2), quoniam, quod fractum stabililate fixa
dissolulum au- permaneant, nec episcopo cuiquam
I/uerat, consolidalum,et qupd fueral, aut auf cuilibet ecclesiasticse ssecularive per-
divimus alligatum. Caveteergone iterum vos Satanas sonseregl facultas sit ab eodeiri loco mpiiachps renio-
. circumveiiiat, et in idipsum, quod Deus aveiial, re^
verc, el constilutuin illic regttlafem yitse prdincni
verlainini. Nolite de jejuniis et orationibtts prsesu- vi aut ingenio propulsare, sed quiete semper in
inere; Deum, qui charitas esl, aniplectiroini, etc. nionastic3e convcrsationis cuslodia ct oiiinino'.eiitis
Orate pro nobis. Dei servitio perseverent. Decernimus ergo ut nulli
DXXX. omniiio hominum Iiceat iciein mpnasterium temere
Ad Victorcm Bonqniensein, — Absque ephcqpqriim perturbare aut ejus possessioues auferre, vel abla-
cqnsensu ephcopatia jura monacJiinon usurpenl. ias retinere, miiiuere, vel lemerariis-vexatirinibus
(Inira an. 1104-1118.) fatigare, sed omnia integra conserventur eorum pro
I [MANSI.ConciL, XX, 1075.] C
v quortim sustcntaiione et gubernatio.ne concessa sunt
Pervenil ad nos, unde valde niiramur, qnod qui- usibus oranimodis prpfutura. Si qua igitur in futurum
dam mpnachi et abbates in paroehia vestra, contra ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae con-
sancloruni Patrum decreta, episcopalia iura et offi- stitulionis paginani sciens, contra eam yeniretenla-
<:ia sihi arrpganter yindicant, videlicet pceniten- verit, secundo tertiove commonita, si non satisfa-
liam, rcniissionem p.eccatorum, reconciliationem, ctionc copgrua eniendayeiit, potestatis honorisque
decimas ct ecclesias, cum absque proprii episcopi sui dignitale careat, reamque se divino judicio exi-
licenlia, vel apostolicse sedis auctoiiiate, hoc nulla- siere de perpctrata iniquitate co.gnpscat; et a-sacra-
tenus prajsumere debeant i sicut in Chalcedonerisi lissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redem-
concilio. de hujusmodi a saiictis Patribus cautum ploris nostri aliena fiat, atqtte in extremo examine
est, et sub analhemalis viuculo monachis oinnibus districlae ultioni subjaceat. Cunctis auleiu.eidem
prohibitum. Mandamus itaque dilectioni tuae ut eos monasterio justa servantibus sit pax Domini nostri
convenias, et ne talia deinceps praastimant omiiino Jesu Christi, (|uateuus et bic friictum bonse actionis.
prohibeas. pereipiant, ct apad districtum judieem praeinia
DXXXI. D aetemse pacis iiiveiiiant. Amen, aroen, ainen,
Q
Monasleriuin Olhonknse ejusque possessiones confir^ DXXXII.
mat, Nicolao rege et Hubaldo ephcopo per litleras
' (i__(>)AdConradumarchiepiscopitniSalzburgensem.—:
peleniibus. . Ul de causciabbatis S, Emm.rammi Simoniw ac-
cusali cognoscal,
(Intra ann, 1105-1118.)
. [THORKELIK, Diplomalarium Arna-Magnmannm, (Inlra.an. 1107-1118.)
Hayniaeet Lipsiae, 1'786, 4", I, 244.[ [MANSI,ConciL XXI, 418.]
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, vene- IXNOCENTIUS [PASCIIALIS]episcopus, servus sefvpT
rabili fratri HUBALDO Olnonieiisiepiscopo, salutem et rumDei, yenerabili fratri CONRADO, Salzbufgcrisi ar-
apostolicam benedictionem. chiepiscopo, salutem el apostolicam beriedictibriem.

(125)11 P. Mabillon, Annales Benedktini,]ib. LXX,
j^ 55, rapporta questa epistola fino alle parole de-
.tineiur cxamen. jlo la riferisco intera, tollala dalla
Stbria Cartusiana dcl Tromby.
(IfG^ In hac et duabus quse sequuntur epistolis
codicem Vindobonensem pro hvapccniius. praebere
P[aschcilis]., ac pro Henrko Rathponensi ephcopq,
Ar\twico] Raiisp. ep. monet Wattenbach in Pciiz
Archiv., X, 491. JAFFE.
 '
,54.1 EPISTOL^E ET PRIVILEGIA. *42
saltttem et aposlolicani benedi-
Postquam fraternilati tuae pro causa Pavonis A veuerabili fralri,
S. Enimerammi abbalis litteras miseramus. scripsit etionem.
iiobis venerabilis frater rioster Ratisbonensis epi- Nos Ecclesiae profectum aliquem-de te sperantes,
scopus , eumdem abbatem in judicio accusalum , et proveclionis luoeminus boua primordia toleravimiig.
deSimoniaco fla^itio cohvictum, sicque deposilum. Cceterum conlra spetii noslram, Romanse Ecclesiae
Hujus ergo negbtii pertractationem sollicitudini tuae, detrinientum afferre diceris, ct promissae obedienliae
vicenosira coromittimus, ut ad Ratisboiiensem Ec- debitum aspernari. Sancti siquidem Emmeramnii
clesiam per temetipsum accedens, diiigenier inquiras monasferitim, quod ad Romanam Ecclcsiam peiti-
si judicium ordinabiliter est habitum; aut si alii nere cognoscitur, dilioni noslne sublrahereniteris,
aeciisatores, alii testes fuerunt; si eo prsesente, sub el nostrsc auctoritaiis litteras, quse ad te per ejus-
jurejurando, contra eufn dictum est lcslimonium; dem monasierii abbatem missje srihi, aileo coiucm-
si contra eum scriptis actum ,est, vel, si ipse lieen- psisli, ul cuni qtii secundas lillcras alttilil, gravibus
liam respondendi et defendendi sehabuit; si accu- conlumeliis alfeceris. Nec illuil niinoris aeslimcs
satorum vel testium qualitas satis videtur eanoni- fuissc delicti, quod ad synodalcni coiiventnin lilteris
bus cbnvcife. Quae si integre cclebrata rcpercris, communibus evocaitis, vcnirc pcnitus eonieropsisti.
sicutfactum esl, judicitun perseverci: alioquin ab- " TanUiiii crgo apostolicse sedis coiilcmpttnn omnino
bas ipse, sccutirium liiierarutii noslrarum lcnorem, laciti praHcrire non possumus. ISepeiiias itaque ad
supradicto inotiaslerio restiiuatur , el CQiiipelenti, te liiicras destinaiilcs, hanc lihi pr.ccepti legem
sirie retractatiorie teinpoiis, lermino, corani vestra prscfiginuis, nt infra dies xx poslquam apices hos
'
et fratruni iiosirorum praesentia canonice judiceliir. acceperis , iraiisgrcssioncni proelcritam plenius
DXXXIII. corrigas, ul vitlelicet Pavoncm abbaicm praidiclo
obedkniicun nionasierio integrc rcstiluas, ei ab ejus deinceps in-
Ad eumdem.—De Balisboitensi epheopo
Ronutnm Ecclesiw denegante. fcsiaiionc desistas. Alioquin ab oinni episcopali of-
ficio lc novcris inlerdictum, doncc prseceptuiii hoe
(Irilraan.ll 07-1118.)
clficacitcr impleas, el nobis dc conteniptu noslro
[MANSI,ibkl.]
IHXOCEXTIUS [PASCIIALIS] episcopus, servus servo- jiistiliam cxscquaris.'
rum Dei, COXRADO Salzburgcnsi archiepiscopo, sa- DXXXV.
lulciti et apostolicam beiiediclioncin._ Ad Pontium Cluniacensem abbalem. —Denonpcr-
Sicut tua nuper adversa cognoviinus, sic cl pro- rigenda communione inlincta (127).
spera cognoscere optaremus. Si enim compaleris, C (Inlfa an. 1109-1118.)
corapaiimu?; si congaudes, et congaudcmus. Porro [MANSI,ConciL, XX, 1015.]
tle fratre noslro Ratisbonensi episcopo nosse le vo-
lumus qualiter obedieiHiam Romanse promissam PASCIIALIS episcopus, scrvus servorurti Dei, cha"
Eeclesise obsefvaverit. Litieras euim qtias perahba- rissimo filio SUOPONTIO Cluniacensi abbali, saititeni
tem S, Emmerammi ad eum misinuis, primo parttm el apostolicam benediclioneiii.
Seribens ad Csecilium li. Cyprianus, ait: «Quan-
pendit, secundb nec accipere voluit, et latorem gra-
vibus corilumeliis affecil. Quairiobreni nos eum, do aliquid Deo inspirante et mandanle prsecipitur,
donec satisfaciat, ab omni episcopali officioInlerdi- necesse est Domino servusfidelis obtemperet, excu-
cimus, sictit in lilteris quas a'd eurii misimus, legere satus apud omnes quod nihil sibi arrogantcr assu-
poicrit, quas nimifum ei per te volumus prsesenlari, met, ne aliud fiat a nobis quani quod pro riobis
ne aut despiciantur, aut earuin senlentia clam ha- Dominus prior fecit. » Igilur in sumetido corpore
beatur. et sanguine Domini, juxla eumdem Cyprianum,
DXXXIV. Domiriica tradilio serVelur, nec ab eo quod Ciiristus
el prsecepii et gessit, huniana et novella
Acl Henricum [Artwicum] Rathbonensem ephcopum. magister
— Ut abbalem S, Emmerammi restiiuat, alioquin Q institutione discedatur. Novimus enim per se pa-
se noveriiinlerdklam. nem, per se vinum ab ipso Domino traditum. Quem
• (Inira an. 1.107-1118.) morem sic semper in sancta Ecclesia conservan-
[MANSI, ibid.] duni docemus atque prsecipimus, praeter in parvulis
INNOCENT BS[PASCHALis]episcPpus,servus servo- ac oninino inlirmis, qui panera absorbere non pos-
ruiiiBei.IliJNRico [ARTWICO] Ralisbo/nensi episcopo, sunt,

(127) Ut accipiasl)enequae hic de non porrigenda
comniutiioue intincla, sed seorsum in speciepanis,
et specie vini sebrsum, decernunttir a pontifice,
consulendus est tibi Micrologus, cujus auctor cla-
ruit subGfegprio septimor Iste enim de vitanda
inlinclione capilulo 26 scripsit isla: Nqn est aulhen-
licum qttod qtiidam corpus Domini intinguni, el in-
tinctum, pro complemenlocommunioiih, populo dis-
tribuuni Nam orcloRomanus contradicit, etc. Cum
autem iiee sic reprehensus pravus subiutroduclus
ususin commuiiione cessaret, Paschalis apostolica
auctoritale hunc modum dislribuendi prohibuit, et
pristiiiuni usura hac episiola decreiali revocavlt.
Sed cum nec sic cessaretur ab usu introducto in-
linctionis, comnuinionem sub una tantum spccae
panis frequentare Ecclesia postea ccepil, el fre-
quentari deinceps meritO praecepit. Si:v. BIM.Vide
nolam Petri de Marca ad canoncin xxviii conciiii
Claromontani. P. COSSART.
443 PASCHALIS II PAP^E Uk
DXXXVI. i L veslra possederat, partiiii a possidentibus fralribus
Bulla pro Gerardo de Ham, decano eccleske S. - reddita, ipse concessit libera, constiluisse cognovi-
Quintini. nius, ul remota personatus difficultate, quieta
(Fragm. — Intra an. 1115-1118.) deinceps in beati Quintini possessione per.maneant,
[COLLIETTE, Mimoires du Vermandois,II, 157.J altare scilicet crucis de Hamel, AintenCourt, Rnupi,
Confratrem nostrum Lambertuai, EcclesiacNovio- de Alisia, de Lulliaco, de Burencourt; hanc itaque
mensis cpiscopum, altaria quaedam, quse partim altarium illorum disposilionem praesentis paginse
anliquorum episcoporu.m coneessiojiibus Ecclesia auctoritate firmamus..

DUBIA.

DXXXVII. eum ecclesia S. LeonardLet cseteris quas habetis r

EcclesimChristi Colceslriensi privilegiavaria iribuit, obedientiis vestri juris esse prsecipimus, et ad hujus
el ejus possessionesconfirmal.
•j, prsecepti tenorem praesenlis decreti paginam pro-
[Monastk. AngL, II, 45.] mulgamus :.quas si quis ibidem manentium fratfum
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dilecto per superbiam, vel per subreptionem, veL latenter,
in Clnisto fiiioEBNULPIIO prseposito, cseterisque di- yel palam, quasi saecularis poteslatis aucloritatem
lectis filiis et fralribus Ecclesise Cliristi Colcestrise, inducens, de manu veslra subtrahere voluerit,
salutem et apostolicam benediclionem. illius spirituali gladioperdat animam, cujus corpo-
Singulare seniper sedis apostolicae privilegium rali Malchusamisit auriculam. De caeleris etiam vo-
claruit, ut per nos, licet indignos, subjectarum nohis bis concessis, sive decimis sive possessionibus aliis
perorbem Ecclesiarum slaius dirigatur, slabilialur quaecunqueraiseratione regum, liberalitate principum
el augeatur. Caeterum, cum uiiiversis sanclae Eccle- juste acquisistis vel acquirere poterilis, idem judi-
sise liliis id apostolicae sedis auctoritate ac benevo- cium Spirilus sancti judicio (iat.
lentia debeamus, illis lainen locis atque personis, Ut aulem in omnibus paci vestrse consulamus, ab
quse ampliori religionis gratia emineut, propensiori omni vos tam ssecularis quam ecclesiasficse perso-
nos sludio convenit imminere, ut quibus universalis nse jugo liberos esse volumus : interdicentes in no-
condilor Deus pleniorem misericofdise suse conlulit mine Doniini, et apostolica censura statiientes, ex
largitatem, nosquoque ipsiusexemploexcellentiorem C ( auctoritate S. Pelri, ut nullus archiepiscopus aut
conferamus dignitatem. Unde non immerito aestima- episcopus, nullus regum aut principum, aut quselibet
mus locum sive canonicam vestram amplioribus omnino magua vel parva persona., Colcestrensi
nostrae benignitalis muneribus honoraiidara, quam coenobio in universis ad ipsum pertiiientibus, quo-
onutipoiens Deus ad formam Ecclesiae primitivse cunque modo seu qualibet occasione aliquid auferre,
primilivam in loco hujusmodi quaedam'eximia prae- minuere, vel violentiam inferre, fatigafe aut Dei
rogativa plantavit; ostendens quid possil figulus in servos inquietare punienda lemeritate prsesumat',
luto, plastes in plasmate, Deus in homine. Primi qualenus solius S. Romanse Ecclesiseproteciione de-
cnim oronium, ut a religiosis personis accepimus, fensi perpetualiter sirit securi.
canonicse religionis profcssores in patria vestra flo- Obeunte autem le Ernulpho, nune ejus loci/prae-
ruislis, primitias corporum et animaruni vestrarum posito, vel tuofum quolibet successorum, nullus ibi
conditori Deo, spontanei obtulistis. Et ideo hujus i qualibetsubreptionis astulia prseponalur, nisi quem
secundi privilegii riostri auctoritate decerriimus, ut fiatres communi consensu, vel fratrum pars consi-
slcut in hoc ordine prinii in Anglia militastis, itai lii sanioris elegerit. Electus Londonensi ponlifici
quoque digiriiale ipsius primi semper habeamiiii, utt, consecrandus reprsesentetur, a quo etiam chrisma
ubicunque per cauonicas in Angliafiatrum negligen-- D et oleum sanctum, consecrationes altarium sive
tiam sentilur imbecilliias, veslra per nos poiens; basilicarum, ordinationes canonicorum accipiant, si
succurral auctorilas. Et si forte instinctu diabolii gratiara et coiiimunioneni aposlolicsesedis habuerit,.
quiiibet fraliiim , causa sseculi vel ordinis imitaiidi,, et si omnia graiis el sine raoleslia fratrum exhibere
ab hoc ordine lapsus fuerit, Colccstrensis prsefatii voluerit omni exaclione seposita. Si qnid autem ho-
auctoritale revocclur, ubicunque reperiatur, etapo- rum obstiteril, liceat prsefato vel fratribus, quem-
slatae ac desertoris niililiae prioris poenapleclalur. cunque voluerint antislitem adire et ab .eo praefata
Ad formaro itaque vitse vel institutionis eaHonicae 5 sacramenta percipere, quatenus Roroansesoli.Eccle-
vestrae, csetcrse onines regantur. Hinc personse sa- sise eadero canonica subdita prseter hanc nulli videaT
pientes eligantur, electse per canonicas distiibuari- tur esse subjecta.
tur, distributac, si opus est, locis singulis prseferaii- Cum aulem huic ordini a patribus nosliis dispen-
tur, ut in omnibus quibus in locis cauonicse reli- satio verbi Dei, praedicationis officium, baptismus,
gioiiisyiget integritas, superemineat vcstra per.nos5 rcconciliatio poenitentiura semper credita fuerit,
regularis aucloritas. Ecclcsiam S. Trinitalis Lon- sicut est viderc in tractatibus S. Augustini ad Au-
dini, quam vobis Mathilda regina conimcndavit,, relium papam, nos eorum exempla secuti, et or-
 443 EPIST0LJ2 ET PRIVILEGIA. /_m
dinis celsiludine sublilius intuentes, Patrum sancita ;a A S. Nicolai de Hospilali, ad supradietam basiliCam
confirmamus, confirmala sanctificanius praesentiss Salvatoris.
paginse auctoritate. Quam si quis temerario ausu inn Slatuimusque, atque etiam auctoritate sedis apo-
aliquo trausgredi praesumpserit, saneti Spirilusjti-i- stolicse stabilimus, ut parocliia ipsa deinceps nulli
dicio ac beati Petri, apostolorum principis, anathe-:- alii ecclcsiae, vel monasteriis, aut piis locis, de spi-
malis vinculo religetur, et cum transgressoribuss rittialibus atque divinis rebus teneatur penitus
aiigelis, et Juda tradilorc seternis suppliciis depute- respondere, sed quiete ac libere sub praefatsebasi-
tur, nisi statim congrua satisfaclione pceniteat. Con- licseSalvatoris jure, nomiiie parochiali in perpetuum
servantibus auteni hsec et benedictio cum miseri- maneat, saivo taraen jure hsereditario quod infra
cordia conserv.elur,ut et hicfrucium bonae aclioniss supradictosfinesadprsefatasecclesias, velmonasteria,
suae percipiant, ct apud dislrictum judiceni praemia a atit pia loca pertinere dignoscituiv
aeternaerecompensationis inveniant. Nostis, fratres,, Prsecipimus itaqueut nulli personse fas, in supra-
quod vos bis ad cumulum nostrse dilectionis altare,, dicta parochiaecclesiasaedificare, aut altare erigere,
cum sanctorum reliquiis irapositis, per manus filiii . vel aliquam religionem ibidem restituere prseter
noslri, frairis vestri, Zenonis transmisimus, obse- supradictam Salvaloris basilicairi.
crantesutdigneanibuletisvocatioiic qua voeatiestis.. B : Statuenles apostolica censura sub divini judicii
Scriptum per manum Grisogorii, scriniarii et no- obsecratione, et anathemalis interdicto, ut nullus
tarii sacri palatii. unqtiam nostrorum successorum, vel alia quselibet
Datum Laterani per manus Gaietani, cancetlarii ace magna parvaque persona hujus nostri priyilegii do-
hibliolheearii sanctse sedis apostolicse, mense Au- num infiingere aut inquietare prsesumat. Si quis
gtisti, anno Incarnationis Dominicse 1116, indi- prseterea, quod non credimus, contra hoc nostrum
ctione IX, pontificatus autem domini Paschalis papae . apostolicum prseceptum venire aut agere lentaverit,
secundi anno xx, fegnante Domino nostro Jesui anathemaiis vinculo sit innodatus, et a regno Dei
Clnisto, cui laus et imperium permanet in sseculat et Domini nostri Jesu Christi sit alienus.
saeculbrum. Amen. Qui vero pio intuitu custos et observator hujus
Dxxxvni. nostri privilegii exslilerit, benedictionis graliam a
Ecclesim S. Salvatorh Lateranensis privilegia con- misericordissimo Domino nostro consequi mereatur
firmat. jn sseculasaeculorum. Anien, amen, amen.
[COCQUELINES, Ampl. Collect. II, 134.] Ego Pascbalis calholicse Ecclesise episcopus^
PASCHALIS episcopus, servus servorum Dei, dile- Ego Lambertus Ostiensis episcopus interfui et sub-
clis filiis Rbcio priori venerabilis basilicse S. Sal-- scripsi.
vatoris, ejusque fratribus tam prsp.sentibus quami Ego Vincentius Porluens. episcopus subscripsi.
faturis regularem vitaro professis, in perpetuum,, Ego Cinlhius Sabinensis episcopus interfui et
salulero et apostolicam benedictionem. subscripsi.
Quanto Laleranensis 1ecclesia amplioris dignilaiis3 Ego Denigo Tusculanus episcopus interfui el suh-
ex antiqua institutione esse cognoscitur, tanto ma- scripsi.
gis eumdem verterabilem locuro in majori reverentiat Ego Conlradus Praenestinus episcopus subsc.
decet haberi, et ad ejus incrementum tam spiritua- Ego Leo Albanensis episcopus interfui et subscrc.
liter quam temporaliter a nobis et aliis Dei fidelibus5 Ego Benedictus presbyter cardinalis tituli Eudo-
. operam dari. Nec dubium, quod si religiosoruuil xise interfui et subsc.
virorum petitionibus paterna benignitate annuimus,,. Ego Theobaldus presbyter cardin. tituli Pamachi
nostris opportunitatibus -clementem Dominum re- subscripsi.
' '"
pefimus. . Ego Raynerius presbyler cardin. til. S. Eusebii
Eapropter, dilecti in Domino filii, ob- reveren- subscr.
tiam Salvatoris, beatique Joannis Baptistse concedi-- D ] Ego Amaldus presbyler cardinalis tit. S. Clenien-
nms et confirmamus vobis. vestrisque successoribuss tis inlerfui el subscr.
in perpetuum totaro et iniegram parochiam, ut ini Ego Rayneiius presbyler cardinalis lil. S. Mar-
vita nostra et post bbitum specialis oratio jugiter cellini et Petri subscr.
fiat pro nobis ad Dominum, videlicet ab ecclesia S. Ego Olho presbyt. card. lit. Pastoris subscripsi.
Nicolai de Forna per viam quse venit a Stephano ini Ego Petrits presbyt. card. tit. Equiiii sttbscr.
Ccelio monte, et usque ad supradictam nostramt Ego Amicus presbyt. card..... interfui et subsc.
basilicam Salvatoris, et a porla monasterii San- Ego Paulus presbyt. Card, S. Sixli subscr.
ctorum Quatuor Coronatorum descendente per cli- Ego Jonatas diacon. card. SS. Cosniaeet Damiaiii
vium in via Majori, et exinde per slratam ex utra- -
subscr. _''-'
que parle usque ad campum Lateranensem, ett Ego Theoniiius diaconus card. S. Marisein por-
revolvente supra ecclesiam Sancti Marcellini, et Petrii ticu interfui et subscr.
usque ad. ecclcsiam S. Bartholomsei de capile Me- Ego Gregorius card. diaconi S. Angeli subscr.
rulonei, et deinde a S. Daniel, et exinde descendemes Ego Joannes diac. card. S. Lucise inteilui et
ad portam ecclesiseUrbis, etyertente ante ecclesiami snbscr.
Ul DIVERSORUM EPISTOL/E H*
Egb Gregorius diac. card. S Lucise interfui et A Kal. Januarii, indictione xr, IricariiatiPr.is Dbrrifi-
subsc, iiicse 1116, pontificalus autem donini Paschalis
Dalum Lalerani per mantis Joannis sanctse Ro- papse arino vii.
maiise Ecclesise diacon. card. ac bibliothecarii, vi

MVERSORUM AD PASCHALEM'PAPAM

EPISTOLvE.

I. roe hoc ex parte mea priniitus fecisse, quod ego apo-.

PiboiiisTutlensis ephcopi epislola ad Paschalempro slolica deprecor firmari auctoritate: ad mpnUmeiiisuu
Calmosiasencibus, facti ego huic chartae sigillum mettin adliserens de-.
(Anno 1099,) reliqui, in cujus observationem omnes sucdesscres
Thesaur. Anecdot. III, 1171.] # niens ita per Christum suum pbteslor adhibere stu-
[MAHTENE,
PASCHALI sanctae et apostolicse sedis summo pon- diuin, sicutipsi a subseeuturis sua bene gesta invio^
lifici, PIBODei ejusque munere Tullensis episcopus, lala custodiri volunt.
debitae obedienlise indefessam exhibitionem. II.
Cum desiderium ingens et summa necessiias ve- Liilerm Gualteri ephcopi Cabilonensis ad Paschalem
slram prajsenliani adeundi semper mihi fuerit, desn paparii, pro monasierio Cisierii.
dcrium et necessitatem in me quotidie sentio cre- (Anno 1100.) . .
scere, et haec adipiscendi facultatem mogis magis- [Gall. Chrisl., Nov. IV, 254.]
que recedere : defectus elenim corporis mei, jam Venerabili Patri papae PASCHALI, GuAi/rEitDsEc-,
prse senectute sese non regentis, imo necsustentan- cleshe Cabilon. servus, saluiem et debitam subje-.
tis, hoc denegat, et curae pasloralis gravis sarcina ciioiieni. .
nie praegravat. Cujus curse regimen, quia ul oppiiuit Sicul sanctilas. vestra, nt fideles in yera religione
roe.exercuisse nori praistimo, ad examen Pastoiis proiiciant, ardenter desiderat, .sic.eisdero veslne
pastorum omnium, utpote valde negligens, absque proieciionis umbrani, vestraeque. .cpiisolationis fo
iiiiercessorihus venise venire perhorresco; el hsec £ menltiiii deesse non expedit. S.uppliciler efgo peli-
fuerat prsecipue causa vos adeundi, videlicet innu- nius quatenus qu.od factum esl de fralribusillis, qui,
merabilium culparum mearum absolulionem a vobis arclioris vitse desiderio , a Molismensi/ecclesia san--
percipiendi; sed quia in hoc deficio, elmei cnram vos cloruni virorum consilio recesserunt, quos in noslro,
liabere, ulpote qui de omiiibus curatis, minime dif- episcopatu divina pietas collocavit, a quitos trans-
fido, aliud beneficium a vestra largissima pietale la- Biissi prseseutium litterarum b.ajurivobis.prsesentes.
crymosis precibus eHJagito. Sunt ilaque in niea dioe- adsunt, secundum praedecessoris vestri prseceptii.m
cesi canonici regulares beati Augustini regulam pro et Lugdunensis archiepiscopi apost.olica3sedis tune
modulo suo tenentes, in loco qui Calmosiacum dici- legati, et coepiscopoiiim et abbalum defiiiiiioiicm,
tur habitanles, quorum notiliam et familiaritatem et scriptura, cui reiet nos prsesentes,/et.ejus auclo--
mihi gratissiniam habere desiderans, locum eorum res cup.ialiis exsiiiimus, vos a.pprobare,,et:Ut locus.
adii, et societate suscepta, eidem loco altare paro^- ille abbalia libera in. perpetuum pernianeat (salva
chialis ecclesise, de qua conlroversia inter eos et Ro- tamen nostrse personse, successorumque lipstrorum.
maricenses habetur, tali coiiditione contu!i,ulquem- canonica reverentia). auctoritalis veslrae. privileglo
actitiodumbactenuspresbyterquiecclesianihabueiat, corroborare cignemini. Sed et abbas quein in ep
a mea manu altare susceperat, sic deinceps qui ec- 0^ loco ordinavimus, et cseteri iralres totis viribus:
clesiam habere vellet, a manu abbatis illius loci al- banc confirmalionem in suse quietis. tutelam.a veslra
tare susciperei. Ef quia pacis ac tranquillitatis eo- flagilanl pietale.
rum niaxiiiiain parlem ab eadem ecclesia pendere III.
non iguoro, nec me posse in pace diiniiti spero, siin
eos in pace llon dispostiero : idcirco, Paler sancte, (128) Daimberli Pisqni urchiepi,scopi:,.GodefridiBul-
lonii et.Raimundicoiniih S. JZgidii liiiefm enctjcli-
ego et clerus nostef pedibus vesiris advoluti, po- cm.— DeiicloriisabexercilicChrislia.no in lerra
Elulamus qualeiius doiium quoda me factum audi- sancta reporlatis.
-
Slis, sic permansurum in saternum veslra aucloritale (AnnollOO.)
firraetis. Ut atttetii omnes posleri nostri tam epj- [MARTEM., Thes. Anecd., I, 281-],
£Cf/piquam aliae persoiise Tuliensis Eccleslae, sciant Domno papse Romanae Ecclesiaeet omnibtis epl-

(128) Ilas lilteras mendis scalenies proe nianibus» babuit Cassar Baronius, easque ope Guillelmi Tj-rii
445' AD PASCHALEM PAPAM, m
scopis et universaiis Cluistianse fidei culloribus, ego A multus erat, el in Jerusalem unanimiler venire fe-
Pisanus arch.episcopus et alii episcopi et GODEFRI- slinabant, acceptis securitatibus liibutarias eas fcci-
DUS,graiia Dei EeclesiseS. Sepulcri nunc advocatus, mus, quippe cuni de multis una civltalibus, quse in
et RAIMDNDOS cbmes Sancli iEgidii, etuniversus Dci niaritimis illis sunt, plures homines haberet, quam
exercitus atti est in ferra Israel, salutem et oralio- in exCrcitu nostro fuissenL Cumque auditum esset,"
nes multiplicare preces et oratioues cum jucundi- Antiochise alque Laodicise el Rohas, quia manus Do-
tale et exsultatione in conspectu Domini. miiii nobiscum esset, pluresde exercitu, q.ui ibi re-
QuOniam Deus magnificavit stiam misericordiam mariserant, consecuti suut nos apud Tyrum. Sic
complendo in nobis ea qttse iu aiiliquis teraporibus ilaque, Deo conviatore et cooperatorenobiscum, us-
promiserat. Etenim cum capta 'Nicseacivilate exer- que ad Jerusalem pervenimus. Cumcjue iii obsidio-
cilus inde diseederet, pltis quam trecenta millia ibi nera illius mullum exercitus Iaboraret, maxime
fuerunt; et licet haec tanta mulliludo, quse univer- propter aquse inopiam, hahilo consilio, episcopi et
sam Romaniam occupare polerat, atque epolare po- principes circinnandam esse urbein nudis pedibus
terat flumina omnia, et pascere omnes segetes una praedicaverunt, ut ille qui pro nobis in humilitale
die posset, tameti cum plenitudine lanla conduxit eam mgressus est, per humililalem nosti'ain pro se
eos Dohiimis, ut de ariete numraus et df_ bove B ad judieium de suis hostibus faciendum nobis earii
vix xn acciperentur. Prseterea si principes et reges aperiret. Placatus itaque bac humilitate Dominus
Sarracenorutii contra no~. surrexerunt, Dec volente, oclavo die post humiliatioiiem, civitatem cum suis .
facile vicli etconculcati sunt. 01) haecitaque feliciter hostibus nobis tribuit, eo videlicel die quo primitiva.
acla, quia qtiidam intumuerant, opposuit nobis An- Ecclesia inde abjecta ftiit, cum festum de Divisione
liochiam urbem bumanis viribus inexpugnabilem, apostolorum a multis fidelibus celebratur. Et si scire
ibiqiie per novem menses nosdelinuit, alque in ob- desideratis quid de hostibus ibi repertis factum fue-
sidionem extra ila huriiiliavil.,donec omnis superhise rit, scitote quia in porticu Salomonis et in templo
nostrae tumor in humilitatem recurrit. Igitur notiis ejus nostri equitahant in sanguine Sarracenorum
sic humiliatis, ut in tolo exercilu vix cc-ntum cqui usque ad genua eqiiorum.
boni reperirentur, aperuit nobis Deus copiam suse Deinde cum ordinatum esset, qui civitatem reti--
bs.nedictionis et misericordiae, et induxit nos in ci- nere deberent, el alii amore patrise et pielate paren -
vitatem, atque Ttircos et omnia eorum potestali 110- lum redire voluissent, nuntiattimnobis estquod rex
strse tribuit Cum hsec quasi viribus noslris.acquisila Babyloniorum Ascalonam venissetcum innumerabili
obtiiiereuus, nec Deum qui hsec contulcral digne ' multitudinepaganorum, ducturus Francos qui Jero-
"
magnificaremus, a lanta multitudine Sarracenorum solymis erant in caplivitatem, et expugnalurus An -
cfc-sessisumus, ut de tanta civitate nullus egredi au- tiocbiara. Sic ipse dixerat : aliler autem Dominus
deret. Prseterea fames in eivitate convaluerat, ut vix stalueratde nobis Itaque cumin veritaie comperis-
ab humanis dapibus se aliqui continerenl. semus exercituni Babyloniorum [apud] Ascalonem
Longum est enarrare miserias quae in civitate esse; contendimus obviam illis, relictis sarcinis et in-
fuere. Respiciens aulem Dominus populum quem iirmis nostris in lerusalem cum prsesidio. Cumque
tandiu flagellaverat, benigne consolatus est eos. Ita- exercilus noster etiiostium se conspexissent, getii-
-qtie quasi pro salisfactione tribulalionis lanceam bus flexis, adjutorem Deum invocavimus, ut qui in
sujia munus iuvisum a tempore apostolortim pignus aliis nostris necessilatibus legemChrislianorum con-
victorise nobis obtulit. Deinde corda hominum ita firmaverat, in prsesenli bello confractis viribus Sar-
animavit, ut illis quibus segritudo vel faracs ambu- racenorum el diaboli, regnum Christi et Ecclesiso a
landi virOs hegaverat, arma suroendL, et vhiliter mari usque ad mare usquequaque dilataret. Nec
c.ontra hosies dimicandi virtuleni infunderet. Deinde raora : clamaiilibus ad se Deus adfuit, atque tantas
cum, iriumph.aiis hostibus, fame et taedio deficeret audaciae vires subministravit, ut qui nos in hostem
exercilus Anliochiae, et maxime propter discordias r, currere vidit, fontera aqtise vivaesilienlem cervum
principum, in Syriam profecti, Barram el Marram segnem adjudicavit. Miro vidclicet modo, e:;m in
urbes Sarraeenorum expugnavimus, et castella re- exercitu nostro non plus quam quinque millia mili-
gionis oblinuimus. Cumque ilii moram disposuisse- fum, et quindecim niillia peditum fuissent, el in
mus, lanta fames in exercitu fuit, ut corpora Sarra- exercilu hostium centum miilia equitum, etquadrin-
cenorum jam felentium a populo Christiano co- ginta millia pedilum essepotuissent. Tunc mirabilis
mesia sinl. Deinde cum divhio inonitu in inleriora in servis suis Dominus apparuit, cuni, antequara
Hispanise progrederemur, largissimam atque mise- confligcremus, pro solo impetu noslro hanc in fn-
ricordem et yictoriosam nianum oinnipotentisPatris gam muliitudinem vertil, et omnia araia eorumdir:
sobiscum habuimus. Etenim cives et castellani re- ripuit, ut si deinceps nobis reptignare vellenl, nee
gionis per quam procedebainus ad nos cum inultis haberenl arma in quibus spcrarent; de spoliis yero
donariis legatos praemitlebant, parali servire el op- non est quaerendum quantum captum sit, ubilhe-
pida sua reddere; sed quia exercitus noster non sauri regis Babylonise occupati, sunt. Ceciderunt. ibi
ntcunqne emendatas in suis Annalibus ecclesiaslicis mullisadliuc deficiunt. Longe emendaliores hicpro-
ad 3Mnum 1100 edidit; qnae tamen sic corr.eclsein ferimus ex m-s. codice Signiensis monaslerii. -
AK1 DIVERSORUMEPIST0LJ5 452
plus quaui cenlum millia Maurorum "gladio. Timor A per vetustiores etyeraciores, et quos neulri parli -;'',
aulcm corum tantus erat, ut in porta civilalis ad suspeclos esse credidimus, sicut niandaslis, diligen- ; /
duo miliia suffocali sint. De his vero qui in roari in- ter exquisivimus, exquisilam canonicis et mo-
terierunt, non est nunierus. Spineta eliam ex ipsis nachis renunliavimus. Abbas autein, quia huic dl-
niullos obtinuerunt. Pugnabat certe orbis terrarum visioui non interfuit, eam suscipere noluit. Etquia -
proitobis, et nisi spolia castrorum de nostris multos Remis convenlus coepiscoporum in proximo habcn-
detinuissent, pauci cssent qui renuntiare poiuissent dus erat, utraque parte assentiente illue. direxi-
debello de lanta raultitudine hoslium; et licet lon- mus, utconsilio eorurii quid super hoc agendiim :
gum sit, tamert praelereundum non est quod pridie esset die statula exsequeremur. Ad diem vero sta-.
quam bellum fierct, niulta millia camelorum, et tiitam convenientes, et ipsam divisioriem, sicut ab-
bouro, et ovium cepit exercilus Gumque jjussu prin- bas expetierat, consilio episcoporum in prsesentia
cipum hsee populus dimisisset ad pugnam progre- virorum religiosorum tarti abbaluro quam prselato-r
diens, mirabile dictu! mullas et multiplices turmas rtim perficere volentes, divisores illos sub nomine
cameli feceruni; similiter et boves et oves. Ilsec au- obedientise ex parle omnipoterilis Dei et beati Pelri
tem animalia nobiscum comitabantur, ut, cum stan- et veslra et nostra ut velus et novum burgnm in
tibtts staicnl, cum procedcntibus procederent, cum B veritate dividerent commonuimus. Cumque, ne ve-
currenlibus currercnt. Nubes etiam ab sestu solis ritas reticeretur, cattsa excomrounicatioiiis collo
nosdcfcnderunt et refrigeiabant. Celebrata itaque noslro stolam imponeremus, Guillelmus mbnachus
victoria, revcrsus cxercifus Jerusalem, et relicto ibi nulla oppressione, nullo prsejudicio gravaius cx
duce Godefrido, comes S. iEgidii, et Robertus co- parle abbatis ad injufiam vestram et nostrani non
mes Northmaiuiise, el Robertus comes Ffandrensis, de illa causa quse agebatur, sed de novem denariis,
Laodiciam rcversi sniit. Ibi classem Pisanorum et canonicos nostros in Kalendis Oclobris fuiuris ante
Boiamundum inveiicruiti. Cumque archiepiscopus vos invitavit, et ita perlurbando abbalem a prac-
Pisanus Boianiunduin etdominos nostros concordare senlia nostra ela causa recedere fecit. Canonici
fccisset, regredi Jerosolyraam pro Deo et pro fralri- vcro causa dilationis et sui ncgotii aufcrcndi hoc
bus comes Raimundus disposuil. esse faclum intcUigentes, hae oppressione et aliis
Igilur ad tam niirabilcni fralruni vestrorum forti- compulsi, Roinanam appellaveiiini audieniiaiii, ip-
tudinis devolionem, ad lara gloriosam et concupisci- siim-ahbaleni in proxiina festivitale sancti Andrcie
bileni oiiinipoieniis Dei retribulionem, ad tam ex- in prsesenlia vestra inviianles. Sicigilur, rcverende
optaiidam oinnium pcccaloruro vestrorum per Dei Paler, Alrebalenses canonici coacii sicut pupilii ad
graliam remissionem, cl Christi calholicae Ecclesiae, "C veslrse Consoiationis pictalcm: quasi ad siiuim nia-
et lolius geniis Lalinic invitamus vos exsullalioneiii, tris refovendi coiifugientes huniiliier rogarit, el nos
et omnes episcopos, et bonaevitae clericos el mona- pro cis et cuni eis rogamus, qttatentis Atrcbaten-
cbos, el omnes iaicos, ut ille vos ad dextram Dei sem Ecclesiam defendaiis deinanti foiiiovuni ejus,
consedere faciat, qui vivit et regnat cura Patre in et in pace conslituatis, ci parocbialia jura quse ci
unitale sancii Spirilus Deusper oinnia ssecula saecu- canonice conveniunt auctoritale vesira festituaiis.
loiiim. Amcn. Rogamus et obseeramus vos per Do- Quia vero in diebns rtostrls' Atrcbatensis Ecclosia
iniiunii Jcsuin qui uobiscuni semper fuit et collabo- «juasi de domo carceris educta et a vinCulis abso-
ravil, el cx omiiibus tribulationibus nos eripuit, ut luta per vestra ei prsedecessoris veslri dignie me-
sitis ffalrum inemorcs vcslrorum, qui ad vos rever- liiorise domiii Urbani papse privilegia eiiscripia iu
ttiniur, bcncfaciendo eis, et solvendo debita eorum, libertatem et ad anliquiiaiem suaiii rcducla jani
ut vobis Deus benefaciat, et ab oronibus ,vos pecca- ccepit aliquaniuluni rcspirarc ct convalescce, ita
lis absolvai, nl in omnibus bouis, quse vel nos, vel cam suslinete qualenus a Domino Jesii Chrisio bo-
itli apud Detiui meruimus, partem vobis Deus con- nam mercedem lncrcamini accipcre. Nunc vcro
cedat. » _.
j\ quia manus Domini dic ac nocie gravala cst siiper
IV. me, benigne Paier, et in mari labofaus parum pro-
Lamberti Alrebalensh ephcopi ephiola prima ad feci et proficio, rogatc Deum Patrcm misericoV-
Paschalein. diarum et tolius consolalionis, ut ine peccatorem
(Anno 1101.) vestris sanclis precibus per unigenitum et dileelum
[BAHIZ..Miscell. ed. Luc, II, iSS.] filiuni suum Salvatorem nOstrum, ne in roafe de-
Reverendo Palri et: doniino PASCHALI papse LAM- mergar, salvarc et dc tenebris hujiis vitse niiscri-
BERTUS sanctse Atrcbatensis Ecclesise servus inuiilis corditer educere dignelur.
debilam cttm oralionibus revereiiliam. • V.
Placuil, revereiide Paier, vestrse celsitudiui di- Ejusdem ad Paschalem ephtola secundn:— De clc-
visioneni veteris et novi burgi inter carionicos et ficis Iprensibus.
monachos Airebatenses nostrse infirmiiati injun- (AnnollOI.)
[Acles de la province eccl. dcRetms, II, 155. — Se-
gcre : quaro veslrse obedientiae satisfacere cupiens, quenles Lairiberti epislolse ex eadem Colleclione
utraque parte ahsenle, ne conlentio inter eos ori- prodeunt.]
retuf, vel divisores aliquo modo corrunipcreniur, Revcrentissirao dornino elPalri patrum PASCHALJ
 453 AD PASGUALEMPAPAM. 454
LAMBERTUS Dei miseratione Atrebatensis episcopus A nasse Remensi archiepiscopo, pro quo doninus Jo-
debitam subjeclioneni cum oratibnibus, annes. Morinensis episcopus ad sanctitatis vestrse
Causain Mprioensis episcppi et •Iprensiuni cleri- discrelioneni dirigitur, ul eum exaudire dignehiini,
coruro, sicuti patefnitasvestra nobis iiijunxit, hPc huinilitas nOslra excellehtiam vestram suppliciter
modo definivimusiCuriiaddiemillispraefixam se no- exOrat. Siquidem experientia novimus prsefatum
"bisutrinqtte prsesenlareht,. ne in hac -causa aliquid metropolitarium apostblicae sedis decfeta venerari,
confentiose agerelur, optioiiem.,.eis eligendi judices vefitatem diligere, Deum timere, religiosos et botii
de quibus nulla posset esse stispicio dedimus. Quod testimoriii vifbs honorare,specialiter vero irt curapau-
episcopus coticessit, clerici verb renuerunt. Deni-, , perum se sollicitum exhibere. Paternitatis vestfsesair^
que episcopus dixit se paratum esse pfobare eos ec- Ctitatemomnium ecclesiarum sollicitudirtemgefentein
clesiam Iprensem Simoniace adeptos fuisse, et post diutius nobis incolitmem prbpitiadivinitas cusfodiat.
Nemausense ionCilium a domrio Gerardo accepisse, W- /".\- '."-""' ;'-::T"'^
et eumdem Gerardum eodem tempore a domnp Ur- Ejusdem epistola ad Paschaletn
quafla. — De synodo
bano beataeroemoriaepapa ab omni episcopali olficio Parisiensi.
suspensum fuisse. Clerici vefo huip ejus objeclioui (Anno 1105,);
nullum omnino f esponsum dare voluerunt, tantum- B rj Reverenlissimo domino et Patri patrum PASCHAH .
modo postulantes ut eis indueias daremus, ep quod papae, LAMBERTUS Dei miseratione Atrebatensis epi-
qiildani eorum socius abesset, quem dicebant infir- scopus, debitam cuiii orationibus subjeclionem. ;
mari. Unde cum eis judicium stiper his faeere prse- Coiiyenientes Parisiis ex vestra auelorilate ar-
ciperemus, dixerunt se non ad hoc venisse ut judi- chiepiscopi, doroinus Daimbertiis Senoneniis,,Rp-:
cium aliquod subirent, sed si non darenlur inducise dulfus Turonensis; episcopi quoqtie Ivc Cartipr
quas postulabant, recederent. Nps yefo vestra apo- lensis, Joannes Aurelianensis, Ilunibaldus Ahtissip-
stolica auctofitale, videhcct in hoe negpfio vice 'dorensis, Gualo Parisiensis, Manasses Meldensis,
vestra fungentes, interdiximus ,ut a n osfra, iino Baldricus Noviomensis, Hubertus Silvancclensis, fe-
vestrapfsesenlia nort nisi judiciali et canonico or- ccrutit ' recitare liUeras a vestra sede pro satisfa-
dihe recederent. Tlli vero hsec omnia nihili penden- > ctione et absolutione regis riiissas. Litteris iiaque
tes, sed Deo el vobis et nonis inpbedientes. nullo leclis et inlellectis, miserunt ad regeni, Jbaiinem
facto" sibi judicio, nullo prsejudicip, nos et omnes 'Aurelianensem, et Gtialonem Parisiensein episcopos
fratres nostros se suspectos habere dixefimt, et 'sciscitantes, si rex juxta tenorem litterarum. yeslrit-'
yestrani ileruro audienliam appellavertint; Sed novit rum i satisfaceret, et carnalis et illicitee copnlae pec-
sanctilas vesfra liujusmodi, non appellatioiiem, sed i> C, catum abjurare decrevisset. Quibns benigne respon-
ludificatioriein duabus de causis irritam debere fieri; densait, se Deo et S. Roinanae Eecleslse libeiiler
tumquia asede appstolica ad aliam appellafe non velle satisfacere, et apostolicse sedis prsecepto, ar-
licet, iurii quia eis optionem electoi-umjudicum de- chiepiscorum quoque et episcopofum prseseiitlum
dimus, a quibiis appellari ilerum licitum non est. •acquiescere consiiio. Igiiur-in praeseniia praedicto-
Quapropier fralres nostfi judicaveruni episcopum rum episcoporum necnon et ahbatum Adam Pari-
Mbririenseriicausam sriam obtinuisse, et eos debere 'siensis de titulo S. Dionysii, Renaldi de titulo
vfnculo anathemaiis obligari, sia dieilla et deinceps S. : Germani Parisiensis, Ulrici Parisiensis, de ti-
episcopo de ecclesia illa injufiani fecerinl. Unde tulo 1 S. Magloiii, itero Rainoldi Stamperisis de ti-
sanclitateri) yestram exoramus, ut quod ex vestro iulo i S. Trinilalis; arehidiaconoruin quamplurimo-
prsecepto et yice yestra obedientes et vere sine per- rum, I et honorabilium clericOruro, et laicorum cir-
sohar.um accepfione defitiiyirous, yestra auctoritaie cumstantium
< , advenit rex satis devote multuraque
foboretur. Consulihius: etiam vestraro apostolicam bumiliter I nudis pedibus, peccato renunlians, et ex-
sedem superhoc Dei el nostru negolio. Clericus < cominunicaiionem eifiendans, et sic ex yeslra aucto-
quidaki in prsesentia noslra accusavit abbalem ritate i absolutionem suscipere irieruit. Ilis ita gestis,
unum de Simotiia emptse ecclesiae,quam se probare taclis 1 sacrosanctis evangeliis, abjuravit copijlam es
pollicelur. Rescribat itaque nobis vestra paternilas 1flagitiutiiillicitaecoiijunctionisiii haecverba: lAudias
cum quot lestibus et quibus hoc probare possit, si tu 1 Lamberte episc. Airebatensis, qui hie apostolica
laicis, si clericis, si subdiaeonibus, si diacpnibus, si > vice fttngeris; audiaht archiepiscopi et- praesentcs
presbyteris,; el si clericus defecerit quid abhas fa- < episcbpi, qubd ego Philippus rex Francorum pecca-
cturus sit. / , .:>,., 1
tum et consuetudinem carnalis et illicitse copulse.,
"
VI. : /-.:-. ' 'qriam hactenus cum Bertrada exerctii, ultefius uba
;-:•
Ejusdem epistola tertia ad Paschalem,: — Pro archi- exercebo. : sed peccatum istud et flagitiuro penitws
, episcopoRemensi. , < sine omni relractione ribjuro. Cum eadem quoque .
et
(AnnqHOL/f ]
feinina mutuum colloquium et cpntubernium, nisi
"
Re^erentissimo doniino et Patri patrum papse sub i testlmbriio persoiiarum miriinie -suspeCtaruffl
PASCHAI,I LAHBERTCS Dei iriiseratipne Atrebatensis inon liabebo. Ha3c nmnia sicut litterse papse dicuht,
episeopus,,debilam. subjeclionem cum orationibus. < vos intelligilis, sine braiii malpingenio bbservabo.
et
Pro: verierabili metropolitaiio nostro domno Ma- Sic i me Deus adjuyet,ethsec sacrpsancta Jesu
453 DlVERSOfUjMEPISTOL.S 456
Christi evangelia.» Similiier el Berirada, cum ex-A\ clls eisdero paroehiariis traderet. Nos vero vesiigia
communicationis vinculo solveretur, tactis sacfo- sanctoruin Patfum sequentfes_•qufa caiioiiicum est,
sanctis evangeliis, in pefsona sua hoc idem juravit synodali vestraque aucloritate diffinitum hoc jridi-
sacrarnenlum. Sancla Trinitas Deus noster sancti- cium, firmiter (enere volumus. Injuriam vero iiior-
tatem vestram pro Ecclesia catholica laborantem et dinatse invitatiottLs et contemptus tam vobis quam
oranlem diutius custodiat iiicoliimenij et quia, cuiti nobis ab abbate illatam vobis relinquimus dijudi-
sancta Romana Ecclesia in judicip et Justitia no- candam. Diulius et setiipef bene valeatin unico/Dei
biscum stetistis, retribuatur vobis in resurreclione Filio sanctitas vestra, reverende Patcr et doriiine,*
justorum. et memento mei peccatoris ante Deifini
""
Actuni Parisiis anno Dei Chrisfi 1104, iv Nonas IX."
Decenibres, anno poniificatus Paschalis papae II Odonh abbalh Lesaiensis epislola ad Paschalem. —
quinto. Significal quo pacio Sanai Petri de Curte abba-
liola, ul vocaiur, qiiw ijuslitia exigenlet Lesa-
VIII. tensiumregimini subjecta.eral, in.jus.et ditionem
Ejtisclemepislola ad Paschatcm quinla, — De lile Moisiacensium.transierit.
inter canonicos Alrebalerises el monachos S. Ve- (Anno 1104.)
dasli exorta. .13 g
[MADILL., Annal. Bened., V, 470,]
(Anno 1107.) Universali Patri doinino PASCHALI papae, frater 0.
Revcrendo Patri et domiuo PASCHALI papse, LASI- [ODO]Lesatensis abbas, suus servus. ,
BEIITUS sanctse Atrebalensis Ecclesiae qtiahscunque Clareat majestati vestrse , Pater. generalissime,,
minister, debitam cum orationibus revereiiliam. quod Geraldus abbas Lesatensis, prsedecessor 'noster,
Suscepinms, domine Paler, vestrse celsitudinis abbaliolam de Cuiie, quse, .justitia exigenle, sub
litteras de inquisitione ei divisione veleris et novi nosiro degebat reginiine, nistis est orlhodoxe ordi- -
burgi inter canonicos Alrebafenses et abbatem et nare,'quateims spurcitia eliminaretur inde, ac cultus
monachos Saneii Vedasli; quam, proutveracius po- Deo debitus redderetur, et ad ungueni perduceretur,
tuimus, juxla praceepium veslrum iuquisitam el nisi invasores Clusinenses monacbi siiiistra manti
discussam per vctusliores et veraciores parochianos obslitisseiit, atqtie fratribus loci illius apprehendere
ahbati scriplo dare voluiinus; qui nec suscipere, nec disciplinam prpbibuissent. Et ut persensit conven-
cliam audire eam volttit, sed caiionieos nostros tus Lcsafensis, yaldc cprtdpluit, et saepiii-3Infe vir>
itertim iiivitavit, ciini eidem abbati lilteiis vestris qtiereus, meiuciisque ne sibi, cui loci illitis cura,
praecepisselis ul divisioneni per nos discussaro ab- cZ ))astoralis commissa fuerat, fratrum perennis perdi-
bas oinniiio susciperet. Nos vero considerantes ah- tio a dislricto jtidice exigereiur, landem tale inveiiit
batis prsesumpiionem, canonicis reclamantibus et consilium, quod causam et. curam iliius abbaliolsej
parteni divisionis quaeeis conveniebat poslulaiilibus, sibi comniendatas, inagislrali sttse ecclesise Moisia-
consillp domni archiepiscopi Remensis, Suessio- censi tribueret : ut,:quod ipsa Lesjuensis ecclesia.
nensis , Catalaunensis, Laudunensis , Ambiantii.sis sua imptiieniia implere mininie valebat, Moisiacensis
inquisiiaui iradidimus. Et qu.oniani pro gravi et faniosissima ccclesia suppleret. Tali reperlp consir-
conlinua infirmilale nostra abbaiem ad justitiam lio a fratribus nostris altipris consilii, venitur in
cogere non sufGcijnus, quasi provoluti ante pedes capilulum, ibique revelalo, ut moris est, negolio,
aposlolalus vestri exoramus ut inquisilionem divi- conimuni assensu omnium frairum praefatus abbas
sionis per nos canonicis datam coiilirmetis, ne nos Geraldus Lesatensis privilegiiim jiostruin cle Curie
in defisura liabeamur et veslrse suhlimitaiis prsece- Moisiacum detulit, alque jus nostrum ac reginien
pium annulletur. De parochianis vero noslris circa de abbaliola de Cuiie domino abbati Asquilino,
capellam Sancti Mauritii commanentibus causa habita successoribusque ejus cessit in pefpetutim, IIujus
fuil in Trecensi concilio prsecepto vcstro coram car- rei ego supra taxalus, ut caeieri consodales, gratus
dinalibus et episcopis Morinensi, Ambiauensi, Pari- ** ^ Iaudalorexstili,et adjutof atque cooperator in oriin.i-
siensi aliisque religiosis el synodalibus personis, et biis assiduus fui. Quod si forsan dubitatur, legendo
ibi ab eis,judicatum fuit ut presbyter Sancli Maurifii compendiose cognoscalur, quia quod, tunc Patri
in die sancto Paschse, Pentecostes et Natale Domini, spirituali laudavi monachus, nunc longe rnelius
quia nullara euram per episcopum gerit in populo, laudo, inodisque.oinnibus astipulans corifirmo illa,
prsediclis parochiains. sacramenta corporis et san- in honore regiminis positus. Sed quia nie ideni,
guinis Domini nequaquam dare.prsesumat, nec obla- tesiinionium corroborandum vestia sibi prsesentaii
tionem eorum suscipere. Per cseleros aulem dies jussit paternilas, 'hpc libens gaudensque fecissem,
anni, si quis spontaneas oblationes ei conferre vo- nisi carnis obstitisset infirmitas. -.-
luerit, non contradiciraus, si lamen excommunica- X.
tus non fuerit. Sed, et judicalum est ut presbyler Selteri Calmosiucensh abbatis cpislola ad Paschcdem
Sanclse Marise roatricis ecclesise, qui curam eorum piima.
per episcopum gerit, et cpnfessionem susc-ipit, et (Ante ann. 1105.)
omnem parochialem sollicitudinem gerit,sacramenta [Dom CALMET, Hhl. de Lorraine, Pr., p.cn.]
etiam corporis et sanguinis Domini in diebus prsedi- PASCHALI Pairi beaiissimo, et in refugium tribii-
457 AD PASCHALEMPAPAM. jS8
laniium a Deo primse sedis conslituto, SEHERLS ab- A est, et ab eis audistis, si yobis placet, super his re-
bas qualiscunque,- cum uniyersa sibi conjuncla con- quifanlur. His auiem diiigenter discussis, et menio-
gregalione, quod solum possunt, obedienliani et raio boc quod ejusdem ecclesiae allarc ab episcopo
oraiionero. Tullensi nobis dohatum, sic penuahsuruni. vesira
Quia illius qui omniuiu recte sibi supplicanlium auctoritate jam firmaverilis, veslrum eiit deceinere
imporUiiiitaies diligil, in Ecclesia sancta vicem ge- qualiter taro inimicam concertalionem debealis tei-
ritis,confidimusdevobis,quodhujuspietatisexpertes niinare, et pusillum gregem veslrum vobis dcvote
noii eslis.- Et inde est quod audemus ad vos ssepe subjeclitm in pace disponere.
recurrere, quia sperainus vos impoiiuiiilaies nostras XL '"'..•.
11011 fastidirc. Nos, veliiiius.nolimus, morem lacten- Ejusdcm epislolaad Paschalem sccunda.
tium infaniium imilamur, qui quanlo plus reialicu- (Dom CALMET, ibid.)
jus agilalione deierrenliir, tanlo magismatri suse se PASCUALI, sanclse et apostolicae sedis summopon-
aslrirtguni, et eam ampleeuintiif. Nunc igiuir, Pater tifici, SEHEIUJS Calmosiacensis abbas indignus, cum
rcvereiule, ul breviter vobis quantum tribulaniur suis fratribus, dcbitae.obedientise devotani exhibi-
aperiamus, rubore poslposito, fateinur, quiarcvera lionem.
prope est ui de pace nostra despcrenuis. Ipsa enim B . Jam, Pater sancte, fatigali sumus, nos scribendi
ahbatissa (Gisla, abbaiissa Rontarki moulis) de qua lilleras, et vos in audiendo, et",tauien nihil adhuc
tot qiicriinonias nosiras habuislis, ct cui jam se- profecimus, et nihil reslat aliud, nisi quod jam de
ctiiido liiicras vestras direxistis, oiunibtis qu;e ei et pace noslra desperavimus. Durum quidem et irreli-
prsecipientlo, ct coiisiiiuin dando mandaslis, corde giosuin est, quod desperasse fatemur. Sed sic vobis
firroaio inohedieiis exstilil. Nam ciim ei in priinis anguslias nostras exprimere compellimur. Cujus
litleris consilitiro dederitis ut pro parle ecclcsia; ciiiin spem sibi inconcussam conservare praevaleat,
concanihiuni coiiipeiens aceipcret, ei judicium dc- cum illud quod injusliliae remediurii suaecertum fore
deritis, qtiod pro calunuiia ftiiidalionis novi nio- spcraveral, in conlrariura c.edere nianifesiissime
uasicrii, per veridieos lestes prohaiioiieiii nostrain sential? Litteras naniqiie veslras ad abbatissaln,
reeipeii; debercl, el cum iu secundis, quia non ut Doinine, ul pace vestra dicamus, quas inquielalionis
praeopiuin, sed ut coiisifiuiirquoiUIam <_uoddixe- nostrse lnitigalriccs semper credidimus, ahbatissae
ratis, reptitab.il.: pwcipiendo stib qtiadam disjiin- cj.usdein et suffragaiieorum suorum exasperatriccs
ctiouc liiamlaveiilis, el qualcniis aut coiicaiiihium alrociler sentimus. Nam eotenus quo eis in lerliis
iiicoinpcteiiii sihi fuudo pro paiio ecdesi;e reiiperet, '„ littcris, si nos inquietare non omitieieiit, sentenliam
aitt paiieni riPsiram qtiietain nohisct in paceilimii- veslram intentaslis,solisroinis lerruerunt nos : sed
icret, ei de noslris Injiiiiis oiiiniinoilis eessarci: poslea repenlinis arinatorum suorum assullibus sic
alioquin beati Pelii vintliclam super se casiiram nos aggressi sunt, ut omnibus attenderevolenlibus
scirel. Cum h;i.'eoniiiia, si reniiiiisci diguaiur san- clare videatur sic in nos exasperari rcpente, non
ciiias vcstia, ci inaiid.iveritis,"ln ntillo coniiii pc- tam odio noslro quam respectu vestro. Jam enim;
nims obedicns cxstiiit; nain concainhiuiii saiis ct lertio ])ostca, ipsius ecclcsise pro qtia conleuiio est,
imilto pltis valens illa parte cccicshe suh praisentia bona yiolenlcr rapuerunt, et asportatis quse polue-;
doniini liicliardi canlinalis, ct Theotlciici ilucis, el vu.nl, coetera depopulali sunt, et tyrannide tani,"
cpiscopi Metensis, el aliorinu iiiiilioriiiii boiiorum noslrum quam suttm jus omnia indiflerentcr invase-,
viroium, iain clericortiiii quain laicoiun), ci sub rtint. Has et alias injurias perfercnte_siin,nullo eis
aucloriiatcfuicranim fegis.ipiia,nisi eo concedenle, rcsliliinus. Sed auctoritale Dei etjvKstrKV/qubdso-
id sc iioii audefo jam liixeial, niipar oliluliiiius. liiin poluimus, in omnibus eis ^piitradiximuSir.S.ed
Quod quidem nec satis absolute concessit, nec fua- cl proclamaliouem super his nori/diiihiilhimfecimups,
diiusconti'adixit,sed sub taiui cpiiveiiius pnesciilia, qttia quod in vestrae majeslalis praesentia discussyi»
dieiii qttod id ieiiiiinareiiir condixit. Sed cinn ad .Djam el leiiiiiiiatum cst, alibi reciprpcarenpiijtidiea-
condicuiiii diein uirinquc coiiveninnis, el concam- viuius. Quapropter, Paler sancte, "quasi.=pfa>'sentcs
biuro renuit, ct paiiem quain in ccclesia babenius, oiiincs pedibusveslris advoluti jacemus, etlacrymosis:
nos haberc denegavit, cl qtianltim in sc cst, jam clfiagilanius precibus, quatenus si quid misericor-
nobis absluli'., et probalioiiem nostrani, cuni inibi dke, si quid pielatis, si quid pacis nobis impentlere
parati cum tcstibus fiierinius, susciperc recusavil. proposuislis, propter Dominura diulius non difio-
Quod si.de injuriis quas nobis irrogal, requisieriiis, ratis.
qiire nobis.,Paier sanctc, major polcst injuria in- XII.
ferri.quamtil iti auferalur quod nos el anlccessorciii Malhildis marchm ad Paschalem papcim.
nbslrum mtiltis aiinis absque caluninia posseclisse (Aute aiuuimllOG.)
fere ab omnibas nostris provincialibus scilur, ct [Opp. S. Anselmi, p. 442.]
ablato locus iioster"deslrualur? Ilis breviter re- Sanctissimo et venerabili hf Christo .Patri sc
que
capitulatis, quia forie a vesira menioria cxcidit, domino PASCUALI, primse sedis anfistili, MATHiLDis.
Dei gratia, si quid est, iaro debiiuni quam
cpiod etnoset ipsa in ecclesia illa habemus, domi- marcisa
nus Asceliriu.setdominus Arnulfus, C[uia ei nolum fidele lotius subjeclionis obsequium.
PATROL. iSLXIU,
 'i-<tir. T>I'VF.RS0RI1M EPlSTOL/ffl Mifi
liiter alia ex quibus paternitalcm vestram rogare A .4 - XIV..
prsesumimus, de Patris ac domini noslti Anseihii Ejusdem episcopi ad Paschalem. — Suspcnsus c6
Canluarieiisis venerabilis archiepiscopi expulsipne officio abscluiionem a suritmo pontifice liumiliter
cleincnliam veslram singulariter postulamus_ quale- petit, eo quod ipsius ignorans decretmn, a laico
inveslituram illicile iicceperil, excusatque se quod
nus juxta debilura veslrae sedis judicium, lani .sa/ncli ad eutri neqtieal
propter temporum improbitatem
ac reverendi Patris tiibiilationeset nrisefias quaspro accedere. '':"•:
lide calholica et sahcta Romana Ecclesia tolerat, /(Anno 1107.)' V
tanquaiti pius Paler et dorainus fidciiter atteridaiis, '
[MAKTENE, ubi supra; p. 619, ex eodem ms.]
cjusque lacrymabilem querimoniain condoleatis, at-
..qiie sanclis negotiis tiiariuni cbrisilii et auxilii cle- PASCHALI Dei gralia papae.REiNHAEDUs' episcopus
-inentius porrigaiis. Indecens phim esl lam prseci- Haiherstadehsis Ecclesise, quidquid est, lam volunta-
piium sanelse Eeclesise Romansa menibrtim taiiio riam quain debitahi in pitinibus ouetiientiara.
tempore exsulalum jacere iriter alia/quasi putridum, Sanelitatis vestrse lilteras nobis directas cum
t?t noM.agere «ibi conimissuiri iiicutictanler officium. gratia et benedieiiorie suscipienies, noii mbdicum
Dolemus igitur corpori Ecclesise ex iiiaxima parte gavisi surrius quod.me non meis iiieritis fratrem
iilius tiiinisterium esse sublracttim, cujus guberna- _B ^ et familiarcni vestrtirri vocare voluislis, in quibus,
eulum scimus,,esse sibi per omnia et pro omnibus ctiam superanbundantiorem erga me yestrse pafernita-
Beccssariuro. Jllnde flexis genibus de eo vestram lis affectuni cognovi, quotl ignofantise mesedelictum
clementiam poslulamus, cujus singularem post Do- irie scire fecistis, et quod injustitias roess noii abs-
iniiium fiduciam vos esse procul dubio credimus, condisfis. Boni enim patris est corripere filium quem
quamnoslris etianvmeritis circaeum augerinoii diligit, et flagellare omnem quem recipit. lluic
minui desideramus, tanlse laelitise nostrse serenitali iiebula tristitise per
quosdara obducta est, dicentes a vestra niibi beati-
XHL tudine prohibitas esse clericorum ordinationes, pr^
Ephlola Reinhafdi ephcopi Ilalbersladensis ad Pa- verbis cum ad desiderabilemyesiri prssssu-
sclialem papam II. — Pelil u pupa confirmalionem quibtts
. dccimurum Ecciesiw suce legitime concessarum, tiam fralres dirigerenlus, ei in retlitu ipsoruni, ine
. rogqtque edoceri quid faeiendum sit dc ordinaih a non destiiuturo audissera., obedientise riianus dedi,
Friderko sedi suw superposiio _et,a sede aposto- quia nielior est Pbedienlia quam viciiiria, et quia
lica exauctorato.
pastoris sententia gregL timcnda est: ita nie pedihus
(Amio'1107.) -quasi vocatus 'ad concilium non
[MAKTENE, ampl: Collect. I, 618, exms. S„.Geimani fC yesttis/subjicio,
. - a-Prat.] venerim, et ideo suspensris ab officio sirii, curii nec,
- P.VSCUALI summo poatifici REIMIARDUS, Dei gratia ut vestrai litter» testautur, evocatusfuerim, et
01.sua HalberstadeBsis episcopus, oraliones et ser- quando vel ubi suspeiisus f'ue'rim,:p.enilu;sigiiora.ve-,
vjtium, et lam voluntariam quam debilam in omni- rim. Ordinatipnem vefo lioslram, leste ef postulante
biis obedienliaiH. •/..'• cadem quse prieseiis erat Ecclesia liostra, ainelro-
>Quamv:s, mfsericordicg vestrse beneficiis, per quse politano in sede sua factain niiinifestuni est; sed
innncentia plefuniqrie npii iiberaf, curii! seiuentiam
iiidigiHihi ,et immeritum me exaltaslis ,. dignum
vel. dilatib, yel, aliqua s.iiggestip
respondere npn possim, tamen id quod a vobis judicis ignorantia
errare coegerit. Porro de.inveslitura quahi anlo
aceepL per vos Patrem et doniinummeum semper
, oblineresperabo.Igitur quia mtillum de vobis coii- decreii vesti sententiara ignorans etilliCJle suseepi,
fido, utrservus de domino,et filius depatre, sancli- quia secundp jam veniarii .pelii et iion accepi ,
latem vesfram humilLter expostulo ut terminps el cuaesivi ,et rioii .iiiveni; tertio ?JHIIICprilsaho, ut
decimas Ecclesise nostrse, quas a decessoribus .ve- quod necesse babep saltem Imprpbilaie mea obii-
slris.Romanis pohlificibus et catholicis .imperatori- neam.,Cerlus sum ciiini quod nunquaro/oblhiscettsr
bus in-initio fuiidationis et dedicationis suse aecepe- |" misereri qpiiriB.Peuo.diseitqualiler aliis.ignoscere.
debeat. Nusquairi eiiim,.ul ait beaius /Augusiinus,
raj, privilegiis yestrse auctoriiatis cpnfirraetis, ut,
adyersariis^ Dei.et Ecclesiai, qrii nos quotidie iftii, ita vigere/debent viscera roisericordi*, q.uani in
calhoiica Ecclesia, tit tanqtiaro vera inialei', nec
pusnant, gladio vestrse aucloritatis'resisiere._po.ssl-
mus. Miseram ecclesiam iniser ego cpactus/accepi, '" peccantibus fiiiis 'super.be insuilet, nec dilficile coi'-
et -nisi per vosdefendatur raisetiima erit. Quid veio.,:" recfis ignoscat,cum ipsum beatuni Petrum pbst
';de brdiiiatis' dericis et ecclesiis dedicatis a Fride- negatioiieni et pravam; simiilationem: correptum
; materno sinu
Jriico superposilo et a vobis legitime deposjto fa- voluimus et reccperit,, Quod: ^utem; mpdo slcut
; .ciendinn sit, vestraiii exspeclo sentenliam. De his et disposuiinus., aspeciui vestro prae.senlari
; de piiinibus .quae nrilii rescribere dignamini, sicut npn possumus,. causa est insianiisiiequitiaj et per--
turbaiio temporis, quac maxiine nostrisgrassaluria,
debeof, prp scife e.t ppss.e riieo, semper vpbis obe-
dieriserp. .Qripd e^istbla nilnris habet de supjilica- partibus. . i. ... / ' /
•tibnibtisinbisi riuri/tiiisfioelitefpfbsequetui'. Sancti-
latis yestrai •behedictipriem prp maximo jriunere5 Gervasii, Ilugonis comith Regiteslensis ,el Melesin-
tl.w ftlii, R.emensis archidiacorii.. ephtplci; ad-Pa-i
jsccipiairii schcilem papum, svfiptq^acciisibneschisinffiisinter.
*€J AD PASCIIALEM PAPAJL • 4C2
Uodulfum et Gervasium pro archiepiscopalu Re- A . schatem sumnicvsedis poniificem, in qua « BegL-
mensi. lam clericotum deslinal emendandam.
(Anho 1107.) (Opp. S. Pelri Damiaiii, 11,268.)
[M-ARLOT, Melropol. Rem,, II, 242,] PASCIIALI, Dei nutu summse el aposlolicse scdis
Excellentissinio Patri Patrum el episcoporum epi- cpiscopo, P. [PETRUSJpeccalor, clericiis, cum con-
scopti PASCHALI, GERVASIUS diclus episcopus, fidcle frairibus suis, in Christo saluiem ct omnciii ooe-
servitiura cum exiguiiaiis.meae oralionibus dientiani.
Dicant adversarii qiiaiitumlibet mc infidclem et Ciim vestrse bcaliiudini Pciri vicem in Ecclcsiam
rebollem magisiratui veslro, ego subjeciioiiein meam gcrere gralia divina couluicrit, noii irralioiiabilitei'
vobis proiiteor, el quicunqtie vobis illam ncgaverit, credinnis, qtiseciinque in Eccicsiis sialiiuiitu;' ubi-
libei facienda, vcstnc auclofitatis judiciis pio justo,
cujuslibet ordinis si, niihi cbininunicarc non pole-
vel rcprobafi, vel conlirinari tleberc.' Qu.aproplef
fit; quam sine omniurti respectu, suspcnsioni ci
iriterdiclui vesiro conservant [forle conservamus], hanc canonicsc instiriilionis Nornuni) ex piurir.us,
11011sine inagno damno Ecclesiartim noslraruin, et ul in scqucnti patebit, collecfani, et pro liosiri leiji-
nostro. Impedivit quoque nieum erga vos famula- poris fragililalc discrclive staliitain, niajesfali ve-
tum illa suspensio (129), etc. I strae proeseniaiidam roandavimus, ul cain pcrspe-
B
XVI. clatn, clubi oporttterit. einer.datam, hujus apostoli-
csesedis aucloriiatc firmatain atquesiisceptam nobis
Episiola Suavii abbalh S. Sevcri, Willelmi duch et
Gaslonh ad Paschalem papam. remiltalis, de caetero veslra praecepiionc lenendam.
(Armo 1107.) Bene valele.
[MABILL. Anncd. Bencd,, V, app., p. 070.] XVHI,
PASCIIALI sanctae Romanse Eeclesise Dei graiia Conventus Ecclesim Canluctriensis ad Pctschakm •
papam.
episcopo, SuAVicsabbas Ceati Sev.eri Wasconios,to- (Post aniium 1109.)
tusque conventus sibi comniissus, atque WILLELJU;S [EAU.MEU,Hisi. nov., 1. v, p. 87.]
Aquilanise dux, et GASTOproconsu! f!e Bearni, Domiiio sanctse universalis Ecclcsise sumino pa-
iiiito concilio ecclesiaslici ordinis cl baronum Ifi- slori, PASCIIAD,conventiis Ecclesise Chrisli Cai.-
tius Wascbnise, domno charissimo pasloiique suo tiiarienscs, fideles oraliones ei totius sanctae devc-
digna Dco. lionis obsequium.
Oniiies nos pariter scandalizamur super quibus- Notum esse non dubilamus gbricssc palernilati
dam ralionibus, quas quidara ex vestris sub '„ vestrae, pie domHie,quoJ Ecclesia Canluariensis m.)-
specie judicii in placito abbatis Beati Severi atqtie ler nostra, sanctse seilieet lloma'ise Ecclcsix snc-
abbalis Beatae Crucis prolulerunl. Si euim ali- cialis lilia, jaro ab obilu beatte mcmoriaj Palris «o-
quam jusiiiise seroiiam invesiigare voluissent, de- stti Anselmi archiepiscopi, pcr quiiiqucnniuni cura
cfctum clomrii Alexandri . et Gfegorii VII, sum- pasioralis oflicii, pcccatis nostris cxigenlibiis, sr|
morum pojuificuni sanctse Romanse Ecclosiae, pro desliiuia. Nuper aiuem respet':t'. miscficoi-dii; Dt/i,
adinvciitioiiibiis siiis niiiiinie postpostiissenl. Iu aitunaio conventu lolius Anglici regmlii j»ni;sc!!iia
Iioc tamen non "modiee gaudcinus quod vestra san- gloriosi regis nostri Ilenrici, elccliis a nobiscl ;iero
cta discretio ab illorum se absenlavit judicio, eo cl populo cst ad regiincn ipsius Eccleske Rauiilpliuis
quod etiam abbati Beali Severi consilhun a vobis Roffensis episcopus, nobis sudicientissime cogniiiis,
petenli consului.slis, dicens : * Si lifleras Pafris ct propter vilse suajiiieriHimetsaiictaeconversalipiiis
nustri Aleiandri cl Gfegorii VII, quas jactas te ha- cffeclum toli regno valde acceptus. Iluic cltclioii.»
bere, poteris iiabere sigillatas, miite inihi eas, qui- adfuerant episcopi, abbales, cl principes regtii, ct
livis visis le et abbaleni •SancttBCrucis invitabo, nt ingens populi nuillitudo, coiisentieiitc domi.no no»
leiiiiiiJOconslitulo revertainini ad judiciusri. J Qtiare strorege ct eamdem elcctioiicm laitdantc, suaipie
quoniara giatia Dei lilterse sunl inventae, nos ve- X) » aucioritate corroborante. Quoniani igiiur ila rcs sc
slri servuli vestrse supplicamus saiictitati quaicrius babel, miltimris ad vos, modis qtiibus possumus
excmplo Daniciis prophetx, qui jttdiciuiti sanctaj supplicantcs, ut quem ad sublcvalioiicni cl conso-
Suzanae minus conlinens, ad pleiiariam reduxit lalioncm Ecclesise suse Deus (quaiitum nobis dalur
jusiiliam, liiteris vestris ulrumque abbalem ante inlelligi) elegit, vestra' saucta auctoritate, in quo
reverendam praesehliam veslram dignemini invilare, clecliis esf, coniirnietis, etei pallium, quod onirics
ut iiijustitiam qtiani nos credimus in abbatem San- antccessores sui a sacratissima sede beati Petfi con-
cti Severi ingeri a vestris, vestra prsecelsa discre- seculisunt, transmiltere digncroiiii; nc -saiiclilatp
tio, Spiritu paiacleto prsevio, ad canouuni revocet vestra aures pielatis su8eprecibusi'.osifis'(q>jod Deus
justitiam. Vestra vita floreat in augmeiilum justiliae, avcrfai) non iiiclinaute, in prisiin-as itiiserias alitfub
XVII. eventu Ecclesia nostra, lilia vestra, relabatur. Ipse-
Petri Peccatorh,.clerki Ravcnnath, cpislola ad Pa~ met eiiira lanla corporis iiiibecilliiate gravalur, r.t
(129) Loquitur hic de interdicto quo poulifex Ec- vasius se velut canonice electum licet invasor, veji
clesiam Reme.isem graviter forlilerque alligaverat, dilirel.
cuju-s mc.minii Ivo, ej)ist, 189, eo quod ipsemeiGcr-
 it'3 DIYERSQRUMEPISTOL^ '465
i)Oii sine magiio perieulo sui cl detrimeiilo omnitini j_ __miserere sponsse Chrisli, el per tuam pruderiliam
hostrum valeat hbctempore vesiigiis vcslris se prse- suam recuperet libertatem, <iuam modo per te atiii-
scntare. Sancium aposlolatum vestrum omnipoiens sisse videtur. Ego aulem illam obligationein, et il-
Deiis ad hoisorem suse sahctaeEcClesise per multa Iud jiiraitienUiin, de quo superius diximus, parvi-
tempora incolumem conservare dignclur, dignissime pendo; neque pro ejus obligatione minus unquam
Pater. Amen. obediens ero.
XIX. XX.
S. BritnonhSignknsis episcopicpisiolaadPaschqlem. Ephiolu Argcntinensis Ecclesiw adPaschalem.
'--. (Annollll.) [MAXSI,Concil,,Xl, 1092.]
S.
[Opp. Brunonis, II, 620.] PASCHALI universalLRoniaiiorum ponlifici Argen-
PASCHALI sumnio pontifici Bnuxo pecc.ator, episco- lineiuisEcclesiaefratresfidem et obedienilam.
pus, B. Benedicti servus, quod lanlo domino ei Patri. Omiiium curasit, venerande Paler, lua sollicittido
Inimici mei dicunl tibi quia te non diligo, et quia tu refiigium miserorum, imo patroci-
Ecclesiarum,
de te male loquor, sed meiiliuiUur. Ego enim sic te niuni orbi advenisti desiderabile : unde adhuc bu-
diligo, sicut Palreni et dominum diligere debeo : inaiio generi consulere Deus non despicit per hsec
cl nullum aliuin, te vivente, ponlificeni babere volo; v
B nova, quoniam ltix in lenebfis effulsit. Tu crgo bc-
sicut ego cum multis libi promisi. Audio tameii Sal- nediclus es, ad
cujus inlroitum nobis benedixit, ct
valorem raeuiii niihi dicentem : Qui amat patrem, benedicat Deus.
Respice igilur gentem niiseriis et
aut malremplusquam me, nonesl medignus (Matlh. x). : veni el vide filiam Sion lugcn-
pressuris insignem
UndeetApostolusxlieit: Si quis non diligil Dotninum tem cl caplivam, nec respirare nec consolari uisi in
Jesum, sit analhema maralhana (I Cor. xvi). Debeo le solo exspectantero. Egrcdere, dilecle, in agrum,
igiturdiligere le, sed plusdebeodiligereillum, qui el tempus pulationis jam venit, apostolica igitur fake
le fecit et me. Ouic enini tanlo amori iiihil unqiiani succidendum esl quidquid vitiosum est, ne simui
praeferendum est. Foeilusauteiiiilludtain fcedum,iam irahatur sinccrum. Venieus itaque, ylsita vineara
violentiim.cum tanta prOditione factum, tam omni nostraiu a vulpeculis demolitam, el a singulari fero
pietati, et religioni contrarium, ego noii laudo. At depaslam. Nam, ut ad rem ipsam perveniatur, aiinos
vero neque tu, sicuta pluribus referentibus audivi.
jairt cifciler ifiginta, sicut oves balantes semper
Quis enim illud laudare polest, in quolides violatur, erravimus, fluenla verbi scienles raro porlavinius,
Ecclesia libertalem amiilit, sacerdolium tolliiur, et
jam quid vox pastoris non noviraus. Quo ergo re-
unicura et singiilare ostium Ecclesise clatiditur, siat eumdeni nisi
posl vestigia gregem"sodalium?
aliaque mulla oslia aperiuiitur, per qure quicunque C .
Quod si tales vigilias, pastor, districle non judicas,
inlrat, fur est et lalro?Habemus Canones; Iiabe- cl insidias Chrisii ovibus in Eeclesia lupo medianti
jiius SS. Palnim coiisiituliones a lemporibus apo- loctis si loctis non-efit. De cseleio
conceditur, ipsi
slolorum usque ad te. Via regia incedendum est, ne- autem
quid ageridum sil nbbis de iioslro, ut dicitur,-
/que ab ea in aiiquam partem declinaiidum. Consti- episcopo, nometi cpiidem dignitatis tot annos ha-
tutip tua, et constituiio aposlolorum una est; ct ipsa bente, sed ofiieiuni miriime,cuj.us vitam et inlroiitiin
•quklem niultum laudahilis.' Apostoli enim omnes il- exctisum montium, humilia convalliutii jatii respon-
ios damnanl, et a fidelium communione segregant,
saecularem Ecclesiam ob- dent, sanctilatisluse consilium ac prscceptum audire
-quicunque per potestatem Tu ergo pacis catholicsefiindanieiHum, in-
cupimus.
tineht. I&aici enim, quamvis religiosi sint, nullani violabilis
petise signum, fac ut teroeritas Rbinano-
taroen disponendi Ecclesiam facultatem habent. Si- rum
consiliorupi cedat aucloritali.
iniliter et conslitutio tua, qua) de apostolico fonte
XXI.
roanavit, omnes illos clericos damnal, el a fidelium
communione separat, quicunque de manu laici in- Ollonis ephcopi BumbergensisadPaschalempapam II
vestituras suscipiunt, et quicunque cis manum im- episiola.— Se ab iinperalore accepisse episcopaluin,
sed in eo permanere nolle riisi a ponlifice inveslia-
ponunt. Haec namque conslitulio apostolorum, el, Q iur el consecrelur.
tua, sancta est, calholica esl, cui quicunque con- ;-.[MAKSI, ConciL, XX, 1014,]
tradicit, catbolicus non est. Illi enira soli sunt ca- Domno patri suo PASCHALI, sanctse et apostolicae
tholici, qui catholicaeEcclesiaefidei ct dpclrinae noni sedis universali episcopo, OTTOBambergensis Eccle-
contradicunt. Sicut econtra illi sunt hseretici, qtiii sise, id quod est, tam devolse quam|debitae subjeclio-
calholicae Ecclesise lidei et docfrinae obslinato ani- nis oraiiones et servitium.
nio contradictint. ilanc igitur tuam, et aposlolorumi Qtiia toiiusecclesiaslicse dignilalis ac religiotiis
Pater .vencrabilis, iterum confirma ; fiimainentum in Chrlslo petra esl, et In Pelro ejus
"consliiutionem,
Iianc in ttia Ecclesia, quae omnium Ecelesiarum ca-' discipulo, et ejus succcssoribus : idcirco ab hac
putesl, palam et cunclis audienlibus prsedica; hanc; linea,ab hac virgii direclionis, virga regnorum, pon-
. hseresim, quam lu ipse hseresim esse dixisti, apo- lificaiuum, et omniuui polestatum in Ecclesia, insa-
sliiica auctoritate danina; et mox videbis tolani Ec-- num duxi aberrare. Vobis ig'.tur,Paler sanctissime,
clesiam tibi esse placatam, mox omnes Videbis ad1 el sanctse malri nostrae Romanoe Ecclesiae collum
tuos pedes confliicntes, etcum magna laetitia, sicutt devoie submitlens, auxilium et consilium de rebus
Palri el dotiikio obedientes. Miserere Ecclcsite Dei,, meis flagiio. In obsoquio enim dominLfnci impera-
 m AD PASCHALEM PAPAM. iHfi
uiris per annos aliquot degens, et gratiam in ocu- A Igilur, dicfante sanclo Spirilu, investilurain oni-
lis ejus inveniens suspecfam habens in, manu prin- nesu rei ecclesiasticse de mariu laica hseresim csse
cipis investiluram, semel et iteruni , cum dare jtidicavimus.
vellet,fenui episcopatum. Nunc vero jam lertio in Scriptum illud, quod rex a vestra simpliciiate
Banihergensi episcopalu nie ordinavit: in quo ta- extorslt j daratiaviinus.
men minime perriianebo, nisi vestrse permaneat In ipsiirti eiiam fegem nominatim et solemnlter
sanctitali per vos roe inveslire et consecrare. et unanimiter sentenliam-anathematis iujecimus. Et
Quidquid ergo placeot discreiibiii vestrse de me, per nunc, domne Pater, vestrara^ sicut clignum est,
Kuniios niilri significate servo vestro, ne forte in majeslalem suppliciter exoramtjs, ut
quod pro san-
vanum curram, si ad vos cnrrere incipiam. Omni- clse Ecclesise fidei robore,
pro..Dei et vestro honore
potcns mihi propiiiam iiicolumitateni vestram cu- fecimus, auctoritate apostolicasolemuiler confirmc-
stociat. tis. Cujtis confirmaiionis argumenlum per apertas
XXII. nobis litteras slgnificare digneraini; quas c-tiam, iit
Evistola Balduini I, Ilierosolymarum regis, ad
Paschalem papam. gaudium noslrum sit plenum, aller alieri destiiiare
(Anteannum 1112.) i" possimus: Et quoniam principum terrse pars maxi-
[WILLELM. TYR.,Iib.xi, c. 28.] ma, et univevsi fere populi multitudo, iti bac re
Inierea, inqijit Willelmus Tyrensis, decidit itt uobisc.ini sentii, in remissionem peccatorunl suo-
raenfem domino regi ut, missis nunliis ad Eccle- rum omnibusiniiingalis.ut, sinecessefuPiit, auxi- .
siain Romanam, domino papae petitioiiesporrigeret, lium nobisot patriae unanimiterfefaiit.
IIl»d eiiam cum debita reverenria vestrse suggeri-
quaruin lcnor erat, ulc/iiascunque urbes, quamcun-
queprovinciam, sudoribus betlicis et recjia sollkitu- rouspietati, quod si nobiscum in his slelerilis, si
sicut rogamus, confirmaveritis, si deinceps ab
dine, auctore Domino, sibi posset vindicare, et de hoc,
et mintiorum ejus, lilte-
potestale hoslium violenter eripere, omnes ditioni et ipsiuscrudelissimi lyranni,
ris, loctilione, muneribus abstinuerilis, unanimiter
recjiminiEcclesim Hicrosolymilanw subjacercnt.
a sede nos, sicut decet, hahebitis fllios etfideles. Si vero,
Snper quo rescripluni apostolica impetra- rainime credimus, aliam viam aggredi cceperi-
vit, cujus lenorem, etc. Vide stwra, sub an. 1112. quod
XXIII. lis, et voslrse paternitatis asseiiiniies pradictas fo-
borare noluelilis : propilius sit nobis Deus, quia
Epislola synodka Pcilrum concilii Viennensh in Ger-
mcnita, in quo Henrictis imperqlor quinlus ob nos a vestra subjectipue cl obedienlia repelletis,
extortas inveslituras cxcommunkalns est. {^ Valete.
(Aniiolll2.) XXIV.
[LABBE, ConciL, XI, 78S.] MatSiildh regints Anglorum ad Paschakm papami
Doinno sanclo ct dulcissimo Palri PASCHALI Guino — Gralias agit pro iillerh hortaloriis ad conjugeni
Vicnnensis archiepiscopus, el aposlolicse sedis lega- datis.
lus (150), el coeteriomnes episcopi el abbatcs quiVien- (Opp. S/Ansc-lmi, p. .505..)
ncnsi adftiimus concilio, dcbilam subjectioncm et Summo ponltiici et universali papse PASCHALI,
ohcdichliani. MATIULDIS, Dei gralia Anglorum regina, ila digni-
Saiicta; patcrnilaiis veslrae mandata sequentes, lalis aposiolicsejufa dispensare temporaliler, ut ctim
apml Vieiiiiani coiivenimus, ibiquc, cpoperanle gra- justitiae manipulis inpeipetuse pacis gaudiis aposlo-
tia Spiritus sartcti, de investiluris, de captione ve- lico senatui mereatur ascribi pereiiniter.
stra et vcsirprum'_ de perjuriis regiis, de pessimo Sanctitalis vestrse sublimilati, o vir apostolice,
illo pacto el pfivilegJo quod a veslra majestate vio- gratias ct laudes quantas possum refero, super his
Icntc.r extorsii, tractare diligcnter curavimiis. Ad- qua) pateuia vestra charitas tanquani pro comiiio-
liicruiit legaii regis, lilteras buHalas, quasi de parle nitorio, doraino meo regi iriihique diguala est jam
vestia ail cuin inissas, audacler praetendentcs; in pj frequenler et vivis legatorum mandare vocibus, et
qiiihus erga cum vesler bonus affectus pacis el eon- propriis destinare scriplis. Sanctissimse Romanre
etirdi.i!ct perfeclse el amicitiae significabalur. Quas sedis aposlolicse frequentare limina, sanciique Pa-
nimiriim posl coiiciliiini, quod in prsclcrita ultima tris mei papoe apostolici complecti vesligia, qua li-
quadragesima Homre celchrastis, se reccpisse.et sibi cet et possum, loto qtiidem corde, tota anim^, tota
missas, idem rex testabcliir. Ciinique super liis mentc patcrnis advoluta genibus, importuna cppOI-
niiilta nobis iiiciilcrclur admiratio, menioiestamen tunaque peiitione orans, inslare-.neo desinb, iicc,
lilicrarum illartim quas humilitali noslrae, illarum desistam, donec exaudiri a vobis sentiam aut.sub-
ctiain quas Gcrardo Engolismcnsi episcopo el ve- inissain biiiuilitatem, au! politis perseverariiem-me.se
strse sedis legalo de bona justilise pcrscveranlia ini- pulsalionis imporiunitaiem. Non aulem stiper hac
scratis, loiius sanctse Ecciesise ct nostrse fidei rui- roea temeritate, qtiia sic loqui prsesumo, vestra
nam evitare cnpientes, ad Dei bonorcm el vcslruni succcnseai excelleitiia; non cleri populive Romani
animati, canoiiicam viam aggressi sunnis seiiatus mirelur prudentia. Eral euinij erat, in-

(150) Postei Calixtus II papa. e»

 l(\1 niVERRORtiM -EPISTOL^ AD PASCHALEMPAPAM. '463
q::aro, nobis, Ar.gloruni.quepopnlo, tunc qtiidem fe- A prseferendo, agant, alque universis Chrisliariis pau-
licihus, sub aposloliea veslra dignilate sancli Spiri- pertstem atque simpKcilalem. Scrvaioris noslri,
tus aluninus Ansclmus arciiicpiscopus noster, noster comitum (scil, aposloloium) cjus scmulando prse-
prsedictique pbpuli coiisolalor prudeiitissimus, at- luceant. >
que piissirnus Paier. Qtii qtibd de opulentissimis Convenit itaque inlcr poniificem niaximum afque
Domini sui tiicsauris, quorum iilum clavigenim no- Csesarem, uli saeerdotes, fiamines, ponfifices maxi-
veramus, abundanter' sumebal, itl noliis abtindan- mi, miuores, mcdioximi, omissis htijuscemodi rei-
lius erogabat, prccsertim cum idem fidelis Domini publicse (ut Cbristus magisler nosler appellat) spi-
jninisler prudcnsque "dispensator, crCganda quae- nis, viclti parabili ac parco contenli, Chrisfi prse-
que et sapientise salsura plurima saporaret, et ceploris noslri, quod liceat, modestiam, patiperla-
fioqiienlise dulcore molliret, cl mirabili quo- tem secteiitur, studio lillerarum operain naveut.
dam loqiicndi Icpofc condiret. Fiebat vero sic, ut XXVI.
ncc cleforcl tencris agnellis Doraini lactis copia Theodoriciclucis Loiharingimepislota ad Paschdem.
plurima, necpascuoium ovibtis, ubertas tiberrima, — Decella Castiniaceiisi.
'
nee pastoribus alimentorurii.satielas optilenlissima. . (Anno IHS.)
Ctim hific igitur secus cesserint omnia, -feliquuiri [Dom CALHET, Hht. de:Lorraine,Vi\, p. 557.]
aliud nihil csl, nisi gemitu plurimo clamilet. qure- PASCIIALI calholicse Ecclesiseuniversali ponlifici,'
riirins alimentttm pasior, pascuum pecus, ubera fe- THEODORICUS, Dei misericordia Lolliaringorurii dux
tus. Ubi dum majoris absentia pastoris, prsesertim ct marchio, scternre obcdiehlise perpettiurii famu-
Ariselmi, praediclis singulis fraudanltir singula, seu latiim. ' .
vcro potitis omnibus omnia. In tanti luctus lugu- Quod vcst.rapaternitas lilteris suse benetlictibnis
brio, in. tanti doloris opprobrio, in tanlre deformita- parvitatem meam ssepius dignata cst consolari, si
lisregni nostri, et tanti damni ludibrio; nec reslat non serviendo, al saltem diligendo semper spero
ationitre mihi, nisi, stupore sublato, confugere ad promereri; nec cerie facultatis rocaeobsequium de-
beatum Petrum apostolum, ejusque vicariumvirum ficeret, si quando opportunitas appareret. Notum
aposlolicum. Confugio itaquc ad vestram, domine, vobis facio, Pater et domine, quod mater mea pa-
henignilatem, ne nos, Anglorumque regni popultis rochialem ecclcsiam, quam in alodio suo et caslro
tanlo defectu, tante lapsu labamur. Qu;c enimuti- habebat, Dco vovii, el ecclcsise S. Apri, quae Tulli
litas in sanguiiie iioslro, dum in corrupiionem de- esl abbalia, dpnavit. Ita ulad ejtis pelitioiiem illi".s
seer.deiimus ? Boni igitur consulat, quantum ad C temporis abbas, jnssu episcopi, proprio sumptu
uos allinet, vestta palernitas, et infra terminum, de monasterium reuificarelibidem, xdificatimi dedicaii,
qtio vestram nouilalem dominus meus rex requirit, ct per caelera pro tempore ordinari pfoturarel, De-
Ita paterna viscera super nos aperire dignemini, ut ftmcto 'vero abbate, sed el matre facta [f. lala] de
etde rediiu.charissiniiPatiis nostri Anselmi archi- medio, ex dissensioneregni et Eccksise, qtire ttinc
episcppi gaudeamus, etdebitam subjectionem sanctre erat ferventissima, dc substituendo abbate niulto
Sedi.aposlolicaeillibalaiii servemus. Ego autem sa- tempore inl.erccssit contentio. Undc et loco qui
luberiiinis dileclissihiisque vestris edocla monitis, setiificaricceperat minus-provisum cst. Cum igilur et
•juantum muliebribus suppetel viribus, adhibitis' ego, adhuc adolesccns, prrcsertiro talibus niinus jn-
etiam mihi prpborum virorum auxiliis, toto posse tenderem, advocatus prsefati castri, qtii et de nbslra
iiilar, ut cjuod vestra monuit sublimitas, mea, faniiiia, me inconsullo moiiachos de Molisnio in
.jiioad poteril, expleat humililas. Valeat feliciter votivurii'matfis mere moiiasterium npn sincere in-
vestra paternitas. sinixit, eisque suo iempore palrocinaius est: ipse
XXV. vero, cun) jaiii uberiore uterer consilio, causamque
Henrici Vimperatorh augusti rescriptum adPascha- i' hancplenius agnbscercm, inter niultas postulatioiies
lcm papam, ut ecclesiaslici regalia el fetida sua et querimonias monachorum Saricli Apri, prsefatos
imperio ac Cmsari resignetil, el decimis conleritiin tamen iiionachos extra jus et contra ordincm in
Ecclesia vivanl, alienis laboribus clispensatorie passus sum com-
(GoLiusT. Conslitutiones imper., lom. I, p. 252.) morari, si forte per eos locus accipcret incremen-
Cresar Paschali papae novissime rescripsit : tum. Nunc auterii volum matris mere, doiiumque
«.Quamvis velerftm coiisuetudinem atque riluin a diutius cassafi non sustinens, sed etioci raonacho-
tot sanclissimis Patribus, per tot annos observatum, rum incuria, detrimcntum niultis modis reperiens,
.jurc aicjue armis relinere possit, nihil lamen sua eo seir.ci cl bis conveni, ut ad propria remearenl, ul
referre, si [a] pontificalibus comitis excidat, modo etlocus prioii reformaretur ordinationi. Quia ergo
cpiscopi, Mystse, monarchi, praedia stipendaria, imprudenli commento conanlur reluctari, et inva-
fiscos, nervos reipublicae, arces, civitates, urbes, sionem posscssionis noniine palliant, obsccro vos,
opjhda, vicos regios, castclla, reipublicaeatque Cre- Pator sar.clissime, ul eos litteris veslrse auctprilatis
sari reddant, decimis contenti vivant, Dei et pau- .' ab Imjusmodi imprudentia repriinatis; et si foiie
pertir.i,. populique causam, philosopliiam divinam .quispiam aliud vobis tciitavcrit suggcfcre, minime
intcrprctancio, vota illusirando, Cruecm Christi audiatis, cum pcnes nos adhiic supcrstilcs sint
409 PASCHALIS II PXPM CAPITULA DE INVESTITURIS. 170
mulli honcsti qui huic matris mese interfuerunl do- A in Tullensi episcopalu melioris famse sunl, possira
nationi, cum ipse hanc testiroonio omnium quotquot velimque comprobare. Valete.

S. ANSELMI ARCHIEPISCOPI CANTUAKIENSIS,GODEFRIDI VINDOCINENSISARBATIS,

S. VVONIS CARNOTENSIS

EPISTOL^: AD PASCHALEM.

Exsiantinteripsorumscripta,Pairologiwlom.CLV)J,CLIX,CLXII.

CONCILIA

DE INVESTITURIS PRiELATORUM.

(PEHTZ,Monum. Germ., Leg. t. II, p. 180.)

Quamvisab operisproposiloalknum sil concilih generatibusimmorari, haud alienum tamen videbiiur, si hoc
poiissimum locononnulla ad concilia smctdian ineuntis de invesliturh facknlia atque in codkibus ipsius tem-
poris Vindobonte,Romw, et Monaci a nobis reperta addamus : canones Warstallenses ct Trecenses ex codice
rcgio Monacensi fol, 7, concilium Lateranense, in quo Paschalis priviiegium de iniesiiiuris cassalum esl, ex
codke Valicano n. 1984, fol. 193, 194, undejam texlus edilh mclior el magis aulhentkus proccdit,

PASCHALIS II CONCILIUM WARSTALLENSE.

(Anno 1106, Oct. 22.)
CAPITCLA„BEATI PASCHALIS PAP;E APUD WARSTALLU.M.
Pcr roultos jam annos Teulonici regni lalitudo ab B instrucli scripturis, qui Novalianos 6 et Donatlslas
sccclesiseunitatedivisa est, in quo nimirum scismate in suis ordinibus susceperunl 7, prsefati regiii epi-
taiilum periculum factum est 1, ut, quod ! cum do- scopos in schismate ordinalos.nisiautinvasores aut
Iore dicamus,.vix pauci episcopi aut catliolici clerici simoniaci aut criminosi compfobenlur, in oflicio
in lanla terrarum latitudine reperiantur. Tol igilur episcopali suscipimus. ld ipsum de clericis cujus-
filiis inihac slragejacenlibus, christiane s pacis ne- cunque ordinis consliluimus, quos vita scientiaque
cessitas exigit, ut super hoc materna 4 ecclesiaevi- comrnendat.
^scera miseiicordiae11aperianlur, sanctorum Patrum

PASCHALIS II CONCILIUM TRECENSE.

(Anno 1107, Mai.)

DECRETA PASCHALIS PAPiE APUD TRECAS.

1. Cap. Si quis secclesiseaul secclesiasticsedigni- C que solent eos nominare archipresbyleros, qui non
lalis ab aliqua laica persona investituram Susceperit, sunt presbyteri; archidiaconos, qui non sunt dia-
et ipse et qui mamim ci imposuerit deponantur et coni; decanos, qui non sunt presbyleri, id onitiino
communione priventur. interdicirous. . . .
2. De uxoralis et concubinalis presbyteris itl sta- !_.Si quis munus exigerit pro oblationibus fide-
tiiimus,ulpenitusabaltaris niinislcrio sequeslrentur lium vel pro prsebendis canonicorum vel moriacbo-
cl secclesiasticisrebus depriventur. rum vel alicujus ecclesiastici ordinis, ab ecclesia
3. Nullus sibi nomen alienum usurpct, ut pleri- cjiciatur et cpramunioneprivetur.
VARI^E I.ECTIONES.
11. p. f. estia codice desiderantur. s deest in codice, * chrisliaiise p. ii. e. iil s; _h. m. e. desunt m
cvdice, *»ia«ris. * deesl in edilis, e novitianos c. "rctiqna desuntnn codtce. -.
i;i PASCIIALIS n PAPJi CAPitULA DE INVESTiTUaiS. #^

PASCHALIS II CONCILIUM LATERANENSE.

(Anno 1112, Mari. 18.)

ACTIO CONCILH CONTRA HERESIM DE INVESTITURIS.

Annoab iiicarnatione Domini 1112, indict. 5, A \ rittim sanclum et cunonicarii instiittlionem, Perlect.i
anno 15 poiuificalus dicti ponlificis, mense Marlio, verobac carla, acclamatuiti' est ab uiiiverso conci-
13 Kalciidas Apriles, celebratuin est coriciliiim lio : Ameri! Ameti!'fyadifiud!
Romae, Lateranis, in basilica Constantiniana, in quo Arcbiepiscopi qui cum suis suffragaiieisinterfue-
cum domistus Paschalis" papa resedisset cum ar- runt, hi sunt: .Johannqs pairiarcha Veiietictis, Lan-
chiepiscopis et cpiscopis, et cardiiialibus el abbati- dulfus Beneveniatius, Setines " Capuanus, Anialli-
bus, et varia multitudine clericorum et laicoruro :, laiius, Regitanus,: Ydruiitinus, Brundisinus, Coni-
ultima die concilii, facta coram omnibus pfofessione psanus.Giruniinus, Rossanus,archicpi;scopus sancte
catholice fidei, nc quis de fide ipsius dubitarct dixil : Severinas; episcopi Romaiiy : Cehcius Savinensis,
Amplcctqr omnemdivinam scripturdm, scilket veieris Petrus Portuensis, Leo Ostiensis, Cono Pcnestri-
el novi tcsiamenii, legem a Moysescriptam, cl a san- nensis; Gerardus Iiigolismensis, Galp Leoiiensis,
cth prophelis. Amplecior qhaluor evangelia, septem archiepiscopus Biennensis, Rogcrius Vvulternensis,
canonicas ephlolas, ephlolas gioriosi doctorh beati Walfredus Sennensis, Rodlandus'-Populiensis, Gre-
Pauli aposloli, sanctos canones sanclorum uposiolo- gorius Terracinensis; Wilihelmus Siracusanus, le-
rum, quaiuor universaliq concilia, skut quatuor gatus pro omnibus Siculis; Wilihclmus Trojahus;
evangelia : Nicenum, Ephesinum, Constantinopoti- B E ct alii fere. centum episcopi, Brunus Sigiichsis,
lanum, Ccdcedonensem, et Aniiochenum cbncitium,, Jobarines Tuscrilanensis.
et decrela sanciorum palrum, Romanorum ponlifi- Episcopi, cum essent Romse, illa die non iuter-
ctim, ct precipue domini mei pape Gregorii VII, et ftterunt cpncilip, qui postea lecta danipnatione ne-
beate memorie pape Urbani*>secnndi, Que ipsi lun- fandi pfavilegii consenserunt, et laudaverunt: car-
daverunt, laudo; c/ue tenuerunt, teneo; que confir- ditiales presbyteri urbis Romae : Bonlphalius liiuli
riiaverunl, confirmo; que dampnaverunl, dampno; que saucli Marci, Robbertus lituli sancli Eus.ebii, Ro-
reppulcrunt, repello; que inlerdixerunt, iiitcrdko; mahus tiluli sancte Priscac ,_,Gregprius iiluii App-
qtie proibuerunt, proibeo; in omnibus et per omnia; slolorum, BeiiediClus lilttli Endoxie, Anaslasius ti-
et in hhsemperperseverabo. Quibus expletis, stir- tuli sancti Cleriieriii, Riso tituli sancli Damassi, .-
rexit pro omnibus Girardus Ingolismensis episco- Romanus liltili sancte Pfaxedis, Jehannes tjtuli
pus, legalus ift Aqtiitaiiia, et comriiurii assensu do- sancte Ceciliac,; Diyiczo tiluli Equilii,_. Theobaldus
riiiiii Paschalis pape/lotiusque concilii coram om- lituli Paniachii, Agustintis tiluli sancti Grisogoni,
nibus l/egit liatic seripluram : Privitegium ittud Rainerins tilrili sanctpfuin Marcelliiiy;et Pefri, Vi-
quod :wh est privUegium, scl vere debet dici pra- talis tiluli sancte Balbine, Pelrus saiicti Sixti, ct
vilegium, pro liberalione captivorum et ecclesk a^^ Albericus sancte Savine cardiriales, Cupi Rome es-
domino papa per violentiam Heinrici recjis10exior- sent, illo dic non interfueruht cbnciliPj qui postea,
ttim, nos omnesin hoc sancto concilio cum domino lecta damnatiorieiicfandi pravilegii, Consenseiuiit
Pascltali papa congregaii, canonkam censuram , et et iatidaverunt,'/diacpn.es : Johaniics abbas Subla-
ccclesiaslica auctoritate jndicio sancti Spirilus dam- censis, Johannes Gajetanus, abbas sanci) Andreae,
pnamns, et irrilum esse judicamus, atque omnino Leo, Gregofius, Ahlo, Thobaldus, ;Ugo, Busci-
cassamus, cl rie quid aucloritath et eflicacilalisjibeat, mannus. Hii omnes in dampnati6tie'predicli ;pra-
penilus cxcommunkamus. Et hoc ideo dariipndturii vilegii coiiseiiserrint, cum abbritibus et innunie-r
esl, qititi in eo pranilecjio conlineiur, quod clectus rabili multiludine, tam clericorura qiiam ' layco-
canonice a clero et poputo a* nemine consecrcluf, ruro. |
nisi prius a regc invcstiatur, quod est conira Spi-
VARI^ELECTIONES.
BP. c. »V. c. "H. R. c. 1! Seniie' c. 1SRodlandus codex.
 AKTSO
-DOMIXIMCXIX

G E L A SIU S 11

PONTTFEX ROMANUS

VITA • GELASII II
":

AUCTORE

PANDULPHO ALETRINO FAMILIARI

(BoiXAXi).in Coualti chronico hislorico ad Propilreum Maii, p. 528)

MONITUM

1. PoiUificatumGclasii II Ordciicus Viialis in Historia cccles. sicdcscrihit initio libri x : Anna ab In-
carnatione Doriiini 1118, indiclionc xi, dcfuncto Paschale papa, Joannes Cajelanus, Roinanorum ponUfietim
iiniiquvs cance.il/iriris.ct.mugUier_in Gelasitim papum clecltis esl; el, contradkenle imperalore, alicmano
. r.ers canonke consecrctius. El infra : Gelasius papa enidilione Htlcrartim ctpprime inslructns fttit, et lonqa
fi'.rcilalione (ulpolc"qui prccsulumcipocrisictriusfere iO annis cniitierat) culltiil; scd non plene duobus antiis
Roiiiana:Ecclcsiw prwfuit. Inio nec uno inlegro ; nani infra ilcrnm ail, Anno ab Incarnctlione Dominiiii9
indkl. XII, Gelasius II papa, iv Iialend. Febrnarii, ctpttd Cltiniacnm mortutts el sepulltis est. Diem morlis
hahemus cx Clironico DciicVentanoaucioris coaivi, sciliccl iv Kctl. Febrttarii: cunique in cpilapliio mox
<!andodicatur bina ihintaxal dies ilefuissc inlegro ponlilicatiis ejus anno, consequcns fil "clecliim fuisse
ulliroo Jantiarii pfsccctlenlis anni. Denitpieqiiia Vitseauclof, pricscns vidensque, ordinalum dicit vifra
Kalendas MariiaS, qure anno islo occiipah.anl feriain v, intclligo eam cacrcmoniani faclain Dominica prse-
cedcnli, id esl 21 Fehfiiarii, catlcroqiie S. Malliia: aposlolo sacra.
2.,Ex Chronico Cluiiiacensi hahenius, qttod Gelasitis papa Clnniaci sepullus sit, inter crucem el ailare
quod posl crticem magnw basilicw csl. Ejns hoc cpitaphiiini, vcluti ex eodem Chronico accepluro.rccilat
Oldoiiuis noslei'hisce verbis : D.O. M.Gelasitis II, pontifcx maximtis, Henrici IV imperaiotis, ciadcs
flurimas lialiaiinfcrcntis, et Mattritium Bracharenscm ponlificem esse conlendenlis, furorcrit litneus, in
Gcdliam cum fneliori S. R. E. cardinalitim parte ad Ltidovicum VI fugiens, cum Plagoniam appulissct, va-
l.ludihaiins ex plcuriii factus, properanle ilti obviam Ludovico, Cltuiiaci moritur ; et ibidem hoc in loco sepe-
lititr, circa annum C/iris/i 1119 et ponlificatns sui primo : cui moxGuido, Viennensis anlistes, Burgundio-
rum ducisfilius, in ponlificemRomunum, sub Callisli II nomine asac.ro cardinalium cwlu suffeclus est.
5. Sed epilaphium hoc novse prorsus coinposilionis, iieque hoc saeculo anliquioris csse, ncmo non videt.
Iluris igilur faciendum, quod ibidem fortassis antiquitus legebatur, et cliainnum habetur sub noniine au-
ctoris Pelri Pictaviensis nionachi, boc tenore :
Vir gravis et sapiens acltt verboqueJoannes :
Cum pritts ex monacho pro mulla strenttilale
Archilevila foret el caneellarius urbis;
Pramde Paschati merilis ad sidera rapio,
Promcruil landcm sucram conscenderesedetn,
Digntis posl primnm Gclasius esse sectaidtts.
Sed quia rege fuil non prwcipiente levaitts,
tlorrendum fremuit princeps; et filiti clutcis,
More suo, profugum suscepil Gcdliapalrem.
Si licuhscl ei (pro cerlo credo) sub ip.o
Vhius, el pielas, et honeslas cresceret omnis,
Et pax Ecclesim loio florercl in orbe.
Jamrapuit mors alra virum, cumponlificatns ' '
Yix agcrclprimum paslor vcnerubtlisannum
Bina dics jam reslabat, cum Clnniaccnsi
47S GELASH 11 PAP^E , £76
• Dormiil in proprio Romani juris asylb.
Ilic igitur posilus, dilectos intcr alumnos,
Cum Pairibus sanctis requkscil, et optal, ut urbh
Condilor cl judex vcnial quandoquepotenler,
El cincres lapsos sub-prislina menibra reformct.
Felixinde nimisseniper, Ctuniace, munebis,
Quod Palcr orbis apbstolicus, summusquesacerdo»
Ecclesim muirisque lua: specialh, apud te
Transiitad superos,in iereqttiescil humatits. , •
Nec mintis liinc eliqm fclkem credimus illum;
Cui dedii ipse pitts niagnopro mttnere Christtis
Ut monachi monachttmpatrem quoquepignora chara ~
* .
Jugiler aspicerent, lacrymisque rigando sepulcrum
Sacris in precibus specialemsemper habercnl.
i. Miror porro, quomodo Martinus Polonus el Wenievus Rollevink Gelasio ascripserint annos 11, dies 3;
Goifiidiis Vilcrbionsis, annum 1, dks 6; Stclla,rinnuw i.menses 5. Vilamillius accurate descripsit prselau-
dalus Paiidulfus, Hugoiiis de Alalro, cardinalis presbyleri SS. apnslolorum nepds, tunc apud poii-
tificera vivens, et oinnibus praesens : quam Baronius quidein pene integram Amialibus suis insevuit, sed
(pvotii Annalium ratio exigebal) ssepius interrumpere debuit : quare Opere pretium censui eam coiilinua
terie hic inlegram dare ex iiostro ms.'

INGIPIT VITA.

1. Gelasius, qui et Joannes, nationc Cajelanus, A \ inyasofe in gestis papse Paschalis esl aliquatenus
«edit anno uno. Ilic a nobilibus juxla saeculi digni- pvaehaMtum.
tatem parentibus feliciier educatus, litterarum slu- 2. In diebus illis, non (sicut credo) absque Spiri-
iliis.pura menlis inlentione est tradilus : in quo tus cpnsolatoris oraculo, Fr. Joannes Cajetauus,
parvo satis in tempore quacque sunt puerorum ad- jam adolescens, inonachus Casinensis, ah omnisi-
discens, ullra coaevossuos omnia memorire com- mul calholica Ecclesia et Urbaiio.papa_qui prscerat,
mendavit. Ili.nc a sanctse recordationis D. Oderisio in tantarum peiiufbaiionum auxilium ac consilium
abbate petitus ad servienduminibi, tanquamin mo- partemque sollicit.udiiiisest evocaius; ut sic tandem
nasteriorum omiiium capite ac principio, est assi- aliquando in siimirise pleiiituclinem potestalis, di-
gnalus devote, et devolius a jam dicto abbale sus- vina- sufffaganle clementia , .prtiut manifestabunt
ceptus, ac cum r.on paticis aliis regtilariter conver- sequentia, levaretur. Gratia sit B. Pelro, apnstolo
satus. Ubi viris ad omnia peritissimis, quortim in Jesu ChrislL. qui iam probiim juveneiri, in primis
monaslerio non parva copia-inerat, ad liberales ar- quidem filium, sibique digiium postea adoptavit yi»
tes addiscendas adjunclus, et ipsas, prse omnibus carium. Ecce dominus Urbanus, prinium Osliensis
fere aliis diversarum regionum pradarse indolis episcopus, postea papa Romanus (qui, veluli jani
"
pueris, artcs in brcvi, et raonasficum ordinem dictum est, Joannem Cajetanum accivit) irruerite
plene addiscit; et per aliqiianlum lempus in mona- persecutione Alemaiuiica in taiiliim lniseriarum per
sterio Palris Bcncdicli sanclissimi irreprelicnsibili- Giberlum esl aslriclus, quod, prselermissis aliis, a
ler conversari curavit. Hoc terapore Romana Eccle- quodam famosissimo viro atque illiistf i Petro Leo-
siaiion niodiciuii consuetis tcrgiversationibus fati- nis in insula Lyeaonia, inler duos egregii Tiberis
gata, fluclti pltirimo laborabat. Siquidera Gtiilbeiius ponles, vix ab iuimicorum insicliis sustentatus, ma-
quidam, olim Ravcnnalium diclus archiepiscopus, tronarum Romanarum et aliquando rouliercularum
homo litleratus et nobilis, et qui Deo forsiian pla- pauperum eleemosynis regebalur. Tunc papa lilte-
cuisset nisi hoc piaculum fieret, ab iraperatore Teu- raiissimus et facundus Fr. Joannem, viruni utique
>onico IlGiirico Majore, conlra papam Gregoiium, sapienlera ac providum sentiens, ordinavit, admovit
in ipsa Pctri caihedia et violenta cst inlrusione lo- (curise), suumque cancellarium ex intima delibera-
catus, et non parvis temporibus tyrannice inctiba- lione instituit, ut per elpquenliam sibi a Domino
vil : qui prseter innumera prava qusegessil, quaro- traditam, anliqui leporis el eloquentise slylum. in
dam suse fsecis planlam adeb lemerariam el sub sede apostolica jam pene omnem deperditum, sancto
vulpe qiiodammodo latentem reliquit, ut iolus mun- r( dictanle Spiritu, Joannes Dei gratia reformarel, ac
dus hodie ejus poina roortifera mandei;e cogalur. Lcoiiimim ciirsum lticida velocitate reduccret.
Deslruat illam ci-go Oniiiipotens : de quo attamen 5. Dec*cdcnteitaque papa de hac vita, succcssil
 }-.! VITA. 478
illi Pasciialis. Cui canccliarius ipse individua sem- A tini, Bonifacius S. Marci, Desideritis S. Praxedis,
per iu infinilis adversilalibus charitalc cohcesit, PelrusPisanus S. Susannae, Joannes de Crema [Bar.
ejusque seneclutis baculus in omnibus et per om- de Cervia] S. Chrysogoni, Saxo de Anagnia S. Ste-
nia perduravit. A quo sane pontifice, inter alia san- phani in Coelio monte, Amicus S. Crucis, SigizoS.
cta quse fecit, Gregofium de Ciccano, Aldonem de Sixli, Amicus SS. Nerci et Achillei, Joannes S. Cse-
Fereniino, Petvum Pisanum,Chrysogonum elHugo- ciliae,Deusdedit S. Laureritii in Damaso, Anastasius
nem Pisanos, Hugonem cie Alatro, Crescenlium S. Clementis, Ranerius SS. Marcellini eiPetvi, Re-
atque donmum Saxonem de Anagnia, Gregovium nedictus S. Petri ad vincula, Chunradtts S. Puden-
Cajetanum, scriptores suos omnes ac capellatios, tianae, N. SS. Joannis et Pauli, Theobaldus S. Ana-
presbytevos, diaconos et cafdinales cum non paucis stasiae, Guirardus [B. Gerardus] S. Priseae, Guido
aiiis in his et ordinihus minimis, fecit certis tcmpo- 5. Balbinse, Gregorius S. Laurentii in Lucina, et
ribus promoveri. Romanos omnes clericos, majores sex alii presbyleri cardinales (nam Ilugo de Alalro,
alque minores, abbates et abhatissas, sanclimonia- presbyter cardinalis vigcsimus oclavus [imo sepii-
lcs et inonachos, ornnesque insimul pauperes et mus nhi excidil aliqtth], arccm Circseam pro papa
dulcibus refovebat sermonibus, et nccessaria cor- Paschali lenuerat, qui paulo post rediil),. item Gre-
poris ipsis et mullis aliis de his quas honeste acqui- ^ gorius S. Euslachii, qui et abhas S. Andrese, Odc-
rere poierat, minislvare sludebat. Quaita vero in risius Sangrelaous [CiacC, de Sangro B., Sacrisia-
caplivilate Teutonica, ah impio compatre suo Ilen- rius] S. Agathse , qui postea abbas Casinensis est
rico lyramio pciiulerit; qualiler eidem pater vidua- effectus, Rosccmannus S. Georgii, Henricus S. Thco-
runi et oiphanoriim, nervo conslriclus, in faciem dori, qui el Mazaricnsis decantis, Aklus SS. Gcorgii
ipsam restiterii, ex henefaclis aliis quilibet studio- et Bacchi. Petrus Leonis SS. Cosmse et Damiani,
sus advertat; eumque Pctrum alterum contra no- eoines S. Mafire in Aquiro, Chrysogonus S. Nieo-
vum Simonem norainet. Diaconiam Romso, quam lai in carcere Tulliano, Stephanus S. Lucire de si-
S. Mariam in Ccsmedim vulgariter nuncupant, sibi lice, Gregorius S. Angeli el octo alii diaconi cardi-
cardinali diacono a D. Paschali commissam (quo- nales; Nicolaus primicerius cum schola cantorum,
modo) in auro vel argento, in libris seu paranientis, subdiaconi palalii omnes, archiepiscopi complures,
in domibus innumeris, in fundis alque casalibus, in sed et alii minoris ordinis clerici multi, Romani de
rcligione prsecipue, in quantum Roma patitur, su- senatoribus ac consulibus aliqui, prseler familiam
per omnes alias inallaverit, rcquirenli sagaciler nostram.
hice clarius enitescct. Casinensi coenobio, tum ob r 5. Hi omues, vilanles scandalom quod in hujtis-
*
B. P. Bcnedicii ecclesiain et mcritum reverentiam, modi eleclionibits pro peccatis noslris accidere
tum quia in ipso roonasiicsereligioms habilum sum- (eisi secus, sicul postea probavit evenius, ac sint
pserat, conversionis suse primordia reducens ad omnes rati, provenerit), credentes locum tttlissi-
animum, sanctanique"vilam Patvum inibi Domino mum, veluti qui curise (vix) cedit, in monastciio
servientium seduia mentis cogitalione pertractans, quodani quod Palladium dicitur, infra domos Leo-
non tantum in his qiire ad Deuni pertinent irrerois- nis et Centii Frajapane pariter conveneruiil, ut
sius guflernare',' verum eliam extra, coutra repu- jtixta scita canonum de electione tractarerit. In quo
gnanies insidias nialignanliuni, turrim incxpugnabi- loco videlicet, post disceptalionem diutinam ac vo-
lcm. semctipsum expouere onini conamine et omni liHiiates diversas, nmic hsec ntinc illa petentes, tan-
nisu curabat. dem aliquando communicato consilio, illo etiam me-
4. Iiilevim autcm Paschali papa defuncto, venera- diante qui fecit ulraque iinum, pari voto ac deside-
bilis P. D. Petvus Porluensis episcopus, qui prima- rio L'i )>.ocunara uiianimiter concnrdarunt, uti
tuiii posi papam per longa jam diutius lempora dc- D. Joannem cancellarium in papam cligerent etha-
linuerat; cunique eo.omr.es presbytevi ac diaconi berent. Nec roora, capius ab omnibus, laudalur ab
et cardinales rie ciigentlo ponlifice et in cominuni Jj [) oinnibus, approbatur ncc non et ab cpiscopis : quo-
cornniuiiiter et singularilcr singuli pcrtraclare cos- rum prorsus nulla est alia in electione Roinani pon-
perunt de D. eancellario, in monasterio Casinensi fificis potcslas, nisi approbaudi vcl contra, et ad
coinmaneuti. De his sic gestis roodis omnibus inscio commtinem omnium, cardiiialiuin piimum (deinde)
nuntius coinparui;, qui cancellarium ipsum, juxta ct aliorum petitionem eleclo maiius solummodo
quod aeceperat in maiidatis, ad cardinales Romam imponendi. Sic invitus ae renitens D. Joannes Caje-
cum omni facevet celeritale redire. Quid mora ? tanus hodie est in papam, ut Gelasius, Spirilus san-
Trislis Fr. Joannes, morteinque tanti Pairis voce cii gratia mediaiite, eleelus, et ab omnibus com-
porrectiori reniemoraius, prout erat obedientise fi- muniter in sumina sede locatus, cunctis Deimagna-
lius, paruit, mulam ascendit, niaturatoque ilinere Iia collaudantibtis.
Urbem intravit, fi^atres ac filios commonuit, adju- 6. lloc audicns, inimicus pacis,atque perturba-
rav.il. In cvasliinmi vero, secundum quod condixe- lor, prasfatus Cenlius Frajapane, roore draconis
rant (convenerun!) Ifonorahilis Patcr C. Portuensis, immanissimi sibilans, et ab imis pcctoribus trahens
'
Ccntius Sabinensis, Vitalis Albanensis, Lanibeiius longa suspiria, accinclus.tctro gladio sine mora cu-
.Ostiensis episcopi Diviso [Rar. Dor.»,,i7.c-f* S. Mar- cnrrit, valvas ac forcs coiifrcgit, ccclesiam furiBun-
 '
l~$ GELASII II PAP.-E m
dns introiit: inde cuslode remolo papam per gu- A r\ rum) cui ci Henricurt), dictum imperatoTem Roma-
iam accepit, distvaxil, pugnis calcibusque percussit, nnum, arniatum contra papam in S. Petri poiiicum
cl tanquam brutuni animal intra limen ccclesise diccrct d adventassc. Qtiid mover? necopusest. Papa
acriler calcaribus cruentavit; et latro tantum do- per p cardinalcni prsescivil; et (sicut, jam pcne seriio
minum pcr capillos et-brachia, Jcsu bono inlcrim et e inlirmitaie confeclus, fugerc tani repente noo po-
dormiente, detraxit, ad domum usque deduxit, in- t< terat) manibus adduciturfamulorum; el sic caballo
ihi catenavit et clausit. Tunc prsefati episcopi, car- sstibveclus, ad domnuni Bulganiini nocte ipsa confu-
dinales oinnes ac clerici, et inulti de populo qui giens g latuit.
convencrant, ab appariloribus Centii modo simili 9. Fugimus et omnes cum eo. Man.e attlem facto
vinciuntur, de caballis ac mtillis capite verso prreci- turbaliti omnes atque stupefacli (quia neciute rema-
pilautur, cxspoliantur, et inauditis undique mise- nere n in Urbe, neque per terram, via undique spinis
riis affligunlur, dpnec aliqui semivivi ad domum ssepta, fugere poleramus), fuit nempe consilium ut
tandein propriam remearunt. Malo.suo venit, qui ffugaiii caperemus per mare, quod el taclum est:
-ftigero non potuit. Facta autem hac voce convenit ssiquidem flumen Tiberim maturato intravimus, ei
nuiltitudo Romana, Petrtt.s prcefectus urbis, Pelrus per p galcas duas ad poiium usque descendimus. Cce-
Leonis cum suis, Stephanus Novthmannus cum " lum 1 el terra et mare ubique, et pene omiiia quse in
suis, Slephanus de Pclro cum suis, Stepbanus de eis c sunt adversum nos conjurarunt : riara coslum
Theobaldo ciiin suis, Slcphaniis cle Berizone cum graveni t pluviaro, grandines ct tonitrua, coruscatio-
suis, Stcphanus Qualrale ctim snis, Bucca Pccoiini ncs r ac fulgura frequenlabat; mare ac Tiberis taiii
[aitas Bucca porcina] cum suis, Bonesci ctim suis, duris <] tempestalibus Pelri vicario rebellabanl, ul vix
Berizasi cum suis ; regioncs 22 Roinanre civilalis, in j poiiu vhi remaiierc possemus, nedum raare in-
Transtibcrani et lnsulani, arma arripiunt, cum in- trare. t Sseva insuper j.im per ripam Alehiaiiiioniiu
genli strepitu Capilolium scandunl, ntinlios ad Fra- barbaries ] tela coiilra nos misto toxico jaeiebant;
japanes ilerato remandant. Papam captum rcpetunf. minilabantur i ctiam nos intra aquas natantes piiiiiaci
Nil morae : tcrriti Frajapancs, prccsertim dominiis> [an., [ picco] igne cremare, nisi papam etiios in co-
Leo, iinpictate subdola pius, papam illico reddidii,, rum ) manibus rcdderemus : et, credo, capii cssemus,
pedes cjus amplexans clamat. irvcmissius : Doinine,i si i nox el iva fulminis illos non impedisset. Qtiid ai
iniscveve; et sic pcccaiis niniiis exigenlibiis, iit ite- 1hscc, quitl miserrimi facerent? Cepefunt, imo cepit
riiin ecclesiam elatis cornibus vcnlilaret, cvasit. I Hugo cardinalis et presbyler papam iioslrum in
1).
7. Ttinc sanctus papa levatur, niveum asccnditt £ < collo, ct ad castrum S. Pauli Ardeam de nocle sic
cquum, coronaluv, ct lota civitas coronaliir; peri' portavit. ] Die vevo altero in aurora rediere Tctilonici,
viam sacram gradiens Lateranum ascendit, banniss prsetlanl ] de nobis faccre gesiienles. Juratum est eis
iiisigiiibnsquc aliis eum prscccdcntibus pariterelse- ;
tandem quia papa fugisset, et, Dco tihi graiias, rc-
qucnlibus, juxla Romanum ritum moremque. Seditt icesserunt a riobis.
ilaqtic papa, sicut videhalur, in pace; frcquentabantt 10. Inlerim retentavimtis si mare adhucvalcre-
cum comiles cl barones : el qui pro responsis aliqui- nius intrare; papam de nocte reduximtis, ctim eo non
bus vcnicbant, rccipiebantur benigne; ct, donecc sine pcriculo marinos fluetus attigimus, ct dietertio
finito ncgolio pro-.quo ctincli convenerant acceplaa ripse Terracinensi vivi vix applicuimus,el in quavto
bencdiclione redivent, tanquam apalrefiliihenigne c . portuni Cajetanum intravimus, ubi ab illis homlni-
pcr omnia traclabanlur: ifaque curia tota in pacee bus nimis honorifice et suscepti fuimus et benigne
habebat onuiia quseper Dei graliam possidebat. Re- '- traclati. Disctirrit fania per terram et. pcr vicinas
Jiere oiniies illinc atque istinc extra Urhem moran-i- illas. Convenerunt archiepiscopi, Seriiies Gapuanus,
tes, rediit inler alios Ilugo Magnus ac nimium hono->- Landulfus Bciieveiii.aniis, Alfanus SalariiiXaiiirs,
rabilis a Circaea arce, quam ei, ob rabiem Teuloni- i- Maximus Ncapolitanus, Riso Baiisanus, Hubaldu.s
cam iterum praecavetidam, ad oraiiia providus quon-i-DD Tranensis, Bajalavdus Biunclisinus, et quamplures
dam Paschalis papa homini nobili et illustri noviler sr alii de Apulia etCalabria, ctim Guillermo Trpjano
commendaverat, quanquam papa novus (quoduli-i- et diversarum regionum episcopis, Gibaldus abbas
nam noii fecissel! nam paulo post ultia modum pce- i- Casinensis ct Sigenulfus de Caveis cum abbalibus
niluit) reddi Terracinensibus per nuntios apicesque ie aliis. Iti praeseutia qtiorura idem domirius papa, per
mandavit. manus Lambeiii Ostiensis, Petri Portuensis, Vitalis
8. Omnibus igitur uiidiqne congregatis, confere- e- Albanensis episcoporum, cooperantibus arcbiepisco-
battir ab oninibus, quando certis lemporibus papa ct pis et episcopis multis, assistenlibus aliis viris relr-
promoveri pariter et consecrari deberel: equidem m giosis, et cum eis Guillermo duce Apuiue, Roberto
diaconus, non presbyter erat. Sed antiquus hostis, s, principe Capuano, Roberto de Aquila, aliisque ba-
ccu fecit olim in ccelo, pacem lanlam in longum m ronibus pluribus, qui tunc ci omnes fideliCatemfe-
nulla durare penitus ralione permisit. Nam, dum m cerunt, exislente clero ac populo infinito, sanctodi-
ml ctaiite Spiritu, el effectus cst presbyter, et in papam
hre.cagerentur, qtiidam inlempestre noclis silentio ad
dictuin D. Hugonem cardinalem direcius est (ab uno iio Gclasium infra Ralendas Marlii coiisecratits : ub'.
vidcliccf, cui exinde non parva copia incval, amico- o- Pctrum Uufum diacomim cardinalcni, Baronem sub-
481 iiTA. »82
diaconiim, et me Paudtilfuni osliarium (qui hrec _\ __)dum in ipsaroet ecclesia missam simplicitei emn
scripsi) in lectorem et exovcistam promovil, ct plu- quotlam vespere invitavit, sed niinium simpliclus a
res alios in minoribus gradibus ovdinavit: LaRtiim papa esl concessum. Die autem ciastina, etsi displi-
noinine, Verulaiium episcopum a D. Pascbale papa cuerit multis, quia ecclesia esset in forlhVFrajapa-
iactum atque depositum surc dignilali restiltiil; num, fretilamen Siephani Northroaiini et Crescentii
Chrysogonum diaconum, eaucellaiium fecit: ibiqtie Gajetani, ejusdem papse nepotis, antiquis slreuuita-
per totam Quadragesimam demoraiites, feslivitatem tibus, iiuiu est et canlalum.
pascbalem Capuse solemniter celebravimus. 15. Necdum adhuc celebralis officiis, ecce cum
11. Nobis vero sic jam quoraodolibet respiranli- noii parva manu mililum et pedllum el aliorum pro-
bus, supervenere qui dicerent, quod Gajelse per su- cacium impii Frajapanes apparent, irruuiit, lapides
surrum primum senseramus, Heiiricuni illum bar- et spicula miltunt, nostros aflligunt, multi pauculos
barum, qtiemdam Mauritiuul nomine Bracharensem atterunt. Resistil miles Noilhmannus et Crescenlius
episcopum, quasi novum siinulacruro in loco papae gloriosus cum eo ; resistunt undique nostri. Jacula
slruxisse, et sic illum inlrusum papam suura Gre- mandata remandant, ensis atterilur ense, lancua
gorium ndminasse. Ecce de reeidivo vulnere recidi- retus a retuiiditur;
mus in typum antiquum. Addidit liunlitts inde, B '
Hinc pediles, iliinc miles cadii undiqnc slrath;
quod castrura prope turriculam, a fratribus S. An-
drseae detentum, idem barbarus obsideret. Resum- Undic/ueptigna gravts. Papam cupil islc lenere,
Isle tuelur ettm, mdes uliiinque cndil.
psit papa vires ; duci Guillermo ac principi Capua-
no Roberto aliisque baronibus dedit firmiter in man- .Turba ruunt, pediles saliunt muros, capiuntur ex
datis, ut omnes conlra barbarum arma citopararent. noslris aliqui non lamen eximii. 0 quanlus luclus
Dixit, et factum est. Paratur papa ad reditum ; re- omnium! quanta prseCipue laraenla niatroiiarum !
deunt barones cum eo. Inde ad S. Germanum, vi- quae papam solum, tanquam scurram per campos,
delicet Casinense ccenobium, devenimus ; ubi Guil- sacris pro paiieveslibusrestituium, quanlum equus
lermum ducem per dies aliquot exspectavimus. In- poterat, fugientem viderunt. Hunc cfucifer seqni-
terim Laudo doniinus de turricula, Oddo, Coctus ac tur : cecidit; muliercula quam tunc invenit abscon-
Gisolphus fvatres ejus cum eo acriier curn rege pu- dit, sonipedem crucenique recondit, ef in sero re-
gnabaiil; faciunt contra machinas, vimina, balistas duxit.
ct arcus. Ibi primum rete contra petrarias ab astuto 14. Jam quota parte diei acriler est ab utrisque
illo lyraimo, ad turres operiendas, damnum pluri- .- r pugnalum ! Cum Stephaiius Northmannus, credens
movum et pfpficuuin multis ingeniuni exquisitum et papam in luta fugisse, laliter Frajapanes alloquitur:
inventum est. Ibi, mirabile dictu ! canis, fidelc ani- i Quid, inquit, facilis? quo ruiiis? papa, quem
mal, Armico cuidam ipsorum doniinorum castel- quseritis, jam recessit, j'am fuga elapsus est: tiuii-
lulo;[d» Arnico... Castellano.], breves suspensas a quid et nos perdere cupitis ? Et quidem Romani su-r
collo, modo turriculam inlrans, moclo de eadem ad mus, similes vobis, et si dici liceat, consanguinei
Runcum festinato regrediens, alternalim illis doml- veslri. Receditc, rogo, recedite, ut et fessi pariter
nis, extrema multoties quaecunque sibi dictave- recedamus. » Ad hanc itaque vocem nepos ejus Leo
rant, utens quodammodo ratione, fideliter quotidie Frajapane gemebundus, audiens papam -liberataiir,
repoiiabat. cum insano fratre Centio aliisque reccssit: redie-
12. Venit dux ad papam interea : tum coeperunt runt et nostii, non omnes. Interim papa, Utrobique
reditum riiaturare. Quod Henricus persentiens, in- petilus, demum intva campos S. Pauli ecclesire
fecto negotio ab caslello )-eniolus est, et via ipsa adjafcentes, fessus, tristis et ejulans inventus est et
qua veneraf, irato sibi domino, Alemanniam rediit, reductus. Die illo prandium cum ccena fit unurn ;
idolo qupd plasmaverat in urbe relicto. Tunc papa iiiter spem et metum animi cunclorum nutabant
vellet multum, quam reddi nimis inconsulto prsece- D ] dolenles. Etquanlum ad diem, per longa tempora
pit, CircEeamarcem habere. Igitur dux et princeps memorabilem, coiisilialum est; nox coiisilittm di-
cum baronibu.s rediere ; papa in propria, scilicet in rimit.
Caropaniam, veniente, sui eiim non sine pre.tio re- 18. Sane die allero quique seeundum libitum hsec
cepert-nl: el ila pedetentim, raagis percgriiii quam el iila audeutes, papa post oninium senteniias dixit:
domini Romam, sicut Deus novit, iiilravimus. La- t Viri fratres et filii, sicul non longe malum est,
tuit dominus papa, melius quam hospilaius est in ita noi) longo opus est nee uovo sermone. Sequimi-
ecclesiola quadam, quse S. Marire in secundo cereo ni patres nostros, quoniam valde borium esl anti-
diciiur, inter domos illustrium virorum Stephani quos sequi parentes ; sequamur nihilominiis Evan-
Norihmahni, Pandulfi fratris ejus et Petri Latronis geliura ; quandoquiclem vivere in ista civitale nou
Corsorum, ihique de imniinentibus peiiculis, prse- possumus, fugiamus in aliam ; f.igiamus Sodomam,
seriira de. iutrusione Burdini, ctim toia scilicet ec- fugiamus JEgyptum. Veniel, credite mihi, veniel ali-
clesia. diligentius confprebat. Cui quidara de cardi- qtiando tempus cum vel oinnes pariter, vei quos
nalibus, Dcsiderius S. Praxedis, prope etenim erat Deus permiserit, fiantc Austro, redihimus, et -letii-?
feslivilas (quod ulinam non cogitasset !) ad canlan- pova meliora rcdibunt. Ego coram Deo et Ecclesia,
485 GELASII II PAP.E VITA. m
tlico, si iinquam possibile esset, mallei.11uiitim ini- A oniuibus
( el iiicoluinis atligit, ubi avenerabili abbate
peralorem quam lot: uhi unus ncquam,- saltem per- 1lliigone ac illius monaslcrii fralribus uiidecunque
deret nequiores, donec quoqtie de illo evidentem < coiifluentibus cum niaxinia laude esl et hoiiore sus-
justitiam htceret imperalof tun oraniura {mperalor. > < ceptus. Qaaliler quoque inihi qisani Jbene, quam
Ad hoc om.nes paviter una v.oceclaniaverunt: t Fiat largissime ab eis ftierit diulius perlractaius, saiis
sic, liat, (jungentes tcrtio) fiat.» Siiiguia.itaquc siu- maiiifestnm est. Tllic omnes episcopi alque mov.a- .
gulis juxta niodum omiiium ac nieiisurani, omni chi, nobiles alque igriobiles ctijuscunqtje ordinis,
tarditatc seposila, Ecclesise minisleria personis assi- pari modo conveniunl, quippe pro suo modulo tie-
guala sunl el cosicessa. Venerabilis D. PeliMisPor- servire parati. Abbas Cluniacensis D. Pontius adve-
luensis episcopus loco papae vicarius constilulus : niens, cum muntisculis aliis t.riginta equilaturas
cardinales aliqui ei sunt in auxiliuni sociati. Viro prseparavit; decsm vero abbas S. yEgidii cum dona-
revcrcndissinio el sagaci, dpmiuo ct avuiiculo nieo, riis aliis : cum qtiibus et ctnn aliis equilavit doiiii-
Iltigoni cardinaii aposlolorum, Beneventanse urbis nus papa pev tcrram illara. In viciniis quoque illis,
cusiodia,.pvout postea videbimus, non sine Spiritus cooperantibus urbium vicinarum plurimis episco-
sancli ovaculocsi commcndala. Nam paulo posl de- pis, ccclesiam S. Caeciliaede Siagello," ecclesiam
licienic papa, nisi ipse resisteret el mille modis sa- B S. Silvestri de Fillavo, S. Stephani de Tornaco de-
gaciter obviasscl, Noiihmanni illani hodie et non dicavit, et terniinos lapideos infixil,; quos absqtie
papa lcncrenl. Nicolao seni canlorum schpla conce- maledictione perpelua, nulli uriquam a:t damntim
ditur; Petro diclP prsclecio, per qticm domino 110- vel loci vel alicujus rei transgredi quandoquc licebit.
stio sancice meinorise papse Pascbali plurima mala 17. lnde papa ingrediens absque ihora, per Po-
provcncrunt, occasione isia (etenim alitcr vix fecis- dium iii Fi-anciam properavit;: el intef villas aias,
sei) prrefecltira Urbis nequam et indignissimo ho- ubi ftiit vice B. Petri susceptus, Cluniaccnsc adiit
niiiii slabilitur. Princeps et clypeus omnium paritcr monasteviuin, in quo, j'uxla tanti loci potenliam et
ciirialiiiin, Siephanus Noiiliuiaiinus, collaudatilibus sceuiidum quod aposlolicum vifiiin condeeuit, rece-
oranibus pvoieclor ac vcxillifer, in Dei Patris no- ptus est, oninesque bcne ct optinie inlrarunt cum
niine niiiiis cliieaeiier ordinalur, ei adUrbis custo- eo arcbiepiscopi et episcopi tef rac, sed et reges ct
diam cuni jam dictis aptatur. pvincipes, tanquam si Petruni viserent, tam per se
16. Navihus inlcrea pltiribus aliis pro tempore quam per nuntios cum noii parvis niunerihus se-
pvseparatis, quia per lerram non poterat, nobisRe- dule etimfrequentabant. Qui omnes unanimiler a
iievenluni 'juiigentibus, papa mare intravit, alque Q s, tanto Patre ae domiiio plenioribus brachiis chariia-
posl dics aliqiioi Pisas prospere applicuit (die 2 Se- tis amplexi, de laelis qui veniebant lseliores effecti,
ptemb. ju.xla Chrcmicon Benevent.). Exierunt cumi deinum coelestibus ferculis medullitus epulali, re-
eo donuius Joannes Cremensis, Guido S. Balbinse, dibant. Traclabat vir sanciissimus qualiter et his
ct.de diaconis cardiiialibus doranus Pelrtis Leonis, quos secum duxerat, ct quos in urbe: reliqiierat in
Gregorius S. Angeli, Rossemaniius atque Chrysogo-. omnibus et per oninia provideret. Et quidem multa
nus. Sed et de Romanis nobilibus Petrus Latro et jam ad libitum, Domino juvante, peregerat, cum jam
Joannes Belltts, frater Pelri prsefecti, et quidam mi- quasi in portum fere se deduclum congaudens, su-
nores alii clerici sive Iaici, prseler ipsorum domesli- biia passione correptus, quam a costa Gra;ci pleii -
cos ei custotles. Iii omnes cum papa simul lioiiori- resin appellari jussefunt, suis ac mullis fratribus
ficesatis aiqtic soleniniier al) iniiumera cleri acpo- undique convoeatis, facta confessipne ac sumplo
puli mullitudine Pisis recepli sunl et tractati. Ubii corpore cum sanguine Redeniploris, et juxla for-
itlein papa inter alia.multa super verba Psalmistae:: mam monaslicam strato terrre corptisculo, sancta
t Dixi, proininliabo adversus ine injuslitias ineas; illa anima carne solula est, hinc ad ccelum Pelro
Doniino, el iii remisisti impietalem cordis meii duce conscendens. Corpus boiiorabiliter ititra limen
(Psai. xxxi, 5), » sevmonera talem hahuit, qualemi D Cluniacensis coenohii requiescit in pace. Ameii.
certe vix faeevet Origcnes in carne. Ihidem igituri- Quem Romani, qui aderant et qui Romae remanse-
nliquandiu commorans, qnaeque sui oQiciilibertale; rant, clerus omnis ac populus. ef deflevertirit tunc,
plenaria tractans, niare itertim introivit, et sic du- et quasi palrem justitise, nolentes consolari,' defle-
«eiite Domiiio porluiu S. ^«Egidiisanus cum suis3 bant; et cessavit episcopatus dies 1S (I).

(1) Scilicel usque ad creationem successoris : ponlilicatus autem domini Gelasii secimdLpapre
nam ejus ordinaiioneni iion prius facla esl, quaml anno primo; alte.ra ajiud Sancium jigidium vn Itiis
Roma rediissent, qui eieclionem illic approbandani1 Novembris, iistlem indictione et anuo, intelligiliir
eo pertrileraiit. stylo curiali iunc usitaium fuisse ut indict o ali
Porro ex duabu.sJiujus papse epistolis.apud Baro- ipsis Kalendis Seplerabris inclioaretur, et': aiiiios
xiium, quaruin allera pridie quam discedevet abi) iiiove Pisano npvem mensibtis prseverteret Kalendas
Urbe, Pisas indeque in Galliam riavigatririis, datan Jamiavii. Ast ejusdem epistolani, post anlipapaspro-
legkiir Romse, per inanuni Chrysogoni S. R. E. motionem da!;\ Cajeise ad episcopcs Gallise, riien-
diaconi cardinalis, Kalendis Seplembvis, indiclionee dose subscribitur deciraa septima Kalendas Febvua-
duotlecima, amso Doiniiiicae Incarnationis 1119,, rii, qiiaiulp adhuc vivebntdecessor P.asciialis;-i"dto:i.
Id5 NOTITIA DIPLOMATICA. m

NOTITIA DIPLOMATIGA

IN EPISTOLAS GELASII II.

(Philippus JAFFIS,Regesta ponlificwn Romanorurr., pag. 522,)

J-In Gelasii bullis solenl hsec verba addi : EGOGELASIUS ECCLESLE CATHOLIC^E EPISCOPUS, SIGNIMMANUS
KSIE: DEUS(at. DOSIINUS) INLOCO SANCTO SUO(5, 8, 10, 13, 15, 16, 17, 19, 20, 23, 26, £•»__
28).
Subscripserunt: ep. Ostiensis Lamberlus inde a d. 21 Mart. 1118.
> Porluensis Peirus
t Sabinensis Cresceniius '''.
presb. card. tit. aposlolorum : . Hugo inde a d. 21 Mart. 1118.
> t t S. Balbinse Guido
> > >. S. Laurentii in Damaso. Dcusdedil
> » ) S. Susannse. ....... Petrtts inde a d. 21 MarL 1118,
diac. card. S. Adriani. . . Pelrns
> > SS. Cosmse et Damiani. . Pelrus
t » S. Georgii. Rossemannus
t t S. Marire (in Via Lala). . . Romualdus
t t S. Marire in Aquiro .... Comes
subdiacoiius cardinalis et abbas S. Laurenlii foris niuros Amicho die
- 26 Sept. 1118.
Dalsebullse sunt p. m. ChrysocjoniS R. E. diaconi cardinalis.

que reete eoriigitur a Baronio,' subslituente roeu- A , abbalibus. Uhi videt accurale servatura cujusque
sera
' Aprilis. ordinem, quoad elecliones : nam iu subsCriplioni"
Alphonsus Ciacconius, cardinalium quotquot po- bus synodalibus, et poiilificiorum privilegioium suir
tuii noniina primus aggressus coliigere sub suo quse- signalionihus, videas semper prioii loco nomina
que pontificalu ; incipit in hoc Gelasio, distincle episcoporura, utpote in sublimiovi gradtt posilorum,
enumerare eos, qui cujusque ponlificis eleclioni in- deinde cartlinalium : el hunc ordiuein etiam tcnet
terftieiunt, eO quo a decessorum aliquo creati sunt Petrus eos recensens, qui ad hane electionem ct>H-
ordine; primum episcopos, deiiide presbyleros, venerunt.
terlio diaconos. Sed per prolepsim intelligendus est Hic vero addiderim ex Itatico itinere Mahili-;3iis,
hic atictor episcopis concedere jus elcctionis, et eos pag. 147, prsediclos pontificis Romriiii suffraganeos,
cardinalibus adiiumerare : cum ueuiruni illis hac aut eoruro saltem duos, media selate.vocatos epi-
retate competeret, titi inlelligilur primo ex hujus scopos Uibis, ut qui in siii tituIL civiiate vix un-
ipsius pontificis Vita, valde expresse hoc testante : quam, in Romana semper residebant, tanquam epi-
deinde ex epislola Petri Portuensis episcopi ad epi- scopi (ut nunc appellaiilur) vicarii. Id autem. eruit
scopos quafuor Innoceiitianse parlis contra Anacle- ille ex hac inscriplioiie, Roiiue in ecclesia S. Marise
lum, ubi quod circa ponfificem ofliciuiii sit episco- de Capella, olim ad Pineam dicta, aiino Dom. 1090,
porum suffraganeorum Bornanse sedis iisdem fere, ind. xiii, inense Mart., die 25, dedicala est htec ec-
quihus hic Peirus, verbis explicat, cum ail: Nec clesia S. Ma:-irequse appellatur ad Pineam, per epi-
vestrum, siculi necmcuni, fuil eligerc; sed polius scopos Urbis, id est V. (Ughcllo, Ubaldum) Savi-
ekctum afralribus (cardinalibus soilicei) approbare. 15 [ nensem el Joannem Tusculanens., temporeD. Ur-
Alque ita in epistola quam ad sui juslificatioiiem di- bani II papse, in qua sunt reliquise, etc. Atque
rexeimnt Lothario Romanoruui regi fratres qui Ro- ila idem Mabilio tiolat ex chartario Farfensi, quod
rose sunt, priroum nomina sua scrihunt cardinales Dodo, episcopus sanctse Romanse Ecclesise, dedit
pvesbyteri et diacones universim viginti quinque, libras quinquc pro rebus post moitem, mense Oclo-
deinde Pelrus Senex Porluensis episcopus cum bri, tempoiibus Benedicti VIII, id est uilra.an-
reliquis RbniariseEcclesise suffraganeis, subdiaconi nuiri 1011 ellOOl eiiinque putat etiam ftiisse'Sabi-
omnes, priroicerius cum omni schola cahiorum, Pe- nehsemUgbelloprsetarittim, qui proinde fuisset s.uc-
trus basilicse Salvatoris, quse appellatur Constanli- cessor Rainerii anno'1003 ex Chronico Farfe.nsi.
niana, archipresbyter cura reliquis Romaiistt Denique aiiud.diploma sibi visum ait, ubi iidem vo-
Ecclesire arehipresbyteris, et cum oinni clero Ro- canlur Romani episcopi. , ,
mano, Anastasius abbas S, Pauli cum reiiqtiis
 iil -GELASII II PkPJE, m

GELASII II

' .-'..-
PONTIFICIS ROMANI

EPISTOL.E ET PRIVILEGIA.

I. 4
A Dileetionis vestrse Domitio gratias aglmus, quod
unanimiter persistentes, comrnunicare tenebraiiim
Ad A. priorem ecclesiw S. Frigdiani Lucensis el ejus
frqlres, sub proprio Joannis, quq anie susceptum operi.hus noluisiis. Audivimus eliani';,,. quondam
yontificatum uppellabatur, noinine. [tiuoniam] ille amieus nosler domiiius imperalor,
familiarem nostrum Mauriliurii Bracarcnsem arcbi-
(Aiinolll8, Febr. 21.)
Rer. Ilal, cpiscopum, antea sibi super tractandapacelegatum,
[MUUATOIU, Script. III, 1, 581.] in nostraniEcclesiam ingesseril. De qtio sciaiis quod
R. (2) J[OANNES] Ecclesirc Romanse di».cer.us,nune, dicitur olim secundum consuetudiiiem, conlirma-
disponente Domino, in pontilicem eleclus, charissi- tione, consecratione (5) pallitim accepisset a nobis,
inis in Christo filiis A. priori ecclesise S. Frigdiani, et nos ab ipso sectindum staluta carionLcumjura-
cl ejus frairibus, salulem et aposlolicani benediclio- nientum lidelitalis et obedientise recepliiius , eic.
- nerti.
Rogamus ergo dilectionem yestram , atque praici-
Sicut ipsi nostis, priorem vestruni dominus no- piendo mandanius, ut ab eo vos ianquam ab excom-
sleipapa ad hoc in Laleranensem-duxit ecclesiam, niunicalo , perjUro, invasore,ef sanclse roalris Ec-
ut una cum ea in uno semper charilalis vinculo " clesise ac fldei catbolicse corislupralore abstinea-
perriiatieretrDiversas enim animas, prout Scripturre I iis, etc.
sacrse series manifestat, una in Christo charitas Daluni Caiete, etc.
uiias facit. Ea propter venieutem ad vos filium no-
strum V., Laleranensis Ecclesias prioiem, dilectioni
vestrre prsesentibus litleris commendamus, ulinhis .111.'
qure; necessaria sunl,elin clericis maxime, veslrum Ad Jordanum archhphcopum Mediolanensem.—.-; De
ei auxilium conferatis, qualenus domus A-estracum Ldndulplioresiiiuentlo.
Lateianensi, cooperanle Deo, in dilectionis et cha- (AnnolilS, Mart. 15J)
ritalis semper unilate peruianeat. Quidquid enim ei
[MuBATOiti, Rer. Iial. Script.Jt, 505.]
impendilis,-nobis iropensuni ascribimus. Exiguila-
tem nostram, et labores nostros, ac totius Ecclesire
G. episcopus, servas servbrum Dei, ven. fratri
vestris orationibus commendamus. salutem ef apo-
JoEtDANoMediolaneiisi archiepiscbpo
Datum Laterani ix Ral. Mart.
stolicatoi benediclionem.
II. Fraler iste Landulplris ab Ecclesia sua se q,ueri-
Ad clerum et plebem Romanam. — Commendut eo- ^( tur cxlurbatum. Qttod aulera ab"e'oqriserittir tit litu-
rum consUinliam adversus inlrusum pseudo- lationis suse certificationem exhibeat secunduni
pcipam. B. Gi-egorium ridicultiro demonstratur. Quod enim
(Anno 1118.) ait, jrixta ejusdeni beaii GregOriLdicta et legura sta-
'.'-. [MANSI, Con«7.,XXI, 168.] lula probare debet, alioquin non esl huic calumriia
GELASIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis1 huiusmodi occasionibus iinpingenda : sed nisi alla
iriChrislo filiis clero et populo Romano_ salutem ett causa inytediat, suse restilualur ecclesise.
aposlolicam benedictionem. Datum Gaietse Idibus-Martii.

(2) Forte reverenthsimus. (3) Locus corruglus. ;

 489 EPISTOL^E ET PRIVILEGIA. 490
IV. J rabili fralri OI.DEGAIUO
A Barcinonensi episcopo, salu-
Ad Gallos. — Mandat ui secontra MauritiumBra- tem el aposlolicam benedictionem.
carensem epi.copum, ab Henrico imperatorein se- Tarraconeiisis civitaiis Ecclesiam insignem olim
dem inlrusumpseudopapam, armenl. fuisse metropolim, et scripturarum veterum et.divi-
(Anno 1118, Mart. 16.) sioiium provincialiura monumenta declaraht : ad
[MANSI, Conci7.,XXI, 166.] . ;. :> cujus profecto reslitulionem prsedecessores uostri:
GELASIUS, seryus servorum Dei, archiepiscopis,;V piurimum laborasse noscuntur; unde eiiam tempo- .
episcopis, abbatibus, clericis, principibus. et psele^"_;;„.poribus nostris Berengario Ausonensi episcop.o\a
ris per Galliam fidelibus, salutem et aposlolicam be-_ prsedecessore uostro sancise meniOriseUrbano ipapa
nediclionem. pallium datum. fuit. Et nos ergo ad ejusdem scivl-
Quia vos Ronianre Ecclesiremembra eslis : quse; tatis restaurationem penitus intendenles, te, oba-
in ea nuper acta sunt dilectioni vestrse significare_ rissime fraler Oldegari, Barcinonensem episcopum
curamus. Siquidem post electionem noslram domi- ipsius Ecclesise anlilislem constituimus, et pallium '
nus imperalor furtive et inopinata velocilate Ro-. ipsum tibi ex aposlolicse sedis liberaliiate concedi-
mam veniens.nos egredi compulit. Pacem postea ett f raus; ea nimirum provisione et ea fiducia', ut pro
minis et terroribus postulavit, dicens qurc posset se, data tibi a Domino facultate, civitatem ipsam et
faclurum, nisi nos ei juramento pacis cerlitudinem{ Ecclesiam studeas omnimodis ad Domini Dei u.ostri
faceremus. Ad quse nos isla respondimus : < De, honorem et gloriam restaurare. Sane Dertosam, si
controversia quse inter Ecclesiam et regnum cst, divina clementia populo Christiano reddiderit, in
vel conveniioni, vel justilioc libenler acquiescimus, suburbanam parochiam metropoli Tarraconensl
loco et terapore competenti, videlicet Mediolani, velI concedimus, donec, prsestante Deo, Tarraconensis
Cremonse, in proxima beali Lucse festivilate, fra- Ecclesia robtir status sui recipiat: mox Dertosaipsa
trum nostrorum judicio, quia a Deo suntjudices j proprium pastorem obtineat. Porro Tarraconensem
constituti in Ecclesia, et sine.quibushsec causa ira- civitatem cum lerminis suis, sicut ab illustri Barci-
ctarinoripofest. Et quoniam dominus imperator a_ nonensium comite Raymundo per manus tuas Tar -
nobis securitalem quserit, nos verbo et scripto earoL raconensi Ecclesise tradita et scripti sui libertate
promittimus, nisi ipse eam interim impediat. Alias. firmata est, prsesentis deereti pagina tibi, tuisque
enim securilatem facere nec honeslas Ecclesise, nec, successoribus ejusdem sedis metropolitams in per-
consuetudo est. ) Ille stalim, die videlicet post ele- petuum confirmamus. Tibi ergo tuisque legitiniis
ctionem nostrairi quadragesimo quarlo, Mauritium, nC succes.soiibus in eadem cathedra constituendis, et
Bracarensem episcopum, anno prselerito a domino, per te Tarraconensi Ecclesise refirniamus ipsam
prsedecessore nostro Paschali papa in concilio Be- Tarraconensem provinciam, ut in ea debeatis dein-
neventi cxcommunicat.uni, inmatris Ecclesice gre- ceps et suffraganeos episcopos ordinare, et cpncilia
mium [aL invasionem] ingessit. Qui eliam cum per secundum formam canonicato celebrare, etomnia
nostras olim manus pallium accepisset, eidem do- juxta metropolilanam curiam ljirgienle Domirio pro-
mino nostro, et catholicis successorihus, quonim videre, salva in omnibus aposlolicse sedis auctbri-
primus ego sum, fidelilatem juravlt. t.ate ac reverentia.
In hoc autem lanto facihore nullum de Roma- Pallii vero usum fralernitas tua ipfra ecclesiam
nis (i) dominus imperator, Deo gratias, socium ha- tanturo ad sacra missarum solemnia se noverit ob-
buit : sed Guibertini soli, Romanus de Sancto Mar- tinere, his videlicet diebus : Nativitate Domini, Cir-
cello, Cencius, qui dicebatur de Sancto Gbrysogono, cumcisione, Epiphania, Coena Domini, rSabhato
Teuto [al. et Euzoj, qui multo per Daciam debac- sancto, Resurreeiione Domini, Ascensione, Penle-
cbatus est tempore, tam infamem gloriam celebra- coste; in solemnitatibus beatse Dei Genilricis Virgi-
runt. Vestrse igitur experienlise litlerarum prsesen- nis Marise; in Nalaliliis B. Joannis Baptistse atque
tium percepiione mandamus, ut super his per Dei D " apostolorum omnium; in festivilale B. Theclse, et-B.
gratiam cOmmuni dcliberatione traclanles, ad ma- Fructuosi mariyris; in consecrationibus ecclesiarum
tris Ecclesire ultionero, conirauriibus, prseslante et episcoporum, seu ordinationibus clericorum , el
Dco , auxiliis , sicul oportere cognoscilis , accin- anniversarii tui die. Cujus nimirum pallii volumus
gamini. te per omnia geniuin vindicare : hujus siquidem in-
Datum Caietsedecimo seplirnd Kalendas Febr. dumeiili honor huniiliias alque justitia est. Tota
ergo metite fraternitas tua se exhibere -festinet iii
V. '.'•'•,': proximis bumilem; in adyersis, si quando eveniunt,
Oidegarium, ephcopum Barcinonensem, Ecclesim cum justilia erectum; nullius unquam faciem contra
Tarraconensi prwftcit eic/ucpallitim Iribuit.
veritalem: suscipiens, nullius unquam faciem pro
(Anno 1H8, Marl. 21.) veritaie loquentis premens, inflrmis compatiens,-
{F.LOREZ, Espaha sagrada, XXV, 221.] . -benevolentibus congaudens, alieria damna tua depu-
GELASIUS episcopus, servus servorum Dei, vene- laris; vitiis pie sseviens, infovendis virtntibus ani-
(i) Al. Romanoclero. Adhanc voceni,Binii scholion on hoc esl.'.:Per Romanbs, inteltige Catholicos; per Gui-
bertinos , schismaticos.
PA-PROL.CLXIIL 16
m • GELASIl II PAVM m
mas auditorum deitiuleens, in ira jtidicium sineira A K sise sil mandatum utpastorem sibi aliuni providerel.
tencns, in tranquillilaleseveritalis juslse censurain Nunc tandem perregis tyrannidem, post longum
non deserens. Hsec esl, frater charissime, pallii ac- electionis mese spatium, in eubile sancla? matris
ceptidignilas : quam si sollicile servaveris, quod fo- Ecclesise se iiigessit. Ideoque fraterriitali vestrse
ris accepisse oslenderis, intus habcbis. S. Trinilas mandamus ut ad eleclionem in Bracarensi ecclesia
fraternilalera tuam pcr lenipora longa conservet in- faciendam solliciludine charitatis debita operam
columem. prsebeatis. Ipsum vero Mauritiuro cxcommunicatum,
Ego Gelasius catholicre Ecclesire episcopus. perjurum,el matris Ecclesise constupratorem cseteris
Signuro manus mere : DEUSINLOCO SANCTO suo. Eeelesise filiis pubiicetis. •
Ego Crescenlius Sabinensis episeopus, elc. Datum CaietsevniKal. Aprilis.
Caietre, per manum Chrysogoni R. E, cardinalis, VIII. .
xn Kal. April.,ind. xi, anno Doin. Incarn. 1118, Ad Ponlium abbalem Cluniacensem.— Privilegium
peutificaliis atitem domini Gelasii papre II anno i.: Cluniacense.
(Anno 1118, Aprll. 12.)
VI.
[MAKSI,Concil., XXI, 17i.] .
A</Bcntardum Tolelanum episcopnm,Hhpaniw pr'~ B * GELASIUS episcopus, serras servorum Dei, cbaris-
matcm. — De Mauriiio in sedemintruso. simo fralri PONTIOCluniacensi abbati, salutem et
25.) aposlolicam benediclionem.
t ;(AnnolI18,.Mart. Cluniacensis roonaslerii prudens religio, et reli-
,[MANSI, ConciL, XXI, 167.] giosa, prudentia, et ante nostra,, Ct roislris tempo-
Romanam Ecclesiam maximesibi fecjtobno-
GELASIUS cpiscopus, servus servorum Dei, vene- ribus,
rabili fralri BERNAIIDO archiepiscopo Toletano ct Hi- xiam. Sed prselerillodcommune dilectioriis debitum,
tuse sinceritas mihi semper amaiiilis.,
spaiiiarum primali, salulem et aposlolicam benedi- personre
ctionem. semper oplabilis, charitatis nostrse viscera plenis,
Non latcre crcdimus fralernilalem luara qualiler ut nosli, fuiibus arapliavii. Idcirco petitionibus
fraler quondam Mauritius Biacareiisis episcopus se tuis, illis prsecipue quse ad monasterii yeslri quie-
tem el salutem spectant, nequaquam duxirou?
jam diu habuerit, qualiler Ecclesiam suam dimise-
rit, et; quoinodo regi exixmimunicalo adhseseril, et obviandum. Per prsesenlis igilur decreti paginam ,
conlra slatula canonica in cubile Romanse Ecclesise sccunduro postulationem fraternitatis tuse, prrccipi-
sc ingesseril. Ncc eum miramur debilam libi obe- ( rous atque statuimus ut quidquid possessionis a'I
dienliam el anliquum primatus honorem Ecclesise Cluniacensemonasteriura perlinentis ievereHdissimte
tuse penitus denegasse : qui Romanam Ecclesiam, meroorise prsedecessor tuus Hugo in die mortis sure
quse omnium Ecclesiarum mater esl ct magistra, per autheiiticam Romanorum pontificum concessio-
non solum negare, scd deslruere quodammodo co- nem quiete ac sirie calumnia possidebat, tu quoquc
natur, etc. Monenius itaque atque prsecipimus ut dealis. tuique successores quiete ac sine calumnia possi-
ad Ea etiam quse post tuam proveelioneni Clu-
juxta mandatum prsedecessoris nostri electionem
in-
iii Bracarensi Ecclesia faciendam sollicitudiue cha- niacensi nionasterio, vel per fratruni tuortim
et
rilatis debilse operam et opem prrebcas cum effeclu. dustriam,, legitime acquisita sunt,.firma, quicta
conservanda censemus. Volunius cniiti Clu-
Ipsum vero Maurilium excomniunicatum et perju- integra niacense monasterium, auctore Dco, in quiete per-
rum, et malris Ecclcsise constupratorcm publicum,
caiteris Ilispaniarura prselatis, etc. pelua, ct tranqiiillitale persistere, ut a ssecUlarihus
lumullibtis liberi, omiiipoteiitis Dei servil.o vacarc
Data Caielrc, etc.
qttietius valeaiis.
|V11. Ego Gelasius, catholicseEcclesise episcopus, sub«
Ad Bernurdum Toleianum et cjsteros Hhpuniarum D I scripsi.
episcopos. Dalum Capuse n Idus Aprilis, per maiium Griso-
(Anno 1118, Maii. 25.) goni S. R. E. diaconi cardinalis, anno Domitiicre
Iucarnalionis 1118, indicf. xi, ponlificatus aulero
[BALUZ., Mhcell. edit. Luc. I, 144.] Gelasii II papre anno i.
GELASIUS episcopas, servus servorum Dei, venera-
bili fratri BERNARDO Toletano primati et cseleris Ili- :..:,,.;V5;' .'IX.
spaniaruni episcopis. ',. C[ononem]episcOpiimPrwneslinum, sedis apostolkce
legutum, ceftiorem facit de archiephcopp llraca-
Non latere credimus fralernitalem vestrani quali- rensi papqper imperalorem consliluto.
"
ter frater noster Maurititts Bracareiisis.cpiscopus se (Attno 1118, April. 15.)
jam diu babuerit, et quomodo Ecclesiam .suam di- [MANSI, ConciL, XXI, 173,]
miseril et quomodo regi excommunicato adhseserit. GELASIUS episcopus, servus servorum Dei, venera^
'
lllud etiam, ul opinamur, nostis, quOda prsedeces- bili fralri C. [CQNONI] Prsenestino. episcopp, apo-
sore uostro sanclse memorise Paschali papain.con- stolicse sedis lcgato, salulem et apostolicam bene-
cilio excommunicattis sit, et quod Bracarensi eccle- diclionem. ..'"'''::
493 EPISTOL^I ET PRIVILEGIA.' 494-
Jam duduni nostras tibi iitleras mrsimus, s"£d.A urgente, pro eodeni aquseductu de lerra vi* ihierio-
utrum ad te pervenerint, ignoramus. Quse ila se ris, qusejuxta cst, acceperitis, vobisque eadem pro
habenl: Post electionerii nostram diaconus impera- veslra voluutate, veslroque libero arbitrio vobis in
toris, furtive et inopinata veloCitate Romam veniens, setemum -ascribatis., .nulla altercatione a quavis per-
nos egredi compuiit. Pacem postea minis et terri- sona liominum ffiagna sive parva possideatis, et ae--
tionibus postulavit, dieetis se faclurum quse posset, cipiatis tantumdem de terra vestra, et partem alle-
nisi riosei juraihenlo pacis cerlitudinem faceremus» ram restauretis. Sane concambium quod in eodem
Nos eifratrum noslrorum consilio pacem obtulimus. loco de interjacenli terra fecislis, atque fiericura-
Ille -818111«, die videlicet post electionem nostram stis, habemus ratuni et cognitum.
quaria, Baracensem [Bracarensem] episcopum, qui Ego Gelasius servus servorum JDomini, -atque Ec-
Burdinus a Northmannis dicitur, anno prseterito, clesise cathol. episc. scripsi.
sicut riosii, a domino prsedecessore nostro Paschali Signum maiius mere proprire : DOMINUS IN toco
papa iu coneilio Beneventi excommunicalum, in SANCTO suo.
matris Ecclesiseinvasionem ingessit. De quo etiam Ego Petrus Portuftnsis episcopus.consensl, nec
tibi notum est quod cum per nostras olim maims non et prppria mea manu subscripsi.
"J
pallium accepisset, prsedioto domino nostro et ejus Ego Ilugo cardinalis presbyter tit. Apostolorum
cathdiicis successoribus, quorum primus ego sum, consensi libera volunlate ac arbitrio et subscripsi,
fidelitatem juraverit. In hoc autem lanto facinore Ego Petrus cardinalis presbyler tituli sanctissimre
nulluni de Roraario clero imperator, Deo gralias, yirginis Susannse, raonasterii provisor., subscripsi,-
socium babttit. Sed Wibertini quidam, Romanus de atqueconsCnsttm et voluntatem -meam tradidi.
:Sari<:toMarcello, Cenlius, qui dicebatur Sancti Gi;y- #;s?Datum; Capuse per.manum Conslantini Chryso-
sogoui, et Teuto, qui tanto per Italiam tempore de- -igoni S.;>R. E. diaconi et oard., xiv-Kalend. Slitii,
iacchatus est, tam infamerii gloriam celebrarurit. , ind. ,xi, anno Dom. Incarn. 1118, pontificatus au-
Sahe rios cum fratribus noslris et episco.poruin col- terii domini Gelasii II papre anno primo.
•legioin prseterifo Palmarum die Capureregem ipsum XL
riura idolo suo excommunicaviraus. Tuse igilur ex- >Ad D[idacum] ephcopum Gompostetlanum.
perietitise prrecipimus ut Omnia hsec per commissse (Anno 1118, Jun.' 16.)
tibi legationis partes fratribus constitulis nota fa- , Espana sagrada, XX, 259.]
"[FLOREJ!
oerG studeas, et ad matris Ecclesise ullionem, sicut IsELASfusepiscopus, servus servorum Dei, venera-
onortere cognoscis, prsestanie Deo accingaris. /C bili fratriD.Compostellano episcopo., salulemetapo-
Bata Capuaj Idibus Aprilis. slolicam benedictionem.
X. . Licet gravioribus riegotiis constituti, 'vetefls tamen
_''."'-:".'.
Bernardo, monasterii S. Sophim Benevenlani abbali, dileetionis et amicitise non possumus oblivisci. Ideo-
privilegium concedil de qqua ex Galore flumitte que fraternilatem iuam litteris prsesentibus visita-
dttcenda. mus; rogantes ac monentes ut Romanre Ecclesire
(Anno 11-18,April. 18.) lnullis aggravatre-, multisque distrffciionibus fatiga-
[MURATOKI, Rer. Ital. Script.-, III, i, 590.] tse, memoriam habeas», et tam ejus quam noslris
In nomine Domini. GELASIUS episcopus, servus opportunitatibus debita charitale subvenias. Com-
servorum Dbmitii, dilecto 'filio BEiiNARDO abbati ve- munes fllios P. cardinalem, et Petrum thesauraritim
nerabili monasteiii Sanctse Sophise, salutero et apo- luse benevolentise comTnendamus, ut pi<oamore no-
stolicam benediclionem. stro eos de cbaris habeas ehariores.
Religiosa loca temporibus iioslris, propter pec- •Dat. Ferenlini xviKal. JuliL.
cala comnuinia, mullis videmus angustiis atque tri-
buiatienibus jactari, necnon angusliari. Ea propter XII.
necessarium esse duximus eorum- '
D Ad abbates mqnachosque Terrw Majoris, — Prceci-
oporlere atque pit ui tjtim Paschalh papa inter eos et ephcopuvi
deni locorum necessilalibus secundum datam divi- Civiiaiensem (prov. Benevent.) vonstiluerit, negti- -
nitus facultatem apostolicre sedis gr-atia benignius gere desinant.
ac mitius subvenire. Tuisigitur, dilecte in Christo (Anno 1118, Aug. 7.)
fili abbas Bernarde, petitionibus annuentes, conce- [MHRATORI, Rer. Ital. ScripU, III, i, 596.]
diriius libi ut deinceps tibi tuisque successoribus H- ,J[OANNES (S)] Gaietanus episcopus, servus servr-,
ceat de iluvio Caloris aquam per coeptum sedificium ram Dei, dilectis filiis abbati et monachis Terrse
nostrum accipere, et pro duobus molendinis vel aliis Majoris, salutem et apostolicam benediclionem.
monasterii ufilitatibus per terram vestram usquc in Cum super conlroversia quse olim inter vos cfe.
eumdeiri Caloris fluvium perducere. Si autem opor- venerabilero fratrem nostrum Civitatensem ppisco-
tuerit, licentiam habeatis accipiendi eamdem aqtiam pum diutius iuerat agitata, de utriusqtfe partis as-
supra vel infra praedictum sedificium, quanlum ni- sensu amicabilis compositio «uctoritateielicis.recor-
niirum terra vestra et aqua est. Quod. si necessitate daiioiiis;Lucii (6) papse prredccessoris 'uostri, sicut
. (6); Leg. Paschalis 'II. ''' '""'• -
(S) Scribit sub proprio, quo ante suscepturii pon- '.
tificatuni appellabalur nomine. >«'
493 GELASII II PAPiE • - 49G
recolimus, iiitercesserit, ea, sicul prsediclo episcopo A ris calhedra comiriuni voto"ac desiderip posuerrin^ '-,
significante, Comperimus, negligitis observare, et el in aposlolicse sedis obedieiitiam unariimilerredie-
illi, coritra ipsitts compositionis tenorem, stiam ju- runt. Unde nos diyinse Trinilafis ririitati gratias
sliliam subtrabere miriiitie formidatis. Qtiia igitur agentes, personam tuam pro jure riqsfrse Eccleslre
patinolumus, nec debemus, ul quse favore aposto- ad episcopale mirilsteriuiri cooperanie Domino con-
lico vel judicio sunt sopita, cujusqurhii msdilia reci- seerantes, iibi, et per te Ravennatium Ecclesirs
diva ineurrant, vel quidqiiam in eorum prsejudicium dignitatem Orhnein, quam ante IHius diyisiQnis tefn-
altentelur, per apostolica vobis scripla mafidatiius pora per ROmanam EcClesiam possederat, .restiliii-
quateiius eamdem compositionem, omni contradi- mus : ei pei prsesentem privilegii paginarii, salvo in
ctione et appellatione cessante, inviolabiliter obser- omnibus jure atque auctoritate sedis; apostolicae,
velis, nec conlra eam venire de csetero prsesumatis. coricediriius tibi tuisque successoribus in ejusdem
Et si qua cOntra ejttsdem cOmpositionis tenOrem sedis apostolicse fide atqrie obedientia peimarieriti-
prsedicto episcopo subtraxistis, ipsi episcopo sine bus, episcopatus iEmiiire provincise, idest Placen-
dilalione qualibel, contradictione ef appellatione ces- tise, Parmre, Regii, Mutlnse, Bononiaei Ferrariae,
sante, reddere minime postponatis : aul super ipsis Adrise, Coraacli, Imolse, Faventise, Fori Livii, Fori
satisfactionem cohgruam exliibere, et ab adminislra- B ^ Pompilii, Bobii, Csesennre_.iFicoclse. Confirmamus
lione pontificalis oflicii in S. Severo, juxta dictam etiam vobis ducatrim Ravennse, et roonasteria Saricti
compositionem curetis cautius abslinere, vel in festo Adalberti,et Saiicti HilariiGalliata,seri|riseteraino-
S. Lucse proximo venluro super his dicto-episcopo nasteria et possessiones, per autheniica privilegia
plenarieresporisuri,noslrovosconspecliiipra>sentetis. ab anteCessoribus nostris , et a cathplicis regibus
Ntillis litteris veritali ei justitise prsejudicium facien- tradila. PompOsiani quoque mOnaslerii curaiti reli-
tibus, si quse comparuerinl a sede apostolica impe- gioni tuse, salvo Ecclesise liostrse jure, comriiitti-
tralse. mus : ut regularis disciplina^per iuamiindustriani,
Datum Romse apud S.Petrum, xlialend. August., largiente Doniino, rCforriietur. Prseterea fratefriilati
poiilificalus nostri anno i. tuae pallitim, poiililicalis yidelicef offlcii pleniludi-
' - nem, liberaliter COhcediltius : qrio fraterriitasiua ,
XIII. secundum EcClesiseture lnorem ex apoStolicsesedis
Ad Guallefum Ravcnriatem archkphcopum, — Illius coacessione permissum, se noverit indiiendurii, cti-
eleclionem post schisma ejuratum confinnat, eique
pullium cnm aliis jufibus concedit. jus inimicum [f. nimiruni] pallii vOlumus, te per
omnia genium viiidicare. Hujus siquiderii iridunienti;
(Anno 1118, Aug. 7.) C
honor, humilitas atque justitia rist. Tota ergo hieiile
[MANSI,ConciL, XXI, 168.] fraternitas vestra se exhibere feslinet in prosperis
GELASIUS episcopus, servus servorum Dei, verie- humilem, et in adversis, si qnarido eyeniunt, cum
rabili fratri GDALTERO Havennalium archiepiscopo, juslitia ereclaro ; aroicarii bonis, perversis coritra-
saluleni et aposlolicaro bcnedictionem. riam, nullius unquairi faciem pro yeiitate loquen-
Unifali divinse Trinitatis gralise agendse sunt, lem premens, tum operibus juxta viiiutem constah-
quse per surc charitalis spirilum divisa corijungit, tise insistens, tum insistere etiam Supra virtutem
etniullos in se aniraos uiiuni facii. Ecclesia siqtii- cupiens; infirmis compatiens, berie valferitibus con-.
dem Ravennalium, per multa jam tempora ab apo- gaudens,"de alienis tanquam depropriis exsultans
stolicre sedis uiiilale discissa, multas eidern sedi gaudiis, in vitiis corrigendis pie sseviens, iri fqven-
apostolicse perseeutiones intulit, et Ecclesiis niullis dis virtulibus auditorum aniraum deriiulcens, in ira
perversi scbisniatis foraiiera minislravit. Quapro- judicrttro sine ira tenens, in tiariquillitate atiteni
pter ad ejus nequitiam deprimendain, subjeclarum severilatis justse censuram non deserens;; Hsec est,
ei Ecclesiaru.m quasdam sibi apostolica sedes as- frater charissimc, pallii acCepti dignilas : quam si
sunipsit, ul Vel sic eam ad humilitatis et unitatis D £ sollicite servaveris, quod foris accepisse:ostenderjs,
iramitem revocaret. Sed cum tandem divinse maje- inius habebis.
slatt placitum fuit, earodem Ravennatium Eccle- EgO~GelasiusEcclesise catholicre episCOpiis.
siam misericordire sure gratia ad unitatera et ohe- Signum manus meajGelasii: DEUSINLOCO SANCTO
dientiaro matris suse Romarire Ecelesire revocavit. suo. .
Iniquitatem )ian)que stiam illius filii recognoscen- Datum Homse per matium Chrysogotii S- H- E-
tcs, delicta patrum corrigere probaverunt: til -qui diacoiii cafdinalis, Kalendis Septembris, indictio-
]irselerilis tempoiibtis por tyrairoidera regiam pisc- ne duodecima, antio Doroinicselilcarnationis 1119,
sules regibus placeiites accipiebanl, nuncdemum pontificatus autemrtfdijiini Gelasii Ilpapseaiitio i.
:
secundtim carionicas sanctiones episcopustfDeo pla- -V-xiv. ••'•-"'..
ceritem eiigereiil, el schismaie abdicato in caiho- Ad R., ccclesiwSpririgersbucensh pfmpbsiium, et ejus
-,--.- ftatres. •
licre cbrigregationis gremium repedarent. Te siqui-
(Anno. 1118,Aug.ll.) .;
dem, reverendissinie frater GualterevJa disciplina1 Ph. JAFFE, Regesta pontif.. Rom. cuni hac
[Edidit
fralrum regularium vlolenter assuraptumVproireli- mentione :'« Ex copia Quixii dedit Wattenbach. >']
gionis ac sapicnlire prrerogativa, in beati Apollina- '": -R,, ecclesire Springersbacensis prsRpbsito,el ejus
4£.7 EPISTOL^E ET PRIViLECIA. 493,
fratribus, salutem et" aposlolicam benedictionem. A A,ipsis invitis arripial, aul publicas poinitentias trl-
Qiisestioftem inter vos de B.. Augustini regula bual. Nec senlentias, el interdiclum matrieis eccle-
emersisse audivimuSj quoniam qusedam in ea scri- sire tentet infringere. Nulla etiam vestri episcopatus- .;
pta sunt, videlicet de officiis,'.de lahore manuum et persona siue consensu episcopi, vel priorum, qui'
de jejmiio, quse non possunt in nostris provinciis loco positi noininantur, matricis ecclesire exconi-.-..,"
adimpleri. Quibus in rebus competens moderatio municelur; et quod ab episcopo ligatum fuerit, a
adhibenda,est..Ea enim quse ad mores bonos perti- nemine irritum duci tentetur. Sane clvitatis vestrss
nent, diviria cooperante gratia , observandti sunt. clerici, et qui in suburbiis sunt, solitas obedieu-
~Eavero quse de'officiis ab eodem doctore scripta tias, videlicet in lilaniis, iu processiohibus commu-
suut, quia et in Romana et in cseterarum ecclesia- nibus, in fesiivitalibus el Slalionibus roajoris ec-
rum consuetudine discrepant, observari noii pos- clesire, eiilem impendanl ecclesise ut vobiscum acl-
sunf; sicuf, in beati qupqueilencdicti Regtila quse- sint. Porro in quinlre ferise nocle anle Pascha, ntilia
dam de hujusmodi observaiionibus sciipta sunt, ecclesia secundurii inoremvestrse ecclesise campanas
quse noslris temporibus per roonasieria longe aliler sonet, neque in Sabbalo sancto cereura benedical,
sunt, neque tamen pfopler hoc monachorum pro- sed'ad baptisihum prsedicti clerici, prout consuelum;
fessio creditur intirmari. Prsecipimus ergo ut offi- B " est, veniant. Nulla prajterea ecclesiaruiii ttiissas so-
cioruni celebrationes apud yos juxta coinmunem lemnes celebrel iu festivitale B. Manini, et S. Re-
catliolicse Ecclesise consuetudinem observentur. guli, et in secunda feria Paschre, el in processioni-
Sane opiis manuum et jejunium secundum loci bus Quadragesiiiise,donec stationissolyaniurconveu-
qualilatem et personarum facultatem exerceatur, tus. Nullus etiam cleiicoruhi officiuni vivorum^ aui
sed iiitus quoque cqnimunis regularium fratrum mortuoruni, ad matriceni ecclesiam pertinens facere
consuetudq cuslodiatur. Ab excomniunicatorum vel celebrare prsesumat. Ad hsecadjicientes slatui-
paiiicipaiione qualiter abstineiiduin sit, sanctorum mus ut decimsematricis ecclcsireab hisqui trihuunt
Patrtim nos iiistruunt sanctiones. Si qui tamen fra- non fraudenlur, et ulla eas clericalis persona subri-
gililate aliqua vel iniquoruni violenlia eorum com- piat aut diminuat. Nulli etiam episcopo liceat ali-
niuiiicatione se maculaverint, indicta competenli quem matricis ecclesisecanonicura officio seu bene-
pcenitenlia prioris arbitrio absolvantur. — Pro uo- iicio sine canonieo privare judicio. Saiie cliaritaliva
sira et Romanse Ecclesise tribulatione fratemitas illa ciborum beneficia, qure ab episcopis vestris (sive
vestia indesinenter apud omriipotenlem Dominum prsesentes, sive absentes fuerint). in solemnioiibus
inlercedal. .-,'• „ feslis corisuevistis accipere, vobis veslrisque poste-
Dat. Ronire m Idus Augusti. ris rata prsecipiinusel illibata servari. In his oroni-
' bus prsedecessoris nostri sanctse memorirePaschaliSr
.,..'--. XV.
Ad canonicos Lucenses, — Eorum consueludinesap- papre privilegium confirroamus, et slabilitaie perpe-
probat et innovat, lua corroboramus. Si qua igifurin fuiurum eccle-
(Anno 1118, Sept. 15.) siaslica ssecularisve persona hanc nostrse constitu-
[MANSI, ConciL, XXI, 173.] liouis paginam sciens contra eam temere venire.
GELASIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis tehtaverit, secundo tertiove commonita, s"inoiisatis-
filiis BENEDICTO archidiacono, UBERTOarchipresby- faciione congrua emendaverit,potestatis honorisqiie
tero, RAINERIO primicerio, MACRO cantori Lucanse sni dignitate careat, rcamque se divino judicio exi-
ecclesise, eorumquefralribus tamprsesentibusquam stere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacra-
futuris in perpetuum. tissimo corpore ac sanguine Dei et Domiiii nostri
Cbaritatis bonum est proprium aliena damna pro- Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine
piia deputare, et alienis tanquam propriis gaudere districtse ultioni subjaceat. Cunctis auiem jusla cou-
profectibus. Ea propter petitiones veslras clementer venlui isti servanlibus sil pax Domini nostri Jcsu
adiiiitiimus, ct vobis antiquas ecclesise niatricis j) T)Chrisli, quatenus et hic fruclinn bonse aclionis per-
consuetudiiies confirmamus. Ut videlicet unctiones cipiant, et apud districlum Judicem prsemia S8tei'nre
iiifirmbiiim, et sepulturse civitalis proprire ad ma- paeis inveniani. Amen.
iriceni ecclesiam pertinentes, el officium, et parli- f Ego Gelasius calholicre Ecclesise episcopus sub
cipalio beneficii funerum ad alias ecclesias pertinen- sciipsi. '!
titiui vobis nulia clericorum. calliditate aut laicorum Signurii manus mese: DEUSINLOCOSANCTO SUO.
quprumlibet sublrahantur. Electiones priorum, el f Ego Deusdedit card. presbyter tit. S. Laurentii
collocationcs clericorum in aliena eeclesia infra ur- ni Damaso subscripsi.
beiu, velextra in stiburbiis sine consensu episcopi, -J-EgoPelrus card. tit. S. Suzannse subscripsi,
et piiorum qui loco positi nominanttir, rnatiicis -_•Ego Guido card. presbyter tit. S. Balbinae
ecclcsise lion fiant. Nec laicoruni violentia in aliqua subseripsi. .
ccclesiarum ulla priorum, aut cieiicorum fiat ele- •_-EgO Petrus diaconus card. SS. Cosrase el Da-
clio. EiHulla ecclesiarum episcopalus vestri prscler niiani subscripsi.
eoriira consenstitii alicui subjicialuf ccclesia:. Neqtte f Ego Petrus diaconus card. S. Adriani sub-
pubiica et majora ncgotia aliqua sihi ecclesiarum scripsi.
499 GELASIIII PAPJE ; , ,;S09 ';
Datum Pisis p^r manum GrisogOni S. R, E. A ^ cipiant, et-apud distiictuni Judicetii pfreriiia seteiiiaj''--:
diaconi card., Idibus Septembris, indicl. xii, ahhti pacis iriveniant. Airien. ',;. /,
DominicaJ Iticarnat. 1118, poiilificalus atiteni do- f Ego Gelaslus ^Ecclesise caiholicsei episcopiis;
raiui Gelasii II PP. anno i. Signurii nianus riiese: DEUSINLoco SANCTO suo. '. .'
XVI. f Ego Lamberfus Ostiensis episCOptis. ;'.
Adcanonkosregntqr.es S, Frigidiuni Lucensh.— t Eg*)Deusdedit presbyter card.. S; 'Laurerifli iri. ;
Jura eorum el libertates cqnfirmat. Damaso.
(Anno 1118, Sept. 26.), t Ego Guido presbyter card. tit. S. Balhinffi:
[MANSI,CbnciL, XXI, 17S..] t Egb Petrus diac. Card. SS. Cosinseet pamiaiil.
GELASNisepiscopuSjServus servorumDei,.electis in t Ego Petrus diac. card. S. Adriani.' .
Christo filiiSj.ATTONi prseposito,, et ejus fratrihusin t Ego Amicus subdiaconus card. et abbas S. Lau-
B. Frigidiani: ecclesia regularem vitam professis, rentii foris niuros»
ejusque successoribus iri eadem religione permansu- Datum Pisis per irianus. Chrysogorii S. II. E.diac."
ris in perpetuum. card., vi Iial. Octob.,;Lndict.;xii, aririoDoniiiilcseIn-
: Docenle nos apostolo Paulo cognoscimus, quia carhationis 1119, ponlifiealus. autem doitiitii-Gela-
ubi Spiritus Domini, ibi libertas. Quia igitur Do- B ^ sii II papse an. i.
miiii Spirituni in vobis habilare credimus, et ex
xvit;'"; ;":;;'; V'- ;-
ipsorum operuni exhibitione confidimus, libertatem Monasterium S. Mamiliani, situm in insnla Monte
vobis, quse a.prsedecessore riostro sanctse memorise Chrhli, luendurii suscipit, et ejus possessibriesju-
Pasehali papa collata est, nos auxiliante Doniino raque confirmat. ::,;..::-:y.:>,-
eonfirriiarous..Et quaeab eo vobis per privilegii pa- (Anno 1118, Oct. 1.)
ginam eoncessa sunt, nos quoqtie prsesentis decreti [UGHELLI,Italia sdcrd^ l\\, 379;] -
auctorilrite concediinus, et rata atque slabilia per- - GELASIUS episcdpus, servus servorum Del, dilectcy
nianere censemus, salva, sicut ab eo constittitum fllio HESRICOabbafi monasterii Saticti Matiiiiiaui»
est, Lucani episcopi reverentia.. Prseterea canonicas quod in Monte Christi, tuisque successoribus. re-
consuetudinesobservandl vobis auclorjtatem tribui- gulariter substituendis in perpetuum..
mus,. ad susceptse religionis augmeutum. Neque Nos qui,disponente Domirio, adS. sedis serviliuiit
ullum gravamen vobis inferri perniittimus ex privi- promotos agnoscimus, ut ejtis filiOs auxiliuni itii-
legio quod' a nobis B. Marlini canonici pro antiquis plouanles ttieii ac protegefe, protit Deus dederit,
ecclesise sure consuetudinibus acceperunt. Regulari- r> f, debeamus : proindeiios, dilecte iii Cluisto lili Hch-
bus enini: congregationibus nihil illa prsejudicant, rice abbas, tuis petitionihus ahhrientes: Beati Ma-
Nulla. quietem vestram processionum aut litaniarum , miliani in Monte Chrisli nionasterium, ctii diiciore:
perturbet ind:ctio,.nisi qure aiite Ascensioiiem Do- Deo prsesides, apostolicse setiis proteclione niuni-
niini,, totitis concursu civitatis; publice fiutit. Paro- raus. Statuiraus eiiim ne iiisulam vcstram nullus
chianos vestros, nisiforlepublico crimine teiieanlur, neque cum bestiis, vel cum aliquo machiiiaraento
nulltisinvitis vobis exconimunicare, aut ad poeniten- perturbet, et universa qurc in proxima \u indiclione
tiam praesumat admittere: sicut in Siipra fati prre- hi Corsica, vel Sardinia, iu Pluuibino, vcl Elba,
dccesssoris nostri epistola continetur. Neque ullii vel alibi vestrum moiiasierium possidet, quiela
capellanor.um liceat sine consensu vestro, mor- vobis et ititegra corisefveiitur; in quihus hiec pro-
luos vestrre parochise. sepelire. Sed vos eos in-- priis iioniinibus tiuximus adnotanda : in Sardinia
firmos,;sicut consuevistis,. ungatis, ct morluos prse- ecclesiam Sanctre Maiire de Scala Helire Sancli
ter alicujiis infeslalionem. sepelialis. Chrisma,. oleumi- Gregorii... et Sancti Mamiliani de Simassi curo per-
infirniorum,, quse veslra ex anliqua consuetudinei tinentiis eartim. Iti Corsica monastcriiim Sancli
suscipit ecelesia,, majoris ecclesise.clerici, bac ur- Stephani de Venaco, monasteriuro Sanctic Maria?.
bis occasione non auferant.. Neqiie clericos. vestros,! >,'Due Majaja, ecclesiainiSancti Pellegiini, et ecclesiam
ordinari prohibeanli ut; per DcLgratiamquiete et par-. Sancti Pauli de Conclia cum peiiincntiis suis. Qu;e-
eifiee coiiversantes, professiouis. vestrse proposilunisis cunque etiani in futuruni annucntc Deo juste po-
plenius observare possilis.. SLquasane ecclesiastica_ i. terit adipisci, firma vobis vesirisque successoribus
srcculaiisve persona hanc.nostra) constituiionis pa-.. etillibata permaiieant. Deceinimus ergo ut nulli
giham sciens contra eam lemere: venire teiitaveiit,., hominum liceat idem monasieriiun temere pertur-
secundo teiiiove commonita,, si non satisfactjone; bare, aut ejus possessioncs auferre, vel ablalas rc-
congrua emendaverit, potestatis honorisque sui di--. linere, minuere, vel teinerariis vcxalionibus fali-
griitale careat, reamq,ue se divino judicio existere de_ gare, sed omnia integra conservenlur eorum pro
perpetrata Iniqiiiiale cognoscat, et a sacralissimo.3, quorum sustenlatioiic ei gubeiiialioiie conccssa
corpore el sanguiiie DeL et Domini Redemptoris. s. sunt, usibus oniniiiiodis piofutura. Obeunlc le cjtis-
nostri.Jesu Christi aliena fiat,atqiie iii exiremo exar-. deiti loci abbate, vel tuorum quolibct successorum,
mine dislrictse ultioni subjaceat. Cunctis autem ei-- nullusihi qualibet subreptionis astulia scu violeitiia
demlocojusta servantibussit pax Doinini nostri Jesuj pisepoiialur, uisi qiicni fratrcs comiinini consensii
Chrisli, qualenus tt liic fructura bonrc raiionis per-- vel frafrutii pars consilli tanioris sccunditni Dei li-
 501 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. tm
morem, et D. Benedicli Regulam providerinl eligen-- A XIX.
dum : sepulluram quoqueejusdem monasterii et:t Bulla in quu Nobiiiaci possessionesrecensenlur.
cellarum ejus lineram, esse decernimus, ut eorum, (Anno 1118, Oet, 25.)
e
qui illic sepeliri deliberaverint, devotioni, et extremse {Gall. Christ. nov., II, instr. 547.]
voluntati, nisi forte excommunicati sint, nulluss GELASIUS episcopus, servus servorum Dei, di-
obsisiat. Decimas vero vestrarum terrarum, quass lecto filio RADULPUO abbati monasterii S. Juniani
ubilibet habelis sine ulla] episeoporum vel episco--' Nobiliacensis.ejusquesuccessoribusregulariler sub-
palium ministrorum actione quietam vobis manerei stituendis in perpetuum, etc.
concedimus. Sane laicos seu clericos sseeulariter< Statuimus enim ut ecclesia S. Lucse in Pictaviensi
viventes ad conversionem suscipere nullius contra- civitate, cum ecclesiis S. Petri de Pranziaco l, S.
dictio vos inhibeat. Si qua igitur in futurum eccle- Aquilini de Liziniaco, S. Petri de Mazeroliis % S.
siaslica saecularisve persona lianc noslrse consti- Marise de Boueressia 3 cum caslello Monlis euneto-
tutionis paginam sciens contra eam venire tentave- rii, cum ecclesia de ApriliacO 4, cum duobus mo-
rit, secundo lertiove commonitaj si non satisfa- lendinis juxta eamdem civitalem, cum hortis et cse-
ctione congrua emendaverit, potestatis honorisque; teris appenditiis suis; ecclesia S. Marise de Lizi-
"
sui dignitale careat, reamque se divino judicio ' niaco ", S. Martini de Ingambia 6, S. Fibrentise de
existere de perpetrata iniquilate cognoscat, elasa- Condato 7 cum appenditiis sttis, ecelesiadeMarciacos
cratissimo corpore et sanguine Domini Redem- curo appella S. Amandi de Cohmiberio, de Fadun-
ploris noslri Jesu Christi alienas fiat, atque in ex- tiis cum perlinentiis suis, ecclesia S. Martini de
tremo examine districtse ultieni subjaceat. Cunctis Floriaco 3 cum appendiliis suis, Sanctse Marise de
autern eidem monasterio justa servantibus sit pax Avalia 1(>cum silvis Bomelli ", Pineti", Borneti, S,
Domini noslri Jesu Christi, quatenus et hic fru- Marisede Allona 's, S. Hilarii de Jugo Arense1Vcum
clum bonse actionis percipiant, et apud districtum terradeVintriaco " eum molendinis, pratis, el cx-
Judicem praemia aHernse pacis inveniant. Amen. teris ad eam pertinentibus, ecclesia S. Juriaiir de
Ego Gelasius Ecclesise caiholicse episcopus sub- Mairiaco 16cum ecclesiis de Plibotiis ", de Lima-
scripsi. longis 18,de Coniaco 10,de Clotiaco 20,de Capellaal,
Signum manus mese : DEUSIN LOCO SANCTO suo. cum terra de Libardonc 2a, et Furfanno -Met ciim
Datum Pisis per manum Chrysogoni sancta* Ro- villis, terris, et pertinentiis suis : eeclesia S. Petri
manse Ecclesise diaconi cardinalis, Kalend. Octo- de Isinodio *\ S. Nicolai de Sivriaco " cum parochia'
bris, indicl. xn, anno Dominicse Incarnatidnis p„ ejusdem castri, S. Martini de Coherio s6 cum paro-
1118, ponlificaius autem domini Gelasii secundi chia ejusdem caslri : S. Martini de Bruzo " cum
papse auno primo. t(;rra de Pcrmeliaco iS, ecclesia de Roomo, de
9 cum pertinentiis suis, ecclesia S. Ge-
xvm. Argillosiiss
nardiso de Noliaco cum ecclesia de Paiziaco 31,et
Canonicis Lucensibus ajfmnal se S. Frigdiani cano-
nicorum privilegia confirmando eorum jura non cum coeteris appenditiis suis; S. Pelri de Fron-
imminuisse. tiniaco ss cum perlinentiis suis, S. Salvatoris in
". (Anno 1118, Oct. 2.), Alnisio 33cum villa el cum ecclesia de Riost3t, cuin •
[ MUIUTORI, Rer. Ital. Scripl., III, i, 406. J molendinis, salinis, pratis, terris, et cseleris appen-
GELASIIIS episcopus, servus servorum Dei, dile- ditiis suis; S. Maurilii de Capella ss, ecclesia de
ciis filiis B. archidiacono, V. archipresbj'tero, R. Columberio 36incaslellaniaCaslri-Airaldi; S. Petri
37
primicerio, et P. cantori, et cseteris Lucanse Ec- de Pugniaco cum pertinentiis suis, S. Gaudentii3B
clesise-canonieis, salulem et apostolicam bene- juxta Frontiniacum, S. Brictii de Cundagia 39,terra
dictionem. de Ferrariis, lerra de Ferribovis 4°; universa etiam
Fraternilatem yestram vehementius eohturbatam quse idem monasterium vel in prsesenli possidet, vel
nudivimus quasi nos aliquid adversum vos turba- D D in futnrum concessione principum, vel oblatione fi-
lione dignum fecerimus. Nosse autem omnino vos delium, vel aliis juslis modis poterit adipisci, firma
volumus quia sicul fralres iiostros in Christi vos tibituisquesuccessoiibusetillibata permaneant. De-
charitate diligimus. Etsi -enim B. Frigdiani ec-' cernimus ergo ut nulli, etc. Porro de presbyteris qui
clesiam quietam esse velimus, non lamen quid per parochias ad monasteria pertinentes in ecclesiis
vobis fecimus, "aut subtraximus, aut infirmavi- constituunlur, praidecessoris nostri sanctsc memorise
nius. Crbani papse secundi sententiam coniirrnamus; ut
Dalujn Pisisvi Mon. Oclob. videlieet abbates in parochialibus ecclesiis, quas

' Pranzay-lez-Lusignan.^Mazeroles. 3Boueresse cum castro de Moncontour. * 5 Notrc-Danie

Auvrilly.
de Lusignan. 6 Anjambes-lez-Lusignan.' Comble..8 S.-Medard de Marsay. 9 Fleure. 10Availles. " Bois de
Bourneau. 12Pinier." 13Allone. ll Jffuarene. '6 Vintray. l6 Maire-rEvescaut. " S.-Martin de Plibbux. lS S.
Jean-Baptisie de Limalonges. ,9 Conay. " Notre-Daine de Clussey.al La chapelle de S.-Junien Poulioux.
" Libardon. " Farlan, sklxodun. n Sivrav. "Coulic. -7de Brutz. 28Premilhan. 29S.-Junieu d'Ardilienx.
38 Saint-Genard.si Pai/.ai-le-Tort. sa ss S. Sauveur en Aunis. 31.Riou.v. 35 La Cha~.
Frouteiiay-rAbbatu.
celle-Soudan. 36Nold'e-Dainedc Colombicrs 3TPugny. n S.-Gaudeul. 39S.-Bris <le Diue. M"Ferrabcuf.'
 ' ' ~
$W GSLASII II PAPj; . ..,;:5(Jf-;;
teiient, episcopofurii consilib presbyteros eollocent, A Veleris charijalis dilectionem nblumus pbliyisci, .-
eplseopi vero parochise curam cum abbatis consensu iquse qualis erga te jam dudum fuerit,; ipse melius
sacerdoti committant, ut ejusmodi sacerdoles de . in : tabula cordis leges. Vocaturi igitur ad cbnciliunv
plebis quidem cura episcopo ratipnem reddant; ab- quod Kal. Martii, auxiliante Deo, Alyernise celebrare ''
bati autem 1prO rebus temporalibus ad monasterium deliberavimus eonfratreshpstijps episcoposllispanise
pertinentibus debilam subjectionem exhibeant; et te sblo excepto con\isitamus,tquia illitts regni nego-
sicsua-euiquejara serventur. Illam sane pravam tia in manibus tuis peiident.Nuntios nbstros quos
cbnsuetudinem decreli prsesentis interdicto reseca- pro hac vocalioue dirigimus, tuse henevplentiae com-
nius, ne videlfcet in festivitate beati Juniani cleriei mendamus, Mementp villani, amicus>ef medicus iii
Sancti Hilarii chorum, refectorium, et claustrum uecessitateprobar.to. ..,' ;'..;,.'-."...'•
monasterii aggrediantur yel inquietent, sed monacni Data Magalone, xv Kal. Decemb.
secundum regularem consuetudinem sine tumultu '. XXIIv-, :
ssecularium clericorum qttiete ac solitarie sua so- Prohibitio
lemnia peragant, Si qua igitur in futurum ecclesia- neprofessiih ecclesiaSanclmMMx Fon-
Jis Ebraldi recipidnlur ab abkalibus aut prioribus
stica ssecularisve persona, etc., aiternse pacis iuve- aliorunimonasteriorim. 1 :
niant. Amen. B [COCQUELINES, t. II, 160, ex archivis. Vaticani.]
Ego Gelasius Ecciesiae catholicae episcopus. GELASIUS episcopus, servus .stervbrumDei, dilectis
Siguum mamis mese : DEUSINLOCOSANGTO suo. Uliis abbatibus et prioribus mbnasteribrum, salutem
Datum .Massilise per mauum Gregorii S, R. E. et apostolicam benedictibriem.
diacoiii cardinalis, x Kal. Novemb., indict. xu, ,Memores esse delietis quod bominus in Evangelio
nnnb Dom, incarn. H19,pontiiicatus autem domini dicit: i QusecuriqUevultis ui faciarit vpbi| homines,
Gelasii papae II anno primo. eadem et vos facite illis. J Audivimus siquidem quod
:,'-:.. IX.,;. .. quidam vestrum prpfessbs eeclesiae Sanctse Marise
Bernardi, primatis Tolelani, privileuia confirmat. de Fonte Ebraldisuscipiarit, ubiper Domihigratiam
(Annolil8, Nov. 7.) ex longo jain tempore maxima reiigipnis pbservan-
[MURATORI, .Rer. Ilal.Scripl., III, i. 411.] tia cusiodita est : per quani niriiiruiri benignitateni
GELASUIS episcopus, servus servorum Dei, reve- religionis et professibnis vinciila resolvuntur. Per
rendissimo fratri BERNARDO Toletano primati, ejus-. 'prsesentiaigitur.-s&riplid-tirijveirlijtativestrse prsecipi-
que successoribus canoniee subslituendis in perpe- rims, ne deinceps'professosreiusdem; susclpiatis ec-
luum. , clesise; sedin locb ipso adhbriorem Dei,'etsuarum
- Chariiatis est bonum proprium
congaudere pro- animarum saluteni professiOiiis '
sttse custPdiantsppn-
fectibus aliorum,etc. Idcirco prsedecessprum nostro- sibriem. '''''.'•' • '!
rum sancUe niemorise Urbani II, item Pascalis II, Datum apud Magaloriam, dupdecimbTtal. Deeem-
vestigiis inhserentes, tam tibi quam tuis successori-[ bris(7).' ":''; ;: t
bus Tolelanse Ecelesise calhedrarn illuslrantibus, XXTII. *;"-."
.lolius Hispanise primatum.largiente Dominp, conlir- Btitla pro abbatia Crassensi.
iiiamus, salya tameii: Rpmanfe Ecelesise auctoritate,.t. . (Anno 1118, Nov. 50.) ";"";
et metropolitanorum privilegiis singulorum, elc. [Gall. Christ. VI, instr, 454.]
Ego Gelasius calholicse Ecclesise episcopus sub- GELASIUS episcopus, serVus servoriim Dei, dilecto»
scribo. -J- filio BERENGARM abbati GrassensisnionasteriiB.Ma-
Signum manus mese : DEUSINLOCO SANCTO SUO. rise, quod in Carcassensi parpchia situm esf, ejus-
.Datinn apud S. yEgidium, per manus Chrysogonii que successoribus regularifer iristituendis iri perpe-
S, R, E. diacpni card., vn Id. Novembr., indiclie- tuum.
nexn, anno DpminicseIncarnatipnis 1119rpontifica- In Lateranensis palalii tpmis reperimus quod
lus autem Gelasii II papse anno j. ] Carolus iraperatpr B. Marise Crassense moiiasterium
i)
xxi in Careassensi parochia sedificans Bi Pctfo pbtule-
Ad Didacnm episcopnvi Composteilamtm. — Com- rit cum universis quseloco eidem contulerat, Et nos
menaat nunlier. sti^s. ergo eahidem calbolici regis oblationem siiseipien-
(Annolll8jNov. 17.) tes, monasterium ipsum B. Petri prbtectione decre-
[FJLOREZ, .Espana sagrada, XX, 267.]. vimus confovere, statuentes ut quaicunqiie vel ab
GELASIUS episcopus, seryus seryprum Dei.,' ven.i. eodem rege, vei ab aliis caihblicis; prlricipibus ei
fratri D,, Compostellano episcopo, salutem et apo-- collala , vel aiiis jttslis modis acquisita sunt, firma
stolicam benedictionem. semper et iiiibala permaneant, in quibusTisec pro-
(7) Hoc anno jMagalonam venit Gelasius , undee scppo et successbribus,,totIus;Hispanise primatum
secessit, postquam habita aliquorum dierum Pisiss coniirmayit. Iri firie enim (fragmentum recitat Barp-
jnora, mare 'iteriim intfoivJt, et porlum S. jEgidiiii riius in addeiiuis et cbfiigendis ad aririum 1118)le-^
attigit, ut ait Pandulplius Pisanus, Gelasii familia-i- gitur : i Datuni apud S. Slgidium per manum
ris, ejusque Vitoe scriptor. In eo portu fuisse Gela- »- Chrysogorii, etc, vii Idus Novembfls, iridicii. xn,
sium die 7 Novembris hujus amii constat ex privi-i- anno Dbminicse Incarnat. 1119, > compuSPPisano„
legio ibidem dato, quo Bernardo Toletano archiepi- quod respondet. afind 1118..
 505 EPlSTOLfE. ET PRIVILEGIA. 306
priis. duximus nominibus aiinolanda. Iii Narbonensi A , ris; et alodium de Badenx, deBeriace cumperti-
episeopatu ecelesiam S. Laurentii (S. Laurent de nentiis suis.
Cabreresse), S. Siepliani de Campo longb (Camp- In Tolosano episcopalu mpnastcrium B. Marise
long), S. Pauli de Rivo-putido (8); S. Felicis deGa- de Cambono (Camon) cuni-peiiinentiis suis, eccle-
pite stagni (Capestang), S. Petii de Licis, S. Eulalise siam S. Pelri de Marenx , S. Viiicentii de;Ax,
deRobiano(Roubian), S. Pelri de Najoaras, S. Fe- S. Petri de Prades, S. Saturnini de Arsat, S. Petri
licis et S. Nazarii de Leziniano, S. Juliani de Fonte <feSorsat, S. Petri de Podio, S. Petri de Agenst,
cooperto, S. Saturnini de Villarubea, S. Eulalise S, Marisede Ravat, S. Felicis dc Faulinges, S. Ma-
de Tezano, S. Adriani de Tornezarno, S. Sebastiani lise et S. Pauli de Alta ripa, S, Marlini de Petra-
de Ripa alta, S. Petri de Pralis, S. Asciscli de villa fitta, S, M. de Porcelligrisei, S. Stephani de Sople-
Berziano, S. Martini de Triviaco, S. Romani de senx , S. Lupi et S:. Joannis de Tortorag [al. de
Furca, S. MariaeMagdalensede Quintiano [a/.Quin- Tourriac], S. M. de Beced. cum villis et pertinenliis
tiliano],"S. Adriani et S. Marieede Mairolas, S. Ju- ' earum, S. Marise de Solario.
liani de Calzcastel, S. Joannis de Perrou [al. Ber- In episcopatu Helenensi ecclesiam S. Stephani et.
ron], S. Jbannis de Palma, S. Martini de Novellis, B S. Vincentii de Stagello, S.Martini de Corneliano,
S. Joannis de Tusciano, S. Marise de Fausla, S. ' S. M. de Fonte, S. Felicis de Peziliano, S. Satur-
Pelri de Paderno, S. Marisede Vigrado [al. Vino- nini, S. Stepbani, S. Mametis, S. M. et S. Andrese
grando], S. Martini de Mblleta, S. Andresede Man- de Ripa alta, S. Columbse, S. Marisede Toluges [«/.
sionibus, S. Saturnini de Palairaco, S/Frucluos: Coluges],,S.Marci [al. S. Cyrici] deCanoas, S.Mar-
de Gasa cooperta, S, Martini de Puteo,. S. Stephani tini de Canoas, S. Petri de Prata; monaslerium
d.e Romaneto, S. Romani de Laurera [al. de Ley- S. Mariini de Cariegou, S. Andreaede Subercta cum
reiria], S. Cypriani de Cueiis, S. Pelri de Planeda, villis cl certis pertihentiis earuni.
S. Felicls de Malverzo [al. Malverio], S. Stephani ln Gerundcnsi e.piscopatu monasterium S. M. de
de Cepiano, S. Martiui de Palazol, S. Andreae de Riudazer [«/. de Rividario], S. Sepuleri de Paleira,
Azillanp., S. Petri de Capraspina cum perlinentiis S. Stephani de Catnellas, S. Felicis de Lagostera,
earum : et in eodem episcopatu caslrum de Leco. S. Petri de Gallicantu, S. Felicis de Geisal [a/. de
cum pertinentiis suis, castrum Lacaeum perlir.en- Gersan] euni villis eiperlinentiis earum.
liis suis et plagis marinis Liziani, Rubiani, Caput- ln episcopalu Csesaraugust. monasterium de Jas-
niprlis, Lud, Rivi piitidi, Campi longi, Villse ru- saria cum pertinentiis suis.
beae,Calzcaslclli, Novellis ciim villis et pertinentiis „j In episcopatuUrgcllensi ecclesiam S, Petri de Bur-:
carum, villam Palmse, Tezani, Caslogav Ferrals, galp [al. Burgaliis], S. Petri dc Liriars, et villam
Fontis cooperii, Ripsealtse, Tornisarni, Prati, Cinzors et Roret cum perlinentiis earum.
villae Borcjani, Triviaci, Quarlilianis,' Tuxsani, In Albiensi episcopatu ecclesiam S, Petri de Ro-
Faustae, Mollelse, Paderni, Taxi, Mansionis, Pa- sen [al. de Rosieux] cum pertinentiis suis. Qusc-
lairaci, Buxenaei, Lairere, Buxse, Aurciole, Capre- cunquepKBterea in futurum concessiorie ponlificum.
. spine, Malverii, Sipiani, Guxani, Plauede cum cc- vel libcralilate principum, vel oblationc fidelium
clesiiset pertinentiis earum : et alodium de Capile- juste atque canonice poteritis adipisci, qttieta sem-
stagni, de Cuxiaco, de S- Jprio,deNarbona, de Har- per vobis veslrisque successoribus et integra con-
padeux, de Faberzano, de Palasolelv de Berneto, et serventur. Decernimus ergo: ut nulli omnino homi-
de Agantaiio. num liceat praelalum monaslerium temere perlur-
In episcopalu Carcassensi ecclesiam S. Michaelis bare, autejus possessiones auferre, vei ablatas re-
de Nahusa, S. Martini de Podiolalo, S. Juliani de tinere, minuere, vel temerariis vcxalioriibus fali-
Rabendosa, S. Petri de Alarico, S. Cucuphali de gare, sed omnia i.ntegra conservenlur eorum, pro
Lausa, S, Marlhii de Curtis, S. Marisede Cominiano, quorum suslentalione et gubematione concessa sunt,
S. Petri de Millanello, S. Andreae de Milhano, D>usibus omnimodis profulura,
S. Pauli deColoiiiaco [al. de Bolhonaco], S. Fulchi, Porro ut idem Crassense monasterium sub tutela
S. Hilarii deCasilaco, S. MarisedeVeziliano [al. de et jurisdiclione S. nostrae Romanse, cui Deoauclore
Verzcllano], S. Cirici de Agrifolio, S. Joannis de deservinius, Ecclesiae conslilutum nullius alicujus
Agrifolio snperiori, S. Stephani et S. Cypriani de juris ecclesiae ditionibus summittatur, oinnem cu-
Faveriis, S. Marise de"Tautirano, S. Martini de juslibet ecclesiaesacerdotem in eo ditionem quam-
Cosano, S. Mariae de Cerviano, S. Stephani de libct, prseter rectorem sedis hujus apostolicse
Caunas, S. Petri de Bagmils, S. Marisede Pelramala, prohibemus, adeo ui nisi ababbate fueritinvitatus,
S. Cypriani de villa Alzenaria [«/. Asinaria], S. Ge- iiec missarum ibi solemnia cclebrare prsestimat.
nesii de Septembisano, S. Felicis de Mirallas, Obeunte te ejusdem loci abbalc, vel tuorum quo-
S. Marisede Casillafs cum pertineniiis earum ; et libet siiccessore, nullus ibi qualibet suf rcptionis astu^-
caslruni Alarici, et villain S. Cucuphati de Lauza, tia seu violentia prsepOnatui','nisiqueni fratfes com-
et Flexi et Curtes, Cuminian, Milani, Bolonaci, Ca- niuni consensu , vel fralrum pars consilii sanioris
zilaci, Virziliani, Agrifolii superioris et inferio- secundum Dei timorem et beati Renedicti Regulrun -
- (8) Nunc est diruta.
507 CELASII II PAPiE , B08
elegcrint, a Romano pontifice, vel cui ipse commi- /\ rabili fratri BERNARDO Auscitano archiepiscopo, sa-
serit, consecrandum. Chrisma, oleum saiictum, lutem et aposlolicam benedictionem.
consecrationes altarium, sive ccclesiarum, ordina- De coemeterio S, Orientii, pra^seiitibus nobis,
tiones monachorum, qui ad sacros fuerint prdines multi ssepe clamores in Ronianorum pontificum au-
promovendi, a.diceccsanis suscipietis episcopis, si dientia saepe facti sunt. Cseterum, oinriino Ipsis
quidem graliam atque conimunionem sedis aposlo- placuit ut coemelerium illud -, sicut anliquitus con-
licae habuerint, ct si ea gratis acsine piayitate vo^ stilutum, ita et in posierum servaretur. Praecipi-
luerint exhibere; alioquin liceal vobis catholicos mus ergo ne fratres moiiasterii S. Orieritii super
quos malueritis adire antistites, ab eis consecralibr hoc negotio inquietes; scd cajineterium, sicut per-
num sacramenta suseipere, qui apostolicse sedis mansit hactenus, ita et deinceps quielum integruin-
fulti autoritate quse postulantur indulgeant. Necpro que permaneat, neque nbvum aliud contra veterem
adjaceiilium parochiarum interdictis fratres vestri, consuetudinem construatur.
qui per vcstras ecclesias cbmmoranlur, a divinis Datum Tornaci, vl Idus Decembfis (9).
ofDciis suspendantur, vel a niortuorum suorum xxv.; -" -.
•'/•'"
Ad exercitum Chrislianorum civiialem Cwsaraugu-
exsequiis prbhibeantur, sed ipsi tantum cum eorum slanamobsidentem. — Omnibus ad eiim, aliquid
clientihus, clausis ecclesiarum januis, divinse servi-I g
conferentibus indulgenliam targitiir.
tutis officiaperagant, el sepulturae debita exsolvant. (AnnolllS, Dec. 10.)
Illorum quoque sepulturam liberam esse censemus, [MANSI',Concil., XXI, 1169.]
qui apud loca vestra sepeliri deliberaverint, nec de- GELASIUS episcopus,servusservoruniDei,exercitui
volioni et exlrema; voluntali, nisi forte exeommu- Chrislianofum civitatem
Csesaraugustanam obsi^
nibati sint, ullus obsislat. Sane de presbyteris qui deuli, et omnibus cathplicse fidei cuiloribus, salutem
per parochias ad monasleria pertinentes Iii ecclesiis et apostolicam benedictionem.
constiluunlur, pracdecessoris npslri sanctsemempriae Litteras devotionis vestrae inspeximus : competi-
Urbani secundi papae sententiam confirinamus, ut tioni, quam pro Csesaraugustanp electo ad sedem
vidclicet abbates in parochialibus ecclesiis quas te- apostolicam duxislis [direxistis], favorem Hbenter
nent, episcoporum consilio presbyteros collocent; accommodavimus. Eumdem ergo electum, no» ris
episcopi autem parbchiam cum abbalum consensu tanquam beati Petri manibus, largienle Domino,
sacerdoti committant, ut ejusmodi sacerdotes de consecratum remittentes ad vos,, benedictionem
plebis quidem cura episcopo ralionem reddant, vobis apostolicse visitationis impehdimus, aequam
abbaii vero pro rebus tcmporalibus ad monasterium omnipolentis Dei misericprdiam implerantes, ut per
Q
pciiinenlibus debitam subjeclioriem exhibealit, et sanclorum preces et merita opus suum a(i honorem
sic sua cuique jura servenlur. Ad indicium autem suum et Ecclesiae suae dilalationem vos faciat ope-
perceptse a Romana Ecclesia liberlatis quinque au- rari. Et quortiam et vos ipsos, et vestra extreniis
reos quotannis Lateranerisi palatio persolvatis. Si objicere periculis decrevistis : si quis vestrum
qua igitur in futurum ccclesiastica ssecularisve per- accepta de peccatis suis poenitentia in expeditione
sona banc nostrse conslilutiohis paginam sciens hac mortuus fuerit, nos eum sanctorum ineritis, et
sonlra eam temere venire tentaverit, elc. lotius Ecclesiaecatholicseprecibus, a suoruni vincujis
Ego Gelasius calholicae Ecclesise episcopus. peccatorum absplvimus. Cpeterum, qui pro eodem
Signum manus mese: DEUSIN LOCPSANCTP SUP. Domini servitio.vel laborant, vel laboravefint, et qui
Datum apud Magalonani per manum Grysogoni, prsefatse urbis ecclesiae a Saracenis etr Moabitis
S. Roin. Ecclesiae diaceiii cardinalis, n Kalend. De- dirulae, unde reficiatur, et clericis ibi Deo famulan-
cemb., ind. xn, Dbminicselncarnat. anno 1119, pon- tibus, unde pascanlur, aliquid donant vel donavc-
tific. autcm domini Gelasii sccundi papseannoprimo. rint, secundum laborum suorum et beneficiorum
XXIV. suorumecclesiaeirhpensofum quantitatem, ad episco-
Ad Bernardum Auscilanum-archiepiscopum. p| porum arbitrium, in quorum parochiis degunt,
(Aiino 1118, Dec. 8.) poenitenliarum suarum femissionem et iiidulgeritiani
[D. BOUQUET, Recueil, XIV, 522.] consequantur.
GELASIUS cpiscopus, scrvus servbrum Dei, vene- Data Alesli, quarto Idus Decenibris (10)..;..
(9) Tornac, in dioecesi Alesiensi, ubi anno 1118 subjacuil Sarracenorum dilioni, liberari, salis audi-
- iiVersatus est Gelasius, Cluniacum pergens. visiis: quam bealo et anliquo nomine sanclilaiis ac
(10) His acceptis idemPelrus ordinatus episcopus dignilatispollere novislis. Adlmc lamen prioris capli-
</*saraugustanus, suis additis littcris, cjusmodi vitatis mmrore confectam, omnibus pene egere sapia-
iadulgeiitiarum diploma per universum Cliristianum- tis : tum quia non habent unde dirutm ecctesiceprcs-
orbem promulgandum sluduit, ista scribens : fatw parieles et omamenta restitui valednlitumquid
Univcrsis mundi Ecclesia! fidelibus,archiepiscopis, clerici ibidem divino famulatui die nocteque vacanles,
cpiscopis, abbatibus, presbijteris, omnibus calhoUcai undevivant nonoblinent. Veslranvitaquedeprecamur
fidei cultoribus, PETRUSlicet indijnus Cwsaraugu- clemeiitjam, quod si corporali prwseniiaillamvisitare
slaniis cpiscopus, salutem et benediclionem. nequilis, salleni eleemesynarum veslrariim\oblaiione
Divina favente clcmeniia, vestrisque precibus, et clemenier visiletis, illud Psalmo.graphi recoleiiles:
forlium virbrum audacia, Cwsaraugastanam iirbcm (Beatus qui inielligit super egcnumelpauperem.,: in
Chrisliahis manibns subjugari, ac bealm el gloriosai die.mala liberabit eum Bomimis (PsaU XL),.:) iliis
virginis Marite ccclesfam, qua; diu, vroh doior! vero aui prcefalaiccclesiwncccssarjontm sokiiio dcsli-
 S09 EPISTOLli; ET PRlVlLEGLi. 510*
_i xxvi; jA ordinandascommittimus, utperindusiriam vestiam,
status in eis auxiliante Domino conser-
Ad Pontium .abbaiem Ciuniacensem.— Monasterii1 religionis
, Clunigcensisprivilegia confirmat. vetur. Videlicet in episcopatu Lemovicensi, abba-
liam Sancti Marlialis ; in Engolismensi, abbatiam
(Annp IU8, Dec. 16.) S. Eparchi; in Sanctonensi, abbatiam S. Joannis
[MANSI,Concil., XXI, 171.] de Angefiaco; in civiiate Pictaviensi, abbaiiam,quoe
in
GELASIUS episcopus, servus servorum Dei, charis- dicitUrMOnasteriumNovum; episcopalu Tolosano,
simo in Chfisto filiq PONTIOCluniacensi abbati, abbatiain Lesatensem; in Caturcensi, abbatiam
ejusque successoribus regulafiter substituendis in Moysiacenseni, et Figiacensem; in Nemausensi,
perpetuum. abbatiam Sancti jEgidii; in pago Arvernensi, abba-.
in tiani Mausiacensem, Ticrnensem et Metanensem;
Ignem semper altari ardere, Iegale praeceptum in
est. Quein sacerdos, qiii patri jure successerat, episcopatu Augustodunensi, abbatiam Vizeliacen -
enutriret. sem; in civitate Antissiodorensi, abbatiain Sancti
supposiia lignorttm strue,. nedeficeret,
Gerniani; in episcopatu Gameracensi, abbaliam
Hoejam-diuin _cordibus nostris sacerdos verus, Unicuf
aetcrni Patris Filius, conservavit: quia et priusquam «: lis; in Rolhomagensi, abbatiam quae dicitur
B abbatiam S. Bertini et
le in abbalis oflicium, et me in pontificatus ministe- Pontesia; in Tarvarinerisi,
S. Wsmari; in Italia, abbaliam S. Benedicli supra
rium provexisset, corda n«slfa dilectionis igne sue-
Padum. Ea vero quae temporibus nostris per ve-
cendit, et charitatem in nobis mutuam custodivit, vel fratrum vestrorum sollicitudinem Iegilime
et posl susceptas ordinationes amplilicavit. Uudenos slramj
vobis vestrisque successoribus'
in his quse pro" Cluniacensis monasterii salute et acquisita sunt, quieta
dulcedini tuse abnuere et illibala permaneant. Prselerea super illum dal-
quiete postulas, indigiium malicae sive sandaliorum usum,
duximus. Ipsaetiam ejusdem loci yeneranda religio, quem personse tuae
sanctae memorise Paschalis papa
et praedecessoruriituorum vila verierabilis, nos ad praedecessornoster
haec efficiendacbmpeHiint. Prb tua igilur et fratrum nostra potissimum intercessione concessit, boc iibi
dileclionis speculum indulge-
tuorum pelilione,' universa quae prsedecessor tuus singulariter amplioris
vel in pbpulo cele-
fclicis riiemorise Hugb abbas in die obitus sui, ita mus, ut quoties missas solemnes
ut nullum braveris, usu eorumdem insignium potiaris. Ad
quiete aique pacifice possidebat, inde
a
canonicum judicium recusaret, libi et Cluniacensi haec, quidquid libertalis, quidquid tuitionis, prse*
nos quoque
monasterip in ppsterum quiete atque pacifice ha- decessoribus nostris concessum est,
benda et pessidenda statuimus. lllam etiam a vebis C „ vobis vestrisque successoribus prseseatis decreti
decrcli Iiujus tenore
calumniam apbstolicae sedis palrocinio removemus, pagina roboramus. Si quis igitur
absit! contraire tentaverit,
q«a episcopi pro coiitroversiis quse inter vos et ipsos cognito, temere, quod ultione nisi prse-
innocentes 'Iiomin.esparochia- apostolicseindigiiationis plectalur,
frequenter emergunt,
rum vestrarum et altercationum experles interdictis sumptionem suam digna satisfaclione correxerit
sub-
suis vebementer alfligunl. Sane et abbalias quas . Ego Gelasius Ecclesiaecalholicae cpiscopus *
praetlecessores noslri aposlolicae sedis pontifices, scripsi.
praedecessoribus tuis deHberalione provida per sua Dalum Avenioni per manum Chrysogoni S. R. E.
privilegia commiserunt, nos quoque slreiiuitati tuse' djaconi cardinalis, xvn Kal. Januar., indict. sn,
ac successoribus tuis iii eadem religionis obscr- Dom. Incarnalionis an. 1119, puntilicatus aulem
vantia, et dilectirine sedis apostolieae permansuris, domini Gelasii II papse anno i.

tutw, atque suw pauperlalis gemitibus condoluerint, absolutionem fdcio el covfmno.

etunum denarium, vel quot valeanl', ad ejus restau- f Ego Suboscilanusepiscopushaitcabsolutionemfdcic*
ralionemmiserinl, nos eis, divina clemeniia, ac do- nrj et confirmo.
mini Gelasiipapwaucloritaicfreli (cxeniplarlillerarum Ego Sanctus Calagurritanus episcopushanc abso-
crucis, qiias in nostra ecclesia signalas habemus, in lutivnem facio el confirmo.
suprascripta pagina scriptum inveuietis), alque do- Ego Guido Lascurrensis episcopushanc absolutio-
viini Bernardi archiprwsulis Tolelani, et sanciw nem facio et confirmo.
Romanw Ecclesiw legati, ac omnium episcoporum Subscriptus quoque bis reperitur apbstolicse sedis.
Hispaniw:... pwnilenliw remiltimus. Alii equidem legatus, qui tunc morabatur rn Hispania, hbc itidem
juxta beneficiorum suorum quanlitatem, et operum modo :
suorum merilum, deliclorum siiorum consequanlur Ego Rososacrw Romanw Ecclesiwcardinalis hanc
remissionem. Qui hunc noslrum archidiaconum absolutionemfacio ac confirmo. '.,.
nomine Miprrandum, et socios suos prwsentium liite- Hactenus venerandoeaniiquitalis monumenta, Hie-
rarum latores benigne susceperinl, vel eis consulue- ronymi Blancse industria in lucem prodita in Com-
rint, a, Bomino vitam consequanlur wternam. mcntariis rerum Aragonensium ex Csesaraugustano
Valete. tabulario, quibus indnlgeiitiarurii promulgandarum
Ila Petrus; episcopus Caesaraugustanus, qui, ut pristinus mos reseratur, pariterque anliqjius cnltus
audisti, una cum his et litteras apostolicas misit, religiosissimseeeclesise beatissimse Virginis de Pilari
hasflue omnes subscriptione munitas, tum Bemardi nuncupalse, quse hactenus non solum Hispanorum
arciiiepiscopi Toletani, lum aliorum, Hispaniaeepi- populorum, sed exteriiorum etiam Visilatione fre-
scofiprum in hunc modum : Iquentatur, universo Christiano. orbi illuslri faina,
Ego Bcrnardus Toletanw ecclesiwarchiprwsulhanc noi.issima,
i SEV.BIN.
 5ii GELASII II PAP* EPISTOL^ ET PRIVILEGIA. 512
xxvn. A Domino prsestante, persliteril, salva Narbonensis ar-
Bullapro monasterio-Caunensi,in dicecesiNarbonensi. chiepiscopi canonica reverenlia. Obeunte le nunc ejus
; (Aiino 1118, Dec. 20.) ,' loci abbate vel luorum quolibct successorum, nullus
; |BALtiz.,:Gap!(i(/>IIj,1557.] qualibet subrcplionis astutia seu violenlia prsepona-
GELAsniscpiscbpus, servus servorum Dei, dilecto> tur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum
filio ARNALPP, Caunensis monasterii abbatl, ejusquej pars consilii sanioris, secundum Dei timorem et
siiccessoribus regulariter substituendis in perpetuum. beati Benedicti Regulam, vel dc sua vel de aliena, si
Oriini petentlnos tribuere evangelicis.prseceptisi oportuerit, congregatioiie providerint eligendum.
instruiniur. Idcirco venerabilium fratrum nostrorumi Sepuiluram quoque ejusdem loci omnino liberam
Narbonerisis et Arelatensis archiepiscoporum peti-- esse deccrniinus, ut eoium qui illic sepcliri delibc-
tionibus, Caunense monasterium, cui Deo auctorej raverinl devolioni ct extremse voluntati, nisi fortc
prsesides, cum omnibus ad ipsum perlinentibus, ad1 excphiniunicati sint, nullus obsistat. Si qua igitur,
exeinplar praedecessoris nosfri sanctse memoria? Ur- infuturum ecclesiastica soecularisve persona, hanc
bani papse su.b ^ppstPlicse sedis tuteiam excipimus. nOstraeconstitulionis paginam sciens, conlra temere
Qued videlicct monasterium a bonse memoriae Ca- venire tentaverit, secundo tertiove commonita, si non
rolo imperatore per Milonem cpmitem aedificatum,ett B " satisfaclione congrua emendaverit, potestatis hono-
- tam ab ipso quam a filio ejus Lodoico ac
nepotej fisque sui dignitate careat, reamquc se divino judi-
Carolo seque imperatoribiis ad lionorem sanclorumi cio exislere de perpetratai,iniquitate cognoscat, et a
aposloloruin Petri et Pauli per regalia scripta muni- sacralissimo corpore et sanguine Dci et Doinini Re-
turii est. Praesentis igilur decreti auctoritate statui- demptoris noslri Jesu Christi alienaj fiat, alqtte iu
mus ut ejusdem loci libertas, sicut a supradiclis im- extremo examine districtse ultiorii Subjaceat. Cunclis
peraloribus collala est, firma in perpetuttm conser-- auterii eidem loco justa ^ervantibus sit pax Domini
vetuf. Id est, ut nullus judex publicus, nullus curiae> nostri Jesu Cliristi, quatenus el huncfrucluniboiiae
minister, ipsius Ecclesiae colonos cilra ab.ba.tisett actiOnis percipiant, et aiiud.distriCturiiJudicemprse-
fratrum voluiitatem dislringere, nec ex rebus mpna- mia selernsepacis inveniant, Amen.;
sterii census; aut yecligalia quselibet praesumantt Ego Gelasius, Ecciesise catholica; episcopus sub-
exigere. Quidquid autem yel in Narboiierisi vel ini scripsu'. •" .-'•; ^ ''". ::;;;
Minerbensi seu Carcasensi aut Redensi aut Albiensii Signum nianus mese : DEUSIN:LOGO SANCTP syp.;,
pago Caunense monasterium. possidet, ab omniumi Data Aufasicse per nianum Gryspgpni, sanetse Ro-
homiiium niolestia vel inquietudine liberum maneat. manse Ecclesise diaconi.carflinalis, xiu Kal.. Jan.; in-
In pagp siquidem Narbenensi ab ipsis prsedictorumi ^ diclibne xu, DominicseIncarnationis arino;lli9,pbn-
imperatorum temporibus ecciesiam Sancti Pauli, ett tiiicalus autem donini Gelasii secundi papae anno
salinas in. loco qui dicilur a Cagaeanes, et insulaa primo. . ,: .';''
quse dicitur Dumanas, In Minerbettsi villani quae e "'
\ U?:-K :xV::\ fW^:';,/.;
dicitur Libfas curii ecclesla sua, villam Bajani cum1
ecclesia sua, Vitesiam cum ecclesia sua, parlemi ' PrivUegitmi pro monaslerio S. Ahdrew Avenionensis.
"'"-.-•- " .; :.• '. -'•'
villae Trenciani, partem de Villare, partem villse (Anno 1118, Dec. 20, i.
Abrensis, partem villse de Campolongo, villam dee [IIistoire de Languedoc, t. II, Preuyes, pag. 407, ex
Cros cum ecclesia sua. In riipritana Spinacia cum[1. . archivis abbatise S. Aridreae
':' - Avenioii,]
"'[-'
villis suis, partem villse Raberti. In Carcaseiisi vil- GELASIUS episcppus, servus serypruni Deij dilccto
lam siye ecclesiam Sancti Fructuosi, ecclesiam San- filiOPETRPabbati monasterii SanctiAndfese, qupd in
cti Laurentii, villam Baniolas cum ecclesia sua, vil- cacumine mcntis Andaonis super fluyiuni .Rhodani
lam iPalazol cum ecclesia sua, Orris cum ecclesiaa situm est, ejusque successoribus fegulariter substi-
s.ua, partem villae Glujani. In.Redensi villam Rece-. tueiidis in perpetuum. -
miro cum ecclesia sua. In Albicnsi ecclesiam San-> D i Officiiribstri nos hortaluf auctoritas pfo: ecclesia-
cli Amancii. I?em in Carcasensi parlem villse dee rum statu sollicilps esse, etquae recte: siaiuta -surit
Fonle coopeiia. Ad haec aducientes decernimus utt slabilire. Qiiod .cum ecclesiis caiteilsdebeam.us, tuae
quaecuiique bodie idciri nioiiasierium jttste possidet,,, potius ecclesise, quam dum in Galliaruiii paflibtts
sive in futuruin concessione poiHificuni, liberalitalee esseriius nostris manibus corisecraridispositio diviria';
principum, vei oblatioiie fidelium juste atque cano-- concessit, benigniori debemus familiaritate/impeii-
nice poterit adipisci, firma tibi luisque successoribuss dere." Ea propter universa qtise aut ordiriatoris ac
et illibata permaneant. Nulli ergo pinnino honiinumn prsedecessofis liostri sapctie nieniorise Urbanipapae,
liceat idem mOnasterium temere perturbare aut ejuss autaliorumRomanpruniponlificiiniGfegofiijVicton^
..' posSessiories aufefre, vel ablatas;reiiiiere,;miriuere, s," Joannisauctoriiate moftastcriovestfocoricessaetcbn -
veitemerariis .yexalipnib.usfatigare; sed bninia in-i- lirmata sunt, nps quoque pfaesentis priyiiegii pagiha':
tegra eohserveritur eoriiin pro quorum sustentalioriee concedimuset confirmamus, etc. Ad indicium autem
et guberhatione *cpricessa 'sunVusibus omnimodiss hujus a sede apostbliea perceptffiliberiatisytres libras
profutura.-Nec idem monasterium' alii viblenter sub- i- ceraede ipso Beati Aridfeoeriipnasterip, diias vero de
jicialur, qnahdiu in eo regularis disciplinss yigor, r, prsefata ccclesia Bcati Pelfi dc Tbdpiiaj,;fjuani ide
515 LAURENT. VERON. DE BELLO BALEARICOLIBRI VII. — LIB. I. Kl-;
Jure sanetae Rpmansetenelis Ecclesiae, nobis nostris- A Ege Petrus diaconus cardinalis S. Nicelai in Caiv
que successoribus annuatim persolvalis, elc. cere Tiilliane.'
Ego Gelasius Ecclesiaecatholicae episcopus, Datum Arausicse per manum Gryspgpni, S. Roma-
Signum maiitis meae : DEUSINLOCO SANCTO suo. noaEcclesisediaconi cardin. xin Kal. Jan.'.indiclio-
Ego Lainbertus.Ostiensis episcopus. ne XII,Dominicaelncarriationis anno 1119, poiitifica-
Ego BPSPcardinalis. tus autem donmi Gelasii secundi papse arino priirio.

ANKODOMINIMCXIS

LlMimM TiROMISIS

DIACONUS PISANUS

NOTITIA HISTORICA IN LAURENTIUM

'
(FABnic, Bibl. med. et inf. lal., IV, 251)

Laurentius Veronensis, diaconus Pisanus, tempore Petri II, arcliiepiscopi ab anno 1105 ad!120Pisa-
ni, scripsit carmine heroico De bello Bakarico, sive rerum in Majqrica Pisanorum ac de eorum Iriumplio
Pisis an. 1115, liabilo libros septem,
Cum fuit a Christo teclo vetamine carnis ''•".
Centenusquintusdecimusmillesimusannus.
Edidit Ughelliis Ilaliw sacrm nov. cdit., tom. X, pag. 127.

LAURENTII VERONENSIS
DIACONl PISANI

DE BELLO BALEAMCO
'
SIVE
RERUM IN MAKttUCA PISANORUM AC DE EORUM TRIUMPHO PISIS HABITO ANNO
SALUTIS 1115

LIBRI SEPTEM,
lialim sacras t. X, p. 127, ad fidem membranacei codicis Viviani de Vivianis,
(Edidit UGIIEI.LI
Insulani episcopi.)

INCIPIT LIBER PRIMUS.

Arma, rates, popuium, viiidiclam coelilus actami A Exstitit, et Gallis, terrasquc agilalusin omnes.
Scribimus, a.c duros terrae pelagique laborcs, In populos etenim Majorica lseva fideles
Geryonea viros sese per rura terentes, Bellacruenta gerens lethalia sumpserat arma.
Maurorum slragem, spoliata, subactaque regna Cujus pertuleiat fabies, violentaque classis
His igitur coeptis digneris, Christe, favere. Ausonias, Siculas, et Graecorum regiones.
Terruit Hesperiam Lalias revolutus in urbes, Hsecpostquam castella, rates, villasque crema:at,
Ruraqiie ubique-frequens Gothis satis agnitus ille Cumqiie aris titulos lemplis violarat adustis.
 513 LAURENTII VERONENSIS 510;
Suadebat captis Clnisli mandala negare, i Hancque poteslalem Pisaiio contulit altaui
A
Et prsccepta sui complecti vana rcsiillse (sic), Ponlifici : redit hic propriam pfoperauter adurbcni.
Taiia credentcs niriiium revcrenler amavil, Prolinus a populo digna statione receplus,
Contradieenles variis crucialibus addens. Aslanles tuibas monitis papalibus implet. :
Uos conipes, maiiica:quegravcscarccrque domabanl. Et ceu durescit nacluin modcramina ferrum
Hos inamata fames, densi, nimiiquc laborcs. Mulciberi, coctam dum lemperal unda bipennem,
Et ceu leslaniur, quos aiuiit vera referre, Pontificis pariterPisanivoce sacrata,
Millia captorum plusquam icr deua fuerunl, Fcrvenl Alpheaefortes ad belja Tjhalanges.
Qnos ssevus, Balese vinxit, lenuitque lyrannus, lndc brevi valde numero labente d.ierum j
Prseter ad ignolas quos pef commercia crates Tcrtia vox Genuam placidos liioderaia rogatus
Translulit, aulatrox obitus de carne resolvit. Pracsulis invitat, sporidet solatia pugnse,
Faina mali tanli per plures cognila terras Scd Iongas riimiasque nloras, annalia donec
•Coinmovct Teuipora prselereanl, fraudis sub lcgmine poscil.
extemplo sitientes prsedia Pisas.
Concilai ira senesi qui Punica vincere regna, Pisani didicerc patrcs fraudemque dolunique;
Subdere quique stto geiitem poluere tributo. Et tandcm paiuere doli : retinacula;solvens
Hicmemorantduin factabona, ct|dum bella Panormi B ' Navita, Pisanam sua vela retorsitad urbem.
Africa ceu capta est, ct subdila factairibulis, Tiinc dcinum Pisse tanto insonuere dolore,
Victaquc pcr varios quam plurima prailia «asus, Ut nec magna quidem scntiretonilrua posses.
Aceendunl animos juverium, quibus horrida'facta Quidquid lunc habuit nemorosi Corsica ligni,
Et labor, el sudor, duri quoque gloria Marlis, Aul picis, iiinUmcros ratium defeftur ad usus,
Diviliis, et deliciis poliora fucrunt. Luiieiisesqucsiio privantur robore silvse.
Moxque pius prsesul Pelrusvirlutecoruscus Arboribus cvesis reniancl Curvaria rara,
Civibus haec memorando suis, crucis inclyta signa Anleniias, i|iiae vcla feranl, quod gcstct easdenv,
Sumpsil, el alterna molse pietalc calervae Arboreum rohiir celsaetribuere Muccllse.
Sic ad signa crncis capienda fuerc frequentes, Cscditur omneiieiiiiis, caesiim descendit ad undas.
Ulpole feslinant solemni lempore Paschse, Hoc variiEliiuii diverso robprenaves,
Cum Chrisli guslant corpus sanclumquc cruorem. Gatli, Drumaues, Garabi, celeresqueigalese,
lndc duo, ct derips dc culminc nebilitalis Barcse,ciirrabii, liiilres, grandesque sagense,
Constituere viros, quibus esl permissa poteslas Et plures aliaevarianlcs nomiria naves.
Consulis atque ducis, rcgereiil ut graviter omiies, ( His pprlanlur cqui; stiiit qusedamyictibus aptse,
Purus et islorum disponens singula sensus liigentes alise possunt porlare caltrvas ;
Congrua militise, ratibus quoque conficiendis Serviliis norunt, possunlrjuc subesseminores :
Quaequejuvareqtteanlhoniinesclasscmquepararent. IIscc nunquam nietuunl vieiiias langcre terras,
Et ne praetereanl horum te iipinina, lector, Adducunl Jatices, homincs aci littora vectant.
Intentis animis apices scrulare scqiieiites. Inia galearuni juyenuni suiitapta lacertis :
Ex his Gerardus Gerardi filius auclus, Haruni quamque solenl cenium propeilere rcini,
Sensibus orator laudabilis, alque facclus, Ordine qua bino plana nitunlur in uiida,
Natus et Ugoriis, pairui de npmiue dictus Ei frela findentes fugiunt sic atque sequuntur,
Gerardus, palrui jam clarodignus bonore, Ul celeres capreas, et aves superare volantes
Sicherioque salus, iitulis dccoralus eisdem, Veloci valeant undosa per seqnora cursu.
Petrus, et Azo, simul numero diclantur in isto. Ligni maleries non splum congrua classi.
His IHebrandum Rolando junge creatum Hinc elenim turres, pontes scalxquc-gerunlur,
Viribus, el faclis, et nobilitale micantcm, Cum qtubus excelsos invadant agnnna muros:
Hiiic Herithone salum, gcniioris nomen habentcm, Hinc.quoque quaeniagnas lnittaut inmocnia nioles,
Nec non Heiiricum, gcnus a Gniritonc tiahenlcm, j) i Exagiteut, rumpaiilque domos, lormenla parantur.
Lcthariumque simul, juvenemque scnemque Dodo- Hine ballisla niinax, aries, tesludo petunlur.
. [nem. Sicque per innumeros lignutn disienditur usus.
llos dceoral Slephano genitus Rpdulphus, et ima Nec cessantfabri, ferrum consumitur Ilvae.
Filius Uherti Lambeiius clarus in urbe, Inde rates quod jungat habent, Iiincaima refulgent,
Atque Robeiiinus Francardi splendida proles. Thoraces, rigidi glailii, celeresquc sagitlse,
Horum consilio clari cum pracsule digno Quod quia diversis rebus facil, odiciisque
Legali Romam vadunt, quos papa cclcndus Mille per artifices vario dislinguitur aclu.
Nomine Paschalis multe suscepit bonore, Nec vacat ouicium, depingunt arma colores,
Pontifici tribttcndo crucem, Romanaque signa, Resplendent galcse, clypei, sellscque relucent,
Militiae ducibus, quaepracsens A7.0'reccpil; Impositnmqiie super cum gemmis prsenitct aurum.
Qui posiquam monuil pietatisdogmacalcrvas, Intereal veniunt quidam de gente remota,
El qiianltim Scriptnra pati pro fratribus optet, Romaque cum Luca millit solatia pugnae.
llortalus cunclos sanclis insistere cceptis, Auxilium bello Gcnuensis sola negavit
Prp lanto facto pcccamina cuncta rclaxat, Patria^ quamque potesl Pisanos impcdit acius.
 K17 - TW,ItKI.LO RALF.ARICOUBHl VII. — l.IR I.
0 salis eximio felix Antonia palre !
Nempe tuse regionis hero generaliter urbis
Curadatur patrise, quae pellat ct arceat hostes.
Denique perfectae naves mitluntur in uiidas.
Accipit has Sarnus Graecovocitalus ab amne
Alphaeus,cui Pisa vetus nunc lapsa cohsesit,
Ex qua Pisanus, qui Pisas condidit istas,
Itaiise fliivio nomen donavit, et urbi.
Hinc propria puppes quseque statione ligantur,
Impleturque cibis, et equis, armisque, virisque,
Et dantur ralibus certissima signa quibusque,
Ac vexilliferi per turmas atque cohortes.
Istorum virfus populis bene nota Latinis
Credit adbellum facili conducere cursu'
Agmina. DecipiUnt morlalia pectora curse,
Quodque putat quisquam, vix perficietur ab ipso, B * More pari Danaos Hecateia suscipit aulis,
Consiliis hominum quoniam fortuna repugnat,
Atque riialis factis alicujus ponere finem
Ante suum tempus non vult divina voluntas.
Temporibus sata quaequevirent, et temporis albeut Sed tamen e mullis fruclum percepit eorum.
Articulo, cunclis data snnt sua tempora rebus.
Temporis ordo monet, naturse postulat usus,
Ne nisi maturi rapiantur ab arbore fructus.
SedDomino,qui cunctapotest,suntsubditaquaeque,
Et quodcunque borium nutu dislinguitur ejus,
Cujus amore suoscognatos, alque parentes,
Divitias, patriam Pisarii deseruere.
Jamquedies aderat sancli celeberrima Sixti,
In qua Pisani de PoenisMarte subactis
Annales recolunt votiva lande triumphos,
Quando per Alphsei fluctus populosa natabat
Classis, ct ad fauces limosi fluminis arctas
Convencre rates, sed cum transire nequirent
Tentantes aditus albentis more fluerili
Exornare suas escis, armisque carinas'
Cceperunl. Post haecspatiosa peraequora nautse
Direxere viam, terris post terga relictis,
Cernentes placidam fixis obtulibus urbem,
Divinsecurse sua moenia, rura, penates,
Uxorcs, patriam, natorum pignora niandaht.
Dumque rates abeunt, plorant iri littore matres;
Plorantum lacrymis bibuhe saliantur arense.
Pectus ad uscfueparens vitreas descendit in undas, Sed Dominus solitus propriis succurrere servis,
Et verbis placidis benedicit in aeqnore natum.
Hsecpro patre rogat, pro fratribus atque marilis. D E Firmavit Boreseplacidos super sequora flatus,
Imniensos alise fundunt in littore questus.
Non aliler Graios flevisse feruntur Achivse ,
Pergania quando rates Danaseviolenta petebant,
Et non desistunt precibiis miscere querelas,"
^Eolia ventus donec progressus ab-aula
Yisibus abreptos spatiosa per sequora vexit.
Stagnea planities a laevaparte relicta,
Atque Liburnus erant, dextra Gorgona remansit,
Monteque cum nigro, vada , seu Populonica tellus
Effugiunt visus, dum yentus in aequore perflat.
Corsica sub velis fuerat Capraria lergo,
Illa, et Planusio positis in parte sinistra.
Dumque favent venli, Tauro post terga relicto
Adveniunt Langona ra-es, Hngiintque labetes,
KIS
A Et retinent portuni dictum de nomine sanctae,
Quam Reparata vocant, muros, templumque ve-
[tustum
Erecli lapides, scopulosaque littora monstrant.
Hosque sinus exire parant, pariterque fesumunt
Turrentes aditus, ubi Constanlinus habebat
Sedes. Rex clarus multum celebralur ab omni
Sardorum populo, bis sex, geminisque diebus
Operiendo suos sibi gens Pisana moratur.
Inde sinum repetunt, quein vulgo ferl Caput album
Scilicet ob nullum trepidantia littora ventum.
lstic Dutibinus Pisanis associatur,
Qui quoiidam regnuni censebat Calaritanum,
Ei Constantino Saltarus judice natus;
Prsevalet hic jaculo, prseclarls serisibus ille.
Cum fuerat Pbrygios Menelaus iturus in hostes. -
Civibus hic prsesul multum de" pace locutus
Plurima per paucos incassum semina fudit,
TuncPassarino committunt Alpheroloque
Praevia signa maris patres communiter omnes,
Hosque sequi nautse, sed et observare jubentur.
Jussa patrum conlempta jacent, convertitur ordo;
Quisquis enim potuit celeri transcurrere ligno
Ostendit sociis velis, et remige puppes.
Jam geminis lapsis gemina cum nocte diebus,
Tertia lux iverat, nox el jam coeperat esse
Tertia Septembris, vicinior illa Kalendis
f_ Non fuerat nisi postera quse sibi sorte sccunda
Exspectabatur, nec ea tenebrosior ulla
Circumquaque, tonal, sedet undique crebra coru-
[scant
Fulgura, turbari naulas, reliquosque videres,
Qui nondum rabidi berie norant aequoris usnm.
Sidera nulla patent oculis, solosque micantes
Nautsecernebant accensos puppibus ignes,
Non Laerte satus foret in terroribus istis
Intrepidus, Circes quamvis superaverit artes,
Si fortuna ducem fluctus duxisset in isios.
Arbitrium cujusque fuit miserabile tempus
In tempeslatis transcurrere saeva pericla.
Jusliliae semper qui salvat et auget aniantes,
Qui tota lerii portarunt sequore nocle
Naves; mox pulsis tenebris subiere niicantes
Stellse,nox abiit, prseclari forma diei
Subsequitur, celeri classis levilate cucurrit,
Ac crescente die cceperunt cernere terras
Hispanas, sed eas Balcares essc pulabant,
Blandesi donec committitur anchora ripse.
Has postquam relinenl, Latio de liltore vecti
Hastis suspendunt pugnam minitanlia signa,
Atque leguiit fortes eh'peis radiantibus artus,
Et siringunt rigidos lolis conalibus cnses.
Littora tota sonant cx rauca voce tubarum.
Indigenas quoscunque vident, capiunlque fugantque.
Hi se Christicolas, C;;lalanensesque falentur.
 519 LAURENTII VERGNENSIS
Turhatos volvunt Pisani pectore sensus,
Et posilis armis resident in littore tristes.
Inde Pirena sibi postquam cogiioscilur ora.
Mutanl consiliuni divcrsa pericla iimentes,
Quod nec habeiur ibi venio tutamcn ab onini,
Traiisieraique'simul vallala caloribus sestas.
Tunc ex consulibus Rolandi filius unus,
Cui genus, el sensus, clarum quoque Guria nonien, Hanc pedibusiioslris tribuit coriiingere lerram,
Et civilis amor cum divitiis tribuerunl,
Mitlitur ad comileni, cui Bachinon, atque Girunda
Subeuiiliir, multasque regit pro viribus urbes,
Cui nomen Raymundus erat, qui laudis equeslris
Frucius Iniiumeibs clarosque palraverat aclus.
IKspanos cujns lerror commoverat hosle.s.
Rolando genitus postquam.perveriit ad ipsum,
Alque salulavil : Comituin clarissime, dixit,
Pisanus populus Chfisti vir.lulibus auclus,
Ecce, favente Deo, jiartes devenit in istas.
Alterius verbis, quod jam iibi forle relatum cst,
Quod si causa monet, seu dilia castravidere
Tc juvat, accelcrcs Pisanain visene classem
Et sociare silii belli, sociumque, ducemque
Agniina nostra volunl, fertts et te provocat hoslis.
Nam quem non moneat Balearis sseva tyranni
Fama, repercussi quae fincs conculil ofbis,
El Liitii populos, cuiiclosqueiper.urget Achivos.
Ncc dum fiiiicrat consul, cum plura ;paranli,
\Ue refert grales : Facialquoque prospcra, dixit,
Omnia vestra Deus vobis, et in oninibusadsit,
Inque mar.us vestras communes prsebeai hosles
Orbis, et in sanctse Jsortisnos congreget usus,
Ul facieniuseiqusesuiii gralissima semper.
Nam contra nullos ego justius arma movebo.
HiClirisliservos mullis cruciatibusarecnt,
Alquemeum lillus;faciunt;cultore vacare.
Nam quos B)andens"ipositos in liltore muros,
Templa videtis, erant miris radiantia signis,
Quorum summa legunt hederse, vel frondca vitis
Occuhtj aut ficus, seu quselibet occupat arbor
Pluribus in templis, monacbi eecidere per ipsos,
Alque saeerdoles, jugulis maculantibus aras
At reliquos selate viros, aul arle micantes,
Consliiuere suis duris servire catenis.
Vincla, labor, alquefames bos saepenecarunt,.
Autjus Macbametis quos ponere tfiste coegit
In cervice juguin. Quemnon dolor excitat isle!
Quod si forte Deus vobis concesseril u't vos
Tanto possitis finem praibere labori, .
MilitiseDomini solalia quseque paramus,
Collalisque ferum superemus viribus hoslem.
Nuntia diclorum mox charta fulura notatur,
Qua se militibus Chrisli prOiiiiltit amicum,
Atque Pyrenaeseconcedit singula terrae.
Tuiic Ildeprandum donat, multumque precatiir,
Ulsese Latiis socio coii.jungat amore.
Altera lux postquam cives conducil in unum,
Talibus alloquitur socios sermonibus Azo,
Qucm graloepopulus celebrabat munere lingme :
O.uod Domini nutu disponitii!', a ralionc
520
$. Funditus liumana cognoscitur esse remolum
Vidimus ingentes fluclus, lciiitrusque corttscps,
Credidimus subitos minitari fulgura veiups.
MoxDomini pielas pacatas reddidit undas
jEquoreas nobis; vis est ea nempe Tonanlis.
Nam pro vellc suo miinoarios destinal aclus,
Arbitrioque pio causa 4ominatur in omni,
Ut socias relevel divlna remissio turbas.
Ergo viri clocli dum litlore stamus in islo,
Nos augere decct cuneos, fclicia dici
Ul vere valeant non easso nomine castra.
'
Jamque Pyrensei eoniitis solalia vobis
Auxiliante Deo possunt non parva parari;
Vos portare suos equitesrogat ille ducehtos,
B Centum se propriis spondet geslareearinis.
Misit et hanc charlani; chaiiam porrexil, et addit;
Istuc nos Doniinus duxit, 11011 noslra voiunlas,,
Qui famulalur ei bene sperel, et indubitate
Quod vera nunquam fraudabitur ulililate.
Pr;csul abesl, portumque tenet, qui distal ab islo
Per passus sex mille; reor, mittamur ad ipsum,
. Et si dicta placenl, lune perveniamus ad aclus.
Hisque peroralis" placuerunl dicla quibusquc.
Cliarta legi eoinitis petifur, fractoque sigillo
Inspexil Lodoicus eam, legiique deeeiiter.
Lecla placet cunciis, comili danl agmina iaudes.
Sancti Felicisportuni gens ilia vocabat,
ln quo prsesul erat: properans iegaius ad ipsum
Vadil, sed prsesul rccipil, firniatque lopelas.
c Dimiltunt blandas post hsec cum turbine
naves,
Atquepetuntportum, sanclus quempraisulliabebat;
Cujus ad ingressum ventus pugnabat iriiquus.
Ut portum tenuere rates, et ccetus habefi
Ccepit, ct herboso stelerat jani coiicio prato,
. Optimus anlisles sanclse pietalis aroator
Talibus Alphaeos monuit memoraiida loquelis :
Sanguine vos proprio quos Chrisliis ab hoste
[rcdemit,
Ul veras spinas, veteres fugitote ruinas.
En sunt tres lapsus quibus exstat Adam superalus.
Namque Deum perdit, male qui cupil, atque su-
!
[perbit.
Elmale lsetatur cui gloria vana paratur : -
_. Nascitur hirie pdium, discordiaj livor et ira.
Ista movere queunt hominum prsecordia dira..
Non valetesse bonus vitiis qui subjacct.isiis.
Vincerc nemo poiest, quisquis superatur ab ipsis.
Pectora" nam 'lacbrant, sensusqiie trahunt, velul
• '
[liosies'
Diripiunt, capiunl; ipsis vos claudite postes.
Non Domini .Geiiilunrpfp se tormenia tulisse,
Ast homines propter debent homines meriiiiiissei
Hic minuit nosfros languores, atque reatus,
Toliit ethic poenas, cunciosqiie fugal crucialus.
Pace Deum debent, ct meniis sinipliciiatc
Qtiaerere, non otliis homines, aul aspcfilale.
Qui pacem portant, ccelo possunt habitare,
Dcbctis fralrcs cum tpto corilis amore,
521 DE BELLO BALEARICO LIBRI VII. — LIB. II. ,222
>Sinec auialis eos, quos vos modo forte videtis, A Sitque carens odio, qui vull servire Tonanti .
De nondum visis mihi nunquam spem faeietis; Si deeies prohibctur iter, decies repelatuf,
Horum quisquis enim pr-sesenlestemnit amores, Et via tenletur erebro duni perfieiatur.
Qualiler illorumpoteril relevare dolores ? Ut teuuit scmper teneat reverentia nostras
Pacis amatoris noii esl possessio parva; Curas, quod gerimus quia tolus conspicit orbis,
Sidera namque tenet, poiilumqite bealus et arva Si cito non aderit, quod geslit nostra voluntas,
Postquam de Saulo Dominus sibi fecil amicum, Tactus ob hanc.causaminaneal formidine nemo,
Sic nemo nostrum fratrem ducens inimicum, Quod prohibet riiensis, reddunt tibi namque Ka-
Vera sit in nobis et non concordia faisa, [lendae,
Si tuli vultis liansire per sequora salfa, Cum Deus oratur; quod ab ipso forte vetatur
Magna Dei virtus nostros ut terreal hostes, Tempore non niodico cito prsestat luce sub una.
Pax sua possideat nostros cum limite postes. His populus dictis avidas ut praebuit aures,
lnterea vulgus pelagi terrore solutum Gaudia succedunt, lurbatio, cura recetlunt.
Murmurat, et patrias exoptat turpiter oras. Moxque sequenlc die Domini Raymundus ibidem
Inque duces stullas tenlans agilare querelas Berengarius adveniens, paucique suprum
Hostibus omissls pariler remCare minantur. " Jungit amicitiam, Pisani foedere gaudenl,
Uis permotus ait Lucensis talia Fralmus : El secium factum praestanli munere donant.
Gaudel quisque Deum cui sunl cum prosperitale Cunique moras faciunt, morbosa peste flu.cnte,
Omnia, Isetatur cui congrua quseque parantur; Multi de populo fatis superantur iniquis.
Congrua namque reor socios et multiplicare, Hicque Caim moriens meeslos cum praesule dves
Subsidioque viros proprii reperire laboris, Dimisit, patrias non lotus iturus ad oras.
Qui socios augere potest, bene perculit hostes Dumque premunl lacrymas, Pesulani monlis alura-
Quos satis egregios nobis divina paravit {nui
Gratia, nec nostrum teneal turbatio quemquam. Cum sociis centum GuiMmus caslra siiliintrat,
Cum bello quisquam nec adhuc superaverit ho- Armigeris ralibus veclis, turhaque pedestri,
[stem Quos quasi viginli duxere per sequora naves.
Ex quo coepimushoc, neque sit superatus ab hoste, Ast Aimerieus generosa slirpe creatus,
Ul quid tanta tenct vestras turbatio mentes ? QuemNarbonacolitdominum,patremqucducemquc.
Pocnitet ignavos coepti fortassis honoris, Viginti vitreas ferlur duxisse per undas
Cum vox istorum prseclaras polluit aures ; _ Naves, et celeri venisse per sequora cursu.
Hosque piget venisse quidem, qui rura solebant Hos quoque Raymundus, cui Baltius exstat orig-\
Yertere, qui curvis incumbere semper aratris, Cui solilos Arelas impendere certat lionores,
Cunctaque consumunt verlendo lempora glebas ; Atque secus Rliodanum castris reperitur, et ania
Et modo cum nequeant sua semina tradere sulcis, Dives, consequitur laudato miiite plenas
Aut conculeato pedibus procumbere muslo, Ducens septenas undosa per aequorapuppes;
Nocte, dieque moras islas, casusque querantur, Raymundus sacrista potens, et strenuus aetu
Inque domps remeare suas forlasse minantur. Militiaetitulis, etqui fulgens Arelale,
Hi viles homines, quorum miserabilis setas Cum propriis totidem vltreas venere per uodas.
Prsesenti populo nullam gerit utilitatem, Tales Rusilium prbceres Jatseque Biterrse,
Semper agant, semperque gemant, agitentque que- Et cum Nemausis provincia tota sequuntur.
[relas. Quanla per Antonias transibant agmina terras,
Quos mores retinere suos infamia non est. Cum Romamvenlurus ei'at terrendo senatum
Hos bonitas, darumque decus sejungat ab illis, Csesar, qui domilos Gsllos juga ferre coegit :
Et maneat nostro concordia semperin actu, Tanta Girundenses venisse feruntur in agros.
EXPLICIT LIBER PRIMUS. INCIPIT SECUNDUS.
Janique graves populis pelagum snleare parabant D Nam nec habere valent nosfrasin praelia vircs
Classes, tot rediit de navi castra subintrans, OQendunt quoscunque queunt sine crimine nostrOj._,
Albertus, cui rector erat venisse Pirenem Pervia Sarnigenis sunt sequora cuncta dolosis,
lliaisamque ratem pariter prsefalus, equosqUe Turbanturque suo maris omnia regna furore.
Vi sitis pppressos, vini potasse liquorem, Vidimus hos sulcare fretum, nos utquc putamus
Etanimesque simui ponti maduisse sub unda, Qualibet in veslra ligunt tentoria ripa,
Non prius ad Baieam peryenit prora minorem. Caederesive volunt nos, aut bona tollere nostra,
Uettulit et Mauros ad se veriisse rogantes Auxilium nobis celeres prsebete, rogamus.
Et qua sint patr-ia,quas el gradiantur ad oras. Scimus eos venisse quidem, mullumque lirocmus.
Bozeam pelimus, Januensis navita dixil. Mox aiunt: Vos fertis equos qui fo-rte fremeli.ant.,
Prsecipue vestrum quoniam relinemus amorem. Rustica turba refert; facit lioc irala lrequeriter
Hanc fornndanles istud conlingere littus More suo freniitiis agitans, faciensque tumulius.
Cura fuit, factos pro vohis fugimus hosles. Hosticus inde globus fervcns vclociter alnos
P^TUOL.CJ.XIII. 17
 523 - LAUUENTirVERQNENSiS
Iiitrat, et inlentis nos perturbare sagiltis
Cogilat, ettoto menlitos increpat ore.
Nostra manus conlisa satis non segnius arma
Suiiipsit, et in sleriles aceendilur ica furor.es,
Namque citus veniens ventus dum vela telendit,
Majoris Baleaetribuit contingere littus.;
Egressique virum quemdam per rttra vagantem
Yidimus, et quantum locus ille remolus ab urbe
Sit, percunctamur : viginti millia dixit.
'Hausimuset laticem, laticis data copia nobis
Et fuit, inque ratem vasisque, virisque receplis,
^Equora crispavit Zephyrus, Zephyroque favenies
Fleximus adversum Sardoas carbasa ripas.
Sulcantes igitur pelagus veiiientia vela
Aspicimus; dubilare prius, sed in arma videres
Veloci cursu juvenum properare catervam.
Quoque modo properant quos terret aquaticus auster,
Ob pluvias operire domos, male tecla supellex
Imbns ne pereat pro mole cadentis in sedes,
Sic gladios, clypeosque suos sibi tollere quisque
Certat, et iutente sinuatos prseparat arcus.
Taliler adveniunt pelagus sulcando carinae,
Quaiiter incedunt juncti delphines in undis,
Quando nalant aliquos non dando per sequora saltus.
Noscimiis, accipiunt noslras referuntque salutes.
Gaudia praecipiti posila suscepimus ira.
Qui postqttam didicere viam quam fecimus ipsi,
Quidve laboris onus passi fueramus ubique,
""Sa-fdiniaedenium sese docuere relictos.
cPrsevaluit Boreas Zephyro bis quinque diebns,
. Perniare nos vexit, ventoque cucurrimus illo.
.Nenioiamen didicit quatuncforetinsulaparte,
•:Quoveioco.pcIagi steterit Majorica post nos.
.iiiterea ventusLibycis progressus ab oris^
,Velatenens possedit aquas salientibus undis,
Atque Pyrensettm nos ille reduxit ad aniriem.
Talia dieeutem populus ciriCumstat, et orniies
Si valeant, quserunt, vel si patiantur amici
Incolumes. Postquam vir dictus .rettulit, oinnes
Murmure cum laeto redeunt in castra catervse.
Cumque dies geminus bis sex geminaverat Jioras,
Advenere decem Pesulano monte cafinse,
Quae Pisis fuerant Augusli lempore missse,
Ad quoseunque tenet latos Provincia fines.
His inerat clarus cum cbnsule Guido Dodone,
Ordine Levita trivii ratione peritus,
Illius ul jiatrise iraherent ad prselia gentem.
iFlliera carpebat solito moliminePhcebus,
Ei spiendor solis nondum ienuaverat umbras,
Cum data signa sonanl jussos motura recessus.
Jusserat antistes ponto dare verberaelassem,
Et transire rates properatis .cursibus illttc,
Barcbinon excelsis ubi fulget in aera.muris.
Jussa probant omnes, nec iner.li scanderejjassu
Nayes incipiunt, quos non sua vota retardani.
Sedsvelut examen per apertas advolat auras,
Quandpcupitpatriam mutare,locumque domumque; A recto cursu nbn recta retorserat aura
Sic Pisaria maiius fapidis aquilonibus usa,
flemige guam celeri dictam properabat ad jurjjcm..
.^tj
A Solis ab occasu modicum porrectus ad «quer,
Defessas solito qui frangit, et accipit iindas, -
Mons Judaeus, ibi plana divisus ab urbe,
Non eurispuppes calidisve tueiur abiaustris,
Hujus ab Hispana facie ratis appulit omnis.
Ut terras subeuntLatise, reliquaeque carinse,
Littus ad usque luas agmen navale tenebat -
Lubricaris aquas. Ripse cecidisse feriinlur,
Tanta premebat eas magnae violentia classis.
Hic ubi nnila"vitlites coucordia pace,
Adveniunt sancti-celeberrima fesla.Malhsei.
Tota nocte sonant tunc liniirinabula cuncta,
Vota vovent omnes, precibus votisque Tonanlem
Sollicitant, cujusque colunt solemnlasanetum,
Candelas lunc quiquesuas. ia cuspideponuni,
I**Aut ubi lux clare populo videatur ab pmni. .--.
Tertia lux aderat, cum planurii ppssidet sequor
Ventus, quem boream nequeas euruihque nolare
Ilis medius fuerat, tundunt sua pectora nautsc,:
Tolque dies vacuos cum npqtibus-ire-queriintur.
Ergo die medio sublimis in sethere Tilan
Demedio cursu.terras spectabat et uiidas
Cum Catalanensi deliltore classis abibat. .-..
Quosfremitus prsebere solent strideritibus alis
Threicise volucres resonantes canlibus altis,
Agmine eum faclo repetunt alias regipnes;,
Non alios Pisana manus clamore.sequente
Exagitando suos, et candida vcla parandp,
Solvendoque rates, summis cum vpcibus edit.
P Quattuor insignes tunc prseccssere carinse.
Signiferi Francardus erant, rectprque Pyrenes,
Ordine consequitur renovato cselera classis.
Lux abiit, nox atra subit, qua denique lapsa
Vel media, yel plus media, eontraria retro
Flamina vela dabant, qua eausa praeyius heros
Ad Tramaricis sua flexit carbasa littus.
Inde Terogonam petit, ac deserta Salp.di. . -.
Hic Zepliyrus perfringit aquas, et flucluat ausler..
Pervia sed Zephyro plus sunt sinuantia.saxa
Partibus unda tribus, circumdatpontiea rupeni,
Arbustis tegitur Jjrevibus quse speclat ad euruni '
Planities altae rupis de parte levata. ':.
Regis in hac Caroli dicuntur castra fuisse,
Dum duro quoriiJairi certamiiie stravit, Iberos. .
\D Hic liyemes Ffanci lolerasse feriintur, el sestus,
Quandojprsestanti ceperunt robbre tefrairi.
Post lapsse noctis spalium, lucisque sequentis
Tempore:Consumpio, qui primus adhaesit.in illis
Conscia signa dedit, vigiles quos gesserat igfics,
Ne foret incertus locus hic, dubiu&vecarinis.
Hic postquam cunclisfueratlux reddita lerris,
Et lalices hausere, viri conscendere pontum
lncipiunt, vitreas velis remisque proccllas
Mota secat classis, jam terra relicla vidcri
Non clare poterat, cum monlibus abdila ccilsis
Cum et labente die subiere crepuscula noctis
Vela. Laboranles turbantur in sequore riautse,;
Ei se conclamant inyitos ire Dianani.;
mx DE BELLO BALEAR.ICOLIBRI VII. — LIB. II.
Interea noctis tenebris aurora remotis
Clara refulgebat, cum turbida nubila venti
Ducere coeperunt ab ea qua labitur ora
Publica lux mundi; mox flectere vela SaJodon
Plangentes satagunt, tanlus vehit impelus ipsos
Huc simul ac venere rates jam nOcte prppinqua
Prosiluere viri lalice.shaurire recentes.
Ecce Moabitse, pedibus vectantur equinis,
Ut solet a nervo dimissa venire sagitta,
Quando suum Parthus sinuat violentiiis arcum.
Qui captos pafiter capieutes fluminis undas
Ad proprios longo duxerunt calle penales,
Sed timor Alphaesegerilis de nexibus ipsos
Eripuit, rigidos qui concutiebat Iberos.
Ergo per eventum, quoniam male contigit illis,
Jussio iit reliquis ne progrediantur inermes.
Dumquemoram faciuut, vacuisquevaganlur inagris
Agmina, murmur erat. Lucenses denique lurbse
Dum pelagus tolerare minus, fiuctusque valerent,
Et nimium vellent sociis famulantibus uti,
Unaquaque die populum replere quereia.
Ugo Pisanus venerabilis archisacerdes
Cum dextra pariter lunc ardua protulit ora,
Qui talipbpulis sermone silentibus inquit:
Sola Dei bonitas, qui cuncla gubernat habetque,
Pisanos cives tantos animavit ad actus,
Expertique suos nrillos ad bella vocabant.
Nullus ad ista fuit toleranda venire coactus
Sponte petebatis nobis, gralisque dabamus
Quaesitas nobis nori vilia munera naves.
Et ratibus-vecti socii veniendo fuistis.
Dicite, Lucenses, si quis yos forte coegit
Quippe nec inviti vOIuistis ad isla venire,
Undenec invilos quisquam retinere valebit.
Pisanos solos discedere nempe vetamus,
Non aliis proliibehlur equi, non viclus et arma.
Aecipiant ea quando volunt, sanique recedant,
Securosque pelant duclores, hique dabuntur
Cura quibus Italicos polerunt pertingere fines.
Et mempratus herus post talia dicta resedit,
Taliter inccepil Guido supra meraoratus :
Cum Deus in cunctis praeponi debeat actis,
Nec pietas, nec amor pielatis habelur in ullo,
Qui pro mundano tantum contendit honore.
Certet honor mundi, cerlet sapientia, quaenam
In mundi rebus Domini simulavit amorem,
Prsetulit atque dedit pefituros semper honores ;
Unde Dei nostras cernendo potentia mentes
Contra querii vastum toto ftiit agmine murmur,
Hunc digrium vobis largilttr temporis usum.
Hebrseispopulis miirmur fuit instar ad hujus,
Quando"repletas memorabarit carnibus ollas,
Et condita simul, dilectaque grataque mullum
Fercula Niliacis quibus utebantur in oris.
Nam cupererit ssevipotitts jugaferre tyranni,
Servilique magis sub condilione manere,
Quam prohibefe gulsevifium dapibusve carere.
Ille vetus populus residet sub pectore vestro:
S_g
A IHius et mores, animosque viasque tenetis.
- Vulnere de tanto qui gestit habere saluterii
Poeniteat vpluissc malum prpperanter iniquum.
Desipuit, quicunque fuit, cecidilque relrorsum;
Magnum nempe scelus nostro commisil in sevo.
Quod teneamus eum quisquain tortasse queretur,
Prseter Pisanos quicunque recedere quaerii
Quando Iibebit eat, sua tollereiion prohibetur,
Nulla recedenti sane violentia fiet;
Ad patrios igitur cum vcnerit ille penates,
• Et medius turbse claros narraveril
actus,
Hoc de se vero nolerit sermone referre,
Quod nunquam vidil quos tantum fugerit hoslcs.
Nos mare, nos ventos, pondusque feremus aquarum,
ln Domini factis nec hahebimus inferiores
B Militisesoeios, quos Gallia tola sequeiur,
Jamque faveute Deo venient multo melicres
Una nobiscum belli superare laberes.
Tunc Gulielmus ait dominus montis Pesulani:
Hos discedentes nunquam dolealis abire.
Pro quocuiique viro qui nunc fortasse recedit
Quattuor ob pugnam dabimus non deteriores,
Qui pro sex horuni poterunt tolerare labores.
Surgens Hcnricus post hsec Guinithone ereatus
Hortatur cives bellum firmare, priusquaai
Una cum patribus sese jurare fatetur.
Dicta (ides ^equitur, jurant sequaliter omnes.
Jam secus occasum Phcebi clarissima lampas
Candentes vitreo tangebat in sequore flannnas.
_ Nox ea consiliis est; postquam tota peracta,
<] Et Phcebo radianle
dies jam clara refulget,
Ecce recedentes equitum pedilumque phalanges
Dimissis ratibus proprias ceriantur ad sedes.
Italicse redeurit, dimittenlisque Salodon, '
]Immerilis referunt convicia plurima nautis.
]Prsetcrea
' factos habiles ad carbasa caritus,
Et quoscunque solel sociis in puppe referrc,
Navita sermones, deridet rusticaturba.
Interea quod hiems variaret ssepiusauras,
Uleque perpaucis ralibus tulamina porlus
Prsestat, et ignotse non est fiducia genli,
Barchinonheu petitur, classemquereducerecunctam
Constituunt hiemare simul, mediiantur ibidem.
Festa dies aderat Domini de nomine sumpta,
j) Prsebebatque leves ilatus levissimus auras,
Qua Latise puppes usaecum remige venlis
Urbem navigio celeri tenuere Pisanam.
Post ubi Pisanis fuerat jam copia terrse,
Exonerare rates properani, pars maxima classis
Sistitur in terris, irahitur quoque luce sub illa.
Nox quascunque sequens liquidis invenit in undis,
Intoleranda feri ponli facit ira solutas,
Nec potuit requies prius aequoris esse procellis
Quam sexagenas vis fregit pontica naves.
- Hinc turmse flebant, praesul patresque dolebant,
Et pro posse suo non fractis subyeriiebant
Navibus, in siccam donec traherentur arenain.
Non alio luctu vidui gemuere Sabini,
1,' f um sibi dilectas delraxit Roma puellas.
S27 lAUnENTH
'iiiterlristRlasautem quas forte ferebat
Alphseuspopulus, iiripfovisosque dolores,
Non bnlilus eratqriidquani defebus ageridis,
Nec pbtuit clarse menlis pbstponere sensus. ;
Ligna legi jussit quse corigrua navibus essent,
Actabulas quasdira iifarisprojecefat urida.
Ingenium doctipopuli mox tecta ratesque
Rocte dieque parat, cbmplere videlicet illas
'Omnimodis satagit, quas fregerat sequoris ifa,
Atquemodis paribus tufres tofnienta per biiiriem
Constituunl campum Balearii faetiira rttinam,
Terque decem Pisas Statiiuntuf adife biremes
•Per quas iricoeptofeparerituf fobora beHb,
Misibus ttt totis classeni clarbsque replefeiit
Militiaenuffieros libtse per secula Pisse.
Tunc quod ehara riimis fueraht aiiirienta Pyrehae
Se diviserunt per plufes agriiina terras.
Pars campum reiinet, pars aitera venit ad illbs
Quos habttisse ciatur supra Pfovineia lines;
Mons Pesulane, tiias claras pefvenii ad afces
Gerardris validus, dbniiuusque corriesque Livahti.
Hic quoque beliorum Guaiandidus splendidus actu
Filius Ugonis Petrtts, el Rolandia proles
Barviique vigof, neenon Vivianus et abbas
Dogmata militise inonstrant incognita Gbtliis.
Multi NemausaSj plufes vehiunt Afelaten,
Inveniuntque piam, gfataihque per Oirinia genteiri,
Pisanas acies riiagno qiiae fOvit ariiofe.
i.HicHolebrandus populOs transire volebat
Dum scapbaRliOdanuiri, sedequb dum fbfte sederet,
f;Obleclaviteurii puerdriirii cernere Jiidbs,
Et cura qusesituni lapiderii riiisisset in illbs
Calcar equum teiigit-, qui dans iri flumina saltttm
Lueensem juveneni rapidjssubmersitih liridis,
Non lacrymse fusaeque preces Valucre cadeiiii.
Mortuus hujiis eqttus cttm tfacttts ab ariirie fuisset,
Pisani juveries equiteiri traxefe necatiihi*
Qui socium pbslquariHargis flevefe quereiis,
Anlisles clerUSjpbpuJusqiie valerisAreiatis
Jntumulare vifuhi surnme cufavithbribre.
At vice qui coriiiiis Pisaria prsesidet urbe
Ugoniilitia cui pfaebeiit sirigula lauderii,
Aginine quflbtc vilani servavit hohestain
Haslarurii ludis, et CufSibususus eqttofuhi,
Ac praeponehdb viricenti pfseihia eufsus
Pisanos equites: Iraetabat, mbfe Qttirilis,
Egregiumque ,vifuiri Gatalauriia tota ffequehtahs,
Sardiniseqtte ebiriesceJso celcbfabat bpnore.
Consulis Henfici beriilas, necrion feliquoruih
Jurgia^ sive scelus ribri inipuriita relinqiieris,
Justitiae riorriiarii sefvavit in agihine toib ;
Quippe sibi gnari sbcii dttm fofte favfefent,
Omnibus sequa dabaiii piacidi ihoderamioajtiiis;
Constiluuntqufovifbs tbluni \igilare pef agriieii,
Qui servare queaflt ripctiifrib-teriipbre riaves,-
Bisque decem servanlBaicSiica fCgria cafirise,
Paganam rabiem validis quse vifibttB urgeril,
Et titubare ferifaciuDtfcra corda tyfahhi,
Si benebelligeras pensent nova ssHciilaPisas
VPJvQNEPlSlS ..8
A Per mare, per terras geminas extendere vires.
Hoc Pissefaciunt Romam quod, utramque plafcerct.
Quarum signa ferus populus dum speclat Iberus,
Ingemit, atque metu visi consumitur hostis,
Castraque Custodit Pcsulani nioritis amator.
Ille prius patrias remeare refulat adsedes,
Quam sciat an ob rem, seu fruslra sumpserit arm»>
Hoc Catalanenses concussit media terras
Tempore Pisani solitis nil strictius usi
Sumptibus inventos gestantes undique vicfus,
Argenti prelib varia quoque merce parabant,
Unde Pyrenxos larga bonitate favebant
Et solabanlur inopes mercamine fines.
Al prsesul cuslos sincerae religionis,
Ne sibi conimissi caelent vigilaulcr agchat.
': Ergo diem naelus gratum, tempusque loqueiidl
B
Arboreas, dixit, postquam percepeial escas
Lethaiis pomi, cum sumpsit ab hoste saporem
Ille vetus genitor, paradisi moenibus illiun
Jussit abireDcus, cujus senlentia voti
Hoe exosanefas, pepulit damnando superhun:.
Omne genus vitii vjiio proccssit ab hujus
Scilicet invadens hoc ordine posteritatcm
Intratin has tenebras mundanae genlis origo.
Prinius homo natos, et quos sibi iuderat Eva
Livor agit, fralris ferit impia dcxlera fratrcm,
Qui cadit, ante Deum elaniai vox sanguinis ejus.
Solivagus densas silvas, agrosque pcrerrat.
Ast subit astrigeras scdes justissimus Enoeh.
f-' Justus post illum Noe cum fecerat arcam
Dilnit omne solum nimiarum pondus aquarum.
Undsecessarunl octavas : prodit ab arca
Tunc solus juslus; sunt gentes multiplicaiae.
Post patriarcharum fuit ordo, deinde prophetas,
Et tamen infernas nemo vitaveral aedcs:
Unde Dei pietas hominum fera funcra cernens
Ut salvaret eos emisit ab aethere Nalum,
JEt vana forent ea quae sacrata canebant
Ora prophelarum : Cceli rex esthomo factus
Sic hominum faclor sumensde Virgine carnew
Serviles hahilus hominum portavit ad usus,
Percjue suam mortem cum crimine morte uccata
Capiivas animas de gurgite traxit averni.
Hac serie Domini salvavit gratia gentes,
] Venitet incunctam benedictio poslcritalem.
D
Cujus aposlolico dum praesidet agmine Pelrus,
Ob fidei sacrae confessam credulitalem
Esse pius ineruil coelestis claviger aulre.
IUe tenet claves qui rexii in ;equoi'e naves.
Vos iri nave sna mundana per atquora portet
Incolumes, puppisque sua»,vos esse ministros
Remigio dignos impioret Cunclipoienlem
. Ut possilis eos lutos duclare per xquor
Gnrgitequos sacro sanctum baplisma pi^vit.
Ergo doeele viros cbari pia dogmala fratres,
Acmoniiis sanclis a criminibiis prohibete,
lit valealis eos ad crelica ducere regna ;
...; Deficiat vobis ut nnnquam co;lica mcrces,
Quam Dominus solis ronccssil liabere lieatis
£M DE BELLO BALEARICOLIBRI VII. — LIB. IH'.
Exemplo C.hrisli, cujus regit oinnia virtus,
Caplivos fratres, qpos barbanis ppprjmit lioslis,
Liberet a ssevofratrum pia cura tyranno.
Fi atribus et domino quanUim debetis amoris
Prsemonuit Pelrus cum praeeessore Magistro.
Pro Petro Chrjstus, cunctisque fideHbusexstat
ln cruce confixus, pro quo Pelrus in cruce lensus;
Fralribus unde suis succurrere nemp recusel.
EXPLICIT LIBER SECUNDUS. INCIPIT LIBER TERTIUS.
Quem colil interea teilus Baiearica regem
Hserare Beclus Burabeperterritus isljs
Contususque jiieeiilum... convocat omnes
Causas majpres.per quos traclare solebai :
Consilium quorum plano sermone requiril,
Sive Moabitis optarent Iradere lerram,
An cumPisanis aliquod coiijungere foedu»,
Respondere viri soiili majora referre,
Et qui noscuntur aliis procedere sensu :
Turba sumus, famulique; tui quodeunque videtur Nec fas est ncbis ullam sibi reddere pacem,
In ratione libi constantius eximiumque
Nos sine lite sequi confeslim disce paratos.
Respice nulla minus populum quse bella volentem
Sedula vellc suo iua gens in pace maneret.
Hsec nain ctilpa gravis dedit horrida scaiidalanobis.
Undique gauderent Raleari subdita regno,
Si cum Pisanis nos fcedusIiajiere daretur.
Inque Mo.abitisnobisfiducja clara
Non bona sperali lantuni convjcia prosunt
Quos tolerare gemunt Hispansegaudia lerrae.
Respiee Derlare quid agant, quanlaque Dianam
Clade premant, nostras miseratus menle qucrelas
Aecipe capliyos omnes perquirere servse
Et melius tracta, quia pax et vita per illos,
Ac regnum pariler tibi coneedelur, honorque.
Actis non habitis nunquam sedaMlur hoslis,
ChristicoUs, quoniam qui propietate laborant,
Chara magis essent eaptorum corpora fratrum,
Quam videatur eis regnprum copia centun»»
His habitis verbis, regis praecordia diri
Contremuere metu : captivos protinus omnes
Prsecipit inquiri sparsim, veleresque novosque
Tunc de bono rate quos fors, ventus, et unda
Vexei'jitinvitps curat tractare decenter.
Pisanis etiam cliartam pro tempore scripsil,
In qua pontificem, patres, populumque salutat.
Qui quamvis prprsus diversum mente relraetct,
Dilia yprjia lamen mittens nil supplicat bostis,
Sese censtantem sine prpditipne fatelur.
Ampurise cpmitem testem narrantibus addit,
A Jerusalem dicens peregrino dum petit actu
Conspicuaefamseimotuscomes Ampuriensis
IHius illaesamservavi fcedere terram :
Nullum quippe virum beilo seu pace fefellw
Si Pisana manus mecum vult paeis habere
Foedera, continuo captivos reddo^ measque
Dono paratus ppes; linquat mea regiia, suascjue
Inipensas reddam pariler, p.retiumque Iaboris.
At si forte suis armis contendere mavull,
K50
A Fralres quippe suos Judas : patriareha nepotem
Abraliani dilectum de nexibus eruit hostis.
Hi quibus est licitum feriant mucronibus hostem.;
Hos hominum factor saevodefendat ab hoste,
Hos levilarum vir nobilis, et bene charus. -
Qusemodo suntscripta sunt pontificalia dicta.
Ista satis, melius quserenti narret Ubertis
Bellandoque meam putal armis yincere gentem,.
Ulii communi cum se defendal ab urbe,
Urbs nihilum faciunt ejus in earegna Iabores.
His intellectis chartam Pisana recepil
Et respondetur brevibus sermonibus iilis,
1 Qui tales apices et talia scripta tnlerunt,
B
Nil tolerare mali porlantes nuntia lex est.
Communis viris debemus moribus uti
Non possunt jungi cum veslre foedera rege,
Ni prius in veslras ccnduxerit agmina terras.
Rex quicuncta videns judex cognoscilur sequu*1
Illuc decernal judex pius ille patenler
Inlernos cunctos liominum qui judical aclus.
Praeter eas alias ferlur misisse liluras,
Quseque suis notis mitissima verba repprteiit •
Privatis etiam multum promiltitiii iUis; ;
Albitione satum verbis commendat amicis,
Atque memor maneat peracli fcederis ejus,
Quod cum Mugeio genitor retinebat, avusque
^* Jqnxit, et ex multo tenuit jam
tempore Petrus.
Rex fuerat Baiese Mugetus rexque Dianae,
Invasit Sardos rapida praestantior ira.
His igitur propere violento marle .subactis
Omnia cum plena tenuit montana tyrannus;
Hujus Alphaeuspopulus mox concitus actis
Conscendit celeres sulcantes aequorauaves.
Tunc non erubuifquisquam de nobilitate
Viribus aequoreas remos urgere per undas
Si levis exsliterat; vel tola remanserat aura,
Oplalos cursus robur commune replebal.
Qualiter accipitres pavidas petiere columbas,
Et sicul Libyci poscunt armenta leones,
Tunc cum longa fames, et viscera serpit eorum,
,_j Sic sic accelerant, sic poscunt beUa freineutr-s,
Quos Pisana manus ssevosductabat in hosles.
Sardinese postquam poterant de liltore cerni
Eximias ratibus gestantia vela phalanges,
Rex cum genle sua terras fugieudo reUquit,
Heroes igitur suscepta laude triumph
Victores redeunt, fines intrantque paternos.
Post illum vero Mugelus concitus annum
Perduxit Mauros in regnum Caralitanuoi,
Et numero primos excedunt posteriores
Robora Maurorum quo scUicetsedifieanlc
Subsidiabanluf Sardorum corpora muris,
Quique die tota latices, et sata ferebat
Impositus muro, murum pro caute replebat.
Multi Sardorum, quos presserat ira tyranni,
 551 LAURENTII VERONENSIS
Tam saevaemortis pcenas habuisse putantur.
HincPisanus lionor vires, animosqueresuniens,
Non dubital vitreas ilerum transire per undas
Posl ubibelligeri terras, camposque tenebant,
Rex fugisse datur mullis jam marte peranpti?
Barbarus abscessit, caplo cum conjnge nato..
Erepti Sardi jugulis, tutique fuerunt,
Indeque lota manent Pisanis subdita rcgna
Sardinise : docuere senes qusecunque relexo.
Qusesilis Sardis non liaectibi vera negabunt
Hunc regis puerum eaptus: qui dicilur csse
Pisse victrices regi misere Lenianno.
Hujus avum Petri princeps generosus aiiiabal
Qui dedit Alphseo.qttsesilummunus Alanta.
Reddidit hic palri charissima rnunera nalum,
Albicio quare successoresque vocantur -
Mugeti fratres successoresque suorum.
Ergo quisquis habet regum Balearica sceptra,
Ex hoc affirmat se fratrern seminis hujus.
Albicione satus Petrus viget ejus origo
Pisanos ornans probitatis imagine cives.
Talia cur memoreni, Petrus et Balearicus auctor
Causa fuit, sed nunc ad propositiim redeamus.
InstabantMartisredeuntis tempora mensis,.
Cum fines Ebui-i missse subiere carinse.
Mox avidi:de plebe viri prsedaeque,cibique-
-Inlravere casas, nec scuta, neo-arma ferentes; •
Dumque Saraceno satiant sua corpora musto.
Dum passas uvas, dum gaudent mandere ficus,
Mpta per arva loci veniunt equiles EbusinL.
Incaulos liomines per devia rura vaganles
Detruncant gladiis, vario quoque vulnere perdunt;
Hunc Petrus ascensus geslans sibi credita signa-
Audaces socios in dirum. coricilal hosteni.
Ar.tc rates cerlamen.adest, pugnaht Ebusini,
Inviclosque viros totis conatibus urgenf:,
Et non permiltunt pedibus conlingere littus.
Insula:parvajacet,iion longe solis ab ortu,
Quse brevibiis scopulis Ebusinam respicit urbem;
llle revertentes recipit de Marte galeas.
Sed reereante panim juvenJiamembra quiete
Indubilata viri rcpetunt sinuamina porlus
Inventasque rates capiunlque fugantque trahuntque,
Captosinde viros, Ebusina plebe vidente,
Ad sociosque ferunt manibus post terga ligalis..
Insula stat pelago, paiies ea respicit austri
Adversum Lybicos, cui Frumenlari.a nomen.
Hanc Lalii petiere viri, properantia et illie
' Marlius ex loto cursum compleverat, atque
Coeperunl victus placidse selalia prneilae,
Perpinguesque boyes, quibus et vesci potuisscnl-
Ni pia Chrislicclis prphiberent lempora carnes.
Luslranlesque locurii quo gehs inamala latebat,
Abslractos caveis Ebusum duxere Hgatos.
Hic tunc Lamberto, necnon Norithone jubente
De duodenornra riumero qui prsememoranlur
Ascensus Petrus naves divisit el arma.
Solis ab occasu, rcepit coinmiUere pugnam
Ex his Senagenis igitur coraitanlibus illura
Signifer Asccnsus properaus exire carinam
532
i Hosliles enneos multo cuai robore poscit,
A
Tunc Arduinus generbsus Lueunieiisis
Exbertans sncios in prima fronte resistit.
Ast Ebusitanus jaculatus signifer hastam
Hosti terga dedit, socios fugiendo relinquens.
Nec lsesit quemquam jaculuiri tellure relictuin,
Lucuniensis eura saxosa per arva seciitus
Hunc cum Bavaro jugulavit protinus ense.
Rursus et acced.unt equites, aciesque pedestris
Altera, quse furtirri post grandia saxa latebat.
Tunc Erilho consul sociis adjutus in hosles
Fertur, et obslahtes telo, gladioque repellit.
Parte caret portus, pars altera classis ad ipsum
Tendit, et accensis animis jnvadere tefras,
Incipit, et Mauros ardente vigore reposccns
':
Prajlerit, hi aculis ssevisque Alpliaearepellunl
Agmina, mox acies Latialis turba requiril,
Pugnanlesque premit simul atque'viriiker a-ngitv
Sic perturbali euncli fugiunt Ebusini,"'
Quos fera bella gerens victor, Laniberte, fugasti,
Ut fugiunt aquilas celeri levitale colunibse,
Et sicut pavidi fugiunt hastilia pisces.
Cumque tuum validis curvares viribtts arcum,
Per Mauri pectus missam transire sagillam,
I» faciem ille cadil per rura flueiite cruore.
Ducitur in JongupTlendens- alittore collis,
Qua Petrus Ascensus Maurorum terga premeb.at;
Passibus haud lenlis capithune gens barbara collem,
Cuiplusquam deceat via longa videlur ad urbeai..
~
,. Sed dum Pisanos coetus, et vuh.era sentit,: t,
Saucia cristali transcurrit robora moritis..
Pisani cunei d-jm lotis viribus instant
Innunieros Mauros diverso fiinere stefiiunt
Jam quoque lurba sequens ad portam veneral arcisi.
Quam locus illegravis tepido demonstrat ab.austro..
. . . loquendam, queui Lucuniensis alumnus
Straverat adstantern nttdo transverberal ense.
Armiger hic Erjihonis fortiter hostibus instans
Occubuit moriens saxi prostratus iu ictu.
Inde Saraceni postquam cum turribus altis
Muros conseendunl', et grandia saxa remitlun!;-
Agmina tutapelunt-, quse sunt sita tccla stib urLe
Solis ab occasuqua plebs residebat inarmis;
Inde viros, puerosque iraliuiit, matresque narusque,.
1 Pannos efrvestes de captis erula tectis
D.
Ruriculasquc domi tuta stalione mOraiites :
Et de captiva modicum, vel nil meditanles
Morc gregis pecudum, caplos ad littora ducunt..
Aprilis fuerat media jam parte peraelus,
Cumtepidis zephyrisssevuiii volyentibus sequor;,
Carbasa convertunt nautaequo vbta ferebant,
Quos dum prsecipites Vitresevehit impelus undaj
Ventos anhelaiites Balese perduxit.ad oras;
Sit6penduntque levcs remis super sequbra naves.
Interca Baleanr geminas misere galeas,
Uberto genilus Lambeiius eonsul in.iHis,
Quaeceleres adeunlportum.de nomine Picci,
Seniimaremque vidcnt servantem litlora- regem
 SSo DE BELLO BALEARICO LIBRI VII. — LIB. 111.
Qua veniant causa muliebri voce rogantem.
Ast equites peditesque manent ad littus, ct arrus
Incassum tentos toto conamine flectunt.
Ipse jubet cessare suos, et laedere nullum,
Aiphseosque rogat lutas exire carinas.
Consul ad hsec : Esl vera iides male creduia nobis,
Possumus unde minus nudis confidere verbis.
Nos damuseccefidem quamnon retineinus inanem,
Quaque datanostrani si vult intrare carinam
Rex poterit sua verba loquens, sanusque redire.
Juslius iUe refert : Est regi credere virlis,
Ctti si queni jubeat solo sefmone venire
Tulior ire potest, cum constantissima regum
Singulaverba Iluant, diclis incredula vestris
Cernitur esse fides, quorum tentavimus arees.
Si lamen e rebus quidquam vos sumere nostris
Vultis, in hoc portu tuta slatione manete,
Quseqiie dare vobis mox regia cura jubebit.
Ista suum, dixit consul, vocat insula regem,
Te, plures. nostri stant sub moderamine juris,
Et Balea inelior quae vis consistit earum,
Vestra lides nihil est, Machamatus ebrius ipsam
Edidit, at nostram sanclorum gloria Christus..
Uride satis melius nostris se credere posset
Siinplicibus diclis, queis enim sanctissima mens cst Venturosque cito socios dixere liturae.
Qitam juramentis valeamuscredere vestris..
Reetor adhsee BaleaeiNimis dubhare vider^s,
Et trepidas vano t'e concutiente tiniore.
Scd. ne turbentur bona quae tractanda videntur
Et liirioi' absistat, saltem per scripta loquamur,
Ut nolum postquam fuerit quod poscitis ipsi
Hbc complere queam, quod gestit nostra voluntas,
Qualenus esse boni semper valeamus amici.
Consul,. ait, socius scriptorquoque loiigius absit,
Ibimus, etnoslros trutinantes pectore sensus
Ambo notis dabimusquodcunque docebil utrumquc.
Moxeflerre rates, et in ordine ducere remos
Prsecepit nautis, validasque ferire procellas,
Sicut aves quaspennalevisportare per auras
Concessa levitate solet, sic acceleran tes.
Ad reliquas certant geminse remeare carinas.
Quas poslquam pelagi solituslahor egit in tuium
Intravere tups tutos Capraria portus,
InquePoleutinos.Iux evehit altera fines
Heroes Lalios, vallis didicere colorii,
Qui fugiendo suos spoliaverunt victibus sedes
Linquentes vacuum gregibus pasceutibus arvum.
Hinc Latios juvenes invicta Minorica quamvis
Suscepit praedam sparsi per rura gerebant,
Nos contra veniurit equitum peditumque catervse
Inque fugam vefsos ad naves usque regyrant,
Et mitlunt lapides in eos densasque sagittas,
Quosneque permittuiit portu remanere quietos.
Defuit esca viris Latiis paslumque dederunt
Ilaec quas fuS habuit vulsse radieitus herbse.
Usque Camoenahequeunt liereos ferre. marini.
Dimittunt paleas, staluuntque redire Pirenem.
Nam suspectus erat de proditione tyrannus,
Quare mens ad cumredeuiidi iiulla.nianelial.
554
A jEolus interea dirum de carcere ventum
Solvit, et immiti nbmen fuit Africus illi,
Albentes-faeiens hasquas crispaveral undas,
Intumuitque fretum, turbaverat aura profundurii, ;
Divisitque duas tempeslas ipsa galeas.
Quassata in toto fleverunl agmina caihpo.
Ascendit Petrus, Nuclerius exslilit isti
Filius Alderti : fuit Ugo prsedilus illi,
Qua mare manducans vulgo fuerat vocitata
Cujus prsesculptum gestabat prora dracoriem.
Poriibus ast alias susceperat iusula puppcs.
Tempus ul adnionuit, venti residente fiirore,
Pertentant itcrum vitreas sulcare procellas;
Jam transire fretum communia vota manebai;t.
Postquam orta dies illos ad littora duxit
B Narrantes casus, tantique pericla laboris l
Nuntia victrices mittunt felicia Pisse,
Qusecursu properO binaeduxere galeae,
Tripudiare quibus laetsecoeperephalariges,
Unani, ni fallor, tecum, Marcelline, guberiia»
Consocius Guido, qui presbyter est vocitatus.
Rexerat asl aliahi laudalo cura baronis,
Ad Catalanenses postquam ratis utraque ripas
Venerat, elbelli narrantur utrimque paratus,
Romana missus venit legatus ab urbe
Boso pater sancta rcverendus religiorie,
Etdomino papse virtutum culniine charus
Tunc et aposlolici postquam benedictio cunctis
Dicla fuit populis, tendunt ad sidera palmas,
*-'Et Dominum cceli
pleno cum pectore laudanl,
Ct dignctur eis tantum salvare magistrum
Militise, per quem benedictiocoelica fertur,
Ac conjungit eis socios sancti famulatus.
Non aliis votis patres populusque Quiritum.
Aspexere suos civilia jura ferentes,
Lata decera tabulis cum sunl primordia legis. - •
Frigoribus lapsis redeuut ad Jsela caloris
Tempora, lene fretum placida distringitur aura
Et validse classis pars Arni ducta per undas -
Advehit, properos transcurrens nimbus in austros :-'
Atque resistentes superans cum fluctibus auras.
Urbs igitur Januaj celeres mifata paratus
Livida demisso spectabat carbasa vultu.
.. Massilisetandem levibus comitantibus auris
Intravere sinus, inissse post terga Lirinp '
Bis quadraginta sulcantes sequcra prorae.
Jam quas praecipiles Rhodam vehil impelus undp.s
Scandere festinat multo cum robore classis.
Divitiis Arelas pollens hanc-sumptibus implet
Usque Magalonam rapidus quam protulil Eurus.
^Eoliis boreas tandem procedit ab antris,
Et famulatur ei totus cum nubibus aer.
Arripit unda rates, ventoque ferente secundo
Iii Catalanensi consistuiit litlore puppes.
Fratris frater habet positos in colla lacertos,"
Amplexuque dato dans oscula juncla vicissini,
Quid r}!iarifacianl vitse solatia quscrit.
Gaudia non fucrant naiionis tanta Sabinis
S3S LAUUENTII VERONEKSIS
Cum prsecesserunt coram genitoribus olim
Natos Romulea gestanles gente creatos
Vola patrura natos quanta.pietate tenebant,
Et nati quantura placidos strinxere parentes,
Et quaritum fratrum tenuerunt colla laperti.
Visibus Alphseicharorum Isetificali
Ducere robuslp coeperuiit gaudia motu.
Cumque suo cursu Maius yel Junius essent,
Ecce Dodo eonsul caslris. accessit et Atlio»
Quos cum tripudio cunctae videre cohortes
Sedis apostolicse missas a patre salules
Constanli tum voce ferunt, seriemque laborum,.
Quod tardiveniant dicunt ex orcline causas...
Tum cenlum tenuere patres papalia jussa.
Boso pater peragens prsecepit ab omnipotentis
Inviclique Dei, qui condidit omnia, parte,
Proque pii Petri sacrosanctos famulalus»
Et domini pap» Paschalis in Urbc seeundi,
Ut Cbristi famulos per quos pia signa tulerunt,
Quos baptisma facit Domini, quoque regula fratres
Eruat a saevis fratruru pia cura catenis.
Talia cunelorum ccelus lurmseque probanles
Intravere rates pelagum sulcarc paratae,
Quas tunc quingenlas numerarunt scripta carinas.. Diflicilesadittts prsebebant invia saxa.;
Prsesul Pisanus quem maxima cura trahebat
Mox ad captivas acies perducere fratrcs,
Vela.dedit pelagoprimus, transilque Saladon..
IKnc-ad;Dertosaefluvium pervenit Iberum.
Hujiis militise primus quia signa lcvavit,.
Pisanosque duces tantos animavit inaclu
Tota sequendo palrem classis comilatur eunteni,
Nongentos equites undosa per sequora portans
Replet Iberus aquisclassem solatia, pacta
Cunvducibus proceres lirniant,. firmalaque juranl,.
Lapsaque jam fuerat paucorunimetadierum,,
Cum darc vela parant ventis aquilonis obortis.
Ardua:sed postqiiani sudantes aequora puisant,.
Lenior ingressas pontum veliitaura carinas,
Nocte quibus tola cursus dedit illa secundos
Sol erat incipiens per iter conscendere coeli,
Quandp Colubrarem viderunt agmina montem
Cum quibus esl plenus nomen trihuere Colubrcc..
Accelerant, laletJiic cum mox saxosa videtur
Insula Tyrrhenis,, quse circumcingilur undis
Spectans Hesperium lapidoso vertice littus :
Ilanc Ebusum memorant; urbi de insula nomen..
Porlus in hoe magnus Magnuni vicihia dicit,
Qui valct innunieras spaliis servare carinas,.
Cernitur Hispanse de partibus esse Dianse.
Rinc tenet il.lacaput quo fert sua plaustra Bootes,,
EXPLICIT LIBER TERTIUS. INCIPIT QUARTUS.
Nox erat incipiens, prsecesserat Hesperus astray
AJphaeaeycnere.rates, Ebusina juyentus
Inter conseptos slabat densissima muros.
Biiccina repletur iiatu, lituique, tubseque,;
Tota sonat classis, conclamant civis et hospes,
'MALatia snperat clamor de gente levatus.
i^p-Vulacrclira fernnt, missbs a mcenibus ignes.
'&_e
l Panditiu occiduum dexlrum latus insula solem,
Atque lattts reliquum surgentis solis ab ase,
Quique nec occasuth, iiec prorsus spectat ad ausirum
Occiduas finem non recte gestat in oras.
Cunctaque saxosi cingunt campestria mbrites,
Germinat innumeras herbas ciim fructibus arvum
Vel satis, et dulees fluctante fonlibusJiausiuS.
Hordea multa gefit, vites terrasque fefaces,
Finis ad oceiduas qui nOuberie respicit of as
Mille quater passus Ebusiria distat ab iif be,
Eximii coUes plana spectacuia campi"
Intrepidas arces, et mceiiiatttta dederuiit.
Unda sinum grandeni,gelidam qusespeetat adArctou
Quaequesuperstat ei duplex dedit insttla poiium.
'
Circwnquaque fluunt latices e fontibus orti
" Dulcibus, herba viret, calami
jiiriciqttepalustrcs.
Celsior a medio porf eclus in aera collis
Eximias allis habuit cum turribus arces
Ardua sed tripliees circumdant mberiiamari;
Subsistunt muris foveaede mbnte cavalse;
Lata duodenas habueruht moenia turres
Arcus ab his quantum pbterit gbrtafe sagittaih;
Turrigeri stabant riibntanb robofeinuri:
Hine quantttm forti bis missile mittituf arcu:
'
Cernitur exlerior deSeriptsecirculusurbis
Turribus et forti circunidala nicehia lriuro,.
Cujus fossa triplex immuiiia rbobra lingit;
Fossa redundat aquis, cjuas attribuere palrides;
p Urbis et in summo fuitarx aparlibus austri.
Mbns foris sequoresepuisatus viribus iiridse
Juxta quem dederant longos sinttaniiria portus.
Altera pars monlisj qtiserieriipe recisa videtur
Solis ob occasu, foveas descenditad iriias,.
Inde suburbanas deseendens aspicit sedes;
Sed triplicis fovese gelida nbn"prorsus ab Arcto
Usque tenent pontem, pontusque luetur ct Eufo
Mceniacum grandi poSitosuper sequora saxo:
Erectum paries saxum secerhit'ab urbe,
Incipit a portu, proteiisus desiiiit illie,.
Quos rnoiis prseruptus subjeclas speetat in undas,
Turriger hincmurus summas;ascendit ad afccs
Duplex, et triplici tutus munimine fossa;.. ;
Bogseseflores,.et flores gentis Iberse-
D Tutantur validis Ebusinam viribus urbem..
Hujus mililiaeprinceps a rege seeundtts
Fertur Abulmunzor, fueral cui tradita terra-..
Vir fuit ille ferox captivus ab Ufbe Gerunda,.
Qui posset versus Christi tiaptisma negaiido,:
Vernula fuit Satanae, quo non crudeliorullus.:
Phcebus ab seqnorea p.oslquam processerat unda:
Glarueratque dies pppulis ptignantibus aptus,
Circumslant acjes, ponuntur i.n ordine castra.
Plurima vallis habet tentoria, .pluriina collis,
Transcurrit canipos celei-isPisana juventus,.
lnvaditqne suos non pigris gressibus-hoste&.
Saxa volanl ritu plnvi.sedo,mrribus altis.

537 DE BELLO BALEARICO LIBRI VII. — LIB. IV.
Tela, sudesque terunt propioresmoenibus iiostes. A Mauri lsetantur, socii stant caede dolentes.
Difficiles aditus per dura pericula fossae
Pisanse subeunt acies, portisqUe sub ipsis.
Non trepidant gladiis duros concidere murps.
Anjlescunt aninii, pugnantes coininus instanl;
Iclibusassiduis clypei galeseque terunlur.
Wecprohibere valet thorax penetrantia tela :
Vulnus, elJnterituspassim, sanguisque rcdundant.
Nox poslquam veniens fervenlia bella diremit,
In sua Pisani redeiiiit tentoria fessi. ,
Sed remeante die, turmisque peteniihus arma,
Machiiia conslruitur sapientum viribus acta
Artificum,, turres feriens quse dissipat altas.
Tunc aries, cratesque siinul suut addita muris,
Plena viris etiam per sallum vinea sepit,
Qui vario nisu perslringerc rbbora tentant.
Obsita sfat garabis protectis pentica ripa,
El quibus armatse propei'ant ad bella cohortes
Dant animi vires, niedia Mars saeyitin unda,
Nec tenet uiida viros, medio stant agmina fluctu,
lnnuiherisque patenthominum discrimina telis.
Lis geritur gladiis, pugnaefurit anxius ardor,
Turrigeraeque pelunt muraHa robora naves.
Bartolot Anfossusque simul rapiuntur in undas,
Nec vitant ictus, sed plana per sequora muros
Duriter obstantes jaculata cuspide sternunt,
Huc Opitbo virtute potens mox fleclit habenas,
ElMaurum peditem media transfigitin unda.
Altus Parlasii Petrus, atque Bono generosus,
- Guido salus
jaciunt hastas mucronibus, inde
Concidunt Mauros, densantur ab urbe sagiltae,
Areiteneusque sagax per visusiigit, utrumque
Et de classe viri positum super sequora murura
Poscunt, et celsas invadunt agmina turres.
Transiliunt fbssas alii properantius adduni
Ad conscendendum muri supef ar,dua scalas.,
Projiciunt lapides jaculantes tela, sudesque
De muris Maurj, Pisanaque robora pellunt,
Et instant acies, donec sol fervidus ipsas
jEstibus accensas epgil sua caslra subire.
Interea turrim faciuntj solitasque per artes,
Uriaquaque die muros, etrooenia frangunt;
Arripit AiphseosbelH yiolenta cupido,
Et lalas intrant pugnantes undique fossas.
Tunc demum juvenes subeuntes ntoania quinque, D Prorsus introitum Latius seu Gallicus Jipspes^
Maurerum curieps vipleniis viribus urgent.
Hi ooiitra jaciunt Iapides,,qui tela fugaces
Quatuor ex HHs facli-transcurrere saltu
Non dubitant adilus, qttinlusque remansit iniUis
Pipini hatus, socii qHenideseruenuit.
Quid faceret?vcl cujus opem piignandorpgaret?
Projicitint lapides in eum de lurribus altis.
A scapulis murus, eoritra quem pluifrmus bostis f
Figitur innumeris telis, variisque sagittis
More viri piignat quindenis, nalus ab annis
In se conyersos sternitque viriliter ;hos:tes.
Cumttamen illoruni jiimius petit ijnpetus ipsuin.
Coiruit, et pariterfundit curo sangfflinevitain.
feiaumcri suheitnt m^mbrjs pucri-libus ensos,.
'
ES8
Exercetque suos dum gens Pisana laliores^
Tormenlum niirum labentis solis ab axe,
Quod longo tractu muralia robora ppscat,
Fecit Oriciades, simul et testudinis aiiem
Laetus in hac aries murales slefnere cursus
Nilitur, et penetrat impulsu prapele muros.
Ast Ebusitanis non est ad prselia dispar
Ingenium, totas dant in certamina vires,
Cumque suas faciunt non sequis viribus artes,
Pisanos tentant penitus confrliigere visus.
Dum magni lapidcs, quos ardua machina portai,
Immensam certant muris inferre ruinam,
Prolegilur murus pannis, iatisque tapetis,
Et turres habuere sui muiiiiiiina vestes,
B Fulcraque coUatse luserunt ssepius ictus
Molis, et appositse texerunt csetera crates.
Sicut aves reparanl nidos quos destruit aurU
Cum tremulos venti vis concutit aere rainos,
Sic Ebusilani inuros, ac moeuia cuncla
Selliciti reparare student, praesenlia qubrum
Assidue vigili tenualsua roboracura.
Fecerat in muro piures lestudo fenestras,
Cujus Oriciadaeformam construxerat Aslus.
Jam quoqiie easuram credebant agmina turrim,.
Cum cessare jubent patres testndiuis actus,
Elecli donec juvenes mittantur in illajua
Qui captam teneant summis cum viribus urbem.
Sancte tuum festum Victor laudabile niultum
- Forte celebrabai roundus, Pianes super astra
Quando levata fuit martyr, virgbque decora.
Luce sub hac cursus medios jam Phoebus agebat,
^Estus erat grandis. Tecum rogitasse putatur
Coelica turba Deuni, Pisanus praesul, etomnis
Firmiter orabal sanctocum prsesule clerus,
Quatenus ipse suis pugnantibus auxiiietur.
Divinus.... tantps audisse rpgatus
Credilur, et fusas laerymas monuisse Tonanteni'.
Deviat esse Dei quisquis fales negat aetttSi
Et pro posse suo non laudat .Cunctipotenlem.
Extemplo medium dum carperet setbera Titao:
Mota fuit turris graviter ceciditque patetiter..,.
lntremuit locus, et pulvis viciiia repievit,
Inconsumpta jace-nt mensis corivivia : fertur
Ugo quj Pisis eomitum vice prseditus esstat,:
Et Dodo Teperti clarus per prselia ;natus
Ac Cunithoniades animis decoratus,, et aolis, ;
Et Catalanensis quidam bene promptiis in aigr,i&-
A portu pariter per portas ingredientes
Invaduiit Ebusum,.sternuntj feriunlque fepoces
Viribus, etperimunt lsetis suecessibushpstes. .,
Qualiter armentum tygres per mura sequuntur,
Quandopotentercosjejunia longa coercent;
Haud secus heroum.gladiis.pagana fuganlur
Agniina : tunc reliquis succttrrunt iindigueturinse.j;
Nulli parcentes, sexus p.gul.antuf, et sctas.
Hincaditum quemtiam retiiiebaiitlsmaelita;,
Maurus ibi pugnabat atrox meturn.tlus in annfe.,.
559 LAURENTII VERONENSiS
Et serus acccssus cunclis proliibere putabat.
Erigit lldeprandus in hunc Enfraxius ensem
Cseaentem mirum mirando recidit in iclu.
Qui per rupturas inlrarunt denique iriuri,
Barbara concidunt fugiehtum corpora ferro.
Tunc percussa cadit gladiis Ebusina juventus :
Hic caput atque manus, illic sunt crura pedesque,
Quaque pedem faceres hominum projecta jacebant
Eruta corporibus nioriehtum millia calcaht
BiJHgeri cunei, sed qui de caede supersunt
Ascendunt medios inter duo robora muros.
Altera turba ruens fugit ad sublimia saxa
Quse suprafali speciantia diximus aequor.
Inde ruunt parlim, partirii truncantur, et illinc
Rupibus e snmmis salsas jaeiuntur in undas.
Hic malus est saltus quem Mauri luncdidicere
Qui non fugefunt, saxosis ictibus, et non
Continuere manus, de muris praeeipitali,
Undique confracti media jacuere plalea.
Declinat medibs dum Titan in sequore cursus,
Pugnantesque viros, et fervidus sestus agcbat
Urlis ubi primafuit divirio victa vigore.
Altera viclores veniunt ad mcenia porlas,
El superos aditus perfringere marte Iaborant.
Multisoiii resonant variis rambonibus usus;
Saxa volant, missseque pluurit ulrinque sagillsr.
Hortantur proceres pugnantes fortiter alas.
Utraque turba fremit. penetrant ad sidera voccs,
Asceiidunt geminas dum pugnant agmina turrcs,
Et superare putant reliquam velocius urbem.
Accurrens Ebusina cohors violenlius hostem
Inipetil, et saxis, lelis sudibusque repellit,
Perque coliaerentes cogit descendcrc scalas.
Poslquam bella viris in nullo commoda praestanl,
Mox sua castra iriovent, et barbaratecta subinlrant.
Sed defunetoruiri ne corrumpanlur odore,
Ti-aditur exstinctus flammis crepitanlibus hostis.
Postera lux oritur, coftsurgenlesque calervae
Tendunt in reliquam sludiis ardenlibus urbem.
Nocle dieque suas exercent fortiler artes.
Lux octava redit, turres feriendo recliiiat
Machina, testudo perfringit scdula muros.
Ctini nox transierat vicinseproxima luci,
Aurorse patuere fores Phcebusque redibat,
Prolinus ascendnnt super altas agmina turres
Barbara turba pavet, celsasque recurrit ad arccs.
Alphaeus populus defuncta cadavera calcans
Hostiles cuneos gladio prostefnit, et hasta :
Dumque satis properant super ardua ducerc ca- Certatim slernunt avidi lurresque cosequant.
[struiii
Mcenia, Dominici solers quod cura paravit,
Teloruiri niinbi summa mittuntur ab arce
Sarnicolasque super volilarit ingentia....
Sed Christi pietas, divinaque gratia quantum
In se sperantes sempef susteiilat, et auget,
Humansc nequearit ad plenum dicere Hiiguse.
Nam Christi facto, qui noscitur omnia possc,
Vicloris feslo, qui primam vicerat urbem,
Hujtts in octava meruit supcrare secundam
EiO.
A Pisanus populus semper confisus m ipso.
Victores landem caplos retinefe laboraiit, -
Et servare locum; partes deducere caslra -
Circumquaque jubent : parent, ast o.bsidioneni
Mcenibusinclusis oiririesvicinius adduni.
Nulla quies cuiquam teuebris vel luce clabatur;
Turres tormentis allas, niurosque petebarit,
QuKque graves longe dimittit machina moles
. Moenia celsa pelens pbrtabat ad usque fenestra
Cautes internas sterherido sscpius sedes;
Vicinusque malus cui uon erat agmine compar
Sublimem tracttts crelifo fervebat in aulairi.
Nunc ultra turres lapides portabat, el ihlfa
Et de sacrilegis faciebat ssepe ruinam. •
Talibus, et reliquis populus Pisanus agebat
B Aviibus, et duros tentabat vincere casus;
Ttim Guidorubeus simul", el Catalanicus heros
Incassum missas nondirexere sagillas.
E conlra Mauri bellantia ssepe petebant
Agniina, non parili facientes prselia dextra.
SaevusAbulmunzor Siiper ardua mceliia demum'-
Assistens, fractam defixOlumine turrim:
Spcctabat tristis : casu sinuaverat arcuni
Villano genitus, qui miltens spicula contra
Spcclantem medio defixit, giilture Maurum.
Juravit pridem per jura Machaniatis ille:
Incolumem cuiquam se nunquam reddere tcrram
Tunc sibi subjecli suaserunt talia cives,
Dejuranienlo nuila rationeteneri,:
De nuper facto fusi docuere cruores.
Sanus enim non estcni Ugunt spicula guttur,
Ergo luicompos eitius fac deditiohem,
Et te nobiscum pafilef de funere serya.
Mntus erat princeps dictis, precibusque suorum.
Miltitur Alphseis ducibus, qui riuriliet ista.
Forraa placet pacti Pisanis. Prolinus illi,
Nil dubilando viri sine conditione dederunl
Omnia, se pariler, mortis lerrore reiiiolo".
Tunc, pie Laurenti, niundns tua festacplebalV-
Te, venerande, Deum placido movisse rcgatu,
Auluinat Ecclesiae populus, creduntquc iideles.
Cum vexilla super pesueriint agmina turres,
Ter Domino laudes totum canlavefat aghieii,
Cornicinumciuedabantvoces lifuique tubacque,
p Tinnitusquepios resonantia signa lulerunt.
Conscenduhl proceres siimmas properantius arces
At commurie jubent Spolium properanter in umim
Accumulare locum ; tttrres, ef mcenia cuncta
Transierant bis sex rapida vertigine menses,
El celer actus cral variis sudbribus annus;
Tempus erat quo ferfe soles, Auguste, racemos,
Cum citius solild portarurit agmina mustum,
Declarantque parlcs cceptas cum litibus'iras,
Quas prsedatorum tttmidi mbvere furores. :
Yulgus ab inlroitu caplaeregionis, et aivte ;
Quam populus quidquanl superarct bellicus urhisj
Collectam passim praedam dc rure tialiebai, .
Dumqite viri forlcs niuris tornienta.-parareut^
S4I. DE BELLO BALEARICQ LlBRi VII.. — LIB. IV
Ignarum vulgus;;studium fornacis agebat.
0 quantis studiispariesyeiidunlur, et illud,
Unde monetafi feplentHiarSupia numnii!
Post-hsec ex spbiiis qiisecbmpoiiarat iri. unum ,
Alphseuspopulus, riipvotanxia iuvba susurros
Et repetit partes, partiri capla recusat,
Hi quibusiiilerius laceratMajorica menles,
Neve morani facerent spoliis retiiieiitibus illos
Partibus.In iutsisprsedam posueie carinas.
Solvuntur classes, freta remis /erula spumant,
Vela lument zephyris, liquidas rapit aura, procet- Lumina, dat laerymas iriagno Cogentedolore.
.---VvV ;.;-.',;-.;.,- -.'./,"...,-'.: [las;
Adveniunt Balaam, Latii Coniitatus, etilli,
Qui propter Balaarii .ccelestia sigria tulerunt.
Est sinus haud niodieus Balea de partibus. austri,
Poitus iostar habeiis, ubi cornua bina videntur,
Per bis mille deceni, quse sunt 'distanli.a passus.
Replel utrunique latus Libyeo de littore raptus
Pontus, et Aretoas finem disleiidit in oras
Quod ponit iiriem sirius,. hic de parte sinistr?
Urbs antiqua fuit raris habilala colpnis,-
Unde ferse gehles ab Iberis finibus actse,
Navigib ceieri, duce prsecedenle Moalfac,
Ghristicblis pulsisniures ppsuere penales,
Hic uhilata stetit ceisis Majprica inufis,..
Insuia dist.at aj) bac brevis, ut permiliia quinque,
Qusecomplexa iSiiiu Isevae. stat proxima terrse,
Portus ad Jianc latus Rhodum vicinia dicit,-
Urbis ab hac pbssunt sublimia moenia cernij
Ob quam Pisahi laritos iiabuere labores.
Illa dies lselis pppulis: octava refulsit,
In»qua felicem matrehi super astra recepit
Virgiheus partus, de qua peus esf homo factus,
Parva; venientes, qua congregatinsula puppes,
Luxqtte sequens fuit haec qua Cbrislus morte resur- Jpsum duleis aquse fugat, usque secutus arenas,,;
;;,;,>;-;;;;;;;,.:.' ..-.'. ,,-..' [gens.
In mundp genitis yitam dedit atque salutem.
Hac de plebe yiri latices haurire veleiido,.
Navlbus egressi per fus gradiunlur inermes,
A.stequites regiphis «rant,in valle latentes.
Qui peditum plures incautos aggredientes
Truncaruntgladio, quosdam cepere, suisque .
Duriter aslrictos secum dux.ere capistris.
Hinc cum.corisulibus proeeres tristaiitur, et pmnes. Est superare datum nobis.Balearica regna;
Tum Petrusantistes populos hortatur ad ista :
Tartareos aditus prpperavit yestra voiunlas,
Dixit, el psteudit Balearica mceiiia dextra.
Captus ibi, fateor,. vester pius atque Creator,
Dicitur in membris, quis non pugnabit ut ipsum
Eruat.ipsalicetmortemsibi bella minentur.
Vos itamen inbellp Jethum nolite tiriiere,
Non nisipro bellp vitse quia poscilur auctor,
Atque dator vitse, cuhctis qui prseparat usum,
Et qui prO npbis crucis est in sllpite fixus,
Cum captis captus nune permanet, atque ligatus,
Vt det opem vinctis, trahat et de nexibus ipsos.
Qui captiiln. Dominum, pugnamve relinquit agen- Classis, et ad caiiipos vicinos mceriinus uibis '';
..."-.' .- [tbm,
JsLste^..damnatui-jdigne privatur honore,
&*
A Et riianet infariiis sembtiis: _b urbe, foroque;.
Hoc ct Bosb patef, prsestil.quoque Carralitanus, ,
Comparibus verbis, lacfymisquefiuenlibusaddunt:.
His dictis, sedet iri transtris festiha juveiitus, ,
Et placidas mblitur aquas, in cafbasa ventus
Perflat, et amotis sulcatur navibus sequor.
Non volucres taiita pennselevitate feruntur, ,;
Quanla rateslevitaspacata persequora vectat.
Miralur.Balese populus caiidentia vela, -
Et defixa tenens in classem torva tyrannus
Inde melum reprimens qtiotquoi rexisse ptttaiur ,
Permixti sexus educil ab urbe catervas,
Ut lateyisus venientes terreat Iiosics : , . ,
Totque licet turriias spafsas.per rura videfent,
"
Audacesquorum commoverat insula nieiites,
Haud trepidare valeiit, quos spes prseclara fpyebat»
Pinea silva fuil, qua lala patebat arena;
A muris Baleae, seu per sex millia distaris,'.,.',
Ex qua parte stto Titan pelit selhefa curru,
Cujus palus, et pontus geminttm ' ' ' arguit unda reeesr
'.'"'.- -"'.' "
[suin":
Oiius, et occasus : nemoralia rura petenti - -
Sivum dant aditum, loca Ramoracommemorafur. ,:
Sive Forenna quidem, plufes dixere Catinos.
Hic ubi plana cilse tenuerunt sequpra,pfbrse",
Educunt properanter equos, properantiusafriia ; /
Sumit, etignotse iustratloca cernua terrae ; ':,
Bellatorpopulus, quem justior ira niovebat. -.
(-»Qui sibi commissas aliquas habuere colioftes,
Dispositas ipsas sectari sigria jubebanf.
Post haec regis eques rafus progressus ab urbe, ;
Jam castris positum vidit de collibus agriien,
Quem Pisanof uiii rapidus comitatiis equestris,
Qui torrens Luidis solet in regiorie"vocafi.
Noxredit, excubias faciunt vigilantia castra, ".;
Eximiamque salis fulgeritia sidera noctem
Reddunt, sigha polus demonstrat noctesub iiia. fl
SteUacadens divisa comas pef mille videtuf,.
Dispersum Balese signat divisio regnum; : .':..
Ad Baleam, clamat populus, nos sidus ad illam;,
Crinitum properare monet, properare potenter, .
I) Sideris in Baleam radios cecidisse videlis. ';
Lux rediens fuerat, qua sancti Barlholpirisei
Festa celebrabat lati devoiio mundi,
; Purpureus Titan fadiis fulgebat, et aufa :
Nulla fuit, quasi lacplacidi niaris uiidajacebat,
Admonet Alphseus ductoT, fectorqoe Pyrenes
Ordinibus factis aliqttaritum castra mOvere :
Quemque sequi sua signa mbriet, sit promplus in
''-'''-: [arhiis
'
Qui cupit alterius, dixit, conquirere fines.
Paruit lialid mohilis istis avidisSiriiaJielii ;
Gens, etlbrrentis hiodo dictilfanSiitora
Pleiiius egressse fixerunt caslfa cohoftes. ;
BiS LAURENTH VERONENSIS
EXPLICIT LI-BER QUARTUS. INCIPIT LIBER QUINTUS.
Speclabant acies avidseceftamina Martis,
Unile suum quisqiiis pugnans concurrat in hostem, Eminus obstantes decertant Ismaelilse
Barbaricus campus Mauris, dirisque Nigellis
Densus erat, clypeos alii lenuere rotundos,
Pars adoperta fuil caplis Latialibus armis,
Tunc cum Pisanas quondam piratica cepit
Turba rates, monstralque suos gens lorva vigores, Tunc Latise turraae, mortis terrore reriioto,
Hinc tunc procedens natus Bellonius Ugo
Mauretusque simul, gyro rapiuntur equestri,
Primaqtte Mauforum cunebs ad bella lacessunt.
HineBisoctoni Pisaria gente creati
Heroes coniitis sectanles sigria Levanni,
Hostibus incurrunt mediis, derisasque catervas
Sternere non cessant, Libyeorum more leonum;
Dant quibus iiitroiturii Baleares protinus alai,
Et circumfuso velociter agihine claudunt,
Ac retinere putanl qttos spes Satis improba fallit.
Ipsa pericla parant animcs, viresque mihislrant
His quibus internae tofquerit praecordia curae.
Steruuiit quique suiim, perimuutque sagaciter ho- Ense vicem reddit, pugnoque reliquit adempto.;
[stem,
Et quacuiique ruunt, campus patet amplior ipsis.
Et veluti Rhodii Sternuhtperimuntque volucfes,
Quandb relucenti scindentes aera penna
Aggrediunlur aves, laniantque patenlibus arvis;
Sanguinea pariler miles Pisanus jn haSla
Viribus infractis Balese terit acriter agmen,
Et redit illsesus cunctis mirantibus aclum.
Post hsecin geminas Balese milesque pedesqiie
Dividitur paftes : campos alii lenuere;
At juxta fluctus quidam venere marinos,
Opposilumque petunt Pisanum durius agmen
Erectisque prcmunt rarissima cornua signis.
Alpheie cedunt sed lentis passibus alse,
Et contra posito nuiiquam fleetuntuf ab hbstel
Ex Arelateiis.i numero Guilielmus ad isla
Prselia Bernardus Mildace Daneta crealum
Slernit, el in strati dimissa cuspide venlre
Aggreditur, Mauri sociumdecaede feportant,
Timc vexilla gerens Pisanae signifer urbis
Valandus, cuneos in carapum ducit aperlum.
Hinc Ildebrandus sanctse vexilla Marise
Consuihabens, dextra saevosincurrit in iiostes.
Sadis aposlolicsc vexillum detulit Atho,
El diras petiit violento milite turmas.
Hos dum Pisani belli fervore sequuntur,
lnler condensos rapiuntur pfbtinus hostes.
Inde Pyreneae genlis generosa potestas
Clara sequebatur, cujus vexilla cohortes
Pulverulenta petit .galeato milite rura,
Hujus signa ducis Gerardi cura Lemanni
Gestat, et ad laeyaniprpceduntagmina portam,
• Quse
palet ad claram surgcntis lampada solis,
Ac salsse yicinamagis cpgnpscitur undse.
Hancque senex acioiri sequitur comes Ampuriensis,
Vjuisatis exsliterat reclor Balearis amicus,
Et subiit pugnam vallatus milite fprli.
Ul
A Procedunt acies, et vi certantur utfinqtte.
Hi jaciunt lapides, jaculis pars appelit lioslem,
Telorum tegitur tenebrosis nubibus aef.
Hinc dirae veniunt in equos hominesquc sagittse.
Mars furit, et magnis resonat clambribus ajthor.
IncurruDt Mauris,. et pugnse coiiiinus instant.
Experitur giadius, cessatqtte volatile ferrum,
Terra cruore madens mbrientura substat acervis,
Toto mixta sonant gemitus eertamina canipo,
Ugo Parlasii tectis riutritus ei OTtus
Aurea quae gessit quatiens venabula dextra
Pugnantis contra per pectora misit Atantis.
_ Ille eadil properaiiter equo, fusoque cruoro
Tartareas flatum citius transmittit ad umbra».
Occurreris Cytharon casu coinmotus amici
Ugouis pehetrat durata cuspide scutum.
lllequod Iiasta brevis contingere non valet iiestem,
Hunc te, Perciades Dodo, Bernardusque seeuli
Ferratas feriunt minitanti cuspide portas;
Utque redire parant, dub qui redeuntibus pbsunt,
Occumbunt pariter Bachimas Hispaiius, el Ander.
Gultur in unius Dodo postquam iniserat liaslam,
Csedecruentatum traxit cum cuspide pannum.
Sed quod ferre potest Befhardi dextera telum
In latus, Ander, habes : manes ad tarlara raptos
Accipiunt, stygiseque patent pfoperanlibus aiilse.
C. Videral Urbanse pulsantis limina portae
Rex Balese, redilum prohibere nequisse.
Quse lutabanlur Balearica robora turmas,
Rebar, et hos lioriiines ait, et jam credo Jeones.:
Dux Catalanehsis ssevuin Moldonea poscens :
Primus, ait, nostris quoniam te viribus bffers
lnteger haud poteris noslros evadere visus.
Protinus urget equum, teneras nec fleclat habenas,
Thoracem clypeumque viri Ievamque papiliam
Telo transfodiens, per dexirum praeterit arinum.
IHe supintts equo ruit, haslaque'frangitiir ictu,
Aurea sed comitis cuspis dalur altera dextrae ,
Quse vibrata feros.posternat et Ismaelitas.
Gerardus Porion prostravit cuspide vasta,
Inque viri pectus vexillum;misit et hasiam.
^ Daridis Umberti penetravit lancea cbslas,
Udeprandini Danius transfoditiir hasta,
Rodulplio geuiti Garsias stemitttr ense,
Rolandi ssevumruit ih Dareta Recuccus.
Et velut hasta fu.it de dorso pcllit equinp,
Gerardusque comes rector dominusque Levaiiiil,
Dum furit in Mauros miles per beila probatus
Frascinea Lelaphum pugnantem perculit basta,
Atque viriscapulas ietu pehetraviteodem..
Stratus utraque ruit tanto dejectus ih ictu
Cui sonipes vioieiitus erat, violentius actus
Pulvereum campum cum corpore pressit lierili,
Seque regentis heri fregit labendo lacertiun..
Ki3 DF, BELLO BALEARICO LIBRl VII. — LIB. V.
Rainerius eum Tegrino Raineria proles
In coacervatos ibat promptissimus hostcs.
Sternit et hic Lephaton Tegrimus Alance creatum,
Cajetanus ibi Gerardus cuspidis ictu
Cerbereas Rachium transfixum misit ad oras,
Cuiscardus Ililion lcthali vulnere sternit.
Hinc Allerlinus claro Bellonime natus
Per fauces medias ingentem fixit Anetem,
Atrocem Lavim venientem Guido Batensis
Excipit, et victum Stygialibus aggregat umbris.
Saucius ipse tamen graviter ccrlamine ccdit.
Ildebrandinus Julistae filius liasta
Fundit Ilerdensem generosum stirpe Gairum.
Ingenlem Gualandus agens, Gualandica proles,
Hastam, quam validus vibrabat uterque lacerlus,
Imrnancm Libycum duro resupinal in agro.
Tefga Rachis penetrat Gualandi fraler in icm
Guspidis Albertus, misso per jiectora ferro.
Hasta virnm fortem slravit Molfena Dodonis
Consulis, hujus cquum celeri pcnetranle sagitla
Gausmaro genitus fama decoratus equestri
UgoDianensem lelo penelra^it acuto,
Morliferum fecit transfixo gutture vulnus
Sicherius fralcr Gualandi perculit Idam.
Hinc Mucharellus ruil Ildebrandia proles,
Et fudit Giiriou quem Corduba misit ad arma.
Ugonis proles Albertus impulit Ermon,
Anticura Libycum Lanfredi dextra peremit,
Strayit Ilerdsenum Mathildse filius Ugo.
Ihde Sapibonides campo dejecit Arislen,
Atque Sofredutius transfodit cuspide Maulam.
Popiliensis cquum velocem rusticus urgens
Per lumbare Tanes hastam transmisit acerbam :
Mittit in hunc jaculum magno conamine Nelops,
Perque viri corpus lcthalis lancea transit.
Acrlor hic Maurum telo transfigit eodem,
Tresquc necans alios horrendum mandat ad orcum. Dux Herbonensis de nominc diclus avitc
Ast ubi membra viri sunt evaeuala cruore
Felicem moricns transmiltit ad aelhera flatiun.
Occubuit Garalhas Rubei Guidonis in hasta,
Indiguitque sui Cliton suberanus amoris.
Cui latus abbatis transjecitlancea dextrum,
Cervjcemque viri mucrone resolvit, et agii
Pulvere projectum pedibus submisit equorum.
Exstincli socius ferventi concitus ira
Te, Viviane, petit violentus ob arma Galindus,
Etjugulare cupit pro morle libenter amici.
Non fugis audacem vcnientis mililis ictum,
Praesentemque virum properantem sternis in hasta,
Consortemque necis vitse conjungis araico.
Albicione satis clarus Lanfrancus ob arma
Filius obstantcm Dedum fericndo peremit.
Hinc Arabis fugicntis agens cum cuspide Iumbos
Compuiit, hunc loevasellse de parte labare.
Rarus eques, densusquc pedes de partc marina
Barbaricos cuneos pugnse stridore coarctat,
Pugnantemque lerit summis conatibus hostcm.
Alphscipediles, Domino praestantevigoi-em,
flic plures faciunt ensis seu cuspidis ictus.
348
A lclibus attrilse, cum jam tolerare nequirent
Prselia, barbaricse redcunt ad tecta plialanrj_s,
El firmanl duro ferratas obice valvas.
Mcenibus inclusisdiscurrens undiauc rcctor
Anxius imperitat maneant, nc cardinc clauso
In campum reaeant, ct prselia dura reposcaut,
Ac rcpctant duros patriis pro legibus hostes
El nec deficiant, nec vinci se patiantur,
Proponens laudis quanlum victoria praestct
Et quantum tribuat vicloribus utilitatis,
Quantaque eum damnis foedent opprobria vicf.s:
Quos fugil omne decus, quos deserit emnis honestas,
Servilium, dolor, hinc tristilia quseque sequuntai.
Et lacrymans adjurat eos per delubra regni,
Ne metuant populos quos lex Machamatis odit,
"' Sed sic decertenl devincere, quatenus ipsos
El sub perpeluis valeant retinrre eatcnis :
Qui se necne suum cupiunt disperdere regniim,
Haecait, ei cunclis animos viresque rcducit.
Hortantur proceres regem, prohibentque timere
Alque mori spondent polius quam cedere bello
Signa capit Burabe; reseratur dextcra porta,
Prosiliunt turmae, properant ad hella manipli.
Dispositis signis Burabe jam stabat in agro;
Dnrus agebal Alas dextrse vexilla cohortis,
In laevocomu torvo curante Corace.
Plena dabant,voees httmano classica flatu,
Ncc tuba beila movens, nec iuccina dcfuil ulU
Cum sic disposilos sanctae videre cohortes,
,_ Directis igimr properant in praelia signis,
'
El dextram pariler salagunt invadere porlam.
Densus, et innuiwerus fuerat quam barbarus hostis
Quaequoque, Phcebe, tuos claros speclabat ad nrli».
Jam Guilielmus adest, dominus montis Pesula-1,
Qui rata signa dabat clara comitante caterva,
Et velox tantis sese conflictibus oflert.
Fulgentes acies decoralas milite forti
Prsecipit ante suos properanter sistcre vultus.
Nominat ille suos, largos quoquc spondet lioiiorcs,
Quos videt audaces geminato robore firmat,
Signiferumque monet nullo trepidarc timorc,
Anteque fralernas promptum contendere lurmas.
Juxta Raymundus pugnam feslinus adibat,
I Cui sedes Arelas, cui Balcia tellus origo.
D
Hic Arelatenses promptos in prselia firman.
Admonet ut nolinl de posterioribus esse.
Petrus ad hanc litem Grossus non segnius ibal,
Hoi laturquc suos cquitcs posl cuspidis ictus
Ne sint immeraores inimicos ense ferire.
Concurrunt partcs, miscentur ulrinquc manipli;
Saxa ruunt, volilant dcnsissima pila per auras,
'
Martia signa canunt, subeunt ad sidera voces,
Iia, fnror mixlos inter se concitat hostcs,
Telorum nimbis clypei, galeseque teruntur,
Arma sonanl armis, micat ictibus horridus cnsis,
Vulneribus misso satiatur sanguine tellus,
Labentumque tegunt exstincta cadavera campn.,
Henricum Milgdas poscunt Neriufque, sed cju.
 dif LAURENTII VERONENSiS
Prsedurus clypeus jaculum propellil ulrtimque.
Ilos validos equites Derlossefinibus orlos
Cum Sigonundiade Gui ibone crealus ulroque
Transfodiens ambos de tergis sternit equinis,
Atque ferus Perilhon socius hecis essel eorum
Subsidiatbrem Balesequem Corduba misit,
Sed centum sociis Hispana per sequbra vectum
Hi faciendo fugam ciliiis flexissei liabenas.
Tunc Eiilhone satus Danaen, Gerardus Aroiilam,
Viribus insignes proslrarunt corisul uterqUe.
Dissecat obstantes cuneostunc Baleius heros .
Proslerrieiis Arabem perimitque lerendb Cosellum
Bellrariiihus fratfem stvavit Nilgdona Coracis ,
Ugo de Landa penetravit cuspide Tagum
Et tulit-ense capiit, post hsec juvenilibus aclus
Viribus Ulnbeiii cadit Alcimionius Imbn.
Sed Petri fratris dejecit dextra Nicalem,
Urget equum Sacrista potens Ramundus, et baslse
Neliobem Validb percussum fodilat icltt,
Sonipedemque rapit pretii nori vilis habehdum,
Armigcroque suo gemiriataS tradit habenas.
Tunc Ihlp.prandus coiisul dirum Nicerorila
Transfodiens fefrb pef pectus dirigit hastam
Vexillumque trahit lhadefactum sanguine Mauri.
Petuma Parlasii bello quem miserat ora
Aggreditur Balager, grandi rctro pellitur ictu
Militis Alph;m Acula percussus ab basla
Ad socios igitiir fiigicridorctorquet habenas.
Transfigit hasta Dodori Pusii vibrata laceiiis,
Hocius ense cadit, queni gelli filius Oddo
Viribus assttmplis icttt transvcfberat imo.
Insignes equites Pesulani montis ad istos
Adveniunt ictus, GuiHeimisigna sequenles.
Dalmatius castrensis ibi Molpbseriidaletho
Suppositum fecitper acutse cuspidis ictuni,
Et muti vetuli . -.'. Sir.hardus Emoiiein
Petrus Amunta peteus, Bernardus Anninte creatum
Projiciunt, perimuntque siniul Froccardia proles
De villa Balei Machumata vasta Guidelmi
Lancea. trarisierit, tum Befengarius Oran
Verunsemiles perimit sociatque gehcnnse •
In Raymunde Midan, cui praebet Eradius oiiuin
Dertosane cavas foveas perietrare Vilelmi
Cuspide, cui sedes fuerat Pinianica lellus.
Dux Aimelricus speciosis clarus in armis
Occupat obstantes ferveiite iigore catervas,
Cui ferus Alcimio fatis prbperando sinistris
Occurrit cupiens ulcisci funera nati.
Praevenit hunc Atacis ductof, nec deviat ictiis;
Per pectus volat hastatenax uinbone forato,
Oecidit, et moriens prsemordei dentibus hei'bam.
Fraxjnns Henrici te pectoris Atila fixit
In medio, ferrum vitalia cunctaretraxit.
Et Pusii frater Lamberlus Agranta peremit,
Minolpnad Esculea dictiis-Rainutius ora
Horrendum nimium fixit Ricapecora Carben,
Inque Valenlinurii Glegonem Poartttius baslam
Per scapulas niisit Isevamfericndo papillam,
Trajectuimiue virum medioprostravit.in agro.
Sl&
A Pharion Hispanus GuinaceHi strrnitur ictu-
Dum cadit, . . ruit inter loca fugacis
Cnjus Sallarus trajeceral illavirga,
Quando duas pariter lisit jaculandb nigellos.
Gcrardi prolesOpizo cum pube suorum
Invadens aciem, satagit prosternere Mauros.
GaufredtisParthuni, Raynerius protelrilAfrum,
Consortesque necis fecil germar.us uterque.^
Marinialnus hic Bernardus Ilonea letho ;
Donat, transligens csedenli cuspide costas.
luspide Silleli ditus prosternilur Olpbes,
Gruirnius Alcheon, sternit Maurctus Edonem.
Undique discurrens reclor Catalanicus: hostes
Dissipat, et socios bortatu divite firmans.
Ampuriae forles cquites, et Dusilientes;
B Subsidiando duci, dantplurima funera Mauris.
At Petri Grossi dejecerat basta Coraeem,
Cujus promplus eques multbs palraveraf actus.
Sed jugulare virum cum jam muctone parasset, •
Currenles Mauri socium de caede tuleruht
Signifer Alphseus raedios violentus in hostes
Currit, et exacuens fortes in bello sbdales,
Ut reliquas prosternit aves regina volucrum,
Sic sic hostiles terit insistendo phalaiiges.
Barbarici slalim cuncti lurbahtur, et inde
Conversi fugiunt, Pisani terga sequentes
Urbanas inler propellunt agmina portas. <
Innumeri capiuhlur cqiii, capiuntur elarma, ,
Et fusi per rura lacns jacuere cruoris. .
p Altius ascendehs Phoebus cohtraxcrat uniliras,
Ad sua victrices redeunt tenioria turmse.
Bellica percampos Balese jam facta palebant,
Exstinclosque viros fusos spectare per herbam
Barbaricus populus simul etPisaria vplebant
Agmina, legali veniebant atqtte redibant.
Accipitres vestes hrivataciue dpna dabantur.
Ois quibus Ampunse comes haectfibuenda mr.nebat
Vendita fit pielas, lunc raultum devius heros
Regi transmittit chaiias, recipitque latenter
Hujus scripturas quae rescribuntur ad ipsum.
Pestifer interea: duin foederaquaereret hostis,
Quos divintts amor non praeda, nec ulla :simuUas;:
Sed Cbristi pielas ad justa vocaverat arma,
Captivos omnes sub conditioae volebant. -
D Nazacedeolus certa siue Iege'paratus
Reddere non fuerat, nexuque fameque cPacios"
Carceribus distentos altenuarido fieeabarit,
ic Pharaofiseos retinens in mente furores,
Quse spondebat heri, cras inficiandb vetabal.
Utque dolosa videht patres cbUudia regis
Solantur populum, populus sblamine gaudet.
Dum trulinare novos niluntur pectorc sensus
Mox-recolitque dies, hampfpeteritunus etalter
Castraque paulatim mutata propinquius exstant
Moenibus,ac creber procedit ab urbe lumuUus. '
Optime Dalmati, quetiitu non Jentus adibas:
Nam crebro faclse pugnseiion lardusadcsse
Cerneris, in taritum pugnse,-tibisuppetit afdof.;
Ergo die quadam paucis comitantibus iidsies
 319 DE BELLO BALEAIUCOLIBRI VII, — LIB. VI. 5.0
Corde volente petens, sociis absislere jussis A Diffidunt igitur multi, tremulumque revolvunt
Cum geminis solus vadis conteiidere Mauris, Ore silente caput, taiito pro robore fortes
Viribus ergo tuis proslralus corruit unus, Ipsi desperant urbem superare poteritera.
Alterius mox dextra tibi penetrabile scutum Tres fuorant umes, unum quse nomen habebant.
Tiansiigit,mediam penelrat quoque lancea coram, Sed diversa tamen si nomina qusefis earum,
Hinc patet, et miles non loricalus inermis Nomine diverso poteris quamcunque notare.
Stralus.equo pugnare paras, sedyulnere faclus Arabathalgidit murus fabricatus ab ipsa ;
DebiUsiunumeros equites sine lege ruentes Incipiens urbis corpus circumdat, et undas
, Decidit excipiens, feriens te harbarus ensis /Equoris attingens, mare juxta volvitur illuc,.
Decapitat, felix transmigrat ad sethera flatus. Quo densat celsas urbs Elmodenia turres.'
Talia bellipotens ut concipit aure Villelmus, Dividit has murus, circumdatur una duabus,
Dal lacrymas, tristesque viri de funere questus Quas circum. decics cubitorum millia cingunt.
Profunditj ncc adista vacat, sed clamat ad anna, Hoc numero demptis ter ternis atque duobus
Ulciscique necem jiigulali currit amici. In niimero certo turres sunt sorte volenti
Heroem cenium sectantur ob arma micantes, Quatuor el decies seplem ceiitumque nolandae,
Qui pioniptos geslare solent ad bella vigores Hse tres una queunt urbs famosissima dici.
Accelerat, campumque pelit, sua mcenia Mauri Est commune tribus positum Majorica riomen,
Ista meditanles properatis gressibus intrant. Inter quas etiam torrens placidissimus ivit,
Militis acquirit, yiudex niodo cum nequit esse, Et per quinque queunt lorrentis viscera pontes
Gothica turba caput. Mutato denique Mauro Transiri, liquidse cum plus fluil inipetus undse,
Ante diem domini semper qua proxima fulget Ezechinque vocant, qui plenius alfluit amnem
Lux rediit, qua tempus eralsine lurbine clarnm, Dicitur Enelamur praeducta canalibus unda,'
Jamque sui cursus nonam perfecerat horam Quae potanda yiris dulces dabit pmnibus haustus
Phcebus, cum fortes redeunt ad praelia Mauri. Indigenis populis, ct ob auctas fortiter artes
Christicolasque putant ad caslra requirere tantum Mcenialuta forent, si contemnenda malorum
In numero fidorum equitum pedilumquepolenti, Tam sceleratorum Deus agmina vellet amare.
At cauti pedites currunt laelanter ad arma In populi numero non debet fidere quisquam,
Pisani, visosquepetuntnonsegniter hostes. Qui Dominum conf.ra sublimes erigit arces.
Spicula, tela simul lapidesque venire per agros, Hincque Boabitas rector Balearis ad arma,
Et pluvise ritu poteras spectare sagittas.
c Et Getulos Arabes,Parlhos, Libycosque, Medosquc,
Pugnae ssevit amor, Pisanis robur abundat, Nec nonHispanos multo conduxeratauio,
Dumque ferunt ictus, dum totis viribus instant, Et dedit immensum, non inlentaia Telinquen
Ismaeiitarum cuneos in mccnia mittunt, Per quse lota dari patriae solatia posserit.
Et cerlant summum robur prosternere valli. Ergo pugnantum tractare viriliter arnia,
Calcatos equites subeuutes limina portae Qui polerant, sibi sexaginta millia, vel plus
Transfodiuntet.equos forles duranlibus hastis, Est; cquites perhibentur ei ter niiHefuisse,
Summaque projiciunl murorum, nec secus ipsas Et centena dabal praegrandes machina nibles
Conculiunt portas, fundunlque virililer hostcs. Mille quaier duclus numerus fuit arcilenentum,
Denique conspieiuntgeminae fundamina fossae, Figere qui poterant riiissis loca certa sagittis.
Miranles muros, et defensacula circum, Fundibulalorum prse multitudine ceftus
(Discrepat a visu quidquid pervenit ad aures) Non fuerat numerus, sic nec lapides jacientutii.
Urbis, multorum subit in prsecordia terror
EXPLICIT LIBER QUINTUS. 1NCIPIT LIBER SEXTUS.
Noscunt laiila patres cito robora non superari; D Juxta pontificis tectuiri tentoria patrum,
Hoiiantur socios, et contra robora robur Ut citius veniant ad eurii, cum ssepe vocentur.
Accelerare parant, naves prius esse traheiidas Nobilitatis honor noii longe derisus liabebat :
Constituunt, et perficiuril hsec jussa Hbenter Hospitium; foftes Steterurit a fronte calervae
Agmina cuncta: solum tractse tenuere carinse. Pisani populi, qui vilarii duxit iri armis
Inde duces Lalii vicinius addere castra Totam, perpeluos solitus tolerarelabofes.
Festinando jubent, jttssis paretur eorum. Huic non algor erat, non formidabilis sestus;
Prsesulis hospilium Petri departe marina, Hunc non grando ferox, rion nix imberqtte rno-
'
Non humilis, non aita nimis domus affuit, iinde [vebait
Saepiusincceptum bellum spcctafe valebat. Hostes, et murbs violeritius aggrediehlem. ;- ::
Signoretus eam striderilibus inde Pyrenis Haecerat ingeiiiis spefctandajuVentuset anriis,:
bonitate • i
Ingressus tehuit prpmpta sacerdos, Ingluviem ventris himiamque'perpSaquietem,'
Hinc, Vicedonne, tuos armis, Gratiane potenles Noverat etbrevibus submittere'Juhiiria soriinis.-..-;- r
Hinc quicunque manu pedibusve paralior csset; Ast eqiiitum robusta manus non sparsa per agriien,
Et rrebrbs ictus lecum aspiciebat Oberlu Sed juxla lsevara fixit. lentpria portam.
331 LAURKNTil YERONENSIS
Talis ab sequorea facie pOrrectus utramque
Observal porlam populus Catalariicus heios.
lIHus in medio riittfus tulissimus exstat,
Namque vigorLatius dextra lsevaque sedehat,
Hospiliumque ducis retro vaHa.bat,ei ante
Stat post Pisanos'Carduinse rector, et illinc
Phorima posl ilium quse m:sil Golhica tellus
Agmina, qpae prsedas potius qiiam bella gerebant.
Anle duces reliquos sibi fecit castra Guidelnius,
El dexlva viclna riiagis qttam cselera portse,
Juxta quem pariter sua ccepil Balcius heros;
Atque Herbpnensis domihi post ista steterurit
Fulgentes aeies,, quas juricta Rusilienses
Ampuriae rector poSt onines caslra tenebat,
Et valiatus erat sbia de geiite suprum.
Hi silvas et rura petunt, afmentaque mulla
Direptosque greges, et quidquid germinat arvum,
Ad socias acies, converso tramite ducttht.
Lignca tecla trahunt, paleas ttbi comperiunlur,
Arboreasque simul vulsas cum slipile frohdes
Gothorum pedites, vel quos Provincia misit,
Mercibus ablatis diseurfunt agriiine toto,
Et venale facit quidquid dabat insula vulgo.
Pisani summis arcen.t cenatibus hostes,
Hique colendoriim patrum prsecepta setut
_Edificant geminas superantes omnia turres,
Moenia de lignis, vulgo castella vocantur.
Altum surgit opus, sublimia culmina quaruui
Aerias subeuntsummis cum nubibiis auras,
Oflenduntquc satis ducentos frigora ventos,
Astutusque magis nil fecit Dsedalusarte.
Vimineae crates duclae de rure propinquo,
Mullaque terga bpum iateralia quaeque legebant.
Suppositis igitur postquam residere paratis,
Impulsi graviter celeri molimine curriint.
Ui nubcs quas forte notus violentipr auctas
Imbribus ad coelum pluvioso turbine venil,
Quarum rtira pedes coelpsagitare cacumen,
Saepius aspicicns, qua currere quippe videntur.
Adstantcs igitur multi mirantur euhtes,
Qui similes nunquarii polueriint viribus arces
Subdere, mox gemina subeunt testudine muros;
Et dum Martis erat creber, variusque tumuitus,
Ssepe Moabiloeviolenti nicenibus urbis'
Egrediebantur: trahit impelusogrediontes,
Casus et bos potius quam bellicus instruil. ordo.
Utqtie Robertus eps audaei strenuitatc
Mptus, vidit, ait: Pro se certanlibus auctor
EstDeus, etroburpro sepugnanlibus augei.
Dixerat;et pluressolus properavit in hostes,
El parlituf eos, simul et fugientibus instans
Inter iTiuraiesaditum pugnando reclusit.
Corruit hujus cquus fovea, prph casus iniquus !
Proliiius c sella se cpmpuiit ire regentem,
Hic ciypeo, jaeuloque pritiSi mucrcne deinceps
Pugnat, et Hectofeo deeerians robpre consul,
Suslinet innumeros damnosis jactibus iclus
In se collatos, nurto qupque fortiterense
Dimicat, etsolus multorum robora sentit:
5af
A Dumque pluuntlapides, et tela cadttnt Jsuper iUuiu,
En laevam super cita figitur hastapapillam. ' "
Neu clypeus, iioii bbstiteratlorieatrueiiterir
lncarnare virum facilem dimiseiat Jiastam,
Aecelerant raptumqtte ferunt de Marle propinqui.
Jam casteila super defossi robora vallij
lmplebant latas gemina testudine fossas,
Erigit antennam Balearisin arbore cufa,
Caslellis etiam quse ccrnitur esse duobtts,
Altior in sumrao cttjus bellator liabebat,
Excelsum lulumquelocumvclaminaparvis,
Plurima, sublimcii seplcnaque ierga tciiebaiit. ;
Qualiler excelsse spatiosa per scquOra iiaves,
Ssepius ire solent pyfalica bella llmenirs,-
Loricam lutam relinct, clypeinrique rotUiiduin,
B El prolectiis erat cristala casside veitex,
Per tripliccs funes anlcnnae callidhs iisus,
Vcsanum navium vacuas porrcxit in auras,-
In qua subjectas tufrcs projicerc caiilcs,
lit lapidarc viros, et millere tcla valebal;
Ardet in anteiinam pugna.itum fortiler asltis,
Atque duos ftmes cum falce recidit acuta,
Tertius antennam retihebat ih aere funis,
Pertimuit Maurus nc falx si csederel illtihi,
Invitus rueret, vel pTotraherelur ab uiieo,"
Ergo velut molcs de summis eruta saxls,
Per funem labcns, dedit intra hloania Saliain.
Grandia labenlis seiiserunl poiidera palriiae.
Chrislicclse gaudent, alacres dant agniiiiaplaiisug
Admirala vifum per iiianes eurrcre vciitps.
Nulabant lurrcs Balese, murique cadcbani,
Ques fodiebat ovSns lOto moliniine fossor,
Cui per quemque diem fulvum numisnia dabafur.
Hos aries dtiplex dc lcstudinibus actus- *
Et de castellis ictu graviorc petcbarit.
E quibus arlifiecs millinit sttpcr ardiia pontcs
Moenia, cunique volunt, turrcs invadCre possunU
Per quadragenos passus, ct apeiius, ct aiiiuius
Inlroitus fuerat, ceiilum fecerc coiiortcs,
Cardinibus Boso dc priniis laliler uiuiS :
Inquit, el haic niohuit, monitus, et verba hotaiiiiir:
Qui fines patrios, qui deseriiere parcntcsi
Uxores, nalOs, cl qiiidquid dulce videlur
Sensibus humanis, vos prOpiclale Jiiislis.
]) Si pietatis amor vos cum mcrccde ybcayil
Cur pictalis lionor iion conlra yiscera fprtcs
Inipielatis liabet? Balccc speclate Lcpiiciii
" Qui
male tractat pves, ctChfistidisslpatagnos.
Speclat ab exccisis muris moiimina noslra; ,
In cassum faclas lurrcs quoqup crcdit, cl arccs
Et nos, elpariler subsanrialCrinclipolentcm
Agminis auetorem qui sese prailuiit littjtis.
Ut vos mformet, vos JEgyplum spoiiate.;
EnPharaonaeisfratres.servire cateiiis ;
Cernitis, ullrices fragaril, Jisecjmpia d.extr,- .
Tartara, de pcenis fralresque trahaiitur eprum,
Sitque bealus homp, qui pro cciifllctibusJsfis
Occumbet, poenas nequcat sentire gehenrisK.
Non aliquis dasmon dc crimine sive. reatu
SS5 DE BELLO..BALEARICOLIBRI VII. - LIB. VI.
Audeat arite Deum sibi coninclum-generare.
Gaudia dehtuf ei qusefini subdila non surit,
Quse servare solet, vel quse prsebere bealis
Splendor sauctorum, pia lux, et gloria Jesus.
Non dubitent hi qubs fuerit regina polorum
Cum nato coriiitata suo pugnare Deus*nani
Qui pia causa fuit, pro qua vos arma tulisliss
Adjttlor fiet vbbiss terrebit el ho.sles,
Et cpnculcabit diviria potentia vbstros.
Ilsec ad certamen vos spes invitet eunteSj
Signifer et Miciiael.vobis pfsecedat, agetque
Cuin sOciisbseebella suisj Baptista JbanneSj
Et palriarcharurii chorus arduuS atqueprophelae.
Ne trepidate, duces yobis in prselia fient
EeclesiaePetius cum Paulo tuta columna,
Nec non MatthaeuSjLucaSj Marcusque, Joannes
Et reliqui vestrae facieht sblalia pugnae; ,
Auxiliumque dabit vobis certe protomartyt
Cum sociis Stephanus,.SiIvester cuiri Nicolao,
Virgineusque chofus vobis succurretj opemque
Agmina sancta dabuntj liauc spehi fetinete fideleih. Non erit; hinc solum jussu petiere Coracis;
Dixerat, et lacrynise fluxere per ora loquentis
Ex oculis. Deflent quia cerriuiit agiriina flentem,
Quse votis pafiter promittunt prselia totis.
Denique castra petunt, cum jam subit aequora Titanj; Ablalum caput est: petiitpia sidera fletiis;
Nox abit, aurorse Pboebus de parte resurgit.
Bellica signa sonantjtoto properantque vigore
Urbis ad intrpituni Pisanum robur, et omnes
Golbprum populi, vel quos Provincia misit.
Intus Agareni perstant, valloque supersunt.
Densa ruinosas jacit Undique machina molesi
Pisanse bellaiit acieS, adituque resistiinii
Urbanas infer summis cttm viribtts aedes
Hostiles pellunf pugriarites fortiter alaSi
Post pedites equites veriiuntj sed durius instant.
Dif_rilis congressus equis, reditus nimis asper
Cum remeare voliint; miles.Balearis ubique
Gogit ad arma subs, yires adhibet,. reficitqub
Alphsei litem telis gladiisque gerentes.
Obslantes cohibeht collatis yiribus hostes.
Telorum super Jibs nimbl, lapidesque ruentes
Adveniunt, vallique lerunt in margine duclbs.
Vertere terga pafaut, retro flectuntuf babensej
Quos Balesefaciunl nimium properare Vigores.
Scd Pisana cohors per pluf ima vulnera lapsa
In sua caslfa redit, muri munimina linquens.
Turres quam citius;Baleares,iride phalanges
Lselanter plaudendo petiintj et lyriipana laelis
Iclibtts incipiunt Pb gaudia stimhia ferire, -.
In quibus, et-fttriae pbterarit Baccliusque riotari.
Toliunt astra dieiii \ noh .praetefit ira, dOlbTque
Ut redif altera IUXJcerlatim mcehia ppscurit
Pisani cunei, quibus liaecsunf jurgia curse
Amplaqtiedupliciief via fit, tentatur, et intus
Cunclorum parat ire vigoi, cum Phoebus agebat ;
In subliihe suam progres.sus ab aequbre lucem
Perfactos aditus patulain pedes intrat iri urbeni,
" ' "
Inqtie resistentem tiirbam non leniter acttts
PATROL.CLXIII.
5S4
j Barbaricis cuiieis terrorem mortis agebat,
X
Ast equiti nimis arctus erat prp margine trameS;
Invitant pedites equites intrare, reductis
Qui coiivertuntur contratentoriafrenis;...
Quos vulnus trepidare facitj seu funus equbrum. .
Tuncequitum cernens intrinseca turba pavorem
A fractis muris collapso. robbre cessat
Ista Moabitse cernuntj aniinisque resuinplis
Per cunclas veniurit equiles:peditesque plaleas..
Dat tergum Pisana mantts, quae mbenia duduni
Invasisse datiir, clypeisque exteriiplo relictis
Diffugiuntplures; remanet Raynerus Ibideiri ..
Qui male coriimentuin cognorcento vocilatuh
Quem socii pOstquam fugientes deseruere;
Inter Agarenos nudo mucrone cucurfit.
B At quoties fecere locumj fugiisSe valeret;
Sifuga tttta fofet; giadio s.tetit iile minacij
Et quemcunque super violenlia concidit hujus
Cerberbos rictuSj et tartara riigra petivit/ ;
Vrelsinb lethali dum vixerit ilie dolore
Et cireumseptum jaculis fixere cohortes.
Occubuit, postquam sibi vulnera mille fuerunt; .
Exanimique viro post vulnera tanta .iacenli.
Ira patres pOpulumque tenet, sociosque pefehiptbSj
jEgrotosque simul multa pietate fequirunt;
Agmina nam postquam latices, non vina bibebant,
Conciderant niorbis, mutatio nempe cibbruni
r] Laxatos ventres in multa pericula traxit.
Inde manus non parva malis oppressa cadebat;
Innumerisigitur mulli cecidere polentumi
Qui titulis claris caput in subliirie gerebaiit,
Et pluresj quibus sequa.stetit cum fiinere fama....
Jamque viam iumuli pariter cum rure tegebant
Nobiliumque simul positas in liltore capsas
In reliquisque locis aliquis spectare Valebat;.-
liiler tot lacryinas natorum sive iiarenlum,
Tot licel ac tanlos ferat inciyta turba dplpres,
Non tamen a pugna ccssatj reliquoque labore.
Deceriiunt pugnare patres, ilerumqueresuniplis ;
Viribus audaces animant in bella cater.vas;
Dumque diem Domini celebrarent ssecuia cuncta,
Bertraminus Mauros petiitperprselia clarus,:
•p Cujus opes Afelate~nitent, et origo parentum
Nobilibus litulis viget illic Clara sttoruui.
Hic accinclus erat giadio ; fundaequemagistef,
Hosliles acies lapides jacieridd petivit.
Atque.qubd egregios fecisset saepius actus
tltpote qui sese cunclis conflictibus tiltro ,',.....
Oblulerat, cuneos nihiluro,,'mpdicumye liraebaf
Adversos hosti.1?,qpi murisstabat in altis. , .
Saepeveliit voluCer, qucm grandinis appetit ictus^
Posl frondem fpliumve caputvelociterabdens. ,
Projectos lapides yitabal tegmirie quoqu.P.
Hinc Baleafis in hunc tectus septeinpUcetergo'
Inlrcpidttm juvenum quidem properantius ibat..-
Hic igilur ciypettm pedifis pos.t se vciiienlis
Accipiens, liostemque sequens in mcenia sseyoa'
18-
.„55 LAURENTH VERONENSIS
-Proyoeat adbellumMauros de margine valli.
Tunc Parthus, cui Drompta salis meus, promptior
[arcus
Atque sagitta fuit, postquam contenderat arcum,
Transfodit fauces ; penetravit missile guttur.
Audacem mors alra virum de nobilitate
-Tollit, quem socii deflenl, coelique coronant.
Rore carebat humus Phoebi prsestarite calore
Jam matutinis algoribus atlcnualis,
Cum tunnse dapibus suraptis Bacchique liquore
I:i Baleae muros promptis non segniter ibant
Gressibus, atque tubse plusqiiam vicina replerant
Canlibus, iuque.suis acies equitum pedilumque
Ordinibus steterant, hastis vexiiia micabanl.
Signiferi dueunt acies, atclamor euntes-
Concitat, et patulos invadunt agmina muros.
Concurrunt hostes contra moliniine toto,
Alphseosque petunt, et quam robustius inslaiit,
Saxa ruunt, et lela pluunt, et spicula, ritu
Grandinis instantes populos utrinque petitos
Concutiunt prorsus sternuntque, teruntque, pre- Intemerala, rogant et juramenta manere.
[muntque
Vimineas crates, moles iacerare videntur.
Wneribusque ruunt alii, moriunlur ulrinquc
Multi, conspicilur sanguis perfusus ubiquc.
Ja:n remeare parant fessa per bella calervse,
Dhficilenique uimis nequeunl plus ferre laborem.
Sigaifer Alphseus prompto per bella vigore
Discurfit reilcilque suiis hortando cohortes
Advcniens sttper Jfunc magno cum turbine saxuin
VexiUum lanians, hastam laevumque lacertum
'Comminuit; de mortis eum fapuere periclis
Quam celeres sbcii : cura subierc medentum
Neiripe Boni prbles Petrus Gerardus, ei Ugo
Ipsum Paeoniis curarunt pfotinus hefbis.
'Casibus hic vafiis discrimina Martis aguritur.
'Oceumbuntplures, Tedeurit sine vulnere nulli.
'Qualis ab Idaeis popultts rehieabat Achivus
Mccnibus, ei quales fuerant per praelia Trbes,
•Dum bonvis incolumes Hector Priamuscjue mane-
[bant.
Prbtinus a pugna redeunt, sed barbara turba
Funefibus Variis plttres habuisse querelas
Creditur, et innlto plures habuisse dolores.
Cura patres Latios non parva, dolorque, preme- jj Nocte silente fuil, cujus custodia prima
[bant,
''Quod bene pugnaluin sibi nullos altulit usus
•Nam perfecta suis nec erat victoria dexlris.
Hostis bella magis quam curam pacis agebat ;
Et c6i_es Ampuriae, nec npn Catalanicus heros
Ad palriPS remeare lares properando pelebant.
Causa recedendi qusenani, vel qualiter esset,
Nniilia charla fuit Baleani trarismissa Diana.
llla Moabitam inolitum praeliaregem,
Et vaslata satis narfaverat oplima terra,
Oniiiibus inque loeis Mauros referebal et ignem
Rura, domos, segetes, fructus pariler populatos.
Po^multum damni quod gens vesana peregit,
Et Tramaricam captam dixere liturse.
556
A fidus e.rat conuli, qui chartam duxerat istara.
Et taatum hsec fuerat alter qttam fama tulisset",
Nempe Pyrenaeam perveneral hostis ad urbem,
Et sita Judaeo fixit tentoria colle.
Urgelli comitem, comitem quoque Sardiniaeque
Dicunt et reliquos regionis ab usque Giumda
Eleclos equites quibus adsuntprselia luctus
Agmme collecto crudeles tsmaeliiaS
Mirando pepulisse modo, Domino.facientey
lnnumeras acies pauci pugnando fugarunt,
Inque fugain versis, multi cecidere, veiiirenl
Ad supfa dicti donec desefla Salodi.
Captos cbnstat equos plures, praedamque petentem
Eripuisse ferunt equites, peditesque Pyrenes,
Nec Tramaricam captam, ceu dixerat ille,
B Damna quidem fuerant, sed commoda plura fuerunt
Hanc comitis causam qua posceret ille recessus-
Diximus : ad reiiqubs nos ordo convocat aclus
At comitem patres miti monuere reTalu,
Ut desistat abhis : eommunia pacta per ipsunt
Ille licet causam quam Palres dicere veram
Noverat, a lucro sese non subtrahit, et mox
Paela reformanlur, terrse jactura Pyrense
Ut reparata foret, dictis statuere supiemis.
Condere lecta patres gravidis hiemalibus apta
Temporibus, retroque jubent castella trahenda
Incrementa parant belli, nova postulat hoslis
Foedera, fcederibus non audet credere mullum,
Qui sibi tam ssevos vi subdere riilitur hostes-.
lncustoditis etiam custodia non est _
Committeuda viris; juvenum laudabilis setas,
Sed non omnis adest laudandus ob omnia sensus
Florenlum juvenum, quos vinum, fercula, somnus
Fallerc ssepe solent, nec possunl affovequaeque
Tua (sic) juventuti, nimium quse diligit ista.
Ergo soporifero satiati corpora vino
Pisani juvenes, tesludine nocte quiescuct
Hi quibus hostis eral, somnus depulsus ab ipsis
Noctibus innuraeris. Baleares edocet ergo,
Ut Pisana pelant noctumo tempbre castra,
Et properate precor, sunt in testuduie', dixit
Quos retinere queOj teneo vinbque, quiete.
Talia dicentem Balearis tufba secuta
Transierat, veniunt milleni castra pelentes
Armati piceasque ferunt cum sulfure flammas
Permistas. Aliquis piceum prsesensit odorem,
Admonet ut vigilent, sed jam vigilare nequibant,
Quos somnus facilis litubanti texeral ala.
Auscultant, quid agant hi de testudine sternuj;t
Immittuntque focum, nihil est riisi somnus in HUs,
Per tabulas flammis diffusis tecta cremantttr.
Persentit strepitus somno decepta juventus,
Accrepilante cito solvuntur somhia fiainma.
Protinus arma viri capiunt, clamare potenter
lncipiunt, una clamorem fecit et lioslis,
Vocibus et sumniis lotum circumtonat agmen
Undiqne concepti moverunl castra tumultus
 557 DE BELLO BALEAIUCOL1BRI VII.—LIB. VI.
In Balea muros popuiiis;circumfluus ibat.
Postquam cuncta rogus consumpsil, robora flammae
Perdideranl, Maiiri voeitant sua numina, sanctoSi
Reginamqtte poli blasphemant crebro Mariain.
U't tenebris lapsis produxit ab sequore Phoebus
LuclfeTos radios, populi fervente querela,
Colloquii patres promptissima signa dederunl.
pmnibiis ad coeluirivenit de partibus agmem .
IncipitAiO quefi, sed Concio tota. querentem
Attendit brevibus narrantem singula dictisi
Jgnavos quosdam, seu despectus vocitantem,
•
Et defraiidaiiies sacramentum pietatis.
Hsec reliqui Patres una-, popuius, eomitesque,
Vocibus luec crebris, uon bisve semeive pelehant. Vires alque viros ciipio per bella potentes.
Conliiiuo castella trahunt retrp bina, simulque
Altera bina parant velpciter sedificare.
El mbx ligna, rales scripsernnt buncta daturos.
Necmora,ligha, boves, etmulus, equusque tulerunl
Mulus, equus, vel homo, de regnis attuiil hoslis
Innumerum vimeri, vites, lnalosque, nucesque
Et glaucse salices, si quse poteratis in ullo
Rure recOgnosci, vos liorum vincla fuistis.
Quatuor aereas castella videre per auras
Surgere Pisana dudum poteramus ab arcCj
Massilia quondam Romseviolenla potestas,
Cuimare, cui lelltiSj et piurima regria petebaiit;
Ut superaret eam. Sane non celsius ullum
iEdificavit opus rector BaleaTis; ab ipsis
Noete dieque suos nescit converlere vistis
"
Turribus, cl similes operi fecere Latiui
Artifices tolidem subita velociter arle;
Acduplexaries qubscrebro straveral ictii
_Edificare;parant celeri molimine muros.
lnde Tianensem signalam niittil ad urbem
Rex Baisechartam, ponlum brevis incipil anftis
Scindereilerrabrevi spatio, litiusque pelita,-
Subsidiunij sociis siniul alla Diana fuerunt;
Coeperat et populus tales audire lituras :
Nazaredolus Balearis rector et auctor
Regni mille suo felicia dona Butbalij
Alque Dianensi populo npn parva salulis
Gaudia. Velle meo yos quondam promeruissenij
Ut quorum tuto solalia vestra rbgarem
Sed tamen illa modo vobis solalia posce;
Quae nulla regi cognosco jure neganda.
Adversalur enm cunCtos cOmmuniter hostes (sic)-,
Qui Macliamaticum celebfanduni numen adoranl.
Hasleges; moresque vetant retinere paterrios;
Observaremonentstat contradbgmala quidquid
Et vitanda doceni ribstri praecepta Rafulla,
Captivosque peturii quos lalus pontus ab usqiie
Oceano seryife hieae Baleseque,paravit
Cuncta peluni. etiam rerum discfimine nullb
Captivis habitis, etenim sine conditione
Poscuut, ut,regni nuUa mihi parlerelicta,
Vita contentus, rcgiones splus et urbes;
Quas placet, ingrediar, vernis sociisque reiictis.
Yos modopernostras danlem Machamaia leges,
SS8
j Perque meum vos oro bonnm, dandumque datute
A
,; , [iu«
Christicolis Balaepopulandum crecute liuriquam
Conspicuuni fegimen, quod vestro poUet honbri, ;
Nam vestras replent ejus bona plurima terras.
At si non vultis nbstras audire querelas,
Nec vestrse mentes sola pietate moventur,
En trado vobis, Balesedescendile regnum.
Ne subeant bostes vestrsepf aecordiaterrse.
Straverunt Ebusum, Balea speclante quid iiistet,
Per menses binos jam cuncta perieula passa
Belligeros stravere virbs ad prselia forles.
Qui superare queant rari miiii nempe supersunt,
En renuo muros, quos slravit pluriinus hostis. -
^1
Pughacis Baleseturres fepararituri et arces,
cOnfractas reparat turreS saevissimus liostis, '; •;
Nisibus et summis aliasadjungere cerlat,
Adnioneant regem-, cujus vos nempe sub ala
Tttfbs noii dubito pacis gaudere. quiete, .
Quas inyitus ago per me deferte qUerelas, ,
Suscipiat Baleaenoii leniiiendos famulatus,
Atque tributa precor, per eum relinere coronaiii;
El reginieii cupio noslrum Machamata teslenij
Eldata juravoco, quaenosretinemus ab illoj
Vreijriramentis, quse certius addere possum,
Legatis faciam venientibus omnia vestrisj
Vos niodo detis opem Baleaevestrseregionii .,'..,
Ut qui eogit eam citius salvetur ab hdsle.
rP' Cognita sunt postquam, quaenafrat epistola regig,
Per legatos regi mittuntur scripta Bufhalis :'•.'.,
Rectori Baleae, populisque tuentibus,-ipsam-, ;
Sub duce tuta suo generosa Diana salutem.
Qui Latii vestras invaserunt regiones;
Nos gravat, et certe communia damna putamus,
Si Baleare bonum nostro tollatur hohori-.
Quod vos forte vpiunt dimittere jura palerna,
Invitis nobisnunquam scimus faciendum.
Chrislicolse seniper sunt contra dogmala npstra
Nos proprise legi si possent subdere vellent,
Et servire suis optarent cuncta tributis,
Geniiles populos sibi subdere quippe iaborantj.
Nos, et vosque simul parili discrimine seryos,-
Quorum quis dubiteti si vos violentia vincat,
JJ Nos habeamus opes, nos defendamus heiiores,
£)
Et regimen Balese,-quimisimus omnia Marocli
Scripta ferenda probo dominp npstro Moabilae,
Qusetransmisislis, qui motus quippe suprum
Dileclis precibus comitatum mittet equestrem, .
Quam citius riobis classemque virosque parariius,
Ut sistamus eos.tutos in littore yestro.
'
Signaque curo'venient faCtosspeclabitis ignes
Montibusin vestris,-vestros attendite monlesi
Cymba redit Baleam, verum putat esse_tyrahnii«,-
Quidquid charfa refert, etmujtum sperat in il.Hs,-'.
PromiSsis hominum, quse mor.fua tergpra narrat,...
Cymbala pulsantur, et tympana, quaequeper urbenif,:
Nec tuba, nec iituus devotis cessatab istis,
L-aetitiaeetenim Balesesunt talia ludus.-
SS9 LAURENTil VKRONENSIS
Comperit inlerea cur gaudia duceret isla
Barbaricus populus, magnus Calalanicus heros,
Et vocat in cselumproceres, cunctasque cohortcs, Inler quos pariles scripturse roniperiuntur :
Ac verbis terret si terreri potuissent,
Quando Moabilas ex summo robore dicit,
In patuloque docet fugientes ducerebellum,
Nec fore pascendos nisi cOnducantur inarctum,
Moreoue Parthorttm fugiendo ferire sequentem,
Cum solo solum gladio contendere dixit,
Atque graves faciunt ictiiSj si suppeiit ensis,
Qui non novit eos, pPterit satis ergo limere,-
Atnosqui variis bellis cognovimus illoc, ,
Si venient, auclore Deo?tute repetemus.
Sic comes. Ast Ebatum currentes millere navcs
Viginli palres comriiuniler accelerabanl,
Ac sex ex illis qusepfseeessefe per allum,
Transivere frelum" cursu propero venientes
Quo superesl pelago de duris insula sanis,
Prssbuerat porlus urbs desolala Buthali,
Qui tenet auditu latias venisse carinas,
Et cepisse duas ratium, quas duxeral ipse,
Pectore sed dubio tandem melibra revolvens,
Cogitat Alphsvjs, quam tmos ire, nec uiiquam
Adyenlum sentire suum, sparsosque per avum,^
Tendere pro prseda, tutavemanere quiele;
Vera revolvcntem, nec inanis opinio fallit,
Ergo deccm ratibus reliquis consistere jussis*
Hie ubi portus erat tutus vicinior urbi,
Remige quam celeri falsos invadere fluclus
Praecipit, ac portus, aditusque requirit, et airibitj - Non regimen portusque meos, nec munera sperB--j,
Aiiticipatque sinus Latios ubi noveral esse,
A somho surgunt isli pugnare parantes,
Marinianus habens triginta scilicet ex his,
Quos secum duxit, fesliiiius ire parahat,
Et pugnalurum fugiturum seque putabat,
Cumque decem ralibus robur iuvenile per undas
Pugnam commiltit, sed vuluere Marinianu
Afttcilur, dare vela parant, fugisse valeret,
Impedit huuc velum, quod tuuc abeundo tctendit.
At Mauri super huuc properos fecere tumultuSj
Et cepere virum pariter sociosque ratemque,
Bebilitando prius variis vulneribus omnes,
Tresque rates alias paucorum nomine tutas
Devictas tandcm secum duxere per undas.
Plurcs qui fueranl loca per longinqua remotse,
Ad castrum veniunl, quod rex Norguenius olimj
Tradiderat flammiSj eum centum Hispana carinis
/Equora sulcabat, spolioque ex liostibus aclo,
Jerusalem victor sanetas properabat ad arces.
Istud Pisani relinent villas repetentes,
Carneque viventes, siliquis, et agrestibus berbis,
Radicibus plures etiam mcdicisque steierurst
Irapensis, in eo discrimiria plura ferentes
Siepequeperpingues liis esca fiiisiis aselli,
Hosque Saraceni pugnantes crebro petebant.
Castrum tutamen Laliis erat, bospitiumque.
Interra geminsede scx rediere carinse,
Ajnissis reliquis, praedamqueratemque redncunl
Quain Baleserector fertur misisse Dianam.
EGO
A Sarcina cartarum, quam virlelliire Ievare
Vix posset, patribus dala, legatique fuerunt.
Nazaredolus relinens sua signa sinislris
Auspiciis, caro per curcta valereButbali,
Scripta sibi-,populoque suo transriiissa reccpta
Non dttbilo legique suas cupiendofiguras,
Quando rates poterant fluctus sulcare secundos,
Te mea prompla fidcs credebat fluctibus uti;
Nec de te mea spes mentem bene nota fefellit.
Goeptumstabat iterj nobis dabat insula portus
Quaeprior esl per me subitse subjecta ruinse,
Gratulor. audito vestro super liosle triumpho,
Acla foret tanquam propria victoria dextra.
Non tamen inde mea plenissima gaudia menti
" Siint, etenim vestros narrat mihi fama recessus
Saepius, et sublimi de strue cernere flammas)
Promissas cupio, sed eas spectare voleiiti
Si fierent prohibent mihi cum caligine nubes.
lllis iratus, cilius discedite dico.
Non valeo per vos mea grandia vola vidpre.
Discedunt, toloque patet cum monle cacuriien.
Prospicio, nusquam dictus viget ignis in illo.
Ignis at ille meus qui tot, tot noctibus ardel
In sublime sua dat grandia lumina flamma.
Credere r.ou possum vcstras remanere carir.as
Quin veniant, dabil hora locum, qito nempe venive*
Intrepidus poteris Balesesolalia prsestans.
Si qna mei tibi cura subit, dilecle, fidelis*
Hoc propter ridens mihi quafenushostefugato
Et victo pariter, mecum communia regna
Et communebonum possis cbnstanter habere.
His etiam lectis quam plurima sCriplaleguntttr
Qusequeneci missos, et eorum nomina narrant,
Designanl etiam quibus iclibus occubuerurit
Et languore, fame gentem, gladioque coactahi
Yelocis citius passuram damna ruinse.
Interea reliquae servantes sequora naves
Contempto patrum jussu prsedamque secutae
Vicinas ponto villas, elcastra pererraut.
Hic vcctus Mauris sparsos per rura sequentes
Gaudebant cunei propcro cohibere tumullu;
Et victos pariter praeslantevigOre negare.
D I„s inerat Salombn flaya de geiite.creatus'
Cum ratibus gemiuis Pisauis associatus
Viribus, et membris ingens, spucieque decorus.
Ilic intra quaedam validi campestria castri
Collectis spoliis navem properando petebat,
Multus eques, multusque pedes contendit in ipsum,
lnque resislentem collalis viribus ivit.
Hunc paganorum straverunt agmina postquam
A sociis homini caput abscidere relicto
Vexillumque sibi vitam parilerque tulerunt.
Hxc nova facla volant, dum miiltas omnia lerrcnf,
Appropiantque dies advcntus Omnipotentis
Invictique Dei de Virgine, quando parenles
Christus noslra salus carnem iiascendo recepit.
Languor in Urbe gravis Baleari, cara famescjue
5„1 DE BELLO BALEARICOLIBIU VII.— LIB, VI.
Barbaricum popiuum non leviler attenuarant.
Hinc preeter carnes hiemanti cara fuerunt
O.mnia militiae, nec vinccarius ullum.
Insula vastatur Balese, rex icedera poscit.
Fainarefert comites regi depace loeutos
Venales factos, privataque dona rogare,
Et propter reditum Baleaenaves habituros
Cum quibus ad patrios porlus remeare valcrcnt,
Si modo Pisani jungi sibi foedere nollent.
Alphaeisigitur ducibus, quasi relligionis
Sermones faciunt, fvaternas affore euras
Pecloribus referunf captivos esse petendos
Obsidibus sumptis citiusqtie rogant redeundum
Et cunctis coram sunt talia verba loeuti :
Quod petimus, rex omue facit, vos laudis honoremi Si desunt vestes, desuntque cibaria vobis,
Quaeritis ct beUum tantum pro laudemovetis
Seu pro divitiis vos, et Majorica vestros
Sat parvipendil tantos iliaesa labores,
Creditis et cleris, qui vos pugnarc jubentes
Agniina conspiciunt tot jam fluclantia cairipo.
Bella videre voln-t, gaudent de sanguine noslvo
Quorum doclrinam, monitus, et jussa refutent;
Hi qui viclores cupiunt e_ marte reverti.
Hos igitur nullus jubeat pugnare sacerdos.
Quam csedat mucro nescit, quam lancea pungat.
Incipiat, faciat, qui dUigit ista jubere.
picta quidem a factis multum distare videiur.
Nos qui senlimus crebrosque rependimus iclus,
Arbilrio pugnare decet, non jussibus liorum,
Contra justitiam jusfe coraniittere pugnam
Neroo potest, jusli juslam cognoscite causam.
S.nt pro captivis qui se venisse fatentur,
Sed pro mundano nimis altercantur honore.
Captivis habilis aliud linquatur, et ultra
Nec laus orbis, honor, nec inanis pompa, petanlur
Sex vexilla super pateant eommunia turres.
Ilis habilis niajora quidem quicunque requirit
Aspicit Iiaud recto Balearica moenia visu.
AdJe Moabitas quos exspeclare feruntur,
Qui quantum gladiis, et qnanlum cuspide possunt, Et regimen retinere tuum cum pace labora,
Qilippe viri Marlis, docuit vos bellicus usus.
Si veniant ergo, praedam de rure ferelis.
Fclices sane nimium si castra tenere
Vos quoquelutari prbmpte valeatisab ipsis,
Spes prsedsenee erit, gens qua lege valebit
Vivere, vilalis quando libi decidet usus
Indubitanter equis, nobisque cibaria desunt,
Nec tam prolixa magis est ambage moranduni,
Dicile quapropter si regia fcedera vultis,
Et facitis, patrias una tendamus ad aedes,'
Sive refutaiis vos, incunctaiiter abimus,
His respondentes occurrunt Henricus et Azo :
Quisquis ad has partes aliud fortasse requirat,
Nos pro captivis ad eas venisse fatemur,
Non ob eos tantum quos delinet insula caplos,
Asl ob eos etiam quos defensum fuisse (sic).
Exslirpare malum, Domino faciente, putamus.
Nec volumuspost nos tantum remanere baralhrum.
Non quia Pisani.plureslencantur ab cjus
S.&
A Pesliferis vinclis plures de r.omine vcslro
Perpetuis pcenis hostiiis turba trucidat.
Nojiis vestra fides, socialia fccdera spondens
Sub juramerito sese conjunxit,, et ullra
Quam jura juslis nos obsecrare nequimus. [vocari,
NOntenor [Forte timor] hoc faciet jusjuranduni re-
Velleque pro nostro nos non revocabimus unqua_i.
Facta semel juste, stat turpe resplvere saepe.
Paremus clcricis, quia venit ab ordine sacro
Jussio pugnandi, nam jussit praelia papa
Sedis apostoHcae,cujus prsecepta secuti
Tantum propositum nusquam mulare valemus,
Ni discedatis non fecimus, haud facicinus,
IKc neque discessus vobis videatur honestus
B Vobis et vestris quod convenil. omneparasnus.
Anditis comitis bis verbis coiiticuerunt
A patribus sumplus qui largo ssepepetentes
In proprios usus communia quseque traliebanl.
Gothorum procerum postquam siluere furores
A pelago redeunt custodia publica proras
Allatis scriptis Baleam qua?,cymba ferebat.
lnter quse fuerat memorati charta Bulhalis.
Impensas multas ab amico noiuine faclas
Commemorando refert, curet persolvere quidquid
Pro selargirirex obsecraret aniicum.
Subsidium reliquum si quod jubet ille parari
Iinmensos sumptus festinus mittere curet
Veniurum scse mature praemonet ante
Quam geminare queat binaria coriiua Iuna.
( At Pisana manus solitas non deserit artes.
Quse sibi profieiant festinans sedificare.
Providus obsessam Narolus legatus in urbem
Progreditur regi parili sermone loculus:
Jussio Pisanum, rex, nullis territa faclis
Ad te me jussit concordi voce venire.
Hucmissus Patribus sociisque faventihus adsure,
Inque mco sensu posuerunt pubUca facla.
Prospice quod docti debent ad cuncla vidcre
Non quia Pisani multum tua fcedera Gurer.t
Aut sine perfectis Baleaeremeare triumphis
Optent, isla tuse sunt constantjssima menli
Verba nec obtuso memorabig singula sensu.;
. Quidquid dico notans, libj jam perpende quid instct
U
Es sapiens babitus, proprio sic consule regiio
Ut valeas salvps tibi conservare fidcles,
Dixerat, et regis recipit mitissima vcrba
Thesaures cunctos, spolium promittitet urbis,
Velleque pro sanplo Petro se regpa teiiere^
Et pro Pisanis. palulo sermone faletur,
Hincque cito sese sppndet responsa daluruni.^
Inde redit Narolus, Pisanaeverba cohortes
Accipiunt, et amant pacem laudantque, volunlque.
Obsidibus post haecqusesitis pacta secunduin
Nobilium natis, mutavit verba tyrannus,
Nam Iegis non. esse suse:prsebere tributa
Qhristicolis dixit, vci ab Iiis regimen- refinere,
Firmate! hsec vctcrum consulta ftiis.sesupruni
503 LAURENTII VEKONENSIS
Aliilione sati veterem niiratus amorem
Absquc sui culpa, vitioque fuisse remotum
A Sc sciro viruiri cnpideque videre precajur.
Ilic regcm qusesitus adit, secumque nepoleni
Ducit, ct alterno regi convihctus amorc
Admonet nt populi Pisani compleal omnem
Ipsc voluntatem, rex spondet necsiue fraude.
lnlerea Pisana super pia lumina flectens
Astripotens reclor respcxit ab setbere castra,
Et qnse languerunt, mox convaluere coliortes.
Sed requies esl nulla viris, in luce labores.
Nocte repenliiio ferventia castra tumultu
Crebro sollicitant stridentes Ismaelitae,
Cumque die quaedam nonse succederel borse
Oceanique maris peteret confinia Tilan,
Stat vice qui eomitum campum petit inelytus Ugo li
Cui Tempcxedes comites sunt atque Recuccus
inler condensos cuneos memorabilis heros
^ignifcruiii peliil, jaculi pGiietrabileferruni
Porlore subnixum fixit tellure ruentem.
Ilinc Libycus quidam ruit ictu straclus ab ejus (sic) In patriam rediens cum parvo feniina nalo.
("crruni glcba tenet praetentaque frangilur basta.
At pedes. heroem Maurus jaculando requirit
Atqtie frcmentis equi transfigit viscera fcvro.
Iratus jugnlare parat Mavorlius Ugo!
Barbaricum juvenem medios quoque curril in ho- Dum loca scrulanles sequatis gressibus irent,
[stcs
Debilitatus equus tenera cum consedit herb
Iiifremif, et Mauros ardenti luniine speetans
Pugnat, et: ense ferit, se circumquaque petenles
Mullorumque simui confliclus excipil unus,
Cui dum subv.eniunt Perlasius, Ugo, Dodoque
Dal properanter equum bene promptus arma Re- Neque cito cursu remis, et fluctibus usse
[cuccus.
Jussa Patres renovant, hoc non prsedantibus ad- iiiterea Petrum rex advocat, illc vocatus
dunt
Ut non desistant regionis recta cremare
Et jugulare viros, siquos reperire valerent,'
Ac solidos sppndent equilis devertice quinque,
Pro jugulo pedilis binos dare cbnsliluenles.
Sic Balese regnum gladius populatur, et ignis
Inde viris numrai veniunt Balesequeruina
Pisanos.equites cunctos jugulare simulque
Gonstititin tptis circumdare noctibus aguien
Tresque cruces noctis quibus allernare labores
Continuos possent, et se recreare quiete
Sub tribus egregie generosis distribuerunt.
Ergo crqcis priniae curam Gualandus habebat-
Gualandp.genitus; fuit, Ildebrande, secundae
Tradita curalibi, Otti pulcherriraa proles,
Praesidet extremae_Leoclara.propago Lepnis.
Hi loricati spciis comitantibus ibant
Muralcs aditus crebro terrore petentes,
Inque dies castella super facienda niorali
Ligna trahi, crates fieri properandojubebant.
Dux Catalanensis cui plurimus adfuit astus
Ad loca sive vias per quas iter essel ad urbcm'
Intenlus spoliis multo cum railite stabat,
|yq_ue Saracenosprsedajug^ilisque potitus
„GI
^ Lethales studuit ereoro conferre ruinas,
A
Hoc, et ideni studium prae cunctis Balcius hero.s .
Militiaeducibus clarus bellator a.gebai,
Qui si quem prompto poterat superare vigore '
Decapitabat ettm, nec ci parcebat ob anrurn.
Per soiitos niores gelido medianle Pecembri
Frigora mujta dabantventi canaeque pruinne,
Albebanl Baleae nivibus tum grandine montes.
Arclabaut Mauros curse (le frigore nal;e,
Nempe nolabantur cum canlibus edci'e fletus,
Quos proferre solent vigiles super ardtia cufae
Mcenia. Pisani frigus gelidasque pru.inas;
Et gentes aliae laelanti corde ferebant,
Viribus at nuilti.s nieihoraiites singnla patres
Colloquiis crebris bellum properare jubebant,
B Armatasque rates Ebusi miserc relictis,
Cceperunlque leves pelagps sulcare carinae.
SeJ prius'a Balea puppis non magna reccssit
Quse veniens Ebusum fines poscebat lberos.
Iii rate jam dicta fuerat clafissima qusedam
Sulcanlem pelagus castris vidisse morali
Et latuere prius ne conspicerentur ab ullo,
Moxque sinus adiit caslello prora propinquos
Ac prpdire viri festinavere earina.
Exsiliens Pisana phalanx promplissimaMaurOs
Primitas obstantcs jaciilis gladiisque liecavit,
Sed servalur ab his cum nato femina parvo.
P Intrantes igitur navem sulcare parabant
Pontum, cum lolis aptabant carbasa remis.
Cum subito videre duas freta scindere piippes
Littora ppntigcrat, vicino proxima castro.
Feslinanter aditregem, placideque salutal,
•
Astutoque viro caulis sermonibus inquit
Ut bens jognovi, rector charissime, verum,
Sub primis verbis, conjungentfoedera tecuni
Pisce, te memorcm verborUm credp priorum,
Cum quibus acceleres firmam conjungere pacem
Dum potes, et citius facias, quodcunque rcquivant
Suin quia Pisaims, nec ob hoc mihi credere sperne,
Consiliisque mcis si tu modo credere vitas,
I Adveniet tempus, quo rex mibi credere velles,
D
Et dictis parere meis si posse darelur.
At Petro BaleseTespondit talia rector :'
Petre, volunt omnes ihesauros toHere nobis',
Nec quidquam penitus veslri dimittere cives
Divitiis pauci nostra ditaiitur in urbe. .
&s tam grande dari, non est ctiam leve paucis;
Ultva posse meum dare me quid vestra requirunt
Agmina, quod possum largiri qtiserere curent.'
Captivatorum, si- reddo, sufflcit, agmen,
Et cum perpetuo linquanl mea foederc regna,
Unde viri vr.stvisi non fleclantur ad ista,
Inter nos, et eos Det pro velle Tonantis.
Sic ait, auditis istis disccssit uterque,
Cumque dies flucrenl, festinaverc para.tus,';
363 DE BELLO BALEARICO LIBRI VII. — LIB. VII.
Herces Lalii cogendo virililer hostem,
Hi viiias, et rura petunt, pars obsidet urbem,
Caedibus, et flammis regnum vastanlur ubique.
Tunc Arelatensis lustrans loca singula rjclor,
Castra refutabat facta sine slrage videre,
Nempe Saracenos truncos sine vertice plures,
Assiduus fecit, cujus sine sanguine fuso,
Non rediit mucro, nec acutse euspidis hasta,
Et sic Tartarei regni per inania nigri
Gompulit ire via multos inferna petentes,
Cerberus obsfupuit tenebrosse porlitor aulse,
Latralusque dedit simul atraque regna tenentem,
Reddidit umbrarum pavidum vox garrula regem,
ille suo famulo : Cur latras, Cerbere, dixit,
Jam jam pande quid est, cur sic niea jura resoivis. llle tridente suo ferventes concitat ignes,
Peslifero clamore tuo lorvpque latratu,
Infelix cunctos vocem (sic), sonitumqiie reppiie,
Vel dicas cilius, quae gens mea regiiasubinliai;
Quis populos lantos lenebras sine iucc petcntes
Sic sperare facit, pandas qupque, Cerbere, causam.
llle suo regi triplici sic ore locutus :
0 tenebrose Pater, Pisaiue robora gentis
Bella tuse Baleaefecisse feruntur in pra,
Si pars existis regni Majorica nctslri,
Roma quidem monuit, dimjsit papa reatus,
Pro captivatis populo cejiare voienti,
Plurima damna facit: nps baectolerare potestas,
Tartara nulla limeut monilis ejus morientes.
At nostros Pisana cohors, et Balcius heros, -
Tarlareis regnis, et opus transmisil corum.
Nunc veniuni multi, plures milii crede futuros,
Cum Latise turmse gladiis populantibus urbem
Inlrabiint aostram, tu mox fabricare ealenas,
Me suadente jube, meruit tua turba ligari,
Ne fugiat pcenas quas jam meruisse putatur,
QuoeBaleseregeni late veniendo sequetur,
Secum quippe tuis feret agmina plurima regnis.
Dixit, et infremuil furiosus rector Averni,
Terruit et Manes querulo clamore tyrannus,
Exululantanimae niisera decarne solutse,
Voce fremenle ducis mox vallis ad ima recurrunt.
Occupat hinc languor regem faeiente limore,
IUe dolere eaput queritur, pectusque leneri.
Hinc thalamos intrare parans , minuisse cruorem
Dicitur, et post lisec paucis vixisse diebus.
Atite tamen Burabse regimen cessissc putatur,
IHeque lun.cpatris perfuudens balsama corpus,
Condidit, et flevil multum posuisse sepulcro.
Cerberus hunc, postquam discessit ad antra ge- Ut lapis inimotus prorsus stupefactus adhseret,.
[hennse,
Perque tenebrosam duxit Machainatus urbem ,
Slipitibus pelilur, concurrunt undique Manes.
EXPLIGIT LIBER SEXTCS.
Jn solio regui Burabe post isla levatus,
Non permansuros cilius conscendit honores,
Usus enirii regni fuit haud sibi tempore longo.
Cui Pisanorum caplivos lurba requirens,
A duce crudeli HOJIco:igrua verba recepit,'
506
A Ad me forte meum (sic) conclamat sessor AveriJ,
^Eacus adsliterat dextra, IaevaRhadamanlhus,'
Et medias inter dixerunt talia flammas :
In toto, genitor, cum non est agmine coropai
Ante duos Baleaerex est acerrime vtillus,
Qui fecit plures homines occumber.e ferro,
Compulit et multos Chrisli dimitlere legem,
El quoniam nobis socios portavit amores,
Da sibi flammifera consistere semper in aula,
Condignasque suis meritis mox exhibe poeiins,
Hujus selernis de flammis affore genlem
Perpetijasque jube socios portare catenas.
Turba ferum Ralese regem couvicta querelas,
Praebuit ad varios subitO:distracta dolores.
° Exustumque facit tectum penetrare favillas,
Atque venenosa faciens convivia carne ;
Vos fidusque meus mecum discumbite, dixil.
Paruerat jussis, veniunt ad prandia Manes,
Ipsorum pedibus lapides prsebentur adusti,
Exurens penitus consumit flamma sedentes
Prirai ferventes gustus venere colubri,
Ignea qui vivi gustantum viscera torquent.
Arida convivis sitis est, sanguisque dr'ac'onum,
Felle niger multo tribuit potantibus haustum
Has epulas buffo primis sectatur adustus;
Innumerusque fuit, Lernsea veneua simulque
Perfusum supra fprtem tribaere liquorera.
Pocula succeduhtvariis immista venenis.
r Gustanluni postquam ferventia viscera tonment,
Spirituum rector nigrorum taliter inquit:
0 mea turba, meis Balearem ducite regem
Sedibus, etquoniam cunctorum viseerafervenl,
Una Tantaleas vobiscum tendat ad undas.
Sed vestrum super hoc prius exigo cernere ludura,.
Ut lapidem Balese mutum consistere regqm,
Conspiceres, tuleraique suos pblivib sensus.
Obslupuil, quouiam rapuit terrpr sibi mentem.
Convivse tandem posf talia jussa tyranni,
Exsiliunt, raptumque trahunt per mcenia regem.
Tartaradilaniarit, undis glacialibus addunt,
Exustum torrem, sitis est algore spluta, .
Millitur in flaiaraas, dpior est, algorque calprque.
Inquibus ariioto senserunt viscera postquam
D Pestiferam siccata sitim, properavit ad amnem,
Sednequit accensos. pb aquam removere calores.
Nam lalices postquam vpluit conlingere labris ,
Adstanlem fugiunt umbram , tunc margine ripse,
Deglutil miserum variarum forma ferarum,
Sicque ferum regem tenebrosus dissipat Orcus,
INCIPIT LIBER SEPTLMUS.
Jam nalalis eratquo Chvislus Yirginc nalus,
Obscurum raiindum divinaluce replevit,
Dumque pii festi summi celebrantur honpres,
Luxquc pio populo postqttam bi.s quarta refulsi* i
Maimoncm, sociosque dalps novus ire Dianani
 567 LAURENTIl VERONENSIS
Rex jussil, fluctus-inlravit prora marinos.
Pisani videre ralem citius properautem.
Tunc festinanter puppes intrare paranles,
Sumptibus auxerunt prsebenies shigula patrcs,
Et dum forte viris alhnenfa darentur, et arnia,
Maimo pergil iter, scd qua trahit impetus illum,
Nou servando vias illuc sua vela relaxal.
Spes erat hunc cito ppsse capi, si signa yiderent,
Qualiacunqiie ratis, sed venlus cavbasa perflans,
Luminibus puppeni citius substraxit eorum.
Maimo viam fecit, Latii rediere volenfes,
In Balese regnum studiosas ponere curas,
Etdum nituntur coeptos superare labores,
Alterutro referunt multi si viribus, aut si
Ingeniis nequeantex hoste tenerelriumphum,
Ad proprias remeare domos, ultraque morari,
S.esp pqsse negaiit pro niprbO' sive calore,
Exslincto.s memorant (heu!) segriludine plurcs,
Seu gladio socios, paucos quoqueyivere dicunt,
Pro Balea pariter destructas affore Pisas,
Urbe sajis stulfum, sine re, sine meiile vider
Evgu rales emnes celeri reparare labcrant .
Auxilip, captos nec dpseruere paralus.
Interea, beili Cafalanicus sesluatheros
Pre studio,, magnaque ducem comitantc c?terva,
Qua locus ihsidiis est, valle reponilur una,
Sol fuerat, prima radiaranl omnia luce
Sarcula, porta patet, de moenibus egredicntes
Per lpca tuta meanl solito gestamino Mauri.
At comcs in saevosaudacter prosilit bostes,
Urbanam juxla committens praslia portara,
Quse portum spectat, qui Pineus esl voeitatus.
Utque Moabitam viridi proslravit in hcrba,
tiasla viri dextrum de niuris acta lacertum
Transiit, exsultant Mauri letbale pulantes
Hoc comili vulgus, post haec properando per uvbeiii, Be sub castello, quod porta marina peregit,
Nomina falsa ferunt, coinilis de funere licla,
llinc rcliquse gaudent servanles mcenia turmai,
Exstinclnmque canunt comitem, jugulare minantur
Alphseos, seu pcrpefuis macerare catenis,
Ac poenis variis altp claraere fatentuf.
Haud secus Aiphaeosfacips sine principe clamant,.
s
Suadentes etiara ipsis si vivere curent,
Ut propereiit ad eos sub deditionevenire,
Pisani contra : Convicia vestra minsaque
Nos-sub. rege poli non cogunt ulla limere;
Venimus a palria summosiib principe Christo,
Crueis ob auxilium Balese superabimus urbem,
Qui servos Satanse gravibus vincire catenis,
Et gladiis noslriS penitus dabit ipse necaudos,
Hlsesumque, cancs, comitem scitote Pyrenum ;
Et vestrse viciua satis fore tempora cladis,
Post hsec conlendunt ad moenia ducere furres,
Gens diyisa locis, patres, divisaque bella,"
Mox solidaeterrse fossgs velociler squEtnt
Ligna, lapis, vegeles glebse, projectaque moles
[n muris Mauri, nee prbgredimilur ab urbe.
Hinc vigor Alphaeus turrcs ad nicenia ducit,
^.ssistuiit"aeies, pe.rfring^intagmina muros.
iJGS
A Intcrca Pisismatronae, sive puel!s>,
Deponunt cullus, ac templis semper adhajrail,
Vota parant, etlhttra ferunt celebevrinia sanetis,
Ssepeque nndatis pedibus saera lempla petentes,
Profundunt lacrymas, durse dant oscula terrse,
Pro charis orant plenuin pietateTonaiUem,
Victoresque petunt, sanosque videre maritos.
Volscorum meriti prsesul Rogerius alti,
Laurigeras Pisas coiniles spoliare volerites,
Territat, atquemirias cohibet prohibeique rapiiiarn,
Per Latium toluin jejunia sancta, precesque
Papa jubet fieri, nionef liinc et epislola Gallos.
Annnit oranli divina polenlia turbse,
Et flentum gemiium divinas conimovet aures,
Quadragena dies secliscelebranda, quibusque
" Virginis a parfu popuiis festiva redibat,
Qua pia cum nato Virgo sacra lempla pelivit,
Isfantemque pium Simeon gestavit in ulnis,
Non fuerat celebris feslivse proxima luci,
Accendunt Latii civilia robora flammis
Noclu, dc caslrisque creniant velociter uiiura
Invenla nuper Danais prudentibus arte,
Quse miranda viros ceu nusquam jussa latebat,
Inde volaut lurres passim, facilesque favillse,
Aela per alterius castri scintilla subinlrat,
Crales, quod flammis cresccntibus pcius ardet,
Et candela velut siccis bene proxima lignis,
Siccam nialeriem tenues convertit in igries,
Et ceu paulatim grandig cilo candet acervus,
r Sic caslrum reliquum subilo candere videres, -
Virgine cum simctis natum genitrice regente,
Cui propria solus replet omnia sseculaluce.
Nox-ca Isetitia repletur, luceseciita,
Prse\reniunt pbpulos non parvula gaudia sanclos,
Annua dum redeunt Agathes soiemnia sanctse,
Per triplices adilus Pisanum robur iu urbem
Pugnacis Balese robustis viribus intrat.
AlLalii cunci subierunt nicenia rari,
Plurimus intus eques dextra laevaque.potenti,
Subvenit auxilio trepidanti protiftus alse,
Perque satis Iatas agmen Latiale-plateas,
Insequitur. Cecidere duo de gente Latina -,
Persistunt aditu reliqui, tolerantque ruinas,
D Quos jacli lapides, transmissaque tela reportant,
Post ubi telorum densi superant jaculatus,
Ncc loeus esl giadiis, fugiunt velociterextra.
impositum fovesesuccedit barbara pontem
Flamma, sed Alphsei pavidi successibus inst.ant,
Etnituntur acpiis exstinguere comiiius igncm.
Ad primos aditus, in quos Pfovincia bella
Misit, inirc parant rigidse certamina pugna?,
Contemnuntque sibi socios praeferre Latihos.
Hos brevibus tectos clypeis Balearica lurba
Aspicit, innumerisque caput, seu crurasagitiis,
Fugit, et e lota propellilur turpiter urbe.
Presbyter Henricus plebanus lucesub ista-.,...,-
Lsetitisedidicit pnesagia cimcta firtsira!.
Talis facia viro vox : Atsribus aocipc, di>:i£%
S33 DE BELLO BALEARICO LIBRI VII. — LIB. VII.
Astra voiunt hodie Pisanos urbe repelli,
Cvas vespertinis horis intrabit in urbem
Plurima passa manus, vincens pro velle TonaiUis
Uoc, ef idem Naroli defuncli spiritus inquit
Fratri, ne timeas, venient ad prselia sancti,
Innumerique aderunt subetinles moeiiia tecum,
Telaque non polerunt tibi me comitanle vibrare.
Urhem posse capi jam desperaverat agmen,
Per tres ergo vicescpmmiltere prselia mane
Palres atque ducescommuni voce jubebant
Nec clarum prorsus, iiec eral sine lurbine tempus,
Cum peditum cunei pugnam dubilaiiler adirent
Moliti decies aditus intrare patenles
Ejeeti vicibus totidem murisque repulsi,
Prsetereunte die commjttere prsclia sepiem
Qui turrem Baiese nuper caplam refinebant,
Ceperunt; adita lurris fuil insita pvimo
Dura recompensans Bruno qua faeta sacrorum
Innixos scopulos muro processcrat, ct dum
Jam luleum tentabat opus stibverterc, Maura
Turba petiit, propero quoque tela volalu
Missa resistentes clypeum fixere tcnaceni
Istius, etrobur dum Maurus ceriierel ingens
Protinus aggrediens robusta cuspide fixit
Semptemplex tegmeiij sed tejo protinus ejus
Durius affixus de muris concidit allis,
Corruit, Ugonis gladiopercussus, ct alter,
Maurorum cunei superardua robora muri
Plenius accedunt, septein superare putantes
Et de praesenti superatos toUerevila.
Desuper adveniens divinus spiritus iliic
Accendit socios, quorum vox trina soiianlem
Factorem rerum Dominum confisa rogavit.
Hi gravibus clypeis texerunt corporaposlquam,
Obstanles poscunt rigidis raucronibiis hostes,
Et faciuat plures collatis viribus ictus,
Etmulto plures saevosibi dantur ab boslc.
Tum Deus Alphaeislargitus prosperilatem
Successus pandit lsetos optataqtie vota
Barbaricae gentis mutans cum casibus omen,
Voceque terribili Mauros, giadioquc poposci<
Parvuia turba feros ccelcsli facta vigore.
Bruno Peransei caput ingens ense resolvit.
Excepitque feri Beroentis pectore telum,
Petrus in Eugubium jaculo fudit, Ugo Sebaldi
Filius Alphsensecaput ense rotundal acuto.
Proterit Arpliiponem Pathuslldeprandia proles,
Inde quod Herricus jacplum jac.it inguina Lubse
Perfodit, Uguiccio Geimanus scilicel hujus
Marulia gladio, pedibus prostravit ademptis .
Machion Uguiccio nbn ficla propago \Terardi, .
Et velul armentum tygres, ssevsequeleaeuse
Poscunt, quando fames ipsas arerrima cogit,
Pestifefosque boura conschidunt viscera dente,
Tundentes jaculis simul, et mucronibus ipsos
Barbara turba fugit, Lalii clamore levato
Per patulos aditus socios inlrare precaiituv.
Praeveniunt omnes alios Sicheria proles
.Raynerius socios, et Terpeteius heros
£70
A Una Guiscardi coraites, et Grunnius ipsis
Exsljteranl prope, qui barbara terga socuti
Cedentem lurbam jaculis feriendo trucidant.
Introitum doncc fugienlibus edit alumnis
Robustas pandens vetus Elmodenia valvas.
Ac de parte maris pugnax Eufraxius Urbem
Intrat ciim nato, stat Maura caterva platea,
Inque viros properata ruit stridcntibus armis
Quos poterant terrere satis volutantia saxa.
Intrepiduscum patre manet Bernardus, et Alcen
Contra se positum durala cuspide sternit.
Tunc Ildebrandus : Ferias, precor, oplime fili,
Nec cuiquam parcas gladio si deficit hasta.
Pro patria pugnare decet, veneranda vetustas,
Et iiostri quondam micuere per arma parentos.
"' Dixit, et Agilion jaculo prosternit, et ense
Brusaei feriens caput a cervice resolvit.
Diffugiiiiit.stalim reliqui, fugientibus instant,
Cum genitore satus pertundil barbara terga.
Undique currentes equites misti peditesque
Audaces animi, compressis gressibus intrant,
Per solitas veluti subeunl examina sedes.
Sic vigor Alphseus latam progressus in urbem
Dispersas fundit jaculis, gladiisque catervas.
Ilic caput abscissus, pectus transfossus, et alter
Visceribus fusis alius tellure jacebat,
Humanoque nimis terram maduisse cruore,.
Et fluxisse putes commotos sanguine rivos.
Sicut cum primo dhnisso flumina cursu
_, Exspatiant campis, quando revocantur in amnem,
Efliciunt rivos plures densasque lacunas.
At. rabidos postquam gladius deleverat hostes
Mcenia cumtectis retinent, urbanaque templa
Christicolse, longus quos jam labor altenuaral
Et servant ipsam studiis vigilaiitibus urbem,
Ac solito belli nunquam removentur ab usu.
Artibus intendunt, peragunt,: vincuntque labores,
DestruGtis tectis via fit, eastella teahuntur.
Namque Bebolgedit portis suntabdila bina,
Emodenprum totidem sunt abdita muris.
Denique turritos Latiaiis machina muro
Sternit, adsequantur propero munimine fossae,
Ifseque cadaveribus multis lignisque:replenlur.
Barbara gens grandi nimium; coucussa timor
] Castra Pyrensei comitis tremebunda subintrat
T)
Ad juodcunque velit cupiens se jungei'e fcedus
Si bellalores indemnes atque soluti
Incolumes eliam cum Jibertate sinantux.
Talia dum rcferunt, ccetum properantur in iuuuii,
Accitus populus, pacis de fcedere tractat.
Fulgebatque dies qua plcnus dogmate sancto
Ecclcsiae Paslor suscepit jura calhedrae.
Clerus adest, proceresque simul, contentio crcscit
Maxima, divisa paiidunt certamina menles.
Pars trahit ad pactum, pars diligit altera pugnam
Cpllaudat clerus partem pugnarc voleiitcra.
Sanctus et antistes cum cardine praelia censet
Hisque favent acies. Contra Catalanicus iicros
Ampuriseque senex, coiitendunt alque Guidelraus
 571 LAURENTIi VERONENSIS
Et saiicfi cleri firmas conveiierc mentes
" Muneribus largis, precibus, pretioque laboraiit.
Haec pius ul renuit convitia sustinet ordo.
Ttinc cum Beriiardo verbis Gralianus honeslis
Verba refert avidis Gothorum congrua dietis.
Profundas lacrymas moestus cum cardiue praesui
Sic genibus fusis numen cceleste precantur.
Conditor omuipolens cceli, terrseque creator
Cujus perpetuo sunt condita saeculajussu
Et quodcunque viget, qUodcunque videtur in illis
Clamantum pelimus lugubres intende precalus,
Et confidentes in te, pater optime, serva,
Ecclesiaeque luae pro te certare volenli
Auxilio succurre pio, da vincere genterc
Sacrilegam muita sanctorum csedemadenlem
Et pietate sua rogitantes respice servos
Qui te factorem cunctorum seniper adorant
Et tu, sancta Dei genitrix regina polorum,
Una cum sanctis nostros supplete rogatus.
_Estual interea castris Pisana juventus,
Protinus incipiunt pugnam Brunicardia proles
Promptus OHverius vada quem misistis ad arma
Rolandusque valens Rodulpho patre creatus.
Arma petunt Latii, tenuit dux bella Pyrsenus
Accedunt muris, et poscunt Israaelitas,
Anticipant aditus, et portis cominus instant.
Paganse conira miscent fera bella phalanges
Tutantes fractos iuvicto robore muros.
Acrius Aiphseisubeunt, armisque coruscis
Duros irrumpunt aditus virtute coacta.
Hos lapides, et lela petunt, missseque sagitlse,
Et quas interior jaciebat machina moles.
Tutantur clypeis tectos thoracibus artus,
Et jaculis missis poscunt mucronibus hostes,
Immotique loco bellum renovantque feruntque
Mista manus post hos perpessa frequentia tela
Ardet in obstanlem properanter currere turbam
Unde graves missi veniunt in scu.la molares.
llinc de plebe viri conversi terga videutur
De fvactis muris lurpi cecidisse ruina.
At qui bella queunl aiiimi lolerare vigore
Obstanles arcent infracto robpre turmas
Quamvis tres fuerant socii de marte repulsi
Tum vice qui comifum stant; pollens viribus Ugo
Militibus paucis intrat comitantibus urbem,
Impelit et Mauros, et cuspide turbat acuta,
Ut celeres damas pardus per devia rura.
Nisibus herois cum diiriter inguina fossus
Tenderet ad raanes immanis viribus Alchas
Accurrunl acies reliquse, ferroque micanti
Perluslrant urbem, mulfum tamen ante cruons,
Excepit lellus, quam verteve terga coacti
Dcsererenl, qua tunc sleterant pugnando platram.
VTexillumpediium tuiic Ansualdica proles
Francardus gestans hostes aliunde petivit,
Ast Ugoiiis eum comitanlur, et Uguiccionis
Aurilicum valide pagana per agmina vires
Sibyllaque satus, mulla comitanle catorva,
Jiiqsie vigdrosi cerlaiiin bella volentes
572
A Pugnando Darlana petunt, pugnataque lelho
Agmina dant Balese, poscunt velociter arceni,
Et quacunque ruunt bellum letbale videres.
Interfecta jacent per cuncta cadavera templa
Vulnera corporibus stillant, rivique cruoris
Undique diffusi Latias tenuere plateas.
Pars gladio percussa cadit, pars capla tenetur,
At reliquam gentem vetus Elmodenia serval.
Hinc comes accelerans alia de parte Pyrsenus
Judseos omnes hic sub ditione receptat;
Circuiens properat captam gens sancta per tirbem
Ferrea captorum dissolvens vincula ffalrum, .
Cui fueraiit ostrum, byssus, seu purpura ves.tes
Auvum cum gemmis Hispanaque pallia prsedae,
Pars restabat adhuc, fuerat pars acta laborum
" Vallatur populis urbs Elmodenia cujus
Obsidet assidue, cultus gens provida muros.
Ut castclla trabant Pisani racenia sternunt,
Urbeque de capta planant obslanlia quaeque,
Qui prsesunt muris mutantes foedera poscunt
Et fore non polerat variis concordia victis.
Angulus hanc habuit quani frangunt agmina lurririij
Et subeunt adilus pugnantum robore factos.
Vi capitur turris, labor est immensus in illa,
Crevit, et artificum cilo fit molimine major.
Signa superponunt, et clamant nioenia capta.
Undique concurrunt, passim properatur ad arma,
Tutantur Mauri jaculis, gladiisc[ue fenestra,
A Latiis factas, quorum promptissimus acri
P Dum perstat pugna, caput emiltitque fenestra,
Tensus ab Alphseoperfertur crinibus extra
Absciditurque caput, nil proficiente Rasullas
Jam patet introitus, pubes Alphseasubintrat
Lsela, fuit moribunda phalanx, repetitque eoacla,
Urbem, quse regis sat parvula circuit arcem.
Occubuere lanren plures ferro, quibus extra
Late perfusus cruor exstitit erperinieiito.
Circumstans Pisana manus muralia frangit,
Robora cum tectis binasque ad mcenia turres
Festinando trabit formidine barbara turba
Concutitur, poscunt vitse tutamina pauci.
Alphsei nec coneeduiit, nec pacta refutant,
Pars scalis inuixa subit, pars fmibus acta,
Excelsas scandit nec inerfi robore turres.
D Barbara gens faciendo fugam conscendit iu arcemj.
Arx invicla stetit bellis superanda cruentis,
Septera protensas protraxit in aera turres
Sat plus sublimi quam celsa theatra Quirituin.
Ponlica vis late praeruptis subdila saxis
In tuto positse latus unda proluil arcis
Partibus a reliquis fossa circumdatur alta.:
Hanc lutabantur fortes per praelia mille,
Et Darfana super positas duo robora lurres :
Audaces pariter nitebantur retinere, _.
Monstrabantque suos validos in bella furores.
Dum dant assaltus crebros, dum vulnera miScenf,
Dura perimunt plures, multos fundendo cruores
Turribus insistens gemiuis Alphsea juvenlus
Mceuia tutantes duros dctcvret ibcros,
 573 DE BELLO BALEARICO LIBRI VII. — LIR. VII.
Torraenli jactu muri sternuntur, et hostes,
Quas arces pulsat, quatit et densissima moles.
Maura nianus murum per quem testudo trahend-.
Obstantem turrem juvenilibus acta petebat
Viribus in celerem mox compulit ire ruinam
Angulus impulsus turris ruit; improba turba
Protinus inde fugit, scala Raymundus in ipsara
Scandit, terque decem Mauros pugnaiido fugavit,
Ilinc audax queindem prosternit cuspide vasta
Insistens gladio multos perimit feriendo.
His reliquqs sequitur laetissuccessibus hostes;
Diffugiunt alia dimissa barbaraturri
Agqiina praeeipiti saltu, sed quinque superslant.
Hi trabe percutiunt pugnantem fortius, ille
Prsestat, tunc validi saxi confringitur ictu,
Oraque cum mediis raoles projecta resolvit
Faueibus. Hiiic lapsus de rauro concidit alto
Belligerator obit, coeli de carne solutam
Accipiunt animam, socii deflentur ampre.
Notus, et ignolus lacrymas dant, atque querelas
Et gemitus pariter mittunt communiter altos.
Accedunt acies, turri supponitur ignis,
Perque gradus Ugo scalse fasligia scandit,
Quinque superstantes adversis viribus hostes,
Conantem juvenem multo stridore coarctant.
Denique conanti poterat succurrere nemo,
Miilenos ictus clypeo, galeaque ferenti,
Longa laboris erant, nimiuni toleranda pericla.
A prima solis subit bic cerlariiina luce,
Quse nonam sane durare jubentur in horam.
Accensis animis tandem quidam spciprum,
Ingreditur turrim prudenter summaque scandit,
Et dum quinque petunt nudis mucronibus ipsum
Ugo subit u"rrim, binique subinde sequuntur
Primus et hinc gladio mox privat vertice Maurum,
Atque rola posita clypeum velociter hujus
Accipit, ac binos stricto mucrone recidit.
Ast alios binos bini strsvere spdales.
Arx sine profuso nunquam superanda cruore
Restabat, sed eam Pisana potentia circum,
Observantque simul, venatrix ulpote lurba,
Horrendas ursos servat, cobibetque caverna
ttex novus interea factis perterrilus islis,
Postquam comela vidit Pisano robore vinci
Vivus ut evadat limidas se flectit ad arces,
Espertosque satis promissis implet amicos,
Et rate vectus abit, septem comitantibus illtim,
Qui Baleare solum dudurn rexere priores.
Hunc Dodo, qui vigfli servaverat sequora cura,
Sulcanteni pelagus cupiens ad castra reduxit.
Christisolas nuper duris macerare catenis.
Compedibus tentus rax ferrea vincla subivit
Hinc Balesepopulus regem sibi fecit Alanta
Hispanum, cujus nec erat durabile regnum,
Qui de Dalmalii letho perterritus exstans,
Qui caput arripuit, nulli secredidit unquam.
Hsectimidus memorans binos sibi reperit tifres,
Et vacuas inflans multo sufflamine pelles,
in.ro cpmmissis cohibet spiramina filis,
"i'-f
A Sic Hispanus Alas prp navi pellibus usus,
Per freta longa notat, credas delphina notantem,
_>Equorediffugium facit hic, sociosque reliquit.
Perfringunt muros urbis Pisana, domosque
Agmina, per factos aditus castella trahunlur
Artibus ingepiis (sic), augmenta per aera crescunt
Artifir.um studio, cujnsque laborat, ef hospes,
Alterutri parti nimiae dare damna ruinae,
Saxa, lapis, cespes latae fundamiua fossse,
Intus jacta replent, muris castella propinqua
Consistuiit, durus paries Berbece foratur,
Turres alterno conduntur in arce labore,
Fulera superponunt, pretiosaque pallia telas,' 1
Quse sua non facerel multo mercator in auro.
At sub caslello positi de mcenibus ignes,
2 Sulphureas mittunt per aperta foramina flammas,
Quas haustse puteis poscunt, et fontibus undse
ExsVinrtas Latii flammas, torresque putabant,
Clam vigiles, sed erant, tunc alla palatia moles.
Et tormenta petunt, certant cum turribus unci
Funibus, et tractse ducuntur ad infima turres.
Postque dies aliquot furtivse robora flammse,
Creverunt subtus, fumus quoque qualis ab __Etn3
Progreditur, tetro quando Vulcanus in antro
Concitat igniferas plenas caligine nubes.
Tunc propere poscuntur aquse, superadditur unda,
Sed projecta nequii tectas exstinguere flammas.
Castellum mox retro trahunt, dum desinat ignis ,
A proprio postquara cessavit flamma calpre,
r Ingeniosa eohors castella reducit ad arcem,
Percutiens aries impulsu prsepete turrim
Robora celsa quatit, labunlur ad infima caules.
lnterea Sachi, cum binis cessit ab arce,
Militibus pueris comitantibus, atque puellis,
Etdedit Alphaeisprelium sine nomine mullum,
At reliqui flammis sese donare minantur.
Quidquid habent pretii, nisi libertate potiti,
Ad qusecurique veliut loca permittuntur abire.
Alphsei conlra referunt : Vos perdat et aurum
Cunctipotens vestrum, qui tam perversa putati;,
Charius est etiam nos tali morte rcsolvi,
Nobis quani Baleae pretiosa, vel oplima qusq-_i'i.
Gerionsca manus non talja percipit aure,
Tormentis Alphsea cohors cireumpetit arcem,
P Constituitque duos mirando robore pontes,
Mceniiiusimpositum constructis robur in unum
Protinus ascendit lente dum ponitur altef
Dum pugnant Mauri, lantisque laboribus adsun!
Alphaei properant, procedit Grunius anle,
Oppositumque sibi violentcm proterit hostcm,
Juxta quem reliqui mox progrediuntur in arcem.-
Maurorum qiiidam statim descendcre scalas
Incipiunt, multi sese prseferre periclis .
Mortis non dubitant, ne rpnfodianfur inulti,
Sed velut accipitres celeri properare volatu,
Pennarum levilate solent, ubiplurimus anscr
Acrc suspensus fluviaiia deserit arva,
Et prosecuta velut promptos laniata per ungues,
Cimi plumis distracta jacrnt, sic ccvnere possc^
573 ANONYMl f.76
Pisanos properare, et barbara membra jacere. A Inde boves, pec_iauhique'gfe'ges, et multa supellexi
Inde.Pyrenese regionis reclor in arcerii, Pascha celebratur, Batales de nexibus exit,.
Ascendens lsetus superalos increpat hostes. Cujus dat nato Pisana potentia regnum.
Plures ense cadunt, multi ceciderefenestvis Denique victores felici classe parata,
Hic certat jugulare mares, trahit ille puellas, Ad sua quique meant, hos et de littore spectant,
Et facta prseda muri Slernuntur, et aedes, Et miranda canunt Christi magnalia genles.
Hinc ignis csesos, in lignea tecta' perurit, Pisanam tandem Burabe traductus in urbera,
Depoptilans agros terrse loca circuit hospes. Prsebuit Italise sese spectabile monstrum,
Inde viri veniunt, cum nalis denique matres,
Laitrentii Yeronensishber de bello Majoricano explicit,
Tunc fuit a Christo lecto velamine carnis'
Cenlenus quintus decimus millesimtis annus.

ANNODOMINIMCXIX

.. ANONYMI

GESTA EPISCOPORUM MITMSIUM

(Edidit Georgius W__ITZ,prof. publ. Goiliiigensis, ap. PERTZMonum. Germ. hist. Scnpt. t. X, p. 551),

OBSERVATIONES PR.__VI.iE

I Metensis episcopatus cis Alpes primus res ab antistilibus gestas vidit descriplas Paulo Diacono, dum in
aula Caroli Magni versabatur, ab Angelramno permoto, ut hanc sedem episcopis ex Caroli slirpe oriundis.
ctaram narralione quamvis brevi illustrarel (4). Quem per quatuor fere swcula neminemseculum esse mira-
mur cum Meiensi Ecchsiw cwnobiisquein circuitu positis virorum doctorum et scribendi perilorum copia
non 'deesset(2). Swculo undecimo incipienieConslanlinus Adaiberonisgesla (5), .ncrfioSigcbertus Vitam primi
Theoderici conscripsit (i), sed swculo demum duodecimo medio continua episcoporum historia suscepia est.
Scriptoris nomen latel; neque dolendum est. Nam opus confecit aridum etjejunuvn, quo verw historiw nihii
fere, iradilionis ecelesiasticw fragmenta quwdam, fabularum vero atque errorum salis amplam segelem con-
qessil. Brevissimo Pauli libello quwdam addere voluit, ideoque ex catalogo episcoporum, qualem Mon. SS.
II ».' 268 (Patr. t. XCV, c. 673) impressum vides (S), amios sumpsit eosque cum serie quadam imperatontni
et lummorum ponlificum comparavil, ita vero ut in his conjungendis ridiculos ferem-ores commitlerel (15).
Ilattd felicius tradilione vulgari nonnunquam usus esl; quw de Caroli Magni expeditioneHierosolymilana (7),
de sancti Vdalrici visione refert (8) /ctiissiina sunt, neque ea lectori se commendabunt quw ultima Herimanni
episcopi tempora (f 1090) illustrare debent (9). Hwc fortasse ex Miraculis sancti Clemeniis huusta sunl; et
ipse scriptor se hujus sancli Vilam conscripsisseproftletur (10), quw hucusque, nisi fallor, inedila est. For-
tunati (11) carmina, Arnutfi (12), Theoderici (13) et Adalberonis (\i) episcoporum Vilas vidil, sed exscribcre
nolutl Paulum vero mnc vresso pede seculus est (15), nunc scrmone mulato res tamen ex ipsius libro hau-
NOTJ..
(4) SS. II, p." 261. 1) Hos errores jam scripler s. xiv notavit; v. infra
B
(2) In Sancli Arnulfi monasterio qusedam de coe- n. 29.
nobii fundatione et rebus ab abbatibus gestis scripla (7) c. 29;
sunt, quse Calmetus 1, Probb. p. 545 sqq. edidil. (8 c. 46.
Haee posleriori lempore, sed ex charlis anliquis, 9) c. 50.
compilaia esse vidcnlur. Codex sscc. xiv, xv scriptus secundo (10) c. 17: bealo Clementi sunl transmissw, «_ in
nunc in bibliotheea civitalis Melensis N. G. 76 as- Vilw ipsius libelio annotavimus. De Vilis
servatur; v. Archiv. VIII, p. 457. sancti Clemenlis ineditis egeruut Calmet, Hist. de
(5) SS. IV, p, 659; Lorrainel, p. XIV et (Tabouillot) Hisloire de Met?
(i) Ibidem, p. 462. I, p. 203. Cf. Hist. litter. XI, p. 127. In actis San^
(5) Chronici lecliones cum codice a Frehcro edito ctorura Bolland. hsenondum edilss sunt.
scmper fere conveniunt. (11) Prsefat.
— sub (12) c. 29.
(6)E. ,gr. Theodorieum II. (1066 1046)
apostolicis Marino, Agapito, Octaviano (i.-c. a. 942 (13) c. 46; cf. pr_cf.
— 964) sedisse refert c. 48. Sed hsee ubique fere (14) c. 47.
falsissima sunt, quamvis annis rccteindicandis ope- (15) e. gr. c. U. 57. _,,..
p.apiquanlulamcunque navasse videatur; cf. c. i.
577 GESTA EPISC. METENSIUM. 578
sisse (16), prmterea Annales quosdam MelensisEcclesimbrevcs adhibuisse videtur (17), nec noh Caroiingorum
genealogiani (18) ellibrum Caroli Magni Ilinerarium dictum, quem ipse laudat (19), in usus suos verlit;
denique ex cowvorumrelalionesingula qumdatn recepit (20). Sed ne receniiori quidein tempore hwc majoris
sunt momenti: Nam.non solum Theogerumepiscopum, quem ipse forlasse videral (f 1120), prwlermisit, sed
eliam alia qtiwStephani episcopi eleclionemprwcedebanl minus recte exposuit. Nihilominus sub lioc Stepltano
episcopo, qui ab anno 1120 usque ad annum 1163 sedem Melensem tenebat, librum scriptum esse, aperlis
verbis indicdtur (21).IVo.iprimos vero Stephani annos inlelligendos esse, jam ex diclis verisimile fit. Certe
Adalberonemprimicerium Metensemarchiepiscopum treverensem consliluium novit noster (22) quocla. 1132
factum est. Conlra de sancli Legonlii Iranslatione a. 1142 (23) nihil dicil, ila ut fortasse inter lios annos
illumscripsisse staluipossil.
Jdm igiiur eos valde a vero recessisse palet, qui Sigeberto Gemblacensi, virb doctissimo, scriptori gravis-
simo, qui a 1112 obiit, sive librum ihlegrum siveparlem ejus ascribere conali sunt (24); neque ii refutalione
egent, quialterum libri scriplorem d. 1095, alterum swc. xn vixissestaluerunt (25); Vnus est usque ad Ste-
phani tempora tibelli auctor, isque certe clericus Melensis auem ne inter prwcipuos medii wvi scriplores
referamns, quw allulimus velanl.
Neque lanien labor ejus penitus est frustratus. Posteriori enim tempore continuatores accedebant, qui
majorehistoriwfructusequentes MetensisEcclesiw episcoposmemoriwcommendabanl. Breves quideni et lii
inrebus exponendis; sed saiius eas habent compertas, fabulis vanisque tradilionibus abstinenl idque solum
studenl ut fideiem Melensishistoriw conspeclumexhibeant. Primusjam paulo "posta 1180 opus aggressus est
atque ad hunc usque annum, Berlramno episcopovivo, quinque episcoporum acta per sexaginla annos recen-
suil, et ipse nonnunquam sive negligenlia sive nimio MelenstsEcclesiw studio a vero.recedens (26), neque in
lemporibusindicandis satis accuratus, cwlerum rerum, ul videtur, bene gnarus et in publicis episcoporum
negotiis iilustrandis maxime versalus.
Altera conlinuatio Bertramni annos posteriores silenlio prwteriil, sed abd, 1212 usaueada. 1260, ini.io
brevius, postea fusius, de tribus hujus temporis anlistitibus egit, summis eos laudibus prosecata. Sermo est
uberior quam in prmcedentibusChronici partibus, hinc inde tumidus el verbis inanibus implicatus. AZgrc
vcro hac narralione careremus, quippe quw res contincdt a nullo alio tam fideliter descripias. Nam magna
fontium penuria eliam his lemporibus Melensishistoria laboral.
Ideo neque terlig conlinualio eaque brevissima prorsus est negligenda, qua codicis cujusdam scriplor epi-
scoporum seriem usque ad a. 1296 deduxit, paucis verbis de qualuor prioribus addilis el quinti, id est
Burchardi, gestis paulo longiusexplicatis. Hucusque edilio nostra progredilur; quw recentiori lempore ab
aliis scripta sunt nunc reponendaduximus, cum vix et nevix quidem cum opere illo swc: xn incepto cohmreanl.
Hisvero edendis subsidia fuerunt.
1) CodexParisiensis regius N. 5557, fol. mcmbr., ultimis 14 foliis swc. xiv scriptis, Gesla continet epi-
scoporum Melensiumprima conlinualione aucta. Verba quw primi scriptoris wtatem indicanl omissa, multa
negligenieret minus accurate reddiia sunl.
2) Godex Parisiensis, __>. Germani N. 1396, anlca _ex bibliotheca Claudii Sauraa in superiore regni curia
sendtoris, _>post i exlibris Raymundi Formentini, J tunc « S. Mauri Fossat. 122, i charl., smc. xv, foliis 33
constht, quibus Gesta cum duabus conlinuationibus exarata sunl. Scripiura inelegans neque mendis carens.
Recenliormanus alia correxil, alia addidit (27), quw a genuino texlu aliena esse facite apparet.
3) CodexParisiensis regius N. 5532, ohm de Faure, mcmbr. swc. xiv in i°. Ono calamo _.. 21 foliis
Gesia, conlinuatio prima, allera, nec non tertia scripta sunt; alia swc. xv manu addiliones brev.ioreshinc'
inde faclm el in fine quinque folia chartacea nova episcoporum historia usque ad a. 1376 explela sttnt, cui
eiiam aliaewque perbrevis conlinualio usque ud a. 1466, ulidusquead a. 1530 subjiciuntur. Neque hic liber
cwteris prwstat. Plerumque cum 1 convenit, sed et propria vitia habet.
Prmserlimprimam Chronici partem isli codices deformasse videntur; in verbis scribendis usum swc. xiv,
xv seqnunlur et hinc inde Gallicm loquelwvesligia monslranl, Ita c (t) el s swpeinter se mulantur : meten-
eium (2.), metentium (3.), treverencem (3.), gorzience (5.), obrCssi (2.); Dyoclesiano (3.), advocasiam (2.),
Fransi et Fransia (2.), composisio (2.), sisternae (2.), resepiscet (pro recepisset 5.)-; — n pro m, on pro
uni ponuntur : novenbris (2.), membrana (1. 2.), ponpose (1. 2,), eircundalus et circouseplus (2.), colon-
biiia (2.); — swpissimey pro i, th pro t, ph pro f et alia ejusmoclileguniur, litterm nonnunquam duplican-
tur: defendit (2.), Phillippus (2.), parentilla (5.), civille (3.), committante (2); nunc oinitiuntur : comuriis
(1. 2.), aplausus (1.), qum itt nolis singulalim referre nolui. Reliquam lectionum varietalcm quamvis vix
magni faciendam enotavi. Suntautem menda qumjani in anliquius libriexenwlarirrepsissevideanlur, jam noii
codicum ope sed mera conjeclura lollenda.
Medio wvohoc ChroniconMelensisepiseopatus fines vix est transgressum. Rrevis de fundata sancti Joannis
ccclesia narralio a Calmeto (I, Probb. p. 71) edita qumdamsive ex hoc libro siveex communi fonle exscri-
psit (28) : Prwterea smc. xiv exeunte nova episcoporumMelensium hisloria condila cst, usque ad annum 1376
NOTJE.
" "
(16) cf. c. 13sqq_ 29. & venti in prsefatione dicuntur; quod in Sigeberti
. A
(17) V. c. 57 de Stephano papa; c. 58 .de Leone; tempora, ex quo haec sumpsisse videtur, cadere
c. 42 de pugna coritra Nprthmannos commissa; c. potesl.
44 de Hungarorum invasione. Haecad antiquos An- (25) V. veterem buius rei nolitiam ap. Calmet
nales Teferenda esSe patet; nequetamen id reperi p. GCCXLVII. ' II,
exemplar quod noster adhibuit. Cf. Ann. sancti (24) Cf. Hirsch de Sigeberto Gemo_ac. p. 548
Viiicentii Me. anno 926, SS. III, p. 157. Annales sqq., qtii hsecsatis refutayit. Neque annorum:.com-
Mefenses ssec. x. cpmpilatos, SS. I, p. 514 sqq. non putatio neque res relatae cum Sigeberti Chronico
habuit. conveniunt.
(48)c. 26. (25) Hist. liter. VI, p. 437. Rectius-vero ibid.,
(19)c. 29. Hic Hber hucusque omnibus ignotus XI, p. 126; Taboui lot, II, p. 257.
fuisse videtur. Cf. Histoire de racademie des in- (26) Cf. quse c. 1. 3. in notis monui.
scriptions XXI, p. 138 sqq. (27) Cf.infran.32.
(20) c. iS : referl successiomodernorum. (28) Cf. c. 15. Hsecnarralio Chronici fons haberi
(21) c. 51: Qui quoniam adhuc vita floret ct wtate neqiiit; additenim plura a PauU Diae. narratione,
uget, etc. ex qua haecmanaruiil, prorsus aliena, quse Chrouici
(22) c 51. — Versus de Metio scripti nuper in- auctor non omisisset si ad manusea habuisset.
*>79 ANONYMl 58.
coniinuaia, ctijus apcgraphum Parisiis inter Baluxii collectiones(Armoire II, paq. 5. ... 2) vidi. Hujus operis
fundamentum vetera Gcsta facile agnoscas, plura vero sive addila sunt sive tnulala (29). Quod una cuwt«.-
fera euque diversa continualione usque ad eumdetn aiumm 1376 deducta (cod. 3.) alio tempore eaehdum
crit.
Geslorum partem primus Andreas Chesnius publici juris fecil. Probalionibus enim hisloriw comitum Bar-
rensium cap. 1 et 2. primw continualionis aliisque operibus alia fragmenla inseruit (50). Codicem seculus
esl 1 vel ipsi similem. Poslea Ddcherius (Spicilegium VI, p. 645) Gestorumedilionem curavit, ex codice2 (51),
sed falsas ejns leclionesnovis erroribus auxit, quw ibi posleriori lempore correcla addilave sunt (32) ianqtiain
genuina imprimi fecit, ea vero lemerarie omisil quw fabulosa nimisque falsa ipsi visa sunt. Neqite altera Spi-
cilcgii edilio a Barrio curala (II, p. 224) quidquam emendavil. Poslea Calmelus (Hist. Lotharing. I, Probb.
59 , ed. 2, I, p. i.xxn) majorem libri parlem inde ab Angeram.no-episcopo, ubi Pauli liber desinil, in tna-
gnam rerum Lotharingicarum colleclionemrecepit, erroribns qraviorivus hinc inde sublatis. Fragmenla qum-
dam eliatn Bouqueti cotuinuatores exhibueninl (XI, p. 198. XIII,-p. 642. XVIII, 677). Ad quwjam hmc
noslra editio accedil, qua lextum genninum resliluium el adnotalionibus necessariis esse illuslralum, lectores
benevoltagnoscent.
Scripsi Goitingceposl reditum ex curia prima Francofurlensi.
GEORGIDS WAITZ,

GESTA EPISCOPORUM METENSItM.

Metlis ' est civitas antiqua in GalHarum provincia j^ ^ Suffeclus dederal nomen cut Meiius urbe ";
primce Belgicae sita 2, jocunditate fluminum satis et juxta illud disticon, quod in defossis lerra lapidr-
amoena, vinearum a.c neniorum uberrima, montibus bus seulplum 1Jnuper fuit inventum (56):
conspicabilis ', vicinarum venis salinarum iUustrior
urbibus ceteris, salubris aere, sub ipso litlore statuta Temporequo Cmsarsua Gallis intulil arma,
Tunc Medtomairicam devicit Meiius iirbeni.
Moselte; de qua Forlunalus (53) inquit:
Urbs* munila nimis, qtiam cingil tnurus et amnis. Poraana siquidem victoria urbibus sibi & se subje-
Hsec " pro situ et diversis causis mullis nominatur ctis nomina suorum majorum imponebat 13,ul per
voeabulis c. Dividunum ilaque nuncupata esl quasi hoc eis quasi 14raansuram coiisirueret memoriam.
dunum ', id est mons 8, deorum (54), eo quod e re~ Denique a Remo 15 fratre Romuli Remis, a Tullio
"
gione advenientibus emincre cernitur turris el aedi- Hostilio Tullum, ab Agrippa 16Colonia civilas esl
ficiis. Mediomatricus 9 quoque vocatur a circumpo- Agrippina dicta. Ad predictam igitur urbem Mettim
silarum urbiiini situ. Habet nanique Treviros me- beatus Pelrus aposlolorum princeps venerabilem
18
tropoliih ab aqtiilone, Tullum a meridie, Virdunum virum Clementera, pridem consulem et patricium
ab occidente; inter quas floret quasi media mater. Romanorum , omni virtule I9 decoratum , ab urbe
Meltis etiam a quodam suo victore 10 Metio nomine, B Roma direxit, ulque poutificaliso dignitale preesset
appcllatur secundum illud (55): quos Chrislo subjugaret ordinavit.
sliN NOMINE SANCT^! TRINITATIS INCIPIUNT GESTA PONTIFICDM METTENSIUM.
1. !S Advenit uaque Mettis " beatus Cleraens 5 est sub Claudio 11aGet sub Nerone 14. Obiit" tem-
C.audii anno; sedit " in episcopatu 25 annis ", hoc pore Vespasiani 2S, post passionein beati Petri et .
VARI.E LECTIONES.
1 ila 1. hac libri parle semper fere, metis 2. 5. a deesl 3. 3 comspicabilis 1. Opiscalibus 2. 4 Urbs.
'—amnis desunt 3. 6 nec corr. Hec. 1. c vocabilis 7. 7 post corr. divum 2. divum 5. 8 deest 2.
* mediomalricum 5. 10 v. s. 2. eliam quasi a quodam viclore metio 3. u urbem 5. i2 scultum 1. 3.
18 imponebaiil 2. 14deest 1. lc fr. rom. remo 1. " egyppa vet agippa 2. argyppa 5. " deest 1. 18ac
2. 5. 19o. virlulum dccore ornatum 2. o. decore ornatum 5. ao d. p. 1. 21 In nom.ine sanctse el invi-
duse.Trinitalis 5. deesi rubra%. ubi Primus episcopus legilur. " singulis capitibus episcoporum numefus
rubro scriptus prwmiililur. s3 metim 2. 3. atets. 3. 2B etmens. IV. post. add. 2. !0 IX. 1.2. n obit
2. sa vaspasiani 5.

(29) Secunda Geslorum continualione flnita auetor G £ Duc .. par Andre Duchesne (Paris 1551, fol.)
lta pergil; Nola quod a principio libri usque ad Ste- Preuves p. 15, 16.
phanum episcopnm,qui creglus est episcnpus Melen- (51) Ipse hunc indicat: Emscoporum Mettensium
sis a D. 1120, in a.i.iis videtur defectus; nescio si chronicon ms. V. C_. Raimundo Formenlino domus
lanid temporevacaveril, quia scribilur quod posl mor- Sorbonicwsocio pererudito acceptum ferimus; '
lem episcopi llermanni per aliqua lempora vacabat (52) Hsec manui H. Valesii deberi Dacherius mo-
Simililer a. 42. episcopo sanclo Walone minus bcne net. Adjumento, inquit, mihi quoque fuerunl -corfe-.
summi pontifices alleganlur cum imperaloribus. Hic ciiOnes a viro cl. Hadriano Valesio adhibitm, qtit
notare curavi, volensa Jacobo cpiscopoexclusive us- chronicon illnd anteauum in niaiwts .neas incidissct
qm nunc ad Titeodericumquiiilum inclusivechronicas 'am legerat.
perficere, ne scripiurm posteriori error imputelur. — (55) III, carm. 14. ad Viliicuiii ep: Metens., v, 15.
Post Theodericum episcoporum in hoc apographo (34) Cf. Sigeberti Yit. Deoderici, c- 17, SS. IV,.
nomina addila sunt usque : LXXXVI illustris prin- 477.
' Uenricus de Bourbon.
ceps (55) Hos versus etiam Sigeb. affert 1.L
(50) Hisloire genealogique de la ii.aison de BarJe- (36) Maurmuiister.
 581 GESTA EPISC. METENSIUM. 582
mortem Neronis, beato Clemenie ipsius fralruele A . 4. Felici successit sanctus Patiens quarfus, ,Met-
RomariiS fidelibus post Petrum apostolum presi- tensium "> episcopus.Tiic fuit genere Grecus, eVan
dente ". Hanc ideo subputationem 30annotavi, quia gelistseJohannis discipuluS; Hic dicitur revelatione
nisi lempora pontilicalus Lini alque Cleti sub spa-. , divina Mettim transmissus, ut, sicut in omnibus
cio presulatus beati Petri co-nprelienderiSj nOn sibi eyangelista Johannes Petro associabatur virtutibus
consone respondebunt anni pontificum Romanorum secundum Apostolorum actus (Ach m, i), ita et ex
annis iniperatorum. Pro certo enim scitur, quia disciplina ejus veluti etde beati Petri discipuiis in-
beatuS apostolus non baplizandiSj sed convertendis signiretur ecclesia Mettensis. Hic ecclesiam sancto
ministerii officium magis irnpendebat, sicut liber Johanni evangelistse ad australem plagam ipsius ur-
Actus apostolorum tesfalur, quod post adventum bis 80construxit (57), marmoreis subnixam colum-
sancli Spiritus in Coriielium et suos jusserit eos pnis; quse post eombusta est ab Hunis M;.In hac
baplizari, et hoc propter scisma vitandum, ne ba- ecclesia et dentem ipsius suimagistri posuit cum
plizati ab apostolo digniores se ceteris pularent duodecim aliis reliquis apostolorum; ubi et ipso
(Act. x, 48). Q_uocirc_tet Paulus Chorenthiis 31in postmodum requievit sepultus, sicut suo loco dice-
prim.a epislola scribit .Gratias S! Deo, quod nemi- mus "2. Hie sedit in episcopatu anuis 14, partim
iiem veslrum baptizavi, nisi Crispum el Gaium, ne B sub Adriano et reliquos 8S sub Antonino ** Pio.
forte dicatis, quod in nomine Paitli baplizali estis Obiit5S tempore ipsius, Romanae etiam'" eccle-
(I Gor. i, 14). Nam qui ab apostolis ordinabantur sise postm Yginum papam Piopresidente.
presbiteri, ceteriS preminebant ut episcopi. Scrupu- 5. Sanclo Palienli 68successit V?iclor(58) Melten-
lus autem subpufationis ss annorum partim negli- sium presulquintus; qui sedit per annos "89. Obiit
gentia scriplprum, partim prcssura persecutorum, 10 Kal. Octobris sub P.io papa jam dicto et Anto-
ut arbitror, in ecclesia inolevit. nino 60Pio; et sepullus est 61in eccleSia beafi Cle-
2. Beato Clemente ad celestia inigrante, sanctus mentis (circa 250?),
Celestis illi 811006581''n officio episcopali, seditque 6_ Post hunc alius Victor assecutus esl cathe-
annis 15, sub Vespasiano s* 7, sub Tito 2, sub Do- dram episcopalem sextus 6S,sedens in ea 5 annis,
miciano reliquos 3S.Obiil tempore ipsius persecu- sub Antonino G3Pio et Aniceto papa; Obiit lemport-
toris' sub Anaclelo papa. Sepultus est ante fores bus eOrundem pontificum. Horum duorum poniiii^
criplae 3« sancti Clementis s'; sed post curricula cum sicul de translatione, sic et de acluum rela-
letaporum a Drogone archiepiscopo Mettense trans- tione siletur, nisi quod in ecclesia beati Clementis
latus Cst in Elisaciam 38 apud Mauri monaste- ,p similiter sunt sepulli,
rium (36), ubicondigne veneratur; ubi 39et de illo ' 7. Hinc6* sanctus 6t est epi-
tale referttir insigue *°. Pignera 41 Symeon septimus
ejus cuin pro scopus consecratus 66; qui prefuit Mettensibus "
, necessitate communi quodam tempore referren- annis 50, ultimo tempore Antonini Pii, temporibus
tur 4' cum reliquiis sancti Auctoris, dicitur sanctus etiam Marci, VTeriCSet Lucii Commodi imperato-
Auclor,"qui quasi famosior preferebatur *3, resti-
rum, tempore Aniceli, Sotheris et Elenterii 69. Obiiit
tisse, donec sancfus preeederet Celestis. Cetera ejus sub Eleuterio 70 et Commodo 71 imperatore. Simi^
gesta quamvis credantur magna, tamen eorum *'*ni- liter et ipse sepelitur in ecclesia beati 'a Clemen-
chil ad nOs transmiserunt scripta priorum. sed postea transfertur ad monasterium Seno-
tis,
3. Post beatum Celestem sanctus Felix prcfuit
hense'59).
Metlensibus annis 42, sub apostolieis 4BEvaristo et
Alexiiiidroet Sixlo, temporibus Domiciani, Nervaeet 8. Post hunc prefuit octavus Dresui Mettensi ec-
Trajani. Obiit lempore Adriani sub Telespboro 40 clesise Ssmbalius. Hic sedit 18 annis, sub aposldli-
papa. Hic Felix sepelitur juxta sanclum Celestem; cis Eleuterio 73, Victore'* et' Zepbirino, teriiporibus
sed longo post temporis *' transfertur in Saxoniam Lucii Commodi, Helii Pertinacis, Se^eri; cujus
ab imperatore Henrico Bavebergense *s. etiam tempore obiit et Zephirini papse. Sepultus est
VARIJ. LECTIONES.
29 presidendi % so suppttt. 1. supplicacionem 3. 31chorintiis bis deleto his 1. 32post add. ago 1 gr.
ago 5. ss supp. 5. 3* vespesiano 88 1. vaspasyanp et mox tbyto 3.*° 3Sreliquis 2. 3.w s6 cripe corr. *! cnpie .1.
87 pridie Tdus Octobris add. 5. alsaciam 5: 3S deestZ. *6 insignum 2. Pignora 1. *'defer-
rentur 5. *a 5. ** deest 2. *6 aplis 1. 2. thelesphoro p. IX. Ral. sl
Marcii 3. tem-
preferabatur
*8 babenbergense 2. bavebergensi 5. *9 60
porepostS. metensis 2. 3. uerbis 1. uuis corr. hunis
l.Hinmis 5. 6! VI. Tdus Januarii add. 5. S3 reliquis 3. s* antonio 2. , dee.st5; S6 deesi 1, .11
66
deest 2. ubi yginum papam postea corr. ygino papa et. — post yginum vel eugenium papam 3. S8pacienti
2. 5-, 5BIX annos 3. ,60 antonio 2. 61 deesl 2. 6a deesl 5. 6Santhonio 2»..6* Huic 1. Hunc 68
2. .«
deest 3. 6Ccons. ep. 5. 67 metensibus hoc loco 70' et postea swpius eliam 1. XXX annis 5. ^erei a.
"9 eleuiherii 5. ubi M.: Obiit XIV. Kal. Marlii. eleutherio 2. 3. et deesl 2. ". comodo 1. Jmperatpr
5. 7!,sancti 2. 5. '3 eleiitlierio 2. eleucterio 5. 7* Nelii 3. •
' '
NOT^. :''''
w
(57) CL fTaljpnIUot) Hist. de Melz 1, p. 212 Kirchengeschichte Deutschlands I, p. 197. ;";
sqq- ""-. (59) Sub Aiigelramno episcopo; ,cf. Richerii
(38) Concilio Sardicensi a 547 subscripsisse cre- Chron. Senon. II- 2. ao. Dacherium ed. 2, Vpl. II,
ditur, quod tamen valde dubium est; cf. Rettberg, •1,612.
SS3, ANONVMl :5S,i
in ecclcsia ocati ** Clemeiit.s, et ad Othren-, A ultitno tempore ipsius, et in ecelesia beati Cleinen-
bcini 76(iO) translatus. tis lumulatur. Hoc etiam lempore gloiiosus cpnfes-
9. Nonus post Sambatium " Rufus Meftensium sor Nicholaus clarebat a Constantino, fiiio Helensej
fuit episcopus, qui 29 (41) annis '8 sedit in epi- usque ad Justinum.
a '9 Sevcri ef AntoniniS 0 Cara- 15. Successit ei sanctus Auctor,- ct prefuit 49 an-
seopatu tempore
calla, Macrini 81, Aurelii AnloHini, Aurelii Alexan- nis, sub presulibus Julio,- Liberio,.Felice, Damaso;
dri, lemporibus Calixli* Urbsni etS! Zepherini apo- Conslaritio,- Jiiliano, Joviiiiano, Valenliano et Va-
slolicorum; sepultusque8S in eeclesia sancti Cle- Icnte imper_tntibus 10°. Sub eodem te.mpore dicun-
menlis. lur'fuisse Martinus Turonensis et Maximinus Tre-
10. Decimus Mctlensium8* episcopus fuit8BAdel- verehsis, cum quibus dampnavit 101apud Coloniam
S6 Aurelio Alexandro,- urberii Ephratem 10! bereticum los (42). [PAUL.-D.
fus, qui sedil'17 annis, sub
Maximo, Gordiano et PhiHppo ehrisliano cum fiHo /./.] Ilic beatus Auctor eadem tempestate (450?)
Philippo, sub episcopis Romanis' Pontiano, Ante- quando non solum GaUia, sed etiam pene Occidens
ros et Fabiano. Hic ctiam sepultus est in ecclesia «niversus barbarorum sevitiam cst perpessus, adf
sancli Clenientis. eeelesioe gubernaenla est adseitus 10*.De qno pre-
ll.Huic successit Firminus undecimus. Me.len- P' sule insignia l0Sbsec duo memorise poslcrorum tra-
sium episcopus m, qui sedit aiinis 45, id est sub duxit relatio priscorum (45).
Decio, Gallo ct Volusiano, Valeriano 8S et Gallie- lgilur,utdiximus,dumgrandine barbaroruin segcs
no 89, Claudio 90, Aurcliano, Tacilo, Floriano, Pro- dominica premerelur, Attila rex Hujigaroriim 10!,
1», Carino, NumcrianO, Diocletiano 9*, siib presu- sumpto Domini gladio ad resecandum "" Gallor.im
libus Romanis Comelio,- Lucio, Slepbano, Sixto lascivise habundantiam,. Gondegario rege Allobra^
lertio, Dionisio, Fclicej Euticiano, Gaio, Marcellino, gum loS protrito, abenas suse crudelitatis in oronem
Marcello. Horura ultimo fempore obiit predictorum. Galliam relaxat. Sub hac 109lurbine bealus Serva-
Corpora sanctortim Rufi et Adelii ct aliPTum, dutu lius presul Tungrorum 11° Roniam proficiscitur 1U
secus criplam sancti Cleraeiilis ct aquilonem fuis- ad apostolorum 11! limina, Domini remedium im-
sent humata, vir qiiid&m rcligiosus sanctorum 9! ploraturus per merita 11S ipsoriinl subliinia. Ubj[
basilicas nocturnis "3 frcqiie.it&bal heris, ut Paulus cum 1!*quasi victimam Deo se offerret pro ira Do-
JtaHcus in serie istorum aiinolavitpoutificum.[PAirL. mini a populo suspendenda, beatus piinceps lJ"
Duc. Palrol. t. XCV, c 675.] Hic ul ad basilicam aposlolorum in visu ei "6 dixit : Noveris, karissime,
beati Clementis perveriit,- quia Hcenlia non dabalur .~ divino diffinilum judicio, lotum fere Galiiam tradi
ii^erius inlrandi, e regione, ubi prediclorum cor- barbarorum incendio preter oratorinm prolhomarti-
pora 9* quiesccbant sanctorum, accessit,. seque iu ris m, quod Mellis consiructum est. Sanctus 118ac-"
orationem devote prostravit. Terminato precis mo- ccpto Servalius oraculo, veloci regreditur11Bgradu;
dulo, surrexit, et in memoria sanctorum, ad quo- scd Gallias jam Hungari"" compleverant, Met-
rum sepulchrum 9Soraverat,'versum psalmigraphi, tim m urbem cinxerant obsidione^ sed pro m.uro-
96 est : Exullubunl- sancli in gloria, prohun- rum robore 1!! frustrali ad teinpus expugnalione, re-
qnod
ciavit. Illicc ab 'intus vocem audivit subjungentem : cedebaiit. Sub illorum discessione1!S sanctus Ser-
Lwtabuntur in cubilibus swis. vatius Metlim venit, beato 1!* Auctori revelalio^
12. Leguntius m duodecimus Mettensium epi- nem 1!Bprefatam revelat12C, ad sedemque suaar
scopus Firmino successit, et annis 54 presedit, sub Tungrensem 1!7 rcmeat. Quo abeunte, inuri Met-
episcopis Eusebio, Mclchiadc9S, Silvestro et Mar- teiisiura 1!8 corruunt. Beatus ls9 Auctor cennens hoc,
clio, imperanle Constanlino christianissimo. Obiit 99 cives advocat, confilerilso peccata hortatur, peni-
VARI__ELECTIONES.
's sancli 2. 5. 7Collirentheiin 1 othrenhijn 2. orlhrenheum 5. " sabatium 2. sanhatium 5. 7Ss. a. 2.
'»snpcrscr. 2. 80 antonii 2. S1m. a.a. aurelii desunl 8'
5. ^[deest 1. zefirini 2. zepli. VI.-Kai. Septembr. 5.
S3s.est2. S*ep. m..l. 8Sprefuil2. 86abl.3. ep. melen. 3. 88jvelariano2. S9 galieno1. galliano
2. 00claudiano corr. claudio 2. 91dyoclesiano2.dyOcleeiano 3. 92bas. s.5. 93noturnisl. 9*s."c. q. 5.
cssepulchra5. 96qui5. s'Leguuciusi0!2. Legoncius 5. 98melchaidel. 9SXII. Kai. Martii add. Z. 100im-
peratoribiis2-5. 101ap. c.u.d?2. eufratem 5. 103erelieura2. 104ascilus 2. m^insignignia2duabus-
lineis: 10Cbangarorum 2. 107resecandam 3, 10Sallobrogiim 3. 109 hoc 2. 1I0 deest 5.. 1U profisci-
lur2. 11! 1. ap. 3. "' i. m. 5. "* enini q. viclima 1. cum e corr. 2. lls p. b. 2. "° d. ei. 3. "'
i2° hungarii 3. i!1 m. vero u. cum
p. StepbaniS, lls S. S. a. 5. ;119g. r. 5. *" 12S cingerent o.
"*
sed p. m.
r. f. a, t. ex.p. non posset pro tempore recedebat 3. rebore 2. dissessione 5. et b. 5.
"frelalionera.l. I!0 revelavit — rcraeavit 5.- la7 "6 I29
lM tungressem 1 melentium eorruerimt 3 Sanclus
5. c h. eorump. 3.
NOTJ_.
(40) Oihernheim in dicecesi "Wprmatiensi. Sed de ponitur; sed fictttm est; cf. Bettbera I, p. 125 sqq.
Rufo, Sambalii successore, alli Jioc tradunt; v. HsecActa «e auclorem quidem, seu Viclorem epi-
Hist. de Metz 1, p. 223. scopuoi cxhibent.
(41) Catalogus epp. Met. SS. II, 268, XXVIII ha- (45) Paulum sequi vidctur; quamvis sermonemi*--
fcei,annos (postea corr. XXIX). tato, "-
(42) Cf. Gesla Trev., c; 19. Hoc concilium a. 546
 »85 GESTA EMSC. METENSHJM. „8jS,
tenliam injungit, infantes baptizari precepit. Erat; A sUsio. Ohiit ***sub eisdem, sepultus est apml Saa -
enim sabbatumpaseh_e.Bari.aii faraa celeri revc- cti.m Clenientero.
cati, urbem invadunt, omnes trucidant,S 1, cuuctai 15. Urbitius post i6a Epletium decimus quinfjs
186episeopatu. Hic
diripiunt. Quid plura? Ecclesias cruore innocen- successit in Mettensi primtis
tium 13!replerit; sacerdotes jugularit. Soli servan- omnium ipsius urbis archiepiscppus nominatur (45).
lur qui ludibrio deputarentur. OratoTium sancjti i331 Prefuit 29 annis, s.ub imperatoribus Ai'chadip et
prbthoiriartiris furentes circumdant, aditum is* tem- Honorip,' presulibus Romanis Innocenlio et, Zosima
168in ecclesia sancti Maxiniini
ptapt; sed quod coeleste protegebat 136 auxilium, 167. Hic sepultus est
irrhmpere non valebat impetus furenlium,. Tan-• 1C 9 nltra Saliam(46).
dem 13'velttl Sodoiiiitsequondam erga dOmumLotiiL 16. Successit Urbitio Bon.olius'17' deciraus sextus
suo delusi cohamine, incensa urbe jpsum episeo- Mettensium episcppiis ^71. Sedit annis 3_,.Obiit ,8
173
pum. cuin reliquis abducunt. Jam procul ab urbe> Idus Octobris, sub Bonefacip- papa, imperaritibus
recesserant ad locuin qui Decempagos dicitur 13';; "' Iloiiorio et Theodpsio, , .,
et eci_c barhari caecitate multanlur, quasi olimi 17, Therentius successit huic decimus septimus.
jEgj-ptii, nusquam abire valeni. ln tali ergo an-• Sedit annis 20. Obiil 4"Kal. JNpveiribris,siib Cpe-
xietafe sciseitantur iss a chrislianis quos abduce- B lestino et Sixto papa, regnantibus Honorio et Theo-
baiit 139,quo prestigio hoc eis lM accidissel. Quibusi dosio juniore. Quorum temporibus inventum est1'*
ilii : N6n liop suspicamini maleficium ui, sed cre- corpus beati prothoinartiris Stephani cum Gaina-
dite irani Dei vobis imminere, qui sanctum Auclo- liele et Abybon atque i7SNichodemo. Hinc prpbaltir,
reni episcopum i%i Mettensem abdutitis lt3 impie. quod reliquise beati Stephani, quibus e.cciesiaMet-
Mox itaque sanctus . Auctbr inquiritur, inyenitur, tensis suffragantibus irruptionem Hunorum evasit,
rogaiur; pffertur ut '* quiequid vellet sumeret, ab apostolis beato Clementi sunt trarismissse, ut in
tantuni ut beneficium lucis non subtraheret eis. Ait secundo yitse ipsius libello aniiotavimus (47).
iile, riichil rapinarum se velle us, sed tantum }n be- 18. Octavus deeimus Gpnsolinus successit The-
nefieip v*6 sibi captivos dixitreddi. Conceditur; ea- rentio in V6 sacerdotali oflicio. Sedit annis 18 i7T.
ptivps reddhnt," sirque tenebras evadunt. Sicque Obiit 2 Ka.lend. Augusfi, sub primo Leone papa,,
factum tst ut, eaptivato paslore, grex captivorum iwperantibus Marcianp, et Vaientiniano et Leope
in libertatem poneretur .u'. Referturque ii8 aliud 1',s augustis. .
dehoc beato Auctore factum. Forle 160trabes ve- 19. Romanus successit Gonsolino Mettensium
tustate iB1 dissoluta, subito 16!super allare bea'« it3 episcopus undevicesimus "*> Sedit annis 36, sub
marmor altaris consecratum ^ Hilario i79, Simplicio et Felice papis', regnantibus
t Stephani lapsa, ipsius
in miUe (44) diminuit m partes. Adest beatus Au- augustis Zenone et Anastasio. Obiil Idus Apri-
ctor, et dictu mirabile singuias marmoris fracti mi- is.
imtias adunans et compOnens, orationem i6Sfudit, 20. Fronimius 1S0 successit Romano vicesimus
cruce consignavit; sicque statim diviha virtute illad Mettensium episcppus. Sedit annis 8, sub Feliee,
marmor dissolutum solidatur, ut apparentibus fra- Gelasio et Anastasio, imperante Ariasfasio *". Ohiit
g-rientdrum eicatricibus iss nil solidius videatur 1!". 6 Kalend. Augusti.
Obiit aulem beatus Auctor 4 Idus Augusti, s»ub 21. Successifin episcopatu Mettensi Gramatius
Siricio <68;papa;imperantibus 169Graiiano et Valen- "lM vicesimusprimus. Sedit annis 25, stib Johanue
tiano i60. et Simmacho i8Set Hormisda episcopis Roraanis,
14. Sancto Auctori Epletius 16isuccessit decww.s sub iihperio Anasfasil ls*et Justini sehioris. Obiit 6
quartus presttl Mettensis 16,<Sedit 16 annis, sub Kalerid. Maik
Theodosio imperalore et episcopis Siricio ?63, Aria- 22. Successit Gramatio ls* Agatimber vicesimus
VARIJS LECTIONES.
131trucidunt c. dirupiunt 2. iS! innocentum 3. 18as. Stephani p. 3. 13> additum 3. 13sa. ,p. 5.0
1,8 Tandem velud sodoriiitte condam 5. ,S7 qui diciturpagos 3< 1SSsciscitant 2. ls» adducebant 1. li
eis hoc 2. 5. 'ai' melef. sed i. d. c. 5. l*! m. ep. 5. iM abc corr. 1. iV*utipse 3. •'". v> dicit 3. V
b. lucis sibi c. reddunt 3. 1Mlibertate potireturlfil2. Hbertate16Spotieretur lss 5. '**. Referlur et a. 2.- 3.
149a. factiint de b. A. 5. lso Sorte trahe 3. d. v. 1. deest 3. sancti 5. .»*p. d, 5. i65
orafiohes 3. i66 fraugmentorum cychatricibus 2. 1S7 videretur 5. 1S8 cyrieio, 1. lss imperatoribiis 2.
160Valentiniano 3, ubi recentior mgnm in folio post adjecto itwc scripsit: Quod vero sua sancta eiectip
fuerit mirabilis patet, etc. et Oratio de ipso66sancto, etc. 1C 1
eplecius 2. 5._16S metensittm 2. meten 3.
163
syrilio.169anasthasio 1.
16*et obiif 5.
' \i p'. ep. desuntA. i66 ep; meten 5., PJ zosimo 3, 16Bfuit
sep.'"5. 5. f70 bonolus corr. bonolius _. i7i ep. meten 3. 17!bonifacib i.
•raaxiihiani 2.' maxihini i7S
173imperatoribus 2. 3. m fuit 5. et 3/ i76et in s. o, sedit 5. b. sedit 2. 177annis XVIH. annls 2. •
178dees. 5. i79ylario. symplicio 1. i80 pronimius 1. 2. 18i anathasio 1, imp. an, post Augusti suppl. 2.
i8a grammatius .2. i8Set et siiimacho et hormida 3. i8*anasthasii J. i8Sgrammatio agatymber. 1. 2.
'
-.:"'; .".' •'' • -' ...-•''.: ISOT^;. . __
(44) Induabusygrlibus Paulus dicit. p. 61.
(45) Ita in catalogo episcoporiim SS. II, p. 269. (47) Hsecsancti C.lementisVita qupd sciam hondum
(46) Seille. Cf> Meurisse, Hist. episcop,. Met., cdita est; cf. prsef. n. 10.
PATI^OL.CLXJII. 19
'587 A.NONYMI -.58
secunaus. Sedil annis 12, sub apostolicis Felice, A *". (52) ad australem Mettehsis urbis plagam t.on-
"
Boiiefacio, Mercurio, Agapito, Silverio,. imperante struxit, ibique quiescit.
JUstiriiano. Obiit i Idus Maii. [PAUL.DIAC.II, /. /.,] 29. Secutusque so*est iiunc in episcopatum''.?•»
tres episcppi stiperiores Mettensium 186creduiitur beatus Arnulfus tiridelricesimus episcopus s06.Met-
fiiisse de origine Giccorum propter ethimologiam tensium (c 610-625); [P. D. /. '/.] vir per oninia et
vocabulorum. 107iumine sahctitaiis et splendore
generis clarus.
25. Istis successit Sperus (48) yicesimus lercius. Hic ita prefuit ecclesisedoctrina, ut et "8'regaiis ejus
Prefuit Mettensi ecelesise annis 17, sub Vigiliopapa, consilie moderare.ur aula. Hujus habentur gesfa,
sub imperio Justiniani (c. 555). Obiit 10 Kalend. qtise docenl eum magriis claruisse miracuiis et ppst
Seplembris iS7. mortem et in vila. Hujus quadrinepos Karolus Ma-
24. Successit Vilicus 18Sviees.imus quartus epi- grius extitit' 809,quem ecclesia sibi.Romana eleglt in
scopus MetlerisiS.Sedit 189annis 25, sub apostolicis advocatura, imperator- Constantihopdlitaiius hoiio-
Pelagio primo, Johanne III, Benedicto I, imperante ravit ut "° dominum, occurrens ei de Jherusalem
Juslino et Tiberio Constantiho (c. 550-570). Obiit redeunlisil, coronamque Jhesu Chrisli spineam.cuir
10 1S0 Kalend. Maii. aliis apostolorum reliquiis non mihimam devote !la
25. Vilico <9isuccessit Petrus episcopus Metfeii- ^B contulit parteni. Quse si quis hosse desideral,; itine-
sis vicesimus quiritus. Sedit annis 10. Obiit 5 rariums,s ipsius Karoli legat (55)i In quo.ef legitur,
Kalend. Octobris, Sub papa Pelagio secundo, re- quod imperator Constanfinopolitanus '">'temptaverit
gnante Tiberio Constantio 1S!(c. 570-580). ipsum aVaricia,proponensin itinereadduo miliaria
26. Aigulfus vicesimus sexlus episcopus Succes- urbis B}z'anteos s)6 dona permaxima; sed Karolus
slt Petro. Sedit aniiis'12 193.Obiit 19i 10 Kal. De- suos sic represSit disc}pHna, ut nicliil propos}tortim
'cembris, sub papa Gregorio I, imperante Mauricio suraerent thesaurortira. Unde apud GreeoSmaxima
(c.-580-600). Hic Aigulfus ex filia Glodovei 165'Fran- honoratur reverentia, et maxima suntS1Sei cpllata
! corum regis orlus est m.(49). Mettensem episcopa- cxeniain serice, iapide preUoso ornafUque eccle-
tum tarii ex suis quara ex domeslicorum prediis siarum quani plurimo. Hic Karolus a Constatitino-
-ampHavit..[Carol. geii. SS. II, p. 510.] Nam et Ari- poli digrediens, pactura ab imperatore amiciciarum
sidium.vicum a fatre suo Deothario 197suscipiens, 517suscepit, et in Frantiam feliciter rediil, Qui, cum
19S regis partibus beati Parisius
•per maniini Theodebcrli pervenissent, sui multitudinem regni epi-
ipiothoinartiris Stephani mancipavit, predietumque scoporurn ac religiosorum sls virorura c.oHegif, eo-
Iratrcm snura dpranum Deotharium ibidera conse- _„ rumque auctoritate constituilS1B,ut dies, qui dicitur
-cravit episcopum. Huic etiara Aigulfo magnus doctor ihdulgentiarum, singulis frequeritarethr annisob
-Gregorius lilleras dirigit (50). predictarum dignam "» reliqiiiarum: memoriajh.
27. Aruoaldus successit eidem Aigulfo in episco- Sancitum quoque ,2i fuit eorumconsiiio, ut oirinis
pat.u Metiehsi vicesimus septimus 1M,'"fP.D. /. /.] peccator homo, qui accurreret!!s, terciam suse par-
ne.pos ipsiiis. Sedil annisS SabinianO so°, Bonefacio terii poenite.ntifeleyaminis !!a perciperet!", Sidele-
III, Opiscopis,regnante Foca, sub quo obiit 7 Idus ctationi criminum jugi non. suceumberet " 6. Hic
Octobris (c, 609). etiam Karolus prse "*' ciinclis Francorum regibus
28. Papolus successit ArnoaJdo vicesimus octa- ecclesiarum religionem ampliavit, aurum cum ar-
vus. Seditannis 24 S01(51), sub aposlolicis Deusde- gento, quibus antiqui reges simulachra decora-
dil,0!, Bonefacio V, Horiorio, Severino, sub irape- bant, iri cultum Christi S!7 conse.cravit. Hic etiam
rio Eracjii. Obiit 11 Kalend. Oclobris. Hic Papolus vitara sancti!JB Aniulfi sui perscrutans atlavi v ini-
ecclesiam in honprem sancti Simphoriani martiris racH-um quod de anulo ipsius adhuc fama recens
VA-RWGLECTIOiNES.
186cr. m. 1. cr. metencium corr. m: cr. 2. iR7 decembru 2. i8S vilieus 1. willicus 3: ;, 89 Sedit-
Petrus ep. M. desunt 1. Ideo numcrus XXV118deletus19! et in margine notaium: esl..:^Viciuin est hic scripto-
ris. -"">deest 3. i91Pilico2. Vuilico suscessil 5. iia l._. 5, hoc loco,.'"= XX. l.TII aiiriis 3. i!**
hwc ,post correcta sunf: obiit 187598. et iierum scriptum : obii X. Kal. Decembris 3. ^," clodoei 5. 196orliis
i9Steodeberti 1. 199XXVII annis 1., so° sabianiano 1. so1
ep. m. 2.
iri (superscr. estl !0! dothario_5.
XXIIH annis 5:!0S deodalo 3. s03 raeten 5. !0* Secutus 1. sosepiscopalu 2. !08 ep. ra. desunt 1. 5.
s07 et per 2. deest 5. so9 fuit 1. si0 in 2.sls !U reuerteiili 1. "» indevote 1. .5. nec indevote 2.. "3
iteheraritim 2. sl* constantinopolinatus 3. bizantheos 2. 3. s16ei snnt c. in s. e. 1. s'7 amicina-
rum2. 5. aniieuiarum 1, s18religionis .1. 2. 5. !,s conslilit 1. 3. ut deesti. s!0 r. d. 2.'• S!1 f. q. 5.
S3Saccurrent 5. !!3 levamen 2. levamihimis 3. !!* acciperet 1. !S6 stibc: 3. !!6 pro 2. '."' deest 1.
528s. a. desimt 1. etiam arnulpbi p. actam. mir. 2. post attavi add. relatiorie 5. ; ".'_".-'
'
NOT^::. -,':.-:.:.,:':
(48) Hesperius episcopus.ecclesise Metensis con- L) (52) Ita ssec.x. post rehquias sancti bimphpnam
cilio Arvernensi a. 535 subscripsit. ab Adalberone II translatas dicta est... J
(49) Cf. Paul. Diac. H, p. .264. Hic vero : qui (53) Liber hoc titulo inscr}ptus nonduni, nisi fal-
fertm\ inquit,.... procrealus. lor, editus est. Cf. de fabulosa hac Caroli expedi-
(50) XI, 58. Greg. M. Opp., ed." Bened., II,. p. tipne qure in Chron. Sancti Dionysii, Boiiquet y, p.
1144. 275 sqq:leguritur,ejusdera ferearguhieiifi, in niiiltis
(5i) De Pappoli setate v. Tabouillot.I, p. 544. taincn diversa.
 559 GESTA EPISC. METENSIUM. 590
celebrabat, miratus est se in ea scriptum non invenisse A . coiistrux.il (58), predecessorisque sui corpus!S* ab
(54). Uhdeaceersieris riotaiium quendam homine Pau- heremo revexit et in basilica apostplorum "6
a"...digue
lum, precepitsssMettensium Inqtiiri gesta presujum. sepelivit. Prefuit ecclesise 17 annis, subaposto-
Sed quasi liullainvenieris—quippea barbaris olims! 0 licis Vitaiiano et Adeodato, imperante Constantino,
!3i urbe succensaS3S erant filio *" Constantini!6S superiorisS6S regis (c. 625-
irrumpentibus cum ipsa
—/precepit, uts 33vel ipsa quse ab antiquis deflu- 640). Obiit 18 Kalend. Oetobris, et sepultus estin
xerarit per famam ad pOsteros scriberehtur, et ab ecclesia Sancli Simphoriani marliris *60; et post
ipso pbntiflce beato Clemente iriciperetur, in quibtis translata sunt ossa ejusad castrura Spinal (59J di-
et ipsum ahnotatum invenitur miraculum. Cujus ctuhi.
l_sec!3*estsumriia. Fueraf isdem beatus Arnulfus 51. Godo scl tricesinius primus accessitS6S post
comes palatihus sub Clctarip !S6, GunlranniS 36re- hunc Mettensibus, et- episcopalis officii curam siis-
gis filio,' sex proyincias suo regens arbitrio, multa- cepit, et,6S sedit ahnis 10 ets6* duobus menSibus,
• que corifecerat prelia, jusliciamque etiam de suis sub apostolicis Dono S66,Agatbone, Leone, Bene-
propinquis exerciierat '"'. [P. D.] Unde (55) quia dicto, Jobanne, Cunone !66,~Sergio, sub iniperalore
bonoruni est, eliam in his quse licent timere poeni- prefato !67 Couslantino (c. 640-650). Obiit 8 Idtts
tehtiam, ut David in contricione cordis in aS8 con- BMaii 868.
spectuDei agebat. Sub hac coiitricione mentis dum 52. Sanctus. Glodulfus S6S, inclita beati Arnulfi
transiret apud Treviros per pontem MoseUseflumi- proles,.tricesimus secundus pro paternse sanctitatis
nis, anulura quem secuih habebat aquis injecit, di- gloria episcppus s'° Mefleusis consecratur.; Hic pos-
cens : Tunc ime soluium nexibus criminum sciam, sessionibus ampliavitecclesiambeati Slephani (60).
ijuando liunc guetn projicio atiulum reeepero. Post- Sedit annis 40 »", diebus 25 !7!, sub Romauis pon-
liac "9 vero ad episcopatum Mettensem violentia lificibus Sergio, Johanne V, Johanne VI, Sisinnio,
popttli stiblimalus, sicut !*°isdem David pro effu- Constanfino, Gregorio S7SII, sub imperatpribus pre-
sionesanguinis ab iediflcatione templi jussu ni Dei fato Constanlino, Justiniano S7*minore, Leontio 2"',
se suspenditj sic et iste vir Dei, recepto anulo a Tiberio, item Justiniano qui supra, Philippp, Ana-
piscaiore apud Yosagum, qui fuerat inventus in ex- stasio s'6 II (c-650-690). Obiit 6 Idus Junii '»«; se-
tis "*!piseis, episcopatum et oihiiem gloriams* 3 se- pelitur in ecclesia apestolorum ubi genilor ip-
culi reliquit, lieremumque petiit (56), ubiques**in siuss' 8. :.'. .:_...
pace quievit!* 6. Prefuil ecclesise Metteiisi 15 annis, 33. Post hunc fldelem moderaturus a79 popuium
sub apostolicis Johanne,. Theodoro, Martino et Eu- Meltensem Abbo trieesimus tercius ascitus est, qui
genip, imperantlbus!* 6 Eraclio cura Eraclona niatre sedit annis .10, sub apostolico Gregorio,III, impe-
et Constarifino ejusfilio. Obiif 17 Kalend. Semptem- ranlibussso Theodosio, Leone (c. 690-700). Obiit !Si
bris s*7 sub Constanlino, fflioEracliisiS. > 17 Kalend. Maii.
50. [P. D.] Goericus sainctus, quis 49et Abbo di- 34. Tricesimus quartus suecessit Aptadius. Sedit
ctus est, huic sancto tricesimus episcopus Metten- annis 13 (61), sub apostolico Zacharia, imperante
sis"' successit. Hic primo ssl rex Aquitanorum Constantino qukito (e, 700 sqq.). Qbiil 12 Kalend.
fuerat (57), ppstque S6Sponlifex factus, opihus plu- Februarii!S!.
rimis- ditayit ecclesiiim SS3, basilicam sancto Petro 55. Tricesimus quinftis episcopus Felix presedit
VARIiE LECTIONES.
SSBprecepitque 2. p. inq.^. p, /menten. 5. ssoi. o. 5. !31 2. S3Sincensa 2. s33deest 5, ss*hoc
!36 ipse
2. dotario 3. S36gonlrahii 2. gonciani 3. S3-'cxcreuerat 5. ,38in consp.:—contricione mentis de-
suntL ?39Post hec 3. '*° sic.2. s4i jussus 2. : •S4S excis 1. 2. — picis 2. 2*3 s. g. 5.' "* ubi et 1. ubi
5. !*6 s*6 2. imp. et a'lio el const. 3. !*7 decembris 2. sis heraclii 2. 2"
requieyit 3. imperatoribus
,t 0 s. meten. 3. 26i
q. et a. d. e. desuni 5. primus 3. !6!postea5. !63e. melen 3. m deestl.
suppl. 2. !6Sa. b. 2. "6XVHI.l. s6'nato 3. *58constanni? 2. SD 9 superiori 1. 2. s6° meten. 5.post ubi
inmargine Itmcaddita esl glossa manu s. X V : Extra muros ejusdem urbis, que eciam anno Do. 1444. de-
structa fuit a civibtis Metensibus cum multis aliis propter guerram populi reg. Francie, etc. 261dodo 5.
**'-successit 2.. !6S-deest 2. el X. a. s. 1. 26*cum5; s65d0mnn5. s66gunnone 1. conone 5. ser
deesti. C."'p. V.3. ,;.!68% postadd..; Sepultus inecclesia S. Symphoriani. S69clodulphus 2. 2'° ineten.
27iXL. corr, XLII.2. etul videtur 5. 27!V. e corr. addilumesse videtur 5. ; !'s — Con-
' ep,5: 27* 276 S76 ,7' Gregorio
staiitino desunt 1. Just. m. L_ T. ilem desunt 5. leone 1. erasum 2. julii 1. 5. !7*i.
fuitsepultus;3. ,79mederaturus 1. ss0 1. SSideesf I. :!8SFabruar, 5..— 2.postadd.'.: Se-
imperante
pultus ' iii eeclesia
" S. Symphoriani.
.- -' NOT___.
'.-. (54) Cf. Paulum SS. II, p.,264. sanctus Goericus conslruxit episcopus (Tabouillot"1,
. (55) Hsecex Paulo maiiartint; sed sermo miita- p p. 387); postea dicta cst St-Pierre-aux-images, a.
lus, singula quaedam addita sunt, forlasse jam ab 1755 destructa.
alio scriptore. (59) Epinal. Stib Theoderieo I episcopo s. x; v.
S.
(56) Cf.Vit. Arnulfi,c. 21; Mabillon, Acta ord. Vit. Adalberonis c. <14SS. IV, p. 662; Sigeberti Vit.
S. Bened. II, p. 155. Deoderici c. 12 ib., p. 469
. (57) Ita Vit. S. Goerici, posteriori tempore seri- (60) Donatione prsesertira - S. Trudonis; rf. Vit.
eta.-Acta SS. Sept. VI, p. 28; cf. Tabouillot I, Trudonis c. 9 ap. Mabillon Aet. II, p. 1077.
rp. 384;.,; '...•."- (61) Amis VII habef catalogus episcoporuni SS.
, . (58) MartjTpl.Met. d, 16Novembr. ita dicit: De- II, n.268.- .
dkatio SanCii Peiri majoris infra domum, quam
 t>t>I ANONYMP 502
Meltensibus !S5 9 lreiisibus, sub apostolico prefalo A dine, duos flliosPipini, Karolum Magnuriieffifitrrm,
Zachai ia. Obiit 11 Kalend. Januarii, iraperante pre- ipsius toe Karlomannum, in reges benedixit Fraii-
fato Coiistanlino !8*. corum. [P. D.] H}esupradictus*Grpdegangus 30' cle-
56. Sigibaldus (62) friceslinus sexlus Meltehsi ec- rum S08 adunavit et a.d instar coenpbii iutra claus-
clesiseprefuit 25 annis, subaposiolicis Stephano et trorum septa eonversari fecit, normanique eis, insti-
Paulo, sub imperio prefati Constantini et Leonis luit, quaiiler so° in ccclesia militare 3'° deberciit.
IV (e. 708-740). [P. D. /. /.] Hic beatus S}gibaldus Quibus annonas vit-eque [subsidia 8,i] suflicicn-
ortus generosis s86hatalibus extitit, religionem fl- ter"? largitus est, ut perituris vacare negociis
-delium ampliavit, per omnia utililatibus ecclesi.e non 313iiidigentes, diyinis solumitibdopfTiciisexcu-
-saneta. Dei deditus. Duo monasferia construxit, Ela- barent; ipsumque clerum babundanter Icge divina
riacum !86 el Noyum-vjlare ,87.Huncdirus podagrse Romanaque imbutum cantileha, mpreta atque ordi- ,
dolor affligebal, sed quamvis exterior pateretur ho- nem Roman_eecclesise sBrvare precepit, quod usque
mo, inlerior tamen proflciebat de virtute in viriu- ' ad id lempus in Mettensi ecclesia faclum 31*minime
tem, rninas ecclesiarum reslaurando. Et — quod fuit. Hic fabricare jussil una cum adjutprio Pipini
niajus miraculorum corporalium virtulibus — ani- regis rebam sancti Stephaiii prpthoinariiris et al-
mas diversis vexalas !8sviciis sanabat predicalionis " lare ipsiusatque canceHos, presbiterium V" arcus-
-exempli medicaniine "9 resuscitabatque a spirituali queper gyrum. Similiter el, 316 in ecclesia beati Pe-
morte. Et cui lalia dantur, si presentium fides indi- tri majpre s17presbiterium fleri jussii. Gohstruxit
geret, putasne corporalium sanllas morborum de- etiara ambonem auro argenfoque 318decoratum, et
-fuisset? Obiit _?Kalend. Novembris. Sepelitur in ec- arcus per gyrum throni' ante ipsum altare. Jidifl-
clesia beati marliris Simphoriani in sttburbio Met- cavit preterea monasterium in parrocbia 3i9 beati
.lensia90(63).. _ . Stephani in pago Mosellensi 3!0 in lionpre beatissi-
37. Post hunc vir egregius et omnibus preconiis mi3S1 Petri appstoli, et ditavit 3!! illud opibus raa-
clferendus, Grodegangus !9i antistes eligitur, ex pa- gnis, monachosque ibi consfituit, atque sub regula
s9! oriimdus, patre Sigrano, matre sancli
go Basbaniensi patris Benedicli in una c]iaritateS!3conjunxit.
Laiidrada *", Francorum ex genere primaj nobilita- Construxit etiam alterum monasterium quod.Goiv
lis progenilus. Hic in palatio majoris Karoli ab ipso zia 3S*vocatur, ubi pari modo non modicain niulti •
cnutritus ejusdemque referendarius 29*extilit. Hie tudinem adunavit3S" monachorum. Expetiit denique
deraiun tcraporibiis Pipini (741), quem Zacharias a Paulo Romano pontifice tria cprpora sanetorum
f apa *" supra memoratus in regem Francis !96con- „_ marlirum, id est.S!6 Gorgonii, quod ,in Gorzia ,re-
secrayit Chllderico abjecto, pontificale decus Met- quiescit, et3S7 beali Naiioiis, quod in Hilaiiaco ."*
tensis ecclesise tricesiraus sepliraus promeruit. Fuit monasterio conditum est, et3S0 beali Nazarii, quod
-aulem omnino clarissimus oranique nobilitale coru- ultra tluvium Renum in monasterip qiipd vocattir
$cds -S97.,forma decorus, eloquio facundissimus, Lorsam, sediiicata in honorem ipsius !martiris uo
tam patrao quamque etiam »?8 Lalino sermone im- miri decoris basilica ?sl collocayit. Hoc siquidera
butus ,9', servorum Pei nutritor ' 00, orphanoriim. prediura Chillisuindis 33!qupndam religipsa femjna
viduarumque soi non solumalitor 30S,sed et30Scle- et Cangro 333ejus filius eidem Grodegaiigo S3*.anti-
mentissimus tutor. Gumque esset in omnibus locu- stiti3S6 ad parlem beati Stepliani tradiderunt. Fuit
ples S0*,a Pipino rege omnique Francorum ccetui siquidem bealus 336iste vir ,in elerapsinis Iaigus,-in
33'
singulariter eleclus, Roraam direclus est, Stepba- cliaritatepurissimus"7,susceptorliospitum atque
nuinque yenerabilem papam, ut cunctorum vota an- peregrinorum. Sed qupniam lpngum est bona quse!*'
lielabant ^06, ad Gallias evocavit. [Cf. Ann. Luur. gessit ex 3*°ordine retexcre, satis si.thsec pauca pre-
min.] Hic Stephanus, tercius nomine in papatus or- lihasse de plurimis. Hic consecravit episcopos quam
VARL-ELECTIONES.
'?s ep. metensis preceditfelix"2. presidel metendbus 5. !S*2 posl add. : Sepultus in Sanclp Symplio-
riano. !86n. g. 3. ' !86 alia manu superscr. i. sce. nofor 1. !87viHarel. ,8Syersatas 1. ,a.9 exeniplis
resuscilabat a m. s. 3. s9° e. sancti syniplioriaiii prope melim 3. !91egrcgius gr. o. p. eff. 1. Sgiodegan-
dus 2. chrodegangus 3. s9! hasdeniensi 5. S9Sludrada 1. laudrada? 2. 3. w refredarius"1. 86deeslS. .
196 fiansis 2. 2i" choruscus 2. choruscens 5. !98deest 2. 239i. est 1. 2. s0° riutritoruniorplianos1.
•''01viduarum 2. 30saltior 1. 303decsi 5. so*locuplox 1. 2. 806hanhelabant 1. annelabantv2. 306ejus
fralrem 5. S07grodegandus 2. s08 clerum clero a. 2. S09quasi 5. s'° militari 3. S1Jdeest 1. 2. 3, -,il-
Sls iios 1. 31*m.f. 1. f. m. faclum 3. 316prbin. 2. lierijussit add. 1. arcusque-fees.
siifiicieniiam 1. sl7
5. S1°deest 3. majorem 1. majus 3. 31Set argento 5. Slaperrochia 2. 3S0 mosolensi 5. ssi sancti
5. 3!! ap. edificavit 1. sas in uia conjunxit 5. ?SIgorgia 1. ct ita infra. S26 m. a. 5. S1°m. seilicet 3«.
*!7 deest 3. ubi sancti N. 3!8hyliriaco 1. hylariaco 2. 8!9 deesl 2. bealique 1. SS0 deest 5. 331basilic.am
1. 2. colocavit 2. 33schiUisrifndis 2. cliiUscundis33S 3. S3Ssahgro 1. S3*grodegando 2. cheodegaT.go5.
i3iiantistite 2. 3S0 v. i. b. 5. S37piissimus 1. 3. et 5. 839queque 2. ;s*°in o. recitare3. •';.-. ,
' "
NOT^S. /:
(62) In charta Wulfoaldi nominatur, qusoin a. 708 (65) Ibi'a. 1107 rcliquise invent_e Kttnt, Tabouillot
penilur, Brequigny Charlsel, p. 581. 1, p. 448.
593 GESTA EPISC. METENSIUM, m-
phirimos per diversas civitates,.presbiteros niciiilo- A_ fide venerandus. Sedit annis 6, lempore Karoli
mintts ac svi diacp.ios, celerosque ecclesiasticos or- Magni (66), sub apostolicis Paschali *6' et Euge-
dines, sicut raoris sl! est Romanse ecclesise, }n die- nio (818-824). Obiit 7 367Idus Septembris. -
btis sabbalorum qualernis temporibtis anni. Rexit 40. Post hunc quadragesimus 36Sascendit adapi-
ecclesiasn lKletterisemannis23, imperaritibus Roma- ceift sacerdptii Mettensis ecclesise Drogo, filius Ka~
nis Hnihis* 3 post mortem iilii Constaritihi'3**,Ni- roli Magni imperatoris. Sedit annis 52, sub appsto-
cepiioro, Staurachio ac Miehaele. Obiit pridie No- licis Valentino, Gregorio IV, Sergio (824-855). Hic
has MafcH, iri diebiis Pipini3*6, genltoris Karoli Ma- archiepiscopatus honore 369sublimafus est, et sacri
gnis*6, ef Karlomanni, fratris ejus 3*7. HicGorzise palacii moderator extitit. Hic leyavit corpus S7° ab
quiescil s*sin moria'sterio,.quod a fundamentis post humo sanctse Glodesindis virginis (850). Plurima
beafuni Cleiiientem (64) presulem Metfensium ex egit magniflca, sicut qui vicem apostolicaih gerebat
pirvo magnuih sedificavit (766). - cis 37i Alpes per totara Galliam.-Obiit in Burgun-
-38, [Cf. cat. epp,] Viro huic preclaro successit dia 6 Idus Novembris. Corpus ejus inde relatum se-
dominus Angerannus 3*° iri ordine tricesirims octa- pelilur in ecelesia sancti Johannis evangelistse Met-
vus (768). Hic archicapelianus 86°palalii extitit Ka- fis S,s (67), ubi et LudOvicus 373 Pius imperator,
foli Magrii. Hujus tempore facta est imperatorum ^' fraler ejus, quiescit feliciter 37*cum.matre sua Kil-
trarislatio Grecorum ad reges Francorum, hoc ut degarda regina.
ferturmodb.Leo (65) tercius nomineimperator in- 41. Successit eidem S76 in pfesulalu Adventius.
ter alia crimina s'acras imagines aboleri ef frangi fe- quadragesimus primus (855), ex MelteiiSibus Hbe-
rit, rion attehdens "\ illius iriemorise imaginem riori 3'6 genere nalus s". Hic 378in ornamentis et
esse, cujus S6! culths est religionis. Sicut enim idola thesauris ecclesiam beati Stephani ampliavit. Htijus
s'9 Remorum
genfilium pro menioria nefandorura execrabilia, sic temporibus Hincmarus archiepiscopus
saiictorum ittiagines ob 36Sedrurii memoriam vene- fttit, qui cum eodem Adventio Mettim 388Iiarolum
ribiles. Hinc S64generali concilio 368condempnatus, cOronaverunt, fratre ipsitis Lolhario s,i divinO judi-
invisus fidelibus factus, deformatus decore vukus, cio interempto (869). Hic Adveiiiius sedit annisl7v
moiiiisterio intruditur, cuiu tribtis annis 366inipe- sub aposlolicis Leone IV, Reriedicto, Nicliolao, qui
rasset. Htinc papam Leoriem Romani zelo furoris Thiegaudum ,8S Trevererisem et Guntertirii Colo-
383
cprapleti corripierites, oculis privare voliierunt, sed riiensera archiepiscopos dariiphavit, faiitores adul-
lumeri ejus penittts extihguere S67 non potuerunt. terii regis Lotharii, conciliumque 8S*quod Mettis te-
Qui ad Karplum confugiens, honorifice ab eo susce- ,_ nuerant 3S6 cassavit 386.Prefatus Adventius Met-
ptus.est, ef cuiu potentia exefcitus Romam redu- tim 3S7 in capella sancti Galli sepultus est, et s88 2
ctus, suse sedi est restitutus. Unde ab eodem papa Kalend. Octobris obiit (875) in villa Salto (68) dicla','
Kajplus MagriuSin ecclesia beatiS6SPetri die natalis sub AdriariOpapa seeundo.
Domirii unetus S69esf in iiriperatorem, ahnOab in- 42. Post hunc VValo389quadragesinius secundus
carnalione Domini 801, indictione S609. [Cf. cat. presul est electus(876). Sedit ahnis 6, diebus 15,
epp.] PrCfafus Arigefahnus intcr cetera bene gesta sub apostolicis Gregorio V et Johahne VII, a qub et
Novse-cellae monasteriurii cohstruxit, in quo et 36i palUum obtiriuit (69).Hie WalO S9°,dum, cuni suis
391impari maiiu, qui ttinc tem-
quiescit. Rexit presulatum S6! annis 23, sub apo- contra Normannos
stolieis Adriano, Leone prescripto et Stephano HI. poris Gallias incursabant, pugnat S9S(70), obtrun-
Obiit 8 Kalend. Novembris "'(791). catur 5 Nonas Aprilis (882), Mettimque relatus, iii
'39. Sublimatur post huhccGundulfus 36*tricesi- ecclesia Salvatoris 393,qttam ipse3'* contruxeraf, se-
MVUS nonus MeltensisS66episcopus, conversatiohe ac pelitur.
VARl._ LECTIONES.
nl deeslZ. M mos 5. s*3 hyrini 1. hyrin 2. 8**conslanni 2. *" pippini hoc loco 1. M niagni 2.
'•*' sui 5. 3*8quieuit 1. 3*9 augerannus i. 5. 36°archipellanusl. 2. 5. 36iatendens 1. S6!cuil. '"
ab eprum v. 1. ab eorum mempria v. 5, 3C*liuic? codd. s66 deestl. 3, cpnsilio 2. 866i. a. 1, 367ex-
S8Ssancfi 3. 369inventus 3. S6° id. 2. ubi post addiiuniest: Junii. 361deesl 3. S6Sepisco-
tingere 2. 363
patum 1. ; decembris 2. 30*gondulphus 2. 5. 3£6.nieltensium,l. 866pascali 1. 36' deest 1. 36S
ascendit XL. 1. 369ad a. honorem 1. 37° ab h. c. 5. c. s. gl. v. ab h. 2. ubi hwc in margines. XV.
gddunlur-:^^Hic eciara corpus beati Celestis secundi post beatum Clementem episcopi in Alsatiam apud
Mauri nionasteriura tfanstttlit, ubi eciam condigne veneratur. sn cysapes 1. s,s metis 2. met. 3. "• I'o-
:dpyctts2. lodoivicus 5. s,!"deest 3. 376ei 1. eidem presulatui s83 5. " 3'6 liberipre 5. S7'ortusl. S7Sdeest
2. s'9 hinciriiiarus 2. SS0 meti 5. ssl lotario 2. 88stieg. 1. colloniensem erchiep. 2. 38iconsilium-
que 5. 386tentterat 2. ls6 cessavit 2. 3. 387meti 5. 38Sest II. Kal. Oct, Obiit 3. sss valo 1. 2. Post
h. el. est wallo p. XLII«»"3. ssovalo I. 2. wallo 5. 33inormamnos 2. 392pugnabat 2. '" sancti S. 5.
m (te. 5. . - ,
-' . NOT_«.
(64) Cf. Rel. fundat. Gorziensis raonast. Calmet, vertisse videtur.
Probb. I, p. 293. (67) I. e. S. 'Arnulfi monasterio.
(65) Quem auclor boc loco secutus sit, indagare (68) Sault.
noh pptui. Res mire conturbatae sunt, (69) V. dipl. Joannis, Honlheim, Hist. Trcv. I,
(66) Qtiod falsum est. Episcopatum anriis 27 va- pi 217 etcf. Gesta Trev., c. 27, SS. VIII, p. 165.,
tasse (v. eatal. rpp. II, p. 269) scriptor non ainmad- (70) Cf. Resinouis Chron. a. 882.
 595 - ANONYMf S9S
13: pomrius Roberlus, reformafor coenobionim A obeundo vicit 17 Kal, Atigusti *16(77)_ Reveiata est; -
et""niurorum ttrbis, qusfdrageslmusterciusJiuic3ja beato sequidem *27 de Bajoaria Odelrieo *s8 prektilr ;
successit. Sedit annis 3489' sub apostolicis LeoneV, talis *s9 diyinitus visio /78). Videbatur sibi vblere
Johainie VII, temppribus regura juniorum Karlp- justum Deum *30judieem iri scemate Jesu Christi .
manni et LoduiciS9SetKareli (885-916). Hic Rober- subHmi solio residefe omneriique coeli ofdiuem cir-
liis geiiere *49 fuil iiisigni Alemannorurii, paJHum a cumstare. Examirialio staterse pafata est >31^ qu_e-
papa Romano promeruit; orhamenta ccenobiortim stio ventilata, cui cederet Victoria, ethnico. *?* -an
mulla vel *00mutavit vel renovavit *01curo mufis se- Chfisli pfpfesso *33.Iriiquitas et peccatura cliristia-
nio cpliapsis. Obiit 4 Nonas Januar-ii, septiltus nofum excreverat eo usque, qued 4S*judicareriUir
est *0!in ecclesia sancti Galli. subjiei gladio Sarraccnorum. Sancttis evigilans h"
'44; Wigericus quadragesimus quarlus successit sacerdos visionera manifestat *36toto *S7;exercitui.
Roberto. Sedit annis 10, diebus 50. Obiit Metlis Ka- Oratioriibus *38igitur et jejuniis simul iristant, spem
lend *os.Marcii (916-9.27). Hujus tempore rexerunt suse salritis-in pura* 39corifessioneponcutes. Inter-
ecclesiam Romanam sibi *°* succedendo Leo VII, ea multitudo vulgi fame et inopia projfligati **",
Behedictus IV, Gregorius VI. Horum temporibiis subtrahentes exercitui;sese , ciim Sarracenis dlspo-
Hungari *06secundo *06 Gallias vastantes (71), mul- " nunt confiigere *4i,malentes gladio quain fame pef-
tas urbes ac ecciesias in cineres redegerunt, et plu- ire. Pietas itaqtte divina :seihper cprisulens **sani-
vium *07saiictof tim reliquise de Locoad lociim trans- marum saluti, perroisit.eos inpresentiarinh **3 ,in-
latoe *08 sunt (71), Horum tempore regnabat Ar- terimi, quibus. preyidit ***dari gloriairi isefernsere-
hulfus.'""''', quiei. Hac lacrimabili **»csede peracta vulgi, mnit'._i
45. Quadragesimus quintus divse *09 memorise .ignorante regali, deriuo beatus presul Qdelricus **6
doirihus Adeibero successit Wigerico (72). Inter *10 in visumrapitur, et rursura sicut **7:pfimituscer-
niulta Gofziense 41i coeiiobium pene coUapsum Mi. nit **8 in throno Rede^riptorem nosfruih et judieera,
fttiidis et sedifieiisfestruxit (75), muro eircumdedit; cui gloriosa ejus **9 genitf ix Maria cuin Omni:cOeie-
similimodo et *13sancti Arnulfi ecclesise inMetti*1* stium ordine suppHcabatfiie confltehtiuni siiji.ofleri-
multacohimoda *16 "providit (74). Sedit annis 35, sas patereturplecti triumphp gentili.Statfera secuhdo
merisibus 9, diebus 25, sub apostolieis Johanne VII statuilur, et seqtiaHlasutroftimque, fideHuriiae jnfi-
et Joliaiine VIII etLeone VH (929-964), regnantibus delium, consideratur. ;Poenitentia fidelitini-, proee-
Zentebodo et ....... *16. Obiit. 6 Kalend. Maii. dens ex geraitu mentis, preponderat iiaturalis jtisti-
Gorzise *•' sustinetTesurrectronis diem. p. ciam legis.,Ecce adest et *60roarfir Laureritius,cujus
46. SuccessitejusinfulsepontificatusTheodericus imminebat dies-*61festivus.. Hic representaris cfude-
qttadragesimus sextus, qui monasterium sancti Vin- litalem tormentorum in se consuramaiprum: >65et
centii raartiris in suburbio Mettensi sedificavithono- compassionem suf fldelium populoruraj"^victoriam
-rabilitef multisque pignoribus sanctorum insignivit, impelrat eum cpelesti cretu populo; fldel}, Sacefdos
abTtalia-sectim devectis. Hujus gesta hsLbehttif(75). itaque festirius mittit huncium iraperatofi, hostique
Floruil sub imperatore prirao Ottohe"*18,filio Hen- ut congredialur imperat. Facta.cpngressiphe siib in-
rici regis Lo.haringioram*19,, sub *!0 apostolicis vecatione Chfisti et ejus martiris L_iurentii,;jiosfes
Leone Vffl, Stephano V (964-984).: Prefato Ot- terga v.ertunt, fidelitas coiifortalur, iriipietas enefva,-
tone (76) iraperante'"',. famosuiri *ss bellum factum tur,Et ex illa tempestate feslum saiicti Laurehtii
'
est in Caiabria* 23inter ipsum et Sarrac.enos *s*(982), celebritts habelur.,
in quoiniiuraerabilis *sa multitttdo christianorum 47. Successit et *63huic .corisanguineus.eius A.de!r
VARLE LEGTIONES.
396etm. u. desunt i. 396hunc2. 397XXXIII5. 39S 3. S09fuit al. 3. *00
loduyci 2, Jodoyci insignis gl
deest 3. *01 ordinavit. 5. *02 et sepelitur. 5. *03 XI Kal. 2.. *°* ei 5. *06 hungarii corr, hungari 2.
*06vero 1. deest 5. *0' plurimorum 3. *oati-ansiacte 3. *09 digne 2.. *10'Hic i, 3. ' ^11c. G_5;;-;*iscala-
psurii2. *13 deest 5, *[*metim. 2, e. irieten. 3. *iS coraoda'2. coriimodo3. ^.eto^i.QdeesiV..
2. *17 "8 octoiie 1.._. othoneS. elita infra, *19lotar.; 2, lotbor., 5. *S0 sr'(supef)
regnarite*ai 3. etG. 3.
1. 2. Sub p. othone 5. *!Sfamosissinium b. ortum 1. *S3 kalabria 3. *2*ssirazehos,2. swpius.. *-• •
m. i. 3, *!6;augustii 2. *s7 s. b. 2:; *SRoldelrico 3. — presule 1. 2. *29'_.t,3,/ *soPB 2.:; *31'ppMl2.
(deleihm) est parala 1. *3Sethuiico 2. *33 pfofessio 1. corr. professis 2, *s* qup 2. *36sac, e.3. *se
manifestavit .3. *3' suppk egdem mam 2. toti' 3.. 4S8 Ig'. or.,3. ,.*39phra (cOrf: pi-pra) corifessiohis. Iritera
m. vhlga 5. **6 profugati 3. m m. c. gl. 5. **ssal. a." c. 5. **3 tunc 5. ***providit 3. **6 c. 1. facta
5. **6oldericus 1. 2. 3. **7 pr. s, 1.. 2. **s cernuit 5, **sipsius 3.. *» beatus 5. ^1 d. f. i. 3, "?*?*'
coms.'l. *68deesto'.
NOT^E-
(71) Cf. Aiin. S. Vincentii Met. SS. III, p. 157. (77) De hoc die v. Giesebrecht, .lahrbiiclier, II, 1,
(72) Bennonem pr_etermisit.auctor. P- 77.
(75) V. Adalberonis'
:
chartam apud Calmet I, (78) Hsec yalde lurbata essp cuique patef. Udalri-
Probb. pag. 358. cusobiit. a. 973. (Jiise de victoria dic S. Laurentii
(74) V, ibidem, p,. 546, 349. reportata.riarraiitur, adpugnam a. 955 apud Augu-
(75) A Sigeberto sfcripla; y. SS. IV, p. .462 sqq, stam cum Hungariiseoromissam spectant.
(76) Oftone secundo.
 607 GESTA EPlSCMETENSIIIffi.- SOSy.
beroMettensium presul quadragesimus septimus; de A 50. Hinc ab ec.clesia.Xeodiensi ascitps dpnihu.s
qrio mtitta leguntur honeste descripta (79). Hic re- *7'Herimannus *80,ordmafus est Metiensium presul
novavit cosmobiumsancli martiris *"*•Simphoriani quihquagesimus. Hoc; teni|>pre maximuni scisma
pfecipue, cttmet alia suisa *6ll"predeeessbribusin- exortum est inter regnum et; saeerdotlum. Inipone-
choata taritum"moriasteria* 66 ipsead siimmum de- batur haque rex,super*8iregem,papa super papani,
ouxerit *67,Ejiis gesta qui vtilt dinoscere *68, digne- Et hoc diutius perseveravit; ex quo discubuit _tsua
tttr quse de eo scripta suntlegere. Sedit annis 28 (80), vivacitate.. Hie Herimannus presul ammpiiittis *8S
Bub apostolicis "Johaiine, Leoiie, Stephano V (984- visione, sahetum levavit ab humo Clementem (1090),
. 1005). Obiit 18 Kalend. Januarii, Henrico *69pri- primum doctorem *83 Mettensiuni, et tercio die
mo (81) regnante. SepuItUs est ih ecclesia sancti -obiit (85). Qui beatus Clemens admatreih, delatus.
Simphoriahi," ubi et sancti Epletius *60,Papolus *61. ecclesiam, maximis lsetiflcavii populos miraculis per -
Gbdoi 'Aptatus *62,.Felix pontifices meritis ihsignes triduum. Defunctp episcopo, nichil signorttm, osfen,r...
qhiescilnt *63'.. dit per bidiium. Unde ammirati cives, redduntur -
48.. Quadragcsimtts octavus pdst hunc ascenditad tristes; sed mox redit *8*lseticia, el aperithr eaiisa.
episcopatum Theodericus (1006); qui monasterium Reyelatum est namque *86cuidamreligioso nomine
ufbis princ}pale sancto Stephano prothomartiri Lubrico *86,fundalori ecclesisesancti Petri de monte
cbnstruxit (1014), adepto ipshis brachio a Bisonlica Brianci (86), qubd intra *87 dilationem illam signo-
eivifate. Ihtcr ipsuni aulem et Hehricum *64 impe- rumbeatusClemens ante tribunal Christi pro anima
ratoreni "dissenslpne *68non "modica, predia multa defuncti *sspredicti presulis ciimdiabolo acerrime
" ceclesiastica pro auxilio distfibuit per decennium decertavit. Obiiciebatur enim ei ab inimico, quod
(1007-1017), sieut refert suCcessio modernorum. metu mortis inconstanter egisset inter dissensionem
Reiit cum potenfia calliedram annis 50, sub aposto- regni et sacerdotii, fuga persecutiones *89 et suse
iic.isMaririo, Agapito, Octoviaho *66.Obiit 2 Kalend. pervasiones ecclesise, violato *90 sacfaiiiehtp, qiod
llaii (1046). Sepultiisest *67 Mettis; et hiijustem- exigitur mpre imperiali *91, prevenire. At beatus
*60
pofeGtiarihus *68"abbas saricto coustruxit basili- pastor Clemens. *9Ssui suscipiens causam. vicarii,
caih Arniilfo *70, quain sancfus Leo IX dedicavit *71 pro sirigulis judicii *93piissimo preces fundebat genu
(1049) pfivilegioque^suo sublimavit (82). fiexo. Quid plura? Divina sui flexa saeerdbtis sup-
'49. Hiiie "sahctilSte ac yenerabilis *7S religione plicatione censura veniam indulsit, maledicto *9*
Adelbefo" quadfagesimus nonus siiccessit (1046), silentium aceusatori imperavif. Quamvis. vero di-
pacis aniafbret coehobiorum reparalor. Hujus sub Q vinse *96nulla sit mora efficatise,tamen qiiia Trini-.
ieinnofibus eeclesise prefuerunt RomaiiEe sanctus tatis essentia iri liumanitatis Chrisli persona judicat.
Leb IX, priino Leucbrum *73 *96 omnia, ex dispositionis ordine. dicurilur .fieii;
episcopus, Stephanus,
qui et Ffiderictts *7*, frater Gbeelonis *76ducis, et raprae. Hic Herimannus *" episcopus ex ecciesia.
Alexarider,; cui suCcessit Hildebrandus , qui septi- Leodiensi assumplus, inecclesia Sancti Petri Slettis
raHS dicitur Gregorius. Hic Adelbero prediis suis est sepultus, presidente universali ecclesise Grego-
ecflesiam SaricliSalvatoris infra urbem ariipliavi^ rio VII, vacillante *oaimperio. Obiit i Nonas Maii;
(83) (1076), iri qua" quiescit. Obiit Idus Novembris et cessavit episcopalus Mettensis rauliis annis.
(1072), feghaute flenfieb *76securido *77 (84) post 51 *99. Cum itaque iriare seculi velut affricp et
Cpnfadum *78. • aquilone fluctuaret 600,catholici MeUenses-terrorom
•'"]"- VAMJE LECTM3NES. . . '._ '"-''
,vs* S. m. 1. *65a p. s. 3. *68ipse m. 1. *67deduxil 2. *68 disnoscere l.-dignoscere 2. *69 hinricp 5.
hyncricbl. *6**60cpletius corr. eplitius 2. eplicius 3. »612 post add. Goericus. *0! A.velOpt. 5. *63requie-
scuntl. hinricum 3. *,s dissensione corr. dissensiO2. ubi in marg. suppl. erat. *66octaviano 2, irape-
-rante oct. 3. *'672. in loco raso alia manu ila habet: S. in ecclesia divi Stephani. *68garinus 1. *69secundo
c. b, sancto A. 3. *70alriulpho2. *713. hanc habet manti s. XV. notam : in honore videlicei sancti Joan-
iiis ewangelisfeet omnium apostolorum et sancti Afnulphi episcopi et conf. anno ab incafnaciohe Do.
10&9.in presentla trium metropolitanprum et 6 pontificuniiiec non et principum tocius regni et iiiestiraa-
bilis vtilgi,"prout inmartirologio dicte eeclesie dicta die conlinetur, 2vvidelicet die mensis Octobrjs. *"
uenerabiU 3. *73"leuchorum2 *7*freder. 2. 3. *'5 gbscelonis 1. *'6 hinrico 3.: ,al'deest 1. *'s con^
rardtim 3. conraldum 2. *'9,donnus 2. *s° hermannus 1. herimanus 5. *8isupra 5. *8S anion. 2C
*" m. d. 3. *Wredditur 2. *8Bc. n. 2. '8Clumbrico 3. *8' infra 1.2., *88deesl 2. 5. 'M>
Ua-ed.:,,quae
malens ante fuga addit. —persecutionis et mox prOvisionis 1. 2. 3. *90 violatio sacfameriti 1. 3. *91
imperiale 1. et debeat arfrf,3. *5! cl. p. 2. *93 iudicis 3. iudicii 2. *?*maledictis s. accusatoris i.eorr.
accusatbri3. rec. manucorr. maledicto s. accusatori 2. *96in d. 1. 2. 5. *8r'indicat 3,- *?7-herm. 1.
1,8 vel natuante add. 3. *99 3. addil rubram : Post translationem beati Clementis
post 'predictuni.episco-
pus lu". 60°iluetuante 1, fructuans vel flante 5, aquillone fluctuate 2. ''".' '-'"•''
NOTJE.
(79) Vita a Cohstantino scripta edita est SS. IV,- (85) Cf. Tabouillot II, p. 169<
p. 659sqq. (84) Imperalore, seeuiulOj rege .tertio Heihfjco.
; (80) 21 tahtum annis Ecclesiam rexit. (85)Cf.HugoFlav,SS,VIII,p.,472; .
(81) Regeln secundum, imperatorem primum in- (86) Pierremont, quse a.. 1096 fundata '.esse.,:dfe
fclligere videtur; cf. c. 49. citur, ". -
(82) De Lebnis charta v. Tabouillol H, pag. 158.
 899 . ANONYMl C00
ppstporierites ihiperialem , ex ecclesia Treverensi A fide ratholir.a jn castris eeclesise militavit, donec sx
dohinulri POpoiieiri, persoriam nobilerii, cathoiicis scismate tropheum pacis 606invixit ecclesice.Deiun-
cbhsehfiehteih, elegefunt pbntilicem (1090),; cele- cto autem domno 607Popone (1105), qui provisor
brataconseeratioheipsiiis alegato„pOstoHc_e sedis pius exstilit60S clericis pro tcmpore (91), magnifi-
(87). Polesf-iS imperialis aHuin 661stibiridueere rii- cuiii et nobilem virum, ex Vienncnsi archiepiscopatu
, tens 66VMettehses fide firriia restitertint; et sicut assumptura, domnum Stephanum, apostolica conse-
pfidem dtios Bruiioriem (88) ac Gualohehi 603in- cratum benediclione in urbe Romana palliique di-
triisos expttlefuiif, sic ct tefciurii Adelberbrieih hori
gnitate honoratum susevitse curriculo, ecclcsiseTre-
sine multo labOre ae periciilti suarum ref um excbiii- verensis salvo
privilegio (92), in cpiscopuni susci-
municattim deposuerunt (89). Huie certamiiii velut
piunl(1120). Qui 60Squoniam adhuc vita floret ct
signifer impefterrilus et iri ohini coiiflictu intre- " setate viget, templatio sileat clationis orta ex 6i!>
pidtis domnus Adelbero 60*,posl Treveretisium ar-
608 peste adulationis, et preces fundanlur Deb pro con-
cbiepiscopus gloriPstts (90), de gradu in gra- tinuo ipsius stadio.
duiri proihotus, abipsa, lit ita dieam, pueficia pro

'•'. CONTlNUATtO PfelMAv,.

__Sli. Domrio Poponi, tam Biirguiidibnurii *la B simulque eastrurii comitis de Hoemburc ?'*, quod '
quam Loihoringorum 6is excellenti genere clarus, Marsalio Ii 6 adberens toli Villaeonefosum "6 dara-
sed yirlule et animi nobilitate elarior, doirinus Ste- pnosuniqtte diu extitefati in maiiuvalida destfuxit
ptianus anno Doraini 1120. videlicet ahno Calixti et complanavit. Processu tehiporis grafia iniperiali
papse secuiido, suceessit. Hic Calixli ex sorore nepos sibi conciliata, de virtute iri viriiitem sirie interinis-
(95),cum regalia nondum 61*, ab Heinico V, qui sione •Conscendens';castrum quod Raraberti-villare
tunc femporis arcem teriebat imperii, fecepissef6i 6, dicitur (98) firmavit; castrumque nobile Lttceln-
scismate inter regnum et; sacerdOlium adliuc da- burch 6!7 (99), qtiod ad ipsum iurebereditariode- :
rarife, in urbe Romaria ab ebdem pontiflce stihimo scenderat, beato conttilit Stephaho; et castrum
consecratus est et fam pailii dignilale quani cardi- Hoembtarc jure ab ipso feodali descendchs, pbst de-'
nalis titulo honoratus 6i6. Hie a civilale Metensi'* 1' cessum comitis Hugonis a duce Lothoringise" occu-
698
bieniiip et ee araplius, quia prememorali principis patum, domini Frideriei iroperatofis, pxiHp sibi
gratiain necdiim habebat, exclusus, primos ordises et posleris suls adqtiisivit 5!9, Jibere bniniysevo te-
in Ipcp qui Sancti-Quinlini-moiis (94) dicitur, cele- nendum. Adquisivit etiam sibi et suse perpetuo ec-
bravit; et brrihes curles episcopatus a tirannis, clesiai castrum Viviers, et partem ducis de .Lein^
solb Rumiliaco 618(95) excepto 619,occupafas, fra- G ^ burc °30in castro Rucel ""'(1.00) ctim :•iihiversis *"
Iris stii (96) comiiis Barrensis aliorumque cognato- appendiciis. Castrtim quOqtie, Mirabel et Falcoiiis-
r»m et amicprum suorum fretus auxilib, celeritate montein (101). Rebelliories Danubrii 63, 3.j.et '.Asp'eri--
mira recuperavit. Idem in ipsa prombtionis su_ere- monlis (102), firmatis ante ipsa castra muriitiohibus,
centia castrum TerliB!0, quod viatoribus per illas viriliter perdomuit. Apud_Spinal turrim quse Moro-
transetintibus 8!1 partes 8!! valde erat perhitiosuiM, riis 63*dicitur, a dtice occupatam , .virlute recepit
castrumqiie ducis apud Vicurri, et munitionem inler potenti, et mullO posttemporecastrum superiUs pro-
Vicum et Marsallum 6!Sin loco palustri sitam (97), pter insolenliam et iriimoderatos excesstts 63Sadvo-
' '
,. : ; ". VAR1.E LEGTiONES. .. ."\.y;-;.:.
601S. rec. manu inmarg. gdd. : scilicet adalberonem. 60!dttm riilitttr niiens 5. 603
60* 606 guloiieih. 1.. gya-
lonem2. aldebero p. treyeresium archiep}scopatus 2, ,"" deesl l. deestl. 6°'iionno;3.. 608ex-
titli. p. ext. 1. t09_Qui — sludio desunti. 6l0 2. 61i secundus (scUicei episcopu';
Quinqiiagesimus
613 61*deest 3. hundum'2..
add. 1; llus («_..c, 51 ... l.)-qd'd.$::-i *" burgtiiidiorum 2. lothoringiorura 5.
616resepiscet 5. 6'6 h. est 5. 611'ilahacpartecumomnibuscodicibusscribendutnduxi, '.*>.*ruiuiliaco 5;.
rumuiiaeo 2:. *" accepto 5. 620cerli 1. 2; 5, CAesn. re,c. manu corr. terli 2.,.'«" trahseanlihus 2.
*!! perfes 5,..;5,a marcellum 2, e!* hoemborc 2. hombqrc 3. ; ,626marsello 2. *!6 hon'erosum:2 _;8!7li)-
celbore 2. lucembore 3. 6!8 patris 2. 6!9 acq,o. e 1,1.1, C./V. 83° lahiburc 1. iahibbfcS. 6;sl:rucey.2,
ruceij Ch, °" oinnibus suisl, omnibusap. s. Ch.. 633danubii 1. et deestS. 63*morrohisCh,.." 636oc--
cessus 3. #;
N.QT4;. .: .,-.,:.,.,..,;.;.. ;,'•.,'..:
(87)-Gf. Bernoldi Cliron. a. 1095, SS. V. p. 456. D fuit Theoderici comitis Bafreiisis et Ermeiitrudis,.
. ,(88) A. 1086. ab Heinrico IV nominatuhi post (94) St-Quentin,
VValonem, quem idem rex sedi Metensi contra He- (95) Rumilly.
rimannum destinaverat. , (96 Reinaldi, ..-..
(89) A. 1115 in concilio Remensi a papa depo- (97) Moyen-vic; cf. TabouillOt II, p. 212, qui de
situs est Adaibero. his locis accuratius egit, "
(90) A. 1131 electus,'1132confirmatus. (98) Retoberviller.
(91) Non post Ppppoiiis moilera a. 1105, sed Nonhotissimum illud castrum LiSiCmburgj.
Adelberone a. 1116 deposito, Theotgero vero ejus F9)Lutzelburg pfope Pfaljsburg ibtgiligere Videtur? ,
successorea. U20mortuo, Stephanus episcopusest (100) Roucy.
constitutus. (101) MirebauxetFatiquemont, . ..,'",.,':''
(92) Cf. Gesta Trev. cont. c. 25, SS. VIII, p. 196. (102) Deneuvre e| Apfeih.oritc , '''',''. •; ..'-
(93) Ita Gesta Trev. cpnt. .1. 1. Stepbanus iilius
 601 GESTA EPISG. METENSIUM. <.0a
J tutaque esset inter iinprobosrlnriocehlia, et ubi
cati, juvante ipsurii dtice Matheo ; obsidione clausityA
et cepit. -Ettunc dux in fecompensationem serviciii malicia dominari COnstieverat, fefrenaretur ma-
liujus jure feOdi ab eo advocatiam reeepit Spina- lignandi facultas 668. Hic paci el trinquillitali' 69 .
lensem, Et ipse dux yersa. vice alodiuni, quodapud 1 ecclesiafttm omniuhique sibi cfeditofum cohimo-
Vicura Jiabebat, beato Stephano Metensi contulit, ditatibiis ,660 fea providit diligeiitia, ut eum miles
libere et quiete onmi 636,sevo tenendum, ldem clerus popttlus et66i vererentttr ut doihinuin et
pontifex veherandus castruin quod B3' Petra-pertu- ut patrehi diligerent. Hic riialis et hocumenlis,
satadicitur(103)cum anno integroeteoampliuSjtri- quse per castrum Habtindaiiges 66!(108),. si„alius
bus munitionibus, quarum usquehodie vestigia ap- quis horao potens adeptus illud fuisset, episco-
parent,incircuitu flrmatis, Obsidioneclausisset,lan- palui CPtidie possent. infcrri, pfoVide et sollerler
dem compulif63s ad deditionem. Cum per castrum occurrens, sibi ac suis ipsum adquisivit succcs-
Deulewart 639graves injtiriseillalse ssepi.usJuissent, soribtis, domumqiie ibi sediflcavil egregiam. Ad-
landem expugiiavitillud et in favillam cineremque quisixit nichilominus sibi 663et posteris suis We-
redegit. Nichilominus etiam turrim apud Tihecuft rinesperc 66* (109) et Radohis-viliam (110)^ Ca-
s*°(lf.4) flrroatam et caslrum ih 6ii loco strum Coriflans666 (111) de firmo reddidit 666jir-
qui.Wal-
teri-mbns (105) diciiur situm, quia 6*J episcopalum ^': mius, ipsumque palatio nobiii decOravit. ^—Idem
graviter infestabant, diruit ac subverlit. Nec est in- Cardinalibiis Octoviani B67 heresiarchse civitatcra
ter ejus eximia gesia B*3 reticendUm, quod ipse, Mctensem curn nunlio imperatofis 66S satis pora-
tempore quodamduce ei vverram tv* inferente, ca- pose 869 ingressis et clerum uiiivierstim ad sacra-
strumipsius Prinei **6 (106) magnanimiler obsedit, meiilura obedientise ydolo suo prestandum cpgere
illudque muris 6'6 jam perforatis 6*7 indubitanter vplentibus, viriliter in 670facie reslitit, ipspsque,
cepisset, iiisi victoriam jam paratam jamque irami- infeclo prorsus propter quod venefarit 671negoeio,
nenlem impedisset: traler suus comes Barrensis. cum pudore et cohfusione Omnimoda 67! fecit re-
Gujus gesla inrJita et annalibus digna eiiumerare el cedere. Ex quo ejus facto quam plures imperii
litteris explicare si vellem, ante quidem membraiia civitates seniulandse virtutis eosque siinililer con-
'** deficeret quam materia. Cum annis45, sub ap«-'' tempneudi et exeniplum sumpseruiil 6'3 et auda-
stolicis Calixto, Honorio, Innocenlio, Celestino, Ltt- ciam. Sedit annis 9 (112) et 7 mensibus, sub
cio, Eugenio, Anastasio, Adriaho6*9,sub principibus pontiiice summo Alexandro III, ihiperanle Fri-
veio Romahis Henrico V, Lothario 680, Conrado, derico. Et propter perictila, quse exscishiate "*
Friderico.sedisset, 5 66i Ealendas Januarii, annis .,(, adhuc durante imrainebant 6'6, ad sacerdotii gra-
et meritis plenns et in scismate Alexandri et VTiclo- dum et consecrationem pontificalem conscendere
ris 66!;qttodihchoatum jam fuerat, catholicus (107), veritus, electus lantum et levita 6'6 5 Idns Au-
isigravit ad Domihura (1165, . Dec. 50), et juxta, , gusti, inter tot illius magni scisniatis lufbines et
chori introituni in dextera ipsius parte meruit se- procellas sculo armatus fidei, catholicus deces-
pelifi...-.-. '..'.. sit (1171). Cujus sarcophagum 6" a dotani Ste-
_66S. Huic atitto Domihi 116486* successit do- phani 8'8_ sepultura chori tantum dividit inlio-
iMiriusTheodericus 6SS,fratris stii-comitis Barrensis ilus, ut quos ainof, quos sanguis in vila con-
fllius, vere-ei tam moribus quam sahguihe pro- junxerat, modica 6" et in morte separaret loco-
pinquus 666. llli solHcitudo suriiiria et cura spe- rum distanlia,
cialis hseC fuil, ut sUb ipso thetu justieise tain 3 m. Hic coirirauhi cleficorum electiotie ^8-1. et
predohum quam latrOrium coherceretur audacia 66' tam militum quam civiuin applausu successo-
VARI.E LECTIONES.
8,6 et oftmi 2, S3' q. d. petra percusala 5, 83Sdepulit 1, ..•" de deulutiart 1. deulotiwart 3. **°
ty-
hecurt 1. thiecurt2. tiheycort 5. 64iin I. desunl 5. 6l! q ; (que) 2. °*3 eximia g. ei. 2. "^* guerram
1. guerwerram 5. 5*6 priney 5. e''6 deest 3. s*7 peforans 3. 6*S membrana 1. 2. 6*9 adriane 5.
650loario 1. «81IV. 2. mi vitoris 2. alexandrie victor 5. 663LHI. 1. III. 2. 86*MCXLIH.1. . 656thede-
ficus 2. theodorictts 3. 886pinquus 3. 657audacia—consueverat desnni'3. 66Sfacratas3. 669tranquil-
lati 3; B60comod,:2.3. B61et populus v. 2. 66!habodanges 1. 3_ 66Ss. ac suis ipsura castrum posteris
1. 66*winiperch I. winispere Ch. vviuuesperc 3. -wermnesperc2'. 6Gtconflanz 1. °06redidit 2. 867octa-
viani 2. 66Simpafris 2. iinpiis 3. 66spomp. 1. 5. pomposo 2. 67°in f. des. 1. ^?1decst 2. 67!commoda
3: :",'* suriipserant 2. 67*cisinate5. 676imminebat 1. ,6'6 levitha 3. ,7T sarchofagiim 3. B7Spredeces-
soris suiet patrui add. ed. "* indica 3. esoLIIH"»1. 6S1 deest 1,
NOT^E.
(103) Pierre-percee.' p. 780.
(104) Thiaucourt. (108) Habondange inter .Morhang» «t GhSteau-
(1()5) Watiinont. Salins.
,(10b) Pfeney. BOUQ.Sed Tabouilipt II* p.-269hoc (109) Varnesberg.
Perny dicit/ (110) Foitasse Raville. CAMIET.-
(107) - Sed antea Victoris papse assecla ;" v. . (111) Conflans en J.arnisy.
:
Alexahdri epistola 165, ap. Mar.ene, Coll. II, (112) 7 tantum annis sedit. -, -'
y603' :.,,A^ONYMI, '. , 604.:
rem habuil nobilem, virum et. perpetua .dignum A perituiu, Scnseral,eo8 et ipse,- cuni Breiiierisi.s•°?.
memoria, dominum Pridericum 68!;de Pluyiosa.,683. esset electus (1,19), Alexandri HI severitateip,- eiui,,
Hic b.eato Stephano Aiierei;68* (115) adquisivit.' quoque elecfione sub causseBi-*hrijhs pfetextu cas|
Cui tam aetate decrepita quara incurabili segritudine sala ,aj) .ijlq., quia fueTat infra ordines celebratay
laboraiiti, sed nuniquam virilem animum, numr Quod raagis in odiiim Friderici imperatoris, eiu.ip_i._y
quarii B8BHberaHtatem , numquam curialitatem , carus 61iadmodum et 'famillaris erat, quam ampr*!
cui a cunabulis deservieratB 86, deponenf}, optime justicise faclum publice fama predieabat. Sed felii
divina in hoc providit miseratio, qtiod ipsesuas ruina, quse reparaturJn melius, Cecidit ibi, ut forr
:ct ccclesiarum sibi conimissafum possessipnes 6S' lipr .liic 61! resurgeret, Divina niniirura Jiue eum
i.ta censefyavit, indempnes., ut iiuilam sub regi-- transferri yoluit ordinatio, ut hip prpDceret am-
mine B8S ejus diminutionem ntijlumque prorsus plius et fructum faceret uberipfem.. Ejus- itaqup
detriracntura sentirent.. Hic cura 689 sub pre.me- apud nos rudimenta et opera prima: Jisec fueruiit.
• hioralo pOntifice summo Alexandro, Friderico im- Vineas suas fere oranes. crieditofibus a suo prede-
perante, eleetus tantum et leyita propter prefata cessore expositas, citius quidem etfacilius quam
scismatis pericula duobus annis et tolidem men- credi aut sperari posset, ad maniira et niehsain
sibus sedisset, 5 Kalend. Octobris calholicus mi- "*>suam revocavit, et curlim Arkentiacum 613 (120) -
gravit ad Dominum (114) (1175). Sepultus est autera prp 700 librisab eedem predecessore suo coiniti
in oratorio quod Sancti Galli dicitur, anfe altare, de Dasburc 61* oppigneratam, per justiciam im-
sicut ipse in extremis agens expelierat, beati Johan- perialem et principum senlenliam prndenler ac
nis cvangelist-e. v.iiiliter recuperavit. Conscqucnler apud Vicum
i 6»°., Successit huic filius ducis Lothoringise nobiiem aidificavit domum, ct rastrum Bascurt "•
Theodericus BSi(1-175-1179). Cujus pater dux Ma- sibi ct posteris suis adquisivit. Noc cst silentio
theus stalim postfilii intronizationem castrum suum pr.elereundum , quod ipse processu tcniporis ca-
S}Tke69!(115), quod jure allodii69S tenebat, beato strura quoddam a Wallranno; houiine comiiis do
Stephano Metensi, facta spilempniter super ••'*al- Dasburc 6i6, non procul a Saleburc 6" (121) fir-
tare denatione, contulit, et Spinalensem 696 ad- matum, episcopalui in pariibus iflis valde no-
vpcatiam , quam ei dominus Steplianus-conlulerat, ciyum.618, in raanu potenti cl valida deslruxil.
iricjiisdem filii sui 696 manum deposuit et penitus His }ta se habentibus, cl ipso quse pacis, qusc
vrirpiyit. "". Hic turrim in raedio .castri Lucem- religionis *", quse justicise sunt, studiosa traclanle
burc898,(116) silam, quam tunc temporis comes, f„ diligenlia, ecce tamquara in fornace pi-obari eum
de Salverna (117) tenebat, sibi suisque successori- Dorainus volens, et inter seculi hujus lurbines et
bus, ipso comite capte, recuperavit; Sedit annis Ci procellas. virtutem cjus clarescere, insperata ipsum
ct paulo amplius, sub papa Alexandro et Friderico i persecutione ad tcmptis flagcllari permisit. Cuin
imperatore 699avunculo suo. Qtii iet alia fortasse 600 1 enira doroinum Folmarum 6!0 Trevirensem
electum,
aniialibus 60i digna gessissel, nisi ejustlem Alexan- a summo ponlifice Urbano III conlra voluntatem
, dri III manum sens}sset validam, sua ob hoc ele- Friderici 6S1 imperaloris consecratum, de ipsius
clione cassa.a 60!ab illo, quia infra ordines fuerat. surami prcsulis mandato (1186), cui ncc debuil necj-
celebrata (118). . aususfuit contraire, recepisset, et quse csesaris cse-
. 5 60SiHic, cum episcopatus per 60* annum fere) sari, quse6!! Dei sunt6,i Deo reddcre cupiens, de-
posl ipsum vacasset60B, anno Domini 118160S suc- bitam ei exhibuisset6!* reverentiam, ad irarii e»
cessorera habuit dpminum Berlrannum , de Saxp- indignatiohem princeps concitatus 6!B, boria ejus
nise60Tparlibus criutidum, clarum quidem generej universa corifiscari fecit 6!6, tptunique episcopa:-
ct vitse ac morum honesfate omnimodis commen-- tura Mefensera per ministeriales suos in facti hu-
dabilem, et tam divinse quam humanoeJegis egregie> jus vindicfain', saslri (1187), quasiyenprriie et de-
'
VARIyELECTIONES. '.•.' • y-v-'- ;/
B8?freder 3.- 88Spluyiosa2.pluyosa 3. Bs*anerey2. 888umquaml. umqiiam curilitaiem2; : Medeesl i.
*37potestates 2. 68S 3. 689deesli. B90LV. 1. 89i tlieodoricus 5. B9Ssurkes'._. 693alodii ;3. B0*
teg.
don. s. a. 1; 69Bspinallensem 3. B98deesl 2. 6S7 -wirpuit 1, w^ipiiiit 2. wJrpiiut 3. ,6S8iIucenburch1.
IttcemborcS. 69Bimperanteeuuuculo 2. 6t0 deesl 2. 601annis 1. "armis 2. 60!qtmssata 5.. 603LVI.:J.
eo*f. p. a 3. 608vacasset 1. 606MCLXXXIcorr. MCLXXX. 2. 607saxoe^2. 608Serixerat. JV 609breuien-
sis 3. 610causa3. 611caliis2. 61!deest2; 6is arkeiitacum 1. archaiisiacum 2. 6i* dasburch i.dasbore
3. *16bascort 5. ,i 6 bascurt 2 corf. dasburch l.dasbor 3. 617salcburc 2, saleborg 3. 618::nocuum1. 5.
618f, que pac.is sunt.odipsa 2. 6!0 formarum treuer. 1. 6!1 fred. i: fedrici 5*.
(superscr.et) que jttsticie
611ct q. 2. "" dec sunt 2. 6!*exibuil 2. 6!8incit. e corr. 2. 6S6 cepit 1,
:.'•'-' NOTM. '
'
(113) Ennery. (117)-Sarwerden. , „
(\li) Fridencus a. 1,175 expulsus, sed a. 1179 (118) Cf. tabouiliol II, p:298. j: ^
ritrestitulus. '
(119) A. 1178. Bertoldus ab Alberto Stadensi
(115) Siefck; nominatiir.
(116) Cf. n.
supra 97; Luzebourg enire Phahboitrg (120) Argancy. .•_'_'';'-':'i.::-::
et Savernehoc loco Calmet . (i?A) Saarburg,; . . ;, y-
 603 GESTA EPISC. METENSHJM. .' COG
testaddum esset piaculum summo Obedire i poh- A imperialis serenitas opitulatiohe divina multisque
tifici et pltis Beuiii vereii quara hominem. His 6!7. tam prihcipum quam aliorum stipplieationibiis red-
ille auditis, pefsonse srise saluti fugsepresidio 6!S difa fuissel^ rediit taiidera 638adecciesiam suam diii
ut alter Athanasius 6" consiilens, migravit 6!0 Co- desideraths Jobnoster (1189); sed miniriie.ad du-
loniam, et iri ecclesia 6S1 sancti Gereonis, ubi plicia restituius. Qui enim vinum iu cellafiis, frti-
pritis ^anonictis exstiterat, spei suse anchoram fl- meiitura in horrCis,alioque liabundanter bona discc-
gens, ibi asiium, ibi pro exilio pafr.iam inve- dens reliqueral, ita irt reditn suoevacuata 63' omnia
hit. Ubi rion- soluriv a fratribus et concanbiiicis et penitus exhausta6*0 inveiiitj; ut rursus eum redi-
suis, verum etiam ab iiniverso Coloiiiensi63*clero, vivis vacare curis et laboribus oporteret, et ad
et precipiie a metropolitano illustri Philippo6SStanta oriiriiumqtisehumaiiis necessaria sunt usibus adqui-
"* persorise et meritis
ejiis veneratio 636prestita, sitionem quasi' de novo6*1 accingi. Gujus ahniS el
tantse dejectioniejus, exhibitse cOmpassiones,totque meritis felix divina miseratio ihcrementum prestare
necessifatihus "suis"a Jiberalilate eortim coHatasub- diguetur, ncc desit qui loco et tempo)'e6*!sequentia
sidia, ut'"' eurii fcrepatrise cf reditus iii exilio,'fa- ejus gesla tradat annalibns et ad Gognitiollera6*,
cei-ent obiiyisei, Cui637 cuin exacto biennio grali_e , transire faciat poslerorum.6**.

".;-;;;;. r;CONTI]NUATI'0;A-LTE_aA.";\;
l6*";post domihum Bertrahnum felicis memorie B generositas decorabat exterius et morum gravitas
siiblimatus est in episcopura Metensemdomnus Con- interius illustrabat. Qui cum esset in flore juventutis
rardus (1212),; vir quidein6*6 slrenuus, ex Teutho- sue constitutus, citra annos qui in eleetionibus epi-
hicorum progenie orlum duceris, clarus sanguine, scoporum requiruntur, imriiaeulata ejusvitadefectinn
sed nobiiior moribus et virlute, cl inter principes etatis in eo plenius supplente663,elcri concordia ef
Impef}iveniislate persoiiali et corporis elegantia de- leticia populi pariter accedente, assiiroptus est in
c6rat'iis_Hic etiatn Spirensisepiscopus et imperialis episcopum Virdunensem (125). Ubi de die in diem
aule cahcellarius, negotia iraperii tamquam prudens debonoin bonuro proficiens, sic continuavitetauxit
et fidelis dispensator, diseretione animi fidelitatem sue famam bonitatis, quod ex merito sue bonitatis
6" atqtie actionis in Melensem episcopum unariimi-
ipsius" coiriitanfe, adeo procuravit, quod in taleiuo
slbi credito pigr,enon dormiens sed sollicite vigilans, ter est translatns. 0 virum ineffabilero, qui lorica
domino suO pleriam de eo potuit reddere rationem, justicie indutus, clj^peocontinentie munitus, galea
in reqiiiem domirii sni cum gaudio ingressurus. patientie protectus, et armis virtutum circumdatus,
Ipse eqfuidemdecorem doraus'Domiiii et ioctiHiha- vultus sul gratia pascebat se videntes, raellita. ver-
bitatioriis ejus diligens, Metehsemecclcsiam exqui- borum suorum modestia reereabat audientes; hu-
sitisorhameiitis decoravit; in villa de Vico, que6*7' " niilibus aderat simplicitate coIumbina,6B,;majoribus -
tunc firmitatis alicujus munimine rainime claude- serpentina astutiaadsistebal, et tirannis feritate Jeo-
batur, castrum nObilemurorura et turrium6*8 al(i- nina 686resistebat. Cum autem in negotiis Metensis
tudine firmavit. Et licetad riegotia imperii sibicom- ecclesie assidue vigilaret,illustns coraes deDauborc
missa pro maxima parte temppris traheretnr, nec 6S7(124) vjamuniversecarnisest ingressus(c.l214).
posset in Melensi dyocesi nisi raro et modice suani Cujus filia (125), que heres unica in hereditate pa-
presentiam exibere, tamen ln ejiis absentia6*9 fama terna successerat, ab ipso episcopo instanter postu-
probitatis providentie e't virtutis ej;us milltante, ter- lavit, u.t feodum sibi redderet, quod patef suus de
ram episcopatus Metensis contra fortes et potentes Metensiepiscopo tenuerat; quod episcopus sibi red-
virilitef-protexit et defendit tamquam presens,'et re-. didit non sine multorum nobiiium supplicalione et
bellium violehliam-cum armis tum prudentia saga- rogatu, ea tamen conditione adjecta, quod, si ipsam
citer rcfrenavit. Aiino igitur pontifieatus sui 12; sine herede proprii corporis mori contingeret, feo-
vitam feliciter finiyit (1224) et.in cboro Spireiisis66* 1' dum ipsum ad Metensemecclesiam pleno jure redi-
ecclesie est sepultus66i. ref, conditione 66Seadem sigillis autenticis commti-
26M,Huic successit frater domini Asperi-moiir uita et ?69fide testium pariter rpborata. Sed, cum
tis(122) doraiiius Johaiines, queni clari sanguinis - .eadem cpmitis.sasine herede proprii corporis occulto
YARI_« LECTIQNES.
637Iliis %.5. ' 6!Sprcsiduo f. 2. ' 6'9 athariiasius 5. 63° mig"nis 5, • 63iecclesiam 1. ,'*",cl. cbl. 1
633phiilippo 2. «3*deest 5. ,3Sveneralione 1. 5, 636et eum 2. ut cum 5. 637Cujus 2. 638tandrre 3.
6s'o. ev. 1, 6i0 exhusta post cOrr. exhausta 1. 6il d.enuo1. 6*!in t. 2, 6isagn,.l. 6»*p. posteri fa-
ciat 2. Bec loco desinii codex 1. 6*sLVII. 2. YII. 5. 6*6quidam 2. 6*7 quod 1. — firmata muniniine ali-
quo-2. 64sturrim 2. 6l9 obsentia 2. 6B 0 spirensi 2, 6B1 sepelitus 2. 66! LYIH. 2. VIII. 5. 663subpl.
2. 66ib. atque desunt 5. 68Scoloribina 2. 656leoninia ' 5. 6?7 daborc 5. 66S cbndicionem eandem 2.
"'ac'3 '....- ".".'" "' -' '- " ' •'
. -;' NOT__E.
(122) Goberti. ' III, 21.
(125) a. 1219. cL (125) Gertrudis,
(t.i) Dasburg; Richeri Chrj.i. Senonense
 607 ANONYMI <m°
quidem Dei judicio dccessisset (1225), dominus A \ se in diclo castro recepftrunt, domibus eorum fun-
YValterus dux de Lemborc 660,comes Lucelbuigen- ditus diriiiis 6'6 et bonis omnibus 677suis que in ei-
sis, et mnlti alii nobiles et potentiores de imperio, vitatc rcliqueraiit conliscatis (1232). Cum vero itlera
ronsanguinei ejus et fautores, castra que crant de episcopusdiciorum civium malitiam per spirilualem
feodo predicto cum eorum pertinentiis nequiter sa- gladiura678refrenare non posset, invocavit auxilium
sierunt 061, ea sue ditioni usurpare et relinere in brachii secularis, ducem videlicet Lolharingie el
perpeluum 66' contra debitum condilionis predicte comitem679Barrensem, fideles suos, quos cum jure
molientes. Quibus episcopus, qui virilem el fortcm fidelitalis, qua sibi tenebanlur, in auxilium suum
gerebat animum, qui nec cxtollebatur in prosperis conlra cives Metenses confederationis 680vinculo et
ncc deprimebatur in adversis, prudentia C6Ssuam interpositione jurainenti, quia triplex 681 funiculus
concomitante polenliam66*, polenler resislens et pa- difficile rumpitur, colligavit (130). Sed quoniam
lenter, in longo guerrarum discrimine, in armorum nusquam tuta fides, fratrum quoque gratia rara esl,
strepitu ct laberinto 608expensaruin tam diu inde- dicli nobiles, corrupli etiam pecnnia, que ipsos vi-
fesse insudavit, quod divina providenlia, que in sui denles sepius excccat, non solum cpiscopuin ipsum,
disposilione non fallitur, rei exilumprosperavit.Nam quem fovere debebanl, non sine nota proditionis
ideni episcopus comilalum Metensem et qualuor " reliquerunt, verum etiara eidem se opponere pre-
eastra nobilia, Saraborc 666 videlicel, Albam (120); siimpsernnl; et durante intcr eos per tiiennium
Truqueslein 667et Herrestein (127) quse erant de ' guerrarurii6S!discrimine, dicti nobiles et cofflnnihe
fehdo predicto , cum suis apperidiciis adqtiisivit Meteiise etini eis pafenlelam 683pfedictam Jn caslro
et Meiehsi ecciesie perpettio coritulif possiderida predicto ex iniprOviso obsedefunt (i25i).. Quo: att-
(c. 1227). In qubrum adqtiisitiOhe, ut de castroriim dito episcopus, cohstarite68*constantidr, fide finnus
forliludine et aihenilate lOCOfumlaeeaturj pfoven- curii Habfaham, sapieiitiai SalOmoiils nori indoctus
tiis episcopaius stii duplicavit; et insuper advtiea- 68B,paciehtie 686Jtib hoh. expefsy spe68?'Syiriebriis
. tiarn668de Marsal, in qua raulto plus babebat advo- sufMtus 688,qtiem quidairi689de fidelibus suis eleri-
catus qiiam doihinus, pfo quibttsdara vitieis, que cis et' laitiis feliqtteraril-- criin 690-;f)„tfem suuin
efarit modici valoris ih fespectu, permutavit; in quo sectini riori habefct. qui in Franciairi 691se tran_>iu-
etiam cohditioriehi ecclesie stte feeit admodum riie- lerat tit curii armatoftim potehtia rediturus fratri
liofehi. Crim vero heC sibi pfbspsre successisserit et suo stibveriiret, et episeopus Virdurieiisis, cOns_ih-
jjam 16cu->esset ifaiiquiUitatis 66' et pacis, iniraicus guineus suus, qtii sibi libenter in maiiu potehti
noino seminavit zizaniam, ac intcr ipsum et cives |r affiiis-iet, ad ipsum pervehirenon :posset4—ctihi,
suos Metehses pesteni discordie suscitavit 670(1251). fortuna ih tanttim sibi novercarite,:pOttiisset alius
Cives quidem predicti, de quorum adipe processit in ecHpsirii desperatioiiis iiieldisse, jta til de resuf-
iniqHitas, elevali superbia, villam efiiscopi qiise rectiorie ipsiais .litiila spes Jiabefetuf: vif idein resit
Castel67J dicitur (128) aiite Metihi fcombtiSserunt, meris vires animi- in Teutheiiiara 69!ad geriles ex-
clerictnn ununi excecavefunt, et hiultas alias ifro- traneas se cOhVertit, Ubi illustriumyvirofum 693de
gafiint iiijurias, quas ionguni esset iittefarum me- Evresteiri et de Dabore comltuin et alioruni muito-
hiorie comiriendafe. Quod episcopus 67' Cuni dissi- rtim nobiUtim,quiJn habendamiliclapoienteserant,
irittlafeiion posset, competehti ihoiiitiorie preniissa, auxiliuih imploravit. Qtti sibi curii pfece tum69*pre-
cives exconimunicavit et mahum ih eos aggravahdo, cio uhaniraiter adlierentes, collecto riiagno exercifu
clvitatem ecclesiaslico supposuit interdicto ; et de- ipsura suht secuti,etin iantuni processeruiit, quod se
_r_tiimcivitalem exiens, in nionte673castri dicti Saint- super Moselle fluyitim recepefunt. Quibiisaam igi-
Ceritiain, qtiod ante Melini fifmaver.nt 674(129), se tur de suis laudantibtts, ut illa nocte iluvium rion
fecepif; sed el pOst ipsuhi laudabilis Ct Tobusla de transirent, nec permitteret episcopus, longo itinere
Pofta-salis6,B parentela expulsafuit.a civitate, pro- fatigatOs laborareulterius trauseurid6 illa hoctej _>ed
ptef civile odiuin quOd latebat intef cives, etmaxime D procfastiharet trarisittim et daret requiemliommi-
qhia ipsa parentela ipsi episcopO in jure sttP fideli- bus et jumentis : idem, qui. plus stio qtiam alio-
' ter adefat et ei laudabiliteT
adherebat; ita qttod in rum sensu et ingenio regebaiuf, plhs: Sibiriiet .69B
civitate hec Utius quidem de parentela illa et sibi ipsi credens quam aliis, licet adversarii. sui pro
-adliereritibus remarisit, sed omnes inde exierunt et certo teiiereut qtiod Mosellam deceteronon trans-
VARLE LECTIONES.
. ."• lamborc 3. ,6i susierunt 3. '?' imperp. 3. 663prudenti 2. 6e*
potenfia 2. .6?' ubertate 5.
6'6'sareborc 3. •'•'' etarestem 2. 66a advocasiam 2.; 8B9traiisq. 2. 5. 6';o;sclsCitavit:..
*-" cliates 2. 6,! culntrttquestem
ante ap. post add. 2. 673
in castro quod in raonte s. g. ante 3. 67' formaverat 2.
676
.67Bporsallis 3, , diruptis 3. 677 s. o. 3. 678 2. 67,»comilis barrensis 2. ^80coiisider. 2.
graditthi
*sl_<«cs(,2...*'?"gratiariirh 2. 6S3 parentelem 2. pr. par. 3. 8B*omni c. c. 3. 6SSihteetus 2. .6S6ipaeien-
tia... ^Tsepe.c<?iT,.spe;2. 68a*M aff. 3. 6Ssquidem2 m idem episcopiis add, 2. *6i"fransiam 2. t,!
tlieulhoiiiam 2, theutoniam 5. vicorum 3. 69*cum 3. corr. tum 2. *98sihi 5.

(126) Saralbe.- (129) Cf. Ann. S. Vincentii Met. a. 1251, -SS.III,

(127) Turquestein et Hernestein. p. 159. ..-" ".-
(128) Chatel. (130) Gf. Anii. S. Yinceritii Met.-h. a.
C09 PLACIDI 1GN0T. SED EPISC GESTA EPISC. METENSIUM. filOy
iret, Moselle l_.uyi.im,qui tunc plejiis *'• erat al- A _ 3. Post hunc in yinea Domini Metensis ceclesie
veis, cum exercitu copipso in admirationem mul- cpncorditer eiijtuit fecunda plantatio, propagatiis
toruin transvadavit, Jta quod nec unus quidemre- indigeiia, reyerendus pater Jacobus Metensis epi-
maiisit, qui flUvium non-transiret. Mira res ! Si scopus (1259), de regali prosapia, fraler .nctili.s-
enimilla nocte non transissent, sie excrevit fluyius v}riquondam Mathei 709ducis Lolhoriiigie, ey pa^
nocte ipsa,,quod in mane nullo modo transire po- tre Ferrico quondani duce Lplhpringie dcsorore
luissent; et sic iHi qui in castfo obsessi erant, comilis Barrensis procreatus. Qui episcopus de
quofu.m saiiguinem conrives 697sui seviter 69ssi- nobiii progenie, preciarior virtutibus et nioribus
ciebant, cum plus quam per octo: dies -succursum- prefulgebat; in quo quicquid virtutes desiderant
expeclare.non pesseiit, mortis periculo subderentur. cpnfluebat, videlicet pacis amjcilia, pudicilie cupi-
Sed Salvator, qui omnes homines vult salvos fieri ditas, in polentia strenuitas, in strenuita.te claritas,
ct neminera vult perire, dedit episcopo voluntafem benignilas, sapientia prudentiaque temperala, acin
tratfseundi, et transiit 699, terrasque dictorum no- epdem insita 7i0 forraa boni livore careiis eleinenta
biiium ihgressus, ponens in Doroino anchoram sue ligabat [el 7U elenienla conjunxit ], yirtusqne san-,
spei, elegjt pplius, se ef suos commitlere Martis ctitatis 71! inserta resplenduit, paeis .rbbpre dis-
discrimini, quam jus ecclesie srie relinquere inde- B ' cordias suffocando; iinperlurbatus perstiterat inter
ferisum et amicos suos obsessos morlis periculo prospera et adversa, niorum ornamentis. rindiquo
subjacere. • Et, cum in medio terrarum ducis et co- circuniseptus 71S. Cujus decprem 71* virtutum spl
milis, quibus etiam comniune civiuni Metensium et hina inirabantttr; cui rcgnanti cpncordia. palrie
aderat, paratus esset confligere cum eisdem, et- ' 16 tptius applaudebat, quam in presenti, /ipso se'-,
cum 70Cjam starent hinc inde castrorum acies ter- molo, plaga pestilenlie non ^reliquit, cum npn sit
ribiliter ordinate : prpcessit in medio venerabilis qui sanet vulnera patrie cputurbate, aut qui ja-
episcopus Tullensis, genu flexo supplicans exorans centi concussoque dextram porrigat Miserantis71e.
et suadens Mcfensi episcopo, ut reciperet verba Metensis dyocesis, que sub ejus umbra fuerat71f
pacis. Idein igitur episcopus illi parentele corii- patrie robur fprlitudinis, facta est per ejus ecli-
patiens, tainquam; fidelitatis illorum, quam erga "psim yiribus }nibecillis 71S, ac precellis intunie-
dominos suos studip jieyotioms ab antiquo exerr scenl}bus non niodice cpnquassatur 719;grexque do-
cuersst, nec innienior_nec Jiigratus, pietate (151) minicus jain fere apparet pasforali regiinine desfi-
ipsorum ductus, ut eos posset sine periculo corpo- tutus, qui suo lempore fleclens habenas 7!0 cir-
rum et rerum liberare, quibus redemplio seu libe- r( cumadjacfjntinm rerqm, cuncla sul) juris regula
ratio alias quam ipso mediante non patebat, et liinilabal, et conalus cupiditatis infriiigens, ejus
quia dtibii sunt eventus bellorura, elegit in eorum Biprsus iiHcilos refrenabat; dujn edificia queque
liberaiionera certitudinem comppsitionis et pacis. sue dyocesis, diruta velustale, sumptu niirabili
Et sic ipse, quem suorura movebat pietas.et ad- visus esl undique reparare, villas castra et casteHa
versarii sui, in quos timortremorque repente i.rru,e- debilia roborando novaque construendo eandemqiie
rant, pestem guerre 70i gravissimam 70! pace leta dyocesira quam pliirirais adquisitis de noVoposses-
et laudabil} 70S.concordia, mediante Tullensi epi- sioiiibus deco.raudo. Nam in oppido Saleborc 7!1,
scopo, prpfusis multorum lacrimis, confuso humani quod lempore predecesspris sui ardenti desideri.>-
generis inimico, terininarunt. Ideraque episcopus fuerat inchoatuin 7!!, munitionibus insignibus, tur-
iidelis 70*et robusta et conslans de Poita-salis ribus et fossalis 7S3 et murorum propugnaculis
paientela cum gaudio ad propria sunt reyersi' 06. fortissimis consummavit, et de Alba, de Herrestein
Quinto dechno auteiri episcopatus sui anno 1238, *".* ct de Drukestem Ii 6 (155) turres ef murps in
presidente domino Innocentio papa quarto 706, ac iv.elius reparavit, novas cislernas 7!Cprofuhdando;
7 7!8 adeo fir-
domino Friderico, filio domini Henrici imperatoris, villasque ,! dc Yico et de Marsello
regnante, yitam feliciler consummavil. Et septilltts D E mavit, quod ab hostilibus iiisuliibus «?-n.on yaleaiit
est in choro majotis ecclesie Metensis ?M. expugiiari ;ac circa villam de Reimberyiler 7?°(154),
Hujus (132) enim fueral, quod habent hec 70Stem- qiie sepibus erat circuindala, clausura niufoiuni
v
[pora raro, forlissimortim et viginti quatuor altarum turrium
Mitis.vita, mgnus mundg: ptidica caro: decore circumfulsil, caslrumque Spinalense et op-
696plenus 5. 697cumcives 2. 698ita VARl_fi ed,
LECTIOJSES.
civililer 21 5. 699transivit 3. 700deest 5. 70i gerre 2.
"! gravissima 2. 703c.l.'5. '°'f.etr.2. ' 706redierimt 2. '°° octavo2.11I°5. 707Yersus add. 2. 708lioc
tempore 2. 70Smaheu 2. 71°justicia 2. 71Jel. 1. et des. 2. sed in marg. eL \. post eadem manu sUppl.
711deest2. 71S 2. 7i* v. d. 3. 7i61. p. 5". 7i6 miseranti riieten que dyoc. 3. 717p. f. 5.
circonseptus
718irabetal 5. 719ttinc
quassatur 3. 7!07!*abeoas 5. 7!I sarborg 5» '" 7!S incoatum.minutionibtts 3. '.",?edi-
ficiis f. murdrum" p. f. etinsismavit 5. berresteyn 2, herreste 3. dfuchesteyii 2, drukesten 5,, .'?"
sisterrias 2. '!' vulasqtte 5. T!8 marcello 2. riiarsual 5. 7!9 in...... spalio vacuo relicto 3.' 73?.reymi3er-
Villeif2. -
KOTJE. - '•:.'
(133) i. e. miseratione, Galhce pttte. CALM. (153) Idem quod supra c 2. Tritquestetn scri).itur.
(152) Fpiiaphitim sepulcro cpnscriplum • v, Meu- (154) Remberviller.
risse, p, 4St>.
 611 AN0NYMI GESTA EPISC. METENSIUM. : «12
piduin.niagriis iirriiilatibus reparayit; el castriim A^ appendiciis stiis episcopatui. reddiblle ab ilhistri
de Confians, quod fere corruerat vetustate cotisuita-. viro Th; 7*scOiriitedicto Saberto '*', in perpetuum
pi.-iih, muniliohibus turfitihi et iriurortim; decora- adqtiislvit,; Iterii ab illiistfi viro dOiriirio'Herifico
vit fossatisque profuhdis -premunivit. Irisuper jrixla de Salmis feoduih de Pierepercie 7B0 (158) cum ap-
veterem Homborc 73i, specuiam totius mundi, ca- pehdiciis suis et feddibile, et 7B 1 feodum de Sajihis
struiii de novo coristrhxit "in cacuhiine cujusdam cttm appendiciis sxiis etyreddibile cuiri jipmagiis
monlis 7S!descrli, quod Homborc 7S3 adhuc nonli- adquisivit. Item a dptriinti Tli. de Creincort-'" ad-
nalur, opere nimium sumptuoso et inestimabilibu3 quisivit Demes 7BS(159) eum apperidiciis siiis. Et
experfsis'7S\ ad totius episcopattts luilioriera; ubi a domiiio "Werrico 7B*dictp-le Vpgieri \parteiri sue
inilitum, civiurti, iricolarum el episcopi caslra pre- advocatie de Yalle-de-Faus. Item"7BBa domirio
fulgent ab irivicem separata, muforum altitudine Petro, filio domiiii Petri qttondam militis deNovo-
et turrium fortitudihe ac edificiorum decore in- castrO, "advocaliain.de Castris ante Metim (140).
siginta 736; ubi de reddilibus mense episcopalis se- Item adquisivit ab advocato 78_°Metehsi 767yadvo^
culares carionicos iiis.itriit (1254) cum sufflcienti- catiam Meteiisem. Itein ctim discordia fuisset 76g
busreddilibus ad cultiiiri divini ntirhinis deputatOs infer ipSum etF. (141) ducemLothofingie, neptv
(155); ipsuhique oralOrium '3t stagriOrum '" et ^* tem sutim, supef eo qurid ipse petebat ab ipso duce
lriolcndinorum edificalione adorhavit. Item in abba- partem sue herfeditatis, ex parte patris et matris
tiis Belli-prati et Saline-vallis 73S(136) aliisque sibi proyenientem; tandem pef paceih;obtinuit, re-
•locisere-if irinumerabiiia ediiicia operibus siim- tiriuit et babttit qriicquid 'B'; idem dux babebat
. ptuosis. Insuper adquisivit feodum de Albo-moiite apud MarsellUih "60et apttd Yicurii et apud Re-
™ (137) reddibile cum suis 7*° appendiciis oirini- mereiville 76i et
apud Gorbesal (142) ct aprid Gel-
Lus ab episcopo Metensi perpetuo possidendis. Pre- laricort 76!et apud Remberviller,763-etaptid Sofrie-
terea cum ecclesia direxisset aciem conlra domi- ville76*et apud Yilleinnes76Bet apud Bissoncort
nuin Corifarduhi '", filiuiri 7*! Friderici inipera- (1259),sicutinJilterissuper 766lioccorifectisplenius
toris.post sententiam depositionis latamineundem, contineftif (145). Qttse oihnia; pef pfedictarii pacem
idem dominus Jacobus ciim manu potenti et bfachio adquisita 767, idem episcopus contulit epis.copattti
excelso veniens 7*sin adjutoriirai 7" ecclesie, per Metensi(1260), sicut pleniusinlitleris siiis cpntinetur
virtutis sue ac militie fortitudinem et iridustriam (144).-Quitam in temppralibus quam in spiritualibus
dictuni Conrardum ni mirifice fugavit et devicit vigiiifiduorum annorum curriculis circumspecte gu-
(1251), impensis innumerabilibus non parcendo. , bernaiisdyocesira,ppsthecfelicitertriumphansinDo-
Item feodum de Maurimont '*Bc.umappehdiciis suis miijo, cuni patfibus obdormivil. Actum anno Do-
reddibile, et de Rukesinges 7*6 reddibile ciiin ap- mini ,6s 1260, mense Septembri 76°, Alexaridro.
pendiciis suis, el feodum de Habondanges 7*',cum papa 1Y 770;insummo pontiflratu presidente 77i,

GONTINUATIO TERTIA.
1 "'. Huic successit in episcopatu Meterisi ex generosus carne et animo Guillelmus de Triegnel
illuslri prosapia ortus et ejusdem sanguine venera- (145), vir fidelis et prudens, hoftorifice subliniatur.
bilis Philippus de Florehenges, niiUs et humilis 7'*
Migranteque ejus aniroa ex. hoc mundo, corpus
. corde et stalura corporis commendandus (1261- ejus in ecclesia fratrum Predicatorum Calhalaunen-
1264).:/, sium 776sepuiture devolissime-coihmeiidatur (1264-;
2 7". Post huuc in sede eadeni pontificali vir 1269). :', . y
*
'__„'' YARI_4_..LECTIONES.y. . ,..,:.': .'
.'" homborch 3. '". mohti3. . 73S adh. homborch 3. 7S*imp. 5. 736irisignata 3. 7,6</ees«2.
" 7.slannoruiii 3. "8 sallivaliis 2. 73° albo roonto 2. 7*° 6: s. 3. 7tl coriraldum 2. 7*! fr.
ap.
imp. f. 3. 7*sdees. 3. '** adjurium2. 7*6marrimont tn suis a. 3. 7*6 ruckesirignes 2..'*'gabohdariges
2.honbondonges 3. ""-Htgcodd c. th. 3. '*9soiberto 2. ' 60piere persie 2. 76iet— reddibile desunl2. ' 6!
Orioncourt 5. ' 63 defaies 3., 7B*werico 2. 766et 3. 76Sadvocatio 2. 767deest 2. T6Sdeest 2. 7B»
quidquid i. d. h. desunt 3. 760 raarcellura 2. superscripta litterg a. 3. 76i remereville 2. 76! seilacort
2. gelleracourt tit clmrta: Jacobi(n:il.). 76Srembervilleir 2. areubeviiler cliarlg Jacobii i. 7B*sor-
neiuille 3; sornonville charta Jacobi. ^66 villanes cli. Jdc: 766 c. s. h. 3. 767aq. Item ep. 2.
"" rfecst2.. 769:
^" septembris 2. octobri 3; 770deest 2. '" hoc loco desinil cod. 2. "• X. 5. "*XI. 5.
"vcorus3.. calhanlen. 5. :''-.'.
NOT^:.' ' .
(135) V. episcopi chartam ap. Calmet II, p. D (1-41)Ferricum.
CCCCLXXIV. (142) Courbesaul, Gelacourt, Remberviller, Sor-
(156) Beaupre e» Salival. nonville, Velaine^ Bussoricourt. CiLM.
(137) Blariiorit. : (145) Quas vide apud Calriiet II, PrObb. p.
(138) Pierfe-percee;
'" cf. Richerii Chron. Senon. CGCCLXXXIII,;ubi taraen riohomhia hascprsedia
Y. 6.' ' : nominaritur.
H39) Delracs. (1'44) Dumonti Corpi. diplomatinue
" I, p. 402.
(140) Cliatei-soiis-Saint-Germain. (145) Trainel. •' -
615 LIB. DE HONORE ECCLESL4L — MONTTtJM. CI.
_3"*.. Huic suecessit in cathedra Laurcntius, vir A diffusius annotari, eum latidis .-opprtuiiitas ad por-
animosus, expeditus et admodura Titieratus, utpote tum venerit oportuuum. Sedityannis 15, de muitis
guiprius summipontificis fueratriotarius; institutiis suis Iiostibus strenue triuniphando. Sed et Gorziense
fuit etiam egregius predicatpr (1269-1279). moiiasteriiim visus est per sedem aposioHcani Me-
4. "7 Assumptus post hunc ad eandem ex pre- lensi episcopafui incorpqrare. Hujus efiam tempp-
claro genere, utpote_P* filius comitis Flandrensis, ribus anrio scilicet 11 et 12 (1294-1295), inaudita
dominus Johairaes, aspectu decprus, verbo placidus, caristia et in ultimo taiita copia yini fuit, ut pro
patiloanteJicentiattisParisius in decretis; quipost- tribus.solidiscum dimidip mOdius haberetur, qni
modum ad Leodiensem ecclesiam est translatus prius, vineis in hyeme congelatis, vendebaiur 2$,
(1280^12132).':',,' -ita uf pro tribus.solidi.s infra unum menseiii habe-
5. "*...ipsi eidem ecclesie Metensi desolale posJ. retur 7S!unus modius vini, ut pro ima quarta blarti
hec, per, sedem apostolicam misericprditer est pro- et pro unp modio vini haberetur m. Fuit etiam
visuni deviroillustri genere, fratre comitis Hanonie, ipso 15 anno tanta pluviarum inundantia, ut colles
domino.Borchardp 7S0, viro inquanifampso^ provjdo el domus multe ruerent et ipsi montes horride fin-
ef.expedito.ac sufficienter 7S;'litterato (1283). Qui derentur. Obiit autem anno Domini 1296, pridie
quol et quanta iam ipse quam quatuor venerabiles 1B Kalend.Decembris, et ingressu chori majoris Me-
stalini dicti pro ecclesie ipsius re tuenda pertulerint, tensis ecclesie est sepultus, qui ad eamdem ecelo-
queve sibi bona, licet eum aliquo suoruro et suo siam ordinatione summi pontificis, ut superius
gravamine, acquisierint, in posterum permansiira dictum est, in episcopum est transinissuK annp
rapdernpriim..,temppra manifestant et sunt perpetue Domini 1283; cujus anima per Dei misericordiam
memprie commendanda. Poterunt autem suo tem- requiescat in pacc. Amen.
pore, secundum exigentiam. meritorum cum aliis
VARLfi LECTIONES. ... - ,_.,y
,:>-* XIL3/, .*.' XIIL 3. "8 utpete 3. 77SXIV. 5. 7S0 bochardo 5. 7S1 sufficit 3. "» pro tribus sol.
iterum gdd, Z,, ...,«I yini adrf. 3. ubi locus hic corrupius esl.

ANNODOMINIMCXIX

PLACIDUS
COENOBIINONANTDLANIORDINIS S. BENEDICTI PRIOR
;- POSTEA

IGNOTiE SEBIS EPISCOPUS

LIBER DE HONORE EGCLESLE

(Ex ms. cod. inclyti, monasterii Gottwicensis ord, S. Bened. ih Austria eruit P. Bernardus PEZ, Benedl-
«lihus et biblipliiecarius Mellicehsis, ediditque Sri Thesauro Aneidol. noviss,t. II, parte ii, pag.73-180).

'
MONITUM.

(Dissertatio isagogica ad eumdem tomum p. xxin.)

?lacidi Nonantulaiii nemo antiqubrum auctorum qui de scriptoribus ecclesiasticis egerunt, meminit,
nisi solus Anonyihus Meiiicensis; in Appendice Bibliothecse Benedictiiio-Mauriaiia! primum a nobis eyul-
f atus, cujtis capite 115 De scrip. Eccl. htec ve.rba sunt,: Placidus cwnobii Nonanlulani. prior scribit con-
tra investiturcis et iniquampotestglemqugrt_iHeitt.rici.Q.mb\is verbis sine dubio hoc ipsurii Placidi ppucr,
illustre sane ac egregium, quod hic, ex ms. cpdice inclyti monasterii Gottwicensis sexccnlorum aniiorum
in lucem exprouiiimis, innuit ct comhionstrat;Neque eriim aliud in eo PJaeidus agit quam ut.prpfanos
6.1S" PLACIDI IGNOT.*. SEDIS EPISCOPI C-6
magistratus h saeraruni dignitattim et muneruro cpllatione ac ordinalioiic quam longissiir.e areeat, per-
suadeatque hibil s_ecularibus principibus in Dpmini sanctuarium licere, qna. niodestia et inlegrilas' san-
clissimis qtiibiisque principibus chara semper et splemiiis fuit. Sed ipsumPlacidum audire jnvtit in prologo,
excujus orationeet OccasiOheriiseriptiIibri,,ef lotius simul operis argumentum disccmus. Opns ipsum iu
cO-lice;Gpft\vicerisiiri ctxvni capilula dispescilur, cum tabula seu index libro pr_elixus ctxxi spoudeat:
nec lemraata capitulorura ih indice descripta cum lemmatibus capitulorum in contexlu et scrie libri ubi-
que, coiiveriiunl, ut constat ex capp, 2, 29; 50, 51, 52, 55, 54, usque ad 42. in quo iterum ad verbum
Cohyeniuht : qri_ecapitulorurii; et leininatuin diversitas a Ubrario, non satis caute libri contexlum inci-
derilis, nec indiceni pperi priemisstiiiijdingenter consulentis foile profecla est. Res faeilis cxploralu esset,
si •Hber Placidi iii biblipt.heca Petrciisi adliuc exstaret, ubi olim exslitisse discimus cx ratalogo librorum
rripiiasieriiS, Petri .a.nte qujrigenips aiinps conscripto, in quo sic qmcdam ^olumina recensentur : Josephus
De excidio Jerosolijmprum. Hiiaritis super Psalterium. Collationes Palrum in duobus voluminibus. Canones
Magontiiii. Honorius De imagine niuiidi, Origenes De singularitate clericorum. Canlica Canticoriim. Passio
S_„Bauli, appsloH, ViigjEgidii, Passio S. Antonini M. i'n uno rtd. Leqcs Longobardorum. Beda super Actus
oposlolorum. Cosmogfgpltig. Capiiula eanonum Grwcorum. Regula S. Benedicti. Placidus Dc honore Ec-
clesjw, efc. Ver.um hic posleripr codex tota bibliotheca a nobis perquisitus nusquam comparuit. Igitur aliud
liianu exaralum exemplum aliuhde exspectandum est, ut, unde lia_cin Placidi opere capilulorum et lem-
lrialuni perturbatio exorta sity pernoscatur. Jam, vero, ut ad ipsum Placidum revertamur, is non soluin
Noiiaritulani mohasterii prior fyil, ut Atipnyihtis Melliceiisib notavit, sed etiam cpiscopus, ut ex capp. 82
et85 discimus.tanietsi nec ex Ferd. Ughelli Italia Sacranec aliundc nobis expiscari licuerit, quam scdem
sua,'virtute et doctriiia, nequaquahi vulgari; ornaveiit. Certiora de cjns aslale, qua floruerit, vcl hic ipse De
hohore Ecclesi_eliber suppcfit. Natii cap. 53 ita diserte Placidus loquilur : Sciebant itaque sancli Putres
quia, si notii aliqtiicl em_ergeret„Deus,qui in cordibus eleclorum esset suorum, ipse consilium daret. Quod re-
rumesse lestgtuf conciliUms.gnctorumPutrum moderno lempore, anno videlicet ab Incarnalione Domini mil-
lesimo septudgesimo oclavo ... urbe lioma siib sanctcs memoriw Gregorio VII, univcrsati papa secnndum anti-
quahiel ecclesiasticam consueiudinem venerabiliier celebratum, etc. El cap. 11", poslquam narrasset, dici,
dominum papam PasChalem II, vi cOartum, conipassione rideticcl suorum fratrum et filiortim, qnos male
tractgri videbai, prsebuisse assensum ul privilegio concessohoc permiserit, ut episcupns non consecreiur, nisi.
d regibus annulo et bacuto investialur, et papanon sincpermissu regis pasiorem noneligat, clc., subjungit et
tanquam sibi prsesenlem ila exhorlatur Paschalem : Non igilur sauclus papa hoc obscrvaredebcl, sed magis
siudidsissime emendure, imitahs beatissimi Patris sui, apostoli Pclri fidem, cujus vicemper graliam DEI in
sancta Ecclesia obtinet, qui quod timide neqavil, cum maqna cordis.dileclione emendare sluduit. Ex quibus
perspicuum est Placidum sub pontificatu Gregorii Yll, Ijrbani 11et Paschalis ilidem 11scripsisse, quaruin
tiitimus ab anno 1099hsque ad 1118, Ecclesiae prsetiiit. H;cc, uec plura de PlacidoNonantulano, cujus in-
signe opus deinceps viri docti reverendissimo et perillustii domino Godefiido Besselio, amplissimocodiceraet do-
ctissimo abbaliGottwicensi dehebunt, qui, repetitis precibus etepistolis nostris commoius, tandem
Mellieium benigne transmisit, e.v quoiHud, festinatis operis, octo circiter aut deceih dierum spilio ex-
scripsimus.

-'INCIPIT PROLOCTS;v';:

IN LIBRUI DE HQNORE EGGLfSW. 1

Verbumet sqpietitig D.ei.Pqtris, Dominut noster A a strq_ppssideanl, Si.verp. tplummbdfiydecfinis efpri-

Jesus GiiristySi qui prg Eccies\g s\m salvandg de_cce- mfliis, et eblationibusquw sibiqd gtfmfe infefuntur,
lis descendere dignaiusest, eam graliasui Spiritus conlenti esse volueritU, '•eorum iii voluntate pendegt;
tottfirmare el coiilra omnes hwreses iumine verw sa- sin gulepi quwo.limdala sunt EcqlesHv:hgbere desi-
pienlim semper Ulusirare dignatur: lttde est, quod defunt, per iios oblinegni, Quqm fationem omites
ctiam heslris diebus contra perversi dogmaiis defen- Caiholici q_bliorrent.es,utpoie__dqnis sancii Spiritus
sores eam armare el munire, non solum ejusdem sati- contrgriam,qui non solumspiriiunlia,sed etiqm cor-
cii Spiritus gralig, verum eliam et doclrinis, tam poralia Ecclesiw suw donare dignalur, elper sehwc
Vetefis quam Novi Testgmenli,et sgnctofutn- Co_/io- episcopos habere vull, Utqui cohsecrgtns est, tgm
licorum dictis .dignalusest. Dicebunt enim quidam: parvas quammagnas possessiones,quw Deo sqnctifi-
Ecclesig spiritualis est, et ideo nihil ei terrengrum calw sunt, in potestate habeat, se conira tantam im-
reruhi pertinel, nisi tocus lanium, qui consuelo nomi- pietalem divinis ver.bisarmare cur.arutil, Tunc etiam
ne ecclesig dicitur. Si quid autem terrenarum rerum egp, omnium Chrisliunorum ultimus, senteniias san-
desideratil qui ei serviunt, jure Ecclesiw obiiner.enon cloruni Pglrum coltigere studens, libellum pafvulujn
possuni, Nisi-enim nos ded,erimus, episcopi vel .cte- pro honoreet defciisione saiictw mgtUs.Ecclesiw ca-
rici nil possidere possunt, exceptis his quw attari in- 5-
I iholicw edidi, in quo prius :de primalusancti Peiri
ferunlur,- et decimis et .primUiis ; nam aliw posses- stiperomnem Ecclesigm loquens, coiisequenier quid
, siones noslrm sunt. Igilur- episcopalus et abbalias qui sii Ecclesig,, et quanli pretii gpud DeuhyJiflbcdnir
detidirant, autperno$obtineant,aut neqttaquamno- exposui. Dcinde adnectere:curg_viqida npn iclupt spir
§17 LIB. DE HONORE ECCLESIdE. - GAPITULA LIBRI. (|IS
rtlualibus, se& elihm corperalibus donis sancia Ec-IA exempla sanclorum, qui pro juslitia nwri maiuerunt
cltsia honorondg esl, ideoque recte facere eos qui quam flecti, gdnecientes, paucis odmonere curgmus,
eui juris aliqttid ei donantes, vice Christi eam hono- ul prmsenlem pro amore Dei et ejus Ecciesim vilam
rant. Quoi confirmantes probttmus, quia.quod Eccle- despicientes, mori non timegmus, cerli quig pro
siw tribuitur, Christo utique 'donaVur; quod aulem gmore snnclm Ecclesiw qui moritur, pro Chrislo uli-
Ecclesiw est,iit poiestale prmsulum debere consislere, que, qui pro eg proprigm animgm posuit,, mori pro-
sanctOrum Patrum dictis probaiUes, pastores ei non botur.Pro-eo autem qui mortuus fuerit, in miernum
tib aliqua potestate terrena-, seil electione communi vivet. Hwc aulem omnia testimoniis, ut diximus, tam
'clericorum et taitornm decerni docuimus. Quam ele- Velerisquam Novi Teslamenti, et sanctorum Patrum
•ctionemjudicio episcoporum firmari oportere mon- diciis probanles, ubi justiim visum est, his saerdlissi-
stravimus, niltilque sanctam Ecclesiam regibus dc- . mis verbis, quasi de medio pelrafum dantes vocem,
bere, nisi lanlum tributum persolvere. Vbi etiam ad- etiamnoslri aliquid verbo duntaxat, non sensu adde-
ncclentes de rebiis pcclesiw non aufefendis, probamus re studuinms. Ex quo aulemdoclore verbaprotulinuis,
sacrUegos esse, qui, quod Ecclesim donalum est, ei ejus et nomeh et [ibrum deforis adnolavimus. Nosira
> vero, quw nobis gratia divina collala sunt, ex mlione
vuferre non timenl. Vbi eliam et de investitura Eccle->
siarum, a quibus fieri debeat, demonstrantes, utrum B 1 esse signavimus. Pro quibus omnibus non ab fwmini-
non sui ordinis viro aliquis episcoporum Ecclesias bus, sed a Clwisto Domino, qm.pro calice aqua fri-
subdere debeatluce clarius tiemonstrgre -curamus. gidce se mercedem donalurum promisil, in cmlesii
Qttod vero sanclus Adrianus vet alii sancti poritifi- regno misericordiam exspectantes, charilgtem Spiri-
ces dicunlur huic rei assensum dedisse, si verum est, tus snnctiexoramus,ui Igbor noster in defensipne ei
quomodo inleUigendum sil docentes, hac occasione horiore sanctwinatris Ecclesim cutholicm, in imila-
conlrg jus divinum fieri non debere monstravimus. iione anliquorum Palrum sanclis prmsentis temporis
Qum omnig teslimoniis Veteris et Novi Testgmenti prmsulibus, et otnnibus orlhodoxis inanis non sit, sed
iprobantes etiam auciorilate canonum et sanctorum coffoboranle nos gratia Spirilus sancii mala respua-
Patrum diclis firmare curavimus. Quibus verbis mus, quw verobona surit, fifmissime rctmeumus. .1men,

dAPITUL^ LIBRL

f. Dominum hoslfhm Jesum Cluistum specialius \G XIX. Admonitio esc-vefbisS. Ambrosii.

%egloPetro sgnclgm Ecclesiam commendosse. XX. Ilem confirmalio ejusdem rei.
II. Quid sit Ecclesia. XXI. De ipitcopis, a quibits ordinari pmcipian-
III. Quod sancla Ecclesia sponsa Chiisli sit. tur.
IV. Quod Christus caput Ecclesiw el sancta Eccle- XXII. Ad quos proprie electio sacerdolum perli-
sia corpus Christi sit. neal.
V. Quod hbnor sanctm Ecclcsim hoitor Chtisti XXIII. De eo quia illi, qut contra canones ordi =
sit. nantur, epis<;opinon sunt habendi.
VI. Quod sancta Ecciesia non solum in spirituali- XXIV. De eo quia eleclio ponlificis imneratori mi
bus, sed edarn in corporaiibus rebus intelligglur. nime perlinet.
VII. De possessione Ecclesiw. XXV. De eo quiu concordia omnium in eleclione
VIII* De egdem re. requiriiur.
IX. ltem deegdem re. XXVI. Deegdem re.
X. Quod votum Deo sit per omnia sohehdum. XXVII. De eo quia sacri canones imperaloribus
XI. Vt laici ecclesiaslica non disponant. elecliones episcoporum non tribttuni .
XII. Qupspmng maiieat eis qui ecclesiasiicas res ^ XX VIII. Electus paslor juid regendum suseepe-,
iiivadunt. rit.
XIII. Quod excommunicandus sit, qui ecclesiasli- XXIX. Omnium Ecclesiantm rerum curam ad
'casres iiivadit: episcopumproprie pertinere.
Xi'V. Quid sit proprium idcerdotum el pppulo- XXX. Vt curam ecclesiasticarum rerum cpiscopus
rnm. Imbeat.
XV. Deeo ul potestates lermve non imvediant evi-
XXXI. Quod episcopus ecciesiaslicarum fefumpio
scovos. Iwbegt pdtestatem.
sub re- dispensutione pgupenim
XVI. De eo quia princives disciplina fidei
• XXXII. Quod episcopi ecclesiasticgs res pt pote-
linenlur. ,
XVII. De imperaiona lege. . slale stia hgbere debeanl.
XVIII. Qiwmodpinletligendum sil: «.Reddileqtiw XXXIII. Quia Ecclesia el terrenas res liabere ae~
sunt Cwsaris, Cwsari, et quw sunl Dei, Deo,, _ - beal,
P4TROL. CLXIII. 20
 '
Gi9 PLACIDI IGNOT,_ESEDIS EPISCOPJ C2-0
XXXIV. Quod rcs ecolesiasticwad loicos dispo- A i LXIX. Quare sanctus Adriaiiits iiivesliri Ecclesigs
nendw non respiciunt. permitiere imperatoribus potuit,
XXXV. De egdem re. LXX. De investiturg, quid significet el quam grate
XXXVI. Admonilio, ui hwsentenlim bene inlelli- sceltis sit sgnctugrium Dei invesiiri vetle.
gantitr. 'LXXI. Quig inveslilura ecclesigrum fieri non de-
XXXVII. Stjnodgle decretum sgncli Stjmmachi beal.
pupce de iaicis, qui per se Ecclesiam ordinare deside- LXXII. Romano pontifici summo sludio procu-
ranl. randum est ul sanctorum instiluta serventur.
XXXVIII. De eo quia ab electione pontiftcum non LXXIll. De eo quia dc lerrenis, qum ecclesiapcs-
segregantur principes, sed a dominatione. sidel, non debeljuri imperaiorum addici,
XXXIX. Qiimsit canonica episcoporum eteClio. LXXIV. Deeo quia pastores non tanium anima-
XL. De eadem re rum, sed etiam corporum curam agere debeant.
XLI. Non licere imperatoribus episcoposin Eccle- LXXV. Nultum episcopornm debere aliquam ec-
siam inlroducere. clesiam laicis subdere.
XLII. Quod non debeanl officia ecctesiastica pe- LXX VI. Exempia, quibus probalur sanclam Ec-
cuniis obtineri. "' clesiam Romanam majores Dei ecclesias sempef or-
XLIII. De eo quia gralia Dei eliam lerrena nobis dinasse.
donal. LXXVII. De excommuhicutione ei zizanits.
XLIV. De possessioneecclesiw. LXXVIll. Quia Donunus ipse excominunicatio-
XLV. De oblationibus paroehiarttm, nem prwcepit, et quid intersil ihter excommunicareei
XLVI. Quod portiones dejeddilibus ecclesiw fieri eradicare.
debeant. LXXIX. De excommunicatione, qua intentione
XLVII. Quod non debeal unquam ecclcsiw tolli fieri debeat.
qtwd semel ei donalum est, LXXX. Non posse episcopum vices suas in ecclc-
XLYIII. De rebus ierrenis Christo donandis. siasticis rebus laicis tribuere,
XLIX. De his qui ea quw sunt ecclesiwdonala au- LXXXI. Contra adolatores, qui conlra canones
ferunt. aucloritatem dare contendunl.
L. Vt omnes ecclesiw, cum omnibus quwpossideni, LXXXII. Vtrum alicui pro honore terreno eccle-
in cpiscopi potestate sint. siam ordinare concedendumsit.
LI. Ea quw sunt clericorum, ad eas ecclesias per - LXXXIII. Conlra eos qui tdeo putant justeim-
linere in quibus iitutanlur. peralores ecclesias inveslire, quia nonnidli antiqi.*-
LII. De eo quia omnia qum Deo offeruiitur obla- rum, qui inveslili sunt, sancti fuerunt.
tiones appellantur. LXXXl V. Vera et cerla comprobatio, quia, sicisl
LIII. Qnanium mali sit res ecclesiwtoltere. Simoniacus est ille qui per avaritiam pecumarum or-
LIV. Ecclcsiaslicas res dona Dei esse. dinatur, ila el ille qui per avaritiam subtimalur, Si-
L V. Quare antiqui Patres nominatim non contra- inoniacus certissime comprebelur.
dixerini investilaras Ecclesiarum a laicis fieri. LXXX V. Qugntg gloria et honore digni sint sa-
L VI. Vt laici ecclesias nullo modo inveslire uu- co-rdotes.
deaut. LXXXVI. Vera comprobaiio,quig Simoniacus est
LVII. Quia grave scelus est luicos bacttlo vcl qui officioecclcsiusiica a luicis accipit.
annulo ccclesias investire. LXXXVII. Quiu grave sacrilegium sit auferre
LVIII. Conlra eos qui dicunl ideo nos hoc do- Ecclesiw quw ei donaia sunt.
cere, ut rcgni honor minualur. LXXXVIIl. Quod episcopi vices aposlolorum in
LIX. Vt nostri temporis veri impsratores sequi Ecclesiu habeunt.
dignentur exemplummagni Conslantini imp. D LXXXIX. De temporali virtute sanctw mdiris
"
LX. Exemplum mugnw humititutis Constanlini Ecclesiw. -y
imp. XC. De officiis ecclesiaslicis noti vendendis.
LXI. Exemplum vefm humilitalis Valenliniani XCI. De honore quem sacerdolibus imperalores
iinp. el deeteclione S. Ambrosii. cxhibere debenl.
LXII. De eo quia S. AmbrOsius Theodosiumimp. XCII. De eo quia regnum terrenum de honore
excommunicavil. sanctw Ecclesim crevit.
LXIIl. De Marciano imp. XCIII. Contra eos, qui dicunl : Tanta donantur
LXIV. Exemplum obedientim Caroti imp. Ecclesiw, ui regno vix pauca remaneant.
LX V. Vbi Carolus imperalor, unde ab Apostolico> XCIV. Quo ordine, sanctis canonibus non con-
admonitus fuerat, emendare promittit. trario, sacerdolium et regnum concordare possint,
LXVI. De eadem re. XCV. De dislrictibne reguin contra Simoniacam
LX VII. -Decadem re. hmresim.
LXVIII. Admonilio imperatorum, «. sequanttirr XCVI. De eo qtda privata tex commumm legem
prmcedentiumimpcratorum exempta. facerenon potest.
 G_i LIB. DE HONORE ECCLESLE. — CAPITULA LIBRi 625
XC VII. Quia gralia, nisi grtitis uccipiatur, graliaj Aj CXXVI. De eadem re.
non est. CXXVII, Deeademre.
XC VIII. De eo, quia -Simoniucipejores sunt quamH CXXVIII. De eadem re.
Ariani. CXXIX. Quia nihil pretiositts nobis debet esse
•XCIX. Be eo qvia regnum terrenum sanctm Eccle- quam veritus,
'siw servire debet. CXXX. Alios ab errore revocandos.
C. Qua in re potestatem in Ecclesia lerreni Prin- CXXXI. Deeademre.
cipes habere debeant. GXXXII. Quia.pro amore Dei perversorum odia
Gl. De Gregorio VII papa. contra nos exciiare debemus.
CII. Quam pure et sancte ecclesiasticg offtcig2 CXXXIII: Quia bonum &it emendgre \qvcod~ mate
Iraclari debeunt, prolulimus.
CIII. Quomodo Adrianus pgpa anathematizavitt CXXXIV, Quid ggendum sit, quando ila conciu-
principes eleclioniprwsulum se immiscentes. dinmr ut sine peceato evadere non possimus-.
CIV. Quare permissum sit imperatoribus ecclesiass CXXX V. De eadem re.
iriveslire? CXXXVI. N.onesse faciendum vmum quod.jura-
CV. Qualiler electio pastons canonice facienda sil ?9 B
* menlo promisimus.
CVI. Non debere eligi orchiepiscqpum sinejussui CXXX VII. De eo quia pro nostro honore macutafa
vel scientig vicoriorum domim pgpm. sacro orditti non debemusinferre.
CVII. Quod ex jgclantia cordti desiderium pri- CXXXVIII. Quid agendum sit, qttando tiirbatur
malus nascatur-. Ecclesia.
CVIIJ, Quod clems cl plebs saceraotem sibi eligere, , CXXXIX. De eo quia m prava sentenHa perscve-
<debeant. rare non debemus
CIX. Quod non srnt veri episeopi qui per ttmbitio- CXL. Quia non solum nobis, sefeeliam tmperatori
'nemordinanlur. prmstamus, si ei ad malum non conscntimus.
CX. De eo quia humiles ad sacrum ordinem pro- CXLI. De eo quia Ecclesia Dei, id est hmreditns
vehendisunl. Christi, imperalori tradi non debet-.
CXI. Vt personarum acccptio in sacris honoribusi CXL1I. CoWraeos qui dicuht conlra imperatorem
Aandis non ftdt. nos facere, quia prwdicgnius ecclesiaslicas res sine
CXII. Quam grave sit aliqua frauduientia sacruih, ejus investilura pastores possidere dcbere.
ordinem temerdrc. , CiLtil. Ilem confifmalio ejusdem senlenlim.
CXIII. Quig difficile bono exilu coiisutnmantuf ' CXLIV. Conira eos qui dicunt in polestate
qum male inclwata sunt, Romani poiitificis esse eccjesias Dei imneraioribus
CXIV. Ad hwc [f. Quod hmc] sacra vefba demoh- tradere.
strent. CXLV. 'Stc oslenditur falsum csse quod qtiidam
CXV. Quain grave sit, prmrogativam sacerdolii dicunt: Omnia terrena imperaloris sunt.
aiiibitione qumrere, el qua pmnitenlia ifli sttbve- CXLVI. De eo qttia sacerdoles sedilionem poputi
uiatur. _ • excilure nondebent;si vero pro justitia quum prwdi-
CXVI. De principibus sanciw Ecclssice catho- cant excilala fueril, noti eis esse ascribendum.
licw. CXLVII. Exaggeratio hujus sententiw, et quam
CXVII. De eo quia consuetudo, qum tetnporibus grave sit ccclesiam irudcre.
S. Gregorii Romgnw Ecclesim inerat, non prmjudicat CXLVIII. De eo quia iumgruves ienlationes non
canonicmrationi, uni hoinini, seil universw Ecclesim fiant, et qtiia in
CXVllI. Exempium de Vila S. Martini, ubi divinis nuiluin jus imperator habeut.
oslendilur quanlam revefentiam terreni principes CXLIX. Quaih firmus in his sacfis senteniiic.
etiam in terrenis rebus sacerdolibus habere debenl. j) J) B. Ambrosius fuerit,
CXlX. Quanla tnala de potestate laicorum in CL. Exlwrialio, ut sic servialUrimperatori,ut Deus
Ecclesia nata sinl. non offendalur.
CXX. ExlwrlatiQ, ul in bono quod inccptum est CLI. De eo quia non tdntum vasa allaris sacrtt
perseverelur, maiumvero omnimodis emendetur, el de sunt, sed eliam omnia quw Dco offerunliir.
slaterein orepiscisinvenlo. CLII. De eadcm re.
CXXI, De eo quod populus ad volunlgtem Dei CLIII. Vera cotnprobatio, quia sicul minima, tta
implendam cogendusesl, el majora aum Deo offeriinlur, Ecclesiw jure com-
CXXII. De eo quia prava senlenlia emendanda pelaitt.
CSi: CLIV. Contra Cos qui dicunl: Terrena ecclesim
CXXIII. Quia cum magno studio pervcrsts resi- itnperatoris sunt, el nisi pustores de manu ejus acci-
stere debetnus, el Deum magis titnere quam homi- piant, ea habere non debent. '
.
nem. CL V. Quia episcopi vel abbaies per suos fideles ae
CXXIV. De eadem re. magnis posscssionibus, qttas possidcni, servire impe-
CXXV. Item dc eadem re. ruloribus debeitt.
«25 PLACli.I IGNOT/E SEDIS EPiSCOPI 024
CLVI. Contra eos qui dicunl ideo imperalores A CLXIV: De hwreditgie relictu marlyribus.
Ecclesiam inveslire, quia sacraii sunt. CLXV. Res episcopi in jus ecclesiw tegaliter dtm-
CLVII. Contra eos qui dicuiit; Spiriluglia eoisco- nire.
pis perlinentj smcuigrig vero nequgquam. CLXVI. Res ecclesiw firmiter permansuras.
GLVIII. Conslilutio Theodosii, imp. CLXVIJ. De episcopis, pro febus ecclesiw exa-
CLIX. Diversg prmceplglegum, eadem firtnaniiam ctione non consiringendis.
qua>et sacri canones. CLXVHI. Quid agere debeal impcrutor, si com-
CLX. Quid observandum sit in ordinalione epi- mutare volueril cum ecclesia,
sc.opi. •.__''" CLXIX. De reverentia impefalorum in clericos.
CLXI: Quia quod sanclis locis daium est, ftrmiter CLXX. Exempla sanclorum, quibus pro veritale
eis p'ertnaneredebet. usque ad morlem eerlureplcnissime.admonemur.
CLXII. Iiem de eademre. CLXXI. Adhortatio, ut pro. his sacris dogtnaiibus,
CLXIII. De hwredilgle in nomine Christi relicla. Deo nos corfobofanle usque gd moftem ceriemus.

PLACIDI raONACHI

LIBER

DE HONORE ECCLESIJE.

CAHIT PIUMUM. Dominum noslrum Jesum Chrislum B \ tius convOcationem, nolissimum esl. Uhde B. Ah-
specigtius beato Petro sanclam Ecclesiam commen- gustinus (in Psal. cxxvi) ait: Dominus Jesus Chri-
dasse. slhs mdificat domum suam. Donius autem Dei cst
Cunclis fidelibus liquet ovilis Dominici curam populus Dei, td est Ecclesia Dei, Quid esl domus
beato Pelro aposlolo ab ipso Domino commendatam. Dei ? Temptum Dei. Et quid dicit Apostolus : t Tem-
Nam cnni resurrexisset a morluis, et suis discipulis plum Dei sunctum est, quod eslis vos (I Cor.iu). »
veritalem su_e resurreclionis, non solum videndo, Omnes autem fidetes, qum est doitius Dei, non spium
sed etiam convescendo ostenderet, inter alia ait qui modo sunl, sed el qui anie nos fuerunt, et jam
V>.Pelro : Simon Joannis, diligis me plus his ? Quo dormierunt, et qui posl nos futuri sunt, adhuc qui iio-
rcspondente : Tu scis, Domine, quia gmo te, ait ei sci debenl in rebus humanis usque in finem congre-
Dominus : Pgsce ovesrneas. Hoc semel, hoc bis, hoc gali in unutn, fideles innumerabites, sed Dep nuine-
etiam lerlio ei indicens, scilicet ut amore, quo eum rali, de quibus dicit Aposiolus : « Novit Dominus,
se diligere fatebatur, in pascendis ovibus ejus oslen- t qui sunl ejus (II Tim. n ); > grand illd, qum
(ieret. Cui eliam vadens ad passionem dixeral: modo gemunl inter paleam, qttm massam unam factwi
Simon, ecce Salanas expelivil vos, ul cribraret sicut rasunt, quando areain fine fuerit venlilalq (Mattk.
trilicum; ego autem rogavi pro te, ul non deficiat (_ C m). Omnis ergo numerus fideiium sanclorum ex ho-
fides tua; el lu gliqugtido conversus confirmg fralres minibus commulandorum, ut ftant mquaies qngelh
tuos (Luc xxn).Cuieliam antea dixerat: Tu es Pe- Dei, adjunctis eiipsis angelis, qui inodo noit pere-
trus, et super hanc pelram wdificaboEcclesidm meam grinanlur, sed exspeclgnl nos, quando a perecjrina-
(Mgtth, xvi). In quibus verbis, ut omnibus sanctis tione redeamus,.omnes simul unam doinUm Deifd-
doctoribus verissime visum est, specialis quajdam ciunt, el unam civitatem. Ipsa esl Jefusalein, id esl,
praerogaliva in sancta Ecclesia custodienda beato Ecclesia sancta Dei. v
Pctro injungilur. Et quamvis omnes apostoli pasto-
CAP, III. — Quod sanclu Ecclesia sponsa Christlsit:
res sint, prasertira qui ab ipso Domino audierunt:
Vos eslis lux mundi (Mallh. v); el iterum : Ego elegi Sanct_e Ecclesi_eDominus per prophetam promit-
vos de mundo, uteatis, et fruclum afferatis, et frucius tit dicens : Et sponsabo te miiii in juslilia,et .judicio,
vester maneat (Joan. xv); et iterum : Eunies, docete el in misericordia, el miseraiionibus^ et sponsabo.ia
omnes gentes (Matth. xxvm); et rursum die resurre- mihi in fide, el scies quia egoDominus (Ose. ii).
clionis eis apparens ait: Quorum remi&eriiis pec- Unde etiam et B. Aposlolus loquens Ecclesia. ait :
cala, remitiuniur eis (Joan. xx); Tamen propter Despondi vos uni viro virgineni castam exhibere Chri-
unitatis vinculum acrius coramendandum, specialius sto (II Cor. xi). Et Psalmista ait : Vxor iuq sicut
B. Petijo Ecclesiss cura eommittitur. D vinea fertilis (Psal. cxxvn). Quod exponens sanclus
CAP. II.—Quid sit Ecclesia. Augustinus (inhunc Psgl, cxxxvn) dicit: Vxor tua
Ecclesiara esse eongregationem iidelium, vel oo- Christo dicitur : ergo uxor ejus Ecclesia est. ?'cn dne
 625 LIB. DE HONORE ECCLESIJE. 626
cgusa tpsacmijuxde tatere facla esi, vtro dormienle, A domus rtte tibi dedicalq noscilur, in qua populus sa-
Eva (Gen. n), quia facta est moriente Christo Eccle- cratum corpus assumit, bibit et begtum sanguinis
sia. Et illade Igtere viri cum costa detractu est,, et', haustum. Hic sacrosaiwti latices veternas diluunt
istade lutere viri, quando lalus, lancea percussum est! culpgs, perimunlque noxns; chnsmate vero ul creetur
(Joan. xix), et sacramenta, unde Ecclesia formaretur, genus Christicolorum. Hic locus nempe vocilatur aulq
profluxcntnl, regis inmensi, niveaque cmli porta, quw vitw palrigm
CAP. IV. — Qnod Chrislus capttl Ecclesiw, et sancla petentes gccipil omnes. Unde factuni est ul multi &_
Ecclesia corpus Christi sit. delium se suasque res Deo tradere volentes, .Eccle-
B. Pauius apostoius, loqucns de Domino ait . si_e, videlicet sponsse Christi, hoc vice Dei cum raa-
Deus Pqter omnia subjecit sub pedibus Chrisli, efip- gna cordis humililate donarent. Alii eliam in jure
sum dedit caput super omni Ecclesiq, qum est corpus prqprio ecclesias et raonasteria facienles^servis Dei,
ipsius,pleniludo ejus, qui omnip, in omnibus adim- Deo ibi seryientibus, omnia sua fldeliter tradiderunt,
pletur (l Cor. xv). Quiiterum deChristo ait : Om- ita se veraciler implere credentes, quod Dominus
niain ipso constanl, et ipseest capui corporis Eccle- ait: Vende omnig qum habes, et da pauperibus, et
siw (Cot, i). Unde etiam ipse Dominus per prophe- veni, sequere me (Luc. xvin). Cui rei omnes piissimi
lam dicit: Induit nie Dominus vestimento snlutis, et B " imperatores, Constantinus videlicet primus Roma-
indumento Imtiliw circumdedit me, quasi sponsum norii.m imperatorChristo credens, Theodosius etiahi
decoratum corona, et quasi sponsam ornaiam monili- et Justinianus cum multis aiiis Christianis impera-
tsus suis (Isa. LXI). toribus robur et flrmitatem imperialem conferentes,
CAP.V. — Quod honor sanclw Ecclesim Iwnor firmare et stabilire ad honorem Christi curarunt.
Chrisli sil, CAP. VII. — De possessione Ecclesim.
Apparet liquido quia, cum Christus capuf Ecclesise Quod semel Ecclesise datum est, in perpeluum
sit, et sancta Ecclesia eorpus Redemptoris sui, his Christi est, nec aliquo modo aiienari a possessione
sacris lestimoniis comprobetur, qui eam lionorat, Ecclesia. potest, in tantum, ut etiam idem ipse fa-
honorat etChristum, et qui eam spernit, spernit et bricator ecclesia., postquam eam Deo vovc_.itet
Christum. Non solum li.ee in divinis rebus, ubi est consecrari fecerit, in ea dein.Cepsnulltim jus habe-
fons verse charitatis, ralione veritatis ostenditur, re possit. Nou enim per eum ordinari, non investiri
sed eliara lramano modo istum considerare ppssu- ulterius potest. Testanlur hsec non solum Novi sed
nius. Quia quisquis sponsam alicujus iionori vei de- ,etiam Veteris Instrumenti sacratissimse scripliirse.
speclui habet, hoc sibi sponsus verissime fieri cla- r_ Quseigitur Ecclesise danlur, ideo ut omnibus notum
mat. Sed tamen huic aperta. rationi lestimonitim est, ei donantur, ut pauperes Christi inde alantur,
divinum sufJragari demonstremus. Ait enim ipse utque servientes Deo in sacrario habeant unde -pa-
Dominus sanctis suis : Qui vos honorat,me honorat, iscantur, ut scilicet contemplationi divinse et ejus
_.. qui vos spernit, me spernil (Luc. x). i
assidu_e laudationi sine sseculi hujus sollicitudins
adhserere Deo jugiter
CAP.'VI.— Quod sancta Ecctesia non solutn inspi- devotissime semper intenli,
rilualibus, sed et in corporatibus rebus inletliga- possiut.
1 Hlis ulique, qui Ecclesise suse sumptus prse-
tar. :
betit, id est, sanctis pauperibus in hoc seculo mini-
Sanctam Ecclesiam sjjirituaiem esse et spirittia- :
strant, Dominus ait: Facile vobis cimicos de mant-
libus douis ditari manifestum est. Inde est quod gra- mona : iniquilalis, ut _-_<_._
defecerilis, recipianl vos in
tia septiformis Spiritus sempor illustratur, et spiri- i
mterna tabernacula (Luc. xvi). Thesaurizale vobis
luales Deofllios quotidie generat. Sed tamen et cor- Ihesaurosin
i cwlo, ubinec wfugo, tiec tinea demolilur
poralibus rebus honorifice eahi venerari, sancti Pa- i(Mutth. vi). Quantum autem raali sit, quod semel
tres sludiose sanxisse, sacratissima eorum institu- Deo datur, iterum aliquo ingenio velle auferre, idem
tio aperle teslatur. Nam ut lionor Dei exinde am- iipse demonstrat dicens: Netno millens manum suam
plius cresceret, non solum tantum in corde nos r.: p. in aralrum, et aspiciens retro, aplus est regno Dei
Deum venerari, sed etiam iu ejus honore tempia nos (Luc. ix), Unde etiam et in Actibus apostolornm
fabricare docuerunt, ubi populus convenieus Do- Anania et Saphira, qui, qatid Deo voverant, occulte
mini prseceptaaudiret, et Deum invisibilibus myste- :
auferre conati sunt, increpatione B. Petri apostoli
riis coleret, ubi Deum jugiter laudaremus, ubi ejus morli ) traditi sunt (Act. v). Ubi eliam cum gravi ti-
corpus et sanguis per ministerium sacerdotum inef- more ) pensandum est qua poena multari habent qui
fabilis Spiritus sanclificatione quotidie sumerelur, ) solum sua Deo non tribuunt, verum eliam obla-
non
ubi sacrum chrisiha conficeretur, ubi per adoptio- ta i ab aliis auferrenon tiraeut; si morlis sententiam
nera in baplismo filii Dei efficeremur. Qui locus imeruerunt, qui non aliena sed sua, quse jain Deo
etiam ecclesia nuncupari institutus est, ideo videli- voverant, conlra ejus sacrum institutum auferre co-
cct, qtaia fldelem populum ibi in honore Dei congre- inabantur.
gari sancilu_n est. Attestatur buic rei beatissimus CAP. VIII. — De eadem re
ct prseclarus doclor Ambrosius, Mediolancnsis Ec- Quia igitur Novi Testamenti sentenliam protulw
clesise archiepiscopus, in bymno quem in dedica- ;mus, proferamus et Veteris. De bac e^im re ita
tione ecciesios fccit, taliter Domino dicens : IIwc sanctus i Moyscs legislator sententiam protulit, in-
(527 PLACIDI IGNOM SBDIS EPISCOPl 628
quiens : Cum voveris votum Domino Deo iuo, non A atitem ba_csitpax, etbenedictioDoniaii' Jesiiseryet
tardgbis reddere, quin requirel iliud Dominus Deus eos in seleniuni,
tuus. Etsi morglus fueris, repulabit iibiin peccatum. CAP.XIII.— Quod' excommunicandussit
qui ccclesia-
Si nolueris polliceri, gbsquepeccatoeris; quod gulem siicas res invadit.
seniet cg*essumest de tttbiisiuis, observobiset facies, (Ex concilio Romaho tempore Greg. papm VII.)
sicul promisistiDomino Deo luo, et propria voluntate Quicumque militum, vel cujuscunque ordinis vei
ex ore tuo lvculu_S: es (Beut, XXHI).. professionis persona, prsedia ecclesiastica, a quo-
GAP.IX.:— ttem.de eadem re.. cunque rege seu s_eculari principe, vel ab episcopis
invitis, seu abbatibus, aut ab aiiquibus Eeclesiarum
Qui eliam et cuni prseciperel decimas et primitias, rectoribus suseepit, vel SHSceperit,vel invasit, vel
et vola spontanea Deo offerenda, prsecepit insuper etiam eorumdem reetorum
depravato seu vitioso
ut quod semel quis oblulit Deo, subtrahendi vel consensu
tenuerit, nrsi eadem prsedia ecclesiis
niulandi. ullerius non liabeat potestatem. Quod si
reslituerit, excommunicationi subjaeeat.
fecerit,.et quod prius vovit, et quod postea mutavit, XIV. —: Quid sit proprium sgcerdotum et popit-.
in jtts Domini venire maoifestissime decrevit. Quse CAP. lorutn.
autem Domino dabantur, sacerdotu'm fuisse notissi- B
(Ex epistolg S, Clem, pgpw.) Vestrum, qui lega-
isum est, quibus etiam urbes et suburbana donaia tione Domini o sacerdotcs, esl docei'©
fungimini,
suiit. Quajomnia sineaHcujus.conlroversia legitime
populos, eorum vero est vobis obedire ul Dio.
possidcb.ant (Exod. XXII; Nutn. xxx).. — De eo ut potestates ierrenw non impe-
CAT>. XV.
CAP.X. — Qnod voVum Deo sit per omnia persol*. dignt episcopos.
vendxun,
( £,x epistolo Alexondri pgp.) Nullus comes ,
Vovere nos Domino vola, et reddere etiamPsal- nullusque judex, nullus omnino in clericatu vel
iiiista admoiiet dicens: Voveleet redditc Domino s_ecularihabitu conslitutus, iegationeni episeoporum:
Dco vestro, omnes qui in circuitu ejus offertis munera impediat vel conturbare prsesmnat.,
{Psal. LXXV).Quod cxponehs S. Pater Augustinus CAr. XVI. — De eo quia principes sub disciptinq
(in hunc psal.) ait Frutres mei, quis quod polest, fidei retinentur.
voveat et reddal. Ne vovealis, et non reddatis, Quid (Ex dictis S. Isidori ep.) Sub regiminis diseipliiia
Milem debemus vovere?' Credere iniltum, sperare in sseeuli potestates subjectse sunt, et quamvis culmine
illo, bene vivere, mala non fucere. Iiwc autem com- regni sint prsediti, vinculo tamen fldei tene«t»ir astri-
munia omnibus. Deinde quidam vovenl caslitalem,. r cti, ut qiise Cbristi suhl prscdicenl, et qusepnedicanl
clii domtttn 'suam essc hospiluletn omnibus sanctis operibus mohstrent.
advenieniibus; maghum volitm vovent. Alitis vovel CAP.XVII. — De imperaloria lege.
eelinquere sua omnia, distributa pauperibus, et ire (Ex decret. Pii papw.) Lex imperatorum non est
itt commttnem vitam ct in socieiateni sanctorum; supra legem Dei, sed subtus.-
inagnum votum vovit, Atkndat tatttum ul quo.dvovil, CAP.XVIII. — Quomodo inielligendum sii: t Reddite
Teo adjuvante, reddere studeat. De hac re iterum quw sunt Cwsaris, Cwsari, el quw sunt Dei, Deo. >
Fanclus Augustinus ait principibus et populis Chri- Multi invidiam nobis inferunt, diceiites nos iri^
Etianis (Serm. ad populum): Hortamur Chrisliani- jusle facere,jquia prajdicamus imperatorem in Eccle-
tatem veslram, ul, juxla satictorum canonum insii- sia nullum jus debere quserere, et iion solum eam
lula, nec Ecclesiis, a vobis fundalis, uliunde veiiicns investire, sed ne aliquo raodo ei dominari debere.
presbtjter suscipiatur, nisi a veslrw fuerit Ecclesiw Dictint enim quia Christus ipse tributum reddidit,
episcopo consecralus, uut ab eo per commendulilias et cum ei denarius ostenderetur, ait: Reddile qum
Ulleras suscipiatur. sunt Cmsaris, Cwsari, el qum sunt Dei, Deo (Mallh.
CAP.XI.— Vt laici ecclesiaslica non disponant. xxu). Quod noh esse ita intelligehdum Ut Ecclesia
(Ex Ilrgislro S, Greg. papw I.) Rationis ordo non D ]) iraperatori subdatnr, testalur S. Ambrosius dicens
palilur ut res Monasteriorum vel aliarura Ecclesia- (ep. de tradilione basilicw) : « Solvimus quw sunt
runi, ad arbitrium suum laica persona vindicare Cwsaris, Cmsari, et qum sunt Dei, Deo. Tribultim
debfiat. Cmsaris esl, non negalur; Ecclesia Dci esl, Cmsari
CAP.-CH.— Qum potnd maneat eis qui ccclesiasticas ulique non debel addici, quia jus Cwsaris essenon
res invadunt. potest. templum Dei, Quod.cumhonprificeniiu impe-
(Ex Regula S. Greg. papw I.) Si quis regum, raloris diclum, nemo polest negurcQuid enim hono-
sacerdotum, judicura, atque ssecularium personarum rificentius quum ul imperalor Ecclesim filius esse
rcs Ecelesiarum injtiste ab Ecclesiis alienare prsa- dicatur?. Quod cutn dicilur,.sine peccalo dicitur, cum
sumpserit, potestatis suse et honoris sui dignitate gratia dicitur. Imperalor enim intra Ecclesiam, non
careat, el reum se in divino judicio cognoscat. Et supra Ecclesiam est, Bonus enim imperaior quwril
nisi ea qu_eabslulit,restituerit, vel digna poanitentia auxilium Ecclesiw, non refutal. II mc ut humiiiter
acta defleverit, a saeralissimo corpore et sanguine dicimus, ila conslgnler exponimus. ;
Domini noslri Jesu Christi alienabilui', et in seterno CAI>.XIX.— Admonitio ex hisverbis sancti Ambrosii.
exaniiiie districtse ultioui subjaceat. Conservantibus Vidcanl itaquc, qui aflinnant pastores-Eccksi-sali
 ' LIB. DE HONOUE ECCLESI^. G5-)
f.«
resistant vei-bis A CAP. XXIII. — De co quia illi qut conlra canones or-
iraperaloiibus dandos, quam graviler non sunl habendi.
B. Ambrosii locutus est. dinantur, episcopi
Spiritus sancti, quse per os
Quo enim ttiodo unquam graviws addici Ecclesia (Leonis papw c. 13.) Nulla ratio sinit ut inter
nec a Clericis sunt electi,
imperalori potest quam ut in ea paslor, nisi ipse episcopos babeantur qui
raiserit et investierit, esse noiv possit? Quo etiam nec a plebibus expetiti, nec a comprovincialibus
modoampliusimperator jus vel domiaium in Eccle- episcopis cum melropolitani judicio consecrati.
sia habere potesl? Non autem dominari, sed magis CAP.XXIV. — De eo quia electio ponlificis impertiiori
custodire et salvare imperator Ecclesiam debet, ut- non pertineat.
Beatus Leo apostolicus tempore Marciani, Chri-
pote sacralissimse matris piissimus fllius.
CAP.XX. — Ilem confirmatio ejusdem rei. stianissimi imperaloris, ut nolum est, fuit. Et ccce
Qaamvis de verbis sauctissimi Ambrosii nerainem in electione pontifieis non solum domiriium impe-
dubitare credamus, tamen de hac re eliara Domini ratoris, sed nec nomen quidem interposuisse co-
nostri Jesu Cbristi proferamus verba dicentis : Ego gnoscitur.
sum ostium. Quod exponens S. Augustiuus ait (tract, CAP.XXV. — De eo quia concordia otnnium in ele-
super Joan.): Qui vult intrare ad ovile, per ostium clione requirilur.
B (Cwlesihv.ispap. c. 18.) Nullus invitis detur epi-
intrel, id est, Chrisli gloriani quwrat, non suam;
nam mulli qumrendo- gloriam suam, oves Chrisli seopus. Clcri, plebis et ordinis consensus et deside-
sparserunt polius quatn congregaverunt. Humilis est rium requiratur.
enim janua; oportet ut humiliet se, ut sano capile CAP.XXVI. — De eadem re.
possit intrare. Quimlemse non humiliat, sedexlollit, (Ex concil. Aurelian., c. 2.) Nullus est ordinaridus
per muceriam vull ascendere. Qui aulemper mgcerigm episcopus, nisi convocatis clericis et parochianis,
ascendit, ideo exallutur, ut cadat. Per maceriatn et in unum consentienlibus.
bene vana hujus^smculi gloria inlelligitur. Num sicut CAP.XXVII. — De eo quia sacri canones imperalo-
maceria circumdat quidem, sed quia cito labilUr, non ribus elecliones episcoporum non tribuunt.
diu vrotegil locum quetn ambil :"ita et vmta hujus Nolandum et raemoria. coinmendandum quia in
mundi glorig, qumnvis ad tempus in se confidentem nullo sanctorum Patrum capitulo principibus ter-
protegere videalur, lamen una cum eo qui in se confi- renis tribuitur electio pastoris sanclse Ecclesise.
dil, cito casurd esl. Vnde ct propheta ait: « JEdifi - CAP.XXVIII. — Electus pastor quid rcgendum sus-
cabanl parietem absque leinperatura. Dic ad ets ceperit.
jui sedificant absque linimento, quod casurus sit. Electus autemet consecratus paslor, tam anima-
Erit enim imber inund&ns el venlus vehemens rum quam corporura, eam curara suscepisse niani-
(Ezosh. xm). t Paries absque temperatura linitur, festum est. Unde et B. Petro Dominus ait: Ego pro
cum poteslas humana liumaiw favore, et uon gralia terogavi,ut non dcficiat fides tua; et tu ctliquando
_Sp.r_.us_sancli corroboralur. Qui ergoper maceriam conversus confirmn frglres luos(Luc. xxn). Et ite-
ascendens, oves Chfisti obtinere desiderat, noveril rum: Si diligis me, pgsce oves megs (Jomt. xxi).
quia casurus esl, et non est paslor, sed fur, quia non Idem autem ipse B. Petrus de corporum cura s&ii
per humile oslium inlrat ad Christum. subjectorum ait pastoribus' sanctse Ecclesise in
CAP. XXI. — De episcopis, a quibus ordinari prm- Epistola sua, inquiens : Seuiores, qui in vobis
cipigntur. sunt, obsecro consenior et teslis Christi possionum,
(E-x concilto Laodicensi, c. 5.) Ut episcopi judicio qui et ejus, quw in fuluro revelanda est, gloriw com-
metropolilanorum, et eorum episcoporum qui cir- municalor, pascile qui in vobis esl gregem Dei (I
cum circa sunl, provehantur ad ecclesiasticam di- Petr. v). Quod exponens sanctus Gregorius ait: Hoc
gnitatem, ii videlicet qui plurimo tempore proban- in loco, quam pussionem, cordis an corporis, suade-
tur, tam verbo fldei quam rectse conversationis ret, aperuil, cum subjunxit: _ Providentesnoncoacte,
exemplo. r. sed sponlanee secundum Deum, neque turpis lucri
D
CAP.XXII. — Qualis debeat eligi episcopus. gralia, sed voluntarie. > Quibus profeclo verbis pa-
•
Apostolus ad Titum loquens qualiter eligi pastor storibus pie prmcavetur ne, dum subjectorum inopiam
Ecclesise debeat, demonslrat dicens: IIujus rei gra- facianl, sc mucrone ambitionis occidant, ne, dutn per
tia reliqui te Cretw, ttt ea quw desunt corrigas et con- eos carnis subsidiis reficiuntur proximi, ipsi rema-
stiluas per civilates presbyleros, sicut ego tibi dispo- neant ajuslitim pane jejuni. Hoc in loco conside-
sui. Si quis sine crimine est, unius uxoris vir, filios randum est quia, etsi B. Petrus aposlolus et ejus
habens non in accusalione luxurim, aut non subditos. discipulus, S. GregOrius, paslores Ecclesise in saa
Oportel etenim episcopumsine crimine esse, sicul Dei potestateea, quse Ecclesise sunt, habcre non decer-
dispensgtorem, non superbum, nott irgcundum, non nerenl, neqnaquam ista pastoribus pr_edicarenl.
percussorem, non turpis lucri cupidum, sed hospila- Hoc autem in tempore ninltarum Ecclesiarum pa-
lem, benignum, sobrium, justum, sanctum, conlinen- stores, quse Ecclesise jure competunt, in sua pote-
letn, amplectenlem eum qui secundum doetrinom est, state non habent, pro eo scilicet quia prineipes
ftdelem sermonem, ut polens sit exhortgri in doctrina hujus mundi, quse Ecclesise sunt sibi subjugantcs
sam, et eos qui conlradictM redarguere (Tit. 1). ipsam Ecclesiam suo juri vindicare non timent,-
e'3i PLACiDi IGNOT/E SEDIS EPISCOPI :GS2 i
ideoque ipsarum Ecclesiarum pauperes, niultis in- }A ptio sit ipsiim Eecleske rcctorein velle dispdiiere,f: :
comihodis pressi, oihnipotentl Deo, iit dignum est,, eui, tanta iritermination.e, qu.se EcclesiEe simt "ali-
servire noii possunt. . quo modo disponendi facultas omnimodis tollilur.
CAP.XXIX. —!Quod prwdicaiores ex E.vangetio vi-
vere debeahl. CAP. XXXVI.— Synodate decrelum S. Symmachi
Oranes prsedicatores ex EvangeHo vivere ordinans papm, delaicis qui per se Ecclesiam ordinare de-
siderant.
Dominus dixit:; DUjnus est operarius mercede sua (Ex decret: Sym. __«_..)Tempore S. .Syhimacbi,
(Luc. x). Unde et Apostolus ait: Qui altari deser- Roraanse Ecclesise prsesulis facta esl qusedam pactio
viunt,'cttin atiariparlifipaitiur (I Cor. ix).Qui etiani ssecularium hohiinum, potentuhi videiicetct raagna-
H. Apostoiijsnon solum digne prsedicatores ex Evan- tum, qtiibus interfuit patrilius seu pra.fectus apud
gelio vivere demonstravit, sed ettam ssecularia ne- B. Petrum apostolum, ubi prsedieti viri, quasi zelo
gotia si haberent fideles, non nisi apu.d sanctos ju- Christiahitatis et araore S. Ecclesise ducti, stalticre
dicaie permisit dicens: Audet aliquis vestrum ha- ausi suiil ntill.nm Romanorum pontificura deiiiceps
bens negoliu.m adyersus attcrum judicari apud iui- el.igi sineillis deberi. Quod cognoscehs papa Sym-
quos, et non apud sanctos? An nescilis quoniam „ machus convoeavit synodum, et hsec scriptura in
sancti de hoc mundo judicubunl ? Kt si iti vobis judi-^' auribus corum lecta est, in
qua scilicel statuebant
cabitur Itu mundus,indigni estisqui de minimis judi- sine sua consulfalione eujusUbel eleclio.tiem. cele-
celis ? Nesckis qttonia_mangelos judicabimus, quonto, brari nou deberi, De rebus vero ecclesiasticis dis-
magis smcularia ? Smcularia igitur judicia si habueri- ponendis, quse canoniee episcopiset noniaicis pcr^-
iis, contemplibiles, qui sunl in Ecclcsia, illos consli- linent, siraili modo flrmabant nou debere aliqucm
tv.iic ad,judifiand.um (I Cor. vi).
episcoporum si.rie illis aliquid agere, Quod audientes
QAP.XXX. — Quod ecclesigslici viri dupiici honore venerabiles archiepiseopi, Laurenlius Meditfl,aneiiT:
honorandi sint.
et sseculari honore sis, et Petrus Ravennates, Eulalitis€eliam Syracu-;
Sancfus Aposlolus spirituali sanus oranisqne sancta synodus, dixerunt : Non
(.cclesiasticos. lionorandos viros scribens ad Timo-
licel laicis neqtte tillis principibus , quamvis religio-
tiieum prajcipit dicens : Qui bene prwsuntpresbyleri,
maxime laboranl sis, slaluettdiin Ecclesia habere aliquam poleslatem;
ditplici iioiwre digni habeunlur, qui
neqiie de fgculiglibqs ccclesiasticis aliquid disponendi
in verbo el doctrina. Dicit enim Scriptura: Non in-
et: est jus habere possnnt. Ideoque hanc scnplurain nutlius
frenabisos botii,trituranli; Dignus operarius momenli esse decernimu,s.Et quumvis quidum episcopi
niercede suq (I Tim,\), .
C in ea interfuerint, hullius roboris est, quia contra
CAP. XXXI, — Qupd episcopi ecclesiasticas res in sanctos'canonesesse
poteslole sug lutbere debeanl. manifestissimum esl. Ideoeriini or-
. .(Ex concil, Antipc, c. 25.) Episcopus ecclesia- dinalur episcopits,iU quw Ecctesiw stinl, sub cura sua
habeal, Enervari autem et ad irrilum deduci hanc
slicarunj. rcrum habeat poteslalem ad dispensandum
etiam si atiqua possit subsislereratione,
ergao,nines quj indigent, cum suninia revcrenlia ct scripturam,
timore Dei. tnodis omnibtts in synodali convenlu opoftebal, tie in
CAP.XXX5I. —-Quod Ecclesia eliam iemnas rcsha- exemplum remgnerel pfmsumendi quibwslibel laicis,
bere debeal. quamvis religiosis vel poleittibus, in quacunque eivi-.
(Ex epd. c.) Quo.d autem Ecclcsia agros liabere lote quoiibet modo aliquid decernerede ecclesigsticis .
dc!)eat,ostenduntsancti Patres.dicentes de episcopo: facullatibus, quarum solis sacerdoiibus dispomndi
Quse perlinent ad Eeclesiaiu ex agris, vel ex alia indiseusse a Deo cura commissa docelur. Et subscri-
qualibel Eeclesiastica fa.cultate, inale non tractet pserunt Symmachus papa, el arciiiepiscopi tres et
episcopus, alii episcopi liumero sexaginta quinque,
CAP.XXXIII, — Qtipd;res Ecclesiqi ad taicos dispo-
neiidw 11011respiciant. CAP, XXXYII.— De eo quia ab electione poniificum
j) non segregantur principes, sed a dominaliene.
(Ex concUiq,ad cojnpend.,.c. 10.) Synodali decreto
sancilura est ne laici vel Stecuiaris de viris Deo dica- Nunc isla considerale, charissimi fratres, qui nos
tis vcl Ecclcsiaj facullatibus aliquid a.d se putent vel repreliendere soletis dicentes : Quomodohou ohiiies
lerrenas res, quas possident, ad
p;'a:sunia_it, prseter reverenfiam, pertinere, quorum Ecclesise propter
est? Si
quarumque sacerdofibus disponendi indiscusse a illum pertiiient, cui oihnis terra subjecta
Deo cura commissa docealur. Si quis contra bsec cnim populus in electione pasloris adesse et consen-
venire prsesumpseril, aiiathemale feriatur. tire debet, quanto magis imperalor vcl principes ?
CAP. X^XXIV.— De eadem re, De quibus verbls valde miraniur. Nos cnim ab ele-
sed
(Ex eod. concil., c. 3.) De viris Deodicatis, vel clione pontiflcum nou segregamus principes,
ecclesiasficis facullatibus aliquid dispo.nendi nulla hoc dicimus, quia ipsi sua potcntia non debent pa-
legitur laicis, quaravis relfgiosis unquam altributa stores in Ecclesiain mittere neque investiehdo, ue-
facultas. que aliquo hlodo domiiiando, sed magis comniuni
C.AP.XXXV,—Admonitip, ul bene inteltigantur hw electione cjericorum ct consensu populorum, majo-
sententiw. rum sciiicct el uiiiiorum, inter quos videlicet reges
Sic coiisideraridum suuimopcre est qusc prsesum - et principes nunierantur, in eis duhtaxat Ecclesiis,
 633 , LIB. ;DE HONOREECCLESliE. 634
quarum speeialius fllii deputanlur, pontifex eligi de-- A
J digiieiiiur adveitere. Si eiiim sseculaiia,-quse Eccle-
bet, tibi imperator Vel ejtis priiiceps adesse debett sia possidet, per sseculares obtinere episcopus debet,
non sicut dpihirius, sed sicut filitis. Qtiseelectio,, et spifitualia per spirituales, ergO quodaniraodo di-
dum talifer facfa fuerit, canonica est, etgralise Spi-- viditur Ecclesia. Sicut autera qtii corpus ab anima
ritus saricti deputatur. Qua?"vero pbfentia"huhiana\ dividit destruit hominem, ita qui Corporalia Eccle-
eontigerit, gratise spirituali conlraria est. Canoni- sisea spiritualibus dividit,.deslruit Ecclesiara. Sicut
cain.ilaque electionem religiosus Ct pius iniperatorr enini anima homo [f. hominis] sine corpore in hac
iirniare iri lantum debet, ut, si quis conlra eam ali- vila noii stibsistit, ita sancta Ecclesia in hoc sseeulo
qiiid tentaverit, etiani gladitimateriali persequendumi sine corporalibusrebus non subsistit. Nahi non so-
piitet. Qutid facieiisVofficiuni stium" rile.implebit. . .lum alia Dei doua, sed etiara ipse baptisnius,-sine
Ideo enim ejus gladius .111Ecclesia permissnsesl l corporalibus rebus adhibitus, non perficitur. Ergo
esse, ul quigladium spiritualem non timeiit, timore: qui dograalizal, spirilualia per spiriluales, corpora-
maierialis gladii adjustitiam revocentur. Idco ett Ha vero per sseculares principes oblineri debiire,
Domitius apostolis, dtios gladios sehabere.dicenti- quasi duo ostia ovium Chrisli constiluere cupii,
bus, ait: Sglis est (Luc. xxii), id est sufTieitvobis; quodilli, qui.unurn se oslium dixit (Joan. x), aperte
asserere justitiam spirituali et materiali gladio. 1 contrarium est. Unde et sacri canoiies sseculi ptin-
li
CAP..XXXVHI.-- Quw sit canonica electio episco- cipes, ctiara valde religiosos, noii disponere eccie-
porum. siastica jubcut, et irritum liaberi, si quid Ecclesia-
"Qtiseautein sil canonica eleclio, quamvis plenis- rum regcs sseculi aliquibus dare voluerint.
sinie jam dembnslraverimtis, famen et statutum1 CAP.XLII.—De eo qttia gratig Dei eligm terrena
sancti Nicseni cohciUi, quod, operante Constanliiioi ijiobisdonol.
• imperatore et.eo simul cum eis prsesente, factnmi I. Nunc itaque, charissimi, illud attendite et vanas
est, ad inedium deducamus. Estautem Nicseiiuini contcntiones abjicite, et quod Dei, est Deo sohim-
concilium quod omiiibus supereminet, et cui onines; niodo daiites, ejus gratia vobis non soluin spiri-
Christiani, sicuti sanelp Evangelio, obedire per lualia, sed eliam terrena donari certissime cre-
omnia debent. ' ' '
dite:' .
..,... GAP.XXXrX.— De eudem re. CAP.XLIIL—De possessione Ecclesia:
(Ex.conc. Nicmn., c. 5.) Episcopum convenit Stinl autem qui dicunt Ecclesiis non compelere,
inaxime quidem ab omnibus, qui sunt in provincia, nisi dccimas, primilias et oblationes, in mubilibus
episcopis ordhiavi. Si autem hoc difficile fuerit aut tantum scilicel rebus. Nam immobilia, videlieefca-
propter instantem necessiialeni, aut propter itineris ^ stra, villse,-vel rura ei non peiiinent, nisi de manu
longiiudiHem, trihus. tamen omnimodis in idipsusa imperatoris pasior susceperit. Quod male eos di-
eonvenientibus, et absentibus quoque pari modo cere mulfis inodis et diversis sanctoruni scntentiis
decernentibus e.t per scripla conseiilieiilibus, lunc supra docuimus. Sed laineii eliiunc inferamus quia
ordinatio. celebretur.Firmitas 'autein eorum, quse omne quod semel Dco offcrtur in perpetuura ejus
gcruhtur, per uiiamquamque provinciain metroDoli- juri maucipatur. Sic cnim et sanetus Moyses inLe-
liiio fribuaiur episcopo. vilico ait: Onine quod Domino consecratur,:.sive ho -
CAP.XL.— De honore ecclesiastico, quo ordine sus- mo erit, sive animal, sive ager, non veudi nec redimi
. _ cipi el.relineri debeal. poterit. Quidquid semet fucrit cOnsecrulum,suhcium
(Ex Momi. __>.Gr__tg. pap.) Tunc solum poteslas saiiclorum critDomino. Omnes decimm terfw,siveae
bene geritur, cum non amando, sed limendb retine- frugibus, sive de pomis drboruiii, Doniini suilt et illi
tur. Quseut ministrari recte valeat, oportet primum sanclificaniur (Lev. xxvii). Et itehi : Possessio'cotiy
ut lianc noncupiditas, sed necessitas iriipOiiat.Per- secrata Domiiioad jus pertinel sacerdotutri (Ibid.).
cepta autem nec per formidinem debet deseri, nec ex CAP.XLIY. — Quot ppriiones de redditibus Ecclesim.
r. ...<•
libidine ampiecti, ne aut quis pejiis quasi ex humi- j) fteri debeani.
litale siiperbiat, si divinsedispensationis ordinem fu- (Exepistola Getas. pap.) Quatuor aulein, tam de
giendo conlemnat, auteo jngutii superni Rectoris redditibus quam de oblafionibusfldelium, prout cu-
abjiciat, qup eura super cseteros privatum regimen juslibet Ecclesise facultas admittit, sicut dudum
(ieleclat, rationabiliter decretum est, convenit' pdrlioiies
"•
CAP. XLI.^-- Noti licere imperatoribus episcopos in fleri.,
Ecclesiam inlroducere. CAP.XLV. — Quod non debeat unquum Ecclesico
InNic-eno conciiio'prsesens erat magnus Constan- lolli quodsemel ei donatum esi,
tinus, iit fanien sancti Patres hihil ei in ordinatione (Ex concil. apud Valenliain.) Clerici eliam, vei
episcopi esse dixeruht pertinere. Sed suht, qui di- sseculares, qui oblaliones"parenfum autdohatas, aut
cunt : Ordinatio, id esfsacratio, vCre ad solos epi- testamentis relictas, retinere perstiteririt, aht id
scopos pertinet, rerum vero ssecularium dohatip ad quod ipsi Deo doiiaverint ecclesiis vel moiiastcriis
iiiiperatorempertinet; ideo quiaEcclesia multa, quse crediderint auferendum, sicut synodus sancfa con-
regni sunt, ppssidef, idebque ab imperatore inve- stituit, vclut necatores pauperum, quousquc red-
otiri etdonari debet. Hi non se beue dicere pacifice dant, ab ecclcsiis excludantur.
 63b PLACIDl IGNOT/E SEDIS EPiSCOPl C5G
CAP.XLVI. — De rebus terrenis Clirislo dongndis. A clesice, quse ex consecratione proveniunt, in suuni .
(Aug. in libro De hwredibus.) Sancliis Augustinus jus vel vi, vel aliquo munere, aliquem non debere
homini, qua. hujus mundi sunlmulta habenti, ct convertere, docens S. Urbanus, ait : Quisquis res
Chrislo dare nolenti, ait : Qug fronle hwredilatem ecclesiaslicas, quw dong Dei sunt, quoniam « Deo fi-
a Chrislo quwris, cum Chrislum tug hwredilate frau- delibus, a fidetibus Deo offerunlur, quwque ob eodem
daveris, qui nos admonet dicens : _ Thesaurizate vo- grnlis accipiunlur, el ideo gratis dari debenl, propter
ois thesauros in cwlo? i>(Matlh. vi.) El ilem: . Quid sua lucra vendit, vel emil, cum eodem Simone t _._>-
cnim proficil liotno, si lucrelur universum mundum, num Dei pecunia possideri (Act. vm) » exislimat.
seipsnm autetn perdat, et delrimentum sui faciat ? .
CAP.LIH. — Quare anliqui Palres nominalim non
(Luc. ix.) Itemque : t Facite vobis amicos de conlradixerint investiluras Ecclesiarum a laicis
mammona iniquitalis, ut cum defeceritis, recipiant fieri.
vos in mterna labernacula (Luc. _vi.) > Multi mirantur quare in anliquorum sanctorum
CAP. XLVIl. — Dc his qui donala Ecclesim gufe- Patrum canonibus prohiberi investituras Ecelesia-
runi, rum aperte non invenitur?Sed hacpro re mirandum
(Ex Regulg S. Benegicli.) Si quis res Ecclesisein- non est. Quomodo enim prohiberent quod liunquam
juste aufert, timere debet, sicut sanctus Benedictus B vel factum vel auditum fuerat ? Sed et boc scien-
ait, ne forte morlem quam Anania et Saphira in dum quia tam absurdum eis visum est ut iuinquam
corpore pertulerunt, ipse in anima patiatur. Nam crederent in sancla Ecclesia tanlum nelas posss in-
res Ecclesise omnipotenti Deo consecratse sunl. Et surgere. Quod enim senserunt posse fieri, non mo-
ideo qui cas rapit, vel quasi suas proprias alicui derni lantum, verum eliam ipsi apostoli, sicut supra
tribuit, et fidelibus Deo consecratis pacifice juxta diximus, probibuerunl, inlerdicentes omnimodis ut •
Dci ordiaationem babere uon permiltit, sacrilegium nullus per sseculares potestales Ecclesiam obtineat.
facit. Quod qui fecerit, deponi et segregari prsecipitur. Vi-
CAP. XLVIII. — Vl omnes Ecclesim, cum omnibus detur et alia probabilis ratio, quare SS. Palres de
qum possidenl, in episcopi polestale sinl. hac re tacuerunt, pro eo videlicet quia firmissime
(Ex-canon. aposlolorum.) In sanctis canonibus de" credebant promissionem Domini nostri Jesu Gliristi
cretum cst ut omnes Ecclesise cum dolibus suis, et usque ih finem sseculi perraahsuram, quaai oranibus
dccimis et omnibus rebus suis in episcopi proprii suis promisit, dicens : Ecce ego vobiscumsum omni-
potestate consistant, alque ad ordinationem vel bus diebus usque ad consummaiionemsmculi (Matlh.
disp».itjonem suam semper pertineant. xxvni). Dieil et sanctis martyribus : Dum slabilis
CAP.XLIX. —Ea qttw sunt clericorum, ad easEc- aitte reges et prwsides, nolite cogitare quomodo aut
clesias pertinere, in quibus tilulanlur. qnid loquamini. Dabilur enim vobisin illahora qttid
(Ex concilioAfricano.) Placuit utepiscopi,presby- loquamini. Nonenim vos estis loquenies, sed Spirilus
teri, et diaconi, vel quicuuque clerici, postquam sanctus (Marc. xm). Et ilerum per prophetam : Non
consecrantur, orania qusecuuque habuerunt, Eccle- te deseram, neque derelinquani (Jos. i; Hebr. m).
siarum sint quibus tilulati sunt. Sciebant itaque sancti Palres quia, si novi aliqiiid
CAP.L. De eo quia omnia, quw Dco ojferunlur, eraergeret, Deus, qui in cordibus eleclorum essct
oblaliones appellanlur. suorum, ipse consilium daret. Quod verum esse
Juste enim res fidelium oblaliones apptllanlur, testalur concilium sanctorum Patrum, moderno
quia Domino offeruntur. Non ergo debent in alios tempore, anno videlicet ab Incarnatione Domini mil-
usus quara ecclesiaslicos, et prsedictorum Christia- lesimo septuagesimo octavo, in urbe Roma, stib
norum fratrum, vel indigenlinm converti, quia vota sanctse memorise VII Grcgorio, universali papa, se-
sunt fidelium e» prelia peccatorum, atque ad prse- cundum antiquam ecclesiasticam eonsuetudinem ve-
diclum opus explendum Domino iraditse. (Ex De- nerabiliter cclebratum. In ea namque synodo aperte
cretis Vrbgni pgpw.) Si quis aulem (quod absit!) D teslali sunt sancti Patres investituras Ecclesiarum
secus egerit, videat ne damnationem Ananiseet Sa- minime fieri debere. Quod etiam, quia jam graviter
phirse percipiat, ct reus sacrilegii efficiatur, sicut inoleverat, sub gravi interminalione prohibere slu-
illi fuerunt, qui pretia prsedictarum rerum frauda- duerunt dicentes :'"
banl, de quibus legilur in Actibus aposlolorum CAP.LIV. — Vl luici Ecclesias investire nullo moaa
(Act. v.) gudeant.
CAP.LI. — Qitanlum mali sit res Ecclesiwtollere. Quoniam investituras ecclesiarum cotitra Jlaluta
Hoc, charissimi filii, reges et principes, hoc, SS. Palrum a laicis personis in mullis partibus co-
ctiam eoruin consiliarii, attendite et videte qua gnovimus fieri, et ex eo plurimas sediliones in Eccle-
pcena digni sunt qui ea quse alii dederunt Ecclesise' sia oriri, ex quibusChrisliana religio conculcalur, de-
lollere audent. Morlis poena mullali sunt qui noni cernimusul nullus laicorum investituram episcopatus,
ai.ena, sed sua quse promiserant, retrahere vo- vel abbgliw, vel Ecclesim, de manu imperaloris, vel
lcbant- regis, vel aticujus laicm personw, viri vel feiriinm,
CAP.LII. — Ecclesiasticas 'res dona Dei essc. suscipiat. Quod si prwsumpscrit, recognoscgtinvesli-
(Exepisloia Vrbani pap. II). Exteriores res Ec- turam illam aposiotico auciorilate irrilam esse, et se_
657 LIB. DE HONORE ECCLES1.E. t'33
nsqtte ad dignam satisfaclionem excommunicationii A _ porum- vel abbalum, ut est coiistiiutum a SS. Patri-
subjacere. bus, ab unaquaquc Ecclesia fieri desideramus. Ele-
CAP.LY. — Quia grave scelus est taicos baculo, vel; ctus autem res Ecclesise gubernare et ad ulilita-
annulo, Ecclesias inveslire. tem, tam ahimarum quam corporum, dispensare
Quantumnefas hoc sit, eliam a minori, exemplii debet.
gratia, videamus. Quis enim unquam ferret, si ali- CAP. LVIf. — Vt nostri temporis imperalores
quis ante presbytcrium, vel post, de rebus Eeclesise,i sequi digneiitttr exemplttm magni Conslantini
quse per ordinera presbyterii procurare debet, ut ab) tmp.
aliquo per casulam seu stolam se investiri deligeret?. Sed quia multoties plus exempla quam verba pro-
Quis non eum insanum, vel, si defendere vellet, ilciunt, attendere dignentur Christianissimi impera-
bsereticura pronuntiaret? Et quomodo hoc ferendumL tores venerabilis et Deo amabilis Constantini, qui
est in cpiscopo vel abbate, si in presbytero pro inau- primus Romanorum imperatorum fldem Christi sus-
dito- antca crimine punirelur? Sed forlasse aliquii cepit, admirandse liumililalis exeniplura. Nam cum
sunt qui dicanl non convenire isla, quia illa sacralai credidisset Christo, dicens valde indigniim esse ut
sunt, baculus vero et annulus nequaquam. Quod( ibi terrenus iniperalor sedem regni haberet, ubi
non se bene dicere dignenlur altendere. Presbyter, B ' Deus omnipoteiis principem sanclilatis, vicarium
namque, cum ordinatur, casulam et stolam de manu( B. Petri apostoli constituissel, beatissimo papaj Syl-
episcopi accipit,etexterioribus signis benediclionem[ vestro omnes Hesperias partes rclinquens, sui no-
presbyterii se percepisse designat. Episcopus etiam, minis nobilissimam civitatem sedificans, illuc suum
cura benedicitur, baculum de manu archiepiscopii transtulit regnum, desiderans videlicet omne re-
accipit, sitiuil et ahnulum. Baculuni quidem, utt gnum terrenum vero regi coclesli, Domiiio noslro
bene populum regat; annulum vero, ut signum se- Jesu Cbrislo, ex integro subdi.. Et ideo, lam ipse
terhi mysterii se percepisse cognoscat. Quse utraque. quamque omnes populi Romani imperii, qui ejus
ex Evangelio sumpta cognoscimus. Baculum enimi exemplo, sanclaque exhortatione et sludio, relictis
prsedicalores Dominus ferre praeeepit, ubi sicul B. idolis, Deum vivum ct verum adorare jam ccepe-
Pater Augustinus intelUgit, subsidia temporalia eisi rant, sanctam Ecclesiam non solum in spirikualibus,
ex ipsa prsedicalione deberi raonslravit. Unde et nosi sed etiam in ssecularibus rebus prsccelsam et pra_-
intelligere decet ideo insfitutum'episcopos, vel ab- clarani haberi per omnia voluerunt. Venerat eniin
bates, baculum de manu episcopi, cum consecrantur, jam tempus quo, juxta prophetam, sancta Ecclesia
accipere, ut noverint se terrenarum rerurii, quse. ,r in superbiam sajculorum poni deberet. Sic eiiim
Ecclesia possidet, de manu Domini veraciter tunc S. Isaias prophelans ait : Paupercula , lempestute
accepisse dominium. In annulo vero mysterium sa- convulsa (Isa. LIV),magnis scilicet tribulalionibus
cralissim_e conjunctionis, Christi. videlicet et ejus; pressa, pro eo quia fuisti derelicta el odio habiia,
Ecclesiae, designari cerlissimura esl. Quse ideo ini ponam tein superbiam swcttlorum, el suges lac gen-
episcopo celebrantur, quia viceChrisliEcclesiae san- lium , el mamilla regum laclabcris (Isai. LX).Tune
ctse conjungitur. Quam pravum ilaque sit, quamque: itaque hsec omnia complcri, ut notum est, el S. Pa-
perversum hsec de raanu imperaloris, seu alicujus; ter Augustinus affirmat, coeperunt, et usque in fi-
kumana. potestatis, ante consecrationcm, vel po- nem sseculi per gratiam Domini adimpleri non dut i-
stea, velle accipere, considerandum est, et a tanlse! tantur. Inter hsec ilaque nos, infirnii et peccatores,
iniquilatis perpetratione cessandum. charitate cogente, sanclos Domini sacerdoles ad-
CAP.LVI. <—Contra eos qui dicunl ideo nos hoc. monere desideramus, ut quamvis reges soeculi eos
dicere, ut honpr regni minualur. exaltaverint, tamen ipsi Domini Chrisli exemplum,
Nos igitur non ideo hoc dicimus, ut honor regnii qui, cum dives esset, pauper pro nobis faclus esl
exinde minualur, sed ut niagis lamen adaugeatnr. (II Cor. VIH),iu se demonslrantes, negotia s_ccii-
Juxta enni enim, quse Csesaris sunt, ut ex verbis; p[ laria nequaquam per se adrainistrent. Non enim eis
S. Amhrosii supra docuimus, Csesari reddere volu- ideo hsec collata sunt, ut spiritalia negligaut, et
inus, et quse Dei, Deo. Non enim sola sacratio Deii ssecnlaribus insistant, scd ut piagis magisqne ani-
est, sed et res quse Deo offeruntur, Dei veracitcr mas peccatorum salvare studeant. Nam cum judi-
esse noscuiitiir. Hoc enim supra probavimus multis; ces sseculi scelestos in crimine capiunt, non eoruiiii
et variis documentis, possessiones videlicet aliquo- saluti, sed suse avaritiae servienles , eorum omnia
rum horainum poslquam scmel eas Deo devoverint, rapiunt, vel eliam morti eos addicunt. Pro qua sen-
nulli omnino imperatori, regi, vel principi hujus: teiitia ut S. Augustinus aperte declarat, illi qui
sseculi pertinere, nisi soli Deo et ejus Ecclesise. iiilerficiuntur non evadunt mortem perpetuam.
Christiano auteni Csesari sua veraciter coiiccdimus, Ideo itaquo data est virtus Ecclesise, ut cum pecca-
quia Christianum populum ei ad justitiara favcre, tores, pro quibus mortuus est Christus, in crimine
oinnibus modis prsedicamus. De nostro etiam ei comprehenduntur, ab omni avaritia et crudelitale
superaddlmus, quia , cum iiecesse fuerit, charita- se custodientes pastores taliter eos, secundum
tis subsidium illi impendimus. Quod vero Dei est, SS. Patrum canones, tractare studeant qualiler ct
soli Deo reddere volumiis, quia electiones episco- animae salventur, ct ut, quo magis sancta Ec.clcsia
639 PLACIDI IGNOTvESEDIS EPISCOPI GiO
in mundo prsevalel, eo inagis pro auctore mundi A lanensem Ecclesiam, ut lupus, dilaniaverat, cum
saluti borainum insistat. Sed quia paucis ista pr_eli- vellet catholicum, Deo ordinante, ibi coiisecrari
bavimus, nunc, ad excmplum venerandse memorise episcopum, evocans episcopos, baeceis locutusest: "
Coiistantiiii nostri temporis imperatores Deura Noslis aperte, eruditi divinis eloquiis, quulem opor-
limentes, per Christi gratiam provocaluri, ad- teat esse pontiftcem, et quia noiidecel eum verbo so-
huc cjus sanctitatis exempla in medium profe- lum , sed eiiatn- conversatione gubernare subjeclos,
raraus. el totius semetipsum imilatorem virlutis oslendere,
CAP.LVIII. — Exemplum magnm liumilitatis Con- lestemque doctrinw conversalionem bonam habere.
staniini imperatoris. Talem ilaque in ponlificali conslituile sede ,-cui el
Qui veuerabilis imperalor, dum turbari fidem nos, qui guberhamus imperium, sincerenoslra capila
Cliristi Arianorum infestatione doleret, missis a subtniltumns, el ejus monita, dum lanquam homines
latere sno principalibus'viris, de universo mundo deliquerimus, necessario veluli curantes, medicamenla
cpiscopos cougregans , concilium universale insli- suscipiamus. Hsec dum dixisset imperator, petiit sy-
tuit, ubi fiiles Christi, ab aposloliset prophetis prse- nodus ut magis ipse decerneret, sapiens et pius exi-
dicata, firmiter est ore sanclorum corroborata, illu- " stens. At ille : Super vos est, inquit,: tulis electio.
minante eos gratia Spiritus sancli. Ubi ipse lanta. " Vos enim, gralia divina potiti et illo splendore ful-
iiumilitatis apparuit ut huniiliori sedc quam omnes genles, melius poleritis eligere. Tunc sacerdotes
episeopi sederel in ipso concilio. Cumque quidam egressi, de episcopali sede traclabant. Cum aulem
eorum alios accusarent, ait : Vos dii eslis, ego ordinatioiie divina Ambrosius, qui consuIalum_^Erai-
stim Iwmo. Non ergo dignum esl ui homo deos ju- Henseni atque Liguriensem regendum- susceperat,
dicel. Inler >vos causani audile , el pacem facite. clectus fuisset, exsultans imperalor ail : Gralias
Nam ego, si viderem sacerdotem Dei pcccanlem, cla- ago tibi, Domine Deus omnipolehs et Salvator noster,
tnide mea cooperirem eum. Qui eliam religiosissimus quoniam Ituic viro ego quidem commiseram corpora,
vir, primus Romanorum imperalorum fidem veri- tu autem aiiimas, et meam sentenliamoslendistiju-
latis patenter adeptus, licentiam dedit per univer- stiiiw convenire. Cumque S. Ambrosius conlristare-
siim orbem suo degentes hnperio non solum fieri tur de hoc qtiod acciderat, ut idem ipse ih suis epi-
Christianos, sed el fabrieandi eeclesias el tribuenda stolis scripsit, conforlavit eum imperalor, et ait:
pracdia constituit. Dcnique idem prsefatus princeps Noli limere, quia etDeus, qv.i te elegit, sanpet juva-
(ionaria immeiisa el fabricam lempli primse sedis bil, et ego adjulor el defensor tuus, ttt mco ordini
B. Petri principis aposloloium inslituit, adeo ut se- ^_' decet, semper existam. Sanctus itaque Ambrosius,
dem imperialem, quam Romani principes prsese- ul notum est eis qui ejus vilam, vel ctiam ipsius
derant, relinqueret, et B. Petro suisque prsesulibus, epistolas legerunt, dignitatem sui ordinis integre
ul praediximus, profutura concederet. Ab illo enim servans, nulHs imperatoribus,vel judicibus unquam
tempore et deinceps viri religiosi non solum pos- adulalus est, sed potius, quse necesse fuerunt, sa-
sessiones et pr;edia, quse possederant, sed eiiam cerdotali auctoritale, Deo se juvante, scmper obli-
semeiipsos consecrarunt, sedifieaittes basilicas in nuit.
suis fuiidis in hOnore sanctorum per civitates , ac CAP. LX. — De eo quia S. Ambrosius Theodosium
nionasteria inuumera , in quibus ccelus Domino imperalorem excommunicavii.
servientium convenirel. Denique reges et praesides Unde factum esl ut religiosum principem Tlieodo •
ac magistralus non solum hanc liceniiam a tributi sium publice excommunicaret, Cl ab ecclesia segre-
[f. teg. attrihuertinl], sed etiam ipsi propria largiti garet propter Thessalonicensis videlicel civitatis cx-
stiiil per universa regua terrarum Deo et ejus Ec- cidium. Qui p.issimus iraperalor, Deum in suo
clesise. Hsec autem omnia ccclesiasticos viros cuslti- sacerdote valde meluens, publice poenilenliara egit,
ilirc et ministrare synodus Nicaena consliluit. Qua. et malum quod fecerat lacryihis diluil. Propler hanc
etiam synodus ssecularia liegolia clericis interdixit. pD ilaque ejus humililatem vicloriam ci de Etigcnio
JJfaiiiquido palet ecclesiasticas res, quamvis sscculi tyranno Dominus dedit. Qui in lantum semper cx-
videantur, non tamen mundi, sed Dei veraciter esse. communicationis sententiam metuit, ut, quodam
Et ideo yioiiiinperaloris, non regis alicujus s_ecula- tempore, dura quidam liionaehus pro quadam que-
jiuifl hohiiuum, sed eorura tamen qui Deo eonse- rela, quam non cito ci expedierat, eum excoinni_iiii-
crali sunt,.judicio ctminislerio disponi ctordinari i care ausus fuisset, dum cujus nominc et aucloritale
debent. cxcommunicalio flt meluens, 11011 ante comederct,
CAP.LIX. — Exempiutn verw humilitaiis Vglenli- cum jam bora prandii esset, nisi prius monachus
niani imp: cl de cleclione S. Ambrosii. invenirelur, cl eum absolveret. Excommuiiicalionis
Quia igitur protulimus exemplum gloriosissiinii enim senlenliam monachus descripserat in pyttacio,
{niperaioris Constanlini, proferamus etiam Christia-- el ubi ab imperatore invenirelur, projecerat, et
nissimi Valentiniani. Qui religiosus imperator ve-- abierat. Et cum episcopi multi adessent el ei licen-
liiens ab Oriente ad Hesperias partes, ut rcfert Ec-- tiara darent, una cnm ipso episcopo supia dicli
clcsiastiea historia, quse triparlila appellalur, mor-• monacbi, non eis consensit, priusquaui moiiachus
tuo Auxenlio, Ariaiiie perfidiai magislro, qui Mcdio- - invcniretur. llinc ifaque, hinc vidcanl magnalcs et.
 641"- LIB. DE IIONORE ECCLESLE. G12
principes, et omnes populi, quanlum timcnda sitit•A _• qui serviendo sanctse Ecclesisenon solum terrcniiia
excommuiiicatjo episcoporuiii, si imperator Chri-- regnura, sed eliam coelesle piomeruerunt.
stiaiiissimus tanluhi timuit excoinmunicalionemil CAP. LXVH. — Quare sanclus Adrianus inveslm
uuiiis ex ordihe monachOrura. Ecclesiqs permillere imperatoribits poluit,
CAP. LXL — De Marciano imperatore. Non dicant ergo religiosi imperatores : Prsejudi-
Marcianus eliam catholicus Jiiiperai.or:tempore S. ciura nobis apbstolici iaciunt, qui ,hon nobis obser--
Leoriis papse Cohcilitira universale congregavit, ett vant quod Adrianus sanclissinius papa Carolo dedit.
sanctis episcOpis se liuiniliter. subderis, in eodemi Non enihi credibile est sanclnm Adrianum lioc un-
coiicilio cuhi -niagna devotiohe ipse et ejus conjux[ quam poluisse concedere, ut Ecclesia Dei a laicis
stiamfidem exposuerunt." investireiur, nisi fortasse tanlummodo pro signo
CAP.LXIL —'Exeinpluikobedientiw Carbli __ custodise. Nam dorainari aliquera principenl Eccle-
impe-
'."'' • : - ' ratoris. . sise Dei non solnm ,non concessit, sed etiahi cuni
Carolus etiam Francorum rex, ut nolum est,, gravi interminalione prohibuit dicens: Non licel
c.um grahdi liumiiilate beato Adriano papae Romse 2 impetatori, vel euiquam pielaiem custodienti, aliqtiid
occurrjt, et deosculatis omnibus gradibus S. Petri;_ conlta mandata Divinitalis prmsumere,nec quidquam,
adgenua sahctipap-eprovolvitur. QuiCliaracivitates > B E quo evungelicisvel prophelicis seu apostolicis regttlis
et castra, qtiifea Longobardis detinebantur, brachio) obvietur, agete. Injustitm enim judicium vel diffini-
forti ab eis eripiens, eidero Dei aposfolo in perpe- lio injnsia, tegio tnelu vel jussu peracta, non vuteut,
liium possidcndarestituit. Quem sanclus papa palrJT nec quidquum, quod contra auclorilatem.divinamet
citim Romariiiriiiiisliluit, et sic demum, ut dicilur,, sanclorum Palrum canones fuerit, stabil; et quod
succedehiibtis prosperis-imperalor etiam: Romano- ab hwrelicisaclum fuerit, omninocassubilur.
rumlevatur. CAP.LXVIH. — De inveslitura, quid significet, et
CAP.LXIII. — VbiCufolus imperalor, ititde ab apo- quam grave sil scelus, sanctuarium inveslire vclle.
siolico admoiiiius fueral, emeridare promitlit: Invesligandum quid investitura significet, ef quare
Cui, ulassolet; dum poslniodum nimium episcopi dicatur. Investitura ideo dicilur, quia, per hoc si-
i:lai!diuntur,:et cjus comilatum supra niodum ad- gnum quod nostri juris est, alicuinos dedisse mon-
euiif, reprehcnsus exinde, ipse taliler se corrigens stramus. Quod feuim nostruni est, cum alicui ex
ail'':' Secunda vice, ptopler anipliorem abundanliam noslra parle ad po.ssidendum concedere volumus,
apoitolica auciofilute el mullorutn cpiscoporum ad~ ,. cum exinde inveslire curamus, significantes yideli-
monilione inslruclij suncloriim qiioque canonum re- „ cet et lioc signo iilud quod damus nobis jure com-
gitlis cdocli, consultit videlicel otnnium nobilimn no- petere, et Ulum qui accipit quod noslrura est, per
siroruiii, iwsmetipsos corrigeriles,posierisque nostris nos possidere. Ipso itaque nomine, quantse impieta-
exeinpluiiidariies, volumusul iiullus sucerdos in ho- tis sit sanctuarium Dei investire desiderare apertis-
stempergat nisi dttovcl tres episcopi tantum electione sime comprobatur.Alicui enim iiomiiii sahctuariuni
cmlerorum propter benediclionem,prwdiculionempo- Dei possidere velle, magni sacriiegii esse Propheta
pulique reCOrictiialioneni,el cum illis elecli sacerdo- cum gravi inteririinatione deiiuiiliat, dieens : Pone
tes, qui debenl popuiis pxnilenliam dqre, missas ce- principes sicul Oreb, Zeb, Zebee,_etSatmana, omncs
lebfafe, de iiifiniiis curam habere, sacratique olei principes eorum, qui dixerunt: Hwredilate possidea-
cum: sacris precibus unciionem impeiutere, et hoc mus sancluarium Dei (Psal. LXXXII).Ubi insuper
triaxime prmvidere ne sine viultco quis de swculo re- adjungit, quod eis pro hac iniquitate juste conlin-
cedat. ~: gere debeat, inquiens : Deus meus, pone illos ut ro-
': CAP.LXIV.•—De eadem re. tam, etc, usque in finem psalmi. Quo in loco et
EcCe qualiler venerandae memoriae Carolus, ab perspicere licet, quia sicut Giezi et Simon a pfo-
apostoiica setle et aliis sanelis episcopis reprehen-- pheta Elisep, vel Apostolo Pelro maiedicti sunt,
sus, quia episcopis liiinium dominabatur, hon su- nD quorum alter graliam Dei vehdere (Act. vm), alter
perbe tulit, sed se emeiidaluni proferens, etiam au^ mercari voluit (IV. Reg.y), ita.cl a sancto David,
ctoriiatem prolulit. ; - eodem spiritu pleno, ilii qtii sanctuariuih l)ei sibi
CAr. LXy.'—: Admohilio imperalorum, ttt sequan- in liairedilatem vindicare volunt, seterna maledietioiie
tur ptmcedenliuth imperdtorum cxeriipta: multati sunt. Ubi, ctiam coiisiderare decet quia, et
Ttaque. et nostri temporis imperatores, reges et si aliqua ratione Simoniaciim hoc hon esse defehdi
principes eum sequanlur, el uiide ab apostolica sede posset, tamen quia seterna maledicfione multanduni,
et aliis sanctis repreheiiduntur, non superbiendo vitandum omnimodis et interdicendnni omiiibus
resistant, sed niagis sese liumiliando emendent, ut Christianis esset. _
Chri_.figrafiam iiiveiiire niereanlur.y CAP_LXIX. — Quia investilura Ecclesiurum fieri nott.
CAP,'LXVI. — Deeadem rc. : ... debet. , ....',.'
Sequantur exeinplum Gonstantini, Cui Deus, .quia Cohsiderandum autem quia, etsi yere iraperatoii-
se sanct_e Ecclesise subdidit, Pmnem orbem Roma- bus h.seca sanctis concessa fuisseht et eo in tem-
nuiii ex iiitegro habere concessit. Imitentur Theodo- pore yalde utiliter et recte fieri potuissent, quia
siuni, ei Justiiiianura aliosque fldeles imperatorcs, tanta prsesumptio exind<_nata est ut Ecclesia Dei,
645 .._-'--" PLACIDI IGNOTJE SEDIS EPISCOPI Ui
yeluti saecularis res, venunclarelur, vel etiam pro j_ h. Si enim quod docuerunt apostoli et prophct_e'.de-
liumano favore alicui concederetur, et hoc* maxime struere (quod absil!), niterctur, non sententianv
a laicis fieret, quod cleriei, si auderent, ab omni dare, sed niagis errare convinceretur. Sed hoc pro-
ordine ccclesiastico depoiii deberent, emendandum cul sit ab eis, qui semper Domini Ecclesiara contra
per omnia foret. Narii non solum quod sanctus Itiporum insidias oplime custodieruiit.
Adrianus, si fecissel, emendandum omnimodis es- CAP.LXXI. — De eo quod pro lerrenis, qttte Ecclesia
set, sed etiam si aliquis apostolorum, vel propheta- possidet, non debet juri imperatorum addici,
i'uin, unde Ecclesia Dei destrueretur (quod absil!), Videamus igitur adhuc utrura hsec senfentia vera
dicere inveniretur, abdicandum radicitus esset. sit, quam quidam dogmatizabant, propter saeCularia
Quapropter B. apostoius Paulus, Ecclesise Dei con- quae Ecclesia possidet, deberi invesliri episcopos
sulens, pro abdicando Judaismo [f. corrig. Judaico] vel abbates ab imperatore, terrenortim videlicet
baptismo, beatissimo etiam Petro nequaquam pe- principe. Quod quidem non debere satis ex liis quce
percil (Gul. n). Fecit hOc etiara sanctae memorise stiperius dicta sunt patet. Adbuc atitera inferamus
Ezechias rex, qui videris Judaicuiu populum contra quia, sicut sancttis papa Urbanus mariyr, B. etiam
jjus divinum venerari serpenleto seneum, non veri- Melchiadcs, et ejus successmy sahctissimus Sylve-
tus est opus Moysi, hominis Dei, confringere, et B I ster, dicunt : Hsec consuelndo ut Ecclesia teiienas
populnin, ut Deura solummodo adoraret, prsecipere possessiones habeat-, a sanctis apostolis ihstilula
(IV Reg. xvni). Ubi sancti Patres hoc, quod supra est, eo vidclicet tempore quo unusquisque 'lldeViam
dixinms, intelligunt, dicentes : Hoc enim maximura possessiones suas vendebat, et pretiurii carum ad
doeumeiilum est; quod ad sedificationem Ecclesise pedes aposlolorum ponebat (Act: iv). Quod qtiidem
prolicere potesl, si est qui boc animadvertere po- lantum in Judsea fecerunt sancli apostoli, quia no-
test, quare Ezechias eum magna sui laude atque •verant se ibi non diu permansuros. In gentibus au-
pro animarum salute destruxit quod ad salutem hu- tem, ubi Ecclesiam noverant usque in finem sseculi
jus populi Moyses, Deo jubente, fecerat. Quis cnim permansurani, et ipsi et.eoruih successores aposto-
nesciat Moyscn majoris esse raerili quam Ezechiam Hci viri oblationes fidelium, sicut erant, suscepa-
regeni? DeMoyseenim in libro Numerorum dixit runt, ut melius pauperes exfructibus eorum alerea-
Doiniuus ad Aaron el Mariam : Audite verba mea : lur. Sicut itaque sine jussu vel aliquainvestitura
Si fueril prophela inler vos, in visione ilii Domintts terreni principis recipiebant apostpH, quse cis defe-
cognoscar, el in somno loquar arf illum; non enim e8 rebantur, ita diseipulos, sanclos videlicet episcopos,
modo fgmulus tneus Meyses in toto domo tnea; os a'd _. facere doeuerunt, servato videlicet, ut Apostolus
os loquar ad illum. In speciC',el itori per mnigmata ait : Cui vecligal, vecligat, cui tributum, tnbutum,
Dominum videi (Nutn. XII). Quia enim serpcnteni, cui honorem, honorem deferrent- (Rom. -in). Htc
quem Moyses, Bicut jam dictum est, Deojubentc eninret ipse Dominus fecit, qui tribuluin pro se et
fecerat, ul serpenliria morle populus eum aspiciendo Petro reddidit (Matth. xvn), non se tamcn aliquid
hon interiret, eumdcm serpenlem, quia Deus eum eis debere, prius respondil. Pro nobis igitur, ut
fieri jusserat, populus eum venerari et colere coepe- B. Hieronymus ait, Christus tributum reddit, sicut
rat, et niortem, quam temporaliter patres illorura et crucem sustinuil. Nos pro illiusTionprc tributum
ad tempus evaseranl denuo morituri, illi prseripue- non reddinius? Unde tamen est quod Christianis
runt in perpeluum in aniraa morituri. Et idcirco principibus deberaus, scilicet ul oranclp et prsedi-
destruxil iste quod jubenle Deo fecerat ille, ac pcr cando eis consulere non desinamus. Nam-res pau-
lioc magna auctoritas ista habenda est in Ecclesia, perum, id est possessiones Ecclesiarum non solum
ut, si nonnulli ex prsedeeessoribus vel majoribns illis tribuere, sed rie quidem iii nostros proprios usiis
nostris fecerunt aliqua, quse illorum tempore esse converfere debemus, nisi a,d hoc lantum, ut haben-
potueruut sine culpa et superslilione,'postea gigneie tes de Ecclesia victum et vestitura, ci servire possi-
cceperinl, sine tarditate aliqua, el cura magna au- D__mus. Nara ideo Dominus, ut idem S. Hieronymus
ctoritale deslruantur a posteris. ait, non de loeulis, quos Judas ferebat, sedaliunde
CAP.LXX. — lioinano pon'.ifici summo studio procu- miraculo faclo tributum solvit, quia nefas putavit
tandum est, ... sanctotum insliiula setventur. res pauperum in suos suorumque usus convertere,
Sunt autem quidam dicentes Romano poiHifici et nobis idem exemplum prsebuit.
Eemper bcne licuisse novas eondere leges. Quod et C_Ar.LXXH. — De eo quia pasiores nOn tdnlum
nos non soltim non negamtis, sed etiam valde affir- animaruin, sed et cotpotum cutam gerete de-
maraus. Sed sciendum summopere est quia inde beant, _.'-
novas leges condere potest, unde sancti Palres et Sed et iioc sciendum quia non solum Deo, el ejus
prsecipue aposloli el evangelistsealiquid nequaquam Ecclesiaehoc prsejudicium fieri non debet, utepisco-
dixerunt. Ubi vero aperte Dominus, vel ejus apo- pus vel abbas, quem sibi pastorem eligit sine ssecula-
sloli, et eos sequentes sancti Palres sententialiler rium hominum inveslitura, quse ejus suntj ha-
aliqnid deflnierunl, ibi novam legem Romanus pon- bere non debeat, sed ne alicui orphano vel yiduai
tifex non dare, sed polius, quod praidicatum est, juslum esset hoc interdici, ut sua, quaeei jure obve-
usque aJ animam cl sanguinem co.ifirmare debet. nerant, alicui famulorum suorum dispensarc, el_ex
 645 LIB. DE HONORE ECCLESIiE. G46
eis sibi servirc non dccerncret. Quis cnim unquam m ^ est regulse, pro sui turpissimi lucri commodo, «,
justus judex hoc laudaret ? Et sancta igitur Ecclesia
ia cui hoc attentanti probalum fuerit, proprii gradus
uni ex famulis hoc praecipit, quando ideo pastorem m periculo subjaceat, et qui ordinatus est, nihil ex hac
eligit, ut, tam animarum quam corporum, infirmo- )- ordinatiorie vel promotione, quse est per negotiatio-
rum scilicet suorum membrorum curam habeat.t. nem facfa, proficiat, sed sit alienus a dignitate, vel
Quis hoc Dei servus laudabit, ut sine jussuvel in- i- solliciludine, quam pecuniis quaesivit, Si quis vero
vestitura humanse potestatis iiihMpossit in Ecclesia ia medialor tam turpibus et nefandis datis, vel acce-
agere, cum etiam Apostolus dicat : Oporiet episco- )- ptis exstiterit, si quidem clericus fuerit, proprio
pum irrepreliensibilem esse, tanquam Dei dispensato- i- gradu decidat; si vero laicus aut monachus, ana-
rem? (Til. i.) Episcopos autem non solum anima-i- themalizetur. Si itaque jnxta prseceptum laicus me--
rum, sed eliam corporum curara gerere praecipit it diator, ut dispensator, id est cecononius Ecclesise,
"B. Petrus Apostolus dicens : Pascite, qui in vobis est,'., per pecunias ordiuetur, anathematizandus est; laico
gregetn Dei. Cura orani sollieitudine promdenles exx coactori, ut omnem Ecclesiam suo juri subdat, cou-
animo, non lurpis lucri gratia (I Pelr. v). Unde ila-i- sentiendum est? Nunquid qui ab ipso episcopa.um
que pascent, si quodest.Ecclesise non habent? Jncli- acceperit, sacrandus est? Nam si etiam pro souus
nent itaque his sanctis monitis aurera; omnes ter-- H 1 honore Dei hoc requireret, impetrare minime debe-
reni principes, et non solum sua tollere aliquo modoo ret, quia, ut jam diximus, istud suoordini nequa-
sanctse Ecclesise[suppl. non] studeant, sed etiam pro-- quam competit. Quod enim quidam aiunt, ideo hoc
pria eihonare curent, ut seternam racrcedemabeo o imperatori competere, quia sacro oleo in regnum
accipiant, qui fidelibus suis proinisit: Centupluma unctus cst, omnino veritati non congruit. Non enim
accipietis, et vitjm seternam possidebitis tMatth. unctus est, ut episcopatus vel abbatias disponat,
xix.). sed, ut .Spiritus sancti gratia, quse per unetioneni
CAP.LXXIII. — Nullum episcoporum debere aliqitam;j illam signalur, coiifirmatus, justitiam Dei rectis-
Ecclesiam tqicis subdere. sime teneat. Cum autem ei etiam valde religioso, et
Spiritus sancti dona specialiter in ccclesiasliciss non pro sui regni honore quserenli hoc conceditu»',
officiis prsefulgere manifestum est. Inter quae omniaj ut sine ejus ltcentia clerus, vel populus electionem
supereminet episcopalisgratia. Qu_enon immissione3 prsesulum facere non audeant, et si fecerint, ipsa
regum vel principum, sed electione clericorum, ett secundum suum libitum emendet, et nuHus episco-
petitione oraoium populorum fieri debet; Cujus ele- pus ante electum consecrare audeat, quam ab ipso
ctionis judicium domni aposlolici, et ejus vicario- r perbaculum et annulum investiatur, nunquid cano-
rum,setiarchiepiscoporiim itaproprium est,utnulli i nicum est? Ubi isti inveniuntur canones? Cum sa-
non sui ordinis viro hsec coneedere ulla ratione dc- cri canones sseculares, Ecclesias suo jui.i subden-
beant. Pro salute enim animarum suarum principes; tes, anathematizent, nunquid si hoc ei concedilur,
eligere speculalorem debent, qui gladium venienteui[ claves regni coelestis ejus ditioni non subdunt ?•
super se efsuper populum videre et denuntiare prae- Quod si ei nulla speeie religionis istud prserogati
?aleat, sicut et omnis populus debet non sua potcn-. vum coiicedi potest, pro honore sui regni quaerenli,
lia vel auctorilate in Ecclesiam aiiquem introdn- et vi obtinere conanti, aliquo modo consentiri de-
cere. Non enim Spiritus sanctus alicui subjici po-- bet?
test, ut ei spiritale donum tribuat, cui princeps ava- CAP.LXXIV. — Exempla quibus probalur sanclam
rilise serviens, et sanctuarium Dei hsereditate possi- Romdnam majores Dei Ecclesias semper ordi-
dere desiderans pro sno, et non pro Dei honore_ nasse.
prsesulatumEcclesiae investiendp, dare prsesumpserit. Sancta vero Romana et apostolica Ecclesia per
Nam qui hoc putat, homini utique subjici posse; semetipsam, et non per aliquos Iaicos, etiain valde
ereatorem omnium Spiritum sanctum credit, quod[ religiosos, quod inauditum apud antiquos Patr^)
vel exislimare inauditum scelus est et Arianam im- r. n semper fuit, modernis etiam temporibus magi»
pielatem supergiedi, ut S. Urbantis papa docet, ma- subreptum, quam ordinate factum supra doeuimus,
liifestum est. Non itaque tali manus imponenda est, hactenus onines raajores Dei Ecclesias ordiuare et
sed, nisi ex corde pcenituerit, seterna damnatio ira- investire studuit. Inde est quod Petrus apostolus,
rainere prsedicanda est. Ostendunt autem et sancti Alexandrinam fundans Eeclesiara, Marcum evange-
Chalcedonenses Patres quod sancte et pure ecclesia- listam ibidem desliiiavit, Armachorse Aquileiensi'
stica traclanda sint, dum aiunt: si quis episcopus patriarchse baculum pastoralem suis manibus dedit,
per pecuniam fecerit ordinationem, et sub pretio Apollinarem archiepiscopura Ravennse misit, Mar-
redegerit gratiam, quse non potest vendi, ordinavit- lialem Leraovicas mandavit. Ejus successor Cle-
que per pecunias episcopum aut presbjterum, aut mens Dionysium Parisiorum Ecclesise direxit. Gre-
diaconura, vel quemlibet ex his, qui connumerantur gorius J (a) Mediolanos dignum suci/essorem san-
in clero, aut promoverit per pecuuias dispensato- ctum Ambrosium . eligere docuit. El quid mulla ?
rera, aut defensorem, vel quemqusm, qui subjectus Deficiet enim dies antequam exempla , in quibus

(<t)Leg. II.
 647, PLACIDI IGNOTiE SEDIS EPISCOPI (',48
apeite demonstralursa.nctara Ecclesiam Romanam A j s...it, in horreo vero nequaquam. Videns autem hoc
per se, sive per suos vicarios 4 vel metropolitanos malum sancta Dei Eeclesia catholica, conciliis fa-
a se conslitulos, omni sanctse Dei Ecclesise pastores clis, excommunicavit eos. Qui non limueruh,t,jsed
semper consliluisse. Nunc ilaquej quod constitutum persequi spirilaliler el corporaliler Ecclesiani Dci
hactenus est, usque in finem, Deo auxiliante, cu- coeperuiit. Qtiod videntes imperatores, Christum
stodiatur, ut apostolica doctriiia Spirilus sancti adOrarites, lege saiixerunt omnia quaehabebant hse-1
gralia semper incrementum accipiat. relieos perdere, et ipsos nunquara certa sede Con-
CAP. LXXV. — De excommunicalione el 'zizaniis. sislere. Quapropler factum est ut multi ex eis coh-
lnter bsec notandum est quod quidam contra verterentur, el severitate legura et clemeniia saeer-
(.vangelicain parabolam nos facere coiitenduiit, ubi dottim, qui, uteos ad concOrdiam proyocarent, sla-
<ie zizaniis non eradicaiidis Dominus prsecepit luerunt ut episco.pi et cleri.ci in suo ordine recipe-
(Malih. xm), cum aliquos excommunicatione di- renlur, lantura ut de prselerilis psenitenitiara ngen-
guos excommunicalioni subjicimus. Et aiunt etiam tes, in futuro emendarentur.
S. Auguslinum hoc contradicere eo in loco ubi ait CAP.LXXVH. — De
non est uuitas. Feriendi sunt excommunicalione,qua inten-
quia pracidenda mali, tione fieri debeal
noii prsecidendi. Quibus hoc primum respondendum B R
cst: Si hsere.ici et'mali homines excoramuriicaiidi Itaque non, sicut illi aiunt, eo.s eradicanniSi cum
excomiriunicatiohi subjicimuSi, sed ideo eis discipli-
iion sunt, quare ipse Paler Augustinus cum legatis
nam dahtus, ut maltim quod aiunt reiinquentcs,
sanctse Romanae Eeelesiae, et cum omnibus coepi-
justitiam Dei hobiscum reclissime teneant. At vero
scopis suis Pelagium et Ccelestinuni, novam haere-
ex eis semetipsos eiadicaiileset damnanles
sim in sancta Dei Ecclesia introducentes, excomniu- quidam constiluehles
fecerunt, sibi alios episcOpos, quos-
nicavit ct ab Ecclesia Dei separavit? Quare ipsos dam vero crimiiii-
his similia quidera jam damnatos, quosdam
Donatistas, contra quos ista et multa biis irretilos. Nos aulem quamvis et ipsi peccatores
loquitur, cum omni Ecclesia Dei excommunicatcs
eos simus, tainen veros Catholicos in bac rc demon-
?enuit, ct nisi prius nefandi schismalis poeni- slrantes nos, obedientes Ghrislo, et
el manus reconciliati es- seqUemes san-
tuisset, per imposilionem ctorum exemplum, qui dixerunt : Siquis frater no-
senl, eis nequaqnam communicabat.
minatur in vobis fornicator aut aditlier aut ebriosits-,
CAP. LXXVI. — Quid Dominus ipsc excommunica-t
tionem prmcepit, el quid intersil, excommunicare cum ejusmodi riec cibum siimere (I Gor. v). Et item :
el cradicare ? Si quis veiiit ad vos, et hanc doclririam non affctt,
Nos ilaquc, quia in longtim duximus serraoiicm, C G nec ave ei dixerilis: Qui enim dicil ei Ave, commuiii-
tit in hoc quod aperlum est immorari non videaniur, catejus mnlights operibus (li Jooii.). Ideo eos ex-
breviler hujus rei sententiam proferamtis. Idem communicamus, ut mala, quse faciuiit, relinquenles,
ipse t.ominus, qui hoc parabolice hic enarrat, aperte spifitus eorura iatvus sil in die Domini (I Cor, v).
alibi excommunicatioiiera fieri jubet dicens : Fraler Nam non propterea Iioc agimus, ut nos pecoaiorcs
<[iiicorripilur ab Ecclesia, et noh Obedit, sit tibi non esse veraciter confiteamtir (quod et ipsi sancti
sicul eihiiicus el publicaiius (Malth. xvm). ,Unde aposloli confilebaiitur dicenles : Iri mullis enim of-
apparel Hquido aliud esse excommunicationem, et fendimus omnes [Jat-.mty,- Sed ideo lanlura, ut,
aliud eradicationem. Qui enim excommunicatur, quia disciplina Ecclesisesine severitate rctineri noii
tit Apostolus ail, ad hoc excommunicatur ut spi- potest, ad tempus excomniuiiicalioni subjicinius, ut
ritus salvus sit in die Domini (I Cor. v). Disciplina omnes excommunicationis terrore coacti, ad justi-
est cnim exconimunicatio, ct non eradicalio, nisi tiara redeant. Ideo autem cum eis noncoramiinica-
forte contemptu et superbia prOveniat. Donatistae mus, ut ex hoc cpglioscant quam grave sit a cOin-
autem, quanlum iu ipsis eral, omnem Ecelcsiam, munione sanctoruni peccatorum meritis in <oeterntim
per universum mundtim diffusam, de agro Dei era- secerni.
dieaverant, et se solos vere Ghrislianos csse cre- H " CAP.LXXVIII. Non posseepiscopumvices siias in ec-
debant. In tanlum aulem boc malum creverat, ut clesiasticis rebus taicis. tribuere. . - : .
Catholicos etiam rebaptizare auderent, quod vere Sedutadid unde paululum digressi sunius rede-
csse eradicare nulli sapi^nti incognilum est. Prove- amus, scienduin quia sunt iionnulli qui dicurit posse
nerat vero lioc schisma eo quod acctisabant Cseci- Romanum pontificem vicem suam in prferogativa
lianum, cpiscopalum Carthaginensem irijtiste susce- invesliendorum episcoporum imperatori tribuere.
pisse, quod concilio universali Romse babito, pro- Qui attendaiit quid exihde sanctiPatresprotuIerinl,
bare non potuerunt. Judicio itaque episcoporum ct hoc quod temere dicuhi Cmendare protureiit.
Csecilianus in episcopatu firmatus est. Quo facto illi Taliter enini slatuerunt dicehtes : Nova actione di-
itidignati schisma fecerunt et diviserunt se omm dieimus, quosdam ex nostrO collegib confra mores
populo Ghristiano propter unius hominis falsara ccclesiasticos habere in rebus divinis constitutos
criininationem. Et inde est quod B. Augustinus s_e- oeconpmos. Proinde pariter tractantes elegimus, ut
pissime dicit : Elsi vera crimina hmc essent, non u._iusquisquenostrum secundum Chalcedonensium
proplerea vos aii oinnibus Christianis dividere debe- Patrutn decreta ex proprio clero cecononuim sibi
balis. Ferendi sunt mali; in ogro vobiscumesse pos- constiluant. Indecorum est enim laicum esse vica-
m LIB. DE HONORE ECCLESI_£. 650
rium episcopi, ct 'Ssectilaresin Ecclesia judicare. In A qui per avaritiam sui et non Dei lionoris ecclesia-
uno enim eodemque officio non debet dispar esse stica oflicia dari vel accipi posse exislimat, aslriclus
professio. QuOd eliani in lege divina prphibetur di- lenelur. Accipiens autem, etiamsi bonis polleret
eente Moyse': NoHardbis inbovesimul et asiito (Deui. moribus, et alias canonice eleclus fuisset, propler
xxu) ; quod est, liohiines diversae professionis in danlis lamen ssecularem ambitionem, et suam infi-
officio urio nori sOciabis.TJndetiportel nos et divinis delem existimatiohem, qua per avariliam sublimi-
iibris ct sanctofum Palrum "obedireprseceptis, con- tatis ct dominationis se domini Dei accipere posse
stiluentcsut qtii administrationibus Ecclesiae poriti- confidit, sacrandus niinime est. Quia si taHs sacra-
ficibus sociaHl.ur,.disCreparenondebeantnec profes- tur, exemplum B. Pelri non tenetur. Nam enir»
sione nec.habitii. Nam coerceri et conjungi non quis iion pro salute animse suse episcopum eligerc,
possunt, quibiis studia et Vota diversa surit. Si sed invesliendo, id est dominando insignia pr_esiila-
quis episcopus post bsec ecclesiasticam rem ad lai - tus alicui dare desiderat, et eum sacrari expetit,
calem procurationem devolverit, aut sine tcstimo- quid aliud vult, nisi ut, cui ipsemanus imposuerit,
uio CBCoiiorol gubernaiida credideril, vere ul con- id est pofestalem terrenarum rerum Ecclesisededc-
lempto.r canoDum et fraudator ecclesiasticarum rit, accipiat Spirilura:sanctum?Quod non ei esse
ferum non solumChiisto de riebus pauperum judi- "* concedendnm teslatur ey^mplum B. Apostoli, qui
calatur reus, sed etiam et: eoncilio manebit obno- Simon 'hoe voleiiti; ait: Pecuniq iua-tecum sit in
xius. perdiiione, cfuia exisliriiasli donum Dei pecuniapossi-
CAP;LXXTX.—Coniraadiitatores, qui coiitra canones deri (Act.-wii). Quid-enim ct iste aliud existimat,
auctorilatenidare conlendunt, nisi doriuhi Dei.per avariliam possideri, cum exi-
Yidearil itaque qui hoc quod supra prolulimus stiraal eum fieri posse episcopum, cui ipse sttpra
auttimant, posse scilicet domnurn apostolicum im- raodum sublimitatem et honorem terrenum ambiens,
peratori episcopatus, vel abbalias ordinandas, vel inveslituram prsesulatus dederit, sibi nlique vindi-
investiendas tribuere, quid isti sancti Palres exinde cans quod Dei est ? Dei autem esse non solum spi-
protuleritit, qui cliam cecoriomumEcclesiae non tri- ritualia, sed etiam corporalia, quseEcclesia possidet
bueruht episcopo potestatem laicum ordinandi; et; salis abundeque supra docuimus. Onine enira quod
desinarit conlra statuta apostolica loqui, et imperi- Deo offertur sacrum esse, tam Veteris quam Novi
toruin amimasperdere. De eis eriim Ezechiel pro- Testamenti et SS. Patrum dicfis probavimus.
pheta ait : Vw qui convehnnl pnlvUlos sub cubiio CAP. LXXXI.—Conlraeos
omnis inanus(Ezech .xm). . . quiiileo pulanljusle itn-
Q .pergtorem ecclesigs invesiire, </____.nonnulti gnti-
CAP.LXXX.-—Vlrum alicuipro honore terrcno ec- quorum, qui investiti sunl, sgncii fuerunt .
, clesiam ordinare concedendumsit? Proferantur a quibusdam qusedam privilegia san-
Attendere vero dignehlur, et summae sedis apo- ctorum apostolicorum, quibuspatrocinantibus,sepu-
stolici beatissimi Patres, venerabilis memorise prse- tant canonicam hanc quamdefendimusrationemde-
decessor eorum Urbanus, quantacxsecrationedi- struere, et ad niiiihm jusle posse redigere. Quibus
gnum duxerit ecclesiastiea officiavendere vel eme- hoc primum dicendum est' quia non ~est disciputus
re, avaritia imperante, pretio muneris a manu vel super mggislrum (Luc.xi). Quod enim sancli apo-
lingua seu ab Obsequio. Nam aperte hoc Simonia- stoli ordinaverunt.nuUus eorum discipulus destrue-
cum esse teslatus est, inquieiis : Qui res ecclesiusli- re potest. Quod si qtiis conatus fueril, eum injiiste
casnon adjioc ad qtiod instilulw sunt, sed ad pro- facere Christiaria ratio clamat. Si igilur verura est
pria lucra munere linguw, vel indebiii obsequii, vell haec privilegia sanctos fecisse, primum sciendura est
pecuniaiargitur, vel gdipisciiur, SimOnigcusest, cumi quia non Obaliud hocfecerunt, nisi ut discordia,
ptincipulis intenlio Simoriis fuetil, sota pecunim ava- quse s_epein electione provenire solet, regali aucto-
riiia,id est idololatria,ut ailApostOlus: <_E_avafitiat Titate pelleretur; Quod verum esse, ipsa illorum
qvw est Idolorumserviiuslfiot. m). > Etnunc itaque,, ]__)scripta declaranl, quse ideo hsec eos egisse fatentur
cum aliquis Ecclesiam non quideni pretio emit, sedl ut magna discordia, quse ssepe in electione prove-
quod, dictu eliam exsecrabile est, gladio obtiuet, ell niebat, regali providentia, sedaretur, et Simoniaca
pro suae ainbilionis avarilia investit et dominatiir,( hseresis, quse aliquando sacrum ordinem fcedabal,
nohne Simonis malitiam imitatur, vel etiam trans- nnlla ex parte subripere posset. Cum vero hoc quotl
cendit? Nam Simon, etsi pretio eniere voluit, la- ipsi remedium fore putaverant, in lethale vulnus
men lion vi exlorsit. Quod si aliquis a malo inva- erumpere el totum pene jam corpus Ecclesiseoccu-
sionis immunis, et nonavarilise pecuiiiarum inhians,, pare coepisset, jusle interdictum esse manifestum
sed tamen sublimitale terreni honoris supra modumi est. Ideo enim illi hoc concesserant, ut supra jam
ambiens, qtise airibilio esse avarilia a B. Palre Gre- dixiraus, ut charitas robustius permaneret, et Simo-
gorio aperlissime diflinitur, ecclesiam investire proi niaca ambitio locum penitus non haberet. Cum
suo terreno bonore prsesumil, vilium Simoniacse) autem inde mors intrare coepisset unde expelli pu-
hseresis nohevadit. Ideo enim Simon damnalus est,, tata esl, digne cl juste alii sancti apostolici hoc pro-
quia per avariliam donum Dei se possidere exislima- hibuerunt, quia spohsse Christi illud obesse vide-
vit. EoHem itaque laqueo terreni ambitionis ilfe, runt. Sieut itaque illi pro honore Dei, el non bonii-
PATROI-.CLXIII. 21
651 PLACIDI JGNOTJE SEDIS EPISCOPI C52
ntim, hoe concesserunt, sicisti videntes obesse il- A k quid ambitiosus non est? Quod autera est vitium
lud ecclcsia;, pro lionore Dei proliibueruut. Intentio Simoiiiacse bseresis, nisi ambitio spiritalis bbnoris
itaque sancla una fuit ulrisque, scilicet salutis Ec- propter hujus sseculicomihodum vel gloriam? Spi-
clesise el honoris Dei. Sicut autem coiiservari tunc ritalis autem honor non tantum in manus.iniposi-
poteratquod illi fecerant, quia 11011 nocebat,ila nuiic lione inlelligitur, sed etiam in exterioribus eccle-
deleri oportel, quiacorlissiuic npeel. Ad hoe enim siasticis rebus, quse ex consecratione provenire de-
pastores clavcs Ecclesiae habenl, ut quod hocetaufe- bere sanctus Pascbalis I, apostolicse sedis aiitistes,
rant, quod juvat inferanl. Quod utique pessimse ne- testis est. Et recte. Nam sicut corpus vivificatui.
goliationi fonieiiluni subministrare cognoscilur, au- anima et regitur, ita donis sancli Spirittis eliam
feieiiduin de sancta Ecclesia est,, ut ipse Dominus corporalia Ecclesise sanclificantur, et cui"sarictitas
prseccpil, dicens : Auferle isla hinc, ei nolile facere spiritalis conceditur, ei recte el corporalia donanlur.
domum Patris mei donium ncgolialionis (Joan. n). Ut enim anima in hac vita sine corpore non regi-
Non itaque putandum est illos concessisse ut ali- tur, ila sancla Ecclesia sine corppralibus donis, spi-
quis ssecularibus potestatibus usus Ecclesiam per rilalibus in prsesenli non utilur. Sicut ergo, qui
ipsas obtineat, istos vero, quod ipsi male egissent, hominem mercatur, quamvis corpuset non animam
emendasse, sed potius utrique hoc studuerunt, sicut B emisse videatur, lamen eliam aiiimam mercasse
jatn diximus, ul pax firmius teueretur et Simonia- vere convincilur, pro eo scilicet quia sine aninia
ea hseresis confunderetur. Utrique eiiim decreta an- corpus sehaberenon gaudet, sed sepelire festinat.
tiquorum Patrum Clementis et Alexandri et scie- Ita qui corporalia Ecclesise vel vi oblinere nitilur,
barit et custodiebant, qui in suis Decrelis prsecipiunt, vel pretio donum Dei pecunia, seu, quod pejus est,
dicentes : Si quis episcopus, swcularibus poteslali- violenlia possidere velle convincilur. Cum ilaque
btts ustis, Ecclesiam per ipsas oblineat, deponatur el imperalor, vel aliquis princeps investituram eecle-
segregclur, omriesqueqtti illi cotnmunicant, El me- siarum, quo signo possessiOj et dominatio demon-
rito. Nam prsesulalus non voluntale huinana, sed slralur, obtinere nilens pro sua elnon pro Deiglo-
vocatione divina, sicut de Aaron Apostolus dicit ria dederit, eliam consecrationem. pro sua gloria
provenire debet (Hebr. v). Yocatur enim vere a Deo tribuit. Is enim sacratur qui ihyestitur, et ideo sa-
ille quem clerus et populus Chrislianus, in quorum cratur quia inveslitus est. Aperlc ergo patet quia et
cordibus Deus habitat, pro salute aniinarum sua- sacratio illius pro gloria niundi, id est concupiscen-
3'um pure et simpliciter elegerinl. tia oculorum et superbia vilae, quse non est ex Pa-
Suiil autein qui dicunl: Ergo non iiulli antiquo- tre, sed ex mundo iribuitur.Consiat vero quia ei
ruiri, qui iiivcstituras ecclesiarum a rigibus acce- Spirilus sanctus non. datur, qui superbiam et ava-
perunt, sancti non sunt ? Quibus rcspondemus : riliam mundanam, quse non esse ex Palre manife-
Saiictos eos essc non negamus, sed credimus. Sed stum est, investiltis, sacralionem Spiritus sancti
quia hoc simpliciter agebant, aliis sanctis operibus, ausus fuerit expetere : Spiritus enim sanctus disci-
divina gralia cooperanle, eis dimissum esl, juxta plinm effugiet ficium (Sap, n). Vere enim hsec fictio
quod Psaimisla prsedicans ait: Beati quorum re- disciplinse est, cum quisqne se ideo putat sacran-
missm sttnt iniquilates, el quorum tecta suni peccala dum, quia a populo electus, et a rege investitus
iPsal. xxxi). Sicut eliam cl B. Cypriano de ba- est, cum disciplina Spiritus sancti sit uiiumquem-
plisrao contigisse, lesle S. Auguslino, cognoscimus, que pas-orem solunimodo pro salule aniraarum pure
qui laraen charitatis compage ct bonis operibus in et simpliciter ab omnibus clericis uniuscujusque
sanctitale pcrmansit. Iiivestilura enim ecclesiarum Ecclesise eligi, quibus consentife omnes filii illius
hseresis primis lemporibus non exstitit, quia sim- Ecclesise, quse ordinauda csl, et oliedire pro salule
.pliciter liebal et conlenfioiie nonduin creverat. aniniarum devolissiine debent. Cujus electionis
Novsecnim senlentise, tit ail B. Augustinus de Pe- discretio non alicui liumaiise potcsfdfi, sed metro-
lagianis,, nimis libcrum arbitriiun defendentibus, D j politano episcopo a Deo collata est.Quae dum ca-
cum ab Ecclesia rcspuuiitur, nisi contentione nonica probata fuerit, rion ab imperatore electus
crescant, baereses non sunt, eum cas defendentes investiri, sed ab archiepiscopo, qui vice Christi
inerepati fuerint, si discesscrint, CalboHci sunt, si eum benedicit, investiri, et consecrari debet. Ordi-
perraanseriiit et defenderint, bseretici fiunt. lta et natus antcm et sacratus, si quid Ecclesia quam
in prsesenti re factum esse cognoscimus. Primis suscepitantiquiluscanonice debet imperatori, nisi
naiiique lemporibus, eum boc coepit, viliuiii exsti- forte imperator pro remedio animse suse remiserit,,
lit: cum vero, postquam generalibus synodis per solvere per omnia curet, Piissimus autein impera-
Gregorium VII et Urbanum II aposlolicos celebra- tornon gravare Ecclesiam, sed magis ei servire,
tis, iiiterdiclum est, et iiunc non solum verbis de- utpole suse spirilali mali-i devotissime studeat. Non
fenditur, verum eliani armis obtineri contenditur, e.nim ideo sacro oleo ungilur, ut Ecclesia^ domine-
quam grave scelus sil, perspicue patet. Nam quis tur, sed ul Christo vero regi serviens, ejus sponsam
•ainbiens majorem sseculi bonorem, et plus juslos a malorum insidiis humana potcutia tueatur.
sibi homincs subdi et divilias hujus mundi acqui- Eleclio vero abbalum, quia ad solos monachos per-
ri, invcstifuras ccclesiaruni faccre appelil, ltuit- tineal, testis esl Regula sanctissimiPatris Benedicli.
 fcS3 LIB. DE HONORE ECCLESIJE. 654.
Ecce hspc esl diseipliiia Spiritus sancti, quia pastor A minem se vicisse gloriabatur, ut a nostris cwdibus
Ecclesise eligi debet. Qui autem contra islam aucto- ipso. adilu caplus exeat, quo itos aditu intromis-
ritalem pugnans, sua nova auctoritatc iu Eecle- sus tenebat. Si igilur, juxta hunc sensum, san-
siam pastoreni introducit, ei qui introducitur, et cti doctoris avaritia non solura pecuniaj est,
et '
qui introducitj qui talibus consenticns, intro- sed eliam altitudinis , liquido patet quia sicut
ductum saiJrare praesumit, manifeste contra disci- ille qui , per. ayariiiani pecuniae pretio dato
pljnam Spiritus sancti agunt. vel accepto, ecclesiaslica officia vel spirilalia vide-
CAP. LXXXIL T-'V_.r_- et cerla comprobatio, quig lieet.vel corporalia mercatur, Simoniacus est; itaet
sichl Simonidcus est ille, qui per avgritigm pe- ille
cunigrum ordinaiur, ila et itle qiti per avari- qui per avariliam subliniitatis et non Dei, sed sui
iiam sublimitalis, Simoniacus certissime compro- honoris cupiditatc eadem ecclesiastica officia yel
. baiur. .'•.''' spiritalia vel corporalia dare, vel accipere praesumit,
Sanctos antiquos Eeclesise doctores nianifestura Simoniacus est. Siraoniaci autem, secundura au-
esl inde snam doctrinam nobis plenissime reliqnisse; ctoritatem Chalcedonensium Patrum, sexceiitorum
unde diebus eprum qusestio erat. Diebus ilaque videlicet ct triginta episcoporum, clerici degradandi,
saiiclorum Gregorii II (2) et Ambrosii, reges Ec- monachi vero vel laici anathematizandi sunt. Et
clesiam ab hseresibus defendebant; ciericalis autem B merito : nam quia magnae exsecrationi in conspectu
ordo jam in avaritiaih ambitionis declinaverat in Dei digni habeanlur, et quia gratia Spiritus sancti ad
tantura, uf pretio accepto impositio manuum ab eos minime pertineat et omne corpus per eos vitie-
aliquibus venderetur. Alii autem, et si non tam tur, sanctus Pater Ambrosius manifeste in libro de
aperte vendebant, tamen sacros ordines vel hono- sacerdotibus (cap. 5) indicat, dicens: Suntqui novam
res prb humano favore dare non dubitabant, Et inde prodigialiter regulam hac tempestale pcperisse deflen-
est° quod in doctrinis eorum vel etiam aliorum lur, et Giezi sententiam et Simonis sectantes, sancii
doctoruih, quos nunc sancla Ecclesia specialius re- episcopatus graliam pecuniis coemerunt, nequaquam
tinet, vix praeseutis temporis novum nequissimse limenles, cum honorem sacerdolalem pecuniis emerent,
hydrae caput eonfutari invenilur. Sed tamen, qui a B. Petro apostolico se cum Simone fuisse dgmngtos,
subtilitis divina inspirafione edoctus, oculis menlis sicut git: t Pecunigtua, inquit, tecum silin per-
istud in eorum doctrinis, quam abominabile sit, dilione, quia donum sancti Spiritus te credidisli pe-
invenire desiderat, perspicue ei , divina gratia lar- Cuniis comparare (Act. YIII).>Et lepram cum Giezi
gienle, \idere concedltur. Ait enim B. Pater Gre- asanclo se suscepisse credant Eliseo, qui gradumsa'
gorius, cum de Domini tentatione in exposilione cerdotalem se existimant pecuniis comparare. Quibus,
Evangelii Ioqueretur : Antiquus Iwslis contra pri- cum ista dixerimus, sufficere debuit suum coiripa-
tnum hominem, parentem noslrum, in tribus se leii^ rando lepram possidere. Nam sieul validioribus mor-
tationibus erexit, quia hutic vana glotia videlicet et bis capile vitialo, reliquum riecesseesl corpus inun-
gula el avdritia ieritavil, sed tentando superavit, dalione superiotis motbi lethatiter irrigari, ita et hi
quia per consensuntsibi eum subdidii. Ex gula quip- qui caput videnlur Ecciesim esse, morbo peslifero fra-
peientgvil, cum cibum ligni v.etitioslendit atque ad ternum viliant corpus, ul nihil ex totius corporis
comedendum suasil, dicens: iGustgte (Gen, m).\Ex compage insaucialum possit evadere, qttod negligen-
vgitg guiem glorio tentavit, cutn diceret : < Eritis iium sacerdotum viliositatis mortale infecit virus, ita
sicut dii (ibid.). i Et ex provectus avariiia teniavil, ut videas in Ecclesia passim, quos iioit merilu, sed
eum diceret: t Scientes bonum etmatum (ibid.);i pecuniw ad cpiscopatus ordinem provexerint; nuga-
avarilia enimnon sotumpecuniw esl, sed etiam alti- cem populum et indoctum, qui talem sibi asciverunt
ludinis. Recte_enim avaritig dicilur, cum supra mo- sacerdotetn, quos si percunctari velis ftdeliter, quis
dtun sublimitas ambittir. Si enini non ad dvqriliam eos perfecerit sacerdotes, respondent mox et dicent;
honoris roping pertiiteret, nequaquam Paulus deuni- Ab archiepiscopo sum nuper episcopus ordinatus,
gcnito Dei Filio dicerel : < Non rapinam"arbiiratus r) p centumque ei solidos dedi, ul episcopalem gratiam
est esse se mqualem Dco (Phil. 11). s In hoc ergo consequi meruissem. Quod si minime dedissem, ho-
dittbolus purentem nostrum ad superbiam traxil, die episcopus non essem. Vnde tnelius esl mihi aurum
quo euiit ad avaritiatn sublimilatis excilavii. Sed de sacello invehere quam tantum sacerdotium per-
quibus modis primum hominem stravil, eisdein mo- dere. Aurum dedi, el episcopatum comparavi, Qttos
dis secuhdo Iwmini ientgndo succubuit. Per gulum iameii solidos, si vivo, recepturus illico ngn diffido.
quippe teniat, cum dicil : « Dic ul lapides isii pgnes OtdinopresbyteroSjConsecro diaconos, et aurum ac-
fiant (Malth. iv). > Pet vanam gtotiam tental,'cuniy':'•' cipip: Nam de aliis nihilominus ordinibus pecunim
dicil: t-Si Filins Dei es, mitle te deorsum (ibid'.): >.y -;.'.qumstuni proftigare confido. Ecce et aurum quod
Per sublimitatis avaritiamtenial, cum regiidmuhdi . dedi, in meo sdcello recepi et episcopalum gtatis
oninia ostendit, dicens : _ Hwc omnia libi dabo, si ' accepi.
ptocidens adotavetis tne (ibid.). » Sed eisdem-trio- . Nempe hoc est quod doleo, quia grchicpiscopus
dis a seciindo hotnhie vincilur, quibus primuni ho- carnalUer episcopum fecit. Nam
_ propter pecutnas
(2) Ifa Cod., sed corrig. videtur I.
633 PLACIDI IGNOTiC SEDIS EPISCOPl 'efft
speciatiter tc-prosumordinavit: iPeeunia, inquit, tua jA imprudenler pecuniam exspectatt Deus homini ctincc:
tecum sit in perdiiione, > quia sancli Spiritus gra- dere voluit gralis, el episcopus rapax pecuriiani ab
ttam pretio comparasti, ei commcrciummiserabile in Iwmineexpetil gratis? Dettshotriiiii,utcerte benignus,
animarum exilium peregisli. El nescii hotnines et gratis donavil, el sacerdos malignus euni sine eausa
indocli in ordinationibus eorum clamant et dicunt: prwdavil! < Quideitimhabes quod nonaccepisti? Si
Dignus es cl juslus es, et conscientia miseta, indignus autem accepisti, quid gloriaris quasi non afceperis?*
cs'el injuslus es, dicil. Pronunliat episcopus hujus- (I Cor. iv.) Ecce qd quw mala volvitur Ueificiti
modi ad poputum, dicens : Pax vobis. Oculis quidem ordo! eccead quw probra sunt prolgpsi sacerdotes-,
carnaliter videtur episcopus magnus, el divinis obtu- qui audire meruerunt ajudice mundi: < Vosesiis lux
tibus inspicftur leprosus magnus. Pcr pecuniam ac- hujus mundi! > (Mailh. y.) Ecce quibus subjiciunlur
qttisivil indebilum ordinem, el apv.d Deum perdidit getiies, quibus g Dotnino diclutn est: t Vos estis
inleriorem hominem, Caro suscepil dignitatetn, et soi terrw (ibid,). » Ergo si lux est Ecclesim epi-
ahima perdidil honestalem; caro ancitla facta est scopus g Domino ordinatus, ita-ut imperilim tene-
dotnina animw, ci __.it-_._i, qumerat dotnina, facla esl brns prmdicotionis suce eloquio rutUante, conscien-
famula carnis; caro dominatur populis, el anitna ser- tiaruin tenebras illuminel, cur ipse patjmbiiibus te-
iil dwrnohi, cumi sacerdotium comparavil, et animw ^ nebris leneiur obstriclus ? Et non solum, quia ipse,
detrimeiilum paravil, El: t Quid prodesl ejusmodi dum mule agit digne perit, insuper et alips secum
Iwmini, si lolum mundum lucrelur, el animw suw indigne perdit. Si enim salis meruisli possidere sa-
dclrimenlum patiatur. i Aut : < Quam dabil homo porem, ul insipienlium possis arva coridire, Cur itt-
commutalionem pro anima sua t (Matlh. xvi.) falualus tali vilio, immudis te porcorum concuican-
Quod dedil, cum ordinarelur episcopus aurum fuil, dum pedibusprmbuisli, ila ul nec alios, itec ieipsum
cl quod pcrdidit anima fttit. Cum ordinaret alium, possis condire?
quod accepil pecttnia fuit, el quod dedit lepra fuil. Oculorum etiuin in corpore officiUm, id-est in
Hmc sunt mercimoniu iniquorum in pgmicie eotum, Ecclesia voiuntarius appeiisti, ttt reliquum per te
Inlettogo tamen fralrem et coepiscopum nostrum ; corpus ducalum lucis haberet; el nitnc quadatn lippi-
qttia ct ego episcopus sum, et ciim episcopo ioquor : tudine el caligine vitiprum obtenebrotus, nec teipsum
Dic ergo iriilti puttlisper, fraler episcope, cum dares lucis idoneum prwbes, ei aliis adimislucem? De qui-
pecuniam, qttid accepisli ? Grqtiam cpiscopalem ac- bus oculis in Evangelio dicitur: < Si ocnlus iutts
cepi. Ergo interrogo le hoc: Gralia, cur tali vocabulo simplex fuerit, lotum corpus __._.??. iucidum erit
nuncupatur? Respondes: Cur inquiris ? Vtreor, pro *i (Malth. vi), >id esl: Si cpiscopus: qtii lumen pro-
eo quod gralis dalur, ideo gtalig voculur. Ergo si mcruil prmessein corpore, simpiicitale esl sancta et
gtaiia gtaiis dicilur el auro non mstimalur, a te cur initocenlia decorulus, omnis Ecclesia splendofe <lu-
graiig pccuniis compnrglut ? Bespondes: Non, inquis, minis tqdiatur. t Si autem oculus tuus nequgm est,
mihi dgtclut, si pecuniis nonemerelur; nec episcopus totum corpus tttum tenebrosumerit (ibid.), > idest:
fnissem ordinuius, si pecuniam non dedissem. Ergo Si episcopus, qui videbglur corpori subdiio tucetn
ut apparet ex responsionivtistuis, gratiam, cum ordi- prwbere, obnubiletiir neqttitiw cwcitate , quid cceiera
.tarer.s, non suscepisti, quia graluilo eam non me- membra fgciunt, quibus lux est adempta oculorum?
ruisli. Et ideo, frater , si gratiam non accepisii, id est: Qkid smculatis faclura est multitudo, cum
quomodoepiscopus effici poiuisli ? Nam et ad disci- voluptalibus illicilis et aelionibus ad similem faci-
pulos suos Dominus dicit: < Gratis accepislis, gtalis norum voraginemepiscopusmultiludinem populi pro-
date (Malth. x). > Cutergo gratuitam (jratiam wsti- creaveril? Vt nttili jatrijamqueiUicitumesse videalur,
masti le pretio possidere? Nam, ul video,aurumdans quod ab episcopo quasi licitum perpetralur', seU
petdidisti, el sanctam gratiam non acquisisti. Adhuc ipsnm magis credunt honiinesesse laudabile, quidquid
lamen semel adjiciens, fratrem perquiro episcopttm, episcopus habuit delectabile; nec quisquani, quod
ne qttid de apptobameiUisveri judicii nps prwtermi- j0 agere pontifex non dubilat, se dubilahtcr ggere dkat.
sisse videamur.Quis dat, fraler, episcopalemgratiam? Episcopus enim a cunciis indubitanlet vocutis, pt.w-
Deus, an homo? Respondes: Sine dubio Deus; sed setlim cumipso nomine censetis, si turiien qctio con-
tamen per hothinemdat Deus. Ilonto imponit manus, cotdel nomini, et nomense societ aclioiii. Nam quid
Deus largilnr graliam; saccrdos hripoitH supplicem aliud interpreltttur episcopus, nisi superinspCctot?
dcxteratn, el Deus benedicit potenli dextcm; epi- Maxime cum solio in Ecclesia ediiiote resideal et ila
scopus initiat ordinem, el Deus tribuil dignitalem, 0 cunctos respiciat, ut et cunctorum in ipsum oculi
jtistitial omquitas! Si homini pecunia dalur,qt.ii .Vespicianl.Ergo quia ilaest, cur te tetrum speculum
nihil in ordine amplius operalur, nisi solum servi- univendfum oculis demonstras, ila ut non possinl
tium quod ci creditur; cur Deo iotum negalur; qui obscuritaie lua se comptius exomare ? Sufficiai huc-
pcr ipsum ordinem iibi largitur? Juslumne tibi vide- usque nunc nostris consacerdotibuspaululumdilalasse
lur, ul servus honoretur et Dominus injuriam pa- sermonem,in quo ecvum siinul excellentiamel casum
tialur, et injttste accipiat sacerdos pecuniam, el Detts monsfravimus, et ne fidenics in sublimilale honorum,
patiatur ub homine injuriam ? Sed, quia pro concesso minitne requirerent perfeclioneiiimorum, et in solo se
ordine Detts a te niliil exspcctat, cttr a le sgcerdos credercnt sacerdotesnomine plusquaW.opere glorian.
 §57 LIB. DE HONORE ECCLESLfi. Ci>8
___•_quamvis sciatn, pto lioc libelto, plutimos mihi A ait : t Qui exculit manus sunsab oittni munere (Isni.
sacerdbtes, qulhwc quw loquimur agere nolunl, infi- xxxm). » Neqtte enim dixit : i Qui exctivil tnantis
deliler esse detracturos, credo lamen plutimos, qui suas a munere, > sed udjunxit.i ab omni. > Quia
hmc aguni vel agere niluntur, fideliler pro nobis pta- aliud est munus ab obscquio, gliud tnunus a manu,
turos. Sed sicui Igceralionibus obtreclatorumminime gliud munus g lingua, Munus quippe abobsequio est
prcsgravamur, sic demum probatorum et sanctorum subjectio indebite impensa, niunus a mahu pecuhia,
virorum orationibus adjuvamur, Agenunc, sanclificus munus a lingua favof. Qui ergo sacros ordines tri-
Spiritus, qui nos in hoc opere divinis inspitationibus buii, tunc ab omni munere manus exculit, quando in
adjuvisti, cunclos socerdoles adjuva, et ptwsla ut divinis rebus non sotutn nutlam pecuniam , sed etiam
fgcignt qum in hoc opusculo ipse eloqui inspitgsti, ut humanaiii gloriatn non reqttirit. Sfcut itaque Simo-
nng eismecum tribugs cmtorum regiw, quw sgnctis niacus est, qui munus a manu tribuens, ecclesia-
in regno cwlorum dare premisisti. Amen. slica officia vendit vel emit, ita, juxta hoc exemplum
CAP.LXXXIII. —• Quanta gloria et honore digni sint sancti doctoris quod proposuimus, Simoniacus et
sancti sucerdoies. ille per onmia eomprobatur, qui favore humano,
Quia igilur quantse infeiicitatis in conspeclu Dei " non amore Doraino hoc promeruerit. Si vero qui
inali saeerdotes habeantur ostendimus, demoustre- " favore hominum usus, etiam ab ecclesiaslicis viris
mus etiam qaantse gloriae apud Deum et homines eceiesiastica oflicia adipisci injuste desiderat, dam-
boni episcopi digni habeanlur. Nam de eisdem S. natur, sine omni conlradictione multo gravius ille
Ambrosius in eodem libro De sacerdetibus (cap. 2) damnandus est, qui iniquitali favens, et laudans, et
ait : Honor:, fratres, sublimitas episcopatis nullis benedicens peccatorein in desideriis gnimw suw
poteril comparationibus adwquari. Si regum fulgori (Psgi. x), el confirmans alicui terreno priucipi juste
eompares et ptincipum diademali, tvnge etit inferius competere, ut Ecclesias investiat et dominelur, epi-
quumsi phijnbinietallum ad puri fulgorem compores, scopatum, vel aliquod ecclesiasticum officium ab eo
quippe cum videas regum colta et priiwipum submitli accipere studel, Nam ut hoc vere Simohiacum esse
genibus sgcerdolum, et exosculdta eorum dextera ora- magis raagisque clarescat, duorum episcoporiini.
lionibus eorum credant se communiri. Quid eliam de ponamus exemplum, quorum unus canonice a_clero
ptebeia dixerim multiludine,- cui non solum prmferri et populo eleclus, invesliri ab imperatore, ut sacri-
a Domino meruit, sed ut eam quoque jure tuealur legiuni devitans, episcopatum ab eo accipere nulla-
patrio , prwceplis imperalum est evangelicis? Sic tenus consentit; aller .vero et ipse simili modo ca-
certe a Domino ad R. dicitur Pelrutn : t Petre, amas Q nonici a clero et populo electus, investiri ab impe-
ine? t Et ille ; < Tu scis, Domine, quia amo le ratore non s-ilum non recusat, sed etiam valde
(Joun. xxi). > Et cum tertio fuisset intertogattts, el desiderat, profltetur et hoc jure imperatori conipe-
trinu responsione fttissel subsecutus, repelitum esl a lere, ut liemo sine investitura prsesulatum ecclesi»-
Domino iertio : t Pasce oves meas (ibid.). > Quas sticum, et terrenas res Ecclesise habere pi'sevaleat.
oves, et quem gregem non solum lunc suscepit apo- Cum itaque imperator illi, qui hoc ei jusle compe-
stolus Petrus, sed nobiscum eas accepit, et cum illo tere dicit, prserogativam prsesulatus concedit, isli
nos eas accepimus oinnes. Vnde, quia regendw sacer- vero, qui ei contradicit, episcopatum habere non
dolibus traduntur, tnerito recloribus suis subdi di- permitlit, nonne aperle patet ideo illum honoralum,
cuitiur. Natnipse Dqminus git : < Non est discipulus quia tantse nequitise favens, injustitiam laudare
super ..magislrum (Luc. vi). > His vcro prsemissis, prsesumit? Nunquid, etsi non dedit nummum pecu-
ape.rte mons.ratur iiil in hoc sseculo excellentlus nise, nummum favoris non dedisse uilo modo pro-
sacerdotibiis, nil sublimius episcopis reperiri. Unde bari potest? An pejus est dare pecuniam quse a Deo
curandum summopere esjt ut saocta vita sanctp. or- creata est, quam dare nequitiam quse a diabolo in-
dini cpiigruat. venta esl ? Manifeste igitur patet, e.Lhos vere Simo-
CAP.LXXXIV,— Vera comprobatio,quigSimoniacus D niacos esse, et.gratia sancti Spirilus ad eos liullo
est, qui officigecclesigstica g laicis accipit. modo pertinere. Nam qui putal gratiam sancti Spi-
Gratia sancti Spiritus, quse in cunclis fldelibus ritus Siraoniacis dari, quam graviter erret, ex ver-
ctmaxime in ecclesiasticis viris requiescit, illumi- bis SS. Patruni cognoscere polesl, quorum alii eos
nati videamus utrum accipere ecclesiastica officia non episcopos, alii vero leprosos, ulii quid pejiii
ab iinperalore, vel aliis mundi principibus vitiu.m quam Ariaiios csse diffiniunt.
sit tantuin, an Siraoniaca hseresis verissime coni- CAP..LXXXV. — Quig
grave sacrilegium sil unfer.re
probetur. Dicit itaque B. Gregorius : Sunt iwiinulli, Ecclesiw quw ei donala sunl,
qui quidem munerum prmmia ex ordinalione twii ac- Quanta uequitia sil non solum sanctuariuro Hei
cipiunl, et tamen sacros ordines pro humana gtalia in b-Bieditate possideie desiderare, qiiod eum yclle
largiunlur, atque de largitgte eadem laudis solum- manifestum est, qui sine sua i-ivestitura prsesules
modo relributionem quwrunl. Hi nimirum, quod gra- Eeclesiarum, quse sancluarii sunt,. liabere contradi-
lis acceptum est, gratis non tribuunt, qtiia de im- cit, quodque a Propheta etiam. raaledictione multa-
penso officio sanctitalis nummum expelunt favoris. lur, sed etiam ea quae Deo et ejus sanctuario oblata
Vnde bene, cum jusium virutn describerct, prophela sunt,aliquo modp auferre aut alieuarc , osiend.il
 651) . PLACIDI IGNOT-E SEDIS EPISCOPi 660
S. Urbanus , apostolicus martyr, inquiens : Res A luum , Domine, Confundanlur , el .cottiurbentur
Ecclesim a nemine sunt invadendw, ne sacrilegii rea- usque in wternum, et erubescant, et pereant,, et
lum incurranl, qui eas inde abstraltunt, ubi tra sciant quia nomen tibi Dominus; tu excelsus super
diiw sunt,et quod pejus esl, analhetna marangiha omnem lerram (Psal. ,LXXXII).,».Hmc fteripro-
liant,'et si non corpore, ul Ananias et Saphira fece- phetw, hmc apostoli, hwc successptes eotum, et.om-
>tmt, qui mortui ceciderunt, anima tamen, quw po- nium catholicotum Pattutn vetant dcctetg, et tales
tior est corpore, mortua et alienala a consortio fide- prwsumpliones sacrilegia esse dijudicant. Quorum nos
lium cadat, cl in ptofundum iriferni labatur. Unde sequenlesexempla, omnestale.sprwsuiiiptorgs,etEccle-
attendendum est omnibus fidelibus,et fideliter cu- siw iaptores, alque suanm facuiiatum atienqtores
stodiendum, et illius usurpationis cohttimelia depel- una vobiscuma timiiiibus sanciw matris Ecclesiwana-
lenda,ne praediausibussecretorum coeleslium dicata, thematizatos, apostolica auctoritate peilimus, et dam-
a quibusdam irruentibus vexentur. Quod si quis fece- namus, atque sacrilegos esse judicamus, etnon.solum
rit, post debitse ultionis acrimoniam, quae erga sacri- eos, sed omnes ccnsenlientes eis,. quia non sPluntqui
legos jure promenda est, perpetua damneturinfamia, faciuiit, rei judicanlur, sed eiiam, qiii facietitibus
ct carceri tradatur, aut exsilio perpetuse deportationis conseniiunl (Rom. 1). Par enim pwngel agentes.-ct
servetur, quoniam, juxta Apostolum, oportet hujus- consentienles comprehendit. Ea quse Deo obiata
modi hominem iradere Saianm,. ul spirilus sglvus sit sive magna sive prava, ista regula coiitineri eertissi-
in die Domini (I Cor. v). Huic concordans sanctus mura est. Si vero imperator
fldelis,'velj aliquis prin-
Lucius apostolicus, et ipse in saisDecretis (append. vi) ceps, quod sibijurecompetit, pastori Ecclesise oar-e
ait :Resecclcsiarum et oblaliones fidclium ab aliqnibus voluerit, investitura caeleris hominibus consueta
vexari, et. ecclesigslicis viris auferri indubitanier concedere debet, non pastorali virga, seu episeppalt
maxunumesl peccatum, lestanle Scripluru, qum ail: annulo, quibus mysleria Domini Christi signantur, et
t Qid gbslulerit aliquict patri, et dicit, hoc non esse ideo sacrata verissime comprobantur, Dignum.enim
pecealnm, homicidm particeps esl (Prov. xxvm). » non est ut terrenarum rerum iiiyestilura a lerrenis
Pater ergo noster esl sine dubio Deus, qui nos creavit, principibus episcopalibus insignibus detur, quia,
el inuler ndstru Ecclesia, qum nos in baptismo spiri- ut diximus, Spiritus sancii doiium pcr hsec desi-
iualitet generavil, et ideo qui Chrisli pecunias et Ec- gnatur. _ :;"
clesiw aufcrt, fraudat et rapit, homicida in conspeciu GAP.LXXXVI. — Quod
episcopi vices apoJoiotum
justi judicis esse deputabitur. Vnde scriptum est: Qui in Ecctesia habcant. •.
rapit pecuniam proximi sui, iniquitatem facit; qui Q ~ Quoruin vices in Erclesia episcopi habeant, et
nutem pecunias, vel res Ecclesiw absiulerit, sacrile- quis eis banc dignilatem dare debeat, ostendil S.
gium facit, Vndc et Judas, qui pecnniam frauduvit, Augiistinus (in psal'. XLIV),inquiens : -<Pro pattibus
quw usibus Ecclesim, id est pauperibus, quos Ecclesia tuis nati sunt libi filii (Psgl. XLIV).»'Patres missi
. pascere debet, dislribuebatur jussu Salvaioris, cujus sunl aposloli; pro aposlolis filii nati suitt, constiluii
vicem episcopi ienenl, non solum fur, sed fur sacrile- suntepiscopi. Hodie enim episcopi, qui sunt per totum
gus effectus cst, De talibns enim, itl est, qui facuttates muitdum, unde nati sunt? Ipsg Ecclesia Palresebs
suasEcclesiw rapiunl,fraudanl vel auferunt,Dominus appellat, ipsa iilos genuit, et ipsa iilos"cdnslituilinse-
comminans per proplietam loqnilur, dicens • <Deus, ne dibus pgtrum. Nori te ergo putes desertdm, 0 Eccle-
taceas libi, ne sileas, et non quiescas, Deus, quia sia, quia 11011 vides Petrum, quia non videsPauhun,
ecce inimici tui tumultnali sunt, et qni oderunt te, quia non vides filios pet quosriata es. ;D,e prole tua
levaverunl caput, contra poputum tuum nequiter .?•_.- crevit tibi paternitas. 1 Propalribus luis.nati sunt
clgverunt, et inierunt consiiium gdversus arcanum tibi filii. 1 Consiitues eos priricipes super omriemter-
tuum; dixertmt ; Veiiite et conteramus eos de tttm. Filios genuit Ecclesia, consliiuit eos pto patti-
gente, el 11011 sit memoria nominis eorum ultra, quo- bus suis super otnnetnlerrgmprincipes:
niam igcueriint corde pgriler, contra fozdus pepige- D \ CAP. LXXXVII. —' De lempofgli virtutf'..sanctwnia-
runt tabernacula Idummw, et Ismaeiiturum, Moab '' IrisEcclesiw. |
el Agareni, Jebal, et Ahton et Amalec, Palwsiina Magnseauctoritatis etiam ad temporalem salutem
cum habitantibus Tyrum ; sed Assur juxlas ecus eis Ecclesise esse, et omnes coiifugientes ad se salvarc
facti suttl brachium filiorum Lot. Fac illis sicut posse, ostendens idem Paler Atigustinus (in psal,
Madian, et Sisarw, sieut Jabin in lorrente Gisson. XLVI),ait : Muiti ptodo cuirunt.gd Ecciesiam,non-
Contriti sunl in Endot, fuerunt quasi' stetquilinium dum Christigni, rogariles auxiliuht Ecclesiw; subve-
tettw. Pone ptincipes corum, sicut Oreb, et Zeb, et nirisibitetnporalitervolunt, etiam si inwternum 110-
Zebee, el Salmana, omnes principes eorum, qui di- biscum regnare adhuc nolunt. Cum omnes quwrunt
xeruiil';' Possideamus nobis pidchriludinem Dei,. duxilium Ecctesiw et Chrisiiani. ei qut hondum sunt
Deus meus, pone illos ut rotam, et quasi stipulam: Christiahi, notine _ subjecit plebes nobis, el genies sub
ante faciem vettii: Quomodo icjnis comburit silvam,,„ pedibus nostris? » (Psal. XLVI.)
el sieul flamma devorat montes, sic persequeris eos; CAr. LXXXVHI. — De officiis ecclesiasticisnonven-
in lempestate tua, el in iurbinc luo conturbabi-seos. dctidis.
Imple facies conim ignominia, Ei qumrcnl nomen Qui sunt qui vendunt boves et columbas? Ipsi
 661 LIB. DE HONOREECCLES1_S. 6G2
sunt, qui sua qutcrunl, 11011 quse Jesu Chrisli. Vc- A cusati fuerant episcoposconvocans, in eorum conspe-
nale totum iiabent, quia nolunt redimi. Erai nolunl, clu libellos qttos acceperal incendit, dicens : < Fos
ct vendere volunt. Bonum est enim eis ut rcdiman- dii estis, a vero Deo constituti. Ite,' et inler vos
tur sanguine Christi, ut perveniant ad pacem Chri- causas veslras dijudicaie, quia dignum non cst ut
sti. Quid enim prodest acquirere in hoc saeculoquod- nos dijudicemus deos. > J?J qua senlenlia, pie Do-
libet temporale et traiisilorium, sive sit pecuuia, mine, sibi magis ex humililale, qugm illis gliquid
sive sit voluptas ventris et gutturis, sive sit Iionor in prwstitil ex reverenligimpensg, Anle enim quique pa-
laude humaiia? Nonne omnia fumus et ventus? gani in repitblica ptincipes fuerunt, qui verum Deun:
Nonne omnia transeunt, et currunt? Et vse his qui nescienies, deos ligneos el lapidcos colebant, el iamen
hseserint transitoriis, qui simul transeunl! Nonne eorutn sacerdotibus honorcm maximum tribuebani,
omnia, ut fluvius prseceps, currunt in niare ? Et vse Quid igiiur mirutn, si Chrisiianos imperalor veri Dei
qui ceciderit, quia in mare trahitur! Ergo tenere sacerdoles dignetur Iwnorare, dum pagani, ul prm-
debemus omnesaffeeti.satalibus concupiscentiis, fra- dixi, principes honoretn impendere sacerdolibus nove-
tres mei, quoniam qui talia quserunt, vendtint. Nam runl, qui diis ligneis el lapideis serviebanl? Hwc ego
et Siraon ille volebat emere Spirittim sanctum, quia ' pielali dominorumnon pro me, sed pro cunctis sacer-
vendere volebat Spiritum sanctum, et putabat apo- " dolibus suggero.
slolos esse tales mercalores, quales Dominus de CAP. XC. — De co quiu regnttm terrenum de honore
templo flagello ejecit. Talis enim ipse erat, ef quod sanclw Ecclesimcrevit.
venderet emere volebat; de illis erat qui columbas Dixnnusiii superioribus hujuslibelli, regni terrcni
vendebant. Etenim in columba apparuit Spiritus honorem de honore et possessione sanctse Ecclesise
sanctus (Malih. III). Qui vero vendunt columbas fra- in hocmuiidomagismagisquecrevisse.Quod, quiave-
tres? Qui dicunt : Nos damus Spiritum sanctum. rum sit, testatur cxemplum MaguiConslanlini, cui
Quare enim lioc dicuiit? Et quo pretio vendunt pre- Deuspervirtutemsanctsecrucisvictoriam de inimicis
tlum honOris sui? Accipiuritpretium calhedras tem- donare dignalus esl. Cum vero postea per B. Silve
porales, ul videanttir ipsi vendere columbas. Ca- slrum baplizalus fuisset, et vera cordis liumililate
veaht a flagello de resticulis. Columba 11011est ve- decrevisset, injustuni videri ibi se imperialem se-
nalis; gratis datur, quia gratia vocatur. Caveant dem habere, ubi Deus vicarium B. Petri constituit,
ergo et isti, qui exteriorem, ut ita diclum sit, Ec- Coiistantinopolitanam civitatem sedificans ibidem
clesiara, bonum esse aiuiit, tradunt in manas co- gl riosus regnavit. Cui Detis, quia beatum lionoravit
rum, qui secundum suum libitum ei dominari per r, apostolum, et ejus vicaiio occidentale regnum reli-
omnia volunt. Nam quamvis in raentibus fldelium quit, omnc regnum Romanum ex integro habere
habitet Deus, tameii corpora eorum lemplum Spiri- concessit. Beatus enim papa Sylvester, quamvis ille
lus sancti appellat Apostolus. Cum vero disponenda dederit, tamen ipse Domini Christi sequens exem-
eis Ecclesia conceditur, qui regendi sunt, et qui. plum, suo sanctissiiho capili coronam regni impoiii
animaruni ducatum habere non debent, procul du- passus non est, sed eum magis rogavit, ut regnum
bio error gravissimus est. lenendo Ecclesise sanctse devole serviret. Uiide vi-
CAP,LXXXIX. — De honore quemsacerdotibus im- dentur illi veritalem non tenere qui ducatus el niar-
peralores exltibuerunl. chias, vel alias prsecelsas possessiones Ecclesise,
Quanttis honoi' sacerdolibus ab imperatoribus ex- nomirie possessionis ei subjugari non debere con-
hiberi debet, ostendit S. Gregorius (lib. v, ep. 40) tendunt. Nunquid eiiim hoc sanctissimus Sylvesler,
dicens Mauricio imperatori : Sacerdolibus non ex prudenlissimus et sapientissimus existens, Ecclesise
terrena potcstote Dominus noster cilius indignetur, sanctsedonari permitteret, nisi convenire certissime
sed excellenti consideratione propter eum, cujus servi sciret divin_evoluiitali, et a sanctis prophelis oliiu
sunl, eis ila dominelui, itt eiiam debilgm reverentigm prsedictum? Ait itaque de hoc sanctus -proplieta,
impendgt. Nailt in divinis eloquiis sacerdotes ali- D JJ sanctae EcclesiiB loquens : Reges genlinm ministra-
qnando dii, aliquando gngeli vocanlur. Etpcr Moysen buni libi. In itidignalione mea percttssi te, elin recon-
de eo qui gd jurgmeitlum duccndusest, dicilur ; < Ap- ciliulioiie mea misertus sum tui. Afferetttrad le for-
plica illuiii ad deos (Exod.xxn),) videlicel ad sacer- titudo geitiiutn, ei reges earum adducentur. Cens
doics. Et rursum scriptum esi: t Diis non detra- enim el regnttm, quod non servieril libi, peribit
Ites (ibid.), > scilicel sacerdotibus. Et prophela ait: (Isai, LX). Et ilem : Gloria Libani ad te veniet,
t Labia'sacerdolis custodiunt scienliam, et legem ex abies, et bttxus , el piutts simiil ad ornandum locttiu
quirunt ex ore ejus, quia angelus Domini exerci- sanctificationis mew, el locum pedttm meontm gloti-
luttm est (Mal. n). > Quid ergo mirum, si illos ve- ftcabo, el venient ud te cntvi fiiii eorum, qui httmi-
slrapielas dignetur honorare, quibus in suo eloquio liavevunt te, el adorabunl vesiigia pedtim iv.onnn;
honorem tribuens, eos aut angelos, aut deos ipse omnes, qui delrahebant libi (Ibid.). Itemque : Proco
cliain appettal Deus? Ecclesiastica quoquetestatur hi~ qttod fuisii derelicta, el odio habita, et non eiat qui
sloria quia, cum piw memofiw Conslaiiiino principi pertransitet, ponam te in supetbiam swculorum ,
scriplo oblalw accasaliones contra episcoposfuiseent, ' (jaudinm in generatione ct generalione , el suges
ttbellos auidem accusationis accepil, etcosdemqui cc- lac (jenlium , ei mamilla regum laclabeiis, cl
«63 PLACIDI I'GNOT_<E SEDIS EliSCOPI 66*
ccies, quia ego Dominus saliians te (Isal. Lx.), Os- A 1 rint, cum consilio: sanctbruni episcoporuni _reci-
tenditur autem, et in. Vita sancti Joanuis Chryso- piantur, et quamvis multi:ex eis exigerile justiiia
stomi, quantum. sapientia, ei. potentia, sacerdotum juste repudienttir,, lameu miserieordia superexai-
regno proficianl,, cum de eo narratur GodOliam tante judiciiiraysi ex.loto corde convertuntur^ pro
quemdam tyrannum, ad quem nullura principum unitate et concordia sanctse malris Ecclesise bontim
iinperator miltere poterat, eum adisse, et sua sa>- est, ut ih.suis gradibus recipiantur.Tn eis vero loeis,
pieulia furorem illius mitigasse. Bealus etiam Leo ubi catholici eplscopi etschismaiici.erant, eatholici
apostolicus Attilam illum famosissimum, Dei flagella sedem episcopatus obtiheaiit.yscBismaticrvero pres-
nominatum, ab Ilalise finibus sua prudehlia exire byteri bonore fungaiitur. Factum estistiid tempore
compulit. Coustat autem hoc eos perficere non po- sancti Augustini de Donatistis, et Ecclesia sancia
tuisse, nisi Ecclesiarum stipendiis adjuti etiam Ec- unita est. Ita et isto terapore si agalur, credimus in
clesise militiam seeum haberent. Tale-vero, quod iUius.misericordia, qui duos diversos.angulos in se
solumraodo decimis et oblalionibus fullos eos non angulari lapide adunare dignalus est, qnia sanctai
perpetrasse cognoscentes; acquiescant veritati, qui Ecclesia prsesenti.discordia.carebit et in pace quie-
dicare ausi sunt ad Ecclesias non pertinere, nisi scet.
decimas, et primilias, et oblationes, quse ad altare B '
CAP.XCJH. — De districtione fegtmucontra Shrio-
ofrerunltir; et uoverint verum csse regnuni; terre- niacam hwresim:.
num Ecclesiae suffragio muniri atque defendi.. Tempbribus sancti Gregorii papse,.exfmiidbcto-
CAP.XCI. — Contra eos qui dicunl: Tanta donantttr ris,'taflta vis religionis priiicipibus terrenis inerat,
Ecclesiw, ul regno vix pauca temaneunt,' ul non soluni latcos a raalo cohiberent, sed etiam
Sunt vero quidam simplices, dicentes :.Si ita haec clericos justiiise servire cons_ring6n__tit_Ihde esr
permahserinl, Ecclesia omnia terrena obtinere pn- quod Theodorico et Theodeberto*regibus Fra.icorum
terit. Quibus quid respondendum est, nisi illud, scribens, ait: Ferliir Simeniaca hwtesis.quw priinu-
quod Dominus.de yirginibus ait: Nonomnes cupiunl conira Ecc^esiam diabolica plaitiatione subrepsit, et:
verbum islud? (Mallh. xix.) Quando enira omnes, ipso orltt suo, zelo.apostoticwullionis petCussa atque
quae sua sunt, Ecclesias dabunt, qui. ea. ipsa quae damnala est, el in regrii vestri finibus dominari, cuny
antiquitus possidet, auferre conantur?. in sacerdotibus fides, et vila eligpndg sit, et ambitus
CAP.XCIL — Quo ofdhte sanelis canonibus non con- omnino cavendus. Et iude palerno a/fectw pelimus,,
tratio' sacerdotium et regiium.concordari posiil.. charissiini ftiii, :ul tam deteslabiie maluni de regnf
Quia vero Dominus ait : Pacem meam do vo- r vesiri sludeatis ftnibus prohiberi,,(Ex Regisl.,S,Gre(j..
bis, pacent relinqup vobis (Joan. xiv),. studeia- pgp.)
dura oniniraodis est, ut pax inter sacerdotium et GAP.XCIV. — De eo,
quig privgtd lex comiriunetri-
regnuiii sit, et firmiter. Deo auxiliantej permaneat. legem fucefe non potest. ';''-
Quse ita ut Deo inspirante cognoscimus, fieri po- Hinc est etiam quod moiiasteriuin seu xenodo-
lest si, cum pastor Ecclesise canonice electus, in- chium quoddam, in eodem Francorum regno consti-
Teslituset conseeratus fuerit, tunc per se, vel per tuturii, quia per ambitiones et contentiones quorum-
suos fidelesimperatorem adeat, et de rebusEcelesise dani^ non canonice tractabatur,, a perversitate ma-
sibi coinmissis imperiale prseceptum expetat. Quod lorum liberarecupiens prsecepit, ut sine regaii pro-
ei piissimus imperator more suae spirilalis matr.is videntia et monachorum eleeiione nulltis-ibi. abbas
lihenlissii-ie concedens firmare dignetur, quod sui aliqua unquara subreptione introduceretur. Prsece-
praedecessorcs illi Ecclesise concessisse manifesl.um pit eliam ut ejusdem monasterii abbas nunquamad
est, promiltehs eidem Ecclesise,. et ejus pastori episcopalum eligeretur, ne forte occasione episco
suam piissimam defensioriem in omnibus.. Ideo patus abbatia aliquod delriinentum pateretur. -QuoiL
autera diximus non tanlum pei. se,. sed etiain per pri.vilcgium ita est illius Ecclesise, ut commuiiera<
suos legalos istud' peragere sanctos pastores,. qiiia J) _ legemregibus vel abbatibus omnino dare non pos-
stepius evenit, ut saiicla Ecclesia sanctum, sibi pas- sit.. Nbn ehim qu.od uni speeialiter coiicedilur, sta-
torem vel senem, vel etiam corporc debilemeligere tim Omnibus convenit.
Ptudeat, sicuti venerabilis niemorise Gregorium, CAP.XCV. — Qnia « gr.atia,. nisi graiis accipialur,
cximinm docterem sancta Romana Ecclesia.fecit, ec twn est grctiia, >:
sicut Jlediolaiienscs successorem B. Ambrosii Siin- Gratia, nisi gratis accipiatur, non est giatia. Si-
non gratis aceipiunt quod acipiunt.
pliciahum, bonum senem eligere studuerunt. Di- moniaci autem
non est ut tales lerrarum spatio Si aulem non accipitint, ijon habent. Si non habeut,
gnura itaqne longo
fatigentur. Si itaque hoc ratum tam sancti episcopi, nec gratis neque non gralis, cuiq^uam darepossunt.
habeiit. Quid autem
quamque venerabiles imperatores babuerint, el in- Quid ergo dant? profecto quod
solentiain superborum compriment, et in pace quie- habent? spiritum utique mendacii. Quomodo ergo
leslante ipsa
scent, ipsft vero Ecclesia concordari et adunari in probamus? Quia si Spiritus veritalis,
Deo Vcritate, de procedit, gralis accipitur, qui noit
pace Christi taliter, iiuxiliante, polest. Episcopi qua
vd clerici, qui a saucta Romana Ecclesia aberrave- gratis accipitur, procul dubib spiritus mendacii
rint; et ex corde poeni.enles ad eara regredi voiue- esse conviiicitur
665 LIB. DE HOxNOREECCLESLE; 666'
CAP. XCVL — De eo, quia Simotiiaci pejores sunt A terrenis principibus non creditam nisrad pacem
quam Ariani. fidei tuendam. Hsec aulem est vera fidei pax, ui
Qui eiiim aliorum errorem defendit, multo hsereticis resistatur, el Dei donura ab homuiibus non
cst damnabiHor illis qui errant, quia non solum posse tribui veraciter praedicetur. Hanc itaque prse-
ipse errat, sed etiam aliis offendicula erroris prse- dicationem sacratissimi imperatores et principes ita
parat et GOnflrmat. Unde quia magister erro- in omnibus confirmare et corroborare studeant, ul
ris est, non taiitum hsereticus, sed etiam haeresiar- ihsuoregno sauctse Ecclesiaedevote servientes, ejus
cha dicendus est. Viderint ergo Simoniacorum de- beatitudinis in coelesti regno mereantur esse con-
fensores, quo nomine censendi sint. Denique Ariani sorles.
quanquam iu ho.c maxime errent, quod Filium, mi-
norem Patre, et creaturam esse asserunt, Spiritum €AP. XGVIII. — Qua in re potestatcm in Ecclesia
' terreni principes habere debeant,
quoque sanctum ininorem Patre et Filio, atque
creaturam, Deum lamen utrumque dicunt, neu- Qua in re intra Ecclesiam terrense potestates
trumque eorum uiii oranino creaturse , nisi Deo locum habere debeant, et utrum sua auctoritate, an
Patri crealori visibilium omnium, et invisibilium illius evocatione, notandum ex verbis S. Gregorii
subjicere contendunt. At Simoniaci mininie con- B dicenlis (Moral, lib. xxx) : Sancta Ecclesia ad pta-
tenti tanto Arianorum sacrilegio , oranipotentem votum hominum, qui humiles premunt, duritiam
Spirilum sanctiim non tantum. minorem Patre et dissolvendum nonnunquum, quia proptia virtute non
Filio, seu subjectum soli Patri et Filio, sed etiam sufficlt, tetteni ptincipis opitulalionem quwtit. Quod
sibimetipsis inferiorem, atque sibimetipsis subditum dum letteni ptincipes agunt, non siii, sed Deodeser
tanquam quodlibet venale et vile raaiicipium cre- viunt. In electione igitur pastorum sanctse Ecclesise
dunf,yut, velit. nolit, obediat voluiiiaiibus eorum, tunc vires suas exercere,- ut Deo deserviant, terreni
atque fiiniculis pecunise attraclus;, aut velut aureis principes debent, cum de electione, ut assolet, inter
eorum ealenis alHgalus, plenitudinem suse sanctili- partes discordia nascilur, et imperio sacerdotum
cationis et gratiae sacrilegis eorum officiis, et exse- compesci non potest, tunc judiciura sacerdotum
crandis consecraiionibus administret, eorumque juvare, et pravos horaines insectari omnimodis de-
venalitati seu operationl cooperetur, quod vel ad bent. Quod etiam in ipsa apostolica sedelegimus,
niomenlutn sestimare, intolerabilis est, et forle ubi, dum dissidentes populi duos orddnassentj.Eula-
irremissibilis blasphemise, quia in Spiritum sanctuui lium et Bonifaciura, rogati a sacerdotibus etpopulis
est peccare, aut certe verbum dicere in eum. Qua _, catholicis, Placidus Augustus cum iilio suo Valen-
a tiniano
sola sestimatione Simon ille, sectse eorum primus Augusto, Bonifacium statuerunt, Enlalium
auctor et signifer, a quo et ipsi agnominaniur, ir- vero de Urbe expulerunt. Sed pro hac re non Eccle-
reeuperabiliter damnatus est. siam suo juri subdiderunt, sed magis ei servitium
C,\p. XCVH. —De eo, quia regnum terrenum sanctm suum dederunt; quia postmodum in electione Ro-
Ecclesiw servire debet. mani pontificis nullum jus qusesierunt. Simili etiam
Nonuiique pro honore regni Ecclesise rex domi- modo in episcopiis et abbatiis catholici imperatores
nari, sed riiagis pro.honore regni coelestis terrenum faeere debent, si ab Ecclesia evocati fueriut.. Si vero
regnum Ecclesise servire debet. Quod verum esse Romanus imperator catholicus non fuerit, non mode
testatur Spiritus sanctus per os S. Gregorii in libris ejus adjutorium Ecclesia quserere non debet, sed
Moraliuin dicens (Hb. xxxi, c, 6): Loquitur Dominus magis contraire in omnibus. Quod si in tantum su-
Bi Job de lerrenis principibus, qui sanctw Ecclesim perbierit, ut alium quasi virtute sua vel auctoritate
servituri eranl, inquiens : <Nunquid non habebis sua episcoporum Romse ordinari faciat, non ipse
fiduciamin magna fortiludine rhinocerotis,ei derelin- habendus est episcopus, sed magis ille, quem ca-
ques ei labores tuos ? > (Job xxxix.) In rhinocerotis tholica Ecclesia sibi elegit. Iraperatori autem hoc
forliludihe ftdttciam habere se Dominus asseril, quia i[)agenti omnes Catbolici, Deum timentes, non solum
vires, quas terreno principi contulii, ad cultum sum non servire, sed etiam, ut prceyalent, resistere de-
veneraiionis inclinavit, ut ex accepla potestate, per bent, scientes, pro ho.c se mercedem selernam a
qugin duduni contrg Deum tumuerut, religiosum Domino sucepturos, si illud caste, et zelo Dei-fa-
minc obsequiumtotius impendat. Quo enim in mundo ciant, sicut e conlrario peccalum, si negliganl.
plus poiest, eo pro mundi ouclore plus prmvgiet. Vnde
cl subdiluf: t El derelinques ei labores iuos ?>Labores CAP. XCIX.—De Gtegorio Vllpapa, %
sttos huic rhiitoceroti Dominus reliquit, quia converso Hujus rei moderni temporis exemplura habemus;
ierreno principi eam, qttam sua morle merculus esl, quia cum Romanus imperator, catholicse lidci resi-
Ecclesiam credidii, quig videlicel in ejus manu quania stens, suum episcopum ibi misisset, omnes Calho-
sollicitudine pax fidel sit luendg, comtnisil. ltoqtie lici eum respuentes analheraatizaveruiit, Gregorium
modo pto Ecclesia legesptomulgat, qui dudum conlra vero VII catholice ordinatum dilexeruiil, et eum
eam per varia tormenta swviebat. Ecce, ut prsedixi- B. Petri vicarium confessi sint. Cujus doctrinam
mus, his verbis Spiritus sanctus, quse per os S. Gre- Deus etiam post mortem ejus confirmans, portas
gorii locutus est, aperte doceiur, sanctam Ecclesiam inferi suse Ecclesise prsevalere ncquaquara oermisit.
CG7 PLACIDI IGNOT_£ SEDIS EPISCOPI 668
CAP. C. — Quam pure sancla ccplesiaslica offtcia A A juri in fempore haberet subjeclam , sed ut ma-
ttactari debeant. gis maglsque per hoc signurn se ei servire, et
Siriioniacum eum esse, qui res Ecclesise, quae ex eam ab inimicis 'defendere quodammodp perihit-
consecratione proveniunt, cmit, vel vendit pretio, teret?
scilicet riiuneris a manu vel lingua sive ab obsequio, CAP. Cin. — mslons cgnonice fa-
Quatiler^electio.
ul B. Gregorius testatus est, etiamsi manus imposi- -.. . , ciendusi..',-.. y ..,....
tionem non vendat, velemat, testatur S, Ufbanus, Admone igittir populum, ut ad cligendum nullate-
apostolicse sedis anslites, inquiens (ex coiic. Vr- nus dissentiat sacerdotem, sed uno conseusu talem
ban.) :Ctir synodus Chalcedonensis 620 episcoporum sibi eligant sacerdotein; vel episcopurh cotiseeran-
procuratorem, vel defensorem Ecclesise, vel quem- diim, cujusetactus laudabiies, et grata Deo et ho-
que regulse subjectum adeo per pecuniam ordinari raiuibus possit esse persona, ne si. aliter faclum
prohibet, ut interveutores quoque taDti sceleris fuerit, in diversis, quod absit!,..
anathematizet, nisi quod eosdem Simoniacos judi- CAP.CIV,.-—JV.O?» debere eligi archiepiscopum sine
cet? Quodsi praefati milites Ecclesise ob hujusmotli jussu vel scientia vicariorum Domini papw.
scelus percellunlur, nemo sapiens negabit, non mi- (Ex decreto CalixtLpapw:) Melropolitanp vero de-
litanles Ecclesise multo damuabilius banc ob causam, I fuucto, cum in locum ejus. aHus est subrogandus,
id est venditionis vel emptionis, debere percclli. Sed provinciales episcopi ad civitatem mefropolim con-
B. prsedecessor noster Paschalis de consecratiohe, venire debent, ut omnium clericorura, atque ora-
et. de . rebus , quse proveniunt x consecratione nium civiuni-Voluntate: discussa , ex presbyteris
affirmat, quod quisquis allerum eorum vendit, sine ejusdem Ecclesiae, vel ex diaconibus optimls eli-
quo alteruni corum habere non provenit, neutrum galur, de cujus nomine ad tuarn iiotitiam proyin-
non venditum derelinquit. ciales offerant sacerdoles impleturi yofai pbscen-
CAr. CI.— Quomodo Adriantts papa angihcmqlizavil lium, cum quod ipsis placuit, tibi quoque placuisse
principes electioni prwsutum seinserenles. cognoverinf. Sicut eiiim justas electiones; nullis di-
Non debere se inserere imperatores vel principes lationibus volumus faligari, ita nihil pcrmittimus,
electioni pontilicum, sanctus Adrianus papa VIII, te ignorante, prsesumi.
synodo praesidens ait (ex concil. Adriani pap.): CAP. CV.— Quod ex jactaniia cordis desiderium
Proiiiolioiies et consecraliones episcoporura con- primatus nascalur, .._
cordans prioribus conciliis, electione e.l decreto fieri Opus quidem boiium desiderare bpnura est; pri-
episcoporum hoc universalis synodus deflnivit et Q ( raatuni aulem honoris concupiscere, vanitas est;
slatuit, atque jure promulgavit, neminera laicoruBi, quoniam bonum opusimplere noslrae, yoluntalis et
principum vel polentum semet inserere electioni vel nostri operis est et lalioris., Propter quod ex pri-
promotioni patriarch_e, vel metropolitae vel cujusli- matu honoris, nescio, si aliquam mereedem horao
bel episcopi,-ne videlicetiiiordiiiata binc et incGn- adipisci mereatur., Nam desiderium primatus ex.
grua fiat confusio vel contentio, prsesertim cum jactanlia nascilur cordis. Qui autem huniilis corde
nullam in talibus potestatem quemquam potestati- est, indigniorem se aliis arbitratur. secundum- apo-
vorura, vel cselerorumlaicorum habereconyeniat, sed stolicum prseceptum illud, quo ait: : Alter alterum
potius silere et attendere sibi, usquequo regulariter existimans superiorem se, et nunquam superiorem
a collegio Ecclesise suscipiat flnem electio ppntificis. [Cod., superiore] se desiderat apparere; priraa-
Si quis vero laicorum. ad concertandum et coope- lus enim fugientem se desiderat,, desideraniem se
randum invitetur ab Ecclesia, licel hujusmodi cum odit.
reverentia, si forle ypluerit obtemperare adsciscea- CAP. CVI. — Quod clerus- et plebs sacerdotem sibi
tibus. Taliter enira dignum pastorem sibi regularifer eligeredebeant,...-___:...,; ,
ad suaeEcclesise salutera pronipvent. Quisquis autem (Ex decreto Anastgsii pgpm.) Cum ergo de sum-
ssecularium principum vel potentum, vel alterius y nii sacerdotis electione tracfabitur, illeomiiibus
dignitatis laicus adversus cpmmunem, ac consonan- prseponatur, quem cleri plebisque cbnsensus con-
tem canonicam eleclionem ecclesiastici ordinis corditer postuiaverint. Et si in aliani forteperso-
agere tentaverit, anathema sit, donee obediat et nam paucorum se vota diviserunt,: metroppHtani
consentiat, quidquid Ecclesia de ordinalione ac judiciois altari prseferatur, quimajoribuset raeritis
electione proprii prsesulis se velle monstraverit. et sludiis fuerit. .--,
— Vt personqrum acceptio in sacris or
CAIP.-CII.— Quare permissum sit imperatotibus Ec- CAP. CVII. dinibus '•
clesias investire. dandis non fiat.
Cum igitur hoc certum sit, beatissimum Adria- S. Augustinus cxponens sententiam S. Jacobi
num de eleclione poiitificis docuisse, rairum, quo- apostoli (Jac. ,11): Fratres, nolite in personatnm
modo inveniatur, ut qiiidam aiunt, Carolo impera- accepiione hqbere.fidem Domini nostri Jesu Chrisii,
tori iiivestiendi Ecclesias licentiam tribuisse. Quid ait : JVonpulandumest leve esse peccalum in perso-
Ddmini .ndstfi' Jesu
igitur in liis considerandum est, quid seslimandum, narum occeplione hqbere fidem
nisi quia, slsi verum esl hoc ei concessum fuisse, Chrisli, siillam distanliam scdendiet: slaiidi cul ho-
non idco hoc factum est, ut Eeclesiam Dci suoi nores ecdesiasticos referamus. Qitis enim feral eiigi
 6C3 UB\ DE IIONORE ECCLESIM/ 670
diiiterifgd sedeirihohonsEcCiesiw^el. conlCmpiopdu- A ritim praestiiriit pretio coihparare, :quid aliud' est:
pere insirucliore dlque sdrictiore?" Deus eiiiih pdiipe- quam capitale crinien et Simohiaca hseresis ? Liqiii-»
'''''•"""'
res, divites iri ftdeelegit. do -iliud invenire non possumus, sed taiiUimmodo
CAP. CVIIL— Vi nttllum locum liabealin ecclesiasti- prout cauonica, apqstolicaque-ceiisuia cbritinetur.y
-"-" ':'"-.'- "" -.:.;•-"'-•'
ciso0ciis::pecuhia:'; Preshjter aut diacohus,: qui uxbiehi duxefit, aiit
(Ex deCrelP"'Gregoni:.papm-JjSi iii eeclesiasticis adulteriuln fecerit, vel capitale cfinien\coiriiriiserit,
oSQcilsO^uemquiihiii-ibet loctim; pecunia, fif ssecu- publice depbrialur, et in riionaslerib retrudatuf, et
lare quod sacrum. est..Quicunque liocpretii studet illic opiiiibus dicbus vitae siise po3iiitc.at. Beliac
datiohe'_percipere; •sacefdbs iiori esse, sed dici tan-1 vero pestifera h_eresi cahones prsecipiurit ut a
tumniodo iriaiiitercoricupiscit. " : y ": coriiniuiiione omriibus hibdis abscindatur; taineh
CA.P.CIK. —Qupd iwn: sint ,veri' episcopi, quipsr ad exilus mortis prb miseiicbrdia, iif bis COramun^
diribitioriemoidittaniur. '"":":::. . cet, judicamus. '''' '"•'
(Ex Regist.Gteg.pap:) Exqiiare, si recli libra- CAP. CXIV. — De.principibtis sanclwcaihoilcm Ec-
~ " "'
minis examine pensetur, dum iiriprObequis a_diiaa- clesiw.
herii gioriarii locuffl utilitatis arripere, eb ipso itia,- Beatus verb Augustiritis de primatu sarictse '1S&
""
gis, qub liOnofenf quaeritj indigrius est. Siclit au- clesiaesic in e-_posiiioiie Psalmorurii teslatus est
tem is' qtii inviiatiis rehititur, quaesitus refiigil, sa- dicens (in psal. xxx) : Iiisdncta Ecciesia facii surii
cris est<aitarito aditibv-_ridti_i;"sic, qui uitro anibif, principes abjecta scilicei iriuiidi: Nknqitid enirii priri-
et inipbrttiiie ^se irigei'It,est; prbciil dtibio repellen- cepspiscator? Nunquid princcps pubiicaiius ? Prin-
- - ''"•• '
dus."\ "- : "'-":-;:: -""; ;". / - cipes,:plane: ___._. «;_._fucli surii iii ea. Qiiates isii
CAP. CX, — Quani griive siigliqug frauduleiitia sa- principes venefunt 'de'Bgbylone.?Pfiiicipes crederiies
' y:. cfurii ordinem iemerdte ? : deswculo, principes venefurii deiitbe Roma;:qrigsi
\Ex Reg.GfegVpup,) Siyquis rieque sahctis pbl- Cdput Babylonis,' rioh ierurit tid ietriptum-imperalo-
lens hioribtisj heqtie a Deo populoque voeatus, vel ris, scd dd memoriaiii 'plscgioris. Vnde' enim isti
pulsatibne coacius,; iiiiphdentef\Chrisli sacerdo- principcs? Infiniig hiundi ciegit-Deils,:ut cdiifuiidgl
lium, jam qubdlibet facinore pOUutusVihjusto arao-- fottig, et igno.bUid:triUridiel.egit-:Be_us,eiegquw
ris corde vel sordidis pfecibtisjeordis, sive corai- non siinl, taiiquain-ea quw:sunt, iit quw surit evq •
tatu, sive mahuaii servitio;, seti fraudulento niu- cudteiUut.(I Cot: 11).His sadfis lestimoniisj-et ver-
titisculp episeopalem, seu saherdbtaleni, iion iucro •bis saneti doctoris liqnido patet qiiia ,principe_>
ariimarum, sed inanis glorise stvaritia "stiffultus,-di- „_ mundi hujtis noii dominari priricipibus sanctseEc-
gnitateiri accepefit, etiiiTila sua"noir sponte reli- clesise; id esl sahctis pastoribus, debeht. sed sei'-
queritycuhiqtie- aspbfa" hibrs ih pajriiteiitiii non in- vire, utpote qui eortirf) filii'in satlGta Ecclesia facf!
veaerit, prpeui dribio in .eternum peribit. sunt.Ac per lioc idem S.Pater Augustintis: alibi
CAP.CXL.— Quia dijficile bono exiiu cbiisuiriirian- ait rMeliusesl ul Romam cumvenetit-iiitpetalor,
•'".•""" : tur,quwmdleiiichogtdsiini: plOrei-ad memoriam piscaloris, quain ut piscalor
|LEbr...pap.) Principum auteffl, quem" aut seditio plorel ad tiiemotigm impetglorI.s,quig t infinrig mun-
cxlorsity aut arabitus 'h,..cupavifpeiiamsi nioribus di elegit Deits, UlcoiifuttduPforliu.y. ...... - ...,
alqiie acfibus' ribn offehdit, ipsius tamen initii sui CAP- CXV. — Exempluin de Vila S. Martini;, ubi
est perhiciostis exieniplb; et diffieile Csf, ut borio , ostenditur quahtam revereniiam terreni principes
peragaritur; cxitu, quse mailb suiit -iiichoata priri- ' eiiam in ierrenis febus sacerdptibus exliibefe de-
' '' ..bcilt. : :.';,_. : ... ',..'....-.-.: ':
CipiO. :'-::-:-'::-:.-:'' <:<:':": . -''.-.- .-.::_'-.:.:
CAP. GXII,'-—Quia riutltis ieslimoniis paleat, quod -• Ostenditur autem et in-Vita S.Marlini quantam;
.-::noh Wpottegti dignilales saefas per ainbiiionem , feverentiani terreiii- priii.cipes sacefdotibus iiabere
...,qumr_ei;e. /--_. \ - ..-_ .'.. .,,_ ;..-.:.-•.., ... - debeant, cuht de eo: narrante SulpicioSeyerp ita di-
_VEcce his: sacris. testiiiipiiiis apertissime patet
fj citur :, Ciim ad iniperatorem:Maxinium,rferpcis ih-
qtiaiitu^ni.niaiis.itdigriitaten) sacram peiy aiiibitip- geiiii virtirii, et bbllbrura civiliuniy\'ictofia elatuni,
nem :quserer.e, et.._quia iiihil principes: terreni jn ex diversisorbis partibuscpnvehissent, et
pltires
electione:, ppntificum yel abbatuiii qusefere de- ,
foedacircapriiicipeniomiiiuraadulationptareturjse-
beant.vV.erumtamen adhuc verba sanctoruiri Gre- sacerdota-
que'degeneriinconstantia regia^clientelse
gorii Naziarizeni-,;et Augustiiii iu raediuni profera- : lis dignitas-subdidisset, iri: solo: Martino appstolica
mUS.,;:.y.,,.:,::„.,-.. ;; :.. ,.-,:.-_, v,. ..; .y.'.-.. perm.aiiebat. Nam etsi pro aHquibus.suppli-
CAP. CXlII, '-* Quahigtave sii. prmfogqtivam. sacer- dignitas
dOiit dmbiiibiie qumfcte, :ei; qua' pmtiileutia illi candum regifuit, imperavitpptius :qu.am:r.og.avil,.et
stibvenigtur:'-'::,"' -'''".'' \- ' ' ad conviviuni ejus' frequentei-TPgatus,-absiiiiuit, di-
"(GhfeG.NAz,)'Nam de:ebV":qui doriumDei studet ceris : Se.raetisiB cjus:parlicipeihiesse,iiopyppsse,
pretio .niereari? quod ad sacruni ordineiti iiulla fa- qui duos iihperalores, unum regnp.alterum vita ex-
tioiie de ca.tero permanefe aut reyocari possit, rion pulisset, Ppstremb cum M.aiinius se npn sppnte sum-
dubium est,et a cbmihuiiibne riiodis omnibus ab- psisse imperium a.-firmaret,. sed..imrppsitumsibj a
"scidiatur. Sed valde corisiderandum est. de medi- militibus divino nutu, regni necessitatem armis de-
c_na poenitcnliae ejiVs.Nairi qur Spiritus sancti do- fendissey ef-non alienani -vplu-sifatem,Be-iab,,eo.:vi-
6/1 PLACIDI IGNOT^ SEDIS EPISCOPI 672
deri, penes quem tam incredibili eveiitti victoria A Adriaiii, vel aiiorum sanclorum pOiitificmriiftspici-
fuisset, nullumque ex adversariis, nisi in acie occu- mus, liquido videmus ante eos potuisse eligera •'
buisse, tartdem victus vei ratione, vel precibus ad niortem, quam lmic rei, si prsevidefe [potuissenl,
eorivivitim venit, mirum in modum gaudente rege, aliquomodo assensum dedissent.
quod hoc inipelraisset. Convivseautem aderant veluti Ex hac enim re male corifisi priucipes ssectili, pu-
addiem festum, advocati summi, illuslresque Viri, tantes secundum suam voluntatem vel. ulilitateiri se
prsefectus; idemque consuf Evodius, vir quo riihil posse dominafi Ecclesise, et non tantum pro defen-
unquam justius illo fuit, eomites dub suihuia po- sione ejiisdera sibi illud fore conseiisum, iion so-
testate praediti, frater regis, ct patruus, et medius lum clericis, sed etiam laicis securidum sUamlibitum
inter hos Marlini presbyter accubuerat. ipse autem eam dare non timuerunt, Quin etiariietpretio ac-
selhila juxta regem posita consederat. Ad mediura cepto episcopos vel abbates inEcclesiam introdncfere
fere eoiivivium, ut moris est, pateram regi mmister verili non sunt, factuniqtie est ut non soluni Simo-
obttilit: Ille sanclo adiriodum episcopo potius dari niacse hseresi publice deservhent, sed eliam avari-
jubet, exspectaus, atque ambiens, ut ab illius dex- tise, quse simulacroruin sCrvilus ab Apostolo com-
terapocuium sumeret. SedMartinus, ubiebibit,pa- probatur (Col, m). De bae autem prsesumptione
E
teram presbytefo suo tradidit, nullum scilicet dignio- multa et diversa rnala in Ecclesia Dei saricta emer-
rem a_sliinaris, qui post se prior biberet, nec Inte- serunt, ilautin riiultisEcclesiis dub episcopi et duo
grunl sibi fore, si aut ipsum regeni, aut eos, qui abbates iuvenirenfuf. Unde factum est quod sicut
juxta regem erant proxitrii, praetulisset. Quod factum B. Gregorius de Simone ait : Ideb tifique volebat
iraperator, omnesque, qui illi aderant, ita admirati emere, ut pejiis venderet, orinies hiihores Ecclesiai
sunt, ut hoc ipstira eis, in'quo cOritempti fuerant passim non solum, ut diximus, clerieis, sed eliain
placeret.Nuiicitaqueethocexemplum considerantes laicis, adhueuisuperyquod dielti riefas est!
hfqiii-
religiosi iraperatbres, noii eis qui prsedicant,, nulluin busdam locis etiairi feininis veridebahttir. Quibus
ius iri Ecclesia eos quserere debere, irascantur, cum dicerelur, Ecclesias nobis vendere non debetis,
sed niagis recognoscentes veritatem, eos hono- nescierites quaeloquebantur,
iieque de quibtis aflir-
rent. marent, dicebant se lerrani, et non Ecclesiam ven-
CAL CXVI. — ' Quaitia mala de potestale laieorum in dere; cum sancti Patres, siciili superius niultis et
Ecclesig nata sini, variis docuineritis probaviirius, per Spiritum san-
Ut ex dictis S. Adriani papse et aliorura sanctoruni ctura loqueiites, apertissime affifmeut quia qtii Ec-
supra niultis, et variis exemplis docuimus, impera- Q ( clesiam veridit, quia officia ecclesiastica vendere vel
tor, vcl alii principes iii electione alicujus pastoris investire, pro suo comnibdo, vel gloria aliqub raodo
sanetse Ecclesiae nullum jus, vei doininiuni vel in- prsesumit, et qui boc agit, Spiritum ssincluni, quan-
vesliendo, vel alio aliquo mbdo se ingerendo babere lum ad se est, vendit. Ex hac autem ihiquitate tur-
debent. Emendandum est igitur quod contra canones, batse et spoliat* sunt Ecclesise; et -Christi pauperes
et decreta sanctorum Patrtim eis concessiira fuisse a rapina raalorum liominuni facli suht, horilicidia
quibusdara asseritur. Quaravis raulti dicaut nielius multa patrata, fames etiam valida, et cuhcfis.pene
esse quod quidam sanctl apostolici imperalori con- retro sseculis inaudita, bellis-et sediiipiiibus ex hoc
cesserunt Observare, et in pace cum eo quiescere; coiieitatis, liumanurii genus gravissiriie devastavit.
quia nec sanclitate,-nec scientia ullus mortalium eis^ Monasteria etiam pene destructa, et.ecclesise multse
qu.i iioc concesserunt, sequari potest; tamen eos au- violatse etdissipatae sunt; qusedaminsuperEcclesise-
diendos non esse ipsa ratio clairiat. Hanc enim pa- siiie, pastore multis anuis permanserunt, quod coh—
ceni nori esse illam, quara Dominus dat, nianifesttimi tra canories esse manifestura est. Nullam-enihi Ee-
est. Ait enim ipse : Gratis accepistis, gratis datei clesiam sacri canones plus tribtis mensibus siiie pa-
(Matlh. x), apostolis utique. Sancti apostoli auteini store esse permittunt. Multis etiam iti lbcis quidaiii-
splummodo suis successoribus lianc poleslateiii de-• B laicorumyvel feminarum in taniiim Ecclesiis dtinii-
disse manifestuin est. Ergo qui banc potestatem sse- dati suiil, dicentes se ab imperatoribus Eeclesias
cuiaribus tribuit, manifeste cohtfa Dei voluntatemi suscepisse, iit omne, unde mOnachivel clericivivere
agit. Emendandum est igitur. Qriod autehi sahclus> deberent, tollentes, iu usus suos suorumque fideliiini
Adrianus hoc fecisse narratur, si veruni est, ut noni delegarent. Et quid niulta? Deficient ehim nobis dies,
ea intenlione fecit, qua isti conteiidunt, aut siculii si cuncta seriatim revolvere volueriirius qua. hac
honiini subreptum est ei. Quid autem mirum, si B. occasioiie patrata «urit raala. Haec Igitur tam pei-
Adriano subripi potuit, cum et bealissimo Petro hoc; versa, ut diximus, si sanctissimi Patres et apbslo-
evenisse, etiam postqnam Spiritu sancto confirmatus3 lici pr-t.noscerent, aiite niOrtem eligereiit, qtiani huic
cst, legamus. Nam teste B. Paulo, timens Judseoss rei assensum prsebereut. Quid autfem mirura, si nia-
exeraplo suo etiam gerites judaizare cogebal. Cuii derhi Patrfes hoc non prseviderunt, quando et<S.
sanctus Paulus nec ad horam cessit (Gai. n), ut ve- Moysesy cum quo Deus facie ad faciein loquebatur,
ritas Lvangelii apud nbs permatieret. Ita et praesen- serpentein seneum, quem in deserto exaltaverat, in
tis teinjioris saccrdotes agere debent in hac rei, qtiiaa labernaculo feliquit, quein postea pPpiiliis adbraus
tot el taiita maia exinde pullularunt, utrsi cor B.;. pro Deo colebat. Quem errorera dcstruerc voleus
 f75 LIB: DE HONOREECCLESI-ffi «T4
Ezeehias rex, non verilus, quia Moyses famnlus Do-- A clesia c.tra suis omnibus libera sit, lamcn exemplum
mini eum fecerat, sed-polius rcputans, quia contrai Domini Christi sequens, hominibus s_eculi, quse il-
voluntatem Dei populus etim venerabalur, confregitt lorum sunt, negare non debet. Solvil autem Domi-
cum, et populo, ut Deum adoraret, qui sua virtule_ nus^tributum quod non debebat, qnod in ore piscis
patribus salutem dederat, prsecepit. Simili ilaque_ inveiilum est (Matth. xvn). Piscis veroille Ecclesiani
modo prsesenli re agendum est. Postquam enira1 significat. In ore aulem piscis stater, unde Iribuliuu
pastores sanctse Ecciesise hac occasione tanta raalai solvcretur, inventns est, quia ssepe Ecclesia obtinet
perpetrari cognoscunt, radicitus evellere hocmalum i unde hominibus sseculi juste aliquid reddere debcat.
per omnia debent. Eradicare autem islud minime. Qui vero proplerea, quia aliquse Ecclesisejuste ali-
possunt, si investiri Ecclesias a ssecularibus, etiami quid persolvunt, eas ssecularibus hominibus subdere
valde religiosis, permiserint. Non perniittanl igilur,_ volunt, non justitise favere, sed magis boc facere-
sed magis Ecclesiam Dei sensui apostoloruin, san-. convincuntur, ut solilam Simoniara iterum aperte
ctoruraet antiquorum Patrum conformare, eladju- - exerccre possint. Nam etsi non lam manifestc patct,
vante gratia Spiritus sancti inslituere verissimc stu- tainen sublilius oculis divina ratione apertis, et isiud
deant. vere Simoniaeum esse probatur. Nam, teste B. Au-
CAP.CXVH.—:Exhortatio ul in bono, quod cmplum. B gustino, ideo Simon gratiam Dei dato pretio acci-
est, pefseverelur,malum verootnnimodisemendetur pere voluit, ut exinde gloriosior apparens, divinita-
el de stalere in ore piscis invento. tis honorem si.bi ascriberet. Nostri vero temporis
Summi et universales pontifices Gregorius VII, ett principes, qui Ecclesias Dei possidere desiderant,
Urbanus II, atque Paschalis II, videntes tot et tantai qnare utique hoc ambiunt, nisi ut exinde gloriosio-
mala, quse breviter enumeravimus, de investitura[ res in conspectu hominum appareant?Qupd non esse
Ecelesiarum, velutex toxicata radice pullulare, itai eis concedendura niagna ralio clamat, quia non ideo
ut jam pene lotura corpus Ecclesise lepra iniquitalis; Ecclesias possidere debent, ut ditiores vel gloriosio-
perfunderet, justissime synodalibus synodis decre- res inde appareant, sed magis ipsi Ecclesise servire
verunt investituras Ecclesiarum minime fieri. Quod, pro salute animarum debent. Pastor autem in Eccle-
ngeiile gratia Dei, in sancta Eccltsia custodiri, et'_ sia non nisi pro salute animarnm eligi debet. Ergo
observari devotissinie coeperat. At nunc quidami qui dicit: Meaesunt Ecclesise, et ego feci eas ; de
more Giezi, vel Simonis, quorum aller Dei gratiam regno enim meo factse sunt, et mihi servire debent,,
mercari voluit, alter in proprios nsus trahere, quod et non possunt hdbere reclores, nisi ego dedero,
Vene gesturo. est, dissipare volentes affirmant, boc _ nonne quod Dei est in jus proprium vindicat? Nonne
jure regibus cotiipetere, ul Ecclesias investiant, sei- hoc aperle est non solum Simonis maliiiam imitari,
licet, quia sacro oleo uncti sunt, non reminiscenles sed etiam transcendere ? An, quia pecunias non pol-
quia S. David sacro oleo unctus est; et tamen pro licetur, sed gladium rainatur, ideo Simoniacus nbn
hac unctione non solum sacerdoles instituere, sed est habendus?
ne quidemtemplum sedificarepermissus est. Salomon Huic aulem vi coactus , compassione videlicet
autem, qui templum sedificavit,non ideo hoc prome- suorum fratrum, et filiorum,'quos male traclari vi-
ruil, quia sacrb oleo in regnum unctus est, sed quia debat, dicilur doniinus papa Paschalis II in tautum
Christi iiguram, qui vere pacificus sanctam Eccle- prsebuisse assensum, ut privilegio concesso iioc per-
siam sedificat, ipso nomine praemonstrabat. Si miserit, ut episcopus non consecretur, nisi a rcgibus
igitur sancto David, prophelali gratia pleno, quod [cod., regionibus] annulo et baculo investiatur, et
ininus est, utpote viro bellatori concessum non est, papa sine permissu regis pastorem non eligat; quod
multo magis nostri temporis iraperaforibus hoc con- si fecerit, stare non possit, sed juxla voluntatcm re-
cedenduni non est, ut sacerdotes investientes, Eccle- gis pastor eligatur, et non consecretur, riisi piius a
siam suo juri vindicent. Quod enim Ecclesia habet, rege investiatur. Quod quam sit gratise Spiritas
Christi, ctiibn imperaloris est; quianon solum spie D ] sancti contrarium, et sacris canonibus adversum,
rilalia, sed etiam saecularia Ecclesise,Christo dicata salis abundeque supra docuimus. Si enim hoc.regi-
sunt. Quod igitur Christi cst, a Christo accipere de- bus concedilur, tota Ecclesia eis subjugatur. Et qui
bemus', et non a terrenis principibus. Si eiiim ali- ingreditursacrum ordinem per sseculares potestales,
quis forensiura popujorum, quod juris sui est, et obtinere convincitur. Quod Simoiiiacum esse, et sa-
legaliter sibi dimissum, sine onini inveslitura possi- cris regulis conlrariuni, aperte oninibus palet. Non
dere dignoscitur, quanlo Dominus Christus, quod igitur saiictus papa hoc observare debet, sed magis
sibi jusle legatum est, possidere, et cui voluerit, sine studiosissime emendare, imitans beatissimi paffis
alicujus coritroversia concedere debet? Sunl autem sui aposloli Petri fidem, cujus vicem per graliam
quaedam Ecclesise, quse juxta quod etiam B. Paler Dei in sancla Ecclesia obtinel, qui, quod timide ne.
Benedictus in Regula sua, dum de filiis nobiliuin, gavit, cum magna cordis dilectione emendare slu-
qualiter suscipiendi sint, definirel, docuit, ita quas- duit. Emendanda enim hsec fore, sanctorum Patrum
dam possessiones suscipiunt, ut ex eis donatores exempla, el eorum sacratissima verba, et qute jam
aliquid sibi ritineant. Quod poslquam slatutum fue- protulimus, et quse adhuc proferinius, apertissime
. rit, observandum per omnia est. Quamvis enim Ec- doeent, Ait enim apostolus Paulus : Si enim, quot
 673 PLACIDI 1GN0T_S_1 SEDIS EPISCOPl 67G
..-.ruHi readifico, prmvaricaiovem,me con- A
.._.s.?'?._i;.,, /_ tum catts_aexigit, debemus pro defensionejustitia
stiiito (Cal. !!•}.Qupd cavendum beatissimo papse 3 nosmetipsosobjicere, el perversis, ad injusta crum-
omnimodis est, qui hoc prayitatis vitium synodiscon- penlibus, eiiam. cum ab eis non requiriinur, obviare.
gregalis ante prohibueral. Non solum aulemiie prse- Natn cum jusliliam, quam non amamus, tn aliis fe-
varicalor in:conspcclu Dei appareal, biiic r.ei assen- riuiit, nos nihilominus st.o percussione confodiml,
~""
sum prsebere non debet, sed ne eliani suimet ipsiuss etiam, cuni venari videaitiur.
seiiicnliam ineuirat, juxta ejusdem B. Pauli apo- CAP.CXXI.—De eadetn rc.
sloli verba dicentis : Sunt aliqui, qni nos conturbant,, (INNOC. papa..) Errbr," cui riohfesistitur. appro-
et voltinl'evcrtere Evangetium Chrisii. Sed licel. npss batur, et verilas, cuin rainime defensatur, oppri-
aul angelusde cwlo evangelizaverilvobis,anaihemasitt rnitur :iiegligere quippe, ctim possis perversbs de-
(Gal. i). Sicut prsediximus, ct nunc iterum dico : Sii turbare, nihil est aliud quam fovereynee caref scru-
quis vobis evangelizaverit prwler id quod^accepisiis,, pulo societalis occultae, qui hiariifeslo facinori de
anathema sil. Modpenim hominibus suadeo, an Deo?? sinit obviare.
Aul quwro Iwminibus ptacere? Si adhuc hominibuss CAP.CXXII. — Item de eadem re.
placerem, Cltrisli servtts iwn essem (ibid,). De hac rei " (INKOC. papse.) Quid enim prodest illi suo erroic
ejus doctrina lalis est, ut ordo ecclesiaslicus episco-- - iion pollui, qui consensum prsebet erranli? Sine
pos per civitates constitual, sicut ipse suis discipulis> dubio coiilra mandata dimicat, et qui peccat, et qui
prcccepit. Constitulio autem episcoporum non ad1 consensum prsestat erranii.
splritalia tantum pertinet, sed etiam ad Corporalia. CAP.CXXIII. — Ilem de eadem fe.
CAr. CXVIH. — De eo, quod populus ad volutuaiem[ Consentire videtur errabundus, qui ad resecanda,
Dei implendam cogcndusesl, ut corrigi debeant, non occurrit.
Quod aulem dicitur, idco hoc concessum, ut re- CKV.CXXIV. .— De eadem re.
gia poteslas dissidentes populos in uuum constrin- (AUGUSTIN.) Qui metu cujuslibel potestatis verita-
gat, non dignum el justum est. Non enim ideo fa- lem occultat, iram Dei super se provoeat, quia ma-
ciendura est conlra volunlatem Dei, ut populus sitt gis timet hominem quam Deum.
unit-_s, sed ideo timenda cst justilia Dei, ut populusi CAP.CXXV. — Vitde supra.
ei concordet. Quod si non fecerit, sacerdotali auclo- Uterque reus est, el qui veritatem occultat, et qui
ritaleyet regia potestate eohibendus est non investi- mcndacium dicit; quia et ille' prodesse rion vu!t, et
tura, quse ideo adinventa est, ut hoc signo sanctua- iste nocere desiderat. . - ,.
rium Dei se possidereimperator monsfraret. Cui reii p_ CAP.CXXVI. — Deum limentem nihil prwsumere
r.on esse assensum prsebendum, S. propheta cumi corilra sanclorum Patrum insliiuig.
gravi iiiteriiiinatione in psalrao LXXXII cvidentissime. Qui vero omnipotentem Deum metuit, nec contra
docel, Eiiiendandum est igitur, quod contra auclo- eum, nec conlra apostolos, nec contra prophetas,
rifateu?. Veteris et Novi Testamenli concessum do velcontra SS. Patruni instituta agere aliquid ullo
cetur. modoconsenlit. Hoc itaque, quod uunc' in Domini
CAP.CXIX.—De co, quiaprava senlenlia emendanda Ecclesia ilerum revocalum est, ut sseculi potestates
est. eleclioni et investituroeprsesulura doriiirienfur, con-
< Corrigendam vero pravam sententiam etiam S, Au- tra Evangelium,etcontra apostolosetcontra SS.Pa-
gustinus docet, inquiens : Magnw sapienliw esl, ho- trum instiluta esse, supra manifesfe :docuimus.
minem semctipsumcottigete. Et iterum : Nimis per- Sciendum aulem, quod et propheticse doclrin_e ma-
verse seipsum amat, qui et alios vult crrare, ut error nifestissirne obviat. Aitenim Dominus in Ezecbiele
itius lateal, Quanto enim ulilius el melius, ubi ipsc. propheta : Fili Iwminis,loquere gd fitios poputitui,
etfuv.etil, itt ulii non ettent, admonel ? Quod si no- et diees ad eos : Terra, cutn induxero super eani gld-
Itieril, saliem comiles erroris non faciat. Si enitn mtltil dium, el luleril popultts terrw vifum uttnm de novis-
Deus, quod volo prwslilerit, ul omnium librorumi n s!?)i?sSM-S,et conslitueril. super se speculatorem, et
meorum, quwcitnqnemihi reclissitne displicent, opere• ille viderit gladium venientem super terrain, et ceci
aliqtio ad hoc inslitulo coltigatn, atque demonslrem, nerit buccina, et aiiminiigveritpopulo; audietis autem,
videbuni homines, qnia non sim acceplor personwi quisquis ille esl, sonilum bttccinm,et non Se obsefpa-
mew. verilyVeneritquegludius,et tulerileiuii, sancjuisipsius
CAP.CXX. — Quia cum magno sludio perversis re- super capul ejus eril: Sonitum buccinm audivit, el
sistere debemus, el.Dcum magis liinete quam ho- non se observavii, sgtujuis ejus in ipso erit, Si aulem
minem. se cuslodierit, aniinam"suam salvuvit. Qubd si spc-
Q.uo[cod., quod] aulem perversis resisleredcbea- culalor videril gladium veiiientem,.elnoii insoniicril
mus sludio, oslcndit S. Gregorius, dicens : Pletum- buccina,et populus non se custbdierit, veneritquegla-
qtieenim quieli, alque inconcussi reliitquimut, si ob- diits, et tulerit de eis aiiimam, ille quidcm iniquitate
viarepravis pro juslilia non curamus. Sedsi ad wter- sua captus est,sdngtiinem aulem ejus de .?._.??_." luu
nwvitw desiderium animus exarsit, si jam verum lu- requiram (Ezech, x-xxm). Hoc exporiens S. Hieroriy-
men inlrinsecus rcspicil, si in se flainmam sancti fer- mus ait (lib. x '.?. Ezech) : Juxta spitilalem inlelli-
voris ascendit, in quaitium loctis admittit, in quan- genliam Ecclcsia swpe de novissimispopuii^uispecu-
C77 LIB. DE HONORE ECCLESLE. 678
lalorem eligtl, illum videlicet, quem et Apostolus A \ CAP.CXXXIII.'— JVO?? esse faciendum malum quod
scribensad Corinthios (I Cor. xv) assumit judicem. juramenlo promisimus.
Et post pauca : Speculotor Ecclesiw vet episcopus, Malum quod facturum se aliquis sacramento de-
vel presbyter, qui a populo electus, et Sctipluratum voverat, omnino nonfaciat; quia stulta votafran-
lectione cognoscens,et prwvidcris,qum ventura sunt, genda sunt. Pceniteat ,autem,quia nomen Doraiui
annttntiet populo, et corrigat delinquentem. Vnde in yanum sunipsit,jurans se faeturum quod nec
sine sacramenlo,, nec cum sacramento faceredebet.
magnopereformidandum est, ne ad hoc officiumacce- CAP.GXXXIV,•— De
damus iitdigni, et assmnpti a populo negligenliw nos eo, quia pro noslro honore
muculum sacro ordini non debemus inferre.
demus alque desidiw, et, quod his prius est, deliciis, Summi itaque ponlifices, pro bonore Dei el san-
vcntrique et otio servietties, honorem nos accepisse ctsematris Ecclesiseviriliter decertantes, exemplum
putemus, noii minislerium; siquidem Filius hominis sancti Patris Ambrosii imitari dignemur dicentis
non venit minislrari, sed tninistrare (Matth. xx); el Non iaiiti est Ambrosius, ut propter se
(epist. 20):
pedes discipuloriim lavit (Joan. xm), ut ostcnderet dejiciat sacetdolium; non tattii est itnius vila, qttanla
oiniiessordes et vilia a magistro in discipulis debere sacetdotum. Hsecautem est vere dignilas
dilui atque purgari. Nec slglim respondenmus: Quid esldignitas
g sacerdotum, ut, quod Dei est, a solo Deo se.accipere
prodest docere,si nolit auditor facere, quod docueris? gratulentur.
Vnusquisqueenim ex suo animo alque offtciojudica- CAP.CXXXV. —
tur . tu,si loculus fueris, itle si audire conlempserit, Quid agendumsil, quando tutbatut
Ecclesia.
Dz magistris negligentibus Salomon loquitur : < Sa- In causa fidei sacerdotum debet esse collatio,
pieniia absconsa, et thesaurus occultus, qttm ulilitas sicut factum est sub Coustanlino Augusto pise me-
utriusqtie? t (Eccli. xx.) Tglequid signiftcgtur, elin morise, qui nullas leges ante praemisit, sed liberum
cum, qui scandalizaverit unum deminimis Ecclcsim: dedit judicium sacerdotibus.
expedit ul alligetur ad colum ejus mola asinaria, CAP.CXXXYI.— De
ul abjiciaiur in profuttdum (Marc. ix), quam in spe- co, quia in prava senlentia
perseverare non debemus.
eqiu constilutus plurimis noceat Ostendens S. Arabrosius, in prava sententia, si
—
CAP.CXXVII. Qtiiu nihil prciiosius debet nobis contigerit, non debere perseverari, sed statim ad
esse quam veritas. bonum reverli, subdit de sanclis Patribus, dicens :
(FABIAN. papse.) Certissimum namque est; qnod Episcopi Arimiiio venienles, sinceram prius suscepe-
neque amicitia, neque propinquitas generis, neque rant fidem. Sed Constantio imperalore agente , dum
regni sublimitas, homini debet esse pretiosior C., volunt de fide in.ro palalium judicare, id
nihil esl quidam
virtute; quia pretiosius Deo, qui veritas
egerunt, u>.circumscriplionibus illa episcoporumjudi-
est.. cia muiarentur. Qui tamen infiexam statim revoca-
—
CAP.CXXVIII. Alios ab errore revocandos, vere sententiam. Et cerle major numerus Arimini
(LEON.papae.) Qui alios ab errore non revocat, se- Niceni concilii fidetn probavit, Ariana decrela dam
ijjsum errare demonstrat. Nam si cui facultas suppetit, navit. Ita et in hoc tempore agendum est. In hoc
et a malo non revocat excedenlem, et ipse quoque
debemus hanc enim, quod vel ad horam surrepsit, perseverandum
partieeps probatur erroris; quia non est, sed magis bonum, quod cceptum fuerat, __-
conscieutiam cbaritati, ut neque nos, neque alios
mius est retinendum.
perire patiamur.
CAP.CXXIX. — De egaem re. CAP.CXXXYII.— Quia non solum nobis, sed eliam
In re non solum impetaloti prwslamus, si ci ad malum non consen-
(CASSIOD.) praesenliitaque nobis, tiamus.
sed etiam illis, qui prsesumptioiie sacrilega, quse Item beatus Ambrosius, cura vasa Ecclesisetra-
Chrisli sunt, auferre moliiintur, taliter prospicien- dere compelleretur, ait (Serm. contr. Auxcnt.) : Me,
dum est, ut malum quod faciunt, non valentes per-
< si de me aliquid compellerelur, et posceretut, aul si
ficere, a maiis operibus cessent. ^ fundus, aut domus, aut aurum, aul argentum, id quod
**
CAP.CXXX. — De egdemre. mei juris essel, libenter offerrem. Templo Dei nihil
Item sanctus Augusliniis ait : Magnw sgpientiw
esl revocgreIwminemquod tnale locutus esl. possttm decerpere, nec tradere. Illud cuslodiendum,
iion tradendum acceperunt,Deindeconsulere tne eiiam
CAP. CXXXI. — Quid agendum sit, quando ila nec mihi expediret Iradere,
conctudimur, ut sine peccato evgdere non possi- hnperaloris saluli, quia
mus. : - nec illi accipere. Accipiat auiem vocemliberi sacer-
Bealus Gregorius in MoraHbus ait : Cum mens doiis : si vull sibi esse consultum, recedat a Chrisii
inter minora et maxitnu peccata ^constringitur, si injuria. Hwc plena humililalis sttnt, ut arbitror,
omninonullus sine peccato evadendi udilus paict, mi- plena affectus ejus, quem imperatori debetsacerdos.
nota setnpct eligantur, quia et qui niurorum gtnbitu, Hoe itaque iu loco considcrandum et toto corde
ne fugial, claudilur, ibi se in fttgam prwcipilat, ubi rumitiandum est, quantum mali' sit tolam Eccle-
brevior murus invenitur. siam imperatoribus tradere, cum iste vir sanctus
CAP.CXXXII. — De eaaem re. ctiam vasa Ecclesiaecura tanla constantia denega -
Definitio incauta, laudabiliter solvenda, nec prse- verit. Totani vero Ecclesiam tradit, qui pastores non
varicatio est, sed temerilatis emcn.Iatio. iiisi per manuni laicam ei habere concedit.
R7fl PLACIDI IGNOTiE SEDIS EPISCOPI C8C
CAP.CXXXVIII. — De eo, quia Ecclesig Dei, id A \ CAP.CXXXIX. *-- Conlra tos qui dicutti ctmtra im-
est hmreailgs Christi, imperatori tradi non de- peralorem nos facere, qtiia prmdicaiiius ecclcsia-
bet. sticas res sine ejus investilttra paslores vossidere
debere. ,
Sanclam Ecclesiam, id esl Ghrisli hseredilalem, Cum iios pure ct simpliciler eleclionem prscsulum
non debere alicui lioniinum tradi, coiifirmans S. debcre fieri praedicemus, electum vero investiliim
Arabrosius ait (Senn. conlr. Auxent.) : Meministis, per mauus saccrdolum et consecratum Caesari red-
quia leclum sit hodie Nabuthe sgncluin virum, pos- dcre imperemus, quse Gsesaris sunt, sicut ipse Do-
sessoretnvinem suw, interpeilatutn pelitione regia, ttt rainus fecit, quemadmodura etiam B, Ambrosius
vineam suam daret, ubi rex, succisis vittbus, olus et S. Joannes Chrysostomusegerunt, qubrum alter
vile sereret, eumque respondisse (III Reg. xxi) : Ah- ad Gallias, alter vero a«l Thracias legalioncra pacis
sit ut ego palrum meorum tradam hareditaiem! peregerunt, sicuti et raultos sanctorum egisse ma-
regem cohlrislatum esse, quod sibi essel alienumjus nifeslum est; quidam perverse loquenles asserunt
negalione jusla negatum, sed el muliebri eonsilio de- nos supra ipsum iroperatorem erigi velle. Quibiis
ceptum; Nnbulhe vites suas vcl proprio cruore de- nos Ambrosii verbis obviare debemus, qui de per-
fendit. 0 sacerdoles Christi! 0 veri paslores san- nR secutoribus suis loquitur, dicens (Serm. contr.
ctse Ecclesise, quibus Deus fideles suos regendos Auxent.) : Dicebant : Plus vull Ambrosius posse
prsecepit! Attendite quid Chrisli sacerdos, magnus quam imperalor, ut imperatori vel unam basilicam
Ambrosius subjungit inquiens (ibid.): Si itle vineam non tradat. Quod cum dicunl, appreltendere sernwiH-s
stiam non tradidit, nos trademus Christi Ecclesiam? noslros gesliunt, sicut Judmi, qui Christum vemito
Quid igilur responsttm esl coniumaciler? Dtxi enim sennone teniabaiti dicenles : Magister, licet tributum
convenlus: Absil a me, ut tradattt Chrisli hwrcdita- dare Coxari, an non ? (Luc. xx.) Semperne de Cm-
tcm ! Si ille palrum liwreditatem non iradidit, ego sgre famulis Dei invidia comiriovebitur? El Iwc ad
tradam Christi hwreditalem? Sed el hoc, addidi: calumniam sibi arcessit impietas, ut imperiale nomen
Absil, ul tradam hwredilaiem palrum, hoc est, hw- obtendat. Et isti non possunt dicere, quod eorttm
redilatem Dionysii, qui in exsilio in causa fidci de- non habeanl sacrilegium, quorum imilanlur magisic-
funcius est, hwreditatem Eustorii confessoris, hwre- rium, Et tamen videte, quanlo pejores sttnl Ariani
ditatem Merocli, atque omnium relto fidclium epi- Judwis. Illi qumrebant ulrum solvenduin putarct
scopotum! Respondi ego, quod sacetdolis esl; qttod Cmsari jus iribuli; isti imperalori volunt dare jus
impetgiotis esl, faciat imperator. Prius csl ttt ani- Ecclesim. Sed ».. perfidi suum sequunlur guctorem,
mam mihi auferal, quam fidem. Nunc isla conside- Q ita el nos qtim nos Dominus et ouctor noster docuit,
remus, charissimi patres, et sequentes exemplum respondeomus.
sancti Patris Ambrosii, absit, ut tradamus bsercdi- CAP. CXL. — Ilem comfirmoiio ejusdem sen-
tatem Christi, absit, ut tradamus h_eredilalembea- tenliw.
tissimi Pelri apostoli, cui Chrislus dicere dignatus Bic videnduni, hic memorise catholicorura arctius
est: Tibi dabo claves regni cwlorum! (Mattlt, xvi.) recotidendura, quod S. Ambrosius de Simoniacis,
Qui hanc haeredii.alem,jubeiite Salvatore, omnibus qui lotam Ecclesiam tradere volunt, diceret, qui
suis successoribus in perpetuum tradidit, ipse B. hsec contra Arianos pro una tantum basilica loculus
Petrus, et oranes sacralissimi praesules, Patres esl? Quo in loco subjungens S. Paler Ambipsius
conlr. Auxent.): < Considerons Jesus do-
nostri, Spiritum sanctura episcopis tradcntes, bacu- ait (Serm.
luin et amiuluni eis dederunt, ut per corporale si- lum Judmorum, dixit ad eos : Quid me tenlutis ?
gnum, spuitale uiique deinonstrarent. Nnnc autem Oslendite mihi denarium. El cum dedissent, dixit :
absit ul laici et ssecularcs, vanse glorise servienlcs et Cnjits imnginemhabel el inscripiionem ? Responden-
avaritise, quod spiritale est, noslra permissione tra- tes dixentnl: Cwsari . Et aitillis Jesus : Reddtlequw
dere audeant. Quid enim eis superest, nisi ut mamis sunt Cwsaris, Cwsari, el qumsunt Dei, Deo (Luc. xx).
iraponant? Quod si hoc non solura opere, sed ei JJ l TrifiHfttniC_csa?isesl; non negamus : Agri' Ecclesim
verbo ipso nefas esse credilur, quanlo magis a lanla solvunt tribulum.
— Conlra eos qni dicunt in poleslate
nequitia cessandum est? Yalde enim timendum est CAP.CXLl. Romgni potuiftcis esse Ecclesigs Dei imperuloribus
quod idem B. Ambrosius subsequitur, etdicit (ibid.): iradere.
Chrislus tcmplum suttm ingrediiur, et flagellumpren- Quod injusliim el Deo placitum rion cst, no..
dil, et ejicit de templo nummularios. Non patitur posse facere aliquem sacerdoteiri, confirniat S. Am-
namque in suo templo esse cos qui vendant catlte- brosius dicens (epist. 20) : Convenerunt me prims
dras, 11011paiilur in suo templo pecunim cssc verna- viri comites consisloriani, ut et basilicam Iraderem,
culos. Quid sacrm cathedrw, nisi honotes? Quid sunt et procurarem, ne quid populus lurbarum nioverel.
columbm, nisi simplices menles fidelium, vel animm Respondi quod eral ordinis : Templum Dei tradi n
fidem candidam et puram sequenles? Ego ergo indu- sacerdote non posse. Acclamalum est apoptuo.
cam in lemplum quem Cliristus excludit ? Jubet CAP. CXLII. — Hic ostendilur falsum esse, quoa
enim exire, qtti dignitates vendii, el honorcs ; quidam dicuiil: Omnia lerrena imperglorts sunt.
jubel enim exjre, qui venderc vuli fimnlices menles: Iterum S. Ambrosius ostendens, eos contra veri-
fidelium, fiatem loqui, qui dicunt (epist. 20) : Ideo, qttw Ec-
 '
631 LIB. Di__i::H0N6RE''__:CCLE__.I__E': "6St
clesia'possidetfimpefaipfis:sUiii; quiq.omnid tetfena1_^ \ GAP.C'"XLYI.-- Qi(h?h;/_i ''*'
. bealiis Ambiosiiis fuerii:
ejus: sunt, qit:.:,Gomenioripsed comilibus, tribunis,
uipefme basilicw fietet tnutuq ttadiiio, dicentibUs, Quse omhia, quae fidei, et devotibnis firriiitate
irii.pefatorem'suouti; eo quod iri potestule ejus essent besitus Ambrbsitis prbtulerity: subderis dembhslrat
onuiia^ideoei Omriia:trddi debete; respondi ::Si me /Epist."20)'": Pro quibtts ohiriibus egb-tyrgriiiusdp-
peteretvquod.meum essei, id estfundum meum, ar- pellof; ei plus:etidmrquaiiiiyfgririus. •JmpefoibrPx-
geitiiimmeum, -jtts:hujusmodlmeum, quaiiqugmom- uspefaius; cohiilibus"rbgdriiibus, tti' depbrierei in-
mg.fquw megsuitl, sint.pduperttm, veruni: eu, qum digttationem, ad ECclesiam piocedefet. _.._':-Si vbbis
divinasurityimperotorim potcsittti nbn sunt su.bjecid. jttsseril AmbfdsiUSjVineltinvhie' iradetis.Quumvb-
:Si:,pgtr'tmonium:pelut;:invddite;-. sy. corpus:;: occut- cem onines cohotruetuni. Sed 'Gailicdiius pfwpbsitus
tam,.vuilis in viiicularapere?'vullis irimorlem? Vo- cubictdi trianddre inihiaususest : Tu contetniiis Va-
liaitgtiest.)__/_.. Pro aliaribus gralius immolabor. leiitinianum? Gapul tibi tolio. Respbndi : Deiis pef-
CAP.CXLIII.—-^De eo,:quia sdcefdoies ::sediiionem miltattibi, ul impieas qttod rninaris. EgO ehiiri"'___-
'populi:'excitare 11011,.
debent; si vero.pro jus.lilia, liar quod episcbpi, tu fdcis qiod spadbnis'.-Atque
quqmprmdicant, excilaia fuerit, non eis ascriben- utinam Dominus avertat eos ab Ecclesia! iiimeoiri-
duiri, ... T>
B nia telg coiivertatit, "meo sangttine- suahi sitim ex-
Et postpauca (Epist.,20): Cumpopulus una c.um plettiit! Huic' rei atlestatur liistoria Tfipaftita, di-
*ygiis eomiiibus perlurbgretur, exigebatur a me, ut cens deB. Ainbrosio quiay dum decCeleBiajube-
f,pmpescerempopuium, Referebqm, in meo jure esse, retur exife, ait : Ego spohte Iwc nohogb, ne tupis
ui:noii excitarem, iit D.ei mgnu, ut.mitiggret, Item- bvittms$pto contradere videar, aut blasphcmdnlibus
qt'.epopulus nulu Dei. mitigatus ait: Rogamus, Au- Deum. Hic si placet, occide, Iwc locb mortem proria
gttsie, ?.o?_pugnamus; non timemus, sed rogamus. sttscipio voluntate: Hic vero Yaleritiniahus iiripera-
Hoc Chrislianos decel, ut et iranqnitlilas pacis ople- tor,qui, agentematfeJustinaAugusta, ariana,bea-
lur, cl fidei verilaiisque conslanlia nec mortis tuiri AiriBfosium pefsectilus•' est, -filius fuit illius
revocetur periculo. Yalentihianiy sub quo B. Ambrosius episcop_ifuni
-
CAP. CXLIV. Exaggeratio hujus senientim, et qitam suseepif.
grave sil Ecclesiam tradere. CAP.CXLYII, — Exh6tlgtio,ut'sic setviatut: irripe-
Et item (Epist. 20): Tenlatus cst Job nuntiis coa- ":,: ralori, utDeus tionvoffendgluf." -
cervatis malorum; tenlatus esl eiiam per mulierem, oeatus etiam Pater Augustinus inlibris De ver-
qtim aif: < Dic aliquod verbum in Deutn, et morcre : bis DPrriiiii exporiens quomodo ihfelligenda 'siht
(Job 11). J Videtis qitania subilo moveantur? Golhi, verba:: sancti Aposlbli, quibus nos; potestaiibus
arma, Gaililes,. Advertilis. quid jubeatur, cum man- sublimiofibus subditos esse prsecepit, ait: < Qui re-
datur tradere basilicam ? IIoc csl : Dic aliquod ver- sislil, iiiqtiit Apostolus, potesiali," Dei ofdiiidtiohi
bum in Dettm ct murerc. Nec solum dic adversvs resislil (Rom. XIII). J Sed quid, si ilittd jubeat quod
Deum, sed eliam fac advcrstis Deum. Mundalitr : non debei fieti? Hicsane eoniemrie potestatem, ii-
Trade altaria Dei. Vrgcmitr igilur prmcepiis rcgali- mendo potestatem. Si aliquid jusserit, ptoctttglot,
bits. sed confirmamur Scripturw sermonibus : respon- norine faciendum est? Tameii si conira proconsulem
dit Job iixoti, dicens : < Tanquam una ex insipienli- jubegt, iion uiiqiie contemriis potestdiein, sed eligis -
bns locula es (ibid.). _ inajori servire; ne.chine minor irdsci debet, si major
aliud ipse ptocbrisuljubeat^
C u>. CXLV. — De eo, qtiia tam gtaves lenlaliones prwlatus pst, Rursum,si
non itni hotnini, sed universw Ecclesiw fiant, et el aliud iriiperaior; riuiiquid dubilatiir, illo coii-
quia in divinis nutlum jus imperator habeat. tempto, illi esse serviendum?Ergo si dliudimpefator,
Et item post pauca ostendens quia Ecclesia gra- el gliudDeus;quidjudicglis?Solveiributum,estomihi
ves tenlaliones sustinere deberet, ait (Epist. 20) : hi obsequiuht. Recte. :Sed non in idolio. Iriidolip
Quw ratio igitur est advcrsus hunc vetmiculuni gta- D prohibet.Recte.
1 Quis prehibet? Majofpoiestqs.Dgve-:
viotes ieniaiiones, nisi quia non me, sed Ecclesiam iiiam;_t.u':Cqrcerem,Ulegehennam miridtur.Jnde-esi
petseqvunlui? Mandatut denique : Ttade basilicltm. qmdmnclimatlyies.conieiripseruntpbtestales^
Respondeo : Nec mihi fas csl tradere, nec libi, :m- ngs, :ut,vero {.Dpmiiio.,deservitent. Hdc. 'expbsiiibtu •
perator, accipere expedil. Domum privali nullo poies omiiesseiitentiass.nnctgtutriScriplu'fgftim,nobispo-
jurc temerare, domum Dei exisiimasli auferendam? testglibus lettenis obedite pfmcipieritibus [Sic cod:
Allegatur impcratori licere onvtia ; ipsius esscuni- < leg. prsecipierites], intelligere convenit,•';Quodauterii'
versa. Respondeo : Noli te gravare, imperalor, ut < de:idoUo S. Augustirtus ait,yhbc de haeresuet de
puies tein ea, quw divinasunt,imperiale uliquodjus . < orani<iniqiiitateinleiligenduin;est. •".: \: :"'
hubere. Noli exloltere, sed si vis diuiius imperare, 1GAP.GXLYIII. —-De eo.quidJionigntumvaWMlig*
estoDeosubdilui.Scriptum.esl : 1 Qum Dei, Deo, ris~sgci:qsunt, sed eiiam o.mnid',quw:ojferttniuf.:'' , .
quw Cmsaris, Cmsari (Malllt. xxn). » Ad imperalo- , Sacra esse ihniversa: qute Ecclesiaypossidei., hon;- •
rem patalia perlinc.nl, ad sacerdotem Ecclesio. Pu- 1
tantum yidelicet ea quse usu commtirii-oriines:sa-<
blicorum iibi mwnium jns concessum esl, non sa- tcrata dicimiis, in vasis.scilicetct b_.M_iCisv;yel\aliiS
crorum. 1quibusque sacratis rebus, sed etiaih terferiis-, vi^
PATROL.CLXIII. V 21 -
 (583 PL.-C.Dl _.GNOT__E SEDIS EPISCOPI 684
••ne.is, hominibus, bestiis, pecuniis et omnibus oiu- A i'um: vjsioniuus sancta esse, quoe Deo offeruntar,
.lino rebus quse Domino vovenlur; superius niultis verissime comprobantur.
Mjxemplisdocuimus. Ubi attendendHm quia omiiia — Vera comptobaiio, quia sicut miiiima,
sancta tion sed CAP, CL.
isla, quantum ad se, sunt, quantum ild et mgjoto, f/uw Deo offerunlut. JEcclesiw jure
adiUius supereminentera sanctitatera, cuioiferun- - competunt.
itur, et illorum, qui offerunt, devoiionem. Et hoc
ita esse inlelligendum, S. Augustinus super Joan- Sunt vero nonnulli qui dicant: Ecclesia quidem,
nem loquens, apcrtissime declarat, de Juda in- et circuitus ejus Deo cpnsecratus, vere homihum
Deb et ejiis sacerdotibus, ea ve-
qtiicns.: Ecce fur estJudos, el ne coritemiias,fur sa- nulli pertinet, nisi
Ecclesia possidet, nunc per orfeem glori-
erilegus, rion qugtiscunquefur loculorum, sed fur Do- ro, quse
minicorum loculorum, el sacrorum. Sic crimina dis- ficatayid est ducatus, marehias, comitatus, advoca-
cernuniur in foro qualiscunqtte furli el peculalus. tias, inonetas publicas, civitates et castra, villas et
:Peculalus esl enitn furlum de republica, el non sic rura, et csetera hujtismodi ila ad iniperatoiem per •
«t nisi pastoribiis Ecclcsise semper, eum
judicaiur: furlum rei privalm, quomodo publicm. tinent, ea ha-
Quanlo vehemenlius judicandus est sacrilegus fur?, sibi succedunt, ilerum dentur, nequaquam,
Non undecunque lollere, hoc est, et de Ecclesia tol- B * bere debeant. Et inde est, quod ei jus in Ecclesia
lere. Qui aliquid de Ecclesia furalur, Judw perdito deberi in tantum contendunt, ut eam etiam investire
dicant. Sed hi, si paeifice ea, quse supra
-compgratur. Perscruta.ida sunl verba sancti 'docio- debere
ris; qui enm furem sacrilegum nominavit, qui pe- protulimus, dignenttir adverterey liquido cognp-
xuniain Dominicam furabafur. Non auteni Judas scent, qtiia nort solumparva," quse prius Ecclesia
<leEcclesia corpbrali, quse liondum erat, sed de possedcrat, ejus surit, sedetmagna, qiias riuhc pbs-
Parvse enim possessiones, quas
ioculis furabatur. Pecuma vero illa non erat sancta, sidet, illius sunt.
anle Goiistanlinum imperalorem possedit, ideo ejus
iicque JoMili sancti. Quare ilaque sacrilegus fur,
jiisi quia pecunia illa, quamvis per se sancla non sunt, quia Deo oblatse sunt, et magnaepossessipnes,
sancta lamen quaspost Constantinum possidet,. idcb ejus sunt,
fuerit, erat, quia sancti Christi Do- -
quia Deo oblate sunt. Spoiisns enim ejus, Domi-
niini nostri et cjus apostolorura eral? Ila et prse-
sentis teniporis Ecclesia, omnia, quse possidet,-per iiusChristus, qui prius eam erudivit periuria, nunc
se quidem sancta iion sunt, sed quia Chrisli et ditare dignatiis est gloria. Iniperatori autem, piela
tem et juslitiani servaiiti, non solum: jus Ecclesise
cjus Ecclesi_esunl, sancta suiit. Qui ergo ea fura- sicut ex verbis S. Ambrosii docuinmsi
vel vi siye „ teraerare,
lur, rapit, sacrilegus fur, sacrilegus C non sed ne quidem alicujus privati. Quod qui-
iraptor judicandtis est. Ergo nec imperalor ' in eccle- dem licet, in jure privati observani, absit utin jure Dei
siasticis rebus jus babere debet, quia videlicet
temerare iraperator audeat! •
saneta, ct DeO dicata sunt. Et inde est quod B.
Ambrosius ait (Epist. 20) : Ad hnperaiorcm pala- CAr. CLI. —Conlrg cos qui dicuiii: Tetreng Eccle-
tia, ad sacerdolem Ecclesia pertinet: Hoc autem sim impergtorissitnt,'et iiisipaslpres.de mariu ejtt*
non sed nomine Ec- accipiant,'ea hgbere nondebent. :
pueriliter intclligcre debemus,
clesiae omnia, quce Ecclesise sunl,' designari scire Ait enim imperatori B. Arabrosius ;(.Epist. .20) :
debemus. Huie autem sensui et sanclissimus Pater Domum privali nullopotes.jure temerare; dotnumDei
Benediclus concordans, cum describei'et inona- existimgstigufereiidam.?Ilic atteridarityqiii iri lan-
chorum Regulam, ait de cellerario monasterii- Om- lum perversae sententise manuin dederurit,utdicant,
miq vasa monasterii, cunclamque subslaniiam quasi Ecclesiamquidem suojuri subdere noii-pptest im-
. aitaris vasd sacrnia conspicial. perator, sed ea, quic Ecclesiae sunt, ita imperaloris
CAP.CXLIX. —Deeademre, sunt, ut pastor Ecclesiseea habere nbn possit, nisi
Sanctus ctiam Pater Gregorius sancla esse quse ab imperatore accipiat. Quis euim eOsiferret, si di-
Deo off-jruhtur, cliam ante quam sacrificentur, in D j cerent: Domum quideiri privati temerare noii polest
stiis Dialogis ostendit, inquiens : Cum quidam imperaior, sed lamen pbssessiones ejus ita impera-
presbytcr in aqttis calidis sese tavans, cttjusdam ho- toris sunl, ut uisi ab imperatore eas accipiat, possi-
mbtis obsequio fruerelur, quadam die delttlil secum deie bsec neqtiaquam prsevaleal? Et si boc tam
dnas oblaiioiiumcororias. Cumque mpre solito tuvis- absurdmii inrebus humanis in.elligitur,' ut r.ullus
sel, ei ej.ttsobsequioin omnibus usits eSsel,obsequenti etiam injustissimus judex' lioc judieare ullo ihodb
jsibi viro panem pro Menedicii.oneoblulit, petens, tit aude»l, qtiantoriiagis h:pc dicendtini rion est de
benigne susciperet, quod charilgih gfgtig offerrel. rebus illius, qui fecit caium et terrarii ? Tpse cnini,
Cui 'iltemwrens afjliclusque respondit': Mihi ista: quamvis omnia ipsius sint, tamen specialiter sita
'
qitdrt das, Paler? Isle panis sancins est: ego hunc; dicere dignatur ea, quaesporiSEesuse, sancti» scilicet
Mattdviciire nonpossum; sed sirisTiiihi uliquid vrw- Ecclesi.e donantur. Unde et discipulis suis aif:
siWe-kimriippieiUiDebprome hiitic ptiricmoffer; ei: Qui tos honorai, irie hohorni ifLiic.x;). Honbr aur
lutic te cxuuUiiinhcognosce, cumhuc rediens, tne noni Jlemsanctse Ecclesiserion solum in spiritalibus, sed
hipeneris. In his itaque\vei']jis iibtandum est, quiai etiarii incorpqralibus verisSime intelligii.ir.
nbii solum yivonim testfmoniis, sed etiara defuocio-
 CS3 LIB. DE HONORE ECCLESI.E. 588
CAP.CLII. -—Qtiiaepiscepi,vet.abbgtes per sitos fide-- A _ stianoruiti imperatorum imperialia praecepta, et
les demagriis possessidnibus,quas possident, ser- fetiam eos a sacris canonibus non deviare. Taliter
"vire imperaioribus debent. -.-.-
. Sahe seienduni quia, sieut mutare, quod sui ma- enira de ordinatione episeoporum '
statueruht di^
' centes:
"
jore_> catliblici imperafores fecefunt, Chfistiaiiuss- . • .
CAP. CLYII. •— Quid obsefvahdumstt in ordinaiiohe
imperatof noti debetyita et si qtiid Ecclesise eo tem- •
episcopi,
pore dbnaturay ut sibialiquidimperator exinde re-
servaverit, MCOnlfa catiories sacros non fueritysol- Debet enim prius disceptari de vita episcopi,
vendurii ei, riisi forte reiriiserit, per omriia est. Sic- utrum bona sit> au reptehensibilisj ei, utrum boiiis
ul eniray quse jam Deticonsecfata surityhoniihibus^ testimoniis rauniaturi annori? Eo autem tempore,
saeculiassighaffe non debemus, ita quse illtirumsunt, quo consecratur, consulat euni is, qui consecrat, si
nisi ipsi donaverint, eis auferre non possumus. Epi- possit facere, atque custodire omnia, quae divini
scOpiauteih et abbates, observaritcs prsecepta ca- prsecipiunt etinones-,et siquidem denegaverit, se 11011
nOnum, ssecularibus negoliis se miscere non debent. posse custodire, non consecretur-. Si autem pollici-
De"reditu autem illarum magharum possessiOnum_, ttis fiierit observaturum se, qtianlum homini possi-
juxta constitutum sacroruiri canonum quatuor por-< n'~ile J estj sancla canonuin prsecepta, tunc is, qui cpn-
tiones in episcopiis fieri debent; in abbatiis vero} secrat, eum admonere, atque prsedieare ei debet,
communia omnia esse juxta regulam sanctprumx et religiosis episcopis connumerabitur. Nani cano-
- nes Patriim vim legtiiri habere oportet. Sin aiiiem
aposlolorum.
mbdo coiisecratus
C.AP.CLIQ. — Contra eos gui dicttnt, ideo impefa- aliquis pecuniara dederit, eoqiie
tbtes Ecrtesiam investire, quia sgcrgli sunt: eplscoplis fuefit, noti solum ipse, sed etiam qtii
Suiit etiainqui dicant, iniperatori, quia sacro oleoy consecravit eum, iiiter episcopos nbn Crit; vel pe-
unctus est, bene conipetere, ut paslores Ecclesiaej curiia, vel res data consecrationis causa sacrO Ec-
douet. Quod qtiidem iniramur, si aliqui sapientum( elesise sanciae addicantur, sive episcopus, sive cle<-
dicunt. Non enim ad hocungituf, ut Ecclesiam bene, ficus sit, quidedit. Is autem, qui accepit, hon soliiih
disporiat, sed ut regtium fideiiter regat. Ecclesiam( res amiltat, sed etiani gradurri atque honOrein cle-
eriirii nOn debet ordinare, sed ei ut filius obedire. ficatus. Similiter autem et si laicus fuerit, qtii pecu-
An non et Ozias f ex, sicut Onines Judsesereges, oleo, riiam, Vel res accepit, et ipsas amittat, et alitid tan-
sancto urictus est? Gur igitur, si regibus uiiclis sai- ttim, quant.um accepit, poense-riomine sanctse Eccle-
cra cbmpetunt, cum incensum offerre vellet, lepraL sise prsestare compellatur. Sed et si magistra.urii
~
percussus est?(// Par. xvm.) Nonne majusest,prse- , C gerat,, inmagistratti esse desinat, et exsilio irrevoca-
fogativam episcopatus tribuere, quam incensumL bili condemrietur»
offerre? Desinant ergo reges, vel imperatores, abi CAP.C,LArHI.— Qttiq, quod sanctis iocis dalum est,
IiaC prsesumptione, ne forte iratus Dominus lepra firmiter eis petmanete debet.- i
spirilali-eos percutiat^et de Ecclesia sua exire eos Maneantjura prsestita episcopis, et omnia privi-
compeUat. Ament regulas catholicae Ecclesise custo- legia. Item: Omnia solatia et liberalitates religiosis
direyut in seterna Ecclesia cum Ghristo possint re- locis datse firmiter maneant.
gnare. Amen. . GAP;CLIX. — Item de egdem re.
CAP. ' CLIV. — Contta eos qm dicunt: Spititglia Possessiones ad religiosas dbmos pertinentes nul-
cpiscopis pettiiienl, smcttlaria nequaquam.
Sed neforte aliquis obsistat, et dicat: Sententiis lam descriptionem agnoscant.
episeoporum .spirilalia subjacere possunt, terrena CAP. CLX. — De liwreditgte in "iwmitie Christi
vero nequaquam; _attendat religiosi imperaloris relictg. ...
Theodosii praeceptum de hac re dicentis: Si quis irfhomine Domini nbstri Jesu Chrisfi nse-
CAP. CLV. —Gonslilttlio Theodosii imperatoris. reditaterri reliquerit, capiat id qiiod relictum est Ec-
Omn.esitaque. eausse, quse vel prsetorio jure, ,vel D clesia.
civili tractantur negotio, episcoporum sententiis CAP. CLXL — De Ivwreditgte relicta marlyribus*
terminat-e perpetua -stabilitate permaneant, nec li- Si quis in nomine martyrtim hsereditatem reli-
Geatulterius retractarinegotium, quod episcbportim queritycapiat lucrum ejus Ecclesia.
sententiis fuerit diffinitum, ".-.. CAP.CLXIL — Res episcopi in jusEcclesiw legoliteT
CA.P.CLYI. -«- Diversa ptwcepta legum eadem fit- _- devenire.
'.-".: maniium, quwel sacti caribnes.
Quiavefoprbtuiimus multa Canonum prsecepta Siquispostepiscopatumyvelanteconsecfationem,.
et sanctorum exempla, quibus prPbafemus pure et ' voluerit proprias res Ecclesise offerre cujus episco-:
in pus erit,- hoc laudabile estj quia nbn est eriiptio,,
sinipliciter pasfofes Ecclesiam introducendos, et
sed oblatio. . .
quod Ecclesia obfinet, jure perpetuo possidere de- •'
.feere, et non Imperatori,, vel aHcui magnati licere CAP.CLXIU. —-Res Etclesim firmitef permansuras'.
jjivestire,' vel aiiquo raodo sibi subjugafe Ecclesiam, NuUain diminutionerii patianfur ecclesiastica jtira
yel ea, quse. possidet, aliquo ingenio alieiiare, vel in rebu8, quas post episcopatum acquisilas Eecle-
aiicui personse tribuere, proferamusnunc "et Chri- stseebrum competere Pispostiinius,
€8-. PLACIDI IGNOT^ SEDIS EPISCOPI LIB. DE HON. ECCL. fiS»
CAP. CLXIY. — Deepiscopisp.ro rebus Ecclesim non A l injusliliara publicearguebat,etpro quadam imagine.
constringendis. quam Augusta juxta ecclesiahi ponereausa est, eahi
Nullus episcopuspro febus Ecclesi_estiseexactio- iterurii
publi(.e iiicrepavit, concilio pseiidoepiscopo-
nem, vel molestiam paliatur. rum, quos ipse diidum juste.damnaverat, damnatus,
CAP. CLXY.— Qiiid agerc dcbcat imperaior, ' si impferatore- etiahi Arcadio, ageiite uxore,
commuiare voluerit cttm Ecclesia. perse-
exsilio directus, prb justitia mori non recu-
Si imperator commutare voluerit cum Ecclesia, quente,
savit. Quid islevif, quid isks diebus ageret, quantlo
poteslatem habeat, lanlum, ut res melioratas Eccle-
Ecclesia tota calcatur, qui pro unius yiduse defen-
sia pro conimulalione suscipiat.
sionOimpferatorisanimum cbntra se tisque ad mor-
—
CAP.CLXVI. De rcverentia iinperatorum in tem excitare noii tiiriuit ? Merifo sanclus Irinoceritius
clericos.
et omnes Occidentales episcopi, audientes
Ecce his sacris conslitutionibus apefle palct papa
EcelesiaeDei iujustam neccm tanli viri mOti sunt, et bmiieshujus
quantam reyefenliam.saeri imperalores rei fautores analhemaie damnaverunt. Moderho
*l ei seryieiitibus habere debeanl! eliam tempore venerandse memorise Gregorius YH
CAP. CLXYII. — Exempla sanClorum, ..quibtts pro papa pfo honore sanclse Ecclesise diraicans, mullaj.
verilate usque ad morlem certare plenissime adtno- . et varias
nemur. '
B tempestates suslinuit, sedflecli nonpotuit,
fundatus erat supra firmam petram. Urbanus
Igitur posfqiiam tanfa observandse yeriiaiis prae- quia
etiam ejus successor II illius sequens exenlplum.
cepla praemisimus, nuiic breviler sahctorum exem- Domini sponsa mulla pericula sustinere non re-
verifate non timuerunt vilam pro
;pla, qui pro prsesentem
nuit. Seiendum enim
perdere prpferamus, et sic, Deo auxiliante, pfaesen- tHin scliismaticoruni quia fejuslemporibus intan-
tcm Hbellum de honore sanctse inalris Ecclesiae persecutio creyit, ut in quodam
ad fihera ducamus. Hic prirnum occurrit bealhs tempore in tota urbe Romana consistere non aude-
ret. Qui latiien non cessit, sed paiienter ferens,
-Joannes, Dbmini prsecnrsor, veritatis in tanfum
Christo pro se obliiienle, omnis hsereticorum vis
„niator, ul irijustuin facinus inteidicendo regi, mori
destructa, e.t ipse saiictae Ecclesise fedditus, aptid
pfo veritaie neqiiaquahi fimeret. Sic et heattis Elias B. Petrumin sua sede bealo fine quieyit, Nos itaque
regi obsisiehdo-persecutionem pali veriius non est.
sanctoruin exempla, sanclissimi Patres, se--
Beatusetiam Moyses, Dei praecepiis popiilum eru- hsec
custodiamus juxta propheticam admorii-
diens, non hbriorem, sed persecutionem ab eis sae- quentes,
est. Machabah vero beali tioncm (Psal. xxxvi), veritatem, el videamus sequi-
pissinie passus niarlyres
sunt reliquiae homitii pacifico. In-
pro patriis legibus hiori non recusarunt. Tres pueri | tatem, quoniani
in camlno ignis pro veritale milli ribn refugierunt. justi atitem,;qiiam.vis ad leihpus flofere yideanUir,
Saricti etiani apostoli lolius nnmdi odia cOritra se in seternum disperibuiit.GratiaauleiiiDei,quam nos,
eoncilare pfo Chfisti veritate nbn fefugientes, sua Deo donante, defendimus, et hic et in selernum nos
ihbrte ribs dbchefrint pfo Christo hbn timere, ct custodire dignabitur. Amen,
hiortem libeiiter aniplfecli.' Bfeali efiaih Stepliarii CAP.CLXYIII. — Adhorlatlo, ut pfo liis sricris do-
prolomartyris et. omnium enrii sequeiitium nlarty- gmaitbus, Deo nos cofroboranie, usque dd trib/iem
rum Chrisli exempla sequenda sunl,,qui ihnumerisi certemus. ...
et-exqiiisitis tormenlis a veritale deflectj non polue- Atfendentes itaqtie, sanctissitiii Patrfes, hortim
runt. Sunt et alii sacratissirai confessores, quibus> saiictorum exempla, cognosceiitesetiam isia sacra-
non dictuin est ul idola adofarent, sed iil dogmata) ' iissima dbgin_ita sanclse EcclfesiSeab ipso Dbiriiiio
sacia mutareiit, siculi bealus exstitit Athariasius,, Christo fore cbllala, pfo eis bbservaridis usque ad
AlexandrinaeEcclesise prsesul, HilariuSjCtiam Picta- niOrlem, Deo nos corroliorante et coiifirriiarile, stu-
yicnsis, cf Paulinus Trevereiisis,\Eusebius liisiiperr deamus cerlare-; cerli de miseficpfdia\Cliriiti,':qui
Yerceliensis, qiii confraArium dimicahtes, pfo ve- pfimo pastori, beato Petfo aposlolo iri jtidicio suae
filale Christi pati non dubilaverunt. Quin etiam ctt D yerse dileclibnis pasceridas suas bves coriihiisit.
B. Marliiii papse exemplum valde imitandtim est,, Quia si pro bis occubueriinus, prp justitia mofti
qui et ipse pro fidc iricarnationis Dfeniitiiiexsiliuml tradehiur. Beati atiffem,utiiise Dbiriinus ait, quiper-
ct vincula pati non refugit. Sunt autem et alioruml ' secttitdnem pfbpter jusliiidm pdliiintur, quonium ip-
cxempla tanla saiicloium, tit lempus aritedeficial, , sorum est regnum cmlorum:(Matth, V). Jtisturii.''esl
ijuam dinumerare possiriiiis Veteris et Novi Testa- enim pfb hohore sahClaemailris Ecclesi_eDei gregem
inenli Palres, qui, utApostolus ait, per fidem vice- paseendo hsque hd mbrterii eerlare, adiiortaiite nos
tunt regna, operalisunt'jusiitiam,adepti.suntreprp- eflam beatissimo Joaritie evahgelista, atijue dicente.-
,7i-issio?ies(Hebr. xi). Adhucautem. unum, sanctse e 'SicttVGiirisiusprbhobis aniiriam sugih posuii, itg ci
Ecclesi_ealhletam, Joannem videlicet Chrysostomum,i, tios'ghimds "iwsirhs pto paifibus pohere debemus
ad medium deducamus. Qui in tantura <perfectus,i, llJodiuih), dmhipbteris autem Deus per nhs irifi-
inta!ilum.Spiritu;sanctopleiius exstilit, ut pro cu-i- ihos^fethltiirib-isefvosi subsliiiec in vestrls iiufijius
; sahcti
jusaain vidua? deffehsione, cui Aiigiisla vinfeariisuam n Ibqtiitur, pfef sC Spiritus gfatia in vestris
iulefat, ribn iiiibitaret ehm arguere et Jezabeli si- i- cordibtis eadem loqtii et cbnhrmare digrielur, qiii
milem dicere. Ad nltimum odio invalescente, quiaa pro arabre suse saiictse Ecclesisede sinu Pafris xie-
 689 PETRUS DE HONESTIS CLERICUS RAVENN..— NOTITIA HISTORICA. 690-
scenderey et morteiii gustare dignatus est, qui vivit A per omnia ssecula sseculorum. Amen. Deo Patriet
et regsiat cnm Patre in unitate Spiritus sancli Deus Filio, fet Spiritui sancto gratias! Amen.
Explicit liber de Iwnbre Ecclesiw..

__. AMVODOMINIMCXIX

i;y P__tmiI"S.:niE. .HGNESTIS'"'

- CLERICUS RAVENNAS

;';NOflTiA HISTORICA

(OODIN,Script. 11,1012)

' .. -"
Petriis de Honestis, SanctEPMarisede Portu prope B 1 cfentef vixerunt,' eodenlque ferme tempore : quod-
Raveritianl abbas, virttite cifca annum 1116conspi- qiie fecit, ut eos mulli non internoscerent. Ambo_
CUusac regulari obsefyaiitia, scripsit Begulam pro Peccatores appellati; inoleverat enlm mos ut qui re-
clericis sui instiluti, quam vulgo Consiitutiones Por- ligiose tunc viverent, ob animi demissionem, sese
tuenses appeHaHt,petro Dapiiatii falso attribulas, ut peeeatores inscribcrent-: idque faeile cogrioscet quf
GabfielP-._ino.tus iri Hisloriq Cdrionicorum Regula- monumenta iUorum temporum evolverit. Petrus ta-
riunt lib.fi probat. Nani abbalia S. Mafiaede Portu riien Portueiisis prsefcctus, seniper sacerdos et cle-
Usqiie liodieaeanonicis cohgregationisLaterariehsis ricus, ut aiunt: Petrus autem Damiani, monachus.
possidetur, Habetur bsec Regula inter Opera S. Pe- Illein Porluehsi cOsnobio perpetuo fere vitam tra-
tri Daihiarii editioiiis Parisiensis apud Gafoium Clia- duxit,Tiic in Gatriana solitudine. Ille Ravennse dieni
• felin anni 1642, via Jacobsea, sub signo Constan- stium obiit, bicFavenlise. Ille lv Kalendas Aprilis, hic
tiie, ef ultinise editionis anrii 1663, apud JEgidium viii Kalendas Marlii. Ille anno riiillesirao eentesimo
Ttimpere via Aurigaria prope Puteum certum.FIo- decimo nono, hic septuhgesiriio securido post mille-
fitit temporibus Paschalis secundi papse, et.anno siinuni. Quodque liac ratione inter se ii di-ferreiit,
1119, die 29 Mattii obiisse dicitur. Edidit hanc Re- Dantes dePetro Damiani scnbens, videtur testari:
gulam Cohstantihus Gajetanus, Syracusamis, abbas Dura enim Petriim Damiani loquentem inducit, ss
*S.Baronti, ex congregatione Cassineusi. Mulli siint, Petrtira Damiani fuissfe inquit iri Catiianaque soli-
ut idera abbas Cajetanus nolat, qui liunc Petrum de ludine vixisse : Petrum anlera PecCatorem in divss.-
Hoiiestis cuni Petro Damiani qui etiam de Honestis MarjseYirginis ad littus Adrianum commoratum.»
cognominatus est, confuderunt, atque i.la aritiqnio- g< Hsec prseclare Hieroiiymus Rubeus. Contonderunt
rem isttim S. Romanse Ecclesise eardinalera niona- aeriter satis ac perperarii, meb sensu, scriplores De
ciium-Benedicliiium, iridiscrete ordini.eaiioiiicoiura exeellentia et prmrogalivis GarioiiicofttiriRegitlaiinm
regulariuih ascfipseruiit. At Hieronymus llubeus divi Auguslini; liunc utrumque Petrum de Honestis
lib. v Historiw stim Raveriitaiensis circa annum 1116 fuisse ex ordine canonicortim regularium. Cerlum
utruriiquerecte distinguit. Sic.autem deliOchltimo enim est Pclrum Damiaiii fuisse'ihonacluim acRe-
Petfo de Honeslis loquitur: •; '• gulam divi Benedieti professurii esse :unde imme-
• < Ihsignis hoc tenipofe liabebatur Petrtis, Por- rito eum accenset suis Canonicis Augustinianis Au-
tuensis coenobii' prsefectus, qui nobili Honestorum gusfinus Ticinensis in Propugnaculo candnici ordinis
Raverinatisfariiiliagenitus, Hlleraruih haiid oinriino parte iy, cap. 22,' et parfe v, cap. 8. Idfemque Joan-
expef s, cuiti esset sacferdos, rit vbttirii "pevsolvefet, nes Trulius De brdine cqnonicotum fegulurium lib. i,e
qtiod iri havigatione tempestafe actus:, nuncupaverat cap. ... At e contra Constanlinus Gajetanus,:abbas
divseMariseYirgini, in portu Ravennati sedem et coe- Sancti Baronti ex congregatipne Cassinensi, ut par
hobiuih «exstruxit;- quod deinceps ob feariia loco pafi Augustinianis Cahoi)icis\feferat,.,muitis eon-
sumptam causani, Portuense eoenobium est appella- tfehdit rieiitraih;ek his! dtiobus Petris.deyTionestjs
thnirIbi's"acerdotuin eonvenluni instatuity quibus- spectare ad canonicoruni regulariuin ordinerii. Nbii.
dairi prsescripf.islegibusy quas Pasclialis. II pontifex primum, quem constat fuisse monaehuiif instituti:
iriaxiraus\exitu%u3us;aniii hiillesinii cenfesimi de- Benedictini; nou secundvnt.: qnippe cum regulam
"clmi,'«ex^--.s_i;'iBi-issss,-irmhrityPetro ipshita po- Augustinianam vel sic aippellataiii, nunqtiam am-
stulahte;::EiB;anfeih': Petri fuefe litterse:; Pascluiti ]g plexus sit, sed propriani ipse coiiscripserit, niliil:
Deiriultt snmmqfei dpbstplicwsedis episcopq, Pelnts liabentem communfecura illa quse Augusliniaiia-ai-
Peccdtof, i etc. Thm htrumque. docte quidem ef in citur..Quiplara cupiuiit de__?.<..ro dp lloiieslis legant'
baric; fem eSmie jflistiri^uitidem' Hiefonymiis Ru- citattiiu Cajelarium in Prolegomehis ad islam Regu-
i
bfeus.Ms yefbi_.:f Satisauteiii, tit ijiito, constare Iarii, Hieronyriirim Rubeurii Iib.:v Histbtiw Raven-
qtiatitum inter hunc Petrum Portuensem et nutis, et alios qui de eodem argumento post ipsunfc
Folest
etrUm Damiarii intersit'. Est quidem uterque Pe- scripserunt.
fcrus,.:uterque Ravennas; sancle ambo atque innor
 691 PETRI DE HONESTIS CLERICI RAVENN 652

PETRI DE HGNESTIS

CLERICI RAYENNATIS .

R E G U L A .C L E RIC 0 RUM.

.DOMNI y

CONSTANTmi ABBATIS CAJETiNI f

„C YINDICIS
BEKEDICf
Il-I X
IN REGTJLAM VENERABILIS YIRI PETRI DE HONESTIS

CLERICIKAVEJ.NATI

AD LECTQREM SUUM HUMANISSIMUM PR^EATlOv

In fine quarti lomi sanctissimi doetoris nostri, A A gravioribus, iisdemque eoselaneis scriptoribus, ve-
petri Dainiaiii, addendam curayiiritis Regulara il- rum etiam cx iiliusmel scriptis paleiicr habemiis,
iam , quairi ad clericos et canqriicos informandos quidquid alii fiugaiit, allirraaiiies ipsum Augustinia-
scripsif Petrus clericus Ravennas duplici potissi- num, non Renedictinum fuisse; vel etiam (ut falso
mum de causa : primo, ut studiosiquiqufeyqui fere adliucalii) cx Aiigustiniano -Jericdiclinum cvasisse:
hucusque utrumque confudere, intfelligant alium cum is ante nionaslicani viiam nulli Rcgulse fuerit
(_ssePetrura bunc a nostro; secundo, ut etiara co- addictus, imo sacrarum iitieraruin et utriusque ju-
, gnoscant Petrum clericum suam banc Regulam edi- ris doetor, Parma. legis peritiain docucrit, ul nos in
disse pro clericis et canonicis illis, qui fegulariter cjus Yitee commenlariis, Deo dticc, clarius osten-
apud niatrices ecclesias penes ipsos episcopos, yel demus,
in collegialis aliis ad normam potissimura cQiicilii Alius vero Pelrus fuit clciicus, clcricorumque
Aquisgranensis degebant; non vero pro.S. Augu- prior. Qui cum videiet inullos in clcricis abusus
stiiii professoribtis. Ilujusenim Regulse observan- (quos Petrus Damiani suis prsesertim in cpistolis
lia {si Regula ea fuit, vel; potius epistola) ab ejus- deplorat reprebenditque) ille condito monasterio
dem sancti doctoris obitu usque ad.eam fere tera- in littpre maris Adrialici, in bealissimse MarLe vir-
^
pestatem, vix audita fuerat. ghiis lionorem, Rcgulara ex sar.clis Patribus, ac
Qttod igitur ad primum spectat, efiamsi uterque prsecipue, ulvidereest, ex ea sancti Patiis nostri
Pefrus vocaretur, eademque Ravennam pro palria, Benedicti conflatam , prsescripsit, et Paschali H
liabuerint, professione nihilominus atque seiafe, toto pont. max. confirmandam transmisit, ut corruptos
coelo distare coghoscuntur. Nam noster. Petrus a mores componeret. Non negamus tamen hoc ipsum
inajori nafufratre, qui eum paterne nutriverat, re- ejusdem monasterium (sicut et Benedictinorum
liclo gentis suse cognomine, Damiani cognomen as- quamplura) Augustiniaiioruni postea juri addictum
sumere voluit; tametsi (ut ex ejus scriptis alibi nd- fuisse.
tabo) nobilibus, non obscuris (ut quidam gratis af- Postremo, quod ad setalem atlinet, Pelrura Da-
firmarunt) hatus sit; Petrus etiam hic alius Hone- miani obiisse „anno CJiristi millesimo septuagesimo
storum sfeirimate, et familia quoque clarus edifus secundo, omncs ejusdera teraporis scriptores (ut
est.... fuse quoque probat erainenlissimus cardinalis Ba-
ProfessiOne quoque Petrus Damiani moiiachus ronius [1]) contestatum reliquere. In primis qui lo-
fuit, eremita et prior monasierii Sanctse Crufeis de tidetn id verbis adnotAvit, Bertholdus Constantiensis
Aveli.aiia,in Umbria, nonlongeab Eugubio, ordinis: in Auctaiio ad Hermannum Contractum,lisec liabet.
gaiicli Patris nostri Benedicti, ut r.on tanturn ex..CAnno millesimo sepliutgesimo secundo, Petrus Da-

(\) Card, Baron. Annal. t.'XI, ad ann. 1072.

CS3 REGHLA CLERICORUM. — MONITUM., Ctft
miani , pim memorice, migravii ad Dbminum VIIIA Cosiricbmincioirimi il terio seftnOj..
Kal, Martii, cui dominus Geroldus [domnus Giral- Epoicontinuando disse;quivi
Al servigio di Dio mi fei si fermo, ,
dus], revera monachiis scientia Scripturqrum insi- Che-purxon.-cibidi liquor d1 ulivi
gnis, et moribus suo prmdecessori non impgr, in epi- ; _: Lievetnente passgvg.Cgldi,.et
1 Gieli,
Conlento ne pensiercoritemplativi:.
scopglu snccessit. Reiider solea quel' Cluosiro g-questUCielL.
Ad hsec, Petrum Damiani anno setatis suse sexa- FertUtneiite, ed ora efatto vdnoi,.
gesimo sexto (2), in suo SanctaeMarise congregationis Si che losio convien, che.siriveli.
Avellanensis, seu Columbse monasterio, Faventise ' quel luogb ftU io Pier Damiano .*
In
E PIETROPEcfcATohfti iielld casa
decessisse, sacrasque illitis reliquias ad Imnc usque Di nostra Dpiina insul litollddriano,
di.em, magna fbidem cum veneratione asservari, ad- Pocd vila mortat ni ero timasa,
eo clarum est, ut probatione non indigeat. Econlra Quaiido.fui chieslo e ttotlo g qtiel Cdpello,.
vero Petrus clericus ad Paschalem II pont. max. qui DANT.,Parad., cant. xx.)
ab anno 1099 adlllS vixit, cuique Regulas suas Ifos autem Danlis versus Petrus Marianus Y, I_,
coii-irmandas direxit setatem protraxit: unde etiam D. rerum multiplicium eruditione insignis, meiquer-
ejusdem Paschalis exsfant littefse ad illum,dat_e La- amicissimus, Latine sic reddidil:
terani ni Non. Jul., indictione vn Incaruationis Do- B "
Talibus est rutsus dictis mihi fatiet otsus .-..
minicse anno 1115. Addunt quoque scriplores, eam Intet uirttmque lialutn jugasurgunt ardua lilttts,
oetogenario majorem, et in Portuensi S. Marisemo- Non procul Ur.be tua, rupiclus.sonat wtlteris ignis.
nasterio, quod ipse paulo extra urbem Ravennam Inferiore piaga; sic vertice tiubila tangunl:
Angnlus hinc otitut, cui nomen Galria, sub quo
in littore maris Adriatici eonstruxerat, obiisse aiino Surgil adorandoSuperumdomus.aptgparenti,,
Domini 1119, lvKal. April. Ejus autem lumulo hi , Tieserlasinter cceiogratissima rnpes.
Bic ego tam cerius mansi.servire. Tononli,
versus, qui et nostram confirmant sententiam, in- Ut meg mensa alias haud tempore quolibet annt
cisi ferunlur : Perfusas epulas quam Pallgdis arbore.nosset,
Hicsitus est Petrus, Peccans cognomine aHclus, Cmlesles sed erant mea gaudig volvere.curas :
Cuidedit-hanc aulam meritorum condere Christus, Ferlilis UlePollo qnonaam locus esse soiebal,
Anno mitleno centeno debilg solvit. ' Seminaque ingenti cum fenore.reddidit, at nunc
iv _8.<._.Apr. (In populi mox ora ibit) proftugibus Ulis
Dticte quidera ih hanc rem rlieronymus Rubeus Infelix lotiumetsteriles.nascuiUuf avenm..
Illic Pettus ego.Daniignltempotg duxi:
:
{Hist. Raven., lib. v) _ Satis autem, utputoycon- ' Ac Peltus fatso Peccaior iwmiiiedicttts, „
starfe potest quantum inter buiic Petrum Porluen- Virginis Adriaciiin prope liltus vlxil inw.de,
seiii, et Petrum Damiani intersit. Et quidem uter- Q _ Znstabal mihi jam mortalis terminus wvi,
saticte ambo Cummea iwlentis sunileinpota cinclgGalefo?..
qrie Petrus, hterqufe Ravennas; atque
irinocenter vixeruut, eodemque fere tempore, quod- Al eum bsec adco clara: slnt, ut clariora magis
que fecit, ut eos nmlti non internoscereut, ambo iesse non possint, niliilominus rerum Atigustiniana-
Peccatores. appeilali. Inoleverat. enim mos, ut qui ruin i scriplores ad banc usque diem invicte salis
religiose tunc viverent, ob aninii demissionem, sese iconlcnilunty Petrum clerictini, cognomento JHoiie-
inscfiberent Peccatores; idque facile cognoscet qui istuiri, bunc ipstim essey qui:e.t Petrus,Damiani,
inontimenla illornm lemporum evolvefit. Petrus la- moiiaehus, i et cardinalis. Quod.revera nusquam cre7
men Portuerisis prsefectus, semper sacerdos, felcle- (dereiri, nisi multolies legissehi apud Augustiritiiri
'
ricus, ut aiiint, Petrus autem Dariiiaui monacbus. Ticiriensem, qui de canonici ordinis sui propaga-
llle in Portuensi coenobio perpetuo fere vitam tra- i
lione edisserenSjSic cOmmenlaluSjest (5): _ln Italia
duxit; hiciif Catiiaua solitudiiie. Ille Raveinise d.iem iiisque ad tempora B. PetriiDamiani apud. Raven-
obiif suura, bic Favenlise; Ule iv Kal. Aprilis, bic nam ) in canonica S. Marise in Portu, deinde per
vin Kal. Marlii; ille anno. lniUesimo centesimo de- ltaliam 1 ab eo capite est propagatus. Ipse namque
eimo nono [cor. septuagesimo secundo]; bic octo— 'vir sanctus, clara ex familia de Honestis Ravennse
gesimo supfa millesimuiii. Quodque hac ratione in- p inatus, prius apud Avellanse locum eremiticara duxit
ter se ii diijfefrent, Dantesde Petro Damiani scri- ^vitam : deinde episcopus Osliensis et, cardinalis or-
bens,, videtuf '.testaru Mum enira Petrum Damiani < dinatus, tempore schismatis inter Cadaloum epi-
loquentem inducit, se Petrum Damiani fuisse in- scopum _ Parmensem, et Alexandrum II; pileo a se
quil, in Catrianaque solitudine vixisse; Petrum au- fsponte abdicato, ad canonicain prsefatam se trans-
tem yPeccatorem in divse Marise virginis ad liltus ttulit,. ibique post multa prseclara librorum edita
Adrianunii comniorattim. > Dantis vero<Aligcrii, < opuscula, et pietatis magnifice gesta, ejusdein Ioci
poetseEtrusci, TestimoniuriT-.hocesl: I
prior, sancte pieque in Domino quievifc Exstaut;us-
Tra dtto lili d' Itaiia surgon sassi (que in prsesentiarum Constitulion.es ab: eo edit» ,
_Enon molto distanli alla tua. palria,, ( communi vita cahbhicorum regularium, et Pa-
de
Tanio, clte i iupniqssai suonan pih bassi, s
schalis JI auctoritate conflrmatse. t Sed attende
E fgniw un gibbo, che si chigmg Cgtrig,
Di sotioolquglee consecrato un eremo, ' *etiani, quseso lector, quse figmenta iri mediurapro-
Clte sttol esser disposlo a sola Lalria. fferat, suos canonicos Ticinensis iste propugnans :
(2) Yide Constantini Cajetani prsefationem ' ad t. III (5) Aug. Ticin., Propugn, can, ord. ,-par. ty,..
Petri Damiani (Pairol, t. CXLV}, < 25.
cap,
 69S PETRI DE IIONESTIS GLERICI RAYENN. 696
t Ordo idem canonicus, iuquit, ad rfegularem ob,- A Certe iri Ecclesia sancta, quse circumaniiclaest
sefvaiitiain eflloriiit per sanctum virum Peirum varietatibtis, ita ottinium timenlium l)eum ejusqiie
Daniianum, inPortuensi canoiiica, dicecesis Raven- mandala custodientium merita per cliarjtatem conir
natis, deiiide in tota Ttiscia, pfseserfim ih agfo munlcantuf, tit tamferidivisiones graliarum in siiigii-
LuCensi apud Frigionariara, ipso auctore Pfetro Da- lis religiosortirii ordinibiis vestium diversitale noten-
miani, coadjuvantibus Alexandro II et illustri comi- tur ac diseefnantur.
tissa Matliildse (i). » Huic accedit. Joanhes Trullus, Yerum enim vero demoiistrata' jam veritate quOd
earibhicus etiarii regularis Augtistinianus (S), qui venerabilis Dei servus Petrus de Honestis : Raven-
postquam inulla co-ifra rei yerilalfemaflirmasset, Tri- nas clericus fuit, et diversus ille a S. Petro Damiani,
theinium abbateiri, verissi-rie licet scribentera, noii ordinis S Benedicti cardinalis doctissimus; operse
veritus esl appreliendere : . Hsec omnia subdit, eti pretium nunc judicamus errorem alium detegere
feluli, iit liianifestum fieret Petrum Damianum de ejusdem Petri clerici professione. Canonici nam-
fuisse canotiictim regularem, episcopum Ostiensem qtie S. Augustini, et quidem recentissime suum il-
et cardinalem, hec quferiiquam nioveat Joannes Tfi- lum vindicant, et ejusdem S. Augustini canoiiicuni,
tbemiusy astruens raonachum fuisse Bfeiiedietiinim, quemadniodum et S. Cbaldum Eugubinum episco-
quem claruisse itiqtiit srib Henfico IV, anno Domini "^ pum. Quod omnino falsissimum apparet ex ejus
iOSO. » In euniderii l|ibuntur erforem Joannes de setatis scriptis monumentis. Etenim nos cuni Rfegu-
Nigra Yalleytitulo Be docioribus ordinis cbhonici; lam ipsitis B, Petri clerici ad canonicos suos in-
Raphael Yolaterranus, 'AhifyopoMgiaillb.xii; Al- slruendos scriptam hoc loco inseranius , npn tani
phonsus Ciaconitis, iii Vitis suritmorum poniificuni, se oflfert occasio, quara postulat argumentuni, ut
sub Steplihno X, dicfo IX; Joannes Baptista' Si- inquiramus , an Regulam ille magni Augustinl pro-
gnitis De ofdine ac siattt cononico lib, i, cap. -4; fessus fuerit, cum et multa lux liiuc affulgebit f ei
Basilius S.erehius Iih, PrivUeg, canonicorum S. Au- . iiistoricee, etex genlilitio errore emergent plurimi,
gustini, p. 10, aliique compiures hOnhisi novissimi, qui haclenus autumali sunt et docueruht illiimJca-
falsissimahi hanc eamdeni opinionem totidem verbis iionicum regularera ordinis S. Augustitii. Quodut
confirmaritcs, nulla veritale snbsistens , facili negotio convirice-
C_eterum nOh defuerunt et alii qui Petruni etim- tur erroris. Nam, ut Hieronymus Rubetis habet,
dera clerictiih Portuehsem, ipsum fuisse Petrum Da- _ Petrus de Honestis cum esset saeerdos, ut votum
miani ttsseveranlfes, Benedictinis, nonAugustiniaiiis persolveret qiiod in tempestale actus nuiicupave,-
adnhmerarunt. ErrOheam istorum opiniOnem An- r_ fat divseMariseYirgini, in porlu Ravennatis.sedein
tonius Poksevinus uovissime amplexusest, ita di- ac cofenobiuih exstfuxit. Quod deinceps ob fe^riia
cens(6): ePetrus Damiatii filius, qui ita fere ab om- loco sumptam causam, Poriiierise coenobium eist
nibus appellatus; esl, cum ejiis familise cOgnoriien appellatum : ibi sacerdolura couventuto linstituit, 3e
esset Horiestorum : qtiamobrem et de Honfestisdi- qtio dixiriius, > etc. Et Baptista Sigiiius : « Pfetrus
cttis est': se vfefo ipsum altero cognomehto iiisigni* piimus Portuensis rectof , qtiiet Ibi ofdihein .ca,-
vit, duiii ad alios scriberis, se Peccatorem'siibscil- nonicum primus instituit. »
bat, hobilis Ravenrias, monachus aulfem moriasterii Nulla igitiir prseter ab institntore illo pnmoq.i?.
S. Andresfe[al. S. Crucis] de Avellana brd, S. Be- Portuerisis coenobii rectore iiiveetam regularis insti-
nedicti congregationis Columbse, S. R. E. cafdinalis ttitio' inquiretida est in Porluensi cceiiobio. Hsec
ct episcopus Ostiensis, anuo T0S8. Sed atiuo 1072 a-itcmAugustiniana, sive ad magiii Augustini Regu-
ad moiiastefium suum amore quietis fet solitudinis liim noii fiiit. Prsescripsit enim siiis Regulam Pefrus,
reversus obiit Faventise"in coenobio S. Mafise quod quani post Pasclialis PP. II apostolica auctoritale
cum quinque aliis construxerat, anno 1080, die cotifirmavit. Pfseter hanc autetii seu Regularii, seu
22 Februarii. Cum autem Volalefranus Hb xxi An- Constitutioiies ab eo scriptas, quas bic danius, per
thropolOgiw, et qtiidatii alii scripserint euih ftiisse D id lemporis riuUam legimiis iiofniam ibi sacerdotum
ordiriis divi Auguslini, sirie dubio boc quod dixi- mores formasse. IlOc duplici probaihiis argtimento :
mus, aut ignorarunt, aut ininus rerti ipsam inda^ prinio yab his ipsismet-CohstifutiOnibusl secundo,
gartiht. » quod ea quai nuric yocatur S,: Augustini regtila ,
Sfed jam hujusmodi commenta missa faciamus. qusfesola in controversiani venire:potefat (7), fe-
Sicut eliira liebulse a solis radiis effugantur, sic ea gulte nomen naturamque vix induerat. Ad primura
quse contra leges hislorise afferuntur, veiitatis lu- quod attinet, in pfooeriiio haruni: Coristittitiqiiuni ita
cem sustinere tionpossunt, sed ad exactaro terapo- Petrum loquentem habemus et affirmahtem :..«Di-
rum ratioriem ponderata evanescunt. Maneat igittir ligenti inquisitione facta neihiriem sarictoriirii Pa-
suus cuique religioni honos : proprias acpeculiares trum pfopheticse et aposloliese doclrinaj servanteni
uhaquseque suofura majoruih imagines servef ac exempla, et scrutantem iiiterna, cleiicis iirium corii-
vcneretur : nec altera alterius lituios sibi viii- niorantibus cerlain fixanique, et, suificieiitem regu-
dieet.' '\ laih, fetordiiiis caiioriici singiirafum vafiefatam qu®-
(4) Idem par. v, coiiiirmat. cap. 8. '
((i) Apparat. sacr. tom. III.
(i>)De ord. canon. lib, i^ cap. S. (7) Signius, lib. n, prope finem. . .-
 697 REGULA CLERICORUM.— MONITUM. 698
contiiieutem dictasse : ubi sicut rao-
que i_ego._i._t o- A , jungunt, quia Dorninus levitis in veleri lege pos-
nachis in regula monaslica, sic clericis modus con- i- sessionibus et proprietate interdicit, quia Chrislus
versandi et singula necessaria faciendi, ac quseque l.e in Evangelio coiisulit, quia aposloli exemplo firma-
debita et ordini canonico congrtientia exhibendi, li, verunt., quia doctofes Hieronymus, Augustinus et
liaberetur certissimus. t lta ille. Quod quid clarius
IS Prosper ita docuerunt, n.on quia fegula liqc illis
in rem nostram? Nam si nullus sanctorum Palrum m imponit.
clericis in unum commorantibus certam, fixam et et At, quseso libi, nunquid bfeyius , firmius, eflica-
sufficientem regulam dictavit, ergo regula S. Au- i- cius slatuissent (si in regulam S. Augustini tanquam
gustini aut orbi uota non erat per ea tempora, ut nt in vivendi legem jurassent) paupertatem rerumque
alibi probamus : aut quod hujus loci raagis est, t, propriarum abdicationem, una cura regula profes-
B. Petro de Honestis et Portuensis coenobii culto- i- sos fuisse et vovisse clericos, ac proinde vota red7
ribus erat incogriita. Alias enim non sic audacter >r denda. Displicet enim Deo inlidelis et stulta pro-
et utiiversim afflrmasset Pelrus nullam sanctorum (ii missio. At, inquam, non promissionis liujus, non
Patrum regulam canonicis dictavisse, aut eam di- i- regulse promissse, non voti, non Auguslini ut Patris,
ctandi provinciam sibi assumpsisse. ut legislatoris, sed tantum u.f Ecclesise conimunis
Si regerat aliquis : S; Augustinum regulara qui-i- doctoris, sicut aliomm, etiam meminerurit. Deinde
dem scripsisse, at non stifficieiitem, non conlinen-i- in lioc ipso primo eapitulo bis mentionem fecit
tem ordinis canonici singulares varietates , modum n Auguslini, primo doceiilis in commentariis de ver-
conversandi, et singula necessaria faciendi. Ride, i, bis Domini, deinde quse docuerat exsecutioni manr
lector, indignissimum effugium , quod ab Augustini h danlis in sermone De communi vita cleiicorum. At
filiis ant cultoribus proficiscalur : ut niagnum illudd neper umbrani quidem., quod potius debebant, re-
eloq'ueiiti_eflumen, lotius scienlisepromptuarium, etjt gulse mentionem faeiunt, quse.mihi pro argumento
sapientise, ac doctrinse, tum humanse, tum cosleslis s e-ficacissimo sunt, regulam Atiguslini (etiamsi ea
immeiisus oceanus, cum se ad regulam scribendama tum modo cognita fuisset, et recipi coepla) non
catiohicis applicuisset, tamen imminutam illam,_ fuisse introductara nec ob.seryatam in monasterio
imperfectam, dettcientem scripserit. At nec sicc Portuensi, et consequenler Pelrum de Hoiiestis ne-
effugiunt. Nam si ullam, elsi insuffleienteiri, S. Au- quaquam Augustinianum fuisse. Hsec nos ibi.
gustinus exarasset, eamque observassent Portuen- Et certe hoc quoque patebif consideranli hsecprimi
ses , saltem illius meminissent, ut regulse funda- capitis Constitulionum verba:« Sed ne soli hoc super
mentalis, utsuic vitse essentialia continentis. Namn vita et Regula catholicorum clerieorum videamur
produc mihi quascunque cujuscunque religioniss v seiilire, accedant et-alii tesfes in idem consentientes,
constitutiones, ut vocant, quse diductius explica- viri religiosissimi, et omni seientia plenissimi :
liusque persequuntur, quse in regulis coiitinehtur, Ilieronymus videlicet, Augustinus, Pfosper, etquid
an noh in singulis .capitulis foliisque Regulse rae- super bcc dixerint vel inlelle?:erint, audiiinius. »
minerunt? Et cum cOmmentaria qusedam in Regu- Et postea : _ Augustinus in nono |de,cimocapitulo
lam srat, enm glossse in texlum , an non futile3 De verbis Domini sic scribit, dicens : Venerunt Pu-
esset, imaginari eas, quairi regulani coramententur, blicani ad Joannem, ttt baplizareiilur ab eo, el dixe-
cujtis textus sint glossse, non explicari? Pari modo) tunt ad. eum : Mugistet, quid faciemus ? Atille dixit
CoristitutioneshsePortuenses si fegtilam S. Augu- eis : Nihil gmplius exigatis, quam quod constilulum
stini tanquam basira supposuissent, et qua. bre- est vobis. Et post pauca : Intettpgavefunl eum mi-
.vius in ea diducuntur, cxplicuissent, debuissentl iies, quid facietnus et nos ? AU illis Joannes : Ne-
certe vel semeb ad minimum , illius -memiuisse;; minem concutiatis, neque catumniam faciatis, scd
eamque noininasse regulam, quam ipsse originariami conlcnli eslote slipendiis vesttis (Luc. m). Hic jara
et essenlialem, quamque copiosius illustrabant et. cognoscere se debet omnis hqmo qui lnilitat: non
perficiebant. Qutid non fecerunt. Imo clarum ex iis-...r, enim tantum de liis militaiitibus Scriptura loqui-
met est, eoruinque contextu, nihil illis esse cum tur, ctc. » Pauloque post: _ Nara et clericus catho-
sancti Augustini regula commercii. Hoc in libro licus hac senlentia retinetur : Si enim nqn contenlus
nostro De.anliquitate canonicorum regularium et stipendiis fuerit quse ae altario Doniino jubente con-
Auguslinianw fegulw (capp. 1, 2) deduximiis hisce scquitur, sed exercet mercimonia, inlercessiones
verbis : _ Deinde in corpore suarura legum Por- vendit, viduarun, munera libeiiler amplectitur, hic
tuenses, quid iriutili rfepetitione;obedientiam, pau- inagis negotiator yidetur esse quapi clericus, et
pertatera, continenliam, victum, veslitumque, com- csetera. Qui (ut fa.cti,ejus raagis loquereritur quani
munia et plura ejusmodi slatuerent, nulla habita lingua) in donio ipse episcopi s.tatuit nranasterium
menlione regulse proiessionis suse, aut facta ad 'clericorum, ubi riemini liceLat habere aliquid pro-
eam relatione; quse ea prius statuerat, si ab illis prium 1 , sicuf ipse lestatur, dicens : Volui Itabere
fuisset recepta ? > Exemplum esto piimum Consti- in i domo ista episcopi monasterium clericorum. Ecce
tutionum caput, in quo communi defiriitione con- 'quomodo vivimus : Nulli licet in societate, noslra
clusuni fuit, clericura propriis facultatibus, nec habere / aliquid prpprium. Sed forte aliqui habent ?
npn voiuptatibus renuntiare debere. Hoc enim in- Nulli . licct : Si qui habent, faciunl q.uod itpn li-
 699 PETRIDE HONESTIS CLERICI RAVENN. 70G
cet. > Hsec Augustiiius, ct hse Coiislitulioiies Por- lA autem illud proDamus:cx nafura regul® desumpla,
tuenscs. y quodque illius husquam meminerit Possidius, nus-
Obi mecum observa; inquirere eos diligenter quid quam Augustintis, sed sups ad Actus apostoloruni
de vila et regula clericorum catholicorum dixerit remiserit a tempore quo eam scribere debuerit :
Augustinus vel intellexerit. Potuitne se offerre ap- quodque tolo IHo interstilio, inter Augustinum et
tior regulam Augustinianain allegandi et corani ad- Ivonein scilicet,; usque ad aliquos post sseculum
ducendi locus, si Augustinianam regulam ipsi ob- decimura annos, nusquam nunquam invenianlur
servassent? Nam in ipso regulse,quam vocant, limine canonici regularfes : bocqtie ex oinni genere aucto-
liabes :« Non dieatis aliquid proprium, sed sintvobis rum et conciliorum, ex defeclu virorum illiislritiin,
omnia communia, et distribuatur unicuique vestrum sanctorum , et privilegiofum deducimus invicte ;
a prseposilo vestro victus, et tegunientum, non eosque ementita antiquitale exuimus, et normulli
a^qualiter omnibus, quia non aequaliter valelis om suorum albti ascriptis sanclis anle millesimum an-
ues : sed potius unicuique, ut cuique opus fuerit. » num denudamus. Ut cura B. Petrus de Honestis
Pauloque post: « Qui vero aliquid habebant in sse- primo post millesimuni sseculo vixerit, quo S. Au- .
culo, quando ingressi sunt moiias.eriuiij.., ilhenler gust. epistola centesima nona ad moniales scripla,
velint id esse commuiie. » Habes hic bO),orum 'B.primo in regulam virorum emerserit, et translata
coramunionem ; quam undique conquisitis argu- fuerit, certe credendum est, vix illius riotiliam.ha-
mentis stabilire contendunt Porluenses. elare et buisse eum; et fatendum omnino non tnm fuisse ia
expressis verbis injunctam. Multo igitur illi ad rem moiiasterium Portuense inductam, cum sicut noVa-
apte magis hsec suse regulse verba allegassent ex rumConstitutionumaPoriuensibuseditarum insignis
Augusliuo, quara Commenlaria de verbis Domini; mentio liabeaturapudhistoricos, ita et novitiseregulse
quse non ita ad propositum, ut Regtila, faciuni. jam tum primo mundo cognitse,et in monaslcrium il-
Deinde, si factum Augustini doctrinse suseconsonans lud inlroductse prseclara memoria fuisset ad;posteros
qaaerendum erat, quid illi ad sermonem poiius De transmissa. Nara sicut summa laus erat eidem
vda clericorum recurrunt, quam ad ipsam regu- Petro suas edidisse vivendi formulas, ila suirimo
litn? Nam ut magnus filius Gregorius de magno dignus fuisset encomio, si magni Auguslini prse-
Patrc benedicto scripsit (8): t Si quis velit subli- clarain regulam recenter juris publici factam, aut
lias mores, vitamque cqgnoseere', potest in ea- a viris cultam , amplexatus fuisset. Quod eum.ar-
dem institutione regulse, omnes magisterii illius guit, nequaquam S. Augustiiii normse , aut instituto
actus mvenire, quia sanctus vir nullo modo po- p- subjectam fuisse. Omitlo alia bujusmodi argumenta
tuit aliter vivere quam docuit. » Ita de S. Augustino prosequi, quse latissime (ut etiam supra iniiuebam)
pliilosophandum erat, ejus actus vilamque melius deducla sunt in libro nostro De canonicorum regtt-
quam in ipsa Regula iuveiiiendam : nec cnim potuit latium gntiquilate, qui prelo paratus mox publici
aiitervivere quam docuit. Igitur concludamus opor- juris fifet.
tet, cum nusquam Portuenses meminerint Augusli- Prseterea omittere etiam non possum, quin optima
nianse regulse, imo nihil ex ea, sed de Benedictina consecutione deducam y si B. Petrus de Honestis
potius in suas Constitutiones transtulerint (nam noa fuit canonicus :S. Augustini regularis, Por-
linis primi capilis, et secundum pene totum desum- tucnse ccenobium primis iis annis regulara ejus-
ptum est ex cap. 4 et 6 Regulse S. Benedicti), cum dem S. Augustini noii observaverit; nec S. Cbal-
•eam ul fiindame-.italem lapidem non supposuerint dum , Eugubinum episcopum , canonicum S_; Au-
Inslitutis a se faclis, e quibus clarum est nullum gustini regularera fuisse : qui prseter Portuenses
jus auctorilatemve in illtid monasterium ejusque Constitutiones, Regulam nuUam aut in Porluensi
cullores obtinuisse in regulam S. Auguslini; plane coenobio observavit, aut secum ad Eugubinum
falendum est, eam nondum inPortuensem ccenobium monasterium. suum reduxit. Observa igitur ec-
impositam incolis : et eohsequen- _P clesiam SS. martyrum jMariani et Jacobi fuisse
; invectam, ejusve
tialegitima Petrtim delioneslis S. Augustini aut Re- quidem rcgularem, at non ad Auguslinianam, sed
gulse aut Inslituto nomen nori dedisse. Et lioc alio Aquisgranensem regulara, quse digesla.et descripta
argumehlo sicdeducimus.: - , in Aquigranensi concilio sub jrap, Ludovico Pio, et
Nani justo nos volumine probamus S. AugustU- ejus jussu publicata, plures per Italiam , Galliam
num nullairi viris aut dedisse, aul, scripsisse re- aliasque provincias obtinebat. Veriimtanien cum
gulam : idque evincimus non leviusculis conjecluris, per S. Petri Damiani tempora, seu lapsa plerisque
sed aucloritate mullipliei eorum qui regulse hujus in Ioeis ejus observantia esset, seu in desuetudi-
non meminerunl, cum tnaxime debuerint : qui so- uem abiisset, ipse graviter de, iisderii canonicis
lum patfiarcham Behedictum ante amium raillcsi- conquestus , plures apud . Alexaiidrum II papam
mura legislalorein agnosciinl : qui illius ut junioris querelas deposuit, prsesertim epistola 18, ubi re-
caiionicqrutn, ut recentiorum meiitionem faciunt : gulse hujiis nientionem iacit. Disciplinam aulem
qui cxpresse asserunt S. AugustiKuih, regulam aut canonicorum , _sive; clerieorum Ecclesise:Eugubih-s
non omnino, aut viris saltem non dedissc. Ratiohe jam dictse,' qualis fuerit describit nobis B,. Thec-
(8) Gregor. II, Dial. 26.
 701 REGULA CLERICORUM.— MONITUM. 702
baldus in Vita Ubaldi, atque in episcopalu Eugu-. A . Objicies ea Romani Breviarii in festo S. Ubaldi
biiineidem successor, ita inquiens : « Cum aulem verba : « Ubaldus sacerdos eilectus patrimouium
Dei famulus (Ubaldus) adolescentise annos seniliter suum pauperibus et Ecclesiis distribuit: canoiilco-
transiisset, et morum ilhi.ni gravitas omnibus com- rum regularium ordinis S. Augustini insiitutum
mendaret, in prsedicta ecclesia SS. martyrum Ma§ suscipiens, illud in patriam tianstulit, atque in eo
riani, et Jacobi prior efficitur, et prselationis eccle- aliquandiu sanctissiine vixit. » Fateor quidem ma-
siasticse dignilate communi omnium voto lionori- gni ponderis auctorilatem esse, quse a tauta pha-
fice sublimatur. Et quidem suscepti prioratus di- retra procedit. At respondendum non omnia de
gnitas satis efat honorabilis ; sed qui suscepli fide esse quse iu particularibus sanctorum historiis
fueraut ad regendum clericos omni honore et re- legunlur. Nam digestores Romani Breviarii, san-
verentia erant indigni. Nam in prsedicta ecclesia ctorum legendas seputi, quas ipsi prudenter autu-
nulla tunc temporiSiOrdinis observantia,.nulla pror- mantes verissimas, pro talibus eas proposuerunt
sus religiouis cplebatur memoria. Mercede annua recitandas; nihilominus quod in eisdem historiis
erat Conductus, qni'campanas pulsaret in hora aliqui nsevi irrepsissent, iis eluendis, et a Pio V
officiorum : et quia_clericorum unusquisque indomo sanetissimo, et abUrbano YIII prudentissimo, maxi-
propria epulabaturyet dormiebat lota fere observan- ' mis pontificibus, correctores adhibiti sunt. Quod si
tia monastici cultus custodiebatur in pulsunolarum : " aliquid eorum diligentiam effugerit, non iis id ver-
claustrum patebat omnibus, viris scilicet et mulieri- tendumvitio,nec aut diligentia in iis, aut prudentia,
bus: nec ullo ibi leinpore porta claudebatur: quisque aut doctrina desideranda ; sed illis imputaudum qui
liabebat pellicem suani, et relicta disciplina ecclesia- ActaVitasque non ita veras eisdem subminislrarunt.
stici ordinis, turpitudihi et luxurise serviebat mulie- Quandoquidem , prout eliam accidere solet in nar-
bri. >Hsecibi. rativis bullarum pontiiiciarum, ut falsa aliqua ir-
Ex quibus deduci facile potest, SS. Mariani et repaut, non sane culpa ponlificis, sed eorum polius
JacoM ecclesiam nunquam suscepisse regulam S. qui male narrant : ita eorum errore factum, ut hic
Augustiiii. Nara cum nomen ea , naturam vigo- lisevus permanserit in Breviario Romano, culpa ta-
remque regulse annum circiter' millesimum tan- men eorum qui res geslas S. Ubaldi sacrse Rituuni
turamodo induisset, si in dicta ecclesia fuisset re- congregationi falsas obtruserunt. Ut sicut vitio
cepta, ntinquam profecto decem vel viginli annis non est vertendum correctoribus aut Pii Y, aut
ita in oblivionem abiisset, ut nullum illius vesli- Clementis YIII, Romanorum ponliiicuni, quod ali-
. gium remaneret : nunquam qui dictse ecclesise in- r- quid eorum diligentiam fugerit, a sanctissimo D.
colse, quiprimo illam amplexati fuerant, sic abiis- N. Urbano VIII corrigendum : ita nec culpandi,
sent retrorsum, ut de sub jugo ilHus tantillo tem- quod Sanctilas Sua correctioui nuperse proposuit,
pore se subtraxissent, ut prsestantissimse illi normse si summam illorum industriam, et laborem, ac
adeo difformes essent. Conclude igitur, cum S. Ubal- doctriham lantillum quid evaserit a posleris ob-
.dus disciplinam regulamve Augustinianam in dieta servanduin. Dies enim diei eructat verbum, et
ecclesia nec repererit, nec professus fuerit, cum a nox nocti indicat scienliam. Hsec autera sicut a
Portiiensi coenobioPortuenses B. Petri de Honeslis me sincere dicta sunt, non ut quemquam carpe-
Coristitutiories, non S. Augustini normam secum rem, sed ut veritatis patrocinium sumerem, sic in
devexerit ad suos: conclude, inquam, illum Augusti- optiraam partem velim, candide lector,accipias. Yale.
riiahuraautregulaautprofessioiienequaquamfuisse.

DE PETRO CLERICO, SIVE PRIORE PORTUENSI,

. Cognomento Peccatore.
Ex libro qKinlo Ilieronymt. Rubei Historiw de gestis Ravennatum.: .

«Insignis^hoctempore habebatur Pelrus Portuen- ]D pontifex maxiraus exitu hujus anni miHesimi cen-
sis coenobii prsefectus, qui iiobili Honeslorum Ra- tesimi decimi ad se 'missas firmavit, Petro ipso ita
veunati familia genitus, litterarum haud omhium postulanle. Ese autem Petri fuere Htlerse : Pqschaii
expers, cum esset sacerdos, ut votum persolveret Dei nulu, sumtiim et apostolicw sedis. episcppp, Pe-
quod nayigatione in lempesfate actus, nuucupave- trtts Peccator, ctericus, cum cottfratribus suis, in
fat divse Marise Virgini in portu Ravennati, sedem Cliristo salutem, et obedientiom omnem. Cum vestiqi
ac coenobium exstruxit, quod deinceps ob. eam a bcatiludini Petri vicemin Ecclesia gerere .grctia di-
loco sumptam causam, Portuense ccenobium est vinaconiulerit, etc. (VideinPaschali, supra, sub num.
appellatum. Ibi sacerdotum conventum i.nstituit, 17,-col. 461). Paschaiis autem pontifex omnibus legi
quibusdam prsescriptis legibus, quas Paschalis II examinarique diligciiter jussis, ad hunc modura re-
703 PETRI DE HONESTIS CLERICI RAVENN. 704
scripsit:. Paschalis episcopus, servus servorum Dei,'.A Virginis millesinms centesimus decimus nonus, Pe-
dilectis fi.liis gpud Ecclesiam S, Mariw in portu Rg- trus PecCator seitex obiit quarlo Kal. Aprilis, Ra-
vcnnatis exqrchatus regulariter comnwrantibus, salu^ vennm iri Ppituerisi ab se cxstruclOcmnobio: ibique
tem el apostolicam beiiediclionem. Hanc iitstiiuiionis . ad tmvam ingredientibus teinplum, juxtq Sacram
' <
canpnicm regulam, etc. (Yide ubi su.pra num. .48-), Turrimsepultusesi. »'
col. 414), Et nonlongepost: Attnp, quifuit apdriu

INGIPIT.;

REGULA CLERICaRUi^

PROLOGUS.

Divini cultus amore in umim collecti, fratres charissimi, ccepislis nobiscum diligenter incjuirere utrum
quis sanctorum Patrum prophelic.e et apostolicse doctrinse servans exempla, et scrutans intefna, clericis
in unuin commoraiitibus, certam fixamque et suflicientem regulam et ordinis canohici siiigularum variela-
tum, quseque negotia conlinentem dictaverit. Ubi sicut mouacliis in Regula monastica, sic clerieis modus
conversandi, et singula neeessaria faciendi, ac quseque debita, et ordirii canonico congfueutia, exhibendi
haberetur certissimus. Quseomnia sic disposita, ut vestro sacro conveiitui visa sunt fore nfecessaria; quia
invenire ncquivistis, divina inspirante gratia, hsec singula nobiscum pro captu et viribus vesiiis, partim ex
divinse Scripturse aut sanclorum conciliorura auctoritate, parlim ex usu quorumdam religiosorum viroruni,,
autlocorum, parliin prout melius arbitrari potuimus, coepistis statuere, stalula vestrse soluninibdo cOngre-
gationi tradere, et tradita seraper ferieiida mandare. Quibus servandis cum sanclitas vestra satis intende-
rct, coepit super quibusdam eorum oblivione et diversitate immemorum oriri dubietas. Qua de re charitali
vestrse mibi injungere placuit, uthsec onmia qusevel ex auctoritale diviriarum Scriplurarum, seu sahclo-
. rum eoiiciliorum, vel ex consuetudine regularium locorum, sive virorum, vel ex vestrse devoliOriisreligioso.
affectu, autprovido aibitrio, nobiscum vestris siquidem servanda tradidistis in unum digesta transcfibe-
rem; ne alicujus occasione ignavise, vel mulari, vel renhqui unquam sfatuta deberent. Ei,ideo licet taritse
rei me imparem et quasi insciura rioverim, elegi tameu niagis vestris prseceptionibus superbiam declihando
obteniperafe quam invidorum carpentes irrisiones evitare. Hseeergo quia ad plenioreni divinselegis Obser-
valionem sanCtiSpiritus gratia favente, conscripla vestrse solummodo congregationi, prout petitis; servanda
tradidimus etsi incomposita, tamen quia a nobis statula, etvestro rogatu jussuque dictata sunf, benigiie
quseso suscipilc, sueccpta servate, ut per ista ad altiorum prseceptorum vcrticem scandere, ei postreino
coeleslis regiiigloriam consequi valealis; adjuvante Domino nostro Jesu Ghristo, qui cuih Patfe fetSpiritu
sancto vivit et regnat in ssecula sseculoruin. Amen.

LIBER PRIMUS.

CiP. I.— Quod clericotum ordo, levitarum cl aposto- »f
lorum viceslcneal; el eonimvitam iinilari,ptoptiis
quoque facultal'tbus,necnon volmitatibus
' ' tenuntiate
dcbedtit. ;
Clericorum ordinein iu Ecclesia tribus levit.c_elo-
ctim teuere, et aposlolicse dignilatis jtira servare, et
oGicia gefere, hemo sane sapiens dubitat. Unde cer-
tum.est, eps leyitarum, et apostolorurri regulas et
vitas"imitari debere : quofum noscuntur locuin te-
nere, dignitatem iiabere et Officiagerere, Qutc eiiim
lcx leviiis, et quse a Doniino rcgula datur aposlolis,
.Jiaiic eamdemycatho-icis pariief clericis, usque' in
-inem mundi vices eorum suppleritibus, indictam,
nequaquam ambigitur. Eqtiidem quod levitis inler-
dicitur, adhuc in uinbra giadientibus, quonlOdono-
bis concedilur jam in veritate persislentibus,: cuiii
niulta legamus illis fuisse permissa, qrise nobispro-
cul dubio suntprohibila? Aaron itaque,et filiisejus,
cselerisqueievitis aDomino dicittif i «Ihteff-i filio-
rurii Isfafel nihil possidebitis, riec habebitis 'pafleni
inlfer cos; ego enim pafs' et lia_reditasvfestra in me--
dio filioruih Israel (Num. xviii).J» Et patilo post
subsequiluf : « Filiis Lcvi dedi oriinesdecimas.
Israelis iri possessionem pfo riiiriisleiio, qiio ser-
viunl mihi in tabefnaculo fcedferis (ibid.). » Et de
 705 REGULA CLERICORUM. — LIB. I. 705
eisdem post pahca : <Niiiil aliud possidebunt, dfeci-. - A plenissimi: Hieronymus videlicet, Atigustintis, ct
marum obiafiorie cohfenii, quas in usus edrurii et Prospfer, et quid super lioc dlxcririt, vel Intellexe-
necessaiia sepafavi'(._/._..). r Et hsfecquidem in Ye- fint, aiidianius. Hieronymiis ad .Nepdtiahurii,de vita
teri. In Novo auleni Tesfamerito, quid cuique sui et moribus cleiicorum irifer cseiera scfibil, dicens :
discipulalus .perfeclidni __dh_efere vdleriti dixerit, au- « Clericus, qui Cliristi sefvit Ecclesise, interpretetur
diamus : « Si vis perfectus esse, vade, et vende pririio vdfeabuiiimsuum, et lidminis defiiiitioiie prse-
omnia qu_eliaiies, ci;da paupefibus, et verii, sequere lata, hitafur esse qiioa dicitur.'» Si eriiiiicierosGrx-
me (Maiih.irs).i Et alibi: '« Qui rioh rehuhti.it Ce, Lalihe sors appellatur, prdpterea vocaritur clerici.
omnibus quae poss.idet, non potest nieus esse disci- quia de sorte sunt Doraini: vel quia Dominus ipse
pulus (Luc. xiv).» Et in alio ioco, cum aposfolos ad sofs, id est pais Ecclesiafuhi est, et quia vel ipse
prsedicanidummifferet, prohibuil eis, dicens : « No- clericus pars Domini est, verDomiiium partem ha-
lite possidere aurum vel argenium (Mailh, x). > bet, taiem se exhibere debfet,'iii ipse possideat Do-
Qupd se Petrus impiesse evideriter ostendit, dicens : minuiti, et ipse possideatiir a Dbiriino, Qui possi-
« Afgentum et aurum non esl mihi (Acl. m). > Hoc det Domirium, et ciim Propiiefa dicit : « Pars mea
ctiain cseteros appstolos fecisse testatur idem Petrus, Domirius (Psal. xv);'» hihil extra Doininum habere
cum pro se et aliis eondiscipulis suis iuierrogat , g] pofest. Qiiod si quispiarii alitid iiabueiit pra_ter D'o-
Dominum dicens : « Domine, ecce nos reliquimus iliinum, pafs ejus non erit Doriiirius; verbi gratiii,
omnia, et seculi sumus te, quid igitur erit uobis? » si afgenfuhi, si possessiories, si 'variam supellecti-. '
(Mailh. x.) Cui, et in qtip omnibus idem facientibus lem; cum istis partibus Bdminus pars ejus fiefi noh
respbnderis Doriiinus dicit: « Amen, ameii dico vo- dignatur. S;iatiterii ego p_jjjsBbraini siim, etfiiriicu-
bis: quod vos, qui reliquisfis oninia, et sfecutiestis lus hseredifatis ejiis, nec accipio partem inter csete-
,me,<in regenerafionc cura sederit Filius hominis in rastribus; sfed qiiasi leyita etsacerdfes vivo decirais:'
sede majestatis suse, sedebitis et vos super sedes et altari serviciis, allaris oblatiorie susfentpf; ha-
diiodecim, ijudicanles duodecim tribus Israel. Et bens victum et veslilurn his contenltis ero, et niidanl
omnis^ qyi reliquerit doinum, aut palrem, aut ma- cfudeih nudus sequar, » Et post pauca in eadem
iremy aul fraties, aut sofores, aut agros propier epistola eidem scribit, dicens : «Proctiratores atque
me, ceiiiuplurn accipiet, et vilam setefiiam pbsside- dispehsatores domorum alienarum aique villarum,
bit (ibid.).» Ilsec levitis, et lisec apostolis mandata quomddo possunt esse clerici, qui pibprias juben-
sunt utrisque; unaregula, et eadem lex prsecipitur; ttir coritemriere facultales ?» Hucusque iliertinymus.
utrisque possessio loliilur, terrfena facultas intefdi- Augustirius aiitem in noho decimo capitulo libri de
cifur. Qui efgo alii regula et lege ista teneilttir, nisi C ( VferbisbdriiTni sic scribit, diceiis,: «Yeneruht au-
cleficij quilevifaruhi Domirii, et discipulorum'Cliri- terii ef publicarii ad Joannem, ut bapiizareritui' ab
sti lpciim tenerit, riiiriisterium implent,:vices servarit, eo, et dixeruritad eum : Magistef quidTacieirius? At
ofdines liaberil? Ad lioc etiara mahdatum teriehdum, ille dixif eis : Nijiil ahiplius fexigatis, quam quod
etpefpetuo iiripleridum;Ecclesiis suis pretia pecca- conslitutum est vdbis. Et pdsf pauca ihterfdgaVfeflirit
tofiirii, vdtaet dblationes ;fiaeliuriivpriniitias ac de- cum milites : Qiiid iaciemus et nos? Ait illi Jdannes:
cimas reiiihi Deus dari inslituit:; quatenus ii, qui ne)_aine_hconeutiatis, nfeque caiumhiahi _faciafis,
divirio culfui maiicipati proprils 'facultalibus exspo- sed cdhlehti esidfe stipendiis vestris (Luc,'iu):>
liariiur, .sibi. siatula perpetuo stipendia haberent, Ilic, jam cbgrioscere se dfebetdhihislipnio, quihii-
tincie vivant, Ecciesise serviant,et pahperrim neces- iitat. Non enim tahtum de bis "railifahfibusScriptu-
sitatibus subministrent, atque sttidiosius quseque siii ra loquifuryqiii armafahiiiitia defiiierilur, sed quis-
ordiiiis ministeria impleant, iiullitisqHe rei, vfelrie- qhis iii.Ktisesiise cihgiilo ulitiir, dighiiatis suse riiiles
cessitalis occasione ab his uriquam se sepafent, ascfibifiir. Afqiie iicfeohscc sehtenfia pdfest dici,
aut sseculaiibus negofiis intendarit. Ex his igitur verbi gr.-itia, militPous et prdtectdfibiis, cuhclisque
patenier ostenditur, Cliristo iniHtarilibus. cleiicis , , fecforibus, et quiciinque stipeiidia silii publice data
foreiiilcituhi et terrenas iacuifates teiiere, et rcs coiisequifur; si ahipiius' quSerit, fanquam caium-
Ecciesisesuniefe; in sseciilopaifimoriiurii hiabere, et hiator et cdncussor Johrihissehlehtiacoiidemna-
JEcclesiafiim poflidrierii siiscipfere.. Ctii seritferilise tiir. » Et paiilo post addit, ^diceris: «Nam et clefi-
coriUfiriahdseaptatur illiid Apostoli : «Neriioniili- cus catholictis hac seritentiaretiheiur. Si enim rion
tansDeo imjili.cat sehfegotiis'ssecularibus; utpla- cPiiteritus stipfehdip fuferit, quod de altaiio Dbiriirio
ceat chi sfeprdbayit (/ Tiih. ii).» Eliliud Salomo- juberite conseqtiitur, sfedexercfetraerciraoriia, ihfef-
nis^:^^VV»'pe'cc'alori;ingrfedieriti; rtiiiibfis viis!» (Ec- cessiones vendit, vidtiafiim riitineralibenter ample-
cli. '-__'(:)
'Quaprdplerqiii Chfisti Miscipiiiatum,sequi clitur, Hic magis negofialor videltir esse quam cleii-
voiuerit,' saaciilbribus hegdtiis 'reiiuntiafe .debebit; ctis, et c-efefa.-Qui (utfacia "ejusinagis Io-j'ueien-
fetqiii seiiiel sacer effecfiis, et de saefo vivferecdepit, tufj."qi_ia-riiing_ia)'.ih'ddmo"i^sa'c^
jdm<ad vivehdum sacristitihriBCipitur. Sedhe soli fiastefitiiri clericofiirii; ecce qudmoao viviihus.; Nulli,
hoe'siipfef viia ',et: fegtiia catiiolicorura cleficofuih licet in;societate;ndsifa iialiefe aiiijuidpi^ipri-im;
videamur sentire,. accedarit et alii tfestes in idtem sfedfdrte aliqui _iabetit?: litiHilicet, si qui fialieht,
eoriseiitientes, virijreligiosissirhi, et orani scieritia faciuht quod non iicet.» Hsec""'Augusiiniis. Sed riuric
707 PETRI DE KONESTIS CLERICI RAYENN. 708
qttid inde beatussenseritProsper, audiamus : «Pro- A habeant, non adulterent, furttim non faciant, alie-
inde quem possidendi, inquil, delectat ambilio, nam rem non concupiscanl, falsum teslimonium non
Deum, qui possidet omuia quse creavit, expedita dicant, quidquid sibi optant fieri, hoc alteri exhi-
mente possideat, et in eo habebit qusecunque sancti beant; et quod sibi nolunt, alteri non faciant. Non
habere desiderant; sed qudniam nemo possidet Deum, sint supcfbja tumidi, luxurise et ebriefati non ser-
iiisiqui possidetur ab eo; sit ipseprimilus Deiposses- viant. Fratribus non detrahant (ex Begul. S. Bene-
sio,el eff.cie.ureiDeuspnssessor,etportio. »Etpaulo dici. c. 4); libidini et impudicitisepenitus resistanl;
postsubjungit, dicens :«Quid ultraquserit, cuiomnia iracundiam temperent, invidiam abjiciant. Non sint
suus credilor sit? aut quid ei sufficit cui ipse non Vaniloqui, non pigri, non susurrones, non murmu-
su_ficil'>» El post pauca in eodem capitulo : «Quis, ratores, non somnolenti, non vinolenti, non riimis
inqtiit, cui Deus dignatur esse possessio, aliquid edaces, non maledici; maledicentibus benedicant,
aliud quserif? aul quis prae amore illius omnia, quse perseqtientibtis et calumniantibns ex effectuorationis
pulantur magna, non contemnit? Ergo qui Deiim suffragium prsebeant; malum pro malo nou reddant,
vult possidere renuntiet niiindoyut sit illis Deus sed bonum pro malo restituant, vindiclairi non requi-
beala possessip. Nec renunliet mundo is, quem ter- rant, laesi non Isedant, omnem injuriamet offensam
rente possessionis deleclat anibitio ; quia, quandiu B i dimittant; solis occasum iracundise occasu prseve-
sua non relinquit, mundo, cujus bona relinel, ser- niant. Juramenla absque inevitabili necessitate nec
"it. Et utique non potest mundo servire, simul et aliis faciant, nec ab aliis exigant; fraudes et dolo-
Deo; ac sic propterea voluit Deus cultores suos sitatescaveant; usurisnequaquam inserviant; lrialtiin
omnibus renuntiare, propler qusediligitur mundus, sibi imputent, bonum soli Deo attribuant; discor-
iit exclusa cupiditate miihdi, divina in eis cbaritas diam fugiant; discordantes ad concordiamfevocent;
possit augeri vel perfici. Et ideo deciraas frugum audiant dicentem Aposlolum :«Non in comessatio-
alque primitiaS, priinogenila et sacrilicia pro pec- nibus et ebrietatibus, non in cubilibus et impudici-
calo, yel vota, qusesibi Deus jussit offerri, sacerdo- liis, non in contentione et semulatipne; sed intlui-
tibus ac iviinistris distribui debfere constituit, ut mini Dominumnostrum Jesum Christum (ROm.xm); >
devolissimo populo necessaria niinislrante, ipsi sobrie et juste ac pie vivant, ab omni malo decli-
CreatPri, ac paslori suo liberis menlibus ministra- nantes, et facientes bonuni; sseculi negotia curicta
fenl. » Hucusque Prosper. Nunciam igitur ista de prorsus ahjiciant, illud altendenles apostolicum :
propriis facullalibus renuritiaiidis sufficiant. Quod «Nehiomijitans Deo implicat se negol.iisssecularibus,
autem, fratres chaiissimi, propriis eliam voluntati- ut plac?5t ei cui se probavit (// Tim. n). » Ament
biis renuiitiare debeafis, evidenler Domhius in prselerea jejuniumypauperes recreent, hospites col-
Evangelio ostendit, dicehs: « Si quis vull post me ligarit, nndos vestiant, iniirraos visitent, mortuos
veniie, abneget semelipsum, et sequatur mc (Matilt. sepeliant, tribnlantibus subveniant,doIentes cpnso-
xvi). > Et : « Qui voluerit ariimam suam salvam fa- lentur, cum flentibus fleant, cum gaudentibus gau-
cere, perdet eam; fetqui pefdiderit eara proptef rne, deant, charitatemiion dereiinquaiitypacemi si fieri
ihveniet eara (Joan, v). > Etin alioloco: «Nonveni potest, eum omnibus habeant; diem judicii timeant,
facere yoliintatem meam, sed voluntatem ejus qui vitam selernam per orania concupiscant; jSpemsuam
hiisil me (Matth. xvi). » Et alibi sacra perdocemur Deo commiltant, ainori Christi nijiil prseponant;
Scriplura : < Fili, averter.e a voluulatibus ttiis (Ec- prselatoruni suorum imperiis per cuhcta; obediant;
cli. xvm).» Nam sicut alibi dicituf: « Voluptasha- proprio episcopo in omnibussecuridum canOhum
bet poeriam, riecessitas parit coronam (ibid.). t Ett institulionem obtemperent; postremo spiritualibus
in alio loco prsecipilur : « Post concupiscentias tuasi doclriiiis operam tribuant; lectionibusi, psalmis,
hon eas (ibid.) ; » quas qui sequuntur, quid de cis; bymnisy canlieis, et cseterorum bonorum operum
per Prophetam dicitur, audiant : « Corrupti, etabo--• exercitiis vigilanter insistant; aversos; revocent,
.iriiriabilesfacli sunliri voluntatibus suis(Psal. xm).r r D eonversos vita et doclrina ad meliora pertrahant;
Uiide idcmPropheta voce prselatorum suscepta scri- religionem ac propositum suum nequaqtiarii illicitis
bit, dicens : « Subjecit populos nobis, fet gentes sub) actibus deturpent, contiibernia feminarum nullate-
pedibus lipstris (Psal. XLVI).» His ergo excmplis,, nus appetatif; vanis bculis,;itifreni liriguajtumido
fralres, comraonili, aliis pro Deo subesse non recu- quoque ac pelulaiili gestu, fetdissolutis renibus non
semus, sed prorsus nostris voluntatibus renuntiatis,, . incedanl; spectaculis et pompis saeculsiribus hon
Christi volunlalem alieno, sed spirituali ac discrcto> intersint; alese, aut quibuslibet venaiioriibus minime
arbitrio inhmnibus exsequamur., inserviatit; pretiosas vestes sehaberehori delecten-
CAP.II.—Quidprw omnibus canoriiciimilari debeani. tur; turpiutri lucrOrtim PcCupatiories nequaquam
yAnteomnia igilurpropheticisevangeiicis et aposlo- appetaiit; ssecularia'Oflicia prorsus abjiciant; pro
Kcis monitis eaoccriiiir, Dominirai Deum nostrtim,, divinseiriedicirisebfenefleiisihtihera non stiscipiarit,
toto corde, tola anima et tota virtute (Deut. vi): eft pudofem et verecundiam mentis simplici habitu, iri -
prpxiinds riestros ut rioshietipsos diligere (Mgtth.;; cesshque bstendaiit.; obscceriitatemrioii solum bpe-
iin). Ex his enini duobus maridatis tota Iex peridet it' ruin, sed et verborum penitus exsecrehtur; vidua-
iet prophetse. Non ergo occidant, hon aliqtiem odio o rum et virgihum freqi.entes visilaliOnes fugianl;
 709 REGULA CLER.CORUM. — LIB. 1, . 710
eastimoniam inviolati cOrporis perpetuo conservare A stis, et rebus ssecularibus renunliaslis, illic sanctsff
studeant; nulloque jactantise studio semelipsos ex, vestrse vestrse voluntatis pTenissiria desideria effectu
tollant; poslremo vitiis omnibus fesistant ae renun- comprehendatis,: e.t pererrais yilx inajstimabiles, et
tienty virtutibus adhsereant, atque eas semper pos- assiduas delicias sine fine possideatis.
sideanl; legi divinse, et sariclarum Scripturarum CAP.IY.—Quod uiius piwesse cwiefis debeal:
monitis obteniperent, corpus castigent, delicias non Quod autem irt unaquaque congregatioiie canonica
ament, iram non perficiant, tempus iracundise npn • uiius eligendus sit, qui cseteris prseesse debeat, et
seryeht, fietam pacem non tribuant; veritatem corde usus ecclesiasticus divinitus inspiratus exigit, et in
et ore proferre studeant (Regul. Bened. c. 4); ora- Yeteri, 'et in Nov.oTestamento evidenter ostenditur:
tiphibtis et ofliciis divinis assistentes, lioc cordibus cum Moysen, et post MoysenJosue, omnibus filiis
psallant, qtiod ore proferunt, actus Vitsesuas omhi Israel, et AarOncseteris Levitis, Petrum quoque cse-
hora cUstodiant; cogitationes malas ad Christum teris discipuiis Ppmimis praposuerit.
aliidant, et senioribus suis patefaciant; verba vana CAP.Y. —• Quglis esse debeat, qui gd priofgium
atit otiosa, vef fisui apta hullatertus: pfofefant; eligiiur.
riiulliloquium, risunique et maxinie excussum fu- Qualis esse debeat, qui prsefertur, trina: Domini
giant; dicente Doriiihoin Evangelio : « Vsevobis qui interrogatio, et trina Petri manifesle monstrat re-
ridetis, quoriiam.flebitis!» (L_.cvi.) Et in Propheta: sp.oiisip. Cum enim pascendarum ovium cura illi
«Stultus in risu exaltat vocem suam (Eccti. xxt).~» committitur, ter Dominus interrogat Petrum, si di-
Leclioni et oralioni Sirie intermissione incumbant. . ligat, et ter Petrus respondet.quia amat; et terDo-
Prseterita mala semper in oratione Deo cumgemitu minus jubet, ut paseat (Jogn, xxi). Trinam igitur
confiteantur, et ab his penitus non desistant, cariiis Domini interrogationem trina Petri de dilectione
desideria non perficiant: voluntatera propriam odio responsio, et tiinani ejus responsionem trina pas-
habeaht, etGhristi volunlatem in omnibusiinpleant; cendi gregis injunctio sequitur. Sed nunc quombdo
prselatorum suorum OrdinatiOhibus et jussionibus tiina dilectio in eligendis haberi debeaty videanius.
nori resislant, etiamsi ipsi, quod absit! aliter agant, Trinam ilaque dilectioneni; ille habet, qui Deum et
recolentes' iUud Domini prseceptum, dicentis :« Quse quse Dei suht, mente credit ei amat; voce confitetur
dictmt facile, quse faciunt, facere nolite (Matth., etprsedicat; opere imitatur et servat. Tiina auteia
xxm).» Juniores spiritualiter diligant, seniores t»nc fit interrogatio, cum sicut debemus, exquiri-
honorent ; pro inimicis in Dei amore exorent,; in- mus, prsevidemus et discutimus, utrum eligendus
vicem sediligant; vicissim sibi secuiidiim ordinem -_ hanc trinani dilectionem habeat. Quod si cordis
cliarilalis officio Stibministrent; gravitatem non fidem et dilectionem, competeiis sernio, et. acttis
solum iri loquendo vel operando, sed et in eundo foris' ostendat, trinse interrogalioni iam satisfacit
vel stando teneant; decorem morum, sanctitatcm, trina responsio. Cui eliam bene ter pascendi gregis
hohestatem non soluai actionum, sed et locutionum' cura hrjungitur, quia quisquis oves pascendas sus-
Habeant; omnes, quibus se junxerint, sale sapientise cipil cordis jugi vigilantia prospicere, vocis bflicio
condiant et eos suis exemplis ad meliora trahanl. wonere et defendere, et actutim exempHs semper
Postremo orania, quse Yeteris, vel NoviTeslamenti eas ad Christum debet pertrahere. Illi ergo recte
series narrat, conti_eaiitur et credant, servent et pascendi gregis cura injungitur, qui ih mente ple-
doceant. Ad horum ergo, fratres charissimiyet nam habet fidem,_et dilectionem interius, et iri vpce
liis similium observationem hsec omnia, quse me perfecte monendi, libere arguendi, pruilenter ex-
vestra charitas scribere compulit, vobis facienda hortandi scientiarii, et possibilitatem exlerius : e'_
statuislis; quorum etsi aliqua videantur quasi alia, qui opere qu_ecunque*loquitur, servat et sequitur.
satisfece-
pfo liis tameri servandis, et animabus salvandis ho- Necquisquam pro qualibet culpa, si jam
nestisqufe convefsationis moribus imitandis sunt rit, in hocoffieio recusandus est; eum et Petro pPst
inventa. Ista ergo, benigne rogo, suscipite, suscepta ;i) trinse negationis lacrymabilem satisfaclioriem, quia
sefvate et in servaudo persistite, qualenus per hsec Irina in eum dilectio patuit, gregis a Dominp in-
ad plenioris afcem sanclilatis, et ad summam reli- Juncta sit pastio. Hsec igitur trinse dilectionis
gioriis perfectipnem, et post yit_e prsesentis labores forma, fratres charissimi, in primo pastpre, nort ab
ad gloriam sempiternse bealitudinis peryenire me- alio quam a Chfisto prsesignata, in eligendis fest
•
reamiui: prsevidenda, npn solum prioribus, sed et omnibus
CAP,151.-^Quod his exemptis fraires conimoniti, perspnis in Ecclesia prseferendis.
prdpriisfgciiltgiibuset
' vOlitntqiibusrenunliaverint. CAP.YL — Ut post prioris obiium inlia ttes vel qud-
Ilis vos divinarum Scripturaruni rnonitis, fratres luorhebdomadaseligaturaiiiis.
yJflarissiDii,,et sanctprum Patram pareiites exeiripns,, Saiictitas yestra, dilfeclissimifralres, -snraniopere
eunfefa^Eeculi_iegotia,ef, mundum ctittiponipissuis rogo, semper; nt studeatj rie quandoque haecyestf a
,
reliquistiSi/propriis ffebiis et yoluntatibus ac terre- congregalio nltra tres vel quatuor bebdoinadas
nis faciittatibus: renuhtiastis, et hanc regulam a priore •yiduata remaneat (S, Ben. Reg. cap\ S8)-yjsfed
«ceiet-ite yestfa perpetuo tehendaih statuisiis; qsa- intra hunc terminum colleclis ih untiraffatribus, et
teriu-s qui Iiic voluntatis prbprise desjderiis restiti- diligenter snper eligendo pertfactatis pmnibuSj si si?
7H PETRl DE HONESTIS CLERICI RAYENN. 712
cunctorum niinimus, ille tariien cbricorditfereliga- _Vprostrato,
j\ vel posito ante altare dtcatur versus:
tiir ab dmnibus, qtii: fide et saiicfitsite prastahtior, Suscepiihus Dettsj,: cum Glorid, et Kyrie eleison, et
discretiorie prudenlior, chafitaie ferventior, scieritia oraliorie Dominica, fet capituiis congrueutibus. Se-:,
quoque, si fiferipotfest, sit pleiiior; qtiique fratruhi quatur ofatio competens, quse habetur in sequeiiti-
ariimas efcorpofa sapiehifer cusiodireyfegiilafiter bus. Post tres ifaque velquatuor ablactationisanrios,
regsre sciat et vaieat. Qtiod si iri ellgerido ex diver- si sic paf vus pfffeflur, Clericus cffecttisabpihnibus
sitate pefsonarum orta ftiefit iiilferfratfes discofdia, diligattir tit filius. Post aririos vero qhatuprdecini, 1
iri iantum ut ultra slaiutum terihiriiirii - differafiif rion pbtest pafer ehm Offerre, nisi fiiius voluerit.
eleclio, tunc prselafi Ecclesise statuto in cbiririiuhi, Htijtis eniriisetatis hominibus, invilis quoque paren-
cum oralione et jejunio eum eliganf,quem ad hoe tibus, lifeitum est babifum feligionis susclpei'e,
meliorfem cognoveririt, et cujus elecfioiii pluffes et queni elegerint. Qiii ergd sui jujjs sitnt, vel iri se,
meliores fralres consenserint. vel in suo Iradendo, et se frequehter ad cleriim ve-
CAP.YH. — Quallter ordinetur electus. sfrum shscipi postulaveririt, non iridiscretfe susci-,
Cum efgo prior ordinatur, prseparatis ad riiissam piahtur, qtiia, sectiridum Apostoluin',: i * Noh °Phii
officiis, et persdlutis Horse tfertiselaudibus, frairibus spiritui crfedendura est, sfed hiagis piobetur utrum
asiantibus, prdsteriiat se in medio i"squi ordinaiidiis B sit ex peo (I Jpgn. ly). » Probalipnis aptferiiiriodum
est; cui; praepdsitus, vel mfijor pfesbyter pferhis- et teihpus certutii, ridn statuimtis,* sfedi in prudeBtia
suro et consensuni ffatrtim, dical ista, vel siiriilia et afbitrio prioris, vel pariter fratruiri iseriipersta-_
verba : « FraterN., iiiiunguritfibifratrestuiexobe- tuehdtim dimittimus. Aiiffer nahique prpbaiidi Sunt
dientia, ht-de 'caetcfo cbfpofilius et aiiiihabu-. ebruih parri,;aiiter iriagrii.; aliier sam etibrtes, aHteriri-
secundum Deum sulimihistres. » Ad qtise illfelisec firmi et debiles ; alitfef diyitiis et delicils, aHter Iabp-
vel alia similia subsequehter fespondeat: « Quia fibiis et."ihbpiis asstifeti ; aliter qtibrum ;vi(a'secura
vdluhtatipfei et jtissiorii vesirse parere debfeoyorius seu dubia; seieiitia certa veliiicefta ; voluritas nota
qriod inippiiitis, titin fecuso, sed pro cliaritate su- vel incognita. Quorum oriiniuni distinctiioiie per-
scipio, iet 'secundiirii Deiim portare proriuttb. > specta,,prioiis diligentia vigilanter afteridat, et pru-
Moxqueh fratribiis fespdhdeatur (S, BeiuRpg. eap. deiiti arbiffip mbdum et teinpus pfbbatlonis, secun-..
58): Sttscepiniusbeus, et csetefa, uf riioris est, cumi. duhi quod chique cdhTOhit, Statuat. Qtii pfdliali, .si
Gioria, et Iiyrie eleisbn ter, et bratioiie Dpiriiiiica,, suscipiendi videntur, legaleih ahte oninia de patri-
et Capitulis cdmpeteriiibiis." JDeinde'seq.iiitijr lisec,, Bioniiset iebus suis, si habearittir, disposi.tionerii
oratio
vel alia similis ,-: "... : :.,,.....: ea vel propinquis relinqtientes, vel paupe-
c^ faciant;
Oraiip super ptiorem, 'y ribus erpgarites, vel Ecclesise dffereritfes. Quafacja
i bmriipoteiis senipiterne Dcus, bcnigiiifalis tuses el freqheiiter: prius regula, quarii sefvaturi sunt,
clfementiam suppliciter pelimus, ut hic famuliisj audita, dedticantur in' choro, et clefici seetihdtim
tuus seiiiper slbi tuse ppis sentiat adesse sufffagium,, usum etbrdineih effieiarifui'. Post hsefeprsesenlibus
quaieiius gregfem tuum sic in prseserili regaf, alque_ fratribiisy prOstfali in medio, Jegant cbartulam cou-
custodiaf, nt iri fultiro felicitalis seternse prseniiai linentem hsec vel similia verba : « Ego, N-, mejpsum
cum ijiso pariler percipere yaleat. Per Dominumi omnippteiiti Deo oftefo, et servitiuhi ac stabilitateni
iiostrum, elc. Ariien. > Et exinde in ldco piioris5 meamhis sanetoriimpigrioribus, obedientiamquo-
sedeat, et prioralus sui ofliciuin gerat. que prselalis hujus Ecclesise secuiidum Deum, et
CAP.YlII. — Qnid prior post ordinalioiiem suam,v ordinem vcslrum in eo promitlo. » Moxque fralres,"
":.'" facere debedi. Deo gratias respondentcs , subjungant lersuin :
Ordinaltis ilaqtie piiory fratrtifn m congregatioriee _ 'Svscepimus Deus, pj o more cum Gloria el Kyrie
jam suseeplofum, ct animas, jet cprpora cahonicee eleison ter, et oratione Dominica, et capilulis com-
regere, et suscipieiidOs debet! canoiiice suscipere. pelenlibiis,, deinde oralio hsec sequatur, ^el si-
Prinio ilaque qualiter fralrum susceplio, deindfe e ,j. milis :
qualiter stisceptofurii guberhafio fieri debeat, osten- Oralio snper professum.
danius. t Faiimlum tuum, Domine, quaisiinms, pro tui
CAP.IS., — Qugiiter, el in quq mtale pqrentes fdioss nominis amorc sa.culo rcnuiiliantcin benigne susci-
: . sitos Ecctesim iradere
vgleont, pias, et Spirilus tui gratia perfundas ; qua confir-
Si qtiis fideiis laicus: filitim sutim iriira fetaterii
h matus et peccatis omnibus absolulus, promissa per-
annorura quatuordecim (S. Be<i.Reg. cap. 58), perr severanter impleat el ad ^itam selcrnam perveniat. »
devotidriem :Ecclfe_iise bfffefffeet dmho cultuiinahci- Deindc conjunclus fratribus, snb omnibus ante se
pare vblueiit, prseseiite.piipre cum fra.tfibns, re- ingicssis, hilariler maneat, et susceplum ordinem
prscsentet eum hntc altarp in hjs, yel similibus ver-- semper implere et fideliter lcnere stiideat. Quod si
bis: « Egp, fideiiaiiihio lihnc fiiiummeuiri N, i)ep p ante quatuordecim annos orbatus parcntibus vene-
omnipdtenti, fethis saiictoruiri pignoribtis tfaiio, et)t rit, teneatur inler pueros, ct nutiialur. Posl hanc
vestrsefraternilati in omriibus issocio, ac sanctitalili autem selalem facta disposilione, si quid habel, el ad
nutfiendo comniitto. » Ponalqt e supef ailarfe Char- clericatum et ad professionem modo superius com-
tulara continentem eademvcba. Post hsecpueroo prehenso suscipiattir.
 715 REGULA CLERICORUM.— LIB. I. , 714
CAP.X. — De susceptione otnnium clericorum _non A ^ niam prsepositi Ecclesiaiiira non sunt personaliter
ordinatoruni; noiorumquoqueel incogiiiioruni: constituendi, vel eo ordine quo suscepti sunt in
-Si quis vero clfericusnon habens ordines, nec Ec- fratrum couegio, sed pro vitse meritis et donorum
clesisealicui prpfessione propria, vel paterna tra- spiritualium prserogativis, ut ii semper prsesint, qui.
ditus (S. Ben. Reg. cap. 60 et 61), vestro collegio verbo docfrinse, et opere sanclitatisy et bonos ad
se sociari :petiferit, et in petendo perseveraverit, meliora aiiiment, et malos a perversitate revo-
probefur primo, ut supra sighificavimus; deincle cent.
regula perlecta vel audita, et intellecta, si cuncta se CAP. XIV- — Qugliter pfmlglis' subjecti obedire
servaiuriun promiserit, episcopi, aut etiam archi- debegni. : '• ,
diaconi, aeu archipresbyteri sui acqnisita licentia, Omnia qusecunque secundum Deiiiri elsanctairi
per consensum earumdem personarum : illius epi- fratrum coriversationem prselati maiidaverint, sub-
scopatus, in cujus dioecesi se recipi deprecatur, diti iraique humililer, libenter et sine mora suscl-
suseeplionis ei aditus non negetur. Quod si majo- piant, alacriler impleant, et diligenter ac sine mur-
res, yel minores etiam gradus babuerit, post proba- maratione perficiatat. « Hiiarem namque, ait Apo-
lionem factam, et regulam frequenter auditam ca- stolus, datorem diligit Deus >(II Cor. ix). > Sicut
nonice petilus ac dimissus, suscipiatur ad profes- "* ergo hilarem diligit, ita sine dubio tristem et mur-
sionem, secundum quod superius diximus. Si au- muraiitem odit. Et ideo murmuraitioiifemetiriobe-
tem peregriuus seu de incognitis partibus clericus dientiam omrii Ioco et temppre, ut ratio exigit,
se recipi rogaverit, 11011 cito audiatur, necquando- dariinandam penitus esse censehius. Quapropler
que ejus ipetilioni annuatur, nisi habeat commen- nihil a fralribus cum tristilia vel murmuralioiie
datitias, quse certe siril sui episcppi, lilteras in qui- fiat, sed cuncta seniorum mandata feslive perci-
bus vita ejus, et votum, gradus, et episcopalis li- piant, etcum alacri.ate peffici__nt. Qupd si etiarii
centia innotescat. Is ergo cura diligentissima per impossibile videalur quod iiijiiiigitur, suscipere
prolixa tenipora probatas in omnibus, i-egula quo- quidem hoc fratres non reeuserit, exemplo Christi
que frequenter audita, suscipi debeat, prsesenlis eoiiimonili: « Qui Patri obediens, .mortem etiam
Ecclesise episcopo permittenle, seeundum superio- suscipere lioii recusavit. > Veriun qui hujus perfe-
rem modum professione facta susci-iiaturin fralrum ctioiiis normam sequi hon possunt, cumprsecepti
coUegio. observatione gravari incipiunt et ad impossibile ve-
CAP.XI. — Vt in aggregandis fratribus modus le- niunt, senioribus suis hoc huiiiiliter denuritient:;
neaturpro quanlitale ecclesiaslicm facuitatis. (_ quos prselati.noii spernant, sedvihculoiraportabi -
Prselali Ecclesiarum summopere sludeaiit, ne in Hsoneris solvant ;_ne, quod absit, si aliter feceiiiity
congregatione sibi commissa, vel pltires admittant et illi importabile onus levi deponant, ut;credo,
quara Ecclesise factiH.ates exigant; vel eos, quibtis peccato, et isti ex numero eoruih efliciarilurjde
possunt suflicere, avaritise causa relinquant. In mi- quibus dictuin est: « Imponunt "onera gravia <et
nimis namque loeis pauci admiltendi sunt numero, importabilia, digito aulem suo noluiit eamovere
sed magni scientia, virtute et merito, ut quod fra- (Matth.-x.xx). >
trum paucitas denegat,.niult'tudo scienlise, virtutis CAP.XY. — Quod cononici nihil hgbere vel
possi-
et nieriti subniihislret. dere, darevel gccipere inininwdebeant.
CAP.XII. — Vinoviler suscepti cmteris subesse non Ciim lrajus fiostrffi :congregationis fratresnon
erubescatit. solum facultatibus (S. Ben. Reg. .eap.-SS), sed et
Suscepti itaque fratres (S. Ren. Reg. cap. 63) voluntatibus propriis in ipsa ordinis susceptione re-
aliis antfese ingressis, licetminoris gradus, velseta- nuntiaverint, et se per promissam obedieniiam pe-
lis, aut scienlise sint, subesse tamen non erube- nitus aliorum potestati et imperiis in Christo et
scant, et sub ipsis ferre jugum obedientise non re- pro Christo subdiderint, certum est eos nlliil ha-
cusent. Quia satis melias est hic humiliari, ut in fji- D I bere yel possidere, dare vel accipere sine sui prio-
turo exaltemur, quam hie exaltari, unde postremo iis liceritia debere. Quod <si propinquus, vfel ami-
liumiliemur. Et quanto plus.hic pro Cbristo nomine cus quilibet fratrum cuiquam aliquid offerre volue-
subjicimur, tanto plus in futuro sine dubio exalta- rit, primo quidem priori insiuuetuf, et sic susci-
biniur. Quapropler nulli unquam recusandum est, piattir, si ipse niandayerit. De quo tahieu nihii fiat
liuniiHbus etiain et abjectis .perspriis reverentiam aliud, nisi qtidd priori. placuerif.
ferre.in.quibus veraciter Christo cognoscimus mi- CAP,.XYI.:— Quonfpdo frqlres gd se venieittes allo-
nistrare. "quidebegni.
Si qui advenientes ciimaliquofratrum loqtii quse-
CAP.-XUl.— Quod.priorrminitnos etiam, et.riuper
ingressos, aliis:preeferre,debeqi,$i lioc frgtrnm.uti- sierint, ef piiof ex charitale vel necessitate con-
litgs deposcgt. cesserit, tribuaturei socius prudens et providus, in
Quodsi.prior de niinimiseiiam: et nnper ingrfes- quo ntiUasit tnali susj)icio, quo pfaesente quidquid
sis atiquos (S. Beh. Reg. cap.'65), ut pr^sinl, ppsse audiendura est, audiat; et quidijuid respondendum
congregaliorii prodfesse cpgnoverif, non solum eos est, respondeat. Si quid tamen secretius dici opof-
pncferre non interdicimus, sed et mandamus. Quo- teat, illis non negetur, de quorum stabilitate ncqua-
PATROL.CLXIIJ. 23
 713 PETRI DE HQNESTIS CLERICI RAYENN. 716
quam anibigiiur. Pueris autem, ethis, quorum vita A CAP.XXI. be wdificiisfamiiim.
dubia esl, rainirae concedatur, nisi testis, ul diclum Fiant extra hsec intra ejusdeni claustri racenia ab
est, adfuerit. his perparum disjuncla, sedificia (S. Ben. Beg. cap.
CAP.XVII.'— 'Si ftglres titteras mitlere rel susci- S7), ubi omnes artifices, ac laboratores Ecclesise
pere debcani. cunctaque prorsus fariiilia omnes necessitudines suas
Si quando prior necessariura viderit aliquem habere, et quique sua ofiicia gerere, vel quse ad Of-
fralrum cuiquam litteras mittere (S. Ren. Reg. cap. ficia sua gereiida pertinent, servare valeant.
84'),ipse eas fieri, factas perlegi, perleclas a quo vo-
luerit porlar-i prsecipiat. Quod si cuiquam eorum CAP.XXII. — De inlcriori claustro, el de dislriclione
Hiterseab aliis missse deferaulur, non is cui mit- frglrum.
turitur, sed aliquis de prselafis eas suscipiat, priori Claustrum vero interius canonicis deputetur so-
daiidas. Quas cura prior aperlas iperlegerit, illi etiam luramodo, iibi ipsi sine omni inquietudine commo-
cui missce sunt, et aliis oslendat, si oportuerit rantes, Deo fideliter serviant, propositi sui rectum
CKV.XYIIL — Si hi, qui iilterali snnt, docere ali- tramitem teneant, ordinem propriunii impleant, prin-
quid atideani: lalorum jussis incessanler obediant, rvicissiin sibi
Si qui canonicorum humilia sentientes, non ar- B charifalis officio sectuidum ordinem sefviaiit, et ab
fogantiam haberites, in lantum fuerint litteris eru- iiiiiversis illicitis, et ordini ac proposito eorum con-
diii, •et dfvinarum Seripturarum scientia pleni, ut . traiiis penitus abstineant. Quisque efgo loco.sibi
inde aliquid utilitatis. afferre valfeant, et prior justum deputato scdeat, prsepositi stii jussis obtemperans ;
probaverit, et necessaiiom viderit, onini prorsus in- necindeeiad aliam partem sine illius prsecepto de-
vidiseetodii remolo fomite, concedat eis, vel prse- clinare Hceat, quoniamiiistabiHlatis vitium est.cun.
cipiat in his laborare, quorum scientiam magis ne- ,. non urgeal necessilas niinc esse hic, nunc illic: .cuni
eessariam utilemque perspexerit. islo nunc, nunc cum illo agi et coiifabulari, et hoc
<CAP. XIX. — Qitodprmlaii animas el corpora subdi- sine dubio instinctu. diaboli agitur, ut fralres, qui
lorum regere debeant. legere et inde nieditari, psallere et orafe, aut aliquid
Prselali itaquc Eeclesiarum, jugi cura super sibi operari debuerant, ab his aversi ad inania peccando
«ommissos fr.ilres invigilent, et eorum non solum deducanlur, ne perficiant. Quaproptef hoc "-vitiuin
a fratribus abscindalur radicilus, ct qui eo :ia cori-
^animas, sed el corpOra sic regere, lueri et pascere ventu
nuUius necessitalis causa oc- ulilur, sic inde judicetur, ut de cseterO alii
•studeantyul peccandi hoc atlenlare audearit. Sint ergb cano-
xasionem inveniarit. Et sicut eis cuncta necessaria nequaquam
C nici gravitalis amici, dicenle Propheta : «Iiipopulo
.praelali subminislrare non desistunt, ila et ab ipsis laudabo tc (Psgl, xxxiv). t Neccito in verbum
•cura inslantissima tolius ordinis observationem in- gravi
prorumpaiit, nec cito de loco in Idcum se moveant,
-desinenleriCxquirant. Sed cum omnis fere observa- nisi cum prselali prseceplio niandat, vel ordo, aut
-tio ordinis intra clauslri moenia principaliter fieri
necessitas, seu divinselegi_iobedieritia poslulat. Am-
soleat, ubi grex Dominicus communiter commorari,
ct majorum jussis obtemperare prsecipitur : ante[ bularites vero, non cursim, aut iudecenti, sfeutu-
: mido gressu incedanl. Yerba autem scurrilia, vaiia
oiunia quid sit claustrum, et quas in eo oflicinasfieri
et otiosa, risumque movenlia, iiusquam si pote:;t
opbrteat, conscribamus, ut post, quse in his agenda
• sint, liberius prosequaraur. fieri, proferanl; confabulatiombus hequaquam in-
cumbant. Excussum risum iion soltim in claus-r.,
CAP.XX. — De clauslro et ejusofficinis. sed et in omnibus locis a se penitus abscihdant, re-
.Quid.sit claustrum, ipsa sui nominis explanationes colentes illud evangelicum : « Vsevobis qui ridelis,
. cognoscitur. Ciaustruni namque dicitur clausumi quoniam flebitis (Luc. vi). »lllud etiam Salomonis :
. atrium (S, Ben., Reg. cap. 66), eo quod Ecclesise j « Risus dolore miscebitur(Prot). xiv). > El : « Slul-
. atrimn muris, vei aliis parielibus undique clauden- tus in risu exaltat vocem suam (Eccli. xxi). >Sanclis
<lum sil, intra quod cunctsc canonicorum officinseet't " veroleclionibus vacent, divinis officiis aliisysacris
omnia eorum usibus sedificianecessafia fiant; id estt doctrinis pro prioris jussu discendis insistaiil, psal-
sacrariHra. armaiiun, capituluih, vestiarium, dor- mls, hymnis et canticis spiritualibus iiicumbant;
mjtorittnii, digestorium, calefactofiumy refectorium,, privatis quoque oraliohibus, si vacet, cum licentia
coquina, cellarium, molendinum, pistfinum et ca- tamen intendant. Faciant quandoque et aliquid ope-
niera"; loca quoque senura et infirmantium; locai ris iri claustro deceritis fifefi,quod fratres legentes,
quoque, si fieri potest, pherorum et adpleseentiumI vel psallentes, aut de divina Scriptura meditantes
sub mhnitissima adhuc discipliua manentium, nee vel aliis sanis doctririis insistentes neqnaquara im
fo.rte, si morentur cum ffatribus, impedimento sintt pediat. De claustro vero sineprioris, vel ejiis vicem
legentibus.ac medilaritibus, Quod si hoc non potcstt fungentis licentia nequaquam exeant: egressi ulLa
,.-f:'eri.Ih reriiotioii paftife Claustri, feos'esse sub ma- quam sibi statutum fuerit, absqueiinevitabiii neces-
.' plhiro ef custode prior instituat, ubi, sub eorura n sitate, morari non audearit. Soli nunqiiam eant,'
sfeta custodia manentes, qu-ecunque necessariaa boiiosquecis prselatus socios tribuat, sine qiiibus nec j
^iinl aOfiiscant, et quseque mandantur, perficiant.t. ipsi alios, nec alii ipsos ailoquantur.
 717 REGULA CLERICORUM. — LIB. I. 718
CAP.XXIII. — De foris mitlendis ftaitibus. A viai veriit accedat in capituli medio, et eoram fra-
Tales fratrfes, optirais taraen deputatis sociis (S. tiibus se cofde, vofee et actione.peccasse pronun-
Ben. Reg, cap. 50 ot 57), prselali pro quolibel.nego- liel, flexisque genibus, et corpore prOstralo dicat:
tio gerendo, seu responso reportando vel aceipiendo, « Mea culpa, peccavi; > et fralres respondeant:
foras miltefe studeaiit, in quibns nulla sit mali « Parcat tibi Deus : » qui tam diu genua fleclens
suspicio; et qui injuncti negotii causam prudenter hoc dicat et fratres hoe respondeant, quousque
agere et sapienter perficere valeant. Foras ergo prselatus etim stare prsecipiat et pro admissorum
euntes, nihil indecens, nihil reprobensibile, nihilque qualitate satisfactionis injungaf sentenfiam, sive in
prorsus ordini, ac proposito suo conl.rarium dicant psalmis, sive in jejuiiiis, vel aliis aliquibus obe-
aut faciant, sed poiius omne, quibus se junxeriiit, dientiis, si priori placueiit. Quod fergppro adniis-
sale sapienli-e condiant et ad riieliora sanctse con- sorum satisfactione sibi injungitur, qua hora vel
versationis exemplis trahant. Virorum aulem se- quo tempore prior jusserit, impleat. Quod si per-
creta eonsilia his qtii foras mitluntur, non hegamus, pauci psalmi sant, mox ut de capitulo egfeditur,
si oportet, illis tamen de quorum vitti et stabilitate antequam beneiiictioiiem petat,, eorum .numerura
non ambigitur. De mulierum vfero secreta allocu- exsolvat. Qtio persolulo, egrediens benedictioiiein
tione, non meum, sed Hieronymi consilium audianl '" raore solito. exquirat. Quaiidocunque ergo'foras
dicentis:« Si propter officium clericatus aliqua mu-' diriguntur, httnc modum in etindo et redeundo te-
lier visitatur, uunquam domum solus inlroeus, ?c- nere debebtint,
lus cum sola secreto, vel absque arbitro, yel teste
CAP.XXVIL— QugUier fratres ad visilahd-os infir-
nonsedeas; si famiiiarius est aliquid loqueridum, nws, dd concofdiam faciendam, ad driimas"eiehor-
liabet nutricem, majorem domus, virginem, viduam, tandas, vel ad aliquod bonum disponehdum, miiti
maritatam : non est tam inhumana, ut nullarh prse- debeght.
ter te habeat, cui se eredere debeat. Non ergo mu- Si aiitem fratres prpptef officium clericatus irifir-
lierum secreta allocutio clericisconcedituf, nisiforte mos visitare, concordiatii inter_<Uscordesifaeere,
probalis presbyteris, cuihearum confessiones susci- atitad aliquemlocumpro exhortandis ;ahimabus,
piuiit,'-Matfes tamen, et sorofes, vel amitas, et eas vel rebusaliquibusinbpiipdisponendisire oporleal;
lanttim personas, in-quibus nulla esf mali suspicio, de
sapientioribus et sanctioribus, duos Arcltres, aut
fistres vkseprobabilis alloqui nou negamus. »
plnres, si necesse fuerit, pra.cipiat ire,prselatus; ut
CAP.XXIV. — Vl clerici forgs non mitlgriiur gd eg qu_ecunque necessafia yiderint, -sancte et, sapienter
quw per laicos possunt fieri. (_ perficiant. Qui siIon.ge,pergere: debeant,, iheundo
Quod si taleset tam fideles laici ex jpsa fafnilia el redeundo, ut superius dictum est,faciaht..< •
habeantur, per quos omnia vel qusedatii exieriora
negosia possint prudenter fieri, ad ea quseperipsos CAP.AiYUI.— Si gd pgrentes ire opbrteai: .
valent perfici, clerici nequaquam miftantur.
Si quem fratrum palrem, velniatrem, aut propin-
, CAP.XXY.—Qtwd jussu prioris liceal fratribus in
horlis laborare, vel aliquid ta'te operari, quos stios visitare prior, sive ex chariiate, siye, ex
ad fratrum aliqua necfessitate perlriiserit, tali eum magistro vel
Qtiod si talis sit locus, et priof usus
sibi commissa socio deputet, cujusprsesentiara timeatyet cui reve-
aliquos,<1econgregatibne qiiahdoque rentiam
in hortis iaborare, vel aliqhid tale, quod oporteat ferat; a quo et in eavendis custodjam, et
alibi operari'mandaverit, mandatis prsecfeplumfide- in necessitatibussolatium, *etiri omnibussuffragium
liter et alacriter, ac sine mora impleatur ac- habere valeat. Quod si talis est persona, de qua nul
la sit suspicio, sine magistroeum, nontamensolum,
ceptura. ire concedat. Nunquam enim frater aliquis solus,
CAP. XXVI. —Qtiid foras miUendi, cum egrediun- nec enim pueris, velperversis hominibuS associa-
, lur vel regrediuntur facere, debeanl,
nisi sit firmissimus et in
Cum vero aliquis clericus prd injuncti causa man- ] tus, ad aliquem- lofeumr
ire perraittatur, sed socios
«lati egreditur, inclinato capite; benedictionem pe- perfectioiie probatus,
et probi testimonii viros, siiieripotestyprior
tat; cui prior benedicens, dicat: « Angelus Domini bonos, cum fratres seciire,'niittantiir.
coihitetur el Dominus tribuat, quibus Qui
bpnus tecum., pmnipotens
faciat iter * ^el aliud si- euntes et redeuntes in benedictione peterida et sa-
prpsperum tuiim; aliquid modtini sUperiui cornpreheu
mlle;' Ubi autem ille responderit: « Ameri;» abs- tisfactione exliibenda, ' ::
sum servent et teneant.
cedat, dicens : « Yiastuas, Doriiine, monstra mihiy
etsemitastuas edocenie (Psal, n); » cum GlorigPa- CAP.XXIX.— Quod fmtres cwm fraltibus .privgla
tri, elc. ,'sive alia similia. Completa igitur sui itineris . consilia faeere iiuti debeant:
causa, rfediens, ecclesiam adeafy et cum -brevilfer Si qui fratres cum qulbusdam aliis fratribus, ve-
01'averit.jexfeat, et inclinato capite, fratribus et, -si unps ctim uno privata consilia facere.prse-.unipserit,
liceat, berifedictionepetita, ntox ad priorem pergat, exccptispriore, fetprseposito, a.c presb3l,eris, quibiif
ef ab eo iiideiri benedictiorie suscepta, (Juid fecerit prior confessiones dandas insti.liierit, et serivel, bis
et quid sibi de injuncto mandato contigerit, huriii- et ter commoniti non cofriguntur-, regulari cofrep-
liter referat., Mane vero, sive. post noiiam, is qiii de tioni, velut ordinis praevaricatores, stibjaceant.
 719 PETRI DE HONESTIS CLERICI RAVENN. 7.0
C._r. XXX. De carnali dUeclioneiion lidbeiida,'ei de A £ detrimfehtum, vfelcbnfrafribus spif!tualfe,vel carpo-
disciplinatatiler, vel alilerpeccaniium. rale ihferat daiririumycbnsulihiiis peiiittis deriegan-
Qiiod si quisquam in hoc sacfo veslfo cbllfegio dum. Pro his itaque quibtis erit lioc pferpetim, vel
aliqueni immoderale, et carriaiiter dilexefit, fejusque temporalitercbncfedenduiri, habeatur in remotiori ",:
causam diligentius quam aliorum curaverit, vel pfse loco undique muriita, et Clausa ecclfesiaicirca qiiam
cseteris defendere, sfeulaudare coriffa brdinerii pfaj- flant cellulse, in quibus ii tales comtndrentur, se-
sumpserit; verpueriim, sive juvenculum aliquem cundtim prioris jussum viventes et ejus in omnibus
usquead iriipudicuratacturii insecutus fuefit, et hOc sequentes arbitrium.
ad fralrum cogniliOiieiii iperveiierit, multis, dtiris, CAP.XXXII.— Devirtuiesileritii,
ac patcniibus verborum ac. verberiim coffeciibriibtis His ila prsemissis, de silentio quidquid Domirii
•coarctatus, ac diuturriis jejuniortim, et orafioriurii concessu, fratres proposuefint, subjutigaihtis. Non
•laboribus fatigatus, talem hujus offeiisDedisciplinam solurii namque clericis, sedetChristiainis laicis si-
ad tempus sustineat, ut cseteri hoc excogitare per- leiitii virtus teneiida essfet, riisi pfbpria vel aliena
iimescant. Unde in convenlu lanta debel semper liecessitas, sive chafitas cPfporaHs "arit spiritualis
esse cuslodia, ut puefi et'.jtivencuHfacilfejuvembus loqui compulferirit. Cuiri ettirii cessaritei riecessiiafe
non credantur, nisi iliis quorum vita in omnibus . vel charifate verbtiriiqiiis feraittit, otiOsiiih esf quod
invenitur probatissima. Si tamen, quod absit, quod depromit: a qtib cavetidum fore bomintis IhEvan-
cuiqtiam contigerit, et congregationi oecultum fue- gelio testatur, dicens:«De bhihi vfefbobtioso fedde-
ril, vefum ad uiiius vel quPruiridara agnitionem tis ratioriem in ilie jtidicii (Eplies. iv).'»,Qtiid auifehi
perveneiit, hoc pfiori soluriihiodo riuntiandum fore sil verbtim oliosum, Aposlblus pfbhibeiido exponit,
decefnlnius, utper ipsura cbfreplus, ocetillis hiedi- dicens: « Triulilis'sefmo dfebre vestrb riori profeedat
cinse fomentis sanelur, qui occulte deliquerit. Si (jfan/i.xxn). » Quapropter ut ab iilicitis abstiriefe
<iuiisvero hoc, vel alib hiodb peccaverit eta rifemi- possimus, a Hcitis quaridbque cessari.duftiesf. Ad
nedepreherisusfuerifyet ipsepeccatuiri-siiumagnb- tollenda igitur de bffevfestrb vefba illicila, justtim
sceris, priofi fevelavefit, quia ipse sefepreliendit fet est ut desigiiemus cferta lofea fet tempofa, ubi et
.fecognovil, leviofis disciplirisesatisfactiorie sanabi- quando a licitis etiahi, secundiiiri prOpbsituni ve-
iuf. Quod si vefecundiadiictus, vel tefrore perfer- strse sanctitatis, abstinefe debeatis. •
fitiis, priori liocfevfel_ife'nPlucrit,:aHcuipfesbyterO- CAP.XXXIII.— Utiti ecclesia, refeclofio et dormito-
fuiri, quem prior fralrum 'cbriffessionessuscipere fio sUeiUiumteneatur.
iriahdaveri^ lioc mahifestet, et _.ecuhdiiihipsius ju- ~ Q In ecclesia igitur, cum ad divitia bificia peragen-
diciurii de pfeccalbsuo pbenitehtiamfaciat. Et caveh- da intrairius et stamus, et fegiilairistisus, el'tiiajo-
dum quod is qui sine omni accusaiione peccalum rum auctoiitasydiviniqudque offifeiifeyeffetitiade-
suiim lriariifestaverityleviofi; is vefo qiii accusatus befe teneri sileritium irisihuat. Idem etiam cum
nbn hegaverit, aliquaritulum lnajori: qui auterii ac- ad manducaiidum in ifefectorio , vfel comlnuni-
cusattis riegaveritycutii lahdem convictus< vel con- tef bibendum ; fetiti dofmitoriocum hdsimtil dbr-
fessusfufefit, satis acfiPri yindictsesubjacere debe- miendum intramus vel staniiis, fegiilafis caulela'
bit. Illa tamfeiipeccata, quse lurpia suntet obscce- monsirat esse tenenilurii.
m, seu gfhvia', fefqubrhih exerapla multum officiunt, CAP.XXXIY.—QuorfomKt tempbre, a vesperisiisque
iiisi ad:aures latitbfuih yehefihtyutjam celari non inmaite cum ad cdpilulum veiiiuiil, teiteatur sileii-
occulta satisfactiorie sanafi debebunt. Quod tiitin. -' -
pbssint,
si Celari neq^ueiint,inanifesta, ut jam dictum, cura- A vesperiinis iioris bnini tempore usque adalte-
tione sarifeiitur. Qiise autemlevia sutit et minuta, rtwn diem, cura mane fratres secundum morem de
Silentiuni teneant.
alque apeftaj et quse Oriiriesfere ex fragilitate fre - capittiio egrediuiitiiry sumtiium
a-Pascha usque ad
qUeriiarit, seciiniium prsesciipthni-modum manife- _35stivoaulemtempore,; idest
sta hccusatiorie et satisfactione in capilulo emeii- j) p autumiiale sequinbfetiura, ab!hbra sfexta 'usqufequo
dahda cfehsfehiiis. post iiotiam de capitulo egrediuntur fratres, ilidem
est 'Ab sfequinp-
CAP.'XXXI,—-DeItis qui voluerintsub lidbiluCanbnico sileant. Hieniali vero tferiippfe,;id.
•afctidrerii,:velsolitaridritvilamducere, ctio autumnali usquc ad Pasciia, si bis fralres ffefi-
Si qtii ffalfes"sub eodcm canonico iiabifu arctio^ ciarit, abhorasexta qubusqufepost-nonarii de capi-
rem, vel solitariain vitam ducere Dptaverint, pra3la- ttilo egrediuritur; siy semel ;quousque post honam,
tis suis devotionem propriain irisiuuare debebuiit ; non solum fralres, sed servitbres pransi de eccle-
quoruni curse fetstudio pertinebit qualitaferii respi- sia,;et postea de capifulo 'fegressi fufefiht, silfehtium
cere personarum, neilli forie hoc aggredi cupiaht, teneaht. In QuadragesiWa:tantum ab hbra hbna us-
qui ,ex debilitate natufse, setatis, aut diuturnitate qtifequodiealtferasolvaturcapituluriiyitidem teriea-
consuetse debilitatis, insuetuni vigiliafum atque je- tur sileritium.
iuniorum pondus porlare non possurit. His ergo CAP.XXXY.— Quod in quibusdam diebus extra
perspectis, ilUs quidem non interdicimus annnen- diclum inodum lenedtur sileriliurii.
dum, qui cum velintet quserant, virium submiiiH Prseter hsec sanctitali vesffse statuerei.placuit ut
• slrante vigbre hoc valeant: Yerum si hoc Ecclesise \. in summis festis, tdto die Parasceve, silfentiumEin
721 REGULA CLERICORUM. — LIB. II. 722
claustro nGn solvatur. In prsecipuis qiioque et po- A CAP.XXXVI.—Vl in tempore silentii •« claustro sim
sono fiuniomnia, absque inevitabili ttecessitale.
pularibus festis, ac cuhctis diebus Dominicis, omnes
omnino, qubusque dfecapitulo postnoham egredian- Quoties in claustro lerieltif silenthuri, absque
lur, silentium tenaiit, nisi usus,. vel ordo Ecclesise, certa necessitate, sine sono legeriduni et psaiilen-
ciiarilas aut necesisitas loqui.conipellat. duih ; fefquidquid ibiagifur, agendum.est.

Explicit libcrprimus. ."

INCIPIT PROLOGUS LIBRI SECUNDI,

His s.uper quibusdam frajrum observatipnibus. pertractatis, hi.odum. q;qoque binseet iinius refeclionis,
abstineiitiam insuper, et ususcarni&acsanguinis, ovorum.et.cageii piscis etplei, atque viniypulinentprum
quoque qtialilatem etnumerum, certamque panis et vini;mensuram. Qu_e;pmhia,tfr;at;rescharissiini, diyina
gralia inspirante, npbisciimtenere statuis.tis,.s.cribere interhas,alias. VjestfLprdinis;,regulasiprocur^yimus.

LIBER SE€UNDUS.

CAPGTPRIMU.M. —Quohwdo vivendum sil inler octa- B ] gesimani, secuhda-, quarta et sexta feria jejuiiandum-
vas Nativitalis, Apparilionis el llestirrectionis. indixistis; et eisdem feriis ae Salibato, carnis et
Ab ipsa Dominicse Nativitatls, Apparitionis et Re- sanguinis usuih.interclusistis,. ,
surrectionis die usque in earumdem OCtavis, omne CAP. VI. —
Quod. jejunandum sit g Kalendis Nq-
jejunium excliisisfis, sfedef camem fratribus come- vembris usquead Nativiicttem. D.omini, ela Sep-
dendam nequaquam interdixisfis; exceptis quarta tuagesima usqite ad sdnctum Pdscka.
et sexta feria, in quibus tantum usum sanguinis A Kalendis Novembris usque, ad Nativitafem Do-
non abstulistis. mini, et a Septuagesima usquead sanctuin Pascha,
CAP.-II. — Quomodovivendum sit ab octavis Resut- usu carnis et sauguinis penitus intercluso, semel m
reclioiiis usque ad Penlecosten-, et ab octava Nali- dfe reficienduin devotio vestra firmavit.
vitalis tisque ad Epiphaniam,,
—
Ab octava vero Resurrectionis et Nativitatis usque CAP. VII. De jejunioliafum, Qualuor Te.mporujn et.vigt-
ad Pentecosleii et Epiplianiam, omne itidem jeju- et sexta feria,ac SabbatoQuatuorTempo-
Quarta,
niuni absfulistis; exceptis. iUis diebus in quibusje-
rum, et in vigiliis, aliisque jejuniis anliquiius et.
junanduni fore, vel auctoritas prsecipit, vel nsus universatiter insfituiis, sine dubio npn solum cano-
monstrat Ecclesise. Intra hos tantuih paschales et, nicis, sed- et omnibus Christianis
C jejunandum est;.
iialalitiQs difes, quarta et. sexla. feria ac sabbatp, cseteris yero diebus atque temporibus,, bis vobis iri
carhis esum, ut in aliis temporibus, abnegastis, die reficienduni indulsistis^
sed sanguinis usum quarta feria et sabbatp cpnces-
sislis. CAP..Ylir..—. De_ttstt osorum et caseh
A Quinquagesi.ma usque ad sanctum Paseha et
CAP._HL•—Qualiler vivendum sit ab ipsa-die Pen>-
lecosles usque ad Ngtiviiatem S. Jofiitnis. ab Adventu usqtie ad Naliyitateni Pomihi, ef in cun-
ctis legitiniis jejuniis, omnirenaota occasidne, ovo-
Abipso die sancto Pentecpstes usque ad Nativita-
tera S. Joannis Baplistse,.carnis usum et sangtiinis rum et casei usum peiiitus.vobis abstulistis. Ab ip.so
autem die sancto Pentecostes usque ad Nativilatem
dimisislis> et secunda, quarta ac sexta feria jejur
nandum proposuistis. , S. Joannis Baptislse, et a Kalendis Nbvembris usque
— ad Advcnttim Domini; et a Sepluagesima-usque ad
CAP.IV. Qttaliter vivendum sit a Nativitate S, sexta feria, ab oyis et
Joqnnis Bgplistw usque gd mqmiwcliuin gulum- Quadfagesimani, quarta eti
ngle., caseo, liisi festura in novem leclion.ib.us venerit,
A Naliyitate autem S. Joannis Baptistse usque ad abstinendum censuistis.
festivitatem ,S. Mafth^ei, cariiis et sauguinis usum D j CAE. IX. — Qualc" jejuniuni oceasioiie festi- solvi
" ": debeaf,. . ...
quarta et: sfexta feria, ac- Sabbato interclusistis,. et.
sexta feria jejunandtim statuistis. His, fra.tres, superaddendum putayi, quse et qui-
CAP. VI — Qualiter vivendum sit gb mquinoclio bus ex causis jejunia solvi, et quse semper.inyi.pia-
aulumnoli usque ad halendas Novembris, et ab biliter custpdiri debesint. Omni temppre, die, quo
oclavis Epiphanim usque ad Septuagesiinam. feslum vel octavani in novem leclipnibus icelebra-
A festivitate S. Matthsei usque ad Kalendas No- mus, biuse refectionis usum nulla yefat auctpritas,
yemhris, et ab octavis Epiphanise usque ad Septua- exceptis legitimi jejunii diebus atqne temporibus.
723 PETRl DE HONESTIS CLERICI RAVENN, 72-1
CAP. X. — Si occusione festi aticujus, carnis et A a Septuagesima usque ad Quinquagcsiiiiain; fel
sangttinis usus reddi debedt, quarta feria a Kalendis Novembris hsqup.ad Na-
A prima Dominica post Resurreelionera usque ad tivila.teni Domini; et Saltbato Quatupr temporurii.
Pentecosteh, et ab octava Domi.nic_eNativitatis Hanc igitur discretionem in lino, vel in pluribus
nsque ad Epipiianiam, et ab bctava Epiphaniseusque faciat, veleatisa magni labori$, vel sestus aut, frigp-
ad Septuagesimam, et a Nativilate S. Joannis usque ris maior splito himietas, vel prsecedentis seu se-
„d Kalendas Novembris, si feria sexta festura, vel quentis diei impletum, seu implendura jejunium,
octava in novem lectiPnibus venerit, sarigtiinis tisuin vfelimininehtis festivitatis laboriosse, et optime ex-
non abstulistis ; si autem seeunda, vel quarta feria, hibendum oflicium, yel paschalis, aut feslhi tem-
aut Sabbato venerit, legitimis exceptis jejuniis, car- poris celebratio, vel niraia fratrum imbecillitas, siye
nis usum concessistis, ut prsemissura est. advenientium fralrum iiecessaria charitas.
CAP.XI. — Qug; sint tegilima"jejUnia. ' CAP, XIV. — Si legitimi jejunii diebtts festum no-
Tempora igittir legitimi jejunii sunt a quarta vem teclionumvenigt. . .
feria quinquagesimalis liebdoinadse| quae clicitur Quod si festura populare in his diebus. in Eoyem
Capitulum jejunii, usque ad sanctum Pascha. Qtia- lectionibus celebrandam venerit, vi.no,et unp, aut
tuor tempora quoque et vigili_e a sariclis Patribus si festuni prseciptium fuerit, duobus yel tribus qua-\
statutse; et si quse alia perenniter tenenda, sancta dragesimalibtis pulmenlis uti concessisiis.
indixit, vel indictura est qqandoque Ecclesia. In CAP.XY. — Quod cwieris diebus, duo fratribus pul-
quibus omnibus si ^estum iri noyem lectioriUius mentg pgrentur.
venerit, celebrtiri q.uidfemdebet, sed jejuniura sojvi His igitur; supradictis jejiuiiorum diebus exceptis,
non potest. cseteris diebus, sive jejunii, sive binse refectionis,
fratribus parentur pul-
OAV.XII. — Quib<isdiebtts a vino el pulmenfosimul, si facultas suppelat, duo
vel a pulmenlis lantuiiimodox vini ustfrd servatg, menta. Yerum in prsecipuis festivitatibus et sumriiis
abstinegtur. solemniis tria fralribus pulmenla, si fieri possit, proe-
Cum in o.mnibus legitimi jejunii difebus, eario- benda stalifistis.
nicis st vhip et pulmentis abslinendiim fore sua- CAP. XVI. — De usu piscium et olei
defet religio, et id loci hujus positio, et nostri tem- Esus autem piscium et, usus olei nullo lempore
poris fragilitas in eonventu posse servari non si- pulloque die excluditur, quo alicujus pulmenti et
nat, hocrogamus et monemus, charissimi, uthis vini usus conceditur ,.
C-u_npafcitate utentes, et vitium in nobis cpncu- C CAP. XVII. — De mensurg panis et vini.ctde qua-
piscenlise pefimamus, et corporis vires sic susten- litatepulmentorum.
tem.us, qui ordinem nostrum plene servare, et in Mens.uram panis, et virii, ac pulmenioruin seque
laude Dei ministeriuni et .oflicium nostrum gra- fratribus niinoribus et maioribus dandain, et usus
Janter viriliterque iniplere. possimus. In his lamen regulailum locorum iiidubilantet expostulat, et,
pefpaucisdiebus, <idesf in anliquitus et universali- ut credo, majorum sanxit auctoritas. Quanivis
ter statiifis yigiliis, et in <sexta feria a Quinqna- enim in apostolorum. Actibus Lucas, referat, di-
gesiips. usque ad Pasclia, et in sexta feria Quatuor cehs : « Disffibuebatur. auteih singulis, prouf uni-
ieraporum,;a vino el pulnientis abstinendum cen- cuique opus erat (Act. ii), » hsee tamen par, et cu«-
suistis, crudas tameil herbas et poma, si babean- clis sufficiettsest statuenda mensura; qua, fetsj:qui-
tuf, indulsisfis. In quarta feria autenj Quatuor teia- busdamsuperflua uti non licet, nisiin sufficienlia.
porum et in sexta a Kalendis Novembris usque ad (S. Ben. _R_.<jf. cap. .50, el 40.) Quod autem niinus
Natalem, Doriiini, el in quarta feria totius Quadra- egentibus vel plus abstinentibus residuum fueiit,
gesiraseelprsccedentis liebdomadse, pulmentis abla- hospitalis frater singulis diebus id pauperibus ero-
tis.. vini taniumm.odo usuin, cum pomorum ef lier- gandum suscipiat. Diebus itaque jejuhiofam sin-
bafum additamenlis indulsisiis, D gulis fralribus uuam libram panis prppensam, et
binse refeclibnis, panis
CAP. XIII. — De discretione hgbendg in reddendo tres vini; diebus vero
vino, vel^pulmento, el e_t quibus causis discrelio unam et mediam, et vini .qiiiiique, sicut ipsi ex-
hmc fiert debegt. perti estis nobiscum, vobls visum fest posse suifi-
Discretiouem tamen fieri in aliquibus horum non cere. Pulmentorum _autem sequa.itatein coquinse
negastis, si prior forte neeessarium viderit, Qusesi hebdomadarii,si autem aliter ne.queurit, pr0 afbitrio
fiat die quo vinum interdictum est, vini tantum- diUgenter provideant. Si tamen alicui, vel per in-
mbdo usum reddi sufficiat. Si autemttat dic quo, curiam, vel jussum ex discretione aliquid plus, vel
vino concesso, pulnientum intercluditur, unius pul- delicatius apponitur, nullus prorsus inde murmu-
menli concessio sufficiat, Die vero quo vjni et rare prsesumal.
nmius pulmenti usus coiiceditur, si oporluerit, addi CAP. XYIH,— De teclote hcbdomadario,
et aliud pulnientum non negastis. Sunt enim dies Lecturus per omneni hebdoniadam fraler (S.
quidam, in quibus unum sblumrao.do pulmentum Ben, Reg. cap. 28), die Dominica expleta miSsa,
fratiibus dandum censuistis : scilicet feria sexla adhuc presbytero ailari astante accedat in mfedio,
a Peritecoste usque ad Nativitalem S, Joannis; et ct inclinato capite dicat ter : «.Domin<i, labia nie.
 725 REGULA CLERICORUM. - LIB. II. 726
aperies (Psal L), >.et csctcra ejusdem versiculi. A _ lemniis, eorumque vigiliis,. charitateni seroad cot-
Ffatribus respoiidentibiis-, et post vicem lerliam lationem fiferi proposuistis;. ita ut psr priOfem ih
Giorio Palri subsequentibus. Deinde presbyter prse- summis, per pr-eposituhi vefo liat iri praeeipuis. Et
sentibus fratribus secundum morera, versiculos et cavenclura ut in festis ac vigiliis lectio ad dies eos-
orationem perlieiat. Hic itaque per totam hebdo- dein, et in Sabbatis ad mandati et.diei Doniihic_e
madam fralribus manducanlibus et religiose si- mysterium, si habealur, pertineaf.
lenlium tenentibus, omni sono et murmuratione CAP. XX. — De inandato in cmnaDomini exhibendo.
reinota, divinas Scripluras perlegal. Et postfrar Cum itaque mandatum, ut diximus, in Sabbatis
trum refectiouem cum servitoribus pariter pran- soleat fieri, in Coena tamen Domiui, bb ffeveren-
deat. Servitores igitur sic omnia -omiiibus submi- tiam magistri nostri et Domini, qui die eadem id
nislrent, uf nnllius necessitalis occasione aliqueni mandaiis exhibuit, lioiiestissime ubique iEcclesia
prorumpere in vocem oporteat. Si quid tamen quse- celebrandum summa devolipne instituit. Quod vos
rendum, est, signo raagis quam voce petatur; sequentes charissiiiii in Iavandis pedibus adveriien-
priori vero, vel cui ip.se jusserit, .aliquoties fratres tiam pauperura, et eleemosjniis dandis pracipwe
reflcientes pro sedificatione breyiler et plane allo- vobis per tolum.huuc diem vacanduiri censuiV.tis:
qui non interdicitur. Fralribus quoque sero ad P Vestris quoque laicis convfersis posl coerianiin ca-
collatioriem in capitulo convenientibus, idem lector pitulo deductis, id idem per vosniei ageiiduni, 'et
de sancloruni Vilis el Patrum Collationibus lectio- in refectorio charitatem exhibendani statuistis. Posi
nem semper redditurus est. Qiii Sabbato cum iu lisec raandatura clericorura die eodera pef priofeni
refectorio lectionem ad mandati charitalem sero agatur et per prseposilum. Cselera vero. agarifiif
perfecerit, adliuc fratribus sedentibus, ante prioris pro ejusdeni diei usu etordine. ^ \
raensam accedens, reverentiam exhibeat. et sic le- CAP.XXI.—De vestimenlis, calceamettiis ac lecluqr
ctionis susehebdoniadam compleat. libus fralrum.
CAP. XIX. •—De hebdbtiiaddriis coqutnw, et de Vestimenfa et calceamerita, ilecnbri et lefetualia,
niondato in Sabbqtis faciendo, et de chatilale sestivo et hien_.ali tempore, quot el qualia surit ne-
exhibenda,. cessaria, vesterarius prsebere fratribtis sunimppere
Hebdomadarii vero coquinse SabbaSo congrega- studeat. In quibus daudis, el loci situm, temppris
iis fratribus in capitulo ad sonum tahulse pro man- quoque, etsingularum personarumquaUtatera pro-
dato faciendo (S. Betu Reg. cap. S5), ii.qui egres- spiciat. In frigidis namque locis plura inrtumenta,
suri sunt; accedant in medio, et incurvati fratri- Q in calidis vero pauciora sunt prabendar et quse nec
bus reverenUam exhibeanli Deinde per priorem v.el nimio deeore, nec insolita vilitale cariouieura hal.i-
vi.cem ejus fungentem , iuchoatis anliphonis fra- tum dehonestent. In uostris igitur partibus, visum
truin pedes aliiiiant et abslergant.^ li vero, qui in- est vobis singulis fralribus singulas pelles agninas
tiaturi sunt, aquam ad lavanduni deferant, et post et siiigulas cappas, unum diploidem et duo palu,-
ablut}Pnem projiciaht,. Deiride exeuutes, ante ca- daraenta, duas interulas, duo paria femoraliiim,
pitulum, aqua per alios fratres allata, et gausape duo caligarura pro sestu et frigore competentium,
porreclo manus abluant et abstergant. Post hsec eluo pedulium, unum sublelarium posse suffieere.
. quipedes lavcrunt, aquas ad manus abluendum; Habeant.et ii) lectis culcitram, capitale, linteoliim,
qui vero dethlerunt aquas, gausape afferantad abs- cultram,. et Gooperlorium ovinum,. sive lineum,
iergehdum. Fratrum ergo manibiis ablutis, qui Haheant prseler hsec- singuli uuam, vel, si fieri
ingrfesstin suut, accedant in niedio, et incurvali polest, duas coltas lineas,et singulas, oy.inas siye
dicimt tribus vicibus : « Benedictus es, Domine agninas pelliceas, si facultas suppetat et necessitas
Deus, qui adjuvisti nie et consolatus es me. » exigat.. His.igitur omihbus fratres pro n.ecessitate
Fratribus idehi respondentibus, et Gloria postler- et temporis qualitate tam din utantur, quam diu
tiam vicem subsequenlibus. Deinde completa ora- D in sufficientia necessilalis decenter aptari possint,
tiorie secundum morem cuni versiculis, in locis ac reparari. llle vero, cui ex necessitate ultra com-
suis sfedeant. Tunc. qui intraturi sunt, in medium muneni regulam, aliquid concessum tribuitur,, non
venianl et inctirvati dicant, tribus vicibus : « Deus, super lioc lsetelur, sed doleat sibi mfirmariti con-
in adjutbrium riieum iritende : Domine, ad adju- cedi per indulgentiam, quod firraioribus negatur cx
vandum mb festina (Psal: LXIX),. fratribus itidem regula. Quidquid enim prior cuiquam necessarium
respondenlibus. Completis itaque cinii oratione viderit, hoc sibi exhibere debebit; quod aiteri, si
versiculis, ibidem incipiatur lfecfio, sed iri refe- necessarium uon esse perspexit, negabit, ctiamsi
etorio prius ex more a ffatribus charitate exhibita jpse quaesierit. Hinc-enim Lucas in apostolorum
conipleatiir, ut jam diximus. Veruiri in vigiliis Actibus scribit, dicens : < Distribuebatur autem,
sumniorum festorum, et iti summis ac majoribus prout unicuique opus erat(Ac_. n). _ Singulis ilaque,"'
festis, si.in Sabbato veniant, niandatum relin- pro viribusypro setate, necessitate ac qualitate sua
quenduio : cbaritatis tamen usum et introitum et ihinistrandum est. Unde si prior, hac discretione
exitum hebdomadariorum in his statuistis exlii- perspecta, quibusdam aliter quam statutum fuerit
bendum, Prseter hsec iu sumiiiis et magnis so- fieri prsecipiat, non inde sit in congregaliohe mur-
727 PETRI DE HONESTIS CLERICI RAVENN. 728
muratio, quia aperle diyinse legi est obvius qui A ft scantur,ut ntillitis rei indigeiitia et nuliius neces^
vel invidia, vel gulce illecebris, infirmorum con- sitatis occasione murmurare valeant; ipsi tamen
suetudiiiem exigit, quam sibi necessariam nbn sen- quse haberi nequeunt, dcsistant penitus exigere,
lit. "Illis lanien qui ab hac infirmortira, coiisuelu- Quod si ea quse hoxia sunt requirunt, eortim vo- .
dine valeant ad istatii fiririilafis viftufeni consur- luntati nequaquam annuatur. « Aliquando enim,
gere, sed ut delicatius vivantse sifefesse patiiintur, ut dicit B. Augustinus, etiamsi noceat, prodesse cre-
sins dubio et liic peccaloruin camulafur magtiitudb, ditur quod delectsit. Qua in re pro infirmorum cu-
ef jllic"poeiiaruni pfseparatur atrocitas. stodia etiam in talibus medici consulahtur. Non
CAP, XXlI. — De mgfpiuiilibus cl riibrierilibus. eriim medieinse fomenla, quse aDebcredimus esse
Sfatualui intfa claustra carioiiicofutii domtis ad concessa, ihfirmis neganda stint, si admiriistfet
siistentaijoiiem. iiifirmoriiiri, ubi fratfes congrtieriter facultas, cum tameii aniraarum mediciha prsecesse-
necessilalibus eorum subminislrare, et illos visitare, rit, Nec rainori cura custodiendi sunt infirmi teni-
ac divinarum Scripturartim frequetili' admoiiitione pOre recreationis, quam lempofe laiigubris; tunc
valeant consolari. Non taineii passiiti omnibus ad cnim custodiuntur ne pejorentur : nutic atitem re-
eos accedere lifeet, nisi his qnibus a priore prse- creanthr, ut meliorati in statum pristinurii restau-
"
*
cipifuf; nec prior alios iriittat, nisi qui veleis titiliter rentur. Qui, ubi tempus restauratioiiis advetierit,
ir.iriit.treiit, vel eos sapientfer cpnsolerifuf fet sedifi- prsesentibusfratribus in capitultitiiveniantj et ac-
cent. Hi ergo si febreiri contltiuaii, vel' lahguofetii cedentes In niedium accuserit se supfer peccatis, et
increscere pefsenserinf, ttiiic advoeato priofe, seu negligentiis, et ordinis corruptioriibiis, quse omnia
prseposito et presbyleris, ad lioe officiumdeptitatis, infirmitatis occasione contraxerinty et sic secundum
plenam de peccatis stiis cbiiffessibnerafaciaht, sicqtie modum superiusdescriplum, satisfactioriis suscepti'.
prseraissa de praeteritis cnlpissecunduni priorisjus^ senlentia, ad propria lbca, et fratruih soeietatem,ac
sum satisfaetione, et iri futufo sui emendatione, su- ordinis observaiionem redeant. Si quis autem quie-
sceptaque ab omni convehtu behediclifehe, fet pecca- tem, vel delicatiorem vitam diligens, ad ordjnis ob-
fofum absolutione, fideliler pe.r. cos quibus injun- servatioiiem vetiire disttilerit, et hoc custodi-in
ctuni est, custodisintuf, tit ebs ih;ctirictis necessita- veriiate claruerit, lam acri discipHiisesubjaceat, nt
tibus suis ministrOs aplissiitios1haliearit; qui serriel cseleri hoe agerfepertiniescant. Non tanieu bscc ita
salferii in die cuiri visitaiitibus se fratribus- corifes- dfcimus, uteosin ordinis observatione fratribus
sionein facianl, atque orationis benediclionem ab eis, jungi velinius antequam valearit, sed ne Viliura
seihpef exquirant. Qiiod si languOr nvagismagisque (~ gulse aut simulationis inciirraiit. QiiaprOplercustos
mcrevefit, perpresbyterosyaqua benedicta aspefsis, summopere studeat; ut si fieri possit, nec anlfe ple-
olfeosahcto peftirigaiitur, et Ghrisli corporis et san- nam valetudineni Cos ad ordinis observationem re-
guiriis perceptione munianlur. Fratfes quoque stu^- <5ire,nec eos, ubi vere potuerint, boc differre per-
diose ac supplieiter pro eorum liberatione et abso- niitiat; s
ltilioiieiii cohiniuni ,Dei exofeiit cleraenliam. Quodl CAP.XXIY. — De usu balneorum et sangumis
si ad occasum venerint, iterii jacletur ibidenv aqna_ diminuiione: -
sancta, adducalurque crucis signuni. Cumque abi Si quibus fratribus balneorum, vei niinutionis
ipsiSj si fiefi possity adoraiura fuerit, poiiatuf, etl usus pro coiiservatione vel restaiiratioiie sahitalis
nianeat ibi asque ad eortiihlransituiii; deinde assi- nfecessariusfuerit, exliibendus est eis y etiamsi ipsi
stentes fralres cuncta secunduin brdinem offieia, noluefint; quatenus per corporese: salutis confirraa-
pferagant. Qui tit obieriiit, loti vestiantur interulis,> tionem fonioresitiveiiiantur in omnem ordinis ob-
et super eos coltis lineis, pedesque induantur cal- servationem. Siquitamen hoc exvitip, velfrequeii-
ceoiis; postlisec involuti linteolis pro more porianturr lius quam oporteat, qusesierint, nequaquam ejus
in lectis: Csetera vero fiant de ipsis porlandis et se- niajorum prudentia. a.nnuat. Minutorum autem cu-
peliendis, et de ofliciis gerendis; sicut in ordirie con-- D slodia sit usque in tertium hoc modo: Qui niinuendi
tinelur. Quibtis expletis, fratres eorum poenitenliam1 sunt post tertiam, vel Quadragesimali lempore post
intra seplimum, vel trigesinium diem in niissis,, nonam minuantur. Die igiturilla, et nocte sequeriti
psalmis, eleeftiosynisi sive jejuniis perficiant. De3 officiis interesse non conipellantuf; psalraos tamen
raissis autem et psalhiis intra centesimuiii vel an- aliquantos cantare moneanlur, A prima atitem diei
num canlandis, e.l de vigilis exhibendis, ac de pau- secundi usque ad primam diei tertii, officia quidem
peribus ex eorum portiunculis pascendis, et de an- audire, non tamen facere constringantuf. Ast pbst
niversaiiis celebrandis, ac deferendo ad tumulos,, primam diei lertii, in capitulum veiiiant, et pro ne-
cuncta fiant, prout prior staluerit, vel usus, aut ordo_. gligentiis suis sese accusantes , satisfactionis sen-
docuerit. tentiam suscipianl, et in ordines suos exinde re-
CAP; XXIII. —: De cuslodia eotum infitmotum qui,{ deant; atlamen-usque-in hanc hpram pro facultate
invalescuiti, el de medicina eis non neganda. . domus largioribus et valentioribus epulis pasti', vcl
Si autem.aegrotantes fratres invalescere coeperinl, l, in domo iiifirmorum, vel in privatis locis sub cu-
sic per eos, quibus prior injunxerit, usque ad sani- stode permaneant; usus quoque balneorum, si qua
tatis restaurationeih custpdiantur, regantur ac pa- custoiia necessaria fuerit, non negetur.
 7„9 \REGULA GLERlGORWL — LIB. III. 7S0
. CAI>.XXV.:—De.seriibus et ilideindeinfirinis. A sub silentio raaiientibus in statulPioco claustri sint
Staluatuf fetalia domus ubl senes nianeant: cum sub senioris et roagistrprum suorum custodiaybm.r
jara-et ffi^iditate nafurse, et debiHtatfe jiiniia, ser- nem ofdinempropossibilitatfesua sefyantesyet di-
varfe comihuneni; regulam nori: .pfermittuntuf. Hi vinorum ofliciprum disciplinis:.ac saftctis lectibnibus
ergbprhsetate,pro, necessitate eidfebilitateh cu-. insistentfes; attamen iisque ad anhos sexdecim; je-
stodibus suis regahtur _ pascailtuf et susteriteiitur; juniortim reguise non Subjaceburit. Tn schdlis itera
qui neque jejuriiorum, nfeque vigiliartirii regtilse, sirit usque ad:ahnos sexdecini: vel qiiousque hyni-
sictitriec infirriii,, subjaceant; riec ofliciis interCsse riosypsalmOs, cantum, et; secundum usurii; Seriptu-
conipeUanttir, si nfequeaiif; attanieii psalmos can- rartihi bptime legferc; didicerint. Exinde atitem de
lareet Orare moheaiituf. Quod Si facultas suppetat, scholis educti,. Ciim fratribuSj seeundum ordiriein
fiaf ibi eapeUula ititer dPmtis titrbrumque, ubi ipsi quo iri congregatione adniissi sunt, nianeant. Qtipd
raissas-aliaque Oificiabreviatay si priori placuerit, si prior ih quadam clatislri parte scholas iieneri
atidiaritv '": ;_ '.: congruura vel hecessarium viderit, hocipsey qpod
fratribus contrarium
CAP.XXTVL,,—Depuetis el adolescentibus, qui nu^ magis expedire cernitur, nisi " -
.,:.:':;-<• i: ::y-':' tfiuntttr:'' ':' '' fuerityfaciat. ; .
Ptiferiverb fetadplfescetites qui iii congregatione ?;'.': ='"/'-''.
cahphica riutfitirituf et erudiuntuf, sribririo ctinciavi, CAP, XXVII. — Si qui atlis. gfdinmglic.m,di.scipling
etudiri debennt.
optiitiis deptitati magistris, commorenfuf; a quibus
sic arctissime constringantury ut nemini eorum in Quod si prior aliquos horum, yel etiam niajoruni:,
aliqua parte diyertere, vel alicubi, sirie majoris cu- ardentiores iii Dei servitib, ae yera religione, et pa^
sfodia,yliceat pergefe. Qui omnes ubri solum disci- ratiores ad omnem obedientiam,, et prdinis pbserva-
puliyyeruni-etiaminagistri deputentur seniori prb- tionem, et ad adjuvandum fortiores, ad discerneh\.
batissinio, qtii eos otiis vel corifabulalioiiibus va^ dum providiores,. et fratrum animabus, ac corppri-
cafe hequaquam permittat, , sfedin bonis nloribu s bus utiliores esse in vpritatfe perspexerit, et feos:felir
instruatyin saricta:conversatione nutriat, in eunctis cioris ingeniii et prudentioris consilii veraciter co-
ecclesiaslicis-disciplinis erudiat, ut Ecclesise utilita- gtioverit, si ipsejustum judicayerit,conteniptisiibris
tibuS:ipst. qifahdoqrie' parfere; et ad ecclesiasticos lurpibus et fallacibus, ad divinas Scripturasdiscen-
gradusdignc valeantpromoveri. Hiergo semper di- das etjnteliigendas, artis grammaticse disciplihaeos
vihisintersiritofficiis, etiihchoro, niajoribus fratri- erudiii prsecipiaf. In his itaque persbharum: nulla
bus rectiassislant, et ibidem tempore sedendi in _J fiat acceptio, sive perspectio; nisi Ecclesise, vei ani-
stibseliiis suis sedeant, cunctaque; secundum usum marum suaruni utilitas aliterdeposcat. .
, et ordiriem faciaiit.;iii capitulo quoque Cum fratri-
bus conveniantysed-ingredieiites statim ctim seniore CAP.XXVIII,—7 De tgicis litteratis iiigrandiorimtate
,et magistris adscholas properent, et quse necessaria '•'.'' susceptis.
suiityaddiscere studeant. In refeetorio quoque, qui- Si quos virps litteratps in grandipri setate fratres
queiriparte,fet in locp suo erecti coram fratfibus" siiseeperint, et eps prior, post primum, yel seeun-
manduceht ad aiensam. Iti dormitprio etiam. cuni dum annum incantaiidi (lisciplinafrustra: laborare
fratribus dormiaiit,: ita ut eorum: leeti, riiajorum viderit, inulili laboresubleyatos, eos ad alta adhi-
Iectishabeahtuf intermistL In scholis itaque sitit beat^ quse magis competunt\ et tfatribus sint uti •
seroper, cum.sileiitium <nontenetur; fratribus ahtem liora.,-
Expiicil liber secundus.

W; \ :'\';'iy'''rXNCIP;iT'PROLOGTJSLIBRI TERTIL \
His igitur de vafiis canonieorutiHiegotiis prsemonstratis; horaruni quoque canonic_u'tim nunierum atque
;liiysteriun],fiuas dmnoSpifitu.afflati sancti Patres instituerunt, sicut a niajoribus nostris didicimus, et
usus habet Ecclfesise,plure.sque alias necessarias fratrum observationeB, obedientiarum quoqiie lpcaliones,
ac lPcortihi susceptibries pfOsequaniur.

LIBER TERTIUS,

Iwris canonicisaiitiquilus jy psaimographuSj dicens : « Septies indife Iaudem dixi

CAPIITPRiiiiUM."—-Desepteiit
:^gtmIs,^4eprimgMovoMmporegdimientg. fcil>I
(Psal. cxvm);. » tit tot essent Iatidum Cxhibitip-'
Septera hofas anliquilus statutas testatur David nes in die, quot et ipsi dies. Nec enirii yetustas riie-
 731 PETRl DE HONESTIS CLERICl RAVENN. 732
rebalur oelavce horse habere celebraiioneffi, quse A nis laudibus et semper excoleretur officiis. Nam el
noinruiti moriuoruhi pereniiem meruerat habere re- ideo Dorainns quasi io fliie noclis, et in exordio diei
surrectionem. Has ergo septem horas, id est vigihas a mortuis resurgere voiuit, ut nobis patenter osten-
malutinas, lertiam , sextam, iionanv, vesperam et derel, quod per Resurrectionem.ejus, vetiistatisca-
coniplelo.rium, singulis diebus canonici debent, an- ligo finem acciperct, et lux novitatis. ac grafise,
tiquorum sequendo vesligia, devotione niniia cele- aditusque felicitatis seternseinvenirel exordium, floc
brare. Priinam quoque, licel novb terapore sit sta- etiam tempore, lestante B. Isidoro, a fidelibus spes
tuia, non tamen debent minori devotione venerari. fulurse resurreclionis creditur, quando justi a morte
Has itaqufe octo horas Spiritus sanctus per antiquos quasi a sopore somni resurgentes seternselucis el
01raodernos Patres bene in Ecclesia diebus singulis ielicitatis principio sicut sol fulgere incipient. Quod
celebrari inslituit; ut quia dies deGursione viginti trmpus, etiam apud antiquos venerationi fuissiele-
quatuor horarum perficitur, singulse tres hoi-ie pro- statur et ille vetus psalmographus, dicens: «In ma-
prias laudes haberent, quarum exhibitioiie Triuitas tutinis meditabor in te, quia fuisti adjutor meus
sancta semper coleretur, et noster interior homo (Psal, LXU).t. Etillud :. « Prseyeneruni oculi mei ad
peccato cogitationis, lpcutionis et aclibriis semper le diluculo, ut meditarer elpquia tua (Psdl. cxvin). »
pu.riflcarelur, quo et ipse diguius Trinitali adhserere B Et alibi : «.Repleti sumus mane misericordia tua
mereretur. Quseideo &docionariuni surgtint, ut utii- (Psat. LXX.XIX). i Ef illud : « Msuie orsitiomea prse-
versalis resurrectionis gaudium prsesignent: in quo yen.iette (ibid,). i, . .
a peccalis omnibus liberi ipsius Tiinilatis myster-ium GAP.IV. — De prima. ;
plenissinia cognitione videbiraus, et exinde cuin ipsa Prima vcro, licet novo terapore in Oriente apud
sine fine gatidebimus. monasteria Palsestinorum primiiius statuta. 61;MT-
CAP.II. — De noclurnis vigitiis. venla, tamen quia oranis eain suscepitEcclesiaypro
llse igitur horse certis diei horis ob certi causam eo quod a Spiiitn sanclo non dubilatur- adjuncta,
mysterii celebrari stalutse sunt. Yigilisenamque ideo suninia pariter devolion.e et laudum exbibitione ce-
iii iiocte agiinlur, quia vastalor angelus nocte per- lebranda est. Quse bene post splis ortum agitur, nt
transiens, __Egypliorumprimogenila percussit (Exod. horailla, iu qua piimo mulieribus- Christi Resur-
ix),Israelem a domitiatu eorum eripuit, Et Domiuus rectio per angelos (Matth. xxviu), atque per mulie-
Jesus Christus in nocte ssevientium Judseorum est res apostolis nuntiata est (Mgrc. xvi; Joan. xx), no.n
nequitise traditus. Chrisiianus quoque populus in sil divinis laudibus et-dignis pffiuiis aliena.Et hoc
nocte Pasch_e priucipaliter baplizalus ab animarum ~ satis videtur rationabileyut prima bora diei diyinis
morte eripitur. Ne crgp _<Egyptiorumpericulis, et offieiis et sanclis oralionibus debeamus insistere ,
Judeebrum nequitise miscfeamur, neve Israeliticse li- qualenus et eo quod de tenebris ad liieem venimus,
beralionis, et nostrse per baptisnium, Dominic_e Deo gratias referainus; et, ut ipse per totamydiem
quoque traditionis horam laudibus vacuam relin- corda; et corpora nostra iii viam salutis et justilise
quamus, et cuni Paulo et Sila nocturna. laudis ora- dirigat, rogitemus. Et quia orauis virtus, omnis san-
tiouibus absolvanius (Aci. xv); et ut vigilantes, si ctitas, omnis justitia ad laudem et honorera Dei, et
Doniinus ca hora venerit, inveniamur, valde oppor- in Jesu Christi noinine debef semper inohoari, recte
lunum est, ut nocturnis horis exsurgentes, sacris diei, qua lucis operatio signatur, exordium laudibus
oralionibus et divinis laudibus insislainus. Quod se divinis debuit coiisecrari. Et notanduin quod Spiritus
fecisse testatur Dayidydicens : « Memor fui iu nocte sanctus hanc horam nonper apostolosyvel antiqnio-
nominis lui, Donviiie(Psal. cxvm). » Et paulo post res Patres, non etiam per majprem Eeclesiam voluit
in eodem psalmo : « Media nocte surgebam ad con- statui. sed novo tempore per subjectos JScclesisi- filios
filendum tibi (ibid.). » Etlsaias : « De nocte, inquit, staluendam, mira piaque providentia feservavit, ut
vigilat spiritus meus ad te, Deus (Jsa.xxvi). »El Do- nobis videlicet innotescat Spiritum Domini lianc
minus ad nocturnas vigilias in Evangelio nos exhor- D sibi virtutem reservasse, ut per quoscunque, et
tans, dicit: « Beati sunt servi illi, quos cum venerit quandocunque inspirante eo, aliquid rectum et
dominus, invenerit vigilantes (Luc. xn). _ Et quod sanctum in Ecclesia slatutum ftierit, non jam abje-
ipse verba confirmaret exemplis, testatur Evangeli- ctione personarum, aut lemporis novitate quisquam
sta : « Jesus erat in oratione pernoctans (Luc. vi). » rejicere audeat, sed amorem inspirantis et statuentis
!CAP.III. — De iiialttlinis taudibus. Dei per hominem diligenter amplectatur, et lenfeatur,
Matulinseautem laudis oflicium, licet novo tem- CAP.V. — De tertia, sexta.et nona
pore primitus, et ul quidam ferunt in Betblehemi- Horam tertiam,sextam et nonam Danielem etiam,
tico monasterio, ubi Dominus pro salute Bostra de et tres pueros supplicationibus Domino devovisse
Virgine natus est, statulum fuerit, tamen omnis Ec- sacra testatur historia. Quorura imilatione nos his
clesia consuetudinem culfus ejus gratanter sumit, et horis dignissiriium est divinis officiis insistere,
solemniler celebrat; quod a sancto Spirilu non du- quamvis novo tempore et ob aliorum causas my-
bitalur factum, ut hora illa, quam Dominus splen- steriorum; multo nobis sint celebriores. Deniqne
dore suse resurrectionis perlustravit; et qua nostrse horam tertiam sanctus Spiritus, quia tertia est iu
gvati_e liix, et sol justitise lidelibus ortus est, divi- Trinitate persona, sua descensione celeberrimam
 •_„„.' REGULA CLERICORUM.— LIB. 111. 7U
reddiditet laudibus divinis diguissimam fecit (Act, & \ CAP. VII. — De complelorio
n). In qua descensione tanlUra sancti Spiritus gra- Completoiium auteni dicitur, eo quod diurnos
tiam adfuisse asserunt, ut bmnium linguis omnes actus perfieiat, et co.mpletislaboribus membra fessa
apostoli Ibquferentur, et unumquemque apostolum in quielem resolvat. Qua hora merito divinarum
quacunque utia lingtia loquentem, oninium lingua- laudum officia. jubemur persolvere; ut videlicet
rum prseseiis diversitas simUl intelligeret. Qualenus quidquid in die carnis fragilitate attrahente pecca-
daretur intelligi quod Spiritus Domini sub unius vimus,, earumdem laudum exhiMtione mundetur ;
Ecclesise gremio conjungeret el uniret, quos super- quatenus priusquam membra dentur sopori, in pe-
bia diabolici spiritusin tefris sedificationediviserat. ctoribus nostris mundum Deo habitaculum praepa-
Bene etiam tertia hora Spiritus sarictus descendit, remus. Quod se fecisse testatur David psalmogra-
-
quia terlio tempore Cliristus omnem mundum inrio- phus, dicens : « Si ascendero in lectum strali mei,
vavit, ei suse gratise luce perfudit. His etiam de cau- si dedero somnum oculis meis, et palpebris meis
sis sancforum Palrum auctoritas haric nostram prse dormitationem, donec inveniam locum Domino, ta-
omnibtis aliis ad missas celebrandas statuit fore le- bernaculum Deo Jacob (Psol. cxxxn). » Dac etiaiii
gitimam, iti qua qriia iterum peccavimus, iterum hora Dominus Jesus post ccenam assumptis tribus
qtiasiCIiristi morteredimiinur; et Eucharistise ve- . discipulis iiv montenv Oliveti ad orandum exiit
lut sancti Spiritus pefcpptione item innovati ad pu- (Maith. xxvi), ubi ternis oralionibus Patrenv preca-
ram et novam viiam tertii temporis quasi altero tus esl, quod eum a Judseorum insidiis nocte eadem
Christi traiisitu spirituali operatione deducimur. positis dignaretur eripere. Non quod se minime eri-
'"; De sexla. piendum igaoraverit, sed ut nos suo conlirmati
Horam vero sextam Chrislus crucilixionis suce exempb hsx. hora divinis laudibus insistamus, et
passione sacfavil, et laudum exhibitione celebrem ipsaiii rrinilalem voce et mente supplici deprece-
fecit. Et bene hora sexta pati Cbristus voluit, ut mur, quod nos a nocturnis hostis insidiis et illusio-
sexta setate vitaj aditum per crucem et passionem nibus liberare dignetur.
cuam nobis reservatum ostcnderet, et horainem CAP.YIII. — Vnde horarum istarttm officia
sexta die creatum, seddiaboli studio perditum, sexta conficianlur.
bora, sextaque setate sanguine proprio salvatuni re- Ad harum ergo horarum laudes perficieudas as-
aini iret. sumuntur principaliter psalmi Davidici centum
De nona. quinquaginta, et sex Veteris Testamenti canlica.
Horam autem noHam Christus ideo morte sua ce- p> Hynmus quoque trium puerorum, et tria evangelica
lebrem fecit, ut nos amorte redemptos ad societa- iCantica, unum a Zacharia, alterum a Maria, teiiium
tem beatorum spirituura, qui novem ordinibus di- a< Simeone edita, oralio Dominica, Symbolum apo-
stinguunlur, reduceret. Qci bene sole ad occasum stolorum, i litanise Grsecorum, laus Hebraica, Triui-
yergente moritur, quia infldeles Judsei eum orieute tatis 1 glpiiilcatio, hymnus ecclesiasticus et horarum
solem justitise perdiderunt et ad'tenebras peccalo- propriseinchoati.ones.
] Prceter hsec omnium eanpnico-
fum devenerunl. Hanc etiam-boram Petrus et Joan- runv i librorunv Novi et Yeteris Teslamenli Scripturse,
nes claudi sanatione sacrarunt Hac insuper liora liomiliae quoque et sermones sanctorum dociorum,
primitus in Cornelio via salutis gentililati ostensa Vitse etiam et ccrtse passiones saiiclorum. His om-
est (Act. xm). Has igitur horas pro tantorum cau- nibus adjiciuutur hymni Ambrosiani, invitatoria,
sa raysteriorum fideles Christi debent summa de- :aiitiphonse, responsoria cura versibus suis. Respon-
votione Yenerari el dignis laudibus celebrare. i
soriola et versiculi, beuedictionuminsuper petiliones,
CAP.VI.—Dehoravesperlina. <
et ipsse benedictiones ; certse lectionem terminatio-
Vespertinse laudis oflicium,quod in fine diei et oe- nes, graliarumque et laudum exhibitiones, confes-
casus lucis agitur, et veterum ritus sacrificiorura „,.siones quoque peccatorum, et qusedam supplicatio-
nionstiat esse celebrandum, dicente David : « Ele- D ) num eapitula cie canonicis scripturis abstracta;
Yiitib manuiii raearum sacrificium vesperlinum salutationes insuper, et orationes earumque in-
(Psgl. cxi,). i Vespere, mane et meridie narrabo choaliones, etccrtse terminationes; responsio quoque
jionicn luum. Et Dominus Jesus Christus, qui hora hebraica, et ultimse absplutioives. Hsec ergo omnia
eadem coenanlibus dispipulis sancti corporis et qualiter per singulas horas, dies, hebdomadas et
sanguinis sui communionem primitus tradidit et tempora distinguantur, qualiterve agantur, usus
eamex illo janv tempore perpetup teneiidam man- monstrat Ecciesise. Horarum autem olliciorum di-
davit. Qui etiam post resurrectionem suam, hora versitas fit pro die festo, hora et tempore • aliier
nadem discipulis apparuit et eos ad credenduni con- enim fiuiil diebus ferialibu?.. aiiler diebns Domiiii-
firhiavit. Prpinde nos liora eadem Deo laudis officium cis, aliter privatis festis, aliier summis pra_cipuis et
offerre debemus, ut fine cujusque diei laudibus con- popularibus solenntiis, aiiter paschalibus teuipori-
celebrato, vitse nostrae omiiiuraque nostrarum ope- bus, aliter quoque diebus inlra octavas, vel intra
ratioiium finem Deo myslica observatione consecre- summorum festorum coiitinuationes conclusis. Ve-
inus, uti lantoruni mysterioruin comparticipes csse rum in aliquibus horum plurima quorumdam oifi-
rnercamur. ciorum pro tcmporibus diversis el locis invenitur
755 PETRI DE IIONESTIS CLERICI HAYENN. 77,r.".
varietas, quam in singulis parlibus majorum Eecle- A talisDominihomilias de ipso die.lnDominica prima [
siarum, el rectior ordo, et usus edoceat. post Natalem, ponunt epislolas Pauli usque iu Sep-
CAP.IX,— Quw dicuntur festa privata,quw popula- tuagesimam. In Epiphania lectiones tres IsaisBj
ria, qum prmcipua, qum sutnma. Omnes silientes, Surqe, Gaudens, Deinde leguntur '
Privata igitur festa illa dicimus, quse cum a po- sermones, vel homiliseeidem diei pertinentes.
pulis non custodiautur, a elericis tantum in tribus CAP.XI.—Deordine missarum.
lectionibus celebrantur. Popularia autem, quse a Legitima hora missarum est tertia, alque noria,
plurium parlium populis custoditayab eOrumdem In omnibus namque legitimis jejuniis niissa hora
locOrum clericis in novem lectionibus excoluntur. nona,. cseteris vero diebus hpra tertia, secundum
Prsecipua vero sunt, quse ab omnibus populis Chri- usum et, ordinem celebranda est, Nam qupd pbst
slianis et Ecclesiis catholicis ubique magna devotio- nocturnas Domiriicse Natiyitatis yigilias, et quod
ne celebrantur. Summa autem principaliter sunt Sabbalo sancto in exordio paschalis rioclis, et quod
quinque Christi solfemnia, Nativitas, Apparitio, Re- diebus Dominicis ac niajoribus festis, quodque die-
surreclio, Ascensio, Pentecostes. Quibus vfestrse bus feiialibus mane pro defunctis ante priniam, vel
sanctitali ex devotionis proposito feslum omnium post primanv, et quod quandoque legitimis jejuniis
Sanctoruhi, et prsesentis ac principalis vocabuli, in "B mane, vel apud quosdam bora terlia canlaiur, ob
quadam fere pari celebratione offieiorum addere , certse necessilatis vel mysterii causam, fieri non
placuit. dubitatur. Aliis aulem horis, Hcet missa non inve-
CAP.X. — De ordine lectionum totius anni. nialur in eanonibus statnta, usus tamen Ecclesise
In Septuagesima ponunt Eptaticum usque ad habel, missani ab ortu 6olis usque ad tertiam, et a
quinlum decimum dicm ante Pascha. Quinta de- nona usque ad vesperam ppsse pro necessilate cele-
cima die anle Pascha, ponunt Jeremiam usque brari. Diebus ergo Dominicis et suramis festis, "pfo-
in Coenam Domini. In Coena Domini legunt tres prise quse habentur missse caiitari debebunt. In fe-
lectiones de Lameiitatione Jeremise: Qnomodo se- stis vero prsecipuis, popularibus et priyalis, sipro-
det sola civitas ; et. tres de tractatu S. Augustini prise habentur missse, cantentur; si ver.o proprise
in psalmo sexagesimo lertio : Exaudi, Deus, ora- non babentur, de communi convenienlia dicantur.
tionem meam eum deprecor; tres de Apostolo, ubi In Iegilimis quoque jejuniis prOprise habenttif mis--
ait ad Corinlhios : Convenicnlibus vobis in unum; sse, quas cantare debemus exeeplis paucis vigiliis,
secunda : Similiter poslquam cwnavit; lertia : De in quibus de communi cpnvenientia missse csmlan-
spiriltialibus autem nolumus igtwrare, fratres. In Pa- r tur. Infra octavas etiani summorum,siye utquibusT-
rasceve tres de Lair_eiitatioiie Jeremise, et tres de dam placet, prsecipuorum festorum-, niissas de eis-
tractalu S. Augusliuiinpsalmo sexagesimo tertio, et dem festis plurimorum usus assueverat agendas. Ia
tres de Apostolo, ubi ait in Epistola ad Hebrseos : hebdomada tameii Paschse et Pentecostes, proprise
Feslinemus ingredi; secunda lectio : Omnis namque quse habentur missse canlentur ; cseteris vero die-
Ponlifex; tertia leclio : De.quo nobis grandisest ser- bus dicatur missa prsecedeiitis Dominicse; tameu si
mo. In Sabbalo sancto tres de Lamenlatione, et tres feria quarta aut sexla habenlur proprise missse, vcl
de traclatu S. Augustini, et tres de Apostolo, ubi ait epistolse, aut evaiigelia, dicantur. Missam quoque
in Epislola ad Hebrseos: Chrislus assislens pontifex. pro defunclis maiie vestro conventui seniper fore
lnPascha Doraini, hoinilias ad ipsum diem pertinen- diGendam statuislis, exeeptis Dominicis, et fesfis in
tes. Infra hebdomadam bomilias. In octavis Paschse novenv lectionibus celebrandis et diebus inter octa-
pomiiit Actus apostolorura, et Epistolas canonicas, vas summoruia feslorum conclusis, Prseler hsec in
et Apocalypsim usque in octavas Pentecostes. In omnibus summis festis, et in illis praicipuis de qui-
oclava Pentecostes ponunt Regum et Paralipomenoii bus duse missse lisibehtur, mane anle priniaih mis-
usque ad Kalendas Augusti. Ih Dominica prima sara in cbnventu cantandam statpistis. Verum in,
mensis Augusti ponunt Salomonem usque ad Kalen- j) D aliis prsefeipuis, cuiictisque popularibus festis, ac
das Septembris. In Dominica prima Septembris po- diebus Dominicis, ac legitimis jejuniis, missara his
nunt Job usque in medinm Septembris ; Lbi ponuut ; astantibus clericis vellaicis, qui ex quaHbet causa
Tobiam, Judith, et Esther, et Esdram usque ad Ka- hora tertia vel nona ad hiissam non possunt bccur-
lendas Oclobris. In Doiriiiiica prima mensis Octob. rere, canendstni disposuistis. Missse igitur bmnes,
ponunt librum Machabseorum usque ad Kalendas quas in conventu decrevistis esse dicendas, si facul-
Novembris. Hinc ponunt Ezechiel, et Daniel, et mi- tas suppetat, semper cum officiis suis secunduiii
nores prophetas usque in Adventum Domini. Domi usum et ordinem Ecclesise, ac temporis cpngrueri-
nica prima de Adventu pontinl Isaiam usque in Na- tiam, diaeono et subdiacono riiinistrantibus decan-
laleni Domini. In vigiliis Nalalis Domini legunt tresi tentur.
lectiones Isaise : Primo tempore, Consotamini, Con- GAP.XII. — De hofa collationis,
sttrge. Deinde serraones et homilias ad ipsum diem Hora collationis, cum dies longi sunt fetnoctes
peiiinenles. In festivitate sancli Stephani, sanctii breves, circa solstitium sestivale, agatur temperius,
Joannis, sanclorum Innocentium, sancti Silvestri, id est solis adhuc radio apparente. Cum Vferodie-
Sdrmones ad eosdem dies peiiinentes. In octava Na- rum brevitas noctes fecerit loisgiores, agafur tar-
737 REGULA GLERICORitlM,- LIB IIL m
ditis,'idfestciirii lux diei tenuata legfeiidifacultatem A A respondeant • Parcat libi., Detts; qpod ille\'se
tollfefe coepefit, iQtise;tsintum:hbfa pfdinatim augea- erigens, itefumque prosternens, atque eadem pro-
tuf et hiinuatur,yid eit securiduraaugmentuhv vel, ferens»taii'diu:faciat, donec priof eum stare prsefei-
dfefeffeiriehtuiii difeftiriv._ac hbctitim. 'Yef h.m quaudo piat,, et sehtentiam satisfactipriis -injuiigat, ceftahv-
niandatunihgeiidum,; etqriaridb aliquaypfseeeUetis que ei liorahv vel dierti assigrifet,-qtia ipse iiijurictio-
solemhitas iiri.mihfet, iri ijuatferiipfestiyius sblltb riis dfebitunl peffecisse dfebeat, iHsecauteriveaderii
sufgetidum ;sit, upsa cOilatipriis iibfa, solilo agatur 'fieri ppsthonam, si in Capiftilinn cpnyenialur, rion
•teiuperius.: ;yy< ' y, • interdieimtis, cum priori placuerit. Huric itaque
CA_P.Mn. •-—Qua hord rioclis vigiiias agere jivodunvsatisfactionis accusati, vel per se cprifessi,
:':': -'';:'•:..' debegmus.\-.v... y semper tenere debeatit.
Omhi::teriipore ihquanturii servari potest, diebus CAP;XYI.— De summis fesiis in capiiule r.un-
;fei'ialibus,\trans£i'clis-duabus partibus hoctis, tertia iiaiidis, et de coitfessioiie ac reinissione,vicissirii
'adhric restarite advigiliarum officiarpefagerida suf- danda. .,," . .
'gendtim fest, Tn difebus aiifeiri Dbtriiriicis, aHisque Suniiiia atitem fesfa ctitii veiiefiiit^ qniiiio ;vel
solemniisprbhsu, pfo mbdo quocrae.et: quahtifsite •quaf to aiitea diey pferactis ,p'rius bhiriibus quse ln
bfficiofuiri srifgehduiri est; quaifetitis•oiiviiidifefesti- ^U capitulo gerfetida iriarie. post primairi jara scripsi-
voetieri_.Hfteiripore,stib cuncta diyinh pffifeiariipdo mus, quidariv de ffatribus,: fetiipripr iiij tirixefit; ac-
debito, peragi valeant. iEstivo :tanifeii tehlpOfe pro cedat in hiedititii ct, petita bfenedictiolie, dicat::
pafvitate nocti.umleetiohes in ribctufriis vigiliis brfe- « Quinto vfel quarto die prbxirafe futurb, frailfcs
viaridse; suht"; yliieiriaUvefo pro earuriviorigitiidine feharissiini, illatti festivitatetu Domini'ribstri Jesu
lecfiohes pfolPhgandas censferiius;nJsl quandbquepfo Chfisfi celebfatufi, sanctificairiiiii, etestPte pafati.
impoftabili niiriifetatefrigOris bffevieutur,: Tu atitem Domine, etc. Ffairibtis ilaque mediocfi
CAP.XIY. — Qttpotdirie vellempPte agaitiut mgtu- voce Deo grdtias respoiidferitibris, siibjungat idfeni
iiiiwet cwlerw horm. lector seciindtim qtiod a prsepbsitio statututii fuerit;
Pefactis autfemvigiliis pmni tetiipore, tacto, si H- qui fratres "invitatoriuhi, iectiOnfes, responsbria et
ceat, sigiib, ;niatutiri_elahdis aganlur officia-.Prima qtiseque alia in bfliciis :necessafiaj dicere/caritare
vero,teftia,: sexta, 'noha, vesperse et coiiipletorium vel legferedebeant, Qtiibus ipronuhliatis iiat omniurii
pfp usuet brdiue c.ompetentibus iiofis, persingulos exeessuum pateris confessib , quam poenitentise et
dies geraritufet leirippfa; ii.a tanieri ut in his etin satisfactionissequaturinjhnctio,aritfe festi ejtisdem .
bihtiibtis sehiperfebfumqitse ihstaht, nefeessilasdie- celebralioiiem, Si fleri pbtfest, iinplfehda. Siquis ta-
iiiih qubque et.bfficiofuin quantifas prospieiatuf ' fet men aliquid private cottfifefi voltierit, confiteatur
-;qaa'lii_._3_ priori sive presbytefis T>efipriorem ad hoc oflieium
CAP<yXV..— De his qitw iti cgpitulp dgendg sunt vel deputatis.Reiriissionfem quoquefratres sibi invicehi,
:: --'-- ":''::-''-• dicehda, et omnibus absentibus, qui offendere ivofo ei abso-
, Gtiitt:fratrfes\posfpriiriam,iif capilulb riiarifecon- lutione, qna ipossunt, exbibeant. Quod satis esset
veiiiunt, ifefetor pfeiifa benedictiohe, mensis lertivi- laudabile, et ordiiii congruens, sietiamin siiighiis
nuth :setatferiillurise, feriarii sequentis difei et "festa Sabbatis et prsecipuorum festprurii vigiliis fieret.
ih*ore:soIito:prbntiritiet. Quibus pforiuntiatis ffatrfes Gantaturi igittir et lecturi, liisvei aliis.diebus qui-
cbhsurgaiit, ct fliiitis sblifis ejusdfemlibfsevef sieulis, buslibet, qtise earitanda stiht et Iegenda,. prseyideaai;;
Iterum sedeaiitet lectioriein de cabbriie-e 'vitse in- etsi necesse sit aliquid iniiis: quserefe, cfeitseper-
slitutibiiibus,_-sive-ide:Tfesto'ejusdemdiei,-si stim- sbn_<_ a priore desigiientur, a qtiibus licita hora hoa
riniriv yei: pf-ecipuum fuerlt, ahcliant. Qua firiita, exquiferedebeant, quique id eisiiuiniliter fet stu-
Teciibriesct ffesponsbfia seqitentis diei lectbr sirigula diosfefexhibeant.
sihgtiiis fratribus assigharis ,:;Jprbriunti6f. Dfeiride CAP. XVil. — De plurimis frdtrum-Pfdtioiiibris-et
pfiof]ietita;bfeiiedMione:sifratribtis, dicatquldquid observationibus.
' De ternis vero oratibnibus noete arite vigilias,
rieeessaritim viderit,' vel in exlioftandis ariimabus,
vel in ipsiusEfeclesise febus iocandisyautaliquibus mane ante priniam, sfero: post coriipletoriura, et de
"carioriicisiiegpfiispertfactandis; riullusque ibiyex- prfecibus post irialutinas et vespefas rigetidis ; de
ceptbpriofe-et .pf_epositb,ioqtif prsesumat;oisi jus- C-iriticisgradtitim dicendis, 'deniathlinis qubque et
sus, hut iiilerfbgaius, sivfe;erecths; Et chm uhus ibi vesperis satifetorura; de horis sarictseMarise,-si fra-
Ibquituryfesetefi'taceant etioquenfis vefba ad fineriv terria devbtio;habeat; jde vigiliis, matutinis, roissis
usqufeinfendaht.iSiquis "aulehi fratffehv suum in et vespferis pro defunctis exliibendis; de psalniis i
'
sancta prpfessjohe tfansgfessibnis ctilpatiiirieuffisse poenitenti-dibus-hianedicendis;dealiispsalmisposf |
'
cbgnbverit, ffegulafiymofe fexcliafifate cohsiirgeris, boras cantahdis; de:bfdine prseterea intrandi eccle-
liuriiilitterprbfereiis, dicat': t Ule fratef^iioster cbn- siarii vel capifulum, et exeundi; de. ofdine etindi,
tra ofdinfemffecit;»'cujiis;\*bcemacfeusati mbx sequa- staridi, lOquehdi vel silendi in clatistro; deordirie
tur efectib, in fiiediumi]ue stccessio; tunVilleculpa commuriitfer dPrmieridi et surgeiidi, commuhitfer
-cjusnbmihatim iexpfessa sedeat; dste vero terrse „ edencii et potandi; de prseparatione ministrPrum
prostratus dicat : Mea culpa, peccdvi. Et fratres qui ad missam servituri sunt; de lavahdis manibus
 759 PETRI.DE IIONESTIS CLERICI RAVENN. 740
el capitibus pectinandis; de signis tangendis el ta-• A / tia; quem palientise virfus, charitalis dileclio, vila.^
bulis; de significandis horis divinis; hora quoques quoque perornet religip; qui ,c_eteris subprjpre i
collationis et refcctionis; de vicaria fratrum submi- prsepositus, prselationis suai in gerendisofficiis. inl
nistralione; de ordine Dominiealium yel quarura- fratribus regendis et custodiendis, in ordine-ser-\
curique processionum; postremo de omnibus intra1 vando et regula peryigilem gerat custodiaEi.Hic;
ecclesiaui et fratrum officinas agendis, qusecunque'. ergo officiorum qualitatem, usum et prdinem , siri--
necessaria sunt, usus et ordo vel institutio insinuetl gulasque varietales fratres edoceat; lhc solita ofii-
raajorum. cia desiguariin.tabulis, secundum usum etordinem, i
GAP.XVIII. — Quod prior super his omitibus debet postniodum in- capitulo coram fratribus prpnun- ':
essc sollicitus. tianda prsecipiat; puimenta quoque fratribus prse-
Cum sit prioris propriiim cuncla interiora et exte-- paranda, et quseque illis apponehda coram hebdo-
riora per se et per alios semper iiiquirere, inquisila L madariis et cellarario statuat. Yestimenta; autem et
perspecta subtiliter diseutere, discussa sapienter calceamenta ne daridifferantur tempore necessario .
traclare, statuenda statuerej facierida imperare, vi- studeat; singulorum qupque obedientias_intus et
tanda negare, quid cuique cohgruat, loqui sihgulis, foris, si jiiste regantur, regulariter inipleantur,
prout opus fuerit, subministrare; corrigenda qusc-*^provideat. Onvnium ergo iiiteriorum et exteriorum
que sapienter corrigere; peecantibus pro riipdoI curanV sub prioris consilio et jussione habeat, et
culpce, modum eliam satisfactionis injungere; utt qusecunque necessaria sunt, ipso absente dicat et
nec asperilas quemquam ab emeiidalioiie retralial, , faciat, nvajoribus tainen negotiisrpfiofis judicip re-
et lenitatis nimietas nenvineni invitum solvat; et sii sefvatis; csetera autem omnia hujus officio perti-
foris aliqiiando necesse sit asperitatem monstrare, nentia, et hic nominatim non expressa, usus ipse et
iiitus taraen in animo semper servare humilitatem. ordo edoceat. IH quibus omnibus sic suiutatur jure
Lectioni cum sibi vacat insistere, orationibus in- regimiuis, ul a Dominp juslitise prsemium consequa-
cumbere, fratres in unum collectos sanctarum Scri- lur glorise.
ptiirarum ssepe flueniis irrigare; de vita et moribus ' CAP.XX. — De minoribus sett
prwposilis-slaimiidis\
clericorum, et proprii brdinis observatione frequen- magistris; el .discipliita peccftnltuni:
ter instruere, virtutes et exempla sanctorum eis adI Statuat quoqueiprseter hunc prlorsubisto ad fra-
imitandum propouere; peccantes poenarum supplicio1 trum custodianv, et alios
magistros siye prsepositos,
enumerando terrere, bene agenles ad desideria per- si necessarium viderit, quibiis sliigulis propriymlo-
cipiendse felicitatis afecendere ; singulis quibusque 1rf cum assignet in claustrpj ubi ipsi residentes-, fratics
advenieiilibus pro suis nfeeessitatibus et personarum 1 sibi commissos hinc inde statulos inibonpriutriant,
qualitate, si factiltasi suppetat, subministrare : in sanctis moribus instruant, et ebs ieetipnibus,
postremo, confratruiri omiiinm aniinarum et corpo- hymnis, cariticis aliisque ecclesiasticisdoctriiiisysive
runi vigilanti studio curam gerere, et offines resi utilitatibus incumbere, in loco stare iet propiium or-
Ecclesise, mobiles et immobiles, spirituaies et cor- dinem servarecompellant, et a suisoculis nullatenus
porales eustOdire, regere atque disponere, et cun- eos sine certa necessitatis causa separari vel abire
ctis cunctas necessitudines et congruentias subim- permiltant. Postremo eos ribn solum ab opfere per-
plere. Et eum unus homo lanta portare non possit,, versitatis fet malitise, sed ab usu otipsse loquacitatis
necesseest ht sub ipsoaliorum statuantur personse,, immuiies custodiant, ct iii omiii religione sanctitatis
: quibus onera divisa portari et omnia necessaria i et honestse gravitatis perfectos exhibeant. Quibus, si
eongruenler fieri valeaiit, Siquidem Moyses cum to- quse necessaria fore pereeperint, hpc priori, sive
lius Israelis onus fegiminis portare non posset, prsepositoinnotescant, quatenus si facultas stippetat,
consilio etiam ineircunicisi hominis, viros ex omnii eorum pmnis impleatur absque dilatipnfe necessitas.
; Israel, prudentes elegit, quos super populum tribu- Si qups autem deisibi coirimissis vagos, yelofioaut
nos, centuriones, quihquagenarios et decanos ad11) I inutili loquacitate' vacMtes, vel ordinem pfoprium
finiendas Htes et disceptaliones lollendas constiluit, , servare nolentes, vel suis prselatis inpbedientes esse
majora sibi tantummodo finienda reservans, Hoc; perspexerint, et eos semel, bis, et fer commonitbs
crgo, charissimi, exemplo commoti, in prioris auxi- emendare nequiverint, tunc ipsos corrigendos-prse-
lium ex prudentioribus viris personas pnidenter posito apprsesentent. Quos itidem prseposilus .seinel,
i eligendas statuistis; qui onera singula inteiius at- bis, et tercohvmonitos, sinequaquaihemeindarepo-
t que exterius atl animarum et corporum necessita- tuerit, coram fratiibus in capitulo reprsesentel. Quod
tera supplendam, ad ordinem quoque observandum,, si se nec per priorem corrfexerint, omnibus suppo-
perfmentia levius divisa porlarent. nantur et abomnibus ihjurientur; postremo fraterno
CAP.XIX.— Deprmpasito. consortio et commuriione privaii, jejuniis inaccren-
Eligendum itaque dfe confratribus virum unum1 tur : et si personarum palitur qualitasy verberentur.
ecnsuistis, fratres charissimi, qui sit voluntale pu- Si vero nec sic emeridantur; in carcerem jejuniis
rus, sermone discrelus, 'aetione sanctus , ordinis5 longis castigandi retrudantur, yel majoris Ecelesise
scientia et observalione pvseclarus, et si fieri. potesl,, sive episcopi judicio dimittantur. Hi ergp, qni cli-
divhiaruro Seriplurarum su_ficienter imbutus noti-- missi, vel in carcerem retrusi f.ieiint ant ciara per
 7.41 REGULA CLERIC0RUM. *- LIB.TIL 742
se reeesserint, si quando pcenitentia dacti satisfa-- A , velreponendajCtinctaquenecessaria vel congriieniiit
clionem pfomiserint etjvehiampostulantesimpelrave-- pertineant. Hic ergo oratorium pro usu et ordinc
riptyprimo quidem perloiigum probentui exterius,, . mu!idet,illurainet,eusiodialjetconipetentihoraclau-
et si vere apparuefinl pcenitentes, in infimo salfem i dat atque aperiat, nihilqufeibi indecens agat autre-
loeo quandoque suscipiaiitur interius. Hunc niodumv condat, vei agi aut recondi permittat; dicente Do-
corfeptionis, fratres charissimi, non solum in cleri-- miiio,: « Domus mea domus ora.tionis .vocabitur
cis, veriim etiam-in professis laieis tenendum, veslraEI (Jlf(.tt/i.xxi).»Oleuniauteirisanciura, corpusDomini,
charitas censtiit. capsas cum sanclorum reliquiis, in ecclesijs post se
CAP, XXL -— De obedieniids, leneritibus,- sive consistere iiemo. dubitat. Alia quoque minuta, si
sitscipienlibus, ceclesiastica, et uihil indecorum prsebentia; et divi-
Qui vefo ebedientias doraus pro fratrum utilitatee riisobsequiisquotidie necessaria esse non reproba-
atque servitib susceperint, sub prioris et praepositii ;mus, si oporteat. Chorum yero tarita vigilantia, si
cura ac potestate permaneanf. Et quidquid eis ipsi,, fieri potest, semper sacrista cusfodiat, ut nulli livdfe
yel ipsis absctitibusyalii prtClatisuppientes vices eo- exeundi aut intrandi Jocus pateatynisi quis orationis
rum riiandaverini, s'ine dilatibne obseryent et im-- aut devotionis causa, vel offerendse oblalionis ant
pleant.Si.quid autem admiscrint, secuiidbHnpripris; B I Eucharistise stimendse, seu fraternitalis clericorura
jussum et ordinis, usum, ad culpse modum salisfa-- percipiendse humiHter intrare quEesierit.Ad missa-
ciant. Qui vferosuperbi, autnegligfeiites, aut avari,, rurii yero solemnia presbyter ante osiium cbofi po-
seu prodigiysusurrores, autfures, vel quoquomodo) pulorum oblationes suscipiat, ibique eis Dosninici
rfei Dominicse vastalores inventi fuerint, aut sibii corpoiis ac sangninis mysterium tradat, Quod si po-
prsesidentiurii mandata contempseriiit -, vel aliquidl . pulus magnus fuerit et ad altare accedere voluerit,
alicuiiquod dare.debuerant, ex odio subtraxerint, , iion prbhibeatur. Y"eruniclericis adlrac in chorp re-
vel quidquarii eontra usura et ordinem gratise singu-- sidentibus, ad allare mulieribtis aditus, si fieri.-po-
laris ambre.yquodnon eral bppoftunum tradideriut,, lest, non concedatur. Quidquid ergoiii cera, olep et
pr.ior eos a suis oflifeiis.femoveat, et injuncta illis> incenso aut vestibus ad usurn altarium, vel mini-
poeiiitfentia,et satisfacfibnis sententia, alios in ebruiiii strantium necessarium fuerit oblaturn,. sacrista ad
locis siibroget, qui hsec vigilantius puritisque pera- supplendam obedientise suse necessitatem, iti sacra-
gentfes,Christo et .confratri.bussuis, fideliter admi- lio veponenda suscipiat, Allaiium aiitem, vel 'alta-
nistrent. Adporrigendaigitur sfngulis fratribus intus; ribus ministrantium, veslimenla, briiamehta, cun-
heccssaria, quidaih fexvalentioribus et prudentiori- ctaque prorsus ecclesiseutensilia in sacrario tfenean-
bus fratribiis eiigaiituryviri, qtiorum "unus sacra-^C tur clausa atque recondila; quse quidem parlim die-
f hm, alter cameram, teiiius cellarium, quartus re- • bus certis, partim singulis, hora statula, sicut ne-
fcctoriura, quiritus vesiiarium regenda ac custo- ' cessarium fuerit, et ordo atque usus pbposcerit, a
dienda stlspiciarit. Quicunque ergo ad aliquam ha- sacrista miiiistrantibus aliisque fratribus his opus
yfuhi vfelsimilium obedientiam suscipiendam acces- habenlibus assignentur, quseexpletis ofliciisctincta
seiif, veniat in medium capituli, et prostratus inci-• subtiliter requisita, denuo suscipiat reponenda. P'rse-
pial pscJmtira -. Deus, inadjutorium meum intende ter hsec, libros quosque sacrista sub sui custodiii
(Psal, HVJ; quem.cum fratres conipleverint, cum clausos iu sirmario habeat, etquos in ecclesia fra-
oratione Dominica, et capilulis, atque oratioiie com- tribus in officiisnecessarios scierit, ipse apponat, ipse
petenti surgat, et genibus flexis suscipiat de manu denuo et reponat. Qtios vero in claustro fratribtisiio-
pfioris-.regulam,;vel aliuni Hbe.Uum,sic dicentis : verit opportunos, ponat in loco sfathtoV.dequo fra-
«.Nos hujus obedienlisecuranv atque labofem ad sa- tres quos voluerint libros accipiant, et in quo post
luiem animse tuse, in poenjlenliam et remissionem horam eos feponere debeant, a sacrista item susci-
peccalorum tiioruni ex frairum consensu, pro chari- piendos et recondendos. Quidquid ergo ad libros
tate te ferre prsecipimus. > Et exihde ejus obedien- sferibendosseu aptandos vel reparandos neeessarium
: tise curam siirama industria, prudenlia et consilio ^ fuerit, apud se sacrista habeat, ut, et qtii non h'a-
ygeratatque pferficiat.Quibus vero hsetales obedientise benlur libri, fleri; et qui hahentur., aptafi seu fepa-
pfo aliqua bffensa anferuntur, vel.qui ab eis volun- rari semper valeant. Studeat prseterea sacrista sum-
.-tale prioris sublevantur, proslrati in medio accusent mopere, ut horas canonicas tam in die quaririn
se super omnibus qtise in bis subminislrandis ad- nocte sic discrete secutidum usuni et ordinehi, et
raiserunty iiicipianlque psabnum quiuquagesimum, prselatorum arbitrium, pro teriiporis qualitateypro
querii dum.fratres perfecerint, cum oratione Domi- diei celebrilate, pro oflicii quantitate significet, u.t
nica; fetcapitulis, atquc oratione competenti, sissur- omnia necessaria congruenter fieri valeaht. Hicetiam
gant, et ijuantitateni poenitentise, quam prior in- dormitorii iHiiminandi, clauslri mundandi, et capi-
juiixerit, hilari animo suscipiant, et susceptam intra tuli, et orania mantlatis agehdis necessaria conse-
jussum tempus perficiaht. crandi curamhabere debebit. Hscc igilur Orivriiasa-
CAP.XXIL — De sacrisia. crista provideat, et quseqiiehis yel in his necessaria
Ad sacristse igitur obedientiam oratorium, sacra- usus, %'elordo,,autmajorumdpcumenta rnonstrave-
•rium, armariuia, et ornnia qu_e in ci.Sfacicnda sunt rint, smiiraa semper iadustria fempore ,suo sapicn-
 743 PETRI DE HONESTIS CLERICI RAVENN. 7«
terefficial. Qusecuncta si sacrista solus portarene- A piat, elcuique, prout opus viderit, subiiiitiistrel. Ebs
quiverit, adjulores ei prior dare dfebebit, per quos vero, quortim ufeeessitatinequit satisfacere, duiciuni
ejus onera divisa levius cuncta portari valeanl, et verborum consolatione studeat refovere. De inflrriiis
impleri. etiam sit sibi cura non modica, ut quidquid'*eisab
CAP.XXIII. — De camerario. illorum custodibus petitur, si habeaf vel liabere va-
Camerarius itaque habeat loca firma clausione leat, sub festinatione tribuat; et si eerta ad hoc per-
munita, opportuna oslia et fenestras, unde bis qui sona statuta non fuerit, coquis prsecipiat ut pro
inlus vel foris sunt riecessaria ihinistrentur, haben- velle et necessitate infirmantium et custodum jus-
tia; ubi aufum, argehtsm ferrum, ses, omniaque sione lioc celeriler et aptissime prseparent. Coquina
melalla, et universa numismata undecunque adve- ergo et pistrinura sibi invicem sint contigua,et re-
nientia et cuncta quse fiunt, corporeis Officiisinte- feetorio propinqua; et cum omnibus vasiset utensi-
riorum et exteriorum ex his necessaria fieri omnia- tibus suis sub cellerarii custodia depulata.Injungeu-
qtie vasa manualia, lapidea, fictilia etlignea, inlerio- dum igitur est a prselatis, coquis atque pistoribus, ut
ribus item et exterioribus officiisdeputanda, plura, ipsi per omnia cellerario obediatit, et ei de omnibus
et si fieri potest, mulliplicia teneantur recondiia. rebus sibi commissis rationcm reddaht; a quo e'.iam
Omnia igitur horum qusecunque fratfibus ad pera- 1B qusecumque sibi necessariaexigant afqiie accipiant.
genda sua officia intus vel foris necessaria fuerint, Cellerarius itaque frequeiiter eos monfeat, et arfis
onvni proeul dilatione ac murmuralione remota, li- suse officia diligenter edoceat, ipsisque abundantcr
beus camerarius praebeat, vel perpftlim, si oporteat elaboret ostendere, quam gravis culpa sitres Eecle-
quotidianis usibns relinquenda, vel si necesse non siseper negligentiam perdere, seu furtim, quod om-
est, iterum ad se, expletis operibus, reducenda. Quce- nium neqtiissimum est, diripere. Coqui autem pervi-
cunque autem de rebus sibi commissis quotidianis gili cura omnia, quse fratrum esui sunt necessaria,
usibus inlus vel foris necessaria fuerint, sie distri- prsepareiit, et ea mundissirae ac accuralissime pe-
buantur ab eout jamad ipsorum custodiam,quibus ragant pro jussu cellerarii et fratris hebdouiodarii.
dautur, perliiieant; quse vetustate consumpta cum CeMerariusitaque,cuihsecomiiiacomnvissasunt,vasa,
nova iterura dantur, camerario, si sint utilia resli- armamenta,seuutensilia pistrini, coquinse et cellarii,
tuaiitur, vel reparanda, vel ad aliquera usum ha- si perdantur aut fragantur, seu veterascant, restau-
benda, ne de rebus ecelesise, quod prodesse potest, rare et innovare per camerarium, reparare etiam per
aliquid pereat. Quod si qua fuerint perdita, vel casu seipsutn, si potest, studeat. Coqui igitur et pistores
fracla, et non reparata, pro liis alia tribuantur; ve- propria locapistrino et coquinse cotitigua habeanl,
rum ii, quOrum culpa fracta, aut perdila fuerint, " ubideofliciissnisallerutfurti sejuvent; etubi simul
secundtim prioris judicium, digna satisfactione poe- manducent ac maneant, et cuncta ad se pertinentia
iuteant. Si quid autem in aliqua obedientia defuerit, peragant.
iste si listbeatvel habere valeat, aut dalo atit pretio CAP.XXY. — De refcclorio et tefectotorio.
supplere debebit. Gamerarius igitur cuhcta sibi per-
tinentia interioribuset exterioribus officiisnecCssaria, Refeelorium quoque fratrum- depytetur cuidam,
vel propriis expensis facta vel pretio comparata sera- qui id ovanter suscipiat, su.sceptuni diligentissima
cura custodiat.Fiant ergo, et habeanlur in refecto-
pef Iiabere se studeat"; qualenus ntillo unqnam tem- circa refectorium omnia qusecuiique fratri-
pore cujusquam occasione necessilatis a sui ordinis rio,et
observatiorie et ;divini cnltus servitio fratres sesub- bus comesturis vel.potaturis pro usu, et regulari
trahere valfeant. ordine vestrseconversationis esse opporluna nosciin-
tur. Quse omnia etquibus omnibus necessaria re-
CAP.XXIY. — De cellerario. fectorarius studiose curare et diligenler hora cori-
Sint et cellaria inlra clauslri moenia conslituta,
gruenti exhibere debebit. Refectorariusitaquesum-
refectorio, coquinseet pistrino, in quantum fieri po-' mopere studeatut nihil in refectorib indecens, ni-
,test, propinqua, ubi fratrum cuncta esui vel potui hilque stomachis fratrum noxium appareat, sed
necessaria subclave reposita maneant, cum omuibus
mundatum et decenter ^prseparatum fra-
vasis et ulensilibus, quse sunt his reponendis ac prse- frequentCr
tres semper Inveniaiit. Ipse quoque mensas con-
parandis necessatia. Talis a
itaque prselatis eligatur gruenti hpra aperiat, etpanis ac vini a •cellerario
cellerarius, qui sit vir prudens, charitate, htimili- debitam mensuram,:cseteraque fratribusin
tate et patientia plenissimus, non avariis, non pro - suscepti
manducarido necessaria locis singulorum\apponat;
digus, rion violentus, non edax nimium, non su- et omnia, quse ibi suril opportuna, pro usu et ordine
perbus, non tardus, sed moribus hoiieslus, ac Deum diligenter faciat. Qui Onvnia, quse vel veterascuut,
timens, vitiis carens, virtulibus hserens, justo nec vel casu aliquo perduntur seu franguntiir, a Areste-
largior, nec tenacior; qui stipendia fratrum fideliter rario et camerario iiraovari vel restaurari semper
servet et cura vigilanli dispenset; qui nec verborum vetera vel fracta illis cuncta restituat.
exigat;
asperitate vel tardilate, nec rei dandse diminulione
vel dilatione, nec lurbidivultus oslensione fratres CAP.XXYL — De vesterario.
in adtoiriislraiido conturbet. Omnibus ergo dulcis Ordinetur et prseter istos de fratribus vesterarius,
appareat el quosque ad se venientes benigne susci- qui super fratrum vestimentis, ct calceamentis ac
 743 REGULA CLERICORUM.— LIB. ffl. 743
lectualibus summam sehiper diligentiam habeat.;. A fiat. Postremo, qusecunque singulis quibusque ar-
Ilicitaque inlra clauslri moenia, loca habebit mu-- mentis et bestiis fuerint opportuna; iste cura per-^
nitione secura, ubi linum vel lana,. panni, pelles et:t vigili impleat; el quseqiiehortim Custodibus neces-
coria, vestimentay etcalceamenta, hec nori etfratruiha saria per se vel per alios exhibeat. Quidquid igitur
ieclualiay et qusecunque his aptandis, faciendis et:t de iiac, vel de aliiis obedientlis fructuura, vel pre-
rfeparandis sunt necessaria, aliaque his congfueritiaa tiosum; vel cujusquam rei fratrum usui ojiportune
salve et secure teneriei conservaii valeant. Ad huncC excipi vel haberi contigerit, illis detur servandum
crgo pertineat horum, quandiu: reparari possunt,;, velexponendum ad quorum obedienlias noscitur con-
reparatio, et cum innovanda sunt, omnium inno- cedeudum. Sic etianv omnla pmnibus necessaria ab
Valio. Hic etianv omnia, quse abluendis corporibuss illis sunt exquirenda a quibus habenlur dispensahda.
vel laVandis, aut tondendis seu radendis fratribus,, , CAP. XXIX. — De negolialpre . Ecctesiw.
et quseeunquecufahdis eis in raedicinis, vel medi- Ordinetur prseter istos et alius vir fideHssimus,
camentis sunt oppbiiuna, si facultas suppetat, .apud1 qui per se vel per alios-,et qiise emenda sunl, emat
se habeat, ut fratfes lisec omnia, cum necessariumi et. quse vendenda sunt, Vendat., Emendoruiii ergo
fuerit, prseparataiinvenianti Ifuic prior nnum vell pretium et canverarius tribuat, et venditorum idem
plures adjutores, si necesse sit, tiibuaf, cum quibusi Bi recipiat. Negotiatof ergo Ecclesise talis sit, ut nun-
vestimenta et caleeamenta fratrum frequenter excti- quam, vel raro decipi valeat et studiose neniinem
tiat; quique lectis eorum singulis quibusque diebus ipse dccipiat. Qui nec, ut cliariusvendat, nec ul vi-
coaptaiidis studfearit; quique cutii fratres mutanturj lius emat, ore suo fallaciam proferat,, vel jurameiir
mutatbria cplligenlfes, in: vesliario deportent con- tum ab his exig&laut ipse exhibeat.
denda, hbra statutai ad' abluenduiri lavandariis GAP.XXX. — De bbedienlia famUiarium.
darida, et lotaitem suscipienda-, et in vestiario re- Omnes ilaque fanViliaresprselatis suis obediant,
cOiidehda:; et teinpbre ihutaridi singula sirigulorum et qusecunque jubentium mandata hilariter, ac sine
lecfis appbnenda. Quibus singuUs vestimentis sin- mora-, et murmure perficiant. Nulius in ccclesia-
guioruih homina acltiaU opere ihscribere studeat, stica familia inveniatur inutilis, nullus otiosus, sed
iit quisque vesfessibi pfoprias assignatas, non alias «mnes operentui% omnfes Ecclesise utilitatibus de-
Suscipiat. His quihque obedientiis stalutis interiiiSj serviant, attendentes illud Apostoli: Qui, non labo-
sic ea quscforis suntypriof disponere studeat. tit iri rant, non manducent. Pueri tamen, et senes infirrai,
bullo Ecclesia suarilih rerum palialur detrimenla; et debiles nbn constringanmr agefe vel bperari quae
et bninia, quse foris necessaria sunt, Congruenler . neqiieuut. Omniumergb setatem, scientiam etvires
fieri valeanti pribr prsevideat, et sirigulis singula Officia domui
CAP.XXYII. — De procuralofe ferum exteriorttm, necessaria, et illis pro viribus-, et scientia conipe-
Statuatuf ilaqufevir slrenuus ex fideli Ecclesise tentia dividat, et super eos, qui prudentiores sunl,
familia, qui subtilitfer et prudenter. oranera Ecclesise ftiagistros per quos regantur; staltiat; etsub quo^
possessioneih in aquis et paludibus, si habentur, in rum cura jussu, arbitrioque, atque industria, irijuncta
silvis, pratis, vinfeiset terris regat atque provideat; sibi oflicia cuncta perflciant, Omnia autem quse ia
tetsi fiferipotest, quot sint colonivel possessores, et vestimentis, calceamentisetvictuaiibus, qusequeof-
quid qiiisque qusuitumque possideat; et quid quis- ficiorum suorura usibus sunt necessaria, magistri
quequaiilumque, et quando Eeclesise reddere de- eorum provideant, provisa inveniant, ct inverita
beat, memoriter agnoscat; veli scrip.liim apud SP_ ipsis tribuaiit, Quse omhia ab illis inquirant, ad
ne oblivione tradatuf, habeat $omniaque, qwsesuper qaorum obedienlias iila noverint perlinere. Hi igitur
his surit necessaria, per se, et villicOs ac succurso- omnes cum suscipiuiiturj prostrati ante altare, prp-
res sciat, et sub Gonsilioprioris ordinet atque per-- mittant fidelitatem suam iilis sanetoriim pignoribus,
ficiat. Lbcafiones Euteiri ffefiiriviriiniobiliiim, pro- obedientiain quoque secundum Deum prselatis ejus-
curatore consultius ordinante, consenlientibus fra- D p dem Ecclesisfe.POst hsec a Jratribus pro more susce-
trjbus, pef priorem fiunt, si earum ordinatio juste ct pti; de cretero pro jussu vivant et fideliter serviant.
uliliterfacta fuefit. Hic igitur chartulas possessib- CAPIXXXL —-De clauslro et deporta canonicorum
numinloco munilissimo per aiiquem fratriiiii, cui custodienda.
pripr injunxerit, ctistpditas frequenter legat Velau- Claustruni autem interius tanta semper observa-
dia.t, uf ex his lpcationes et redditus possessioiiiiiil iione custodiaiur, ut nuili unquara interiorum inde
agnoscat, nepbilvionis incuria siiarum reriinv deiri- exeitndi, sed et nulli exteriorum intrandi in eo, nisi
meiitura patiatur Ecclesia. seeundum statutum ordinem facultatem habeat. S3
CAP,XXYUI.—De cusiodia rerum mobilium, qui tamen fideles, cf religiosi, laici, clerici ad inte-
Slatuatur etaliusfidelissinius iaicus; quisunimani riora loca conspicienda, et fratres visilandos ex de-
curam gerat super ornnibus besliis usui fratrum ne- votione intrare qusesieriiit, non ncgaraus eos extra
cessariis et universis armentis, eorumque pastori- lioram silentii per priorem vel prsepositum intro-
bus atque nulritiis, ut ipse eis qusecuiique sunt ju- mitti. Qui fratrum benedictione suscepta, ct locis
benda jubeat, statuenda slaltiat, requirenda requi- optatis perspectis, vel statim cxeant, vel si prior
rat, el eoruni in omnibus c.istos et rector providus hoc utiie viderit, in remotiori loco cunv. ipsis ali«
PAT.KOI..CLXIIL. 2i
747 GREGORIUS PilESBYTER ROMANUS, , m :
quanluluin convocalis' prudeiilioribus, el ab ipsis A in usus pauperum et advenientiiim, dispensatione
optatisfratribus, sedeaht; fetubibrfeviler eosprosedi- fidelissima fexponetidse.Sit ergo custos hospitiiyif
ficatione aiiiniaruimyipse; velcui ipsejusserit, allo- boni. testiiiionii, charitatis, discrfefiohis et viftute
cuius fuefit, behfedifetioncitem fralrum suscfepta, pruderitise plenissiiiius. Hic-ergti qiiidi cuiqufe.cOii-
dpdueantur extra et chaiilate quidem eisriecessaria, gruat, in riianducando, in bibendo, in pfedibtis la*
in hospitali; vcl si tales viri sunt, ht sic oporLeat, vaiidis, iri lfectis prsfepafandisct c_eteris:riecfessitati-
jn alio loco ad hoc statii.o ; exhibila, dimittantur in bus eichiberidisprovidfeat et pf Ovideiisfexbibfeat,Prse-"
pace. Alitef autetii, rifec ipsi fralribus, nec fratres lalbruriv ahtem vigilet industria^ he is, :cui libspi-'
ipsis iii claiislrojungi pemiittantur. Mulieresaulem lium commiserint, res pauperibus erogandas ad usus;
inofticinas clericOrum intrare, neduin stare peivitus suos, vel suofunl prsestiraat6 expfehdere; etJudas
exsecramur. Foris ergo domus statualur a fratrum damnatioivis se partieipem faciat, qui lbculos ha-
oflicinis disjuncta, ubi ex charilate eis exhibealur bens, ea qua riiittebanttir, in uius suosifetbrqtiebsit
quod necessarium fuerit. Quod si ei.s aliquid a fra- abscoridite. Ipse vero cum aliis sibi ad recfeptum
tribusidici oporteat, et prioi coricesserit, plu- paupefum dfeputatis expensas propiias secuhduni
res simur ad eas accedant nec sbli cum eis niodum cseterorum ex comnihni suscipiaty ne si de
loqui prsesumarit, nisi testes cbram affuerinf. B febus erogaiidis suas; et sibi servientium liecessita -'
Claustrum ilaque inlerius a coiigruentioii parte, tes suppleat, pauperuin fet advfenientiuhi bpporliiiii-
ct, si fieri potest juxla Ecelesiam, aditum liabeat; iatibus subvenire non valeat. Qubd si liorunicufatii
juxta quem flat locus, in quo adveiiierites qtiasque neglexerit et res dispfeiisaiid,is iliiciie tfactavferit,
necessarias, vel jussas personas cahoriici permissione multo severius cspteiis adnvittentibus, a ptiore j tidi-
prioris canonice alloquaiitur. Juxta portam igitur caudus el ab hbcofiiclo VeihPveiiduS;Ct ih ioco
exteriofeiii, portariuinprior stare instituaf, quafeuus ejus aliiis festordih-andus, qui hoc sahfcte et peffe-
iienip cxtraiifeus: nisi interrogatus et jussus, in- cte, ac securiduriiDfetimjussuiriqufeprioiis exhibfeati
Irandi licentiam iiabeat. Interioiis auteni ostii cu- CAP, XXiXHL—Quod dbseriie
pribre, et pxmpbstio,
stodiam prior uni fratrura aitribuat, quod ita dili- minofes prceposlii vices eorurii supplefe debednt:
genter custodiat, utnullusintrandi vel exeuhdi li- Horurii itaque'capitulorum,'et totius bfdihis*-di-
cenliani inveniat, nisi quem prior vel ordo postula- sciplina, et bbsefvatib, etotiiriiuhi refum: inihs 'et
verit. ilic igituf diebus singulis sero bora collationis foris dispositio, per majoffei prselatps Ecclfesisefiat.;
bstip serrato, clavem priori aul prsepbsito debilam Verum istis absentibus,- hiiriofes prsepbsiti vicfes
tribuat; quam priina hora sfeqhentisdiei, ilem ab rp eorum supplere, et oniiiiunv interibruiii fet extfefio-
eo tenendam perioluriv diem.suscipial. , rum curariv habfere dfebebunt,
CAP.;XXXII —Dc colligendis hospitibus, et qttibus- CAP, XXXIV. — Quod ex hts ud.
qiie adveniehlibus. majp.rum ptwce-
plorum pbservaiionem ascendere,:el vitm perrieluta
His itaque interius exteriusqiie sic .dispositis gaudia pefcipere qitis valeat.
sludfeant, necesse est, prselati Ecclesiarum prsepa- Hsec surit, fratres Charissinii, quse, sieul pelisiis
rare aliqubd receptaculum parunv disjuncfum ab elstatuistis, vestro sacro conveiitui, atixiliante Cliri-
officinis fainiiiarium exterius, ubi hospiles, et qui- slo, servahda descripsibius; iqusesi CiihvrsihipHci-
qnfe advenientes Iioiieste ac decentfer suscipiantur; tale, purifate et alacritate Cordis lenfenfessirie irilfef-
et singulis ebrunv a magistro et custodibus ejusdera missione servaverifis, faeilius ad alliora sancfitatis 1
liospitii prp qualitatesua ac necesskate fidelissime opera scandere, ef CI.iri_.ticbhseredes ac yitse pefp.e-
serviatur. A.dsustentaridam ergo sefeuiidumloci pos- tuse parlicipes esse poferitis. Yeftim iri liis <___•'iir
sibililatem quoramcunque advenientium necessita- omnibus quodcunque piior •secunduinDehm ifi ani-
tem, committantur magistro hospitii cunctorum ma yel corpore exp.efli.fe,pfbdessevei mPcefe,::uhi
reddituuiii qiiarnmciinque rfertimEcelesise, oranium vel pninibiis, pcEspexiiril,. cohcedendi yel 'jiilieri.diy
qiie, eoruni, quce ad vicliira pertinent deciinse, et D I aufcrendi,' et. qusecuhque hecfessaria idicpndi :Vel
cunclaiiim oblationum, et eleemosynarum partes, staluendi potesiatem habebit, y ;'"-: :""..''

, - ATSNO
nosiiNiKCXI.V ":"."

URIMRICS PRISBYT18 ROIAW

NOTITIA HISTORICA ETXITTERAftlA :

De antiq. Can. coA. p. iv, c. 17)"
(BALLEI-IN_ y \: .;

Collectio quse Polycarpi lilulo allegari solet, in- in prsefatione et in notis laudarunt, Continetuf in
BCftiilpostquam eam Romani correctores Gratiani ms. Yat. 1554, Auclor ejus Gregorius presbytef ex
 749 NOTITIA IIISTORICA ET LITTERARIA. 750
epistola nuncupatoria cfegnoscilur, qui eamdemi A _ citnr Episcopo Didaco I 'et strentiissimo milite, et
Polycarpi nomine inseripsit. Oudinus (tom. II Dee generosoviro in cera 1116, id est anno Chrisli 1078.
script. eccl., col, 764) censuil auctorem esse cele- Pbrro ubi describilur tabula argentea opere ana-
brem illum Gregbrium qui postea fuit sanctse Ro- glyptico orhata, proferunlur lii versus in ea in-
manse Ecclesisecardinalis episcopus Sabinensis. Fal- sculpti, in quibus Didacus II laudatur.
litur. Hic enimcardinalis Gregorio YII pontiliceflo- Hanc tabulgm Didacus prwsul Jacobila secunaus
ruit, e.viyis autem excessit sub Urbano II. Auctorr Tempore quinquenii fecit episcopii.
vero collectionis cum libro tertio tit. 9 laudet decre- Rex ergt Alfonsus, gcner ejus dux Rgimundus,''
wm Calixti II qui pontiftcatum iuiit anno 1119, a Ptmsul ptwfaius quando peregit opus.
laudato Gregoiio Sabinensi diversus est, Ifunc, Iluic secundo Didaco Gregorii collectio convenit, .
quidem prcsbjierum fuisse Rqmanum, non tam ex: qrii postquam archieplscopalem dignilatem S. Ja-
epigraphe manuscripti Colbeftini ab Oudino relata, cobi causa obllnuit, In concilio Ovetcnsi Jacobensis
colligitur, quam ex documeiitis quse apud ipsum, archiepiscopusvocatus fuit, in his versibus. prmsul
pleniora, seu integriora, quandoque iiivenimus, Jacobita, et in nnncupatoria -prseseiitis collectioiiis
quam apud Anselmura et Deusdedit; adeo ut ex; . S. . Jacobi Ecciesiw pontificdli infuia decorglus.
Romanis scriniis eadeni derivarit, 1 Forte post hanc digriitaiis accessionem sub Calixto
B
Tempus autem ex epistola nuncupatoiia consti-. II Gregorius presliyter Romanus Didaci ipsius hor- '
tuere Ucet. Ea inscripta est D. sancti Jocobt Eccle-. tatu colleetionem lucubravit, eldemqtie ipsam di-
siw pontificali injula digiie decorato. Quis autemi rexit.
sit iste episcopus.Ecclesise S. Jacobi, id est Com- Laudalus Oudinus cluos mss. codices Colberlinos
postellanus, cujus iiomen incipit a iillera D, inqui- laudat signalos 696 et 4047, el quatuor lantum li-
rendum est. Duo ejusdem Ecclesise episcopi subi bros commemorat, At codex Yaticanuscollectioneiri
initium sceculixi inveniunlur, Dalmachius et Di- in octo libros distinctam exhibet : singulos vero li-
dacus. Primo hsec nuncupatoria non compelit; bros dividit in plures titulos, qui plura ilcm decreta
quippe qui jam obiei-at anno H03 vel 1104, quoi ac leslimoriia comprehendunt; ac propterea non ita
Didacus ejus successor epistolam a Paschali II ac- exiguum est opus, ut multi post Atitonium Augusti-
cepit quse legitur tom. XII Concil. Venetseedit. col: num suspicati sunt.
987. Gregorii autem collectio ex memorato Calixli Libro primo agit de primalu Romanse Ecclesise,
II decreto ante annurii 1119 collpcari nequil. Igitur et privilegiis cjus, tit. 2-7.
soli Didaco Dalmachii suceessori eadem nuncupato- Libro sceundo de prselatorum electione, ordina-
ria cohvenit. Duo documenta cardinalis de Aguirre ^*- lione, pallio. et de aliorum Clericorum ordiTiibus,
vulgavit (tom, XII Concil, Yen. edit col. 1402) in lit. 58.
quibus hujus Didaci fit menlio. Unum est privile- Libro teriio de Eeclcsiis, monasteriis, decimis,
gium Adelphonsi Hispaniseregis subnexum concilio oblationibus, de celebratione officiorura, jure Eccle-
Palentino anni 1129, quo idem rex dono dedit Di- siarum, et raonasleriorum ; de corpore Christi ejus-
daco Dei gtaiia Composlellanm sedis atcldepiscopo que custodia ; de baptismo el impositione manus,
oniiiiaregalia ad Emeritensem olim archiepiscopa- de ritibus, de divinis Scripturis, de celebralione
lem Ecclesiam pertinentia, quippe quod Emerita eo Paschse, de prsedicatione, consuetiidiriibus, jejnniis,
tempore a Saracenis occupata;, Calixtus 11 archi- etc, tit. 50.
episcopatum Emeritensem ineri(is et teveteritia bea- Libro quarto qualiter lex Dei sit legenda, et de
tissimi Jacobi apostoli in Composlellanam Ecclesiam ofiiciis episcoporum ; de chorepiscopis, de abbati-
transtulerat. Alteruni documentum esl synodus bus, de monachis, de monialibus, de diaconissis, de
Ovetensis, cui subscriptus legitur Didacus Jgcoben- viduis, de clericorum reatibus, tit. 40.
sis atchiepiscopus. Hsec synodus invulgatis afiigitur Libro quinlo de jtidiciis, lit, 8.
anno 1115. Sfed.cunf Emeritensis archiepiscopatus „^ Libro sexto de imperatoribus, principibus et re-
(si Adelphonsi privilegium genuinum sit) Compo- liquis laicis ; de conjugiis et matrimonio, ac de de-
stellam translatus fuerit a Calixto II, qni ponlifex Hctis varils; de pcenitentia et poeuitentibus; de
creatus fuil ari. 1119, ea synodus in qua Didacus justa misericordia ; de boao obedientise : ne Chri-
Jacobensis, seu Compostellanus archiepiscopus vo- stiani temere se exporiant periculis, tit. 25.
catur, post annum 1119 habita dicenda est, Forte Libro septimo de excoramunicalione, de pote-:
annus 1115 errore librariorum scriplus fuit pro state ligandi, de unitate Ecclesise, de schisraale, de
anno 1125. Porro duos Didacos, I et 11,Compostel- h-sereticiset schismaticis, de vindicta, elc, tit. 16.
lanam Ecciesiam rexisse deteximus ex ms. duode- Libro octavo de infirmis, de morte et purgatorio,
cimi ssecH.i.Hujus apographum eonservatur apud de sepullura et oblationibus pro defunctis, dc im-
comitera Josephum Garampium canonicum Basilicae mortalitate animse, de tormentis malorum, derece-
S. Petri, et archivo Yaticano prsefectum, qni nobis ptione animarum justorum in coelumanle resurre-
hsec de iisdem Didacis communicavit. Mcmoratum ctionem corporum, tit. 10.
exeraplum Eeclesise S, Jacobi de Compostella de- Epistolam nuneupatoriam ex Yatieano codice in-
scriptionem exhibet. In hac ea eeelesia incoepta di- fra proferimus. _ -
7SV CftEGORH PRESBYTERl -R.OMANI -752

NOTITIA ALTERA

(TuEiNERDisquisitiones crilicce, pag. 341.)

Fralres Ballerinii hanc collectionem salis accurate A

J! canone capitultim aliquod deprompiuni; fuerit..
iiiustrarunt (i); quare lectores ad illos remiltimus Capitula vero.ipsa prajcipue ex Ariselnii Lucensis
atque ea lanlunimodo hic adnolabimus, quse hujus compilatione desumpta ac collectioni eodem modo
operis nexum cum aliis coUectionibus demonstrare ac illi alteri, de qua nuper locuti; sumus, inserta
possunt. sunt (2). Prater Anselmi collectioftem, etiam me-
Collectio totain octo libros distribuitur, quorum moratam illam Anselmo dedicalani (3) 'auctor adlii-
singuli plures rubricas seu tilulos propriis distin- buit, qui uti constat, Gregorius nominabalur. Plura
ctos. inscripliombus habent. Conlinet iiber primus quoque in ejus opere exstant capita, quorum fonlem
rubricas 27, secundus 58, lertius 50, quartus 40, detegere minime potuimus.
quintus 8, sextus 23, septimus 16, et octavus 10. Ad colleclioriis utilitatem quod spectat, cainnon-
Tituli dein modo plura, modo pauciora capitula am- nisi ademendandum Gratiani decrelum in iis, qua3
plectunlur; sunt qui 100, quandoque plura enu- in Anselmo opere desideranlur et ti nostro auctore
merant. Capitula vero rieque numeris neque con- adjecta sunt, iriservire pdsse arbitramur. Quare in
suetis summulis disliriguuntur, et pro maximaparte indice, quem defonlibus gralianei decreti adornavi-
inscriplionibus carent. mus, ea loca quae Gratianus a Gregorio riiutuatiis
Ubi vero haj inscriptibnes habentur, generatim '^ est, quanta fleri potuit diligerilia adnolaviinus (4).
lanlummodo capiluli fontem, seu auctorem indi- Psrum vero usui: esse poterit liajc riostra colle-
carit, e. gr. Clemehs P., Innocenlius P., Leo P., ctio, cum singulormri capituloruni fontesvaiie ila
Origenes, Ambrosius, Augustinus, Hieronymus, C. ac generalim indigitet, ut tum- pro Anselmi recen-
Carthaginense, G. Aurelianense, C. Toletanum,etc., sione, lumproeorum, quaJ Gratiarius ab Ariselmo
etc, ita ut nunquam appareat ex qua pontificum accepit, emendatione nihil cerli ex ea haberi pos-
dccretali littera, ex quo SS. Palrurri vel scriptorum sil. Prseterea ipsorum eapitiilorurii textus mancus
eoclesiasticorum libro, ex quo demum concilio vel esl ac mendis ubique refertus.
,(1) Loc. cit. P. IV, cap. 17, p. 666-069. XII, 10, II, 16, XII, 9, II, 23, I, 64. Polye. I. c.
(2). Ut pateat quomodo colleclor noster Anselmi capp. 69-87, Anselm. VI, 101.10-4, V, 2'4, 25, II,
Lucensis collectione usus sit, centum priora colle- 73, V, 7, 29. II, 53; 1,26, II, 41,43, 44, 1>50,^2,
clionis noslrse capita, simul cum anselmianis hic , II, 56,1, 55. Polyc. I, c. capp. 88-100.; Anselm. II,
apponimus : Polyc. Lib.. I. Rubr. I. capp. 1, 4-17. 4,12, 15,1, 16, 23, 67, II, 14, 27, 28, 29, 56,1, 5
Anselm. I, 7, 52, 56, 67, II, 2,1, 23, II, 39, I, 18, el6.
II, 50, I, 69, 58, 19, 63, 57, 61. Polyc. I, c. capp. (5) In ejusmodi libri eadem rubrica, capitula, quse
22-52. Anselm. VI, 1, 14, 13, 28, 44, V. 12, I, 27, „ sequiintur, ex collectione Anselmo dicata mutuata
29, 3-i, II, 46,1, 40, 69. Polyc. I. c. capp. 34-55, < « sunt : Polyc. I, c. capp. 26, 21, 65-66. Anselm.Vdo^
Anselm. II, 9, 54, 55, 47, 48,12, 38,80, 11,10,49, dic. I, 49 et 50, III, 219, 220, II, 274, 275.
50, 55, 17, 56. Polyc. I, cit. capp. 38-62. Anselm. (4) Vide Dissertationem III.

dHEGORIE PRESBYTE&F

EPISTOLA NUNCUPATORIA.IN SUAM CANONUM CGLLECTiONEM.

D. D. sancli Jacobi Ecclesice pontificali infula di-
gne decorato GRrxomus presbyterorum humillimus
salulem (S).
Petislis jara dudum ct hoc sa3pe, ut opus arduum
ac supra yires mcas aggrederer, librum canonum „
scilicet, ex Romanorum pontificum decrelis, alio-
rumque sanclqrum Patrum auctoritatibus, atque di-
versis authenticis conciliis utiliora sumens, seriatim
componerem. Id vero non idcirco a me inscio pla^-
(5) Oudinus loco laudato ex mss. eod. quos lau-
dai, Colberlinis, titulum qui in Vaticano deest, et
"uncupalorias inilium producil liis vcrbis : Prologus
cuit requirere, ul aut vestra sapientia huic labori ut
quam multo graviori non sufliceret, aul plures ad id
magis idoneos ac prudentiores voluntarie obsecun-
dari prasceptioni suse-.nonhabeat; sed ut in hoc ma-
giio diu exercitatus, ad aliorum'majorum..... in-
structior et paratior efficerer : seu eliam si in aii-.
quo parvitas ingenii mei deficeret, prudentia.'.yeslra
mihi magistra et auxiliatrix manus extenderet. Cu-
jus inquisitio etsi aere ingenium expeteret, et nieis
Gregorii S.Iiomanm Ecclesim super excerplwn.de Bo-
manorum.ponlificum el alioruni sanciorum auclonia-
libus. Diteclo Domino D saneli Jacobi ecclesice, etc.
 753 - CANONUMCQLLECT, — RUBRIC^E. 754
Viribus miriime conveniret; et ne temerariuni a qui- A nomen eonvenieriter' indidi. Qriod veslrarii obnixe
biisdam judicaretur, timefem; tamen ne tantum ac deprecor industtiam, ut compositionem perspiciat,
talem virum recusatione offenderem, acquievi; ac atqueperspiciendo si quid deesse, aut si quid riia-
tandem liac maxime fiducia, ut vestra auetoritale gis quam deceat (inesse) cognoverit, "cauta coriside-
interposita, a detrahentiiim morsibus defenderer, ratione quOd decens est compleat, etquod indeceris
vestrse jussioni parui. Sieut enirii olim in Ecclesia est removeat. Approbandus vero ad laudem vestram
et quotidie negotiis negotia varie succedunt, atque etad obedientiam vestrsejussionis augendahviriode-
multariim causarum pro temporis eventu actiones rationehabita comprobor. Prsetereane perlibri se-
succrescunt; sic sul>titulis unieuique congruentia riem lectorem-res indistiricta turbaret, hujrts dperis
capitula. auetdrumtempore perspectp plurima con- tilulos prseponere placuit, ut suis -loeis colligere
nexui, et octo librorum distinctionibus volumini possit quod sub numero compelehti prsediclum esse
compendiose flnem imposui. Cui pro ralione com- cognoscit. •'
posilibnis, a vobis auctoritate sumpla, Polycarpi

RUBRKLE

Tabula iibri pritni. '_ 22. Quod papa possit ab alio excommunicatos ab-
B.
solvere..
I. Deprimatu Petri.
t. De primalu RoihanseEcclesise. 23. Quod feretrum romani pontificis non'veletur..
24. Deprsecepto, admonitioneet coriciiio.
5. De puritatefideiRpmanse Eeclesise.
4. De eleclione et ordinatione Romani pontificis 25. De auctoritate et ratiop.e.
5. Qiiod.ad papam.pertinet regimen omnium Eccle- 26. De pr«diis roiriariseecClesiserion alienandis^
, 27. De pontiflcali et regali auctoritale.
siarum ,, nulhim episcopum. ordinandum vel
Tabula libri secundi..
- damriaridumrmisi per pontifleemRomanum;
1. De prselatorum elecfione.
0. Quod irritum sit quidquid in aposlolica sede
2. Quodepiscopusvaldedebitorestejusquisibi«um
absque appstolico decernitur. , devota mente prseferunt.
7. De appellanda sede apostolica.
3. Quod nec prsemio nec prsemii prpmissione vel im-.
8. De poteslate papse sine synodo deponere episco-
tfansmutare. punitatis nec personarum patrocinio facienda sili
pos, restituere, incardinare, clectio.
9. De episcoporum mutatione auctoritate papss:!
4. Ut ecclesia sseculari potentia seu pretio vel lai-
10. De ordinatis ih Ecelesia Romana et a Romano
' '
Q cali investitura non pervadatur.
pohlifiee. 5. Ut nemo per se sibi sumat honorem.
II. Ubi apostolica sedes consecraliones, ordinatio-
•nes el dispositiones ordinare antiquilus consuevil. 6. Quod duo vel tres consensu cseterorum possuht.
episcopum eligere.
12. De novis ecclesiis non consecrandis sine aucto- 7. De electionis contradictione.
rita!epapa3. -
8. De ordinatione episcoporum velarchiepiscoppruin-
13. Quod papa non per se sed per legatos provincia- vel metropolitanorum.
libus coneiliis soleat inleresse et auctoritas ejus 9.
Quomodo episcopus ordinandus est.
est in illo cui vices suas committit. 10. Ne ordinatio Episcoporuin diudifferatur.
14. Niillum eonciliurivesse firmurri:sirie.auctorila- 11. Ut nullus alio superstite ordinelur,
; episcopus
lepapst 12. De episcopo negligenli adire ecclesiam ad quarir
15. U't dubise et majores caiisai" ad apostolieam se-
: " ordinalus est.
dem referaritur; 13. De episcopo qui non recipitur ab ecclesia cui
-16? De papa et apostolica sede non judicandis ne- ordinatus est.
que contristaridis.
Romanam 14.. Ut episcopus hostilitate expulsus ad aliaiii va-
17. Quod non sit sentiendum contra Ec-
D cantem transeat ecelesiam.
clesiam et de obedientia ei debita. 18. De episcopo quiadesse synodo neglexerit.
18. Deregali subjectiOiie ad ramanum pontificem et
16. De episcopo qui per segritudinem synodo adesse
ad oiriries pontifices. non poterit.
19. QiiodCoristantinusimperialem sedem apostolicae
17. Ne episcopus suo honore per segritudinem pri-.
Ecclesise dimisit. vetur.
20. Quod nemo papam audeat judicareetiam si re- 18. Quod episcopo non licet alterum per se consti--
" "
nrenensibilis sit. . tuere.
21. ftuod papse aliisq.ue prsesulibus sit polcslas ex- 19. Quod in loeo lapsi vel sgroli cpiscbpi alter pos.-
(kimmuiucandi impp.ratorcs. sjl episcopus ardinari.
 755 GREGOIH PRESRYTERIROMANI 756;
20. De usu eUauctoritate pallii.. , 27. Quse medicinse eontrarise- sint diyinisAprfe-
A
21. Qui priitiales vocenlur et ubi ponendi sunt. eeptis,. ; . , ;;i.-'."'.-
22: Ubi pfimates et metropolitani ponendi sunt et 28. Qupd bonum sitet puritati conveniens menteni
qui sunt, et corpus aqua diluere.
,23. In quibus locis episcopi et archiepiscopi non 29.. Ut sedes episcopalis et sanctorum ipca si necesse
ordinandi sunt.. fuerit transferaritur.. -
24. De mensura metropolitanorum.. 30. Defide.. .:..- ••
25> Ne quis universa!is,vocetur., '
26. De ordine ordinandorum. Tabula libri qinirlL . ...
27. De ordinandorum a3tate..
t. Qualiter lex Dei sit inlelligenda.
28.; De tempore ordinationis.. 2. Quod nihil addendum sil divino maridato
29. De vocatione ordinandorum.,
3. Quod episcopi docere et cOmprimere illicifa de~-
50. Ubi ordinandi sunt. beant et oppressis succurrere.
31.- Quibus ordines. tribuendi sunt quibusve ne- 4.
Quod eos qui prsesunt caiionica auclpiitas ripn
gandi. accusat. '-" .
32. Ct nullus invilus ordinetur. j,
5. De habitatione et dOmestiea episcoui conversa-
33. Ut ordinatus quisque in illis locis maneat in
' tione.
quibus ordinafcus est.
6. Ut episcopus pravorum hpminum faffliliaritaieitt
34. De restituendis depOsitis. "-"'
non habeat.
35. De reordinatione..
7. Ut libros gentiiiumnon legat episcopus.
36. De ordinibus et ordinatis adversus. eanonum
8. Ut episeopus. pro rebus tfansitoriis non lir
formas.
57. De numero et dignilate diaconorum etreveren- tiget.
9. De episcopo percussore.et quod in qualibet Causa
lia ad sacerdotes.
38. Idem in initio fuit presbyter et episcopus el de privalo vselomoneri non debeat. ;
10. Ut episcopi posteriores ee prioribus suis non
prcsbyteromnv dignilate.,
prseferant.
11. Quod episcopia3qualessint.riisi.quemquam;culpa
Tabula. libri lerlii.
subjieiat.
1. Quid sit ecclesia quidve basilica. 12. Ul episcopus semper et ubique 'testes secuin ha-
" . ; -'.
2. De institutione ecclesiarum. (G beat. ;;
3. De fundatoribus ecclesiarum. 15.. Quod episcopi vice apostolofum pra^sint et a,
4. De consecratione ecclesiarum.. subditis timearitur"et iriter se concordes sint.
5.. Deecclesiisreconsecrandis. 14. De visitandis parochiis.
6. De restauratione ecclesiarum 1.5. Denon reljnquendor.egimine vel. cathedraepisr
7. De imaginibus et picturis ecclesiarum. opali.""
8. An loca veriionorcs.sanctorum retinentibus ali- 1.6. De profectione episcoporuna.
quid.addant. 17. De episcopis in alienam civitalein.immpranlibus
9. De corpore Domini sacrorumque eustodia. v,elpossessiones habeiitibus:
10. De baplismo et imposilione manus. 18. Ul excessus episcopi nuntietur Rohiano ponti-
11. De deeimis el oblationibus et aliis. fici. !'." -
' 12. De
jure ecclesiarum. et monasteriorum. li).. Ut si.episcopus res proprias;habeat. cuivult de-
13. De servls. ecclesise mariumitteiidis et de ex- reliuquat, rion autem res ecclesisB..
positis. 20. Ut episcopus corrigat qupd ab anfecessore suo
14. De precatoriis et commutationibus ecclesia- illicite coriimissum est: ;"
rum. j
D21. Ut, noii ljceat episcopo vel alio; clericp vel
4-S. De privilegiis ecclesiarum et monasteriorum.. a sanclis locis ullra, statuta Patru.ni quidquam
16. De pbservalione ccclesiasticorum; cxigere.. . :
17. De celebralione S. Paschse. 22. De seconomis.
18. De constitutione et ordinatione officiicelebrandi 23. Ut ecclesiastica officia sirigula singfllis pefsonis
ecclesia. . committantur. . '
19. De concilii celebralione. 24. Ne officia,ecclesi3fstiealaicig conimit.taniuf.
520. De providentia et auctontate atque obsefvantia 25. Ut episcopi qui apostolicse-sedis ordihationi sub-
divinarum scripturarum. jacent,.annue Idibus Maii liniinibug apostolorum
21. Qua3scripturse quibus prseponaiitur.. prsesententur.
22. De praedicatione. 26. De corepiscopis.
23. De consuetudine. 27. De nactis quae inter se vei cum aliis episcopi-
24. De ritibuseeclesiasticis, contrahurit.
25. De observalioneXLae atque jejunii. 28. De qucrela et reprehensioiie subditorum adv.er^.
86. De jejunii atque absliiienti» discretione-. siis prsepositos.
 757 CANONUMCOLLECTV— RUBRKLE. . 75S
29. Quod prseiati subditos vel i.i necessilale cori-- A 14. DeIssdentibus palrem. et niatrern.
stringere non debeant. 15. De clericos et ecclesiastica Isedentibus
30. Quod minor majorem rion audeat benedi-• 16. De furibus et prsedatoribus atque dissidentibus
cere. et reconciliari renucntibus et fugilivis seryis,
51. Devila et rrioribus et niuriditia sacerdotum cle- 17. De crapula et ebrielatibus.
ricorumque subjectorum. 18. De anamalibus sanguiuem hominis sumeiir
52. Quibus in locis magistri liberalium artium con- libus. :
stituantur. 19. De caballo agresti.
55. De electione abbatiim; 20. De poenitentia et poenitentibus.
54. De monachiset sanctimonialibiu'. 21. De jusla misericordia. .
35. De velandia virginibus et viduis. 22. Debono obedientise.
•56. Ut diacpnissa ante XL annos i)on ordiiisiar. 23. Ne Chrisliani temere oflerant se periculls.
57. De sustentatione viduarum.
Tabula libn sepliml.
58. De raptu religiosarum mulierum,
39. De lapsu clericorum. 1. De excommuuicatione.
40. De inobedientibus et canonum violatoribus. B 2. De potestate ligandi et solvendi...
Tabula (ibri quinti. 5. De unitate Ecclesia?._
1. De accusationibus et circumstantiis eius. 4. De Gchismate
2. De vocatione accusalorum ad judiciiim vel ad 5. De hsereticis et schismaticis,
synodum. . Sacramentum a schismate reileunti^n);.
5. De induciis criminatorum qui ad synodum vel ad . Quod par sit culpa. communicare haerelifco-.velr
satisfactionem vocantur. ejus communicaioi-i.
4. De judiciis et de his qui studiose absentant. 8. Quod per singulos devia,ites non sunt.
5. Demonomachia. 9.. De sei'vandis conciliis.
6. Quod sententia potest corrigi vel in melius mu 10. De lolerandis malis vel fugiendis..
tari. - . .'..,. ;, .. 1!. De vindicla. ,....... ...
,7. Quod pro uno adversus phiresnon sit facile fe- 12. De sacerdotali intercessione pro vindicta miti.?
renda sententia. ganda.
8. Quando adversariis respondendum sit, et quando 15. De persequendo expugnandoque et praadando..
minime. 14. De Judseis.
" 15. De
Tabula-libri sexti. , .. temperamento atque curatione adhibenda
4. De irnperatoribus et prineipibus et reliquis laicis temporali necessitati.
eorumque ministerio. 16. Quod necessitas iinpcravit,., cesset. necessitate
2. De obediendo reipublicse utilitalibus. cessanie.
3. De honorandis clericis vel laicis qui sunt in ten-.
. tatipne fideles, et senibus et pauperibus ec- Tflbuia tibri octavi.
clcsise, 1. De infirmitatibus ad exitum venientibus.
4. pe conjugiis vel miUrimomo e» consanguinitate; 2. Quod dies hominum nec minui nec augeri.
et de separatione et de comrameratione graduum 5. Quod angeli custodes hominibus pra.ppnanlur...
propinquitatis, 4. De morte et purgatoriis poenis..
5. De tempore nuptiarum. 5. De sepultura.
6. De observatione compatris et. commairis... 6.. De oblationibus pro defunclis..
7. De muliere. quse ante jnundum sanguinem ecde- 7. Quod non est rogandum pro peccata quod est ad,
siam intrat et quse nupserit hoc tempore, mortem.
8. De adulterio et incestu vel fornicatione raptoque D ] 8. De humanis animabus.
feminarum., 9. De immortalitate animse.
9. De judicii imposilione.: 10. De tormentis et posna malorum,
10. De Iiomicidio. 11. Quod boni bonos in regnp.mali malos.in sup-
11. De juramento etperjurio.. plicio agnoscunt.
-12.De incaiitaloribus et aus>u'ribus.de divinis et 12. Quod sanctoruni animse-proinimicis in tormen-
sortilegis.... , tis positis non orent. ........ >
15. Quod non imputetur si. quid mali accidcrit per 15. De receptione animarum juslorum In eoeluin.
ea quse propler bonum faciamus. ante reslitutionem corporum.
m TilEOBALDl,STAMPENSIS "700;

DOMIHI-
ANNO MCXIX

THEOBALDUS STAMPENSJS

NOTITIA

(ACHERISpicilccjium, tom. III, pref. pag. 8)

Ex his, quas divujgo, epistolis Theobaldi Stampensis facile conlutatur Pilseus, qui agens de scripto-..
ribus Anglise Theobaldum et sajculp xm in vivis exstitisse, etpurpuram cardinalitiam Ronise induisse-
perperam scfibit : quippe Theobaldum exepistola ad P.oscelinum Anselmi Cantuaiieiisis et Ivonis Carrio-
lensis setate floruisse cerlo cerlius est. Legesis epislolas . Anselini quidenWib. H, 41; Ivoriis aulefti 7; riln
Roscelinus. ha;reseos irisimulatur. Innuit quoque FariciusAbdendpri. abbas (Anselmo ccelilibus ascripfo) a.
rege exoptatus (1), Stampensem sibi sequalemfuisse. Porrode cardinalilia illius dignitate sic nutabundus.
effalur Ciacortius ih Nicolao IV : TheobulflusSlampensis Anglns, de cnjus card,inalalu c'tddu,bilo,ijuid-.
quiddicaiaitclor(V[t^eus)CatalogiScriptorumAnglice.
(1) Henricus.de Knyghtpn inler Scriptores, liist. Ang..

TBEOBALBI ST&fliPENSIS

EPISTOL^:.

I. A rum crimina in ictu cculi percunt-, si bona cordis.

Ad'tpiw§pum Lincolniensem. — De quibusdam in nata fuerit compunctio. >. Esl aulem compunctip.
dipina pagina tilubctnlibus. Iiumilitas cordis cum recordatione peecatorurii et
(Circa.ann.Chr.1108.) lacrymis. Inde Cregorius in Moralibus : « Omnis
Si quis prsedicat et prssdicando tcmere defiiaiat slrepilus pravse actionis obmutescit vi bonaj cohi-
aHquem.non posse salvari quacunque hpra rnanus punclionis. Si enim cor vere dolet, vitia cohtrarios,
suas po^nitentire dederit, fallitur, sicul Yerilastesta- pbmutescunt, et a inenle tribulatiorie dolorisat-
lii!', nee calholiee sentit. Ipsa enim inquit: Jn quci- trila tanq.uamfumusevanescunt.Iste est spifitus,
cuncjue die peccator conversus fuerit, peccata ejus qui conteril naves Tharsis, id est.vis compunclioriis,
non repulabuntur. ei; sed vita vivet, el.non morielur quas mentes mari, id est mundodeditas, lribul»tio-
(Ezecli. xvm, 12, 28),Inde Augustinus eonfra Fau- nis gemitu salubriter afficit. > Inde Anibrosius :-
stum .-; «.Poeniienlia pordis aboleri peceala, etiam «.Vera peccati pccnitentia est, jib eo quod poenU
in ultimovitse spi.rita indubitauter crcdi.mus.Qui lendum intellexeris, desistere. j.Tnde -Calixlus pa-
vero aliler, senfit, non Christianus esl, sed Nova- pa : « In poenilcutia tanlum valetlohgiliido leiripo-
tianus. >,Inde Gregorius.superEzechielem : « Nuri- ris, vel confessio oris, quanlum vera coiripurictio
quamsera estpcenitenlia a poenitente, prophela as- cordis. Si quis enim ore corifitetuf, etcorde noii
serente : Quacunque liora peccalor ingemueril, sal-. credit, inter illos compulalur, de quibus legilur :
vus eril (Rom. x, 13). Nec latro iu cruce •prakns. Populus.hiclabiis mehonorat, cpranlem eorum longe
veniamhabuisset, si bona voluntas unius liorsenon esl a me (Matlh. xv, 8), Inde Ale.varider papa :
gubvenissel. j.Imle Hieronymus contra Jpvinianum : « Nihil ita. Dei misericordiam caplat quemadmo-
« Poenitenti, ct verp.corde gemenli, si statini mori- dum cor poenitentis. i Iride presbyter veiierabi-
tuiybona voluntas quasi opeia fecisset, rcputabi- lis (2) : «In Christiariis nori priiicipiurii j sed Jihis
lur. > Inde ad Damasuni : « Ne cui sera videatur quaaritur; quia unusquisque de fine suo judicabi •
esse pamitentia, Chrislus in cruce pcenam homici- tur. > Cujus enim flnis bonus est, ipsum quoque
dii fecit martyrium. > Cui consonat Hilarius di- bonum est. Quid etiam ipse Deus mulicri in adulte-
cens : « Poenitudo morcs immutat, et longa tempo- rio depreheusa; rcsnondeat audiamus : Vade, jam>
(%}Id est. S. Ffieronymus.
TGI EPISTOL/E. 762
amplius noli peccare \Jodn. vni, 11). Pelnis autem A ore, Jacbb.o aposlolo attestante qui ait : Confitemini
eulpam tri.naenegationis, foras egressus amarissiine atterulrum peccata vestra (Jaco.b. v, 16), etc. Qua
flevit, et niox ab ipso Domino indulgentiam habere aucloritate, sicut quidam putant, non lsedimur;
inerc.it. Queni papa Gregorius imitatur dicens :_ quia hoc tantuin sane de valenlibus et confiteri no-
« Lacrymis amarissimis cOnscieritiam noslram ba- lenlibus
intelligitur. Quia nimirum si aliquis pro
ptizemus, quia post bapiismum magnitudine pecca- aiiqua infirmitate, sive etiam ab ipsa nativilate con-
torum vitain inquinavimus. » Nemo tamen de ma- fileri OTeimpotens efficiatur, cum bonarii et disp.e-
gnitudine peccatorum desperet, dicendo : Peccata tam confitendi ore Iiabeat.voSunlatem, si corde con-
mea multa srint in quibus usque ad senectiitem per- flteatur, discretorum judicio pro)'sus alienus a salute
severavi, et jam amplius veniam non potero pro- non judicalur. Inde Propheta j: Desiderium paupe-
mereri, niaxime quia illa nie dimiserunt, non ego rum exaudivii Dominus (Psal. x, 17), id est liuini-
illa. Absit ut talis de lhisericordia Dei desperet; lium non de se, sed gvatiaDei confitentium. Pelilio-
magna namque et ineffabilis Dci pietas non vult ali- nemcordis eorum audivil duris iua (ibid.). Etaiibi:
cui iri aliquo tempore ponpre metas. ^osunque SacrificiumDeo spirilus coniribululus, cor contriium.
cnim nimfo peceatorum fasee gravaritur, si gravati el humiliatum (Psal. L, 18). Iridc SalomOn: Omni
ad Domlnum convertantur, illico peccatorum nimio R B cuslodia serva cor luum, quia ex ipso vila procedit
fasce allevianlur. Deus enim magis approbat in ex- (Prov. iv, 25). Quod autem aliquis loqui corde vel
treniis vitse puritatem mentis. qriam lorigam cofdis confileri possit, ipsn Deiis aperte demonstravit, cuin
mundiliam in flne a bono deflcientis. Verbi gratia : Moysi tacenti respondet: Quid clamas? (Exod. xiv,,
Lalfo per ante facta dignus erat inferno; sed puri- 15.) Tacebat enim quantum ad strepilum vocis,
tate mentis coronalus adiit paradisum. Quidam sed loqnebatur.devotione cordis. Proinde si quis.
vero eremita angeiieam vitam ducens, dignns erat toto corde, tota aiiinia, ct tota mcnte Doum dilige-
paradiso, scd semel lapsus in culpam, damnatus ret, et affectmn laistas dileclioriis labiis explicare
descendit ad infernum. Amplius, sieul sancluni non valeret, quis praesunipluosus eum a miserieor-
Evangeliurii lesiatur, palerfamilias undecima hora dia Dei alienum judicare prsesumcf? Gum enihvitue»
conducit opcrarios, et sequalem vilse mercedem rioris hominis facies-*perbonam"compuiictioiiem ab.
solvere dignatiir. Ende conslat quOd poenitentia omni vitio purgata fcnOvatur, et renovata jier ve-
i.iori"est in liumero dierum, vel iu longo tempore af- rum gemiliim mundiliam cofdis consequitur, licet
fJictionis; sed in amafitudineeordis Qui enim in vocem perdiderif : non tamen csl ab illo divisus;
Ghrislum credit^etiamsi in multis moratur peceatis, qui dicit: Beali mundGcorde, quoniamipsi Deum -vi-
r
fide sua vivit in a.ternuni, sicut ipse ait in Evan- debunt (Malt. v, 8) : videntes "amaburit, airiantes,
gelio : 'Ego sum resurrectio et vita; qui credii in vie, laudsbunt, Sicut enim dicit Augustiiius : TIoc erit
eiiamsi mortuws fueril, vivel (Joan. x;,25LEt alibi : offieium divina; niajestati astaritium, scilicet, vide-
Ego sum via, veritas >etvila (Joan. xiv, 6); via sir.e re, amare, laudare. Yidebinnis enim et ainabinuis,
errore quierentibus ; veritas sine felsitale iiwenienli- amabimus et laudabimus; liaec lameii laudatio iion
bus; vita. sine morte maneritibus. Quod auiemApo- lietsonabili verbo, sed potius ibi erit vox-ipsa dile--
stolas ait-.:. Corclecreditur ad jusiiiiam, ore atiiem ctio. Nam qui in se fremitbona Dei-et-mala quie
confessiofil ad salulem (Rom. x, i-0); verum -est, ipse reddidit computa-ndo,ct in corde gemit -seipsum.
quia confessip poenitentibus necessaria est. Quod de peccatis inercpando, melius-siiie voce loquitur,.
enim de Gliristo credimus, non erubesccre, sedcon- quarn si voee sine istis loquerotur: Deternam ete-
tjteri .corqm omnibus debemus, Etsi aliquis pro fi- nira vitam. si ore petimus ct corde non desidcra-,
'dei confessione occiditur, licet quibusdam vitijs sit mus, clainantcs tacenius, Si vero desideramus ex
prsepeditu?,. tamen in illa pccislone ita mundaiur,, corde, etiamsi ore coriticescimus, itacentes-clama-.
ut staiim in :seternam gloriam suseipiatur. Et hoc mus. Hinc Hieronjrmus : Quidquid vis etnon potes^"
est, Ore.aiUem confessiofit ad.sulutem: Cum autem j) r\ Deus factura computat. Sicut enim-deliberatio cuin
coiifessio oris fiatad proximmii, confcssio cordis ad molimine vitiorum damnatur, si.c quoque bona vo,-»
Deum, si aliquo eventu conlessio oris impediatuiy . luntas, cum deest copia agendi, remuneratur : quia
noii lamen idcirco cordis confessio infructi.'Qsaie- non secunilum hoc quoil quisque. non qiotuit, vei
probatur. Augustiuus enim de Sodomitis in kcu non licuit, sed secundurn h«c quod fui.t et proposait
submersis tractans, dicit : Quod quidain ex illis ex conseientia accusatur vel defendifur, cum.Deus,
salvali suntj per bonam compunctionem, et, veium judicabit occulla hominum. Ideoque nemo desperel^
cordis gemitum, quia non solum auperflu® eogiia- qui in fine cordepooni.etj quia nou";est locusrdia-
t.lones, sed eliam pravse act.iones ante v.iin compun- bolp nisi ex ncstro desidefio. Unde Ambrosius su-
ctiouis lugiunt. per Lucam Ubro decimo : « Petrusduluit etfflevit^
Siquis tamenimportunus.asserit neminem posse quia enavit ut homo. Invenio quotlJteverit, non in*
salvari, nisi possit ore confiteri, non bene discernit venio;quid dixerit. Laerymas ejus lego, -satisfactip--
coiifessioneni, iieq ejus talem cognovit divisionem.. nem non Iego. Lacrymseenimconfitentur^ilaci-jH
Confessio alia cordis, alia oris, alia utroque modo, ina?.crilpam sinc voce loquuntur; iacrymaj vsiiiani,
iloiium. esl quidem et laudabilc confiten corde et poslulant, etmcritum invcriitur. P.ctm.s faciiit,...et
 7*13 TiiEQBAfDI STAMPENSIS 764
lionus Pelri flelus dclictum abluit. J Quod autem A discretus debuissefis esse .cogiiitor q.uam, ut ita dir;;
Augustinus ait : « Nisi quis lpngp tempore ante cam salva reverentia vcstra, flctsecriminalionis ac-
niprlem confrteatur, non purgatorio igne purgabi- cusator, et cum oriinis Ecclesia sic de eorrimdem
tm%sed selerno supplicio damnabitur ; > bene intel- perdi.tione potius diffiniat, quod aliquem catholiee
ligcnti nihil obest, Longum etenim.tempus accipit sentientem in ambiguuni ripn feliriqiiat, Omries eriirn.:
oinne illud tempus quod est sufficiens correptioni. qui catholice seritirint, indubitariler assefuhtj et as^
Nam quicunque eonfltetur in tempore sufliciente ad serendo non temere. defmiunt; aliquem Iioc tempore
correptionem, confitetur longo.lempore &nte mor- minime membrum Chrisli posse fieri,; nisi' ex aqua
tem. Unde Coelestiiius papa : « Vera ad Deum con- visibili, et spiritu invisibili regeneratunii yel quod
fessio hominum in extremis positorum , potius alip tempore contingere potuit, aliquo alio geriere.
mentequam tempore sesiimanda est, > Iudecretis baptismatis puiificatum. Unde a beatoiCypriario in-
etiam pontificum legitur : « Quod si quis pre confi- ter martyres reputantur, qni saeyienle;persecutiprie-
teri^non possit, indicia exteriora faciat, et post ei causa Christi sanguine suo baptizantur. Inde Au--
sacratissimum corpus est commitlendum, nec de eo gustirius De natura et origirie ariimsejaii Vlctprerh
desperandum. > Non igilur secundum decreta " scribens, ait: « Noli dicefe, nbli credere, rioli do-
pontificum sequitur, si non potest ore conflleri, ^ cere sacrificium Christianorum pro eis qui non ba-
non polest salvari. Quia sicut auctoritas clamat: plizali de corpore exierint offereiiduffi, sicui"sacri--
« Deus non de factis, sed de voluntale judicat. > ficium Judseorum pro eis qui non circunicisi de
Nihil enim bona yoluntate felicius, quia nibil est corpore exierant, legimus nullatehus esse oWa-
Deo bona voluntate pretiosius. Inrie Cyprianus : tum. > Inde Hieronymus contra Jovinianuftr :
« Cum.multain lege jubeantur quse Apostolus im- i Pueri si statim post baptisma; moriuiitur, per sa-
pleri non posse testalur, hic bona voluntas quseri- cramentum poenilenlise et fldei saivarl dicuntur. >=
tur quse in nostro arbitrio est, et quse sola potest Sacramentum enim poenitentise,notafur ubi dicituiy
sufficere, et pritnum habere. > Unde rursum aucto- Abrenunlio. Sacramcntum vero fldei; imiuitur ubi;
ritas : « Nunquam marius est vacua a munerequo- respoudetur, Credo. Manifestum. estigilur quod
ties arca cordis repleta fuerit bona vpluntale. > Am- consequens est, pueros hoc temppre hpn baplizatos-
plius, sicut prsefatus Augustinus in libro Gonfessio- procul dubio damnari; baptizatos, ,vero sV statinri
num testatur : « Nemo sine bona volunlate bene hominem exuant, indubitanter salrari. Si quis autem-
operatur, etsi judicio hominum bene operari videa- verilatis inimicus contra hanc senteptiain catjiolicam
lur. > Sicut enim mala voluntas, qua; prima est vellet delatrare, paratus essem eum.sacrilegiim, et:
mors animse, dicitur damnare,-nullum enim opus c canem
improbum, et scripto et viva voce Gpnfutare..
malum sine mala voluntate, teslante Augustino et; De riativitate vero sententiarum Iioc solurii vobis
dicenle, peccalum est voluritarium, quod ubi non est respondeo, quia multo magis gratulor imitari npn,
voluiitas, non impulatur peccalum : sic quoque errabunda priorum doctorum vigilantium vestigia,.
bona voluntas salvat, et salvatos perenniter coro-
quam modemorum dofmitantium sequi falsas opi-
hat. Ad cujus bonse voluntatis commendationem niones et somnia. Quod enim veteresdoctores -vix.
angelus ail pasloribus : Gloria in excelsis .Deo, et in pertingere poluerunt vigilando, hoc qupque juniores
terra pax hgiiiinibus, non aliis, sed bona; volunlaiis docere
prsesumunt dormitando. Vigilantes, autem;
(Luc.u, 14). Patet ergo, quod quicunque bonam vo- doctores dicuntur, qui sane referunt quod a sanctis-
luhtatem habebit in terris, pacem indubitanter et Patribus rationabiliter audierunt. Dpetpres vero
gloriam consequetur in ccelis. Amen. Si.quis vero dormitantes appellantur, qui ox sua parte semper:
hancepistolam improbare voluerit, et hos prsefalps aliquid novitatis afferre laborant, Uijde Ililariusf
dpctores catholicos recipere npluerit, lapidepercu- Pictaviensis ait in libro quem de Trinitate eompo-
tiatur, percussus cpmminuatur, comminutus in suit:«Optimus quidem lector est qui refert. >Sciatis
pulyere redigatur. D igitur me non de afferentibus, sed de refefentibus,
' :- esse : et quandiu vita comes fuerit, itt hoc diligenter-
IL'
AdPharitium [seu Faricium) Habendonensemabba- perseverare. Hanc autem excusationem nOlite judi-.
tem.— Pueri sacranunto baptismi tion regenerali care invectionem. NOnertim judicandaest irivectio,.
aiternam beatitudinem assequi nequeunt. sed rationabilis polius excusatio, et iacta, bono zelo..
: PHARITIO yenerando Habendonensis Ecclesise prse- Nolo enirii facere mihi inimicum, queninycstra bona.
lalo, doniino suo, et indubitanter amieo TIIEOBALDCSmoralitas nuper peperit ahiicum; nec mihi riec vobis
magister Oxenefordise, sic suorupi curam subdito- adscribitur illud proverbium : Occasiones <i'ucvrit,
rum gercre, ne, mors in olla' dicatur esse. qui vult recedere ab amico (Prov, xvui, 1). Vaictc.
Quod mihi morum veslrorum honestatem, et Veslrum venerabilem conventum yiee nostra salu-
filiorum non fictam charitatem .pradicanti ca- tate, principaliter aulem vestrum bonum priorcifl-
'
lumriiam de salvationc puerorum non baptizalo- amicum nostrum iuteriorem. ,
rumv ita ex abrupto, ita etiam digito discretionis
remolo, sicut plures aiunt, nudiuslertius impo-
iuistis, vchementer admiror, cum piius ul homo
 ' '
735; EPIST0L.4S. 76(
III. A Iiide Seneea : « Vcnter, inq-nit, salur facile disputat
Ad Marganlam reginam. — Se snaque obsequia ia de jejuniis. > Quilibet enim facile disputat de eo
reginceojfert. quod ignorat. S^nililer et illi cum sint onini foedi-
M-UIGAIUT.E is tate sordidati, faCiiede abstinentia possunt dispu-
prsecellenti reginse, prsecellentis regis
filise, THEOBALDUS Stampensis doctor Cadumensis, s, larc, qui liue usque voluptatibus cariiis inhiantes
illud canticum fldelis animse in facie coelestis Sponsi,;i, studuerunt deseiVire. .Quod enim nori sunt, videri
iit solet, frequentare : « Dirigegressus hieos "secun- 1- voluiil ct appetunt; in quo.longe a quodanl sapiehte
dum eloquium tuum, ut non dominetur mei omnis is dissentiunt, qui inter cseteraait : « Malo quideiri In-
injustitia. > famis videri in conspectu hominum, levius peccaris
Imprimis dilectiorii vestrse non ignoium esse desi- !i- coranvet aperte, quam videri justus hoininibus gfa-
dero quatenus ii.sestimahililer interipr homo noster ;r vius peccans coram Deo et oeculte. Cnde Hierony-
cum exteriori gratulalur, et gratulando immensas is mus sripcr Isaiam libro sexto : <Levius malurii cst
Deo gralias agere rion gravatur, quoniam fama ve- .- aperle peccafe, quam simulare et flngere sarictita-
strse honestatis, muriilicentise,liberalitatis non soluinn tem. > Sunt tamen quidam qur timore hohiinum*
per lpca vobis affinia propagalur, verum etiam ferc 'c peccare non audent, intus tamen habent, ef fnvenla
per toiuni prbem. dilatatur, et dilatando quasi de [e occasione non mali fiunt, sed qriod erant produnt.
gradu in gradum promoveri quotidie comprobatur.i-. Lupus et leo similiter cupiunt, sed non similiter no-
Est nainque niunificenlia iri animo tam liheralissimo0 cenl; sequa cnpiditas, sed ille timelcaneni, istenon
lapis pretiosus inpurificato auro : sicut enim species js timet. Suut itemquidam qui multo vino noete die-
illa aromalum speciosa, qusepretiosius aliis redolet,t, que niadenles, etcuti curandse curiose studenies,
odore suo.ad se attfahit prsesenles; sic quoque libe- :- mulierum usum abborrent et e~secrantur, quia vi-
ralilas vestra bono suo odore latius redolente absen- i- tain sibi placere pudicam coiitestantur, ignorarites
tes aspergif, et aspergeiido vobisallicere non desistit.t. quod vitapudica modus appeliatiir, nec attendentes
Proinde si mafis inconstantia non prohiberet, et _t Hieronymum dicentem, scelus esse foeduffi"etexse-
prscsentatio niea vobis fastidium rion generaret, , crabile quod caper appetat liseduin, Cumnon desit ei
quod semper optavi, vcstro aspectui me gauderemn capra. Sic enim Salomoriis pagiiia testatur: illud
prsesentare, quia animum meum vestra3 visioniss malum bonum est et laudabile, quod expellit pessi-
fame cruciatum nullatenus valco refrenare. Verum- mum et abominabile. Cui consonat Augustirius di-
tairien si maris inconstanlia conslans fleret, et auraa cens : « Melius est cadere super lectum, quam su-
languida tarditale sua cursum meum non prsepe-. - r Per gladium. > Proinde mundus quod verum est nbn
"
(HrPt, mallem tamen naufragus veslrse visionis sa-. judicat; sed tantum ad famam spcctat, et boriani
tiari prsesentia, quam ab ea jejunus omni carehss conscientiam nullateiius considerat, et eum culpam
advcrsitate.redire ad propria. Quod aulcm de Iaude3 propi-ii magis accusare deberet operis, quain fragili-
vestra scribendo perpauca pra^libavi, inertise vel1 tatem fratris iiifnniamis, suas vires examinare r.e-
rusticitati riiinime debet imputari; quia nimirum sii gligit, nec quod vitiis famulalur ad meritem reducit;
omnia membra ffiea in linguas verterenlur, non ta- et cum inferius jaceal, quasi cx alto prospectans
mcn per illa cuncta quaj circa vbs sunt laudandai cseteros spernit.
safficienter explicarentur. Omnimoda igitur suppli- Multi namque cum luxuriarii detestanlur etvitu-
catione vos exoro, quafenus in hocmihi permiitatis5 perant, ayariliam sub abstincnlise nomine ne yidea-
gloriari, ut iri nuffiero clericorum vestrorum dein-- tur, pallia.it; ct quod Salomon scelestius avaro nihil
ceps valeam computari. Angelus magni consilii ett esse dical, non considerant; sicque in avaritise vo-
fortitudinis vobiscum sit, ut recta sapiatis, et rectai Iuptate detcrius quarii in luxuria se commaculant.
facere non desistatis. Quid de superbia, quid de invidia cseterisqiie vitiis?
'/ IV- Quis tam sanclus qui iri aliquo horiim amicitia iiori
Ad Phil.ippum amieum. — Solalur dmicum injuriiss j. D sit conjunelus? Quorum quidem amplexibus si non
lacessitum. luxuriosus ligatur, avarus," invidus, contumeliosus
THEOBALDCS magisler Cadumensis PHILIPPOamico> el alii quamplurimi retinentur. Jnitium enim omnis
suo desiderabili, a laqueo venantiuni et a verbo) peccati superbia (Eccli. x, 15), et quasi generalis
•aspero liberari. peslifer morbus corpus corrumpit, qu_e efiam si
Condoles libi opprobria, nec non et injustas ca- esse virtus ostenditur, non per hoc Deo, sed soli
lumnias nonrecte judicantium, nec ea quse Dei suntt vanje glorise placere quserit. Hsecet alia multa vitia
salis provida ratioiie cons.iderantium sustineini. Adl in se speciem rectitudinis ostendunt, sed ex pravi--
quorum insainossive belluinos latratus confutandos; tatis infirmitateprodeuut, el taiita arte se palliant;
ex propheticis, et evangelicis, et apostolicis scriptis ut ante deceptse mentis oculos culpas virtutes'fin-
excmpla subveniant, quilms doceanlur in seipsos; ganl, et unde quisque exspectat prsemia, inde di^
descendere, nec aliorum facta temerario dente cor- giius est iuvenire supplicia: quia cum culpamvelut
rodere :' hoc solum illis respondere snfficiat quod viitulem aspicit, taiilo lardius deserit, quanto quod
Tullius Cicero lestatur : « Facile divitias despicit; perpetrat non erubescit. Deinde multoties Deus
(^ui habet difficilc viles ses.timat oui non habet. > FU>sa corporalibus viliis non custodit sicut David
 '
767 THEOBALDI STAMPENSIS.EPiSTGLJE. %GS i'
custodire nbn voluit, Multi enim per castitaiis, vel A peri, quodnon esl pcrsonamm acceplor Deus; sed;in
alieujus virtutis doifum iii superbiam cadunt, et omni cjenlequi timel Deiim, et facit jnslitiam ejus,
q-siodcecideririt non agnoscunt. Deus auleni per- acceptus esl illi'(Act.'x, 34). Et alilii defenatisrGc- ,;
miltit cos ili luxuriam cadere aperte, quod quando- nus electum, regale saeerdoiium, gens.sancia, pbpu-
que minus est quamtacita cogitalione ex delibera- ius acquisilionisf.(/ Peir. n, 9). Iride Hieroiiyffius :
tioiie peccare. Quia vero sriperbia minus turpis cre- « Cuin baptizatus quilibet de fonte aseenderit, sa-
dilur^ minris vitatur, Luxuriam cum magis eru- cro chrismate ungituf in :vertice, nt cognoscat se
bescunt, quia turpem omnes noverunt, etiam citius promotuin esse in regiurii genus et sacerdotale, id
hoc malum corrigunt, seque iriler alios humiles et est, a Christi consortio Chiistianus vocenir, et
viliores recognpscunt, et elatioriis culpam qua prius seterni, regni cohseres fleri coHipfobetur. Tegitiir
intrimescebant, yirtute humilitalis sterijunt; et qui etiam post sacraffi unctionem caput ejris sacro vela-
rde virtute se extulerant, per viliuin ad humilitatem mine, ut intelligat se exorriari regrii diademate, et
redeunt. Elati quippe caslitate non corrigerenlur, sacerdotali, sicrit jam dictuni est, digiiitale, > Et
nisi tentarentur; nec sancti essent si de castitatis alibi; Quicunque baplimii'esiis, .Chrisium induisiis
dofto superbirent: et sic rniro rnodo dum tentan- (Gai. m, -27), Sic ergo cujuscunque generis sit illc
lur, humilianlur; etejus esse Uesinunt, cujus su- novus homo in utero generatur Ecclesise, generatus
perbiendo servi fuerunt. Non laudo luxuriam , sed unitati corporis Christi indubitanteraggregatuf.jp-'
in viliis ei praifero superbiam. Est enim in luxuria annes quoque in Appcalypsi: Qui lavit nos in san-
quod ferre jubemur; in superhia vero nihil est quo. guine suo, et fecit nos Deo . reghum et .sacerdotcs
excusemur. Apostolus enim uriicuique suam propler (Apoc. i, 5). Qua igitur fronte quidarn homunciones.
fornicalionem concedit habere. Sed et beatus Hiero^ non palam, sed e latibulis Ipquentes,. etlplam Carii-
nymus angelicse esse nalurse dicil, non Iiumanse, in paniam libidinosa peregrinatione poliuehtesy indi-
carne pra3ter carnem viyere. Deus autem superbis gnos sacefdotib judicant, qubs Peirii& et Joariries
resislit, humilibus vero dat graliam (Jacob. IY, 6). regali sacerdotip dignos esse conUrmant? 'Cliristiis.
Considerare crgo debeniuSj quia si non sumus aliis qrioque in Evangelio docens brare discipulos, pfi-
xquaiesin luxuria, fortassis sunius in, superbia, ut riium, inquit, Pater tioster, Unde constat oriines
tanlo liumili corde eos respiciamus, quanto nosmet- renatos esse fralresi Et alibi : Nolile] vobis vocare
ipsos iriter eos invenimus. Patrem super lerrum, unus eslenim Piiter vesier qui
V. . iu ccelisest (Matt. xxm, 9). Siergo ex ebdem Patre,,
Ad Roscelinum(o)Compendicnsemclericum.—GravilerQ ( et ex eodem sanctse inatfis Ecclesise ritero s;ririnis,
arcjuit Roscelinum qui filios sacerdotum ad sacros omnes, nihil est quo alter alteri caluriiiiiam irripp-
orclines ngn esse admitlendos asserebat. nal, nihil ergo alter adversus alterrim .superbife
RoscELiNOCompendioso magistro TIIEOBALDUSdebeat, Et alibi Doniinus inquit: Wivoequidem.,non
Stampensismagister Oxnefordiae, non plus sapere maiieai hoc proverbium ampliusin Israel, Qnik filius
qriam oporlet, sed sapere ad sobrietateni. nonportabil iniquitatempatris. tJl enimanima pdlris,
QuOniam sacerdotum filios et alios ex lapsu car- ita et anima filii meaest (Ezcch. xyiiij 4 eiT9)..Ideoque
nis generatos, non satisprovidaralionecalumniaris, Deus nasci volriit de progenie peccatricis, ut disce-
et ealumniando illos exleges esse nimis impudenter rent homines peccata parentuni non bbesse sibi.
astruere conaris, quse sriper iis a patribus sanctis Unde in genealogia Clnisti nulla sanctarum ribmi-
ratibnabiliter audivimus, nbh quasi prsesumendo, natur, sedThamar et alise tres qiias diyifta .pagiria
sed diligentisasubserviendo, admemoriam revocare reprehendit, apppnuritur; ut qu.i pro IpecCatOfibus
- curavimus. In decretis
namque Calixliipapse legendo yeniebat, de peccatricibiis iiasci 'dignaretur. Inde
invenimus, et .inveniendo legimus: « Si-quis prsedi- agnus ex Pascha immolanausjussus est assutpi ex
cat sacerdolem post lapsum carnis per poenitentiam capreis et ovibus; quia ex, jristis et pieccatpribus
adsacerdotalerii dignitatem redire nonposse, fallilur, D 1 verus Agnus erat •generahdus. Plus itaque prodest
nec catholice sentit. > Si vero sacerdotibus post bene vixisse, quam de jristis parehtlbus originem
lapsum cafnis licet. ad sacros ordines reverti, multo duxisse, Deus enirii vitaitt hominis, jion nativitatem
niagis;-innocentes illosqui ex lapsu carnis prti sunt attendit.
sacris licet ordinibus insigniri. Errat enim, errat, et Quod autem ipsi objiciunt quia exleges legitiriW
os impudcns in blasphemiam acuit et.armavil, qui Ecclesias praeferendi non sunt; bona est.VqUidem
eos appellat et judieat exleges, quos a sefvilute legis sententia et certa, sed indecb.iter assighata. Assi-
in libertatem glorise filiorum Dei gratia liberavit; gnant etenira illam renatis illis qups mater Ecelesia
quia non est infeliciter natus, qui ad vitam, seter- in curia Christi recepit, receptos lacte pfoprio nu-
jiam feliciler est renatus., Inde Paulus ait de renatis: trivit, nutritos pane §uo sblidavit; qui plaiie adver-
Vnuni corpus sumus- in Christo (/ Cor..x, 17). Et, sanlur Hicronymo dicenli : « Absit, Dbmirie, ut in
alibi :,Jiairedes quidem Dei, cohceredes autem Chrislii tabernaculo tuo sintdivites prse paiipcfibus, et no-
(Rom. viit, 17), Inde etiam Petrus :Inveritale com- biles prse ignobilibus. > Inde Basilius coiilra Ju'--

(5) Roscelini errores notat S. Anscl. lib. n, cpisl. .41; Etlvo Carnot. epist. 7.
 709 THEOGERUS METENSIS EPISCOPUS. — KOTITIA HISTORICA. 770
dseum quemuam de lege sibi data glorianlein : A beritur, ex rigore justilise factum est. scd riullo
« Vera charitas in Christi corpore non prajfert modo justiim esl, lesfante Augustino, qui: non jusie
indigenam alienigense, non nbbilem ignobili, non pc3iiamporlant, qui culpam rion commiserunl. S>
pauperem diviti; sed potius omnes per adoptionem itaque illi prolatores novitatis nora prsecepla dantes,
spiritus facit filios, per eumdem spiritum cla- et quodammodo virtutem baptismatis evacuantes,
mantes : Paler noster, diniiite^ nobis clebila no- qui rationibus supra dictis oblatrant, diim de liu-
stra. > Sic quoque in 'Christi' corpore ille solus jusceniodi scrupulose et contentiose disputant, quasi
habetur sublimior, qui fuerit in Dei amore po- clauso oslio ad parietem pulsant. Ut auleffi major
tentior, Uride quidam sapieris contra quemdair. de horiof et gloria flliis sacerdotum accedat, Jbanncs
nobilitate sua prsesumentem loquitur dicens : « Si Baptista quo nullus riiajor inter natos mulierum
longe repetas longeque revolvas, noinen ab infaini surrexit, filius fuit Zacharise sacerdotis ; Maria
ducis asilo. > etiam mater Doniini et de sacerdotali progeriie de-
Rursus quid illi opponunt : Quod quando homo scendit, cum dicatur cogriata Elisabeth quoe de
haptizatur, non conditio mutatur, sed peccata ab- Aaron originem duxit. Si autem vellera enuinerare
luuntur, verum est; sed nullus ambigit hoc esse omnes de lapsu carnis procedentes qrii principa-
dictum de muiidanis conditionibus; quod si quis B tum in sancta Ecclesia tenuerunt, prius deiiceret
servus baptizatur, servitus illa non mutatur. Unde vita quam exempla. Inde eliam Jacob omnes, quos
Apostolus: Si servus es, niagis utere (I Cor. vn, 21); de liberis et ancillis genuit, iilios sequali honore
quia servitus illa non est contraria coronse. Unde hseredes constituit, nec apud illum prasfertur, qui
alibl :' secundum carnem nobilior videbatur. Quicunque
Servus sis;, generosus eris si mens bona fial; iidem Domini promeretur, nullis maculis carnalis
Sis liber, turpis mens lua, servus eris. nativilatis olfuscatur. Hoc autem Jacob idcirco fe-
Ainplius.: Quod prohibetur ne fllii saCerdotum cisse legitur, ul ostenderet quod non est discretio,
ad ordiries prompveantur, sic est, intelligendum Judseus an Graicus, Barbarus an Scytha, servus an
secundum Augustinurii, eos, qui hanc prohibitio- liber sit : quia per oinhia et in omnibus Christus
uem aiidiunt , ab hujuscemodi concupiscentiis est. Proplerea enim Salvator nOster et Dominus
abstinerb debere. Si enim fllius. sacerdotis lione- humanam iiguram iriduit et pfo libero et servo
ste vivit, ordinandus est. Si vero militis filius servivit, ut omnibus in se credentibus pari hono.-e
inhoneste vivit, repudiandus est: quia magis placet et gloria coelestia prsemia largiretur. Salomon eliarii
Deb vitse perfectio, et contra peccatum afflictio, qui feliciter, sapienter, subliliter regnavit, docuit,
'
qriam superba de legitimis parentibus gloriatio. prophelavit, elsi de lapsu carnis ortus sit, Deus
Filii namque sacerdotuffi non ideo quod sint e.v- ipsi tamen templum suum ajdificare concessit,
leges refutantur, sicut imperiti liomines arbitrantur, quod David patri suo legitimo Jesse filio ne con-
sed ut sacerdotes a concupiscenliis carnis refrc- stiueret,. prohibuit; in quo nobis Deus patenter
nentur. Quia nimirum quemlibet sacro fonte re- innuit, quod magis approbat vitse sanctitalem, mo-
natum, vel pleriarie divina mundat gratia, vel sacri rum honestatem, quam legilimse nativilalis gene-
mundatio lavacri non est sufficiehs nec plenaria; rositatem. Non igitur sibi applaudat dives et lio-
quod contradicit fldes catholica. Non enim sunt bilis, nec diffidat pauper et humilis, q.uia excelsus-
exleges judicandi, quorum Deus ipse est Paler, et Dominns humiiia respicil, et alta a longe cocjnoscil
quos peperit Cliristi gratia, omnium regeneratorum (Psal. cxxxvn, 6); humiles respicit, ut; attpilat,
piissima mater; nec debemus illis delictum patris altos, id est superbos, a longe cogrioscit, ul de -
sive thoriim matris iraproperare, sed potius morum jiciat. Sicut enim Apostolus ait : Nemo corona-
perfectioriem diiigenter attendere : quoniam patris bilur nisi qui legitime cerlaverit (II Tim. n, 5);
sive inatris perpetratum crimen nonpntest flliis cum dicit nemo, nullus excluditur, in quo superba
paradisi claudere limen. Unde quidam sapiens : i) hujus mundi stultilia confutatur, quseeum exlegem
Quid meruere pati quocunque thoro generali ? appallal, et judital in lerris, quem Deusad dexterani
Quod autem filii sacerdotum ab ordinibus repro- suam collocat et eoronat in ccelis.

AXKO
DOSIINI
sicxix

fflfllllllS IITfflSIS EPISCOPUS

NOTITIA
(Gall. Chrisl. nov., tom. XIII, col. 738)

Fuerat in sseculonobilis genere Theotgerus, Fol- sccntem Gerungus Marbacensis canbnicus regularis
cmari comitis Metensis fraicr, quem adhuc adole- ad Willelmum abbatem Hirsaugiensem sub perci-
 771 TIIEOGERUS METENSIS EPISCOPUS. 773
piendse ab co po3niientia3 spccie olim destinaverat. A puni, ipsiusve invasoris cassa fleret eleetio;aut;
Faclus riionachus lam apprimc humanas divinasque electus ipse fiigairi aTriperefi Itaque. rinanimis orii-
litteras didicit, ul cuni altero monacho sequedoclo, nium sententia fuit,;mittendos ad euriv iegatpsciini;
Herinone nomine, in tolo lahi novo quaffi veteri te- litteris, abbatem scilicet Sancti Clenierilis ac prio-
staniento, qusecunque scriplorum vitio depravala rem Maurimonasterii, qui eleciuni ad CuiiPriis'ear-:
""
crant, cprrigendi criram ab abbate suo susceperit. dinalis prsesenliam adducerent. Turie TheoigeVus
Ad sacerdbliuin promotus, eO muftere tarila reye- in monasterip virginum eiirse suae "cpmmissp ver-
rcnlia furigebatur, utcum slolam collo imponeret, sabaturi ubi legatos quam Immanissime exeepit;
prse nimib iimore pene deficefet. Ab abbatesiio moxque eoruui jussis obsequeris, ad cellairi, cui
Guillelmp riioiiasterii S. Georgii iri Hercinia silva Hugpnis curia yocabulum, eos comitatiis est. Iliic
abbas et ipse creatus et a Gebhardo Constanliensi electipne sua a quodam frafre patefacta, se nun-
prsesnle ordinatus anno 1090, conslruendo templo quam ei assensurum, nec ulterius .profecturum
ct claustro manum admovit. Sacras vigiiias anii- conslanter asseruit; unurnrjue .e, suis; fidissimum,
cipare solitus, vix quidquam somrii corpori sub in- Erbonem noffiine, qui se apud legaturii exeuSaret,
. dulgebat, tam rigidus in se ipsum, ut eliam fratres. cum litteris direxit, quibus sigiiiflcabat, se npii;
durissiniis plerumque oneiibus prsegfavaret. Sed " inodo tantse dignilati meritis •inipar^iir,. sed'.'.ctiain.
tanderii equo lapsus, cum inflrmiiatem incurrisset, natalium infamia denotafum, utpote cujus parenlcs
aliis compati elmisereri didicit. Multa passusab ac- et longa avorum seriemajores bmnesvvel sace)'dp-,
colls, cos demuni palientia et mansuetudine ila tes, vel filii fuerint sacerdotum. Ubi Erbo venit aJ
ilexit, ul plerique ejus disciplince in monasterio se Melenses electores, et recusaiidi episcbpaluscausas
subdifieririt. Non solum auteffi virorum, sed eiiam eis cxposuit; ilii nihilominus iri seritbnliaIpersk
niuliefum curam gessit piissimus abbas, adeo ut stinil, inquie.ues; si quid;vitii essetinThpotgeri
soptiiigentse utriusque sexus personse sese ejtts ma- origine,id ab eo jam purgatum essevqiiippe qrii
gistefio cominiseririt, qubruiii in graliam varia mo- tot annis in monasterio religjpsissime conyefsafus.;..
nasleria instituit. Pluribus abhinc annis erat in essct. Proinde Erbonem rogantut ad: Theptgerum;;
lnisefandp slatu Metensis ecclesia. Tunc vir erat revertatur, At _ille abbatis sui constfjctus: lmpefio,
magnse religionis, Alberius nomine seu Albero, qui abnuit, sequead legatrim ire velle assefuii. Cnffi
arehidiacorii ofiicio fungebatur, postmodum Trevi- itaque a ceopto desislere 'riollet,, datus; ei a jHelen-,
rensis archiprsesul, et apostolicse sedis legatus. Hic sibus comes Alberius, lotius negQtii praecipuusi;
religiosorum virorum consilio et litteris aiiimaliis ng actor; amboque perveniunt,ad Cpmpeiidiumieastel-.
Metensi eeclesise laboranti opem ferre constituit, lum iiominatissimuin, ubi tumlegatus; morabatur;
Romamque profeetus Paschali Ilpapse miserandum cui Erbo abbatis sui excusatorias litteras obtulit et
ejus ecclesisestatrim exposuit. liis commotus pon- raliones.exposuit-, quas-Al.berius refellit, jlieotgeri,
lifex, cardinaliuni consilio a latere suo Cunonem lilteris minime flexus legalus, seyere litteris prseee-
Prseneslinum episcopum eardinalcm in Galliam nii- pil ut delalum episcopalus onus subiret. Cum verb
sit, eidemque prseccpit ut, conyocatis in.unum ca- nec sic cardinalis legati monitis et jrissis pbseque-
tholicis episeopis, satageret quo pacto illius eccle- relur Theoigerus, alias ad eum lifteras misif ye"
site slatus componeretur, et abjecto pseudbepiscopo, Antonium Senonierisis lnoiiasterii abbatem, quibus,
dignus ei pastor prseficeretur. Cuno, Remis coacta eum ad suscipiendum episcopatum sub pgenariim;
cpiscoporum synodo, vinde Alberium ad Metenses ecclesiasticaruni inierminalione cpmpellebat;, ejus-
curii epislolis niislt, praecipiens ut in locum illius, que fratribus srib iisdem poenis prsecipiebat ut as-
. qui juridica sententia tam a ponlifice, quam a se sensum prseberent. Verum alia denup rccusandi
depositus fiierat, alium subrogari curaret. Verum episcopatus occasio nata est ex segritudine cbrporis,;
Metensibus in eligendo', episcopb non modica fuit qua; illum delinebat. Sed 'tameri impedire nbri P'Q-<
difflcullas : turii quia secundum canonum scila ex- D.tuit,
D quominus cardinalis littera. in cpnyeiUu ffa-
tra fliies episcopatus eleCtionem fieri non licebat : trum legerentur. Quibus lcctis, omnes|ejus: eleciip-
tum quia intra ejus flnes, ob meOim contrarife par- nem consenserunt. Sub annum .1118diebus Roga-,
tisj ipsa eleciio tuto fieri riiinime poterat. Sed tan- tionum Cnno cardinalis conyerittim ripiscopofuni
dem conveiilum est in quenidam locum maxime Coloiiisehabuit. Illuc se contulit Albefius seu Ak
desertuhi, qui in extremis fere episcopatus partibus bero pfiniicerius, elecfisui, quem eo venturum au-
situs erat: ubi Alberius Cuiionis litteras, quas Re- dicrat, adyenturiiprsestolaturus.. UM iHic.adfuit Er-
mis attulerat, reseravit, quse aueloritale et prsecepto bo, qui abbateiri suum excusatum yeiierat, in con-
cilio invenit Conradum Juvavienserii ;archiepisco-
papse, atque rogatu Guidoriis Viennensis archiepi-
ab imperatbre nuper aciurii in exsilium; ab _
scopl, facieridam electionem prescribebant. Cum in pum,
varias abirent sententias eligenlium vota, Alberius epque obtinuit ut abbatis sui-causam apud patres
Theotgerum Sancli Georgii in Hercinia silva reli- in se susciperet. Verum cum Metensis pcclesise ele-
giosissimum abbatem suggessit : cujus sufffagio ctio in concilio venlilari ccepit, tania vi oralioius
asscriserebmnes; sed rem secrelo ac dexlere ge- eam asseruit primicerius, ut ncc Alardus nec ar-
remiam censuere, ne aut violenlia regis ac prinei- chiepiscopus Cunonis cardinalis anlmrim flecterc
 775 NOTITIA IIISTORICA. 774
valuerint; abebque primicerii claffior invaluit, ut A suis gratiarum aclionibris, ad S. Gebrgii rilonaste-
electio unaiilmi patrum sententia flrmata la rium, efrusisin ejus occufsum cum sOlelnni pbffipa1-
' Theotgeri
fuerit. Tum deniuni cardinalis signatas Efboni lit- t- fratribus revertil : ubi durii morairetur, quasdam
teras dedit, quas ille fratri illiterato consignavit, ad
l" ecclesias, in fundo monasterii
sitas, permittenle
T.heotgerumperferendas, quibus nomine conventusis Constaniiensi episcopo, dedicavit. Porro haec omriia
ei praecipiebatur, ut rie diutiiis delatam sibi electio-
,_ hoc
nem frustfaret. Acceptis lltteris, Theotgerus latitse ipso anno 1118 contigisse illud argumeiito est,
® ordinationem Geiasius papa, qui sub'
demurii aiictorilati cedere coactus fuit;, irioxqtiead quod post ejus
flnem mensis Januarii anno sequente decessit, litte-.
legati prsesenliam, ut ei irijunclum erat, se sistere ris
maturavit, qui turic apud Confluehliaffieum Fride-,_; scriptis -Metenses hortalus est, ut eum honori-
rico Coloniensl archipriesuie aliisque episcbpis di- j_ fice, ut par erat, exciperent. .
versabalur. Illic magno cum honore acceptus est yir ir Interim Metensis ecclesia, legitimo deslituta pa-
Dei, in primis a legalo, qui eum amplexus, scisei- i_ store, in magno discrimine versabatur, cum sedi-
tatus est quot annis abbalis gessissetofficium.« Tri-i- tiosi cives, etsi Gelasii papse litteris commoniti,
ginta, inqiiit ille, aniios.» Adquodlegatus subridensis Thbotgerum episcopum canonice electum et ordi-
cbnversus ad circumstanles: « Tantb, ait, matu-- B ' nalum, ad id tempus recipere dclrectassent, Sed
rioreritad episcopatum, qui tot annis abbas fuerit.j> tandem Brunonis Trevirensis archiepiscopi,, qui
Cum deinde singuli ad sua se recipercnt, legalus is hactenus ejus electipni, utpote se inconsulto .faclay
Colbniaffi rediit secum ducens Theotgerum; quiii restiterat, lilteris utcunque flexi clei'iis et populus,
inde ad proximum Tuitiense mbnasterium, tum add electum ut ad urbem veniat, iteratis nuntiis invi-
Gladbaeehse divertit, ubi aliquandiu gravi morbo0 tant. Ille. vix tandem acquiescens, c suo mpi.aste-
detentus est. Dein, ubi convaluisset, Coloniam re-:- rio, quo se receperat, Quadragesimsctempore, ad
versris, uria curii legato ad castrum Wulckenburg g iter se accingit, et Rheno trausmisso, assumpfn
prbfeeliis est, iurii; ad S. Viti seu Corbeise-novse e secum Mauri-monasterii abbate ad urbem Medioma-
monasteriuffi, nbi epiiscopus coiisecratus est. Eratt te-icumtgndit. Accedenli occurrunt abbates, primi-
lurii dies Oetava festiapostoloruni Petri etPauli,;. eerius et quotquot erant sanioris consilii clerici et
quseprjdie nbnas Jrilii celebfatur. Theotgeri conse- !-. cives, et de ejus adventu gratulantur. Nequc taraeri
cralioriidepritataestDomiriica dies, qusehocanno ina inHsbem veuire, necdum concilialis miiltorum,3ni
tHem scquenteni incidebat. Ipsa die cardinalis lega- mis, tutum esse ratus primicerius ad locnm, cui
lus Theofgerum, aitate graveffi, moribus maturum,, r Cappentia.vocabulum est, divertendum ccnsuit, ubi.
apprime litteris eniditum, sustenlantibus hinc indee episcopus cum qiilbusdain abbatibus Dominicam
driobus archiepiscopis, Corirado Juvaviensi, totiuss Palniarum celebiavit. Inslante feria quinta, quam
Bavarise metropolitano et Aldegolo Magdeburgico,, C«enam.Domini et diem Indulgentise appellamus,
metrOpolilauo Saxonise, soiemniter ordinavit. Sic; quo dic clirisma confici episcopalis ordo poscebat
ille ordinatus, primo ttl eodem monasterio quam- ubi id fieri liceret, episcopus hasrchai, cum in urbe
dam in honoreiri S. Georgii basilicam cousecravit : id fleri lumultuantis populi seditio pfoliibcrel.-.Tan-
ut queiri in abbalia peculiareni' patronum habuerat,. dem consilium fuit ut in Gorziensi cojnobio chii^
eidera qubque episcopatus sui primitias dicarel. sma consecraretur. De ejus advenlii cerlior facius
Ibidem etiani cryptam et altare beati Andrese apo- abbas ad dici celebritatem omnia proyjdit. Pridie.
sloli consecravit. IUinc non mullo post discessitt advenienli episcopo ejus lbci homines cum gladiis
novus prajsul ad suam ecclesiam profecturus.: et ad1 et fustibus obviain. concurrunt laiiquam ad latro- .
lbcum ijioecesisTullerisis cui Dieulouward vocabu- nem. Quin etiam nonnuili monachorum, qui vel
lum est, prsedicto primicerio deducente, pervenit. ejus ceusuram reformidabant, vel a partibuspseudo-
Ibi eum honoris causa convencrunt abbates, ele- episeopi stabanl, ad persequendum episcppum vul-
rici, aliique, qui sanioris senleritise erant; at qui ai -, i-jgus concitarunt. Vix itaque porlam monasterii at-
pseudoepiscopi et Csesaris partibus stabant, conte- tigerat vir Dei, cum plebs e iatebris furiburida
stali sunt se neutiquam passufos, ut in urbem i:t- erumpit, et sublatis, ejus equis, illins ctiam comitc-s
grederetur; eo insole.ntios progressi, ut commuiri invadit: adeo ut primicerius ipse e manibus perse-
decretp stafuerint quod, si quis eum agnoscerct quentium vix fuga elabi poiuerit. Intcrea ingressiis
^piscopum, rebys proscripfis extra civitatem iierel. basilieam pius prsesul, et quid foiis agereliir igno-
Uride consilium fuit ut, omnibus qrii ejus obsequio rans, orationi instabat, ciinctisque mortem minitan-
erant dimissis, ad cellulam suam reverteretur, dum tibus.vilse auctorem invocabit. Tum vero a quodam^
seditio illa.defervesceret. In itinere ad Marbaceiise monacbo subdole admonitus vitse sua3ut consuleret,
canoriicoruni regularium in Alsatia coenoliium di- quippe non esse in sua potestate plebis furentis
vertit: ubi a regularibus canonicis lionoriflcentis- probibere insaniam; ponlificalibus indutus orna-
sime receptus est. Iii hoc converitu forte aderat mentis e templo egredi maluravit, turbse furenti se
venerabilis senex Gerungus, qui eumadolcsCentem ipsum objiciens, dominica voce ecquem qusererent
ad venerabilem Willelmum Hirsaugiensem abbatem sciscitatus. Cerneres universos, qui eum insectaban-
posnitenliffi specie direxerat. Inde, actis hospiiibus tur, ilaprimo ejusconspectu perterritos, ut extremse
775 THEOGERI METENSIS EPISCOPI , 77G
demcntise seipsl arguerenl, qui in christum ' Domini A ricae detrimentp mutilus Theotgcri vitae codexvsine
manus extendere ausi fuissenl. . . quo nihil fere certl de beaio illo prsesule haberenius,
Turhis itaque utcurique mitigatis, statuit prsesul Ejus competidium referlur a Triilieniip in chfoiiico
ad urbem proficisci. IIoc comperlo, Acelinus abbas Hh-saugiensi:
S. Clementis, eum ut ad se declinarel invitavit, et Post Varibs ilus ac reditus, variasque procellas,
perhumariiter excepiu Id ubi civibus innotuil, mulli tan(lem:in pace quievit Theotgerus episcopus, cui
furibundi et pleni insania iii virum Dei evomunt ecclesiam suam adire nunquam cbricessurri est.
mille convicia, nec eurri tantura urbe propellere, Ejus obitum ad annum 1120 consignaiit Dpdechinus
sed etiam exsiinguere minanlur. Hie riihilorainus as- et Glnpribgraphus Saxoiiicus ineditus, a quibus
sumpto secum Sancii Clemenlis abbate, sacerdoia- Dieggerus appellatur. Clirpjipgraphi. Saxonici h»c
libus, ut apud Gorziam, indutus vestibus, procedit verba sunt : « Bonse meniorise Dieggerus, primulii
obviani inimicis, qui vix manibus temperarunt. ln- abbas S. Georgii, indeque pef legaium apPstolicurii
teriin urbis prsefeclus advenit et cujus gratia acce- Meterisi ecclesise prdinatus, ppst inuitas ab iriipera-
dat sciscilatur. Ille ad hoe se veuisse respondit, ut loris fidelibtis inlatas sibi injuiias, requievit in Do-
credilum sibi populum pastorali solliciludine yisi- mino, in eadem ecclesia, cui prscerat,";sepulius; v:f
laret: caeterum non recte facluros Melenses, si ab B E adprime litteralus, et m sancta conversatione usque
jure suo episcopum prohiberenL His verbis prse- ad ultiffiam setatem constantissimus. > Dubitare lit-
fe.cto allisque paululuin mansuefactis. nudatis pe- men licet an sepullus sit in Metensi ecclesia-quairi
dibus eivitateni ingredi parat. At praifectus obte- adire ipsi viventi non licuit pef; sediliosOs civesj
slatur ne se furenli multitudiiii committat, sed po- qui imperatori et pseiidoepiscopo ab eo intruso as-
tius in quamdam episcopatus possessioneni;divertat,, sentabantur. Trifhemius qui acta ejus integra le-
"«.um.impcralor et archiepiscopiis hac de re statuis- gisse videtur, in Chronicb Hirsaugiensi ' scribit
sent. Cujus ille consilio acquiescens, ad S. Ciemen- Theotgetum concilio Remensi anni superioris in-
tis monaslerium rediit, ibique Ccense Dominiese> terfuisse, in quo ejus electio el ordinatio a summo
diem celebravit. Illinc digressus ipso die Parascevess pontifice,,aliisque patribus*cpnfirmata: sit;' etsplul*
Theolgerus, ad Augustam Trevirorum conlendit,, concilio, Calixtum papam eum secrim duxiSse Am-
allocutiirus Brunonem archiepiscopum, qui tumi tissiodoriim, ubi Pascba cum suis cardinalibus pon- .
Colonise.versabatur, ad sacrairi spleronitaiem aFri- t. lifex celebraverit, deindeque Cluniacrim usque per-
derico archiprsesule invitalus. Uluc mox properatt duxisse; et post discessurn pontificis Theotge;uni
vir Dei, cujus advenlus Trevirensi gravis, Colo- ibideni per quatuor menses iemansisse,, teiripus
niensi gratus admodum fuit, cujus interventuu iC omnein eonlemplatioiiediyinpruriieiioraiiorieeon-
vix post biduum, id esl feria qiiinta (nam feriaa sumendb; et quarlo demtim mense febfe; corre-
lcrtia Coloniam advenerat) ad Trevirensis col- plum, Dominicis sacramentis acceptis in Kal. Maias
loquium adinissus est. llle porro intimavit, se ejuss ad Chrisiiun migfasse, et in ecclesia S. Petri se-
causam cum cpiscopis Tullensi et Virdunensi, si-.- pultum fuisse ad plagam septentrionaleiri juxta pa-
mulque cum Metensibus ad feslum S. Jacobi tracta- rielem tcmpli, ad cujus sepulcrum multa deinecps
turum. Has vero inducias cum ipso composuerantit miracuia facta sunt. Nihiltamen de: eo legitur in
Theotgeri semuli Arnulfus cuslos Metensis ecclesiae B Bibliotheca Cluniacensi, Verum hsec aliaque videtur
el coadjulor ejus primicerius, qui prselerita hebdo- i- accepisse Trilhemius ab auclore anonymo,: qrii ejus :
mada ab archicpiscopo chrisma acceperant. Has in^- Vitam duobus libris scripsit jussu Erbonis abbatis
ducias, etsi ipsi admodum graves, servavil Theolge-i- ejus discipuli, quain initio et fine mutilain,a Pape-
rus, quousque Coloniensis archiepiscopus, Brunonee brochio ex codice Villingeiisi aecepiinris. Eallituf
jam Treviros revcrso, missis ad eum litteris, Tbeot- t- Trithemius cum Theotgeri obitum refertadannum
gcrp cliam ignoranli missarum solemnia celebrandi li pracedentem. Mirum esl de eo nullain fieri,'nien-
faeultatem impetravit. Ille autem in Coloniensis is tionein in veteri Chronico Metensi, quod in . ejus .
archiepiscopi contubemio mullis diebus commora-i- " lempore desinit; nec in ejus appendice -priori, qnai
tus, rogalu ejus plurimum populum in civitale sa- i- incipit a Stephanb episcopo, qui hoc anno carioiiice
cro chrismale linivit et quasdam ecclesias dedieavit.
t. electus et a Calixto papa consecratus, amplius
7erum beali Joannis Baptisla3 Nalalitio instante,;, biennio a Cajsarianis urbis adifu exclusus est. Ca2te-<
Coloniensis antistes adcuriam in Insula Rhenicon-l- rum beatus Theotgerus vir fuit mirse palientise ac
stitutani, scilicel apud Triburias, juxta edictum im-
i- niaiisuetudinis, et prorsus ambitionis expers, ut pa^
peraloris profeclus, vencrabilem episcopum secum m tet ex iis quse fecil ad refutandam Melensluin ele
duxitb ubi Trevircnsis cum eo in gratiam rediit.t. clionem. Mentionemde eo jam.egimus tom.' V, col
D- 1001 in abbalibus S. Gebi-giiin Nigra silVa. '-
Hic desiftil magno sane tanli viri famse et rei histo-
 7P. MUSICA. 778

THEOGERI METENSIS EPISCOPI

MUSICA.

(Dom GERBERT,Script. de musica, tom. II, pag. 182.)

MONITUM.
Jdem ac librutn S. Wilhelmi, tutit fatum in conflagratione monasterii nostri sequens opusculum Ineogeri
monachi Hirsaugiensis sub ejusdem S. Wilhelmi disciplina, a quo anno 1090 abbas renunliatus esl monasterii
ad S. Georgium in Nigra Sylva, poslea factus episcopus Metensis. Sed restitui aliunde etiam poluisset ex
codiceTegernseensihcec Theogerimusica, cum quojam conluleram codicemSan-Blasianum, ilemque ex allero
nuper deteclo, quetn humanissime communicavit mecum reverendissimus monasterii D. Pelri in Sylva Nigra
abbas Philippus Jacobus, sagacissimus antiquilatum investigalor, quocum etiam hutic nostrum recens contn-
limus variantesque ex-eo lectiones uncinis P. inclusas cursivo charactere adnotavimus.
Optandum modo esset ut, quam auctor aliquolies commendatgravitatem modorum plagalium, recenliores
non neglexissent: ut, inquit, etiam hoc modo admoneamur contemnere puerilem levilatem garrulitatis, et
adamare virilem dignitatem gravitatis. Et jam supra : proportionalis, inquit, prserogativa gravitatis com-
mendata est nobis, maturse auctoritas gravitatis, et decorse probitas honestatis, quse semper prsehabenda
est levitate garrulitatis et lascivse exsultationis.

mCIPIT MUSICA THEOGERI.

De repertoribus musicx arlis. j melius in monocliordocognoscuntur (de monockordo
A
Pythagoras philosophus primus apud Grsecos diximus), nunc de ejus mensura (mensuralione) T,I-
musicse artis repertor (P. fuisse) legitur. Translator deamus.
autein (P. ejusdem scientice)in Latinum asseritur De mensura monochordi.
(fnit) Boetius genere et scientia clarissimus, ac Dividalur novem passibus a magada usque ad ma-
ejusdem artis secundum numerorum proportionem gadam (Dividantur novetn passus a magada usque ad
investigator profurtdissimus. Guido vero monachus magdarn), ita quippe vocamus ligna concava, qua3
exstitit vocum indagator diligenlissimus, et com- sustinent (susientant) chordam, inprincipio. Et grseca
mendator traditorque certissimus. Exstat autem littera r. posita proxime ad magadam (magdam).
monochordum hujus artis evidentissimum argu- Inde in primo nono passu (in fine primi passus, vel
mentum, cujus etiam primus institutor (fuisse) in prima sectione) ponatur gravis A. IterumabA.
dicitur supradiclus Grsecorum philosophus. usque ad finem divisio fiat novenis passibus, et ecce
De monochordo. in primo nono passu ponenda est B. Deinde fedea-
Monochordum autem est musicum instrumentum, tur ad Gamma, et inde fiant quatubr passus usque
quocl naturaliter et suflicienter antiquitus constabat ad finem. Primus (itaque) passus complectitur dia-
octo chordis, quse notantur totidem primis alphabeti B I tessaron, et terminatur in C. Seciindus diapenle et
litteris secundum usum modernorum. Nam in his finiliiiG. (in G. finilur, et habet in se .diapenle).
ehordisfi-cstoifsepiemdiscriminavocum. Procedente Tertius diapason, et demonstrat g. (relinet, ei termi-
autem tempore, musicse artis scientia proiiciente nalur in g.) quartus finit (finitur).lieia ab A. usque
(periti in eadem), inlelligentes ejus gnari ad ejusdem ad iinem quatuor passusfiant, etprimus cum diates-
artis experientiam prodesse multum, si augeretur saron offert D. Seeundus cum diapente a. B. usque
numerus chordarum, oclo addiderunl (chordas) non ad finem, (a. tertius cum diapason aa. quarlus fini-
alias, quod natura prohihebat, ponentes, sed eas- tur. Eodem modo quatuor passus fiant a B. usque•ad
dem repetentes, gravilate el acumine, sicut se habet finem, et) ecce primus passus cum diatessaron si-
puerilis vox ad virilem, tantum discernentes. Ideo gnat E. secundus cum diapeute B feliqui vacant.
eliam signabant eas eisdem litteris (quibus el priores Item a C totidem passus, id est, quatuor, ad finem
signanlur) in eo di/ferenlibus (in hoc tantummodo liant, et primus passus curft diatessafon ostendit F..
differentiam facientes), quod graves majore, istse secundus cum diapente c. reiiqui vacant. Item aD.
vero minore signantur cliaraetere. Boetius autem usque ad finem quatuor passus fiant, (et) primus
nominat eas grsecisnuncupationibus, singulis sonis passus eum diatessarori reprsesentat G. quod jam
(ipsis clwrdis) convenieritibus, sicut suo in loco (in habemus. Seeundus cumj diapente offert d. reliqui
musica ipsius Boelii) lector inveriiet. Sed quia hsec . vacant. Deindeab E. usque ad linem totidem passus.
PATROL.CLXIII. 25
779 THEOGERI METENSIS EPISCOPI 780
fiant, et primus passus cum diatessaron reprsesentat A De cotisideralione numerorum.
a. quod jam habemus. Secundus e. cum diapcnte, Porro nunc paulisper digrediamur ad numerorum
reliqui vacant. Ab F. .quoque usque ad finem toti- considerationem, et mensurse manifeslandam et enu-
dem passus fiant, et primus passus b. synemmeni cleandam rationem, ut et lectori proporliones, et
(sive b. molle) affert cum diatessaron. Secundus f. naturam (naturas proportionum) minus intelligenti
acutam cum diapente, reliqui vacaiit. Igilur inven- satisfacial, et sermo in posterum planius et eviden-
tis (iiaque) omnibus chordis prseler B. synemmeni lius procedat. In arithmetica igitur ssepescepius le-
in gravibus, ut eam inveniamus, ad F. grave atten- gilur dupla duplex proportio, sesquialtera, sesqui-
damus, quod idem B. grave synemmeni eodem in- tertia, sesquioctava.
tervallo respicit, quo melius b. t3- f- acutum pro- De proportionibus dupla, sesquialtera et sesquitertia.
spicit, constatque verissimum utriusque chordse Proportio autem est similitudo, qua numeri se ad
meditullium, utpote disterminans hinc diapente, invicem habent. Dupla igitur proportio est, ubi ma-
inde diapason, et est utrique satis ralionabile. (Est jor numerus minorem bis in se habet, ut unitalem
utiquesatisratignabile)', F. gravem assumpsissesibi binarius, binarium quaternarius, ternarium sena-
geniluram synemmeni superioris, cum sit etiam rius, quaternaririm octonarius, quinarium denarius,
propof tionalis el origo infcrioris. Eri habeiuus omnes B " et sic in iniinitum. Sesquialtera aulem (porro) est,
chordas, quarum pritnu illa habetur (illa estprima), libi major numerus minorem totum in se eontinet,
quse A. signatur, sicut et ab omnibus semper mu- et ejus alteram partem;] ut binarium ternarius,
sicis habetur, nam Gamma (r) ex abundanli (super- quatemarium senarius, senarium novenarius, octo-
abundanlia) superaddita est, ut usui, sicut' reor, narium duodenarius, et csetera. Sesqaitertia pro-
rion (ul) regulse mos geralnr. portio est, ubimajor numerus minorem tolum in se
Quod spaiium 'dicalur lonus, ouott semitonium et continet, et ejus lerliam partem, ut ternarium qua-
ecelera. ternarius, senarium oclonarius, novenarium duode-
Dispositis itaque (his) inter duas chordas (chordis) narius, et ca3lera. 865^^1001^^86113^^^0^0^110681,'
alias majus spatium cernitur, ut inter r et A. et ubi major riumerus minorem totum iii se continet,
•^nter A. et B. alias minus, ut inter B. et C. et reti- et ejus octavam partem, ut octonarium noveuarius.
qua (el sic de aliis). Et majus quidem spatium tonus Hsec de numeris sufliciant.
dicitur, minus vero (dicitur) semitonium, semis Deeadem proporlione in mensuraconsiderala.
videlicet, id esl, non plenus tonus. Item in tribus Esedem autem proportiones in merisura (sive in
chordis (tutn dlicubi) ditonus est, id est, duo loni, quanlilale conlinuata) considerantur. Est enim du-
ut a c. ad e. Iitm (alicubi vero) semiditonus, qui "^ u
pla proportio, ubi majus spatium minus bis in se
habet
•_ tantum tonum et semitonium, ut a D. ad F. continet. Dupla-itai/ue (auiem) proportio est exem-,
etreliqua (et sic in cmteris). Diatessaron autem est, ptum (exemplar ejus consonaniicequte) diapason (di-
cuin inter quatuor chordas duo sunt toni, et unum cilur), omnes enim ejus species in dtiobus passibus
, semitonium, ut ab A. ad D. et a B. ad E. et reliqua. flunt. Sesquialtera vero (proporiio) in mensura est
Diapente vero uno tono major est, constans quin- proportio, ubi majus spatium minus in se continet, et
que chordis, ut ab A. ad E. et a C. ad G. et reliqua. ejus alteram partem, ethoc est exemplar (hujus conso-
ln sex vero cbordis existunt diaperite cttm tono, «t nantice, quceesl) diaperite, cujus omnes species fiunt
« C. ad a. et diapente cum semitonio, ut ab e. in c. in tribus passibus. ltem sesquitertia proportio est
(ut aC. ad a vei ab E. in c.) Denique diapason in in mensura, ubi majus intervallum eontinet minus
octo (chordis) exislit, ut ab A. in a. et a B. in fc|. in se (lotum), et ejus terliam partem, sicut dictum
el a C. in c. et csetera. Dicitur autem diatessaron, est (prius) in quaternario et denario (lernario) : et
«iuasi de (jualuor , sicut diapente quasi de quinque, hsee est fornia diatessaron, cujus omues qualerno
quia tot chordas includunt. Diapason autem (dici- (quaternario) flunt passu. Identidem sesquioclava
tur) quasi deomnibus, eo quod (quoad) omnes mo- "|v proportio est in mensura, cujus major intercapedo
dos vocum includat. minorem totam in se continet, et ejus octavam par-
De novem modis vocum. lem, quse fit, sicut diclum est, in (inler) octoetno-
(Hi sunt novem modi vocum, quorum (septem) vcm. Hsecetiam forma est toni, cujus omnes, ut ita
Virgilius vocat seplem discrimina vocum. Nam dia- dicam, species novenario fiunlpassu : unde verius
penle cuhi tono, et diapason diapente cum semilo- el reclius epogdous dicitur quam tonus; hoc enim
nio antiqui rion assumpserunt. Sed nostra eos con- nomen habet proportionaliter, eo quod sit super
suetudo (hos modos) in tantum arripuit, ut non sine octo. Tonus autem dicitur a lonando, id est a so-
magno sui dispendio ipsos amittere possit. Addunt nando. Ea igilur proportione, qua quisque major
quoque moderni his modis unisonum, ponenles numerus vel major intercapedo minorem superat,vel
illum primum, et vocantes abusive modum, sicut (minor) superalur a majore, eadem cujuslibet dicim
grammatici nominativum casum, et ipsi tamen (non vocis (prcedictceconsonaniice)prior sonus superal po-
tmnen) computantes tantum novem modos vocum, steriorem, vel posterior superatur a majore (priore)
quia intermittunt diapason ob rarissimum in cantu in gravitate. Et revera proportionalis prserogativa
ojus usuni. gravitatis commendata est nobis, maturse aucloritas
7S1 MUSiCA. '18%
gravitatis, ei decorse probitas lioriestatis, quse sem- A, tetur), id (scd) in riostrb eantu, quem Gregofianum
per prsehalierida eSt levitati garrulitatis, et lascivise nPs vocanius(jaclamus), vitari nullo modo pbtest, ut
exsultalioriis. (Hoc quoque aspiciendum est, quod inresponsgrio graduali : Iri soleposuit; et iri aliis
graves vpces priofes sunt acutis in nionbchordbj et (similibus)quseiiujusmodi sjinphpiiia eanuntur, et
ih hoc dispositio mbriochordi naluram et rationem iii cseteris (catitibus)perpluribus : alipquin aiit can-
lmilatur : sicut eniffi graves prius et nialurse lus ex magna parteniutabitur, aut non certofinali
prioresac digniores sunt petulantibus, garf ulis et la- (recte) iinietur, aut omnino intefmittetur. Et quia
sclvis"; sic et in musica graves voces priores voces in speciebus diapaspn esedeffiesse dicuntur,
et digniores acutis et levibus habendse sunt.) Hsec ideo nimirum nos non videmus, si .telrachordum
aulerri, qusede numeris dicimus (numero diximus), synemmeuiinaculisintcrG. etc. locum liabet, quin
interiori ociilo conteinplandasunt,quse vero demen- etiam in gravibus inlef i\ et C. (locum)haberepossit
sura, eiiairi exteriori oculp videri possunt, sicul in etdebeat.Sciendumtamen quodhsecjduotelrachorda,
monochordo patet. Reclissime igiluf dicimuS (et quamyis nonsint regularia (multum), tanien nimium
dicere pgssumus) voces el vocum.modos naturales sxmtusitata. Quidam (autem) muSicinon ponuntte-
(esse): quibus creatrix nalura, quse omnia forma- trachordum synemmeni, sed tantumunam cliordam,
vit, in riumero,pondere etmerisura talia.substravit, B et vocant eam molem (mollem). Sed raro muiariiur
vel iihpressit exemplaria. Nrihc ad rem redeamris, voees iri una chordaj quin potius permeant (percur-
qriariivis a re noii lOngedigressi fuerimus. ranr)totumtetrachordum,veleo(orf//uc) amplius. •'.,
De divisighe monochordi. Dequatuor tctracliordisaliis.
Monocliordumitaque priusquam.(poslquam) sicut [(1) Sunt prseterea quatuor lelrachorda a prse^iclis
superius prsescriptum est, dimensum atque consum- homine ct situ differeniia : vocanlur enim hypaion,
maliim fuerjt,,dividitur in quatupr tetfachorda, id ineson,diezeugmenon, hyperboleon, et habeiii,in srio
e$l in letfachordum grayium, in tetrachordum flna- fine semitonium. Illa vero in medio duorum tono-
Uuia, in tetracliordum superiorum, in letrachor- rum. Horum dispositiP ab aculis inccepta, planissi-
dum excellentiuui. _ ffia fit. Igitur tetrachordum hyperboleon fit abt du-
Deletrackordis. plici usa.ue in e. diezeugmeiion, ab (2) f., injij. me^
Tetrachordum aulem est spatium, quod continet son, ab a. in E. hypaton, ab E. in B. In distribu-
quatuor chprdas regulariter diniehsas (divisas). Te- tione horum letrachordorum remanent tres loni a h.
trachordum gravium ideo dicitur, quia graves voces aculp usque in a. acutum, et aB. gravi usque iri A.
ibi sbnarit. Tetrachordum flnaiium idep (dicitur), grave, Scilicetproslambanomenos, id est acquisitus,
quia omriis regularis cantus ibi finitur. Telraehor- C ' quemPtoloma3usrexj3EgyptiadquatuordecimToces,
dum superiorum ideo dicitur, quia supefiores voces quas solas antiqriiores habuisse dicuntur, addidisse
ibi sonant: Tetfachordum excellentiumideo dicitur, refertur, et ille quoque, quem moderni adjecerunt.
quia excellentiOresyoces ibi sonant. Differuntlgituretinhocaprsefatisqualuorregularibus
' ; Quomgdoconsteht telrachordd. tetfaehofdis, quod e. et E. habent conjunctionem »
Prinium autem tetrachordum conslat ex tono, et paramese vero disjunctionem; illa autem habent, d.
semitpnip et tbno, et fitab A, gravi usqrie in D. et D. cortjunctionem',mese vero disjunctionem.]
grave. Secundum tetraehprdum (similiter) constatex Regularium autem (tetrachordorum)primumest te-
tono, et semitonio ettorio, et fit a D. gravi risque in trachordum graviuitt, non sOlum numero et posir-
C. (G) grave. Tertium tetrachordum constat (item) tione, sed etiam privilegii dignilate (gravitalis), ut
ex torio, «t seniitonio et tono, et fit ab a. acuto ris- etiam hoc modg admoneamur contemnere puerilem
que in d. acuturii.-Quartum tetracliprdum (sicul et levitatem garrtilitatis, el adamare virilem dignitdtem
prmcedentid) cpnsiat ex torio, et Semitonioet tono, gravilatis.(Insuper) est enim principiumfons et origp
et flt a d. acuto usque in g. acutum. In hac divisibne triumcseterorum. Nam gignit tetrachordum finalium
quatubf tetracliofdorum remanent tres toni, priirius ^. dimensionis proportione sesquitertia; tetfachordum
inter r. et inler A. grave; secundus iriter G grave et vero superiorumdupla;ipsa veronata procreant tetra-
a. acutum; tcrtiris inter g. acutum et (inler) aa. du- chordum excellentium generatione yicaria; prius qui-
plex. His ab ihitio (etiam)quatuor tetracliordis inter- dem (ham letrachordumfinalium gignit tetracliordnm
seruhtur duo tetrachorda, qrise vpcantur synem- exceilentiumproportigne)dupla, sequensyero (et idem.
inena, id est conjuncia; unum constat ex tono -ei ietrachordumexceltentiumgignitur a tetrachordo.su-
semitonip et tbno, et fit a r. usque iri G.rgrave. Ai- penorumproporlioneepitrilasive) sesquitertia. Ellisec.
tefiim cbristat (eliam) ex torio ef semitonio et tpnb, est tam naturalis genitura,,ut prima primam (secun-
etfitaG. gfaviusquein c. acutum. Horuiri duoriim dam),sectiridasecundam,terlidltT[\zxn,quarta(tcriia)
tetrachordbj.urii'iiiud, qilod est iri acutis;, iri corii- procreat quartam, ea qua diximus mensurd: hosc,in-
murii usri habetur et frequentatur; quod vero ih gra- quam, est inviolabilis procreatarurn forma chordarum
\ibus (est) riiiriiisriecessarium (quibasdam) videtur, SeCiiridum. ratibnem dictarum prpportionuni, et Iipc
elcontendiiur,utvidetur (cohtehduhtquiddni, ut i>i- estexemplardicendarum specierumtrium syriiphonia-
: (1) Uncinis clausa npn habentur in cod. Pe- (2) Legendum ab e.inft.
tfino.
 785 THEOGERIMETENSIS EPISCOPI 784
rum. Sunt enim inter supradiclosmodos vocumtres, A £ ex duabns primis speciebus, id est, ex prima specie
qui (quce)dicuntur symphonia;,propter suaves.vocum diapente, et (cx) allera prima specie diatessaron, et
copulationes, id est, dialessaron, diapente, diapason. fit a D. gravi usque in d. acutum, et habet medium
De speciebusdiatessaron. terminum a. aculum. Altera secunda species diapa^
Sanediatessaron habctbisquatuor principales spe- son constat ex duabus secundis speciebus, id est,
cies, quatuor in gravibus, quatuor in acutis, duaspri- ex secunda specie diapente, et ex altera secunda
mas, duas secundas, duas terlias, duas quarlas, quse specie diatessaron, et fit a E. gravi in e. acutum, ct
supradiclp qucequesuo quasi impiimuntur exemplari habet medium terminum in k}.acutum. Altera quar-
sesquilertio (ila quidem qucelibel suo sesquilerlio ta(tenia) species diapason constat ex duabus tertiis
iropriroiiMri.Namprima (species)priniisfef) secunda speciebus, et (id est) ex terlia specie diapeiite, et ex
secundis, tertia terliis, quarta quarlis, duobusgravium altera tertia specie diatessaron, et fit ab F. gravi in f.
el fmalium constal (conslanl) chordis, et flt prima ab acutum, et habet medium terminum e.
(c.) aculurn;
A. in d. (D),seeunda a B. in E. tertia a C. in F. quar- Altera quarta species diapason constat ex duabus
ta a D. in G. Eodem modo altera prima ejus species quartis speciebus, id est ex
quarta specie diapenle,
prima primis, allera secunda secundis, altera tertia el ex altera quarla specie diatessaron, et fil a G;
terliis, altera quarta quartis superiorum et excellen- B E gravi in g. acutum, et habet medium terminum d.
tium duabus constat chordis, fltque prima ab a. in aculum. In hac dislribulione
(divisione)specieruffi
d. secunda a fl. in e. tertia a c. in f. quarta a d. in g. diapason remanent duo toni, unus inter r. et A.
De.speciebusdiapente. alter in g. acutum et ^. duplex. Dicimus(dixi-
Diapente vero habet tanlum quatuor principales grave,
species, quse non minus. naturaliter fiunt habentes mus) ubique principales, sed tamen id cum differen-
forinam quseque sua scsquiallera (suam sesquialte- tia intelligendum est.
ram). Nam eodem modo prima piimis, secunda se- Quod gravioressint principaiiores.
«undis, terlia tertiis, quarta quartis ttnalium el supe- Graves enim dicuntur principales ut antiquiores,
riorum duabus constai chordis, et fit prima a D. in acutse(vero)principales ut juniores; illse ut matrices,
a. secunda ab E. in b. tertia ab F. in c. quarta a G. istsevero ut obstetrices. Deniqueut dicitursolemni-
in d. (El nota quod in his duobus letraclwrdis simul tas solemnitatum, ut cantica canlicorum; ita illse
junctis, seu finalium et superiorumpolius ponitur ge- dici.possuntprincipalesprincipalium, istsevero ulti-
neralio specicrum diapenle quam in aliis; quia nec mse vel postremse principalium. Notandum autem
ietrachordum gravium el finalium, nec tetrnclwrdum quod in constitulione specierum non ita recte octo
superiorum ct excellentium simul juncta ad islam "C species sicut bis quatuor species possumus dicere,
sufficientgenituram propler paucitatem \chordarum.) quod/jic (is)qui hcecdiligenterlegit,potestintelligere.
De speciebusdiapasoh. J De constilulione quaiuor troporum.
Porro diapason sicut (et) diatessaron habet bis Ex his itaque trium symphoniarumspeciebus con-
quatuor principales species, duas primas, duas se- slituunlur quatuor tropi. Tropus aulem dicitur a
cundas, duas terlias, duasquartas, quse habenl for- Grsecotropbs, quod inlerpretatur conversus vel con-
mam quseque suam proportionem duplam. Ulseta- versio, eo quod (quisque)tropus convertat se a csete-
men speciessuperiores (priores symphonice)constant ris tropis ad suas regulas, et ad proprias figuras vel
(tantutnmodo) chordis vel vocibus : istte vero species modos (velquia quilibel tropus, quatUumcunqueas-
cendat vel-descendal,ultimotamen se ad suatn finalem
(autem diapason) conslant (ex)speciebus compositis
(videlicetex speciebusdiatessaron el -diapenle).Nam convertit).Guido autem vocat eos modos, et consti-
tuit illos qualuor inde, unde nos species constitui-
prima species diapason constat ex prima (specie)dia-
tessaron, et ex prima specie diapenle, ct fit ab A. mus, informatque'/pereos,sicut nosperspecies,quatuor
videlicetprotum, deuterum,trilum, tetrardum.
gravi usque in a. acutum, et habet medium termi- tropos
num D, quod etiam finale esl proli. Secunda species j) r. De proio.
diapason constat ex duabus secundis speciebus, id Protus autem, id est primus, constituitur ex om-
est, ex secunda specie dialessaron., et ex secunda nibus primis ; deuterus, id est secundus, ex omni-
specie diapente, et fil a gravi B. (usque) irt b.. acu- bus secundis; tritus, id est tertius, ex pmni -
tum, et habet medium terminum E. grave, quod bus tertiis; tetrardus, id est quarlus, ex omnibus
etiara finaleestdeuteri.Tertia species diapasoncon- quartis, quos ideo grajcis nuncupalionibus nos no-
stat ex duabus tertiis speciebus,idest ex tertia specie miriamus,quia eosita vocat generalis usus, ei quia
diatessaron, et ex tertia specie diapente, et fit a C Grceci forsitan diligenlius regulis inhcerentnalurali-
graviusquein c. acutum, et habet medium termi- bus. Protus itaque constat ex duabus primis specie-
nuni F. quod etiam finale cst triti. Quarta species bus diatessaron, el prima speciediapenle, et duabus
diapason constat ex duabus quarlis speciebus, id primis diapason. Hujus exemplum habemus antiph.
est, ex quarta specie diatessaron, et ex quarla specie Dominenon est alius, quse in lelaniis seripta inve-
diapente, et fit a D. gravi usque in d. aculum, et nitur. Incipitur enim in A. gravi el permeat (perma-
habet medium terminumG. quod eliam (inaleest te- net) usquead (in) d. acutum : quseduse chordse om-
Uardi. Altera vero prima species diapason constat nes primas species includunt.
785 MUSICA. 786
' '
De deulero. j citiir' discipulus et collateralis vei subjugalis.
A
Item duse secundse species diatessaron, et secunda Hanc divisionem non esse recenlem.
diapente, et secunda (duce)diapason infOrmant deu- Nec hsec recens est divisio, sed antiqua; vetus
lerum, cujus exemplum satis reperiri potest. (est) non nova. Legimus namque in veteribus gen-
De trito. tiliiim auctoribus pro proto et plaga (plagali) ejus
1 Tritum vero duse lertise
species diatessaron, et dorius, hypodorius, pro deutero et discipulo (pia-
•tertia diapente, duseque lertioe diapason consum- gaii) ejus phrygius, hypophrygius : pro trito et col-
mant, utantiph. 0 Christi pietas, sicut diligens in- laterali ejus (suo)lydius, hypolydius : prp tetrardoet
quisitbr inveniet. subjugaliejusmixolydius hypomixolydius. Hucusque
De telrardo. divino auxilio processimus per omnia fere sententiis
Tetrardus quoque constat ex duabus quarlis spe- innisi naturalibus. Nunc autem in dicendis cum usum
ciebus diatessaron, et quarla diapente, et duabus secuti fuerimus (simus), nisi caute agamus, con-
quartis diapason,. cujus exemplum ad prsesens habe- trarii nobis erimus.
mus fyAudi, flli mi, quod (fy) ascendit etdescendit Dedivisione Iroporum nalurales regulas non servasse..
per omnes quartas species, et ultra. Et hsec quidem In divisione etenim troporum vel modorum non-
(esl) constilutio quatuor troporum, vel modorum. "' adeo quidem (quidam) naturales regulas (non) ser-
Isla vero estdivisio (eorumdem.) vaverunt, imo multum usui indulserunt, et se-
De divisione proli. cundum ipsum (usum) regulas, quas nec vitare pos-
Conjuncta prima specie diapente cum prima dia- susnus nec debemus, contexuerunt. Sunt autem
lessaron, quse est in gravibus, et confecta prima tropi vel modi (proprie dicti), quos nos abusive
specie diapason, constituitur prior, ut ita dicam, nuncupamus (nominamus), ut quidam dicunt, to-
protus. Item eadem specie diapente juncla cum al- nos. Sed cum tonus a tonando, id est sonando^
lera prima specie diatessaron, et confecla altera pri- dicatur, quani commode epogdoo (tonus) adscribi-
ma specie diapason, constituitur, ut ita dicam, aller tur, tam convenienter tropo vel modo tribuitur,
protus. Inde sunt illa nomina, quse dicuntur autenli- In eO(eis) autem plus peccavit usus, quod sicut,
cus (aulentus) protus, et plaga proti. a proto et plaga ejus confecit primum et secundum,.
De divisione deuteri. ita a deutero et ejus diseipulo lertium et quar-
Eodem modo secunda specie diapente conjuncla lum: a trito quoque et ejus collaterali quintum et.
cum secundaspfiriediatessaron, quse conslat in gra- spxtum ; a tetrardo vero et ejus subjugali confudit
vibus, et composita secunda specie diapason, ge- . seplimum et octavum. Quse quia lantum irivaluit.
neralur (constituitur) prior deulerus. Item eadem abusio, iucedal hic nostra quoque sententia capite.
secunda specie diapente juncta cum altera secunda verso. Verumtamen nunc ad superiora revertamur,.
specie diatessaron, el formata altera sccunda specie et quia aliudnon possumus, usui faventes ad ipsum„
diapason, constituitur (generalur) aiter deuterus. istabiliendumet confirmandum ralioaes invenireni-
-Et hcec (inde) sunt nomina, quibus dicilur (aulen- tamur, ostendentes adjutorio divino, ob quam,
tus) deuterus, et plaga deuteri. causam naturales in eisdem (ipsis) tonis (usus)
De divisione triti. transposuerit constitutiones. Graves igitur (quippe
Simjliter tertia figura(specie) diapente adjuncta voces) naturalis proportione prcelalionis(exnaturali
cum tertia specie diatessaron, quse in gravibus est, prcelatione) cum suis censoribus (consortibus) se-
el composita tertia specie diapason, consummatur, cundum supradiclam rationem principalem locum
ul ita dicam, (prior) tritus. Item eadem tertia specie obtinere (deberenl); nemo (quoque) est, qui (hoc)
diapente cum altera tertiaspecie diatessarori juncia, abnegat, nemo (est), qui aliud affirhiare possit. Acutse
el confecta altera tertia specie diapason, constitui- autem (tamen) cum suis socialibus sonoritatis et
tur, ut ita dicam, alter tritus. Inde solet dici au- intensionis altitudinem prceripuerunt (oblinent), et
tenlicus (autentus) tritus, et plaga triti. iD in tali suhlimitale primariiim locuni possederunt,
De divisione tetrardi. quantoque sunt remotiores, tanlo in. hoc tali prio-
Simili modo quafta specie diapente conjuncta ratu existunt excelleniiores, quod demonstrant no-
cum quarta specie diatessaron, et composita quarta luina eorum (earum) quibusvocantur superiores eiex-,
specie diapason, nascitur (inde), ulita dicam, prior cellentes(excellentiores).Qusenomina non esse fecen-
tetrardus. Ilem eadeffi specie quarta diapenle jun- tia.non essenova,probant ea (earUm),quseBoetioleste
cta cum altera quarla specie diatessaron, et inde habent grseca vocabula, trite hyperboleon, paranete
nata altera quarta specie diapason, gignitur, ut ita hyperboleon, nelehyperboleon. Ob hujusmodi eleva-
dicam, alter telrardus. Iride sunt noinina autenti- tionissublimitatem, et ejus opposilsedispositionis (de-
cus (autentus) letrardus, et plaga tetrardi. Autenti- positionis) remissionenij consuetudoab acutis trans-
cus (aulenlus) autem. dicitur quasi maglster et prse-' tulit intimatum (infimalum), (5) a gravibus au-
latus, quia sumpsit nomen ab auctorilate. Plaga temprincipatum. Hsec itaque causa est, et ratio, ob
(plagalis), verp a Grseco esl! ut aiunt, et di- quam in acutis autenticos {autentos),plagas (ptagales),

(5) Recte.
 787 THEOGERI METENSIS EPISCOPI 788
l
v.ero iri gravibus eonstituunt omnes latini musici, A i natur) in E. ut anl. Quando nalus es. In F. ut Introit.
liaud scimus, an grseci. Assentiamus ergo et nos, et Nunc scio vere.,In G. ut ant. Fac benigne. In c. ut
quamvis sufficereposset, quod superius eos naturaliter gnt, Vivo ego. el Unuia opus feci.
constitijerimus, lamen et hic ipsos usualiter quantp
brevius poluerimus, constituamus.
De primo tono.
Primus igitur tonus vel tropus, sive modus ver-
satur regulari cursu inter D. et d. utpote in suis
gpeciebus, et ex licentia assumit utramque(ulrinque)
chordam, vel vocem, cujus formula hsec est: Ejus
saeculorum amen incipit in a. cantus veroj (abit) iu De quarto.
C. ut antiphona Arguebat. ssepius autem in D, quse
est ejus flnalis, ut antiph. Ecce nomen Domini, et Quartus autem plagis ejus (tonus plagalis terlit)
Euge, serve bone, et Columna est, et Domine Dominus eamdem habet iinalem, curritque regulariter inter
noster. In E. sed raro, ut fy Veniens a Libano, ft B. etfa, assumens utrinque chordam, tangensque
(et fy Ego le tuli). In F. quoque, ut Biduo vivens. perssepe utrumque B. fa. (b.) synemmeni, Fgrmula
et Ave Maria. et Aperlis thesauris, Domine si hic, aulem ejus hcecest. Ejus smculorum amen (euouae)
(ant. Beali mundo). In G. «t ant. Secundum ma- incipit in a. sicut primi (primus), canlus vero in C.
gnam,ut (i). Yidi Jerusalem. In a.quoque, utanl. ut antiph. Hodie natus est. In D. ut antiph. Bener
Beati mundo. Est etiam, quando idem tropus in- dicta tu. In e. (£.), ut ant. Gaude, Maria. In F. (f.)
cipit in A. gravi, ut ant. Domine non est al. (Sau- ut ant. Ecce merces. In G. ut ant. 0 mors. In a*
tus adhuc); hoc tamen rarissime fit, tunc videlicet, sed raro, ut ant. Nisi diligenter.
cum indifferens est, liabens diatessaron superius,
. sicut inferius.

De secundo. De quinlo.

Seeundus subjugalis (est) ejus, habet eamdem
finalem, quam (et) magister, id esl, (in) D. grave,
versaturque inter A. et a. id est, in sua diapason,
et assumit utrinque vocem. Hsec autem est formula
ejus: (quod patet in liac figura) ipsius sseculorum
amen incipit in F. (f.) cantus vero in r, sed raro
ut fy Edu'c de carcere, Natus ante ssecula. In A. ut
offert. Ad te, Domine, levayi. In C. (c.) ut ant.
Nonne cor nostrnm. (Sicut lilium.) In D. (d.) ut ant.
Eccp in nubibus, In E. quamvis rarot ut fy Ego le.
(anl, Ecce Maria). Iri F, ut ant. Quem vidistis. Re-
peritur etiam inchoare in B. inferioris synemmeni,
ut Grad, Salvum fac servum.
Quinli finalis est F. inde ascendamus (ascendenlis)
ad f. inter quas continentur ejus species, quin assu*
mit ulrinque vocem, cujus formulaesl. (Et nola,quod
quintus tonus non assumil vocem ex parte gravium,
sed ex po.rte acuturuni lanlum, ut hic palet). Hujus
smculorumamen (Ejus euouae) ineipit in C. (c.) sicut
tertii, cantus vero in F. ut ant. Adhuc multa. ut
ant. Haurietis. In G, (sed raro, ut com. Non vos rel.)
Raro vero in a. (In d.) ut ant. Exsullabunt omnia.
In c- ut ant. Elevamini portse seternales, et ant.
Eccejam veniel<

De terlio.
Tertius modus finitur in E. gravi, proceditque
regulariter ad e. acutum, scilicet per duas (suas)
species assumens utrinque chordam: cujus formula
Usec est (quod palet in figura). Ejus smculorumamen
(eiiouae) incipit in C. (c. acuta), cantus vero (termi-
De se%lc.
Sextus vero discipuius ejus eamdem habet lsna-
lem, vaditque regulariter a C. in c. per suas species,
el hic assumit utrinque clwrdam, cujus formula hmc
est, (non hic ex parle gravium as%umit chordam),
Ejus smculorum amen (euouae) incipit in a. ut primi
et quarti; cantus autem in C. grave. utantiph. V05
783 MUSICA. 700
exsultationis. ln D. ut antiph. Si ego verus. ln f. ut A Oum igilur unusquisque troporum ad regularem
ant. 0 admirabile. In G. raro, ut ant. Nesciens ma- cursum in superioribus suis vocem unam accipiunt
ter. Rarius vero in b. synemmeni superioris, ut (accipit), primus, secundus, terlius et octavus inve-
Com. Redime me. Invenilur quoque incipere in B. ninntur aliquando assumere duas, et.facere deca-
inferioris synemmeni, ut antiph. Adorna thalamum; chordum, quod constat tribus tetrachordis. Horum
quse inchoalio rarissima est, et a mullis vitatur, exemjda scripla (sabscripta) sunt, (Exemplum dc
prsesertim ad (cum) hoc synemmenon a plcrisque primo lono est hoc) i\, llsec est Jerusalem, et 0\. Pla-
vitari satagatur. tese tuse: et fy .FiliseJerusalem.

Decachordum secundi et exeinplaiejus.

ry; Deseptimoi ; „
_ Seplimris inodus terminatuf in-.G. proceditque
iiide in g- Stiaiii diapason, ;et assuniil chordam
iitririqiie, cujus fprmula (esl hmc). Ejus. smculorum
ainen (euouae) iricipitln d. cantus: vero in G. rit an-
iiph..Assuriipta est. In a. utantiph. Ipse prseibit, et
'..*..•Elisabeth.In |j. ut arit. Cuiti angelis. In c. utafit.
Behedieta: filia, In d. ut aht. Agathes lsetissiraa.
(Exempla secundi suht Mcec)fy Rorate cteli, $.
Qui yicerit. $. Angelus Domini. B).Tentavit Deus,
etant. In spiritu huffiilitatis; Hoe decaehprdum
secundi a plerisque Teulpriiei.3 maxiffie frequeri-
taturri vitant Itali vel Rorriarii, contirientes se in b.
molli; qups imitantur quidam Teutonici.;: ,

Decachordum tertii el exempla ejus. - v

/; .•'"* •'..-;-". De?octdvo. Exempla de decachordo :lerliisnnt;hmc)^..jiT-

tuteffiagna. lij.Peccavi super.;-
, .Oclsivuseollateralis ejuS eadem finali terminatur,
versaturque inter D. et d. sicutin sms speciebus,
accipiens (totum) tonum utrinque. Formula (ejusest
h.mc,qumsubsequitur). Ejus sseculorum amen incjpit
in c. sicut tertii et quinti, canttis yero in C. ut ant.
Justorum aninim (Corhetius) ant. Staburit justi. In
D. ut ant. Dixit Dominus mulieri. In E. ut ^. Iste
est, qui ante Deum. Et Hodie Maria. In F. utarit. D
Gloria in excelsis. Iri G. ut.arit. Advenerunt nobis.
;ina. ut ant. Apertumesfclnc. utant. Aquam qiiam Decachordum octavietexemptaejus.
ego. Tn d, ut'ant, Tn es qui venturus, nt ant. nnde-
chh discipulu Inchoat etiaril aliquarido in b. synerM- (Exempla octavi sunt hmc)i\. Ecce radix Jesse. Et
Oravit Jacob.
jaierii superioris, utyefs, oj&fi. NptaS miiii. fecisti,. Sj. Preiiosus confessor Domini. Et.6;.
eP$. Nrintiavcrunl Jacob.
^91 IIUGG DE S. MARIA MON. ELORIAC.
Non folum hsec, sed et alia exempla diligeiis A sine contradictione autentico tribuelur, dum tantum
-
inquisitor reperire potest, niaxime in difficiliori (lamen) regulariter terminetur.
canlu. In quinto et sexlo et septimo (talem canium Generalis regula plagalis cantus.
non invenimus, forsilan hac ralione, quia in Ulis Qui autem habet diatessaron inferius, id est grd-
ionis) non hivenimus (possumus invenire) telrachor- vibus, si ascendat a r ad decimam (chordam) sive
dum (decachordum), quod conslet ex tribus leira- descendat ad decimatn citrave, in qualibet remaneat,
chordis, in quinto quidem et sexio, impediente trito- dum tantum (lamen) ad flnalem secundum regulas
no; in sepiimo vero propler defeclum chordarum in accedat. Similiter qui duas voces infra diapente, et
monochordo.In quarto auiem lono tale tetraclwrdum unam vel nullam supra citrave (vel si cilra diapenle)
invenire possumus, sed nos talem cantum non recor- ubilibet subsistat. Item qui infra (diapente) unam,
damur nos invenisse). Quoniam aulem non solum et supra diapenle nullam habet, citrave in qualibet
hse diversitates vel varielates, sed eliam alise non subsistat. Identidem, qui uullam infra habet, nec
modicse in cantu patent, quse in troporum errorem ad diapente pleniter ascendit. Universus talis cantus
mittant (mittere possint) canlorem, ut ignoret, quis ad subjugalem referendus est, si tamen regulariter
cui atlribuatur, opersepretium duximus audere (ge- finiatur.
nerales cudere) regulas, quibus aulenlicos a subjuga- B
) Generalis recjula communis cantus.
libus vel communibus (autenlos a plagalibus) eviden- Communis vero canlus est, qui inter (infra) dia-
ter segregemus. pente eam pleniter attingens versatur, nec utrolibet
Generales regulce autentici canlus. evagatur. Simiiiter qui supra et infra unam vocem
Quicunque igitur cantus diatessaron habet supe- sequaliter accipit. Item qui utrinque duas aequaliter
rius ipso (supra) diapente, si descendat eliam usque assumit. Illud autem in communi cantu observa-
ad duodecimam chprdam, D. videlicet ab J vel citra tur, ut ei tropo (tono atlribuatur, qui in usu habe-
in qualibet subsistal, dum tantum (tamen) ad finalem tur) tribuatur, (i) (cum quo magis concordat, vel cui
regulariter (currat vel) perveniat. Similiter qui usilatum esl eum allribuere. Diximus regulas verisi-
duas chordas supra diapente, utputa h vel c. et (vel) miles et qum probari possunt; sed in quibusdam, ut
infra unam vel nullam habet. Item qui supra unam dicit PriscianMS, regula quidem scienda est, usus
et infra diapente nullam; omnis hujusmodi cantus vero observandus).(S)
(&)Hic finit. Tegerns. esse referendas eas regulas super discantum, atque
(5) Annectunlur hic in Cod. San-i etrinoregulse su^ ad scriptorem codicis, non ad auctorem esse refe-
per discantum, quas omittimus, melius suo loco ex l-endum versiculum qui subnectitur : Qui me scri-
FRANCONE et JOANNE de Muris explicaudas. Nec du- bebal, Dielerus nomen habebat.
bitamus ad eam ipsam setatem sa3c, XHI. vel XIV.

CIRCA
ANNUM MCXIX
DOMINI

HUGO DE SANCTA MARIA

FLORIACENSIS MONACHUS

NOTITIA HISTORICA ET LITTERARIA

(Histoire titteraire de la France,X, 285)

Hugues de Sainte-Marie, amsi appele du nom d*un village appartenant a son pere (1), ou etaitetune eglise
dediee a la sainte Vierge, embrassa la vie monastique daiis Tabbaye de Saint-Benoit-sur-Loire, s'y ren-
dit eelebre par son savoir, yers la fln du si" siecle. Cest presque loul ce que nous savons de la vie el des ac-
tions de cet auteur, qui ne nous est conriu que par son nom, sa profession et ses ecrits. Le plus considera-
ble de tous par la solidile et 1'exactitude est son Traite de la puissance royale et de la dignite sacerdotale,
que Baluze a imprime dans le recueil des anciens monuments (2). Hugues Padressa a Henri 1", roi d'Angle-
terre, par un prologue ou preface quil mit a la tete. Le dessein de Pauteur est d'apaiser les disputes qui A\-
visaient les deux puissances, et de combattre 1'erreur de ceux qui, croyant savoir ce quils ignoraient, ren-
versaient 1'ordre de Dieu. Ce que notre auteur appelle erreur avec raison, et ce qu'il entreprend de eombat-
tre, est le sentiment de ceux qui pretendaient que la puissauce temporelle n'a point ete etablie de Dieu,
inais par les hommes, et qui en consequence mettaient la dignile saeerdotale au-dessus de la royale, quoi-

t\l Nole du xas. dc la Bibl. du roi 4965. (2) Mhcel., t.IV,p.65.

 795 NOTIT. HISTQR. ET LITTER. 794
qu'elle uirdoive etre soumise, non en dignile, mais par 1'ordre de Dieu (5). Hugues se flalte qu'apres qu'il
aura dissipe les nuages de celte erreur, on se rendra peut-etre a la veiiie et aux dogmes qu'il appelle di-
vins (4): divinis dogmalibns acquiescent. II traite de sacrileges et de pharisiens les partisans de 1'e'rreurqu'il
entreprend de refuler : ce sont des furieux qui, ne cherchaiit qu'a satisfaire leur fureur, renversent 1'ordre
etabli par Dieu meme, et enlretiennent entre les puissances des divisions qui mettenl le trouble dans 1'Eglise
que Jesus-Christ a rachetee de son sang. Quel nom notre auteur donnerait-il aujourd'hui, s'il vivait, a ceux
qui, non contents de renverser 1'ordre de Dieu, en avancant que la puissance temporelJe vient des hommes
et non de Dieu, detruisent encore la puissance ecclesiastique; et qui, aussi ignorantsqu'ils sont impies, at-
tribuent aux Vtndales (5) la distinction des deux puissances? La raison qyi engagea Hugues a dedier son
traite au roi d'Anglete!re, elait pour lui donner plus depoids et d'autorite; et il suivait en cela,dit-il, 1'exem-
ple des savants, qui avaient autrefois coutume dn presenter leurs ouvrages aux rois verses dans les lettres.
11prie sa majeste de rexaminer avec des gens sages, pour decouvrir toul ce qui meritait d'etre corrige. Pour
ce qui est de ces temeraires qui renversent 1'ordre des choses, il prevoit que son ouvrage ne sera point de
leur gout, tanl a cause du style qui leur parailra grossier, que parce qu'il combat leur sentiment : car, he-
las! dit-il, les aveugles de coeurse plaisent pour 1'ordinaire dans leur aveuglement et leur temerite! Nam cmcis
corde pkrumquc sua, proli dolor! cmcilas atque lemeritas placet. 11les exhorte cependant a ne point s'offenser
de son style, el a r.refei'er dans son discours la verite a Teioquence : Malint veros quam disertos audire ser-
mones.
Du reste, il sait qu'il y a plus de surete a entendre la verile qu'a 1'annoncer soi-meme : Tulius veritas
auditur quam prwdicdlur; e'est pourquoi il prie les eveques et Ies aulres prelats de 1'EgIise,quiliront son li-
vre, de ne point croire qu'ii ait la presomplioii et la temeiite de vOuloir les enseigner, eux qui sont assis
dans des cbaires, et instruils des secrets de la divine philosophie. Ce que nous venons de rapporler du pro-
logue d'Hugues de Fleuri, ne peut que donner une idee tres-avantageuse du Traile de la puissance royale et
de la dignite sacerdotde; il est divise en deux livres. Dans le premier, apres avoir etabli (cap. 1), par
1'autorite de 1'Apotre, que tout pouvoir vient de Dieu; qu'un roi est dans son royaume ce qu'est la tete dans
le corps Iiumain (cap. 2), qu'il est 1'image de Dieu le Pere (cap. 5), comme 1'eveque est celle de Jesus-Christ,
il explique forl au long en quoi consiste le devoir d'un veritable roi (cap. 4). II doit employer son ministere
a lirer ses sujets de 1'erreur, et a les ramener dans les voies de 1'equite et de la juslice, en quoi il peut etre
a TEglise. Notre auteur remarque, d'apres un Pere de 1'Eglise, dont il empioie les paroles sans
' tres-utile
ciler la source, que Dieu donne souvent aux peuples des rois pour les gouverner tels qu'ils lcs meritent (6),
et qu'il y a quelquefois une si grande connexion entre les meriles des sujels et des personnes qui les gou -
vernent, que la vie des sujels devient plus dereglee par la faute de celui qui les conduit; et que le prince
change de vie par Ie merite de ses sujets. Un bon roi est un don de la miseiicorde de Dicu, et un mauvais
est donne par un effet de sa colere; selon qu'il est ecrit: Je vous donnerai un roi dans ma fureur; et ail-
Ieurs : H fait regner 1'liommehypoctiiea cause des pecltesdu peuple. Mais quels qu.e soient les rois et les
prinees, il faul les souffrir, et on ne doit jamais avoir la temerite de s'eiever contre eux, en leur resisiam.
En suivant le precepte dc 1'Apotre, si nous ctionssousla domination d'un prince paiien, il faudrait 1'hoiiorer et
soufliir patieminent tous les traitements qu'il pourrait noiis faire. II nous est ordonne de prier pour eux,
et non de leur resister.Cest par la priere, et non par les armes, qu'il faut resister aux mauvais princes.
Saint Ambroise n'opposa a la persecution dc 1'imperatrice Justine que les prieres continuelles qu'il faisail a
Dieu jour et nuit. Cest nne temerite el un crime pour tout prelat de prendre les armes contre un roi ou un
empereur. Cest se revolter conlre Dieu meme, que de resister aux puissances. Quiconque meurt en por-
tant les armes conlre son prince, meurt, non comme un martyr, mais comme un voleur qui subit la peine
qu'il merite. Mais ce n'est point a dire pour cela qu'on doive obeir aux puissances, si elles commandaient
de faire le mal. Si les disciples de Jesus-Christ doivent aux princes 1'obeissance dans les choses de ce
inonde, ils doivent a Dieu leur innocence (7). Cest pourquoi si un chretien se trouvait dans la necessite, ou
de blesser riunocence et la justice, en obeissant aux puissances, ou de perdre la vie, en refusant de leur
obeir, il doil preferer la morl a une vie perissable, qu'il ne peut conserver qu'aux depens de sa conscience.
et de la fidelile qu"il doit a Dieu (8).
Le devoir d'un bon roi est de gouverner son peuple dans l'equite et la justice (cap. 6), et de defendre !'E -
glisede tout son pouvoir. II doil etre ledefenseur du pupille, le protecteur de la veuve etie peredu pauvre,
afin de pouvoir dire ii Dieu comme Job : J^ai ete Vceilde Vaveugle,le pied du boileux; fexaminais avec soin
les affaires doiit je iCetais pas instruit. II doit aimer de toul son cceur le Dieu tout-puissant, qui l'a choisi
pour gouverner des milliers d'hommes; el le peuple qui lui est confie, comme lui-meiue. II est encore du de-
voir d'mi grand roi d'orner et d'embellir les eglises de son royaume, el de veiller a ce que le culte de la re-
ligion s'y conserve religieusement, a l'exemple de Constanlin et de plusieurs autres rois el princes. II doit
avoir les quatre vertus principales : la sobriete, qui lui fera c^ter la paresse, tant par rapport au corps
que par rapport a 1'espril; la justice, qui le fera cherir de Dieu et de lous les hommcs senses; la prudence,
qui lui fera faire le discernement de ce qui est juste et injuste; la temperance, qui rempechera de lomber
dans aucun exces. Ce n'est point assez qu'il soit orne de vertus, il doit aussi elre insliuit de lettres, atin
de pouvoir nourrir son esprit par la lecturedes Livres saints, et sinstruire et se fortifier par les exemples
dcs grands hommes anciens et modernes. Notre auteur propose aux rois la priere de Salomon, pour modele
de ce qu'ils doivent demander a Dieu; et il y joint differents textes tires des livres de ce roi de Jcrusalem,

(S) Ordinem a Deo dispositnm evertunl, dum opi- A subdilorum, et ex meritis subdilorum muteiur vita
nantur se scire quod nesciunt. Putant enim quod ler- rectorum (Greg. Mag. Mor. in Job, 1. xxv, c. 20).
reni regni dispositio non a Deo, sed ab hominibus sit (7) Verumad malum perpetrandnm, nullusdebetur pote-
ordinala, sivedisposita. Ei ideo sacerdotalem dignita- statibus debet adhibere eonsensum,quia si illis
lem-majeslati regim prmferunt, cum ei subesse ordine, a Chrisli cultoribus terrena mililia, Deo debelur in-v
non diqnitale, debeat. nocentia,
(i) MisceL, ib., p. 10. (8) Vnde si forte coaclus fueril aliquis chrislianus,
(5) Voltaire, dans un libelle qui a pour tilre : La ut aut eis.obediendo,justitim vetinnocentim regulam con-
Voix du Sage. infringal, aut quamlibet pmnam aut mortem proanima
(6) Verumtamensecundum merita subditorum tri-* temptu hujusmodi solvat, eligai Deo fidelis
buuntur plerumque personmregenlium; etita nonnun- magis fugitivam vitam amiltere,- quam reatum pex-
quam sibi invicem connecluntur merita subdilorum agere.
oique rectorum, ut ex culpa rectoris fiat deterior vita
79S HUGO DE S. MARIAMON. FLORIAC. 796
pour leur servir dinstruction. II veutleur que le prince corrige les moeurs de ses sujets (cap. 7), en les exhor-
tant et leur inspiranl la crainte, et en doniianl lui-mcme 1'exempledu bien ; qu'il ail de la consideration'
pour les hommes vertueux et sages,; quil reQoive commedes oracles de Dieu lesavis qui lui sontdonnes
par de saints personnages ; qu'il soit liberal, affable, tranquille, d'un esprit gai, vrai dans ses paroles, mo-
deste dans son rire, elc; qu'il ait une langue savante, une foi pure; quil ait en horreur la debauche, l'en-
vie, ct la cupidite qui est la source de tous les maux; que ses minislres soient modestes, hommes de bon
sens et de bons ctnseils,elc. '-----.__
A 1'egard des rois qui s'ecartent de la voie de Dieu, notre auteur dit sagement que pour les ramener, on
doit employerdes moyens qui soient tels, qu'on honore toujours en eux la majeste royale, et que le peclie
rependant soitpuni(9), les roisn'eiant point, par leur dignite et leur puissance, exempts de suivre les lois de-
1'Eglise, et dispenses de sa discipline, a laquelle ils sont soumis par la profession quils font de la foi. Ainsi
il faut les reprendro, non avec hauleur, mais eharitablement, et avee les menagements de la sagesse, cha-
ritatis affeclu, sapienlerque. Notre auteur parle ensuite (cap. 8) de la punilion que Pieu exerce sur les rois et
les princes qui desobeissent a ses commandements; il leur arrive ce qui arriva au prcmier homme apres
son peche. Aussitotquil eut desobei au commandement de son createur, il eprouva en lui-meme rine revolte
de ses membres, et les mouvements de la concupiscence qui s'eieva contre.sa volonte. Les animaux, qui
avaient ,ete crees pour lui eti-e soumis, secouerent le joug deson empire, etrefuserent de lui obeir. Cest
ainsi q>ril arrive souyent que les sujets d'un roi rebelle a Dieu s'eievenl conlre lui, lui tendenl des embu-
ches, et refusent 1'obelssance quils lui doivent. Pour l'ordinaire meme les princes prevaricaleurs perissent
miserablement.
Apres avoir parle de Ia puissance royale, .ugues passe a la digmte sacerdotale (cap. 9), dont.il releve le
minislere. L'eveque a recu de Dieu et de Jesus-Christ le pouvoir d'ouvrir et de fermer le ciel aux hommes.
Les rois et les puissances lui soumettent leurs tetes, parce que, quoique les rois et les empereurs aient la
souvcraine autorite sur la terre, cependant ils sont lies par Ie Iien de la foi: Quia licet rex vel imperator
culmine potestalis sit prmditus, nodo lamen fidei tenelur aslriclus. Ceveque doit etre le sel de la terre par
sa doctrine. II est roi pour conduire lepeupie; c'est un ange, parce quil annonce une bonne nouvelie; il
est pasteur, parce qu'il nourrit les honimes de la parole de Dieu. En parlant des mauvais prelats (cap. 11),
il se plaint de ce que cette dignile se donne plutot a des ambitieux et a des ignoranls, qu'au merite, ce qui
deshouore la religion et allire le mepris de la dignite sacerdotale. II y en a quelques-uns d'eux, dit-il, qui
delivrenl du serment de (idelile qu'on doit a ses maitrcs, ce qui est absurde. II combat cet abus dans )e cha-
pitre suivant, et blame le zele indiscrct des pasleurs, qui font servir la rigueur de la discipline a leur haine
et a leurs passions, dans les jugements qu'ils prononcent, soit conlre 1'innocent, soil en faveur du coupa-
ble : il faut donc examiner serieusement les eauses, et exercer, apres cet examen, la puissance de lier et de
deiier. L'eveque doil bien prendre garde de ne pas avilir la doclrine quil preche par la maniere dont il vit:
c'est 1'avilir et la rendre meprisable, que de n'y pas conformer sa vie. Neanmoins, quelie que soit sa con-
duite, elle n'aulorise point a mepriser sa personne et sa predication. Ceserait mepriser Jesus-Christ. Les
iideles doivent donc respecler non-seulement les eveques, mais encore Ies prelres et les clercs; et quand
meme il y en aurait quelques-uns de repreiiensibles, tous ne sont pas pour cela meprisables. D'ailleurs tous
les hommes, tant quils sont dans cette chair corrupiible, sont sujets a faire des fautes. Mais Dieu, afin d'em-
pecher que les crimes ne se multipliassent par 1'impunite, a etabli des rois sur la lerre pour les punir par
dos" peines"capables (Tirispirer dela crainte aux hommes qui meprisent ses commandements. Ce serailune
piete mal reglee, que de laisser le crime impuni, parce que ce serait le multiplier. Cependant les juges doi-
vent se conduire avec beaucoup de discrelion, et pour cela ils doivent elre instruits, afln de discerner ce qui
doit etre puni, et ce qui merite quelque induigence. Ainsi Ies rois, les empereurs et lcs juges ne font rien
coutie le commandement qui defendde tuer, soit lorsquils condamnent des criminels a mort, soit lorsquils
font la guerre pour de justes raisons.
Comme lrs rois sont etablis de Dieu sur la terre pour la punilion des mechants, de meme Ies eveques Ie
sonl dans 1'Eglisepour exercer la puissance quils ont recue a 1'egard des pecheurs. U en est que 1'eveque
doit, selon la natuie de lafauie, separer du corps etdu sang de Jesus-Christ, etleur imposer une penilence
qti ils acconiplissent, pour etre reconcilies et reunis a la societe des fideles. ii est oblige, par le devoir de sa
cliaige, dinstruire les uns, de corriger les autres, d'en excommunier d'aulies. Quelquefois il differe de re-
preudre, soit pour allendre un temps plus favorable, soit par la crainte que celui quil reprendrait n'en de-
vinl plus mauvais.
Voila une partie des maximes que notre auteur eiablit par Pautorite de 1'Eerilure et des Peres, dans son
premier livre, ou il fait voir que toute puissance vient de Dieu, et que c'est detruire 1'ordre elabli par Dieu
mcme, que de resiste.r aux puissances. Comme il releve Ia puissance temporelle dans cet ecrit, il semble
quil ait voulu prevenir une objeclion qu'on pounait lui faire la-dessus, et se justilier par les paroles sui-
vantes : Je ne prelends poinl, dil-il, elablir quil soit permis a aucun roi ou a aucun empereur de faire
qtielque chose contre les commandemenls de Dieu et les saints canons; mais je dis que comme un bon chre-
lien ne doit poinl obeir aux lois des rois lorsqu'elles sont contraires a celle dc Dieu, ainsi on fait mal lors-
qu'on n'obeit point a ce quils ont sagement elabli. Car, comme dit saint Auguslin, Ia paix de toutes choses
consiste dans la tranquillite de 1'ordre.
Hugues (10), apres avoir prouve solidement, dansl'ecrit dont nous venons de rendre compte, que toute
puissance vient de Dicu, enlreprit de faire voir, par un second, que Dieu a etabli et place deux puissances
dans son Eglise, la royale et la sacerdolale; 1'unionet le concours de ces deux puissances eiant necessairos
pour assurer la paix et la tranquillite. Ce sont deux ailes par le moyen desquelles 1'Eglise s'eleve jusqu'au
ciel; c'est par lcs pieux soins de ces deux puissances qu'elle s'est etendue depuis une mer jusqu'a 1'autre.
Pour prouver ce quil avance, il remonte jusqu'a Moise, puis il cite Josue, Samuel, David, Salomon, etc,
comme des rois qui ont travaille, de concert avec les prophetes, pour 1'etablissement de 1'Eglise. H donne le
nom d'Eglise a la Synagogue, parce que ce qui arrivait alors elait la figure de ce qui est arrive depuis a l'E-
glise elablie par le sang de Jesus-Christ, dans laquelle les pretres tiennent le rang que les propheles avaient
dans la Synagogue. L'Ancien Testament a precede le Nouveau, comme une figure et une ombre qui a ete dis-
(9) Porro regibus transgressoribus modicurationum quamvis sit rex polestalis culmine prmditus, nodota~
tales sunl adhibendi, nt et majeslas regia in eis hono- men Chrislianm fidei tenctur astriclus.
retur, et realus puniatur ceiisura justiliw. Sub reli- (10) Baluze. Miscel.. 1. n, p. 46.
cionis enim disciplina recjia poteslas posila esi, Nam
797 NOTIT. HISTOR. ET LITTER. 798
sipee parla lumierede rEvangile. Dieu qui envoyail les prophetes sous rancienne loi, a envoye son Fils qui
en a etabli urie nouvelle, en repandant son sang pour racheler les homnies dela moi-t eternclle, et les deli-
vrer de la. captivite, Ses disciples, auxqugls on a donne le nom d'apotres, ont preehe cette nouvelle alliance
par; tout 1'univers, et ont fonde 1'Eglise sur J^sus-Christ, la pierre angulaire, en qui les deux peuples, les
Jiiifs et les gentils, ont ele reunis pour n'en faire qu'un. L'Eglise s'est etablie au milieu des persecutions
qifelfe a essuyees de la part des empereurs paiens, pendant 1'espace de trois cents ans, jusqifa la conver-
sion de Constantin, qui fit fermer les temples des idoles et batir des eglises. Hugues parlea ce sujet d'une
maniere conforme aux prejuges de son siecle, des biens et des honneurs que cet empereur accorda a 1'Eglise
de Rome. Mais quelles que soientles prerogatives parlesquelles les empereurs ont releve la dignite episco-
pale, les eveques en ont reyu une bien plus glorieuse de Jesus-Christ, par le pouvoir quilieur a accorde
d'ouvrir et de fermer le ciei, pouvoir auquel les princes eux-memes sont soumis.
11est du devoir des eveques de reprendre les rois, lorsquils s'ecartent des voies de la justice, ei de les y
fdinener, comme ori le voit par 1'exemple de saint Ambroise, qui separa de la communion et mit en peili-
tence le grand Theodose, tout empereur qu'il elait. Cette seyeiite a 1'egard des princes estd'autant plus ,ne-
cessaire, que leur exemple est plus contagieux et plus capable d'entrainer le peuple. AucuncatliOliqiie ne
peut refuser de se soumettre aux 1'oisde 1'Eglise, et il doit obeir au prelre qui lui donne des avis salutaires.
Notre auteur insiste beaucoup sur 1'obeissance due aux eveques, successeurs et disciples des apfitres; ensuile
il revijent a ce que les princes ont fait eu faveur de 1'Eglise, et aux services quils lui ont rendus. B compte
parnii ces services le soin quils ont pris de lui procurer de dignes pasleurs : il en cite des exemples. Cest
pourquoi, dit-il, le grand pape saint Gregroire qui, par les fletirs de son eloquence, repand encore aujour-
diiui Ia bonne odeur dans la sainle' Eglise, ne refusa pas d'obeir al'ordre de 1'empereur Maurice, et conseritit
ji son ordination. Avant lui, saint Ambroise avait accepte, par ordre de Valentinien, la prelature de J'Eglise
deMilan. Saint Ouen et saint Eloi ont ete de meme eleves a 1'episcopat par le roi Dagobert, et places l'ua
sur le siege de Rouen, 1'autre sur celui de Noyon. Msis 1'Eglise,voulant s'opposer aux abus qu'on vit bien-
tot naitre, et mettre une barriere a 1'ambition de ceux qui, par le moyen de 1'argent, obtenaient cette dignite
des priiices peu religieux, defendit dans un concile d'ordonner uneveque sans le consentement du nie-
tropolitain. Les papes Gelase, Ceiestin, Leon, s'eleverent contre un pareil abus, en faisant defense de recon-
naitre pour eveque celui qui n'aurait pas ete &\u par le clerge. demande par le peuple, et ordonrie par les
eyeques de la province.
Le roi doit travailler a concilier Ies eveques, lorsquil y a de la division entre eux; Cela fait parlie des
obligations des prinees, au jugement de Hugues, qui cite plusieurs exemples pour le prouver. Valeiitinien
le Jeune assembia un concile, pour examiner les accusations formees par Bassus contre le pape Sixte, dans
lequel celui-ci ful justifie, et son accusateur condamne. Theodoric, roi dltalie, prit connaissance de
l'affaire qtfoecasionna dans 1'Eglise de Rome 1'usurpation de 1'archidiacre Laurent, qui voulait s'emparer
du siege, malgre 1'election canonique de Symmaque. A ces deux exemples, Hugues ajoute ce que fit 1'empe-
reur Othon a 1'egard d'Octavien. De la vient que tous les eveques du royaume (11) sont soumis au roi
comme un flls l'est a son pere, en verlu de 1'ordre etabli de Dieu; afln quil n'y ait dans un etat qu'un seul
principe de gouvefnement duquel toul depend, et auquel tout se rapporte. Enfin il appartient au roi de
connaitre toutes Ies plaintes et les differends qui naissent dans ses Etats, d'examiner prudemment loulcs
choses, de corriger ce qui merite de 1'etre, et d'etablir la paix et le bon ordre. Cest pourquoi, dit-il, quel-
ques-uns blament Gregoire VII d'avoir ete consacre sans en avoir prealablement obtenu la permission et
ragrementde l'empereur; ce qui causa tant de dosordres, et iit repandre tant de sang. Et par malheur il
ne se trouve personne qui discute avec precaution celte matiere, qui fexaniiiie pruderament, et qui en
porte un jugement 6"quitable. On blame aussi, dit notre auteur, le decret par lequel le meme Gregoire VII
defend de recevoir de la main du roi ou de rempereur 1'investiture d'un eveche ou d'une abbaye. La raison
qriil en donrie, c'est quil y a eu de saints personnages qui ont regu rinvesliture des princes; ce quils
n'auraient pas fait, sils avaient cru commettre en cela quelque faute; et Dieu n'aurait pas fait connaitre
l.eur saintete par tant de miracles. Mais les princes du siecle, auxquels leur grandeur inspire dei'erguei.1, se
prevalent souvenl de leur rang pour faire le mal impunement; et, sous pretexle quils ne sont sOuniis a
aiicuiie puissance, ils rejeUent les sages avis des medecins spirituels, qui pourraient leur etre salutaires.
Ils n'en agiraient pas ainsi, sils craignaient Dieu et le feu qui est prepare au demon et a ceux qui
1'imitent. Hugues s'excuse icl sur la liberte quil seroble se donner de critiquer la conduite des personnes
constituees en dignite, et se juslifie par 1'exemple de saint Paul qui reprit saint Pierre. Reprenant ensuile
sa matiere, il cite le decret du pape Nicolas, qui prescril ce quil faut ohserver dans 1'election du pape, et
en particulier les egards qu'on y doit avoir pour 1'emperear, conforiiieinent au precepte de saiut Pierre :
Subjecti eslote omni humanm crealurm, propler Deum, siv.e regi quasi prmcellenii, elc Hugues veut que
chaque puissance consefve les prerogatives quilui sont attachees (12); que les eveques imilent 1'exemple
que Jesus-CIirist leur chef a donne; qu'on honore la puissanee royale. Le roi, dil-il, doit etre le defenseur
de 1'Eglise, c'est pourquoi il doit etre respecte, non-seulement des prelats, mais de tous ceux sur lesquels
il a aulorite. Ce respect est du au rang que Dieu lui a donne. On a tort d'objecter quil y a peu de bons
princes, et quil en est beaucoup de mauvais. Cest Dieu qui les place ; il les souffre pour exercer ses elus.
Nous devons donc aussi les souffrir nous-memes, quelque injustes qu'ils soient, non par crainte, mais par
charite et par amour pour celui qui les a mis sur nos tetes : Toteremus malos cliaritate illius qui eos nobis
mquo judicio prcelulit atque prmposuit. Legem quippe non implet nisi charitas. Mais il ne faut pas que le
respect qui est cKraux puissances nous engage a leur pbeir, iorsqu' elles nous font des commandemeius
mjustes. Nous devons alors leur repondre qu'il faut obeir a Dieu plutot qu'aux hommes, sans craindre
tous les roauvais traitements dont ils pourraient nous menacer (15), Notre auteur, en finissant, fait men-
tiori d'un ecrit quil avaitdeja compose sur le meme sujet. Cet ecrit n'est autre, comme il y a lieu de le
croire, que la premiere partie du Traite des deux puissances. Nous nous soinmes etenclu dans i'extrait que
nous venons d'en donner, parce que limportance de la maliere nons a pafu 1'exiger. Nous somnies per-
(11) Regi rile subjacere videntur otnnes regni ipsius perseveret. .,..,..; ,;:,
episcopi, sicul patri fitius deprehenditur esse subje- (13) Denique si per eos, id esl si per pravos prm-
ctus, noii nalura, sed ordine, ut universitas recjniad laios, diabolus nos instigat verbo, aut nrget tormento,
nnum rcdigatur principium. ut malum peragamus; mox itlis respondeamus, quia
(12) Decet igitur ut unicuique polestati sum au:clo- obedire Deo oportet magis quam hominibus..
i-ilatis privilegium sibi semper satvum ct incoliiiiie
799 HUGO DE S. MARIA MON. FLORIAC. 300
suade que cet exlrait rm deplaira pas au lecteur. II y verra avec plaisir que dans un siecle ou la malheu-
reuse division qui regnait enlre les deux puissances causail tanl de maux et tant de scandales, et faisait
souvent avancer de parl et d'autre tant de maximes fausses et dangereusis, il y avait cependant des gens
senses qui savaient demeler le vrai, el marcher entre les deux extremites opposees. Le traite de Hugues en
est une preuve. Cet ec.it, dans sa brievele, est tres-propre a donner des idees justes des puissances que Dieu
a etablies, de leurs droils, de leurs prerogatives et de 1'obeissance qui leur est due. Le sageet judicieux
auteur de ce traite etablit tout ce quil avance sur l'autorite de i'Ecriti:re et des P.ercs, surtout de saint
Ainbroise, de saint Augustin et de saint Gregoire, dans les ecrits desquels on s'apercoit aisement quil
eiait tres-verse. En puisant dans ces sources pures, qui iui etaient tres-familieres, et en suivant des guides
si eclaires, il a evite les ecueils oii tant d'autres ecrivains de ce temps sont lomhes, les uns en attaquant la
puissance ecclesiastique, les autres en altaquanl la puissance seculiere.
2° Un autreecrit de Hugues de Sainte-Marie, plus considerable pour le volume, est son histoire ou sa
chronique, intitulee Huqonis Floriacensis monachi chronicon. Elle est divisee en six livres, dont lepreraier
comprend un abrege de liiisloire des Juifs depuis Abraham jusqu'a Jestis-Chrisl. Hugues y traile des
anciennes monarchies qui oiit succede les unes aux aulres pendant ce long espace de temps, jusqu'a la
morl de Jules Ce.sar. 11fait connaitre les rois qui ont regue, et commence par Ninus roi des Assyriens ;
les grands hommes du paganisme y trouvent leur place; ia fable n'y est pas negligee; mais il passe legere-
inent dessus, n'en parlaut qu'autant que cela entre dans son dessein, qui est de faire voir la conduite de
Dieu sur les hommes pendaut les diiferenls ages du monde jusqu'a Jesus-Christ.
Lo second livre, qui est precede d'une longue preface, contient liiisloire des Scylhes, des Amazones et
des Parlhes. Dans le troisieme, Hugues donne la suite des empereurs romains, depuis Auguste, sous
lequel Jesus-Christ vint au monde, jusqu'a Domitien. Sous chaque empereur il rapporte les papes, les
hommes apostoliques, les persecutions, les martyrs, les confesseurs, les docteurs, les heresies, les conciles.
II garde Ia meme methode dans les livres suivants, qui sont tous distingues par des prefaces parliculieres.
L'auteur conduil son hisloire jusqu'a Charles le Chauve.
On aurail tort de regarder cette ehronologie comme une compilation de faits extrails des auteurs sans
gGtil, et arranges sans art. Hugues, ayant dans la bibliotheque de son monastere les principaux historiens
et ies ecrits necessaires pour son dessein, s'appliqua a les lire, a les comparer ensemble, a en exprimer
ce qu'il appelle le suc du vrai, medullam veritatis (14). Sil fait des extraits, il les fait en habile historien,
qui sait les placer a propos, et se les approprier. II parair.qu'il rivaitdevant les yeux Eutrope, Juslin, Orose,
Gregoire de Tours, Eginard, Paul Diacre, Aimoin, el plusieurs autres memoires qui ne sont point parve-
nus jusqu'a nous. Ce qui fait, comme le remarque l'editeur, qu'on Irouve dans son histoire beaucoup de
choses inleressaiHes, qui n'avaient point ele eciites avant lui, ou quine se trouvaient pas comniunemerit:
Et non pauca atiis inlacta, vel sallem non ubivis obvia recenset (praefat.).
Le principal objet deTauteur dans cette hisloire est dinstruire des principaux mysteres de la religion ;
ce quil execute en habile iheologien. II ne paiie d'aucune heresie, qu'il ne la refute, mais avec beaucoup
de precision. Souvent meme la seule exposition quil en fait, enestla refutalion. Ce qu'on peut observer
specialement dans ce quil rapporte de Pelage et de ses sectateurs.
II ne comnience a parier de la monarchie francaise que dans son vc livre; c'est pourquoi il donne, dans
la pi'eface qui est a la tele, la deseription des Gaules, comme il avait donne, d'apres Paul Diacre, celle de
ITtalie, dans la preface du nr, qrii commence a 1'empire d'Augtisle. Duchesue a insere cetle descriptiori
v.es Gaules dans"son premier volume des Historieus de France (p. 101). Robert Ccenal l'a copiee, page 155
de son histoire.
Nous avons trouve cette chronique bien moins etendue dans un manuscrit de la Bibliolheque du roi,
cote 4965. Ce manuscrit, qui est tres-ancien, peul passer pour original. Le titre, en lettres majuscules de
Ja meme antiquite, est ainsi COHQU : Incipit liber Historiw ecclesiasticm, geslorumque Romanorum alque
Francorum, comprehensusbreviler ab Hucjonede Sancla Maria. Suit 1'epilre dedicatoire, dont personne n'a
parle jusqu'a present, a Adele, comfesse de Chartres, de Blois et de Meaux, princesse qui cullivait les
leltres, et avait la repulation de femme savanle. // esl bien jusle, lui dit l'auteiir, serenissime princesse, que
je vous offre cet ouvrage prefcrablement d loule autre; d vous qui etes la plus distinguie de nolre siecle, par
votre naissance et volrevertu; el qui relevez ieclat de votre rangpar iamour quevousavezpourtes lettres.hA
suite de 1'epitre dedicatoire confirme ce que nous avons deja remarque, que Htigues s'eiail propose dans
son histoire dinstruire des principaux mysteres de la religion (15). II enlre la-dessus dans un delail quil
serait tiop long de rapporter.
Dans le manuscrit du roi, 1'hisloire n'est divisee qu'en quatre livres, dont le premier commence par
une espece de preambule oii Hugues avertit quil ne fait remonter son ouvrage qu'au troisieme age du
mondc, et qu'il omet plusieurs evenements rapporlcs par Moise. Le litre de ce premier livre porte que
Hugues de Sainte-Marie, benedictin, a compose cetle histoire Tan 1109. Mais il ne la coiiduit toutefois que
jusqu'a Louis le Debonnaire, dont i! ne dil rien. La conclusion qui, quoique de meme caractere, parait avoir
t.te ajoulee, esl comnie une seconde dedicace. Hugues, apres avoir fait une longue recapitulation des
niatieres quil y a trailees, lemoigne a la princesse quil lui dedie son ouviage, plulot qu'a des princes
qni ifoiit auoune teinlure des letlres, elqui les regardent meme avec mepris : Non illileratisprincipibus,
(juibus ars lilteraria spretui est, sed vobismerilo dedicavi. II joint a celte epilogue la genealogie des ance-
tres de la princesse depuis Bollon, premier duc de Normandie, et lui promet de donner dans un autre
livre 1'histoire tant des prinees danois et normands, ses illustres ancelres, que des rois de France, de-
puis Louis le Debonnaire jusqu'a son temps.
Quoiqueliiisloire de Hugues soil moitis etendue dans le manuscrit de la Bibliotheque du roi, que dans
les autres que nous avons vus, et dans l'edition pi^blieea Munster en 1658, on ne peut cependanl point
dire que ce soit un abrege. En examinaiit avec attention ces manuscrits et limprime, nous;n'y avons re
jnarque que des additions faites en differents endroits, qui ne sonl point dans le manuscrit du roi. Mai
c'esl parlout le meme fonds diiisloire, le meme ordre et les memes expressions. D'oti l'on peut conclure
(14) Ecclesiaslicam relegcns liistoriam a mullis rumdem auctorum verbis, quibnsdam m locis, ali-
liisloriologis editam, et modis variis compreliensam, quando verosermonibus meis.
hoc uno volumine decrevi coarciare, et coadunalis (15) Prmterea hujus historim liber nimis profunda
mihi quamplurimis librisdeflorare, veritatisque ine- laienler coniinet Ecclesicesacramenta.
dullam de singulis diligenter extrahere, utens eo-
 «01 NOTIT. HISTOR: ET LlTTER 802
<jueie matiuscrit du roi contient iiiistoire denoire auleur, tellequil la composa d'abonl, et quil la prg-
seuta daiis cet etat ala eomlesse de Biois; mais que dans la stiite, ayant fait de nouvelles decouvertes,'
il ja refoucha, et y fit des additloris que nous Voyoris dans d'autres manuserils et dans iimprinie. Par
exemple,la coiriparaison, qu'il fail a la iin du preinier liVre, des savaiits de 1'aiitiquite, des philosophes, des
septsages de laGrece, avec les patriarches et les prophetes qiii-etaieritinspires de Diou; cette comparaisou,
dis-je, esi urieadditibn coiisiderable donl ori ne ifouve rieri dans le manusciitdu roi. Le iiiciivreest pre-
cede, daris 1'impfime; d'une longue preface qui ne se trouve poirit 11011 plus dans le riianuscrit doritnous
paflons. Levc iiyre est parfaitemeiit conforme avec Iemc du ^hanuscrit du foi. La prefaceest la nienie,;a
quiiques changeiriefits pres, qurfoniiOrijours voir qtie cet ouvrage a efe retpuche. Erifin la preface du vic
livre, lequel s'accprde avec le iv' et dernier du mantiscrit, est neuve. Nous ne parlons ppint des tratispo-
«itions ni de la differente distribution de cette iiisloire, qui esl paftagee en quatre livres seulement dans le
jrianuscvit du' roi, eten six daris ceux qui coiilieniient 1'ouvrage lel quil sortit en derriier lieu des mains
de 1'aiiteiir. "'"'.''. "":''";.:;
Bugues.rious apprend, dans sa pretace siir spn vi^livre, quel'ou\Tage d'Anastase:1e Biblipthecaire, dorit
ii n'avait eu jusque-Ia auciine conriaissance, lui etant tombe entre les maiiis,. il en ayait tire beaiicoup de
«lioses, quilignoraitauparayant. Les decouvertes qu'il fit par-la lecture de"eet auteur, dOiitil lemoigne
faire beaucoup de cas, le delerminefeni sans doute a revoir sori Puvrage, et ai'augmeiiter. Cet ouvrage,
ainsirevu et augmente, eSt lilistoire de llugues de Sainte-Maiie, quePon trouvedaris lous les manuscrits;
je-distoiis, ear le riianuscrit duroi est peiit-etre le seul qui contienne cette histoire telleqifelle sorlitia
premiefe fois des vmains derauteur; soit que les cppistes Taienl negligee, conime etantmoiris etendue,
soit que Hugues lui-meme ait contribue a la suppression de son premier travail. II n'employa guere qu'uri
an a le revoir ef ai'augmenter, et put Poffrir a la comtesse Adele l'an liiO. Mais il Tenvoya d'abord a
Ives de ChartreS, pour 1'examirier, comme nous 1'apprenons par utie note qui est ati comraencement de "
rhistoire, dans un manuscrit (Cot. 817) de la bibliotheque de Saint-Victor. Elle porle expressement que
Hugues, tnuine de Fteuri, ou de Saint-Benoii-sur-Loire, composaceltehistoireenfaveurd'Adele, coniiesse..da
£lois,,deCharlres et de Meaux, et qu'il 1'envgya au maitre Ives, algrs ivequede Charlres, l'an 1110. On•a-
cru jusqu'a present avoir la leitre que Pauteur ecrivit a Iyes, en lui envoyant spn Histoire; tpritcfois il
'«'estrpas parle d'Histoiredansia iettre-Hugues marque seulement a Ives qriil lui envpie deux de ses
ouyrag;es, Ecce ego, iibiprcecellehlissime domine, duo liumililatis mem opuscuta iransmitlo, sans specifier
fjuels sotit ces deux puvrages. Ainsi on ne peut decider ceftainement s'il s'agissait de son Hisioire, quoique
4'ailleuf s,.on ne ptiisse douler quil nela lui ait envoyee, par 1'eslitiie quil avait de 1'evequede Chartres, et
la cprifiaiiceen ses lumieres. Mais de plus, laUPte que nous avons deja citee le dit formelleriient: Eam
(historidm) misit magistro Ivoni tutic episcopo Carnotensi. Le tilre deTllistoire dans quelqiies riianuscrits
le/Confirms encore: Risioria Hugonis Floriacensis mohachi Ivoni,o\x ad Ivonem Carhoteiisem. Ce titfe a
m6me trompe plusieurs savantS; en leur faisarit croire que rouvrage a ele dedie a 1'eveque de Cliartres.
Mais est-il yTaisemblable que Hugues, ayanl compose son histoife en faveur dela comtesse Adele, gratia
Adelm,comitissm,\'att dedie a un autre?" Sil y avait quelque doute la-dessus, Hugues le leve lui-merae,
et d^clare bienfprriiellement dans la preface du vic livre, en adressant la parole a la prineesse (16), qiiil
lui dedie son ouyrage par la corinaissance qiiil a de son erudition, pour lui faire passer agreablemenl
quelqueS mpnients de soii loisir, et pbur animer sa foi.
5° Apres que; Hugues eut revu et augmenteson Histoire, il pensa serieusenient a une autre a laquelle il
s'etait efigage, en promettant a la comtesse d'ecrire les actioiis, tant des princes danois et normands, ses il-
lustres aricetres, que des i'ois de France, depuis Louis le Debonnaire jusqu"au lemps ouil yivait. Jusqu'^
preserit cette Histpire n'a point vu le jpur; nousn'en avons queTepitre dedicatoire publiee par.-D,-Marlennc
1.1, p^ 527); Elle est adressee a limperatrice Matliilde, riiece d'Adele, et nori a Adele; ce qui nous
}Aheed;
ait juger que lapieuse conitesse avait renonceau rilonde, lorsque 1'ouvrage fut en etatde paraitre, et setait
de^jarelifee au monaslere de Marcigriyi ou Fon sait qu'elle linit saintement ses jours 1'an 1137. Effectiye^
ineritlluguesne.parait 1'avoir acheveque sous le regne de Louis le Gros. Gar apres avoir expose a liriipe^
ratfice quil aVait recueilli les actions de ses anceti-es et des rois de France, depuis Louis le Debonnaire
jusqu'au:pi'irice,actueilement regnant; ce que persorine, dit-il, n'avail encore fenle,' il ajoute quil n'ose y
joindreles hauts faits de cepririce, de craintede les obscurcir par la bassesse de son styie.Cela suppose
qu'il.y avait deja quelqrie tenips que Louis le Grps etait s'ur le trone. II est du inoins cerlain que Mathilde
niiyariteu le litredUmpfifatriceque par sori mariageavec Feriipereur HenriV, et ce mariage n'ayant ele
celebre qrie Tan1114,1'Hisloire dorit nous parlons n'a pu lui etre presentee avant cette aririee, en qrialite
dimperatrice. Cest a quoi D. MartennOn'a pas faitattention en placantl'epitre dedicaloifel'an 1110 ;
Qn ne dpit paspasser legerement sur ce que dit notre auteur, qu'H etait leseul qui jusqu'aIors eut entre-'
pris une Histoife suivie depuis Louis le Debonnaire jusqu'a son teinps; on en doit conclure quil peut etre
fegarde comiiie auteur original de ce mofceau considerable de FhistOire de Erance. II est tres-vraisemblable
que les historiens qui ont travaille apres lui, ont puise dans cette source. Peut-etremcme n'ont^ils fait.que
Ifatiscrire et inserer dans leurs ecrits celrii d'Htigues, sans le nonimer, comriie il serait facjle deie faire
voir; et c'eSt ce qui aurait fait tomber dans 1'oubli cette Histoire qui hous serait a peirie connue jSiD.-
Martenne n'en avait pas donne ari public Fepitre dedicatoire. , ."
Les deux fragments de chronique que Duchesne (t. III, p. 534, et t. IV, p. 97^98) a inseres danS son
recueil des Historiens de Frarice, sous le nom de Hugues de Samte-Marie, peuverit bien cn avoir eteextraits.
kCes deux fragments reiinis eiisemble fprment une chronologie siiivie de nos rois, depuis Fan 997 jusqu'en
'1109. Mais cette clironologie ne repond point a Fidee qu'on peut avoir de Fouvrage deHugiies de Fleuri.
Ou n'y trouve que des dates qui marquent seehement le coirimeficemeht etiafin des regnes, avec quelques
faits detaches, saris aucun detail: au lieu qtie 1'ouvrage de iiotfe auteur etait un recueil des aetions de nos
•lois.;et des princes daiiois et normands, quil avait tirees avec beaueoup de peines el de fatigues de plu-
sjeurs livres et de diffeieiUs raemoires ou elles etaient dispersees sans ord.re et sans liaison. Cet ouvrage
devait servif comfficde suriplemerit:.aTHistoire dotit riousavons parle.(17). Ainsi les deux fragmentsrap-
,r (16) Godiccmislnm libimeriig, o Adela, nobilis nobis accepimus, sed amuliis eodieibus nostro sudofa
comitissa, dicavi; quam lion mediocriter eruditam decerpsimus, dd supplemenlum hislorim iilius , citjus
non ambigoi ad deieniendumaniinumtuum, et acuen- supra meminimus,et qudm^sicut prmmisimus nuper
dam fidempectoris tui. edidimus.
(17) Sed illa qum vobis deflomre curdvttnus, non a
805 HUGONISDE S. MARIA MON. FLORIAC. - R04
portes par Duchesne ne peuvent passer que pour un abrege fort succinct de ce supplemcnt de l'Histoire
dilugues de Fleuri.
4° On trouve parmi les oeuvres dlves de Charlres, dans les editions donnees en 1585 et 1647, ainsi que
dans le recueildes Historiens de France, publie par Marquard Frecher, une petile chronique attribuee a
Feve.quede Charlres. Mais nous souscrivons au jugemenl de Duchesne, qui la regarde comme une produc-
tion de Hugues de Fleuri. Nolre auteur, accoiitume a soumetlre ses ecrits a la crilique et a 1'examende Fe-
veque de Charlres, lui aura envove celui-ci, et quelque copiste peu attentif, le trouvant parmi les ecrits
du preiat, le Iui aura attribue. flugues fait remouter cetle chronique jusqu'a Forigine des Francs, et la
eonduit jusqu'a son lemps.
Tous les ecrils hisloriques dont nous veuons de parler, quoique publies par Fauteuren difleients teraps
et dedies a differenles personnes, seinblent jieannioins ne faire qu'un merae ouvrage ou un meme corps
diiistoire. II serait a souhaiter que quelque savant voulut prendre la peine d'en donner une edition exacte,
et fit en sorte de decouviir la parlie, de celte histoire qui est dediee a Fimpeiatricc Mathilde, dont nous
n'avons que Fepilre dedicatoire. On pourrait peut-etre y trouver des choses imporlantes pour Fhistoire des
rois dc la tioisieme race.
Marquard Frecher estle premier qui ait mis au jour FHistoire de Hugues, ou plutot une parlie, la plus
grande a la verile. Mais en publiant Fan 1613, dans son recueildcs anciens Historiens de France, les quatre
premiers livres de cette hisloire et la preface du vc, il a enleve 1'honneur de cette production a son veri-
lablc auleur, pour le transferer a Ives de Cliartres, sans toutefois citer aucun manuscrit en faveur de son
seiuiment, etavouanl meme, au contraire, que personne jusqu'alors n'avait fait aucune mention de cet ecrit
preiendu dives de Charlres. Nous ne dissimulerons cependant pas quil y a quelques manuscrits qui por-
tent le nom de Fevcque de Charlres. On en voit, par exemple, deux dans la hibliolheque de Sainl-Evroul
cii Normandie, ainsi inlitules : Hisloria macjistri Ivonis. Celui de la Bibliotheque de Fempereur, dont parie
Lambecius (18), a un titre encore plus favorable a Ives. Mais ce sont la des fautes des copistes. Quelque
ignoranl^ en copiant FHisloire de Hugues, aura lu dans son origitial : Hisloria Hugonis magislro Ivoni epi-
scopo Carnolcnsi, ou quelque aulre tilre a peu pres semblable, et ne connaissaiit pasie nom de Hugues, qui
peut-etre ifeiait exprime que par la premiere lettre, il Faura temerairemenl retranche. Cetle faute se sera
ensuile repandue en d'aulres copies, comme cela arrive ordinairement; mais personne ne doule aujourdiiui
que Hugiies ne soit ie veritable auteur de FHistoire que Frecher allribue a Ivesde Charlres.
L'au 1658, Bernard Roltendorf, savant medecin de Munster, flt imprimer dans cette ville FHistoire de
Hugues de Fleuri sous cc litre : Hugonis Floriacensis monachi Benediclini chronicon, quingentis abhinc an-
nis, et quod excnrril, conscriplum, Monasterii Weslphalim, typis et impensis Bernardi Raesfeldii, un volume
in-4". Cesl proprcnicnl la seule edilion que nous ayons de cetle histoire, et qui est fort rare. 11parait que
Fedileur a pris toul le soin possible pour la rendre parfaite; il l'a enrichie diine savanle preface et de notes
tres-iiileressanles. La lettre de Hugues a Ives de Charlres, qui n'avait point encore ele donnee, est placee
iffiinediatenieiil aprcs la preface. Suit un prologue ou le plan de Fouvrage est trace en dix-neuf vers. Ce
prologuc est adresse au roi Louis, que D. Mabillon croit etre Louis le Gros; ce qui n'est point douteux, si
ie pro-ogue csl veiilablemenl de Fauleur. Mais ii y a lieu de douler quil soit de lui, puisquil ne se trouve
dans auciiii des liiaiiuscrils quc nous avons vus. Bernard Roltendorf se plaint dans sa preface de ce que
celui stir lcquel il a donnc son edition etail si plein de faittes de toute espece, quil n'a pu y remedier enlie-
rcmenl. Ccst ce qttc nous n'exaniinerons pas ici; nous observerons seulement que lcs livres ne sont point
disliugues dans celle edition , quoiquils le soient dans lous les anciens manuscrits, et que nous n'y avons
poiul trouve la preface du vtc livre qui comnience a Fempereur Maurice.
Nous pourrions encore ajouler divers fraginenls de clnonique et diiistoire qui ont ele imprimes soitaans
la seconde partie des historiens contemporains domie par Pilhou, etdans son Recueil desonze anciens
liisloriens de France (pag. 85); soil dans la colleclion de Duchesne (t. III, p. 554; t. IV, p. 97), soit
enfin daus la grande collection de D. Bouquet (l. VHIyp. 500, 52i, 324, 541, 553), qui remarque qu'on a
insere plusieurs cxlraits de la chronique de Hugues dans cellcs de Saint-Denis, 011ils se trouvent traduits
en notre langue
5" La Vie de sainl Sacerdos, ou, par abrevialion, saint Sardos et saint Sardot, eveque de Limoges, pu-
bliec par le P. Lahbe (Bibl. nov., t. II, p. 661) et par les Bollandisles, au 5 raai, est Fouvrage de Hugues de
Fleuri. Le travail de notre auleur ne consiste qu'a avoir corrige et mis en meilleur latin la Vie de ce saint
preiat, defigureepar les copislcs, clecrite enlanguedupays,c'est-a-dire, encettebasselatinite qu'onparlailen-
coreaulempsquiileavaitelc composee. CefutalapriereTArnould.abbedeSarlatjquelluguesentrepiitcetra-
vail, 11011 versFanllSO, commeHeiischeniusFa cru,maisauplustard,versl'anll07ou HOS.Lapreuve en est
evidente, puisqueHuguesfaitmentiondelaViedesaintSacerdos, quilavaitenlreprisdecorrigerdanssonHistoi-
i-equifut cerlainemenl ecrile Fan 1109 et revueFan 1110. Ilaverlil dans la prefacede celte Vie (Boll. app.
mai, p. 595),que sans s'altacber a la lettre, il s'est particulierementappliqueaen exprimer le sens, comme
1'abbe Arnould 1'enavail prie : Non sludeo verbuin pro verbo transcribere..., sed sensum ex sensu depiomere.
6" Le dernier ouvrage de Hugues de Sainte-Marie qui soit parvenu jusqu'a nous, mais qui n'a cependant
point encore ele imprime, estun livre des miracles operes de son lemps par Fintercession de sainl Benoit.
Cest une continuation du recucil d'Aimoin et de Raoul Tortaire, l'un el Fautre moines de celte abbaye
d'un merile fort dislingue. Aimoin Pavait conduil jusqu'en 1005, et 1'availdivise en trois livres. Nous avons
quelques extraits du dernier livre dans Duchesne (t. IV , p. 142 , 145). Hugues avertit dans sa preface que
Raoul avail contiiiue cet ouvrage iusqu'a sa mort, et qu'il avaii oublie un miracle arrive en 1059 sous
Fabbe Rainier. Cesl par ce miracle (,ju'il commence son ouvrage. II en rapporle ensuite neuf operes jus-
qu'en 1114; puis un autre opere sur un jeune homme sourd el muet, qui fut gueri de la surditele 4 de-
cembre 1117, et comnienoa ii parler le 2 mars de 1'annee suivanle. Enfin il termine son ec.rit par la rela-
tion de irois miracles operes en 1119. Cel ouvrage de Hugues de Sainle-Maiie se conserve dans un manuscrit
de Fabbave de Saint Benoit.
7° Le P. Lelong, dans la Bibliotlicque sacree (p. 785), attribue un ecrit sur le Psaulier a Hugues, moine
de Fleuri. Barmi les manuscrits de la calhedrale de Durham, il y en a un qui porte ce tilre: Hugo Floria-
Celisissuper Psatierium (Cat, mss. AngL, part. IV, n. 299). Cest tout ce quc nous pouvons dire de cet ecrit,
dont nous n'avons connaissance que par les indicalions que nous rapportons.
Hugues de Sainte-Marie est un auteur eslimablc, et qui merite une singuliere attcntion par rapport a soa
(18) Bibl. Cms., 1.11,c. 8, p> 850. :--
805 OPERA HISTORICA. — PROLEGOMENA. 808
Traitrj des oeux puissances. II Ini est glorieux de s'elre eleve au-dessus des prejiges de son siecle, et
d'avoir su prendre le juste milieu enlre les deux extremites egalenient vicieuses. Bien n'est pltis exact,
plus sage, plus solide que.ce quil dit de Ia puissance royale et de la dignite sacerdolale. Son ectit sur
cetle imporlante matiere est un monument precieux de la veritable doctrine de FEglise, si obscurcie alors,
par les funestes demeies des papes et des empereurs, depuis le ponlificat de Gregoire VII. Les autres ou-
vrages du meme auteur ont aussi leur nierite, en particulier son histoire dediee a la comtesse Adele.
L'abbe Lenglet du Fresnoy (Melliodepour eludier Vhisioire,t. BI, p. 66, ed. 1729) convient lui-meme qu'elle
est ulilejiour les bas siecles de 1'Eglise et de Fempire. Sa petite chronique, depuis Fan 996 jusqu'en 1109,
publiee par Duchesne (t. IV, p, 96), est courte, mais bien digeree, ac jugement de M. Fablie ie Gendre; elle
contient en peu de mots beaucoup dechoses, etest bien ecrite. Son style n'a pas la purete des auleurs de
la bonne Iatinite,mais il.esl clair et concis. Hugues a un avantage sur les ecrivains de son siecle, selon
1'abbe Lebeuf (Dissert. sur Vhist. de Paris, t. II, p. 174), et quil ne parlage qu'avec Guibert de Nogent :
c'est qu'on ne connait point d'ecrivains frangais du xi° siecle, depuisia mort du roi Robert, qui ait montie
la moindre connaissance de geographie, sinon Hugues de Sainte-Marie, moine de Fleuri, qui peut-etre,
ajoule 1'abbe Lebeuf, ne flt que copier quelques exemplaires d'Aimoin. Nous ne voyons point siir quel fori-
dement peut etre appuye un tel soupcon. Ce n'est point en faisant le metier de copiste, mais en puisant
dans les sources, en lisant les historiens, que notre auteur avait acquis ses connaissances et s'etait rendu
capable de composer lui-meme debons ouvrages, comme nous 1'avons fait voiren parlant de son hisloire.

HUGONIS FLORIACENSIS

OPERA HISTORICA
(Edidit Georgius WAITZapudPERTZ, Monutn. Germ. hist., Script. l.IX, p. 557.)

PROLEGOMENA.

' Primis ssecuriduooecimi annis in diversis GalliseA rem involverunt utdictu esset diflicillimuHi
qtise Hii-
Germania3quepartibus historia; et antiqua3 et recen- gonis essent opera, qussve aliis ascribenda. Quare
liori enarrand» homines docti operam navabant, ad codices manuscriptos redeundum erat, quorum
pluresque, quasiuno consilio ducti, majora chronica magnum numerum in bibliothecis publicis exstare
coudenda susceperunt, quibus pra',serlim res anti- ihdices referebant, prajserlim vero in uberrimo illo
quas publicas atque sacras apta brevitate sua3 setati librorum thesauro Parisiensi, ex quo me per plurcs
traderent. Iisdem fere annis inter Germanos Ekke- menses haurire potuisse etiamnum valde gaudeo.
hardum, inter Belgas Sigebertura, inter Francogal- Codicibushic asservatisdiligenterexaminatiscollalis-
los vero Hugonem Fioriacensem in hoc negotio oc- que iis qua3viri docti de libris Bernensibus, Bruxcl-
cupatos videmus, viros sane doctrina conspicuos, lensibus, Vindobonensibusaliisqueenotarunt, id as-
qui etiam a rebus publicis tunc temporis gestis haud sectitum esse puto, quod Hugoriisaliorumque chro-
procul abslabant, et in lile illa quam Ecclesia contra nica et historise jam accurate indicari et discerni
regnum imperiumque agebat partem sibi vindica- possunt.
bant. Hugo Floriacensis primo Historiam ecclesiasticam
Hugoille, quem nunc edimns, pariter atque Ekke- "B qualuor libris digestam usque ad Caroli Magni ob-
hardus non uno libro suscepto et flnito nec una con- itum composuit, eamque Adela3comitissse Bleserisi,
tentus fuit editione; sed iterum iterumque easdem Meldensiet Carnotensi, inseripsit, pra.falione et epi-
fere res alia forma exponendas duxit. Pra3terea libri logo additis, quibus libri consilium et usum expo-
ab eo scripli raox ab aliis aucti sunt et continuati; suit. Quse pluribus voluminibus continebarituf uno
quo factum est ut eamdem fere aucloritatem apud comprehendere voluit libello, in quo adornando so
Francogallos nanciscerentur quam alibi scriptores niaxime brevitati studuisse Ssepius professus est,
supradictos habuisse satis constat. Sed, ut fit, sa3pe Nonnunquara eliam inter scribendum muiavit coii-
etiam alii Hugonis sibi vindicabant diligentise fru- silium, quippe qrii primo de hieresibus accuralitis
ctus; negligentes et codicum scribai mox ipsi aliena, exponendum duxerit, mox uberiori rerum copia de-
mox alienis quae ipsius erant, tribuebant; cum jam territus haic omillere voluerit (1). Ultra Caroli Ma:-
medio a3voejusmodi mulli essent errores nati, re- gni regnum non progreditur, sed regum Francoruni
centiori tempore editores novos addiderunt, itaque gesta ab imperalore Ludovico ad sua usque tempora
NOTiE.
(1) Praef. ad libr. in et iv.
807 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLOMAC. m
alio libro se expositurum esse promittit (2), Annum A raox dictam, codex habet Parisiensis bibliothecaa
1109 primi hujus operis nalalem ipse auctor indi- qua3 Arsenal dicitur, n. 16 inscriplus, ssec xnvel
cat (3). XIII,fol.; ibique prsefationes libri IVet vi oinittun-
Non diu post Hugo nactus esl Historiam triparti- lur (7).
tam, ab Anaslasio ex Grseca lingua Laline transla- Hugonem Ivoni Carnotensi hanc transmisisse Hi-
tam, ibique multa invenit qua3 hue usque eum la- storiam, etiam alter codex Sancli Victoris testa-
tuerant (4). Qua prsesertim re adductus esse videtur, lur (8); epistola vero mox indicata an huc perlineat
ut novam operis editionem pararel, sex libris distri- aut alia occasione data sit, dubium est. Legitur enim
bulam (5). Prologo sexti libri eamdem comitissami in codicibus quoque ab his valde diversis, de quibus
Adelam alloquitur : Codicem istum, inquil, libi me- infra dicemus.
rito, o Adela nobilis comitissa, dicavi. . . . sperans; Nunc vero eos recenseamus codices oporlet qui
quod nominis tui monimentum hac eiiam possit occa- idem prorsus opus, prologo tantum sexti libri ex-
sione non mediocriter insigniri. Hac libri editione> cepto, conlinent, sed scriplorem aut prorsus tacent
mulla aptius disposuit, quaidam, prsesertim theolo- aut Ivonem Carnotensem dicunt. Hujus generis ple-
giciargumenti, addidit et prologis aliisque locis de. rique sunt, Paiisiensis n. 4890, Vindobonensis Hist.
qusestionibus dubiis longius disputavit, alia lameni B prof. n. 682, jiluresque Londinienses, Oxonienses,
rcsecavit vel breviora reddidit; narrationis telami neenon Dubliniensis, Annalium vol. V indicati, alii
usque ad a. 853 perduxit. Quod anno 1110 factumL saec. xin, alii recentiori tempore scripti (9). Qui ita
esse, codices quidam testanlur, quibus quo minusi plerumque inscripli sunt: Incipiunt excerpla Ivonis
lidem habeamus nihil est quod vetet. venerabilis episcopi Carnotensis. In primis de geslis
Prioris edilionis codex est prsestantissimus regius\ quorundam regum Assiriorum el de geslis omniuni
Parisieusis n. 4965, mbr., sajc. xn inc, fol. liiiu.,, Romanorum imperalorum et ad ullimum de Kdrolo
accurate etdiligenter exaratus, fortasse idem quemL Magno rege Francorum el ejus filio Ludcvico Pio.
Hugo ex exemplari suo describendum et Adelse_ Tam hajc quam Hugonis nomen omittit codex Can-
transmitlendum curavit. Alii sunt Bernensis n. 208,, tabrigiensis, Corpus Christi, n. 265. Ubique etiam li-
ssec. xiii (Archiv. V, pag. 489), Vaticanusbibl. Ghri- brorum prafationeset inscriptiones vcl lurbalsesuiit
Stiana3n. 905, olim B. Marim Pontigniacensis, ssec. vel prorsus desiderantur (10). Simile exemplar B.
xni. inc. (6), el fortasseOxoniensis Bodl. n. 599> Rottendorff nactus esse videtur, quod a. 1656 Mo-
(Arcldv. VII, p. 526). nasterii sub vero Hugonis nomine edidit. Freherus
Plures sunl alterius edilionis codices, tam integrii vero jam antea primam Chroriici partem usque ad
ct genuini, tam continuatione aucti, vel singulis lo-• "^ quinti libri initium publici juris fecit et tilulo mox
cis mutativel interpolali. Iiluc pertinent codicesPa- allato adductus est ut Ivoni hsec tribueret.
risienses, S. Vicloris n. 511, ssec. xn, fol., ibidemi In quo ipsum falsum esse, multi jani dudumjin-
n. 580, ssec. xn, fol.; regii n. 5015 A, ssec. xn, ubit tellexeruul. Certe eadem plane sunt qua3 in his lvo-
initium primi libri desideralur, et n. 4965 B, sa3C. nis excerplis et quse in Hugonis Hisloria ecclesia-
xm, fol. — Continuationem addidit codex olim S. stica leguntur, ita ut vix verbum consilio mulalum
Maglorii Parisiensis, nunc Sainl-Germain Francois' aut additum esse videatur. Numeros tantum impe-
Harlay n. 485, mbr., ssec, xn, in 4*°; exquo de- ralorum nominibus additos notaverim, alia vero qua3
scripti sunt regii n. 4965 A, SSBCXIII, fol., et n. discrepant librariorum incurise tribuerim. Neque
5089, ssec xm. In hoc pra3terea quarti libri prolo- Ilugo Hisloriam ecelesiaslicam in Chronicon niu-
gus desideratur. Iidem codices eliam Hugonis epi- tasse censendus est (11); sed nescio qui ipsius lihro
slolam ad Ivonem Carnolensem scriptam continenl. inscriptione el prsefatione illa libri vi destilutoamici
— Eamdem epistolam, ncque lamen continualionemi nomen prseflxit.
NOT,£. j
(2) Epilogus. D secundus ita : De situ Scilie et diversis ejusdem pe-
(5) Inscriplio libri. gionis genlibuset earum moribus, prsefatio vero ter-
(4) Hist. eccl. ed. 2, prxf. lib. vi. tii libri: Incipiunl deflorationes ecclesiasticehistorie,
(5) Cf. Hist. lilteraire X, p. 299. liber tertius : De Ociaviano Augusto qui post Julium
(6) In hoc volumiiie, quem Bethmannus evolvit, Cmsarem Romani imperii monarchiam obtinuit.
Hugonem anteceduiit DaresPhrygius, Historia Apol- Deinde sequilur : Incipil prolocjusc/uartus; libro iv
lonii, Adcmari Chronicon, Pauli D. Hist. Longobar- finito iterum : Incipil prologus iv. Postea nihil ejus-
dorum; sequunlur Nomina regionum. modi legitur. In codice Canlabrigieiisi nonnisilibri i
(7) Addila vero genealogia regum Francoruni: finis, secundi initium indicari videtur (Archiv. III,
Hmc esl prosapia-unde orlus eslrex Karolus. Pria- p. 526); in editionibus Rottendorflii et Freheri hsec
mus ...... Euslachium Godcfridumducemnunc prorsus desunt.
Loliiaringiw et Balduinum ducem. (11) Quseipse Archiv. VII, p. 526 de Chronica Hu-
(8) Hisl. litler. I. 1., p. 300 : Eam misit magislro gonis Ludovico regi dicata scripsi, quo fundamento
Ivoni tunc episcopo Garnotensi, Ipse hunc codicem nitantur jam intelligere nequeo; certe in codicibus
non yidi. nilril hac de re unquam legi. QusePertziusArchiv\\
(9) Huc pertinet etiam codex Casinensis n. 555, p. 489 de diversitate Historia: ecclesiasticse et Chro-
s. xv, a Belhmanno evolutus. nici affert, ad alterum Chronicon longius perd«-
(10) In codice Parisiensi n. 4890 prsefalio libri clum, de quo infra sermo.erit, respiciunt.
secundi inseripla est: lncipil quedamprmfacio, liber
 809 OPERA HISTORICA; — MOLEGOMENA. 810
Kis vero Hugoni restitutis, alia ei abjudicemus, A monasterio inseruit. Quo factum est u;t histofia illa
necesse est. iriox Bugonis, mox Aimoini nomine non vulgafe
Ducliesniiis (Hht. Franc. SS. III, p. 347-549; nacta sit auctoritatem, quamyis rieutri reete ' tri
IV, p. 142,145) fragmentum, ut ail, Chronici fratris buatur. • .-;.'".'.;
Hugonis lnonachi Floriacensisedidit; quod ad Ivo- ,_Exstat pfajterea codex elim- Fpssatensis nuric
nem Carnolensem missum, ab aliis cjus libris di- Bernensis n. 324 (Archiv. V. p. 491 sqq»)j qui etiatn
versumcssc asserit.Ubiis esl codiceregio Parisicnsi, et cbdice Sancti Maglorii derivandus est, sed tain
vel eo qui ntinc n. 4965 A indicalur, vcl altcro n. Hiigohis operi quamhistpriseSenohensi plura iiri-
5009 inscripto. Utruinque continualioncauctuni esse iriiscuit quse drigirieiti et liistoriam FcKsatehsiSeoe-
supra dixi, ct hanc tantum Chesnius inde a Ludo- nobii illustrant. Ha3c ne Flpriacensinfotro obtru-
vici, Cardli Calvi filii, lempore exhibendam curavil, d&iUur,«averiduui efsseVix esl quod moiiesm. ;
scd minus rccte etiam hanc Hugoni tribuit. His expositis; ad Hugoneriireverlamur. qui etripse
Exstat, ut sripra moinii (12); alter codex Pari- posteriora Fraricoruiri tempora enafranda siiseejiil.
siensis, olim S. Maglorii, ssec. xn inc. sciiptus, qui Scripsit eriim librhih qui; tit ipsiiis verbis ulaiy
rem bene explicare vidctur. Jbi enim primum Histo- moderrtoriim regiirii Francorum continet aetus,
ria ecclesiaslica Hugonis talis scripta est qualis in P Mathildi imperatficij filiseHeinrici regis Angliaj de-
genuinis codicibus legitur; postea vero folio prse- dicatum. Quse Adelsg'prbinisefat, hpe Ppere effecit,
misso epistola Ivoni dala adjecta cst; et in flne ru- et aliorum quoque votis se satisfecisseputavits cuni
bra Explicii liber hystorie ecclesiaiice erasa et alia fetentiorem Fraiicorunihistoriamj netao unp volii-
riianu conlinualio illa : Qui cum secunda profeciionc , ffiirie comprehendisse Videfetur (14), id quod recte
Romam peteret — anno Domini 1034 urbs Parisii fortasse dici poluit, cuni Rodulfi Gliibri; H.ugpnis
flagravit hicendio addita est. Quod in nionasterio Flaviniafeehsis alioruhique libri noii"soluffi Franco-'-
Sancli Maglorii faclum csse nolitia de reliquiissaa- rum; sed tpliils orbisierrarhmiiistpfiajricontinefentj
cti Maglorii Parisios translatis inlerjceta comproba- historia vero illa Senonensis et iilia ejusriipdi opri-
iur. De Floriacensi ccenobio ne verbum quidem re- scula breviora essehts Hie vero liber; omnium quos
peritur; sed quse narrantur tanlum non omnia ad Hugp scfipsit faeile utilissiinus, posteros diu latuit.
Senonensem urbem ecclesiamque et ad yicinas liecjue arictori niagtiam gloriam paravit. Unicus,
cjiis rcgioncs spectant. Cum Annalibus Saiictse Co- quod sciam, cbdex exstai integer, Olim Sancti Tfu>
lumbffi Senonensis et cilm Odoranni Chrouico Se- doniSj riiitic Leodiensis. ssec. xil inc scriptus, alter
noiiensi pleraque ita conveniunt, ut ex eisdein fon- «rj niiincus iri bibliPthecaP^arisiensi asserVatur.ni6186
libus hausta esse primo aspeclu appareat. Jam vero Jipiattis, ssec. xiii vel xiv, 6x quo' primiis Marteniiis
hsec ipsa brevis Francorum Historia Senonensis in- praEfationem edidit (thesaur,, anecd. I, p; 327),
tegra usque ad a. 1015 ab eodeni Duchcsnio cdita tum fi-agmenta qua3dam pfiblici jiiris fecit Scripto-
cst (III, p. 349-554) ex vetusto codice qui crat in ,rum 1'erum Gallicarura CoIlectiP a Bbuqueio iristi-
bibliolhca Alexandri Pelayii, quem pbslea cum aliis trita (VIIi,p. 317-5^1; XII, p,: 9, 10) additavppst
liujus viri libris prsestanlissimis Romam migrasse- majori libri parte ei eod. Saricti Trudonis (XII, p.
Verisimile esl. Incipit ab a. 688, sed mox ad srecu- 792-799). Histofia usque ad Philippi regis mortem,
lum ix transit. Ex hoc igitur opere narrationis te- a, 1108 dediicta, sed nonnullis ppst annis inccepta
iam ab Ilugonc interruplam monachus ille Sancti ,est, curii Mathildis, qua3.imperatrix dicitur, anivp;
Maglorii conlinuaiidam sumjisil, de suo niliil nisi demurii 1114 imiieratori Heiniico nupserit. \
brevcm illam patroni sUi menfionem cl in flne Ro- Exstaht vero et alia Ppera quse Hugonis nomine,
berti rcgis mortem et incendium Parisicnsc adji-- sl nOriin ipsis codicibus, certe a fecentioribus in-
ciens. Ex Sancti Maglorii codice vcro aliosParisienses ,scribuntuf. Quse rium fevera ad illum per.tiiieant,
descriplos csse, his inter se accurate eomparatis ,quseramtis oportet.
firmiter coritendere possum (15). Qusecum itasint, ) In duobus codicibuS, Bernensi ri. 90, ssfec, xil
ha3Cniinimellugonis esse, oinnrbuspcrsuasum erit.
(Archiv. V,p. 489) et BruSeiierisi ssec. x.n (Archiv:
Sed cfiam alierum Chronicon, Hugoni ascriptum
libri VII, p. 529) nia'gnfffepefitur reriirii tarfl^ecciesiasii"-
(V.infracol. 812) clipsellugoalio Chronico hujiis earum quam sa3cularium,:et prsesertim Franeicar uin,
fiagmenla receperunt, et plenius Clarius inChronico cellectio, cui prsemissa est Hrigonis epistpla ad Iyp-
Sancti Petri Vivieumdem exscripsil, necnoncontinua* nem, j data, mentioneiii &,cl<-Terior
cujus jam sEepius
torAimoini, cujtisopushispartihus(edit.l.V, c. 4217) ejus talis est:- ; :
.;,
ex llistoria Senonensi el iis quse ipse Aimoinus libro
De miraculis sancti Benedicli de regibus Francorum Glorioio et sapienti Ivoiii Carhotensi episcopb frd-
tradidit conflatum,pauea lantum de Sancti Germani let i Ilugo moiiaclius sancii Benedicti Floriacensis ce-
'
miM.-r ""'.
Col. 807. Versis manibus scriptse, euhi;fegii ii. 4965 A et 5005 '
(12) lcctioiiibus hi uno ealamo et Hugpnis librum et contiriuatioiieiri
(15) Eliam in singulis iisque falsis
codices inter se coriveniunt; codex vefo Sancti Ma- illam exhibeant. Praef. ad Malhildam. ''.'"-.-.
gloriicseteris est antiquior ejrisque diversseparlefdi- (14)
26
PixnoL. GLXIIL
 Sfi HIIGONISDE S. MARIA MON. FLORUC. 812
nobii. Ecce libi, precellcntissime paler el domine, A Sancti Dionysii monaslerium pertinere infra di-
duo humilitaiis mem opuscula tran&mitto (15), ul si cemus. Aliter Bernensis codex se habet. Nam Lari-
quid ibi viderisindecens el incullum-lima prudenlim gpbardorum Historiam omittit ejusque loco nota illa
tum cgrrigas cl exornes, et quod tibi placuit corro- Francorum Gesta exbibet, c.mtinuatione addila de
bores el confirmes; arma mea adversus olium suum majoribus domus. Quibus finitis, in Francorum hi-
[sunt?] hmc opuscula qum iiunc vides; nam mulo slu- sloria enarranda pergilur, ila quidem ul inde a
dio vacare quam in olio et lorpore sicul pecus inutile Caroli Magni tempore cum codice Bruxellensi lisec
vilam exigere. Sed hmc omnia veslro desidero judicio plane coucordenl; neque ultimus reriini Francica-
clisculi el vestra sapienlia condiri, quotdam vacillare rum liber deest.
non polerit quod semet aucloriiatis vestrm nodus cor- Hoc nunc pra3termisso, si prsecedentem historiarii
roboraverit, Al mihi fursilan aliquis dicel: Tam vilia accuratius peiiustremus et in ejus fonles partesye
etinulilia cur viro prudenli el in summa arce philoso- investigemus, primo ioco posleriorem Historiag ec-
phim sedenti mittere nonerubuisii? cum scias scri- clesiaslicse partem magnis ex Einhardi Vita Caroli,
plnm quia «oralioni el carmini est parva gratia, nisi Vita Ludovici, clc, haustis iaciniis auctaffi depre-
eloquentia sil summa. i Ego vero ad hmc respondeo, hendemus; cui subjocta siint excerpta varia ex
quoniam malo juslo sapienlis judicio comprobari B Adouis et Flodoardi Chronicis, ex Historia Seno-
quatn arroganlium senlenlia condempnari. Laborio- nensi aliisque libris; prseterea vero Willelmi Gem-
sum tamen est, pater honestissime, tnce inlegritatis meticensis Historia ad verbuni fere descripla pla-
adjeciioncs el deiracliones huic adhiberc volumiKi. gulas exjilet, et pauca tantum sunt quas ad Floria-
Sed fruclus laboris pretiosior auro caritas est, cense monasterium pertineant vel res in vicino ge-
Vale. stas illustrent. Hujus operis exiguam tanlum .paricm.
Easdem lilteras a scriba quodam Historias ecclc- Duchesnius imprimeiidam curavit (IV, p. 148-150)
siaslicsesine causaprasiiissascssesupradixicol. 807- ex codice Petavii, omissa lamen locorum ex Willel-
80S; et dubito aiirecliushujus ojierisinitiopositsesinl. mo exscriptorum parle, sive codex sive, quod equi-
Cerle de cbronico nihil legitur, imo duo nominantur dem putarim (19), edilor hsecresecuciit. Vixauierii
opuscula, quse censurae eljudicio Ivonis «in summa Hugo (20) tam vastam collecliouem unquam insti-
arce philosophise sedentis i commendantur (16); et tuisse pulandus est, qui semper brevitali et apto
'quse addita sunt magis ad librum aliquem theolo- rerum ordini maxime studuit. Huc accedit quod ea
gicum vel philosophicum, quales Hugonem scripsisse jiars quse genuina esse et scriptorenv Floriaceiisem.
constat, quam ad bisloricum vel chronologicum res- indicare videtur, etiam separatim legitur.
.picere videnlur. Quss cum ita sint, epistolam ad C Tres sunt codices Parisienses, alter regius n. 5945
illain rerum. Gallicarum collectionem referendam B, olim P, Pithoei, post Thuani etColberii.sasc. xii,-
esse vix putarim. fol., ubi post alia opera historica brevis legitur Frari-
Collectioneilla vero in codicibus supra nominatis coruni hisloria, nullo titulo inscripta, a Lothario,
coiilinentur : Primo loco rerum antiquarum narralio, Ludovici Pii fllio, usque ad a. 1108; alter Notre-
et ordine et verbis quin ipsis prsefalionibusHugonis Dame, n. 155, sa.c xm, fol., qui initio maiicus in
Historise ecclesiasticse ila siniilis, ut eumdem fere mediaFrancorumiiistoria a Pippini lernporibus in-
librum legere videaris (17). Codex Bruxellensis in cipit, ubique vero cum pnecedenii plane convenit;
sexto libro ante Caroli Magui tempora narralionis tertius S. Gcrmani, n.1085 (olim 646), ssec xm, ubi
telam abrupit et Pauli Diaconi Historiam Lango- f. 6-12 idem liber integer exslat ita incipiens: Ex
bardorum inlegram, ut videtur^ inseruit, cui sub- genere Priami fuit Meroveus, etc. Ullimam ejus
jecla! sunt Francorum rcs el antiquse et recenliores. p.irtem Duchesnius edidit (IV,.p. 98-98) ex eodicc
Hie a Carolomanni et Caroli tempore incipiuntur, Thuaneo, id est regio mox indicato; alium adhibue-
rubra praamissa : Incipit liber in gestis gloriosissimi runt Bouqueti continiiatorcs (X, r>.215; XI, p. 158;
Karolomanni Romani imperatoris et Francorum XII, p. 8), qui non dubitaverunt quin ha3C Dugorii
fegis (18), et pergunl usque ad a. 1108. Post quse Floriacensi tribuerenl(21). Quibus et ipse eonsenlire
novus incipit rerum Francicarum liber, quem ad debeo. Nam quse hoc libro legunlur cum histoiia illa
NOT^;
(15) Reliqua ex codiceiion descripta, ex Rotten- D (19) Hincinde signo..... posito ipse e.ditor,q'u'av
dorflii editione repeto, qui hanc epistolam ex codiee dani prsetermissa esse indicare videlur. Bouqucii
Pelavii recepit. conliniiatores textum.aDuchesiiio ediliim ex Hugonis
(16) Archiv. VII, p. 529, duo ojiiiseula Historiam et Willelmi operibus esse conflalum, jam recle ob-
esse ecclesiaslicam et inodernos Francorum Actus servaveruiU, XI, p. 158. n. b.
hoc volumine conjuncla, suspicatus sum; sed neque (20) HugoViiam Ludovici regis alibi noii adhi-
opera illa rcvera liic e.xstani, ncque Hugonis verba biiit, et fortasse ne Willelmum quidem Gemmeli-
ea indicare videnttir. In codice Bruxellensi cpistola censein habuit; cf. infra col. 815-816.
ita inscribitur: Incipil prologus Hugonis monaclii (21) Cf. XI, p. 158,n. a, qiramtisX, p. 21§,n. a,
Floriacensis in istoriis aniiquiidlum, quseqnam pa- hpecex Hugone hausta diceient. Miims recte yei-o
rum his lilteris conveniant, facile est intelleclu. XII, p. 8, hanc brevem liisloriam el moderiiam iflani
(17) Cf. Archh. V, p. 490; VII, p. 550. rcgum Francorum hisLoriam eamdem habent.
(18j Ita Bethmannus enoiavit.
SV3 OPERA HISTORICA. — PROLEGOMENA. 8! 4
mdderria ita conveniunt; uteamdem originem facilei A l fine voluminis collccatam videmus. Haac cum Hu-
agnoscas; neque tamen alter ex alterp descriptusi gone nihil fere habet commurie, sed posteriori parle
esse potest,; neque Hugo ad sua us.que tempora ali- conlinuatipne Aimoini nititur (26), alibi vero praJ-
euumlibiiim adhibuisse eensendus est. Hsec igilur'' sertim nionasteriurii Sancti Dionysii prope Pafisios
eumdem auctorem pasdem res simili nrpdo diversis: respicit et res exhibet valde fabulosas (27), quales
teffipofibus exporientem.arguunt, qui altero libelloi hic ortas et propagatas esse scimus (^8). Ndtitias .et
brevius fes Francorrini tantum regum tradit, altero libros historicos hic scriptos, Gesta dico Dagoberli
ad Malhildam imperatricem.scripto etiam aliarumi et fragnientum De coronatione Pippini regis ejus-
regipnum.historiam tangit. Et Francorum historiam qucfiliorum (29), prsesertim sequitur ; at.uno tan-
posleriorem dixerini, quippe quse non solum sin- tumlocoFloriacensismonastei'iifaCitmentiorieni(50).
gulas res fusius accuraliusque exponat (22), sed. v>• Prselei-eaex Gesfis Franeorum Fredegarii Historia
rionniiriquaffi.eti.arii.melius sit disposita necnon er- epitomata et Paulo Diacono priorem libri parteni
rorestollatpriorilibrocpmmissos(25). Alibi quidem consarcinavit, cuilibellum de majoribus doffius sub-
scriptori evenit, ut veram narrationem postea omit- didit. Hsee eadem fere sunt opera quse in rnagna
terel.falsairique reciperet (24)-. illa rerum Francicarum collectione conjuricta vide-
ADucbesnio (III, pi 554-546) aliud fragmentum P * mus. Cum vero libellum De majoribiis domus alia-
hislofise Franeic33 editu.m est, eujus finem omisit, que ad verbum fere sciijUor retinueiit, prima libri
quem eum (Hugoriis) libro iv, p. 96 edito plane con- parte fonlibus ante nominatis liberius usus est: et
venire dixit, Sedetiaininpriore parte Hugonis de- fortasse non hos ipsos adhibuisse, sed antiquioris
prehendes vesligia, sed additionibus quibusdam historise Francicse compendium aliquod (31) libello
iiavoluta, quas ex codice Sancli Maglorii Duches- illi simile habuisse jiidieandus est, quod cuin se-
rius recepefat. Quibus resectisi iterum ea habe- quentibus conjunxit. Denique ex epislola synodi
itius quse cumilistoria modenia conveniunt; et vix Carisiacensis ad regem Ludoyicum a. 858 scfipta
dubilo quiii codex Loiselianus, a Duchesnio hoc duo recepit fragmenta (52), proprio Marte vero
loco adhibitusi aut.idem opusaut valde simile cori' noimisi ultimofum fegum acta breViter recensuit.
lincat, quod in Sancti Maglorii codice noyis inter- Quse si ctim Hugonis operibus conferaritur, huic
polationibus auctum cst. Quem librum ne cum al- nemo ascribere velit. Eadem vero historia; verbis
tcro ejusdem monasterii supra , allato confundas quibus incipit: Anlenor et alii profugi satis nota,
cave; :"--• '. : . pauio post additionibus quibusdam et brevi conti-
PMioeus SS. comlanei col. I, p. 407 (510 ed^ nuatione usque ad a. 1157 aucta et ita sa3pius est
Francof,),-'..col.II, p. 85) et Duchesnius (II, p. 650, G*- descripta, necuon novis additamenlis
: lemporis de-
IV, p. 85) ex codicibus Floriacensi el Timaneo cursu valde ampliflcata. Ejusmodi codices sunl JPa-
etiaffi hisloriain Francoruin, usque ad a. 1110 con- risiensis regius n. 5999 (Arch. VII, p. 65),Lugdu-
uiiuatam, ediderunt, quse et ipsa ad Hugonis opera nensis Lat. n. 20 (ib. p. 153), Parisienses regiin.
accedit,;maximeque cum historia moderna simili- 4957, 4958, alii. Abbreviatio gestorum Francim re-
tudine quadam conjuncta est. Sed sermonem ube- gum titulus est, sub quo Bouquet plura ejus fra-
rioremjelegantiorem diceSj multa quoque ab Hugo- gmenta in Coileclionem suam recepit (VI, p. 258 ;
nis operibiis et mente aliena invenics (25), ideoque VII, p. 255 ; X,- p. 256 ; XI, p". 215 ; XII, p. 67),
lioc opus potius ex Hugonis aliorumquelibrisador- usus codicibus mox indicatis Parisiensibus et alio
natum quam ab ipso composilum judieabis, S. Vietoris n. 419, Continuationes vide ibidem (XII,
Restal.utde alia.brevi Francorum hisloria dica- p. 285 ; XVii, p. 452). •
nms, quam iri codicjbus Bruxellensi et Bernensi in "Denique brevissima Francorum historia — c. a.
NOTJE.
(22) Cf. cap.l,de Odone rege ; cap. 5,fde mira-£ D Post quem prmdictus rex citm regina Adruldum db-
culo Floriaei acto; cap. 6, de Vulfaldo abbate; batem conslituit. Post hsec paucse linese erasaa siint.
cap. 9, de Gauslino abbate; cap. 10, de Heinrici Diu post altera cap. 49 pars et ulterior continuatio
regisbeills ef de Philippi coronatione; cap. 11, de adjecta3 sunt.
Philippi uxore. (27) Cf. c 18 de Carolp Magno ; c. 22, 25, de Ca-
(25) Ita cap. 8 Hugonis annos 11 in 9 correxit; rolo Calvo.
cap. 11, Phllippi flliam rectius Constantiam no- (28) Ejusmodi narrationes ctiam in codice S.
minavit, alios ve_roerrores certe tacendo vitavit. Germaiiin. 1085 (v. sujira col. 812) f.1-6 leguntur,
(24) Cf. quse de Conslantia Roberti regis uxore in necuon f. 54, initium hujus histoiise jta inscriptum :
utroque iibro legunlur cap. 9; altero Aimoinum Supplemenla in Hisloria Gregorii Turonensis alia-
secutus est, que hujus aliorumque libroruni fragmenta.
,(25) Cf. quse de papa Gregorio el Heinrico rege (29) ABouqueto V, p. 9, excod. Sancti Dionysii
narrantur,infra ad c. 11 exscripta. Eodem modo editum.
res Flandferises ibidem accuratius narrantur. Prse- . (50)Cap. .15,
terea hic liberin rebus Hispanicis aliisque narran- (51) Hoc fortasse Floriacense dixeris ; nam con -
dis cojiiosio!'est. . . :. tinet locum n. 50 indicalum. Prseterea.iibellum
(26) C. 42-47. In hoccapite primam eamque ve- qiioque De majoribus domus ex codiceFloriaeensia
terein cofltinuationis manum desinere, codice au- Pithoeo editum esse memineris.
tographo Paiisiensi, S, Gennar.i n. 436, evoluto (52) C. 15, 17.
mox agnovi. Postrema bujus panis verba sunt:
815 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 8«
1108, sub Ivonis nomine saepius edita est (Iiwiis A 5Lcis eliain rebus narralis longius ab eo recedit, ita
Opera, et Freberi Corp. hist. p. 51-54), quam alii ut aliam hujus gentis historiam, Vel ex ipso Willel-
Hugoni tribuere malunt (35). Sed nihil habet quod nio vel certe ex cominuni fonte haustam, adhibuisse
hujus ingenium vel sermonem argtiat. _ videatur, eam fortasse quam in codice Paiisi&riSi
Quibus expositis, quatuor Ilugohi tribuenda esse S. Germani n. 1085, f. 70, r 82 iegi (37). Expedi-
opera, tfia ipsius nomine inscripta, quartum in co- tionem primam Hierosolymilanam ita. tradil, ut
dicibus titulo deslitulum, vidimus. Hsee sunt: A. maxime Gesta illa Francorrim et-aliorrim Hieroso-
Ecclesiastica historia, quatuor libris digesta ; B. lymitanorum (BONGARS I, p. 1 sqq.) sequatur, riflli-
eadem sexlibris edita ; C. Francorum Historia bre- niinquam vero propius ad Baldericl Dolensis Histo-
vis etsuccincta; D. Actus modernorum regum Fran- riam ex iliis liaiistam accedere videatur, ita ut
corum. ulrumque"librum ab Hugone lectum esse (58) fere
Priores (A. et B.) in aritiqua tantum historia ver- statuerim. De suis Hugo hinc iiide qusedam addidity
santur et res ab aliis nafratas colligere et brevius maxime de monasteriis sediflcatisi de rebus Floriaci
reddere Volunt. In his adoraandis HugO iisdem fOn- gestis necnpn alia qiise ad regaleni fariiiliam perti-
•tibus usus est quos apud plerosque medii seviscri- nent. Ubique brevis quidem est scriptoris narratio
P
"
ptores vigujsse constat: chronographis Veteribus, ueque erroribus carel gravioribus, quos vel ab aliis
liistofiis eeclesiasticis et Romanis. Ad quos accedit reeepit vel ipse commisit (59); iit multa quoque
Anastasii Historia tripartita post ab Hugone in- continet quse alibi frustra qua^sieris, ifa ut in tanfa
venta. Ultiffiis vero libelli plagulis Hugo pfsesertim scriptorum rerum Gallicarum penuria hsee magnl
Adonem et Einhardum sequitur; de Flofiacensi faciamris Oporleat: Sermone Hugo utittir simplici
monaslerio in seeunda editione qusedam tradit quse et minus crilto, qualem vix a seriplore erudito ct
aliis verbis in libro Miracrilorum sancti Benedicli aliis quoque operibus probato exspectayeris.
legunlur ; el nonnisi pauca habet peeuliaria. In his Hugo enim monachus Floriacensis vir fuit siia
igitur libfis nonnisi colligendi et disponendi dili- setale scientia conspicuus ct a mriltis nori mediOcri
gentia laudari potesl; neque tanta doctrin.fi copia laude ornatus. Patriam ipse indicavit; In margine
excellunl quantam apud Ekkehardum, Sigeberluri» codicis Paris. regii n. 4963 (Hist. eccles. ed. 1.)
•aliosque miramur. Explicaliones quas Iiugo adjecit epilogo incipiente legilur : Hugo qui hunc libetlum a
m ipsse nune paucis placebunt, quamvis ingenium diversis codicibus defloravit Hugo de Sahcta Maria
candidurii et riniriiuin sinc6rum probent. cogiiominalur a quadamvillula palris sui, ihquaest
Historia quoque Fraricoruhi et modefhi Ffanco- Q Sila eecclesia sanctm Dei Genetricis Mdrim. Eodem
frini Acliis iriagnam partem oliis nituntur atictori- modo librorum titulis ssepius nuncujiatiir* ibiqiie
-bus, quoS Hugo suo more non semper ad verbum Ksonachus vel alumnus S. Benedieti Floriacensis
exscfibit, sed ita sequitur utlongiorem ipsorum audit (40). Quo tempore hoc mPnasteriuin irilraverit
narrationeiti breviorem reddat et cum aliis conjun- non constat; sed ibr sseculo xn incipiente vixit et
gat.- Hi vefo piseseflim ad maniis fuefelibfi: Annales Ecclesise veleris gloriam suis scriplis auxit. Fami-
Berliniani et breves Floriacenses (54) Flodoardi liaritate qriadam cuiri Virisfeminisque ejiis temporis
Chronicori, Historia SeriSnensis, Aimoini libri De pfsestanlissimis coiijiiiietiis fuissevidetur:Hisloiias
miraculis sancti BenediCti (55), Hifgbnis Flavinia* suas et Adelse coiriilissae et Mathildi; imperatrici
censis Historia Virdunensis (56).] Nofthmannorum inscripsit, alium libriim euitique gravissimuiri Ma-
expediliones fusius noster Oxponit ibique cum "Wil- thildis palriHeinrico Anglorumfegi direxil,Deregia
lelmo Gemmeticensi in mullis convenit, neque ta- pbtestate et sacerdotali dignitate, quo regni el Ec-
men ipsius verba unquam retinet et non paucis lo- clesise contentionem dirimere et ad justain saqiiam..
NOT^E.
' tD eorumque loco Willelmi excerpla pbsila sunt;
(55) tlisloireiillir. 1.1, p3g. 502.
(54) Mpri. SS. II, p. 254 (Palr. t. CXXXIX, coh (58) Ipse dicit: De qua hec tenniler prelibavimus,
582). Eos c. %et 9 secutus est. cjnoniampleniiudinem hujus hystorim scripium esse
'
(35) Barius lamen hiinc ejusdem monasterii au- alias jam Cogngvimus: .
ctorem sequitur. Pleraque enim quse hic prsebere (59) In Sniiis indicandis Hiigo sajjiissime peccat,
poterat in ChronicOri Sancti Benigni DiviPnense et id quod in margirie notisque emendare stiidui. Quse
ex hoc in Hugpnis Flaviniacensis libros, quos Hugo fontium verbis addit, pleraque falsa Suritj sed iiPn-
nosler magni fecilj transierunt. Divionense Ghro - nunquarii etiam aperla eorura vefba sive male in-
nicon, niedio sevo ut videturiion longepervulgalum, tellexit site corisilio depravavit. Qusedara in altera
* Francoium historia ipse correxit et meliusdisposuil.
inter Flofiaceiisis subsidia non cst referenduiri.
(56) Ad hanc ea quoqite referenda sririt quse cum (40) Piane diversus est alter HrigOde Floriaeo,
Rodulfi Gliibri narratioiie conveniunt, neque hujtis noslri sequalis, sed monachus, post abbas,' S. Au-
libros ipse Htigo evolvisse videtur; gtisfihiCantuariensis; de quocf; W. Tlipfrie. Chro-
(57) Hseede libro notavi: f. 70 v° : Incipit pro- nicon hionast. S. Augustirii c; 9, ap; tvvysden et
togus in libro gestis geniis Norlhmannbrum. Ex quo Selderi SS. R. Angl. II, p, 1794. Hugtf de Floriaco
Francorum gens resuhiptis viribus -^- et s[i]ilus ho- sive de Flofi dicitur miies Northmahnicris, qui cura
ster ad proposita vertalur. Explicit prologus. Incipil Wiilelmo lin Angliam venit, et lamipsi quam filio
liber I. Igilur alier Gothoruin cuneus etc. Pef tinet ejtis Willelmo II(Rufo)« diutius mililavit»; a. 1090,
usque ad Anglisea Willelmo occujiatse tempora. — monasterium ingressus, sequenti jain anrio abbas est
In compilalione illa codicum Bernensis et Bruxel- constitulus, obiit vero a. 1124.
lensis ubique fere Nei&J.maiinicahsec prsetermissa
$17 0PERA HISTOMCA. — PROLEGOMENA. 818
4ue pacemrefcrre studuit. Ex inscriptioneprologisa- A j Henschenius Acfa SS. (Mai II, p. 14) ex cod. Sar-
ijs patet de allero Illo Hugone de Floriaco tanquam latensi.
riujus libri auctoreminime esse cogitandum. Ul.timo loco liber nominandus est Miraculorum a
Primo Hugo libro regalerii polestatem a Deo esse sancto Benedicto Floriaci patratorum , post Adre-
institutam, ideoque quasi. sanetam et a rebus eccle- valdum, Adelerium, AiniQiuum et Rodulfum ab
iiasticis minime alienara ostendere conatur; secundo Hugone susceptus etusque ad annum. 1119, conli-
vero reglam et sacerdotalem potestatcm conjunctas nuatus(43). Liber ineditus est, ideoque quid ad Hu-
esse debere, « utambse sibi invicem fideliter adhse- gonis vitam vel temppris illius hisloriam satius
rentes mutup socieiitur et compaginentur J rationi- cognoscendam conferre possitf nos latet. Cerle post
bus mullis prob^t et exemplis conflrmat, quse ex cseteros libros huic operam na.yasse.,videttir,_queni
historia veleri et recentiori: desjumit. Judicium jus- forfasse lam diu continuavit, quam vita..supei:sii!,e
tum et animum Ecclesisehaud valde pronum ubique gaudebal. In sancti patroni, cui vltam dedicaveraf;
prpdit, et cum Ivo Carnotensis, Hugonis amicus, miraculis, ut sibi videbanluiy enarrandis- calannun,.
eamdem fere sententiam tueretur, facluin est ut deposult, qui mullis annis rebus tam publicis qii!«jji.,
dissensio rnodo ab his indicato componi posse aliis ecclesiasticis exponendis prsecipuam curam adiri-
B diu post a. 1119, mortuum
quoque videretur (41), id quod primum in Anglia, buerat. Hugonem npn
annum vel diem eno-
postea etiam in Romano imperio factum es.se con- esse, verisimije es.t. Sed nemo
stat. tavit.
Inter rprum,=Germanicaru.mscriplores Ilugo Flo-
Quo annohunc tractakiin fmiverit, cert-o indicari riacensis vix potesl. referri; nam rarius ea teligit
nequil; sed procul dubio inter a, 1100, quo rex quse trans Rhenum gerebantur et vix.quidquam certi
Hcinricus fratri successit, et 1106, qup in concilio de his
comperluin. habuit. Ideo Libriquoque ejus
Londinensi regis etj archiepiscopi lis composita est,
apud Gernianos rarius legebantur. Albericus (44)
in eo scribendo occupatu.s fuil, ita ut historiag se-
aliique (45) hisloriam ecclesiasticam ad manus iia-
quentibus aimis elaboratas liber ille prsecesseril. buerunt, Francoruni vero histpriam ne ille quidein
Scripsit Hugo prselerea Yilam sancti Sacerdotis lpgisse videtur, neque ejus. vesligium cis Rhenum.
opiseopi Lemovicensis, antiquiorem textinn nimis Bje invenisse recordor. Magis hsec rerura Gallica-
rudem secutus, ita ut magis sennonem quam nar- rum scripforibus plapuit, quamvis jilerosque ncn
rationem dedisse censeudus sit(42). Prsemissaest vera Hugonis ojiera, sed libros ipsi obtrusos, prse-
epistola Arnoldo abbali Sarlatensi direcla, ubibre- serlim Senonensem illani historiam, secutos, esse
viter libri panditur raiio.et consiiiyin. Vilam edidit C * nunc p%teat (4.6). Etiam Freherum, Dpchesnium,
NOT^E.
(41) Cf. hac de re Stenzel, Frankische Kayser I, ruit, qui ab inicip nascentis seculi usque ad tempus
j). 689 sqq. V. prajsertrin Hugonis locum i, c. 5. domini Jnnocenlii pape secundi et chrisHanisssimi
Dixit episcopum et regia et populari eleclione recte regis Francorum Ludovici scriem temporum digessil
posse conslilui, et pergit: Post electionem aulem et variationes regnorum succincta. narralione com-
non cinulumaul baculum a manu regia, sed imeslir plex.usesl. Obiit a. 1142. Iliijus codices indicanlur
iuram rerum secutarium elpclus. anlistes debel sus- Parisiis, Arc/iiu. VI, p. 50, 71 (cf. VU,p. 504), Oxo-
cipere, el in suis ordhiibus per anulutn aul baculum ni.fi, Archiv. VI, p. 92. Etiam codex regius Paris.
qnimarum curam ab archiepiscopo suo, ut negotium n. 5014, s. xn, huc perlinere videtur. Legitur ihi
hujusmodi sine disceptatione perdgatur el terrenis et initio : CRONICA. HUGONIS. Mundi anno quinqpics mil-
spirilalibus potestalibus sum aucloritatis privilegium. lesimo quadriugentesimo seplimo, siciit beaius Maxi-
conservetur. mus in sermgne depaschale statuil, secundvs Roma-
(42) Ipse Hugo Hist. eccl. ed, 1, libr. III; ed. 2, libr, norum monarcus Cesat Octomanus exlitit, Finit Ca-
v (cf. Rottend., p.. 127): Cujus, inquil, preliosissimi roli Magni tempore : —- In eadem enifn sinodo que -
confessorisvitm seriem parlim incullo sermqne com- silum esl et veiuilatum de statu ecclesiarum et ordine
posilam, parlim, vero scriptorum vilio deprqvalam singidorum cujusque conversalipnis et quules. ctcrici
conspiciens, nuper corrigere slalui. .. el de ipsins esse debeant. Sequitur Romanorum pontificum ca-
quidem sancli virlutibus in eadem serifi aperlissimo, talogus : Beatus Pelrus apostolus sedit in Anligchia
sermoneveritatem expressi. primum. . . Eugenius qui et Bernardus de nacione
(45) V.,HisL litlh; \, 1. p. 505. _ Pisanus monacus Cistellensissed. an. [8.].
j)
(44) Albericus a. 1150 : Tertius, inquit, (Hugo);- (45) E. gr. Heimicus de Bervordia, Archiv. VI,
qui scripsil mjnorem ecclesiasticam Historiam ad co- p, 764 ; cf. Bruns Beitrdge I, p. 8. Quaj Kornerus
mitissam Campanim Adalam, matrem comitis Theo- post Carolorum tcmpora ex Hugoue affert (cf. Ar-
balcii, fuit niger mqnachus Floriacensis, id est de cliiv.VI, \h 607), nisi fallor, omni%temerarie et sine
Sanclo Benedicto super Ligerini in diocesi Aurelja- causa huic sunt tributa, exlleinrieo descripta ef ab.
nensi. Hunc discernit ab Hugone de S. Victore, de ipso ad alios fontcs recte relata..
quo antea : Huc. usque, inquit, magister Httgo de . (46) Neque Clarius.in Chronico S. Pelri Vivi, ne-
Sanclo Victorechronicam suam de Romanis poniifi- que continuator Aimoiui.Hugpnis narrationem re-
cibus et impemioribus digessit. Ex Hugone Floria- cepcrunt. Etiam gcnealogia regum Francorum (DA-
ceijsi e. gr. a. 808,' 809, 810,. 820, 842, 844, quse- c.aERYed. 2, H, p. 495; eadem fere cod. Vatic bibi,
danjiexhibet, ex Hugone de S. Victore, quem ple- Christ. n, 657, f> 8D-82) Senonensi histori» inniti.
ruinque niagfslrinomine ornat,a. 1058; 1075,1087, tur. Prajter histpriam usque ad a. 1110 deductam,
1095,1099, 1100. Aliud de hoc addo tesiimoiiium quam sujira memoiavimus, prsesertim alia ejusdem
excpdice Bernensi,Sigeberti (SS..VI, p. 287 [Patr. argumenti, quse in a. 1152 desinit, bistoriam Fran-
CLX]) descriptum : Inter quos magister Hugo cano- corum ab Hugone conscripfam sequilur. (Boiiq..
nicus Sancti Vicloris Parisiensis ferc novissimitsflo- cont. XII, 115 sqq.).
819 HUGONISDE S. MARIAMON. FLORIAC. 820
Bouquetum aliosque qui Francorum lnstorias edi- A , clioatse transierunt, sed etiam m Chromco S. Behigni
dcrunt, de Hugone male esse meritos, falsa ipsi tri- Divionensr descripla indeque in HugoriisFlaviniol-
buentes, genuina plerumque omittentes, jam supra censis librum sunt translata. Brevia sunt, sed quse
dixi. Ita vero factum est, ut nunc demum Hugo falsa n.on sine causa, quippe veteris et diljgenfis scripto- •
quidem gloria careat sed mprita laude potiatiir. ris testimonia, magnam nacta sunt auclorilatem.
Editionis vero noslra atque ordo hsec sunt:.' Mabilloniieditionem (Acta SS, ord, S._Benedicti.Vi'.,
A. Incipimus ab Historia3ecelesiasticseprima cdi- 2, p. 556 sqq.) secutu.s sum,
tione, ex qua epistolam dedicatoriam, singulbrum C. Brevem Francorum historiam, quam ab IIu-
librorum prsefaliones, initia et fines, nec non epilo- gone scriptam putamus separatim edere iioliiimus,
gum ad comitissam Adelam missum exhibemus, cum esedem res iisdem fere verbis npnnisi ordine
quarti libri vero ullimam partem cum altera edilione niutato in alio libro (D.) sint repelitse. Minus eliain
ila contulimus ut lectionis varietatem diligentcr nostri consilii essepotuit, magnam illani collectio-
cnotaremus. Usi sumus nem historicam, qua hujuslibrifiagmenta cum aliis
1) 0. Parisiensi regio n. 4965, jam supra indicato, excerptjs sunt conjunc-,a, huic volumini inserere.
quein ipse Parisiis perlustravi, plenius sed minus Sed prrecipuam lectionis varietatem sequenti operi
diiigenter ante 50 fere annos DD. Spoiiin et Turies P subjecimus, codice usi Bernensi n. 90, cujus apo-
in societatis nostrse u.sus exscripserunt; graphum prope nos habemus, necnon Duchesnii
2) C. Bernensi n. 208, ex quo epilogum descri- collata editione (IV, p. 96-98).
ptum penes nos habemus D, Librum « qui modernoruni reguffi Francorum
B. Sequitur altera Historia3 ecclesiaslicse editio, continet Actus, ».operum ab Hugone confectoruin
ex qua eodem fere modo ea desumpsimus quoe libri utilissimum, jam prima vice integrum exhibemus,
ordinem et auctoris laborerii explicare possunt, ad- Codicem Leodiensem Belhmaniius noster fideliter
dilis tamen ullimis libri.vi capitibus, quibus res Ca- exscribendum curavil, cujus vestigiis semper fere
roli M. successorumque ejus enarrantur. Ex magna inhscrere pptuiinus. Liber ipso tes.te non una manu
codicum copia, quos supra recensui, hi ad manus exaralus est, sed altera hic illic singulas liiieas imo
fuerunt: integras fere paginas chartse inlulit, nigriori plc-
1. C. Parisiensis, S. Victoris n. 511, liber optima3 rumque usa atramento eodem quo aliquot linc*
notoe, quem inde ascxto libro lioniiullis Iocis crim (prsef. c. 8, 11) expunctse sunt; semper vero nav-
editis eomparavi. ratio sine iriterruptione prbcedit, ita ut duo scribse
2. C. Vindobonensis Hist. prof. n. 682, inde a li- r dictaiilis verba recepisse videanlur. Textus raris
bri IVinilioa Pertziocum Rotteudorflii editione col- ' laendis iisque Ievissimis aspersus est. Pauca taiUunj
lalus. in verbis scribendis mutavi, e pro m in vocabulorum
3. C. Bernensis n. 524, Senonensi necnon Fossa- fine positum, iiimium litterse c pro /, n pro m usum
tcusi continualione yel interpolatione auctus. Prse- et quse sunt ejusmodi, scribis pqlius quam -auclori
fationes et inde a Pippini temppre ip.setextus in usus tribuenda.
nostros descripta sunt. Ultimo loco hisloiiam regum Fraricorriffi mona-
Caiteros codices, prsesertim Parisjenses, evolvisse, sterii Sancti Dionysii posuimus, qualem in coilice
eorumque ordinem enolasse satis visum est. (1 Bruxellensi et 2) Bernensi. reperiri supra dictum,
Huic subjecim.us Historiam Francorum Senonen- est, quibuscum ullima eaque geiiuina libri parte 5)
historise usque ad a.
sem, quam in codice 5 aliisque Hugonis libro adje- Bouqueti editionem ejustiem
clam legimus, prima hujus libelli parte ex Duches- 1157 deduct33 compa.ravimus ;' ibiquc' 3n) cOdicem
nii editione (III, p. 549) supplela. Secuti sumus S. Victoris n. 419indicat.
Hoc modo vero factum esse confido ut non solum
pnesertim
1*. Codicem olini S. Maglorii (Saint-Germain Hugonis scripta recte discerrii ppssint et dijudicari,
sed etiam cseterseFrancorum historise s.xu scriptas
Francois Harlay n. 485), quem primum hsec cum D
e tenebris sint evolutse, earumque tempus, ordo 'c-t
Hugonis opere conjunxissesupra dixi.
conjunclio ita stabilila, ut cuique ad genuinas re-
Ex 5 etiam ea recepimus quse in Fossatensi mo-
rum notitias facilis jam pateat accessus. tQuod &i
nasterlo inserta sunt et ad hoc maxime coenobium
hsec me rion fefellerit opinio, magnurii quem per
respiciunt.
plures annos in Iianc editionem impeiidi laborera,
Prseterea vero eliam ex Aimoini Floriacensis li- quamvis perpaucos ipsi histojise, Germanise fnictiis,
bro De miraculis S. Beuedicti saec. xi incipiente tulerit, non incassum dixerim. Multa collegi ef inter-
(a. 1005) scripto ea seligere placuit quse ad Fran- se comparavi, utiisecpauca "' '" imprimereiUur.
"'
cise regum successionem spectant. Hsec enim non G.VpATZ,
solum in continuationem Historia3 ab Aimoino in-
 HISTORIA ECcCESIASTlCA.'— EXCERPTA." . m.:
m

:>>,,EX HtSTORIA EeC_LESIAS|IGA/

PMTIO EBJMA LIBRIS IV DIGESTAr % :

INCIPIT LJBER A itiiniscendis non erit, sictit siispicof, postmoduia

posteiitas Iaboj'atura, sed eque ut probra ita eoruni
HlSTORliE/ECCLESUSTIC* GESfOMMQLE R0MAS0F.UM tecta manebunt. Vestri autem nominis
Fn.VSCORJJSI BRGVITER AJ3 BU- preconia
ATQUE COMPIIEHENSIJS
MARIA '. 1 monimentum, domina mea, lam hujus iibri occa-.
CpKE.i)E;SAH<"-TA:
sione, quam bpiiorum. operum execiitione, quibus
Doininsesuse AI.EL_£venerabili comitissse HUGO, incessanter pperam impenditisj pereriniter posleiis-.
.saiicti Benedicti Floriacensis alurnpniis, raagria3fe- relinquetur;;*riec poterit umqriam ullP oblivionis
licitalis decus. tempore tefiniiiari. I^turhoc exile munus a mp
Digrium censeo, serenissima domina,. murius jire- vobis oblalum gratanter suscipite, et ab imjirGbiS
sciilis Operis mansuetudirii vestrse supplici affectu favore vestro- defendite.. Sapientes enim quondam
dedicare, cura sitis nostri seyi multis prepoiienda antiquorum, gesta virorum riori negligenter preteri-
jiroceribus, tt:m genefositate' preclara, tum probi- bant, sed ad iristilulioueni; presentisvitse. librisin-»
tale precipuaj liinj quoniarii esiis litteiis erudila, ferebarit. Siquidem per histofiam preteriti tenipoiis;.
quodest gentilitium siye civilitas.magna. Munus au- series comprebendituf, et per regum-ei, imperatp^,
tem meuffi hune appello codicelluni compendiosa runi successiohes multa riecessaria perscfulantiir.
brevitate subtilissimum, quisua vos-amehitate de- R Ergo ab Octaviano Aiigusto exordium harfaiionjs
lectet et adhortetur ad benefaciendum; et ad vitam incipiam, ef Romanorum-imperatorum et presldum
bonis moribus exofliandam. Npn quod non siiis sa- nomina simul-et-gesta ibi curiosissime denbtabo
tis decenter magnis virtutibus adornata, sed quod usque ad Karolum Magnuin et ejris fiiium Ludovi-
sempef inmelius proficefe eonjmonemus, jEcele- cum. Ecce habetis quod otiabuiida legatis : actus vi-
siasticam,enim relegens. historiam a muliis histo- delicet antiquorum iiriperatorum et quorundarii Deo
riologis-per partes edilam et-modis variis compre- finiabilium viroruni pariter memorabiles" actus ab
hensams hoc uno volumine decrevi eparlare et coa- incarnatione domiiiica usque ad teriipora prefinifo.
dunatis mihi quam pluribus iibris deflorare,verifa- Qaibus si-fueriti.s iiUenta; riori deprimet iiicrtia acu- ,
tisquejaiedullam; de singulis diiigenter extfahere, meningenii veslri splendlduiii et h.onesluni: Pofro,
-iitens eofumdem auetorumverbis iri quibusdatii lo- de yirtutiim vestrarum preConio, quas originis ve-
-cis, aliquando vero..sermonibus,meis. Certe iaborio- slrse sublimitas et nalursefelicltais nbbis infudeiuiit,
sum valde negotium, quoniam brevilatem nonnun- modo Ipqui erubesco, iie videar utiievitate parasi-
quaffi cpmijtatur obscuritas, cum et luculentus es.se tica. Loquar autem alias ubrfuerit oporluinim. His
coiiteridoet brevis essri laboio. Celertim offinlaqrise 'amem qui siiiistrorsunv suscepturi sunt, quod lioc
ibi a liiea rusticitate dictata repperiuntur, inctilto ,] opus vobis dedicavi, respondeo : beatum Hierony-
sermope perorata probanlur ', Verum utcumque Ivurn presbyterum sanctam Paulam et ejus filiarii
hsec dictasiint poterunt tamen legeiitibus prodesse, Eustochiam riiultis scriptis horiorasse ssepe, et veiie-
et uberipi-emgestorum seriem ad memoiiarii reyo- rabilem Gregorium anlistitem Romanurii Tiieude-
care, iridoctis scilicet atque doctis ac seciilaribus lindse Italorum reginse quatuor dialogi sui libfos
negotiis occupalis, illis maxime.qui in legeiidis;di- 'ransmisisse. Sed et.mulier seeus pedes Domini se-
vinis Scripfjris magnum iri yita posltum. solameri dens audiebat yerba pris ejus, tantp Phariseis'ei
existiffiarit, dum ille qui mufta; iegit eadcm:ibi bre- Saduceis nonisolrimmodo sed-et ipsis '-'Ghristiinirii'-
yiter reeordalur et cbmperidip ignarus instrtiilur. stris melior^ quanto devotior. Sexus ehim femineiis
Si quis autetii his cbntentns esse noluerit, hunc ad non privatur j;erum profundaftim intelligentia, ve-
opulenta; et magnifica volumiria de quibus hsec rum, ut- in sequenii lectione lucide declarabimus,
suriipsitransmiiio. Calumpnosis vero sive mbrdack solet aliquaridp feminis inesse niagna mentis indri-
bus vifis patet in me, conliteor, campus catemp-. stria et morum probaiisslmorum elegahtia.
niaiidiprpfusior, quiatam ardurim opus nimis auda- Prelerea hujiisiiistoriseiiber nimis pfofiind.a l.a-
cter affipui, quod esset viris erri.diti.sreservapdum. tentefcontinetiEcclesiss sacraffienta. Narii siciit.pri-.
At iividis sjve s.currilibus, qui propter superbia; I mum hominem
^Deo fprmaturri sexta coiiclitimujidi:
lypum triea forsitanscripta superlio despicient su- die scriptura tradeiite cognbvimus, sic sexta muiiCli
percilio, •respondeo,
. - -. - de ilioruin liominibus
' quia . re- Wvu.u
-.-- setate .iedemptum declarabiinus. A
uw,wl_JJliHUS.
^M^»__.1,fcui** iuULUUllUCiU,
Et-Jlasicut cundem
: VABLE LECTIONES. v V-V.
1
auup millesimp centesimp lionp ab incarna(ipjie Doriiini:«(<d.:2; > nrel.anlur 1 ? farlasse prebGntur.h
 123 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 824
hominem de immaeulata terra factum esse didici - A }. esset ibi ulla diversitas, sed una liberlas. Quodau-
pius, sic Salvatorem uostrum natum esse de inte- tem de femiiia nasci voluit, niagnum nobis benigni-
merata virgine fideli relalione dempnstrabimus. Et tatis sua3benefieium ostendit et immensum humili- ,
sicut Adam sexta ebdomadis die a. D.eo inspiratus tatis exemplum. Ceterum carne contaminari nOn
accepit ab eo liberi arbitrii sui potestatem, per quam potuit, qui carnem mundare venerat. Pptiiit t^men
non servili necessitale sed ingenua voluntale obe- secundvim cai;nem' nasci, cruciligi afque resurgere
diret Creatori, ut et de obedientia vitae seternse pre^ ad salutem noslram niiro et ineffabili hiodo sine in-
lium et de inobedientia merito cqnsequeretur inter- juria impassibilis et incommulabilis majestatis. ATe-
itum, ita sexta niundi selate liqqet bomines acce- rum tam pia sacrainenla non potest rimare perfidia
pisse de coelo Sj)jritum sancluffi, per quem legem superborum, quia non vult credere. ^cclesia vero
Dominisive voluntatem ejus liberaliler, hon servili- sancta hsec omnia, in Domiuo J.esu Christp sincerita-
ler sicut ceterse creaturse, sed quasi lilii carissimi, lis affectu credit et comjileclitur et magna devolione
jiosseiU adimplere. Quas enim raljpnabiles creatu- prosequitur (47). Ergo el vos /Ecclesise D.oininifilia
ras prima aHate condidit oninipotens Dominus, an- lioeceadem sacrameula iiUenta meiite' percipite et
!
gelicam scilicet et lmmanam, quibus iiberi arbitrii letabimda legite el lcgendo credite.
"* Vive,,vale} gaude, multa dignissima laude
pptestalem dedit, ut hac facultate ditatsein Creato-
fis sui iaude perenniter pefmanerent. Sed quia Progenics regum, cleri'<populiqudcolumpna,
Quain probilas mortim, qnam nobilitas atavorum
prior, id est angelica, non tamen tola, viciata etper Exornant eque; ceddtii'-tibi prospcra quwqae!
superbiam ab ampre sui Creatoris recedens erum- Expti,c\t epislota.
pnosa facla fuerit, contra humanara inyidia inar- 1KCIP1T PUOOEMIUM SIVELIBERPRIMUS IIIST0R1.1!
ECCLE-
descens naturam, subgessit ei offendiculum pcccati, SIASTIC/E, QU/EQUE BREVITER ESTABIIUGOXE
' D'ESAN-
tit eam impietalis susenevo pollueret, magnum cre- CTA MARIA. JIONACIJO SANCTIEESEDICTI FLORIA-
CESSIS 'tlOHASTEHII TRANSfpRMATA \'EJi IIEFLORATA,
dens esse sibi solatium, si una ruerent et sui rcatug ANNO AB1NCARNAT10NE DOJIINl MILI.ESIMO CENTESIMO;
pnenam pariler paterentuf. Quod divina majcslas NONO.
hon perlulit, sed humanam natu.ram ad pristinam Antequam tamen opus propositum adgrediar ex-
decrevit refbrmare dignitatis npbililatem. Unde plfliiare, ecclesiasticas scilicet hislorias lelissima *
sumpsit de femina carnem, ut haberct in ejus in- suavitale refertas compendiosus breviator deflo-
carnatione 3 ipsa huniana natura, unde posset ad rare, primum oportunum exisliffio presenti volu^
illam quam perdiderat healitudineni ejus heiieficiq mine de Judaicse plebis statu qusedamperslrhigere,
remeare. Qstendit ergo Dominus in angelica natura, iQ ne illorum famosissimam generosilatem penitus vi-
quam punivit, juslitise sua3 censuram, et in huma- (iear silentio preterire; de quprum conslat origine
na, quam redemit, riiisefationum sujirum dulcedi- Dominum noslruni Jesum Christiim carnem susce-
pem. Universsequippevfce ejus misericordia et ve- pisse. Igitur ab Abraham eoruin palriarcha usqtw
ritas. Ifaque sicut per Adam prima mundi ajtate ad ejusdem Christi nalivitateni quandam narratio-
jnerorem mortis invenimus, ita per ineamali Verbi nis lineam deducam; a Syrise regnb vel regibus
inysterium sexta ibidem mundi setate, sicut supra exordium sumens, et a lertia mundi setalc, qua le-
retulimus, vitseseternajjocunditalem recuperavimus, gitur Rinus regnassse, sub quo natus cst Abraham ;
Antequam tamen iisec fierent, terlia jani mundi setate multa quse quinque libri continent Mpysi abinitio
extilit Abraham patriarclia^ a quo rilus el religio1 seculi preterrriittens.
circumcisionis sumpsit exordium, cum omnes gen- A constitutione quijipe mundi usque ad modo
fes corruptse errore simulacris immolarent. Demumi dictum Ninum invehiunliir anni tria milia et cen-
vero dala cst lex Judaico populo, qua verus Dpmi- tum ocloginta quatuor, qui ab omnibu.s'historiogra-^
nus coleretur. Et Dominus quidem, qui cuncta des phis geriliiibus vel omissi, vel ignora.ti sunt. Quilius ct
nihilo fecit, uno momento temporis poluisset omniai ego causacompendii pretermissis, a nptissimis regum
simul facere et universum genus humanum ad suii D imperatorumque temporibus liaue- Occlesiasticam
reverehtiam cultumque perducere. Sed non fecit,i historiam ordinare sttidebo e.t precedeiitium rerum,
immo sccreto et inscrutabili sacranienlo non irit signis iegitime confirmabo , illud recolens quod
mundi principio sed oppprtuno lemppre disposuitt Lucas evangelisla, cuin dpminica3 incamatipnis
nasci de Virgine. Qui ubi mundp per nativitateiii liu- texeret historiam, Herodis regis Judaicse geiitis in
manse carnis serenus illuxit, ex Judaico et gentilii ipsp sui saneti Evangelii principio intulit mentio-
pqpulo sexta mundi setate unam jEcdesiam eongre- nem. Fuit, inquit, in diebus Herodis regis Jndem sa-
gavit, el ita sibi invicem utrumque populum intra\ cerdos quidam nomine Zacharias de vice Abia.tiem-
eaiidem ^EecIesiam uno spiritu fcederavit.ul jam noni que pos.t paiica : Exiil ediclum a Cmsare Augusto

VARI^E LECTIONES.
s incarnationem V \ latissima 1?
'"' •'*' ''
NOT^S.
(47) fn margine hsec adduntuf: < Sciendum est, archa, sic nunc nemo salvari potuil ljisi' in
' Ec-^
quia sicut^in diluvio^ nemo salvari potuit nisi in clesia. »
 823 HISTORIA EGCLESIASTICA, >~ EXCERPTA, S2(5
i turbines, quibus sancti marlyres, diversis tempori-
ii( describeretur un.it>er..u$orbis, Csesaris Octaviani A
faciens iterum mentionem. Oportetcnim, utopiuor, bus pro Christo carceribps triidi ediclis principali-
a notissimis regibus vel imperatoribus catholicis vi- bus urgebantur. Sed illi divino, amore, flagfantes,
ris ecclesiaslicas historias ordinare, et ab his quse sevientibus in necem illorum regibus et legibus et
pelebri fama feriintur etiam apud gentiles perfectis- ducibus el genlibus, flecti nullis cruciaiiljus polue-
sime robprare. Unde ego a Nino regum antiquorum runt, semper inexpuguabiles permanentes. Hos pri-
notissimo nunc incipiam, mitiva flores tulit Ecclesia, et his adhuc stipata veiv
Itaque rejc primus, qui dudum regibus habitum nat mirabili varielale. Horum denique meminisse
morem, quibus fines regni magis .tueri quam pre- semper erit utile. Prcterea perfldos non pretermit-
ferre mos erat, noya regni cupiditate mutavit et lam philocumpos, id est amatores jactantise, qui
bella linitimis iululit, I^inus, cujus supra memini- maligno afflati spiritu divina coinquinare dogmala
mus, legilur extitisse. Qui dum totam Syriam et frivoHs admventionibus volueruut. Horum etiam
alias multas Orientis provincias sibi subegisset et erroribus locis oportunis, paucis quidem sed affa-.
per annos 80 regnavit. Quibus lira, Dei opitulanle j'uvamine, curabo respondere.
Extremam quoque teinpli eversionem, quse facta,
Hoc nunc de stalu Judaici populi et lempli dixisse B I est sub Vespasiano et Tito, nontacebo et 8 deje-
sufliciat, ut ad ecclesiaslicam cursum transferamus ctionem sive depopulationem rerum illarum quse
historiam". dicebantur Sancta sanclorum, licet fuerit umbra
Oportunum tamen adhuc esse eognosco, ut et non veritas; unibra tamen designal vestigia verita-
de Parlhis aliquid dicam, cum qtiibus Romarius latis et intuentibus diligenter signis quibusdam fu-
populus orbis impeiium legitur divisisse. Princi- tura solet exprimere.
piurn igitur ab origine strictira est repetendum. JNCIPIT^ECCLES1ASTIC_E LIBERIHSTORI-E SECUNPUS.
Tantum enim regnum silentio prorsus preteriri fas Secundus Romanorum monarclius, interfeclo Ju-
non est. Sed quia Partlii Scytharum exules exlitere, lio. Caesare, Octavianus Augustus extitit, quo 9. . .
siput.ipsoruni vocabulp deprel.siidi|ur —Scylhico
enim sermqne Parthi exules appellantur — de et Arnobius Affricanus relhor sapientissimus ".
Scyliia.rura regno prius pauca narrabo. Scytharum liber secundus, quamvis primus rroemii spe- .
Explicit
^gilurgens f ut iib. 11edilionis allerius partibus sex cietnvideatur oblinere.
iligeslm, infra INCIPITPROLOGUS TERCHLIBRI,IN QUOCONTINETUR
p GALLI^E SITUS.
quem ultorem paterpi sanguinis fyturum melue- Piecedenti libro Spiritus sancti suffragio pauca
bant. Ad extremum vero sa?pe nominati Parthi, de quibusdam primitivse Ecclesise sanclis, qui post
cum jam se pares magniludini Romanorum crede- nostri Salvatoris nativilatem et ejus ad coelos glo-
rent, Romana sigpa, quse Crasso interfectp deripue-r riosam asccnsionem pressuras innumefabiles pro
rant, ullro Octaviano Augustoj:ij4diderunt, et obsi- fide sustinuere catholica, peroravi; preseiiti vero
dibus traditis firjnuiri- fedus curo ep pacli sunt. volumine temptabo, si possum, de iliis qui pacis ct
Plus enim apad^eos memoratus Augusttts favore tranquillitalis diebusfloruerunlaliquid etiam dicere;
nominis^giiifecit, quam facere quisquani alius im- ab illo lcmpore ducens exordium quo Romani im-
perajgf armprum robpre poluisset, His eliam nunc peratores idolis abrenunciantes, pro quibus olim
dft^Parthis breviter expeditis, opus propositum nunc persequebanlur cbristianos, verum Deum coeperunt
^eonabor invadere et a nolissimis Romanoruni imper colcre, qui mundi fabricam condidit univcrsam.
ratorum temporibus, sicut supra promisi, totam Nullo enim lempore destilit Deus in vinea sua, id
hanc his.toriam legitime confirmare. Ab Oclaviano est in sancta Ecclesia, idoneos operarios conduce-
Augusto quijjpe imperalprurn noniina Romanorum re; ipsa vero lanto latius frucluosos palmiles cir-
ibi seriatim pernotabo usque ad liarolum Magnum D j cumquaque diffudii, quanto duriora pro Redempto-
ejusque filium imperatorem Ludpvicum, el lempora ris sui nominecertamina toleravil. Sed elquorundam
quibus fioruerunt lucide designabo, sicque secundum herelicoium perfidiam hoc etiam libro denudare
eoruincatalogumrerumi'elalioues gestarum itatem- curabo, ne quisquam christianus eorum umquam
poribus assignabo, u^, simododictumdecurras cata- i-eciaculis illaquealus capiatur. Solent enim heretici
logum, quid sub unpquoque imperatore gestum sit, quasi aucupes niuscipulani suse fraudis abscondere
evidenter agnoscere possis. Sed et sanctcrura suc- et quibusdam simulalionibus veneimm suse nequi-
cessiones apostclorura et presidum Tnomina Roma- tiss subornare, ut incautos decipianl et suse telo
norum hicinseram, quiye yjri catholici locis cele- perfidise confodiant; quod ubi forte fecerint elho-
berrimis post ipsos apostolos regendas susceperint minem quolibet particulo sui erroris nevo resperse-
Ecclesias adnolabo. Nec preteribo persecutionuni rint u, mox miserabilitcr inextricabilibus nexibus
VARIJ5 LECTIONES.
* V. Rottend. p. 24. « V. Roltend, 29. T : 8 sed refer3m ed. ali. 9 V. Rol-
p.
i0 V. Rottend. 89. Desunt in hac fortasse presulum.
tend. p. 56. p. editione quw in allera de papis Mittiude et Silvestro le.<
"
(jnntur, respexerint I ?
E27 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC, 828_
impedire sntagunt euroque scmper ad deteriora A Aquamquam ea quse precedenti, libro respondi. ma-;
prptrahunt, donec in profundum erroris veniat, gnum legentibus quearit emolumentum prestare,
quisquis eorum dolos ct fraudulcrita labia quasi vi- quo et dogmata fidei cliristianse contraria vaieant.
rus mortiferum non cvitat. Velatur enim diyini mu- devilare et incautam simplicitatis imperitiamsub-
neris efticatiam iniquitas. Djabolus ergo heretico- terfugere. Poterunt, inqiiam, illis max:ime pro-
rum subdola yersutia post perseculionis tempora, desse, qui magna doctorum volumina, quibus eis
qusc siistinuit Ecclesia primitiya, magnp moliniine responsuni est, non habent, aut secularibus impli-
lemptavit subvertere catholicam fidem.-Sed pietalis citi curis ealegefe yel inteil%ere nullatenus pos-
Dei miinificentia coiitra prefatam nequiliam arma- suiit. Igitur histpriaii slilo conteiftus quod restat
vit sanctos suos prpceres, quosdam videlicet con- operis explanabo, Acephalorum " tamesi_ beresim
1
fessores, qui magnp suo labore eorum dolos pes- pseudoprophetarum 15 penitus non silebo. Sed et-
sumda.reiu et sacra» fldei linc-am uberiori facundia Italjse s.itum in preseiiti prplogo paucis coffiprehen-.
roborarent. Quorum profeclo nieritum a marlyrii dam et proviiitiarum ejus numerum subtiliter ne-_
dignitate non degenerat. Denique constat, quocl om- scientibus intiniabo.
JKS quos ecclesiastica fides npn iliuminat cecitas IlaUa ergp patria sive rcgio Romanorum le . . . .
erroris obnubilat, et qups Qhristus, qui de tola '* ' et Gallia Cisalpina quse infra
mundi massa sua.m sibicongregavit Ecclesiam, non Alpes est vocitatur. Et ha^c de Brenno sive Gallis,
cojligit, hos profecto diabolus ad interitura secum quorum supra duduni meminimus, paucis dixisse
iaj.it. sufficiat, ut ad historise cursum sermo noster citius
Incipiam etiam a meo insere operi proposil;o quse- revertalur.
dam capitula de gestis Francorum. Non eiiim fas Explicit prologus.
est preterire penitus lanlse gcntis virtutem, quse INCIPITLlBER QUARTUS.
Gallorum gentem asperam, audacem, bellicosam Mauricius igitur Orientig imperium mortuo Tybe-
et cunctis regnis terribilem ipsisque etiam Roma- lio consecutus,imperavit annis 21. ": .......
nis injperio, teiTarum floi-entibus forraidabilem, suis .8.
armis subigere et sibi fetinere uotuit. Prius tamen Denique Nicephorus impersitpr Gonstaniinopoli-
ipsius Gallise silum, qtiam nuiic prefata Franeo- tanus, cujus supra meminimus, post multas et insi-
rum gens incolit, breviter compreheiidam atque de- gnes victorias de Sarracenis mortuus est, et Micahet
pingam. gener ipsius ad imperium sublimatus est.
Igitur universa Gallia rC
Explidt Uber Historim ecclesiaslicm Gestorumque
insulas Cycladas, ul infra col. 835-856. Romanprum atque Francorum.
His prelibatis nunc ordiuem historia; curabo evol- INCIPIT EPILOGUS OPERISPRECEDENT-IS ADVENERABILF.M
yere. SCRIPTUS BLESENSIUM MELDENS1U5I ETCARNOTENSIUM
Constantinus Magnus, Constantii modei-alissimi . COBITISSAM. ,
et egregii principis filius, in Briiannia t2. Hsec, opinioneTibeTSi4,tatis vestrse provocatus,
• *•».. . .. ., ..^. ...... ........ venerabilis comitissa, ab "antkfais historiologis,
nrimus ex Grecorum gente llomano politus. est im- velut apis a diversis floribus mel eoTIigens,aggre-
perio 13. gavi; uno inquam, hoc 19volumine pmnium-^Boma-
Explicit liber lercius.. norum imp.eratorum et presulum nomina vel tr€lus
INCIPITPROLOGUS LIRRIQUARTJ,IN.QUOCONTINETURvobis recitavi, quique yiri calholici in Iocis celebe*;
1TAL1.J3SlTUS SECUNDUM SENTENfIAM UISTORIOLOGlrimisj posf apostolo.s i^egendas suscepeiunt Ecclesias
PAULI.
ladicavi, Graves quoque persecutiotiurii procellas,
Quoniam his qui diversis occupantu.r eiiris tedet quas primitivQ pro suo Salvatore pertulit Ecclesia,
niullos evolvere libros, placuit mihi immensum pe- perorayi, et jocundissimos confessorum flores quos
ljigus ecclesiasticarum historiarum compendiose col- D I in pace prolulit nominavi. Oplimorum preterea
ligere. et numerosam librorum copiam hoc uno vo- virorum, Gallorum sciliqet et celerarum gentium,
lumine comprehendere, prolixam in eo oralionem memorabiles actus a tercia niucdi setate usque ad
sunimopere facere devitans, quse solet aliquando obitum imperatoris 20Caroli Magni voljis dccaritavi.
quibusdam magnum generare fastidiijm. Quero er- Dampnandas etiam herelicovum blasphemias et
go. eis placere quos semper brevis et aperta delectat quomodo eis obsisti debeat breviter declaravi.
pratip. Verum cernens nunc hoc etiam nieum.exeiv Erumpnas quoque Judaici popuii, quas prq suis
citium. mpdum propositas brevitatis evadere, illud impietatibus passi sunt et quibus propagantibus
quod singulis heresibus in quibusdam locis, tametsi ehristianisnnis per orbem diffusus sit1'"., scribere
breyiter, resppndere consuevi, amodp prelermittain, procuravi. Sed tam compendiosum et honesttim
VARI^E LECTIONES.
u V, Rotlend, p. 91. " V. Rotlend. p. 143. " asceph. ls. pseudopropheta I. " V. Rottend. p.
" V. Rollend. 1,
w Finem fiuitis libri cum allera editione conlulimus. p. 5S8 sqq. ls h. i. %
"5. p, 145:.
" deesi I?. " deesl%
 829 HISTORIA ECCLESIASTICA. — EXCERPTA. 85&
volunien non illiteratis principibus, quibus ars lil- A gnitur. Multis igitur estis preponenda, proceribus,
teratofia spretui est, sed vobis merito dedicavi, ne sicut in hujus libri primp prologo dixi; tum gene-
nominis yestri nioiiiraentum ulla !s valeat umquam rositate preclara, tum prbhitate precipua, tura quo-
vetustate corrumpi, quse jjpsterorum memorise solct niam eslis litteris erudila, quod est gentililium sive
iiiimicari. — Apiccm preterea celsitudinis 23 ve- ciyilitas magna. Attavorum denique vestrofum
strsesi quisscire desidcrgt, Guillclmi faroosissimi splendidam hoe in cpilogo suljjiciam gcncalogiam,
ducis Norniannorum el regis Anglorum filiam vos et demum alio, si vpbis placuerit, libro tam attavo-
esse cognoscat, illius videlicet qui memoratum sibi rum vestrorun\ Dar.orum scilicet atque Norman-
regnum sua subjugavit industria. Nullus rex nosffo-' no.ru.m,quam regiim gesta Fraucorumabimperalore
rura temporum illo sapientior felillor ac mo.deratior Ludovico, Karoli Magni imperafpris filio, usque ad
fuit. Celerum illius regalem magr.ificentiam et iibe- hsecnostra tempora brcviter decaniabo. Rollo igitur,
ralilatem nemo credo laudare sufflciet; npn enim cujus ante meniiniinus, antecessor principuin Nor-
recteH magnanimitate liolloni suo antecessori de- mannorum, Danorum dux polenlissimus extitil; sed
bct adequari, sed tanto majori preconio jiotest Karoli regis Francorum tempore post Ludovici
efferri, quo Julium Csesarem et Claudium impera- " imperatoris decessum per Sequanam ac infravit in
torem imitatu.s est, qui prefatam insulam, id est Galliam; ingressusque in eam, Nprmanniam sibi
Anglorum terram, armis subegere victricibus; quod vindicavit. Admirabilis ei filius successil nomine
nullus Romanorum imperatprum preter illos ausus Giiillclmus, cui cognoinen Longa spala fuit, qui
est aggredi. Tameii ille deficiens Iicet ducatus et Ludovicum, Karoli Francorum regis filium, sicut in
regni sui princijjatum hereditario ju.re flliis suis, libro quem vobis promifto non reticebo, ab exilio
yestris fratribiis, dereliqueril, morum. suorum ele- quo latebat Francqrum sua potentia revocavit in
gantiam e.l eam quse semper eum comitabaturaf- regnum. Et huic Giiillclmo siiecessit Richardus, et
fluentiam vobis ",, deseruit; affluenliam enim ejus Riciiardo alter Bichardus. Richardo vero secundo
et morum eleganliani specialiter pre ceteris vestris successil Roberttis, qui gcnuit hcnorabilem Guil-
ijiatribus possidetis, teste Gallia, quse nunc tola Ielnium *' regem An^lorum, patreni veslrum,
yestra liberalitate fulcilur et non mediocriter insi- Expticit Epilogus.

EDITIO ALTERA LIBRIS VI DIGESTA.

1^'CirlTLIBERPRIMUS HISTORIARUM ECCLESIASTICARUM. C bistorise textum lcgcnlibus notificare, quomodo

Assiriorum igitur rex potentissimus fuit olim Ni- processit in niundo recta cruditio fidei per quosdam
niis, qui bellum finitiniis inferens regibus, omnes gtadus el articulos setalum ac lemporum, et quo-
Asisepopulos p.reter Indos sibi subjugavit, et annis modo Vetus Testamentum cvangelicis ministravit
in ca SOregnavit. Quibus eic, ...''. princijjiis in prefiguratione cliviiiorum sacramcn-
torum, sicut virilcm telatem solet ajtas puerilis pre-
Hoc nunc de statu Judaici populi et templi dixisse cedere. Sed quamvis ab ipsa mundi origine in tota
sufficiat (cf. col. 82i). Hoc tamen non silebo, pro- mundi latitudine nonnisi duas societatcs honiinum
plietas ejusdem gentis tam cetate quam sapientia comperimus extitisse, cum tot tantscquc gentes per
gentiles philosophos precessisse, ne qua gens de eusjdemorbem diversis riiibus moribusque 30viven-
antiquitale suse sapientise super patriarchas et sanc- tes, miillijjlici linguarum, armorum vesliumque sint
tos prophetas, quibus divina inerat sapientia, ulla varietate distinctaj, quas civitates dua-smerito pos-
se vanilate jactaverit 28 sumusappeliare; quarumpna eivilatum predestinata
est regnare cum Deo, et aiti.ra perire cum diabolo :
Multa etjam alia super his erant dicenda; sed quia tercia tanien mundi selate, cum iam oimies gcntcs
liber iste nimis extenditur, ratio mp.derationis exigit' D per orbcm diffusse, beneficiorum Dei et suse condi- •
ui jam terminetur 29. tionis oblitse, insensibiles pro eo colerent creaturas,
Explicit liber pritnus. elegitDcus Abraham virum sanctum, cujus exemjilo
INCIPITPROLOGUS LIBRISECUNDI. mundum ad agnitionem sui converteret el ab erroris
Igitur quoniam jocundum est sajjienti sacras ht- precipicio liberaret; cui etiam circumcisionis nolam
slorias nosse, quarum sola sujierficies solet ab hu- imposuil, quod nostrse regenerationis signum fuit;
nianis meiitibus nebulas erroris abigere et eas ad qua 31posl communem carnis generatioriem, quia
liiiaginem veritatis adducere, curabo nutic j'uxta seculo nascimur, Deo regenerainur per aquam et
VARLE LECTIONES.
" nullal. " celsitudini 1. " deest 2. !S v. d. a. desunt 2. 5Gsecanam 2. " '* Y.
» sl guillermum 2.
sdiiionem Roliendorffii, p. 2i. V. Rollendorff. p. 27. 30que deest 5., quam 5.?,
831 HUGOMISDE S. MARIA MON. FLORIAG, 852
Splritum sanctum. Quaria vero mundi selate idem A posita est, erudiens.eos velpeccafe prohibens, melu
peus tt Domirius per ignera Mp.yside rubopriraum ppmse presentis; secunda yero sublimiorem vitK
locutus est, ut educeret Israeliticum populum de. viam jam eruditis sine interminatione pcense pfer
iEgyploy ac demum 40. dieby/s ac nocliljus ipsius senlis ostendit. Non decebat ergOjUteyangelica per-
iterum tentus allpquio scripta.m in tabulis legem,me- feclio precederet Mosaicam legem. Nam quseque
ruit suscipere; qua 31*idemDei populus fruerelur, perfecta solent esse posteriora»
donec veniret Christus, qrii iiUeriorem sensum legis His itasehabeiUibus restatet nunc, utdeParthis,
cjusdem Ecclesise suse, data sancti Spiriius gratia, qui diu in Perside regn.ayerunt,aliquid dicam , an-_
reseraret. Hac ipsa etiam setate construxit idem tequam proposilum opus attjngam. Tanlum enim
ftloyses Domino in heremo tabernaculuin, quod reg^um silentio preterire non debeo. ;Cum,Parthis.
universalem preseiilis seculi significabat Ecclesiam, quippe Romanus pp.p.ulus..orbisiinperium legitur di-,
et archam lestamenli, per quam Christus designa- visisse. Sed quia Parthi
Scitharuniexiilesextitere,^
balur, in quo sunt omnes sapienlise divinse ihesatiri sicut ipsorum vocabulp deprehenditur — Spilliico.
repositi, et eandelabrum, per quod sanctapredicatio, enim sermone IJarthi exules appellantur — de Sci-
quse iter lucis euntjbus ad vitani ostendit, e\pri- tharum regnp prius panca^narrabo; quamquam ordo
riiitur, et mensam, per quam sancta significatur "' preposterus esse videatur , quod *3ppst Pompeil ev
Scriptura, el alia multa, in quibus expressil nimis; Csesaris bella, que jam digessi, de Vesone rege,
alta presenlis Ecclesise sacramenta. Quinta deniquei jEgypli etde Amazonum regno e| deintroitu Cyi;i
mundi selate S^lomon rex pacilicus ieinplum illudl iii Scythiam , qua3 ante Csesaris ortum contigerunt.,
nobilissimum in Jerus.alem exlruxit, in quo etiami tractabo.
iionnulla imago rei fuiurae precessit. Sexta qucqi/e., Explicit prolpgus librj. secundi.
inundi selate Christus Dei et hominis 32mediator INCIPITLIBERSECUNDTJS.
mundo apparuit ct moitem crucis perlulit, ut mprs,, Scilharum igitur gens antiquissima, sub septen-
quam vitaj constat esse coiilrariam, ejus morte. trione posita,, ab uno latere Ppnlo , ab altero vero3
inslrumentum fieret per quod transiretur a.d vita.ro. niontibus Riphseis et Asia a tprgo terniinalur. Sed
Denium vcro surgens a morluis, misit de ccelo Spi-- Scythse nou minus illustria princijjia qiiam imperia,,
1'iium sanctumsuis apostolis inJerusalem consl.iu- habuerunt, nec. virorum magis quajni feminarum,
tis, qui eis omnium reseravit mis.teria Scripiurstrunii yirtutibus claruere; quippe cum viri hos de qui.jus.
pt aftulit notiliam diversarum linguarum. Indeque, i. agi.mus,Parthps Bactrianosque, feminsevero eorums
dispersi suntsuper faciem universse lerrsebaptizantes_ r Amazonunl regna coiididerint. Itaqueres gesias vi7
ubique in nomine Palris et Filji et Spirilus sanctL rorum mulierumque considerantibus.incertum est
Tunc adimpletum est quod scriptura est: Ex Syonj uter apud eos illuslripr spxus fuerit. His lajneii Ve^
exibit lex el verbuni Dgmini cleJemsalem (Isa. n. 5). sogesrex efc. . ,,.,,.. ...... . ... . . .
Inde enim jirocedens yerbum Doniini per totumi _.quem ullpreni patariii
emanavil muridum, et ex lunc coepitin terris sedifl.. r s.anguinis futuruin,metuebant, His.de Parthis bfe-
cari turris, non ex lapidibus ac cementis, sed ee viler expeditis, operi proposito manum applicabpai.
diversis populis et linguis, eiijiis cacumen penetratt Explicil.liber secund-us,
coelum. Quseturris Syon spiritalitef.appellatur, quodI
INCIPJTPIIQLOGI.S TEJlCirLIBRI..,W.QUpCONTINETUR,
specutatio intcrpretatur; spcculalur enim futuri se- ITALJJ5 sriUS..
culi magnum bonum, quod preparavit Deus Ampdo igitur prpraissam defloraturus historiam,
diligen-
libus se. Hsecetiam Dei sponsa, prop^er numerosamn a natiyiiate Domiiii ct salvatoris npslri Jiiesu Christi
quam ei quotidie parit lllioruni sjobolem per baptis- exordium suniam., ac jjostnioduin sanctorum suc-
niatis sacramenlum, merilo potest appell.ari, Ipsaa cessiones apostolprum et jjresulum lipiiiipa Roma-
quippe suo redemptori Christo intellecltialiter adhe-:- norum hic inseranj (cf. col. 825-826), demuroque qui
rens corporeo, si dici fas est, amplexu, veris imple- !- D,viri calholici locis celeberrimis post ipsos aposlolos
lur fecundaturque vhtutibus. Cui quasi suse iiovse e regendas susceperunt ecplesias expediam. Npc preter-.
nuptse novus sacerdos nova tradidit saeramenta,i, ibo persecutionum lurbines.J quibus sancti maftires
imposuitque ei onus leve et jugum suave, ut quantiti diversis temporibus pro Christo carceribus trudi
psnderet eam intelligeret. Dedit quippe ei pro cir>. edictis principalibus, urgebantur. Sejl illi diyino
cumcisione, quse plebem Hebraicam non mediocri- amore flagrantes, seyientibus in necera illprum regi-
ler honerabat, sancli baptismatis sacramentum et bifs et legibus, ducibus.et genlibus, flecti nullis cru-
pro diverspruin specie sacriliciorum suum sacrifi- I- piatibus ppluerunt, semper iuexpugnabiles perma-
candum et edendum eorpus et sanguinem. Cujus is nentes, Siniiliter et sanctse mulieres yirilenj gerentes.
veri sacrificii inultiplicia variaque signa erant sacri-
i- anipio fldem, carceribus includebantur, cedebantur.
flcia prisca justorum. Igitur prima lex velut peda- \- torquebantur, urebantur, Ianiabantur , coronaban-
gogus rudibus atque carnalibus hominibus primuffi m tur..Hos primitiva flpres tulil Ec<;lesia,,ethis adhuc.
VARI^ LECTIONES,
s"quam5? " hominum Rott. 3aquicquid 5. ** V. Rottendoif p, oH,
S55 HISTORIA ECCLESIASTICA. — EXCERPTA; $%&
slipata vernat mirabili varietate. Horum deiriquej A stus tisqueadBextamveriiredistuIita.laleni, utnovae
meminisse semper erit utile. Prelerca perfidQ-snoni legis plenitudiriem prolixitas teniporis non .aufer-
preteriniltam philocunipos , id est amatores ja:ctan-- ret. Nairi si anle Venisset, euricta forsitan iegis no-
liaj, iion sapientise, qui continencia , castitate atquei \x precepta Vetuslas teriiporis abolevisset. Nunc au-
jejunio Sicul quadam pietatis veste exteriustdcti, in-- tem ea servrire ipse iinmineiis judicii ferror exigit,
trinseciis verO habenles animum venenatum, per' nec sinit propinquitas vjcini examinis peiiciitaii
dulces sermones miiltis in Ecclesia scaridalum intu- novsefidei perfectibirerir. PrOlnde defcebat, ut qui C.
lerunt. Quorum perfidiam denudare curabo, efeorurii L feiia homiiiem fecerat, 6. die perfecerat, 6. rinindi
erforilms locis oportunis , paucis quidem sed alfa- setate eum ad plenitudiricm legis perduccret; etiam
tim, Dei opituiante juvamine , respondebo (cf. co'h veterascenteni suo novo adventu reficeret.
826). Quod iilis maxime profuturum esse confldo , Proinde presenti prologo, qifoniam id multiirii rjperi
qui magna doctofuiri voiumina , quibus eis respon- proposito convenire non dubito; Italioa situtti pau-
sum est, non habent, aut seeularibtls impliciti curis cis compre.iendam et provintiarum ejus nuriie-
'ea minime legere possunt. Nam ex his tametsi bre- rum subtiliter nescientibus iiitimabo (cf. col; 828)
vibus resporisis potuerit et iiicautam simplieitatis Ilalia ergo patria sive regio Romaiioruni. . . . ; .
impericiam devitare et dogmala fidei christiana3 Coii-'.B ..... . infra Alpes est vocitatur. Et ha3c de
traria declinare. Arguam denique cecitatem Judeo- Brenno sive de Gallis , quorum supra dridum me-
rum, quanolluotin Ghrislum credere; quem sciunt; ffiinimus, paucis dixisse sufficiat. Amodo veio fultiis
sibi a prophetis proiiuntialum fuisse (ef. coi. 826); Dei adjutorio ; et in tres libros totum opus dividere
Exlremam denique lemplieversionem. quse facta est- et in unum corpus ecclesiaslicam historiam curabij
sub Vespasiario e't Tito, non lacebo, sed referam' redigerei
dejectionem sive depopulationem rerum illarnmquiE! Explicit proiogus;
dicebantur Saricta sauctoruni , licet frierit umbra INCIPIT.TERCIUS LIBER.
non veritas; umbra tamen desighat vestigia verita- Secundas Bomanorum monarcus i interfectti Jii-
lis et diligenlef intuenlibus signis quibusdam futura lio Csesare, Octavianus Augustus extitit; quo; ; ; ;
splef exprimere. Optitaorum preterea virorum, Ro-
manorum scilicet, Galloruffi Gotthorumque et cete- Igitur post extremum Judaicie plebis excidium CP*'
rarum getitium memorabiles actus hic inseram , et rumdem breviter arguam perfidiam Judeeruin ,
qui
totum hoc opus legitima ratione fcorroborare conten- nondum volunt in Christum credere 3°.
dam (cf. col. 825). Incipiens quippe ab Octaviano Au- Explicit liber tercius:
*
gusto , omnium imperatorum nomina Romanorum INCIPIT PROLOGUS QUARTl LIBRI:
ibi seriatim denotabo tisque ad Karolum magnum
Maximus versalur error in cordibus Judeorum '*
et ejus filium imperatorem Ludovicum , et tempora
...-•'••"••» :.;.. ::._
quibtis floruerunt lucide designabb , sicque secun- Porro hsec conlra Judeos sub specie prologi dixisse
dum eorum katalogum rerum relaliones gestarum
sufficiat el hic melam finitus accipiat.
ita lemporibiis assigriabo, ut, si rnodo dictum de-
curras katalogum, quid sub unoquoque imperatore Explicit prologusi
INCIPITLIBERQHARTUS.
gestuni Sit, evidenter agnoscere possis. Sunt tamen 31 ;;...»
Domicianusligitur frater Tili junior
rionnulliquibus Videlilrforesuperfluum, cum secuii-
duni iempdra regum vel iniperatorum ecclesiastica3
Sed non est contra Bepperit qut»que dalmalicse usiini 88
perlractantur4historise. -religio-
nem ecclesiasticam aut aucleniicam disciplinam (cf; hxplicit liber quartus.
coh 825); Lucas nempe evangelisla, cum dominicaj INCJPIT PROLOGUS LlBRlQUINTI1NQUOCONTINETUR
incarnalionis texeret historiam, HerodiS regis Judai^ GALLI.S; SITUS.
cse gentis in ipso sui sancti Evangeliii piincipio in- Precedenli libro (cf. col. 826) Spiritus sancti suf-
lulit mentionerii; Fuit, inquit, ih diebus Herodis re- D fragiopauca de quibusdam primiliVseEcclesise san^
gis Judem sacerdos quidam nomineZacharias devite ctis,- qui post nostri Salvaloris nalivitatem et ejus ad
Abia. Itemque pdst.pauca: Exiii edictum a Cmsare coelos gloriosam ascensionem pressuras innumerft-
Augusto ut describerelur univcrsus orbis^ Csesaris Oc- biles pro fide sustinuere catholica, peroravi; pre-
taviani faciens itefum menlionem, quatinus illa quse senti vero vPlumine lemptabo , si possum, de illis
minus erant hominibus nPta ab his quas pene aput qui paeis et tranquillitalis diebtis floruerunt aliquid
onlnes celebri fama ferebautur confirmarentur et ctiam dkere; ab illo tempore ducens exordium quo
roborarenlur; qnod et multi alii religiosidiviiiarnm Romani imperatores idolis abrenuneiantes, pro qui-
tractatores histOriarum fecisse leguntur. Ulsequippe bus olim persequebantur christianos, verum Deum
fes gestse quae nuila regnrii ac temporum cerliludine ccepertint colere, qui mundi fabricam constituit
commendantur, non per historiam recipiuntur, sed uniyei'sam. Nullo enim tempore destilit Deus iii vi-
inter aniles fabulas deputanlur, Pprro ideo Chri- nea sua, id est in Ecclesia sua, idoneos operarios
VARI^E LECTIONES.
M V. Roilendorff p. 65. s" Hcec etiam omitiere placuil; v. Rotlend, l. I. "T. Rotlend. p.-68., s» F.
Roltend, p. .89.
$35 HUGOMS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 836
conducere-jrieque illa dignos illi fruclus per pacien- A quae et Medioraatricum; Remis, Laudunis \ ei.pagus
tiam gignere; sed quanlo diiriora pro Redemp-toris Hclveciorum, quem nuncAlemanni incolunt. Fiuunl;;
sui nomine certamiiia toleravit, tanto gloiiosiussem- per eandem jjrovineiam Scaldus , Matrona, Mosa et
per de diabolo triumphavit. Pioinde zelalur divini Ausona. quse ultimos fiemorum lines prelerfluit.
muneris eflicaciam antiqui serpentis impietas, et Silva eciam habetur in ea quse dicitur Ardeima, quse
contra pielalis justitiam armalur iniquitas. Ille a ripis Reni fluminis usque in Treverorum fines ex-
qttijjpe, qui dudum in eoelum positus divinitati se tenditiir. Aijuitaiiia vero a Varunna flumine ad Pi-
coroparavil el esse Deo similis non per jusliciam reneos montes extendilurj et obliquo Ligeris cursu,
sedper potentiam concupi.it, quique jiropter suam qui eam ex parte terminat, pene in orbem cingitur.
de ccelo projeclus est Msuperbiam , solila versucia Coiilinenlur in ea urbes egregite : Narbona, Arver-
posl persecutionis lempora, quam suslinuilEcclesia iius quie Clarus-Mons dicitur, Bituris, Cadurs, Tho-
primitiva, tranquillitati ejus invidens , rursus per losa, Rulhenus, Lemovis , Petragorica, Pictayis,
quosdam bereticos temptavit subvertere catholicam Burdegala,.Sanctona et Engolisma. Meat per Aqui-
fidem ; etqui jjrius adversus eam sevam pcrsecutio- laniam Dordonia, quse iii Var.unnam immergitur.
ntim excilaverat tempeslalem, ille etiam postmodum Silva habetur in ea Letenna ", Biturigibus et Afver-
in ea hereticorum seminavit germina nequam. Sed uis confinis. Lugduneiisis autem proyincia oriliir a
pielalis Dei munificeiitia conlra jjrefalam ncquiciam monle Jurano, qui est inter Sequarios et Helvecios,
quosdam suos armavil proceres , qui magno suo la- et a lacu Lemanno et flumine Rodano, etextenditur
bore el licreticoruin dolos pcssuindarent et sacrse aJ oceanum Britannicum, dilataturque ad Ligeris
fnlei lineam uberiori facundia roborarenl 40. Quo- alveum, qui eam ab Aquilania separat et diviclit;
rum profecto meritum a marlirii digiiilhte non Urbes iu ea multse e.t opulentse : Lugdunum, Cabil-
degenerat. Nam idem laborpro fide certaulikus eos lonis, Edua quae et Augustudunus; SeripiiiSj Autis-
inartirKjus equiparat. Et quia nichil est veritate va- siodorus, Niveduiius quse-et Nevemis, Meldis;"Tre-
lidius ila omnem pravilatem fides catholica prefato- cas, ParisiuSj Garnotum, Geniiabus qiise et Aurelia-
rum labpre virorum contrivit, sicut dudum anti- nis, BothomagiiSj Ebroas^ Oximus id esl Sagensis,
quorum philosophoriim ambiguas opiniories sancto- Cinomarinis, Luxovium., Nannctis, Andus quse et
rum patiiarcharum alque prophctarum auctorilatc AndegaviSj Abrincaliiia, Rcdonis, Venetus. Quarmn
quassavil. Et quemadniodum ille felix angeloruin Augustudunus et Senonis majoris aucloritatis anti-
exercitus, qui post diaboli lapsuni in ccelis reraansit, quitus fuere. Nain Augustuduuus aniicitiam Ro-
Deo secundum sibi datuin ordinem dignitatuni famu- pQ manipopuli amplectendo, nobilis evasit; Senonen-
latur et servit et ad nutum ejus arigelorum multilti- ses vero Romam quondam obsidione eiiixerunl.
dinem archangeloruni obedienlia regit, ila et nunc FltiuiU per Lugdunensem jjroviriciam Bodanus ct
Ecclesia secuiidum sibi datoS gradus ordinis et dis- Araris qui et Sagonna vocalur, el. Sequana qui
ciplinseipsi Deo pro liuiiiana possibilitate fideliter in oceano Britaiinico imniergilur. Silvse ih ea Perllcus
terra ministrat. Verum quos illa non colligit, hos elLangularia. Has trcs Galliseprovincias dum Franci
profecto diaboliis ad inleiitum secum rapii. Et hec occupassent, illam regionem qua; septenlrionem yer-
presenti prologo de sancta dixisse sufficiat Ecclesia. sus inter Mosam et Rheuum ponigitur Austriam, il-
Amodo vero inseram operi inchoato qusedam ca- lam autem quse a Mosa usque ad Ligerim prolendi-
pitula de gestis Francorum locis oportunis (cf. cbl. lur Neuslriam vocitaverunt. Qusedam tainen pars
827).Nonenimfas estpreterirepenilus taniaj gentis Gallise quam Burgundiones inlra Lugdunensem oc-
virlulem, quseGallorum genlemasperam, audacem, cupavere prPvinciam nunc Burgundia yOcalui'. Aqui-
bellicosam etcunctisregnisterribilem ipsisqueetiam tania vero nomen adhuc avitum retinet; Dicta Aqui-
Romanis imperio terrarum florenlibus formidabi- tania quod prre cseteris Gallie jjrovinciis fontibus et
lem, suisarmis subigereet suo sensu sibi potuit re- lorrenlibus scaturiat. Et haec modo tantum de sitii
tinere. Prius taffien ipsius Callise situm, quam nunc D n Gallioscompendioso sermone dixisse suiieiaf.. Be-
prefala gens Francorum incolit, breviter compre- stat taffien ut et Narbonensem provinciam, quse pars
hendam atque depingam. Igitur universa Gallia, non Galliarum est, describamus. Narbonensis provineia
lam arapla quam inclila , tribus provineiis termina- habetab ofiente Alpes Gothicas etab occidente His-
baturantiquitus. Quarum una Belgica, alia Aquita- paniam et a circio Aquitaniam et ab aquilone Bel-
nia, aliavero Lugdunensis nominabatur. PorroBel- gicaffi Galliam ct a septentrione Lugduriensem pro-
gica jirovincia habel ab orieute limitem fniminis Vinciam et a meridie insulas Baleares, a Ironte vero
Rheni et Germaniam, ab euro vero habet alpes qua Rodanus defiuit iri mare insulas Cicladas. His
Apennirias et-a merldie provinciam Narbonensem et ita decufsis, ad historicam revertar amenitatem.
ab occasujjrovinciamLugdunensein et a circio ocea- Explicil prologus.
numBrilannicum. Crbes ejtis inclitse et famosse: INCIPITLIBERQUINTUS.
Colonriia Agrippinensis, Tungris, Treveri3 , Mettis Constantinus igilur Magnus, Conslanlii raodci a«
VARIiE LECTIONES.
39deesl 3. *°laborarent 3. « V. Rollend.
p. 91
857 HISTORIA ECGLESIASTICA, — EXCERPTA. SS8
tissimi et egregii.priiicipis filius,in Britannia-.". . -.. A terlitteris 1 cruditam esse lion ambigo, ad delinicn-
... . .:.'...; .'.'.; ..'..:,...;.:. .'".'. • • • •--'• dum • animum tuum et ad acuendam 4' fidein pecto-
primus ex GTecprum gente Romano potitus est im- i tui, sperans quod nomlnis tui mojiiiiientriffi hac
ris
perio *3."'. - ./-._: •, ;. > > .....; <
etiam possit oecasione non fnediocriler insigiiiri, ita
•".... Explicil tiber qidnius'. ,- i iion valeat ultra aliqua vetustale corrumpi, quse
ut
INClflT-PROLOGUSXIBRI.SEXTI. ..' ]
posteroruhi memorise soiel inimicari. Ecce habes co-
Ecce tt- dum Iminenstini jielagus liistoriarum cu- .
ram le propugnaldres. lidei calboiicse, habes rectores
pio perstringei-e et riumerpsam librorum copiani ' civitatis i Dci per divisas Ecclesias Christi pojiuio pre
urio .volumiiie coartarej videor quibusdam modum •:sidentes. Cui civitati rcgali presidel poteniia, Deus
prOposilK brevitatis excessisse. Sed audiant queso .;Dei F.ilius bomo vc.rus,ct',8Deus;:imiipo'tens,qui sua.
qtios brevis deleclat oralio, Bfeyilatem in pratione .sapienlia tbiam ipsius ciyitatis stiucturarri regil,
custodiendain «sse, confi.teor, si causa permiftat, quia cxaitat i alque defendit. Qui tciniiiibus 'sanctpriim
qrioruridani' sehsiis hPminum inagis honefat oratio colisociet t in secula seculbrum. Ameni .
prolixa qriam doceat. Segetem etiam nimia sternit . . Explicit prologus libri scxii.'
ubeftas, et ad matufilatem non pervenit 11'imiafe- n '
INCIPITLlBERSEXTUS";
cunditas; preyaricatio lamen dicehda est transire di- B
Mariritius igilur genere GappadGCus RojrianniJi
cenda,'el non ffiinus servat modum perfectse oratio- ;
striclius debet effusius iriiperium assecutus est anno dominiese incarriatio-
nis, qui quaffi reiri-quam qui ms i>75 »9: ; . . .-.;.. > ".;. . '. '. ';-. 'i^ l .".'.',.
dicit; cirm alter 'materiam -excessisse, alter dicitur
non implesse. Peccat igitur. uterque, sed alter viri-
[ANAST.] Justiuianus "° itaque patri suo sricee-
biis; alter jieccat imbeciililate. Rorro nunc etiam dens ih
jlii M qui huuc codicem ideo forsitan superbo despi- regno anno incarnationis divinse 678 eiiin-
vo peravit annis 10. ...... . ... . . . . . .V. . . .
cient aiiinio, eo quod eurii non novis coinmentis
sed quoruiidairi illiistvium virorum coacervaverim Defuncto Vero EbroiiiOjPipinus, filius Ahsegiseli,
scripiis, respoiideo, quon.am alierius adjumenlo Di-
dominari sub regibus coepit in Austria. Pprro isle
vinitas sola nOn indiget,iiec dici aliquid.ab aliquo
Ansegiselus Anchises de nomine Aiiciiisse quondarn
pofest quod jahf non sit'.H dictuin, aut aliqua jacet ,Trpjani principis est dictus*. [P. D. vi; 22]'iCrijus
abstrusa iri cordibiis nostiis scierilia, quam 11011 il-
memoratus filius Pipinus ex tixofe Plectfude duop
liistraverit usus: precedeiitiuni virofum. Totum ta- filios
habuit, Drpgumet GrisriiPldurii "s; sedex cori-'
men averidicisauctoribussuriiplum veraciteraflirmo. .. 3 genuit Karplum Tudiietiiu. ...
, y'
C i
cubiua"S . /. .
Verum multa qua3secuntur ab Anastasii Romani.bi-
biiotiiecarii libro decerpsi, queni teroppre Karoli Ma- -
[* etiamdiclusesiA.]
gni de Greco iranstulit in Lalinuiji. Res enim gestse Leohcius igitrir*' imjierayit arinis 3. ...
sub aliis-imperatoribus usque ad Mauricium lucide [AKAST.]
Lalinis contiriebantur in libris; affiodo vero dicti
reruffi sefies nulla [** Leo igilur, quietLeonlius nomiriatus est imp.
impefatpris tempofibus gcstaruffi A. ubi res Homanmet imperatorum tempgra ctli.
frilla mauebat auctoritate, sed historibgraphus quis- ter.breviuscjiieexhibenlur exAdoneJ_
que vuigi tantura opiuioneni suo jionebatin co-uice; Absimarus igitur; qui et Tibeiius npjninaijaiiif,
qupd ex lectiOnibus qusein exaltatione saiictaj cru- iimperavit annis circiter 7. ; . . i , . s . .....
cis: per.uiiiversas. fere legunlur ecclesias animsd-
Verti potestr tjuas falsitate refertas quibuscumque Juslinianus igitur iinperavit secundo annis G. ..-''.
sapientibus lucide liquet. Prsefalus aulem Anastasius
suis ;iempbfibiis ea quse in Greca continebantur hi- : [P. Di vi, 54.] Pliilipjjicus ergo^ qui ei Bardani-
sloria ab -OctayianpAugusto usque ad Michaelem, cus c nominatur, creatns; aprid Chersonam impera-
qtii NicepborP sxiccessil,fationabili prosecutus ora- _Q ttor, anno divinse incarnationis 704 ?c, imperavit
tipne, Latino translulit eloquio; iri quo opere nobis anno.uiio a et dimidio. . , .-. . ;:. . . . . . ...-,. .
riiulta quse hacteriiis riesciebaiiius aperuit, ibique de
Muhariiet jjseudppfopheta pauca quidem locutus est, . Anastasiusigitur,quietArlhemiusdictus est, ini-
sed quiljjis leirippiibus fuefii lucide designavit. "1-i- peray.it p annis tribus et niensibus 0.,; ; , .";. /. '. .
bef tameii illepef multos -latuit annos, sed nuper
meis Deo yolente yenit iu manibus. Cujus auctoritas Circa hos preterea dies Childebertus niorieris,-1«-
lion esiffivola velinepta, sedautentiea, probabilis gnum g Francorum deseruit habendum iilio: suo mi-
et robusfa. P-roiride codicem istum tibi riierito, 0 nori n Dagobefto [cf. Ario,]. Sed et Pipi.iius riiajorre-
Adela riobilis comitissa, dicavi, quam non mediocri-' gise g domusdefunctusest; cuisuccessitfiliusKarolus.
'
'; ::'_" VABIJ5 l&CTIONES. . ;'. .--:
4,._V.Rotiend. p. 143. l43 lecenna 5. 4* Hcecdesiini ap.Rottend.; v. prmf. p. 539. u illiid — despiciet
5. wd. sitl/ 4J accueridahi 1. 4S et d. 0'. desiinl 5. i9 V. Roltend'. p. 145. B0LXIII. Justiiiianus 2.
el~ila deinceps numeros addit: 61DCLXXXVL Roii, ca Grimoaldum R. S3 c. Alphaide R. "* rudilem
2. deest Roli.. cs DCCXI. R,
£39 IlbGbmS bE S. MARIA MON. FLORIAC. 8i0
qui TudiieS appellabaftir a majoribus malleis fabro- A Avit Childericus "f, querii 'et Hildricuni appellabant.
rum quibus lundi et extenuari gravior ferri materia [EINII./. I. ADO'.]De qrio; cum esset vir inutilis ac
teolet. Qui major regalis aulae factus sub Dago- remissiis et nihil preter fegis nomeii el precaririiri
berto"", salis slrenuecum Saracenis pugnavit [P. D. viclum; quod ei aulse piefeclus regise ministrabat,
Vi, 46.]. Nam precedenti lempore Saracenie$Arrica de tota polentia i%nl possiderel, Pipinus majbf re-
irausrretanies, Hispaniam sibi subjugaveranl, inde- gise domus per legatos suos studuit interrogare Za-
que Karoli temporibus, Cum uxoribus et parvulis chariam Roniahririi antistitem, dicens, an ille debe-
erumpentes Aquiianiam Gallia; pfovinciam iuvase- ret esse iex Ffantise, qui otio deditus solo nomine
serunt [ADO.]ei usque ad Seplima.iise et Viennensis regib erat coiuentils'. Cui ponfifex remandavit, illum
86 debere appellaii riigem qui bene rem regeret publi-
proviiicise fines quseque dcpbpulantes pervenerunt.
[EINII.c. 2.] Sed hos Karolus Tudites duobus magnis cam. [EINH.]Qua responsione Franci animati, Hil-
prseliis, unb in Aquitania apud Pictavium et allero drico in monastorfp detruso elmonachili tuniea pal-
juxta Narbonem, ita devicit ul Hispaniam cps rcdire liatoj Pipiuum sibi regem constituerunt. Qui ubi rei
compcllerel. |PAIIL./.-/.] Infquo bello 5G5 Sarace- est crealus, onlnijs sibi rebellantes magiia potestale
liorum millia interfecit. Iste est Karolus, qui pro- subegit et Griphoneni fratrem suum regeiil fecit Ati-
"*
pter assiduitalem bellorum fes ecclesiasticas laicis strasiorumj et Thassilonem suum ex sbiore tiepo-
lradid.it. Pugnavit eliam contra Saxoues et Bavarios, tem ducem insliluil Bavariorum. Grijjhd tamen pro-
quos cum niagnadifficultate superavit[cf.ADo].[P.D. pler sua3 meiilisinsoleritiatii"ei bellrim itidixit. In-
Vi,42.] Cumlleudonc quoquc Aquitanorumducessepe terea VerOConstantinPpoiii ;..........;.
tliinicavil, cl Rainfredum comiteni regalis palatii a
palatio expulit, sed unam ei tariien civitalem, id est [ANAST.IEoderii etiam anno mortuus est Leo inipe-
Andegavensem concessit. Porro regi Francorum rator aniirisesimul et cdrporis mprte, et fit impeiii
Dagoberto successit filius ejus Theodericus et impielatisejus pariter successOrCoristaniiiiu..filius
ejusi iiiincja toiidilione inuridi 63juxta Roiiianos
[***juniore add; A.] sextiis millesimus et ducentesimus ct quisdragesi-
[•} In — interfecit desunt A. qui pergil : Isle ta- ltius, sed secifndtirii cbffipiilationem Egyptiorrim ct
men K. pr.] Alexandrinorum sexlus millesimiis et dueentesimas
[P. D. vi, 41] Thcodosius igilur, Anfislasio de- tricesimus secundus.
functo, imperavit aiino uno. ..;.;....... Conslanlilius * igitrir, persecutpf legurii a patri-
p bus tradilaruto. iriiperiurii *»sufijeiis anno incarna-
Leo igilur anno incarnationis Domini nostri Jesu tionis dominicse 754,
impersivit annis 54j mensibiis
Christi 708 s~ RomanO politus imperio, imperavit 2etdiebus 26. .... . . ..'..'..... . . v;
annis 25 [cf; ANAST.]..;;.;.
[ff interrumpentes 166um hiriiare compellunt;
Et item hoc ferme tempore Karolus Tudiles de^- Nain hujusmodi irequenliain cum suo proposilo
oflicere vidisset; reliclp inoiiie Serapti in Samj
functus est el apud Sanctum Dionisium non longe a nium proviiitiani fid monasterium saneli-Beue-
Parisiaca urbe sepultus anno ab iucarnaiione Do- dicti situm iri caslrciCassirio secessit et ibi quod
mini 741; principatum regise dOnius obtinenlibus fi- cum Einh, Ai\ ,.
liis ejus Karlomannoes etPipinopariter. [Eiwi. c. 2.] [fff exempto r. Th. A.]
[*f h. iterum d. A.]
Qudfum Kariomaniiusts, relictd regni administra- ["f Hildricus vir inritilis ........ possi-
tione, itomani adiit, ibique secularem militiam re- dens. Dequossepe noriiinatus Pipinus ... suos
Z. R. interrogavit a., si ille mirnere debebat...;
liquit, ac demum in rnonte Serapti 60sancti Silve^ conlentus, Cui p. illum d; vpcari regem remsin-
stri monasterio a se corislrricto, ibidem in habitu davit q<b. r. p. regefet. Qiia occa'sicmeFi-ar.ci
monachico per annOs aiiquttt habitavit. Sed ctim ex Hildricum delonsum iti monastefio detrtisermif
Francia multi nobiliuiii ob vbta solvetida Romam D et P. s. r. ,c, In Romana vero cathedra Zaclia-
rise pontifici Slephanus successit. P6rrb Leo riii-
sollempniler commeai^ent et eum velut dominuffi gifgtus apud Cdnstantinopolim .... preterea
quondam suum preterire riollent, otium,; quo ma- Leone decedente Constaiuintis faclus est impc-
xiine delectabatuf, crebra salutaiione interfumpe- ralor A. qui pergit : Conslantinus etc. («.')]
bant ff Ideo locmri iriulafe decrevit. Nam inde iri6i ..e; .....-.. ; ..'....-. . . . . . .•:. . '.
Saninium provinciam proficiscens, apud castrum i * Coiisianlinus
igitur imperavit aniiis 27. A. ufci
Cassinum quod feliquurii erat tempofalis vilse reli- reliqua desnnt iisque Hujusin diebus papa Ste-
giose conversarido Comrjlevit[cI. ADO].Prefalo de- plianus (». '*).
niquc Dagoberto vila decedente jf 7, regnavit pro eo1 [ADREVALD. Mir. S. Bened, e. 15.] Interea vero
Thcodericus Mfilius ejus, et hoc*-j-defuhcto, regria- monachi cosriobiiCassinehsis auctorilale Karloiaan-
VARI^; LECTIONES.
t6quosque2? R. ~~DCCSVHl. R. ~"karoloraagno 2. "9karolomagntis 2. kaiiomagnus A. 60sera-«
plim 2* 6l in 63
— religiose desuhl 2. qui pergil conservando compl. CJChilpericus f. e. cul successit Theo-
doricus R. mundi /{.-
64imp. — 734 dcsunt R.quinquies MDCCCCXLab incarnatioiie domini nosiri Jesu Chiistl DCCXLI
 8U HISTORIA ECCLESIASTICA.— EXCERPTA. 842
nij ciijus supra meminirinis, Romam verierunt', ro- A disposuit,quo proplersaiulemplurimdfum qhimarum
ganles fcacliariam magnum poritificem, ut littefas transferri stia meinbra pcrmisii, certissimum liabe
-
Pipino Francortmi regi dirigefet, quatinus beatis- iote,impotes voli veslri vosmetipsos.qdpropria redi-
siirii corpus Benedictij quod Flofiacenses monaclii iiiros. His dicfis, fratribus totius corigregationis ad
furtim sibi vendicavefant* avito restilriat6B loco. se vocaiis, iritra vicinam beaii Petri ecclesiam se
Quibus. Roriiarius poritifex aniiuetis, per euridem cum eis reclusit, ubi splo terius jprostratus et lacri-
Karolomannum episcopis Fr&ricisesluduit scribere, inis ora perfusus; orationi Vacabat .*%Episcopi veio
diceris:,:Zacharids episbopus !.'>:.^ -. . valete (48). templUm sanciae Dei genitricis .irigressi, antequam
Quam epistolam Karlomarinus fex poptilis Gallisis adsaiicli Benedicti pfopinquassent tumuluiii, in dis-
coram fratre srio Pipino rege in inagno conventu solutionem et forrijidinem surit conversi, et lanla
cleri presentavit; .Triijc pius pririeeps hsefcaudieiiSj csecitate pereussi, ut nec inviceift se fecognosccre
Remjgiuni Rothbmagen.seiri episcopuni crim tfiljus quirent. Curii autem se divina ultioiie excsecatos
episcopis Fleriacum petestatiVe difexit, ut m&xi- esse sensissent, cceperrint efrabundi. palpando per
iftam pariem cufaiiPn inodica; corporis saiicti Be- ecclesiam pefgefe, quo ad restes campanafuni im-
liedietiCassinensibus "•'.*.monaciiis reddei-ent parteni- pegissentj; qtias vi nitigha ccepefunl trahere; hon
queloci salario reservarenl; pertractaris pfiidetiti B eriirii aliter polerant his qui"foris remanserant in-
consilio, ut necfratrerii contristafet nec tameti re-, foftUriium suum riotiflcare. Quo e.vciti sono"-, fra-
gnum Francpruih lanlo lionore privaret. Sed qufc fres de jkm dicta apostoli Pelri pfocesserunt ecclc-
niam non est sapienlia: rieque crin_.iliriiricPritrsi siri, existimanies triste speclaculum sevisuros; sed
Derim, biduo ante statutum adventum episceporiiiW qusehatiicaiisa fardaridi essetin ecciesia nesciebaiii.
res Floriacensibus innotuit fratribus. Tunc frat^s Explofaridi ergo gratia quidam de eis intrayeruiu, ct
triduanuin jejuiiium celebranles, Iiis verbjs beatis- niox apertis oculis eos per ecclesiam errare dejirc-
sinium Bcnedictum orabant aftte sanctum iejijs se- heriderites, eg'ressi"~surit, dicerites : Quia pius paiet
pulchrum : Ovnica spes noslrapost Deumytie dere- iidster Behediclus exaudivii nos et suscepit Iqcrimas
linquas nos orplmnos, qui huc nonnostns meritis, ndsifds, vehite ei vidcie maghaiia Dei, tt iunc pa-
sed multarnm" qnimuruin vcnisti salute;scimus ,riler ecclesiaih intfoeuntes, invenerunt eos ve! cla
certe elomhino faiemur,nos indignos esse luapre- iiiarites riihilque videhfes. Quibus' cum dicerent:
sentiq, quia inutiies gperarii sumus, et noti atnbula- Quid facitis, o bcni baroiies 71?iiii fcspondere (li-
vimus ih mahdatis luisjuxla prgfemonem noslrem; centes: Venobis, quia sancti palris Benedicti re,-
sedemendare pqrati sumus iiegligentius npstras, el _ quiem temerare veninius, et ideo cmcitatem incurri
fiqgellis nostum paternitalisutlro substerhimus, mus; vos auiem servi' Dei mitius agile hobiscum, ei
lanlum »_.dimittas clientulos tuos, qtii huc pfopter nolite nbbis secundum presumpiionem hgstram rcd-
tuam presenliam cohgregdti sumus; suscipe qumsu- dere talionem; sed orate pro nobis omnipotenlem
mus iqcrimas nostras, et cpmmane nobiscum inloco Deum, nt qperiat oculosnostros, nosque vdbispromii-
isio, quein dudum tibi dignanter elegisli; si qutem timus nunquam deinceps taliq presumpturps* Ad hec
nible peccatdrtim. nostforum exacefbatus hgbiscum verba fralres solo tenus fusi, orabant altentius, ut
remanere nolueris, notumsil iibi,quiq quocmnque diyina pietas eis lumen reddere digiiaretur ;et cuiri
ire decreveris, nos devotissimos convialoreshabebis : orareiit, aperti surit oculi eorurii. Deiinimvero prc^
non nos ierrebuntpericula fluminumdut jtiga mon- fali viri ad regem reversi, narraveriiiu quse fiierunt
tium velviolentia tempeslqtuni, nec nosppterit qliqua passi, et adjeeefurit, quia rion debeal Galiia tam sah
crealuraa paterniiate impedire tua. Crederes super ctis ossibus viduafi. Sed dum fex morosius papse
payimerituffi iirmaxima quantilate 6Spluere preni- iegalos retineret, idenj papa Zacharlas defunctus
mia lacrimarum inundatjone; Et cum jam in his esf. Gui suGcessitStephanusinporitificali sede. Qui
sirigultibus et lacrimis totum expendissent triduum, et ipse per se ad euridem regem iri Franciam ve-
ecce memorati episcppi adsuht, et; mahdala regis j) nit•**. [Cf. ADOetGesla pohtif: Rothan.] iNanj rex;
***suis
implere cpnatitur,:moxque resefafi sibj foj'eseccle- Italise Aistulfus noihine ecclesiam Romanam
sise jubent. [ADREV.]Medo tunc illud sarictum rege- possessipriibiis'spoliabat, Sed dutii iderrivcriefabilis
bal coehobiuni; qui cum precepta regalia grayiter papa apiid regem aliquandiu irioraretur,scgritudi-
susccpisset, non se posse reddere respondit deposi- nem incurrit; qua detentus njpleslia, apud sancti
tum, qriod ad sefvaridurii se suscepisse gaudebat, bioriysii poenoiiiufriripii lorige a Parisiaca urbele-
non ad, reddenduni, Geterum si sancius; inquiens, cto deculjtiit; se3 ipsiris saricti Dibriysii irieritis'tan-
Benedictus ad pristinum vull reporlari matisoleum_. dem corivaluit, et ih eadein basilica altare Iri ljonorc
noh iliutn relinefe possumus; sin vero; liic remunere sanctorum apostoioriiiri Petri et Pauli, qiiorum
"VARIiE LECTIONES.
*? auctore statuat 2. 6e cassihiensibus 2. " perm. 2. 68 deest 2. 6" vocab. 2. 7" sompno 2.
'
"dpriiiriifi
'"
:•• -...; ..-. NOTJE; - " ''.:.'.;' ';
(48) Ut aprid Adievalduin c. 15 legitur. Scd pro Pippini exccll: majofis dontus Hugo scripsit: Pip-
pini excell. regis Fraticorum.
PATivdi CLXIII S1
843 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 844
ctiam piecilms convalucrat, consecravit, anno ab A divina non p.rocul abftiit. Nam cum q. cl. v.
incarnalione Domiiii 754. Qui etiam postquam Bo- p. etc.]
mulearn remeavit acl urbem, Ipsi sancto Dionysio [**Deniquo A.]
[*'*A. pergit: His palratis segrolare coepit el gra-
intra modo dictain urbeni inoiiasterium sedificare vatus morbo obiit in Parisiaca urbeanno d. j.
"
ecppit; quod morlc jjrevenlus consiiininarc non 768, superstllibus, etc.]
potuit. Succcssor tamcn cjus Paulus illud nobiliter [ANAST.] Interea Conslantinusnefandissimus im-
consuminavit, et quosdam Dci servos nalionc Crc- perator contra Bulgaros pergens horribilein infir-
cos iliic adunavit, locunicjuc ijiHim Ad sanciosMar- milafem incurrif, cjua ct dcfunctus est, non minus
lyres in scola Grccorum ajjpellari precepit. Porro quam Diocletianus martyrum sanguine jjlenus. Cui
rex Pijiinus copiosum a Gallia movit excrciuim, successit Leo Cazarus, filius cjus. In Rornana vero
jnemoraio Sl- pliano Romano pontifici prebiturus cathedra Stephano papse subrogalus esl Paulus, et
.".uvilium. [Cf. Auo ct G. ponlif.] Et ingrcssus Ita- post Paukim sedil aller Stephanus; cui succcssit
liam. regem Aislulfum obscdil, et 40 obsides ab eo Adrianus. Floruil per idem tcmpus sanclus Bonefa-
suscepit, ut bealo aposlolo Petro ct sancto papaj cius Maguntiacensis '7 episcopus, qui in Frisia yer-
Stepbano omnia predia reslitueret, quodque num- bum Dei predicans palmam martyrii meruit adi-
B
quam amjilitis Romanam ecclesiam inquielare pre- pisci. [Cf. ADO.]
sumeret. [ADO.] Setl hoc totum rccedente Pipino . [ANAST.]Leo Cazarus igitur imperavil annis 5.
irritum fecit. Sed * non
Aistulfus post magnum Cujus ultimo imperii anno, mortuo Nieeta Con-
temporis inlcrvallum, dum quadam die venalum slantinopoleos patriarcha, Paulus genere Cyjjrius,
pergcrel, subito Dei percussus judicio expiravit. verbo et actu coruscans, consecratus esl in eadem
Morluo vero Aistulfo, Desidcrius ei successit. Eodem sede.
(juoque lemporc Pipinus rex Francorum Constaii-
tini imperaloris magna dona recepif; el ab Ilalia [Cf. ADO.Eisn. c. 5.] His etiam diebus Pipinus,
auctorilate Romani pontificis Zaeharise ex prc-
rediens, contra Waifarum 73 Aquitauoruni dticem qui
cum iilio suo Karolo perrexit, et castelh Aquitania; fecto jjalalii Francorum rex fuerat institutus, obiit
Canleram 7Vet Btirboncm expugnavit et cejiit, el iu Parisiaca urbe anno regni sui 15, incarnaiionis
Clarmoiilem 76 concremavit, ac Lemovicas usqtic vero Christi 769, superstitibus Iiberis suis Karolo
el Karlomanno, ad quos perlinebal regni successio.
jiorvcnit, et dum inde redirel, Bituricas cepit. Bur-
susque non longo post temjiore Aquitaniam intra- [ADO.]Quorum Karolus f in Noviomensi urbe re-
vil, cl eam perambulavit usque Gadurcum, etinde . fC giam suscepit coronamel fraler ejusKariomannus
rcdiens in Ai'gentoniaco caslello et in Bituricensi[ Suessionis. [EINH.C. 5.] Sed Kaiiomannus, irahs-
civifEte s'.bi presidium collocavit.Beinura quoqiie'* acto biennio quo sublimatus est in regno, vita de-
terlia expcditione Aquilaniam intrans iisque Wa- cessit; et uxor ejus et filii ad Desiderium regesn
vumiam fluvium pervenil"; ct cum inde reverterc- Longobardorum nulla vi compulsi fugerunt, ejus
tur, tandem inlra pagum Pctragoricum prcdictum, patrocinium exjjetentes; sicque totius rcgni Fran-
duccm Waifarum 76 interfecil.Posthsec autem idemt . corum consensuvirorum Karolus regni monarchiam
rex Pipinus bellicosissimus Sax;oniam intravit, etfc solus optinuit. [ADOEIKH. c. 5.] Proinde Karohis
iliam expugnavit. Bajoariam quoque totam sibi ven- prirao i'egni sui anno Aquitaniam ingressus, ducent
dicavit **". Hunoldum, qui post Waifari 78neccm ipsam sibi
provinciam retinere parabat, est aggressus: Quein
["*A. ila pergil (v. supra •_.. ') : IIujus in diebus3 eliam Wasconiam 79 petere compulit. E*3dKarolus
papa Slephanus ad Pipinum regem in F. v.] Wasconum duci 80 mandavit ut profugam
R.
[*** nequiler impugnabat et suis illam p. sp., Lupo
et dum i. v. p. a. r. mor. in monasterio s. D. reddat, et nisi hoc mature faciat bello' se eum expe-
infirmus jacuit; sed adjutus s. D. precibus tan- tilurum.. Lupus vero saniori usus 8I consilio, noii
dcm cbnvaluit; unde in eadem basjlica allaie
in h. s. a. P. et P. e., Pipinumque et duos ejus;' [r> solum Hunoldum reddidit, verum etiam se ipsum
lilios Karolum et Kaiiomagnum in feges Fran- cum provintia eui preerat ejus polestali permisit.
corum bencdixit. Acta siint hcec anno ab in- [ADO.]Porro dum ad Karolurii 82, sicut dictuni esf,
carnatione Domini 754. Prccedenli tamen anno' Francorum
Karlomannus monachus ad fratrem suum Pi- ex83inlegro pervenisset regrium, lega-
piniini quibusdam de causis venerat cl adhuc> tus Romanse ecclesise nomiiie Petfus ab Adfiano
in Francia morabalur; sed cum rex inde copio- pontifice missus ad ff eundem gloriosuin regem
suin movisset exercitum Stephano Romano5 Karolum
venit, postulans ab eo auxilium contra
pontilici' jirsebllurris auxilium , Aieniisc ilhim
segrolantem dei'eliquil. Ipseverorex insislens3 Longobardorum regem Desiderium, qui raore pa-
iiichbaloJicgolio, in Papia civilale obscdit Ais- tris sui Aistulli Romanam inquielabat ecclesiam.-
tulfum et tandem 40 ohs. ab eo recepit, ut b. [EINII.c. 6. ADO.]Cul Karolus dbaiidiens, belumr
P.etp. Si.o. sui juris pr. rcsl. Quod tolum
elc. A.] •„ ' contra Desiderium magna virium eopia preparavit,
[*.A. iia pergit: Verum post hsecab Aisfulfo ultioo el per montem Ccnysium Italiam introivit, et cum
VARI.E LECTIOMiiS.
73 consumare 2. 7Swafferum 2. 74cantheram 2. 75clarimonlem 2. 7Gwaifertim 2. 7! magunciasis
2. '8 waiferi 2. ™ guasc. 2. et postea. 80L. W. d. 2. R. 81us. -cons. desunl 1. 8Skaiiomannum 2.
BJex i. desunt 2. R,
 845 IHSTORIA ECCLESIASTICA.•- EXCERPTA; 818
forti rbbore Papiam Itause eivitatem circumdedit, A A rex potentissimus aggressus est. Quod bellum intr»
et ibi regem Desiderium cejjit et in .exilium misit. . oclavum qijo ceptum est aimum feliciter estcon
Preterea iilium Desiderii Adalgisum a regno patrio summalum. Totam preterea Phrisiam atque Bri-
effugavit, et subactse Italisefilium suum Pipinum re- tanniam suo dominatui subjugavit. Leoni vero im-_
gem constituit. [EIKCII.* c. 7.] Quo in Italia compo- peratoii successit Constantinus, vir christianissi
sitonegolio, Saxohicum belltim arripuit. Saxones mus, filius ejus.
autem ita ejus suiit virtute perdomiti et emolliti, ut [f K. Noviomp Frahcise.civitate est in regno su-
bliffiatus et f. e. K. S. Quibus.expletis, Karlo-
decem milia hominum ex eis cum uxorihus8i et...
raaiiiius, fraternoiicetfrustfatus auxilio, ducem
parvulis sublalos translulerit et per Galliam et Ger- Huriolduni; q. p. W. mortem Aquilaniam sibi
maniam multimoda;;divisione distribuerit. Talique relinere teinptaverat, est aggressus. Quem tan-
landem conditione bellum constatesse finitum, ut deni rex ferocissimus fiigere et W. p. c. Quem
et ibi consistere non sustinens, Lupo Wasco-'
abjecto demonum cultu christianse fidei sacramehta num duci per legalos mandat, ut p. r.; quod
susciperenlet Francis unitiunus populus efficeren'- ni festinato faciat, belio se eum expostulalu-
tur. [EISH. c. 8.] Interim tamen dum hocadhuc 8" i'um proinitiit. Sed Lupus s. u. c..'n. s. H. r.
sed etiam... permisit.' Verum transacto bien-
belliim trahei'etur, dispositis per loca congrua pre- nio quo Karlomannus s. e. in r., vitam finivit,
rj
sidiis, Hispaniam est ingressus, saltuque Pyrenei- et totius regni Francorum principatus sub Ka-
superato et omnibus quse adieral oppidis stque ca- roli potestale devenit. Inlerim vero Bomse Ste-
stellis in deditionem suseeptis, rcversus est. Sed phaiio papse Paulus successit, et p. P. s. a. Sl.,
et post hunc Adrianus. Floruil. adipisci.
*
dum inde rediret, in ipsoPyrenei jugo Wasconum Post Gonstantiiium vero
' imperatorem Leo Ca-
zarus imperavit. — Leo Cazarus igitur im-
periidiam est expertus. Nam cum agmine longo, ut
loci et angustiarum situs permittebat, porrectus iret peravit annis 5. Hujus temporibus legalus,
etc. A.] '-''".
exercitus, Wascones, in sinu montis insidiis collo- [f f Ad regem Francorum gl. K. v. p. a. c. r. Des.
catis, extremkm partem agminis invaserunt et in Tunc rex magnus Karolus.bellum c. D. prepa-
subjectam vallem dejecerunt. Consertoque cum eis ravit,' q. R. m.p. s. inq. eccl., et per monlem
- Cenisum, eic. A.] *
prelio, omnes quos invenerunt interfecerunt. In [* P. Montis A.]
quo prelio Eggibardus regise mensse preposilus et [ANAST.] Constantinus "igitur, Lepnis filius,
Anselmus comes.palatii et Rollandus prefectus li- cum matre sua Hyrene Romanum sortitus impe-
mitis Britarinici cum aliis quam pluribus sunt inler- rium, anno incarnalioriis Jhesu Chrisli domini nos-
fecti. Ex quibus Rollandus Blavia castello deporta- tri 791, imperavit annis depem. Hic facta pace cum
tus est ac sejjultus (49). [V. Hlud. c. 5.] His quo- Q c Arabibus. .:
que diebus magnus rex Francoruni Karolus ab His- . . . . . ut slatim cruciatum mors sequeretur, sicq«e
pania reversus, repperit conjugem suam Hildegar- secisiido imperavit .Hyrene uno fere quinquennio.
dam 86in villa regia quse vocatur Cassinogilus, et [** Constantinus ergo imperator cum malre sua.
est inter Droth 87 et Warunnam 8S, geminam edi- Hirene imperavit.annis 8. Hic ad regem Fran-
cise Karolunr misit et cum eo pacem firmavit.
disse prolem; quorum unus antequam nasccretur Ipse eliam apud Constantiiiopolim a suis tentus
interiit, alter vero baptizalus nominatus est Hludo- est et excecatus. Mater lamen in imperio per-.
vicus. [ADO.EiNii.e. 1.] Post hscc autem domnus mansit. Horum etiam iemporibus Baleares in-
sulse a Mauris et Sarracenis depopulalae surit.
Karolus rex, subjugatis Narbonensibus, in Fran- Sed et horum anno 6. Romse obeunte elc. A.
ciam est reversus, et non post multum tempus ad ceteris omissis.]
Capuam Campanise urbem per Italiam perrexit, et Eodein etiam anno Roma3 obeunte beatse memo-'
inde rediens, bellum BeneVentanisindixit. Verum ria3 Adriano papa, consoeratur in eadern sede Lep,
dux provincise Aragisus nomine, regis ferocitatem vir per omtiia reverendus.Et ipso iterum ***anno;
ferre non prevalens, filios suos Rumaldum 89et Gri- prefati Adriani papse cognati Romse commoveiites
maldum obsides ei pro conservanda fidelitate trans-. populum contra Leouem papam, tenuerunt eum ef
misit. [)b. c. 11.] Et iterum post hec Karolus 90ad ® " excecaverunt; non tamen lumen ejus extiiiguere
Galliam est revefsus Bajoaricum denique bellum potuerunl. At ille confugit ad Karolumregem Fran-
estexortnm9l et celeriter consummalum. [Ib. c. 12.] corum; qui ultus est eum9Vet restiluit in sede sua.
Sed et Sclavis bellum est illatum. Dani vero et Sue- [ADO.]Leo vero coronavit illum imperatorem iu
ves Si Sclayis erant federati. Sed hos omnes una templo sancti Petri, circumdans imperatoria veste,
tantum Cxpedilionerex^epe dicliis ita edomuit aut 93 Tunc sibi adclamatum est ab universo populo Rp-
contudit, ut ulterius illi mallent subesse quamre- manorum 95 : Karolo augusto a Deo cordnqto magv.o
bellare. [Ib. c. 13.] Hunos quoque et Avares idem et pacifico imperatori Bomano vita et victoria:
VARLE LECTIONES.
•* p. etux. 2. R. 8" d. ad hoc 2. d. adhucfl. 8'6hildegardem2. 8~droh 2. 88uarunnam 1. 69 romald.
2. R. ,0 karlomannus 2. karlomagnus A. 91exortum—bellum est de%unt2. 98SueonesB. sueui ckais 2.
95 ac 2. 9* illum 2. R. 8»romano 2. R.
'"
Wfi&..
(49) Cf. Turjjiniiib. cap. 29.
847 IHJGONIS DE S. MARIAMON. FLORIAC. 848
107opes ingentia illi dona difexit, cum ei ante pau-
:[EiNii. c. 15] Bellis igitur supradictis feliciter con- A
siimmslis, Karolus magnus rex Francorum regntim, cos annos 108eum quem tunc solum habebat ro-
quod post patrem suum Pipinum forte quidem jam ganti misissel elephantem. [ADO.]Porro inlef mu-
96magnumque susceperat, ita nobiliter .ampliavit nera quse legati imperatoris a Perside detulerunt
-atque dilatavit, ut duplum ei adjecerit. Nam cum orologium ei ex auricalco arte mechanica compo-
rprius non amplius quam illa pars Gallisequse intra situm attulerunt, in quo 12 horarum cursus ad
Hhenum ac *' Ligerim °8 oceanumque ac mare Ba- clepsidram visebanlur 109,cum tolidem ercis uo pil-
learicum jacet, et pars Germania. qusc inlra Saxo- lulis ln quse ad completionem horarum decidebanl
niam et Danubium Rhenumque ac Salaffi fluvium, et casu suo subjectum sibi cimbalum tinnire facie-
99 lla
qui Toringos ac Sorabos dividit, et Francis qui bant, additis in eodem orologio ejusdem nuriicri
-orienlales dicuntur incolilur , et prseter hsec Ala- equitibus, qui per 12 fenestras horis coffipletis exie-
manni atque Bajoarii ad regni Franeorum potesta- bant ct impulsu egressionis suse totidem fenestras
tem pertinerent, ipse per bella niemorata primo A- aperiebanl*. Circa hoc preterea tempus delata sunt
quitaniam et Wasconiam totumque Pyrenei monfis ossa beati marliris Cypriani a Kartagine cum reli-
jugum usque ad Hiberum amnem, qui apud Naca- quiis bealorum Scillitanorum martirum Sperati
rios I0°oritur et ferlilissimos Hispaniseagros seeans B sociorumque ejus, et posita sunt in «cclesia beali
sub Tortosse civitatis menia Balearico mari misce- Johannis baptislse in civitale Lugdunensi. Sarraceni
tur, et Italiam totam, quse ab Augusta Pretoria usque etiam 113Sardinia pulsi, primo cum Sardis prelium
in Calabriam inferiorem, in qua Grecorum ac 101 commiserunt, et amissis tiibus milibus suorum, in
Beneventanoruin constat esse confinia, tolam pre- Corsicam direeto cuisu perveneruut, ibique cum
lerea Saxoniam, quse quidem Germanise pars non classe cui Bulgarius comes preerat decertantes,
modica est, el utramque Pannoniam et in altera Da- victi, fugati atque perempti sunt, amissis 14 navi-
nubii rijja apposilam Daciam, omnesque preterea bus suis. Interea etiam sepe nominati imperatoris
barbaras nalioiies, quse inter Rhenum ac Wiseram Karoli filius Ludovicus Hispanias est ingressus [cf.
fluvios oceanumque atque Danubium posilse sunt, V. Illud. c. 10. sqq.], et Barciloniam iik, quse con-
lingua quidem pene similes sed habitu vel moribus tra patrem rebellaverat, iterum sibi subjugavil. —
valde dissimiles, ita perdomuit, ut eas sibi tributa- Porro **Karolus magnus, cum esset rex Franco-
rias faceret. [Ib. c. 16.] Auxit etiam gloriam regni rum, irriperatoris Romani Romse snscepit insignia 8
sui 10squibusdarn regibus ac gentibus per araici- Kal. Januarii, anno quarto quo mater Constantini
tiam sibi conciliatis. Adeo namque Andefossura p imperatoris Hyrene filio suo defuncto sola recepit
Gallicise atque Asturicse regem sibi in societatem imperium [ANAST.].Et dum imperafet Romse Ka-
devinxit, ut is, cum ad eum vel litteras vel lega- rolus cliristianissimus augustus, Nycephorus palri-
tos mitteret, non aliter se apud 103illum quam pro- «cius apud Bizantium adversus Hyrenen rebellavit
104quo- augustam et
priumi suum appellari juberet. Scottorum ubi et defuncta est.
que reges sic habuit ad suam voluntatem per mu- [***eodem A.]
nificentiara inclinatos, ut eum numquam aliter [* f. quse prius erant apertse clandebant. EoJcm
nisi dominum seque ei subditos et servos ejus pro- quoque— tempore A. cum Adone.]
[**Porro*** defuncta
118
est desunl A.]
nunliarent. Extant epislolse ad eum miss;e, quibus Karolus igitur Magnus ex rege- Francorum
10Berga illum indicatur.
hujusmodi affeclus eorum factus imperator Romanorura anno dominicae in-
Cum Aaron quoque rege Persarum, qui excepta In- carnationis 784 116,imperavit annis 47 m circiter»
dia tptum jiene tenebat Orientem, talem habuit in [EISH. c. 17.] Hic suscepta, sicut superius diclum
amicitia concordiam,ut hic10Ggratiam ejus omnium est, et ordinata re publica, inchoavit opera plurima
qui in toto orbe terrarum erant regrim ae princi- ad imper.um dignitatis et regni Francorum com-
lls diversis in locis. Inter quse
pum. amicitise preponeret solumque honore ac mu- modum peili.2entia
nificetitia sibi colendum indicaret. Ac proinde cum D j videntur esse piecipua basilica sanctse Dei genitricis
iegati ejus,quos' cum donariis ad sacratissimum Aquisgrani opere mirabili constfucta , et pofis apud
Domini ac Salvatoris nostri sepulchrum locumque Magontiacum in Rheno quingentorum passuum
resurrectionis miserat, venissent et ei domini sui longitudinis; nam tanta est ibi fluminis latitudo.
voluntatem indicassent, 11011solum quse petebantur Qui tamen uno antequam decederet aniio ,19incen-
fieri permisit, sed eliam saerum sanctse Marise La- dio cohflagravit, nec refici potuit propter fesliua-
linse locum ut illius potestati ascriberetur conces tura illius decesstim , quatiiqriain in ea itieditalione
sit, et revertentibus legatis suos adjungens, inter esset ut pro ligneo lapidetim restituefet. Irichoavit
vestes et aromata et ceteras orientalium terrarum L et palatia operis egregii, unum haut longe a Magon-
VARI;£ LECTIONES.
80tam forte m. 2. magnum q. et forte R. — et maguum A. . 97et 2. R. 9S ligerum 2. 89et Siclesuiit
2? R. 100nacarros 2. navarros R. nacaros A. 101et 2. l0~ deestl. 103ap. ill. se q. p. s. dominum
a. 2. l6i scotbprum 2. i0~deest 2. 106is2?B. m deesH. 108amicos 2. 109versab. 2. 110eneisl.
1,1 pullulis 2. 112deest A. l13enim 3. preterea A. »* barcillonam 2. 11Cdeesl 2. R. 116DCCCII. R..
117circiter XL etVIl 5. 1,sp. c. 5. 11D deesl 5.
 849 HISTORtti -icCLESIASTICA. - EXCERPTA. 830-
tiaca IM civilale juxta villain cui vocabulum est In- A choatus. [Ib. c. 26.] Religionem denique chrislia-
gclebem lal, et alterum Noviomagi 122super Vaha- nam summa pietale semper exeoluit, et ecelesiam
lem fluvium qui Batavomm 123insulam in parte me- mane el vespere necnon et nocturnis horis el sa-
ridiana. preterfiuit. Pfecip.ue tamen edes sacras crificii tempore impigre frequentavit. [76. c. 27.]
ubicumque in toto regno suo vetustale collapsas Circa pauperes quoque liberalitate masima preditus.
comperif, pontificibus etpalribus, ad quorum curam erat, ut qui non solum in suo reguo illis subvenire,,
perlinebaut, ut restaurarentur',imperavit, adhibens verum eliam in transmaiinis regionibusiu Syriam
curam per legatos ut imperata perficerentiir. [V. et ./Egipluiti et Affricam et Hlerosolimis et Alexan-
Hlud: c. 19.]'Cnde multa sub ejus imperio sunt drise atque Kartagini peccunias multas mittere sata-
reparata, immo a "* fuiidamenlis sedificata mona- gebat. Ob hoc etiam maxime transmarinorum regum-
steria, sed pfecipue ba^c : monasterium sancti Phi- amicitias expetebat, ut sub eis degentibus H0chri-
liberli, monasterium sancti Florenlii 125,monaste- stiauis refrigerium U1aliquod proveniret.'[76. c.
rium Caroffi, monasterium Concas 126,monasterium 22.] Idem preterea serenissimus imperator corpore
sancti Maxcntii, monasterium Menate, monasterium fuit amplo atque robusto, statura eminenti et apice
Magniloei, monasterium Mu.siacum, moiiasferium capitis rotundp, naso paululuro mediocritatein exce-
sancti Savini, monasterium Noviliacum l27, mona- B denle, oculis pulchris, canilie veneranda, facie leta,
slerium sancti Theofridi, monasterium sancti Pas^ voee clai'a. valiljidine prospera. [76. c. 24.] Deni-
cenlii, moiiasterium Dorosa 12B,monasteiium Sol- que convivabatur rarissime,.po3naquecotidiaiia qua-
lempniacum, monasterium puellare sanctse Maria3, ternis tautuia fercujjs prebebatur, preler assam car-
inonasterium puellare sanctse Radegundis, mona- nem, quarn venatores.yeribus inferre solebant,quaille
sterium de Vera, monasterium Deutera in pago libenlius guam ullo u°alio cibovescebatur. Inter cce-
Tholosano, monasterium Valida in Septimania 129, nandumaut aliquod acroama aut lectorem audiebat.
monasterium sancti Aniani, monasterium Galune, Legebanlur ei historiajet antiquorum u3 res gestse;
monasterium sancti Laurentii, monasterium sanclse delectabatur et libris sancli Augustini, precipueque
Marise quod dicilur in Rubine, monasterium Cau- his.qui de civitate Dei pretilulati sunt. Vini vero et
nas, et cetera plurima, quibus veluli qmbusdaffi omnis potus adeo.parcusiu bibendo erat, ut super
lichnis 13°totum decoratur Aqnitanise regnum. coenam raro plus quam ter biberet. JEstate post
Quse omnia ipse piissimus imperator Karolus Ma- cibum meridianum pomorum aliquid sumens, ac se-
gnus auri et argenti ponderibus gemmarumque mel bibens, depositis vestibus et calciamenlis, vclut
preciosarum exornavit muneribus, amplissimis f,-, noctu solilus erat dnabus aut tribus horis quiescere.
ctiam honoribus ditavit, et insuper, quod est pre- Noctibus sic dormiebat, ut somnum quater aut quin-.
ciosius, sanetissimis reliquiaruni patrociniis insi- quies non solum expergiscendo sed etiam surgeiidq.>
gnivit. [cf. EIKII.c. 26, 35.] Porro hssc sunt nomii.a inlerrumperel. [76. c. 18.] Habuit. preterea tres fi-
melropoleorum quse 131sub cjus ditione inanebanl: Iios, Karolum vidclicet, Pipinum et Ludoyicum.Ha-
Roma, RavCnna 132,Mediolanum, Forojulium, Gra- buit et,.tres filias, Rothrudem 1W,Bergam et Gislam.
dus, Colonia, Magontiacus,Juvavum 133et Saltburg Habuit etiam alias duas filias de Fastrada sua uxpre.
,3l,Treveris, Senonis, Vesontium13B,Lugdunum,Ro- Fastrada vero defuncta, Leolhgardam Alamannam
thonlagus 186,Remis, Arelas, Vienna, Darantasia, E- duxit uxorcm; el ea mortua, habuit iterum duas
bredunum, Bituris,Bur Jegala, Turonis 137.[Ib,c. 27.] concubinas, Gresuindam Saxonici generis, de qua
Has omnes idem potcntissimus imjjerator honorabi- nala esl ei u~ filia nomine Adaltruth, et Reginam,.
liler multis muneribus excolebat; sed precipue Ro- quse genuit ei Drogonem et Hugonem. Preterear
manam inier eas ecclcsiam et fideliler defensabat et maler ejus Bertrada in magno ajiud 146eum honore
. suis opibus exoruabat. [76. c. 25.] Nec patrio ser- consenuit. [76. c. 19.] Liberos quoque suos ita
mone erat conteutus, sed etiamin peregrinis lin- censuil instiluendos, ul lam filii quam filise primo,
guisediscendis operam irapendit 138.Verum Gre-DD liberalibus sludiis, quibus et ipse operam dabat,.
cam linguam melius polerat intelligere quam pro- erudirenlur. Tum filios, cum primum selas patie-
nunliare. In discenda denique grannnalica Petrum batur, more Francorum equitare et armis ac vena-
Pisanum habuit auditorem et in ceteris disciplinis tionibus exerceri fecit. Filias vero lauificio 147as-
Albinum cognomento Alcuiinim. Temptabat etiara suescere coloque ac fuso, ne per otium tofperent,
seribere, tabulasque ferebat, ut, cum vacuum lem- operam impendere atque ad omnem honestatem eru-
pus esse.t, manum litteris cffigiendis 139assuesceret; diri jussit. Ex his omnibus duos tantuin filios ac fi-
sed parum piofuit iabor preposterus ac sero in- liam, priusquam moferelur, amisit, Karolum, qui
VARLE LECTIONES.
120maguncia 2. 3. m ila 2. 5. ingeleben A. 122magi super — parte desunl 2, qui pergit :
magontiaco
quod merid. 123bathanorura 5. 124immo funditus 2. R. 12Bmaxentii 2. 12°conchas 2. Florenlii
monast. Concas, m. Caroffi, m. s. Max., m. Musiacurn, ro. Menate R. m. Caroffi— Musiacum desunl 2.
137-noviacum 5. 128de rosa 2. 129ita verba secemit 13°licnis 2. lihnis 3. 1S1 qui s. e. di-
Hugo.
clione 3. 132rauencia 2. 133iuuanum2. 134salizbur 2. saltbugk 3. 138uesunlium 2. 136TOlhomagum.
rhemis 2. "~ thiir. 2. tur. burd. 2. R. 128dedit 5. 139elTigendis 3. uo eisdem gentibus 2. ul a. r.
5 IHfa(2, '« deest 2. ant. el 5. lwrotlr. 3. 1Mei n. cst 3. ">6 Slt~lanef. 3.
ap. e. desuutZ.
 851 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 852
nalu major crat, et Pipiuum, quem regem Italise fe- A _. dupbus. Ab hpc exegit reverendus patriarcha . , . •
cerat, el Rothrudem 148,qusa filiarum ejus primogenifa
a Constantino Grecorum 149imperatore desponsata . . . Crunnus vero Adriauopolim comprekmdit.
erat. Quorum Pipinus unum iilium Bernardum, li- His preterea diebus Arabes sibimet adversantes re-
lias aulcm quinque, Adalaydeni 15°,Atulam.m, gui sui soliditatem amiserunt, et ex uno quatuor
Gundradam, Berthaidem ac Theoderalamsupersiiies tyrauni efficiuntur. Quorum unus JEgiptum e't Affri-
reliquit. In quibus rex pietatis suse precipuum do- cam simul sibi vendicavit, Hispaniam vero duo et
cumentum oslendit, cum filio defuacto nepotem pa- Palestinam quartus inter se divisere.
iri succedere ef neptes inter filias suas educari fe- Ludovicus denique 164Pius, Karoli Magni "» &-
cisset. Imperator denique Nicephorus 162Conslan- lius, post patris obitum Romanum obtinens impe-
tinopolitanus ad eum inisit, et firmissimum fedus rium-anno divinse incarnationis 814, imperavitan-
cum co disjjpsuit, totamque Veiietiam illi voluntate nis ferme 27. Hic fuit vir clementissiuise nalursefcf.
spontanea dpnavit [cf. ADO.].Verum tandem ma- ADO.]Unde cum juxla suoriim lenitatem morum
gnificus imperalor Karolus cum finem vilse.sibrccr- rem publicam dispoueret, lulit finem multis ad-
neret immiriere, Ludovico fijio suo, quem Aquita- vcrsitalibus plenum, lam a liberis quam a regfii
nise regem dudum ordinaverat, coronam imperialem B ' proceribus crudeliter impugnatus. Fuil tamen im
dereliquit; Bernardum aulem, filium Pipini filii semper preccptorum Domini ferventissirnus execu-
sui, Italise regem fecit. Decessit autem anrio * vitse tor et legis sanctse strenuissimus propagator. Con-
suse 72153,regni vero sui 47. et incarnationis Christi gregatis nempe episcopis et nobilissimis viris, fecit
814, indiclione 4, S. Kal. Febroarias [cf. EIMI.c. componi et ordinari librum eanonicam l57normam
30 et ADO.].[EISII. C. 50, 51.] Sepultus est autem continentem. [V. Hlud. c. 28.] Ipsius deiiique lem-
in ecclesia sanctse Dei genitricis Marise Aquisgrani, pore ceperunt depcni ab episcopis et clericis baltei
arcusque supra tumulum ejus deauralus est exstruc- gemmeis cultris honerati et cingula auro compta et
lus. Ceterum ejus omnia geslaquse vulgo narrantur exquisitse vestes lti8 et alia secularia pariter orna-
non sunt bic prbpter vitandum fastidium legeulis menta. [76. c. 52.]Adjecit eliam '•''-*quedam secula-
pleniter explanaia. Preterea Roma3 post Leonem, ribus legibus capitula peniecessaria10!l.'[ADO.]Genuit
cujus supra fecimus mentionem, sedit Stejjhanus etiam 1G 1 serenissimus imperator filios 162 tres ex
quartus; Stephanp quoque successit Paschalis. Eo- Hermengarde prima uxore sua, scilicet Lotharium,
dem quoque tempore floruit sanclus Egidius coii- Pipinum atque Ludovicum. Et ex sua uxore se-
fessor precipuus, natione Grecus, qui Dei nutu ve- cuiida nomine Judit genuil 163Karolum regem Fran-
niens ad Gallias, in provintia cui Septimania nomen corum. Porro Lotharius, iniperatoris primogeiiitus,
est hei-emitieam duxit vitam. Claruit eliam his tem- dum esset a patre benigriissimo super Italiain con-
poribus Paulus gentis stise, id est Longobardoruiri, stitulus , Romam venit. [V. Hlud. c. 56.] Et sancti
historise scriptor. Qui de monasterio monlis Cas- jiaschse die in ecelesia beati Petri apostoli a Pa^
sini venit in Galliam, aftractus amore et opinioiie scriali papa coronam eum nomine sosccpit augusti.
prefali priucipis Karoli precellentissimi impsratoris. Paschali Vero papse successit Eugenius. [76. c. 40.]
[***K. Magnus ig. exr. f. imp. Rom. irap. a 47 Ad qucm misit Hilduinus abbas Sancti Dyonisij
c. Hic suscepta sicut dictum est et A. Sanctique Bfedardi, postulans ab eo sibi traiismitti
, [*a. ine. Domini 814. el selatis suse72, r. v. s. 47. ossa venerabilis raarliris Sebasliani. Quod et impe-
et 5. Kal. Februarii mensis A.]
** travit, et I.onorabiliter, iit 164decefcat,juxta corpus
[ANAST.]Nicephorus itaque, sicul superius jam sancti Mcdardi collocavit in Suessonica urbe. [ADO.]
diximus, ex patricio imperator creatus, imjieravit Eodem eliam
anriis 8. Hic fuit vir crudelis ct avarissimus .... tempore sanciissimbrum martirum
Yppolili atque Tyhurcii corpora a Roma delata et
iri sancti Dyonisii ecclesia nori Iorige ab rirbe Pari-
post obilum patris sui mensibus |duobus et diebus' siaca sunt tumulata.
sex. Intra quos dies Michael Curppalates ad impe- £) [V. Hlud. c. 56.] Ilis preterea
diebus 16SGundulfo Metbensi episcopo Drcjgp\frater
rium est assumptus.
. imperatoris Ludovici, successit. [76.' c. 41.]iriBo-
[** Denique Niccjihorus imperator Constantinp-
politanus,- cujus supra memiriimus, post multas'. mana vero calhedra Eugenio papse successit Valenti-
et iiisignesviciorias de Sarfacenis mortuus est,, nianus, et Valeniiniano Gregorius quartus. [76. c. 48.]
\ et Micbael, gener ipsius, ad imperium sublima- Quo atimienle Lotharius patrem suum Ludovicum
tus est A. quiila operi finem dedit; epilogo ad-
dilo supra p. 5S5 edilo.] imjieralorerii 'W comprehendit, et apud sancti Me-
dardi monasterium custpdiri mahdavit. Uxorem quo-
Michael ergo divina; incarnationis annp 804. su- que ipsius Judith exilio 1'elegavit,et Karolum, quem
per Stauralium invadens imperium, imperavit anniss cx ea Ludovicus su_iceperat, castro Priuinie 167
VARI.E LECTIONES.
148rholr. 2. A. U9 gregoruin 3 1!l0 adelaidem 5. lel attulam 5. 162nicheph. 5. lea LXXXII. 2.
164deest2. R. n" imperatoris add, 2. 7?. 156iterum 5? 157canonicse 5. i68 deest 2. 159preterea 2.
R. 1C 0 nec' 2. m et. ipse 5. 16str. f. 2. 71. 1C 3 deest 2. R. 104h. i. s. m. ut d. coll. corp. iu suessio-
mea 2. R. 16Btemporibus 2 R. >6' decsl 2. R. K' priugne 2. pruuinne 5. pro priumie.
'853 HISTORSA FRANCORUMSENON.••' 8oi
175secus domum qua cuslodiebalur idem
eommetidavit [cf. ib, c. 81]. Verurri non multo post A et dum
Francise principes imperatorem Ludovicum a custo- Theodulfus episcopus processio pertransiret, facto
dia liberaverunt, et pairi filium Lothariuin reeon- silentio preserite imperatore ilios pulcherrinios ver-
ciliaveru.nt. Posl hsec vero 1C8 clemenlissimus impe- sus-, qui nunc usque per Galliam in eadem sollemp-
rator inter filios suos qualuor suum divisit impe- nitate psalluiitur 176,a se editos, per fenestram de-
177exordium ;
lium; et Eothario quidern Italiam, Ludovico autem canlavit; quorum hoc est
Germaniam atque Saxoniam,etPipino Aquitaniaro, Gioria, laus et honor libi sit, rex Chrisle redemplor,
Karolo vero Franciam delegayit atque Burgundiam Cui puerite decus prompsii osanna pium.
[cf. HOGO FLAV.].Sed Lotharius hanc imperii divi- Quibus imperator emollitus, mox eum a vinculis
sionem non equanimiter tulit, sed totum imperium absolvi precepit et priori gralia redonavit. Sed dum
sibi subicere lemptavit. Quod ut paler comperit, ad sua revertitur, veneno, sicut fertur, extingui-
ilico adversus.eum iter arripuit; sed in ipso itinere tur. Cui successil in episcopatu Jonas, vir venera-
adversa comprehensus valiludine diem clausit ex- bilis', qui conlra Ciaudium Taurinensem 17Sepisco-
treinum. [V. Hlud. e. 64.] Cujus corpus a Drogone pum heresiarchen "" librum de adoranda edidit
18°enim memoratus hereticus
episcapo Mcthis delalumet in Ecclesia sancti Ar- B cruce. Dogmatizavil
nulfi coufessoris est tumtilatum. Decessit yero anno crucisdominiese signum non oportere adorari, quod
vitce suse 64 169. Post cujus obitum quatuor cjus nisi adhibeatur frontibus nostris sive aquis quibus
iilii apiid Fontanidurii campum atrociter pugnave- regeueramur aut crismali quo linimur aut sacrifi-
runt 17°.I.a quo bello Francise, Italise, Aquitanise, cio quo vegelamur, nichil rite perficifur (50). Sed
i81episcopus satis lucide ca-
Aiamannise, Saxoiiise Burgundiseque omnes pene ei memoralus Jonas
iuilites mu.tuis se 171 concidere vulneribus [cf. tholiceque illo suo respondit libello. Floruit etiam
ADO.].Victoriam lamen Karolus optinuit Calvus. In hoe eodem tempore vir quidam Rabanus nomine,
Romana /vero cathedra, memorato papse*Gregorio qui et ipse de laude crucis librum divei'sis scema-
Sergius succossit, et Sergio Leo quarlus, et Leoni iibus decoralum metrice composuit. Porro Ludovi-
Bencdiclus, et Benedicto Nicholaus. Floruit etiam co imperatori quaiuor ejus successere filii. Quorum
his temporibus Theodulfus Floriacensium abbas et Lotharius posl patris obitum non multis diebusevo-
Aureliaeeiisiuni episcopus. Qui cuni insimulalus lutis aversa valitudine correptus, imperii sui tem-
muhis criminibus apud imperatoi*em Ludovicum pcrstmento derelicto, monachus 182factus est, relin-
fuisset .'", Andegavis 173esl exilio rclegatus. Qui1^ quens filio suo Ludovico Italici dignitatem isapeni.
dum in custodia teneretur, contigit ut ibidem die _ liarolus vero Pius Franciam, Burguiidia__set Aquita-
l>almarum veniret jarn dictus piissimus imperatoi;, niam obtiuuit solus.

HISTORIA FEANCORUM. SENONENSI^.:

Anno ,ss ab incarnatione Christi 688. Pippipus C ( vastare cpepit.. Quo temppfe aestructse ecclesise
Austef major domus regiseprincipatnm Francorum subversa monasteria, captse urbes, desolatse domus,
suscepit. dirula caslra, strages hominum innumerse factse,,
Auno Domini 711. obiit Childebertus rcx Fran- et m.ultus ubique humani generis sanguis effusus.
corum. '' est. Ea tempestate gravissime per totam Galliam
Anno Domini 712. obiit Pippinus senior, et filius "detonabat, Wandalis omnia flammis et ferro prote-
ejus qui dieiturKaroIus Maftellus prineipatum usur- rentibus. Pervenientesque Senones civitatem, coepe-
pavit, runt eam omni arte jaculis et machiiiis infestare.
Anno Domini 71S. obiit Dagobertus rex |uuior Quod cerncns presulejusdem urbis Ebbo riomine-,.
14 Kal. Februarii, qtii regnavit-in Francia annis 5. exiens de civitate cum suis, ft-elus diviua virtute,
— Seciindo anno post mortem ejus pugnavit pri- exterminavit illos ab urbis obsidione. Fugientibus-
mum Karolus Martellus princeps contra Ratbodum que illis, pei-seculus esteos usquedum egrederentur
a.d' Coloniam , rcgnante Theoderico, filio supra- de finibus suis.
-scipti Dagober.li junioris [cf. Ann. S. Colutnb.] — Anno Domini 741. obiit Karolus Martellus prin-
Eo lempore gens impia Wandalorum Galliam de- - ceps, sepultus in basilica sancti Dyonisii Parisius.
VARI.E LECTIONES.
us deesl 5.,69arfrf. .•incarnationis uero domihicffiDCCC'"0. XL. VII.Kl.lulii. 17°inlerse dimicauerunl 5..
"•sese2. 7i. 172faisof. 5. "' aiidegauiani 2. R. 17iQuo5. 175cuin2.i?. l7Cpsalmitur 2. 177sit2.
178thaur 2. »9 herisiarcham 2. 1S0 doffmatizabat 5. 181ep. i. 2. R: 18sf. est m. 2. R. 18aHmc ex Du-
chesnio ICIO III v. 549.
miM.
(50) Hist. Francorum hsecaaoit : Dicebal enim : D in presept puer asinumreclinatus est Christus; adorentur ct,
« Si adorainr crux, adorentur et puelim; quoniam asini, eo quod sedenslerosolhncim venii icletiK
virgo peperil Christum; adoretur etiam prctepe, qttia dominu" Chrisius.i
855 HUGONISDE S, MARLAMON. FLORIAC. 8S6
Ilie res ecclesiarum propter assiduitateni belloruni A A Gallias veniens [cf._ A. S. Col.] cum Formoso epi-
laicis tradidit. Quo mortuo, Karolonjamius ct Pippi- scopo Porluensi, fprens sibi <89 precipsissimas m •
nus, filii ej'us, principatum suscipiunt. reliquias, primo' Arelatum iiavigio, adveclus, per-
•
Anno Domiiii 750, Pippinus electus est in regem, Lugdunum aliasque civitates usque, ad Trieassi-
et Childericus, qui de slirpe Chlodoyei regis re- nam 191urbem accessit (53). Ibique cum Hludovico
niauserat, toiispratur. Hic defecit progenies Chlodp- rpge, filio Kareli Calvi, loculus, ad Italiara repe-.
vei regis. davit.
Anno Domini 768, Pippinus rex moritur, et filii18* Ppst hsec defunctus esl Hludoyicus rex Franco-
Karolus qui dicitur iniperator. magnus et Karoloman- rum (an. 879), filius Karoli Calvi, relinquens (54) fi^
nus eligunt.ur in regno-. iium suum parvulum Karolum nomine, qui Sim-
Anno Doffiinl 769. Karolomannus obiil [cf. Ann, plex appellatur, cum regno in custodia Odonis prin-
S. Cblutnb.]. cipis. Eo tempore gens incredula -Normannorum
Aiino Domiiii 8Q4. pbiit Alcuinus philqsophtjs, per Gallias sese diffudit, cedibus, incendiis atque
abbas Sancli Marlini Turonprum. " pmni crudelilatis genere debachala. Deinde Franci,
Anno Domini 813, obiit Karolus imperalor ma- Burgundiones et Aquitanenses proceres congregati
gnus, et Hludpvicus, filius ejus, qui Pius dicilur, B in tiiium, Qdoneni principem elegerunt sibi 1S2 in
et '
regnum Francprum imperium Romanorum sus- regem (an. 888).
cepit. Hujus igitur in tempore pagani diffusi sunt [Cod. 3 hcecaddit : Qui genuit dups filios Ludo-
iu provineia qu,sePontivus pagus appellalur. Yipe- yicum et Kaiiomaniium. Qbiil aulem pai'a-,
scheve sancti paschse, filiumque suum coro-.
simo igitur anno regni domni Hludovici piissimi nari mandat. Ludovico autem , Karlomanni,
imperatoris rebeliavit contra eum Hlotharius, filius fratre, Ludovici filio filii Karoli Calvi, Turonis,
ejus, aufei'ens illi regnum Franeorum. Ipso anr infn-mante, usque ad monasterium sancti Dyo-
no collecto exercitu copiosp valde, Hludovicus. nisii deportatus, sepultus esl ibidem. Quo mor-.
fuo, primores regni Karlomaunum," fralreiri
pater reslituit sibi regnum quod illi abstulerat^ ipsius, receperunt. Kaiionianjio autera defunclO,
lilius. succpssit ei filius noniine Ludovicus cognOT
mento Quirjiichil-fecit. Quo extrcmum diem
[Ann. S, Col.] Auno Domini 840, 12 Kal. Julij obeunte, filius ejus Karolus (jui Simplex appel-
obiit Hludpvicqs Piiis imperator. Eodem anno facla latus est, cvu.m ^gens in cuiiis, patre orbalus.
est eclypsis solis feria 4 ante ascensionem Dcmini reiriansit cum regiio, etc.J
Imra diei ripna, 2 Non. Maii. —. Vertente igitur Obeunte vero Odone rege Kal. 19aJanuar.19a, (au,
anno in die as.censienis Demini fit bellum Fontane- r( 898), recepit j'egnum Karolus simplex, iilius Hlu-
lum iu Burgundia a quatuor filiis ipsius Hludpvici, dovtci. Svib 193inso tempore venerunt Normaiini
Karolo scilicet, Hlolhario, Hludpyico et Pippino, ubi in Btirgtindiam ad Sanclum Flereiitinum [cf. A. S.
multus eflusus est sanguis humanus. Ex quibus lia- Col:. a 899.] Occurrit autem illis Richardus, 1?>dux^
rolus qui appellatur Calvtis regnum Francorum et, Burguridise cum s.uo exereilu in territorio Torno-
imperium Romanorum pbtinuit, Hlofiiarfus verp,', derense, inruensque in eos, percussit multitudinem
partein Franci.se sibi vindicavit, quseusque in hodier- ex eis in oregladii, etreliqui fugerunt 5 195.Nonas,
num diem ex sup nomine Hloth^rii regnum appel- Junii. Tempore illp facfus esl terrse motus circa cpj.-.
latur. Hludovicus autem Bayariam sibi yindicayitS nobium sanctse Columbse virginis 5. Id. Januatii,
unctusque est in regem. [i6.a. 896].
Anno.Domini 877, Karolus imperator qui Calvusi Eo tempore pagani obsederunt Carnotinam civk
appellatur, filjus Hludpvici piissimi imperatoris, , talem (an. 905). Colleclo igitur cxercitu R.ichardus.
cum 1SBsecunda pro^ectipnci Romani peteretl 86, 5> dux Burgundise et Robertus princeps irrueruiil in.
Ilal. Oclobr. in ipso itinere obii.t Vercellis civitate,, eos [i6. a 911], perempfis ex paganis 6800, et a jiau-
187 196KaL
jbique sepultus est , in basil.ica beali Eusebii mar- cis qui remanserujU obsides capientes, 15
liris; ubi 187requievit annis 7. Post hsee autem per• D ] Augusti in sabbatp (55), auxiliante illis supcrna
visionem delatum est cprpus ejus in Frantiam (51);,, clemenlia, per infercessionem sanctse Dei geijilricis,
ct honofifice sepultum in basilica bealiDypnisii mar-.. -,. Marise..
tiris Parisius (S2). Suscepit autem regnum Hludo-. Posl lisec igitur mediante niense Martio apparuit
vicus 188lilius ejus. stella a parle circii, emiltens radios 19' magnos,
Sequenti vero. anno Johanues papa Rpmamis. ad:1 [diebus 198jfere 14 [ib.]. Sequenti a.nnp fuit fames
ARI/E LECTIONES,
181filius Ch. "" Qui cum inpipiun,lcodices 2. 5. 18ep. in. i.. i. III. Kal. 5. 187deest. Ch. lss Iud..
1* Iw-Aoco,IS, semper.' i6~ secum Cft. ^90 pfecipsas 5. 1S1 trec. 5. x-s~deesl 5. "* Qumi0~ sequuntur
Cont. Aimohii recepit. in ricardus 3. smpius. "5 5. Non. Jun. desunt Cgnt. Aim.. 19°XII Ch fadiuni
niagnum Cgnt. Aim. Ch. iWdeest 1*. 5.
NOTiE.
(51) C. infra Hist. S. Dionysii, (54) Auctoris errorem jain mpjiachus Fossalensia.
(52) Aliter Ann. Bertin. narrant. (5) ccrrexit.
(55) Hseccx Ann. Bert. a. 878 et Ann. S. Colum- (55) Hoc a. 905 ita fuif.
tysca. 882. composuit.
857 HISTORIA FRANCORUMSENON, 858
magna per totam Galliam (an. 919). Deinde post A j tulo Ogivsematri ejus, reduxit Hludovlcum m Fran-r
99 ignese acies visse liam.
quinque fere annos Kal. Febr., Igitur 13 Kal. Jul. unctus est in regem Hln-
sunt in ccelo diyersorum colorum, quod mirum fuit dovicus, filius Karoli Simplicis, apud Laudunum
allernis se insequentes [ib. a. 919]. Ipso anno fuil, [cf. i6.].
magna dissensio !0°inter regem et principes cjus. Secundo autem anno posl hsec16 Kal. Martii circa
Ob hanc causam jplurimse strages perpelratse sunt gallorum cantum usque inlucescenle die sanguinese
cliristiani populi; sed favente Deo omnis illa con- acies per totam cceli facipm apparuerunt [i6.]. Se-
tradictio cessavit. Tertio autem anno post hanc quenti autem mense 9 Kal. Aprilis Hungri adhuc
nersecutipnem defunctris est Richardus dux Bur- pagani Frantiam, Burgundiam alque Aquilaniam
gundise Kal. Septembris, sepultusque inbasilica. ferro e.t igne depopulari cceperunt.
sanclse Columbsevirginis in oratprio sancti Simpho- Post hsec rebellaverunt Francorum proceres con-
riani martiris [cf. A. S. Col. a. 921]. tra Hludovicum regem, super omnes autem Hugo
Secundo aiino post ejus mortem (an. 922) Ro- Magnus [cf. ?6.] In ipso anno valida facta sl« est.
bertus so1 princeps rebellavit contra Karolum Sim- magna fames per lotum regnum Francorum, itaut
plicem, unctusque est in regem 3 Kal. Julii [cf. j'6. modius" 6frumeuti venumdaretur 24 solidis. Deinde
a. 922,]. Et nondum anno expleto 17 Kal. Julii fa- 1 non postmullis a17 diebus captus est Illudovicus
ctum est bellum Suessipnis m civitate inler Karo- rex S1Sdolo Bajocas s19 (an. 945) civilale a Noi--
lum Simplicem et ipsum Robertum s03, qui regnnm mannis, miillis ex Francorum populo interemplis,
Francorum '•* invaseral; ubi interfectus est ipse consentienle Hugone Magno [ib.]. Post hsec mense
Robertus. — Karolo vero a cede belli victore rever- Maio feria 6 pluit sanguis super operarios [t6.]. Et
tente, occurit illi Herbertus infidelium nequissimus, ipso anno mense Seplembri Hludovicus rex, totum
et sub fictse pacis simulatione in castro quod Par-
lempus vilse suse plenum ducens atigustiarum et tri-
roua dicitur ut hospitandi gralia diverterel conpulit. bulationuin, diem clausit extremum (an.
954), se-
Et sic eum dolo captum reliuuit. Habebat enini idem
puliusque est Bemis in basilica sancti Beinigii. Se-
Koberlus sororcm islius Herberli in conjugio; de
*"~ qucnti quoque mcnse 2. Id. Noverab. Hlotharius,
qua ortus est Hugo Magnus. Illic itaque positus jam juvenis, hiiusejus, unctus est in regem Remis,
Karolus, Rodulfum, riobilem filium Richardi, Bur- et Hugo Magnus faclus est dux Fi'ancorum.
gundionum ducem, quem de sacro fonle susceperat,
una cum consilio Hugonis Magni, filii supradicti Secundo autem anno post lisec mense Augusto
Roberli, ct proceruni Francorum sublimavit a06. obsedit supradiclus Hugo Magnus Pictavis civitalem-
Isdem aulem Karolus Simplex post longam carceris G ' (an. 9551; sed nichil ei profuit [ib.]. — Dum enim
sao eandem urbem, quadam die intonuit
niaceralionem defunctus. esl in ipsa cuslodia, cts 07 obsideret
Dominus terrore turbo *" papi-
sepultus in basilica sancti Fursei, 08, quse est in ipso magno, disrupitque
SS1 deorsum, stu-
Parrona castro. Unctus est vero in regem ipse Ro- iionem ejus a summitate usque
dulfus 3. Idus Julii (an. 929) Suessionis civitate [cf. porque magnus invasit illum eum exercitu suo, ita
i6. a. 922]. ut vivere nequirent. Stafimque in fugam versi, re-
His lemporibus pagani iterum Burgundiam vasla- cesserunt ab urbis obsidione. Fecit autem hoc Deus
823per intercessionem beati Hylarii, qui semper tu-
veruiU "*,, factumqu.e est bellum inter christianos
4
ct paganps in monte Chalo, peremptis a paganis ex lor,et defensor illiussa est urbis.
christianis. 8. Idus Decemb. multis milibus. In ipso anno defunctus est Gislebertus dux Bur-
Igitur defunclo Rodulfo rege sl° 18 Kal. Febr. (an. gundise, relinquens ducatum Ottoni, filio Hugonis
936), sepelierunt eum lii. b^isilipa sanctse Columbsa Magni [cf. ib,]. Habebat namque Otto filiam illius.
virginis [cf. ib._],—Post mortem igilur Rodulfi regis Gisleberti in conjugio.
Ihjgo Magnus una cum Francis, accersiens Guil-
Iiilmura "' archiepiscopUjin(56), niisit i.lluni ad Ogi-. Secmido anno obiit Hugo Magnus dux FrancoruM.
' apud Drodingam sss villam 16. Kal. Jul. (an. 956),
vam, uxorem jam dicti KstroliSimplicis, ut idem sls D
reduceret Hludovieum filium ejus. Fugeratsl 3 eiiim sepultusqne est in basiliea bealiSS6 Dyonisii mafli-.
ad patrem suum regem Anglorum ob timorem Her- ris Parisius [cf. ib.]. Cui successerunt filii ejus»
berti et Hugonis. Yeniensque illuc GuillelmusS1*ar- Hugo videlicet, Otto et Heinricus "*, nati e\ filia
chiepiscopus, dalisque pbsid.ibus.sub sacrstmeiiti ti- Qdoijis S!S'regis. (57). Hugo du.xFrancorum effeclus,
VARl^: LECTIONES,
W9decembr.3. so° dissentio-1*. S01 rotb. 1*.hoc loco, Ch, ™S. u~c. desuntl'. s03Rolb. Ch. mnper..
504frailchorum 1*. smpius. a0»qupl'. 3. s06 in regiium s. Ch. et s. dcsunt 3. s08 F. confessori&
Ch. sos b. iterum v. Cli. sl° rege rod. 3. SU wilelmum 1*. Will. Ch. '" inde Ch. *'~ Fugerat —
Hugonis desunt 3. SIVwilermus 1 . als f. est f. v. Ch. sl° modium f. venderetur Ch.SJS*" m. p. o..
«" filius Karoli- Siffijjlieis acld. Ch. B19Bajogas C/i. sa0 obsederet 5. ssl trabo 1*. 5. u. ad Ch,
"~ Dominus C/i. sai est i. 2. 5. a2S 3. dordingam Cont. Aim. S26 sancti Ch. *" henricus.
dodringam
1/. Hainr. Ch. aa8 Oftonis Ch.
NOT.E.
{5.6).Seuonensem. (57) Filia Heinrici, sorpre Ottpnis I.
 859 HUGONiSDE S. MARIAMON.FLORIAC. 860
csl et Otto dux Burgundionum. Defuncto 2S?Otlone J, A dionum, inruitasa in eos, fugieutibusque illis per-_
duce Burguudionum, successit HeinricusS30,frater secutus esl usque Suessionis civitatem 25a.IUIari-
ejus. . tem ingressi fluminisalveumquod dicifur Axona (61),
Sub ipso lempore (an. 959) oritur contentio inter nescientes vaduro, jjlurinii ibi perierunt, et tiiul-
Ansegisum episcopum Trecarum et Robertum co- lo ^"plures Consumpsit aqua quam gladitis voras-
liiitem. Ejectus vero ex civilate episcopusssl Anse- set, et lanti il.i perierunt, u'tetiam aqua i'edundaref
gisus 23Sa Roberto comite, penexil in Saxoniam eadaveribusa6Cmortuorum , aqua enim impleverat
ad Ottonem iniperalorem ?3a,adduciosque Saxones, ripas suas. Hlotharius vero rex conslanter perse-
mense Octobrio obsedit Trecas civifatem longo tem- quens illos tribus diebtis ei tribus noctibus usque
pore. Ycnientes aulem 23iin predam Senoues 23S, ad fiuvium quod fluit juxta Ardennam sive Argo-
oceurreruiit illis Archembaldus archiepiscopus et nam, inteifectis ex hostibus maxima multitudine,
Rainaldus i3°comes Vetulus cum exercitu maximo Desineus autem persequi illos 'Hlotiiarius rex, rG-
'in lcco qui vocatur Villare, interfeotosque Saxones versus est in Frantiam cum magna victoria. Otto
cum duce suo Ifclpone uomine; Senonenses exti- autem imperator cum his qui evaserant cum magna
tertint victores. Dixerat enim Helpo iiicensurum se confusione reversus est ad propria. Postbasc nou
ecclesias el villas quse sunt super Venenas S37(58) ' apposuit ultra Otto rex ut veniret, nec ipse nec
fluvium usqueadcivitatem, infigereque2sesuam lan- exercitus ejus, in Frantiam. In ipso anno (an. 980)
ceam in pprtam sancti Leonis. Interfcctus autem pacificalus est Hlotharius rex 5S6 cum Ottone rege
cum populp suo 239a Senonibus svo,reportalus est Remis civilate contra voluntatem Hugonis et Hein-
in patriam suam Ardennam a servis suis. Sic enini rici fratris sui [conlraque SSJvoluntatem exercilus
jusserat mater ipsitis Helponis nomine YVarna, sui]. Dedit autem Hlotharius rex Ottoni regi in be-
Planxcrunt autcrii eum planclu magno Rainal- neficioHlotharium regnum; qusecausa magis con-
dus 2U comes et Arohembaldus 2i2 archiepiscoptis; tristavit corda principum Francorum.
consanguincus enhn illorum erat. Yidens itaque [Codd. 1*. 3. addunl: Iu diebus iltis episcopus
Bruno si3 dux (59), socius ejusdem Helponis, qui Aletis civitalis uomiiie Salvator veniens Pari-
obsedcrat Trccas civitalem, quod morluus esset sios cum duobus abbatibus, ferens sibi prel.i.o-^,
soeius suus Ilelpo, cum suis reversus est in patriain sissinias reliquias, videli.cet almi Maglorii.ar-
chiprcsulis, medietatem sancli Samsonis archi-
suam. episcojji, cum toto corpore Maclovii episcopi,
Deinde !4i veyo non post multos dies Hlotharius SanalorisS6Sepiscopi, Leuceini episcopi, Win-
SS9 abbalis, cum aliis multis. Be-
rex congregans exercitum copiosum valde (an. 978), guanlonis
2ic Q ceptique sunt a supradieto rege cum magno,
renovavit 2i° in ditione sua Hlotharium re- honore iu basilica beati Baitholomei app-
giium (60). Veniensque ad palatium quod vocalur stoli.]
Aquisgrani, ubi commanebat Otto imperator cum Anno 956.2r,°,obiit Hlotharius rex 2C 1 senexple-.
uxorc, hora prandii 2i7, ingresstisque palatium siS nusS6Sdierum, septiltusque esl in basilica beatis6a
nemine contradicente, comederunt et biberunt quic- Remigii Remis. Cui successit Hludovicus, filius
26i obiit Hludovicus rex
quid illi ad usus 249suos paraveranl. Olto vero im- ejus juvenis. Anno 982.
peralor cum uxore sua et populo fugiens, reliquit juvenis, qui regnavit inFrantia annis 9.. Sepultus
palalium. Depredato ilaque Hlotharius rex palatio' vero est in basilica beati Cornelii martiris Com-
ct tota prcvinlia, reversus est in Frantiam curai pendio. Cui successit Karolus (an. 987), fraterejus,
pace, nemine persequente. Post hseeOtlo imperator• filiusHlotharii regis. Eodem anno rebellavit eontra
congregans exercitum suum, venit Parisius; ubii Karo.lumHugo dux Fraricorum, eo quod accepisset
inlerfectus cst nepos ipsius Ottonis cum aliis pluri-• Karolus filiam Herberli comitis Trecarum. Col-
bus ad povtani civitatis, incenso suburbio illius. lecto (02) igitur Hugo exercitu copioso valde, obse-
Jaclaverat namquc se extollendo dicens, quod lan-- dit Lauditnum, ubi manebat aes Karolus cum uxo-
ceam suain infigeret in 250portara civitatis Parisio-- n re S66sua. Exiens vero Karolus de civitale, fugavit
nim. ConyoCans igitur Hlolbaritis rex Hugonemi Hugonem cum cxercitu suo, incensa 267 hospiiia
.clueenrFrajicorura ct Ilcinricum2S1 ducem Burguni: ubi manebant hostes 2°s.Cemens itaque Hugo dux
•'... VARI^: LECTIONES.
22,D.autem5. a30haiiricuslMIainr. Cli. a31deeslWb. 232ansegismusl*.ansegisinus5. ""deestCh.
5S''vaiiieittesqucin 5. a3Sila V. senonis 5. lege : Saxones.—V. aulem contra prssdictos Senones Coni.
Aim. -3"Rainardus Ch. C. Aim. 237Veneiia Ch. 2l3a38infigerctque 1.s.Ch. 23Ds. p. 3. 24°Senonensibus
burno 1*. 5. 24iD. jiost non m. Cli,249 Si6 ita 1*. 5.
Cii. 2" Rainardus Ch. 2" archemboldus 1*.
Ch.Cont. Aim. pro revocavit. s« dictione 1*. 5. 2« prandendi Ch. 248in p. Cli. adversus 1*.
a5i
260ad Ch. SMhanricum i\ Hainr. C.h. 26Sinruensque fugientibus Ch. "3 civi!ate Ch. niultos 1*.
255cadauerum 1*. 2S0 deesl5. 287 hmc add, Ch. Cont. Aim. 2B 8 senaloris. 3. 259yvingar.tojfis 5.
*'<"ita codd. pro 986. lhinc annuni Ch. habet. SSIdeesl Ch. seset pl. 5. 263sancli Ch. sf'1 ita codd. pyo.
S6ShosjJi-
987. Hmui annum liabet Cti. S66coiniiJanebat Ch. ~e"conjuge Ch. S07incensis hospiliis Ch.
tesC/i. •
NOT/E
(58) Vannes. (rO) Cl. Richcrum 1.11,7i) sqq..
(59) Archiepiscopum Coloniensem inlelligit, qui (61) Aisne.
ducalui Lothaiingico prsefcctus erat. Quis Helpo (62) Cf. Richcrum IV, 57 sqq.
dux fuerit, mihi non consfal :
 881 HISTQRIA FRANCORUMSENQN, 862
quod minime posset Karojum vincere, cousilium A mano (64). Qui valde indignatus super hoc faclo,
Iiabuil cura Ascelino fraditpre vetulo, qui erat epi- interdixit omnes episcopos qui Arnulfum dej'ecerant
scopus falsus Laudunis 269 et consiliarius Karoli. et Geiiiertum ordinaverant. Misit quoque S8SLeo-
Itaque tradens Ascelinus episcopus Laudunum in nem abbatem a sede apostolica ad donnum Segui-
nocte una qriiesceulibus cunctis Hugoni duci Fran- num archiepiscopum urbis Senonicse (ah. 995), qui
corum, vihctus est rex 27° Karolus cum uxore sua, vice sua in urbe Remensi synodum congregaret;
et duclus in custodia Aurelianis civitale (an. 991). mandans illi ut sine dilatione ievocaret de carcere
Nondum autem ipse Karolus erat unctus in regem, Arnulfum et degradaret Gerbertum. Collecto igitur
resistenlc Hugone duce. Manens vero idem Karolus concilio iterum ss0 in urbe Remensi, ex jussione
in custodiaAurelianis in turri 271,genuii illi S7Suxor apostoliea revocatus esf Arnulfus de cuslodia, et
• suafilios duos Hludovicum etKarolum. Eoderaanno cum honore S9S
magno S91receptus est in propria
uactus est in regem Remis civitale 273Hugp dux, et sede. Gerbertus autem S93 ir.telligeas ^quod injuste
ipso. 2'4 anno Robertus, filius ejus, in regnum 27° pontificaleni dignitatcm suscepisset, poenitentia
piissimus rex ordinatus est (an. 987). Hic deficit ductus est. Altercationem vero Gerberti pontificis
rcgimin Earoli Magni. et Leonis abbatis valde utilem 294plenius invenies
In 276diebus illis erat.in-Remeusium civitate ar- " in gestis 2S5 poiUificum Remorum (65). Post hsec
chiepiscopus vir brjirus et modestus, frater Hlotha- donnus Gerbertus electus est ponfifex in urbe Ra-
lii-? 7 regis ex conciibina, nomine Arnulfus. Hugo venna 296ab Ottone imperatore et a populo ejusdc-n»
atitern rex invidebat ei, volens exterminare proge- wbis. Residensque in eadem urbe ponlifex quam
niem Hlotharii. regis. Congregansque in urbe Re- plurimos 29' annos, defunctus est papa urbisRoma?.
mensi synodum (an. 991), hisdeni £7SHugo rex in- Statimque omnis populusS9a Romanus sibi dari
vitavit archiepiscopum Senonicseurbis nomine Se- adclamat doiinum Gerbertum. Assumptus autetai de
guinura a7a cum 2S0 suffraganeis suis (65). In quo urbe Ravenna 296, ordinatus est pontifex SMP.I-
concilio fecil degradare domnum Arnulfum archi- mus in urbe Roma (an, 999).
episcopum Remorum, dolo nepotis sui quem tene- Aitno incarnationis Christi 998. obiit Hugo rex,
bat in carcere, dicens non debere esse episcopum sepultusque est in basilica beati Dyonisii marti-
natum ex concubina. In loco vero ejiis consecrari ris 29aParisius. Cui successlt Robertus, filius ejus,
fecit **' donnum Gerbertum monachum philoso- in regnum 30°,piissimus et modestus.
p.itim. Qui Gerbertus magister fuit Roberti regis, Aiine Domini 999. venerabilis Seguinus archi-
fllii istius Hugonis, et donni Leotherici28a archi- episcopus ab imo coepit restaurare ccenobium sanct:
Q
episcopi 283,successoris venerabilis Seguini. Arnul- Petri Milidunensis, et monachos ibi mitleus, abba-
fura vero a8i fecit mancipari custpdise Aurelianis lem Walterium 301cis prefecit.
civitate. Venerabilis itaque Seguinus archiepisco- In ipso anno tradidit Walterius 30smiles et uxor
ptis non conseusitsss in degradatione Arnulfi neque ejus caslellum Milidunum Odoni militi S03(66).Con-
in prdinatione Gerberti. Jussio autem regisSSGurge- gregans veroRobertus rex exereitum copiosum valde
bat. Alii verp episcopi, licet inviti, tamen propter et Burchardus 304 comes 305, convocatosque Nort-
timofem regis, degradaverunt Arnulfum et ordina- mannos 306cum ciuce suo Richardo,obseditcastrum
verunt Gerbertum. Seguinus autem, plus timens Milidmium. Capto 307igi|ur castro suspensus es<
Deum quam terrenu.m regem, noluit consentire Walterius 30Set uxor illius in jjatibulo. Burchardus
regis nequilias; sed magis in quantum potuit redar- autem comes recepit castrum Milidunum sicuti ante
guit ipsum regem; prop.ter quam causam ira regis possederat.
contra eum efferbuit. Cum magno itaque dedecore 309comes Vetulus Senpnum posi
Igitur Bainaldus
expelli jussits 87Afuulfum de ecclesia, beatse Marise multa perpetrata 310mala defunctus est (an. 996?),
Remensis, et sic alligatum retrudj in carcerem, Al- et sepultus in basilica sanctas Columbsevirginis. Cui
ligatus autem in carcere Aurelianis civitate, ubi; Q successit Frotmundus 311,filius ejus, habeus in con-
detinebatur nepos ejus Karolus, inansit ibi annis •jugio ' filiam Bainoldi3ls comitis Bemorum (67).
tribus. Nuntiantur hsec omnia pfesuli 288 Bp- Anno 313Dpmini 1000, indictione 13, 15 314Kd,
VARI.E LECTIONES.
'
a69 Lauduni Ch; 27° deest Ch. S7i turrim 1*. 5. a72 ei Ch. s' 3 deest Ch. a74 in i. Ch. sr" re
.-gamC/j. 276Iisdem diebus erat Ch. a'7 chlotharii"l*."etinfra. 27a ita V. 279 Scuuinum Clt. sempcr,
260con 1*. 5S1 f. c. 5. 28SLeoter. Ch- semper. 283deesl 5. a-84aulem Clt. SB 5 consentil 3. SS6 deest
1*.5. s87i. rexC/i. s8apontifici 3. S8Silaque a s. ap. 1. abb. 3. Vdeest.Ch. s91,maximo3. asa S9Sprir
maC/(. S93uero5. 29i ulile 1*. m- in g. desunt 1*. a96 uienna 1*. 3. ^9.7 pliirimis annis 5. aoi s. p.
5. S99deest 1*. 30°e. regum Ch.C. Aim, 301galt. 3. 30Sgalt. 5. 30- 3 "comitiGh„ Cont. -Ahn. Bur-
card. el infra Ricard.C/i. 30Sad quem castrum pertinebat add: Cont, Aim. 306norm. 3. Ghi 80TCastrc
5. 309Rainardus Ch. renardus Cont. Aim. 310mala p. Ch. sl1
igitur cajjto Ch. 30Sgualt. 1*. galt. 1" 315' su
fro.
jnundus 5. Hugo, Cont. Aim. ~? Rainaldi Clt. Reliqua des. 5. XVI. Ch., Cont. Aim.
NOTiE.
(65) Cf. Richer. IV, 51 sqq. qui hsec sceuratius 99 sqq. narranlur
cxponil. (6(5)Cf. Will. Gem. VH, li.
(01) Cf. Richc!'. IV, 89, 95 sqq. (67) Eadem in Clarii Chroiiico S. Petri Vivi. Sc?
(65; Richcri libriim inttiliger.e videlur, ubi hsccIV, iioa. lcgunlur, Bouq. X, p. 222.
.863 HUGONISBE S. MARIA MON. FLORIAC. 864
Nov. transiit 315ad Christum venerabilis Seguinus A [Morluo 3S3 ilaque Frolmundo comile Senonum,
melropolitanus episcopus. Post transitum vero ejus successit ei Rainardus, lilius ejus, infidelium ne-
310sielit ecclesia Senonica sine benediclione sacer-
quissimus. Hic perseculionem intulit ecclesiis Cliri-
dotali uno 317anno. Adclamabat autem omnis po- sti et fidelibus ejus, quanta non esl audita a lem-
pulus sibi ordinari domnum Leolhericum, nobilis- pore paganorum usque in hodiernum diem. Archi-
simis J1S ortum natalibus, tunc ai'chidiaconum, episcopus autem Leolhericus3SVnimisasB angustia-
omni bonitate conspicuum ; scd resistebant quam tus pro hac re quo se verteret omnino neseiebat.
plurimi clerjci, cupientes episcopalem conscendere Totum vero se.Domino committetis, in orationibus
gradum. Precipue vero Frotraundus comes, filius el vigiliis exorabat3a 0 Christum, ut ei superna pie-
Rainoldi 319vetuli, natus ex mala radice, hoc non tas auxilium ministrarel.]
permittebat fieri, eo quod haberet filium eiericum Igilur anno a passione Domini 1015, indictione
nomine Brunonem, volens de eo facere episcoptim. 15, 10 Kal. Maii capta cst civitas Senpiium ab ar-
Dei autem nulu congregati suffraganei episcopi Se- chiepiscopo Leolherico per consiliuin Rainardi ss7
nonicae ecclesia;, cum voluntate et aucloritale apo- Parisiensis presulis 3SS,et regi tradita Roberto 3S9.
stolica, sublato omni limove humano, sollempiiiler Rainardus coraes ejusdem urbis 330fugiens nudus
ordinaverunt donnum Leothericum in sede pontifi- ^* evasit. [NeeS31 immerilo. Talem enim persecutio-
cali, ut preessel ecclesise Senonensi (67*). tionem christianis inlulerat, qualis nOn fuerat au-
Anno Domini 1001 obiit Henricus dux Burgundiae dita a tempore paganorum. Quam ob rem prediclus
sine filiis. Rebellaveruntque Burgundiones conlra archiepiscopus sapienti usus consilio, vi ab urbe
rcgem Robertum, nolentes eum recipere. Ingressiis compulit exire.] Frotmundus vero, fraler ejus, et
itaque Landricus comes Autissiodorum, tenuit ci- ceteri mililes de civitatc ingressi in turrim quse est
vilaiem. in civilate, obtinuerunt eam3SS. Rex autem oppu-
Anno Domini 1005 Robertus rex assumplis Nort- gnans eain diebus raullis, ccpit eam, et fratrem
mannis cum duce suo Richardo et exercitu copioso Rainardi comilis Frolmundum duxil in carcerem
valde, vaslavit Burgundiam, obsidens Autissiodo- Aurelianis civitate; ubi et defunctus cst.
riim mullis 3S0 diebus. Burgundiones autem nullo' [Amio 333Domini 1051 obiit Roberlus rex, cui
modo ei se subdere voleutes, unanimiler ei resiste- successit filius ejus Heiiricus. Hujus 5 ahno.hoc
bam. Obsedit 3S1 Avallonem caslrura tribus fere est aiino Domini 1031, urbs Parisii llagravit in-
meiisibus, et famis neccssitate illud 3SScepil; tunc- cendio.]
que reversus csl in Frantiam (68).

FRAGMENTA HISTORIiE FOSSATENSJS.

Regnante33i ilaque, ut prefalum est piissimo Lu- C, ft Verum quoniam omnipotenti Deo loci cura fuerat,
dovico augusto, beata3recordalionis Rorigo venera- cuidam revereiUissiraa;vitse abbati Jacob nominc
bilis comes cum oratiOnis gratia Glanhafolium, Cormaricensis coenobii per revelalioneni innoluit,
quod ab eodem susceperal, sacrosque.cineres san- qualiter de reparatione operis quse audierat comiti
cti Mauri visitaret, veteris ruinse loca et antiqua re- declararet. Ble autem semel el secujido minus de-
ligione desolata perlustrans, dolore taclus intrinse- center audita suscipiens, terlio a beato Mauro, per
cus, quod absque habitatore et debitse religionis of- quem hgecfueranf coelitus ostensa, ut in libro trans-
ficio locus, qui per beatum Maurum lot virlutum lationis ejus plenius confinetur (69), horfibiliter fla-
niiraculis olim ellloruerat, in antiquam. pene reda- gellis eruditus divinsedidicit parere jussioni. Igitur
ctus soliludinem inreverenter et sine honore vaca- venerabilis comes plagis exterritus, abbatem qtii
ret, de rcslauralione ccepit cogilare; sed iterum hsecnuntiaverat multis donafum muneribus gauden-
quorundam oecasione prepeditus, interruplo opere, tem remisit adpropria; ipse vero tali animatus ora-
Brennovem possessionis suse cespitem repedavit. culo, postpositis omnibus quse agebat, ceplum opus
VARliE LECTIONES
3,5 transit Ch. "" illius Ch. "" a. u. Ch.,Conl. Aitn. sl8 nobilissimum 1*. S19 Rainardi Ch. Ss0 d.
m. Ch. 3S1 O. vero Ch. O. etiam Cont. Aim.3a53aseum Ch. 3as3se itaCh., Cont. Aimoini, Hugo, Clarius;
desumi'. 3ailotherius Hugonis cod.Bern. nimium Ch. orabal Ch. ut sihi s. p. dignaretur
aiixiliari C. Aim. "" Rairioldi Ch. Jsspci,l* jiresbileri cod. Pur. 4969 A. vacat. cod. Par. 5009 ubi
recentiori manu : ejiiscopi, et ila Cont. Aim. Clurius; episcopi Parisiacensis Ch. comilis Par.isiorum
331
Ilugo. aa9 Rotberto trad. Ch. 3S0 R. aulem comes f. Ch,, C. Aim. Nec —exire desunt Ch., Hug.,
Cont. Aim. a3sdeest Ch. 3S3 Hmc desunt Ch., C. Aitn. 334Hmc in Hugonis chron, post verba capilula per-
necessaria supra col. 852, /. 26 leguniur 5.
NOT^E.
(67') Cf. Clariuml.i. D (69) V. Odo, Transl. S. Mauri, c. 2, ap. Mabil-
'68) Hsec cum Willelmo Gem. V 15 conveniunt. lon Acla IV, 2, p. 170 sqq., unde hsec sumpfa sunt.
865 FRAGM. HIST. FOSSAT. 866
adgredilur. Cumque Ligerim navigio subvehcnte. A Prolasia sive Pravasia dicitur cum appenditiis suis.
transmearet, spera ignea lalioris instar clipei visa Precepit etiam paupertate loci coiipunclus impcria-
cst supra capiit illius, adeo ut vigorem ignis perli- lesque apices fieri aecrevil (72), ut ubicumque infra
mesceret adfuisse; pariterque coelcste percepitora- dilionem IPliiis impcrii nemo ab eis tcloneum ncque
culum inquiens repetito serinone : Hic mdifica, hic quod vtilgo dicitur ripalicum neque rolaticum aut
•mdifica,hic mdifica. Consinnraatis orajiibus et per- pontaticum vel portalicum aut travalicum atque
fectis qusecumque monaslicse religioni congruebant, cispitaticum nccnon et saluialicum aut ullum cen-
prout veleris vestigia ruiuaj conspexeral, duos de sum vel ullum occursum aut ullam redibitionem ab
inonasterio sancti Marlini religiosse vitse viros Lant- ipsis accipere aut cxaclare presumat; scd liceat
bertum atque Ebbonem afiinitale sibi propinquos tam eos quam homines vel omnia illorum cum pace
cvocavil, quorum prudenlia et consilio pertractaret, discurrere et negolia libetiler peragere.
cui locum videlicefabbati aut ecclesise commenda- Coutigil 335(75) et per idem tempus prefali rcgis
ret. Erat autohi Fossalensis ccenobium monasterii Roberti doniinio Podienses rebcllare. Quod cum au-
pre -celeristotius imperii piissimi Ludovici augusli disset, colleclis exercilibus suis festino cursu super-
ordine religionis antecellens, quippe quod nec a veniens, urbein yallavit, niultiplicique circumcin-
"
primo institutore suo deviaverat; nec diversis stu- E gens obsidione, congregatis undique qui regise fa-
duerat vanitatibus, sicut nostii temporis qusedam vebant majestati, cx leniolis ct prepe posilis in
novimus monasteria. Cumque suo et altiori suorum auxilium regis conflueiUibus33cnumei-osa mullilu-!
consilio loea jilurima coiiVcnirent ecclesiarumque dine, circumsedit. Sed quoniam situ difflcilis et
circumjacenlium habiltis et i'eIigioneniOquo judi- labOfe civium ad hoc ipsum preparala civilas ha-
ciorum libramine discussissent, relictis omnibtis, bebatur, cassatis assultibus tantse rei ordo penitus
Fossatensi monasterio locum plhcuif mancipare. adnullalur. Populus et qui ex vicino, sicut prefa-
Misit igitur venerabilis comes, qui prsefati mona- tum cst, rcgio favcre convenerant, diulurnse sessio-
slerii abbalem Ihgelbertum sanctissiffise vitse virtini nis tedio viclus, ad pfopria' pedetenlim relabifur.
evocaret, et sicut p-*fati sumus, locuni saucti Rarescit exercilus, et dolore regis civilas obsessa
Mauri qui dicifiir Glannafolium, adseiicientepiissimo non profeclura gratulatur. Nam quod minus hac
Ludovico augusto {70), a quo et susceperat; loctim Via suecesserat, malis supervenienlibus, rex cogitur
inquam ef possessiones cum orhnibus pertinenciis alia reiiaclare. Descriplis igitur quse circa eum ge-
suis, rcgendum emendandum et possidendum Ingel- rebantur siguis et sigillis, sub obsecralione sacra-
berto abbati et Fossatensi monasierioin perpetunm r, menlorutiique fidei attestatione familiarem et dile-
mancipavit. Eodem etiam tempore doho ejusdem ctissimum comitem Burchardum hortaiur et admo-
piissimi Ludovici augusti, interveiitu bonseraemorise net, ignominiosse lempeslalis periculo subvenire :
Begonis comitis, Benedicto abbate,amplificavitDeus; < Age nunc eia, dileclissime, ne nostris temporibus
salis honorifice multis donariis et possessionibus glorise regum per nos aliquid delrahatur, aut in
Fossatense monasterium. Nam cum visendi gratia nostri obtrectationem imperii hujus rei macula su-
laudabile religionis sludium, quo tam magni princi- bito prorumpat alienus. Nunc, nunc, amantissime,
pes principumque amici potentes cingula mililise faffiiliaritafis et devolionis magnse affectus, quam
dissolverunt, comes jjrefatus advenisset, remolam febus prosperis exhibebas'; rei probet cveulus; ncc
quidem laudavit splitudinem; sedtaiilorum viroium me, qtio semper in ceteris prospere usus sum cl cx-
victum et veslitum tenuem spirilualemque pro pertus, dc summse neccssilatis periculo poenileat
Domino paupertatem mirabatur. Dcdit (71)itaque adlemptare. » His audilis vcnerabilis comes, ut erat
rex piissimusj intervenlu bonse memorise Begonis incultis veslibus, barba ineultior, nullo lardatus
comitis, in augmenlum vicius et vcstitus panperum horrore periculi nec laborc longioris visc, quo Hie-
Christi Fossalensium, in pago Parisiaco yillam quse rosolimis Domino multum desudaverat, rcsumpto
vocatur Ferreolas cum omnibus appenditiis suis, Q 0 vigore peregrintim obliviscitur. Sollicilus vero quid
pratis, silvis terrarumque circumjacentiis, vicariam ageret, per castella, per vicos, ubi spes et facullas et
quoque advoeationem et ecclesiam. Itemque aliam auxiliiim credidit oportunum, missis legationibus
possessionem quse Oratorium siveAraloriumdicilur sibi et domino presidia postulabat. Adsunt in in-
cum omnibus quse suo dominio subjecta videban- slanli ex caslellis et municipiis, civitatibus et vicis,
tur. Item et in eodem pago Torciacum cum vineis, incredibile dictu, universi devola mente quicquid
pralis, silvis et omnibus adjacentiis, et ecciesiam; agere vellet auxilium comiti promittentes. Miratur
Renliliacum quoque cum circumjacenliis suis. Ih et ipse tantam subito conlluxisse mwllitudinem,
pago Meldensi ecclesiam atque villam quse Curlis laudans et benedicens Deum, qui presto est ihvocan-
VARI^E LECTIONES.
*38Hmc in Hist. Senon. post verba comitis Remorum supra col. 862, /. 46, d36cumfl. c.
leguntur.
WTM:
(701 V. dipl. Ludovici, Bouquet VI, p. 591. (75) Haecin V. Burchardi a. Odone, Bouquet X,
(71) Cbarta deperdita esse videlur. p, 349 sqq., non legunlur.
(72) V. dipl. Ludovici, Bouquet VI, p. 492.
 '
M7 IIUGONIS DE S, MARIA MON. FLORIAC. 868
tihis se in auxilio oportuno. Profectus est itaque A bus Deus dedit preesse potestate non crudelitate,
cum iiifujila niultitudine venerandus comes Bur- mortali homini regi morituro licuit deseryjfe. Nunc
chardus-, promptior in milibus, religione prinius, autern vergentibus annis immortaii fegi, cujus est
cunctorum facundissimus. Numerali sunt autem vita et mors, cujus est regnum et iniperiuni, qui '
Aurelianis in ponte, et inventi sunt armatorum 3.0 permanet in secula seculorum, eui servire reghare
milia. Redit obsessis humilitas, fugit animositas, est, qui dat post mortem vivere, huic libet.-desu-
prospera in contrarium cedunt, fortunamquebrevem dare. » Dixit, et arrepto gladio quo erat aceinctus,
repentina mutat calamitas. Pergit in obviam rex coram omnibus barbam precidit, et eam simul et
cum obtimalibus, miscent amplexus, fif mora in gladium Fossatensi transmisit secclesise; ipse vero
osculis, et de salufe sciscitatus, ad castra deducit dispositurus cetera Corboilum subiit, quod ei prbxi-
cum gaudio. Ruit populas; venitur ad spectaculum; mum videbatur. Mirantur et stupent universi,
obslrepit vulgus; juventus exultat; redit aniinis scientes quia II.ECmutatio dexterse Excelsi. Quidam
ferocitas : bella minantur, clipeos aptant, enses etiam corde compuncti, postea eidem coenobio per-
distringunt, arnia novantur, jacu.a vibrant, eqtios maxima dona contulerunt; Rebus igitur dispositis,
commutant, faleras ornant. Gurritur in «iOrtcm, fit prolatis secum ac deportatis vasis piuriniis aureis et
pugna de periculo; jiudet extremura videri; exertant B argenteis 337.. . . . ..'.•..;.....
humeros; pfovocant hostem; beilum geiiiur sinc,
hoste; fremuht bella, tument odia, pax perit. Jam-
que desiderio pugnsearmati incedunt; sompmis fu- Hic 338 de regibus bfeviter retexamus. Reges
git ab octilis; obsessos premuiU excubiis, noetcm Francorum electione pariter et suceessione solili
exturbant clamoribus quse longior ceteris videbatur. sunt procreari a primo FaramaiidO usque in Hildri-
Speciantde muris miseri sua fata, fugam meditan- cum regem, qui jussu et consilio Stephani Romani
tur et horrent; innixi jaculis mortem expectant; pontificis in mpnasterium trusus est ac detonsus.
vivunt de munere noclis. Silet inops expersque sui Cui Faramundo successit Ciodio, Clodioni, Merove-
quondam valida senecius ; consiiio friget animosa chus, a quo Mei-ovingi appellabaniuf; Merovecho
juventus. Occurriint mulieres veste rejecta, crinibus Childericus [cf. AIMOIN.].Hic de regno ejectus est,
abruptis natos Ostentanl, pectora plangunt. Interea sed revocatus sapienti coiisillo Yiotaadi. Ad quem
dies optata fecurrit. Tunc vero exoritur clanior, cuni venisset Basina, uxor Bisini regis Thoringo-
nulloque vocante lurba fuit; coriiua flectunt, arma! rum, interregata quid quereret, respondit: « Novi
retentant, Rex autemindicto siloiitio
- prefatum comi-'. C utilitateni et pulcritudinem tuam; ideo Iiuc veni. i
tem Burchardtim secretius alloquens, jjreesse jubet , C u De qua genuit magnum Clodoveurii. Hic pre ceteris
exercitibus, et suo de cetero parere consilio. Yene- regniim Francorum ampiiavit, et ad quemcumque
randus itaque senex, prout aiUiquorani regum me- psrrexisset, viclor femeavit. Bic aceepit in uxorem
lius id noverat consuetudinis, disposjlis per girum_ Chrolhildem chrislianissimam, filiam Chilperici re-
legionibus, subsequentem locum decernit.satrapiset ; gis, neptem vefo Gundobadi; cujus monitu et prer
centurionibus; monet appropiari exercitum, mon- dicatione postea baptizatus est a sancto Remigio.
strat aditus et occulta viarum, et deinceps, quo ma- Qui cum ad bellum prepaiarei conlra Alaiicum re- .
jas iinminebat periculum, ipse prior omnibus suoi gem Gothorum, monilu Crothildis reginse aacclesiam
procedit collegio. Ad primara igitur emissionis vo- principi apostGlorum construxit; in qua et conditus
cem vix preconis tiiba insonuerat, et clamoi'e sub-. jacet, et bonse meraorise Crothildis ad lalus ejus, et
sequuto tela vplant. Alii fossa jirecipites vallum, nunc ibidem quiescit beatissima virgo Genovefa.
comjjlent et menibus herent; hi levant machinas, Hic ex eadem Crothilde genuit Clodomireni, Childe-
arietos aplant, scalas innectunt parielibus; hi faces5 bertum et Clolharium. Clodomiris genuit sanctum
jaciunt, muros effodiunt portasque refringunt. Clodoaldum. Childebertus vero et Clotharius in poe-
Quid plura? Fuit in momento quasi non fuisset; ; nitentiam sui reatus secclesias construxerunt, Chil-
volat ignis ad alta; hostis ubique; ruit urbs inclita; ; B
^ debertus secclesiam sancti Vincentii, cujusstola re-
truduntur miseri cives cathenis; lernpla predantur; ; vertens ab Hispania locum insignivit; in qua et ipse
spolia diripiunt. Et forsitan in immensum ensis3 condilus jacet, et nunc requiescit beatissimus Ger-
hosticus evagaret, sed noctis beneficio revocatur, manus Parisiensis antistes. Clotharitis vero seccle-.
Die igitur allera pacatis omnibus et subjugatis cir- siam sancti Medardi Suessionis, in qua et ipse con-
cumquaque regionibus, venerandus comes Burchar- dilus jaeet. Genuit eliam Clodoveus de concubina
dus a rege petila licentia cum suis digreditur. Cum- piimogeriituni suum Theodericum ; Theodericus
que sui fines coniitatus attigisset, jubet subsistere,, vei'o Theodebertum. Cujus tempore missus a bealo
habitoque sermone sequentibus et cireumstantibuss Benedicto magistro suo princeps et propagator mo-
se dixit : < Huc usquc, domini et amici mei, qui- nasticse religionis beatus Maurus Gallias devenit.
VARIJ5 LECTIONES.
337ila desinit codex 33SHmc in
fine deslilulus. Huqonis Chronico post verba metrice composuit supra
col. 854, /. 24, leguntur.
 869 FRAGM. -IIIST. FOSSAT. 870
Defunetis autem fratribus, Clotharius solus acccpit. A Aquisgrani. Heres autem tantse sublimitatis Hl:;do-
imperiuni. Ipse vero genuit Carebertum, Guntran- vicus Pius, filioruffi novissimiis, ccteris deceilenti-
mira, Sigibertum atque Chilpericum. Qui Chiljje- bus, successit. Hic genuit ex Hermengarde Lolha-
•ricriSj defunctis fratribus, solus accepit iroperium. rium, Pipinum atque Hludovicum. Karolum vero
Huic successit Clothafius. Ilie genuit magnum Da- regem Francorum, qui et Calvus appellatus est, ge-
gobertum, ecclesiarum largitorem, qui secclesiam nuit de Judith. H:c post multas imperii divisiones,
beali Dyonisii Ariopagytse construxit; in qua et post innumeras bellorum anguslias, Pipiito et Lo-
ipsc conditus jacet. Cui successit Clocioveus. Cujus thario decedentibus, rex et imperator constituitur.
lempore sauctus Babolenus per manum Audoberti Ludovicus autem Germaniam obtinebat.
Parisiensis episcopi ct Blidegisili aichidiaconi con-
strwendum suscepit Fossatense coenobium. Hic ac- Cumque uuiverso pene orbi Karolus imperaret,
placuil pre celeris nationibus Gallias honorare, re-
ccpit uxorem Bathildem; de qua genuit Clolharium;
4 et mortuus est. liquiasque quas palruus suus Karolus Magnus Coii-
qui regnavit post patrem annis,
stantinopplitaiii advectas Aquisgrani posuerat, cla-
Quo decedenle, Theodericus, frater ejus, regnavjt. vum scilicel et coronam apud Sanclum Dyonisium;
Eljroinus autem major. erat regise domus. Ipse est „
Compendium vero, quod instar Constantinopoleos
qui bealurn Leodegarium Eduensem episcopum suis diebus deci'everat fabricari, ut de nomine suo
post terebrationem occulorum gladio percussit. sicut Constantinus Constantinopolim -
Franci vero consurgentes in eum, de regno Theo- Karnopolim
dericum expulerunt, Ebroinum Luxovio monasterio appellaret, sindoneni delegavit. Porro Fossatensi
monasterio corrigias, quibus preside Pilato
monachum effecerunt; mittentes in Ausler, Cliilde- posuit
sed ligatus est filius Dei, salus mundi, hoslia vitae, pre-
ricum, quitercius erat, regem constituunt; pro cium mortis, qui solutis in carne sua inimicitiis,
sua levitate ab eisdeni perimilur, et Theodericus in
ligatis solulionem, captivis remissionem, corde con-
regnum restituitur. Theodeiico defuncto suCcessit tritis et se sanare venerat ceatritio-
qucrrntibus
Clodoveus, filius cjus, regnavitque annis dttobus. nem. Habet igilur, ul prefatum cst, preciosissimas
Huic autem successil Cliildebertus, frater ejus;
et venerabiles Fossatense monasterium corrigias
Childebeflo Dagobertus junior, sub quo constituitur
venerabiliter apud se reconditas. Cujus etiam tem-
major regise domus Karolus Tudites, Pipino patre
suo jam defuncto. Dagoberto autem defuncto, poribus dono beiiignissimae largitatis sanctissimum
Franci quendam clericum Danielem regem consti- corpus beati Mauri discipuli sancti Benedicti suscc-
et possidet. Ad queni cum serenissimus impera-
tount; quem et Chilpericum nuiicupaut. Karolus pit
vero Ttidites in eos consurgens, Bainfredum comi- C tor visitandi et orandi gratia devenisset, profecto
tcm palatii a palatio expulit, et Eudo, sublatis rega- cujus ope et auxilio tot iiifirniantium generibus in
libus thesauris, cum Chilperico rege ultra Ligerim dtiltas audierat sanitates, suffragiis pro quibus ve-
nerat impetratis, remisit ei duo pallia preciosa, quai
recessit. Anno autem insequuto Eudo amicitise
causa Karolo Tuditi regem Chilpeiicum reddidil, et usque hodie memoriale sempitefnum Fossatense
mortuus est Noviomo. Deinde Franci Theodericum habet coenobium. Contulit eliam perjilurimas pos-
Cala monasterio enulritum, filium Dagoberti junio- sessiones, quse melius sacris apicibus ipsius deno-
lantur. Genuit autem prefalus imperator de Richilde
ris, regem super se statuunt. Et hoc defuncio, re-
Ludovicum. [AIH. Cont. v, 56,] IJJSOautem obeunte,
gnavit Childericus, quem et. Hildricum appellant, reniisit filio suo Ludovico per manum Ricliildis pre-
Ipse est de quo sujjra diximus (74), qui in monaste-
rium trusus cst ac detonsus. ceptum imperii et spatam qiue vocatur sar.cti Petri,
sed et rcgium veslimentum et coronam et sceptrum ;
Pipinus vero coffies palatii major doraiis, Karoli
Tuditis filius, comniuiii assensu Francorum et con sicqtie ab omnibus rex constitiiiiur.
Qui (75) genuit duos iilios Ludovicum et Kaiio-
silio, Stephano papa consecranle et benedicentc, mannum. [Ib. c. 39, 10.1 Obiit auiem parachcve
apud Sanciurii Dyonisium in regem siiblimatus est. " sancti paschsc, filitimqut stiuni Ludovicum coronari
Regnavit autem annis 15, et morltius est, septiltus- mandat. Karolus
autem, filius Ludovici regis Ger-
que esl in eodem monaslerio prostrata facie, super-
stitibus liberis suis Karolo et Kaiiomaiiiio. Sed Kar- mania3, in Longobardiam perrexit, et ibi regnum
lomannus post biennium mortuus est, sicque regni optinuil. Promotus est etiam et eonsecratus impe-
monarchiam Karolus, qui pc.stea Magnus appellattis rator a Johaniie papa. Ludovicus autem frater sutis
est, solus oblinuit. Hic regno adjecit imperium. regno etajcclesise inutiliter vivens raortuusest. Nota
divisionein regni et imperii, nec de regibus Franco-
Cumque 53 annis regnaret, factus cst imperator,
Leone papa consecrante, et imperavit annis 14 ; rum quemquam amplius imperare.
coniputatique anni regni et imperii 47 faciunt. Dc- Ludovico (76) autem, de quo supra diximus, Kar-
cessit atitem anno vitse suse 72, sepullusque est lomanni fratre, Ludovici filio filii Karoli Calvi, Iu-
KOT^;.
(/4) fn tlugonis lnstoria. (76) Eadem ex eodem codice supra p. 565, n.'
(75) Hugonis modernorum i'egum Francorum Ieguntur.
actus e. 1.
871 HUGONISDE S. MARIA MON. FLORIAC. 872
ronis infirmante, usque ad monasterium sancti ^A et Heinricus. Lethario defuiicto,sticcessit filius ejus
Dyonisii deportatus, sepultus est ibidem. [c. 41, 42, Ludovicus, et Ludovico Karolus; conlfa queiii re-
4», 44.] Quo mortuo, primores regni Karlomannum bellavitHugo dux Frahcise. Cunique non possetre-
fralrem ipsius receperunl. Karloliianno atitem de- sistefe, tradente 'Asceliiio episcop\J Laudunum re-
funclo, successit ei filiusnomiiie Ludovicus, cogno- cepit, regemque cum uxore Aurelianis in cuslodia
meuto Qui-nichil-fecit. Quo exlremura diem obeunle, mancipavit; non tamen eral uhctus in regem. His
iilius ejus Karolus, qui Simplex appellatus est. evum ita peraclis, primores Frahcise Hugonem dhceni sihi
ageus in cunis, patre orbatus femansit. Elegerunt regem elegerunt. llem in eodeffi anno ipse Hugp
igilur Franci, timore Normannorum compulsi, qui Roherlum filium suum regem consecravit.
cis preesset et puerum fideliter cuslodiret. Unctus Sicque per successionemRobertosticcessitHeinri-
cstitaque Odo, filius Roberti conjilis Andegavensis, ctis, Heinrlco Philippus, PliilippoLudovicus: Ludovi-
vir Saxohici geheris, nutfitor pueri fidelissimus et ctis Gi(ossus339autemgenuit Philippuiti,Ludovicuni
rei publicse guberaator; Quo decedente, Karolus atque Robertum.Philippus autem vivenle patre unctus
Simplex feghuffi recepit. esi in regem; sed morte repentina pfeventus pbiit,
Sub eodeih tempore Normatinis exetnitibus occur- sepultusqtie est in basilica sancti Dyonisii. Quo,de-
ril dtix Burgundias llicardus et priiiceps Robertus, " cedenle, uriclus est frater ejus Ludovicus Pius *3!>,
fraler prefali Odoiiie, cesisque illorum exercilibtis. patre adhuc vivente. Iste Ludovicus gefiuit PhiHp-
Morluo Ricardo, prihceps Robertus palam contra pum regem sapienlissimum, qui Nofmanriiam
Karoluni rebellavit, eo quod ei pars regimihis fra- adquisivit, quam feges Anglise antea tenebant, et
tris sui iion redderettif. Unetus est itaque vidleiitia nniltas alias lerras regno Francie copulavit; Fer-
sua in regnum Karoli; sed ab eodem ipso anno in^ fahdum coffiitem Flandries Rehaiidurii cotoitcm
terfeclus, vitam pariter afnisit et regnum. Kafolo Bollonie et alios qnam plures apud potiteni BbVina-
itaque a cede rcvertehti occtirrit HerbfertusVirman- fum bello superavil. Iste diu regfiavil etmulta bona
densis, cujus soforem Robefliis habuerat; de qua fecit; obiit atitem anno ab ihcafiiatiorfe Domini
natus est Hugo Magnus. Mtillumque exoratus in 1223, septiltusque esl apud Sanctum Dyonisium.
Parrona castro hospilare coegit; scd recedeulibus Successitei Ludovicus, filius ejus, virmagno anirao
aliis, iniquoruin iniquissimtis rcgem vinciilis nian- el bellicostis, pafvo tempore post patris obitnm re-
cipavit. Et quia status regni dubius agebatur, posi- gnavil. Hic cruce signatus contfa Albigenses, qui
lus lamen in custodia, Hugonis Magni consilio eo lempore in fide catholica errabant, defunctus est
procerumque Francorum, Rodulfum, filimn Ricardi apud motilem Panceri, sepultusque est apud San-
ducis prefati Burgundiie, quein de sacro fonte su- cium Dyonisium juxla patrem suum, anno Doraini
sceperat, regem mandat ordinari. Ipse aulem longa 1226 340.Hic ex Blanca uxore sua, filia regis Hispa-
inaceratione carceris custodia defunctus, reliquit nie, 4 genuit filios, Ludovicum, Robertum, Alfon-
parvtilum filium Ludovicum ex Headgiva, filia regis sum et Karolum. Ludovicus postpatris pbitum puer
Aiiglorum; sepultus est iri basilica saucti Ftirsei. 13 annorum cum matre regnare cepit et regnavit
Defuncto autem Bodtilfo, Ludovictis regnum rece- 44 annis. Hic statura magnus hurailinius fuit et re-
pit. Rebellaverunt tameii in eum quidam Franeo- ligiosus, erga Dei cultbres benivolus et devotus
rum, super pmnes autem Hugo Magnus. Deinde amator pauperura religiosorum; cujus tempore
captus cst dolo Bajocas civitale, mortuusque est in mulla monasteria' novorum ordihum per regnuin
cuslodiaj superstilibus Karolo et Lothario. Karolus Francie constructa sunt. Hic basilicam mire pulcri-
privatus senuit, Lolharius vero in regem unctus est. tudinisjuxta palatium suum Parisius edificavit, in
Hugo Magnus faclus diix Francorum obiit, sepul- qua coronam Domini spineam et crucem sanclam
tusque est ad Sancttfm DyPnisium. Cui successe- cum multis aliis reliquiis recondidit. Hec de regihus
runtfilii, Hugo, qui factus est dux Francerum, Otto» n breviaudi et ordinandi causa dicta sufllciaiit3V1.
YARI^E LECTIONES.
, S3DsMpi,«cr. c. 3V 0 XXVIII. corr. XXVI. c. 341Verbis: Nunc unde digressi fuimus reverlamur codex ad
Hugonis textum redit.

MMOINUS FLORIAGENSIS BE REGIBUS FRANGORUM.

ExcerjJta' es miraculis S. Benedicti;

(Vide Palrologim tom. CXXXIX, col. 802, in Aimoino Floriacensi.)

875 REG. FRANC. ACTUS. 87*

HUdtM&IS DE S&NCT& IttABM.

LIBER

QUI MODERNORUM REGUM FRANCORUM CONTfflBT ACTO

Collata Histona Francorum ejusdeni scriptoris.

INCIPIT PROLOGUS IN LIBRO QUI MODERNORUMREGUM FRANCORUMCONTINET ACTUS.

Matildi gloriosseimperatrici Hugo indignus mona- .A.Henrieus, Anglorum rex magnifictis, pater vester.
chus patris Benedicti Floriacensis cenobii teupo- Ilec in transcursu de vestra sullciat dixisse prosa-
rali 3a-i5 pariter eteternafelieitafeletari. Presenlem pia et de progenie celsittidinis veslroe. Porro ego
Ubellum vobis idco, domina mea, deflorare decrevi, dudum amitse vestrse, relicta; videlicct comitis Ste-
ut generis veslri sublimitas posteris innotescat et phani Carnotensis, codicpm unum de gestis Roma-
atlavorum vestrorum nobilitas venturis seculis in- noruni imperatorum deflorai^ecuravi, qui conlinet
tiffieiur. Quo etiam in libro modernorum regum Francorum adventum in Galliam, et regum anti-
Francorum actus vobis breviter explanare curabo, quorutn ejusdem genlis refert34fi prosapiam usque
eorum videlicet qui post Lugdovicum imperato- ad Karolum Magnum et ejus filium Lugdovicum.
rem' regnaverunt iu Franciam, ad deliniendum ani- Quorum Karolus Magnus sua industria Romanofum
r«.um vestrum. Quoenusquam historia seriatim di- sibi vindicavil imperium, et decedens suo retipuit
gesla, sed hac illacque quibusdani in codicibus in- filio Lugdovico. Lugdovicus vero cum quatuor ge-
serla et aliis tractalibus interfusa tenetur, eo quod nuisset filios, illud eis divisit. Unde inter cos magna
nenio usque modo eam curavit in unam corpus ad- discordia puliulavit, et tres germani, Lotharius vi-
gregatam eongerere et in unius libri formam redi- delicet, Lugdovicus atque Pipinus, contra fralrcm
gere. Ia hoc preterea prologo vobis vestrorum alta- " suum Karolum dimicaverunt atrociter, anno se-
vorum splendidam genealogiam recensere curabo, cundo obilus Lugdovici, apud Fonlauidum campum,
et eorum pariler actus inter prefalorum regum gesta cupientes eum Francias regno privare. Sed non va-
breviter enarrabo, el quaj sit stirpis vestras gene- luerunt. Prevaluit enim adyersus eos Francorum
ro3itas,Iucide nescientibus declarabo. Rolio igilur, exercitus. Ab illo tamen die usque nunc manet rc^
deeujus ss.iguine processislis, Danorum dux inclilus gnum Francorum ab imperio Romanprum sejmi-
extiiit; qui Karoli Calvi regis Francofum tenpori- ctum atque divisum. Nam Lotharius Germaniam et
bus34Spost imperatoris Lugdovici decessum per Se- Italiam sortitus est et Romam et Ravennam regio.s
quanam iutravit in Galliam; et ingressus in eam, urbes cum nomine imperatoris, Lugdovicus vero,.
tounv-:sibi vindicavit Neuslriam, quas nunc Norman- germanus ipsius, Bajoariam et Saxoniam", et Pipi-
nia vocilatur. Rolloni vero successit filius nomiiie nus Aquitaniam atque Vasconiam, et Karolus Fran-
Guillelmus, et Guillelmo Richardus, princeps nobilis ciam ,. Burgundiam et minorem. Britanniam atque
atque magiiificus. Hic quoque Richardus genuit a.I- Neustriam; sed etAquitaniamipse sibi postmodum
-terum Richardum, viruffi Deo carum atque sanciis- adquisivit. Cujus Karoli regis genealogiani in sub-
simum. Et iste Richardus genuit Rolberium, et sequenti libro sigillatim per singula capitula deno-
Rotbertus Guillelmum Anglorura regem inclitum, tabo usque ad Lugdovicum hujus prosapiaj regem
qui memoratum regnum sua sibi subjugavit in- ultimum, qui sine liberis decessit. Post cujus ob-
dustria, quod nullus Romanorum imperatorum ifum proceres Francias provexerunt super se Kugo-
ausus est aggredi preler Claudium et Julium nem Magnum,magni cujusdam Hugonis ducis Fran-
Cesarem. Nullus rex nostrorum lemporum ljoc ciaefiliuin. Cujus eliam catalogum ordine suo sub-
Guillelmo fuit felicior ac moderacior. Ejus magna- jiciain, et horum omnium actus jjariter usque ad
nimitateni el magnificenciam nemo laudare suf- presentis temporis regem domnum Lugdovicum,
Ccit, quibus ille usque ad terminos terrse super clementissimi regis Philippi filium, Deo annuente
omnes evi nostri reges ac principes apparuit glorio-. sicut promisi paucis sermonibus conprehendam.
sus. Pauci posthac reges, sicut reor, illum imita- Ejus vero aclus meo inculto stilo contaminare non
buntur et ejus afiluencia et morum elegantia per- audeo. Nam quod scribo brevi sermone concludo
fruenlur, quibus eum Deus in hac vila felixque [nullum rhetorica; facundiaj.fucum interserens3"].
fortuna.ditavit. Hujus quoque fuit heres ac filius Sed et illa qua3vobis deflorare curamus uon a nobis
VARLE LECTIONES.
»*»-*»iial. 346referl. 34Tn. r. f. i. linea transducta deleta sunljam antiquilus 1.
• PATROI..CLXIII. 28 ..
875 HUGONISDE S. MARIA MON. FLORIAC. 876
acccpimus, sed a multis codicibus nostro sudore A favorabiliter queso suscipite, et aucloritatis vrstrae
decerpsimus s4aad suplcmentum historiae illius cu- signo corroborare curate. Valete. Deus omnipoteris
jus supra meminimus et quam sicut promisimus sua vos gratia benedicat et prole fceundet et
nuper edidimus. Vos autem munus vobis oblatum prosperilate semper letilicet. Amen.
Explicit prologus.

INCIPIT LIBER.

1. Ivarolus igitur Calvus, Lugdovici Pii imperato- sibi se conmendantes suscepit. Indeque venit Metti3
jis filius, post bellum Fonlanidum Francorum ob- Nonas Septembris. Ubi etiam Adventicium ejusdem
tinuil regnum, anno incarnacionis divinai 842, et urbis episcopum et Franconem tungrensem presu-
regnavit annis ferme 58. Qui*cum esset vir gloriosus lem et Attonem Yiridunensem pontificem cum aliis
alque lnagnanimus valde, edificavit in regno suo proceribus multis ilerum in sua commendatione
Conpendium villam, et eam Karnopolim siic 349 de no- suscipiens, imperiali (80) corona meruit coronari,
mine vocari precepit; quam etiam preciosa do- 5 Idus mensis ipsius. Forte tunc Lugdovicus (81),
jrini noslri Jesu Christi sindone nobililer insignivil. Lotharii defuncti imperatoris filius, et alter Lugdo-
Obtulit etiam 35l)idem serenissimus rex sanclo mar- vicus Germania33S2 rex, hostili tenebantur expedi-
tirj Dionisio unum de clavis quibus in cruce fuit cione prepedili cum Saxonihus universis, qua Yini-
aufixum corpus dominicum el quandam ligni sanctai dos, qui e regione Saxonum habitant, debellabaut;
crucis portiunculam cum quadam particula spinese quos et Viceruntet prospere reversi surit.
corome nostri Redemploris. Hac " (77) prelerea [Ib. a. 872.] Anno denique incarnalionis dorni-
tempestate Willelmus comes Arvemorum et dux nica3870, Lugdovicus, Lotharii imperatoris filius,
Aquilanorum Cluniacensem edificavit abbatiam. Gi- Roma3 coronatus est, ab Adriano ejusdem urbis
rardus etiam, quidam comes inclitus Burgundiaj, pontifice, indeque in partes perrevit Beneventanas.
duas construxit ecclesias, Yizeliacensem scilicet et [Ib. a. 870.] Karolus vero eodem anno Yiennani
Pultariensem (78). In quarum una sancta Maria obsedit et cepit; et inderediens, nativitatis domini-
Magdalena nune habetur humala, et in allera idem C33feslivitatem apud beati Medai'dimonast?riuffi ce-
Girardus -postmodum est tumulatus. Eodem quoque lebravit. [Ib. a. 872.] Ipsa proinde lempeslate Ba-
lempore-Ebbo, nobilis partium princeps Biturigen- silius, quem Michael Conslantinopolitanus impera-
sium, sanctse Dei genitricis Marise Dolensem edifi- tor sibi consorlem ascivei'at, ipsum interfecit, et ejus
eavit abbatiam. Giraldus preterea, quidam vir ma- sibi iinperium usurpavit. Eis (82) eliam diebus Dani
^ pyralicam exercentes, duce
gnsj sanctitatis-ac preclaraj nobilitatis, Aureliacum Alstagno per portum
construsit cenobium. Flandrensium emergentes, vi magna Franciam in-
[*H<mcetiamin historia Francorum legunlur : Rex vaserunt, et Verrnehdense atque Noviomense terri-
quoque Francorum Karolus Compendium, etc.] torium ita penitus attriverunt, ut et sanctl Quiiitini
["ln htstoriaFrancorum hmcila legunlurc. a. 8S8: martyris monasterium flammis exurerent et nichil
His eiiam diebus Guillelmus inciilus comes Ar- extra
vernorum Gluniacense 381fundavit cenobium, portam civitatis Noviomensis illesum et incon-
et sanclus Geraldus preclara ingenuitatis vir taminalum relinquerent. Sed et omnes ad quas per-
Aureliacum extruxit monasterium. Hac cliam venire potuerurit ecclesiajextra municionem locata;
tempeslate epclesia "Wiseliacensis conslructa ab eis sunt favillata3.Erat quippe Francia mililum
est a nobilissimo comitcGerardo; in qua re-
quiescit venerabile cor,pus sanctse Maria3Ma- presidio nuda, quia ejus robur in bello Fontanido
gdalenae.] nuper deperierat. Unde rex Karolus cnm prefato
Anno proinde incarnacionis dominica3858, Lotha- tyranno fedus pepigit, et hostera, quem ferro nequi-
lius imperator aversa valitudine correptus, imperiii bat, auro conpescuit. Quo federe securus Alstagnus
sui temperamentum dereliquit, ettunsoralus et mo- a Francorum terra per oceanum pelagus ltaliam
nachus faclus apud Placeuciam dbiit (79), relin- _ tendens, Lunaeportum altigit, et ipsam urbem con-
quens filio suo Lugdovico Italici dignitalem imperii. tinuo cepit. Qua potitus, per numerosa annofum
Karolus autem rex Francorum audiens obisse fra-• curricula ibidem deguit, regique familiaris poslmo-
trem suum Lolharium [Ann. Berlin. a. SC9], Yiri- dum factus est, ex inimico amicus. Verum iste Al-
duuum venit, iliique plures regni Romani proceress stagnus vulgo Gurmundus solet nominari.
VARIJE LECTIONES.
•"deccrsimus 1. 348precioso H. F. (cod. Bern.). 3»°deest H. F. 3B1clunacense c. Bern. '"sge-
nianie 1
NOT.E,
(77) Cf. Ademarum III, 21 ubi ha3cet fundatio (80) Rex Lolharingiae coronatus est.
coenobiiDolensis rectius in saec. x collocantur. (81) De hoc in bello contra Winidos gesto sermo
(78) Vezelay et Pouthieres. esse nequit.
(79) Auctor Lotharium l imperatorem el II regcm (82) De his Historia. Norlhmannicse locis cf. qus
non distirixit. in prajfatione col. 81S dixi.
 877 REG. FRANC. ACTUS". 878
[A. Bert, a. 872, 87S, 876, 877.] Interea vero, id1A sitia civitate gencfale 3S4 sinPfJum celebravit. [A,
festamio incarnacionis Christi 873, RomseAdfianuij, Flor.] AnnO vfero sequenti eclipsis lunse contigit^
papa defuhgituf, et Johannes ejusdem urbis archi- cum esset luna 14 Idus Octobris, Eodem quoque
diaconus ei substituitur. Porro anno incarnacionis mense secuta est etiaiii solis eclipsis, cum esset lunsf
divinse 876, papa Johannes Karoium regeffi, tit Ro- 25. Et * ipso anno Rollo, cujus supra ffiehiinimus,
mam tendefet ihvitavit, et venientem ih ecclesia Anglorum auxilio fretus. per Sequanam et Ligerim
sancti Petri favorabilitef cofonavit. Tunc etiam se- perque Yarumnam, tria majora Francise fluniina,
cundo imperiali corPna coronatus et imperator Bo- quse oceano influunt, emergens secundo, tripertita
manPrum est appellatus. Anno qupque incarnacio- exercitu, jam non more pyratico (83), sed iibcre!
his dorhihiea. 877, Johannes papa Papiara venit, ibi- terrestri prelio, Franciam pervadendo cepit infe-
que illi Karolus obviam abiit, et Crucifixi magnam Stare. Cooperuerunt itaque Dani superficieffi ferrse
imaginem ex auro puro factam pef etim Sancto Pe- sicul locustse, nec erat faciie cuiquam homijium cog
tro transmisit. [Rist. Sen.] Sed cum inde remearet, prohibere. Igitur de navibus exilientes et huc vel
vitam veneho finivit; et Yefcellis deportatus, ih illuc more rabidorum luporum discurentes, die**na-
beati Eusebii basiilca Pst sepultus; ubi et reqilievit talis sancli baptistse Johannis urbem Namneticam
annis 6. Sed demum ad Sanctum Dionisium Cst de- " adorsi concremaut (84); et Gunhardum 351i prCsulem
latus, et ibidem honorifice tumulatus. [A. Berl.] sacra missarum sollempnia peragentem super' arara
Lugdovicus vero patrem suum Karolum audiens esse martiris Ferreoli, quse est ad levam edis beati Petri
defunctum, proceres Francise sibi protinus conci- apostoii matris eeclesise ejusdem civilatis» obtruri"
liare curavit, dans eis abbaciaS et comitattis el villas cant35B (atu 843). Demum vero 3S7 urbe succensa
secundum cujusque postuiacionem. Timebat enim ac depopulata, quasi tenpestas valida ceperunt hae
proptef stiam iheptiam3S3 Francbrum amillere re- illacque discurrere et omnia per quse vagabantur
ghum. '.'".. prostemere. Et Andegavensi urbe conflagrata (85),
Precedenti tamen anno, quiTuil annus ineafnacio- civitatem quoque furonicam obsederunt. Sed tune
iiis dominicae 876, dum rex Karolus nepotis sui jus ab hostili pervasione beatissimi Martini S88 mentiss
sibi siibigere temptat, Danorum gens perfida per meruit liberari,cujus corpus paulo anle introducluni
oceanum pelagus Sequanam ingressa, regnum Fran- fuerat intra menia ipsius urbiSi Ipsum tamen sancti
cprum secundo cepit infeslare. Quorum Daiioruni Martini monasterium, quod juxta urbcm erat, con-
erat dux Rollo, Vir poteiitissiffius, supranominati erematur; Clerici fugantufj monachi disperguntur,
Gtirmuhdi fegis et arehijjyratae propincus. Qui pri- et venerabile cerpus sanctiMartini Autissiodorum 3bS
tao inpetu suiadventusstatim sibi Roihomagum sub- ^ cum honore defertur (86) (m, 8S3). Hac etiam se-
jugavit. Deinde fefe per unum annura Parisiorum viente procella urbs Cenomannica 36°devastatur, et
obsedit civitateni;sed tamenillam caperenon potuit. cenobium sanctse virginis Scolasticse extra murum
Inleriiri tameu Bajocas evertit, et urbem Meldensem urbis situm exustum esti Sed 361corpus ipsius san-
expugnavit. Yeruni post annum tihum, quo vagiuam ctse virginis.intra ejusdem urbis sinum 362est posi-
suaj habitacionis egfessus fuerat et omnem oram tum et conservalum. Multa preterea sanctorum cor-
maritimam incendiis et rapinis contaminaverat, ab pora aBritannia etaNeustria in Galliam sunt trans-
Anglorum rege invitatus, insulam illam expeciit, et lala et per urbes ffiunitas atque castella locata; ubi
per triennium ibi demoratuss eandem gentem sibi etiam.adhuc retinentur humata. Nam omnes fere
firmo fedefe colligavit. Quae res et Vires ejus non clerici sive monachi terra3 illius, tam crudeli clade
hiediocriter auxit et magnam rerum copiam ei sub- perlerriti, tutiora loca pecierunt^ secum suasperfe-.
ministravit. Porro Karolo Calvo successit filiusejus renles reliquias cum ecclesiasfieis ornamentis. Eo-
Lugdovicus. dem*quoque tempore Karoli Magnipalacium,quod
2. Lugdovicus igitur post patris obitum obtinuit dicebatur Cassinogilum, inter Droht fluvium et Va-
feghum FranCorum anho incarhacionis divina3877, pry f umnam positum, dissipatum est et eversum (87).
et regnavit annis circiter tribus. [A. Bert. ct H. Se- [*Hist. Ffanc. cod. Bern.) hmccumWillelmo Gemm.i
non.] Hujus temporibus, anno videlicetincarnacio- conjungens ila habet: (Bollo) deniergens per S.
nis dominica3 878s Johannes papa cum FormosO elL. p. Guaninnam tria q. o. i. flumina trip.
exerc. jam n.-m/p. sed libere terras circnmad-
.Portueiisi episcopo veniens in Galliam, in Trecas- jacentes pervadendo c. i. Igitur die, etc. v. «.*'.]'
VABLE LECTIONES.
883inepciam 1. 3S4 ita 1. J,lllgunarduin II. F. ~u obtruncavit 1. m
3"9 36° 361 36sDeniquC urbe ff. F. m,_». mar-
tyfis raef. H. F. antis li cenomailnia 1. et H, F. s. c. etp. ib. Reliqua desunt,
"'""
NOT^J.
(83) Similiter Adfevaldus FloriacenSis, Mirac. (87) De hoe jjaiatio Aimoinus? MiracuL sancti.
S. JBenedictic. 33 : non jam, inquit, piralicam exer-' Benedictil, 1, Nortbmannorum referens vastatio-
cendo. nes: Inter qum, inquit, eminentissimum illuc Ka-
(84) Quod jam a. 843 faetum §af; cf. Ann. Bert. roli Magni principis palatiumCassignol, gtoria quon-:
h. a. dam et deeus cunarum filii ejns jam prmfali Rludo-
(8S1 Cf. Adrevaldum 1. I. vici Pii, fjtio.dita Deo inimica gens subvertit, ut ei>:..
(861 Cf. Annales Beftin. anho 8§3. inhabitabile reddevelet lamen qkid aliquando [uexU-
 879 IIUGONISDE S. MARIA MON. FLORIAC. 880
[Sequentia etiam in hisloria Francorum leguntur.] A latibus replevit, et copiam "4 rerum omnlum exina--
*
[liisloria Francorum : Sed et in Aquitania nivit. His etiam diebus Parisius, Meldis, Belvacus et
K. M. p. q. C. vocabatur d. esl, etevuisum.] cetcrse urbes Francise vastantur el depopulantur.
Porro Lugdovicus in lola vila sua nil sti'er.uc Tunc etiam
(an. 865) sepenominatus Bollo per pro-
gessit. Regno tamen vix triennio potittis decessit, vinciam Senonensem ad LtiCeriora desccndens, Flo-
felinquens filium suum sibi successorem Karolum liacum venit (92). [DIEDERICUS.] Verum f anle bi-
**
nondum adultum (88). Cui posuit tutorem etpj'o- duum quam illuc pertingeret 3C6, ejus adventus ad
curatorem Odonem, Roberti Andegavorum comitis noticiam Floriacensium pervenit monacliorum. Qui
filiuin [cf. II. Sen]. Quem etiam postmodum regni statim Aurelianis cilissime 306
fugiendoperveneruiit,
proceres ad reprimendum impetum Danor.um,qui et intra ipsam urbem, in ecclesia sancti presulis
tunc Franciam infestabant, regem, el fratrem ejus Aniani, sancli Benedicli preciosum ac venerabile
Robertura ducem iiiferioris constituere Burgundiaj corpus deposucrunt, doncc ille malignancium 36r
(an. 888). Ille vero et regnum susceptum per annos impctus perlransirct. Erat36S enim tunc Aureliana
12 ab hostibus diligenler tulare curavit, el pupillum civilas et bellicosis civibus
plena et.muris firmis-
Karolum cleraenter donec adolesceret educavit. Qui- simis accinla. Inpius autem ille cetusDa-
diligenter
,bus expletis, anno incarnationis divinse891 (89) de- B noium 3G 9 Floriacum adveuiens, sexaginla ibi sa-
cessit; et Karolus jam adullus illi successit. Erat cri 37°desiderii monachos repperit et quosdam cuni
efiam in illis diebus in superioris Burgundia3parti-
eis ecclesise servitorcs ; quos mox gladio trucidayit,
tibus aiter nobilis dux, nomine Ricbardus, [IIOGO
ipsumque sancli patris Benedicti cenobium prius
VIRD.]qui ab exsecucione justiciaj Justiciarius ap- devastalum effera rahie concremavit. Sed eadem
pellabatur; et erant ei tres filii, Rodulfus videlicet, nocte Bcnedictus in 371.sompnis apparuit
Boso et Hugo. Quorum Rodulfus poslmodum rex pius paler
euidam comili noinine Gissilolpho (93), qui ejus-
Francise fuit, et Boso Gallise superioris quaj Coinafa
dem monaslcrii erat advocatus, cl dixit ad eurn :
vocatur (90). In Romana vero calhcdra Johanni pa- « Eia comes ! quare le tanla timiditas sive ignavia
pss Leo successil, et Leoni Benedictus, et Benediclo
opprcssit, ut iiia» advocalionis locum Floriacum ita
Gregorius quinlus. dimillcres itidefensum, ut servi Domini ibi jaceant
[** Eisioria Francorum ila : Posl hec aulem de-
functus est Ludovicus rex Francorum, filius iiihiimati, a gcnlilibus interfecti? » Cui comes :
CaroliCalvi, relinquens filium suum parvuluni t Quis, inquid, es lu, pater? >At ille : « Egp sum
Karolum nomine, qui Simplex appellatur, cuin fraler. Bi.ncdiclus, qui de Bencvcntanis finibus in
regno in custodia Odonis BurgunditE ducis. Qui Galliam 3" translatus, propriam requiem in Cassi-
juveiiem optime fovit et adulto i'egni guberna-
cula libenter refudit. A quo eliara regni paile no 373 monie sprevi, et hunc locum Floiiacensis
donatus, demum quamdiu vixit eifidelis exli- monaslerii elegi, ut luccrna disciplinse monasticaa
lit. Deinde Franci Burgundiones et Aquitanen- inno-
ses proceres congregali in unum, Odonein per mearn eorporalem coessentiam universse
principem elegerunt sibi in regcm.] lesceiet Galliai. Smge ergo quanlocius, ct csto vir
5. Karolus vero, qui Simplex cognominalur, pa- forlis et belliger robustus, cl insequere dorsa cru-
lernum cepit disponere regnum anno incarnacionis delium paganorum, qui el locum meuin violavcrunt
dominicse 891 (91), et regnavit annis ferme 30. Cu- et igni combusserunt, insuper et nionacbos meoj. 374
***in diebus Rollo Danorum dux, conscensis et collibertos 376iiiterfcceruiit, el inipune, pro pu-
jus
navibus; per Sequanam et Sagunnam, Galliaemaxi- dor ! evaserunt. t Ad hec comes :« Quomodo, in-
ma 363flumina, tendens ad superiora, Burgundise et quid, possum vel insequi quos jubes vcl S7Gpredaiu
Arvernorum fines intravit, et usque ad Clarmuutem exciilere, ijui non habeo tenipus congregandi salel-
Arvcrnorum urbem totam regionem diversis calami- 'itcs meos?» Cpi pater sanctus: « Noli,. iijquid,
YABI^E LECTIONES. .
863 maxsima 1. 364copia 1? scs jjergeret II. F. 36Ccleestib. 36Tmaiignorum ib. u~ Erat — accinta
des. ib. =69d. f. desunl U. F. 37°sanclfii. 371a. in s. ib. 3" gallias ib. 373m. c. ib. 374 deest ib.
878coliberos ib., "~" et 1. :
NOT^E.
manifeste appureat. Id eo loci silum est, quo torrens D Quse.in Hist. Francor. addidit ex Aimoino Floriac.
Codrot Garonnum influit, lurrim lateritiam in mar- c. 1. sumpsit.
gine memorali torrenlis exstructam habens, e qua et (89) Obiit a. 898.
advenlus prmvideri et ingressus hoslilium pbssit ar- (90) Quod falsum esse. constat.
ceri navium, simulque ut classisregiu, absque adver- (91) Anno 893 coronatus est rex. Adelerius in Mi-
sariorum impedimentofabricata in minori, ad fluenta (92) Sermo vero est de re quam Acta
majoris deducerelur amnis. Habet vero ecclesiam rac. S. Benedicti c. 41 (Mabillon II, p.,593)
cimplioriecclesim conjunclam miro opere ex laleribus brevius, longius vero Diedericus monachus (1. 1. IV,
fornicutam, in qua, si bene visa recordor, permodi- 2, p. 5S2) narrat. Hunc sequilur Hiigo. Cf. etiam
cum habetur sarcophagum, in quo fraler Hludovici Ann. Bert. a. 865. Nam eadem hajc direptio esse
Pii geminus esse pulalur sepultus. Cf. etiam Aimoini debet, fabulose exornata.
Vita Abboiiis Floriac. c. 20. (93) Girboldus jiobilissimus Autissiodorensium
(88) Errores parlim ex Historia Senonensi (supra . coiries ab Adelerio vocatiir.
col. SS5, 856) auctor recepit et latius propagavit.
 881 REG. FRANC. ACTUS. 882'
anxiari propter paucilalero militum ! tantum acce-- A , ctilatis honus suscepisset, miro modo toluin illud
lera, el arripe clipeum cum his qui tibi adsunt ho- Ligeris spacium, quod ab Aurelianensi civitate usque
. minibus, et insequere velocius, nichil metuens, quiai ad Floriacuni protenditur, sursum versus absque
ego ero tecum ut ambiam latera tua; et immunis3 gubernatore et humano remige sine offendieulo de-
abhostium telis, victor famosus reverteris. > His5 currere cepit, ut crederes Christum in 387navi cum
dictis, comes evigilavit; secumque s,~ quse videratt apostolis sedentem et elemenlis potestative inperi-
et audierat prudenter pertractans, celeriter surgit,, tantem. Depositis ** igitur sacris pignoribus in an-
et arreplis armis, cum suishostes insequitur, tantii tefata sancli Petri basilica, celebratoque sollempni-
patris 37sanirnatus sponsipne. Maximoque impetui ter divino misterio, quique in sua rediere cum gau-
subito 3" super eos irruit, et 379hostes adgressus, dio. Ipsa vero dies pridie Nonas Decembris esse
captivos emancipavit, predam excussit, et victor le- dinoscitur, in qua, quamdiu hujus mundi spera vol-
tabundus absque Iesione 3S0 aliqua est regressus. vitur, honor et memoria tantse glorise per tolatii
'
Qua expleta victoria, Floriacum est ingressus, ett Galliam celebratur.
non sine lacrimarum copia interemptorumtumulavit. t. [***Hist. Franc. ila pergit: Quibus patratis Rollo,
corpora, illud psalmigrafi conmemorans : t Effude- cujus sepe meminimus, conscensis navibus tan- .
dem per S. et S. maxima 11.t. a. s. B. et A.
runt sanguinem sanctorum, et non erat qui sepeli- 1R f. subintravit et u. ad Cl. A. civitatem t. r. d.
ret. » Quod factum postmodum pervenit 381ad no- c. exinanivit, et inde rediens, per provinciam
ticiam Karoli regis Francorum videlicet 379qualiter Senonensem.Floriacuni venit.j
comes Gissilolphus,.sancti Benedicli advocalus, cum [f Qum sequuntur cliam historia Francorum habel.']
[* Verum intra annum monachi qui remanserant.
paucis hostium multitudinem proslravisset, predam Hist. Franc.]
excussissef, vinctos eijodatos reduxisset, et victor [** Hist. Franc. lio.-.Ipsa — per omnem Galliam
illesus remeavisset. Moxque 382predictus comes ad- sollempniter celebralur. Verum ubi navis por-
lum Floriacensem impegit, maxima episcopo-
vocatus 383ante regem affuit (94), remque per or- rum, abbatum, mouachorum clericorumque-
dinem sicut egerat illi retexuit, testem sibi advocans; una cum plebeis lurmis multitudo occurrit,
Deum, quia in hora congressionis beatissimus pa- psallentes et dicentes : Benediclus qui venit.in.:_
nomine Domini. Et cum ingens frigus, uti tunc
ter Benedictus, monachili habitu revestifus, cabal-
temporis solet,, cuncta obstrinxisset arva, Jes
lum cui insidebat conscendit, et in totailla con- eontigit mira et vehemehter stupenda. NafiJ
gressione, uti pius propugnator promiseral, frenum cum per eam porlam quse nunc Pascalis dici-
tur sanctissimi cineres inferrentur, acsi iti riie-
tenuit et equum rexit scutumque rotavit et illunx1 dio Aprili, ita omnes arbores ejusdem loci tam
illesura cum suis omnibus ab hostili acie reduxit. pomiferse quam agrestes, sjjineta etiam ej
Quod audiens rex, Dominum glorificavit, et Floria-. G * arbusta in flores eruperunt, ut palam cunctis
cum perveniens, lamentum desolacionis dedit; et iiinotescei'et, qualiter sanctus Bcnedictus pater
hec apud omnipoteiitem dominum nostrum Jesum
post muniftcencia regali copiosum subsidinm Christum gloria et honore sublimatus existeret.
restaurationis adhibuit. Data denique, ut diguum Nulla vox alia audiebalur nisi : Gloria.libi, Do-
erata 84, tocius restaurationis uberriraa copia, in1 mine, quia nunc cognoscimus, quid te donante-
suscepimus. Depositis — gaudio (hmc etiam ex
aniiis anni spacio pene totum monasterium in pri- Diederico).]
stinum renovalum est modum. Porro quedam eccle- Postpaucos denique dies prefatus Rollo disposuit
sia intra castrum Floriacum erat constructa et iui obsidere Carnolum (95). Preerat urbi eodem tem-
lionore sancti Petri apostolorum priucipis conse- pore sacerdos venerandus noniine Wantelinus. Qui
crata, quse divina gratia ab incendio remanserat in- audiens advenientium opinionem hostium.perfido-
violata. Evoluto denique anno *, monacbi qui adl rum, orabat sanclam Dei genetricem Mariam, ut
Aurelianam confugerant urbem, consilium hveruni, illam ab inimiiieiiti poriculo protegeret civifatem.
ut beati corpus Benedicti in inicio adventus Domini Expeciit eciam ambos Burgundise duces, scilicet
ab urbe Aurelianensi navigio reportarent, et illud Richarduin atque Robertum, et Pictavensem mar-
in prefata sancti Petri basilica, quse intacta ab igne! r.
, chionem Eubalum, petens ut suo adventu miseris
remanserat, eo usque collocarent, doneceoium ofli- civibus prestarent auxilium. Et cum inde redisset,
cinse regulari more 3SSpeflicereulur.- Statuto igitur Rollo venienscum numerosa hominum. caterva, ur-
die conventus episcoporum et abbatum non minirm.s bem forliter inpugnare cepit. Et cum jam eam in-
Atirelianis advenit, quatinus thcsaurum Domini, trare pararet, ecce Dei nutu Richardus dux cum
sancti corpus videlicet Benedicti, secundum condi- Francis et Bui-gtindionibus hostes adgvessus, cepit
clum38Gproprium reportarent ad Iocum. Accepe- eos repenle proterere et incautos hac iilacque dir
runt igitur viri timorati sacrum corpus sancti Be- spergere. Wantelinus eliam bajulansreliquias san-
nedicti, et imposuerunt navi. QUSB cum tanlse san- ctse Dei genetricis, egressus patentibus portis una-
VARI^E LECTIONES.
37*que deest H. F. 37S -I. 87Sdeest H. F. ^84 a. ulla 1. H, F. 381ad n. p. ib. '"' Moxque-
patri
que I? 3S3 evocatus H. F. ssi eslt^ '3S~modo ib. 3S6 cumdictum I. ss~ ch. cum ap. s. in h. et p.,
i. el. H.F. '> .-.-.. •-'•!•.
NOT^E.
{'Mjlpsam victonam et iianc rem miracuiose ge- . (95) Eamdem rem sed ci'evius narrat w.iiielin&..
stam Adelerius Hugoni duci tiibuit. Gem.'ll( 15.
 883 HUGONIS DE S. MABIA MON. FLORIAC." £81'
cum ferralis militibus, urgebat eos adtencius. Sic^ A A :Rotbertus. Burgtindise dux contra eum rebellare ce»
que prefatus tyrannus Deivirtute superatus et victus, pit; et veniens ab Burgundia cum valida milituni
cum magno detrimento Rodomum est regressus. roanu, super Axona fluvium sua. temptoria fixit.
Quein Franco ejusdem urbis archiepiscopus videns [FLOD.a. 922.] Karolus vero resedit super fluvio-
divino verbere graviter afllictum, ut eum coi.solaretur lum Saram. Sed cum cotidie ducis Rotberti virtus
accessit, Et primum quidem ejus animum blandis excresceret, regis autem decresceret, Karolus cum
germqnibus dejjnivit, ac demmn de suis malis aeti- amico suo Haganone trans Mosam latenter proficis^
fius sluduil increpare, et ad extremum cepit illum citur. [HDGO FLAV.; FLOD.1.1.] Pbrro post hec prefa^
ad fidei et rejigionis catholicse cultum sagaciter in- tus Rotbertus a quibusdam Galli» episcopis diade-
vitare, At Rollo ejus sermonibus emollitus etDei ver- maleregio secoronari, partimminis, parlim extorsit
bere pariter casligatus, illi protinus adquievit. blandiciis, anno incarnacionis dominicse 924 (98).
Quod 388 roemoratus episcopus festinanter regi Ka- Eodem etiam anno Herveus Remorum archiepisco-
rolo nunciare curavit; videlicet quod sepefatus ty- pus obiit, et Sevulfus, ejusdem ecclesise archidiaco-
rannus Dei esset gratia mifigatus et cor ejus ad chri- iius, illi successit,
Stianismum suscipiendum aliquatenus emollitum. [* Hist. Franc. ita :Interea sepedictus rex Karolus
Aderat jbj fprte, cum hec predictus regi refen-el B ^ (susperscr. : Simplex) avide matheriam q. a.],
episcopus, Rotberbus Burgundise dux (96); qui per [FLOD.a. 925.] Sequenti vero anno rex Karolus
eundem episcopum Rolloni mandare curavit, quod si cum sui regni Lothariensibus Mosam transiens, con-
christianus eflici vellet, ipse eum ex sacro fonte tra prefatum regem Rotbertum ad Attiniacum venit.
susciperet et ei suum nomen inponeret. Itaque tan- Rotbertus quoque rex contra eum processit, et super
(iem res iid gffectum perducla est. Loco quippe et Axonam sub urbe Suessonica sua fixit temptoria. Sed
lenippre preilnit.P, dux Botbertus cum ceteris Gallise Karolus cum suis Lothariensibus repente super eum
proceribus ad eum veniens, illum a sacro fonte le- irruit.Ibique Rotberlus in',ipso belli exordionon mi-
vavit, el imponens ei suum nomen, eum magnificis nori fortunse impetu destitutus quam fuerat elatus,
inuneribus honoravit. Demum vero rex Karolus de- perimitur (an. 923). [HCGOYJRD.]Verum ubi post
sponsavit illi filiam suam nomine Gillam. dans illi bellum Lotharienses ad suareversi sunt, Herberias
jure beneficji Neustriam, quam nunc Normanniam comes regeni Karolum dolo cepit et Perona direxit,
yocitamus, a fluyio AndeJIeusque ad oceanuni mare. ibique illum per lolum quinquennium vinculis tenuit
Annp ergq iucarnaciqnis dpminicse912 (97), Frauco iuretitum, Finito vero quinquennio ibidem Karolus
Rothomagensis archiepiscopus catholica fide dili- p spiritum exalavit, et in ecclesia beati Fursei tumii-
genter inbutum sepefatum Ro}lonem.unda baptisma- lariam habuit sepulturam (an. 929) [cf. Hist. Sen.],
tis purifjeavit, et dux Rotbertus 3S9 illpm a saluti- [HUGO FLW.] Habebat prefatus fex filium nomlne
ferofonle suscepjt. Et exillo temporemansit riiemo- Lugdovicum, ex Agiva Ajiglorum regis susceptum
ratuspriuceps Chrisli fidelissimus cultpr, cujus ante filia. Qui metuens paternse calamitatis involvi pro^
fuerat crudejissimqs persecutpr. Baptiziilus autem cella, mare transiens latuit in Anglorum terra. Va-<
est anne 56, cum Frapciam venerat depopulaturus. cillabat igilur Gallia, cum Hugoni, Roberli nuper dc^
Ipsp proinde annp corpus beati Martini ab Altisio- functi ducis filio, qui post pro bonis actibus magni
derp ad Turonicam relatum eslurbem. Cujus eccle-' nomen promeruit, puerilis obsisteret etas quomiiius
giam liuper coucrematam optimates urbis reedifica- regias assumeret infulas, et HerbeiTi cunctos teneret
verunt, et ne leviter amplius ab hostihus ojijjrimere^; odium. Unde quidam regni proceres adunati Rodul-
tur, muro cinxerunt. fum, Richardi Jusliciarii filium, a Burgundia evo-
Rex quoque Karolus pontem mirse firmitatis super:i catum, regio sublimavere solio [ef.AIMOIM. FLOR.C. 5]..
Sequanam extrui fecil, positis iu utrisque capitibus> [FLOD,h. a.] Prefati preterea Karoli regis tempo-
caslellis artificiose fundatis, ubi presidia collocavit. ribus, id es.t annp incarnaeionis dominicse 922, Be-
*
Quibus palratis, materiam quietis arripuit; et ocioj D I rengarius Longobardorum imperator regno ab opti-
desidiaque resolutus. [FLOD. a. 920.] Haganonemi matibus sviis exturbatus est, et Rodulfus Cisalpkiaj
quendam militem de mediocribus sibi consiliariumi Gallise rex ab eis 39°-in regnum susceptus, Hac pre-
adsumens, procerum suorum consilium spernere ce-- terea tempestate Rol.lo, qui et Robertus, princeps
pit. Igitur Hagano, quem insperalse opes nimiumi Normaiinorum, senio confcctus et longa milicia fati-
:. provexerant, lateri ejus adsistens, regin negotia dis^, gatus, defunctus est (an. 927), relinquens filium
ponebal. Quod omnes pene Francorum proceres vi- suum Guillelmum sibi successorem. Circa hoc quo-
dentes et indigne ferentes, regem deseruerunt. Her.r .r que tempus (an. 936) obiit Henricus imperator, et
bertus etiam Yermendensium comes montem Lau-- Otho ejus filius supcessit ei. [FLOD..957.] Defun-.
duiium illi abstulit (an. 920). Memoratus quoquee ctus est etiam Rodulfus Jurensium el Cisalpinse
VARIJi; LECTIONES.
188intelligens add. sed alia manu del i. 389rotbertum 1 ? 390isl?
NOTJ;.
(j96) Comes Parisiensis. libro sunt ailena.
$7) Cf. YVil.Gem. II, 18. Praecedentja ab liujus (98) Anno 922.
 885 REG. FRANC. ACTUS. 846s
Gallise fex, et suceessit illi filius ejus Conradus. Adominlcse
A' 936, sine liberisest-defujictus*.Quod (102)-
A. Rodulfus !S1 igitiir, Richardi ducisfilius, sicut audiens rex Ahglorum Ailaiinus, Willelmo principU
premissum est, regno Ffancoruffi politus est adhuc Normannorum legatos cum niuneribiis misit, uf.Lug-:.
superstite Karolo rege, anrio incarnacionis domini- dovicum, Karoli Simplicis filium, cunj consilio pro-»
cse 926 (99), et regnavit annis 16, Hlc fegni solium cerumFrancorumpalrisrevocaretinregnum (an.936)..
assequtus. ei in cOhercendismalefactoribus. fuit se- [FLOD.]Quod-ille gratanter suscepit et feliciter coji--
verus et in regnp tuendo sagacissimus. [HOGO FLAV.] sumavit. Cum Hugone enhn Magno et comile Her-_
Hic deaique primo regni sui anno in Aquitaniam est berto aliisque Frahcofum proceribus prefatuiii juve-
profectus [an, 924.—FLOD.],eo quod YVillelmuscp- nem apud Boloniam ipsis niaris litloribus cpnti-'
mes ejusdemprovincisededignabatur illi se subdere. guairi 39°suscepit, et usque ad montem Laudunum
[FLpD.].igituf tandeni pervenere anibo supraLigerim perduxit. In**cathedra vero Romanse ecclesiseJo-
in pagutti Augustidunensem, et discurrentibus hanni-papse Leo, et. Leoni Stephanus, et Stephano,
utrimque viris nobilibus, comes pfefatus regise sub - Martinus, et Martinosuccessit Agapitus. Hocpreterea,
didit. Unde rex illi Bituricensem pagum cum civitate floruerunt in lempore famosi GalliseepiscopiAdalbero.
douaviU iri eodem etiam loco dedit Hugoni, filio Mettensis et FulbertusCarnotensis - . . . ..
defuncti ducis Rodulfi (100), Cenpmannensiuni civi- U . [* Hoc toco in Ilisl. Franc. legitur : Floruit his.
tateni. temporibus aprid Floriacum monasterium abbas,
Eodem eliam anno Huhi Berengario duce, quem Lambertus, vir simplex et justus.]
[**Hist. Franc. ila : lnterea verc Romse Johahni-
Langobardi duduni a regno suo depulerant, Italiam papse Leo sanctissimus successit; et post liuhc-
depopulantur, et Pajjiam virbemopulentam et popu- sedit Slephanus; et ppst Stephanum Martinus,
losatii igne succendunt.'Quibus palratis, juga mon- Martino vero successit Agapitus. Ludovieus yerp
tium 39!transeuntes, Galliam infestare ceperunt [cf. filius Karoli (superscr.: Simplicia) rainoris, ic-
gnavit annis 29.]
FI.OD.a. 926]. Ab ipsis quippe multa monasteria
sunt destructa, eteorum teiTore coi'pus sancli Re- 5. Lugdovicus igitur, Karoli filius Simplicjs, coro-
natus est favore prefalorum principum ab Ai'taldo;
migii intra Remensis civitatis menia fuit delalum at-
Remorum arcbiepiscopo, anno incariiacionis domini'
que transpositum. [Ib. a. 924,] Yerunjptamen Ro-
dulfus CisalpinseGalliserex et Hugp Viennensjs cp^ nostri Jesu Christi 956, et regnavit annis ierine 18.
suani
mes, eos per devia montium 893agltanles, Tholosa- [FLOD.HUGO.FLAV.]Hic desponsavit sororem
nam provinciani petere compulerunt. Ubi prefatus noniine Malhildem Conrado regi Bufgundise, dans ei
dotalicii Lugdunensem Burgundiseurbeni (1Q5),
Bereiigarius a suis perimitur, et ila Gallia ab eorum jure
C Deditetiam partem regni Lolhariensis Olthbni ihipera-
infestatioiie, liberatur.
Anno proinde regni prefali regis Bodulli quinto tori; Oltho vero dedit illam Henrico fratri sub. Bex
Herbertus Vei'hiendeiisium comes defecit ab illo. vero Lugdpvicus imperatoris Ollhonis sororem 110-
mine Gerbergam duxil uxoreni. Hugo qiioque; Ro-
[Ib. a. 931.] Rex vero Bodulfus, junclo sibi Hugone
berti ducis filius, alteram Othonis sororem, Henrici
Magno, quoddam ejus castellumDominicum nomine
eepit et diruit, POITOsexto regni ipsius anno Bai- imperaloris Uliam, sorlitur uxorem.
mundus et Herminigaudus,polentisslmiGolhia3prin- [FLOD.]Annodeniqueincarnacionis dominica3957,
«ipes, necnon el Lupus Wasconum co.mes regis vas- celipars ardereyisaest.ctHungarprum persecutio ab
salli efficiuiitur,[lb. a: 932,933.] SedetVienna civi- eadem parte perFranciam est iiisecuta; qua villse et
tas Burgiiiidias illi reddita est. Per idem etiam tem- agri sunt depopuiati,et domus et hasilicsesunt con-
pus comesNormannorum Guillelmus, Rollonis filius, flagratse. Eodem etiam aiino Rodulfus Jurensis et
sepefato regi Rodulfo se comniisit8S4 proprio voto. Cisalpinse Galliserex obiit, et ei paryulus filius Cou-
Anno vero incarnacionis dominicse 951, Biitones radus in regno successit.
in Cornu Galliseeonstituti, adversus Normannos,qui- [Ib. a. 940.] RegniquoqueLugdjJV.icianiio.quinto
bus subdili erant, insurgentes, ducem illorum inier- j. D Hugo Magnus Reinoi-um obsidens urbem, Artaldum
emerunt39S. [Ib. a. 951.] Quod (101) audiens Wil- ipsiusurbis episcopuma sua sede-depulit, et Hugo-
Ielmus Nornianiiiseprinceps, terram illorum hoslili- uem., Herberli cpmitis filium, ei sustituil, Sequemi
ter intrans duriler devaslavit. Et Berengerium qui- vero anno comes Herbertus est defunctus et ajjud
dcm, eorum ducera potenlissimum, sibi reconciliavit, Sanctum Quinlinum sepultus. (an.. 943). Odo eliam
Alanura vero, alterum ducem illorum, a terra fuga- abbas Cluniacensium ac Floriacensiuni Turoiiis eo-
vit, et sic tolani Brilanniara denuo sibi vi vindicavit. dem defunctus est anno. Qui dum essct vir eloqueiis
[IlDGpFLAv.]Rex veroRodulfusannoiiicaniacionis et litlerarum sciencia pollcns, inter alia qme 39'fecit
VARI^E LECTIONES. -
391Rodulfus— subdidit sec. manuscripsit 1, 39' moncium 1. 3'3 muntiuml. S94cummisi 1. 39"inter-
rcmeriierunl 1. 3,s cunliguam 1 397quse fecit—sollemnilas sec. manu 1.
' NOT^.
(99) Aniio923. (102) Cf. Will. Gem. III, 4.
(100) Rotberti. (105) llallugo Flav. SS. VIII,p. 364 de Lolhario,
(101) Cf. Will. Gem. III, 1. rcge.
887' HUGONISDE S. MARIAMON. FLORIAC. 888
opuscula, sermonem etiam illum de sancto edidit A A Ilerluinus 899,Monasterioli caslri comes nobilissi-
Benedicto, cujus istud est exordium: Festiva bealis- mus, et cum eo strenuissimi comites undeviginti
simi Bencdicti sollemnitqs. Post cujus decessum militesque non pauci. Quod cernens rex Lugdovi-
beatus Majolus suscepit regimen Cluniacensis ec- cus, solus fugere cepit; sed a Normannis, quod sihi
clesia3. esse fideles sperabat, estretenlus et sub custodia
[FLOD.]Hacpreterea tcnipestale, anno videlicet in- Rhodomo posilus. Tune regina' Girberta Hugonis
carnationis dominicse 945, .Arnulfus coffies Flan- Magni expefivit suffragia. Quam ille reverenter sus-
drensium, Guillelmum, Rollonis filium, principerrr cepit, et demum de regis ereplione traclare cepit.
Normannorum, ad colloquium invilatum,mala fraude Porro Normanni filios regis dari sibi obsides que-
pererait apud caslellum Pinchiniacum juxta fluenta sierunt,nec alitcr regem se dimissuros asseruerunt.
Somene (104). Erat Guillelmo ex concubina filius [FLOD.a. 945.] Mittitur ad reginam pro pueris.
jiomineRichardtis. Rex (105) vero Lugdovicus, audita Illa 40°minorem regis filiuin ^nittens, majorem de-
nece prefati jjrincipis, cogitabat,quomodoillamNor- ncgat se esse missuram. Datur igitur obses regis jni-
mannise partem qusejacet super Sequanam suum re- nor filius; et ut rex dimittalur, Wido etiam Suessio-
digeret in dominium. Tunc accersito Hugone Magno, norum episcopus sese pro obsidem dedit. Tune rex
deditei Ebroicacensem et Bajocacensem Normanni,» B "
sepediclum adolescenfem Richardum de terra Nor-
urbestali condicione,utde reliquo honoi'esibiadjutor mannorum revestivit, et sic a Normannia recessit.
cxisteret, quatinus jam dielam Normanniseparlem ipse Hugo vero Maguus regem a Normannis suscipiens,
rexadsuum retorquere posset dominium. Condicto nequaquam liberum abire permisit; sed comiti Tel-
denique die abiitrex, ut obsidereiRolbomagensemet baudo suo illum conmisit vassallo. Qui tamdiu illum
Hugo Baj'ocacensem Normannise urbes. Bernardus custndia septum tenuit, donec rcx montem Laudu-
denique quidam Normannus in illis diebus, vir valde num Hugoni Maghohabendum concessit.
callidus et versulus, arcem custodiebat Rothoma- [Ib. a. 946.] Post hos aulem dies Theotilo, Turo-
gensem. A quo rex Rothomagum yeniens paciiice re- nicse urbis venerandus episcopus, ad Laudunum
ceptus est. Yerum regi in nrbe moranti prefalus do- montem causa exigente properavit. Sed dum ad pro-
lose suggessit Bernardus, ut memoratum ducem Hu- pria remearet, in ipso itinere gravi cepit egritu-
gonem a Bajocacensi obsidione recedere faceret et dine deficere. [Ib. a. 945.] Et cum jam ultimum ex-
totam Normariniam in stium dominium retineret. alaret spiritum, apparuit signum quoddam luminis
Quod rex statim faeere curavit. Unde discordiaj fo- peraera discurrens, cubitum longitudinis babere vi-
mes inter regem pullulavil et ducem. Proinde Hu- „r, sum, cuj'us lumine ad^depellendas 401noctis tene-
gone ab urbe discedente, rex ilicoeam ingreditur. bras suflicienler perfuncti sunt qui funus cjus dedu-
Et dum ibi paucis diebus suum refecisset exercitum, cebant. Talique potiti solamine,-per niilia fere du-
rursus Rotdomum 3SSremeavit. Et assumens ibi centa Turonicam usque corpus ejus pertulerunt ad
sepefalum adolescentem Ricbardum, sccuni usque urbem. Sicque in moiiasterium sancti Juliani, quod
Laudunum perduxit. Sed dum demum a rege negle- idem vir sanclus summa inslituerat religione, juxta
genter tractaretur, quidam miles ejusOsmundusno- sepulcrum donni Odinis abbatis reverenter est hu-
mine ipsum adolescenlem Ricbaidum furlo subla- malus; et exinde ipsum temjjlum divinis miraculis
tum perduxit primum ad castrum Codiciacum', ac illustralur.
demtim restituil hominibus atque parentibus suis. [Ib. a. 947.] Anno denique decimo regni Lugdovici
Quod ubi rex conperit, Rodomum reversus, suscc- ipse rex Aquisgrani palatio cum Ottone imperatore
ptus est pacifice. Interea vero Normanni miserunt ad sanctum pascba celebravit, et ab eo magnifice mune-
i-egem Danorum nomine Aygroldum, ut Richardo ratus in Franciam renieavit. [Ib. a. 949.] Proinde
coraiti suo consanguineo, quem rex exheredare vo- rex Lugdovicus anno regni sui terciodecimo Laudu-
lebal, succurrere festinarel. Qtii conlinuo affuit, ct num inprovisus aggrcditur, et nocturno silcncio
regi Ludovico mandavit, ut sibi obviam ad collo- D E muro machinis latenter ascenso et dirutis porlarum
quium veniret. Deceptus igitur rex consilioBercardi ssris, oppidum ingreditur. Turrim tamen, quam ipse
comitis Silvaneclensis etaltcrius Beroardi Rothoma- nuper ad portam cashi fundaverat, capere non po-
gensis, cujus supra meminimus, qui fraudem nove- tuit; quam ideo a civifate seclusit, duct.o intresecus
ranl, venit obviam pagano Aygroldo regi Danoi'um, muro. Hugo vero hoc conperto ilico illo affuit; et
nichil suspicans mali. Perfidus autem Aygroldus su- iiitrodiicens iu arcem custodes cum sufliciente victu,
per regem ad se venieiilem repente irruit, eumque obviaro perrexit (106) Conrado Lothariensium duci.
inparatum inveniens,peneoffines ejus milites inter- Dux vero inter regem et HugOneni treucas posuit
«mit. Statimque ex Lugdoviei parte interfectus est usque adniensem Augustum. Indeque reversus, rex
YARIJE LECTIONES.
398ifa1. 3" herliuiiius 1. 400Illo — adolescentem allera manu 1. 401depellaendas 1
Notj;.
'v'
(104) Cf. Will. Gem. III, li. (106) Flodoardus haec de rege dicit.
' (105) Cf. Will. Gem. IV, 2 sqq.
W) REG. FRANC. ACTUS. 890
Lugdovicus, Remis reyeiiitur; ubi Adalbertus, filius A rii sancti Benedicti Floriacensis presul efficitur
comilis Herberti, ad euiri vetiiens, ipsius vassallus urijis Carnotensis. Erat enim vir strenuus et
eflicitui'. [Ib. a. 951.] Demum verb anno quintode- sapientissimus. Hic enim Floriacense mbnaste-
riurn vallo muniyit et rouro. Hujus etiam tem-
cimo regni srii fpse fex Ltigdovicus Aquitaniaffi cuni poribus Malbo 40a Britannorum episcopus ex
exercitu peciit. Sed antequam ingrederetur eam, Ea- oppido quod Sancti Pauli dicitur corpusejus-
rclus Constantinus Yiennse princeps et Stephahus dem presulis sancti Pauli secum ad Floriacense
detulit cenobiura cum multis ornamenlis, et Os-
nominatissimus Aryernorum episcopus ad eum ve- - valdus.uepos Odonis Cahtuariorum pontificis,,
nientes, sui efficiuntur. Guillelmus Pictavensis etiam . in eodem saijclo monachum professus est cehor
illi obviam venit^ et ejus sefelicitate commisit. Post bio. Sed inde demum adsumptus et ad nativura
solum revocatus, Ebofaci consecfatus est cpj-
bec quoque rex Lugdovicus annp regni sui decimo
scopus. Qui ut devolionem, quam erga patrerii
nonP egressus a monte Lauduno, Remensem venie- . habebat animo Benedictum, factis ostenderet,.
bat ad urbem. [Ib. a. 954.] Et ecce antequam ad in' insula illa cenobium sub ejusdem nomine
Axonaiii fluvium peryenisset, apparuit ei quasiiupus gloriosissihii cpnfessoris construxit, quod Ba-
mesense nominavit', et mullis Floriacensem lo-
gradiens aiite illum. Quem eum iusequerelur, ad- cum honestis muneribus locuplelavit. Prece^
misso viyaciler equo, prolapsus graviter conteritur, denti tempore sub memprato rege quidam pon-
tifex de Britannia veniens cui nomen erat He-
ac inde Remis defertur. [HDGO FLAV.]Ibique diu lan- B
defunctus el drem, et in Floiiacensiloco monachilem assu-
gore protracfo deeubans, esl, sepultus mens tunicani, corpus beati Mauri marlyris se-
apud Sanctum Remigium, duobus.liberis supersti- cum detulit, quem constat Bonia3 passum sub
tibiis, Lpthario.scilicei et Karolo *, quos ei gcnuerat Celerino prefecto, imperantibus irhperaloribus
Lo- Karino et Numeriano. Sed et alter nichilominus
Gerberga, soror Othohis imperatoris. Quoriini ad eundem veniens cenobium Atto noniihe, et
tharius patri successit, Karolus yero privalus se- corpus cujusdam. sancli roartyris Frotgetii sanr
' ctosecumobtulit Benedicto.Abbas quoqiieRicar-
ntiit. .'
dus (110), quiante Yulfaldum Floriacensi prefiiit
[* Karolo parvo Hist: Fr.] loco, adtulit ibidem non modicam sancta?.crucis
6. Lotharius -igitur, Lugdovici filius [FLOD.],Re- portionem et partem spongise qua cruce depo-
mis ab Arialdp archiejjiscopo consecratus patrisuc- situm lotum est sacratissimum corpus nostri
ccssit, anno incarnacionis diviuse 954, et regnavit Redemptoris.]
anhis ylgiuti et iribus. Porro anno incarnacionis Sequenti yero anno Normannorum comes Ricbar-
domihicse 956, Richardus (107),. filius Giiillelmi dus (111) depopulatus est Carnotensem et Dunensem
principis Normannorum, filiam Hugonis ducis duxit lerram-super comilem Tetbaldum. Tetbaldus quoque
uxorem. [FLOD.; Hist, Sen.] Eodem tamen anho me- Normannicos fines ingressus, Ebroicacensem cepit
moratus dux, Ilugo videlicet Magnus, estdeiuiiclus *' civilatem. Sed dum inde revertitur , Ricliardus
ef ajjud Sanetunf Dionisium tumtilatus, rclinquens ti-ansmeato amne 403ad casas Hermenlrudis in portu
filios tres, qtios ei genueratfilia imperatoris Othonis, fluminis Seccanse super eum irruit, et superatum de
Iliigoriem, bthonem et Henricum. Quorum Hugo terra sua effugavit. Demum quoque Danos, Alanos
dticatuni Franciae sortitus est, «t OiJio (108) Bur- et Deiros sibi in auxilium advocans, tamdiu prefa-
guhdiaj. [HCGOFLAV. FLOD.JAhno proinde incar- tum debellavit Tetbaldum, donec ipse Tetbaldus
nacioiiis divirise 962, Henricus imperafor Romani Ebroicaceusem illi reddidit civitatem- Qufbus pa-
pefgens, ab Olthaviano papa, qui Agapito successe- iralis, barbari a Richardo bene remunerati, relicia;
rai, imperiali corona coronalus est. Verum non Gallia reversi sunt ad propria.
multo post Roinania sua sede dcpulerunl ffiemora- Hac preterea tempestate (dri. 1050) Rodulfus,
tuni papani Otlliavianum [cf. Huco FL.], 6t substi- Coiiradfregisfilius, sine libeiis defunctus est. Cujus
luerunt ci Joiiahriem quendam' (109). Quod audieris sororem nomine Gillam Heniicus imperatof""sorii-"
iinpefalbr Romairi rediit, etrprefatum Johannem ju- tus tixorem, ipsius regnum suura posuit in domi-
dicio synodali deposuit. [FLOD.]Eodeffi etiam anrio nium (112).
Viilfatidiis * abhas ecclesise sancti Benedicti Floria- n [HUGOFLAV.]His etiam ferme diebiis obierunt Odo
censis pfestil eflicilur Carnotehsis. Cnjus viri tem- Turoiiorum et Herbertus Meidorum et Trecorum c.o-
404.Rex quoque Lo-
poribus Maibo quidam Brilarinorum episCopus bea- mites et Willelmus PictaVoruni
tissiniicojifecsoris etpresulisPauli cprpusaBritan- tharius anno regni sui vicesimo tOrtio vi\'endi finem
nia ad Flmacciise detuiit cenobium cum multis fecit; sucGessitque eifilius ejus Lugdovicus (a.i.986).
Prnamentis. [Hist. Sen.] Obiit autem Lbtharius rex imno incar-
Hmc \n Historia Francorum itahaben- nacionis dominicie 976 (115), et sepultus est Remis
f* longius
lur : Et eodem anno Vulfaldus abbas monaste- apud Sanctum Remiaium.
;. " VARLE LECTiONES.
,
•' 40Sita c.Bem. 403arine I. 404pictanorum 1? . - . :.--'- '-. ,'
NOTiE.
(107) Cf.;Will. Gem. IV, 10. bis narrat.
(108) Otto. (112) Gisela, Rodalfi regsi soror, patri .Heinrici
/109) Hugonis Flav. errores novis auxit. regis ntipsit; Heinrici successor Gonradus regnum
(ilO) Richafdum Yulfaldo successisse, Aimointis Burgundia3 obtinuit.'- •"
Mir. S. Benedicti I, 7, tfadit. (115) a. 986.
(111) Cf. Willel. Gem. IV, 15, qui lioecaliis ver-
891 HUGONISDE S. MARIAMON. FLORIAC. 892
7. Lugdovicus itaque, Lotharii filius, regnum A 8. Hugo igitur Francorum dux, Hugonis Magni
Francorum adeptus anno incarnacionis divina3986, filius, regni Francorum dignitatem adeptus aniio
regnavit annis duobus. [Hisl. Sen.] Porro iste Lug- incarnati verbi 987, fegnavit annis circiterll.
dovicus (114) sine sobole defuhctus est (an. 991),_et * [Porro 408iste Hugo ascivit sibi in consorcium
sepultus Compendio in basilica beali Cornelii mar- regni Hugonem filium suum (116), qui a quibusdam
lyris. Quo mortuo, jiatruus ej'us Karolus cujjiens Capet solet appellari. Qui cum 409septem annis cum
nepoti succedere, a proceribus Fraucise et maxime palre regnasset, decessit adhuc superstite rege geni-
ab-Ascelino Laudunensi episcopo pessimo proditore tore suo. ]
— prefati enim Karoli esse consiliarius videbatur —
apud urbem Silvanectensem (115) custodise traditus [* Hist. Franc. add. : Hugo denique postquam
sublimatus est in regno, statim Robertum .filiuni
estM* cum duobus filiis stiis Karolo alque Ludovico suum Aurelianis coronari fecit. Regnavilque
(an. 991). In qua positus custodia non multo post cum prefato filio suo Roberto circiter annis .9.
defecit. Quo defuncto, modo dicti duo adolescentes In quibus 01'dinari fecit in Flofiacensi cenobio
venerabilem abbatem Abbonem, tam seeulan
ad inperatorem Romanum fugerunt, apud quem et quam litterali scientia preditum. Qui demum
dcfuncti sunt. [AIMOINJJS FLOI*.II, I.] Franeise vero incarnationis dominicse anno 1004, a perfidis
proceres Hugonem Francise ducem, Magni Hugonis gI Wasconibus in quadam prefati monasterii cella
niartirizalus occubuit, et nune usque ad ejus
filium, assumentes, Noviomo illum regio sublimavere! sacrum tumulum divina gratia magna fiunt
solio, eodem anno, quo prefatus rex obiit Lugdovi- miracula. ]
cus (an. 987). Sicque deficiente secunda regumL _
Francorum linea, translalum est regnum in terciam [ HUGO FLAV. ] Anno denique incarnacionis domi-
generacionem, Dei hoc oplante 406judicio, qui quos. nica3 983, imperator Otho secundus est defunclus
vult elevatet quos vult humiliat. Merpvingi quippes [et Aquisgrani sepultus "° ], et successit ei filiits
a Meroveorege quondam illi reges nuncupabantur u,~, ejus tercius Otho. Qui cum in Rcmajja sede papam
qui primi regnaverunt in Franciam. Quse progenies; constituisset, Johannes Crescentius, unus de nobi-
regum perduravit usque ad regem Hildricum, quii libus Romanorum, illum apostolica sede privare
eliam alio nomine Cbildericus nominatur. Cujus pa-. presumpsit. Quod prefatus audiens imperator, Ro-
latio prefuit Pipinus , filius Karoli Tuditis. Porro, mam venit, et papam illum sicut presumptorem et
rex Childericus cum essel inutilis et inejjtus, judicio) deslructorem sanctse Romanse eeclesise violenter ae
Zacharise Romani pontificis a Francorum proceribus. turpiter a sede deposuit, et occiso Crescencio,,Ger-
in monasterium est detrusus et monacbili tunicat berlum ibidera ordinari precepit. Qui propter scien-
pallialus, et Pipinus regali solio sublimatus. Pipino, G
' ciara qua pollebat quasi perquosdam gradus in ec-
vero successit filius ejus Karolus Magnus, qui eciamt clesia sancta per inlervalla temporura meruit exal-
postmodum Romanorum extitit imperalor. Sed et_ tari. Nam primum Remenshjm, ac demum Raven-
Karolo successit Lugdovicus Pius imperator. Quii nacium adipisci meruit presulatum; ad ultimum
cum quatuor genuisset filios, imperium suum illiss vero apostolica sublimitatus est in cathedra, ubi
divisit; unde inter eos magna diseordia crevit; etl eliam sedit per annorum multa curricula.
commissum est ab eis bellum Fontanidum in Bur- Aiino eciam incarnacionis divinae 988, imagp
gundia die ascensionis dominicse. In quo prelioj Crucifixi inlra urbem Aurelianensem in ecclesia
magnus ex ulraque parte contrilus est exercitus. sanctorum aposlolorum Petri et Pauli posita lacri-
Karolus lameii, eorum fraler junior, quem ceterii mare visa est. Sequenti vero anno memorata civitas
fratres exberedare volebant, victoriam obtinuit; ett igne conflagrata est. Sed Arnulfus ejusdem urbei
ab illo die usque in hodiernum diem regnum Fran- venerabilis cpiscopus sua sollercia sanclse Crucis
corum manet ab imperio Bomanorum sejunctum acE reparavit ecclesiam. Ipsa etiam tempestate Roma
separalum. De cujus Karoli regis stirpe fuerunt om- maxima ex parle igne conbusta est, et ecclesia
nes isti reges, qriorum hic actus expressimus, usquee .s. sancli Petri vastari cepit ab eodem incendio. Et cum
ad Lugdovicum istum, de quo roodo pauca premi-- jam ibi nichil humana prevalerent auxilia et trabes
simus;'qui cum sine liberis decessisset, prpceress lamminis sereis coopertse arderent, omnis plebs ur-
Franciaj, sicut etiam paulo ante premisimus, pro-- bis ibidem adcurrens apostolorum cepit implorare
Tecxerunt super se Hugonem Magnum, Hugonis du- suffragium. Et mox ignis sopitus eslet exlinctus.
cis Fi-ancisefiiium. Anno ** proinde incarnacionis dominicse 894
VklUM LECTIONES,
*°" est — terciam generationem secundu manu 1. M" fortasse : aplanle? 40Vnonc. 1. 408POITO— suo
linea transducta detevit manus altera in 1. M9con 1. 41°el A. s. delentur in 1.
Nom
(114) De hoc Ludovico in cod. Bernensi N., 90 ''115) Apud Aureliatv.s.Hist. Senon.
ha;c in margine leguntur jjlane fabulosa :Hic in pugo (116) Hsec falsa esse.facile patet. Hugo regni con-
Vimmaco pugnavit adversus quendam consobrinutn sortem fecit Rotbertum, qui post patrem regnavit.
suvtn Ysenburdum-regeinqueAfricanorum Guermun- Hic vero Hugonem filium regem nominavit et mox
dum, et deleto eorum exercilu, quem de transmarinis moriuuni vidit, v. infra c. 9.
conduxerant partibus, tnoxmio Iropheopgtitus est.
 S93 REG. FRANC. ACTUS. 894
sitaro martirizatus est, Ad cujus jiunc tnmulum A (117), ecclesia sancti Martini Turonis concremata
divina gratia magna fiunt miracula. Cui successit est. Pro qua Herveus, ejusdem ecclesise thesaura-
domnus Gaulinus *, quj etiam postmodum Bituri- rius, vir nobilis atque sanctissimus, extruxil a
censium obtinuit presulatum (125). Cujus tempo- fundamentis banc quam nunc cernimus ecclesiam
ribus, anno scilicet incarnacionis Christi 1026, miro decore. Porro rex Francorum Hugo anno re-
concreroatum est Floriacense cenobium; sed insi- gnisuiundecimo Miliduni defungitur (an. 996), etin
stente memorato Gaulino archipresule Biturigcn- ecclesia sancli Dionisii tumulatur, relinquens sibi
sium, infra biennium est restauratum et encenia- successorem filium suum Botbertum.
tum. Exlruxit etiam ibidem ipse Gaulinus turrira [**Hisl. Franc. ita : Anno denique incamalioni3
ex quadris lapidibus ad occidentalem prefatse eccle- dom. 984, ecclesia beatissimi Marlini Turonis
siae plagam; sed tainen eam morle prevenlus con- igne cremata est. Pro qua Herveus, thesaura-
rius ipsius sancti presulis, jecit fundainentum
summare non poluit. Intulit proinde in eadem hujus ecclesiae quse hodie cernitur. Inferim
ecclesia porcionem non modicam sudarii domini vero jacuit corpus sancti Martini in eeclesioia
nostri Jesu Christi, et inclusit illam in aurea dex- quse est intra claustrum annis 20. ]
9. Bolberlus igitur, Hugonis regis filius, patri suo
tra, quam his versibus decorari fecit extrinsecus :
Gaudid leta fert manus isla, B successit in regno ahno incarnacionis dominicse
Sindone Christi plena refulgens. 995, et regnavit annis 54. Hic ***fuit vir mansuetus
Fecit et alia multa, quse recensere per singula et admodum litteratus, habuifque uxorem sapientem
longissimum est. nomine Constanciam, filiam Guillelmi Tholosani
* In Hist. Franc. hmc comitis (118), quse gehuit eiquatuor filios, Hugo-
[ legunlur : Floruit his
temporibus in Floriacensi cenobio Gallinus 4l2 nem videlicet, Henricum, Odonem atque Robertum_
abbas egregius, qui propter suorum probitatem Iste proinde rex anno incarnacionis dominica3 997,
morum et animi 413libertatera a rege Boberto Burgundiam cum triginta milibus hominum in'.ravit,
cum abbatia Floriacensi Bituriaceusem obli-
nuit ponti.ieatum. Cujus diebus superius nomi- ct Guillelnium comitem Transsagunnanum (ii9),
naluni Floriacense cenobium casuali conflagra- qui ab eo defecerat, graviter devastavit, et ejus ter-
tum est incendio; sed eo insistente i. b. e. r. et ram sibi vi maxima subjugavit.
e. Concrematum est autem anno inc. dom. ***Hisl. Franc. ila : Hicrex
1026 [5 Kal. Augusti septima sabbati addt [ religiosus precepto
patris vivente patre Aurelianis in regem coro-
Ch.]. Preterea domnus Gauslinus secundum nalus est, anno dom. inc. 987. (986 C/i.),
cordis sui magnificentiam turrim ex quadris
extruere 414cepit lapidibus ad occidentalem regnavitque cum eo 9 annis. Duxit aulem
uxorem Constantiam, filiam Guillelmi comitis
prefati monasterii plagam; sed eam morte dis- C
tm-batus reliquit imperfectam. Porro mullis Q Arelatensis, nalam de Blanca, sorore Gaufridi
comitis Andegavensis; ex qua aenuit 4 filios,
ipsam sacralissimam sedem prefatus iiB abbas
honestavit ornameiitis. Inter quse, analogium Hugouem qui cogiiominatus est Magnus, Hen-
Hispanico metallo fieri fecit fusoria arte eom- ricum, Bobertum, Odonem. Ex his Hugonem
positum417416; cui premiuet deaurata aquila Compendii coronari fecit in regem adhuc vi-
pansis alis. [Turibulum denique aureum vens; qui patri accessit in regnum, non succes-
pulcherrimi operis etcopiosse quantitalis, cho- sit, quia adhuc vivente patre j'uvenis defunctus
rum etiam psallentium tabulis Hispanici cupri est. Hic rex mansuclus et mediocriter litteratus
circumdedit opere fusili. Has columnarum honestavit regnum suum ecclesiis sanclis et
edificiis. Inter quas edificavit etc. (v. infra
sejunxit interpositione celeberrimo scalpro not. (121).]
comptarum. Fecit quoque 18 tholos ejusdem
metalli sparsim eidem choro desuper infixos. [HUGO FLAV.]Anno denique incarnacionis Chrisli
Parietemque post priorum dorsa tabulis fragi- Otho tercius est defunctus, et suc-
neis compegit, porphiretico marmore a foris 1002, imperator
indulis. Stationem quoque suse sedis eodem cessit ei filius (120) ejus Henricus. Porro iste Hen-
niarmore decoravit. Ch. ] Intulit etiam isdem ricus anno regni sui septimo, incarnacionis vero
4,8 Gauslinus eidem ecclesise 419non modicam
dominicse 1011 (121), a Benedicto papa in urbe
portionem sudarii d. n. I Chr., inclusitque
illam aurea dextra, quam his versibus depingi Bomana imperiali corona meruit coronari.
. fecit extrinsecus : Gaudia . . . refulgens. Con- D Annoquoque incarnacionis. dominicse 1003, Abbo
slituit eliam 43°, ut ipsa dextera annuatim de- (122) veneraliilis Floriacensium abbas propter ze-
portaretur 421 in circuitu caslri ipsius die as- lum 4U sectabatur, apud
censionis Domini in feria quinta, ut hac bene- regularis disciplinse, quem
dictione fidelium populus munitus cum gaudio quamdam ipsius cenobii possesslonem in Wasconia
VARI.E LECTIONES.
411ita 1. 41! Gauslinus Ch. 413a. sui Ch.' 414construere Ch. ki~ p. a. desunt Ch. 416compactum
Ch. 4" spansis Ch. "8 i. g. desunt Ch. 419e. sanctse p. n. m. Ch. 4!0 denique Ch. 4S1 depor-
etur Ch.
NOTiE.
(117) Ann. S. Martini Turon., Bouquet X, p. Willelmo Tolosano nupsit.
225, hoc a. 997 ponunt. De Herveo cf. Glab. Bod. (119) De quo cf. Glaber Rod. 111,2; Transsagun-
III, 4. nanus i. e. trans Ararim (Sabne).
(118) Cf. Vaissette, Histpire de Languedoc II, p. (120) Nota scriptoris errorem.
601, qui hseerecte dicta esse monet. Hist. Franco- (121) Ita pro anno 1014, jam Hugo Flav. *"
rum Conslatitiam Arelatensis comitis filiam habet, (122) Cf. Glaberlll, 5. et supra col. 895 n,
et ita Aimoinus; sed hsec et quse de matre Blanca (125) Anno 1015; cf. Helgakli Yita Robeiti, ''
refert a vero recedunt; nam Ai'sindis, filia Gaufredi, c. 29. < . -
895 HUGONISDE S. MARIAMON, FLORIAC. 890
remearet 4" ad propna. Fecit et alia plura quse A successorem filium suura Rotbertum. [Huco FLAV.]
recensere per singula nimis longum nobis esse Hac preterea
videtur. tempestate firmafa est pax qusetreuga
Sed et Rotbertus rex regnum suum venustavit vocitatur. Statutum est etiam in sexta feria et in
sabbato a carnibus abstinere.
ediliciis magnis et ecelesiis sanctis. jEdificavit '* * rex Rotbertus cum
Pbrro jam se senio gravari
enim in urbe Aurelianensi basilicam sancti Aniani
et ecclesiam sanctse Marisematris Domini inter conspieeret, Hugonem filium suum participem sui
(121) constituit regni (an. 1017.— Cf. Ann. Ftor.). Ye-
iuuruin et vallum. Sancti quoque Hylarii capellam
rum modo dictus Hugo sexto regni sui.anno defun-
cdificavit ante palacium suum. In Aquilina (125) ctus
est (an. 1025). Rex- quoque Rolbertus non
etiam silva sancti Leodegarii exlruxit ecclesiam, et
sancliMcdardi apud Vitriacum castrum. Sancti quo- mullo posl Miliduni defungitur (an. 1051), et apud
Sanctum Dionisium sepelitur (128), relinquens sibi
que Reguli basilicam edificavit in urbe Silvanecten- successorem lilium suum Henricum. [Ann. Flor.
si,et apud Augustidunum sancti ecclesiam Cassiani. a.
Construxit eliam duas ecclesias sanctse Dei genetri- 1015.] Porro instante obitu regis Rotberti plu-
viarum inundatione diversis in regionibus flumina
cis Marise,unam in Slampensi castro et alteram in
Pisciaco. Parisius denique construxit ecclesiam excrevcre; sed pre ceteris Liger suas melas preteriit,
ita ul villas penetraret et casas everleret ct ovilia
sancli Nicholai in palacio suo. Huj'us etiam in diebus B
Fulco comes Andegavensium edificavit cenobium in cum ovibus raperet et ruricolarum nonnullos pueros
iiUerficerct (129). Cometes etiam septimo Idus Mar-
lionorem sancti Sepulchri in territorio suo. Idem
cii per trium dierum spacium apparuit. Et sequenti
quoque comes Fulco dimicavit cum Odone comite anno grando mense Julio vineas et arbores conlri -
Carnolensium apud Ppntilevium (126), ubi nunc
habetur ecclesia sanclse Dei genetrici dicala. Iste vit4". Unde e vestigio per triennium subsecuta tam
ut mures et canes ab hominibus vo-
Odo fttit Tetbaudi comitis filius, ex sorore Herberii valida fames,
Trecorum comitis progenitus. Et is Odo gennit al- rarentur (150).
terum Odonem ex Berla, filia Conradi regis Burgun- [*In Hist. Franc. hmc ila leguntur : Vertim sepe
nominalus rex Rotbertus jaro senior factus,H. f.
dise.Sed et comes Fulco genuit GaufridumTuditem. s. p. s. c. r. Sed Hugone sexlo r. s. a. defuncto,
Porro iste Gaufridus construxit in suo territorio Henricum ejus germanum, viruni armis stre-
sanclse Trinitatis cenobium apud Yendocium ca- nuum, suum iterum sublimavit * in regnum,
(Apud. Ches. hmcante verba n, Col. 894 retala
strum. . **
" Hist. Franc. loco *" leguiilur, posl n. vero sequenlia.) Verum in-
[ supra Col. 895 n. allato slante obitu memorali regis U. p. i. d. in r. fl.
ita pcrgit: Inter quas edificavit in u. A. mona- suos preteriere terminos; sed p. c. Liger [suas
slerium s. A. et ec. s. M. m. D. necnon et sancli'; G preteriit metas C/.,], ita ut v. p. c. e. [et Ch.}
confessoiis Hyl. a. p. s. Exlruxit etiam eccle- o. c. o. r. et r. n. p. i. Comeles etiam ardens
siam sancto Leodegario in silva Aquilina '
4SS ajjp., et s. a. magno grandinum imbre Julio
et sancto Medardo in Yitriaco casiello. Edifi- mense vinese cum safionibus sunt protritse. Per
cavi.l quoque 424monasteiium sancti Reguli in tr. denique e. v. s. est t. v. i., ut m. et c. ab
civitate Silvanectensi et sanctaeDei geniiricis; h. v. —Precedenti tamen tempore duobus prin-
Marisein Slampensi castro, apud Augustudunum, cipibus Francise inler se dissidenlibus, Odone
denique edificavit sancti Casiani monaslerium. videlicet Carnolensium et Fulcone Andegayen-
Sed et Parisius construxit e. s. N. in p. s., ett sium, commissum est inler eos prelium inioco
item ecclesiam sanctse Marise in Pisciaco ca- quod Ponlilevium nuncupatur. In quo prelio
stello. Sub memorato denique piincipc anno> Fulco comes vicloriam obtinuit.]
dom, inc. 1014, dedicata est Turonis ecclesiai
425 memorata 10. Henricus ** igitur patri suo succedens in re-
(supra l. t.) sancli Martini ab' gno annp incarnacionis dominicas 1052 [1051], re-
Hugone archipresule Turonensi. Hac preterea
tempestate Fulco c. A. ed. c. in t. s. in h. s. gnavit annis 27. Hujus mater Constancia magnam
Sepiilchri.] regni porcionem post furius mariti in suum cona-
Anno preterea incarnacionis divinse 1026, Ri-- batur retinerc dominium, urbem sCilicel Silvanec-
chardus, primi Richardi filius, lherosoliuiam profi- tensem et Senonensemet caslellum Bistisiacum (151)
ciscens, 700 peregrinos secum duxit, quibus omni-- D et Donnum Martinum (152) et Puteolum ct Milidu-
bus subsidia viclus suflicienter amministravit (127). num et Pisciacum (155) el Codiciacum. Mullosetiam
Iste eliam in Fiscannensi cenobio monachos posuit,, Franciaj et Burgundiseproceres sibi conciliaveral et
et eis ad usum cotidianarium predia multa contulit... a filii fidelitate sejunxerat, Quod ***Henricus 4!Snon
Qui ex hac vita decedens 42S(an. 996), reliquid sibii tulit, sed adorsus Pisciacum, niox illud suum re-
VARIiE LECTIONES.
«" remeet Ch. w aquilino cod. Bern. 4sl deest Ch. w s. M. ecclesia Ch. 4!6 descedens 1. 427cuii-
trivitl. 428herricus 1.
NOTJE.
(124) Cf. HelgadiV. Roberti, c 25 sq. (128) Cf. Glaber Rod, III, 9.
(125) Iveline. (129) Cf. etiam Aimoini Mir. S. Benedicti II, 9.
^126) Pont-Levoy. Cf. Fulconis Hist. Andegav., (150) Cf. Hugo Flav. SS. YIII, p. 599.
BouquetX,p. 204. (151) Belisy.
(127) Fictitia hsec peregrinatio, cujus alius scri- (152) AdLigeritum fluvium, Bouq. X, p. 606:
ptor nullus meminit. BOUQ.CONT. (135) Poissy et Coucy.
 897 REG. FRANC. ACTUS. 898
torsit ad dominium. Demum vero Puteolum pbsedit.t A baudus ,el Stephanus. Quorum Tetbaudus Carr.o-
et cepit.Quod cernensConstantia, abeo dextram ex- tensem et Turonensem sortitus est uibes, ct Ste-
peciit. Post hsec autem aggressus est rex Odonemi phanus facluscomes Meldensium el Trecassinorum.
comitem, et abstulit 429 illi Gorniacum (134) ca- Sed hii ambo postmodum, juncto sibi comite Yaden-
slrum. Senonicsequoque urbis partem, quam illi re- sium Bodulfo viro bellicosissimo, contra regem
gina Constanlia dederat> ad su.um postmodum re- Henricum rebellare ceperunt. Sed rex primum cum
torsit doniiniura. • Stephano congressus, illum superavit, comite Bo-
*
[**Hist, Franc. post verba n. relala pergit: Hen- dulfo bellica sorte retcnto. Demuni vero incitavit
ricus igilur, defuncto patre Roberlo, regnavit' GofTridumTuditem comiteni Andegavensium conlra
annis fere 25 43°. H. m. C- maximam r. p. in1
suam p. f. m. delorserat dominalionem, S. sc. Telbaudum. Qui regis assensu urbem obsedit Tii-
u. atque Sen.,' cast, eliam B. et D. M. Puleo- ronicam, Quod audiens Tetbaudus, cuni suis viri-
lumque et Meledunum, necnon et P. et C. Mul- bus ilico affuit. Cum quo Gaufridus congressus, il-
tos.... fidelitate mala fraude subduxerat. Inter. lum
quos precipue Odonem Campania3 comitem sibi protinus superavit el cepit cum septingeiUis et
devinxerat; cui medietatem Senonicae civitalis: sexaginta mililibus. Quem etiam tandiu vinculis te-
donaverat.] nuit compeditum, douec ab illo prefatam extorque-
[*"Hist. Franc. ita : Henricus igilur rex, con- B ' ;
tractis undecumque validissimis copiis, bellum ret civilafem (157).
cum matre sua Constanlia jjrinio conseruit .r* Ilisl. Franc. ita : Anno denique inc. dora.
1057 memoratus 434Carapanise comes, videlicet
(verum rex Henricus cum esset miles acerri-
nius, et matrem adversus eum calcitrantem Odo, contra Alamannos et Lolharingios nimio
cita devicit forluna, et perlidorum machina- fastu ducens cxercifum, magnum de se eis pre-
menta procerum sua pessundedit . prudentia. iitiit triuinphum. Nam commisso prelio cum
Siquidem prima congressionum suarum prin- prepolentissimo 43C Alemannorum (158) duce
cipia cum matre conseruit Conslantia Ch.), et Golelone, mulla suorum amissa copia, terga
castrum adorsus Pisciacum, mox.:.. obsedit vertit et confossus occubuil. Quo 'defuncto,
- atque recepit. Q. c. C. mox ab eo d. exp., et Tielbaldus, filius ejus 436 major natu, Carno-
deinceps quo advixit tempore sibi fidelis exlilit. tensem urbem et Turonensein slbi vind.cavil,
Deinde Odonem aggressus comitem rex Iieiiii- minor vero fratcr Tetbaldi nomiue Stephanus
cus, Gornacum caslrum illi abstulit, et Sen. . Meldensium et Tricassinorum sorlilr.s est civi-
urbis partem ad s. iterum d. revocavit. Post' tates. Sed hi a. c. r.H. r. c. Rex autem p. c.
hec vero cum marchione Flandrcnsiuni B.ii- St. c. i. facile sup. atque fugavit, c. R. r. Mct-
duino Hugonis Bardulfi caslrum Merelis vil- landicum 437 eliam post hsec devicit Galeran-
lam 431(135) evertit, et 432Petueram (156) ca num, quem exherediiavit4SS el terram ejus sibi
strum biennali 433 obsessione conclusum suam subjugavit; denium autem Gaufredum A. c.
redegit in potestalem.] „ contra Tielbaldum coinitem excilavit; unde
i
^
Per * idem hoc est 1 ejus nutu comes Gaufredus urbem obsidione
[HUGO FLAV.] quoque tempus, cinxitTur. Quod a. T. c, s. v. eo letendit; sed
anuo incarnalionis Chrisli 1057, sujjradictus comes; Gaufredus ei obviam procedens, cum eo viri-
CanpaniaJ, Odouis filius, cum esset nepos ex sorore, liter decerlavit cumque superavit et c. s. et s.
Rodulfi regis Burgundiae, et Rodulfus sine liberis' ' ra. ccpit; a quo etiam eodem terapore Turoni-
cam extorsit civitalem.]
decessisset, in honorem ejus irruit, et fiues Bur-
Interea vero rex Medandicum"Galerannum (159) ,
gundias subinlrans, obtinuil eivitales et castella us-
devicit et exheredetavit. Ipso etiara teaiporc Hugo
que ad Jurum efad montem Jovis, obsedilque
Viennam. Quse ea eondicione ei a civibus reddita Bardulfus, vir non contemnendce virtutis ac nobili-
contra regem Henricum Pittieris (140) easlrum
est, ut jjreslituto termino in eadem urbe rex ajipel- latis,
lari et coronari dcbuisset. Infra hoc tamen termi- munivit. Sed rex biennio illud obsidens ad dedicio-
num expedicionem movit in regnum Lotharingise, nem conpulit 43°,et memoratum Hugonem honore
et Bar caslruni cepit; eldimissis ibidem quingeutis spoliatum de terra effttgavit.
niilitibus, ad alia se convertit. Porro Rodulfus rex [HUGO FLAV.]Anno preterea incarnacionis domi-
Burgundiae regnum imperalori reliquerat cum lau- nicse 1055, comes Rotbertus, Richardi principis Nor-
cea sancti Mauricii, quod erat insigne regni Bur- j) j mannorum heres et filius, a Hierosolima rediens,
gundise. Audiens vero imperator,. Odonem Burgun- apud Niceam 44° urbem defunctus est, relinquens
diam invasisse, mislt contra eum Gozelonem ducem sibi successorem Willelmum filium suum. Qui a
tocius primse Reeise, qui et exercitum ejus fudit et Normannis exheredalus, ad regem Henricum venit
ipsum Odonem multis laceratum vulneribus inter- in Franciam, a quo benigne suscipi et postmodurn
fecit (an. 1057). Ejus tamen corpus Turonis estper- feliciter meruit heredari. Anno ** quippe incarna-
latum ac tumulatum. Cui successere filii duo, Tct- cionis dominicse 1047, sepedictus rcx Henricus cuni
YARl^: LECTIONES.
"9abtulitl. 430XXXCft. 431merisyillam Ch. 432et deest Ch. 433biennalli c. Bem. 434 m. prin-
ceps C. c. Ch. 435pot. Ch. 436deest Ch. "' medandicum Ch. 438et exh. Ch. 439cunpulit 1. 44° mi-
ceam seu niiceam I.
NOT.E.
\1M) irOurnai-sur-Marne. (138) I. e. Tlieulonicorum.
(135) Cujus situs non constat. (159) Mellendensis ap. Willelmum Clem. Y, 10
(156) Pilhiviers. audit, i. e. de Melun.
,(157) Cf. Glab. Rod. V. 2. (140) Piihiviers.
899' HUGONIS DE S. MARIAMONACH.FLORIAC, 966
tribus tantum milibus armatorum commisit *41bel- A euffi numero viribusque valde crevissent, magnam
lum cum 30 milibus Normannorum, et^eos supera- provincise parlem sua sibi subposuere industria.
vit, el memoratum adolescentera Guillelmum eis vi Verum memoraius Rotbertus cuhi esset vir ingenii
superposuit'(141). acrioris, Siciliam et Calabriam poslmodum suo sibi
[**Hist. Franc. ap. Ch. hmc ita habet: Anno de- subjecit ingenio. Et cum vivendi finem fecissel (un.
nique i. d. 1047 ssepe nomiiiatus rex. . . . Nor- • 1085), duos reliquit filios, Rotgerium et Buiamun-
mannorum eosque superavit, et venerabilem dum.
adolescentem Willelmum,magiiiNormannorum Quorum Rotgerius dux nobilis fuit, et Buia-
principis Roberti filium, eis vi superposuit, muiidus pene totum orbem fama suse i'eplevit indu-
quem exhereditare volebant. Hic rex, pacalo slrise.
sibi regno, uxorcm duxit nomine Annam, filiam
Gcorgii Sclavi, regis Rutiorum. Cod. Bernensis In Romana verb cafhedra t.eoni papse Benedi-
horum loco Will.elmum Gem. sequiiur, pergii clus (145), et Benedicto Johannes, et Johaniii Cle-
vcro n. '"
infra] mens successit (un. 1046). Porro contra istum Cle-
[HOGOFLAV.]Precedenti tamen tempore, hoc est mentem Bomani insurrexerunt, el euffi a sua catlie-
aniio incariiacionis dominicse 1045, Henricns impe- dra pepulerunt. Sed Henricus irapcrator hoc audiens
ralor dtiiiluxorem Agnetem, Gillelmi comitis Picla- Romam venit, et illum susesedi reslituit. Eodem ta-
vcnsis filiam, apucl Bysuncium urbem. Per idem " men anno memoratus imperalor ex hac vita deces-
quoque tempus Leo papa in Galliamvenit (an, 1050) sil (un. 1056), et Henricus tereius (144) illi succes-
el ecclesiam sancti Remigii Reroisconsecravit (142). sit. Papsequoque Glementi Victor (145), el Victori
RPXeliam accepit in conjugium 442 filiam regis Stephanus, et Stephano successit Nichoiaus. Rex"
Rufsorum Annam, quse ***ei tres genuit filios, Phi- aulem Henricus anno incarnacionis doiiiiniose
lippura videlicet, Hugonem atque Rotbertum.*Quo- 1058 (146) Philippum filium suum duodennem (147)
rum Rotberlus inmatura morie deeessit. Ipse pro- consecrari fecit die pentecostes Remis a "' Gerva-
inde rex Henricus conslruxit ecclesiam ante menia sio archiepiscopo, astantibus viginti duobus Fran-
Parisiacse urbis, in honorem sancti Marlini. cise, Burgundiseet Aquitanise archiepiscopis et opi-
["* Hist. Franc. ita: ex qua filios tres, Philippum, scopis et abbalibus mullis. Affuerunt eciam duo Ni-
Roberlum atque Hugonem Emmainque filiam ar-
genuit; ex quibus Robeiius puer mortuus est cholai papse legati, Hugo videlicet Bisuneierisis
(ex qua g. lilios
44a tres, Ph. R. Hugonem Cli.) chiepiscopus et Hermenfredus Sedunensis episcopus.
Hugo autem factus j'uvenis uxorem duxit• Sequenti vero anno (1060) defunctus est rex sepedi-
filiam Herberfi Vermandorum comilis (c. Ver- clus
mandensis, natam ex filia Rodulphicomilis C/.,). Henricus, et apud Sanctum Dyonisium tumula-
***filio suo
per quam obtinuit comitatus duos, Vermanden- G C tus, j'elinquens regi Philippo nondum
sem et Yadensem; de qua genuit Rodulfum, adulto lutorem comilem Flandrensium Balduinura,
qui ei successil in regnum. (Vadensem. Ex qua virum sibi fidelissimum et honestum.
cum genuisset filios et filias, divino amore suc-
census, cura exercitu Gallorum et Germano- ['* Hist. Franc. ita : ] Philippus vero adhue pner'
rum Jerosolimam profeclus est, et in hoc ili- hoc ordine in regera sublimalus est Ch.] Ajino
nei'e defunclus est, Ch.] ab inc. Dom. 1059 prefatus rex Henricus senio
*Hist, Franc. hmchabel post verba col.898 «.* al- se gravariconspitiens, Philippuni4''sfilium suuffi
lata : Denique r. H. c. e. prope m. P. u. inh. consecrari fecit in die pentecostes ante altare
s. M. additque qum supra leguhtur : Comes au- beatse Marise a Gervasio tunc Bemensi archi-
lem 44''suprataxatus Gaufredus extruxit sanctse"_
Trinilaii cenobium apud Yendocinuni ca- episcopo, aslanlibus quam plurimis Francise,
struin. Burgundise et Aquitanise archiepiscopis ei epi-
scopis 22. Adfuit etiam Hugo Bisuntinus arctii-
Hac denique tempestale quidam miles Normannus> episcopus, Nicholai papae legatus. Adfuerunt
nominc Ricbardus, vir quidem strenuus et ingenuus, abbates quam plurimi et primales regni, Guido
sed non magnse nobililalis, cum quibusdam militi-.'_, dux Aquitanise, Hugo, filius Roberti ducis Bur-
gundise, cum aliis multis. [Non multo post de-
bus susc gentis oracionis causa montem Garganum1 functo patre, puer positus est sub custodia Bal-
expeciit. Sed cum peragrata Apulia aniniadvertis- _. - duini FL c. qui, etc. H.**'Ch.]
sel44t homines ejusdem terroe csse desides et iner-
[***flist. Franc. j<«:(Philippumverpfilium suum
les, ibidem remansit et socios suos secum reti- sub tutela Balduini Flandrerisis comitis eonsti-
nuit (an. 1016-1017). Demum vero mandavit homi- tuit), qui eum nobiliter et fideliter
44s educavit,
nibus suseterrse, ut, si vellent diviciis et honoribuss et regnum ejus strenue rexit ac defendit.]
dilari, ad eum confluerent. At illi deni ac viceni ce- 11. Philippus igitur regnumassecutusestFraneo-
perunt crebro ad eum confluere. Inter quos neposs' rum anno incarnationis divinse 1059, regnavilque*
prefati Richardi Rotberlus eo profectus est. Qui44c annis ferme 40. Cujus mater Anna, Henrici reli-
VARLE LECTIONES.
441cummisit 1. 44a 443 vero Ch. 4i4 etiam Ch. v'~ animaverlisset 1. 446(Jui — nun^ .
cunjugium 1.
doniam expeciit infra col. 901 (var. 45') secunda manu 1. 44*deesl 1. 44Sprsefatum f. s. Th. iu d. p. c. f.
Ch. 449etC/_.
NOTiE.
(141) Cf. Will. Gera. VII, 17 et Hist, Northm. ap. (145) Victor Leohi successit.-
Bouq. XI, p. 148. (146) 1059. V. coronalionis acla, Bouq. £!,
(142) Cf. Will. Gera. VII, 15. p. 32.
(143) Hsecante Leonis tempora facta sunt. (147) Cprrige; sepiennem. BPUQ.CPNT
(144) Imperalor. quarlus rex.
 901 . REG. FRANC. ACTUS. 902
cta, nupsit Rodulfo comiti (148), viro nobili et gene-,• A petrata nequicia super eum irrueret et honore pri-
roso. varet, Vaslinensem comilatum (155) ei reliquid.
El cum nondura esset rex Philippus adultus, qui- Poiro Gaufredus et Fulco nepotes fuere Gaufridi Tu-
dam proceres Francise Hispaniam intraverunt, et; ditis. Yastinensis enim comes Albericus, pater eo-
Barbastam urbem (149) expugnaverunt atque cepe- rum, fuit gener ipsius. Tudiles vero sine liberis de-
runt. Hac eliam tenpestale, hoc est anno incarnacio- functus est.
uis dominicae1065 [1066] cometes apparuitper trium
Hac etiam etate (an. 1067) Balduinus comes Flan-
spacia meiisium; et eodem amio Willelmus comes drensium vita decedens, filium suum Balduinum sibi
Normannorum Anglis bellum indixit. Siquidem rex successorem
Eduardus cum non haberel reliquid. Yerum Balduinus junior pau-
Anglorum 4S0, lilium, cis palrem supervixit annis
et suum ei reli- (1070); sed successit
adoptayerat prefatum Willelmum, illi Rothertus patruus ejus (154). Non multo post
querat regnum [CLHUGO FL.]. QUOdefuncto, quidam quoque defunctus est Vadensium comes Rodul-
comes Anglorum Hairaldus illum sibi preripuerat. et successit ei Symon filius ejus. Qui
fus
Unde prefatus Willelmus copiosum adunavit exer- et (an. 1074),diebus
ipse paucis patrem supervixit; ih quibus
citum, etcum seplingentis navibus eo navigavil [an. lamen satis strenue seculo militavit. Demum vero
1066]. Hairaldus autem audiens memoratum Wil- g' divinitus inspiratus, mundiponpam in ijjso juventu-
lelmum Angliam intrasse, cum magno exercilu ei
tis suseflore propter Dei amorem deseruit, et in exi •
occurrit. Conmissum est igitur prselium, et pugna-
Iium perrexit, et Romam expeciit (an. 1082). Ubi
tum estacriter utrimque; sedtandem superalus est
ad Deuin migravit, et in poiticu sancti Pe-
Hairaldus et occisus. In quo prelio habuit prefatus positus, tri honorabilem adeptus est sepulturam. Ipsa eliam
Willelmus inagmine suo centum quinquaginta milia
adolescens Telbaudus
hominum. Post bellum autem ilico Willelmus Lun- tempestate (an. 1066) quidam
4Sl nomine, clarus genere, de territorio Senonico, ca-
doniam expeciit, ibique die natalis Domini rece- stro
et coronalus est. Provinno, heremum expeciit; ubi et deguit per
ptus annos fere decessit [et in
Hoc etiam anno (1067) Turonensium et Andega- c*m Dei septem. Quibus expletis
vensium proceres suo principi Gaufrido bellum in- spirilus requievit4S3]; quem in quibus-
dam locis sepe magnis miraculis glorificare digna-
tulerunt, et eum in ipsa quinta feria, qttse parasce- lur.
ven antecedit (150), intra civitatem Andegavensium
ceperunt custodise et mancipaverunt. Hujus mali- Hac iterum tempestate Sarraceni duce quodam
ciseet prodicionis capita fuerunt fraler ipsius Gau- p^ rege Juffeto 454nomine mare transeuntes , terram
fridi Fulco et Gaufridus de Pruliaco et Rotbertus Andefunsi regis Gallicise et Asturicse 465occupave-
Burgundio et Adelardus Ticio, Rainaldus quoque de runt. Audefunsusverocum eis prelium conmisit 486;
Castro Guntarii et Girardus Belrai filius (151).Super sed superatus est. Qui cum sciret omnes Gallos ad
quos irruit divina ulcio ipsa eadem die. Nam plebs bellum posse celeriter excilari, misit in Galliam,
ejusdem urbis una conspiralione "', hora circiter mandans proceribus regni,. quianisi sibi ferrent au-
nona, Gaufridum de Pruliaco interfecit. Rainaldus xilium, cum Sarracenis fedus componeret^et chri-
etiam de castro Guntarii et Girardus Berlai filius stianisnium desereret. Quod audientes Franci, cer-
ipsa eadem die perempti sunt, et Adelardus Ticio tatim se preparaverunl et eo perrexerunt. Sarrace.ii
igne crematus et Rotbertus in frusta disseca- autem eorum audientes advenlum,. pavoreperterrili,
tus (152). Fulco vero comes, qui fratris honorem unde venerant remeavernnf. Franci vero Hispania
sibi rapuerat, formidans ne rex Philippus pro per- pervagata reversi sunt ad propria.
VARLE LECTIONES.
450euardus 1. 4S1nundoniam I. 452cunsp. 1. 4S3 et i. e. D. s. r. expuncta in 1. efasispost cuem duo-
bus verbis, posl locis uno. 45Vvifleto1? *05asturcise 1? 4S6 cunmisii 1. 4BTcump. 1.
NOT^;..
(1«8) VadensietCrespeiacensi. D deducta (v. n. 149), Ita narrat (Duchesne IV, pag.
(149) Hacde re cf. Historiam Francorum ap. Che- 88) : « Ipse (Balduinus) aulem non post multum
snium IV, p. 88 editam, quam cum Hugone affiuitale tempus ex hac vita decessit, i'elinquens filium sihi
quadam coiijunclam esse siipra (col. 813) dixi. sequivocum Balduinum, qui eliam paucis supervixit
(150) Ann. Andeg., Bouquet XI, p. 30, feriam annis. Is quoque reliqult heredero nomine Arnulfum.
quartam pridie Nonas April. indicant, et die cra- Cui inimicans Rotbertus patruus suus, exheredare
stina ultionem subsecutam esse dictint. Cf. etiam nisus est; q.uod et fecit. Arnulfus autem regem pe-
Fulconis narrationeffi ib. p. 138. tens Philippum, auxiliari sibi ab eo exposcebat.
(151) Giraldus de Monasteriolo 1.1. nominatur, Porro rex congregatis multis armatorum milibus,
(152) Robertus Burgundio, Bainaldi I Nivernen- Flandriam petit, cum Rotberto congressurus. Rot-
sis Autissiodorensisque comitis filius; .... plus bertus diflidens viribus, primo ctrm rege congredi
triginta annis prselio in quo captus est Gaufridus timuit. Postremo assumpta audacia regium fudit
comes superstes fuit, nedum eo ipso die in frusta exercitum ipsumque voti incompotem regredi in
decerplus sif, BOUQ. CONT. Franciara compulit. ln qua pugna Arnulfus, nepos
(155) Le Gatinois. Rotberti, quiregem in auxilium sui invilaverat, cum
(154) Robertus, Balduini j'unioris frater, Arnul- pluribus aliis nobilibns occubuit. Rotbertus autem
phi, quem oraillil Hugo, patruus fuit ac successor. fratris sui Balduini obtinuit hcreditatem. »
BOUQ.CPNT.Hisloria Francorum usque ad a. 1110
QH5 HUGONIS DE S. MARiA MON. FIORUf.. 0"n*
Interea vero rex Anglorum 'Guillelmus edificavit A ' mundo priucipi Barrensi, viro magnanimo et
Gadomense cenobium in territorio suo , ditans illud strenuo.]
possessionibus multis (an, 1066). Guidp quoque co- Anno denique incarnacionis divinae1074 [1075]
mes Pictavensis in mododicta urbe fundavit elcou- Alexander (156) pajja decessit, et Hildebrandus,
struxit cenobium unum in honoreni sancti Joban- Romanse ecclesise archidiaconus, illi successil, qui
nis. Hac etiam tempestate quidam monachus nomine altero nomine Gregoiius septimus appellatur. Con-
Girardus extruxit secus Ligeris flumen in territorio secratus est autem sine consensu et licencia impe-
Autissioderensi sanctse Dei geneliicis Marise ceno- ratoris. Quod imperator moleste tulit. Papa vero
bium, quod de Karitate vocalur. Alter quoque mo- noviter consecratus concilium celebravit (an. 1074),
nachusnomine Giraldus, vir sanctissimus, edificavit in quo inter alia decreta talem sentenciam promul-
alterum sanclse Dei genitricis Mariae cenobium intra gavit (HUGOYIRD.vrrr, 412): ( Si quis episcopus
Dordoniani el Yarunnam in terrilorio Burdegalensi, vel abbas ejiiscopatum vel abbatiam de mai.ii.ali-.
quod Silvaj majoris vocatur. Guillelmus etiam abbas c.ujus Iaicse personse susceperit, nullatenus inter
Floriaeensis ipsam quam i'egebat eccle^iam, multis episcopos vel- abbates recipiatur, nee ulla ei au-
incendiis devastatam et senio pregavatam 46e,novo diencia concedalur, nisi illam dignitatem, quam iu-
jecto edificare cepit fuiidamento, sed morte prere- B licite presumpsit, deseruerit. » Quod decretuci
ptus consummare non jjotuit. Proinde* rex Philip- iniperalor tanquam adversus se prolatum existi-
pus, jam juyentute robustus, cepit uxorem filiam mavit. Interea vero Saxones contra imperatorem
ducis Frisise, quse genuit ei domnum Lugdoviciim, facta conspiracione (an. 1077) ducem quendam
presenlis temporis regem, ct ejus sororem nomine Rodulfum nomine regem creaverunt. Qui ilico ad
Bertam. Porro anno incarnacionis dominicse 1041 papam direxit, pollicens ilii, se omnem subjeetio-
(155), Nicholao papse successit Alexander. Circa hes nem servaturum fideliter, si suum illi favoreni jn-
prelerea dies (circa 1089) obiit comes Tetbaudus, et penderet. Cujus sponsionem papa libenter amplexa-
succeserunt illi duo filii ejus Stephanus et Hugo. lus est. Celebraloque postmodum alio concilio (un.
Quorum Stephanus factus cst Blesensium Carnoten- 1080), Ilenricum imperatorem et omnes ejus fau-
sium atque Meldensium comes, elHugo Trecassino- tores exconmunicavit, et regnum Ilalise et Theu-
rum. Guillelmo quoque regi Anglorum (f 1087) tres thonicorum ex Dei parte et sua ei interdixit, et ut
successcre filii, ex Mathilde Balduini Flandrensiura nullus chrislianus ei sicut regi obedirel prohibuit.
comitis sororc progeniti, scilicel Rotbertus, Guillel- Inprecatus est eliam, utncc ipse nec fautores ejus^
raus et Henricus, et Adela soror eorum. Quorum in aliqua belli congressione aliquas vires vel victo-
Rolbertus, quem privatus genuerat, factus est co- C riam obtinerent. Rodulfo vero ex parte Dei et sua
mes Noraiannoruni; Guillelmus vero, qucm rex fa- ut regnum regeret concessit, et absolutionem om-
ctus genuerat, roguum ejus est assecutus. Adela au- nium peccatorum suorum tam illi quam omnibus
tera soror eorum sortita est viruni nomine Stepha- sibi fideliter adherenlibus indulsit, et suam largitus
nu«i, comitem Carnoteiisium, Blesensiura atque Mel- est benedictioneia. Imperator tamen non multo
densium. post cum Rodulfo congressus, illum peremit (an,
*
[ Hist. Franc. ita : Philippus vcro, filius Henrici 1080). Demum vero furens atrociter Romam venit
Francorum regis (Rex vero Ch.), postquam ad anno inearnacionis dominicse 1084, et illam cepit
juveniles anrios pervenit, regnum suum inle- ct muros subvertit, et papam in turre Crescentis
grum recepit, et deluncto tulore suo Balduino
comile 459, consilio Roberti Frisonis, filiam inclusit, ct Ravennorum archipresulem ordinari
Florentii ducis Frisonura Bertam in uxorem precepit et in ecclesia sancti Petri sedere consti-
duxit; ex qua Ludowicum et filiam noniine tuit, et eum Clementem appellari fecit. Gregorius
Coaslantiam genuit [atque 460Henricum]. Qusa
cum adulta fuissel ad nubiles usque annos, nu- vero inclusus in turre Crescentis, misit legatum ad
psit Hugoni Trecassino comiti; a quo poslea Rotbertum ducem Apulise, ut veniret et obsidio-r
j nem 460*sslveret. Quod ut imperator rescivit, ab
disjuiiclapropterconsanguinitatem, nupsitBuia- T)
VARI.E LECTIONES.
488pergrav. 1 ? 4B 9 suo add. c. Bem. 4C0 a. H. desunt Ch. 4fi0 absidicionem 1.
NOTJE,
(155) Lege 1061.
(156) Rectius hsec iu Historia Francorum usque statum turbavit.Exigebatquoque idempapaabeo di-
ad a. lllOdeducta (supra n. 149) narrantur (Du- mitti dominatioiiemomniuni sui imperii ecclesiarum,
chesne IV, p. 89) • « Defunclo Alexaiidro papa, ne cui baculum pastoralem donaret, juxta quod in an-
loco ejus successit Hildebrandus, qui et Gregorius. tiquorumstatulis conlinetur Patrum. Quod illefacere
Hic magna synodo Romse congregata, Ainricum renuit. Hsecfurtjuslior causa istius anatheffiatis. Im-
imperatorera de quibusdam criminalibus ad se de- peratore Ecclesise communione privato, paja
latis accusabat. Imperator audiens se criminari, le- Gregoriusigiturquendam Rodulfum genere Saxonem pro
gitimampurgationem offert.Papa autempurgationem eo regnare constituit. Hic a ducibus ejusdem imjie-
ejus negat se recepturum ; sed eum, cum imperio ratoris, qui ad bellum eum lacessierant, interfectus
dignusnon sit, analhemateferiendum,nisicoronam, est. PostAaec imperator legatos papse dirigit, iterum
imperii deponeret. Quo nolente imperium deponere, atque ilerum satisfactioiiero super suis accusationi-.
contra voluntatem totiuspene conciliifnon voluntatem bus offert. Papa vero in sua perseverante seiitentia,
propriedictani,seddesiderium partissat raajoris Ei>. Romam cum magna armatohim manu tendit, eam-
Pa(r.] eum excommunicavit. Quserestotum ecclesise que per aliquod tempus obsidet. Qua tandem r.c-
gOS REG. FRANC. ACTUS. 905
Urbe ctim prefato papa Clemente recessit. Post ejus A uocte Giraldus abbas Silvse majoris migravit ad
discessum Rotberlus affuit, et papam Gregorium Dominum (158). Ebdem etiam anno (1095) Urbanus
secum usque Salerrium perduxit; ubi ct deguit, papa venit in Galliam, et magnum apud Clartim-
donec ex hac vila migravit (an. ,1085). Quo apud monlem concilium mense Novembrio celebravit.
Salernum ila decedente, clerus et populus, qui ei Imperium enim orientale a Turcis et Pincenatis
adherebat, Desiderium, montis Casini abbatem , graviter infestabatur, el jam Capadocia minor et
inloco ipsius papam ordinaverunt, eumque Yictorem major et Frigia major et minor et Bithinia simul ,
•nominaverunt. Qui non mullo post defunctus est-(an, et Asia, Galacia quoque et Libia 464et Pamphilia et
1088),adhucClementesuperstite; et successit ei Odo Isauria et Licia et insute principales illarum re-;
"
Hostiensis episcopus, qui Urbanus est appellatus. gionum, Chio videlicet et Mithilena, ab eis capta3
Hac preterea tempestate, anno videlicet iiicar- tenebautur, et fiebant colidie diversse cedes chri-
nationis doniinicse1087 quidam Barenses egressi ab stianorum et derisiones in Clnistum dominum et in
Italia Anlhiochiam negociandi gratia navigabant. religionem nostrani. Unde papa memorato concilio
Quo dum tenderent 461-*P! 1, Mirream ad urbem cum exorlatus est Gallorum gentem, quam noverat bel-
tribus iiavibus applicueruut. Invenientesque illam licosissimam, ut viriliter oppressis fralribus sue-
Chrisli cultoribus vacuam—Turci quippe illam de- "* currerent, ne eorum temporibus christianismus in
vastaverant — graviter doluerunt. Tunc divinitus Orientis partibus penitus deperiret. Asserebatque,
animati fregerunt sepulehrum sanli Nicholai (an. gloriosam et ineffabilem mercedem in celo asse-
1087), et tulerunt inde sanctissima ossa ipsius, et cuturos esse eos omnes, qui cruce Domini insi-
suam detulerunt ad urbem. In qtia postmodum gniti propter hoc negocium exequendum pete-
novam sedificantes ecclesiam, illud veuerabile the- rent sanctum sepulchrum. Monebat etiam, ut
saurum deposuerunt. Anno preterea incarna- antequam barbari Constantinopolitanam urbem
tionis divinse 1100 rex Anglorum Guillelmus, sibi subjicerent, eo festinareiit; in qua est sta-
•magnifiei regis Guillelmi successor et filius, dum tua, ubi Christus fuit ligatus et flagellatus, ct
venationem exercet in silva quae adjacet Yindonise clamis coccinea, qua fuit indutus, et spinea co-
urbi, a quodam milite sagilta percussus interiil. rona qua fuit coronatus, et flagellum quo fuit
Ille tainen miles qui sagittam jecil illum inscientem flagellatus, et aruudo quara pro sceptro tenuit, et
percussit. Cervum quippe sagittare parabal; sed sa- vestimenta qiiibus antequam crucifigeretur expo-
gitta retrorsuffi acta regem insperate percussit et il- liatus fuit, et quedam poreio crucis in qua confixus
ium inopinabililer interemit. Qiioddivino nutu conli- pependit, efclavi quibus affixus fuit, et aiise simul
gisse non dubium est. Erat enim rex ille armis ^* sanctse reliquise, quse niagnum omnibus chrislianis
quidem slrenuus atque munificus, sed niniis lasci- generarent detrimentum si amitterenlur. Denique
vus et flagiciosus. Verum, anlequam inteiiret, ma- omnes episcopi qui ibi aderant testabantur, omnes
gnis sibi signis preostensis, si voluisset, corrigi illos admiscendos sanctornm martyrum collegio,
debuisset! Nam dum sibi subitus peccatis suis exi- qui ab instanti procella chiislianismum defenderent,
gentibus immineret interilus, in eadem insula in et absque dubio gloriosam in hoc seculo famamin
qua manebat sanguinis unda fetida per spacium elernum et in celo mercedem ineflabileni consecu-
unius diei emanavit ipso preseiite, quod dicebalur turos. Ortabantur etiam, ut universi armis munili
ejus poitendere mortem. Ipso etiam tempore appa- suecurrerent tolis viiibus pielatis fratribus chri-
ruerunt alia signa stupenda in eadem insnla, qui- slianis in periculo constitutis. Igitur non multo post
Lus, sicut jam dictiim est, terreri et vitam suam videres inmensam plebis multitudinem a tota occi-
corrigere debuisset, Quse juventa stolidus et ho- dcntali plaga catervatim eo voto spontaneo ten-
noresuperbus contempsit, et semper incorrigibilis dere, exercitum videlicet equitura ac peditum cum
roansit. Unde Dei justo judicio subita et intenpe- diversis telis et armis. Non pueros inprudentia, non
stivamortepreventusoccubuit 463.Cui successitfra- ip senesdebilitas, nonmulieres sexus inbecillitas domi
terejus junior Henricus, vir sapiens atquemodestus. ienebat; sed omnes divlnitus inspirati, noii alicu-
Precedenti tamen tempore, anno videlicet incar- jus regis vel principis potestate conpulsi, explere
nacionis dominicse 1098 cum esset luna 25, stellse tam laboiiosum negocium alacriter properabaut.
de celo cadere visse sunt pridie Nonas Aprilis, a Cum viris gradiebantur et feminse, hecnon et pueii
media nocte usque ad auroram (1-57). Et eadem parri. Potentiores famen inter hos omnes et fama
VARLE LECTIONES.
*6'-461lenderet 1. 463ocubuit 1. 46tforlasse : Lidia.
NOTiB.""
cepfa, Guitbertum Ravennatem episcopum proGre- obeunte, Odo, qui et Urbanus, de genere Francorum,
gorio papaffi conslituit, qui niutato nomine dictus ei succedit. »
eslClemens. Gregorius veio in Apuliam aufugit, in (157) Cf. Balderici Dol. Hist. Hierosol. ap. Bon-
qua quandiu supervixit commoratus est. Defunclus gars, p. 88 (Patrot., t. CLXVI;,
autem sepultus est Salernse in monasterio sancti (158) Cf. Chron. S. Maxentii MalleacensP, Bpuq.
Malbei. Loco ipsius abbasCassinensis Desiderius or- XII, p. 405.
dinatus est, qui alio noniine vocalus est Yictor. Quo
PATROL.CLXIII. 29
 907 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 908
celeiriores bii fuisse noscuntur (159). Ademarus A prohiberent. Ilaque ceperunt els victualia deficere,
Podiensis episcopus, Raimundus eonies Sahcli Egi- et corripuiiiilosmiserabilisfames.Uiiupienimoyum
dii, Hugo fraler regis Philippi, Rolbertus comes 15 denariis vendebalur, et una gallina solidis 15,
Normaimorum, et alterRotberlus comes Flandren- sed et caseus'unus qualuor libris denariprum, et
sitim et fraler ejus Godofredus de BolOuia, Stepha- modicum panis uno bisancio, et una nux uno de»
nus quoque comes Carnotensium, et Balduinus fra- nario. Folia fici et cardui quidam pro summis ede-
ler Botgerii ducis Apulite, et Bujamundus, et Tan- bant deliciis, etquidam caballoruih et asinorum et
credus ejus consobrinus, etPetrus quidam heremita, camelorum carnibus vescebantur, et nonnulli cpria
qui peditum lnagnum coriducebalexercitum. Sedet animalium coquebant et manducabant. Et cum ita
cum his crant plures alii proceres ex diversis re- affligerentur per dies 50, quadam die in ipso. diei
46Brecen-
gionibus, quorum nomina nunc sigillatim crepusculo divinis sacramentis premuniti, omnes
sere non necessarium esl. Quos omnes, ubi Con- unanimes foras eruperunt et sex acies contra hpstes
stanfmopolitaiiam ad urbem convenere, suscipiens ordinaverunl. In prima acie fuit Hugo Magnus cum
imperator magnis opibus bohoravit, adeo ut mune- his qui aderant Frahcis, et in secunda dux Gode-
rum ipsius eorum nemo fuerit expers. Illi vero inde fredus cum hominibus suse terrse, et in tercia Ro-
"
cgressi, post multoslabores ad Autiochiam perve- bertus Normannus cum Normannis, et in quaita
nerutit (an. 1098) eteam per spaciuiriocto mensium episcopus Podiensis cum Aquitanis, et in quinta
obsederuut. Quibus evolulis, et pluribus liinc et Tancredus cum Langobardis et Italise.viris; et in
inde cotidianis concursibus interfectis, Deo auxi- sexta fuit Bujamundus seorsum cum agmine co-
liahteeam intraverunt. Turcus' enim quidam, qui. pioso, ut si fortechristianos ab.hostibus urgericon-
portam ipsius urbis custodire videbalur, tradidit spiceret, confestim se eis conjungeret et ainniini-
eam illis, inlromiltens in ipsa latenler ante cre- culum 4GC ferret. Videbatur quippe inter reliqups
pusculum lucis comitem Bauduinum (160) et Buja-' principes esse vir aslucise singularis. Povro intus
niuridumcum exercitu copioso. Quod cives videia- Saricli Egidii comes remanserat Raimundus, vir
tes, limore percussi fugerunt confeslim ad muni- egregius, cum aliquanlis custodiens temptoria chri-
cionem. Preerat urbi amiralius nomine Cassianus slianorum, ne Turci de municione 467descendentes
(161). Qui prolinus ad soldanum Persise transmisit, ea sibi capereiit aut comburerent. Curbaran quo-
utei succurreret. Porro christiani urbe potili, ma- que in duobus cuneis lotumsuum divisit exercitum.
gnani gentis profanse multiludinera detruncaverunt, Tunc signo elato conflixere acies compositsei et
Illi vero qui municionem intraverant novura circa cesi sunt plurimi ex utraque parte; sed taiidem
"
se murum extruentes, magnis intus sese viribus Curbaran Dei vfrJtute perterritus fugit, Quod: eer-
defendebant. [Gesla iv, 21. Cf. BALD.]Soldanus au- nentes nostri, magno adcelum Clamore sublatoeis
tem Persise Curbaram (162) nomine, audiens quod viriliter insislebant.Tunc elilli qui lemptoria cuslo-
cnristiani Aiuiochiam cepissenl, cpngregavit exer- diebant 468certatim omnes fugse se credideruiit, re-
citum magiium, in quo erat ammiralius Iherosoli- linquentes temptoria sua. Nostri vero eos persequen-
mitanus el rex Damasci, Turcique et Arabes et Sar- les, quanlum eis in ipsa dievirium fuit adinsequen-
raceni et Publicani et Agulani multi (C, 23-53.) Et dum et manus eorum valuerunl ad occidehdum,
eccejain lercia diesinliixerat, qnod cbristiani ciyi- tanturn hostium prostraverunt, lantaque fuit cedes
talem intraverant, cum ille perfidorum ibidem affuit barbarorum illorum, ut vix pauci de tanto rema-
exercilus. Nostrivero urbe egressi, inslructi et ar- nerent exercilu. Multi qui adfuerunt testati sunt, se
mati eiscuraverunt occurrere. Commissum csl ergo vidisse exercitum magnum-prodire de montaneis,
prelium magnum in ipso civitalis introitu et jjro- quem precedebant sancli martires Georgius, Derae-
tractum usque ad vesperum, et ex utraque parte trius atque Mercurius, habeiilesequosalbos et ve-
"cesi mulli morlales'. Sed ubi nox advenit, noslii in- xilla gerentes candida, quiuna cum chiistianis bar-
ira muros se receperunt, et hosles haut longe sua rj j) barorum urgebant exercitum. Igitur hostibus innu-
fixere temptoria: Verum ipsa nocte quidam nostro- roerabilibus inopinabililer fugatis et cesis., versus
1'um, periculo quo artabantur intus et exterius per- est christianus populus ad tentoria difipienda. Ubi
territi, lurpiler per murum se demilteiiles, fugere multum aurirepertum estet 469argenti,"vini-quqque
quam Deo spem susesalutis committere maluerunt, et frumenti et farinse copia multa. Sedet equorum,
Illi vero qui remanserunt artabantur foriiter per mulorum, asinorum, camelorum,.boum et ovium
dies 30, dum illi qui in municione erant positi eos ibidem est inventa grandis numerositas. Quam col-
urgerenl desuper vehemenler, ct illi qui de foris ligens, ad civitatem tendebat alacris Deo amabilis
erant pabulandi causa illos progredi modis omnibus . populus universus. Tunc illi qui in arce erant hot
VARLE LECTIONES.
' 46S
iia 1. 40Gammiculum 1. 467muiiione1. ,km custodiebant — ibidem tumulalur nova pagina incu
pienle sec.manu 1. ^" deest 1. . . ...,.
NOTiE.
(159) Cf. Baldericus 1,1, p. 89. prsef.).
(160) Qu-iin hac obsidiotie non adfuit; cf. Sybel (161) Bagi Siian intelligilur.
p. o78. lii reliquis Gesla IV, 20. sequi vidctur (cf. (162) Kerbuga.
 »09 REG. FRANC. ACTUS &?
videiites, cohfestim se ducibiis reddiderunt, inpe- A l Quod cives conspicientes et eis resistefe uon vaten-
trala sibi Vita et abeundi licencia. Demum vero tes, stupidi passim fugere hac illacque ceperunl.
paucis diebus reparati, ceperunt duces pariter tra- Chrisliani vero eos more pecudum delruncabant, et
clare, cuinam suorum conmitterent urbem, donec alii porfas succidebant. Patefacto igitur introitu, in-
peragererit iter sancti sepulcri. Et tandem tradita est troivit reliqua fidelium miiltitudo.. Tunc cives ma-
consefvandaBujamuiido, assensu tocius populi et jori formidine repleti atque turbati, tenplum Salo-
consilio procerum sapientum. lnlerea vero Podien- monis expeGierunt. Christiani vero eos perseque-
sis episcopus defunctus est et reverenler ibidem tu- bantur feriendo et occidendo Iledundabat sanguis
anulatus. Actum est autem hoc bellum anno incar- ubique 473,sed maximeeirca templum, ita ut milites
iiaclonis divinse 1098. Poiio tiocte illa quse belluffi Christi usque ad cavillas pedum in eo consisterent.
eratin turre Da-
precessif, a parte aquilonis lux ingens in celo ar- Quod cernens ammiralis urbjs, qui
dens apparuit, a prima noctis vigilia donec illuce- vid, tradidit se comiti Raimundo. Comes vero et
scerel, portendens humani sanguinis effusionem, eum et eospariter qui cum eo erantinlesos conduxit
. mililes Christi in ipso
qui in crastinum effundendus erat. Capta est igitur usque ad Ascaloneai. Porro
et retenta Antiochia a populo Dei lanta facilitate, Domini templo auri et argenli et lapidum precioso-
" Sed-
qtianta non potuisset capi ab ullo morlali impera- rum invenere copiam magnam. [BALDEMCIJS].
tore, Jiisi Dominus voluisset. Est enim ampla 47°et et in domibus urbis inventa est ab eis magna et
foftis, et clatidilur duobus firmissimis muris. Est inestimabilis gaza. Patrato ergo divina virtute tam
etiam capud tocius Syrise, et continet inse monaste- preclaro triumpho, abierunt omnes gaudentes etpre
ria 60; archiepiscopus quoqueurbis ipsius premi- nimio gaudio ilentes ad Jesu Christi et Salva.tori.s
net 156 episcopis. Clauditur 471proinde ab oriente nostrisepulcrum, obtuleruntque ibi dona devocionis
quatuor magnis montaneis, et ab occidente vallatur suse. Altcra vero die cesorum cadavera congrega-
Farfar: Verum, dum operiuntur ibi milites Chris.ti verunt. Quorum moles tanta esse visa est, ut muro-
tempus oportunum, quo peragerent conpetenter iter rum altitudinem adequare videretur. Quse igne
sancti sepulcri, quidam miles nomine Raimundus subposito conflagraveruntj ne fetor ipsorum aerem
Piletus, aggregatis sibi sociis, circumjacentem pro- cprrumperet et eis molestiam generaret. Igitur iHe
vinciam graviter devastavit. Comes quoque Sancti Deoamabilis christianorum exercitus in tota hacvia
47i usus successu. Nam cum riullo
Egidii Abaram et Marrani urbes munitissimas expu- inestimabili est
gnavit et cepit. Godefridns etiam de Bolonia relinuit hostium agmineest congressus quod non exupera-
:s'ibiRohes et quedam castella quse erantper girum. /C verit, nullam urbem obsedit quam non expugnave-
Hiemis denique 472recedente tempore et veris re- rit, nullam gentem est aggresstis quam non calca-
meante (an. 1099), omnis Deo dileclus exercitus verit47S. Unde magnam gloriam suis sibi meritis
•coadunalus estapud Antiochiam, et inierunt consi- adquisivit. Nullus enim regum aut iniperatorum per
Iium,ut incoatum periicerent iter. [Gesta, c. 55-59.] •lam longum terrse spacium suos hosles invasit, aut
Tunc deinde progressi accelerabaut ut ceptum pera- adversus lantas gentes tam feliciter dimicavit, Quis
gerent iler. Et multis in iiinere civitatibus captis, naves, quis equos, quis arma, quis sumptus tantis
tandem Iherosolimaro obsidione cinxerunt, Obsessa hominum milibus preparare pofuisset? Palet igitur,
est itaque 8. Idus Junii; etobsedit eam Rotbertus patet plane, quia solus Deus hunc triumphum per
comes Normannise ad septentrionalem plagam urbis chrlstianse plebis manum ideo voluit exercere, ut
ipsius, juxta beati Stephaniprothomartiristemplum. eorum fama longius diffunderetur ac cresceret (163).
Post eum vero fixit sua temptbria alter Rotberlus Ipse quippe sua virtute omnes illasgentes, si voluis-
Flandrensium comes. Ab occldente quoque obsedit set, potuisset subverlere aut uno . temporis mo-
eam dux Godefridus et Tancredus, et a meridie, menlo ad inferna demergei'e vel per suos angelos:
qiiamons erainet illi, comes Sancli Egidii. Obsessa " funditus extirpare. [Gesta c. 39.] Porro milites Christi
est itaque firmiter per sex epdomadarum interval- I regia virtule polili, Godefridum, virum slrenuum et
lum. Intra quas epdomadas everterunt murum pri- honestum, regio diademate redimitum ibi relique-
nium; duplici enim muro cingebatur. Transactis runt, utethOstes fiuitimos expugnaret et chrisliaiiis
autem jahi epdomadibus sex, feria sexta epdomadis circumquaque remanentibus in oportunifatibus sub-
septimse (Jul. 15), hora itidem sexla, divinitus ani- veniret. Consecraveruiit etiam ibidem patriarchar?
matus christianus exercitus, scalis interiori muro quendam Arnulfum, clericum satis iiiduslrium ac
applicatis, primum insiluit in eam ab illa parle qua benignum. Porro Iherosolima urbs regalis est [inter
residebat dux Godefridus et Euslachius fraler ejus. montes sita, habens ad occasum lurrim David et ab
VABI.E LECTIONES.
470ital. 471Clauditur —pecuduni detruncabant secunda manu
nonunoatramento scripta sunii. 47! ita
corr, i.ipse, qui pnus scnpserai: quoque el veris. 473ubique —Rairaundo sec. manu 1. *f4 est— fun-
ditus extrrpare sec. manui. "~ ita 1. foriasse: calcaverit?
NOT^.
(165) Cf. Baldericus : Non enim viribus suis hanc et veile el posse,folum illud attribuebant.
ascribebanl vicloriam, sc-dDeo, quioveralus est in eis
 011 HUGONIS DE'S. MARIA MON. FLORIAC. 912
orientali parte femplum cl a meridie monlem Cal- A dowicus deferre fecit ad monasteriuni Floria-:
varise 476].Est etiam quasi toeius orbis umbilicus, cense et inmonasterio sancli Benedicti sepui-
turse mandari. QuO factp, episcbpi, qui ad
el habundat salis medilerrancis copiisnec fiaudatur exequias rcgis convenerant,pbstexequiasstalim
roaritimis. Continot eliam in se domini et Salvato- Aurelianis convcnerunt, et pfopter perttirbaio-
iis hostri saerosanctum sepulcrum omnibus chri- res regni salubri consilio Ludowicum juyenem,
stianis excolendum. Inea quoque quondam sancla religionis amatorem, moribus manstietum , ar-
mis strenuum, bello acerrimuni, in die inven-
pullulavit ecclesia, et eam dominus noster Jesus tionis prothomartiris Stephani iil regem unxe^
Christus suo sanguiiie dedicavit. De qua hec tenui- runt ante altare sanctse crucis, et eorOnam regni
ter pfelibavimus, quoniam plenitudinem hujus bisto- capiti ejus imposuerunt, Daimbertus Senoneiisis
4SI>
archiepiscopus, Ivo Cariiotetisis'episcop.ss,
liae scriptam esse alias jam cognovimus. Johannes Aurelianensisepiscppus, Huberlus Sil-
"Philippi vero regis adhuc tempoiibus. anno scili- vaneelensisepiscopus, provocati jjlurinjis exem-
cet ihcarriationis dominicse 1102 (164), defunctus est plis aliorum regum, qui di.yersis iii locis pro-
pter imminentes turbas a diyersis episcopis con-
rex Iherosoiimorurii Godefridus, et successit ei frater secrati sunt.]
ejus Balduiiius. Obiit quoque Henricus imperator Hee modernorum regum actus scirc volentibus
anno incarnacionis dominicae 1106. nudis scripsi verbis atque siinplicibiis, mttltas res
*
Auno proinde incamacionis dominicse 1108. rex memorabiles
47? exiguo claudens in codice. Obmitto
Francorum Philippus, vir mitis et sapiens, Mili- lamen in hac historia multa quaj scio, et rnulta quae
dtihi 4JB.positus decessit 5. Nonas (165) Augusli, nusquam apud Latinos reppeiiuntur, Uride liber iste
anno vitse suse 55 (166), regni vero sui 41, et sepul- minus quam debet coritinere videtur. Hine tanien
tus Csl apud Floriacense cenobium in ecclesia sanctse sciri polest series temporum et alia plura scitu di-
Dei genitricis Mariseet sancti pariter Benedicli, suc- gnissima. Sed hec cuiicta, scio, despicient illi apml
cessitque ei filius ejus rex et miles strenuissimus quos civica litterarum disciplina peregriiiatur, "et
Lugdovicus. Anno quoque eodem mortuusest Ande- quorum scurrilitali comes est negligencia sive desi-
funsus rex Hispanise, vir bellicosus et sapiens. dia, et illi simul qui breviata contempnunt, et qui-
*
[Hisl. Franc. ita finilur : Defunctus est autem bus solent prolixa generare fastidium. Yerumpla-
jjrefatus rex Philippus anno ab inc. D, H0& 479, men hec omnia illis poterunt prodesse, quibus gra-
pridie Kal. Aug. apud castrum Militonense. Cu-
jus corpus secundum dispositionem patris Lu- tissimum est plurima nosse.
Explicil hisloria nova Francorum 4S1. ,

HISTORIA REGUM FRANGORDM

MONASTERII SANCTI DIONYSII.

14S2. [Gesta Fr. c. 1.] Antlienor et alii profugi ab C rege ulili. 483reges Francorum Merovingi sunt appel-
excidio Tioje, Asia pervagata, Frigeque rege facto lali. Cujus lempore Wandalorum gens Germaniairi
et cum suis inler Maccdones remanente, transaclis Galliamque depopulans, multas clvitates subruit
Meothidis paludibus, in finibus Pannonia edificavere multumque sanguinem christianorum fudit. Regna-
civilatem nomine Sicambriam. [H. ep. c. 1, 2, 5,] vit autem idera Meroveus annis 17, et mortuus est.
Et constituerunt jjost mortem Anthenoiis duos, Tor-. Cui successit filius ejus Childericus in rcgno;scd
golum et Francionem, a quo Franei, ut quibusdam postea ob enormitatem luxurie-d.e regno a Francis
placet, sunt appeilafi. Quibus mortuis, duces elege- pulsus est, alque Toringiam petens, apud Bissinum
runt Sumnonein et Genebaldum atque Marchomi- regem aliquantisper habitavit. Post quem Franci pe-
iimi; cujus lilius Pliaramuiidus apud illos primus. nitentia ducti rcmittunt, et ad se accersitum in
more regio regnavi.t. [ G. Fr. c. 4-9.] Regnavit au- regno restituunt, pulso Romano quehi sibi prefece-
teni idem Pharamundus annis circiter 11, et mor- rant. Regina vero Toringortim Bissina upmine eum
tuus est; regnavitque Clodius filius ejus pro eo an- subsequula est, relicto proprio viro supra jam nor
nis 20, et obiit morte communi. Cui successit in ffiinalo; ex qua sibi in conjugio copulata lilium
regno Meroveus de genere ipsius; a quo Meroveo jirocreayit nomineClodoveum: Regnavit autem ipse
YARL® LECTIONES.
«6 inler m. — Calvariaj in margine suppiet 1. 477mitlis 1. 478miduni 1. 479 1109, Ch. 480Hivo
Gh, 4B1 alia manus alramento fusco addidit : 1125° anno Heinricus juiiior iniperator obiit. Eodem
anno Lotbarius incejiit48iregnare; ilerum atia manus : 1137. anno obiit Lotharius iinperator. Anno 1158,
Coiiradus succedit. 1 rubrum prmmiliit: De his qui ab excidio Trojse fugerunt el in Pannoriia edifica-
verunt civilalem Sincamljriam, ex. quibus Franci dicti sunt. 483itali 2.
NOT,R.
(164) Lege ::1100. (166) Corrige 56. BOUQ.CONT,
(165) L?gc Eal. BOUQ.CONT,
913 REG. FRANC. ACTUS. — APPENDIX. 914
Childericus annis 20> et mortuus esf; regnavitque A gi Thorincoruin i&~Malbcrgam copulavit, et. ter-
Clodoyeus filius ejus post eum; qui fuit rex potens ciam Alemannorum regi Huctrico tradidit (167);
super omnes retro reges Francorum. Qui cum post [P. D. i, 25, 25, 25.] Per idem temjjus Cas-
mortem Childerici patris sui regnum Fiancorum siodorus senator el Dyonisius abbas, qui ci-
suscepisset regendum, Siegrium Egidii lilium apud cltim decenriovalem composuit, et Arator poeta
SuessiOnis superatum extinxit. apud urbem Romam claruerunt, Tunc tempotis
2 484.[Gesta Fr. c. 11,12,15-19.] Post hec Chro- Alboinus 490, filius Aldoeni regis Langobardorum,
tildem,, filiam Gundobaldi regis Burgundie", sibi in Thurismodum regem Jepidorum in bello peremit.
conjugio sociavit. Ef cum esset idolorum cultor Hoc etiam itenipore apud urbem Ccjistantinopolim
precipuus, precibus conjugis sue excitus, a beato • Priscianus Cesariensis, gramatice arlis repertor,
Reinigio Remensium archiepiscopo baptizatus est. claruit. [Cf. G. Fr. c. 27, 20, 21, 24.] Per idem
Post hec cum Alarico Gothorum rege apud urbem tempus Theudoaldus filius Thepdeberti 7 anno re-
Picfavensem bcllo conjungitur, ejusque exercilum gni sui mortuus est. Sub eodem tempore Clodo-
jsrostravit, el regnum ejus obtinuit. Hic ab Anastasio mirus filius Clodovei interfecit sanctum Sigismon-
imperatore Iibellos de consulatu accepil, et statim dum Burgundionum regem, virum bonum et ju-
usque ad basilicam sancli Martini Turonis tanquam " stum, cum uxore et filiis. Qui Clodomirus apud
auguslus processit, et diadema capiti imponens au- Viennam cum contra Burgundiones ad bellum cum
gustus est appellatus. Et cum per circuitum pluri- exercilu pergeret, illos fugientes incaute subsequ-
mos hoslium pereinisset, ipse diem clausit extre- lus est; inter quos cum velpcissimo equo perve-
mum, obiitque apud Parisius anno etatis sue 45, im- niens, ex adversa parte perctissus corruit, et mor-
perii vero sui 30, sepultusque est in basilica sancti tuus est. Cujus uxorem Clotarius frater ejus in
Petri, quam ipse fundiius edificaverat. Eo tempore conjugio accepit, ct duos filios ejus, videlicet filios
sanctus Benedictus abbas yirtufibus floruit. A trans- fratris sui Clbdomiri, ob invidiam regni cultro in-
itu saticti Martini usque ad obitum hujus Clodovei terfecit. Quoium unus erat aimorum 10, alius 7,
compulantur anni.112. Post cujus obilum quatuor tercius vcro effugtt, Clodoaldus nomine, et auxilio
filii ejus, id est Theodericus 485,Clotharius, Childe- puerorura forlium liberatus est. Qui poslga, reli-
bertus, Clodomirus, regnum ejus inter se divise- clo regno, propria manu se totundil, et clericus
runt. Theodericus sedem Remensem elegit, Clodo- factus, bonis operibus preditus est; postea vero
mirus Aurelianensera, Childebertus Parisiensera, presbiter ordinatus, plenus virtutibus migrayit ad
Clotarius Suessionensem. [//. ep.c. 50.] Eorumvero Dominum.
sororem Amalaricus Alarici filius in matrimonio po-. 4 M1. [G. Fr. c. 28, 27, 29.] Eodem tempore
slulavil et accepit. Iste vero Theodericus ex concu- Childeberlus, fiater prenominati Clotharii, apud Pa_
biua natus, poslquam sedeni Remensem regendam risius febre correptus defunctus est, et in ecclesia
susceperat, mortuus est; in.loco cujus 486 Theo- sancti Yincentii quam edificaverat sejjultus 492.Sed
debertus filius ejus suceessit. Cujus Theodeberli et mater eorum Chrolildis regina Turonis civilate
tempore Daiii Gallias irruperunt; sed superati ab defuncta 493est,.alque Parisius deportata, juxta vi-
ipso Theodeberto, et rege eorum perempto, rapina rum sium Clodoveum condita jacet. Unde faclum
terre resiituta est. [ G. Fr. c. 19, 26.] Qui 14. regni est, ut omnis monarchia regni Francorum sub po-
sui anno obiit, regnavitque Theudoaldus filius ejus testate Clolharii devenirel. Cujus filii ex diversis
pro eo. mulieribus pluresfuere; quorum unus Crannus no-
3 4S7. [ISIDOK.]Per idem lempus Justinus inajor mine a patre in Aquitania princeps constitutus esl.
apud Constantinopolim urbem tenebat imperium, et Qui contra patrem suum Clotharium rebellare vo-
Hildericus Wandalorum rex episcopos de exilio re- lens, sed non valens, conduxit in suum auxilium
dire precepit. Eodem tempore Theodericus rexltalie regem Britannorum Conobrem nomine. Contra quos
Johannem papam et Siffimachum patricium et Boe- D ipse Clotharius pergens, viri.iter pugnavit, atque
tiuiii phylosophum gladio peremit [cf. II. m.]. Sub rege Brilannorum interfeeto, Crannus captus est;
eodem tempore Sigismundus Burgundionum rex quem jussit Clolharius pater suus cum uxore et
iiliarn hujus Theoderici 488regis Italie, natam filiis ejus igne comburi. Illis diebus beatus Medar-
ex sorore Theoderici filii Clodovei, in matrimo- dus migravit ad Dominum. Post hsec ipse Clofha-
nio accepit, suamque germanam HuiUtrico Wan- rius, secundo '*94regni sui anno postquam Crannum
dalorum regi tradidit. Hermenfredo quoque re- peremerat, valida febi'e cori'eptus, mortuusest, et
YARLE LECTIONES.
4S>Quomodo Clodoveus rex consilio uxoris sue baptizatus est, et de morte ejus rubrum addit 1. *'
snper Itis nominibuslilterie seriptm sunt a. d. c. b. fortasse ut ordo mularelur 2. 48C'ejus 2.. • 487Qucmod
sanctus Sisgimundiis (sic) et sanclus Leodegarius episcopus interfecti sunt. add. 1. 4SSthoder. l?i
48!chorinc. 1 ? 2. 490albonius 1 ? 2. 491Demorle Clotharii regiset quomodo filiiejus regmtm Francoru.:
diviserunt. add. 1. 4M estadrf. 2. »9»defunta 1? 2. 49i «°2 °. 1.
NOT.E.
(167) Hajc unde auctor sumpserit ncscio. Ponliiicnt peculiaria quEedam,sed haud dubiefalsa.
©15 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 9I(f
jn baiilica sancti Medardi Suessionis, quam edifi- A sia '• sancti Johannis baptiste liumatitur. Tbst Justi?-
•taverat, a illiis-suis; honorifice sepullus est. Tunc niantim
i Juslinus minof annis il iffipcravit; sub
quatuor filii ejus, id est Cherebertus, GuntranmiSj iquo rex Gothorum Thotila a Narsete magistfo mili-
Chilpericus, Sigebertus, regnum inter sediviserunf; 1 ejusdem Jirstini superatus est [cf. P. D. m, 11 :
tie
et Cherebertus Parisius, Guiitrannus Aurelianis, Cliil- IsiDon.
l G. Fr.]. Post Thotilam Leuvigildus rex 66^
jiericus Suessiouis, Sigeberlus sedeni Reinensem ha- lthorum in regione jHispanie quosdam rebelles supe-
buit. [P. D. II, 10.] Hoc tempore Benedictus papa ravit. ] Piediclus vero Childebertus 49J cum patruo
Romane ecclesie preerat. Chilpericus vero priinatum '
suo Gunti^anno pacem habuit;quam postea iufre-
toliusGallie obtinuit, quamvis promptior el validior !git; sed ciini eo postmodum reconciliatus est. Tunc
illoessetfralerejus Sigeberlus. [G. Fr. c. 51,57,58.] 'temporis Tyberius49S Constanlinus imperatbr po-
Qui Sigebertus duxituxorem Brunichildem nomine, '
tentissimus apud Conslantinopolim 7 annis rexit
filiam Athanacbildi regis •Hispanie; ex qua habuit iimperium. [P. D. IV, 12, 15, 15, 17, 4.] Ad liunc
iilium nomine Childebertum. Hic Childebertus duos (Chilpericus rex Francorum legatos dirigens, multa
genuil filios, Theodebertum scilicet et Theodericum. <
ornamenta aurea ab eo suscepit; post quem Mauri-
Qui Theoderieus per consilium prefate Brunichildis cius ' pm-puram induit regnumque suscepit. Hie 50
avie sue Theodebertum fralrem suum interfecit et B milia i solidos Childeberto juniori dfrexit, ut Laiigo-.
filios ejus; sed et ipse poslmodum perinsidiaseju- !
bardos de Italia extefminaret. Qui misso exercilur
sdemvenenointeriit. Cujus eliam filios ipsa occidit. Italiam
1 devastavit. Idem quoque Gbildebertus cun*
<
S*»». [G. Fr. c, 31, 55, 50, 52, 55.] Yidens au- consobrino suo, Clothario scilicet, Chilperici filio,
tem Iioc Chilpericus, quod Sigebertus fraler suus bellum 1 gessit ejusque exercitum vehementer affli-
Brunichildem duxisset uxorem, misit Hispaniam, xit. ' Post hec ipse' Childeberlus Hispaniam ihgres-
et accepit sororem illius Brunichildis, Walsuin- 'sus, magnam cedem de populo illo fecit. [P.-D. m,
tam 4»6nomine, dimittens reginam Andoveram, ex S 21, 24; iv, 7.] Eo tempore magnus Gregorius pon-
qua jani tres filios susceperat,id est Theodeber- ItifexRomaneecclesiefloruit, elThessalo a supradicto
tum, Meroveum et Clodoveum. Habebat eliam re- irege Francorum apud Bajoariam rex ordinatus est.
gina Andovera puellam in suo obsequio nomineFre- 6 w. [G. Fr. c. 55-57.] Eodem tempore Frede-
tiegundcm, per cujus ingenium pravum rex predi- gundis | regina Chilpericum regem virum suum, quem
ctam Walsuintam nocte in stratu suo strangulavit, iadulteraverat, propter adulterium quo limebat se de-
recepitque Andoveram in conjugio; quam postea prehendi ] inter se et Landericum comitem, insidian-
ipsa Fredegundis ita decepit, ut propriam filiam, tes 1 interfecerunt, cum regnasset 25 annis; reman-
quam ex rege conceperat, ex sacro fonle per ne- :sitque cum filio suo Clolhario. Que postea diebus
quam consilium suscipere faceret. Ob quam cau- multis i consenuit, et plena immunditiis ultimum si-
sam ipsa Andovera perpeluo a rege est separata, ignavit diem. [P. D. iv, 12, 14, 18,27, 29, 50, 51,
ct in monasterio cum ipsa sua filia velamine velata. . !55, 57.] Per idem tempus Guntrannus rex obiit.
usque ad linem vite sue permansit. Ista vero Frede- Postea ] veroChildebertusrex Francorum, filius vi-
gundis, primo regine pedissequa, postea autem re- idclicet Sigeberti ef Brutiichildis, juvenis extinguivur
gina effecta, ab ipso Chilperico rege suscepta est anno i etatis sue 25. Huui,,qui et Avares, post mor-
in conjugio; ex qua tres filios genuit, qui- tem 1 ejus in Franciam irrumpunt, gravissimaque
lms defunctis, quartum genuit noniine Clolha- bella ! cum Francis gesseruht. His diebus Brunichil-
rium, qui fuil pater incliti et famosissimi re- idis regina cum nepotibus suis adhuc puerulis Theo-
gis Dagoberli. Predictus vero Sigebertus postquam ideberto et Theoderico regebat Gallias; qui postea re-
Huiios super se irruentes_ bis superaverat el fra- gnum Francorum inter se diviserunt. Agilulfus, rex
trem suum Chilpericum bello fugaverat, fraude ip- Langobardorum pacem cum hoc Theoderico firroa-
sius Fredegundis a duobus servis peremplus est 14 vit. Circa hec tempora monasteiium sancti Bene-
regni sui anno, etalis vero 40. Cujus filius Childe- r) rj dicti a Langobardis depopulatur. Igitur Mauricius,
bertus junior furtim ablatus est, et regnavit pro eo ; postquam ] 21 annis rexit imperium cum filiis suis
matremque ejus Brunichildem Chilpericus rex pa- Theodosio et Tiberio atqtie Constantino, a Foca,
truus suus in exilium trusit... Cherebertus vero quid iqui fuit strator Priscii palricii, occiditur. Hoc anno
egerit aut quomodo se habuerit, ceitum non habe- 'Theodebertus et Theodericus reges Francorum ad-
mus. [ISIDOK.]His diebus Jusliniamis imperator versus Clolharium filium Chilperici dimicaverunt*
Constantinopolim preerat. Hie per Belisiarium pa- El beatuspapa Gregorius migravit adDominuni.
tiicium de Persis mirabiliter triumphavit; ae deinde 7 so°. Eo tempore filius Agilulfi rcgis Langobar-
in Affricam missus, Wandalorum regem delevit. Per dorum filiam hujus regis Theodeberti in conjugiutii
idem temjius ossa Antonii nionachi divina revela- accepit. Hac etate Eleutherius patricius eumicus,
tione reperta Alexandriara perducunturelin eccle- duni imperii jura couaretur arripere, a railitibus per-
VkRlM LECTIONES.
485 Quomodo Chilpericus rex Andoveram uxorem consilio Fredegundis faniule sue. add. 1.
498 (vasuiiitam 1. 497 childertus 1. 2. 49s> reliquit 499
tybericus 1. 2. De morte Fredegundis infeslissime rcgine,
et quoniodo Theodeberfus et Theodcricus regnum diviserunt. udd. 1. so° Quomodo Brunichildis r-Jgina
Theodebertum et Theodericum interfecit. adci, I,
 917 REG. FRANC. ACTUS. — APPENDIX. ^18
emptus est, caputque cjus Constantinopolini dela- A quod Romanorum imperium a circuncisis delefe-
tum est.. Focas, exlincto Mauricio ejusque filiis, per tur; sed quod intellexerat de Hebreis, hOc actum di-
8 annorum curricula principatus est. Hic rogante noscitur esse a gente Agarenorum, quos Sarracenos
papa Bonefaciostatuit sedem Romane et apostolice vocamus.
ecclesie capud esse omnium ecclesiarum, quia cc- 9 502.[P. D. iv, 51; v, 6,11,12.] Eraclio quoque
clcsia ConstaiUinopolitana pr.imam omnium eccle- mortuo, Heraclonas filius ejus cum matre Marlina
siarum se ascribebat. Contra hunc Focam Eraclia- duobus annis regnavit, et posl eum Constantinus,
nus, qui Affricam regehat, rebellavit eumque regno qtii et Constans, germanus ejus, tenuitqueimpe-
privavitj remque publicam Eraclius ejusdem filius rium annis 28. Hic interfectus est apud Seracusam
regendam suscepit. [G. Fr. c. 58-40.] Eodem tem- Sicilie civitatem, caputque ejus delatum est Con-
pore Theodebertus rex a fratre suo Theoderico pe- slantinopolim, et post eum regnavit Mezenlius ab
j-imitur; qui et ipse postmodum a Brunichilde ve- indictione 7. usque ad 12. [G. Dag. c. 5, 15, 16,
neno extinguitur. Quibus ita defunctis, Clolharius 21.] Anno vero 37. regni Clotbarii Bertetrudis,
junipr, filius scilicet Chilperici et Fredegundis, to- mater Dagoberli regis, moritur. Post cujtis obiluni
tius Gallie prihjatum obtinuit; qui et regni gubei'- ipse Clotharius aliam uxorem duxit nomine Sichil-
nacula suscepit; maluit prius ultor projjinquorum ""dem; de qua filium habuit nomine Hairbertum.
suorum exislere, quam belli occasionem deponere. Ipse vero Clotharius 45. regni sui anno raorilur, et
Denique in ipso regni sui primordio Brunichildem in suburbio Parisii in ecblesia sancti Vinceritii sepe-
reginam, que propinquos suos Theodeberlum et lilur. Quod Dagobertus filius cjus audiens, uni-
Theodericum, filios videlicet Childebcrti consobrini Versis principibus quibus imperabat in Austria pro-
sui, peremerat et plures alios de semine regio ex- movere jubct exercitum. Cumque Remis perveuisset, 1
linxerat, quasi jungeretur ei in conjugium convo- omnes pontifices et duces Btirgundie et Neustrie
cavit. Que leta effecla, sicut ei jussum fuerat, venit, iiiibi se illi noscuntur liadidisse. Hairbertus vero
compta preciosis ornamentis quasi ad nuplias. Quam fratcr ejus nitebatur, si posset regnum palri assu-
ille judicio Francorum camelo jussit imponi et per mere; sed voluntas illius parum sortila est effe-
circuitum castrorum circumduci et postea ad equos cttim. Brunulfus autem, frater Sichildis regine et
indomilos Jigalam disrumpi. Sicque obitu nefaudo, avunculus ejusdem Hairbeni, volens eum stabilire
ut fuerat digna, ad inferos descendit. Cujus etiam ia i-egno, multa adversus Dagobertum maebinaba-
ossain igne consumpta nusquam comparuerunt. lur. Quapropter, multis transactis diebus, a duci-
8 50i, [G. Dag.c. 12,14, 24]. Huic vero Clolhario p bus Dagoberti jussu ejusdem regis apud Ablatona
c
fuit filius, Dagobertus scilicet, amantissimus juve- intcrfectus est. Ciimque toturn regnum a Dagoberto
nis: quem idem pater suus rcx, dum adhucviveret, fuisset occupatum, sapienti usus consilio pagum
in regno Austrasioruffi sublimavit; contra quem Tholosanum et Caturciacum, Agenensem et Petra-
Saxones. commoto exercitu fortitef pugnaverunt; gouicum et Sanctonicum et usque ad Pireneos mon-
sed Deo donante paler suus Clotharius ei subvenit, tes Hairberto fratri suo eoncessit, eo tenore ut nullo
et trans Renum cum ipsis Saxonibusbellum iniit; tempore adversus eum de regno patris presumeret,
in quo singulari certamine Berloaldum ducem eorum Inde vero Parisius redieus, Gomadrudem reginam,
peremit, pro eo quod Dagobertus filius ejus saucia- quam patris sui Clotharii consilio conjugem acce-
tus fuerat in prelio superiori, omnemque regionem perat, eo quod esset sterilis, Francorum iiistinetu
eoruni ita subjugavit, ut non remaneret iu ea belli- reliquit, et quandam speciosissimi decoris et gene-
gerans vir quantilatem spate illius supereminens. ris puellam noraine Nantildem in matrimonio acci-
Tanla tunc Francorum potenlia, lanta regum ani- piens reginam sublimavil.
mositas erat. Tempore horum,. Clotharii scilicet et 10 503.[Gesla Dag. c. 24, 25,27, 51,52.]:Denique
dulcissimi filiiejus Dagoberli,. regnum Francorum cum Austriain regio cultu ciiciiiret, mestrisque esset
valde elevatum est,. necnon et sancla ecclesia per D nimium, eo quod filium qui post eum regnaret mi- /
sacerdoteset ecclesiasticos viros subliruata refulsit, niroe haberet, quandam puellam nomine Bagnetru-
in lantum ut Romanus pontifex mitteus in Galliam dem stratui suo ascivit; de qua eodem anno multis
rogaret, ut sibi traiismittereiitur viri forles in fide et precibus et elemosinarum largilionibus Deo donante
sajjientes in eloquio, qtii conlra herelicos cum eo filium habuit,. quem Hairbertus frater suus Aure-
disputare possent, Eo tempore Eraclius arcem Bo- lianis de sacro fonte suseepit. Dum autem illum
mani tenebat imperii. Qui sapiens in artibus libe- domnus Amaiidns Tfejectensis episcopus benedi-
ralibus et maxime in astronomia, niandavit Dago- ceret calhecuminumque faceret, finitaque oratione
berto, ut Hebreos de regno suo exterminaret; quod nemo responderet Amcn, aperuit Dominus ps pueri,
et libentissime Dagobertus-fecit; previderal enim cunctisque audientibus respondit Amen. Qui ex aqua
idem iniperator in sideribus quibus iiiteiilus erat, et spiritu sancto regencratus, Sigebertus nomen ac-
VARIJELECTIONES.
601Quomodo Dagobertus filius Clolharii contra Saxones pitgnavit. add. \. **' Quomodo DagoJjerttis
Tex Hayberto fratri suo Tholosam dcdit et tefram totam usque ad Pyreneos montes. add.i. 50SDe
Sigeberto filio Dagoberti regis, quem S. Amandus baptizavit. acld. 1.
919 HUGONISDE S. MARIA MON. FLORIAC. &m
cepif. Hairberto vero rege defuncto, Dagoberlus A potestas cidem ecclesie auferre presumat, si irani
rex omne regnuni suum sub ditione sua redegit. Dei et offensam sancti Dionisii incurrere non optal.
Eodem anno nuncios Samoni Sclavorum regi dire- Omnibus Vero obtimatibus dolore constematis,
xil, quatinus regnum suum ab eo reciperel. Quibus blande ieniterque yirtute qua potuit consolaius est, •
Samo respondit :.' Et lerra quutn hubemus Dago- Cumque postlongam ammonitioiiem loquendi finem
berti esi,. et nos sui sumus, si amicitias disposuerit fecisset, Ludovius filius ejus omnesque proecrss
servare nobiscumi Cui legati dixerunt Dagoberti : ipsum preceptiim secundum regis jussionem propriis
Ngn est possibile, ul servi Dci cum canibus amicilias subscriptionibus firmaverunt. His ita explosis, chri-
junganl. Quibus rex Samo respondit : Si vos eslis stianissimus rex Dagobertus diumanis rebus exem--
servi Dei, el tws sumus Dei canes,et dum vos conlra ptus est. Iutolerabilis autem luctus subifo totum re-
ipsum ucjilis, permksum liabemus vos morsibus lace- pleyit palaliuffi, universumque regnurri ob ipsius
rare. Tunc missi Pagpberti ejecti sunt de.conspectu mortem acerbissima occupavitlamentatio. Condilus.
Samonis. Quo audito Dagoberlus graviter tulit,"et autera aromalibus, cum ingenti populorum dolore
cougregalo exercitu, terram illorum crudelissime alque frequentia translatus est in, ecclesiani sancti
devaslavit. Inde viclor rediens, Mettis civitale diver- Dyonisii Ruslici et Eleuterii, quam condigne ex auro
lit, et poiilificum et procerum suorum consilio Sige- " et preciosis gemmis diversique generis ornamentis
bertum filium suum in regno Austrasiorum subli- foris et intus ultra quam credi possit mirifice esof-
Eiavit sedemque Meltis habere permisit., Cumqtie navit; ubieliam ordinem psallentium ad instar rno-
eidem regi. Dagoberto de Nantilde regina natus fuis- nasterii Augaunensium et sancti Martini Ttiro-
set filius nomine Ludovius, obtimatum suorum con- nensis, ut ibidem laiis Dei perhennileriiaberetiir,
silio cum Sigeberlo rege Auslrasiorum filio suo per insfituerat, atque juxta eorum turnuluni in dcxtro
pactionis vinculum confirmavit, ut Neutricum et 504 latere honore debilo sepultus est.
Burgundia ad regnum ejusdem Ludovii post Dago- 12 «o7. [Gesta Dag. c. 45. G. Fr.c. 45, 41, 43,
lierti regis dccessHin respicefet. 44, 45.] Post cujus discessum filius-ejus Clodoveus
11 ~"~.[GeslaDagob. c. 55, 17, 42, 45.] Per idem . sub tenera etale sibi regnum patris ascivil, omnesque
tempus Sadregisilus Aquitanorum dux a quibusdam Francorum duces et Neustrie et Burgundip eumin
iiUerfectus est. El cum haberet filios in palatio edu- regno sublimavei'unt, accepitque uxorem de genere
catos, qui facillime possent mortem patris vindi- Saxonum nomineBalthildem, pulchram valde etiri-
care et noluissent, secundum leges Romanas a regni geniosam; ex qua tres filios habuit, Lotharium vi-
proceribus redarguti, omnes palernas possessiones rdelicet,
r Childericum et Theodericum. Sigebertus
perdiderurit. Cumque omiiia ad regis iiscum perti- vero filius prefali Dagoberti, rex Austrasiorum, de-
nerenl, ipse gloriosus rexDagobeilus ecclesiesancti fttnctus est, reliquitque filium suum Dagobertum
Dionisiieasdempossessiones,id estNovingentum in nomine, quem Grimoaldus major domus Auslra-
pago Andegavensi, Parciacum, Nulliacum, Poden- siorum Dodoni Piclavensi episcopp delonsum sub
ciniaeum, Pascellarias alque Anglarias in pago Pi- custodia direxit. Quapropter ipse Grirooaldus a
ctavensi, aliasque perplures cum salinis supra mare, Francis caplus est, Pai.isiusque perductus et in vin-
devofissime tradidit. Quarum noniina si quisinqui- culis mancipatus, dignas in carcere persolyit penas;
sierit,. ut reor 27 inveniet. Ipse vero rex gloriosus ubi et miserabiliter vitam finivit 508.Regnavit auterti
ihter alia que -laudabiliter gessit, memor voti sui, Clodoveus Dagoberti filius annis 16, et mprtuiis est.
sanctorum Dyonisii Ruslici el Eleuterii auro puro el Tunc Franci, facto generali conventu, majorem _fi-
preeiosis gemmis memorias exornavit, et quamvis liorum ejus, Clotharium scilicet, super se regem
ecclesiam, quam a fundamine coristruxerat, intrin- slatuunt, et Hildericum fratrem ejus in rcgno Au-
secus miro decore fabricaverit, foris quoque desuper strasiorum prefecerunt, Theoderico jnniore fiafre
auxidam,. infra quam martirum corpora tumula- corum in Francia cum Clolhario rege patre suo re-.
verat, ex argenlo puro cooperuit. Post gloriosam D j manente. Eodem tempore morluus est Archinoaldus;
vero regiifamministrationem, 16, poslquam regnum in cujus loco Hcbroinus a Francis eligitur, vir cru-
Francorum sortilus fuerat anno, profluvio ventris delis et superbus, Post hec Clotharius mprtuus est,
Spinogilo villa non procul a Parisius egrotare cepit. cum annis 4 imperasset, Cui fraler ejus junior
Post paucos autem dies cum sue vite sentiret im- Theodericus successit in regno; sed Frauci propter
minere periculum, Egam S06consiliarium suum ad Hebroinum, qui ei fidissimus erat, indignali sunt,
se venire precepit,.reginam et Ludovium filium suumi scientes ejus impietatem; et propter hoc Theode-
eidem in manu commendat; convocatisque primo- iicum a regno ct Hebroinum a ducatu dejecerunt,
ribus palacii filioque et uxore, ctim sacramenloi crineque capitis detonso in monasterio Luxovioiu
fieri jussit de his que ecclesie sancli Dionisii contu-- Burgundia silo concluseruiil. Tunc in ; Austriain
lerat; ne quilibet de successoribus suis vel quelibett projJter Chiidericum, fralrem hujus Theoderici, mi-
VARI^: LECTIONES.
»ov.ut j_ nocj)e morte Dagoberti, et de beneficiis qusc ecclesie bcali Dionysii contulit, add. 1. SOcerga
807De succCssoribusClodoveiregis, et quoraodo Theodericus ct Ebroinus mona.chi effecfi
1. in lacoraso. ~"~
sual. add.i, finiut 1.2.
 §21 REG. FRANC. ACTUS. — APPENDIX. 923
serunt; quem cum Vulfaldo duce venienlem in re-, J- A dam de suis majorem domus constiluit; ei postea
gno sublimaverunt. Qui poslea cum uxore, cujuss ih Austriam victor remeavit. Cujus filii fuerunt
uterus ex conceplione jani intumescebat, a Bodone e Drogo el Grimoldus; ex quibus Grimoldus ducatum
ct aliis Franeis interfectus est, et Vulfaldus perfu- accepit in Campania.
gato evasit ad Pipinum in Austriam. Leudisius, Ar- 14 tM. Mortuo Theoderico, Clotharius filius ejus
chinoaldi filius, major iu dpmo eligitur. Leodegariuss regnum puer oblinuif, Quo defuncto, Childebertus
poniifex et Gerinus frater ejus in hocconsilio per- frater ejtis successit. Hairberto quoque mortuo, Gri-
mixti erant. moldus Pipini Filius majof domus eflicitur; Cliilde-
15 509.Audientes Theodericus alque Hebroinuss bertus vero rex ul ex hac vilamigravit, regnum ejus
mortuum esse Cbildericum, de monasterio latenterP suscepit Dagobertus filius ejusdem adhucpuer. Quo
cxierunl, et crescente coma cnmmaximo armorumi lempore Grimoldus major domus Theusindam filiam
apparatu in Franciani redierunt, slter ad regrium, Robodi ducis conjugio sibi copulavit. Qui a Ranga-
alter ad.ducalus ofticium. Tunc Hebroinus Leudi- rio Frisione in basilica sancti Lamberti peremptus
sium, qrii ei in principalu successerat, apud Cari- est; pro quo pater ejus Pipinus Thcudoaldum filium
,iSiacutiicastrum dolo interfecil, et Leodegarius pon-. , ejus.quem ex alia conjtigc habuerat, in honorepa-
tifex-et Gerinus frater ejus ab eodem ignominiosej trisconslituit; ipse quoque Pipinus eodem anno ,
cruciati perimuntur, et (168) Lupus dtix in exiliumi quiest incarnationis,domiiiica3 714,medioDecembri
retrriditur,' sicut in precepto ejiisdem Theodeiicii obiit, postquam obtinuerat principatum sub nomi-
conlinetur, quod de hereditate ipsius Lupf mona- natis regibus annis 27. Plectrudis, Pipini quondam
slerium sancti Benedicti constructum sit in agrot uxor, Karolum , ex alia uxore ejusdem Pipini fi-
Floriacensi. [G. Dag. c. 47.] Postea vero Hebroi- lium, captum tenuil,- sed Deo donarite vivus evasit.
nus multa exercens maleficia, a quodam Franco Hic enim post mortem Dagoberli minoris, qui quin-
nomine Ermenfredo perimitur. — [Lib. de majori- qtie annis regnavil, multapreliacommisit contraRa-
bus domus.] Denique a temporibus Clodovei filii Da- bodum Frisionem contraque Ragenfredum, qui pro
goberti regis, patris vero Theoderici, regnum Fran- Theodoaldo, Grimoldi jusli ct modesli filio , niajor
corum decidens per majores domus cepit prdinari; domus efucitur. Tunc Franci Danihelem quendam
quorum primus apud Austriam Pipinus reliquit fi- clericum post abjeclionem tonsure in regno stabi-
lium suum nomine Grimoldum ; post Grimoldum liunt, eumque Chilpericum nominant; contra quem
Architioaldus. Quo deftinctp, Ebroinus succedit, Karolus pugnavit atqne in fugam yiclor comjjulit;
Vulfaldo apud Auslriam ducis oflicio fungente. Quo Q C ac deinde Coloniam veniens, thesauros patris sui Pi-
decedente, Martinus etPijjinus junior sl°, filius An- pini a Plectrude noverca sua fecipiens, regem sibi
segisili, qui alio iiomine Anchises diclus est, in Clotharium statuit; qui eo anno mortuus est. Tan-
Austria ffiaj"oresdomus fuere. Qui etiam moto pre- dom Chilpericus rex, qui primuni Danihel vocatus
lio contra Theodericum regem atque Ebroinum du- es|, et Raiiifredus dux Eudonem ducem expetunt in
cerri armatas acies dirigunt. Sed Martinus fuga adjutpiium; ex qnibus Chilpericus, qui et Danihel,
lapsus, dolo Ebroini Lauduno Clavato inlerficitur. cum stlicsauris regalibus fugit;. quem poslmodum
Pipihus vero in Austriam re$iit; ad quem Hermen- idemEudocum mullis muiieribus Karoloreddidit. Quo
fredus occiso Ebroino fugiens evasit. Fuerunt autem non plus quam 5 anrjis regnante, Franci Theodericum,
majores donius, ex quibus quidem regalis gerieratio Dagoberli junioris {ilium, super se regem statuunt,
processit, primus Ansberlus senator, qiiiex Blilhilde, 15 512.Quo tempore Karolus major doraus et prin-
filia secundi Clotharii, genuit Anioldum, palrem ceps Austrasiorum mulla bella contra Rabodum et
sancti Arnulfi postea Mettensis episcopi; qui Ar- Rainfredum alque Eudonem contraijue Bajoarios et
nulfus genuit Ansegisilum, alio nomine dictum An- contra Sarracenos impari manu iniit, et semper Dei
chisem, patrem Pipini. Franci denuo pro Ebroino gratia viclor exstitit, atque anno dominica3 incama-,
Waraionem majorem domus efliciunt; cujus filius D lionis741. dux defunclus etin monasterio preciosi
{ilsleffiarus, contradicente patre suo Waratone, cum marliris-Dionisii a suis bumatus esl. Hic5l3res ec-
Pipinb civilia bella habuit. Iterum Pipinus cum clesiarum laicis tradidit propler assiduita.tem bello-
Theoderico ef Bertario bellum iniit; quos vicit et rum (169), atque pro hoc solo maxime est eternaliler
cepil, atqup thesauris acceptis Nordebertum quen- dampnatus. [Epist. syn. Caris.] (170) Nam sanctus
VABIJE LECTIONES.
*09 Quomodo idem Theod. el de nionasterio Fr. invaserunt, add. i. ", 0
_Eljroirius cgredientes regnum
etjunior.l. 2. ^!1 Quomodo quidam clericus nomine tmctus est in regem Francortim , qui cum rex
essel, Cilpericus dictus est, acld. 1. 512Quomodo S. Eicuterius Karolum Martellum vidit in infenio et
quomodo serpens de sepulcro ejus exivit. add. 1. 6ianota bcne conlra sacrilegos add. 2. alia manu in marg.
NOTJE.
(.168)Cf. geneal. regum Francorum, Bouq. II, p. locis cum hac narratione convenit.
697 : et Lupus pessimus dux in exiliuin r. s. i, p. e. (169) Cf. Hugonis H. eccl. supra p. 558.
Th. c. q. de h. i. Lupi essent in monasierio sancti (170) a. 858, ap. Baluze Capiful. ed. Chiuisc II,
Fetri constructoin agello Floriacensi. UKCetiam aliis p. 108, ^
 $2,3 HUGONISDE S. MABIAMON. FLORIAC. 924
Eleulaerius Aureliancnsis cpiscopus, qui in mo- A tavit usque ad mortem (172), et in ecclesia sancti
iiastcrio sancti Trudonis requiescit , in oralione Dionisii antealtare ipsius martiris pristinani salu-
^ositus ad alterum seculum est raptus, etinter ce- lem recepit visilalione et allocutione ejusdem, etpro
tera , que Domino sibi ostendente conspexit, vidit benediclione pastoraliet ob testimonium rei geste
ipsum Karolum in inferno lorqueri. Cui interro- posferis demonstrandi claves et pallium apostolice"
Sjanliresponsum est ab angelo duclorc , quia san- dignilatis inibi reliquit, unxiique (175) in reges
ctorum judicio, qui in fuluro judicio cum Domino ju- Francorum florentissimum regem Pipinum et duos
dicabunt, quorumcunque res abslulil et divisil, ante filios ejus Karolum et Karlomagnum. Sed et Berlra-'
illud judicium anima et corpore sempiternis sup- dam, conjugem ipsius incliti regis Pipini, indutam
pliciis est deputatus ; ctrecepit simul cum suis pec- cicladibus regiis , gratia septiformis spiritusin Dei
catis penas propter peccala omnium qui res suas ho- nomine consignavit, alque Francorum prpceres apo-
nore ct amore Dei ad loca sanclorum in luminari- stolica benedictione sanctificans , auctorilate beati
_bus divini ctiltus et alimoniis pauperum et servorum Pctri sibi a Doniino tradita obligavit, et pbtestatus
Christi pro animarum suarum redemplione tradide- estutnunquam de altera stirpe per succedenlium
runt. Qui in se reversus sanctum Bonifacium et temporum curricula ipsi vel quique ex eoruffi pro-
Fulradum 814abbatem ecclesie sancti Dionisii ad se * pagine orti regem super se presumant aliquo modo
vocavit; eisque talia diceus, jussitut ad sepulchrum constiluere, nisi de eorum jiropagine. [Gestd pont.-
illius Karoli irent, et si coi'pus ejus ibidem non rep- Rom.] Tunc gloriosiis rex Pipinus congregans pro-
perissent , ea que dicebat vera esse crederent. Qui ceres regie potestalis , eosque tanti patris ammo-
pergenles ad locum ubi corpus ejus humatum fuerat, nitione imbuens, statuit ctim eis , que Christb fa-
sepulchrumque cjus aperientes, subito visus est venle una cum eodem papa decreverat perficere.
draco exisse; et totum illud sepulchrum inventum Tunc Francorum'consilio d.irexit missos Haistulfo
est interius denigratum , acsi fuisset exustum. Nosi nequissimo Langobardorum regi, ut pacifice ablala
autem illos vidimus qui usque ad nostram elatem reslitueret ecclesiis. Sed nequara Haistulfus omnia
duraverunt, qui huic rei interfuerunt et nobis viva facerc renuit.
voce voraciter, dixerunt. — (Lib. de thaj. domus.) 17 cl7. Cernens vero Pipinus, quod atrocissiwii
Post cujus inoitem Karlomagnus etPipinus filii ejus'< Haistulfi nequaquam valeret saxeum cor emollire,
primalum regni Francie obtinuerunt. Quorum alter,i premisitantesuum occursum aliqtios ex suis proceri- ,
hoc cst Kariomagnus , contra Hunalduni ^18ducem1 bus ad custodiendas Francorum clausas. Quod au-
Aquitanoium ac deinde contra Odilonem Bajoario- _ diens protervus Haistulfus , super eosrepente irruit
ru.ni duccm conflictum habuit; et ad ultimum ini cum suis exercilibus ; sed Dei bonitas Francis con-
Siracli monte monachus effectus, postmodum ini tulit victoriam, ita ut ipse Haistulfus fugam arripe-
monte Cassiiio religiosam vitam duxil. Poslremumt rel et absque armis pre limore Francorum in Papia
in Franciam ad fratrem suum Pipinum jam regemi civilate s.e recluderet. Quam Pipinus obsidens et
legalus sancti Slephani pape rediit; alque Italiarat multum constringens , atrocissimus Haistulfus ve-
repetendo, facta legatione apud Viennam GallieJ niam postulans, omnimodis professusest se reddi-
urbem obiit. turum civitates. Pactoque conlirmalo, recipiendas
16 sl6. His temporibus Hildricus in regno Franco- ipsas civitales rex Pijinus' consiliarium suum Ful-
rum conslituitur ; de quo Pipinus adhuc dux legatoss radura abbatem Sancii' Dionisii misit; et coniinuo
ad Zachariam papam direxit, interrogans eum, si itai ipse rex cum "suis in Franciam feliciler repedavit.
manere deberent reges Francorum, cum pene nul-- JPost hecpestifer Haislulfus quodam in loco vena-
lius potestatis essent, sed solo nomine contenti. tioni intentus , divino judicio fulmine percussus ,
Quibus legalis Romanus pontifex respondit, illumi atrocissima morte ihteriit. Tinic Desiderius quidam
debere regem vocari et esse , qui rem publicam re- dux , audiens obisse Haistulfum , ilico aggregans
geret. Delonso igitur rege Hildrico et in monasterioa jj multiludinem exercituum, auxilio predicti papeFul-
relruso, Fraiici Pipinum regem super se staluunt.:. radi abbatis sancli Dyonisii, siiper Rachisum , tra-
Hic lebellantes sibi subegit, Giiphonemque fratremLI trem prefati Haistulfi regis LangobafdOruffi, arripuit
suum, Tliassilonem quoqiie ex sorore nepolem, qup- fasligium. Postea idem beatissimus papa Stepliamis
rum allerum Austrasiorum, alterum Bajoarioruma Deo annuenlerem jiublicam dilatans, et dominicam
, duces inslituil (171). Denique Zacharia Romauoo jjlebem ut bonus pastor ab insidiisiiiimicorumeruit,
pontilice defunclo, beatus Slephanus succedit, quili cursumque consummans , Dei vocatione ad viiam
persecutione Haistulfi in Franciain venit, ubiegro- transiit peipetuam. [Epist, syn. Caris.] (175*) Pi-
VABl^E LECTIONES.
514fultadum 1. 2. 515humaldum 1. 2. 516QuomodoPipinus Hildericum fratrem suum a regrio Fran-
covum deposuil et in loco ejus coronatus est. add. 1. 517Quoraodo idem Pipinus diversis ecclesiis multa
jss cis, quee paicr cjus abstulerat, i-eddidit. udd, 1.
NOT.E.
(171VC1.supra. V,p. 9 coiivcinunt.
(172) Cf. Gesta pont. Rom. (175*) Ap. Balttzell, p. 109.
(175) Hiec cum nolitia coionalionis ajjud Bouqtiet
 925 REG. FRANC. ACTCS. — APPENDIX. ' 926
pinus autem rex gloriosus dampnationem patris sui A conclavi evocat. Quibus ait: «Bonum atque rectum
Karoli cognoscens, sinodum apud Liptanas congre- mihi videtur, ut Franci omnes mihi tributa solvant,
gaii fecit. Cui prefuit cum sancto Bonifacio legatus uti cetere gentes que subjecte nianent dicioni no-
apostolice sedis Georgius nomine. Nam et sinodum stre. J Hoe audito , viri sapientes Albuinus afque
ipsam habemus, et quantumcunque de rebus eccle- Naimo seu alii proceres qui aderant tristes effecti,
siasticis, quas pater suus abstulerat, prout potuit regi respondentes dixeruut: n Doniine rex , desine
ecclesiis reddere curavit. Et quoniam omnes res hoc a Francis querere, quia illorum auxilio et la-
ecclesie, a quibus ablate erant, reslaurare propter bore regno vicisti omnia. » At rex aliquantisper
contestationem quam cum Gaifero Aquitanorum commotus ira , ait nullomodo suum velle -aliter
duce habebat non prevaluit, precarias fieri ab epi- verti, nisi sicut dixerat. At illi ierminum prolon-
scopis exinde petiit, et noiias ac decimas ad restau- gando pelierunt prolixum. Quod et rex cessit. Inte-
ralionem tectorum , et de unaquaque ecclesia 12 rim coiivocaverunt omnes primores regni, eisque
deuarios51Sad casam, cujus res beneficiate, sicut velle regis manifestaverunt. Quiindignati super hac
in libro capitulorum regum habetur, dari conslituit, re moleste acceperunt.
nsque dum ipse res ad ecclesiam revenirent. (EISH. 195a3.Tamen a Naimone duce Waseono et Albuinp
V. Car, c. 3.] Ipse vero gloriosissimus rexPipinus deliciose bene consulali sunt. Jusserunt enim , ut
regnum Francorum rexit nobiliter per 15 annos et omnes Franci prepararent se ad expeditionem 2
co amplius, Parisiusque morbo aque 519intefcutis annorum, sicque armati ad regem tenderent. Et fa-
deficiens moftuus est, et in monasterio sancti Dio- ctum est. Eximproviso nuntiidirigunturad regem,
nisii deportatus atque htimatus est. qui nuntient exercitum ascendere contra eum im-
185a0. Postcujus discessum (cf. EINH./. /.] Franci, niensum. Quo rex audito, nicnte consleiuialus est,
facto generali cdnventu, Karolum Magnum , filium eo quod minime spatium illi foret congregandi exer-
ejus, super se regem slaluunf; ad quem postmo- citum. Quid plura ? Mox Albuinus et alii proceres
dum sanctus poulifex Adrianus compulsus in Fran- 524Francorumassuntante Karolum dicentes: f Quid
ciam venit (174), querelam depositurus de injuriis agis , Karole ? Suscipe tiibutum Francorum; adest
et pervasione sancte Bomane ecclesie, a Desiderio tibi paratum exitiale52S. » Quod ille audiens ait:
Langobardorum rege perpessis. Karolus autem rex < Deliqui; dale consilium, quid agam? —-Mitte, in-
amore et honore beati Petri et reverentia5al sancti quiuiit, legatos obviam exercitui, et salisfac omni-
presulis Adriani ductus , expeditionem preparans , bus per emcndationenJ. » Quod et factum est. Post
ipsum Desiderium in civilate Papia obsedit, et cepit (Q vero Franci aiunt ad regem: € Tui mililes sumus ;
cum uxOre et uno filio (an. 17&); allerum auteai armati quocunque jusseris ibimus. » Sicque cum
filiorum ejus regno expulit, ipsum vero Desiderium Ludovico rege iilio ejus missi sunt in parles WTa-
regem in Franciam misit, eumque jussit in ecclesia sconie ; peractoque negocio , cum maxirao tripudio
sancli Dionisii tonsorari et monachum fieri. Qaod ad loca projjria sunt reversi. Qui gloriosus rex post
et factum est, ibique usque ad ullimum vite sue longam regni amministrationem (EINH.V.Kar. c. 50)
diem moraius est, sepullusque est ibidem in sini- fehre simul laterisque dolore fatigatus, 7. postquam
stra parte monasterii (175). Interim famosissimus decubuit die, sacra communione percepta, de-
rex Karolus ad limina apostoloruhi Bomam perrexit. cessit, anno etatis sua3 72. et ex quo regnare cepe-
Prefatus vero Adrianus papa et priOres senatorii ral 47. 5. Kal. Febr. (an. 814) hora diei 3. Qui a
ordinis atque saccr clerus omnisque populus Bo- suis ibidem in ecclesia sancte Dei genilricis,
manus cum horiore eundem regem exceperunt, in- quam funditus edificaverat, conditus aromatibus
super imperatorem esse acclamaverunt et die sancto humatus est.
pasche (an. 800) consecraverunt. Hoc itaque pera- 20S26.Cui(176)successitin regno filius ejus Ludo-
cto, cuin suis prospere reversus est in Franciam. Qui vicus Pius imjieralor famosissimus, nulli regum sup
sublimatus 5a»super omnes gentes, quas adjutorio D j tempore poslponendus. Qui gloriosus imperator tres
et labore Francorum sibi subjecerat, dum moratur filios suos Lolharium, Ludovicum et Pipinum su-
Aquisgrani, Albuinum ducem Francorum atque Nai- blimando, monarchiam regni eis distribuit. Nam
•monem primicerium Wasconumque ducem ad se in Lothario imperium Romanorum et aliis duobus par-

VARLE LECTIONES. '.

M8denariis 1. 2. s'~ atque 1. 2. 5ao Quomodo Karloniannus post patris obitum et quomodo apud
Romam imperator effectus sit. add. 1. 5alreverentis 2. s-° sublimatur 1. 2. 323Quomodo Franci cura
Karlomanno rege voluerunt proeliare, et de morte ipsius Karoli. add. I. 524jjreces 1. 52Sextiale 1,
5361. infra unie verba : Qui Loiharius
per imperialia novum caput prdilur, rubrd prmmissa : De discor-
Jia facta inter Ludovicum regem piissimum et filium ejus Lotharium.
SOTM.
(174) Hsecet •sequentia falsa esse et fabulis plena, SS, VII, p. 19S. Leodium exsilii locum dicunt.
cuique patet. , (176) Hajc cum veteribus foiitihus in universum
(175)Ann.mai. Saugall. SS. I, pag. 75. Corbeiam, conveniunt, neque tamen ita descripta sunt, ui cer-
Ann, Leodienses SS. 1Y,p. 13, et Anselmus c. 18, tum fontem indicare possimus.
$27 HUGONISDE S. MARIA MON. FLORIAC. 928
tes reghi divisit; alque instigante linmani generis A < cantes-, eos exeipiunt, diuque confligendo pars Ka-
inimico, ipsi tres filii ejus, faclione quorundam pra- iroli viclrix effieitur. Post quiete Kafolus degens ih
voium hominum, ipsum Ludovieum patrem suum Jregno, et superyiyens ceteros fratres, omnia regna
iniperatorem dolo capiunl (a... 853), uxpremque ejus eorum ( suo conjunxit iniperip. Qui incomparabili
Judilh et Karolum, utriusque filium, ab eo extrahunt (
exislens bonitate et priores et fuluros reges Fran-
et exulant, descrente onini populo, ipsum Ludovi- corum < superavit manificentia ecdesiasiica. Nam
cum imperatorem et ad filjum ejus Lotharium trans- 1
lotius regni sui monasteiia largitafe precipua au-
eutile. Ebbo etiam Rernoriim archiepiscopus inter sgendo nmltiplicavit: insuper cenobium saucti Dio-
eos ad eundem "se eontulit Lotharium. Qui Lotha- Jnisii, ubi ipse corpore requiescit, mirabiliter terris
rius per, imperialia palacia veniens, adduxit secum et < diversi generis prnamentis amplificaviti Pro qui-
eundem patrem suum usque Suessionis ad mona- bus J beneficiis ut liberaretur ab infeiis, ductus est
sterium sancli Medardi. Ibique hortantibus et urgen- in i penarum loca, ut has expavescens a maiis se
tibus ceteris episcopis seu primoribus regni, coactus subtraheret;
s et rursuffi pstensus est ei flpriger cam-
nst Ebbo illi imponere publicam penitentiam; unde pus, 1 «bi requiescunt boni, qualinus magis ac.njagis
liimiam et perpetuam ejus incurrit offensam. Inde in i bonis prbficeret, ut tandem illuc pervenire posset.
vero plurima pars pfocerum ct populi verterunt se " *Quod quomodo contigerit, ,in gestis ipsius plenius
iterum ad jaro dictum Ludovicum imperatorera, dese- invcnitur.
i Qui post gloriosam regni affiministratio-
reiUesfiliumejusLothariuin,i'esiiluerunlqueeum in nem ' ad subliniium 529apostoloi'um Iimina pergei.s,
imperium (<in. 854) apud moiiasteriumsaneti Dioni- ia i ipso itinere. morbo correptus interiit (an.. 877).
sii (177). Tandem longo post tempore in concordiam Deinde ! corpusillius sepulture tradilur iii parfochia
remeante patre cum filiis,. ascivit ipse imperator 1Lucdunensi in monasterio scilicet NantoaniS 30(181).
Ludovicus consensu et favore supradictorum lilio- 22 531.Dumilaque ibi tumulatus multo tempore
rum Karolum in regno; cujus exlitit Francorui» j
jaceret, visio in mOnasterio sancti Dionisii, statuto
et Burgundie regnum. .Quamdiu aulem supervixit i pago Parisiaco, cuidem monachp Ercherigario
in
genitor eorum Ludovicus, pacem quoquo 527modp nomine i et cuidem clerico sancti Quintini Verman-
visi sunt tenere. Qui gloripsus imperator post lon- idensis Alfonis noraine in una nocte apparuit 5!i,
gam regni amminislrationem viam ingressus est dicens i se esse Karolum iffiperatoreffi;ac Calvuin,. et
universe carnis (an. 840) sepultusque est Mettis ci- se i illis a Deo palam direclum, ul vpluntas Dei om-
vitate a fratre sup Drogone ejusdem urbis presule .nipotentis filio suo Ludovico
regi et iproceribus re-
jn.monasterio sancti Arnulfi (178). Posl cujus isor- /-. r igni Francorum panderetur.
tein Franci, facto generali convenlu, filium ejus 25 533,Nam ait displicere Deo sanctisque marti-
Karolum Calvum super se regem statuunt (179). ribus i Diosiisio Rusfico et Eleulerio et aljis oinriibus,
Contra quem supradicli fratres iuvidia regni cpm- iquod frustretur corpus illius sepultura basilice san-
moli, expeditiOnem ex omnibus copiis suorum ex- ctissimi i Dionisii,cui libenti dum advixit ariinio que-
trahunt regnorum, ut .dimicando conlra cum aufe- icunque valuit tribuere studuit, seu orriamenta, que
lanl illi regnum. nsqueliodie in ipsa reservantur ecclesia , precio
2152a. Quod Karolus eognoscens, omnes primores inestimabilia, auro decorata, gemmisque et lapidi-
sui evocat regni, super hac re eos consulens. Al bus preciosis, seu predia et prepotentes villas._«Ean'
illi junaniffiiter menle virili succensi, inquiunt, noii igitur quanlocius et iransferant cprpus meum ad tb-
posse pati, ut siiiaiit eos ingredi fines suos. Unde cutn Sancli Dionisiu Quod filius ,ejus et pfihcipes"
Karolus illis gratias referensj obviam fralribus cum regni audientes, convocalis archiepiscopis ef episco-
eispergit.EratautemvigiliaascensioiiisDomiiiinostri L jjis el abbatibus atque precipue sancli Dionisii-ab-
j(180)(fl«.841). Ipsodieadvcnieiue.exercituundique, bate Waltero nomine, hpnorifice a loco prime se-
qui pene confluxerant quasi hareiiamaris, resident ; pulture Nantoani 534 cenobii ad locum deyehunt
in parrochia Bemensi. In crastirium exagitanfes 0" saneti Dionisii martiris, dignauter, et ante Sancte
diabolo in Fontaneola exercitus trium regum, id Trinitatis allare lumulant.
est Lotharii, Lucdovici atque Pijiini, speranles fore> 24535. Huic vero glorioso regi53e successit filius
exeicitum Karoli hivalidum et ociosum pro sanctai ejus Ludovicus 537rex; qui genuitS3S,ivaiiomagnum
ascensione, subilo eum invadunt. Sed propitio Deo> et Ludovicum. [CONT.AIMOISIc. 42.] Kaiiomagniis
Franci et reliquus exercilus Karoli virililer dimi- genuit Ludovicum C39; cujus diebus natio Danorum
VARL« LECTIONES.
527 quoquel? 2. 52SQuomodo Karolus Calvus
Ba9 63° regnavit,531et de discordia facta inter se et duos fra
tres ejus. acld. 1. subimium 2. uantoani 1. 2. Quomodo Karolus Calvus post obilum _iuum
cuidam monacho apjiaruit. add. 1. 532aparuit 1?2. 533 Yisio mohachi a Karolo Calvo prolala. add
i. 534uantoani 1. 2. ~s~ hanc divisionem ipse hisiitui. *}' gloriose rege 1. 537 balbus secunda manu
mperscr. 2. ca8 de coucubiha sec. manu adcl, 2. C3Squi nichil fecit sec. manu add.1.
NOT/E.
(177) Cf. Ann. Bert. h. a. (ISO) Legit hic auctor 7. Kal. Junu (pro Jmi),
(178) Cf. Ann. Fuld h. a. qtii dtes hoc anno incidebat in ascensionem. BJCQ,.?
(175) Iterum fabulosa auctor narrat. (181) Cf. Ann. Bert, a. 877.
 929 REG. FRANC. ACTUS. — APPENDIX. 030
tercrim Neustriis "w inflictura cladem eve.sit. Sed A vicioriam; uec tamen socii ejus territi defcctione,
Hugo cogr.omento Abbas eos compescuit, quortira deseruere contumaciam. Karolo ilaque a cede re-
phalanges ita stravit, ut vix nuntius superviveret. vertenti, occurrit ei Ilerberlus comes Yirraandensis,
546pace deccptum
Qua plaga humiliati Dani Gallias per alicujus teni- iniquorum nequissimus, et ficta
5" caslro hospitandi gracia compulit, et
poris spacium quielas reliquerunt. Defunctis vero in Parrona
Hugone abbate et Ludovico principe, Karolus filius sic eura dolo captum tenebroso carcere reclusit,
ejus, qiii Simplex dictus est, in cunis evum agens, Habebat enim predicfus Robertus sororem hujus
patre orbatus reroansit; cujus elatem Francie pri- Herberti, de qua natus cst Ilugo Magnus. Et quia
mores domiiiatui incongiuam arbilrati, cum jam re- status regni sine principe agebatur in incerlum,
cidivi Danorum nunciarentur moius, consilium de Karolus in custodia posilus Radulfum, filium Ri-
summis ineunt rebus. Supererant igitur duo filii cardi prefati ducis Burgundie, quem de sacro fonte
Roberli comitis Andegavorum, qui fuit vir Saxonici susceperat, consilio Hugonis Magni, filii predicti Ro-
generis, Odo scilicet et Robertus. Odonem majorem berti, et proccrum Francie, regnare fecit: qui un-
natu Franci et Burguiidiones atque Aquitaui,' licet ctus est in regem civitate Suessionis. Karolus ati-
reluctantem, Karnli pueri tutorem regnique elegere tem propter carceris macerationem, cum 27annis
gubernatorem; quem unxit Walterus Senonuin ar- B regnasset, in ipsa custodia defunctus est, sepultus^-
chiepiscopus. Qui benignus et rei publice hostes que est in basilica sancli Fursei, relinquens 548li-
arcendo strenue prefuit et puero semper fidelis ex- lium suum nomine Ludovicum, quem ex Heagiva,'
titit. Quo obeunte, Karolus puer dictus Simplex re- regis Anglorum filia, susceperat. Qui calamitate
gnum recepit. Sub ipso tempofe venerunl Nor- patris sui involvi metuens, ad Anglos cum ipsa
manni in Burgundia ad Sanctum Florenlirium. Oc- nialre sua fugit. Eodem tempore pagani Burgun-
currit auterii illis Ricardus dux Burgundie in ler- diam vastaverunt, factutoque est prelium inter eoa
riiorio Tornodense, percussitque multitudinem eo- et christianos in moiite Kalo, peremptis a paganis
rum in 641ore gladii, et reliqui fugerunt. Tempore multis milibus nostrorum.
illo factus terremolus circa cenobium sancte Co- 26 549.Bodulfus vero rex 15 annis regens Fran-
bumbe 5. ldus Ianuarii. Iteni obsidentibus Danis ciam, et severus in coliercendis ecclesie predohi-
Carnotinam5U civitatem, Ricardus prenominatus bus et faciens remanere irapetus Danorura, raoritur,
dux et Robertus, fraler Odonis regis, irruerunl in et sepullus est in basilica sancte Columbe juxta pa-
eos, peremptisque 6 milibus octingentis, et a pau- trem suum. Post cujus obilum Hugo Magnus una
cis 543qui remanserant obsides acceperunt 14. Kal. -, cum Francis misit Gisleberlum (182) Senoiium ar—
Augusti in sabbato, auxilianle Deo et intercessione chiepiscopum adHeagivam, uxorera jam dicti Ka-
beate Marie. Ilem medio mense Martio apparuit roli Simplicis, quaj fugerat ad patrcrii suum regein,
stella a parle circii eraittens radium fere diebus 14. Angiorum cum filio suo Ludovico, et sub sacra-
25 644.Sequenti anno fames iuvaluit per totam mento datis obsidibus reduxil eam in Frauciam una.
Galliam. Post 5 fere annos Kal. Febr. ignee acies cum ipso filio. •Igitur ex consensu Hugonis Magtii
vise sunt in celo, altematim se insequentes. In ipso et piimorum Francie unctus est in regem ipse Lu-
auteffi anno fuit dissentio inter regem et prineipes dovicus, filius Karoli Simplicis, apud Laudurium,
ejus; qua causa strages multe perpetrate sunt. Ter- Secundo anno post hec 15. Kal. Martii in primo gal-
cio anno post hanc persecutionem defimctus est lorum canlu usque ad diem saiiguineaj acies in celo
Ricardus dux Burguudie Kal. Seplembris, sepultus sunt vise. Sequenti niense 9. Kal. Aprilis Hungri
est in basilica sancte Columbe in oratorio Siinpho- adhuc pagani Franciam atque Burgundiam acAqui-
riani inartiris. [ID: C. 43.[ Secundo anno post mor- taniam ferro et igne depopulari feccrunt. Post hec
tem ejus Bobertus princeps contra Karolum Sim- rebellaverunt Franci contra Ludovicum regem, su-
plicem, quia pars ei regimiuis Odonis fratris sui per omnes autem Hugo Magnus. [ID. C. 44.] Inde
non reddebatur, lirannidem invasit, et a quibus- j ) non post multos dies 550idem rex Ludovicus, lilius,
dam episcopis diademate regio se coronari ac sce- Karoli Simplicis, supra Normannos ducens non mo-
545 ac inungi partim blandiliis dicum
ptro regni insigmri exercitum, dolo captus est ab ipsis Norman-
partimque minis extorsit, sed lelos exitus indc non nis civitate Bajocas, mullis interfeclis Francorum,
babuit. Necdum enim anno illo finito, faclam est consenliente taraen Hugone Magno. Eodem anno.
beilum Suessionis civitate inter Karolum Simplicem fames invaluit per tolam Galliam, adeo ut moditis
et Roberlum principem, ubi ipse Robertus a ducibus frumenti venderetur 24 solidos. Posl mehse Maio
Karoli interfeclus est, licet exercitus ejus obtinuerit feria 6. sanguis pluit super operarios. In ipso anno.
VARI^E LECTIONES.
*° neustris 1. °41in ore post suppl, 2. desunt 1. 54aparnotimam 1. 2. li 3 paneis 1. 5,4Quomodo
Kerberlus coines Karolum Simplicem apud Peronam in carcere retrusit. adl. 1. 545iniri 1. 5VC facla.
corr. ficta 2. "" partona 1. 54s reliquens 2. 549Quomodo Ludovicus, filius Karoli Simplicis, regui
Vx. adeptus est.priucipalum. sdd. 1. 6Mpost suppL 1.
NOTJE.
(182) Guillehiium rectius Aimsini cont. et Hist. Senon. Imnc dicunt.
951 HUGONIS DE S. MARIA MON, FLORIAC. - 952
mense Seplembri Luuovicus rex, tolum tempus ple- A \ cum uxore siia et populo suo fugiens! evasit. Depre-
nura ducens auguslie et tribulationis, cum i'egnas- dalo palatio et tota provincia, Lptharius rex rediit
set annis.16, diem clausit exlremum, sepultusque cum pace in Franciam, nemine persequente. Posf
Reihis in basilica sancti Remigii, reliclis duobus fi- hec ipse Otho imperator congregato exercitu usque
liis suis Lothario afque Karolo, quos ei genuerat Parisius venit, ubi nepos ejusdem cum aliis pluribus
Gerb?.rga, soror Othonis Romanorum poslea impe- occisus est anle portam, incenso suburbio ipsius ur-
ratoris. Sequeiili mense 2. Idus Novembris Lotba- bis ; ipse enim jactaverat se lanceam suam infigere
rius, iilius ejusdem, jam juvenis, unctus est in re- in porta Parisius. Lotharius autem irex conyocato
gem Remis, et Hugo Magnus factus est dux Fjan- Hogone duce Francorum et Henricum Rurgundio-
corum. Secundo annoposthoc mensc Auguslo ob- num ducem, super eos repente irruit, ef persecutus
sedit ipse Hugo Piotavis civitatem • sed nichil ei pro- esl fugientes usque ad urbem Suessionis. Illi vero
fuit. Dum enim obsidcret eam, quadam die intonuit ingressi alveum fluminis quod dicitur Axona 554,va-
Dominus,etdisrupit turbo papilionemejus asummo dum nescientes, plufimi perierunt, multo plures
usque deorsum, sluporque invasit eum cum exercilu aqua quani gladio; tantique fuerunt ibi necati, ut
suo, ila ut vix evaderenl; versique in fugam reces- fluvius redundaret cadaveribus morttiorum. Lolha-
serunt ab obsidione, nemine persequente. BB rius autem cum Francis persequens eos tribus die-
27 "". [CONT.AIM.c.44, 45.J Eodem anno Gisle- bus et lolidem noclibus usque ad fluvium qui fluit
bertus dtix Burgundie defunCtus est, relinquens du- juxta Ardennam silvam, interfecit multos ex eis,
catum Olhotii, filio Hugonis Magni, cui filiam suam dedignansque eos ultra persequi, cum magna victo-
in conjugio cojjulaverat. Sequenti anno post'hec ria in Franciam remeavit. Otho vero imperator ta-
pbiit ipse Hugo Magnus in Doringa villa 16 Kal. liter dehonestatus, cum paucis de suis in Lotharin-
Julii, sepullusque cst in basiliea sancli Dyonisii. giam rediit. Qui post hec necxevisit Fi'anciam, nec
Successerunt autem ci filii sui Hugo cognomenlo quilibel successorum ejus. Eodem autem anno ipse
Capez et Otho atque Henricus, nati ex iilia Olhonis Lotharius rex et idem Otho pacificati sunt civitate
regis SaxOnum; quorum Hugo effectus est dux Remis, conlradicentibus Hugone etHenrico ducibus
Francorum et Otho dux Biirgundionum 55a. Othone totiusque Francie primoribus. Dedit vero Lotharius
vero defuucto, successit ei frater ejus Henticus. Sub rex Othoni imperatbri Lotharium regnum prp vin-
eodem tempore orta est contentio inter Ansegisum c«lo amoris; que causa magis contristavit corda
cpiscopum Threcarum et Robertum corriitem. Eje- Francorum.
ctus auleni Ansegisus de civitate, perrexit Saxoniam 28 855.Post hec Lotharius rex obiit, sepultusque
ad Othoiiem regem; adduclisque Saxonibus, mense ^*- est Remis in basilica sancti Remigij; successitque
Oclobrio obsedit .'Trechas longo tenjpore. Euntibtis eiLudovicus filiusejus; qui 9 regni sui aniip pbiit
vero in predam Saxonibus, occurrerunt eis Archen- juvenis sine filiis, sepullusque esl Gompendio in
baldus archiepiscopus et Renaldus comes Vetulus ecclesia sancti Cornelii, atque Karolus, frater ejus,
cum maximo excrcilu in loco qui dicitur Villare. filius scilicet pra^fati Lotharii, regnum Francorum
Heipone duce ibi interfecto cum Saxonibus, Se- obtinuit. Eodem vero anno Hugo dux Francorum
nbhenses extiterunt victores. Dixerat enim idem cognomento Capez contra Karoliim hunc rebellavit,
Helpo, se incensurum ecclesias et villas que sunt eo quod ipse Karolus in matrimonio acceperat filiara
super Yenenam fluvium usque ad civitatem et infi- Herberti Trecharum comitis. Qui collecto copioso
gere lanceam suam in porla sancti Leonis. Interfe- exercitu, Laudtinum obsedit, ubi ipse Karolus ma-
clus autem Helpo curo multo populo, reportatus cst nebatcum uxore sua. Karolus cum suis exiens de
a servis suis in terram suam Ardennam ; sic enim civitate, Hugonem fugavit et obsidentiuni fugien-
mater sua Warna eum adjuraverat. Plarixerunt au- tium hospitia incendit. Tunc Hugo cernens, quod
tem eum Renaldus comes et Archenbaldus archiepi- nullp modo possel Karolum vincere,:consilium ha-
scopus, quoniam consanguineus eorum erat. Yidens _T buit cum Ascelino traditore, Lauduhi pontifice et
vero Bruno duxHelponem sociumsuum inlerfectum, ejusdem Karoli consiliatore. Tradens ilaque Asceli-
reversus est inpatriam suani. Non post multos dies nus 556:Laudunum Hugoni duci cunctis quiescenti-
Lolharius rex Francorum congregans immensum bus, Karoluscum uxore sua captus esl inlus, atque
553 sua Lolharium civitate Aurelianis in carcere recluditur; nondum
exerciliim, revocavit in ditione
regnum; veniensque ad palalium Aquisgrani, ubi enim unctus erat in regem, Hugone contradicenle.
manebal Otbo imperator, hora prandii ingressus Qui reclusus Aurelianis duos filibs ex predicla con-
jntus, nemine contiadicente, comeditque et bibit juge, Karolum el Ltidovicum, genuil. !Et.(185)genus
quicquid illi sibi paraverant. Olho vero imperalor et regnum dcficit hic Karoli 557.Eodem vero anuo
YARI^E LECTIONES
dux Francorum effectus est add. 1, 552burgondionum 2. B53indictione 1, 2.
Hugo Capez
*545!I,-Qiiomodo
afona vadnnt 1,2. 555novum caput jam antea verbis Lolharius auteffi curo Francis incipit rubramque:
addil 1. 56
5. astelinus 2.
Quomodo Hugo Capez Karolum Ulium Lolharii Aurelianis in carcefeni retrusit,
t 57et Ludovicum add. 1. tn marg.
HOTM.,
- ..
(185) Nota pentametrum.
 953 ; REG.__FRANC.AeTUS.v-APPENDIX. 931
jpse Hugp diix cpgnomento Capezuiictus estiri re-AA regem, qui ob nimiura decorera corparis et monim
gem civitateRemis, Robertumque filium ejus dul- vocatus est Flos juvenum, et Rpberlum Bufgundie
ciSsimurii iii ipso annp regio diademate sublimari ducem alquer Henficum, ppstea Fraiicofum regeln,
fecit. ., 'y- .. Eodem tempore quidam niiles Walterus homine et
29 55S,[CONTIN. AIM,c,,46.] iilis diebus domrius 559 uxor ejus castrum Milidunum Odoni comiti tradide-
Arnulfus viriiPnus e.tmpdestus, fraterprefatiLotha- riiiit- Rotbertus auteni rex et::Btirchai'du&;conies
rii,' natus taroen de cbnctibina, Remorum ecclesiam congregantes exercitum, couvocalisque' Nprmanno-
guberriabat. fluic Hugo ordjnatus rex plurimas in- rum auxiliis, obsederunt Milidumim..[COKT.IS. AIM,
sjdiasielendit, cupletis exterminare oraneni proge- c. 46, 47.] Quo expugnato M1.et captp, Walteiuset
nierii Lotharii; Qui cpngregans Conciliuffiin ciyitate uxpr ejus, quia illudVtradidprant; ante portam ejus-
Remis, Seguinum SenPriumarchiepiscoprim cum deffi.caslri susperisi sunt in patibulo. Tunc Rolber-
suffraganeis' suis ad illud invitavit. In quo concilio lus ss' rex Burchard.o 363comitiidein castrurri sictit
pfajfatrim-Arnulfum, quoriiarii ffiuitumei invidebat, antea ppssederat 664reddidit: Rainaldtis igittircpm.es
degradari fecit; atque Aurelianis cum prefato Ka- SeHonum:Vetulus, plenus omnibus malis, defunctusi
rolo neppjeipsius custbdie mancipaVit, dicens na- sepultus est in basilica sancte Columbe. Cui Frot-
tuta ex concubiria Jion debere pontilicali infula sub-•'? " mundus, filius ej'us, successit,.habeiis in corijugio
liroari: In ctijus etiam lOcumGirbertuni philosophum filiam Rainaldi: Rerhorum comifis, Sub ipso tempore
conseerari fecit, eO qtipd magister fuerat Roberti Seguinus Senonum archiepiscopus tiltiinum :-vite
regis, filii stii, et domni Leuterici, postea Senonurii sue signavit diem; post cujus transitum Senoneiisis
archiepiscopi. Seguintis "verpvarchiepiscppiis nullo ecclesia sine pastore fuit per annura unutn. Omnis
hiodo; cpnseiilire voluit degradatiohi Arnulfi nec auteni populus ejusdem urbis poscebat sibi ,dari
Girberli cprisecralipni^ licet urgeret jussio fegis; Leuthricum archidiacpnum; sed quidam clerici vo-
sed plus Deuru quani terrerium regerii timens, in lentes ordinari resistebant, precipue Frotmundus,
quantum polu.it,i'estitit; qua cansa ira regis in eum iilius Railialdi comitis,,voleiis consecrari episcopum
efferbuit, Quo audifo Romanus pontifex episcopos, iilium suum Brunonem 5D 5 clericumi Sed, Del vo-
qui prdinatipni Girberti et Arnulfi degradatiohi cou- luntate et aposlolica auctoritate Leuthericum con-
senserant, avsacerdotali honore. suSpendit, misitque secraverunt episcopum suffraganei pontifiCes Senp-
Leohehi abbatem a sede aposiolica ad Seguinum Se- nice ecclesie. Eodeni anno defunctus est Henricus
nonum archiepiscopum, qui vice sua civitale Remis dux Burgundie sine filiis, rebellayeruiitque .Burgtin-
.congreget edncilium. Colleclo igitur concilio exjus- P -. diones, nolentes recipere regcm Rolbertuni nepotem
."siprie"appstplica, predictus Arnulfus, jam tercium ejusdem Henrici. Landricus ilaque comesingressus
anrtuin agens in vinculis, reyocatur de cuslodia et .Authitiodorumtenuit civitalem. Quq audito Rotber-
.curii honore reponiturin sede propria. Girbertus tus rex collegit exercitum, conyocatoque Richardo
yerointelligens, qtiod pPiUificatusiionoremusurpas- duce Normannorum, vastavit Burgundiam, obsideus
set'ihjuste, penitentiaductus judicabatseindignum Atilisiodorum multis diebus, Burgundiones ver.p:se
faU hqnpre. Altei^cationeniautemijjrberti et Leonis subdere. ei. unanimiter resistebant, Obsedlt iterum
.ijilssi apostOHcisi quis diligeutius iiiquisierit,ii) ge- Avallonem Castrumieretribus.meusibus.Quo fame
stis Reinprujn poiiljficum ihyenire poteril. Per idem ei reddito, regressus est in Franciam cuin exercitu
. tenijjtis elecfione OtlioiiisiniperatPris el acclamatione :SUO. ., .".,'„ -. _•" i.
poptili Girberlus pliilpsophiis suscepit episcopalum 5156°. Mortuo autem Frolmuiido cpmite Seno-
. Ravennate tirbis; quo per plures annos ibidem re- num, successit ei Renardus filius ejtis, ijiiqupriim
. sidente,Bomaho papa defuncto, a populo urbis Ro- nequissimus; qtii ecclesiis et.Ch.risti ..ijdelibus tan-
;ihe acclaiiiatjJr: sibi dari ponlifex. Qui assumptus tam persecutionem intulit, quanta non est audita a
; de Ravenha, corisecratur episcopus in tirbe Ro- tempore paganorum usque in hodiernum diem.-Qua
Jhana. : ;._., '...'. ,1D persecutione Leutericus Senpnum archiepiscopus
. 50.5G0,Epdemveroteropore (an.i.96) Hugo rex angustiatus, orabat attentius ut sibi suisque Chri-
.cpgnoinentoCapez, liannum agerisin corpnai, civi- stus misereretur. Postea vero ab archiepiscppo Leu-
taie Parisius humanis febus exemptus est, et in ba- terico civitas Senonum capta est consilio rRairiaidi
silica sancti Dyonisii sepultus est. Cui successit Parisiorum episcopi, et reddita festinanter Roberto
Btibertus, filius ejus, regum piissimus, Valdelilte- regi; unde Rainardus comes fugiens, nudus latuit.
ratus (184) et modestus. Qui ex regina Constancia, -Sed Frotmundus frater ejus ceterique mililes ,in-
cpmitis Provincie filia, tres filios genuit, Hugonem gressi turrem civitaiisi oblinuef-urit eam multis die-
' : - -',;;_';
-•., .VARLE-LEGTIQNES. -' / : >'.>>'./
568Qiiompao jdem Hugo regnum Francorum arripiens oinnem prpgeniem Lotharii regis exterminare
.vpluit. add. i. "*donrius 2. ^" De morle Hugoriis Capet, et quomodo Robertusfilius ejtis unctus est in
regeiri: addii: *61:expiigJiaiVtoi. repugnante eorr: expiigriatb 2.: u" ioberius, 1, ; 563burchado 1 ? 2.
.S64possedefaht.1 ? 2. 665brumonem 1. 2: 566Qupraddo SenontiriiVcivitas'"regi Rbberto tradita est con-
silio BainaldiParis. episcopi cidd. 1. et capui incipiiahleverbu: Quo fame.
.'.Nom
(184).Ita etiam Hugo Hist. mod. c. 9, snpra.
953 nUGONIS DE 5. MARIA M0N. FLORLiC. C53
bus. Quam Robertus rex oppugnaiis, in illa Frot- A j jubar emittens contra occidentetn. Nec multo post,
munduin cepit; quem Aurelianis vinculis mahcipa- in 588ipso videiicet atiuo (1066), die fesli sancti Mi-
vii; ubi iniserabiliter yitaffi finivit. Sub eodem tem- chaelis comesNormannorum Willelmus cumingenti
pore inense Februario duobus diebus, 14S 67sciliccl navium apparatu mare transiit, regriumqne Angio-
et 15, sol in virtute sua mirabiliter luxit. In eircuilu ruin occupavit et cepit. Hlis diebus ossa beati
ejus Visus est cireulus etherei coloris pefmaximus, .Nicholai a MjTrea Licie urbe translata srint in
fulgeiis quasi afcus in nubibus. Circa ipsura cir- Bafin civitate Apulie juxta mare. Posf hos dies
culum duo soles visi sunt, quasi duo radii longls- prefatus Willelffius Normannorum S8Scoracs et
simi, unus versus Aquitaniam jubar emittens, alius rex Ahglorum moritur (an. 1087), successefuntque
""" versus Franciam. Hec signa 5 feria tola die sunl ei filiiipsius, Bobertus in Normannia; et Willelmus
visa ; sequenti autem die, hoc est 6 feria, ipsa ea- Rufus ssoin Anglia. Post hec diversaruta geritium
dem signa 5C9 in sole similiter apparuerunt a prima motus ad Jherusalem capiendam (an. 1097), cruci-
hora diei usque in e'° lerciairi jilenam, scd non sicul bus ad humeros vestibus superpositis, 1factus est cla-
in die priino clara. Prima die hujus signi fuit mantium Deus vult. In cujus captione splondor iri
luna 14, in secunda 57115. celo visus est pene per totum orbrim. PosteaWii-
52 »'3.- Post hec Robertus rex christianissimus "' lclmus Rufns 680rex Anglorum, venationi intenlus,
obiit.anno Domini 5731051, positusque cst jtixta pa- sagilta incaute emissa oceiditur (uii. 1100). Cui
trem suum in ecclesia sancti 574Dyonisii. Post cujiis Henrieus frater ejus 591-velocissime successit, ne
obitum lilius ejus Robertus Burgundie ducatum ob- impediretur a Roberto fratre siio, jam, de 59JJhero-
tinuit, el Hugo-Flos juvenuni uiajor natu unctus S7S solimitana expeditione reverso S93. Eodem anno
in regem57C, coronam regni Francie suscepit. Qui ipse Henricus diademate coronatus regio, accepit
mirilicis bellorum insignibus magnanimitaiisque uxoreffi rioriiihe Mathiidem, filiam l-egis ScolPrum,
virtutibus laureatusqueS 77effulsit. Quo priffio reghi valde litteralam. Sub eodem tempore mense Fe-
sui anno. humanis rebus subtracto S78(185), Henri- bruario conietes apparuit, et in anno sequenti niense
«us frater ejus, miles audacissimus, monarchia re- Maio Goiffredus Marlellus (186) Andegavorum co-
igni sublimatus, unctus est in regerii, malre sua mes, juvenis valde plangendus, in obsidioiie iiijius .
Constancia corifradiceiUe multosque primoruni Gal- castelli sagitta interficifur. Ipso etiam aniio Henri^-
lie 579conlra illum excitante. Quos bmnes ille brevi cus Roraanofum et Theutoiiuin imperator Leodio
tempore et parva manu ila armis perdomuit, ut Sancti Lamberti ultimiim vitesue signavit diem (dti.
"sese sriaque omnia ejus suinmitlereiit potestati. Qui r 1106), fugiendo filium suum persecutorem, perju-
inter alia que strenue gessit Willelnium Norman- rum et rebellem, queffi bonorifice subliniaverat re-
noruiri ducetii a quibusdam potentibus Normannis genn. Sequenti anno (1107) dbmnus S94 Paseha-
exhereditatum, ipsis devictis, in honoreSB0 reslituit, lispapa securidus in Franciam venit, ubi55Sa Phi-
quibtisdam ex eis pafibulo suspensis, aliis vinculis lippo rege et Gallie pririiOribusvalde hbnriratus est,
mancipatis, aliis potestalibus privatis. HieexAnna, ul dignum erat apostolice sedis-digniiati 590.Perac-
filia regis Bussie nomine Bullesclol 581,genuil Phi- loqile 597proqiio venerat, cuffi:pace reversus est ad
lippum regem et HugOnem Magnum; Virmanden- propriam sedeffi, Philippus vero fex.l cujus tenipp-
sein 582postea coffiilem. Tercio autem regni ejus 583 ribus hec evenerunt, in primordio regni sui (dri,.
aiino urbsParisius 584flagravit incendio. Hocetiam 1072) accepit uxorem, sororem seilicetS 98Rober-
fegnante per 5 annos fames invaluit. Ipse deulque, ti 599Flandrensis comitis, cujus-lausiijultaiiabetur
mullis preliis devictis, plenusque diertim, civitate in bellicis negbciis; ex qua geiiuit Ludovicum re-
Senonas5SS pbiit morte communi (an. 1060), sepul- gem et filiam unam nomine Cbnstaiiciam; quam
lusque est juxta pafrem suum in'basilica sancti Dio- idem pater suus rex Hugoni Trecliarum comiti iii
nisii. malrimbtiio cppulayit; sed postmodum prp paren-
55 S86.Philijjpus aulem filius ejus coronam regni D tela ab eo ablatam Boamuiido viro bellicoso 6C 0 apud
post euin recepil, unctus in regem Reiriis a Gervasio Carriothtim conjugio copulavit. Ipse vero Pliilip-
archiepiscopo ejusdera S87 urbis. Quo regnante pus, vivente 'legali conjuge sua, FulcPni ReChin
7Kal.Mai. comeles apjjaruil ferc diebus 5 magnum Andegavorum comiii uxorero suam apud Turonis
VARI^E LECTIONES.
»67 14 sc. et 15 desunt 3. S68atque alius 5, SG 9 deest 5. S7<lad 5. S71primo— secundo 5. 57Slmvum
caput infra verbis-Oui inter aliainciplf 1. rubramque addil: Quomodo posf regis Roberti obitum Henricus
iilius ejus coioriatus est rex. S73 domihicse incarnationis 5. S7t h(6ati) 5, 575estadd. sed'delevit-%: s,~
5'7 S78 el in ecclesia b. Dionysii deCe.nterhumato f.e, H, m. a. ad-
patresuperstite add. 5. S79 que deest 5.
buc patrb vivente 5. francie 5. S8° honorem 5. S81 builesdoc 5. 588 se2 p. Verm. c. 5. 583sui 5.
S8vParisii5. SS5Parisii3. SRC hanc ipse institui divisionem. S87u.e.5, deesi 5. S89dux riorm. 5, 5o0
superscf.Sl. 591ipsjus 3. 59a a 3. 593hoc loco 1. s'v addit rubram : Quomodo post :regis Robefti pbituin
Henricus filius successit in reguum Francbrum. donnus 2. S9Set 3. 596dignitati sedi. 1 sedi
5. 597que deest5. sos ex parte malris add, 5. S99r. jerosoiymitaiii
superscr. dignitati 5. sedi et dignitali 600
il. c, filii vero Roberti Frisionis 5. genere Romano add. 5*.
NOT.E.
(185) Hugo ante patrem Rotbertum, quocum rex (186)Junior hujus nominis, Fulconis Rechin u-
e.al coastilulus, mortuus est. lius.
957 REG. FBANC. ACTUS. 953
dolo subripuit; ex qua Philippuiri el Floruro ge- A puer decesslt(188);habiiilquc ex eafijiamunam.
nuit 601et iiliairi unam, quam fanclirediisAnthio- Phjlippus vero patre viverite iinctus est in re-
chenus 60Sin conjugio postulavit et accepit. Ipse au- gem civitate Bemis, sed noh rauito post urbe
Parisius de equo corruehs, mortuus esl (an.
tem Philippus 48 regni sui anno apud Milidunum 4 1129), et in ecclesia sancti Dionysii, sepultns
Kal. AugUsti obiif (ah. 1108), sepultusque 603est in esf, Item eoderii annp unctus est frater ejtis LII-
doviciis in regem in urbe supradicta ab Iiino-
ccelesia sancti Benedicti supei' Liger iiri in pago Aii- centio papa II, cuffi ibi teiieret concilium (a...
f elianerisi. Cui Ludovieus filius ejtis successit,- uncl- 1151). Transactis deinde tribus annis morilur
usque est in fegem Aureliahis a donino 604Daig- Hcnricus rex Anglorum et dux Normannorum
berto 60S archiepiscopo Senonensi. Qui in multis (cm. 1155); et successit ei Stephanus, nepos
ejus, comes Morilolii. Seqiierili auterri antio
«xercitiis fatigatus, paitim sua simplicilate parlim Willelmus dux Aquitanoruni ad extrema du-
procerum suorum infidelitate Dco donante victor ctus, precepit hominibus suis, ut liliam suam
extitit * (187). : unicani malrimpnio cppularent Ludovico j'uveni
* lno. hmc adduntur : hxbrein fi- , filip i*gis Frahcofum;; iearebatenim alio he-
AcCepitautem fede. Narii tratef stius Raimundus paiilo ante
Iiam Humberti Mofieniia3vel ut vulgo dicitur de Jherusalem perrexerat, et filiam Boamundi ju-
liitermontes; ex qua geiiuil hiios quinque, Pbi- hioris principis Antiochia3,ipso niorfuo, acce-
lippuin, Ludoyicum , Bobertum, Henricum ; uxorera simul cum principatu ejnsdem urbis.
nomen rion occurrit et pit
quinti ' memoria!, qui :
•-'7 : :"''.: : VABJ^LECfiONES, [\ :..':. _ ,,'..
691ci f. u. g. 5: '""*genere Norriianrius addi 5, 683et sepuitus 5. 60VdoiihoI. 605 daimbdioo."*
NOT^.
(187) In codicibus 1et 2 genealogia sequitur re- B JBratorem; Karolus Magnus iinperatpr Ludpvicum
guin Fiancoriim, cui 1 hanc prajmittit rubram: Pium irriperatorem,; Ludoyicus Pius imperalor Ka •
< Quomodo post eversionein Trpje Iipmines; qrii ^fu- fojum C.al^umimperatoreiri; Karblus Calvus Ludo
gerunt Franci sunt vocali, et de ripminibtis fegiim.» viiium faiifurii c i'egem; Liidovicus Kailomagnum
Geiiealogise tenor hic est: « Post captam Trojam et Ludoyicum; Karlpmagnus Ludovicum Quini-
atquedeletam Eneas cum 22navibtis, cuffi qriibus. chil-fecit; Ludovicus Karolum Simplicem ; Karolu?
Paris Alexander in Greciam ierat Helenamque de- Simplex Ludovicum, qui traditus est Bajocas a Hii-
.poi'taverat, quibus pprtabantur reliquie frojano- goneMagiio duce. Ludovicus iste Lotharium el Ka
rum, venit in Italiaro, regnante ibi Latino et apud rolum genuit de Geberga, sorore Othonis impera-
Atlienienses Mencsteo, apud Sicionios Poliphide, toris; Lotharius senex Ludovicum et Karolum. Lu-
apud Assirios.Aptatie, et aptid HebreOsjudex Lap. -dovicus rex obiit juvenis sinc filiis; cui successi'
don erat. Mortuo atitem Lalino, regnavit Eneas ibi Karolus frater ejus; qui nondum unctus in regcm.
tribus annis in supradictis locis, eisdem regibus, tradilus est cum uxoresuaLauduuoab Ascelinoejns .
nisi quod Sicinhiorum a jam Pelasgus erat etHe- dem urhis praesule, et reddilus Hugoni cognomentc
bieorum judex Sahxon, qui prppter nihiiam forli- Capet. [Nomina regurri Fraiicorum, qui de generr
iudiiiem putabatur Hercules. Anthenor etiarii nobi- Hiigbnis Capet prptiesserunt, add..l.J Quemidem
lissimus Trojanorum et ali.ijnulli ab excidio prefate Hugo Aurelianis mancipayit .custodie; ubi rrioiluu?
nrbis prpiiigij Asya pef vagata, Frigaque rege facto estcum ukore sua et diiobris filiis quds ibi geriue-
ef ciim stiis ihfer Macedohes remaiieritc, irigres- rat, Ludovico et Karolo. Et genus et regnum deficit
si hostia Tanay fluminis, irarisaclisque Meoli- G (_ liic Kardli, etd iransil ,ad supradicttim Hugonem
dis paludibjisj. in finibus Pannoiiie.edificayere.ci- cpgnonientp Capez; qui genult: regeni Rpfbertum;
vitatera ripmine .Sichanibriain,.Ppst jn.prlem yero Botliertus Heijricum; Henricus. ,Phiiipum j.Phili-
Ahtiierioiis stattieruiit duPs Tprgotum et Ffaricio- pus Liidoyicuiii; Ludpvicus .Ludoyicuffi piissiriiurii
neih, a qii'o,'ul qiiibusdam placet, Ffaijci sunt ajW [sive e gfossurii]. [Ludovicusf geriiiit Philippumi
pellaii. Quomortuo, duces elegeruntSennonenj et Philippus.gen.ui.iLudoyicum, Ludovicti.sgenuit Lu-
Gcn.ebaldumatque'Marchoniirum; cujtis iiliusPlia- doyictini, Ludovicus genuit .Philippum.i J Cpdex X
ramriridus gehriit Cjbdium ciihUum, a qiio reges post verbii «regem Rotbeituhi.»'ita"pergif": i Et huic
Francoriirii cfiriitl habebaiiluf. Clodib vifa dece- successit Heiiiicus filius ejus. Pbst quem regnavit
dehte, Meroveus affrois ejus regiii Francorum gu- Philippiis lilius ejus. Quo mortup, Ludovlciis filius
bernacula suscepit; a quo Meroveo rege ulili reges ejus fegiium suscepit palernum. Etpost hupc re-
Francie Sleroviiigi suht appellati, MeroVeus geiiu.it gnavit Ludpyicus. filius ejus, Ppst huhc:' regiiavit"
Childericrim"; Cliildbricus Clodoveum; Clodbveus Philijjpiis filius iejiis. Anno d. i. 1181 uifctu_.'esiiri
Clothafitim; Clothafius Cliilpericum; Chilpericus regemRemis^ a Willerino archiepiscopo rivuriculoin
Clotbaiiuin; Clptharius. Dagobertum; Dagqbertus presentia patris s.ui Ludovic.i,et.militarfambitustir .
Ludpyicuffi; Ludovicus Clot.iarium et Chilperjcum patus, b^Lrpnibiis totius Francie et Fla.hdrie circa
juhioferii et Tiieodericuiri; f lieodericus Childeber- eum astahtibus, scilicet Piiilippus conies Fiaiidrie
turii; Gliildebertiis Dagobertuih juniofeni; Dagober- et Vironiaridiei Balduinus coriies Naniucensis, Heri-
tus junior Theddericum ;.. Theodericus b fClolha- ricus comes Trecarum, Stephanus coraes BlesensLs,-
riuni. Et post. transmigratiorienr generationis Ans- D j) Theobaldus comcs Cariiolensis",aYunculLsui, ct aiii
berfus genuit"Ariiolduin ex filia Clothafii regis; multi, Aiinb d. i. 1214predictusrex Philippris bel-
Arnoldiis vero sahctum Arnulfum, postea Metten- lum gesslt cuni Ajemaiihis ef-Theritohicis et Fla-
sein episcopum: Sanctus Amulfus genuit Ansegi- niingis ,. et cuui Othone, eorum. imperatore et
sum; Ansegisus.Pipinum njajorem domus; Pipinus comite Flandrensi Fernandp.npiiiineet.Reihnaldp
Karolum Maitelium; Karolus Martelliis Pipiriuin deBolonia, et ,curij_AVilielmb Longasp,ata,"fratreregii
postea regeni; Pipinus rexKarolum Magiiurriiffipe- Angloriim. Oiniies istos depugnavit e.tvincif;
' Olhone. fiigalo
.'
(ISS) Hugo. Hisadde Philippum archidiac. Paris. et Peirum Corliniacensem,
* Siriiiniofum 1. 2. ':'. • s. g.postddd.a. -.. - _-.:•-• _ '
53Th. cl.f» mttrg. add. 2, 1 Hmcpgsteriori manu scripta sunt, aliis erasi» ,
,« Tamen 1. ...', iudovicus piissimus philippum istum....
J :Pergit alia mdhu 2.
P.4TROL.CLXIII. .30
 D29 HUGONIS DE S. MARIA MQN. FLORIAC. 940
Decedente ilaque prefalo Pictavoium comite A rex Francorum Kal. Augusti, et sepulliis est in
Willelmo, accepit Ludovicusjuvenis rex Fran- ecclesia sancti Dionysii; et succCssit ei Ludo-
coruni filiain ejus cum ipsius ducatn. Ipso an- vicus hlius ejus rex Francorum et dux Aqui-
410obiil in civitate-Parisius Ludovicus senior lanorum anno ab incarnatione Domini 1157.
NOTJE.
ymone- lmperatore, predictis comuiDus vinculatis, lippus filius fuit Ludovici supra memorati regis. bt
secum adduxit in Franciam, custodie mancipavit. post hunc regnayit Ludovicus filius ejus. Et post
Decessit autem gloriosms rex Philippus anno vite hunc regnavit Ludovicus filius eius undecimum
,«uesexagesimo tertio, regni vero sui 44. Iste Phi- etatis agens annum.»

HUGONIS DE S. MARIA

M0NACHIFLORIACENSIS

TRACTATUS DE REGIA POTESTATE

KT

SACERDOTALI DIGNITATE.

Mhcell., edit.iMansi, tom. III ,^pag. 183.)

(BAI-IJZ.

INCIPIT PROLOGUS,

HENIUCP Anglorum regi glpriosissimo frater HUGOB pharisaji merito nuiicupantur. Nam ideb noster con-
monachorum omnium extremus, sanclissimi Bene- ditor et salvator Domintis Jesus Christus Rex simul
OSietiFloriacensis monachus, pacis perpetuaj mu- et Sacerdos sacrosancto ministerio vocari dignatus
JlllS. est ut hobi8 ostenderet quanto fcedere vel afiinitaie
'Considerans, dominerex, discrimen discordise in rexet saeerdos sibi invicem debeant convenire. In-
quo sancta versatur Ecclesia de potesiate regia et dissoeiabile enim est quodj in unitate conjungitur.
.sacerdolali dignitate, quas quidam ab invicem se- His neffipepotestatibus invicem dissidentibus et COIK
cernunt et= dividunt, libellulum istum pia cura et fligentibus pax dissolvitur, ct Ecclesia quam ipse
fraterno compunctus amore condere statui, quo Christus suo sanguine redimere dignatus esl, infe^
contentio hsec aliquatenus sopiatur, et error qui liciter perturbatur. Proinde, domine rex, idcirco vo -
longe' lateque diffunditur, pariter niitigetur, error, bis opus hoc assignare vel dedicare decrevi, ul au-
inquam, illorum qui sacerdotalem dignitatem a re- ctoritafis veslrse pririlegio confirmetur et corrobo-
gia dignitate 'temere secernentesj brdinem a Deo di- retur, et per loca plurima dispergatur, vel si fueiit
spositum evertunt, dum ppinantur se scire quod inutile, disrumpatur. In hac etiam re seqiior anti-
nesciunt. Putant enim quod terreni regni dispositio quorum virorum vestigia, qui-sua studia olim regi-
noii aDeo,sed abhominibus silordinata, sive dispo- *•'bus imbutis litterarum studiis praesentabant. Precor
sita. Et ddeo sacerdotalem dignitatem majestati re- denique excellenliam celsitudinis vestrai ut illud et
giaa .prajferunt, cum ci subesse ordine, non digni- seorsum et cum viris sapienlibus qui vpbiscum
late, debeat, sicut prajsens libellulus .declarabit. sunt, retractetis et diligenter examinetis,.et ut quaj-
Erroris igitur liujus deprilsa lenebrosa caligine, for- cunque in eo confutanda videritis, detegere sataga-
sitan divinis dogmatibus et verbis rationabilibus tis. Scio enim quia ab his qui~rerum ordinem sua
acquiescent. Error quippe non tanlum in majori- temeritate conantur evertere, non solum damnabi-
bvts, sed etiam in rebits minoribus est vilandas. tur, sed eliam conspuetur, vel eo quod ab eprum
Error autem uiliil aiiud est quam putare falsum sentenlia deviare videtur, vel ideo quod rem propo-
. quod verum est, et verum quod falsum est, vel pro sitam explanare rusticano sermone videlur. Nam
incerto verum habere, seu a rationis Iranhte devia- CEeciscorde plerumque sua, proh dolor ! cajcitas at-
re. Illi vero qui suo furori tantummodo salisfaeerei que temeritas placet. Yerumtamen precor eos per.
cupientes, rerum ordinem, quem Deus disposnit, eorum magnificentiam ne .eis sordescat meuni ru-
sludent perverlere, sacrilegii crimen incurrunt, et sticanum eloquium sed malint veros quam disertos
 <ui LIBER DE REG. POTEST. ET SACERD. DIGNIT. 942
audire sermones, Cajterum scio quia tulius veritas_ A ; omnes venerabiles Pati-es et domini mei quotidie
auditur quam prsedicatur. Unde nunc deprecor om- proficiant in Christo Jesu Domino nostro et utEc-
nes venerabiJes prasules elreliquos sanctae Ecclesise> clesia; sanclse corpus eorum temporibus ordine con-
prselafos et clericos simul sensatos, qui hsec lecturii gruo dispositum corroboretur, et firmo pacis fco-
sunt, ne me pra3sumptorem judicent aut temera- dere jugiter perfruatur, Vos autem, domine rex,
riam,quasi ego eos in cathedris sedentes el divinae. Deus omnipoteris sua gratia per longa temporum
phiipsophiaearcana scientes superbe coner instruerc. curricula nbbis sanum et incolumeffi conservar*
Non, qtiasso ita existiment, sed hsec pie et sequani-. dignelur, Anien.
Biiter legant atque suscipiant.' Opto enim ut.et ipsi ExpiiHt prologns.

'

INCIPIT LIBER,;|-

CAPUT PRIMUM. «R - . . aCAPUf II. . • .'

Quod nbn sit potestus nisi a Dcb. Quod sicut eaput-jn corpore, iia rcxin rcgno suo
Scio quosdam nostris tempoi'ibus qui reges autu- principalum debeai obtinere..
aiant non a Deo sed ab his habuisse principium In Biundo quoque Deus unum formavit hoininem,
qui Deum ignorantes, superbia, rapinis, perfidia, a quo postmodum omne genus •humanum traxit
honiicidiis, et postremo universis pene scelerlbus ini originem. Proinde sicut de Deo Patre.natus est Deus
inundi principio diabolo agitante supra pares Iiomi» Dei Filius, »it per ipsum omiiis fieret creatura, ita
nes dominari eaeca cupiditate et inenarrabili affecta-• et de viro formata est mulier, per quam fieret omnis
verunt prajsumptione vel temeritate. Quorum sen- humani generis genitura. Non esi, inquam, mulier
4enlia quam sif frivola liquet apostolicp docuffienlo,, de viro nata, sed facta; quia non poterat de sim-
qui ait: f Non est potestas nisi a Deo. Quse enimi plici corpore nasci. De Patre vero Deo natus est
sunt, a Deo ordinat® sunt (Rom. xm, 1). » Gonstat. Deus Dei Filius ineffabiliter et ineflmprehensibiliter,
igitur hac sententia quia non ab hominibus, sed ai tftpolp Spiritus de spirifu, Deus de Deo, ut per
Deo, potestas regia in terris est ordinata sive dispe- ipsum omnis fieret creatura. Mulier vero facta est
sita. Ipsequippepriihum hominem in mundi statim i de viro, ut per eam nativilas oriretur. Uniiis tamen
primordio dote sapienliae praEimunitum omnibusi C *• substanliae vir et mulier est; sed
gradu major cst
mundi praposuit creaturis.pn qua re ei sublilitcr vir, quia ex viro mulier, sicut testatur Apostolus, di-
intimavit unum esse totius creaturae cojli et ter«e i cens•. t Caput raulieris est vir (I Cor. xi). i Unius
Regem ac Dpminum, cui illa jure coelestis curia, eliam substanti.as Pater et Filiusest; sed ordjne,
quae supra nos est, certis distincta gradibris etpo- non natura, Pater major esse cognPscitur, Paulo
testatibus militat etobaudit, Et ut hoc etiam paiilcr teste, qui ail: t Caput Christi Dcus (ibid.). Nam.
in nostriformacorporis agnoscamus, videmusom- sicut jam prseinissum est, 'Pater a nullo est, Filius
jiiahestri corporis membracapitisubjacere. Omtiia, vero de Palre est, ut summae Trinitatis essentia m
inquam, humani corporis membra capiti esse subje- unitalc Deifatis adoretur et veneretur. Piincipales
cta atque subposita positione simul et ordine patet. etiam potesfates, quibus. hic mundus regitur, duae
Unde nobis liquido claret Deum omnipotentem non sunt, regia et sacerdolalis. Quas duas potestates in
solum humanuni corpus variis membrorum distin- sua sola persona"ipse Dominus Jesus Christus sa-
xisse lineamentis, sedjettotum munchim certis gra- crosancto niysterio gestare decrevit,qui Rex simul _est
dibus ac potestatibus, sicut illa coelestis curia co- ct Sacerdos:Rex,quianosregit; Sacerdos vero,quia
gnoscitur esse distiiicta, iu qua ipse solus Deus _j. nossui corporis immolationeapeccatoruirrnostrorum
pater omnipotens regiam oblinet digiiitateni, et in sordibus emtindavit et Patri sno reconciliavit.
qua post ipsura angeli, archangeli, thrbni et donii- CAPUT IU,
nationes, ct qusequaj eaeteraepotestates sibi invicem Quod rex Dci Patris et episcopm
intaginehi obttneat,
praeessemirabili et modesfapotestatum varietate no- Christi.. -
scuntur. Alia tamen est persona Patris, et alia Filii, • Verumtamen. rex in regni sui corpoi'e Patris
et alia Spiritus sancti. Sed Pater, et Filius, et Spi- omnipotentis obtinere videlur imaginem, et
episco-
ritus sanctus unus est Deus. Yerumtamen Pater so- pus Ghristi. Unde rite" regi subjacere videntur
ius de alio non est, Filius vero de Patre natus est. omnes regni ipsius episcopii sicut Patri Filius de-
Patris tamen et Filii, sicut jam dicfuni est, est una prehenditur esse subjectiis; non. natura, sed ordine,
divihitas etuna niajestas. Unus, inquam. estDeus ut universitas regni ad unum redigalur principium.
Pater, a quo omnia, et a «juoFilius, per quem om- Cujus mysterii sacramentum in Exodo Dominus evi-
nia; ut ejus principii auctorifas in omnibus conscr- denter aperit, ubi ad Moysen dicit: « Eece eonstitui
reiur et in tribus personis uua Deitas adorelur. te Deum PharaonliB, el Aaron crit prapheta tuu_j
945 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 944
(Exod. n). » Porro Moyses in Hebraico populo fe- A _. boe documento illud etiam quod homines in teria
gis imaginem, et Aaron sacerdolis oblintiisse visus vilissimum putant, Dei omnipotenlia gubernari. Sed
esl : salva alia sancla sacramenli signlflcalione. quia mundas et ratipnabiles animas ipse per se Deus
Unde ipse Moyses sacrosancto mysterio tabernacu- specialiler curat atque gubemat, sive per optimos
lum aedificat atque sanctificat, et Aaron consecrat, angelos, qui administratorii spiritus stint, propter
et populo legis divinae decreta proponit, et Aaroh eos qui haereditatem sunf percepluri, siveper homi-
in virga quam ei tradiderat Moysesoperattir signa et nes tota sibi voluntate servientes, csetera vero per
prodigia coram Pharaone " et pptiinatibus ejus. pravos disponit atque gubernat, verissime illud ab
CAPUT IV. Apostolo dici potuit quod scriplum est : < Nunquid
De officiotegilimi regis. de bobus cura est Deo? s (I Cor. IX.) Itaque rex
Regis igitur ministerium est populum sibi subje-' bonus liomiuibus datur Deo propitio, et pravus Deo
ctum ab errore corrigere et ad sequilatis atque justi- irato, sicut ipseper prophetam testalur Israelitico po-
tise semilam revocare. Unde etiam in libro Judicum pulo dicens : « Dabo, inquit, tibi regem in furore
reperies quia antequam regem haberent filii Israel, meo (Ose.^iii). > Et in alio loco : « Regnare per-
Jonathas lilius filii Moysi, cum inter Levitas depu- mittir, inquit, Deus hypocritam propter peccala po-
tafus esset, praesumpsit sibi sacerdotium : «-Quia B puli (Job xxxiv).» Quapropler tolerandi sunt a sub-
unusquisque, inquit, sibi placila faciebat, eo quod ditis quique reges iic prihcipes, nec est eis a quo-
hOneSset rex Iii Israel (Judic. xvn). » Ex quibus quam temere resistendum; ne dum eoruin injusti-
verbis liquido patet quia nbi rex non est qui popn- lia reprebenditur, ipsa magislra rectitudinis humi-
lum-regaiet a temeritate revocet et abducat, totum litas amiltatiir. Ila, iiiquam, a subditis circa reges
reghl corpus vacillat. Unde ille rex merito vocita- el prineipcs esttenenda via rectitudinis et bumili-
•tur qui mores suos competenter i'egereef sibi sub- tatiSj ut ila i-eprehensibilia suorum rectorum facta
jjectos bene novit modificare. Ideo, inquam, Deus despiciant, quatenus eortim mens a praelatorum re-
omnipotens cajteris hominibus regem, cui cum eis verentia non recedat. Quod beneboni filii Noe tuiic
ena nascendi moriendique conditio est, praelulisse fecisse legunlur eiim verenda ipsius ayersis vultibus
cognoscitur, ut; et suo terrore sibi subjeelum popu- \;elare studueruht (Cen. ix). Quos imitantur subdiii
lum a malo coerceat, et ut ad recle vivendum legi- quique quibus sic praepositorum suorurh mala displi-
bus subdat. Unde per terrenum regnum saepe coe- cent ut tamen haec ab aliis occullent. ,Qui etiam
leste proficit, dum quod sacerdos non praevalet effi- tunc aversi operimentum deferunt quando judican-
cere per doctrinse sermonem, regia poteslas hoc r( tes factum, et veneranles magistrum, nolunt videri
agit Vel imperat per diseipliiiae terrorem. Populus quod tegunt. Hanc etiam foi'maffi; huinilitafis et
enim regis metufacilecorrigitur. Rexveronisi solo mansueludinis Dominus noster Jesus Christus in
Dei timore et raetu gehennae ab injusto tramite mi- teiTis positus nobis evidenter ostendit, cum Hero-
nime deterretur. Debet lamen semper animo reco- dem regeffi Iruculeiitissimum huffiilfeei' evilavlt.
lere illud viri sapientissiffii dictum : « In majori Nam illum valebat suailla nimirum polestate psr-
fortuha minor licentia est.»Ipse etiam sibi subjecto imere qua ad se adorandum magos ai longinquis
populo debet semper magis proficere quam nocere. regionibus dignatus est evocare. Ipse etiam post-
Verumlamen secundum ineritum subditorum tri- modum saevientes in se principes sacerdotum ssepe
buunlur plerumque personae regentium; et ita sua manstietudihe declinavit, et leprosis jussit tit
uonnuiiquam sibi invicem corinectuntur meiita sub- juxta legis decrela se eis ostenderent, quanquam
jectorum atque reclorura ut ex culpa rectoris fiat sciret eos indignos dignitate sacerdotaiii ne eis prae-
delei'ior vita subdilorura, et ex meritis subditorum judicium facere viderettir. Hohorandi etiam sunt'
mutetur vita rectorum. Sedet sic Deus omnipotens omnes qni in potestate positi suut ab his quibus
eiDominus universaj creaturae suam ordinavit crea- praesunt, etsi non propter se, vel pi'opter ordlnera
turam ufet de benis et de malis bene faceret. De 0 et gradum quem a Deo acceperunt, Sie enim jubet
ljonis, ihquam, et de malis bene facit Deus qui Apostolus dicens : « Omnibus, inqult, potestaliijus
omnia jusle iacit atque disponit. Et sic' fit ut et sublimioribus subditi estole. Non est enim. pptestas
malus angelus et malus homo divinse militent pro- nisi a Deo. Quae enim sunt, a Deo ordijiata sunl
videntiae, licet nesciant quid boni de illis operetur (Rom. XIII).J Ipse nempe, sicut jam superius osten-
divina providentia vel voluntas. Porro ipsius volun- sum est, per pravas malorum liominum voluntales
las, etiam cum mala irrogat, justa esse dignosci- explere' nonnunquam consuevit. suam sequain -ac
lur. Et quia justa est, mala non est. Et quod benei justissimam voluntatem, sicut per Judseos malivolos,
fit, juste fit.Tla, inquam, non tantum omnes homi- bona voluntate Palris, Christus pro nobis occisus
nes, sed etiam omnis creatura in genere suo et ini est. Quod scientes atque credenles, et praecepluiii
ordine suo divinse providentise legibus subditae sint,, Apostoli pariter. observantes, etiam genliles in po-
ne aliquid iiijustum possit accidere creaturaei Quod1 testate positos honoramus, et mala quae nobis in-
ostenditevangelista, ubi ait: t Nonne duo passcres5 gerunt sequanimiter toleramus, ne Deo ihjuriam
asse vencunt Btunus eorum non cadit in terra sine8 facere videamur, qui illos ordinis titulo super ho-
voluntati; Patris vestri?» (Matlh. x.) Igilur liquett mines extulil atque sublimavit, iicet illi indigni sml
 Uo LIBER DE REG. POTEST. ET SACERD. DIGNIT.. 94C
srdine quo fruuiUur. Nain et reges reprobos divinis A j judicio rex ille superbus et fmpoeiiitens .reprobafus.
feveiafioriibris cerninius horiofatds. Pliai.aoni nempe erat. Quaprqptei' orare prp regibus diyinae legis
futurae faihis soriuiiuin divinitus est revelatum. Et li'angresseribus sancta consueyit Ecclesia, quia _pa-
Nabuchodoriosor, muftis aslantjbus , fiiium Dei tet sancta lectione librorum plurimos sanclps yiros
jn canilno ighis intcr iies pueros legitur agiip- orationepura tyfannps vicisse, :et plures hpsfes
visse. Caiphas qubque sceleratissimiis pontifex pro- siepe almis precibus quamarmis fudisse, Nam
Mpy-
phelasse cognoscitur evangelico documento, non ses orabat, non dimicabat, quandp diyisum est
utiqrie"merilo suo, sed brdiiiis sacerdbtalis gralia, mare 6t per medium ejuspepulus transmeavit; Plia^
qna Del justb certoque friiebatur judicib. David rao vero cuffi curribus et equitibus suis demersus;.
etiam Saulem regem, quem a Deo sciebat esse re- est in fiuctibusipsius. Nihil enim jpse Mpyses con^-
probatuiri atque deppsitum, honbrificavit, ita ut iri ti-a Pharaonem nisi solam virgam.levavit,, Amalech
iilum extendere manum nequaquam prsesrimeret, denique victus est cum Moyses nianus-ad Peum le-
cuin eum Deus suis manlbus fratiidisset.; Multis varet. Sacrarum etiani tubarum sonitu muii Jericho
enini arinorum cufriculis ipse rex Saul, patientia ceeidefe. Sed et rex Ezeehias non armis se, sed ci-
Dei suppprtante, qua peccatoribus examinis sui di- licio ihduit, el pro galea cinere caput texit, quando.
gnam.Censurain inferre pierumque delrectat, rega- "' Sennaciierib fex Assyriofum adversus enra multis
lis offieii obtinuit dignitatem, postquam a Deo pro- vallatus safellitibus venit. Verum Ezechiae regis mi-
pter suam superbiam et iriobedieritiam meruit re- tissirai oratio ad Deuin ascendit, et in castiis Sen-
probari. Et cum jam illum. Detis, sicut legitur, fe- nacherib superbissimi arigelus descendit, _qui de:
probasset, Sarouel propiiela sanctissimus oraculo ejus exercitu octoglntaf quinque mjllia yirpf umin-
Uiyino profectus est in Bethlehem ad domum Jesse, lerfecit. Quis Uaecet ejusmodi prodigia cpnsideraiis
lipri rijariifeste, sed occulte, ut videreiur regem me- non adriiifetuf et npri iriteiligat prayis regibus spi-
tuere,; quarido David in regeih inunxit Qtiid de Elia ritriaiibiis pdtius oratibnibus quairi armis carnalibiis.,
proplieta-sanclissiriio dixefim, qui Acliab regehi et resistendum ? Proinde sanctus Ariibrosius Mediola-
lixdfetii ejus jezabel cpritia "se fureiites fiigieiido riensis episcopus, ctim ei Justiiia imperatiix, Aria-
riialuit Weeiihafequam eis aliquarii molestiam in- riorum fatitrix, rilultas prp defeiisione lidel calhd-
ferfe? Noti enim eum pceha latebat quae legis di- licae infei'i'et injurias, iaori illi studuif arriijs violen-
vkise'trahsgfessbribus imniitiebat. Sed riialuni, qriod ter resistere, sedejus ferocitateiri cbritinriis, id est
els eyeiifiirurri qiiahdoque sciebat, patienter exspe- diurnis et hoiuturhalibus oratiOnibus refreiiare.
cfare qiiam eds ajiquo prjenariirii detrimenfpisdere r. Nam armis praesuleni queirilibet contra regem vel
gestiebat. Declinavit igitur sapienter vir sarictissi- imperatorem conlcndere, el sacra loca ac Deo di-
intisfegis sajvi fvrahriirlem et uxoris ejus stultamet Cata humano sanguine polluere, nerarium et teine-
iheptam pfoterviarii. Iri manti qriippe Dei esl et su- raiium est. Quod Dorainus Jesus Christus salvalor
perbos de subnmi sede'dep6nere et humlles quos- et conditpr nostef ttinc manifestissime docuif cuiri
que ad culffieii digiiitatis eiigere. Oportet denique, Petriis apostblus gladium suuiri exfraliens, ppiulfi-
sicutprsecipit Aposlolusi nt bmUis anima subliffiio- cis SerVuffiapprehendit, et ejus aiiriculani ariiprita-
-1'ibus pptestafibris subdita srt, et ut reddaritur oihni- vit. Ait enim illi : « Cohverte gladiurii tuum in va-.
bus pmnia .quae; salvo Domiiii nosfri Dei culiu, ginaim. Oniries eniiri qrii aceeperint gladiuin', gladip-
piincipibus redduntur. «Obsecro,» inquit ideni Apo- peribuiit (Joan. xvm). J Ac deihde : « Ari pulas
stoltis,«pfiiriurii fieri depreeatioues et orationes pro qtiia non possum rogare Pafrerii meuiri, et exliibe-
fegibus'et birinibus qui iij sublimitate positi sunt, bit mihi modo plhsquam riiiodecira legibnes ange-.
iit securam et tranqitillain Vitam aganius, cum omni lorum? i (Ibid.) Uride illi qui nori zeiri Dei, sed sua
pletateet chafitate (ITim.n). » Praecipit etiam ut temefitale vel arrogantla potestaii resisfunt, I)'eo
-luicunque sunt stib jugo ser'yitutis, dominos suos rebellafe videntur, qui dixif : « Per.me reges; re-
pmnl hohore'diguos arbitreutuf, et ut qui iniideles D gnant.et principes dominantuf (Prov.yuiy^ t cujus
liaberit doffiinos, eos ripii contemriant, sed magis judicia, etsi maneiit bcciilta, nunq;uam tamen surit
.eisserviant, quia fidelesstint, propter eum qui eos itijusta. Illis, iijquam, armis temere resisfere aut
illis subjecit, scientes quia, sicut alias' idem Apo- eis aliqua fraude iriteritum machinare riullatenus
slolus dicit: « Omnis praevaricatio et inobedientia Sancta consuevit Ecelesia, revolvens illud prace-
accipit dignatm riiercedisVetributionem (Hebf. n). » ptum Dorainicum qup suis fidelibus ait : « Milii
Ciijus subjeciionis ef humilit_itis exehiplum ipse per vindictam, et ego retribuam (Rom. xn). J Npii enim
seDpmirius Jesris Cliristus nobis tradere visus est, qui bonris pefmanet poiluitur, si malb societur; sed
ctim pro capite': suo Gaesairi tributum sblvere non qui malus est, in bonuni verfitur, si Jibrii^exeiripla
dedignatus est. ;De hac etiam mahsuetissima servi- sectelur. Patienter eliam nos Domirius qiiptidie
itite qviidaffi satilens perhibet dicehs quia «justiis jjeceantes. exspectat, dans riobis spatium pbeniteridi,
liberaliter, injustus vefo compeditus servit. » Pro ut nostram patientiam exerceat et iriforffiet suo,
illis denique brafe, noneis contumeliose resistere, exemplo, qub iiovefimtis quantiuh rios bporteai to-
praecipimuf, sicul Samuel orasse legitur pfo Saule, lerare irialos, cum ignbremus qriales futUri siint^
4ui lariieivcxaiiditus iipii est.' Jaiii eniiri Dei justo quandoille pai'cif et siriit eos vivcrc riucm nihiitfc^
9*7 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 918
lurorum latet. Unde, si contigerit rehelles pro bac A I dixit: « Reddite quae sunt Caesaris Caesari, et qriae
contiimacia mOri, nequaquam de marlyrii riomine-- sunt Dei Deo (Matth. xxn), > nec fluctuabit res fif-
glorienlur, qui furuffi more merito suppticio con- mlter et ordinabiliter stabilita, et procul aberit ab
demnantur. A'erum ad malum perpetrandum nullus Ecclesia sancta magrius tribul.atloiium acervus. Rex
potestatibus debet adhibere consensurn : quia, sr enim, sicut jamdudum prsemissu.ni est, Dei Patris
illis debetur a Christi cultoribus terrena militia, obtinere videtur imaginerii, et episcOpus Christi.
Deodebetur inuocentia. Un.de,si forle coactus fuerit Quamvis ipse Dorainus Jesus Christus in Evangelio
aliquis Christianus ut aut eis obediendo justitiae vel suis discipulls eorumque sequaciliusdicere videatur:
inuocentiae regulam infringat aut quamlibet p.oeiiam • Non vos me elegistis, sed ego elegi vos, e't pdsui
aut mortera pro conteraptu hujusmodi solvat, eligal vos u.t eatis et fructum afferatis et ffuctus vester
Dco fidelis anima magis fugitivam vilam amittere ' maneat; et ego dispono vobis srcut disposuit mihi
((iiam rcatum peragere, recolens iltud quod in Eyah- Pater meus regnum (Joan.. xv); > regnurii videlicet
gelio scriptum est:« Nolite timere eos qui occidunt saiictarum animarum, non regnrira saeculihujus, si-
eorpus, animam autem non possunt occidere ; sed cut ipse passionis suae tempore Pilato testatris est
potius eura tiniete qui potest et animam et corpus dicens: « Regnum meum non est de hoc mundu
"
perdere in gehennam (Luc. xu). » Adulatores vero (Mallh. xvm). > Nain, sicut scribit ad tiniotheuni
regum ac principum, eps videlicet qui prp ferreiio apostolus Paulus, « Neffio militaus Deo implicat se
commodo eorum pravitales snis laudibus efferunt, negotiissseculiiribus (II Tim.u). >
delestatur sancta Scriptura, quae ait : « Vae qui di- CAPUT VI.
eunt bonum malum et malum bonum (Isa. v). >. ftem de officio legitimi regis.
Et alibi (Luc. xvi) : « Nemo potest Dep servire et Porro legilimi regis oflicium est popuiiim in ju-.
mammoiue, >ct caetera quaesequuntur.in codem ca- slilia et ajquitate gubernare et Ecclesiam sanctam
pitulo. Quomodp autcm fidelibus regibus et potesla- totis viribus defendere. Oportet. etiam eum esse pu-
libus serviatur, Dominus ostendit, ubi dicit:« Red- pillorum tutprem, et viduarum protectorem, et pau-
dite quae.sunt Caesarjs Caesari, et quae sunt Dei Deo perum auxiliatorem, ut cum beato Jpb Domino di,-
\Mattlux\u), > id est regi vel principi terreiiam cere possit: « Oculus fui caecoet pes claudo, et reriv
jubet. reddi militiam et honorificeniiani, et Deo.ser- quam nesciebam diligenter iuyestigabam (Jqb
vare meiifis et corporis inviolabilem puritatem. xxix). > Debet proinde Deum omnipptentem, qui
CAPUT V, »jaltis homuium millibus eiim praeposuit, totp men-.
De eleclione episcqpi.. ( lis affectu diligere, et pppulum sibi a Deo commis-
Q
•gitur rex instinctii Spiritus sancti potest, sicut stjm taiiquain s.eipstifti..Egregii. etiam regis etpria-
existimo, praesulatus honoremreligioso clerico tri- cipi,sest ecclesias regnj sui sedificiis yenustissimis
buere. Animarum verp curam archiepiscopus debet decprare, ct eas sijis labpribus ampliare, et in eis,
ei commiltere. Qua discreta consuetudine usi sunt religienis cultum prppeasius cpnservare, sicut Cpn-
quondam quique Chrislianissimi reges et principes stanlinus pius i.mperatpr et alii quique reges ac
in prpmovendis yiris ecclesias.ticis alque sanclissi- principes priscis temporihus, fecisse nosjcuntur. De-
mis usque ad haec tempora nostra. Ciericijs vero bct etiam quatuor principalibus njaxime ppllere vir-
iile religiosus videtur exislere quem amor pecuniae tulibus, sobrielate videlicet, justitia, prudenlia ,'ac
niinime vexat, nec reprobi morcs a.ut cpnversatio 1 lemperantia. Nam sobrietate ab pmnidesidia vel lor-
rcprehchsibilem reddunt vel contemptibilem. Ubi vero'. pore menlis defenditur; justitia vero Deo shnul et
eligitur cpiscopus a clero vel populo secundum mo- liominibus sensatis acceptabilis invenitur. Per pru-
rem ecclcsiasticum, nullam yim ac perturbalionem dentiam autem justuin ab injuslp separat et discer-.
eligentibus rationa.biIiter rex per tyraniiidem debet! nit, et tcmperautia omiiemnimietatem evitat. Prae-:
inferre, sed ordinationi legitimaesuum adhibere COB- ter hsec etiam virlutuni insignia deeet illum esse
seiisum. At.si reprehensibilis ille qui eligitur fuerit) ^ litteris erudilum ut acuatur quotidie ejus ingenium
inventus, non solujn rex, sed nec plebs provinciae'. lectione divinorum librorum, et informelur et cor-
debet electioni ipsius suuni assensum fav.oremque'. rpborctur tara, anliquorum quam modernorum. ex-
tribuere, sed etiam ciimiiia, quibus ille deteslabilii. emplis virorum,. Vana enim esse deputari potest
rhaculalur infamia, vpce publica deiiudare, ut vel'. s.cieutia quse Iitleiarum nolitia nou fulcitur. Nani
Iiac contumelia. eligcntiuin tetuerilas cpniprimalur..•.. semper fluctuare cognoscilur; « Iiiitiuin lainen sa-
Post electionem autem, non annulum aut baculurii' pientiae, timor Pomini est (Pscd. cx). >Teste quippe
a manu regia, s.ed investituram rerum saecularium1 Salpmone, « qui sine timore Domini cst, non pole-
electus antjstes debet suscipere, et in suis ordinibus3 rit justificari (Eccli. xxym). > Nam animositas ,ct
per annulum aiitbaculum anitnaruni curam ab ar-• iracundia ejus, ipsius subversio esl. Quiautem di-
chiepiscopo suo, ut negotium hujusmodi sine disce-- ligit sapienliam, dirigelur a Domino. Quod i.demSa-
ptatione peragalur, ct terrenis el spiritalibus pole-- lomon n.on ignorans, humiliter Dominum rpgitabat,
statibus suae auctoritatis privilegium conservetur. dicens : «.Deus patrum nostrorum, qui fccisti om-
Quod si regulariter fuerit conservaluni, implebiturr nia Verbo tuo, et sapientia tua condidisti hominem,
i..u_l quod Salvalor. noster in Ev^ngelio prascipiensi ut dominatur creaturae tuse, qu» a, te facta est, cl ut
9*9 LIBER DE REG. POTEST. ET SACERD. DIGNIl. 9SQ
disponal orbcm teirarum in aequitate, et ut in jusli- A , roiiie Deus virtutum, cum tranquillitate judicas, et
tia et in direclione cordis judicium judicet, da mihi cuffi magua reverentia disponis nos. Insensatis au-
scdium luarum assistricem sapieiiliam, et noli roe tem judicium in derisum dedisti : et qui- ludibriis
reprobare a pueris ejus; quoniam servus tuus sum non sunt correpti, dignum judicium sunt experti.
cgoet filius ancillae tuae, homo infirmus et exigiii Respicio, Domine, naliones hominum, et video quia
temporis, et minor ad intellaclum judicii et legum. nullus speravit in te, et confusus esl, et permansit
Tu autem elegisti me, Domine, praesidere populo in mandatis tuis et derelictus est. Et quis invocavit,
luo et judicem filiorum ac filiarum tuarum. Revela et despexisli eum? Quoniam pius et misericors es,
eigo mihi quod placitum est in bculis tuis et quod et remittis peccata in tempore tribulationis omnibus,
directum est in proeceptis luis; quoniam ipse sa- exquirentibus te in veritate. Yaeduplici corde etia--
pienliae dux es e.t sapieiitum emendator, et nos et biis seelestis et manibus malefacientibus. Vae hypo:.
sermones nostri in manu lua sunt, et omnis sapien- critae in conspectu hominum. Vae dissolutis corde,.
tia et operum scientia et diseiplina. Mltte, inquam, qui non eredunt tibi. Ideo rion protegentur a te. Qui-:
Domine, sapientiam in praecordiis meis de coelis. vero creduntin te, non erunt- incredibiles; sed pa--
sauctis tuis et a sede niagniludinis tuae, ut mecum tientiam liabebunt usque ad conspectionem tuam,.
•
sit, etmecum laboret, et sciam quid acceptsim sit ^ dicerites: Si patientiam non habuerimus, incidemus
apud te. Scit enim omuia. et intelligit, et deducel-me in manus tuas. Horrendum est, Domine, incidere in-:
in operibus raeis sobrie, et custodiet me in sua po- manibus tuis. Cor quoque qued est durum, male
tenlia; et eruiit accepta opera mea, et disponam po- habebit in novissimo ; et qui amat periCulum, peri-
pulum meutii juste. Quis liominum.Domine, pote- bit in illo. Scio, Doraine, quia non abscendar iri po-'
rit scire consilium tuum, aut quis poterit cogno- pulo magno, nec latebo in irametisa creatura : qiiia-1
seere quod voles, nisi spiritus scienliae tuae de al- tu fcoeloruracontines thrpnura, et abyssos intueris-,.
tissimis tuis. repleverit illum ? Corpus enim quod et respicis interiora filiorum liominum. Parce mihiy.;
coiTumpilur aggravat animam, et deprimit terrena Domine, quia loquor ad te, cuffi sim pulvis el ciriis-"
inhabitatio sensura multa cogitantcra. Sed per sa- et diversorum peccatorum plenus putredine; sed
pienliam sanati sunt quicunque tibi placuerunt. Mi- scio qriia secundum magnitudinem tuaffi, sic miseri-
sereris enim oninium, quia omnia potes; et dissi- cordia tua apud le est. Domine pater et Deus vitas
inulas peccata hominum propter poenitentiam. Dili- meae; ne derelinquas me^in cogitalujmaligno, et de-
gis enim omnia, et nihil odisti eorum quae fecisli. licta mea non appareant in conspectu tuo, nec gau-
Nee enim odiens aliquid constituisti. Quomodo ergo „ deat de me inimicus meus. Extollentiam oculofum
'
posset aliquid permanere nisi tu voluisses conser- meornm ne dederis mihi et omne desiderium pra-
vare ? Parcis vero omnibus, quia creaturae tuae sunt. vum averie a me. Averle a me venlris et concubi-
0 quara bonus es, Domine, et suavis in omnibus; tus concupiscentiam, et animaeirreverenti et irifru-
qui cui yis misereris, et quem vis induras ! Et hos nitae ne tradas me, sed victui meo tribue ne-
quidem justificas, alios autem vindicta justitiaj tuse cessaria. >
in perpetuum exerces. Alios vero per quaepeccant, Haec est Salomonis oratio; quam a libris eju*
per haecetiam in prajseuti torques. Omnibus tamen sparsim colligendo in hunc librum ad eriidiendum
flagellis et miserationibus tuis multis consulis et regem inclusimus, etut sciret quae a Deo peterede--
alloqueriS ut relicta malitia ad te revertantur. Et beret.
bomo quidem per maliliam perdit animam suam. CAPUT VII.
Nam inanum tiiam nequaquam effugere potest..Yae llem de officiolegithni regis.
autem omnibus qui non cognoveruiit te, Domiue. Tu Sed his interim sepositis, rursus eum monemus
vero, Deus noster, in te confidentibus omnibus sua- ut mores subdifprum exhortando, terrendo, blan-.
vis et verus, patiens et misericors es, et misericor- dieiido, corrigendc, et boni operis exempla mou-.
diter disponis omnia. Etenim si peccaverimus lui Q | strando, diatim emendarei procuret. Studeat quoque
sumus, scientes magnitudineiri tuam. Et si non pec- sapientes liomines honorare et omnes pariter Eccle^.
caverimus, scimus quoniam apudte sumus compu- siaeservitores. Monita etiam sanctorum virorura ac
tati. Nosse autem te, Doraine, consummata justitia si Dei oracula suscipiat, et episcopis sanctis ratio-
est; et scire justitiam tuam, radix est immortalita- nabiliter acquiescati Nam sicChristi servis Ctsa-
tis. Negantes autem te impii, forlitudine brachii tui piemibus viris quasi quibusdam basibus firmissimis
conterentur. Non enim limens aliquem, veniam da- regni sustentatur et corroboratur sublimilas. Mulfo ,
bis peccatis ipsius. Nam quis dicet tibi : Quid fe- enim utilius Pharaonem sanctus juvit Joseph consi- .
cisti sic? Aut quis stabit contia judicium tuum? lii palientia, quam si ei contulisset grandem pecu-
Aut quis in conspectum tuum veniet judcx iniquo- niam, Nam pecunia facileconsumitur, consilia vero '
rum hominum ? Aut quis impulabit tibi, si perierint, virorum sapientium nequeunt exhauriri. Unde ap-
quos tu fecisti? Non enim est alius Deus quam tu, paret quia melior est sapientianegotiafioiie argenti
cui est cura de omnibus, et omnia justo disponis et auri, primi et purissimi fruclus ejus. Sit proinde-
judicio. Et neque rex neque tyiannus in conspectu largus atque munificus, affabilis el ti'anquillus. Ha^.
tup. inquirent dc his quos perdidisti. Tu autcm. Do- bcat etiam animum. ''ucundum,. lingiiaui. cvjniils.m,^
'Jai < IIUGONISI)E S. MARJAMQM.FLORIAC. 832
sensum expeditum, verbum verax, lidem puram, A atit scditip extorquet, aul ambitus occupat, sfiet
devictionem prsecipuam, risiiinque modestum. Sil esse perniciosns, Diflicilequippe bono exith termi-
ej mptus impiger, et habitus et incessus hoij.estus, jiantur quaj raalo sunt inchoata principio. Propte-
et victus abuhdans, non taroen talis qui supeiiluus rea hujusmodi principes, non reges, sed lyrarini
sit. Invidiam aulent, Juxuriem, et vinolejitiam tan- mcrito vocilantur; etepiscopiquieos brdinare prae-
quani sordes pessimas alijiciat ab aniino suo,. et stimunt, aut perversaj ordinationi eorum praebent
p.essimam cupidilatero, quia « radix omnium malo- consensum, anathemalis jaculo sunt puniendi. Sed
rum est cupiditas (I Tim. yr). > Sint minisfri illius et regem haereticum auctoritate divina pro defen-
inodesti, ef consilialores sepsati, et praepositi lide- sione fidei catholiese condemnare et anathemalis
bis atque prudentes. Fideles quoque st.ipshonoret sententia praefocare sancta consuevit Ecclesia, iie
et diligal, et sibi servientes sublimet et protegat, illius contubernio sanctorum catholicorum colle-.
Por.ro regibus. Iransgressoribus modi curalipiium gium maculetur. Nonne ab eo apostolus Paulus nos
uiles sun.t adliibeudi ut et majpstas regia Ii»eis \\o-. separat et dividit dicens : « Haereticum hominem
noretur, et reatus punjatur censura justitiae. Sub post priraam ct secundam correpliohem devita,
religionis eiiim disciplina regia poteslas ppsifa est. ™sciens quia subversus. est qui hujusmodi est, et de-
Nam, quanjvis sit rex potestatis culmiiie praeditus, linquif pi-opriojudicip condemnalus (Xit. m). > Sa-
nodo tamen Christianae fidei tenetur a.striclus. Cor- lomori efiani gentilero hominem haeretico meliorem
rigendus tamen cst, non cuni tumore superbise, sed esse prpnunliat, ubi ait : «.Melior est canis vivus
charilatis affeclu sapientei'que. De iracundp quippc leone mortuo (Eccle, lx), >canein viyum appellans
vcl iiisipiente doctore Saloraon dicit : « In oi-est.ul- gentileni, el leoqem mortuum haereticum. Sed_ple-.
ti virga superbiaj (Prov. xiv). > Stulti prpinde et su- rique priiicipuni terfenorum iu sanctis.etjuslis lio-
perbi dpclpres disciplinaerigprcm in rabiem furoris minibus yeritatem persequuntur, quoniam. nolunt
cl ad iinmanitalem convertunt crudelitalis. Ve^uni- ab eis sua facta damnari. Yerumlamen qui verila-
tamen reges legilinii propler reprpbos spernendi lion tem odit, Demn profecto nOn amare cognpscitur,
sunl : quja ccelestis curiae sacer principatus ideo qu.iveritas est. Quod providens Dominus, episco-
jion est aDeo reprobatus yel spretus quod diabplus pum qui non sua temeritate, sed zelo Dei, tciTenis
eoruni.princeps cpntra euni superbiens tyrannidem principibus yidetur esse contrarius, exhor.lans ad
arripuit et sibi subjecta agmina secuni nefanda sua- mundi. odia perferenda, de seipso exempluni pro-
sione peccarc.pellexji; sed ipse Dominus Jesus Chri- ponit et diejl: « Non est servus major dbmino suo.
slus ppstroodtim. a.d eumdem diabolum comprimen- /-. f Si me persecuti sunt, et vos persequentur. Si ser-
dum,' qui djgnitatem. noniiriis ip.sius et sedem sibi monem meum servaverunt, et vestrum servabuiit
prajsuropserat, de ccelo,descen.dit. Post Deuni enim (Joan. xv). > Etitem : « Si mundus vos odit, sci-
Patrem diabolus dici yolu.U Deus, et a& dextcrain tole quia me priorem vobis odio habnit (ibid,). > In
Deipatris sedere temere coiicupiyit, cum bp.c illi hoc loco mundum illos appellans a quibris hujus.
noii contkigeret, sed esset Filii Dei, qui postPatreai mundi sceler.a diliguntur. Porro Ille « qui ex Deo
Dcuiii, s.ecundum.quod jara dictuni est, secuiidus esU verba Dei audit (Joan. vin). >UnderCx admo-
cst, non natura, sed, oi'djn.e,.Yenit efgp Doiiiinus nilionibus episcopalibiis debet aurem"suaro libenler
Jesus Ghristus in mundu.ni, sicu.l d.ecebal,*etm.ani- accommodaTe et sacerdoli salubria suggerenti fide-
f;.stavll se, non omnibus hominibus, sed tahtum liter obaudire, qiioniam de liis videtur Domihus
suis sequacibus,ut.,reprobafa persona diaboli, bunc suo ore dixisse : « Qui vos audit, me audit. Et qui
esse cognoscerent cujus prin.cipatum.et poteslatem vosspernit, me spernit (£«£. x). > At sifex aurem
jpse Satanas.sibi temerita|e prppriq praesunjpsisset. suam a sana et salubri doctrina coeperif aveitere
Diabolus auteni et princip.es.mundi Iiujus.Chrisli di- proprio fastu vel tumiditate, non episeopo sed Deo
vinilatem in carneialentem penifus cognpscere ne- conlumax et rebellis videlur existefe, cujo-s iiam
quiverunt : quia, sicut Apostplus testalur,« Si cp- D ] incurrere nimis periculosum est ac fbrmidabik,
giipvissenl, nunquam Domiiium gloriae crucifixis-. Scriplum est enim : « Deus superbis resislil, humi-
sent (J:Co..;.u).» Unde.contigit ut quj.arte, non vio- libtis aulem dat graliam (Jac. iv). > Morlem autcm
lentia, pri.iiium hominem per cpnsensum,peccali sibiL. aut scandalum illis inferre nullatenus rex prausu-
subegerat, Dei circumyentus a'rte. illum amitteret, mere. debel. Nam pro hoc facinore comperimus
dum illi.roorteni.per sups salellitesintulifquem im- roultos reges et iniperatores miserabiliter et inopi-
munem ab ornni.peccat.0.necare prajsuinpsit, Itaque.;. nabiliter ex hac vita migrasse. De^his hempe, id
tali comraercio Chrislus et angeloru.m numerum re- esl de praesulibus et saiictis hominibus, Dominus
sfauravit, et humanum genus. suo sanguine. a jugo.). dicit : « Qui vos. tangitj quasi; qui tangit - pupillam
diaboli, liberavit. Cpnligit de.nique ut diabolus, quii oculimei (Zaclt. n).>,Atsi coiUigerit.ut haecviro ca-
per unuroiipminero. peccantem lotum genus Iiuina- tholico condilio proponatui'ut atU hajretico faveal
num sibi subppsuerat, per unum lipn peccanlera, 1, aul pro defensionefidei catholicaj subeal moilem,
hominem amifteret quod habebat. Sedhasc- de dia-- eligat magis moriquam yivere violata sanctae lidei
boloet de ejus IjTannide dixisse sufficiat.. Hoc la- sinceritale, revolvens illudiri corde suo quod scri-
raen e.xemplo lucide palct q.uia principalus quem1 ptum cst.iu Evahgelii libro : « Quid prodesl homin]
 933 LIBER DE REG. POTEST. ET SACERD. DIGNIT. 95.}
si universum mundum lucretur, animae vero suae A A gelus, quia bona nuntiat, et pustw, quia divini
detrimehtum patialur. Aut quam dabit homo eom- verbi dapibus homines explet. Quibus etiam mori-
mutationem pro aniina sua? (Matlh. xvi.)> Etillud bus debeat pollcre, et quibus virtutibus effulgere,
item quod Dominus suis repromittitfidelibus dicens: apostolus Paulus declarat in epistola sua dicens .
« Qui me confessus fuerit coram hominibus, confi- « Oportet, inquit, episcopum irreprehensibilem esse,
lebor et ego eum coram Palre meo qui in coelis est sobrium, pudicum, hospitalem, prudentem, nou
(Maltlt.x). > iieophylum, non viuolenlum , lion percussoreni,
CAPUT VIII non litigiosurn, sed modestum. Oportet etiam illum
De reprobis regibus atque principibus. habere bonum testimonium ab his qui foris sunt
' Porro
ipsi reges et principes atque tyranni, dum (i Tim. 111). > Nam, sicut alio coiitiiietur in loco,
Deo subesse et ejus praecepta custodire renuunt, ipse debet exemplum bonorum operum , non solum
dominationis suse vim etpotestatem plerumque so- sibi subjecto populo, sed etiam discolis homiiiibus,
ient amittere, sicut primus homo dominalionis suse id est gentilibus, vilae melioris oslendere, ut fiat in
vigorem et dignitatis praerogativampost suam trans- eo quod in Evangelio Dominus, suis aposlolis praeci-
gressionem cognoscitur amisisse. Postquam nempe piensdixit : « Sicluceat lux vestra coram homini-
divino noluit esse subjectus imperio, ipsa etiam bus utvideant opera vestra bona et glorificent pa-
corpnris sui membra sibi rebellare ct ignitos acu- trem vestrum qui in ccelis est (Matth. v).> Hic quo-
leos carnalis coticupiscentise stalim contra suam que debet divitibus prsecipere nou sublime sapere
volunfatem iu sua carne ssevire persensit. Pisces nec spei'are in ineerto diviliarum, sed in Deo viv»
quoque maris et volucres ccsli et bestiae agri, quae etvero, quipraestat omnibus omnia ad fi-uendum,
illi ante commissum facinus quasi privata animalia benc agerej divites fieri in operibus bonis, faeile
subjacebant, jugum doroinalionis ejus a se cce.pe- tribuere, thesaurizare sibi fundamenlum bonuro in
runt abigere, et jain ei amplius solito servii-e nole- futurum, ut possintappreliendere vitam aelernam
bant. Quaetamen omnia vi rationis suae ccepit de- (I Thn. vi). C.Bterum contra. regem calhplicum
munj paulatim sibi subigere et ad suos usus exqui- armis dimicare millateiius debct. licet ministerii di-
silis artibus relorquere. Ilaque pari modo regi Deo ]gnitate multum illi praeniiiieal, tantum scilicet quai>
conlrano populus sibi subjectus mtiltoties incipit tum officiadivina sua sanctilate noscuntur negotiis
adversus eum insurgere et variis ac multiplicibus saecularibus eminere. Nam et regalem dignilalem
insidiis illum appetere et niiiltis adversilatibus. fati- habere sanctaj Scripturae testimonio videlur episco-
gare. Ad quam rem pertinere videtur quod Deus r^ pus. Ait enim Dominus Jesus Christus suis apostolis
regem Babylonium non bestiis fei'ocibus, sed muscis eorunique sequacibus : « Ego dispono vobis sicut
et serpentibus punire decreyit. Ut int.elligat humana disposuit milii Pater meus regnuni (Luc. xxii). » Et:
superbia quod per huroises et infimos homines Apostolus : « Yos estis genus electum, regale sa-
soleat saepe tumidos et superbos. quosque corapri- cerdoliura (IPetr. 11). > Unde, si contigerit ut epi-
mere et a sublimitate deponere. Solent etiam ho- scopus reprehensibilis inveniatur (11011est enim
mines hujusmodi ignorainiosa iuorle vitani termi- homo qui non peccet), non in curia saeculari, sed
nare a.nt in turpi paupertate deficere, sicul Herodes in synodo generali, res hujusmodi terminetur. Ipse
et Pilatus; quorum Herodes vermibus scaluriens proinde episcopus inter regem et oves sibi credilas
niiserabiliter exspiravit, etPilatus exsilio condem- officium optimi pastoris debet peragere el pro grege
natus, pauper et inops defuuctus est. Illi quoque sibi commisso discrimini se pronus objicere. Ipse,
qui recta pervertunt judicia amore, odio, metu, inqnam, loto nisu- regis ac principis irara a populo
misericordia, incuria, temeritate, aut gratia quae- debet averlere et pro regis et populi salute pariter
stus, circa finem vitae horribilibus infirmitatibus piis precibus ante Deum nocte dieque persigtere.
molestari. solent^ vel vilitate vel inopia ' rerum, aut Vices enim Ghrisli Filii Dei summi in terra videtur
membrorum languore suorum. I obtinere, qui se pro nobis peccatoribus oblulil im-
&
GAPUT IX. molandum. Unde inter noset-Deuffi medialor debei
De dignitutc sucerdolum. existere. Ipse est sanctus sanctorum, clericorum
Verum quia jam safis de his, sicut reor, secuii- scilicet ac presbyterorum, quibus omnibus eminel
dum ingenii mei facultatem visus sum perorasse, ac pra?.cellif.Hic esl Ecclesiae sponsus, liic Chrisli
resfat nunc ut»de his quae ad episcopum pertinenl- vicarius, ut compntiatur infirmitatibus noslris; de
pauca subjiciam. Igitur episcopo a Deo- et- Domino quoPaulusaposlolusdicit : « Omnis pontifex-ex
Jesn Christo privilegium est concessum aperire et omnibus assumptus, pro hominibus conslituiturin
claudere ccelura hominibus. Huic'etiara reges et his quse sunt :»dDeum, ul offeral dona et sacrificia
omnes lerrenaj potestales pro Christi amore capita pro peccalis eorura (Ilcbr. v). >Honorandi igitur suni
subdunt: quia licet rex vel imperator culmine regni omncs episcopi, sicut regni cceleslis clavicularii ei
sit praedilus, nodo tamen fideitenetur astrictus. Hic judiees culparum humanarum. Ad eorum enim jus
quoque propter condimentum doctrinae, quo mentes pertihet viros saeculares pro illis criminibus qiiaein
fidelium debet condire, sal terrae vocatur, et- rex locis Deo consecratis coinmilltinl judiciali severitate
propter ducaluro quem pi acberepopulo dcbet, et ait - dislringere et pro aliis criminibus jusla considera-
9;_5 '. HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 956.
tione ppenitenlias dare. Ipsi quoque debent omnes A scopi, s.ed Simoniaci a Simone Mago vocitari raeren-
presbyteros e.t clericos sententia judiciali distiln- lur. Non enim eis est pars in sermone sacerdotii,
gere, ut et terrenis et spiritalibus judicibus suae sed a gralia Spiritus sancti extorres habentur; qtiai
auclorilatis privilegium conservetur. Ipsi denique et gratis datur,' et gralis accipitur. Nam, teste
sunt qui bonum quod per gratiam sancti Spiri- Evangelio, « qui non intrat per oslium in ovlle
tus intelligendo didicerunt, subjectorum mentibus ovium, illefur estet latrb. > Qui autem « iritratper
profuturum, secundum apostoli Pauli praeceptum ostium, pastor est ovium, et huic osliarius aperit,
(IITim. iv),arguendo, obsecrando, et increpando et oves vocem ejus audiuht (Joan. x). > Et post
inserere nitunlur, corda fidelium divinis dogmatibus pauca : < Alienum autem npn sequuntur, quia nou
quasi imbribus irrigantes coelestibus, ut proferre audiunt vocem alienorum (ibid,). > Quidam etiam
immarcescibilem bonorum operum possinl fructum. episcoporum se contra morem ecciesiasticuro ex-
CAPUT X. loflere cupientes, in solvendis et ligandis subditis
De his quos episcopus excommunicat. suae voluntatis motus, non causarum ffierita, exer-
Quapropter summopere caveat rex ne his quos cent. Unde populus jam legis orius, per devia cur-
ipsi ab Ecclesia pro suis criroinibus anathemalis rens, plus.solito.sperriit,jaculumque anathematisin-
seutentia pepulerunl aliqup pacto cominunicet.Nam B * gens,, duraque furit, nulias rationis sentU habehas..
tesle Scriptura (Rom. i), facientes et consentierites Nam-religioni Christianae-opprobrium nascitur, et
par poeha-constringit. Consentit autem criminoso et . sacerdotalis dignitas inde valde conteihnitur,. quod;
rcatuffi ejus suslenlat qui postquam ab Ecclesia, sacerdotalis infula ambitione potiris qtiam merito-.
criinine suo exigente, projectus est, illi communi- rum existimatione defertur et imperitis quibiisque
cat. Verum plerique ideo divinum munus formidare confertur. Nam quidam illorum illos qui jurairiento
judicium videntur quod eorum contemptum non dominis suis constricti tenentur a sacrainepto fide-
statim poena prosequitur. Unde quid regi cuidam litatis absolvunt. Quod quam sit absurdum, Dpriii-
olim ex hac re contigerit, breviter intiraare curabo. nus indicat ubi dicit: « Non perjurabis in netriine.
Legitur enim in hisloria gentis Anglorum quod qui- meo, nec pdllues hbhien Doriiiiii Dei tui (j.eri..
dam «piscopus duos fralres palatiuos viros pro re- xvm). > Etad Sedechiam. regein Jridae, qui jura^.
pudio uxorum excommuiiicaverit. Contigil autem mentum quod Babylonio regi prajbueraf. violaverat,,
ut rex ipsius gentis juxta domum ipsorum transiret. ore prophetico dicit: «Vivo ego, quOniamjiiraffieh--
Qtii multis blandimentis delinitus ut apud eos ad tum qnod sprevit, et foedtis quod praeyaricatusest,
praudendum 'diverteret, tandem consensit. Expleto r ponam in capife ejus (Ezech. xvn). > 7
autem convivio, cum jam rediret, obviavit episco- CAPUT XII.
pum qui fratres illos excomraunicaverat. Quem cum De illo qui contra Christianum frahcjtt sacra--
vidisset, intreniuit, etexsiliens de equo, in media, mcnlum.
ut erat, via proslravit se coram ipso. Episcopus f Intelligat ergo quilibet Christianus,: qui cohfra.
vero ferula quam manu ferebat tetigit eum dicens : doniinura suum aut alterum Chrisliantim fraiigit
« 0 rex, non est meum ignoscere libi, qnia Deum sacramentum, quid mereatur, cum propter lioc sce-
contempsisti, quando te excommunicalis scienler lus Sedechias vir Judseus avulsis oculis a geritili
sociasti. Idcirco dala esl sententia in te, et hoc anno rege in Babyloniam caplivus ductusesse cognosca-
in ipsa domo morieris in qua excommunicatis le lur (Jer, xxxix). Non ei.iin illi consideranduffi est
sociasti. > Quod et factum est; et evoluto auno rex cuij'urat, sed per quem jurat. Alioquin et ilium
ibidem mortuus est. Ecce rex non potuit liunc despicit per quemjurat; et hostis fideliOriuvenitur,
j'eatum nisi morte piare, nec episccpus illi prostrato qui sacraffienfo decipitur. Multum enim desipit qui
valuit ignoscere. Ex qua re colligitur quia necepi- illum decipit cui juramento divini npiriinis fuerat.
scopus, cujus excommunicatio contemnitur, sine foederatus. Gaeterumsacramentum iucauteprolatum
gravi pcenitentia facinus hujusmodiignoscerepotest. j) I non estconservanduin, veluli si quispiam adtilterae
Ergo; sicut praecipit beatus papa Gregorius, sub perpetuam cum ea permanendi iidem pollicealur.
magno moderamine pastores Ecclesiae solvere stu- Tolerabilius *enim est non implere sacramentum
deant aut ligare. Sed utrum juste an injuste obliget quam permanere in stupri flagitium, Yerumtaffien
paslor,' pastoris tamen sententia gregi timenda, defaluis doctoribus in Evangelio DomiJius dicit :
isc is qui subest, et cum injusle forsitan ligalur, « Caecussi caecoducatura praebeat, ambo in foveam.
ipsam obligationis suae senteiitiam ex alia culpa cadunt (Mallh.xv). j.Superbietiam et iracundi do--
niereatur. clores nonnunquam disciplinse ligoreiri in rabiem
CAPUT XI. furoris et ad immanitatero converlunt crudelitatis.
De pruvis prmsulibus. Sed, sicut item dicit beatus papa Gregdrius, judi-
Verum reperiunlurquidam in numero sacerqolum care digne de subditis nequeunt qui in subjectorum
qui per pecuniam sacerdotes-appellari contenduiit; causis sua vel odia vel.gratiam sequuntur. De qua.
ct cura non sint ulla scientia prsedili aut aliqua re Propheta etiam dicere videlur • « Mortiftcabant
religione suffulti, legis divinaevolunlvideri magistri. animasquae non moriuntur, etvivilicabant aniiiias
Scd hi nimirum merilo contemnuiitur, et non cpi- quae non vivunt (Ezcch, xn.j), s Non morientenv
 957 LIBER DE REG. POTEST. ET SACERD. DIGNIT <?E8
quippe nibniffcaf qui justuul damnat, et nou victu-i- A nenlur, peccant. Sed ne fadnora afl immensum cu-
ruffi vivificare nilitur qui reuin de sripplicio absol-1- muluni peccatorum prorumpanl, aliqua peena in hoc
vereconatur. Causae ergo pensandae sunt,ettunc c saeculoplecti debent. Unde pro illis qni sccleratis-
igandi atque solvendi potestas est exercenda. Con-i- sime vivere decreverunt, nec volunt vitam suam mo-
siderandum est denique atque cavendum episcopu u resqiie corrigere, id est propter fornicatores et adul-
ne ipsius vitio doclrina divina vilescat. Nam quii teros, sive propter fures atque sacrilegos et alios
sicut decet non vivit, ipsam qtiam praedicat verila- flagitiosos comprimendos et corrigendos, regem
lem contemptibilem reddit. Cavendum etiam est;t Deus hominibus praeesse voluit, ne aeterni poena
illi qui pontificatus oflicium assecutus est ut see supplicii eis resei'vetur in posterum. Nam illa cri-
talem exhibeal, ne forte aliis praedicans, ipse repro-i- mina quae in hoc saeeulopuniuhtur, profecto in fu-
lius inveniatur. Subditis quoque considerandum estt turo saeculonon nocebunf. Fil igilur in his quod ab
quia licet talis judicandi locum teneat, cuj'us vitaa Apostolo dictum est : « Si nosraetipsbs dijudicare-
loco minime concordat, locum tamen apostolorum(i mus, non utique judicaremur. Cum j'udicamur au -
in ligandi et solvendi oflicioretinet. Quapropter ex- tem, a Domino corripimur, ut non cum hoc mundo
comraunicalio.et praedicatioillius nbn ex ejus per- damnemur (I Cor. xi). > Multa enim bona invitis
«ona debet contemni, sed ex auctoritate suromi Ju-- " praestantur quando ebrum-.coiisulitur ulihlati, non
dicis observari. Nani paslor animarura nostrarumi voluntati, qua sibi inveniuntur esse inimici. Scri-
Chrislus esse cognoscitur, qui in praesulibus auditurr ptum quippe est quia « qui diligit iniquitatem, odit
alque coiitemiiitur. De quibus Dominus in Evan- animam suaro (Psal. x)/> Igitur amici malignantium
gelio dicit:«Siiper cathedram Moysi sederunt scribaei hominum sunt illi qui eorum iniquitates corripiunl,
et pharisaei. Quaedicunt vobis, facite : quae autemi el pro Commissiscriminibus eorum eorpora aliqua
faciunt, facere nolite (Matth. xxn). >Et non solumi poena emendatoria puniunt. Peccafa enini quaeferiri
episcopi, sed et omnes presbyteri et clerici ab uni- gehennae ignibus possunt, disciplinae Suntverbere
versis Dei fidelibus sunt honorandi sicut Dei dome- corrigenda; ut qui Dei raandata contemnunt, lem-
stici, cui servire nocte dieque videntur. Porroi porqli supplicio terreanlur. Quod j,Psalmista dicere
prajsules atque presbyteri bases et columnaj vi- videtur cum ait : < In chamo elfrseno maxillas
dentur esse sanctae Ecclesiae, et clerici et mona- eoruiu constringe, qui non approximant ad te
chi ej'us videntur esse lniiiistri. Horum enim mani- (Psal. xxxi). > Verum, sicutsub igne aitrum rutilal
Jjus minislrorum sacro baptisraatequisque lidelis ab- cl palea fumat, et qucmadmodum sub cadem tri-
luitur, et horum iterum manibus sacratissimuni my- . ' tura frumenta purganlur et paleae conteruntur, ita
sterium crirporis et sanguinis Christi conlicitur; per• commiinis pcena bonos purificat, malos exlerminat.
quaemysleria Deo regeneramur atque conjungiiBur. Nam boni quique igne tribulationum excoquuntur,
Omiiis,inquam, qui de Christi corpore est, ei me- ct mali murmurant et puniunlur. In quibusdam
rito subdi debel et eorum salutaribus monilis obe- autem gravis inest stullitia; et sic eos iniqnitas obli-
dire et pateinam eis reverentiam exhibere. Ipsi, gat ut a culpa nec poena compescat. Alii vero mala
inquara, sunt qui nostrorum munera precum offerre perpeti immerilo videntur. Sed haec divinitas iieri
et Deo pro nobis incessanter supplicare noscunlur. sinif ut cruciatibus et flagellis erudiantur. « Fla-
Ipsis, inquam, pro nostris criminibus Deurii exoran- gellat > enim Deus « omiiem filium quem reeipit
fibus fit nobis ipse Deus pfopitius, et avertit iram (Hebr. xn). > Sed licet non sint omnes filii qui fla-
suam a nobis. Ipsi pro vivis ac defunctis ante Deum gellanlur. tamen nullus est filius qui non flagelle-
semper indefessis precibus instant, et ipsi nobis fru- tur. Poiro jaidam sine verbere relinquuntur. Unde
gum ubertatem obtinent. et ipsi tempestates et quae- ad aeterna tormenta, mala agendo, liberius festinant.
que discrimina a Chrisli grege repullunt. Ipsis eliam De quibus in beati Job libro scriplum est : « Vidi
mater nostra, sancta videlicet Ecclesia, quasi nobi- slultum firma radicc (Job v). > Slultus, inquam,
libus salellilibus decoratur, illustratur, atque serva- Q p, iirma radice stare eonspicitur quando in liac Vita
tur. Et si reprehensibiles quidam illorum foreicpe- continua prosperitate laetafur. Verumtamen in ftitu-
r.uniur, ideo caeteri contenmendi non suut, quia et rum districlus judex tanla adversitale feriet qitos
in angelis pravitas reperta est. Consideranda quippe reprobat quanta nunc severitate corripit quos amat.
est hominibus illa beati Job sententia diccntis (Job): Sed ne facinoi'a ad imniensum cumulura peccalo-
< Quis potest mundum staluere de iramundo con- rum prorumpant, aliqua poena, sicut praemissui»
ccptum semine, nisi tu qui solus es ? > subaudls, est, plecti debent. Nam iiiordiifata pietas cum tcm-
mundus. Unusquisque proinde, sive laicus, sivecle- poraliter parcif, et ad aJteriia supplicia pertrahil et
ricus, Dei munere est quod est, si tamen aliquid vitia pullulare perniittil. Discrclionis laineii modus
cst. Unde dicitur in Evangelio : « Nolite judieare, in omnibus est a judicibus observandus; el ul sit
et non judicabimini; el nolite cendemnare, et non ordinata pietas, ad scientiam est transeunduni, uS
cQiidemnabimini(Malth. xxxi). > Yerum, quamvisj scialjudex quid juste puniatetquidex misericordia
de filiis Dci scriptum sit: « Quotquot spiritu Dei ditnittal. Sic dcnique debet prudentia judicum corda
aguntur, hi filii sunt Dci (Rom. vm), > tamen om- in bonumsemper acuere ne attlipsa prudentiarecii-
nes mprtales quandiu in hac corruplibili carnc (e- tudinismodum cxcedat, aut simplicitas inignoian-
9£9 - HLGONIS DE S. MARIAMON. JFLORIAG. 960
ii.c fallacia corruat. Porro ipsi rcges, imperalores, A tei'ram. Sentite de Domino in bonitafe; et in simpli-
icj'udices, cum justae rationis imperio seeleratos citate cordis quaerite illum; quoniam invenitur ab
mprte puniiuU, aut aequitate dictante bella gerunt, his qui non teiitant illum, apparel autem eis qui II-
r.equaquam contra praeceplum legis facere putandi dem habent in illum (Sap. i). > His, inquam, pote-
sunt quo diclum est: < Non occides (Exod. xx). > stalibus ac principatibus terrenum regnum est di-
Ciam ideo criminosi lege perimuntur ne mortiferoi stinctum atque dispositum. Unde illi qui hauc posi-
peccato perniciosa securitas delur. Et idcirco noni lionemabomnipotenteDepcongruoordinedistinctam
injuste bella geruntur ut pax acquiratur. Moysesi atque dispositam coiiantur pervertere, de illorum
uamque, vir milis atque sanctissimus, legis divinae: numero videnlur existere qui ignorantes Dei justi-
niandalo multos legitur homines occidisse et mullasj tiam et stiam volentes constituere, justitiae ejus non
ctiam genles, Deo sibi ducatum prajbente, armis> sunl subjecti. Nonne ipse Deus omnia in numero
viclricibus exstinxisse. Hoc etiani multi alii principes> etmensura et pondere.fecit? Nonrieeleinenta hujus
Noyi ac Veteris Testamenti divino fervore succensii mundi, quamvis unura ab allero valde diversum sit,
feeisse leguntur. Timor cnim Dei et timor suppliciii sibi invicem concorda noscuntur? Npnne Dominus
relrabit Ijomiiiem a peccato. Yerum illa principum1 in Evangelio dicit : « Omne reghum iu se ipsum di-
vel praelatorura omnium cautela ulilis est atque3 "* visum desolabitur, et domus. super domum cadet ?
laudabilis in qua totum agit ratio, el furor nihil sibii (Ltic. xi.) > Denique quidam sapiens dicit: « Con-
vindicat. Pro pfenitenlibus vero Deus episcopum ini cordia res minimsecrescunt,el discordia res maximae
Ecclesia statuit, qnamvis ipse cor contritum et hu- dilabuntur. i Verum nunc operae pretium est illud
miliatum non despiciat. Debet enim episcopus quos- audire yel considerai'e quod olim Gregorius, papa
dam eorum, id est poenilenlium, secunduni modumj sanctissimus Sabino Constantinopolilano diacorio
eulpae in actione pcenilentiae a corpore Christi ett scripsit. Ait enim : « Unuffi esl qriod; bfeviter siig-
sanguine separare, et quibusdam certum poenitenliae e gerasserenissimo domino nostro imperalori, quia ego
pondijs imponere; qua perqcta, reconeilieiitur, et;t servus ejus, si in ej'us mortem velin Langobai'do-
fideiibus fratribus rursus aggregentur, et in gremiuma- rum consiliis me voluissem inserere, hpdie Lango-
sarictaj recipiaiitur Ecclesiae, a cujus societate aber- bardorum gens nec regem nec duceS, uee comites
raverant peeeando. Extra quain Ecclesiam non re-i- ljaberet, sed in suroma confusione essenl Pmnia.
niittuutur peccata; nec quisquam, nisi per eam,i, SedquiaDeum timeo, in mortem cujiislibet hominis
yitani; pptest assequi sempilemam. Ipse denique proo me miscereformido. >Prbinde ego nbn astruo ut li-
suo officio alios corrigit, et alios erudit, et alios ( ceat cuiquam regi vel imperalori quidquam conlra
is (]
censura jiistitise dictante excommunicati Ipse quo- Dei praecepta aut sanctorum eanonum conslitula
que quosdamnoHiiunquaniobjurgaredetrectat, quia ia facere vel instituere. Sed dico qiiod, sicut bonus.
vel aptius tempus exspectat, velmetuit ne increpatiti Christianus regum legibus contra Deum cOnstitutis
deleiiores fian,t. Non est enim omnibus hominibus ts obedirenondebet;;sic etqui rationabiliter cpnslitulis
una adhibenda doctrina.; sed pro qualitate morum in nou obedit, raale facit. Nam, sicut beatus testatur
diversa debet esse exhorlalio doctorujii. Nam quos- i- Augustinus : « Pax omuium reruni; esf traiiquillilas
daiii increpatio dura, quosdam vero exhortatio cor- L- ordinis. Ordo veroest parium et disparium rerura
rigit blanda: Nonqmnia denique tcmpora congruunt nt sua cuique rei dispositio. .» Sed, quia jam.noster
dpctrinae; sed secundum Salomonis sentenliam m serrao forsitan nimis in longum protrahilur, restat
« tempus tacendi, et.tempus loquendi (Eccle. m). > ut amodo terminetur, ne prolixitatesua generetle-
Und.e etiam sajpefatus papa Gregorius in vicesimo 10 genti faslidium. Claudendus, inquam, eslliber iste,
Moralium libro dicit : « Sancti, inquit, viri cum m quem ego Dei opitulanle clemenlia, non tumore
vident; qupsdam sua verba despicere,intelligunt eos is superbiae, sed frateruo cempunctus affeclu compo-
divinitus deseri, et ideo gementes conticescunt. > sui, desiderans utnon tanlum hae duae, de quibus
Yeruintam.en oPri dicimus ut conticescat episcopus iis V>liactenus tractavimus, polestates, sed etiam omnes
odio raalorumLhoroinura territus^ sed consilio cha- a- Christi cultores concordes et sibimet invicem sint
jltatis; cui jubet Aposfolus dicens;: « Insta oppor- r- cohserenles. Quod etiara praecipit sanclus et sapiens
ti!he,impoj'lune;:plisecra, increpa, in omni patien- n- Apostolus dicens : « Pacem, inquit, sectamini cum
. tia et doctrina (II Tim. iv). > Haee nos de duabus us omnibus et sanctimoniam, sine qjia nenio videbit
sufficial dixisse poteslatibus quibus in praesenli vita ta Deum (Hebr. xn). » Hoc quoque mandafuffi pium
sancta regitur et gubernatur Ecclesia, quibus etiam m ac saluberrimum Christus Dominus suis. tradidit
ppst Deum. sic illuslrari cognoscitur sicut duobus us discipulis dicens : « Mandalum novum do, vobis, ut
magnis luminaribus, sole videlieet et luna, tota ita diiigatis invicem (Joan.xm), > Et passioni jam
jnundi fabrica,.aut sicut duobus oculis totum luima- la- proximus ilerum dixiteis :« Pacemrellnquo vobis,
num corpus deeoralur etillumiualur. Quas nimirum im- pacem meam do vobis (Joan. xiv). » Porro ego prae-
potestates sanctas fore nemo debet ambigere. Ipsas :as sentem libellum exemplis sanctae-Scripturaj diligen-
criim Deus et Dominus in sua- pei'sona sacravit, it, ter corroborare curavi, ne forle inveniatur vatuus
univit et saiictilicavit. Quibus etiam liber Sapienliaeiae et inutilis labor meus. Opto proinde ut omncs qui.
pjiccipit diceiis; t, Diligite j.usliliam, qui judicatis
lis
961 LIBER DE REG. POTEST. ET SACERD. DIGNIT. 3fi"2
eum pio et benigno animo suscepluri siint, valcant A semper in Christo Jesu Dolnino nostro. Ameri.
Explicit liber primus.

LIBER SEGUNDUS.

Finito pfaecedenti libello, tacere deliberaveram, id Rubrum in divisiOnes, ct eduxit Israel per mcdium
est, a praesenli negoiio quiescere, el alias atiimum ej'us, et excussit Pharaonera et virlulem cjus in
applicare, cuffi ecce venif inilii in mentem illud mari Rubro, et transduxii populum sutini pcr dc-
qubd scriptum cst, quia « in ore dtiorum vel trium serlum,.et percussil gentes multas, et occidil reges
lestiuhi stabit oinne verbrim (Deul. xix; Malih. forles, Seon regem Airiorrheoruro, et OgregcmBasan,
xvin). > Et mox-recaluit animus: meus, et oppor- et dedil lerram eoruni haereditatem populosiio, illulii
tunum csse j'udicavi ut de hac eademque re, de qua significansregem ac Pastorem mitisslmurii quiiriins-
j'am unrim libruni edideramj facefem et secundum, B ferl in se Credenles per spem et fideiride mortalita-
quatenus duobus libfis fes una yaliditis firmelur et le ad iroroortalitatetri. Unde, sicutiri libfd superioiT
corroborctur. Porro libro siiperiori Pmnem pOtesta- jam diximus, sacrosahcto myslerio in efemo Dei
icm a DeOesse dispositamsatis, sicut reor, osten- taljernaculum sedificavil, et Aaroii cbrisecravif, ac
dimus. Ntinc autem iegeritibus evidenter notificare populo divinae legis priecepta pfopbsuit. Aafbii vero
decreVinius quod ipse.Detis duas specialiter potesla- in virga; quam ei ipse tradiderat, pperabalur sigria
lesiiiEcclesia sua sancta collocavit atque constituit, et pfodigiacoram Pharaone elopiimalibus ejtis. Post
regiam yidelicet ef sacerdotalem, non absque magno Moysen vero surrexit Jesus filitis Nave; cujusim-
ac Saiubcrririio saeramentb. Qiias duas pOlestates perio irapeditus esi sol ab iiin.ere Stio; doriec expii-
ipsa Dei sapieiUia, caniem, in qtia videfi posset, gnaret hosles populi Dei. Hic quoqtie fuitvif nia-
asstimens, iri unilate stiae personae.suscepit, et eas gnus et fortis, secunduhj nomen suuiri inter rcges
ia ea idep quadam gefmanitate siBi niuttio sociavit atque prophelas gerens figuram SalvalPfis npsiri,
alque corijnrixit ut et tinum sit in eis vinculum cha- qui est Rex parilcr ef Sacerdos; qtii ci ih figura et
riiatis semper, quod nunquam disjungatur, et^ ut myslerio Jordaiiis- alveuni traiisiens, divisit populo
airibae sibiiiivicem fideliter adbaerentes mutuo so- terram repromlssioriis ihfuniculodistrlbuiionis. Post
cieiUur Cl comp-iginentuf. Yicaria enim stii ope vel hunc autem Sartjuel pi'Ppheta feiiovavif regniim',
opiliilatioiie seiijper jiidigent; et nisi sibiinvicem ungens Satilem in regem; qtii el hOstes populi Del
r.oriveiiiaiit, fluctual omne corpus Ecclesiae, et per superavlt, et fines regiii sui fidelitef ampliavit. Yc-
incerta populus eVagatuf. Proinde quia in duobus ritniiameri postea fortunae suse prosperitatibus eve-
pfaeceptis iptain legem ef propliefas pendere ipse clus, siiperbieiis, Deo displicuit. Unde pro ed inodo
Dpiriiniis dixit in Evangelio '(Maith. xxn), et quia dictusprophctafrcqueriter Dominum oravif;sedla-
charilas gemina esse dignosCituf (duo quippesunt men exatiditiis nori est. Jani enim justoj'udicio Dei
ipsius charitatis proccepta, sicut jara diximus),. duas cohdemhalus erat. Pbsl Saiilem autem regnavit •
coiiveniciitcf poteslatesDeusetDorainusomniiim iii David, qul interpretatiir « rexfortis, » qui vicit
Ecclesia statuit, quibus dispeiisaiioiiem omiiiinn Goliain hosleffi immanissimiim, significans Regem
qrisi.inira ipsam gerurituf. comriiittere procuravit. illtim forlissiffium qiii devicit diaboluihtotiushiimaT
His, inquani, duabus potestalibus qiiasi alis duabus ni gcneris inimicum. Porro Dayid in tblo cordc srip
fiilcitur etsusientaliir; et his praedita, libero vo- dilexit eum qui exaltavil illurii, etprinjus inliilif ar-
laiu penefrat coeliim. Harum etiarii industria pote- cam Dei in Jernsalem cum laudibus et glpria raa-
statiim oliiii lam iri Judaea quaniinter gentiles ine- JJ
Q giia; ediditque volumen egregium quod appellatur
ruif exaliarietiiPbiliier sublimari, el harum pole- Psaltcrium. Quapropter iransiulit Deus peccatum il-
slatumpia curaacvigjlanli solertiaextendit palmiles lius, ct confirmavit regnum cjus in inultas geiierii-
siios a mari iisque ad mare. Quod quoriiodo cbnti- tiones. Cum enim in oecultp, non in aperto, Uiiae
gefit, id est qualiter per has^duas potestates, Dci miliiis sui uxorem adultcrii contagio maculasset, et
gratia comitanle, creverit ef.adoleverit, pro modulo postmoduin ipsum Uriam, ut facinus adroissum legi
noslraj scien.tiaenoslris nunc auditoribus referemus. posscf, hostiuro niaiiibus rnala fraude necari fecis-
Suronialim tamen quaedam pefstringam, quia cun- set, Nathan illum prophcta de suo Iacinoi'e inve-
cta adliaec pertinerilia generatira complecti non valeo. ctiorie publica redarguens increpavit, et cbnfessione
A regibus tamen et prophetis Judaicae gentis cxor- correpturo consequenter absolvil. Post David autehi
dium suiiiam. Moysesigitur dux pariter et propheta i'eghavif Salbmon filius ejus. Hic condiditiempltim
Jsraeliiicae geiitis, ut ffiodo nielius Davidico utamur Domino Deo suo ex lignis imputrihilibus et pretio-
cloquio (Psttl. cxxxiv), percussit jEgyptum cum sis lapidibus, in quo sancta figurabatur Ecclesia; et
priniogcnilis eorum, eieduxit lsrael de medio ejjis in consliluifin eo sacerdOlum ofliciaininiiiisteriis suis,
aianu potenti et brachio excelso' et divisil mare et Levitas in ordine suo , ut ministrarent Doftiino
mia HUGONISDE S. MARIA MON\ FLORIAC. 364
juxiaritum uniuscujusque diei, sicut praeceperat ei A bus et prophelis Judaicx- genlis dixisse sufficiat, ut
David paler ejus. Sed et hic repletus sapientia com- paulatim et seriatim quod proposuimus explanemus.
posuit syrasirim, in quo per epithalamiura carmen Igilur postquam Deus ac Domintis noster Jesus'
canit mystice conjunctionem Chrisli et Ecclesiae.In Christus hominero quem fecerat morle sua a morte
proverbiis quoque et in interpretationibus faclus est redemit ajterna, et captivitatem nbstraa carnis rc-
admirabilis, et divulgatum est nomen ejus longc la- . suscitavit a raortuis et invexitin ccelunij Vetuseva-
teque. Sed cum polleret inagnis opibus et gloria cuatum est testamentum, sicut evacuari solet puc*
magna nimis, intumescens corde, effrenatus est in rilis setas fprliori selate superveniente. Unus enim
libidinem, et exarsit in concupiscentia feminarum Deus per sanclos prophetas et famulos suos secun-
alicnigenarum, el insuper adoravit deos earum. dum ordinatissimam distributionem temporum de-
Quamobrem indighalus est Dominus, el concita- dit minora praecepta. populo, quem timore adhuc
vit adversus eum Jeroboam filium Nabat servum alligari oportebat, et per filium suum majora popu-
ipsius. Scidit quoque rcgnura de manu filii cjus. lo, quem charitate j'am liberari convenerat. Quorum
Nam in jerusalem regnavit Roboam filius Nabat. prajceplorum geruli Chrisli fuere discipuliqui co-
Sed ne in singulis iramorer, dum regnaret postmo- gnominantur aposlpli. Ipsi quippe et eorum sequa-
dum in Jerusalem rex Ezechias, ef fecisset quod I^cesprobali in fide, longanimes in spe, potentes in
erat placitum coram Domino Deo, juxta omnia quae opere et sermone, patienles in Iribulatione, et eru*
feccrat David pater ejus, suirexit contra eum Sen- diti in omiiibus quse fecit ipse Dorainus Jesus Chri-
nacberib rex Assyriprum mullo vaflatus exercitu. stus, abicrunt per orbem universum vomere verW
Tunc surgens rex Ezechias et Isaias propheta ora- Dei mentes lipminiini proscindentes, et in eis novo-
verunt ad Domiiium; quos Dominus exaudivit. Et rum praeceptorum semina j'acientes, et Ecclesiae
in castris Sennacherib angelus descendit, qui de fuiidamenta locantes super lapidem angnlarem Chri-
ejus exercitu centum octoginta quinque millia inter- stum Jesum, in quo ambo parieles e diverso ve-
fecit. Igilur reges gloriosi a Deo inspirati pro viri- nientes, de Judaeis videlicet ef gentibus, gemina
bus suis sanctam extulerunt Ecclesiam; et eorum charitate cppularentur. Beatus vero Petrus descen-
pia cura ac vigilanti solerlia adolevit primum in Ju- dit Anliochiam, et ibi fundavit Ecclesiam, ift qua
duja, el demum in genlibus suos palmites dilatavit. primum a nomine Chrisli cognominati sunt Chri-
Nihilominus etiam sancli prophetae illam suarum sliani. Inde quoque Romam venit; et ibi yerbum
virtutuni decore pariter ornaverunt, el auro suae sa- Domini praedicans, per annos viginti et quinque te-
pientiae nobililaverunt. Coustat ergo reges atque ^, nuit ipsius urbis.papatum. Ad cujus pastoris sola-
prophetas sanctissimos vicaria |sui ope semper indi- tium divinitus est missus Paulus Apostolus gen-
guisse. Ecclesiam'autem S}'nagogam appello; quo- tium,ut alter alteri solatio esset. Sed hos ambos
niam illa quae in ea fiebant, praesentis Ecclesiae fi- aposlolos Nero saevissimusimperator mortis dam-
giirain gerebant; et in illp sacrificio Christi figura- navit senlentia. Pprro post Petrum appstolum Cle-
batur occisio, cujus sumus sanguine redempti atque mens, vir sapientissimus, ab ipsp Petro consecra-
reparati. Sed et per Sabbati otium figurabatur re- tus, Romanam regendam suscepit Ecclesiain; qtti
quies beatorum. Ipsa etiam Lex Novum Testamen- et ipse non multo post maris gurgitibus. iramersus
ttirif in figura praecessit. Unde superveniente evan- pro nomine Christi complevit martyrium. El cum
gelica luce, uinbra consequenter abscessit. Nunc adhuc fere per orbem universum tyrannorum impe-
autem sanctorum prophetarum vicem in Ecclesia rio simulacra colerenlur, Marcellus urbis modo di-
Chrisli relinent sacerdotes. Sic enim Dominus ad ctae papa sanctissimus in domo Lucinae matronac,
ipsam loquitiir per Isaiam prophetam : « Ecce, in- quam Dco dicaverat, , ad animalia publica custo-
qttil, constituani principes tuos sicut antea, et con-• dienda depulatus, vitam finivit. Et quae major nc-
siliarios tuos sicut ab initio (Isai. i). > EtPsalmista : minis Christiani injuria quam summum pontificcm,
« Pro patribus tuis nati sunt tibifilii : coristitues eos; p_ id est sanctaj RomanSe praesulem Ecclesiae,j'umen-
principes super bmnem terram (Psal. XLIV).> Igi- torum stabularium esse? Omitto, inquam, multa
nir regiam et sacerdotalem dignitatem D.eusin ter- alia crudelia et exquisita tormer.ta quibus plurcs
ris ordinavit sive dispbsuit non absque magno ac: Dorairii sacerdoles lam Romae quam alias, ut de
saluberrimo sacramenlo. Unde congruit cl valdei aliis chrislicolis taceamus, per annos ferme trecen-
conveniens est ut hae duae potestates sibi invicemi los et deccm ab incarnalione Dominilper martyjii
fraterna charitate semper adhaereant, et ut se muluai coronam ad aelernam pervenere felicitatem. Quo in
soUic.itudinelueantur.Nam nisi invicem coiiveniant,, tempore quisque qui Christiano gregi praeeral jure
fluctuat omne corpus Ecclesiae, et per devia populus; sacerdotii, ad marlyrii tormenta primus rapiebatur,
agiialur. His enim duabus poleslatibus quasi duabuss et supplicia graviora paliebalur. Sed postquani po-
columnis fortibus atque lirmissimis fulcitur atqnej pulo sedenti in umbra mortis, id est in tenebris in-
sustentatur. His-etiam duabus potestatibus quasi alis5 fidelitatis, lumen ostensum est verifatis, Constanti-
duabus ab adveisilalibus mundi hujus fetus ejus5 iius Rbmanorum clementissimus imperator edicto
ambiuiiturac protegunlur.Illi vero quihis alis ambirii proprio conslituit per tolum Rdmacura imperium
refugiunt rebellare Deo noscuntur. Haec etderegi- - templa gcntilium claudi, el axlificavit in eadem urbe
8G5 LIBER DE REG. POTEST. ET SACERD. DIGNIT. 5166
plur.es eeclesias; inter quas construxil ecclesiam A majorem Theodosium iroperatorem pro suo facinore
beati Joannis Baplistae, et beatorum aposlolorum ab ecclesiastica coramunione publice palamque sus-
Petri et Pauli, quas eliam magnis pbssessionibus di- pendit, et ad pcenitenliam redegit regiam potestatem.
tavit, auroque ef argento locuplelavit, atque eorum- Sanctus etiam Germanus Parisiorum episcopus Ari-
dem apostoloruni sacras reliquias auro purissimo bertum regem Francorum, quia, uxore sua legiti-
ac gemmis pretiosissimis inclusit. Dedit etiam beato ma derelicta, duas sibi subiiitroduxerat uxores, ex-
papae Silvestro et successoribus ejus vigoiem et communicavit. Et quia correplus non est, Dei ju-
-bonorificentiam imperialem, privilegio suo decer- dicio percussus, in eadem excommunicaiione mor-
nens ut principatum oblineaut lam super quatuor tuus est. Necesse est enim ut temeritas malorum
principales sedes, Antioehenam videlicet, Alexan- principum sahctorum auctbritate praesulum refrene-
drinam, Constantinopolitanam, etllierosolymilanam, tur et dignis coerclionibus comprimatur : qu-Tesi
quam etiam super universas per totum orbem Eccle- non fuerit digna castigatione restricta praebebit po-
sias, et ut pontifex sancue Romanae Eeclesiaj celsior pulo facilem'peccandifacultalem.Fornicatores autem
existat cunctis sacerdotibus mundi hujus. Congruum et adulteros apastolus Paulus a contubernio caetero-
quoque duxit imperii et regni Romani potestatem rum separat Christianorum, ubi cum ejusmodi nec
in orientali regione transferre, ut ibi lex sancta ca- cibum dicit esse sumendum (I Cor. v). Unde merito'
put teneat principatus ubi apostolorum princeps ab Ecclesia segregantur, et a sacramentis altaris
Petrus crucis patibuium sustinens oeeubuit, et ibi arcentur. Ecclesiasticae vero disciplinae j"ugum nemo
gentes colla flectant tibi earum doctor Paulus ex- catholicus a cervice sua debet abigere, sed sacer-
tenso collo.pro Chrislo martyrio est coronatus, et doti salubria sibi suggerenti parere : quia, sicutSa-'
ibi Domini nostri famulentur oflicio ubi quondam muel prdpheta teslatur, « melior est obedientia
terreni regis serviebant imperio. Ad summum quam victimae, etauscultare magisquam offeri-eadi-
proinde tradidit Romano pontifiei palatium suum pem arietum (7 Reg. xv). > Obedientia ergp vicliniis
Lateraiiense et coronam capitis sui et chlamydem j"urepraeponitur : quia per viclimas aliena caro, per
puppuream et caelera omnia ornanienta imperialia obedientiam vero voluntas propria maclatur. Tanto,
et omncrii gloriam suae potestatis et processionem inquam, quisque Deum cilius placat quanto ante
imperialem et dignitalem imperialium equitum pa- ejiis oculos arbitrii sui repressa superbia gladio ti-
latio prajsidentium. Decrevit eiiam clericos sanctae moris Dei voluptates suas a se praccidendo debili-
Romanae Ecclesiafiscrvientes habere potentiam et tat. Obedientia uempe est virtus quae principaliter
praecellenliam, id esl, consules atque patricios effici, i fidei meritum possidet: qua quisquis caruerit, infi-
nec noij-et caeteris dignitatibus imperialibus deco- delis esse convincitur, etiamsi fidelis esse probe-
rari, ut sicut ornabalur imperialis militia, ita et ipse tur; quam qui sacerdofibus non exhibet, Deo re-
clerus ornetur, et sancta Romana decoretur Eccle- pugnare videtur. Ab eisenim, id est a sanctis praj^
sia, ut amplissimo honore apex ponlificalis effulgeat. sulibus, sicut supra retulimus, per universum 6r-
Qiiod privilegium obtiilit super corpora sanctorum bem quondam fides catholica diffusa est. Apostoli
apostolorum Pelri et Pauli, eligens sibi ipsum prin- quippe, quorum ipsi sunl haeredes, sive discipuli,
cipem apbslolorum ejusque vicarios firmos apud adhaerentes Christo summo Ponlifici, inventi sunt
Deum intercessores atque patronos. Et Isoc quidem praecipue persecutionis tempore fide firmi ac re-
hbnore dignissimo Gonslantinus Romanorum cle- ligione praecipui et metu mortis inlerriti. Unde
menlissimus imperator sancfam Ecclesiam exlulit mnic omnis Christianus recte eorum expetil suf-
ac honoravit. Veriim episcppalis dignitas longe fragio a peecatorum suorum ucxibus enodari, et
gloriosiiis a Deo meruit exaltari. Dedit enim eis, id eos honorat et excolitvelut patresatque magistros.
est episcopis, Deus ac Dominus noster Jesus Chri- Verum quia de his pro tempore satis jam dixi-
stus potestatem aperii¥ et claudere coeluni horoini- mus, decet ut iterum de regum antiquorum magni-
i.us. Quo eos pollere privilegio intelligens inemora- Dficenlia vel liberalitate, qua sanctam extulerm.l
ttis imperator Constanlinus, iri Nicaea synodo post Ecclesiam, pauca nescientibus retegamtis. Pipinus
oinnes episcopos ultimus residens, ntillam judicii rex Francorum Adriani papaeprecibus hivilatus llo
sentcntiam super eos dare voluit; sed illos omnes mam venit, ei eumdera Romanura antistitem ab in-
cieos vocans, non stio eos subesse debere judicio, festalione Haistulfi regis Italiae magnifice liberavit,
sed sead eorum pendere judicavit arbitrium. Nam et pradia ei erepla restituit. Adriano vero papas
eorumdem praesnlum oflicium est ab injuslo tramite Leo suceessil; quem Romani multis injiiriis affecr-
revocare regiam potestatem, et si ei non acquieye- rtint, el a sua sede parifer expuleruiit. Sed et hunc
rit, etiara excommunicare. Quod in veteri lege san- Carolus rex Francorum magnificus Romam ve-
cti prophelae fecisse comperiuntur. Nathan quippe niens loco suo restituit, et inimicos ejusmortemui»
propbeia, sicut jam praemissum est, peccatum quod ctavit, mullaque in auro et argenlo ecclesiae bcjii
rax David fraudulenler et occulte commiserat, ci Petri largitus est munera. Imperatoris quoque Hen-
publicc dentidavit, et eonfessione eorreptum conse- rici seeundi temporibus iterum Romani Cleicenteni
qr.enter absolvit (II Reg. xn). Et in Noyo Testa- papam multis contumeliis affectum a sua cathedra
inento beatus Ambrosius Mediolanensis episeopus pepulerunt. Quod prcefatus audiens imperalor Ro-
0G7 HUGONISDE S. MARIAMON. FLORIAC. 908
mam vcnit, cl cuhi in propria sede reposuil. Post A tus, ncc a provincialibus cpiscopis metropolitani
decessum vero papae Clemenlis, rursus Romani judicio consecratus. Unde salutiferum ct oppoitu-
rex aut quislibet pius
qsiohdaminutilem puerum papam ordinaverunt. Sed num esse speramus ut si
et hunc Henricus lerlius, Henrici supradicti suc- princeps praesulalus lionorera viro sanclo ordinabi-
cessor et filius, a scde deposuit, et Gregorium sex- liter tribuere vult, ne hoc suo solo facial arbilrio,
tum illi substituit. Quidam denique rcgum et impe- sed consilio et consensu metropolitani episcopi,
ratorum pro Dei aniGre et dilectorum suorum expia- Nam pro eis qui se contra censuram religiosam
tione, alios benignilalis fructus indigculibus exbi- provehunt, et culmen regiminis potius sibi ra-
Jjttere. Alii vero pro sibi subdita genle multas per- piunt quam assequuntur, solet saepe dissensio pul-
luleriinl anxielafcs, el quidam pacem regni suis praj- lulare, etorilurnoiinunquam in populo giavis per-
tulere periculis. Scd et quidam illorum fures.adulte- nicies. Unde nobis cautum fore videtur ut. si re-s
ros ct omnes aeqiicsacrilegos exquisitis interimentes hujusmodi, pravorum sludiis obstantibus, coiripa-
suppliciis, magna populo suo beneficia coiilulcrunt. tenter minime perfici potueiit, ut tandiu diffcratur
Alii quoque leges discretione praecipuaset honeslas donec in generali synodo rationabililer atque legi-
populis tradiderunt. Alii vero fuerunt benignitate time lcrminelur. Proinde regis officium est etiani
praecipui, et alii scnsati, et facundia praediti, et ^I dissidentes episcopos reconciliare, Sicut multis do-
alii pacilici, el alii universa morum probitate con- cumentis possumus approbare. Imperaloris quippe
spicui. Alii ipsorum eliam divcrsis aediliciis eccle- Valentiniani junioris temporibus Sixlus Romanus
sias oriiaverunt, et alii victricibus armis gwilem pontifex incriminatus esf a quodani Basso. Quod
perlidain a regiii stti finibus expulerunt: quibus om- audiens modo dictus Augustus, pia. chra jussit
nibus indiget Ecclesia. Quidam eliam in suis fundis concilium celebrari; in quo ptirgatus est papa
Kiiificaverunt ecclesias, in quibus viros posuere re- Sixtus a crimine, et Bassus condemnalus esl. Thc-
Iigiosos, et eis sua pfaedia contulerunt, ut ex eo- odorici etiam regis Italiae teffiporibus Syffima-
rum rcdilibus viverent, el ibi dein sine solliciludiiie chus sedem obtinuit apostolicam, et eodem die
noctc dieque Domino ministrare.nl, bomines sanctos Laurenlins provectus Cst ad eumdeni gradum pcr
ct honcstos eis praeponentes, quos appellamus ab- seditioncro. Quod-senatus Romanus regi Tlieodorico
lKites,quieos diligenlerdivinis mandaiis imbuerent, intimavit, et ut eis raitteret qui ofdinafeluf aposfb-
et eis pariter neccssaria providerent. Ex eo quoque licus suggessit. At ille misit eis Petruro Altinaeci-
tempore coeperuiU eliam pracsulatus hpnorem qui- vitalis episcopuni. Scd Symmachus convocavit
busque viris rcligiosis ctdivinis dogmatibus diligem-p coricilium centum el viginli quinqrie episcoporum,
ter excullis regali muhilicenlia tribuere et Ecclcsiae in quo ptifgavit se ab his quae ei objiciebanlur; et
Dei paslores dignissinios providerc. Qua discreta ila demum usquead diem suaertdrmitionis pernian-
consuetudine usi sunl mulli reges et principes usque sit apostolicus, et Laurentius privatus est sede sua.
ad tempora noslra in promovendis viris doclissimis Anno quoqtielticarnalionis Domihicaenongentesii.no
afque sanctissimis, sicutin superiori jamdiximus li- sexagesimo secundo Octayiatius papa^ cuni de ir-
bro. Unde etiam ille magnus papa Gregorius, cujus religiositate culparetuf, Othbne Rbmanb itiiperalorc
hodie saeri flores eloquii redolent in sancla Ecclesia, jabente a sua sede expulsus est, et Joannes septi-
Mauricio imperaiore jubente, consecrari non renuit. mus ei cst subslitutus. Verum cum modb diclus
Quod el ante eum bcalus fecisse legitur Ambrosius intperator a Rdma discessisset, Roinani Octavia-
Mediolanensis archiepiscopus, virsanctissiraus; qui, num receperunt, et Joarroem ab urbe expulerunt,
Valenliniano imperalore jubente, prsesulatum prae- et Benediclum papam ordinaveruht. Quod irnpera-
dictae suscepit Ecclesiae.Hoc eliam fecere mulii viri tor Otho comperiens Romam rcdiil, el prcefaium
calholici, quos et decorabat niorum elegantia atque papaffi Benediclum judicio synodali deposuit, el Jo-
sanclissima vita. De quorum numero fuisse nco- aiinem loco suo reslituit.
scuntur sanctus Andoenus Rothomagensis archiepi- D Itaque, sicul evideuter sermo noster aperuii, regi
scopus et sauclus EXgius Noviomeusis antistes, viri rite stibjacere videntur omnes regni ipsiiis episcopi,
Deo gratissimi, sicul eorum indicanl aclus, qui re- sicut patri filius deprehendilur esse subjectus, no»
gis Dagoberti munere ponfificari meruere. A7eru5n- ualura, sed ordine, ut universitas rcgni ad unum
lamcn propler eos qui violenter in Ecclesia se in- redigalur principiuni. Ad eum denique pertinet illas
gertint, ct pracsulatus honorem ab irreligiosis prin-,, quae ad quefeks venitiiif caiisas jn totc regno suo
cipibus pecunia comparant, amantes superbiam el, prudenter audireetauclorilatis stise privilegio cof-
lemporalem dominalionem cum vaua pompa el ar- rigere vel pacilicare. Unde i'eprehendi a quibusdam
roganlia muridi hujus, statuit sancta Nicaena syno- solet quod Gregbfius septimus consecrari vitavit
dus ne quis praeter voluiilateni et consensuni melro- consensu et licentia imperatoris. Pro qua re dis-
polilani sui ullatcnus fial episcopus. Quod et posl- sensio ista processit, et fiunt quotidie caedes Chri-
modum venerabiles Romani corroboravere ponlifi- stianorum, et loca Dei sacrata Romario sanguine
ces, videlicet Gelasius, Coelestinus, el Leo sanctis- polluuntur et coiUaminanlur, ecclesiae solo lenus
simus, dccernenies ut nulla ratione fial episcopus> evertuntur, el Chrislicolae a suis domibus exclu-
qui ncc a clericis cst ciectus, nee a plcbibits expeti- duntiir, ci casfella ei vici et villaeflami)iis anlenli-
 969 7 LIBER DE REG. POTEST. ET SACERD. DIGNIT. 9TG.
bus cdnsumuntuf; et nullus, proh dolorl inveni-A L-A venissent, subtrahebat et segregabat se, timens eos
tiif qiii causani istam caute discutiat, prudenterr qui ex circumcisione eranl, Et simulatioivi ejus
examinet, ac jiiste determinet. Clerus et populus irii conseriseroht caeieri Judajj, ita ut et Barnabas du-
ambiguo positus est, et magnilpqui sivemagnaless ceretur ab eis in illam simulalionem.: Sed cum
noluht brachia sua, id est vires suas, extenderee vidissem quod non recte ambulafent ad veritatem
contra impetuni tribulationis; sed facti sunt quique3 Evangelii, dixi Cephse coram omhibus : Si tu, Ju-
potentes velrit arietes invicem se debellantes. Re- daeus cum sis, gentiliter vivis, et non Judaice, quo-
prehenditur etiam illud decretum ipsiiis in quon modogentes cogis Judaizare? Nos natura Judaei, et
confmetur ut nullus episcoporum inveslituram epi- non ex gentibus peccatores. Scientes autem quOd
scopatusyel abbatiae de nianu regis vel imperatoriss non j'ustifjcatur homo ex pperibus nisi per lidem
suscipiat, pfopter yiros sanctos qui dudum regumi Jesu Christi, et nos in Christo Jesti credimus, iil
vel iiijperatorum munefe, sicut supra retulimus,, j'ustificemur ex fide Christi, et non ex operibusie-
pbntificatus horiorem recipere non reeusaverunt, ,. gis (Gal. n). » Ergo si lantus aposfolus,carnis in-
quod nunquam fecissent, siinhacre culpam latereB firmitate praepeditus, repreliensibilis iiiyentus est,
noyisserit. Nec, ut speramus, Deus illos tanlis mi- quanto magis ilie reprehensibilis est: cujus cof ta-
raculis coruscare faceret, nisi eorum vita corami " met, et quasi magna cOgitans, attonitos habet ocuv
ipso laudabilis exstitisset. Supervacua igitur esseES los? Verumtamen ille qui caeteris apostolis eniine-
videtur. Porro"poropa mundi huj'us quibusque prin- bat, et queni Dominus Jesus Christus magister opti-
cipibus superbiae et elationis tumorem ingerere so- mus ore suo docuei'at et Spiritus saiictusjlltimiua-
let; et dum illicita commitlunt, reprehensoribus5 verat, Paulum nuper ad fidem conversum salubria
, suisdicere splerit : Nps a ne.miue debemus judicari, sibi suggerentem humiliter audire non reiitiit,-sed
el.sub nullius sumus pbsilipotestate; indoroabiless illi peiiitus acquievit. Homo yero fastu potentiae sae-
se prsebeiifes niedicis spiritalibus, id est sanctis do- culi hujits praeditus, sicut in libro Job legitur, « in
ctbiibus, qui eorum delicta jiaterna scirent possent- superbiam erigitur, et tanquam pulliim onagri se
que pietate curare. Itaque in languore suo perma-. liberum natum pufat (Job. xi), > ideoque reatum
nenfddriec deficiarit; nori attendentes illud sapien- suum cognoscere et sanctis hominibus assensuiii.
tissimuni dictuni : « Omnia, inquit, mihi liceiit, sedI praebere detreclat. Verunitamen Deus sapientes ho-
non pninia expediunt (/Cor. vi). > Qui si Deum, mines saepeper simplices quosque soiet insBTueve.
timererit, et igiiem illum qui paralus est diabolo ett Unde et Balaam propheta, qtii mercedera amavit
satellitibus ejus, nimirum illud animo sajpe revol- iniquitalis, coivreetorem habuit suse vesaniae animal
^,
verentquod in beati Job iibrp scriptum est :« Nun-. ^ mutum cui insidere solebat (Nutn. xxu).' ExcelsuS
quid justificari pbtest homp comparafus Deo, autt quippe Dominus et humilia respicit et excelsa a
apparere mundus nalus de muliere? Ecceetluna i longe cognpscit. Humilia, inquam, respicit, ut at-
Bon spleridet, et stelloe npn sunt mundae in eorispe-- tollat, et excolsa, id est superba, ut dejiciat. Qua-
ctu ejus. Quanto magis hoinopiitredo, et filius ho- propter oportet ut quicunque culmeri honoris oLti-
minis veiiriis? (Job xxv.) > Et in libro Sapienliae : net, se diligenler attendat, et nulla se ipsurij adula-
« Cdrpus eninl quod corrumpilur aggrayat ahimam,. tione seducat, sed intelligat cum quanto periculo
et terrena inhabitalio deprimit sensum mulla cogi- mortis aeternaeet cum quanta penuria perfectoejtis-
'
tantem (Sap.;ix). > titiae peregrinemur a Doniirip. Namlicet sint spe-
Vej;um nuric vereor ne quis me redarguens di- ciosi pedes evangelizantium pacem, evaiigelizahtiuai
cal : Nonesttuum, ffater, hondrabiles ac subiimes5 bona (Rom. x), tamen de terra sicca piilverem con-
increpare personas, qnorum peccata Deus judicandai trahere solent. Et si hoc dispensatores yerbi Dei et
suo reservat-.judicib. Sed meminerit quisquisille j ministri sacramentorum ejus, quantb magis quae-
est qriia beatissimus Petrus apostolus, qui caeteris3 dam provincia magni Regis ? Unde Psalmista Do-
omnibus apostolis pfajetiiinebat, et cui DeuS ac Do- - j\ mino dicit : « Beatus quem tu erudieris, Dorouie,
p
minus nbster Jesus Christus ore proprio locutuss et de legetuadocueris eum (Psal. xcm). i.Sediiis
fueraif dicens : « Tu es Petrus, et super haric pe- modo sepbsilis, operae pretium est beati Papae Leo-
tram aedi(icabo"Ecclesiam mearii, et pdrtse inferii nis [Nicolai] decretum hostris'auditpribus propa-
non pfaeValeblihtadvefsus eam, et tibi dabd clavess lare, et quid de ordinando papa sanxerit nescienti-
regrii coeibruuJ, et qubdcritique ligaveris super ter- bus intimare. Qtii cum anno Incarnationis Dominicgj
ram, erit ligaiutii etin ccelis, etquodcunque solve- millesimo quinquagesimo octavo papae Leoiji suc-
ris supef terram, efit solutum et in coelis (Matth.'.. cessisset, anno ordinationis suaeseeundo conciliuni
xvi), > qtiod liunc Patiltis hiiper ad fidem couversuss habuit in basilica Lateranensi mense aprili, indi-
aususest reprehendei'e, ac diVind zelo succensuss clione duodecima; in qua residens, omnibus sibi
coram bmriibus increpare. Sic eteniin Idem apo- i- circumsidentibus dixil,:
stolus Patilus scribens ad Galatas dicit : « Cum ve- J- « Novit modestia vestra, fralres charissirai el co-
nissel Gephas Antiochiam, in faciem eirestiti, quiaa episcbpi, inferiwa quoque raeinbra non latuit, de-
reprehensibilis erat. Prius enim quam venirent qui- t- funeto piae memoriaedomno Stephano decessore no-
dam ab Jacob, cum gentibus edebat.' Cura aulemn slro, haec -ipostolica sedes, cui Deo auctore deservio,
PATHOL. CLXJII. 31
 " - S72*
•971 ?HUG0N1SDE S, MARIAMON. FLORIAC.
•quot adversa pertuleril, quot denique per Simonia- A i clesiaj separatus, subjiciatur sicut Anticliristris et
caj haeresis trapczetas malleis et crebris tunsioni- invasdr atque destructor totius Christiaiiitatis, nec!
bus subjaCuerit, adeo ut columna Dei viventisjam- aliqua super hoc audientia aliquando ei reservetur,
jam pene videretur nutare, et sagena sumrai pisca- sedab omni ecclesiastico gradu,inquocuiique-prius
toris, , procellis intumescenlibus, in naufragii pro- fueraf, siue retractatione deporiatur : cuiquisquis
tfunda submergi. Unde, si placetfraternitati vestrae, adhaeserit, vel qualemcunque tanquam pontifici re-
.'debemus auxiliante Deo futuris casibus pfudenter vereritiaffi exhibuefit, aut in aliquo eum defendere
occurrere et ecclesiaslico statui, ne rediviva, quod praesumpseiit, .paii senteirtia sit mancipatus. Quis-
absil! niala praevaleant, in posterum praevidere. Qua- quis autem hrijus nostfi decreti vel sententiae viola-
propler instrucli .praedecessorum noslroi-um alio- tor exstiterit, et Romanam Ecclesiam sua prsesum-
rumque sariGtorum Patrum auctoritate decerriimus ptiorie confundere et perturbafe contra hoc statutum
atque constiluimus utobeutite hujus Romanae uni- tentaverit,' perpetuo anathemate alque excommurii-
versalis Ecciesiac pontifice, in primis cardinales calione damnetur, et cuiri impiis, quando resurgent
cpiscOpi diligentissima simul consideralione tra- in judicio, reputetur. Omnipotentis scilicet DeiPa-
ctantes, mox sibi clericos cardinales adhibeant, sic- tris el Filii ef Spiritus sancti contfa se iram sentiat,
"
quie reliquus clerus et populus ad consensum novae et sanctorum apostoloruin Petriet Pauli, quorum
clectionis accedant. Et ne venalitatis morbus quali- praesurait confundere Ecclesiam, in hac vita et in
Jjet occasione subripial, religiosi viri praeduces sint fiitura fuforeffi reperiat. Fiat habitalib ejus deserta,
in promovendi ponlificis electione, reliqui autem se- el in tabernaculis ejus non sit qui iiihabitet. Fiant
quaces. Et.certe recms atque legilimus hic eleclio- filii ejus orphani, et uxor ejus vidua. Commotus
nis ordo perpcnditur, si, perspectis diversorum Pa- commovealur ipse et filii ejus, et mendicent, et
trum rcgulis seu gestis, eliam illa beati Leonis sen- ejicianturde habitationibus suis. Scrutetur feucra-
tentia recolatur : « Nulla, inquit, ratio sinit ut inter toromnem substarUiam ejus, et diripiant alieni la-
episcopos habeantur qui nec a clericis sunt electi, bores ejus. Orbis terraruui pugnet contra illum, et
<nec a plebibus expetiti, nec a comproviucialibus caetera elementa sint ei contraria; et bmhiuro saa-
-episcopis meiropolitani judicio consecrati. > Quia ctorum quiescentium merita illuin cdhfunda^ut,et
vero sedes apostolica cunclis in orbe terrarum prae- in bac vita super eum apertam vindictam Osiendant.
;_ferlur Ecclesiis, atque ideo super se metrppolita- Observalores aulem hujus nostri decreti Dei.omni-
nura habere non potest, cardinales episcopi proeul potentis gralia protegat, et auctoritate beatbrum
dnbio metropolilani vice fungantur, qui elecluman- (Q Petri et Pauli ab omnibus vinculis absolvat pecca-
'
.tislitem ad apostolici culmiuis apicem provehaut. torum. >
Eligant autera de ipsius Ecclesiae gremio, sireper- Ecce iste papa sanctissimus saho ac saluberrimo
tus fuerit idoneus; vel, si de ipsa non invenitur, consilib et disci'etione praecijjua in ordinatione Do-
ex alia assumatur. Salvo debito Iionore et i'everen- mini papae debitum honorem el reverentiaro impe-
,tia dilecli iilii nostri Henrici, qui in praeseiitiaru-ni ratori reservans, illud apostoli Petii maudatum ob-
>rex habetuf,et futui-us imperator Deo coiicedente servat quod scripsit idem aposlolus in Epistola sua
speralur, si.cutjam sibi concessimus et successori- dicens : « Subjecti estote offini humahae creaturaj
bus illius. qui. ab hae apostolica sede personaliter propter Deum., sive regi quasi praecellenti, sive du-
hoc jus impetraveriiif. Quod si prayorum atqueini- cibus quasi ab eo missis ad vindictam malefactorum,
quorum.hominunj ita perversitas invaluerit utpura, laudera vero bonorum; quia sic est voluntas Dei ut
sincera, alque graliiila electio fieri in urbenon pos- • bene facientes obmutescere faciatis imprudentium
sit, cardinales episcopicum religiosis clericis catho- hominum ignoraiiliam, quasi liberi, non-quasi vela-
licisqtie laicis, licet paucis, jus potestatis obtineant men habentes malitiae libertatem, sed sicut servi
'eligere apostolicae sedis antistitem ubi congruentius Dei (J Pelr. n). > Per terrenum quippe fegnum coe-
judicaverint. Plane postquam elcctiofuerit facta, si. D lesleiunc proficit, duin quod sacerdos non praevalet
bellicatempeslas.vel quaiiscunque hominum cona- cfficere per doctrinae sermonem, regia potestas hoe
tus malignilatis studio reslilerit ut is qui electus agit vel imperat per disciplinse terrorerii. Decet igi-
estin:..apostolica scde juxta consuetudinem intliro- tur ut unicuique potestati suae auctorilatis privile-
iiizari non-valeat, eleclus tamen sicutpapa auctori- .s^ium sibi semper salvum et incolume perseveret.
tatem '.obtineat regendi sanctam Romanam Eccle- Denique, sicul Paulus apostolus docet:« Nerap >sa-
siam et disponendi omnes facultales illius, quod .cerdoliuro sibi praeripere debet, « sed qui vocatur a
beatum Gregoriura ante electionem suam fecisse Deo tanquam Aaron. Nam et Christus, rion semel-
cognoscimus.Quod si quis contrahoc decretum no- ipsuni clarificavit ut Pontifex fieret, sed qui loculus
Strum syn.odajisenteniia promulgalum per sedilio- est ad eum : «Filius meus es lu, ego liodie geuui (e
nem vel pi'ajsumptionem aut quolibet ingenium ele- (Psul. n). > Et in alio loco : « Tu essacerdos in
ctus aut etiam ordiiiatus seu inthr.onizatus fuerit, , ffiternum secundum ordinem Melchisedech (Psal.
aucloritate divitia et saiictorum apostolornm Pelri cix); > qui in diebus carnis suae preces supplicafio-
ct Pauli perpeluo anathemate cum suis auctoribus,, . nesque ad eura qui possit eum a morfe salvum fa-
factoribiis, sequacibus, a liminibus sanctoe Dei Ec- cere cum clamore valido et lacrymis offercns, exau-
 973 ; LJEER. DE REG. POTEST. ET SACERD. DlGNlT. , 971
dilus estprq sua revereritia. Et quidera cuni.^ssett A nl|s exterorum (Eccli. iv). > Ef Job : « Appreiieridet
FiliiisDei, didicit ex his quajpassus est obedientiain,, impium quasi aqua inopia, nocte opprimet eum teiri-:
et consummatus, factus est in omnibus obtemperari- pestas, et tollet illum ventus urens (Job xxvn). >
tibus sihi causa salutis aeternaj, appellatus a Deo)•: 7 Denique si per eos, id est, si per jjravos praelalos
Ponlifex juxta ordinem Melchisedech (Hebr. y). » diabolus nos instigat verbo aut urget tormeuto ui
Ergo decet ut episcopi quique sequantur formanii malum peragamus,mox illis fespondeamus , quia
quae prajcessit in capife, ut et ipsi inyeniantur di- « obedire Deo oportet magis quam hbminibus (Act.
gni offerre spiritales hoslias acceptabiles Deo per v). > Nec quibuslibet tormentis exsuperemur, quia
eumdem Christum Dominum nostrum, cujiis timbrai « non sunt condignse passiories bujus temporis ad
noscuiilurexistere. Denique regia polestas spernendai futurani gleriam quae revelabitur In nobis (Rom.
nonest; quia regis officium est totum sibi subj*e- VIII). i) Proinde raovet plerosque quod justi in hac
ctum populum ab ei'rore corrigere et rid sequilalisi vita multa patianlur adversa, niali vero niaghis
atque justitiae semitam revocare. Unde in libro Ju- prosperilatibus gaudent. Sed de suis tribulationibus
dicum repefies quia autequam regem haberent liliii exsultat Paultis apostolus dicens : « Gloriamur in
Israel, Jonathas filius filii Moysi, cum inter levitasi tribulatidnibus, scientes quoniam Iribulatio patien-
depulalus esset, praesumpsit sibi sacerdotium; quia; B tiam operatur, patientia vero probationem, et prd-
uuusquisque, inquit, sibi placita faciebat, eo quod batio spem. Spes autem non confundit, quia.ciiariias
non esset rex in Israel (Judic. xvn). Ipsius etiam Dei diffusa est in cordibus iiostriS per Spiritum
officiura esl molas iniqui conterere et de faucibus sanctum qui datus est nobis (Rom. y). J Quo
Spi-
ej'us praedam eripere, ut recte paler pauperum et ritu referti yel inebriati quique viri perfecti omnes
oculus eaecorum et pes claudorum nominari possit adversitales mundi hujus propter eum tolerant
et esse. Ipse quoque debet esse sanctae defensor Ec- qul pro eis mori noii dedignatus.est. Pro eo, in-
clcsiaj. Unde honofandus est tam ab omnibus sui quam, quod ardenti amore diligitur omnia toleran-
regni praesulibus quam a caeteris offinibus qulbus lur. At impatiens , dum mala quse ei j'uste a Beo
prseest, etsi non propter se, vel propter honorem et iaferuntur pati renuit, non efficit uta malis erualur,
gradum quem a Deo accepit. Nec nos movere debet sed ut mala graviora patiatur. Nemo enim leges
quia njulti pravi et pauci boni i'eges inveniuntur. Omnipotentis evadit; sed omnis creatura, yelit nolic.
Frumenlum enim in comparatione palearum yalde militat Deo et illius subjacet potestafi. Sed boi.i
exiguum esse videtur. Sed novit agricola quid fa- libera Voluntate, sicut boni fflii, Deo servire noscun-
ciat de ingenti acervo palearum', et novit Deus qui tur, et faciunt quod bo-iuni est. Mali quoque Deo
sunt ejus. Sustinet tamen pravos, ut suorum ele- serviunt, sed aecessitate; et fit de illis quod justum
ctomm fidem atque prudentiam per illorum perver- est. Itaque et de bonis et de majis Deus bene faeere
sitatem exercendo confirmet, et qtiia de numero eo- consuevit. Verurafamen quidqnid ab eo fit, jiiste
rum multi converluntur et corriguntur. Sustineamus fil. Igilur aequius estut nos ejus sequamur quain ille
ergo et nos eos quos esse videmus injustos, et ame- njstram sequatur voluntatem"; ut eo ipso quo nos
mus eos quos justos esse videmus. Non tamen dico ej"ussequimur voluntatem, ordinaii esse ineipiamus.
loleremus nialos carnali timore, sed Dei amore. Unde congruum est ut si quis uspiam est qui duas
Nec dico ut amemus eos exspectantes ab eis pro has de quibus loquimur potestates ab invicem per
noslro amore carnalem retributioneni, aut ut ser- discoi'diam sej'unxit ac separavit, ne negligat
viamus eis propter commoda temporalia aut propter agcre pcenitentiam, elnequaquam lethali et hiOrli-
gloriam-temporalem, nec ut ponamus in eis speni no- ferae plagaeper pudorem addat tumoi'em. Nihil enim
stram: quoniam maledictus est homo qui spem suam esf infelicius, nihil scelestius, quam de vulnere
pon.it in homkie. Nec dico ut exhibeamus eis nos- qubd latere non potest non ernbeseere et de ligafura
metipsos ministros admale faciendum,ut eis placere ejus erubescere. Satagat, inquara, qui lioc scdiis
possimus : quoniam « dissipabit Deus ossa eorum ». r, admisit Deo satisfacere per pcenifentiae dolorem et
qui liominibus placenf, » sicut Psalmista testatur per humilitatis gemitum et percontriti cordis sacri-
(Psal. ui);.sed ut amerous justosquiajustisunt, et ficium, copperantibus eleemosynis. Non enim pr;e-
loieremus malos charitate Illius qui eos nobis aequo . cipitur nobis ut tantummodo cessemus a pcccatis;
judicip praetulit atque praeposuit. Legem quippe nbn sed et de pi'aeterilis, inquit, deprecare Dominum.
iroplet-iiisi charitas. Et si nos diabolus per eoS oc- Omnibus denique peccaloribus poenitentia necessa-
Cultusimpugnat, clamemus illud Psalmistaj: « Deus ria est: quam qui contemnit agere, aut Dei flagello
meris, eripe me de manu legeffi praetereuntis et ini- plerumque percutitur, aut morte conteritur. Unde
qui, quohiam tu es patientia mea a juventute.inea. peccatorem admonet liber Sapientiae dicens : « Fili,
(Psal. LXX).> Et precemur iflum ut misericordiae ne tardes converti ad Dominum, et ne differas de
suau dulcedinem instillet in nobis. Etenim, sicut die in diem. Subito nempeveniet ira illius, et in
testa'.ur Psalmista:« CtistoditDominus omnes dili- tempore vindictae disperdet te (Eccli. v). > Et de
gentes se, et omnes peecatoi'es disperdet (Psul. poenitente in libro Job hoc invenies scriptunv: « Si
cxriv).» Etliber Sapientiae dicit : « Mulli potentes reversus fueris ad Omnipotentem, redificaberis ei
oppressi sunt valide, et gloriosi traditi surit' in ma- longc facies iniquitatem a tabernaculo tuo. Dabit
«$75 HUGONISDE S. MARIA MON. FLORIAC 976
tibi-pfo lerra silicehi,etpro silicetorrentes aureos; A adliuc dicere. Sed iie legerilibus trediuin ingefam,
et argenlum coacervabitur tibi, et afflues deliciis; non placet amplius producere librumac prolelare
et rogabls eum, et exaudiet te. Erif Omnipotens sermonem ; maxime cum super haec omnia mulla ih
contra hostes tuos, et decernens rem et veniet tibi allero libro dixisseme recolo, quaj semel audjsse
-
(Job xxn). » Et paulb pOst : « Qui inclinaverit sapienti sufficere debent.,
oculos, ipse salvabitur (Ibid.). > Plura parabam Explicit liber secundus.

HUGONIS EPISTOLA AD IVOJNEM

CARNOTENSEMEPISCOPUM
Vide supra, inter Prolegomenaad Hugonem, col. 810.)

VITA SANCTI SACERDOTIS

EPISCOPI LEMOVICENSIS
AB HUGONEDE S. MAMAFLORIACENSIMONACHO,
INNOVATA.

(Acla Bolland., Maii t. II, p. 11,ex ms. Sarlatensi.)

COMMENTARIUS MLEVIUS.

1. Lqcu ortu, habilalione, episcopatu, morte, sepultura ac translalione reliquiarum S. Sacerdolis celebria
tunt isla. Burdegala, tolius Aquitanim emporium celeberrimum, locus- illi aul sallem pqtri ejus ad hanc.«-
dam natalis obtigit. Succedit urbs Cudurcensis, nobili episcopalu et academiqin eadem Aquitanidflorens'': in
aua ab ipso episcopo suam institutionem adolescens accepit.In hac dixcesi Cudurcensi idem Si Sacerdos ce-
iebriorem fecil vicum Calabrum, prope fluvium, Ausonio el Sidonio Apollinari dictum Duraiiium, vutgq la
Ddrdogne, quo in loco baplizqttis ejus dominium uccepil: ibidem posiea divino 'monitu.monachus, dein abbas
^ffectus, ibidemque sepullurm mandaltis. Propinquus locus hic fuit ei qui nunc Calviacum dicitur: el vetus
Momen remanel lacui inter Calviacum et Curluxium, qui ad tnonasterii jura pertinens adliuc appetlatur Velavo
de Calabre, uti etiam la Tour de Calabre, turri anliqua cum ecclesia desoiata, cujus parochi, addicta oibn
terrd appellaiur Bordarium S. Sacerdolis, a ripa fluminis cui adjacet. Exhac loco evocatus Sacerdos ad ca-
thedram Lemovicensem,in eadem Aquiiania prima, ad Vigennam fiuvium vixil reliquum fere vitm tempus :
;sed prmsenliens finem vivendi imminere, reversurus ad monasterium Catabrum, Argenidci, loco ad fluvium
Dordoniaminler Borlum et Curenacum silo, vita functus est; el inde ad suum monasterium Calabrum deta-
itus, ibidem sepulluram accepit. Et hcecloca ad ejus Vilam pertinenl : sed prm illis aliam urbem honestavit
Reliquiarum transldtione, el miraculis omnipotenlis Dei operalione factis, ab eadem adoplaius in vrmcipuum
patronum.
2. Vrbs ea est SsLr\alum,in ditione Pelrocoriensi, ciim celebri ordinis Benedictini monasterio subiiluh
.Salvatoris mundi, quodlabulm abbalim perhibenl a Pipino rege aut ejus ftlio Carolo Magno fundalum. Ad
Jipc-Monasterium, tempore Lttdovici Pii, sacra corporaS. Sgcerdotis.,.ejusque matris Mundanm martyris,
trqnslata fuisse infra referunlur, dein plurimis claruisse miruculis. lmo et apud Decanum Surlatensem an.
AQ&Zinveniebattirms. anni 1542, in quo ass.erebctturetiam patris Labqn corpus ibidem in honore fuisse, tan-
iquam beati. P-oslmodumJoannes XXII summus ponlifex, monasterium iltud episcopali fastigio insignivit
an. 1517,-ct ecclesia calliedralis dicala est S. Sacerdoli episcopo Lemovicensi, de quo hic agimus; mensm
.ttutetn seu reddilibus episcopalibus esl adjunctummonasterium Cdlabrum seu Calviacum (contraclo.fdrsaiino-
-mitie quasi Calabriacum) sotum duabus leucis Satlalo dissilum, ubi S. Sacerdos vulgq appellalur sairit Sar-
dos, Sardou, vel Sardot aut Serdot non aulem Saproc, ut quidam Francici scriplores hcdlucinando indicant.
:Sub illo aulem vulgari '.nomine duo habentur oppida : unum in Aquitania sub dicecesiMohialbanensi,.leucm
sputio dissiium a Garumnm ripa, quatuor a. Tolosa; allerum S. Sardos, de Granges sive a Grangiis cvyno-
minatum in dimcesi Agennensi,tribus ab ea urbe leucis dissilum, unavero ab ostio.Loti.in Garuthnampr.ocnr-
retiiis. His adde ecclesiamS.Sacerdotis de Aurenca, nominatam inbulta Eugenii III.
3. Quis primus auctor et quo temporeVilamS. Sacerdotis scripserit, nos lalet. Hugo monachus Floriacensis,
-qvisubLudovico VI.,cognomentoCrasso, circaannum .1150 floruil, in Chronico suo, Monasterii Westphalim
<-aniw1656 exciiso, pag. 127, occqsione Ecdicii, filii Avili imperatoris,istqde:Actis S, Sacerdolis scripsil:
»«Ecdicius.,Avili quondam imperalor.isfilius, in libro Vitm cujusdam sancti confessoris, nomiiie et ojfwioSa-
«cerdolis,,Lemovicinm civitatis, corrupto nomine (sicut opinor) nominatur Altitius, el hic illuth credilur a ba-
ptismalis lavacrq suscepisse. Cujus pretiosissinu confessoris Vitce. seriem, partimin occulio sennone composi-
iam, parlim vero scriptomm indicio depruvatam conspiciens; nuper corrigere slalui, ellempore quofloruit,
vost multorum annorum curricuta moclerno iempore designavi. Et de ipsiiis qitidem Sancti virtntibus in ea-
977 YITA S. SACERDOTIS. — COMMENT. VfXMS. 975
dem serie apertissimo.serinoneexpressi. De lioc autcin Altilio illud plane diffiniri notui, quod evidenti testi--
monio probare non possum, melius esse credens, quoclme lalet, seu cle quibus ambigo, Deo totum relinquere,
qnam dubia pro cerlis proterve defendere. Hoc tamen anliquus ille liber, qui prmfali confessoris actus conli-'
nel, hiihi videtur innuere, quod circa hoc tempus, de quo nunc loquimur, memoralus Sacerdos esse poluit in-
faniulus. >
4. Ilactentis Hugo Vloriacensis, iisdem fere verbis hic ustis quibus inchoavit ipsius Vitm prqlogum. Qui
dnm antiquum Actuum saticli confessoris librum ait fuisse « in occulto sermone composilum, > videlur mihi
inlelligerevulgarem Pelracoricensium smculoix sermonem; ideo occultum, quia smculo xn, quo florebai Hugo,
valde immutatnm a fortna priori; aut polius quia minime communem,idesl ubiqite terrarum inlefligendum,
ul eranlea qum conscribebantur sermone Latino. Sic Regino Prumiensis, Hugone Floriucensi smculis duo~<
biis anliquior, in Chronica ad annum 814 dicit, se reperisse ealenus scripta « in quodam iibetio, plebeio ef
rusticano sermone composita,qum ex parte ad Latinam regitlam correxi, inquit (plane ut Hugo ail de Vita S„
Sacerdoiis), qumdam eliam addidi qum ex nurrulione seniorum uudivi. > Quem uulem plebeium et ruslicanuw
sermonemRegino vocat, is eral liaud dubiequi per provincias Romano imperio quondam subjectas usurpaluSr
a Francis earumdem tunc possessoribus, et palria, id est Teutonica, lingua diu usis vocabaltir Romanus, siver
ut in quodam vetusto capilulari legitur Rusticus Romanus, quemadmodum eliamnunc vocalur in Hispania
aliisque provinciis, coiruplus ille ex Latino sertno, quo pusshn em regiones ulunlur, qum olim Romanm di-
lionis fuere:
5. Sicauiem conscriptum librum acccpissepoluil Hugo ab suocomvo, el monaslicmvitm apud Floriacenses
socio, Aimoyno : ulpoie palria Pelracorico, « ex villa (uii oslendil ipse in Vita S. Abbonis, dunda ad 5 No-
vembris)qum vocalurad Francos, vulgo Yillefranche,»leucis solum tredecim remota Sarlato. Acceptum pbrfo
non simpliciier Laline reddidit expoliviique, sed qumdameiiam ex suo sensu hnmutavit; uddidil eliain «.25
qum commoducredebat ad explicandum chronologicamrationem, prout ea tvmpora ferebanl non insutsam, sed
qum erudito hoc smculo plane judicalur vacillare. Hanc autem S. Sacerdolis Vilum, ab Hugone Floriacehsi
sjc exornalam, damus haclenus ineditam; qtialem nobissubmisit vir in antiqiiitate historica erudiius, Arthari-
dus Gerard, canonicus Sarlatensis, cujus beneficio Sammartliani ediderunl abbatum et episcqporum Sarla-
tcnsium seriein, Vitam istam ipse descripsit ex veteri coclicems. de Vitis SS. qui penes eutn erat, ubi iila
conlinebatur a pagina versa 88 ad paginam versum 95. Vitce quoque priorem parlem conlulit cum ea qum in
veteri Breviario Sarlalensi esl distributa in lectiones per totam octavam recitari solitas. Idem petiesse habuit
eamdem legendam,veteri sermone Pelragorico, non quidem ex vetustoillo contextu iranscriplam, quo usus Hugo
est; sed exLalino Hugonis, cui prmcise inhmrel,.in Romanum, idest vulgare idiotnu redditam,
6. Ipsam Vitam ubbreviavit aliquatitulum Bernardus Guidonis, ordinis Prmdicatorum, episcopus Lodor
vensis creatus anno 1.524,eamque inseruit suo Sanclorali: quam ex tns. Pragensi nobis anno 1642 submisit
Joannes Sclioltz societalis Jesu, postea vero eatndem TuielmLemovicum,ad calcem erudilm Disquisitionis de
smculb quo idem sanctus vixit, ex ms. codiceedidit Stephanus Buluzius Ttitctensis: de quare etiam dispntasse
dicitur Antonius Dadinus Altaserra, anlecessor Tolosanus, tomo II rerum Aquitanicarum libroyi, c.lL. Ve-
rum hunc illius operis tomumll uliunde twn novimus quam ex epistola prmdicli Armandi Gerard, ubi etiam
Disquisitionis illius ut Gallice scriptm meminil; quaminsuper invenimuseilalum apud Philippum Lubbe to-
tno II Novm bibliotheccemanuscriptorum librorum, ubi pug. 661 et seqq. edidit islam Vilam, cum uulo-
grapho Sancloralis Bernardi Guidonis collatam, et in parva capita dislinxit. Nos secundam hanc Vitam
utpoie ex priore exstractam, et omissis miraculis abbreviatam, omillimus, cum apud diclos auctores videri
possit.
7. Aliquod etiam Vitm compendium exslal in Breviario Leihovicensi anno 1626 cxcuso;inqua urbi et
dimcesi colilur sub ritu duplici ad hunc quintum Maii, quo die, id est terlio Nonas Maii dicilur, et upud H-~-
gonem Ftoriacensem et apud Bernardum Guidonis, et in dicto Breviario Lemovicensi, spirilum Deo reddi-
disse. EodeViOueeliam die apud Sarlalenses festum ejus soleinnissimo rilu celebratur, et ipse apud Saus-
taiumin Murtyrologio Gallicano longo encomio Iwnoratur. Inlerim vitio amanuensium relalus est ad diem
&Maii in ms. Adone, quem Romm reperimus in ilhtslri bibliolheca cardinalis Sforza, ubi ista erant inserta :
« In Petragoricis nalale S. Sacerdolis confessoris el pontificis. » Qum ita legunlur in Martyrologio Bellini
Parisis auclo. i Jn tcrrilorio Pelragoricensi S. Sacerdolis Lemovicensisepiscopi, » Hmcinde edidil more suo
Molanus in Auclario Usuardi : et Molano solum citalo relalus est S. Sacerdos in hodiernum Martyrotogium
Romamun, uti etiam in Germanicum Canisii. Ferrarius in Calaloqo Sanclorum, qui non sunl in Martyrolo-
gio Romano, euindem, quasi a jam reluto diversumad quarium Maii his verbisprofert: « Lemovicisin Gal-
lia S. Saccrdoiis episcopi. >Dein in nolis ciiantur Tabulm Ecclesim Lemovicensis,sed hi ea colilur die quin-
la Maii. Dein patria dicitur Burdegala, « ubi corpus jacel; i sed illud est in calhedrali Sarlatensi. Demum
addilur, « in Vilis sanctorum Gallfm upud Renatum Benedictum, presbyterum vocari, t sed in margine indi-
cutur « S. Sacerdos Laline, Gallice Sainct Preslre tdici, Sed litso Renali marginalis notctper quam ridicula
uccidit intellicjenlibus,S. Sacerdolem episcopum,nonaliter.quam saint Serdot vulgo nuncupari; et ad hunc
prorsus imperlinens esse, qttod appellative sumpta vox Sacerdos, quaienus ordini presbyteruli iribuilur, vul-
gari lingua reddalur Prelre. Apage ejusmodi iiiterprctainenta, qum nostrum hunc sanctu.ni confunder.epossenl
cuin atiquo (si quis esset) S. Presbytero; sicul ex tali causa factum diximus, ul S. Monica, Augustini maler,
cum S. Prima Osliensi marlyre confunderelur. Sed ad diem quod attinet, malumns nos cum antiquis Aclis
omnibus, cl usu Ecclesia vm Lemovicensis, Sartaiensis, aliarumque vicinarutn, malumus proponere ipsa
Acla ud hunc dietn quinivim Muii. « Diem neinine iradenle qua facla sub Carolo Magno translutio ad eccle-
siam Sarlalensem est, nondutn certissimc cognovimus,> inquil Vilmauctor. Recolilur nihilominus illa Sar-
lati officioduplici 5 Julii: etiierum 25 Augusti« RevelatioS. Sacerdolis : > sed de neulra habentur lecliones
pfopriai, ut difftcile sil divinare, qttid nomineRevelationis intelligalur, aut ad quod lempus ea spectet; velqum
ipsius et Translationis di/ferenliasil; unde Bernardus Guido eas confudit.
8. Major controversia esl quonam smcttloel quibus annis vixerit, Allaserram et Balusium seculi Labbe at-
qiie le Cointe, S. Sacerdolem ad smculum seplimum aut eliam ociavum iransferunl : inlbLabbe tomo II
Novm sum Bibliolhecmomnia ad hunc sensum corrigit. Ac primo inter. nomina ac gesta Lemovicensiumepi-
scoporum pag. 267 ista reperil : « S. Sacerdos nalione Burdegalensis, qui veneratur et quiescit apud Sarla-
iutn Peiragoricce dimcesis, qui eiiam florebat circa annum 517.» cl recte; sed Labbe addit « legendnm 715
aut quid ejusmodi. » Eodem modo pag. 665 quia regnanle Clodovmo rege infra num, 15 dicitur ordinatus
rpiscopus Lemovicensis,isla parenlhesi inclusil Labbe. « Fortc cxcidit, mquivoco illi, aut quid simile, vel
inepti exscxiplfirisglnssemafuit, undepostca adlecla, quce ctd calcemhabenlur, de lemporequo floruit, t sci-
iicel nvbis num. 17. Verumarbitramur omms illos characteres servandos; sitnctumque Sacerdotein lempore
979 HUGONiS DE S. MARIA MON, FLORIAC, 980
Jusiiniani imperaiorrs dietn clausisse ullimum, forte circa annum 550 ac tum implevisse annos vitm circitcr
septuagint:a,zaut sallein ullra sexacjinta : itaque de fonle susceplum esse ab Ecdicio, filio Aviti impefaloris,'
quiatnio 467 sub Anthemio imperatore fuit comes el magisler mililim inGatlia, et unno 474 aJulio Nepbte
imperatore palricius crealus, ac vulgorex appeltalns, et sic pro rege AlticJo sut initium Vilm,cum Hugcne
Ftoriacensi, arbitramur legendum rcgem Ecdiciuni, alias enim labyrinthum incurrimus ihextricabiletn. Paii- Dein
Capuanum, alibi ignotum damus Cadurcensibus episcopum circa annum A&OhilerAlilhum, qni cuin S.
lino vixit,elBoetium,qui subscripsit ConcilioAggthcnsi anno S06, et Aurelianensi prnnoarino 508 aut sequenti.
MonaChusparroet abbus fuerii facius S. Sacerdos sub finem smculi quinti:ac post deviclum a ChtodovoioAta-
ricum regemGotlwrum, circa annum 509 episcopus Lemovicensis,approbante anie suum obitum Clitodovmo:
et sic floruerit sub impercttoribus Anaslasio, Justino cl Jusiiniano, mortuus circa annum:550 et verevixerit
cum SS. Remiyio, Benedicio, Vedasto et Amando. Qui omnesin Actis antiquis nolanlur, ' neqne ex nilo islis
temporibusliaiiloconcilioatiquidexlundipotest,quodchroiiologimislirepugnet.:
. 9. Bernardus Guidonis apud Labbe, quamvis __>'. Sacerdolem floruisse dicat circa annum 517 (quod et nos
tenemus) tamencum Rusiicos duos prmp.osuisselExoiio, anle annum 560 seclereexorso (uliex ejus epilaphio
el successorh Ferreoli mlale demonstraiur) et post Exotium nominasset ulios qcto; eqrum ullimo Cmsario
subjungil « Roricios sive Ruricios etiam duos, de quorum, inquit, temporibus require in tibris anliquis B. Sie-
phani ecclesimcuthedrulis, » ae denique, inlerjectis iterum Iribus, nominat Agericum sive Agcrium, S. Sa-
cerdolis decessorcm in Vila prmdicla noriihtatnm: Quod dum facil, et, sibi ipsi repugiians, S.Sacerdoiehx
comvumpene facil S., CeSsalori, qui Caroti MartcUilempore flornil; merito suspectus sitnobis, ne erdo epi-
scoporntnapnd eiitn mqueperversus sit in S. Sacerdote quatn perversus est in.uiroque Ruricio, quqrumalle-
runiS scecuio, allerumQ floruisse mox probabhnus. Saiimariliani, allegato ms. Catalocjo Joanhis Cordesii
Canonici Lemovicensis, Bernardi senlentiam umplecluhtur circa S, Sacerdotetn, circa Ruricios corfiqunt;
cqrrigendi tqinen ddhucipsi, quod Synodos quibus interfuit junior, adscribunt Episcoputui senioris : Jtuslf-
cos autem hullos agnoscunl, alios uliquos a Bernardo nominatos prmlereunt, tanquum ex sola scriptiohis di-
versitale dislincios el inttoductos : quod illis libenier asseiilior, sed pariler judico in Catatogis, pro arbitrio
auciorumtam recenliuminterpolatis alteratisqne nuliam certam Chronologiam posse funduri.
10. Porro sicuti Sammurthani censent, nultam esse raiioiiem habendam Ruslicbrum, ul a Ruriciis diverso-
rum; iia exisihnat Armandus Gerard ncc Aggericum quidein Hugonis Flaviniacehsis (quod melius Agerium
vel Agricium scripseris) dislinguendum a Ruricio.seniore, inter quem et juniorem sedisse debuit S: Sacerdos.
Raliq hujus conjeclurm est, quod siculi a rure Lalinis dicebalur rusticus aut ruricius, iia Peiragoficis in
suavulgari lingua, incujus usu istm vocesnon erant, ab agro dici debueril agre vel agry.cuiLutihaSic uulem scriptum
nomen ejus episcopi, qui Sacerdotem prmcessit, cutn invcnisset Hucjo Flaviniacensis, et genuina
episcoporum Lemovicensiumnomina minus nota eranl, puial eum Armandus, dumSunt Pelragoricas voces Latinm
formm reddere voluit, nominasse Aggericura, quem debuisset vocare Ruriciuin. a tatnen quibus id dici
nutia cum veridmililudine videalur, et omnino judicant relinendum Agericum, Ruriciis dislinclum; qui-
bus sane nihil est quod prohibeal ipsum inlerpenere. Eteriim Ruricium I ccnstat anno 170 fuisse episcopum, et
anno 506 propler mlatem ac morbos excusplutn quo minus concilio Agathensi interesset; junioris noninve-
nimus notiliam anteannum 555, quo concilio Arvcrnensi interfuit, idemque videlur usque ad -j.inui.i'555 uut
ullra fuisse in vivis : proinde notabile inlervallum temporis slatui potest inter ulrumque; el locus datitf non
solum S. Sacerdoli, sed etiam anle hunc Aggerico, sallem ad biennium, si fuii a Ruricio I diversus.
11. Qiti ulrumque Ruricium conjunxerunt auctores, aliud nullum habuere fundamenlum, quuni qubd Ve-
nantius Forlunatus in epitqpliio eos cpnjuhxeril ifa cunens :
Hic sacrapontificum,tOtoradiantiamundo,
Membra, sepulcfa tegunt: spirilus astra colit, -
Ruricii getnini, prmnomine, sancjuinenexi,
Exsuitanl pariier- hinc avus, inde nepos. ..,.
Temporequisque suo funduns piu templa Palroni,
Iste-Auguslini condidit,ille Petri.
, Alqui hic illi non magis dicuntur sibi in episcopalu immediaie snccessisse,'quam avus fundasse templum
S.Auguslini, nepos Petri, proul Bernardus Guido el post hunc alii hitcrpretaniur; iicet ipsa synlaxis verbo-
tumsujfragante temporis ralionc,yolius exigal, ut avus Pelro, nepos Augustino fnndaril ecclesiam.

VITA S. SACEEDOTIS.

PROLOGUS
'
Ex ms. Biblibihecm Coibeflinm Parisiis,
Antiquam seriem vilae gloriosi prajsulis Sacerdo-
lis relegens, etin ea quajdam superflua, .quaedam
atitem scriptorum, vitio depravata conspieiens, mb-
dernp tempoi'e cerrigere slatui; ejusdemque histo-
-riaj tcxtum, compendiosa brevitate transformatum
et melioratuiri, lucidius honesf.usque depingere. Ad
qiienj poliendum el eliiiiaiidum composui mihi mul-
i
A las historias, quasi limas , ut nihil habeat, nisi
splendidum et honestum ; et undecunque textum,
undecim distinguendo Capitulis, adornayi. Quaedain
quoque diversis historiis, ubi opportunum duxi.ex
laterein marginibus (1) subnotavi, ut exhislector
lineam temporum cognosceret, et ex breyi niulla
colligeret. Adjeci etiam detranslatipneejusdembea-
lissimi prsesnlis (2) capitulum unum. Yerum non
studeo verbum pro verbo transcribere, nec tamen

(1) HKJCnotata marginalia, primo Hugonis manu- fuit, nec Sarlati quidem.
scripto adjuncfa, transcribere nemiiii poslca curaj (2) Illud infra incipil iniiii. 21.
S81 VITA S, SACERDOTIS. 9S?
omiiino nova prp veferibus cndere; sed sensum ex A tissima ossa crebrius fiuut.Et cum cernerem anti-
sensu,- secutiduiii ingenioli mei paupertalero, me- quorurn lyraiinorum hisloriasoraloris facundiaex-
liorando depromere; sicut poteril lecloris solertia, cellenter evehi, el hujus sancti afque clarlssimi si-
ul.ramque seriem perscrutando, facile comprobare. deris, sancti scilicet Sacerdolis, vitaj seriera scri-
Quod ut facerem domnus Arnaldus (5) abbas me plorum negligentia deprimi; et ita verilatis raiio-
monuit, ipsiiis S. Sacerdotis abbatiae provisor; cu- nem in eadem serie quasi quibusdam ambagibus
jus imperium corilemiiere, multa illius devictus ob- qcciillari, quemadmodum solel aliquando sol nubi-
secratione, non valui. Cbriipulit me etiam merituni bus obfuscari; indiguum visum est mlhi, nec potui
tanti confessoris, et virtutes quae apud ejus sacra- ullo modo pati, quin splendidnm honestumque ali-

(5) Exslat quidem apud Sammarthanos aliqua « 6. Bernardus, 975.

abbatum Sarlalensium series, sed perquam conlur- « 7. Geraldus, 994.
bala, nec uno loco mutila. Placet igilur, ex instru- «8. Americus, 1051.
ctione prajlaudati Armandi. Gerard, aliam ab hoc f 9. Slephanus, 1076
accuratius deduclam proponere; juxta quam Arnal- « 10. Arnaldus, 1122. Is ipse, cui Hugo Floria-
dus hic nominalus, prajfuisset, ab anno 1122 ad censis haec S. Sacerdolis Acia exornavit: omnibtis
1154 quando adhuc vixisse et floruisse potuit Hugo " autem corrigendi sunt Sammarlhaiii, cum dicunt
Floriacensis, licel is Chronicum suum dicaverii Ivo- B sub eo faclain esse S. Sacerdotis Transiationem
ni Camotensi, sub annum lllSdefunclo. Seiiei ta- circa annum 1140. Etenim easres narratur in Actis
men abbatiali praemittitur series comitum Petrago- veluti sub Ludovico Pio, staliin postecclesiie res-
ricensium hoc modo : tauralionem, gesta, et iu Chronico Gaufredi Vp--
«'Anno 867 morfuo Emenone comite Engolismen siehsis cap. 2 narratur, quomodo « S/ Pardulphi
si, Carolus Calvus Wlgrinum inslituit comitatuum corpus de coeiiobio Garaclensi delatum est in mo-
Engolismensis et Petracoricensis administratorem; nasterium Sarlatense, et juxta corpus S. Sacerdo-
cujus dejnde posferi, sicut et filii aliorum in pro- lis Lemovrcensis episcopi honeste collocatum esl, >
vincia eomilum, sub Carolo Siroplice jus hoei-edila- utique circaannum milleshnum, atque adeo post
rium sihi in addictos cuique Contilalus, lanquam factam Translationem.
domini, arrogarunt. Propterea jam dictum Wlgri- « 11. Gilberlus, 1154, praelermissus a Sammar-
num, qiii decessit anno 884 vocamus prinium co- thanis.
mifem liajreditarium Petragorici. Filios hic post se « 12. Raymundus de Felenon, 1155.
duos reliquit: quorum primogenilo Hilduino Engo- « 15. Garinus de Coniarca, 1169.
lismerisis: comitatus cessit; secundo genito. autem «14. Radulphus de Cromiaco, non Cormiaco
Guillelino,dicto Taitle-fer, id est Sectori-ferri, Petra- 1195. :::
coricensis et Agennensis : hic enini etiam W.ulgrinP vi5.Arnaldus, 1202. 7
obligerat per dotem Rogelindis uxoris, quaj erat • « 16. Berlrandus de Limegeoulz, 1208, nou vere
soror Guillelmi n comilis Tolosani. Obiit Guillel- Bernardus.
mus Sector-ferri. an. 920, successorem in Petraco- Q C «17. Guido de Cornil, 1212, proeterilus Samniar-
rico relinqueiis filium Bernarduni, huncquem Sar- Ihanis.
' « 18. Helias de
laiensis monasterii benefactorem reformatoremque Umion, non Vinion, 1221..
post annnm 956, imperaute, id est regnante domino « 19. Slephanus de Rignac, 1229.
Ludovico, eo sciiicel quem Iiujus nominis quartum « 20. Helius Pelri, 1252.
Vhramarihkm appellant scriptores, Caroli Simplicis « 21. Bernardus.del Couderc, 1256'.
ex Ogiva filio, ab anno jam diclp usque ad 954. « 22. Geraldus de Vallibus, 1258.
Bernardo quatuor fuerant filii, qui post ejus mOr- « 25. Helias de Maignanac, 1249, qui fuit deca-
tem, et annum 950 successive gesserunt titulum co- nus Issigeacensis.
mitatus Petracoricensis, sed absque liberis dece- « 24. Bernardus III, 1250.
dentes haeredilatem dimiseruijt filiis amitaesuaj Em- « 25. Geraldus d'Albusson, 1255. Inter hos tres
maj, ex Bozone seniorO comite Marchia; natis, vo- ulliiiios abbates de j.ure eontestaiio fuit, quis eorum
caiisque ad successionem in Petracorico circa an- potior, lisque adhuc pendebat Romsean. 1260.
num 976. Filii autem Bernardi prajnominati hi ei'ant « 26. Arhotdus de Stapone, 1260, in cujus favo-
Arnoldus Borsacius, Beslio iu comitibns Aquilaniaj rem depositos fuisse tres illos contendentes, per
minus recte Vbrtacius, Guilielmus Taleirandus, sententiam novamque electionem, verosimile est..
Ranulfus Bonus-par, seu Bonus-socius, el Richar- « 27. Robentusa S. Michaele, 1274..
dus Siriiplex. >AtQuehajc omnia habentui' ex Chro- « 28. Bernardus de Vallibus, 1285.
nico Ademari et Historia episcoporum Engolismen- « 29. Armandus de S. Leonardo, 1512, prajiorilus
siura in Bibliolh. Nova Labbe to. II, pag. 165,167 I>, r a Sammarlhanis : fuil autem abbas usque -ad an-
et.255, nec non ex fragmenlis historiajducum Aqui- num, 1515, quando abbatia Sarlafeusis erecta esl i».
taniaaet comitumP.iclayensiunJ apud Beslium. Por-' episcopatum a Joanne papa XXII. Quoniam autem
ro Guilielinus Taleirandus jam nominatus ipse est primus episcopus fuitcreatus Raymundus de Roca-
qui contra apostolica prsecepta venditor eeclesiyB cornu, abbas Galliacensis, credibile est, Galliacen-
Sarlatensis exslitit in eratiam Huberfi num. 25 in- sem abbaliam Armando invieem cessisse.. >
, dicati. Hactenus ille, cujus diligentiam utinam plures
Abbalum porro seriem, qua; in Gallia Ghristiana imitarentur, expeditioremque facerent usum catalo-
.tom. IV pefturbata exstat, et in qua non invenittir gorum sacrorum, quos licct studiose Sammarlhaiii
•Siiiiotjiacus ille Hubertus, sic correctam vult Ar- collegerint, magnis tamen laborare defeclibus,'yel
mandus, ul in nionasterii Sarlatensis reformatione hoc uno exemplo discimus.
abbas constitutus sit circa an. 936. Ludovicus iste, quo imperante sive regnante con-
« 1. Odo, ideiri (utexistimant) qui Abbas Clunia- ditum esl instnimentum, fuit Ludovicus IVdictus
censis Benediclinum Oidineirireformavitin Gallia. Ultramarinus; iiam comes Bernardus, feformatio-
« 2. Adacius, ab Odone mslitutus, circa annum nis auctor, palri suo Guilielmo Sectori ferri succes-
940 cum antea abbatiam Tutellcnsem reformasset. sit.anno 920 et vixit usque ad 950, fiiius autem ejus
« 5. Asservarius, seu Assenarius, circa 950. secundo genitus, avo synonymus, cognomento fai-
t 4. Rqssenus, circa 960. , lerandus, Huberto Simoniaco, abbatiani: vcndidift
« 5. i-f.ufccrtMSj.Simoniacus,circa 970. circa.annum 970__
 283 HUGONIS DE S.. MAIUA MON. FLORIAC. Qgi.
qqid de eo conscriberem; maxime cum et maleria A Peisecutore Doctorem, el de Publicano sya gratia
non deesset, et antiquarum historiarum ordo huic Evangelistam exhibuit. Quo
Spiritus frelus, quam-
nostro opeii suflicienter suffiagari valeret. Denique vis indignus, tamen hoe onus devotus subire non
exigit et raeaj fidel probalio, ut in Dei laudeet san- metuo.
ctprura ejus aliquod opusculum devotus faciam, ad CAPUT PRIMUM.
laudem et gloriam ipsprum; quatenus ipsi sancti
impelreiu mihi, apud judicem et redemptorem Ortus, educatio, moriacltatus, dignitas abbatialis.
meiiffi, veniam delicloruin. [CAP.I.]1. Gloriosus praJSul.et cunctis in.orbe.sa_-
Cseterum, de facullale sermonis, in eo spem po- cerdotibus imitandus Sacerdos, ex.Aquitania pro-
sui, qrii dixit: « Aperi os luuffii et ego adimplebo vincia oriundus, ex clara stirpe origiijenj suropsit.
illud. > Meusigitur paiiperafleclusilliuspoteril di- Qui cum nobilis esset genere, liobilius splenduit
tari facultate, ad laudem hujus confessoris, ad cu- pi'obitate vitaj. De quo qnis vel quanlus fueril, ex
jus yitaj seriem aliq.riid apponere noh esl laudedi- his quss sanclo eooperante Spiri.tu, de yilseejus qua-
giiinn, sed nefarium : vPra eniin sanctitas et pura litate, et de mullorum miraculorum (4) copia scii^
religio nonindiget hominum mendacio, sed tunc ob- bere statui, facile quilibet discere poferif, Hujus er-.
seuratur pqtius crim commento falsitatis invohitur. B \) go pater, clarissiijius vir Laban, unus „de Burdegalaj
Potest lamen quorunidam verborum pondere meii- civitatis piirooribus exstitit; mater vero MuhdaKa
tuni cujuslibet apud homines commendari, et ejus nuiscupatur. Regnabat eodem tempore in Aquitania
laus oratpris perilia venuslari: verum ab omnipo- provincia res Christianissimus, Anticius (5) nomi-
',enli Dep uniuscujusque merilorum qualitas, sine ne. Accidit au.tem utidem rex yeneritrid quemdam
©rationis interpretatione, dignoscitur. vicMai, nominaiuro Calabnim (6), silunj inter Ga-
Hajc praemittens, nunc ad invidos verba converto, tuccensium et PeXragoricpium fines,|iipn ionge a
qui vetera fastidiunf, et nova prosequuntur : et flavio Dordoniae. Et cum ibi aliquandiu persisleret,
eos moneo, ne meum opusculum, quia novura non quadain die assistens ei Laban, prsefati viri pater,
esl, forle contemnenduin existiment : nam omnia dixit : « Doinine mi rex,.si placuerit srirenitati tuse
vetera, nova fuisse, nulli dubium est. Meminerint honorare me, dpprecor ut filium mesim ritiigehi-
cliam, quajso, quia Moyses nalus quarta aitale, ab tum, queni mihi nuper Dominusdignatus esldpna-
'"«Jrigine mtindi historiaj SUKJccepit exordium; el Jo- re, suscipias, ex baptismatis regeneralione. VCui
^ophiis, historiaj Antiquitatum scriptor, libros Moysi gralulabundus rex protinus respondit :« Si rioslris
''divcrsa verborum retractavit specie ; beatus etiami illum conspeclibus prajsentas, faciam quod ppstu-
Hiei pnymus transferre non distullt, quod jam ave- , C I las. » Tunc festinus Laban allulit ei filiuijj sutim
teribus transiatunifuerat; adjeeil etiam insua trans- dicens : « Ecce, domine rex, adest filitis meus, cu-
latione plurima, quse fuerant prsetermissa. Pos- jus susceptoreni ex sacro fontis lavacro le futurura
sera, si vellem, hic plures coromeffiorare viros, et; promisisti. > Et continuo rex, suscipigjiS-C5_-sai.ro
de modernis exemplum ponere : sed hos tantum in- latice puerum, dedit ei praefatum vicum CalabruKi,
seruisse sulficit. Licet igitur sapienti, sicut existi- in quo hsec gerebanriir, hajreditario jure possidea-
roo, de antiqua re veridicajn historiam texere, et_ dum : idem quippe vicus erat regius fiscus. Et fa
pro inculfis sermonibus honestiores ponere : valet- ctiHh est hoc diyijia dispositione, ut ideni puer in
que quis aliquando, de una eademque re, duplicii baptismatis perceptione Sacerdos appellarelur no-
modo dissei'ere, et in ufroque verum expnmere: : iKine, oflicio poslmodum magnus in Ecclesia fulurus '
alterum etiam oralorem sajpe videmus, orationem i sacerdos.
rilterius quadam verborum affluentia subornare, ett [CAP,ii,].. 2. His patratis, traditus est Sacerdos^
eamdem rem dissimili modo dicere. At scio mihii puer venerabilis, S. Capuano (7) Calureensi episco •
non licere, quod viris sanclissimis diserljssimis.li- - • po, ut eum litleris ei disciplina Christiaha (8) insti-
cuisse probatur : quia oratorum facundiam non ha-- n tueret: qui Capuanus in illis diebus erat prajcel-
beo; neque calleo artem pcr quam bajc fiunl; nisil lentissimus inter religipsos Aquitanise prajsules.
quia, sicut jam dixi, in, virtute sancti Spiritus an- Hoc (9) vero contigerat omnipotentis Dei dispen-
choram fidei coliocavi.,Nam et.in prajsenti temporee satione, quatenus puer sanctissimus a calhoiico
idem sanctus Spiritus luculentam et castigatam ser- perfectoque saiiclilatis magislrp purissima fluenta
monis efficaciam, ad multorum jedificalionem, qui- doetrinse biberet; unde deffium mentes fidelium,dp-
bus yult suggerit • aui olim Ecclesi-Bsuaesancti» dee ctor factus egregius, irrigaret : et ne aliquando ab

(4) Hinc liquet ab eodem antiquo auctore edita essee
Miracula a Bernardo Guidonis omissa et infra rela-
. ta cap, 4.
(5) Secundum Htigonera Floriacensem est Ec-;-
dicius, filius. Avili imperatoris, de quo supj'a egi- i-
inus.
(6) Calabrum propeCalviacum estin dicecesi Ca-
durcerisi, sed in provincia Pctracoriensi. Ita in Notis
is
Armamlus Gerard.
(7) Ms. Pragense,« Episcopo Caturcensi,Capuario
nomine, viro inter prsesules Aquitahiajprsecellen-
ti. > Apud Labbeetiain sanctus dieitur, Iii Brcyiario
Leniovicino notm sahclilalis. vir. Videtur poliocaiidus
inter Alithium el Boetiuni, adeoque foret qurotus
apud Sammarthanps.
(8) Breviar. Sailal. instrueret.
(9) Idem, eliam contigil.
985' VITA S. SAGERDOTIS. 986
liajrelica pravitate eircumvenlus, quonim in illa re- A vila Sacerdos omnipolenti Deo dupliciler gratias
gione ea lempsslate maxiroa (10) copia inerat, a agere, ep quod ab eo facla voce ccelitus conforfari
recto lidei tramile deviaret. Sic igitur jam nomi- meiitissel, sumptoquereligionis habitu,coepitpro-
nis dignitate, parentum nobililale, dono regio san- positi sui normam perfectissime cuslodire. Yerum
clique prsesulis magisterio, dilectus Domino Sacer- non est noslrse facundise deproroere, quanta mentis
dos decorabatur in infantia ; quatenus ex hoc mor- purilas et morum probitas, quanta jejuniorum aspe-
talibus elaresceret, quanta reverentia excolendus ritas, et super omnia lectionum sanctarum intentio,
existeret, quem tot et lanlis muneribus divina lar- vel quis circa religionem affectus, prse cseteris fra-
gitas prseveriiendosublimaret. tribus Deo et hominibus eum coeperit commendare.
5. Sanctus denique Sacerdos, transactis aunis His ergo aliarumque virtuttim et magis humililatis
puerilibus, dum doctrinis salutaribus insisteret, et privilegio pollens vir sanciissirous, sub Abbatis re-
pubescentes annos maturitate vitse transeenderet; gimine per seplem circiter aniios, anlequain ad pre-
coepit cunctos coselaneos suos virtutum laudibus sbyteratus ordinem accedercl, Domino mililavit.
prsecellere. Unde venerabili Capuano, sub cujus de- Sicque iistim rectse conversationis nunquam dese-
gebat magisterio, admodum carus erat, el ei sem- ruil, ut non ante aliis imperaict, quam majoribus
per assistebat; et ea quse ab ejus ore sitiens bau- " debito rationis ordine subjaceret.
riebat, in sui cordis armariolo recondebat. Astu-
tiam ejus simplicitas commendabat, et urbanum [CAP.IV.] 5.Post hosdiesfactum esl, ut virDomini
Sacerdos prsefali monasterii fratribus prajsideret.
eloquium modesfia temperabat; nec corporis glo- Ilis tamen omnibus plus prodesse
jiabatur decore, rieque extollebatur mundiali favo- quam prajesse sa-
re. Yerumlamen cum jain metas juventutis atlin- et tagebat. Studebat enim ut eis imitandus exisleret,
ul bona opera factis amplius quam verbis osten-
gerot, iii ipsa ferventi-setate ccspit roox castitalis derel. Quolidie quidem leclioni vacabat, et tanien
amalor existei'e, mundique delectamenta spernere.
omnibus sedulus ministrabat. Ut servus omnium,
Nam quoliescunque tentator ad.euni veniens tenta-
omnibus sed ut judex peritissimus, de
tionis adilum quserebat, clausum seniper adversum criminibusserviebat; Minimus
arguebat. inter omiies appa-
se ejtis peclbris ostium inveniebat. Quid multaj
sed tanquam doctor praestantissimus , eos
Cum jam inlriiisecus vas sincerum saneti Spiritus rebat;
doctrinis salutaribus edocebat. Sicut paler suavis-
existeret,d in ara mentis holocaustum pise devo- simus omnes,
lionis quotidie Deo sacrificaret; memoratus Capua- diligebat; sed velut sapiens medicus,
prsevidebat, a corpore Ecclesise
mis episcopus, per angelicam admonilionem, ordi- C quos incorrigibiles
membra putrida sequestrabat. Fortitudi-
lanquam
navit eum levitam. Et factum est post hanc ordiiia- nem lenitate
temperabal, et temperanliam pruden-
tionein, ut idem vir eanctissimus Sacerdos magis tia confortabat : in omnibus actibus suis
sicque
virtutum jubare claresceret; et omnipotenti Deo, cui et misericors apparebat.
duduhi ministrabat interius, seque exterius per mi- juslus
nisterium ecclesiasficum deserviret. Et ex tunc cce- 6. Quapropter omnes qui in eadein provincia mo-
pit in eleemosynaj largitatem indigentibus erogare, rabantur, eum tolo nisu diligebant, et magnis lau-
ae iu Dei laudibus perfeclius insislere. dum favoribus extollebant; et tanien, ut polerat,
[CAP. III.] 4. Erat per idem tempus in jam no- vit.Emeritum occullabat, ne si forte favoribus in-
minato vicoCalabro ccenobium, in quo quadraginta lerius intumesceret, in ejus interioribus fructus hu-
et eo amplius monachi morabanlur. His ergo dilectus militalis deperiret. Sed nimirum crescebat d.e eo
Domini Sacerdos specialitur sedulus ministrabat: quotidie opinio famulatrix virlutum , confluebat-
ita ut quidquid de facultate propria eis non tribue- que ad eum ex diversis regionibus hominiim turha
ret, totum se perdere profecto putaret. Et Venovata non modica, Et quidam quidem veiiicbant., ut exeni'-
ibi primum Basilica, longa jam vetustate pene con- plo tanti viri meliores existerent; quidani vero, tan-
sumpta , construxit ibidem babitacula monacliis ir. tuminodo ut eum inviserent; alii autem, ut. aliraenta
apla. Contulit efiam eidem coenobio eumdem vicum corporis. vel quseque necessaria ab eo perciperent;
Galabrum, cu.m appendiciis suis, quem (ut dictum et alii, ut ejus orationibus suas animas Domina
est) a rege Anticio hsereditario jure susceperat pos- commendarent.Quibus omnibus affatim vir sanctis-
sidendum. Orabat etiam frequenter, qpia di.dicerat simus divinorum dogmatum pabula proponebat;
quoniam. oportet semper orare etnon deficere. Et et, ut cuique opus erat, proficere, secuiidUra quod
cum quadam die se in oratione ex more prostra- poterat, insudabat. Cura pauperum et peregririo-
visset, emissa est ad eum divina vox dicens : « 0 rum ita ei inerat, ut cum magna mentis alacritate
dilecte meus Sacerdos, ingredere coenobium nil me- in eorum usibus expenderet, quidquid sibi sublra-
tuens, quoniam in ordinem religionis monasticse here potuisset: unaque admodum vili sui Ordinis
elegi te, etquia te vas sanctificalum abipsis cuna- veste contenttis, nudos vestiebat, et parcimoniam
bulis exhibuisli mihi, angelicara custodiam depulavi diligebat; et cum.sibi parcus existeret, cseteris lar-
tibi. » Ad hanc vocem ccepit continuo magnus le- gus erat.

(10) Proptcr regcs Wisigoliios, ibidem dominantcs et hajrcsi Ariaita ir.feclos.

987 HUGONIS DE S. MARIAMON. FLORIAC. 988
CAPUT II. A sectantes, et Doniiui Jesu Chrisli vestigia per omiiia
A
Vivenlis miracula : parenlum conversio ad vilam persequenles : prsecipue tamen peregrinos ama-
sanclam. Episcopalus Lemovicensisobitus. bant, et in eis suscipiendisliberaliter insistebarit.
[CKV.V.J7. IntereavirDomini SacerdOsdesiderabat [CAP.VH.J 11. Quadam die, convenienfe viro Dei
ad presbyteralus honorem conscendere, ut quanto Sacerdote cum fratribus, more solito, ad horam
excellentior gradu fieret, tanto liberius Domino va- orationis secundam, contigit utpater ejus migraref
carel; et quotiescunque sacra mysteria peragerel, a sseculo. Cumque hoc ei nuntii Venierites indicare
sese lacrymis in oratione mactaret. Yerumtameii, vnluissent, ipse admodum devolissime orationi in-
ut landem hpminibus appareret quantse sanctitatis slabat, ita ul neminera eorura respiceret, doiiec ora-
existeret, placuil divinse pielati, ut ejus vitam mira- tioni finem imponeret. Completa vero oralione, pa-
culorum gloria decoraret: quod ita facfum est. trem jam exanimalum adiif: deinde cum eum jam-
8. Erat in suprafato vico Calabro quidam horao, morluum in medio exposilum invenissel, et inier-
cujus cuteni lepra foedaverat. Factum est autem ut rOgavisset horam discessionis ejus , iiivenit eadem
quadam die vir Domini Sacerdos ab angelo mone- hora illum obiisse, qua ipse ad orationem processe-
retur, qualenus eum visitaret, et lolis manibus om- rat. Lugebat autem illum tam venei'abilis Mundana,.
nia segritudinis ejus Ioca palparet. Qttod cum fecis- B quam etiam et parentes ac vicini ejus pariter cir-
set oralione prsemissa, hbminein conthiuo sanitali cumstantes. Quos vir Domini SacerdOs, consolans,
restituit. Habilalores vero loci, nec non omnes re- asserebat illum hon esse Iugendum, qui Evangeli
gionis illius populi hoc audientes, lselis animis Db- curii implendo prseceptum, peregrinis et pauperibus
mino gralias referebant, B. Sacerdotis merita col- devotus erogaverat facultates suarum rerum.
laudantes. 12. Porro ilerum eos interrogavit, si condignura
9. Mundana quoque maler cjus, audieus filium ejus funeri prsebuissent obsequiura. Cui cum re-
suum laulum peregisse miraculum , benedicebat f. spondissent, quod vivificis mysteriis Dominici cor-
Domino, cujus ope mirifica cuncta Uiint miracula : poris et sanguinis non parlicipavisset, cum ingeiili
el corde conipuncla, cuncta deinceps sajculi sper- mcerore protinus se in terram prosleriiens, oravit
nens oblectamenta, filii desiderabat imitari vestigia. diulissime. Deinde defuncli mahu apprehensa, se-
Morabalur in illo tempore vir ejus Laban in Bur- mel et secundo eum nomine vocavit. Qui continuo
degala civilaie; quo illa dirigens, accersivit eum, ad vocem viri Dei, ac si dormiret, ila.surrexit; et
mandaiis illi per nuiitium tam spectaiidum mira- circumstantiura multitudinem intuens,.liujuscemodi
culum Dei fecisse famulum. Hoc audiens Laban, verba profudit, dicens: « Hora quideni prseseritis
glorificabat et ipse Dominum iu eo quod factum C C diei secunda a sscculo migraveram, sed filii mei
fuerat. meritis concessum est mihi ut iterum ad superos
[CAP.VI.] 10. Cum esset ergo Laban, sicut supe- remearem. > Hseceo loquente; slupebant cuncti qui
rius dictum, genere nobilis, Mundana, uxor ejus aderant ad taiitse rei miraculum, exparisisque rria-
venerabilis, erat ei moribus el generositate consi- nibus in altum, ac sublato clamoread ccelum, Do-
milis. Erantque ambo secundum sseculi dignitatem mino gratias feferebant. Sed cum siluissent, conti-
inclyti et facullatum afffuenlia ditissimi. Quadam nuo venerabilis Sacerdos commuiiionem Dominici
vero die venerabilis Mundana ad pedes viri sui pro- corporis dedit ei; qua ille percepta valde confortatus
cidens, cum flelibus precabalur, ut ambo pariter est. Tunc anle ejus prseseiuiam idem vir Dei sese
felici. commercio pro lerrenis cceleslia mercarentur, projiciens, ad similitudinem patriarcbse (11) Jacob,
et S. Sacerdbtis imitando vestigia sequerentur; et paternam benedietionem abeo flagitare coepit. Civi
quemadmodum pariter vixerant carnaliter, viverent cum prolinus benedixisset pater,iterum mox in pace
et spirilualiter. Quam ejus pelilipnem Laban exau- quievit. 0 laudabile beati viri meritum, per quod
diens, corde compunctus libeuter assensum prse- pater ad superos reducitur, et corporis Domitiici
buit. Diviserunl igilur in duas partes cunclam sui j. n vialico reficitur, ac postmodum quieturus in pace di-
juris substanliam, et unam quidem Ecclesise Chri- mittitur.
sti tradiderunt, alteram vero pauperibuset peregri-' [CAP.VIH.] 15. His peractis quse dixihius, ccepit
nis erogaverunt. Servos quoque ac vernaculos suos fama beati viri hae illacque dililuere, et odorsan-
liberos abire permiserunt, et reliquam vitam Domi- ctse ejus conversationis finilimas i'egiohes perfun-
no dedicaverunt. Et erant ambo unanimiter, secun- dere. Unde Lemovicensi episcopo (12) AggCrico
dum apostoli Pauli prseceplum (Rom. XJI, 11), spi- beatse memorise decedente, vir Dei SacBrdos ih ca-
jitu ferventes, Domino servientes, spe gaudentes, thedra sublimalur ejusdem Ecclesisc, ad honorem
in tribulatione palientes, orationi instantes, heces- Dei, electione cleri et favore pppuli, Francornm
sitatibus sanclorum communicanles, hospilalilatem rege Chlodovseo (15) seniore illius provincise Prin-
(11) IlaetiamBernardus Guidonis in ms. Pragensi cpiscopos sint valde mutili.
Jacob expressit, prbut habetur Geneseos cap. 49. (15) Post Alaricum regem a Clilodovseodevictum
Ast apud Labbe habctur Job. anno 507 prsefuil hic Aquitahise, ac tunc anle ejus
(12) Notitia utrittsque episcopi Aggerici et Sacer- obitum, id esl 27 Novembris anni 509; videtur S.
dotis, uli et Captiani episcopi Cadurcensis solum ha- Sacerdos episcopus conslitutus.
beiur ex hac Yita, eo quod Catalogi circa primos
989 VITA S. SACERDOTIS. 090
cipe etiam collaudanle. Sicque per aliquot anno- A . S!t, et discipulis suis omnibusque ibi convenienti-
rum (14) curricula eamdeih gubernavi.t Ecclesiam bus sacrse exhortalionis multa affamina perorasset,
Dei providenlia. Verumtamen, quoniam ne aliquibus et se spiriiualesque filios, quos deserebat, omnipo-
fastidium generemus, verbositalem fugimus, et Jjre- tenti Deo commendavisset, tertio nonas Maii spiri-
vitati animum applicamus, nunc ad ejus transilum tum coeloreddidil: qui choris nunc Angelicis cir-
flectamus arliculum. cumseptiis illi pfoximus exstat, cpi in terra positus
[CAP.IX.] 14. Sentiens igitur Sacerdos beatissi- mililabat. Sic enim Dominus noster Jesus Christus
mus, sancto sibi revelante Spiritu, exlremum diera in lerris positus Patrem exorabat: « Pater, volo ut
sibi imminere, valedicens fratribns Lemovicinam ubi ego sum, illic sit et minister meus. >
civitatem deseruit, et natale sblura repetere studuit. 16. Magistrum igilur exaniniem videntes disci-
Ibiriamqu.e divina prajordinante gratia, cupiebat ut puli, qui eum fuerant corailati, aiebant, nimio in-
cjus conderetur corpuscuium, ubi religionis sum- trinsecus mcerore correpti, « Cur, Patcr, huc mori-
pserat exordium. Qui cunv iter faceret, venit ad lurus advenisli? Curnobiscum tam parvissimo vitse
quamdam villam quseArgenlacum nominatur, ibi- termino degere voluisti? Cur nos, Pater dulcissime,
que.jam diu maceratus dolore, gravi afficiebattir , i'elinquis orphanos? > His et hujuscemodi questibus
acredine. Sed cum paululum respirasset, ovorum " discipuli salisfacientes dolori, magislri prsecepta
edulium postulavil. Quod discipuli ejus audientes, complcre sludentes, ejus exanimes artus navi impo-
alimentum quod qusesierat, sollicite per omnesvillse nunt, el per Dordonisealveum iler arripiunt ad praj-
incolas quserilare festinaverunt; et non invenieiUes, diclum (17) monaslerium. El cum jam apprbpin-
slalim magistro annunliaveruiit. In eadem quippe quarent ad matris domini Sacerdotis diversorium;
villa germen gallinaruro,- milvorum et accipilrtim ecce B. Mundana, luminibus orbata, filii tendebat ad
haclenus infestabatur improba voracilate, ita ut vix exsequias. Quo cum manibus famulorum sustentata
ibi aliquando. aliqua potuerit gallina durare. Quod venisset, mox ad fluminis littus meruit recipere lu-
ut vir sanctus cOmperit, illam avium importunita- men divinittis. Nunc sicut in allero miraculo feci-
leni ita compescuit, in hoc, inquicns, ambitu villse mus, diiectum Domiui Sacerdotem bealissimo Mar-
nulla- deinceps avium rapacium gallinas audeat in- tino Turonum archicpiscopo comparemus, Marti-
festare. Cujus servi Dei edietum inviolabile permar nus (18) matrem suam a geutilitatis convertit er-
ne.t in scffipiternum (15). Mira res ! verum hoc uno rore, Sacerdos Prsesul sanctissimus exemplo conti-
satis patet iiidicio, quod pofenti virtute pontilicalis nentise provocavit raaticra ad emendationem vilaj:
dudum aucloritas homines ligare poterat et solvere. /p ille per fidem matrem illuminavit inlrinsecus, hic
Vere enim illius erat discipulus, qui in navicula po- illuminavit extrinsecus ad laudem ct gloriam Do-
situs.-surgens impcravit venlis et mari, et facta est mini noslri Jesu Clnisli, qui cum Patre et Spiritu
tranquiilifas magna. Sicquoiidani beatissimus Mar- sancto vivit et regnatper omnia ssecula sseculorum.
tinus, Turonuffi archiepiscopus, mergos a prseda Araen
flumiriis prohibuit, et rapacem ingluviem eorum CAPUT III.
conipescuit. Paruerunt volatilia Martini prseceptis; Ratio lemporis :' sepultura: translatio corporis
obtemperant adhuc accipitres Sacerdolis famuli Dei Satiatum.
interdiclis. Ipse(16), precamur, precibusnos solvat [CAP.XI.]17. Floruit autem Si Sacerdosreverendus
a crimiiiibus, et sic defendat supplices, ul nunc con- episcopus Augustorum Anastasii (19) et Justini Se-
sorvat aliles. nioris (20) Juslinianiqueiemporibus, sibiad invicem
[CAP.x.] 15; Vir igitur Domini Saeerdos, prsesul succedentibus; Chlodovseo(21), filio Childeiici, Ffan-
sanctissimus, videns diem supremum sibi illuxisse, corum el Aquitanorum tenente monarcbiam. Huno
discipulos convocal, cprpusqtie suum Ecclesise, in Chlodovseum (22) S. Remigius baptizavit. lloc
qua exordiu.m religionis sumpserat, reddi imperat. etiam terapore eximius moiiachorum legifer (25) Be-
Demum, cum divinis mysteriis exilum prsemunis- ID nedictus; et B. Amandus (24) et S. Vedaslus epi-r
(14) Sallem ad Justiniani imperium, quod incoe- Mergis, invenies apud Severum Sulpitium : unde
pit aniio 527, Notat autem Armandus Gerard, id ei'go hsec sumpta, quseremus 11 novemblis.
lion ita inlelligendum quasi milvos omnino rele- (19) Anastasius imperavit a diell aprilis anni
garif ab.eo loco sanclus, ut volunt aliqui; cuni 491 usque ad 8 julii anni 518.
etiam nunc ibi seque ac alibi conspiciantur, sed (20) Justinus proximo a morte Anaslasii die cce-
quod ibi non magis quam alibi sint infesli gal- pitimperare, et anno 527 Justinianum 1 aprilis de-
linis. claravit successorem, qui illo I augusti morluc,
(15) Sequentia hujus numeri intacla sunt apud plene regnavit.
Bernardum Guidonis. (21) Chlodovseussolum cum Anastasip vixit. .
(16) Breyiar. Sarlat. precantium, (22) Baptizatus anno 496, regni sui anno 17, r;ti
(17) Nori igilur Argenlaci, ubi mortuus, ibidem alibi probamris.
et sepultus est S. Sacerdos, uti perperam in snp- (25) S-.Benedictus natus circa annum 480, mor-
plemento Saussajus : grayiori etiam errore pro Ar- lutts 545, 21 martii, quo die Acta' dedimus.
genlac.6scribens Afgenioralum, quse esl urbs Ger- (24) Coluntur ambo 6 februarii : ex his Vedas-
inanisead Rbeiium. Saussaji errorem ex parleetiam tus senior factus episcopus circa an. 500, mortuus
transcripsit Arlurus du Monslier iu Gynseccosacro circa annum 540. At S. Amandus halus circa an-
ad huncdiem. num 494, etnonagenarius creditur vita funelus cir«-
(18) Neque hoc, nec id quod supra dictum de ca annum 584.
991 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 992
scopi, et alii plures viri sanctissimi floruerunt. Exs- A dotis prsesulis sepulcrum diligenter esl luiniatum;:
titit etjam vicesiffius (25) noriiis Lemovicensis ec- ibique divina opitulante gratia ffiulta liunt miraciila,
clesiaj episcopus a B. Marliale, primo ejusdem ci- prsestante Doniino npslro Jesu Chrjsto, qui cum
vitalis episcopo, Petri apostolorum principis (26) Patre et Spiritu saiicto vivit et reguat, per Pmnia
discipulo. ssecula sajculornmi Amen (28).
18, GlOriosissimo prsesule Christi Sacerdote, sic- [CAP.XIII.] 21. Oplimo Imperatore (29) Carolo
ut jam dicltim est, vinculis corporis absoluto, mo- Magno imperialia seeptra tenente, et ILudovico Pio
nachi ssepe fati monasterii Corpus ejus sanclissi- filio ejiis sub patris iraperio in Aquitania regnante,
mum de riavi deponentes, et suis huffierisimponen- sicut Actuum eorum libellus lestatur,! mulla in re-
les, ecclesise, cujus Domino donante abbas exstile- gno Aquitanico monasteria ab eodem regeLudovico
j'at, intulerunt. Quis lunc ibi conveiilus virorum ac fuerunt reparata, multa ef a fundamentis cpiistru-
mulierum advetierit, quseve pompa ecclesiaslicorum cta, quibus nunc veluti qiiibusdam luiniiiaribus de-
ornamenloruffi delata fuerit, supervacuum dicere coratur tola Aquitania.: Hujus exempliim non iiiodo
duximus; videres tairien adejus exsequias convenire episcoporum multi, sed et laicorum quam. plurimi
gaudenles pariter et lugenles. Gaudebant, quia tanti semulati, collapsa restaurare, et nova moiiasieria.
confessoris suscipiebant patrocinium; lugebant, se * certabant conslruere. Hoc etiaro temppre, in ejus-
amisisse dulce solatium. Laci'ymas eohibere non po- dem provinciae corpore, a religiosis viris (.50) re-
teraiu pietatis affectu, sed consolabaiitur corporis; staurata est ecclesia Salvatoiis mundi in vicp Sar-
ejus adventu. Carmiria sic simul et lacrymas effun- latensi, qui est situs iri pago Pelragprieensi. Sicque
debant, exsultabant pariler et dolebant. factum est, Dei operantc clemeiitia,\ ut ecclesias
19. Omiies tameu pariter suavissiffio reficieban- quas prsefalus Imperator Carolus Magnus deyasiarido
lar oJore, et siinul insestimabili propinabantur dtil- lseserat bello, quod multjs annis geslum tandem pe-
cedine. Nara tOlum viri Domini corpus divinofra- - regerat contra Waiferum (3.1)lyrannum, et Hunal>
gvabat nectare, ac si fuisset perfusum pretioso aro- dum qui post Waiferi mortem Aquitaniam pceupa-
male. Angelorum chorus comilabalur in coelis,, verat, Ludovicus filius ejusdein imperatoris repa-
quem cliorus virtutum seroper fuerat comitalus iui raret. Quasomnes ipse piissimus imperator Garo-
lerris. Cum ejus vero sanctissima ariima tripudian- lus Magnus immensis auri et argenti Iponderibiis,
les arigeli Doniinum collaudabant, et homines ini gemmarumque pretiosarum exornavit munefibus
terris positi funeris exsequias honorittceprocurabaiit. amplissimis et hpnoribus ditavit, et insuper, qqod
Sic itaqtie in meroorata basilica, Deo favente, re- p est pretiosius, sanctissimis reliquiaruni patrociniis
vereridissimi prsesulis Sacerdotis reliquiae feliciter- iiisigniyit. Interquas idem princcps, doininus ama-
fiierunt recoiidilse. bilis Carolus (52) Magnus honeslavit, imo sancli-
[CAP.XII.] 20. Longo vero post lempore, dtim piis3 ficavit lit_nc, de qua loqiiimur, ecclesiam de Sarlato
lacrymis S. Mtindana filii sui semper rigaret mau- non modiea portione ligni crucis Dominicse': qupd,
solseum, sub Wiuidalica (27) persecutione, gladiii ut iii quibusdam (53) Actibus-ejuslegitur, ipse iffi-
procubuit inleremplione; et propter rosuperabilemi perator (34) cum multis aliis reliqaiis detulerat ab
Cbristi confessionem, martyrii sustinuit immolalio- Hierosolyma.
nem. Porro corpus ejus, a fidelibus collectum, ett [CAP.xiy,] 22. Ea tenipestate monachi ejtisdem
juxta filii sui reverendissimi ac sanctissimi Sacer- ecclesise Saiiatensis ad superius nominatum vi-
(25) Hic apparet aliquod <TOK).{IK, et forte in'ca- tot lectiones
' quot hactenus numeri ainobis Jio-
talogo episcoporum Lemovicensium, cuin aiitiquai. lali. , .';:;•',
Vita scriberetur noto, npnus post pririnim fuil S. (29) In IJJS. Saiiatensi ponitur titulus De revela-
Sacerdos, inter eos qui constittito firmiter episco- lione S. Sacerdoiis. Apud Bernardum Guidoiiis :
patu sibi invicem sine interruptione successerunt: : De Translatione 'corporisS. Sdcerdotis apud vicum
lion adnumerandb iis S. Martialem, ejusque disci- et monasleriumde Sarlqlq in territotib:Petragorico :
-pulum S. AuVelianum. D et. sicsequentia habeiUurapud Ahdream Chesnseuni
(26) Ita vulgaris opinio habet, alii cum GregorioJ tomo HI, pag. 585. '
Turonensi referuntad Decii temppra, quod ad ejuss (50) Iniprimis Bernardo coriiite Petragoricensi,
Acta examinabilurSO junii. Magrium cerle hiatutni consentiente uxore Garsinda, qui locuin eatenus
admiltere debent in serie Episcoporum, qui vulga- sub suo jure retiriuerat. Diploma ejiis vidfelom. IV,
rem tenenl opinionem : et ob hanc fpite causam:i GalliseCIirist., pag. 808.
Bernardus Guido in catalogp illorum nomiiia tamI (51) Imo belluin contra Waiferum seti WTaifai'urn
Iiberaliter multiplicat, ul supra diximus. confeceiat Pipinus, paler Caroli Magni, atque isto
(27) Pctrus Franciscus^Chifletius lib. n Paulinili annp 768 interfectus est, ante obitum Pipini, qui
illustrati, cap, 17, ostendit apud scriptores unoo decessit24 seplenibris. Hujialdus aulcm, palef Wai-
Wandalorum nomine venire nationes omnes Gptlii- farii, a Carolo MagnoJn fugam versus, ac dein ca-
cas seu Geticas, aliasque barbaras, et sic potuit S.i. ptus est. Consule Vitam 28 januarii,ntiro.:8:
Mundana in aliqua excursione Golhorum, qui Gal- (52) Cplitur CarolusMagnus offieio ecclesiastico
liam Narbonensero salis vicinam adhuc retinebant,i, apud Saiiatenses,
occisa fuisse. Coli eam in Ecclesia Sarlatensi 51maiiii (55) Sunt aliqua ejus Acta sub Turpini nomine
suij ritti duplici, ut viduam marlyrern, indicavitit edita, et passim improbata.
Anaaridus Gerard : asl hoc die referlur a Saussaioo (54),Imo accepefat a Fortiuiato seu Marario epi-
in suppleniento, quod sequitur Arfurus in Gynseceo o scopo Hierosolymitar.o, naiu ipse rion est eo pere-
sacro. grinatus.
(28) Hic desinil Brcviaiium ms. Sarlatense, ubili
 995 VITA S. SACERCOTIS. m
cum (55) Calabrum, jam penein solitudinem reda- A tur. Nam minax flamma, primo per vicinarum do-
ctum, abeuntes, una noclium, utriusque sanctorum,, morum fasligia sparsim porrigilur; ac demum im-
sanctissimiscilicet Sacerdotiset malris ejus S.Mun-• pelus earum, agente vento, ad ipsam S. Salvatoris
danse martyfis sepulcra eonfringentes, et eorumi basilicam usque proyehitur.' VerunUamen ad fu-
sanctissima corpora inde colligentes et secum defe- . nes (41) signorum concurritur, sonus eorum procul
reiites, iritra prsescrlplam ecclesiam Salvatoris1 diffuhditur; omne oruamentum quod erat in eadem
mtindi dignissime tumulayerunt. Hsec omnia ita' basilica festinanter colligitur, pretiosissinii confes-
conligisse, sicut prselaxavimus, diligenter invesli- soris corpus foras exlrahitur, et auxilium ipsius
gando cognovimus : diem tamen in quo hsecfacta) sanctissimi pontificis devotissime ab omnibus qu\
stint, nemine nobis tradente, nondum certissime' aderant inclamatur. Interea loci cernitur ab oriente
novinius. Nec mirum si nos latet hujus rei notitia, advenire nubecula, quam cunctis videntibus candida
cum constet quod per illa eadem tempora (56), bel- prsecedebat columba. Tunc nubecula illa, rapido
lis prsepedita, tola Gallia totaque Aquitania libera- flatu acla, ubi super illa incendia sua dilatavit vela-
' liuin artium
pene caruerit disciplina. mina, mox ingentis aqusecoepit inundationem emit-
25. Yerum ut ab iis, quse celebriori fama ferun- tere. Cerneres elementorum conflictum, ignis tanicn
tur, nOlitiam capiat iectoris sagacitas, illius tem- ° est superalus divinitus. Est opersepretium tanti mi-
poris, quo beatissimus Sacerdos floruit, et illius quo raculi pensare sublimitatem. Quis non stupet, cum
in Sarlatensi vieo corpus ejus translatum fuil, brevi ad invocationem dilecti Dei Sacei'dotis obscuraretur
admodum ratiuncula deriaravimus. Computantur cceli serenitas; et cum subita pluvise inundatione
qtiippe a passione Domini usque ad transitum S. superata incendii sedaretur immanitas? Fatendum
Martini anni (37) quadringenti duodecim; et a tran- sane est, et absque ulla ambiguitate credendum, ad
sitii S. Martini, usque ad obitum Chlodovsei filii oslendendum sancti Sacerdotis meritum (cujus cor-
Childerici, cujus tempore floruit S. Sacerdos, anni pus inclytum tam ibi nuper fuerat Deo favente tom-
centum dtiodecim. Sunt igitur a passione Domini slatum) super ejus basilicam, ad ipsam sanctifican-
usquead obitum hujus Chlodovsei, anni (38) quhi- dam et ad sedandum idem mcendium, ipsum adve-
genti Viginti quatuor. Item ab obitu Chlodovsei nisse Spiritum, qui in similitudine columbsein Jor-
usque ad decessum Caroli Magni, cujus tempore dane flumine requievit in Chrislo; et tarito sigho
Sarlatensis locus restauratus est, suut anni (59) Dominus operans, ipsamque suam sanctam eccle-
trecehti et tiuus. Hsectamen quse scripsiriius proba- siam sanclificans, ab imminenti incendiO per Imjus
bili ratione ab antiquis historiis sparsim relegendo - inclyti confessoris merilum tunc liberavit; et, utin
collegimus, et coram Deo positi meracissinia veri- sequenti pandemus (42) opusculo, multa postmodum
tate 'tantummodo loquimur; et omissis incognitis miractilorum gloria decoravil; quod qusesumus fa-
ea quse certissime novimus, ad honorem tanti con- ciat propitius, ad laudem et gloriam nominis sui,
fessoris fideliter explicavimus. semper. Araen.
CAPUT IV. 25. Leo papa (43) sanctissimus ccclesiam Salva-
Miracula post Translalionem (40) patruta, aique foris mundi etbeatissimi confessoris Chrisii Sacer-
imprimis injurii conira sanctumpuniti. dolis, piivilegio suse sanctitatis munire decrevit:
24. Recenli tempore, quo in prsedicta sancti Sal- in q'_to privilegio anathematizando prohibuit, ne
vatoiis ecclesia gloridsi prsesulis Sacerdotis fuerunt quis prsesumptione vel arrogantia elatus, aut paren-
membra recondita, ipso sancto Parasceves die, pi- tum generositate lumidus, seu quovis alio niodo,
strinum raonachorum forte ccepit exuri. Sic cum in- non electione legitima monachorum ibidem servien-
cendium illud tertio jam accensum colligeretur fnisse tium, ipsius ecclesiseaudeat invadere doininalum,
exstinctum, longo fomite iterum resumpto robore aut res ad eam pertinentes ullatenus diripere, mi-
reaceensum, per vicina quseque late dispergitur. nuere vel alienare. Quod quidam Hubertus, tonsura
Tunc repente fit clamor, fragor exoritur, catervatim D I clericus, actu vero sacrilegus, pro nihilo diicens,
concurritur, et incassura hinc et inde focus invadi- Wilielmi comilis fultus prsesidio, arripuit domina-

(55) Mirum est a Saussajo dici Calabro dein Saf- quimur/

latum nomen datum, cum distent ad duas leucas.
(36) Inlelligit bella Northiriannica, sseculoIXet x
gesta.
(57) Imo mortuus est S. Martinus anno ^erse
Chrisli 597.
(38) Chlodovseuse calculo nostro decessit 27 no-
vembris anni 509.
(59) E computo nostro anni 504. Mortuus est
autem Carolus 28 januarii anni 814.
(40) Hic sub novo titnlo, Miracula, inchoatur ve-
lut altera pars legendse, nec in capita distinguitur,
uti prior : sed miracula singula paragraphum unum
constituunt, prolixiorem brevioremque, ut res fert :
qnod in numeris consequeuter signandis etiara se-
(41) lta legendum, non funes lignornm, apposite
monuit Claudius Castellanus : Signa autem iiuelii-
guntur campanse; unde etiam nunc in pluribus ad
Ligerim ecclesiis sonner le seing, est pulsare cam-
panam. Atque hinc pulsus ille, qui ab excubitori-
bus iieri solet inqua cumque re subita aut periculo,
le tocsin dicitur, q.uasi tactus signi; ipsaque cam-
pana, ei usui destinala, sic eliam appellatur.sed se-
(42) Non existimo diversum quid indicari,
quenii opusculo,-idem esseacsi diceret, progrediente
opusculo, hoc scilicet prsesenle.
(45) Videtur intelligi S. Leo papa IV, de quo age-
mus 17 junii; sedit is ab anno 847 ad 855.
995 IIUGONISDE S. MARIA MON. FLORIAC. 3156
tionem, sive prsedictse ecclesise congregationem : Arem,.acomni
A deformitate membroram deliirpatus,
qui bonis omnibus locum exspolians exinanibat, et ingratam vitam duxit fine tenus.
quotidie pessimabat. Sed cum quadam die membra 26. Calviniacus est vicus, in confinip Petragori-
sopori stravisset, ecce dominus Sacerdos, dtiobus corum et Caturcensium. Hujus vici incolsead B.
comitaiilibus per visum, apparuit, alque temerita- Sacerdotis roonasterium venire consueverant.. Qua-
tcm illius coercendo, ita redarguit : « Cur, inquiens, dam igilur die quidam illorum ex more veniebant;
hominum nequissime, contra apostolica decreta.hu- pauper vero quidam cum sua conjuge cerani ci
jus sanelse ecclesise res invadere prsesumpsisti? Cur vinuni de penuria sua coemerat, et sequebantur
abbatis nomen et tyrannidem assumpsisti ? Cur mo- prsecedentes. Sed dum, ut diximus, tardiori calle
nasterii supelleclilem exportasti?» Et hoc dicens, iter caperent, et soli incederent, fil eis obviam unus
baculum, quem in manu gerebat, in sublime erexit ex parasilis cujusdam militis; ilasconemque vini,
ut eum percuteret : sed, ut idem Huberlus postea quem ferebant, violenter extorsit. At illi iter propo-
retulit, precibus comitantium revoca.lus, baculum situm expeditius peragcnles ad supradictum ve-
a verbere' retinuit. Miser vero de lectulo surgens, niunt monasterium. Tunc expansis manibus in ter-
primum quidem visionis horroremvehemenler ex- ram se projicientes, de illata sibi injuria a Deoetab
I
pavit, deinde phantasise spiritu se delusum autu- ejus famulo, sancto videlicet Sacerdote, expetunt
mans, ad pristinura errorem paulatim relabendo ultionem. Ille interim qui flasconem rapuerat, ex
rediit. Verumtamen dum furit; et dum secundum eo sibi potum porrigi postulabat. Hi autem qui ad-
similitudiiiem serpentis et inslar aspidis surdae et . stabant vinum ex supra memorato vasculo fundeie
obturautis aures suas, prolinus ad crimina ruit; cupiebant: sed nec pessulum quidero, quo desuper
ecee iterum ipsi dormienli altera nocte sanetus pon- rouniebalur, eximere prsevalebant. Demuni lancea
tifex severior assistens, ait: « Quomodo le habes,i pessulunj effringentes, vini liquorem ex eo elicere
Huberte? Vigilasne, an dormis? » At ille pavore per- non polerant. Et dum hsec fierent, auctor flagitii
cussus illico respondit: « Quis es, domine? > Cuii divinitus percussus a dsemone corripittir, atque in
vir sanctus intulit: « Nonne me nosli ? nohne raeJ seipsum debacchando sceleris ultor efficitur. Manus
jam dudum vidisti? Cur me proterve sprevisti? >1 enim proprias et brachia furibundis depascebat
His diclis ccepit caput ejus verberare, ac cseleraJ denlibus, et omnes quos poterat ssevis dilaniabat
saembra quse gerebat fuste dolare. Tunc miser pri- morsibus. Qui tandem apprehensus, atque duris fu-
mum, « Parce, domine, parce, domine, > coepitcju- nibus adslriclus, vitam exhalavil protinus. llio igi-
lando clamare. Demum culpam jam sero clamitans,, tur lerribiiiter mortuoquiadfueruiit, flasconemcura
a leclulo desilivit, sicque demum amens effeclus,, ' vino ad beatissimi Sacerdotis monasterium detule-
cunctis qui aderant mirantibus per monasterii clau- ruftt, et ad memoriam lanti miraculi in eadem ec-
strum diffugiens, in quoddam tuguriolum, hominurai clesia suspenderunt.
visus fugitando se contulit. Yiatoies quidam com- 27. Quadam autem die cuidam ardore febrima
prehendentes eum ad eamdem ecclesiam conlinuo> sesluanti, per visionem Pstensum est, utsi de Vino
reducunt, ibique eum dHigenter custodiunt. Tunce flasconis, quem prsecedenle sermone notavimus, bi-
populi per universam illam provinciam, quse facta, *. Deret, statim convalesceret. Quo hausto, roorbo fu-
fuerant audientes, Salvatori.Christo gratias refere- gato, confestim convaluit; et non solum huic pro-
bant, sanctique Sacerdotis prsedicabant merita col- fuit, sed etiam multis aliis, vinum illud ad mede-
laudantes. Ule vero moriens et crebro,« Mea culpa,, lam, quandiu durare pbtuit. Sicque quod uni fiiit
sancte Sacerdos, iiiquiens, debitas poenas luit. > ad iuterituffi, inultis segrotantibus atlulit reme-
Omnibus vero qui hoc audierunt patenter innoluit,, dium.
~ 28. _^stivo temporc quidam causa deyotionis ad
quapoena dignus sit, quisquis injusle super gregesvi
Christi tyrannidem arripit, et qui tanquam fur ec- S. Sacerdotis oratbrium venerant, et expleta ora-
clesiaslicas res male disperdit, Petragoricensis co-- D tione remeahant. Hi vas vinarium, quod cenopho-
mes (44)-Wrilhelirius,qrii contra Apostolica prsece-- rus vocitatur, propriis humeris deportabant, ut ex
pta venditor ecclesise, dequa loquimur, exsliterat;; eo horis competenlibus potantes silis ardorem re •
adjunctis utrisqtie manibus reductoque ore ad au- frigerarent. Contigitque eos in itinere caloris et si-

(44) Exstat apud Sammarthanos, l.comesIV, p. 808,!,
diplorna, quo « Bernardus, Dei gralia Pctra-i-
goricensis, monasferium S. Salvatoris, quod voca- L-
tur Sariatum, quad tunc niinime rcgulariter dege- '.-
bat, conseiuienle uxore Garsinda, et dominOLudo-i-
vico imperante, >tradit Abbalibus Oddoni et Ad-
dacio eorumque successoribus, secundum regulamn
S. Benedicli eligendis, pro se, uxore, filiis el filia-
i-
bus, fralribus el^propinquis, cui subscribunt e pio-i-
ceribus undecim, filii verosimililer et fratres; pii-
mo aiitem loco habetur, signum Guilielmi, quem n patrise, » jam supra ad diein 4 cttatum, ubi de S.
pnssis primum filiorum credere. Ex hoc porro con- t-
sequitur; quod licet « amio 860 Carolus Calvus
Aquitaniam per comites disposuit, > ulilegiiur in
mss. geslis consulum et prsesulumEngplismensiuin
apud Beslium, tamen jam antea suos cpmites ba-
buerit Aquitariia, et quidem plures siriiul in variis
partibus; neque jam solum habeamus Burdegalen-
ses comitcs a Piclaviensibus diversos, sed eliam Pe-
tragoriccnses, quorum lamen tituli aliquando cpa-
luerint, uti probat pro anuo 982 insirumentum
« Amse comitissse Burdegalensis seu Pelragpricse
Macaiio.
 997 . VITA S. SACERDOTIS. 998
lis pariter ardore fatigari: qui iiimia anxietate com-- A
. confessoris Christi Sacerdotis, cujus stiipeiida mi-
pulsi, assidenl potationi; rursusque iter corripien- racula frequenter viderat, et fieri ssepius audiebat,
tes, acrius absestu afficiuntur sitientes. Tuncanxii,, eum impune prseteriens abiit, Alter vero eques, qui
« Bibaraus iterura, inquiunt, quia S. Sacerdolis3 prajcedentem militem a longe sequebatur, eumdem
non deerit. munus. » Quo dicto ad se applicantesi peregrinum in eadem via offendens, de realu illo,
cenophorum, summo tenus invenerunt plenuffi; pro- quem contra prsefatum militem pcrpetraverat, il-
pinatique iterum arripiunt iter. Qub mature con- lum arguere minisque terrere tentabat. Sed pere-
fecto, sub unius hospitii culmine se collegerunt;; grinus ille,' in B. Sacerdotem coiifidens, nullum
ibjque iterum ex eodem vase bibentes, mirabantur,, equitem in eo itinere se formidare respondit. Tunc
^sepius illud plenum reperientes. Ad hoc speclacu- eqties, existimans quod eum contemneret, super-
Jum multi conveniebant, et toties bibebant quoties> bia tumens, impulit calcaribus equum, et in eum
veniebant, ac si ab eo vinum noi) effunderetur. Igi- irruit, tunicamque quam capiti suo propter sestum
tur prsefali pijregrini, retrogrado calle revertentes,, superposuerat, ei diripit, ac post se in sella com-
tam miraculi asserunt prseconia, per omnia divul- plicavit. Peregrino autem illi, sancti prsesulis auxi-
gantes : oenophorum etiamsecum iu testimoniumad I lium imploranti, continuo tunica capiti ejus super-
monasterium reportantes, et in ecclesia suspenden- "' ponitur : elille eques improbus, fracta coxa devol-
tes lselabantnr/Domino gratias referentes. vitur. Equus vero furiis agitatus in jacentem inve-
29. Alio quoque lempore, dum ad saneti prsesulis hitur, et per campuni palantem aggreditur, et ap-
Sacerdotis ecclesiam quidam advenirent, canis forte prehensus confestim moritur. Eques vero, dum ad
in itihere eomitabatur, qui gregem ovium cujus* sancti ferretur ecclesiam, die octava postquam hsee
dam rustici in via aggrediens, per pascua latratibus fuere peracta, in jpso ilinere moiitur. Et sic eum
agitabat, sed a domino suo revoealus, iterum cum vivens, cujus contempserat meritum, non meruit
eis gradiebatur, sicque illi ad nionasterium vene- habere propitium.
runt, et perfectis pro quibus venerant, iterum ad CAPUT V.
propria repedabant. Interea opilio, turbati gregis Beneficia sanitatum, S. Sacerdolem invocantibus
querimoniam ad dominum referens, animum ejiis impensa, malevoli punili.
maligna acuit furoi'6. Tunc ruslicus ille, hostiliter 51. Huc usque disseruimus qualiter Domini pon-
armatus,- obvium se prsebuit remeantibus peregri- tifex Sacerdos tyrannos atque superbos persequen-
nis, et coepit eos aflicere injuriis, offerentibus eis do contriVer.it: sed amodo referemus, quomodo sup-
propter id quod canis fecerat legitimam emendatio- P Q plices potenti virtute signorum refovendo juverit.
nem. Verumtamen cum adhuc in eos ssevirel, et Yerum quolies sancti videnlur in quemlibet inimi-
sarcinulas eorum hac illacque dispergeret, illi S. Sa- corum Dei exercere vindictam, sicut in passione
cerdotis auxilium invocare ccepcrunt: proclama- apostolorum Petri et Pauli legimus Simonem Ma-
tiones vero eorum ille rusticus irridebat. At illi re- gum ab alto eorum imperio corruisse; scire debe-
linquentes ibi quae secum lulerant, ad S. Sacerdo- mus quoniam Dominus est, qui per sanctos suam
•lis recUrr.untecclesiam. Illis vero ibidem persisten- operatur justitiam, justo judicio puniens inimicum
tibus, mox rusticus ille gravi membrorum conteri- ad laudem et gloriam nominis sui sanctorumque
tur dissolutione: quem parentes gremio vanni com- suorum. Tanto ergo metuendi sunt ipsi, quanio
ppsitum ad ssepe nominati sancti studuerunt baju- conslat quia ubique prsesens est, et maxime locis
lare propitiatorium. Solemnitas ejusdem Christi sno sanclorumque suorum nomini consecratis, qui
confessoris celebrabatur ipso die; eteccejam sole ad inferendam per manus eorum malefaclorum ul-
ad occasum vergenfe, prsefati rustici portitores, ec- lioiiem, quo modo et Cuni voluerit invalidus nou
clesiam irrumpentes, testem tanti miraculi eum- est. Sicque quisque sanctus, dum subjectos ab ad-
dem rusticum exhibent, quid contigerat indican- versariorum injuria suo merito defcndit, et impios
tes. Rusticus auteffi ille contumax, omni mcm- D DjustoDei judicio punit, plurimis ad se coufugiendi
brpruni destitutus oflicio, expiravit noctis in rae- adilum aperit: etdum aliquando superbum perimit,
dio. ne loca sacra temerare audeat, profecto ad se con-
50, Milesquidam, a S. Sacerdotis monasterio re- fugientibus remedium securitatis prsestat.
diens, obvium habuit quemdam, qui contra eum no- 52. Generalis conventus, secundum morum anil-
xam admiserat, et ad idem monasterium orandl quorum, in Caturcensi territono, in loco qui Pons-
gratia veniebat. Miles verp ille, metu ac reverentia Rode (45) dicitur, agebatur, et plurima populi mul-
(45) Vernaculus contextus, uti nobis indicat D. Ex hoc specimine, intelligo vulgare illud ms. npn ila
Armandus sic habet lioc miraculum : « Primum simpliciter ex Hugone versum, utnon multurii sibi
miraculum, quod Deus fecit per S. Sacerdolem indulserit interpres mutando non solum phrasim,
post suam inortem, fuithoc; quod episcopi et prse- sed quandoque etiam ordinem rerum. Iirio, suspi-
lali istius regionis et clerici jussi fuerunt convenire carer ipsum illud esse originale, qupd secutus Hugo
in villam quamdam supra Fluvium,' Seu dictum, Latine reddiderit, nisi inilio appendicis citaretur
quse dicebalur Villa-Pons-Roire : et ad hoc conci- vetus sancli legenda, tanquam plura alia miracula
lium adducta fuerunt corpora sanclorum illius re- explicaus quse hic sumraatim solum _referantur.
gionis, ut Ghristianitas ageretur etillustraretur, et Fluvius autem Seu, ex Petragorico a Morite-falco-
sanctum corpus S, Sacerdotis ibi fuit detentum. > num deseendens, Dordoniseinfiuit infra Dommam.
999 HUGONIS DE S. MARIA MON. FLORIAC. 1000
titudo illic advenerat, fideliumque devotipne inclyti A 4. clara recepit luiniria. De cujus (oculoiuhv) srirpbibus
Sacerdotis venerabile corpus eo allatum fucrat magnus rivus eiriaiians sanguinis, ipsaih testatur
Eraf aulem in eadem regione qusedam matrona no- meritis. illuiriinafam prsesulis.
bilis, quse juvenem csecum a uativilate alebat pro 57. Mulier auteffi altera, LemoviCseiricola,"mss<s-
Dei amore. Csecus vero ille ubi audivit tanti coufes- na per (anuorum) cufricula membris riervorum p. se-
soris feretrum illic esse delalum, rogare coepit ffia- pedita, hujus sancti suffiagia qua^sivit... credula vo-
tronam illam, cujus suslentabatui' eleemosyna, ut liva ferens munera ad ejris sancti l/tijina. Quai mox
sibi candelam emeret, quam ipse ante prsesentiam recepto robore, lseta de taiito muneie. iri Saceidole
hujus sancti poneret, si furte illum Dbniirius per faniulo glorificabat Dominum.
ejus meritrim illuminaret. Cui pisedicta matroiia 58. Alio lenipore adolescens quidam hujus SahCli
respondit : « Ego vice tua candelam, qtiatii sahcto antistitis venit ad monasterium. Hic ab ipso nativi-
illi cupis alTerre,iibenter prsesentabo : quia qui tibi tatis exordio lirigusecaruerat officio : sed mox sana-
ducatum pisebeat, in faiito tumultu populi, invenire ttis, pluriiria forniabatiihgua famiiia,etiauduni red-
non valeo. » Coniluebat nempe ad prsedicti sancti dens munera, redit Isetus ad propria.
reliquias plurima populi niullitudo. Tunc matrona 59. Ilem alio tempore in prsescripta basiliea ope-
fecit quod promiserat, et mox sibi coritigit ut vo- B I fans Dominus, tria bperatus esf pariter njiracula, ad
lebat: nam ipsa eadem hora, qua illa ante viii Dei declarandaS. Sacerdotismerita.Nam quadam ipsius
prsesenliam candelam posuit, ille csecus a nativitate Christi confessoris solemriilatis die, adstaiue ibl fre-
intra domum ejus, per ejusdem sancti meritum, lu- " quentissimo conventu populi, multis verboj'um fu-
men coeli videre meruit. Stupeiites autem qui ade- dit organa, lucisque csecus meruit ceilnere crepus-
raut, illico illuin qui csecus fuerat, ante prsesentiam cula, et mulier qtisedam languida meriibrorum re-
visi Dei produxerunt, et innumeras gratiarrim actio- cepit officia, quse in grabato ante altare Salyatoiis
nes Deo el Sacerdoti sanclissimo pro laiito miraculo muiidi fueraf deposita.
reddiderunt. 40. Factum est alio tenJpore, redeuhte eadem
33. Puella qusedam, quse a dseroone vexabatur, ipsius eximii confessoris gloriosa solemriitate, et
ad S, Sacerdofis azylum sananda deducitur . sed adveiiiente ad ejus venerabile tenipliito nunieros?.
cus» jam aliquot dies exegisset, et pef eam malignus populi multitudine, ut duo nihilomirjus pagense^
spk-iius mullas blasphemias emisisset, quas hic in- convehirent, qui ambo filiossuos parviilbs, usti liu-
serei'e longiim duximus, divina gratia, per ejusdem guae careutes, sanandos adducererit. Horum parvu-
Chrisli confessoris merita, tandeiu a dsemoneest li- lorum alter tam vocis quani omnium membrprum
p
berata. amiserat officia pariter : qui ambo coiitiriuo sbspi-
54. A parlibus vicinis puer quidam decennis ad tate
recepta, divina opitulaiite gratia, per S. Sacer-
S. Sacerdolis ductus monasterium fueral, qui ab dotis merita, isefabuhdi remearunt
adpropria
ip30 nativitatis suse tempoi-e auditu, visu, nec non 41. Vir quidam iiobilis, nomine Eubolus (4C),
et linguse usu earuerat: sed cum ibidem aliquan- propter suam ahiffiam quemdam alebat inopein :
diu pernoctaret, et minime convalesceret, tsedioaf- inops namque ille surdus etmulus, hacillacque &'
fectus ad propria remeabat. Yerumtamen cum nec scurrens, dum multis calamitalibus premeretur, ad
spem quidem sanitatis, ab eadem rediens ecclesia, hunC nobilem virum se corittilerat, nec patrerii aul
secum reportaret., subito auditum, visum, et lin- matrem prseter ehm alium rioverat, sed ilunc Dpriii-
guse pariter usum, in eodem positus i'ecepit iti- uus operaiis illi patronum provisoremque provide-
nere. raf. Quadam igitur die ille miles ingenuus, fama
35. Septennis item puer, cui linguse negaoatur prseclarissima B. Sacerdotis 'excilatus-,(quaj per lo-
officium, a patre suo adductus est ad hujus sancti tam illam regionem emanabat de virtutibus, qtias
tumulum, ut ibi recipere mereretur sanitatis com- Dominus per ejus merilum Pperabaluryapud.dictum
modum : sed cum ibideffi una lantum nocte excu- D ] monasteriuiri) direxif illuchunCpauperculura, ut ei
bias peregisset, et quod quserebat non impetrasset; sua raiseratione subveniret, sicut alios curare con-
rediens in craslinum, antequam propriam ingre- sueverat. Vernaculi vero prsefati Euboli ante S. Sa-
deretur patriam, verbositate nimia longa rupit si- cerdotis prajsentiam venienles, oblationis munus
lentia. quod detulerant obtulerunt, ac demum pro pauperis
56. Qusedam item miilier oculorum privata Iumi- illius salute rogaturi iidem se iri'terram prsecipila-
ne, S. Sacerdotis venit ad limiiia, poscens ejus ju- verunt. Sed durii ihiminente jam nocte, vigiliaruni
vaaiina : quse dum in ejus posita est basilica, ma- excubias ibidem peragere, sicut eis a domino suo
gna hominum stipata caterva, post multa precamina, imperatuni fuerat, disponerent; mox :a custodibos

Yillse illius nomen in labula topographica non ex- vam incurrif.

piimitur ; in Bullario tamen dioecesis Cadurceusis
noffiiriatur Cura-du-Pont-de-Riou : unde suspicor
a rivo, ad ctijus ostium vicus ille sit, faclum esse
nbffien : nec alium tabula rivum offert, quam qui
prope Vigannum oriens supra Costeraus.tam iu Se-
(46) Est Eubolus seu Eubalus comes Pictavorum,
circa annum 900, uiide progiiati Guiiieimi Aqiiiia-
niseduces et Piclaviae ppmites : sed de eo Mc-agi
vix est verosimile,
- '
100.1 VITA S. SACERDQTIS. . 1009
ecclesiae fcras secederepraecipiuntur. Jlli vero quodI A i q.iienUa"'j(fairiam)promeritus, et lilterarum scientia
vinon audebant, verbo tantum resistebant, et nulloo fultus, et; primoribu.s patriae. notissimus. (Jupdain,
modo exire volebant. Yerumlamen cum intellige-: :-: vero tempore.cum quodam polente, iion longe a
rent -quoniam ibidern.,,sicut disposuerant, illa noctee menasterip, mprabatur apud castrum quod Carlu-
manere neguibant, nomcn S,- Sacerdotis invocaree lium (49) vocita.tur : nam regula^ jvgum ferre non
coeperunl. Quid pIura?inops ille surdiis et mulus a poterat, sed ecclesias circumquaque plenus jam glo-
nativitate, conlinuo coepit loqui et audire. Tunc quii ria ventiiabat. Natalis Domiin' dies, toto ofce celc-
huic gaudio.interessepotuerant, ingenii layilia per- berrimus, imminebat; et mijes ijie potensinB. Sa-
fusi reddebanl laudum praeconia Domino omnipo- cerdotis ecclesia vigiliarum excubias agere disponeT
tejiti, qui sui famuU Sacerdptis precibus illi misere> bat. Quem praedictus mpnachus a bonp proposito
largitus fuerat sariitatis munus. Seniores yero loci,, cleflecterecupieris, omne illius noetis officium se ibi-
cnralumincpem, quodnomen suum nunquam (47)) dem celebraturum, ac si in memorata ecclesia posi-
audierant, ,el. primo quo voraci debuisset nomineJ tus esset, ex inlegro repromisit. Prsevaluit itaque
nesciebant, Salvatum appellaverunt. Qui diu po- monachus ille, militemque retinuit: qui postquam
stea in eodem permanens monasterio, multis adve-- est cibo vinoque repletus, cum quodam sacerdote
«ienlibus cuncta qua? modo diximus, saepius repli- P f in contigua capella se collocavit : et cum indulgeret
cabat. quieti, ecce S, Sacerdos adslilit, dicens ei : « Cur
42. Dies Pasdwe sanctissimus ijluxcrat, et ad S. hic, Seguine, dormiens, poculo inebriaris oblivionis?
Saeerdotis ecclesiam non minima plebis mullitudoi An non potius dporteret te cum reliquis fratribus
-confluxerat: inter quos quidam Ademarus, illustris : esse, et debitum officium Domino pcrsolvere in tam
#enere, a Monliiiiacp (48) casleljo convcncrat, el ini praecipua solemnitate? » Cui cum respondisset ille :
eadem ecclesia paschale sacramentum percepturus, . i Quis es, domine? t S. Saeerdos severius in eum
dum nrissae peragerentur oflicia, persistehat. Hic respiciens: t An non me nosti? Cur alumnum tuum
aulem Ademarus litterarum discipJinam, cuii» pa- Sacerdctem fugitande declinas?» Et cum hajc dixis-
renlibus traditus fuerat, prado factus comlempse- set, continuo per capillos a fulcro eum extrahens,
rat; et innumeris ssepe calamitalibus mercalores.pe- caput ejus ad humerum ihclinavit: demum illum
rcgrinos, seu quoslibet viateres per previnciam il- ante allare projiciens, immanissimis verberibus ce-
iani eunies, finitimosque ruricolas vexare consueve- cidit. Audires eminus ictuum crepitus vocemque
ra.t,.et in hujusmodi sludiis animi sui sinum laxa- dolenlis. Quid multis memorem? Seminecem euro
verat, Verum cum, sicul jam dictum est, in niedio <-i -, deseruit. Hsec omnia praediclus presl)yter fieri vigi-
populi intra ecclesiam B. Sacerdotis incolumis ad- lans ccnspiciebat, sed ingenli pavere percussus,
slare vidcretur, ei evangelii leclio recitareiur, in quid deberet agere nesciebat. Sed dum jam transacta
pavimenlo subito corrjiit. Nam, ut jpsc poslea re- nocte lucis aurora conaretur emergere, surgentes
tulil, antc oeulosejus S. Saccrdos, episcopali infu- undique viri per castclium, mirabantur cmnes cur
la decoialus apparuit, et virga, quam manu gere- in lam praecipua sclemnitate moraretur presbyter
bat, collum.ei pureutiens, eumdero eadore compu- celebrare officium nocturnale ; qui etiam usque ad
jnilii. Sed confestim a circumstanlibus cst subleva- ostium capellae venientes, capellanum surgere prs-
lus, et inlr.a clauslri ambitum deportatus. Explcla cipiunt irridentes. Al ille, eorum affamine ac vici-
vero missa; celebratione, cpnlinuo abbascum fra- nitaie rdboratus, surrexit; et estium eis aperiens,
tribus adfuit aceersitus. Tune ajger ille crimma quod faetunifuerat intimavit. Tunc illi attoniti, tanio
cuni misera menle periractans, et vicinam mor- viso miraculo, eodem ccmitante presbytero, concito
tem nimium pertimescens, omnipotenlem Dominura gressu ad beati confessoris Ciiristi domicilium ccn-
peccando irritavisse, et S. Saccrdolis se iram pro- venerunt; et dum fratres ejusdem leci missarum
meruisse, lacrymaiido confilebatur. Abbas autcm, sclemnia peregissent, ecsinumum convocant, et
nec non et omnes monaslerii fratres qui aderant, ei p quod factum fuerat iudicant. Monachus vero mise-
condolentes, canonieum liabitum ei continuo tradi- rabiliter exstinctus, exemplo videntibus deservit,
derunt, et ad peenitentiai remedium eum prolinus ne vagi et instabiles contra aucloritatem regute
admiserunt. Ule vero obliquo collo lota bebdomada fiant, et sive intra ecclesiam sive extra consistant,
miserabiliter segrolavit, et die octava tandem exspi- divinum officium nunquam prastermittant.
ravit.Mors ejus plurimos terruil, et dum liujusmodi 44. Tempore alio mercatores, cum suis sarcinis
vcrentur exitum, satagebant offerre Domino pceni- ad urbemTolosanam euntes, per Sarlatensem villara
tentiie fructum. proflciscebantur ad prsedictam urbem. Hi celebri fa.
43 Sgguinus quidam monacbus, ssecularis et va- ma virlutum gloriosi prsesulis Sacerdotis excitati,
gus, S. Sacerdolis exsiilil: bic tamen erat elo- ad ejus oratorium venientes, et obalipnis officia
(47) Credo legendtim audierat et nesciebat, ut in- Sarlato distat, Boream versus. .
Carluxium duabus circiter leucis
telligalur is qui mulus ac surdus a nativilate fue- (49) castrum,
fluvir ri-
rat, quia de nomine suo rogalus respondere nil po- supra Calviacum, ad eamdem Dordonia3 ••
lerat, occa*sionem dedisse ncvae appellalipnis ex pam, intra quse duo loca situm fuit menaslerium
cventu ei imponendae. Calabrum.
. - - J48) Montigniac ad Veseram, vix quatuor leucis
PATROL. CLXIII, 32
1005 LAMBERTi AUDOMARENSIS .1001.
persolvenles, se suaque omnia Doroino et S. Sacer- .A mox retrogrado calle redeuntes, et catenarum virir
doli commendaverunt. Quos etiam abeuntes, et pro- cula in Salvatofis muridi ecclesia susperiderites, De-
ppsitum iter agentes, quidam maligni cPmprehen- nium illi qui eos comprehenderant pcenitentia du-
dentes, iri quoddam municipium adduxerunt, el lo- cti, ibidem eds suntseculi : sicquepmnes uuanimi-
ris durissimis resanus post terga religaverunt, eo- ter salvatori et iiberatpri Doniino sanctoque Sacer-
rumque pedes compedibus ferreis constrinxerunl: doli gralias referebaiit. Multa [praetereo] quae Sal-
Qui cum triduo detinerentur, et multorum tormen- valor operatus est pdstmpdum, ad laudeni sui san-
torum generibus macerarenlur, S. Sacerdolis auxi- ctissimi Sacerdelis praesulis, Sarlatensis Ecclesise
lirim iiivocare coepefunt. Adfuit eis clementia mi- Patroni miraCulorum gloria decprati, et facit visibi-
serantis Dcmini, sui servi pulsata precibus; et' eece liter quclidie incessanter: quod et quaesumus faciat,
lertia nocte subito vincula dissolvunlur, eprum pedes ad laudem et glofiam noriiinis sui, per inflnita saecu-
relaxantur, et captivi criidcli custodia liberaritur : lorum ssecula. Amen; K

ANSO DOMINIMCXXX,

LIMBMIIIIOMIRIIB

LIBER FLORIDUS

NOTICE
StJRI.E

LIBER FLORIDUS

L&MBERTI CAMOJVICI
MANUSCRIT DU XII' SltCLE;
PAR
.TULESDE SAINT-GENOIS,
DEGAND.
!PnoFESsr.un-Bnn.iOTiiiiCAinEA L'OKIVEIISIT£

ExtrailduMessagerdesScienceshistortqnesde Belgique.

LIBER FLORIPUS LAJOERTI CANONICI,

MANUSCRITDU XII' SIECLE,

Lanribliolliequc de la ville et de rUniversite de ]B tilre de Liber floridtis Lamberti canonici. — Cejt

Gand possede aujourdiiui au dela de G0Omanus- liue de ces encyclopedies indigestes, telles qu'pn en
crits, la plupart interessants pour Tetude du droit, renconlre souvent pafmi les monumenls lilleraires
de la theologie, de liiisloire generale et de Thistoire dumoyenage. et qui, a rine epoque du il y avait
de notre' pays. Parmi ceux qui se distinguent par peu de livres, presentaient, resserrees en un vo-
kurhauie antiquite, il faut placer en premiere li- lume, les principales notions scientifiques dpnt on
gne le rccueil connu par les bibliographes sdus le ppuvait avpir bcspin.
.1005 LIBER FLGRIBUS. — NOTITfA ET EXCERPTA. ,1008
' Uiie
i de Wolfenbuttel. — Ce savant ecrivain eti a ex-
encyclopedie de ce genre, dont la reputatirin A
esi tres-grande, existe a la bibliotheque foyale de trait un fragment de chronique. fort criririUjintijtule
Bdurgogne, a Bruxelles; nous voulons parler du GenealogiacomilumFlandrim-(§).
Tresor des Sciences, de BRUNETTOLATINI,dont II existe un Liber floridus a la bibliotheque de
M Fl: Ffdclieur a donne -une description detaillee . Douai; il porle le n,° 740 des mss. Cest uneeopie,
dans Je Trisor naiional, annee 1843, 2e serie, t. II, du xve siecle, des parties hisloriques du ms. de
p. 157-175 '(1). S*-Bavon.
A la Mblidtheque de Liege, il existe aussi quel- Gomme la plupart de ces mentions ne fPnt ccn-
ques cdiripllations dece genre; mais elles sont haitre quiniparfaitement une desplus curieuses
cfurie date postefieure. compilations qui existent; ndus avons cru faire plai-
Dans la premiere partie dela notice que M. Wal- sir aux bibliographes, en donriant ici une notice de-
vvein de Tervliet publia sur les mss. de notre bi- taillee des 192 trailes contenus daus ce volume.
biiotheqrie, en 1S1S, nous trouvpns la description Quant a 1'auteur, Lanibert, ori connait peu*de
suivarite de ce curieux fecueil: chose de sa vie • cn sait qu'il efait fils d^Oriuiphe
« W197. Libelkis chronologicus liistoricus aLam- et chanoine de S'-Omer. Dans le tableau chrcnolo-
« ierto Onulphi fllio canonico sancli Audomari, de B ] gique, dont nous parlerons plus bas, au n° 23, le
i diversorum auctoruin floribus contexlus, petit Liber Floridus contient cette phrase : MLXX VII,
< in-folio.' — Ce ms. sur veiin, contenant des fi- VI kal. febr. Onulfus canonicus pater Lamberli qui
< giires colorMesvest ecrit yers Tan 1125. La col- librupi scripsit, obiil. Nous voyons par ce peu de
« lection est assez precieuse. » mots qu'Onulfe, pere de Lambert, etait aussi cha-
En rendant compte a la Commission d'histoire, noine, et qu'il mourut le 26janvier 1077 (1078) ;
dans les seances des 5 et 6 decembre 1854 (2), des cette circonstance, on le voit, nous sert a determiuer
mariuserits de Ja bibliotheque de Gand qui of- a peu pres 1'epoqiie a laquelle le volume fut ecrit (7).
frent-'"de finteret pour 1'elude de nos annales, Au fol. 134 r°, se trouve 1'arbre genealogique de.
M. Warnkdnig entre dans quelqiies details sur le Lambert, du cote maternel: Genealogia Ovdvini et
merile du Liber floridus, qui est cite avec eloge Ueimerici decani filii sui. On y voit que sa mere
(lans plusieurs manuscrits du xnie siecle. Dom s'appelait Eve, le pere de cellc-ci Baduif; son grand-
Uefthod en parle daiis sa notice sur les mss. de la pere Heimeric, son bisaieul Ouduinus. Revenons
Belgique. Parmi les chroniqueurs qui se sontsur- maintenant au recueil lui-meme.
lout servis du Liber floridus, il faut citer Jean de Le volume cennu a la Bibliotheque de Gand sous
Thielrode, qui ecrivait a la fin du xmc siecle (5), C ( le titre de Liber Floridus est un gros manuscritin-
ainsi que I'historien Brugeois Custis (4),et, tout fclip, sur velin sale, fort manie, endommage, et
reeemment, Pertz y a recouru dans le 1" vclume quelquefois illisible en plusieurs endroits. II contient
deses Monumenta Germanim historica. 287 feuillcts, sur les marges desquels on a ecrit des
Dzris.son introduction a VHistoire de la Flandrc notes, que des relieurs maladroits ont decoupees' en
ei deses instiiutions (5), M. WarnkOnig nous parle partie. II y a quelques feuillets doubles, replies en
encore du Liber Floridvs, etassure qu'une copie dedans. De nombreuses miniatures, des lellres en
plus aneienne en existe dans Ja bibliolheque ducale couleurs, des encadrements de toule espece, ornent

,• (1) Voir ausil, sur BruneUo Lalini, une netice commme un des hommes les plus remarquables de
de M. MARCIUL, Suiletin de l'Academie de Bruxel- Tepoque, distingue tout a la fois comme savant et
les, XI., p. 263, et VILLEMAIN, Cours de litlirature comme predicateur. EIu abbe de St-Bertin en
iumpyen age,, t. I, Xc Jegon, ainsi que la Biblio- 1095, il s'oecupe activement de 1'admini'stratio'n.'
tjwquede'fEcole d.esrJtarles. Sur l'ofiice du Podestat, qui lui est confiee, et construit les nioulins a eau
par LENPEUANT, II, p. 315. du monastere. En 1118, il revet de 1'liabit mona-
(2) BuUetin de la Cemmission royale diiis- stique Baudouin a la Hache, Xlle comte de Flan-
toire,.I, p. 59-60. . . ,^dre; quelque temps apres il lui donne la sepulture.
(5) Chtohiqiiede St-Bavon, a Gand. Gand, Yassas, II fait couvrir de plomb une grande partie de
1855i 3nr8", p. VI. 1'eglise St-Bertin, qui est consacree en 1105 par
(4) La Bibliolbeque de Gand possede aujourdimi 1'eveque de Terouane ; il renouvelle presque toutes
presque tpus les mss. originaux de ce fecond ecri- les cloches, fait batir la chapeHe de la Vierge Ma-
vain. rie des Inlirmes, le cloitre, le dortoir et le quarlier
" (5) I, p. 45, ncle 1, etp. 64, nete 1. des hdtes. II fait en outre confectionner uue croix
. • 6) Ibid.,p. 550. precieuse, qu'on voyail encore au tresor du mo-
^7) Nous nous etions adresse a M. E. Taillar, con- naslere avant 1790. L'abbe Lambert mourut eu
seiller a Ja Cour de Douai, pour obtenir quelques 1125, et fut inhume dans la chapeile de la Vierge
reriseignements sur ceLambert; il s'est empresse Marie dcs Infirmes. [V. leCartulaire de Sl-Bertiri,
(jefipus envpyer la note suivante, dout nous croyons redige par Folquin et publie recemment par M. Gue-
en tout point pouvoir adopter les conclusions : rard (cpllectien in-4° de Documents pour l'histoire
t On ne sait rien de positif sur la personue du de France); Johannis Yperii Chronicon S. Bertini,
chanoine Lambert de Sl-Bertin , a Saint-Omer. cap. 40, dans le Thesaurus novus Anecdotorum de
Cependant tou.t porte a croire qu'il est le meme0 D. Martene, t. III, col. 592 et suiv. V. aussi YHis-
qu'un persorinage de ce nom, qui auxXP et XII loire litliraire des Binidiclins, t. XI, p. IS.ett. XII,
siecles fut Successivement icoldtre et abbi de p. 78.] »
S'-Bertin. Folquin et Yperius signalent ce dernier
 i007 LAMBERTI AUDOMARENSIS (008
ce volume. L'ecriture, qui est de differentes mains,, A eneore a remarquer, que les auteurs ou les encyclo-
ne paratt pas etre poslerieure a 1'annee 1125. Lat pedistes du nioyen Sge onl puise sont souvent ciles
reliure est mederne; au des ori a mis Floridus Lam- furtivement etpris les uns pour les-autres : ainsi on
berii—Dares Phrygius. , trouyera St-Jer6me pour St-Chfysostonie, Ffede-
Au verso de la premiere feuille de garde, on lil: : gaire pour .Gregoire de Teurs, etc.; tles lors ou
In hoc codice cohlinentur sermones domini Gerricii congoit que les recherches se compliqiien! de nriu-
abbatis,—libersancti Bavgnis Gandensis ecclesie, etc.. , velles difficultes. . - , v
Cette inscription nous apprend que ce mauuscrit t Fol. 5r° a 15 V. —N° 1. Prologus Qdonis, epir
appartenait a la bibliotheque" de St-Bavon. Le rectoi scopi Cameracensis. Cesl une dissiertalidn theologi-
ie la l!"cfeuille conlieut la determination gramma- que surlepeche et laperfeciionchretienne. Aufolio
tioale de quelques mols latins; au verso se trouves verso, on Iit quelques vers sur S'-Omef. Au-desr
une liste de personnages auxquels on doit des decou- sous, dans un medaillon <;arre est;'represente le
verles et des inventions uiiles. Une petite chrcnique ! Saiut, assis sur une hemisphere, dansTattitude d'iiji
termine cefeuillet; les quatre dernieres lignes por- prelat qui benit; quelques mois relatifsi a sa vie y
lent: <rLidricus haiiebeccensis primus comes flaii- sont joints. ISexplicit de ce traile se troiive auliolio
« drie, -annp d. DCCXCII regnare cepit. Balduinus B 1 10 recto. La cominence un autre' traite, inlitule :
« ferrcus quartus cemes flandrie, annp d. DGCCLXII Judmus quidam disputans cum Gtsleberto, ubbati
« Judith, filiam regis Karoli calvi cepit. Godefridus, Weslimondslerii (8). ' ;
* filhis eustachii, comitis boloriie, anno d. MXCVIIII Le fclip 13 r° est rempli par une. grande minia-
« bierusaleni eepit; Rotbertus quartus Xus cdmes ture, censee representer le cliateau de S*-Ohier,
< Flandrie godefridum hieresolpmitis terre regem avec ces nicts : Silhiu villa, id est Scl Audomdri ca-
« conslituit. > - strum. Au-dessous, un moine, probablenierit le cha-
Les rectp ct verso de la 2« feuille conliennent npine Lambert lui-meme, qui ecrit daiis unc ,ca-
quelqucs indications chronologiques; au bas, a thedfe, Cnlcuree des ncms des aJiMs de| St-Omer:
1'annee 109-7, la menlion sommaire de la prise de de Saint-Bertin a OtgCr.
"
Jerusalem. - • Au fplip 13 V, une courte chronologie de 1'Ah-
Le «cto du^feuillel 3 est diviseen 7 colonnes, ren- cien Testament," a partir de Moise. -,''..'"
fermant la liste: l°.des rois d'Assyrie: de Belus a To- Fol. 14 r° a 16 v°-.— N° 2. Ordo miraculomm
i;os; 2° des rois de Perse ; d'A'rbace a Denis; 5°, 4° Christi Jhesu, secundum Malheum, Marcum el £«-
ct 5°, dc-srois de Rome ct des empereurs romains : cam alque Johannem; biographie sommaire de N, S.
de Janus a Henri IV; 6° et 7°, des rois de France : Jesus-Christ, tiree des Evangelistes. Au folio 15° :
de Pharamond a Philippe II. Descriptio Odonis, episcopi Cameracensis superca-
La compilation propremenl dite ne commence nones Evahgeiiorum. Cest" uii ir-aite" sur ia cohccfr-
qu'au folio 3 V, par ces niots : Incipiunf capitula dance des Evangelistcs; - r I
Lamberli in Floridum. — Dans le prologue qui suit, Fol. 17 a 18 v" — N° 3. Frecuifus episcopus de
l'aute?jr qui s'y nomme LAMBERT, FILS I/ONULPIIE, Judeorum judicibus et regibus; chronologie sommairc
CHANOINE DE St-OMER,explique les motifs de son des juges et des fdis d'Israel.
entveprise<el declare avoir appele ce livre Floridus, Fol. 19.—N° &.Sp{h)eratriplicala gehtiummundi:
parce quil en a compose le contenu : de diversorum Genles Asie, Europe, Africe diveise. Au milieu dii
auctorum floribus. texte est represeritce une mappemonde, contenant la
Vieut ensuile la lable des 190 (192) traites, qui liste des peuples de 1'Asie, de I-Europe et de 1'Afriqiie.
Sont contenus dans ce manuscrit. Nous donnerons" Parmi ceux de PEurope, on cile les Aiamanhi, Ze-
iei les titres de ces traites, lels quils se trouvent landinii^), Morini, Suevi, Burguhdiones, Huni, Tun-
dans cette lable, ou tels qu'ils sont indiques eri tete gri, etc. — Les limites des trcis parlies du moridey
de chaeun d'eux, lorsquici le titre est plus expli- D j sonl indiquees.
cite. Quand ces titres expliquent suflisamment le FoL 19. v-°— N° 5. 'Sp(h)era pr-incipuihperelaies
sujet du traite, et quand le traite meme presente regnorum. Une iigure de forme spheriqiie, divisee
peu dinteret, nous nous absterions d^y ajouter des en 6 compai-timents, donne ia chrorioiogie s&riimaire
eclaircissements. Lorsquil nous a ete possible de des six Sges du monde. •
deeouvrir les auteurs de ces differenls traites, nous Fol. 20 r°. — N" 6. Sp(h)era Minotauri, domus
•cn avons fait nienlion. Mais nous proclamons lin- Dedali; figure censee representer le labyrinthe, avec
suffisance de notre erudition, peur rendre completes: le Miriotaure au niilieu.
de semblables recherehes. • Raban Maur,' le ve- FoL-20. V.;— N°. 7. Sp(h)era inundi -mucroco-
nerableBede, Isidore de Seville, etc, sont, au reste, smos: mundi elales usqueadGodefridum regcm (lf)99);
les sources ordinaires cu spnt puisees les rares nc- autre s.ystemeclircnologique,egalement diwseen six
tions scienlifiques de cette epcque. II est d'aillcurs • ages. • •'..'.-''.•
(8) Nous ferens remarquer ici que, bien que lai tion. SPUSla meme rubrique, indiquee a ia labie, il
table ne fasse mentien que de 190 trailes, il s^eni y en aquelquefoislrois ou quatre. -
irouve un plus grand nombre dans cetle compila- (9) Mot ajoute plus tard.
 1009 LIBER FLORIDUS. — NOTITIA ET EXCERPTA. . . J.O-IO
Fol. 21..— N°"'8. Freculfus eptscopus historiogra-, ;-.A Jearide Thielrode, qui semble s'etre servi decesiu-
pnus : de miindi exordio', de filiis Ade et Noe et re-!-' dicatiens (13).
gnorum regibus usque ad Christum. Fol. 32 v°. — N°,21. Chronicon Isidori (14). de
J?ol. 21 v° — N° 9- Egesippw historiographus : de. e quihque etatibus; chronique sommaire, depuis Adaai
Judeorum judicibus, summisque sacerdolibus eorum-, -, jusqu'a Jesus-Christ,
que regibus. Cest encore uh autre traite que celui iu- Fol. 55 v° a 56 -r°. — N° 22. De VI mundi Gene-?
dique arin° 5, , rationibhs; c'est une chronique sommaire, maisplus
Fpl. 22 v°."'—N° 10. Cdifhas qui et Josephus dn-- detaillee que la precedente,
liquitatum hiiloyiographus : de Sapieniia Salomonis. Fol. 56 v° a 45. r°. — N° QS. Anni Domini Jesu
Fol. 25 v-°. — N° 11. De Salomone et ejus glo- Christi. Tabieau clironologique de l'an 1 a 1295Y
ria. --: ".. ..",'."- ',''.,"' contenant jusqu'a 1119 la dale de I'avenementdes
-K*'i2;"Sp(7i)(iramensium xn el elemenlorum. papes et deseriipereurs, de'quelqiies batailles me~
WlSyDecirculosuperioris.celi. morables, de la niort de personnages ceiebres et d'e-
N°T4. Apocahjpsis"depictus. venements reriiarquables. On y trouve aussi d'autres
eoncernent le.mo-
Lesquatre chapitres ainsi designes dans latable 3 B notes historiques, dont la plupart
dans le ils se trouvent P nasterede St-Omer. A partir duXI° siecle, ces in-.
nianquent MS.; remplacespar
les suivaiits : Fol. 23 r° : Quidin principio Deiissex5 dications deviennent plus nombreuses. Cest dans ce
haut (col.
diebusfecit; et fol. 25v° : De elate mundi ab Adai lableau, comme nous Tavons dit plus .
d'Onuk
usque dd Salomohem. 1006), quenouslrouvonsle jourdelamort
Fol. 24. — N° 15.tO)'(/ovenlorum Christi einatura phe, pere de 1'autcur du Liber Floridus.
':une bleue et di- ApresTan 1119, nous n'y renccntrons plus d'an'
ipsormn figure spherique, rcuge. ce
visfe en ccmpartiments et ou les vents sorit designes notatipns, ce qui nous permet de supposcr que
Jes mots : manuscrit a ele compose avant cetle date. M. VAN
par tudesques Osl-ost, sud-ost, sud-sud,
LOEEREN a publie la plupart de ces notes historiques
siid-ivest, wesi-west, nord-ivest, nord-nord, nord-ost.
a la suite de THIELIIODE (15). Toutes ne semblent pas
SuitTexplication du torinerre, d'apres le venerable
BEDE. cependant elre de la meme main ; plusieurs orit ele
intercalees dans la suite.
—
;Foi. 24 v'°. N° 16. Sp(h)era Macrobii de quin- L'auteur a aussi fait nlention dans ce lableau des
que zonis; sphere divisee en compartiments, qu.'on lettres dominicales, du terme pascal, des iudictions,
a peintsenrouge,.bleu, ver-tet jaune, etou setrou-
Q des eoncurrents et autres observationsutiles au conv*
vent transcrites q«elques notions geographiques, Au fol. 45 v°, on Iit un extrait de
enlre autres ces mots : Zonaaustralis temperata, ha- put ecclesiaslique.
Jornandes sur l'origine des Goths.
bitabilis , sed incognita hominibus nostri generis. Nomina regum Ronia--
Evidemmeiit, celte pbrase se rapporte a lidee qu'on norum. •»
avait deja a celte epoque de Texistence d'une qua- N°25. Nomina ponlificum Ro~.
!N°24.
triemepartie du monde. manorum;'. liste des empereurs jusqu'a Henri V,_
Fol. 2.5. —N° 17. Cursus solis solslitialis et equi- et des papes jusqu'a Calixte II, tous ranges dans 8
colonnes.
noclialiSy.auUe figure spherique, sur le rebordex-
terieur de laquelle sont designes les douze mois de Fol. 47. v° —N° 26.2)e Genlium vocabulis; noms
l'annee(10). : des peuples descendus des fils de Noe.
Fol. 25 v°.-— N° 18.,Cursus lunaris et anni de- , Fol. 47 v°. — N° 27. De provinliarum cpiscopali^
scriplio; autre figure representant le mois lunaire, bus; fragment de Gregoirede Tours, sur les diocesesa
avec les .differentes phases de la croissance et de la metrepplitains (16).
ddcroissance de la lune (11). N°28. Mappa vel oresta (sic) mundi.
Fol. 26; — N° 19. Sp(li)era Apulei, vite et mortis; D N° 29. De V famosis civitatibus. <
calcul astronomique, base sur les mouvements lu- Ces deux chapitres, indiques dans la tabie, man>
naifes, pour apprendre a connaitre le moment ou quent.
meurent les personnes atteintes de la fievre. Fol. 48 r° a 49 r°. — N° 50. De provinliis tnundi;
Fol.'26 v° a 32 r°. — N°20. 3Iartyrologium. Cest explications etymologiques des principales denomi-
IeMartyroIoged'Usuard (12); il est particulierement nalions geograpliiques du giobe.
interessarit, a cause des ahuotations historiques Fol. 49 r°. —N° 51. De regnorum vocabulis : getl-
. qu'ori y a intercalees et qui presque teutes regardent les Asie, Eiirope et Africe; memes explications pouf
la Flandrfe, Ces notes ontete publiees par MrA. VAN les
peuples des trois parlies du monde. C'est presquo;
LOKEREN, a la suite de laChronique de St-Bavon, de un deuble emploi. *

(10) Ce sujetii'est point mentionne dans la table (15) Pag.. 201-202, etpreface, XI.
du volume.
Meme (11) Isidore de Seville.
(11) observation. (15) Pag, 203-208.
(12) V. Vsnardi Marlyrologium, op.L MOLANILOV. (16) On voil, quily a ici une Iacune, car la feuiilo,
1568. suivante esi d'une autre ecrituic.
 10H ' LAMBERTI AUPOMARENSIS , 10f2
Fol. 49 v°."— N° 52. De\munai civitalibus; c'est A Fol. 61 v°. — N° 50. De crocodillq Nili fluminis,
- , "
'une liste des piincipales villes du monde, avec Ie ligur.e repres.entant cet ariima!.
iioin de leurs fondaieurs. Fol. 62 r°. — N° 51. De Behemoth belluaterra:,.
Fol. 49 v° a 51 rV— N° 55, Marcianus Felix Ca- descriplion de ranimal fabuleux desigue sous le
pella : De genlibus diversis eimonslris,; notions som- nom de Behemoih; miniature Jiizarrej representant
maifes sur des peuples peu conrius ou fabuleux, sur le diable assis sur ce moristre, inconnu sans dpute
des animaux extraofdinaires, elc, elc. a nos naturalistes. Au-dessus on lit: Diabolus se-
Fol. 51 r°. — N° 34. Denominibus civitatum mu- dens super Behemoth Qrienlis besiiam singularem et
latis : Asie urbium antiqua nomina nunc vero mu- solam I Antichrislum.
tata. Fol. 62 v°. — N° 52. De Leviathun scrpentc; mi-
Fol. 51 v°. — N° 55. De paradiso el insulis. Enu- riiaiure grossiere represenlant 1'Antechrist, assis, le
meration des principales iles de la terre. sceptre en main, sur un dragon, peint en vert, avec
'
IjFol.. 51 v°. —N° 36. De paradisi fluminibus; note . la susCription : Anlechrislus sedens superLeviathan
surle Gange, 1'Eupiirate, le Tigreet le Jourdain.— serpentem, significanlem besliamcrudeleminfine(\"i).
Au fol. 52 r°, une ttiiniature represenlant un edifice Fol, 65 r°. — N°;55. De monstris Oceani maris
de construction bizafre, au milieu duquel s'eleve " (et piscibus). Parnii les poissons, on cite le hareng,
1'arbre de science; au-dessus le mot : Paradysus. dont 1'auteur dit: Allec, pisciculns ad usum satsa-
Fol. 52 v° et 55 r». — N° 57. De mundi flumini- menlorumidoneus, longoservalur.tempore. Aiira'it-en
bus; enumeration des principaux fleuves, sources deja eu a cette epoque fidee de rencaquenierit des
et lacs de la lerre. harengs? — Au fol. 65 verso : De .cohclirisit cdh-
Fol. 55 r° — N° 38. De crealuris dii>mis;notions chis. _. . ./-"^-"^
sommaires sur quelques races extraordinaires Fol. 63 v° a 64 v°. —''tsi°^C,.l)e mirandis Britan-
d'hdmmes. nie insule; descriplion sommaire des curiosiles na-
Fol; 55 v°. — N° 59. Christi nomina greca et la- lurelles qu'on rencontre en Angleterre: lacs, sources
tinael hebraica. d'eaux chaudes, et grottes. On y trouve plusieurs
Fol. 54 r° et v°i •—N°40. Eucherius : de nominum passages relatifs aii roi Aftbur, ce celebre paladin
interpretationibus; explications succinctes des noms de la Tableronde el du cycle de CharJemagne. Voici
propr.es qu'on trouve dans 1'Ancien Teslamenl. ces curieux passages (18) :
Fol. 55 r°. — N° 41. De gradibus el minislris ec- « Est tumulus lapidum in.britannia; in pfovincia
clesiaslicis et officiis; explications des differents nr> bueltli, et unus lapis siippositus et vestigia canis,
mots servant a designer dans la liturgie judaique et qui vocabatur cabal, artufi militis impfessa lapiui,
chreiienne, les dignites et oftices. quando venatus est aprum tronilh, in loco qui dici-
' Fol. 55 v°. — N° 42. -D'e'iUolis
gentium;. enume- tur carmycabal; eo .quidem artur svib lapide illo
ration des faux dieiix des'anciens peuples. tumulum fecerit. Homines vero illius provincie, duiri
, f.r
pr oi. .„ I N.°45. De Ponderibus diversis. tollunl de tumulo lapidem et abscondunt biduo, die
oo v..
j N„u_ De Mensuris diversts. tercio invenitur super tuniulum.
'' « Est sepulcbrum in brilannia, in prcvincia er-
Designalion des poids el mesures des ancieus
Fol. 56 r°.—N° 45.. De nominibus SybillarUm; cing (?), juxla fcrilem lycatanir, filii arturi militis,
nom des dix sybilles connues. qui vdcabatur anyv: in qup sepelivil eum arlur. Duin
homines ad mensurandunv sepul-
Fol. 56 i°. — N° 46. Carmen Symmachie Sybille autem veniunt
de Christo. chrum, habet iri lengiludinem-mensuram aliquando .
— quinque pedum, aliquando VIII.,aliquarido XI, ali-
Fol. 57 a 58 v°. N° 47. Isidorus ispalensis epi- XV , numquam una vice sicut allera. »
quande
scopus:De naturis besliarum; traite dTsidore de Se- « Esl palatium in brilannia, in terra pictorum ,
ville sur Ies animaux. Le verso du fol. 56, repre-
sentant un lipn et un porc, sert dillustration au U ' arturi militis, arte mirabili et varietate fundatum,
in quc factprum bellprumque ejus dmnium ^esla
texle de ce traile.
sculpta videntur. Gessit autem bella XII ccntra
. Fol. 58 v° a 6,0 v°. — N° 48. Physiologia avium : saxdnes qui brilanniain pccupaverant.: Primum bel-
De naturis avium; traite d^ornithologie, qui .com- lum fuit in oslium fluminis qiiod dicitur gleuy; Se^
mence par la dcscription du griffon. Au milieu du cundum vero et tercium et quarlum et quiutum su-
feuillct est rcpreseute un griflfon dcvorant un per flumen dubglas. Septimum in silva celidpnis.
lioriime. Octavum in casteilo guyrion , in quo bello.pnrtayit
Fpl. 60 v°. •—N° 49. De dracone et serpentibus et artur imaginem sancte marie super lriimeros suos,
colubris;: description^du genre des reptiles, ornee et pagani versi sunt in fugam. In illa die cedes ma-
d'une minialure coloriee, representant un dragon. gna fuit de paganis per virtutem dcmiui jhesu
(17) La figure de ccdragoii,qui, ainsi que 1'e'cri- ppufrait bien appartenir a la •meme epoque qufe la
ture du lexte, esl du comnieiicement dnxii* siecle,, minialure en queslion. .- . ,
a beaucoup de rcssemblancc avec le Dragon quii (18) Voirau sujet tfknhvvyHinricilhiniindbnien-
suriudiilah la lour du Beffroi de Gand. Ce dernier sis Historid, p. 515. Francofurti, 1601.
 1013 LIBER FLORIDUS. —.,NOTITIA ET EXCERPTA. T0I4
chnsti el sancle virginis genilricis ejiis. Nonum oei-- A Godefridus, Ulius comitis Eustaciiii; Balduinus»
iurii gesfum est in ufbe legionis; decimum in Jiftore3 frater e}us, flaridrerisis; Baldriinus de burge„fran-
flumiuis quod vocatur iribuilh. Undeciiuum in nioritei cigena; Fclcd, andegavensis, Baldewinus, fllius
agned; duodecimum in monte badonis in quo bello) ej"us.— Urbanus turic paparome; celebratum cst
cpfruerunt nengeriti (DCCCC)sexaginta viri de uno) expeditioriishierosoloiriytane conciJiumaCCC1'?XX-
irhpetu arturi, auxiliante doriiino jhesu christo. » que patribiis apud clarum nionlem XlIII kal. de-
NENNIUS, ecrivain anglais du ix° siecle, estauleur .* cembris. -^- Patfiafche in Hierusalem : Dambertus
de ce passage, que nous trouvons dans son Britan- pisanus, episcopus primus; Evermarus flandren-
niimEtogium, p. 10B, sous le titre : De Arturo rege' sis; Arnulfus flaridrensis ; WTormundus ambianen-
BelligerOet de duodecimbellis qua, adversus Saxones• sis; Stephanus caTriotensis; Willelmus flandren-
habuit et quot adversariorum uno impelu prostravit. sis; Folclierus "piclavensis. >
Au reste, le chapilre : De mirandis Britannim in- Fol. 8Tr°. — N° 65. Gregorius inlibro XXXI
sule, pourraitbien etre tout eritier du meme auteur,, moralium Job de VII principalibus viciis; de'VII
qrii, ati dire de G. CAMDEN, Bfitam<ia,'p. 505, a ecrit! principalibus virlutibus. ,..'
ifu tfaile intitule : DEMIRABILIBUS." Fol. 81 r°. — N° 65. De excidio gentis Judeorum.
Fol. 65. —N° 55. De templo Domini Salomonis; B • FPI. 8TV°. — N° 66. De quodam famulo, Drar
description du teiriple de Salomon, ornee d'une mi- ihelmo doinini rapto : visio descripta a Beda presby-
niature represenlanl un edifice bizarrc, au-dessus tero; recit d'une vision qu'eut un cerlain Drotelme
duquel on lit: Hieriisalem celestis.. en Angleterre, dans le Noflhumberland.
Foh 65 v°. — N° 56. De virtulibhs XII lapidum Fol. 83 r°. — N° 67. De septem virtutibus co--
(pretiosarum). lumbe.
Fol. 66. — N° 57. Isidorus ispalensis episcopus: Fol. 85 v°. — N° 68. Hec esl fidcs cathoiica de
- de
lapidibus et gemmis;^-de margarilis albis; — de essehtia divina. — Item de triiiilate; serie de scn-
nigris;de chrystailis. tences asceiiques, mises la plupart eri vers el: fi-
¥61. 67 v°. — N° 58. De nalivUate Christi; vie nissant-chacune par le riidt esse.— Plagi Egypte :
sommaire de Jesus-Christ. qualre vers sur les plaies d'Egypte. Au fol. 84 r" :
Fdl. 68. — N° 59. Historia Anglorum regum; De natale Domini, versus. — Verstts Petri : dt at-
Beda, incipiunt nomina ducum regumque Britanno- tiario; charmant petit poeine sur la puissancide
rum. Vient d'abord la liste des rois d'AngIeterre , 1'argent eri ce nioride; rious croyons faire plaisir a,
depuis Storecb jusqu'a Henri, fils de Guillaume le f, nos lecteurs en le leur commnniquant ici
Conquerant; les rois fabuleux et ceux de KHeptar- VERSUS TETRI: DEI>ENARIP.
chie y sont tous nommes. Au folio 66 V°: Incipit Denarii saivele tnei, per vos ego regno,
historia Anglorum a Beato Beda, venerabilipresbitero Terrarum per vosimpero'principibus;
composila; puis au folio 73 r° : Ihcipit chrohica Quod proboret veneror; quod diligor atque fre*
Bede : de regibhs Angloruin. [quentor,
Fol. 75 r°: Dans une espece de lableau , on a Gratia veslra facitque michi magha faciu
. place les 28 principales villes d'Angleterre, prece- Per vos iihpcriuhi Cmsdr lenet, ei sine vobis
dses chacuue duinot CAIR, (jttod) Britannico elo- Imperiuih nullhs Crnsar habere polest,
<quio dicitur civilas. Nous retrouvons encore ce Denique quidqiiid agant reges terraque martquO:
passage dans NENNIUS, Britan. Elog., ch. 56, p. 121. Certent sive gerant proslia, vos facilis.
Sur une bande de parcbemin , qui tient a ce feuil- Per vos ih c-iheresest Ilion illa redacta^,
: let, se trouve Ia suite de Ia succession des rois an- Qua; per vos eliani creveral alta nimis,
glais jusqu'a Henri, fils de GuiJlaumede Normandie. Cujus dd excidium dextras armaslis avaras,
Fol, 75 v°. — N° 60. De annorum ebdomadibus; Cum peteres phrigias.tniles avams opes.
explication des differentes especes de semaines D Per vos subienihl sibi ttusnia celsa tyranni
cpnnues des anciens. El, sine hiarte, truces sepe domaiil eqiiites.
Fol. 75 v°. — N° 61. Dicta VII sapientium (sept Per vos Roina potens esl condita turribus altis; _
ligries). Pervos arlificesrepperiiUlabonos,
Fol. 76. — N° 62. Genealogia comiium Norman-r Ad lahtam molem mirabiliter perdgendam
norum. Niimnius multimodo profuit ihgehio.
Fol. 77. — N° 65. De miraculis in dialogo S. Gre- Pervos ponliftces,.abbates pmposilique
yorii, Pape; traite philosoplilco-ascetique, orne Quod per se nequeuni. absque ittora fac-uiit
diine miniature, fol.' 76 v°j representant un arbre Qui liber ih causareusesl metuitque grdvari,
gigantesque : Arbor paimarum, dont cliaque bran- Vos habeal, vento navigai ille bono:
cheporte le nom d'une vertu, avec celui d'un vice Si fur deprehensussit vcldalro, judicibusque
"
oppose, placc en face; au-dessous on lit: . Denarium dederit, mox dalo, jusius erit.
«RegesIIierusalem: Expedilio Christianorum post Si quis sil fdtuus nec sdcras legerit drles,
conciliiim Urbani Pape, anne MXCVH; annp post Nummosusque legat, fiel Aristotilcs
ScrcioJiicrusalem capta est anno Domini MXCVIII: Ad dominam pulchram venial formosusaduttui, *
1015 LAMBERTl AUDOMARENSIS 401«
Sinicliilallulerit,petliturathalamo; A Fel. 89 r°4 91 v°, — N° 79.. Item ae ustrologia ;
Ihtroeat ltirpis,nummo comitante bealo, De ordine ei positionc signorum,•des miniatures gros-
Invenit absque mora cuncla parala sibi: sieres y represententTes differents sigries du zodia-
Dehdrius regnat, regit, imperat, ohinia vincit'. que, les conslellatidns les pliis remarquables, et
Et tenet imperiuin ciini Jove denarius, d'autres figures qui sont relatives a fastronomie, en
Factits ulerque deus magno veneralur ab orbe,; rapport avec la-philbsopliie occulte et Tastrpjbgie
Plus lamen aller agit, cum sil uterque deus;. proprement dite, ainsi qu'on s'en servait: autrefois
Nam quod hic tonitrus hec fulmina ftectere possunt pour appuyer les systemes planelaires admis. — A.u
. Flectit denarius el facit esse suum. folio 92 r°, une sphere repiesen.tant les evolutions
Jupiler offensus non omnes vindical. iras. solaires et lunaires.—Une sorte de mappemonde
Offcnsas nummus vindicat innumeras. grossferement peinte occupe les feuillcls: 92 v° et
Divitis ad clausam porlam si trislis egenus 95 v°; on y llt: Terre globus; puis a drpitecette
Pulsat, dniore dei noh aperitur ei; plirase qui parait se rapperter a la suppositipn de
At si denarius putsaverit, huic aperilur, 1'cxistence du ncuveau niende : Zona ausirulistcm-
Exclusogue deo claudilurille domo. , perala filiis Ade incognila, plaga ahtipodum. Aufelio
Hosvile de iali jucundior est donms omnis;. ""95 v°-, une
figure representant les rapports "de Ia
Hoc quicunque caret hospile,.viiis eriU' chronologie du monde avec le mouvemerit des pla-
Felices nummi quibus est dala tanta poleslas, netes,
Quanta nec in tnagno creditur esse Jove, Fol. 94 r°. — N° 80. De astrologia secundum Ba-
Pace tua quod adhuc dicam bene, Jupiter, audi, dam; sphere composee de cercles concentriques, qui
Quisquis habet nummos, Jupiter esse potest! s'cutrecoupent de differenles manieres et represen-
L'auteuf de ces vers, qui sont d'une latinitc u*es- leiit le cours de certaines
planetes. — Folio 98 v";.
pure pour 1'epoque, etait chanoine de Sl-Omer. 11a Circuli septemcursusque seplem planelarum; mPuve-
ecrit d'autres poesies encore „ comme nous' Ie ver- jnent des sepl
planetes : Saturne, 'Jupiler,, Mars, lc
rons plus loin aux n0s 134 et 155. soleil, Laicilci*,Mcrcure etlalune.
Fol. 84 verse : L'extraif dime ordonnance de Ro-
Fol. 95 r°. — N° Hl. De aslrologia excerptum; cx-
bert le Frison, cpmte de Flandre, pour faire entre-
teisir la paix eutre ses sujets. pi.icationsdc la posiiiou respective des signes du Zp-
eux.
Fol. 84 v°. -— N° 69. Grecorum littere mmero diaque entre
XXVII. Fol. 95 v°. --N' 82. De XII sigms; autres ho-
rG
^ ' :r
Fol. 85. — N° 70. Littere Greconun quc numcros tions sut*les 12 signes.
apud eos faciunl. N° 85. ,De aslrologia.
Fol. 85 v°.-—N° 71. De figuns caracterum; ex- N° 84. De tonitruo. '
plications des sigries adoptes pour designer en abrege N° 85. De natnris elementorum. '''
les poids, tels que 1'once, la livre, etc. Ces frois trailes, ainsi indiques dans la tal.e, ne
Fol. 85 v°. — N6 72. De generibus numerorum in se trouvent point dansle MS.; prebablement que les
raliocinatione. — Dc 1III°T iemporibus annt; des feuillets qui les conieiiaient ont ele arraches.
<suaire temps tombanl, chaque annee, a 91 jours de Fol. 96 r°. — N° 86. De lempeslatibus;'on yin-
«listaiiceles uns dcsautres, les i" mars, lcr"juinJl':r dique 5. quels signes on pcul fecorinailre le leinps
.-septembreet l°r decembre. quil fei'a.
Fol. 86 r°. —-N° 75, Oe annis et bissextis; ce cha- N° 87, Hieronimus: de Samuele el Saiil el Plieto-
pilre eemmence par la divisieil en fracticns inlini- nissa (15 lignes)
inent petites des diflerenles parlies qui composent lbid. — N°88. Penitenlia Salomonis; autre extrait
fannee. de Sl-Jerpme.
Fol. 86 v° a 87 r°. N° 74. Proverbia Salomonis. T) j FPI. 96 v°. — N° 89. De Alexandro rege Judeorum
Fol. 87 v°. — N° 75. De disl.inclione dierum; ety- ullimo et Herode; hisloire sommaire"d'Alexaridre et
mologie des mots servant a indiquer les diflerentes dTIerode.
parties du jour et de 1'annee.' Fol. 97 r°. — N°90. DcChrislo et' Josepho ; quel-
Fol. 87 v°. — N° 76. De nalura solis; quelques ques mots sur le sepiilcre du Christ et sur Joscpli
notions sur la nalure du sdleil, de la terre, de d'Arimathie. -""
l'eau, etc. Ibid. — N° 91. De dormitioiie Johannis evanijetiste
Fol. 88 r°. — N° 77. De quaiuor eiementis; unei in Epheso (7 lignes).
miniature representant 1'Agneau sans lache, entou- lbid. —N° 92. Apostoloruth notnina XII et ubipre-
' ''
de
rec quatre cevcles qui figurent la lerre, f air, l'caui dicaverunl ei sub qutbus passi sunl.
et le feu. Fol. 98 r°. — N" 95. Nomina dierutn secundum
Fol. 88 v°. —-N° 78. BEDA: de Astrotogia; expli- Hebreos et Bonianos elGentiles.
cations des XLt signes du zodiaque, au milieu une; Jbid. — N° 94. De signis X pldgarum Egtjpti,
uiiniaiurc rcpresentant le soleil, tiaine dans uni Mo.ysevirga percutiente.
chai*, Ibid. •—N" 93. l)c elcciis el reprobalis.
 1017 LIBER FLORIDUS. — NOTITIA ET EXCERPTA 1018
Ibid. —N» 96. Decemverba tegis; articles du De- A sonnes de la meme famille, tels quils furent fixes
calogue. au concile de Coblenlz (Confluentium), en 922.
Fol. 98 v°. — N°97. De libris recipiendis; indica- Fol. 104 a 105. — N° 118. Genealogiacomiluth
tion des livres saints dont ori peut faire usage et Flandrie. Cette clironique des cemtes de Flandre,
qu'pn peut lire. qui devient plus detaillee a parlir de Rcbert le
va jusqu'a 1120; au-verso du fcuillet qui
Ibid. -r- N° 98. De VIII prefationibus; des 9 pre- Frispn,
a eie cousu au folio 105, se trouve soiis le titre de:
faces usitees dans la Messe par les. eveques de
France. Genealogia regum Francorum comitumque Flan-
drie, la genealogie des comtes de Flandre, corii-
Ibid. — N° 99. De libris legcndis; lecticns ou epi- binee avec celle des rois de France, depuis Priarii
tres usilees pendant 1'anneedans 1'Eglisecathclique, j*usqu'a Charles le Bon, comte de Flandre.
-r-Au bas du fol. 99 r°.; Sommaire chronologique Fol. 105 v° a 108 r°.— N° 119. Conflictus Hen-
depuis la creaticn.du monde jusqu'a Jesus-Christ. rici el Paschdlis; recit circonstancie des debats qui
Fol. 99. v°. —N° 100. De noticia tibrorum apocry- s'eleverent entre 1'empereur Henri IV et le pape
phorum; indication des livres ou ecrits saints apo- Pascal au commencement du xn° siecle, au suj'ct
cryplies"et condamnes. " de 1'investiture des eveches et des abbayes. Ce mbr'-
Fol.TOO r°. — N° 101. Deduobus paradysis; ex- ceau commence par une lettre, datee de fevrier
tfaits de St-Auguslin. IJII, dans laquelle Jean, eveque de Frascati, mande
Tbid. — N° 102. Deduobus infernis. a Richard, eveque d' Albanie, que l'empereur Henri
Ibid. — N° 105. De electis et reprobatts. s'est empare de la personne du pape Pascal et des
Ibid. — N° 104. De monstris et bimembris (19). cafdinaux.
lbid. —N° 105. De prophetiis variis; indications Fol. 108 v°.—N°I20. Epistola Melhodii: de Aiile-
des moyens qui ont servi a faire des predictions christo; propheties sur la naissance, la vie et la
prophetiques. . mort de 1'Antechrist.
Fel. 100 v°. —N° 106. Quot modis peccala dimil- Fol. 110 v°.—N° 121. Gesia Francorum Hieru-
tuniur. salem expugnantium qum Folcerus Cariwtensis,
Il>id;— N° 107. Decycto paschali; noms des saints sancto diclante spirilu, dictavil; recit deia premiere
Pcres qui se sont occupes du cycle paseal. croisade, redige par Foulques de Chartres ; il est
lbid. — N°108. De4 jejuniis 4 temporum; epoques divise en chapitres, portant les titres suivanls :
auxquelles sont fixes Ies Quatre-Temps. „ d'abord urie introduclion, puis : 1° Exlwrtatio pape
p
Ibid. — N° 109. De XII vigiltis per annum; epo- (Urbain) expeditionis sancte; 2° expedilio prima
ques des vigiles exercilus Domini el nomina principum in ea; 5° ex-
Fol. 101 r°. —N° 110. De dieta anni; indication peditio secunda exerdtus Domini; 4° secunda ex-
des mets et potions quil convient de prendre pen- peditio prime jungitur in obsidionede Nicena; 5° as-
dant chacun des mois de 1'annee pour se bien por- sultus mille circa Hierusalem; 6° Franci machinis
ter; recettes pour faire quelques medicaments. eivitatem impetunt; 7° quomodoHierusalem a Chri-
Fol. 101 v°.— N» 111. Paler noster, grecc et stianis capta est; 8° quomodo etc, Hierusalem
latine. Franci capienles laudes et gralias Deo referunl;
Ibid.—N° 112. Symbolum apostolorum grece et 9° admiratus Babylonis misit Lavendalium ducem
latine. militie sue efArabes ut cxpugnarenl Hierusalem ;
Le texte grec du Pater el du Symbole est ecrit 10° bellutn tercium Francorum contra Arabes As-
avecdes lctlres latines.' calonie; 11° belto pcructo, Franci spolia Arabum
Fol. 102 r°. — N° 113. De niontibus diluvio non gaudenler dividunt, 12'' Boamundus; Balduinus,
operlis (5 lignes). Damberlus Ilierusatem venerunl; 15° quomodo Da-
Ibid. — N" 114. De Jacobi et Esau; quelques j) D nismanis, admiraius, Boamundum ducem cepil;
inols sur Abraham et sa poslerite. 14° Godefrido rege defunclo, Balduinus frater ejus
Ibid.—N° 115. De eeclesia S. Audomari: De tendit Hierusalem; 15° de duce Balduino ; W.bel-
pyratis Danorum Flandriam adeuntes (sic); reli- lum IIII Barulh a Batduino factum; 17° bello per-
ques des sainls de Flandre, qui furent deposees acto, Balduinus in Hierusalem exceplus est cum
a S'-Omer pour les seustraire aux profanations gaudio; 18° de coronalione regis Balduini; i9°de ad-
des Danois. ventu ignis, dum preter solitum, moram fecit; 20° rex
Fol. 105 r°. —N° 116. De consanguinitatum gra- B. in Ccsarea Palesline cepit Archadium; 21° exer-
dibus; denomination des differents degres de pa- citus Babyloniorum venit Ascaloniam; 22° beltum
reute;lefol. 102verso i*epresenteun modele d'arbre V conlra Babylonios juxta Ramulam civitutem;
genealogique d'ascendants et de descendants. 23° de infortunia Francorum qui in acie cxtrema
Fel 105 v°. — N° 117. Genealogie arbor; eiiume- fueruiit; 24° bellum VI inira Joppem el Azolum;
raiion des cmpechements de mariage entre per- 25° quando Babytoniorum exercitus sedit ante Ramu-

(19) Ces trois derniers sujets sonl aussi cxtrails de ssainf Auguslin ; le loutne forme quc quelques Iignes.
 "
1019 LAMBERTl AUDOMARENSIS 102C
lam; 26° belluin \VI1 in Romania in quo Soliman A j Fol. 143 iv—N° 129. Josephus htstofiograplius
Francorum principes repatriare votcntesdevicil; 27° de Christo, ';'
beltuni VIII contra Babyionios supradictos juxla Ces deux fragirients sont extrails de Flave Jo-
Ramutam, de quo rex vix evasit; 28° de adventu sephe. '.''.'
Hugonis (de Tyberiade) ad regein; 29° bellum IX Ibid.— N° 150. De Herede etArclielao fraire ejus.
conlra Babylonjos secus Joppen,,in quo rex vix B. F.ol. 145v°.— N° ISl.Exerptum de omelia b(edti)
victor exstilit ; 50°de pbsidione Ptolomaidis et Boa- pape Gregorii : de angeloruin ordinibm et, electomm
mundi ducis liberatione, dum caplus esset a Dali- gradibus.
tnanno in Romania ; 51c'de dissensioneinter Daim- - Fol. 144 v° a 152 v°.— N° 152".Flores libriAnsel-
berlum palriqrcham et cleruih suum ; 52° de substi* . miCantuarensium
archiepiscopi : cur dictus liomo;
tulione Evermari alleriuspatriarclie; 53° deTaiicre- traile el asceiique sur Ja chule de
philesdphique
do qualiler emn Rodoan rege Galapye dimicavit el in
rhcmme,la raison, Je libre arbitre, etc, etc
fugam convertil; 54° de obiiu Raimitndi comilis; 55° Fol. 152 v° a 155v°.-—N°155. Incipit de Neclanabo,
rex Babylonis exercitwn valde magnnm misit llieru-
salem cum admiralis XXX ; 56° bellum X inler Jop- xandrum Egypiioruminago,qui arte niagicagenuit magnumAle-
n de Olympiade, regina Macedonum;histpire
,pen et Ramulam conlraBabijloneos-yHl^quomodo' hereiqued'AIexaiidre Je Grand. Le versc dulfolio 153
.classis Babyloniorum viso capite amputato Gimel-
representeAlexandreaclieval; l'encadrementdecetle
mttch, a muris Joppe infugam versi sunt ; 58° de si- niiuialure est tres-curieux.—Fol. 154 recto : Genea-.
gnis inccelo visis,— Au bas du fol. 128 : De lancca
Antiochiein ecclcSiasancti Pelri invenla. logia Ovdvini el Heimerici decani, filiisui. Cest
comme nousTavons dit a la page 495, la genealogie
Fol.T28 v°—N°.122. Computuslune cum tabula; de la mcrede Lambert, auteur du Liber floridus.V\t\i
calcuis disposes en tableaux, sur les mouvements
cleri flandrensisReinaldo, arcliiepisco-
lunaires de chaque' mois ; travail astroriomique bas -.Epistola
missa pro comile (Flandrif) Roberto
des plus compliques, dont il serait cerlainenieiit po (Remensi),
de clericorum ereplione ab ejus servitute. Cette piece
cuneux d'avoir la clef. — F.152 verso : Ctirsus lune
Hisloire de la Flan-
ver XII signa : hancpgginam composuit Beda pfe- est imprimee dans WARNKOENIG,
dre, t. I, p. 550.— Au folio 154 verso : De mundi
sbyler.— Fol. 133 vcrso a 154 versp, autfes cal- exordioet
"nls faits sur les evelutipns lunaires, en rapport avec Adarfiliorumqueeius propaginede patriar-
chis quoque et ducibus, prophelis, de regibus atque
les computs chronologiques, cOnnussous le noiri de
nombre d'or, terrrie pascal, reguliers, lettres domi- pontificibus, Judeam regentibus el de episcovishiero-
p
' solymoruin Chrislicolis, aChristousque ad tempora
nicales, indictions, concurrents cl epactes. Fol. 155 Theodosii
recto : Argumehlum adinveniendumquadragesimam. imperaioris. Cette chrouiqiie tres-som-
— Inceiisio lune cmbolismdrumet exstinctio.— Au liiaire n'estguere qu'une aiide iiomenclature.-- Au
•ol. 155 : De secundum bas du fol. 155 v° : metiiode pour acerer lefer.—
' inensibus-,horologiuiii Be-
ddm. Foi. 156 r° a 161 r° : Epistola Alexandri. Magni ad
Fbl. 135v°.—N° 125. De Luna et ierminopascha- Aristolilem.magislrum suumde preliis suis etmirabi-
libus Indie; delails cuiieux sur I'expedition d'Ale-
'*; epbque dii terme paseal etabli d'apres ies niouve-
<rieritslunaires.—Fol. 156 recto : De Kalendis men^ xandre aux Indes.— Fol. 161 v°: Alexandri fegis
siuiii. Macedpnumel Dyndimi, regis Bragmanorum, dephy-
losopltia facla collalio perepistolas ; Didyme ecfiti -
. Fbl. 156r°.— N°T24. Dc quatuor Mariis, des
Alexandre quelle est la facoii de vivre des Brami-
•JiiatfeMaries, dont parlent les Evangites. nes et comment elle fait parvenir a une sagesse par-
Fol. 136 v° a 139 f°;— N° 125 Genealogia mundi;
' liiistdife sommaire du faitc Au bas dufol. 162rectd„on decritla situatioa
monde, divisee en six ages, '
des 12villes qui port^rit%nom d'AIexandrie.
jepuis Adam jusqu'a Jesus-Christ. Au folip 138 ver-
sd; un medaillon represente 1'empereurAuguste, as- ". Fol. 162 r° a 165 v^.^N 0 134. De excidio rotnani
sis sur son trone, tenant le globe d'une main et imperii versus ; ce pperhe, qui a pour auteur Pe-
1'epee de 1'autre, avec ces mols eti exergue : Exiit irus,. Johdhnis .filius, Audomarensis canonicus, ra-
. edicium aCesare Auguslo ut dcscriberelur universus conte tdus les vices auxquels Rome dut sa chute, et
orbis, s'etend avec atiiertume sur les maux de la simonie
Fol. 159 v° a 140 r°.— N° 126. Beatitudihum drdo et la corruption du monde (Voir pliis haut n° 68)..
Vlll; huit miniatures represeritant diflerents af- Fol. 164 r° a 166 v°.— N°135. De. mata muliere,
lires.qui designent allegoriquement les huit bealilu- versus ; ihcipit libellus Pelri de mulieremataprolo-
des. gus ; poeriiedu meme auteur sur IGSmauxqui spnt
'Fol. 140 v° a 141 r°.— N° 127. Nomihd arborum dus ala femme.
et herbafitih. Lcs nomsdes arbreselplantes, connus Fol. 166 v°. — N°;156. Chronica Orosii presbyteri
j>'cette epoque, sont tfanscrils dans 12 colonnes, hispancnsis ad bealum Augustinum : deprincipio or-
iriaissans aucun ordre alphabeiique ou autre. bis et urbis (Rome); chronique de Rome, annee par
Fol. 141 v° a 142 r°.—N° 128. Josephus : in li- annec—Au fol. 168 recto, une grande minialure
dra 7J«* ae M-otjseduce Hebrcorum. rcpresente un cdilicc, lig;u'antl'EgIisede,Rcmc, avec
1021 LIBER FLORIDUS. - NOTITIA ET EXCERPTA. 1022
St-Pierre assis sur untrime,'en habitsponlifieaux. A jusqu'a Tan446. Sori cbntinuateur est (fol.-202 r°)
Foll68v0a 188 r°.— N° 157. Gesta ponlificum lecomte Marcellirius, sbus Celitre ::Chronica Mar-
Romanorum; chreriplpgie des papes, depuis S1- cellini comilis de reliquts regibus; sa narration .em-
Pierre iusqu'au pape Calixte I, qui avait ete arche- brasse 1'epoque de Theodose a Henri IV (au 1118).
veqiie ije Vienne (en Dauphine) seus le npin de —Aufol. 207recto : Visio Cdroli Calvi,r.egisFran'-
Widp. U etait fils de GuiHaume, comte de Bpurgd- corum Augusti Romatiorum antequatn. amisissel .im-
gne,"et cncle de Baudcin le Jeune,"cpmte de Flan- perium.Au haut de ce feuillel se trouveune miniar
dre.—Fpl. 188 verso : Une nole sur les dix basili- ture representant Charles le Chauve assis suf soii
ques baties par Constanlin a Rome.— Fol. 189 rec- trorie, avecles mots : Karolus Calvus filiUsLhdovi-
te:.Un privilege de Cpiistantin acccrde au pape ci, nepos Caroli Magni, Augustus el Francorumrex £
Syivestre, en recpnnaissance d'aveir ete gueri mira- hic a Judeo Zedechia medico in manlua, pociotiatm,
culerisementde la lbpre.—Fcl. 190 verso: Npte obiii (Voir Ja planche ci-dessous). Dans cette pieco
suries campagnes deJules-Cesar dans les Gaules, extremement curieuse, un espvit apparait au roi sous
liree presque textueliement de ses Commenlaires, la forme d'un enfant, et lui annonce les malheura:
avec quelques legers changements de redaction. de son regne, lesquels seront dus a ses. peclies.
Fol. 191 r° a ,206 v°.— N° 138. Gesta Octaviani B—Fol.
B 208 recto, au bas urie ricte sur-les ifaciir-
Cesdris el Augusli et imperatorum romanorum; c'est siens des-Nprmands en Flaridre. -
un extrait de Paul Orose, qui poursuit sa chronique Fol. 209 r°. ~N° 139. Egesyppus; de qrchaNci:
1023 LAMBERTlAUDOMARENSIS 1024
ei aiiitnalibus; au versd du fpl>209, urie lninia- JA in opusculis suis collaudayit; c'est une chronique
trire reprbseritant Tarche de Noe, ayeC qiielques sominairedu mdnde, qui cpminence a Adam et qui
riibtsde texte. se termine par quelques preplieties sur ravenh" de
Fol; 209T\—N° 140.' De terre motu signisque 1'univers.
diversis, tire de Marceltinus ih Gestis Francorum ; Fel.. 221 r°.— N°'158. De guinque hiundi regio-
recit des signes etranges et des calamites extraor- . ttibus : Calcidius supef Platpnem de quinque miindi
diriaires qui se niaiiifeslereht sous les. regnes de regionibus, traite mystique sur lesianges et les de-
Theodose et de ses successeurs. nions. — Au fol. 221 verso, urie figure spheriquc,
Fbl. 210r°—N° 141. 2)" excidio Hterusalem' conlenantles quinque regioiies dpnt il iest question
sigita; pronostics qui annoricerent la chute de Je- dans ce traite;. autour on lit: Sp(h) efaflatonis. '
rusaleiri sous Titus; — Au folio 222 reclo, une figure triangulaire, Tt-
Fo). 210v°. —N° 142. Dequodam Ahtechrisli sumant le systeme de Platon sur Dieu, rhomirie &
membro; hisloire diiri sectaire de Bourges, quise la nature,
falsait passer pour Jesus-Christ Fol. 222 v°. — N° 159. Somnum Scipionis excef-
FbL 21TrV—N° 145. De signis in sole et luna. ptum ex libro sexto Tttllii Ciceronisde quo commenia
Ibid.—N° 144. De limile aggeris sublato. ' Macrobii Ambrosii mediolanensis
scriplasunt; traite
Ibid. — N° 145. De lerre molu et jejunid puel- asceiico-philosophique sur la vie et la mort. --
larum.' Folio 225 recto, une figure spherique ou mappe-
Ibid. — N° 146. De annona que pluit e cclo in monde, ou l'on retrouve encore une fois, a cote des
regione Vasconia. treis parties du mende ccnnues, les mcts : Zond
Fol. 211 v°. —N° 147. De fatne et vento et exer- auslralis filiis Ade incognita, temperala ahtipodwn.
:itu. La pJanche ci-ccntre reproduit cette miniature.
Ibid. — N° 148. De tribus interfeclis a fulmine in
Colonia. Folio 525 verso, differentes figures astronomi-
Ibid. — N° 149. De terra comminuta in Augusla ques, designanl les mouvements des planetes; au-
(Trevirorum) lonilru. dessus : Circuli VII planetarum VII. — Folio 226
Ibid. — N° 150. De terre motu Magunlic el arbore. reclo, une grande sphere avec les signes du Zodia-
Ibid. — N° 151. Dc lupo discurrenle Senonis. que, les mouvements des planetes et les evolutions
Ibid. —N° 152. De signis luneel solis. du solei! aulour de la terre, qui est representee au
Ibid.—N° 155. De miraculo quod in Taruenna P p milieu, par les mots Asia, Europa et Africa, dans un
accidit. cercle.— Au verso de ce feuillet, des details sur les
Les 11 derniers moreeaux, qui n'occupent cha- dimensions des planetes, srir leur degre respectif d'e-
"
cun que tres-peu de lignes, contiemient la relatidn loignement, sur les zones, etc, etc. — Au fol. 227,
des miracles el des clicses extfacrdinaires-qui ad- une ligure carree, avec la susCriplion : Cursus VII
vinrent entre les annees 811 et 862; teus ces faits planelarum: pef Zodiacum. —Au fclip227 v°, sphere
temcignent de la naive credulite du chrcniqueur. ceupee diagenalement par une ligne tired au travers
Fel. 212 r° a 215^°^ — ^° 154. Gesta Danorutn, de la terre, representant a un bcut le sele.illevant
Gothorum ct Hunnorum; in gestisFrancorum: de et a 1'autre le seleil couchant; au-dessus : Ordo VII
Norimannis; histoire de 1'expedition des Normands, planelaruth et sphera celi et ierra secundutn Macro-
Je 822 a 895. bium. — Fol. 228 reclo, autre sphere, offrant les
Fol. 216 r°—N° 155. Visio cujusdam rcligiosi evplulions des sept planetes aiitour de Ia lerre :
presbyteri de terra Angtbrum rapti a corpore; par Septcm circuli ceiorum divisi; seplem planetarum et
Buite des maux annonces dans celte vision a un signa XII.—F. 228 verso, sphere dont les evolulioiis
certain moine anglais, leroi d'Angleterre, resolut, planetaires sontmises eu rapport avec les qualre
en 809, de se rendre en pelerinage a Rome. I saisoiis et le corps humain : Colera, Sanguis, Melan-
T)
Fol. 216 v°. — N° 156. De Provinciarum divisione-_ clwlia, Hutnor. —^es differenls travaux astronomi-
Francorum, « Ludovico Augusto regnante, Karoli ques sont empruiiles a Macrobius.
Magni filio, regnum Francorum divisum esl a Rb- Fol. 229 r°. — N° 169. De tapidibus XII prccio-
manorum imperio, ita, > etc ;. suit la divisidn du sis; descripliori des principales pierres precieuses.
royaume de Louis le Debonnaire, de 871. Parmr Fdl. 250 r°. -=- N° 161. De adveniu Domini in die
les lieux ciles, on trouve pour la Belgique : Epter- judicii : Hieronimus ad Marcellttin de his qui occur-
nacum, Aquisgranum, Alethovia (Aldenhoven ?), stiri sunt Chrislo in adventu ejus. — Fol. 250 verso,
Frisia, abbalia Prumia, Tungris, Cameracum, Fos- une minialure representant 1'arbre de science. — On
tas, Maalinum, Andauna, Taxandrum, Veosatum a place dans une colonne, a cbte, les nonis des ev6-
,Vise?), Arlon, Condrusl,de Aruena sicut flumen ques de Terouane, depuis 1'an 600 jusqu'a 1096.
Urta (Ourte) surgit, etc, etc Fol. 251 r°. — N° 162. De septem tnirabilibus
Fol. 219 a 220 v0.—N° 157. Liber Methodii epi- mundi; descriplion des sept merveilles du monde
scopi ecctcsie paterenis (sic) el martyris Christi connucs.
quem dciwbreo iransiulit, quem beatus Hieronqmus Fol. 231 v6. — N" 163. De bona arbore et mala;
.1025 LIBER FLORIDUS. - NOTITIA ET EXCERPTA. < 1026
miniature figurant deux arbres, places liorizontale- A
j N° 168. De qua .stirpe sit. ortus Hergdes...—^Les
merit et qui se reunissent au milieu par le troric; feuillets qui contenaient ces cinq Irailbs pnl cl6 per-
1'arbre de gauche porte a chaque branche un me- dus ou dechires.
daiUon fepresentant urie verlu; Chaque feuilie ap- Fol.235 v°. —N° 169. De Judeorum principibtts et
•particnt a un arbre different; des medaillons, por- regibus posl mortem Machabeorum regnantibus.
lantlenom d'un vice, sont attaches a 1'arbre de Fol. 234 r° a 241 v°. — N° 170. De Francorum
droite; les feuilles sent toutes;de figuier. — Au regibus primis : Genealogia Francorutn regum qui
versd dtVfeiiillet 252, une grande roiniafure repre- orii suntde slirpe Paridrs, videlicet Priatii)l.et Attr
sentant> 1° Le Pere. eternel dans un medaillen; tenoris; biographie semmaire de,s rois de Ffance,
2° Nabiichcdonosor etendu sur un lit; 5° un foi oc- depuis Priam jusqu'a 1116 ; pn y enuiiiere les:
cupea cduper un arbre avec une hache. 1115 villes et les 50 prpyinces qu'on trouvail en
N° 164. De-mundi elalibussex comparati dicbus. France du temps de Merevee (ac 449). — FcJ, 258
N° 165. De symonia secundumWillelmum. recfp : Ilem, genealogia et histgriq' reguni Francorum
N° 166. De sacrificio corporis Chrisli. et divisio regnorum inler filios, genealogia comitum
N° 167. Deeletnosyna quoniodo sit danda. Blesensium comitumque Northmanorum. L'auteur y
*mi. ." I.AMRKRTf AimOMARKNSIS. ,*0*ft ,
dorine differerites bpiiiions sur fprigine des Francs, Tourriai) et Gambrai. ~ Fol. 241 recto, uiiecarte:
qu'il fait veiiir de la Seanie; suitla ehronologie sorri- geographique: de TEufope. Ce curifeux riioriujrierit,
maire des rois de France, depuis Priam (!) jusqtfa qui est precede de quelques expJications "sur Telat
Charles le Simple : ici est inlercaiee la posterite de . geogfaphiqueide rEiirope, a etepublie par M. MONE,
RolJo et des ccrates de Blois; on reprend ensuitela dans VAuzeiger ffir Deutsche kutide und vorzeit,,-anf
serie des rpis de Franee jiisqu'a Louis le Jeune (a° nee 1856, planehe I. Ce TecueiJ ctant peu repaiidu
1188). -r-FoL 240 reete, une riete sur Texpedilion chez nous, nous avons doririe a la plariche ci--dessous
des pirates dariois (a° 846) (19*);—Tbid.,la liste des une repfesentatibh exacte de cette cafte. — Fol. 241
rois deFrance, de Priam a Philippe le Jeune, dans verso, chronologie des rei-s,dTsraeTet de Perse, et
trois cpldnnes; Ja 4e colonrie est consacree a la ge- des eriipereurs romairis.—' Le feuiiiet 242. recto a
nealogie deLambert, cemte dc Bruxelles (Brecsetla). ete enduit d'urie couleur jaune; avec urie crbix rouge
— Eol. 240 verso, liste des archeveques de Reiiris, au milieu; elle a primitiveriient coiiteriu ,deT'ecri-
Colpgne et Treves, et des Cveques de Noyon (et ture, peut-efre la suite dela clironoJogie ci-dessus,

(i9')C'estta copie plus moderne de la nole qui se trouve au bas du folio 102 r. (Voir plus haut n° 495.)
1029 LIBERFLORIDUS. -• NOTITJA ET EXCERPIA. .< ', - 1C3Q
-:' FoL 242 v° a 252'.*»«v°. — N° 171. Isidorus con- A FoJ. 261 vv—-N° 187. De qugdatn liomim. antipr
trajudeps de Christo; preuves alleguees par Isidore cheno; histoire d'un homme j'uste,d'Antioehej qui,
•de Seyille contre les Juifs, enfaveur de Ia divinite apres la chute de celte ville, eut le bonheur de vcir
de Jdsus-Christ et de. i'excellence de sa religion. saniaispn etsa famille epargnees.
Fol. 255 r°.—N° 172. Genealogia Christi secun-- •Tbid. a 265-r° —N° 188. De, vtnndi genealggia;
dum Lucam; en lete, on voit une miniature repre- chrcnplogie sommaire du monde, commencant a
sentanl le Ghrist, ayant a sa gauche la Synagogue, Adam. et finissant a i'an 566, par ces mots : «Fue-
sousla forme d'une femme, quil repousse et donf «runt 'trejani in linibus germaniee, de quibus crti
la banniere est brisee; a droite FEglise riouvelle, «sunt reges galliee. t , ...,.,
aussi seris la forme d'une femme, qui a pres d'elle • Fol. 265 v°, 269 y° et 258- r° a, 259 r° (20). —.
urie baptistaife. N°. 189. Inclita gesta pii .regis Apbllonii; espece de
, Fpl. 254 r°, — N° 175. Exemplar episiole scripd a reman mpral et phiJosopliique dpiit le sujet est puise
rcge.Abgaro missa Hierosolymis Jesu Christo. dans 1'iiistoire d'Antioche.
Ibid. — N° 174. Exemplum rescripli ab Jhesu ai Fol. 260 v°.—N° 190.—De sanclp Audotttarp et
Abgarum iopdrcham regem Edisse urbis. prepositis loci; ce feuillet contient la vie sommaire
Fol. 255 r°. — N° 175. De sancto Audomaro epi- B de St-Omer; les feuillels 259 verso et 260 recto re-
scopo; ce litre de latable est errone; dans le cerps presentent deux miniatures qui y sont relalives ;
dri MS. cri trpuve en place : Medecine diverse; ce 1'une nous offre la figure de 1'eglise de rabbaye de
sont des remedes contre les maux d'yeux, le chan- S'-Omer : Ecclesia Silhiu, avec un autel, sur lequel
cre, la gravelle, etc, etc — Fol. 256 recto : Respon- repose une chasse de saint, au-dessous une petite
suth et hymntis de sanclo Audotnaro; c'est un mor- chronique de Sl-Omer; 1'autre minialure nous re7
ceau de musique religieuse, notb sans lignes. presente St-Omerlui-meme en habit monastique, la
Fol; 256 v°. — N° 176. De sortibus apostolorum; crosse en main, avec la suscriplien : Sanctus Audo-
espece de taMeau, contenant la maniere de predire marus gloriosus Morinorum episcppus. — Le feuiUet
ravenir par des chiflres. 270 renferme : Miracula post Audomari obittim; les
Fol. 257 r°. — N° 177. De diversitate numeri; feiips 270 v° et 271 r° ccntienrient la liste des abbes
noms des differentes sortes denombres. et prevnts de St-Omer, et quelques autres particula-
Fol. 257 v°. — N° 178. De etatibus diversorum tem- rites relatives au monaslere de St-Berliii, jusqu'a
porum; chronplpgie spmmaire des prinCipaux dve- j'an 1117 (21).
neirienis du mende. Fol. 271 v° a 278 r°.—N° 191. Incipit historta
N° 179. Rabbanus (Maurus): de Dei nominibus. G Trojanorum quam Dares Frigius scripsit qui per
N° 180. De Judeorum heresibus. , idem tempus vixit, de greco translata in latinuni a
N° 18i. De veteri einovoiestamento. Cernelio Salustio.
N° 182. De regionibus et insulis. Fol. 278.v° a 287 v°. — N° 192, Freeulfus de Ror
N°185. De mmtibus el locis. manorum regibus, consulibus et bellis; histoire.ro*
N° 184. De civitatibus et opidis. maine depuis Romulus jusqu^a Jules-Cesar. Ce cha-
N° 185. De philospphorum heresibus. pitre n'est point indique dansla la.ble,—rLes der-
Plusieurs feuillets ont ete' dechires ou enleves de nieres feuilles du MS. ont.prpWblement ete eple-
cette partie des manuscrits; les sept chapitres que vees, car on vp.il que cette partie est incempJete.
nous venons de citer y manquent; seulement au En terminant 1'analyse de ce volumineux manus-
fol. 261 verso, on trouveles 17 dernieres lignes du crit, npus avouons quil serait certes assez inutile
n° 185. •,.;'•':,. de publier en entier cette vaste et indigeste cempi-
F.p.l.261 r°.—N° 186, De vera philosophia; defi- latipn, doiit des parties enfieres pnt deja vu le jpur.
nilion de la veritable philespphie selen la fpi cathe- Npiis crpyons cepeiidant que ppur les notions histo-
lique. —;Le; feuillet est terminepar un petit traite, fiques qui, cencernent le nioyen age, on ppurrait
intitule:: De pbservalipne arborum quo tempore inpir livrer avec fruit a limpressicn teutes celles que ren-
danlur. fernie le Liber floridus.

ADDITIONS ET CORRECTIONS.

M. Tideman,,d'Utrecht, abien veuJu appeler notj*e deux a la bibliollieque de Ia Haye et un a celle de

attention surtrois manuscrils du Liber floridus, dont Leyde, que nous ne conriaissions point lorsque nous
(20) Par la maladresse du relieur, quelques feuil- siuvant.
lets onl et^ nial places dans cc chapitre et dans le (21) Tout cela appartient au chapitre n° 190.
1031 . LAMBERTI AUDOMARENSISLIBER FLORIDUS. — NOTITIA ET EXCERPTA. 1032
ivons piiblie notf e nbiice de Tcxemplaire de ce ma- A i finitaiix Gesta Romanorum pOnlificum,,sousflormis-
nuscrit qai apparlient a la bibliolheque de Gand. das; il parait incpmplet ;T'ordre suivi par Lambert
Lui-meme a insere dans le recueil des travaux de la esl inlerverti; plusieurs sujels y sont omis. Au cba-
Societe historique, connue sous le nom de Veree- pilre GenealogiacomilumFlandrim (27) on en a j*oint
niging ter bevorderihg der oude ncdertaitdscheLelter- un autre .*'.777coinitaihs eturbes efabbdlim Flan-
kunde, annee 1844, 2° partie, pag. 88, un passage dfim. '—Sanclorum reliquim ih comitaiibus Flan-
inedit decelte compilalion, qui ne setrouve que daus drim. — Nominq comiiumFlandrim (jusqu'a Charles
les manuscrits de La Haye. Nous ignorions egale le Bon);—Flandrim fluviola. .
mcnt que MM. J. Zacher et Belhmann s'etaient aussi 2° Premier exemplairedeLaHaye, n°759, tnemb.
oecupes de cc -curieux recueil encyclopedique dans fol., liien ecrit; a la fin on lit: Hiciibet• inceplus in
le Serapeum, annees 1842 et 1844 (22). Dans la pre- Iiisulis et completus in opido Ninivensi Canieracensis
mierede ces notices (25), M. Zacher donne quelques diocOsispro nobili vifo de Goux etde
Wedergretie
details sur les exemplaires de La Haye et de Leyde; (Wedergrate), milite consiliario eicambetlaho illu-
ranaJjse de cette compilalion qui suit est faite d'a- trissimi principis domini Philippi Burgundiw ducis,
pres-ces manuscrits. Sauf quelques cliapitresetsu- comitis Flandrim a. D. 1460. — Cest une copie
j"ets, dont l'prdre a ete interverli, nous n'avons pas tres-mauvaise du MS. de Wolfenbuttel.
remarque de tres-notables diffcrences entre' notre n° 759"-
manuscrit et ceux examines par M. Zaclier. Cest. B 5° Deuxieme exemplaire de La Haye,
chart. fol.; c'est une traduclion en francais du MS.
toujours lememe manque de methode, les memes elle fut faile : Dedens la ville d^Enghien
la meme confusion. Nous ferons precedent;
erreitrs, eependant
observer que parmi ces manuscrits fun contient pour le noblehomiiieet tres redouiles princlie, Mon-
Philippe de CleveSjseigneur de Ravestain, en
plus de malieres que 1'aulre. Toul cela est parfaite- seigneur
lan de Nolre Seigneur i 512.
ment indique dans le travail de M. Zacher.
II rcsulte de i'autre nolice, publiee par M. le doc- 4° Paris suppl. lat. 10 bis memb. fol. tnax. smc.
teur Beilimann (24), que rexemplaire de la Biiilio- XIII. — Ccst encore la compilatipn de T.ambert,
lliequc de C-and, lequel provient de l'aricienne ab- mais entierement mPdifiee; plusieurs sujets nou-
bayc de St-Bavon, estl'criginal,letexte primitif duL veaux, d'une cemppsitipn posterieure a 1120, term.i-
Liber floridus.Ce savant pense qu'il ful apporte de. nenlle volume.
Sl-Omer dans ce menastere par Siriicn, abbe de', 5° Leyde; VossLotini, n° 51, memb. fpl. smc. xiv.
St-Bertin, qui vint ii Gand en 1156, apres que les II appartenait a Alexaudre Petau. L'ordre des ma-
pape l'cut depouille de sa dignite abbatialc lieres y a ete egalemeiil inferverli d'une maniere
Cest notre exemplaire que M. Belhmann anaiyse; ; arbitraire, cton a jpint a la ccriipilalipn de Lambert
il ne parait pas avoir connu notre travail, qui, ilIC i huit sujets ecrilspar uneautre main.
est vrai, n'a ete publie dans le Messager qu'au mois1 6° Dcuai, n° 740 (nous ravons cite dans notre
de decembre dernier.
« Cet ouvrage, dit-il en parlant du Liber floridus' netice).
7° Parissuppl. lat. 107, del'an 1429.
C25),esl une compilatipn dTsidore, de^Beda, de Fre-
culfus, Hegesippus, Martianus-Capella, Hierony- M. le baren de Reiffenberg, qui a bien vculii dire
mus, Josephe, desPeres de 1'Eglise, sans aucun'plan i un mpt de nelre nolice dans le Bullelin du Bibliophile
arretb. > belge, II, 79, cite plusieurs traites du Liber floridus
Nous ferons remarquer que M. Bethmann n'a pasj qui ont ete imites ou reproduits ailleurs.
suivi pas a pas les differenls chapitres du manuscritt N'oubIions pas de dire que le savant editerir des
dcGand; il n'a donne ni. indication dcs numeros5 MonumehtaGermaniashislorica, M. Perlz, parle lon-
des trailes, ni paginalion, ce qui rend tres-diflicile; guement de cette encyelopedie dans le bulletin qu'il
la comparaison des divers mss, d'apres cette ana- consacre aux travaux hisloriques dont il a la direc-
lyse. „ tion, et qui a pour titre: Arfihiv fuf aelicre deulsche
Outre nctre exemplaire, M. Bethmann (26) denne3 Geschichlsforschung, t. VI, p. 5, et t.i VII, p. 531-
encore la description des sept autres copies connuesiD546.
de ce manuscrit. On trouvera citees dans FABRICIUS, Bibliplheca
1° Wolfenbullel gudiqn, I, metnb. fol. max. smc. tnedim latinitatis, la plupart des auteurs dbnt le Li-
XIII. II commence par le prologue de Lambert,el t ber floribus conlient des extiaits.

(22) Leipzig, Weigel, in-8° tmbiie par le Dr R. (25) lbid., p. 60.

Naunian. (26)Ibid.,p. 64 et 79-80.
(25) Serapium, n°» 10 et 17,1482, p. 145-154 ett (27) Probablemenl le meme designe dans nolre
162-172. liolice sousle N° 118 fol. 104-105du ms.deGaiid.
(U) Serapium, 1845, p..59-64 et 79-80
 1035 TIUGONJS DEGLfERISS COMMENT^ Jt)34

4XN0DOJHXl
MCXXX

HUGONIS DE CLEERIIS

JHLITIS ANDEGAVENSIS,FULCOMS V COMITISAD LUDOVICUMREGEM LEGATI,

COMMENTARIUS

DE MAJORATU ET SENESCALCIA FRANCIJE

Andegavorum olim cornitibus h-sreditaria

(Opp. Sirmondi, III, 579)

C.iimDensvoinil snblimarc Robcrtum filium ducis A 1 cake ci arcna composito. Vidcntcs itaquc Andegavi
i:i regcni, Goffridus Grisa gonnella cum triims milli- qiiod iiiilluin poleraht haber.e hospiliiim , indiiunt
bu.s arinaloruin serviebul domino suo rcgi Roberlo. arma , perrumpunt per mcdiuin cxcrcituni', irans-
Otho siqtiidem rex Alemanhorum cum univcrsis co- ounl fluclus ScquaiKC,dant assullum oppido, virtnio
piis snis Saxonum ct Danoi*um, monlem Morciaci consuela capiunl caslrum. Quo.1cxercilus non po-
obscderai, el urbi Parisius mullos assultus ignomi- tuil per tres menses, illi dimidinediei spalio adcpii
niose faciebat. In hac necessitale prajlii rex Robcr- suni. Franci vero hujiis gci;:is inauditain adiniran-
ius ei paicr suus, ducalmn prima; cohortis pradiclo tes audaciam , ubicunque locorum ipsos omni laude
comili Goffrido Grisa gonnella tradidil, ei ad per- magnificabant. Videns auiem rex tantam principis
sequcndum excrcitum Alemannorum ducem et consi- strcnuilatem , cl ipsum praeralere in rcgno laiitui»
liarinm ronsiiiuil. Pcrsccutus esl itaquc rcx Rober- armis, quantum «onsilio , et qnia hic ci alibi bene
lus regem Alcinanniciim praeunlc Goffrido Grfca- merucrat.sibi et successoribus suis jure ha>rcdilario
gonnella nsquc ad fluvium Esne. Comes vero Goffri- majoralum regni et rcgias domus dapiferatum, cun-
dns gnartis pugnandi et assneliis , tanlam stragein etis applaudenlibus ct laudantibus , exinde consli-
Iiosliuin supcr fltivium cdiderat anlc rcgis Roberli itiit. Ha?cverba divit Fulco comes Tescellino capel-
advcnlum, quod stagnum pnlarcs, non fluvium. Ale- "* lano suo : < Audi, prcsbyler, cujusmodi obsequia
inannis iiaque fngatis, rex Roberlus coiigrcgalo gc- prscsiiiil comes Goffridus Grisa gonnella domino
ncrali coucilio , consilio palris sui et episcoporum , rcgi Roberio. David comes Cenomannorum , el Gof-
comiluni, haronum, dedit Goffrido comiti, quidquid fridus. comes Gorbonensis dcdignabaniur recipeie
iex Loiharius in cpiscopatibus suis, AndegaMie feudum suum a prccdicto rcge , asscrenles millo
scilicel el Cenoinaniihc, hahucrat. Si qiuc vero alia modo se posse subjici generi Bnrgundionum. Au-
ipsc vel successorcs sui acquirere possenl, eadem dicns aulem rex eorum supcrbiam , et vidcns regni
iiberlale, quaipsc tencbat, sibi commendavil. Sed sui non parvam diminutioncm , liabilo consilio cuni
ncquitia comiiis Tricacensis non poluit suslinere Goffrido comilc, ct cum primalibus regni, (cmpore
prosperiiatem Roberli rcgis. Sed ad ejus deprimcn- consliluto el die denominato decrcvit obsidere ca-
dam perfidiam, quam majorcm poluit excrcilum rcx strum Moiiloni.Tc.Comes vero , Goffridus , cogno-
coiigregavil. Obsedit iiaque Meludunum ct cum ibi soens advenium exerciins regis , movens castra d«
diu sedisset, vidit quod nihil profiecrcl. Vocato iia- Vindocino , dans assiiltum prseuiclo castro virluia
que Goffrido Grisa gonnella cum Andegavcnsibus consuela et probilate genlis suaJ, Goffridum conii-
suis, sinc mora ad consueiuni propcravitobsequium. P „ lcm ct oppidanos suos minus timenles ccpit, et do-
Goffridus aulem veniens pramisil conslabularios mino suo regi tradidil. David vcro comes, dedignans
suos, rogans ut ostcnderet ei qua parle scderet.TUi ad collbquium rcgis vcnirc, mandavit quod nulio
vcronuntiaveruiilreversidoininosuo,qnodlantiiscrat modo se rcgi subjiceret, el quod nullo lemporc rex
exercitus, quod nullus eral eis ad obsidendum com- Robcrfus Cenpmannicam suam videre prsesumcrci»
peiens locus. Prajilicluin enim oppidum in insula Audiens aulcm rex arreganliam et indignalionem
Sequnnx siliim , crat cirruindatiim undique muro , praidicii comilis , ipsuin dedit ct Cenpmaniiicam
PATBOI.. CLXJII. 33
 4035 HUGONISDE CLEERIIS COMMENT.DE MAJORATUET SENESC. FRANCl/E. 1C3S
Kfraiii"Goffiidc Grisa gpnnella el suis successoribiiss A
i rot colloquii," Dominus rex Ludovicus et Fuiao co-
cx regio dono iribuit jure possidendam. i Hucusque: mes ad locum consiilutuir. venerunt cum suis con-
sani scripta Fulconis Hierosolymilani. sultoribus, ibique recognita sunl jnra comitis, vidc-
Yos auiem qui isla scripta audieritis, scilote quodI licel majqralus et senescalcia Francise. Guillelmus
•€go Hugo de Cleeriis vidi scripta Fulconis comiiisi de Garlanda , lunc Francia; senescallus, recognovit
Jlierosolymitani in 'ecclesia Sancfi Sepulcri de Lo-• in illo coll.oquiohominium se.debere.coiniti Fulconi
cbis , de majoratu et senescalcia Francorum sibi etL de senescalcia Franciae; et inde fuit in voluntale
suis anlecessoribus a rege Roberto collatis. comilis. Posl GuiJIelmumfuil senescallus Slephanus
lnlerregemL.udovicum , Philippi regis filium , et'. de Garlanda , qui fecit hominium comili, post Sle-
Fulccnem , qui peslea faetus esl rex Hierusalem ,, phanum , Radulphus Peronie comes , qui simililer
magria eral dissensie. Fulce enim cemes nelebat eii fecil heniiiiia el servitium. llle eiiim qui senescallus
servire. Rex verc Ludpvicus dederat majerattim ct erit Fraiiciu!, comiti faciel hominiuni, el talia servi-
senescalciam F.rancia1.Anselme de Garlanda, elpost- lia. Si comes perrexerit ad curiam.domini regis ,
ca Guillelmo de Garlanda , de quibus Fulco comes senescallus praieipit marescallis domini regis, ul
uuas redhibiiioncs et sua heminia habere non pote- pra^parenf et Jiberent hospitia comili. Cum coines
rat. Contigit aulem regem Ludovicurn maximam B veneril, senescallus ibit ei obviam , el conducet ad
guerrani h.ibere cum Ilenrico rege , filio Guillelmi simm hospilium. Tunc senescallus ibit dicere regi
acquisiloris Anglix. 01) hnc ilaque rex Ludovicus comitem Andegaviaevenisse. Si comes ad regem ire
reouisivit Fulconem comilem, ul dc guerra isla eum voluerit, senescalliisad curiameum deducetel de euria
juvaret : comes vero respondit quod nullo modo ei ad suum feducel hospiiium. Si vero ad coronamenta
servire debebal; eum namque de majoralu el sene- regis comes ire voluerit, senescallus pra^parare et li-
se;;!ciaFrancise exhajreditahat. Tunc rex Ludovicus berare facielhospitiiim; quod comes habet proprium
per Aniauricum de Monleforli, avunculum Fulconis etdebiium. Cum autem diesusecoronsead mensas rex
comiiis, et per Goffridum abbatcm Vindocinensem, discubuerit, scamnum pulcherrimum fulcro pallioaut
cl Radulphum de Balgenliaco mandavit comiti , de tapelo coopertum senescallus prajparabit, ibique
omnibus istis et majoribus aliis islorum consilio se comes qubusque ferculaveniant sedebit. Cum vero
versiis comilcih emendalurum. Comes igilur Fulco primum venerii ferculum , cemes se defibulans e
ctios consulens homines, videlicel Roberlum de Blo, scamnc surget et de manu senescalli ferculum acci-
Salmacium de Permina, Hugonem de Cleeriis, Gau- piens, ante regem e( reginam apponel.el senescallo
dinum de Vegia, el mullos alios, respondit regi Lu- -, _ pracipiel ut exinde per mensas serviat: el comes
dovico , ul si hoc faceret quod mandaveral, quod retro sedebit, donec alia venianlfercula : el quem-
hoc et alia' adjutoria quoeab eo exigebat, libenler admodum super primo fecit, de aliis similiter fa-
facerel. Die aulem" illb quo consilium caplum est, ciet. Finila demuni celebralione mensarum ^.'co.ines
curia Andegaviaj erat fepleta bonac uiililiie el sa- equum ascendet, el ad suum redibit hospitium , se-
pienlissimse: Tunc Amauricus de Monteforti, aliique nescallo comitanle. Deinccps equus ille , quem co-
qui verba regis allulerant ,iaudaveninl comiti Ful- mes adduxeril ad curiam, dextrarius videlicel, coquo
coni, iil per quemdam, quem rex cognosceret, regi regis feudaliter dabitur : pallium quo iu curia. afli-
rcsponderel; ac supef his , anlequam nunlii regis biilatuseril, dispensalori dabitur, scilicel posl pran-
forent reversi, feslinanler grates el mercedes redde- dia. Tunc panetaritis miltei comiti duos panes alque
iel. Cpn.siliatoresatitem comilis audientes consilium vini sextarium , el coquus fruslum carnis et vini
quodAmauricusdederat,laudaverunlJlludcons.ilium. liaustum. Hsecest enim liberatio senescalli illo dis.
qnod crim CoinitissaAremburgis audirel consilium , Haecfercula accipiet senescallus comilis, alque dabit
Tiudavil quod nullus iret nisi Hugo de Cleeriis. Ego leprosis. lnsuper, cum comes in exercilu regis per-
rtaque Hugo de Cleeriis perrexi Parisius: dehinc rexerit, • senescallus . Franciaj papilionem cenlum
ad Genorieum inveiii regem el comilem Belli-DD mililum-capacem ei praparabil, el sommarium ad
inontis. Eo itaque -invento apiid Genoricum, inter illum porlandum , et chordas, erpaxil.los , el hoini-
Pontesium el Belliim mohtem , ct Calvtim montem , nem equitanlem ad conducendum , et duos homines
locutus sum cum doinino rcge. Primum illum salu- pedites. Finiio exercitu,comes si yolueril senescallo
lans ex parle comilis reddidi ei grates el mercedes reddel papilionein :'si nonreddidit, non ideo minus
supcf suo mandatoquodcPniiii Fulconi mandaveraf. in aljo exerciiu papilionem habebit. Comes cum in
lii.nc ei dixl, quod Fulco comes ei suum olferebat exercitu regis fuerit vel ierii, prolulelam faciet ei;
scrvilium , aut impraisentiarum , aut posl^i vellct, in redilu retulelam, et quidquid ei accideril sive
colloqiiium. Rex inde laitalus dixii se multiim prius bonum sive malum, ore domini regis inde non vitu-
velle colloqui. Assignalus est ergo et dies et locus perabilur. Ego Hugo de Cleeriis vidi ha2c servilia
colioquii iiiter Marchesneiumet Bircium in Beaussa. reddere comiti Fulconi regi Hierusalem in duobus
liitcf IiJBCmahdavit fex comiti, ul Gaufridum filium exercitibus Alverniaj, el in uno coronamenlo Bituri;
stuim , qui nune jaccl in ecclesia Sancti Juliani Ce- el comiti Gaufrido, qui est sepuhus Cenomani, vidi
noniaiinensis,ad colloquium secum adduceret. Ultini reddere in uno coronamento Bituri, et in alio Aure-
namque niullum oplabat videre. Cumque dies insla- liani. llem Galterius de Silvaneeli provincia reco-
1037 GUILLELMUS DR CAMPLLLIS. — NOTITIA HISTORICA. 1058
gnovilanle regem Lndoviciim, me pracseiile el au- A gratiajamsumbeiieciinjcomiieAndegavensi.» Decai-
(lienle, se tenere de comile Andegavensi quidquid lero comes appellalur major in Francia propler rc-
liabebat invilla Sylvaneclis extra muros, et foragia tutelam quam facit in exercitu regis. Item quando
totius Arbrise esse de feudo comiiis Andegavensis et erit [n Francia , quod et curia sua judicaverit lir-
omnia casamenta. Radulphus de Martreio et Thomas mum erit ct stabile. Si vero contentio aliqua nascc-
frater, suus solebaht servire in Andegavia de feudo lur, jndicio faclo in Francia., rex mandabil qtiod
suo. Etego Hugo de CJeeriis, dum loquor cum rege comes veniat illud emendare : et si pro.eo miltcrc
Ludovico, audivi ab ipso hsec verba: t Radulphe de noluerit, sci-ipla utriusque partis comili transmiltti,
Marlreio, vide Hugonem de Cleeriis militem ccmitis et quod inde sua curia judicabit, firmum erit et
Andegavensisdcmini loi, vadeservitum feudum lumn slabile. Ego Hugo de Cleeriis vidi multolies judicia
marescalcise^et hospitare Hugonem, quia habes islum facta in Francia in Andegavia emendari. Sic firit de
feiiduma comile.i TuncRaduIphus hcspilalusestme belloapud Sanctum Audomarum facto, et pluribus aliis
snb "nomine marescalcise el adjecit rex : c Ego Dei B placilis et judiciis. lloc vidi, et multi alii niecrim.

iNNO DOMIM 5ICXXI

GUILLELMUS DE CAMPELLIS

CATALAUNENSIS EPISCOPUS

NOTITIA HISTORICA
- i-Gali. Cltrist. nov. t. IX. p. S7J)

A naiali sPlo Campellis,. quod est oppidiim dice- C < quam ipsam Canbnicofum regularium vivondi nor-
cesis Parisiensis in Bria, tertio a Meleduno milliario mani, ex Mabilione, Annal. Bened. lom.V, pag. 385.
dissiium, el ecclesia canOnicorum nunc ssecularium Neque ita multo post, hoc est anno 1115, Giiillelmus
insigne, cognomen habuit Guillelmus , dictus etiam ad episcopalum Gaialaunensem assumptus esl, leste
Venerdbilis.AdoJescens sub Anselmo litteris operam Alberico in hsec A*erba: Obiil Calalaunensis episco-
dedit, qui lunv per Franciam celeberrimus habeba- pus; succedil magisier Guillelmus de Campellis , qui'
mr, postea vefo Lauduriensis Ecclesise decano. Sub Moralid Gregorii papm abbreviavit et alia fecit. Anno
«o Guillelmus magiios Cum fecisset progressus, Ec- vero seqnenti interfilit concilio Remensi, ac dedica-
clesiscParisiensis crealus esl arehidiaconus, in hu- fioni ecciesise S. Marise Laudunensis. Anno 1115
jusce catliedralis schoIis; dialeclicai edocendas pra3- benedixit sanctum Bernarduni in abbatem'Clareval-
positus est; multosque habuit audirores , quorum e iensem, qui cum amiclliacratconjiinclissimus,scru-
numero in ore fuit omnium famosus ille Aboelardus, pulumque monaclionim ejus,ademit,qui cibos gtistui
qui non solum condiscipulorum suorum semulalio- lanfisper sapientes fugiendos arbitrabantur tanqiiam
nem et invidiam, sed et magislri sui indignalionem carni plus qtiam spirilui indulgenles. Eodem anno
in se concilavit. Guillelmus famen , melioris vila3 _ adfuit conciliis Remensi el; Calalaun. Subscripsit
cupidus, ad Cellam vetereni in suburbium Parisio- synodica; epistola; Cononis Prameslini pro Sanclo
rnm, ubi ei*atsedicula quaidam Sancti Victoris, cum Quinlino de Monlc, elsalisfiictioni factse a Mathilde
discipulis aliquot migravil anno 1108; habituque domina Cauniacensi Ecclesise Parisiensi pr.o advo-
Ordinis canonici assumpto, celeberrimam S.Victoris catione lerrse Viriaci. Anno 1117 inlerfuit coucilio
Parisiensis ahhaliam fundavil; qua de re nos fusius Romano. Anno sequenli adfuit concilio Remensi ;
olim disseruimus tomo Vll, col. 657. Dialecticam dedit Odoni abbaii Sancti Remigii Remensis, aliaie
nihilpminus docere perrexit primiim in suburbio curtis-Ausortim ; et co promovenle fundata est ab-
jllo, deindc in ipsa urbe; sed uirobique a discipnlo batia Triuin Fonliiim. Anno UI9 subscripsil con-
suo Aba?lardo lacessitus , demum vero ab audilori- cordise initse inler canonicos Snnctt Joannis Carno-
bus stiis dereliclus , receptui ceclnit, philosophicas tensis , et monachos Majoris Monasferii ; prefectus
nicas in perpetuum ejurans, et lotus ad monasticam estcum abbafe Cluniacensi ad nenricum imperalo-
eonversus est viiam. Ha Abaiardtis ipse , qui tnona- rem, qni cum egil Argonlorati de pacc et concnrdia
elica- viia- noinine niliil aliud videtur intellexisse , iuler regniim ei sacerdolium ; atlfuit ue alleri coiir
 m) GUILLELlil.DE CAMPELLIS 1040
•cilio Remensi. Anno sequenti pacem conciliavit inter Aj logio monasterii Molismiensis, vel vm Kalenri. Fe-
'canonicbs ac monachos Virludenses, ex Rapinale bruar. ex Necrologio Sancti Vicioris Paiisieiisis,
pagina 260, et adfuit concilio Bellovac, in quo sepullusque est apud Claram -yallem in sacelio quod
aclum dc caiiohizalione sancli Armilfi Suessionen- suis ipse expensis exstfuxcral. Vulgaris opinio est,
sis cpiscopi : prsedicalur aulem in Aclis concilii eum in exlremis nionasticum habitum suscepisse ;
liujus a Lisiardo Suessionensi ul columna doctofum; quod ManriCus inccrtum putat. De iis quse scripsit
imo laudalur a sanclo Befnardo ul episcophs sanclus Rtiperlus Tuiliensis tam in eum quam in Anselmum
ei docius.Diciluf quoque in Chronico Maurigniacensi Laudunensem, lege Mabilionem,Anrial. Bencd. tom.
Cononit Prmnestini episcopi el aposlolicmsedis legali V, pag. 623. Tractatus qriem scripsit ipse de com-
auxilialor inagnus , qui sublimes scholas fexerdt, et muiiione sub unica aut sub utraque specie insigne
lunc zclum Dei liabcns super omnes episcopos tolius fragmenlum liabes in aclis SS. Bened. tom. III,
Gallim , divinarum Scriplurarum scienlid fulgebal. prsefal. pag. 53. Tractalum aulem brevem De
Vcriini posl mulla ecelesise concessa aliaria excessit origine aniinre apud Marten., Anecdot. lom. 'V,
e vivis anno 1121, id est 1122, vel xv Kalend. Fe- pag. 879.
bruar. ex schcdis Ecclesiae Calalaunonsis et Necro-

DE SAGRAMEiNTO ALTARIS.

(FRAGMENTUM.)
In Actis SS. ord. S. Bened., tom. 111,prsef., p. LIII, ex codice Ciieminionensi.)
j(Edidi; dom. MAEILLON.

De perceplione Eucliarisrise diversi quidem usus B iii post quosdam versus: Quod ergo dicittir utram-
sunl secundum aliquas causas, sed rcs eadem. Quod que speciem opportere accipi, hseresis plane est.
enim panis inlinclus prohibitus est accipi, ex frivola Quamvis enim utraque sacramenta ibi sint secun-
causa fuil, scilicel pro buccella intincla quam Do- dum fraclionem, et odorein, el calorem, et saporem,
ininus Judsc, ad distinctionem porrexit; tamcn cum lamen in utraque specie lotus est Chrisltis; qui post
iide bonum est. Iiem quod ulraque species pcr se resurrectionem quidetn ex ioto est invisibilis, im-
aecipittir, eo fu.ut memoria corporis qupd in cruce passibilis, indivisihilis : ita ut nec sanguis siue
yisibiliier pependit, eimemoria sanguinis, qui cum carne, nec caro sine sanguine, nec utrumque sine
aqna de lalerefluxit, arctius teneatur el quasi proe- anima humana, nec tola huinana natUra sine Vefbo
senletur. Tamen sciendum quod qui alteram spe- Dei sibi personaliter counito. Et-ideo lieel in.al.ler-
ciem accipil, lotum Cliristum acciplt. Non enim ulra specie totus sumalur; tameti pro causa prae-
accipilur Christus membratim vel paulatini, sed to- dicta sacramenlum ulriusque speciei ab Ecclesia
tus vel in utraque specic, vel in altera. Unde el in- immulabiiiler relinetur. S.unl enim in Ecclesia sa-
fanlujis mox baplizalis solus calix datur, quia pane cramenta quaj mutari licet : ut de aqua.baplisnii, de
uli non possunl^ et i.n calice totum Chrislum acci- t his speciebus, de oleo consecraiionis (1).
pinnt. Dandus aufem esl calix eis, quia, sicut non C
potest ad vilam quis ingredi sine baplismo, iia nec
sine hoc vitali viatico.
(1) Hicc^ftisius reluli, tum quod ea non cuivis Campellis oJiiit anno centesimo vicesimo primo su-
cbvia esse possint, tum quod inde manifeslum sit pra iniHesiinuin; quo etiam lempore panis inliuptiis
conimunionem sub uiraque specie duravisse ad sse- vulgo coiiiuiuiiica.nliuus porrigebaliir. MABILL.
culum usque duodecimum. Siijuidem Guillelinus de

CHARTA GUILLELMI DE CAMPELLIS.

(Anno 1120.)
[Annales du dtocese de Chalons, par le P. RAPIKE,pag. 260.1

Ennomine sauclse et individiue Triniiaiis, GUIL- D Pacis et concordise quanta sii virltis, ex eo pa-
Calalaunensis episcopus.
LE^MUS, tenter agnoscimus, quod pacis lufbalores et semi-
 lOil CIIARTA. 1052.
2 bito honore corpora deporlentur. Si vero improviso *
naiores discordise, Scripluras sacrse auclorilale, non A
solum Deo odibileSj verum animse ejus detestabiles et indeterminalo sepulturse Ioco ex inilitibus et con-
prsedicantur. Hujus nos tantse virtulis bonum eo jugibns eorum quilibel obierit, ad volunlatem pro--
chaiitails zelo quo omni homini appelendum per- priam allerius apud monachos sive canonicos sepa
suademus. Inter fralres quoque noslros canonicos liatur, similiter et de iiliabus, pariler eorum arbilrio
scilicei Ecclesise sancti Martini, et nionacbos Eccle- in qualibel duaruin ecclesiarura sepullura provide-
sise sancti Salvaloris qui in municipio quod virtutem bitur : ubi autem ad liherlalis annos pervenerinl,
dicitur, T)eo regulariter serviunt, inviolabile et si in mililia iilius sine officio permanserit, ipsuin et
firmuni deinceps manere desiderantes, discbrdise quamcunque uxorem babuerit, sub lege maners
fomitem quae hactenus in eis jugiter accendebatur, - decernimus, si militiam recusaverit, cum uxore
jiixta et utrique parti placita communi delermina- quacunque illa fueril, plebeia lege leneri; filia quo-
liene sepire curavimus. Cum enim. canpnici Sancli que mililiSj si militem mariluni .habuerit, lege mili-
Marlini parccliialis ecclesise suse a mpnachis sancti tum prsenotala lenebitur. Si de plcbe acceperif, ei
Saivatoris, eo quod Ecclesia illa monachorum infra qiiain plebi annolavinius manebit obnoxia. Quae
parochiam ipsorum fundala consistit; ex omnibus vero miJitem habuerit, si defunclo yiro cuilibetde
lalioribus decimas exigerent, omnes quse parochia- "' plebe conjtigio copulabitur, el ipsa. mariti legem
nos suos, a nionachorum sepullura conarenlur suhire cogetur. Si quis aulem ex altera parpchia
avertere, et de his adversus ecclesiam suam frater- veniens, non habens uxorem, neqiie propriam. in
num odium ipsosqueparochianos suos exaspera- virluensi parochia mansionem, in nionachorum
rent, fratribus hinc et inde communiter assentienti- domo servierit, eorum pane vescens, si obieril
bus, de decimis inler ipsos sic definivimus. Ut ex absque conlradiclione a monachia sepelielur. Qui-
omnibus vineis. quas monachi infra parochiam cunque aulem d.e tota eorum parochia ad commu-.
illam haberent, seu liabiluri suut, ecclesiae sancti neni monachorum vitam de saecuJo transire, seu,
Marlini singulis annis unum tantum mpdium vini religionis habitum assumere vpluerit, a nulie ejus
persolvant, e,t de omni annbnee cujuscunque generis vpfum impediri puiiiino praccipimus. Quod si ali--
quam infra fines parochise monachi propriis labo- cujus capitalis parochiali ecdesise debitor fueril,.
ribus siye niediaiioiiibus collegerunt, secundum ju- unde, cum adbuc esset jncplumis in causam ali-
slam consueludinem canonicis decimam reddant. quando vocalus exslilil, -baeredes ejus, vel etiam
Denutrinientoauiem quorumlibet animanlium, sivu monachi, pro eo canouicis respondebunt. Ilis iia.
liorlorum culiura, in lota canonicorum parochia, rP digestis, et ad cpngruam ulriusqiie parli concordiam
mpnachis nullam eis omnino decimam persplvent, el venerabilium persoiiarum Calalaunensis Ecclesije
sed, Siquid intra parochiam de animalibus mona- prsesentia et testimonio confirmalis, universa in ca
chorum a-d mediationem habuerit, de media parte forma, quse prsenotala sunt, omni lempere incen-
sua canoiiicis decimam reddit, pars auteni altera cussa el illibala pernianere olficii ppntiflcalis aucto-
nionachis, sive decimalione libera permanebit. Et rilate decernimus. Quisquis autem aliqua horum
iicet noverimns omnes ecclesise Sancli Marlini pa- permutatione pacem turbare lenlaveril, SpirUua
rochianos in tota eorum vila canonicis ex jure pa- sancli judicio et virtule, donee salisfecerit, prao-
rochiali esse subjectos, pro conservando tamen senti excomm.unicalione punialur, et seterria san--
inte.r nionachos et canonicos fraternse pacis vin- clorum societate idienus exislat. Amen, amen.
culo, communi eprum voluntale de mililibus et Aclum et confirmatum Catalauni in prsgsc*;ilia.
uxoribus eoriim id pbservandum statuimus: Ut cum domiui Guillelmi. episcopi, et capituli beaii Ste-
ad extrema pervenerint, liceat eis, ubi elegerint pliani, anno Incarnationis Verbi niillesimo, cente-
apud canonicos seu monachos sepullurse locum ac- simo vicesimo, indiclione tertia, regnanle iu Galiiai
cipere, hac videlicet ratione, ut prius convenienlem rege Ludovico, etc.
ecclesise parochiali eleemosynam relinquant, et anle Rainaldus cancellarius scripsil et subscripsiu
lioram sepeiiendi, ad ecclesiam beati Martini de-
1045 CUILLEMUS DE CAMPELLIS. 1-0-54

OPUSCULA DUBIA.

DE QRIGINE ANI-MJE.
Thes. Anecd. V, 881.)
(MAKTEXE-

1. Qtwstio sxpe venlilala csf, qtia justilia animse A

k corpore liomo,' qui et nalura cdrporali his opus
pueroruin qui ante baptismuin moriunlur damnen- habebat, ex rationali autem spiritu Deum coniem-
tur. Corpus quidem, cujus seininarium fecit in Adam, plai-elur, et sic se el corpus, cui juiicluiu fuit, bea--
si conlrahal maculam originaiis peccati, non vehe- tificaret: quse duo ila quodammodo sunt inserta, ut
menter admirandum est: anima vero, quaeab optimo et corpus per spirilum sensificaretur, id esl illos
facta cst, de corrupta non descendens massa, nec quinque sensus haberet, el anima naturam corporis.
ex dispositione sua corpus illud cui unilur prsesu- ila conlraheret, ut inde sensiticaret el irascerelur,
Jiiens, sed ex volunlate sui Creatoris ubi ppsila esf, vel concupisceret, vel esurirel, el csetera hujusmodi.
ibi obcdienliam suam servans, mirum videtur quare llac ergo lege crealus est homo, ul hominibus per
debeat damnari, nisi propter ilia peccata, quse sen- successionem creandis seminarium haberet qiiau-
sualilali conseutiens jam "adulto corpore faciti Fides lum ad corpus, Deus autem itifurideret novas animas.
tamen Ecclesise habet, quod si qu.am stalim unita Si ergo homo in obedientia perseveraret, sicut ipse
cst corpori nioriatiir puer,^ damnabitur anima pro- sanclus etmundus esset, ila et seminafiiim prolis
pter reatum originis : in quo videtur esse Creatoris quod ab eo procederet, Sed quia ipse primus per
culpa, qui tale dedil illi hospilium, iu quo necesse inobedientiam cerfupius est, poenam susccpii, ut
esset illam cofrumpi. in concupiscentio generaret. Quae ergo parlicula ad
2. Unde quidam impellunlur ut dicanv, animam vim generalionis procedit, ipsa quoque corrupta
quoquc ut corpus ex traduee descendere : el sic a est. Sed, si homo quod ad eum perlinebat de gene-
culpaj immunis est Crealor; quia auima quoque a ralione male dispensavit, debuitne Deus inconjinu-
corrupla anima patris, ul corpus a corpore, descen- tabilis idcirco consilium suum mulare, ut novas
dit. Inde etiam addticunl Gregorium Naziauzenuin, animas non infunderet seinini, qualecunque ex pa-
sapicntem yirum, qui dicil quod quam cilo conjun- renlibus prbcederet ? Non est penes quem sit incon-
guniur seniina palfis el malris, statim adest anima, siantia. Facit itaque Deus quod ab seterho propb-
sed hon cxercet potenlias suas, sicul nec quando sueral : novas animas immuhdis cbrporibus inftiii-
jialtis cst puer, non slatim discernit, nec ea dijudi- dit, non ulens crudelitale, sed justam providenliam
r.ai qusc post in adulta facil setate : unde enim, ut iinplcns : nec anima habet quid queralur de Deo.
ille ait, semen illud in virum formarelur, nisi ani- ldcirco enim eam fecit, ut aniinando corpqri cain
inse seminarium liaberel? sed si ille dixil auimarii infunderet: quod si corruplum vas ihvenil, ipsa
.«.latiminesse seminibus, non ideo dixit eam ex pa- quoque inde corrumpitur, idcircb necesse est ut
jcnlibus descendere. Polest etiam luric novam ani- C ( purgetur, Nce habet anima quem possit jusle accu
mam Deus infundere, quamvis nec hoc doclores sare de nialo quod patifur, nisi priores parentes
Ecclesise. consenlianl,sed vel sexagesimo sexto die quorum peccalo mors iritravit in mundum, quia, ui
post concepluin, vel sexlo mense novam asserant a diclum est, non debuit Deus propfer stullitiam ho-
Deo infundi animam. Quomodo ergo non sit culpah- miiiis mutare consilium animandbruiri hominum :
dus Crealor videndum est. sed illtid pro cerlo affirmare possuriius quod levissime
3. In principio crealurarum Deus fecit ratioiialem puiiientur, si anle baptismum anima a cofpofe sev
hreaturam, id esl angeium, qui de Deo notitiam paretur. Quod si bapiismum suscepit puer, inuiida-
caberet, el eum contemplando beaius fiercl; feeit lus esl ab omni deliclo, ct in hoc admiianda est
eiiam corporalia, qusc nu.lla ratipne vigerenl, \el inaxime beiiignilas Dei, quse.homini post prsevarica-
anie
eontemplatione bea.ta fierent. Videlur ergo aliquid lipnein medicinam invenil. In his vero quae
ui
superfluere in magna Dci r?publica, ul illa bruta bapiismum pereunl, quare Deus hoc disposuerit,
animalia, nisi alicui prodessenl ad beatitudinem. ad bapiismum non pervenirenl, occulla sunljudicia
Spirilus enim his non vescebatur, nec in aliquo his Dci.
jndigebal. Factus csl ilaque ex raiipnali spiritu et
im DIALOG INTER CHRISTIAN. ET JUD. 1016

DIALOGUS

INTER CHRISTIANUM ET JUDJEU

DE FIDE CATHOLICA.

(Bibl. P«.tr. ssec. xu, Pars i, vol. H, p. 1885.)

Reverendissimo Alexandro Dei gratia Lincoliieiisi A* dala servamus? tn quo ergp legis prseccpta destrui*.
episcopo , quidam fidei Chrisiianse propugnalor et mus?imevps eam destruitis qui nihil pmnino ser-
servus, in spirilu Dei recta sapere, et de ejus semper valis.
consolalione gaudere. CnniST. Ostendamlibi quomodo legem ipsam sic
Quia plurijnum Iitteris estis instruelus, atque noii observando destruis, atque ejus prsecepta tenens
solum hunianis seJ etiam diviuis legibus erudilus', non lenere probaris, et circumcisus incircumcisus
et personalis gralue honore proeditus, milto vobis esse convinceris; lex etenim carnalis carnaliter-
disputatiunculam parvam vestro examinandam ju- carnalibus dala est, imperfecta manens et clausa-
dicio, quam nuper cum quodam Judseo confligens sub figuris fuluroruni significativis , donec ille per-
edidi. Quidam mihi cum cognitus esset Judseus cu- fectus veniret, qui eam perfecte perficeret, et duduin
jtisdam liegoiii causa; tandem cogenle amore fre- clausam in se apertam oslenderet, qui aperit et
quenfer illi suadebam quatenus Judaismo relicto nemo claudit, claudit et nemo aperit, ipse nobis suo
Chrjstianus efficeretur; cui etiam multimodas erro- sanguinecircumcisus aperuil, uli dimissa clrcum-
ris sui vias veritatis luce mpnstraveram , et quod cisione carnali, polius baplismi lavacro. salutaris
dicebam , suse legis et nestrse testimeniis appreba- abluamui*, et virlutum cuslodia circumsepli a vitiis
bam, sed, cum obduralocorde in sua infidelitateper- B E caveamus, ut sic spirilualem circumcisionem habea-
sisteret, atque errorem suum ineplis quaestionibus mus ipse paschalis et spirilualis agnus, quem agnus
et argumentaiionibus tuerelui*, tandem amicabili ille paschalis et camalis significavil, cujus morte et
conyentione cpnvenimus et dispulandi gralia iese- pastu ab ^gypti serviiuie, hoc est a diaboli polft-
diraus. Igitur rogaverunt me auditores ut hoc pro stale eruiraur el interna salietate reficimur. Nam-,.
utililate fidei litteris lraderem,^quibus libenler obau- quodvetuslex signiflcavit in speeie, boc nova lex.
diens pro capacitate ingenioli inei sub persona Ju- praeiulitin re. Quid ergo prodesl lenere significan.r
dsei et Christiani disputanlis apicibus adnolavi. In lcm legem, cum jam boc quod ipsa lege signiiicalum
quo , si quid bene dictum Dei gratia: tribualur, si est manibus teneamus? igitur, quia carnalis.circum-
quid ptiosum et inutile vestra prudentia noverit cisio et carnalia legis sacrificia jam,.iiihil.prosunt,
resecare, sive totum sive partem libentissime feram annihilanda sunt, et spiritualis circumcisip et.novse
quidquid vobis inde placuerit facere. Ergo Judseus legis mandala quia spiritualiter pi'osunt,,ouiuimodis
ille plurimum sua lege peritus noslrarum etiam observanda sunt. Tu ergo qui carnaliter , hoc est
lilterarum iion inscius sic inccepit. inutiliter circumcisus es.;, sic incircumcisus esse
Jou^us.Sipatienter me velJes audireel meis quse- convinceris, et legis vetgris prsecepta tenens, non,
stionibus sequanimiter respondere, libentissims sci- tenere, imo destruere comprobaris; quia eacarna-.
rem quare Judseos culpalis et abjicitis, eo quod liter servans, spiritualiter tenere contemnis.
legem sibi a Deo per Moysem datam servare pro- JUD.Quid estquod dicis certe multum blasphe-
haniur : si enim lex bona et a DeP data, est utique nias, quia hoc quod Dominus sfatuit annihilandum
obseryanda;' nec ejus cbservaleres idcirce qupd judicas ? An ausus es legem quam Dominus fecit et
eain ebservanl exsecrandi sunt,imo eos exsecranles seripsit imperfectam dicere ? fecitne perfectus Do-
magis contemnendi sunt. minus aliquid imperfeclum? aut, si ipse est tain
CHRISTUNUS. Hoc idem requiro a te ut patienter mulabilis ut pro rerum vicissiludine aut loco aut
iheaudias et veritatem quam dixero obslinato animo tempore sua dicla commutet et facla, velut nunc
non repellas; legem quiiiem scimus a Deo per asseris quod introducta nova lege. vetus abolenda.
Moysemdatam vobfs uliquebouam et observandam, sit; dic quseso quomodo stabit verura illud qtiod.
nec ideo vos abjicimus si legem servatis , sed cul- dicitur : In selernum , Domine, permanet verbiun.
pamus quia ipsam Iegem veslram non tenetis sicut tuum ? si enim verbum Dei permanet in seternum ,
tenere deheretis, imo eam destruitis. permanebit ulique islud verum quod dicilur: Oninis.
JUD. Quomodo? nonne circumcisionem tenennis, j) i caro quse circumcisa non fuerit, peribit.aiiima Hlax
et legis sacrificia, proutpossumus t et Cictera man- •de populo suo; lex nullum excipil sed omncm,cag-~
Miil GUILLELMUSDE CAMPELLIS. J048
ncm cirumcidi prsccipit, et incircumcisum dc A i veslra lcx admilli peccatum ; abslineamtis a porco
populo suo exterminandum dicit, in quo omnino pariieret peccalo; sic etiam carnis circuincisionem
de spirilu lacuit, et solam carnem cireumcisam. et legis cseremonias observemus, ut tamen spiritua-
Unde ergo hanc spiritualitatem augularis? lem scnsum non oraittamus : nam ipso quoque au-
CHRIST.Audi, Judscc, mysteria fidei, et,ab!aloveIa- ditu gravissimum est, quod incommulabilis Domi-
jnine lui cordis, in cornutam facicm Moysi lynceis uus nmtabiliier sua dicla constiiuat.
oculis inluere; quod Domintis slatuitnon deslruo, CHRIST.Si litteram occidenlem relinqueres et
jmo omni volo constiluo. Legem quia imperfectam spirilum vivificanlem accipei*es,procui dubio siires
essedixi; utique verum et bene dixi, quia per eam quid sil immutatio dexierse Excelsi, et quia talis
fuil lantummodo cogniiio peccati, ad cognoscenda duarum legum ratio non eslinauis mutatio, sed po-
et resecanda peccala lex data csl; non tamen per tiusdivini myslerii .revelalio : quod enim in Yeteri
eam aliquis vilani selernam conseculus est; carnalis Testamento sub figuris diu occullatuni est, in nova
)ex carnalia prsemia habet, temporalium rerum idipsum Dei gratia et rerum prsesentia propalatum
abundanliam porrigebat, non tamen paradisi ingres- cst; nullanulem ratio suadet, imo inipbssibile esl,
sum alicui promiitebat; igilur perfecta non erat ut sub illalegevivamus , qui noii sub lege sed siib
qusc perfecle salvare uon poterat; quoniam paradi- B I gratia sumus, alioqui gralia non esset gfaiia, quam-
sus proloplasii culpa jamdudum omnibus claustis vis autem novam graiiam quserimus, noh lauien ol>
erat,el flammeus ensis anle positus voienies adire hoc fidem Veleris Tesiahienli j;elhiquiinus; shd in
velabat; quia omnis liomo iiv prinio palre origina- Iege et prophelis mulia divefsa, inio .adversa scri-
liter peccaijs, morle ceciderai; ad reparandum pta surit, qusead litteram minime sfare pbssuntr
igilur hoc damnum carnalibus sacrificiis sufticiens quare spirituaiem sensum petiiiit, de qiiibusinnu-
lex non luil, quse paradisum aperire non potuit, meris unum libi proponam ul hoc agnilo Cseierai
uec se obsefvautes quamvis juslos ab infernis eri- similiter valeas inlueri. Rex David inpsailcrioquam-
pere valuit. Ergo necesse erat ut Dei Filius in tefris dam similitudinem faciens ail: Sicttt ros Hermsn qui
veiiii-et, qiii prb nobis sufliciens hoslia facius car- descendilin inohlehi Sion ; hoc secundum hisioriam
naiia sacrificia removcrel, el legem imperfectam quanfum sit impossibile satis adveftitis ul ros moh-
perficeret, ct noslra mala gcrens' nostram mortem lis Hermon descendal in monlem Sioii. Quia igitur
stia morle destruerel, et regni coelesiis januas lilteraliler siare nori potest, congruit ut ailegorice
aperirel. Expiavit igitur culpam nostram, etremoto proferatur et dicafur quod fbs monlis Hermon lunc
versalili glariio curictis sanctis I.iherumfecit introi- descendit in moniem Sion, cum Dei gratia quse arcn-
lum; fecil ergo quod vetus lex facefe non, poterat, ^t lia corda rigat, de monle Hermon , id esl, a Ik-
et quod illi deefat ad perfectum nova legc supple- mino, qui mons noslrse forliuidinis esl descend-It
vii, dans nobis altiora et.spirilualia jussa, quibus in montem Sion , id esl sanctorum aniiiias quse,
jelerna splritualia darentur prBemia: verbi gratia , quamvis carnali mole graveiitur, tameri pro posse
vetus lex pfohibet homicidium, nova damnat iram suo per speculum el iii segnimate Domlhuni specu-
ct odium; illa- lex adulterium , isl.a etiam menljs lanlur: nam Sion speculalio diciliif, alia quoquc
appeiitum; illa prohibcl edi porcum ut iinmundum, innumera sunl quorum qusedamallegorite, qusedain
ista proecipii comedi ut nmndum, et abslinere a vero inofaliter, qusedani aulem sola liitera valcant
ujalo quod peripsum significalur. Non lamen idep seslimari. His ergo adverle quod vctus lex figuraliter
velei*aet iiova prsecepla adversa sun.t, sed potius loquebatur quse lanta impossibilia lilteraJiier faic-
idcnv el ununi sunl , dum quod illa carnaliter batur; porro quod dixisti ut quia duo Teslamenla
dicil , isla spirilualiler jmplet ; sic verbum consonant ulrumque servemus, specie pafiter et
Dei pcrmanet in -aeteruum. Quod velus lex lcm-j re, quam diflleile el iiiutile sit evideriii excmplo
poralitcr staluit, lioe nova lex seternaliter adim- tibi probabo.
])levit;sicquoque in.lelUgilur,omnis caroqusecircum- TV JUD. Quo exeniplo?
cisa jion fuerit, anima illa, inquit, exlerminabitrr des CBRIST.Propone te lenere liucCiii in maiiu tua.
{topulo suo. En vide spiritualem sensum littera car- JUD.Fiat, teneo nucem. .
nis incl.usum, non eircuincisa carne exlermiiiandam,i. CURIST.Si hanc nuceai infractani edefes, foisiian
aniniam asserit: quia anima , quse vitia carnis noni te slrangulares.
resecavit, procril dubio aelerna damnalione peribil; sic: JUD. Ulique cito coniingefel.
ilaque.ljsec duo lestanienia.in ununi ordinala a Chfislo,), CHRIST.Ergo nux iniegra non est bbna ad conie-
qui facit utraqueuriuin.in quem oportet le credere. dendum.
Jub. Si enifti islse dusel.egesinseparabiliterunura.i. JUD. Utique.
sunt, ul asscris et probare conlendis, injust.issimum i CIIRIST.Prius ergo oporlet testam fraiigei-e ct sls
est ut noslra lex, qu.sesecundum luam quoque sen-- pervenire ad nucleum. '
icntiam principium ac fundanienlum est vestrse le- JUD.Nullatcnus aliier esse potesl.
gis , funditus debeat aboleri; sed , si nova lex tenetit CHRIST.Audi igilur : non poies riucem integram
re quod velus significavit specie, teneamus ulram-i- edere utililer, nec pervenire ad nucleuih nisi prius
«jue; sed nostra lex prohibet comedi porcum , et;t lesta fragatur, sicu! non ooles "•oervenircad novaux
 1049 DIALOG.1NTER CliRiSTIAN. ET JUD. 1030
lcgem nisi vetus lex conqucssetur : nani ssepe di-- A Patres lui fecerunl qtii legem veterem novae legis
xisse me recolis, q-uodvelus lex novam intra see gratia servaverunl, cl spe fulursesalulis quamin ea
lenebai inclusam sub figuris et senigmalibus posi- clausam esse noverunt omni volo dilexerunt; nec
lam ; oportei ergo ut prius vetus , id esl, leslai eorum aliquis leslam hanc confringere valuit, donec
frangatur qualenus nucleus, id esl, nova lex scilicett ille magnus prophela' venil qui eam magna stja
Dei gratia delegaluret lenealur; necesse estut veluss virfule contrivit. Dic mihi, precor, fracta nuce, su-
uinbra pellalur»,-et nova lux cceleslis gralise profe- blaio niicleo, de lesia quid facies.
jaiur, expedil ut pi-ophelarum imo Dei proiuissai JUD. Retenlo utili nucleo teslam iiiutilcm in jg-
coiiipleanlur, quae olim longo ante lempore futurai neni projiciam.
prsedicebantur; non eniin semper dicenduni el pro- CHRIST.Eia ! fac quod dicis, projice testam vcte-
miltenuum eral: Ecce virgo concipiet el pariet filium,, reiri scilicct circumcisioneni cuin actibus suis ct in-
qiiis Dei gralia jam virgo concepil et peperil, eti duere novum homiiiem salutaris baptismi gfatia
post parlum vii*gopermansil; necsemper eratexspe- qtiacte a vetuslis erroribus efuet, et mundabit, atque
clandus illeprophela de quo Moyses dixerat: Pro- ablato velamine tui cordis luce clarius illustrabit; ad
phetam suscilabit vobis DominusDeus de jralribus! oves quse perierant donius Israel Chfistus pfsecipue
veslris, ttmquam me, ipsum audietis , oninis qui noni niissus est, illis prbriiissus et datus, sed tandem
audierit propheiani illuni exterminabitur de populo' rejicienlibus ablatus, et nbbiscollatus; tamen ipse
stio; jam eniiri ille propheta el plus quam propheia,, fejeclus non'rejiciet te, quia fons pietatis est, imo
iiiio Dei Filius venil, que-.nmanibus snofum fratrunii lajius e.t gaudens stiscipiel quia te fecit, atqui faclum
peremptum , Dominus a morlujs suscitavit. perditumque redemit et sua morle ad vilara repa-
JUD. Yalde miranduni est unde vos Chrisiianii ravit; tantis ergo beiieficiis non debes ingraius
lalia prsesumiiis, nam hoc de propheta dicil iioni existere imo devotas illi gratias reddere, atque de
dc Cliristo, sed de Josue Moyses dixit; ut quid ergoi luis blasphemiis veniam petere, ipsumque verum
Seiipiurain pro tua volunlate perverlis? Deum et verum liominem credere atque fideliter
CIIRIST.Si Moysi verba diligentef alteiideres, adorare. Nam de tua salute lsetabitur, lsetabiinur et
prociil dubio ista non diceres, tanquam me, inqnis; nos Chrisliani, isetabunlur quoque angeli, qui potius
prophelani vobis Dominus suscitabit; Josue legislalor gaudent super uno peccatore pGenilenliam' agente
lauquam Moysesnon fuit, sed,tanlummodo popuJumi quam super nonaginta novem justos qui non indi-
Dei in terram promissionis induxit; Christus autemi gent poenitentia; bene ergp facics si relicta Judaismi
novse legislalor lanquam Moysesveleris exstitit.quiai _. perfidia, ad fidem viventium cl Chfistiaiierum gra-
lex per Moysem data esl.graliaatitem et verilas per liam conTei'tai*is.
Jesum facia est, ipse audiendus el credesdus esl; et JUD. Deponequam citius istam laeliliam qua me
oninis eum non audiens de populo Dei externiinan- victum seu conversum essepuiasti; non enim tam
dus esl : idcirco vos cslis exclusi et remoti a Dei facile mihi persuadebis ; multa adhuc resiant quilms
plebe, quia talem prophelanv non vultis audire: le vehementer arctabo, etincampo certaminis lnijus
vos inaniler Chrislum exspeclatis venlurum , el iminbtus astabo; responde nunC cur Doiriinus lam
carnales ceremonias obsefvatis, sed limendnm esl fragilem legein dcdit, quoe se observanles servaie
dutn ipsum venisse noti cfediiis et alium exspeciatis, noii potuit, cerle quoddam genus deceptionis e»i>
ul non ipsrim sed alium suscipiatis. polioliem dare infirmo quas eum servare non possii»
JCD.Gravissiniuin .nobis videtur legein nostram iiam quid proderat legem lenere cum post saorte£5i:
relihquere, quam pro cerlb Doininusfecit et dedit, selernis ignibus tenerentur? niniis autem incredibihj
et quain Iradilam et observalam a patribus per cst quod Abraham, Isaac et Jacob et cseteri sancti
miliia annorum lenuimus, sed si ila fere inutilis utique Dei amici in inferno fuerini, quod cefte nulla
est ut astruis, dic.qiiseso, si scis cuf sancti Palres auctoritale jam poteris approbare.
npsiri hanc tam fideJitef servaveriiit et per earn *D \ CHRIST.Non est mirum si Dei prsecepta conlem-
Doiuinoplacuerint, nam ipsi utique prsescii futuro- nilis, quia populus durae cervicis estis; idcirco verba
ruro fuerunl et niulta vetitura dlxerunt; unde cre- mea tibi sunl gravia, quia iu malevotam aniinani
deiidum est quod hanc lam seduls non sefvassent, non inlroibit sapientia, qui est ex Deoverba Dei audit,
nisi aliquid ulilitalis inesse novissent. sed ea animalis bomo oinnino non percipit. Revera
CHRIST.Aperi oculbs tuse mentis et vide qualiter scias quod Abraham, Isaac et Jacob-ininferno fue-
ipsum exempiosuperiore nunc consequar, dic,obse- runt, quia communcm condiiionem evadere ripn
cro, nucem illain quam manu tenebas inlegram, ppluerunl; ilii quoque qui sub lege vixerunt atque
cujus rei gratiaplusamabas lestaean nuclei?Nunquid eam lolis nisibus lenuerunt, quoniam lex lam fra-
testam pro nucleoqiieui iniussperabas, aut nucleum gilis eral quodeos a viis infcrni retinnre non poterat,
pj-o tcsta servabas ? boc ipsum librorum tuorum auctoritale probabo,
Jut). Certe spe nuclei quem intus spcrabam lestam scilicet illo Israelite dicente: Si non reduxeritis Ben-
conservabam : nam si niliil inlus scissem eam pro- jamin, deducetis canos meos cum dolore ad inferos:
tinus ahjecissem. ElJob: Infemus, iuquit, domus mea est, in lencbris
CHRIST.Modo bene dixisti, sic quoque sancti stravi leclulum meum: David quoque. Ex infenw.
1(551 GLILLELMUS 1)E CAMPELLIS. 1062
inferiori eruisli aniinam. Ecce tres idoneos tesles A imooljlaiam saltitem rejicienti infert cbntagium non
tase legis libi produxi, ulinore duorum vel trium auferendo sed inferendo supplicium; riam,'postquatn
testium sil omne verbum, qui, quamvis ininferno in- misit Dominus redemptionem populo supet manda-
feriori non fuerint, lamen ininferno se fuluros esse vilin aeternum Novum Testanienlum, vestrrim vetus
testantur, ubi nihil aliud quam tenebras paterentur, dclirarnentum nihil vobis prodest, inio omnibus mo-
jiam in iuferno inferiore damnatitii lenebantur qui dis obest; ideirco in iiiferno nulla erit vobis exspe-
pro suis sceleribus selernaliier.damnaban.tur;. porro, ctanda redehiplip, sed seternaliter in ipso peribitis,
quoniamdefragililalelegisloquens congruum exem- quia redempiionem jam missamvenisse non credjtis,
pluin dedisti dict-ns, quoddam genus deceptionis esse imo eam contuinacia gravi contemniiis; posses
dare polionem infirmo quae eum sanarenon possit*. lamen evadere si bapiismi gratia vel lavareris,
primo scias quod Dominus neminem decipit, inio qtiod nisi feceris in regnuni coelorum.;riiillatehus
omuem deceptum misericordiler reeipit; cave ergo iiilroibis.
ne liia blasphemia super capul luum redundet; post JUD."Videquid est quod dicis, sl ego"vel oninis
hsec noscas quia ad reparandam naturalem legem, nou baptizalus iii regno coelpriim npniiilrabinius
lcx scripia data esl, quoniam lex naluralis in primis quia baplizati npn sumus.Tunc Abraharii et caeteri
palribus insila eral, poslea in eerum filiis nequiiia "^ patres in ipsc ncn inlrabuiit, qui aqua baptismatis
vilse elmerum omnino deleia (2) et prsevarjcala est, abiuti npn sunt. ,
uam prisci patres naluralibonitale sciebant quid CHRIST. Utique Abraham et cselevi sancli In pa-
cavendum vel agendum esset, scjlicet ne unquam radiso sunt, quia in niorte ipsiris baptizali sunl; nam
facerenl alteri quod sibi non vellenl fieri. Quiaigitur ipse eosproprio sanguine Iavit et inorli ereptos vitse
lex ista tam longsevitate magna quam iniquitate reslituit, qui non soliim originale peccatuin niorieiis
crescente a memoria liomirium tota exciderat, ne- expiavit, sed eliam aclualia peccata credenlium
cessefuit uthanc lex scripta repararet, rememo- condonali pietate delevit.
rans peccata vitanda a quibus observantes peccaium JUD. Cuin dicis origiriale peccalum : sestinib le
el pcenain peccati evaderent, nam sicul ait Paulus eloqui de peccalo quod Adain pater oinnium fecit,
vtster et apostolus nosler, anle legem peccatum sed quid inde ad nos? audi quid proplieta dicEl,
jion impulabalur quia nesciebatui' :peccatum, inquif, auimaquse perierit ipsa morietur, filius nbn poriabit
sion cognovi nisi per legem, nam concupiscenliam iniquitaiem palris, etc. Ilaque paler Adarii prbpriam
tiesciebam nisi tex dicerel non concupisces.Igitur hoci iniquilatem portet quse ad nos onmirio npn pertinet,
modo prpfuit lex eo tempore his qui eam servabant: rc quia, quamvis ejris filii sumus, iamen iniquitaterii
quia peccatum cognoscendo vilabanl, el pcenam ipsius non ferimus, quid auterri nobis illaih repuias
peccali paritef evadcbant, demquelegis potio quodam qui nondum creati vel nori eramus!
m.odosegrotanlibus yaluit, quse.quamvis eosperfecle CHRIST.Pro certo scias quia peccatuni qriod Adam
sanare non posset, tamen sui caulela a malis im- fecit, tu ipse fecisti, et pomum, qubd;ipse conlra
rninenlibus relraxit, sed ideo ad perfectum nemi- Dei praeceptuni momprdil, lu momordisli: quia
nein. adduxit, quia rcditum paradisi obtinere nqni quando Adam peccavit, riullus homo erat praelei
potuit. Adam, sed omnislioinberatAdam; igitur quiaAdam
JUD.Benediclus Deus, nam te quoque falente no- peccavit, omnis homo peccavil; illiid enim genus
bis Judseis gaudcndum est, qtiia lara validam legemi unde humanum genus procederet toluiri simul tunc
liabemus, quse, quamvis secundum tuam senlentiamt in corpore aderat, nec inde aliquid lluxeral; quod si
ex lolo non salvet, tamen non omnino inutilis imo> aliquis lunc nalus esset qui peccatum Adse nori fa-
salularis est, quse se pbservantes ab inferni pceniss ceret, nec facienti consenlirei, prpfecto patris crilpa
eripere polest; certe multura laetari debet qui, quam- careret, sed, quia oriines eramus in ipso riec nondum
vis beiia non babeat, calamitatibus lainen caret, et,, separali ab ipso; inseparabililer peccaviiiius ciim
quamvis in infernc sit, inferni mala non suslinet; ; D [ ipso, et quod commisil pariter comriiisimus, et eam-
igitur lex non reliiiquenda sed polius retinenda est,, dem senlenliam mortis incurrinius,. idcircononuji
quse licet paradisura nobis non reseret, lameni patris iniquilatem sed tuam propfiam pprles, qui ab
observanlia sui temporalia bona praeslans, eliam a\ eriginali culpa, quam cum ipso feceras, salu.tari ba-
malis animseconservabitillaesos. ptismo Iavari resultas.
CHRIST.Non gaudendum, sed potius gemendumi JUD. Dic quaeso qua raliope ppterit me baptisma-
et fiendum tibi est, quia niiser flammis ardebis,, tis aqua ab originali peccalo mundare; ridiculosuiii
dum graliam Dei tumida mente repellis; lex etenimi quoqtie esl dicere quod spiriltiale et invisibile pec-
quse tuis anlecessoribus prefuit modo tibi damna- catum malerialis aqua vel visibilis possit aliqiiate-
bilis est; illis siquidem exspectantibus redemptionisi nus abolere; non enim lam sublilis est ul lavato
advenluni valebat lex vilando conlagium, nonincur- corpore anima pariter abluatur. Si vero Christus
rendo supplicium; tibi aulem frustra exspeclantii illam culpam sua morle piavil et nos omnes purga-
(2) Nota quod quando ait naluralem Iegem vel1 rtim generalium legis naturalis ad particularia.
omnino deletam per peceata, vel toiam cecidisse;; agibilia.
debel inlelligi quanlum ad appficationem principic-
 1053 DIALOG. 1NTER CHRISTIAN.KT JUD. 1054
vii, qua necessitate postea baplizemur ? nunquidd A J omnibus aliis caruil, quia omnino peccalum non fc-
jn morte ipsliis baptizali non sumus, norine illa re- cit: uam de immaculaia virgine coriceptus el natus
demptio tam sufficiens fuil ul jam non alia posliuo- sine virili semine genitus esf ac proinde originalis
duni egeamus? ctilpse particeps non esl: illa enim nalura in qua
CHRIST.Non solum ab originali peccato sed eiiamti primus lionio condilus fuerat, posl modum ipso
ab aclualibus cunctls polerit te baptismaiis undaa pecranleviiiala esl; quia si non peccavisset, utique
lavare, nam verbo Dei et saccrdolis officiosanctifi- in generando vkiosam et sordidam deleclalionem
cantur aquse capessenles virluiem qua possint nonn non perlulisset; imo quiela et placida nathra sicut
lanlum corpora {sed etiam mentes abluere; vivuss facta fuerat permansisset; quare cohcepius ille sine
enim sermo Dei et eflicax, et penelrabilior omni ii culpa fuisset, quia voluniatem ardenlem non per-
gladio ancipili, perlingens usque ad divisionem 11 scnsisset, sed quia peccavit el peccaium in se at-
animse ac spiiitus, compagumque ac disci-eloretinm n trahens pristinam bonilafem suae naturae corrnpit;
eogilationuni ct intenlionum cordis; de qno verbo0 confestim contra suum voium, quam nondum sen-
sumii aqua virtutem purgandi, lamen, si fide nonn sera-t carnis luxuriam sensil, quia ejus caplivalam
/icla accedas, et id quod exlerius exhibes inleriuss menteni peccati delectatio comprehendil, et ipsam
perfecta Dde conserves; si enim non recte credenss peslem omni posterilati infudil; quaprbpter omnis
baptizatus fueris, non tanien salvaberis idcirco, sedd homp carnali deJeclamenlc genilus, cum originali
potius condemnaberis, et econtra si recte credenss peccalp nascilur, qui per luxuriam vilialam naluram
bapiizalus non fueris tamen cum lua credulilate sinee a primp patre trahens, et de cerrupiicne carnis
baplismo nullatenus salvari poleris: denique fidess nalus, illa placida natura carel in qua priinum pri-
jioii polest salvare sine baptismaie, necbaptismus s mus liemo faclus est. Denique, duin in coiiceptu
itidein sine fide, idcirco credere el baplizari debe- Chrisli omnis luxuria defuil, nullam de carne pec-
musutfidem cordis baptismi opere demonslremus,t catrice maculam traxii, iriio cooperanleSpiritusancto
el eamdem coiifitendo voce eliam proferamus; cordee placidum et mundum conceplum habuil, quia omni
enim credilur ad juslitiatn, ore aulem confessiofit adi deleclainenlo luxurise caruil, et quia in lerrispatrem
salulem, nec ridiculum, imo jngens miraculum es.t 1 non habuil, de corruptione carnis natus non fuil:
quod materialis aqua aucta Dei virtute spiritualess nec originali peccalo aliqualenus aagrotavit, sed nos
inaciilas possit abluere, credentibus scilicet sordess aegrolps sanare praevaluitet sanavit, quia maler ejus
incrcdulis vero quamvis baptizalis non aufert sedi postpartum virgo permansil.
polius afferl: nam, quia de morte Chrisli loquens, leec( JUD.Quia nunc ralionis ordo competil ut jam de
eliam pluraliler inlromisisti, dkens : si Chrislus noss virginis parlu colloquamur, dic mibi quomodo con-
oranes purgavil, qua necessitate poslea baplizemur,, tra naturam parere poluil, quae, sicut ipse dicis,
scias quod mors Clirisli tanlumniodo credentibuss auclorem nalurae generavit: non enim usitaium imo
prodest, et, sicut illis vita est, ila incredulis morss contra naturam est, quod sine virili semine de Maria
est; libi itaque nihil yalet quandiu incredulus es, filius nalus est, et si virgo concepit et peperit, illud
quia fides ejus sine baptismi operibus otiosa est, imo3 lamen quod vos additis, propheta non addidit, id
dsemonibus simills est, qui, quamvis Dominum noni esl, post parlum virgo permansil: hic ergo prae-
diligunl, tamen credunl el conlremiscunt,sed, quisquiss sumplio vestra augmenlavil, quod Isaias dicere nou
Dominum amat, utique baplizari festinat, ei suami praesumpsit, sed oinnino reticuit quia vaniim esse
fidem operis exhibilione comprobat, quia amoris3 . praescivit, in quibus advertendum est quod mulia
prpbalip est, operis exhibitio; itaque illa redemptip> inepla profertis, et Scripturas interprelando divinas
sine baplismo tibi nonsufficil, qui fidem quam debesj pro voluntate disponilis, nisi itaque parlum virgi-
liabere confilendo ve baptizandp non approbas, imoi nisquidem naluralem non esse probabiliter appro-
eam conlradicendo. abnegas, idcirco prius crede po- bes, ipsam post parlum virginem permansisse non
slea baplizare et mundare ul spirilus sancli pignus, nf credam.
accipias, templum fias, et consepultus Chrislo perr CHRIST.0 Judsee, noli esse incredulus sed fidelis,
bapi.ismum in morte, parliceps quoque resurrectionisi quia juslus ex fide vivil; quod enini virginera si.ne
cfliciaris. virili semine concepisse miraris, agnosce Dei onini-
JUD.Quoniam ergo baptismum necessarium essei potentiam cui omne quodlibet possibiie est, quia
demonstras pelo ul dicas quomodo Chrislus ab ori- omnipolens est, quia eliam est factor naturae, mulla
ginali peccato redimere valuii, qui ipsi peccaloi conlra naturam facit, quibus se Dominum esse
obnoxius fuil? Nam de corpore feminsenatus est et. nalurae portendit: An conlra naluram non fuil quod
caro de carne Adaefactus, ipso peccato carere noni lsraeliiis Rubrum niare aperuit, et eos per medium
poluit, quia carnis origine peccati niaculam traxit, giadieiues siccis vestigiis transire fecil? atque quod
porro aegerqui seipsum sauare non prsevalet; incre- manna in deserlo luis palribus pluif, el aquam de
dibile est quod unquain alterum sanet. petra produxil? Et virga Aaron qtiaearida floruil,
CHRIST. CumChristuni originali peccafo obnoxium frouduil et amygdala peperil, nonne conlranaluram
esiedicis,oninino menliris; ipse eiiim originale non fecit ? rubus quoqne, qui ardere yidebalur, et non
liabuit, quia in inifiiiUale concepius non fuit, imo et -. ardelkt, nunquid naluraiiler faciebat; his ergo
1055 GUILLELMUSDE CAMPELLIS. «056
collige Dei poienliam, el quod sicut virga Aaron A regnabat, qui genlis ipsius alienigena erat, ac pro-
arida conlra naturam floruit et peperit amygdala, inde ipsum occidere tolis nisibus appelebat lunc
sic coiitra naluram concepil et peperit virgo Maria ; vero dux de femore Judse el sceptriiiri regale fine
ct sicul rubus videbatur ardere el non ardebat, sic tenus ablatum est, quia postea regem vel duceni de
vifginem Mariam nullus ardor lenlalionis urebal: seipsa Judaea non liabuit: nam eo lempore ille qui
quam Spiritus sanclus in eam supervenieris obum- mittendus erat venit, Jesus Christus Dei Filius", qui
brabat. Ut qriid ergo contfa naturam, sed Dei vir- est exspecialio gentium.
lule virginem peperisse nou credis, curii tanta JuD.Tpsis luis verbis <n meis manibus incidisli,
secundum naluram imppssibilia Deiimfecisse per- nam si Chrislus tuus de nostra gerite progenifus et
pendis, ut quid etiam dubitas postpartum virginem de ipsa tribu Judae natus rex et princeps est, plane
permansisse? nonrie vides quod radius solis per consiat quod Judseorura regnrim nbndutn finilum
medium vitrum lucet, ct lamen vilrum omnino est, et dum seeptrum Judae iiiinime finera fecit, pa-
jutegrum perinanct: sic etiara sol justitise Chrisfus tenfer vides quia nondum Messiasvenit.
virlute divinilatis virginem peiiustravit el carnem CURIST.lnio tu. ipse incidisti in foveam quam fe-
sumens malris integrilale servata per eam Iransivit, cisli, quia dum voleris nolens ccnfiteris riunc quod
et sub obscuritale humanitaiis Deum condens mundo "B Chrislus nosler rex vester est. 0 caeci et miseri!
apparuit. Deniquehac fide qua vivimus tu ipse vivere cur eum desideranter non suscipitis, et verum Deum
dcbes et credere, sine qua impossibile est Deo verumque hbminem confiientes devolissime adora-
placere; qua confisi tidentes audeinus dicere, quia tis? qui quamvis cum Deo Palre Deus aeternaliier
virgo concepit el peperit, et etiam addere quod regnet, regat et cuncta disponat, lameii lemporale
lsaiasnon addit, id est, post partum virgo perman- regnum refiigiit et suuita feghurii de hoc mundo non
sit: hoc qualitef factum sit invesiigare sicut expedire esse praedixit, sed lunc regnunl veslrunl firiem fecit,
non possumus, quia ' carnali morlalitale circumda- quando Messias veriif; de qiio longe anlea Daniel
inur, et inscruiabilia Dei consilia nos nescimus; prophelavit: Cum venerit sahclus sanclorutn cessa-
sicut enim non noviirius qualitef virga Aaron floruit bit unclid vestra. Ilaque vestra uriclio lola cesssvit,
et peperit, et lamen virtute fidei factum rion ambi- dum sanctus sanclorum venit, quia templo et Kgno
gimus, sic quoque beaiam Mariarii virginem sine caretis et in universo mundo dispersi, et exsecra-
vii-ilisemine concepisse et peperisse non dubilamUS, biles eslis, qui Messiam suscipere recusastis : quin
sed quo ordine faclum sil penilus ignorainus; tolura etiam timere polestis ne cum terreno regno seter-
ergo Dei potenlise conferamus, et illud sincera fide P ,, nura pariter amitlatis, nos aulem qui rium venien-
vivendo credamus ut ejusdem fidei praemia corise- tem suscepiihus et suscipiendo credimus, simril criin
quamur. Audi si vis qiiod inde quidam de nostris ipso regnabimus queiri tit Deriiirium et hbniinem ve-
auctbribus ait: diviha operalio, si ratione compre- Taciter adoramus : ipse enim exspectaiio veslra est
hemlilur, non est admirabilis, nec fides liabet meri- quem venlurum ad judicium exspeclando formida-
tum cui humana ratio prasbet experlmenlum; igitur mus ut securius videamus.
Dei Pmnipoientia a le non est discredenda, qui faeit JUD. Heri! proh dolor! quod ita me verborum
quaecunque vult in ccelo et in lerra; sed poliiisi tuorum tiirbirie subruis ut uride ie magisdebiiilan-
absque humanae ralioriis expeiimenio credenda est, dum existimo potius ad praeeipitiuirt mb pellis! sed
quia haec fides in aevumreniurieranda est. ilsec est- te ipse male debilitas; cum ChfislUm Deum ei Dei
aulem fides caliioliea ut credamus et confileamur' Filium appellas, certe ipsum boiium1hominem fuisse
quia posl parlinri permaiisil virgo Maria, quod nisii nori dubito, sed Deuni Delqrie Filiuni nullaienus
fideliter firmiterque credideris el baplizatus fueris1 credo : nam Iex inquit: Audi, Israei, DdhliriusDeus
salvus esse non poleris. tuus Deus uniis est; lex unum Deum adorandnm
JUD.Si Chrisliim jam venisse evidenti auctoritale 5 praecipit et illi soli servienduni esse dicit: quod
probares ad baplizandum me facile suaderes, sed1 D ] quantum sit erroneUhi vel damnabile satis scis^ qui
dum ipsum jam venisse dicis, et hoc probabili au- duas duoruni deorum pef sonas adorare me prsecipis;
ctorilale non astruis, meam menletn a" lua fideJ aut quse probat aucloritas Deum unquam filium ge-
avertis. nuisse? Nisi itaque hoc probaveris ut probatus bla-
CIIRIST.Hoc ex tuorum auctoritale libforum satiss sphema gravi pcenitentia dignus eris, el cuncta
ad probandum est facile, nam cuncta quse de ejuss superius dicta in vanum dixisse videbis.
advenlu praedicta sunt, jam in ipso complefa sunt,, CHRIST;Nunquam me possim prius laedefe, quam
unum libi proponam quo ex luae gentis forluriai Chrislum Deum vel Dei Filium appellarei haec debi-
Chrislum venisse Cognbscas; nam Jacob benedicenss litas semper me teneal, ne iri seternum deserat. Iri-
filiuin suum ait, lion auferetur scepirum de Juda, ett dubitanter ehim ChfislUsboims hohio estj qui etiam
dux de femoribus ejus, donec veniat qui mitlenduss cum Patre el Spiritu sanclo Deus unus est : quia
esl et ipse erit exspeclalio geuliunr, si annales hi- nos recte credentes unum Deumin personarum Tri-
storias peiscruteris, aperte reperies usque ad teni-i- nitate et Trinilalem in uniialeDe atis vencramur,
pora Salvaloris prineipem vel ducem de Judaeorum n quaruni essentiam personarum ex inilio librbrura
popttlo non delccisse; sed Chrislo nalo rex Herodes :s tuorum tibi piPtinus apprpbabp; cum enim Moyses
1057 DIALOG. 1NTER CHRISTIAN. ET JUD. 1C38
dical.in principio Deumcunclacreasse; nihil rectius A tem expressit, continuo sub unitate deilalis ccllcgii
inlelligendum estquam iusuo filio cuncta fecisse, dicetis, el meiuant eum omnes fines lerrw; igittir his
qui esl principium, foris et origo bonorum, ex quo duobus lam sublimibus teslibus, valde credendura
sunt omnia : quod enim Deus Pater filium genuerit est, ad quos specialiter repromissio de Chrislb facla
lesiatur David qUipalerna vOeePatrem Filio dixisse esl; nam Deus Abrahae dicens, in seminetuo bene-
referl, anie iuciferum genui te; quod eliam vox Filii dicentur omnes gentes, el ad David, de fruclu ven-
ilidcm proteslatur, Dominus inquiens:, Dixit dd me tris lui ponam super sederii tuarii, ritrumque vera
Filiusmeus es tu, ego hodie genui te.Cum ergo Deris repromissione complevit, quia in semine Abrahoe
Pater se Filium genuisse dicit, aperle suam et Filii quod est Cliristus nos scilicel omnes gcnles creden-
personam ostcndit et dum se Filius genitum clamat, do in ipsurii beuediclioiiem Iiaeredilale possidemus,
suam eiPairis personam demonstrat: nam duo re- quoniam super solium David el super regnuni ejus
lativa sunt Paler et Filius quia nec Palef sine Filio sedere, el cum Palre et sanclo Spiritu aelernaliter
esse polesi, riCc Filiusitidein sine Patre. Porro de regnare noh dubitamtis, quiii etiam ccelestes arigeli
Spirilu sanclo qui horum duornm in Trinitate est Trinitateni praedicant, qui lestante Isaia, Sanctm,
terliUs, sed in deilate unus, andi quid Moyses dicat: Sanclus, Sditctus, incessanler clamanl; sed cum,
Spititus Dei ferebatur super aquas, scilicet non qua- B Dominus Deus Sabaoth, confestim adjiciiinl, trinahi
vis niobiiitatevagandP, sed ut Deus cooperalor cun- confessionem srib uriitale eoncludunt. Observa igiiur
cia creaiido et vivilicando, hunc qnoque Deum crea- ne discredas quod auclorilaie tam mullipliciler po-
torem esse Psalihista lestatUT,qtii ait: Emiile Sphi- terit approbari, nam Abrahae benediclionem quam
ttiiti thum el creabunlur, et renovabis faciem ler- nondum habes habere poleris, si relicla perfidia in
rw. Quem enim ad creandum vel ad renovandam Christo renascaris, quo per fidem non solum Abra-
faciem terfse, emilii suppliciter postulat, 'procul- hae, sed etiam Dei filius efliciaris»
dubio Deum esse creatorem Spirilum non diibitat Jnn. 0 quam lcngo rolalu meis auribus tuus ser-
itein Joel prophela; elfundam, inquil Deus, de Spi- mo haud gratus cifcumvolat! sed cum te modo au-
ritu meo super omnem carnem, el propiieiabuni filii direm loquentem a risu vix eohiinere potui, vidc-
vestrt etfilimvestra;, hoc Dei gratia jam complelum licet cum narfares Deum sibimet dixisse, quod rioft
videmus, [quia Spirilu sanclo repleti sumus, quo sibi dixit, id est, faciamus homincm ad imagiiicm
eliam proplielamus dum iiobis et vobis oelerna gau- et simililudiriem nostram : quoniam hbc non sibi,
dia nuntiamus. Hanc etiani Trinilateni Moyses non sed suis angelis dixit, aliunde ilaque Trinilatem liiam
reticuit, clim narriat quod creare volens hoininem ^ si potes approba : riam istud quod ibi protulisti, lil)i
Deus di-xit : Faciamus hominem ad imaginem el ad J pcnitus non suffragatur; pofro qiiod Abrahse pro-
similitudinem nostram, scilicet rationalem et intel- missum narras, id esi, in seriiiiifi Itio: beiiediceiiliif
leclualem, alque hr animam aetefnaliter viventem, in te omnes gentes lerrajj non de Chfislo sed de
in quo cum dicit faciamus homihem, utique perso- lsaac diclum esl, qui palri jam seriectule fesso a
narura commembrat Trinitalem, et cum ad imagi- Deo dalus esl. Et rui-sura ad David de fruciu Venlris
nem et siinilitudinem deilatis, significat Unilalem : tui poriam super sedem luam, non de Christo sed
quod quidarii idiotse male intelligurit, qui non de de Salomone dixil, qui post eum in magna pace et
rationabiiitate vel intelligentia, sed de corporalibus gloria regnum illuddiulissimegubernavii. Quidergo
riiembris diei existimant, quibus sciendum est quod allegorizas de Christo, quodnon de ipsosed de Isaac
Deus incorporeusei incomprehensibilis corporalibus el Salomone dici aperlissime vides? Rursus cum
membfis cafet, ac proinde Corpiis hominis ad Dei modo incorporeum Deum hominem corporalem fa-
simililudinem facium non est, sed de rationaliiate cientem, ac proinde specie fcorporali sibi dissimi-
ct intelligenlia aut immorlalilate animae dictum est, lem; hiodo vero de virgine nalum Deum, corporalem
quod non solum homines, sed etiam angelos ad suam honiinem facluni astruis, le ipsum incredibilem
similitudinem condidit. Porro etiam paler luus j facis, dum modo dicendo, modo vero dicta negando..
Abraham Trinilatem agnoscens non negavit, qui iit vefilalis refugus ahgulos quserens, scripturas
venierites ad se tres angelos in figura Trinitatis subripiendo pervertis, quoniam tua fides;verboruni
suscipiens tres quidein Viditsed velut unura adora- luorum volubilitale circum circa rolalur.
vit; nam Spiritu Dei plenus intellexit in tribus CHRiST.Tnduratumcof tuUm magis habet ad flen-
myslerium Tmnitatis, ellamenin Trinitale Deitatis dum quam ad ridehdtinij qui CUmnegas DeumiHud
unitalem credidil, cum adorans dixit, Domine; si in- verbum non sibi dixisse, sed augelis ex ipsa pro-
veni gratiam Tri oculis tuis transile et requiescite tervia lua, noh egosoltis, sed eliamTsaiasimo Deus
in loco isto,, iibi nolandum est, quod cum tribus velut ipsb te deslruet : riam qtiodarij lpco de creatofis
uni loquilur, unum Deum in Trinilale se credere poienlialoqiiens Isaias dicit, qnis audivit Spiriium
profiieluri- Rex quoque David Trinilalem in unilate Domini aul quis consiliarius ejus fuit, et Oslenditei?
credebaty ;cuhi: repetendo dicebat, benedioat nos aut quis prior dedil illi, et relribuetur ei?cum ergo
Deus, scilicet Paler, et item Deus noster, id est iniit consilium et instruxit eum et docuit eum semi-
FHius, et rursum benedicat nos Deus, id est Spi- lam justitiae, et viam prtidenlise osienditei?Qtiibiis
riius sanctus, ubi postquam personarum Triniia- verbis Isaias aperlissirae pandit quod Deus creator
1059 CUILLELMUS DE CAMPELLIS. JOtiO
praeter se nuUtim cousiliaritim habuit, qui suflicien-- A j\ recle ioculum fuisse negare non valeo; sed libenicr
tise inscrutabilis sapientiae suae angeloruni consilio audirem si hxC lamen veraciler ppsses ostehdefe,
vel auxilio nunquam indiguit: quale enim consilium qua necessilate de coelorum sede dcscendens Dei
darcnt qui sine ejus consilio in momento non sla- Filius, morlalis horao dignalus esl fieri; cura enim
renl, sed creando hominem hocidcirco sibimelDeus Deus omnipotens sit, posset utiqlie deceplum a dia-
dixil, ulTiomo crealus faclorem suuni agnoscerct, bolo hpminem scla . sui praecepli virlute vielenler
el agnoscendo sciret qpod unumDeum in Trinitate eruere : aut cur lantum laberem suslinuit? npiine
credens adorare deherel; porro seminis Abrah«e ppsset per angelum ab originali peccalo mundum seu
benedictio non in lsaac sed in Christo completa est, per qucmlibel hominem justuiri id facereaut eiiam
qiioniain npn per Isaacsed per Chrislum in omnes quemdam iiovum hominem condens, veterem a
gentes larga Dei benedictio effusa est; illud autem perdilione redimere? mirandum nobis est qua ra-
Davidicum promissum non in Salomone perfecle tione mors unius Christi possit oranibus nobis prc-
compleri sequentia manifeslant; si cuslodierint, in- desse, el morlem ipsam moriendo destrucre et ad
quit, filii lui testamenlum meum, haec qnae docebo vilam hominem reparare.
eps : el filiieorum usqiie in saeculum,sedebynt super CHRiST.Si luum rebellem animum ad huniilifa-
sedem luam. Haecilaque in Salomone vel in aliisi B E tem velles inflectcre, et veraciter interidendo au-
completa nonsunl; quialeslamenlum Dei non cu- diendi aures habere, lihenter aperiam libi qua rrilio-
slodienles regni sede priva li sunt; sed Chrislus faciensi nabili charilale Deus homo fieri voluit: non enim
volunlalem Patris sui qui misil illum super solium poleris superbe ocnlo el insatiabili corde hujusce
Dayid elsiiper regnum ejus sedebil in oelernum.Ex modi beneficio perfrui, nec ratione percipere qtiara
aliis quoque lestimoniis suis, in idipsum David fa- jusla necessitale, velineffabili pielate auclor omnium
cicnlem invenies. Semel, inquil Deus, jtiravi in morlalitatem assumpsil.
sanclo meo si David menlior, semen ejus in aeier- JUD.Egoquidem desiderafiler te audiam, sic ta-
num manebit et ihronum ejus sicut sot in conspeciu men ut si quid inquirendum vel opponendum luse
meo, el sicut luna perfecta in selernuin ; el alibi ': narrationi videro, prorsus non taceam : ut lamcn
Permgnebit cum sole el anle lunam, in generalionem non discredam, imo liberiler obaudiain, quidquid
tt generationem. Quare liquide cernis de Salomone lua raiio veritalis edicet.
nondici, quia cum sole el-anle lunam minime per- CIIRIST.Omnipolens igitur in Trinitate persona-
inansit, sed-una lanlum modo generalione; Glirislus rum et unitate Deilatis carens principio ac fine, ac
auiem splis el lunaefactor de semine David secun- permanens in seipso selernaliter Deus; •omnia coii-
dum carnem natus, rcgnabil in aeternum cnjus didii, qui primo ex ijiformi materia ccelum et lerrain
("aronus sicut soLfulget in conspeclu Dei el sicut condens, rid cogrioscendam et laudandairi suaedeiia--
luna perfecla in aelernum, ante solem et iunamper- tis potenliam angelorum naturain ad suam.-.simililu-
manebjt in aeviim. Quoniam autem refugum me dinem fecil, quain consistere seternaiiter voluit.
vocasti, proxime audies . quia injuste fecisti; ego JUD,Rogo ne pigeat te subsislere paululuni, cum
enim veiitalem non refugio, nec angulos qusercns Moyses de creatione angelPrum in prihcipie nilitl
incredibilem me ipsum consliiuo; nec eliam Scri- dical, et lairieniu principio facfps esse nen dubitem
plurassubripiendo perverto, nec mea fides ulla mo- quo tempore facti sint penittis ignorare me fateor,
bilitale rotalur, sed veraciter dixi el dico quod Dei CHRIST.Utique cum luce angeli facti sunt, quia
Filius cum Paire: et Suirilu sancto Deus unus pri- lilii lucis sunt; nam Deus dixit, quando facta siin*
muiii hominem condidil ad suam simililudinem, idi sidera, laudaverunt ine omnes angeli vpce magna.
est, ralionalem et immorlalem : nulla auteni corpo- Ex quopatet cum luce facta jam Deum creavisse an-
ralis species in Deo est, quare imago vel similitudoi gelos.
Dei spiritualis, est ad quam inleilectualis primnsi JUD. Quoiiiam satis credibile est, cceptam ratip-'
homo factus est, sed in fine ssecuiorum statutis a JJ rj nem presequere.
Deo lempori.bus persona Filii Dei rationabili aucto- CHRIST.Ciiiij ergo Dominus angelos creavisset
rilale et jusla necessitale cprpus humanum sumpsit, primus ex illis dignitate et specieper supefbiam ce-
quo nos ab omni iniquitate redemil; nec tamen dei- cidit, quia cum suo factore sub debito servitio per-
tatem ininuit, sed Deus quod fuit, permaiisit, ei mauere contempsit, imo subjectus et humilitcr esse
hominem quod non erat simul in unum assumpsii, despiciens Deo similis esse voluit, quare lapsus de
et conyenieiiic persona Dei ct hominis, non tamen tanta celsitudine corruit, et diabolum se facieus ad
confusione suhstaniiae sed unitale personae verus• ima pervenit, ut qui Deo similis esse vejlet, idipsuni
Deus et verus homo unus est Christns. Quare nisi quod erat perderet; et quondam prsecellens nunc vi-
foret.homo rie ccelesli palria lapsus, ad cumdeia lior cunclis faclusirreciiperabiliter, pefiret.
ijuilatenus repedaret. JUD. Ciir ergo Deus illum fecit quem jpfaescientia
JUD.Quoniam satis evidenler de Trinitate et de' divina pefiturum praescivit: an ita injusius est ut
cffiteris cepipsissime disputasti, et qued dixisti ine- crealuram aiiquam faciat sponte ad perdendum? At
vilabili aucloritale lirmasli, licelex toto non possim si diabolus peceavii; ne tamen ex tolo perirel, Deus
Kd credendum meinn animuni fleclere; tamen le: eum ui suam crealuram per poenitentiam reparare
T06i DiALOG.TNTEIVCIIHISTIAN. ET JUD. T0G2
deberet. Non enim tam implacaliilis est iit non, A id esl, bonuin,malurii,mcdiiim: boiinm auleiri suprc-
aliqua posiiiieriiia valeat. demulcefi; heque diabpltis mum amor Dei est, ipse Dbus PhaTilas esl, qtiodqui
tairi obslinatus ut ad poeiiilenliam noil/possit com- perfecte habetperfecte bonus esl; sUmihumverbin»-
piingL •'"'KV; lum Dei od|uni esl,quPdidePsi!miriuniesl,qiiia quem
'--.'.CHRIST.Recte qiiaesliphafis ; seil- scias qubd Deus bdit, aut is qui Deum bdif, peffeclenjalusest;
Deus illuin arigelumfaciens qtij postea peccando in medium autem surit divitise, pulchriludo, foriitudo
tliaholum se ihuiavii, iitique bonum ppiis et utile vvel his similia, quse seeundnm natufalem esseriliain
•feclt, qui quamvis eum casufum', prseposceret,4 non boria siiritj sed per vbluntalera uienliurii ad; boriiim
tahien idcirco^bipso creandb cessare debebaf, quia et malum converlrqueunt. Crimergo inquiris quarc
de casii ejus miilla uliliaVventura sciebai, ei licet sit mentis ignavia hoc diabolo accidilv reciisslriie fac.is.
-spiriiiis yaderis « Deo alque nori rediens; iameii Seias igiiur quod Deus angelum faeieris scilicei siib-
iriiqiiiias ejiis rijultum nbbis prodest: quia perriiit- slanfiam vel esseritiam haturae^angelicai, peffeptissi-
tente Deo nos; ienial, et Tenlando ipso adjiivanle mrim fecil, cuieliam : ad suam simililudinerii facio'
probal, qui facit immissiones per angelos malbs. Taiibrialeiniritelleclum ciiiri libero arbilrio dedit, tit
Nonne bealb Jpb valuitijfiodeum diabpltis lehiando per discreiibnem liperi arbittii sciret reprobare
pr<i6ai)ii?Eijea.loPaulo et aliis quisKpe colaphizati ' - inaluiii el eligere bOnhm, quo per bonum DeO ser-
suiitejus coiaphisJTgilur uiililereUm ^cOndidii qtii viendi nieritum coiisceridereltierereiur ad peffecliini
nisi facliis cecidissel, homo peniius non ftiisset, de chariialis gradum quem nondum attigerat; uor
*
quo lol homiries salvi: erunl, quot angeli in coelos eniiri adhuc dulcediriem chafilatis perfecte gusla-
remanserunt. Nec, eum pef pdehJleiJ.lianifeparare veral,nebin ea siabilitus erat quae non seriiulatiir,
dehuit, qui sine/causa vel alicujus exemplo scilicet non inflatrir non agit perperam, iii est, perverse,
soia siipefbla peccans totus incxcusabiJis fuit,qua- rion est ambitibsa, non qiiaerit quse sua sunl; ad ex-
propfer iri iniqriitate corrueris sic se in ea peiiitus tremum vero nuiiquam cxcidi».; ad quam crim de-
phfirmayit, u.tetiam nec vel resurgere possit. Ipsis buisset gradalim exefciiio mediarum virliilum
aijtem angelisiiberum arbiirium, id:est discreiip- asceridere et de liis quae aceeperaiDei glofiam 'iJpri
nem boni vel iriali Deus dederat, sed diabolus crini suam quaercre, desipuit et: surim 3iiciorem semrila-
suis compiicJbus propria inerlia bonum reliqiiit et lione pefperam egil, et inflalrissuperbia ul amhitipsuu
maliim tenuit et impiusobfifmaius sic eeciditul hec quse sua sunt quaesivit. Si diabblus ergo a seipsolan-
rcsurgere velil. (pso, aulem niomenlo qub faclus est dem siiseconditionistlecore,qiiaindecharilalieqiiam
cecidil : quiain yeritale-non stelit; dum coiiiueiidp".7 nondum habeJjat habere debebatmaleriam Srimens,
. seipsum .s.iiperbiit.,Npn eniin.quani dulcis •esl Do- hanc chaiitatem comprehenderc sicut decehat su-
iriinus prseguslavit, si auiem, quam sUavisest Dp- perbp bculp bbscuratus riescivit, dum se plusqiiain
jniiiiis gusiavjsset, utique lipri cecjdisset.pi-iusquam Deum airiavif, et semetipsum exaltahdo prsecipila-
iri charilaie radiCafus ,-fuissef. Porrp illi qui xtim vit. Nullus autem ad perfectuni charitalis lendcns,
D.eoremahserunt.-ex ipsorijiri casu ita. correpli iri debet se plusquam Deum amare, sed amoreiri el vo-
aniore-,D,eise staliiefuiil, qriod divina eis remune- luntatem Dei suo amofi et volunlati prseferre, fc
ranie gratia jam.niiiic cadere non possurit. enni perfectb riffeclui diligere,- quia Deum diligendo
, Jup. Ctim enim Deus , cuncta bona valde crca- diligit se et pfoxiinurii siitim lanqtiam sc Qriia dia-
vii, utique sicut.. dicis eliani: bonum angeluni fe- bnlus charilate careris, sui amorem amori et hohoi-i
cit,, unde ergp ijla mentis ighavia in eum :veiiii, Dei prajtulit, ei prbxiiiios compafesqtie suos "despi
vel rinde "ei acci.dii ? Si eniiri Deus.Tibna cuncla cienssuper eos sCexallavit, cura:et suo factori »i-
creavit, yalde-niiror runde peccalum yel malum milisesse voiuit: quapropter a boiio deficiens, in
primjliis veriil? ; peecalum ihcidil; quia; dum illud medium quod
CHRIST.Stimnium bonum :Deus est, ac -proinde habebat, non sicril debebatiexercuit,- siimmnm bb-
quidquid fecitTjonUinest; nialiim aulem niliil csl, ,,() num Dei amorein perdi.dit, el summum-mairihi Dei
quia creauira Dei non est, sed a diabolo invent.uin odiuih incurril. Igiluf, unde crescefe dehuit-, inde
non crealura. est, deiiique njhil aliud est quam magis decrevil, sed illi qui lunc remanserunt ririi-
absentia boni scilicet cum, ahsente siibstanlia nihil plius profecerunti - -.'-'•'-
1
vacriiim remaiiet, verbi gfalia , abscedenie luce JUD.Salis intelligp te dicenteni quod Deus an-
,quod aliquid est, femanentteriebrae quod nihil esl, gelum secundum substanlialem esschiiam perfcctis-
qriia lenebra; subslantialiier nihil sunlj sed absentia siinum fecit, cur ergo sinijliter eum in amore siii
iiic|s fnint;, similitpr njaliim :subsiantialiter. niliil ut factus est Conlinub; hoh slabllivit ut qriem jia-
est, sed tunc .fit qiiandb bonuin cpntirigit abesse Tufaperfeceral etiamcharitaieperficefet; isi eliiiri
qnod debet esse, velutisi urstim iijcaleiiatum te- . ut dicis pefiecfe Deiim amavisset,- non cecidissct
neas .:,qui donep calena religaturTqUiescit,•.absente qiiodquia non stelit,penitusaccidit, quamdamei-go
catena furit, quisi calenatus esset lioii .furerei, sed culpam inde Deus habuit/ qui medisf bona illi con-
ahseniia caleiiai facil eum furere, et;Vut navis, aJj- ferens 'ad sibi sefviendum , : pbtius occasioiiein
sente giibernaculo peiil^ quod si adessel ulique jion peccaiidi iribiiit, dum ipsum in -cliaritaie riou
perirei. Porrp tria sunt cuncia quae in mundo sunt Jinnavit. . .
ififi-i GUILLELMUS DE CAMPELLIS. 1064
CIIRIST.Non esl ralio ul Deus hominem condens A crantul sineciho viverepossent; nisi enim com.e-
coiifesfim in charilate firmai-et, sed potnis i*alionis derenl morerentur, scd ut-sustineiilia cibi semper
ordo poscebat ut angelus cui rationalem intelligenlia viverent donec .maiidalum Dai servarenl; excipil
sensiim dederal suum faclorem agnpsceret, et agno- autem lignnm scienliaeboni et mali, non idco p,uod
scendo ralipnabililer coleret, et colendo ad perfe- antca maliim nescirent, sed malum quod per scieri- i
ciarn charilalemperlingeret, quse nunquamexcidit; liam noverant npndum experimemo didicerani;
quam diim gradalim ascendendo acqujrerct, nun- sicul usualjter dicimus quod nulliis bpmc sci'1ouiti
qiiain postea caderel, sed, quia hoc facere noluit, bonnm sit, nisi aliquando lentaverit quid sit maluni:
eorruit; nullam vero culpam Peus habuit quia si enim Deus illum absque scienlia bcni et mali
dialjoluspeccavil, quia ralionalem intellecttim illi fecisset, uiiqne factus hpmp libero arbilrio caruis-
conferens, et cum sapieniia virtulem operandi set, sed idcirco prohibuit eum a ligno jscientioe,
contulit, per quam ad perfectipnem venirc poluit; quod per ijlud praeceptum Deum se sciret habefe,
sed diabolus de bona maleria quam Deus sibi dede- ac ideo non superbire, sed pbscrvandb jussum per
rat malum fecit, qtiia lionum quod facere debuit bonum obedicntioemeritum, deberet acquirere pra>
deseruU, et propria lucra quserens non opus Do- mium, quovenirelin consoflio angelorum. Vive-
mini sui ut perfidus proprium voluit. Igiturquis cul- "* bant itaque in paradiso terfcsl.fi sub omni tran-
pa redarguil ariifieem qui discipulo suoipsamscien- ([iiillilaie ei pace ; quamvis' ntidi, taineri beaii, cum
liam arlis et uteiisjlia qnibus operari valeat tradit ; in se niillum vitiu.momnino viderent, pro quo eru-
si discipnlus ille bene operari sciens, et gcienter bescere deberent; imo. sine morie perenniter victu-
malc operans non seciindum quod a magistro didi- ri essent si [iraeceptum Dojnini servavisseiit, ut -sla-
cil, scd proprio sensu constriiendo, deslruii? litlo a Dcp lempore Iransferrenlur ad collegitiiii
JUD. Nulla eulpa arlificem redarguit, sed nec angelortim, poslqtiam omnes illos gcneravissenlde
Deum quod diabolus.pcccavif. quibus lapsorum locus reparari deberet.
Ciir.is.T. IgiiuJ* quia diabolus peccans aelernaliter JUD.Nunc, quoniam de liljero arbiirio paiilulum
cccidit, decebat iii illa perditio restauraretur, quare teligisti, quod ferein omnium ore sonat, quid il-
Deus hominenj condens dejimolerra? formavit. Itid sil ptenevellem agnoscere; riam sicut alii di*
JuD.C.ur-ergc perdilionem illainuon de angclis cunleiego aeslimo. lunc Deus liberrim arbitrium
scd de homjnibiisinslauravil ? Adaededit, quando.ei licentiam vel potestaicm fa-
CIIRIST.Si d,e angelis et non de homine pcrdi- ciendi bonum vel malumcbntulit.
tionem-illam repararel, necesse esset ut tales illos CIIRIST.Quisquis hoc asseril' neseit quid dicit,
crearel quales alji primitus facti fuerani, scilicet ^1 imo peccat, quia de pcccato Deiim accusal; nam si
qtiamuis nalura'perfccios non lamen perfecla char Adse poiestatem faciendi maliim dedisset ipsemet
ritate firmatos, siculi modo erant qui ruenlibus peccavjsset, sed libertim arJjitrium Dominiis' Ad:c
sociis cum Dep r.emanserant; et dum isti perfecta dedit, quando ei per rafionalem seiisuiri; discretio-
charilate.jam iirmi, illi autem eadem nondum per- nem boni et m.ali ostendit, malum ihlerdicendo ne
fecla infirmi cpnvenirent iu unuin, o,uam indecens faceret cl bonum praecipiendo quod ageret, quia
convenl|cuhim forel, quisquis caecus inlueatur : liberum arbitrium nihi) aliud est. quam scienliii
imodecuit ut de-nibili materia hominem faceret, discernendi bonum a nialo, quod vere tunc in Adam
quo idem honio non siiperijlre disceret , sicul liberum erat, quando nondum peccaveral; ?quoniam
diabolus proccesspr cjus fecerat, qui pev suam postquam peccavii illud arbilrium sicut aritea fue-
superbiam de ccelo cccidcral, ut, dum se de rat liberum ineonon fUil,quiapeccatilegemin mein-
fragili tcrra faclum conspiccrcl, in magna hu- bris snis repngnantem Iegi meiilis suaeserisil, quan»
reiliiate se promeret, el diabolus ipsum in loco con- anie peccalum non pertulit: denique iriiles, qui
siituendum dequoceciderat cerneus, invidia gravi iiondum captus est, melius se potesl antequam ca-
secruciaret. JJ pialur defendere, quam semetipsum eruerepostquarii
JUD. Quoniam de angelis lam rationabiliter ei captus fuit et ligatus.
bene dixisii, utjam non videam quid de ipsis libi JBD.Apertissime dccuisti quid sit liberum arhi-
possim objicere; hoc quod dc liomjiie coepisti pfo- trium et qupd posteaquam Adam peccavit nph fuit
seqnere. in eo lam liberum sicut antea exst-ilit; s&d,siAdani
CeimisT. Fecit ergo Deus Adam tara sapieniia in paradiso ctim omni sua prpgenie riianeret, mtin-
q*am decpre ,et fortitudine perfeclissinium, dans dus iste pre nihilp fieret; curicta qticque, quse ?.i;.it
ei naturalem sensum el reclum ingenium ut ratio- ipse propter hominem facta sunt, utique inuliliiei
nali intellectu cseleris crealuris proeessel.,qiias om- essent, quibus ille non uierctur proplerquem faita
nes proptcr eum fecerat; cui etiam ad siipplementiini fuerant.
generis Evam de costa dormicnlis faciam feminam CHRIST.Mundus et ea quse in mundo sunt non
contuiit, quibus ad vielum lanquam cibo indigen- inutiliter sed propter hominem facla sunt, ut omnis
libusomnelignum paradisi concesserat, quo vege- htimana propago in Iioc mundo conversarelur, e.i
tati salvarentur a malis el ad viiam perpetuo suslen- omnibus crealuris prselata potestativa ratione
prin-
tarentui'; non enim ea conditione luiic immorlales ciparelnr: non lamen mundiis qitalis modo est, sed
 1065 . DIALOG.TNTER CHRISTIAN. ET JUD. TOGS
roiilliim lunc pulchrior essel,.qtii posimpdum aquis A } bus vcsciitir, et rana ei bufo araneis et verniibus
diluvii tolus cprrupliis esl; quam , eOrfupiionein pe.cfruiihtur; simililer pisces ei VolUcres.siye al-
ignis illepurgabit.-qiii in fine mundi aerem illum terutrum seu multa noceniia comeduht; quee"]io-
cremabitj.etascendens quanlum diluvii aqua con- minibus ad edendum morfalia sunt; Nani siscrperi-
scendil vejut aurum purgando coelum et lerram in- lein vel colujjrum ederet infectus veneno coniiijiio
novabiii Hocidem lris in nulje signiftcat quse, bi- expifaret, sed cxpedit iit sicui vivis de ceryo, sic
color exrubr.o et. viridi, aquse el igriis indicium etiam cervris vival de colubro, et cceieraqiiaicrearitur
monstrat, quorum.;priiiium in miindum desseviit; propriis alimoniis pcrlruarituripmhialarneli adsalu-
sed peiuliJS:delere non poluit: allefum vero non lemlibminisredeunt, cui eliamnoxia saltibeffiriiepfo-,
delebit, sed.inutandO:,in meiius renovabit; oiiines stini, dum unufn in altero comedens, pastu jticundis-
ergo unanihiiler siimma pacp et lselitia el refum sinio delectaiio. Suht etiam multa qu;e quamyis ad
abuhdaniia; iruerentur absque dolore et serumria esum non valeanl, lariien hominibris adjumenta
prspstolantes lempusquo cpmplelo electorum iiumero prsebenl: ul sunl cqiti el asini vel eiiani canes,
coelesii gratiapotirenlttr. ._...'.: cum laborcs hominum utililef relevare sblent; alia-
Jup. S| Deus propter hoininem.cuhcta bona valde qiioque ad niedicinam prosuni quibussapienfeR me-
creavil, qtiid est quPd niulta lionlini' nbcentia snnl . B I dici multipjicileruiuiilur, utHippocraies etGalenus,
qnae hoino npu, comedit, sed ipsa eliam honiines i qui niliil intenlalum penitus reliqtierunt; sed quoe-
cornederunt, ut suni serpenfes, dracories, et quseque qtie viiia et abjecia ad salulenj hominis suae aflis
reptilia, et etiamvolucres et muscae, ei caetefa quam- scienlisi cpnverlerurit.
vis iriinrita, lamen ijociva animalia, quse non so- Jub. Qtibd dicis negare nou valeo, nec uiia ra-
liiiii liomineni non adjuvant',, sed eliam muJlPiies tione pervertere, sed curri aflirmas qupd Deiis arii-
iiifesiarit ei;npcent ; qiiorum impprtunitatem sj malia quoedariiad esuiri libiriiriis fecefit, quaedarii'
filii Adaepaierenliir, perfecta bealitudine ncnfrue- veroad adjumerilum, qusedaniqupqtiftadmedicinam,
reniur. ;: ,.: ,'-..,,.- quomodo conslare possit secunduhi primam condi-
CiiRiSTiSiAdam non peccasset avis aUi besiia tibfieni Adse liuliatenUs videp. Non enim"possurit-
quam vecafet protiiius adveriiret; pisces quoque e' credefe quod in paradisp carnibus vescefelur,: cui
etiiicia ariiiiiajia et csetera quseque iiisensibiliaut Ia- Deus ad suppleriientum vitse laiiiummcdo" fructUin
pides, mare et lerra placida sibi serWrent obe- paradisi cohcesserat, nec eiiairi equbruni vei,'ajia"-
dieii.fia, qiiibus eilain impbsuit nomma; sed quando ruui reruni egeret arixilio, cui propfia virtus siifii-
peccavit illairi domirialionem "perdidit; quia Dei „ cere Deo adjtivanle valeret; medicinis qupqiie cur
iiiaiJdaia conteiripslt quare cunciis rebus qiiibus uleretuf, qui riuriquamperpetuo ijifirniafetur? cum
aniea praeerat, corifemnendiis appai*uit."Deus au- ergb dicis qriodpropter euiri Deus oirinia*fecit; peto
lein pmnia proptef iipiiiinem condidit, -quae eliam ul dicas unde ei servirenl quorum beneficio nullate-
valde ljpiia creavit ef ipsi ad saluiem pfoficere nus frtieretuf ?
' vbluil ,: riam yermes^-scilicet
.colubrps et csetera CHRIST.Re vera Adani cafiies in pafadisb noiV
quse nunc'abemiharis, eiiani; ipse frequeniissiirie edefet, quia ialibiis alimoniis rionegerei. NeCetiaiii
comediSv cujuslibet cfeaiurae indigeret auxilio ciii- prbpriat
JUD.AbSit a meut vernies el.colubros comedam, viftus sufflceret collaia a Deo; niediciriis qUoque nori;
quoe, quamvis Deus bona creassel, tamen lex el ua- uteretur qiiia tam sanus efat uteliamsi^qriid niof--
lufa cometlenda prohibei; nam si colubnim vel tiferum biberet, non ei nocerel; sed Deus creaturas-
aliud verieripsumcbmedereiri, statiiii perifeni. idcirco feeeraf, ril homP qui pf incjpaliter- crealiira
CiiRiST.VNunquid de cervo cbmedis? praeter arigeJos erat habefet unde Deuih glofificare'
. Jui). Eiiarii quiaiex arinuii, eb qubd rUminai et deberet; el prselatiirtj se cefrieris omnihus crbaiufis-
unguiamTiridil. '";.•". de tantb houore Deo gratias offerrel, et adriiirans
CnRiST.Atiende iiuiic quomodo" physice lecum D D lanlae virtutis poieriliam, facfofem rerum magriifi-
loquar; cuih cervus -segrotat vel longa serieclule caret, unde enim Deum riiirabilem cognoscpfet, hisi
fatiscit, venitad caveam iri qua coltiber deijjoratur, ' mirabilia Deus faceret ? quo more sancla Ecclesia ca-
iujic appositis naribus ad forariieri viriute stii flaius, nitiBenedicite,omnesbesiimeipecgra,Dominum(PSal.
qui foflissimus esi, laieriteni colubrurii per vioien- CXLVIII), noii quia bestiae et pecora Dominum beriedi-
liam abslfahit, aique tofum discerpens comedit : cefe scianf, sed quia ratiPnales homines, de ipsis et
(lenique dum infuso per corpus veiieno yeheihenter pre ipsis Deum ccllaudarit; Deus autem, qu| emnia:
ardescit, currit ad clarum fbntem et mulium ac nnvii antequam fianl, prsescienshumanam-fragili-
ssepissimebibens, ardoreiij sitis qiiem dudurii per- tatem a carnibus abstiriefe iJcnpossepostquam:vih-
tuleral salubri haustu plenissime sedat; quse potio, dictam diluvio inundahle pefegii de his qui sine
expiirgaiis dbloribus pristinis, lolum cervrini repa- ejns licCntiacarries praesfiriipserantedere,postmodum"
rat, magisiranle naiura seiens illam sumere, quia misericbfditer concessii; naih giganies ariie diluvium
meliorem nBc Hippocrates libi posset prsebere; ita- fuerant,qui de filiis Dei et de filiabus hominum riali
que videslu qui cervumcomedis, quod cervus co- erani i ac prse euormitate pomis et perinissis frugiljus
lubrum mandit, qui etiam icoluber ranis el bufoni- vesci iioii sulficiebanl, qtiare rapinis et homiCidiis
PATROL. CLXin. 34
1067 GUILLELMUS DE CAMPELLIS 1008
inservienlcs, etiain carnes besliarum el bominum A non fruunlur, sed potius nndi, niiseri. el infiriiii;
semicrudas edcbant, quibus Deus ad iracitridiam Iongo lempore et labore a'd virilem selalem vix quau-
provocatus diluvji aquas induxil et eos fure tenus de doque prolrahunlur? Nunquid aniriia humana in
terra delevif. parvulis insipida vel fatua esi, et cum cofpore
JUD. Hoc quod nunc de Genesi prolulisti in nostris crescens sapientia el viribus aTigmenlatur; autipsa
librisnon filiPs Dei, sed angelos haberiius; unde in sua quidem nalura sapiens seu vigens esty sed
mirum • esl quomodo potuerunt coire ctim feminis fragilitale puerilis corporis praepeditur ? nisi etiaiu
sicul ipsa historia referldiceris : Videntes angeli filias sapiens ille slolidus esse probatur, et multa naturae
homihum quod essent pulchrm, acceperuntsibi uxores diserimina patiuntur. .,..-'..
depmnibusquas elegeranl (Gen.yi). Tradunt nobis CURIST.ln hoc adverlere potes qupd de corru-
anliqui quod posl lapsum Adaeisti angeli de quibus ptiorie natisunl; nam sancti 1111 qui ariie peccatum
nunc loquimur cecidere de ccelo,alque inter homines procrearentur, ep ipso continup firmi et stabiles
conversati filios genuere; ergo admirabile esl quod essent, quia lion de corruplibili carne procedereni,
spirilualis.el angelica nalura huriiansecarni nalura- sed polius de iinmortali et iricorruplibili corpore
liter misceri prsevaluil. generarentur, isli autem qui modo iiaseriiitur idcifco
CHRIST.Nunquam nisi semel angeli cecidcfe de B gravi fragilitate prsepediiintuf, quia de coipore
fcelo, quia gralia Dei conlirmati nec anle nec posl mortali el corruptibili procreaiilur; hpb etiani testa.
Japsum Adseuniplius cadere potuerunt; male ergo Jur Sapiens : Corpus, inquiens, corruptibile aggravat
inlelligis si spirilualcs angelos corruisse eummulie- gnimam, eideprimil lerrenqhabiiatiosensumthullacos
ribus coire dicis, nain illi quos lua Jiltera angelos, gilaniem (Sup. ix). Quia.eiiihi hbc cofpus cofrUpiibiJe
noslra vere Deifilios appellat, nec Dei filii nec angeli, esl-(/ Cor. xv); multis modis aggravat animapv, lam
sed carnales homiiies naluraliter erant, quos lamen . membrorum fragilitate quain igfloi-antiasensns, dUm
prae mtinditia viue et morum excelleniia divina isle crassa cervice desipjt;, ille vero perspicacia
Scriplura angelos vel Dei filios voluil nominare; qui sensus proftmda intueluf et percipit. Et quamvis
eo lempore divisi manebant ab illa nefaiida prOgenie, anima seeundiim suain naturam seihper sapieris sit;
quse pef nequam Cain suum antecessorem a bonitale lamen aut puerilia aul senectuie vel aliquo obsta-
liiorum Adaeet sanclilate el scientia degener»veral, ctilo corporis proepeditur, ne quaedairipossil perspi-
ct quandiu divisi manserUnt, naluralem bonilatem cere sicut debet facere.
conservaverunt, donec se malorum filiabus com- JUD. Satis bene dicis, scd si quid aniplius de lua
miscuerunl quae in eos suorum palrum nequitiam . narralione vis prosequi facito, quia qubdiiuric iiiqiii-
infunderiies a bonilale pristina perverlerunt. De ^ rere possim non video.
qnartim commislione illi proceri giganles generati CHRIST,Videns ergo et invideiis diabpliis hbiniiiera
sunt. lanta siiljlimiiaie bearii et in lOcb coijstiiueiidtiriidc
"JUD. Tam veraciter boc dembnslras quod ntin- quo superbiendo ceciderat, auctusinvidia gravi,'
quam coritradicere possum, sed. regrediamur nunc lentavit eum per^feminam quam riatiira ad sedri-
ad Adam, el dic ulrtim parvuli quos anle peccatum cendumnoverat esseleyeni. Decepil igilur eamsub
generaret cum lanla corporis infirmiiate aut inein- specie boni illis promittente, quia npn essent asse-
brorum debilitale, vel sensus igueranlia nasceren- culuri mprtem, si comederent de ligno scientioebeni
tur, sicuti mpdo fuerunt hi qui in hoc mundo na- et mali; quse afber vere bena erat, sed ex ea sen-
scuhlur. leniia illa pendebal, ut quacunque diejiomo ex ea
CIIRIST. Talibus serumnis minime subjacerent; comederel; necessilafem morlis merefelur; etliac
nam quia, sine ardofe libidinis ac proinde sine occasipne iionien.acceperat, uliiomp de illa mahdens
peccato, utiqueabsqtie ullo dolore malrum vel ipso- per prsecepti traiisgressionem experinieritb bene di-
rum conciperenlur et nascerentur; et nati nulla ,' sceret quantum'distaret inter bonum et quod obe-
iiilirinitaie corpofis vel setalis aut membrorum debi- -.- diendp possederal, et inler nialum quod per iriobe-
lilate seu sensu.siguorantia punirenlur;'sed proti- dienliam merebatur.
nus possent disertissime loqui, ire et naluraliter JUD.Quid est quod peccatili liomini DeusTnter-
perfrui felicilate, nullo obslaculo sensus impedienle. minavit, dicens, qitod in quacunque die de illo
Et licet Deo illis sua dona distribuente unus plus fruclu ederet, moite moreretur? Ea najnque die
alio saperei, tamen omnes docibiles-Deiessenl, quia qua peccavil morluus non est, quaprppier illa inicr-
sapieniia magna repleti magistrante nalura, non minalio vera non cst.
aliud de cunclis rebus perfeclissime scirent; nam . CHRIST.llla iiiterminaiio vera fuil, quia qua die
etiam coelesles angeli non omnes aequaliter sapiunt, peccavit quod antea non fecerat, iiecessilatemmortis
quamvis unurii et idem senliunt, sed unus alleri incurril, vel qtiia peccalum niors est, quahdp illud
praeslal, imperat et inittit non superba dominaiione fecil, morle animse periil..
scd liumili; sicul stella a slella differl in claii- JUD. Dic qpod coepisti, queniara breviter el bcne
tale, ct alia est claritas solisj el alia esl claiitas solvisti.
luuse?, CURIST.Credidil auiem nnilier fallaciis diaboli
Juu. Cur hi qui modo nasciintur cadem bcaliliidiiie onuiino decepia, quia vere puiavil sibi conliiigcfe
 1069 DIALOG.INTER CIlRlSTIAN. ET JUD. 10*0
quod diabolus per serpeniem impia prodilione dir.e- A J CimiST. Quia eiim tanto honore condideral ut per
bal; denique prius comederis posiea dedil viro, cui arbilriuth ijuod lam liberum sihi dederal, Deo adju-
lamenAdamscienterconsensitetcredidil. Nam.sicut vante scipsum conservare valeret, ne in aelernum
dicit Paulus aposloltis, Evti in prmvaricoitone seducia peccaret; quamvis enim lenlatus, nulla tameri ten-
esl, Adamaulemsedncius nonesl (1 Tim. TI); illaenim tatione supefaretur si vellet, quia nunquam lenta-
promissa diaboli vera esse putavit, Jiic autem om- tione graviler anxiaretur; porro dum tenlationi nbn
i.ino falJaciam esse putavil; sed sicut dicit noster coactus, sed sponte succubuit, merito damnationem '
'auctor saiictus Augusiinus et aJii, in tantum Evam incurrit, qui se ipsum pro nihilo perdidit. ,
conjugem amavit, quod ab ejus voto et actu discre- JUD. Ad restaurandum numerum angelorum qui.
pare npn voluit; quafe votis ejus consentiens pariter cecidbrant Deus hominem fecit, itaque pro nihilo
cum ea peccavil et tamen fisus est de Dei misericor- eum fecil, quia peccando cadens angelorum loctim
dia, quja non dubilavit se ve.niam habilurUm de minime reparavit.
culpa; iriox autehi u.t comederunt .confesiiitt se nu- CURIST. Utiliter eura JCUS condidit, de cujus
dos videfunt, qtiia interna castitate privaii quam culpa ulililatem magnam prodiixit, quoriiam unde
nondum antea senserant luxuriam persenserunt, ac cecidit, inde fortius resurrexit; njsi enim peccaret,
B
**
proinde poenaliter erubuerunt; prius enim, nihil nisi Deus liomo non fieret, cujus incarnalione salus et
quietum hoverarit; sed niox ul peccaverunt a Deo hPnpr nobls accrevit, dum nostram buniilitatem
deserli, apeiiis oculis suam nuditatem viderunt, assumens Deo nos copulavit, quam eliam super
quia deficieiites a bbno protinus malum incurreruiit. . chorosangelorum levavit. 0 quam felix culpa quse
Igitur.Adam non ex ignorantia, sed ex induslfia talem ac tantum Redemptorem habere promeruit,
peccavit, qui promissa diaboli vera non esse sciens, ergo non pro nihilo Deus illum fecil, qui licel pec-
lameriEvse corisensiti et non invitus, sed scienter et cando ceciderii, lamen Christi morte redemplus an-
sponte Deuni desereiis, se diaboli servilio mancipa- gelorum locum quandoque repafabil.
yil; queni'diabolus ut servum suscipiens, abdicatura JUD. De casu angelorum et liominum rationem
sibi jure relinuil, et hoe jiisie facefe debebat quem mihi plenissime reddidisli, sed jam leriipus est ut
propfiaperfidia acqiiisierai; omnis enim qui facit peningas ad rem cujus caiisa dispuiaiio nosira pfo-
peccatum, servus est peccati. dnxit, nam petii a le ratione mpnstrare qua neces-
JUD. Et cur eum quamvis propria deceptura per- sitale Dei Filius factus est liomo, et quare seipsura
fidia sui) inJqua damnatione retiriuil, quem Deus ad non alium voluit incamari.
resiaiifandum nuinerum angelPrum creavii? Nonne Q CIIRIST.Recle memoraris; scias autem quod si
tibi grave videtor ut fragilis homP ribn per sc, sed hene inspicias disputalionem quara de angelis et
suadente diabolo peccaris, sihe ulla causa excusaiio-' hominibus fecimus, hsec ratio quam requiris ad vi-
nis diabolo traderetur? cerle modo non potes dicere dendum non erit tibi diflicilis, imo mulium faCilis.
qiise de dlabolojam dixisti, qui nulla causa, sed Requisisli namque cur Deus omnipolens lantum
sola sUpefbia peccaris totus iiiexcusabilis fuit; honio laboreni suslinuil, et non polius deceptum hominem
enirii teniante diabbli, et indigens cibo non sine • a diaboli poteslale yiolenter eripuit. Sed Dcus.lotus
causa peccavit, qiiapropief qtiamdam excusationem rationabilis, imo ipsa ratio nthil irralionabiliter
habere debuit, quia conjiigi suse charitatis gra- facere voltiit, qui cuncta sub ratipne disposuil, qui
tia cfedens ab ejiis volo riullohibdo separari cu- si hominem a diabolo violenier abstraheret utiqiie
ravit....,.,.-. non ratione sancta injustitiam faceret, nam diabolus
CHRIST.Vis aridire cur eum diabolusila retinuil? ralionabili caUiditate hominem acquisiefat, qui eliam
Ceriequoniam poeriite.reheglexii,[nam si poenituisset homo se stia sponte diabolo dederat, quem proinde
utique veniara .habuisset; etenini Deo [lerciiriclante non irrationaljiliter sed juste perdere debebal; si
quare hoc fecerai, ubi propriam' culpam agnoscere vero angelus incarnandus ad hanc redemptionem
noluil, sed mox super ipsum auctofem retorsit, di- Q p explendam mitlerelur, valde incongruum esset; qttia
cens : Mulier, quam dedisti mihi sociam, dedil mihi tunc hoirio quatuor personis foret obnoxius, dum uni
de fruciu et comedi(Gen. iu). 0 miser, si se reum Deo iil Trinitaie serviens, eliam angelum qiui se
prolinus exelamarei, Deus ineffabilipietateplacalus, redimerel adorare deberet; etsi quidam homo novus
toiuni sibifacinusindulgeref.quia verP prplervecen- facius ad redimendum veterem homineni adveniret, -
lempsit, etsuam culpam eequpdsibi cpnjugeni hTam niuiquam congruerel; quia nobis ejus seu angeli
dederat super auctcrem posuit, idem auelor recte nalura non perlinens niillalenus nos reparare vale-
super eum sententiam dedil; denique de paradiso rei, sed magis decuit ul de ipsa peccalrice carnem
propelleris sententia moflis multavit, ac pellibus sine culpa suiriens Deus homo fieret, ac ipse factor
mprticinis indutum, tandem cinerem in cinerem re- hominis per semetipsum veniens suam facturam
dire significavit. - redimeret; et eadem natura, et eisdem modis quibtts
JCD. Juslissime periit quia benigriitalcm sperhens, hominem vicerat, ipsum hostern revinceret. -Mulliiiu
quod male commiserat emendare neglexit, sed Dcus vero convenit ut per seipsum hoc faceret non per
omnia praevidens quem peccalurum noverat, cur a ' aliuro, qualenus in una persona Deum et Redempto-
jieccato non conservabat. i
rem pariter adoremus; misit eigo Deus natum ex
 1071 GUILLELMUSDE CAMPELLIS.— DIALOG.1NTER CHRISTIAN.ET JUD. 1072
tnuliere, factuinsub lege,ul ii qui sub legeerant.,adoptio-A populimeipercussieiim,elipse peccata muitorumiulit,
nemfiliorum-Deireciperent(Go/«(. iv), tanien hoe sa- el pro transgressoribus bfavit ut non perirent (idid.),
cfainenlum valde diabolo celalum est, qui ejus ad,- quid quaerisapertius quairi qiicd Isaias voce clanta-
venlum, qucm pcr Scripluras noveral, limidus ex- vit, Christus opere adimplevit. ;
speclabat; nam se dcslfuendum ejus polentia non - JUD. Utique nihil apertius.
dubitabat, qtiare Si eum adesse cognovisset, nun- CnRiST.Porrp nunc. .requiro! a tu ut; facias mihi
qitam Dominum gloriae cnicilixissel; haesilabat au- qiicddarii judicium si riliquis polens quemdam ser-
tem quia eum infirmitale carnis obumbratum cer- vum^haberet, el ille servusab ipso domino lenens,
nens, inflatus, superbia credere ccnlemncbat qttcd quayis arte seri pfoditipne,quaereret, ut ille suus
Dens excelsus ad tanlara humiiitalem voluisset in- dominusmnrle.periret, quid de illo fieri deberet.
flcclere, et eenlra, deitalis poieniiam per miractila JUD. Certe justo jndicio.perderet quidquid desuo
contuens,mirabatur; fidenler sciens neminemnisi domirio t.eneret, et ipsemet velut proditor niprte
Deum lalia posse. Dum ergo anxius dubiiarel, ipsum turpissima condemnaius, eliam vita carere debe-
iribiis tenialioJiibus agitavit, quibus primum llomi- ret. . . -:
nem superaveral, sed Doniiiuissua responsa tempe- CIIRIST.Reciejiidicasii: simili ergo riiodo collige
ravit, til unde cerlus fieri voluit, inde magis dubi- B quod diabolus qu| primrim hominem sub dolaffaude
lando recessil; accendens itaque Judaeorum corda seduxerat et sibi subjecerat:; quem eiiam diiiiissime
gravi invidia, egil eum in crucem per sua membra, captivuni tenuerat; ium Detini et Dominuni suiiin
divina tamcri id gratia disponcnte, ut qui per Ii- Chrislum ifijusie morte peremit, jusle hominein
gniim viceral, ligno revincerelur. Quia vero Dei: quem.permitteiite Dep ppssederat, perdere debuit,
Filius peccatum Iiominis venerat expiare, manus qui eumdem ul alias peccaleres pbnpxium essepee^
clavis confixas tclendit in crucej ut maiiiis immun- catp exisiimans occidere iiofi dubilavit, sed posi-,
das ablueret, quas ad surnenduin perdilionis poiriuin quam euin occinit, ab Tpsp qui omni peocato liber
pioloplastus exlenderal, amafissimoqiie polu.fellis erat captus, len'us et vinctus est, el qui qupndam
et aceti polatus est, ut suavitalem guslUs quem superavefat, ahjiomifie rufsum superatiis "etviiicttis
primus homo illicite perceperat, lam acri medica- est; fecit ei-go diabolus sicut piscis ih aqua qui duui
nienlb purgaref. Quin etiam sicut Eva de costa viri ayidis faucibus devorat; ferrum, ut glutiat escarii,.
formaia esl, sic quoque dc lalere.Chrisli in cruce. repente coiiiprehefisus et retentus abiiamo perit.
lancea vulnerati, sancta Ecclesia facta esl, cujus morialiler perroratus. Tunc eniiij seipsiiiiJlelhalitcr
redeiuplio, id; est sanguis et aqua de Christi cor- , - perforavit, quando huniarium cbrpus F|lii Dei pcr-
pofe fusa est; ipsamque quam primus liorao con- cutiens, in ofierisam deilatis tarita piacula Tnciditi
struxerat iiiortem mpriendo destruxit, et viiam rc- et prsedam illam quarii paradiso; tulerat perdidit,
surgeiido reparavit. Quod idcirco facere poterat quia Christus portas Tnferni :conterenSi et; vectes-
quia Deus erat, et quia niorlis invenlor diabolus ferreos cprifringens, animas sanctorum potenlef eri-
liihil de supin eoreperit; quare a morte tenerL non puit, el. aperlo pafadisp reslituensi in selerna felici-
potuit, sed ipsam supeiandp cprisumpsit; et ncn SP- tate collocavit.: Ut autem npbis speni resufgendi
luni prigiriali;peccato, sedomni culpacarensagnus. tribueret, a morle die tertia resiirrexii, et prsecedens-
sine rilacula exslilit, qni mtindi pcccalatulit, ac prp. nos velut capiit nPstrum principiumqiie, adicpelos
lipbis bostia factus semetipsum obtulUDeo Palri in. ascendit, ubi iipsiram humilitatem addexteram- Dei
odorem suavilalis; de cujus passione mullipliciler, Palris tniro ordine cpllocavit, quo cunctis spem
Isaias iocutus est:dicens: V.erelangupres npslrosipse. ascendendi fidelibus dbnavit; inde quoque venturus
tulit,etdoiofes npstrosipse portavtt; ipse enim viilne- e.stadjudicium quo sirigulis reddet secijndum siium
ratus esiprgpler ihiquilales.ngsirgs,attritus eslprgpler meritiim, malos mittens in ignem setefnum;bonps
scelera nostra, cujus livoresanati suthus,ei Dominus autem iri vitam seiernam quam nobis iribuat qui fe-
posnitin eoiniquilatem omniuin noslrttm, qui oblatus cit eain. Ameri. ..''"'
cst quia ipse voiuit {/sa. LIII). ltem : Propler scelus

Hocopus fidelitef exscriplum est ex ahliquo manuscripto bibliothecmCatalaitiiensis per P. Bobertnin Des-:
gyves,caiipnicumregulgreincongregationisGallicanm,prmpgsilutnmajoris DomusDei Belvacensis.
 ANNODOMINIMCXXIV

.«AtlXTlJS II

PONTIFEX ROMANUS

HQTITIA HISTORICA

'MANSI,Concil. XXI)"

Calixlus hujus noniiiiis secuiidiis, Guillelmi A i cum cafdinalibus et universa curia discedens,
^urguridia; coiiiitis filius, Heiirici jmperaloris con- apud Sulriam ui*bemRomoeconlerminairi, achuiliiin
sanguineus, adeoque, quod aUChronicori.Casinense, et liseresiarchaiii Burdiiinm, antipapam schismati-;
regia slirpe progcniiiis, in rebiis saeculi strenuus cuniv vibientef cepil; insuper et camelo imposiluni,
efin ecclesiasiicisapprime eruditiis, teriio die post pelle iiidiiluiii ursiiia ad Casincnse [Cavcnse] co?-
bbiiiim Gelasii" uiianiiiii consensti loliiis cleri ac nobiufij, quod juxta Salerrium csse dignosciiui-,
pfipuli Romarii Cluniaci in Galiiis ex Gtiidone Vien- curiiiijulla riiisit igriohiinia ; ubi usque ad supre-
neiisi arcliiepiscope invitiis (ut teslaltir ipse apud inum senium vitani compulsus est lege loci ducere
Urspefgensemiii. epistola ad Adallierium Mogunli- ccenpbiiicam. » Aucicr Chronici Casinensis 70 ct
iiiiiu archiepiscopum) eleclus esl ppnlifex opliniiis, sequenlibus quibusdam capitibus libri quari.i i-eeeii-
ahr.o Dbrijiiiilitii, ipsis. Kaleiidis Februarii, leiii- sens oinnia ea bencficia ae privilegia quse Casiiierisi
piife Henrici V, regis Geriiiahioe et'..iriTp.er'atbris nionasterio eouttilisset vel adjudicasset, intei; cai-
ejusdem lioiiiiriisTV. De: cujiis eleeticne isia apud leraaiteumexercitumex Nbrthirianiiis.cbiigregasSe,
BaroiijuiJi Paiidiilphus. t Hic a cardirialibus, qtti el arilipapani schisiriaticuiu, queni Maiiritium hic-
ciihi Gelasio, jam in.Cluniaco sepulto, ab urbe in fesiarchain iioiuinat; in civitale Stiirina, ad qiiatri
Ffanciam venefant, diiinesset.anie arcbiepiscppiis pseudoporitifex cbnfugeral, obsedisse, cepisse, et in
Vieiiiiensis, iri papam Calixtturi electus. Qui se.iii- arce Casinensis iiibnasterii, quairi abbas .ejusdeiii
dignum iierato; reclaniaris,' idcirco modis omnibus coeiipbiiconsiruxeral, exsilio felegasse. Urspergeii-
resislebati quia et incerluni liabebalur a niultis sis addit cinridem aiiiipapam, a Romarib exei-citu
litrrim Romse raiiim faclUni hujusiriodi leiieietiir. g; iiiterccptum,-pluribtis a vulgo coiitumeliis et irri-
Proptef qtiod vix cappa, fribea aiiiieiri susliiiiiil, sionibus aiTectum, auctofiiaie Calixti papoe ab
doiieciiiinriifedeUiiies Roiiia, per dumiiiuni Pe- injtitiis vindicaluni, ad agendaui pceniteiitiarii iri
triim triric vicafium, episcopUm Portiiensem, per exsilio relegatuiri esse.
cafdinales Pnines, per dPiiiiiiuin Pelriim .Leonis Pandulphus autem," qiii erat hsec specians, sie
(liam isie niniium iaboravii in verlio propler dia- fusius iiahet: € lnlerea Burdinus iri Sutfib
corium filiuiri siiriin Petruin Lebnis, qui polissi- paulo Romani Ecclesiam perseqiii.peregrinps prai-,
mum iri Francia id peregerat), per praefectiini.et prope dari, in papam et alios maledicia corigefere, quoe-
eonsuJes, per clenim et pppuluiii, viva vcce ac quealia hujusmodi poierai, tamper se qiiam pei*
liiteiis electienem ipsam xanonice jureque firma- alibs, facere non cessabat. Tiinc papa, factus abun-
rent.;> '..."'- dejani ab omni parte securus,. paravit magnuni
. Sed quid de sua eleciiorie ei ftieril pef visum exerciluni, et cuni eo Joannem Ci-einerisenicardi-
diviiiiius pfseriioristfatuni, sic liarrat Sugerius in naleni Sancli Chrysogbrii Sulrium coiiiraBurdinuiJi
Ludovico : ( Cuiri in somnis proxinia nocte, aplo prseiiiisit : ipsb eiim evestigio sequituf. Demuhi
saiis licet ignoto pracsagio, vidisset sibi a pefsbna Sutrii cpnveneruiit. Piignatur aiteniius, viiicilur
prsepolenle Junam stib chlamide reposiiam com- capiltirque Burdinus, addiicitur, sed lauieii cariielo
niitti,iie causa Ecclesiae transitu apostolici pericli- . subvectus. J
faretuf; ab: ea qnoB aderat Roriiana Ecclesia in lri scriplo codice Valicano asseritur a Suirinis,
suriimum ponlificeih electiis, visienis verUaieni crim eofum quaierenlur nioenia, Bnrdiiiuiii riiili-
enucleaiius adiiiinadveriit, i..Quod iriagis magisque r( fibus deditum, qui ejusiiiodi eum exposuerunt
perspicuuin reddideruiit eveiita. Siqiiidem diutui*- iudibrie. Primum pninium eum incessere blasphe-
uum belliim ob inveslilufas coiiflatuin, diu niuitum- miis', aliis vocihus conclamantes : « Malerlicie,
queEeclesiain fatigans et laceraiis, cederiie tahdera maledicte, per te lam grave scandalum. venit. J
impefalorel, ab eedem Calixio papa felicissime Addebant alii : t Tu es qui Chrisli luriicarii atten-
conipressum est. Dum factam eleciionein absentes lasii dividere, el dilacerare cathblicam unilatcni
cardiriales pef litteras approhasseut, atque eccler prsesumpsisli. » Tunc proeparato camelo pro alto ea-
siamSancii Mauri coniessoris trarislalis islhue e ballo, el indulus pilosa pelle vervecis pro chlaniide
cceiiobio Casinensi corporibtis sanctorum Antonii rubea, posilus est ex adverso super camelum,
et Cpnsianliniani solemni ritti dedicasset, Cluniaco dalaque est ei iu manibus pro freno cauda cameli.
Roinam reversus, a clero, seriatu populoque Romano jta iu urbem intrpductus est in exemplum alierum,
honorifice accepius fuil. ne similia quis ullra auderet lentare. Iiide jn arcem
i Hic postriiodiini, inquil Tyrius (lib. xn, c. 8), Fuinmonis primum, inde vero est in luoiiasleriuin
divi impcraioris lienrici, cujus consaugiiineiis eial, Cavense translaius ad poanitenliam; sed in sua re-
graiiani conseculus, et ejus fretus ausilio, in Italiam hcllione perseveravit incaulus [iu cuncsisj.
1075 CALIXTUS II PAPA. iOTG
Vjiiodeli.am Sugerius abbas, el ipse liujus leni- A cum quintuiri-coegilv ril piiJne iris invesliendi cpi-
pbris auclor aflinnai, siiuulqne ejusdelri anlipapae scppbs Eccjesise resiituefet, alqiie ita Tibe porilifiec
lyraijnidem, Sutrii duiii pefinaheret, pafitef riaf-: atictbfe tahdeih pax bptiailssiiiia inter Ecclesiam
rat; atqiie alia ab aliis prseleriiiissa , rie qtiid desit et impeniiiricoinppsita fuil arinP plus minus quin-
ad iriumplium besliae per iniperalorem exaltaioe, quagesimb, ex qtio iivief Gregofiiiiii VII, et Heiiri-
sic tradit: t Rotnaiii, Gaii-xii papse lain riobilitaii curn iV ingeris discoidia bb beiieficibftim coJIatio-
quam iiberaiilati favenles, inlrusum ab iniperaioie ncm emerserat. Episcbpofum et abbaium electiones,
schismalieum Burdinum, apiid Shiriuni sedeiiteni, quas iinpei-aiores; et ieges,;usufpavbi-aht, clero et
et ad limiha appslolbrurri transeuntes genu fleetere moiiachis fesiilulaefueflinl,idepque imaginem pacis
compellentem , exptignatum teriueruni, iOriuoso in inariu lenens depingiiur. Ppssevinus. His rebus
animali camelo lof luosum anlipapatn, imo anii- prseclare geslis poniifex de Ecclesia pptiirie meri-
clirjsttim, crudis, imo sanguiholenlis pellibiis capri- lus, miihis pi-seclaris constitiiiibriibus,:ij!iae in de-
nis aniictuhi, fransversiim superposuerunt, et igno- creio Gi-aliani reciianiur, et: quodam opusculo de
ininiam^Ecclesiae Dei ulciscenles, per medium civi- sanclp Jacebp appsiblp in lucem edite, iclarissiriius,
tatis yia regia, ut magis priiiicareiiifj deducenles, migravii ad Doniinuiii idibiis Deceiribrik.', annbDo^
impetranle domino papa Calixlo, perpetuo cafcere min|Ti24, cum riiunus ponilliciimadministfasset
i.n monlanis Campaiiioe prope sanctum Benediciurii ailnis quinque, inensibus decein, el diebris iredecini.
captivaium damnaVertint, et ad taiilae uitionis ine- Post obituih, 1este Ollone FiisiWgeiisif lioc elogio
moriae coiiservaiionem, in camera palatii sub pedi- cPndecpfatiis fuit:.;"
biis domini papse concuicaluiri depinxeruiit. > Haic B
Sugerius inLudovico. Ecce Catixlus iionpf pdtfiw,decuS;iinperidle,
lderii Callixtus papa excommtiriicalionis fulmine, Nequam Burdinum daihnal, pacemque feforhiat.,
in llemensi, Laleraiiensi, aiiisque concjliis, sua et Ex Paiidtilphb plura Baroniris.r
prsedecessoris. sui aucloriiaie congregaiis, Henri-

: NOTITIA ALTERS;
Vitm et gesta pohtificum, pag. 5$2.)
(GIACONIUS,

Cum Gelasius II Gluriiaci. excessissel, cardina- Romoe efarit-', fatam haberi inlellexit; Cujiis. ret
les vi "siatim de novb ppniifice eljgeiidp traclartinl, gralia , ex Galliis, priirii inilo --'porili.ficatusdie,
qui; Ecclesise Romaniri.magno schismate luric ve- RPsceriianurii diaconuiri cardinalehj ad Ui-behilriise-
xatae, aucioritaie siia- coiisuleret,ue si sedis vaca- rat, qtii ciim legatis Rprriaiiis Cprisensriincardiria-
tio diulius pfolraherelufi aliquod Ecclesia iijsigne iiuin per liitefas'•affefeiis CltiiiiacUiu reversiis. est.
delrimenlum caperel, sed aliquem in Rpmanum C Qiio cogniio pontiJex a Lambeiio -Osfieiisii etialiis.
'
ponlificem deiigCrent, qui generis nobilitate, opi- pfidie Idus Oclbbris ejusderii annilL19icbosecratiis
bus, principurii gfalia, apud oriines auctbritate, ei, cbfonatus esl, Galixtusll, qiipd ejusisanctrpon-
vifiuie, priideniia, et rerifm dexieritale prseditiis, tificjs die ejus; corisecratio celebrata esset B^-bcari
pacem sublalo schismalb Ecclesise Rpirianae cbnsti- voluit. Sedii verb, fleiificb V iliiperanlej,' annos v,
tuerel- eaniquea tot perliirbalipniljus, qiiibus per nienses x, dies xiii. Fuit:Calixtus.anle-ppiitifical.uhi
annes prppe quinqtiagiiita vexrila fuerai, iibefafet: \ieririeiisem monachus cberiobii de Fullefi, ufscfi-
et Hennco imperatori, ac psetidopapae constaiitis- burit Guidb inoiiachus Oistersiensis ,;!"!et Peifus
sime se ppponerel. Eos vero iu jianc senlehiiam Burgianus in Hislofia monaslica,;".;'"
Iraxerat adyenius arcbiepiscopi Vierineiisis Guido-
nis, in quem oculps et meiiieiil conjecefurit, laii- deleclus Quod vero Calixlus II Cluniacl n&xima; ciifa
Poiitium., et successpres illitis me-
(juarij tanlo sacerdotio dignjssimum et in queiri eaj nasterii essel,
conditioiies, quas supra enumeravi, caderent. Nam rum Roniani praefectps animib donavit.ebs.q~jii.b-in ppsie-
nobilissimb loco iiatus erat, Cardinalis biljciofungi vbjult, iii' in
prseler. quod quippe eorum in memoriaiiVscripium perrijaij-
qui Gulielmi filius , el Siephani Btirgundise princi- epheineride nemo constanijus prb Pascliali jll adyei;sus
pum fraler, ac Balduiui Flaiidriae--coniiiis avuncu- sit, steterat,inemb proniplibf fuerat adrdain-
Jus efat, proximo etiam aflinitatis giadu reges Csesaiem
Francorum ei Angliae,et ipsum eliam imperaioreni nanduin auctoris perfidiaiji. ConciJiO, Vienhai ; ad
in ipsum,,.seiUeiiliamanathe-
contingebat, In i-ebtis qnpque gerendis, iis eninibus[ Rhodaniim-celebralo epistolri ejuSad Pasclia-
l-ebiis qtioque gefendis quas supfa numeravi polle- j) D matisjaculatuseral.idqiie osienditur.
bat; et in eeclesiasiica legaiione, quam ei per lem, qtiae adhtic. exslat Npmo tamen
Gallias Paschalis II demandaverat, egregie se ges- charior illi posteaTuil,ct riiulala eniiri yplrintate, et
sit, el cunCtis episcopis limentibus, priraus fuil, quii pacem poniifici dedit, lyraiiiijdi cessit ipsiittiendi
anathema a Paschali II in imperaiorem facium, episcopos et abbales. Hujus pacis nuntium, et"cmi-
sensuin Ilalicse. gentis exspeeians, Caiixlus syn-
prPmuJgayeiil: et concilio in Galliis eongregalo,' odum babuit, ciii iriierfuereccccLepiscopjel alijjaies.
binijes fere Gailiaeepiscbpos"ali eo separavit. A quibus disciplina ecciesiastiea iefeTesiiinta est;
Consecralio el coronatio Calixti pdjne II.
Guido ob res prseclarissime gestas, posiridie quam! A proadecessore suo Gelasio, Reinis ea synpdiis
Cluniacum a Gelasio 11vocatus, adveiiiasset, oin- indicta lueral, eaniKalendis Noveriibrfe eelebfavit
nitiin cardinajium suffragiis, Peiro Pelri Leoiiis filio( Calixtus II, in qua daninaia lioerelicoriini turif snr-
diacoiio cardinali praxipuo auctore Kal. Februarii, ' gens p.cstifera iiaeresis, quse Eucliafisliain, pafviiio-
aniio D.T119, pontifex maxinnls irivitus; periitus, "rtimijaplisvria, etordinessacrosietiegitirilasnijplias
ct lepugnaris acclamatus est in monasterio Clunia-I- negaJjai, cleiicoriinique p"dib,bona eis iemppfalia,
co in Gallia; limebat en.im ne cardinales, qtii Romse; decimas el oblaliones eiipiebai, iiiqua saltem.de
erant, eani elecliohem, quod iis insciis facta esset, pace inter eiecle.siaslicos el saeculafes ipnsiiliienda
. iion approharent; ideoquechlainide rubea, non aniej traclalum, anrio 1120...
indui,( aut reliquo ofnalu pont.ificio uti voluil,, Ponlifex , disposilis bis quae ad slattim eccle-
ijuasu ereaiionerii suani, ab iis cardinalibus, quii siasticuni eouservaudum in Galliis necessaria erant,
 4077 NOTITIAHISTORIA. 1078
in Ilaliam venit; cxcipiturqiie quasi niinjen aliquod A tibus adhuc ipsarum partium sluiliis, rescomiiiodum
in terram. elapsum,, coneordiae bono id aiiimos habitura finem viderelur : lunc Henricus : « Quid
homiiium penilus illabenle, popnlo'obviam prodeiin- .laniopere, inquit, de re non neccssaria ceriatis, cum
te, ac honoralo quoque Urbein iiigredilur, congratii- ego pafalus sim, auctprilale sancisc,ntiqiie Eccle-
lanlibiis omnibus, lum pomifici, tum civilati Ro- sioeobedire, ac Iibere, id quod coneordiam distinet,
manse, miod hiine quietis et pacis.aiictorem fuiui-iim jus sacerdotiorum remillere. Qiiaeque, aut a me,
cernebanlj alque Gerardttm civein Placeiiliiniin, aut a patre meo Ecclesiieablata, oppida sunt, resti-
episccpum Putenliiitiin mortUum in sanclortim iiti- tuere. » Quam voceni ubi legaii pontificis et epi-
liieruril relulil. , scopi audierunt, cbntinuo alacres, summis -cum
Rebus auiem ex senteniia Roriiae cbmposiiis, laudibus exceperunt, atque ut in sentenlia perma-
Benevenluiu ponlifex proficiscilur, quo et principos neret horlali sunt. Itaque IX Kal. Oclobris ipse
onines stalim convenere, saluianili (ut mos esl) cumlolo exercitu qui exsecrationis confagione cor-
ponlificis causa, maxime vero Guijielmus Aptilhe repttis erat, in coinmunionein' Ecclesise fidemque
dux, Jordanus Campaniaecomes, Ai-nulphiisAriolae, receplus, jus episcoporum abbatumque irislilnen-
Rbbertus Lorolellse comiies, viri insignes et sine dorum, quod nunquam remissuruni statuerat, in
coritenlione, illius parlisTtaliae facile principes, qui mainis Oslicnsis maxinia huinilitate dlmisit, ac
etiam polliciti sunt adhibito .jurejnrando se in po- tabulis scriplis, lale sacramentura Concepit.
teslate poritifieissemper futurbs. « Ego HeriricusDei gratia Roriianoriim imperator
inieriiri cttm Prsenesiinus episcopus Gelasii lega- Atigustus, pro amore Dei, et sanctae Romanse Ec-
tns, convenium episcoporum GermaiiicPrum CPIO-JJ clesiae, et Calixti ponlificis , et pro salute animae
nioe et-Fritessarise habuit, atque in utroque loco, ineaa, dimitto Deo, et sanclis ejus aposlolis Petro et
Heiiriciim coetn piorum ejeclurii declaravit. Quo Panlo, et sanclae CalholicicEcclesiseomnem investi-
factp permeli Germaniae principes cciivenium Vir- litrani per aiinuliim et bacnliim, el cdncedo in: om-
«iburgum itidixerunt, alqiie ec Ilenricum^ad di- nibiis Ecclesiis fieri electionem, et liberam conse-
ceiiduiij vocaveruiil, liaud obscure dcnunliantes se, craiionem; possessiones et regalia B. Pctri, quaea
wisi veiiissel, absenieni regno spoliaturos. Henrii-us pi-iiiCipioiiujus discofdiae, usque ad hotliennim
•ex Italia in Germaniam redire maluravit,,ac suorum diein, siveiempore palris, sive eiiam meo ahlaia
concordi voluntale commolus conventum apud Tri- siiiu, qii.-ehabep, sanclseRomanaeEcclesioerestituo;
burias haberi permisit, seque de omnibus quae sihi quoe aiilem non habeo, ut reddaiilur singulariier
•bbjicereritur raiionein ibi feddere oslendit. Ac juvaho, et do veratii jiacem Calixio, sanct* Romahae
legatis pontificisxonventum alium Remis indicemi- Ecclesise, et omnibns qui in parle ipsius sunt, vel
biis, ipse quoque,ut reconciliarelur Ecclesiae, eo se fuerunt, et in quihns sancla Romaiia Ecclesia auxi-
•occursiiriim spopondil. Ei .convenlui anno 1119, liinn poslulaverit, bona fide juvabo. t
Xiii Kal, Septeinbris ponlifex ipse prsesedil, alqne Ex allera vcro parle legaii pontificii, pfoponli-
iiiier csetefa Henriep, ut episcopatum collationi fice, dederunt vefam paceiii, el omnilius qiil in
rerimjiiarei, prsecepit. Quo aucliloHenricus spalium parle sua sunt, vel fueiunt, lempore lnijiis discof-
petiii.qub cum priiicipibiis snis colloqui super ea dise, e.l privilegia bleclionis, inqnarij, episcoporum
re p.ossei,'iia:infecia pace, Calixtus prsedecessorum et abhalum Teuiouici regrii- in proesenlia ejus
suofuin decreta super ea re facla probayit. ^
Q fieri abssjue Simoiiia, el aliqua insPlerttia. His ta-
"Post Calixi iu Ilaliam adventum, Gregorius btilis inde extra urbem, in campp ad Rbeniim
pseudoponlifex .Sutrii se. conlinuerat, coniitum -propler iiigentem, qiioeconvenp'i'al,„iriorl,alinm multt-
qiipriimqriam pi'acsidio seplus; hi sive avariiia tudinem, rec|talis atque ingerilibus Omriiiiiiictams-
caecati, siye insolenlia inflaii infestas Ialrocini;s libus, gratiis Deo omnipolenli aclis, legatus i;em
-vias habuei-ant, eesque qui Rpinam.lendereni, spe- diviuani magna caeremonia fecit, ct pacjs osculo
•liaranl,; plj id Calixitts zelo incenstis colleeto et sancta Eucbaristia oblata, Henricum Roman;e
exercilU ad Siilrii obsidionem joannem Cremensem Ecclesiserecepit in graliam.. Henricus jnde in festo
cnrdinalcin misit. Vertini obsidione opus non fuil. S. Marlini alterum conventum, Bainbergoe babuit,
Gregnrius a Sutrinis subitp dedilus, denique in atque ex coiisensu eofum qui in Wormatiensi con-
Caveiise irienaslefiuiii prope Salernuin inc.lusus cilio non adfuerant, legatos Rpinam ad ppntificein
morlem oppeliit. Legaii Csesaris benigne a ponlifice cum.peramplis muneribus misit, ac soleuirie ppnli-
-accepii sunt, ac postefo aniio 1122 legalos a laiere fici obsequium proestitit. Nunlio de coiicordise re-
sedis aposiolicae erim liberis ad pacem constiiuen- conciliatioije accepto laetus pontifex, subit.o conci-
daui riiaudatis rediixefuiit; de pnce igitur, cl con- iittm frpquens, et omnium maximiuii, episco.pbriim
'cordia ineiirida, anno plurimiiii! niiiiiuiumvet, ex' et abbatum fere mille in Lateranuni inclixit, ae
qup iiiler Gregbritim Vll et Ileiiricum IV discordia posterp annp 1125. !*eversisad urbein cum tabulis
ingeiis, ob episcopatinim collationem excitatafucrai, pacis legatis 997. episcepis atqtie abbaiibus adve-
in qua episcopbrum ct abbaiuin eleclion.es qitas catis, ex ecrum aucteritate, cmnia per legalos suos
iinperatores et reges hacienus usurparant, clero ac .p, acla ad Wermaliam cenfirmavit,alque ita diuttirnae,
moiiachis restiiuise sunt.' Cujus transigendi causa eiqtie rei, et exeinplo.pefniciosa; iiitef pontificeni
pap;p Calixti legaii, omni menioria fuerunt, Lani= et imperatorem discordiae, finis tandem impositus
bertus Bojioniensis, Ostiensis cpiscopus, post papa est.
Jionofius II; Saxo de comitibus 'Anagninus presby- Calixttis ll-papa plures ordinationes carditi;;litim
le.r, el'Gregbrius" de -PaparesciS'Roiuanus, post fecil, ex.quibus tres dtintaxat reperiuiitur, prior
liinocentius 11 papa, tunc diaconus cardiiialis. Ctijus anno li sui pontificaiiis mense Decemhri, anno 1140
rei adliiiC menioria cinn piclura exstal in introitu iu q.ua novem cardinales creali siint; pdsterior,
>-sniificum camerae Laferanensi, ubi est hoc elo- aniio secundo sui pontificalus in qtia creavit unum,
giiini. et 13 card. in annb qtiario.
Ecce Calixlus honor pairim, dectis imperiale, Aiino Doniinicoenativitatis'1124 Roniaein patnar-
Nequam Bufdinum ddmnat, pacemquereformat. chio Lateranensi lilibus Decembris, piinlificatus sui
Exepruiiiiiide aucloritale convenius Virciburgum anno v,mensibus x.diebus xni stti poniificatus obiit
iii feslmn S. Petii iiidiclus est, qtii ctim perfiei Calixtus papa II, de Deo deque hoininibus bene
tiinc iion potuissel in anle diem xvi Kal. Octobris nieritus. Corpus ejus in basilica S. Salvatoris, qu;e
"Worniatian)csl delatus; ibi cuin per sepieni dies Constanliana dicilur, sepullu.in. Vacat lunc sedes
assidue de concordia componcnda, diversis inter dicm laiiltim tinitni.
priBcipos ccitatutii sciilcniiis essct nequeiiianeii-
1079 CALIXTUS II PAPA. T0S0

YITA CAMXTI II PAP^E

AUCTORE FANDULPIIOPISANO.

(McBATom,Rerutn Ilqlicarnin Scriplores, loni. III; parlei, pag.4'18.)

Calixlus, q.ui etOuido, nalione Francus, consan- A Conslaniinopolitani filiam, quaeyero pbsteaei :dala
guinilalis lineam a regibus Alamannioe, Francise esl iii uxorem, Byzaritium inerat,et ieir.anj quoeei
atque Anglise ducens, prsefuit Romanse Ecclesise competil Dpmino papse in eundo commi.seratiCuni-
annis v, niensibus... Hic a cardinalibus, qui cum que jarij riictiisconies afceiii :de Galabria, quse Mi-
papa Gelasio, jam Cluriiaco sepiilfo; ab Urbe in leforis (5) dicitur, obs|defei, domniis papa :ad eunl
Ffanciam venerant, dum esset archiepiscopus "Vien- ui ab obsidionexessarel, doinnum Hugonein carbi-
nensis in papam Calixlum electtis est. Qui se jndi- nalem, direxit. Ivit cardinalis, et i.nfectp negolio
gnuni ileralb reclamans, idcirco modis piiihibus rediit. Papa riutemTn comitem lali oiiiine surgit,
rcsistebai, quia incerium habebatur a multis utrum quali et pareiiles (4) posl eunij sicut ipsi yidimus,
Romseratum faclum htijusceniodileneretur. Prppler insurrecturi erant. JNamfere omhes cardinales me-
qtipd vix cappa i-ubea aijikiri suslinuit,dpiiec nunlii liores quPs habuit in ieinporibus illis, sed.e.iriiagnum
rodeunles a Roma.per doinnum Petruni, i.iinc epi- Hugonerri carpMnalemnobilem ct indusiriUm riioN
scopuiii vicaiium, per cardinales omnes, el per luos cum non paucis ex.doineslicis perdidit^ etde-
(lomrnmiPeiruiii.Leonis(namisie iiimiiiiiilaboravit miini quidqtijd vpluit ipsecbmes Rogerius.ciim papa
in verbo, propier diaconum filiinn suura Petrum semiviyo peregit. Rediit ad Urbem in leclo, evasit,
Petri Leoiiis, qui poiissimum Francise peregerat et illo auno npngeiitor.uninonaginta seplem episco-
causam) per priefeciuin el ccnsules, per clerum poru.ni, sive abbatum numero Lalefani conciiitim
atque pppulum viva voce ac litteris eleclionem celebravii, in quo vir regali stirpe progenilus' Tere
ipsam canonice jureque confirmarent. Facto igilur jam deperditam mundo pacero restiluit. V
hoc omnium subscripiionibus oniime roborato, luric B Fecit ordinationes in Urbe cardinali el episcopo-
papa solemniier a Lamberto Ostieiisi episcopo et ruin qtiamplures :pi'imo in domiiiim caj-diiiaiem
aliis quampluriinis in Dei nomine consecratus, sinnti Pelrum Leonis Sanciae Marise in Trans-Tiberim,
cum suis omniljus Romani iter iiicpepil. ¥011111111 oleum fluxit; domiuim Crescentiiim Sancioftim Pe-
est ad proviiiciaiii, in qua Sancii Juiiani eccle- li'i et Marceliini, M. Ariiicuin Sanc.lteCrucisvGiiido-
siam, cellani Psalinouiensis ccenobii, idem papa rieni Satic.laeBalb.inae,Theobaldunj Saiictse jAiiastn-
riimium celebriier dedicavit. Inde' per Sanclum . slse, Rohertum Sancti Clemeiiiis; cum aiiisjpresby-
JEgidium Romarii non multo post sanus etincolu- leris cai-dinaiibiis: Jpiialhaii) Sanctorum Cosmseet
mis rediit. , Damiani, Maltliseuih Sancti;Adfiani, Ainericum
Ubi a jam dicloPelro Porlueiisi vicario, cariiin.a-- Sanctse Marisenovse;TAiigeluiii SaiictaeMarisein Do-
libiis, clerb, tbip ac populo lautagloria est ac lio- •miiiiea" 6fegoriurii'^S),-'-;.-qiii-.'ei.'Ta;rqii.imu8v',;SancU'
nore suscepius, quanta dieljus nosifisiiullus unquam Sergii, Joaimem Danferii, virum iiobilemy de Sa-
fuerit prsesul de Roma-tracialus. ibi aliquandiu lerno Sancii Nicolaj de carcere Tulliano; subdiaco-
sommorans Htigonem cardinaleui a Benevenlo vo- nos aliquot, meque Panduifum usqiie-ad subdiaco-
lavit: idem enim dominus -Hugo Beneveiituiiitene- num ipse proinovit; iiinuineros lriinoris offlcii cle-
bat. Cum qiio siiuul et aliis pariier per Campaniain- ricos ordinayil.Nemo hiincuiiquam vidii Beafi
ct Casinense coenobium ipsum adiit Beneventum, Petri basilicam sine donis iulrare, nfecniissam inibi
ubi fere, acsi Romse ftiit, gjoriose ieceplus. Vene- iiisi prius assignato dono caiitai-e.Hic pfo pace
runl.ad eum illico Guillelmus Apuliaedux, princeps servanda lurres Cenlii Dominaeboriae(0) el iriiquita-
Capuanaeurbis, Jordanus comes, Radulphus de Ai- Q tisdirui, el reparari 11011ibideiti praecepi.t:; saxa
rola (4), Jofdanus comes de Ariano;Robertus coiues opiiniseforiitisesupraRomamaMoriaidocbiiiiieeinit,
de Locolello, el innumeri alii,' qui eidem ibi lionti- et honori S. Petri adjunxil. Cor.liuas.iriultasdCl paln
nium fideliialenique fecerunt. Jlis itaque dispositis lia, candelabra de argenlo, campaiias, et pavimenia,*
paujp posl Romain per marilimam rediit, T.ui.ic.a fundos, atque casalia Bealo Petro -donavil,«l multa
Spiritu saiicto comirionitus Lambertum Ostieiisem per ecelesias alias beneficia coniulit. AqiiamadUr-
episcopum, domnum Saxonem cardinaleni presbyle- bem reduxjt, iiiolcudiiia cum viiicis iuxlaTacum
rttni Sancti Stepliatii in Coeliomonie, et Gregorium aptavil, ecclesiam Saucti Nicolaiin palaiib feciij
diacontim S.Angeli ut pacem pacis filiis in regno et cameram aiupliavit, et piiigi,.;sicut apparet bodie,
Ecclesia refohnarent, ;ad Heniicum impefatorem in niiro modo pisecepiu imeiea Buidiiiiis in Sulrio
Alamanniam delegavit. Sed quid plus? Imo toliini prope Roinani Ecclesiam persequi, pei-egrinPsprae-
volo dicere verbo, Legaii missi inscriptis [lateni <lari,in papain et alios nialedicta congerefe.ijuoeque
oflerunt, et 'quemadmodtim in Lateraiiensi palatio alia hujusmodi poterat tam per se quani pfer alios
lirivilegio reprajseiitat; pax ad velle papaeab.iinpe- facerc npn cessabai. Tuiic papa frelus abuiide,
raiore simuJ et recepta est, et pefpelub, anntieuie jamque ab oimii :pane Dbininpvoienle sectifus, pa-
DoniiitOistabilita. rat magnum exerciluin; Joaiinein.Gremeiiseiri, caf-
Inde in Apiilian!, Jegatisjam ad Urbem reyersis, diiialeinsaitcli Gi-isogoiii,Sutriuincontia Burdinuni
iierato descendit, nam comes Rogerius de Sicilia praeiJiisil; ipse eum e vesiigio sequilur, demum
lunc, nunc aiiieni ltaiise rex (2), Calabriam et Apu- Sulrii convcneiunl, piigiiatur aiteiitius, viiicilur,
Jiain ideo IicCiilei-inlraverai; quoniain Guillelmus U capitnr Bufdiuiis, adduciiur sic- laiuen camelo
Apulisedux ut acciperct Alexii quondam imperaloiis subvectus. Jvit cuin vicloria papa cpnira Godefri-
(i) Papebr. Arcola. (4) Papebr., Barcnses.
(2) Ab anno scilicet 1150, quo litulum hunc ei (5) Papebr., Georgium. , ; .
AnacletUs aritipijpa co^cessil. PAPEDR, (6) Papebr., Domus itjraniiidu, etc. , , *.,
(3) Papebr., forte Nicefori.
 1081 COMMENT.HESSONISSCHOLAST. 1082
dum Laudensein (7) elRainaldum cpinites de Cec- Qctaviani tempoTa redundaliani. Jam ChrisUis'con-
cano rebelles, et nisi Ranulfi comilis de Airoja in- " tinue in menlibus fideliiim nascebatilr (8), duin fe-
tercessisset, -prodilio iecisset inde papa quajcm bfis iiiopina pi'ove;nieiispapain repenie consuniit,
justitiam debuisset, non lamen sine pace custos el-Capiit nobis oinuibiis in solo papa cecidit. Nec
pacis abscessit, Biirdiriumin Cavensi coenobio trudi niora",confessus ei orditialus, oinnibus uliilauiihiis
prsecepit,. Romam rediit, et-in -alta.--pa.cerescd.il.,' obdorihivit in Domino, et sic pacis paler cum ipsa
pauperes profutide p.rocurans. pace recedil. Sepultus est Latcrani juxia doninuin
Gaudebat uiundus fieret dum papa secundus. papam'' Paschalem in feslivitate sanctoe•Luciie yir-
Sed nujla; polenlia loriga :nam fere jarii antiqui ginis.
(7) Papebr., Gofreduni, Landum, et Rainaldum (8) Td est Advcnlus erai iiichoatus. PAPEBK.
comiies,'eib.'"';'

HESSQMS SCBOLASTICI

COHMENTARIOLUS
I)e tractaiione pacis inter CaJixtum. II porilificem Romanum pt Heriricum V iiriperatorenB,
\\\'.' "\ mao Rfifjerjaptoris, 1119; dequeconcilio Remensi.,-.

Opera,t. VI, p. 549.)

(GBETSEM

'
LECTORI. , ..\-

Abhas Urspergensis iri Clironico Redemptoris anno iU9, ubi de Triburiensi conVentii "loquiiiir,'ita
scribit: Aderatil elitim legati iani Romanorum quanv Viennensium,itno diversarum Ecclesianim tiiissi, con-
firmanles eleciionemdohiini Calixii. Cui profeclo, dum tiniversinostfates episcopiobcdientjam professi, synd-
duniijifum sibijuxtd festumS. Lucm indicebdlur, collaudasseiit fieri, ipse rex semelipsumibidempoliieebalhr,
ob ieconcilialiphemuniversdlisEcciesimfcpfasenlatum iri : id enim Caialaunensis episcopus et Ciiiniaceiisis
dbbas,.apud Argehiinamipsitm -convenieifes,mullis' raliocinatiohum cdnalibus obtinueruui. Ejusdem tatiien
actioneiii concilii, si qiiis plenafie cogiioscere qumrit, in lilteris chjusdam scholaslici nomihe Hessonis ele-
ganter eniiclealam reperirepolerit, idesi, qualiter rex iiiler regnum et sdcerdolium de concordid faciehda
coiiseitserit; insnper eidem concilip,-ciiividelicelin. Kal. Novehib. prmdictus papa Calixltts secuiidus, vaila-
ius CGCCXXVI. Palribus, coram innumerd inultiludine cleri et populi prmsedit,iion adeo se prmsehtem, vici-
numldmehexliibueriti ubi et colloquiosuo dominipapm legaiis concesso;tandem iuducias dentio qumsierit.
prdpter geherdle cblloquium'cuin"piincipibusliabeudum, pro investiiuris sciiicel ecciesiaslicis, quas tdnlopete
cogebtiiuf dmiilere,:aii ultithum vero idein Aposlolicus, intacta inler Seel regem concor:!ia, synodalia prm-
decessoriCinsitorum decreia cdnfirmiiverit,aliaque nonnulla; qum res- exigebal, naviler addiderit, sicquepost
dies fere xil, in viflule Spiritus sancii, file finito concilio, cunctos aposiotica benedictione confirmalos; ad
prdpritiredire permisii, uiiumquemqueCumgdudio. Ipse quoqttenon tnullo posl ad Italiatn cPnversus, incre-
dibile meif.oratuest, quanlo tripudio, quamque immensa pompa non soittm idtius Romm, vefum eliam ttni-
versdfutiipfovinciurum quas periransierat,ChriSli vice sil, susceptus. Ab itlo tempore lam ipsejam vere Apo-
s!oticus,iiuaniuniversusilluinsequens Chrisli grex, de die in diem proficere ccepil, donec Cuncla pars Bttr-
dini; queinaliquiidolum cognominare solenl,in dies infirmala. conafi conlra Ecclesium desiit; regni lamen
cmptacommoiioac sceius, hullatenus quievit: liasc Urspergetisis. Consiile liaroiiiuin anno 1119.
Ltsi atiiem pax Cl concordia inler sacerdoiium et regntun hac vice constilui non poluil, postea lamen
anii6T122,ingei)li omniuni boiiorum gralulatione, conslitula est. De qua vide Baronirim eodem aniio,
lomoYXIl.•-','-•'-: -
CajterumHessonis nomen codex manuscriplus non exprimebat. Urspergensis lamen vesligia seciili, iion
dubitayinius Hessonis iioiiien pnescribere, cum quse de Hessonis IticUbrafione Urspergensis prodidit, exa-
niiissiinin liuiiccommeniariolura quadrent. Fuil aiitem auclor iste eoruin qua) in hanc riarrationem coii-
jecil, oculiitus lestis, quemadniodiitii ipse exlreniis verbis teslalur.

HESSONIS SCHOLASTICI

;GOMME;NTARIOLUS _
Qualiter nuper inler regem Heinricum et dominumpapaih Calixlum causa cmpciit ac processerit.t

Veneiiint ad regem apnd Afgenliiiam episcopus A quibus cum rex coiisilium qusereretquomodosiiie
Calalauuensis el ahbas Chiniacensis, acluri cum eo diminulione regni sui hoc exsequi possel, assinnpia
de pace et concordia inter regnuin et sacerdolium. parabola sua respondil episcopus : ( Si veram |>a-
1083 CALIXTUSTIPAPA. 1084
cem, Donime rcx, habere dcsideras,, iiivesliluram A A peralori Augtislo, et omnibus, qui pro r.o oonita
epis.eppaluum etabbaiiaiuiii oninimodis diiiiiiiere Ecclesiam fucruiilvcl snnl; possessiones eornm i|ii;is
te oporlet.i Ut autein in hoc millainregni tiii dimj- pro werra isla perdiderunt, qnas haheo, reddo; quas
nuiionem pi-o cei-to teiieas, sciioine in regno Fran» iion habeo, utrehabeant fideliter adjuvabo. Quotl si
coriim episeopiun eleciuni, nec ariie consecrationera quicslio inde emerserit, qune ecclesiastica sutn, ca-
riec posl coiisecralionein aiiquid suscepisse rieiiiahu nonico; quoe Siecularia sunl, sajculari tcrminentur
regis, ctii lairien de iributo, de iiiililia, de telohip, judicio. i
el de oiunibus qua> ad rein piiblicam periiiiebaiii,.et Hac ilaque dala securitale, festinauler ad domi-
antiquilus scilicet a i-egibiisChiistianisEcclesia; Dei iuini papam Remis redierunt: qua: feccrani, et quae
dbhala suill, ita fideliler deservio, sicul in, regno a rcge ei suis recepcriinl, ante conciliiiin reporian-
tuo episcppi libi deser.viunl, quos htic usque inve- les, simul et dicm ct locttin colloquii desigiianles.
slierido hanc discordianiy iino anatheniatis senleu- Dominns papa in generali concilio xm Kalend. JSo-
tiaiiliiiicuriisti. i ••••-. veiiibr. rcsidens Ucmis inter cariera sic exorsus est:
Ad htec rex nianibiis elevalis hoc responsnm t Doniini Patres et li-atrcs, causa pro qua vos dc
deilit: t Eia, iiiqiiit, sic fial; nou qnaeio anipliits.) lam rcmolis rcgionihus ad coiicilimn vocavimus,
Ttiiic subjunxil episcopus : « Si ergo iiiyesiiiuias hsec esl. Seitis qiiain diu Ecclcsia contra diversas
diiniiiere volucris, ei possessioneiii--Ecclesi;iriiin,;et haereses lahoravit, et sicut per beatuni Petrum, ctii
eoruiil qiii pro Ecelesia laboraverunl, reddeie, et specialiler dictuiu est a Domino: Rogavipro te, Petrc,
vcrain pacem eis dare;, Jaljorabimus, opitularite ne deficial fides lua; ei lu aliquando conversus con-
Domirio, huic conteiiiioni fineiii iinpoiiere. i 'Quaj j[ firmafra/res/«os(Luc.xxii),SimonMagiisjudicioSpi-
omilia rex, conimuiiicalo cum suis consilio, se pro- rilussancli abEcclesiaDeieliminalusperiii.sic tisquc
secuiurura proinisit, si fidein ef justiliam apud do- ad nostra lempora idem per vicarios suos sequaces
miijuni papain iiiveniretv et si veraiii paeein ipse."et Simoiiis expugnarc et ab EcclesiaDei cxslirpare non
sui, et possessiones quas pro werra [guerra] isia desinil. Ego quoquc (jualiscunque, licet iudigmis,
aniiseiani, reclpereiit. Quibtis aiidiiis, episcopus cjus vicarius, Sirnoniacam hajresiin, quoe maxime
ceiiiiiiisefieri super denominaiis capitulis-ppsl.jila- per invesiiluras contra Ecclesiatn Dei irniov.ila csl,
vit, tuiii ut labor eorum non essei inuiilis, luiii ut ah Ecclcsia Dei, opitulante Deo, nostro consilio et
doilliiium papam ad exscquendam pacem facilius auxilio omnihus modis eliminare desidefp. Uudc, si
jiicliiiareni. Tiinc rex propria nianu sub leslimonio placcat, a frairibus nostris, qui inlcr nos et regem
•fideiChiistianal, in maiiu episcopiel abbatis fifina- diclum Teuloniciiiu, verba concordise portaverunl,
vit, se praefala capitula sine fraude prosecutiiruiiJ. eausae ordinem diligenlius audiatis, el quid nobis
Postciim episcopus Lausaneiisis ei comes Pal-ili- snper his agendum sit, unusquisque pro inoilo stto,
jiils, et-"caeleri" cierici 1ei laici qtii cum eo erant, hoc qnia causa communis est, prudenliori consilio at-
Idetn; eodeiii nitJdo fii-iijayeriiiitjaccepla:Securiiate, lcndalis. >
episcopus et abbas domiiio papa;Parisios'occuri*ei*uiii; Tunc dominus papa Osiiensi cpiscopo injunxil tit
qute videraiJt el audierant fiileliler iiilimaruiil; qui- nniverso consilio Laline ordinem causa; exponerei.
JJUSapplatidens domiiius papa, sict respoudil : t Uli- Quod cuin prudenler episcopus Osliensis perorasset,
nain jaiii factuin essel^ si.sine fraude lieiii posset. • ilermn Catalaiincnsis cpiscopus, cx prscceptodomiiii
Mox^ (ttinmuiiicaio curii episcopis et carilinalibus .-'' pap;c, hoc idcm clericis el laicis materna lingua cx-
consilio, eosdeiri, et cum eis de latefesuo episcopuin posuit, Quo complelo capitula niuJta illa die cl sc-
Os.tieiiscmel Giegoriuiii caidiiialcin ad i-egeuirenii- qiienli proposuil, el usque ad fiiicm concilii univcrsa ,
"sii-, ut piaifciui;capitula: (iiligeutius reli-aciarent, complenda dislnlil. Sequenli vero dic', cum in hoc
atque seripta ex. utraque parle firniai-enlj et si luec, consilitini episcoporum sedisset ut dominus papa ad
sicut proniiseiiil, exseqiii vellel, diemqna ista.c-prii- diem colloquii pro componenda pace accederei, et
pleieiilur ante lineiii concilii denoiriinareijt, Vciiien- uirum in verilate Jiomo ille agcret, [>erscmeiipsum
les ad eum inter VirduiitiiiietMetim ei occurreruiil, lcntarct, circa finera concilii illa die Dominus papa
qiioddouiiniis papa euirilibenlei feciperei, si pro- sic proseculusest : « Domini Patres ct fralrcs, scitis
niissuni exseqtii vellei,.reiuleruiii, Super quo qiiasi quam diu maler nostra sancla Ecclesia conlia Si-
gavisus rex, quod prius apud Argeiiiiiiam ininauu moniacam liBcresim,maximcqiia'. pcr inveslituras lit,
prseiiomiiialorum firinav.eral, iteruiii iuibiin nianu in palribus nostris laboraveril. Et quia placuil om-
episcppi Ostiensis el.Gregorii cardinalis, et episcopi nipotcnti Dco nostris diehus Ecclesia; sua: paccm
Calalaunensis, el abbatjs, [iropria nianu firniavit: oflerre, ct jam proxima dies colloquii, ad ipsuin Jo-
quod videlicel in proxjnia vi feiia, id est ix Kalend. cttiii craslina die uos compellil accedere, suinmo-
JNoVembris,napilula quaj sequenli scripto coiitinen- pere rogamus ut redilum uoslruni patienler susli-
tur, apud Musoniuni-iii piaeseniia doniini papa; fide- neatis, cl si Deus paeem nohis dederit, commune
liler sine oniiii fraude exseqUereiur. Post cuih hoc gaudium universo mundo annuiitietis. Si auiciu ,
idem juraveruut dux Wefpho, comes Berengarius, quodDeusaverlatiadversariusnobisciimiii doloagere
coines palatiniis, comes "Wilhelmus, el alii episcopi, p. r tenlaveril, festinanler ad vos reverlemur : cl sicul
"
u
clerici et laici iriulli.. Exegil etiam ipse a nostris convenlionein pacis, si fial, vobiscum et per vos
codem modo firiiiari sihi. Qtiod siin ipso non re- conlirmare optamus, sic in conimentdrem fraudis,
maiierei, eadera die doiiiinus papa, quse in seiipio si ilifidelis evaserit,Judicio Spir|tus sancti et vestro
suo contineiiiur, adinipJetet. Scripluiii auiem con- gladium beali Petri vibrare lenlabihius. > Qupd,cum
cordiae boc fu.it. sub obtentu obedientiaj arehiepiscppis; et fepiscepis,
« Ego lleiiricus, D.eigratia Itomanpriiminiperator. et abbalibus injunxisset, pf-jecepit etiain lii inierim,
Augusliis, pro airiore Dei, el '.beati Peti i,-et doiiiini et inaxiine die coUoquii,psaimos,prationes et sacri-
pap;e Galixii, diiniitoomneiri iuvestiiur-am oinniuin ficia spiritualia Deo pfferrent, et a majori Uenieiisi
Eeclesiaruiu, et do veram pacem ouinibus qui, ex ecclesia usque ad ecclesiam Beati Uemigii ciiin prp-
quo discordia isla ccepil, pro Ecclesia in werra cessioiie nudis pedibusexirenf
'"guerraj fueiunt vel suht; possessiones aulem ficcle- Sieinteriin diniisso cpncilip, feria lvdpminus papa
siarum ci ouiiiium qiii pro Ecclesia laboraverunt* adipcum cpljpmiii ex|it,,etTcria v cuhi rijultis vfx
quas liabeo, reddo; quas atilem iion habeo, ut re- cum maximp labpre pervenit. Feria vi vccatis iri ca-
liabeant, fideliter adjuvabP. Qupd si qua^stip inde nieram archiepiscopis, episcopis et abbatibus et c;e-
eiiierseiit, qua; ecclesiasiica simt, cauonico; quaj tcris sapienlibus viris, qttos inultos secum duxcrat,,
autein sxcularia sunt,saeculari lerniinentui-;iiJClicio.j eoiam oninibus fecil legi ulrumquc scjiplum cpn-
Iteii. scripluni doiiiini pap;e : i Ego Calixtus se- cordioe; cunique lectum fnissct scriptii.in regis, di-
curidus, Dei gralia Uoiiianie Kcclcsiseepiscopus c;t- ligentiiis rctraCtare ceeperunt episcopi.maxiriieillud
tholicus, do veram paceni llenrico, Iloiiianoiuin iiu- capituluni, ubi dicebatui- . Diniilio omnem invetiuu-
 1085 'COM.MEST.11ESSONISSCllOLAST. 1086
ramPmniitm Ecclesiarum, dicentes : « Si quidem rcx A-minata pai*ali fuimus ei proiiiissiim ttmni recipore
simpliciter agil, verba isla sntTiciunl; si attteir. sub et iiosirum iniplere. Venini qtiia tu inducias repe-
lmc capiiulo aiiquid cavillafi conaluf, deleriiiina- lendo usqiie in. banc, diem disiulisti, noliiimis ui
tioiie iiohis 'videnliir iridigere, lie tote aut posses- pfopieriuiefvaHiim nnius jjociis.iaiitiim honum Jn
sioiies aiitiquas Ecclesiarum sib'r conetiir vindicare, nobis remaneat, etsi hodie proniissiimtuum exsequi
aut ileriim de eisdem episcopos investire. > volueris, paratus est.adhuc.dom.jniis papa, quPd ppr
Kursum in seiipio domini papae illud diligentius nes libi prPhJisitjinpdis omiiibus adiniplere. Tunc
refractahant, ilbi dicebaliii- : Do veram pacem regi rex iralus, iterim ccepilinducia.s qusereiei donec ge-
ct omnibusqui cum eo in terraislafuerunt velsunt; nerale colloquium cum principibus regni posset ha-
nefortein darida pace amplius inielligerenl quani bere, sine quorum consilio inveslilurasnon audebat
reddendam: coiriniiiriioiiem Ecclesiaj; et suh lioc dimitlere. Ad ha;c episcopus : « Quia siepeindiicias
verbo Ecclesia cogereiur suscipere quos aut super- quaerendo, quod proiiiisisli impiere dissimulas, nihil
pijsilps legilimis pasioribiis, aut canonice depositos nohis el tibi amplius; revertar ad doininum papam.>
siiie gravi"oD'ensioiienon posset susiinere. Sic iiisaliilalus rediil, quaj invenerat, uunliavii.
Diligenter ergo omnibus relractatis, iuissi sunt ad Mox ergo dominus papa euin suis ad ali.udcaslruin
castra regis episcopus Ostiensis Joannes.eardinalis, . ComilisTrcceiisis cum s.ummafeslinalioiie lransiv.it.
episcopus Vivarieiisis, episebpus Catalauiiensis, el Rexaulem nuntium ad coniilem difexit, suiiimopefe
abbas Cluniacensis, el alii multi cum eis portantes rogans ut dominum papam inibi die Doniinica deti-
scripta in manibus. Cumqtie pervenisseniad caslra, neret, promiltens se faclurum modis omnibus feria
oslenderunl coiiscripla, detentiinavei-uiil capiliila, [} u quod lolies abiiegaverat. Quod ctim ad dominuin
proul oihnium comiiiuiii coiisilio defniilum eral. papam delalum fuisset.hoc breve dedit responsum :
. Rex auteiri, his audil's,,prima froiile senihii ho- VFeci, fralres, prp desiderie pacisquod ab anfeces-
riim proiiiisisseomnimodis abiiegabat. Tunc episco- soribiis noslris facium nunqiiam audivi; Generalein
juis Caialauiiensis, zdo i)ei inflainniatiis ct gladio synodum congregatam et frati-es raultos, qnasi deso-
verhi Dei,acciiici.iis, iespondii pro omilibus : « Si, latos, reliqui; ad hominein islum cum mullp labore
doinine,"iiegare vis scriptuin quod lenenius in ma-" perveniens, quaj pacis sunl in eo non inveni. Unde
uibiis et deiernjiiialioriem quam audisti, paratus nullatenus euiu ulierius exspeciabo, sed ad fraires
suni sub testiiiionio reiigiosoiiim viforum qui inter iipslros, et ad cpncilium, quautri citius polero, regre-
nie el te fuerunt, jurare super reliquias sanctorum, diar; si aiiiem in concilio, Velpost coricilium vefam
vel sttper EvatigeliuinChrisfi, teista Oiimiain manU pacem Deus nobis dederit, paraius ero siiscipei-e et
niea firmasse, et ine sub irac detei-minatioiie rece- amplecti. >
pisse; > cuinque oriiriiiiiiilestiiiionio coiivinceretur, Die ergo Dominico de eodem loco anle diem exi-
laiideni compulsus esi confiteri quod prius negave- vil, ef cum lanla feslmatioiie Remis lisquecucurrit,
rat; verunitaiiien conquerehalur graviter de eis, ui, xx leucis consummatis,eademdic missain Remis
quod quia licet eoruiii consilip prohiiserit quod abs- cclehrafet, -in qua Leodicensem elecltim iii^episco-
qtte. diiiiinulioiie regiii exseqrii non valerel. Cui sic pum consecravit, Fefia u, pro nimio labore jijlirnia-
resppndit episcopus: < lri proiiiissis nostiis, doinine tus, vix ad consiiium acCesslt; cxituni et reditrim
rex, per oinuia lideies nos invenies. Non enini do- suum et ordineni causaeconcjlio exponi fecit, etsic
niihus papa ~3latiimimperiiaul coronam regni, sieut P illa die siluii. Feria m, nihilouiiniis infirmiiate de-
qiiidain seiiiinaiores discordiseoblbquunlur, in quo- lenttts, in concilio sedere non potuit. Ferla vero ,iv,
libel imiiiiiiuere altenial; imo palam omliihus de- circa horain iu ad coiicilium accessit; illa die usqne
nuiilial til lii cxhihitione mililiseel caeteris oiiinibus, ad horam ix multorum proclamaliones recepit, ei.de
iu quibus tibi el aiitccessoribusiuis servire Cousu- imillis capiiulis iraciavit; Ab liora vero iiona volens
everani,;ino(lis omnibus deserviant. Si aulein iu hoc illa die concilium lerniinare,. synodalia decrela fecil
iiiipei-ii siatiim ininiiiiui exislinias quod iilleriiis tibi in medium proferri et legi.
episcopatus veiidefe nou liceai, hoc polius regni lui
aiigiiienium ac prefectujii sperare debueras, si qua> DEQRETA SYNODI.
DoriiiiiP Dep cpniraria suui, pfo ejus uuinre.ahji- Qum sanclorum Patfuni sahclionibus-de pravitate
cias. >"•-. Simoniaca slabilila sunt, noS quoque Spirilus sancti
Ad hsecoiriniacum respondere non possel, mitiora judicio ei auctoritate sedis apostolicmconfifmamus.
verba caipit proferre et iudiicias qua;rere, vel usque Si quis ergo vehdiderit aut emefit vel per se, vel per
i)iane,.dicens velle se cuin principibus nocte illa.de submissam quamlibel personam,, episcopalum, abba-
causa coitferre, el ad exsequenduni proiiiissiiih, si tiam , decanalum, presbyleraluin, arclitdiaconalum ,
possel, coiuin cbrda inflecieie, elalierutrum suinino , prabendam vel qumlibel ecclesittslica
*i;tne iciiiintiai*e.;Postlioecsui de modo absoluiionis prmpositurain , promotiones, ordinttliones, consecrutiones,
et suscepiioftis cuni nostris coeperunl conferre, du- beneficia ecclesiarum Clericalemlonsiiram , sedes
ruiii sibi, irijoimpprlabile videri, si inpre aliorum, in choro, dutdedicaliones, ecclesiaslicaofficia,el vendens
domiiius suus nudis pedibus ad:absoliilioneni acce- qumlibel
r. el emens dignitaiis el officii sui, aut beneficii, peri-
derei. QuibUscondebceridentesnostri, respoiideruiil cuio subjaceat, quod nisi resipueril, analhemalis
((luid uiod.is oiiinibus labpiarenl ul doniinus papa mhcrone perfossus , ab Ecclesia Dei quam Imsilmodis
calci-atmn eum, qiianlo privalius posset, reciperet. omniius abjicialttr.
in his verbis ilia die colloquio.lermiuaio,uosiri Episcopalunm et abbaliarum invesliluras per ma-
ad domfa-Jin papaiii rediei-uiit, qiiae inveneiant rc- num laicam fieri penilus proliibemus; qtticunqueergo
poilaiiie.i. T.u.nc"doniimts papa ,; qiiasi jam de pace luicOrUm deinceps invesiire pra;sumpserit, anatht-
dcspcrans, ordinabat suininopere maiic ad frali-es, niaiis uitioni subjaceal. Porro; qui invcsliltis fuerit,
i]iios Remis feliquerat, repedare: sed consilio comi- hotwre quo inveslitus esl, absque utla recuperationis
i.is iieteiisis, et lniilioiuni alioiiim compulsus est spe omitimpdis careal.
Sabbalo fere tisqne.ad lioiam sextain in eodem loco UniversasEcclesiarumpossessiones,qum liberalitale
iiianere, ui •oinne os adversariorum obstrtiercl, el regum , largitione principum, vcl oblalidne guorum-
vocem deiogationis omnibus auferret. tibct fidelium eis coiicessmsuni, inconctissas in per-
Stijnnio inane iteruiii iiiissi'suiit ad castra episco- petuum, el inviolalas permanere decernimus. Quod
pus Catalaunensis et abbas Cluiiiacensis, super in- si quis eas abslulerit, invaserit, aut poteslaie lyran-
ducias aecepias responsum ejus audituii. Cunique nica detittuerit, juxta illud beali Syinmachi capilu-
ifluc pefvenisseni, sicul pridie feceral, repraisenta- lum, anaihemaie perpetuo feriatur.
vit cpiscopus scripli veritalcm, cum atteslaiione Nutltis episcopus, nullus presbyler, nulltis otnnino
sacrainenii, diceiis : « Ileri quidem, doiuinc rex, de clero ecclesiaslicas vel beneficia, cuiii-
cirni jusliiia possemus a te rcccdere, quia die deno- bel quasi Iwreditario dignilales, jure derclinqual. lllud eiiam
1087 CALIXTUS II PAPA 1088
itdjicientespfwcipimushfpro baptismalis, cliristnaiis, A ; regiones vesifas nihil reportare pbleritis, quia nos
olei sacri el sepullurm acceptione et infirinprhm visi- audire non yuliis : Qiii eiiim peccal in Spirituro
taliohe vel itnclione , nullum Pmnino pfetium exiga- sarictum, quoii peccatuih, si perseveravefjt, iion
lur. Presbyieris, diaconibtis, Subdiaconibus, cohcu- femiltelur ei neqiieiii lioc saeciiloiriequeinfuturo
binarum et uxorum coniubernia prorsus inieidicimus. (Muith. xii; Luc. xii), teste Veritate, quse dicit.":
Siqui autetn htijusmodi reperli fuefint, ecclesiasticis Qui vos aitdil, me audit, elijuivos sperhil, me sper-r
el officiis privenlur el beneficiis, sane si tieque sic hii (Luc'.x). Scimiisetiam quia Dominus Jesus curii
iinmundiiiaiiisuamcorrexeritiiicomMUhionecareanl proposuissel discipulis : Nist manducavefitis cafhem
Chrislidna. - Filii-liominis, el biberiiis ejus sanguinem, nohhabe-
Cumque niulla eohlra Simoniacam haeresim es- bitis vitatnin vobis (Joan: yli, scaridaiizati suiit
seiit reciiata, et omnium corisono favore laudata mulli , et dbieruniretrorsum (ibid.), nec poslea se-
el confirhiaia, veiitum est ad illtid;decrelum quo quebantur eum; sic et rios., cum heri proposuisse-
investiiurae Eeclesiarum laicis inlerdicebanlur, in inus quaedam pro liberlate Ecclesise, scandalizati
qno sic coiiliiiebalUr. JtivfettttUramomniuin Ecclesia- sunt qiiidaminlideles. Unde et nos cuin aucioritate
riim et ecclesiasiicarumpossessionumper hianum lai- apostoliea dicimus: Si infidelis discedit,.discedai (I
cam fieri tiiodis omnibus p"ohibeiiius.Quodcum reci- Cor. vn); et det lociim fidelibus quae ecclesiasiica
taium fuissel, laiiium uiurmur quorumdam clerico- sunt et libei-taii Ecciesiae-necessafia periractare.
riiin et lmilioruni laicoruni per concilium jnsonuit, Vohis autem qui Iricum etoilicium apostolprurii in
iit diem usque ad vesperam sub gravi cpnteiiliorie Ecclesia Dei lenetis, diciiiiiis, quod DomiiJus dijiit
perlrahercnt. Videbatnr enim eis qiiod sub hoc ca- gj ad diiodeciniilVMJi^uttffit uost)i("lts(ifrtre'Joan.vi)?>
pilulo dominus papa decimas eteajlera ecclesiastica Quod cum' niirabiliter perorasset", iia omnium
beneficia , quse aniiquiius iaici leniieraiit, conareiur corda concussit, ac;reclamaiiliumyocescompressit,
niinuere vel auferre. Unde dominus papa, oninibus ufnec uiius quidem conlra decrela synodica, quae
satisfaciens,,illa die concirnim termiriare disiulit, poslea lecta 'sutii.j Os aperife praesumeVet.Domiiiiis
iii sequenii die comniuni corisilio decreluin lempe- lameiipapa decreiuni illud, unde "riiurhiuf ortum
rarct, et ipsum cum caeteris quaesequebantrir una- 'fiierat, sanioii consilio lemperavil, ;et iri haiic for-
iiimi omuium favore el auciorilale coiifirmaret. mam coiicilip legi fecil : l nvestilurath ejhscopatnum
•Fefia qiiinla ad cohcilium veuil, quoeproposuerai ci dbbatiafum pcr tnanum laicam fieri otnnimodis
exsecuiurus; hymnum sancti Spifitus, devnte in-. proliibemus. Qriod cuiri placuisset oiiinibns, ipsum
ccepit. Qui ciini ab omnibus aiTeciuose fuisset de- cum caeteris omnibus:qu;e'lecla suntjudieio Spirilus
caniatus, vere irivisibilis ignis ilaninia succensus, in saiicii ei aijctoiitate ecclesiastica fifinaverunt. ,
ignea liiigua de Spiritu sanclo exorsus, mirabililef Allaiaesunl deniqile can.delaeccccxxvu et accensae
peroravit, docens erim summura bonum esse, fon- datae slngulse singiilis, lerieriiilnis baculis episcopis
lem sapicntiasetiiiielligeniiae ac totius disciplina-, et abbatibris, injuneiumque' est eis Ut oiiiiies cande-
vinculum chariiatts ,.unilatis elconcordia;. Cumque las teneiiles assurgerenl, cumque aslafeiii, recitata
per haec singula diuiius sub omuium adiuiraiioiie' sunl mnltorilm ijoiilina, quOs praecipueexcoinniii- -
discurrerel, landem ad causam accessit, dicens : uicare proposuefal doriiiiiiispapa, iiitef qiios priiiii
-.-« Scinius,, frairescliarissiiiii, quod labor vesier, nominaii siijif : rcx Hehriciis et RoriianaeEcclesiae
quo de tatn remolis fegionibus, pro coinmuiii ii- Q invasor.-.B.urdihiis et prae cpeteris et .'ciiin cajtefis
berlaie inalris noslrae sanctaj Ecclesiaenobis occur- multis' solemniter excpiiiniunicati. Absolvjt, etiani
fere studiiisiis, placuit Deo et Spirilui saricfo , in dpnjinus papa auClnfitate appstollca 'a fidelitaie
ciijus virtuie et saiiclificalione. uiium sumus in regis omiies, quoiquot; ei: juravefanl;, iiisi forie
Christo; el quia placuit Spirilui sanclo el liohis, resipisceretet EcclesiaeDeisatisfaceret. Hisdenique
displicuii spirilui adyersario, qui modis omnibus ad rite coinpletis, aucloritate Palris,et Eilii, el Spiritiis
perturbandam fraternitatis vestfse concOrdiamcoo- saiicii, oriines absolvit atqiie sigiiayit;; ei sic ad
peralores inalitiae suae quaesivit el invenit; quid propria unumqueiiiqtie i-edii-epermisit, et sic con-
eiiini dicimiisfratres? Sictim tanto laborc el expen- cilii fiiiem fecit. Quod vidi el audivi fideliter; et
sisad conciliiim vocali venislis ., et revcrtciiies ad quanto brevius potui, pedestri serijione,;descfipsi.

CONFmMATIO ELEGTI03NIS CALIXTI II

CardirialiutD llomas exisleiiliurrj subsci-iplibnibus robofata.

Ampl. Collect. 1,647, ex ms. Laurenlii Leodiensis.)

(MABTENE,

Venefabilibus episcopis el cardinalibus el clericis, D ideo qubd vobis s.umma, sicut ipsi npviiniis, neces-
ac laicis, qtii cum dominoGelasio fuerunl, episcopi sitate cogente fecistis, nos quoque falum hahenius
ct cardipales el cajleri clcrici sive laici-fideies B. ei stahile, et.frairibus' nostrisqui alibi sunl, i.dipsuiu
Pelri, salutem iu Domiijo. nobiscum sentire maiidamus. Accepiis siquidem lit-
De oliilu domini nostri beatae memoriaj papaeGe- leris quas riiislslis, in altero die apud ecclesiain
lasii tanlo ampiius conirislamur, quanlo riiajora per Sancti Joannis de Insula congregati sumus, episcopi,
eum subsidia sperabamus. Verum quia sic placuit cardinales, presbyleri", didcorii- et subdiaconi, ac
ei, qui nuiu suo regil el disponit omnia, sif noineii reliqui clerici, jiidices quoque et scfiniarii, ac cse-
ejus beiiediciumiii saecula. Posl ipsius autera obiiuin leri palatii ordines, et plures Romani riobiles : prae-
non diibilamus cani vobisiiicubuisse necessiludiiicin, feclus etiam per nuntios suos et ctim mulia frequeiiT
ui esset vobis opuset saluli vestraeprovidcre, et de lia cleri et populi cleciioneiiiri yobis factairi sccuu-
statu Ecciesiaeac pontificis eleclione tractare, atqtie dum Roiiianam coiisueludinem laudavimus et con-
1089 NOTITfA DIPLOMATICA. {<"50
firmavimus, e.l clerici quidem post confirmalionem A Lricina cuirt omnibus clcricis ejusdem ecclesiaelaiuio
Te Deum Iqudainus cantabant, Laici vero, ul moris el coiifirmo,
esf, magnis yocibus: acclamabanf, Calixium pdpdih Ego..Senehaidus archipresbyier S. MariacrSecundi
sanclus Petrus efegttvMuliietiam qtii tunciiobiscum Cerei iaudo et confiriiio,
adesse potueriinf, aitdito quod a nobis coiifirnialum Clerici in Insula. Iaiidamns et cPnfirmaniuSi
fuerat^, laudaveriint. Ut aulem de iinaniriiitatis np- 'Clefiej S. AdeJbcrii. oriines laudamiis et confir-
; : , - ,
Strse cpncprdia vps cer.liores efljciamus, nomina mamus. •.-,•- . .
eorurii;, nonlaiiien oiiinium qui hiiie co.nfirmalioni Ego Petrus presbyter S. Marioetle Maxima laudo
interfueruiit ad vos scripta difexiniiis. eiconfirhio,
Electionem. per jpei gratiam. a fralribus noslris Ego R. archipresbyier ecelesise B..Mariae trans
episcopis et cardiriaJibus factam de doinino Guidone Tiberiin de litnlo Calixti, cum 6mnibi>«eanonicis,
Yieniiensi episcopo ego Cresceutius Sabinensis epir et' capellanis ejusdem ecclesiae Iaiido et confirmo.
scopiis laudo et-confirihoi- Ego Benedicius archipresliytcr S. Marisein Mon-
Ego Pelrus Portucnsis episcppus laudp ct ccn- licelJo cum clericis Jioslris laiido et confirmo
firmn. Anastasius Saricti Pauli abbas cum gmhi
" Ego
Ego VilalisAlbanus episcopris laudo et confirmO. congrcgaiionenostra laudp et confirmp.
Ego Bonefaciiis tiluli S. Marci laudo ei confirmo. Egp Petrus. abbas Sancii Silvcslricum fralribus
Ego Matifredus Tiburiiniis episcopus latido et nestris pmnibus landp etcctififmp.
confifiuo.''-; Egp Robertusr.abbas. S. Andreae de CJivp Scauri
Egp comes-diaconus eardinalis S. MaripeinAquiro ciini cmni cpngregaiione rioslra laudo el confirnio.
laudb et confirino. '.-,"" Ego Rainerus Sancti Basilii laudo ct coiifirmo..
Ego INicolauspfiniicefius scholse caiilprum Jatidb Ego Peti-us prior ei.rector nipnasierii Sani-toi-iim
et-cOrifirmo,;,;-.'•'-,-,.'.., Cosmse el Damiani cuin tota congregalione nosira
Ego Rainerius prior subdiaconus scliolscbasilica; laiido el confirmo,
laudo et corifirmp. . Egp Heiiiricus abbas Sancli Laurehlii Pariparnae
Egp Gregojius schoJaj basilicae sub.diacpiius laudo cum o.mnibus Iralribus nosiris iatidp et.cerifirmo., ,
et corifirmo.-".-.'• Ego Otto, archipresbyier Sancti Salvaloris qnaj
et confiriiio.
""Egp Viiiceriliusexofcista laudo vpcalur Aquila-felix,' laudo.ef confiruio,
EgOJoannes exorcisia.iaudo et coiifirmo, .EgpGregorius, ar.ciiipresbyter, S. Gregprii, ciiin
Ego Paulusjectoriaudo et confirmo. r^ clericis noslris laudo el confirmo
Ego Nicolaus ostiarius laudoel confirnio; Ego Gralianus, archipresbyler SanctiStepljani in
Ego; Bericdicluspresjiyier pripr S. MariaeMajoris Coeiiomphte, laudo Ct confiniio,
cuih omiiibusxlericis calliolicjs ejusdem ecclesiae ..rgo Ceiitiiis, presbyier ecciesiaeSanctiSimeonis,
laudo et confirmo. laiido elconfirino"
Ego Joannes: archipf esbyter Sancti Pelriaposloli , Ego Jphannes, yconpnius Sancli Jolianhis aiile
cum; omiiibris cathollcisejusdem, ecclesiselaiido ei portam Latinami laude :et ccnfirmo.
confirmo. EgP Azo, arcliipresJjyler in Via-Iafa Sanctae Ma-
E^o:Alexisps|iafiiisiaiidp elcorififmo. riae, CUIIIoiiiiiibus clerieis ejiisdem ecclcsiae iaudb
EgoNicolaos arehipresbyter S. Anaslasisecura lota el confirmo.
parochia noslra laudp et confirrao. Ego Johannes, archipresbyler SanclaeMaria; iri
EgoDodp archipresbylerS. Mariaein.Aquiro cum. Minerva, cum clericis nosiris lahdo et confirmo.
oiiinibusclericis"ejusdem;ebclesiaelaudoet confirmo. Ego Nicolaus, archipresbyter Sancti Sixli, cuin
Ego Joannes, archipresbyler Saiicli Laurentii in clcricis nostris laudo et confirmo

NOTITIA DiPLOHATlGA
"
. IN EPISTOLAS ET PRIVILEGIA CALIXTI 11.

(Phil. JAFFit,liegestaRom, Pont.., p. 526.) .;

. -j-Calixti bullae.conlinenl niodo vulgares, modoPisanos Inc.irnaiionis annos. Sentenliam praBJienlbanc :

FlRSiAMENTUM EST DOSIINUS Tl.MENTIBUS EUM(7, 28, 77, 78; 79, 89.- 91-, 92, 100, 108,113; 126,153: 13-i
162,177,T{"S, 198, 202, 203, 20i,: 218, 220, 22!; 228, 264, 270, 277).
Testes sttbscripserunt :
ep. Albaneiisis Vilalis a 5 Jan. 1121 ad 6 Apr. 1123
• Osiiensis Lamberlus. . . . a 18 Jmi, 1119 a.d 26 Mai. 1124
">' Portuensis" Pelrus a 24 Sept. 1120 ad 26 Mai. 1124
>C")1 ; GALIXXl H PAPiE. 10&2
ep.' Prsen.estinusCoijo,'\ . : ', a .1:8 Jtin. 1119 ad 16 Mai. 1122
» Sabinensis Cresceitlius. . . a 3 Jan. 1121 ad 26 Mai. 1124
i Tusculailus Divizo. , . ,, d "\~&Mart. 1121
^gidius. . ; , a .-28 Dec. 1121 ad 6 Apr. 1125
pr. card. lit. S. Anastasiae. '. , . . , Boso.;, . . . a 18 Jnn. 1119 ad 20 Dec. 1119
• •:.'..; ...:;:: Theobaldus. . d- 6 Apr. il23
> » » SS. apostoloriim. . . '."•'. Hugo. . . . d. 5 lan. 1121
.Gregorius. . a 6 4pr. 1125 nd 26 Mai. 1124
.>>".»' S. Balbinae .: .. .,. .. :.,' ... Odaldtts. . . d. 6 M.d. 1122
. > > > S. Cseciliae . . . . .'".' Joannes. . . a 3, J.m. 1121 ad 6 Apr. 1123
.» t >.. S. Callisli .,'.:,. :., .- ;. Pelrus . . . a 16 Mai. - .1122 ad 1» Apr. H25'
s » >- S. Chryspgpni ...... Joannes. . . a 18 Jtin. 1119 ad 15 Apr. 1123
» »: '.'>'. S. Clemenlis . . . . , A.nastasius. . a 2i Sept. 1120 ad 6 Apr. 1123
.»..:.-. » : > ,S. Crucis in Jerusalem. ...'... Amicus. . . a 5 Jan. 1121 ad 28 Dec. 1121
Gerardus . . d. ' 26 Mai. 1124
> > > S. Eudoxise. ..... Benediclus. . a 5 Jau. 1121 ad C 1123
..•». > .:» S. Eusebii. . . .•... . . loannes. . . a 24 Sepl. 1120 ad 5 Apr. Jan. 1121
; . Robertus . . a 28 Dcc. 1121 ad C Apr. 1123
> »- „•» S. Laiirentii in Damaso . . Deusdedit . . a 18 Jun. 1119 ad 6 Apr. 1125
..-.».,,:.. .»-..» S.Lucinse ..... ,G,*G. . . . a 3 Jan. 1121 ad 15 Apr. 1125
» »> > S> Marcelli . , . .,. . . Pelrus . . . a 21 Sept. 1120 ad 6 Apr. H-J5
» » » SS. Marcellini et Pelri. . . Rainerius . . a 3 J-iu. 1121 ad 4 Mari. 1121
> Crescenlius. . a 28 Dec. 1121 ad 6 Apr. 1125
.,:»- » > S.: Marci.. . . . . . . Bonifacitis. . a 3 Jan. 1121 ad 26 Mai. 1124'
.-..».':.-». >;.S. Parnaehii ~....... . , , Theobaldus. . a 3 Jan. 1121 ad 6 Apr. 1125
» ;;...''..» » , S. Pfaxedis. , .."'.'. . '.' Desiderius. . a 24 Sept. 1120 ad 6 Apr. 1123
» » » S. Priscae. . . . . . . Gregorius . . a 3 Jan- 1121 ad 4 Man.1121
Petrus . . .'d. 28 Dec. 1121
», > : > SS. Priscaj el Aquilae. . ., Gherardus. . d. 6 1123
.'-"»-'.' » », S. Sabinae. . . .... . ..'.". Robertus . . a 24 Apr. Sepi. 1120 ad 28 Dec. 1121
Comes.. . . d. 15 Apr. 1125
: < ;: » » SS. Silvestri el Maftini lit. . ;
Equifii. . . . . . . Divizo . . . a 3 Jan. 1121 ad 28 Dec. 1121
'"."»-,, » » S. Sixli . . . . . . . Petrus . . . d. 5 Jan. 1121
Sigixzo. . . a 14 Jan. 1121 ad 6 Apr. 1123
» » » S. Stephani. . . ... Saxo. . . . d. 1C Mai. 1122
,»;»» SiSusannae,...... Petrus . . . a 21 M.ii. 1120 ad 26 Mai. 1124
: diac. card. S; Adriani. . ... ...;.. Petrus . . . a 21 Mai. 1120 ad 28 Dec. 1121
Matlhaeus . . a 1123 ad 15 Apr. 1123
> i > Si Angeli. • . '. . . ,\ Gfegorius . . a 18CJApr. Juu. 1119 ad 15 1125
> : > :» SS, Cosmse el Dainiaiiii , . Petrus . . . a 18 Jnn. 1119 ad 21 Apr. Mai. U20
.,Jflnailias . . a
;.,,-...•......:,",,,•.:...,',..,.. 3 Jan. H21 ad C Apr. 1123
>>» S. Etisfechii. . ,;.',;; . Gregorius •• . d. 3 Jan. 1121
''» •-.»' > S.: Georgii ad Velrim Aririiih Rossemanus . d. C Apr. 1125
,::;;>::::;-:,;>;; » ,.:,S.,. Lucitfi. . i :.'.,,i;i"'i;:::v,,:;.il.;,Gerar(Ius. . . a 3 Jan. 1121 ad 4 Marl.]1121
.;>.;->.;> S: LuciaJ septem solii. ., . Gregofius . . d. 6 Apr. 1123
> > > S. Maiiae in Aqiiiro. . ',"". Cpmes . . . d. 6 Apr. 11-23
,;>,-> » S.;: Maiiaein Doniinica. , . Arigelus. . . d. * 6 Apr. 1125
» r: j S., Mari* iri Porticu . . . Romanus. . . a 5 Jnn. ' 1120 ad 15 Apr. 1123
.;>;;>> S. Mariae in Via Laia^ . . ,Romoaldus. . a 2i Sepl. 1120 ad 28 Dec. 1121
Ubertus. . . d. 6 Apr. 1123
y ''";»''''.»; S. Mafise scliolae Graecce . Sfephanus . . a 24 Sept. 1120 ad 6 Apr. 1125
'-"»-- » > Si Nieolaliricai-cereTulliahp Petrus . . . d. 20 Dec. 1119
>_»:.» S. Nicolaiad carceres. ; . . Joannes . . d, 6 Apr. 1123
t -. . » » SS., Sergii el Bacchi. . ... Aldo. . . . a 3 Jan. 1121 ad 28 Dec. 1121
Gregorius.. . d. 6 Apr. 1125
V > > S. Theodoii. . . '. .'•"'. Gualterius. . a 5 Jan. 1121 ad 14 Jan. 1122
Henricus. . . d. 28 Dec. 1121
> » > S. Vili. . . .-.:. ;, Gregoriiis . . d. C Apr. 1123
S. R. E, subdiaconus et subdiacdnorum prior Jacinllins. . . a 4 Mart. 1121 ad 16 Mai 1122
» subdiaconus Romariits a4 Maft. 1121 "ad 16 Mai. 1122.
.> ."»-,', Hugo . a 4 Mart. 1121ad 16 Mai. 1122.
abbas S. Laurenlii foris iiiurosAmicus d. 15 Jul. 1119.
SciiJHaebiillaesunt p. ni. '-.
Gefvasii scriiuafii regioiiafli et nblarii sacri palatii (118, 128, 147, 170, 177,178, 192,200, 205, 20i,
220,230).
Ruuerei scr.iniarii.-region.ariiel nolarii sacri palatii (121).
Datoep. m.
Chrysogoni S. R. E. diac. canl. ac bibliolhccarii. . . . a 15 Apr. 1119 ad 10 Mai. 1122
Hugohis.. S.R.E. .siibdiaconi;. . . .. ,. .... a 16 Sept. 1122 ad 26 Apr. 1123
, Aiinerici. , S, R:,E.,diac. card. elcancellarii a 8 Mai. 1125 ad 24 Nov. 1124
(Siconis. . S. R. E, diac. cafd. ac bibliolliecarii. . . . d.29 Nov. 1120.)
(Guidoiiis. Romanaccttriaeeanierarii . . . . . . , d. 6 Apr. 1125.)
 1093 EPiSTOL.45 ET PRIVILEGIA. 1094

eALIXTI II

PONTIFICIS ROMANI

EPISTOLyE ET PRIVILEGIA.

"
y . '-:'.. i. ' A credentibus ccelestis vilse adilum , liumana me-
Ad Adalberlum Mogunlinum arcltiepiscopum.— Des dianle nalufa, aperire est dignalus. Qui etiam ad
sui crealione.- fiiaguae indicium pielatis appstplis suis eadem qua
\k\\\\i>1119, Febr.) si ncs terfena materia cfealis, nec ullius carnalis
[MANSI, Coiici/. XXI^T90.J sapienliae vel dignitaiis excellentia fuliis ligando-
Dpniinusnoster felicis memoriseGelasius a Viemiai rrim el sclvenderum peccalerum ppleslatem ccnces-
discedens,. injunxit mihi ul ad ejus prscseiiiiami sit, B. Petre apeslplp, in personam universalis Ec-
festinarem, postquam ipse Cluniacum pervemssel.. clesiai, ita inqtiiens : Tibi do claves regni ccelo-
Quod cum post dies aiiquot implere salagerem, iiil rum, et quae iiga^eris ligata sunt, et quse selveris
iiinerede ejus obitu mihi nuntiatum esl. Ego, utt sejuia erunt. Cujus vices iies, licet indigni agentes
frairibus, qiii cum domino eodem venerant, pnjult ccclesiam beati confessoris Antonii corpore venera-
ralio exigebat, splalium exhiberem , Cluniacum cuml bilem, ad laridem et nomen sanctae et individuae
gravi dblofe' perrexi. Dtiiii aulein super eoruni con-- Trinitaiis, el honorem B; Mariaesemper virgiiiis,
solaliqneattentius cogitafem, ipsi gravissimum mihii sub patrocinio lariii palroni, xut Kal. Aprilis die
onus, et yifes.meas oinnino trariscendens, imposue- consecravimiis. Omnibus ergo ad eum spe impe-
runt, Congregali namque in tinum die altero posll »* trandie misericordise corifUgientibus, salutem. et
adyenlum, meunt episcopi, cardinales, et clerici, et1 apostolicam benediclionein remissionemqiie pecca-
laici Romaiiorum, invilum me penilusque reniten- tpfum, si ex corde poenileant, auciorilate BB. Pe-
tem jn Romana? Ecclesioe ponlificem Calixlum una- lri et Pauli apostolorum, exoplainus et concedimus.
himller
' assumpserunl. Iiivasorem autem et violalores coemeierii, sive re-
' "•. rum lhonaehorum el cicricorum in ea Deo servien-
'-•:-'..-
Ad p[idqcuhi\ episcopum ComposteUanum.—Ro- lium caclerorumqiie hominum adeam pcninenliuin,
bertum Frahciscum, levirum stxum,cotnmendal.' ab-omni Chrislianiiate segregalos, sub aiiaiheiha-
(Anno 1119, Mart. 2.) tis excommuiiicationem poiilmus, donec, ad satlsfa-
[FLOREZ, Espanti sagrada, XX, 273.] clionem veniant el iiiale pervasa restituant. Adfuit
CALIXTUS episcopus, sefvus servoruni Dei, ven. luiic decrelo laudator et confifmalor Guigo Deside-
fratriiD., Conipostellano episcopo, salutem et apo- " rii cum liliis suis, qui nianu sua manui noslrse sup-
slolicam benediclionem - posila jure sacraineuti firmavil, qttod in relius mo-
Hunc virum nobilerii el familiarem iiostrum proi nachorum vel clericoriim ecclesiai nullam invasio-
quibusdam riegoliis ad te direximus, quem rogamus f nem !aut violeiiliarii in reiiquiim exercerel: et si
ul hrineste suscipias, et his quaeTibi ex parfe ne- forle facefel, infra xni dies admonilus emendarel,
stra dixerit fiducialiler acquiescas. Per ipsum etiam terminos ccemeterii prsefixps a se suisque inviolalos
si Romanae Ecclesise consilio vel auxilio indiges, leneret.
nobis significare procures, quianos te sicut filiiim Oslieiisis episcopus; Joannes Cremensis, nostri-
in Christo charissimum et jrivare et fovere, in qtian- que'cardinales interfuere. G. prior, B. capelJanus,
luiii permiserit Dominus, parati sumus. ' D. canonicus
Romonensis, etc. Soferde B. presby-
Dal, apiid oppidum Cristaiu vi Nom Martii. : ter; Nanielmus, Gago, P. ProviUcialis, G. Rascas,
III. cum cseleris clericis, sive laicis. Anno Dpminimil-
EcclesimS. Antonii consecratto. lesimo centesimo decinio nono ab Incainatione.
'•/.'•; . (Anno 1119i Marl. 20.) iv. ..''
[Acta sanelorumBolland,iom. llJanuarii, pag. 155.] Ad Bernardum Ausciensem tirchiepiscopum. — Con- -
CALixTUS episcopus, servus servoriini Dei. cedil ut morluorum cmpora tib.ere deinceps apud
Domiiius noster Jesus Christus anie saecnla pef- ecclesiamS. Mtuim Ausciensem sepelianlur.
nianens, iintis cum Palre et Spjritu sancto Deus, (AniioH19, April, 15.)
in fine sajciiiorum, ex vera inatre verns homo fa- nD [D. BOVQVET, Rccueil, XIV, 522.]
clus, oninibus in revera fide el digna opej-atione CALIXTUS, servusservorum Dei, venerabili fralri
1093 • - CALIXTITI PAPJE-, 1096
ISEIINAIIDO Atisciensi arcliiepiscopo, salulem el apor- A ab aliqno sedes apostolica jiidiCetur,: nediitn ab"il-
sioncain benediclioiiem. lis qiti Ecclesisejudicio cpndemnati sunl. Veruuita-
Apostolicac sedis adminislralib,; cui Jicelindigiii men rie pppulus Dpiriini alicujus blanditiis, persua-
largienle Domino deservimus, facit nos ecclesiis sicnibus,, fallaciis s'educaiur,.si qttis adversus Ec-
omnibus dchilorcs. ldcirco petilioni luae^-fraier in clesiam Dei se habere ccnfidit, ad coiiciliunTquod
Chrislo charissime, annnendum eensuimus, ul Au- in proxiino autunino cifca Rcmosper Dei graliam
sciensi B, Marisemaiiici Ecclesiae, cui Deo auctore celebraiuri sumus (10) accedat. lbi enim magistri
prsesides, liberani concesscrimus in ppsleriim sepul- Ecclesia! viri religiosi et sapieiites iniereruni, ibi
turam. Praesentis igitur dccrcti aueloritaie siaiiii- de siaiti Ecclesise tractalus habebilur,: ibi Ecclesise
mus ul mortuorum corpora libere deinceps apml status, cooperante Domino, consurgei, et lirislilis
eaindcm B. Marisematrieeni scpcliaiiliir Ecclesiam. iiiCtirsio desirueiur," ei ibi, praesianie Domino, suf-
Siqnidem beatissiinus pater el magisler noslerpapa ficiens dabitur cum Patrum auclPrit,ite responsio.
Grcgorius JoaiiiieiiJ urbis velcris (Orvieiie) episco- CpnslanterigUur age, slreiiueiniles Ghrisli, atipie
puin, qiiia-in monasterio sepeliri morluos prohibe- in propositi sladii certamine doriecad bfavium per-
bal, lioiiuh exhibilione verboruiri coffigere procu- " venias, currere non desislas. Peiiitus eliam caveas
ravil. Ait eiiini: t Si ila. est,-a laji vos liorloi- ne pessima investiloruin a lyratino illo piiirediue
immanilaie recedere, elsepeliri morluos ibidem '' lua siitcentas, contiliga|ui-. Pugnatof enim. Tortis
vel celebrar.i nussas, nulla ulterius habila conlradi- Doniinns"tecuiu esi, neqne noslriim libi consiiium
ctiojie, pcrniilias : rie denuo querelam de his quae et anxiliuin deeril, quod uobis iiiisericofdia-divina
dicta siini, Agapitus vir venerabilis ad me deponere contuleiit, :'- '"*. >"''-'"
compellatur. > Neniini ergo facullas sil. vesirain Datum Anitii xvi Kalendas Maii.
super.hpc amcdp Ecelesiam infestare; sed iibe- """."'"-". ,vf, "•',.-• :)"),,
rain iiabeat in peslerum sepulluram, ut ecrum qiii Clero el popttlo Lticensi praicipit he vexurt fralres
illic sepelirj deliberavcrini, develioni et exireniae S. Frigdidni pttiiuntur.
volunlali, nisi forle excommunlcali sinf, nullus oh- (Anno 1119, Maiil.) ! ^
sistal. Si.quis igiiur, decreli iuijus. lenore cognito [BALUZ.,Miscell. ed, Mansi^1V,587.]
(quod absit), coniraire teniaverii, lioiioris.el oiTicii CALIXTUS episcopus, servus servofuin Dei, clero
periculiini palialhr, aut exc.ommunicationisultione el populo Lucano, saliilein et aposlolicam Uene-
plectaiur, iiisi prasumplipnem suainriigna salisfa- diclionem. >
ctipne corfexerit. - Adversus fraires S.. Frigdianiquosdam vegtfum
Daluiij Auicii_.,.per. nianum, Chrysogoni sanctae scandalum nj.niis'temere cOncii"isse'ati(iiyiinus;;uhde
Ronianae Ecclesi;c diaconi cardinalis.ac biblietlieca- diieciioneni vestrahi liitefis proesentiJjus visitanies
rii,, yii Kalend.; Maii, iiidict. xn, DpmiiiicaeIucar- rogamus Cl prajcipimus,; sicul et coiirfalri noslro
nai. aiinp. 1120.(9),. ppnlificaTaf,domni Calixti II B. vestro episcopo maiidasse meniiniirius, ut; prse-
papaeaiinoi. dictos fralres vexari:ab' aliquibiis nulio' modci:per^
-.';.^.;- ^..,;v- -: miltalis, donec nos ad partes veslras; pfseslaiite Do-
Aii Frideiicum archiepiscoputn Colgniensem. — 5"- mino accedaimis, :Tuiic; eriim si qui-1contra eos
gnifical ei concilium itt aulutnno Reniis celebran- causam habeiii, ad nostfam poterunt venlfepraescn-
dutnpro felici Ecclesimslalu. liam, el nos eis au.eioritatem' qupd jusium fiierit
(Antio 1119, April. 16.) exsequenjur.
[MABTEN.,ampl.ColtecUl, 651, ex ms. Colbertino.J DaiumBi-ivaii Kalend. Maii.
CALIXTUS episcopus, serviis scryofum Dei, vene- '-"- vll-:
rabili fratri F[UIDEIII"CP] Goloiiieiisi archiepiscopo, AdFranconem tfeiiorciensem abbtilcm. — Privile-
saluiein et aposlolicam benediclionem; giumiTreiiorcieiise, - -,,:
Quahdiu mundiliujus peiagum navigainus, ne-• iD (Aiino 1119, Maii 10;)
cesse est ul lempeslales ~el collisiones flnciuumi :
[MANSI,Concii., XX, 203.]
paLiatmir.TJnde niagham nos oporiet haberc ciislo- CALIXTCS episcopusi sfervusservorum Dei^uilecto
diam,•jjl- cbmmissi nobis navigii cursurii sic, prae- in Clirislo filio FnAiycoNiTrenorcierisi abbati, ejiis-
sianle Doniino, dirigairius, quo ad quietjs poiliuni que successoribiisregulariter prompvendis; in pei*-
cuiifinavis cl. . . .". integrilale pertiiigere yalea- pettuiiii.
nius; Eslo igilur'pfoyidbris, fralercharissime, at- Ju.-lis voiis.assensum prsebere, jiistisque pelilio-
qiie -sollicile, siciil ccepisli, cifciimspice, qupiiiaihi nibus aures accommodare nos convenit, qui licet
prsp.stoest Dominus Deus nosier, qui venlisel inari1 indigni jtisiiiise prsecoiies, in excelsa aposlolorum
polenlcr-Iiiiperat, et subiio iraiiquillum facit. Novi-- Petri et: Pauli; spechla Doinirio disponente posiii
irius quidem Dpiiiiiii et Ecclesiaeinimicos adversuss conspiciniiir. idcirco petitioiiibiis tuis; cleirienlius
Ecclesiam posse latraiiis eiiiiilerc; illud atiiem om- aniuieiiies, Trenofciensi coetipbio, cui Deo auctore
riiiio nec diviriis, nec liumanis'Tegibns Tepefitur, utit pfsesides,,ad excmplar praedecessofisnPstri sauctse
(9) Sectiiidiiriicohipuium Pisanum. Npyembris anni 1119, inqiio Henricus Ecclesiaruiii
(10) Illud coiiciliiiin celeijfaitiirifuit xm KaJendas ,s iiivestiliiiis i-einiiiliavil, .
 4097 EPISTOL.-E ET PRIVILEGIA. 1093
raempiiaePaschalis papap,prsesidium apostolicaepro- A seterna? pacis inveniant. Ameri, amejj , amen.
teclionis impendimus, et loca illa quae vel anleces- Ege Calixlus calhclicae Ecclesise episcopus, sub-
soruin liiorum, vel tuae sirenuitatis ihdusiria antL scripsi.
»*alionabiIiteracquisivit,' aut legitiihe recuperavit, , Datnm apud Celsinianiam, per maniitn Cliryso-
ve) antiquorum principum seu epi'scoporum lihera- goni S. R. E. diaconi cardinalis ac hibliplhecarii,
lil.ale eidem coeiiobioconcessa sunt, pracsentis de- vi Idus Maii, indiclione xn, Doniinicajlncarnatipnis
creli pagina yobis vestrisque successoribiis coiifir- anno 1120, ponlificamsaulem domini Calixti.papaei.I
mamus. In ep|scopalu yidelicet Clafmnoniensi mo- anno primo,
'.uasterium. etc. - .; ', VIII,
Enumeral Uiius 4fc!esiie pgssessiqnes. Deinde : Privilegiutn pro tnonasterio de Valle (dicec.
Vesontion.).
.Quscunque praelerea in futurum Jargienle Deo,
jiiste ppteritis adipisci, firm.a vobis vestrisque suc- (AnnoUl9,Ma;ii^,)
«essorihus,-. et i.Hibala permaneaiii. pecernimus [CHEVALIE», Mimoires liisl.de Polighy, Lotis-ie-ISau-
ui nulli omnino liceal nier, 1707, i?, toiti, I, p. 320.] ..•'....-..
,oi-go, hominum idem eceno-
bium lemcre perlui-bare, aut ejus possessiones au-. B CALIXTUSepiscopus, servus servorum Dei, dile-
Tcrre, vel ablatas reiinere, iriinuere, vel lemerariisj clis filiis monacliis monasterii Saiictse Marise de
yexationibiis faligare; sed omnia inlegra conserven- Valle quaein Bisuntirio episcopa lu juxfa Poloiiiaciim
ttir, eoruni, pro quofum sustcntalipne et guberna- sita est, laiii prsesenlibus quam "futurisJn perpe-
tione coricessa suiit, usibus omnimodis pfofHiura. Unim.
Ad haec adjieimus, ut idem locus, in quo B. Vale- Officii nostriiioshorlalur auciorilas pro ecclesia-
liaiii martyris, et S. Philibefti confessoris corporai rum slalu satagere et earum quieli, auxiliante Do-
requiescuni, ab omriijugo soecularis potcslalis liber mino, providere : eapfopter petilioni vestrse cl&-
in perpeluum consefvetur. Nec cpiscopo liceat cu- meniius annuentes, vobis, vesiiisqiiesuccessoi-ibus
juscunque didecesis euiridehi loctirii, excommunica-. in perpettium confirmamtis q!ia3cilnq.uemojiasJefio
tionis, vel absoluiipnis, vel cujuslibei dispesilionjs; \_esiro.ajiebilisTnemori3eOthone comitecognomento-
occasionibus perturbare; aut eruces, seti qtiasiibeti GuiJleimo abayo nostro, et filio ejus Raynaldo coi-
cxactionesiiovas.burgo, el cseieiis monaslefii pos- lala sunl; qtiatuor -vidclicel ferreas caldarias, silus-
sessioiiibus if rogare. Missas quoque in eodem mo- que earum in sajinis, el viiieas quse fueriiiu Bealri-
liViiefip pribJicascelebfarii vel staiioiieiri ab epi-. cis; villamGlenonem cum ecclesisedecimisj et om-
5-qep©pr&ier abbatis el fratruiri voliiiitalem fierii C nibus ad eam perlinentibtis Tvillam Mediolarium, ct
proiiibennis. Caeiera efinm quaeper revereridoe me-. ecclesiam cum decimis et omnibus suispertirieiiliis,
niorioe Joaririis, cl prsedicti doniini Pasclialis III et consueludinem jn siiva Maidunensi; villam Besa-
uontiTieuni privilei!;ium, Treriorciehsi nionaslerio) nensem'cuin;ecclesia ei decimis, el cunctis aid ea«i
confirniaia sunl, corifirmamus. Praelerea pro reve-, pertinentibus; locum qui dicilur Miiiua, et ad se
reiilia bealac Marise serijper Viiginis, cujus noinine; omnia per-lineniia; donum quod de Gunlerio et ter-
lociis vesler insignis esl, in"Aniiiiniiaiione Domirii i ram quam teiiiiil, facluin est; piscariam Givriaeen-
-Salvaiofis nostri, hymriuni arigelicnm inlef missa- sem, cuni: omni terra rid eam periinenii, et quid»
ri.m soleiimia, abbati vel fralribus prontintiaricon- - miidin burgo Grosonerisi acquisitum est. Goiifirma-
eedinius. Obeunte le, nune ejusdem leoi abbaie, vel1 mus eliam vobis ecclesiam de Merriaco cum tleci-
lttorum quolibet successorum, nullus ibi qualjbett mis; ecclesiam de Fronleniaco cum idecimis;
subreplionis aslutia seu violenlia procponal-ur, nisii «cclesiam de Mintrio (ili«H/ri) curn decimis;
queiri fralrescpmmunl Consensu , vel frhlrurii parss 'ccclesiam ,de Sans cum deciinis; ecclesiam de
«orisilii. sanieris, securiduin Dei timerem el B. -Be- Mornay, de monte Sancli Benigni (Saint-Ba-
iiedicti Regrilam eiegeriril, ab apeslplicae sedis epi-. ,. fnin), de Tormonie, cum. decimis earuni;. et
seopo, vel ejus legato pfopler difficulialem itineris,. qiisecinique monaslerio yeslfo aul per vos legiiime
-consecrandum. Sl qua igiliir in fulurum ecclesia- acquisila, aut a quihiis;cunqae fidelibus de suojnre
«ticai s_pcitJaiisvepersona, hancnoslrse-coiistituiioniss oblala sunt, sive infuturum largieijlepomino, jusie
paginaih sciens, contra eam temere venire tentaverit,., aique cauoniee acquiri oiTerrive contigerit. Decerni-
secundo lerliove commonita, si non satisfactionee musergoulnulli omnino hominum liceat idem co>
•congrua emeudaverit, polestalis lHmorisque suii .nohiiim lemere peiUurbare, aut ejus possessiones
•digriitalecareat, reamquese diviuo judicio existere,:, auferre, velablalas retinere, minuerfi,\el temera»
deperpelrala iniquilate cognoscat.et a sacratissime9 riis yexaliouibus faligare; sed omnia integra cou-
corpore^ ac sanguine Dei el Domini B.edeniptoris s serventur coriim, pro quorum sustentatione et gu-
nostii Jesu Chrisli aliena fiat, atque in extrenioo bernatiorie concessa sunt, nsihus omniniodis profu»
exaiiiine dislricta! tillioni subjaceat. Cunctis.autema lura.Siquaigilurinfulurpmecclesiaslica-siecuIarisve
cidem locojusta servantihus sii pax Donnni noslrii persoiia, hanc nostrae constitutionis paginain sciens,
Jesu Clii-isli, quatenus ethiefruclum bona! a.cijpiiis s contra eani temere venire.teniavefit, poiestatis ho-
percipiani, ei apud disiricium jndicem prsemiaa norisque sui dignitate careat, reamque re divino
PiTnoi.. CLXIII. 35
1099 CALIXTHI PAPJE 1100
.iitdieiocxislere de perpetfata iniquilaie cogrioscal, A rumvel per aliafuin ecclesiasticafuiri personarinri
et a sacraiissimo corpore et sanguine Dci e't Domini lemeritatcni velper laicorum violenliam distracia
Redemplofis nosiri Jesu Chrisli' aliena fiat, aiqtie sunt, in usus ecclesiae reducantuf, et sine contra-
in;; exfremo examine districlae uliioni subjaceat. dictione alicujris personse illibata inpostefum ob-
C.uhctis arileni eiderri lpco jusla servaiiiibns sit serventur; sane ut vestfa ecclesia sub tuiefa et jtf-
paj" Doriiirii Iioslri Jesu Cbrisli, qualeiius et liic fru- risdiclione sanclai noslrae Romanse cui.Tiep auclo^
ctuffi borise aciiohis percipiani, et aptid dislriclum re, deservimus, Ecclesise^constitula, liberaj seihpef
judicem praemia selerna! pacis inveniant. et quieia permarieaf, omriem cujuslibet. :ecclesise
Ego Calixtus catholicse Ecclesioe cpiseopus. sacefdotem jtirisdictionem quamlibet liabere praeler
Datum Manciaci per manum Grisogopi sancloe rectofemsedishujusapOstoliCseprohiJjenjus.CJjrisiiia,
Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis ac biblioihe- oleum sarictum, corisecrationes aiiatium,,;vel ee-
carii, ix Kal. Jun., ihdict. xn, DominicoeIncarna- clesiarUm, ordines clericovum qui ad sacfos ordiri.es
tionis ahnomillesimocentesimo vicesimo,poniifica- fuerint promoveridi, a quo maluefiiis CaihpJico sus.-
tus autem domni Calixti II sanclissimi Palris anno cipietis episcopo. Obeunle Joci: ejusdpjii abbafe,
primo. ' sive prsepqsito, nullus ibi qualiliet subreplionis
IX. • "B astulia, seu violenlia
'," ;':::"',;'""' pfKponaiut-,!iiisiqriem:fraties
Bnlla appslolica quti capituluih Brivdlense declaralnr commuhi consensu, vel fralrum pars corisilii saniri.-"
Romanm Ecclesim immedijatesubditum, eique con- ris secunduriv Deuni Ad in-
.consecraliones proyiderinl eligenduin.
.-eediluruiilmsma, oleumsanctum,
ecciesiarum aui altariumel clericorum ordinaliones dicium autem jriris ei proprietalis RomarioeEccle-
n quothaluerinl episcoppsusciperepossini. sise, et liberiatis veslfse, aureuni uiium quotaiinis
'-'--,"- (Auno 1119, Jun. 1.) Laterauensi palatio perspJverilis. Si qua; erge ih
IGall. Chfist.nov. t.U, inslf.p,T52;| _,,- futufum eccleslastica ssecrilarisvepefspria liahcnri-
^JALIXTUS episcopris, servusservorum Dei, dileciis stroe ccrisiiiutipnis pagiriani sciens lemefe centra
iiiChristo filiisBrivaferisis eeclesiaeSancli Juliani ca- eam venife teniaverii, secundo teftiove commqriiia,
nonicis iain prsesentibus qi.ianifuturis in perpeltiuni. si non salisfactione ccrigrua cmendavefit, priteslatik
-Cum uriiversis JEecIesioefiliis ex aposlolicse sedis lionorisque sui dignltate careal, feamque se divirio
aueioj'itate; ac berievolentia debitores existamus, judicio existere de perpetraia. Iniquitate cpgijqscatj
illis lameri locis alqtie personis quae specialius ac et a sacralissiino corpofe ac sanguirie Dei ei Doiriini
^ainiliaiius Romanse adhoerehiEcelesise, propensiori Redemptoris nostf i JcsuChfislialieria liat,atque iii
"ios corivenit cliarifalis slridio imminere. Eapropler (i {] exiremo examine dislfictae. uliiorii subjaceal. Cuii-
pelilionibus veslris annuendum cehsuimus ut.beati ctis autem eiderri ecclesiae jura sej'vaniibus sit pax
Juliarii Brivalensem eccJesiarii pfoteCtione sedis Domini noslri Jesu Christi, quateiiiis 61 liicTructuhi
aposlolicse muiiireiniis, per proesentisqnc privilegii bonae aclioiiis percipiaril et apud dislricluni judicem
paginairi apostolica auctofilate staluimus ul quse- proeniia celefnoepacis inveniant.
cuiique boria., quascunque possessioiies ediicessione Ego Calixlus caliiOlicseepiscopus.
pPniificuiij, liberalitate:pf incipum, oblationeiid.elium Daltim Briyatajpcr mariuni Gfisp^qni S,;:f\omari_s
vel aliis "iislis modis eccfesia eadeni iii proeserili Eccleslae diaconi cardiiialis ae b.ibJiolliec:arii, Kal.
1120
possidel, sive inTuturum pfaeslanie Deo jusle aique Juiiii, indict, xii, DomitiicseIiicariiaticnis aiirip
canpnice poterit adipisci, firma vobis vestrisqiic (II), pontificatus aufem doriiiiii Calixti II papse anho,
successoribus illibata permaneanf. In quibiishoec primo.
.propfiisduximtis npmiiiibus anriotanda, videlicet : . .''. :-'X- . :--
abbaliariiS. Gerniahi de Embrori, abbatiam S.Mar- Bulla pro mphaslerioSiBlasii.s "' ::: ,
Cellinide Caiitpgila , abbaliam S. Mariae dePebrac, (AniiuiTl"), Jrin.18,),
abljatiaiii S.Juliani Ttironensis, ecclesiam S.Fer- [NEUGART, Cod. diplom. Alein., II, 47, Exaulhehticp
reoli,; ecclesiam de Brassac, ecclesiam deValle cum D 1 ejusdeln monaslerii, sig. 252, 1,3']
decinia, ccclesiam ile Soligiiac cum decima, ec- CALIXTUS episcppus, servus servpriim.Dei, dilecio
clesiam Despalened cum decima, villam Tar- filip RUSTINO,abbali monasterii S. Blasii, qued in
raza, ecclesiafri de Faveirolas cum decima , ec-' Constantiensi episcopalu, in Joco yideliceiqui Nigra
clesiam de Suflarige ciirii decima , ecclesiam de Silva dicilur, situm est, ejusque successoribus re-
Uellomonle cum decima; ecclesiam de Fonlibus. gulariter substituendis in perpeluum. : ;
Decernimus. ergo ut nulli omnirio hominiim liceatt , Religiosis desideriis dignum est .facilem prsebefo
eamdem ecclesiam lemere pefirirbare, aul ei pos- consensum, utfideJis devotio celerem soriiatur-effe-
sessiones auferre vel ablalas retinere, minuere, ,vel1 ctum. Eapropter nos supplicationi luae; cleiiieiilci*
«temerariis vexationibus faligare; sed omniaintegra i annuimus, et Beali Blasii monasleriuiii, cui Deo
observenlur: eorum pro quoru.m sustentalione ell auctore prsesides, cum omnibus ad ipsuiri pefiihen-
gubernatione cpncessa sunl usibus. omnimpdis pro-- libus sub lutelaapostolicae sedis excipimiis. -Per
fuirira. Porro ccclesia,ac-prse,diaquae per prseposito-- prsesentis igitur priviiegii' pagiiiain:apOstolica au-

(11) Aiino 1119, securidum novum sfylum^

 '
1101 EP1STOL.4SET PRIVILEGIA. 1102
elorilale. siatuimus, ul qiiseeunqiie lioilie idem cce-'A
i Ego Deusdedit presb. card. lituli S. Laurcntii iii
nohium possidel, sive in fnturum concessione.pon- DamasoSS.
liflcuiii, liberaiilale principum , vel oblalione fide- Ego Joannes presb. card. tituli S. Clirysogoni SS. •
liiim jusle atque canonice poterit adipisci, firma Datum apud S. JHgidiumper manum Chrysogoni
libi luisque suceessoribus el iJlibata permaneant. sanclse RomanaeEcclesiae diaconi card. et bibliothe-
Nulli ergo omnino hominum Jiceat idem monaste- carii, xiv Ral. Juiii, indicl. xn, DominicoeIncarna-
j-ium temere perlurbare, aul ejus possessiones au- lionis anno 1120, pontiflcatus aulem domitii Calixli
ferre, vel ablatas relinere, minuere vel lcmerariis U papse anno primo (12).
vexationibus faligare; sed omnia inlegra conser- XI.
venlur, eorum pro quorum suslentatione ac guber- *Xeitodochii Hierosolymiteni privilegia el possessio-
naiione concessa suni, usibus omnimodis profutura. nes confirmaU
Consccralioncs allarium sive basilicarum, ordina- (Anno 1119,.Jun. 19,)
ijones inonacliorum, chrisma, oleum sanctum, et [Codiee diplomatico del sacro mililare ordine Gerp-
caetera ad episeopale oiTicium perlineniia, a Con- solimitano, 1, 269.]
stanliensi episcopo, in cujus eslis dicecesi, accipie- P XII.
4is, si laTiiencalliolicus fuerit, et graliam ac com- Bulld pro monuslerio B. MariceElectensts.
iiiunrcationem habuerit, et siea gralis et sine pra- (Anno 1119, Jun. 19.)
viiate voluefit exhibere. Alioquin liceal vobis ca- [flisl. de Lnnguedoc, 11,pr., p. 408.]
Ui.olicum,quem maluerilis, adire antislilem, et ab CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dilecfo
eo consecratienum sacramenta suscipere. qui ape- lilio RAVMOKDO, Electensi B. Marise monasterii ab-
stolicae sedis fultus auciorilatc, quse posluiantur, hali, ejusque successoribus regulariter substiluen?
indulgeat. Sepulturam quoque ejusdem loci omnino dis in perpeluum.
liberam essedecernimus, et eorum qui illic sepelifi ODficiinoslri nos horlatur auclorkas pro ecclesia-
deliberaverint, devolioni el extremse-1oluntati, nisi rum stalu sollicilos esse, el quse recte slatula sunt
forte excoirimunicati shu, nullus obsislat. Porro stabilire. Propterea pelitionibus tuis, filiin Christp
clericos sive laicos, saeeulariter viventes, ad conver- cJarissime Raymunde abbas, non immerilo annuen-
sionem suscipere, nullius episcopi et prseposili con- dum censeinus, ut Elecicnse B. Marioemonasterium
iradiclie VPSinhibeat. Obeunte le, nunc ejusdem cui Deo auclore proesides, quod videlicet ab ipso
ioci abbate, rt\ luerum qupJihet successcrum, nul- ftmdaiore nobiJis memoriaeBera comile beato Petro
lus ibi qualibet supreplieuis aslulia, seu violentia f sub censu librse unius argenli singulis bicnniis per-
pfxporialnr, nisi qtiem fratres commtini consensu, solvendoe oblalum esl, ad exemplum proedecessoris
yel fratrum pars consilii sanioris, secundum Dei nostri Leonis papoe, apostolicae sedis privilegio mu-
limorem, el beati Benedicti Regulam providerit eli- niremus. Per proesentis igitur privilegii paginam
'gendum. Si qua igitur in futuruni ecclesiasiica aposiolica auctorilale staluimus, ut quaecunque
soecularisve persoha, hanc nosirae'constilutionis pa- bona, quascunque possessiones idem ccenobium in
ginam sciens, temere conlra eam venire lenlaveril, prsesenti xn indictione lcgitime possidet, s|ve in fu-
secundo terliove eommonila, si non satisfaclione turum largiente Deo juste atque canonice polerit
congrua emendaverit, potcstalis honcrisque sui di- adipisci, firina..,. successoribus el iliibata perma-
gnitate careal, reamque se divine judicio existei*e iieanl, in quibus haec propriis duximus nominibus
de pei*pelrala initjuilale cognoscal, et a sacralis- adiiotanda. Monaslerium videlicet Sancti Pauli quod
simo corpore ac sanguiiie Dei et Domini Redempto- dicilurValolas, super ripasAquilini ctim appendiciis
irs noslri Jesu Christi aliena fiat_ atque in exlremo suis; ecclesiam Sancti Polycarpi super ripam Rivi-
judicio alque examine dislrictse uliioni subjaceal. grandis cum pertinenliis suis, sicut monasterio ve-
Cnncits aulem eidem loco justa servanlibus sit pax stro D. praedecessoris noslri sanctse memoriae Pa
Domini noslri Jesu Christi, qualemis el hicfruclum D schalis papsejudicio conflrniata est, ccclesiam San^
bonse aclionis percipiant, et apud dislriclum ju- clae Mariae de Urbione; el ecclesiam Sanclae Co-
dicemprsemia selcrnoepacis invenianl. Amcn»aiucn, lurnbae de Chercobes super ripam Ers; ecclesiam
amen. dc Pairano, et Sancli Papuli njonasterium, et cccle-
Ego Calixtus calholicse Ecclesioeepiscopus SS. siam de lerra Gopelala de Villa-Nova; yillam Fla-
Ego Conus Praeiiestinus episcopus SS. ciani, villam Cornelianani, ecclesiam S. Marlini de
Ego Laniberlus Ostiensis epjscopus SS. cella, cum appendiciis suis, ecclesiam de castro
Ego Pelfus diac. card. Sanciorum Cosriiscct Da- Rasindo, et ecclesiam S. Marise d'Esperazano,
niiani SSi jastium Puncianum et ecclcsiam, caslrum dc Vcr-
Ego Boso presb. card, litul. SaiiclaeAnastasioeSS. zola cum duabus ccclesiis, castrum Gorncliaiium ct
Ego Grecoiius diac. card. Saneti Angeli SS. castrum Blaneaforl. Deccmimuscrgo ul nuili omnino

(12) Elecius est Calixlus II, anlea Guido diclus, Notarius itaque menses inde a Februario elapsos
1 Felir. a. 1119, coronatus 9 Februarii e. a. Viennae liaud numeravit.
in Galliis, cujtis urbis sedem archiepiscopalem tenuit.
 4105 CALIXTHII PAP^ |J04
liomintim liceal idem coenobium lemefeperlurbare, A j\ veslro ccenobio per aiifecessorum noslrorum pri-
aiit ejus possessiones auferre, vel ablalas retinere, vilegia corilribulam, prsescnlis privilegii pagina ro-
niinuefe. vcl lemerariis vexationibus faligare, sed boramiis; slatuenles ut nuili omnino archiepiscopo
otiiiiia inlcgfa coiiserventur, eorum pro quorum vel episcopoiiceat superidem ccenobium vel abba-
gitbernalione et susleritaiione concessa sunt usibus tem , sive moiiachos ibidem Ddmino servientes,
ohiriimodis profutura; Obeunte te liuiie ejus loci mapum excommuiiicationis aul inlerdiclionis exien-
aljbate veTlubrum quelibet successore, nullus ibi .dere, sed tam vos quam monaslerium, ctim villa,
qiialifiel subreptione, astulia, seu Violentia prsepona- quicli semper ac liberi ab oriini episeapi exaclionc
lur, nisi quem fralres eommuhi consensu, vel fra- vel gravamine pcr' omriipolentis Dei graliam ma-
triim pars consilii sanioris secundum Dei limorem et_ nealis. Monaclios vero et preshyleros seu clericos,
beali Benedicli Regulam providerit eligendum. qui in vestris obedientife commofantuf ,,pro deJiclis
Eleclus a dioecesaiio eoiisecfelur opiscopo, si qui- stiis a quibuslibet laicis capi, verberari, aul ad
dein ille gfalis ae sine pravitale consecrationeni ledemptiones cogi penilus prohibemus., Porro uni-
voliierit exhibere; alibquin a caihelicc qttem ma- versa quse in proesenli xii indictione moriasterium
luerit episcopo consecralioiiem accipiat. Hpc eliam vestrum, conccssioiie pontificiim;,lihefaliiale prin-
capimlo pfsesenli subjungimus ttt, quia locus vester "B cipum, oblaliorie fidelium, vel aliis justis; modis»
beali Petri ohlalio ct. ejus Roinanac Ecclesise juris possidet, sive in futurum, largiente Deo. poterit
esi, nuili omnimodp archiepiscepp vel episcepp fa- adipisci, quieta semper et illihala permaneanl; in
ctiitatis sit super eum, vel super ves, vel super ali- quibus hsec pfopriis visa sunt nominibus adno-
qiiein vcslrorum excommunicationis -aut iiiterdi- landa; abbalioe videlicet S, ^gidii de. Ungaria,
ciionis profcrre seniemiam, sed libere semper et S. Eusebii de Proyincia; el ecclesite S. JSgidii de
quiete sub jure et protectione sedis oposlolicaeper- Aceio, S. jEgidii de Duno, S. JEgidii de Limantio,
sistalis, el; argenli librani singulis trienniis, sicut ,S.:JEgidii .-d.eSupervia, S- Etisebii de Longpbardia,
aprsefaiPcomite insiitulum cst, Laieranensi paiatio S.Baudilii de llispania, S. Eulalise de Barbasla;
persolvatis. Si qua ergo in fulurum ecclesiastica ecclesia de Ruminas, cum ipsa yllla; ecclesia de
ssecularisvcpersona, haiiciioslrse constiiuiibnis pa- Bccccna, cum villa; ecclesia S. Ahdreaede Lucc-
ginam sclens, contra eam temefc venire lentaveril, pellc:•^ecclesia S. jEgidii de.Tliolmone;- pcclesia
«ecundo lertiove commonita, si nec satisfaclione S.jEgidii de Cressiaco, cum villa; S. llippplyli de
congrua emendaverit, poleslatis lionorisque sui di- Melree, cum villa ; S. Lupi, LS, Mariae,de Fraxi-
gniiaie careat; et a sacfatissimo corpore ac siin- , neie, S-Joannis de Gardonenca, cuin villa,, S.Crucis
giiine Dei et Doinini noslri Jesu Chrisii aliena fial, deMolerano; S.Martini de Cervario, S^ Stepliani
, alque iirexlremo cxanrine districlse ultioiii sttbja- ,de Corconna, S. Amantii, cum villa; S.Marlini de
ceal, Clc. Orianiches; S. Marlini de Sinthiano; S. Andreaede
: 'Dattiiii apud SariCtuni_Hgidium,per nianum Gri- Berniz, S.Saturnini deSeura, cuiri villa;; ..yilla.de
sogohi sanctoe Romanse Ecclesisc diaconi card, et Bion, ;ecciesia jS. Ceeiliaede Stagello, curii villa, S.
•bihlioihccarij, ni Kal. Julii (15), indici. xii,Doni.ln- Felicis de Aspirano, eum villa; S. Columbsecum
•tarnat.-ariiio 1120. media villa , S. Andreae de Campo mariiiiano; S.
Marise de Saluranigues; S. ^Egidii dc Missiniaco;
XIII. ..'.... S. Slepliahi de Calesues; S. Petri deProvencheriis
Monasleiii S. /Egidii jura ac bona confirmut. cum villa; S. Andeoli de Robiaco, cum villa, S,'Vi-
<AnnoTU9. Jun.28.) ctorini de Villaforle, S.Pelri de Vannis, :cum villa;
[MiiNARD, Hisloire de Niines. Paris,1750, 4°, t. I, S. Ma.risede monte Allo,;cum villa; S.Bandilii de So-
, .,,,;. „ pr.„p.28.] , merio; S.Servi ultra Rliodanum, ctunvilla; S. Pelri
- CALIXTUS
episcopus, servus servoruin Dei, dileclo el S.Michaelis.-juxtacaslrum Rossilionis; S. Privali,
-in Glirisio filio UGONI,abbati veuerabilis monasteiiiTTJctnn villa; S. Stephani deMinerba, cum villa; S.
-BealijEgidii, ejusque siiccessoribus regulariier sub- Clirislophori de Vacheriis', cum yilla; S. Joannis
«liluehdis :in perpetutim. de Albennalis, cum villa; S, Maiicede Rodosc, cuin
Inter coeleras quse per Golhicam provinciam con- villa; S. Columbae dc Wapinco; S. jEgidii de Pa-
tnientur ccclesias, Beaii iEgidii [monasterhim spe- dernas, S. Maximi de Mederias; S. Petri de Inler-
cialius atque familiarius ad sedein cognoscilur apo- monles, cum villa; S. Pelri de Traneatellas; S.
'slolicam periinere. ldem cnim ipse venerabilis Pa- Joannis de Negano ; S. Sebasliani de Alsalis; S.
.ler, J5gidius locum illum beato Pelro, cjnsque Ro- Petri de Launiaco; S. Salvatoris de .Caisanigues;
manaeEccIesise, .oblulil, ac- jure^proprielario sedi et S. Eugcnii de Obresal, cum capellis et aliis pos-
apostolicoemancipavit, proiit seriptiifarum velerum sessionibus ad eas perlineiilibus.Decerniinus ergout
inoiiuinenta evidentius manifestanl. Ea propter, nos nulii omnino bomiiium liceat super diclum cceno-
idem monasteriirfm pleniori affeclione diligere, ct bium temere perturbare, aui ejus possessiones au-
. (jropensiori decrevimiis charitatis studio confovere. ferre, vel ablatas retinere, minucre, vel temerarie
Qrinieriiigitur liheriatemseu immunitatcin vobis ac faiigare; sed omnia iniegra conserventnr eonuu
(15) Lege xm Kul. Jul. JAPF£.
 I I.Oa Ef-JSTOL^; ET PRIVJLEGIA. ilOG
pro qiiorum siisleiilatione el gubernatione cdncessa \ spceialius aiqtie familiaritis Jqctts yester;e.v,ipsius
siint usibas omnimodis profutura. Sane illam Tolo- Beati __Egidii:oblatione ad Rpinanam :.cognoscitm*
sani comitis, hobilis memorioe Raimundi, abdicalio- Eccjesiam pertinere. Neigitur. riialum hoeviresul-
nem auctorilaie sedis apostolicse coriflrmamus. Si- lerius ullas oblineal, mansurp in perpeluum deci*eto
quidem coiries ipse hoitores oinnes ad Bealum ^Egi- statuiinus, et omnimodis ex aueloritafe sedis: apo-
dium perijnentes, tain in valle Flaviana, quam in •slolicaeproliibemus, ul nullusabbas, vel monachus
exiririsecis quidquid jiisle vcl injusle Videbaltirie- tliesaurum vel honores Ecclesioe qui-aut modo- ha-
iiere, omnes reclas sive pravas co.nsuetudines quas hentur, aul in futurum largienle Domino acquiren,-
ipsiiis antecessores aul ipse habuerant, ob honorem tur/alienare, dislrahere, vel iiiipignerareiaudeal;
Dei ef Beali ^Egidii reverenliam, apud Nemausense nisi fortepro his tribus, caiisis :!pro Tedemplione
cpilcilium in manll dpmini praidecessoris nostri, san- videlicei captivoruhi,!pi'o.comrouni ef graviorifar
ctae riieriiorioe,UrbaiiipapSe, juralis, Odiloni abhati mitiae inopia, et pfo emplione seu redemptione. Idr
ct ejus frairibus dereliquit; ei seatque universps ipsum auteni.si co.ntigerit, tptius fiatcpmmuni deli.r
successbfessiics, si forle hoc donum irrilum facere beratione capituli, ut.nihil dolo, yel stibreptipne
peiierilarent, quod ad se erat, damnalipne ac iriale- aliqna, sed prsedictarum necessitalum instanlja
diciietie riiullavit, atque aprsedicto domirio nostro B ccmmitlatur. Si quis igilurahbas velmenachus der
excommunicationis inde seiiteritiani in concilie dai-i creti Inijus tenore-cognilo conti'aire,tenlayerit, abr
fecit. Ad hsec adjieieiiles, pro ampliofi Beaii jEgidii bas quidem abbatise regimine careal, el sentenijaj
veneratiohe, slatuimus ut irifra tefiiiiiios a nostfis excommuiiicationis subjaceal; monachus;vei;p,,aiiw-
proedecessbribus coiisiitutob, ei a riobis eiiam con- nasterio penilus et_ab;,ejus licnpiibus,excludiitur,,
flrmafos, nemo prorsus' aul superipsatn Beati JEg\- et eailem excemmunicationis senieiitia leneattti,,
dii villain, depfaedationem vel assultum facere, aitl nisi prsesuinpiionem suam, lam.abbas quam mqna-
graviorerii personoe euiiibet itiferre audeat Isasio- chus, secuudum commune capiiul| ju.diciiim, digiia
riciri.Si qua igitiif iii fulurum ecclesiastica soecula- satisfactione, cprrexerit. jTandcin eiiani ;excqii}mii-
lisve pefsqna" haric iidsfroe constitulioiiis pagiiiam nicalionis senlcntiani super eps qui ihesauruin ,yel
scirihs, coiilra eam teffiere- venife tenlaverit, se- honoresmonasterii, procter quam superius defiuituni
airidoieftiove coriihioriita, si non sailsfactioiie con- esl acceperint, promulgamus.,, , ...
grua enieridaverit, potestatis hotibrisqiie sui digni- Ego Calixtus catholicse Ecclesise episcqpus xoii-
late cafeat, reamque se diyiiio judieio existere de lirmo, etc.
perpelraia iriiquilaie cogriostfat, e't a saci-atissimo Dalum apud Magalonam per manum Grisogqni
(^1
cofpofe et sariguine Dei elDomirii Rederiiptoris 110- sanctae RomanoeEcciesiae diaconi cardiiialis ac bj-
stri Jesu'CIirisii alieria fiat, alque in extremo exa- biiothecarii, iv KaJend. Julii,; indict,. xii.Dominicue
iitijie disiricfoe uliioni stibjaceat. Cunctis autem Incarnat. anno 1120, ponlificatus autem doriiui Ca-
cidcm ioco jtista servaritibus sil pax Doniini nostfi Lxti II papse anno prinio,.
Jesri Ghrisii, quatenus hic fructum bonoe actioiiis -...- XV. _ .";.•.',
percipianl, et:auud dislricfum jtidicem prseinia Ad cahohicos Bisuntihte ecclesiuiS.Jotinnis. — Liii-
oeternsepacisiriveniant. Ariien, riiiien, aiiien.
ganles S. Joannis el S. Stephani canonicos jura-
Ego Calixlus,' calholicaeEcclesiae episcopus, sub- mentis siiis solvit.
scripsi; (AnnoTli9,Jun. 30/) •-
Datum apiul Magalonam per maiiiim Grisogoni, [MANSI,Concil., XXI, 197.] ".- •," <
sanctoe Roniarioe "Ecc.Jesioediaconi cardinalis ac CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclis
biblioiliecarii, IVKal. Julii, indicl. xii, Domiriiciie filils Bistintiriae' ecclesiae; S. .Joaiiiiis seyarigelisUri
Incarnaiionis anno 1120; ppiilificatus aulein domni canonicis, salulem et apdsiolicani beriediciibnem.
Calivti II papte anno primo. Inter vesiram, el B. Stephani ccclesiam, qiicedam
XIV, :3n po?sessionuin unitas per coiifralrem noslrumUuiit-
Pro eodem monasieiio. bafdum Lugdunensem arcJiiepiscopumfacla est, quae
(AiiiioillS, Jiin.28.) grave admodum inferfe videbatuf ulfique ecclesia:
[Hist. de Lahguedoc; lOiri.II, preuves,-p. if)8;] deifimeritum, hec omiiiiio siue aiiimarum periculo,
CALIXTUS episcopuSj.sefvus servoruiri Dei,-difeclis qitae ihde faela fiterant jurameiila polerant coriseis-
filiis abbali TJGOKI et monachis moiiasteriTS. jEgidii, vari. Quse supradiclus' ffatef ;iiostef, una Cum
salutem *etapostolicaro beiiediclibriemi ' } '
archieplscopo vestro AnseriCiJy diligenter-nosifa
' etiam coinriioiiitlone
' Tropter disierislbnes' Ct scandala quse
frequeriier perspiciens, ulfiiisque •partis
inle. •ioeum veslrijmelcomiterii, inter abbatem et ioramenta," ex resefyatasibiet eidemarchiepiseopo
jiioiiaclibs emerserufttv moriasteriuinvestrUni gfave veslfoliceriliaelpolestflte, pi*orsiis*aJjsoIvii.Etnos
adniodurii- sustinuit ih boriis tempofalibus detri- itaque absolutionem ipsam utriqtie ecclesise neces-
nienlurii. Atl lioc eliam ventum esl ul inter caetera sariam providenles.praeseiilis decreli pagina coiifir-
majbr thesauri pars distfacta sil et dispersa, sicut mamus, ex raiam in perpeluum manere decernimus,
Cx reiaiihne vestrae assefiionis conipefimus. Quiid auctofitate sedis apostolicae staluentes, el oiriiiimo-
profeclo lanio aiuplius nos gravare noverilis, qtianlo dis priecipientes, ut neqneyos S., Stephaiii caiioni*
1107 CALIXTI 11PAPJG HOS
'
cos, ncque ipsi, aut qiiaehhet persona, vosdemcepsj A '.-" XVII.'
siipcr juramento illo prsesiimal impelere. Nulli eliam Exccrplnm bullw daiwin graiiam monastem S.Ma-
omiiiiio liominuiu liceal, sibi honores -vestros, prae- rim Soricinensis.
dia, et posscssiones, \:l qiisecunqiie jnris ecclesiee (AimolllO, Jul.6.) ..
veslrae snnt, pro iJlius uniialis vinculo vindicare, ChrisU XIII, instr, 266.],
" Calixlus [Gdll, II Amelii,
nni ca ulterius conimisccre : sed omnia vobis ye- papa Tolosani cpiscopi, Pe-
sirisque succcssoribiis iia semper qtiiela et inlegra lrique Soriciiiensis abbatis petitionihiis iinuiens,
.conserveniur, sicut a lempore bonse memoriae Sali- BeatoeMarioeSoricinense monasterium cuin omnibus
nensis Hiigonis, Bisiiniini. archiepiscopi, usque ad ad ipsum periinenlibus sub aposiolicoe sedis lutelaiu
tcmpora fralris llugonis archiepiscopi, qui in Jero- suscipil, et conlra pravorum hominum neqiuiiam
solyniilaiia peregrinalione ad Dominum migravit, proieclionis sua; palrpcinjo eommunit, staiuens ul
conservala noscunlur. Si qua igilur in futurum qnsectinqiie bona , qtiascunque possessiones idem
ccclesiaslica saecularisve persona, hanc noslrae con- cajiipbinm legitime pessidei, aul in, fuliirnm , lar-
slilulionis pagiriam seieiis, conlraeam leniere venire g.ienie Deo,; juste atque canonice adipisci poierit,
tentaveril,, secundo lertiove commonifa, si non sa- firma ipsi Petro ejusque successorihus ,el illibaia
lisfactiorie. eongrua emendaverit, poleslalis hono- B ' permaiicant.Iii quibus, inquil, hsec propriis nomi-
i-isque sui digoilale careal, reamquese-divino judi- ii.ibus expri.meiida duximus' ipsani villam Soricineii-
cioexislere, de perpelrala iniquiiale eognoscal, et sem ciini ecclesiis.S. M.a.rtiiijet S. Michaelis, necnon
a sacratissiiiu» corpore ac sanguine Dei ct Domini decimis, oblalionibu.s elalj.is.ad eam periiiienlibus ;
ecclesiam Sancti Yiii.ceii.iiide Gan.dels^Sanctse.SIariaj
Redemptoris noslri Jesu Ghristi aliena lial, alquein
cxtrenio cxainine districtse uliioni subjaceal. de Blan, Sancii Martini de Podio Laujeiiiii,. Sancli
Pelri de Poditio, Sain-.ti Analol.ii,. S;ujcii. Salvii,
Ego Calixius, catholicse Ecclesiae episcopus, con- Sancli
Saturnini de CadiciP, Saiicii.Mar.iini de Ma,-
firmo, ct siibser.ibo.
Datum apud Magalonam, per manum Clirysogoni d.erie, Sancti Pardulfl, SaiiciiSlepliaiiideCocpringp,
cum earum pertinentiis; villam de Palajace cuinec-
sanctae Romanoe Ecclcsioe diaconi cardinalis ac
clesiis Sancli Marlini el Saricli .Joan.nis».eccjesiani
bihliothccarii, ii Kal. Julii, indict. xn, Dominicsc, Sancti Martini de
Incaiiiiaiionis anno 1120, ponlificalusautem domini Superic, Sancloe Maiiaedu Cauce,
Sancti Genesii de Peireiihx; villain Piclatn curn ec-
CalixiT11-papa?. aiino nrimo.
clesia Sancti Jeannis et pmiiibus ad ipsam perlinen-
. XV1* tibus; villam Mauri in Auseiensi pago, monasterium
C Sancti Peiri Ccllamedulfi cuin appendiciis suis.
Ad R. Massiliensem abbalcm.—Permillii ei el fralri-
bns stiis divimtm officiumcelebrare inTarasconeiisiI Obeimle leejusdeni loci abbate, inquii poniifex, vel
S.. Nicolai ecclesia, eamque consecrari facere. tuorum quolibel successormn, nnllus ibi quilibet
(Aniiolll9, Jul. 1.) subreplionis astutia seu yioleniia pnepaiiaiur, nisi
quem fralres coihniuni consensu,. vel fratruni pars
[Ex archivis S.-Vicloris Massilicnsis eruil D. Fitrne- consilii sanioris, secunduin Dei liinorem el beali
•rius, —Eiiidit D. Marlen., ampL Collect., 1, 005. ] Bencdicli Regulam proevideriieiigenduni.
CAHXTUS cpiscopus, servus servoruin Dei, dilectis5 Datum apud castelluni Aveiiionum per inanumGri-'
liliis R^ (U) Massiliensi abbali el ejus fratribus S. sogoni sanclse RonianaeEcclesiic diacorii cardinalis
eiA.B.. a.cbibliol.heca.rii,secundo Nonas Julii, indicti xm,
Domijius proedecessor nosler sanclse meniorioetir-- Doniinicaelncariiaiiojiis anno 1120, poiUiflcatus na-
Jjanus papa, uti cxejtiseldomini papse Gelasii-litte- stri sccundo,.
ris intelleximus, BichardoNarhonensiarchiepiscopo, XVm.
lunc Massiliensi abbali, auctoritalis suse favoremI Ecclesia S. Polycarpi confirmalur monaslerio
dedil, ul apud Tarasconem, in ioco videlicel dona- Electi.
lionis comilissoeSiephaniae, ad honoreni Dei eccle--D (Anno 1119, Jul. H.)
siam oedificaret. Ipsemel etiam pontifex in codemii [MANSI, Coiicil,,,XX.I,231.],
loco crucem ftxit, et aquam benedictam sparsil. EtII CALIXTUS episcopus, serviisservorum Dei, dilpcto
nos itaque monaslerio vestro suam vplenics jnsiiliamn filio RAIMUNDO Electensi abbati, saluieiri el aposto-
ccnservariilicentiam vpbis danms ut in Ioco ipso0 licam benediciionenii
fratresvesUi.di.viiia olficia ce.Jebrent, el postquamn Snper ecclesia S. Polycarpi jam diu;a praedeces-
ecclesia pcrfecta fuerit, si Aveiiioneosis episcopuss sore noslro sanclae niemoriae Paschale papainlcr
cam consccrare au.l uoluerU, aul propier cjcricornm11 vcslrum et Crassense monasleiium dclinifio facla
conlradiclioiieni nequiveril, a quo ma.lucrilis calho-'" est; nuper a.ulein in concilio quod pcr Dei gratiaui
lico .consecraii episcopo faciatis, Tolosae celebravimus, CrassensisabbasBereiigarius
Daluin (1S) B.iicrrisKal. Jtilii. qtierelam deposuil, quod in dcuiiiiioiie illa Cras-
(\i) Rodulfo abbati S, Vicloris cectoaiino 1117. L Ilaliam dirigeret, proxime e Gallia egressui-us,quqd
(15) Hinc colligcs bullain istam datam cssc ctitn ii conligit anno 1120.
*"C.itixluscclebrato Rciuis concilio ifer suuiu vcrsus
ts
 1109, EPISTOLilS ET PRIYILEGIA. 1110
B-ehsefuerit monaslerium aggravalum, pro eo quodi A.renda commisimus. Concilio quod proestanle Deo
iii unius lantum Crassensis fratris prsesentia judi- Iieniis in festivilate B, Lucoecclebrare disposuiirius,
eiam fueril promulgaium. Ne igitur aliqua ei con- fralernilalem tiiam interesse maridamus, si quo
«jiierendi i-elinqueretur occasio, ex.abundanti que- modo fieri possii. Qtiod si 'pfieptediliOriecanoniba
limoniam ejiis audivimus. Causa lamen diligentiuss fueris praepeditus, priusquam mbrites tfariseamus;
I nostro le '"'- ''":
indagala, nihil aliud in ea invenire poluimus quam conspeclui reprsesenles.
Jiilii. ,. - . ,
quodprsedicli domini nosfri senienliadefinivit. l
Ea Daltim Tqlosoe, nldus
a sede ~
de
pfoptef nos auciore Deo quod aposlolica .,...,.'.,....' ^xx, . '...V;1',,."' '"'.
ipsa B: Poiycarpi ecclesia conslitulum est, ejusdem1 Bulla de dono ecclesimSattcla.;Liberaia) faclo Sie-
sedis aposlolicse auctoritale tirmamus, el ralum in_ ' pJiano abbali Casm-Dei •ab Hildebeiio episcoho
manere ,
ui
1 Ageniiensi. ... -'
pefpefuum decernimus, prsecipienles
nulii omnino hominum liceal locum iJlum ab Ele- (Annolll9, Jul. 15. .
ctensis monasterii suhjeclione subtrahere, aut te-\ [Gall. Chrisl.,U, instr:, 428.]. -•'-".•
incrariis vos inde vexaiionibus fatigare. Si quis. CALIXTUS episcopus, servus servoruhi Dei,; dileclo
«rgo decreli hujus lenore cognito, temere, quodI " filio STEPIIANO, abbati nioriasteriiCasse-Dei,saluieiri
absil! conlrairc lentaverit, honoris et officii suii el aposlolicam benedictioneiri.;
perjculinn paliatur, aul excommunicalionis uliionej In ecclesia B. Liberaloe, qux in Agcnnensi paro-
pleclalur, nisi prsesumptionem suam digna salis-'-' chia sita est, clefici quondam saeculafi niniium cori-
factione correxerit. Fratres qui nostrse huic relra- versaiionevivebanl. Nupef verq divina gralia aspi-
claiioni et decisioni interfuerunt,' hi sunl: Couo» rati, pro vilae suoe correctioiie et se et lociiin stium
PraeiieslinuselLaniberlus Ilosliensis episcopi; Boso,, vestro monasterio coritulefunl. qtiateniis ibi deiuceps
Deusdedit presbyteri ; Petrus et Gregorius diaconii omnipotenti Deo sub mPnaslici crdinis regiila sei*-
cardinales; Ricardus Narbonensis, Alo Arelalensis,, vianlur. Ycfiim ne fratcf nester Hildebertus Agin-
Befnardus Auxiensis archiepiscopi ; Raimundus; ncnsis episccpus gravari super liPCvideretur, eum
Barbaslrensis, Gualterius Magalonensis, Arnaldiis: proesentem rcgavimiis, tit praefatam ecclesiam ad
Carcasiensis, Amelius Tolosanus^ Berengarius Ge- hcnprem Dei et monasiicse religienis disciplinam
rundensis, Gregorius Bigorritanus episcopi; Bernar- dcinceps inibi coriservaridam coenobiPvestfo conce-
dus Atonis vicecomes Bilerrensis, Ceniullus conies derct: alitcr cnim fratres tui' eam suscipere recu-
"
Bigorritanus. sabant. Ille vcro nostris precibus incJinatus, pfode-
Ego Calixtus catholicaeEcclesiaeepiscopus. , siderio, el pura, ut credimus, volimtate, eamdem B.
Q
Datum Tolosse per manum Grisogoni S. R. E. Liberatse ecclesiam cum perlinenliis suis B. Roberio
diaconi cardinalis acbiJjliolhecarii, n Idus Julii, in- vestrisqtie inonachis prsesentibus alque fuluris pef
diciione xii, DominicoeIncarnalionis anno 1120 nianus hostraspleiiaria doriatione concessit. salvo
[1119], pojitificaius aulem domini Calixii II papae episcopali jure, quod in eadem ecclesia hacfenus
anno priori [f. primo]. visus esthabuisse. Nos igiturlianc praedicti episcopi
concessionem tanquam per nos factam apostolicse
Atl Didacitm cpisropum Coinpostcllanum.— Concilio scdis auclofitate firmamus, et sscpe dictam B. Li-
t in festivitaie B. Lucm» Remis ceiebrando eum
inieressevult. ;-'' berata! ecclesiam, in lita tuortimqtie successofum
(Aimolll9, Jul.U.) . tuitione ac dispositione per oninia pefpetua stahili-
[FLOREZ, Esp. sagr., XX, 278.] lale manere decernimus. Saiie si quishuic ririsiro
- CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei,'venera- decreto, quod absit! conlraire tentaverit, hohoriset
bili frairi DIDACO Compostellanp episccpp, saluteni officii sui periculum paiiaiur, 1aut excominuriicatio-
ct apostolicam benedictionem. nis poena plectalur, nisi praesumplionemsuam digiia
Ame stiscepuiiitapostolicoesedis minislerium fra- saiisfactione correxeril.
iern.a le charilale dileximus; nunc divina disposi- H fl Dalum Tolosae Idibus Julii, indictione xu, Donii-
lionein ejusdem regimine conslituti, lanto amplius nicae lncarnalionis anrio 1120, poriliiicaius auiem
le diligere volumus, quanlo plenius id facere com- doinini Calixli papseII primo.
inissa nohis administralio persuadet. Quamobrem
fi-ateriiiiateni luam liUeris proesenlibus visilantes, XXI,. . '.,
rogamus alque monemus ut secundum concessaro Epislola synodalis Calixli, Totosanpconcilio prasi-
. dentis, qua cella S.M. de Gordiano adjudicatur
iibi a Domino facullatem matrem luanr Roinanam Anianensi monasterio, adversus Afelaierisem tir-
Eccjesiam sludeas adjuvare. Nos enim el te el Ec- ckiepiscopumet monachos CasmDei.
clesiani tuam, in quantum permiserit Dominus, ho- Anno 1119, Mai.) '
iiore debilo voluniuslioiiOrare' Rogamus eiiam pro
... [jlANsi, Concil., XXI, 227.;/"'"''''
rege nepole noslro, ul eum pro dileclioije nosira ita
viiiliter ei cqnslariler adjuves el siistentes, quaienus ; CALIXTUS episcopus; servus servorum Dei, dilecto
ie nos liheniiusin tiiis possimus pelitionibus exaii- filio PONCIO, Anianensis inonasterii abbatij salutein
dire.,,Qiiajminus litteris coiiiiiientur, filiis suis ct ct apostolicam benedictioneni
fnMibus utrinqtie Petio, Girardo et A. plenius refe- Supcr cella S. M. de Gardiano jain diu apud sa«
 llil CALIXTITI PAPiE 1112
ttem apostolicam facta- qhajslio inveiiiliii'. Siquideiii A h ul in parles secedcienl, et CPiilrovei-siamipsairijn-
domini nbslri sancta? hieihofisei Paschalis papse dicio canoiiicq deuiiifent. Egressi.de concilio fra-
lemporibus, el vos vestro, et mouachi CasseDei suo Ires iiilef se diutius coritulerunii Sovissime discus-
eam vindicare mohasterio saepius teritaverunl. Post sis niiiiique rationibtis, el chariarum monurtieaiis
miillas aulcm querimonias, cum pracdicfus domimts siepiiis revoltitis, liujustiiodi serilentiam in cqiieilii
allegalioncs vestras diligeritius, eoiisliiuto lempore aiidientia edideninl : donatioiiis scripta, quaeAre-
audivisse.l; veritate landem sagaciier iiidagaia, cel- ltttehsi ecclesiae a praediclo ri-ge Ludoyico Bosonis
lain ipsani inonasterio vcslro adjudicavit, etin quae- filio, post Ludbvici imperaioris, Ma^ni Caroii filii,
stionc illa nioiiachis Casse Dei perpelui silenlii ct iilii ejus Garoli regis coiifiriiiationes, de celi.ade
taciiurnilatem indixil, siciit iii difliuilioiiis ejus Gordanicis collata siini, robttr lnillum olitiiiere.
sciipto pleiiiiiscoriiinelur.Gaeteruni fraires illi, eisi Quod enini Deo semel bblalum fuerat ab aliis, iiite-
ex lunc lolo cjusdem domini lempore quievisse visi rius aliis noii potuit erogari. IIoc eliam ex abtui-
siinl; anfc nos tameii apud Claruinmonlem cam- dami additum cst, ut iAiianienses monac.hi liiuui
dem qtierimoniam renovariint, asserenies se iu idoiieofuni testium assertioiie probafenl, Aiiiauensc
jndicio propgravatos, co quod ipsorum jusiilia nori . njoiiaslerium cellam de Gordaiiicis per -trigiriia an-
ad plenuui fuil inquisila. Nos, utnulla eis advefsiis " norum spatium sine intei-ruptione legiliroa posse-
aposiolicam sedem clamoris reliriqiierelur occasio, disse, aiitequahi eam monacii Casse Dei, per quos
eoriiro scripta, et raiiones perscruiati sumus, ei Afelaleiisis EcClcsia in possessionem iiltraveraii ob-
nihil roboris, nihii in eis nfomenli l-eperientes, fra- linerent. Et sic locus idem in jure deinceps ac pos-
iribus ipsi dcsistere ab. hac deinceps iiiquietatione sessione Atiianensis mouasterii pefriianeret,
pixcepimus. Ilanc profecto seriteiitiam tolri concilio pJiicere, a
Hoc fratcr npstcr AfpAreiaiciisis arcliiep scepus ffatribus nrisiris afchiepiscopis; episcPpis, ahhati-
audiens, ct ipse clamai*ecoepii, dicens : Arelalenseiii bus, acclainatuni est^ Coiifcstiin Aiiianenses iri me-
c.cclesiam injusle suis pessessionibus sppliaiani, diuni tres senes moriaclios prolulerunl, qtii tactis
quoniam praidicta cella de 'Gordanicis cum rebus sacrosanciis evangeliis firmavefiinl Auianeiises ino-
suis ad-jus Ajelatensis ecclesise peiiiiiebai, et per naclios celiani de Gortiaiiicis perifiginla aiinorui»
cam inonaclii Casse Dei locum illuni sub censu an-
spatium sine interriipiione legitiiria possedisse, an-
nuo (lelihueranl. Cumque id frequenlius inculcafct, eam Cas;« Dei inonacJii obtinereiii.
lequam
nc aliquam ci videreuiui* iuferre injuriarii, diem
Prolalam igilur a fratribus stipra nominaiis de
agendae causoe apud Moiitempessulaiiumsialuirrius, rC et lolitis assensti
ubi pars ulraqiie conveuiens suas protulit rationes. jam sxpe riicta cella senleutiaiiJ,
conciiii approhalaiu, nos auctore Deo assertloiiis
Quibus suiricieiiter iiispeclis, ex frairuni noslroruni
riosmc munimjne coiifiriiianiiis, et Aniariensj mo-
ecutentia jndicatuni esl, archiepiscopum debere sti-
naslerio siiper;ea in posieriim inferri calumnias,
per eatlem ecclesia rcvcsfiri, si Arelalfinsem eccle-
aiictoritate sedis apostolicae penilus prohibeirius,
siam incum iJlum anle doraini nosiri judicium pos-
scdisse idoneis lestibus comprobarel, Judicio ilaque Quoecuiique proelerea Anianeiise inonasieriuiii
nostfoium Joannis,
iidimpleto, moxei reslituta esl possessio , sal.voni- per au.ihenlica preedecessorum
inirum Anianerisis monasterii jufe, si qtiod esset. Nicolai, Alexandri, Urbani, Paschalis, ppiiiificum
Tunc ctiam lerminus cohstilulus est, in quo de Romanorum, privilegia possidet, tihi litisque suc-
eniiu
proprietalis jure apud Tolosam in itiriusque partis cessorihus in perpcliitiiii conlifmamtis. Idem
sub B", Pelri iure ac proiectioiie
prsesentia tractarelur. In ipso ergo concilio qusesiio locus specialilef
mo.ta est. Et quidem Anianenscs.nionaclii cellain cqhsiSlit.
iliani per Lodoici imperatbris, Caroli Magni impe- Prbediclam Cellam de Gofdanicis Arelatcnsis uf-
ratoris; filii, el filii ejus Caroli rcgis scripla et lar- cliiepiscopus in manu nostra, per vifgamqiiam ge-
gilioncs, Anianensi monasterio vindicabani. Ar- p^ stabat, in conspeclu tolius concilii refulavif. Nos
cliie.piscopus vero se Lodoici, filii Bosonis regis vero eam libi, fili in Cliristo ciiarissime Ponli, et
Viennae, c.hyrographo luebaiur. Causa itaqiie ali- per te Aiiianerisi morisislerid, pei* eaindeni virgam
quandiu corain oninibiis venlilata, nos fralribus prolinus reslilueiites, lam Afelalensi ecclesi-a;,
iipstfis Cprihhi Pfat:riesiine, et Lamberle Ostiensi, quam el moiiaslerio Casoe.Dei, perpettiuni super
cpiscopis et cardinalibus, JBosoniSariCloeAnaslasiae, eadcm cella silenliuin sub anaihenialis obligaiione.
Deusdcdil Sancti Laiirenlii in Daniaso, ei Joanni indiximus; ct irisfrttinenfa chariafum. ab arclii-
Sancti Chrysogoni, presby leris et diaconibus, Pelro episcqpo et moniichis C.asaeDei vobis redili prsecipi-
Sanciorum Cosmoect Damiani, Gregqrio sancli An- mus : ne illprum occasioiie aliquis ('enuo qtieriiiio-
geli, elChrysogorio Saiicti Nieolai deCarcere, elar- nioe scrupulus , oriaiur. Si qua igiiur in Tulurum
chiepiscopis Oldegario Tarraconensi, et Bernardo ecclesiasti.ca sjficularisye pefsona, haiic iiostfa»
Auxibnsi, ei iterii episcopis Raimiuido Barbastrensi, confirmalipnis paginani sciens, conlfa eaiii lemere
Guidoni Lascurrensi, Gallero Magalonensi, et Go- venire tentaverit: secundo leriiove cohjmoiiila, si
-Toiij Leohensij et abbatihus ArduinO Sancli Savini, non salisfactione congrua emendaverii, peteslaiis
et Amico Sancti Laurenlii foras muros, praccepimus, honorisque sui dignilale careat, Teamquc se divirio
 1113 EPISTOL.* ET PRIYILEGIA. IIII
judicio existere de perpetrata iiiiquilate cogrioscat, A" " - XXtiL' -:..:,,;.:::,,:-.;.'
et a sacranierito corporis ac saiigiiiiiis Dei et Do- Berengarib abbati monaslerii CrassensisihSeplimtinia
mini rledeiriptoris hostri JeSri Chrisli alieiia fial, ejusqus successoribus ecclesimn S. Pelri de Ypter
riis t sub censu annuo duofum aiireorti.m t '""" con-
atqiie in extremo exainine dislficiae tiltioiii suiya- '"
cedit. '" ' "'"'"
ceat. Curiclis auieiii eidem Joco sua sefvantibus sit '"
(Anrio lil9, Jtii. <20j
pax Ddmini nostri Jcsti Christi, quatenus et hic [BALCZ.,Miscell. ed. Luc, III,
fi-uctuiri bonae actionis percipiant, et apiid distfi- CALIXTUS episcopus, sefvus servoruhi Def,'(liieelo
ciiiiii Judiceiri proemia selerna: pacis itiveniaui. filioBERENGAiiio Ciassensis nioiiasicfii abbati, sitlii-
Airien, ameii, amen. lem ei apostolicairi beiiedictionero.
Ego Calixius, catholicoe Ecclesise episcoptis.
1Ego CPIIPPi-aeiiestiiiusepiscpptis, Eljtlslilise ralio et rationis ordo nos adirionci ef
compeilil Ecclesiarum deslituiioni patefna soiiicitu-
Oldegarius Tarraconensis ecclesia? dispensalor. diue providere, illaruni riiaxiirie quoe specialiief ad
; S. Raimundi Barbaslrensis episcopi. sedem viiJeritur aucstolicani periinefe. 'Siqriiflciii
Ivgo archiepiscopus Befnardus Auscieiisis, sub- Beatf Pelri de Yateriis eccIesia.quifisancibeRoihanic
seiipsiv , -::
Ecclesiae jitris est, inierius exteriusqtie allrila ei
Ego Lamheftus'Ostiensis episcopiis. '
g
fam in spiriiualibiis quarii etiani ln lciiipoiaiibds
Richardus Narbonehsis archiepiscopus.
Da- plufimuiiJ {iimiiiiJia est. Eapfoptei* iios eidem loco
Ego Pelnis cardinaiis Saiiciorum Cbsmse cl affeclione cJebitapfbviderites, tihi, dilecfe iriChfislb
niiarii. - • -
fili Bereiigari.ablia.s, tuisqiie suceessofibrisstibcetjsu
Ego BOSP, liiuli SaiictaeAnastasioe presbyter car- aiiriuoduriruiri aiirriorum
' i-egendum dispoiieriduiriqiie
diiialis; commiitiimis curii ptmiibus ad ipsnm peftirierilibuW
EgqAto Afelaiensis; cpiscoptis. et cum omiii iibeitate afqueimiijuriitaie qriarii ei Do-
. Ego Gregpriiis diaeonus cardinalis Saricli Angeli. riiiiius
prajdecessof ijosief saiictoeiheriiofise Pasclia-
Egq Deusdedit, liluii S. Latireniii iu Damaso lis papa per pfiviiegu sui
cardinalis. paginam conccssissc digiio-
presljyter scittir, quandiu videlicet vos apostolicaesedis cohi^
Egq Fulco Aquensis archiepiscopiis, subscripsi. niuhidiiem el graiiam liabuerjlis, et ih nioiiaslefio
Ega Gailerius Magalonensis episcopus, yestroihonasiiui ofdinis discipliiia Doiiiino pfMslariiri
Ego Joarines, presbyter eardinalis, lituii Sancti viguerit. Confidimus enim de oiiiiiipoteniisDeiriiise-
tiifysogoiii, huic judicio ihlerfui et subscripsi. fiCOidia^et religidne vfestra, qiiibi*pef iiiiJristnain
Ego Amiciis abbas S. Laufehlii foris Miiros, ,G veslram locus ille iu relisioiiis statutii fbdiiCi et iii
Ego Afduiiius abbas S. Savinl_ temporaliljus eliam debriat per Dei gratiani augirien-
Daium Tolosse per .manuni Chrysogoni sancloe larii Vestfa igituf jnlerest et ih Roiriante deihceps
Ronianse Eeelesioe cardinalis ac biblioihecarii, Idi- Ecclesise obedieiiliaet 'servitio d^voiitis el enixius
hus , Jtilii, indictione xii ,: Dominicae Iijcarnal. permanere, elde loci ipsitis iiicferiienlp ita sollici-
anno 1119,..-.poulificalus aulein domni Calixli II ludiricriigefefe liiTargieiitebeb haC^seriipef'haliea^
papse;ajjiio primo. mini graiia digniores. Si qtia sane persona icinefe,
: quod aljsil! noslrsehuic comriiissioiJi obyiare leiiiar
XXII.- veritj honoris et officii srii peiiculurii patiaitir, aut
Ad B, prmposiium cferitni" ct populum Hildeshei- excommunicalionis ultione pjectalur, nisi praesum-"
mehseht. plionem stiani dign.a satisfiiciione Cofrexcrii. ,
"'""'''"
(Anno 1119, Jui. 15.) Ego Calixius catholicae Eeclesiie episcqpus.
codice Hildesh, sree. xv, servalur in tabu- Ego Joanries jiresbyter cafdiii.ajis.de li l.iilo.Saucti
[Ex qui
Jario rcg. Haniioverano etlidit Regestaponiif, Grisogoni.
JAFFJS, , ,;..': .;. -.\..'.'
lioiii., p. !>29,Ctiirihacmehiiorie: t Misit H. Su- Ego Pelrus diacpnus cardiiiaiis "Sahc.toruih Cqsiri-ie:
deridoff V. D. i]'- {j
D el Dariiiani. ' <
, ,
B. pncposilo.clero et populo flildeslieimensi, salu- patum apud Saiictum f Iieodardum.per manuiii:
lein, et apqstolicam benedictionem, , Grisogonl sancfse RoinaiioeEcclesioe diacpni cardi--
Jn oclayis',aposloiorum (6 Jtilii) Tolosae cum, fra- nalis ac bibliethecarii, xiii lialendas Angus'fi' inV
Iribiis noslris arcltiepiscopis el episeopis et abbalibus dicliene xn, ppniinicoe Incafnaiiqnis . arino , llliii.
provinciae Goczie (Gallia?:?.).'Guase.onkeconcilium ppnlificatus auiem domini " Calixti II papaj anria
celebfayinj.us.Ihi per Deigraliam inyeslitura penitus pfiniq,' ;.'.
damuata, cst, Quamobrein riniversitatem veslram ''.'.,:" ...';/ ;.X"XIV.,:..'., ',::-r ,,,;.,,': ;';
visitatioije sedis aposlolicae, vjsitanies, rogamus et Ad iliustrein: feminam Jjtssgltnam, njiligs ejus^
prajcipinjusuiTlhim qui per sseculareih poleniiam ejusdem qrgiimenli, cuin siiperipre.
vestram inyasit Ecclesiam, a vobis repellatis, et infra ., ;(Annplli9,yjul.:2a.) , > ,_:,_.,
,xx dies postquam Jitteras istas susceperitis, canoni- [BALUZ.,ibid.] , ,; ,,,,;, , .
cam elecfioriem faeefe maturelis.
CALiJiTcS episcopus, s«rvus servprom DeivdilecUu
Datum Tolosaj Non.Jttnii [vid. leg.kk Juliii] - fil'«».-J*C5S0LW-js:.iHustri feinina; et filiis ejusPETiia
i«S CALIXTl,11-PAPJE-- Tllii
SICARDI et IUINARDO LEPEBIGNASO, salutem el aposto- A\ .sin.fi communium liucrarum caulipnc siiscipiat,
licani bencdiclionem. ,,,:, quandiu yidelicel in eeclesia yestra canqnici pnlinjs
Gfatias omnipoteiiii Deo ei nobililaii vestroe re- tenor Deo proeslanle vigucrif, iiujlus praeterea vqbis
fcrimus quod Beali Pelri de Yaleriis ecclesiam, quoe in episcopum, in priorem, in archidiacqiuim, vel |ii
Roiuanoe Ecciesiaejuris esl, lainjuam boni palroni iiiinistrum cuj.uslibetecclesiasliqae dignitaiis qu.alib_ftt
eiijuvisiis hactenus et fovislis. Rogamus aiitem ul swbreplione, astulia , seu violentia- proepbnalur, njsl
idipsum deinceps melius pcr Dei gratiam faciaiis. cum fratrum consensiicoinmuni, vel fratfum partis
Nos enini destriiclioiil ejusdehi loci affeclione debita consilii saniqris, secundum Dei timorem prqvideatur,
condolenles, cuin dileclo filio nostro Berengario regulariter eligendus. Sane arcliidiacqnqrum eleciio
Crassensi abbati et successoribus ejus regendum consilio prioris el sanjoris parlis capifuli facta epi-
(Jisponenduinque comniisimiis cttm omnibus hono- scopo piaesenletur, qui ei l-egujafiler factac ad Jio-
ribns el possessionibns suis cl cum omni libertale norem Dei et sustentatioii.ejii Ecclesiie -acconimpda-
ct immunilale, sicul in doinini prccdecessoris nostri bit asseiisunj. Pprrp si arcliidjaeonoruni aliqtiis le-
sanclse memoriae Paschalis papse privilegio contine- niere, quod absil! vilae canonicse ojjviare, aiitcpin-
tur. Confidimus enim de omnipoteiitis Dei lyiiscricor- muni ulililati dumus Contuiriaciler obesse praesum-
dia quia per cjus indtistriam locus idem tam in B " pserit, et canpnicemo;iilussalisfacefe cpriteinpscfit»
spiriluaiibus qtiam in temporalibus etiam poteril ejus locp, altero substiiulo, in clauslrp qtiielus cum
restaurari. llerum Crgo dileclionem vestram roga- fratribus aliis permanebit, Adiiaec; libi,:dilccle;iii
mus, el vobis in p.eccatpi-umvestrorum remissionem Cliristo fili GCralde prior, per praesentis decreti pa-
iiijungimiis, ut sccundiim datam divinitus facultatem ginam confiriiiamus qiiidquid juris, vcl,liPnqris, vel
pracdictam ecclesiam juvare amplius et suslentare revereniise , Fin disciplina, prdinaiione jCadurcerisis
curetis. Si quis autem adversus hanc comroissionem Ecelesise praedccessor tuus honsememoriae Gqsbertus
nosifam agere tcnlaverit, vos eumdem locum pro- canoiiici ordinis in veslra Eqclesiainslitulor, lalio-
leeiionis veslrse auxilio defendatis. OmnipolensPo- iiabili providentia cqgnoscilur habriisse : uniyefsos
ininus bealorum aposlolorum Petri et Pauliprecibus ihsuper fratres communi vila vivenlcs, chm omilibr.5
vos, quae ei placita sunt operanies, ab omnibus rehus ipsorum qtii nunc siinl, autctiam fueruitt,
peccatis absolvat, et ad viiani perducai seternatn. proteetipnis aposlqlicpe piiyilcg!q;cqromunimils,; yo-
Amen. bis, veslrisque successoribus confirmainus Eccle-
Datum apud Sancium Tlieudardum xin Kalendas siam S. Agapiii de Pairinihaco, ei cuncta communia
Augusti, indiclione xu. Cadurcensis Ecclesioei quiete liaclenns usque a.d leni-
kP
•>. XXV. poraliaec liabita, el possessa, elcocfera.oniniaqtiae
nostri sanclae memqriae UrJianiis et
Bullapro Geraldo priore Cadufcensis beali protoihaf- praedeccssores
, ttjris Siephahiecclesim. Pasclialis papoe II veslrse noscuhlui' Ecclcsiaj con-
(Anno 1119, Jul. 30.) firrijasse de commurii. Efgo iJiiili omnino lioriii-
[Guil. DELACnoix, Sefies et Acta episc.Cadurcens., num liccat eamdeiri Ecclesiairi temerc''peflurbat'*",
pag. 68.] aut ejus possessiones auferre, vel ablalas reiihefe,
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis minuere, vel temerariis vexatioriibus faiigare, sed
filiis GF.IIALPO priori, el cjtis fralribus in CadurCensi omnia inlegra conservenlur eorum pro quorum su-
B. protomartyris Stephani ecclesia regularem vitarti slenlalione CGiicessasunt, usibus onininiodis profu-
prbfessis, lamprseserilibus quam fuluris, salutem et lura, salva iii omniJjus Cadufceiisis cpiscopi fevefeii
aposlolicam benedictionem in perpeluum. iia. Iilud quoque capifulo praeseriti subjririgimus, ttt
Praeceptum Dominihabemus: Inlrareper angustam firmitas qiiae a bonse jriemofioe Geraldp episcopo in
pprlam, quia anguSta vid esl qum ad vilam ducit : Cadtircensi Ecclesia consliiuta el ab ejits succeSso.-
.quia igilur vos, ofilii in Chrislo charissimi, per di- ribus confirmata esi, linria in posteruriiei iuviolata
vinam gratiam aspirati, mores veslros sub regularis p. n pcrduret, ut videlicet sriis in quibuslibei locis fue-
viise disciplina coercere, et ut angiistam porlam in- rint, nisi forle culpa propria. excommuhicali sinl,
grcdi valeatis communiter secundum SS. Palrum missas in feria n audiant, et sepulturaeis cum de-
ntstiluliohem omnipotenti Deo desefvife, proposui- fecei-int, non negeiur.'"Si qiia igitur iiiifuiurum cc-
stis; nos votis vestris paternp congrattilamur aife- clesiaslica saictilarisve persoiia, iiancnp^lfoe coristi-
ctu; unde et jam petitioiji vesirae benignilate debila lutionis pagiriam sciCris;cbnlra eam veriifeieiJtave-
impartienles assensum, religionis propositum prae- ril, secundo.iertiove conimonita; si nonisaiisfactiorie
senlis priviJegii aucloritate firmamus. Slatuimus cqngriia emeridaveiit.potestatisiioriorisqiiestii dignj-
cnim ut nulli omnino hominum liceal vilse canonicse tale careat, reamqrie se divirio jiidiciq: rixisiere^de
ordinem qliem professi eslis in veslfa Ecclesia com- perpeirala iniquitate cOgnoscal, alqrie a pfelioso
mulai-e, neroini etiani professionis veslrse facultas corpore,.'etsangtiine Pei ac Pqniirii Ifedeinptoris ,no-
sil aiicujus levitatis inslinctu vel arctioris religionis stri Jesu Cbristi aliena fiat, aiqtie iii exlremo exa-
obtenlu, sine prioris vel congregalionis licenlia de mine districtseultioiii subjaceat. CuiiClisauteiri eideni
statu discedere ; quod si discesseiit,- nullus eum loco justa servanlibus sit pax Domirii iiostri Jesu
cpiscoporum, nullus abbalum, nullus monachorum, Cbiisii, quatcnuset hicfructumbonoeiactionis per-
*if" EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. Hi8
cipiaut, ei apud dislricluni judicein piguus aeternse A structtim esl, spccialilcr ad Romanam Ecclcsiam ex
))acis iiivenianUAmen. ipsius vicccomilis oblatione cognoscitiii*perfiiiere.
Ego Galixlus calhoiicoe Ecclesiae episcopns. Quamobreiri nos illud beati Pctri tuitione protegere,
Dalum apud S. Leontium pcr manuin Giisogoni cjusque aposlolicse sedis mtinimiiie decrevimus con-
sanctse RonianaeEcclesiae diaceni cardinalis ac bi- fovere. Tibi ergo, litisque successoribtis; dilecte iri
blicihecaiii,iii Kal. Ang., indict. xn, DomiriicseIn- Christo filii Gtiido abbas, el per vos eidem monaste-
carnalionis anno 1120, pontificaius aulem domni rip in perpetuuin coiifirmanius quoein. praesenti aut
Calixli Hpapaeaii. n. ex praedicli viceconiilis largiiione aul cx alia quaii-
XXVI. bet acquisitione legitimc possidelis; eccleslam vide-
Ad Ilenricum Anglorum regem pro conlrbversia de liciit Sancli Marlini de Granges ciiro dccimis et
pfimatu Eboracensis Ecclesimsedanda coeieris pcrtinenliis sttis, ccclesiam Sancli Slcphalii
de Naillac...- ' .
(Anno 1119.)
' de Castris in quaSancti Joannis ecclesia confinetur,
[ilfonasficcifiAnglicanum,III, 145.]
CALIXTUS episcopus, servus servoruro Dei, cliaris- ccclcsiam sancli Trojani cnin (Ieeimis el perlincnliis
siino in Christo filio HESRICO illustri Anglorum rcgi, suis, capellam de Castro-Felicis, ecclcsiain Sanci
^ Raphaelisaichangcli cum pcrlincntiis sttis,cldouuro
sahilem el aposlolicam benediciionem.
de cceme-
Quoeslio quoe tam diu de profcssione iiu inter qhod.a Pelro Berlramno archiprcsbylp.ro
Caiiuiar"ieiisem.archiepiscopum el Eborum eleciuni icrio ejusdcm ecclesiae in manu Raiualdi episcopi
Sancli Joannis de Yaleiiiino
ygiiatur, el sedi aposiolicaegravis esl, et Eboracensi fictuni esl, ccclesiam
Eeclesiae nori mo.dicumingeril dclriroeiilum. Ea pro- cum perlinenliis carum, eccIesiaiu.Sancli Raphaelis
nobililatem luam ul eosdem fratres quoe infra murcs caslri Gelosii sita e*i, sioul eam
pier rogamus,
noslios ad concilium pro quo eos vocavimus, sicut Bertramnus Vasalensis episcopus el ejus clerici
pliis jarii liis rogavimus, venire perniiltas ; quateinis nostro [f. vestro] monaslerio Iradideruiit, el ejus
aitctore Deo, in nostra el fraliiim nostr.orum prse- ccemelcria quae intiis vcl cxtra muros posila sniil,
seniia diiuina ilia quseslio finem debitam sorlialur. capellam sancloruin Magui et Medardi, qtiae infra
£i quis eliam eorum anteaiios visitare noluenl,eam- muros caslii Excidolii posiia esi, ecclesiam Sancli
dom ei tribuas fa"cultatem. Saturnini dc Majac,. ecclesiam Sancli Cbristophori
de Saviniaco, ecclesiam Sancli Michaelis de la Peu-
XXVII. dula, ccclesiam Sanclae Eulalioe, ecelesiam Sancii
Ad Herveumabbatem Roioncnsis monaslerii.—Kem- „ Marlini de Boseira cum appendiciis suis; ccclesiam
peiiegiensibiis ablalam de Bella lnsula pecuniam C Sancti Panlalconis, ecclesiain Sancii Bariholomaeide
reddat vel ad Remenseconcilium ralionem reddilu
rus, accedat. B.uisens; ecclesiam Sancii Petri dc Barscumdecinjis
el appendiciis. suis, ecclesiam Sancti Pelii de Sar-
(Anno 1119, Aug. 5.)
[Dom BOUQUET, Becueil, XV, 251.] lhac; quaccunquepraelerea in fuiui-um concessione
vel oblalipne
CALIXTUS episcoptis, servus scrvorttm Dei, dileclo poniificum , liberalilale piincipum ,
iilio HERVEO Roionensi abbati saluiem et apoaloli- fidelium juste aiqtie canenice praeslante Doniino
cam Vnedictiouem. adipisci pcieriiis, firma vobis vesirisque snccesso-
Abbatis (Gurhahdi) et fralrum monaslerii Sancise rihus ct illibala pcrmaneanl. Decrevimus ergo ul
Crucis de Kemperlegio advcrsus te querelam acce- nulli hoiiiinum liceat idero monas.leriuin lemereper-
atit oblatas
jiintus, quod pecuniairi de Beila lnsula, quam per lurbare, aulejtis possessiones auferre,
violenliam abslulisli, sis roinime reslilueris : super retinere, niinuere, vel leroerariis vexalioiiibusfaii-
sed oiuuia inlegra conserventur eorum pro
qua videlicela confratrenoslioGerardo Engolisnien- gare,
si, lunc apostolicae sedis legato, judiciuin datum esl. quoruiu susienlalioneelgubernaiione concessa suni,
omnimodis profttlura. :Obctinte iiunc hujus
Proecipimusergo dilectioiii tuoe ul aut sine dilatione usibus
pccuniam feddas, aui si quam le juslitiam haberc D p loci abbale, vel luorura quolibet successorum, liullus
confidis, ad Remense concilium vcnias, ralioneni ibi ihi qualibel subreptionis astutia seu viulcnlia proe-
super hoc, proestante Domino, plenarie reddiiurus. ponatur, nisi quem fralres Comniuni conseiisu, vel
Daia Pelragoricisiu Nqnas Augusti. fratruro pars consilii sanioris, secunduin D.ci limo-
rcni et B. Benedicli regulain provideriiileligendiini.
XXVIII.
Sepulturam quoque monaslerii veslri, sccundum
Bulla pro Guidone abbale Tuiiuriaci.
antiquam consuetudinem, libei-am permaiicre ccn-
(Aiiiio 1119, Aug. 5.) semus. Ad indiciuiii aulem prolectionis hujusmodi,
[Gall. Christ. nov.,11, iuslr. 491.] quam a sede apostoliea obtinelis, aureuin imum
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dile- quolaniiis Lateianensi palalio persolveiis, Si qtiis
tio filio GuiDOsi Tuituriacensi abbali, ejusque suc- igilur in futurum archiepiscoptis aut cpiscopus, co-
ccssoribus regulariler subsliltieudis. in perpeluuni. roes.vicecomes, aHtecclesiaslicaquaelihelsoecu'arisve
TuftufiaCCnsenionas.ieri.um,quod a bonse men:o- persona, hanc nostraeconslituiionis paginam sciens,
lioe Guidone vicecoinile iu alodio suo ad honoreni contra cam lemcre venire tcntaverit, secundo ct
Dci cl bcalor.uiu aposloloriun Pclri ct rauli cuu- tcrtio commonila, si noii salisfaclionc congrua
il-19 ; CALIXTI 11 PAPJE 1120
cineiidaveiit, potcsialis lioiiofisque sni dig-nitate A" filio BALDLIXO ecclesiie Sancli Yincenlil abbati, isalu-
cafcalvreamqiiesedivinojudicio existere deperper lem et aposlolicam Jjenedicliouem.
trataiiiiquitale cognoscaf, et-a sacralissimo corpore Ecclesiam Saucli Yincentii in suburbio Silvane-
itc.saiiguine Dek.ei Domini Redemplorls ripstri Jesu clensi, in aJodio regali, a rege Francorum Philippo
Chrisiiyliena ffai, alqtie exaininidistriclse ultiohis el matre sua Anna fttndafam, muliis posscssionibus
subjaceat. Curiclis autem eidem ioco jiisla ser- dotaiain et omni liherlate adinslar regalium cccle-
vanJibiis sil paxPpmini iiostfi Jcsu: Cliristi, qtiafe- siarum SauclseGenovcfaeParisiensis, sanciiqtieFram-
nus et hicfruclum honifiaciionis percipiant, etapui baldi Silvaneclciisis donalam cognovimus. Hanc
(iistrictuin iijdicem .pfajinlaseternoepacis ihvenianl. autem ecclesiam negligenlia inliabitanlium ad stim-
Ameii;'.. iiiam penitus iniseriam deduclam in teropore noslri
liiffavisitur papd! sigillumin quo legiliir-.: aposlolatus oculo pictalis et niisericordioe respicien-
-:•-•-••-•• ' les sub tutela B. Pelri suscepimus, et has quas justu
SANCTUS'] PETRUS
obtinet, ut semper oblineal liberlates, auctotilate
, SANCTUS, . j. PAULUS..
aposlolicae dignitalis coijJirmanius; quatcnus eadem
eiiiiaversa paiie : Calixtus papa II. Et ciircasigittt r, ebclesia in omni liberlale cum alrio ac omnibus
orbein: Firmaiiiehtuiriest Doniinhs timeritibus etim. liospitatoribus ac suis scrvicnlibiis permaneal, et ah
Piope sigillum sic subsctipsii summus pbntifex: Ego, eis qbiationes, decimas cl omncs sui juris redditus
Caiixtiis catliolicne Ecclesise episcopiis. Bullatn pbn- repetens, oificia christianilatis ejusdero ccclesioeclo
iificiain claudunt hoecverba:Daturii Pelragoricis per rici honeste ac solemniler implere sludeant, in ea-
iriariiimGfisogonl saricta»RomanoeEcclesiaf!diaconi dem aulem ecciesia clerici rcgulares sub professicne
CarriiiiaJisac biblioihec. et arcliivis., Nonis Augusit S. Augiistini perpeltialiler'Dco servianl, praecipi-
jridictione duodecima,:Doriiiriiea;Incafnatioriis aiioo jnus. Et ne quis ipsum ordinem iminulare vcl-riis-
rolllesimb ceiiiesimo vicesimo, pOiitificalus aulem lurbare prsesumat, sub anathemate inicrdicenies ;
<doiriiriiCalixti II papoearino priino. omiiibus fidelibus quicausa dcvniipnis bona eis lar-
,-::-,:;-,-:• XXIX. giri volucrini, in rcmissionciii peccaloruin suoruiu
'.'
Excerplhm bullm Calixit papm II, pro SS. Tritul. iiijungiiiius ; tibi aulcm, fili Balduinc, cui commissa
";' ;" ;':.' Piciav.' - .' '-' -. est ctira ct solliciludo proediclx ecclcsioe, auctorilaie
:(ArinoTil 9 , Aug.-Sepl,) .; apostolies: scdis et dignitatis concedimus, ut posscs-
\Gatl.ChrisiinQv ,11, instr. 562.] = sioues ccclesite quas in lempore antecessoriim tiio-
; Elisabeih abbalissae Pietaviensis monasterii SS. rum iibi inalcfaclores vel saiculi potestales praeot--
r
TriiiiiafisCalixiiisi prtpa confirmat boria indhasterii, cupaveriiit, in quolibet episcopafu fuerinl, lihera
videlicet eeclesiain S.: Petri de Camberria cuin de- voce valeas repeicro et inodis oinnibus recuperare,
eiipa sua, cceiesiam S^ Martini de Pailet-cuni de- nec eis valeal prsesumplio suae invasionis, cum lii i
cirria siia, ecciCsiiiiri S. Jiilianicuiriciirte sua, ec- et ecclesiac tuoe valeat aucloritas justae ct regiaj
ciesiam 'S; NiColai de: Pralo malediclo cuni curle donalionis. In ecclesiis vcro Beafae Mariae, Sancit
stia, ccclesiam S.iPetfi de 'Secondigtiec :cum ctirie Reguli, Sanclique Frambaldi ac Sancti Evreniuudi
sua, ecelesiaiivS. Maximi de Contrc Cumcurte sua, de Crcdiilio, ut clerici cjusdem ecclesisc omnium
ecclesiani Sancti Yiarii de Villafoleleum: ctirle sua, iudiiTerentcr reddituum canonitam poriioncm obti-
eCcJesiahi' SS. Gervasii etc Protasii ctim cuiie neaittpraicipinius. Nc quis aulem eccltsioe jam diclai
sua; ecClesiariiS. MafioedelaForestcutri integritale injujiosus existere prxsiimat, sub anaihcmulc intcr-
stia, ecclesiani S. Mafioe de Miirriai criiiTintegriiate diciinus, el oronibus cidem loco jusia servautibus
sria; ccclesiam S. Gi'egorii ih suburbio Piclavis cum apostoiicoc bcnedietionis gratiam impeiulinius.
iriiegfiiaie-"suai:'ecclesiainS^ Pelagii iri ;s(ibiirbio Dalum apud Sanctum FJorcnlinum (in dixcesi
cuih ifitegrilate stia:; Tfifra ipsani civitatem Picla- Senpnensi), tertio Nonas Septembris.
viensem S. Petri! pueJiare iiionastefium eurii iiite- Jj D XXXI.
gfifale sua,ila eiiam ut;celleraiius oflicium,.et ca-
jinhici piicbendas de-smaliu'abbatissae incapitulo Ad [Turgidum\ Abrincenscm el [Ilildebcitttm] Ceno-
{iCCijiiaht,elserviiiiinidebilum atque obedientiani, manensem cpiscopos, etc. — Commendat eis mo-
nusterium Savigniense.
sitmt hacteiiiis.fecisse noscunlui',,,m6nasterio et
iibbatissai prorsus exliiljearili > -: :: (AnnolllO, Sept. 9.)
Dairim Pictavi per irianuiriTJIirisogciiiiS. R,"E. [MAKTr.NE, ampl. Collccl., I, 659.]
(iiacorii Cardinalis'ac ''brblioiJjecafiiiv^Kalf Septem. CALIXTUS cpiscopus, scrvus servoruin Dci, vene-
iridict xii, 'Pbmiriicoe iiicai-. aiino ;1T19; Calixli II rabilibus fratribus Alirincensi el Cenomanensi cpi-
ynnopnmoT"1-''"';": :--.''.'•' ^*^;'5:-:' sCopis, ct Moritonicnsi comili, et dominis cnsleJlo-
": '
\.,'.;:-"::'.' V.',1..."-'-""XXiv;,"'., ":V:;'.'':: rtim Filgeriarum et Meduana*-el Sancli Hilarii, sa-
Rulla pro cbinpbio Sancii Viiicenlii Silviiiiecierisis. lutem el aposlolicam bencdiclionem.
(innoiliO, Sept.3:). Noiiiicamus dilectioni vestrae nos dileclum filitus
[GalL C/ifii/.i'XVinstr.'2iO.]i nostriim Vitalem, virum sapicntem ac religiosum,
CALIXTUS cpiscopus, scfvus stirvofum Dei, dilecto abbatem Sanclfe Trinilalis de Savigneio., ct mona-
 U2i EPlSTOLiE ET PRIYILEGIA. 1T2?
sterium ejus iti beati Eetri tuielani el palreeinium A illtid spalium quod cruces in eircuitu, exprsccepio
Euscepissc. Ei Jocus etiaro idem, uli accepimus, ve- jioslro dispo.sitaecomprehenduiJi, cxlprius fluieium
nerabilis est, eiinonasiicae in ee reJigioiiis observan- deinceps inviolatuinque. jjermaneal: qualeiius qui-
tia per-Dei gratiam -ciislpditur. Rogamus itaque cinique lioniineniin eq autocciderjtf aut J;cserit,.yi.i
charjlateiii veslram, moiiemus alque proecipimus, ut proedani fecerii, yel grave aliquod forisfacium com-
probeali Petri revereiitia el dilectione nostra.idem miserit, dpnec satisfaciat, retis sacrijegiiliabeaiuri
ccenobium'c.ura omnibus ad ipsum pertinentibus,-et Sequenli sanedie.in' capiluluin venientes, in pJe-
fratres in co Domino servientes diligere amplios nioriiiam frafrujij, qtiainsororum-coiiyentu, prsc-
deiiiceps;.ei adjtivare curetis, aique secundumdalam cepta venerabijis ni.einqiiae Roherti presJiylcii de
yobis a Doiriino facullatem viiililer defeudatis. Sane Arbresello, et Ipci el Teligionis' iiistitulpris,; rata
,si qtta forte persona, qitod absit! soepefali monasie- ceiisuimus, et-illibata seryaii; il.Iudoniniinodis san-
rii bona niinuere, aiiferre vel inquieiarc pracsum- cientes, u.tTideles quique, qut prp aiiimai-tiiiisuarum
pseril, donec:satisfccerit,'excoinmuiiicatioiiis seiilen- remedio.; in Dei et ecclesiae vestroe servilio, vel
lia feriatur, Porro quicunque locum eumdem juvare apud mqnasterium vesti-uuj, velin lecis ad ipsiim
ac siiis . bqnis hoiiorare euraverit,, oninippieiitis peftinentiljus persistere -deyoverjiit, yel in fuiimim
Dei et •aposloWum ejus, beiiedicti.onein: et gra- B devoverinl, |n epdem bqno pei-severent prpposiiq ;
liain,,el peecaioruin suoruin indulgeiiiiain cpnsequar cijuxla dispqsilionein et phedieniiaiii, ipsitis loci ab-
tur. •': -,,. , . : batissoe,aul pt-iorissartim,:(piaeperloca ad hioiiaste;
DatumAndegavis v Idus Seplembris.. rium Fonlisebraudi periineniia: djsponuniur ,, ad
XXXll. liotiorein Dei soiofibus: fideliier et i;elig|pse deserr
Parthe.honis S. Marim Foniis Ebraldipossessiones e( vianl: sicul etiam a bcnae 'rij.eniur.i-_p praedicio Ra-
privilegia confirmat, herto presbylero ,de Arhresello; lioscilur jnslitu-
.T(Annolll?, Sept.15.) JUip. , ,. .. ,;; .;:';. .... :: ; ,..-.;.,,-.,. .....,,.
[Gali. Chrisl. nov.,11,1514, in textu.] Ad haecui quieiiusac devo,tius,deb|la pmii.iiujienU
CALIXTUS epjscopus, servus servorum Dei, dilectse Deo servitia exsolvere valealis, poss,essipnes ei leca,
f!lisp,pETRONiLL_E abbatissae monasierji S, Mariajde mwiaslerii yestri conlra pravoriim hoiijiiiuin nequir
Foniebiaudi, et iis qtise post eam reguiariler in liam sedis aposlolic-jeprivilegio dujLinius.municnda.
eodem regiiijine successeriiil in perpeliium. Universa igitur .qtioeyel iii prsesenli xiii indici.
! Cuih per Pictavieiisem parochiam pro Ecclesiae legiliinq possidelis,,vel jn futunimconcessioiie
ponr
seryilio transitum hahereinus, venerahilis fralris- • liiicuin, liberalilale
noclri Guilieliiii Pictaviensis episcopi suggest|one ad " vel .ali.is principiiro,;,pbIalione fidcliutii^
juslis inpdis, ppterilis adipisci,:vesli-,o. iii
B. Mafiae de Fqntebraudi moiiasterium declinavi- peipeiuum monasterio confirmamus,
Lqcuriividelicet
miis; ubi mouastici ordinis disciplinam vigere per Agreria ex dpnp Berlaii de Mpnslerello.Riunaldi.iilii
oninipotenlis.Dei niisericordiam cognoscenles, locum Ugonis, ,e:l Fulchqii Fexardi : locunj Raalai ex dqno
ipstim cura oriiuibus ad euni peftiiieniibus, B. Pelri Raginaudi,de S.aimuniiachaico : locum Ca.yan.aicicx
decfeviinus palrocinio confovere. Uiide eiiam no- donp ^imerici dq Ber.iieMice, el: Gironii filii Gai-
slris, iariquain B. Petri roafiibus, in honore bealis- lje.ri: iccurii ,de Gaina, ex dquo Radulpbi.de S, Jo-
simse et glpTipsissiinse Dei genilficis ,semperque ann.e, Sleplian.i. (16) deMaix\me_(Messeme), \\c filii
virglriis Mariaeoralorjum dedicavimus, altare ipsjus ejus Parciendi [Aimericil : lpcum.Mpijgpguerii cx
reiiquiis beaipfum niariyruiriFelicis et Adaucti, dpiip Aimerici Flpcelli: Iqcuni Vareiilisexdpno Pvt-
Satuijiinij ef Sisirinli, ei B. Cseciliaeyirginis, quse .'in gani de "Nqzilliaco : iocum Canlalupi.' exdono Ful-
iiosiris Iiabebahiiir scriniis, condientes. Oninibus conis junioris AiidcgaTensjscomitis : lo.cum Spyolise.
auteiri, eooperanle Deo, solemniter celebratis, ad ex dono Pelri de Bri.si.ico : lpcuni Girunda; ex dono
popiiltini, ciijus uiidique illu.c multitudo eifluxerai, Raginaudi de Piollanl, Saloroonis hominis viceeo-
vcrbum ex more liabuimus; el devolionein ejus di- ^v. roitissse de Caslello Ayraldi, et liugpiiis de Yivpiia::
ligeniiiis atlendentes, ex bninipotentis Dei, cl B. Iocum Boisrotardi ex dono Fulconis coinitis Ande-
Pelri auctorilate, cujus, licet indigni, vices in Ec- gavensis, et Lisiardi de Sabrolio : locuni Maulhaici
clesia geriinuSj univcrsis qui ad dedicalionem con- ex dono Aubereli de Munta Joannis : locum Laja-
venefant, a quattior aunis et supra, unum; a tribus riaeet Chevrerii ex dono Guillelmi de Mirembello :
vero et infra, dies quadBSgiuta de suis pcenitentiis lo.curoAstrici ex dono ReeiuiTieise,ac.filiorumejus
relaxavimus. Idipsum el de illis slatuimns, qui a Petri Achardi, et Airaudi : locuin Podiae ex dono
jejuniorum capite, usque ad oclavas Paschse per Petri Senebatidi: locumYillesalem ex dono Gaus-
sequentes annos, uuandiu in eodem loco religionis friai Gaslinelli : locum Prelh ex dono Cothardi e|
nionasl-icseordo viguerii, monaslerium dehila devo- filii ejus: locum Flalhaici ex deuo GauflredT de
tione visitare, acdesuis facultatibus curaverint ad- EmgJis : loctim Lan.dsede Belloveeriq. ex douo Peiri
jnvare. Ea insuper inimuniiaieprsefatuih cajnobium de Gasnachia, Goiljeliiji fratris ejus, ct Pelri dft
ex iipostolicoeiedis beiiignilaie douavimus; ul oiunc Thoueia nepoiis eomin. Locum Lagfqlse, ex don&

(!6) Ex ltoc Stephano trahunf originein uabiks domiiii de Mesieiise.

 H25 CALIXTITI PAPiE II24
Brienlii; de Comiquers, el fratriim ejus : locum A' A MpiistereUp : Jpcum Pissabc_ Cx dorio Guiilelirii de
Land*d'Apreiiionte ex;dono Guillelmi, el fralris ejus Rullei : haBcduopraedicia loca sunt in Geriomahica:
de Asperoroonte : lociiiii Landae de Machecol,' ex jpaifia. Lociim Choseaci, ex dono Ariberli de Ligerio, ;
dono Garsii de Racs : locum Jafras, exdono Ra- el multorum alibrum, coricedente Fulpone comite ...
dulphi Maliciavi' elJsdercii: locum Denlis, cxdono Andegavehsi: rnblendina,- exclusam de Chinoriej ;
Giraudiide Soslci, Ai-beiii filii ejtts.ef Guillelmi de praia de Yerfoiii, lerram de Doe. praia el cerisiis
ltoccafoiii-i.iocum Tucio, ex ddno Fulcatidi Fieni- suos, ex dbno FulCOiiis junibris Andegav. coiriitis::
cardi, cl Aimeriei ffairis ejus, Bernardi Cantagrel, porium de Ghalleii, ex dono Aloriis adblesccritisy et
et.-.Aiiriei-icifralfis ejiis Airiiarivillaiii_ Dalmatii de fratfis ejus iri Andegavensi : poftum de Resf,;cen-
Moiiie BoriilpJio, et Aimefici de Ranconi de cujus sum, decimam, et "viriagirim, ex dono Gauffredi
feodo eral, ila liberuiri et qtiietum sicut in venera- Fulcrei : ibciiin Logias, ex dpnp Saiiiloe,etfilii; Rp-
. bilis frairis noslri Geraldi; Engolismensis episcopi, berli: lectim Gurlep , ex denP Herseridis, et &lt-
tunc ajjoslolicae sedis legati definitione, el doriini phani de Morilc Sdfelli fiiii ejus: loeum-GhanzeilaSj
1
pruedecessoris nostii sanctse memorise Paschalis ex dono Girofii de Ghiijziacp; fialethVet TJgririis
papa> II, privilegio CPniinelur. LecuinTa Gasccne- dupruiri fratrum, et maifum epfum, at scrpfum :
ria, cvdoiio Aiberli de Biirno, Guillelmi de Cella, B lpcuiijBofeniias/exdenpFulcprilsjiinipfisAndegaV.
el Guillehui de Borno : locum Arblenih ex dono coroitis : locum Pigiioriefia, et ierraftirAfcalors; Ct
GiiiHelmi Aimerici: locuril Montazesum, ex dpno terrani Pelri de MoiiieSeiberli: terrahi el cchsris
AiniCrici Bcrhardi: locum Aufoiilos : icciini Cononl: FulquCii quos emit ecclesia Foiitisebraudi, coricc-
lbcriin Lobilleii, ex dorio Petri de Yars, ei ffatris dente Fulconecorilile : lerfarii qriam AdanJiiabeijat
ejtts i locum Caluirime , vel Nenioris coriiitis, cx ad Pignoneriani ab Acliaia; usque ad Andegayum,
doiio Siirionis Avisant, coiicedeiiteFulcone Andega- ex dono ipsius Adoe, per iiianuiri episcopi: Ragi-
vcnsl coriiite: loctim S. Bouifacii, cx tlono Pelfi naridi, concesslone coriiilis ct coriiitissoejCum cliari-
Piclavorum episcopi el capiiuli monachorum S. tate qiiam dedit Peironilla abbatissa consangriiiiea
Cyjjrlani ;'T6'cuih Ajars, vel Adarci, ad roontem S. ejus : locuiri S."CafileiBi ex dpnd Chaibiiis de Bla-
Joannis, Cx dorio Slcphaiii de Magnac : locum Bo- zone : locura Perillera ex driiio Philippr de Blazoiie
biin, e^ dono Petri de Moiiiifreebo, lierii Bcfnafdi, el uxoris ejus : nemus eliam et prata qiise iiabebat
et Airoerici Bfuni : locum Argentefiam, ex dono a nemore Roho usque ad Alqdia : locuin'Segries, ex
Milesendis de hionaBteriq novo. Hsee tria locaproe- dono Grisciae de Doe, el filii ejus : lPcuiri Escpbiaritj
dicla siiniin Lemoviccnsi episcopatu. In episcopalu ex dono Oggerii, Maiirerii, el fiiii; ejtis Deri: lociini
Biluripensi locum Ursani, et locum Panhaici, et k*J sanctse Mafise"de Hospilip juxta Aureljanuih/i: ex
Villulie^ex dorio Aalafdi Guiilebaudi: locum Jar- dciip episcppi Aureiiari. ei capiiiiii eaiipriiccruiri S.
zaici, ex dono Huberti de Barsella, et Satufninoe Crucis, ac Lodoici fegis Frariciae : CJosuni Aiiberi,
nialris ejus : iocriin Villebfalse, ex dorioliainaudi ex iloiioLoddici regis Franciae: locuni Alta-Brueria,
de.Scufcls, el Rogerii Scnescau: locum Lelardi, ex ex dono praedicli regis, el Berlrese novercae ejus, de,
donoErchembaudi dc Borhum: locum Monlaudun,ex citjus dotc eratvfet ea quse Philippusrex apud Tii-.,
dpno Giraudi de Gorb. el Giraudj Coraus : locum ronem dederat ei in dole, concedenteTiodoicP^fege
YillseOsmeri, ex dorio Arvei presbyteri, et Achaudi eluxore ejiis. Decerhiirius ergo ut nriili oinflino
fratris ejus : lpcuin villae Corh. ex dcnp Gatidefridi hoininum liceat idein ccenobium temere-perlrifbare,
de Blanqueffori, Guimensbed, ei Supplicii de Ccn- aul ejus possessiories auferre, vel abiatas retiriere,,
cartau : lccuin Prunerii Sicci^ ex dono Supplicii dc miiiuere, vel- teriiefariis vexaiioriibrisvttigafevSed
Concartau, Aguetis comiiissae de Assis, et Guimtiu- omnia inlegra conserventur eorrim pro qriorum
sheth: locum 'Marthanges , ex dono Radulphi Be- sustenlatione et gubernalione cqncessa 'sunt, usibus.
crins, ctElisabeth uxoris ejus, et filiorum eorum- omnimodis profutura. Si qtia igiturin fulurtiiii
dem : locum Funuernum, ex dono Agnetis comi- p. n ecclesiaslica, saecularisve, etc.
lissac Dosassls \ locum Funtarchei-ii, ex dons Pa- DatUm Turoni apud Majus MPiiasterium per nia-
trieii deBrulleio : Jocum Saugosse, ex dono Joan- num Grisegpni sancloe Romanae Ecclesiae diaconi
nis de Lirieiiis, et Htigonis de menasleiip : locuin cardinalis ac bibliothecarii, xvn lial. pctob.,Tnd.
Taes, ex dono Joanriis de Lineriis : locum Molins, xni, Dom. lncarnat. aiino 1119, pontifieatus auiem
ex dono Odonis de Duis. In Tufpiicnsi locum Raleii, domini Calixti ll papte anno priirio.
ex doilp Pagani de Mirambello, et uxoris ejus Be- XXXIII.
liilioc, ef filiofiim edfinri : locum Calfurneii ex donq " Monaslerii SS.Petn et
Pault et S.Gisleni Cellensis
LeoniijUxoris, d fiiii ; locum Lariincise, ex dono possessiomscottfirmal. ;
Ogerii;Fabri,Guillelini de Tisthaiel omniuin ffalrimi
eoriinf: locuni ColiiiiiberoJSi ex don.o Ragiriaudi (Aniio 1U9, Qct.5:) :"
RuO-,;efGatiiherii-Jesu : locum Barbse novse,ex dono [REIFFENBERG, Monumenlsvour sefvirA thistoiredes
Fulcoiiis jriiiioris Aiidegaveiisis comitis : loeiim • provinces de Namur, de Uainautelde Ltwemboura.
t. Vlll,"p. 545.] "'-"
Bruxelles, 1844,
IJeffos,ex dono Bariholomaei filii Kahardi, et Gili de
Mota : locum Yallissicardi, ex donp Audchurgis de
 1!25 EPlSTOL-.-EET PRIYILEGIA. 1129
-,:' XXXIV."- A solvelis. Si qua igilur iu fuluruni ecclesiaslica sae-
: Mohtislefii Vindgcihensisprivilegiaconfirmdt. cularisve persona, hanc nqstroeconslitulionis pagi-
(AniiolH9, Ocl.8.) nain sciens, conlra eam lemere venire tenlaverit,
:-'"" [MA.NSI,Cone'/.; XXI, 195.] secundo iertiove conimoniia, -.si.-non salisfactione
. CALixTusepiscopns,servus servorum Dei, dileclo congrua emendaverit, pqtestatis honorisqije sui di»
filioGOFFRIDO Vindocinensismonasterii abbati, ejus- guilale careat, reamque se divino judicio existere de.
que successoribus regulariler subsliluendis~;inper- perpetrata iniquitate cognoscat, el a saeralissimo-
peluiinu; . •,. ..--,, corpore et sanguine Dei elDomini Redeinplo,risJcsu
• Ciim universis Ecclesise sanctse filiis ex
apostolicae Chrisli aliena fiat, atque in exlremo examine dislri-
scdis auctorilale ac benevoleniia debilores [add. clse ultipni subjaceat. Cunclis auiein cidem ipco
nos] .exisliroamus [fofte,-. exislamus], illis tamen jusla servaniibus sit pax Domini npslri Jesu Chrisii,
locis atque personis, quaespecialius atque familiar qualenus et hic fructum bonae aclionis percipiant,
rius Romaijoe adliaerenlEcelesiae, propensiori., nos el apud dislrictuni judicem praemia selernaepacis in-
couvenit jCharilatis sludiq: imminere.: Quamqbfem, veniant. Amen.
charissiiiie in Cliristo ,fiiiGoffride abbas, luis peti- Ego Calixlus, catholicse Ecclesiae episcopus, sub-
tionibusTion iinmerito annuendum censuimus, ul V - scripsi.
Yindocinense monasteriiim, cui Deo auctore praesi- , Dalum Parisiis per manum Chrysogojii sancla
d;s; quod videlicet ab ipsis fundatoribus Goffridp RomanoeEcclesiae diaconi cardinalis ac bibliplltcca-
Andegavensi cemite et Agnele Piclaviehsi ccmliissa iii vni ldus Oclcbris, indict. xm, Dcminicaejncar-
sedi apostolicoeoblatum est_ ad prsedecessorum no- naiicnis annn 1119, ppulificatus autem demini Ca-
strorurii sanclae meniofiae Alexandri, Urbani, Pa- lixti II papse annp primp.
sclialis, Romanorum ponlificum,.exemjjlar, apostoli- - XXXV. '„
ciu sedis privilegio muniremus, Sicul ergo iidem Pi ivilegium pro abbalia Saneii Dionysii, prope,.
fuiidaiores devoverunl, et in eoriun chirographo Parisios.
conlinetur, sub aposlolicae sedis defensione ac Ro- (Anup 1119, Oct. 13.)
mana iibertate, ab omni cqriditione aliarum perso- [DOUBLET, Histoirede VabbatjedeSainl-Denis, p.477.J
naruni absolutum semper etliberum idem monasie- CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, riileclo
rium permanere sanciraus.Ita vjdelicet, ut inier tilio Adae, abbaii venerabilis monasterii quod in
Roinanujn ponlificem, et le tuosque successores, honore heaii^Dionysii marlyris prope Parisios sitnni
ntilla, cujuseunque dignitalis vel ordinispersona sit, r est, ejusque successoribus regulariter proraovendis
mediahaheatur. Nec ipse Vindocinensis ahbas ad ijj perpeiuum.
cqnciliiirii ire, nbi papse pei*sqiianon aderil, ullaie- Pise postulatio Yoluniatisaffectu debet prosequeri-
lius cogaiur. Porro ecclesiam B. Priscse in monle les coniplere, quatenus, el devptipnis sincerilas
Avenliuq sitaro, quam cum universis peiiinentiis iaudabiliter enitescat, et ulilitas pqstulata vires in-
Siiis, jpraediclidomini noslri.AIexandri papse conces- duhitarilei' assumal. Quia igitur dilectio tria ail
sione prsedecesspi-estui longo lempore possedisse sedis apostolicaeporturo confugiens ejus luiiioiiem
rioscunliir, tibi. luisque successoribus cum omni-di- dehila devotione requisivit, hos supplicalioni iuaj
gnitate, quaead eamdem ecclesiam perlinet, confir- cleraenter annuirous, et beati martyris Dionysii
mamus : sancii Spiritus jtidicio decernenles, ut venerabile monaslerium cui Deo auclore praesides,
riulla deiiiceps ecclesiastica saecularisye persona, cum omnibus ad ipsum pertinentibus sub tulela tipo-
pfocdictam B. Piiscae ecclesianij seu ecclesiaedigni- stolieaesedis excipimus. Pcr praescntis igitur pfivi-
latem, tihi luisqtie siiccessoribus qtialibei aslulia vel legii paginam: apostolica aucierilale statuimus, "u'f
occasione aufece praesumal. Quod si forlecoritigc- quaecunque iiberlas, quaecunque dighitas auihCn-
lit, Roiiiaiiaclcgatum Ecclesiaepraedictum Yindoci- licis nosiroruhj praedecessorum Zacharise,"Stepliaiii,
riehse monasferiurij visiiare, citaritative ibi susci- r) D Leonis atque Alexandri 11 privilegiis concessa esf,
piatur, eiei juxla loci pqssihilitatem diligenter quae quaccunque bona calliolicorum regum, vel aliorum
cpfppri fiierint necessaria ministrenliir. PerrP Jega- fideliuin legitirois oblalionibiis ad idem coenobiiirii
ttis ipse in ecdem loco liiliil pef se disponere vel pertinere noseuntur, quaecunqucetia.hi in futufuiii
corrigere arideai, neqiie occasione legationis fecio- concessione poniificum, liberalilale principum, yel
remloci vel fratres moJesfare praesumat. Sed si quid oblatipne fidelium, juste alque cancnice ppleritadi-
forte corrigendum cognpverit, papoe neiificare lice- pisci firma tibi luisque successerihus"et illihata per-
bil. Siquis autem adversus Iecum illum prc aliqui- maneanl. Decernimus ergp ut nulli pmriino homi-
bus rebus causari veluerit, nullatenus abbas vel fra- num liceatidem ccenobiuni iemere jjeiiurbare, iiiil
tres ei respendeant, anlequam Romaimm pontificem ejus possessiories auferre, vel ablatas retinere, ini-
consulant, quia quod sine noslrq vel successorum nuere, vel (enierariis vexationibus faligafe, sed
nostrprum judicio dislractum vel diffmitum fuerit, onmia integra conserventui- eorunv jiro qnoruin
irrituin erit, Sane ad indicium jierceplae hujus a sustentaiione et gubernalione concessa sunl, usibus
Romana Ecciesia libertalis, duodecim solidos mone- oniniinodisprofutura. Obeiinie:te iuiiicrejilsdem loci
loe veslra; patriae quofannis Lateranensi palatio per- abbaie, vel triofum quclibet successpruni, iiullus ibi
 1127 CALIXTi ll PAPJl "J^S
qualibel subreplicne, astutia, seu violenlia praepo- AiociA ftmdalricis, petiiionibus aiiiitienles, B. Marisn
natury; liisi queni fralres communi cpnsensii, vel Btngense monasleiium, cui Deo auctorc proesidcs,
fralruiii pars ccnsilii saiiioris seCuiidiiirilimorem sub aposlolicaesedis tutcla excipimiis, et beaii Pcui
Dei;, el beali Bcriedicti regulam, elegerlnt. Eleclus pairociuio commuuimiis.
auteni a Romano pohfifice, vel a qiio maluerit Siaiuimus cnim ul idem coenobiuiu ab omni
•calhol.icoepiscopp ecnsecreiur. Chrisma, qlciini sah- episcopali cxactionc, ct ab omniiiin sxctilarium
ctum, coiisecrationes aliaiium sive. basilicaruni, gravamine liberum per Dei gratiam semjjcr quictiim-
•ordinaiiones iiipnachorum, seri clericoruin,: eidem qtie permaneat.
menasterio pertiiientiuro, _a catholicis episcopis Pori-o univcrsa quae vcl a proedicta comilissa , ct
aecipiciis.qucinadmpduniprsedecesscrum npslrpfum viio ejtis Roberto ct filio Balduino comilihus, vcl ai
cancnicoe oeqiiilaiisprivilegiis instilutum est. Missas aliis qtiibusque fidelibus, de suo jurc loco eideiii
sanc publicas celebrare , aut slatienem in eqdein r.ollala vel per luam indtistriam acquisiia sniil', ant
; inoiiaslerip, praeiei*abbatis veliintaiem, fieri prelii- in futunim, largicnle Deo, ofltrri, vcl aliis modis
bcnuis, sed nec iiiterdicere, nec exccirimunicare,nec acquiii couiigeril, firma in perpeluiim cl illiijala
^ad syiiPdiim vocaie, vcl abbaleni, vel ipsius loei servenlur. In quibus hoec propriis duxinms nomini-
.inpiiachos, episcopis aut ejjiscoporum minisiris per- B bus adnolanda, vidclicet:
lhiitinins faculfatero. Praeterea iam libi quam tuis Bei-quaiiam unaro ovium, quacvocalur Bonhcm,
siiceessoiiiros _.liceiiiiainindiilgcihus iii gravioribus in parochia Sancti Folquini, cum omni tcna quoc ilii
negptiis;sedcm aposfolicam appellarc, hee appellan- deinccps iiccrcscere poierit.
tes anlefiiiem uegoiii la-.sio'ulla coulingat,qualeinis Bcrqtiai-iamunam in villa Lon. Berqtiariam unam
aiicioieDeo, in sanciac religionis studiis quicti ct iu villaSiipi, siiperaquam Salha.Novatn lenamstipcr
•sediiliperiiiaiicie possiiis. Si qua sane eeclesiasliea fliimcii Ysaram, inler terrani Sauctuj Walburgis ct
saeculaiisvc persona, liancnoslraeconstilillidnis pa- Laroine Chinescuoi, et quidquid lcri-SBibi deinceps
ginani sciens, contra eatn venire tenlaveril, secundo accrescere polerit. Berquariaro.
tertiove coninioiiita , s\ noii satisfaciiorie cpngrua Aliarc dc Fersnara [alias Varssenaere jtixla Bru-
eiiiendavetit, poiesfaiis liohorisque stii digniuue gas], molendinum unum superLodic.In Dicasimuilia
eareaf, icanique se divino judicio exislere dc pef- mcdietatcm reddituum dc omuibtts molcndinis, <\n;v,
peirala iniipiitate co.gnoscat; et a saefaliss'11110 cor- iiii, vel modo siml vcl postmodimi crunt. Criuuiidi-
pore et siiiiguine Dei ct D.oi.iii.itihostri Jesu Gliiisii ciict,Palccndic,ciim suis reddilibus.Iii parocliia qure
jiliCna liat, atque in exifenio cxamine districtae ul- S. Pelri Bfttc dieilur, quinqiie Ren. ; ii.i Claraniba!-
tioni subjaceal. -Gunciis. auicin cideiri loco jnsia ^C dibruc lerram, cum xn vaceis. Turrani Fclquiiii
seivaiuibtis sit jjaxpomiiiiiiostriJesu Cliristi, qua- filii Walgcri. Terram Robcrli filii llugonis Paii-
tcntis elliic fructum bonai' aciiouis pereipiaiil, ct aicnsis, cum vaccis viginti et una.
ajmd districUiin judiccm pfacinia aelermc paeis in- ln parocliia Erenibaldi Capellaa terram cuni x'.:
yenimil. Air.er ; ; vaccis. Terraiu novain, niinc de palude faciam inicr
Scripliim per rtiannni Pelri noiafii rcgipiiarii ct Walinensein ecclesiam ct Broburg,eum dcciniaiioue,
-••seriiiiariisacri palalii. cl lolam decimam lerrae quocdc eailem palude posl-
Ego C.tiixtus" catlipjicse
" Ecciesise episcppus sulj-
ca cxcrcveril. Diicimaiioncs novoe lernc Caslcllani
scripsi, .'.' Tinardi. Tcrrani jBaldtiini Taxitrdi in paroebia Bu-
Dai.fm Silvanecii per ihaiiiim Grisogpni sanctae lingosela. Tcri-am ajmd Slajila LXVIjugera.
Itoiiianoe Ecciesise diaconi cardinalis ac hiliotheca- Qiiinqnc mansos terrae Rulianlt in parochia Fcr-
;«-ii,lii Idiis Pclobrls, i.ndictioriedecima leiiia, In- lingehem. Terram de Pclrihoul, cnm dccimatione.
carnaiipnis poniiiiicaa annp 1119, et pbiilificaius Terram Godini cum dccinialioiie. Decitnationes no-
(ioniiii:C;dixliII jjapip anno priroo, -.': vocterrae in Pcvilc, lani cultacqtiaiu colcndir; ibideni
XXXVI. .. xx jugera lerrse in parochia Chilheni.Terram reddcn-
]}
Recciiseialqae coitfirmal pbssessioiies abbalim Bur- iciii XLhod. ayenac. Tcrram Dodonis, el uxoris ejus
biirgensis, mpniatiitmnobiliiiinOrd. 8. Benedicli Gislse.
d Suroresua GiemeiiliaiBufgiindim ducissa recens
fundatm. ln parocliia Loberga i.v jiigera tcrrae. In Winnii:-
(Anno 1119, Oel. 22.) gosele xxx jugera terrae. ln Greveninga iiiium laat
fSlin^us, Opp. diplgm-, 1Y, 8.} allccuin. ln Brohtirg unam pcusam ang-.iillarum. In
rj.vLiXTUs episcopus, scr.rus scrvorum Dei, dilecue Lon unam pensam butyri. Vetercm tcrram ipsi cc-
iiljoe Gopii.D.iBurjjiirgensis iiiouaslerii Sancltc Maiise clesix SanctaaMariacadjaccnleiu, cum decimalioiir.
abbalissoe, et liis ^juse ppsl cam in eodem i-egiiuine Bcneficia cliam quae a veslrae jirofessionis monia-
ifigiilariiei'-successei'ini, in pcrpetuiiiii. libus ccclesiaevesirxdoiialasuut, seilicet inRubrus
., Sicut injtista poscentiljus liullus est liibiicndus qiiartam partem decimaiioiiis, li.i Btiliiigasela' ler-
<-ffccitis,_siclegiliinadesideranliUronen estdiiferenda ram Bervyaldi. In-..vi.ci.navilla Criinvbecca xc ju-
jietitio. Quamobiem, dilecla in Chrisle fiiia Godildjs gera terrie. ln Popringahem x.x jugera. Iteiii in
i.ibbatissa; JJOSlam luis, quam cliarissimae sororis Bitlingasela lerram Aluiiil, Bliiirigari, et Tidinavi.
uosira) Clemeiitiai FJandrensium coniitissoe, ipsius In Sigefi capeJla terram Alfcri regis;-in parochia
 $129 EPISTOL^; Et PRlYlTEGIAv 1150
Sancti Folqnini XL jtigera lerrse, ex riono Goffredi A XXXVII.
de Cassel. Item in parochia S. Folqnini xvm jugera Ad Godebaldum episcopum Vtlrajeciensem.—Milratn
ex dono Emmse. ln parochia Broburg tria jugefa episcopalem « tribnil.
el mansuram Godinari prseposili. (Anrto 111«, Oct. 50.)
In Schalcleta unum mansum lerrae. In Afiinga |HED,V,Ilisl. episcop. Ullrajecl., p. 148.]
jugera xx. In Broburg el Craiawic xx jugera. In CALiSTUsepiscopus.servusservoriimDei.venerabili
lerra Orphanorum xxvnt jtigera. ln Pilicham ler- fratri GODEBXLDO Traj-ectensi episcopo, salutem_et
ram Roberli, et xx hod aVenae. Apud Jilggefridi apostolicam benedictionem.
capellam xiv jugera et dimidium. Terram omnem- Nos quidem personam tuam interesse concilio
que subsiantiam Hildegardis uxoris Balduini. sperabamus : caelerum srcut ex fralrum tuortun
Iu Druicliam xxvi jugera, et terram de Proia- quos ad nos misisti, asseriione Ccgnovimus, in iti-
stra. nere a Deo imjieditus es-, ut ad nos sine graviori
Decemimus ergo ot nulli omnino homintini li- pericuJo minime potueris pervenire, propter quod
ceal idem ccenobium lemere perlurbare, aul ejus; iabsentiae luse palernse.dilectionis intuitu jjarcimus,
possessiones anferre, vel abiatas relinere, mintiere. confidentes quod in Dei et Ecclesiae luse servitio
vel lemerariis vexationibus fatigafe : sed omniai " deinceps secunduin facultaiem perseverare fideJiter
inlegra conserventitr eorum, pro quorum sissten- debeas: porro praeposilos i!tos, qtti a te tua vice
iLatitfheel giibernaiioneconcessa sunt, usibus omni-. invilati ad cencilium se minime prsesentarunt, dis-
modis profutura, salva Tervanensis episcopi cano- cretioni luse committimus, quatentis canonicam de
*nica reverentia. eis jusliliam exsequaris': quod enini auctore Domino
Obeunte autein hujus loci abbatissa, nulla ibij inde a te factum fuerit, hoc ratum habebimus. Proe-
qualibet subreplione,aslutia, violentia praeponatur, terea pro commissae libi Ecclesise reverentia, ct
nisi quam sorores communi consensu vei sororum, nostrse diulinse ad invicem dileclionis affectu epi-
pars consilii sanioris secundum Beilimorem provi- scopalem milram tibi, tuisque suceessoribus conre-
•derint regulariter eligendam. vendam concedimus.
Ad haecadjicientes statuimus ut, si quando episco- Datiim Remis i-u Kal. Novemb.', indict. xiii,
spalis parochia a divinis fuerit oificiis inlerdicta, anno 1120.
liceat vobis (inlerdictis vel excommuilicalis nulla-\ XXXVIII.
tenus admissis) diviua officia clausis j'anuis ceie- Monasterii Marbecensisproleciionem suscipit et privi-
brare. legia confirmal.
Q
G
Porro clerici seu Jaici, qui sedulis ecclesiae ve- (Anno 1119, Oct. 50.jl
•strae servitiis intra cJauslri amhilum manciii.intur, [WCRTWEIN, NovaSubsidia diplom., Heidelb. ,1781,
Buper excessibus suis abbatissae tantuin respon- 8», tom. VII, p. 35.J
•deant. GALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis
Ulud queque subjungimus ut quicunque religic- inGhrisio filiis in Marbacensi Ecclesia canonicam
vitam professis eorumque successoribus in eadein
nis causa se vel sua eccJesise vestrse cciiferre voltte-
rit, a nullc violemer aut injuste prohibcatur. religione per omnipotenlis Dei gratiam permansuris
Si qua ergo in futurum ccclesiastica saecularisve in perpetuum.
Officiinostri nos hortatur auctorilas pro ecclesia-
persona, hanc nostrae constitutionispaginam sciens,* rtiffl stalu sollicitos
temere contra"eam venire tentaverit, secundo tertio- esse, el quoe recle slaluta sunt
ve comtnonita, si non satisfactione congrua emenda- slabilire. Quamobrem venerabilis filii nostri Gerungi
vestri praepositi precibus non dilliculier accommoda-
verit, polestatis honorisque sui digniiate careat, ' mus effectum.
Prsedecessoruni siquidem noslrp-
reamque se divino judicio existere de perpelrataa
et a rum, videlicet sanctse meincrise Urbani II et Pa-
iniquitate cognoscat, sacratissimo corpore ac
"
g sclialis item 11 vesligiis insistenles, tam ves,
sanguihe Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu
Ghristi aliena fiat, atque in extremo examine di- quam vestra piunia sub tuilione apostplicae sedis
•strictoeultioiii subjaceat. Cunclis autein eidem loco0 excipimus, et prsesenlis privilegii auctoritate miini-
mus. Qusecunque enim illi vohis ad libertatem loci
justa servantibus sitpax Doroini noslri Jesu Chrisli,'
vestri et munimenlum religionis concesserunt, nos
quatenus et hic frucluin boitse actionis percipiant, '
et apud districtum judicem praemia selernoe pacis quoque concedimus et confirmamus, videlicet ut
inveniant. Ameii. quaecunque hodic vestra ecclesia juste possidet, sivc
jn futurum juste alque canonice poierii adipisci,
f EgoGalixlus catholicse. Ecclesise episcopus. firma vobis vestrisque successoribtis el illibata
Dalum Remis per mamun Grisogoni sanctoe Ro- permaneanl.Quidqiiid prselerea Iibertatis vel in
praer
manse Ecclesiaediaconi cardinalis ac bibliothecarii;; iati vestri eleclione, vcl in professorurn illi stabiii-
xi Kal. Kovembris, indiclione XIH, Incarnalioniss late, vel in sacraroenlorumomnium susceplione,
Dominicse anno 1119; pontificatus autem domuiii seu in cseteris hujusniodi professioriis Canonicae
Galixli papae secundi anno priroo. religioni et stabilitati congruenlibus ecclesiae ve-
slrse a praedictis praedecessoribus nostris canonica
PATUOI.. CLXIII. 36
1131 CALlXTi 11PAPJE; im
oequitale concessum est, nos eliam prasenlis scripii A habeiur, et ad jus Romanse cognoscitur Ecclesise
pagina slabilimus. Ad haec adjicienles, circa ccenobii perlinere, quidquid igilur libertatis, quidquid immu-
vestri ambitum occasione qualibet assultum fieri nilalis, quidquid beneficii et honoris eidem ecclesise
prohibemus. Si vero, quod absit! in atrio veslro vel per antecessorum nostrorum Adeedati, Leonis,
vel in efftisione sanguinis, vel in verborum elalione, Adriani, Sergii, Gregorii, Pasehalis Romanomm
sive in aliquo hujusmodi violenliam irrogari forle pontificum privilegia , vel per Turonensium archi-
contigerit, nequaquam propter hoc a divinis Ecclesia episcoporum Crolberli, Ibonis et Airardi scripta.vel
veslra prohibealur officiis. Porro laborum vestro- per regum proecepta collatum est, per prsesenlis
rum, vel animalium decimas quse penes ipsum privilegii paginam vobis vestrisque successoribus,
locum vestris sumptibus et Iaboribus excoluniur, et per nos prsedictse Beati Marlini ecclesiae confir-
vel niilriunlur quietas vobis et illibatas manere niamus, staluentes ul clauslrum vestrum usque ad
censemus, nec vos super hoc, aut ab episcopo muri cuneos liberum quielumqite permaneat, sicut
ejusdem dioecesis, aul ab ejus ministris , seu paro- hactenus cognoscilur permansisse. Presbyteri quo-
chialibus presbyleris inquietari perrnittimus. Coni- que infra ecclesiae ambitum ,in cellulis, in oratoriis
muni enim vita viventibus, ut bealus scribit Gre- veslris, in ecclesia Sancli Venantii, el in capella
gorius ad Auguslinum, Canluariorum episcopum, B " Sancti Petri quaedeCardoneto dicitur commoranles,
jam defaciendis portionibus, vel exhibenda hospi-' iu ea qua proeterilis lemporibus mansisse noscantur,
talilale el adimpleuda misericordia nobis erit quid libertate permaneant. Porro burgum, el aiia omnia
loquendum, cum omne quod superest in causis plis quae in Ludovici regis scriplo coniinenliir, ecclesia
ac religiosis erogandum est. Sancti Pauli Cormoriaeensis, ecclesia Sanctas Marias
Sepulturam quoque ipsius ccenobii omnino libe- de Belloroonie, ecclesia Sancli Cosma; cum appendi-
ram esse sancimus, ut eorum qui illic sepeliri deii- ciis earum, et csetera omnia quae yel in praesenti
beraverint, devolioni et exlremse volunlali, nisi legilime possidetis, vel in futurum largiente Domirao
excommunicati sint, nullus obsislat. Porro cleri- juste poteritis adipisci, firma vohis vestrisque suc-
cos, sive laicos saeculariter viventes ad conversionem cessoribus et illibata serveniur. Nulli ergo omnino
suscipere nullius episeopi, vel praeposili contradictio liominum liceat eamdcm ecclesiarn teinere pertur-
vos inhibeat. Si quis ergo prsesenlis decreli lenorem bare, aul ejus pessessiones auferre, aut ablalas
sciens contra id temere venire tentaveiit, ajiosfolo- relinere, minuere, vet temerariis vexalienibus fati-
rum principis Petri et nostra "animadversione mul- gare, sed omnia integra conserventur eorum pro
setur. Conservantibus autem hsec pax a Deo et qttorum sustentatione et gubernatione concessa sunt,
inisericordia perpeluis sseculis conservetur. Amen , C usibus omnimodis profulura. Chrisma, oleum san-
cmen, amen. ctum, ordinaliones canonicoruin , qui ad sacros
Ego Calixtus calholicae Ecclesiaeepiscopus. fuerint ordines pi-omovendi, a Turonensi accipietis
Datum Remis per manum Grisogoni sancise Ro- archiepiscopo, si quidem gratiarn atque commu-
manaeEcclesisediaconi cardinalis ac bibliothecarii, nionem apostolicse sedis habuerit, el si ea graiis ae
HI Kal." JNovembris, indictione xm, Incarnalioiiis sinepravitate voluerit exhibere; alioquinliceat vobis
Domiuicae anno 1119; pontificalus autem domni caiholicum quem malueritis adire anlisiitem, el
Calixli secundi papoeanno priroo. eadem ab eo sacramenta suscipere. Sane canonicus
vestersi Ecclesiarum archiepiscopi canonicus fuerit,
XXXIX.
beneficio abdicato, excommunicandi eum archiepi-
Ecclesim S. Marlini Turonensis privilegia confirmal.
scopus non habeat facultafem. Si qua igitur in futu-
(Anno 1119, Oct. 50.) rum ecclesiastica ssecularisve persona, hanc nostrac
[Difense de iinsigne iglise de Sainl-Martin de Tours, constilulionis paginam sciens, contra eam temere
fol., preuves, p. 14.] venire lentaverit, secundo tertiove commonita, si
CAXIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclis non satisfactione congrua emendaverit, polestatis
in Christo filiis Beati Marlini Turonensis ecclesise " honorisque sui dignitate careat, reamqtie se divino
canonicis, tam praesentibus quam ftituris, aposloli- judicio existere de perpetrata iniquilate cognoscat,
cam benedictionem. el a sacratissimo corpore et sanguine Dei ei Doraini
Cum universis Ecclesiaefiliis debitores ex aposto- Redemptoris nostri Jesu Chrisli aliena fiat, atque
licse sedis auctoritate ac benevoleniia existamtis, in extremo examine dislrictae uitioni subjaceat.
illis lamen locis atque personis, quse specialius Ro- Cunctis autem eidem ecclesiae jusla servantihus
manse adhserenl Ecclesise propensioris nos convenit sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et
affectionis studio imminere. Ea propler, filii in liic fructus bonae actionis
percipiant, et apud dislri-
Christo charissimi, veslris pelilionibus annuentcsi clum judicem praemia aelernae
pacis inveniant.
lanto libentius Beati Marlini ecclesiam in qua omni- Amen
potenti Domino deservilis proiectione sedis aposto- Ego Calixius caiholicse Ecclesise episeopus.
licae communimus, quanlc amplius IPCUSidem et• (17) Daitim Romae per manum Grisogoni Kanclaj
bealissimi cenfessoris Chrisli cerppre insignis; Romanae Ecclesise diaconi cardinalis ac biblioiheca-
(17) Ciausula est mendosa; in qua pro Romm legcndum puto Remis, ac post III KaL add. Novem-
bres. JAFFIS.
1153 iLPISTOL.E ET PRIVILEGIA 1154
rii, niKaleBd.,-IncamaiioiiisDoiriiiiicoe1119, pontifi- A etduas poiiiones decimse de Brucsele.Omnes etiam
catus autem domni Calixli secundi papaeanno primo. decimationes annualim, fratrum induslria colligan-
XL. tur, ne sub censualitate, occasione, dalionis, res
Monasterii S. Befltni Sithiensis libertalcm et priviie- veslrse inquietentur vel impediantur. Curles quoqne
giu cottfirmal. monasterii ita libere in disposilione fratrum nianere
. Anno 1119, Oct. 51. sancimus, ul nullus pro eisdem servandis quidquam
[Collection des Cartulaires, l.Ill, 260, Paris, 1841,4°.] juris liaereditarii habeat. Ipsum pra3lei*eamonaste'.
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileeio rium, juxta praedecessorum nostroruin Vicloris>Ur-:
lilio LAMSERTO Silhiensis moiiasierii abbati, ejusqne bani, Paschalis papse sanctiones et privilegia, loco,
successoribus regulariter subsiiluendis in psrpe- eidem collala, in sua plenius libertale ac immunilate
luum. perjjetuo conservelur, adeo ut nulli, nisi Romano
Justis votis assensnm pfoebere juslisque petitioni- poniifici, salva tamen episcopi Tarvannensis canOnica
bus aures accommodare nos convenil, qui, licet in- reverentia, in aiiquo respondeat, quandiu illic fegu-
digni, justilise cuslodes alque praecones in excelsa laris ordinis vigor ac disciplina permanseril.. Porro
aposlolorum Petri et Pauli specula posili, Deo auclo- abbalem in eodeni monasterio, non alium, praeesse
re, conspicimur. Proinde, dilecte in Christo, fili B censemus, nisi quem fratres comniuni consensu,
Laniherte abbas, luis petiiioiiibus annuentes, beati vel fratrum pars sanioris consilii, secundum Dei lj-
Bertini Silhiense monasierium, quod in Tarvan- morem ei beati Benedicii Regulam, elegcrinL At
nensi parochia situm esl, cui, Deo auctore, prsesides, hsec religioni vestrse concedimus, ih communi paro-
sub tuiela el proleclione sedis apostolicaesuscipimus, chise interdicto, divina officia, clausis jauuis, cele-
et contra pravorum hominum nequiliam auctorilatis brare. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum
hujus privilegio comrounimus. Staluimus enim uni- liceat idem monasterium temere perlurbare, et cm-
versa ad idem monasterium legilime pei-tinenfia vo- tera omnia usque bt finetn, ut supra, in privilegio
bis vestrisque successoribus quiela semper el illibala Pasthalis papm (sub num. 544)»
conservari, videlicei comilatus de omnibus terris Ego CaJixtus, catholicae Ecclesiae episcopus, sub-
quas Sanclus Berlinus habet in castellaria de Bro- scripsi.
burg, sicut Balduinus comes, per manum Joannis, Daiura Remis, per manum Gfisogoni, sanctae Ro-
episcqpi, vobis ccncessil, el de cmnibus terris quse niaiiaeEcclesiae diaconi cardinalis'ac bibliolhecarii,
per secessum maris, sive ex palustribus lecis prpve- secundoKal.NovembrisTndiciioneterliadecinia^lS),
niunt, in enmibiis videlicel parechiis quas Sanctus Incariiationis Dominicae anno millesimo cenlesimo
Beiiinus habet in pi*aedictacaslellaria; drias garbas C nono decimo, ponlificalus autem domni Calixli II
deCimae, et de cmnibus berquariis atque vaccariis papseanuo primo.
decimaticnem, sicut Balduinus, cemes Insulanus, XLI.
vobis concessit-, et omnia quse idem suo scriplo con- Ecclcsim Cameracensis privilegia confirmal.
firmavit; molendina in atrio monaslerii vestri con- (Anno 1119, Ocl. 51.)
strucla, terram de Culhem et Flechmel et HelescoJke, [Memoire de M. de Choiseul contre le magislral de
quas per episcopuin derationastis. Praeierea concor- Catnbrai, piece VIII, teste LEGLAN, Glossaire de
diam illam, quae faeta est ante prsedictum venerabi- iancien Cambrdsis, p. 131.]
lem Joannem, episcopum, inler vos et Everardum,
clericum, videlicet de altari de Helcin et Capellis . . . Dalum Remis per manum Grisogoni S. Ro-
ejus, omnino ralam censemus. In Tarvannensi quo- manse Ecclesiae diac. cardinalis ac bibliothecarii,
que parochia, ecclesiara nuncupatam Oxelare et jj Kal. Noverabr., indict. xm, Incarnalionis Domi-
Warnestim et Haveskerke, altare de Slerchem, ec- nicse anno 1119, ponlificalus aulem domni Calixli
clesiam de Eggafridi capella; in Tornacensi paro- secundi papse anno primo.
chia, eeclesiam de Cociara, de Ruslethe et de Run- XLH.
becca, cum capellis suis, ecclesiam de Lisgnege et de D Ad clerum et populum Hildeslieimensem.
Snelgerkeke, et de Hermingeliem et de Bovenkerke; (Anno 1119, Oct. 51.)
in Allrebatensi parochia, altare de Anesin; in Co- , Rom., cum hac men-
[Edidit JAFFit,Regesla pontif.Oannever. — Misit H.
loniensi, ecclesiam de Fresquena el Wildestorp; in lione : ( In tabular., reg.
Belvacensi, lerram fluberluisin diclam, cum omni- Sudendorff. * ]
btis suisperlinentiis seu appendiciis, terram quoque Hildenensis [leg. Hildesheimensis] Ecclesiae clero
Clarembaldi de Lustingehem, terram quam comes et < populo, salutem et apostolicam benedictionem.
Robertus, pro animse suae remedio et filii sui Wil- Audita et cognita obedienlioeveslrae conslantia,
lelmi, vobis dedil; simililer bei'quariam quam coraes < quam in canonica electione veslri episcopi habuislis,,.
Balduinus, qui in monasierio vestro sepullus esl, :apprime gavisi sumus. Idcirco dilectionem vestraiiK
adhuc vivens .vobis dedit, et quam Carolus ei, in iilteris 1 praesenlibus duximus visifandam, monentes
comitalu succedens, legali donalione concessit; item :atque praecipientes, ut in Romanae semper Ecclesiae
berquariam pro coromuiaiionevillaeOstresele datam, c veslri episcopi obedienlia persislatis. Nos enim
et

(18) Reclins duodecima. , ,

I13S CALIXTI II PAP.f <::.-' 1I3G
in concilio Remis Iiabilo canonicam eleclionem et A diutius tolerare non possumus^el a dominis enim
liberaro consecralioncm fratris nostri Bfertholdi", felicis memoriae Paschalis et Gelasii prsedecessori-
episcopi veslri, cum archiejiiscopis, episcopis, ahba- bus noslris, et nobis ipse commonitus, nec electo
tibus el cunclo clero ajiprobavimus et aucloritate apo- Eboracensis Ecclesise absque prefessionis exactione
siolica roboravimus. Si qui ergo vel ex clero vel ex manus imponere, nec pro eodem negolio nostrae
populo canonicaevestrae electioni nondum consen- nolueril audienlise prsesentare. El ipsi ergo episco-
"'"*vobiscum
serunt, comrooniti a nobis id ipsumse.:/ pale atqUe sacerdotale olficium interdicimus et in
non differant, ne in sua pertinaciav^ ientes matrice Cantuariensi Ecclesia; necnon et Eborum
ecclesiasticae subjaceanl ultioni. propria parochia lota divina omnia celebrari oflicia,
Dala Remis n Kal. Novembris. el sepulturam morluis probihemus prseier infanlium
XLIU. baplisma, et morienlium poenitenlias, donce prse-
diclus frater noster Thomas, Ehorum Ecclesiaeresfi-
G\isleberto] archiepiscopo Turonensi mandal ttl litle-
ras sequenles ad [Henricum] Anglorum regem de- '.uitur, manere in ea quielius dimiltatur. Si enim
feral, adhibiloque G[aufredo] archiepiscopoRolho- praedictus dominus nosler Pasehalis papa eum adhuc
magensi, Thomam [leg. Thnrslanum] archiepisco- in elcctione positum ab Eborum Ecclesia nulla-
pum Eboracensem regi diligenier eommendet. "g lenus passus est, nos consecrattini jam, per Dei gra-
(Anno 1119, Oct.-Nov.) tiam, nostris, lanquam heati Petri manibus, exsulare
[Monaslic. Anglic. III, 144.] prorsus pali, nec possumus, nec deberous.
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene- XLV.
rabili fratri GISLEBERTO Turonensi archiepiscopo, Bulla de
privilegiisnwnasierii Sanctm Marim Josa-
Salutem et apostoiicam benediciionem. phat in dimcesi Carnotensi.
Quia devoliouis tuae dilectionem, et fidelitalis (Anno 1119, Nov. 1.)
constantiam in beali Petri servitio saepiusprobatam Luc, III, 15.]
[BALUZ.,i!_fis<*e''.ed.
agnovimus, ejus libi negotium poiissimum duximus CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclo
committenda; siquideiri prudentiam tuam pro vene- filio GIRARDO alibati monasterii Sanclse MariseJosa-
fabilis fralris' nostri Thomae Eborum archicpiscopi phatjuxta Leugas, in Carnolensi videlicet parochia
causa, ex fralrum iiostrorum consilio, nostra volu- siti, ejusque successoribus regulariter substituendis
mus legatione perfungi, in quo quanta nobis et Ro- in perpetuum.
roanaj Ecclesise injuria irrogetur ipse, ut credimus, Religiosis desideriis dignuni. est facilem praebere
non ignoras. Tuam ilaque, fraler cbarissime, soiiici- consensum, ut tidelis devolio celerem sortiatui*
tudinem exoraraus, atque proecipimus, ut illas quas u*-*effeclum . Proinde nos, dileete in Chrislo fili Gi-
pro eodem fratre noslro Th. dirigimtis litteras in ralde abbas, tam luis quam venerabilis fratris nostri
Nortlimannia, ad regem Anglicum deferas, el primo Gaufridi Camotensis episcopi pelitionibus annuen-
earum tradilioni regem ipsum vice nostra tu et con- les, Bealse Mariae inonaslerium, cui Deo auclore
fratervesler G. Rolhoniagensis archiepiscopus, quem praesides, in aposlolicse sedis tutelam excipimus, et
in hujus allegalionis exseculione libi socium exhibe- contra pravorum hominum nequitiam auctoritatis
mus convenire, diligenlissime sludealis. Eumque noslrae privilegio communimus. Siatuimus enim ut
iuslantius deprecamini, ut in praedicti fratris nostri qusecunqu.ebona, quascunque possessiones idem
reslitulione, ita matris suaeRomanaeEcclesioepreces ccenpbium in praesenti legiiime pessidet, sife in fu-
exaudiat, quatenus verus ejus filius ttirum largienteDecjusteaccanenicepeterii adipisci,
XLIV. firrna tibi tuisque successeribus et illibata perma-
Ad Henricutn Anglorum regem. neant. Ecclesiam scilicet Sancli Martini de Opera-
(Anno 1119, Oct.-Nov.) lorio, et ecclesiam Sancti Arnulfi, cum deciniis et
Monaslic. Anglic. III, 144. terra quam dedit Goslenus de Leugis. Nulli ergo
(19) servorum Dei charissimo in p. p omnino hominum liceat idem monasterium temere
Christo fillo, HENRICO illustri el glorioso Auglorum perturbare, aut ejuspossessionesauferre,vel ablatas
regi, salutem et apostolicam benedicltonem. relinere, vel lemerariis vexationibus fatigare; sed
Ssepejam dilectionem luam, pro venerabili fratre omnia inlegra conserventur eorum pro quoruni
noslro Thoma (20) Eborum archiepiscopo, verbis et sustenlalione et gubernatione concessa sunt, usibus
litteris monuisse meminimus, et nihii adhuc in ejus omnimodis profulura. Salva nimirum Carnotensis
negolio de honore Dei et Ecclesiaeapud te valuimus episcopi canonica reverentia. Si qua igilur in fultt-
nostrae
impeirare. Unde graviori profecto correptione di- rum ecclesiaslica saecularisve persona, hanc
lemere
gnus fueras; sed quia duplici te dilectione complecli-• conslilutionis paginam sciens, conlra eam
mur, personae tuse, ad praesens, in exsecutione jusli- venire tenlaverit, sccundo terliove commonila, si
tiie duximus indulgendum. Cselerum coufratris noslri non satisfactione congrua emendaveril, potestalis
R. Ganuiarieiisis archiepiscopi contemptum omnino' honorisque sui dignilate careat, rearaque se divino

<19) Hsuc epislola cum superiore librarii culpa episcopits,servus.

cohaeretul una videanlur; incipil lin. 15 his verbis, (20) Leg. Tltnrstano.
servorum Dei, ante quac addeiiduin est : Calixlus
 1137 EPISTOL-/EET PRIVILEGIA. U5S
judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscal, A anno 1119, ponlificatus domini Calixti II anno
el a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Doniin; primo, etc.
Redemptoris nestri Jesu Chrisli aliena fiat, alque XLVII,
in extreme examine districtae ultioni subjaceat. * Monasterittm
Springirtbacense et ejus discipli.iam
Cunctis aulem eidem Iocoj*usfaservantibus sil pax confirmat.
Domini nostri Jesu Chrisli, qualenus et liic fructum
(Anno 1119, Nov. 4.)
bonse actionis percipiant, el apud dislrictum judi-
[Hujus privilegii mentio lantum exstat apud JAFFI5,
cem prsmia aelernoepacis invenianl. Amen.., Regesta Rom. pont., p. 551, cum hac clausula :
Ego Calixtus calliolicae-Ecclesiaeepiscopus. « In tabulario Confluentino. Ex schcdis Perlzii.j ]
Dalum Remis per manum Grisogoni S. R. E. XLVIII.
diaconi cardinalis ac bibliolhecarii, Kal. Novembris, Ad Morvanum Venetensemet Briclium Nannelensem
indiclione xn, Incarnationis Dominicse anno 1119, episcopos.— Uiabbalem Rolonensemper districtio--
nem eahonicam compellant ad reddendam pecuniam
poniificatus autem domini Calixti II papse anno abbati Kemperlegiensidebitam.
primo. ,
(Anno 1119, Nov. 9.)
XLVI. BQ [Dom BOUQUET, Recueil, XV, 251.]
Decreluma Gaufrido episcopoCarnot. adversus Simo- CALIXTCS episcopus, servus servorum Dei, vene-
niam laluin confirmat. rabilibus MORVANO Veiielensi, BRICTIO Nannetensi,
(Anno 1119, Nov. 2.) episcopis, salutem et apostolicam benediciionem.
[Gall. Christ. VIII, iust. 518.] Nuper Herveo Rotonensi abbali mandavimus ut
monasterio Sanclse Crucis de Kem-
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, venera- pecuniam quam
bili fratri Gaufrido Carnotensi episcopo, salulem et perlegio injuste abslulit, juxta datum a confratrc
riostro Gerardo Engolismensi, tunc apostolicaesedis
apostolicam benedictionem.
dilatione seposila, reslitueret, aut
Quae religionis honestate perspecla in Dei Eccle- legato, judiciuro,
sia statuunlur, inconcussa debent stabililate servari. super hoc responsurus, Remis se noslro conspectui
Si quidem, frater in Clirislo charissime, de com- praesentaret. Cseterum, cumipse ad Remense con-
missa libi Ecclesia oronem Simoniacam expellere cilium pervenissel infecto negotio remeavit, insuper
(quod gravius esl) culpam suara, uti accepimus, per
desiderantespravitalem, assensu decani, prsecento- cemitis
ris, subdecani, succenloris, et caeterorum proelato- niliturdefenderepotestatem. Unde fraterni-
rum Ecclesiae slatuisti, congregatione fralrum id Q' lati veslrae prsecipimus ut eum ex parte nostra
commonealis quatenus abbali Sanclae Crucis usque
ipsum approbante atque unanimiter postulante, ut ad
nec decanus, nec prsecenlor, ne.c subdecanus, nec proximas Epiphanise octavas eamdem pecuniam
succentor, nec ulla alia ecclesiaslica persona, vel et integre reddat, alioquin vos tandiu in abbatem ipsum
canonicorum quisquam de honoribus ecclesiae, vel in abbatiam, et in obedienlias ejus quse in vestris
dioecesibus sitae sunt, districtionem canonicam im-
proebendisquidquam exigat vel accipiat, vel per se,
vel per suppositam manum : nullus eorum qui cano- ponalis, donec ipse in noslra prsesentia et nobis de
nici fiuntpro prsebenda quidquam detvel promittat, coniemptu, et abbali de illatis injuriis salisfaciat.
Dala Remis, v Idus Novembris.
autpersesinniiter,autpersupposilammanum,neque
postdecessumprselatorum, qui nunc in ecclesia vestra XLIX.
vivunt, ullus veldecanus, vel prsecenlor, vel subde- Monasterii S. Remiyii Remensis privilegia confirmat,
canus, vel succentor in locum ipsum slatuatur, quo- (Anno 1119, Nov. 10.)
usque in communi capilulo liquido juret pro officio [MARLOT, Melropol. Rem., II, 271.]
suo nihil dedisse vel promisisse, quousque eliam CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclo
j'urel se pro prsebendis nihil exaclurum vel acceptu- in Christo filio ODOM,abbali venerabilis monaslerii
rum; aut per se, aut persuppositam manum : simi- rj) S. Remigii, quod est secus urbem situm, ejusque
liler post decessum simplicium canonicorum, qui successoribus regulariter substiiuendis in perpe-
modo in Carnotensi ecclesia vivunt, nullus in lociim tuum.
eorum canonicus sullicianir, nisi anle in communi Apostolicic sedis auclorilale compellimur pro uni-
capitulojuret, vel tutor suus pro eo, si ipse infra vei'sarum Ecclesiarum slatu satagere, etc. Sialuimus
aimos fuerit, se pro prsebenda nihil dedisse aut pro- ut qusecunque bona largienle Deo polerilis adipisci,
misisse, nec per se, nec per suppositam manum. firma hsec vobis et illibata permaneant, in quibus
Hanc igitur conslitutionem ad honorem Dei et ani- haec duximus exprimenda: ecclesiam S. Marise quse
marum salulem a fraternilale lua provisam, nos sita est extra muros caslelli, cui Regiteslis vocabu-
jirsestante Deo, aucloritate sedis apostolicse confir- lum est, cum omnibus ad eam pertinentibus, sicut
inamus, et ratam in posterum permanere sanci- eam venerabilis frater noster Rodulfus Remensis
mus, etc. archiepiscopus a comite Hugone dimissam vestro
Datum Remis per manuro Crisogoni sanclse Ro- monasterio contulit; ecclesiam S. Timoihei cum
nianaeEcclesiac cardinalis ac biblioihecarii, iv Nonas parochiaBurgi et appendicus ad Burgum.-..... ceri-
Novembris, ipdiclione XIII,Incarnalionis Dominica: sum i Codiciaci caslri sexag'mtasolidorum,mansioi)e§
 U59 , GALIXTl II PAP.E 1140
Ponti Vidulari in alodio Sancli Remigii silas, quas A j\ In Testerepo alodium singulis annis solvens vi-
Fridericus, ejusdemlpci inslilutnr, veslro monaste- ginti tres ljbras.
rio coiilullt. Decernimus er-gout nulli omnino hoini- In Brugis capellam S. Amandi.
ntim liceat idem ccenobium leroere perlurbare, etc. Super flumen Mosamvillam Haringas cum familw,
Dalum Remis per manuni Cbrisogoni S. R. E. ecclesia, et appendiciis suis.
diaconi cardinalis aebiblioihecarii., iv Idus Novemb., Super flumen Renum terras de Sulla et de Be-
judicl. xni, Incarnai. 1119, pontificaius dominii garda.
Galixti II papsc aiino.n. Pprrp altaria quaein diversis parochiispossessione
L. , legitiraa possidetis ab omni personalu libera vobis
veslrisque successoribus in perpetuum servanda
Abbolim S. Ainandi seu Elnonensis, ordinis Sancii1 censemus; salvis nimirum consueiis episcoporuin
Bene.dhii prioitegia libertalis et immunitafis con-
eedii, vcl episcopalium ministrorum obsoniis.
In episcopalu Noviomensi altare de Sancto Mar-
(Anno 1119, Nov. 20.)
tino, altare de cella, de Rongi, de Ruma, de Guil-
[MIRJEUS, II,
Opp. diplom. .1155.] lelroel, dc Frigido Monle, de Hertinio, dc Mar-
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclo B I chengen, de Guinguiniis, deBernean, deSedelegien,
in Christo BOVONI, abbali venerabilis monaslerii S. de Bichengen, de Ledda.
Ai.nandi, quod Elnonense dieitur, ejusquc successo- In episcopalu Laudunensi, cellam Barisiaci cuii!
ribji.sregularitersiibsiiiuen.dis iu Chrislum, altari S. Remigii.
praeceptis iiislruimur, et aposlolicisi
E,t divi.i_i.is. In episcopatu Cameracensi allare de Nova Villa
njonitis inforiiiamiir , nl pro ecclesiarum staiu im- cum appendiciis suis, altare de Gariniaco, de Seal-
pigro vigilcmus affectu. pous, de Guariniaco cum appendiciis suis, de Vil-
Quamobrem, dilecte in Christo fili Bovo abbas, lari, de Anuinio, de Lombisiaco.
tuis petitioiiibus a.ceommodamusassensuiu, et Elno- In Atrebalensi, allare de Bulcinio, deMasten, de
iiense monaslciium, cui Deo auctore prxsides, ubii Helenuna, de Lurcio, de Scaldinio cum ajjpendiciis
(.'jiisdein b.eaii Amandi corpus reqttiescere creditur, suis, deRuolh, de Ditiaco curo appendiciis suis, de
a|).oslolicaesedis privilegio commuiiimus. Bulciniolo, decimam anguillarum apud Bulcem, et
Sla,tuiiiius enim ut qusecuoquc hena, quascunquei piseatorem unun» in vivario.
poss.essipnes, idem, Iocu.s concessione pontificuin, Qtiidquid prseterea libertatis, qnidquid tuilionis
liberalilale principum , oblationefidelium, vel aliisi et immunilatis per authentica prsedecessorum no-
ju.slis. modis in jj.raesentipossidet, sive in futurum ^* strorum sanctae memorise Marlini et Paschalis II
largiente Deo jtisleatque canonice poterit adipisci, Romanorum ponlificum privilegia monaslerio ve-
firma vobi.s yestrisque successpribus, el illibala sub stro colJatuni; quidquid etiam venerabilis fratris
B. Pqtri tuiiione permaiieant. nostri, Rodulphi Remensis arehiepiscopi,scriplo ad
In quibus hoccpropriis duximus iiqininibus adno- pelilionem illuslris memoriae nepotis noslri comilis
lan.da, yillamvidelicet Elnonem cum^appcndiciissuis Balduini de injuslis consuetudinibus quas praeposi-
ab omni ssecularium domjnio liberam, sicut a reli- lus villse abdicavit, de duobusdiebus Irium genera-
gtosis regibus Dagoberto, Pippino, Carolo, Ludovico, Jium placitorttm relaxalis, de obslaculo apud Tuns,
et comiie Balduiuo cognoscitur emancipata. de divisione silvoe.Sancti Amandi, et silvoe prajfaii
In pago Laudiinensi, cellain Barisiacum cum fa- comitis Balduini, paternse provisioni indultum esl,
mulis et appendiciis s.uis. vobis vestrisque successoribus confirrnamus. Deccr-
In pago Catheracensi Braccolum, Novam Villain, iiimus crgo ul nulli omnino hominum Jiceat idem
Ilaliiacum cinn anpendicijs suis. ccenobiumtemere perlurbare, aut ejus possessiones
In pago llainonensi Guariniacum, Moncelz, Scal- auferre, vel ablatas retinere, minuere, vel temera-
pouz cum appendiciis suis. j riis vexationibus fatigare, sed omnia integra con-
Q
In pago Oslrehatensi, Dipliaciim, Ferinium, Scal- serventur eorum pro qnorum sustentalione et gu-
dinium, Lurcium, Ruoih cuui familia et appendiciis bernatipne ccnccssa sunt, usibus cmnimpdis pro-
suis. futura.
Inpago TarnAcensiGuill.cjmel,Frigidum Moniem, Obeunle te nunchujusloci abbate, vel ttiorum quo-
Hertiniuiii, Bovinias, Rumam, Spiere Holtein, cum libet successoi'um, nullus ibi quolibet subreplionis
appendiciis stiis. astutia, seu violentia praeponatur, nisi queni fratres
In pago Bracbateiisi Herinias, Sein, Allenium , coramuni consensu, velfratrum pars consilii sanioris
Varcinium, Anuiniuin, Secm-iacum, Vilare, Novas de suo vel de alieno, si oporlucrit, collegio, s<?-
Domus, terras de Germinio', Milam, Rodam. Bace- cundum Dei timorem, et beati Benedicti Regulam
roth cum ajipendiciis suis. elegerint, a dioecesano episcopo sine exactione et
In FJandriis, lerras dc Bonarda, de Roslare, de pravilale qualibet ipsius et clericorum ejus per Dei
Ledda, de Hardoia, de Guinguiniis, deMarehengen, graliam consecrandum.
de Lapiscura, de liolscherca, de Berneiam, de Lccca, Missas sane publicas in eodem monasterio per
eum farnilia et appendiciis suis. episcopum flcri, vel stationes aut ordinationes ali-
 EPISTOLJE ET PRIVILEGIA. - T142
«41
qnas celebrari proeter abbatis ac fralrum volunla- A tate, prsecipirrius, ,ut prsedictum fratrem nesiniim;
tem, omnimodis prPhibemus, ne in servorum Dei Themam.tanqiiam metfeppJilanum :vestrum dili-
recessibus, popularibus occasio prsebeatur ulla gere et hpnprare aiterilius precurelis, eique in po-:
conventibus. sterum omni occasione seposita vdebilam obedien-
Ad hsec adjicimus ut nulli persohse facullas sit liarn et reverenliam deferatis.
idemraonasterium invadei-e,vel viminvasionis infer- DatseBelvaci xiiKalend.Decehibris.
re, quandiu ej'usdem monasterii fratres regulariter OI. "'''•;•"
vivere et abbali fegulariter eleclo secundum sanos Litierm Norieegimregibus porreclm pro admissione
usus Eccles|se obedire curaverint. -.-Radulphi Orcadensium episcopi, ..,.-
Si qua igilurin futurum ecclesiaslica ssecularisve ,.;... (Ahnp'1119.):: ...,,- ;,,;}.' '-,
persona, haric nostrse conslitutionis paginam sclens, [ilioniisC Angl. tom. III,pag. 145.]:-
contra eam lemere venire tentaveril, secundo lef- CALIXTUS episcopus,,servusservorum Dei, dileclis
liove commonita, si rion satisfaclione corigruaemen-, in Christo filiis AISTANO elSiwAnDq Norwegise regi-
daveril, poteslalis honbfisque sui digniiate careal, bus, salutem et appslplicam.benedicliqnem. ,.,.
reamque se diviho judicio" exislere de jperpeirala Ab ipsc lidei Chrisiianse principic Ecclesise Dei
iniquiiale eognoscat, et a sacraiissimo corpore ac B per.principummunificenliam ih lemporalibus ex-
sanguine Dei et Doraini nostri Jesu Chfisti aliena cfeverint, et Dominus quidem liqnorificanles se ho-
fiat, alque in extremo examine districtse ullioni sub- norificabit, et.eorum.potenliam:abtindantius dilala-
jaceat. CunClis aulem eidem loco jusla servantibus bit. Ea propler,Tilii inChrjsto charissimi, dilectio-
sit pax Domini nosiri Jesii Chrisli, qualenus et hic nem vestram litteris apostolicis yisitanles, rogamus
froctum bonaeactionispercipiant et apud districtum vos et adihonemus in Domino, ut, lilium noslrum
judicem prsemia lelerrise paeis invenianl. Amen Orcadensium episcppum, cancnice ul accepimus
Locus f sigilli. eleclum, etirimetreppli sua.Eboraca eeclesia: con-
Ego Calixlus calhoJicae Ecclesiae episcopus-. secratura , beiiigne suscipialis , ab injuria . de-
Daluni Belvaci, permanum Grisogoni sanclseRo- fendalis, et in episeopalu suo raanere quietius
manse Ecclesise diaeoui cardinalis ac bibliothecarii, facialis.
xn Kalend. Decemb., indicl. xm, incarnat. Domini- HII.
cae anrioT119, ponlificaius autem domni Calixti Monasierii S. Martini de Campis Parisiensis posses-
secundi papae anno primo. siones el privilegia confirmal.
(Anno 1119, Nov. 27.)
Ll. C [Bullar. Ctuniac, p.,39.]
Radulfum Dunelmensem, R[adulfum] Orcadensem, GALIXTCS episcopusj servus. serverum Dei, dilecto
Joanhem Glasciiensem et universos per Scotiam in Chrislo filio monasterii Sancli
EcclesimEboracensis hor- MATTH_EO, priori
episcopos, suffraganeos,
talur ut T[hufstano] archiepiscopo Eboracensi, Martini, quod de Campis dicilur, salutem ei apo-
peripm^cohsecralp,obediant. stplicain benediclienem.
(Anno 1119, Nov. 20^) - , Sicul injusta poscentibus iiullus est tribuend.us
[Monasticon Anglic, III, 146.] effeclus, siclegitima desideraiilium non esf diffe-
CALIXTUS episcopus, servus seryorum Dei, veue- renda petitio. Proinde nos, dilecte in Christo *fili
rabilibus fratribus RADULFO Dunelmensi, R. Orca- Matlhaee prior, luis pelilionibus annuentes,,Beatl
derisi, JpAKSi Glergiiensi, et universis per Scotiatn Martini monasterium, cui auctore Deo. ex ventia-
episcopis, Ebpracensis Ecclesise suffragantihus, sa- biHs fralrisnostri Pontii Cluniacensis abbalis inti.-
lulem et apastolicani beriediclionem. lutione praesides, pra^senlis deCreti auctorilate rnu-
Ad hoc dispoherite Deo, sedis aposlolicse cura nimus, statuenles ut quemadmodum caetera Gliinia-
pobis comnissa est, ul Ecclesiarum omriium solli- censis membra semper sub apostolicse sedis tuleJa
citudinem gerere debeamus; ea propter divinse de- r, permaneal. Cuncta etiam quoeinprsesenti duodecima
stinalioni noslfoe metropolis Eborum Ecclesise pa- indictione .eidem loco pertiriere videntur, quietai
terna benignilate compassi sumus; et venientem ad vobis semper et integra permanere sancimus, vide-
nos venerabilem fratrem Thomam ipsius eleclum licetin pago Parisiensi decimam ejusdem prsefali
henigne suscepimus; atque ad archiepiscopum, co- monasterii Sancli Martihi, et altare et decimam de
qperante Domino, Consecravimus ; pallii quoque Callevio. In _suburbio Parisiacae urbis, ecclesiam
, insigne, jjontificalis videlicet officii pleniludinem, Sancli Jacobi cum parochia. Prope nipnasterium
secundum consiietudinem apostolicse sedis ei con- Sancti Martini capeilain Sancli Nicolai. Infra uiljem
cessimus. Non enim fratribus vesfris.ralionabile vi- in vico qui dicitur Judaeorum, furnum quemdam, et
suui est, ut pro.illa confralris vestri R. Canlua- ad magnum pontem duo moiendina. Ecclesiam San-
riensi archiepiscopo querimonia diutius vacare ctiDionysii deinonteManyrum cum.capella quae
Eboracensis debeat Ecclesia; prsecipue cum frairem ad Sanctum Martyrium appellatur. Nusiellum villain
frequenier ab apostolica sede commonitus nulla ei cum ecclesia et atico, et omnibus appendiciis suis,
causa hac vpluerit i-everentiam exhibere : veslne RusiaCum villam quamdedilAnselmus.dapifer.Apud
iiaque fraternilati, praesentium litterarum aucleri- Taveriiiacuin el Turnum et Mpncellum, hospites ei
 CALIXTIII PkVJE !•' '
UK 1144
vincas, et census et silvam Castanearum, ex dono A 1pago, Anetitm yiilamcunt ecclesiaei atrio et appenr
Odonis coroi.lis deCorbolio, et aliam silvam de Ca- diciis
< suis. In Laudunensi pagp], Disiacum viilam,
staneis juxia eamdem sitam, ecclesiam de Eiigniaco. ( alodium de Branna cum appendicijs suis. ln
et
Apud Ponlisaram castrum.de dono regio, et Ra- NoviomeiisiI jiago, ecclesiam de Caslro, quod Capii
dul.fiDelicati, el Guanierii Silvaneclensis, hospiles, tdicitur, ctim appendiciis suis. Altare de Heldicurte,
ceiisum el lerras. Apud vallem Joiaci terram, cen- ct ( aliare de Bevelotie. in Ambianeiisi pago, cccle-
siim ethospiles, ex dono cujusdam monachi Bercn- siam s de Signiace cuin appendiciis suis. Apud Are-
garii, coiicedente Osmundo de Calvo njonle et villam inascastrum ecclesiam BealajMariaecum appendiciis
Castaneum cum ecclesia, cl decima, et lerrant de suis. f Apud Ruam, Verliinuin el Waben redditiis sa-
Puleolis el allare de Fontaneto. Allare, ecclesiam, 1 el aquarias piscium. In Tarvanensi pago, allare
lis
aticum. et deciniam de Esven. Allare , aticu.ro, el de i Feurenliaco cum appendiciis suis. In Belvacenst
decimam de Campaniaco. Ecclesiam de Doctroonie pago apud Bellum motitem ecclesiam sancti Leonori
cum appendi.ciis suis. A.llare de Ermenonvilla. Ec- cum < appendiciis suis, et decimam de mediana curte.
clesiam de Diiniaeo et mojendina,, el csetera quas ibi _ApudNusiacum terram el censum. ApudMervacum,
sttnt Sancti M.ariini,.Apud pontem Ebali curtem et ,villam,
,* altare, atrium et decimam, cum appendiciis
terras. Ceuren.tium villam cum ajjpendiciis suis, et B isuis, et altare Sancti Audomari cum appendiciis
ecclesiain ejusdem villoe, cum capella et decima de stiis.
_ Apud Belvacuni ecclesiain Sancii Panlaleonis.
Ltiriaco. Bonseias cum ecclesia et appendiciis suis. iApud Montiacum Sanctoe Opporlunae, ecclesiam
Apud Nu.seium Siccum, terram el censum. El apnd (ejusdem sanctse eum appendiciis su;s. In Silvane-
Clerici lerrain et censuni, et Peiilhiiium cum eccle- iclensi pago raonasteiitiro Sancti Nicolai de Aciaco
wa et appcndiciis suis, et Roveredum cum circum- cuiu i ajjpeudiciis suis. Apnd Lorvillare, ceclesiam,
ja.cenlibus terris.Apud Luuram in Parisiaco, eccle- ialriuin, decimam et hospiles. In Anglia apud Lon-
siam cuni alico. Apud Gornacum castrum monaste- idoiiiairi, lerram censualcin et hospites, ex donu
riutn Sanctse Mariaecnm omnibus. appendiciis suis. 1Radulfi de Juin, ex concessioneHenrici regis. Apud
Villam Nuseium cuio omnibus. appendiciis suis. icaslrum Baruaslabale, ecclesiam cum ajjpendiciis
Maiatlas cum ecclesiaetappendiciis.suis, Decijnam de suis.
i El coelera quae proedecessorura nosirorum san-
Atiliaco. Villam Confiuentiam cuinecclesiaeiappen- iciae meniorise Urbani pajjae et Paschalis II pii-
dieiis. Apud Sanctuni Maiceilmii terramquam dedit vilegiis coiitinenlur. QuoecuiKiue proeter ea a qui-
1
Cleophas monachus. Apud Vitriacum villam, domuni, buslibet de suo jure eidem loco collocala snnt,
torcular,vineaseicensum,eimoIendiiium de Arcoilo. vel in fulurum conferri conligeril, firma semper et
ApudCJaroardunijeeclesiani,lerram,vineasetceiisuni. C ^ illibala
i permaneanl, lain a le quam ab aliis qui pei-
ApudSanciumClodoaldum, terramquse Alnetus dici- 'Cluniaceiises abbatcs eideni Ioco pneposili fuerini,
tur cum appendiciis suis, In monte Savias et monie possidenda,
| regenda ac perpeluo possidenda. Decer-
Martyrum, torcularia et vineas. lti Carnotensi pago iiiiniis
i ergo ut nulli oiiiuino homiiiuin lice.il idem
<
ecclesjain de Bpnnella,, cum atrio, el hospitibus, et cceiiobiuin teinere perlurbare, aut ejus possessiones
•
Qinnibus ajjpendiciis suis. Visanis villam cum eccle- attliene, vel ahlatas retincre, minuere,vei temerariis
sia et appendtciis suis. Bplovillam curo appendiciis vcxationibus faligare, sed omnia inlegra conservcii-
suis. Et Escun et Olan monteni.et villamGeucclum tttr i eortim, pro quoruro sustenlalione ac guberna-
cum ecclesia et decima. Apud Meudunvillam, ho- lione concessa sunl, usibus omnimodis profulnra.
spites et lerras. Apud Capellam., hospites et terras, : qua igiiur in fulurum ecclesiastica sseculari^ve,
Si
Rodenisvillam, cum ecclesia et appendiciis suis. persona, hanc noslrae constilulionispaginamscie.is,
Apud Caruotum, in bui-go Sancti Caralni, hospites contra eam temeie venire tenlaverit, secundo ter-
et censiiro. Apudvillam quae Tabula dicitur, censuni liove commonila, si non salisfactione congrua
denariorum et decimam de Beveriis. Apud Crispe- cmendaveiit, poleslatis honorisque sui digniiate
lias, ecclesiam etdecimam ethospites.VillamBauIt. •. careal, reamque^sedivinojudicio existere de perpe-
Sanctum Hilarium cumecclesia et appendiciis suis. lrata iniquilale cognoscal, et asacratissimo corpore
Gorduro de Pissiaco. Apud Medendam de tratisverso ac sanguine Dei el Domini Redemploris nostri Jesti
per aquam de siiigulis navibus tres oholos, ex dono 'Christi aliena fial, alque in extremo examine di-
Gervasii dapifefi et concessione Philippi regis. sirictae ultioni subjaseat. Cunctis aulem eidem loco
Apud Miliacum castrum, e't Contiacum deciinum justa servantibus sit pax Domini noslri JesuChrisli,
diem iu reditu Pedagii partem,videlicetprsefati Ger- qtiaienus et hic fructum bonse actionispercipiant, et
vasii. In AureJianensi pago, tlyenvillam curo eccle- apud dislriclum judicem praemia selernoepacis in-
sia el tota parochia dePuteacio, et decimum mer- veniant. Ameu
caiuin cuin oronibus appendiciis suis, el allare de Ego Calixtus catholicae Ecclesioeepiscopus.
iNovavilla. ln Senonensi pago, villam et atrium de Dalum apud Sanctum Dionysiuin, per manum
Pringi et Novas. Apud Conam ,*ecclesiam et alriuro Grisogoni sanctse Romanae Ecclesioe diaconi cardi-
cum appendiciis suis. In Suessionensi pago, villam nalis ac bibliothecarii, v Kalend. Decembris, indici.
quse Sancta Gcninia dicitur, cum ecclesia et appen- xiit, Incarnalionis Dominicseanno 1119, ponlilicatus
diciis suis, et lerram de monie Aldonis. In Meldeusi atitem doroni Cali.vti 11papae anno primo.
U4S EPlSTOLiE ET PRIVILEGIA. 1146
'
LIV. A LV.
~ Ad Josceraniiih Liiigonensein episcapttm. -^—Jtidicetn
Rulla pro Pacano ubbale el monachis B. Mariar eum consliiuil controversiw, qum esi inier abbaiein,.
Slatnpensis. S. Petri Vivi Senonensis, el Molisnieiisem.
(Anno 1119, Dec. 4.) (AnnoH19, Dec. 5.)
[FLELREAU.Les Anliquilez de la ville et du duchez :z [MANsi,Conci/.,XXI, 196.]
d'Eslampes. Paris, 1683, 4°, p. 491.] CALIXTUS episcopus, servus servortim Dei, JOSCE-
CALIXTUS episcopus, servus servoriun Dei.dilectisis RANNO Lingonensium episcopo, salulem et apostoli-
filiis PACANO abbati et B. MariseStampensis ecclesiaeae cam benediciioneni.
canonicis lain praesenlibus quam ftituris in poste- j- Abbatis Arnaldi, et fralrum monaslcrii Saiicti
l-uin. ' Petri Vivi, querelam accepimus, quod eis Molis-.
Officii nostri nos horlatur auctoritas ul Ecclesia-t- mensis et Remensis abbates qtiasdam possessiones-
rtim quieti aiteiiiius providere, et suum ciiique jusis jamdiu a beati Petri monasterio possessas, injusle
iiitegrtim conservare, in quantum permiserit Domi- i- absluleriht. Unde fralernitali luoe proecipimus itt
iiiis, debeamus. Siquidem clamores vestros aecepi-i- ionga dilatione seposita canonicani eis jtisliliam fa-
miis adversus eos qui parpehiaiics veslres sinee B cias, nee monasleiio eidem obesse pcrinillas, quod
assensu vesiro sepelire centuraaciler prsesumebant.'-. secundura antiqiiam lerrae consueltidiiiem instru-
Vestris igilur et charissimi filii neslri Luduvici :i ineiita sineimpressionesigilli coroposita declarantur.
gloricsi Francorum regis precibus incilali, add Dala Senonis Nonis Deceinbris
ecclesiae veslrse quielem el liberlatem per Dei !i LVI.
gratiam conservaiidam, tslatujinus, et aucloritalee Ad monaclws S. Vivenlii de Verzeio. -r—Jubet sub
aposiolica prohibemus, ne cuiquam praeter assen-i- pmnis interdicli, til pfiorem de monaslerio Clunia-
suraveslrum, parochianosveslros, milites seu alios, censi recipianl.
liceat sepelire. Prseterea vobis, vestrisque successo- ,.' (AnnolH9, Dec. 7:)
i-ibus in perpetuum confirmamus ecclesiam Sanciij [Dom BOUQUUT, Recueil, XV, 252.]
Basilii ei molendinum in burgo siium, et coelera a CALIXTCS episcopus, servus servorum Dei, Verzia-
omnia, quse conccssione ponlificum, liberalilatee censis monaslerii monachis et familiae, salulem, si
reguro, oblalione fidelium, vel aliis juslis modiss obedierint, et apostolicam benediciionem.
ecclesia veslra in prsesenti possidet vel in futurumn Charissimi filii noslri Petri (21) Cluniacensis ab-
largienle Domino juste atque canonice poterit adi- batis el fralrum ejiis querelam accepimus, quod re-
C cipere priorem de Cluniacensi monaslerio recusetis,
pisci. Nulli ergo liominuni facult3S sil, ausu teme-.
rario, vestram ecclesiam perturbare, aul vestrass cum locus vesler j"am per triginta fere annos prio-
bonasconsueludines iraiiuiiare,possessioiies auferre, rem. tanttim de domo eadem habuerit: in quo pro-
vel ahlatas retinere, niinuere, vel temerariis vexa- feclo magnum vobis et vestrae generare Ecclesise
lionibus fatigare, sed omuia inlegra conservenlurr delrimenUim. Cum enim paci et religioni intendere-
corum pro quorum suslenlalione ac gubernationeB debeatis, in dissensione et scandalo permanetis. Per
concessa sunl, usibus omnimodis profulura, salvaa prsesenlia igitur scripta vobis praecipiendo inanda-
Senonensis archiepiscopi reverenlia. Si quis igiturr inus, ui usque festum proxiroum B. Thoiuae piio-
infuturum, ecclesiastica saecularisve persona, hancc rem de Cluniacensi j-ecipiatis coenobio, ejusque dc-
iiostrae conslilulionis paginam sciens,,contra eamj biiam, sicul haclenus factum esl, obedientiam prae-
letnere venife lenlaverit, secundo leiiiove comino- bealis. Alioquiu nos exttinc ecclesiarum vobis
iiila, si non saiisfactione congrua emendaverii, introilum inlerdicimus, et iu veslro inonasicrio dt-
polestaiis honorisque sui dignitate careat, reamque3 vina prohibemns oificia celehrari.
se divino judicio existere de perpetrata iniquitale Dalum Altissiodori, vn Idus Decembris
cognoscat, et a sacratissimo corpore et saiiguineSJ) r LVH.
Dei ac Doniini Redemptoris nostri Jesu Christi alienay B[enediclum] episcopum Lucensem rogat ut homines
ad sese venientes vel ab ipso redeunles prmsidio
tiai, atque iii extremo examine districla? ultioni1 firmo munial. A. priorem el ecclesiumS. Frigdiani
subjaceai. Cttnclis ergo eidem Ioco justa servantibuss commendat.
sil pax Domini noslri Jesu Chrisli, quatenus et hics (Annolll9, Dec' II.)
fructum bonoeactionispercipiant, et apuddislrictumI ed. Luc. IV, 588.]
[BALUZ.,.J"/'SC<!/,".
judicein.prsemia aeterusepacis inveniant. , CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene,-
Datuui Senonis per manum Grisogoni, sanctoe 3 rabili fralrf B. Lucano, episcopo salulem el aposloli-
liomanacEcclesiaediaconicardiiialisacbibliolhecarii, , cam benedictionem.
ii Nonas Becembris, indictione xn, Incarnationis_ Sicut aliis jam lilteris dileclioui tuae mandavimus,
Dominicae aiinu 1119, poniificalus autem domnii nos le sicutfratrein in Christo charissimuro diligere,
Calixli II papx* anno i. ct in quantum permiserit Doniiiius-,honorare opia-

(21) Coi-rige Ponlii, prout ex subjecta temporis noia certum fil

1147 CALIXTI il PAPJE 1148
iniis. Rogamns aulem fraternilatem tuam ut secun- A H.tionis
t gladio feriafur. Qui vero coiiservalor exstiie-
dum datam tibi a Deo prudenliam cj'us ecclesiam rrit, omnipotentis Dei et apostplprum ejus benediclio-
praecipue hoc studeas tempore adjuvare, et ad nos hem i et graliam consequatur. Inlerdicimus autem
veiiientes vel a nobis redeuntes personas paliiam i quis conversos laicos professos vestros ad babi-
ne
illam secure conduci facias : rogamus prseterea di- landum t suscipiat.
leelionem tuam, ul filium vestrum A. priorem S. Ego Calixtus cathoiicae Ecclesise episcopus confir-
Frigdiani, et ejus ecclesiam pro B. Pelri reverenlia, i
mavi,-et subscripsi.
et dilectione vestra sludeas amplius diligereet ju- Datum Sodoloci per manum Chrysogoni sanctse
vare. Idem enim locus specialiter B. Pelri tutela et Romanae 1 Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothe-
proleclione consistil, el nos deesse ei nec possuinus 'carit, decimo Kal. Jariuarii, indict. xn, Incarnatio-
nec debemus. nis Dominicae millesinio centesimo decimo nono,.
Datum Altissiodori, m Idib. Decembris. pontificatus aulem domini Calixti II p:.pse anno
LVIII. primo,
Ad Steplidiiumabbaiem Cisterciensem.— Cisterciensis LIX.
monasterii capilula confirmat. Brunonem archiepiscopum Trevirensem tiberum de-
B clarat ab onini polestale legali, nisi a laicre diri-
(Annolll9, Dec. 23.) galur.
[MANSI,ConciL, XXI, 190.] (Anno 1120, Jan. 3.)
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, charis- Hisl. Trevir., 1, 504.]
simis in Christo filiis STEPHANO [HONTUEIM,
venerabili Cister- CALIXTCS servus servorum Dei, vene-
episcopus,
ciensis monasterii abbali et ejus fratribiis, salutem rabili fratri BRUNONI Trevirensi archiepiscopo, salu-
el aposlolicam bcnediclionem. lem et apostolicam henediclionem.
Ad hoc in aposfolicae sedis regimen, Domino dis- Consuetudo sedis aposlolicse, et ipse rationis ordo
ponente, proinoli coiispicimur, ut ipso prseslante exposcit, ut sapientes religiosasque
personas et
religionem augcre, et quae recla atque ad salutem Romanae Ecclesise obedientise devolas existentes
animarum statuta sunt noslri debeamus auctorilate
honprare amplius ac diligere debeamus. Proinde,
ollicii stabilire. Idcirco, fiiii in Christo charissiini,
frater dulcissime, posluIalioni,_luse clementer an-
petilioni vestrae charilale debifa iinperliinur assen-
uuimus, et personaro ttiam dilectionis braehiis am-
suiu, el religioni vestroe paterno congralulantes et eam a cujuslibet legati potestale absol-
Dei mantim nostise plccliinur,
atTectu, operi quod coepislis nisi forte a nostro latere dirigatur; confidi-
confirnialionis apponimus. Siquidera consensu et „ vimus,
C
deliberaticne communi ahbatum et fratruni mona- mus enim in Domino, quia de sapienlia ac religione
tua et Deo ac Ecclesiae honor magnus utilitasque
sleriorum vestrorum, et episcoporum, in quorum
provetiial.
parochiis eadem nionasteria continentur, quoedam Dala Cluniaci III Nonas Januarii (22).
de observatione Regulse B. Benedicti, et de aliis
jiontuillis quse ordini veslro et loco necessaria vide- LX.
bantur, capitula statuisiis : quae nimirum ad majo- Brunoni archiepiscopo melropolitanum jus aliaquc
rein raonasterii quietcm, et religionis observaniiam, prisca ornamenla constabilil.
mictoritaie sedis apostolicse pelitis coiifirruari. Nos. (Anno 1120, Jan. 3.)
ergp vesire in Domino profectui congaudentes, ca- [HONTHEIM., ibid.]
jiittila illa et constituliones aucloritate aposlolicai CALIXTUS episcopus, servus servoruro Dei, venc-
c.onfirmanuis, el oinnia in perpeluum rata perma- rabili fratri BRUNONI Trevirensi archiepiscopo, saltt-
licie decernimus. lllud nominatim onmimodo pro- tem ct apostolicam benediclionem.
hibentes, ne abbalum aliqtiis monachos vestros sine_ Dignitatein vel Ecclesiaevel personis per authen-
i-egiilari commendatione suscipial. Si qua igitur ec- lica prsedecessorum noslrorum privilegia traditam ,
clcsiaslica ssecularisve persona nostrse confirma-- D [) nos .quoque inconvulsara, prsestante Deo , volumus
lioni el ccnslitulioni vesiroe lemerilale aliqua ob- conservari. Iilud igitur dignilalis, illud honoris,
viare praesumpseiit, tanquam religionis et quietis3 quod Trevirensi Ecclesioeac prsedecessoribus vestris
monaslicae perlurbatrix, auctoritate beatorum Petrii de sede aposlolica esl collocatum, nos ejusdem sedis
el Pauli el noslra, donec satisfaciat, excommunica- aucloritale, cooperante Dornino, stabilimus, et legi-
(22) Qua de causa quaque occasione ponlificium Remensis Ecclesia nunquam, exceplo Roniano ponii-
lioc decretum obtenlum ftserit, sie referunt Gcsia fice, primatem habuil, nisi quandiu ejeclo ab ea sine
Trev. apud Martene tom. IV, p. 192 : « Atino. ordi- utlo crimine suo pontifice violenlia tyranni Milonis,
nalionis suoe decimo placuit ei (Brnnoni) Romam tempore Caroli principis, pa&lorevacans, Bonifacio
lendere, ut renovaret privilegia sedis suoe,indigna- aposlolicmsedis legato aliquandiu, sicul el Treverensis
lus super prctervia Adelberti Meguniiensis episcopi, Lcclesia commissa fuii Transaclis diebus solein-
de legatione sedis Romanaesibi concessa superbe se nibus, pariler iter Cluniacum dirigunt, ubi Bruno
ciTereniis, inaxinie cuni e.x concessione priorum causas sui adventus aperuit, prolatisque coram sedis
apostolicorum episcopus Trevirorum nulli nisi so!i suae privilegiis eadeni sibi et ecelesiae suoe aposto-
appstplrcp vel a lalere ejus misse debeal cbedire; licae subscriptionis (irmanienlo slabiliri postulavit,
sicut llincmarus Remerttm archiepisccpus in epi- quod ct obtinuil. »
stola sua Nicolao pajiaedirecla conimeinoral diccns :
H49 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. 1150
timum perpeluumque manere sancimus, ulvidelicet A salutem animoe susei-elrorsum aJjierit, nulla tameii
Trevirensis Ecclesia super tres civitaies Meiim, ralione permiltitiir iit ea quseiibere ac sponie obtu-
TulJum et Virdunum metropolis habeatur, et ipsa- lerat, debuerit ahstulisse.
rum civitaturo episcopi eam malrem ac magistram, Data Cluniacini Non. Jan. (25).
salva in omnibus Romanae Ecclesise aucloritale ac
reverentia, recognoscanl. Porro libi tuisque legiti- LXIII.
mis successoribus, frater in Chrislo charissime, Privilegium pro mbnasleiw S. Sgtvatorh Schaffna-
usum pallii confirmamus, el ex aposlolieae sedis li- burgensis.
beralilale jiimenlo purpura instrato pef conslitutas (Anno 1120, Jan. 3.)
ccclesise slationes vehi, atque anle vos crucem de- ["Udalric. Bamberg. Cod., n. 500, ap. ECCARD Corv.
ferri concediinus, sicut et prsedecessores noslrps luis hisl., 11,299.]
conslat prsedecessoribus concessisse.
CALIXTUS episcojius, servus servorum; Dei, dileeto
Ego Caiixtus Ecclesise catholicse episcopus. in ChristP filio N. Schaffusensi abbali ejusque suc-
Ego Laraberlus Ostiensis episcopus. cessoribus regulariier subsliluendis in perpe.iunm.
Datum Cluniaci per manum Crysogoni S. R. E.
Commissi nobis oificii nos liortatur aucloritas pro
diaconl cardinalis ac bibliothecarii, in Nonas Ja- "
ecclesiarum slalu satagere ef"quae recle statuta sunt
jiuarii, ind. xin, Incarn. Dora. 1120, pontificatus stabilire :
aiilem domini Calixli II papoe anno i (25). primnm, lili cliarissime N. abbas, luis per
charissimum fratrem N. Trevirensem arehiepisco-
LXI. pnm pelitionihiis annuendiim esse censuimus, ut
*
Ilospitalem domum a Brunone, archiepiscopo venerabile S. Salvatoris monasterium cui Deo
Trevirensi, condilam Confluenliw anle ccclesiain auclorc pncsides, quod vidclicel ab N. quqndam
S. Florini, conservari jubel. comile apud villam N. sub honore omnium sancto-
(Anno 1119, Jan. 5.) rum sediflcatum el.B. Pelro in jus perpetuum obla-
[ GUNTIIEB,-Cod. diplom. Rheno-MoselL, I, 169.] tum est, ad exemplar prsedecessorum noslrofuin
sancloe memoriae Gregorii VII et" Urbani H pon-
LXII.
lificum Roinanorum apostolicse sedis privilegio m.u-
Ad Voltricuni] Constantiensemepiscopum.—UlSch.nf-
husensibusreslituat prmdium pervim ablatum. niremus, per praesenfis igilur privilegii paginam,
Jan. aposiolica auctoritale siatuimus,ut quKcunque pos-
(Anno 1120, 3-) sessiones, quoecunquebona eidem monaslerio, vel
[ NEUGART, Cod. diplom. Alem., II, 46.] . a praediclo N. sive N. comitibus vel aliis fidelibus
CALIXTUS episcopus, servns sefvorum Dei, venera- de suo j'ure oblata sunt, aut in ftiluntm.Doniino lar-
bili fratri Vo. episcopo et canonicis Constantiensis giente, offerri vel quibuslibet juslis modis acquiri
Ecclesia*, salutem elapostolicam henediclionem. conligerit, firma tibi luisque snccessorihus el illi-
Scafhusenses fralres agitalam diu querimoniam bata permaneanl. Nulli ergo omnino hominuin liceat
repelere non desistunt. Conquerunlur enim quod proefatum ccenobium temere perturbare, vel ejiis
jjraedinm a Ttiotone illo eis oblaium per violenliam possessiones seu res coeleras attferre, oblaias reti-
aufcratis (24). Praicipinius ergo dileclioni ergo veslraj nei*e,minuere, vel temerariis vexalionibus fatigare;
ul eis aut proedium ipsiim in pace etquiete reddatis, sed omnia iniegra conservenlur eorum pro quorum
aut si quid in eo jiiris habere confidilis, opportnno stistentalione et gtibernatione concessa sunt, usibus
loco ct lempore ad exsequendam justiliam venialis. omniraodis profutura. Obettnle te nimc ejusdem loci
Vprumtamen illud nobis honeslius et utilius videre- abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi
tur, si quisque quod suum cst, sine scandalo et sjcut quaiibet subreptionis astutia vel violenlia prsepona-
fralres condecel, ohtinefet. Etsi enim Tuolo ille in lur, nisi quem fralres comrauni conseiiSuvel fratrum
aposlasiam lapsus sit, el contra honorem Dei et pars consilii sanioris secundum beali Benedicti re-

(23) Quid Brunonera moverit, ut hoc decretum a v\ scres quandcque fuisse archiepiscepps, qupd nulla-
Roin. ponlifice posceret, Geslis Trev. cit. p. 192, rum scripliirarum auctoriias affirmat et jjroiumliat.
recenselur, nempe :«Tempore illo pnefuit Ecclesise Solummodo. quippe Melensiiim episcoportim , quin-
Metensi quidani Stephanus, Calixli papae ex sorore que numero pallio usi referuntur, quibus ille sexius
nepos, cui jam dictus avuiiculus ejus concesserat in ascribilnr, servaia lamenin omriibtis melropolilano
celehralionibus missarum pallio induluin procedere, subjectione : sed non onines, qui pallio iituiitur,
iulegra Trevericae metropolis poteslate. Qui de pallii arcliiepiscopi sunt,nisi quoruni sedes nietropolis
lionoreexhilaratus,velulconfidens gratia consangui- subjeclis sibi aliis civitalibus el episcopis princi-
niialis siiprameinorala, ullro quara oportuil se extu- patur. i
lil, oinnimodis innilens, si quo modo potuissel, ut (24) Cf. Chron. Pelershus. ap. P. Usserm. Prodrom.
Trebeiicam Ecclesiam depriroeret, suaro autero an- Gertn. sac.i. I, p. 370 (Patrol. t. CXLUl).
teferret, et meiropolim faceret, sperans, quod quoe- (25) Mense Februario h. a. ^alixius 11 Cluniaco
cunque inchoasset, Calixlus assentirel; qupd exinde digressus Valentiani in Delphinalu venii, ac uiense
perpendinuis, quia quoiiescunque a melropolitano Martio, siijjeralis Alpibus, in villam S. Ambrosii
vocatns ftiisset, ul, sicut coiisueludo est suifraganeis prope Susam.D. DES. MARCO, Abfcge chronologique,
episcopis, melropoli obedienliam et subjectionem t. IV, p. 1074, ad ann. 1120.
subscriberet, venirc coiiteinpsit, dicens suos anteces-
1151 CALIXTI II PkVM 1152
gulanTelegerint. Exlr.emi olei confectio, consecra-AA LXIV.
liones aliarium seu basilicarum, ordinaliones cleri- Ad Hiigonem Anlissiodorensem eptscopum.— Facul-
coi*um el caetera ad episcopale officium pertiiienlia lalem ei tribuil conferendi ecclesiis canonicorum
ab episcopo Conslantieiisi, in cnjus eslis dicecesi, el monachorum ecclesias quas laici obtinuerant.
accipie.tis, si lamen calholicus est, et graliam et (Anno 1120, Jan. 3.)
commuijioneni apostolicse sedis habuerit, et si ea [BOUQUET, Recueil, XV, 252.]
gratis ac sine pravitate voluerilexhibere; alioquin CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene-
liceat vobis catholicum quem maluerilis, adire rabili fratri HUGOM Anlissiodorensi episcopo, salu-
antistitem el ab eo consecralionum sacramenta susei- lein etapostolicam benediciionem.
pere. Sepulluram quoque ipsius monasterii liberam Religiosis fratrum riostrorum desideriis non solum
omnino decer.nimus, ut eorum qui illicsepeliri deli- favere, sed ad ea debemus ij/sorum animos incitare.
beravcrinl, devotioni et exlremae voluntali, nisi forle Desideras siquidem, frater charissime, ut qusedam
exeommunicali sint, nulltis obsislat. Sane cellas episcopalus tui ecclesiae ad honoi*em Dei per ejtis
Beatae Agnelis el Beatae Mariao occasione qualibet gratiam regulariter ordinentur. Nos ilaque bonae
ac motiaslerii veslri proprietate per le vel succes- , voluntali luse paterno gratulantes affectu, tibi licen-
sores tuos vel quemlibet alium sublrahi vel alienari, B " liam induJgemus in coniniissis libi ecclesiis,'in qui-
ct eorum bona lemere aut violenter auferri, vel btts videlicet clerici soeculares sunt, canpnicps regu-
imminui penilus prohibemus, et si qua forte ablata lares vel menachos religiosos de ecclesiis paroehise
sunt sub divini obtestatione judicii reddi praecipimus. tuae ordinandi. Pnelerea magnam de tua religione
Mansuro praelerea in perpetuum decreto sancimus, fiduciam oblinentes, liberam tibi, diciante jusiilia,
ut nulli omnino viventium liceat in vestro monaste- concedinuis facultatero conferendi ecclesiis regula-
rio aliquas proprielaiis conditiones, non hseredilarii rium fralrum canonicorum, sive monaciiorum in lua
juris, non advocatiae, non iiivestilurae, neque cu- parochia existenlium ecclesias quasdam, quas in-
juslibet poteslalis, quse Iibertali et quieli fralrum juste laici consueverant obtinere. Ad boecfraternitali
noceat, vindicare : sed abbas cum fralribus ad- tuse canonicam majoris ecclesise ordinationem ac
vocatum sibi, quem perspexerit utiliorem, insliluat, dispositionem nec non et cseterarum ep|scopatus lui
et si oporlueril, amoto eo alium leiiium providebit. ecclesiarum, aucloritale sedis aposldlicse confir-
Laicos seu dericos saeculariter viventes ad conver- niamus, ut videlicet tam ecclesise quam monasteria
sionem suscipere nullius episcopi vel prsepositi con- debitam tibi lanquam Patri et magistro reverentiam
diclio vos inhibeal. Porro decimas, quse a laicis „ prorsus exhibeant, sicut eliam luis calholicis praede-
detinentur, pertinenles ecclesiis, quas habelis vel *- cessoribus exbibuisse noscuntur. Si quis aulem ad-
liabebitis, si eas recuperare, annucnte Domino, po- versus haec audaci lemerilateproruperit, donec sa-
lueritis, veslris perpetuo usibus mancipandas absque lisfeceril, ecclesiaslicae satisfaciat ultioni.
.omiii conlradiclione episcoporum censemus, salva Dala Cluniaci, in Nonas Januarii, indicl. XIII. -
cpiscopali rever.entia. Illud eliam capilulo praesenti LXV.
subjungimus,ut nulli episcoporum facuJtas sit,.sine
loca veslra vel monachcs Privileginm Calixii papm, quo confirmatur decrelum
Romani pontificis liceniia, concilii Rellovacensisde discordia inler Guillelmutn
iulerdictioni vel excommunicationi suljjacere. Ad episcopum Calalqunensem et canonicos Chemino-
indicium autem perceptae a Romana Ecclesia liber- nenses, quibus Richardus Albanensis episcopus
immunitalem nimiam indtljlseraU
tatis auri unciara quolannis Laieranensi palatio
pefsolvetis. Si qua igimr deinceps eccJesiasiica (Anno .1120, Jan. 5.)
ssecularisve persona, hujusprivilegii paginam sciens, [Gall. Christ. X, inslr. 162.]
contra earo^temere venire tentaveril, secundo ter- CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, ALAEDO
tiove commonita.si non salisfactione congrna emen- abbati et ejus fratribus in ecclesia Beati Nicolai
dayerit, poleslalis honorisque sui dignitate careat, U j, regularem vitam professis, tam praesentibus quam
reamque se divino judicio exislere de perpetrata futurisin perpetuum.
jniquitale cognosuat, alque a sacralissimo corpore Locum vestrum, et Beati Nicolai ecclesiam in silva
.cl sanguine Dei ac Domini Redemploris nostri Jesu Lttviz confrater noster bonse memoriae Richardus
Chrisli aliena fiat, et in extremo exaraine districlse Albanensis episcopus, tunc aposlolicae sedisin'par-
ultioni subjaceat. Cunctis aulem eidem Joco jusla tibus ill;s vicarius, ab aedificationisexordio, sicut ex
servanlibus sit pax Domini nostri Jesu Chrisli, qua- sciipto ejus comperiinus, in aposlolicae sedis posses-
tenus et bic fructum bonae actionis percipianl, et sionem jusque suseepit, ecclesiara et atrium bene-
ppud dislriclum judicem praepiia seternse paeis inve- dixit, etab omniura episcoporum jure emancipavil:
niant. Amen. quod domnus praedecessor noster sanclse memoriae
Dalum Cluniaci per manum Grisogoni sanclae Paschalis papa decreti sui auctoritale firmavit. Cum
Ecclesise Romanse diaconi cardinalis ac bibliolhe- autem nos in Galliarum partibus pro Ecclesioeser-
carii, ni Nonarum Januarii, indiclione xvi, Incar- vitio moraremur, coram nobis et fratribus noslris
naiionis Dominicae anno 1120, ponlificatus aulem apud Belvacum a te querimonia facta est, pro eo
flomni Calixlj II papocanno primo. qttod frater noster Guillclmus Catalaunensis episco*
1153 EPISTOL^i ET PRIVILEGIA. 1154
pus locum ipsum in ejus'' parochia conslitutum ve- A super aqua Chimenon, stirpam Fulcradi, extremum .
hemenlius infestaret; unde fralres nosiri qui nobis- rivulum Braydis, Francvadum quod esl in aqua
cum aderant eumdem episcopum charitale debila Brosson, et ultra sedem Hilduini quantum esl jactus
convenerunt, ut aut ab infestatione illa desisteret, balislae, et tota lerra Culmontis cum aqua et iignis,
aul, si se in causa hac praegravatum crederel, plena- seu caeleris usibus, sic in vestro semper jure ac
riam a nobis juslitiam accepturus, quiete atque s.uccessorum veslrorum quieta et libera conservetur,
paeifice gravamen suum exponeret. Tunc ille lan- ut nulli liceat hominum prseter vestram illic volun-
quam vir religiosus et sapiens, accepto fratrum latem operis aliquid exercere, nec ep"scopis vel qui-
suorum qui secum erant consilio, ad honorem Dei buslibel ecclesiarum minislris facultas sil de ipsius
et apostolicae sedis reverentiam, si quid minus iu. terrse frugibus, quae domus veslrae laboribus colitur,
praedicti loci et ecclesiae oblatione fuerat se comple- decimas aul terragium exigere, vel moleslias irro-
lurutn episcopali benignitate respondit. In nostra gare : villam etiam adjacenlem in ea quae a praedicto
ergo et fratrum noslrorum Cononis Praenestini, comile concessa et scripto firmala esl libertate per-
Lamberti Osliensis, Leodegarii Vivariensis, Clarerii- manere decernimus. Ad hsec universa praedia et
baldi Silvanectensis, et Pelri Belvacensis, episcopo- bona quae vel inprsesentiarum legitime possideiis,
rum, et Cardinalium Bosonis Sanctse Anaslasiae, et B " vel in futurum concessione pontificum, liberalitate-
Joannis Sancli Chrysogoni, presbyterorum; Petri, principum, vel oblatione fidelium jusle atque cano-
Sanelcrum Cosmae et Damiani; Gregoiii, S. Ange- nice potefitis adipisci, firma vobis veslrisqtte sue°
lii; Chrysogpni, Sancli Nicelai, et Rcmani, Sanclse cessoribus et illibala permaneant; sn quibus eccle-
Mariaein Pcrlicu, diaccnprum praesentia, idem ve- siam Sanctse Oeildis cum omnibus ad eara perlinen-
nerabilis frater Guillelmus Catalaunensis episccpus libus propno duximus nomine adnolandam.
saepediclumIccum et eccIesiamSancti Nicelai in silva Nulli ergo hominum liceat ssepedictam ecclesiam
Luviz, in jus proprium et omnimodam libertatem lemere perlurbare, aut ejus possessiones auferre,
bealo Petro el ejus Ecclesise Romanse concessit, et vel ablatas retinere, rainuere, vel temerariis ausibus
in manu nostra omnem deinceps calumniam inde fatigare; sed omnia integra conserventur, eoruiu
refutavil; nos vero ejus dulcedinem ac benevolen- pro quorum sustentalione et gubernatione concessa
tiam attendenles, tam ipsi quam ipsius caiholicis sunt, usibus oninimodis profutura. Ad indicium
sticcessoribus, clericorum ad sacros ordiuespromo- autem juris ac possessionis Ronianse Ecclesiae, nec~
tiones, chrismalis et olei dationem, si gratis ae sine non et libertatis vestrae, decem Catalauncnsis mone-
pravitate voluerint exhibere, concessimus: aliequin r taesolidos quolannis Laleranensi palaiiopersolvelis.
liceat vobis catholicum quem malueritis adire anti- Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve
stitera, et ab eo eadem sacramenia suscipere. Sane persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens,
de presbytero qui populum regere debebit, statuimus conlra eam temere venire lentaverit, secundo ter-
ii', a caneniciselectus episcopo preesenletur, et ab liove cpmnionita, si non satisfactione
congrua
eo curam aniroarum suscipiat, eique inde rationem eroendaverit, polestatis honorisque sui dignitate
reddat, et vocatus ad synodum ejus vadat. careat , reamque se divino judicio existero de
Universa igitur, prout superius distincta sunt, perpetrata iniquilale cognoscat ef a sacratissimo
uos auctoritate sedis aposfplicse ccnfirmamus, el corpore ac sangttine Dei et Domini Redemptoris no-
iiJibata fuluris lemperibus confirmari sancimus. siri Jesu Christi aliena fiat, atque in exlremo exa-
Praelerea prsedicli domini noslri Paschalis papae inine districlse ullioni subjaceat. Cunclis auteni
vestigia subsequentes, vitae canonicse ordincm quem eidem ecclesise justa servantibus sit pax Dominl
seeundum beali Auguslini regulam professi estis, nostri Jesu Christi, quatenus et hie fruclum honse
cooperante Domino roboramus, el ne cui post pro- aclionis percipiant, et apud districtum judicem
fessionem exhibiiam prcprlum quid habere, neve praemia seternse pacis inveniant. Amen, amen _.
sine abbalis vel congregationis licentia claustri co- D amen.
habilalionem deserere liceat, interdicimus. Obeunle Ego Calixlus calhoiicoe Ecclesiae episcopus si-
te nunc ipsius Joci abbaie, vel luorum quolibet gnavi.
successorum, nullus ibi qualibet subreplionis astulia Ego Lambertus episeopus Ostiensis interfui et si-
seu violentia praeponatur, nisi quem fralres communi
gnavi.
consensu, vel fratrum pars consilii sanioris secun- Petrus diaconus cardinaiis Sanctorum Cosma?
dum Dei.timorem providerint regulariler eligendum, et Ego
Damiani, interfui et signavi.
electus a Romano pontifice confirmelur. Sepullnraro
(juoque ipsius loci liberam esse censemus, ut eorum lerfui Ego Gregorius diaconus cardinalis'S. Angeli, in-
deliberaverint devotioni et extremse et signavi.
qui illic sepeliri
volunlali, nisi forle excommuiiicati sint, nullus ob- Ego Romanus diaconus cardinalis Sanctse Marise
sistat. Porro lerra circa ecclesise vestrse ambituin in Porticu, interfui et signavi.
sila, sicut in scriplo Hugonis comitis conlinelur, Dala Cluniaci per manum Chrysogoni sanctse ho-
tota usquead Cotem, Calcis Furnum, vallem Rainaldi, manoe Ecclesise cardinalis ac biblielhecafii, Nonis
caropum Durfosson, viam Barrensem Sancti Verani Januarii, indicticne XIII, Incarnalicnis Dominicse
 1553 CALllTl IIPAIMS 1156
-anno 1120, ponlificatus aulem domni Calixii II j\ A parochia locus Csf, aut vestri episcopi judicio, sa-
{lajiaepiino primo. tisfaciant.
LXVl. Dala xix Kalend. Februarii.
" Monaslcrii Vizeliacensisimmunilatem el LXIX.
possessiones
confirmat. A[dclberto] abbati Scliafhusensi significal se mona-
sterii iutelam suscepisse.
(Anno 1120, Jan. 12.)
[llujiis privilegii iiientio lantum exstat apud IilabiJ- (Anno 1120, Jan. 14.)
loiiium, Annal. ord. Ben., t. VI, p. 46.J [NEUGART,Cod. diplom. Aleman. II, 46.]
LXYH.
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclis
filiis A. Scaphusensiabbati et ejus fralribus.salutetn
Ad B[erardutn] Malisconensem et G[ualterium] Ca- et aposlolicam benediclionem.
bilonensemcpiscopos.—Significal se Trenorciensis
monasierii altaria consecrasse, et cosmelerium Suggerenlibus nobis venerabili fratre nolroB. (26)
benedixisse. Treverensi archiepiscopo el Hu. (27) scholastico,
(Anno 1120, Jan. 14.) ecclesiam vestram et hona ej'us in beati Pelri tuie-
[MANSI. COJ!C"'.,XXI,205.] „ lam et proleclioiiem suscipientes scriplorum nostro-
" rum munimine roboravimus et venerabili frairi.
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei.venera- noslro Vo. Conslantiensi episcopo super ea', quse
bilibus B. Malisconensi, et G. Cabilonensi, episco-
inter eum et vos agilur, querimonia litleras misi-
pis, saluiem el apostolicam benedictionem. nius (28). ldcirco nobis minus competens visum est,
Dilectioni veslrse notum fieri volumus, quia nos vestrae ilerum ecclesise per ffairem veslrum M. pri-
nuper Trenortium venienles , abhatis et fralrum
loci altaria consecravimus vilegium destinare, aui alias de eadem querimonia
ejusdem petilionibus , liueras
ccemelerium benediximus; ihique aquam benediclain replicare. lllud autem omnind pelimus et
terminos rogamus ut pro nobis et pro calholicse Ecclesise
fundenles, circumquaqne poni prsecepi- unitate oraliones ad Deum assiduas effundaiis, et in
mus. Infra quos videlicet lerroinos, sicut per cruces
illa, quse Ciiristus est.unitate attenlius maneatis,
juxla leri-se consueludinem dislinclse sunl, caplio-
vel Rogamus etiam, sicut aliis jam lilteris rogavimus,
nes, deproedalioiies, assultus, aliquid hujusiriodi ut nobis unum ex vestris fratribus
fierl cl prohibuimus , et penims prohibemus. Si Teutonicam dirigatis, qui et
huic noslrse constitutioni contraire linguam noverit et Lalinam.
quis igilur Dala Matiscone:(29) xvni Kal. Febr.
audaci temcritaie prsesumpserit, a divinis offi-
ciis, donee satisfeceril, suspendalur : quicunque G LXX.
vero observator exstiteril, omnipotenlis Dei, et Parihenonis Pulchriloci privilegia confirmat.
aposlolorum ejus, benediciionem et graiiani conse- (Annoll20, Jan. 25.)
quatur. [DE LAMURE, Hisl. eccUs. de Lyon, p. 500.]
Daium Maliscone, xix Kal.Febr., mdict. xm. CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileciae
filisePETRONILL^abbalissoe monaslerii Sanctse Ma-
LXVIH riae de Fonte Ebraudi, et cjus sororibus, salutem et
A'dcanonicos Malisconenses.— Adversus vastalores aposlqlicam benediclionem.
villm de Monle Godino. Quae divini amoris inluilu a quibusquc fidelibus,
(Anno 1120, Jan. 14.) de suo jtire Dei Ecclesiis offeruntur, inconvuisa de-
[MANSI,ConciL, XXI, 214.] bent illibataque servari.
CALIXTUS episcopus, servus serverum Dei.dileclis Siquidem filius nosterLugduneusis Ecclesiaearchi-
filiis Matisconensis Ecclesiae canonicis, salulem et diaconus Theotardus, el camerarius Cholardus,
apostolicain benediciionem. Pontius canonicus, nec iion et viri nobiles Bonus
Villam de Monte Godino ad veslraro ccclesiam Par cum uxore sua Tubelle ac filiis , et Dalnialicus
pertinere, el per vestrum liiinislerium dispehsari D f cum iiliis suis, Dalmalio et Ponlio, divina gralia
audivimus. Coelerum niilites quidaro locura illum inspirante, prsediuro suum qui aiiliquiliis Mons
occasione depraedantur, quos aucloritale lillera- Cholardi, nunc vero Pulcher Locus appellalur, ve-
rum prsesentium commonemus, ul a devaslalioue_ slro monasterio coiitulerunt.
illa et inquietatione dcsistanl. Quod si conicm- Volumus prseterea el prsecipimusquod dona quoe
ptores exslilefini, el ipsi ac fautores eorum tandiui fecil Gandemarus Carpinellus annueijte uxore, et
ab ecclesiarum liminibus sequestrentur, et in lerris; Joanne fralre suo, pro remedio animarum suaruni
eorum divina officia interdicanlur, proeter infan- in provincia vocata de Fores inlegra in posterum
titim Jjapiismata cl morienlium poenitentias: do-* remaneanl el ineoncussa.
nec aut Lugduneiisium archiepiscopi , de cujus> Quod niinirum donum venerabilis fraler noster

(26) Floruit hoc lempore Bruno archiepiscopus, (28) Sc. relalas SUDnum. 62, Jan. 3.
fundator moiiasterii S. Florini O. S. Benedicli Con- (29) Caiixtus II itaque mense Januario Cluniaco
iluenlise. Matisconam ineadem Burgundiaeprovincia, iteruin-
(27) Leg. Hugone. que Cluniacum secessit. Cf. not. epist, 62.
 1157 EPlSTOLiE ET PRIVILEGIA. liSS
Hiihibaldus Lugdunensis archiepiscopus, cum prse- A js nasticse disciplina, protegente Dpminp ccnservetur.
dicto archidiacono nostra petiit aucioritate Dr- Veslris ergo, filii in Christo chai-issimi, petitionibus
mari. annuentes, vos et praedictum locum vestrum sub
Nos ergo eorum pelitionibus annuenles, proedicti apostolicse sedis lutela suscipimus, et veslra omnia
praedii donationem, cum ecclesia quae in eo con- beali Pelri patrocinio communimus; confirroamus
slructa est et cselera quse a supradiclis personis seu insuper vobis omnem terram quae Bonus Fons no-
a quibuslibel viris de jure suo ei collocata sunl, minatur, mansum Asueni, cum terris ei silvis Sin-
aut in futurum largiente Deo conferri contigeril, conis militis de Bellovisu, Garini de Pinelo, Gtiil-
prsesentis scripti pagina veslro monaslerio confir- lelmi de Castellione.., mansum de Ribalp ex ccn-
mamus. cessiene Guillermi abbatis Sancii Theodofici, el fra-
Nulli ergo omiiino hominum facultas sit supra- irum ejus, elc, elc. Decernimus, itaque ut nemini
dictum Iocum, el quse ad eum pertinent a vestri liceat vos el veslrum monasteriumtemereperturbare,
ccenobii unitate ac subjeclione subtraliere, posses- aul possessienes ejus auferre, vel alilalas retinere,
siones ejus auferre, vel ablatas retinere vel mi- minuere, vel temerariis vexationibus faligare, sed
nuere, sed omnia integra conserventur, ancillarum omnia integra et iilibala conscrveniur eorum pro
Dei et pauperum usibus profutura. E quorum sustentatione ac gubernatione concessa
B
Ego Calixtus calliolicae Ecclcsise episcopus con- sunt, usibus omnimodis profutura. Si qua igitur in
firmavi. futurum eccclesiaslica saecularisve persona, hanc
Datum Lugduni per manum Chrisogoni, sanctae nostrse constilutionis paginam sciens, conlra eam
Romanse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothe- temere venire lentaveril, secundo, tertiove commo-
carii, x Kal. Februarii, Incarnalionis Dominicaeanno nita, si non congrua salisfactione emendaverit ,
1120, ponlificatus autem domni Calixli papse II anno potestatis honorisque sui dignilate careat, reamque
primo. se divino judicio existere de perpetrata iniquitate
LXXf. cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine
Chrisii
Ad Marbodum episcopumRedonensem. — De senien- Dei et Domini Redemploris nostri Jesu
tia excoinmunicaiionisprolala in abbatem et inona- aliena fiat, atque in extremo examine dislricios
chos S. Melanii. ullioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco jusia
(Anno 1120, Febr. 5.) servantibus sit pax Domini Jesu Christi, qualenus et
[BALUZ.,il/isc. III, 14.J hic fructum bonae actionis percipiaul, el apud distri-
CALIXTUS episcopus, servusservorum Dei, venera ciumjiidicemprsemia seleriiseiJacisinveniant.Anien.
bili frairi MARBODO Redonensi episcopo, salutem et G 2 Ego Calixtus Ecclesise calhoficae episcopus.
apostolicam benedictionem. Datuin Viennse per manum Grisogoni, sanclse Ro-
Prudenlioe tuae gralias agimus quod datam supcr manaeEcclesiae diaconi cardiualis ac bibliothecarii,
abbatem Sancti Melanii et nionachos pro contumacia VIIIdus Februarii, indiclione tertia, Incarnationis
sua excommunicalionis senlentiam firmiter hactenus Dcminicseannp millesime centesime vicesimo.
observasli. Rogamus aulem et prsecipimus ul el
LXXIII.
id
deinceps ipsuro facias, donec canonicis secundum
mandatum nosirum plenarie revestitis, abbas ipse Ad Umbaldum archiepiscopitm Lugdunensem.^- AA-
versus vasldtores viltmde Monle Godino.
cum monachis et cura Canoniccrum leslificatione ad
nos veniat, et de conlemplu noslro Ecclesiaejudicio (Anno 1120, Febr. 10.)
saiisfacial. [MANSI,CO«C_/.,XXI,214.]
Dala Viennse Nonis Februarii. CALIXTUS episcopus, servtis seryorum Dei, cha-
LXXII. rissimo et venerabili fratri UMBALDO Lugduneiisi
Privilegiutn pro monaslerio S. Marim Bonmvalhs. '
archiepiscopo , saluiem et auosiolicam bcnedi-
(AnnoH20,Febr. 7.) D[) ctionem.
[MANRIQHE , Annal. Cisterc., I, 94.] Venerabilis fralris nostri B. episcopi el ecclesise
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei,dileciis Matiscensis ad nos querela pervenit, qiiod paro-
filiis JOANMabhati monasterii Sanclse Marise de chiani tui, videlicet Wicardus de Anton. et Guido
Bonavalle, et ejus fralribus lam praesenlibus. quain incalenalus Matiscensis Ecclesiae in villa de Monle
iuluris in perpetuum. Godino gravamen et injurias inferre non desinttnt,
Etsi nos universis Ecelesisefiliis debilores ex apo- locum ipsum pravis exaclibus affligenles. Unde
siplicaesedisbenevelenlia exislimamus, vebislamen fralepnilaii tuae injungimus ul eos diligenter com-
propensiori convenit charilatis studio providere. In moneas, quatenus- aut res ecclesiasque Iiberas di-
Viennerisis siquidem Ecclesiseadhucregimine positi, mitlant, aut in lua vel ipsius Matiseensis episcojii
sapienlium ac religiosorum virorum consilio Iocuro curia inde justitiam faciant. Qttod si contempserint,
vestrum elegimus, el vos assensu charissimi filii tu de eis, tanquam de sacrilegis, plenam pro lui
noslri Stephani Cisterciensis abbatis, de ipso vene- oflicii debito j'usiiliam exseqttaris.
rabiliacreligioso Cislerciensi monasterio assumptos, Dala Viennoe, sv Idus Februarii.
in eo slatuimus ul ibi deinceps religionis mo-
 1
HS9 CALIXTI II PAPJ 1160
LXXIV. A ietpriroiliis; et doiiiinicafui-aro de valle Gregoria in-
Bulla pro monasterio Sancti Cucuphalis in regione tegriter, capellasSancli Cucuphatisde RifancelSan-
Valtensi. cti Aliscli de Vilanziret SanctiMartini et Saneti Ro-
(AnnoH20, Febr. 13.) lnaiiidemonleGathanOjSanclse Margaritaede Buada,
[MARCA, Marca Hispanica, Appendix, p. 1253.] ctimdominieaturis ipsarum,ecclesias Sancli Stepha-
CALIXTUS episcopns, servus servorumDei, dilecto ni de palatio Auziio, Sancti FelicisdeCaslella,San-
filio ROLANDO abbati venerabilis monaslerii Sancti cti Sebastiani de monle Majori cum ipso monle San-
Cucuphatis marlyris Oclovianensis ejusque succes- clseMarioede Toldello, Sancli Felicis de villa Mylanis,
soribus regulariter subslituendisin perpetuum. cum dominicaturis ipsarum, et cum decimisel pri-
Religiosam vitam eligenlibus apostolicutn conve- initiis, capellas Sanctae MariseFoiitisrubei, cum alo-
nit adesse pra?sidium,ne forte cujuslibet temeritalis dio quod ibi obtulit Geraldus Mironis, Sancli Emen-
jncursus aut eos a proposilo revocet, aut robur, terii, SanctoeMarise de Gausach, et Sancti, Laureutii
quod absit! sacrae religionis infringat. Ea propler, de Fonle Calcialo, cum possessionihus ipsarum; ec-
dilectein Domino fili Rollande, tuis piis postulatio- clesias Sanctse Marise cum castro de Feles, Saneloc
nibus clenienier .annuimus, et prsefatum monasle- Marise de Monasteriolo, Sancti Petri de Masquefa,
ritim Sancti Cuciiphatis marlyris, quod ad jus el B ciim castro de Sancta Crtice dePalatio.Sanlse Marise
proprietatem heati Petri nulio medio perlinere di- de Capellaliis, Sanctse Mariaede Aqualala, Sanclae
gnoscitur, in qtio divino raancipati estis obsequio, ad Marise deClariana, cum castroef cum dominicaturis,
cxemplar prsedecessorum nostrorum Sylvestri , et cura dccimis el primiiiis periiuentibus dictarum
Joannis, Benedicti, et Urbani papa; II, Romano- ecclesiarum, capellas Sancli Sylveslri de Valzano,
rum ponlificuii), sub beati Pelri et neslra prole- Sancti Cucuphatis de Moja, Sancli Cucuphatis de
clioiie suscipimus et prsesenlis scripli privilegio Garrigiis, Sancti Benedicti de Spicellis.Sancli Sic-
communimiis. Decernimus ilaque ut monaslerium phani de Casteileto, et Sancti Petri de Vim, curo
prsefatum lam in capite, quam in membris, et quas- dominicaturis, possessicnibus, et cum decimis et
cunque jjossessiones et qusecunque bona in prsesenii primiliis ipsarum, ecclesias Sancti JuJiani et Sanctse
possidet vel acquisiliirum est, firma ei et iritegra Marise de Sancla Oliva cum ipso castro, el Sancii
snb jure et ditione beati Peiri pleno jure perpeiuo Salvatoris; Sancta Maria de Calderio cum ipso
conserventur, in piiniis statuentes utordo monasii- caslro, cum slagnis el aquis, et Sancti Vincentii et
«us secundum Deum el beali Benedicti Regufam i:i Barlholomaei de Albipryana, cum ipso castro, cum
eodem monasterio jugiler observelur, in quibus terminis et possessionibus, decimis et primitiis ej'us-
possessionibus et bonis hatc propriis noniinibus C dem pertinenlibus; ecclesias Sancli Sepulcri, et
duximus exprimenda. Locum ipsum in quo praefa- Sanctae Marise de Amposla, el castrum de Ripa de
lum monasterium situm e.stih villa ipsius ceenobii, Cascayo cum ecclesia, cum slagnis et aquis, villis,
el caslrum Oclovianum de Fruneto, vel de Aqua- possessionibus universis, cum decimis et primiliis,
Jonga.ilem caslroRicarli.vel de Cirtulo eldeSancto cum Algena Derlossc, ab aqua de Uticoua usque in
Emele.rio, vallem de Gausach et de Campiniano exirema villa deAlcozer, sicut iniuslrunienlis com-
cum decimis el primitiis, aquis, lerminis, et mon- missionum generalium coniinemr, capellas Sancli
tibus universis, alodia, el jjossessiones de Budigiis Marlini, Sancli Felicis, Sancti Genesii, quse sunt ad
et de Aculione, sicul Olo ahbas eniit, et domum de, ipsam curiem de Fagio, et Sancii Felicis de castro
Rivosicco cum possessionibus suis, alodia el posses- fidelium, cum dominicaluris ipsarum, ecclesia San-
siones cum aquis et molendinis quse sunt in caslro cti Quirici, el Sancti Petri de Cortenlibus cum deci»
dc Rivorubeo; monasleriutn Sancfae Csecilise dei mis et primiliis inlegriter et possessionibus, alodia
monte Ferrato cum ecelesiis Sancti FeJicis el Sancli eipossessiones* Denique hortos, vineas, aquam in
Joannis de Vocarisses, monaslerium Sancti Paulii civitale Barcilonensi, ei in dominicaluris deprovin-
cxtra murosBarcilonaj, cum alodio quod ibi obtulit; -. JJ ciana, de Sancto Baudilio, de Lupricaioin plurimis
Giriberlus el uxor ejus, nionaslerium Sancti Sal- Jocis, de Sancto Joanne de Pinude Sanclis,de Sar-
vatoris de Breda cum podio de monte Sirtille; mo- riano, de Galiffa, deduodecimo, de Cervilione, hor-
naslerium SanctiLaurenliicum ecclesia Sancli Sle- los comilales, sicul domnus comes dimisil jam dicto
phani iu monie ejusdem et cum ecclesia Sancli Ste- monasterio;' de Orta, dePalomar, de Bitulona, cum
phani de Casiella, cum possessionibus dictorumi manso abbaliali, cum pariliatis ejusdem, dominica-
nionasiertonim; ecclesiam Sancti Petri et Sanclii ttiras de Massanis, de Gerunda, de Corniliano, de
Severi inlegriler de Oclaviano; ecclesiam Sanctii Mollelo, de Ficana, de Pedrenchs, cum capeila de
Vincentii de Aqtia Alba, cum ipsa dominicalura,, palatio Auzito, caslrutn de Malleato, de Pulchrovi-
ecclesias Sancti Stephani et Sanclse MariaePalatiii cino, dominicaluras de Plegamans, de Calidis, de
<Je intra moenia cum villare de Caberictibus inte-- Laura, de Castellar, de Minorisa, de Ausona, de
griter, et de villa Tort, et villam Sancti Stephani ett Gamisas, cum capella quse ibi est, alodia et posses-
BeatseMarioecum fabricis ejusdem et cum decimiss siones quse sunt in caslro de Tarracia, inLizario
et primiliis eisdem periineiilibus; capellam Sanclii superiori el inferiori, in Corronosuperiori et infe-
Genesii el Sancloe Eulalioede Tapiolas cutn decimis3 riori. in Samalus, in Laroxa in pluribus locis, in
 4161 EPISTOLJE-'ET TRIVILEGIA, 1162
nionte Cailiano, et jn radic|htis moniisCathani versus A habendo. Baptisma verq assuelum rnonasterio et
orienterii, j'uxta fluviurii .BisanCii,et de alia parle suis ecclesiis confirmamus. Etsi abbas vel moiia-
versusmeridiem et ciTCum.ihler mpntem el villam chus vel quaiiscunque clericus vel Iaicus, ipsius
Rafiam vel Calciafam, aledia e~tpessessipnes de lur- monaslerii et suis ecclesiis ab archiepiscopo yel a1
ribus bisibus de easiro Fontisrubei, de Carol, de diqeeesaho episcopOi yel a ^quibuscunquepraesulibus
Priniana, derijohte Aculo, de Castrp Vili,.deMessaiia vel personis ecclesiasticis jusle vel injusfe inlerdi-
de monle Superlio, de castro Olerdulse, alodia et cUi.s.vel excpmniu nicatus fuerit, a neslra appslplica
possessiories siye pef lirieniia quoesuiil in episcopalu aiicter|late exinde permaneat abselutus. Decerni-
Bafchinqnensi, Geftindensi, Vicensi, Minoricae,' mus itaque utsicu.t idem mcnasterium cummoenibus
Derlusensi,;: crim univeisis• ad monasterium perti- suis'. speciaJiter beali Petri juris et proprietatis
nentibri.s. sripeilus .datis praefato monasterio. Con- existit et in eo hactenus gst observatum, hulli- nisi
lirmaniusqiioque decimas.el primilias, qblationes, Rpmanp ppniifici fas sil ipsum interdictp supporiere
deftinciiones , redditiis ad nioriasierium vesirum aut excoroiriunicalioijis vincu|o iniiodare. Ad indi-
peitinentesin supradiciis ecclesiis velextra, pafo- cium aulem hujus a sede apqstqlica prsestitae prote-
chiis, caslris, dqminiis, siye inaliis locis quaeante ctipnis et debltae libertatis, prn ecclesia Sanct| Pauli
iriginta aiiriosropuasferiuniyeslrtimpfsedecessorurn P: singiilis annis bysanlium unum Lateranensi palatio
hoslrortiro, fegriro, comitum, episcoporum, clerico- persolvetis. Si qua igitur in fulurum ecclesiastica
rum yel 'iiioruiri hominum. coiic.essione, Jargilione, saecujarisvejjersona, hanc nostroe consiilutionis pa-
donatione, emptione,- et venditione (ppssidet), nos ginam sciens, contra eam'temere venire lentaverit,
in perpe.tuiiriicumomnibtissupradictis vesiris usibiis secundo tertiove commoniia, si iiqn salisfactione
«mnino. quieias, iptegras et imriiunes cohservari cqngrua emendaverit, potestatis horiorisque sui
ccnseriiris.'-pecernimus yero ut niilli omnino lio- digniiate careat, reamque se divino judicioexistere
niinuih liceat.prpefalum monaslerium vesfrum t.e- de perpetrata iniquitatecogiioscat, eta.sacralissimo
hierepertiirbareaui ihvadere, aut ejiis possessiones cofpore el sanguine Dei ct Domini npstri Jesri
aiiferre," ve| ablatas relinere, yel injuste datas vel Ciirisli aliena fiat.alque |n extremqexarijine.distri^
aJien.aias suis usibus vindicare, niinuere, veiidere, clae ultioni subjaceat. Curictis.aulem eidem Joco
niale aiienare, yel. tenierai-iis vexationibiis faiigare; justa seryanlibus sil paxDomini noslriJesu Chrisli,
sed si quae vero alitef qtiairi dictnin esl faciae fue- qualenus et hic fructtini bonaeactjonis percipiant,
rint, ea*s penilus irjitas esse Censensiis. Statuimus et apud dislricttim judicem.prseroia seterose pacis
vero ul.nullus iinquam regum.ntillus episcoporum, P inven|ant..Amen, amen, atnen. ,
iitiljtis iioriiihum, iri quoJibet prdirie ct minislerie - Ego Calixtus caliiolicae Ecclesise episcopus, sttli-
sit constitutus, audeat lholeste cattsis ejtisdem mo- scripsi. ..--..
nasterii incumbere hec hoihines illornin pef ullam Datum Romse (29') per mauum Grisogonl sanctae;
cattsarii distringere,: sed, ut sujierius legilur, lihi RomanseEcclesise diaconi car.dinalis ac bibliotheca-
•
tuisque siiccessbfibus detineridiiriietDei cum timore rii, xyii Kal, Martii, ind|ctione xm, an.no Incarnafiq-
regendtim. Sepulliiram ejusdem looiliberam omtiino nis Dominicaemillesimo ceritesimo vicesimo, p.onti-"'
esse decerhimus, .utillorum qui illic sepeliri deli- ficatus autem demni Calixli llpapse annp secunde.
bcfaveriht devoliorii etexlreinse yoluntaii, nisi forle LXXV. .... .•,':•,,:...
excomniunlCali fueriril, riulJiis Obsislal. Obeunte te Ecclesim \S. Joannts Vesoniiohensis
cangnicprum
niinc lqci liujus ahbale yel tuqrum quolibet succes- " boriaet privilegia confinnal. '
sorum, niillus ibi qualihct.subrcptionis aslulia.prae- (Anne' 1120', Febr. .15...').'['
'
poiiatur, nis| querii fratres commtini consensu vel MANSI,CoitcU.i.J.i, 197.];
frairum "parsconsilii saniofis secundtim Dei tirnorem CALIXTUS episcepus, servus sefvorurii Dei,-dileclis
ct beali Benedicti fegulajn elegei-ini. Electus aulero filiis caiionicisBisuntinseecclesiseS. Jpanri|s evarige-
a dioecesanoiepiscojiqcoiisecretur, si quidem graliam ]D lisise, tam praesenlibus quam fuluris in perpetuuiii.
alqhe cpnjmnijioriem ajiostolicae.sedis habueril, et Sicut injusta poscentihus nullus esl iribuendus'
si gralisac sine pmiii pravitate-Velallquq dolo vel effeclus, sic legitiraa desiderarilium iion esl dille-
reichtii id yoluerit exjiibere, Alioquin ad malrem renda pelitio. Quamobrem, cliarissimi in Christo
suam Ecciesiarii Rdmanani vel adRomantim ppiiti- filii, peiilioni veslrae cienieriter annuimus, et laiii
ficemiectirrat, aut ab alie quem malueril episcopo vqs, quam vestra omnia, proieciione sedis appstp-
CailiqlicP de speciaji mandatq. npstro sine ali.quo licaerijUnieiites, quse in prsesentiarumlegitimepos-
strepitu-coiisecfetur." Eadem aiictor-ilale de qrdina- sidere videmini, yobis vestrisque sticcessoribiisJn
tioni.husfrairum cieficoruni suoruni, dechrismate,. pcfpeluuin confirmamus, yidelicefdoirios vestras, etc.
de oleb, de altafium' sive basilicarum decerriinius Enumerat illius ecclesimpossessiones. Deinde : De-
eonsecfaiione. Sialtiiinus quod abbaspossit clericos cernimus ergq ul nujli/homiiium iiceal eamdeiii
subs Ihterdicere;, corrigefe, _et excoiiimunieare, si ecclesiain leinere perturbare, aul,'ejus ppssessiones
causa eyidens exstjterit, Deiim famen proe Pculis attfcrre, vel ablafas retinere, iiiiiiiiefe, vel leinera-
' ' '
(29*) Leg. Romahts. Jhrti, ^ '
PATBOL.CLXHI. 37
 1163 GALIXTIII P.APiE;- 1164
riis vexalionihus fatigare; sed omnia iritegfa con- A saecularisve persona, haric nostrae confirmatiohis
sefveniur, eorum, prP quorum sUsleiilalione et vel concessionis paginam sCiCns, coriti*aeain teme-
gubernalione concessa sunt, usibus omnimodis pro- re yenire lentavefit, secundo tertioye commo-
futura. Pofro ihesauriim vestrse ecclesise, nlsi forie nila, si non saiisfaclioiie congrua emendaverit',
pro redemptione captivoruin, vel faihis necessllale, pqtesialis honorisque' digriitate' careat, reamque se
aut emptiohe lerrarurii ab aliquo dislrahi prohibe- divino judicio exisiefe de perpetrata iniquitale
miis. Sane veslris archipresbyleris, el archidiar cognoscat, el_a sacratissimo corpore ;ac sapgiiiiie
conis interdicimus, ut ecclesias vestras, et earum Dei el DomininoslriRedempfofisJesu Cliristi alieiia
presbylerPSj seu clericos, prajler archiepisccpi et fiat, atque ln extremo exaroine dislriclse: ullloni
loliu3 capiluli veslri ccmmune censilium, inlerdi- subj'aceat, Curictis auiem eidem ecclesjsejusia sei'-
«ficnis serilentise subdere non praesumant. Praetefea . vanlibus sit pax Dpmltii npslri Jesu Cliristi_,quale-
quieli vestrse ecclesise propensius irilendentes, et nus et hic frtictumMienseaclinnis senlianl, et apud
ejiis servafe juslitiam cupierites,consuetudines, quas districtum judicem prsemia felernoepacisinveniaut,
B. Siephani ecclesia ei ex antiquo debere cognosci- Amen, amen,,.,'.,;"'.
tur, et quse contirienlur in libro qui nuncupatur Egp Calixfus cathoiicae' Ecclesise
' episcopus, siib-
Regrila, conlif.mamuSjut videlicet in Ptirificalione B scripsi. ;
beatae Marise,canoriici S. Stephahi ad pfocessionem Daium Romse xv Ral.. Marlii, indiclione xiii ,
converiiaiit, et «ereos septuaginla duos exhibeant. Iiicarnationis Doininicseanno 1120, poniifiCatus aii-
Inccena Domirii, cum candelabfis, el maj"oricruce lem domini Calixli II papaeaririosecundo.
ad sahcti clirismatis coiiTectionem coriveriiant, Tn :...Lxxvi;
Sabbato sanctb sexlibras cersead magnum cereum Ad Arelatensem, Aquensemet Ebredunensem afchi-
facienduni praebeianl;canoriiCosquatuor ad Iegendas episcoposel cmicigsepiscopespefpfovihciam.
(jualuor 4leclicnes , et pfseter illes presbylerum (AniiolI20, Febr. 18.) ; _
caijpnicumadecllectarij. Ipsc die Paschae, brachium [DE BELZUNCE Antiquili de iEglise"; de Marseille,
S. Stepharii curo processione solemniter afferant. lom.'l, p.442v[
In SabbatoPentecPsies dues canenicps ad iegendas . CALIXTUS episcopus, servus servoruhi Dei, vene-
duas lecticnes niiltarit, etprscler illps presbyleruiri rabilibiis fratribus ATTONI Areialensi, FULCOKI
canpriicum ad collectam. In messiene, el vindemia Aqnensi, et [GUILLELMO] Ebfeduhensiarchiepisco-
el cseleris episcopis jjer provinciairi, saJuteroet
Poliaci, Ceram quse sufiiciat. In festo S. Stephani in pis,
beiiedictioiiein.
Augusto, vaccarii,"vel quatuoi* solidos, ci modiiiin C aposlolicam
Massiliense moriasletium ad Rbmanani speciafiter
vini.Io"~01lrajurensi'vindemia, ceram qiisesufficiat.
Per lotum annum, dum erit vinum iri cellario Ecclesiam perlinefe,'veslra, ut credimus, dileclio non
S. Joannis, culiilum tinum candelse iri uriequpque ignorat. Quaniobrem fraternitaiem vestram rogahius
.sefo tfibuant. Si canonici simul ecenaverinl, cande- et pfaecipiriius,ut possessiones omnes, qtiaslpcus
lain in ccena, quantumTueril; sin aiitem, unicuique idem per ffiginta et ampliiis annes ieijiiisse crigrio-
'canonicc, qui moraluf a Nigra Porla iisque ad arili- scitur, quielas et jam in" pesterum dimiltatis. Si
aulem juris qiiidqiiaro in eis se habereconfidit,
qituiritnurtiiii, dimiditim pedem caridelse, prseposiio qnis
uinain unain, decauo siinililer. In Nativilale Doiriini, sedem apostolicaih adeat, ei nos ei plenaria pote-
sicntin'Pascha, brachium -S. Slephani ciini proces- slale jusiuianifaciemus.
. Daluro Valenliaexii Kal. Mariii..
sione solemniter afferant. De lolo monte, clerici,
seu laicl, declmam parochise veslrse alfribuanl, laici :':: J^XVII : ...;
ta.hien omnia jufa parochialia ecclesiae S. Jpaniiis PrwUcgium prb moiiaslerio Cluriiacensi.
" Baptistse persrifvailt. Si quando fit placituin Dei
oblatio iiiter Sahcti Joannis, et Sancli Siephani (Aiino;lI20,Febr.22.);
.canoriicos dividaiur. Ccemetefium S. Siephani, cuni ,[MANSi,.Coud/.XXI, 208.] ''•.
eieeiriosyna casafi, utfiusque ecclesise comrtiune CALIXTUS episcopiis, servus servorum Dei, cha-
perinaheal. Ih receptione lani fegum, quam epi3co- rissihio in Cbristo lilio PoNiio Cluiiiaceusi aJjbati,
pbruiri, cierici S. Stephani ad eccleslam vesiram Cjusque successprihiis fegularitei' substituendis in
cum sericis cappis veniant. In electionc Bisiinlini perpeltium. .
archiepiscopi, clerus ct populus civilalis, secundnm Religicnis: nionaslicsc modernis temporijjusspe-
aitliquaiijecclesiieveslne coiisuetudinem, iri capiiulo culuin, et in Galliafum pariibus docunienluro, B.
veslfo Cqnveniarit; universas eliam consuetudines, Pelri Cluniacerise mbnasteririm, abipso suaefurida-
et teiiores, quos a tempore Salinensis Hugonis lionis exordio sedi apostolicce in jus pfopfium est
archiepiscopi vestri, usque ad lempus jam dicti oblalum. Proihde Palres noslfi sahctse recprdalionis
fratfis nostri 'Hugonis, veslfi simililer afcliiepiscopi Jpannes XI, item Jpannes XII, Agapiius II, Bene-
qui in Jerosolymilaria peregririalioiie defunclus est, dictus VI, itein Beriediclus VH, Lec VII,TlemLeo
veslra ecclesiai tenuit, et possedit, nt deinceps inle- IX, Gregoriiis VI, iterii Gregofius VII, Alexander
gre quieteque teneal, et possideat, fifmilale perpetua II, Siephanus, Victor III, Urbanus II, Paschalis H,
stabilirous. Si qua igitur in futurum ecclesiastica et GelasiusII, Ecclesiae Romanaeponlifices, locum
 1165 EPISTOL^ ET PRIVILEGIA. ICS-
jpsuui singiilaris dilectionis ac libertatis prseroga- A quos dominicaluras appellant, qui vestro sumplri a
liva donanmi, et universa ei periinenlia privilegio-. monasleriis, et cellse vestroe c|ieniibus excoluinur,
lum suorum saneiionibus rinihivefurit. Stalulum i sine omni episcopofuro et episcopalium minislro,-.
cst enim ut oinnes ecclesise, cceirieteria, menachi, rum contradiclione deinceps quielius habeatis, qui
eilaici universi jnfra ierminqshabifantes qui sunt; vestra peregririis fralribus et pauperibus erogatis,
a rivo de Sainai.etab ecclesia Rusiaci, et cruce de, Ecclesise omnes, quse ubilibet ppsitae sunt, seu ca-
Loriiaiii: a termino quoque molendini de Tqrna- pellaeveslrte, et ccemeteria, libera siiit, et omriis
sacb, pef viliam quse dicituf Varenlia, cum nemore exactionis immunia, prseter consueiam episcopi pa-
Burseiq ; a terminp eliam qui dicilur Pefpis, ad ratam, et juslitiam in presbyteros, si adversus sui
rivam iisque ad Salnai : sub appsfplicse tantnni ofdinis digriitatem offenderint. Liceatque vobis, seu
sedis jure ac tuitiene permaneant. Neque ipsi.Clu- fralribus vesliis, in ecclesiis vestris presbyleros t\i-
iii.icehsisTpcl presbyteri, aiH eiiam parechiani, ad gere. Ita famen ut ab episcopis, vel ab episcoportini
cujuslibet. nisi Rcmani ppntificis, et Cluniacensis vicariis, animarum cufam absque venaliiate susci-
abbatis, coganlur ire synodum vel cpriveritum, Sane piant. Quam si committere illi, quod absil I ex pra-
pfo ahhatis, moiiachoruni, seu clericoruni, infra ' vitate voluerint : tunc presbyleri, ex apostplicae
"
prsedictosvterminps habitantium ordinatiorie, pro sedis benignitale, -cfficia celebrandi licentiam cpn-
cJirismaliscorifectione, JJJ'0sacr| olei, ecclesiarum, ai- seqtianttir. Ecclesiarum vestrarum consecralieiies
larium,etcc3meteriorumconsecratione, Cltiniacense si dicecesani episcopi gralis noluerint exhiljere, a
nionasiefiuro, quein malueril, anlistitem c.onvocel. quolibet catholico suscipielis episcopq. Nec eella-
Cluniaceijses monachos ubilibei habilanles, ntilla rum vestrarum ubilibet posilarum fratres,prq qiia-
pmriimodo persona, prseter Romanuni pontificem, libetinterdiclionevel excommunicaiione,,divinoriim
ot legaliim qui ad lioe missus fueril, excominunicel officiorum suspensionem patiantur ;. sed tam mo-
arii interdicat., Porro si nioriachus, clericus, aut nachi ipsi, quam famuli eorum, et qui se profes-
laictis,siye-Ctijuslibetordinis professidnisve persona, sionis monasticae devoverunt, «lausis ecciesiarum
nisi fprte ccrla de causa excemmunicala sit, Clu- januis, non admissis dioecesanis, divinoe servitutis
niacensium claustrqruni mansicnes elegerit, absque officia celebrent, et sepuJlurae officia peragant.
contradicticne alicuj"ussuscipiatur, et qtise de suo Percnssuram quoque proprii numismatis vel mone-
jur.e attulerit, libere a monaslerio liabeanlur. Alla- tse, quandocunque vej quandiu vobis plapuefil,iia-
i*ia,cceroeteria, et decimaeCluniacensium monach*- beatis. Hsec igiluromnia, sicut a nostris pr-aedeces-
rum, et, qusecunque juris eoriim sunt, a riemine ,„ soribus conslilula sunt, ita ei nos auctoritate apo-
auferantur, vel minuanlur. De monachis aut mona- stolica constituiraus,*»et prseseniisprivilegii.decreio
stef iis, Cluniaceiisibus, nulii episcoporom , salvo confirmamus. Praeterea, fdi in ChfisioiPonli, quem
jiirecanonico, si quod in eisbabent.iiceatjudicare, nos in Viennensis ecclesiae positi fegimirie, nostris
scd ab aljbate Cluniacensi justilia requiralur. Quam per Dei graliam manibus in abtelem consecravi-
si apud euiri invenire iiequivefit, ad sedem aposlo- mus: et personam tuam, et Iocum cui Deo auctore
licam recurraluri In abbaiiis, quae crim suis abba- prsesides, totis dileclionis Visceribns ampleclentes,
libtis ordinationi Cluniacensis monasteril dalae sunt, el quieii veslrse aiteniiusprovidentes.hcec adjicienda
videlicet S. Marlialis Lemovicerisis, S. Eparchi censuimus : ut abbatiarum vestrartim electis, nul-
Engolismensis, moiiasterii novi Pictayis, S. Joannis lus episcoporum sine commendatiliis Cliiniacensis
Angeliacensis, liionaslerii Lesalensis, Moysiacensis, abbaiis Htteris , consecrationis, vel ordinationis
Figiacensis, et S. iEgidii Nemaiisensis; inArvernia, manus imponal. Alioquin ei consecrafor, tatiqtiam
Mausiacensis, Tiarncnsis, Menacensis ; in ejiisco- constitutionis aposlolicaepraevaricalorvgravi(>ri snly-
patu Eduensi, Vizeliacensis ; in Autissiodorensi, S. jaceat ultioni, etconsecrati eleclio, sive ordinalio,
"Germani; in Cameracensi, Hunoldicnrlis; in Roiho- donec apostolicae sedi el ejusClGriiacensi monasierio
magensi, abJjalia apud Ponlisaram ; in Tarvanensi, JJ j salisfiat, irrila habealur. Porro presbyteris paro-
S. Bertini, elS. Wlmari ; in Italia, S. Benedicti chialium «cclesiarum, S. Marise,et S. Odonis, Clu-
super Padum, sine Cluniacensis abbalis prsecepto niacensium, ejiciendi el siiscipiendi in ecclesiam
nullatehus. eligant.- Pro altaribus et ecclesiis sive ex antiqua consueludme poenitentes, et nujjliales
(lcciniis vestfis, nulli episcoporum facullas sit, gfa- Chartas facieridi, licentiam indulgemus. Prohibcri-
varoen aliquod vobis aut moleslias irrogarei "Sed tes, tam Matisconensem episcopum, quam et ;alios
sictit eorum prqmissiqne qtisedam ex pafte, qtiaedam siiper hoc, vel super aliis,qiise staluta stfnl vobis mo-
cx integro habiilslis, ita et iii futurufti habeatis. lestias irrogare. Si. qtiis igitur atisu lemerario, etc.
Ecclesiaruiri veslrarum decimas," quae a lai.Cisobli- Ego Calixtus catholicae Ecclesise episcopus, sub-
nenlur, si secnndum Deum eoruni poleslati snbtra- scripsi.
here 'yesirse feiigionis revcreniia poleril, ad ve- Dalum Valeiitiseper manusChrysogoniS. R. E. dia-
stram , :eV'pauperiim gubernaiiPnem, vpbis liceat coni cardinalis ,ac bibliolhecarii, vm Kalend. Maflii,
possidere. Decimas labcrum veslrerum, pfo quibiis indict. xm, Incarnalionis Dominicaearino 1120, ponti-
tam vos, qu.am alios nionasliese religionis viros ficatus aulein domini Ca.lixli II papae, ;anno se-
itKjuieiare episcopi consueveriinl, illorum videlicet, ciindo. •
1167 . CALIXTMI'PAPA II08
LXXYHl A per nos recriperata surit vel acqnisila, scilicet Pqm-
. 'A
M canonicos Viennerises.— Antiqua Viennensis Kc- peiacum, Sasserlum, et castrum de Malavalle, Vien-
clesim privilegia confirmat. riensi Ecclesise in perpeluum confirmamus. Coamele-
"(Anno1120, Febr. 23;) fiurii vero quod doroiririspraedecessor nosier sariclae
[MANSI, Concil. XXI, 191.] inemdfioePaschalispapa circa B. Maurilii ecclesiaih
G*LixTtisepiscepUs, servus serycrum Dei, dileclisfi- consecrayit, libefum esse sancinius, ut eorum qui
liis PETRpdccano,et canqnicis sive cIeric|sYiennensis illicsepeliri.dcliberaverint, et deyotioni, et extremse
Ecclesise.lampraesenlibusquamfuluris, in perpetuum. voluntaii , nisi forte exeommunicali sint, nuHus
: Elsi Ecclesiarum omnium cura nobis ex aposlp- obsistat, salvo niroirum pfpprise jure parochise. Ad
licae sedis admiiiislraliene immineat, Vieiinensi la- hoec, pro ampliori Vienrierisis eoelesiaedilectiqiie,
men specialius ccnvcnil sludio providere. Ipsa eiiim ahte Viennerisem archiepiscopum per; provinciairi
primum, disponente Deo, soliicitudini npstrae cqm- suam cruceni deferri cortcediinos, et ;yiennenseih
luissa est, et ad ejus regimen nos episcopalisgraiiam Ecclesiam ajicui subjacere legato, nisi cardinali" vel
consecralionis acccpimus. Ex comniunis igitur et alii de Roriiana provincia, qui a ;Romani;pontificis
siiiguiaris dilectionis debilo incitati, malrem ve- latere dirigilur, prpiiibemus. Porfo in ccclesiis quas
stram, filii in Chrislo charissimi, sanctam Vien- K iu Viennensi episcopatu post assunipluro aposlolicse
nensem -Ecclesiam diligere, honorare, et B. Petri sedis riiinislerium Corisecravimus,Viennensis archi-
palrocihio decrevimus confovere. Omnein ifaque episcopus eamdem, qnam Iialjuerat arite, inlefdi-
dignilatem, et munilionem, ac liberaiitalem, quam cendi, ac ordinandi habeat prilestatem[ Sarie intfa
vcl per autheniica prsedecessorum noslrorum Sil- claustri ambitum, ubi cleficorutn marisiones conli-
vefiri,NicoIai, Leoiiis, Gregoni, et caelerorum Ilo- nentiir, nullus onjnino laicorum deinceps habeat
iiianoiliin ponlificum pnvilegia, vel per imperatp- mansionem, aut assullurii, vel rapinam laeere. seu
rnm, regum, principtim, el CSSt8ii)l*mn fidelium corporalem cuilibet audeat injuriam irrogare. Si
largiliehero ccucessam ebtinet, nes qupque, auclere qna igitur in fnfuruni e-cclo^iastJcasaecularisveper-.
Deo, coucedimus et prsesenlis privilegii pagina con- sona, hahc nostrae conlirmalipiiis vdiconcessionis .
firmamus. Ut videlicet. super seplem provincias pnginani sciens, ceiitra earii leroere' venire lenta-
primatum obtineat : super, ipsam Viennensem, verit, secundP lerliove commoriila, si riori satisfa-
stiper Bituiicam, Burdigalam, Auxitanam qnse clione congrua eriiendaverit, potestalis horiprisque
Sjovempopulitanadicitur, super Narbonam, Aquen- dignilale careat,.fcamque _56diviiio jndicio existefe
sein, «l Ebredunensera, el in«eis Viennensis arcjii- Q de perpetrafa iniquiiatecogrioscat et asacralissiroo
episcopus Romani ponlificis vices agal, synodales corpore ac sanguine Dei et Doroini nostri-Redemplo-
convenlus indicat,, et negolia ecclesiastica juste ris Jesu Christi aliena ffat, atqtie in exlfemoexa-
canoniceque definiat.. Porro illa se.x oppida vel miue disirictae ultioril -sribjaceai:Cuiictis auterri ei-
civitales, Graiiaiiopolis videlicet, Valenlia, Dia, dem. Ecclesiae jusia servantibus sil: pax Doinini
Alba, Vivarium^ Geneva, Maurienna, in ejus fan- noslri Jestf Cltristi, quaienus et hic fructum bonaj
qtiairi in proprii metrppolitani obedienlia el sub- actibnis seriliarit, et aptid districtuiji Judieem prse-
jcctiorie permaneant. Taranlasiensis aulem archi- iriia seiernse pacis inveniant. Amen, ameri.
episcopus, licet- aliquihus habeatur ex aposiolicae Ego Calixtus calholicse Ecclesise episcopus.
sedis liheralitale prselatus, Vieniiensi archiepiscopo Datum Valerilisev Kal. Maftii, Iridiclione decima
taiiqriam primali suo subjecltis obediat. Sarie in tertia, Incarnatiqnis Doriiinicsean. 1120,ponlificatu~s
Salmoraceiisi arclildiaconia consecralioiies, vel or- autem doriiihi CaJixti Hpapae aririo secinido.
diiiationes, el qtiidquidad ponlificale officium per- ". LXXIX. ;"'.''
tinet, VieiJhensis Ecclesia prseter alicujus inquieta- Ecclesim Coinpostellanm tnelropoliianam Ecelesitv
tiouein seu'diminulionem haheat. Abbatia quoque 'Emeritaiimdignilaiemdelegai.
S. Peiri foris portam Vienrise sita.et intra eamdem Ij I) (Ahno 1120,Febr.26.) "{'"
Ufbein abbatia S. Andreae_hna monachortim, altera [FLOREZ, Espand sagrgda, XX, S92'.]
saiiciiinonialiuni, abbatia S. Tcuderii, el abhalia CALIXTUS episcopus, servus servofuiri'Dei, v.enera-
Sariclse'Mariae de Bonavallc, quse, prsestante Deo, bili fratri DIDACO Coniijostellanoai-chiejriscopo,salu-
hostris sumpiibtis et nostris esl fundala laboribus, tem et apostolicam benedictioriem.
iti: sscpedictaeViennensis ECcIesiaej'ure ac subje- Omnipptenlis dispesitipne mufaiituf temppra, et
ciione persistant. ln ipsa eliam Romanensi ecclesia, transferuntuf regna. Hiric est qucd magrii quondam
• quamvis Rdmaiiac se faciat liberialis,, visis tamen nominis nalipnes detritas et dcpressas,
exiguas vero
prsedecessoriiin noslroriim privilegiis, et imperalo- quandpqueleginius exaltaias. Hinc esi qucd in qui-
runi prsecepiis, lam in saeclilaribus, qtiam, in regu- busdam regiehibus pagannrum lyramiide peientise
, laribhs clericisel carionicis inibi ordinatis vef ordi- Christiaiiaj dignitas conculcatiir : iiiquibtisdaih Jtem
nandis, pbnlifices Yienneiisss omnem habere decer- Chrisliani nominis potestaiem piigarioriim feriias
jiiimis polestaierii. Similiicr in ecclesia B. Donati, occupaVit, sicut et Eroeritariaeciviiati constai pec-
ei B. Valerii, ct Ccclcsia B. Petri de Campania, el catis exigentibus accidisse. Crimeiiim iriter nobiles
. Beatsc Marioe de Annoniaoo. Caslra prseterea qn-se Hispaniaruni civitates et ijjsa.nobilisappaferet, ita
 1169 EP1ST0L.E ET PRIVILEGIA. fI70
divina dispositione mulatis lemporibus Moabitarumi A i tXXX,
sive Maurorum esl tradita polestati, ut in ea, et' Episcopts, abbgiivus, clericis, elc, per Eineriianam
pontificalis gloria, et Chrislianse fidei dignitas de- et Bracarensemprovincias coiislitutis sigriificat se
Didaco archiepiscopo Compostellano vices suas- m
perierit. Ipssequoque suffraganeae civila.tes,exceptis~ eorum parlibus cpmmisisse. .;
duntaxal liibus, Colimbria videlicet et Salmantica,•
(Annoll20,Febr.27.)
atqueAvila, in quibus adhuc per Dei gratiani epi-
scopalis cathedra perseveral, eadem lyrannide pc- [FLOREZ,ubi supfa, p. 29S.~|
cupalae, a sua,siniilitergloria,exciderunl. Caelerumj CALIXTUS episcopus, servtis servorumDei, dileclis
ip muiatione hac nos ex consueta sedis apqstolicse ffatribus etcoepiscopis, aljbatibus, clericis, pfinci-
dispensationejuxta fratrumnostrorum corisilium ett pibiis, et caeteris fidelibus pef Eiheritanam et Bra-
honori. Dei et aniroarum saluti diiximus providen- carensem provincias conslitulis_. salu teih et aposto-
! ;
duin, ne aui illis Christianorum reliquiis propriii licam benediclionem."
capitis deesset unitas, aut tam nobilis Ecclesiae pqn,- Antiqua: sedis aposloJicse inslitufio exigit,el Cha-
lificalis. omnino, deperiret auctoritas. Ob majoremj rilatis.debilum nos compellit, eo^ qiii "et pfope et qrit
igitur B. Jacobi aposloli reverentiam,.cujus gloriosq longe stint positi visitare et saliiti oirinium sollieite-
corppre veslra Ecclesia deceratur, et ob prsecip.uam . B
* providere. Quamobrem, filii in Chrisiocliafissiriii,.
gersonse suaediJeclioneL%.supp;Ucantenepote nostro} necessarium duximus venerabili fratri rioslfo IK.
IJiefoiiso Hispaniarum rege, et fratribus nostris H. Compostellaiio archiepiscqpo in paflibiis vestris vi-
Portugalensi, episcopo, ac ,P. Ciuniaceiisi abbate, ces nostras committere, qui una vobiscum quse aptid
necnrin et Laurentio Ecclesise-veslrsecaiioiiico,pra3- vos fiunt ecclesiastica negotia diligenler audiat, et
fata iiietropoli.s dignitatem lionorabili ac cleri et. opporiunilalibus veslris ef ecclesiarum vestrariim
populi multitudiiie abundanti, Compostellanse sedi: seduJa suslentatione prPvideat. Rogamus'ifaqiie
auctore Deo coneedimus: ejusque suffraganeos qui.: universiialem veslrairi ,et praeeijjiriius, ut eum lan-
vel mpdp sedes proprias oblinent, vel in futurum, ' qiiam vicarium hesirumrevereriter suscipere alqrie
Domino miserante, obtinuerint. tibi , charissime debila ei humilitaie Pbedire sicutB. Petfi Jlii pro-
ft-aler et coepiscope Didace, tuisque suecesscribus,' curetis. Praeterea cum opportiihitas ecclesiasiicse
utilitalis exegerit, ad ej'us yocalionem conveniaiis,
inetropplitanojureordinandosregendosque subjici- et
nius, et_iii.cjvitatibJisillis quse proprios olim anlisli- synodales cum eo convenlus ad lionorem DomiiiL
les iiabuerunt, si cleri et popiili niultiludo el vota celebretis, quatenus collaborantibiis vobis corrigeri-
meruerint,, episcopps prdinandos, liberam vobis'g , da corrigere,.etGonfirroanda possit per Dei.graiiam
concediinus. fticultatem; Vestra igilur interest ita ^ confirmare.
deinceps-Ecclesiani Roroanam diligere, ita i.n ej'u* Dat. Valentiaeni Kal. Martii..
obedienlia el fidelitate persistere, ut in ejus bene- LXXXI. -
yolentia et.liberalilale archiepiscopi conslituti, liu- Speciales lillerm ad Composiellanutn arcltieptscbputii.
jus gralia dignifatis inveniamini digniores. Si quat (Anno ti20, Feb. 27.)
ergo iu futurum.ecclesiastica ssecularisvepersona, > [FLOBEZ,ibid,]
hanc noslrae-conslituiiqnis paginam sciens, Contra, l' CALIXTUS episcopus, servusseryoruro Dei, vene-
eam lemere"venire lenlaverit,,secundo lerliove eom- rabili
fralri DIDACO Corop.oslellano -arehiepiscppq
inonita, si non satisfactione eongruaemendaverit, ' salulemet
aposlolieamb.enedictionem. >
poleslatis henprisque sui dignilate careat, reamqueJ tuam et co.mmissain,iibir,3Eccl.esiani
se divino.'judicio existere de perpeirata iniquitate' Etpersonam
quanla
agnoscat, et a sacralissimo corpore acsanguine Dei, 1 hibilio dilectionisgratiaco.ropIc.clamtir,.ppe.ri]me.xr
ei Domini Redemptoris nostrT Jesu Chrisli aliena:lt manifestat, Tibi.eniin.super Jfonerilanam et
Bracareusero proyincias. vices nqstra.s ^pmhiishnus,,
fiat, alque inextremo examine dislrictseultionisubT ' et B. Jacpbi eccLesiam.
m.etrppolitanae .djgnitatis
jaeeat: obedieiiiihus.aulem alque servantibus sit1 1"
gloria.decoravimus. Horiamurilaque.fnaterniialem
pax Domini iiostri Jesu. Christi,. qu.alenus el hie' tuam et monemus in Domino, ,ut _Rp.manae Ecclesise *
fructuin bonse aclipnis percipiant, et apud dislri-
beneficium recognoscas, et injunctam ,tjbj.obedipii-
clum judicem prsemia aeternaepacis inveniant. Amg».
tiam, ita cooperante Deo,.adim.pIere siudeas,. qua-
lenus et illisquoruni tibi. cura conJiiiissa est salu-
br|lerprovidere,..et B, Eelii, semper pp.ssis,gratiam
prqmereri",,
Datis.Valentiae i« Kali Martii,
.- . LXXXII.
Bene valete. G[undisalvum], Colimbriensemel J[erg.nyttiuni].S.at-
' Datis manlicensem episcopgs,jul?et,-•... metrgpptijm Di.dacp.
Valeniise per manum Grisogoni, sanclae Ro- obedire, „.-,,,:;;,
iiianae Ecclesiaediaconi cardinalis ac bibliqthecarii, , (Arino1120, Maft. 2.) "' f
iv Kal. Martij, indict. xiii,Tiicarnationis Dominicae! '
[FLOREZ,ibitl., p. 294. '"'""-'"'
aimoi.l20,pontinealusat!temdeminiCaiix(iIlaniioii. CALIXTUS episcopiis, servtis servoruni Dei, veno-
 il7i ~~"
CALIXTI II PAPT5 ^- 1172
rabihbus ffatribus et coepiscopis G. Colimbriensi, A ;
& LXXXV.
J. Salmaiilicensi saliitem et apostolicam benedi* Ad Petagium Bracarensem rpiscopuui:
cliouem.
(Anrio 1120, Mart. S.) : ,
Commissi nobis officii auctpritas nos cqmpellit, [D.RodriguenACuNnA dos bisposdo Porto.
Catalogos
ut pro Ecclesiarurii omnium statu sollicite per Dei Porto, 1742, foh.jjarl. li, p. 10.]
graliam exislamus. Idcirco, fralres charissimi, tam GALIXTUS episcopus, servus servorum.Dei, vene-
vuhisquam vestfis Ecclesiis duximus prpvidendum, rabili frairi PELAGie-Bracarensiepiscoqosalutem et
uf secundum , siyTraganeorum episcoporum corisue- apostolieam benedictionem.
tudinem capnlad quod debeaiis recnrrere habealis., Portogalensis episcopaius ecciesias, qtiasBraea-
Pprro sp~Iici.ludin.ein hajic yerierabili fralri nostro et rensisEcclesiausurpabatjdomnuspraedecessoriioster
coepiseopp Didacc Composlellan.oprovidimus injuh- sanclae memoriae Paschalis papa confralri nosiro
gendam. Prsecipimus itaque fraternilali yeslrse ut ei HiigoniPorlngalensi episcopo, seciindum aniiquani
super vos et feliquos vestrrc proyinciae episeopps ef terminorum definitionem , resfituendas: litiefaruro
jjafochias.archiepiscopo exliberalitate sedis aposto- stiarum auctorilate mandavit, quod crini niiiiime
licse eonsliluloplenani deiiiceps obedientiam, et re- implcrelur, ipse canonicam, tam super easdero ec-
verentiam deferatis, et B. JacPbi GpnipostellanamB clesias,quarosuper eonleroptores, justiliam asseeutits
Eccles|am m.alrem, yestram in posterum cogno- est. Qua postea similiter audaci lemeritate coinper-
.scalis. ta filius nester B. presbyter cardmalis, in parlibus
Dat. apud Castrum Cristain, vi Nnnas Martii. illis aposfpJicsesedis Jegalus, graviorem,; sicul acce-
LXXXIII. pimus, inde in Btirgensi coiiciJio senlentiam pro-
* Ecciesice
Potiugalensis proieclionemsuscipit posses- mulgavit. Nos itaqne, pnedicli demini neslri yesti-
sionesque confirinat, gia subsequentes, iterata sedis apestplica prsece-
(Anno 1120, Mart. 2;) ptione. mandamns, ut infra quadraginta dies, posl-
[Menliojiiyus.privilegii exstat apud RIBEIRO,Dis- quam ad le litterse islae pervenerint, praedicto fralri
sertacones chrbriblogicase cfiticas sobre a liisioria nostrp Hugpni Portugalensiepiscopo.easdem Eccle-
de PoftugqL Lisljpa, 1810', 8°, t. V, 5."[
'' ' ias, cum rerum suarum facias jnlegritate restilui.
LXXXlV. '; Alioquin nos ex tunc saepedieli domini riostri, et
Ad episcopos,p.riiwipes.,comites, mililes et cwlerosi legali sul seiilenliarii, aeqiiilate canqnicapromulga-
fidetesper Hispaniam. tani, apostoiicsesedis auctorilaie coiifirmaiiles, liba
(Anno 1120, Maft. i.) pontificale cfficium, donec ei salisfacias, Inlefdi-r
C cimus
[FLOREZ, Esp. sagr. XX, 316.]
CALIXTUS episcopus, servusservoruraDei, dilectis Dat. Beveris in Non. Martii.
fratribuset filiis episcopis, principihus, comitibus, LXXXVI. '
miHiibiiset cseteris fidelibus per Hisoaniam, salu- pro eeclesia' S. Murtm Magddieria;V"e-
Privi/egrtunt-
teiri et apostolicambenedictionem. sontionensisi
Egiegiaj memoriseIllefensus rex defuncto geueio (Anno1120, Mart. 11.) r
iJobi!isrecordalionisRaymundPcpinite,fratrenostro, | Mhnoires el documenlsinddits de la Franche-Comle,
filium . ejus regem instituit, etregnum ei per jura- totiJ.il, p. 317.]
nienta polentium slabiliyit, prout vos ipsi certius; CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei.
cognovislis : postea vero ijisius pueri regis lriater, ConhTmamuscdncessam a bonaemerooriaeHugone
prsedicli regis filia, cum etim coronari fecissenl, Salinehsi Bisunlino archiepiscopo, claustri vestri et
alia juramenta prioribus contraria violenter exlorsit; domorum ei;adhserenlium libertaiem et conductuiii
eiad filii sui' destruclionem malernse pietaiis oblita! in urbe, sicut in ejusdem archiepiscopichirograpiio
conatus sui molimineiniendit. Quod profeeto.qtiami conlinelur. Confirmamus eliampossessiones quse ab
impitim sit, et omni fationi conlrariuni, omnis i*a- . _j; eodemfralre collataesuni, videlicelraansum armarii
tione utens facile polest advertere. Nec puer enimi capellani ctim furno.et appendiciis suis : vicum ad
avi sui beneficio lam irrationabiliter defraudari, capttt veslrae ecelesiaea paiteoriehtis inter mansum
nec mater adversus iilium tanla debuil neqtiitiat " S.iboiiisei Varnerii, et maiisum Odonisa parte oc-
aniiiiari, ut per eam quod filio "uraverant, ad aliudI cidenlis, viam a. porta ejusdem civitatis usque ad
cogerenlnr.;Apostolicaigitur auciorilaie praecipimus ; refeclorium vesirttm a porta meridiana, terra quae
ut pro sequenlis juramenti Jexlorsione, quse a prae- est a porla Arenarum iisque ad dorinitorium cano-
dicia reginafacta est, nullusomnino dimittat, quin, nicorum, siye veslita sit domibus aut vjneis, sive
ftiio ejus primum observet inviolabijiter juramen- vacua sit, iienjtusquod felel juxta uibem . ......
•ttiin, Ciini'eniiiJ posl jusjuraiidum legilime iaclum, Bisuntii, ecclesiam Sancti Jticobi infra arenas cinn
aliudfieri non deriuerit quod postea coiiira illudj appendiciis suis; mansum Remigii. supra Dubiiu;
' marisum CoiJStantini
cxlorlum est ininiine obseryandum csl. juxta molendinum,iii vicoBa-
, Dal. Veiicriis, iv Noii. Martii =pleniijpaiiem victim Baplenti, redditus qui dicuntui*
Manaydse iti torculari Naal, foragium veslrse quod
expugnavistis duello contra Huljaidum dc Abbans,
1173 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. 1174
terrara ecclesiae vesirse sive sit veslita vineis ault A Maurilii, Sancti Georgii,. el ecclesia. Sancti Alexan-
domibus, sive. vacua sit, tres solidos censaales inl drjj, Sancti Eugenii de Concurelio. Nulli ergo honii-
piacito generali ex dono Slejihani vice-comitis, de- num facultas sit vestram ecclesiam lemere pertur-
cimas parochise veslrse, sicut eas hactenus canpnicee hare, aut ej'us possessiones auferre.vel ablatas reti-
ppssedistis, anliquas queque et rationabiles ccnsue- nere, minuere,. vel leraerariis vexationibhs fatigarq,
tudines ipsius.Ecclesise ratas habere censemus. sed omnia integra et illibala conservenlur, eoriini
. Datum Vapnuci (30) v Idus Marlii, indict. xm, an. pro quorum suslentalione et gubernalione concessa
Incarnat. Deminicse 1120, pcnliticatus autem demnii sunt, usibus omhimodis pi'ofutura. Sana illa feudo-
CalixtipapaeIIan.il, rum beneficia, quse.venerabilis frater noster Jofda-
LXXXVII, nus Mediolanensis archiepiscopus vestrae'.ecclesiae
Canonica; ad Plebetri mariyrum (Ulciensis) discipli- in prsenominatis ecclesiis ad comhiuriero fralfurii
nam, possessiones, privilegia , confirmat. (Hanci suslentalionem concessit vobis, veslrisque succes-
bullam esse Astaedatam die 28 mensis Martii anni1 soribus auctoritate
1120 leslatur Gicfrede in Htsl. palr. Monum.,' aposlolica couDrmamus. Sta-
Aug. Taurin., 1836, Scripl: p; 576.) luenles ulnulli oronino Ijceat ea deincepsa coramu.ni
[Vide Ulciensis EcclCsimChariariuni, Auguslse Tau- D fi-atrum ulililate auferre, subtraliere, yel iiiodis
"H quibuslibetimmulare. Ad vestram
rin., 1755, fol., p. 2.] prseterea, et,ec-
LXXXVIIL clesise vestrse quietem institutiones, et consuetydi-
* AdAmedeum
episcopum Maurianensein. — Prmcipill nes confirmamus, quoe in ecclesia vestra, vel in.ca-
ut ecciesiamS; Marim Secusiensem Arberlp prwpo- jjellis ad eam pertinentibus ralionabili delibcratiqne
sito Ulciensiintra dies 40 reslituat. quiele baclenus habilse cognoscuritur. Si qua igiluF
{Anno1120, Mart. 28.) ccclesiaslica ssecularisve persqna, hanc noslrae con-
, [Vide ubi supra.1 stitutionis paginam sciens, cpnlra eani lemere ve-
..'.•",' ' ^LXXXIX. nire teniaverit, securido ieiiiove commonita, si
Eccletite S. Joannis Modoeiiensis possessiones con- non satisfactione congrua eme.ndaver.it,,potestalis
firm.al. honorisque sui careat, reamque se divino judicio
. _ (Anno 11.20,Ajjril. 11.).'.. existere de perpetrala iniquitate cognoscaS, ef a
[GIULMI, MemoriediMilano. Milano, 1760,4°,V, 555.]] sacratjssimo corpore ac sanguine Dei et Domini
CALIXTUS episcopus, sej'vus servorumDei, diJecto> Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat atque in
fili.oGPILLELMO Modoetisnsi arcbipresbytero,ej'u.sque3 extremo examine dislriclse ultioni subjaceat. Curiclis
siiccessoriljus.canonice subsijtuendis in perpeluum. aulem eidem loco justa secvantibiis sit pax Domini
Sicut iiijusta poscentibus nullus est tribuendus'i C nostri J.esu Christi, qualenus el hic fruclum bonae
eiTeclus, sic legitime desiderantiu.m non est d.i.f- praemia aelionisipercipiant, et apud districtum
fereuda petiiio. Idcircq, dilecie fili Guillelme ar- j'udicero seleruaepacis.iiiveniant. Amen."
chipresbyter, ecclesiam bcaii Joannis Baplistse,.cuii Ego Calixlus cailiolicseEcclesiae episcopus. Datum
Deo auctore praeesse cognqsceris, sulj apostolicse se- Terdonse per manuro Chrysogoni sacrse Tiomanae
dis tuteiam suscipimus, et cum omnibns ad eam per- Ecclesise diacon. cardiii. ac bibliolhecarii, inldus
iinenlibus beati Pelri palronicio communimus. Ideml Aprilis,, indiclione xin , Tncarnaiidnis Dominicae
eniro locus a ncbilis memoriae Teodelinda reginaa. anno 1121, pontificalus aulem doirini Calixti papse
cpnstru.clus, amplis etiam henpribus, ppssessieni- II '-anrio n. ;
bus. et thesaurP. dilatus, veneratiene dignus habe-. \c. '".:''
tur et celebris. Pcr prsesentis igitur privilegii pagi- Monasiem Saiicti Saivatbris Papiensis bona etjura
nam apcstolica auctoritale staiuimus, ut quaecun- quaicunqheconfifmat.
17; ""
qne bona, quascimque possessiones, concessioneB ' (Aurio 1120,: April.
pontilicum, liberalitale princjpum, oblatipne fide- ''. [MARGARINI, Bull, Casin., loiri. II, p. 135.]
litim, vel aliis j'ustis medis in praesenii possidet, autt CALIXTUS episcopus, servus servofum Dei, dilecto
iu fiiiurum largiente Domiiiojusle et canonice pole-- in Chrislb lilio JOANMabbati vCnefabilisihohaste-
ii.i adipisci, firma tibi,. tuisque successoribus, el illi-- iii, quod dicltur Domini Salvalofis secus Papiahi,
bala permaneanl.ln quibus hsec propriis visa suntt ejusque" successofibus regularitef suJjsiituendis in
lioininibus exprinienda, Monasierium videlicet Saiiciii perpetiiuiii. .
Petri de Cremella cum ecclesia Sancti Sisinni; ; Officii rioslri nos hortatur auctoritas pfo eccie-
eccicsia Sancti Joannis de Blutiaco, Sancti Georgiii siarum statu satagere, ei quae fecie slaliila stint
de Coltiaco, Sancii Joannis de Castromartis. In Vel- stabilire. Qriamobrem, dilecie iu Chrislb fili Joaiihes
l.aieecclesia Sanctse M.ariseel Sancti Fidelis ;, eccle-- abbas, postulatioiii tuse clemcnter; arinttimtis, et
sia S. Jujiarii de plebe Cblonia cum capeilis; eccle- Domini Salvaloris monasleriiim cui, Deo atictore,
siaSancti EuSeJjii.In Sexlo ecclesia Sancii Alexan-- prsesides, cum omnibus ad ipsum periinentibrisj-ad
dri,, Sancli Miehaelis, el Sancii Salvatoris; ecclesiai exemplar prsedecessOrunTnoslroruttl saiiclae memo-
Sancli Mai'tini,Saneli Pelri,Sancti Michaelis, Sanclii riaeJoannis, Beriedicti, Paschalis Komanoi-rim pon-
Salvatoris, Sanclse Agaihae, Sancti Donati, Sanetii lificum. subiuiela apostolicae sedis excij-.imiiSiqupd
(30) Leg. Vapuwi.
1175 CALIXTUI PAP.E 1178;
videlicet monasleriiun Adeleis ihiperatrix augusta,.1A Romanse EcclesiDediaeonl cardinalis aCbibliotiieca-
suis imperisisrenovafum, sua nihilomirius libera-Jiiate rii, xv Kalend. Maii, indictione xiii, liicarnati Do^.
difasse cognpscittir. Praeseritis scilicet privilegii minicse il21,pofttificatUs autem rioriiiniCalixti papae
auctofitate slatuimus, ui quaecunque bona, quaecun- Hanno n.
'
qtie praedia urbana, sive rustica, culta seu iriculta, :':-XCL
(jriseCuiiquepossessiones, litensilia, vel qrnamenta, *Monaslerii S. Paulide Argoh pairociniiim suscipil^
vel a prsefata augusla, vel ab aliisfidelibus,: de suo. etbonaacprivilegiaconfirmau ......
jure, eidem monasleiio collata sunt, sive in futurum (Arino 1120, April.T7.) ;
cotxessione poniificuih, lijiefalitale principurri, vel [Vide LUPI(M.) Codicem diplbmallciim BergOinatis.
oblalioiie fideliujn jusle atque canonice poteril adi- Bergomi, 1784, foL, II, 907.]
' '. XCII. ' "'
pisci, firiria libi, luisque successofibus, ei illibala
permarieant. Decernimus ergo ut nulli omilino ho- Ecclesiat.S. Evasii Casqlensis privilegia et possessio-
rnintimiiceai idem coenobium temere. perturbare, nes confirmat;
arii ejris possessiqnes, siveTes, utensilia, velorna- (Anrio 1120, ApriL 23.) i
merifa auferre, vel ablala relinere, minuere, velte- [DE CONTI,Noiizie storiche di l.a cista di Casale,
rriefariis vexationibus faligare, sed oronia inlegra ^B tom. ],p;354,V
conserventur, eorum, pro qriofum susteniallone ac CALIXTUS episcopus, servus servoTum Dei, dilecto
giiljefnaliene cciicessa sunt^ usibiis omnimodis pro- filio GERARDP prseppsitp, et ejus fratribtisiri -ecc.lesia
futura. Nec decimse reddiluum praedicti monaslerii Sancti Evaisii regtilariter viventibus, lam pfsesenti-
boijiiiii Salvaloris ab ullius Ecelesiae praesule, vel bus quairi futuris iri perpetuiim. L
ininisiris exiganlur. Obeunlete, riunc ejus loci ab- D.esiderimn quod ad religipsiim prsepesitum, et
baie, vel luofum quolibet suCcessoru.ro, riullus ibi animarum saltttem pertiliere nionslratitr, auctore
qualibet subreplionis aslulia, seu violenlia propo- Dep, sine aliqua est dilatione compleridum. Proinde
naiur, nisi quem fraires communi conseiisu, vel nec petitiorti vcslrse benignitate debita impartiniiif
fratruiii pars consilii sanioris, secun,duin Dei timo- assensum, vitse namque canoiiieae ordinem queni
rem, et beati Benedicti Regulam elegerinl. Electus professi estis pfaesenlis pi-ivilegii auctoritatem Tir-
aiitern ad Romanum poulificem consftcrandus ac- niamtis, et ne cui post professionem exliibitam pro-
cedat. Clirisma, oleiini sancliim, consecraiiones priuin quid habere, vel sine praepositi, vel sine
aliarium sive basilicarum, orditiaiiqncs nionaclio- congfegalionis licentia de clau.siro discedere Jiceat
rum seii clericorttm vestrorurii, qui ad sacros fue- interdicimus, et tam vos, quam vestra oninia sedis
riiit ordines promovendi a quibusyis nialueritis *- apostolicse protectione munimus. Vobis itaqueve-
catholicis accipietis episcopis, Porro in, iifius mona- stfisque successoribus iri eaderti religione per Dei
sterii ecclesiis baptisma celebrari permitiimus, ubi gratiam permaiisuris omnia pefpeluo possidenda
prseterilis lemporjbus celebralum cognoscilur. Mis- sancimus, quse in pisesentiarum pro coiiimunis vitae
sas sane publicas iii eodehi ihonasterio celebrari, sustentaiione legitime possidere yideiniril. Qusecuii-
aul sialiqnem, sive qrdiiiatioiiem aliquam prseter • qite etiam in futurum concessiorie p.ontificum, libe-
abbatis vqluntaiem , ab episcqpo quolibef fieri pfo- ralitate .principum, oblatirine fidelium, vel aliis
hibemus. Ad hsec dalmalicse, sandaliqrum, necnon justis niodis pote.ritis adipisei, Tirnja vobis vestrisque
chirolliecarum usuni libi, luisque successoribtis,, successqr|bus et iliibata permaneant. Nec prsepcsi-
juxta praedecessorum riostroriim siatula, cencedi- torum alicui facultas sit ecclesiae pfaedia perspriis
mus. Et alisque cmni jiigo, seu dilione cujuscunque saeculariljiis in feudum dare, vel quibuslibet inge-
personse ipsum ccenobium lihere permanere sanci- niis alienare. Deccrnimus ergo ut hulli oiiiiiino
mus, ut solj cathedrse Romanae, et aposl.olicseEc- hominum liceat eamdem Bcati Evasii ecclesiam te-
clesise subdilum iiabealur. Sj qua igiuir in fuluruni rriere pertufbafe, claustri vestfi" domtis iilvadere,
ecclesiastica sapcularisve pei'SOna,hanc noslrae. cou- JJj aut ejtis possessiones auferre, vel abJatasTetinere,
sliiuiionis paginam sciens, cpntra eam temere ve- minuere vel temerariis vexatiqnibus fatigafe, sed
nire tenlaveril, secimdp terliove cpmmonita, si non: omriia integfa conserventtir^ eofura pro quortim
satisfaclione congrua emendaverit, pplestatis hono- sustentalione ac gubernaijoije. coiicessa sunt, usibus
risque su.i dignitale careat, reamque sc divino-judi- omnimodis profutura. Sane claricos ssecuiariter
cio existere de"perp.eli'ala. in.iquitaie cognoscai, et a viventes ad praepqsiti yestri cqiiversiorietn suscipere
sacralissim.o corppre ac sanguine Dei ac Dcmini nullius episcopi, vel praepositi coritradictio vos in-
Rederopleris nostri Jesu Clifisti aliena fiat, atque in hjbeat. lllud praelerea onfijimodis intefdicimiis, he
exlremo examine distnctae ultipni subjaceat.Cunctis quis niilitum, seu qupruniiibet saeculafiuni perse-
autcni eideni JPCPjusta servantifeus sit pax Demini narunj de rebus ejusdem ecclesise, seu f usticprum
iiqstri, Jesu Christi,,quatenus etTiic fructum bpnpe ad jpsius ecclesiae parcchias periinentium decimas
a.clienis percipiaot, ct apud districtum jttdicem aiiferre praesuroal. Sed in "vestrps, seu ecclesisB
jii-ae.iniaaeternsepacis inveniant. Amen. veslne usus juxla sanctienes cancnicas Ccnferantur.
Ego Calixtus Catbolicae Ecclesiae episcopus. Vebis qupque veslrisquesuccessoribtis in cailioiica
Dattim Placcnliic, per manum Chrisogoni, sanctse uniiatc nennanentilius id concediinus faciiitatis, u.t
 ,1'77 EPIST0LJ5 ET PRIVILEGIA. 1178
si aliquando Vei-cellensiecclesisccatJiqlicu.sdefue.rit
t ^A XCIV.
* Monaslerii S. Salurnini Caralilani
episcopus, ehrisma, oleum sanctum, ordinationesis possessiones
clericorum, a quo mahieritis catholico'stiseipiatis s confirmat.
episcopo, conservata in postefmn catholici-episcopj,j (Anne 1120, Maii 12.
debila reverenlia. Ad hanc adjicientes vobis licen- [lltijus privilegii 'menliO" —
exstat apud MARTENE
ampl. Collecl. I, 657. IJatum Pisis per mamttn
tiaiiiindiilgemus in duabus ecclesise vestrse festi- Grisogoni S. R. E. cardinalis ac bibliothecarii,
Tiiatihus fidelibus ad eam convenientibus competen- iv Idus Maii, indict, xtn, Incarnat. Domini anno
tem remissionem de peccalis per annos singuloss 1121, poniificalus autem domini Calixli papm II
»nno li.J
faciendis. Si qua igitur in futurum ecclesiastica
saecularisvepersona, hanc nostrse constiiutionis pa-. XC\
ginam sciens, conlra eam temere venire leniaverit, Voiaterris ecclesiam cathedralem dedicat.
secundo terliove commonila, si nou satisfaclione[ (Anno 1120, Maii 20.)
congrua eniendaverit, poteslalis honorisque sui [UGHELLI,Italia sucra, 1,1459.]
ROGERIUS Volaterranus an. 1120, Cal-
dignitale careal, reamque se divino judieio existere, lixtum e Galliis Romam episcopus
de perpelrata iniquilate cognoscat, et a sacratissimo peientem Volalerris exce-
ab impetravit ut calliodi'alein
corpore ac sanguine Dei el Domini Redeinploris, „l pit hospitio, ut eodenique
noslri: Jesu Ghrisli aliena fiat, atque in extremo consecraret, ex hac jnscriptiene restaurata a
examine dislriclse nltioni subjaceal. Cunclis aulem Luca Alemanne Velalerrane episcepp liquido ap-
eidem «.cciesisejusla servanlibus sit pa.x Domini paret.
rtostri Jesu Christi, quatenus et hic fruCtum bonse; D.
Callixtus II. P. M. cum Romam e Gallia ad
actiqnis percipiant, el apud. districtuin judicem1 Pontificatus Cofonamsitscipiendampioficisce-
prsemia seteruaepacis inveniant. Amen. retiir,VoIaierra'sperveniens,ieiJ)plum hocVir-
Ego Calixtus catholicseEcclesise episcopus. gini in CoektmAssumplae dicalum xn Carili-
Daium Tlaceniise per riianura -..Grisogonisanclse, nalibtts, Pisarum Arciiiepiscopo.v. Episcopis,'
cum Rogerio Volaierranorum Antislite inter-
Ecclesiae Rom.ansediaeoni cardin. ac bibliotliecarii,p venieniibus solemni,celebrique pompaconse-
ix Kal. Maii, indict. xm, Incarnalionis Dominica? cravit. Mauritani Yicioris sacri, capitis atiro
anno 1121 (31) ooptificalus aulenj D. .Calixii IIi "obducti dono illuslravil, acoronibusideni sin-
. giilisannis pieadeuiilibus ocicnisdiebusvigin-
papse"aniioii. ti de injtinclis dies imiulsil, xni Kal. Junii
XCIII, MCXX. Ciijus jamjam labentem meiuoiiain
ex. velustissimis monumeniisdeproinpiaitiLu-'
Qberto episcopo Cremonensi et ejus successoribus• r cas AlemaniiiusEpiscopiisVoIaterranus e lem-
concedit jus abbatum monasterii S. Pelri conse- Q
porum faucibus aln-ipiiii, marmoreoquc hoc
crandorum. lapide aeternavit vi Idus Maiiii M.DC.X.
(Anno 1120, April. 25.) XCVI.
UGHELLI, ltaliasacra, IV, 600.] Ad Joannem prtorem Camaldulcnsem.— Privilegium
CALIXTUS monaslerii Sextensis.
episcopus, servus servorum Dei, venera-
bili fratri OJJERTO Cremonensi episcopo salulem et (Anno 1120, Maii 21.)
aposlolicam benedictionem. [MITARELLI, Annai. Cainatdul. lom. III, p. 285.]
Et liiam, et Ecclesiseluse alque civitatis fidelita- CALIXTUS episcopus, servus servoruin Dei, dilecto
leni ac deyolionem, fraler charissime, cognoscentes, iu Ghrislo iilio JOANNICamaldulensium lfatrum
consueta sedis apostolicse beiiignitate specialiter priori salutem et apostolicam benedictionem.
vos decrevimtis honorare. Quamobrem dilectionis Quse religionis prospeclu slaluia sunt, firma de-
tuae petiliojiibus annuentes, abbalis riionasterii bent perpettiitale servari, siquidem dominus prse-
Sancti Pelri, quod in civitaie tua silura est, conse- decessor noster sanctae memorioe Paschalis papa
cratioiiem libi et successoribus tuis ex apostolicae Sexlense monasterium, quod videlieet beali Pelr;
sedis liberalilate concedimns, salvo nimirum in J) D juris est, et in solius aposiolicaesedistulela efdispo-
Omiiibusjure, censu el reverentia sanclse Romanae, • sitione existit, tibi, charissime in Christo Joannes
cui Dpo auctore deservimus, Ecclesiae. Tua igitur prior, tuisque successoribus regcndum disponen-
interest, frater cbarissime, ita in c.oncessiene hac dumque commisil, ut ibi per curam vestram et stu-
Romanse Ecclesise benignitatem cognoscere, ut ap.ud dium monastici ordinis disciplina Cooperanle Do-
eani jn poslerum majera eti.am possis per Dei gra- mino, servareiur.idein eniin locus in spirilualibus
tiani Obiujere. Sj quis autem huj'us concessioriis . et temporalibus adinoduni diminulus in religionis
noslrae paginam sciens contra eara lemere venire slatuni reformari posse per vos polissimum videba-
lentaverit, nisi pracsumptionero suam digna salisfa- tur. Nos ergo et luis, el fralrum tttorum petilionibus
Ciione coi-rexerit, honoris et officii sui periculum clemenlius anniienies, et prsedicti loci meliorationl
paiialur, aut excoramuiiicalinnis ulljene plectalur. i apud Deum, et apud homines propensius inten-
el
Datiim apud Rencum ve.te.remix Kalend Maii. denles, quod a prsedicto dominb nostro factum est,

(31) ln hac bulla aera Infarnat. Pisana lisurpata est, quare nobis estannus vulgaris 1120.
1179 C-ALiXTlH PAP-S . 1180
aiictore-Domino, eonfirmanius, et prsefatum Sex-J A lano, cl aliispertineiiiiis ejus : possessjones de Mor-
lense Sahcti Salvatons monasterium sub luo-luo- rona, de Caslello de Sqj'ana, de Negoiiana, de.;..
rumque sticcessoruro regimine, dispositipne et alto, de 'MassaT.de monte Gemmulel Qusecurique
subjecticne futurisiemperibus permanere decerni- praelerea in fuiurum largienle DominoTdem mona-
inus. Unde liberam vcbis ccncedimus facultatem sterium jusle atque canonice poterit adipisci, ftriiia
secundum congregaiioiiis vestrae consueludinera tibi luisque successoribus: et illibala..;... NuIIi ergo
abbatem in locp ipsp per Dei gratiam slatuendi, et oinniiio homiiiuin liceal saepedictnm inonasterium
mpnaslerium in spirilualibus et temperalibus dispo- lemefe perturbare, aul ej'irs possessiones auferre,
nendi, omnem quao ccenobioeidem a noslris praede- vel ablatas retinere, minuere, S'el lemerariis vexa-
cessoribus concessa est, liberlatem prsesfante Do- tionibus fatigare, sed omnia integra conserventur,
rniiio confirmanles, salvo in omnibus aposlolicse eorum pro....^. alione et gubernalione concessa
sedisjure et reverentia. Confidimus enim in Domi- sunt, usibus omniraodis profulura. Si qua igitur in
no, quiaper instantiam vestram et solliciludinem futurum ecclesiastica ssecularisve persona, hanc
ssepe diclus Jocus et in religionis monaslicse disci- nosirse constitutionis paginam seiens,' conti*aeam
jilinam reformabilur, et reruiii temporalium accipiel leiiiere venire tentaverit, secundp lerliove conimp-
iiicremeiiiurt. Si quis igitur paginae huj'us '.cnore ? nita, si non saiisfactione congrua enieijdaverit, pp-
cognilo, lemere, quod absil 1 conlraire tenlavsiii,. testatis honorisque dignilale careat, reamque
bonoris et officii sui periculum patiatur, aut exeom- se divino judicio exislere de peypetraia iijiquilale
iiiuiiicaiionis ultione pleclatur, nisi praesumptionem cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine
suam digna salisfactione eorrexerit. Dei et Domini Redempioris nostri. Jesu Cbristi
Ego Calixtus catholicse Ecciesise episcopus' SS. aliena lial, atque in extremo exam|ne districise
Ego Larobertus Osliensis episeopus SS. ullioiii subjaeeat. Cunctis atttem, eidero locp jusia
Ego Deusdedil cardin.. pfesbyter Sancise Su- servautibus sit pax Domini neslrl Jesu Cliristi, qua-
sanisasSS. .,.'.- tenus hic frucluro bonaeaclionjs percipianl, et apud
Ego Joannes presbyter cardinalis tituli Sancli districtuni judicein prsemia selernse pacis inveniapt.
Grisogoni SS. Ego Calixtus catholicse Ecclesiae e^isCppus sub-
Ego Petrus diacomis cardinalis Sanctorum Cosmse scripsi. •
ei.Damaani SS. Ege Lambertus Ostiensis episcopus siibsciipsi..
Ego Gregorius diaconus cardinalis sancti An- Ego Petrus cardinalis presljyter tiluli Sanctae
geli SS. Susannse sd>sciipsi.
Ego Petrus diaconus cardinalis Sancti Adriani SS. ^< Ege Jpannes presbyter cardinalis tituli. Sancli
Datum YuItCrris per mantun Grisogqni sancise Griscgoni suhscripsi.
Romanae Ecclesise diaconi cardinalis ae Jjibliotheca- Datum Vulterris pef roanuiii Grisogoni sanclse
:-ii, xn Kal. Junii, indictioue xui, Incariiatioiiis liomaiiffiEccJesise diaconi cardinalis eibibliolheea-
Domiuicse annp 1121,' ponlificalus- aulem demni rii, xii Kalendas Junii,indiclione xni, Incarnationis
Calixii II papse anno n. Dominicse anno 1121, pontifi.cai.u.sauiem domini
XCVJI. Calixii II papse anno secundo..
Bnlla pro monaslerib S. Marice de Morrona, ejusque XCVJIl
abbale Girardo. Ad Stephanum camerarium, legatum sttum (Treviris
(Aniio 1120, Maii 21.) . morantein).'-—.De suo in Urbein adventu-.
"
[MURATOIII, Antiq. ItaL, III, 1131.] (Annoll20, Jun.3.)
CALiXTUSepiscopus,servus servoi-um Dei, diieclo [HONTHEISI, Hist. Trevir. dipioni.,1, S06. ]
iilio abbali monaslerii Sanclae Marise deMorrona Celare te, Uli, nPn possumus, quod Lohgobafdlao
oribus reguiariter substituendis in perpetuum. Tuscixque regionem sine tiHotumullu , quin etiam
Et divinis praiceptis instruimur, et apostolicis magna usi felicilate peragravimus, el terlio Nonas
monilis informamur, ui pro Ecclesiarutn siatu itn- D Junii ad Urbem, Doniino benefavenle' proji.ius
pigro vigilerous affectu. Proinde, dilecte in Cliristc accessimus. Caeterum fralres nostri episcopi el eaf-
lili, Gerarie abbas, pelitionibus ttiis elemenler an- dinales cum loto clero el nobililate populoque exlra
niiimus, et Beatse Mariae menasterium, cui Dee Urbem obvjam "nobis progressi, summis iiohorjbus
aucterc pracsides, cum emnibus ad ipsum pertinen- exceperunt. Et Tiigii (32) quidem corona capiti
libus sub tulela sedis apestplicse suscipienies, beati uostro injjjosita, gaudenies, exsultantesque per viam
Petri, cujusjuris esse cegnpseilur, palrocinio com- sacram, ad Lateranerise paialiiini usque soJeinni nos
iiuinimiis. Per praisentis igilur privilegii. paginam rim prosecuti surit; ubi postquam auctore Deo bene
eidem monasterio in pei-petuum confirmamus uni- ac secure fuimus, Peirus LeOuisin riiaghp hpmiiium
versa quse ei aut a nobis.... Ugicione comite, et pmnis ordinis ccein , clientelaribus sesri ;sacramen,iis
filiis ej'us Ugolino, Rainerio, Loiherio, etBoIgarino, Ecelesiae,nobisque devinxit. Sim|Jiter apraefecto cl
anl abaliis quibusvis fidelibus Iegitime collata, vel[ fralribus ejtts, nec non a Leone Frangtpane, totaqtto
concessa stinl Castclltim dc Yivario cum P-»v illa gente Stephane Neiihmannoque facuim. Neque
(32) Romana familia,
 1181 EPISTOLJS ET PRIVILEGIA, 118-
ab horttm sese studiis, impigra parendi voJuntale, A _ benedictio, etijeccatorum reriiissio tribuaiur. Ainen-
PeirusCblumna, cseterique"•'nobiles Romanorum Ego Calixtus calholicae Ecclesiao episcqpus SS.
secrevere. llaque ob haec, tara prospere ac feliciler Dalum Benevenli per manum Cltrysogoni sanelae
laudes Deo Domino nostro Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis ac bibliolhe -
gesta, gratiasque quam
amplissimas.agas velim; et in isiis ubi commoraris carii, v Idus Augusti, indictione xn, Iiicarnationis
jam regionibus, ut rem Ecclesiae sustentes alque Dominicaeanno 1121 (35), ponlificalus aulem doiiini
aaijjlifices, viribus quanlum poteris, connitere. Calixli II papae anno n,
XCIX—C. CI.
Donaliones a Gunnario ejusque uxofe factas Ad Gunnarium nobilem virum
• Casinenstomnes,
monaslerw confirmal, addito annuo censi (Anno 1120, Atig. 10.)
Laleranensi palalio per monachos persolvendo. Hist. Cctsin., lom. 1, JJ.426.]
[GATTULA,
(Anno 1120, Aug. 9.) CALIXTUS episcoptis, servns servorum Dei, illustri
[COCQUELINES, Rull. Coileci,, tom. II, p. 169.J viro GUNNAHIO, el uxori ejus 1IELEN_E, filiabus suis
CALIXTUS episcopiis,,servus servorum Dei, cliaris- YER/Eet SUSANN.E, salutem el apostolicam Jjenedic-
siiriis iri Christo filiis GIEARDO Casinensis monaslerii tionem -
abbati, et ej'usfratribus latn prsesenlibus quam futu- . Audivimus de vobis quod, divina gratia inspirati,
ris, in perpetutim. qusedam beato Benedicto, ejusque Casinensi mona-
El coinmissf nobis officii sollicitudo deposcit, et sterio de vestris facultatibus contuleritis. Unde grri-
paternse charitatis benignitas nos compellit ut ec- lias voliis agimus, atque omnipoieniis Dei miseri-
clesiarum omnium providere necessiiatibus debea- cordiam deprecamur, ut B. Benedicli precibus ex
mus. Verumlamen locis illis et personis, quse specia- hoc et in fuluro dignam vobis mercedem resiituat.
lius ac familiarius Romanse adhaerent Ecclesiae, Rogamus aulem, et in peccalorura voliis remissio-
qusequeaniplioris religionis et dignitatis graiia prae- nem injungiraus, ut in eo quod coeptslis ccnstanlius
eminent, propensiori nos cPnvenit aiTeciionis stndio maneatis; npn enim coepisse virtus est, sed per-
immiijere. Ea propter, fitii in Chrislo cbarissiroi, fecisse; et qtii perseveraverit usque in finem, hic stilvus
petitioni vestrae non immerito anntiendum censi- erit (Matlh, xxiv). Sic quidem nos, et ecclcsias, et
mus; ut in stationi veslrse subsidium aliquod confe- donum, quod eidem monaslerioa vobis faclum est apn-
ramus. Per prasentis igitur scripti auctorilatera slolicse sedis auctorilate confirmannis, proliibentes
vobis veslfisque successoribus perpetrata stabilitate ne quis illum sublraliere, diroinucre, aul in posieruiii
ccncedimus ecclesias illas, quas vir nebilis domi- Q r sine Casinensium fratrum consensu audeal eouuau-
celltis Gunnari una cuiu uxore sua Ilelena beato lare, sed eorumdem fralrum iridumenla quietum
Peffo cognoscitur conlulisse, ecclesias seilicet S.Pe- seinper illibatumque permaneat
tri de Nugulbi, S. Nicolai de Nugulbi, S. Heliaede Datum Benevenli ouarto Idus Augusti.
Silin, etS. Petri de Nurci cum peiiinentiis suis, ut CII.
de ipsarum redditibus, prout facullas minislraveril, Volaterrano episcopo mandat ul lueatur
Casinensi conventui Rogerio
fndumenta semper praeparentur, possessiones monaslerio Casinensi a Gunnario do-
salvo nimirum censu quatuor solidorum denariorum natas.
Papiensium singulis annis Lateranensi palatio. Sane (Anno 1120, Aug. 10.)
possessiones, et dona omnia, quaepfsedictus Gunnari [GATTULA, Hisl. Casith, 1.1, p. 426.]
healQ contulit Benedicto, vel collaturus est, apcslo- CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene-
Jicse sedis aiuiiimine confirmamus, statuenles ut illa rabili fralri ROGERIO Vulterrano episcopo, apostolicse
pmnia simililer in veslimentorum vesirorum praepa- sedis legato, salutero et apostolicam beuediciionem.
ra.lipne in perpetuuin conservenlui*. Si quis igitin* Quam specialiter, quaro prsecipue monasterium
jn ftiluri|mj'udex, domicelliis, aul ecciesiaslica qu*- Casinense adproteclionem Romanse spectet Ecclesiae
libet ssecularisve persona, decred liujus lenore co- D I tuam non credimus Iatere nolitiam, Idcirco fraler-
gnito, pj-sedicjas ecclesias, et caeteras prsefati Gun- nitalem tuam rogamus et praecipimus ut donuni
iiari oblalipnes auferre, yel minuere, aut a consli- quod B. Benedicto, ejusque monasterio ab illustri
tuta vestimentprum Casineosis cenventus prsepara- viro domicello Gunnari,et uxoris ej'us Ilelona facium
liene sublrahere vel mutare piaesumpserit, petesialis est pro bati Benedicti reverenlia, quielum atque ab
bonerisque sui dignilale careat, reamqtie se divine omni infestatione liberum facias permanere. Nos
judicio exislere de perpetrata iiiiquitate cognoscat, enim donum ipsum scripli noslri assertione lirmavi-
el a sacralissiino corppre et sanguine Dei el Dcmini mus, et ecclesias quasdam ex ipsis Guiinari et uxoiis
Redemplpris nostri Jesu Chrisli aliena fiat, aiqtte ejus Helense oblalione ad bealum Petrum perlinenles
iit .extremo examine dislriciag ultipni sttbjaceat. jam dicto Casineusi monasterio ex apostolicse sedis
Cunctis autem, qui qbservatores exstilerint, beatis- liberalitate concessinius. Nolumus ergo ut per quo-
sitni Pairis.noslri Benetlicti precibus, omnipotentis rumlibet violentiam sublrahanlur,. seu "infestenlur,
Dei, et apostplprura ejus Petri et Pauli gratia el sed omnia quiele ac libere ad fralrum indumenta
(35) Ul cselersenotae chronologicse cuni anno con- cursii. erat indiciio xm, et mens.e quidem Auguslo
yeiiian;, legendum omnino esl anno ! 120, quo in ainius ii pontificalus Calixti.
1183 CALIXTI11PAPJE 1184
Casiiiensium conserventur, caeterasque ecclesias j\\ civ. .:,.
seu posscssiones, qu.as bealus Benedictus in Sardi- * Geralduni archieptscopum iSagi(sm«jji cojisecrnl
niae parlibus obtitiet solliciiudiiii tuse attentius com- pallioque donat, el Ecclesim ejus possessiotiesju-
raque confirmai.
mendamus.
Datum Benevenii iv Idus Augusfi. (Anno 1120, Sept. 28.):
[Vide iilyricum sacrum FARLATI,l. VI, p. 60.T
Clll. : ^v- . . .
Ecclesiam Aversanammanere RomanmEcclesim suf- * Episcopis Dalmalim superiorts, seu Dioclem,prmci-
fraganeam jubei, petenle Roberto episcopo. pit ut melropolilm, Gerardp episcopo * ' archiepiscopo
'
KAiino1120, Sept. 24.) Ragusino, pbediani.
[UGUELLI, Ilatia sacra, I, 486.] (Annoll20, Sepl. 28.)
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, ven. [Videitiirf; p.'62.[;'
fralri ROBERTO episeopo Aversano, ejusque succes- CVL
soribus canoiiice insiiluendis in perpeluum. Bulla pro monasterip Vullurnenst.
, Ex fratrum. relalione comperimus, qui causam (Arino 1120, Oei, 10i) ';
plenius cognoverunt, ab ipso fere sui principio Aver- [MABILL., Anndl. Ben.,\t, 641, ex autographo inem-
sana Ecclesia Romanse fideliier adhsesif Ecclesise, IB braneo apud V. cl. Francisc. Valesium Roma-
unde Romana sibi Eeclesia eain, tanquani specialein num.]
filiain, specialiter vindicavit, etin ea episcopos lan- CALIXTUS episcopus, servusservorum Dei, dileclo
quaro. ul in aliis suis specialibus Ecclesiis ordinavit. ftlio MANSONI abbati venerabilis monasterii Sancti
Siquidcm D. prsedecessoj*noster S. memorise Leo Petri, quod in Monte Vullurtio apud cryptam Beati
papa IX pritnum ibi episcopum Azolinum consecra- Michaelis archarigeli situm est, ejusque successori-
vit, porro Urbantis Guimundmn, Gelasius Robeiium bus regnlariler substiluendis in perpetuum.
episcopos consecravit, quorum IIOSauctoritaiem, et Cum universis per orberii Eeclesiis debitores, ex
vestigia subsequentes, praefatam Aversanam Eccle- commissi Iiobis atlmiiiisifatioiie offlciii, exisiamus,
siatn in solius Ronianse Ecclesi.aesuljjcclione decre- illorum tamen locorum jifolectioni pfopensiori nos
viinus conscrvandara. Apostolica igil.ur auctoritate convenit sludio imminere, qusa ad jus proprium-
sialiiiinus, et perjj.elua slabilitale sancimus, ul sanclse Roroanse, cui, Deo auclore, deservimus,
eadem Eeclesia Aversana in Romanse Ecclesise tmi- Ecclesise noscunlur specialius perlinefe. Quamob-
lale, alque obedieniia perseverel, eique soli tan- rem, dilecte in Cbrislo fili Manso ahbas, pefilioi^
quain suiTraganeametropolilanse suse subjecla sit,.ut p luseclementer annuimus, el Beati Petrf Vulturiieuse
iu ea per Romani semper poulificis maiium episco- monaslerinm, cui Deo auclore prsesides ad praede-.
pus consecraretuf. Nulli erga omnino hominuro li-. cessorum hostrorum exemplar, sedis aposlolicae
ceat hanc paginara noslrse exeroptionis, elc. munimine confovemuSi Statuiriius enim ut cceno--
Ege Calixtus CaiiiolicaeEcclesiae episcopus. bium ipsuni-et abbales ejtis, et monaclii, riuUi.aiii
Ego Petrus Portuen. cpiscopus consensi et sub- nisi Rumariae et appslolicae sedi, Cujus est jtis et
scripsi. proprietas, sinl subjecti.. Nec alicui episcbporuiii.
Ergo Robertus presb. card. tit. S. Sabinse con- liceaiin eodero loco aut in.cellis ejus aliqttid consti-
sensi. tuere aut ordinare, quod sacris canohibus aut nostro
Egc Benedictus presb. card censensi et sub- huic staluto refragari videatur, iiec eis fas sit, si
scripsi. praegravali Romanam sedem. appellaveritis,, aliqua
Ege Anasiasius card. presb, ,tit. S. Clementis sub occasionejudicii, viclenliarii, nisi anleRomanum
subscripsi.' pontilicem, vel ejus legatum.vobis aut sueeessoribus
Ege Desiderius presb card. S. Praxedis censensi vestris inferre. Per pfaesentis eliam privilegii pagi-
cl subscripsi. uam tilii tnisque legitirivissuccessoribtiS.et per vos,
Egc Joannes presb. card. tit. S. Grisegpni sub- p. eidem monasterio confiimamus ecclesiam Sancti
scripsi. Andreaede Octaviane, cum caslello sue, castellum
Egc Jpannes presb. card. lil. S. Euscbii subscripsi. de Monticulocum ecclesiis suis, villam, quse dicitur
Ego Pelrus presb. card. S, Marcelli subscripsi. Aquatecta, cellam Saiictae Mariae'de Luco, eCclesiam.
Egp Petrus presb. card. S. MariacAracoeli. Saneti.Nicolaide Vitealba, SanctoeChristinse, Sancti
Egp Petrus presb. card. Laurentii in Raptilla, Sancti Nicolai,. Sanct;e Mariae-
Ego Romoaldus diaconus card. S. Mariic in via de Monle, Saricti Gepfgii, Sanctae Barbarse,. Sancti
Lata. Apollinaris in ipso Monte. Iri Meliiaecclcsia Sancti
Ego Stepliaiius diac. card. S. Mariae de Scola AiJlonini, Sancti Nicolai, Sancti Eustachii, Sancti
Graeca. Martini, Sancti Petri de Berula, Sancti Felicis de
Datum Benevenli per manum Grisogoni S. R. E. Fuciano, SanCli Faviani trans Aufidum, Sancti Ja-
diaconi card. ljibliothecarii, vni Kal. Octobris, cobi, Sancti Laurenlii, Sancli Stephani sqb Cisterna.
itidici. xiv, Incaro. Dom M21, ppnlificatusCalixli II Item Sancti Marciani trans Aufidum. IiiLabello ec-
an. secundo. clesiam Sanctae Barharae, Sancti Marci, Sanctoriinv
Joannis et Pauli, et omnium Sanctorum. lnTerri-
 T1S5 EPISTOLiE ET PRIVILEGJA. 1186
torio Spinacioli ecclesiam Sanctae Trinitatis in Ca- 1- A_ Ego Pelrus Portueiisis episcopus.
luna, Sanctse Marise de Ulnieto, Sanctae Mariaein in Ego Joannes presbyler cardinalis lit. Sancti Gri-
Edera, et Sancti .Egidii. In Andro ecclesiam Sanctiti sogoni.
Salvaloris, Sancti Nicolai. In Gurgo ecclesiam Sanctiti Datrim Beneventi per manuin Grisogoni, sanctai
Salvatoris. ln Paciano ecclesiain Sancli Angeli :li Romaros Ecclesiae diaecni cardinalis ac biblipihe-
curo olivetis et. trapetis. In Baro ecclesiara Sanctiti carii, vi Idus Octobris, indiciione xiv, Incarnaiionis
Matthseiet Leuci. In Arbore longa ecclesiam Sancti ti Dominicaeanno 11210,pontificatus aulem domni Ca-
Angeli. In territorio Salpitano ecclesiam Sancti ti lixli II papaeanno ii.
Nicolai de Varisenlo, Sancti Theodori, Sancti Mar- r" CYII.
tini, ecclesiam Sancti Siephani in Plancaro, ' Ad el alios fideles provinctarum Biluncen-
'*- episcopos
SanctaeMariaede Calavio cum omnibus eartim per- sis, Burdegalensis, Auscilanm, Turonensis, Bri-
tinentiis. In monte Melone ecclcsiam Sancti Andrese. 2. tannim. — Gcrarduiii, Engoiismensem cpiscopum,
Quaecunquepraeterea vel in prseseiiti xiv indictioneie legaium aposiolicum insiituii.
ssepediclum ccenobium concessione pontificum, li- i_ (Anno 1120, Oct. 16.)
beralilale p.rinciptim , oblatione fidelium, vel aliis
is ~ [MANSI,Concil. XXI, 212.j
i^ B CALIXTUS
jiistisiuodis possidet, aulin futurum poterit adipisci, episcopus, servns servorum "Dei,dile-
firma libi luisque successeribus et illibata perma- !_. ctis fratribus ef filiis arciiiepiscopis, episcopis, ab-'
neant. batibus, pfincipibus, el cseteris tam' clericis quairi
Decei-nimusergp ut nulli qmnino hominum iiceat !t laicis , per Biluricerisem, BurdegaJenseiu, Ausci-
idein monaslerlum teinere perturbare, aut ei subdi- i_ lanam, Turonensem, et Britanniam, provincias
tas possessionesauferre, yel ablatas reiinere, mi-L_ conslilutis, salulem et apostolicani benediclioriem.
nuere vel lemerariis vexationibus faligare, sed omniala Et Patrum prsecedentium jijstilulip exigit , et
integra conservenlur, eorum prp quoruni sustenta-x- fraternse chaiilalis debilum ilos compellit, ut pro-
tione ac gubernatione concessa sunt, usibus omni- i- videre salubriter nniversis Ecclesioefiliis, auxiliante
modis profutura. Obeunte te, .nunc ejus loci abbate,:, Doniinp, prpcuremus. Verum quia uhiqueprsesenfes
vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet >t esse, aut per nes ipsPScuhcla exercere nen ppssti-
i"\ mus , fralres riestrps, qups nimirum p|)ppriunos
siibreptionis astulia seu violenlia praiponatur, itisi
quem fratres communi consensti, vel fratrtim pars•s cfedimus, in partem nostroe sbllicitudinis evocaraus.
consilii sanioris secundum Dei limorem etBeali Be- _- Ea propier venerabili fralri nostro Gerardo Engo-
nedicti Regulam elegerint, a Roinano ponlifice cense-'- lismensi episcopo rtostras in partibiisvestris vices
crandum. Oleumsancttim el censecratiPnes nltariuma C * duxirous commiltendas : quemadmOdum eldomi-
sive basilicarum, ordinaliones cujuscunque profes-:_ niis prsedeeessor noster sauctse memorisePaschalis
sionis vel ordinis clericorum, ab episcopis, in quorumii papa eommisisse Cognosciiur. Confidimus eiiim in
diuecesihus estis, accipietis, si ea impendere gratiss Domino, quia ipse minisierium lioc ad honorem
el sine jiravitate voluerint, et si graliam alquee Dei, et salutem veslram, sancto coqperante Spiritu,
cominiinionera apostolicse sedis babuerint, alioquinj iideliter ministrabit. Rogamus itaque universilatem
Jieeat vobis a qiio malueritis catholico episcopo o veslram, moriemus atque praecipinJus ul ei, tan-
consecrationis sacramenla percipere. ,Ad hsec elee- quam vicario noslfo, liumiliter parealis; et cum
niosynas, quse gralis monastcrio pro vivis vel in.or- opportunitas ecclesiasticae ulilitalis exegerit , ad
tuis offerunlur, a vohis suscipiendas absque dmnii vocationeni ejus uiianimiier convenire, et synoda-
episcoporum molestia et contradiclipne censemus. les Cum eo converitus solemniter celebrare cnrelis,
Ad iiidicium autem supradiclae prcprietatis et per- quatenus communi deliberaiione corrigenda cor-
ceplaea Romana Ecclesia liberlalis, auri unciami figere, et confirmanda ' possit, atictore Domino,
qnotannis Latefanensi palalio persolvetis. confirmare.
Si qua igitur in futurum ecclesiastica ssecularisve n Datum Benevenli xvn Kal. Novembfis.
j »,
persona, Jianc nostrseconstitutiPnis paginam sciens, CVJH
contra eain tertiere venire tenlaverii, secunde ter~- Monasterium S. SophimBenevenlaiiumtuendum sus-
tieve cenimonita,si non satisfaclione congruaemen- cipil el bona juraque ejits cbnfifmui
daverit, poleslalis lionorisque sui dignilate careaf, (Anno 1120, Nov. 29.)
reamque se divino judicio exislere de perpelrala\ [UGHELLI, llalia sacra, VIII, 104.
iniquitate cognpscat, et a sacralissimc cprppre ac; I.n nomine Domini omijipotenlis Salvaloris noslri
sanguine Dei et Domiiii Redemptcris neslri Jesui Jesu Christi, et in noinine sanclissimaeet individuae
Chrisii aliena fiat, atque in extreme examine di-• Trimialis. CALIXTUSepiscopus, servus servorum
striclse ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco) Dei, dileetoin Chrislo fllio JOANNI abbati mondslerii
justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Chrisli,i venerabilis S. Sophise, inlra Beneventum sili, ejns-
qualerius ethic frucfus bonaeaCtionispercipiant, etf que successeribus regulariter prempvendis in per-
ajjuddistricttim judicem prsciriiasetemsc pacis invc- peluum.
niaiit.-Amen. In appstplicse sedis adminisfratiene, divina dispo
GgoCalixtus calholieoeEcclesiaeepiscopus. nenle clementia, constiluti. necesse quidem habe-
1187 . CALIXTI HPAPjE 1,188
miis.omnes Eeclesias B. Pelri patrocinio conrovere, A cum omnibus pertinenliis, castellum antiquuin cum
el Ipsartim qtiieli paterna soHiciltidine providere. omnibiis perlinenliis; ccclesiarii S. boiiati "cuni
Verumlamen Iocis illis ac personis quse devotius omnibus illoruin pertiiieiiiiis, mpbilibus ac iirimo-
Romanaeadhaerenl Ecclesise, quaeque amplioris reli- bilibus.
gionis gralia prseeminenl, propensiori nos convenit Per prsesenlis ilaque huj'us privilegii pnginarii
studio subvenire. Quamobrem, in Christo fili Joan- apostolica auciorilatestatuimus, tit qtiicunque liodie
iies, postulaiioni luse cJemenler annuimus, el S. So- liominatuih' illud mohasierium jusie jjossidet, quse-
pliiae ccenpbium, ad cujus regimen nos te, auctore que ii»futurum concessione pontificum, libefalitale
Domino, nostris tanquam beati Petri manibus con- principum, seu oblatione fidelium jusle.canoniceque
secravimus, sub lutela el jiirisdiclione, sicut hacle- poteranl adipisci, firma libi luisqne suCcessoribus
nus mansit perpeluo manere, praesentis paginse au- e'. illibaia permaneant. Quamobi*era decrevimus ut
ctoritate sancimus, ul nimirnm soliRomanae Eccle- nulli omnino hominum lieeat idem ccenbbiuirileriiefe
siae subdilum, ab oroni Ecclesiarum seu et perso- perturbare, aul illi pessrissienes aufefre, seri cbla-
i,;arum jngo liberum habeatur. Praeterea pfsedeces- lipnes requirere, minuere vel teinerafiis vexafieni-
sorum nnsirorum vesligiisinliserentes, uuiversa quae bus faligare; verumtameri emnia ihlegre censerven-
privilegiis illorum, ad ejusdem monasterri immunita- *" tur eerum pre quorum sustentalibnuni ac gtiberna-
tem, vel possessionem, tuis sunt prsedecessoribtis tionum concessa sunt usibus omni modo profutura.
atlributa, tibi tuisque successoribus regulariter pro- Obeunle autem ejus Ioci abbate vel luPrum quolihet
movendis praesenli privilegio contribuimus. Cellas successorum, nullus ibi qualibet subreptione, asiuiia,
quoque et ecclesias, aut villas, quse a prsedecessori- vel violentia prseponatur, nisi querofralres commiini
bus luis praenominalo videnlur coenpbip, juste ac consensu, vel fralrum pars cOnsilii sanioris,;secun-
5*aiionabilileracquisila,possidendas cmni inlempore dum Domini timorem, alqucbeati BenedictiRegtilam
confirmamus; hoc est, ecclesiam S. Benedicti, qusa elegerunl, a Romano ponlifice maximo inungendum
dicittir Xenodochinm Sancli Joannis, S. Eujjhemise, el consecranduin. Chrisma, oleum sancluni, conse-
Sancli Petri, qusenominatur Trasanii, S.Raymundi, crationes allarium, sive basilicafum, ordinationes
S. Marise Rotiiiidse intra eamdem civiiatem Bene- roonacliorum, qui ad sacros ordiries promoveudi ab
venlanam, ecclesiam S. Mariae, S. Petri, S. Nicolai, episeopis, in quorum dicecesibus esiis, accijiietis
S. Erasmi, S. Marciani, S. Marise, S. Angeli, foras siquidem gratiam, ei communiqnem aposlolicai sedis
anle eamdem civilatem in Panlano, ecclesiam S. liabuerint, et si gratis ea ac sirie pravitale inipen-
Benedicli, Sancli Yitalis, S. Mercurii, apud olivam „, deiinl. Si quis vero his' obslilerit1,liceat vobis a qtio-
S. Angeli, S. Mariaede Scolcaluri una cum omnibus cunque volueritis catholico episcopoprsedicta 'sacra-
pertinentiis in Yado Azara S. Benedicli iu Faffone menta percipere. -
Sancli, Valenliniaiji, apud votum S. Fclicis cum Si qua igiiur eccle.siastica ssecularisve persoria,
lerris, inCqrnito Sancfi Sylveslri curo duobus livis, banc noslram conslituiibiiis paginam sciens, lemere
S. Marisein Pariluli, S. Marciani in Ventccano, S. contra eam venire temaveril, secundo tcrtiove com-
Maiiini in Cuano, S. Petri in Pazano, S. Nicelai. moniia, si non saiisfaciioiie congrua emendaverii,
Item Beneveiili S. Stejihani in Paloaria, Sanctae potestalis liohorisqtie sui digniiaie priyelur, reain-
Marise in Lucornara, el curles duas S. Mariaa in que se divino judicio existere cognoscal de perpe-
Sabbela, S. Mariaein Templana, in civilale Triana trata iniquilate, et a sacfatissimo ;sangUine et
S. Angeli cum Cellis, S. Stejjliani, in Froniarii S. corpore Domini oranipoteniis noslri Jesu aliena fiat,
Gregorii, in Escle Sancli Angeli in Pelesp; in Alipe- ae segregetttr, aique in extremo exaniihe dislriclae
rap ecclesias S. Marise,S. Angeli,S. Petri,S. Marci, iillioni subjaceat. Cunclis auiem econlrajiisie obser-
S. Joannis, S. Laurenlii. S. Lucise in Casale S. vanlibus sit pax et iranquillitas Domini; omiiipoleii-
Marise, S. Apollonise,S. Annsein Calisti, S. Marise, lis nostri Jesu Chrisii, qiiatenus hic friictum bonae
in lerritorio S. Marcejli, in Carfiano S. Maufi, S. jy ] actictiis percipiant, et apud disiriciiJiJj jiidicem proe-
Joannis, S. Constanlini, S. Anaslasii, in^AscuIo S. mia selernaapacis inveniant. Aiiien, aineii.
Petri, S. Desiderii, in Illiceto S. Ephrem, in Morlclo EgpCalixluscalholicse sediselEcclesiseepiscopu.s.
S. Pelri, in Tuscano S. Adolphi, S. Hieronymi, S. FlUMAMENTUM ESTDOMINUS TIHENTIDUS EUM.
Guerardi, S. Severini,.Sancti Anastasii. Apud Aro- Datum Beneventi per manus Siconis S. R. E.
lam S. Mercurii, apudBivinum S. Marlini. InBifernoi diaconi cardinalis ac bibliotliecarii, tn Kal. De-
monaslerium S. Augeli cuni cellis, S. Pelri, S. Vin- cemb., indict. xiv, pontificatus autem domini CaH-
cenlii, S. Trinitatis, in Yalle Luparia S. Crncis. xti II papae anno sectindo; ab Incarnatione aulem
Apud Rederium S. Martini in Alirino S. Micliaelis,, omnipolentis Salvatoris noslri Jesu Chrisli anno
SanclaeMariae,in monle Malo S. Fclicis, in Seiiores miilesimo centesimo vicesiroo.
S. Viti. Apud Montes S. Marci, juxta fossam S. CIX,
Slephani, in lerrilorio Campi lae.ti Sanctse Lucise,' [Alpheradm] abbalissm parilienonis S. MgriceCa-
juxla civitalem Florenlinam monasteiium S. Salva- puani.praicipWut.t quinla feriapbsl oclavas Peii-
Toris in Clttsaiio S. Christopliori, caslclluin Foineti\ tecoslen (d. 9. Junii 1121) ad sese venial fationis
 1189 EPISTOL/E ET PiUVILEGIA* 1190
reddenda causa qtio jtire ecclesiam S. M artm Cin- A i ciiltim, ct in Galliafum partibns doctiroentuin B.
glensem monaslerio Casinensi abstulerit. i Pelri Cluniacense monaslerium, ab ipso suse ftin-
(Anno 1120.) datiohis exordio sedi apostolicse in jus proprium
, [Yide PETRI,Chronicon. Casin., 1. iv, c. 70.] esloblattim. Proinde patres nostri sancise recorda-
tionis Joannes XI et alii usque ad liostra tempora
CX. Ecclesia?Romanse ponli(ices,locum"ipsumsingularis
* Eremi Turritam dilectionis ac Jiberlalis prarogativa donarunt, et
privilegiaconfirinat.
universa ei pertineniia privilegiorum sriorum san-
(Anno 1120, Dec. 1.)
ctionibus munierunt. Propterea, fili in Cbristo bea-
[ Vila S. Brunonis Caiihusiensium insiitutoris
pritni. Bruxellae 1659, 8°, p. M.] lissime Ponii, quem nos in Viehnensis ecclesise
CXI. reginiine positi, noslris per Dei gratiam manibus in
Ad Wutgrinum archiepiscopum Biluricensem. — De abbaiem conscei*avimus: et personam luam, et
expulsione monialium a Carenlonio parthenone. locum, cui Deo auctore prsesides, tolis dilectionis
(Aiiiio 1120, Dec. 5.) visceribus amplectenles, quieli veslrse, el ecclesia-
[MARTENE, amvl. Coll. I, 664, ex chartario archiepi- _ ruift vestrarum, atieniius providerites, ecclesiam
sCopi Biluricensis.J '" S. Theodori de Rocha
Boveccrit, cuin omnibtis
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, venera- perlinentiis suis, laudaniibus ipsius ecclesise cle-
bili frairiW. Biluricensi archiepiscopo el canonicis ricis, a venerabili fralre nostro Willelmo Petrago-
S. Slephaiii S. el A. B. ricensi episcopo, libi, et ecclesiae Cluniacensi hu-
Prsedecessoremluum Leodegariura arcliiepiscopum militer et devote donatam, auciorilale apostolica
apud ecclesiam S. Mariaede Carenfonio regulares tam tibi quam successoribus tuis, perpeluis tempo-
insliiuisse canonicos domini praedecessoris noslri ribus ccnfirmamus, et prsesentis privilegii pagina
sancfae meriiorise Paschalis privilegium manifeslat, coinmunimus. Si qnis igilur ausu temerario, im-
sancliirionialibus quse ibi fueranf, propter minus ho- piaque prsesumptione contra Deiim, et sanclos ejus
nestam earum conversationem, expulsis, atque in apostplps, conlraque animam suam, hoc nostrse
aliis religiosis monasteriis collocatis, Cseterumpost apostolicae auctoritalis privilegium in aliquo infrin-
ipsius obitum, quidam fralrura vestrorum canoni- gere lentaveril, incunctanler se noveril noslrse
corura S. Stephani cumlaicorum favore, regulares aposiolicse malediclionis aculeo Iranspunctuni, iio-
illos canonicds expulerunt, et sanclimoniales illas slrse apostoJicseexcommunicaticiiis telo perfossum,
ad eamdem eedesiam introduxerunt. In quo profe- r nostri eliam apostolici aiiathemalis gladic trans-
cto et religicsa prsedecesseris lui constitutio, el verberatum, nec nisi per digham salisfaclienem
reverendapraedeeessoris noslri confirmalioannullata saluli pristinse reparandum. Ei ergp qui ccnser-
est. Mandamus itaque dilectioni tuse, atque praeci- valcr exsliterit, sit pax Demini Jesu Chrisli, qua-
pimus, ui, sanctiinonialibus illis educlis, praedicios lenus et hic fructum bcnse acticnis percipiat, et
canonicbs ad ecclesiarn reducaiis, et quiele ac pa- apud districlum judicem prsemia seternaepacis in-
cifice in canonici disciplina ordinis permanere fatia- veniat. Amen.
tis. Quod si forte aut sstnctimoniales egredi aut Ego Calixlus catholicse Ecclesise episcepus, suh-
vos canonicos reducere noluerilis, nos elillis et illa- scripsi.
rtiin fauloribus ecclesiarum introilum interdicinius, Datum Lalerani pcr manum Chryscgpiii S. R. E.
aique locum ipsum divinis carereofflciispi*secipimus, diaccni cardinalis ac bibliclhecarii, v Kal. Januar.,
donecmandati nostri sententia impleatur. indicl. xv, pcntificalus autem domni Calixti II papa:,
Daium apud S. Germanum in Nonas Decembris. anno secundo.
CXII. CXIY.
* Clericis S. Marim Secusiensis, proposila excom- _. Ad Didacuin archiepiscopumGomposlelianutn,Eccie-
siceRomanm legatum.
municalione , prmcipil ut ipsam ecclesiam inlra D
dies&QArberto prcupositoUltiensi resliluant. (Annoll20, Dec. 51.)
(Annoll20, Dec. 15.) [FLOREZ, Esp. sagrqda, XX, 50.9.J
[Yide Ulciensis Ecclesim Charlarium, Aug. Taurin., CALIXTUS episcopus, servus serv. Dei, ven. frairi
17S5, fol.,p. lll.J D. Composteilano archiepiscopo et S. R. E. legaio,
cxm. salulem et apost. bened.
Ad Pontiurii Cluniacensein abbatem. — Ecclesiam Speciali fralernitati luse statum noslrum, ef qiue
S. Theodori aliribuit Cluniaco. circa nos sunt, pro dileclionis affectu deerevimiis
(Anno 1120, Dec. 28.) ,specialiter indicare. Nos siquidem postquam in
[MANSI, Concil. XXI, 207.] Urbe honorificentissime suscepti fuimus, in Bene-
CALIXIJSS episcopus, servus servorufn Dei, clia- ventanas parles, et inde in Apuliam usque Barmn
rissimo in Christri filio PONTJO'abbaiiaCluniacensi, desceiidimus. Apuliae ducem, Capuse principem, et
ejiisque successorihus regrijariter
* • substituendis in alios
; comites et barones in hoinagium el fideliiatem
perpelutim. .suscepimus. Ad Urbem posiea prespere redeuntos,
Religionis monaslicoe modernis lempprihus spe- B. ] Petri ecclesiam, qiiam fideles nosiri de iuiiuico-
 1191 CALlXTIiI'PAPiE, l:iS2
rum manibus liberaveranl, visiiavimus. Superaltare A .•_ CXVII.
B. Pelri missafum sole.mnia celebravimus, et in " Petente Ppnlio abbale
Cluiiiacensi', pqrihehoriis
eadem ecclesia pfesbytCrorum, diaconorum eisub- Martihiacensis protecliohem susciplt,
diacohorum ordinationes Iargienfe Domino fecimus. '.. (Annp 1120.)
JNune secure atque pacilice per Dei gratiam in '• . [Bullan Cluniac, 41.J •;'_
Laleranensi palatio permancmus. Rogo itaqtie, fra- -^''CXVIIL ,'•'.
tcr charissime, ut inalrem tuam Romanain Eccle- Archiepiscppis Pisanis adimil
jus consecrandi epi-
siam sicut bunus filius diligas, adjuves et substentes; scopos Gorsicaiios. '. :',
Sane dileclissimum nepotem hoslrum Illefonsiim ^(AnrioTI2i, Jari. 5.) ;
regem dileclioni tuse attentius, commendamus, ro- [MANsi,.Condi.:XXJi:269.] ' ''!
gantes ut eum secuhdum datam tibi a Dpmiiio CALIXTUSepiscopus, servusser.vofum Dei, di-
sapienliaro tfoiisiliari sludeas el jtivare;' per hoc JeClis fralribus ei-coepiscppis per iristilam Gbfsica!
enim personam liiam nos prsecipue diligemus, el in cohstituiis eoruirique successoriljus iii perpelutim.
tuis le petiiionibiis libentius audiemus. Prseterea JMecfacili lali, nec injustilise deputaridum esi; si
praeseniium latorein D. abbatem amofe nostro am- quandoque pro reriim necessitale divefso Jieet modo
plius habeas commendatum. "'".' "* aliqua disrionantur.' R6niana:enihiEccJesia,'om"nitirii
Dat. Laterani n Kal. Januarii. , v mater et caput ab ijjsP capite nostro bdmiiip Jesu
cxv. Christp constituta Ecclesiafuni' oroiiiurii. et popu-
Bulla pro monaslerio SS. apostolprum Pelfiet Pauli lorum paci et saluii: debet disperisalionis' suae riip-
. Canluariensi. ' . ' derairiiine providere. Quamobfem hos qiii, iicet
(Anho 1120.) ".%'.'.. indigni DOminOdisponerite apostolicae;adriiiftistfa:
[Chronica W. Thorn, ap. TWJSDEN,Rer. Angl. tiohis curain gcfimiis, quse vel a riobis, vel a prse-
Scripi., II, 1797.] decessoribus nostrls minpri Catllela et consiiio faCfa
CALIXTUS episcopns, servus servorum Dei, etc. sunt, ne forte aliis exeriiplum obstinate prsebeariius,
Sieut monaslcrium Apostolorum Petfi et Panli inslaliini decrevimus meliorem per Dei graliam -
Canliiariense in initio nasceniis Chfislianaereligio- refofmare.- Felicis [siqtiideES memorise doniiiius
nis apud regnum Anglicum.in monasiicEe.religioiiis prsedecessor npsler Urbanus papa, riniliis et gra-
observanlia exstilitprimum, ila in posterum cum vibribus iieeessilatibus coarctatus, pro dileclipfte
omhibus ad se.perlineniibus ab omni'maneat ser- atque servltie' a Plsana Ecclesia ef ciyjfaie R6-
vilio libefum; ab omni mundiali slrejjifu iriconcus- manaeEcclesise aburidantet ric ffequenter iirijjenso,
sum, nec ecclesiasiiciscondilloriibusseu angariis, eamdeni "Ecclesiani ex liberalilale sedis appsfplicse
vel "quibiislihet pbsequiis ssecularibus uJIo modo disposuit hpnPrare, unde Consecfationeih ehlscepo1-
' suljjaceal, aut ullis canonicis jtiribus servial, etc. furii Corsicanse insulae Pisano anlistiti collaia paliii
Et parum posl sequilw.: IWad adjicienles,ul liceal dignitate concessit.' Supef qua ljimirilm conces-
yohis.pro. divini servitii celebratipne cum vebis sione inler Pisanos et Jantienses gravis oriebaiur
placuerit, signa. ecclesise vestrse puisare. lllain dissensio. Ipsi etiam; CofsiCani episcnpi ad Pisani
praeierea lurpeni arietum, panum el pelus. exter- aniislitis coii.secrationem accedere penilus .reciisa-
sionem ab eodem monasterio penilus removeinus, bant. Hac pfofecto discordia praediciris doiriiriris
quaiii ibi sanclse Trinilalis mpnachi ex quadami Urbahus papa vehemenler timehs, et gentisvestrse
quasi censueludine sibi viiidicare;ceiileiidunt.' lamenlaiioni, quse diu episcopalis ofiicii adiriirtistfa-
CXVL fione caruerat,: debiia benigriitate cbnipailehs, eo-
AtJ IRaditlftim] archiepisLopumCanluarienttefn. rtimdem episcopofum consecrationem ad Romantiai
(Aniio ll'20.j poiitificem revocayit, et in sua pptesiaie retintiii,
[Ibid.] ".''.' el ex lunc leip lain ipsiris qitara stiecesseris siii
CALIXTUS episcopus,'servus servorum Dei, dilectoi D ] sanctae. memprise Pascbalis papaj irfieiiipore] Cor-
iii Cliristo fralri Caritriarierisi arcliiepiscopo, salu- sicani epiSCbpia Romariritantuin pontjfice cbiise-
tem el aposlolicain beriedictionem. craii sunt, licei Pisanus ssepe iiUinefo ejusdein
Bealoriirii aposlolofuitt Pelri et Pauli,: etc. Et! doriiirii Paschalis papse auresi pio hegotio isto pul-
ihffa.: Cseterum,' sicut accepimus yos eam" iardis i saverit: ; ,
signorum suorum.pulsalionibus et indecenli .arieiumi Postea vCro piae j-ecordatiohis papii Gelasius
cipanum ei potris exlofsirine gravalis, qtiod Pm- pari ac majore eti.arri necessitate, comiiulstis ,. et
nine etsanclefum Patruro institutioriibuset prsede- ab eisdem Pisanis expetiius? praedicti pbniificis
cessorurii hostforum privilegils "adversatur* Quani- Urbani. statuta epiicessienis suoe privilegib reiio-
obrem praesenlibus litteris, [fratres in eadem ecele-. vavit. •.-' -'• .' *••.';:
sia serVientes, in sarictoruiri festiyitatibus quofumi Cujus nos vestigia subsecuti, cum ad Pisaiiiiiii *
reliquiae apud eos siinl, signa pulsare cuin yolunlate; EcClesiam: cohvciiissemus, devolipnero pbpuJi et
permittalis; indignum esl enirn ul ecclesia iantadv?t' cleri attendentes, et eorum petjtioni; clementius
Homanoruin pontificum liberlate donata, bnjusmodii annuenles,~id ipsttm favoris nostri .assertioiie flr-
debeal exaclioiiibiis subjacere. niavimus. Uride tanta inter Pisanos et Jainienses
1195 EJPISfOL^ ET tRWlLEGIA. 1194
crevit disfcbrdia, ut depj-ai.dalioiies; el beila, et _A Ego Desidefius presb. card. S. Praxedis suhs.
multa sanguihis effusio facta sint. Hujtis qiiippe Ego Joannes:presb. card. S. Clirysogoiiisubsc.
occasione disebrdiae tanta Saracenjs accessit-auda- Ego Petrus presb. card. S. Sixti snbsc.
cia, ut Italise fines tolius irivaderiles, nbrinulla in Ego Benedictus presb. card. S. Eudoxise subs.
maritimis loca, gladio et igne Vasfaverint, hiuitos- • Ego Joannes presb. card. S. Oaecilisesnbsc.
que viros, mriiiefris eiparvulos caplivos abduxerini. Ego Divizo card. til. S. Equitii subs*
In ipsa etiam ufbe Romana tam clefi et populi Ego Thepbaldus pfesb. cardin. lit Pamachii sub-
lurbalio facta est._ adeo iit ariteipsum beati Petri scripsi.
corpus, in plenb, quem celebravimus, conventu, Ego Rainerius presb. cardwiit. SS. Marcellini, ef
hujus rei revocatibriem pene phinis cleriis et pepulus Petri siibsc.
poslularent, eo quod Roriiaha Ecclesia deti-imeniuin 'Ego Deusdedlt prcsb. cardi tit. S. Laurenlii in
in praedictbrum episcopatuum amissiorie pallebalur, Damaso sribsc.
et lotihs scandali, et guerrce causa. el seminarium Ego G. G. prrisb. card. tit. Lucinse subs.
videbatur. In eodem eliam cohventiTcierici et laici Ego Hiigopfesb. tard. lil. SS. Aposioloruro subs.
ejtisdem Tnsiilse curii lilfefis adfuere id ipsum a Ego Joanhijs pfbsb. card* lit.S.Eusebii subs.
nobis suhpliciter posluiarifes; Calisa igitur intef B Ego Amicus presb. card. til. S. Grucis in Jerusa-
rratfes diebris pjtifihiis vehtilala, diligehierque lem subsci
discussa, communi episcoporum, cardinalium, et Egd Romoaldus diac, card( Eccl. S. Mariaein via
clericorum. atque nobiiium Romanofum delibera- Lalasubs.
tione cum hbn iparvo populi favore sancilum est Ego Gregorius diac. card. S. Eustachii subs.
coricessioneriiiUato non debcre in posteruhi eflica- Ego Aldo diiic. card. SS. Sefgii et Bacchi subs,
ciam ohtihefe, quia et ad Romanse Ecclesise detri- Ego Rbmanus diac. card. S. Maria; in Poftico
hientum cxtra Urbem cum paucis facta fuei*at, et subscripsi.
Jnulla inde, Ul diclum esl, scandala et pericula pro- Egd Sfephantis diac. cafd. S. Marise Scliolae
cedebarit. Ad hbnofem igitur omnipotentis Dei, et Graecsesubsc.
sanctorum aposiojorum Petri et Pauli cuni episco- Ego Jonalhas diac. cafd. SS. Cosmaj el Damiani
poriim, cardiiialirim, el clericoruin coriventu apo- subscripsi.
stplica aucioritate slaluimus, ut coriSecralio epi- Ego Guallefius diac. carcl. S. Theodori sribs.
scoporuin Gorsicanse insulae a Romario ianlurii Ego Gefardus diac. card. Sanctae Lucise subs.
ponlifice fulufis temporibus celebreluf.""Pfdhibeiiles Datiim-Lalerani per manum Chrysogoni sanclae
vos, ac suCcessores vestros vel Pisanos, *velcuilibet"C Rohianse 'Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothe»
alii episcdpo, vefafcliiepiscopd subj'ac6fe,'sed solius carii, III Non. Januarii, ind. xiv, Incarnat. Dom.
Romani pbnlificis dbedientia, et subjeclirine, atque anno 1121, pont. autero D. Calixli II an. n.
consecfatioiie in perpeluum maneatis. CXIX.
Si qiia igituf ih futufum eeclesiastiea ssecularisve CanOnicoruinS.Lauferilii Januensis possesswnescdri"
pefsona, lianchbstraeconstiltiiibiiis paginaiii scieriSj firmat.
contra eam iehiefe veriife leritaverit; secuiidd (Annoll21, Jan.S.)
lertiove cdmriionita. si riort satisfactione eirieridaverit, [UGHELLI, Italia sacrtij IV, 853.]
potestatis lionof isque sui dignitate cai-eat, reamque CALIXTUS episcopus, servus servorum DeT, di-
se divino jiidicio existere de perpetrata iniqtiitate lectis filiis VILLANOpneposito, et canonicis matri-
coguoscat, et a sacralissimo cbfpofe ac sariguine cis ecclesisc Beali Laurerilii Januensis, tam oraesen-
Dei, el bomini Rederiiptoris nostri Jesu Christi libus quam fuluris in perpetuum.
aliena fiat, alque iri extferiio examihe districtse Bonis saeculariuinstudiis non lanluni favere,sed ad
ultioni ariathematis subjaceat. CtiriClisautehi riarn- eaipsorum debemus animos incilare, quipro noslri
dem consiltutionera sefyantibus sit pax Domini < j. ofticii debito saluli omnium providere compellimur.
nbslri Jesu Clifisti, qualerius et hic friicttiih bcnse Marianus siquidem Calarilahus juriex tahi ariimse
actichis pefcipiant, et ajjiid dislriClum judicem suse remedio quam pro stii fesfitutione Iionoris
prifeiriia seiefrise pacis iriveriianl. Amen , amen, vestrse Beati Laufeiilii, nialrieis ecclesise sex j'uris
ameh. sui curtes, vidfclicel Quarilim, Aiseinina, Capul
Scfjpluhi per manus Gervasii fegioiiarii et Hplarii terrse , SepuIIuhi , Aqiiariifrigidam , 'Frihtaiva 5de
Sacii.paki/i.- Eugas cum omnibus ad ea pertinenlibus obtiilit. Ex
Ego.Calixtus calhcHcae.Ecclesise CpisePpus. quibus postea tres sibi, consensu vestfo, accipiens,
Egp Crescerilius Sabirierisis tepiscopus stibsc. sexalias, videiieet Sebatiius, Paudus, Bafai, Traca-
Ego Pelrus Portufehsis episcopus subs. sali, Fercella, Sanclam Victoriam de Villa PriJJiilci,
Ego Vitalis Albahus episcbpus subs. ubi difciiur Tbffeste cuiri omriibus perlinentiis «uis
Ego Boiiifacius cardinalis presbyler tit. S. foarci pro conlracambio earum trium, scilicet Quarti.
subsc. Capiit f6ffse,etAqiia, frigidae ecclBsiaeVeslrseresti-
Ego Rbbeiius pfesb. cafd. S. Sabirisesubs. luil. l(a lamen, ul yeslfa ecclesia detrihiehtiirii iri
Ego Gregorius presb. card. tit. S. Priscse subsc. eodem contracambio pateretur,'lres priorcs collatas»
PATBOL. CLXIII. 38
 Ti9o CALIXTIII PAPJE 1196
sibi curtes cum perlinentiis suis sinecalumnia , etLA calium gestorum series manifestat, saepe sedi apo-
coiitradiclione acciperef. Hanc nimirum oblatibnem, slolicaelicuissedisjunctacqnjtingere.etsedes eteecle-
atqueconcessienein, nes dileclicnis vestrse precibus; sias pro ratione lemporum commutare. Olim Triuhi
annuenies, aucloritaie sedis aposlolicse confirma- Tabernafum ccclesia et sedes propria proprium co-
mus, el ratam in perpeiuum manere sanciinns. gnoscilur episcbpum (5i) habuisse, sed quiapfopter
Confirmamus etiam vobis ecclesiam S. Joannis Ar- Saracenorum -violeriiiani episcopalem sedem cori-
seininaecum ecdesiis suis, eicaeieris .ad eain jjerti- servare non potuit, ad Roriianam Ecciesiarii prb
nenlibus, quse nebis a venerabili fratve nostro Guil- habendo episcopo confugit. Unde universarum pef
lelmo Calaritano archiepiscopo tradifa , el scripti orbem Ecclesiarum Roiriana maier Ecclesia Squilia-
sui muitiroine cPnfifmata esl, ipscjudicecumuxcre censi eam ecclesiae conjiinxil. Sane lemporibus nb-
sua Pretiesa, et censanguineis parentibus ccllau- strisdivinaeplaciiit niajestati locum illum misericbr-
dante, el inslanlius excrante. Qusecunque prseterea diter visilare, el cleri et populi mullitudinereparata,
veslra ecclesia in prsesenli legitime oblinet, vel in in slalum pristinum restiiuerc.' Nos itaque divinae
fulurum largiente Deojuste alque canpnice poterit cooperalpres existere gratise cupientes, liabitp ,fra-
adipisci, firma vcbis vestrisque -cuccessoribtis sem- trum nostroruni consilio, per charissimum fralrem
per el illibala decernimus conservari, Nulli ergo B 1 noslruni cardirialem Desiderium preshyierrim','queiri
omnino hominum liceal vestram ecclesiam lemere ad parles illas direxinius, lotius rei opportunitate
periurbare aut ejus possessiones auferre velablalas diligenter inspecla, et populi petitione, et cle'K ele-
retinere, minuere, vel lemerariis vexalionibus fa- clibne, et cpmilis cselerbrunjque lienpfatorrim cou-
tigare, sed dmniaihiegra cbnserventur eorum pro sensu, eardinaleni in ea episcopum riostfisper Dei
qnorum sustetilalione concessa sunl, usibus omiw- gratiam lhanibiis consecravimus, Apostoiica igiittr
niodis profulura. Si quis igilur noslrse coiifirwia- auctoritale prsecijjinnis, ut prsedicta Trinm tabef-
lionis hujus tenore cognilb, lemere, qitod absil! narum ecclesia prbprium deiticeps episcopum ha-
eonlraire lentaverit, honoris et ofDcii sui pericu- beat, cujus disposilione ac providentia, juxta san-
Ittm palialur, et cxcommunicalioms ultione plecla* clorum Palrum instituta, per omnipoienlis Dei gfa-
tur, nisi pfaesuroptionem suam digna satisfactione tiam gtibernetur'. Porro tibi luisque successpribus,
correxerit. cliarissime fratei*et coepiscope Joanries, eafndem
Ego Calixtus calliolicaeEcclesise ejiiscopus. parochiam confirmamus cum oppidis, villis ei peiii-
Dalum Laterani per manuro Clirysogoni sanctse nentiis suis, videlicet Taberna, Caiarizarip, Rpcea,
Romanse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothe- Tiriplp, et Sellia, eenfirmamus et libi demum gfa..
carii, Non. Januarii, ind. xiv, Incarnationis Domi- riosi ccmitis Gcffredi, scilicci villancs centuiri ciiiii
nicae.anno 1121, pontificatus autem domini Galixti II terris et vineis apud Cantnraziuhi, el moieiidinuiii
papse anno n. tirium, et possessiones omnes et viiianos el moiendi-
CXX. num, qiias, quos, et quod Guilielmus Carbonellus in
"Umebaldi archiepiscopiLugdunensisprtnintMincoti- prsedictt cardinalis manu ecclesise reddidil. Ileni ex
firmal. donp Jpannis Capripli villanps Uiginta cum ducentis
(Anno 1121, Jan. 5.) mcdiis terrse el quinque miHibus pedum vinearuni,
[Primfllie
1 de Lyon, pr., p.5, lesle Brequigny, Table quseciinque prseterea ecclesia vestra , liberalitale
e/iroii. II, 500.J principurii, cblatipne fidelium, velaliisjustis medis
CXXL in iiraeseiiti pessidet, aiit in futtiruni, largienle Dc-
* Ecclesim Ravennaiis jura confirmat. minp, poterit adipisci, firma tibi imsque successori-
btis et illibala perroanearil. .Deceruimusergo ut
(Anno 1121, Jan. 7.)
nulli hominum faculfas sit, hanc nostrani episcopalis
[RUBEI,Hist. Raven. 523.]
dignilalis reslitufionem mutare, vel saepedictam
CS.X1I. ecclesiain temere perturbare, ppssessiones ejus au-
Bullade erectione seu, resitlultone cphcopalus apud ferre, vel ablatas relinere, minuere , vel lemcrariis
Tres Tabernas (in Calabriti). vcxalionibus faligare, sed omiiia integra seryenlnr
{Anno,ii21;,i.an.*U.) lam luis quam clericertim el paiiperbmusibris pre-
[MARTENE, atnpl. Cblt. I, 669.J futura. Si quis igitur in futururii ecclesiaslicayel
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene- sseculari prseeminentia, hanc nostrse cpnsiilutionis
rabili viro fralri JOANNITririm Tabernaruin epi- paginam sciens, contra eam tentaverit,'si nori saiis-
seopo, ripstrispef Dei graliam manibus ccnsecralo, factione congrua eiiiendaveril,pclestatis;hbncrisqiie
ejusque successoribus canoiiice substiluendis iri per- sui digniiaie Careat, reamqiie se divino judicio de
petimni. , • • ,..'' perpelraia iiiiqiiitatfe cognpscat,; qtii vere prseiriissis
Et synodalium decretorum aucteritas, et pontifi- paruerit, fructum hicbeiue aclicnisaccipial,et a>jud

(54) D«hcc episcopatus tituloel antiquitate Trium Chronicorum antiquissima manu descriplum per Rp-
Tabernarum videauclorem Vitcesaricti Yitaliani gerium niagistri Guillelini canonicum Catanzarii qui
et fratrem Hieronymum a Pulisiina in Descriptione tolairi hisloriam compieclilur. '••'".'
Calabriaelib. ii; cap." 21, fol. 347. Vide et Iibrum
 lld? EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. ms
districtum judieem particeps tclernse pacis invenia- A fecttim; quamebrem nes, dilecle fili inCliristoBer-
tur. Amen. thelfe abhas, petilieni tnse clehjenler anhuimus
Datum Latcrani per manum tinsognoni sanclse; et monasteriiim cui Deo auctore praesides quod
Romanse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliotheca- beato Pelro el ejus sanctae RomanaeEcclesiaesiib
rii, xix Kai; Februafii, indiclione xiv, Incarnatior• annuo iinius aurei censu oblatum et ad honorem
nis Dominicse anno 1121, pontificalusaufom dominii omnipotentis Dei, et sanclorum aposlblorum Phi-
Calixti papse II anno secundo. iippi et Jacobiet saucloe Walbiirgis virginis dedi-
Ego Calixlus ealholiese Ecclesiae pontifex. calurii est, ad exemplar dorani pfaedecessoris noslri
Ego Crescentius Sabinensis episcopus sanctoe memorise Paschalis papae, proleciipne sedis
Ego Petrus Porltiensis episcopiis. apestolicse communinius. Staiuiinus enim ut univer-
, Ego Yilalis Albanensis episcopns. sa;-quse a religiosis priucipibus Fredericp duce.et
Ego Boiiifacius presbylef ecclesiae tituli Sanctii Petre ejusdem locifundatcribus.velabaliis fidelibus
Marci. de suo jure monaslerio eidem collala sunt, aut in
EgoBenedictuspresfryteicardinaiis tiiuli Suncfse. fulurum largiente Deo daii, offerri,, vel aliisjustis
Marise. . " * ' modis acquiri contigerit, quiela vobis, yestiisque
Ego Joannes.presbyier cardirialis tilulIS. Ce-. B " successoribus eiillibatapefmaneant.Nulliqiieomnino
ciliae. horoinum liceat eumdem locum temere perturbare,
Ego Tlieobaldus presbvter cardinalis tiluli S. aut ejus possessiones auferre ,; minuere, vel teme-
Pammachiii rafiis vexationibus fatigafe, sod omnia inlegra con-
Ego Rainerius presbyler cardinalis tituli S. Pra- servenlur eortim pro quortimsustentalione et gu-
xedis.' '"' • berualione concessa sunt, usibus omniroodis pro-
Ego Petrus sanctoe Romanaj Ecclesiae presljyier fulura. Si qua sane ecclesiastica saecularisvepersona,
cardinalis tituli Sanctse Susarinae. hanc nestrse censlitutionis paginam sciens, contra
Ego Densdedil presbyler cardinalis lituli S. Lau- eam temere venire lentaveril, secundo lertiovc
rentiiiii Dairiaso. comraonila , si non salisfactione congriia emenda-
Ego Gregorius presbyter cardinalis lituli S. Lu-* verit, polestalis honorisque sui dignitafe careat,
cise. reamque se divinp judicie exislere.de perpetrata ini-
Ego Joannes presbyter cardinalis liluli S; Griso-^ quitale ccgnpscat, et a sacraiissime ccrpbre ac.san-
goni. guine Dei et Demini npslri Jesu Christi aliena fiat,
Ego Amelius presbyter cardinalis lituli Sanctse. Q atqiie in exlremo examine districlae ullioni subja-
Crticis in Hierusaiem. ceal. Cunctis autem eidem locP justa sefvantibus sit
, Ego Petrus presbyter cardinalis tituii S. Mar pax Deniini npstri Jesu Christi, qualenus et hic
celli, - frticlum bonse aclionis percipiant, et apud dislricium
Ego Sigizo presbyter cardinalis tituli S. Euse j'udicem praemia selernse pacis inveiiiant. Amen.
bii. Ego Calixtus calholicx Ecclesise episcopus.
Ego Robertus preshyler cafdinalis tituli S. Sa- Datum Laterani per manum Chrisogoni, sanclse
binae., • . Romanse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliothe-
Ego Formoaldus diaconus cardinalis liluli SS. carii, xi Kal. Februar., indicl. xin, Incarnationis
Sergii etBacchi. Dominicse anno 1121, ponlificatus autem domni
; Ego Roroanus diaconus cardinalis Sanctse Marise 3 Calixli papae anno secundo.
in Porlie - CXXIV.
Ego Jonatas diacbnus cardinalis SS. Cosmseet Ad Widonem episcopum Luriensem.
Damiani.
(Anno 1121, Febr.4.)
Egb Gualterius diaconus cardinalis S- "fheodori, Breve Isloria del dominio temporale della
JBOHGIA,
CXXIII. D sede apostolica nelle due Sicilie. Rp!na,T7>39,i-,
Monasierii SS. Philippi et Jacobiet S.Walburgm in append., p. 47.]
Sttcra Silva prolectionem suscipit bonaque confir- ...... Pbsiquam in Urbe henprificenlissime
: mai. ' " ' . suscepli sumus , et B. Petri ecclesiam et cseteras
(Annoll21, Jan. 22.) Urbis ecclesias de inimiccrtim manibus liberavimus,
[WURTWEIN, Nova Subsidia diptom., VII, 45.J. a nostris fidelibus invitali Beneventumperreximus,
-CAHXTUS episcopus, servus sefvoruin Dei, dileclo) ubi ducem Apulise, principem Capuse ac cseleros
filio BERTHOLFO abbali monasterii, quod in honores barones et capitaneos lerrse in hominium et fideli-
sanctbruin apostolorum Philippi et Jacobi et sanctae; tafem noslraih recepimus; inde in Apuliam el usque
Walburgsevirginis construclum est, in Argenlinensii Barum descehdenles pacem et ireuguam Dei per
episcopatu, iiiioco videlicet qui Sacra Silva dicitur,, toiam illam lefram statuimus. Post bsecad Urbem
cjusque successoribris regulariler subsliluendis inl reversi, B. Pelri ecclesiam visitavimus el in ea
postCfurii. :'•' presbyterOrum, diaconprum ordidailioji.es fecimus,
Reiigiosis desideriis dignum et facilem praebere> et ad Lateranense palaiium lionorifice. redeuntes,
corisensum, ut fidelis devotio celerem sorliatur ef-- DominicaeNalivitatis festum (2S Dec. 1120) ceJebra-
im CALIXTUI PAP$ 1300
viiiius; in quo nimirum palatio secure nunc perma- jA iis, et aposiplorum Petfi el Pauliheiiedictionem ei
-rnemus. ' gratiairi censequaiur. Amen.
cxxv. Egc Calixius cathelicseecclesiaecpiscopus iaudavl.
Monaslerio A$igetnehsi assefit 'ecelesiam Bofhlie- Datiim apud S. Petruni per:maiiunTChrysegpiii,
miensem. sanclie RcmariseEcclesiae diaceiii cardinalis et bi-
(Annol-121,Fe"bf. li.) blicthecafii, iii [adde Kaieridas (55)J Februafii, iti:-
[COCCUELINES, 'Bulltir., II, 175.] dictiene xiv, Incarnalionis Dohiinicseanno miliesimri
CALiJiTDS11, episcopus-, serVus servorum Dei, centesimo vicesiihoprimo, poniilicatus autem domni
'dilecto filio FULGENTIO aibbati Affligimietisi moria- Calixli II papse secundo. . '
slerii, quod ad honoi-em B. Petri apostolofum "':' XXXVL '•
"priricipis in Cameracensi dieecesi situm est, ej'usque EpiscopalusMutinerisisfiries, ecciesimquebona-.petehle
isuccessoribus reguiafiler subslituendis, in perpe- Dodbne episcopoycottfirhiat.
Tuiim. (AnnoH21, Mart. 4.)
' LUGHELii,Ttn/ta:sa(;r«,Hj 117i]
Qusefeligionisinluilu slatuuntur, inconvulsa de-
benl stabilitate servari; siquidem venef abilis fraler CALIXTUS episcopus , servus servorum Dei, vene-
noster Burgundus, 'Caraeracensis episcopus, coiisilio B rabili frairi D.OPONIMutiriensi episcopo, ejusqud
et assensu archidiaconorum ac reliquorum clerico- successoribus canonice sijbslitueridis iii; perpeluiim.
ruin Ecclesise suae, cousilio etiarii et hortatu venera- Sicutinjtista poscentibus nullus est tribu&iidiis
bilis iralfis nosiri Rodulphi Remensis arcliiepiscopj effectus, sic legitime desiderantium non est diffe-
(sicut in eorrim missis ad ncs litteris centinettir), renda pelitio. Tuis ergq, fraier in Ghfis.tocharls-
iiec nen et rogalu, et supplicatione Sifridi Bornhe- sime Dodo episcope, precibus arinuerites, ad pefpe-
iniensis abbatis et fratrum suorum, Affligimiensi tuam sanclse, cui Deo auctore praesides, Miilirierisis
monasterio Bornhomiensem coraraisit ecclesiam, ut Ecclesiae pacem ac stabilitatem^ praesentis decreti
in ea deinceps mouaslici ordiuis disciplina per Dei aucloritate sancimus ut uiiiversi episcopatus iines
gratiam habeatur. Olim quidem inToco eodem ordo quieti deinceps bmnino et iritegri tam libi quani tuis
luerat canoniciis insiilutus; sed guerris superve- successoribus conserveiitur. Qui nimirum fines his
nienlibus, tanla pauperlatis inojiia coarctus est,ut distinctionibus distendunlur, videlicet a terminis
neque ordinem canonicum conservare, neque per se illis qui Lucanum et Pistorierisem episcopatus a
in ecclesiasiica possel Iionestafe persisiere. Mutinensi dividunt usque ad ilumen illud quod ap-
Nos itaque tam prsediclorum fratrum. quam et pellatur Buraria, et usque ad terriiinum illum qui
sororis nostrae CJemenlise Flandrensium coroitissae,'« vocatur Mutia, atque inde usquead illum ler-
quseipsius loci dispensalrix est, pelilionibus annuen- minum qui Bonoiiienserii episcopatum et Mutinensem
les, et de religione vestra plurimum confidentes, a Regino discernunf. Ecclesiaruih vero quse infra
praedictse BernhomiensiS ecclesiee commissionem hos terminos continenturj consecrationes, clerico-
pracseiilis privilegii pagina confirmamus. rum promotiones, decimas el oblationes secundiim
Slaluenles ut, auclore Deo, in Affliginiiensis mo- sauctorum canonum constjtutibnes tibiiuisque suc-
-nasterii unitale ac subjectione, sub regulie moiiasti- cessoribus conceiJimusetconfirmamus, praecipue in
cae diseipliha, in pefpeluum perseveret, ita nimiruni plebe S. Mafise de Bodriunlio, quae est in crirte
libera et quieta"sictit antea inordine canonicofuerat. Sici, et in capellis ejus; in bmnibus ecclesiis quse
cum altaribus de Havesdunc i Hingem, Kereberga, sunt in caslro et iii curte Solarise, et plebe RoncaJiaij
Rimenhanij Merchecloa, el curo omnibus quse in et in capellis ejus; in omnibus ecciesiis de Pohte
prsesenli legitime possidelj vel in fulurum, largiente ducis, iriecclesia deCamuranajin ecclesiisdecurie
Deo, jusie atque canonice poterit adipisci. Curtiolse; in ecciesia de ScoplanO; in ecclesia
Nulli efgo omiiiiio liominuriifaculias sit, prsefatam S. Petriln Siculoet in ecclesiis quae sunt iri castrp
Serriiiomierisem ecclesiani adispositione vestfimo- et curte Paciani, Lebnensi abbatia, et Tn omnibus
nasterii removere, scii qualibet occasione sublrahe- ecclesiiij quae suritTn plebe Rubiani. Quaecunque
re, pbssessiones ejus auferre, vel lemefariis vexa- prseterea bona, quaecunque possessiories, quas in
tionibus faligare; sed ita sub vestro monasterio prscseniilegitime possidetis, vel in futurum lafgiente
maneat. sicut a prsedicto fratfe nostro Burgardo, Deo, juste etcanonice poierilis adipisrii, firina libi
dicecesano episcopoeoiislilulum, et ipsius.chirogra- tuisque suceessoribus et illibala permaneanti Decef-
pho confirmatum esfi nimus ergo ut nulli omnino episcpporum facultas Sit
Si qua igilur in futurum cujuslibet diguilatis iio- infra praedictos confines siiie ttio~.vel"successornm
norisve persona, noslrse hujus confirmalionis pa» luorum consertsu ecclesiam corisecrarei chrisnia
"ginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, , conficere, aut clericos ordinare, praeter ecclesias
honoris et officii srii periculum paliatiir, et excom- et clericos de caslfo et burgo Moiianiuise;; niilli
municationis ultione pleclaliir, nisi praesumptionemi >etiamiiominum Jiceat prsedictam ceelesiam periur-
suam digna satisfaciioiie correxerit. bare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas re-
Qui vero conservalor exsliterit, Dei omnipbten- linerej miriuere, vel temerariis vexaiionibus Tati-
(551 Lejjenduin Idus. JAFFE.
4261: EPISTOL^E ET PRIVILEGIA, 1202
gare, sed omnia integra conservenlur tam tuis, quam A Apostolicse sedis auctoritate debitoque. compelli-
elericorum et pauperum usibus profotura. Sane de mur pro universarum Ecclesiarum statu satagere,
presbyleris qui per<jjarpcbias ad monasteria perti- et earum maxime quieti qua? specialius eidem sedi
nentes in ecclesils conslituuntur, prsedecessoris adhserent, ac lahquam jure proprio subjeclae sunt,,
nostri sanctse memorise Urbani II papse sententjani auxiliante Domino, providere. Ea propter pelilio-
confirmamus, statucntes ne abbates I.n paroehialibus nibus.tuis, fili in Christp charissime Giso, non im-
ecclesiis, quas tenent, absque episcoporum consilio, merito annuendum censuimus., ut monasterium:
presbyterps collocent. sedepiscopi parocliiae curain B. ClcmeDtis, cui Deo auctore praeessecognosceris,
cum abbatuin consensu sacerdoti comraitlant, ut uhi videlicet gloripsissimuro ccrpus ejusdem mar-
ejusmodi sacerdoles de plebfs quidem eura episcopo tyris requiescere credimus, sicuf in donii.ni praide-
ratipnem reddant, abbali vero pro i*ebus temporalj- cessoris nostri papse Leonis privilegio continetur,
bus ad monasterium pertinentib,us,debiiam subje- sedis apostolicse auctpritate muniremus. Mansure
ctionem exhibeant, etsic sua cuique j'ura servenlur.. igilur in perpetuum decreto statuimus, utquascnn-
Si qua igituf in futurum ecclesiaslica saecularisve que possessiones, quaecunque bona idem monast e-
persona,; liaiic no.strsecpiistitutionis paginam sciens, rium in praesenli legitime possidet, firma tibi luisq ne
contra eam .lemere venire lentaverit,. secundo ler-? " successoribus el illibala permaneant, in quibus hsec
liove coromonita, si non salisfactioneCongrua emen- propriis duximus norainibus.exprimenda. In comi-
daverit,: poteslatis honprisve sui dignitate careat, tatu scilicet Teatirio castrum Insul.se; monasterium
reamqiie se diyine judicio existere de perpetrala S. Nicolai in Caramanico , cum cellis et cseteris ad
iniquilaie cognoscat, eta sacratissimp corpore et ,idem monasteriumpertineiilibus; ecclesiam S. Cru-
sauguine Bei et Doniini Redemptoris nostri Jesu cis, ecclesiam S. Martini ad GUIUUTI,ecclesiam
Christi aliena fiai, atque in extremo examine di- S. Joannis, ecclesiani S. Cesidii, mpoasleritimSvTri-.
striclse ultioni subjaceat; cunclis autem vestrse nitatis de Lapidaria, ecclesiam S. Marisein Peslle,
ecclesise justa servantibus sit pax Domini nostri S, Angeli, S. Cesidii, S. Barthelomsei de Orta, et
Jesu Chrisli,,quatenus et h.i.cfructum bonse aclionis castrum Eare. In comilatu Balbensi monasterium
percipiant, et apud districtum judicem prsemia. S. Trinitalis eum pertinenliis suis; in comilatu Pii>
seiernse pacis invenianf., Amen. nensi castrum Alanne, Bcctorrita, Castellione, Oli-
Ego Calixtus Ecclesisecatholicse episcopus, btija, Corvaria, Pesclu, Roccam de Spti,. Petfairi.
CXXVIl. iniquam cum ecclesiis et perlinfiniiis suis, In eodem
Ad A. priorem S. Frigdiani Lucensis. ,,"" comilatu mon.asierium S, Desiderii, et ecclesiam
(Anno 1121, Mart. 14.) Sancti Quiriei, cum perlinentiis suis. In comitatu
[BALUZ,Mjsce//, ed. Luc. IV, 387.J Aprutino monaslerium S, Cleraentis cum castellis,
CALIXTUS episeopus, servus servorum Dei, diJeclo. videlicel Castro vetere, Sancto-vetere, Guardia cmn
lilip A. priori S.Frigriiani, saliilem Ct aposlolicam. e.cclesiis et villis ad prsedicturo. mon.asteriu.m perti-
benedictionem, . . nentibus. Quaecunque praelerea in futurum conces^
PlacuitffatribusnoslriaepiscopLs et cardinalibus, sione pontificum, liberalitate principum, oblatione
ut regulares canonici, q-.iii a domino prsedeeessore fidelium , vel aliis justis, modis poteritis adipisci,
noslro telicis memonae Paschali PP. in Laieraneusi firma. tibi tuisque successoribus, etinlegra conser-»
ftrere ecclesia constiiuti, elpostea perseculione co- ventur, Decernimus ergo ul nulli omnino episcopo,
gente, cesserunt, nunc quiete reddita in locum ipsum velcomiti, aut p.rarsus alicui hominum, facul.las.sit
per Dei gratiam reducantur. Unde nos eis noslras prsefalum mouaslerium lemere perturbare aut ejtis
fitteras dirigentes. ad eamdera jussimus ecclesiam, possessiones auferre, vel ablatas retinere vel mi-
onini.rerooia occasione, reverti. Tua itaqne sollici- nuere, vel temerariis vexationibus fatigare, aut ei
tudo ila eos juvar.e, alque ila eis in hoc pro amore aliquas exactiones iinponere, sedomnia integra con-
Dei et noslra dilectione sludeat subvenire, qua- ;^servenlur, eorum pro quorum sustentatione et gu-
tenus a Deo in D.ei gratia merearis, el nos pe- bernatione concessa sunt, usibus profutura. Si qua.
liliones luascumopportunumfuerit libenlitisadmit- igitur in fulurum ecclesiastica saecularisve,persona,
tainus.. hanc nostrse constitutionis paginam sciens conlra
Datum Latej,a.ni,ii,Idus Martii., eam temere vemre tentaverit, s?cundo terfioque-
GXXYJII. cotnnjonita, si non satisfaclione congrua emenda-
Monaslerii S, Ctementis Piscariensts pos&essioneset verit, potestatis hpnprisque sui dignitate careat,.
privilegia cpnfirmat.
Mart. reamque se divinn judicio. existere de perpetrala
(Annoll21, 29.) et a sacratissimo, corpore ac
[Chron. Casnur. ap. MURATOKI Sprip. ItaL, II, n, 8,81.], iniquilate ccgupscat,
CALIX.TIJS episcopus, seryus servorum Dei, dilecto, sanguine Dei el Domini Redemptoris nostri J,esus
in Christo ii.lio GISONIabba.fi venerabilis monasterii Christi aliena fiat, atque in extremo ex.amine dir
S. Cleniehtis, quod in Insula Piscariensi situm est, strictse ultioni, subjaceat. Cunctis aulcm eidem loco,
ejtisque sticcessoribus regularitei: subslitiiendis in justa servauli.bus sit pax Doinini,nostri Jesu Chri-
perpeluum. sli.;qualen.us. li.icfru.cium.boii-?!acljonis percipian%
1205 CALIXli 11PAP/E 1-204
' CXXX.
ctapua dislriclum judiccm prxiriia selernae pacis A
inveniaiit, Anicn. Ecctesim S. Marim el S. Walburgis iurnensis lute-
tam suscipit, bonaque ac privilegia confirmal.
Scfiptum per maiium Gervasii, scriiiiarii regic-
narii, et netarii sacri palatii. (Annu 1121, Mart. 50.)
Ego Calixtus catholicse Ecclesise episcopus sub-. [MIR^IUS,Opp. diplom., III, 35.]
scripsi. CALIXTUS cpisccpus, servus serycrum Dei, dileclis
Datum Lalerani permanuro GrisogoniS.Roroanse liliis FRPMOLDO Furnensi prsepositp el ejus fralribus
Ecclesise diaconi cardinalis ac bibiiotliecarii, quarto in ecclesia sanclae Geiiilricis Dei Mariseac sarictae
Kalendas Aprilis, indiclione derima quafla, Incar- WaJburgis Dee servienlibus, salulem et apostolicatii
nalionis Dominicseanno millesimo centesimo vicesi- benediclionem.
ino primo, ponlificatus autem domini Calixti II Justis votis assensum prsebefe, justisque pelitio-
papse anno quarto. nibus aures accommpdare nes convenit: Quia igilur
CXXIX. dilectio vestra ad apostolicse securitatis portum
Ait Ottonem de Caslro Iringi. — AZdificandm eccte.r confiigiens, ejus tuifionem devotione debila expe-
sim ac tnonasterii potestdtem facit sub certis con- livit; rtos sujjplicaiioni vesfraeclementer annuimus,
dilionibus. ~<
B ct sanclse Marise seu B. AValburgisFurnens.is eccle-
(Anno 1121, Marl. 50.) siam, cumomnibus ad eani pertinenlibus, sub tutela,
[MASSI,ConciL, XXI, 211.] sedis apostolicaesuscipimus, el per eain saeculariuiu
CALIXTUS epis.co.pus, servus servorum Dei, nobili oinnium, propiiiante Dofriinorenovemns. '
elillustri viro OTTONIde caslro Iringl, salulera el Per prsesentis igilurprivilegii paginahi apostoJica
aposlolicam bencdiclioiiem. aueloritale slaluimus, ul qusecunque praedia, qtise-.
. Devolionem tuam spectavinius, quia pracdium cunque bona, vel a calliolicis Flaridrisoprincipibu»
tiiuin Puribergk, ubi ecclesiam in honorem aposto- eidem ecclesise donala, vel alioruin fideliuin iegiii-.
lorum Petri et Pauli sedificare desideras, in qua mis donationibus collecta sunl, et qusecunque in
videlicel regulares fratres in omnipotehtis Dei prsesenliarum j'uste possidel, qiiiela ei el integra
servitib communiter coiisecrentur,B. Pelro, ejusque conseryenlur; quorum parlem propriis nominibijs
Romanaj ccclesise oblulisli. Eaindem itaque obla- sabnotavimus. -
lionem nos; ad honorem Dei, et salutem animae Yidelicet cenlum mensuras terrae apud Polin-
tnae suscipientes, locum ipsiim B. Pelri patrocinio chova, septuaginl.a sex ex berquaria Mengeri, el
communimus. Slaluimus enim ul nullus eum occu- _, xxiv ex berquaria Reingeri, xxx et sex mensuras
pare, nullus ibi assullus facere, vel molestias ausu terrse, ex berquaria Sigeri, mensuras lerrse apud
temerario audeat irrogare, sed omnia quae yel a le Sandeshove ex berquaria..... Quas omnes terras
jain collata sunl, vel in fulttrum de suo jure a nobilis meraorise comilissa Gertrudis, afiirmanle
quibusque iidelibus conferenlui', quiela et integra nepote suo Balduinocomite filio Roberli junioris, iii
sub apostolicae sedis munimino conserventur. Ila prsebendas quatuor fralrum vestrorura obtulit: xn
taineii, ut exiude pro ceusu singulis qualriennariis mensuras terrae ex berquaria Reingeri ad lumen ec-
. alba cum amiciis suis Laieranensi basilicse B. clesise : xxxvi' me.nsuras lerrae ex berqiiaria Haga-
Laurenlii persolvalur. Statuiinus etiam ut deinceps, beni apud Sandeshove ex dono praefalse comitissae
neque libi, neque alicui liseredum luorum, facullas el conseusu nepotis ejus comitis Balduini ad usitm
sit se in praedicli ioci adyocaliain ingerere, sed fratrum et ad lumen Ecc:iesiae.:_xLmensuras lerrse
juxta fralrum elecliooem et liberam volunlatem, ex visconissa ex berquaria Girardi adpraebendas.
advocalus ibi per Dei graliam stalualur. Idipsuro unius fratris.
et de prselato looi decerninius ebservanduro. Si Decimam quoque septero parochiarum, id est Bi-
quis aulem huic Iiostrae consliUilioni leinere, quod nanburgh, Buianburgh, Wulpeh, Duncapella, R6-
absil! conlraire tenlaverit: honoris et oificii sui j) j- mescajjella, Ingeri capella, Parevis, sicul niodo esi,
, periculuin patialur. aut cxcominunicationis uliione' vel si per lerram novam creverit: unam libfam de
plectalur, nisi piEesunipiiouem suam digna salis-i' lardario coiniiis; ilcriiin visconissa ad reslatiran-
factione correxeril. Qui vero locum ipsum , eti dam ecclesiam praediclam unam berquariam, seili-
fiatres in eo Dominp seryienles ju.vare, suisque. ' cet Nabasce.... et apud Sandesiiove unam berqua-
'
i*ebus hcnprare curaverinl, cmnipptenlis Dei, et riam in farina... Ex quibus singulis annis solvuntur
aposlolorum ejus Petri et Panli benedictionem et- t • quinquaginta librao. Iiide ad regendas scholas an-
gfaliam, et peccalorum suorum veniam consequan- nualim quinque librae; ad prselailoneni apiul ,Dun-
tur. Amen. kerkam vaccariam cum xxv vaccis, et noveni iiien-
Ego Calixlus calholicae Ecclesiaeepiscopus collau- suras lerraa.
dans confirmavl hanc litteram per manuni Chryso- Qusecunque praeterea in futurum cpiiccssione
goni sanclse RomanseEcclesiaediaccni cardinalis ac? ponlificum, cblatipne fidelinin, vcj aliis jristis modis
biblicthecarii,: iii Kal. Aprilis, indict. xiv, Incarn, vestra ecolesia pOlerit adipisci, fifina sempef ad
DcminiciB annp 1121, ppntificatus aulem Dominii communem usum fralrum el iliibaia pefmaneani.
Calixli II papse annp terfip. Decernimus ergo ut n.iuli omnino liomiiiuni lic-eat
 1205 EPISTOLJE ET PRIYILEGIA. 1206"
camdem ecelesiam lemere peiiurbare, aul ejus pos-:- \ PatCrnsetamen conservans viseera pietntis, de sua
sessiones auferre, vel ablatas relinere, iniuuere,:, confidenles misericordia non relinquil. Diu siquidem
aut femerariis vexaiionibus fatigare; sed"omn.iaa peccatis cxigentibus, pet*illud Teuloniccriim regis
integra conserventrir eorum, pfo. qiiorum sustenla-- idoluin, Burdinum videlicet, fideles Ecclesia) con-
lione et gubernatione concessa s~u.nl,usibus omni-;- lurbati sunt; et alii quidem cajjli sunt, alii usqne
iiiodis profulura, ad mortem earceris iiiaceratione afllicli stint. Nn-
Septilluram quoque ejusdem loci omnino Jiberamn per autem feslis paschalibus celebratis, cumpe-
esse censemus, ut eorum qui illic sepeliri delibera- regiinoruni et jjaiiperum clamores ferre penilus
verint, devotioni extremse voluntatis, nisi forle ex-- non possemus, cum Ecclesiae fidclibus ab Urbe
eommunicali sint, nullus obsislat. digressi sumus, el tandiu Sulrium obsedimus, donec-
Sane praepositus non alius vestro collegio praepo- divina poieniia, et supradiclum Ecclesise inimiciim
netur nisi qui conseiisu coromuni veslrae Eccles.iae e Biirdinum, qui diabolo nidum ibidem feceral, et le-
fueril cum Dei iinipre prpvisus cum ipsum oftinino in iiostram tradidil polcstatein.
Hanc igitur aposic.licae benignilaUs praercgativairi a Rogamus itaqiie cliarilatem vesiram, ul.proJaiJtis
vpbis impendimus, ul ecclesia veslra ab cmni epi- bencliciis una nobiscum Regi regum gratias refera-
scopalis exaclionis. debifp libera permaiieal; liceal-_ B lis, el in calliolic^e Ecclesise obedieniia et,servilio
que vcbis, ut si quando episcopalis parochia a conslaniissiaie maneatis, rctribulionem debilam in
divinis fuerit officiis inlerdicta, clausis jantiis divinaa prsesenli et in futuro ab bmnipotente -Domino per
celeb.ra.reoffi.cia. Porro clericis qui sedulis ecclesise e gratiam ejus recepturi. Roganms eliam ut.lias lit-
vestrse serviliis inlra amhilum claustri existunl, terasalter alteri preesentaii, omni reroota negligen-
ciini juslilise ralione auctoritas quoque yeslra 'pro-_ Tia, faciatis.
spexit, ut pro excessibus stiis inlra idem clauslrumi Datum Sutrii, quiiilo Kalendas Maii,
correctionis j'ura percipiant, CXXXll.
Si qtia ergp in futu_rum ecclesia.slica ssecularisvei Ad: canpnicos regulares Bergtesladenses. — Eortim
perscna lianc nestrae ceiislitufipnis paginam sciens__ ittslitiiluin approb.al..
cpntra eam veijire tentaverit, secundp tertieve cem (Annoll21,.Maii9,),-
niqnita, si. non salisfaclione congrua emendayerit, [MAKShConciL, XXI, 212.]
potestalis honorisque sui dign.itale careat, reamque» CALIXTUS episcopus, servus servofum Dei, dileclis
se divino.judicio exislere de perpetrata iniquilatei filiis EBERQUINP prseppsilp, elejus fratribus in eccle-
cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine> sia sanctcrum Jpannis et Martini quse in Salizbur-
Dei el Redemploris riostri Jesu Christi aliena fiat, G gensipage, in IPCPvidelicet qui Berchgetesgaden
aique ip extremo examine districtse ultioni sub- dicitur, sita esf regulauem vifam prefessis,, tam.
iaceat. prsesentibusqnam futuris in perpeluum,
CunCtis autem eidem Ecclesise justa servantibus. Prseceplum Doriiinihabenius: liurate per angustam
sit pax Domini npstfi Jesu Cli.risii, qualenus et hic. portam,quia ungrislavia esl qumducil advilam(Luc.
fruciiini bonseactioiiispercipiant, et apud districlum, xin; Mailli. vn). Quia ergo vos, o lilii in Clnisto di-
judicem prsemia selernae pacis inveniant. Amen, ( l.ectissihji,pcrdivinam graiiam aspifati, mores vestros
airien, amen. suh. fegularis vilse disciplina coercefe, et ui angu-
Ego Calixtus catholicae sedis episcopus. slam ingredi valealis portam,communjlerseCund.um
Daiuni Laferani per manum Chrysologi S, R. sanciorum Patrum consiitutionem, omnipolenfi
Ecclesiae diaeoni cardinalis ac bibfiothecarii, nii ^- Dominodescrviie prbposuistis: voUs'vestrjs palefho
Kalendas Anrilis, indictione xiv, Incarnalionis Do- congraiulamur alfecln. Unde ctiam peiitioni vestrse,,
minicae anno millesinio cenlesimo vicesiroo, ponli- henignilatis dehilae imperlientes assensnm, religionis
ficafus atitem. domini Calixti II papse anno se-- propositum praesenlis privilegii auctoritale firma-
Cundo.. f mus. Slaluinius euim ut nulli oronino liominum.
j,
CXXXL JiCeatvitse canonicse ordinem quem professi estis.
Ad omnes fideles. — Nutuiat Sulriuin urbem tatjdiu in veslra ecclesiacommutare. Nemini eliamprofes-
obsessamqtioad Burdinus anlipapa et ipsa ttrbs.sibi sionis veslroe faeulias sit, alicujusievitatis instinctu,
tradita sil. vel arctiopis- religionis cbtentu, sine prsepesili vel,
(Annoll21, April. 27.) ccngregatipiiis licenlia de claustrc discedefe. Quod
[MANSI,ConciL,XXI, 280.]" si discesserit, nullus eum episcoporum, nullus ab-,
CALIXTUS episcopus, servus, servorum Dei, dilectis baiuro, nullus nionachor,urii, sine cammuuium lil-
frairibus el filiis archieplscopis, episcopis, abhatjbus, lerarum caiitione suscipiat : quandiu . videlicel in
pfioribus, et cseleris tam clericis quam laicis beati ecclesia vestra canPnici ordinis lenor Dominp prse-.
Pelri fidelihus per Gallias conslifulis, salutem et slante vigueril. Sane juris ecclesiasiici sacramenta"
aposiolicani benedictionem. a dioecesano suscipietis episcopp: si quidem. gra*-
Quia dereliquit populus legem Domini, et in judi- liamalque coinmunionein apostplicsesedishabiiejil^
ciis ejusnon ambulaljat, visitavit Dominus in virga el si ea gralis ac sine pravilate volueril exhiljeret
iniquitales eoruni, et in verberibus peccata ecrum. Alioquin liceat.yobispro.eorumdem sa.cram.entprunj,
 1207: CALIXTIH PAP.E 120S
susceptlone catnolicum quem maliierilis adire.anti- A requiescunti, ab omni j'ugo sse.c.ularipolesta.tisli!_er.
slitem. Porro loci veslri ad.vocatian. sjrie.prpeposili in ppsterum conservetur. Nec episcopo liceat citjtis-
et fratrum consensii, aut aTuhdalorymTiseredibus,. cunque dicecesis.eumdem locu.meicommunicatipriis
aui quibuslibet aliis occupari, oii)nibi.isjiroliibemiis. ve.l absplutipnis, veJ cujiislibet disppsiliohis occa-
Nulli ergo oroninp liomihum faculias sit, prsedictam, sionih.iis perturbare : aut cruces , seu quaslibet
ecclesiamiemere perttirbare, 3111ejus, ppsscssienes. exactipnes novas burgo caeleris menastcrii pps-
auferre, vel ablatas reiinere.minuere,, aul temera- sessionibus irrpgare.. Si qya igilur in futuriim
riis vexalionibus faligare : sed inlegra conserycntur ecclesiastica saecuiarisye persena, hancnostrse con-
eorum, pro quorum s.u.sfen.latipneeigubernalione stittilionis paginam sciens , eontra eam leraer$
concessa sunt, usibus. omiiimodis profnlura. Ad; venire tentaveril: secundo, tertip.ve cPmmnhita, si
indicium aulem perceplse liiijus a Roniana Ecclesia nan satisfaclipne ccngriia, emendaverit, potestatis
libertatis, aureum linum quoiannis Laleranensi pa- honorisque.sui dignitate careat, reairique se divinp
lalio persolvetis. Si qua ergo iri futuriim ecclcsia- judicio existere de pefpetratainiqUitate cognoscat,
stica ssecuiarisve persona, hapc nostrae eonstitulionisy et a. sacratissimo corpore etsaiiguine Dei et Domihl
paginam sciens, elc. Bedemptoris nostri Jesu Chrisli alienafiat, atque
~~~
Ego Galixtus catliolicse Ecclesise episcppus, B |n extremo examine districtae ultioni subjaceat.
Dalum Laterani' per manum Ghryscgprii sanctav Cunctis autem, eidem loco justa servantibus sii
Romancc Ecclesise diafoni cardinalis; ac bibliothe- pax-Domini;nostri Jesu CiiTisfi, quatenus et hie
cariiiVii ldus Maii, indictione XJV_, Incarnationis Do- fruclum b.onseac|ionispercipiant,et ajjud districtum
minicse;anno.li22, ppnlin.caius autem.domini. Calix-tT judiceni praemia seiernae pacis inveniant. Arnen-
H papaea.nno leiiio. amen, amen. .'--.-
CXXXIH. EgP Calixtus ' catliplicts Ecclesiae episccpus, suh?
.
Adf ranconem Treiwrciensemabbalem.— P.rivilegium scripsi.
immunilaiis. Datum Albse,. per roaniim CUryspgoni S. R. E.
(Annoli2I,~MaiiT8.) diacpni cardinalis. ac .bibliothecarii, xv |{ajendas
[MANSI, ConciL, XXI. 205.] Jiinji , indiclione xiv , IricarnatipniS: Dominic'^
CALIXTUSepiscopiis, servus servqrum Dei , di- anno 1122, ppnlificatus domni Calixti papoe anno,
lecto filio' FRANCOSI' Trenorciensi ajjbati, ejusque tertio,
successoribiis regulariier substiluendis in perpe- CXXXIV.
turiin. rP Ad eumdem, — Aliud privilegium^
Yenerabilia et Deo dicata Joca tan{o: enixius,' (Anno 1121, Maii 18.).
juvare ifos convenii et-fdvere, quanto speeialius t/t-irf-]
eorum riobis cura cC solHciludo divina, disppsilione: CAHITCSepiscopus, servus servorum Dei, dilectft
noscituf iriiminere, Propter quod, chaiissime iii filio EflAKCpM Trenorciensi abbati, ejusquesucces-
Ghrislo fili Franco alilj.asi peiilionT luas.aUres no- soribus regulariter subslitueiidis.
stras affectu debitse beriigiiiiatis inclinamus. Et Venerabilia etDeodicata loca tanto enixius jriyarc
qiioniaiii Tirinorc|eiise: mohasterium sjiigulariter ad: nos coriveriit, et fpvere, quanto specialius eorum
B- Petri, ciijusjufis est, spectat. custodiam_;,et:qiiae: nobis cura et sollicitudo divina dispositjone cognp-
iiuiic iiabelur ecclesia, hostrispef Dei graiiam rria- scitur iminijiere, Propter qu.od, cliarissihie ili Chri-
liibus consecrata est' ; locum eumdem singulari slo fili Franco abbas; petitioiii ttiaeaures nosiras
apostolicaesedis patrociiiio;cPmmunirous. Prsese.ntis. aJTectuheriignilatis debitaeiricliriamus.; Et quoniam
igiturdecreliaucto.fitatestatuinius.utniil|i deipceps; Trenprciens.e inouasteriuin. singulariter, B. Petri ,
episcbporumTacultas' sit pro. altaribus.et ecclesiis, ctijus; juris; est,. spcctat custodiam ; et qtiae riuric
sive.decimis, vel etiam oninibus ad haec rite perti- liabeliir eccjesia, npslrisper Dei graiiara roanibns
nentibus, qtiae ante, interdicta. antecesspris, npslriDj) consecrata est: locum eumderii sihgtilari ajiosfolicae
sanctsc memcrise.Urbani papae vobis cpgnita.pcsse- spdis pairocinio comraunimtis. Prsesentis igitur de-
distis, scuppst, 'cpisccporurii.cohcessiohe. acquisi- creti aHClorilaleslalulnitiSjUtcceroeicrtiimquodjuxia
stis, gfavamen: aliquod.irfegare:: sed.sicut. epfuiji. idem iiionasler|ura ben;ed|ximus,,qriietum seriiper ac
• permissione qusedam ex parte, qusedam exintegro fiberum habealur. Porro salvitalis et securilaiis
habuistis, Ila et in futurum. pereiiiiiter Iiabeatis. termiiii , qui p,er positas in spatipso monasiefii
Ipsarum quoque quas nunc habetis ecclesiaruin. circuitu cruces dislihcli sunl, ita firmi omnino et
decimas, quse aiaicisobtiiientur_ si eorumpotestati inviplal)il.es.cpnserventu.r, ut riulli:profsus facultas
subtrahere- yestroe. religionis. reverentia potuerit., sil,. infia ees d.eprsedaticnesyei assullus facere, aut
ad veslram etpauperum sustentationem;vobis:l,iceai temerilale qualibet. gravipres cuiquatri ihjurias ir-
possiderei QuiBcunque.praetereain.futuf uni ,lai;giente,, rngare,. Sahe;'definitionein, qu.se:,iiiter. ve.strum et
domino juslepoteritisadipiscii firma vobis, yestfisr beali Flofentii nionasleriurh,' de, ec.clesiis Sarictae
quesuccessoribus etillibala. permaneant, Ad heec crucis. et_ Sancti, Nicolai a domiio praedecesspre
adjiciraus, ut idem Iocus., in quo B, Valeriant n.ostro, sanctaerinemoriae UrbanOpapa Turoni facta
martyris, et sancti Philiberti confessoris, corpora. es.t, aucloritate, sgjdi.sapps,tolic?e conflnnamus. Ad
1209 EPISTOLiE ET PRIV1LEG1A. *2f§
hsec universa qna? veslrum monasteriiim, aut in A, Dalaapud Castrum Arenarium.,iv Kalendas Junii.
praesenli decima quarta indiclione legitime possidet, cxxxvi.
aut in fulurum largiente Deo.jusle atque. canonice Canonicorum Veroncnsiumjitsa et bqtta cpnfirmat.
poterit adipisci, per prsesentis scripti paginam libi- (Anne 1121, Jun. 1,4,)
tu'isqii.e.succeSsoribus in. perpetuum roboramus. In [UGHELLI, Italiat sacra, V,:772,J::
quibus haec duximusnominibus expriinenda, Vide- GALIXTUS episccpus, servus servurum, Dei.dileclis.
licet iri episcopatu, etc. Enumerat itlius ecclesjm filiis fi TUEPBALDP. archipresbylero, el cseteris ,Tero-
possessiones,. Deinde :. Decernimu.s ergo ut nulli. nensis n Ecclesise canonicis, lam praesentiljus quam
omniiio hominum liceat vestrum ccenobium.temere ffuturis, in p.erpetuum.
perlurbare, autejus possessiones auferre, vel abla- Sicut injtista.poscen.libiis, etc., etiHibata perma-
las-retinere, minuere, aut teroerariis vexalionihus neant. n In quibus.hsec propfiis duxinius nom.inibus
fatigare: sed omnia integra conservenlur, eorum aadnotanda, ecclesias videlicet S. Georgii, S. Joannis
pro quorura sustenlalione.el- gu.bernalione concessa IBaptislse, S. Andrese, S. Clemenlis, S, Cecilise,
sunt usibus pmriimodiS;profulura, Sj qua igilurin E Faustini, S. Fjrmi cum capella, et S, Pauji : in.
S.
fulurum, ecclesiastica, saecula.risve persona, hanc Iburgo ecclesias S. Joannis Baplistse, S. Pelri in,
"T
nostfse-CQijfirraationis paginam sciens, conlra,eam BiCarnario, el.S. Joannis in Quiniiano. Castrum de
temereiyehireienlaverit, secundo tertiove comroor. Bruno
I cum capellis et reliquis; perlinenliis suis;
nita;, si non; satisfactione- congrua, emepday.erit,, castnim.
c Gratiane, Marlianev et puliani, Biunde,
potestatisTionorisque sni. dignifate careal, r.eamqiie- IBorcile, et, Galmasinum. c.um. cap.ellis, et, caeleris
se divino judicio,existere; de perpelrala iniquilate perlinentiiseorum.
j Villam Qiiiiiii, et lpcum qui di-
cognoscaii et; tj. sacratissimp corpore et, sanguine < cilur V.illacumcapeilis eartini. Decernimus ergo.tit.
Dei et Domini, Redemptofis nostri Jesu Christi. nulli i omnino hominum liceat veslran;. Ecclcsiam
aliena fiat,. alque in extremo examine districtse temere ' perturbare, aul ejus possessiones auferrc,
iillioni subja.ceat. Cunctis aule.ni. eidem.loco justa i
vel abfatas relinere, minuere, vel lemerariis
servantibus. sit; pax. Domini npstri J.esu, Chrisli vexafionibus
^ faligare, Sed. oninia inlegre conser-
quaterius et.hic fruclum benae actipnis pereipiani, iY.enlur, etiam pro eorum suslenlafione pro quibus
et apud distric.lum ju.dicem; prsemia seternse pacis concessa ( sunt usibus omnimodiseiprofutura; ad
•jnveniant. Amen, amen, amen. I
Ji.iecadjicienles censenius ut disfributionem beuefi-
Ege Calixtus catholicae Ecclesiae episcopus, sub- <
ciorum canonicae veslraenullusimpedire.inquielare,
scripsi.. _ vel sibi audeat vindicare, sed sicut prateritis lem-
, g.i
'
Datum Alhse, per manum, Cbrysogoni S. R. E. poribus 1 conslifuta, et praedecessorum nostrorum
diaconi cardinalis ac bibl.iothecarii, xv Kal. Jtinii, privilegiis
I roborala est, ita et in posterum, auxi-
indiclionc xiv, Incariiationis Dominicse anno 1122, liante \ Deo, firma et inviolabilis perseveret. Nulli
pontlficalusautem, domini Calixli llpapse anno' lerlio. etiam
c vestrum facultas sit benelicia quae capituli
CXXXV. £
solent largitione dislribui, de alterius manu susci-
Galterum episcopum Magalonensem,jamt Augusto pere, I sed pristina in eis consuetndo futuris tempo-
prauerito » per lilteras ndmonitum , iterum horta- ribus ] conservelur. Prsesenti prseierea decreto san-
lur uljudicel inter fralres S, SepulcriRierosolymi- cimus
tani et monachps Anianenses, de ecclepd Salvuioris. ut, si personse idonese in Ecclesia vestra re-
de Rub&liligantes. .--.•'. I
perise fiierint,nullus de alia ecclesia in archiprcsby-
(Anpo 1121, Maii 29.) t
lerum vel archidiaconum prseferalur : quod si archi-
[RonERE.Cartulaire dn Saint^Sepulcre, 73.] j
presbyienim, vel archidiaconum uno simul tempore
CALIXTUS episcopus, servus servorum D.ei, vene- obire c conligerit, donec alii substituantur, eorum
rabili fralri, G[ALTEEO.J, Magalonensi episcopo, saluT. viees
v beneficiorum dislributionihus per prseposilum
temet aposlolicam benedictionem. ssuppleantur, quemadmodiim et in collatis Ecclesise
Pro ecclesia Salvaloris de Rubo, ad, sepulcrum rj i
p veslrse prsedecessorum nostrorum priviiegiis conli-
Jerosolymiianum perlinente, Auguslo praetcrito ad nelur. r Si qua igilur in fulurum, elc.
ffalernitatem luam iilieras nostras direximus, ut. Ego Calixtus catliolicae Ecclesiae episcopus.
Jerosolymitaiios fratres eam quiele faceres, diclanle Dalum in territorio Palinensi xvm Kal.Jul.,ind. xv,
juslilia, pessidere. Porro, sicut accepimus, quia ex Incarn.I Doiriin. an. 1122, pontificatus autem D. Cn-
ignoranlia nomen Sanctse Marisede Rubo in lilteris. lixlill 1 papse anno m,permanum Chrysogoni diaconi
conlinebatur eisdero, nullam inde fratres per lc et ( cancellarii S. aposlolicaesedis.
habere justiliam poluerunt. Unde praesentibus lille- GXXXVII.
ris fraternitali tuaemandamus ut causam eorumdem
Ad D[idacum\archiepiscopuin Composlellanum. —
fralrum et, Aniapensium monachortim diligenter De episcopis stispensis.quia ngniiiierfucrant.con-
audias, et eain, Domino cooperante, defini.as, qua- ciiio ,: el de Bracarensi archiepiscopo a, legalioite
tenus suam quseque pars jusliliam consequaluf. subtraclo.
IVoliimus enini quod Jerosplyniilana Ecclesia per (AnnoH21, «un. 21.)
alicuj"us cccasicnem iicminis in jure suo delrimen- [FLOBEZ,Esp. sag. XX, 556.]
lum quediibet patiatur. CALIXTUS episcopus, servus servorura Dei, vdie-
|2I1 CALIXTI 11VkPM ^ W%,
rahili frairiD. Composlclla.noarcliiepiscopo salulem A . rabilibus Iratribus et coepiscopis, ATTONi.ArelateiJsi,,
et apostolicam benedictiouem.. FcLCONiAquensi,BERENGAitio Narbonensi ctGALTE-
et apostolicam benedi_t'.
Dignitatem ct hpiiorem libi et GompOstellaiueEc- nio Magalonensi, sakilem
clcsiaeprobono et ulililate concessimus; si fratres clionemi .-:.''' .•-.. .;
illi tuis nplunt obedire maiidalis, nes gravamiir. Et Abbaiis (Hugonis) el fratrum S. jEgidii querelam
tu qnidem jam de ipsis jusfitiam ex parte fecisti : aecepimus, quod Udeforisus comes, parochianortim
hnrtarour tanien fralerniiaiem iuam ui CoJiuibiien- vestrorum,RaimundideBalci6,EIesiarii deGaslrias,
sem, Lucensein el Minduniensem, scu alies episco- Guillelini Rainoaldi de Merenas, consiiio et aiixilio,
pos, iteruni diligenter commdneas, qual.enus libi eccl.esiaiiieiburgiim' S. _;Egidiiarmaia manu inva-
siiiileant, obedire humiliter : quod nisi infra qua-. serit, incertdia ibi et honiicidia feeefit, et burgenses
draginla dies posl comino.niiionem luam fecerint, ad perjtirhim contra moriasteriifidelitalem coegerit.
nos ex tunc datani in eos a te senleniiam, donec Rogamus itaque fraternitatem veslram atque mene»
saiisfaciant, auclo.re Domirto. confirroamus. De mus ul ccmitera elalios ex paileiiostradiligehtitis
Bracareiisiauleni charilali tuae laliterrespondemus: moneatis, quatenus monasierium- el-bufgum abbaii
Sicul in partibus noslris faina esi, el si.cutin iriissis ei fralfibus liberurri quieiuriique. dimittant, et CP^
ad nos per P. canonicuni ei capelJ.anum t.uacEccle- mes caslrum noviler ad destiuctionem constructum
sise, lilteris oslendisli, Ecclesiain Bracarensein op- destruat, et eidem monasterio de ablalis rebus et-
priiriere, etiibi ejus dignitatem vindicare, nimium de illalis injuriis veslro judicio satisfaciat; Quod si-
conciipiseis. Idcirco ejusdem fralris in parte hanc infra quadraginta'dies posl lillerarum noslrarunv
inobedientia.m toleramus, donec te ipse auxilianle. acceplioriem minime adimpleveril, nos in eos es<
Deo aul per vos ipsos ad uostram prsesentiam ve<- communicaiioiiis seutenliam:, donee saiisfacianl,
uialis, aut suiTicienlesprp vobis in caiisa liac nun- promulnainus; et iii eoriini tefris- divina omnia^
tics iransmillatis. Terminuni aulem praesenlalionis officia et sepulturam, praeter infaiilium baptisina ct-
hujus sequeiHis anninaiiviialemB. Joahnis Baptistse ' morieritium pcenitehiias, interdicimus, loca etiam-
deliberavimus. Pfoediclum nunlium tuum,qui [qtiem ad qusecunque ipsi perrexeririt, quaridiu in eis-,
vel quiajpro le fideliter laborasse cognovimus, di- fiierint, a divinis ointiino vacar.e ofliciis.
leelioni iuas comiJiendainus, rogantes ut eum pro Dala in territorio Tibuflino, xi Kal. Julii.
araore nostro de charp, deinceps habeas chi*.- :•
riorem. GXL.
Dalis in terrilorio Tiburtino xi Kal. Julii. (
G'Ad Uzeticensem, Tolosanum el Nemauserisemepiscor
. CXXXVIH. pos. —Ui lldefoiisum comilem, nisi inoriasleria:
S. ASgidii ablala resiiiuerif, excgmirmnfcatutib,-
D [idacg] archiepiscopo Composlellang scribit, Gi- denunlient..
raldi, qni consangiiiiieumprioris cohjugis dttxerit
inaifimoriium essedirimettdum, (Annpliai, Jun.22.)-
(Annoll21,;Jun.21._i [D. BOUQUET,, RecneiL XV, 259.]:
[FLOREZ,'U&~ suvrq, p. 381.] CALIXTUS episcopus, servus servoruro Dei, vene-
CALIXTUS episcopus, seryus sery. Pei,_.\<si,erabili, rahilibus, fratribus RAIMUNDO. Uzetic-jnEi,:[AMELI4]
fratri D. Comppstellano.archipp., salulem et apost. Tolosano et JOANNI Nemausensi episcopis, salutero
benedicl. el aposlolicaro benedictipriem.
Frater iste, quem ad nos, misisti, Giraldus.viva. Quot mala, quot perturbationes el iiijurias Ifd->
obis yoce narravit quod cum nmlier_equadem rem fonsus comes monaslerio S. _3?gidii fralribusque
diu habuerit. Postaliquantum verc temporis uxorero intuleril.ianlo ipsi nielius nostis, quanlo propius
dujtit, quse prioris mulieris consanguinea, in gradu, habitatis. Unde nostris eum studuimus Iitleris com-.
teriio reperla est. Quod si se causa sic liabet,. fra- monere qualentis ablala restiluatet nioiiasieritim
rj
tribus noslris yisttm esl ut uxorem illam debeal, cum burgo et aliis pertinentiis.abbati et fratribus
prorsiis.di,mi,Uere. Cum enim illicitas omnino. con- liberum.et quielttm dimittat, et caslrum qtiod ad.
traxerit nuptias, licilum postea potuisse consequi ejusdem yillae destructionem. construxit, deslruat,
niairinioniuni non videtur. Si hoc infra quadraginta. dies post eofumdem litle-
Pal. in tenitorip TUmiiino xi Kal. Julii rarum acceptionem adimplere curaverit, Deo gra-.
. CXXXIX. lias rcferamiis•:. alioquin cx lunc in personam cl,
Ad Atlonem Arelatensem, Fulconem Aquensem, ar- consiliarios. ejus excoromunicationis. senienliam,,
cltiepiscopos, eUccelerosper Provinciam episcopos. Domino cooperante, proferimus : etin terris eorum-
— Ul Ildefoitsum comilem et ejus socios, nisi mo- divina omuia oiTicia.etsepulturam, prseler.-infantium
nasterio S. JEgidii inira dies iO salisfecerinl ex~
communicent, baptisma et morierttiura poenileritias, interdicimtis ;
Jeca etiara ad qiisecunqiie ipsi pervenerint, quandiu
(Anno 11-21, Jun. 21.) in eis fucrint, a divinis emninn prsecipimus:vacare
LMINARJ), Hisl. deNimes, tom. 1, jir., p. 50.] cfiiciis. Mandamus igilur fraterniiali veslrae, ui
LALIXTUS cpiscoous, servus servoru.iii Dei, venc- hanc dafam a ncbis senlentiam cl aiinunlietis, eis.
 — '
1213 EPISTOLJI ET PRIVILEGIA. 1214
douec comcs salisfeceril, per lolas vestras obser.vari A A absolvimus. Porrp juramentum illud vos invielabfc-.
parbchias faciatis. lit.er observare prsccipimus quod prius abbali et
Datum in terrilorio Tiburlino x Kal. Julii.. mpnaslerio feceratis. *
CXLI. Daia in territorip Tiburlino, x Kal. Jijlii..
Ad Raimundumde Baucio,Gnillelmum de Sabrano, .GXLIII.
Elesiarium de Caslrias, Rainonem de Gastlar, <?"..
GuillelmutnRainoardi. — Miitatm s.eeos,,tanquain Ad Ildefonsutn comitem Tolosanum. — Jubet, sub
Ildefoiisi comitis consiliarios et auxilialores, ex- . pcenq excomtnunicaliqnis tit, damna S. jEgidii mo-
commuhictiluftim, hisiiiifra dies quadraginta ces-, nasierio illala resarcial.
sent ab 'infeslalioiie monasterii S. Mgidii.
(Anno 1121, Jun. 22.)
(Annoll21, Jun.22.)
[D. BOUQUET, ibid., p. 239.J;
[D. BOUQUET, ibid., p. 240.]
CALIXTUS episcbpus, servus servorura Dei, nobi- CALIXTUS episcopus, seryus servorum Dei, ditecto
libus vifis Raimundo de BAUCIO,Guillelmo de SA- filio.lLpEFONSP illustri comiti, salulem et aposlplicam
BRANO, Elesiario de CASTRIAS, Rainoni de CASTLAR, benedictipnera. ......
et Guillemo RATNOARDI, salutem et apostplicam be- RaimuBdus (36) filius npster, Hugo abbas el fra-
nediclicnem. ->., •"
tl tres nionasjerii S. jEgidii, quod.l"!. Petri juris est,
Relatum nebis est quod Ildefonsus comes sug- contra le vehemeiilius conqueruntur , quod eccle-
gestione vestra ct auxilie •ecclesiam et burgum S, siam et burguro S, 45gidii armata nianu invaseris,
jEgidii armata manuinvaserit, incendia ibi-el ho- incendia ibi el liomicidia feceris, et burgenses ad
niicidia fecerit, et'burgenses ad perjurium coiitra perjurium contra monasterii fi,delitatem coegeris.
njonaslerii fidelitatem coegerit : quae n.imiruin om- Quefunlur eliam quia juxla lerminos a nostris
nia magnum vestrarum generant periculum anima- praedecessoribiis positos, ela nobis firmatos, caslrum
rum. Per prsesentia igilur scripta vohis prsecipienda quoddam ad destruclionem villaecoiislruxeris. Super
mandamus ut eumdera comitem sollicile moneatis, his omnibus miramur nos nimium et gravamur,
Gtiatenus infra quadraginla dies post noslrarum quippe locus idem cum omnibus perfinenfiis suis
aeceptionem lilterarnm, ecclesiam e,t burgum S. a.d sedem lantum apostolicam speclare ccgnosciiur,
/Egidii abbati fratribusque liberum cmninn et et nps bpnam de lua indole fiduciam habebainus.
quielum diniitlat. Qued si cemes et ves np,strp huic Mouemus ergo nobilitatem iuam atque praecipimus
contempserilis obedire mandato, u.os in eum et in ut infra quadraginla dies, poslijuam lilteras prse-
vos excommunicationis, et in. terris vestris interdi- _, „, sentes acceperis, eeclesiam et burgtim S. jEgidii
""abbati et
ctionis sententiam, auctore Domino, proraulganau^. fratribus illorum omnino quietum diniit-
Data in terrilorio Tiburtino x Kal. Julii. las, castrum illud destruas, el de ablatis rebus ac
CXLH. sacrilegio perpelrato fralrum nostrorum et coepi-
Adbitrgenses monasterii S. JEgidii. — Absohit eos, scoporum Alonis Arelatensis, Berengarii Narbonensis
a sacramento fidelilgtis exhibito comili lldefoinq, et Galleiii Magalonensis judicio salisfacias. Quod
qui ad verjurium ipsgs cOmpulerat. &i contemptor exstileris, nos Romanse. Ecclesiae
', (Annoll2i, Jun. 22.) monasteritim nullatenus palienles, extuncin per-
[D. BOPQUET, Recueil, XV, 240.] sonam tuam, et in eos qtiornm consilio. mala hsec
ALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis faeta sunt, excommuniealionis senlenliam promul-
va Christo filiis Jjurgensibus monasterii S. jEgidii,. gamus. et in tota terra vesira divina offieia ef se-
maj'oribus ct minoribus, salutem el apostolicam pulturam, pfaeter infaniinm bapiisma et morientium
benediclioiiem. peenitentias, aucloriiale sancii Spirilus. interdi-
Nulli vestrum ignotum credimus quod B. jEgidii cimus.'
monasterium C"riJ pmnibus ad ipsum perlinenlibus Datum in terrilorio Tiburlino, x Kal. Julii.'
Remanae Ecclesiaejuris si.t, et sub B. Petri et ape- PE> - •
CXLIV.
stolicse sedis lutela efprotectipueconsislat.Quamob-
*
rem quicunque vos et locum ipsum offendil, nos Pelagio archiepiscopo Bracarensi pmcipit t ut
honorem B. Jacobi in Porlugalia, quem prmdecessor
proi-susoffendit, etveslra iiijui;ia in sedem cognn- ejus Maurilius J Bracarensis archiepiscopUs a
scitur aposlolicam redundare.Gomperimus siquidem [
Cotnposlellano arcltiepiscopo habueiit in ptwsli-
Ildefonsum comitem vos ad juramentum cojitra fidei monium, el quem ivse violenler retineal, redinie-
firmitatem et contra fidelilatem monasterii per vio- gret. JI
lentiam Cpmpulisse : unde nos et animarum vestra Anno 1121
rumsaluti etmonasterii ulililali solliciludine debita [Vide Hist. Composiell. ap. FLOREZ,Esp. sagr., XX,
providentes , vbs ab illius juramenli obligaiione 340.] -

(56) Raimundus Berengarius, conies, ut noljis
quidem videiur, Barcinonensis, idem et Proviu.cioe
cbmes, seu Arelaiensis, qui luhc temporis heliuin
gerebat cum lldefonso, Provincise iiidera dynasla pro
determiriandis cujusque diiionis finibus. lu his porro
comliclibus cuin Sanctsegidiani manus comili Bar-
cinonensi darent, lldefoiisum in se concilavcre, qui
haud obliius fuerai vallera ipsis Flavianani, id est
Sancti Mgtiiii lerriioritim, a patre suo hatid multo
prideni fuisse tradiium..
<"213, {"ALIXTI11'PAP'iE: m$:
G-XLV. A pariem beneficii- a rcge pro cambio< episcopalns
"
[A(pheradam\ parllienonis.S. Marim Capuani ab- Beililehemitici traditi, qticmadniodiim pmnia: in.
batissam reprehendil quod, i secnndis transactis, bonae memoriaeArriuiphi palriarchae colicessionis et
lerminis, i ad judicinm non venerit, Mimlur se, confirroationis
nisi veniat aui lcgatos viillai, ecclesiam Cintilett- pagina disling,uuntur;exipsius etiam
sem monaslerio Casinens^restituturum esse. palriarclvae cojicessiorie ecclesiaro Saricii Petri in
(AniioJ121,), Jpppen ctim bonoris et dignilalis suse integrilate, et
ecciesiam Sancti Lazari cuin; appendiciis. stiis, Ad
[Vide PETRI Ghrouic. tnonast, Casin., i. iv, c. "O.J hsec universaj
quse iiiTiitiirtim , laf-gieolepeOjjuste
CXLVI. aique canonice> ppterifis adipisci, q;uiela' -vobis
D[idaco] archiepiscapo ComposleUanp. Guidonem veslrisque successPribiis el integra ccnserventur.
mililem ad Si Jacobum iier facientem, cgm- pecemiinus ei*ge u.l iiulli Orijnino Ji,pmihumliceat
mendati eeclesiam teinere perttirbare, aut ejus possessiones
(AnnpU21, Jtil. 5.) ^tuferre, vel ablatas, reiinere, mi.nuei*e:vel (emerar-.
[FLOREZ,Esp. sagr. XX, 339.] t*iis vexalionihus faiigare; sed priniia integra con-
CALIXTUS episcopus, servus servorum Deij venc- serventur eorum, pro quorum s.uSlenlaiioneeigu-
rabili fralri D. Goriipostellano archiepiscopo, salu- l» " bernatione concessa sunl, usibiis omnibusomnimo-
tem et apostolicam benedictionem. dis profutura.Si qua igitur in fulurum ecclesiastica.
Milesisle Udells nos.ter Guido votum liabuit bea- saecular.isve persona, hanc'nosfrae constjtuiibnis,
tissimi Jacohi appstoli eeelesiam visitandi. Rogamus paginam seiens, coiilra eamTemere yeniTe tenlave-.
ilaqiie dil.ectlonem luam ut quandiu ibi fuerit eum ri I, secundo teiii.ove Comiiipni.la,si non salisfaclione
pro amore nostro. coinmendatum habeas. Si qua congrua emeiidaverit, potestalis honorisque-stii di-
vero nobissignificarevolueris, ei fideliler copnnit- gnitate careat^ reamque sei divino judicio existere
lere poteris. de perpelrala nequiiaiecogiioscatveta sacraiissiroo,
Dat. Lai, iii Nrin. Julii, corpore et sanguine Dei et D.oiriiii,ifted.emptoris,
iiosiri Jjesu Christi alienaiiat, atque in extremo
CXLVH,
De confirmaltone canonicoru.ni iegul.ar.kimecclesim examine disiriclse uliioni subjaceat", cunclis auiem
S; Sepuicri Hierosolum.itanm et eorumdpm pos- eidem loco juSta servanlibus sit pax Domiiii noslri.
sessionum, Jesu Christi.quatenuset hic fructum bonaeaclionis
(Anno:li2,l,J.uL 6.) percipianl, et apud districturri judicem praomia
[RozifenE,Cartulaire du.Sainh.Sepulcre,^,\^,] aeternsepacis inveniant. Araen.
CALIXTUS epis.ccpus, sei;vus.servcruni Dei, dilectis C
Scriptum per rtianum Geryasii, scriiiiarii regiona-
in Chrislo, filiis GERAROO prioii et ejus fralribus in rii etnotarii sacri palalii,
ccclesia Sancti SepuJcri regularem yitam pfofessjs, Daium Lalcrani, per manum Grisogoni, sacra?.
tam praescnlibus qtiam.futuriSi in perpeluum. ^omanse Ecclesisediaconi cardinaiis, acbibliolheca-.
Pr-aeceplumPoinini, hab.emus::hiiraleper-.anguslam: rii, ii Nomas J.ulii, indiclirine ix, Incarna.tionis Do-
portum, quod. est angusta.via qum>ducii ad vilam. minicse anno l:122,pdntificatus, autem doriiini Caiixti
Quia igitur- vosi o filii in Christo, cliarissimi, per; Ilpapse anno m.
divinamgratiamaspiralij mores vestros sub rega- Datum Laterani, xvm Kalendas Maii.;
laris vitae disciplina- coercere, et, ut anguslam va^
GXLVIII,
leatisingredi portam,communiier secundiim sa.ncto- Cmsariensi et cmteris eptscopis, abbati-
rum Patrum insiiluiionem-oronipoienli JBomino de- Archiepiscopo bus, eic, per Hierosolyinitanamprovinciain coiisti-.
servire proposuislis, nps; volis:yeslris paleriio con-_• iutis, B[alduing] regi, eic, nuntidt seGuarmundo.
gralulemur affectu; unde eliam pelilioni vestrae., pdlriarcha;
' ' palliuth misisse.
benignitale debita iinperiientes assensum.rreligionis,[ (Annoil21,Jul. 6.)'.,
proposilum prsesenlis privilegii aiictoritale firma-, .y [ROZIERE., ibid., p. 14.]
mus. Staluimus eniin ul nulli omnino hominuro li-, CALIXTUSepiscopus, servus servorum Deiv; di-
ceatvilac canonicae ordineiiij quem professi esiis, ini Iectis in Christo. frat.ribus et liliis Csesariehsi;ar-
vestra ecclesiacommiitare;sed.firmus alqu.e invior. chiepiscopo et esetefis ej>iscopis, abbatibus, prip-
labilis,aucto.re DeOjfuturis lemppriJjus conseryelur. ribus per J^rosplymitanam pfpyinciairi constitur
PraeseniisprfDelcreadeci-eli stabijitaie vobisveslris- lis, illustri qupqiie alqtie charjssimo filio et consan-
que successoribus in eadem religione marisurisea.» guineo no^i.rp.B[ALpujRpiregi, principibus, b.arorii-
omnia perpeluo possideuda sancimus, quse in prse- bus, clero. etpppulp. Jer.osolymitaho, [salutemj e.t
senliarum pro comrounis.victus susleiiialion.econ-^*. aposiojieanibenedicticnem..
cessione ponlificuni, liberalitate principum.oblalione> Defuncto venerabili fratre noslro, Ar[iiulfoJ bonae
fidelium vel aliis juslis modis videmini obtinere : memoriaepatriarclja, inconfrairisnostri Guaf[mundi].
videlicet medietalem cunctarum oblationum quae a;d J electione vos unaniroiter cpn.venisse lam ex missis:
sepulcrumDomini olleru.nl.ui';. oblationes quoquea a vobis iitteris quani, ex certa sapient|uni ac.reli-
crucis; decimas Jerosolymilanae civi talis el locorumi giosorum legaiorum noslrorum narratione comperi-.
adjaceiilium, exceptis decimis fuiidse, et dimidiam0,, mu.s.et gayisisumiis; unde eliamrperuioni. vestrai;
 i'217 EPISTOL* Ef PftlYILEGlA. 12i8
assensurolibenter prabuimus, et, licel praeter cdn-; A eis in sseculari convefsatione nianentibtis cariiorie
sueludinem Romanae Ecclesife videretur, et nOS beneficiiim dimiualur, et religiosi fralres libere per
causae hujtis exseculionem legato noslro venerabili seipsbs de divinis officiis Celebiaridis debile cliari-
fratri PJetroJ, Portuensi episcopo, injunxissemus, fatis iiriariimiiafe dispoiiant.
ob bdriiiiiifeitamen sepulcri fevefehtiam et dile- :Pata Lalerahi, ii Norias Jiiliii
ciloririm nostranvper icgaios ijisos pailium noiidistu- CL.
limus 'destinafe, in quo nimifuhi praedictp frafri 'Mafco ileiic'0 Vehetb Scribitisx P[eiri) episcOpiPor-
iiosiro poiitifiCaiis seu patriarchaiis ollicii plenitudi- liiensiSf-tegati^ui, titiefis secbghovisseeufri ptisses-
siones suas B. Petro ;< s&b 'censumtnuo uithts by-
riem tribiiimtis, iiiiegriiatem ei et "commissaesibi zantii i obtulisse. Laudtii pielalem ejus miliilque
JerosolymilatiSe Eccicsibe dignitatis "et poiestatis furidamenlorumcondehdmecclesin lapidem priih "im;
auctoritate apostolica' eolififiharites,: ut deinceps illi (Annoil2i, Jul.24.)
facuJtas siiconcilia et cpiscojjales iconsecraiiones, [UCHEBLTJ ilaliti sacra, V, 1238.»]
sanclocooperaiite Spifiin, eelefiraridi.Ad Vbs igitut CALfxTiiSepiscopus, 'sefVusserVofurii^Dei; dilecto
scripia praesenlia dirigeiites, rihiVefsitaterii^estrahi filip MARCO cieficpj salutehi et apeslplicahi sbeiifedi-
fogamuset fo|ariies mPtiemus iit in liiatris vestise ctioriem.
Romanae Ecclesise utiilate 'aique-obedientia fifmi Ct' ^ Ciafissimus et^enerabilis frater, ellegaiiis iiosiei*
stabiles -mahealis; ipsa enim pef Dei gfatiaffi multo P. Porluensis episctipus missis liiteris sighilicavil
fitiorum suoftim sanguine vestfaiiiEeelesiaiiiiibera* nobis te possessiones tuasper manussuas beaio Petrd,
vit, et ipsa riro vobisqtiotidie in ultramoiitahis ct ejusque RemanaeEccIesiseobluiisse; sub censu aririuci
ciirariionianis parlibus elabofal. Sane supfadlclum uhius byzauliii Ubi videlicet ecclesiairi cedificarh
fratremiiosirumpairiarcliaro vestrum diligere, ho- desidei-as, iri qtia subjitre ac doiriinio B. Petri regn-
norareaiqiieliumilitale debifa cnfelis et ohediantia larcs cahOnici conversentur. Ef nosergodevolibnem
Venefari, utper curaniejus et solliciludinem salii- litam el desiderium approbantes, oblalionem ipsam
tem in vobis omnipoientis Dei iniseficordia opercttir, suscepimus, et pro te omnipolenti Dorainoiupplica^
quatemis et vos de eo gaudium el ipse de vobis nuis, utboiium quodceepisti cpus, ad honorem suum
coronam in selerriijiidicis examiiiemereattir.Demiiuis et saluleni luam te faciai consummare. Propterea la-
ribsfer Jesus Clifislus, qui diebus nostris loctim pidero qnem iu fundamenlo illius ecclesise pOnere
fedum suOruin glorificare diguatus estj beatorum debeas, niitlimus, in eo tibi jiostrum COnseiiStihiet
• apostolorum Pelri et Pauli precibas stia vos pro- gratiam indiilgentes (S7t).
lectioiie custodiat, de inimicis suis vobis victoriam , Dalum Aversse vui Kal, Augustii
li-ibuat, et peccalorum vinculis VPS absplutos ad CLl.
vilam perducat et gleriam sempiternam. Ad Berengartum Narbonensem archiepiscopuih>eisiif-
Datuih Lalerani, II Nonas Julii. fraganeos ejus. — Me^aant lldefdrisum Somilein
Tolosaiuun, ul qbbatem S. Aigidti, qttem exptilefai,
CXLIX. tid tnonaSfcHumredire permiitai; sih'au}teni,:ipsiim
excominiuticatione et inierdkio mulieiit: '•
Ad Guarmundum pairiarcham Bierosolymilamiih.
(Aiinc 1121*Oei. &'.)
(AnnoH2I, Jul. G.) [BOUQUET, Recueil, XV, 2o6i]
[RPZIERE,ibida, p. 72,J CALIXTCS episcPpus, servus servprtihi Doij H'eflC-
CALIXTUS fepiscopus,servus scrvorum Dei, vcne- fabilibus fratribus BERESGAmo Narbcnensiarchiepi-
fabili fralriGuAR[MUNDoJ, Jerosolymitanppatriarchse, scopc et suffraganeis ejus JOANNIKemausensi et
saluiehi el apostclicam benediClionem. GA-LTERIO Magalonerisi 'episcopis,-saliitem elapostP-
TriDominici Sephlcfi ecclesia quiddamdissensionls licam benediciiooem.
audivimUs eriiersisse; pro ea canloi* el succenltr, Relatum nobis est-quod 'cohieslldefonsiis filiiirii
in domibus suis quasi saeculariJer manenteSj regtt- nostrum Hugonem, abbalem S. _>_Egidii, de «10118810-
iariuin fratiiitti chofo1 prsesideaiit, et ad libittnw rj, rio iraxeiii, et ad castrum dcBrilCayra violenier
suum per quamctirique personam de divinorum olfi- duclum se juramehti extorsione Cluniacum ire co-
ciorum celebraiione prseciriianUQuod quam inde- Cgerit, ita videlicel nt nisi per ejiisdeiri JiCentiam
cens, quam absurdum etquain regulafiumlioneslati deineeps abbas ad Bi iE^idii monasterium reveiia-
et quieli contrafium sil. facile prudentla lua polest tur. Quod nimirtim quam grave sit prudentiavesira
adveftere. Itaque 'soUiciludini tuse injiinginius eos facile potest advertere : et profeclo si tantuni f:ici-
diligeniius cofnmoiiere ut una curii fratribus in nus impune dimittilur, graviora ex eo inTiitufurti
claiistfo inaneaiil. et minisiefia sua lioneste, sicut in majorilius etiam personis pericuJa eveiiire. Prie-
decel, per se ipsos impleanl, aut TeligicsPs fratfes cipimus igilur fraternitali veslrse, ul eumdem coiui-
a gravediiie Prieris Iitijus eJtpediani; alipqiiih hps tem monealis quaterius abbatem a juramento illo
inhpnestatem haric diutius paii iieqriibimus, quin prorsus absolvat, alque ad monasferium fedife abs-
eam ab ilJa venefabili De'i dhme peiiitus expellamus. que inquietatione perriiiltat, ef pfscdirilum B.iEgidii
Saiis enim Caniori et succenlori potest siiffieere si nionaslerium quod Roinariae Ecclesisejuris est, cum
(37) Riium Romanorum pontificumprinii mittendi cum maxinie snb prolecfione B. Petri el Romaiia>
fapidis adnoVas construendasecclesias alibi legimus, sedis siiminitereiifur.
1219 CALIXTI II PAPJE 1220
omnibiis l-eJjussriis omuino libeftiro quielumqiie di- A \ stolice sedis iegalP, salulfemel apostolicani heriedi-
millat. Quod si advei*susabbalem vel locum ipsum ctionem. .. -
coines calumniam gerit, nos ci Jibenter suo lemjjore Egregise memeriseTldefensi regis filiam Ufracam
jusliliam faciemus. Sed si coutemptor exsliterit, reginam inanus suas ad hovum et pessimum facinus
vos vice nostra et ipsuni ab ecclesiarum liminibus extendisse audivinius, el y'eli'eroenl|us conirisiati
separate, el in tota ejus terra, in civitatibus et ca- sumus. Significatum noliis esl siqriidcih quod clia-
ste.IJisdivina pmnia pfficia interdicite, prseter infan- rissimum fralrem noslrum Didacum Coriiposfellanse
tium baptisma et mnrientium poenitenlias. Ecclesiae archiepiscopum, et nostrum etiairi inijui-
Data Melfiseiv Nenas Oclcbris, busdam proyinciis Jegatum, dolo et pro.dilioncqiia-
dam cceperil, eumque castella Ecclesiae cum brinp-
CLIL
ribus in illius d.are peteslaiem coegerii, iieque lamen
B[gsoni\ aposiolicmsedis legato mandat horletur Uf- sic erim a caplione dimiseril. Quod profecto pia-
racam reginum, lldefonsi fegis filiam, ui Didacum
archiepiscopum Composleltanume cuslodia emittat, culum iiuliafenus _a De'i esl Ecclesia tojerandtim.
et casteita illi ablala reslltual; eantque, nisiinira Kosli Cnim a Domino de saeerdolibus diclrim : Qui
dies iO obedieril, cbnvbcatis episcopis, excommu- vos spernit, me spernit; el qui langil vos, tangit.pu-
nicari ac lolam ejus terram ajjici inlerdiclo jubet. B rj pillam oculimei, Prsesentibus ergo lillteris fraicinir
(Anne 1121; Oct.7.) tati luae prseeipimus ut earivdem reginam; rernota
- FLPREZ,Esp.sagr.jXX, 541.J
dilaiione, commoneaSj qualenus.prsedictum frairem
CALIXTUS cjiiscopus, servus servorum Dei, venefa- lioslrum liberum omnino dimiltal, casleila et hono-
bili dilecto in Christo filio B, presliylero cardinali, res Ecclesise cum sua iniegrilate restiluai; Ct de
epostolicaesedis lega'0, salutem ei aposlolicam beiie- lania praesumptioneDeoejnsque Ecclesisesatisfaciati
diclionerii. Qtiod nisi jnfra quadraginta dies posl conimon.iiio-
Saepelibi scripsisse meminimus volujitatom fra- nem ittam adimpleverit, fralernilas tua convocalis
tnuri rioslrorum esse, ut ad eos quanlocius remeares. aiiis fralribus et coepiscopis, in cara el in faulores
Yeruiiitamen qrila cmergenlia negotia nos cornpei- ejus excoinmunicalionis sententiam proferal, ,ei in
lunt, adhuc tibi qusedaropro temporis opportuniiate-' tola ejus terra divina omnia officia, praiier infantium
injungimus, per quse diulius oportet te immorari. baplisma et morientiiim pojiilieniias,, iiiterdicai,
Significaluni siquidcm nobis est quia ndbilis meroo- donec quod lam pessime facium est Ecclesise judi-
riae Udefonsi regis filia Urraca rcgina charissiinum cio pleiiariecorrigatufi
fratfem nostrum Didacum CompostcllanaeEcclesiae Dat. MelfiaeiSoiiisOGtobriSi
archiepiscopitm et nostrum etiam in proyinciis qiii- G ( *
busdam legatum dolo et proditipne quadam ceperit, CLIV.
eurijque Castclla Ecclesise cum hciipribus in illius Arcliicpiscopbsel episcopos Hispanim certiores facit
dare petestafeirt cpegerit: neqtte tamen sic etim a de superibribus ad Bosonemcardinalem el Bernar-
duin afcliiepiscopumToleianum liiteris.
captiene diroiserit; qued prpfecte piaculuro nullate-
nus a Dei cst Ecclcsia tolefandum. Nosli enim a (Annoll2!, Oct. 7.)
Domino dc sacefdolibus dictum : Qui vos spemit, [FLOREZ,iH(/.,p. 543,]
me spernit; et qui tangil vos, tangit piipUtam oculi CALIXTUS episcopus, servus scrvprum Dei, vene-
mei. Praesentibus igilur lilteris dileciioni tuae piie- rabilibus fralri.bus archiepiscopis ei episccpis per
sal.iiiem et benediclioncm.
eipirotis ut eamdem reginahi remota dilalione com-' Hispaniam,nova et viris apostolicam
Quolies catholicis non ferenda per
nioneas, quatenus prsediettim fratrem nostrum !ibe-
rmn oirinirio dimittat; castella et honores Ecclesiae aliciijiis nequiliam oriunlur, manu sunt celeri-ex-
cum sua integritate restituat, et de lanla prsesum- stirpanda, ne viresin poslerum, quod absil! sumant:
ad qnse sollicitiorcs exislcre nos oportet, quoniaro,
ptioiie Deo cjusque Ecclesise saiisfaciat. Quod nisi
infra quadragiiita dies post comroonitionem tuam; licet indigni, De| etChrisli cjus locum in Ecplesia
adiiripleverit, sollicitudo tiia, convocalis aliis fratri- jjoblinemus.
1 Significaium siquidem nobis. esl qupd
bus et cpiscopis, in eam et in fautofes ejus excom- Urraca regina charissimum fralrem nostrmn Dida-
nruriicationis seritentiam profefat, ct in tota ejus cum Cdmpostellauura arcbiep.iscopunj, ct nostrufn
lerra divina omiiiaofficia, prseter infaniuuri baptisma eliam in quibusdam prpvincijs iegattim, dolo et pro-
el rooiieninim poenitenliam, iiitefdicat, deiiec quedI dilione qnadam cepcril, eiimque castella Ecclesiae
tiim pcssime faclum est, Ecclesiae jtidicie plenarie_ cum honoribus dare in illitis poteslalemcoegerii,
ccfrigatnr; neque tamen sic eum a cajjtione dimiseril. Qtiod
Dal. MfclfiseNonisOctcbris." prdfectopiaculum nrillalenus a Dei estEcplesia lole-
randum. Prseserilibusilaque littcris vohis pfaecipiendo
, CLIII. mandamus ul qtiandp vcl a fratre' ncslrp Bernardo.
Ad Toletanumarchiepiscopumde eodem. Toletanc^rchiCpisccjiPvel a.-filionostrp Bosone pre-
(Anno U2I,Oct. 7. ) sbylero cardinali, quihus iiaric causani,, comimsi-
. [ ¥LOB.E7.,ibidi, p. 542. ] mus, vocati fucrilis, reniota dilationc in unuiii con •
GALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene- venire curciis, el eorum consilio in eamdeni reginam
rahili fralri B[ERNAIIDOJ Tolelano arcliiepiscopo apo--: el in fautores ejus excommunicaiionls seniciiiiam
1221 EP1ST0L.E ET PRIVILEGIA. 1222
proferaiis, e.1in tota ejus tefra divina omnia, prae-A \ contristamur, qtiia.sicutaudivimusmater luaUrraca
ter infantiuni baplisma et morientium jjcenitentias, regina,, nec Deum timens, nec bealissirao apostolo
inlerdicatis officia, doriec praedictum fratfem no- ejus JacoJio reverentiain exliibens, in Dei et Chrisli
slrum liberum profsus dimittat, castella el honpres ejusvicariuin venerabilem fratrem :nostruroDida-
Ecclesiaa reslituat, et de tanta praesumpliene Deo cuni, Compostellanum archiepiscopum, et noslrum
cjusque Ecclesisesalisfaciat-. etiam inprovinciis quibusdam legalum, tepracsente
Dal. MelfiseNonis Oclobris. manus suas sacrilcga praesumptidne extendit. Quanlo
CLV. autem dilectionis afleclu idemfrater nosier te ain-
Ad reginam deeodem. plexus fuerit, et quo le olim amore educaverii, lua
(AnnoU-21, O.ci. 7.) •non debet nunc oblivisci.nobililas. "Novefisetiam
Dominum in Evaugelio dicere : Ego diligentes me
JTLOREZ,ibid., p. 544.] el Iwnorificantes trie. honorificabo. Si-ergo
CALIXTUS sefvus servorum iMu- diligo,
episcopus, Dei, fraterna pueritia personam tuam dilexit,
slri legiiraeURRAC.*-. salutero et apostolicam benCdi- prsediclus
si eam in quantuin .poluil sublimavit, et s'i per te
clionem.
multa et gravia perpessus esl, lu euniy fili charis-
Nisi gravissiinam pfsesiirflptioriehiluam corrigefe^ B
et honores, et per le ac jjer fideles
summa cum feslinaiione curaveris, omiiino lihi siinej diligas
luos omninp sludeas ut a captione liber penitus d\-
limendum est rie Dei judicio gravissime feriaris :
hoc personse alise le
etenim manus tuas in Dei el Chrisli ejus vicarium, mittatur, quateniis exemplo
de lua behitaie cdn-
venerabilem fralrem nostrum Didacum, Composlei- amplius diligaht, vehementius
Janse Ecclesise arcliiepiscojjum, et ndstrum in pro- fidarit, el s'e liljentiiis pro luo servilio defaiigent.
vinciis" qiiibusdam legalum, diceris exlendisse •, cui De caetero dileciionem luam rogamus;ut ssepe.nobis
eliam amicitiam securitatemque promiseras. Cum slaturo et incoluroiiatem tuam liltefis et nuiiiio
intimare procures, quia si juvafe te sufficientDrnon
scrijJtum sil de sacerdolibus per prophetam : Nolile
el in tneis nolite ma- possumus, tuo lamen successui congaudemus : el-
iangere christoi meos, prophetis
dicit: vos tan- eiiim te lariquam charissimum ac specialem Eccle-
lignari. Ei jterum ipse Dominus Qui
sise filium et lanquam carnem nostraro , vera di-
gil, tangit pupillam oculi mei. Ex nobis ipsis perpen-
haec leclione diligiraus, et noslrum tibi consilitiin el
dere possumus quanlum nequilia omnipoienli auxilium libenfissime miiiistrabimus.
debeat Dominodisplicere, qui vel laesionemquamli- Dominus heatorum Oronipolens
bel in oculorum noslrorum pupillis absque gravi apostolorum suorum Pelri et
neciion et Jacobi pre'cibus,ad honorem suitm,
non possumus anguslia trilefare. Ne igitur tiraenda Q Pauli,
ettuam saJulem, personain tuam et regnum conser-
iila divirii jiidicii seiitentia fc.riafis, litterarum libi
auctorilaie ul vet, et te ad vilam pervenire faciat sempiternam.
prsesenlium prsecipimus-, praedictum Daiis MelfiaeNouis Octobris.
fratiem noslrum, remota dilalione, liberuin prorsus Litteras alias quas matri luae mitinnus, ei per
diiniltas, caslella Ecclesioecum honoribus quos abs-
tuuin facias nuiilium prxsentari.
tulisli, reslituas ; et de ianlo facinorc Deo, ejusque '
Ecciesise, humililer salislacias : alibquin pro cerlo CLVII.
Ad Bernardum Tolelaiiuitl primaleni. —Jura priiria-
cognovcris quoniam qui sacerdolem suuin cculi sui tus Toletani.
pupillam coiisliluit, super le graviler ulciscetur, et
nos per nos ipsos, el per fralres noslrps ipso auxi- (AhnoH21, Nov: 3.)
[MANSI, Cwici/., XXI,"215.]
iianie, tam de persona tua, quam de facloribus, et CALIXTUS
de lotaterfa lua, eam justitiani faciehius, quod alii episcopus, servus servorum Dei, vene-
rabili fratti BERNARDO Tolelano primali, ejusque
exemjjlo ttio iiiposterumialia non praesument. successoribus canonice subslituendis in perpc-
Dat. MelfiseNonis Octobris.
luuin.
CLVI.
Q Peslquam supernse miseratipnis dignatip insignem
Ad regem Ildefonsuth de eodeni. quendam el inler Hispaniarum nrbes niagni neminis
'
(Ami6H2I,0ct.7.) civitatem Tcletanam , studie et lahere gloriosse
[FLPREZ,jfu'c(,,p.545. ] merooriaeregis Udefonside Sarracenorum: tyrannide
CALIXTUS episcepris, servus serverum Dei, cha- Jiberaverunt :.domini pracdecessores noslri sancloe
rissimo nepoii suo IL. slrenuo et glorioso Hispania- recordalipnis (Jrbanus et Paschalis, Ecclesiae Ro-
rum regi, salutem et apostolicam benediclionem. manoeponlif]ces,ejusdem civilalis ecclesiam pristinae
Oinnipotenli Deo et Dorainp nostro Jesu Ciirisfo sludueruiit restiluere dignilati. Unde, reverendis-
gralias agimus, qui nos segriiudine grayissima laho- sim.efraler el coepiscope Bernarde, pallium tibi,
ranies, secundum niiseralioijuro suarum multiiudi-, pontificalis.videlicet. officii plenitudinem, conferen-
nem pristinae restituit sanitati: gratias eiiam ei tes, in tolis Hispaniarum regnis priraalemle: pri-
referimus quiainfra Urbem et exl.ra Urbemnecnon. vilegiprum stipruni sanclionibus slaluerunltsicut
et per tolam Iialiam fideles Ecclesise iia nobis uniii prsedecessores tuos, prsedictae urbis poniifices, con-
sunt, quod omnes nostrse pareiit liumililer voiunlati. stat antiqii|tus.exsliiisse. Quorumnimirum Pair.uro
Veruroiamen uiiuin esl super quod veliemeiiiissime nostrorum vesligiis insistenles, tam tuis, quamei.
 Wl% GALlXtl H PAPJ: im,
revereiidissihii nepotisnostrl iideioiisi fegis'pfecibits '&
:\ plar, omnes tibi ecclesias cum possessioiiibiis ct
duximiis annueridum : ulaucloreDonjino, eumdem <reddilibus suis concedimus el 'c&nurhiaitius, ^uss
tibi luisque successoribus lioriorem , *et 'jier vos ipse ideni dominus et pater nosler Cdgriosciiiii
Tolelanse EccJesiae 'corifiriiiehius.Apostolica igilur 'eolicessisse : salvoiameii in bmnibus jure et do-
auctoritatc staltiimusul<per univefsailispabiariim riiinio Romanse Ecclesise, riecnon cferisuaririis ei
regna primalus oblineas dignitatem. Vefum pefso- singulis pefsolvehdo. Tui enim de cselero est,
nam tuam in nianu nosli-a projjensiori gralia reli- fraier Befnarde , ilasupfadiclam mairemtiiam
nentes, censemusutsoliiis Romaniipoiitificisjudicio Ecclesiam Roraanam diligere, ila licel in remolio-
ejus causa, si qua fuerit, decidatun Te ilaque uni- rihut partibus veiierari :' rit ejus semper gralia et
Versi Hispaniarum prsesules primatem.[r'espicient.; riiagnificenlia dignior habeafiSi
et adie, si quid inter eos qusestione dignum exorlum Datum Mantije ni Noiias Novembrisi
•ftterit, refererit: salva tamen in omnibus Romanaa GLIX.
ecclesiae auclorilate , el salvis melropoliiannrum Ad Oveienseih ei Legionenseih — Ui
episWpbs.
pi-ivilegiissinguloruni. Sane Teletanam Ecclesiain Toielano primaii subjaceariu .
praesenlis privilegii stabililate munimus. Cpniplu- ;(Annoll;21,Nov.,3.)
iensem-eipareciiiam Cum lermiriis /suls.necnen et fI
ecclesias omneSj alque dioeceses^quas jufe preprip [MANSi,i'iid.,216i]
.anliquilus ppssedisse cognoscitur , confirmanles: Pfsedecessrif hbstfef sanctae niembriae Urbamis
cpiscopales praelcrea sedes Ovetum , Legionem.-» papa aritiquaih tolelanae EcClesiai nPbiiiiateni Cp-
Palenfiam, eidem Toletana? Ecclesise, lanquam gnpscens, ejusqiie pauperlati conipatieiis, Oyelerisem
nietropoJi, siibdilas esse dec.eriiinnis. Reliquas vero, "et Legionenseiii ccclesias afchiepiscopo 'ToJetano
• quae anliquis ei lemppribus sulijacebaiil, cum Do- concessit, et scripli sui auctDfilate fifhiaiit. Ad
minus omnipotens Christianprum restilueril pote- cujus exemplar nos pfsedictse Ecciesise decefnimus
stal.i suse dignatione. misericprdiae, ad caput pro- auxiliante DominO' providere, Monemus ilaqrie
prium rcferendas decreti hujus aucterilale sancinius. Tralefnitaiehi vestram, aiqiie pfsecipimus ut To'
Perrp illarum dioeceses civitalum, quae Sarracenis lelaho archiepiscopo alque pfiniati, lanijuani mc*
invadentibtis iiielropolitanos proprios amiserunl, iroppJilanP pfoprio rcveientiain et obedieuliaiii
eo lenore veslrse stibjicimus ditioni, ut, quoad siue impendatis.
Daiuin Manlise, in Nonas Noverobrisi
propriis exstilerint melropplilanis, tibi, ulpropriOj
debeant subjacere, salvo tenore privilcgii, quod , CL^-
a nobis Compostellanse Ecclesise pontifici esicoi- C Ad episcopos, abbales, et cmterosin Hifpahia. — tJt
latura. Si quse autem metropoles in statum fuo- Berntirdo Tolelano primdii tanquam apbslolico le-
rint proprium restitulae, suo qtiaeque diceeesis me- galo pareant:
tropolitano resUtualur, ut snb proprii pastoris fe- (Anno 1121, Nov. 3.)
giroine super divini collalione beneficii glorielur. JMANSI,ibid.]
Si qua igilur in futurum ecclesiastica stecuia risve
hanc CAiiixT.usepiseopus, sefvus servofurii Dei, ar-
persona, noslrae constitutionis paginam sciens,
ctc. chiepiscopis, episcopis, abbalibus,: pf sepositis; nec-
non et cseleris. lahi clcricisv quaih laicis", perlli-
Datum Mantise , .per manus Ciirysogoni sanctoe
constitutis. salutem et apostoJicam benedi-
Romanse Ecclesise diacpni eardinalis ac bibliothe- spanias ctionem.
carii, m Nonas Novembris, indictione xv$ Incafiia- Notiliam veslram lalere noii credimus., qiibd
lioiiis Pomiiiicae anno 1-122, ponlificatus aulem domini prsedecessores nostri sancloe recordatioriis
doiiiini Calixti II papaeannp tertip.
Urbaiius el Paschalis. Ecciesiae Roroanaepontiiicesi
CLVIH. venerabilem fratrem nostrum Befnarduiri Toleta-
Ad euhiderii. — Ejusdemargumehii. \ num primatem affectione jjrcecipua diiexerunti et
D
(Aiinollil, Nov. 5.) tanquam specialem filium bonorariini. iffitenimei
[MANSI,ibid., 216.] suas vices in vestris partibris CorijmilleiJies,Jegatiim
Pro bonilate iua, el anliqua Toleianse ecclesise Cumsedis apostolicse siafuefuni. TElnos ergo eani-
iioliililate, domnus prsedecessor noster saiictaj ine- dein ei dilectioricm et eairiderii gfaiiairi exliiJjerites,
raorise Paschalis papa. ctipersonam luamj et eam- nbstras ei vices,' nosiramque simiiiter legationem
dem commissam libi fecclesiarii spiritualiter hoiio- diixiriius Comfnittehdahi. Roganiiis igitiii*uriivefsi-
ravit: ande suum ie vicarium in parlibus iiispania* tatem veslram, niohemus alque priecipihjus uf ei
runi conslilnit, ei «edis-aposlolicae legaiipiiehitibi sicut legato riostfo hutniiiter Pbe'dlre,:'e'tsynodaiCs
lionorifice coiiimeiidavit.'Et nPs Circa te, lienigiii- cimieo ad VricaiiohChi ejris celebfafe coriveifiu's_
taiem et igfaliam atiendentes, pari te dilectipne cuni eccleslasticse utilitails caiisa exegefit, pfb-
aropleciiinur, ei iionofiliceritia •hcnpramus,!eahidem curetis : quae pafaftle "Domiriricbffigehda coffi-
tibi legatipiiem totam, ceoperanlc Donlirio, tfibucii- gere, el eoriiirmahda commuriibiis aiixiiiis Corilif-
tes, excepiis himiriiin Bracarensi el Emeritansf inare.: ,'-. ::'.
••"-"••
meiropoli. Ad ejusdem qiioque patris noslii exehi- iiatum Mantiajiu NohasNovcmbris.''?
 1225 EPISTCL/E ET "PRIVILEGIA. - 4226
'
;" CLXI. ":"'." v- . A j Ego-Galixtus catholicae Ecclesisc episcopiis: laiv-
Ludovici Frahcorum regis rogalu, Noviomensis:et< dans signavi.
Tornucciuis episcopaluum uriitaleihconfirinai. Datuni Neccastri permamim Ghriscgorii.S.R. E,
':',:' (Aimo 1121, Dec. 9.) -•,• . diacPni cardihalis ac:bibliPthecarii,:v IdusDecemb,,
[MARLOTJ Meirbpolis'Remensis, II, 277_j indict. xv, Incarriat. Dpmi an. 1122, ppiilificaius
CALIXTUS, servus servortirii Dei,; charissimo ini autein dcmirii .Calixliil papacarino nii
Chfisto filioLrihovico illusirissimo el gloribsissimoj • •,;::-'-:.:> -''CLX1L';'.':.':".'::"': "-' :' '-
FrancPfu.m regi, saiulem el appstoiicani benedi-- Ecclesim MiletensiS privilegia,'pelenie Gaufrido pt*
'clioiieiri. ."'"'.'.';".': ,: "'..'' scopb, corifirmaU: . :; k;.::::'; ->i
Patres tui: gloriossenieroPrise "Francorum reges,, : (Anno 1121,_Dec.23,) -
posltiuam pef.oinnipolenlis Deimiseiicordiam Chti-- [CAPJALBI,Membrie per servire alla storia delltt
5t|ariaeTidei:'rudiirierita pefcepcruriti RdmanamEc-, Chiesa i/i7«/es&'Napoli,'T83S, '8°, p- 145.]
clesiam devotione pfaecipua cblu.efuni, nec satis eiss CALIXTCS episCopus, servus servofum Dei, venc-
visum est inattem sriaih . suisr jarilum tempoiibus> I-abili Palfi f%13'Fratfij GACFiiiDdMiliiensiepiscopn
venerari, sed ejus reverentiam,obedieni;am eiaffe-1 suisqiie sucCessoribus • canonice 'substilucndis '
:iu
ctum suis etiarii posferis, ;jufe qiio.dahihacreditario,, II ' jjerpeiuuiri."•':•: ;':'•: i :!.:.:•::
reliquerunt. Uiide diviriireirispiralioriisgraiia TaGlum1 Oflicifhostri nos hortaiuf auctorilas pro ecclcsin-
est ut et lu qui «JC eadent fegaii descendens<pio- rurristatri sollicitos esse, el quse Tecle: statuta siiut
genie, in regrii •litjjtis fegiiriine •suceessisti,-in .nio-. slahilire; pfoinde. charissime iri_:Chfisto:;fraler.Gau-i
rum quoque probllate. siiccederis, et in devdiione> fride cpiscope, luis petitionibus ahnuentesj.et, prae-
siipradiclae matris tuse haeresiiigeuuus permaneres. , decessoruni rtostrqrum.sanctaememoriseGregorii'y,ltj
lloc nos diebus nostfis experti stimus.iiooeildia i elUrhani II,fEcclesiae 'Romanae:pohtificum,:statuta
pene RoriJana^Ecclesiarecognoscit; ea propler pe- firmantes, prseseniis .privilegiir stabifitate saricjiiuis
litiones ttias jfili Charissime, cleiheiilef ..adiiiiUefe,( iii .MJJitensisiEccJesia .sub ;jure sedis lopostpjicio-
ac personarii luain et regriuni •speciaIius,"auctore" » specialiter perseveret, pmnesque -successores ttii,
Deo, decrevimus honorare. Posirilas siquidem utt quemadmodum tti et prsedecessores; ltii per ,nia:
antiquam Noviomensis ac Tofnacensisparochiarum 1 nus Romani , ppritificis consecrenlur. .AuCloritiite
uni tatem aucioritatis iiostrse rdhpre ccnfinhemus, ajjostolica :etiam confirmamus utiBibonensis in Mif
multa siquide.iii,el magnairiter uframqiie Ecclesiam, litcnsem :transJala,siciit prsedictorum :prsedecesso-
terrarum spalia ceiitineiitur, et stiiini-quseque, ut, ^- rum noslrorum privilegiis decreliim csl,: maneat
asscrunt, pesset anlisiiiem obtinere : sed qiioniam.; in .perpettium ..addehies. ellam rit ,Taurianensi»
dileclionis luse iahuiidantianos coropellii, petitioni Ecclcsia,quse; peccatis accolarumexigenlibtis.desot .
huic facilem inipeiiimur assensum. vNoviomensis: lata est, i in rdicecesiraMilitensem cedat, 'et-Milileusi
igifi- Tprnaeensis Ecclesiarum -et paroehiariim deinceps episcopo subjecta permaiieat.utuna: utrius-
nnitatem, a noslris •prsedeeessoribus incorivulsam que, Bibonensis .scilicet et :Taurianensis,-Ecclesia
usque ad haecieiiipora conservalam,praesenlis de-, dioecesis iiabeaiur, ;et ;deinceps Mililensis yocabulo
creti pagina cpiiiirmamiis,:el ralani in perpetuum ! iiuiicujjetiif. Nuili:ergo liominumiiceat eamdem.Mi-
permanere/deerevim.is., aucloiilate apostolica sla- lilensem Ecclesiam iemere;perturbare,.aul ejuspos--
tuenles, ut •Uiriqne;Ecelesise unus tanttim praesit sessionesauferre, Yeloblaias :fetinere,inintierevel
episcopus ; verumtamen capiitet'episcopalis riigni- lemerariisvexalionibus.faligare,.:sed universa.qua!
taiis-sedes Noviomi futufisiempdrihus habeatur. concessione pPntificum; liberalitale.princ.ipum, obla*-
In liis omnihus conrralrein noslrum •Lambef luin tionc ridelium,:ve.Ialiis jusiis modis.aut iu 'prxs.enti
episcopum sollicitiorem-exisiere volumus, eisic,-pcr possidet, -aut in fuiurum -largiente-;Domino poterit
Dei gratiam ulrique-Ecclesise•providere, ul neutra adipisci, -firniatibi luisque successPribus et j"iibaia
pastoralis bfficii eidpctriiise. gralia defraudetur.-Si JJ rj perraaneaht, praesertim qusead-Bibehensein;et.Tau-
qua igiiur.in Tuturuni ecclesiaslicassecularisveper- rianensem -Ecclesias, siveTn pcssessipne, ;:sive Tn
sena, hanc nestfse institutiphis paginam sciens, regimine justeivisa' ;sunt pertinefe.iSi quaigitur
conlra eain temere venire tenlaverit, secundo icr- in futurum ecclesiasiica ssecularisve persona, hanc
iiove comriionitaisi non.salisfaciiprie congruaemeif^ hostrae consfitutionis paginani scieris. Coriti.aTjani *
daverit, potestatis honorisque stii dighifatecafeat, lemere Venire;tentaverit, secuhdo lerlioyecpriiiiio-
rcariiqtie.se d|ylnp, judicio existere de •perpe.iraia n.i.ta,si iion satisfaciipiie cpngrua,emeiidayeril, po-
iniquiiate cognoscat, et;a: sanctissimo cprpore ac tcstatis •lionorisque sui dignitate .!ca'reat,,reamque
•sanguiiie;Dei, et Dbmini Redeinploris nostri Jesu se divino judicip existere.de perpetrata v.iniqriifatri
.Ciirislialiena .fiat,.aique ip exlremo examine.distrir cognoscat,, cl ,a , sacrafissirap..eo"rp^^et' s^angriin"!-,
.ctaeullipni.subjaceat. Cunctis autem eam seryanfibiis Dei et Domini Redemptoris nostri JesuCliristi aiien.i
sitpax Domini noslri Jesu Chrisli, quatCnus elhie lial, atquein:,exlferiio examme"distficl»:iilfio^
fructus bpnse actiohis percipiant, et apud dislrictiim |aceat.. Cunclis aulem inandala Ecclesiaejusta :.scf-
•judicem praemia aelernse pacis inveniant. Amcn, vanlibus, sflpax Domini _nostri ^es.uGbristi, qua»
airien, aroen. icinis et hic Tructum boiiae-'aclioiJis*'pfeipiaiif, cl
pAraGL. CL&IIi. -::::39: "'
 1227 CALIXTI II PAP.T: - 1128
aptul -di.slrictun-rjiidicem prsemia aHernsepacis in- A episcopoium cl cardinaliura, ,cl aiicioritate/aposij-
veniant. Amcn, amen. Jicaedignilalisel eccjesiaslicse polcslaiis, ut oinne.s
1
Ego Calixlus caliiolicae Ecclesise episcopus. Fiit- qiii ad.anniialia fesla dedicalionis praefatseecclesiae,
MAMENTUM ESTDOMINUS TIMENTIBUS EUM. quae per cctp diescelebranda decreyinius, scilicei
Daturo Lalerani (58) pcr manum Crysogoni calho- a fesliyiiate Innoeciitium .usqiie ad corumdcm ocla-
JicaeR.E. diaconi cardinalis ac bibliolhecarii, decimo vas, deyote yenirent, unrim anhuin reiiiissionis cri-
Kalendas Jaiiuarii, indiclione dccima quinta, Incar- niiiialium peccalorum, et lerliam venialiuin, cum
jiaiionis Dominicaeanno 1122, pontificalus aniem confessi essenl, vel.jiifra ociavam confilerentur, su-
D. Calixlill, anno ni (59). pfadicla aucloritale consequerenlur, et oblinercnt.
Universos aulem .qui eidem ccclesiae suas eieempsy-
CLXIII.
i.iaslargiti, el largituii sunl, ipsamque defensuri,
\d univcrsosfideles. sive augmenlaturi, ncc miiiiiiuri, ex parle Dei,.et
..v ...-' :•; -(.Anno 1121, Dec. 28.) aucloritale sanclse Dei geiiitricis MariaeCt aposfoio-
::" [UGIIELLI, Italia sacra, IX, 567.J rum principum Petrl el Pauli, et iios bfenediciihiis,
:CALIXTUSepiscopus,sefvusservorum Dei.universis acin liostris oralionibus recipiinus.
Ecclesiae fidelibus salutem et aposlolicam benedi-- " Ego CalixtuscatholicneficClesiaj episcopiis,.
clionem. Ego Lambeftiis Osliensis episcopus. :
Nrituin sit oumibus sancla^ matris Ecclesiaefideli- EgoJEgidius Tiisculanus episcopus.
bus, alqtie orthodpxis hPc praesens scriptum qttan- Ego Cresceiilius Sabineiisis episcopiis. , ;
decunque cerncnlibus, vel legciilibtis. seu audienli- Ego Pelrus Porluensis episcopiis.
biis, qucd hris prsesentia neslra qnarto episcopaltis EgpYiialis Alhaiieiisisepiscppus,
rioslri, anno vero ablncarnaiione Domini millesimo Egp Baricensis arcliiepiscopus.
ceniesiriip vicesimo securido, indiciione qiiinta de- Ego Rodulphus Rheginus archiepiscopusi1 ,,
cirna, reformandse pacis causainlcr Giiglielhnim Ego Gregorius S. Severinicarciiiepissopus.
- Ego Fulco Aquensis
dUccnilialiae.elRogerium Sicilisecomitero parlesCa- archicpiscopus.
labrise adveiitasse, el Ncocaslrum prscfata causa pcr Egp Goffredus ejjiscppus Messanae..•",.;
quiiidetim dies moram fecisse, etinde per Catanza- Ego Vellardtts Agrigeritiims cpiscopus.
vium redimm liahujsse, ibique ecclesiam inhonorcm EgoRainaldiis Militcnsis cpiscopus. i . ,
sanclae Mariaemalris Domini, ct aposlolorum princi- Ego Angcrius Calhacensis episcopus. .
pumPeirictPauli cum plufibus episcopis etcardinali- rQ EgoTlenricus cpiscopus Neoeasiii.
tYus nosiris.', qiiofum nomina subscripta sunt, Egp Peiriis Squiijacensis episcppus.
. Jjropriis riianibus-' per D-i gratiariv dedicasse , Egp Radulphus Marlurani (.piscopus..
ei capnt oi dignitaiem episcopalus toiios parochise Ego Pelriis Malyeh. episcopus..
ci peiiiheiitise Ti-iiim Taberiiarum ipsi ccclesiav Ego Juanncs Anglonen.episcopus.
concessisse, ef cohfirmassc, cui quidem ccclcsise, Ego Girardiis Potentiae episcppus.
cvparte, et aucloritaie Dei, et bealae MariaeGeniiri- , Egp Joannes Catacensis episcoptis.
cis ejus, apostoloruin principum Pelri el Pauli, as- , Ego VillelmusAlberiinen. episcopus.
sensu et conf rmalione cpiscoporuin et Cardinalium, Ego Policrpiiiiis Genicocastren. episcppus.
qui inibi nobiscum inlerfuenmt, tale inunus niise- Ego Gervasins Umbriaceii. episcoptis.
ricordise.cl i-eriiissioiiisconliilinnis, et concessimus, Ego GerOntius GeraCeri. episcopus. ;
ut omnes, qiiorum corpora in ccemeierio ejusdem Ego Nicolaus S. Angeli Miiiiensis ccclesiscabba».
ecclesise suo volo sepeliunttir, nisi in exeommiini- Ego Hubcrlus S. Eufemiseabbas.
catione elabsque confessionc morerentur, ab oro- •. Ego Lainbeiius magisier Hieiiniil.
nibiispcccatis suis ipsa hora absolverenlur, ei ex- Ego Rogerius S. Juliani abijas.
lorres iiifernalitirii crucialuum, etperpeliwgeheiime D Ego Bonifaciuspresbylercardinalis iit. ,S. Marcii.
redderentur, et primse fesurrectionis pariicipes uo- Ege Benedicius pfesjjyler cardinajis Sancti Pelri
scerenlur. Addidimus quod nulu Dei et consensu ad Yinciila lil, Etidoxise. ','.__;. .'..

_(5d) Forsan legendum _BcHei)(?Jili.CAPui_fii.-^7 Sine
dubi.oIegciJduinCqianzarii. }kvet,RegeslaR. P.p.53""f,-
(39) Due gfavi diilicolla si soiiri proposie (piiirri
d'aiiienticita qiiestaTJolla, giacche 1'allra della
-' fdiscrejjanza ili
della daia'coiriiidizione,'e colPanno
. <lel ponlificato sparisce appena che sisegnagnp come
rUghelli liirascrisse daliofigihale.La priiua dunque
riguafdaii:j°«iii,;cliein: essivil poiiiclicecohcede a
.Goffredo'. Cio per altro non ;deve recar inaraviglia
qualora, si ppn meiile Che spesso tal'i litpli.sisegiia- -
vaiip crilieiiiiziali, le quali pcieforio faciliiibhie'dal
cojjista scarobiarsi. La secorida pbi ini seinbra di
•maggiofiiCSo.^Sajipiainda.FalcoiiCf da:'Bomii:i|do,
,e d~yltre,.bol!e:pubblicale nella 'granicollezi.onc d.e"
.Cpnciliche.papa Calislo Ilidal settemhre del 1121 .
qiiasi, a tutlo febbfarp del.jil22 se ia;passe nclle
iipsfre proyincfe, aiizi Falcoiie asserisce clie a, 23
febbfafo 11-22 ft!foho::presenlale:al poitlefice iiel:
palazzq di .lleiieyento le lagnanzediAgnese badessa
del lijoiiisl.erodi,S. Pietro coiiti-oBeiletnihe badessa
dcl hioiiisiero di S. Miiria, e segne : Tttiic Appstbli-
cuSqnldvidde infirihabai'uri'el eufiaih:in ioiispeciu"
suo servare noiipoierat, Dionysiolitsculano episcopp^:
Clirisogottp cqiiceilarip, el llbberto Pafiensi, eialiis,
cardmalibusprMcipit tit siiperlioc riegoiipjudices,
cxisiereitt: Lii 7(l"vla:dunqiie della iiosifaijolia"" dd^"
yrebiie stafC_])i.il toslo Benetenti; senza di cl.ieajjot/
crifa dee rij)iiiarsi_ se pure noniosse sliaiamai.leita".
 'im EPISTOL^ ET PRIVILEGIA. ms
EgOJoarincs presbytef cardinalis lil. S. Cseciliae, . A.'--''i.v--
. ,"' CLXV.;
• Ego Divizzd presbytef cardinalis Sanciorum Sil- •
AdJ[oannem]episcop!imGlasciiensem,
vestfi et Marimi, lit. Equitii. (Anno 1122, Jan. 15.)
Ego Theobaldus prcsbyief Cardihalis tit. Pama* ;- [MonaStic. Aiiglic, lll,iil:]
cliii.
CALIXTUS episcopus, servus.servoriim.Dei, veneifa-
Ego Cfesceiitius presJjyler cardihalis tit. Sancto- bili frairi JOANNI Glascuensi episcppo, salutem et apo-
fttmMareeJlini et Petri.
s.lulicam benediclionem. .
Ego Desiderius prcsbyter. cardinalis til. S. Praxc- Eboruin" Ecclesix postulalipnea doiniiJp praede-
(iisV
cessore nostro sanctse, memorise Paschali pajia in
EgoPetrus presljyter cardinalis tit. S- Priscoe.
. consecralus es. Quam profecto benigrii-
; "Ego Deus dedit presbytef cardirialis t:t. Sancti episcopum
latem cum humililer recognovisse debneris, in-taii-
Laurenliiin Pamaso.
cardinalis lil. Sancli lani, uti accepimiis, superbiam elevalus cs, ui mg-
Ego Gregbriiis presbyter
Laufciitii iri Lucina. iropolitano luo, Eboracensi archiepiscopo., nec pro
S. ' iiostro, eliam prsecepto professionem voluei-iscxhi-
EgoJoaiinesnresbylcrcardiiialistit. Grisogoni. bere. Conteroplus hiijus
. Ego Amico presbyter cardiiialis til. Sanclse Crticis rj ' perlinaciam nos diuiins pa(i
non posse.pro eerlo Cognoveris, prppler qno.d re-
iriHicrusalcm. '"'.:.
cardinalis lit. S. Sixti. petiia tibi praeceptiche prsecipimns, ut Ebcracenscin
Ego Sigizzopresbjier
Petfus cardinalis iiL S.:MarcelIi; Ecclesiam. in cujus capilule lanquam ejtts suiTraga-
Ego pfesbyter
Roberlus cardinalis lil.S. Sabinae. ne.u.seleclus es, ncn ut jngraliis lilius, recognoscas
Ego prCsbyter '
' [ malrem luam,. et venerabili fratri nostro Tho.ma:
Ego Romoaldus diaconus cardinalis Sancfcs Mariae
in Via Lata. nietropolilano tup professienem exhibeas;, alioqini».
Aldo diaeonus eardinaJisSanctoruiri cl senie.iitiam quam ipse in te canonica aequitate pfp>
Ego " Sergii
Bacchi. r tuleril, nos auClore Deo ratam habebiniiis.: . ,,
Dala Tafenli xvni Kalend, Februarii. , ,,;:,
EgoPetrus diacohiiscardinalis Sancti Adriant.
, CLXVL-
Ego Romanus diaconus cardinalis Sanctae Mariae
iu Poriic-'. Ad episcoposScotim. — Quod obediant melfopoliiano:
suo,Eborum qrchiepiscgpOi
Ego Jonathas diaconus cardinalis SSi Cosmsc et
Damiani. (AnnoH22, Jan. 15.) ; ;•
Henricus diaconus eardinalis S. Theodofi. r [WiLiiWs,Concil.Briu Magnm, tom. I, p.481,] .,,,
Ego C CALIXTUS
Dalum Calanzarii per niamiro Grisogoni S. R. E. episcopus, seryus servorum Dei, dilectis,
Christo fratribus, uniyersis per Scoliam episcor
diaconi cardinalis achibJiotliecafii, v. EaL Jaiiua- Jn
Eborum Ecclesiae suffragaiicis, saluiem el apor.,
rii, ind. xv, anno Dominicse Incarnalionis 1122, pis,
slolicam.benedicijonem. ,, U
pontificatus veroddm. CaJixti II pajise anno qtiarto. Nostris jamdudum litieris universitalcm yestrarti,
"CLXIV. nosmonuisse meniininius, tit venerabili fratri-itosiro,
Ad Alexandrum retjein Scotim. — Quociipse et epi- Thursiano, Eborum arc.hiepiscopo, rey.eren.ijamet
scopi pareanl Eborum archiepiscopo,melrepolitano obedienliam deferalis.
suo. :• -':-. .: Gaetcrum, siciitjiobis.signi»;
. , (Annoim, Jan. 15.) -: ficat.um esl, vos usque adhuc id facereucglexistis;,
, [WiLKiNS, ConciLBriU, I, 4S1.J ea projiler iterata vobis aposlplicaesedispraeceptioiiC'
CALIXTUS episcopus, servus servorura Dei, illnslri mand&mus ui, omni occasione se.u dissimulatipnc,'
etglpripso Scotoruni regi ALEXANDRO salutem el apo- seposila, prsedictum fralrem npstruni Eb_pracensjS;5
slolicam benediclionem. Ecclesise archiepiscopum, nietropolitanum yeslnim?
Pro cpiscoporum qui in tuo suni regno prsqsuni- inposterum cognoscalis, eique rcverenliam.el obci!
plione, atque pro Veneraljilis fralris Tliursiani, _. TJ dienliam impenda.tis. Porro Eccles.iariim.clecii-ad:
Ehdrrim arcliiepiscopi, iiegoiio aiias ad te jam lil- euni pro consecralionis susceplione lanqiiam mftffOj>
teras misimus, nec exaudili, sumiis. Qiiamobreiii poiilanum s.uum accedant, nec. .aJier;eoriim.:,sinf;:
uohilitalcm luam littefarum prsesentium visitatione ipsius ticenlia conse.crare jiraesumat. Et Iiiijiisnicdi
ih Ddriiino-comnibneiilcs pisecipimus, ut fcgni iiii cnim ccnsecratic irrita erit,; et: nes dimillefe,;hpn
•
c|)isc6pos;sese iriyieem .consecrare, absqiie: inetfo-'. pplefimus quin canonicamindcjusliiiam.praestanfe
ppjitarii. licehtia iiullaieiiuspermittas.-Cum, auiem;, Doroino,faciamns.
ecclesiaruriiopportuniiasexegerit.admelropolitanum. Datiim Tarenli xviu Kal. Fcbruaiii.
stiulu, Ehofacenseni videlicet arcbiepiscopuiii, elecfi CLXVIL
revereiiier .accedanl, el aut per ejus manum, aui, Piivilegium pro abbatia S. Gcimani a Pralis.
si necessilasingriieril, perej'uslicentiam cousecra- (Annoll22, Jan. 28.)
lionem accipiaiit. Cui riiihirum archiepiscopo ct [BouiLLAitu, Hist. de Saint Getmain des Pre"s,preuv.,
illos ef teijjsum lanquam palri etmagislro hiimiliter pag. xxw.j
obedirc, apostoJica auctorilale praecipimns, ' " • -- CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, diJecio
DaT.Tarenli xvw Kal. Februarii, filio HUGOJOabbaii Bfion3s!erii Sancti Germsr.i d*
42*1 CALIXTl 11-PAPiE T252 .
1'ralis, qiiod secns Pafisierisem civilalem silum esf.A.'A>juBias"jrvbntibussit paxDomihinostiiJesuChiisti,
ejusque successoribus regulariier subslitiiendis in quateiius ct hicTructuiil bonse actionisipefcipiaiit,
perpetuum. el apud districium judicem prseniia ajtefnae pacis
Piae-postulatipvplunlatis effeclu debet prpsequenle iiiveriianl. Aiiien, amen, atnen; , ,,
ccroplcri;; qualeiius et devolionis siiicerilas Jauda- Ego Calixiiis cathplicaeEcclesiaeepiscopus.
Iiiliter enilescai, etutiiitas posiulaia vires indubi- :DattihVBote'nti;per;manuhi-Grisog'oiii, -sahcfaeRo-
lariler assumat. Quia -igilur dileciio tua ad sedis manseEcclesiae:diacohi cardinalis!ac;bibliotliccarii,
appstolicavPP.rlum.CPnfugiens,mitionem ejus devo- -v Kajendas FeJJruarii, indiclioiie xv, Iricariiaiionis
tione debila reqiiisivit; nos supplicatioiii luar cle- Domiriic-e:inno miilesimocentesimo vicesimrisecuri-
meriter aijnuimus et Beali Gcrmani monasterium, do, jioiilificaltis auierii domniGalixti II papae aiino
crii auctore Deo prsesides, cum pmiiibus ad ipsiim ieiiib" ;- ,-:.
.perlincnlibus s.ib beali Pclri lutelam proleclipiiem- JCLXVIH. .•;..-.::,.
que suseipimus. Per prsesen.iis itaque privilegii AdHeiriricuriiV Imperatgieih.
paginam iibi tuisque successoribus in perpeluum (AniioT122, Febr.TS.) - :
confirniamus omnem iionorerii, oninem dignilalem, [NEUGART, Cod. dipibrit. Alem. ex cod. riJS.'55 bi-
cl omncm eliain liberlalem, quse per autlienlica '»• " bJipth.Scafliiis.ad S.^oannein.] :
sedis appslplicseprivilcgia, vel regum scriplavestrp CALIXTUS episccjius.', servus seryprunibei,, con-
mpnasterio collalaest. Siatuimus eiiam in qiiancrii)- sanguiiiedsuO H...(M)'regi. •'
qrie bona, qiisecitnqtte possessioiies, cpncessiorie Dolemus valde qiiia visilare le aposlolicse saliita-
pnnlificum. liberaiitate Tegum, oblalione fideliuro, tioriis allpquip securiduni cordis nostfi desidefitiin
vcl aliis.jiisiis mPdis ad veslram ecclcsiani perii- noiiiaudeirius. PraeseiitesiamenTitiefaselriuntiiim
neht, et qiisectinqrie in fuluruni lafgienieDee jusie venci-abilem fratrem riostrum A. (41) Aquerisem
aiqiiecanoriice pplcrilis adipisci, firma'vobisvestris- 'episcppum, qui eirioslcret tuuscorisaiighineusest,
qite sticcessoribus et iiiibafapermaneant.-;Iri quibiis " ct ver.a coroinuniter-atfcctione iios diligii, ad tuarii
liaec propriis duxiinus nominibus adiiotarida, vide- dnximtis prsesenliain diiigendurii, el ut vpluntaiem
Jicet in pago Piclavieiisi "ccclesiamSancti Genriani iiostfamplenius 'recoignoscas, eia nimielate dufili;e
de "Neiitriaco ; ih 'jialgb JBittiriceiisi ecclajiiiiri de per Dei gfatiam resipiscas. Siquideni et tunpbis.el
Caiherigiaco chm aliis ecclesiis qtias vestrnmmona- IIPStibi lengc:sumus ainplius debilorcs', -qtiam sibi
steriumpossidei, etc. Decernimiis .crgo.u.t liulli ad inviceni prsedecessores nosiri exsliicrunl. Prseier
oiiinino liorainuni liceat vestram ecclesiairi iertfere ,„ r ill.udeuirii coinmune palerjiiiaiis debiiuin , qup ;ex
pf iturbarc, aut ejns possessiohCsarifcife-vef bljla- ajjostplicaesedis ,admii)istfatioiie;ten.eniMi-, e,t prseter
"l.asjetirierc, miriiifere yel tenierariis'vexatioriibus illam-iinperii digniiaiem-.yuam persolius Romani
fatigaic, sed orijiiiViriiCgfacorisefyerituf'eoiiim,pfo ppiiiific|s ministeriiim reges Aiemaiinici eorisequiin-
quoriim sustenlatioiie et giilicrnatioheconcessa siiiit, lur, prpxima carnis cciisanguiiii'ias(i2)uescci)ipellit,
iisibris ommiriodis piofutura.'Ad iisec roaiisuio in ut audire nos mutuo et diligere debeamus. Netuo
perpctuiim decretp sariciiiiiis, Vu ih graVaiiiiriibiis quijipe carnem suam odio habuit, sed fovet et nu-
vesfris licc'a'tvobis''iil)eriB= trit. Te igitur sictil coiisaijguirieum nostrum, qiiein
sicidehi''a"p>'6's^UfariT_a_ji'p'ei[-
Iiife.: Si qita igiitif iii TiitUfiiiheccleSiasiicaSseciila- gemina in Christo diicclione diligefe, lioftorare et
risve peisoiia, Iiaiic nostfse coristitritioiiis liagihahi super omnes exaitnie cupiriius::,coiiimonemiis, ut
sciehs, cOiitra cairi veiiife leiifaveril, seciihdbier- Ecclesise piicem ultefius Tidii 'feciises, pravprura
iiove' criiriiiioniia,:siiibn saiisfactioriecongfua emen- siiggeslibhes ,--qui iriiidsifis placefe: sihi; capitibus
uavefit, 'potestatis iioriofisque s'tii;digiiifaie"careat, gloriatittif,'ad cof^tiitirn^asceriderehoh :peririiuas,
r"ehmV|'iie'"se divirio- judicio 'cxisfoie ile peipeiraia liecsei-vus omniumvclis csse,:iqiii;dcljes : omhibus
iriiquitale ecgho-seai, et a saCratissitiio cofjjoie :ac impefafe. JNihil, ilci!fic:e,'ile:tuo;jnfc vihdicafesihi
saiigiiirie Dei "cl 'Dctiitni 'RedenVploris iiosiiTJesii D £ quajiitEcciesia , ijtisCsictit hiatef;sua:diririibus*gfa-
Christi aiicria fi'at,"aiqoe in eytfeifio^^'exahiiriediitii- ttiiip adiriiiiislral.Ncc fegiii nec ihipefii1'g"16r
iaih af-
cise ulliorii subjaceat., CuiiCtis riuiem eidciri loco feclariius,'scd-spliDeo inECciesiscsuajjrisiiliadeser-

;(40Jiri'dicatltf lieinricus^Vi Biirgundise, el sornre Rehaldi IBur.guridisecomilis,

;:(41,):Eral'hocteroporeAz-io Aqiiensisin jnat-cliio-
uaiu Moiilis iFerrali episcopus, lleinrici V, partihus
addietissiinus, utpalet ex ejus epislPla iideiimdririi
impcralcrero. (Eccafd iCoip. ImU med^mvi,:(u:\\,
p. 266.) Ejus ilaque siudiisnon sine solida spe pro-
speri successiis uti pplefafCalixtus 11, maxime ob
consaiigiiliiitatisAiiictilriin,'qiio 'Aiiduiiiqiie erat
ohstricius, atqtieeo, etiamTofle arite poniificatuiri
htijus pa|j;c ad parles Caesaris-abslractus.
(4-ij CoiisanguiriiiatisoiigoiriAgricteiiiipefairi
avia Heinrici V quajfeiiilaesi, iilfa Guillielmi 111",
cogiiomciitoMagni, (liicisPiclaviensis et-Aqoiiaiiise
ex cpnjiige-Agiiete ;nata Oltenis Guillielmi cqmitis
ile.iiirici.lli.in. pccujjando' Burgundise regno adyer-
safii. Tliijtis "aid.eoex sorofe 'rieptis efaiAgries ,
Ileinriciill-coiijiix ,"ac 'Heinfici''¥ ; avia. 'iEjusdem
vero:RCiiaJtiicoinilisiiliusetSuccessorGuiliieliriiis
I magnus, patef erat Giiidonis archiepiscopi ¥ien-
hehsis'pristea p.ipae/liujiisepislolae "auctoris. '(Vid.
DiciiohhMe-VArid^eivi^
Migne.) An ex:haC- qupque •stifpe efflofiieiil Azzo
episcopiis,Ji.ijid liqiiei.CeTie notnen Lopgohardiam
ei palfiam ifihuit, tibi pfimam fofie lucerii "aspe-
xit iiieniofatiiS'Otlo GtiilJielriiiis, "filitis Adalbefti
regis Italitc , ab Otlone I iihp.ann. 804 vicii -*et
capti.
 t233; 'EPISTOLE ET PRIVltEGlA. m&_
virc opiamus.. Bedi ergpad, tcipsii.m, redi, ei qtiis, A oblatione lidelium offcrri;, y^el aliis modis acqriirr.
quid:effeclu.S;sisvdili,geiiter^excoaia.,N coniigerit, firina lihi niisque successoribiis el illi-
su perbiis ihiqu.or_u.in,queniaijjrDeus, siipcrbis resi-r ba.la permaiieaiii. O.jjeiirilete nunc ejus loci abljaie,;
stit. Ijab.es,,nTililes.adja{(}i_esluos,: liabet Eecjes.ia vel luorum qiiolibcl siiccessprjjm ijhJJjJsi.biqualibct
Regero reg:tH!)_^.riiiiumdefenspre.ro siiuro,, q.ii el suhfepiipnis asiuiia seu.ViolQijlia pncjjonaiur-, nisi
saiigiiine stio eam mercatus est. llaJjet et saiictQS quem fralrcs coiiimiuii consehs.u, vel fratrum pars
appsipios Petrum, et Pauluijj., do.mi.nbs.et pnirphos. cpn.silii sauipris secuiidum Dei tiinerem et beali
suos. Diniitte qupd tuge,lpiiiistralionji.s n.on es.t, iit; B.eiie.dicttRegiilani e}egcfint,'a iftomario pontillce
digiie valeas; iniriis.trare- quod, inuni e.sl. ObUiieai. coiisecrandum. P.orrq circhmniaheriiiiiin abbatuni
EccJesia:qupd; ClH-isli est, ljabeat iinperalpr. qupd. suhirejudi.cium n.oncoganiini, iiisi fofte illoriim „
Eim.roest,.Silp.ars, utraqu.e,conl.entasi',0 ofriCLp,. ne.c; qui adsedis aposloii.cse proprielatem pertinent ctim:
sijii ad inyiceui:ambitipnri.aliqua sua usurpeiit, qui ecclesiasticse necessiiaiis c-iusa exegcrit. Clirisma ,:
d.ebent.qmnibjisjuslii|am pbservare. Si no.s,audire, olcum saerura, consecraiiones altariiirii, sivebasili-
el religipsp.ruiBet sapieiituro consilio np.stris volue- cafum , or.diiialioiies i.iionachoriim, qui ad sacrPs.
ris riioai(i$, ojjedire ,, et Deq,: et stcculo magnuro fuerii.t prdines. pronioyendi, a Paiavieusi accipietisV
gaudiuin dajiis..etcu.ni lenippralis regiif el,iinp&rii "*} , episcopo, siquideni graiiam alqne_cominiinioneiii
fastigio :eii.am.aelerni negni glpriam cpnsequeris.. sedis aposlolicaeliabiiijiit,; el si' ea graifs, et: sine-'
Practerea o.e.s.efipta.roEccjes,i.-a.niita, tib.i, iiexjljus, pravitate voluerit exhibere;alioquin liceal vobis catlior
diJcclipriis devincies:, u.t yej-e,piincep.s,, vei;e.rex., licuro, queiij nialuerilis,. adiie anlisiilcrii, ei ab eo^
ct vcfeiinji.erator peijomnipptentis Dei,gratiam yk consecralkmiim. sacramenla stiscipere, qui aposto-
dearis. ^iuiid sjVsiiiltaruro, clTmpei.are tibi vple.iw, Jicae sedis fultus aiic.loritate, quieposlulaiitur iridul-
tiuin a.diilajiojiibus5.et pravitalis sugges.ioJi_.bus_ geat.. Laicps sane seu clericos saeciilariler vlventes,
prsecipitantei*adliaesfijiis, p.ec hoi,i,oi*e_m Deo et J^.Cy, ad coh.vefsionemsuscipere nullitis episcopi vel prse-
clesiae debitum: red.dideris.,:pej*.j;eligi_:.s(.s ei sapjen-j, positi criiilradiciip vos irihibeat'. Sepulltiram quo-
tes;viros EcclesiaeDeijno_iJ.siij£,la!si,piie,tliiacurahi- . que ejusdem loci oinniiio liberam esse deceriiiiiius ,
nius .pfp.yi_Je.re,,q.tio.niaja sic esse (fiiilius npii, ut eorum qui illic sepeliri'delibeiaverinl, devolioni
yalcrous. ct extrenise voluiilati, nisiforte exconiiiiunicatisint,
DAI.XIKSJ. Ma;;t. Le_gii]iuiie|jiscop,iis. nulliis obsistal. Advocatus aulem loci ejusdeni Liii-:
'' paldus marchio.maneai, vel ejiis liaeres ; qui; inar-
"
'•'.. CLXIX./ cliiani ohtinuerit. Verumiamen neque illis," heqiie
',,'.:.'-. £,
C a.licui, prorsus liominiim iiceat iii eodem riionasierjo
Ptivilegiumpmmonasterio: S: Pelri_M.elli_censis,
" : vel i.ri.bbnis ejus quidquaiii sibi lemei-e vindicare i
(Ahno H22, Marl.TO.) aut ejus ppssessioiies auferfe', vel ablatas retiiierei;
[IIuEBEit,Austfia illuslrata, p, 7.] mirtuere., vel tehi.crariis vexaiionibus fafigare, sed
CALIXTUS: cpisccpiis., sepyus servoriiro Dei, di.Ieclo oinnia iniegra consc.ryeiJlur eoruin pro quorum,
fijio, ERKENFIIIDO , abbaii iijpnasterii, S. Pctri de susteiilaliPiie el guJJernatieiie concessa surit,' usibiis
_&JedeJikcl>, ejusqiie,successprihus regulariter substi- omnimodis pfofut.ura. Ad indiciuiri autein susceptai:
tueadis in perpetuuni. '.''.' a. Romana Ecclesia exemptionis auren.m unuin pro
Officiinpslri nps licrtatur auctoritas pro eccle- annis singulis Laieranensi pal.aiio persolveiis. Si
.«ia.fu.m_ slatu saiagere, et quae recie staliita sunt uiiaigiuir iii fuluruip ecclesiasiiua sftcu.laiisve pef-
dilecte in. Chrislo fili Erkin- spna, hanc ncstrse: coiistiluli.onis pagin.aro scieris,
' .slabjJireoQuamobrero,
fride aJjbas, jjelilipni tuae clenjenjer anntiimus, et contra eain teniere venire lentaveiit, se.cund.riier-
seciindum poslulalipneni eonfralris riostri Regin- tiove co.mmoriila,s.irion satisfacti.onecoiigriia ehien-
liiari Patavieiisis Ecclesise epispopi, beati Petri davefif, potestalisTionofisque sui digniiate careat,
iixpiiasleilum, cui Deo auctore praesides, ad exem- reamque se diyino judicio existefe de perpe.l.fata
p.lar dp,miiiiproedecessoris,nosti-i sari.ctae inemqriae iniqiiilale cog.noscai, et a sanclissiiho cprppre ac
Pasclialis jpapaesedjs apostplicse patrocinio c.onjmu- sangtiine Dei et. Domihi Redemploris hoslfi Jesii
iiiinus,: eumdem eliamlocum LuipaldHSmarchio a Ctiiisti; aliena fiat, atque in exiremp examine' di-
jja.rehtibus suis aedificaluin in lppc. Medlikcli Iii siricise ultioiii s.tibjaceai.Ouriciis ariferii cidem loco
parp.chiaPa.layien.sii et siih patronalus jure ijPsses- j"us"taservaniibus sil.pax D.oiiJinTiiostr"iJe"3ii Clifisli,
sionem bealo Petro: el sanclae, Rotflanae Eccleskc qtiaieiius ei hic fructuin bbnae aclipnis pefcipiaiJi,
ojjt.ttlit ejus luiiione perpetuo confoyeiidum...Per et apud districtuhi judjceni prseinia seternae pacis
. ' ,
p.rseseiilisergo privilegii paginainaposiol.lca auclori- iuveiiianl. Anien, aiiien, anieh.
lateslalulrous ,,utquseciinque prsedia, quascunque Daium Laterani pef manum ClirisOgoiii,saricU-c
poss.essioiies,.sIve ecclesias -cuni d.eeimarum obla- RpmaiiseEccIesiaediaccrii cardinalis aCbiblioiheeaiii,
tipnibusprsefali^princijje.s Luipaldus et patei- ejus v.i.-IdusMarlii,:ihdiciionrixv, Iiicarhaiionis Doihinica!
. Luipaldtts, et c.aeieri.parentes, seu alii fideles de anno 1122, ppjitificaiiis auleiri domiii Caiixtilipapie
suo j'ure ipsinionaslerio. conlulerunt, vel iii fuiurum anno iv. .'.':
cpiicessipne ponfificum, liberalitate priricipum,
••233 CALIXTIII PkPM j \ I 1256'.
-.': CLXX. A quot, noh tameii i(Ioneos, 'pi-oduxe"ruiit.-Alius eniirt-
Ad Ansericum archiepiscoptim el canonicos IBisiin- prp commisso perj*ilji 0, sjve terpi jiat[y|tale, alitis
tinos. — PrivilegiuminaiernilaliS ecclesimS. Joan- pfo sacrilegio,- alius • pf^ ipretii conductiorie,""aifus.:,
. nis in ecclesiamS. Stephani. prp excommunicalioiie qua^citB;siligaius fuerat, re-
(Anrio H22, Mart. 19.) pfobatus esl. Sic nfsefali B. SiepliaiiV-CJUtOnici,jatu
[MANSJ, Cowi/.XXl, 199,] suse partis causaijfideferidere; non valenies, apro-;
:. CAtixTps cpiscopus, servus servortim Dei,vencra- batione pi-oposila i.ncoiispectri^mnium defccerurit.;;
bili. fraffi AKSERICO, MANASSE decano, STEI>HANOtunc ex cominuni: fralfum judicio definitunr^esi,—
nrchidiacono, STEPHANO iliesaurarip, HuGONi,arch|- veslram B, Jpannis ccclcsiatn' debere matefhilalis
diacono, et cseteris JBisuiuinae ecclesiae R. Joannis prsercgalivam in perpeiuum cbtihere. llhde ups una
apostoli el evangejislag canonicis, salulera et apo- cum eis, eamdem ycstram ecclesiam ex tunc a que-:
stplicara benedictionero. rela illa liberam fore decreyimus, episcopalem in
Decessorum slaiula, sicut legitiina eljusla, suc- ea sedem permanere irrefragahiliter statuentes.
cessorem convenit custodire, ita debet eliaro male Auctoritate insuper apostolipa, in cujus vocati partes
iacta salubri prqvisione corrigere. Ea propier nos sollicitudinis fnefarous, sub atiailiematis oljligatipne
suhreptionem illam, qnse dpraino praedecesscri R f prsecepimus, ut nrilius eam ulterius clericus, sive.
liostro sanctse memorise Paschali papse e cjericis laicus inde inquietare, auf inqnietanti favorcin
S.; Slejjhaiii de malernilalis judicio facts est, ad prsesumeret ministrare. Hac promulgataex ceramuni
Veritatis ct jusiuise cufavimus ordinein revocare. deiiberaliene senlenlia, caneniciSancti Stephani ad
liiler vos enim,' et canonieos S Slephani, super ncs secretius accesserunt,: ui ceusiituendae inier
cpiscopali cathedra, el ccclesiaslica malerniiate, ves et illcs pacis diem prsefigercirius: suppliciter
:i.oiigpjam fuerat tempere agitata disccrdia. Siqui- poslulantes. In quorum verbis nos iiibil doji, nibil
dem canonici S.Stephani, ecclesiam snam malricem prorstis versutiae opinantes, supplicalioni eoriiihdem
antiquitus exstitisse, sed propter ejus desiruciionem annuirous, et diem eis, uii ppstulaveraht, cpnstilui-
episcopos ad B. Joannis ecclesiam secessisse, prout mus. Mcx ipsi a npbis fraudis inito consilio disce-
poteraiii, allegabant. Ecpntra vos ecclesiam vestram dentes, unum ex fralribus suis, Petrurii seilicet de-
per Jonga lemporum spalia episccpalem sedem sine Maneta, ad prsedictum prsedecessorem nostfum,
'
irilcrrijptjone legiiima possedisse, scriploriim memo- furtim et nobis hiliil omnino tale pjjinaniilJHs.ili-
j-ja, ef vetcrujii yirorura alteslalionibus firmabalis. rexerunt. Is poslquam curise se prsesentavit, miilta
Jlsec profeclp discordia cum ad prsedicli domini ferens et nonnullacoiifiiigeiis mendacia, inter cajtera
iioslri audieritiaii) peryenisset, nostro cam commisil C * suggerere^domino aususest nps de prsedicto ncgotio
exaininj Tiniendanj, eo qood ipsitis vices iljis in uiiiil fecisse, neque in ejus exsecutipriem obedi.re
paftibus geferemus; ila videlicet M si canonici maridatc sedis appstplicse vplnisse. In hscc fighiCiita
S, Stephani quinque idoneis probare leslibus pos- discedeiis, et rursus ad curlam rediens, Veliques
-spiil, qiiod ppst redint.egralionem ecclesjae siite, secnm deceplcres, adduxit, corigregatisque els", dis-
"iifra annos triginla super querela liac quaeslioneni cussio quasi a principio facta esf. JSovissimequae-
iecisseiiti,, per .quam illprum,. videreliir inferrupta dani illafHm;;pei'sonaruni, quae taih, celebri, ut
icteiitio, scijicei yel anle anlisiiiem suiiiii, vel anie praedictum est, judicio reprobatse fueraut,' imo et
ilomanse legauim Ecclesise, in comniunj audi.enija alise lierjuaqtiahi idpnese, ad prsefalaniprpljatipncm
liac probatioiieperfccia, privilegia eprum jus. pro- admissse sunt. Due ex c]eficis hestris,: qiips prp jam
: jjfiuhi obtiiier.eiit,
" episcopalis sedes apud B. Slc- di.cti cciifirmalipiie judici| miseramiis.advenerani,
pliaiii e.cclesiam. hajjerelur : alipqujn ves a querela sed cuin pmnia qusc acia fiierant, diligentef expo-
Tiac libefi manereiis, et episcopalein teneretis sedero jjerent, proficere null.atenus polueruht.. Canonici
--siciit priiis lenueratis. Eamdero qtioque ipsiijs ner quippe S. Stepiiahl ita jam curiam tofam figiiJerilo-
•goliidecis|oiiero, usque ad ftinc proxiinaro B. Maritje „ rum suorura fallaciis, et asseiitaiionum blaiidiirientis
'iAssiimptiPncm,idcm dcminns a.nobis perfici ccii- gspersefant: ut aliis nullum in ea locum liabentibus,
suinroarique praecepit: Nos ejus pbedieuies inandaT ipsi scrijiiUm iiiatefnitatis a.eceperiiit.: Post aiiqriaii-
*iis, adhibiiis -fratribus nQslris _,el coepiscopis, GauT lum teroppris, iilorurii fraiidein idem domihus, et
.terannoTiUgdunensi,: J}tigone Gralianopolilaiio , recognoyisse assefitur, ct super ea veheiijentius
•Leodegarjo Vivariensi, _Rerardo llaliscpneiisi, Sler , doluisse. Uiide etiahi tibi, ciiarissiniefrater archi-
:jJhano Eduensi, Galtero .Gabiloneosi, Gauceranno episcope Anserice, per siii anctoritaiem scfipii libe-
Lingonensi, Poniione Bellicensi, Guidone Geheri- j-ani coiitulit facullatoni, epis.CQpaliain qua veiles
•jiensi, Guliiieo Sedupensi, el Ppiitip abbate Ciunia-, ccclesia pefagendi. Postea yero quahi nos iri apo-
:«~eiisi, etdecem et scpiein abbatibus, atque alijs: stolicae sedis adniiiiistraiioriero diviiiafuimus gralia
;religiesis:yiris,;apud Treiiercium utramque parlein constituii,- vos aures iipslras siiper eadem querimo-
converiiiiius. Mb\ cuin parsyeslra jusiilise susealie- liia iterum alqiie .ilcriim propulsasiis. 'Nosaiiiem
gationes pstcnderet,, nos: prpbalionis exseculioneriii supradiciam' deceptiohem, necnon et causaih-Om-
: a praediclp domino consiitulam,, a. S, Slephanii nero plehius' CQgnoscentes,-.'..utpole-,qui ab: ipso
eaiipnicis rcquisiviinus; qui vix fandem testes ali- pueritise iioslrai iempore iri illis eclubati paflibus
 1237 EPiSTOLiE ET PRIVlLEGIA.
' * '
1253
fuiniis, et noslris tolius rei veritatem octilis vidimus, A tibiis sifpax Dominl noslri Jesu Chrislivqualemis
utramque partem ad rioslram secimdo prsesenliam et hic ffucfum bonse actionis percipiant, el apud
convocavimus. Vos, ul mandalum fuerat, conveni- districiumjudicem pracmia seierijse-pacis inyeiiianti
slis, sed illi se hiillis -prsemissis excusaiionibus Amen, anlen.
stihtraxerunt. Terlia laridem, teiminrim iam eis Scriptum per nianns Gefvasii scrihiarii rcgioha-
qiiam vobis in B. Lucae feslivitate pfsefiximus : rii, et notarn sacri palatii.
sed in parte altera, eliam hac \ice contempli suinus.. Datum Laterani, xiv Kal. Aprilis , indict. xv,
Crini eriiirivris praescrites fueritis, et per quindecim IncarnatMlomihicae anno 1122, ponlificalus auleni
dies in curia periiianeiites, ternlinum Iransierilis, dproini Calixti II papse ahno quarlo.
illi nec venerunt, nec responsales aliquos transirii- Ego Calixtus, catliolicseEccJesiseepiscopiis. sufev
serunt: qtiariJobfem fralribusnoslris episcopis et scripsi.-
cafdinalibus, necrion et afchiepiscopis, episcopis et CLXXl.
abbalibus quj nohiscum aderant, visurn est, B. Mundiburdium concessum monasterio Rei-
papale
Stepliani cahonicos diffugium peliisse, nc cPraro chenbaCcnsu
iipbis negptiuiiiiraclafelur, qiii et ipseriim dplpsi- (Aiino 1122, Mart. 24.)
tatem , et jiislitiae vestrae puritateiii ceriissime "*" [RIED,Cod.diplom. Ratisb., ex codice Tfadifionuiii
'seiebamus.Ex commurii ergo eorumdem fralrum Reicheiihacensi cosevo.j
i nosirorum consilio , illud maternitalis scriptuni, CALIXTUS episeopus , servus servoriim Dei, dile^
quod per tantac fraudis versuiiam saepediclo doniino cto filidERCUENCERO abbali inonasteiii Sanclae Marise,
ifoslfo subreptiim cst, aposlolica auciorilale cassa- quod in Ralisponensi cpiscopalu apud , Ri;chii)biK'li
nius, staluentes ut lniilam iii posterum vim prorsus situin est, ej'usque successoribus regulariler snbsli-
cotineat;' sed in lota Bisuiitinse civitatis parochia, tuendis in perpetuum.
sola JB.Joannis ecclesia oinnem episcopalis sedis ct Pise poslulalio voluntatis elfeclu dehelprpsequeiite
matficis ecclesiae possideat futuris temporibus compleri:eapropler.dilecteiiiChristO.fili Erclilngere
digniialem, quam priscis cognoscilur tempoiibns abbas, postulalioni luaeannuendum censuimus, el
iussedisse. Porfo coiisuefudines omnes",quas ecclesia beatae Marise, eui auctore Deo praesides, nipiiaste-
S. Siephani a tenipore Hugonis Salinensis bonse riiim , quod a probo viro Diupol.do marchipne , et
liicmPriaeBisiiniiniarcliiepiscopi, nsque ad tempora uxore ipsius Adelheide fuiidatum_, et beato Pelt-o
fratris nostri Iiugoiiis, qtii in Jerosolymilana pere- ejusque sarictaeRomanseEcciesise oblatumesl, sedis
grinalione defiineiiis est, lam in spiriHialibHs.qiiam r aposloiicsepatrocinio communimus: Prsesentisigittir
in teinporalibiis ecclesiae vestrae persolvit, quiete decreti pagina apostolica aiiclpritale sialu|nius.;tit
"'jbis deinceps, et eidem veslrae ecclesiae persolvah- ppssessienes eibena emnia quseidem menasierium ,iii
tir. Ad haeC,absoliiiionero, quse iam a fe, charis- prsesenti legitime possidet, siye in fuiurum cpnccsr
sirrie in Chrislo fraler et episcope Anserice, quam sione jjontificum, libcralilale principuin, pblalione
ef ab Hurabaidp Ludgunensi archiepisccpo, super fideliuin aut aliis justis modis largienle DominopOr
Jurairientc illo cleficis utfiusqiie ecclesiaefacla, et a teril adipisci, firroa lihi luisqtie successoribus,;:et
; nobis dum adl-.uCiri partibus liltranioniariis essemus, inlegrar conserventur. DfiCGniiraiisergOiUt^nulli
, .cPnfirmata est, praesenlis queqne deCreti pagina ' ^inlnino hominum liceat prsedicium inonaslerium
Tpbpiamus, et ratam perpetup manere deeernimus, temefe perturbare auiejjis possessioncsauferre vel
a1i.ci9ri.taiesedis apnstplicae statuentes, et Oinnimo- ablatas retinere, minuere yel temerariis vexationi-
(lis pfaecipientes, ut rieqhe vos S. Stejjhani canoni- bus faiigare, sed omiiia, ,nt dictum est, infegfa
. -cos, nequcipsi, aut quaelibet persoria, vos ullerius coilserventiir eorum , proquorum suslentatione, et
siiper jiiramerito ilio pfsesunial iropefere. Si nostra; gubernatione concessa siint, ;nsibus; omnimodis
igiluf saiicfioiii huic B. Stephani canonici audnci profultira. Obennte te nunc ejusdem loci abbate,
jjrsesiimptione contraire tenlaverint, lihi, dilecle in Dl vel luorum quolibet successorum, nuilus i.bi.quali-
Clirislp;frater Anserice Bisririline archiepiscope, het subreptionis astutia seu violentia praeppn.aiur»
luisque successoribus licentiam damris de personis nisi quem fralres cpmmuiii ccnscnsu; yel,.fratrum
epfum, et de. ipsa etiaih ecciesia,.cepperante Dep, - pars censilii;saninris sectindum Dei limorem et.beati
4°riec. saiisfecerint, justitiani exsequendi. Si qua Benedicii Regulam elegerint. Hcc ipsum etfde adyc-
etiamin fuiurum ecclesiaslica saecularisye persena, cali ccnslitutipne praecipimus, qui lamen adve.catiis
, hanc ncstfse coristiliiiionis paginatn sciens, contra 'si fratribus gravis et mpnaslerio; inuiiliS:.fuefit,
eam veniretenlaverit, seeundo tertiove commonita, amolo eo alius subslifualur. Sane abbatis benedi-
e\ non salisfactiorie congrua emendave.iil, pofestalis 'Clionein, altarium consecrationem, monaclipriiiii
lionprisqne stii dignilale careat, reamque se divino ordiriatiories ^b episcopp; in ciijus .eslis dicecesi',
judicio existere de perpetrata iniquilale cOgnoscat, •• acCipielis,-siquidemgraliam etcommunioiierojyio-
el a sacratissimo corpore ac sanguirie Dei ef Domini stolicsesedis liabuefil.etsiea gralis ac sine prayitale
. Redemporis ripstri Jesii Chrisli aliena fiat, atquein voluefit exhibere;:alioquin liceat vobis.caihdliciitti,
extremoTixariiine districfse ultioni subjaceat. Guri- querorriaiueritisij adifeantitislemi et,;eadem;sacr*.
,"c||saufeiri eideriiB. Joahnis eeciesiaejusia sefvan- - jvietita'ab eo suscipei-e. Sepulfurain qupque; ipsius-
 4259' ,LALi;\,l._:IiPAP/E •"""
JSJQ
Ipci omninofliberam csse censemus, ut- eoriim-qui^;A omnia integra conserventur eorum pro quoium
illic sepeliri; deliberaverint, devbtiorii et exlreroae stistentaiione ac gnbernatione concessa sunt, usibus
v.oitirilati.. nisi .forle escommuhicaii sint, niillus omnimodis profiilnra. Obcunte tc nnnc ejus loci
nbsistat, salvo in omiiihus diONsesanTepiscbpj jiire abbale, vel tuorum quolibel succcssorum, nulliis ibi
ac revererilia. Ad indicium: aulem perceptse hujusa qualibel subreplionis aslulia seu violenlia praepona-
Romana Ecclesia libertalis, aureum, umim- quotan- uir, nisi quem fratres communi consensu, vcl fia-
nis •Lalcrariensi palalio persoivetis, quemadmodum inim pars consilii sauioris, seciindum Dei limorem
c.ta jjrscdiclomarcliione Dlulpaldo corisiilrifum est, praeviderinl eligendum. Hoc ipsum etiam de advocati
Si qua igilur in ftilurtim ecclesiastica sseculafisye constitutione prsecipimus. Qui iainen advocatuis ,
persona,Iianc uostrse; cpristituiionis paginam seiens, si iiiiitilismonasterio rejjerlus fuerit,amoto coalius
contra eam lemere venire tenlaverjt, scctindo ler- substilualur. Chrisma, olcum sanctuni, consecra-
tiove commonila, si non-satisfaclione congrua liones nllarium, sive hasilicarum ab episcopo in
eniendaverit, poteslalis hoiiorisque sui dignilate cnjusdicecesi eslis, accipielis, nisiiforlesimoniacum
careat, reamque, se divinp judicio exisiere de esseconstiterii, aut apostolicas sedis commiiiiionem
perpclrata iniquHale; cognoscal, el a sacralissimo non haberc. Quod si consliterit, liccat vobis, a quo-
cprppfe ac. sanguine Dei et Doniiiii RedeniptoiisTB cuiique malueritis episcopo catholico et clericortim
iiostri Jesu Cliristi aliena fial, atqiieiii extremoexa- ordinaliones, el csetera sacramenla suscipere. Si *
liiiiie .districlsc ultioni" siiljjaeeat; ciinciis autem quis ssectilarium iu codcm cccnobio locuin sihi se-
(iidem loco jusla servanlibus sit pax Domirti rioslfi piillurae desideraverit pracparari , liccat vobis ])ie
JesuChiisti, qtiaierius el hic fruciiim bonse aciionis desiderata concedere. Ad indiciuin autem perceptae
percipiari!, elaptid districtum judiccm prseniia seter- hujns a Romana Ecclesia libeiiatis aureum unuin
nar pacis inveniani. Amen. qiioiannis Laleranensi palaiio persolvetis. Si quis
Daliiiri Lalerarii ix lialend.;" Aprilis , indiciione crgo in ftiturum archicpiscopus aitl episcopus, im-
jcv",liicarnatioiiis Doriiinicseanno 1122, poniiiicaius jicralor aul rex, princeps aul dux,coiues, vicecomes,
riuleiri doiriiii Calixli II papse anrio quarlo. judcx, potens atit impotcns, hanc noslrse consiilu-
:\ :'- . CLXXJI. tionis paginam sciens, conlra eam lemere venire
Pitvilegium pro monasierio Zwifaltensi. _ lentaverii, secundo lertiove coinmonita, si non sa-
•.'-: : (Anno 1122, Mart. 24.). tisfaciione congrtia emeridaveril, poiostaiis hono-
[PETRDSV Suevia ecclesiaslica, 916V] risque sui digniiale careai, rcamque sc existere de
CAI/IXTUS; episcdpus, servus servorum Dei, UD.VL- pcr|)eirata iniquilate cognoscat, et a saeralissimo
iRicoabbati ffloriasterii qiiod in Ipcc qui Zwiwuldai " corpore acsangiiine Dei ci Doinini npslri JesuClnisli
i!icituf,iiiu'm ,<_st,cjusque suecesseribus regulariier aliena fial, atijiie in cxtreino cxamine dislriclse
ijtibstitiiehdisiri perpeluuirii ullioni suljjaceat. Cmiclis aulem eidem loco jusla
" ReligiPsis desideriis 'digntini-Csl facilem prseberei scrvaniibus sit pax Doniini noslii Jcsu Clirisii, qua-
corisehsurii,: itt fidelis devolio celerem sortialur tenus el bic fruclum bonae aclionis pcrcipiant, et
'eiTccltiirii apostolicse siquldem sedis deyoiissimii apud dislrielum judiccm prajmia selcrnscpacis inve-
iilii Liiutoidiiset Ctioho coihites de facultatibuspfo- nianl. Amen, amen, amen.
piiis riioriasleriuni. iri loco qui Zwifulda dicilur ,,.' Ego Calixlus catholicac Ecclesise episcopus lau-
".tspirariie Doniino ccnstrtixerunt: quPd in bealae Deii dans.
geiJilficis" seifiper vifginis MariseIioiiore ac nPmincj Datum Latcrani per manum Chrisogoni sanctae
!cohsebi*a,tiim, beato Pelroaposfoloru.ro priiicipi ett Romanae Ecclesisediaeoni cardinalis ac bibliotlieca-
Saiicfai)ejus Romanae el; apostrilicse Ecclesiseoblule- rii, noiio Kalendas Octobris , indictione dcciina
; fuhii "Qtisimiiimifum oblatioriein, nos auctoritaie> quinla, liicarnalioiiis Domiuicseanno 1122; ponti-
seilis aposiolicsecoiifirmaiiies, ad exemplar dominij ficalus aiitem donmi Calixli papse II anno quarfo.
piaedecCssPris iiostri saiictie merooriseUrbarii papseE D CLXXIII.
. pfaedictuiiiilocuni subbeatiPelri iuiiiohe eohioyen-
' dum ijusCipimus, etcPhlra viveiuium pmnium in- 'Monasterium SS. Pelri cl PauliEchenbrunnense con-
' fcsfaiipriris pfaesertlis decfeti stabilitafe munimus. firmal.
Siaiuimusenim utquidqiiidpraedicticomiiesdiyihae "B (Anno 1122. Mart. 24.)
aspirationis iristinctu eidem ccenobio Conluierunl, et:t 'LLANU, Regesla sive Rerum Eoicarum autographa e
quaecurique a quibuslibcl fideJibtiSdesuo;j'ure, autj i-e(.njscriniis. Monaci, 1822, A°, 1.1, p. 110.]
Iiactehus collata stiiit, aul in futurum annuenlee CLXXIV.
-'Doroiiio cojiferri contigerit, libi, charissiin.ein Chri- l"
Piivilegium pro tnonaslerio S. Marim Godesavenst.
sio fratef Udalrice.quiiiunceidem locoin abbalem"
(Anno 1122, Mart. 25.)
pfjeesse diviria dispositiohecogiiosceriSiluisquesuc-
liesspfibtis, iis semper fifma el iliibata permaneant.t. [WEKCE,Hessisclte Landesgeschichle, I, 287.]
• Nulli ergo iiomirium liceat idehi moriastefium per-r- , CALIXTUS episcopus, servus servorum Dci, dileeip
orbareaut ejus possessiories auferre yel, ablatasis filio BURCHAREO abbali monaslerii Sanclse Maritc ,
rstihere, ve).temerafiis vexalionibus faligare : sed id quod in Spirensi parochia in loco qui Godesova
iUi EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. 124-2
situm est, ejusque successoribus regulariter substi- A .' . CLXXV.
tuendis in prsepositos.; 'Monasterii S__. Salvaipris, Mitsladensis. prpleciionem
Officiinoslfi- lios lioflatur auctorltas pro Ecclesise suscipil jhraque cotifirmal.
siatu salagefe, el qtisc recte statuta sunt siabiliie,; (Anno 1122, Mart. 27.)
si quideni illiistfis vir Berlholdus comes de Ilolien-- [Vide HoitMAGB , Arcltiv. fiifGeographie Hislorie,
burcJJeatse Marise mpnasteriuijj,cni, dilecte in Chri- staats u. Kriegs Kunst.Wieh,T810; 4°, p. 529.]
stofilU Deo auctore, prsesides, in prsedio suo ini '";' .'CLXXVI. .
JOcoGodesova dicittir,-propriis conslf uctuni sumpti-- Ecclesia: Luceiisisprivilegia qumdam, roganie Bene-
busbealoPetro ejusque RomanseEcclesiac subceilsu. diclo episcopo; corrbborat.
anriuo uriius Spirensismonetae denarii oblulit. Et. nos. (Anno 1122, Apfil.T;)
efgo ej'us devotionem laudabilem perpendentes, Ctt' [BktMi.., MisceW.,edit. Luc, lV;i87.]
tuispfecibus aimueriies, oblaliohem ipsam ad hono- CALIXTUS episeopus,, serviis servonim Dei.vcne-
femDei et.beati Pctri appstplpriiih prihcipis, cumi fabili fratri BENEDICTO Lucano episcopo salutem et
oiiinibus ad eam pertiiienlibus , protectione sediss apostolicam beriedictioriem.
appstplicse ccmmuiiimiis. Staluinius enim, ul nullii Omnipbteiitr Dee , cuj"usmisericerdia super vitas
prcrsus hpminum liceat ipsum menasterium ausu; ^, melier est, gfatiasagimus, qui diebus iis. Lucaiiuih
lemerarie perturbare, aut ej'uspessessieiies auferrei populum ad pienam pastoris stii obedientiani inCli-
velablalas retinere.miiiuere vel temerariis vexatic- navil. Etsi enim prajteriiistemporibus prudentes ac
iiihus faligare ; sed emnia. quse aut hodie legiiimei - religiosi viri EcclesiseLucanae prsesederiiit, pppulus
possidet, auiiii posterumlargiente Domiho juste pe- tainenpotius temporaiia qiixreris, quarii saiilli stiae
terit adipisci; quieta et liherasub Romaiip pali-pci- providens, mihime libeiiler illis prout oporttiil obe-
nio conserventur. Obeunfe te, vel ttiorum quoiibet divit. Unde factum est ut iionnnlla Lucanse Ecclesise
sucCessorum, nulliis qualibet subreptionis . astutia , bona, tam ecclesiastica quam. saecularia, el a roultis
seti violentia praeponatur, nisi que.mfrafres commu- direpla el inusus proprios sint delenta. Quia igitur,
ni consensu, vel .frajtrum. pars consilii sanioris , frater cliarissimc, Iianc tibi gratiaro et Lucariopoptiip
secundum Dei. timorem et bealj Benedicti regulami misericordia divina.cdncessii,ul.llbi tanqtiam Patri,
elegerint. Hpc ipsum eliam deadvecati censtilutipnei et animarum episcopo desiderel hiiniiliter obligare ,
praecipimus, qui tamen advecalus si inutilis mena- fraternilalem tuam ad recuperanda ea quacneqiiiief
sferic fueril reperttis, amoio eo alio Fubstituatur. distracta stinl tam in plebibus et capellis, qiiam eliaiii
Ecclesiaruni cbnsecralloncs, abbatis et fratrum ordi-• c in aliis possessionibus, eiiixiusJabprareprsecipimus.
natioheiij ab episcopo, in cujus dicecesi estis, acci» - Ad libc enim libi Dominus qtiam Jiabes tribuit facul-
pietis,- nisi forle simoiliacum eum esse aul appstd- tateni, ul ipso auxiliante pcr tuain ind.isiriam resiau-
licaescdis cohiniuniohpm etfgfatiam constiterit ndn rehtur, quse per antecessorum ttiorum inciiTiam in
Iiabere. Quod si fuefit;iiceal vohis catholicuni adire, aiieiium qtiasi doniiiinm transierunt. Ut aufcm et "
el abipso eadem sacramenta percipere. Sepuilurani iis, et aliis, quae adminislrationi episcojjali conve-
quoque:ipci ijisius dmiiiho liljefaroesse censemus., 'uitint inslanter vigilcs, peiilioni luaj benignitate
pt ebrtim qui illic sepeliri deiiberaveriht devotioni debila duximus annuendt.ni. Auctoritate ilaque apo-
fif exlfenise voltiniati, rtisi forfe cxconiminiicati sint, slolicaprohibemus ue in Liicano episcopalu prseler
liuHiis obsistat, salva taroen ih oninibiis dioecesani; episcopi conscienliam juxia iJJtid Clialcedonensis
cpiscopi ievereriiia. Si qua igitur in futnrufn eccle- concilii capifulum, monasterittm, vel ecclesia qttae-
siasfica saecuiarisvepefsona iiaiic nostrie Constitu- libet Consiriialur. Interdicimtis ctianv ne raohaclii
lionis pagihain scieiis conira eaiii feiriere Venife eateehiimeuorum" aul iiifirmoruiii in popiilo uriciic-
teiitaveiif, 'seeundp teflieve ccmiiipiiifa.si npn sa- rtes faccre, vel ptiblicas poenitenliasdare pisesuman!..
tisfactipiie cPhgrua emeiidaveril, jjotestalis hohOr Qitod si ad moriaslerluro parochialis ejus pppuliis
risque sui dighitate cafeat, fearoque se diVinojudi- *j)prp di vini pfficii siisceptione eonverterit, pef capel-
cio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a ianuiiJpresIjyteruin, cni abepiscppp pppiili fegiriieh
saci'atissimc ccfppfe" ac sanghine Dei ei Demiiii el animarum Ctira comrolssa fiierit,; sacranietila
Redehipiorisiiostri Jesu Chrisli aliena Tiat, alque in badem ministreiiiiif, salvjs "ianieii, coijsiieiudinibus
jextremoexaniihe distficfse ultipni subjaceat. Ctinctis cseierarum Ecclesiaruin. Sahe de paioChiajihiis ec-
aiilein eiderii lpcb jusfa seryantibus sit pax JDoiiiini clesus, quas iri Lucano ejjisccpatu nipriaclii teiieni,
hostri Jesu Christi, qtialenus et bic friictum bouae synpdalerii dcmini pi-sedecessorisriostfi S. inerij. IJf-
"aetipnispCfCipIahl,el apiid districluni judieem piae- baiii Hpapse sehtentiani cdrifirmarotis, iievidelicei
liiia aetefiiaepacis ihvertiant. Amen, anien. ineis absque cpiscopi consilip pfesbyicros colloceni,
Ego.'Calixiusbailioiicseepiscdpus Ecciesiae laudahs. sed cpiscppus parocbi-je cnraiii; ciiin abbatnm , veT
Daitini Liiterarii pef niahiimChfisogoni sacrse Ro- pfiorum coiisensti sacci-dbli Conimillat, ut ejrismodi
ihariaeEeclesisediaconi cafdinalis ac biblioihecarii, sacerdoles de plebis qtiidem cura episeopo rationeni
lx Kal. Aprilis, indict. xv, Iiicarnationis Doininicse feddarit. Abbati vbfo pfo rebtis femporaiibus ad iiio-
aiino.1122; pdijfificatus. aulem domiiii Calixii II iiasteiitini .perfineiiiiljus debitani •sribjectlpiieii) ex-
papaeanpo iy, . . . Iiilieant; et sic siia cuiqric jiira" s.erventr Pdfrd Si
I24S . CALIXTliiPAPJI" '"'/'""£__- "
, 12'i
Lucanoe dioecesis nicnasteria vel ccclesiseinter se;A A ul nuili pmninh iioiiiiiium liceat idein monasleriuui
causas liabnerint, etTiballera pafte ad episccpuih lemere periurJjare, aut ejus possessiohes, auferrc ,
,
quefela pervenerit, cjtis jiidiciri cdntrpversia termi- vel aljlatas relinere,mimiere, vcl lemerariis vexatio-
lietiir, salva RomanseEcclesiaeauclcrilate.etexcepiis nibiis fatigare, sed oinnino infegra conseryeillur
mcnasteriis et ecclesiis qiise ad Remanam spcctant eorum, pro quoriim susleiitaiioiie et gnljernatione
Ecclesiam. Illud quequc emnimpdp prphibemu.s ne concessa smit, usibus pranimodis profulura , ut se-
excommunicates yel interdiclos Lucani episcopi, qui cutidum Gregofii decrcta quiele
senipef DCoseryire
siquidem conlra proliibitain comrouiiioncmsuscijiiaf. valeant. Ad indiciuni ^autein noslrae htijus tiiii.ioiiis
Ad hsec mansuro in perpetuum decrefo saiicimus ut et confirmalionis, aureos duos quotaiiijis|Laiera.
Liicarius episcoptis non quorurolibet yiolenlia lalco- nensi palalio persolvefis.,Si quis igitur, decreii Iiujus
runi, sedjnxtasanciorum Patrum conslilutioncs ab tenore CQgnito,teroere,; qupd; absit! coiiiraire,teiiia-
Ecclosii» Canouicis eligatur. Tihi praetcrea luisquc verit, honoris el oflicii sui periculum patietiir, atque
«uccessoribus praedccessorum nestrprum sacrae me- exconiniunicaiionis.uliio.ne. pleclelur, nisi praesuni-.
me.rioeAlexandi'iIIetPaschalislIpontifictiinpfivilegia piione digna satisfaci|one correxerit,
confirmamus, et stabiiitate perpetua roboramus. Scripiuro pei; manum Gefvasii sCriniarii regiona»
Si quis igitur 3n fiilurum ecclesiastica saecularisve "~$rii, el nolarii sacri palatii.
persona lianc noslrse constilutionis paginam sciens, Ego Calixtus catholicseEcclesise episcopusi
contra cam temere venife lenlaveril, secundp ler- Daium Laterani Ealendis Maii, indicl. xv, Incar-
tioveCPmmpiiita, si nori salisfacticne ccngrua emen- naiionis Dominicseartno 1125, ponlificatus aulem
davciit, polestatis lionorisque sui dignitale careat , domini Caiixti IIpapse anno ly. "--\'-
reamque se divino judicio existere de pefpetrala CLXXVIII.
ijiiqiiitaie cognoscal, et a sacratissimo corpore ric
sahguiie Dei et Domini Redelnptoris nosiri Jesu Monaslefii Salvaloris el S. Bonifacii Fuiiletisis pos-
Chrisiialiena fiaf, atque in extremo examine disiricise sessionesac privitegia confinriai.
..-'. 1122, Maii
uliioni subjaceal. Cunctis autein eideiriEcclesiaejuraI ' (Aniio ..-.'. "9.i '".'!
'/ '-.-:
servaiilibus sit paxDomini noslri Jesu Chrisli, qua- [DRONIIB, Cod. diptom. Fuld., 378.]:
tcnus cl bic fruclum honse aclionis percipiant, et CAUXTUS episcopus, servus servortun Dei; dileeio
apiid dislriclum judicem pracmia selernacpacis irive- fiiio EiiLOLFoabbaii venerabilis monasterii Salva-.
niant. Ainen. toris Domini nostri Jesti Chrisli et Sancti Bonifacii,
Daitira Laieraiii per nianum Criilovoni S. R. E. quod siium esl in loco qui vocalur Bochpn|a, j'uxla
diaconicardiiialis ac bibliolliecarii, liJNonas Aprilis,, C l ripani iluminis qnod vccainr Fulda, cjiisque succes-
iridicl. xv, Incamat. Dominlcaeinillesiino cenlesimoi serihus fegiilariier stiljslitiieridisin.perpeiuurii.
vicesimo teiiio poniifieaius iuitem divi Calixti II1 Cum uriiversis pe.r prliem Eccleslis debitores ex
papac aiino quarto. aposiolicae sedis aucioritate ac benevolemia exisia-
:' CLXxyiL • mus, illis' lamen Jocis quaespecialius ad Romanain
noscuoliir Ecclesiani iiertinere, prppensipii nps cph-
Privilegittm pro mondsterio S, Marim Prdialierisi, veiiit sttidio proyiiere. Qiiam ob reni, diiecle in
(Anno 1122, Maii I.) Clifisio fili Eiiplfe, ablias, petiiiones luas benigiiius
{QRS£TO, H:isibriadIPadova,P&d^ ] admitieiiies, Salvatdris Domini noslfi Jesu Cliristi
CAI.IXTUS episcoptis, servus servorum Dei, dilecio o eiSaucli Bonifacii rooiiasiefiun) regimiiii tuocpin-
filio isELDEHTO aJjbaiiSanctce Marise.quodiii Paduanoo misstim ad exeiiiplar prsedecessorisrioslfi sanelaeroe-
episcopalii, in ldco quod Pralafia dicitur, situin est,l, morise Alexaridii papse heaii Petfi palroclnio coni-
saluieni etapostolicam benedictioneih. mtinirous. Slaitiimus etiini ut qu^jcrinque bona ,
Ex venerabiiis .fralris nostri Bernaidi Pafmehsiss qtiascunque possessioriesedhcessiorie poritiOciiiii, li-"
tepiscopi relaiidrie didicimus veslruni nioiiasieriuni i) _ bcraliiaie regtiiii vel ihjperaforum,*oblatiohelideliuiiv
a MaUfaverso de MoriiebeJloel fratiibiis, atqite aliis js " vel aliis justis niotfis iderii cosnobitimin prseseiili
consaiigiiineis ejus coniitibtis ih proprii piilriinpriiiii quinla decima indietipiie ppssidet, vel ;in"fuiuriiiu,
pr-reiliosiiihjiiibus eoruhi furidaium, ef beaio Pefro,>, lafgieiite DepjpPlCfii adipisci, fifiua libi tuisque
cjusqiie Romaiise Ecclesice sub annuo duOrum au- t- successoribus et illibata pefmaneaiit. Sane oniiiem
Tediiini censti oblaium fulsse,; quaiii riimiruiii obla- i- cujtislibet ecclesise sacefdotem et lpstim specia.Ii.icr
Tiohem Tain tuis, dilecte in Clirislo (iJi Iselberle te episcoptimin ctijus dicecesilociis idein conslruciUs cst
n- qiihmliliet" M diiipiiem habere vel aiictpriiatem
ribbas, qiiam ipsius frairis noslfi precibris siiscijiieii-
tes, ideni moiiasierium ciiin ohihibiis peiTmeriliis is praelcr noslram sedem apostolicam pfoliibciiiiis; atieo
a- u,tnisi ab abhale fiierit ihviialus rtec riiissarum ibi-
suis jj.rotcciion.esedis aposlolicsecoiiimuiiiirius. Sta-
tiiirouslaiiien ut quaecunquebona,quasciinque posses- s- dem sdleninia celebfare prsesuniai. inierdicimiis
sibnesin praesehli qiiihtEidecima ihdictioiie lcgitime ne etiam he liiagnse cuilibct aut parvse personsc:facu1-
possidel, sive infuturuin largitore Deo justc atque ue las sit viro aliquam seu ceritrovefsiani inonasierip
ss- eidem iiiferreih rebus et familiis ejus. JNecpJjciitiiii
'canoiiice poterii adipisci, firriiatibi, tuisque succes-
iicc
soriiiusj,' el" iliibata permancanl. Dcccrnimiis crgo go iiii vel in cavtcriscjtis locis unquam quis liabcai;
 1245 EPISTOl^ETPRIVlLEGiA. m§
"
servos vel colonos ad sorvilitim aliquod conslrin- A . .....•.., CLXXIX;. ...
gatiiisi cui abbaspro riecessilaiis sriseutilitale assen- Monaslerio S. Relnigii Remensi matricem S. Mar-
siiiii prsebueril. Nec femina illiic ingredi qualibct litti ecclesinm cum dimidia villm S. Remigii parte
temeritale praesrimat. Porro quidquid in douis, obla- el moitasterio Montis Majoris alieram vilim patiem
tionibos et fidelium decimis ssepedicto nionaslerio cumcupellaS.Marimaddicit.
vcstro per antecessorum nostrorum privilegia con- '(Arino'1122.. M»'i'16)
cessum et coiifirmaiuni esl, iios quoque concedimus [MAB.ILL., Annal. Bened., VI, 6M.
ct praesentis privilegii pagliia. confirroamus. Usuin CAUXTUSepiscopus, servus servorum Dei, dile-
quoquc dalmaticse atque sandalioruni proul a noslris cJis in Christo filiis ODONI abbali monastorii Sancli
prsedecfessoribus ccnslitutuiri est libi', chirissiroe Remigii et ejus frairibus salutein et apostolicam be-
fili, tuisque successcribus ex aposiolicse sedis libe- nedictionem.
raliiate concedimus. Olieunie le nunc ej'usdem loci Qnsejudicii vcrilalediscussa.sunt, inconvulsa de-
flhbale vel luorum quolibef successorum, riullus ibi benl siabilitate servari. Snper ccclesia siquidem
qualiliel stibreplionis aslulia seu violeiilia prsepona- Sancli Marlini de villa Sancii Remigii inter vos et
lur, nisi qiiem fratres coriimUni coris*ensuvel pars Monlis Majoris mpnasterium qiieiimonia longo jam
corisiliisanioris secundum Dei timorem ef beali Be- - tempore agitala est,' de.qua domni quidem praede-
nedicti Regulam elegeriht a ROinano poniifice con- cessores nostri sanclae memorioe, Paschalis el •Ge-
secrandura : qui pririialurii iri omni loco et convenlu Jasius, afiQstolicaesedis poniificcs, jiixia hcnae me-
ante aiios abbates Galliseet Gei-roaniseoblinebit; et merise Arberli Aveiiienensis episcepi eeucessipnes,
si forte aliquo fueril criroine accusalus de sede tan- defmitionis senieniiam ediderunt. Caeterum Moniis
tnm apostolica j'udicium exspectabit.- Congiuis vero MiVjorismonachis jenilenlibus, el ohedire oniiiino
tcmporibils monasierii veslri religie sedi apostelicse noleiilibus, post multas dilatioiium fugas, a noais
intimelur, ne ferte, quod absit! animus gressusque quoque de restitutione lilieraj riiisssesunl. Postremo
rectiludinis vestrse a norma jnstitise ob iioslri liber- ulriusque moiiasterii laborcs el dispendia paiernae
talem privilegii retrahalur. Ad hsec patrum nostro- pietalis oculo iiJtuenles, post aliquantuni tcmporis
rum vesligiis insistenles, libi luisque successoribus alia rursum scripta direximus, ad agendam causam
concedimus et inviolabili slabiliiale cooferimus mo- uirique parti terminum praefigenies, El yos quidcm
riaslefium Sancti Andreae,'apostoli, quod vocalur parali atque muniti statulo termino accebsislis;'
JExaiulttm,sifum Romaej'uxta ecclesiam SanctseDei abbas vero Momis Majoris absens fuii, neque pro
Genitricis semperque virginis Mariaequse vocatur ad Q se vel jjro lolo negotio, nisi quenidani Rodulfuni
Prsesepe, cum omnibus mansionibus caminatis et clcricum, delegavil. Causa igitur in nostra ct fra-
tellis, cum curteputeo el infroitu per porlam majo- Irum nostrortim praesenlia diligenter discnssa, et
iein.a-.via puhlica, et cum omnibus intra vel extra diligentius indagata, coromuni consilio deJinilum
"firbemjusle ad ipsum perlineniibus. Si quis igitur est, prscdiclorum Patrum decisionem et eplscopi
arcliiepiscoijus aril episcopus, imperalor, rex, dux, coucessionem debere jnc.onviilsamillibatamqtie sef-
hiafchio, conies auiecclesiasiica quaelibet saecula- vari : ui videlicet mairixSancii Martini ecclesia.de
risve-persona, hanc noslrse conslilulipnis paginam iilla Sartcli Rertiigii, cum medielate ipsius vitlse,;
sciens,contra cam lemere venire leiitaveril; scctindd sub Beali Remigii monasterii.jurisdi.ction.e acpro-:'
lerfioye coroinonila, si hon satisfactiOne cengrua prieiate perpeluo mancal: rcliqu.severo niedieialis
einendaveril, polesiatis honprisque sui dignilate proprietaieni cum capella Sanciai.Marise, Monlis
careat, reamque sc divino judicio existere de perpe- Majoris hionasterium quietam iliibalamque phfi-
tratriiniquitate cognoscal, et a sacraltssiino corpofe neal: ita lamen, ut parochialia omnia de folaom-
ac sanguine Dei et Dcmirii Rederopterjs noslri Jc-su nino villa eidem malrici ecclesise cpnfefahliirv Si
Chrisii aliena fiatalque inexiremo exainine dislrictse yero.mulieres a partu surgenles ad eamdem capef-
itltipiii subjaceat. Cunclis auiein eidem loco justa D lanipro bealoe Dei G.enilricis semper virginis Mariae
servantibns sit pax Doinini noslri Jesu Christi, qua- devpiione conveneriiit, sjia ibi persolvere voia crih-
lcnus et liicTructum bonie aclioiiis percipiani, et- cedimus. Tlanc ilaque definilipnis scnleiiliani nps
iipiiddisliiclum jtidiceinprsentia seternse pacis inve- atictcrilale apeslplica conDrriiamus, et incpnciissan»
niant. Ainen. omnino alque inviolabilem deceniimus cPiiseryaii,
Scripturo perraanuro Gcrvasii scriniarii regionarii Montis Maj'oris ahbati el fralribtis pcrpetuiiiiii'»
.cinofafii sacri palatii. : causa hac sileuliuhi impeiieiilcs. Si qriis atiiem d,e-
(S. p.) Ego Calixtus, calholicae Ecclesiae cpisco- finiliciiis hujus leiiore cognilo, lemere, quod absilt
JJUS.(B.vi)'-.' :• contraire lentaycril, nisi sCCundoterlioye comnip-
Datum jjer manuin Grisogoni sanct:» Ecclcsias nitus salisfecerit, officii siu periculo ct ecelesiasti-
diacpiii cardinalis ac bihlioiliecarii, vii Idus Maii, c.aesevcriiatis uliioni subjaceai. ;;,
indictione xv, Incariialionis Dominicse anrio,1122 , Ego Calixfus catliojicse Ecclesisc ejjiscoptis laa-
pontificatus aulem domni Calixli U papse anno iv. danssubs.
Ego Coiio Pncneslirius cpiscopus iiifcifui jiidicio
ci suhs. '•'. :
 J-247 CALIXTIH PAP^E kts
Ege LairibertHSOstiensis episccpus snbs. A
Aclii, qui sul). Sancti Remigii. abbatis obediciiiia, et
Ego.Vilalis Albanns episcopiis subs; dispositioiie beaii B.enedicti Regulam ef moiiastJcse
Ego Clrinzo Tuscularius episcepus inierfuj jpdicio religioiiis obs.ervanliamdeJjeant. custodir.e..Manda-
cl subs. . mus etiam ut RQibeituln(43)priprem ecclc.si-^.Sancli
Ego Gregorius, T.erracinensis episcopus inlerfui Oriceli, qiii.clitn Sancti Remigii abbas exstiiit, ct
ct subs. . crijus nuiic incuria bona ejusdem ccclesioe deva,-
Ego Rainerus Ariminensis episcopus inlerfui et stantur, a Ipcciilp prprsus ariipveas:: qiiaieiiiiseo in
subs. , cJaustfp ?eati Remigii cellccalc, per abbatein alius
Egd Gregorius Sarieii Angeli' diacouus Cardinar iii eadeni eeclesja tuo, pohsijio staluatur, qui au-
lissribs- cfofe Deo Ipcp illi prseess.e.,atque iu, spiritualibus
Ego Jacinlus subdiaconus prior subs". et in le.mperaliljus el.iam yaleai salubfiter, pjpvi-
Ego Romaniis S. R. E. subdiaconus subs. dei*e. Sane censtittit|pneni iilaro: quae;de ecciesia
Ego iliigo sacrae basilicae siibd.iacooussubs. Sanclse Mar.i.aeRegislelis ad Beati Remigii ihpna-
Ego GG. presbytef cardirialis tit. Luciuse jitdex sterium pertinenle a le coiisliltita, et a nobis. scrir
datus iiiterfui'Ct suhSi " pli nostri pagina cpnfir.mata est, inyipjabiliier fa-
Ego Petrus presbyter cardihalis lil. Calixli judex " cias in posteriini ceriservari : ne.Jne monaciips in
datiis inleffui et subs. Ipce ecdem jiix.ta eonstitulipnpmips.au) positos vel
Ego Saxo lit. Sancli Slepnarii presbyler cardina- ponendos,; per canpnicor.uin seu laicoriim qtiorum^
lis siihs. libet violenliam.de chorp yel de pr.o.cessipnibusex-
Ego Joannes tit. Saricli GrisogPni presljyter car- jielli jjerroiltas. Quod si cpiilra inandatum hoslrum
dirialis subs. factum fuerit, pleiiariani, de prsesumptoribus jusii-
Egp Oilaldus presbylef cardinal.is lit. SahclseBai- tiam prsestanle Dornjno exsequaris,
biiiseiiiicrfiii' et subs. Datuni Laterani xvn Kal. Jtiriii, ..'"'''
Datum Laterani per manum Grisegpni S. R. E. /'CLXXXI." .
diaconi cardihalis ac biblicthecarii, xyii Kal. Jiin.i.i,» 0_!lJ>nein>:comiiem pqlMiinuh,coliattdal quadin: exer-
indiclione xv, Iiicarnaticnis Dominicae.anno 11.23,, cilu regis, cum caperelur Pascliaii.s ll,mililasse
pontificatus aulem domni Calixti 11 papae artno IV. eum pmhiledV,Horlatur ul COnsirualecciesiamiriB,
Petri polestgle \ponendam. A[zzonem] episcbptim
CLXXX. in_Germqniqmniissuin,.c.p.iti.mend'aU:
Aqite_nsem,
Ad R[odidfuni]qrchiepiscppaih Remensem,..—D.evi- (Ani.p:T122,:Juh-,?p.)
taitda Simonia in prmbemlis Sancii Tiihothel, de
Rbberto prioreStinciiOricoiirevocando, eldetho-' ~Q [Monumenla Bpica,,X,^^253,];
iiachisseiwaiutisineccifisj^Reiiesimsh: Q^i\%v.sep\^cp^^:seT\i^sP,r^_aru^:P£it iJJtistri
Anno 1122,; Maii 16.) y.ir.pOTTQKIcpinUipalatinp saJ.tiieni.el appslplieam
.[,MAniLLON: Dere diplom,,6M,. e.t aulOgrapho: beivedictioiiem....
S. Remigji.J Dolere te: ac v.eliementer trislari audivimus» eo.
CALIXTUS episcopus, servus servoruro Dei, vene^- quod in illa regis expeditione fugris in qua domi-.
rapili fralri R. Remensi archiepiscpno salutem ett pusnoster, sanctse niemoriae Pascli.al.is;jiapa niaiis
apostplicani benediclionem, crudeiiter captus fuit, npn tamen captjo.ni aut, re-
Gaudemu.s.de te, fraler cliarissime,. alque omni-- teiilioni ejus cons|l|um seu aiixilium pfaijuisti;
potenti Deo et djlectioni tuac gralias. agi.uuis,;quiai unde gaudeniUS;vaide.et oniiiijjolenti Deo gratias
constitutas per eiJiscopatuinttium ecclesias spllicite; agimus, quod cor tuum^sancti; Spiritus., yisitaijone
gubernare, el in slatum cengruum relcrmare loliss ad poeiitientiani iiiclinayit.: Ut autem de bono in me-
1 l.ius.proficias , atque in Eccl.esiseuriitale .sempef et
iiisibijselabpras. Sigiiificaturo ai.|leni nebis est qupd;
in eccjesia sahctcruin m.ariyi'itm Tiinoibei et Apol-- . obedieiitia perseyeres, in reniissionem tibi pecca-
linaris, ad Sancti Reniigii moiiaslerkim: pertinente,,, loruin tuorum injungimusecclesiam, regulariurii fra-
saeculares canoiiici cpmmoi-cntur, qucrum aliqupj.j) fj-um conslruere quse ad boiior.ehi Dei ct salutem
obeunte,:Saiicli Remigii abbas ejus prsebendam exs animse tuaesub beali Pelri et .ejii.sR.omanse Eccje-
antiquo, donare, aul A-endcre.coiisucvit:: qupd ,cpn-: ... sisejiireac diiione in perpetuum debeat perriianere.
• ira Deuin et cpnlra sauclorum Patruro insiilulaa Per hoc enim omnipoienlis Dei gratiam, et nositiini
cxistcrc. lua prudenlia :non ignOral. Mandamus ita-- lJpleriseonsiJiumel auxiliuniphli.nefe.C.harissimiin)
que fraieriiilaii tuaeut niajain illani eons.uetudineih n fratrem el ccnsanguineum i)pslrum.'A. Aquenseivi
in nieljus per Dei gratiam studeas coiiimutare,.: i.ta, a episcopuni, quem iii pa,rle.s ye.str^.sdirexim.us, no-
videlicct ut Sancti Reraigii abbas, praebcndam dein-^ bililali tuse commendamus, rogantes, ut ei pro
ceps donare aut vendere: nori prsesumal' sed defi-- beali Pctri reyerenlia ducatum,, et si qiia alia n.e-;
cientibus canonicis, qui ad prsesonr in-eadeni eccle-;-, ccssaria fuerint, prsebeas.
sia coinirioi*aiHui*,Tpco eocumcoiistiluaiitiir nioiia- Data Laierani yii Kalend. Julii.

(43) Rolbertus, prtor bancli uricoli ajiuu beiiu- men dejeclus ex auuaua sancii nemigu, et oeuu-
ciini, prdjie Grande Pratuin, ipse est auctor Hislo- cum relegatus, ubi Uistoriani suaro compbsuit : at
ries ae" cxpedilione Jej-osolymitana, ob malum rcgi- loci raulatio mores non-niutavii, ut liic vides.,"
 1249 EPISTOL-JEET -PRIVILEGIA. 1250
"
•';."-" CLXXXII. . .Aj neconlra -intcrdictum nostrum ecclesiam ipsamin-
AtcMepiscopumDgtenseiiiejusqucsuffraganeoslalqtie gredi, aut eum excommunicatis par.licipare iiuUale-
aligs Ecclesiartiriiprmialospereamdem provinciam nus.prsesumaiis.
cohsiiiuto.s,d'e•cbncillo "geiiefali
•-
iriUfbe celebrariiio
.;, ' CLXXXV.
cefiibfis faciu 'i;
: •'" (Ahri6:ii2^Jiin.2S:) ' Privilegium.pro mohaslerio Casinensi,,.
'" '" _ (Anno 1122, Scpt. 16.)
;^plMsi;-lCbH«/. XX1,"2§S~]-
"Venerabilibrisffatribus, Dolensi archiepisCopo:ef [GATTULA, Hisi. Casin,, II, 5.55.J
GALIXTXIS cpiscopus, servus servorum Dei, reve-
suffragaiieis ejiis, sefabbaiibus altjiie -aliis' ecclesia-
fum praeiiitis per eamdehi pfovineiaih constituiis rendissimo et charissimp fralri ,GIRARDO Casineiisis
t sahileni etaposirilicamljehedictiprieni. _/.' monasierii Beali, Benedicli abbaii, ejus.que succes-
Pfo hiagniseTdiVersis Eeclesise Hegotiisiiipfo- soribus regulariter substiiuendisin perpetrium.
xiiiia Quadfagesima "geriefale in TJiije- cbiiciiiunr OinnipoteriliDeo, cujus pvelior. esl inisericordia
celCbfare 'disprisuihiiis. 'Pfiecipiriius^ergbiil, friiiirii super viias, graliasagimus, quirgIpriosus iri saiictis
occasipiie sCposita,iti: ea'dem''Qrfadfagesim"e<Doini- stiis, aiqueniirabilis, >et yirtutes suas uhicunqiie
riica, qhaOcuti •jH'ei'caiiiiur,in~iJrb'ehobiscom:silis: . vull.-ineflabiii bonilale ostendit. Jpse qn.ippe'digna-
B tionis susepolentia bealissimuni Benedicium Paifem
quaienus iet hris Tpohiscriniet tuiii 'ailiis iratfibus
aniiiiiim cpnsliluil nionachprum, ipse eiim.mqna-
afcliiepisehpis, episcopis, abbatibtis, ac Teligiosis
viris gerierale^jerDei gratiani conciiiurii celebiC- slicse legis latoreni et-operalorem .esse disposuit.
hius, et'ea conihiUnibusahxiliis perlfacteriius, qiise Ipse illiiis ineritisCasinense monaslerium, in quo et
adiionoferii T>ei el^Ecclesiaesusepaeehi !aiqueiiii- sanctJssime vixilveivgloriosissimeobiii, omnibuspet*
litatem sancio'Spifitu eoopefariie-pei*veriiani, occideiitemroonasteriiscIemeiJii:beiii.giiitate.prserecit.
DaluniLatefanis, VnKal.Tulii. Cujiisprofecto divinx bonilaiis-cooperaiores^cxiste-
tLXXXIfl. j-e,-aposiolicaesedis auctoritas,cl vestra»CircaRo.tna-
* nain Ecclesiam semper., _&cnoslro potissiiiuim
'Raynulfo coniiii shb• excoinmuiiicdtiohis pbeiiapricci- lempore, ferventes 'devplio nos .Jiortanlur. Diviuce
"pit hiiiilradies 20 ecclesiayhCingleiiseirimptntste-
rioCasinetrsivesiiturit, jgiu.ir cpiisiiltilionis propositum prosequenles, loctim
'. " : -iArinoT122i) ipsunvpi-secipua;dilectione Coropleclimur, ;et.oiniiia
:[VidesREfiti{jliroiiicoii:Cassin;,;. iv,iC.:7iO.] qusefad;euni,pefl|tieritflHiela-serflpci',,el;ab'Oinniuhi
^LXXXIV. ;: ,_, m.orial|uiiv jugo Jibera, sub so|ius sanetae.Romanse
Olieni ^archiepiscopo:et clefo ipopuloque.Capuanoin- r_ Ecclesisc:jure, acdefcnsiouapeppettia jjer.manere de-
terdiclum Cinglensieccle.siatel tnonasterio S. Marim " cernimiis. In .quiljus-Iisec^pr^priis<lux-imiis. nptnini-
impositum, abbatissaiiigue Aipheradum dejeciam bus adnoianda.
''aiqueiexconimmticatcirii riiintiai.
: " Inipfiiriis moiiaslefiumiDominisSaiyatorisi.positum
:(Anrioil22.)
""•[feiTUL-A,'ifiis/.rtdsih"., ad pedem -XJasiniTnontis,: riionasterium: S, >Dei;.Ge-
- rGAiixTijsepiseopiis,'servii^ nitricis vir^ihis ;Mar|se, ;qnod voCatur Plunibarola,
fabili 'frairi 'OTTQNI ai'cliicpiscopo, cieio ct;p'opulo -mohasterium;S. Marise-in:Cingla, ceJlain :S. (Bene-^
Capttaiip.saJiiieril^et-aposioIicaih beiiediciionerii. - dieti -in Gapuaicum cellis et pertinehtiis suis,'S.;_Aii-
:K6vriril diteclio Veslfa ti6s:AIpiiefadain -:a"bb'aiis- geli atiTofmaiii, S. -rJoahnisRiieJJartiin,;S.Ri|l|, S.
sam iiTPnasteiii"S. •:MariaeJde:;Gapua-:qtial:ef,ijet::eoBenediCtiP.izuIi,S. Angeli ra:dOdaIdiscos,;S.;A-jjga-
flriipihis ftosiris lifieris :'et riiiritiis -'mdnuisse, -tit ihse in Aversa, S. CecilisG,etS- :Demitriiiin:Neapo-
Gasiiieiisesffatres de-CingJerisi 'eeclfesla"B.;Mariao', li, S. Sdpiiise in Behevento,_S.sBeriedictiatkporiam
deqiia vide1icriii:nJ'(i§le:sp'oliati:fti(jri?il fevesti rel; •Rufini,:!S.-Nicolaiin Givitate noya,,S; Beiiedicti; in
porfp Ipsasheqiiaqtiam "noslris :-moniiis 'obedivit -Pantano,.S.;NicoIai in;Petna;;PuIecina,'S..GeOrgii:iii
ihio cdiitehVptuiObsiinaciaiiiaddens/iseiii-caiisa iiac iFeriaclco, IS. Joannisiin iTMiiecoso, S. Petriin
ntinquam 'riobis obseculuram ;respotidii. 'Ea pfo- ;0 £ Rossano, S. Angeli in -Gapraria, S. Januiirii -pi-ope
'pierncs^cofituiriaciam illifisiiabeiiisseveritatisec- Beneventnm, S. Mariiiii.ibidehi, -S. .DiOnysii.iii
'elesiasiicK fefreriaiidam, et suam^R.-Benedictii.me- -Ponte,-et S. Anastasii, S;~Mariae;m: Caniiet6,;:jiixta
;na"sierio:|ustilia-m';dttX'imus:conservandanj; --uirde-in iluviUm :Tfinium, S.-Benedicti, S. LaiirenlJiThiSa-
.pfa^dtctaGihgJeiisiECclesia^ieliijjpsoeliaro-Gapiiano ierno, S.;Marise:inTreriiitifcum ipsisirisulis,;S-;Li-.
'B.Mafiae-niohastefio^ivin^ iiilefdici- beratofisin Marcliia cum^omiiihussiiis.peflinentiis:,
ihtls:,' eaihdem sbbaiisfcaTn::a ftiODasteriiff,egimiive ,iS.,Benediciiin'Marsi,oS.:Mariaein.LuCov:S.:Conna-
"sequesirdViriihs ,'*t 'iam-eam qhtfmTaulbres ejus-io tlisiii '-'Civiiella,S.;;AngeIi;;in«Rai*fejo.;cum;>omri!bu»
^causailiacirixcpMmuniaatiri iperlinentiis suis,!S.Mariae "ancjlJarurivDeiiinicivitate
'chafisfeiin'eTratef:!af"cliiepisc6p'e|pracipi riiarida'- Cosehliia,?S,dWarise--inBanz::a,':S> Ketri de LscuvS.
hius, utln^oderii Bi-JVIafiffi-hionastefiomilhimdi- ;Petri; de' &veilano, .S^Erasmi,: et;S.:,Benedicti:et.S.
vthrihi''officitim 'Cclehraii !pefmiitas; Dalam liiaiie -Scholastiesein :Gajeta,;:Si!Magriis;inffundis,.S;"Ste-
a nobis iriiefdictionis et exCommunicaiipiJisseriteii- ;phanJ,-;et"S.'Bc]iedicti::et..:S.iAgalhsein Tafracinii,
liam Jjer tiiam paroCliiarii'ii!jriliari^faci'asel leneri. ,S.'~PeirIin Eoresta, S. P-aul-it-ibidera.iS.Mariae /in
Vbbis autem cleficis et laicis oiiiriimocloproliibemus Ponte cii',n'.o,7S. Angeii,;:S.-Nicandfl:et S. .TKbiiiae
 __5T CMJXTI lIPAi>_E ,j . __K_:
iii Troja, S. Eustasii ih Paulalia, S. Benedicii in A colat de Nugulli et Saticii Jciarinis, S. Helioede Sitiri.
Allavino, S, Beuedicti in Pectinari, S. Mariae in ItCra civilaleni, quas dicitur S. Germarii posilam «d
Casale plano, S. lllun.inata.-in castello Lcmusano, pedem Casinl moiitis; casiellum S. Peifi, qiipd ab
S. Tiinilatis, et S. Georgii in Termule, S. Focalis anliquis dictttm es.l caslrtim Casini, casteilum Saricli
in Lesinai ctim fauce et piscaria, S. Benedicti in As- Atigcli, Plumbarolam, Pignalarium, Pedemmoiilis,
culo, S. Eustati in Peira abundanti, S. Eustati in Juncturam, Castrum S. ArnbrosiirS. Apolliiiaris, S.
Vipcra, S.: Mariue in Baretaiio, S. Scholasticae in Georgii, Viillem Frigidam, S- Andreic; Yanliam
Pinnis, S. Salvalofis in Tave, S. Nicolai jtixta. flit- monasticam, Vaniram comitalem, S.: Siephani Te-
vium Truiinum in Apruliuin cum pefiinentiis suis, ramum, Fricta?, Castrum npviini, morlulam cum
S. Joannis ad ScursPnein, S. Benedicti in Frunlo, curle, qua; dicitur casaForlini; Ciicuruiium, Cami-
S. Behedicli.in Tesino fluvio, S. Apollinaris in num, Sujum cum omnibus pertinentiis siiis ex uira-
Firmo, qui dicitur ad Opplaiiiis, S. Marix in Arbos- que parle fluminis; lurrem ad niare jiixla fliivinm
cla.-S. Martini in Saline, S. Angeli in Marano, et Garelianum, castrum Pontis curvi, S. Petri in Flia,
SS. Scpiem Fratrum, el S. Laurentii, S. Benedicti S. Vjctoris, Torrochim, Gervariam, Sancti Heliat,
in Ripaursa. In comitatu Aquinensi cellam S. Gre- Vallem Rotundam, Safracinescrim, Gardeiiini.Aquanv
gorii, S. Maurilii, S. Patili, S. Constantii, S. Chri- BU fundaiam. Vitecosum, castrum Getrarii.cum peTii-
siophori, S. Nlcolai, S. Maricein Albaneta, Sv Nico- nentiis suis et ecclesiis; in Marcliia Teatina, castel-
lai in Ciconla, S. Benedicti in Ciia, S. Nazariiin Ium Latiniarium, montem Albrici.Mucclam, Saucli
Coiiiino, S, Yaleiilini, S. Mafliiii, S; Urbani, S. Quiiici cnin portu, Frisam, S. Jiislanij in coniilatu
Angeli, S.Pauli, S; Felicis, S. Salvaloris, S. Ange- Asculanocastelluih-quod dicilur Octavuni, et ppst
li in Vallcluci, S. Micltaelis in Oliveto, S. Nicolai in montem Civianum, elTrivilianum, et Gavinum;~in
Piea, S. Angeli iu Cannucio, S. Marise in Berulis, principalu, castellum Ripai Ursae, Montembellum,
S. Petri in Escleto, S. Lucio. et S. Pelri in Coruli, Petra Fracida; inCominoVicumAlvum,iri lerriiorio
S. Sylveslii, S. Martirii, et'5.- Lucise in ArpinOj S. Corseolano caslrum Auriculum, Piretuin Roccbahj
Mafia.de caslello Zopporiis, S. Maftini in pede in canieralam Fossam caccam; in Arinolfi Fuiidi-
Afcis, S. Bencdicii iu colle delnsiila, S. Mariso in cum, in territorio Trojano Gaslillianem de Bafon-
Baruco, S. Nicolai in Turrice, S. Geririani in Sora, cello, S. Justam; villam S. Nicolai, quae de GaHi?
S; Benedicti-in Paskesario, S. Pelri in Moiiriis, S. ciano dicilur; in monlc S. Angeli hospilale; i» ler-
Aiigeli in Pescolo cahali, S. Patris in Formis, S. rilorio Capuano quoldum de Liburia: in comitatii
Angeli in Albe, S. Erasmi in Poinperano, S. Mariae _ Teanensi curtem Si Fclicis cum ecclesia S. Hip-
in Ccllis, S. Pasloris in civitate Tiburtina. ln Verie- -pblyiii- - -.;::';/;. .';;;.• '.- Y-;K';K -•;: Y; .
fro, S. Benedicii, S. Nazarii, S. Marlini ih ipsa Per proesentis quoqueprivilegii paginam apostolica
furin, curtem S. Mariaein Sala, S. Benedicti Pizu- auctoritate staluimus, ut quKeunque in prajsehli
H ibidenij S. Beriedicti in Ccsima, S. Benedicli in . vestrum coenobium jusle possidet, siye in futurum
Sessa, el.S. Leonis, ciirlem qtiao dicitur Laurian.-i, ciincessiorie pontificuhi, liberalitate principum, vel
S. Benedicti in Tiana cum periinentiis suis, S. Ma- oblatioiie fideiium juste aique canonice poteril adi-
rise in Calvo, S. Nazarii in Angleoa, S. Adjuioris et . piici, firma libi luisque successoribus et illibala
Sl BcnediCli -in Alifa, S. Domihiciin Telesia, S. permaneant. Decernimus ergp ut nulli oniniiio'
-Mailini iri Vullurno; in Anialli S. Crucis et S. Ni- hominum liceat idem ccenobium temere perlurbare,
coiai, S. Crucis in Isernia, el Marci in Carpinone, aui ejus possessiones auferre, vel ablalas relinefe,
S. Yalenlini in Ferenlino, S. Angeli in Algido, S. vel injusle datas suis usibus viitdicare, minuere, vel
Marci in Ceccano, S. Agathse in Tusculano, .et S. temerariis vevai.ionibus fatigare; sed omnia integra
Jerusalem, S. Beiiedicli in Albano. In Roma iiiona- conservenlur eorurii, prb quorum susienlatione et
sterium S. Sebastiani in Palladio; in Ltica cellam gubernalione concessa sunl, nsibus oninimpdis pro-
Sl Georgii;in lerritorio Pisaria; civitaiis S. Sylve- [D ftitura. Pnelerca patrum nostrprum vesligia subse-
stri, S. Salvaioris in civitella. In ducatu Spoleiino, quenlesvesirum ccenobiuhi caeleris pef oCcidemem
SlMarisc in Calena, S.VBeriedictiin Trani, S. Be- coanobiis pfaeferendum assefimus; ei iSni ie qriain
nedicli iri BarOj S. Petri imperialis in Tarento. In successores luos in omni conventu episcoporum, seu
Calabria cellam S. Anastasise, S. Mariasin Tropea, principum superioresomnibus abbatibus consedere,
S; Nicolai in Sflleciaho, S. Euplieriiiae iri Marcbia. alque ex judiciis priorem c«leiis su*rorditiis vifis
In cdniilatii Areiirio mqriaslerium S. Benedicii.et sententiairi prbfefte saricimus. Usum etiarii coiiipa- ;
S. Benedicli in Crenia.Tn Sardinise iiisula ecclesia3 gorurii ac cliiroihecae, dalmalicaeac mitfoe, lam;l1bt'
S; Maiiaeih Tbirgoj 1S. Heliae*in monte saricto, el quam successoribus luis in' :pra;cipuis; feslis, :et:
S.. Helisei cunv omnibus eorum 1pertineniiis,;S. diebus. Dominicis ad missas, seu in cpnsessu cpnci-;
MarisBde Sabuceo, S; Mariaede Soralbo, S. Marios liiiiabendum concedimus. Sane lath in ipso yerie-
deTahecle,S. Peiride Trecingle, S."NicolaietS.Ma- • . fabili nionasterip, quam el in cellis ejus, cujuslibct
riaein Solio cum pertinenliis earum, S.Nicplai de Eeclesiae episcopum, vel sacerdotem, prseler Roma^
Talasa, S. Michaelis Ferrucisi, S. Georgii in Ticillo, nun» ponlificem diiioftem quamlibel excomaiuiii-
S- Pctri de Simbrano, S. Peiri in Nurclii, S. Ni- candi, aut inlcrdicendi; aul ad synoduni?provocan.i
.253: EPlSTOLiE ET PRIVILEGIA, ISfji
prasumere prohibemus; ita ut nisi ab abbate priorc- A Si qua igilur in futurum ecclesiaslica soecularisve
veloci fuerit invitalus, nec missarum splemnia inibi _ rpersona, hanc noslrae constitutionis paginam sciens
audeat celebrare; liceaique ipsius monasierii- et conlra < eani temcre yenire tenlaverit, secundo lerlip-
cellarum ejus fralribus, clericos cujuscunqtie prdi- ve i commonita, si non salisfactioue congrtia eirien
nis, seu laicos de qupcunque episcppalu ad conver- dayerit, < polestatis honorisque sui dignitate careat,-..
sionem venient.el in sanitale, vel in segriiudine ireamque se divinp. ju.dicip existcre de perpeirala
cum rebus suis, absque episcoporum vel .cujusjibet iiniqtiitate cognoscat, et a sacratissimo^corpbre sc
perspria. conlradictione siiscipere, nisi tuncideni ssangnine Dei-et Domini Redemptoris nostri Jesu
clerici seti laici a dioecesanis episcopis pro ci;rlis Chrisli
( aliena fiat, alque- in exlreino exainirie
fuerint excommunicali criminibus, liceal. absque tdislric.la. ultioni subja.ceat. Cunclis autein.pra.falo
cujuslibel ssecularis vel.ecclesiastiea. poteslalis inhi- cceiiobio
< justa. servantibus sit pax Doniini noslri
bitione subjeclos monasierii lui tam monachos quam Jesu _ Christi, quatenus el hic fructum bonae actionis
sanclimoniales feminas: jiidicare, liceal fralribiis percipiant,
j el apud districluni judiceiriprsemia acter-;
per cellas, jn. civilatibiis consiilulas, ad divina nae 1 pacis inveniani. Amen, amen, amen.
oflieja celebrahda, quandocunque voluerint, signa Ego Calixlus. calholicx Ecclesise epispopus sub-,
pulsare, populum Dei lam ipsum ccenobium quam "H scripsi. .
.i:jn cellas ejus ad Dei verbum audiendum ingredi, . Datiim Beruiis per manum Ugonis, sanctse Roma-
nuilus episcopus exceplb pro communi lotius civitaiis nse i Ecclesise subdiaconi,, xvi Kalend. Ociobris,
vel parochia. interdicto prohibcai; chrisma, oleum indictione j priina, Incarnalionis.Dominicaeanno 1123;
sanctuin, consecraiionem altarium sive basilicarum, ]
poiilificalus domni Calixii papaeII annov.
brdinatipnes clericorum, a qupcunque maluerilis, ' GLXXXVI..; :- -->•'
calholico accipiatis episcopo; baptismum vero et
Biilla pro monaslerio S. Salvaloris Leuievensis. "
inliimorum visilaliones per elericos veslros in
oppidis vestrisseu villis agelis. Ad perpeluum etiam (Arino H2_, Sept. 18.) ""''.'' *
hospkium iibi luisque siiccessoribus"Palladii cejlam \Gail. Chr. VI, iiistr. 277.] /
concedimus, ut de veslra illie congfegatione, quem CALIXTUS episcopus, servus sefvoruniDet. dilecto'.-
voluerilis ordinetis : quem si forte Romano poniifiei iilio AUGERIO abbaii monaslerii & Salvaloris, quod
]'
iri, abbatem promovere-placuerit, omnino tamen, iiitfa Leutevenseni civitaiem siiiim est, ej.usquc •-
tanquam vestrae congregalionis monachum sub successoribus s regulariter subslituendis in perpe-
yestra decernimus dispositione persislere. Redilum '
tuuni.
qiioque, qui.ab officialibus noslris apnd Osliam yel C Religiosis desideriis dignutn est facilem.pra.licrc.
Pprlum de nayibus exigi solet, navi vesira., siqtia (consenspin, ut fidelis devotio celerem • sortialur
ep venerit, relaxamus. Obeunle le, nunc ejus loci ceffectum. Tuis igitur, dilecte in Christo fili Augeri
abbate, vel ittoriim quolibet successoruni, nullus aabbas, precibus aiinuentes, monaslerium sancli Sal- ;
ibiqualibet stibreptionis.aslutia, seu yjolenlia prse- valoris, cui Deo auctore pra.sides, quod a bona»mer
.
ppnatur, nisi queni fratres cpmmuni consensu, vel morise ' Fulcrando Lutevensi episcopo fundatttm esl,
iratrum pars eonsilii sanioris, seeundum Dei limo- in ' bcali Petri tutelam siiscipimus, et cum omnibtis
rern; ei -lieaii Benedicti Regulam elegefinl, a ad '• ipsurn perlinenlibiis proieclione sedis apostolicse
Rpmano pnnlificc , onsecrandum, sicut in Doniini communimus.( Slatuimus enim ul quxcunque. ant.
praedecessoris npstri sancla. iuemorise Leonis papoe ipsius ' Fulcrandi episcopi, vel successoritm ejtts
priyilegio cpntinelur. Ad hsec tam prsesentium, lconcessione, aut aliorum virPriim oblatione, sive
qtiam 'futurorum; avarilioe ac, nequilia. obviantes, alia £ acquisitione legitima idem monaslefium inprse-.
omnes pmnino sediiiones, quas levas dicunt, ,seu seniianitn£ juste possidet, sive in fntiirum largienle
direpliones, iri cujiiscunque abbalis morie, aut Deo ' juste atque canonice poterit adipisci, firina tibi.
eleclione. fieri aucioriiaie apostolica interdicimus. tuisque
I successoribus et illibata perinarieant, in ,
Pprro pro amplioris benevolenliaegralia, quam nos D " (quibus haecpropriis noniihibus duxinms adnoianda : .
^
prseter npslrorum praedecessorum dileclioriem circa videlicet quidqtiid loctis vestef intra ipsam civilatem
vestfum monaslerium gerimiis, licentiam, libi, ac Lulevam I velexlra in hominjbus et rebris aliis obti-,
legitimis successoribus tuis concedimits, ut si quis net, I ecclesiam S. Martini deCombis, cuin tota paro-L
ejiisdem hionasterii vestri et cellarum ejus posses- chia ( et periiiientiis suis; ecclesiam S. Genesii.de
sibnes aut fes violenter abstulerit, posl qnani ipso- IFurnis, cum monte Vinacosp et pertinenliis sujs ; i
ruin episcopi, a vobis. lerlio invilati, jusliiiam de eis tcapellam S. Michaelis, el villam de Conchis in ;ea-.
facere omnino noluerinl, vos super eosljem raptp- dem t parochia;, ecclesiam S. Vincentii de ,Gulla;.!
res, secundp .teflibve commpnilos, canPnicam ex- ecclesiamt S. Petri de Crpzo; ecclesiam S. Ppntii; ad,-
cbmmunicationis senlentiam prpferaiis. Sepultufani duas t mansiones. In Biierreiisi episcopatu ecclesiain
saiie loci vestrj, et monaslerblrum vessror.uin iibe: SVFelicis
f de Solacp, cumcapellis, decimis,, et c^..
raiii omnino esse censerrius,. ut eprum, qiii illic teris t suis pertiueriiiis; ecclesiam S. Gcorgii :de.Bu^
sepeliri deiibcyayetint devotioni el exlremsc volun- siaco,s terliam pariem castfi de Nefiano;'ec'ciesiarri.
tati, iiisi.; forte. excpmmunicati sint, -nulius ob- S.:Albani
5 ctim.periiinentiis suis. Decernimus ergo ut;
sistat. i
nulii oirinino bpminum liceat eidem mofiasierla
i_#5 CAL.XTI 11PAP.E IIPS
"
Ia?Bionenvmrerre, ivovas ab eo exacliones exigere, A miltat, ajio.uiri ex ilinc,'in eam et ip faulores ejtis
ipsum temere perlufbare, :aul cjus possessiones au- excbmmunicaiibnis senlehiiam dedimus, et in lola
fefre, vel ablatas reiinere, veltemefafiis ;vexaiio- terra ejus divina officia, praeier infantium baptisma
nibus'faiigare, sed Omnia integia conserverilufeo- el morienlium -posriilenlias, interdixiirius , dbnec
rum usibus pfP quoftim suslehtatiorie el guberna- fratfem ipsiim dihiitlat, ei RomariaeEcclesise de hac
tione concessa sunt-omiiinb^profulufa. Obeurile au- injuria saiisfaciat.:Pra.cipim(is ergo, fraler, fratef-
iem ie ipsius loci abbaie, vel uioruriv quolibei suc- nitati tuae; utCimdem T. per litteras et hiihlios
cessoriim, nulius ibi-qiiaJibet subreplionis asiulia, tuos commoneas,et nisi juxta iiiteraruftiinoslrafiimi
scu viblenlia praeponaiur, iiisi quem fratres com- inandatuhi cohstituio termirio eiimdem fratfcm
liiuni consensu, vel fralfum pafs consilil^sanidris nostrinn dimiserit, cpngregatis ffatribiiset coepisco-
.ecuridum Dei iihvoreni -ei B. Benedicti Regulam pis illarum.partiuin, nostram Iianc scnfentiaiii per
t.egcrint. Abbaluih vero bcncdiclioiiem,'al.arium tuam ct ipsoruin parochia&niihtiari facias, et^fifini-
consecraiioiioin el cailera episcopalia dicecesaiius ler observari.
episcopus /vestro mPnasleiio gralis, et absque iilla Datum Anagnisftvin Kalcnd. Octobiis.
exactionc exliibeal. :Sepulturam quoque loci vcsiri CLXXXiX;
lilierani csse decernimus, ut illorum qui illic sepeliri B I Pelrd creaio abbali Ciuniacemi graitilatur*
dcrber-averiril .dcvotioni et: extfema. voluritatij iiisi (Anholi2_,:Oct. .I.)-'1'"
fofleexcominunicati sint, riullus obsistat. -Si qiia. [M„BILLOS, Annal. Bencd, VI, 7S.J
igilLVin fiituruiti Bcclesiastica saeculafisvepefsona, CALIXTUS episcbpus, sefvus sefvbriiinFDei, (jiiectb
hanc nostra. •constitulionis paginahi scieris, contra in-Christo filio PETROCluniacensi abbaii, saluiem
cam lemere venire lehla-vcr.il,secundotertiove com- et apostolicam benedictionem. \
monita, si. non canpftica-salisfaelione.cpngriieenien- Filiofum noslrorunv Cluniacensium fralfimi re-
daverit, poiestatis honorisque sui djgnilate careat, Jalione didicimus, te communi voio, assensu ct de-
reamque se divino'judicio.de .perpctrata iniquitate siderio in 'abbalis regimine pef ;Dei'gfatiam esse
co;.npscat,.et a SS. corppre ac sanguirie Dei cl Do- conslilutum.Unde nosorrinipoieiili Deograiias agi-
mini Rcdeiriptoris ripslri Jesu . Chrisfi aliena fiat, mus, et qtipd de le' ab eisrierii fratribus facttim cst,
aiqu_.in extremo examine.districta} ullioni .subja- auctoriiate sedisapbstolicse coriiirnrarhus. Moilemus
ccat. cunctisautem eidein locb justa sefvantibus sit igiltir tiilecliohem iuam et liortaft.nf )ii!Dpiiiiiio, iit
jiax Domini nosifi Jesii Chfisti, qualenus et liic ffu- el- domufti et comreissafti libi coiigfegationerii sic
ctuni bonx aclionis percipianl, et apud distfictumi sltidiose regere, sicqiie satagas 'perdiviriuhiauxiliuiii
judicem prscrriia seternse pacisihvehiant. Anien. C ( gubernare, qualeiius per iiias.-«oHicilu.aTn.s jndir-
EgPCalixius cathiilicseepiscopus Ecclesise. slriain Ciuniacense monasieritiiri et ih spifituaiibus,
' Datiim et in temporalibus augealuf, atque ad; aniiilariim'
Ariagiiise per mahiihi Hugoiiis S.It. E.
subdiaconi, xiv KaLOctobr., indict. i,' Ihcarnaiionisi salutem in loco ipsp religipnis iuiegritas nullis tin-
Doiriinicse ahno 1123, pontiiicatits aiiteiri dpniinii quatn occasionibusvioleitir. Nos enim et tuamper-
CallixXiTIpapscannb ' iv. ' sonam, et locum, ipsuni ea voinnius a_fj_clionedili-
CLXXXVII. gere.illo ciipinius horibreaique jtivainirie confbveib,
*T [arasiailreginai Porlugaiensi praictpii «7, quemi quo a nostris pra.decessoribus luos hoviintis pra.de-
eeperil, Pildghim, wchiephcoymn •Brdcdrchsem,! .ccsspf.esdilectos pariter et adjulos.
dimittat, alioqui.'. -ex lunc in eani.tt (aulores ejus .Dala Laierani xii I£al. Npyembris (44). -
senienliamexcommunicationisdal. '
:(Vide epistolam sequentem,. , cxc.
CLXXXVIII. Ad Chiniacenses.—Petrum eleclumabbatemprobat,
D[iaaeo] arcliiepiscoppComposlcllanomandqlJiorie- (Aniip H_2. Oct. 21.)'
tiir T[arasiam], reginam Portugalensem, ut P\ela-
gium] drchicpiscopumBracarensem seciiiidum lit-" _. CALIXTUS episcopus.servUs.seryofum Dei, dilectis
•teras suas ~e custodia liimiiiul. Quoil:iihi. statulo
.tcmporc(eceril,-regince excommuuicatiq.nemterrdz- ^ in Christo filiis Cluniacensis n.onasterii monacliis,
qne ejus inlenlictum promulgcri jubel. salulem et apostolicam benedictionem. ;
' (Anno:1122,Sepl.24.) Quia nbs in pastbrum hbstrorum defeclione.omni-
...'[FXOIIEZ.-Esp. sqgr. XX, 580.] potens Dprriinushpc tempore visitayit, monasteri.um
CALIXTUS'episcopus,servus servorum Dei, D.'• veslrum in multis riiagnuin incurrisse iiicommpduni
Composlellano afchiep. saliitem et apost. beneilic'.' et iraternitatem yestram detrimenta nonnulla -pef-
Perveniiadnos qucd Porliigalensis regiua T. fra- peti audivimus et jabores. .Unde; lantp iips coniri-
tremnoslrumP.Bracarensemarchiepiscopumceperil, , slafi et dplere grayius cpgrioscalis, qUahip amplius
eumque adhuc in capiibne deiineat. Unde ripsiras eiii locus,idem,ad:RpinanariivideturEcclesiam
liiteras dirigehles-prseccpimus, ut.usque ad.proxi- Verumlamen vos, filiiin.Domino diiectissimi, super
mum.B.-Jacpbi aposipli et Thomse fesluinJiberum<i h.ujusmodiperiurbalionibus npn .niirerhirii, scienles
iiiliiincum iiominibus-et rebus.suis, quietUinque di-i- quia omnes qui pievojunt yiverein.Cliristo.perse-
(#)Siipplerida ex-sequeritiepistola:»nrfJf.ipprim«, qu__ huic anno resppndet,-si-a mense Septenibrf
ut fil, ineatur.
 '1257' EPISTOL/E ET rfdVILECIA. ___58
culionem palientur. Ad coronam' quippe nisi per A honcrem Domini Salvatoris , el R. Marlini inlra
tribulationes et cerlaniinauon pervenitur, dicentes cpiscopatunv Augusienscm , iu Ioco tjui dicllur
Apostolo ac lestaute : Nemo coronabitur, nisi quii Bernried, construclam. in qua sub regiilaris vila?.
Jegitime cerlaverit. Jn his "ilaque certaminibus noni observantia, el cauonici ordinis disciplina, omni-
lormidelis, neque terreamini, quia confoiiator ett poteiiti Domino servire decrevistis, in B. Pclri el
auxilialor vobis Dominus aderit, qui sperantes in ses RomanaaEcciesiae tutelam, prolectionemque susci-
niinime der.linquit, sed de ccelo victoriam tribuit, pinvus, et sedis apostolicsc patrocinio communinius.
et coronam immarcescibilem gloriae suis fi<ielibus i Staluiavus eninv ut omnia quse iili, vel ab eodenv
tisque in iiriem viriliter persistentibus administrat. Oltone, et uxore ejus Adelheide.vel ab aliis fidelibus
Nos quoque vos lanquam filios nostros cbarissimosi de suo jureaut jam collala sunt, aul in poslerum
semper diligere, semper, in quantum poterimus, Iargicnle Domino cunferentur, quieta vobis, vesiris-
adjuvare, ae semper, Dornino auxilianie, proiegere: que sticcessoribus, in eadenv religione rnansuris, et
procuraljinius. Abi)atem sane vestrum Petrum, illibata permaneant. Decernimus quoque ul nulli
t.uem nuperad lionorem Dei e1 beali Petri, nec non onvnino hominum liccat eamdem ccclesiam ieniere
el vestri ulilitalem monastefii communi voto et con- perlurbare, aut cjus possessiones auferre, vel ablalas
niventia elegistis, nos in ejusdem administratione ".retinere, nvinuere , vel icmerariis faiigalionibus
vegiminis sancto cooperanle Spiritu slabilimus : vexare ; sed onvnia inlegre conservcutur, eorum,
quein sic specialem beati Peiri filium specialiicr pro quoruin suslentatione et giibernaiioiie concessa
tiiligerevolumus, atque ipsi, el per eunvveslro ino- sunt, usibus omnimoilis profutura, salva Augiistensis
nasterio possessiones, bona omnia et dignitaies, episcopi reverentia. Prapposiiorum vero libcra et
quas noslri vobis confirmavere praedecessores, ct canonica, maxinie dc eadem, vcl de qnalicuiiqtiQ
tjuas haclenus locus vester quietehabuissedignosci- spirituali congregaiione, fial electio, et post pro-
tur, confirmanius. Praecipimus etiam, et staluentes fessionem juste exhibiiam, nemini veslrum licent
jienilus interdicimus, ne quis fralrum vestrorum, proptiiim quid liabere, nec sine pnspositi vel con-
aut ulla omnino persoiia occasione Pontii olim abba- gregationis licenlia de clauslro discedefe, ut in
lis in veslra audeal congregalione scaridalu„i susci- eo, quod assuinpsislis, proposito, largienle Domino
larc. Nam sicut ei nos monaslerium ipsum ex parte consiaiilcr in perpciuuiu inaiicalis. Advocali eliani
Iieaii Petri et Romanae commiseramus Ecclesise, ita et defeusores cidcm cellse uiiles ab ipsius loci fra--
ipse- iilud in manu ivostra per qttamdam virgam tribus providcaiilur, etlibereeligantur. Ad indicium
.icato Petro et RonvanseEcclesise absque tilla recu- autem peiceplso liujus a Romana ecclesia lilier'.alis,
pcraliouis spe in perpetuttm refulavit. Si quis ergo ^1 albam cum cingulo et amictu B. Petro in Lalcrancn-
cnnlra nostrum inlerdiclum lioc in vestra, quod sis palalii capella singulis trienniis persolvelis. Si
absill congregaiione scandalum commovere proe- qiia ergo in fulurum ecclesiastica saecularisve per-
sunipserit, Dei et beati Petri atque apostolica. sedis sona, banc noslrae conslilulionis paginam scicns,
iinlignaiionem incurret; qui auleni conservator contraeanv temere venire lenlaverit, eic.
exstitcrii, et prscdiclo abbati Petro reverenliam de- D. Calixtus, caiholicsc Ecclesiae episcopus.
bitaiu et obedienliam exbibuerit, omnipotentis Dei Datuni Laterani per manum Ilugonis sanctae
et apostolorum Petri cl Pauli el noslram gratiam, Rhmana. Ecclesioe subdiaconi , n Idus Novem-
nec non et peccalorum suorum, Iargienie Domino, bris.imiictione prhna, lncarnationis Dominiea. anno
indulgcnliain oblinebit. 1122, poniificatus auteni domni Calixli papa. II anno
Datum Lalerani xn Kal. Novembris, indictione quarlo.
prima (43). CXCII.
CXCI. MonasierMS. Eus'achii dc IServestajura omnia et
Ad •canonicos regulares Bernriedenses. — Eorum privilegia confirmat. <
insthutum approbnt. (Aimo 1122, Nov. 22.)
^ Amiq. /•(«/., V, 81S.
(Anno 1122, Nov. 12.) [MCRATORI,
[MANSI, Concil., XXI, 211.] CALIXTUS episcopus, servus servorunv Dei, dilecto
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, di- filio GERBERTO abbati Sancii Eustacbii,ejusque sue-
leciis in Cbristo filiis OTHONIpraeposito, el ejus cessoribus regulariler substituendis in perpetuum.
fratribtis iu B. Martini ecclesia regularenv vilanv Officii nostri aucloritate debitoqtte compellimnr
proressis, tam prsesentibus quanv futuris in perpe- pro Ecclesiarum statu salagere, et quae recle statnta
luum. sunt, stabilire. Tuis igitur, Gerberte dilecte in
Reiigiosis dcsideriis dignunvest facilem pfsebere Christo fili, precibus anntientes, Beati Eustacbii
consensum, ut Ddelisdevotio facil.envsorlialur effe- monaslerium, cui Deo auclore prsesides, quod ex
clum.Eapropter nos lam vestris, quam nobilis viri • dono Rambaldi comitis, et matris ejus Gislse beato
Oitonls precibus inclinaii ecclesiam veslram in Petro aposiolo oblatum cst, tanquam juris nosiri

(4S) Quod ait pontifex de incommouis et gravami- Cluniaccusi mpnasterio per Ponlium abbatem in- ;
nibus quse Cluniacenses penlulerain, id inlelligen- ilic a. fncrant, subsequenti etiam tempore denuo
dum de rei familiaris dilapidatione el injuriis quo_ per eum renovaise.
PATROL, CLXIH. &0
.2_9 CALIXTIII PAP.E 12G0
loctim, RomanaeEcelesta patrocinio confovcre, at- A ' CXCIII.
que apostolicse sedis privilegio dccernimus conv- i.eiririco imperaiori gratulatur quod lanclem ad
ivvunire. Universa ergo quiu ex ipsius comitis et Ecclesice gretnium redierit. Legatos stios apud eum
malris cjus donatione, vcl aliorunv virorum Iargi- moranles commendal. Jmperatorios tegntos ad seie
tione locus idem juste possidel, auctore Domino, mitti vull,
confirmamus, omniaque perlinenlia in ecclesiis, in (AnnoH2_, Dec. 15.) :
. rMANSi,Concil., XXI, 280.]
mansis, fundis, casalibus," domibus alque familiis,
se-rvis originalibus, simulque rebus el possessioni- CALIXTDS episcopus, servus servprum Dei, charis-
bus, el frugibus et aciionibus, nec non aquis, mo- simo in Cbristo filio HENRICO glorioso Romanorum
lendinis, olivetis, vel quidquid in .quibtiscunque loc':s imperatori Augusto, salutenv ct apostolicam bene-
babcre vel lencre vidctur. Qjisccunque praelerea in dictionem.
fulurum concessione pontificum, liberalilale prin- Omnipotenti DominoDeo nostro, auctori omnium
cipum, oblalione fidelium, prsedictum monasterium bonorum, laudes et gratias agimus, qui per invmen-
polerit adipisci, firma libi tuisque successoiiluis et sam bonitatis suse clementiam cor luum aspirar.
illibata pertnaneant. Decernimus igitur ul nulli onv- tione sui Spiritus illustravit, et te, jamdudum ni-
nino hominnmiiccat idenvmoHaslerium temere per- "' niiuivi rcluclantem, ntinc tandem ad Ecclesiae gre-
lurbarc, aut aliquas ipsius rcs anferre, el ablalas mium revocavit. Siquidem prout dilecti filii noslri
j-elinerc, minuere, vel lemeraiiis ausibus inipu- ct diaconi cardinalis, et fidelium nuntiorum luoiurn
.gnare; sed integra omnia -conserventur eorum pro relalione, ac lilterarnm lectione percepimus, sano
quorunv rcgimine et gubernatione concessa stiiit, usus concilio, nostris et Ecclesisecatbolicas salutari-
usibtis omnimodis profutura Episcopalia a Ter- bus monitis bumiliter obedisti. Et nos ergo in bea_i
visicnsi accipielis episcopo, si qttidem gratiam et Petri hiium paternae affectionis bracbiis te suscipi-
«ommunionenvapostolicsescdis habuerit, et ea gratis mus, et personam tiiam et iinperiunv tanto deinceps
et sin&pravilale exhibere voluerit. Alioquin, a quu- amplius et benignius diligere, ac divina praeeunte
cunqiie nvaluerilis, calholico ca suscipialis episcopo. gratia honorare optamus, qiianto devotio prse litis
Obeunte le vero ejus loci abbate, vel tuorunv qtio- modernis prsedeccssoiibus Romanae Ecclesiae obe-
Jibel siiccessorum, nulltis ibi qualibet subrcplionis disti, el quanto specialins carnis es nobis corisan-
aslulia seu violentia preeponalur. nisi quem fralres guinitate conjunctus. Age ergo, fili^ cltarissime,
eoinmuni consensu, vel fialrum pars consilii sanio- ut tu nobis et nos te fruamur Jn Domino,-per-
ris. sccundiim Dei tinvorem, el beati Benedicli Re- i„ pendat imperialis excellentia tua, quantum diu-
gulam tiegerinl a Romano pontifice consecrandum. lurna Ecclesise imperiique discordia Europse fii'.eli-
Laicos vero, sive clcrieos, secundtim beaii Benedicli bus intulerit detrimenlum, etquantum nostra pax
constilulionem, ad conversionem suseipere liccn- afferre poterit boiii fructus, Domino cooperante,
lianv -habealis. Decimas frucluum vcslrorum, quos iiicremciituui. Sane de slatu nostro noverit tua
sumplibus propriis lnboribusve colligiiis, vobis dileciio, quia , Iicet nos graviter quaniloque infirmt
absque alicujus episcopi coniradiclione babendas fuerimus, nuuc tamen per Dei graiiam incoluines
^ensenvus. Ad indicandum aulem Romanse Ecelesise sumus, ct tuam lam anima. quanv corporis sanitatem
jus proprielaiis sex solidos deiiariorum Veneiorum per omnia desideramus. De iis autem quseviva voce
annis singnlis Lalcrancnsi palalio persolveiis. Si referenda prscdictis fidelibus luis iiuniiis commi-
quis igilur in postcrnni; archiepiscopus, episcopus, sisti, per cosdem quid nobis et noslris videatur
iniperator, aul rex, princcps, dux, comes,' viceco- fratribus, respondemus. Legatos itaque noslros qui
mes, nvarchio, aui castaldio, seti quselibci ecolesia- apud vos sunt benevoientiae vestrse attentius com-
siica saecularisvepersona, banc noslra.consiiiulionis niendantes, rogamus iit, quia conciliunv indictuia
liaginam sciens, conlra eam icmcie venire lenla- a nobis accelerat, cito eos ad nos Donvino largiente
verit, ele. D remittas. Tuos vero legatos ita instructos dirigas
Scriplum per iivanmn -Gervasii, scriniarii regio- utjuxtai- missUmtuum regalia in integrunvEccle-
naiii el.nolaiii sacii palatii. sise Romanse restituant. Ad ha_c pro nepote nostro
Ego Calixlus cailiolicaeEcclesiae episcopus. Metensi episcopo et fratribus ejus gratias luae beni-
Daliim Laterani per manum Ugonis Rornana.i gnitali referimus, quoniam in iis primitias bonitatis
I.cclesise subdiacpni, x Kalendas Decembris, in- IU33cognoviinus. IUa enim bonse voluntatis pax esse
diclione prima, Incarnalionis Dominicacamio "1123, , conspicitur, ex qua boria> voluntatis opera demon-
jiontificatiis auiem domni Calixli II papse anno> strantttr. Fratres enhvvepiscopi, cardinales, et totus
quarlo. Romanus clems una nobiscum le, et principes, el
barones tuos salutant, divina. niajestalis miscricor-
dianv deprecantes, ut vos ad honorcm suunv,etEccIe-
si;e suse, in longum custodiat.
Data Idibus Decembris.
 .261 EPISTOLiE ET PRIVILEGIA. __.<}_
CXCIV. . ,JA CXCIX. ,-,
"MonasterivS. MaricePineroliensis possessiones quas- , *Monaclws Casinenses horlalur ul Oderisio eleclp
dcirn confirmal. abbati parecmt, " "'
,: >(Anno1122, Dec. 28.) - (AiinbII25.),
[ilistoriu! palrice. Monumenta. Aug. Taurin.-, 1856. [VidP PETRIChron. mon. Casw., 1. iv, c. 78.T
: Charta., 1,754.]
.;;'.'. ./ . cc...'-.' .. .. ',,;.'•,
;. ;'V "-'.':',-'cxcy.'"' Monasterii Sanclw EupnemiceBnxiensis bona el jura
*Privilegiumpro eodemmonaslerio.
enumerat, ei sub sanctce Romanai Ecctesice.prote-
-r'''. (Anntf 1122, Dec. 28.) ctiorieconfirmat.
'" '" - "
V. [lbid.S-m.\ '" '. {Annoll25, Febr. 10.)-
cxcvi. [MARGARINI, Bullar. Casin.,11, p. 156.]"
^fOttoni] archiepispapo Capuano mandat ut a cleri- CALIXTOS episcOpUs,servus servorum Dei, dilecto
cis qui monaslerium Capuanufn, Casinensibus mo- filio PETRO abbali monaslerii Sanctae Euphemise
ncichis subjeclum, iiijuriis ..riffecerint, pmnas ve-' quod iri Brixiensi
iai. parochia in lalere nvontis qui Di-
annunv . . gnus dicitur, situm est, ejusque suceessofibus regU-
(Circa 4122.)
Chronic. 15 lariter suosiltuendis in perpetuum.
'[Yide PETBI Casin., lib.iv, c. 72.]
' ' Divinis praeceptis instruimur, el apostolicis moni-
- _ CXCVII. tis conformamur, ut pro ecclesiarum slalu , impigro
-AdBerengariumForojuliensemepiscopum.—AcHversus visilemus affectu. Quainobrem, dileeie iii Cbristo lili
vastaiores cujusdam villce ad.monas.erium Leri- Peire abbas , petilioni tua; clementius duximus an-
mense perlinentis.
(Inlra.an. 1120-1125, Dec. 24.) nuere* ul Beatae Eupliemiae monasierium, cui aucto-
. ' [Donv BouQUET,Recueit, XV, 247.,] re Domino prcesides, qtiod a piae mehioriae, Landul-
- CALIXTCS pbo Brixierisi episcopo, ab ipsa sua fundatione coh-
episcopus, servus servorum Dei, vene- structum
rabili BEREKGARIO est, apostolicae sedis tuitione acpatrocinio
Forojuliensi episcopo, salutem el , mnniremus. Per
apbsloiicanv benedictionem. prsesentis igiturprivilegii paginain,
Filius nostef Pelrus Lerinensis abbas',. cum suis apostolica auctoritate statuimus , iif possessiories ,
ef
fratfibus ad nps veniens, qu.erelaiu.in cpnspectu prsedia bona omnia , qnoe idejivnionastefium In
nostro deposuit, quod Troaudus miles, parochianus prseseuti juste possidet, vel iii futuriim , largiente
modis poterit adipisci, firina ei'et
tu.us.;, quauida.m villam ipsorunvdevastavil, et ejus- Domino, justis
denv villse habilalores , monachos. el laicos , mrillis' rC illibata jure perpetiio conserventur. In quibus lixc
exactiohuriv oppressionibus infestaveril. Questus est propriis liominibus annotamus : caslfum Sanctse
dianv quod Adalberlus el frater ejus Raimundus; Eupliemise, cum capella Sanctse Marise.Ciirtenv Ba-
.Zoeo ; Rainae, Siluole, ctiitem Rezati , ctinv
scilicet:, parpchiani lui, eamdeni villam igni com- zani,
tmssenint : ih cujus nimirum villae destructione castro et capella Sancti Petri ; duo massaritiae in
maximunvdetrimentum :Lerinensemonasleriunv paii Virle positse, Bistone, Alpes Letinai. Medietatem
cKrlis de Mazano , cnm castro , tiirribus, et
•coghoscjtur. Unde fralernitali tuse nvandamus alque' • eapella
Sa'ncti Barlholomsei, et Saiictae Margarit;». Medieta-
prsecipimus , lil Troandunv ipsum moneas quatenus i
tenv castri Gurzagi. Quidquid habetis in plebe de
pfsediciamvillam, cunv liabilatoribus el perlinentiis
•suis, Lerinensibus fratribus pmninp iiberam quie- Gavardo , et in plebibus Salaiide , Materno , Tuseu-
tamque dinvittat, nec eanv deinceps ullis vexalioni- lano, Gargnana, In Brixia casam unam terrarieam.
bus inquieiet, Quod si conlempseril, tu, cbarissime In Fraucia goba sex jugera vineairim , in Ciibiade
fraler et cpepiscope, talenv inde Lerinensi mona- Sortes sex. In loco qui dicitnr Villo, capellam Sanctae
sterio ', qtiod nostrum est, jiistitianv facias, qualem .EuphemiiE. In Foiit.isio massarilias 'quatrior. Ih Bur-
tibi a nobis iivluis desideras negoliis exhiben. Por- ne unam sOileiii , cum famiiiis. In plebe civitas pe-
ro super illos qui combustionemfecerunt, sentcntiam I-.tias vinearunv qiiatuor. In Lauze. sorles duas, cunv
prbfefasqua.de ignem lvviuenlibusa dominis prae- familiis. In Pascanlo unanv. In Niardo unam , et in
decessoribus nosliis Ur.banoel Paschale facta , et a Aune unam. Juxta fluvium Mellsecurtem Leole Ciiin
-ipbis ipsis confirmata esl; exceplo tamen quodI castro et capella Sancti Maftirii. In Cassivico sorlcs
disereiionis luse provideniia , et abbalis Lerinensis tres. Iri Calino soites dnas. In Miliano etin Mistria-
vel congregaiipriis consilio , pro satisfactione quanv no corticeilarii nnam. Caslruin RodeHamiin , cunr
fecerint, misericorditer fuerit condpnalum. capelIis'Saiicli« Marisect Sancti Andrett.InCorsano
Datum Laterani ix KaL Januarii. curiicellam unam cnm familia. In Dunello soines
octo cuin capella Sancli Joajinis. In Cafso capei.lam
\';';V \\\;..;'" 'cxcvm.''• Sancti Laureniii, ciiin Iribus sortibus. Niilli efgo
* XepodochiiS. Joannis s ar.hiepiscopo, episcopo, vel abbali, atit alicui
Uier.osplymitanipossessiones pror-'
el privilegia confirmat. sus bominum facullas sit, idem monasterium teniere
(Anno 1125, Jan. 8.) perturbare, aut ejus possessiones aufei're,vr.lablatas
[Bosio, DeilMsloria deila sacra religione cli S. Jiov. retinere, minuere, vel lemerariis vexatioiiibiis faii«
Gierosol. Roma, 1621, fol., 1, 48. gare, sed omnia inlegra conserveiitur eorum, pro
-2S3 CALIXTI II PkVM 12G4
qiiorum susteutalioiie. ac guuernatione concessa A perinanereconstituit, et libertatem ex Stephani pa-
sunt, usibus omnimodis profulura , salva Brixiensis poeprivilegio acquisivit. Quam videlicet libertalem
cpiscopi revereniia canotiica. Obeunte te nunc ejns prsedeeessores nostri stipradiclte Carpensi ecclesise
loci abbate.vel tuoruin quolibet siiecessorum, nullus usquead nostra lempora servaverunt. Et nos ergo
ibi quaiibel subrcplionis astulia seu violentia prae- eamdeni liberlalem prsediclseecclesiaeper Dei gra-
ponalur, nisi quem fralres communi consensu , vel liam conservandam slattiimus, ut nulli episcopo, vel
fratruni pars consilii sanioris , vel de suo , vel de ntilli omnino ecclesiaslicse ssecularive personse ea-
alio, si oportuerit, collegio, secundum Dei timorem denvecclesia subjecta sit, nvsi taiiluni' apostolicoe
ct beati Benedicti Rognlam elegeiint, a Brixieusi sedi, ad quam, ul praedictum est, jure proprielaiis
episcopo consecrandus; sicut a supradicto bonse et lutcla defensionis specialiler perlinere cognosci-
memoriaeLandulphoepiscopo constitutum esl.Porro tur. Decinaas quoque Carpensis lerritorii absqiie
idem cneiiobium in ca libertale manere sancimus, ulla divisione sive diminuiioiie , vobis veslrisque
in qua prpedicliisepiscopus, et loci fundator, ipsum successoribus firmas perpeluo manere sancimus,
posuisse cognoscitur. Si qua igitur in fulurum ec- sicut eas praedecessorum npslrorum apostolicseriie-
clesiastica soectilarisvepersona, hauc noslrse con- morise Gregorii VII et Urbani, el Paschalis II atque
slitntionis paginam sciens, contra eanvtemerevenire B aliorum concessione bactcnus habuistis , ila ul de
lenlaverit, seciindo terliove commonila, si non sa- praadiclis decimis nulli alicui possidere , vel ab ali-
tisfaclione congrua emendaverit, poiestatis hono- quo accipere , nisi de consensu el permissione ph>
risque sui dignilatc careat, reamque se divino judi- bis, Iiceat. De chrismate et oleo sanclo alque ofdi-
cio existere de perpetrata iniquitate coguoscal, el a natione yeslra, sive consecrationibus ecclesiarum, a
sacratissinvo corpore ac sanguine Dei et DovniniRe- quoeunque velilis episcopo eatholico, accipieiulrs
tlemploris noslii Jesu Christi alicna fiat, atqtte in licenliam vobis liberam indulgemus , sicul a prse-
exlremo examine districtceultioni subjaceat. Cunelis fatis pontificibus conslalfuisse conccssam. Capellas
auiem eidem loco jusla servanlibus sit pax Domini aulem qua. ad jus veslrse ecclesiae pertiiicre noscun-
iiosiri Jesu Chrisli, qualenus el hic frnctum boua. tnr, id esl S. Marlini , S. Laurenlii, S. Nicolai ,
actionis percipiant, et apud districium Judicem prce- absque ullius molestia perpetuo vobis vestrisque
mia ccternsepacis inveniant. Amen. succcssoribus per omnia stabilitas esse ceiisemus.
Sciiplum per nianum Gervasii scriniari regionarii Atque irrlfa lcrminos vestrae parochise nullam eccle-
cl notarii sacri palalii. siain , nisi per veslram liceuiiani, et vobis subje-
Ego Calixtus calholiea. Ecclesiceepiscopus. clam , cedificari praecipimus. lufra eosdem quoque
DalumLalerani per manunvUgonissanctoeRomanaeC terminos praposito plebis clericos ordiriare permit-
Ecclesisesubdiaconi, iv ldus Februarii, indictione i, limus , ad cujus providenliam et disposilionem lam
lncafnationis Dominioa.anno 1125, pontificatus au- ordinaiiones et promotioncs clericorum , qui infra
tem donini Galixli paprcll anno qtiinto. eaitidern parothiam ordinandi vel promovendi sunt,
CCl. quam eliam prajlationes eoruni qui in subditis ec-
Fredcrici arclitpresbijleriet canonicorum Carpensium clesiis proficiendi sunl , pertinebunl. De criiriiiiali-
jura omnia acprivilecjia confirmal. bus eliam intra.stipradicios terminos pteniienlias
(Anno 1125, Febr. 10.) dare , el reconcilialionem facere vobis concediinus.
[MURATORI, Anliq. /ia/.,V, 821.] Prceierea pcr prsesentis decreli paginam aposlolica
CALIXTUS episcoptts, servus servorum Dei, dilcclo auctoritate staiuimus , ut quoeciinqueprsedia sive
FilioFnEDERicoarchiprcsbylcro, ct cseteris canonicis possessiones eadem ecclesia juste possidet, sivc in
plebis Sanctse Dei Gcnilricis Virginis Mariae,qua? in 'uturum concessione poniificuni, liberalitaie princi-
pago Carpensi sila esl, eormnque successoribtts iii pUm , vel oblatione fideliunv, juste atque canonice
pcrpeluum. poteiit adipisci, lirma vobis vestrisque successori-
Commissa nobis aposloliae sedis auctorilate debi- r. bus permaneant. Decerninius ergo ut nulli omnino
toquc conipelliinur, pro uiiiversarum Eeclesiarum honiinuni liceal eamdem ecclesiam temere pertur-
slatu satagere,el earum maxime quieti quonspesia- bare , aut a vestra congregatione acliones vel exe-
lius eidem sedi adhserent, et lanquam jure proprio nium aiiquod exigere.vel res vesiras in beneficium
subjeclsc sunl, auxiliante Domino providere. Asliil- cuiqiiam dare, aut possessiones cjusdenv ecclesiae
phtis siquidem Longobardor.um rex in rcgni sui pa- auferre , niiriueie vel temerariis vexalionibus fati-
go, quod Carpum dicilur, Bcalse Maria. semper vir- gare , sed oinnia integra conserventur, vestris ve-
ginis ecclesiam conslruxisse dignosciiur, quam ut a slroruniqtie successonirii usibus omnimodis profu-
vicinorum episcoporum, in qtiorum conliniis idenv tura. Sane si quis deinceps arcbiepiscopus aut epi-
pagus eral, coiilenlionibus et molestiis oiiinino libe- scopus , praepositus vel abbas, imperaior aut rex ,
ram redderet, qiiasdam de prsedicla ctirte possessio- marchio, vel dux, vel comes, vicecomes, judex aut
nes in Iocis convenientibus ulrique dedii, et Mmiiise castaldio , seu quaelibelecclesiastica vcl saecularis
quidem juxta ecclesiam Sancti Thomo. , Hegino persona, hanc noslrse consiiiiitionis paginam sciens,
vcro juxia ecclesiam Sancli Apollinaris. Super contra eam teinere veriire lentaverit, secundo ter-
~b_oeecclesiam illam in jure semper sedis aposlolica. tiove commonitus , si non snlisfactione congrua
 1265 EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. ,._.{)(.
emendaverit, potestaiis honorisque sui diguitate A eligentiuiii. Si qua igitur in futurum ecclesiastica
careat, reumque se divino judicio existere de per- sive ssecularis persona, banc nostrse constitulionis
pctrata iniquirale cognoscat, et a sacratissimo cor- paginain sciens , contra eani ire tentaverit, secundo
pore et sanguine Dei et Domini Redemploris nostri tertiove commonila, si non satisfaclione congrua
Jesu Christi alienus fiat, aique in exlrenio examine cmendaverit, poiestatis lionorisque sui
dignilaie
dislrietse uitioni subjaeeal. Cmictis auiem ejusdem careat, reamque se divino judicio exislere de per-
ecclesioe justa servanlibus sil \>ix Doniini noslri petraia iniquitale cognoscal, et a sacratissimo cor-
JesuClirisii, quatenus.et liic frucium bonae actionis pore ac sanguine Dei et Domini Redempioris nostri
percipiant, et apud dislricunn judicem procmia Jesu Chrisii aliena fiat, atqup- iu extremo exatiiine
oelernsepacis iuvcnianl. Amen, amen. anien. .districlae uhioni subjaccat. Cunctis autem eidem loco
Ego Calixltis caiholica. Ecciesioe episcopus sub- justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi,
scripsi. quatenus efhic fructuni hoiioeaciionis accipiant, et
Datum Laierani per raanuni Hisgonis sanciae Ro- apud disiriciuiii judiccui prcemia selerme pacis in-
nvanseEcclesise subdiaconi, iv Idus Februarii, in-. veiiiant. Amen , anien , anien.
diclione priina , incariiationis Doniinicaeaiino 1125, Ego Calix.ius catholicae Ecclesiae episcopus,
pontificatiis autem doiiiini Caiixli II papK anno B DatunvLaterarii per inanunv Hugonis sanclae Ra^
quinto. manse Ecclesise subdiaconi, xs Kalend. Martii, in-
CCII. diclioiie l, incarnationis Dominicae anno 1123,
Conlirmalio privilegiorum ecctesice S. Rudperti pouiificalus autem domni Calixli papse II anno iv,
Salzburgensis.
(Anno 1125, Febr. 19.) CCIil. ,
(HANSIZH, Germahia sacra, lom. II, p. 9_i.] Prmdium Wilzaccarce, cum ecclesia Sancti Cmsarii
m agro Mulinensi,ad canonicosregulares perlinere,
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, di- contra petitionem monachorum Nonantulensium,
leclis filiis HERMANNO prseposito, et canonieis in decernit.
episcopali ecclesia S.Rudperti Salzburgensi regularem (AnnoH23,Febr. 26.)
vilam professis, tam prsesenlibus quam futuris iu. [MURATORI, Antiq. Ital., V, 257.]
perpeluurn. CALIXTUS episcopus, servtis servorum Dei, cano-
Justis ierram inhabitantibus pcr prophetam Do- nicis ecclesise Sancti Caesarii, quae sita esl in cuiie
winus prsecipil, cum panibus octurrere fugienii; quae dicitur Wilzacara , tam praesenlibus quam fu-
ideirco vos, filii charissimi, de saeculo fugierile.s turis , sub regulari observantia permarisuris in per-
gralanter pxcipimus , ei per sancti Spiritus graliam C' Cpeluunv.
sedis aposlolicae munimine confovemus. Vitaenam- Offlcii nosiri nos bortatur auctorilas , pro Eccle-
que canonicoe ordinem, qui per dileclissimum fra- siarum staiu salagere, et quse recte statuta sunt,
irem nostrum Ch.unradi_.itSalzburgensem arcbiepi- auxilianle Domino, stabilire. Comilissa siquidein
scopunv iu veslra esl Ecclesia inslilutus, praesenlis Mathildis, singularis beati Petri filia, in paiGrni
privilegii pagina confinvvamus.Slatuimus enim ut juris proedio, quod Wilzacara dicitur, jamdiu re-
tiulli orriiiino hominuin liceat eumdem ordinem in gulares fratres congregare proposuit. Porro cum a
vestra ecclesia mutare. El ne cui veslrum posl pro- Nonanlulensibus nionacbis de eodem praedio quaestio
fessionem exbibitam, propiium quid habere, neve fieret, eadem illuslris domina sollicitius pfocuravit
sine prsepositi, vel congregationis licenlia clauslri nequid calufnniae fratribus illic vivenlibus superes.-
cohabilalionem desercre liceat, iuterdicimus, el sel. Parato enim juxta proeceplum domni praede-
tam vos, quam veslra omnia sedis apostolicee pro- cessoris nostri sanctse menioria. Paschalis papseju-
leclione munimus. Vobis ilaque, veslrisque succes- dicio , legilimis lestibus jurejurando sancilum est,
soribus in eaiiem religioue mansuris ea omnia per- supradictum prsedium quadraginta annis a nvar-
petuo possidenda sancimus, quae in praesenliarum ..n chione Bonifacio et ejus filia Mathilda possessutii
pro coninvuiiisvictus sustentatioiie legitime possidere esse. Beati vefo Csesarii ecclesiam , in eodem prse,-
videmini, et quoecuriquedeinceps poteritis adipisci. dio silam, cum suis possessionibus per qtiadra-
Ad hsec decreviinus ut nulli hominum facultas sit, ginta annos nulla monachorum dominaiione, vc.
vestram Ecclesiam temere perturbare, aut ejus pos- legiiima litis illatione interposita, liberam ab eis
sessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, perseverasse. Nos igitur ad prsedicti domni proede-
vel temeritatis vexationibus fatigare, sed omnia cessoris nostri exemplar loeunv ipsum et cbngrega-
integra conserventur eorum, pro quorum suslenla- lionem vestram in jus ei tulelam sanctoe sedis apo-
tione et. gubernalione concessa sunt, usibus omni- stolicse suscipientes, ab oinntum deinceps persona-
modis profulura, salva nvelropolitani proprii reve- runv exaciione liberam permanere censemus. Sla-
rentia. Ad ha?c audieutes staiuimus ne, obeunte tuenles ut qtia.cunqtie bona per supradictam coini-
ipsius loci praeposito, nullus in proepositum qualibet tissam in usus fralrum illic Deo serv.ienlium conr-
subreptionis astulia seu violentia prseponatur, nisi cessa sunt, aul in futurum, largiente Deo, per
quem fralres communi consensu , vel fratrunv pars alios fideles legilimedari, offerriye contigerit, quieia
coasilii sanioris secundum Dei limorem providerint semper et integra conservenlur. Nulli ergo om-
1207 CALIXTI II PAPJE _2<J8
iiiuo liceat ecclesiam ipsam temcre perlurbafe, aut A A ronensi
i ecclesiain Saneii Salvatoris infra: civitatem
ejtis possessiones atiferre, vel ablatas retiuere, <
construclam cum perlinentiis suis. Ppssessloncs
minuere , vel temerariis exaciionibus faiigare : sed iillas, ei in Bardulino, et in aliis locis ejtisdem epi-
omnia inlegre conservenmr, eorunv, pro qiiorum < scopalus. In episcopatu Vincenlino lerram de Alba-
siistentaiione et gubernatione concessa sunt, usibus reto.i In episcopalu Paiavensi ecclesiam Sancti Petii
omnimodis profulura. Chrisma, oleum saiictniii , sitam j in monte Silicano cum perlinentiis suis,
consecrationes altarium, sive basilicarum, ordina- icurlem Yailis Almerici cum ecclesia Sancli Andrese.
liones clericorutn, qui ad sacros fuerint ordines In Esie ecclesiam Sancti Firmi et Sancti Pelri cum
promovendi, a qtio maltieritis, caiholico accipietis perlinentiis suis. In Talso ecclesiam Sancti Micliae-
episcopo. Ad indicium aulenv . perceplae a Romana lis, possessiones in curia Villse, et in. aliis locis
Ecclesia libeiiatis, bysantitim aureum qiiotannis ejusdem cpiscopatus. In episcopalu Adriensi eccle-
Lateranensi palalio persolvetis. Si quis igilur ec- siam Sancli Pelri in villa Conceda, ecclesiam San-
clcsiasiica saecularisve persona, hancnostrae consli- cli Bariholoma.i de Gorgnano. Rorselum cum eccle-
lutionis paginam sciens, contra eanv temere venire sia Sancli Zenonis. In Contina, ecclesiam Sancti
tentaveril, secundo lertiove commonilus, si non Sixli, Venece cum ecclesia Sancli Martini, et alias
satisfactione congrua emendaverit, potestatisliono- B possessiones
; in eodem episcopalu, vel comitalu.
risque sui dignilate careat reumque se divino j.udi- Possessiones
] in episcopatu Ferrafiensi, et in epi-
cio , etc. iscopatu Bononiensiecclesiam Sanctorum Sinvoniset
Scriplum per manum Gervasii scriniarii regiona Judse de Urbizano cum suis perlineniiis. Decerninius
rii et notarii sacri palatii. iergo ut nulli omnino bominuuvliceal ideiiv monaste-
Ego Calixtus catholicse Ecclesise episcopus sub- rium temere vel temerariis vexationibus fatigare,
scripsi. sed ornnia integra conserventur eorunv pro quorum
Datum Laterani, per manum Ilugonis sanclse suslenlatione concessa sunl, usibus omninvodispro-
Romanoe Ecclesise subdiaconi, quario Kalendas futura. Prsefati quoque praedecessoris noslri staluta
Marlii, indiclione prima, Incarnationis Dominicse servare cupienles , aposlolica sancimus aucioriiaie,
anno 1123, ponlificatus aulem domini Calixti II ut monasterium ipsum sub apostoliese sedis tuitione
papoe anno v. salvunv et in cunclis quietum consistens a poleslale
CCIV. seu dominio episcoporum cumomnibus,quasinprse-
Priw7e_fiuro'proabbatia S. Marim Vangadiciensi.. sentiarum possidet, ecclesiis , vel quas in futurum
(Anno 1125, Mart. 6.) juste adeptunv fuerit, permaneat liberum , el a sy-
[MITTARELLI, Annal. Cumald., 111,append., 292.] ^ nodalibus prorsus exactionibus absolulum. Liceat
CALIXTCS episcopus, servus servorum Dei, dilecto itaque tibi tuisque omnibus successoribus singulas
filio LITALDO abbati Vangadiciensi riionasierii San- ecclesias vestras cum ccemeteriis.baptisteriis, capitu-
cl33Marise-,qnod in comilatu montis Silicani super lis, synodis libere possidere easque per proprios in -
Athicenv velerem situm: est ejUsque successoribus stituere sacerdotes absque alicujus episcopi contra-
regulariter substituendis iu perpetuum. dictione veslrorum insuper promotiones clericorum,
Officii nostri cura nos admonet Ecclesiarum qui- consecralioneEque basilicarum, atque infantium in
dem oinnium praesertim ad jus beati Petri, ac san- villis vestris constitutorum baplisma , consignatio
ctae Romanae Ecclesia. pertinenliuni, et utilitati in- nes episcoporum, quos invilare dignunv duxeritis
lenderc et quieti salubriler auxilianie Deo providere. minisleriis, celebrari, simililer stabililefque cense-
Tuis igilur, dileclfe in Domino fili Liialdc abbas, mus. Prseterea sacerdolibus in parochialibus eccle-
precibus aniiuenles Vangadiciense Bealse Dei geni- siis monasterii quolibel tempore degenlibus tam
tricis Virginis Marioe monaslerium, cui Doniiuo publicas, quam privatas parocliianis ulique suis
auctoreprsesides, quod a nobilis memorise Ugone imponendi poenilentias prcesentis favore privilegii
marchione construcium et ab ipsa fundatione sui j) Iieenliam indulgenvus, quorunv etiam sludio quse-
per prsedecessorem nosirum sanclse recordationis sliones apud ipsos de conjugiis exorlse, ul juxta san-
papam Sylveslrum liberlale donatuin est, sedis clorum Patruin lerminenlur institutiones, ad le
aposlolicae patrocinio communimus. Possessiones tuosque successores referantur. Sacrosanctum vero
namque ipsius et bona omuia quae vel idem mar- chiisnva singulis annis abbas monasterii per suos a
chio, vel alii quilibet homines de suo jure loco illi quocunque voluerit episcopo legatos accipiat, ae-
atlulerunl, vel in poslerunv ei jusle offerri a quo- ceptum autern baplismalibus consueto more sludeat
cunque conligerii, firma libi luisque successoribus ecclesiis dislribuere. Sane curlis abbalise, Yanga-
el illibata permanere censemus; in quibus hsec pro- ditiae, Salva terroe, simulque Cavazane decimas
priis duximus nomiiiibusadnolanda : villanvseilicet miserationis inluilu ex inlpgro vobis habendas con-
abbatise, in qua monaslerium consislit cum plebe cedimus, in aliis vero locis praediorum, quaesum-
Bancti Joannis,,villam Vangadiiiam cum ecclesia ptibus propriis excoiilis, reddiluumque vestrorum
Sancti Michaelis, villam quae dicilur Salvaterra decimationes nostra vobis vindicare liceat auclori-
cum ecclesia Sancti Anlonini, villarn Cava_zanam, late. Obeunle te nunc ejus loci abbate vel tuorum
cum ecclesia Sancii Laurenlii. In episcopalu Ye- qtiolibet successorum, nullus ibi qualibei subrepiio-
 1269 EPISTOL.E ET PRIVILECIA. 1270
nis astutia seu violentia prseponalur, nisi quem fra- A, Quapropler, cbarissiini in Chiislo filii, petilionibus
tres eorum consensu, vel fratrum pars sanioris vestris clenienii benigniiale imperticntes assensuni,
consilii de suo, vel si necesse ftierit de alieno re- ad domni praedecessoris nostri sanctse memoria.
ligiosorum fratrum collegio secundum Dei timorem papse Urbani exemplar, veslram BeatoeMarioeDei
et beati Benedicti Regulam providerint eligendum; Genitricis ecclesiam, cum omnibus rebus suis,
eleclus autem ad Romanum pontificem consecran- aposlolico?.sedis luitione ac patrociuio defensamus.
dus accedat. Si qua igitur in futurunv ecciesiaslica Slaluimus enim ut qua_cunque bona, quascunrine
ssecularisve persona, hanc nostrse constiiuliouis possessiones congregaiionis vestroeuniias haclenus
paginam sciens, contra eam venire temere prse- possedisse per autiientica et legitima scripta cogno-
sunipseritjsecundo lertiove commonila.si non satis- scitur, vel episcoporum donatione,vel regum, aut
faclion.econgrua emendaverit,potestalis honorisque cselerortim fidelium oblalione, vobis vestrisque suc-
siiidigiiiiatecareal,reainquescdiviiiojudicioexistere cessoribus firnva semper el illibala permaiieanl. In
de perpeirala iniquilaie coguoscal, et a sacratis- quibus Iiasc propriis nominibus exprimenda signa-
simo corpore ac sanguine Dei el Domini Redem- nius, vidclicet: Butaninguin, Castrum Vetus, Iu-
ptoris n.osiri.Jesu Chrisli aliena fial, alque in ex- sulanv, Radaldiscum , Casam Novanv, Biitalianum ,
Iremp cxamine districtae uliioni. subjaeeal. Cunctis "' Alunellum , Foiilanellam : Capellam ' Sancli Salva-
aulem eidem loco justa servanlibus sil pax Doniini toris, ecclesias Sancti Petri de Curlicella ullra
nostri Jesu CInisti, quatenus et Ijie fructum bonoe Padum, Sanclae Marise de Mareulingo, Sancti Mi-
aclionis percipianl, et apud disirictuni judicenv chaelis de Marasse, et Sancii Michaelis de suburbio
prseinia seiernsepacis inveniant. Amen. C.ivitalis, cum perlineniiis earum. Nec non oratb-
Ego Calixtus caiholicsuEcclesioe episcopus. FIR- rium Sancli Maurilii cum eorum perlinenliis. Obla- .
MAMEXTUM EST DoMlNUS TIMENTIBUS EUM. tioncs etiam allaris Sancli Imerii, et cselerorunv
Daliim Laterani per nianuni Hugonis sanctoc Ro- allarium veslrae ecclesise, communitalis veslrae usi-
manoe Ecclesise siibdiaconi, n Noiias Martii, indi- bus in perpeluunvsemper exhibendasfore censenvus.
clioueprima, Incarnalionis Dominicse anno 1123, Quidquid prtelerea in futurum ad congregationis.
ponlificatus autem domini Calixli II papa. anno v. vestrae regimen juste legaliterque conferri contige-
CCV. rit, firmuuv semper eiiiitegruni slabililale perpetua.
Ad'D[iclacum]archiepiscopum Composlellanum. conservetur, eorum pro qnorum susienlaiione et
(Anno 1123, Marl, 6.) gubernatione concessum esi, usibus omninvodis
[FLOREZ,Esp. sagr., XX, 585.] profulurum. Ad hsec adjicientes praecipiniusut uul-
CALIXTUS episcopus , servus servorum Dei, ven. lus episeopus, comes, vicecomes, sive procuralor
fratri D. S. Jacobi archiep. el lcgalo R. E., salutem de ipsa vos canonica infestare , aut de terris ejus
el aposl. benedic. fodrunv, vel aliquam dalionem, vobis invilis, lol-
Perspeciis Lucensis Ecclesia. ejusque episcopi lere, seu vos vestrosque successores de ipsis ierris..
nunliis agnovimus dileclionenv vestram Iegatione aliquando sine legalijudiciomolestare vel disveslire-
vobis digne a nobisolinv iradita,nescio quorunv per- praesumat. Prscterea, utomnipolenlisDei.serviiioper
versorum impedimento, minime fungi : unde valde ipsius gratiam quietius insislatis, vos. et- prsefalam
doluimus el tniramur rioslra in vestris partibus in ecclesiam ab episcoporum gravamine removenles,
laniam devenire iribulalionem. Quapropler eanvdem decernimus ul eis non liccat, invitis fratribus, in
legationem sicul prius vobis confirmamus, el quasi veslra canonica babiiare. Vos aulem , filii in. Do-
filiunv charissimum ynciemus , ut noslra in vestris nvino dilectissimi, oportet mores veslros ab onvni,
parlibus peragal.is, el qtia? corrigenda sunt, corri- malo corrigere, et conversationem vestram ad nor-.
galis, envendelisque hujus sacrae sedis licenlia et nvanvinstilutionis canonicse custodire, ut, quod iio*
aucioriiaie. Valete. nvine censemini, re etiam in divinsemajeslalis ocu-^
Ego cardinalis Deusdedit S. Laurentii conf. Joan- TJ] lis esse possilis. Si quis igilur in craslinum archi-
nes cardinalis. Pelrus cardinalis...., conf. episcopus, episcopus, imperator, aut rex, princeps,
Data apud Lateianum u Nonas Marlii. Scripta dux, marchio, aut comes, vicecomes, judex, aut
ecclesiaslica quajlibel soecularisve persona, hanc
per mantis Ugonis subdiaconi.
CCVI. nostra. constilulionis paginam sciens, conlra eam
CunonicorumecclesiceCremonensisprivilegia et bona venire tentere lentaveril, secundo terliove commo-
confirmat. nita, si non satisfactione congrua emendaverit, po-
(Anno 1125, Marl. 6.) icslalis lvonorisque sui dignitale careat, reamquese
[MURATORI, Anliq.Ital., Y, 247.] divino judicio existere de perpelrata iniquitale co»
CALIXTIJS episcopus, servus servorum Dei, di- gnoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei
leclis filiis Creinonensis ecclesise canonicis, eornnv- et Donvini Redemptoris noslri Jesu Cbrisli aliena
que successoribus in perpetuum. fiat, atque in extremo examine districloeultioni sub-
Officiinoslri uos hortalur auclorilas palernampro jaceat. Cunctisautemeidem locojuslaservantibussit
Ecclesiarum slatu sollicitudinem gerere, el quse ad pax Domini nostri Jesu Cbristi, qualenus ct hic
earum quietem et pacenvconsliluia stuil, stabilire. fniciuni bonseaclionis percipianl,et apud dislricturn
1271 CALIXTI II PAPJ. 1272
Judicem prsemia seternse pacis inveniant. Amen, _\ ._ Daturo Lateranrper nvanum Hugonis sanctse Ro-
ameu. amen. mance Ecclesise stibdiaconi, xiv Kalendas Aprilis,
Ego Ca.ixtus catbolieoe Ecclesiie episcopos. indiclione prima, Incarnalionis Donvini anno 1125,
Datum Lalerani per manum Hugonis sanctae Ro- ponlificalus aulem domini Calixli U papa. quinlo.
manse Ecclesioe subdiaconi, secundo Nonas Marlii, CCIX.
jndiciione prima, incaniationis Dominiese anno
aulem domini Caiixli II Prhilegi.um pro monasterio lisinnhovensi.
1125, pontificatus papse
anno v. (Annoll_5, Marl. 26.)
CCVII. [Monumenta Boica, tom. X, p. 449.]
* MonasterU Lenensis lulelam suscipil, bonciaiie ac CALIXTUS episcopus, servus servofiim Dei, dilecto
priinlegia confirmat. filio BRUNONIabbati. mohasterii Sancta. Mariae,
(Anno 1123, Mart. 16.) qnod in Frisengensi episcopatu in Ioco qni Schira
[ZACCARIA Deiramichissima badia di Leno libri tre- diciiur, silum est, ejusque siiccessoribus regulari-
Venezia, 1767, 4°, p. 111.] ter substituendis in perpetuum.
CCVHI. Omnibus nos debilores esse aposlolica doctrina
Privilegium pro ecclesia B. Marim Blesensis. j insinuat; verumlamen religiosis viris sollicitius sub-
B
(Anno 1123, Mart. 19.) venire cotumissse nobis adminislrationis aucloritas
[Gall. G7t..,Vlll,insirum, 421. exhorlatur.Tu siquidem, fili cliarissime, siculvcridi-
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, Sle- corunv virorum atleslatione didicinius,una cum tujs
pbano abbaii el canonicis in Blesensi ecclesia B. fralribus in, monaslerio in loco qui Usinhoven dici-
Mariseregularem vilam professis, iam praesenlibus tur, degens, prse nimia ipsius loci incommoditate
•
qiiam futuris, in perpetuum. aquarumve inopia, nec luse nec illorum poteras sa-
Bonis religiosoruin fralrum el sanctorum virorum luli proficere. Unde, babjto venerabiliunv fralruni
desideriis non solumfavere, sedad ea ipsorum elianv noslrorum arcbiepiscoporum, Adalberii Moguniini
debemus animos inc.ilare. Nobilis siquidem vir Tbeo- videlicet aposlolicaesedislegati.etChonradi Salzbur-
baldus, Bleseiisium comes, venerabili fratre nostro gensis consilio, liabitationem vestram in Schirrum
GaiifridoGarnolensi episcopo commonente alque hor- Iransferre communiler decrevistis. Qui niniiriim
lante, proamore Deietreligioniscanonicscreverentia locus ab Otlone Palatino comiie, consenlienie egre-
vesiram beata.el gloriosaeYirginis MariaeDeiGenilri- gia femina Pelfissa comilissa, et aliis qniiique cb-
cis ecclesiam, quam in sseculari poteslate sui dominii mitibus in cujusdam scirotbecse investilione per
retinebai, cum omuibus suis rebus et possessionibus C ( manus nostras Deo et beaio Petro bblaius, conver-
Deo el vobis per ejttsdem episeopi manum, sicut ip- sationi monaslicse aplus, et frairum vidolur usibtis
sitis attestaiione didicimus, reddidil et peniius refu- opportunus.Nos iiaqtie verse dileclionis et cbaritaiis
laviihocniniirunv tenore, ul deficientibus de eadem intuitti, vestris humillimis supplicationibus aeconi-
eed-sia clerieis sa.cu!aribus, eorum honores sive modantes assensum, muiatioiiem banc seu iransla-
possessiones ecclesiaslicae in usum veslrum et fra- lionem ad bonorem Dei et religionis aiigmeiituni
trum, qui post vosin regulari vila, Domino auclore, firmamus, ul curam piioris loci, qui beali Peni
successerint, redigantur; quandiu vero illi vixerinl, juris est, nullalenus amittatis. Eumdem insnper
praebeiidarum redditus, quos hactenus lenuerunl, nova*.habitationis locum beati Pelri muhiiriinc con-
dimillere non coganlur. Idenv insuper comes conv- fovemus, et yos tai.quain dilcctos a Domino lilios
muniveslrs&uliiitatidevote intentus, capellam Sancti defensionis nostrse brachiis susienlamus. Per prse-
Carilephi, quam pater ejus el ipse primum possede- sentisigitur decreti paginam apostolica auctoritaie
rant, per supradicli episcopi manum vestris usibus siatuimus, ut quaecunque pradia, quaecunque.bona
maneipavit, ila videlicet ul quocunque lempore nobilis memorise Hazocba cunv filiis suis Ekka-
dccedenlibus de ea personis, prsebendarum feddiius „ hardo, Bernhardo Ottone comitibus, seu etiam il-
ad BeatseMariae ecclesiam transferantur, et oppor- lustris recordationis comes Bertboldus, coiues etiam
tuno lemporc secundumabbatis aibilrium in capella Chonradus et frater ejus Ono, et fratres Ollo, Ber-
eadem aliqui regularium stibstiluantur. Nos ergo et nhardus et Ekkahardus, aliique fideles Chrisli pro
proefati strenui alque illustrls comitis desideriunv suarum animarum salule, congregalioni vestrse de
laudabile judicantes, et ipsius preciims annuentes, suojure oblulisse noscuntur, quaecunque etiam in
quodabeo de praefatis ecclesiis per manum frairis futurum coneessione pontificum , liberaliiale prin-
noslri et coepiscopi Gaufridi factum esl, confirma- cipum , vel oblaiione fidelium jtiste atque canonice
iniis, el raltim alque inviolabile fuluris lemporibus poleritis atlipisci, firma vobis vestrisque successo-
permanere pra.cepimus. Si qnis igitur decreti hujus ribus el illibata pernvaneant. Decernimus ergo ut
lenore cognilo, temere, quod absit! contraire ten- nttlli omnino lvominum liceat vestrum coenobium
taveril, bonoris et officii sui periculum patiatur, lemere perturbare, aut ejus possessiones auferre,
aut excommunicalionis ullione pleclalur, nisi pree- vel ablalas relinere, vel lemerariis vexalionibus
fiumplionem suam digna satisfactione cofrexerit. fatigare, sed omnia integra conserventur eorum pro
Ego Calixtus catholieoe Ecclesioeepiscopus. quorunvsuslentaiionc ae gubernalione concessa sunt
1273 EPISTOL/E ET PIUVILEGIA. 127-1
usihus ommmodis profulura. Chrisnia, oleum san- A . rexisiis, nvulla nobis ac fratribus nostris, de illius.
cium consecratioiies altarium sive basilicarum, sancti viri defuncti, Conradi, vestri episcopi, aclibus
ordinationes monacborunv, qtii ad sacros fueriut relulerunt miracula, el quse per eum Dominus oinni-r
ordines prorr.ovendi, ab episcopo in cujus dicecesi potens feceral, certificare scriplis el verborum at-
eslis accipietis, si quidem gralianv atque comnvu- tesiationibus siuduerunt. Nostris iiaqne fralribus
iiionem apostolicae sedis liabuerit, el si ea gratis episcopis el cardinalibus, el aliis archiepiscopis,
ae sine pravitate exhibere volueril; alioquin li- episcopis, et abbatibus, ac religiosis qui aderanl,
teat vobis calholicum quenv maluerilis adire anlisli-; : viris visiinvesl, eumdem sanclum apud Deum hono-
tein, qui aposlolicse sedis fultus auctorilale, quoe rabilem meritis, nos apud homines, quantum nobis
postulanttir indulgeat. Obeunte te nune ejus loci fas est, honorabilem memoria facere debere. Unde
aliiiate, vel luorum quolihel successorum, ntillus in generali quod celebramus concilio, ejus vene-
ibi ([iialibel subrepiionis aslutia seu violcnlia proe- rationcm fratribus omnibus niuitiamus. Ad ho-
ponaiur, nisi quein fraires consensti communi, vel norem igitur Dei aique ipsius S. Conradi rcvcreii-
fiatrum pars consilii sanioris vel de suo vel de tiam largienle Donvinoconstituimns, ut ipsius inlcr
alieno si oportuerit collegio secundum Dei limorem sanclos rccprdatio fuluris lemporibus habeatur, ct
et beati Benedicti Regulam clegerint. P3rro sepul- ^ nviracula, quoeper euma Deo facta dicuiilur, si vera
turanv loci vestri oninino liberam esse sancimus, stinl, scriplurjs et lcctionibus memoriter deinceps
ut eorum, qui illic sepeliri desideraverint devotioni terieantur.Vosvero, fratres el filii dileetissiini, appa-
et extreniae voluntali, nisi forte excommunicati sint, renlium in terra vestra florum odore refecti, ita in
nullus obsistat. Sane advocatum vobis secundum poslerum conversari, atque ila pie vivere, coope-
vestrunv arbitrium, aliorurn quoque religiosorurn, et rante Domino. salagatis, ul et ipsi aljis odorem vir-
saui consilii virorum, quem potissimum elegeritis, lutum reddere, per sancli Spirilus graliam valealis.
concediinus, qui timoris amorisque Dei respectu, Omnipotens Dominus beaiorum aposlolorum Petri
vestrse utilitati bene provideat. Ipse tamen si nio- et Pattli precibus, et prsedicli sancii viri oralionibus
lestus vobis exsliterit, nostra auctorilate liceat alitim sua nos miseratione cuslodiat et advitam perducat
vobis idoneum constituere. Porro nec ipsi, nec aliis Deiernam.
facultas sit advocatiam loci vestri sibi quasi haere- Datum Lalerani v Kal. Aprilis.
ditariam vindicare, vel vobis renitentibus possidere.
Si ^uis igitur in futurum archiepiscopus aut epi- CCXl.
scopus, imperator aut rex, princeps aut dux, co- n' Ad Girberlum episcopum Parisienscm. — Vi omiies
ines, vicecoines, judex, aut ecclesiastica qua.libel "" clerici el abbates dimceseos ipsi pareanl, llem ut
ssecularisve persona, hanc nostrx- constilutionis pa- canonicus Parisiensis, ailerius ccclesim episcopus
effectus, vrmbcndam amillut.
ginanvsciens, conlra eain temere venire tenlaverit,
secundo tertiove coniuioivita, si non salisfactione (Anno 1125, Marl. 28.)
congrua einehdaverit, potestatis honorisque sui [MANSI,Concil., XXI, 210, ex miuore Pasiorali Ec-
clesise Paris.]
dignitate careat, reanvque se divino judicio existere
de perpetrata iniquUate cognoscal, et a s.acratissSmo UALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, ve-
corpore ac sanguine Dei el Doinini Redemptoris nerabili fratri GIRBERTOepiscopo , et canonicis
nostri Jesu Cbrisli aliena fiat, at.pie in extremo Parisiensis Ecclesioe, salutem el apostolicam bene-
examine districtsc ultioni subjaceat. Cunctis aulem diciionem.
eidem loco jtista scrvanlibus sit pax Doiuini iiosiri Apostolicae adminislrationis debilo provocamur.
Jesu Christi, quatenus fructum bonse aclionis perci- suam ecclesiis dignilaiem ei jusiiliam conservare.
piant, et apud dislriclum judiceui praeinia aHernsc Quapropler veslram mairicem Beatae Marise cccle-
pacis inveniant. Amen. siam in siue dignitatis slatu volumus per Dei gra-
Ego Calixtus catholicoe Ecclesise episcopus. ] liam pernvanere. Pro prsesentis scripii slabilitate
I)
DatiimLaleraiiipermanumIlugonis,sancloel.oiiiaiiD- staluimus, ul omnes elclerici, etabbales, ad sedetn
Ecclesise subdiaconi, vn Kalend. Aprilis, indictiorie Parisicnsein perlinenles , libi, charissime fraler
prima, lncaniatioiiis Doiiiioieae annoll25; ponti- Girbcrieepiscope, lanquam paslori suo el lanquam
ficalus autem domni Calixli papae II auno v. membra capili adhserentia, et sticcessoribus luis,
CCX. debilam obedientiam et reverenliam semper ex-
In generali concitio Conradum, olim episcopum hibeant. Illud cliam jtixla sanctortim censuram
Vonslantiensem,sanctorum ordinibus ascribil, decernimus, ut si aliquis Ecclcsia. PaiisiensiscaiiO'
(Ahno 1125, Mart. 28.) nicus, ad episcopatus fueril ho.norem promotus, et
[MANSI, Concii., XXI, 289.]
alteriusecclesiaeguberiiaculabeneficiaquesusceperit;
CALIXTCS episcopus, servus servorum Dei, vene- illius, de qiia assumptus est , Ecclesiae privetur
rabili fratri UDELRICO episcopo, clero et populo canonica.
Consianliensi, salulein el apostolicain. benedictio- , Dalum Lalerani, v Kal. April. indictione i.
iiem.
Fratres veslri, quos ad aposlolicam sedem di-
i-75 CALIXTI II PAP.E 1,276.
CCXII. ^A simocentesimo viccsimo lertio, pontificattts aut_m
Monasterii S. Bcrlini Silhiensts ttitelam suscipit et doiuni Calixti II papse anno quinto.
privilegia confirmat. CCXIIl.
Ad Joannem, Morinensiiim prtesttlem.
(Anno 1123, Mart. 50.)
Anno 1125, Mart. 50. :
[Coltection des Cartulaires, 111,262.] [Ibid., p.,294.]
CALIXTUS cpiscopus, servus servorum Dei, diiecio CALIXTUS episcopus, scrvus servorum Dei, vene-
filio LAMBERTO, abbali Sithietisis raonaslcrii Sancii rabili fratri JOANNI, Morinorum episcopp, salutemct
Beiiini, cjusqiie successoribus regiilariter subsii- apostolicam benediclionem.
luendis in perpcluum. Beati Beriihi nionasteiium, cum omnibus rebusct
Sicut inju.ta poscenlibus iiulliis esl iribuendus possessionibus suis, ad Romanoejus Ecclesiseperti-
effecius, 'sic legiiima desideraniiunv non est diffe- nere, fiatcrnitati tua? crediinus esse iiotissiinum..
rcnda petitio. Tuis igilur, dilecte in Domino fili Qua in re bona ejus, quae anliqiiiius cognosciltir
Lambefle abbas, jusiis peiilioiiibus annuenles, Si- possedisse, decreli noslri pagina cpnfirin.avimus.Tuae
ihiense Bcaii Beiiini monaslerium, cui, Deo auclo- igitur dilectioni roga;vdo, mandanius ul. omnia bona
re, prsesides, sub tutelaiu et proleclionam sedis apo- ' ejus inanuienereac defendere sludeas, et prxsertim
stolicao confovcndum suscipimus. Siatuimus eninv ca qiuc pradccessoruni nostrorum stirit privilegiis
ut imllus abbas in eodem moiiaslerio prseponatur, confirmata; satngas cliam, et firmiler in posterui»
nisi quem fratres, communi coiisensu, vel fratrum teneas, ut abbalis erogatio pene_ Alchiacuhi de pra:-
pars cousilii sanioiis, secundunv Dei limorem et fato monasterio fiat, el inde electo, sine occasione
beati Benedicti Regulam, de sua congiegatione pro- aliqna, nianum benediclionis iinponas, quatenus et
viderint eligendum. Porro, juxta domni proedeces- nos beati Petri lilios pro amore nostro a te ainplius
soris nostri sanclu: nieniorioePaschalis papse dccrc- diligi cogiioscaiiius,cl tu a nobis grai.iar.uu.merearis
.iiiii. abbalii subrogalionem penes Alciacum, non accipere actiones.
aliunde quanv de vestro monasierio, fieri oposlolica Datum Laterani, m Kal. Aprilis.
aucloritate deceriiiinus. Sane, juxta Roberti comitis CCXIV.
eorroboralioncm, a villa Arkas, et a molendinis quse Monaslerio S. Cntcis Burdigalenst ecclesiamS, Ma-
infra ambiium monaslerii vestri conlineiitur, nulla carii asseril.
prorsus, tisque Broburg et Lodic, alia molendina (Anno 1125, Mart. 50.)
' inlersinl, sictit iiec retroaclis fuere teniporibus. Mo- . [MABILLON, Annal. Bened.,\\, 98.]
j,
lenles aiiieui omnemquc moliuram, quam de mini- CALIXTUS episcopus, servus servorunv Dei, di-
slerio advocali Sancli Berliui, sive aliunde, quiete lectis liliis ANDRONI abbati et monacbis Sanclo, Cru-
Iiactenv.s posscdislis, deinccps libere el absqne omni cis, salulem et apostolicam benedictionem.
contradi.ctionevos possiderecensemus. Deinde totuin lnter vos et monacbos Sancti Macarii de sub-
illud alrii spaliuni quod ab omni basiliea. vestroe jectiouc et obedienlia querimonia est agitata : et
parte, usque ad mediuni Agnionis fluvii cursuui in- quidein vos fratres illos in religione vestrique sub-
terjacet, sicut per fratrcm noslrum Joannem, Mori- jectione coenobii retinere juxla vestrarn consuetu-
norum cpiscopum, conslai essc sacraiunv, ita nos diiiein volebatis, ipsi autem rebelles vobis inobe-
ecclesisevestraepraisenti decreto firniamus, cuin pi- dientes effecli a vestra subjectione se subtrahere
scariis et terris adjaccntibus, cullis sive incultis, nitebautur. Proinde a Biirdegalensi archiepiscopo
videlicet a prsefata villa Archas usque ad velus mo- evocati ad pra.scntiam ejtis vcneruiit, sed ipsius et
nasleiium, prout priscis tenvpoiibus possedistis. Illa- religiosorum abbalum ac monacliofuiii qui aderant,
vunv quoqtie deciniaruiii medielalem, quoe vobis et; obedire judicio contcmpserunt; qua de re ab ipso
canonicisSaiicti Audomari comnuini jtire proveniant, excommunicali sunt. Tunc illi magis contra vos se
scilicet dc Saiiclo Michaele, de Sancto Quinlino in, [) crigentes, ad legatum lioslrum Girardum Engoli-
Lokenes, de Sancto Mariino extra burgtim, tle San- siiiensem episcopum periexerunt et ab eo virgam
cto Jacobo de Tatinghiienv, e't de Cormetles, necnoni quamdanvpastoralem diciani quibusdam subreptioni-
ct illorum quatuor denariorum comniunis telonci, bus acceperunt.cujusvirgse occasione Sancti Macarii
quos Iratcriiitas tua, una cuivi praefalis canonicis,, ecclesiam per se abbatiam esse liberam volueruiit,
adversus btirgenses, sibi, coram epjscopo Tarvanen- sicut monasterium SanclseCrucisexstitit. Deinde ar-
si, ralionabiliier .'mdicavit, scripli hujus auctoritate; cbiepiscopus ad noslrum concilium evocatus, eos
firinamus. Refeciioiieiu prseterea, qnain fratribus3 mandatis suis et monilis evocavil, ut de transgres-
nionacbisel pauperibus in tuo anniversario tribuen- sione hac in noslra praesentia responderent. Cuiu
dam constiluisti, nos inviolabilem permanere san- autenv utiique ad nostram prsesenliam venissetis.ct
cinnis.- Si qua igituf in futurum ecclesiasiica ssecu- ilh a nobis indticias poslulassent, diem ulriqiie
larisve persona, etc. parti prsefiximus, qua coram nobis et nostris fra-
Dalum Laterani, per nianuni Hngonis, saneia.e tribus qiierimonia sopiretur. Die igitur constitula
RomanseEcclesise subdiaconi, teiiio Kal. Aprilis, in- vos adfuistis, sed altera pars a conspectu nostro se
dictione priina, Iiicanialionis Dominica. anno milic-- absentavit. Nobis ergo et fratribus nostris justura ct
 1277 EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. 1278
rationabile visum est, ut neque vos veslra fraudarii A , ler annuentes et diciam Monopolitanam ecclesiam,
justitia, neque illi de sua debuissentlucrari absentia.i. cui Deo auctore praesides, decreti praesentis aucto-
Idcirco in generali fratrum nostrorum, episcopo- ritaie munimus. Sialuimus eninvul eadem eeclesia
rum et cardinaiium et aliorum, archiepiscoporum,, nulli alii prseter aposlolicanv sedenv subjeclionis re-
episcoporum , abbatum ac religiosorum virorumn vercnliam debeal, sicut per aposlolicse memoria.
concilio collaudavimus, ut praedicta Sancti Macarii ii praedecessoremnostriiiiiUrbanum II in Beneventana
ecclesia, sicnt ab antiquo fuit, ita et in posleruma synodo definitum, et privilegii lesiimonio confirma-
in vestri monasterii sit obedientia et dispositione e lum, necnon et a S. reeovdationis Paschali papa
subjeeta. Ille vero baculus sive subreptionis virgaa privilegii muniinine roborattini esl. Te igilur luos-
in vestrum dominiuin rediga.ur, et ne aiiquod dee qtie successorcs Imjiis libertaiis graiia pcrfruenlcs
csetero scandahim moveat omnino frangatur. Sii sub solius apostolicse sedis obedientia in perpeluum
quis autem hanc nostram et generalis conciliiii nianere decernimus, slaluenles ut quaecunque Mo-
coiistitiilionem et collaudationem aliqua temeri- nopolilana ecclesia hactenus juste possedit, aut
late infregeril, saucti Spirilus ' judicio et indigna- hodie possidel, sive in ftilurum jusie el canouice
tioni sedis apnstolicse subjacebil: Monacbi autenv iv poterit adipiscijn caslellis, villis, silvis, m ecclesiis,
Sancti Macarii excominunicatione , qua el a nobiss "' inmonasleriiscaelerisqiie possessionibus.libi luisqiie
el archiepiscopo percussi sunt, tandiu leneanlur,,,, siiccessoribus episcopali jure regenda semper, ac
donec ad abbatis SanctaeCrucis obedientiam rever- disponenda servenltir, salva in oinnibus Romanoe et
lantur. apostolicse Ecclesi33 reverentia. Obeunte le, vel
Ego Calixtus calholicse Ecelesise episcopus. luoriim quolibet siiccessoriim, clero, populoque Mo-
Datum Late.rani per nvanunvIlugonis sanetn. Ro- nopolitanofacultas sit.seinotaomni pravitate,episco-
manse Ecciesise subdiaconi, III Kal. Aprilis, indi- pum canonice eligendi, clecttis aulem a Rotsano
clione n, aniio lncarnationis Dominica. 1125, pon- pontifice consccfabitin'. Sane si quis in crasiintim
tilicatus aulem domni Calixti II papse anno v. archiepiscopus, episcopus, imperator aut res, prin-
CCXV. ceps aut dux, comes, vicecomes, judei:, aut ec-
Ad poputum et clerum Augustensem. clesiastica soecularisve persona, hanc noslrse consti-
(Anno 1123, Marl. 51.) tutionis paginam sciens, contra eam temere venire
[KHAMM,Hierarcliia Augustana, pars i, p. 198.]j tentaverit, secundo tertiove commonita, si non sa-
CALIXTUS, episcopus, servus servorum Dei, clero3 tisfactione congrua emenilaverit, potestatis honpris-
ei populoAuguslensi, salutem el apostolicanv bene-. / que sui dignitate careat, reamqiie se divino jud-icio
dieiionem. existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sa-
Dileetus frater iiosler Hermannus, episcopus3 cratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Re-
vesier, ad sedem apostolicaiw cum multo labore et_ demptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque iu
faligaiionesui pervenil, et sanctae Romanse Eccle- cxtremo examine districtoeultioni subjaceat. Cunctis
sise mairem suam humiliiate debila et obedienlia'{ autem eideni loeo justa servantibus sit pax Domiui
recognovil. Quem nos paterna dilectione suscepi- Noslri Jesu Christi, quatenus et bic fructum bonse
nuis, el tanquam obedientem filiunv nobiscum di- actionis percipiant, et apud districtiim judicem proe-
ligenier babuimus. Ipsiinviiaque ad vos cum nostrai nvia oeternoe pacis inveniant. Ainen, amen, anven.
gralia et integritate sui episcopalis officii remitten- Ego Calixtus catholicse Ecclesiae episcopus.
les, universitatem veslram rogamus, monemus at- Datum Laierani per nianum IlugonisS. R. E. subd.,
que prsecipimus, ut eiinv benigne suscipialis, af- II Kal. Aprilis, ind. i, Iucarn. Dom. anno 1125, pon-
fcclione praecipua diligalis, et ei sicut palri et nia- tificalus autem D. Calixti 11PP. v.
gislro veslro, nec non et animarum veslrarunv> CCXVII.
episcopo reverentiam el obedientiam bumiliter im- Ilamburgensibus commendat Adalberonem archiepi-
pendatis. £
rj scovum a seseconsecralitmet pallio donatum.
Dala Laterani n Kal. April. (Anno 1125.)
CCXVI. [LAPPENBERG, Hamburg. Urkund., I, 126.]
Ecclesiw Monopolilanm libertalem el possessiones CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, elcro
petente Nicolao episcopo, confirmai. etpopulo Hamaburgcnsi, saiutem et apostolicam be-
(Anno 1123, Mart, 31.) nedictionem.
[UGHELLI, Ilalia sacra, I, 965] Desideriis vestroe dileetionis nostro concordante
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dil. judicio, venientem ad apostolorum limina et ad nos
fratri NICOLAO Monopolilano episcopo, ejusque suc- dilectum fratrem nostrum Alhelberonem, in cujus
cessofibus canonice substiiuendis in perpetuum. electionem vola vestra convenerant, Patrunv, ut
Sicut injusta posceniibus nulltis est tribuendusi confidimus, canonicis regulis congruenteni et consti-
effeclus, sic legitima desiderantium non est diffe- • tutionis ecclesiaslicse non ignarum, benigne susce-
rendapetitio. Quia igiturdilectio tuaadsedis aposto- pi/fius. Quem de charo charioreni ulnis dileclionis et
Iicaeporiumconfugiens iteralam ejusluilionemdevo- charitatis visceribus amplecteptes, vobis in archi-
tionedebita requisivit, nossupplicationi tuae elemen- episcopum noslri tanquam beati Pctri manibus conse-
 1279 CALIXTI II PAP.E 1280
craviiims. Consecrato eliam cum nostrse gratia. A conjunclum: ilaprocedas m conspectu Dei, et iotitis
.abundantia pallium pontificale, vidclicet olficii ple- Israel; hujusmodi gregi convnvissopraibeas exemp!a,
nitudincm, ex apostoiicse sedis benignilate contuli- ut videanl opeT.a tua bona, et glorificenl Patreni
mus.Quo inlra ecclesiam ad sacra missarum solepMiia luunv qui in ccelis est; sit in iingua serm.o, sil cpeli
iiti debebit, diebus illis qui in vestrae ecclesioepri- fervor in animo : crediluni libi agrum Dpminicum
vilegiis distingtiunliir. llunc jgitur sub litterarum exerce dum licel, scmina in liihore : dum lempus
nostrarum prosecutione ad EcclesiiEveslrse regimen esl bonum faciendp non delicias; letiiporeeiiini siio
dirigenles plena Iiortamur affectione diligi, plena metes, non deficiendo vigilariter. Ilaque lerrcna
liumilitate venerari. Confidimus enim magnunv, Deo negotia relinquendo cceleslibus anbela, quse retro
auctore, utilitatis frttctum per ejus doclrinam et pro- sunt obliviscens, in ea quse ante sunt-ierrietipsum
videnliam vobis omnibus profuturuin. exlende; mens tua in sa.culaii veritatenon diffluai,
CCXVIII. sed tota in unum currat atque confluat fiivem,queuj
Confiftnalio juritim omnium Ecclesiw Sauillatinm. mira suavitateDavid respexerat, cum dicebat: JJnam
(Anno 1125, April. 2.) pelii a Doni.no, hanc requiram ulinhabHem in domo
[COQ.UEI.INES, Bullar.. amp. Collect., lom.X;. j, 18i.] Domini omnibus diebits vitce mem. Sancta Trinitas
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene- "B Iraternitatem luani suse glorise protectione circum-
rabili fralri PETROarcbiepiscopo, a nobis de Squilla- det, et ad finem, qui non Dnitur, pervenire coneedat.
lina Ecclesia in Panormilaiiam tfanslalo, ejusque Si qua vero in fultirum ecclesiastica ssecularisve
successoribus canonice instiiuendis, in perpeluum. persona, hanc noslrse constitutionis paginam sciens,
Justis votis assensum praebere, juslisque pelilio- contra eain venire lentaverit, secundo tertiove
nibus aures accominodare nos convenil, qui, licet commonita, si non salisfactioae congrua emendave-
indigni, jtistitia. euslodes atque praecones in cxcelsa rit, potestatis honorisque sui dignitate careat, ream-
aposlolorum principum Petri el Pauli specula posili, quc se divino judicio exislere de perpetrata iniquitate
Doniino disponenle, conspicimur. Tuis igitur, fraier cognoscat, et a sacratissimo corpore ae sanguine
in Chrislo charissime Petre archiepiscope, juslis Dei el Redemptoris noslri Jesu Chiisti aliena fial,
pelilionibus annuenles , sanctam Panormitanain Ec- atque in extremo examine districloe uliioni subja-
clesiam, cui auctore Domino per nos insiitutus ceat. Ctinctis autem eidem Ecclesioejusta servanli-
praesides, auctoritate sedis aposloliea- communimus; bus, sil pax Domini noslri Jesu Chrisli, qualeniis et
slatuimus enim ut Paiiormum, Misiliininum, Cor- hic fructum bonae actionis percipiant, et apud di-
iielianum, Bicaris, Therme cuin pertineiiiiis suis, et _ strictum judicem praemia oelernse pacis inveniant.
possessiones, et coioni, decimae, el episcopalia jura Amen, amen, amen.
jpsius parochioe, nec non et oinnia quoeterrae prin- Ego Calixtus catholicae Ecclesiae episcopus.
cipes, ct alii fideles viri de jure suo eidem Ecclesise Dalum Lalerani per manunv Hugonis sancioe Ro-
contulerunt, et quse ipsi Ecclesise jure antiquo per- manseEccIesisesubdiaconi cardinalis.iv Nonas Apri-
linere videulur, quieta et libera, in lua tuoruinque lis, indiclione prima, Incarnalionis Dominica. anno
successorum ditione aucloritatis nostrae asserlione 1125, ponlificatus autem domni Calixti II papse
pcrmaneanl; oiunem quoque libertatem, quae a prae- anno v.
decessoribusrioslris,'sanctoe memorioeAlexar.dro II, CCXIX.
Gregorio VII et Paschale 11RomanaeEcclesiaeponti- Ad Antoninm abbalem Senonensem.
.icibus prsedecessoribus luis Panormilanis archi- (Anno 1125,April. 2.)
episcopis Nicodemoel Alcherio, et per eos Panormi- [Gall. Chrisl. XIII, instr. .88.]
janae Ecclesiee concessa dignoscittir, nos quoque CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
aucloritate apostolica danvus tibi et per industriam in Chrislo filio ANTONIO abbaii monasterii Senonensis
tuam Ecclesiaa ipsi concedimus, et decreti hujus quod in Tullensi parochiasitum est.
pagina confirmamus. Pallii quoque usunv, qui ante-DD Tuis igitur, fili in Chrislo charissime Anloni- ab-
cessoribus tuis anostiis anieeessoribuseslcoiicessus, bas, juslis petiiionibus aniiuenles statuinius, etc, ut
dileclioni tuse concedimus; quo videlieetuti debetis illibata permaneant, in quibus boecpropriisvisasunt
diebus illisqui in Ecclesisetuse privilegiis dislinguun- vocabulis exprimenda :ecclesiam Vipodicellse, elc.,
jur. Cujus induinenti honor quoniam modesla acluunv ecclesiam de Plania, ecelesiain S. Joannis, ecclesiam S.
vivaciiate servandus est, horlamur, ut ei nioruni Maurici Senonensis, etc, ecciesiam de Stopax.eccle-
luorunv ornamenta conveniant, quatenus auctore siam episcopi Villae, eeclesiam Danuebrii, etc. Sane
Deo recte utrobiqub possis esse conspicuus. Quam- advocatum loci veslri quicunque perMetensem episco-
obrem, charissime frater, quoniam pasloralis cura. pum conslituius fueril, etc, delegato advocatis be-
«onstringit officiunv,diligefratres,ipsi quoque adver- neficio conleniufn esse praecipimus, etc.; cunclis
sarii propter mandaium Doniinicum luo circa le co- aulem eidem !oco justa servantibus sit pax Domini
puleulur affectu, pacem sequere cum omnibus : nostri Jesu Christi, et apud distrietumjudicemprse-
sancliinoniam, siue qua nemo videbit Deum: piis va- mia selern_epacis inveniant. Atnen, amen, amen.
ces operibus : virlutibus polleas; fulgeal in pectore Dalum Laterani per manum llugonis sancloe Rp-
tuo ratioivaie judicii cunv superhumeralis aclioco inanse Ecclesisc subd. card., iv Non. Apriljs, indict.
 ,_Sl EPISTOL^G ET PRIVILEGIA. 1282
_, Incarnatiouis Domiuicsean. 1125, pontificalus au-- A Romam, saluiem e. aposiolicam benediclibnem.
leni domini Calixti il papseanno v. Religiosis desidcriis digniim est facilem prsebere
CCXX. couscnsum, ut fidclis devotio celerem sortiatur
Ilcnriciis siquidem comes Pergamensis ciim
Ad Oltonem Bambergensemepiscopum, Pomerano- eflecliim.
rtim aposiolum. —l)e privilegiis Bambergensi Ec-; lotius populi Crcineiisis suffiagio, et conniventia pro
clesimconcessis. aiiimarum suartim saliile in prsedio possessionis SDOB
(Ahno 1125, Apri). 5.) cellanv in honore beali Benedicti devotioue et re-
[MANSI, Concil., XXI, 195."1, verentia obtulerunt. Hancvidelicet cellam venerabilis
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene- frater noster Rogerius tiinc Voliterrcnsis episcopus,
rabili fralri OTTONIBambergensi episcopo, salutem ejnsdem Henrici comitis filins, pro patris sui, ct
cl aposlolicam benedictionem. Creniensis populi dcsidci io et rogalu jamdudum stib
Bonis fratrunv noslrorum sludiis non solum fave- ttitelanvscdis apostolicae, sicut el cictefa Casinehsis
rc, sed ad ea ipsorum eliam debemus aninios inci- moiiasterii meuibra suscipi postulavit.
tare. Tuis ergo, charissime et venerabilis frater Nos igilur tam illorum, quam tuis, dilecte fili
Olto Banvbergensisepiscope, supplicationibusiiicli- Viviane ejnsdem loei prseposito,pe_„tionibiisannuen--
uaii, monasleria qtiae ipse propriis sun.ptibus ex- B tes pi'0 sanctissimi Patris nostri Benedicti rcverentia
siruxisii,etBambergensi ecclesioeconferens, aposto- et filii nostri Odcrisii abbatis dilectione, ad cnjns
Jicoesedis roborari niiiniinine qu&sivisii, in B. Petri curam ex Casincnsis coenobii jiwe locus idem perti-
ejusque Roirianae Ecclesise protectione suscipinvus net, cellam ipsariipcr decreti praesentis paginam sub
conira pravorum lioniinum nequiliam defensanda. apostolicse sedis tutclam, proteclionemque suscipi-
Siatuimus ergo ut possessiones, prsedia et bona riiiis. Statuimus efgo ut cella eadenv qiiieta seinpcr
omnia, quse cl fralernitas tua eisdem monasteriis etliberain Casinensis nioiiasterii possessione et
divini anioris inluilu conlulil, quseque aliorum fide- unitate pernianeat, nec ulii Griininopersonae liceat
liuinjusla oblalione concessa sunt, aul in futurum eam Casinensi monaslerii jure dominioque stiblra-
juste legaliterve acquiri vel offerri contigeril, firma Lere, aul separare. Qua.cUnqiie vero pfaedia, quae-
eis et illibata Doinino auctore permaneant. Ordiiia- cunque possessiones, a supradicto cohiite Henfico, e't
tiones sanc abbalum vel monachorum suorunTa a Cremensibus, vcl aliis fidelibus viris eiderii loco
calholicis episcopis dicecesanis accipianl. Rerum ad fralrtim susientaiioiiem collala sunt, vel in fulii-
vero.ipsorum monasleriorum curani et adminislra- rum Iargienie Donvino conferentur, firma vobis in
lionem in luo luorumque successorum arbilrio el perpetuum, quieia, et iifiegra conserventur. Qua.
potesialo remanere censemus. Nulli ilaque honvi- vitlelicet posscssioneshabentur in Crehvonensi terri-
iiiim facultas sil eadem monasleria perturbare, aut torio in villa Heire, in Rivi Zinga, in Veilale, in
eorum possessiones auferre, vel ablatas reiinere, Mozanica, in Vauri, et in Josano, et in BotelianO.
niinuere, vel (emerariis faiigaiionibus vexare; sed Decernimiis itaque ul nulli omnino hominum liceat
oirinia integra conservenlur eorum, pro quorum idein mohasieriuivv temere pertiirbare, aut ejus
susienlalioneei gubernatiorie concessa suul, usibsis possessiones aufcrre, vel ablatas retinere, minuere»
(liiinimodis profutura.Siqua igiiur ecclesiastica saa- vel temerariis vexationibus fatigare, sed oninia
cularisve persona, banc nostrse constilulionis pagi- integra conserventur eorum pro quoium sustenta-
nam sciens, conlra eanv lenvere venire tentaverit, tione ac gubernalione concessa sunt usibus omni-
sccundo tertiove commouila, si non satisfactione nvodis profutura. Ordinaliones monaclioruni qui jfd
congrua emendaveiii, polestatis honorisque sui sacros ordines fuerint pronvovendi, seu clericoriihi
digriilate careat, reamque se divino judicio existere monasterio pcftihenlium a quo malueritis catbolico
de perpetraia iniquiiale coguoscal, et a sacratissi- episcopo accipietis, qui aposlolicoe sedis fulius au- .
mo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris cloritate postulatur indulgeai. Si qua igitur in ftitu-
Jesu Chrisii aliena fial, alque in extremo examine _ rurri ecClesiastica ssecularisve persona, hanc nostrre
dislrictrc ultioni subjaeeat. Cunclis atueni eisdem nvo- conslitutionis paginam sciens, contra eam temefe
iiasteriisjusta servantibus sit pax Domini nostri Jesu venire tenlaveril, honoris et officii sui periculurii
Christi, qualenus et hic fiuctum bonae actionis patiatur, aut excommunicationis ultione ])leclaluf,
percipiant, et apuddistrictum jndicenv praeriviaoeler- nisi proesumpliGr.cmsuam digna salisfactione cor- .
n;e pacis invcniant. rexerit. Quicunque vero doniiim ipsain, et in ca
Scripia per inanuni Gervasii scriniarii rcgiona- Domino servientes fovere, suisque rebus honbrare
rii et notafii sacri palatii. curaverii; omnipotenlis Dei et apostolorum ejus
CCXXI. graliam consequatur. Amen, amen, ainen.
Ego Calixtus catbolicseEcclesise episcopus.
Priuilegittm pro monasterio S. Benedicli Cremetisis. Datum Laierani per maniis Iiugonis sanctaeRo-
(Anno 1123, April. 5.) manae Ecclesia. subdiaconi, tcrtio Nonas Aprilis,
[GATTULA,/.....Casin., 1,286'.] indictione prima, IncarnaiionisDominicseanno 1123,
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclo pontificalus autem Calixii II papoequiiito.
IHioVIVIANO prxposiio ecclcsi;eBeati Benedicli aptid
i283 ' CALIXTI 11PAP^ , 128*
CCXXIL A vaque persona ulltim dislricltim iii aliquibus locis
Parttienonein S. Saivaloris el S. Jttlim Brixieusem ipsius monaslerii judicare, seu aliquod placilum,
litendum snscipit ejusaae possessionesac privilegia absque liceiitia abbatissse, i>abere pra?sumal; aul
confirmat. rcs monasterii qiiovismodo alicnare, vel ibi mole-
(Anno 1125, April. 5.) stiam inferre, aut fodrum, vel mansion.vticiim, seu
Bullar. Casin., II, 457.]
[MARGMUNI, ripaticnm, aul paralas, sive aliquas fuiicliones exi-
CAI.IXTUS episeopns, servus servorum Dei, dilectsa geie. Decimas prselerea et primiiias laborurn veslrO-
in Christo fiUa. ERMINGARD^ abbatissa. nvonasterii rmn, cl disiriclum servorum, et Iiberorum, ad ve-
Domini Salvatoris nostri, el S. Juliae virginis et slruin ccenobitim periinenlium confirmamus. Chri-
uiarlyris, quod Novtini dicilur, et in civilale Brixia sma, oleum sanciu.m, consecraliones aliarium sive
situni est, ejusque sororibus larii presenlibus quam basilicarum, ordinaiiones abbaiissae, vel monacha-
futuris in perpetuuni. ruin sive casleforum clericorir.n, qui ad sacros fue-
Qnre a proedecessoribus nostris ccclcsiasiica. ulili- rint ordines pronvovendi, seu quidquid ad,sacrmn
lalis prospeciustaltita sunt, finna dcbent perpetui-
mysleritim perlinei, a quibiiscunque calbolicis pr_D-
late servari; ea propter petitiones luas, charissima sulibus ftierint postulala, gralis concedimus, ct
in Chrislo lilia, non immcrilo arinuenduin censtii- "B
absque reprehensioiie tribuenda, sieut Anselperga
iiius, ul Braltu Julioeindnasterium, cui,Deoauctore, abbatissa ejusdem inonasterii, aPauIo beatoe
priiiva
proesides, qtiod .idcliccl ab Ansa regina intra civi- memorise, apostolicse sedis ponlilice, pro fragilitate
lalem Brixianam conslriiclum esl, aposiolicae sedis feiniiiei sexus obiinuil. Si
qua igilur in futurum
privilegio muniremus. ^er prsesenlis igilur scripti ecolesiasiica saecularisve persona, banc nostraecon-
paginani consliiuiiniis, ut idem monasierium sub stiluiionis paginam sciens, contra cam lemere yenire
aposlolicse sedis proteclione, el regia derensione tenlaverit, sectindo lerliove commoniia, si non
submissum, nullius iinquam alierius jurisdictionibus saiisfaelione congrua einendaverit, polestalis bono-
submiilalur; adco ut quisquanv sacerdoluui, nisi ab risque suidignitale careal, reamque sc divino judicio
ipsius loci abbatissa fueril invilalus, nec niissarum existeredeperpetrata iniquitale cognoscat, etasacra-
ibisolemnia celebrare praesumat. Possessionesaiitein tissimo corpore ac sanguine Dei et Domini Redem-
ipsius loci, quoe ab eadein Ansa regina, et snccesso- ploris noslri Jesu Cbristi aliena fiat, atque in extre-
ribiis suis imperalorjbus, vcl ab aliis fidelibus lega- mo examine districloe ullioni
subjaceal. Cunctis
liler concessie suni, libi, luisque sororibus et his, autem eidem loco justa servanlibus sit pax Domini
quoepost vos in cadem religione successerint, con- „ nostri Jesu Chrisli, quaienus el hic ffuclunv bonoe
lirnianius : curtes, scilicet, Sermionem Ceruanicam, C actionis
percipiant, et apud disiricltim jiidicenv prae-
Nuvelariam, Berciagum, Barbadam, Alfianum, Cal- mia seternse pacis inveniaiit. Amen, amen, anien.
vatoiiein, Ciconiariam, Miliarinam, Sermidam, nec- Ego Calixtus calbolicoeEcclesiic episcopus SS.
non Cosenagum novum. Monticellum, cum omnibus Datum Lalerani, per rnanunv Hngoiiis saticlse Ro-
basilicis cidem monaslerio perlinenlibus, scilicel in nvanse Ecclesioe subdiaconi. m Non. Aprflis, indi-
Scrniionc una, in Nuvelaria una, in Berciago duae, ctione i, lncarnationis Dominicaeanno 1125, ponli-
in Barbada una, in Alfiauo una, in Calvalone tluse, licatus autem domni Calixti II papse anrio v.
jn Ciconaria una, in Meliarinauna, seu etiamcurtes,
CCXXIII.
villas, caslclla,Ijasilicas, et omnia eidem monasterio
portiiiculia; qusecunqiie praeierca in fiilunim, lar- Privileghtm pro ecclesia S. Deodali.
giente Deo, jusle atqtie canonice poteritis adipisci, (Anno 1125, April. 5.)
firma libi et cidem moriasterio, illibataqueperma- [Ilisl de 1'Eglise de Sainl-Die, p. 577.] .
iieanl, Dcccrnimus ergo ut nnlli oinnino honiinuni CALIXTUSepiscopns, servus servoriim Dei, AL-
liccat idcnv monasierium temere perturbare, aut BERTOvenerabili prseposito Sancti Deodali, cseteris-
cjiis possessiones,auferre,' aul ablatas relincre, nii- r.
„ que fratribus, salu.lem etaposlolicam benediclionem.
miere, vel lemcrariis. vcxalionibtis fatigare, sed Venienies ad nos ccclesisevestroe canonici, dileclus
omnia inlegra conserventur earum, pro quariinv filius nosier Ilunaldtis, et Htigo vcsier scbolaslicus,
suslenlalioneac gubernalione conccssa sunl, usibus petierunl ul ecclesioe veslrse possessiones, jura sua,
omiiiniodis profutura. Obeunle te, vel aliqua ipsius dignitaies juxta quod in privilegiis vestris continen-
niohaslerii abbalissa, iiulla ibi qualibel subreplionis lur, tanv in bis quse a prEedecessoribus noslris Ro-
nslutia. prxponatur, nisi quani sorores comnvuni manse sedis prsesttlibus obtinuislis, quahv in liis quae
consensu, vel sorortim pars consilii sanioris, secun- ab aliis pontificibus, seu iinperatoribus, vel ducibus
dum Dei liinorein, et beali Benedicli Regulam ele- suscepisiis, nos quoque nostra aucioritate firmare-
gcrint. Sane abbalissa ipsius loci liccnliam habeat mus. Eorunv itaque petitioni, quae jusla videbatur,
ad honorem Dei, ecdesias consirucndi, niercalum et clementer annueivies, vobis vestraeque in perpetuum
caslella in lefris ad praefaltim moiiaslerium perti- confirmamus Ecclesiae, quidquid in privilegicprse-
neiitibus,ubicunqiie voluerit, pro ulililale mona- decessoris beatse niemorise Leonis papae firmaluin
sicrii consiruendi. Nnllus etiam episcopus, dux, est. Praeterea liominalim ecclesiam Saneii Remigit
marchio, comes, vicecomcs, vcl aliqna magna par- in moule jiixla quod venerabjlis frater Riquinus
 1285 EPISTOL.« ET PRIViLEGIA. 1286
Tullensis episeopus scriplo et sigillo sno vobis con-n-A el libera conservari, ut nulli eeelesiaslica. ssecula-
firmavit. Necnon etiam tenorem ecclesiarum ve- e- rive personoe facullas sil ea vobis aiiferre, vel atssu
slrarum, quas in episcopalu Basiliensi habelis, sicut ut temerario niolesiiain irrogare.Si quis auleni, deereli
ad nostra usque lempora lenuislis, cl a Rodulpho 10 nosiri hujtis lenore .cognilo, tenvere, quod absil!
beaise memoria. Basiliensi episcopo scriplo, et si- i- conlraire lenlaveril, bonoris et oflicii periculum
gillo suo confirinaluin suscepistis. Vidclicel ul in patialur, aut exconvmuiiicalionjs iillione pleciatur,
quarlo anno ecclesia de Uiigrcrslieini pro decimis is nisi praesumplionem suanv digna satisfaciione cor-
•qnadraginta solidos Basiliensis monelse, et capella la rexeril.
-de Millegvibrequinque solidos, et illa de Vuegvibre re Ego Calixlus catbolicaeEcclesise episcopus.
simililer quinque persolvat. Eisdemque ecclesiis is . Dalum Lalerani per maiviim Hugonis sanctse Ro-
supradictis vidoalis, sacerdoles in eis pro voluntate te manse Ecclesieesubdiaconi, Nonis Aprilis, indietione
praepositi, alqtie fratrum veslroeecclesise ponantur. r. pritna, Incarnationis Dominicaeanno iiiillesinio cen-
Quaecunque eliam in poslerum concessicne princi- i- lesimo vicesimo lerlio, ponlificatus aulem domni
pum, seu liberalitale ponlificum, aul oblatione fide-3- Calixti II papae quinio,
litim, ecciesiaevestrse eanonice accesserinl, auclori- i_ CCXXVI.
tate sedis apostolicoerala et inconcussa vobis per- !- B Ad canouicos
Bisuntinos S. Joannis. — Compnnit
manere deccrnimus. Si quis igilur, decreli Iiujus IS coniroversias inter ecctesias S. Joannis et S. Ste-
lenorecognito, lemere, quodabsit! conlraire tenla- t- pliani. Jttbel ul privilegium ecclesim S. Slephani
verit, honoris et officii sui periculum palialnr, aut j_ concessum a Paschali papa reddatur.
excommunicationis ultione pleclatur, nisi pra.^sum- i- (Anno 1125, April. 6.)
plionem suam digna salisfactione correxerit. [MANSI, Concil., XXI, 202.]
Ego Calixlus catholica. Ecclesioe episcopus. CALIXTUS episcopus, servusservorttm Dei, dileclis
Catum Laierani per manum Hugonis sanctae Ro- '" filiis B. Joannis
evangclisioe canonicis, saluiem et
TiianaeEcclesiae subdiaconi, III Non. Aprilis, indict.E' apostolicam benedictionem.
i, Incarnat. Dominicae anno 1125, pontificalus au- Discordiam quee inler vos, et canonicos sancti
tem domni Calixti II papte anno v. Slephani, longo jam tempore perduravit, a nobis in
CCXXIV. fratrum nostroriirii episcoporum el cardi-
* Monasterio S. Gisleni asserit allaria nonnulla a praesenlia
nalium, tali noverilis fine conclusani, ut videlicet
Burcardo, episcopp Cameracensi, concessa.
in vigiliis feslivitalis Inventionls corporis S. Ste-
(Anno 1125, April. 4.) „' pbani,advesperas, canonici S. Joannis ad ecclesiam
JVide REIFFENDERG, Monum. t. VIII, p. 548.] i
B. Stepbani cum processione perganl, el in crastino
ccxxv.
Bulla pro Alberone archidiacono el thesaurario Me- ejusdem inventionis, unum moditim viui, el carneni
tensis ecclesiw Sancti Slephani. unius vaccse,vel quatuor Bisuntinsenioneta?.solidos,
a canonicis eccleslse Ioci accipiant. Clerici etiam
(Anno 1125, April. 5.)
[MEURISSE, Hist. de Melz, p. .414.] S. Slcphani, in vigiliis S. Joannis anle portamLali-
CALIXTUS „ nam, ad vesperas, ad Sanclum Joannem venianl.
episcopus, servus servorum Dei, dileclo
filio ALBERONI archidiacono et thesaurario Sancli,: Decanus vero Sancti Stephani hominiunv semper
Siephani Metensis ecclesise, salutem el aposlolicam n archiepiscopo faciat, et per maniim ejus archidia-
Ivenediclionem. conaium de Dola et Amos perpetuo jure oblineat.
Qusea fratribus noslris beneficia ecclesiis collala Candelse elianv, qua? in exteris claustri domibus,
siin.t, nos auctore Deo debemus integra servare. canonicis S. Joannis a canonicis S. Stephani anti-
IdCirco altari noslrseecclesise Sancii Slephani bene- quilus proebebanlur, nisi per quadraginta continuos
ficia, quoe a religiosis episcopis in ejus dote collala.. dies post Inventioneui, et alios quadraginta dies
suiit, confirmamus. In quibus nominatim exprimimus. posl dedicalionem altaris B. Stephani, alio tenipore
eccleslam de Guapeio cum lota ipsa curte, et cumu ]n non solvantur. Et ccra, quse miitebatur vindcmiis
omnibns appendiciis ipsius curlis, scilicet maivsis, Lausannensispagi, deinceps non solvalur. Sexatileni
terris, culliset incullis, pralis, pascuis, nemorilius, brae cerse, in Sabbato sanclo Paschae, S. Joannis
silvis, censibus, fonlibus, rivis el eorum decursibus5 tliesaurario persolvanlur, el in Purificalione sanclae
e Marise, singulis canonicis Sancii Joannis, qui ad
el mundilionibus, catnpis, vineis elianv illis quse sitae
stinl in terrilorio villsequse dicilur Lauriacum, cunv y processionem venerinl, cerei singuli tribiianlur. Et
inlegro banno, sicul libereet absolute, ac nullo re- etianvcandelse solito more ad cellaiium, dum vinum
fragante, ad usum ibesaurariiprincipalis el aliorum. canonicorum commune fuerit, singulis noclibus
subcusioduriv concessa sunt et ab antecessoribus_ persolvantur. Caeteric etiam consuetudines, lam a
tuis possessa. Qua.cunqtie praeterea boua, et quoe- clericis S. Joannis, tpiam a clericis S. Stephani, in
cunque possessioncs lam in ecclesiis quam in lerriss spiritualibus, et in lernporalibus, irrefragabililer
ciillis et uicultis, vineis, pralis, silvis, mancipiis,, observentur. Privilegium sane, quod a dominonostro
censibus, reddiiibus infra civitatem Metensem vel1 sanctsememoriaePasclialipapade'nvaternitaiefactuni
extra eitlem allari pertinenl ad.tuos et suecessorumv est, canonici Sancti Siephani Anserico Bisuntino
tuorum tliesaurarionini usus, ila quieia decernimus,, archiepiscopo, vel Lausannensi episcopo feddanl,
1287 CALIXTl II PAP__1 1288
usque ad proximas apostolorunv Peln el Pauli A vavii. Qiiod lamen postmodum eamdem Pisanorum
o.iavas. Si quis evgo contra hoc niaiidaiiun iiosiruin, ei Jaiiueiisium penurbaiionem prospiciens annulla-
'vel privilcgium reiinere, vel paccin hanc infringere vii.
attentaverit, lanqua.ii rcus, et sacrilegus, et pacis Nos cliam, qui eorum loeo, imo B. Petri, licet
ecclesfaslicse perturbator, excomniuiiicationi subja- indigni, successinuis, de iillramontanis panibus ad
ceat, el in locis quibus fueril, q'»andiu ibi perman- tliijein accclcrantes, Pisas devenimus, ubi eorum-
serit, divina non celebrentur officia, qiiousqiie ad dcm prsederessorum nostrorum Urbani, et Gelasii
ejusdem pacis redeat unilatem.Qiii vero conservator vesiigia snbsecnii, ejusdem populi precibus ac
exstileril, omnipoleniis Dei, el apostolorum ejus devotione dcyicli, camdenv innovavimus concessio-
Peiri ct Pauli benediciioncm ct graliam conscquatur. ne.n. Cnm vero ad Urbem per Dei graliam venisse-
Amcn. BVIIS de faclo non cleri, et populi commo-
Ego Calixtus catholicse Ecclesioe episcopus, sub- tionenv invcnimus, eo quod in concessione illa, quae
srripsi. exlra Urbem, el cum paueis facta ftieral, Romana
Datiim Lalerani, per manunv llugonis sanctse Ecclesia diminuiionem patiebatur, el lotitis discor-
Romanse Ecclesise subdiaconi, vm Idus Apri!:s, in- " di;e, ut dictum esi, ministrare fomitem videbatur.
diciione 1, liicarnatiouis Doniiniea. anno 1125, pon- " Nos ilaque postmullam et diiitinamdeliberaiioneni,
tificalus autem domui Calixli II anno quirilo. communicalo consilio cuni frairibus noslris episco-
CCXXVII. pis, et cardinalibus, alque nobilibus Romanorum,
EcCiesia!1'isanw de consecratione episcoporumCor- nec non multa cleri el populi niultiiudine, easdem
sicanorum prhilegintn teslatur ultimo concilii evacuavimiis concessiones, el vobis, ac succcssori-
Laterctneiisisdie ctdmiialum esse. bus vesliis apostolicae sedis privilegio antequam
(Anno 1125, April. 6.) resliluimus liberlatem, et fralrenv nostrum Sago-
[MANSI, ConciL, XXI, 290.] nem, episcopum nostris tanqtiani B. Pelri manibus
CAI.IXTUS episcopus, servus servorunv Dei, di- consecravimus, quoe landem scripla ab aposlolica
lcclis ffalribiis el coepiscopis per insulam Cor- sede utrique parli collata in praesentia Pisanoruin
sicae constituiis eorumque successoribus in perpe- et Januensium, quos pro ejusdem negolii dcfinilione
tiiiiiu ad concilium vocaveramus, coram unvversis archi-
Quot mulaliones, quol scripta intcr se diversa de episcopis, episcopis, abbalibus, ac reliqua deri et
vcstris facla sint consecraiioiiibus lola jam pene populi mullitudine fecimus recilare, et factum no-
cognovit Europa. Unde peccaiis exisleniibus, multa ^_ strunv de qno nulli hioiialiuin judicarc concessuni
scandala, mullaecoedes et rapinse, mulia eliam ho- est, fratruni rioslrorum consilio et judicio connai-
micidia alque perjuria provcncruiit. Quamobrern simus finiendum. Ex quibus eiecli sunl judices, qui
Romana Ecclesia levitatis el iiiconstantise a com- omni videbanlur suspicione carere : quorum no-
pluribus arguebatur, eo quod ipsa discordioe lnijus niina stinl baec: Palriaicha Venelicus , Viennensis,
seniinarium, el occasio videbatur. Nos ilaque in Ravennat. Capuanus, Salernitanus, Narbonensis,
prsetcriio, quod niipercclebravimusLalcrani, conci- Sypontiiuis, Paiiormilanus , Barensis , Neapoli-
l;o, toiius negolii bujus seriem coram uiiiversis fra- tanus , Tarraconensis, Senonensis, Burdegalensis
tribus qui nobisciiiii aderant, exposuimus, videlicet archiepiscopi, cpiscopi Yivariensis, Trojanus, Ma-
qnoiiiam felicis memoriae praedecessor noster papa golanensis, Aslensis, et alii complures, qui in
Ufbantis necessitale quadam compulsus Corsicano- parlem Lateranensis palatii secedentes, el causam
rum cpiscoporum consecrationcm per privilegiunv lolam ulrinque diligenlius indaganles, posl multam
stium anlislili Pisano concessil; qui lamen poslmo- dcliberaiioncm, el consilium communi assensu, et
tluiii, el Roinana'.Eclesiae scandalum penimcscens, jirivilegia super bocEccleskc Pisanoecollala cassari,
el. gravem iiilcr Pisanos et Januenses ortri discor- et ullimum, quod Corsicanus episcopus a uobis ad
iliarivVidens, concessioneni ipsam mulavil, et ante- D r aliorum corrcplionem, ct ad B. Petri palrimonium
ccssores vestros, sicut ivioris fueral, suis manibus recuperandiim faetunv fuerat, propriunv obtinere
censecravil. robur debere dixerunl
Tosl hunc, pise recordationis dominus papa Pa- Quod consilium venerabilis fraler nosler Walte-
schalis, quanquam in multas el gravissimas devc- rius Ravennas archiepiscopus vice judicum eleclo-
iiisset necessitales, uullis lanien precibns aut pro- rum, nobis, et reliquis fralribus recitavit, idem
inissionibus ad hoc induci poluil, ut prsediclas concilium asseverans vim obtinere judicii. Porro
Pisanis firmaret concessiones, sed pra.decessorum nos, quod a prsenominalis fratribus nostris delibe-
veslrorum consecraliones RonianoeEcclesiseconser- ratuni fueral, in novissiino concilii die coranv uni-
vavii. versa synodo reciiari praecipimus. Cumque ab om-
Cujtis successor papa Gelasius, niajori et graviori nibus arcbiepiscopis, episcopis , et abbalibus et
nseessilalc l.oma exire coaclus,iransnionlanaspar- reliqua cleri et populi mulliludine placere sibi fre-
ICS navigio adeundo, privilcgium idem, qnod a quentcr acclaiiiatum fuisset, nos cognila eoruin
dominp papa Urbano de consecialione vesira Ti- sententia, et cleri el populi Romani voluntate
sani» collatum fuerai, ctun Pisa^ vcnissel, reno- perspccla, sanctl Spiritus censura, el aucto-
 1289 EP1ST0L.E ET PRIVILEGIA. ISCO
fitale aposloiica, scripla de vestra consecralione5 A Ego G. G. diac. el card. SS. Scrgii et Bac-
Pisanse Ecclesioe collala, damnavimus, et quod av chi ss.
nobis de vestra liberiale staliilum fuerat, eademI Ego Joannes diac. S. Nicolai ad Carceres stibsc.
aucloriiale firmavimus, Pisanis perpeiutim superp Ego Uberlus diac. card. S. Marios in Via Lata
lioc silentium sub anathemalis vinculo impo- subse.
neniesi Ego Gregorius diac. card. S. Lucise seplem Solii
"Si qua igitur in fuluruni ecclesiaslica saeeula- subsc.
risve persona, hanc nostrae conslitutionis paginam, Ego Angclus diac. card. S. Marise in Doininica
sciens, contra eam lemere venire lenlaverit, se- subsc.
cundo terliove commonita , si non salisfactione, Ego Gregorius diac. card. S. Viliss.
congrua emendaverilj, polestalis lionorisque suiI Ego Matthoeus diac. card. S. Adriani subsc.
dignitale careal, reamque se divino jtidicio exislere, Dalum Lalerani per manum Guidonis Romanse
de perpetrala iniquilaie cognoscat, et a sacraiis- cuiise camerarii, vm Id. Aprilis, indicl. i, Incatnal.
simo corpore Dei et Domini Redemptoris nosltiI Dominicaj an. 1125, pontificalus autein D. Calix-
Jesu Chiisii aliena fiat, alque in extremo exauiine sli II papae an. v.
dislrictse uliioni subjaceal. Cunctis aulem eam ser- B ' CCXXVIII.
vantibns sit pax Domini nostri Jesu Christi, quaie- Adclesiai Pctrttm Segoviensemepiscopum. — Prisiina Ec-
niis et hic fruclum bona. aclionis percipiant, et apudI ejus, Saracenis ereplm,jura reslituil, pelente
t nepoie suo regc lllefouso. >
dislficlum judicem prsemia atlerna. pacis inveniant. (Amio 1125, April. 9.)
Ainen. [COLKENARES, Hisloria deSegovia, p. 110.]
Ego Calixtus catholicse Ecclesise episcopus. CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
Ego Roberttis card. lil. S. Eusebii subsc. filio PETROSegoviensi episcopo, ejusque successori-
Ego G. G. card. SS. Aposlolorunv subsc. bus instituendis canonice in perpetuum.
Ego Benediclus card. lit. S. Eudoxisess. Cuuclis sanciorum decrelales scienlibus liquet
Ego Anaslasius presb. lit. B. Clemenl. ss. quod Secoviensis Ecclesia magnaeolim nobilitatis et
Ego Joannes presb. card. lit. S. Csecilisess. potentise in partibus Ilispaniarum exsiilerit. Sed
Ego Tbeobaldus lit. Pamachii card. ss. peccatorum populi multitudine procreante, a Sar-
Ego Desiderius presb. card. lit. S. Praxe- racenis eademcivitas capta,et adnihilumCiiristianaj
dis ss. rcligionis illic liberlas reducta est, adeo ut per ire-
Ego G. G. presb. card. lil. Lucinse ss. ( ccnlos et eo amplitis aimos nulla illic viguerit Chri-
C
Ego Theobaldus presb. card. tit. S. Anasia- stiani pontificis dignitas. Nostris aulem temporibus
siae ss. divina populum stium respiciente misericordia, studio
Ego Joannes card. S. Chrys. inierfui, el ss. gloriosse memorise lldefonsi Secoviensis civilas reae-
Ego Petrus presb. card. lii. S. Marcelli ss. dificala et restitula est Chrisliana. re.iigioni. Igitur
Ego Crescentius Sabinensis episcopus. voltuitate et consensuunaniinicleriei plebisejusdem
Ego Petrus Portuensis episcopus subsc. civilatis, nenvocomprovincialium pontificum, ut sunt
Ego Vilal. Albanus episcopus subsc. lillerse pelitae, primuin illius urbis post lanta tem-
Ego PrEeneslinus episcopus subsc. pora prsesulemeligi diviux' placuit exammi majesla-
Ego .Egidius Tusculaiius episcopus ss. lis. Et nos ergo miserationi supernoegratise respon-
Ego Petrus card. presb. lit. S. Calixti ss. dentes, tum benevolentia Romanae Ecclesiae solita,
EgoCrescenlius card. presb. lil. SS. marl. Mar- el digna Secovicnsis Ecclesiae reverentia, tum cla-
celiini el Petri subsc. rissimi nepolis nostri regis lldefonsi precibus invi-
Ego Gherardus presb. card. S. Priscse et Aquilse lati.resiituereprislinajiiraEcclesiaetuoehacprivilcgii
subsc auctoritate volumus, et bona sua seu possessiones
Ego Sigizo presb. card. S. Sixli ss. " confirmamus. Statuimus ergo ut possessiones seu
Ego Deusdedit presb. card. lil. S. Laurentii in terminos, el bona onmia, quoeidein. episcopalus in
Damaso subsc. proesentipossidet, aut in fulurum, largiente Domino,
Ego Rosseniannas card. diac. S. Georgii ad Ve- juste et canonice poterit adipisci, Urma libi succes-
lum Aureum subsc. soribusqiie tuis et iilibata permaneant. In (juibus
Ego Comes diac. ,card. S. Marise in Aquiro haec propriis duxinviis nominibus adnotanda, videli-
subsc cet ha_reditatem de Petrone.usque ad semitam de
Ego G. G. diac. card. S. Angeli subsc. Collad Formoso, de Balbatome usque ad Manblela,
Ego Roinanus diac. card. S. Mariaa iu Porlicu de Monteillo usque ad vadum S.oto, Et infra hos ter-
subsc. minos, Coca, Iscar, Collar, Portellium, Pennam
EgoStephanus diac. card. S. MariieScboIa. Grseca. fidelem, Castrellum deLacer, Covas, Sacrarnenia,
subsc. Bebigure, Bernoie, Maderol, Fraxinum, Alcbiie,
Ego Jonalhas diac. card. SS. Cosmoeel Damiani Setempublica, Pedraca. Decernimus ergo ut ntilU
subsc. omnino lioniinum liceat idcm episcopium temere
' •
PATROL. GLXIII, fcl
__9i CAL1XTI.U-P.VP_E 1292"
peiturbare, autcjus possessionesauferre, ve! ablatass \j. eic. Nullus etiam episcppus bomincs in eodem nio-
retinere, minucre, vel lemerariis vexationibus fati- naslerio vel toia adjacenie villa degenles, aservitkv
gare. Proeterea de his omnibus lam villis, quam ett mouachorum dimoveat, etin expediiioiiem quamlibet
caslellis, janv praenomiiiatis, decimas.et oblationes5 vel cominuniam exire compeilat, etc. .
vivorunv ac defunctorum de toto episcopatu ecclesiai DatunvLalerani per nianum llugonis sanctse Ec-
S. Mariaehabeat etpossideal;nullique;cpiscoporuni l elesioeRomanre subdiaconi, m Idus Aprilis, indi-
ordinationes clericorum ejusdcm episcopatus, vel1 ctione i, iiicarnationis Dominicae anno inillesimo
consecrationes ecclesiarum sine proprii antistilis5 centesimo vicesimo terlio.
auctoritate liceat celebrare. Si quis igitur in fulurum1 ccxxx.
ecclesiaslica saecularisve persona, hanc nostrse con-
stitotionis paginain sciens, contraeam temere venirei Privitegium pro Ecclesia Papiensi.
lenlaverii, secundo tertiove commonita, si non satis- (Anno 1125, April. 15.)
factione congrua emendaverit, potestalis honorisque! [SrELTA,nistoria di Pavia, 1597,4°, p. 287.]
sui dignilatecareat,reamquesedivinojudicioexi.lere
de perpelrala iniqtiitate coguoscat, et a sacratissimo, CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, fratri
corpore ac sanguine Dei et Doniini Redempioiis B BERNARDO Papiensi episcopo, ejusque successoribus
nostri Jesu Christi aliena fiat, atqueinextremoexa- in perpetuum.
miiie dislricta. ultioni subjaceal. Cunctis autem eidem Justis votis assensum proebere, juslisque postula-
Ecclesiae.ura servantibus sit pax Domininostri Jesu tionibus atires accomiiiodarevnoscoiiveiiit, qui licet
Christi, qualenus ejusdem fruclus bonac actiouis indigni justilia. cusfodes atque.prsecones in excelsa
percipianl, et apud districlum jtidiccm prsemia apostolorum principum Petri et Pauli specula positi
seterna. pacis inveniant. Amen. Dominodisponentecoiispicimar.Eapropter,revereiice
FIRMAMENTUM ESTD0M1NUS TIMENTIBUS EU5I. in Christo frater et coepiscope Bernarde, precibtts
S. PETRUS. S.TAULUS. tuis clenvcntius annuentes, omueni vestras Ecclesise
CALIXTUS TAPASECUNDUS. dignitatemper prsedecessorum nostforunv privilegia,
Calixtus calbolicsftEcclesise cpiscopus. , velautlienlica scripta concessa nos quoque prsesenii
Dalae
Ego
Laterani pi-r livaiiusHugonissanctse RoinanoeEct-Ie- privilegii auctorilate firmamus, siqnidem fraterni-
sise subdiaconi, v Idus Apiilis, indictionc i, Incar- lalis tiioeinter, sacra missarum solemnia pallio uii,
cltain libi quanv successoribus tuis iu processiono
nalionis Dominicaeanno 1125, poniificatus autem
domini Calixti II papse anno v. ., Palmanim, et ferioe secundae posl Pascba equunv
^ albuni udone cooperlunv equilare, necnoii el crucem
CCXXIX. inter ambulandunv praeferre concedinvus. Monaste-
Ptivilegium pro Sancli Yicloris Massilicnsismonu- rium Saiicii Donali a Ticinen. [Leg. a B. Liulphredo]
sterio. quoiidam episcopo in Scoviila fundatum Jicet extra
(Anno 1125, Aprilli.) vestram dioeccsissita videantur, sicut hactenus habita
suiit cunv omnibus ad ipsa pertinenlibus in vestra
[Hist. cte Languedoc, U, pr., p. -424.] semper dilione aedisposilionebabeantur.Caeleforum
• CALIXTUS episeoptts, servus servorum Dei, dilecto etiam monasleriorum, qtise infra veslra. dicecesis
filio RADULPUO abbati venerabilis monasierii Sancti. fiiies snnt canonica disposilio, et abbatuni, qui in cis
Victoris Massiliensis, cjusque successoribus regula- sunt, vcl abbatissarum discussio, electio, et conse-
riter in perpetunnv. cratio vestro semper arbitrio conservetur; salvo in
' constituendis,
Oflicii noslri nos horiatur auctoritas, pro eccle- oiiinibus apostolicaesedis privilegip : qtios profeclo
siarum statu sollicitos esse, et quse recte statula sunt vel quorum presbyteros ad vestrum expediat venire
stabilire. Quaproptef,.diIecte in Chrislo lili Radutai concilium sane in monasleriis, aut capellis aliquibus
phe abbas, petitioni luae cleiiienter annuimus et S. r\ r> prasier matricem Ecclesiam baptismum generale
Salvatofis monasterium,in loco qui Quiriacus dicitur ficri petatur prohibemus, in qtiibus si qua forle
situtn, quod pradecessore tuo Ricardo, luncMassi- praecepta contra sacros canones elicila inveniri con-
liensi abbate, rogante, et D. antecessore nostro tigeril,-nostris.canonicis non proejudicet instilulis,
sanctoe memorise Urbano papa qui prsesens ibi ad- clericos, sanctinvoniales, viduas urbis vestrre, sine
erat, jubente, a quampluribus archiepiscopis el epi- vestra conscieniia nemo praesuinai in judicium tfa-
scopis vice ipsius domini dedicatum est, ct cumi here, aut vinveorum rebus inferre. Nec ccemeterio-
dmiilbus ecclesiis, terris, ct possessionibus ejus ila1 rum, quae intra vel extra civilatem sunl, curani
Jiberum etquietum, ac successoribus tuis, elper vos'< vobis, aut poleslatem subtiahere qna.Iibct persona
Massiliensi ccenobiopernvaneresancimus, siculipsumi praesumat, nec ullus uiiquain cujuscunque dignitatis
die Coiisecrationis suae, idem Richardus et fratres > aut polentise bomo quasi sub obientu bospitaliiaiis
•Massilienseslenuisse noscuntur : cui nimirum Qui-.. in luo venerabili episcopio, aut in domlbus sacer-
riacensi inonasterio dignitates omnes, el fibertates> dolum luortim, et omnium clericorum sine lua tuo-
omncs quas a principio fundalionis suoe obtinuit,, rumque successorum volunlate applicarelpf3_sumat,
nos per prseseniis privilegii paginam confirmamus, nec in rebus mobilibus aut immobilibus, sive perso-
 1295 EPISTOL.fi ET PRIVII.EGIA. 129.
nis cujuscunqtic coiidiiionis ad ves.lram Ecelesiam• A CCXXXH.
peuinenlibus, invasionem aut violentiam vobis' Monasterii S.
inviiis fieri, sine legali ratione permitlimtis. Deeer- Georgii Veiwti libertalem, privilcgia,
possessionesconfirmal, imposilomonuchis uureorum
iiimus ergo ut.nulli omnino hominum liceat eamdenvi duorum tribuio.annuo.
ecclesiam temere perlurbare, aut ejus possessiones i (Anno 1125, Maii 8.)
auferre, vel ablatas relinere, minuere, veltemerariis s [UGHELLI,ltalia sacra, V, 1204.]
vexationibus fatigare, sed omnino inlegra conser- CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclo
ventur eorum pro quorum suslentalione et guber- lilio TRIBUNO abbali nionasterii S. Georgii, quod-.iu.
natione coricessa sunl usibus omnimodis profulura. Venetiae pariibus situm esl, ejusque successoribu?
Ad majorem quoqueipsius Papiensis Ecclesiae digni- regiilariler subsliiuendis in perpeluum.
latein confirniantes, slattiimus, ut in synodali cele- Pise postulatio voluntaiis efieclu debel prosequenle
bralione conventuum, lam lu quam successores tui,, compleri, quatenus et devotionis sincerilas Iaudabi-
ad sinislrum Romani ponlificislatus primum sessio- liter eiiitescat, et utilitas poslulata vires indubitanler
jriis locunv perpetualiter habealis. Si qua igilur ini assumat. Quia igiiur dilectio tua, reverendissime. in
futurum ecclesiaslica ssecularisve persona, hanciio- Christo fili Tribune abbas, ad apostolicae sedis por-
' strae
constilutionis paginam sciens, contra eam ve- B fum confugiens ejus luilionem bumilitale debila re-
niretentaveril, secundolertiovecanonicecommonita, quisivit, nos supplicalionibus luis clementi beni-
si nonsatisfaclione congrua envendaverit, potestatis ; gnitateimpartimur assenstim, et B. Georgii monasle-
bonorisque sui dignitate careat, rearnque se divino rium, cui auctore Deo praasides, Ronianae Ecclesiaa
judicio existere de perpetrala iniquitate cognoscat, patrocihio cominiininvus. Per prsesenlem enim pri-
et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domi- vilegii paginam apostolica auctorilaie siatuimus, ut
ni Redemptoris nostri Jesu Ghrisli aliena fiat, atque locus idenvsub B. Petri tutela el protectione liber
iiiextrcmo exainine dislriclse ultionisubjaceal. Cun- in perpeluuin conservetur. Nec palriarcha,.nec epi-
lis aulem eidenv Ecclesioe jusla servanlibus sil pax scopus, nec persona quselibet ecclesiastica saeciila-
Domini nostri Jesu Christi, quatenus, el bic fruclum risve prsesuinal le vel successores tuos ad conciliuni
bonae aclionis percipianl, et apud disirictum judi- cogere, aut in vos vel monachos yestros excoiumu-
cem proeinia-eteriiss pacis invcniant. Amen, amen, nicalionis, seu elianv inlerdicti senteirtiauv promul-
'
anven. , gare, in monaslerio ipso quidquani praeter vesiraiu
Scriptuih per manum Gervasii scriniarii regiona- voluntatein slatuere, aut monachos veslros excom-
rii el notarii sacri palatii. municatos, sive ejectos, vel fugitivos absolvere, aut
"
Ego Calixtus cathoiicae Ecclesiae episcopus sub- suscipere; vel sine luo luorumque successorum
scripsi consensu ad ordines promovere. Porro universa quae-
EgoPetrus Portuensis episcopus consensi et sub- libet, quse aut in prsesenti legitime possidetis, aut ii.
scripsi. fulurum, largienie Deo.-jusle aique canonice poieri-
Ego Gregorius Sancti Angeli diaconus cardina- tis adipisci, firma libi tuisque successoribus ct
lis, etc. illibata permaneant. KuIIi ergo oranium Iiominum
Ego Roazanus diaconus cardinalis Sanctse Mariae liceat idem iiionasleriurii temeie perturbare, aut
in Porlicu, etc '
ejus possessiones auferre,' vel ablatas retinere, ini-
Ego Matthaeusdiaconus cardiualis Sancli Andriani. nuere, vel lemerariis vexationibus fatigare, scd om-
Ego G. G. presbylcr cardinalis tiiuli Lucinse inter- nia integra conserventur eorum, pro quorum sus-
fui et subscripsi. lentatione et gubernalione concessa sunt, usibus
Ego Jo. presbyier cardinalis tituli S. Grisogoni omniiviodisprofutura. Cbrisma,oleum sanctum.con-
interfui et subscripsi. secrationes altarium sive basilicarum, ordinationes
Ego Pelrus cardinalis presbyter liiuli Calixti monachorum, qui ad sacros fuerint ordines promo-
subscripsi. j) vendi, a dicecesano accipietis episcopo, siquideiit
Ego Gonvespresbyler cardinalis lituli S. Sabinse gratiam et coinmunionem aposiolicaesedis habuefit,
subscripsi. etiamsi ea gratis ac sine pravitale voluerit exhibere;
Datuin Lalerani per nvanum Hugonis S. Romaiia. alioquin pro eorumdem sacramenlorum suscepiione
Ecclesisesubdiaconi, xvn Kal. Maii, indiclione prima, catholicum quenv malueritis anlislitem adeatis,. qui
Incarnal. Dominicse 1125, pontificatus autem doinini apostolicae sedis fultus auctoritale, tiuod postulaiur.
Calixtill papoeannoquinlo. iridulgeat. Obeunte vero te nunc ejus loci abbate.
vel tuorum quolibet successorum, nullus libi quali-
CCXXXI.
bet astulia, vel violenlia praeponatur,
* AmedeoepiscopoMaurianensiprmposituram ecclesias nisi subreplionis
S. Mnrim Secusiensis ac de ipsa civilaie Secusia quem fratrescommuni consensu, vel fratraiii.
jus parocliiale concedit. . pars consiiii-sanioriS; secUndum Dei tiiuorcm,etB.
Benedicti Regujani;providerinl eligendum. Ad liidi-
(Anno 1125, April. 26.) cium auleri^lp^fceplse hujus a Romaiva Ecclesia li-
{Vida Bislorim patrim Monum., Chart. I, p. 751,
Aug. Taurin., Ifc36,.j bertatis, aufebs duos quotannis Laleranensi palatio
persplvetis."Si quis igitur in futurnm patriarcha,
1295 CALIXTI II PAP.E 1296
arcliiepiscopiis vel episcopus, aut ecclesiaslica qnse- A ctse ultioni subjaccat.Cunctisantem eidem locojusia
libelsoccularisve persona, hanc nostroeconsliiiitionisi servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, qua-
pagiiiamsciens, conlracam temere veniretentaverit, lenus el liic fructum bonoe actionis percipiant, et
secundo lertiove commonita, si non satisfaciionei apud districtum judicem praunia oeternsepacis inve-
congrua emendaverit, potestatis honprisve sui digni- niant. Amcii.
lale careat, reamqtie se divino judicio_c_is:ere dei Data Laterani per manum Aimerici saactse Ri«-
perpelrala cognoscal iniquitale, et a sacralissimoi manse Eeclesioe cardinalis et cancellarii, Idibus
corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris no- Maii,indictione priaia, IncarnatioiiisDominicae 1125,
stri Jesu Chrisli aliena fiat, atqiie in exlremo exa- ponlificatus domni Calixli II papoe v.
mine districloe uliioni subjaceal. Cunctis aute.m ccxxxiv.
eidem loco justa servantibus sit pax Doinini iiosiri Monaslerii Oinnium SanclorumBarensis
possessiones,
Jesu Cbristi, qiiaienus et hic fruclum bpnse aclionis; tiberlalem, privilegia confirmat.
percipianl, et apud dislriclum jndicem prseiniaseier- (Aiino 1125, Sepl. 12.)
iiaj pacis inveniant. Ainen, ainen, amen. [UGUELLI, Italia sacra, VII, 618.]
Ego Calixlus calhoUca.Ecclesise episcopus. CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclo
Dalum Laterani per manum Aimerici sancloe Ro-•B * filio MELOabbati venerabili monasterii, quod Oinnium
nianse Eeclesise diac. card. etcaucell. vin ldus Mali,, Sanclorum dicitur in Ioco Cuti in Barensi suburbio,
Indicl i, lncarn. Dom. anno 1125, ponlificatusaulem i ejusque' successoribus regulariter substituendis in
D. Calixti II PP. anno v. perpetuiim.
CCXXXIII. Sicut injtista poscentibus nulliisesltribuenduseffe-
sic Iegitinia desiderantitim non est differenda
Monasleritim S. Marim Gtasloniensts dicscesis sub ctus,
proteciione setlis apostolicm recipilur, eique bona, petitio, Quamobrenv, dilecle in Clirislo fiii Mcleab-
omnia el dontitionesconfirmaniur. bas, Onniiuin Sanctoruin monasierium, cui Deo ao-
(Annoll25, Maii 15.) ctore prsesidcs, apostolicxsedisauctoritatemunimus,
[COCQUELI.NES, bullarum Collecl.,\l, 187.] omues siquideuvquietis el liberlatis pr.ovisioiics,quas
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dileclis-- bonx rccordalionis Ursus, et Elias Barensis Ecclesise
simo filio SIGEFRIDO PELOCHINO, salutem ct aposloli- praesttles eidenv monasterio cqntulerant, et doininus
cam benediciionem. prsedecessor noster sanctae mem. Pasclialis papa
Religiosis desideriis digntun esl facilem prsebero> firmavit, nos quoqtie prs.senlis scripli pa^ina confir-
consensum, ut fidelis devotio celerem soriiatur effe-. . mamtis, ul videlicel loctis ipse cuui rebus omnibus
ctunv. Qiiainobrcrn nos, fili In Chrisio charissime,, ad euin juste pertinenlibus a dominio vel oppressioiie
posluiationis tuie desideriis benignius annuentes , cujuslibei hominis liber debeal permanere. Nec ullus
beatae Dei Geniiricis, et gloriosoc semper virginis3 Ecciesiae Barensis anlistes, aut alius , quod absil!
Marioemonasterium, cui anmienlc Deo proesides, inl temerarius audeal eidem ccenobio excommunicatio-
Ecclesiae Romauoeproteclionem lulelamque suscipi- nem inferre, neque personis, aut rebus ejus aliquo
nius; ct contra hominum perversorum moleslias5 cilra jusliliam niodo inolesliam , aut confroversiam
ejus privilegio coufovemiis. Per pra-sentis enim de- irrogare. Ordinaiiones auiem clericoruni, et ecele-
creti paginam auctoritalemque slatuimus, ul quse- siarum gratis, seposila praviiaie, et.onvni exaclione
cunque ab apostolicis archiepiscopis, regibuset prin- concedat. Missas sane illic publicas per cpiscopum
cipibus, aliisquefidelibus, veslro monasterio largitione} fieri praelerabbalisetfralrum yoluntaiem omnimpde
legitima collata sunl, quiela ei elintegra conserven- prohibemus, ne in servorum Dei recessibus popu-
tur. Qua'cunque praelerea futuris lemporibus justej Iaribus occasio proebealur ulla conveniibus. Obeunte
canoniccque acquirere, Dominp largiente, poterilis,, le lunc ejus loci abbate, vel tuprunv quolibet succes-
firma libi successoribnsque tuis et illibata perma- sortinv, ntillus ibi qualibel subreplionis asluiia, seu
neant. Decernimus ergo ut nulli omnino liominumt D j violenliapraeponatur,iiisiquem fratres cominunicon-
liceal idem monasterium penitus perttirbare, autejus> sensti, vel fralrum parsconsiliisaniorissecundum Dei
posscssiones auferre, vel abiatas retinere, minuere,, limorem, et beali Benedicti Regulam providerinleii-
vel temerariis vexalionibus fatigare, sed omnia in-ts gendum, cui, si qua gravior causa eveneril,Iibere liceat
tegra conserventur eorum, pro quorum sustenlatione! aposiolicoesedisaudienliamappellare.Adlioecadjicien-
ac gubernatione concessa sunt, modis omnibus usi-? tesdeceriiimus,utqusecunqueboiia,velperluamiudu-
bus profutura. Si qua autem in futurum ecelesiasticai slriam, velpervirorum fideliumoblalionemeidemloco
sa?cularisve persona, lianc nostrae constitutionis. pa- paratasunl.aut iiifulurumprseslanleDeojustecanoni-
ginam sciens, contra eani venire tentaverit, secundp» cequepararicontigerit, firmavobis.veslrisquesucces-
tertiove commonitai, si non satisfactione congruai soribus, elillibatapermaneant. Nccullioiuninohomi-
emendaverit, po.estatis lionorisque sui .dignitate3 numliceatidemccenobiunvlemereperlurbare, aul ejus
careat, reanique se divino judicio exis.tere de per- possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere,
petrata lniquitate cognoscat,etasacratissimocorpore 3 vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia inte-
ac sanguine Dei et Domini Redemptoris.nostri Jesui gra conservenlur eis pro quorum sustenlatione et
Guristi alicna (iat, afque in extremp exaniine distri- gubernatiorie coricessa sunt, usibus omuimodisprofu-
 1297 EPISTOL/E ET PlUYTLEGlA. 1298K
lura. Siqua igiturih fulurum eeclesiastica saectilarisve A 1 CCXXXVL
persona, hanc nostrse constilutionis paginani sciens, * Richardo , prmposito Spririgirsbacensi, et eju$
contra eam lemere venire tentaverit, secundo ler-. fratribus privilegia qumdam tribuit.
tiove coninionita, si.non satisfactionecongrua emen- (Annoll25, Oct. 12.)
daverit, potesiatis honorisque sui dignitate careat,
se divino sistere de ini- [Uttjus privilegii lilulum dedil JAFFI5,Regesla Rom:
reaniqtie judicio perpetrata pont., ]>.545, cuin bac meiitioiie : i lu tabulario
quilale cognoscat, et a sacratissimo corpore Dei et Confluenlino, ex scbedis Perizii.»]
Domini Redemptofis nostri Jesu Christi aliena fial,
alque in extremo examine districtse ultioni subja- CCXXXVII.
ccat. Cunctis aulem eidem loco jusla serVanlibus Ad sttjfraganeos episcoposet abbatesprovihciai Bisun-
sil pax Domini nostri Jesu Christi, qiialc.nus.et hic lince.—Significal iis sentenliam a se lalam pm
fructum bonoe actioriis percipiant, etapuddistriciuin materniiate ecclcsimS. Joannis.
judicem praemia aeternaepacis inveniant.Amen, anien, (Anno 1125, Nov. 10.)
amen.
[MANSI,Concil., XXI, 202.]
Ego Calixlus catholicae Ecclesiae episc.
Daium Beneventi per manum Aimerici S. R. E. B * CALIXTUS episcopus, servns servoriim Dei, duV
diac. cardinalis et cancel., n Idus Septemb., indict. clis fratribus el filiis,suffraganeis episcopis, etabba-
ii, Incarn. Dominica. 1125, pont. autem dom. Ca- tibus, per Bisuntinam provinciam conslilutis, salu-
lixli llpapse aiin. v. tem el apostolicam beiiedictionem.
Poslquam nos itr apostolicoe sedis minisleriuni
CCXXXV. Jisponenle Domino promoti sumus, Bisuntina?
Ad Lndovicuin Francorum regem. — Commendat ecclesise B. Joannis evangelistie canonici, soepe
IJ[_irumj cardinalem, legalum aposloHcum. suam coram nobis querimoniam proiulerunl, super
(Anno 1125, Sepl. 50.) conlroversia illa, quse inier ipsos. et beali Stephani
[MANSI,Concil., XXI, 210.] canonicos diutius agilalur; de episcopali videlicet
CALIXTUS episcopus, servns scrvorum Dei, cba- cathedra, et malricis ecclesise dignilate. Et nos
rissimo in Chrislo iilio LUDOVICO illiistri et glorioso ilaque utramque parlenv secundo ad nostram prse-
Francorum regi, salutem et apostolicani benedictio- sentiair! convocavimus. Sed eunv beati Joannig
neiri. canonici ad nosjuxta mandatum noslrum venirent,
Concessam libi a Domino graliam et regiam po- B. Stephani canonici, se sine cxcusalione qualibet
lesiatem te recognoscere scimus et gaudemus. Si- ^ sublraxerunt. Tertia tandenvvice terminum ulrisque
quidem Deum diligis, Ecclesias veneraris, el per- in beati Lucse feslivitate staiuimus. Et quidem prte-
sonis ecclesiasiicis debitam exhibes reverentiam cl dicli beati Joaniiis canonici nostro se conspeclui,
honorem. Ea propler, (ili charissime, benedictione jtistitiani paraii facere et recipere, obtulerunt :
apostolica te duximus visilandum, horlantes, et verum caiionici Sancii Stepliani neque ad nos vene-
monenles ul in hoc Dei glorioso proposito lanquam runt, neque pro se excusationem quamlibet prseten-
religiosus et caiholicus rex per ejus gratiam per- derunl. Quamobrem nos ex comiiiuni fratrum no-
severes, quatenus regum rex qui lerrenum tibi re- strorum, episcoporum et abbatum, qui nobiscum
gntinv conlulit, aeleriii elia.m coronam cl gloriam erant, consilio, aposiolica aucloritate staluimus, ut
Iargiatur. Sane cbarissimum filitim noslrum P. jam dicla B. Joannis ecelesia, omnem episcopalis
sedis nostroe presbyterum cardinalem nobililati tuoe sedis, et matricis ecclesiae obtineret in posterum
altenlius commendamus. Nos enim a latere noslro dignilatcni, quam anliquis dignoscitur obtinuisse
cum secundunv antiquam apostolictc sedis consuelu- temporibus. Uhde beaii Slepbani canonicis per
tlinenv ad lerram potestalis tflse, pro corrigendo . scripta nostra prsecepimus., ut illud nobisnvaterni-
et confirmando quae corrigenda et cbufirmanda r. r, talis privilegium reddereht, qttod a domiuo pnede-
fuerint. delegamus. Rogamus igitur excellenliam cessore noslro saricloe memorise Paschali papa, per
tuam, el in Domino commonemus, ul eum lanquam mendacia ei fraudis versutiam subrepserunt. Ro-
vicarium nostrum reverenler suscipias, honesie gauvus igilur dilcctionem vestram, monemus atque
liabeas, elila ei facultatis luaeconsilium et auxiliuni praecipimus, ut prsediclam beali Joannis ecclesiam,
prsebeas, quatenus sibi injunclum possil ministerium nvalrem vestram omnimodis cognoscatis, et obedien-
adimplere. Uxorem uiam dominam reginam, ct liam ei, ac reverentiam humilitate debita inipen-
filium PiMlippuni, 'quos tanquam viscera noslra tlalis. Nos enini idcirco lioc feciinus, quia el lolius
diligimns, per te salutanms et benedicimus: onini- rei verilaiem noslris yisam oculis plenius novimus,
poleniis Dei misericordiam obsecrantes, ut personani el ratio id poscebat; et quia B. Slephani canonici,
liiam, et ipsPs, dexlerse suoe prolectione per tehi- tertio vocati venire ad judicium conlempseruiit.
pora loiiga servet incolumes. Stephaiium quoque Datum Tarenti, iv Idus Novembris
cancellarium, et omnes fideles luos salutamus et
benedicimus.
Daium Benevemi, priuie Kul. Octc>bris.
 '
1299 CALIXTIII PAP.E 1300
CCXXXVIII. _ placuil, irruenlibus Mauris seu Moabitis, et metro-
A
Ad episcopos Uispanos, abbales ac prmpositos per polis dignilas imminula, el parochiarum termini
Emerilanam el Bracarensem provinciam conslilu- sitnt confusi. Sane post longa lemporunvinlcrstitia,
tos. — Vl Didaco archiepiscopo Composlellano,
vicario suo, obedianl. divina rursus niiseralio nfelropolim reslituere, at-
Nov. que parochias ex parte maxinia dignata est ab infi-
(Anno 1125, 29.) delium tyrannide liberare. Unde dominus praedeces-
I[FLOREZ, Esp. sagr., XX, 594.] sor nosler sanclse inenvoriaa Paschalis papa pristi-
CALIXTUS episcopus, servus serv. Dei, ven. fratri-
nanv ei dignitatem redintegrans, sua quseque niem-
busetcoepiscopis, archiepiscopo Bracarensi, episcopo bra ei
Colimbfiensi; Portugalensi, Tudensi, Auriensi, Yal- per aposlolicse, sedis privilegium counivit.
ilaque nos vestigia subsequentes, charissime
'ibriensi, Lucensi, Asloricensi, Avilensi, Salmanti- Ejus frater et coepiscope Pelagi, Bracarensi Ecclesiae,
eerisi, abbalibus, praeposilis per Enierilanam et
Bracarensem provincias conslilutis, salulem el apo- cui Deo auctore prxsides, inlegranv ipsam urbem
stolicam benediclionem. Bracaram cum cauto illo inlegro, quod conves Hen-
sedis inslitulio ricus el uxor cjus Therasia eidem Ecclesiae contu-
Antiqua aposlolic». exigit, etc,
ii. supra epist. 80. lerunl, et cuin terminis Bracarensis episcopatiis,
Dat. in burgo S. Fabiani m Kal. Decembris. 'J sicut in descriplione prsedicii domini conlinefur,
IJ
praesenlis privilegii pagina confirmamus : el eidem'
CCXXXIX. Bracarensi metropoli, \Galliciani provinciahi, et in'
Ad omnes episcopos, etc, per Etiropam dispersos. ea episcopalium cathedrarum urbes redintegramus;-
-
(Inlra 1119-1124.) item Asturicam, Lttcum, Tudam, Mindunium, Au-
[ECCARD, Corpits hisl. med, ccvi,p. 5C5.] riam, Portugale, Colambriam, el episcopalis nomi-
Poiiiimis papa CALIXTUS,servus servorum Dei, nis nuuc oppida Niseunv,Lamecum, Egitaniam, Bri-
tlileclis fratribus episcopis , abbatibus , plebanis , toniam, cum parochiis suis.
canonicis ac capellanis et cseteris per Europam fide- CCXLI.
l.bus, salulem cl apostolicam benediciionem. Bulla pro Ecclesia Barbaslrensi.
Juslitiae fatio exlgit et ralionis ordo cxposcit, ul (IntralT!9-I124.)
quse a praedecessore nostro sanctae memoriae papa [AVNSA, Fnndcicion delluesca, p. 518.]
Pascbali charitalis intuitu consiiluta sunl, nos au- CALIXTCS episcopus, servus servorum Dei, etc,
ciore Domino couservenius. Lalorem prseseniium ab venerabili fratri, salulem et apostolicam benedi-
IJierosolyriiitani xenodocbii praeposilo Raimundo clionem.
niissum ad vos charilali veslrae altentius commenda- C Tu ipse, fraler, nosti quia exlongo lempore le dili-
inus. ldem ehim Raimundus omnium a Hierosolyma gimus, et diligere volumus•; sed fanva illa lfalres
redcunlium teslinvonio coromendalur, quod sincere, tuos vehementer lurbat, quod Barbalrensem episco-
tlevote, assidue peregrinorum el pauperum curam pum sine judicio el ratione a sede sua horribiliter
gerat. Etnuncpro eorum hecessilalibus sublevandis projecisii, et a praedecessore nostro papa bonae
veslrae charilalis imploral auxilium. Yos ergo be- memorise rogatus, eliam inlerdictus, ab eadem etiam
iieficeriiia. cl coinmunionis nolite oblivisci; lalibns violentia non desislis. Rogamus itaque fralermlaiem
cnim hostiis promeretur Deus. Pauperem igiitir Chri- luanv, el praecipimus, ut eumdem fratrem plenafie
sturii in suis patiperibus sublevare curelis, ut et ipse sedis suaecathedram restituas, elc.
vos divitiarum suarum faciatesse parlicipes. Non CCXLIL
cnim Hierosolyiriiianaeperegrinationis mercetlis va- Ad episcopum Pampilonensem.
enus cst, qui in Hierbsolymitanis peregrinis rerum (Inlra 1119-1124.)
suarimv adminiculum subministral. Qui pauperi [AVNSA,.Fundacion,.excelencias , grandezas y cosas
tribuil, Doinino feneralur. Ipse autem Doniinus in memorablesde Ilucsca.Huesca, 1619, fol..p. 518.]
vobis, quod loquilur, el abundare in vobis faciat -. r CALixTUsepiscopus,servus servorum Dei, etc.
omr.em graliam, ul eum in suis minimis reficientes, In Oscitanum episcopum excommunicationis sen-
in aHernseHierosolyma. gaudiis oelernaerefeclionis tentiam dederamus, pro eo quod venerabilem fratrem
mercedem accipere mereamini. nostrum Raimundum Barbastrensem episcopum de
CCXL. sede propria sine audientia et judicio expulit, et ad
Ad Pelagium Bracarensetn episcopum. — De privile- nos venire convivvonitusconlempsit : postea vero
giis ejusdem Ecclesim. Aragoniae regis precibus inclinati eum absolvi-
(Intra 1119-1124.) mus, elc.
[MANSI,Conci/., XXI, 195.] CCXLIII.
Bracarensem metropolim iusignem quondam Benediclo, episcopo Lucensi, pallii ttsum concedit.
fuisse, alque inter Hispaniarum rcgna multis et di- (Intra 1119-1124.)
gnitatis et glorioe titulis claruisse, lam ariliquse no- [UGHELLI, Italia sacra, I, 819.]
bilitalis indicia, quam el velerum scripluraruin le- CALIXTUS episeopus, servus servorum Dei, vene-
siimoiiia manifestant. Yerum quia consistentis in ea rabili fratri BENEDICTO Lucehsi episcopo, salutem ei
populi peccata corrigere divinae dispositioni com- aposlolicam benedictionem.
 13.1 EPiSTOL.CET PRIYiLEGIA 13l»_..
Et charitatis dcbito provocamur et apostolieis A Doniino disponente conspicimur. Pfoiiidef dilecie m
sedis benevolentia incitamur hoiiorem fratrihus Christo fili Rainalde abbas, petitioni tuoe clenienter
exkihere, el S. R. Ecclesise dignilalem aliis etiam annuimus, et Andeniense Sancti Salvatoris acBealoe
Ecclesiis impertire, illis praecipue, quoe familiarius Roirudis monaslcriiim, cuiaiiciore Doniinoprsesides,
ac dcvotius in B. Pctri obedientia et servitio perse- in aposlolicie sedis lutelam excipimus, et pertinenles
verant. Propter quod, charissime in Cbrislo frater ei possessiones prsesentis deereli pagina conlirnia-
ct coepiscope Bencdicte, fralrum tuoruui ctnobiJiuin mus quae vel ponlificuin conccssione, vel comituiu
civiiatis pelitionibus duximus aiiiuienduui, ut Lu- el barontim largitione, aut aliorum fidelium obla-
caiiam Ecclesiam, cui Deo auctore pracsides, ex lione, sive aliis juslis modis acquisitse sunt, vel
liberalitate scdis apostolicse specialius hoiioremus. fuluris lemporibus acquirentur
Ipsa cnim cuiu clero suo, ac populo/ ita se diebus Oniivem videlicet pasturam circa ecclesiam An-_
nostris Roinana. devovit ecdesise, ita se B, Pelii dernensem, ubertaicm cespittim paludis el aquse:.
oJbedieutiseac servitio mancipavit, ut de consueta capellam S. Marioe de caslro Gisnes; aliare de
sedis apostolicoc liberalitate merito el honoiari Bredenarda, de Andernes, de LuIIingaliem, de Fer-
deheat, et gaudere. Nos ergo in prxieritorum me- cnes, de Eilingabem; et tertiam parlem allaris
icoria babentes, et in posterum de dilectionis ct IB.de Terdecgehem cum decimis eorum; duas partes
servitii nostri perseverantia confidejites, tibi luisque deciuvaede Spctleca : tcrram de Anlingehem ciini
successoribus pallii usum infra ecclcsiam tantuin ad hospilibus,' comilatu et bosco ; molendinum in vilhi
inissarum solemnia. exRomanoe Ecclesise benignila- Odingebein, lerram cuin hospiiibus in villa Terdegge-
te concedimusdiebusillis, quiinferius distinguuntur. hem;lerramcuiiiliospilibus invilla Ravantum.et El-.
Ipso videlicet die Nativitatis Domini, in festivitate bediiigehemjterrani in viIlaBuxin;terramcuinliospi-
B. Joaiinis Evangelistae, in Epipbania, Ccena Domiiii libus in villa;\Yadingalun, el de Seiles, deBessinga»
inlra Urbem, et exlra si causa gravior inlervenerit, bem, de Hetberga; decimam Destrones: lerram cuni
Restirreclione, sequenti secunda feria, Asceusione, iribus hospilibus ct vavassoribus in villa Frailun;
Penlecosle, Nativitate S. Jo. Baplisise, Natale apo- terrain cuin hospiiibus apud Nieles; terram cuin
sfolorum Pctri et Patili, Assumptione B. Maiia., bospitibus in villa Marcnes; Hammes et CurtaIo„
commemoraiione S. Micliaelis, festivitatibus S. Mar- terranv de Elingalun; lerranv duarum carrucaruni
tini, et S. Frigidiarii, dedicalione mnjoris Ecclesise, in villa Bochardes cum hospiiibus et decitna; terras.
in ordinationibus presbyteroium, et diacoiiortim, et et hospites in villa Gisnes, et slagnum el seieni
in dedicatioiiibus ecclesiarum Lucanse urbis. Cujus molendiui; terram duorurn bospilum juxta abba-
nimirum pallii volumus te per omnia geneum vindi- i^* liam ; lerram Odini cutn bospitibus, decimaelbosco,
care, Iiujtis siquidem indumenti honor, huniilitas et coiviilalu in villa Canipaniu1, et cum decima lerras
alque jiislitiacst. Tota ergo nienle fralernilas vestra Adunardi;ierram Rolgeri cum hospilibus el decima
se cxhibere iestinet, in prosperis humilem, et in apud Borcharcbuse; lerranv Ilcrmari cum hospiti-
adversis, si qua eveiierim, cunv justitia erectam, btis et dccima; terranv Baldnini Porteviu, cuiriTio-
amicam bonis, perversiscoiitrariam. Nullius unquam spite el decima: totam lerram Stephani et filiariiiu
faciem contra veritalem suscipiens, inQrinis compa- ejus Adalaides et Hermingardis ; icrram Goihoriis.
liens, benevolenlibus coiigaudens, aliena danina llugonis; lolam lerram Euslachii et Adelse sororis
propria deputans, de alieuis gaudiis lanquam de ejtte; Rodulphi Pcnard cum hospitibus, bosco, ej.
propriis cxsultans, in corrigendis vitiis pie sseviens, decima; lerraniGuiiieniari Crassae Vaccae,Gtiisliidi,
in fovcndis virtuiibus auditorum aninias dcniulcens, Galanti, et Heremari Buce, cunj hospilibiis, bosco
in ira judicium sine ira lenens, in iranquilliiate et decima: toianv deciiriam lerr.oeBalduini Botzard;
autemseveritatis^ustoe censuram non deserehs. Iloec et Donvelina.sororis ejus, Heremari veteris, Hugoiiis
'
est, frater cliarissime, pallii accepti diguitas, quanj ct Balduini Dedisacra ; terram Mascelince cuin
si sollicite servaveris, qtiod foris accepisse osten- r»j bospite, boscoet deciiua; terram Hadwidis de Per-
deris, intus habebis. Sancla Trinitas fralernitalem nis; terram el hospites in villa Bucolt; terram
luam per saecula Ionga sery.et incoluineii. Ai.nen. Eustachii, et partem molendini sui cum hospitibus
Dai., eic ct aquis cl bosco in vj.llaBaveiingahem, el hospiiem
CCXLIV, in villaRuham; lerram Suanaildisin villallercliem ;
Frhilegium pr.o monaslerio Andrensi. lerram de Dunrupit; lerram Ermingardrs cum lio-
(Intra 1119-1124.) spilibus in villa Calvastert; terram YVahericmn lio-
[D^AC.HERY, SpiciL, II, 797.] spilibus in villaOya; lerranv.et duos bospites in vilia
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, di- Moiiingehem; in viUa Landritigatun lerram car-
lecto filio RAINALDO Andemensi abbati, ejusque ructe, et lorram Alulphi et Reincri; terram in viila
successoribtts fegularitersubstiluendis in perpetuuni. Altjnges; terram unius carrucse apud Wesvich ;Ter-
Justis volis assensum prsebere, juslisque pelitio- liam partem unius molendini ct lcrranv, pratum et
nibus aures accommodare nos convenit, qu.i licct boscum in villa Cosseltronnrc; lerrani in parociiia
indigni juslilise cuslodes alque pra.cones in Ecclesia de ilaliiinehem, et de Boniiigcs: lerrani lihim car-
aposlolorum priueipuui Petii et Pauli specula positi, rucaruin in villa Soanacas. cum viHanisctcoinitaiu;
 1-03 CALIXTI I1PAP_E 150.
lerrasahas m parochia S. Marlini; lerram Gusfndi A CCXLVL
ce Bredenarda, cum curte, domo cl hospitibus et
B[erardo], episcopo Malisconenst officium episcoptne'
comilalu, ex dono comilis Manassis et vavassoris interdicit donec ab injuriis in monasterium Ciu-
sui Manassis, et filii ejus Florcniii; terras, liospiles niacense destiterit.
ct comilalus in parochia S.Mariini de Northguerca, (Inlra 1121-1124, Jan. 9.)
de Suthguerca, de Adroic, el de Polingona; terram [MABILLON, Annal. Bened., VI, 58.]
centtim quinquaginta mensurarum in solitudine Quae B. Petri Cluniacensi monasierio a le illala
jux-ta Pitheem, cum comitatu; terram Orberti de sunt, et nos et fratres nostrOs veliementer gravant.
Fofnes, et Lamborli fralris ejus apud Suanacas, cum Post nostras commoniliones, posi scripta frequenier
coiriilalu; pratunv de Stochbrigga ; totum alodium missa, manum luanv, quod hactenus inaudilum esl,
Adalaidis de Fielnes, et Guarini fiiii ojus, et quid- supcr ipsam parochiam exleridisli, Clericos et laicos
quid liabuerunl in comiialu de Gisnes, lerras, excommunicasli, et in B. Odonis ecclesia divina
boscos, vavassores,servos, aucillas, hospiles, aqnam penilus celebrare ofiicia prohibiiisti, nionachis etiam
ct molendinum unUm; in villa Bocardes terras de graves, prout asserunt, injurias inlulisti, el nonniilla
Joriii cuin hospitibiis; lerrain de Surches cum comi- eis pertineniia abslulisli. In his lamen • oninibus"
lalu; terrarum concambium quod Gillebertus vestri B palerna tibi benignitale pepercimus, cofreclionem
nionaslcrii abbas cum Hugone Malo vicino conv- luam, sicul venerabilis fraler noster Hugo Lugdtt-
posiiit, et reliqua omnia _qusejuris monaslerii esse nensis archiepiscopus ad nos veniens pfonviserai,
noscunlur. exspectanles. Ttt autem ut prius sic et poslea pcrti-
Decernimus ergo ul nulli omnino hominum facul- naciler reslitisli. Hanc ergo pra?suinpiionenvet laii-
tas sit idem monasleiiiini teinere perturbare, aut tum apostolicac sedis contemptum ferre diutius non
-ejiis possessiones atiferre, vel ablatas relinere, mi- valentes, licel inviti propter praeteritae dileclionis.
iiuere, vel lemerariis vexalionibus faiigare ; sed el faniiliarilatis gratiam, ei raiionabili frairum
omnia mlegra conserveniur, eorum pro quorum nostrorum ^cntenlia, episcopale tibi officiunvaucto-
stislentalionibus et gubernatione concessa sunt usi- liiate sedis aposlolicae inierdicimus, donec a Cluiiia-
bus-omnimodis profuiura, salva in oinnibus cano-' censis monasterii, et clericorum, seu laicorum, et
niea Tervacensis episcopi revereniia. Sepulturam ipsius capellse infestaiione desistas, et nobis de con-
ipsius loci sane liberam esse censemtts, ttt eorura teinplti tuo satisfacias.
qui illic sepeliri deliberaverinl, devotioni et extremoe Dalum Laterani v ldus Januarii.
volunlaii, nisi forle excommunicjii suni, nulliis ob- CCXLVH.
cistat. Si qua igitur in fulurum ecelesiastica ssecu- l_ C
E. [feg. C, i. e. COKRADO] arcldepiscopo Salsburgenst
Jarisve persona hancno.trse coiisliiutitfiiis paginam coiiimendatA. presbylerum, ab episcopo Autjusiensi
sciens, conlra eam lemere venire lenlaverit; se- ordinutuiii.
curido, lerliove comuionita, si uen salisfaclione (Inlra 1121-1124, Jan. 25;) :
congrua «mendayeril, poiestatis honorisque sui [MASSI,ConciL, XX, 1228.]
dignitaie careat, reamque se divino judicio existere CALIXTOS episcopus, servus servofuin Dei, vehe-
<«Jepcrpetrata iniquitale cognoscat, ac a sacralissinio, fabili fratri E. Saitzburgensi archiepiscopb, saluleni
, .eorpore et sanguine Dei et Donvini Redemptoria et apostolicanv benedieiionenv.
jiostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremoi Frater isle proesentium l3lor, A. presbyter, apo-
taamine disirictoe uliioni subjaceat. Cunctis autem, stolicoesedis clementiam adiens, se ab Augiisleiisi
eidem loco jusla servanlibus sit pax Domini noslrii episcopo retulil ordinatiim, Cum idem episcopus
Jesu Clirisli, quatenus et hic frucltim bonae actio- proedecessore nostro sanctae memoriaePasclvale papa
nis percipiant, el apud dislriclum judicem pr3smiat Romanaefttissel Ecclesise gratiam in convenlu celei
selernaepacis inveniant. Amen. brato PlacentiiB consecutus. Quia ergo misericor-
CCXLV. . diam juste petenlibus indulgeniiam negare non
Ad A. priorem el fratres S. Frigdiani Lticensis. cpnvenit, si poslulalio ejus veritalis nitilur ralione,
(lntra 1120-1124, Jul. 6.) ipstim in ordine suo et recipias et sacerdotalis olUcii
[BAMJZ.,Miscetl. ed. Luc. IV, 587.] minisierio sine inquieludine fungi concedas.
CALIXTUS episcopus, servus servorem Dei, dilectis; Datum Lalerani VIIIKalend. Februarii.
filiis A. priori S. Frigdiani el ejus fratribus, salutemi CCXLVIII.
el aposlolicam benediciionem. Omnibus in ecclcsia Compsana sepeliendispeccatorum
Fralrem veslrum Blasium cupientem in Latera- absohiiionem concedit. •
'
jiensi. ecclesia secundum vestram instilutionem vi- (Inlra 1119-1124, Mart. 50.)
vere ad vos reniisimus, quia illud ad pracsens pro) [UGHELLI,ltalia\sacra, VI, 810.]
tampoiis importtuiitaie niinime esse polerat. Man- CALIXTUS, episcopus, servus servorum Dei, omni-
damus ergo veslroedileclioni ut euui cum amore ett bus fidelibus Ecclesise, salutem et apostolicanj bene-
itl.leclione ulfralremveslrunisuscipiatis,etvoi)iscuni i dictionem.
reiiiieaiis, Quoniam Compsanse ecelesix desolalionem an-
Diiia Jioiiiav ii Non, Julii. tiquo lemporc faciam audivimus c! cx paftc. coguo»
 1505 EPISTOL.E ET PRIVTLEGIA. I50G
scimus, ei ad eain consecrandam rogati a dilecto A _ CCL.
lilio noslro H. ejusdem ecclesiaevenerabili arcbiepi- Ad Goffridum abbatem Vindocinensem.— Rata tia-
Scopo, nec non a .... B. comitissa ejusdem lerroe bei privilegia oninia Vindocinensiiim.
domina fuimus, et...... esse nequivimns: idcirco (Inlra 1121-1124, April. 6.)
ad ejusdemecclesise.digiiilalenvabsolulionemomnium [MANSI, Concil., XXI, 195.]
peccaiorum, apostolovunvPelri et Pauli, et nostra CALiXTUSepiscopus, servus servorum Dei, dileclis-
auctorilate sancimus omnibus Christianis, qui con- simo in Christo lilio suo GOFFRIDO Yindocinensi ab-
fessi fuerini, et ibi sepeliri se fecerint. bati, salulem el aposlolicam benediclionem.
Dalum Lalerani III Kal. Aprilis. Et tuae in Romanam Ecclcsiam devolionis since-
CCXLIX. rilas, et noslra iri invicem assidua familiariias,
nos horlantur ut visilare le freqneniius aposlolicse
Ad universos reges, comites el principes. — Hortalur henediclionis Iilleris debeamus. Yisitanms ergo, et
ut offlictmHispaniarum Ecclesite succurrant, con- le sicut fralrem in Christo charissimnnv amplioris
cesiis adjnvtinlibus inditlgenliis, commendalque eis
dilectionis bracbiis amplectentes, el de fauviliari fa-
Oldegarium. archiepiscoimm Tarracoiiensem.
miliariorem, et ex cbaro chariorein habere deinceps
lntra 1121-1124, April. 2. I" praeoplamus. Personam luani lionorare. et Eccle-
[MANSI, Concil., XXI, 217.] siam luam juvare cupimus et lovere. Sane fratres
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, omni- luos per le in Domino saluiamus, et eis omnipolen-
biis episcopis, tegibus, comitibus, principibus, csele- lis Dei et beaiorum apostolorum Pelri et Pauli be-
risque Dei fidelibus, salulem el apostolieam bene- nedictioncnv impendimus. Quidquid vero dignilatis,
diciionem. seu immuniialis ab aposlolica sede libi, luoque mo-
Pasloralis ofijcii nobis a Deo commissi solliciludo nasterio concessuni est, nos quoque ratum et inte-
deposcit, ut omni vigilantia et circumspectione gre- gruni perpeiuo maiicre censemus.
gem Dominicumel cuslodiamus el pascamus. Hispa- Datuni Roinse viii Idus Aprilis.
, niaruin siquidem Ecclesia, quol calamitatibus, quot CCLl.
filioriim Dei morlibus per paganorum oppressioneni Ad Atlonem Arelatensem
archiepiscopiim, Baimitn-
assidue conteratur, neminein vestrum latcre credi- diim comilem Barcinonensemel Gaujredum Porce-
mus. Eapropier dileciionem vestram tanquanv Deo leltum.'— Vt monucliis S. Aigidii auxilium im-
jfcujuslegalione fiingimur) exhorlante per nos admo- pendant contra Ildefonsum coniilcm Totosanum et
faulores ejus, qttos a se cxcommunicalosdeuuuliai.
nennis, et tanquam charissimos filios precibus, qui- c. (Intra 1122-1124, April. 22.)
l.Mis possumus, incitamus, quaienus ad fratrurn Ilist. de Langueiloc, tom. II. preuves
[YAISSETTE,
defensionem et ecclesiarum liberaiionem insudare col. 421.]
nullatenus desislatis. Omnibus enim in hac expedi- CALIXTUS episcopus, sorvus servorum Dei, vene-
lione constanler miliiantibus, eaindenv peccalorum rabjli fralri ATTONIArelalensi archiepiscopo ct
reniissionem, quam Orientalis Ecclesiaedefensoribus charissimo filio HAIMUNDO Barchinoiiensium Comili,
fecimus, apostolica auctoritale et concessa nobis el GAUFREDO PORCELETTO, salutem et apostolicaiu
divinitiis polestale, benigne concedimus. Illis auiein benedictionem.
qui.sigimm crucis siiis. vcstibtis hac de causa im- Beati/Egidii inonastcrium cunv omnibus rebus
posuefunl, si ab hpc Paschate usque ad aliud volttm suis RonvanseEcclesi;e jurisesl, et ad sedein aposio-
suum persolyere noii salegerint, a gremio sanctoe licam spectat; undequi locum ipsuin et fratres ineo
Ecclesioe, donec salisfaciant, submovemtis. Verum Domino servieiilcs offendit, procul dubio nos offen-
quia exercitum veslrum per nos, ut desideraremiis, dit. Quia igitur lldelonsus comes filiuni noslrum
visilare nequinius, charissimum fralrem nostrum Hiigonem abbalem e,t fratres ejus de monasterio
Oldegarium Tarraconensem archiepiscopum, ad ip- ipso expulit, et monaslerium cum burgo elaliis suis
sunvex latere noslro delegare curavimus, nostras -r. Q perlinenliis per saecularem potenliam occupavit,
ei vices, in hoc specialiter committenles, ut ipsius nos in eum, in Raimurido de Balcio, Guillelmo de
consilio et dispositione corrigenda corrigantur, et Sabrano, Elesiario de Castriis, Guillelmo Rainoaldi
confirmanda cooperante Domino confirmenlur. Si de Medenas, vicecomitibus de Mesoaga et Raino-
qua vero dubia in exercitu eodem emerserint, ipsius ni de Casllar, el esrum in nequilia ista fauiores et
experienlia teniiinenlur. Ipsiim iiaque dileciioni ei adjutores excoinmunicalionis, et i.n terras eo-
vestrae atieiiiius commendamus, roganles ut illam rum inlerdictionis sentenliam promulgavimus. In-
in vobis inveniat charitalem, quae nos ad eum vobis super comitis homines ab ejusdominio et fidelitate,
commiiiendum compellit. Omnipotens Dorninusbea- niissis litteris nostris, subtraxirnus, donec comes
torum suorum apostolorum Peiri el Pauli meritis, B. /Egidii inonasterium cuni burgo ct pertineuiiis
sua nos miseratione custodiat, el ad gloriosam de cjusjamdicto abbati et frairibns cjus restiluiuni,
inimicis Chrisiianorum victoiiam, et felicem con- liberum et oninino quietum dimitiai, Castrumno-
suiiimaiionem pervenire concedat. viler contraipsunv sedificaiiinvdesiruat, et nobis de
Dat. Laterani quarto Njnas Aprilis. illatis injuriis salisfacial. Rogamus ilaque dileclio-
iiein vcstram et monemus ul pro aniore Dei cl Ro-
1507 CALIXTl II PAP_E 1508
nianseEcclesisereverentia eumdem abbalem et fra- A J. rabili ROSSELLANO episccpo, salutem et aposiolicain
tres ejus ila juvare, niaiiu ienere el suslenlare cu- benediclionein.
retis, quatenus a Deo et beato Pelro, necnon et S. In rioslra nobis prsesenlia promisisli, quod filio
jEgidip retribulionem, el anobis pleivam gratiam nostro Alborerisi abbati omnem indignationeni di-
habeatis. milieres etpacemeiac bonam redderes volunla-
Dala Laterani x Kalendas Maii. tenv. Cieterum poslquam discessisli a nobis, et ad
CCLIL propria reversus es, injtiriam ei et monasterio ejus
Ad Galterium Magatonensem episcopum el atios. — ctiin noslris [f. multis] eliam conviciis intulisti;
MonucliisS. JSgidii auxilium impendant contra undecavendum tibi est ne iliud super te pr.overbium
lldefonsnm comilem Tolosanum et fautores ejus, veniat, quod de non bono vino vulgariler dicilur :
quos a se excommunicatosdeclaral. Prius quam ingredialur vas, marcessit. Monemus
(Anno 1122, 22 Aprilis.) itaquc fraiernilatem tuam, ul a praadicti abbatis,
[D. BOUQUET, lom. XV, p. 244.] etfralriim ejus inquieiatione omnino desisias, et
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, venera- clericos EcclesioedeMonle Calvo ad Alborense mo-
Uili fratri GALTERIO (46) Magalonensiepiscopo, etdi- liasierium peiiiuentes, ab interdiclo illo, quod iu
leclis filiis BERNARDO Biterrensi vicecomiti,BErtNARDo "' eos prolnlisti, prorsus absolvas. Si quid aulem ad-
de Andusia, RAIMUNDO decano dePoscberiis, salutcm verstis abbalem vel monasterium habes, nos ad quos
el apostolicam benedictionem. ejusdem loci proprietas pertinet, debilam inde justi-
B. jEgidii monaslerium cum omnibus rebus suis tiam congruoiempore faciemus.' Quod si nos audire
Romanse Ecclesisejuris est, et ad sedenv apostoli- contempseris, timendtim libi est ne, dum Pei servos
canv spectal: unde qui locunv ipsum ct fratres in eo injuste persequeris, justani sedis apostolicoe indi-
Domino servienles offendit, procul dubio nos offen- gnalionem ita pcrsenlias, ut alii exemplo luo talia
dit. Quia igitur Ildefonsus comes filium noslrum IIu- tle eseiero facere non proesumant.
gOnem abbalem et fratres ejus de monaslerio ipso Dalum Lalerani xKal. Maii.
cxpulit, et monasterium cum burgo et aliis suis per- ccLfv;
tinenliis per ssecularem polentianv occupavlt, nos Monasterii
llitgeshoffen, a Wernliero coinite tle Or-
in eum, in Raimundo de Balcio, Gtiillelmo de Sa- lenbergfunduti, bona,jttra etprivilegia confirmal,
Jirano, Elesiario de Caslriis, Guillelmo Rainoardi de (Intra 1122-1124, Maii 14.) :
Medenas, vicecomilibus de Meesoaga et Rainoni de.- [WBRTEVEIN , Nova Subsidia diplom., lom. VII ,
Casllar, el eorunv in nequitia isla fautores et ei ad- p. 56. Ex libro Salico niembrauaceo abbali_e
julor.es excommunicalionis , cl in terras eorum G * Andlavicnsis, fol. 15.]
inlerdictionis sentenliam promulgavimus. Insuper CALIXTUS episcopus, servus servorunv Dei, dileclis
coniitis bomines abcjusliomiiiio et lidelitate, nvis- filiis fralribus monasterii Sancti Michaelis archan-
sis Jitteris nostris, sublraximus, donec conies B. geli,quod dicilur Hugonis Curia, tam futuris quam
_Egidii monaslerium cum burgo et pertinenliis ejtis proescntibus in perpetuum.
jamdicto abbati etfratribiis ejus restitutum Tibertim Ad muuimentum et protectionem sanctae Dei Ec-
et omnino quieium dimittat, castrunv noviter cou- clesise pasloralis vigilantiae consilium et auxilium
tra ipsuin sedificatum dcstruat; et nobis de illalis; adhibere, officium a nobis exigit commissoe dis-
injuriis satisfaciat. Roganms ilaque dilectionem ves- pensalionis, et speratiim a Dep praemium, quod
iram et monemus, ut pro amore Dei et Romanaei est felicius selernae reconipensalionis. Quateims et
Eeclesiae reverentia eumdem abbatem el fralres eeclcsiastica utilitas apostplicae sedis favore vires
ejus ita juvare, manutenere ae sustenlare curctis, accipiens accrescat et devolionis sincerilas enitescat.
qnalcnus a Dco et B. Pelro, necnon et S. ^Egidioi A]ioslolicsesiquidem sedis lilius devotissimus comes
relribulionem, et a nobis plenam gratiam babeafjs. Wernlierus (47) de lacultalibuspropriis monaslerium
Data Laterani x Kal. Muii. Tj Hugesboven. appellatum, Domino aspiranle, con-
CCLiU. slruxiljquodinbealissiiiiiarchangeliMichaelishoiiore
nomine consecraium beaio Petro aposloloriim
Episcopo Rossellano prmcipii ut vexare monaslerium ac
Atborensedesislat. principi obtulit, ac sancloe ipsius Ronianaeet aposio-
(Inlra 1122-1124, April. 22.) licaeEcclesise gralia defensionis siudio pieiatis sub-
[UGIIELLI, Italia sacra, III, 685.] jecit. Nos i.gilur. dilecte, Adelheidiscomitissoe (48)
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, veue- ueplis ejusdem comitis , piis postulationibus an-

(46) Galterii polissimum opera, qui vices aposlovi-
cas in hac parie agebat, sancita esl anno 1125 inter
dissidenies Occilaniae principes concordia, prout
ipse tesialur in epistola ad Roberium pfsepositum
lusulanum, inler Analecta Mabillonii, p. 461, his
verbis ad caicem appositis: i Gratia Dei prsecedente,
perUiivportunum laborem et insianliam noslram,
pax inier principes noslros reformata cst, unde loia
Uiiiria nostia loetatur. > Cunditiones vcro pacis vidc
in instrumento a Catello De comilibns Toiosanis,
p. 188, et Buchseo, t. II Hist. Provinc, p. 105,
edito.
(47) Wevnberus, qui in diplomaie Ffiderici imp. an.
1162 couves de Ortenberg dicitur fundasse arino
1000 abbatiam Iltiguesboviensem. ^
(4S) Adelheida comitissa fuit neplis (petile-fiik)
Wernheri coniitis de Ortenberg, et idep filia Yol-
man el Heilicha?,qjii an, 1061 abbaliam Ucgsho-
1309 EPISTOL_E ET PRIVILEGIA. 1310
nucnles, veslrisqup, filii in Domino charissimi, reli- A conlradere, id ct nos aposlolica ceusura xlecerm-
giosis desideriis patenise benignilatis assensum ac- mus siabile et raturii fore. Verum quoniam Alsacieii-
commodantes, prsefalum monaslerium in quo divinis si provincise moris esse ferlur, ut nulli ex familia
mancipati estis obsequiis cum omriibus ibidem in Argeaiinensis Ecclesiaa liceat quidquam de praedHs
praesens coUatis, vel iri posterum conferendis sub propriis alleri largiri Eccleslse, quse sub illius norisit
apostolicaesedis tuilione specialiler confovendum, jtirisdictione, nos proefatum Sancti Micbaelis ar-
beatiPetrivice suscipimusetperpetuameiiibertatem changeli monasterium in eodenv pago silum, hoc a
•apostolica aucloritate staluimus, alque contra ini- Romanae et aposlolicae sedis dignalione indullum
qtiorum omnium infcsialionem prsesentis privilegii speciale volumus semper oblinere privilegium, ut
decreto communimus. Siaiuimus enim ut universa quilibet de familia sive Argentinensis Ecclesise vct
quae ad eumdem locum legitimeperlinere videntur, alierius .ubiqne lerrarum cujusvis Ecclesise, libere
quse vel prsediclus comes Wernlierus, vel sui Jise- possil absque omni cujusquanv contradiclionis
redes et successores divae aspiralionis insiinctu obstaculo lam deproediisqnam dc rebus propriis. ei-
ipso monasierio conlulerunt, aut quidquid proeterea dein monasterio apostolicae aucloritaiis robore fulto,
aliorum devolione iidelium hacienus collalum esf, vel veniindare , vel mutuare, vel grafis erogare.
aut deinceps annuenle Deo conferelur, salva vobis "'* Congregatio rnonaslerii Iiberam babeaipolestatemad
et per vos eidem Ecclesiae illibata coHservenlur. In electionem abbaiis juxta decrelum sancti Benedicti,
quibus hsec propriis visa sunt expriinenda vocabu- sine omni contradictione constiluendi, ut sit in ip-
lis : ipsiim vidciicet ccenobiuin ciim sexus utrius- soiuin fratrum arbitrio, qtienvinter se eligere, sibi-
que mancipiis cseterisque suis pertinentiis (49), que secundum Deum proponere vetint, si inter eos
parochialem quoque Ecclesiam ibidenv sitam cum idoneus inveniri possii;alioquin aliunde exirregulari
capella Rogncsbacb (50),_aIodiuminSclierwilre(51), nionaslerio sibi expetant, quemciinqne meiioreni
p.raedium apnd Maeketiheim (52), praediuin apud invenire valeant, ei electum fulti aUclorilate obti»-
Fruols.ieim (53), aliud in Egenesheinv (54), aliudque neani. Chrisma quoque, oleum sanclum, conseera-
in Reinenkeim (85).Possessionesapud Marcolvisheim lioncs altarium attjue basilicarum, seu frairum jiru-
(56), apud Breitenbeim(57),apud Heiolvesheim-(58), . nvovendoriim ab episcopo in cujus dioeccsi sunt,
et apud Norlhus (59). Praedium quoque in Loiha- pranlicli fratres gralis accipicnl, nisi forle siinonia-
ringia a bonsenvemoriseLndolfo comile ejusque con- cunv esse couslilerii, out apostolicse sedis commu-
jugeAdelheida comitissa ad prsefalum monaslerium nionem non habere; quod si constiteril, liceat eis et
sancto Micbaeli archangelo traditum, apud Gebe- _ abbalis ct monacltorum ordinalionem ac coetera sa-
C
resdhorf (60) scilicet siluui, cnm onmibus sibi jure cramenta, a quocunque calbolico voiuerini episcopo,
adbaerentibus, neenon ecclesiam in Wibrc (61) cum postulare atque recipere. Nullam sane poteslalem
suis allinentiis ab eadenv comitissa vobis traditam, in eodem loco Argeniinensi episcopo, cujuslibet vel
liS3cvobis babenda, et possidenda cotifirnvarnus. iiiinimoerei gerendre aul ofdinaiidse, nisi-pro com-
Piscationem vero in ipsa valle (62) usque in Ltilen- mutii fralrum el abbaiis voluulate concedinius,
bach et ligna de donvinicali silva ad quoslibet usus nec a qnolibet episcopo, vel archicpiscopo, nisi a solo
necessaria, fructuumque silveslrium medietalem, apostolicse sedis prsesule, in ipsum abbatem velmo-
alqueapium examina, quse in eadenv silva fueiint nasteriuni ejus excommtiuicaiioriis sententiam pro
reperta, vobis ea slabilimus; quod autem supradi- qtiacuiique causa dari perinitliiniis, hoc quoque spe-
clus pise dcvotionis comes Wcrnherus iu ejusdem ciatim subjicientes, ut idem ccenobium cum alrio suo,
loci munilicentiam concessit, cuilibet niinisterialium cumque onniibus sibi pertinenlibusab omni qiiorum-
stiorum, vel familiaesuse licitum esse eo praescnle, libel hominiim incursione sit liberum, necnoii et ali
vel absenle, ad eumdem lociim propria quseqne episcopi Argcntinensis seu episcepornui ohinimn.

viensem Ecclesise Argentinensi tradiderunt. Ntipsit r« (55) Reningenvicns m dynaslia Thannensi silus.
Adheleida Ludolfo comili, anle aniium 1120 jam (56) Marckoisheim esl cpiscopi Argeiilinensis.
defuncto. (57) Vicus olim BresUubeim uno quadrante a vica
(49) Abbatia Hugonis Guriaeliodie in ruinis jacet; Musig dicto dislans, remanenle S. Michaelis capella
supersunttanlum quyedam aedium vesligia et S. et noininebanni, quispectal ad ducem Biponlinum.
Micbaelisecclesia. Reditus ejus, ab anno 1616, spe- - (58) Hodie Ileidelshehn ad euindem Biponlinum
ctanl ad abbatianv Andlavienseni. pcrtinens.
(50) Hodi.eRosclibach, sive Renrupl, pertinens ad (59) Northatiscn sive Ar«rt_,.vicusepiscopi Arg.en-
diicem de Choiseul-Meuse, in quo abbalia Andla- linensis.
viensis dimidia gaudelparte decimarum,altera di- (60) Geberesdhorffita etiam dipttis in bulla Iniio-
nvidia pars spectat ad parochum iu Colroy , cujus centii II an. 1155 el in charia au. 1144, iiominalus
parochiae.palronalus eiilem compelit abbaiiae. Gironville est Tiodiernus vicus Lotharingiae Glou-
(511 Scherweiler pertiuel ad D. deChoiseul-Mense. ville ad Meurlham in bailivatu Luuevillano situs,- a
Decimseet jus patroiiatus dividunlur inler capitulum Lunevilla distans quatuor leucis.
jnajus Argenlineiise et abbaiiam Andlaviensem. (61) Weiter sive viler pertinel ad DD. de Choisenl-
(52) Mackenheimperiiiiel ad D. de Flachslaiidcn. Meuse; decimis et jure patrpnatus ibidem gauiiet
(55) Fridoisheim speclat ad Argentiiienses episco- abbatia Andlaviensis.
puiii et civiiatem. (G2) Vallis Valeriana, hpdie dicta
- sive Val ds-
(54) Hodie Egislieim in Mundalo supcrion. Viler. '
1511 CALIXTI II PAP_E 1512
sive episcopalium ministrorum, regum quoque, lm- A Dala Laterani n Idus Maii, Incarhalionis' Doinini-
peralornni, ducum, comilum , oriiniumque homi- ca?1120, anno verodomni Calixti papaesccundo (65).
iium omnimodis serviliis et gravaminibus sil alie- CCLV.
num. Si qnis saecularium ibidenv sepulluram sibi Ad Joannem episcopum Glascuensem.
prsepararedesideraverit.monachisillicconversanlibus (Inlra 1122-1124, Aug. 26.)
pie desiderala liccal indulgere, nec cuiquam sacer- [Monaslic. Anglic. III, 145.]
dotum ea fassit prohibere. De advocatise vero con- CALIXTDS episcopus, servus servorum Dei, JOANSI .
stiiuiione, iia decernimus ut nullus hanc velut hoe- Glasguensi episcopo, salutem el aposlolicam bene-
fedilariojure sibi debiiam sortialur, nisi qui conv- diciionem.
muiii vel saniori fralrum clectione constituatiir; MtilLisdilecli filii noslri Alexandri ,regis Scolo-
qui lamen advocatus locum illum vel possessiones rum precibus inclinali, tibi aliquanti lemporis indu-
ibidem Deo servientium nunquam injuste, vel vio- cias, qiratenus infra praefixi diei lerminum ad obe-
lenier allingat, non liccat ei invito abbate monasle- dienliam venerabilis fralris noslri Tbomse Eborum
rium ipsiim, aul monaslcrii rusticos, vel familiam archiepiscopi debita humililale redires, sicut au-
frequeniibus hospiiiis aggravare, nec quaslibcl exa- lem direcla lilterariim suarum notatione percipimus
ctiones ab eis exlorquere; sed nec aliqna jurisdi- " le ab ejus obedientia et subjectione sublrahere pr3_-
clionum placila nisi ab abbate inviialus, exerceat, sumpsisli; unde libi mandamus qualemis infra tri-
nec de placiloruni muliis, quos justiiias vocanl, ginta dies post harum acccplionem liileraruiri, ad
supra lcrliam partem, quoe 1111cx consuetudine de- pra-fati archiepiscopi suhjectionein el obedieniiam
belur, accipiat, illorum lanitim videliceiplaciiorum, redeas; alioquin seni^nliam quseabeo in le promul-
ad quoe ab abbate invitalus fuerit. Qui si hic Irans- gala esl, coiifirinanius,
gressor nionasterio repertus fucrit, et secundo DatoeLaterani vn Kalend. Seplembris.
leiiiove coinnionilusculpam non correxerit, amolo CCLVl.
eo, alius, qui placueril,'aut nullus si placueril, stib- Ad. A. priorem S. Frigdiani el ejtts fralres.
stilualur. lllud quoque subjungiinus, vel ex beali (Inlia 1122-1124, Ocl. 11.)
Grcgorii papse senlenlia delinimus, nc loci cjusdcm [BAI.UZ.Miscell. cdit. Liic.1V, 588.]
fraires dc carrucis suis, vcl quibuslibel laboribus, CALIXTUS episcopus, servus scrvorum Dei, dilectis
sive nutrimentis propriis in valle monaslerii paro- filiis A. prioii S. Frigdiani el ejus fratribus, saluieui
cbiali unquam Ecclesise reddere decimas, seu pri- et apostolicam benediclionem.
milias exiganlnr. Locum itaque illiinv omnimoda li- rC Frater Ursus, olim prior Lalerariensis Ecclesise,
bcrlale donatiim , lam ab omni morlaliuni jure gravalus aegritudine, elfratrum fatigalus regimine,
quam ab omni niolesiiarum leiiicraria iiiquictiidinc1 solis de cseicro cupiens vacare orationibus, cum
tuinm semper et absnluium forc decernimus, ct ab- gralia cl licenlia nostra ad veslram redit Ecclesiam.
batiam illic perpciuo habcri, ac sub aposiolicse scdis' Qiiem pro charitate noslra honesie suscipiaiis et
tulela specialilcr prolcgi, anretinique cx hoc bysan- honorifice perlraclelis. Mandamus auieni huinili
lium aposiolico palaiio annualiler pcrsolvendiun,ac - fraternilatis veslraediswetioni qualenusLaieranensi
praelcr ejiisdem ccnsus debitum nihil scrvilulis Ro- ccclosia., sictil de vobis in Domino bene speramiis,
inanse Ecdcsise ampliiis ab co quolibet inodo requi- diligculcr providealis, et quatuor ad minus de discre-
rciidum ; hoc sil autcm memoriale super hujus liber- lis ct religiosis frairibus vestris ad nos fesiinetis
talis .monastcrii Bcali archangeli Micbaclis, quate- iransmitlere, quorum unus.cooperanteSpifiiu sancio,
nus ejus Romse non sil oblivio, ubi caput sibi' aliis pernoscal prseesse; alii vero reliquos fratres
vindical omnis rcligio. Quod si forte p.liquoliesprae-" dulci nvoraiitalectreligionesludeanl informarei
lermissum, niliil unquani pro salisfaclione exigal.iir,• Dalum Laierani v Id. Octobris.
nisi quod ccnsus -Idenisub integrilate resliiuatur. '
CCLVIL
Siqua vero in fiiturumecclesiastica soeciilarisve per- D Francorum regi significal Roberlum eiiiscq-
sona, hanc noslrse consliiulionis paginam sciens,' Ludovico Atrebalensem,'in gerierali concilioa Burcliardo
cOntra eam temere veriire tentavcrit, secundo ler- pum
episcopo Cameracensi in ius vocatum cum eius lil-
liove. commoniia , si non salisfaclione congruaai teris ad sese veuisse.
cmendaveril, poteslaiis honorisqtie sui dignitatee (Anno 1125-1124, i<ehr. 19.)
careal, rcamquesedivino judicio cxislere deperpe-r [MANSI,Ga.eiL, XXI, 217.]
trala iniquitaie cognoscat, et a sacraiissimo corporee CALIXTUS episcopus, servus servoruni Dei, cliaris-
_c sanguine Dei el Do.miniRedenvploris noslii Jesuu simo in Chrisio filio LUDOVICO illusiri et glorioso
Christi aliena fiat atque in extremo examine di-i- Franeorum regi, salulem el apostolicam beiiediciio-
striclee ullioni subjaceat; cunclis aulern cidem locoo nenv.
jiislascrvanlibns sit pax Domini noslri Jesu Cliristi,i, Venientem ad nos cum litieris luis vencrabileui
.|iialenus el hic fruclum bonoe actionis percipiarit,I, fralrem noslrum Robertum Atrebatensem episco-
ct apud districtum judicem proemia aetcrna; pacis is puni prp dileclione lua ct sui ordinis revereulia
iiiYCiiiaiil.Ainen. patcrnse cliarilatis affeclu suscepimus, quem de jure
(63) Signa lciuporis stuit corrtipia.
 EPISTOLiE F.T TRIYILEGIA. 4314
15i5
CCLIX.
Airenalensis parocliiae confratri noslro Burcbardo A. A
Cameracensi episcopo, qui adversus eum in gene- *Monachis Cluniacensibusprmcipit ne amplius de Pon-
tio cogilenl.—Ponlio prmcipil ne abbatiam Clunia-
rali concilio proclaniaiionenv fecerat, responsuruui censein motesliis afficial.
constituto die ad nosiram vocaveranvus prsesenliam, (Aniio 1123-1121.)
eumque prsefixo lerniino se nostro prsesenlaret [Vide Honorii II btillanv ad Petruin Clun.acensem
conspectui, per qtiasdam nobis esllillerasiiuniialum abbateni directani, Pairologim tpm. CLXVl.]
Camefacenseni episcopum ad nos pro exsecutione CCLX.
sui negntii venieniem ab imperatore usque ad mu- Ecclcsiw S. Joannis remissas a
iiuim quod cum eo sumus habiliifi coUoquium fuisse [ Vesontionensi]
eam- Rtitjiialdo Burgundim comile coiisueliidinesin villa
deienlum, ideoqtic in alterius paiiis absentia Tttssitico, vulgo el marascalciam et cauaiiam voca-
dem causam disculere ceiiis rationibus non valui- las, referri velat.
mus. Quocirca eum ad Ecclesiam suiinv cum gratia (AnnolI24, Jan. 8.)
nostra remisimus. In colloquio autem illo honum [D'AciiEny, Spicil. 111,479.]
quod operante Doniinooperali fucrimus.libi ianquam CALIXTUS episcopus, servus servoruni Dei, dilectis
dileclissimo nostro et Ecelcsise filio significare ctira- filiis canonicis ecclesise S. Joannis Evangelistse,
liinms. Uxorem ttiam Adelaidem reginain dileclam salutem et apostolicam benedictionem.
nepiem nostram et filios inos charissimos nepotcs In apostolicse sedis gubernatioiie Dei providenlia
nosiros Philippum, Ludovicum, Henricum per le constituli, necesse habemus ecclesiis et ecclesiasticis
saiuianiiis el benedictionis beati Petri et noslrse par- utilitatibus provideie. Siquidem illustris et e^regise
ticipes fieri desideramus. memoriae Raynaldus Burgundiai comes, in quadam
Daia Lalerani xi Kal. Marlii. veslri juris potestate, qtise Cussiacus dic-iur, con-
CCLVIII. suetudinem quamdam ad equos, sive ad canessiios,
quse vulgo marascalciam et canariam vocant, patris
Episcopum Rossellanum viluperat qnod conlra prm- sui Giiillelmi et suo tempore obtinuerat. Quam vide-
eepium suum injurias monasterio Alborensi inferre licet consuetudinein nimis Ecclesise veslne dainno-
peryal.
(Anno 1125-1124, Febr. 25. sam et nocituram esse considerans, pro anini.e suoe
Ilalia sacra, 111, pareiitunique, et bseredum suorum remedio in par-
[UGHELLI, 6 62.]
petuum refutavit. Dinvisit insuper, et abdicavit om-
CALIXTUS episcopus, scrvus servorum Dei, fralri nes alias torttiras, quas ejus lioinines injuste in ipsa
ROSSELLANO episcopo, saluiem et aposl. benedict. _
Q pote^tate, et in terris ad potestatem ipsani pertinen-
Miraiiiur de te veheivienier quia, ctim adhuc noyus tibus arripiebant. Tali tenore, ut eorum nomina
in episcopali adminislralione sis, conlra mandatuin spccialiter sint scripta in Canone, etpsalmus Incli-
noslrurii facere tain cito quidquam prsesumpseris. na, Doniine, decantetur post lectionein capituli,
Praccepimussiquidem libiut cunv (ilionostro domino diebus oinnibus quibus peragi Jicitum est pro aui-'
Alliorensi abbate pacenv atque concordiani faceres, marum illorum saltite. Prsedictam itaque refutalio-
el iiequeipsum,neijue Alborense monaslerium, quod nem et dimissionem, nec non et coustituttiui pro ea
beati Pelri juris esl, infestares. El lu quidem pacenv tenorem, praesentis scripti nostri auctoritate lirma-
Cum ipso et concordianv fecisli, sed non multo posi lvvus, et futuris censemus lemporibus iiiconcusse
tenipore, prout nobis relalumesl, eidem nionasterio atque inviolabilitar conservari.
parocbiaiiofiiin luorum sepiilturas, oblaliones, et Daiiiin Laterani, 111Nonas Januarii, indictiorie
alia, qtisehacienus habtiii quiete,'; interdixisii, quse secunda.
profecio episcopali prorsus non conveniunt bone- CCLXI.
staii. Mandaiiius ergo fraiernitali tuse, aique prasci- Bulla
pro confirmalione rerum aa ecciesiam Stinctm
pimus, et quse prsediclo monasterio a l.e inierdicta Slarice pertinenliiwi.
suiil, publica ei anriunliaiione resliltias, quemad- D (Aniioll24,.Febr. 6.)
modunv inlerdictum publice facltim fuit. El Iocum [DELA CANAL,Esp. sagrada, XLY, 500.]
ipsnm quielum ac llberum manefe permittas, curiv CALIXTUS episcopus, servus servorurn Dei, dilectis
illis omnibus qttsesuortim et tuortim prsedeeessorum in Christo filiis GERALDO priori, el canonicis in
temporibus quiete cognoscilur lenuisse. Si quid ecclesia Sanctae Marioe Leton. regulareiu vitam
aulein adversus. abbatem vel monasterium le juste professis, tam prscseutibus quam futuris in perpe-
babere confidis ad noslram prsesenliam venias, el tuuin.
nos de loco ipso, lanqiiam de nostro, jusliliam libi Piis religiosorum fratrum supplicationibus nos
per Dei gratiam faciemus. Quod si noslro mandato, annuere paterna charitas, et sedis apostolicoe beni-
quod absit! obedire-cantempseris, nos temeritalem gnitas persuadet : eapropter, dilecti in Domino filii,
luain hactenus prseslante Domino corrigemus, quod postulationes vestras cleinenteradmittimus, el Beatse
facile tibi de cseiero videbiiur sedis apostolicaj roan- Mariaeecclesiam, in qua sub canonicae ordinis regnla
daia conteinnere. omnipotenli Domino militatis, sedis apostolicsejuva-
Dal. Laterani v Ka.. Marlii, ..."-v. ririne confovemus. Yiloe namque canoiiicss ordinein
qttem prpfessi estis, prresentis dccreli nostri pagina
151-0 CALIXTJ 11PAP/E 1516,
pcrpetuis ibi servandum tempoiibus, confirmamus;; A nationis Domiiiicse anno 1123, ponlificatus autem
voDisetiam veslrisque successoribus in eadem reli- domini Calixti II PP. anno vi.
gione niansuris ea omnia possidenda firmamus quoe 5 CCLXIL
in pra.senliarum pro communis victus sustenlationei lnler Obertum episcopttmCremonensemel ejus cano-
legitime possidere videmini, el quaecunquein posie- nicos discordiam componil.
runi acquisitione legitima poterilis adipisci, in quibus, ' (Anno 1124, Marl. 22.)
liaecpropriis nominibus adnotamus: ecclesiam Sancli• [MURATORI, Anliq. ItaL, V, 225.]
Felicis cunv omni jure suo, et omnia alodia, quoe , CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene->
proedicta ecclesia BeatseMarioe infra ejusdem paro- rabili fralri OBEUTO Cremonerisi epjscopo, salutemet
cliisc terminos habere videtur. Ea vero proedia quse, apostolicam benediclionem.
habet, vel habere debet in parochia Sancti Andrese, Nec capul cum membris opportunum est dissiderP,
Borraciani; ecclesias etiam Sanctse Marisede Ilere- nec a subjeclione et famulatu capiiis membra cori-
mitanis cum universis alodiis quse ibi possidelis. decel dissentire. Huniani namque compago corporis
Cellam quoque Sancli Thomae quas sila est in epi- diuiius non poterit permanere incolunvis, si caput
scopatu Ausonensi cum omnibus pertinentiis; ec- concordi et ralionabili non utatur regimine, et mem-
clesiam Sanctse Marioe de Yillar Elenen. et Sanctij B bra propriis non fungantur officiis. Pari igituf
Michaelis Fontis frigidi, et Sancli Christophori de, proportione dignum esl episcopum cum paiernse
Slella ; possessiones eliam quas habetis in parochiax charitatis discretioue clerum el popiilum sibi
Saiicii Pelri de Navaia, et omnia proedia, quocproe- commissuni regere, el ipsos ei lanquam capili proprio
fatae ceclesiae Beatae Marise contulerunt domini de cuin devolionis humilitaie concorditer Obe.dire.
Navala; sed ct molendina quoa babelis in Fluviano; Auctori enim Deo, et amaiori pacis aliler gratum
omiies vero donaliones, eldimissiones quas feceruntj non potest impendi scrvitium, nisi menies hominuni
dictse ecclesioe domini de Creissello; uec non ett in radice fundalaa fuerintcharilalis. Unde nos inter
prsedia quoefueruntBereiigarii Guilielmi de Clusa, etj le et majoris ecclcsise Cremonensis canonicos au-
Petri Auvblardihoeredumque suorum. Obeunte vero( dientes orlam csse discordiam, habito fratrunv no-
te ipsius loci priore vel luoruiiv quilibel successo- slrorum episcoporum el cardinalium Jconsilio hanc
rum iiullus ibi qualibet siibiepiionis aslulia prsepo- inter vos concordianv composuimus : ut videlicet
nalur, nisi qiiem fraires communi conse.nsu, vel[ uullus in majori ecclesia constittialur prseler assen-
fratrum pars consilii sanioris, vel de suo, vel de, siim ei voluntatenv episcopi, qui sicul Eeclesise ca-
alieno si oportueril collegio providerinl regulariter put esl, ita voluntas ejus et ralio debet proecedere.
eligendum : sepulturanv quoqtic loci illitis omnino, C Canonici episcopp obedientiam in manu ejus pro-
liberam esse censemus, ut eorum qtti illic sepelirii miltanl et ieneani. Ad mensanv canonicorum,quan-
deliberaverint, devotioni et extremse voluntati, nisii do cum canonicis comederit, cum uno clerico
forte excoiiimunicaii sint nullus obsislat. NuIIi ergo, 'el uno serviente, vel cum duobus clericis veniat,
omnino liominuiu facullas sit eamdem ecclesiam! el lanquam episcopus honorelur. De altario San-
temere perlurbare, aul ejus possessiones auferre, vell cti Irnerii onvnem oblationem recipial, prseter
ablalas reiinere, niinuere, vel lemerariis vexalio- edenda quae atl pedem altaris offerentur, el ea
nibus fatigare, sed omnia integre conscrventtir. ad usum canonicorum reserventur, et praeler nie-
regulariuui fralrum, et pauperum usibus profutiira. dietatem cerse el incensi, qusc ibi offeruntur, quae
Ad lisec, immunitalem quanvbonae nvemoriseBeren- ad ecclesise servilium reserventur. Archidiaconum,
garius Gerundensis episcopus in loco ipso instituit, cantorenv, et alias personas episcopus consensu
inviolabiliter permanere sancimus, videlicet infraj canonicorum consiitual. Ecclesiam Sancti Michaelis,
ainbilum crucibus delerminaium, nullus aliquem, et praedia el possessionps quas episcopus per idoneos
cajiere, aul Isedere, vel depraedari prsesunial. Si quis3 lestes proprie ad episcopalum perlinere probaverit,
igilur noslrac constilulionis hujus el confirmationis5 _r> quiete pacificeque oblineat. Et quia canonici doniuni
tenore cognito, lemere, quod absit! conlraire tenta- in qua olim habitaverant, ad ampliaridam ecclcsiam
veril, honoris et officii sui periculum palialur, autt coiicesserunt, donvum in qua modo habitant, Iicei,
excommunicaliohis giadio feriatur, nisi reatumi juris episcopi fuerit, pro concordia tamen et cliari-
suum digna satisfaciioiie correxerit. Qui vero locumi lale deinceps ad communis vilee cohabilalkmem re-
ipsuin el fralres juvare, alque de bonis suis hono- lineant, el liospiles, quando voluerint, in ea
rare curaverit Dei omnipotentis graliam, el pecca- recipiant.
torum suorum renvissionem.et indulgeniiam conse- Ego Calixlus catliolicse Ecclesiae episcopus lau-
quantur. Esta firmado con toda formalidad de3 dans.
riibrira. Calixtus PP. II. Datum Laterani per manus Aimerici sanctoe
Ego Calixtus calholicae Ecclesiaeepiscopus. RomanseEcclesioediaconi cardinalis et cancellarii,
Dat. Lateran. per manuni Slinierici [Aimerici]] xi Kalendas Aprilis, indictione xi, Incarnationis
sacrae RomanseEcclesisediac. cardinalis, el cancel- Dominicse 1124, pontificatus autem domni Calisti
larii, vni ldus Februarii, indiclione secunda, iucar- II papseaniio Vi (64;.
(64) Hsecde episcopo in prsesenti bulla dicta ani- mauverteris': < Ad mcnsam canonlcorum,'quando
 a EPISTOL_E ET PRlViLEGIA. 1318'
1317
CCLXHI. A CCLXIV.
Privileghan pro monasterio Bifurcensi.
Priw/__iium'-'pr- cmnobio Monlis Angeiorum.
(An.no1124, April. 5.) (Anno 1124, April,.11.) :
[MITTARELLI, Annal. CamalduL. tom. IIL,
[GalL Christ. V, ihslfum., 515.] :...... P- sQi.]V.'" :".••.: V".".:".'
CALIXTUSepiscopus, servus servorum Dei, di- CALIXTUS servus servorum Dei, dilecto
Ma- episcopus,
leclls filiisApELHEHio.etfratribus monasleriijS. in Christo filio THEODEBICO abbali monasterii Sancli
rias. t]uod,riOs Mons-Angelorum (Engelberg) cogno- Benedicti in Bifurco, ejusqiie successoribus regula-
niiiiari volumus, saluteni etapostolicam benedictio- riler instituendis iu perpctuum.
liera. Divinis praecepiis instruiniur et apostolicis moniiis
Veniens ad nos vir nobilis Cbonradus de Sellen- informamur, ut pro ecclesiarum statu impigro invi.
Uurori ecclesiam veslram in juris sui praedio ejtis
gilemus aspecm, unde pporlet nos ecclesiarum curani
sumplibusfabricalani, et onvnia ad eam pertineniia
viri de Gamelinchoben gerere, et Dei servos religiosos speciale. ... . . .'
per maniis Egelolfi nobilis dilecte in Cliristo fili Tbeodorice abbas, preces tuas
B, JPetro et, S. Romanoe Ecclesioe extradidit, sub benignius admitteiites, Ecclesiam, cui Deo auclore
censu unius aufei ponderis Turicensis monelae, sin- n in beati Petri jus ct proteclionem srisci-
praesides,
gulis annis ad altare B. Petri a Patre mouasterii pimus, el contra prayorum homiiium nequitiam ejus
prsedicli persolvendi. Nos ejus devoiipnem suppiiceni auctoritale. . . . . . . constiluimus quod proedia,
atleridenles, locum vestrum et oinnia ad eum perti- possessiones et bona oin.nia, qua? vel regum colia-
nenliain B. Petri jus ad proleclionem suscepimus. lione, vel aliortim fidelium donaiione aut acquisi-
Praeseniis ilaque scrjpli nostri auctoritate constilui- tione alia ecclesia vcstra modo possidet firma tilji
nius/ut, quaridocunqiie patre spirituali orbati fue-.• luisque successoribus. . . . . . . videlicet terminps
Tiiit, ipsi habeant Hberam poteslaiem secundum Ecclesiae veslroe cunv vineis et dominicatis suis ei
Reguhnv S. Behedicti inler se, vel undecunque, si Alpibus, ab orienie a rivo de lacu, ab occidenle a
opus fuerit, non solum eligendi, sed eliam consti- jugo Alpiurn, a septenlrione a Ceresio, a meridie a
liiendi. Siatuinvus etiam ut idem nvoiiasieriiim cum coliha de GimeUiscunv decimis et. . .'.. . . . cunv
omiiibus suis pertinentiis nunc collalis, el dehincab omnibus sibi in integrum perlineniibus : plebein
hac die conferendis etdeineeps non subjaceatjugo Saricti Mariini in Alpe cum vineis el. dominicaiis
alicujus lerrense poteslatis personoe, riisi Patris mo- suis, et duabus capeliis una in caslro plano Mercufii, .
nasletii solius.dominalioni, poteslati el ordinationi. (] iilia in riionie Alto : ecclesiam Sanctoe Maiioein Gra
Atlv.ocalumipse cunvconsiiio seniorum frairuna suo- nario cuiiv omnibiis. . . . . . . suis; plebem Sancli
rura eligal, undecunqiie ei placucrit, et ei pommeii- Cassiani in Pennino cum lerris et vineis, et domirii*
det ad reinedium animse suoe, et ut nunqiiam lisere^ catissiiis, cum omnibus pertineriliis suis, el ejusdeni
ditario jufe ih aiiqueiri perveniat, qui nPn pro ler- ecclesise capellaili Sancti Savirii ctim oirinibus ail
reno comhvpdo,sed pro reiefha hiefcede sollicitus et eam pertinentibus : plebem Sancli Pelri in Octoh-:
studiosus boua, el constittitani nioriasieriiiibertatem lula cum vinea et dominicalo. . . .... .'. coipriis'
et jiisiitiam deferidere vohiefit, a rege lahieh, Patre et decimis et primiiiis ; ecclesiam Sariclse Maiise iri:
monaslerii peteiile, accipiat banimm legitiinum. Si Flumicello ciiin capella Sanctae Helenacet omnibiis
aufem noii ut advocaltis, sed potiiis caiumnialor et pertinentiis suis : capellam Sanctse Mafisede'Sifenoi
peryasor inonasieiii fuerii, dmnino potestatem ha- cum omnibus perlineniiis suis : capellam de Casl.r6:
beat abbas curii consilio seiiioruin' fratrum hunc deMesauri cnmoninibus suisiecclesiain
penitus reprobare, et alium fegia potestate adjuins, Sancli Pelri in Caslagheto cmri ipsius vineis et sil-
si aliter fieri nou pptest, sibi utiliorem undeeunque vis, nipleiidinis, et omnibus pertinentiis suis":,
eiigere. Si verp, quPd absit! aliquis aliqua lemeriiaie ecclesiam Sancti Clejiventis curii uno maiiso el
vel pertinacia prave inductus supradictum monaste- D ] omnibus pertinentiis suis: iii Galiano capellani uiTairi
fium inquietare, moleslare aut disveslire audeat, cum omnibus: . .... . Sancti Pelri in rivo cuiti
sciat se nostro jttdicio pro contemptu S. Romanae decimis, et primiliis, et oblalionibus vivorum et
Ecclesiae et teStaiiiCiitofia. hujus lioslroe scripiionis mPrluorum : ecclesiani Sancii Aridrese iii Pisseto
lilslruclioiie, nisi resipuerit, seterna damnalione cum oblatioiiibus vivorum et nioriuOiiirii, et onirii-'
perire. bus perlinentiis suis : ecciesiam Sancti Yalerlarii
Data Lateraiii anno Domiiiicaelncafnalioriis 1124, cum omnibus. . .... , ecclcsiam Sancli JacpW
NonasApiil., liidictipne ii, Sabbato S. Paschae, in Mincajello cum domo hospiiali el oiiiriibus.peiil-
luriaxvii. nentiis suis. Extfa rivurosFlbrentinse civiiatis juxta

cum canbiiicis coniederit, cum.uno clericp el unp
"servieiiie, veiciiiri dtiobus clericis veriiat. -J Comiiiu-
nem.adhuc canonicorunv.mensain hsec produnt. Sed
aperiiofa sunt qiise in fine de canonicis legunluf.:
i Domum in qtta modo iiabiiani, ticet juris episco>)i
fuerit, pro concofdia tamen et charitale ileinceps
ad convniuiiis vrtse colvabilaiipneiii reiineanl. > En
disertis vefbis indicata conslans adliuc ;in hVoria.-'
sterip"SiYeclaustro socialis canonicorum vila.. :;; -.
 "
1519 CALJXTl II PAP_E 152(1
ecclesiam Sancti Laurentii bospitale ununv cuui A clii papse yerbis loqtiamiir) possessioncs, quas unus-
terris et vineis et omnibus pertinentiis suis : iquisqtie ecclesiae proprise dedil aut reliquil arbitfio,
ecclesiam Sanctse M... de Asiole cum omnibus per- alicuari i quibuslibet lilulis aut dislracticnibus, vel
tinenliis suis. Quaecunque denique in fiiturum jusle f quocunque argumento, non patimur. Eapropier
sub
atque canonice largiente Domino aeqjiisieril, invio- nos i tuis justis poslulatiohibus annuenies, mansos,
labililer et sine inquleiatione possideat. Nulli ergo iqui episcopalis mensac luae servilio dediti sunt, iiv
morialium facnltas sit eamdem veslram Ecclesiam < eodem siaiu, in qtio bene a te dispositi cognosCun-
lemere perlurbare, aut ejus possessiones auferre, ltur, fuluris lemporibus pefmanere prsesentis sr.ripti
vel ablaias rctinere, mintiere vel temerariis vexa- noslri i confirmatione sancimus ; statueiiies ul nulli
tionibus perlurbare, sed oinnia integra conserventiir i
successornm tiiorum, vel alicui hominnm, liceal eos
eorum, pro quorum susteniatione et gubernalione vendere, sive in laicorum beneficium tradere, vel in
concessa suiil, usibus omnimodis profuiura. Ad judi- usus 1 alios commuiare. Sed sicul a le disposiium
cium anleni juris ei luilionis sanctoe Roniana. Ecele- iest, de unoquoque prsedictorum niansofjlm denarius
siae, duos aHreos.annis singulis Laieranensi palatio iinus i amiis singuiis Bambergensi ecclesiae, pro aiii-
persolvalis. Chrisma, oleuin sanctum, consecraliones i impefaioris Henrici fundaloris ejus, ad concin-
nia
ccclesiaruiii, cl oriiinalioncs monacliorum veslrorum " nandai luminaria conferalnr. AbUalias vcro el regii-
a (licecesano accipietis episcopo, si gralis et sihe lares 1 canonicas [«/. canpnias] per industriam luaia
preiio et exaclionibns voluerit exhibere, alioquin i religioriis ordine slabililas, et alia a le recte con-.
in
sacramenta eadem, a quo inalueriiis calholico acci- :stiluta, imlli liorivinumfaculias sit in posteruni itn-
pielis episeopo. Si qua igilur in ftilurum ecclesiaslica muiare.
i Si quis autem contra banc confirmaiioneni
saecularisve persona hanc nostrse consiitulionis venire tetiierario ausu prsesuiivpsefit, excomniunica-
'
pnginam sciens,coolraeam temerevenireTentaveril, tionis vinculo sub.acebit. _,
secundo terliove coninioiiila,sinonsaiisfaciionecon- Data Laterani, Idibus Apfilis, indiciione secuiitla.
grua einendavcrit, polestatis bonorisque sui dignitate CCLXVL'
careat, reamque se divino judicio exislere de perpe- *3Ionaslerii Dertensis privilegia cohfirmat.
trata iiiiquilyie cognoscat, cl a sacralissimo corpore
ac sangui.ne Dei et Domini Beiienvploris nostri Jesu (Anno H24, April. 13.)
[BOUQUET, Recueil, XV, 250 jn adnot. ad episiolam
Cbrisi.i al.iena fiat, atque in exlremo exainine disiri- seqiieiitem.]
claeuliioni subjaceal. Cunclis autein eideni loeo jusla CCLXVll.
servantibus sit pax Doniini nostri Jesu Cbristi, _ Ad Jocerannum Lingonensemepiscopum, etc.—Com-
quatenus et hic ffuctum bonce aclionispercipiain, mendttl Dervensetnoiiasterium, vehiii Romdnw Ec-
clesice subditum. '
et apud districtum jiidicem praemia aeternae pacis ;'
'
invenianl. Anieii, amen, anven. (Anno TI24, April. 14.)
Ego Calixlus cntliolicae Ecclesia3 episcopus. Fm- [D. BOUQUET , Recueil, lom. XVI, p. 250.
MAMENTUM ESTDOMINUS TIMENTIBUS EOM. CALIXTUS episcopus, servus servoruni Dei, vene-
Daiunv Laterani per manuni Aiuierici sanclee rabilibus fiatribtis JOCERANNO, Lingoneiisi, HATOM
Ronianrc Ecclesiae cardiualjs diaconi fcancellarii, Ttecensi, EDALO Caialaunensi, RICUINO Tuli.eusiepi-
lerlio Idus Aprilis, aiino ab Incarnatione 1125, in- scopis, saluteni et apostolicam benedictioneiii.
dictione secunda, pontificatus auleiiv domni Calixii Venerabilia loca et reiigiosae personoe qux suani
U papse anno sexto. in Dei servitio inlentionem fixerunt, nuilisdebeiit
gravaminibus conculi, nullis molestiis agitari. Ve-
CCLXV. slne igitur Ifaternitati mandamus ut fratres mona-
sterii Dervensis quod jn honore SS. aposlolorum
Ad Oltonem Bambergensem episcopum. — De priisi- Petri et Pauli
legiis Bamberaensi Ecclesiw concessis. consiruclum Romanee Ecclesise juris
. esl, ef ejus manifestunv est patrocinio uiti et domi-
(Anno 1124, April. 15.) D nio
subjacere, pro B. Pctii et nostra: reverentia
[MANSI,COH«7.,XXI, 194.) bonoretis. Monasteriunv ergo ipsum, ecclesias, ca-
CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene- pellas, obedientias, prsedia, possessiones, et bona
rabili frairi Otioni Banibergcivsi ep.iscopo, salutem niobilia vel imniobilia, seu sese moventia, iiiquie-
Cl apostolicam benediclionem. tari, auferri, vel aliquibus molestiis aggravari, nul-
Sancloram Patrum praeceptis el canpnicis san- latenus permitlatis. Si quis aulem advocaliae, sive
ctionibus demPnstratur quod proedia el possessioncs ajicujus occasionis specie ultra consuetudines quas
ecclesiarum, quoe vola fidclium, pretia peccatOrum, comes Tebaldus, tempore Henrici regis Francorum,
et pauperum patrimonia, riuncupaniur, vendi vel instituit, pravis exaclionibus, usurpare prsesumpse-
alienari non debeant. Quoe enim divinoe majestatis rit, et bona eorum vel iu vita yel in morie violenter
obsequio, et cceleslium secrelorum usui sunl dicata, absiulerit, tanquam apostolici decreli violatofem ve-
non decel in alienum jus redigi, vel in alterius ser- slri officiidebito arcealis.
vilii formam transmutari. Nempe (ulbeali Symma- Dala Lalerani, xvm Kal. Maii (65).
(65) Annum quo facta cst hocc commendatio disci- mus ex bullato diptoroale ipsius Galixli, riobiscurn
1-321 . * EPISTOL_E ET PRlViLEGlA. -T5__
" ^ ligaveris stiper terram, erunl lignta in coelis, etiqua.
A.
CCLXVIII.
* Ecctesice S. Frigdiani Lucensis. privilegid cunque solveris super terram, erunt soluta elin cosiis.
confirmat. Ipsi quoque et propriae firmitas et alienoefidei con-
lirmatio eodem Deo auctore prsestatur cum ad eum
(Anno 1124, Maii 26.) dicitur : Rogavi pro le, uinon deficiat fides lua, Pe-
[Vide Bullarium Lateranense, editum Romoe, 1727,
foL.pag. 7.] tre,ellu aliquando conversus fionfirma fralres tuos.
CCLXIX. Oportet ergo nos, qtti, licet indigni, B. Pelri rcsi-
Ad B[enediclum] episcopum el canonicos Ecclesim dere videmur in loco, prava corrigere, reda firmare,
Lucensis. et in omni Ecclesia ad interni arbitrium judicii sic
(Anno 1124, Maii 26.) disponenda disponerp, - ut de vultu Dei judicium,
[BALUZ.,Miscell. ed. Luc, IV, 589.] nostrum prodeat, et ocnli nostri videant aBquitateiri.
CALIXTOS episcopus, seryus servorum Dei, vene- Eralernitatis igitur tuae pe.titionibusannuentes Com-
rabili fratri B. Lucano episcopo, et canonicis Ec- postellanae B. Jacobi Ecclesiae, cujus in ea veneran-
clesiae cjusdem, salutem et apostolicam benedictio- dissimum corpus es:t positum, ob ipsius a Deo dilecli
nem. apostoli reverentiam archiepiscopalis cathedrae di-
Bonorum virorum officiumest religionem diligere, B gnitatem, qnam ei ad tempus concesseramus donec
ct religiosis arclissimo familiaritatis vinculo adhoe- Emeritana civitas Chfistianorum dominio redderelur,
rere. Unde universilati veslroe rogando manda- proesentis paginse auctoritate iri perpeluum obli-
nvus, quatenus dilectum filiuin nostrum A. priorem nendam confirmamus, ut eadem opulcntissima
S. Frigdiani, el canonicos ibidem famulatui man- quondam et famosi nomiuis Emeritana civitas, qtia.
cipatos, p.ro charitate noslra honoretis, diligatis et nunc peccatis exigeulibus ab impia Saracenorum
cuilis agilari molesliis permiltatis. Gratias dilectioni tyrannide possidelur, Compostellanae civitati, sicut
vesifae persolvimus, quia, sicut idem prior asserit, suae melropoli, perpetuis maneat subjecta tempori-
S. Frrgdiani ecclesiam Uenigne traclatis, et nos de bus. Omnem quoquepontilicalisouTcii plenitudineiii
petitione quam pro ea pr;clerito anno fecimus, ex quam Emeritanae Ecclesiae antisiites antiquitus
parte a vobis exauditi siinius. Verumtamen rogare liabuerunt, Compostellanoepraesul Ecclesiae inlegre
adbuc non desistimus, ut petitionem nostram ple- deinceps quietequeobtineat. Suffraganei vero episco-
iiins admittentes. praedielis S. Frigdiani ffatribns pi Emeritanse metropolis, Salmanticensis, Abilensis,
altera die Pascha? eoncedatis missam solemniter ce- TJolimbriensis, el cseteri qtii olim ejusdem EmeritaB
lebrare. Priorem vero ea die et aliis duabus prseci- subjecti fuisse noscuntur, Conipostellano archiep.,
^
C
puis solemnilatibus cum iino aut duobus fratribus ctijtis consecratio ad Romariarii tantuiiispectatEc-
SS. ad divini vobiscum celebritatem ollicii benevolo clesiam, tanquam metropolilanoproprioobedienliam
et placido animo suscipiatis. Querelam inler cano- et reverentiam prorsus exliibeant. lpse aulem ilios
nicos S. Frigdiani, et canonicos S. Angeli prius- consecrandi, eorum Eeclesias disponendi, eosad siia
quam ad nos pervenire ccepit, nccasione cuiusdam concilia convocandi, et cum ipsis ecclesiaslica difli-
moriuae orlam fuisse audivimus. unde tibi, fraler niendi negotia liberam onvninp liabeat auctoritate
episcope, niandamus, qualenus querimoriiam istam sedis aposlolicae facukatem. Si qua igiiur in futii-
lanta diligentia terminare studeas, quod canonici rnm ccclesiastica saeciilarisve persona hujiis hostfae
S. Frigdiani ad lionorem Dei sine scandalo et in- consliiutionis lemeratorexsliterit, nec post commtv
quietudine gratum anle conspectum Domini altis- iiilionem .ecundam vel tertiani resipiscensliumiliter
simi valeant exbibere Servjlium. saiisfecerit, a communione sacratissimi corporis et
Datum Laterani vm Kal. Junii. sanguinis Domini et ab Ecclesiae Hminibus arcca-
CCLXX. tnr.
Datum Laterani per manum Aimerici S. R. E.
Didaco, archiepiscopo Compostellano, concedil ttt
Emeritana eivitas Cpmpostellaiimcivilati perpetuis pj) diac. cardin. ct cancel., ix KaL.iulii, indictione n,
maneal subjeda temporibus. Incarnationis Domini anno millesimo centcsimo vi-
. (Annoll24,Jun.25.) cesimo quarto, pontificatus autem tlomini Calixti
[FLOREZ,Esp. sagr., XX. 402.] papaeanno sexlo.
CALIXTUS servus servorum Dei, vene- Ego Calixtus catholicae Ecciesiaeepiscopus, conf. .
episcopus,
rabili fratri DIDACOCompostellano archiepiscopo FlRMAMENTUM ESTDOMINUS TIMENTIBUS ECMi
Benevalete.
ejusque successoribus canonice promovendis in CCLXXI. ,
perpetnum. Ad episcopumSalmanticensem, de obedientiadomiho--;.
Potestatein ligandi aque • solvendi: in coelisel in '
Compostellano exhibenda. ,,.
terra B.Petro ejusque successoribus auctore Deo (Anno 1124, Jun! 24.)
principaliter traditam illis Ecclesia verbis agnoscit, [FLOKEZ,ibid., p. -09.]
quibus Petfum Dominus est allocutus ::Qumcunque CALixTusepiscopus, servus servofuhi.Dei, vehe-
conimunicaio.pro Dervensiitidem monasterio:«Dat. annoll24, pontificatus aulem dpjnni Calixtj Ilpapaj
Laterani per maiiiis Aymerici S. R. E. diac. card. anno sexto.»
21 cancel., Idibus Aprilis, indict. ii, Dom. Incarnat.
PATHOL. CLXIII. '.'*a"'
 1525 CALIXTI II PAP_E - 1324
labili fratfi M[UNIOM] Salmaiiticeiisi episcopo, salu- A defcndil Ecdesia ; ita ea quse contra scita canonum
teni-et apostolicam benediclionem. initasunt sectindum aequitalis et justitioe destruere
Quoniam in Hispaniarum partibus Coinpostellana niiiiur rationenv. Causanvsiquideni lnalfimonii inier
Ecclesia ob venerandum B. Jacobi apostoli corpus Guillelnium filium comilis Roberti el filiam convitis
gloriosa et insignis habetur, nos eam ex aposlolicse Aridegavensis conlracli, cui parenteloe lilulus op-
seiiis gralia confovere et in melioris slalus prairoga- ponilur dilecio filio nostro 1.... presbyiefo cardinali
'iivam ilecrevinms adaugere. Ideoque digniiafem commisimus finieiidam. Qui post susceplam ido-
• Emerilanoe nietropolis eidem CompostellanacEcclc- ncoruh) leslium de parenlela probatioiienv, ubicun-
siae perpetuis teniporibus possidendam conlulimus. que Guillelmus filius comitis Roberli fuerit, pro-
• Tibi ergo, dilecle fraler, qui Emerilanse Ecclesise hibuil officiacelebrari : nisi ulique ad dalum a se
snbjeelus esse dignosceris, mandamus, quatenus terminum conjugiuni idem dissolverit. Unde fraler-
venerabili fratri noslro D. ComposlellanP archiepi- nitati vcstrae praecipimus, ul eanvdenv,scnlenliam
. scopo lanquam propriomelropolitano luo subjecllo- a nobis firmalam per veslras faciatis parochias
•nem el obedientiam satagas exhibere. observari.
Dal. in teriilorioOrtensi, vni Kal. Julii. Dalum Lalerahi vn Septembris.
B
CCLXXll. CCLXXV.
Ad episcopumGolimbriensem, de obedientia domtno Monasterii Rastedciisis protectionemsuscipitelejus
Composlellano ut legato -elsuo melropolildno ex- boha ac privilegia confirmat."'•
liibcnda.. (Aiinoll24, Sept. 27.)
'(Annoli24,Jun.24.) [LAPPENBEIIG, Hamburg. Vrkund., 1, 127.]
Esp. sfl_o\,p. 410.] 1
[FLOREZ, CALIXTUS episcopus, servus servorumDei, dileclo
CALJXTUS episcopus, servus servorum Dei, vene- filio SVIDERO, abbati monasterii Sanclse Mariae,quod
rabili fralri G[UNDISALVO] Colimbriensi episcopo, sa- in parlibus Ambrioe in villa quae dicitur Radeslad
; lutem, elc, ut supra. siluin est, ejusque sticcessoribus regulariler sribsli-
CCLXXlIt. luendis in perpeluum.
Ad archiephcopos cwterosque ecclesiaslieos ordines Cum pioe desiderium voluntalis et laudandae de-
' per Gatliam, Germaniam et Franciam. votionis iuicnlio sacerdolilms sit semper sludiis
, , . /Anrio 1124.) adjuvanda, cura est solliciludinis adhibenda, ul ea
Gesta Godefridi archiepiscopi Trevir., apud PERT_. qusepro quiete religiosseconversalioiiissunlordiriata,
Monum.Germ. hist. Script. VIII, 201.] nec simuiatio hegligere nec qusedamvaleat praisum-
CALIXTUS episcbpus, servus servorum Dei, cliaris- C
ptib perturbare.: Quocirca nionasterjiihi iibi com-
simisnobis in Christo fralribus archiepiscopis cse-
missum, quod ab Hunohe comite el uxore ejus Willa
; terisque ecclesiasticis ordiuibus per Galliam, Ger- comilissa et FredericO comile ih honofe sanctse Dei
nvaniam et Franciam constilutis, salulem et aposlo- geiiilricis et Vifginis Marise,ut
congregalio mona-
. licam benedictiohem. chorum fieret, consiructum el communi palri oniuium
Mitlimus ad vos fralrem hostfum YViUelielmum Chrisiiaiiorum, sarictd scilicet Peiro,
ei oblatumesl, in
. Pfaeneslinuiii episcopum , dantes cUm veslra RomanaeEcclesix jus est nostram defensioneiii sus-
. charitaie licentiam, ut siqui sint in vobis episcopi cepimus, eique omnes possessiones, quas legitime
, non consecrati consecrel, et si qua sunl alia Iiujus- obtinet, confinnamus.
. mpdi ecclesiasticorum negotiorum minus perfecta, Id estin. Ambria: Duas panes villaeRadestad cum
jn omnibus inoffensa fralernilale consummet. Pax
' tota decima, partem villoe Hennlncliiisin s cum de-
. vobis. , cima, Borbeke 3 cuiri decinia, decimam villoe de
CCLXXIV. Lynsvidon *, Barchorriun'«,.», Lage a;, Genlicle,b°,
. Ad Gaufridum Carnotensem,Joannem Aurelianen- Wadinbechi c, Radehofnen a.
sem, el Slephanum Parisiensem episcopos.— Vl
servetur interdictum ob illicilas nuplias impe- D I In Frisia :Curias Yarlas,'Ecliwardi8,Bonwardi»,
mlum. Tvislon, Nertin 9, cum d appendiciis earum, in villa
(Anno 1124, Aug. 26.J Anaclingun lriginlaemarcas canonum,Ebeswerdi f,
[MANSI, Conci/.,XXI,214.] Wilhlike,Fronohusiu, Wellin, Haroldessem.Berle s,
Ijiculomrie quod irreprehensibile est calliolica Scohorst K
« Berchom. 2. 1=Loge, Merliusen0, Lynebrok, Ghelinde (Gbenlinde 5), cum decima a.Goltwertae usque
ad confinium Omeslede in aquilonari parle. (Hunte: add. 5.) 2. 5. c VielleichtBoitwardi. Boitwarden,
Kirciidorf Golzwarden. d cum praiis et paludibus et. 2. ° in villa Enelinghequinquaginla. f Eueswer-
<len. 2! Eueswarden, Wideke,; Wischuseii. 3. £ Barle, Godinge duas virgas Scrolinh. Geuerc. 2.
i> Barle, Ctmore, Scohurst, Scrotinglie, Geuefe, 3.
VARLE LECTIONES.
' Aus dem Rasteder Codex Fol. 83. Daselbstfinden sichaucheinezweite
Beslatigungsbulledes Papsles
; Adrian IV vom Jahre 1158 ,.und eiue drilie des Papstes Clemens 111vom Jabre 1190. Die in denselben
enthaltenen Abweicliungender Orlsnamen habe ich mit 2 lind 5 bezeichnet. 2 Hankhauseii, " Bergliorn ,
KirchdOiT Raslede. 3 K. Wifelstede. 4
Loy, Reborn, ° Borbek, 'Linswege,8K. Westerstede. Gellen, K.
Alten ' Himiorf. Wahnbeck, Moorhauseii, K. Oldenburg. Varel. Eckwarden , inv biidjadingei-
Laude. VieUeichlan der Alnie zu suclien.
 13_5 EPlSTOLiE ET PIUVILEGIA. 1528
'
ln Steringeng t i0 : Curias Remincliiison k, Bru- A vobis voluerit exbibere. Alioquin liceal, vobis,ca-
liin 11, Engilin ", Galisdorf u, Enscliiuiii l", Ma<- tholicum quem maltierilis adire anlisliteiii, qui;'ni«
gelissiii1V, Habenliusoh•' 1B, cuni silvis, pascuis e't niiruni noslra fuuctiis auctorilaie quod pbslulatar
appendiviis earum *\ • indulgeat. :
In Wesiphalia : " Villas Belenchuson, Bencliiii- Advocalum* etiam praedicto loco aiquesuis boiiis
liusen'», Swiiiichin, Asschinberghen, cum appen- consliluimus Egilmarum comitem, ciijus palreiri eo-
(diciis earum, Leffrincliusin, Gedinchtorp, Sinerla- mes Huno sibi prdviderat in advocatia succedere.
dien; Mardie 0, Yslo P,-llaperne, Wisteren -, Wi- Per succedenlia igilur tempora niajor hatu.iri cadem
dincbusen r, Broehusen, Harinciorp, Berder, cum parentela eamdem advocatiam sempilemo jure pos-
appendiciis s earum l". sidebit, qui lawien advocatus «tilhim «um e.usdem
JiixlaWemno: 18Willinstede-et Boclioll." curias, Eeclesise familia placinnn observabit. nisi fofie ab
Brochlo ™ cum x appendiciis sitis, Quilediorne 19, abbate rogalus fueril. Veramlameri de advocalia
Widagliesliude. nullum advocaio vel posleris e-jus distingnmius ser-
In Baftlmge : TolimesUorch, Reynestorp^.curias, vitium, quia palrisuo rion Tuil unqiiani cxhibitum
«IITUecciesUs el appendiciis earum; villan Melinchu- etquia sibi de labore suo de Jjoiiis;ej-usdemEcclesise
den u cum appendiciis suis. ln Bardewich xxx areas, ® disppsitum, collatum esl betieficiuni iia quidcm, m
censum de ponte el de pascuvs; Ecelesiam Rode ,** nulluin sibi in advocalia ilk «tattiat vkafium. Ad
cum appeiidiciissnis; Reindale, Dalsclie, Iloyger- indicium aulem juris el deferisionisTloinaiia. Ecclesiaj
storp '". In Luneborcli sex panslalia. Praelerea duas uncias auri nobis nostrisque successoribus
"^uascunquepossessioiies, quaecunquebona Idem mo- amiis sitiguIispersoIveiis.Deceriiimusergo.quod
iiaslerlum impraesenliarum jusle e'lcanonice possidet liulliomiiiiio bominuih liccat praefatum moriaslcriuni
"aul in fiilurum concessione ponlificum, largitione lemere pertiirbare aut,«jus possessionesauferi-e vcl
imperatorum vel principum, oblatione fideiium seti ablata retinere, minime antem aiiquibus yexaiioni-
aliis juslis niodis, Deo prppitio, polerit adipisci, bus faiigare.Sed omnia integra oonservciilur_Pftii_,
drnia tibi luisque stieeessoribus et illibala perma- pro quorum gubefiiatione et sustentatioiie cohcessa
«eani. siint.usibus omnimodis profulura,satea^edis aposto-
Vbeunte le vero Swidero T, nunc ejusdem loci licse auclorilale. Si qua igilur in fuluruni «ccle-
abbate vel quolibel successorum luorum, iiullus ibi siastica saecularisvepersoiia, hanc rioktfse conslitii-
qualibet subreptionis astutia vel violentia proeficia- tiouis paginani scieus, corilra eam lemere. venife
Xur, nisi quem fralres communi coiisilioelconsensu „ leniaveril, ppteslatis honorisque sui.dignilalecareat
vel frairum pars consilii sanipris juxla Dei limorem reamquese divino judicio exislere de perpetrala
«J beati Benedicli Regulam obiimieril. "Sed si.in suo iniquitate cpgapscat el a sanctissimo corpore et san-
collegio satis idonefim ad hoc regimeii invcnire ne- guine Dei et Domini Redempiorisiioslri Jesu Chrisii
"quiverint, liceat eis a qupcunque maluerinl loco sui aliena fiat, e.l si non. salisfaelione icongma enveii-
ordinis suaeque professionis virum assumere. Ordi- daverit, iii«xlremo esamine dislriclae-ulliohi subja-
iialiones quoque nionachorum vestroruni, qui ad ceat. Guriclis aulem eidem loco Jusia servantibiii
«acrps ofdines promovendi smit, a Breniensi acci- sit pax Donvininostri Jesu Ghristi, quateriiis.el hic .
pietis archiepiscopo, si lauien gratis el sine exaclione friictum bona. aciionis percipiant et apud districtuiJi
1 Steringe. 2 Sleringen.. 3. k Reninchusen 2. l lnscinnen. 2. 3. GatistloiT fehlt 2. 3. Letziei-esschahet
jein : Papehusen ,6. m curii... earum fehlt 2. n Benchiiihusen... eartim fehtt 2. " Mardiiige. 2; Martiige.
5; P Yserio. 3. i Winsiriiii 2. Wiiisieren. 5. T Windenchnsen. 5. « Berder, Asschebergiien , Bene-
Tcliinchusen,• Holihof, cum «cclesiis et appendiciis. 2. ' pascuis, siluis et. 2.: " Melichuden. 2. Mele-
chuden. 3. T vero te Donato. 2. x Von Advocatum... Ad indicium auiem ist in der Ilandschrifi eitie
Rasur. Die Itier folgenden Worle finden sich aber anf einem angehefleten Pergomentblaite, Sie scheineii
tnirmil.dem,tvassiciiin derrailirien Sielle noch erkennen lassl, ubereinzuslitnmeiu
. ". "VARI/E LECTIONES.
10 Der "Stulirgaii, dessen Nanie iu der •oldenburgischen Dlocese und Yoglei'Sluli.rerjialieh ist, war iu
ISordosteri von; der Weser begranzt. Die Westgranze wirdn durch Ganderkese bezeicliiiet. S.' Vilain
S. Willehadi. Sudlich beruhrt er die Mindener Diocese Bfiirie und EngeIn,'K.-Vilsen, ini Amle
.Alt-Bruchhausen. " Godestorf, K. Heiligenfeld, AmlSycke. 13 Inlschen, K. im AniieThedingliauseii.
'V Magelsen, K.an der Weser, im Amle Hoya. ls Habenliaiisen, K. Twistringen, im Amle Ehrenburg.
10 Papsen, K. Melliiighausen, Anit.Nienburg, scheint zii sud.lit-li ftir diesen Gau w Biese Ofte durfleu
saninitlich in der Nahe der Siadi Soesl zu suclien, seyn, VYOsieh auch Betliiigliauseii, Benninghausen,
Lyringsen, Sclimetiicke, Mardey, Iserlohn, Brockhausen, Herringen auf der Le Coqschen Karle findeii.
Wie Wolters im Chronic. Rasted. p. 91 bericlnet, hatie der Kaiser dem Grafeii Huuo viele nebeu , der
Siadt Soesl belegene, zum Reiche gehorige Guier gegeben. ls Die Wunime, Fluss. '1S Wilstedt. K.
im Amte Oiiersberg, welchem Buchhoiz* uiid Quelckhorn eingepfarrl sind. Das Palionat der Kirche zu
Wilsledt isl mit aiidern Besilzungen des Klosters Raslede auf die Grafen von Oldenburg ubergegangen,
tind noch inv Besitz der jelzigen Grossherzoge. 20 Brockel, Pfarrdorf im Anvle Roihwihnrg. I)as Pa-
lronatreclit der Kirche ist vonAbl von Rastede aul den Grossherzog zu Oldeiiburg ubergugangen.
'*"' Thoinasburg und Reinstorf, Kirchdorfer im Amie Liine. 2S
M" Ilogerslorf, ini Kircbspiele uitd Amle Bodenteich, ilode, Pfarrdorf "im Amie Falleisleben.
.
1527 CALIXTI 11PAP_E iS_3
judiccm procmin ociernoe pacis inveniani. Amen. A assenstt, conslrucre, el in omnibus parocluis vcsiris,
:Datum Laterarii, pef manum Aiinerici,sanclaj Ro,- nullus ccclesianvvel monasteriuiri, rcfraganle volun-
inanx Ecclesise diaconi cardinalis et cancellarii, v tate vestra, oedificarepraesumal; nullusquepresbyier
Kalehdas Octobris, indiclione terlia, Incarnationis sive clericus in ccclesiis vel capellis yesiris sine
I)ominica3annoll24, ponlificalus auleni dominiCa- veslro assensu Pt libera volunlate, per se, vel per
lixli 11 papa: aiiiip yj. vim allerius, licenliam liabeal pernvanendi, aut ali-
.- CCLXXVI. quod sibi officium assumendi. Si vero, ex praecepio
: Privilegium pto monasterio S. Berlini Silhiensis. episcopi, terra bannila fuerit, in ecclesiis el capellis
: ., ,;; ,; ;(Afltiol-24,4_et. 14.) vestris nionaclti ct clerici veslri, clausis januis et
.'.. ..;..:[Collection des Cnr/_/ai>es, 1II,;292.3 ;, laicis exclusiSj divina celebrarc niysteria non desi-
CALIXTUS episcopus, servus servorunii-.Deijdilectp siant. Quod si aliqui de parochia.nis vestris pro spe-
filio JOANNT, abbati monaslerii Saneti Berlini, cjus- ciali deliclo excommunicali fueiint, ipsis ab Eccle-
que succcssoribuS; reguiariter substituendis iu per- sia exierminatis, aliis divina non negentiir ollicia.
pctuuiii. Siatilimus eliam ul iiullus abbas in eodcni inonaste-
jEqiiitalis et justiliaj fatio persuadet nos Ecclesiis rio procponaUir,nisiquem fralrescommuhi conseusu,
perpetuajn rerum suartim firmitatcin et vigoris in~ B vel fratrum pars roiisUii sanioris, secundum Dei ti-
concussi muniincrila conferre. ISon enirii conveiiil morem et beali Bcnedicli Regulani, ilesua eongre-
Glinsiti:servos, 'Uivino fanitilatui deditos,: pervcrsis l>alione providerinl eUgenduni. Decerninius ergo ut
pravorum Iiominum molcsliis agilari, et temerariis nulli omniiio hominum liccat soepefalunimonaste-
quorunilibelvexationibus faligari; similiief et prse- riuni lemere perturbare, aut ejus possessiones au-
(lia.nsibus ccclcsliuni secrelorum dicata, ullas po- ferre, vel ablatas relinere, minuere, vel temerafiis
leiituni angarias nibil debent extraordinarium susti- vexationibus faligare; sed omnia integra coiiseryen-
nere. Ciim igilur communis omniuni Ecclcsiaruin tur eprum pro quorum susleiilalione et gubernalipne
cura nobis concessa sit, comhvissum tibi, dilecte in concessa sunt, usibus omnimodis profulura. Si qua
DOminofili Joamvcs abbas, Sancli Bertini monaste- igilur in futurum ecclesiastica soeeularisvepersona,
vium, cum oinnibus ad ipsum pertiucntibus, ad hanc noslroe constilulionis paginam sciens, coiilra
exemplarpraedecessorum nostrofum, in beati Peifi eam lemere venire lenlaverit, secundo lerlipve
ct noslramtutelam protectionemque suscipimus, sta- commonila, si non satisfactione congrua emendave-
tucntes ut iiniversa ad ideni monasteritini legiliiue ril, polestalis' lionoiisqne »ui digniiaie; careal, re-
pcrlineritia vobis vestfisque successoribus quieta amque se divino judicio exislere de perpelrata ini-
seaiper ct illibata permaneaut; prscterea ipsiun mo- quiiate cognoscai, el _ sacfalissinvo corpore et san-
iiasterium,,.uxta proedecessorum iioslronim Victoris guirie Dei et Domini Redemptoris rioslri Jesu Christi
t't Ufbani iet Paschalis sanctiones, et privilegia eo- aliena liat, atqtte in extreino examine disirictaeul-
riim. eidem loco collala, in sua pleuius libertate ct littiii subiaceat. Cunctis autem eidem loco jusia ser-
inimuriitate perpetuo coiiservenlur, adeout de slatu vantibussit pax Domini noslii Jesu Chrisli, quate-
stio nulli,'uisi ppntifici Ronvano, respondeat, salva ntis et hic fruclunv bonoeaclionis percipianl, et apiid
laiiien Tarvaneiisis episcopi canonica reverenlia. dislrictum judicem prsemia selemse pacis inveniani,
Pariter «tiain confirniaintis cuncta eidcm ccenobio Ariien. ,-•'
pertinenlia, tam ea quac haclenus devotione fidclium Datum Laterani, per niannm Ilaimerici, sancloe
Chfisti iUic collata sunt, qnam quaedeinceps legaliler Romanse Ectiesioediaconi cardinalis el cancellaiii,v
confefenda sunt, in arvis, campis, pralis, pascuis, ldus Octobris,: indiclione iii, Incarnatiouis arino
silvis,. aquis aquarumqiic decursihus, molendinis, 1124, pontificalus aulem domniCalixti II papaeanuo
piscariis, villis, ec*lesiis, comilalibus, familiis, vi- sexlo. :
neis, ponieriis, cunciisque suis rnobilibus vel immo- CCLXXVII.
bilibus, cultis vel incultis. Altaria quoquo illa quse D £>Monasteriurii S. Marim Pomposianum tuendum tus-
in Atrebalensi parochia monasterium vcstrum pos- cipil ejusque bona ac privilegia confirmul.
sidere cognosciiUr,quiete deinceps el sine molestia (Anno 1124, Ocl. 16.)
qualibet vobis vestrisque successoribus possidenda [MURATORI, Anliq. ltal., V, 823.]
firmamiis: ccdesiain yidelicet de Werkin, ecclesiam CALIXTUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto
Salomes, ecclesiam llaulay; ilem allaria Lisvegne, filioADRELIO abbati monasterii SarictaeMarioe, quoil
Snelgnekerkc, Erhinghem, Bovenkcrke, quaeper ma- in insula Poniposia siluiii est, ejiisque successofibus
nuui Lainberti, Tornaceiisis episcopi, Ecclesia- ve- regulariter subsliluendis ih perpeiuurii.
slrae collala sunt; berquariam quoque quadraginta _Equitalis et juslitise raiio.persuadel.nosEcclesiis
librarum, quse esl in lerritorip Furnensi, quain Ca- perpeluam reriim suafum firinilatem et vigoris in-
rolps dedit pro anima Balduini comitis ; et terram concussi munimeiita conferre. Noh enini cohvenit
de Buri, qUam Ecclesia veslfa in Belvacensi pago Christl servos, divirio famulalui deditos, perversis
possidere cogiioscitur, simililer firmamus. Decerni- pravorum hominuhv inolesliis agitari, et temerariis
inus aiilcm ul a villa Arkas usque Lodic nullum qiiofumlibet vexalionibus faligari. Similiter et prse-
liiolcridinuin, absqne tuo luoruiuque succcssoriini . dia usibus ccelesliunj secretorum dicata nullaspo-
 1329 EPISTOL.E ET PRIVILEGIA. 1330,.
tenlinin angarias, nihil-debenl.extraordinarium sus- ,k lioiie , jnsie alque canonice poteris adipisci , firtna
tinere. Cum ergo communis omnium Ecclesiarum libi luisque successoribus et illibala permaneanii
cura nobis concessa sit, luis, dilecle in Cbrislo Au- Ad hoec adjicientes decernimus ut nulli archiepi-
reli abbas,- ppsiulalionibus annuentes, et bealsc et scopo, nulli episcopo liccal monaslerio veslro grava-
gloriosae semper virginis Dei Genitricis Mariie, men inferre, nec in ipso, aut ejus rebus potestatem
Ponvposianum monaslerium, cui Deo,auctore praesw exercere. Nulli autem liominiim faculias sit prxtei-
des, proleclione sedis apostolicaeinunientcs, posses- abbaiis el fratrum nvonasterii voluntateni, colonos
siones et bona quaevel a sancta Roiuana Ecclesia, seu, villanos,. famulos aut Tamulas ad ipsuni mona-
vel aliunde legiiime possidet, ceafrrmamus. Videlicet sterium perlinentes, aut de cellis, villis, eastris, aut
Massaceilam integram , quse vocalur Materaria : et plebibus, fodrum ejEtorquere y aul alias exactiones
inassam qusc vocalur M.aseuli,ciiilegfam : liijidiini inferre: sed: semper apostolicoespdi&tuitiope fovea-
iniegrtim qui vocalur Casaie publicum; nvassam quae iniiii, ct si:necesse fiierit, audientia conservemiui.:
vocatur Nepoli; et fti massa quae vocatur Capuibo- salva in omnibus ejusdem anostplieaj sedis auctpri-
vis, lerrani et vineas , siculi inodo vos babetis ct late. Chrisina ct oleum sanetum a Gpmacliensi accir
teneiis jurebeali Petri: aposloli.: Necnon el ripani pictis episcopo, si catliolicus fueril, et sine pravita-
fluminis Alemonis cx ulrisque par.tibus jtixta mas- B lis exaclione gralis vobis darp voluerit. Siu autem
sam quoe v.ocatuf Prata,. extendenle ipsa ripa ab pro eisdem sacramenlis accipieiidis.ad quemciinque
Agaziolo usqtie ad campum Bedulli. Terram el vi- mahierilis, catholicum episcppurii.reciirratis. Rcne-»
iieam juxia muros civitatis Ravennoe, ctim Turre dictioneni quoque abbatis , mohachprum yeslrorum
Cmbratica in inlegruni, a Posterula Augusti usque ordiiialioiies, el consecraliones. altariuuv «johaslerii
ud Portam Taureusem. Ortiim unuin integrum in Vestri, et eorum qui iu massa Lacus Sancti s.iinl ,;a
loco Ponlis Calciali iri regione Sancti Andrese , a qup voluerilis.calholico episcopo suscipereliccntiam
duobus laleribus jure ipsius Sancti , a reliquis duo- habeatis, qui aposlolicse sedis ftillus auclprilale,
bus Via-'-publica-. Lacuni, qui vocalur Sauctus, cuin quod poslulatur,. indulg«at. Mansuro eliain decreio
«mnibus rebus et pertineniiis suis, cani plebe et ca- siatuimus nt neque lu , neque aliquis successorum
pellis ac lilulis ipsius , id est Sanclae Maria. , Sancti tuPrum , ad. cujuslibet episcopi synodum pergere
Martiiii, SancliPetri, ei Sancli Venanlii,cum deci- compellalur, nisi a Roniano pontifice,vel legato ejus
niis el primiliis, cuiri piscaria quoe vocatur Tidini, fueril ihvilatus. Si qua ergo iiijfulurum ecclesiaslica
el Fossa archipresbyieri, el Piscaria tjuae vocatur vel saecularis persona, li.anc iioslroe conslitulionis
Ealci, cuni loco qui dieitur Monlicellus Lacisicus , paginain sciens ,conlra eain temere venireteruave-
cmn ripisfluminis Padi et Gauri ex utrisque parti- '^ rit, secundo lertipve commouita, si non salisfaciio-
Lus usque ad mare; et a loco ConcoeAgaihoeex tina ne congrua emendaycrit, polestalis honorisque sui:
parteusque adnnare, cum loco integro, qui dicitur dignitate careai, reamque se divinojudicioexislere;
Masinzalica inter affines dc loio loco ac terrilorio de perpetraia i.iiiquilate cognoscat, et a sacralissi-i
inassoe quse vocatur Lacus Sanelus ,ab uno lalere mo cprpore el sangtiine Dei el Domini Redciiipioria,
Fossa Molendini de Volta Lalercli descendente in nostri Jesu Chrisli aliena ,fiat, atqne in exlreiiio cxa-;
Aquiliolo , et a Fluv.ioTriba usque in Eliam, et per, mine .districlac, iiltioni subjaceal. Cunciis - aulcni
paludem usque in niediam Curbam, et ultra.CurJjani eideni loeo justa servantibus sil pax Doinini 110-
usque Padum, el ultra Paduni usque- ad- Gazium slri.-.Jesu Christi, qualeniis.elliic frucluiii bonoe
cpiscopi sancloe Coinacliensis Ecclesise, inde usqtie. aclionis percipiant,, et apud distiicttini judiceiii;•
ftuvium qui vocatur Cesi ; ab alio latere Curlus de- praeniia aeterpae pacis inveiiiaiiL: Anien.samen . s
scendens iji Concam Agatulse, el per ipsam in Gau- amen. .' ; -.. ;;;;f
ruin; a lerlio l.alere Palus , quoe pergil inter rivuiu Ego Galixlu.s catholicaj Ecclesiae episcopus^ '
Angeli et Masinzaficam usque Monticcllum etYede- Bene valele. ' -;
tpsam cun-entem jn Paduiu ; a qriarto Ialere Vaculi- Datum Laterani per manum Aiinerici sajiclse Ro-
nus et Ager Malus et Callis de Yincarelo pergeute in manae Ecclesiae diacoiii cardinalis et caricellarii,
Lateicluin. Insuper coiicedimus vobis Piscariam in- x.viiKalendas Novembris, indiclionei!i,Tncafiiaiio-.
tegram , quae vocalur Volana , cuui RivoBadereno, nis Dominicoe anno 1124 j poriiificiiiusvero Ubriiiiii
et Gavelana Majpre ad ipsam Piscariam pertinente, Calixii II papse anno vi..
cum Porlicellis ex uirisque parlibus , sicul olim in- CCLXXYIII.
traveruni in mare, eidem similiier periineiites. Hst-c Privilegium proeeclesja Sahcti Benigni Divioneusis.
iiimiruiii oninia. libi luisque legitiniis successoribus. (Aiino. 1-124,Ocl. 29.)
el, Ifatribus religiose viveiuibiis , perpeluo babenda., [PERARD,Recueilde pieces, elc, p. 216.]
concedimus, ita sar.e, uta vobis singulis quibusque CALIXTUS episcopUs, servus servorum Dei, dilecto
annis pensionis nomine tres argentei soUdi, difficul- filio HUGONIDivionensi abbali ejusque successori-
tate postposita, sanclse nostrae Romanse Ecclesise, bus regulariler substituendis in perpeluum.
actionariis persolvantur. Qiioecunque autem -Roma- Sicut in humani compage corporis, naliiralis raiio
noruni pontificum , seu aliorunv episcoporunv con- singulis quibuscunque membris ad salulem provi-
jiessione, principum liberalitate, vel fidelium obla- dens, speciales el propriosaclus edocet, nobilipribus
 ' '"* ""
*--*: .' CAfJXTf II PAP/ft 1532
vcro suarii diginiaicni conscrvai, ita in corporeEe- A __lam
1 dePalliiel, ciini oriinibiis peiTiiieriliis,; in epi-
clcsiae, apostolica provideiilia, secundnm sacrorum jscopatu Valentinensicellam Sancli Genesii de montc
canonuiii: iiislittitionesuniversas regit EcClesias. 1Madriano, cnrii suis pertinenliis;- ecclesiani de VuU
Digniores aulem el fanioslores, in sui stalus prsero- pilleniis,
j et de Tornoz, et de Glun. In episcopatu
gativa cuslpdit; sequum enim el rationabile est, ut Diensi 1 ecclesiam de Boveniia. In episcopatti Baio-
sniis unicuique Ecclesiselioriof apostolicse sedis mu- censi < cellam SaricfciVigoris,- cum suis pertihentiis.
rilmine confirmelur. Ttaque, dilecle in Domino fili . Iu 1 episeopalu.Senonensi, cellariv Sahcli Bcuigiii
Htigo Divionensis abbas, tuis juslis pelitionibus' ', '< apud YTunonem,: cum oinnibus pertinentiis: suisj
accommodahtes assensuin, liberlati ac quieli veslri cellam < de Eschirio , cunl suis totis appendiciis;
cochobii auctore-'Domino duximus providendum. ecclesiam < de Granciaco,et iiniversa ad cani perti-
Slaluimus eniin iit, oberinte le nunc ejus lo.ci ab- •nenlia; cellarii de-Rultli, cum eisquse ad ipsampeni-
bate, vel luofuin quofuinlibet successorum, riullus ibi .• inent, capellam de IlCx, cUmdeciitiis ct terris ibidtm
qualibei snbreplionis astulia seu violenlia prsepona- < dalis; capellaip Vuangionis -Rivi cum omhibus ai
lur, riisi quein fralres cbmrriuni consensu, vel fra- eam < pertinentibiis. PrsecepturiiRbberli fegis Frari-
trtim pars consiliisanioris, velde suo, vel de alieno, <
cornm de cella Beleiisi, capellaiii de Salinis Saricloe
si oporlueriti'collegro, secunduhv Dei. tinlorem et B Mariae I Magdaleriae,et omnia iid eam pertineritia.
beali Benedicli Regulam elegefirit. Porro electi con-; Item 1 possessioues, Dinatum villarii, Cuni appendiciis
secralio sicut a praedecessofe nostro felicis memo- 'suis, Casiieduiivvillam, ilerum Casnediirii-'-Hispania-
rise Gregorio Vll constitutum est peragatur. In- < ciim, Marceiiniaeuin, Norgias,'Vareias, Sariacijm,
terdiciiniis autem, ne cui post professionem exlii- JLongovicum, ct decimam Sariaci prsedicti, Atinia-
bitairi facultas sii, siueaJjbatis pernvissione nvonas-' cum i villam,; Plunvberias, Prunedum, Erchiriactim,
teriiim derelinquerc. Staiuimus etiam, ne ab epi- IFlariacum, MagnuriiMontem, Vivefiasj- Salciaciiin,
scopo vel ministiis Lingonensis Ecclesiaedivina mo-: in i silva ciim decimis eorum. Et si qua alia, in qui-
iVasteriovestro inlcrdicaniur officia, sed continue buslibet 1 locls; in praesenliarum, ad jurii ves.t.i ino-
celebreritur, nisi eisdem causis fratres eessare nasterii i pertinehl, vel in futurum, Domino largiente,
oporteat, qitoe sedis. apostolicoe prsesulis-Benedicli perlinebunt.
] Decernimus ergo ul hulli omnino lio-
determinalione distinctoe sunl. Ecelesiarnm qnoque minuiu liceat idem monaslerium lemere penurbafe,
(|iioe3n burgo monasterii vestri; sitoe sunl, id esl aut.ejus possessiones aufefre, vel ablaias fetiiiere,
Sancti Joannis Baptistae et Sancti Pliiliberti, seui ininuere, vel lemefariis vexalionibils fatigare, sedoin-
prcsbytcrorum in eis Domino servientium, eam in nino inlegra cOnserventureoriim,pro quortim sus-
peipetuum libcrlatem vesfrp monasterio confirma- teniatipne et guberriaiioiie concessa siint, usibtis
nius, quam venefabilis Roberlus Lingonensis epi- iomnimodis profulura, salva episcopofum; canonica^
scopuscohtiilissedignoscitur. Ulud eliam femissionis revefenlia.
i Tjuibus tameii, nee ipsls, ilec eorttm mU.
el immunilatis, quod idem episcopus vel sui praede- nisiris i liceat coehpbiiveslri ecclesias injiistis inter-
:
cessores, de paratis et synodis vestro ccenobip in- 'dictionibu^ faligare, quaiuliu riloriasiici ordinis
diilsisse cognoscuntiir, nes proesentis decreli assen-, vigor, Domirio.pfoostanle,permanserit. Si qua sane
sioiie firnjannis. Confirnianius eiiain vobis, vestris- 'ecclesiaslica.saecularisve persona, banc iioslrie con-
que suecessoriljus, in episcopatn Lingonensi, stilutionis '• pagiiiamsciens, coiura eahvlemere veiiire
ccliam Sancli Amatoris, cum ecclesia Sanctii lentaverit, secuiido lerliove coinmonila, si nori sa-
Fefreoli, cum alriis, lam ecclesiis, quam aliisi lisfactione congfua emendaverit, polestatis Jionoris-
rebus ad ipsas perlinentibiis; itein cellam de Mon- < que sui dighilate careal, reamqne se.divirio judicio
liniaco, et cellam de Noiant, cum capella ejusdeini (cxislere de peipetrata iniqiiitate cognpscat el a
castelli, cellam de Claromonte, cellam Sanctse: sacratissimo corpore et saiigiiiiie Dei et Doriiini-'
Mariaeapud Saxonis fenlem, cellam Sancli Slephanii Redempioris lioslri Jesu Cliristi alieiia fiaf, atque
apud V-uangibiiisrivum cum onvnibusad eas perti-- np. iu'exifemo examine districlae illiioiii siibjaceai.
iienlibus. In episcopatU Tullensi, cellam Bertiniacaei Ijtinctis aulem eidem ioco justa servanlibiis sit pax
curiis, cellam de Solini monle,cuni ecclesiis, villis,, Domini noslri JesU Christi, quatenus eihic frucium
terris el omiiibus ad eas pertineiitibus. ln episcopatui bonae aclioiiis percipiant, et apud districluin judiceni'
Aduensi cellam Belnensem, cum. ccclesiis de Vuil- prajiriia aeternae.pacis inveiiiant. Ad haecadjiciehlcs
liaco et deCosletol, deprato Forgeolo, ciim omni- qiiaecuivqiieDivionehsi mPnastefio per aulhehiica
bus suis peftineniiis; cellam ,de Sarmatia, cellam. (i. praedecessPium nostrorum Ronvanorum pontificum'
tle Curbeliat, cellain de Arnelo , cum omnibuss privilegia concessa sunt, finna cohstituihius per-
"
ad easdenv cellas . pertineniibus ; iu arehiepi- manere. ;Amen,.amen, anieh. . ;-
scopatu Bisunliiio cellam .Sancli Marcellj, cellamiv Datuhi Laterarii per manum Imerici sanclaeRo-
de Offonis vijla ,. cellam de Sarcofagis , cel-- manse Ecelesioe diacorii cardinalisct cancellarii, iv
lam de .Logia novella, ecclesiam de Torpa;.;. Kal. Novembris, iridiclione m, anno DoriiinicseIn-
apnd Salinas, cellam Sancii Pelir, cellatn SanctiLi carnationis 1124, poulifieatus auiem domni Gali-
Michaelis, cum omnibus ad eas pertineniibus. lnn xtl ' papae ann.ovi.
episcopatu Cabiloiicnsi, cellani Sanclx Marise,cel- L-
.353 EPISTOL/E ET PRIVILEGIA. 1531
CCLXXIX. A Ium Gtim appendiciis suis : locum de Pulcolo : lo-
Privilegiunipro ecclesia S. Stepnani Divionensis*. cmn de Agnino fonte : locum dc Goldo allrei, cura
(Anno 1124, Nov. 10.) appendiciis suis, salvo niinirum per omiiiajure Lin-
[ P_RAiu>, ibid., p. 1.00. ] gonensis episcopi. Prselerea ecclesiam Sancli Mar-
CALIXTCS episcopus, servus servoruni Dei , dile- lini de Arco, cum appendiciis suis : loCum de
clis filiis, GALONI priori et fralribus in ecclesia Sancli monte Ciconiaco, cum appendiciis suis : locum de
Stephani Divionensis castri regularem vitain pro- Franceis cum appendiciis suis. Si qua igilur ih
fessis, tam praeseivlibusquam fuluris, in perpetuum. fulnrum ecclesiaslica ssecularisve persoria, hanc
Ad hoc universalis Ecclesioecura nobis a provi- nostraeconslilulionispaginam.sciens, contra eam le-
sore oriiniiim bonorum Deo commissa esl,.utreligio- njere venire tehlaverit, secundoleriiove comnioriita,
sas diligamus personas, et bene placentem Deo re- si non saiisfaclione congrua emendavefit, potestalis
ligionem sludeamus nvodis omnibus.propagare : nec honorisque sui dignitale careat, teamque se divino
cnim Deo gralus aliquando famulatus impenditur, .udicio exislere de perpelrata iniquitaie cognoscat,
nisi excliaritalis radice procedens, a. puritate reli- el a sacralissimo, corpore ac sanguine Dei et Doniini
gionis.fueril conservalus. Oportel igitur Chrislianse Redemploris nostri Jesu Christi aliena fial, alque
fidei amalores, i'eligionemdiligere, et loca venera- B " in exlremo exariiine dislriclse ultiorii subjaceat.
hilia, curii ipsis personis divino servilio mancipatis, Cunctis autem eidem loco jtista servantibus sit pas
aiienlius confovere. Quapropler vestris, in Domino Doniini noslri Jesu ChrisU, qualentis el hic fnictunj
charissimi filii, petitionibus assensum prajbentes, bouae actionis pefcipiant, et apud districlum judt-
vitoe. canonicae ordinem, quem secundum beati cem proemia seternse pacis inveniant.
Augusiini Regulam in nostra Ecclesia professi eslis, Ego Calixtiis calholicae Ecclesiae episcoous sub-
auctorilaie sedis aposlolicscconfirmamus. Statuentes scripsi.
uldefunciis nunc abbate Garnerio, et Garnerio prae- Data Lalerani per manuin Aimerici. sanctae
posilo , nullus ibi abbas saecularis , vel praepo- RomanaeEcclesiae diaconi cardinalis et cancellarii,
sittis substitualur, sed ille omnibus proponalur, quarlo ldus Novembris, indiclione terlia, anno Do-
quem regulafem regulares fratres, yel fratrum pars minicse Incarnationis millesimo centesinvo vicesiriio
sanioris consilii, secundum Dei timorem et beati qtiarlo, pontificatus auleni domni Calixti II papae
Augustini. regulam, providerint eligendum. Proeci- anno sexto.
pimus etiam utdecedenlibus islis qui supersunt,cle- CCLXXX.
ricis saecularibus, nullus in ecclesia veslra eoriim Montslerii S. Nicolai Buitenburgensis protectionem
loco, nisi regularis subslilualur canonicus. Eccle- suscipit bonaque ac privilegia confirmat, petenle.
sias autcm, capellas.et caetera quoe- ecclesia veslra Joanne Morinensi episcopo.
legilime ppssidel,.vel in posterum justis modis, lar- (Anno 1124, Nov. 24.)
giente Dominp,, acquisierit, prsesentis privilegii pa- [Mm., Opp.dipl., I, 524.]
gina robpramus, yideli.cet:. ecclesiam Sancti Ste- CALIXTUS episcopus, serviis servorum Dei, dilectis
pbani,.cum ecclesiis.suis, el villis, el ser.vis, ancillis filiis NICOLAO abbaii et fralribus ecclesiae S. Nicolai
et lerris, suis.. £cclesiani Sancti Medardi, eccle- de Bullemburcli, tam prsesenlibus quam futuris in
sjam, Sancti Michaelis cum cceineterio et deci- perpetuum.
mis;. ccclesiam Sancli. Aniani, Aquseduclus c.um. Ad hoc universalis Ecclesiac cura nobis a provi-
c.cemeterio,, cum decinvis el terris suis; eccle- sore omnium bonorum Deo commissa est, ut reli-
siam Sancli Marlini de Quintiniaco, ciim ccemeterio, giosas diligamus personas, et bene placentem Deo,
decinvis et terris suis: ecclesiam Sancti Maricii religioiiem studeamus modis omhibus propagare.
deSiliciaco cumcojmeterio, decimiset lerris: eccle- Ea propler, dilecti iri. Chrislo filii, inlervenienli-
siani Sancli Gerroani de Copiaco, cum ccemelerio, hus quoque venerabilis fratris nostri Joannis, Mori-
decimis et. terris; ecclesiam Sanctse Mariae de Mar- D nensis episcopi precibus, pelitiones vestras clemen.-
ceniaco cunv lerris; ecclesiam Sancti Andreae de ter admiltimus, etvitae canonicae ordineiri^J^ueni""'
ParriniacO;cum decimis et terris : ecclesiam Sanclii secundum B. Augustini Regulam, iri vesiEa^eccIe.sTa.
Florentii cum.capella SanctaeMariae,et ccemeterio, pfofessi eslis, auctoritate sedisi appstolicaj cbntir-
decimis terris, el cum aliis pertinentiis earum : ec- inanies.monaslerium vestrum cum oihjriibrkappen-
clesiaro Sancli Eeiri.de Mirebello, cum cc_melerio, diciis suis, in patrocinium B., Pctri ripstf.amque^
decimis, ierris_et appeudiciis suis : decimam de protectionem suscipimus.. "'c~^J^s^i
Geyaco : decimaro de Cucciaco : ecclesiam Sancli Slatuentes ut quaecuriquebona, quascunque pos-
Marlini de Pralo.cum coemeterio et capella d&Fon- sessiones in praesenliarum legitime possidet, sive in
tanis, el appendiciis eorum; eeclesiam Sanclse Ma- fulurum largienie Deo, justepoterit adipisci, firma
riae de GemeUis,cum capella dePygangis, et deci- et illibala p.erniarieant.
mis el lerris; ecclesiam Sancli Andrese de Ormen- In quibus haec propriis nominibus duxhnus expri-
tiaco, cumcapellis,coemeteriisei decimis: ecclesiam menda : duas capellas, primam in honoreS. Dio-
de Columnerio, cum capellis el appendiciis earum ; nysii, alteram in honore B. Nicolai consecralam,
capellam quoeest interLanglerium et Sanclum Fido- sexoginta mensuras terrse, quas Theodericus Rrifus
1555 CALIXTI II PAP_E EPISTOLiE ET rRIVILEGIA." 1556
ftliiis Folpoldi, jure feodi tenuerat, quasque coram A CCLXXXII.
optiinaiibus et principibus Flandriae publice comili (66) Ad Rustimimqbbalem inonaslerii S;.Blasiiin
Carolo ab ipso redditas, ipse quoque comes proefatoe Nigra Silva. :
Ecclesise, ab orrini cujiislibet exactione' solutas et (AnriP1120, Mart. 19.)
liberas, perpeluoque jure possideridas mariu propria [D. GERBERT, Ilisloriq Nigrm Silvw, l. III, p. 48.]
donavit; xxv mensuras quasHadologaet EustaChius CAIIXTUSepiscopus, servus servorum Dei, dilectp
iilius ejus, decem eliam mensuras quas Rodulphus lilio RUSTISOabbati monaster.ii S. Blasii', quod in
Hccra dedefunt pracfalo monasterio. Constaiitiensi episcopatu, in loco videlicet qui Nigra
ObeUntete nune cjus loci abbate, riullus ibi qua- Silva dicitur, situm est, ejusdem successoribus re-
libet subreplionis asluiia pfoeponalur, iiisi quem gulariter subsiilueridis in perpetuum.
fratres communi consensu, vel fratrum pars consilii Ad hoc nps disponeiilc Dpmino in aposlolicaesedis
sanioris, secuiidum Dei timbrem, et B. AHgustini servitium promotos agnoscimtis, ut ejus filiis aiixi-
Regulam, de suo vel alieno cbllegio providerint eli- liiiin implorantibus, efficaciter subvenire, tueri ac
gendum. Nullus canonicus ejusdem ecclesioe pro- protegere prout Dominus dederit>debeamus. Unde
prium quid habcre, vel aliciijus levitalis instinctu oportel nos venerabilibiis locis proteclionis manum
aut arctioris vilae oblentu, ex eodem clauslrp, sine -Bextehdere, et servorum Dei qtiieti attentius provi-
communi abbatis et fralruin licenlia, discedere dere. Proinde tuis, dilecte in Cliristo fili Ruostine
prsesuniat. Praelerea si quis fidelium sepuiluruni ibi (67),posliilalioniljusclciiientiiisaiinuentes, comiriisso
habere voluerit, libera eietsiiie contradictione aliqua tuo regimini Beati Blasii monasterio, salva Conslan—
tencedatur. Si qua igitur in fulurum ecclesiasiica tiensis episcopi revefenlia, confirmamus: cellam de
sseculafisve persona, lianc nostrse consiitiitionis silva Swarzwalt a S. Reginberto consifiiciain cum
paginam sciens, conlra eanv venire tenlaverit, secun- omnibus possessionibus, eCclesiis, prsediis et leiris
do tertiove coirimonita, si non salisfaClione congrua ad eam pertineiitibus (68). Ad bcecspecialiter eccle-
emendaverit, poiestalis lionorisque sui dignitate ca- siam Nollingin (69)ab Anselnio nobili viromonasterio
reat, reainque se divino j.udicio existere de pcrpe- tuo cuni suarum diiiiidietate deciinarum niipo.r
trala iiiiquilate cognoscat, et a sacraiissimo corpore donatam tibi conliriuaiiius. Ecclesiam eiiam Snei-
ac sanguine D.onlini Dei Redempioris nostri Jesu sane (7,0)ab Ellewiho comite delegatam; ecclesiain
Christi aliena fiat, atque in exlremoexamine distri- quoque Balemaringin (71) a quodam Arriolfo|conces-
ctac ultioiii subjaceat. sam; ilem ecclesias Berowa (72), Nunchilclia, Ouii-i-
Cuiictis, aulein eideni loco. jusla servantibus sit , gsn, a fuiidaloribus earum cuhi suaruin portionibus
'
jrax Domini nostri Jesu Cliiisli, quatenus et liic decimarum legilime tradiias tibi a successoribus
friatum bonse aclipnis percipiant, el apud distri- lnis aposlolica auclorilale firmamus. InTiiscrgo et
ctuin jntii.cei.n pracihia aeternoe pacis invenianl. aliis, quas liabeii.s ecclesiis, decernimus ut nuUi
Aineu. omniriO! lipniinunj ticeal prxfatum nipnasteriuni
Dalum Laterani, per nianuni Aimericr sanctae leniere perturbare, vel quibuslibel yexationibus
Romanae Ecclesise diaconi cardinalis cl canceliaiii, faligare, salva etiam episcopali juslilia et revereniia.
vin Kal.endas Decembris, indiclione m, aiiuo Doiui- Confirmamus etiam dispositionenvillanv, quam filius
siica. incarnatjonis millesimo. ccn.tesimo vicesiino1 nosler charissimus impefalor Uenricus de veslri
quarto, ponlificalus auiem domiui CaUxti II papae coenobii advocatia constituit (73),ut videlicetin ad-
anno v. vocati electione abbas liberam Iiabeat polesiatem,
CCLXXXI. cum fralruin suorum coiisilio laleiu eligere, quem
*J[ordanuni] prmeipem Capiianum liortatur ne mona->. ad defendendam monasierii liberlatem bonum et
slerii Casinensis terram devastet. utilem -cognoverit. Qui non pro lcrreno commodo,
(AnnoH24.) sed Dei amorC, acpeccaiorpm venia, et seternoebea-
[Vid.ePETRICliron. riwnast.. Casin., 1. iv, c. 82.| D| liludinis mercede advocaliam ipsaiii bene habere
. (06) Dubia. pora S. Blasii mona.steriocum bonis suis parebat.
(67) Rttstenus, qtiintus Bjonasterii S. Blasii abbas,, (70) Schneisnigon parochialis ecclesia iu Argovia
Utlonis annb 1.108.successor, in id niaxiine intentus ac capiluio rurali Regensperg bodiedum a S. Blasio
crat, ul res ejusdein poiitificum .ac Caesarum char- dependet.
lis salvas proestar,et, seque ab adyocatia Basileeii- (71) Batemaringen, seu Betlmaringen in capilulo
sium episcoporum scu eoruni polius,. qui ab ipsis Slublingano.
sttbadvpcati erant constituti, liberuin fedderet. Cnde (72) Transluleratbreviantea|Rustenusabbas mo-
eo ageiile an. .112apud Basileam, mediante Grego- niales ex valle S. Blasii in monleni Berowe.
rio cardinali, Calixti U legato, aniicabilis compositio (75). Siint hoecipsa verba diploinaiis, quo Henri»
facta esl. (Vide lom. I Hist. NicjrmSilvm, p. 580.) cus V imp. limiles bonorum.ad ceilam S. Blasii per-
(68) Patet hic causa confirmaiionis, ob possessio- iieniiuni describit, alque abbali liberam eligendi
nes scilicet, ecclesias, prsedia et terras celloeS. Re- advocaii potestatem confirmat, apud P. Herrgolt.
ginberli proprias ex dPnatio.ne Ottonis 11imp. an. Cod. prob. lom. II, pars. i, p. 136. Sed diploma
983, quae deinde S. .Bla.sii nionaslerio conlirmata itlud primtim Kal. Jan. 1125 dalum a Calixlo II,
suiii. jam a 1120 coiifirmari hatid poluit. Unde ajieriitruiil
(69) Ecclesia Naitingen, in YVirtembergico ducalu sequitur, vel anteriorem adhuc aliquam Henrici
praepositursenoniinc usque ad mulatse religionis tem- imp. desuper coiisiituiionem exstitisse, vel disposi-
1537 EPISTOL/E DlVEUSORlJMAD CALIXTUMPAPAM. 15SS
cupiat, ct tractare. Si aulem caluniniator potius A Ego Calixtus catholicse Ecclesiic episcopus.
quainadvocaius existens monasterii bona pervaserit, Ego Cpno Praenestinus episcopus.
etsemel, secundo, terliove coinmonitus nou emen- Ego Lambertus Osliensis episcopus.
daverit, abbas hiibeat facullatem alium sibi utiliorem Ego Boso presbyler cardinalis lituli S. Anastasioe.
staiuerc advocatum. Ad indicium autem noslroe tui- Ego Joannes presbyler cardinalis liluli S. Chri-
tipnisei coricessoevestro moriasterio liberlatis, au- sogoni. , .
reuin ununi quotannis Lateranensi palatio persol- Dalum Laterani per manum Chrisogoni sanclae
vptis. Si quis igittir decreli hujus tenore cognilo, Romanse Ecclesise diaconi cardinalis ac bibliollieca-
temere, qiiod absii! contraire lenlaverit, honoris el rii, xiv Kal. Aprilis, indictione xn (74),,DOnvinicoe
officiisuipericiilum patialiir, aul excominunicalioiiis Incarnat. anno 1120, pontificaius aulem domni
uliione plectatur, nisi praesunipiioneih suam^digna Calixli II papse anuo 1. Ainen, amcii.
salisfaclione correxerit. Amen, ainen, amen.

DrVERSORUM AD GALIXTUM EPISTOLiE.

l^lus, Joannes archipresbyter S. Mariae Rotund;_,

.;• i.
Litlerm hmreiicontm ad CulixlumII papam.—Ipsius Dodo presbyler S. Mariae in Aquiro, Desiderius
eleclioni assensum prwbenl. archipresbyler Sancloruin Apostolorum, cum oiuhi-
(Anno 1119.) bus clericis ejusdem ecclesise, presbyter Benedictus
[MANSI,ConciL, XXI, 224.] S. Stepbani, presbyter Joannes S. Nicolai, Angelus
CALIXTO Dei gratia universali ponlifici, R. S. Eu- Sanclse Marise in Via, Beraldus S. Basilii, Astaldus
sebii cardinalis, et G. SS. Apostolorum, el M. S. el Joannes abbas Sancti Apollinaris, presbyler
Paneratii abbas, obedientiam in Doniino. Mannus S. Pelri ad Yincula, presbyter Leo,, et
EtsiTitlefaj electioriis vestra ad nos non pervene- Nicolaus S. Lanrcnlii in Lucino, cum pluribus aliis.
rint, ea tamen nobis manifestata, gavisi siiinus,
orantes Deum, ut si quid niinus in ea esl, gratia II.
ipsiiis benigna vobis et nobis impleat. Nos qtiod jani Recjttisitio Vrbani Laitduvensis episcopi verstts Ca-
per septennium plurimum fatigati pro calbolicae lixluin 11 papam apud Remis.
veritatis corifessione vis jam valentcs sullicere, .{Aii.no1.119.)
postulairius pef Dei miseiicordiam respirare. Veriim [WARTHON, Angtia sacra,.II, 675.],
p
quia id iri vobis obtinCre posse Deuiij credinms, .*- Yencrabili CALIXTO apostolico et totius Christia-
electionem vestram, quam neque lepra Siiuonis, niiatis summo patrono, URDAKUS Landavensis Ec-
neque tuinbr ambiiionis infecit, tanquam a Deo clesioe episcopus, fidele servilium et orationes de-
datain amplcxi sunvus. lntellexinius enim a vobis bilas.
compleluin fuisse capilulum electionis, quam Apo- Ecclesia Dei noslraque sub Deo et vobis veslra.
stoiusinEpit,tolaadHebra.'osinterierit:JVe(;(jfuisf/«am, misericordise cl pietati banc dirigit epistolam, et
inqriit, sibi sumit honorem, sed qui vocatur ti Deo suppliciicr rogat ut pro summo Rege Christo eam
lanquatn Aaron. Ponlificatu igitur vestro a Deo vo- proecipialis diligenter vobis reciiari et a vobis mi-
cato, liullam maculain secundum conscientiam no- sericorditer cxaudiri. A tempore aiiliquorum Pa-
strani in probando eleclionem vestram, secundum iruiii, dilectissime Paler el domine, sicui chirogra-
votuhi quod senipcr habuimus collaudantes, anvple- pliunv sancti patnoni nostri Teiliavi testalur, hoec
ctiniur, speranies omnem maculam haeresis per. Ecclesia prsedicta prius fundata.in honore S. Petii
sanctum sludium vestrum ab Ecclesia Ronvana pro- aposioli, aliarum omnium Ecclesiarum GualliiJL- sem-
pelli. Unde nostra sttscitala diligentia eleciioni per magistra exstitil in dignitate et in pmni privi-
veslrae, eam confirmanies, subscribinius, lanto qui- nrjlegio; donec tandem per scdiliones et lot bellofum
dem devotius, quanlo puriorem esse per Dei gratiam . flagilia, el inveleralo antecessore meo Herwaldo, et
confidimus. inde debililata Ecclesia ccepit debililari; et fere
Siniililer presbyter Ronushomo, presbytcr Berar- viduala pastore, et annihilala indigenarum crude-:
dus, presbyter AngeluisS. Andrese, piesbyier Ange- litale et invasione supervenientis gentis Norlhman-

lionem illama Csesarejam lunc fuisse faclanv, sed (74) Conveniuiit hx noloe eliroiiicae aii.1120 et
anno T125 demuni Spiroeexpeditam, in quo data diei lOMartii, qtio adhuc fluebat indictio xii.iisque
jndictio iv cubai in mendo; anno enim 1123 curre- ad d. 25 ejustiem mensis, juxta moduni nuuieiaiidi
bat indiclio i. ponlificum.
1559 EPISTOL/E DIVERSORUM 1340
nicse. Semper tamen rcligiosi viii ad serviendum in A veliemenlcr urgciite, Reniensi laincn concilio, cuin
ea hoeserunt, lum proplcr Anglorum. vjciniam, a labore qtiideni nostrp, scd cum honore veslroin-
quibus in ecclesiastico qiiidem niinisterio niliil dis- teresse siuduiiiiiis, el plus vestrse voliintali quani
crepabant, quia apud eosdem fucranl. lanv nulrili nosirse facullali, plus Jionori vestro qtiam dominio
quam erudiii; lum etiam qupd ab anliquis tenipo- nostro consuluimiis. Iloc vobis, dulcissiriie Pater,
ribus, id esl a tenvpore Eleuthefii papse sedis Ro- memorahdo scripsinius, nori quia non placeal nobis
nianoe, episcopus illius Ioci, et post adveiiluni Au- hoc fecisse, sed qnia volumus lioc a mehvoria vestra
gusiini in Brilanniam insulam Dorobernensis Eccle- non recessisse. Si qiiid igittir vafci, si quid potesl
siae melropplitani, ejusdem archiepiscopo. simul et apud vos amor nosler, el obsequiiiin nostrum, ro-
rcgi Angloriim semper fuei:at dedilus et per omnia gamus ot pelinuis ut Senonensis Ecclesia, quoe ab
obediens. Novissime aulem Willelmo rege rcgnanie, isla de qua iiunc pulsatur subjectione buc lisque
maxinva cleri parte jam deleta, xxiv laiueii caiioni- aliena exslil.it el libera, pcr vos 11011fiat anciUa,
t-is Ecclesia fueral munila : qtiorum in prresenti sed autiqiia ejtts libertas auclorilaie apostolica ro-
ntilli prseter duos in ea remanent; el in doniinio borclur, ct privilegii firmitate munialur; in qtio
Ecclesiae lvcarruca? et quatuor libroe;nec tantum in lainen nibil a vobis conlia justiiiam cxigitur. Si
lerriloriis oblalis nunc Ecclesia desolata et dispo-Ji" cnim opponiluf qttod veieruih instilulip tLugdunensi
liata, verum eiiam in decimis ablalis sibi et cleritis Ecclesiae primaium conluieril, respondelur ex oppo-
cmnibus lotitis episcopalus lam laicali polestatc silo quod aniiquaj libertaiis ppssessio Senoiiensem
quam monachorum invasione, quam eliam fratrum Ecclesiam ab ejus siibieclione defendit. Quod cnim
nostroruni episcoporum, Herefordise videlicet et auliqua possessione acquiritur, nullo, ul ferlur, jure
Sancti D.ewi, lerritorii siniul et parochire grandi adiniiiur, eliamsi de jure RoivvanseEcclesise fuisse
invasione. Nunc precor vos, ul Patrem, veluf iner- cogtioscilur. Ilac igitur rauone_Senonensis Ecclesiso
mis arniatum et debilis forlem, quatenus Eeclesioe liberlas remanere debet inconcussa et inlacta, nec
noslrae vobis comniissse succurralis, ut qui vos fecit, pulsari aut violari debel pro subjeclione noviter et
ipse vos tnanti lcueat, et post laboris lerminum per- imprudciiter facla. Facta e.sr enim, ul dicilur, la-
ducat vos ad pcrcnne solatium. Amen. lenier et quasi furlive subjeclio ista,.. nesciente
III. scilicet clero Senonensi, inconsuliis eilanj episcppis,
illitts dicecesis, ignorante etiani rege: Tn quibus
Liiddvici VI Francorum regis ad Ciilixtnm. —Scri- ta.
bit se nunqutnn toleralurum subjeclionemqnam nb omnibus digniws pendet Ecclesise, el subjeclio
archiepiscopo Senonensi exigebal priinas Lttgdu- cr liter facla respicere polius videtur ad igiipmlniani,
nensis. male accipieniis quani ad conimpdum Ecclesiae ne-
(AniiolI21.):. scienlis. Res eniiiv.cpmmunis coinmuni iractanda
[MANSI, ConciL, t. XXI.] est consilio, non lalenli et privalo lerminanda cpHo-.
Scripsit nobis sublimitas veslra de caplione illius quio. Cum igitur dignitas sit Ecclesise. npn personae,
apostalae Burdini, el de incolumilale slauis veslri. si Senoneiisis archiepiscopus isie et quidem solus de-
Unde, Paler dulcissime, plurimum el prse coeleris non sua fecil quod non oporluit, si promisit quod'
vos amamus, horioreinque vcslrum sludiiim nostrum non debtiit, Ecclcsia tainen Senonensis; quod suum
in omnibus esse intelligimus. De sententia sane in cst non amisit, nec privaiam libertatem quam ex
mctropoliianunv Senonensem pro noslro bonore anliquitaie habiiit; nec cogenda esl ad subjectioiieni
relaxala animum nostrum ex parte mitigaslis; sed qnam nunquam exhibuil. His ila se habenlibus,.
quoniam ad tempus est relaxala. suspensum vehe- videal, dulcissime Paler, discrciio veslra ne civilas
nieiiter ac dubiuni reddidisiis. Videlur eniin aliquam1 Lugdunensis, quoe de alieno est regno, de noslfo
adhuc spem habere Lugdunensis archiepiscopus.1 lloreal delrimenlo, nec subjiciatur anvicus amico,.
super illa quam qua>rit subjectione; sed, ut verum1 , quia, si decipiiur pro amico amicus, jttste fiet de
falear, suslinerem potius regni noslri lotius incen-' D '. anvico inimicus. Rex e.rgo Francise, Pui proprius cst
dium, capitis eiiam noslri periculum, quam bonis1 Ronianse Ecclesisefilitts, si in facili causa, si in levi
subjeclionis et abjectionis opprobrium. Yidelur enim1 pelitione coiuemniluf, nulla spcs in majbri reliriqui-
ad nostrunv respicere coiitempinm, contra nos hoc1 lur, nec. ulierius iii aliis patietur repulsam, si in
modo fieri, quod liunquam exstilerit faclum. Novits islis sustinet repulsionis offensam. Melius esi eninv
autem experienlia veslra regnum Francoruni, in1 regise honeslali a precibus desislere quam de re-
obsequiis promplum, in neccssilaiibus amicunvvobis! pulsa nsevum ruboris coiilraliere. Quod minus in
cxslilisse, nec a fidelilale Romanse Ecclesise preci-• lilteris coiUinetur praesentium lator Algrinus viva
bus aul promisslonibus iinperatoris nos avelli un- voce supplebil, cujtis.verba tanquam ex pre nostro
quam poluisse. Et quanlo animi fervore, quanla1 suscipite et cuslodite.
meniis liuinilitaie vobis obedierimus, ul si laceatt
r-voxvestra, clamenl opera nostra, monstrent obsc-
quia mea; ul cnim caelera diniitlam, illud inlef alia
nicmincril palernilas vestia, quod quamvis gravi,
ul scitis, laborareni infirmiiaie, niolcslia corporis
 fS-1 AD CALIXTUMPAPAM. 1542
IV. A pulaveril? Facile namque _inlcr Clirisiianorum ani-
Rzdiilplri drchiepiscopi Cantttarieiisis atl Calixlum.i. mos jtistum imperium el voluntarium obed.iendi
— Querilur de injttria sibi ei Ecclesim Cantua- '" :
riensi illata in consecratione archiepiscopi Ebora- obsequium multorum comparat unilatem porro
censis. quod Roma Cantuarise, id Canluaria loli Briiannise
(Anno 1122.) .voluntate et beneficio minjstravit. Unde igiturob-
et mulatus est colorj oplimus ?
[WILKINS, Concilia Magnm Britannim et Hibernim, scuratum est auriim,
1.11, p. 596, ex "nis. Cott. Domitian. A. V., fol. 2 Aslulia qiiippe et delalione Jionvinum pauciilpruiu
et seqq.] excellentia veslra lurbata est, et rumore novitatum
Revefendissimo dotriino et tinice colendo Patri-1 taiilse diulurnitatis concordia coepit paulisper iufir-
siiiiimo porilifici CALIXTO,et universse sanclaj et:t mala deficere; el nisi, quia Deo pernnTtente,; adeo
aposl.olicaeEcclesioe Romanae, RADULPMJS, Canlua- proesentium dierum nialitia, indignum eral, ut dela-
fiensis a.rchiepiscbpus, et tola Ecelesia Cantuarien- lorunv iioyilas lanta facilitalein iiostram grassaretur
sis, in Domino salulem el debilam subjectionein. > injuriam, el Christianse pacis confundercl juni-
Quoniam exigentibus malis noslris nova quidemn laleni.
temporibus his Ecclesise Canluariensi, et ab exordio0 Porro cum scriptum sit: i Ne transgrediaris ter-,
Cbfislianilaiis Anglorum inaudila subinlravit ad-- . minos, quos posuerunt palres tui,» irreligiosuin esi,
•versiias,.aIiomodo jam quain prior usus erat veslrse e ul episcopus Eboracensis ultra pedenv lendat novae
majeslati, alloqui proesumimusexcelleniiam, o bea- prsesumptionis quam Ecclesioesuaefacullas eral et
lissime domine et unice colende Pater. Cogimur r norma priscoe consueludiiiis. Cseterum episcopo
namqtie ad querelas, viderit Deus causam Ecclesise e Caniuariensi in debitum el aeternoeignominiaadede-
suoe, qui mulai et ordinat omnia; proul ipse novit. cus erit, si de priviiegiis Ecclesise sutc quidqtiani
Siquidem ex quo beatus pater Gregorlus sancltim1 diminual, et unde jusle ab anliquo illani inveslilam
"el venerabilem virum Auguslinum ad prsedicaudum i fcperil, inertioe suaeconsensu diebus suis cx:spoliari
populis Anglorum deslinavil, in consuetudinem re- perniiltit. i Malo, inquil bealus Gregorius, qtuelibet
ligionis devenil, qualenus aposlolica sedes quidquid1 adversa pali, quam Ecclesiam Pelri temporibns
dignitatis prinialus, et privilegii catholico et cano- meis degenerari. >Cum igilur Paulus dicat: e Omnis
nico nvore decebat, EcclesiaeCaniuariensi iinpende- anima potestalibus sublimioribus subdita sit, > nihil
rel, et Ecclesia Cantuariensis quidquid liumiliialis,, indebiium ab episcopo Eboracensi episcopus Can-
subjectionis, et fidei Christiano et ecclesiastico jure) tuariensis expostulal, nisi nt sibi canonicam subje-
decebat, aposlolicae sedi perpetua stabiliiale refer- _ clionis liumililatem debeat, quam anlecessores ejus
rei. Id firmuin el illibatuni servalum est, exceplo antecessoribus suis debuisse fideliler constai. Unde
quod Siigahdus quidam liujus sanciocCanliiaricusis beatus Gregorius : < Omnia, inquit, qnse aniiquiias
Ecclesiae-conlra canonlcam cl propriam consiieiu- staluit iclemerata servenlttr. > Nempe nullisapienti
dinem pravsulatuminvasit, qtii lempore Alexandri II incognilum, ctijtis capilis membrum est, qui propriae
papse, assislenlibus cardinalibus, al>apostolica sede vanitates subreptionis alterius Ecclesiae justitiani
direclis, in Wintoniensi urbe accusaius, convictus et delerit; et cui lestamento Chrislianse insiiluiionis
depositus, a superba temeritale desivit; prseier • subjectus est, ei conlra fas reclitudinis similis esse
Jiuijc neminem Canluariensiiuii episcoporum contra conlendil; Apostoli, nimirum senlentia est :.i Qui
sedem aposlolicam quidquam invasisse vel proesunv- poiestati resislit, Dei ordinationi resistit.' >
psisse, hisloria velmemoria didicinms. Unde recle Hoc est igilur, hoc esl, serenissinve Pater, quod
el pulchre acliim est, ui quingentis jam el eo am- lota coiiqnerilur Ecclesia Canluariensis, qttia, sieut
piius -ann.is,quidquid prima el sunvnia aposlolicae dicltim esl, in injuriam nostram pauculorum homi-
sedis auctorilas ad calholicaefidei verilatem confir- num nova grassatur importunitas. Et locus qui Ec-
mandam, ad sanclae el universalis Ecclcsise pacem clesioenostraehaCtenusbeneficio aliquaniuliim babu.it
obseryandam vel ad bonorum moruin honeslalem D fj stattim religionis, in fine dierttm jtislitioe nostroe
dilatandam in posleros derivaret, id toliuu sancta dctrahet audacia proprise adinventionis : el cerle
Cantuariensis Ecclesia inviolate custodiens, per non immerilo mqli sumus, quia patrioe, utitadicam,
qmnes Brilanniarum parles inter snbditos proedica- exlremus angulus in Ecclesia Dei dissensionis in-.
relj el quis erit vel etianv nostrae pariis suinmiis lulit molesliam, el lam perpetuam Ecclesisc Can-
ativersarius, qui infra lol annorum spatia aliud luariensis aboleret eminenliam; quod si hucusque
quidquani de noslra Ecclesia se didicisse audeal ignorat Eboraca, quid jam per quadringenlos ct eo
confiteri? nempe quod pace vestra dictunv iri poltie-, amplius annos ulililalibus suis Canluaria conlulit,
rit, quis velefiim historiariim nostrse Ecclesise. vel quid ipsa Canluaria debuit, vixerit, ul asserlio-
seriem nosse conlendal, lam diuturnam el ajlemam, nibus nostris credere velint; publicas et veleres
inler sedein.aposiolicaiuet Ecclesiam Canluarien.seni. gentis Anglorum hislorias relegant, tam Eboracensis
reperil benevolentiam , ul non jam quasi duas, id quam Canluariensis Ecclesiarum privilegia inqui-
esi, illam niajorem et istani minorenv judicaverit,, rant, nec veritati quos non habetangulos inducant.
sed quanlumad imperiielobcdientiaeeamdeni atlinet Qtiod si veterum Patrum inslilulis et litteris non
volunialem, illam el islam tiiiam el eamdem esse crcdunt, ncc verbis nostris crediluri sunl. Miravnur,
1543 EPISTOL^: DIVERSORUM. 1'Sii
iiiquiiint, quibusinslitulis velerum glorianlur; proe- A Gregorii |ad Joannem papam ita sciibit, dicens :
serliiii cum bealus GfegOrius, qui primus populis « Misil, inquil, beatusGregoriusAugustiiio pallium,
Anglorum Chrislianitalis officiunv procuravit, et jubens, ut sub metropoli sua Canliie duodecim
Ecctesiaruin nuslrarum leges el cOnsuetudines in- cpiscopos ofdinaret, ad Lundpniam ei Eboracam
stilull, in Anglia duopallia, duas sedes metropolila- singulos episcopos milleret, qui duodecim sub se
nas, Lundoniensem videlicet el Eboraceosem, duos nihilominus episcopos consecrantes , pairiuinab
archiepiscopos ordinasse videaiur, quibus posl apostoljca sede perciperent, et post Auguslini ob-
obilum Augustini banc disiinctioneih imponil, ttf itum ipse inter eos primusliaberi debiiisset, qui
qui fueiil ordinaliis prior habealur. Id sane, ut primus cohsecrare nieruisset.. » Juxla quain pru-
videatur/iiilendens ulnon Cantuaria, sed Lundonia dentis viri sentenliam neqtiaquam successoribus
nielropolis dicerelur, el esset. Undeverum sapien- Augustini bealus Gregorius debere subtrahi pracsi-
tibus liquel, quia alferius nielropolis transmutatio gnavit, quidquid prinialus, seti dignitatis illi, sicut
alieri rion iranslalae nec fuit, necesse debuit priscae ejusdeni gentis apostolo, apostolicse sedis auclprilate
digniiatis ablalio. SedCantuariensis, in quam metro- concessit. Nain et ipsum ,ab illo .usqiie |in praesens
polisnec ante illud decrelum, nec post transiala iiivesiilura.Garituarieiisiumepiscoporuniindesinenier
fuisse reperiiur. Nil ergo nostra inlercsl, quidquid B I obtinuit. Denique in eadem beatus Gregorius iia :
intef Lundoniaiu et Eboracam distinguitur, lanlum t AdEboracani, inquit, civitalem le volumus mit-
ab ulraqtic CauluarioBcanonica reverenlia lerieaiur. tere, quem ipse judicaveris prdinandum, iia ut si
Siqiiidem in ecclesiastica Historia gentis Aiigloriim, cadein civitas cum fiiiitimis locis verbum Dei rece-
quain venerabiiis Beda presbyfcr luculenlo el ve- peiit, ipse quoque duodecim episcopos ordinet.et
iissirnb stylo describit, luceclarius est, quia praedi- melropolitani honore perfrtiaitir. > At vpro neque
cante Auguslino et sociis ejus verbum Dei Cantua- Augusiinus, neque Laureniius, neque Tertius ah
rioruni populo, taiii eorum rex quam idem populus, Augustino Mellilus Dorobernensis archiepiscopus,
relicto geiitililatis ritu, unitati se sancise Christi aliquein ad Eboracam deslinavit ordinahdum epi-
Ecclesiae credendo sociavere. Nec distulit rex, quin scopum. Quartus autem ab eo Juslus Paulhium an-.
eiiauiipsisdocioribus suislocuiiisedis.eorum gradui listilem consecravit, el eum provincise Eboraceiisi-
congruuin in Doroberneiisi metropoU sua dpnarei, prajdicatofeni delegavit. De quo Juslo sclfe velim,
simul eliiecessarias in diversis speciebus possessio- au eum EbOraceusem erga se miuoris fuisse digni--
nes conferrel. Interea vir Domini Auguslinus vcnit tatis asseverent quani Augustinum fore decreviti an
Arelas, et ibi juxta quodjussasaricli Palris Gregorii cjusdem; quifecilquod ille facere debuil; nec ta-
^
acceperat, genliAngloruni ordinaturar.cliiepiscopiis; nien forlasse potuit. Ni fallor ejusdem prbrsus, in-
feversiisqueinde Bfilanniam, ianiuori Lundoriierisis, quieiil, quia nihil impedil personarum divefsitas,
sed Dorobernensis afcbiepiscopns, inisit conlinuo ubi idem facil eadem et volunias el potestas; ita,
Roniani LKiirchiiuin presbylerum elPeirum mona- tamen ut successores Paiilini iiidein ceusereniiir
chum,qui beaiopontifici Gregorio geiilem Anglorum cum successoribus Jusli, quales futuri esse decer-
fidcin Clirisli stiscepisse,'ac se episcopu.mnon Lun- liuntur cuhj successoribus Auguslini. Habiiit igitiir
tloriioesed Dorobernioefactum esse referrenl, simul v.el unum Augustiiius successorem queiii Ecclesia
et de cis, quoenecessarioe videbantur quseslionibus Eboracensis et habuit et habere debuit priniatem.
ejus consulta flagilans : nec mora congrua questtti Sed eiiim Paulinus, gerilem ad quam missus esl, a
responsa recepit, quse etiam llistoriae suse Beda geutilitatis errore convertit, el ab apostolica sede
inseferc comiiioduni dtixii. Porrp sciendum quia pallium suscipiens, in Eboraca catliedraniepiscopa-
tuiic m Liihdonia el finiiima gente ejus, sicut idem. lem instiluit, episcopum iunc in pfovinciariemineiii
bisloriogaphus meniofat, necdiim ad fidem conversa, creavit.. Ac deinde posl haecdefuncto Juslo, Hono-
priricipaiuiii habebat, non ipse rex, sed quidam rius pro eoGanttiariensis siicCedit episcopiis. Tiir-
ncpos jEthelberli, regls Cantuariorum, quamvis jjbalis ] ilaque iebus Norlhanhinibrortim, cum nil-ali-'
sub potestate fposilus ej.sdem _Eibelberti. At vero cubi prsesidii nisi. in fuga esse viderel, ;Paulinus
Augiisliiius, testaiile Beda, ulii in regia civiiale rediit ad malrem suam Cantuariensem Eceles_iani,
sedem episcopalem, ut praediximus, accepit, recu- atque ab Honorio. archiepiscopo nvultum honor.ifice
peravitinea regiofultus adminiculo ecclesiam.quam susceptus esl.
inibi antiquo Romanoriim fidelium opere factam Quo in lempore Roffensis Ecclesia, quoenoii Can--
fiiisse didicerefat, el eam in nonvine sancti Salva- luarise lanlum magisterio, verum eliam temporali
loris sacravil; aique ibidem sibi habilalionem sta- dominio bucusque serviebat, pastorem miiiime ha-
luit, el cunctis successoribus suis. Reverlenles; bebat, ac per hoc curam ipsius praefalus Paulinns.
igilur post hsec, qni, sicul diclum esl, Romam missii invilationc el praecepto Honorii arChiepiscopi susr
fuerant, relulerunt seciim ad Auguslinum illam fa- cepit ac lenuii, usquedum et ipse suo tempore ad
mosissiihaiivbeati Patris Giegorii epislolain, in quai coelestia regna cunv gloriosi fruclu laboris asceridit.
interLundoiiiensem ssepe diclanv distinxisse videtur. In qua Ecclesia moriens, pallium quoque; quod a
De cujus dislinclionis inlelligenlia, ne quid dubiumi Romano papa acceperat, reliquil; quo circa sini-
reaiauerei, Joannes Ievila Romanus, in Yita beatii plicitimauribus planum est, quia iu .omniprimatu suj
 1545 AD CALIXTUMPAPAM. 134«
siiniiem allerumnonhabuit Augtislinus successorem1 _vapostolicse
j sedis auctoritate decernens, qiii anie
rsisi forie Eboracenses dicant Paulinum suurii interimi beati Augustini advenliiriv in Angliani ab oiinv con-
non subjecltim, qnandiu suus, subjecluin yero, quiai vcrsis Briionibiis el Scolis instituebaiiliir aniisliles,
Roffensis postraodum erat episcopus. Sane quidquid1 de qiiibus, ntibi legilur, « plurimos Augustihus"in
egit, subjeciionis prsetendit judicium, et quod re- exordio cpiscopatus sui cohvocavit ad colloquium
cepit,ecclesioe Canluariensisinsigiieeralbeneficium. suum, fraterna admonitione stiadeus, til pace ea-
Deniqiie irilola illa historia verierabilis Bedoe pre- lliolica secuni habila, comnuuiem evangelizaiuli
sbyieri cerltaiu eslEboracam nec fidei, nec religioniss gcntib.us pro Domino laborem siisciperent: qiii cuiii
iillam liabuisse eorislanliarh, nisi bcneficio el graliai longa dispulafione habita Aiigiislino et sociis ejtis
Caiiiuariensis Ecclesise. Quippequa?, usque ad liaec ; assensum prsebere noiuisseiit, liindCm utriitsqiie
Norlhmanribrtini letnpofa, vix unquam clei-icos vel1 parlis concordia csecus adduciiuf iu medium cujus
nionaeiiosinsiilliii, necinprovincia stia aliquem epis-. illuminaiione conjectum est vera esse quoccunqiic
copiim procfeavii. rieqiie ipsa stiis eiiam pontificibiis5 Augustiiius.aslriiebal. Allamen illi riil horum, qua.
sepulturamprocuravil.liuerea post decessionemPau- aslriiebaniur , se facluros, neque illuin pro arclii-
lirii prdviricia Nofllianhimbrbruin religione lluctua- episropo liabiliiros esse respondebanl, unde facuini
bat et fide; qubcirca rogalu Deo dilecti regis Os-. 'Besl, ut minilanie et pnedicenie Augustino , suoe
waldi, Scolonim episcopi, bealse memorise Aidanum, postniotltim cum suis gravissimam paterenfur cen-
consecratum antislilein in Angliam transmiserunl, (- suram perversitalis, quia uliliter npluerunl obodire
qiii piimus in Lihdisfarriensi insula sedem episcopa- allegalionibus veritaiis. » EldeLaureniio successore
lem aecepit, tempore vero sequeiiti, motatis rebus,! Augusiini Bdia ila subseqiiiinf dicens : t Denique,
qul tunc episeopus Lindisfarnensis , nunc dicilur elt inquil, non solum novae, qu-.r.de Anglis erat col -
esl Dunelmensis. Post quem itidem Scoii usque> lecla, Ecclesise curam gcrebat, sed et veierum
a'd qiiatuor vifilim episcopos ad eamdem in- Briiannioe incoiarum, necnon et Scolorum, qui lli-
sulatii' difexeruiil, de quibus Scotis proeiereun- berniam insulam Brilannise proximain incolunt, po-
duhJ non est, quia, iuxtn decretum beati Palrisi pulispasloraleminipenderesollicittidinemCufabal. >
Gregorii', suffraganei erant Cahtuariensis arcliiepi- Quam videlicet pastoralis curoe soUicitudinem riun-
scopi. In illa namque ssepe dicta epistola postqnanii qiiam poslea Cantuariensis Ecclesioe tam universte
tledistinctione Lundoniensis et Eboracensis episcopi, Briianniae qtiam hibernise beneficio simul el primaiu
nhde riiovetur laiita conteniio, satls aclnm est, , impenderc cessavil, nisi modo quaiido a novis et
beatus Gregorius ad AugUsiiiium ita subjungit. , .. omhium velerum aculissimis Eboracensis Ecclesioe
tlicens : t Tua vero fraterniias nori soluni eosi docioribus omnia in aliiid et melius corfignnlnr.
episcopos quos ordlnavefit, neque hos tanliimmodoi Porro defimcio Ilonorio Deusdi;dit sextiis iii episco-
qni per Eboracoe episcopunv liieriiit ordinaii, sed| palu Ecclosise Dorobernensis accipilnr; cujiis in
cliam Pnines Britaiiriise sacerdotes liabeal Deo Do-. tempore vir qttidam , Ceadda nomine, niagiirc el
lhino noslro Jesu ChrislO anclore subjeclos, > Et religiosae simplicilaiis i» episcopatum Ecclesise
idem in respoiisionibus adeumdein ita : t In Gal-. Eboracensis eligiiur. Cumque Dorobefniain conse-
liafunv episcopis riiillam tibi aucloritaiem tribuimus, crandus advenerii, Deusdedii archiepiscopuni jam
Brilanniarum vero omnes episcopos luaefralernitali i migrasse de safculo reperit; quapropler ad quemdani
commiltimus, uf indocti docearitur, infirmi persua-- illius suffraganeum, qui solus in tota Britannia
sione roborentur, pervefsi aucloritaie corrigantur, , orthodoxus remanserat, diverlil, et ab eo conset
Britanhias siquidem plitralilef appellat, proptef cralus Eboracum rediil. Inlerea qiioque vacaliie
divefsas ejusdem insulaj pfovincias et lingtiarumi Dbrobernia qtiidam Wilfridus a rege Norlliaiihim-
<livisioiies.Beda iiaiuque cum Brilanniae qualitaleni broruui eleclus, Galliain iiiitlitur, et consecraius
describeret: t Hiec, inquil, insula in praesenlijuxlai Aligliahi revertiiur. Igitiir lam rex GahiuarioruiUi
iiumenim Ubroruhi, quibtisTex divina scripla est, , J) \ qiiam rex NOrlhanliinibrorum, licet ipse duos jam
^uinque gentium.linguis unam eamdeinque suirimaei cpiscopos in provincia sua consecrari obuiiuissei,
veritaiis etverae sublirivitaiis scientiain scrulatiir et Brilanniam lamen tolahi a nuper accepta Chiistiaiia
confileiur, Aiigloriim videlicet Britonum, Scolorum, religione vacillare timenles, quia. Cantuaria ar-
Pictorum et Latinofum qiiaemeditaliorte Scriplura- chiepiscopiim rion haberet, pari coiisensu , electuni
rum caeleris omnibus estfaela communis. > Idem in quemdam presbyierum , nomine Wigharduin, ad
terlio ejusdem Histbriae Ijbro : t Denique, inquii. a])osiolicarii sedem consecrandum direxerunt, Qui
omnes iiationes el provincias Brilanniae quav in apud Vitalianum papam optimc" susceptus, siiper-
qualuor linguas, id esl Britonum, Pictorum, Sco- venienle pesUlenlia ibidem obiit peregrinus. Quo
tornm, et Ahglorunv divisse sunt, in ditionenv Os- deftincio, quidam magnse virltilis mohaclnis, Tbeo-
waldus accepil. > Et saepeiiumero idem in eo- dorushomine, Tharso Cilicise nalus, lam lingua
dem volumine distinguit imer Scotos , qui Britan- Grajca quam Latina prseditus, tam ssecularis phi-
niarri, et illos qui incolunt Hiberniam. Episcopos losophiae quam ecclesiaslicse sapieniiae gralia re*
igiturScoiisebeaius Gregorius suffraganeos deputavit ferlus, abipso papa eligilur, consecralur, et co-
Catiluariensis Ecclesise;. illos sane duniaxat illa milanteeum Adriano abbate, atqjie viro
sapientis-
 *547 EPlSTOLiE DIVERSORUM 1548
simo, 11011 solum Dorobernioe, sed sicutfieda soepe- A ibidem operatus fucril; njsi forte cassare vclint
numerp memprat, tplius Brilanniae archiepiscopus quidqtiiil ille ordiiiavit, quia, illis absenlibus, iiiio
deslinalur. Cujns laudis vitae, et primse dignilatis necdum exislenlibus, quidquam ordinare praesumpsil.
procconium saepediclus liist.oriograplms elegantef Igiltir Theodorus aiidieiis qupd CeaddaiEbbracensis
expriinii dicens: « Utenim, inquil, brevlter djcam episcopus assislentibus non calbolicis episcopis
-taiUuni profecltis spirilalis tempore prsesulalus fuerit ordinatUs, deposuit etiin. Sed qiiia vir vitee
illius Anglorum Eeclesioe, quanlum nunquam anle venerabitis el miroereligiojiis erai, aliquahlo leni-
poliiere cceperunl. Neque uriquam prorsus ex qno porepostcanojiicerecohcilialumprsefeciletimin pro-
Brilanniam pelierunl Angii, feliciora ftterunl lem- vincia Dorobernensi Ecclesiae,qtiaenipdo Cicestreu-
pora , dum et forlissimos Ghrisllanosque habentes sis appellaiur, adiriinislranie Eborafcse ciyitatis
reges , cunclis barbarisjiaiionibus essenl lerrori-ct episcopium prajdiclo. viro veherabili Wilfrido, qui
piuiiium vpia ad nuper -audita ccelestis regni gaudia non soluni Ebofacerisis,sed eiiam bnlniiiin Norliian-
.pcndprc.nl, el quicunque leclionibus sacris cuperenl Iiinibrorum episcopus erat. Ciim auiem; idehi Wil-
crndiri, haberenl in proniplu magistros, qui doce- fiidus emergenllbus causis.:ab episcopatu, Egfrido
renl. » Perv.enil. igilur Theodorus ad Ecclesiam rege cogente, per aucioritalem Tlieodoii pulsus
"
suam, JIOIV aUuiidc sed a sede aposlolica direclus , B fiiissel, ipse Theodofus noleus pfovincisini Ncftlian-
comilanle Aiidriano, sicutBeda refert, qui coope- himbforuin episcoppruin solalio carere, duos epi-
rator exislens, diligenter atlenderet, ne quid ille •scopos brdinavil, et urium Eboracensi, allerum
cpnirariuin veritaii, fidei et Ecclesiae, Grsecoriim Liudifarnerisi Ecdesia; prsefecit; quibus eliam
iiiore, in Ecclesiam cui prseest, iiilroduceret. opptiriiiuo leiiipore posl in eadem prpvinpia lbcis
Moxque peragrata insnla toia quaqiiaversuni An- opportiinis alibs tresaddidit,eleorum aliisdecedeuti-
glprum genles morabantur, nam et libeniissime ab Jjus, alios, quos volebat, subrogavit. Quaiita ibi
oriiiiibus suscipiebaiuf etaudiebaiur, rectuin vivendi bona Theodorus fecerit, quoties cpnsilia congrega-
ordinem lani clerpquanv poptilodisseminabat,qtiaeque .veril, quol nionaslefia per discipulos suqs iiisiitue-
crant mulanda niutabal, qua?,corrigenda corrigebal, rit, in .ecclesiasiica Anglorum liistoriailucb.clafius
, cujus primalu et doctrina tanvEcclesiae slaius, quam est videre. Occisoautein fege Egfrido, ipse Theo-
cpiscoporum numerus proficiebat. Isquecrat primiis dorus praifalum Wilfridunj a Ciceslfensi pohlificatu,
in archiepiscopis Dorobernioe, sicul Beda eisdem quem ipse Wilfridus in Selesei cohversri per se ad
verbis testatur, cui omnis Aiiglorum Ecclesia nianus fidein Christi tola Australium Saxonum proviucia
dare consenlirel. _ priiiius insliluil abstractum, Eboracse et toli prp-
r-
Ubi lunc Eb.oracensium haee nova et admirabilis vinciae Norlhanhiinbrorum episcopum festiluit, ,re-
industria, quse jain in novissiniis diebus male mo- molis his quos jam plim eb repplsb ipsemet eideni
liliir eripere, quod jam Ecclesia Canluariensis per proviuciae, uidiximus, iiisiiluefai. Translato aiiteni
. quadiingeiilos et eo amplius annos iitviplale meruit ad coaleslia Theodoro , successor ejus Birlliwpldtis ,
possidere. Nec hisloria docet, nec inemoiia lenet, Cantuariensis archiepiscopus, cPaclo geiieraii cpii-
quaivdo per lam diiiturnum spalium prhnaiu suo cilio in parpchia Eboracensi ssepe iioiniiiaium' Wil-
Ecclesia Canluarieiisis exuta fuissej dicalur, nisi fridum pfopter cujusdani contra Ecclesiani Cahtua-
modo- quando Eboracensiuin noviias in nostrani riensem factam inobedientise culpam, Ipco ponlifi-
iiijtifiam veiiementer, el prospere elevatur,; vel beati caluquesubmovit, et postmodum mohitiisaRomaiio
Gregprii, vel sacrpriim canorinin auclorilate. didi- poiitifice Joanrie, suis omriibus euiii revesiiyil; sic-
cin.ius quia q"ui'd(]uidaltera Ecclesia saltem per tri- que in pace qualuor annis supervixit ,i ^quinlo: ad
ginta.vel per .quadraginta. annos illibate meriiit Dominum translii: juxla quod ei a Roma remeaiiti,
obtinere, alterius postmoilum Eccles'ioeimprobitate et apud Meldum Galliac urbem .irififmarili saiictus
npii debeat amit.iere. Nobis auiem oi.nniuiii miserri- Michael archangelus repromisit, Niilli efgo sapienli
Tnis nec quadringentorum arinoriunpolerilquidquam jD dubium, iain' Thebdoftirii qiiahJ ejus Siiccessbreni iu
'dhuuriiilas, subvenire. Falendum plane est quiay Eboraco et cjus proviucia primatum habuisse, quiio-
jtixta prophclam, perlransierunt inulti, et novoruni ties in eisiiem locis episcopos ihstituerurii et resii-
Eboracensiuin inulliplex esl scienlia. Si vplueriiit, Tuerunl, elquibus omnes, ut Beda teslaluf, marius
. faieaulur el acclament quia illbrum suiuus, quia dare consenseruht. "1
Ecclesia Cantuariensis illorum ;mancip.atur servilio, _. Hueusquc gentis noslrse, fidem et. Ecclesise pri-
sil eis pro raiione, el voluutas, el praesumplio; yel mitias-et antiquam serieni, veriefabilis Beda coni-
• dicanl, qiio lcmpore, quo auclore Ecclesia Ebora- memoral.,' Verum Eboracenses velut; ex aliqua
censis hanc maiius dalionem excussil, quia post pafiiate sibi. rion mediocriler arrogare videniur,
beatum Tlieodoruni. usque modo, Ecclesia Caniua- qttia videlicel llonorius papa inter Caiiiuarienseni
rjcivsis nieiilp beneficium et primatuiuobllnere pro- et Ebofacensem episcopuiri ila convenire judicat,
jiieruit. Cajlerufriinlerim.videamus quid, Beda refe-• ut cum eorum alter ex hac vila transierii, qui
rente, beatus Theodorus circa Eboracum et ejtis; superesl alleriim in Toco defuncii debeat ofdinara.
provinciam egerit, quid Christianse religionis, quid1 Et quidenv id ila conslai liucnsque ftiisse servaiurii,
lidei, quid ecclesiasiicaj el canonicse iiisiilulioiiisi qualenus videlicet quaiidocniiqne episcbpus Ebbra-.
 1319 AD CALIXTUMPAPAM. 1530
censis a Canluarioiisi consecrandus cral, ubicunqne: A danl seciiri et dicant: Alii laboraverunt, nos aiiteni
jnberel Canluariensis illuc Eboracensis consecrari- in laborcs corum inlroeamus. Lapidatus esl Naboili,
dus adiret; vel quandocunque Canluariensis ab niillo inipedieiite, possideamus vineam cjus. Esio
Eboracensi consecrandus erat, illuc consecralurus lamen; babeat duos Eboracerisis suffragiincos ej:i-
adveniret ubi Cantuariensis juberet. Non est igilur scopos; qtiibus vel eorum altero defunclis qualiter
acclamanda parililalisseqiialiias, ubi tempore, pri- alios canonice solus restituat, perspicuum non esl:
matu, eura el beneficio totum jure vindicat alierius nisi forte cnni voluerit uliTibueril, vel archiepisco-
el facultas et investiluroe illibata diuturnilas. Et ni pum Canluariensem, vel ejris provinciales aCcersiri
fallor, nee historia, ncc memoria tencnl Ebora- jubeai, qiiibus dicto cilius advenlanlibus, suos
censes quod omnibus his contradiccre valeant. Eboracensis instituat. Decernii, inquiunt, bealus
Cntlc Clirislianis auribus satis liquel, cujus lenie- Gregorius, ut episcopus Eboracensis duodecim epi-
rilatis audacia csl niatii (iliam velle rebellare, cujtts scopos ordinare debeat, qui suae postmoduni stib-
semper niiiiisterio religionis suse lac sumpsit et jaceant ditioui. Habeal, iriquam, dominUs Ebora-
gratiam. Superbe igittir Eboracensis Cantuariensi censis vel duodecim vel tredecim, vel quot ipse
subtrahere nilitur, qubd lanto nierito priscse sub- creavit cpiscopos, etconsecravil.Tllos sallem Can-
"ectionis debeatiir. i Grave niiuis est, inquit beatus B tuariensi benigne dimillal, quos Canluariensis iristi-
Gregorius, conlra velerem usum sacerdoles sibi tuit, et diu sinc calumniarum retraclalione ohtiriuil.
quidquam arripere. Religip Christiana 1, veritalis Quid eniin, inquiunt, restituto pailio, neriiinem ar-
esl, malle ubi decet humiliter subjici, quani supcrbe chiepiscopusEboracensis suffraganeuni habuii? Si ha-
inajoribus ubi iion decel aequari. >Fuil, inquiunl, isla buit, inquam, osfendanl, vel per veritatis historiaui,
suhjeeliq quandiu Ecclesia Eboracensis fuil sine velper lesiimOniorummemoriam usquead hsecNorth-
pallio. Revera, inquanv, sicut in veleribus cbronicis niannorunitempora alicujus episcopi suam invesiitu-
Anglorum invenituiy ceiilum viginii qtiinque annis ram. Denique Alcuinus, qui et Albinus, sanctissi-
sine pallio perduravit. Non igilur tcniere debet mus et antiquus Caroli impefalpris rii'a'gisler, a.l
proetermiiii, quod lanlo lempore poluit obtineri. El Adelardunvarchiepiscopum Cantuariensem, scribens,
si adeo nieruit Ecclesia Eboracensis per Canlua- iniercsclera sic dicit: t Ecclesiastica dignitas ubiqiie
riensem enulriri, nou sit ttinc ingrata beneficio, exalictur, sanctaque sedes, quoe pririia fuit in fid<!,
sed eo magis hunvilis et obnoxia malris solatio. prima sit in sanetitale et bonore. Quae quidem
PiiUorum crudelilas notari solel, qui posl incrc- pafiim discissa est non Vslionabiii, "Ut videlur,
nientum aptalis, iiilendunt jugulo nialris. Et Domi- consideratione, sed quadam potesiatis Cupidilale.
mis per prpplietain : « Filios, inquil, enutrivi el G Quod si fieri possel ul pacilice adunelur, et scissio
exaliavi, ipsi autem spreveruni*iiie. » Porro si resarciatur, boiitim videlur boc fieri cilm corisilio
resiiluto pallio aliquatenus uieriiit crescere, non omnium sacerdolum Chrisli; ila ttl lunc ille pallio
laincu adco, ul per se valeai existere. Quomodo diebus suisnon exUaiur, licet Ordinalio episcopofiim
namque melropoliiaims, vel arcliiepiscopus jtirc ad sanctam et primam sedem reCurrai. > Tesuiiur
vpcaitir,. cui niilla episcoporum provincia suffra- etiam Alcuinus in eadeni cpistola, qniapef invaso-
gatur. Halvet, inqiiiunl, Liiidisfamensciii, qui et res regni hoec Ecclesioi discissio, et prsedicla pallii
Dunelmensem; habei GJasgucnsein. Exceplo, in- restilutio provcnil. Nam et Leo papa , qiio iiivasofb
quaiii, iiiterini hoe Norlhniannorum leinpore, fale- id usurpaturii esi, insinuat sciibens ad Cceimlfiini
nitir plane, quia lempore priori liunqiiain Ebora- regehi Merciortim, qni sunt populi Aiiglorurii: « De
censis archiepiscopus atit Lindisfariieiisciii suffra- epistoIa,iiiquil,qttam_EtheIardiisrevereiidissiniiiset
jaiieum liabuit, aul Glasguensem. Sane dicant sanclissiinus iiobis emisit, qiieiuadriibdum poposcil
Eboraceiises, qiiem unquam arcbiepiscopus Ebora- veslra ixcellentia, sicut decebat, sanctitali ejus
censis episcppum inslituit? quem unquain in provin- enucleaiiiis feddidiinus responsum, quia nds de
cia sua consecravii ? Imo, si pace illorum dici ,p. clerico illo aposlata, qui ascenderat ih regnum, .
potest, Ripensem et Hagusialdensem, quos Eccle- similem depuianies Jiiliano, dcpravato, el aiiailie-
sia CanluaiieiiRis instituit, Ecclesia Eboracensis malizanles abjeeimus, quateniis euiii a nequlssinio
pei- terrenae potcsiatis siibreptionem deslilinT. At cxpejlamus regno, el de salnte aninisc illius pfocu-
vero Glasguensi breviter inijinandum, quod est an- renius. Nam pro hujushibdi valde laudaviinusfra-
liquorum Brilonum episcopus, quos beatus paler trcm noslruni prsefatuiii afChiepiscopum, quia pro
Gregorius singulatim episcopo Canluariensi sub- lide oiihbdoxa animam suain posuit. » Ecce anliquc
jcctos fore decrevit. Cujus vitlclicet Ecclesioe epi- el haclenus illibalo more Ronia Cantuariam )rc
scoptis, sicut a majofibus nalu illoruriv tfadiiur, defensione fidei orihodoxa» beatificat, invasbiiui
usque ad baec Northmaiiiiorum lempora-vel ab fegni el apostaiaih nolal, quO auclbre conlra Eci le-
episcopo Scolorum, vel Gualensium Britoiiuin con- sise Caniuarierisisdebitatn horiestaiem, alter, quii.oii
secraii solebat, Cseterum de Lindjsjafneiisi;"a:quibus debebal pallialur. Ecce allerius el loriginqui imporii
iusiiiiii vel consecrari soiebai,-_Plt!ceicJariiissupra riiagister jam per soeciilumusilatonomine primani se-
osiensum esl, sed de inslitutis liftliqtioriim quid dem appellal, et manenle pallio, ordinalioriem episco-
snieiim Eboraceusibus sua inleresi.provideie.Tiiva- pofuni ad primain scdem recuitcve dcbere jutlicat,
 15..1 , EPISTOLiE DIVERSORUM 1352
quam in fine soeculonim conlra veterem el illiba- A __ associato sibi lerrenae poteslalis, Iaicorum videlicel,
111111 usiim, nova lemeritale Ecclesia Eboracensis consilio, diabolico spiriiu repleti j hioliuniur de
ei.lioeredare festinat. Ecclesla Sancti Salyaioris in Dowbernia, quoe est
0 mira el inaudila peivcrsilas! si plus valeal inetropolis lotius Biiianuioe, monaclios expellere, et
usurpaisc temeriialis andacia, quaiu (Jiuluruse el clericos inibi slaiuere. Igilur Tliomas Eboracensis
inconciisssc verilatis fida mempriae. Nec mos, ncc tres viritim sibi succedenlibus episcopos, qtiofum
noviter iiitroducta consuettido fuit Ecclesioenoslrae, unus hodieque superest, in Lindisfornehsi Ecclesia
c.onlra anliqua slauita nova vel usitala prsesumere; consecravit. Nec '..amenin urbe sua, quippe solus
sicul ex veterum historiarum auctoriiate didici- noii poterat, sed ubi Ecclesia CaUtuariensis in pro-
mus, credimus propler quod et loquinmr. Hrecfuit vinCia sua concedebat, el episcpporum suorum so-
lolo Angloruih lempore Ecclesise Canluariensis latia exliibebal.
prima excellenlia, o beatissime el unice colende Posl hsec Lanfranctis in senectule bona defungi-
Paler! Coelerum tolo hoc Nprihmannorum lempore lur, et in locum ejus bealoe memofiae Ansetmus,
qualibel inler Canluarienses ct Eboracenses coiive- Beceensis abbas eligitur, cujus vitani et iniraculis
neril, praesens el viva memoria deelarabit. Si qui- gloriosam spiritalis ei incomparabilis sapienliae
dem a Noiihmannis Anglia dcbellai.a, et sicul anie ^ qtiidam divintts splendor illuminavili Hiinc Tliomas
tliclum est, Siigando deposito, cum vacarel Eccle- Eboracensis in Dorobernia inelropoli sua ordiria-
sia Cantiiariensis, eleclus est in archiepiscopuni liifus et venii, et lolius Britanniae priiiiatem corise-
I. tuifrancits, abbas Cadomensis, vir revereiidissimus, cravit; qiii cujus obedienliae et humililatis fetfidei
et omnis tam divinae quam ssecularis philosophioe erga sedem apostolicam fueril, testantur persecu-
peritissimus, et totius Latinitalis magisler doclissi- liones, exsilia et pericula, quoe, siCut pene tolus
lims. Qni consecratus in sede propria a suis, invi- nvundus agnovit, pro liberlale Romanoe Ecclesi_!
tavil eleclum Eboracensem, virum honesioe casii- patienie suslinuit. Quem qiiidem cum Willielmus
talisel bene lilleralum, Thomam nomine, quatenus Junior, iex Aiigloruin crudelissimus, adabnegaudum
ad primain sedem Cantuariensem consecrandus Urbanum papam illuui coegisset soltis; pene cuni
advenirel. Venii, el profiteri monilus dislulii. Tan- Ecclesia sua iii tola Anglia Ronvaninoiriinis splen-
dem post hoec professus consecratiis est. Interea dorem non"foedavit. Quapropler inler alia qtise pas-
Romam ambo veniunl, et apud Alexandrum papam sus esl, etiam ille dominus Thomas Eboraceiisis
de palliis morem geruiil. Fortassis arrogantioe vide- nec Deum limens, nec Romanoe majestatis fidem
rtlur cdicere, quanla lunc reverenlia Lanfraneo p reverens, Christiano et sanclo viro jussu quideni
apud sedem aposlolicam assurgitur, vel qiianla 'procdicti regis nefando ore fraterniialem abnegavit.
siibjeclionc Lanfrancus omnibus diebus suis aposto- Quo tandem denjncto, in Tocuin ejus quidam Gerar-
licae majestaiis imperium prosequilur. Acceplis dus succedit, de cujus lectione, vi.ta, moribus, et
itaqne pal.liis, Thomas de appeiila el accepla pro- Riiserrimo obitu melius est silere, quam quidquam,
lessione coram papa calumniam movel, el Lanfran- quod Christianae pielatis anres offendat, enarrare.
cus pro locp et lempore Ecclesiae suse privilegia lnlerea sedes aposiolica tle inveslituris Ccclesiarum
exhibet. At vero doinnus papa bona deliberaiione cum rege Anglorum conslahler actiiabat. Undeet
praeccpit, quatenus uierque reverlatur ad prppria, bonsc inemoria».Pasciialis papa. scribensad Ansel-
etcolleclis in unuin majoribus nalu, ,lam episcopis mum archiepiscopuin , .cum provida deliberaiioh.
quaiii nobilibus Brilannioc, illoium meinoria el vc- non debere per manus laicorum iiiyesiituTas Eccle-
terum hisloriaruni leslimonio lanta discissio terini- siarum dari dccrevissel, postea sic ihfeiT: « Hoccita
netur. lgilur peraclis bis, nibil aliud deliniri poiuil, doceas, inquit, sicut tuo scis primalui; expedire,
quam quod Ecclesiarum prisca consiietudo, sicul quem profecto fralernilati luaeilii plcnuni" ei inie-
prsefati siiiiius, et tenuit el insliiuil. Quo Circa grum confirmamus, sicut a tuis coiislat prs_decessp-
Thonias sibi hactenus incpgnilam reriim vefitatem prj ribus fiiisse.possessnm. » Decujus priniaius cpnfir-
edocius, el humiliier veniam pelens, Laiifraiico el malionc iteiri Paschaiis Ansejino sic : «Quoiidam,
priuioe sedi rcconciliatur. iiiqtiil,iu. litt.cris ab aposiolica sede libi difecils,
Eo sane rcconciliationis leinpore quaccunque in Cantuariensis Eeclesise primalum ita libi plenum
])Osterum suboriri poleralallercationis occasio, re- concessimns, sicut a tuis constal praedecessoribus
movelur, et lunc primum Eboracensium metfopoli- fuisse possessum. Nunc auteriv petilionibus tuis an-
tanus[Ecclesiae Lindisfornensis cpiscopus, Lanfranco nuentes, tam libi quam luis legilimis successoribus
conccdenle, sufffaganeus adbibelur. lta duntaxal, eumdem primalum, et quidquiddignitatis seu po-
quaienusin postcriim de facienda professione scru- leslatis, eidem sanctae Canitiarieiisi seu Dorbher-
pulosiias nulla remaneret, et Cantuariae prinva fides nensi Ecclesise pertinere cognosciiur, lilteris pfaj-
. rn sni primalus lionore pristino perduraret. Unde scnlibus confirmamus. i Porro Gerardus aecepto
*• ct Alexander papa iuier alia quaeLanfranco niitic- pallio de Roma Brilanniam veniens, conlra decre-
bal, iia scribit: « Acce])imus, inquil, a quibiisdiini lunv domni papse, pro voluntaie regis graviter nien-
venieiiiibiu de veslris parlibus ad liminii sanctorum titus esl. In ea namque fide, qua vivere episcopus
apssloloriim Petri ei Pauli, quod quidam clerici debcl, iuravii, quia conlra decrelum suum domiiiiis
 15S3 •:-.$::.••- AD CALIXTUMPAPAM. 1551
et venerabilis Cantugerni episcopi,
papa regi Anglorum investituras ecclesiariun con- A sinni proedicavil,
cessisset. Qua de re epistolae vel Anseinii ad Pasclia- qui ])rinius Glasguensi Ecclesise prsefuit invenilur,
lem, vel Paschalis ad Anselmum habentur. Iloec et non isie esl Candidse Casaeepiscopus, quem Theo-
alia his similia Gerardus Eboracensis conira Roma- dorus insliluit, sed unus de illis anliquis Brittania-
iiam Eeclesiam allenlare prsesuinebal, dum Ansel- rum episcopis fuil, quos, sicul ssepe diclum est,
, inus Cantuariensis pro illa perseculiones el exsilia singulaiim bealus Gregorius Ecclesise Canluariensi
libe.nter pati non formidabal. Voe peccatis meis subjugavit. Hsec esl igitur Cantuariensis et Ebora-
quibus ad malunviinpulaliir, quidquid prsedecessores censis Ecclesiartim priscse consueludinis instltulio
mei oplime meruerunl, et doninus Thursianus quanv non momentaneo et novo rilu, sed per qua-
Eboraccusis sola noslroe partis injuria redimil, dringenlos et eo amplius annos illibalo nvore san-
quidqtiid pradecessores ejus male gesserunl. Yel si ctorum Palrum acceplavit, et facuilas el Chrislianae
illi impulari non debeiprcedecessoruui suorumculpa, siniplicitalis cauta dispensatio, o beaiissime papa,
niihi prodesse non debebil praedecessoruni meorum et uuice colende pater. Hoc est, hoc est, quod re-
virlus el justitia. Quia etsi peccata Radulphi lanta quirit Ecclesia Cantuariensis, quod non extorquetur
stiiil ut pati lalia debeat, Auguslini, Theodori, impetu superbiae, sed debeiur oflicio Chrislianitatis
Lanfranci el Anselini peccata nulla sunl, ut no->fi et obedienliae. Equidenvjuslilise fas est, non culpa
vis.Umislemporibus paii isla mereantur. . vebenvenlise, sacerdoles non segniler vindicare,
' Porro Gerardus cum Anselmo de facienda pro- quidquid Ecclesioesuae poslulal et ttsus libertalis et
fessione dala fule jurassei, fallaci lanven ut erat privilegittm gratise. Unde el Auguslinus ad Simpli-
aninvo, profiteri distulit. Quippe se iiileriin erga cianum libro primo : « Quis non videal, inquil,
regenv in via sua prosperari, ei domiuum Aiiseliiuini iniquitalis neniinem argui posse, qui quod sibi
in viaDei el fide sedis apostolicoe ccrnebal injuriis debetur exegerit, nec eum certe, qui quod ei de-
et odiis houiiiium alfligi. Tunc Gerardo bonoe mc- betur donare nolueril. » Et quis, inquanv, ore sobrio
morise Paschalis ita scribit: « Quanquam, inquit, dorainum Eboracensem reprehendat, quasi accepla-
prave adversus nos, imo conlra matrenv ttiain san- calamilalis el conlumelioe, si primoe sedi et sanciae
clam Romanam Ecclesiam le non ignoremus egisse, Cantuariensi Ecclesiae solvere velit, quidqtiid olini
prsesentibus tamen lilleris tibi maiidamus ut pro- dignum fuisse deprebenditur, el diuturnitate co»
fessionem ttiam venerabili fratri nostro Ansehno, suetudinis el merilo justilise. Unde et concilio To-
Cantuariensi episcopo, facere non negligas. Audi- lelano undccimo capilulo, «Unusquisqiie qui ad
viinus eniin quondam proedecessorem luurii ex hac p. gradus ecclcsiasti:os est accessurus, non ante ho-
eadem re conteniioriem movisse, et cum iri proe- noris consecralionem accipiat, quam placiti sui
sentia domni Alexandri secundi papse ventilala innodalionem proinii'at. » El certe Radulphus pec-
esset, ex prsecepto ejus definiiione habita, posl va- cator non merito arguendus est alicujus infamiaa,
rias quaasiiones Lanfranco pracdecessori suo et quippe qui Christiana? fidei vinculo delinetur, qua-
successoribus suis eamdem professionem fecisse. lenus Ecclesioe suoe, cujus licet indigne suscepit
Unde el nos quod luiic temporis definiluni est, vo- regimina, nou debeat excellentiam libertatis sub-
lumus auctore Deo, firmuni illibalumque servari. > vcrtere, quanv lanlo lenvpore lot prsedecessore?,
lnlerea Gerardus Eboracensis miseriima el subila ejus sanctissimi et sapientissimi viri voluerunt et
niorie defungiiiir, el in locum ejus vir valde caslus potuerunt oblinere. Solent enim Roniani poniifices
el beue liiteratus Thomas junior subrogatur. Qui de observandis indeclinabiliier decreiis aniecesso-
non longe poslbsec, defuuclo in pace Chrisiianissinio rum suorum ante coiisecraiionem suani profiteri, et
viro Anselmo archiepiscopo, professus, sanctoe et niihi quisquam audeal imponere, quatenus Ecclesise
primae Ecclesise Cantuariensi cousecralus est in mese privilegia debeanv evacuare. Quod si forle
Lundonia ab ejus urbis episcopo. Is itaque quem- alicujus occasionis articulo tantuin nefas proesumani
danv Britoiienv Glasgtiensi Ecclesiae ordinavit epi- DI attingere, certum est, quod spirilalis reus ero adul-
scopuni, quse jam pene praeler memoriaro non ha- teiii, quia primam fidem irritam feci. Hinc profecto
btterat episcopi solaiium. De quo episcopum scien- beaius Gregorius scribil ita: «Grave nimis, inquit,
(hiiii, quia, sicut prsediclUm est, si anliqiioruin et contra sacerdolale conslat esse proposilum, velle
Brilonuni episcopus est, secundum beali Palris cujiisquam Ecclesia? privilegia olim indulla confun-
Gregorii decreia Canluariensis Ecclesioe suffraga- dere. > Quod autem nec ipsi summo pontifici liceat
ncus est. Quod si forte propter provinciarum vici- sanclorum Patruni tradilionibus contraire, Zosimus
niam, licet mulalo et loco et populo, ideni Pictorum papa sic lestatur : « Conlra stalula, inquit, Pairum
episcopus debet putari, nihilominus Ecclesiae Can- aliquid concedere aut mutare, nec hujus quidem
luariensi suffragalur, utpple insl.itutus et crealus a sedis polest auctorilas.»
Theodoro archiepiscopo, sicut Beda testatur. Ve- Viderit apostolicae sedis summa prudenlia, quanta
rumtamen sicut in Geslis sanclorum virorum, Co- benevolentia veritatis digni sunt, quorum aslutia
lumbse videlicet, presbyteri ct abbatis, qui, Beda et delatione vesira adversum nos ingraliludo con-
referente, anle advenlum heali Aiigusiini in Bri- valuit, qualenus 'de consecratione domini mei
tannia prinius Scotorum ei Pictorum populis Cliri- Eboracensis episcopi dignaretur incipere, quo;l
PATROL.CLXII!. i3
1535 EPISTOLTE DIVERSORUM. 1550
nenio. per lol lempora prsedecessoruni ves.rorum A clesia Cantiiariensis, qtise, sicut noluiri est, de
coiisuevit, vel saltciu inchoavit. Et aveiiat Deus ne pietate apostolicse sedis fidei primordia lucra vir-
niajestaii veslrse subrepal illorum invidia, qui lutis, el religionis accepit increiueiita ; in Chrisiiana
malevole dicunl Cantuariam conlra nos transgrcdi, fide mereatur intra curiani provincise suse obiinere,
quia juxta paternaruivi inslitulionum lerminos jusle quod tanlo tempore praedecessorum yeslrorum le-
cxigil Icgilimam svibjectionem Eboracensis.episcopi. gilima voltiiitale poitiit habtiisse. Neque dominus
Erranl, inquam, quia hoc Ganluaiia nieruit, hoc, Eboracensis pace veslra iiidigneliif reddere sancloe
salva benevolentia Romanoe sedis excellentiae, non CaniuariensL Ecclesiai, quod ab aniecessoribus suis
contra Pelrum, sed cuni Petro et sub Petro mtiltis reddituin est, bumiliter iniendens, et in menle cum
itii!!ibus dierum lenuit, hoc priscse consuetudiiiis propbela ita rcvolvens : Neque nielior sum quam
iiivesiilura, cl anliquiiatis veiicranda majestas iu- patres mei. Meinineritque sapienler quia discernit
siiiuil. Et ul inlerim beati Gregorii utamur verbis : Christus reges super coltimbam, et maledictus qui
« Quiaxunctis Iiquel unde Britauniarum regionibus facit opus Dci fraudulenter.- Sapialque quorum ca-
fides sancta prodierit, cum priscam consueludinem put esl, qui dixit in corde suo, Ascendam super
sedis apostolicse Ecelesioe Caiituariensis humiliias alliludinem nubium, et similis ero Allissimo.Ntillius
"
repetii, quid aliud quam bona soboles ad sinum B rem conctipiscinuis aut invadinvus; lerminos quos
niatris recurrit? » Ravennas olim cpiscopus, in tem- posueriiiil patres nostri juste viudicamus. Manus da-
pore beati Gregorii de usu pallii in solemnibus lionein, subjeclionern, el professioivem Eboracensls
liianiis Ecclesioe suoe priscam consuetudinem solo Ecclesiaj semper Ecclesia Cantuariensis obtiriuil;
teslium juramento convprobavit; nobis nec veritatis idcm requirimus, quia ila investitani reperimus.
historia, nec aposlolicse sedis data privilegia, nec Quocirca viderit sanctae sedis apostolicse summa
taiiiaj diuturniiatis invesiitura prodesse sufficiet. jusliiia si spoliari debet per subreptionem unius
« Adinonilus, inqtiiiiiit, ad doininum papam cuin bominis, quod poiuit haberi per spatium tanti lenv-
jirope essel venire nohiisti. » Venire, inquam, no- poris. Memcniolc, quod pace veslra dixerim, qtiid
lui, qnia non potui. Novil Deus, qui me volunlaie sua Aposloltis dicai: Patres, inquit, nolile provocare
corripuil, quia passicNiis nicao moleslia tantai uia- ad iracundiam filios vesiros. Et propter Deum pro-
jestatis tumullum, et lerrorem sustinere non potuit. videle, ne super vos obvenerit, quod ipsa veritas
Denique infirmitas non habet legem. Qtianlumcun- clamat: Tradentur filii a parentibus. Neque vero
qne igiiur velit, lapidabit nie domini mei Ebora- quisquam sapieus elbenevolus juslum esse fatealur,
c.ensis cpiscopi el suorum violentia, ceite non dabo „ ul quoties ab aliquo juris nostri suffraganeo pro.vo-
vineam nveam, nec vendambaereditalempairum meo- camui', toties Romarioemajestalis curiani adeamus.
rum.Habeamus, inquiunt, yeritalis elopportunilatis Denique sanctitatis et jusiitiee vestrse cclsitudinem
indiciuin, facile esl ostendere, quod nihil debemus appellamus, quatenus Ecclesiae nosirsc lerminos,
Canluariae, nisi quod omnis Ecclesia omni Ec- quos posuerunt patres vestri, firmos et integros
clesise. observeiiSi qualenus more suo Ecclesia CaiUtiarien-
Tolam illorunv, inquam, de qua glorianlur facili- sis tolius bouaevoluntalis veslrse sequalur iinperium
tatcm, superins exposuimus, o serenissime domine ei opiimum principatum. Qnod si vobis utile uec
el reverendissime Pater! Quaa tamen illorum facul- oncrosum videlur, poteslis et debetis de cardinali-
las quantacunque sil, hic jure ventilanda essel, ubi bns vestris, et de Galliarum episcopis, quos volue-
aiiliquitaiis bisiorise, ubi velcrnm chronica haben- ritis, lvuc transnviltere, in quorum prajsenlia semper
tur, piovinciae et provinciaruin singula loca dignosci astriiatur, si ita fuit primatus Ecclesiae nostfse,
et praesens lestinm nieiiioiia potest adhiberi. Et sicuti praelocuti sumus, iiecne, vel si quidquam
quidem in soecularibus judiciis solenl minores po- habeanl Eboracenses, quod contra Iisecomnia cer-
testates cum suis inferioribus qusecunque inter se lum valeant approbare. Uerum atqite iterum nia-
discrepare vidcntur, in curia traelare, nec aniea j) D Jestaiem vestram appellamus, ne iri diebus novissi-
nvajoiis polestalis curiae prseseiitari quam justilias mis sauctoe Cantuarieusis Ecclesise bonaro fidem,
verilatem iu sua deprebendantur violasse. Necjudi- et erga beati Petri summam et primani sedem op-
caiur ibi debere qnemquam subire judicium, donec limam obedienliam despiciatis.
investiatur, unde sine juiUcio passus est spoliari. .Valeal in Cbristo sanclilas A:estra, o bealissime
Qua in re nee sacri canones dissentire videiilur, papa, et uuice colende Paler.
•qui eiiasn ad verilalis delinilionem triginla vel V.
quadraginta annorum investituram in rebus ecele- Adatberli archiepiscopi Moguhlini ad Ctt-
siaslicis satis esse testaniur. El qnid de lioniinibus Epistola
lixtum: — Monel eum de his qum Cono episcopus
jactare conamur, cum inter Deum el Ecclesiarum Argeniinensis Ecctesim reconciliutus ab imperatpre
potestales, ista sit habiludo, ut quidquid eanun passus fuerit.
judicio in curia religionis ecclesiasticae fuerit solu- (Anno 1122.)
lum, in ccelo solulum credattir, et quod bic fuerit [iiARTENE,Ampliss. Collect. I, 676.]
ligalum, ibi eliam ligatum teneatnr? CALIXTO, bealissimo domino suo et palri univer
Nibil ergo indignum exccilcniirc veslrtc, si Ec- salis Ecclesioe,[..DALBERTUS]. Dei et sui gratia qnid-
«357 AD CALIXTUMPAPAM > ^ 155'S
quid est, debilam cum onuii devotione obedien- A ln multis el magnis persecutionibus el angusliis
liam» baclenus posili, quoties de persona domini impera-
Debitschumililalis et devotionis obedienlia siii- loris scripserimus vestrae majestati quid vobis pla-
gula quoe circa nos aguntur ad majesiatis veslrre ceret, quid principes nostri senlirent, in qua demum
audientiam" perferenda putavimus, quatenus et a sententia coiivenissent, non dubitanius recordari
ndbis negligentise culparo removeanms, et quanium vestrse discretionis bealitudinem, et ih his omnibus
nostrae parvitatis est, in his quoenobis notiora sunt, per lilteras et nuhtios vestros cognovimus circa hsec
sereiiitalem vestram proemunianjtis. Fraler noster maxime semper versari vestroe pietatis desideriuin,
Cono Argentinensis episcopus staiim post (75) Re- ut apostolica dispensatione vestris potissimuin die-
niense concilium misericordiam postulavit, et a bus pax el concordia descenderent in universum
cardinali sanctse Romanoe Ecclesioe absolutionem muiidum, si tamen ita eam pacenv iniperalor et daret
rcccpil. Qui cum prius in obsequio regis assidue et susciperct, quod honoreni Dei et nvatris Eeclesise
fuissel, sscpe eum monuimus ut Ecclesiae Dei obedi- iioii obfuscaret, acceplaque essel domhiis ac Patri-
ret, et ut hac via magis proficeremus; canonicis bus nostiiscardinalibus, qui in idipsum de Jateie ve-
ut ab ejus errore recederent, et ad unitatem pacis stro ad nos missi sunt, totius consilii el ingenii
Cliristi redirenl, multoties scripsimus. llli vero non " nosiri vires in hoc contraximus, ut tam generale
tanlum inobedientes pernianserunt, sed vestrse au- bonum ad cominunem Ecclcsise et regni uiiliuttcm
ctoritatis lilteras, quas novissinie in idipsum eis lioii differrelur ulterius. Sed quia lam inipeiiuin
iransmisimus, aperire et legere contempsenint. (juam iinperator tanquam hseredilario quodam jure
Postquam atttem absolulus fuit episcopus, corde bauulum et aunulum possidere volebant, pro qttibus
el corpore ab imperatore se subtraxit, et in servi- universa laicorum multitudo imperii nos deslructo-
lio ac fidelilate Ecclesiae ulcunque injuslus et pec- res inclamabat; imllo modo poluimus his iinperato-
cator, fidelis tamen el ulilis veritatis assertor per- renv exuere, donec (jommuni quique consilio, cum
maasit. Omnimodis eum perseculus et cum judicio his qui aderant fratribus et dominis cardinalihus
frairiiiu nostroruui canoiiicam, et vocem et audien- huic periculo nosiro compatientibus, inde Ecelesiae
lianv amiserint, omnibus quibus possunt insidiis censiirani verentibus, et ob hoc vix nobis assenlie.n-
ciun cirCumveniunt. Hac occasione accepta, inipe- libiis, omnes pariter sustiuuimus, quod iu ipsius
ralor tam gravi eum odio proseculus est, ut omnibus prsesentia Ecclesia debeat electionem facere, nihil
rcbiis suis eunv abraseril, et de civilale expulerit. in hoc statueiiles, nec per lioc in aliquo, quod absit,
Quod tottim asseculus est imperator. Conipositione ._ apostolicis institutis etcanonicis traditionibus praeju-
Imjiis pacis, quia anie adversus episcopum prseva- dicantes, sed totum vestraj proesenliae et vesine
iere non potuit, ex quo ab eo rccedens episcopus, deliberationi reservantes; invmobilia eniin per oin-
ad Ecclesiam rediil. Nam priusquam ad Ecclesiam nem-modum et Dxa esse proecepta non dubitamus,
redirel, inter primos amicos imperatoris habebatur. quse ad luendam et corroboraudain liberlalem
Hsec noii ideo dicimus, ul injustiiiam episcopi stu- et Ecclesise aeterna lege saiicita ipse tamen im
deamtis defendere vel approbare. Sed ideo coram Deo perator parum altendens quanti periculi laqueusu
loquimur, quia si laro absoluta potesias imperatori per veslram misericordiam evaserit, et quod utcun-
conceditur sseviendi in qualemcunque isluivi episco- que concessa sibi polestas adhuc impediat. Igitur
puni,reliquis fidelibus,quicuniEccIesiaDei pcrnian- judicia veslroe discussionis in legalorum vestroriiin
serunt.scandalumet inlolerabilis persecutio genera- pra3sentia, quanlum ea abusus sit ex eis expeditus,
bilur. Propter quod si vestrse discrelioni placeret, cogncscere poteritis. Quocirca si perhujas..... eam-
vestroe huniilitatisconsiliura, seu potius devolissima dem sive graviorem Ecclesia Dei debet suslinere
supplicatiolisecesseljUtadpraesensseveriordiscipIiiia seu virlutem solunvhoc resiat, ut pro palma victorise
ejus correptionem dissinvularct, qttia sic dispensatio de caclero subjecta sit ad : despecliones igno-
vestra grassanlis hominisimpelum in cseleros (ideles rj ininioe. Haic non ideo dixcrimus qttod per nos veslra
inliibere poicrit, et suo loco ei tempore de proefalo excellentia circumspecta in omnibus proemuniii
episcopo pleiiam jusliliam Ecclesia Dei obtinebil. possil. Sed quia sine sub vestra auctoritate
. VI. libertateiu Ectiesiae desideramus. Itaque majestatis
Epislola secunda Adalberii archiepiscopi Mocjuntini vesiroegeuibus provoluti, lanv suppljciter quam juste
ad Calixlum. deposcinvus, ut in fratre episcopo Rokkero opus
(Anno ll_-2.) Ecclesioe agnoscere dignemini, el quam ipsa liberc
[MANSI,Concil., XXI, _75.] et canonice ad hunc apicem promovit, misericordia
CAUXTO beatissiino domino suo et Patri, universa- vestra confirmel el prohibeat expulsione ita
lis Ecclesia; pontifici, A. Dei gralia et sui nvisericor- suffocalur libertas Ecclesia;, quod laicus quidam
dia quidquid est, debilam cum omni devotione obe- adhuc occupat ipsius sedem, el dissipaudo episcopa-.
dieiUiain. tum persequitur et destruit, qui fideles qui
(75)Tstud concilium Remense anno 1119 celebra- dticenii, abbatum vero et aliorum iimumera muili-
liiiii fuit xm Kal. Novembris, cui interfuere ctim ludo.
papa archiepiscopi quindeciiu, episcopi plus qtiasii
1359 CALIXTUSII PAPA. I5G0
ullimus omnium annulo et baculo inveslire non A _ cilio, qua> ad vps-ipsi peiiulissemus nisi in opgritu-
abhorruit, snb ipsp aniculo cxlerminandae excom- diiie, tit' noverunt cardinales, prajpediremus, et nisi
inunicalionis. Propierea meinorem esse decet cle- alplum asperilas et lot locorum anguslise ante peri-
mentiam vestram in servitio et fidelitate sanclae culum his prsecipue diebus malis nobis incussissent.
RomanseEcclesisepalrimoniis et beneficiis suis adhuc Desiderio enim facicm vestram videre desidcramus
proscribuntur oriini cartulae perferenda coriiiriisinius, anlequam ad allerulrum viam universoe carnis in-
ti alia complurima desiderantur in boc sancto con- gredianmr. '

GONGORDATUM WORMATIENSE.

(Auno H22, Sept. 25.)

[PERTZ,Monum. Germ. hist. Legum II, 75.]

Novampaclihujus,quo lis inter Ecclesiam et imperium oborla demum composita est, edilionem subsjdio
codicum septem oplitnm nolm insiiluimus, scilicet
1) Vaticaiii n. 1984, membr., foL, smc. xnineuntis, quem pro fundamenlo posui; tum
2) VindobonensisCmsarei inter libros juris canonici n. 91, mbr., fol., smc, xn ;
5) Londinensis in MttsmoRritannico, Coiton. Domitian. A. VIII, mbr., smc. xn;
4) Londinensis in Musmo Britannico, Cottpn. Clandius A. 1, mbr., swc. xn ;
5) SancliTrudonis, jam biblioihecmVniversitalis Leodiensis, swc. xuineuntis;
6) Salisburgeiisis n. 404, mbr., 4" maj., smc. xn inettnth, jam in bibliotheca Cwsdrea Vindobonensi
asservali ,
7) Uabenbergensh smc. xii vel xin ineuntis; adhibitis etiam
Bbg.) CodicibusParisiensi et Lipsiensi smculi xn Annalium Babenbergensium,qui vulgo sub nomine Conradi
Vrspergensis veniunt, alque cum codicibus 5, 6, 7, plurimum consentiunt, et editionibus.
G) Goldasti in Conslilulionibus imperialibus, qum cmleris prmsiat , et L) Leibniiii in Corpore juris diplo-
matico , quarnm lamen minoris momenli lectiones non adnolavi. Annalisla Saxo et Baronius , annalibus Ba-
benbergensibus nhi, rursus exscribendi non videbantur. Codicem Valicanum II, a Baronio adliibitum, inspi-
cere uon licitit; lecliones latnen cjus adjeci. Cwlerum Heinrici diploma, quod sigillo deslitulum in tabulario
Valicqno (Armar. i, caps. 6, n. 11) asservalur, diem. ix Kal.Octobrh prmse ferre diciiur.

PRIVILEGIUM CALIXTI PAPE SEGUNDI.

Ego Calixlns l episcopus servus servorum Dei, R E que ex his jure tibi debet faciat. Ex u aliis vero
tibi' dileclo filio H. Dei gratia Romanorum impera- partibus imperii consecratus, infra sex menses, re-
tori augusto 3, concedo elecliones 4 episcoporum el galia absque " omni exactione per sceptrum a te
abbatum Teutonici" regni, qui ad regnum Gperti- recipiat, et, 18 que ex his jure libi debel faciat; Ex-
iveiil, in presentia tua fieri, absque symonia, et ali- ceptis omnibus que ad Romanam eeclesiam perti-
qua violentia; ul' si qua inler parles discordia nere noseuntur. De quibus ", vero mihi querimo-
emerserit, melropolitani el comprovincialitinv con- niam feceris, ct 18 auxiliuin postulaveris, secunduni
81110^61"judicio, saniori parti assensum et auxi- officii niei debittim auxilium tibi 19 prestabo. Do
littni prebeas 9. Electus autero regaiia ", absque tibi veram pacem, et om.nibus qui in parle tua sunt,
omni exaclione ", per sceplrura 12a le recipiali 3, et vel fuerunt, tempore hujus discordise20.

PREGEPTUM HEINRICI QUARTI IMPERATORIS.

In" nomine sanctse et individue Trinitatis. Ego G amore Dei, et sancte Romanse ecclesise, et domni
Heinricus Romanorum imperalor augustus, pro pape Calixti ", et pro remedio animoemeaj, dimitto'
VARI_ELECTIONES
1 ' Calislus 2. 6. Bbg. Calixtus L. 'deestQ.I. 3 imperator augustus I. imperaior
auguste 2,9 *con-
secraliones 2. helectiones 1. s iheiilonici 5. 6. c r. luum p. 5. T et2. s et 2. 6. habeas
6. p. et a 2. 10 r a te sceptrum sine exactione r. 6. " a. o. e. desunt 2. 5. 4.5. 7. Bbg. L. G.
" p. s. dcsunt 5. 4. per 13 codd. 5.'6. 7. Bbg. et L. sententiam exceptis o. q. iid R. e. p. lioscuntur
vroxime post recipiat, non post debet faciat habenl. u Ex — facial desunt 2. 1S a. o. e.' desunt 5. 4.
5. 6. 7. Bbg. L. G. ls el q. ex h. i. I. d. f. desunt 5. 4. 5. 6. 7. Bbg. L. " q. m. q. si feceris 2.
" el a. p. desunt 5. 7. Bbg. L. 19 meiim 7. Bbg. L 20 Bbg. G. et L. addunl: Dala anno 1122. 9.
Kal,Octobris. " In n. s. et i. T. desuni 5. 6 7. Bbg. Codexl prmmittit: Dala anno millesimo C. XXII.
VUIl Kal. Octobris. Wormat. concilio. 22 calisli 2. 6. callisli L. N. pape 2.
1561 CONCILIUMLATERANENSE. 1502
fuerunt. Et in sancta Rpina '
Deo, et sanctisWf" apostoIis.Pelro et Paulo, san- .
__ipsitis sunt, vel quibus
Ctaeque cathclicae!* ecclesiae, omnem investitufain na ecclesia mihi' 18 auxilitinv;poslulaverit, fideliler
et in2B omnibus el de milii fecerit 80 querimoniam,
per anulum, el baculum, coneedo, juvabo'•**; quibus
ecclesiisque "iri regno vel iupefio irieo srint, ca- debitamsibi faciam justilianv 51. Hsec onvnia acta
nonicam fieri V,electioneni 28, et Iiberam consecra- suni, corisenstt, el consilio priricipum Ba, quorum
"4 archiepi
.iprienv.Possessiones, et regalia Leati Peiri que a nomiiia subscripla sunt 63; Adelbertus
principio hujus discordiej usque ad hodiefriam sCopusMogunlinus 68. Fridericus8', CPlonierisis ar:
diem, sive teinpore patris mei, sive eliam meo, abla- cliiepiscopus. Bruno"9Tfevefeusis arehiepiscopus BT.
la sunt,^qne babpoS9, eidein 30 sanctse Romanse ec- H.*" Raiisbonensis episcopus. 0. Baberibergerisis
61 Spirensis
clesioereslituo 31.:que auteiii non habeo 's; iit resti- episcopus 60'. Bruno episcopus 62. II. 63
tuantur 33 fideliter juvabo a4. Possessiones stl etiam Augtislensis episcopus. G. ei Trajeclensis6S episco
omniiim aliafum. 36 ecclesiaruin, el principurii,-et , pus 66. On. 67 Constaniieiisis episcopus 68. Herdol
69 abbas Vuldensis 70. H. dux 71. Fridericus"' 2
aliorutn lam elericOrnnv, quam Taycorum, que 37in fus
guerra 3Bista ammisse 39 sunt, consilio principum, dux S. dux 73. Bertolfus 74 dux. Marchio Diepol
vel Mjustilia , que habeo reddam, 41, que auterii 42 dus'". Marchio Engelberlus'". Godefridus7T palali-
non liabeo **, ut restiiuanlur fideliter juvabo 43. Et g nus comes. 0. 78 palalinus comes 79. .Berlingariii-'
do veram pacerri doinino 4Vpapse4S Calixto 46, san- comes 8°.
ctseque*7 Roiriana! ecclesise, et omnibus qui in parte

:CONCILI:DM LATERANENSE.
(Anno 1125, Martii 27.)

[PERT2.,-3/onwm.Germ.. hist., Legum 11,182.]

CAPIT.LOHT.Sanciorum patrum exempla sequen- C I III. Nullus in sepiscopura nisl carionice elecluin
tes , et officii nostri debitUm innoyantes , ordiriari consecret; quod si prsesumplum fuerit, corisecra-
quemquani per pecuniam in secclesia Dei vel pro- lus el consecrator absque recuperationis spe dam-
nipveri secundum apostolicani auctoritatem modis pnatur.
omriibus.prohibemus. Si quis vero in aecclesia ordi- IV. NuIIiisomnino archidiaconus , aul archipre-
naiioiiem vel promPtionem acquisierit, acquisila B1; sbyter, sive praeposiius, vel decanuSi aniniarum cti-
prorsus careat-digniiale. / ram vel prsebendas aecclesiae sine juditio yel coo-
. II. A suis aepiscOpis, excpriimuniCalos ab aliis sensu alicui tribuat.-, iiiimo sicul sanclis canonibus
a'piseppis . abbalibus el-. clericis. in communionem consiitutum est, animarum cura el reruin seccle-
recipi, proculdiibio proliibenius. siaslicarum dispensalio . in aepiscppijuditio et po
..".'".:'; 'lv".'.':.-^'"\;."- ..' VARl/E LECTlOiSES. ..-,-'
".a. d. i. "4 et sanclsp ecclesiaecaibolicse 2. 28 deest.2. 26 q. i.r. v. i. m. siint desuntBbg. a7 deest 6.
a8 lieleclioiieiiiT. 29h.. reddo. e. 6. 30 I. 31dsesl C. 32abeo I. 83 reddantur 5. 6. , 34adjti-,;
eydenv
vabo 6. L. aBTossessionem 1. 36 sarictarum 5. 37q. i. g. i- a. s. ctesuiit 5. 6. 7. Bbg. L. as querra 2. '
v,erra3.4. 39ramissa 2. amissse 3.4. 40 et 5. 6. 7. Bbg. L. 41 r. q. a. n. h. ut r. desunt Bbg. .". de-
est 2. 3. 4. 5. 6. 7. Bbg.L. 43 adjuvabO L. H deesl 7. 4» deest Bbg. 46 calisto 2. callisto L.
deesli'&: Bbg;. 47 etsariclse 2. 5. 4. ^deest 2. 3. 4. 5. 6. 7. Bbg. L. 49 adjuvabo 6. Reliqua desunt:
in 5. 6,7. Bbg. 60 fv rii, 3. 4. m. q. f. L. 81 jiistiiiam faciam L. ubi reliquu desunt. — Vql. 11. "2 de-
esi 4. 63 reliquq destmt 4. 64 A. 2. Albeiiiis 5. 65 niagunlinns aps. 2. magonliensis aps 5. ma-
guntirius apsi J*. _I. B6Fredericus 3.80F. 2. 57 b. t. a. cleesl i. 2. G. VII. °8 Ardwinus 3. "961ra-
disboniensisl. IL r. e. desuni VII. Ollo G. V. II. Otto bauembergeivsis e. 5. 0. b. e. desunt 2. B.
2. V. II. 62 episcopus el 66 alienvulle ecclesiastice persone ac seculares 5. reliqiia desunt. 63 A.
V. 11. 64 Godebaldus G. 67 68 deesl
69 70 tragectensis 2. 6e•deest 1. R. 2. Uldaricus G. U. VII.
l. E. 2.T II. H. G., vulnensis 1. fuldensis G.%V11.•vultensis et alii archiepiscopi et episcopi et
• abbates, quorum homiria bic nori sunl subscripta. Heinricus dux 2. 71 Henricus dux Bavariae G. (in
rmflrg.aliasHeremanrius; dux). — northmannus V II. 72 Fredericiis 2.. F. d. Suevi G. 73 loco.S. ,et
Bertolfi ducuiri Gold: Brnno dtix Saxonise. Vai. II. ditces S. Beriolfum, Diepoldum, Engelberlum ei Gode-
fridum omitlit,iegens eorumloco: Bpnifaciiis marchio. Theobaldus marchio. Cynulphus comes palatiniis.
74 Pertolfus 2. 73 G. 76 Einlbertus 2. toco
Depoldus 2. Dietboldtis roarcliio Cambiensis a Vocbburg
Engelberli G. Iiabei: Boiiifacius marchio Tusci*.7S Theobaldus marchio. 77 Gotefridus 2. Golfridus p.
c. Rheni (al. Emulfus comes palalinus) G. Otto 2. Olberlus "c. p. V ll. Ofho palaliniis comes a
Wietelsbach; Engelberlus marehio Islriie G. 79 reliqua desunt 2. 80 Berengarius conves. Godefredus
comes. Ego Fridericus Coloriiensiseniscopus el cancellarins recognovi V. II. Berengarius comes Habspurgi.
Theodoricus comes Monlisbellicardi ei alii quam plures G. 8l deest in codice.
 .363 CALIXTUS II PAPA. mi
lestate permaneat. Si quis conlra iioc facere aul A eorum in beati Pelri el Romanre secclesise prote-
poteslaiem quaj ad sepiscopum perlinct sibi ven- ctione , sicul a domino nosiro Urbano papa slaiuium
dicare prsesumpserit, ab secclesiae liminibus ar- fuit, suscepimus 8".Quicumque ea distrahere vel
ceatur. - auferre quamdiu in via illa moranlur prsesumpseril,
V. Orditiationes quae a Bordino 8a heresiareha excommuriicaiionis ullione plectaritur.
poslqiissnia Roinana rccclesia esl dampnatus, quse- XIII. Eos aulem qui vel pro Hierosoiimilano vel
que et a pseudoaepiscopis pef emn postea ordinatis pro Hispanico itinere cruces sibi in vestibus posuis-
iaclae sunt, nos esse irritas judicamus. .se iioscunttir, et poslea dimisisse , cfuees iterale
VI. .Sulluseiiam in praepositum, nullusinarchidia- assumere et viam ab inslanti pascha usqne ad pro-
conum ordinetur, nullus in decanum, nisi presbyter ximum pascha sequens aposlolica auclorilale prre-
vel diaconus ordinelur. ,cipimus. Alioquin ex lune eos ab secclesise introitti
VII. Presbyteiis, diaconibuset subdiaconibus eon- .sequestramus , el in omnibus terris eorum divina
cnbinarum el uxorum conlubernia penilus interdi- ,
ofiitia prseler infantium baplisma el morientium pe-
rimus, et aliarum mulierum cobabitalionem, praeier niientias inlerdicimus.
quas synodus Nycena propier solas necessiludinum XIV. Illam vero pravanv poriieanorum cousuetn-
causas habilare perrnisit, videlicet malrem , soro- dinenv qua-.haclenus rbi fuit, ex fratrum nostrofunv
vcm , amiliam , malerteranv, aut alia hujusmodi de ,et curiae tocius consilio necuoiv voluivtale atque-
quibus nulla juste valcal orifi suspilio. (consensu praefecli removendam censemus , Tit por-
VIII. Preterea juxla beatissimi pape Stephani licanorunv habitatorum sine 8Gheredibus moricii-
sanciionem slalnimus, ut laici quamvis religiosi titim i bona eontra morienlis delibefatipne niinime
sinl, nullam lamon de aecclesiaslicis rebus aliquid pervadantur.
] Ita lamen, ut iu poslerum 67 portrcanl
ilispoiiendi babeant facullatem. Sed secundum apo- Romanae accclesiae et nostrx nostrorumque suc-
stolo.ruin canones oniniiuii npgoliorum aecclesiasli- cessorum obedienlise fideliter pernianeant.
corum curani sepiscopus habeat, ct ca velul Deo XV. Sanclorum pairum ciinonibus cOnsona sen-
contemplante dispenset. lienles, oblationesde sacratissimo et reverentissimo
IX. Si quis ergo principum vel aliorum laicornm aitari beati Pelri, et Salvatoris , et sanctae Marise
disposiiioiiem seu dominalionem vel possessionem rotundse, seeelesias, sancti Kicolai Barensis, sancti
aicclesiaslicarum "3 rcrtim si.bivendicaverit, ut sa- Egidii, sive de aliis omniura aecciesiarum altaribus
crilegus juiiiceiiir. sive crucibus , a laic.isauferri penilus interdicinuis
X. Conjmicliones consanguineorum fieri probibe- Q el sub dislrictione anatliemaiis prohibemus , el aac-
inus , quoiiiain eas el divinse et seculi prohibcnt ciesias incaslellari, in serviliitem redigi; apostoliea
lcges. Leges enini divinae hoc agenles , el eos qui aucloritale prohibemus.
cx eis prodeunt,-non solum eiciunt sed malediclos XVI. Quictujvquemonelain falsanv se sciehle fece-
nppellanl; leges vero seculi inrames tales vocant ril aul sludiose expcnderit, tamquam maledictus et
ab heredilate repellunt. Nos itaque patres noslros paupcrum viroruin oppressor, iiec non civilalis tur-
sequeuies, infamia cos notamus, et infames cos esse balor, a Ddelium consOrlio separetur.
censemus. XVII. Si quis Romipelas e.t peregrinos apostolo-
XI. Ad bsec sanctse Romansc aecclesiae posscs- . rum limina et aliorum sanctorum oraloria visilanies
siones quielas pcr Deigraliam servare cupientes , capcre seti rebus quas ferurit spoliare , ct uiercaio-
prcccipimiis, el sub districtione anathematis in- res novis teloniorum el pedaticofum exaclionibtis
lerdicimus, ne aliqua niilitaris persona Beneven- molestare prsesumpserit, donec satisfecerit comiiiu-
tiim 84, beati Petri civilatcm , prsesumat invadere nionecareat cliristiana.
aul violenter lenere. Si qttis aliler. praesumpseiii, XVIII. Uncliones el visitationes infirmorum e<
anatliemaiis vinculo leneaiur. publicas missas nionachis omnino interdici.nius.
XII. Eisantem qui Hierosolimam proficiscunlur ^1) Exempla Leonis ad Dioscorum ut in die rcsur-
et ad chrislianam geniem defendendam et lyranni- roctionis Ievitica et sacerdolalis fiaf ordinatio ,
dcm infidelituvv debellandani efficaciter auxilium cap. 19.
siium prajbuerint, suortim remissionem peccatorum Quod mane dominieo conlimiato jejunio sabbati
concedimus, et domos, familias alque omnia bona possit fieri ordinatio c. 20.

VARI_ELECTIONES.
85ab ordino coaex, S3occclesiasficonun coclcx. 64 Bencvcnta"codex. u ila code%. 86 sive codex
STdees' in codice.
11.05 .PUSCULA SUPPOSIT. — MONITUM. 13GG

OPUSCULA CALIXTO SUPPOSlTA.

MONITUM.

(Hisloire litleraire de la France, l. X, p. 552.^

Plusieurs eerivains, meine anciens, c'esl-a-dire des Ie treizieme siecle, onl aliribue a Calixte nn livre
des Miraclesde sainl Jacques, a la tele duquel esl une leilre qui porte le nom de ce pape. Vincent de Beau-
vais Pa insere presque eritier dans son Miroir hislorial (1. xxvi, c. 50); les manuscrils qu'on en trouve
sont Iaplnpart dela ineme anliquite. Albericeri parle assez au longdans saClironique (an. 1118). On eoiuinua
dans Ies siecles suivants de faire Calixte auieur du livre des Miracles dc sttintJacques. S. Antonin en a
donne plusieurs exlraits. (Stim. hist. u part., lit. 17). Trillieme en paiie avec eloge (De scrip. ecct.
ann. 1120), et dil que Calixle avail fail cel ouvrage avec soin, et d'uu style eieganl: Scripsil expolito ser-
mone el maxitna diligentia; il ajoule qne rauleur, qui etait alors eiudiant, scholaris, avait vuou lu, ou en-
lendii raconler les roiracles qu'il rapporte. Les Cenluriateurs de Magdebourg (ccnt. xn, p. 1597,1598)
n'ont pas manqtie d'en prendre occasion decalomnier cepape, etde 1'accuser tPavoir invenie de faux mi-
racles pour auloriser 1'idolatrie (c'est ainsi qtrils traifeiit le culle que PEgiise rend aux reliques des sainls)
en faveur de Peglise de Composlelle, qu'il venait d'eriger en metropole : Comvnsieliaiiam Ecclesiam in
ttrchiepiscopatitmsublimavit, cl pro confirmanda illa idololatria de conficlis snncli Jacobi miracutis librum
coiisarcinavit. Ccs ecrivains, en paiiant de la sorle, n'ontpas fail attention que le desir de caiomnier les a
fail loinber en cbntradiction. IIs avancenl que Calixle composa cet ecrit apres avoir eicve Compostelle a
la dignite demcTrqpoIe; si ccla esi, coram.eiildonc l'a-t-il pu composer cianl encore ecolier, cum esset
adltuc scholaris?
II est iriuiiledenous arreter afaire Penumeration de lous les ecrivains anciens et modernes qui ont
altribue a Calixte le livre des Miracles de saint Jacques : nous avouons que le nombre en esl grand; mais
qnelque grand quTl soit, il n'en est pas nioins certain que cet ecrit ne fut jamais une produclion de la
plume de Calixle.. Ce qui a fait illusion la-dessus est la leltre qui esl a la tele du livre ; mais tout le nionde
Uv.crairc convienl aujourdTiui que ceite letlre n ele Aibriqnce par un imposleiir ignoranl, qui a meine in-
terpole eu plusicurs endroits le livre sur les Mirac.lesde suiiil Jacqttes. Cest le jugcmenl, que les conli-
nnateurs de Bollaudus en porienl eux-memes (25 Jul. p. 45 el seq.). Mais si !a lcltre est supposee et faus-
sejnenl attribuee a Calixte, comnie on ne peui eu douter, on ne peul-se dispenscr de porler le menie
jiigemenl du liv.e, qui ne lui a eie lUliibue qu'en consequcnce de la leitre, donl on )e croyait
auteur.
Originairemenl il elail sans nonv d'auteur, conime il est aisc de le dciiioulrcr par Pexemplairc de re
livre,queGuiberf, abbe de Gemblott, trouva dans l'abbayc de MarmoiUiers du temps de 1'abbe Hcrve, qui
se demit en 1187. Notis avons dans la grande coilection de D. Marlene (l. I, p. 925) une ielirn que co
Guiberl ecrivii a Herve et a ses religieux, pour les remercief de ce qu'ils lui avaieiilpermis.de lirefune
copie du livre des Miraclesde saint Jacques; il II'Y iionune poinl Pauteur, ct ne 1'altribue poinl a Calixto
(MAB.Analect. t. II, p. 547). Est-il croyable qii'il eut inanque de le faire si la lcltre cn quesiion avail cie a
la ieiedcPecrii?Ne leur aurait-il pas Itiinoignela satisfaclion qu'il aurail eue en decouvrant dans-lcur
biblioibeque un ouvrage de cegrand pape, riont il 11'avaiiauparavant aucune connaissanceVGuibert ajouic,
qu'i,I avail transcril sur le meme manuscril PHistoire de Charlemagiie par Tnrpin, et du. niartyre du
celebre Roland. Voici sans douie ce qui aura donne occasion d'aitribuer a Calixle le livi-e des Minicles tle
saint Jacques. On savait que ce pape avail erige en mciropole Parclievfjche de Couipostelle; lcs ichiiions
qu'ii avait eues avecle uouvel archeveque elaienl connues. On savait cncore quMlavait fait nn voyage a
Sainl-Jacques. Toutcela a servi de fondemenl a la Qction, ei de matiere a Piinposleiir qui a fabrique hi
lettre; c'esl meine ae qui persuade encore aujoiirdTiui a plusieurs que Calixle avait tine dcvolion singu-
liere pour Papdlre sainl Jacques. Ce prejtige, uniquement fonde sur la Ietire supposee, a eiiiiieche Ies con-
tinuaieiirs de Bollandiis de rogarder le livre dont nous parlons comine une piece fausseniciil altribuea a,
Calixte, ei les a porles a croire, qu'etani sur le siege de Vienne, ou menie dans . sa jeunesse, ayant uue
devoiion parliculiere potir saim Jacqucs, il avait pu faire un recueil de quelques-uns des miracles de cc
saint apdire. Non infitior, dit uii de ces criliques, a Catixlo, cum forte Viennensemcalhedriim oblincret,^tuu
eiiamjunior esset, pro singtilari suo erga sancluin Jacobuin affcctii, aliqua ipsius miracula collecla fnisse.
iNoiisavons vu que Pciablissenient de son fnire en Espague ful le stijei du voyage qu'y iil Calixie av.tnt son
elevatiou att poiiiitical. S'il erigea dans la suite Peicche de Coinpostellc en archevetiie, ce no rui pouii pai-
uiie devotion particuliere pour'saint Jat-ques; mais il le fii a la solliciiaiion du ioi de Leon, ile Pons abiia
de Cluni, des cardinaux legais en Espagnc, el des seigneurs <ieGalice. De plus, on ne voit auciui vestige de
ct-lte devotion singuliere de Calixte, ni daiis sa Vie ecriie par Pandulphe, ni dans aticuu auteur conleinpo-
rain. II y aurail plus dc fondement a lui aitribuer une tlevotion singulicre envers les sainis en lTionneur
desquels il consacra des ogliscs, qti'il combla ensuite de privileges. Les aiilcurs de Phisloire de. Coni-
posielle, dont les Bollandisies relevenl le maniiscril.el qui ont ecrif peu d'annees aprcs la niorl de Calix-ie,
gardant un profond silence sur le recueil des Miracles dc saini Jacques, quoiquTls soient d'aillcurs foii
exacts a rapponer tout ce que ce pape a fait en favcur de PEglise dc Compostelle; ce silence, qiPAmhroisc
JMorales(Chron. gen. Hisp. l. 1, I. ix, c.l, p. 241) a remarque, est une preuvc decisive, selon cci hislorien
cspagnol, quc Cuiixtc n'a poini fait de rccucil <!csMirttcles de sainl Jacques.
1367 CALIXTUSII PAPA. 1508
Nous ne parlerpns pas du manuscril de Composte.Ie, qui est rempli de tanl de fautes, d'_nac1iroiiismeg
•l d'absurdites, que ce serait, au jugemeni des Bollandistes, faire injure a Calixle de-lui aitribuer ce qtiTI
contienl. A 1'egard du recueil que Guibert, abbe de Gemblou, avait vu et transcrit dans Pabbaye de Mar-
iiiouliers, on pourrait douler avec beaucoup de fondemenl qu'il ail eie Compose avant la mort de
Calixle, puisque Guiberl, abbe de Nogent, qui vivait du temps de Ce pape, et est mort la meme
annee, parait n'en ' avoir eu aucune connaissancedansle recitquTlfaitd^un miraclede sainl Jacoues (lib.in,
Mon. c. 8).
Nous serions assez porles a croire que le bienheureux Jean, premier abbe de Bonneval, et ensuite eveque
de Valence (Ann. Cisl. ann. 1114, c.l, p. 73; ann. 1118, p. 96), est autetir du recueil. II avail fail un
pelerinage a Saint-Jacques, et ent toule sa vie une veneralion particuliere pour ce sainl apolre; ce sont
des faits conslanls. L'auteur de cet ecfit veul quTl soit lu non-senlement dans les eglises, mais encore aux
refecloires des religieux, ce qui forme un prejuge quTI etait religieux lui-meme (Bolland. ibid. p. 47). Du
reste, nous ne donnons ceci qtie comme uhe conjecture. Cest assez d'avoir demonlre que Calixle n'est
point auleur du recueil des Miracles de saint Jucques, qui ne Iui a ete atlribue que dans le treizieme
siecle.
A la suite de cerecueil (Bolt. ib.), se trouvenl plusieurs autres ouvrages dans les mannscriis, savoir :
Phisloire du marlyre du sainl apolre, Passio sancti Jacobi, celle de sa translation, la Vie de Charlemagne
par le faux Turpin (BARON.not. in marlyr. Rom. 25 Jul.). Cest ce qui a fait tomber le cardirial Barouius
dans une assez grande bevue. Cel ecrivain, faule d'examiner de pres ces differents ecrils, et iie faisant
allenlion qu'au liire dti recueil, De miraculis sancli Jacobi, a cru ef a avance quTI y avairciriq livres des
miracles. Les continualeurs de Bollandus n'onl pas daigne inserer ces ecrits dans leur grande colleclion,
ne les jugeanl pas dignes tle voir le jotir; ils se sont conlenles dc rapporler un fragnienl de Phistoire d.c
la translation de saiiit Jacques, pour faire remarquer les ab.surdites qui y sonl repandues. Ce n'csl pas
neanmoiiis que ces auteurs aient dessein dTnSrmer la tradition d'Espagne siir ce sujet, ils en sont tres-
eloignes, et fonl meme tous leurs efforls pour dissiper les doutes de M. de Tillemont (l. 1, nol. 7, p. <S27,
628, etc.) sur la validiie des preuves dont on appuie celte tradilion. IIs indiquenlla bulle de Leon III, que
ce savanl crilique n'avait trouvee nnlle parl, et qui existe dans le Breviaire d'Evora, imprime a Lisijoiiiie
en 1548, divisee en qualre lecons pour Pofficedn jour. Nous n'entrerons point sur cct article dans des
discussions, qui passeraient les bornes que nous nous sommes prescrites. Pour revenir aux ecrils qui sui -
venl le livre des Miracles de saint Jacques,nous souscrivons au jugeuieiU que portent lit-dessusles Bollan-
disles, et nous convenons avec eux que Calixte ue les a ui composes ni approuves. 11n'est nveme pefsoiine
aujourdTiui, pour peu qu'il ailJe critique, qui pense differeniment. ,
Otitre lesecrits dont nous venons deparler, on a encore atiribue ii ce pape qualre sermons sur saint
Jacques, qu'on a suppose avoir ete preches a Compostelle ou a Rome, aux jours de la translaiion ou des
autres feles de cet apdtre (LIP. Bibi. tlieol. l. II, p. 55); mais ils portent les memes caracleres de supposi-
lion. Baronius en fait menlion dans son Martyrologe (26 Jul., p. 509). IIs onl ete imprimes a Colo-
giie cn 1618, et depuis on les a inseres dans la 'Bibliotheque des Pcres imprimee a Lyon (l. XX,
p. 1278-1295). ''.'•""."
Parmi les ouvrages donl les bibliograpbes et autres ecrivains font auleur le pape Calixle (POSSEV. in
App. t. I, p. 288), il s'en trouve encore deux aulres dout il faut dire un mot. Le premier, qui porle cc
titre : De obiiu ct vita sanclorum est le nieme, comme Fabricius le remarque apres Oudin (FAB. med. et
inf. lat., 1. ui, p. 891; OUD.I. 11,p. 1006), qui a ete si lougtenips attributi a saiht Isidore de Seville, De
vita el mortesanclorum. Cet eeritestla production d'tin imposleur, qui a voulu autoriser de deux noms
respectables les Atblesridicules quTI y aentassees. Wion en a eu qtielques fragments entre les mairis. Ou
peut consuller la quinzieme disserlation du P. Alexandre (p. 158) sur. Phisloire ecclesiastique du premier
siecle.
Le second ouvrage est un traite des remedes, connu sous ce lilre": Thesaurus pauperum. Nous ne voyons
pas sous quel pretexle on a pu le donner a Calixte, son vrai auleur etanl Jean XlX, ou Jean XXI, qui
s'appelail Pierre-Julien, ou autremeni Pierre d'Espagne, Petrus Hispanus; c'est sous ce nom qiiTl est de-
signe dans un manuscrit de la bibliotheque publiauede Cambridge : Thesattrus pauperum , editus a Petro
Hispano (Cat. mss Atigl. t. III, n. 1529). Son article se trouve dans la Bibliolheque des papcs, par ib. le
P. Loiiis-Jacob tle Sainl-Chaiies (hb. i, p. 158), qui rappone les differentes edilions de cel ecrit (id.
p. 56, 57). 11y a lieu d'elre surpris que ce meme auleur Pait insere dans Ia lisle des ecriis de Calixte,
comnie etanl Pouvrage de ce pape. On trouve dans celte liste un livre de la decotiverte dtt corps
de Turpiii, archeveque et marlyr, qu'on ne doit poinl Craindre de mettre au rang des ecrits sup-
poses. ,"
Le meme bibliographe (ibid.) parle encore, sur Pauloriu. de Molanus.dTtn autre ecrit sous ce titre : De
coniractibus Uliciiis. II ne nous esl pas coniiu d'ailleurs.
Bollandus (16 Jan. p. 23-28) nous a donne une Vie imparfaite de sainl Jacques, premier eveque de 1
PEglise de Taranlaise, etil croit que cctle Viepent elre de Calixte, mais sans en doimer de preuve. _l.de
Tillemont (Hisl. eccl. l. Xll, nol. 5, 9, p. 485), qni sail apprecier les cboses a leur jusle valeur, niepnse
ceUe production,qui fait peu dTionneur ii son auieur, quel qu'il soit.
1369 DE MIRACULIS S. JACOBl. H70
_—— -__'-.———' „-—-_—..,,—-,„,—
,.. I —- .. _ . _._, .1. I , . ..- ,_

LIBELLUS MIRACULORUM S. JAGOBI

APOSTOLI.

Bellovacensis, Speculum historiale, tbm. IV, Iib. xxvn, cap. 50.)

(VINCENTIUS

Aimo Domini 1124, inquit Vincentiiis Bellovacensis, obiit bonm memoriw papa Catixlits. Ilic enim, tit
legiiur, Calixtns. secundus qui libellum scripsil De miraculis sancli Jacobi, qurn spttrsim legeral in unum
volumencompilando, de quo nonnulla ad wdificalionemlegentium hic inserere curavi.
INCIPIT LIBELLUS MIRACULORUMS. JACOBl APOSTOLI A CALIXTO PAPA COMPILATUS
(CAMXTUS PAPA).— Cum essem scholaris et ab infaniia beatum Jacobum diligens, xiv annorum spailo
peraihbulans lerras et provincias barbaras quse dc eo scripia inveniebam paucis el vilibus csedulis diligenter
scribebani, ttl iu nno volumen comprehendere possem. 0 mira forluna! Inter prajdones cecidi et raplis
oinnibus spoiiis meis, codex mihi tamen remansit. |ln] ergastulum trusus fui, et perdilo toto censu riieo, nvihi
laiituinmodo codex reinansit. In profundum aquarnin mullarum crebro cecidi, proximus morti, el ininiine
codex infeclus evasit. Domus in qua eram cremabalur et consumplis rebus meis codex roecttm evasil
inustus.
Cmnqu.estudiose cogitarem ul codex ille pro quo innumeras passus sum anxieiales, qiiem el ihan.bus.
meis sludebain perlicere, Deo foret, acceplabilis, nocle raptns in exstasi in qnadam regia spleiidida vidi
juvenem pulclierrinium et splendidum laureatum regaliterque in calhedra sedens niihi insidenli pedibus suis
ail : « Prsebe quas in nvanu habes cirothecas. i Cui cum lihenter oblulissem, illo ibalamunv ingrcdienle,
quidam e suciis ejus dixit mihi : t Iste est filius Regis sunvini qui, sicitl cirolliecas de manibus luis accepil,
sic codicem aposlolicum placide suscipiel, poslquam impleveris. > Rursus iranslalionis apostoli sermonem
veiieranda die mihi rtiminanli ut seripluram ejus inter manus lenenti, una cum beato Jacobo in exsUsi
ipse apparuit dicens : i Scribe quse ccepisti, corrige scelera pravorum hospiium nianenliuni in itinere
aposioli mei. » Nemo igilur hunc librum despiciat; quidquid in eo scriptum esl aullienticum magnaque
atictoritale expressum. Itaaue iniracula quse in hoc codice conlinentur diebus festis ejus in refecloriis
leganlur.
Temporibus Aideionsi regis in Hispaniie parlibus xxviri Chrisiiani, quorunv unus eral sacerdos a Sara-
cenis capti stini, et in urbem Csesaraiigusiam carcere tencbroso diversoruni genernm nexibus obligati.
Qui cum Deo inspirante, admonenie prosbyiero, bealuin Jacobum invocarenl, in obscuro carceris sic eos
aiioquens refulsit : i Ecce ad.sum quem vocaslis. » Tunc ora quse pro dolore infixa in genibus lenebantur
erigenles ad pcdes ejus ceciderinit; qui suffuso ejus virtulis unguento eorum vincula confregil suaqtie po-
tenlia captivorum tiianibiis constimpla de carcere divinilus erepti, ad portas civilalis eo duce perverierunt.
Quse facio crucis signo, apostolicie reverentise egressum ultro minisiraveriint. Illos igiljir jam fereillu-
cescente ad quoddam castellum quod Clirisiianorum tulaniine lenebalur perduxit, ubi se ab eis vocari prse-
cjpiens, ccelos yisibiliter asceudil. Tunc cum magno clninore advocautes, apeiiis foribus intus suscepli
sunt.
(BEDAPRESBVTER.) Temporibus beali Theodori Compostellanensis episcopi, quidam grave peccatum
commisit, quod vix sacerdoti suo el episcopo ausus est confiieri. Quo audito episcopus stupefaclus poani-
lenliani ei.-dare non audens, honiinem illuin cuin ccdula in qua erat peccatum illud scriplum ad sanciuin'
Jacobum misit. Qui cum venissel ilhic dic festi ejus, cedtilam super allare posuil, flens et rogans sahctuiri
Jacobuin ulmeriiis suisdeleret iliud peccatum, Intereaepiscopusad missam celebrandamaccessil.et cedulanv
iilanv"videus, cttm qusererelnr Curet a quoposita essel ibi, vir ille prolinus occurril, el rei seriem cunctis
audiciilibus flens narravit. Lilteras illas aperiens elnil ibi scriptum invcniens, peccatura illud dimissurii
cunclis narrahtibus iiilejlexil.
(HUBERTUS BisiJNTisus.) Anno Domini .1080, xxx viri de Lotharingia, Sanctum Jacobum adeuntes
mtiliue servandam virluiis lidem sibi invicem proiniserunt. Unus lanven inter eos fuifqui hoc eis non pro-
misil. Cum iiaque ad urbem quse Porta Clusa dicitur incoluines pervenissent, tinuni e sociis ibi segrolaiilem,
propter pactum quod fecerunt per xv dies usque ad ponus Cifereos cum grandi Iabore tuleruril, ctinl illsexv
dieiae ab expediiis v diebus agi possenl; lunc landem gravali infirmum reliqtierunl. llleiamen solus qui
fidem non promisit cuin eo reinansit. ad pedem monlis Sancti Michaelis. Tunc tlixit infirmus ul eum, si
possel, supra illum monlem fcrrel. Quem ille libenter detulit, et tlie declinante ad vesperam infinnus niigra-
vit. Quod videns vivus vaide liiuuit proplcr iinminenleiii noclis caliginem, el defuncli pcenilenliam, et
genlis barbarse ferilalenv. Sic ergo omnino deslitulus ad oralionem se conlulit, el statim sanelus Jacobus ei
in specie equitis apparens, causani fletus inquisivii. « Domine, inquit, quia nox est, et mortuus isie sepeliri
non potest. » Tunc ille : < Trade mihi hunc inortuuni, et tu ascende post me super equum. » Qno faclo
notie illa ante. solis brttim, xu dietas peragentes ad lnoniem Gaudii qui est dimidia leuca cilra Sanctuni
Jacobum pervenerunt. Ibique sanclus vivum et morluum de equo deposuit, jubens vivo ut canonicos Sancti
Jacobi ad sepelicndum peregiinuni moriuuni inviiaret, et peracta peregrinatione cum inveniret socios in
urbe quoe dicitur-Legio., eos tle fracto pacto corriperct et diceret eis ex parie sancti Jacobi quod, propter
hoc, eorum pcregriualio non valeret. Et his diclis disparuit. Ule autem rediens, cum hoe invenlis socus
nunliassei, valde mirati siint, et ab episcopo Lcgionis civiialis, ut ille consecufus ftierat, super boc pceni-
lentiani suscppcrunt.
1371 CALIXTUS IIPAPA. iri72.-
(CAWXTUS PAPA.)Anno Domini 1000, quidam Teulonici Sanctum Jacobum adierunf, et m urbe Tolosa
a quodam burgense hospitio suscepli sunt, quos nocte incbrians scyplium argentetun in maniica eorum
posuit, et inane exeunles, quasi latrones inciamiians revocavit. At illi dixeruiu ut ilium puniret super quem
pecuniam suam inveniret. lllosque discuiiens.in manlica patiis et lilii scyphum suum reperit, el sic eorum
bona rapiens adjudicium traxit. Cum ergo jtidex urium tantunv ex pietale juberet appehdi; et pater pro flfio,
el filius pro paire vellet mori, landein filius suspendilur, el paler iristis et anxius ad Sanclum Jacobum
progreditur. Posl xxxvi dies revcricns, ad corpus filii adhuc pendentis Iamenlaridodiverlit. Cunique eiim
laerymosis gemilibus inclamarct, ecce filius snspensus eurn blande consolari ccepit dicens : « Noli, pater
dilcciissime, flere, sed gaude qtiia nunquam fuit niihi ita bonufri. Nam huciisque sancli Jacobi manus me
iiHStenlal,etme ccelesii dtilcedine refocillal. > Quod patcr audiens cucurrit ad urberii, el convocati popiili
vivenfem et sanum deponunt, et hospitem illorum illico suspenderunt.
Anno.Domini 1090, Francus quidanvmorlalitalem hominum qua; crat in Francia vilare dvsideratis, cum
uxore ei filiis Sanclum Jacobum adire disposuit. Qtii cum venissel ad urbem Pampiloniani defuncta ibi
uxore sna, hospes ejus tolam illius pecuiiiatn curn jutnento quo pueri vectabantur, reliimit, Ille lainen sic
penilus desolalus pueros suos hunieris portans et manibus trahens, iter suuni non dimisii. Gui de urbe
•ixeunti et dolores lanli infortunii recitanli, vir qtiidam cum asino in via. occurril, el audilis casjbus ejtis
ci asinuin siium ad vehendos pueros commodavil. Ilaque cum sic adjutus ad Sanclum Jacobum pervenisset,
vigilanli in ccclesia el oranti, sanclus Jacobus apparuit, et si se cognosceret inqttisivit. Cui neganti, « Ego
sum, inquit, Jacobus apostolus qui tibi ih Painpilonia meum asinum commodavi, et nunc iterum acconi-
inodo reverienli, et pernunlio tibi liospiiem liuiui quse tua injuste retinuil ruentem de domus suse solio
morituruiii, et hospiics onvnes ei siiniles bona hospitum delinentes, quse debent dari pro remediis deftm-
ctorunv; ».et his diciis disparuit. Peregrinus redieus cum asino et pueris liospilem suunv sic niprluum, sicut
apostolus periiuniiavii, invenit. Et cuni lselus ad palriam pervenissei, depositis de asirio pueris, asintis ille
stalim disparuii.
Anno Domini 1091, cum nauta quidam, Frisonus nomine, navim peregririorunv per mare duceret, quidahi
Saracenus, Ancius noinine. contra eum ad pugnam venii, voleiis seeum onvnes pefegrinos in lerram Moa-
bitaruin captivos dncere. Cuinqueduoe rales Saracenorum simul et Chiislianorum convenirenl, fortiterqiie
dcbellarcul, cecidil Frisonus inter duas naves, lorica ferrea et galea clypeoque iiidufus, in profuiidiiiii
inaris. Sed cuni Dei clementia roiioratus sanctum Jacobum invocaret, illico sanctus Jacobus in profuiiiiuai
inaris ei apparuit, eumqiie per manum arripieus incolumem restiluit navi. Et protinus cnnciis audiciuibus,
ail Saraceno: «iSi-i iianc Cbiistianorum naviculam dimiseris, eorum potcsialt le el luam galeahi tradahi.»
Cui ille : «O beros incllye, cur prsedam meam auferre moliris? Nunquid tu es Dctis maris, qui npstrse genti
in mari resislis? "»Cui aposiolus ait : t Non ego sunv Deus maris, sed famiiliis Dei rtiaris subveivieiis ,'pe-
ricliiantibus ad nie clamaiilibus lam in mari qiianv in lerra. » Slaliinque Dei virlule Saracenofum navis
valida tempeslate pciiclilari ccepil, el Curistianorum puppis beato Jacobo ducente ad locum optatum
pervenil.
Anno Domini 1092, cum quidam antisles a Jerosolymis juxta oram navis sederet, et apfo psalteno
psallerel, veniens unda maris valida illunv rapuil, cum quibusdam aliis in mari. Qui cum a riavi fere LX
culiitis super uiidani fliicluaiues jam distareui. el beatmn Jacobum invocarent, proiinus, et sfans super
Kiidas siccis plauiis perieliianlibus ait: « iSolite timere, ftlii mei. > Staiimque Tlietis ejus imperio omnes
quos.maie invaserat in navi apeiio codice ciiam adhuc quo legebat aiuisles, mininie infecio, Sane r.esliiuit,
et iipostolus illico disparuil. Ille autein aiiiisies in hoiiorem ejus responsorium quoddam cum vefsu suo
cdidit.
Anno Domiui i\M, qtiidam peregrinus a Jerosolymis redienssupra oram navis sedens ceciiiit. Cui Iiea—
liim Jacobum altis vocibus imploranii quidam socius ipsius clypenm suuin ei in marejecil dicens : « GLp-
riosissimns Jacobus cujus auxilium invocas auxilietur tibi. » At ille clypeo acccpto beiuo Jacobo diifcnte
tribus diebus el noclibus nalans navis vestigia secutus ad optatuin porium cum aliis incolumis venii, ct
quemadmoduiii bcatus Jacoluis ab hora qua eum invocavil ante iiluui per capitis verticem jugiter manu
lenens prseccsscrai, cunclis cnarravit.
Anno Domini 1 !0S, Bernardus quidam in ilaliam caplus catenis obligalus est, et in profundo cujustlam
turris ab iniinicis ejeclus. Cui die nocttiqtie continuo iniploranti apparuit beams Jacobus dicens : « Veni,
sequere me usque ad Galliciam. » Et disruplis calenis ejtis disparuit. lllico peregrinus suspeiisus ad colliim
bovis usque ad iurris suniiniialem sine huiiiano juvamiue beati Jacobi auxiiio suffultus asceudit, et de su-
blimitate lurris quse xt cubitorum eral usqtte ad solum tcrrse forinsecus salltiui uniim faciens incolumis
penilus evasil.
Anno Domini 1106, quidam negolialor volens cum mercibus ad nundirias proficisci ad dominum tcrrse
illius ad quaii) profecturus erat, qui forte lunc in yilla illa erai, acccssit, rogans ut eum sccuitvad niindinas
illas salvuiu ducevet. Quod ille facturnm se promisit, et fidenvdedil. Sed cum illi profecti essenf, ille dia-
boli iiislinctu commoius negocialorein el ejus res accipiens in carcerem trusii, foriiterque constrinxil. Qui
ctiro bealum Jacobum inyocarel, nocte quadam, vigilantibus adluic custodibus ei in carccre apparuit, et
imperans nt surgeret, usque ad siimniitatein lurris eum perduxil. Qusese in lanlum iiicliiiavit quod visa est
cacumen sttum in lerram deponere: a qua sine saltu et lsesione desxendens, solutus a vinculis abiit. Ctislodes
vero illum insequentes juxta eum vencrunl. Et non invenienles excsecati relro abierunt.
Anno Domini 1110 instanle, iii Italia militcs ex civitaiibus duabus inler se dissidentibiis ad certamen
congressi sunt. Quorum una pars ab alia snperaia fugere ccepil. ln quoinilcs quidam. beai.i.Jacobi. limina
petere splilus aufugiens, jamque viiae suse diffideiis, beatum Jacobum invpcavit dicens': « O i.eate jacobe,
t\ ine ab iminiiienli periculo liberare d'gnaberis, me et cquum ineum, nihil euiin habco preiiosiws, provin-
cise luse reprseseniabo. » Tunc apostolus inler eum el hostes, qui eum acrius insequendo capere siiiebaiit,
apparuit, et hostibtis vi lcucis insequeiitibus clypei stii prolectione liberavit; qui ne voii reus existeiei, se
et equum suuiri, qtii xx solidos medietalis moneisa nou valebalaposiolo obtulit.
Anno Domini.1108, in oris Gallise, vir quidain uxore sierili filium non habens, sanclum Jacobum .proptcr
lipc adiit, el rediens (ilium habuit cni Jacob nomeii imponens, ciiiii esset ainiorum xv, cum ipso et malre
aiiire saucinm Jacobun., et ei offcrre proposuil, Sed in medio itinere puer segmtans exspiravil: do cujus
morte parentes valde dolentes quasi amentes lotum nemus clamoribus repleverunt. Maier autem sic s.j.i-
ctum Jacobum inlcrpcllavil: quod si filiuni ei non redderei, se vivanvcitm eo faceret sepeliri. Iiiteiea dum
pucr ad lumnlum deferrelur, quasi de sonuio cxiiiatus revixit. Et qiuiliier eum sanclus Jacobus in siuu suo
icnucril, ct jusseril ci ut cum parcntibus iscr iiiccepii.uiii^cragerct cunciis asiaiuibus narravit.
1373 DE MIRACULISS. JACOBI. 1371
(HUDERTUS BIZUNTINDS.) Tres militcs dioecests Lugduiiensis ad Sanclum Jacobum pergehant. Quos
ihvcriiens qusedam muliercula rogayii ut stti nviserti duplarinm suuni amore sancti Jacobi deporlareni.
Quodciinv uritis;eoruiri fecisset, et usqne atl xn dietas a Galicia mulierissacculuin deportasset, qucnidam
jrifiimunTih iljnere reperil; a qiio rogatus eqiium suum accommodavit. Et accipiens burdpnem inifirnii et
sacculumiriuliefis; equuni suiihi ferenlem infirnium sequebatur. Sed fervore splis eisiiam labofeiiineris infirma-
tiir. Reriiiniscens quod in multisoffenderat, amofe beati Jacobi apostoli irifirmitatem usque ad-Gaiiciam
sequanimiter lolerabat. Ibiqiie .decumbens a suis sociis inonilus est ut more bdni Christiani confessus'c.oiri-
liiunicari se faeeret. At ille.bene audie.ns, sed respondere n.privalens, per tfidiiurii mtitus fuit. Uride socios
suos dc solute corporis et aniriise suse veheirienief lurbavit. Quarta autem die yigilaniibus circa euiiret '
inorlemejiis exspeclanlibiis graviter siispirans dixil : « Gratias ago Deoet sancto Jacobo qiiia-liberaius
sum, > etquaerentibus quid dixisset: «Ex quo, iriquil decubui, volebam facere quod moiiebatis, .sed ciiiii";
lioc cogilareuv veneriin.t ad me snbito dsempries ita me coiistririgentes, ut niliil loqui possem quod pertineat
ad saluiein. Et vos qiiidem aiidiebariv,sed respondcre rioii poleranv; sed mox htic intravit sancitis Jacobus
ferens in sinistra manu sacculum niulieris, et iu dextera bacculum paupcris qiios in iliriere sic adjuvi :
burdonem h.abebat pro lancea, el sacculiim pro parma, id est scuto, et siatirii quasi iralps venicns eleyaio
bacciilo fugieiiles dseinooescoegitexire. Et ecce beati Jacobi gratia nje Iiberavit, el loq.uclani roiiiireddidil.
Facite ergo yenire presbyterum, quia diuiius m bac vita perrrjanere iion possuni, >Qui c.umtnorahi facefcly'
uiium de spciis^admonuil.dicens : « Amice, noli doniino tuo amodo fnilitare, scias onim quod veraciter est
(lamnalus el mala morle proximeTnoritiifus. » Quod postea proba.yi.lrei evenius. Sepulio~socio ciim redi-
issent, etilli domino hocdixissenl, ipse se noh cmendans, pro somnio verba eorum duxIl._Sed paiilo post'
in bello lancea ciijusdam militis fransfossus iriteriit.
.. Prope civjtatem Lngduneriseni, juvenis quidani peliparius palre.dpfuncto matreni suam pvoprio labofe •
susleiitaiis, singnlis arinis aclire Sanctum Jacobutn'solebal. Cum er^o diu caste vixisset, landenVquadaui
nocle cunv quadaiii tnnliere fornicatus est. Mane autem faclp, quia prius ad Sancttim Jacobum proposue-
raij cum duobtis vicinis. ducens secuni asinutn ad Sanctum ire ca>pil Jacobum, qui si.hiquemdam niendiciui)
in via reperienles, gratia societatis el ainore apostoji, secum tulerunt ei necessafia largienfes. Tune illi
juveni diabolus in specie sancii Jacobi nocle apparuil dicens : i Nosli quis sunv? » Ciii rieganti: « Ego siiiii;
iiiquit, Jacobus apostolus, quem singulis annis visitare coiisuevisli. Scias quia niulfum ^audebarii de tc;
qiiia valde magnuni bonum sperabarn in le. Sed nuper antequanvde domo tua exires, cum miiliere fonii-
calus esjnec conlessttSynec pojnilens buc venire ausus es, et cum pcccato tuo peregreprofecius es, qnasi
peregrinalio lua placeret Dep el mihi. Non debet ita esse. Sed qiiicunqiie propief me ytilt peregrinari,
prius debel sua per confessionem peccata dicerc, et ppst peregrinando eadeui commissa pceiiiiere. » Ilis
dictis dajinon eviiiiuil. Tunc anxiaitis juvenis domuin redire el peccala sua cpnfiteri, et sicifer reiiicipeie
disposuit. Sed slaiim dajriion ut prius ei apparens, cogilaiLoneni lalem redarguit diccns, quia peccainm
isiud nuliomodo delere posset nlsi sibi genitalia membra secarel, et mulio. beatiorem el martyrem fore si
se auderet occidere. Quibus dictis, juvenis simplex rioete sociis suis dormieniibus ciiltelluni exlfax.il, et
sibi ueniialia: amptitaiis eodem cullello per venlrem transfixil. Cum ergo sanguis elUueret,, el il.Ie morieiis
palpjlafel, cxperrecti socii accensO igne morientein iiiyenerunt. Ef limentes criuven homicitiii mane fiigieu-
les ipsumcuni egerio relinquunt. Posl paululum cum ejus foveani prsnpafareiit, ecce deffincfuspfppier'
Uuxum sanguinis, exna ecclesianvpositus, revixit et in fcretro resedit, et stanin circiimstanles diiliigitini,
etad.clainprem.eoruiri omnes,alii coiiveneruiii, el sic ille loqtii coepit, et cuncia qu;e illi coritiger.iiit, eriar-
ravil. Ei curii prsedicia dixissetadjunxit: ( Ciini me inquil,'occidisscm, d.xraoncsTne.cifperUiit.Ei ciinsme
versus Roinani ducerenl, sanctns Jacobus post nos velociier advolavit. Cumqiie pro me el conlra me (iiii-
tius ad invicem disceplassent, illo cogcnte venimus ad quoddam praiunv ubi beaia Maria cum universis
sanctis ad colloquium fesidebat. Beattis ergo Jacobus anfe eam pro me conlra dscmones coiiqueritur. !it
cum illa dsembnes inCrepasset jiissU ut reviyerem, Sicque sanctus Jacobus me suscepitel hie confusiim
iesiiluit, > Quod cuni audissenl aslarites; eum iu domo cuin gandio deltilerunt. El siatim sanato, solie
cicalrices loco vulnerum remanserunl. Post tridiium peragens ipse cunvasino et mendico redeiiniibus
sociis obviavii, el vix landem cognitus slupenlibus, quod gesium fueral enarravii. Et post omnes ad pairiam
peffecla peregrinaiione redienles, hoc quod socii.ejus prius liarraverant re ipsa confirmavit. Hiinc hoiui-
nem et omnia signa nioiiis sanclus Htigo Cluniaccnsis abbas cum multis aliis vidit, el pro admiraiione
liOe, ut fevelatuni estsscpius solitum se vidisse asseruit.
Anno Domini 1100, quidam civis Rarcinonaj nrbis cnm ad Sahclum -Jacobum pervenisset,.hoc solum ab
ipsopeliit, ut deincepv;a niillis hostibus detiheri posset. Rediens ergo ad propria pef Siciliam a Saracenis
iri mari capitur, ct per fofa et inindiiias in xm ilrbibus paganis venditur el emitur, et semper catena; qni-
btis ligatus fuerat solvebantur. Vendilione xm circa erura duplicibus catcnisastrictns cum sanclum Jacobum
inclauiaret, apparuit ei itleivi_5>osloiusdicens : « Quia cum esses in ecclesia mea luam a nie petisti libe-
rationem corporis tui et non animaj salulem, illieo in his pericnlis lapsuses. Sed quia Dominus miserliis est
iui, niisit irie ad te ul.etiam nunc eruam te. >El statim apostolo disparente, ruptis calenis, vir ille solutus,
pef urbe-sel castella Saiacenofum, quairidani partem catense ferens in manibiis in teslimoriium lanli iivira-
culi lid lefraiii suam, Saracenis videiiiibus, palam rediit. Cumque aliquis paganus ei obvians euin capere
tentabat, mox visa calena lerritus fugiebat. Mttlli eiiam ursi et leones, leopardi et dracones per deserta
gradieiitem dcyorare volebarit; sed stalim' visa catena quam aposiolus lctigeral recedebaivt. llunc ipstiin
Jioinincm cale.iiain in manibus ferenlem, et hoc narrantenv vidi ego ipse.
Aiino Domini 1119, vir quidam nomine Briinus de Miriieliaco,a Sancto JacObo rediens, nummis deficien-
libus egefe ccepit, et npn habens iinde saltefn humatam panis emerel. Die quadam tisque ad nonani jeju-
niiiis, et niendicafe ertibescens, trisiis et anxius valde ftiil. Unde sanctum Jacobum implorans sub quadani
afbpresoliis qiiievit. ibi paultilum dormiens soinniabat quod sanclus Jacobus eum pascebat.'Evigilans staiim
pa.nem subcinericium atl caput reperil, de quoxv diebus, bis in die, sufficienter edebat, et altera die ciihi-
derii paiieui ihsncculo integrum .inveiiii.
(CALIXTDS PAPA.JNuper cpmes Sancti _Egidii, Pontius nomiuo, cum fratre suo ivil ad Sanctum' j'ii>o-
buin; quoperyenienies rogaveruhi. sedilem ul anle corpus aposloli permitterel eis vigilare;'coiisuciiido
auteni pratul post solis pccasum ianuse .ejusdein oratorii claudereutur iisquo mane. Qiii noluit. Af illi
tristes recesseruiit ad hospilia sua, ef cOngregaiUesomnes percgriiios socie.iatis suse paraverunt sibi luiiii-
naria qu« teiiereiit in nianipus, et confortati in fide venerunlad januas ciausas ferecc peregrini, eioraiues
dixcruiilalla yoce : « S.ncie Jacobe., siTibi placct peregfinatio nosira, aperi iiobis oratorium'"luuiri. >
1575 CALIXTUS11 PAPA. 1376
Nondum verba finierant, et ecce januse cum tanto slrepilu apertse siinl, ul putarent eas in minutias
fraclas. Rtipla sunt autem repagula el sene et catense quibiis obserabaiitur. -
Qiiidam episcopns deGrsecia, Sieplianns nomine, relicto epi.scopaiu venit ad Sanclunv Jacobum in pau-
pere habilu, et ibi facla esl ei cellula dejtnicisin qua die nocluque jejuniis., vigiliis el orationibus intende-
bal. Ciimque Ofaretquadam die, lurba rusiicorum juxla cellulam ejtis aposioliun sic rogare ccepit: « Beate
Jacobe, bone railes, ab instantibus malis nos liberes. » Quod ille audiens, iiierepans eos dixit: « 0 slfilii
ruslici, beatum Jacobum npn mililem, sed piscatorem appellute. >Eadem nocte beatus Jacobus appainit ei
in vestecandidissima duas claves in nianu ienens, arma ferens fulgenlissiiriaiit radii solis, quem teitio
vocans ail: «Stepbane serve Dei, qui me non miliiem sed piscatorerri vocafi jussisti, ideP taliter libi appa-
reo, ut scias me Deo miliiare; el ul lirmius hoc credas, cunvhis clavibus qiias manii leneo porlis Colimbiiae
urbis aperfls quse vn annis a Fernando rege Christianoruin obsidione oppfimiiur, erasiino die hora lertia
iiUromissis Chrisilariis eorum reddam potesiati; > et ita faeium est.
Orlum esl aliquando beUum foriissimum Inler comitem Fonlis Calcarise et miliiem suum, nomine Guil-
lelmum, qui capius esl a comite, et ante eimv adductus; quera cunv comes decollari jussisset et miles cla-
inarct:« Jacobe aposlole Dei, quem Herodes gladio Ilierosolymis occidit, adjuva me ef-Ubera me a spicula-
loris gladip, >ter icttim immensum nudo collo erectis ad ccelum manibus stistinuii, ct nii Isesus cst. Tuuc
spiculator mucronein fixit in venlrern ejus, quem bealus Jacobus sic hebetavit, quod nec ictiini ejus seiisit.
Tunc comes jussil etitn in caslro suo recludi. Cui bealum Jacobum invocanti, mane aposlolus sfans appa-
ruit dicens : Ecce adstim qnem invocasti. Tunc impleta est domus lant.a suavitaie odoris, ui oiniies qni
ibi erant putavcrunt se esse in paradiso propter odorem ct luceni quse imniensa ibi apparuit.- Tunc in ipso
fulgore bealiis Jacobus eduxil eum coranv omnibus manu teiiens, el perduxil eum usque .a"d exlremaiii
portam castri, custodibus quasi excsecalis, ef apertis januis iter usque ad uiiiim milliarium extra iriuros
perrexcrunt. Tunc miles amore apostoli aceeiisus perrexit in Galiciam ad yisitandum corpusapostoli.
De vindicla cwlesti in non observantes feslum sancli Jacobi.
Hsecsunt miracula quse o.linv beaii Jacobi fesla non coleniibus uliione divina operante evenefunt. Inter
Hispanos, apud Tudelionum, die festp sancti Jacobi, trilicum ruslicus lota die in area excussit; qui adve-
sperascenlediebalneum quodjuxla idem caslruin miro opere Saraceno antiquo factiira esl intravil. Cumqtie
in eo sederet, slatinv pellis dorsi ejus ab humeris usque ad crura balnei parielibus adluesit, cuhciisque
' '•
videiilibus, ob tfansgrcesionem tanti fesli spiritum exbalavit.
lnler Vascones apud Albinetum sancli Jaeobi diem plebs colere reimens, lota die operSbalur : seddiviita
ultione loliim easirtun ejus noctc sequenli consumptum est igne, nec fuit qui sciret ex qua parte progrede-
refur ignis; sede ccelo dicitur evenisse.
ln episcopalu Bisunliensi, Bertiardus de Majora, hac die sancti Jacobi tritici manipulos curii carro"tola
die, vicinis contradicenlibus, duxit, et ad vesperain, eo sic operante, lenipeslivus ignis ac validiis e coelo
veniens carrum, mahipulos el boves in cinerem redegil; sed el nmlieres quavdam qiiae ciini iilo cranl, ab
aliis supervenienlibus in fOnteproximo deportatse sunt, nt ignis calorem evaderenl, et yix Cvasefiint.
ltem Harduinus, ejusdem villae niiles, eodem die plauslnmi suum ctim manipulis triiici tota die duxil;
sed uliio divina bouni oculos excajcavit.
lnler Goihos provincise Monfispesstilani jussu cujusdani milifis Mircoriensis rustica qusedam apud villam
Sancti Daniiani, die sancti Jacobi, paneui stihcinericiuni fecil et coxil; quo.allalo ad mensain aiqiie coii-
fracto coram cunclis discumbcnlibiiS saiiguiiiolenlus apparuil. Et dum magis frarigeretur, magis ac magis
saiiguinem rejecit. A Domino faclumesl istud, etc, ,
Hivc ae libcllo Catixli papm dicla sujjician'.

SERMONES OUATUOR

DE SANCTO JACOBO-APOSTOLO

IMGALL/ECIA IIABITI.

(Edili priniutri a P. Joanne Mariana S. J., recusi postmodum in Bibliolheca Palrum Lugdunensi,
lonl. XX, pag. 1278.)

5ERMO PRIMUS. A vigilia pvsevenire salagamus, et in qiiantum possu-

1NVIGILIA S. J.ACOBlZEBED^IAPOSTOLJ. nius delictorum nostrorum maculas gemitibus, laefy-
nvis et eleeuiosynis"lergariiiis, coricordiani et chaii-
Leclio secundum Marcum, cap. ui, vers. 15 : In lafem diligam.us, IransitPria njuiidi oblectamehia
ilto temppre ascendens Dominus Jesus innioniem, coiitemnamiis, vera patriae ccelestis gaudia lota
vocavit ad se quos voltiii ipse, et venerunt ad eum, nientis avidilate ahiemus, et tit nobis a jiislb iudice
et fecil ut essent duodecimcum itlo, ei ut mitterel eos debita relaxeritnr, pro ipsius amorc debito inveniri
prmdicare, eic. valeamus. Hiiic est quod ecclesiastica religio anle
Vigilise noctis sacratissimfe solemnitalis beati inajorum sanctoriiiiv solemriia-ab' illiciiis absliiiere,
Jacobi iebedaei, aposloli Gatlsecise,nobis, dileclissinii jejunafe ac vigilare constiliiil, ui in lvae videlicet
fratres, advencrunt : in qtiibus nobis est a malis diecaro, per contlnentiam aliquantulum afflicta, a
cessandum et in bonis actibus persislendum, et di- peccatorum sordibus expietu.r. Et licet omnibus
vina»charitalis iiilima affectione loetandum. Quam diebus orare ef abstinere conveniat, hac tamen die
iiimirtim solemnilatein congruum cst tit jejunio ct amplius jcjuniis, eleeniosynis ac precibus insefvire
1377 SERMONES IV DE S. JACOBO. 1378
oportet. Et ne ad ea qnse hortamur, dilectissimi, A Quisquis igitur aul in fornicatione, aul in liomici-
torpeatis, a saecularibus"vobisexemplum accipiatis.- dio, aitt in adullerio, aut in cseferis vitiis Ia]isus est,
S'i quilibet famulum cujuslibel lerrpni pptentis su ad pcenileniiaj recurrat medicamenta, ,ul ad cele-
scipere deberetis, hospitii vestri domum diligenii branda laiili apostoii Chrisli solenmia idonCus effi-
spllieiludiiie inundam facere sluderetis.Si hoiiiiiium ciatur; quatenus celebrata digne ejus solemnilale
iiitroitu corporea doinus emiindatur, cur prsecijnie partem Eeternse celebritatis sancloriim habere ine-
Deo venturo domus animse sumnia niuiiditisDd.ili- reaiur. Si enim aliquis forle aliquo crimine lapsus,
gentia iion prseparatur, ? Sciendum vero quod qui in his sacris solemniis B. Jacobi fuerll, vel cum
digne et mtiiide selerni Regis miliiem solenini oflicio delicto antea perpelrafo ad fesfa ejusdem absque
suscipit, et ipsum Regeiu seteniuni in miliiesusci- ptenitentia accesserit, vel a bono opere iu his cessa-
pitfipso in Evangelio teslante, qui dicit: Quod ut.i veril, yel rebus sseciilaribus praeoccupatus fuerit,
ex minimis meis fechtis, milii fecistis (Malth. xxv, nisi pcenitueril, frusira fesla celebravil, quia laudes
•40). Si ergo quod uni ex miniiiiis Chrisli fit, ipsi suas coram Deo vacuas fecil. Quapropier Dominus
fit, constat quia quse uni ex sanctis ejus fiunl, ipsi per prpphetam non solum a pravis aciibus, sed ct a
liunt. Ad hpc laiiiei) appslolica voce moveaiiiiir,.cum malis cogitationibus prsecipil abstiiieiidum, nobis
dicilur: Hora esl jani nos de sonmo surgere {Itom. dicens : Auferie malum cojilalionum veslrarum ab
xni. 11), in sonmo qiiippe sumus dum in carnis yo- oculistneis (Isa. i, 16). Celebrare ejiim festa sancto-
ltiptate iorpemus et in peecandi consuetudine maue- rum, perpeiuara populonim requiem demonslrare
mus. Sicul cnim per soinnum corpus aggravatur, est. Ctim enima lerrenis aciibus.his diebus quiesci-
ila et per carnis voiuptatein et peccandi consiietu- "R nius, lunc ostendiinu.s quod sicut ille cujus festa
dinem animus deprimitur. Hincitaquescriptuni est: colimus in seterna reqttie cst, ita et nos una cum
Evigitate, jusli, et nolite peccare (I Cor. xv, 54). A eo in perenui paradisi requie er.inius, Domino danle,
soninoergo hujusmodi surgimus cum camis voluptate si a inalis cessanius aciibus, et bonis implicamur.
postposita, peccandi consueludine relicla, ad Dei Cumque in eorum vigiliis jejuiiamus, lum ostendimus
dileclionein et servitium prompti efficiinur. A somno quod sicul a cibis corporalihus abslinemus, sic a
atiauien isto nuncprsecipue teinpus est utsurgamus, not-ivis actibus abstinere debeamus. Quandiu enim
qui venerabilem inagni Jacobi solemiiilaleiu cras Adam a cibis interdictis et viliosis abstinuit, tandiu
celebraturi suniiis, cujus jam vigilias procul dubio iu paradisoexstiiil; mox ut comedil, slaiim expul-
recoliinus. Hinc etiam Dominus per. Isaiara hortatur sus esl. Unde datur inlelligi quod qui sanctoruro
dicens : Lavamini, mundi estote (lsa. i, 16). Lavare vigilias jejuniis, precibuset eleemosynis in prajsenli
itaque nos oportet confessione, pcenitenlia, fletu, sancliGcaverit, illorum gloriav parliceps in fuluro
affliclione, mala quse gessimus, et in inunditia illa erit.-Qui vero in illis non jejtuiaverit, aut a bonis,
perdurare, ne iterum per jllicila sordeamus. Sicut ut prsedixinius, cessaverit, aut illicila feceril, a
enim qui lavatur a mortuo, et iterum tangit eum, sanctoruin consonio profecto alienus eril. El qui in
sordidus efiicilur; sic qui delictum reiterat, coin- aliis rebiis jejunal et vacal a malo, et bene facit,
quinatus •habetur. Hinc Psalmista ait : Declina a habebit coronam. Qui vero hac die non jejunat, et
malo, el fac bonum (Psal. xxxvi, 27), el hinc etiam bene non facit, el a malis non cessal, seniiet pce-
patet quia non suffieit honiini abstinere a inalo nisi nam. Sed quod deterius est, diabolus invidus et
faciat quod bonum est. Quod oslendilur cum iierum minislrator viliorum, qui Adam in paradiso tenlavit,
per Isaiam dicilur : Quiescite agere perverse, discite C.quiqne semper sancios a honis opeiibus non cessat
benefacere (lsa. i, 16). Qnia sicut perverse agendo a avertere, ipse in sanciorum soleinhiiaiibus inteiitus
Deo disjungimur, sic benefaciendo conjungiinur. magis quam aliis diebus stinmlis suis subdole solet
Scilole, fratres charissimi, quia sicutesl inlionestum lenlare.Sunt et noiinulli, quod pejus esl, qui diebus
liomini pransuro ad regis terreni mensain coiiiqui- festivis magis quam aliis solenl viiiis deteriorari
natis vestimeiitis accessisse, sic turpe est aniiuaj plus quam nieliorari. Cerle non ille qui aui invidia,
Christiaiii in celebratione lanfi aposipli cum vitiis aut deifactione, aul ebrielale, aut supeiffua coines-
quibusdam advenisse. Et ultra ut fastidiosum est salione, aut fornicalione, aul ssecularium rerum
regi terreno si quid sordidum aul reprehensibile in occupalione, aul homicidio, aut venatione avium
residente ad mensam ejus viderit, ita inhoiiesiuin siye pecudum, aut joco alearum sive scaquorum
esl divinis aspeciibus Dei, si quid forfe horrendum [schaccoruni], aut obsidione, sive vindicta, sive acie
aut vitiosum in Chrisiiano in celebrilale B. Jacobi ininiicoruni, aut in oppressione fratrum, aut in
festifuerit. Et idcirco oportet ut non solum caveamus aliquo gravi crimine deprehensus fiierit tliebus
in ejus diebus a vitioso lapsu, sed eiiam longe ante festivis, sanclorum festa non celebrat; sed qUi in
abslineamus, ne gravi crimine deturpati, verum egenorum distribulione, aul in hospiialitate, aut
etiam bonorum floribus adornali ad fesfa tanti apo- castitate, aut iufirmoruni visitatione, aut sacra
stoli accedamus ; ne nobis dicalur quod reprobc ad leclione atque prece, aul pacis discordanlium locu-
nuplias introgresso a bonis operibus nudo a Domino tioue, aut aliqua bona operalione usus atque inveu-
dicilur : Amice, q.uomodo huc intrasti non habens tas fueril. Quod in sancto Moysi et populo lsrueliiico
vestem nuptialem ? At ilie obrnuluit. Timc rex ail, r» oslendilur, cum Moyses iu monle Sinai cuni Doinino
Ligatis manibusel pedibus, mittite eum in tenebras morabalur, et populus perfldus conflatilem vitulum
exleriores, ibi erit fletus el slridor denlium (Matlh. operabatur (Exod. xxxn). Quid est hoc qUod Moyses
xxii, 12). Aniraadvertiiis, fratres charissimi, quo- cuni Domino cum divina conlenvplatione stat, et
niam velut iste idcirco quod nudus a vcste nupliali populus vitulum adorai, nisi quia religiosi quicunque
erat, a consorlio convivaiiliuhi ejicitur, sic limeo ne qui sanctorum festa celebrare rile et in coratempla-
a consorlio sanctoruni fiat alienus, qui a.d eorum lione persistere desiderant, longe-ante a vitiis ab-
solemnia celebranda bonis operibus accessilnudus; stineni; et perversi econtrario, qui antea per niullos
el sl.ille qui absque bono opere ad celebranda san- dies absiinuerunt, nunc a bonis cessando peccaia
ctorum festa accessit, ab eorum consorlio sequestra- commitiuiil ?Ob hocdicit Scriptura : Male celebrat
tur, quid tunc liet de illo qui cuin malis operibus Sabbatum qui a bonis operibus vacat (Marc. m, &;
absque pcenilentia accessit ? Timeo ne pari pcena Luc. vi, 9), et Psalmisia ail: Mutaverunt gloriam
punialur. Sciendum vero est quod qni juste el digne suam in simililudinem vituli comedenlis fenum (Psal.
B.Jacobi festa celebraverit, cum ipsocujusviclricem cv, 20). Gloriam suam in similiiudinein
dieih colit, procul dubio pererini saeculo sanclorum miiianiviiuli, qui bestiali perversi
more apostolica solemnia
selemnitate angelorum parlicipabit. Si enim ipsius eolunt, qui vitiis in eis inservitthi, cum facinoribus
festa colimus in mundo, mullo allius et angeli colunt suis absqtte poenitentia ad celebranda eadem acce-
in ccelo. 0 quam dignuin est, fratres charissimi, dunl, et bene dicit: Obliti sunt Dominum qui salvavit
alque gioriosum festa sanctorum colere cum angelis eos (Psal. cv, 21), quia Dominum ignorant qui ejus
quorum regna accepluri sumusutta ctim eis in coelis. sanciorum sacra solemnia non cuni bonis actibus,
1579 CALIXTUSI! PAPA. -.-80
sed ebrietatibus et luxuriis inceslis et oiiosis verbis A Chrislum recipere mereamur. Juncus qui cum cse-
cclebrare appetunt. Populus vero HelifaiCus non leris herbis, sub pedibus steruitur, superbiam qnam
liiulta in jEgypto peccafa perpelravil, qni postea in cum caateris vitiis sequentibus sub pedibus nostris
itdoratp vitulo in deserto corruit, per viiulum Deum bene operando calcare debemus, designal. fltiju-
tfffeiidissedicitur. Quid hoc ? nisi quiu surit nonnulii siiiOdi vigilias populus Paschalis in ^Egyplo oslen-
(]iii antebeali hujus apostoli DoiiiiniJacohi fcsta se dit, qui mceroreui _Egypli fugere, lerranique repro-
u vitiis abslinent, et nunc laqueis diuboli male <ipe- missionis ingredi ciipiens, nocte evigilans reiiilois
r.iiido capiuiUur; quod avertat Deus, fraires, a vohis accingiiur, caiceamentis induilpr, baciilis sustenia-
ne liat islud. Ecce, charissimi, quomodo aposioii- tnr, ostiiim donius suse agni saiiguine consecral
ciun solemniiaiein digne celebrare valeamus. Ecce (Exod. x.i, llj. Si ergo poptilus Paseba suum, sci-
(jueniadniodum ejus ingeiUehi atque honorabilem licel iraiisiiuiii de jEgypto atl terram promissionis,
celebrilatem excolere, et nosviietipsos cum sumtiia de lemporalibus videlicei temporalia, nociecelebrai,
imindilia prsrparare debeamus. Pensandum quippe quanlo magis el nos vigilando beaii Jacobi dieni
nobisest ut nos ilerum mundos, quanlumpossuivius, fesium, quo de temporalibus ad sedes pnradisiacas
per absiinenliam faciannis, el in celeberrimo solem- transivit, celebrare debemus ? ipso eniiii annuente
nilatis ejtis die idonei ejus ofliciis assistauius, qua- de bujuscarnis exsilio nostransiluros ad paradisum
lenus cuni veiierit in ultiuia die cum duodena liirba crediimis. Sique ipsi populi terrenum agiiuin, tameii
apostolica judicaturus duodeuani lurbam lsraeliti- figurativum, per familias eldomos suas noctecome-
ca-i.n, Ullioiiis judicium ejus prsesidiis evadere me- debant, quaulo magis et nos in die feslo nosiri
reamur, el cum ipso regnare in coelestibus regnis ., Jacobi per ecclesias summo dihiculo, expulsis deli-
sine fiue. clorumTenebris,. verunv Agituni ininiaculaiuni, pec-
Mos ecclesbsticus, qui majorum sanclornnv vigi- cata nitiudi auferenlem, sacrilicare et coinmunicare
lins coiilessionibiis lampadibusqueel cereis nocte in debemtis ? Si nocte vigilabaut, qui ab hostibus per
ecclesiis cele.bral, a priscis palribus veteris legis Moysis inaiium liberaii opiabanl, qiianto magis et
suinpsit exordium (76). Opofieiigilur pridie anfe vi- nos vigilare debemus in beali aposloli nocie, quia
ajlias biisilicam scopis et pulveribus iuiindare, lape- ejus prsesidiis a vitiis ei hostibus dsenioniacislibe-
lis, palliis, et cortinis, el juncis exornare, ulconve- raii optamus ? Si vero calceameiitis induebantui',
nieiitius in ea clerus et populus preeibus possit quanto magis et nos prsedieationibus et exemplis
vacare. Quod pcsiiiteiuiaiii sujnere a sacerdotibus iu mortuorum animalium, id esl priniorum Palrum,
Ecclesia prseilicaniibiisante vigiliam plebem fidelem gressus nosuos inlroire eorunii|ue acia enarrare
oporteal, codex Exodi ostendit cum dicit : Cttmque debeiiius? Si baculis susteniabanlur, quia iler arri-
tavassel populus veslimenta sutt, ait ad eos Moyses:~ pere fesiinabaul, quanlo magis el nos efflagitare
Absiineie ab uxoribas; esloie parati usqtte in diem sanctos debenms, ut in itinere regni coslestis nos
lerihtm; nec appropinquetis uxoribus vestris (Exod. aiijuvenl? Si posies doniiis suse agni sanguine inliit-
xix, 1.). Sicut igiturplebs ilebrsea lcgeni accepiura geb.int, qiianto niagis et nos Doiiiiiiicajcriicisvexillo
vcstiiucuta sua lavit, cl a propiiis uxoribus absli- coidis noslri domum vigilanti oculo munire contra
liuil, sic popttlus Chiislianus apostolica solenmia tentamenia tlsemoniacadebemus ?Et si plebs Hebrsea,
celehraiurus anie vigilias pridie lavare non sohiiii quai terranv repromissionis ingredi cupiebat, i-enibus
vesiinicnia, verum etiam per pcenileiitiam a sacer- accingitur, bene ergo Chrisliana plebs, quse palriam
dofifius acccptaui corda et coipora sua lavare, el a C ccelestem a Deosibi piomissanv ingredi cupit, renes
prnptiis uxoribus usque ad diem oclavum abslinere dum vigilat el deliet prsecingere et luxuriam refre-
debet. El quidem si a legitimis uxoribus esi absli- nare, nt niiiihor possit anle bealum Jacobum vigi-
iieiidum.quaiuomagisab illicitispollutioiiibus?Quod . lare. More eiiinvilloruin qui corpus niorluuni vigi-
loia iiocte popiiliiin in ecclesia coram altari orare, lanl, sanctos vigilamus, dum in ecclesiis eorum
liiauibiis cereos ardenles tenere, stare et non sede- funera precibus exsequimur. Alii en.im dileclissimi
ie, vigilareetnondorinireoporleai, testitturDoininus necenvplorant, alii propler bonoies ei spolia accepia
qtii ail: Sint lumbi vcstri prwcincti, et lucemw ar- gaudenl. Alii Psalierii psallenles precibus iiistaui.
tienies in manibus vestris (Luc. xu, 33). Lunibos Tgilur sicutcprpus vigilandum inter vigilantes sisti-
pisecipil .prsecingeie, ut luxuriam, quse iu lumbis lur, sic veracifer beatus Jacobus inter vigilantes
est. joercendam esse denvonstret. Liiccrnam quippe snos eorum precescoram Deo deferens comnioraiur.
leneie manibus prsecipit ut bona opera facienda de- Mul i eiiim testautur in ejus fesii vigilia dum vigi-
signef. Qaod stare dcbeaul in ccclesia superpedes labaiit, se eum in aposlplica effigie.vidisse. In ejus
qui yigiiant, et non sedere nisi ad leinpus testaiur ergo vigilia per cortlis compunciionem el oris con-
Paultis qui ail : Stale ergo snccincti lumbos vestros fessionem peccala plorare deberoUs; insuper et gau-
in veriutte (Ephes. vi, 14). El Doniinus ad prophetain : dcre, qtiia si bene eam observaverimus, honores et
Std, inqiiil, super pedes tuos (Dan. x, 11). Multi facics spolia vilaj seiernseaccipieiiuis; GaUieciaiiisniaxinie
stias tenipore somni candelis urdeuiibus nedormi- qui spolia, id esi veiieraiiduni corpus, acceperuni,
rent exusli sunt; maluerunl euim barbam et capillos quolidie illis gaudendum est el lugeiidum.Lugendtim
ardere, quam corahi altari Dci turpibus cogitatio- D rj diiiii uiale ea disponunt, gaudenduni durii beue, tu
nibus meuteiivmacularc. Quod cereus uniusctijusque Laurenlitis, dispe.ignnt. Psallitur enim de eo sic :
a vespere usque ad priinam missam linilanrardere Dispersil, dedil pauperibus, iiori divitibus.Iiem sicut
debet, teslalur popultis lsraeliticus, qui per deserta nios est in exsequiis defuncii clericos psallere, sic
gradiens, a coluinna ignis, quae nocie in nube super omnibus vigilanlibus iu beali Jacobi vigilia corde ei
cuuv apparebat, nveruil illuminari. Perdurabal enim ore psallcnduii! esl. Prwoccupemus, iuquiiPsainiisla,
a nocte iucipienie usque ad luciferum, qtiod est faciem Domini in confessioneel in psalmis jubitemus
stella iiiaiuiina. Sed sciendiim est ititer csetera quod ei (Psat. xciv, 2). Et Apostolus ait: Psallam. spirilu,
cereusquem manibus vigilans tenet, Trinilatis fidem el psallam mente (1 Cor. xiv, 15). Mutli enim psalmos
dernonslrai. In cera Deus Pater, in filo ejus Uuigc- ignoranfes olim fuere, qui magiia pramiia legenti-
nitus, iu luinine Spirilus paracletus ab ulroqtie pro- bus psalteria in hac nocte dedoruni. Quod octo
(udeus signiiicatur. Quani fidem debeicordeliruiiicr diebus sive bcaii Jacobi, sive majorum sanctoiuiii
tcnerc quicaudelam manu lenei per iioclem. Paliia, solcmnia observari debeanl, testatur Paiuliponveiioii
ci serica, et tapetia, cseteraque oriiameiua quce su- qui de templo Saioinonis loquilur dicciis : Fecit ergo
spendunlur his diebus in ecclcsia, fidem, spem et Salomon solemniltilem in lempore illo septem diebus
cliariiau.ni, cseterasque virtuies insinuant, quibus et omnis Israel cum eo in Ecclesia macjnavalde (II
cordislioslri thalamiiiu adoinaredebeiiius.quo stint- Paral. vu, 8); ei fecil in die octavo coUcctam, sci-
itiuiii hospitem, scilicei Regem seiiipitcruuiu Jcsiim licct in lemplo. Vigilandum crgo cl orauduui hac in
(7G) Vide Baron. in Mariyrol. Roni.
1581 SERMONESIV DE S. JACOBO. 1582
nocte nobis est, ne in lenlaiiouibus perversis occuin- A H cxxxvui, 11). Qua; lenebris non obscurabitur, sed
hamus. Scriptum quippe esl : Vigilate et orate, ne sictil dies illuniinaliilur vero Iimiine, in cordibus
intretis in tentationem (Mullh. xxvi, 41); et ileruiu : scilicei verorum celebraniium se. 0 verebeata nox,
Vigilaie,qnia nescitis qua lioru Dominus vester ven- quse exspoliat a peccatis JEgypiios, scilicet pceni-
tuius est (Maltlt. xxv, !3); et alibi : Vigila [et ora\, lemiain agentes; ditat Ilebraeos, sciiicet credentes,
in omnibuslabora (11 Tim. iv, 5); el iteruni: Beaius de lerrenis ad ccelesiia iranseuntes I 0 vere Ueata
qui vigitut ad fores tneas quolidie (Prov. vm, 54). nox, cujus dies meruil scire leinpus et horam, in
Fores sapientiaj fypice apostoli sunl per quos fldeles qua primus aposiolus hac fragili vifa spolialur,
regutim cojioruiii iiigrediuntur. Igitur qui in aposto- El sibi pro merilis prima corona dalur !
lorum vigiliis vigilat, ad fofes regni ccelorum vigilat.
Verumlamen si bene vigilaverit quis in hac nocte, ad Cessemus ergo ab o.periiius carnis, et operemur
illam reuvuneralioneni se aecepturuni se parare di- bona in his sacris soleiuniis. Qui eiiim, ut prsedixi-
citur(77) quam prudentes virgines acceperunt, quse nuis, ab illicitis aciibus cessaverit, et in bonis usque
lampades suas manibtis leuuerunl, operibusque in in finem perseveraverii, ad illuin' veruin nvoiueiivse
bonis usque -ad'advenium veri Sponsi sui perseve- aseensurum sperare debet, de quo in Iiodierna le-
rarunl. Dum eiiiui media nocte clainor sponsi adve- clione Marcus ail : Ascendens Dominus Jestts in
nientis fit, prudeutcs intraveriinl cuni eo ad ccele- montem, vocavil ad se quos voluil; et venerunt ad
sfis regise nuptias perpetuas ; el fatuis dormieritibus eum, et fecil ul essent duodecim cum illo, et ul miiie-
in peccalis clauditur cceleslis aulse janua, et dauir ret eos prmdicare. Mons in sacro eloquio aliquamlo
responstim. : Amen, dico vobis, nescio vos (Matlh. Ecclesiam, aliquan !o cceieste rcguuui, aliquando
xxv, 12). Qui eiiim Detiin ignorat in peccalis, igno- B Bhuiniles, aliquandu aliiora puecepla, aliquando
rabiiur ad januain regui ccelestis. Gedeon suos bel- virlules, aliquando sancios, aliquando Judaeos de-
latores ut lampades ardenles in ollis occuliareiit, signat. Ecclesiam, ut Veritas ait : Non poiest ci-
iiianibusque gestarent, et appropinquatis hostibus vilas abscondi super tnontem posila (Malili. v, 14).
ollas quassarenl, prsemonuit (Judic. vn, 19); sicque Coeleste regnuni, ul Psalmisia aii: Dotnine quis
factuiii esi; quassatse sunl ollse, et prse admiralione hqbilabit in tabernaculo tuo, aul quis requiescet in
clariiatislainpadumhosiesaitoniti aufugere.Perollas menie sancto luo ? (Psal. xiv, 1) et respondit ei
corpora iiosira, per fampades occulta cordis nostri, Spiritus sanctus dicens : Qui ingredilur sine tnacula
boria desidevia, per liosles dsemones et vitia lypice et operalur juslitiam ; qui loquitur veriltdem in corde
exprimunlur. Lampades in ollts oecultanviis cum de suo, qui non egitdolum in lingua stta, nec fecit pro-
bonis"ccefesiibusin cordibus nostris cogiiamus. Ollas ximo suo malum (ibid. n, 5). Humilus oslendit, ut
quassamus ctim corpora noslra prae absiinentia his idem Psalmista ail,: Suscipianl montes paccm popitlo,
tiiebusafliigimus.Lampadesardeiifesosteiidimus.cum el cotlesjustitiam (Psal. LXXI,3). Altiora prsecepm,
bonorum operiun exeniplum cunctis damus. A facie ut in Evangelio scrihitur : Videns Jestts turbas,
lauipadum fugiunt hostes, quia cunvin boias operibus ascendit in monlem (Maitli. v, 1). Virtules dempn-
semper iiiieuios nos vidcnt (isemoiies,procul a nobis slrat, iit Psalmista ait : Utqwtt suspicamini montes
recedunt, el vitia.- Et quidem sicul in vigilia matu- coagulalos? (Psttl. LXVII,17.) Judseos exprimil, jt
tina respiciens Dominus siiper caslra jEgyptiorum David ait: Monles Gelboe, nec ros nec pluvia veniai>t
per coliimnam ig.iis el nubis intcifccit exercitum super vos (II Reg. i, 2i). Sed snperomues moni^
eorum, liberans populuni suuui, sic si beaii Jacobi Q iinus uions Dei, scilicet Unigeniliis, est, qui supcr
vigilias el solemnia luminaribus cordis el corporis cunctos angelos elevatus est. Mons iste CuncCiscoelis
diligenler celcbraverimus, in maliitinis et missa esl excelsior, omnibus abyssis profundior, terris
celebraia a vitiis et hoSlilms da.'moniacis meriiis cuhctis lalior, ornnibus aliiludiiiibus altior. De quo
aposlolicis credimus liberari. lisee igilur nox nocti nionte Job. cuidam sibi loquenli ait : Excelsior cteto
Pascbalis solemnilatis i.n multis coiisiinilis esi. Quc- est, et quid facies ? profundior inferno, el unde co-
niam sicut illa lnultis ad salufem, scilicet credetui- gnosces eum ? lonyior terra mensura ejus et lalior
bus; miiltis ad damnaliouein, sciiicet uon credentibus mari [Job xi, 8). Sicul enim allitudinem cceii ct
cst: iia hiee nox aliis ,est ad salutein, aliis ad da- laliiuiiincm terrse, et profunditateni abyssi, et dics
liinum. Qiii enim lurpia vel inania, vel oliosa verba, sseculi, et pluvioe gutlas vox delicit ad enarranduiii,
vef rixas, vel stuprum, vel atluheria, vel ftirta, veT sic subliiniiatem majcstatis deificse mens humaiia
ebrietates,' comessaliones illicilas coniniiseruiu, vcl deficit ad excogitandum; sed tainen augmenlalur ad
jocos joculatoriiui diversos feeerunt, vel vidcruni, crcdenduiri. Quod homo eniin ratione Immana ex
vel caiuilenas mendosas .(78)decanlaveriini. nisi re- Deo coraprebendere nequil, per fidem coinprclieudi
sipueiiiil, profecto dainnabunt.ur. Qui vero pceniten- potesl. Deus qui per raiiouem hiimanam cornpre-
tes a coniiiiissis fuerint, et candelas, ut prafaii liendi nequil, fide infegra coraprehendi potesl; cre-
sumus inanibus leiiuerinl, ef in precifcus ae divinis denda est ergo ejus subliinilas ei profuiiditas immen-
-cloqiiiis tisque ad diem persevefaverint, procul dubio sa.sicut erat in principio et uunc el seiuper. Ipseesl
iii pefenni meiiiis apostoli a Doinino reriiuneiMbun- ergo mons, de quo piojdiela ait: Veniie, ascenda-
tur,' Usecnox castos diligit, libidinosos odit, iniquos yn**mtts ad inonlein Domini (isa. ii, 5). isfe mons vocavil
fujtal, jiios amat, somnolciuos incrcpal, vigilantes ad se quos voluit ipse, qui vull omnes homines salvos
runiiuieral, collaiidantes glorificat, peccantes oiit, fieri, et ad agnilionem veriiaiis venire (1 Tim. n, 4).
sobrios diligil, ebrios repellit, largos inultiplicaf, Et fecit ut essent duodecim cuin iilo, el ul milleret
avaros dainual, hospitales sedificai, crudeles noii eos prwdicare; ct dedil illis potestaiem curandi infir-
curat, Iseiificanles beaiifical, iracundos prohibet, tnitutes, ejiciendi dmmonia. Aposlolis quos ad prse-
ninlevolos damnat, amantes servat, pacificos placat, dicandum Dpminus inisi.l, poleslalein niiracula fa-
litigaiites prohibet, pauperes gratilicat, inlirnios ciendi prsebuit, ut prsedicaiionein siiaiu sequentibus
corroborat, poeniienies salvilicat, lugenles veros signis confirmarent. Dignum enim eral ul nova
fovet. tiiijus ergo sanciificatio noctis iiigat scelera, iacereni, qui nova prsedicarent. Et hhposuit Simoui
culpas lavai, et reddil iunoccnliaiu lapsis, nicestis nomen Pelrus. Simon en.iin Marcus iiouiuiai Pe-
lseiitiaiii; fugat odia, concordiain parat, et curval irum, ad differensiani alterius Siinonis qui dicilur
iiiiperia. Hsec nox est quaj per universura niuiidum Chanaiioeus.Sed sciendum..quia longe anie, ul inalio
iu Cliristo credenles, scilieet in hac soleninitaie a Evangeliolegilur, Simonidatum esi a Douiino Cephas
vitiis sseculisegregatos, a caligiue peccatorum reddit iiomen, scilicet ciim a fralre suo Audrea adductns
gratiaj, sociat sanctitati. llsec nox est de qua dici esset ad eum et intuilus illiiin dixit. Tu es filius
ias esl: Et nox iilumiualio mea in deliciis meis (Psal. Joana; iu vocaberis Cephas,qttod inlerprelalur Petrus
(77) Forte aclillam remuneralionem se accessurum (78) Id esl mendaces.
sperare dicitur, eic. EDIT.
1585 CALiXTUS II PAPA. 1384
(Joan. i, 42). Ibi vocatnr Cephas, hic Pelrus, ul A nilrix ; mundo edidit, quod beata Maria lerra lypice
inter Chaldseos, Gracps et Latinos nomen ejus sit, i testaiur Psalmisva, Verilas de terra orta est (Psal
innotesceret. Cephas enim Syriace vel Chaldaice LXXXIV, 1 12); quod aqua lypice Dominus sit, lestatui
Petriis dicitur, sive Gfrece, sive Latine; quod no- idein Psalmisla, qui in ejus persona ait: Sicitt aqua
men in ulraque hngna a petra derivaltir, ab illa effusus sum, et dispersa sunt ossamea (Psal. xi, 5).
scilicet de qua Paulus ait: Pelra autem eral Chrisltts Aqua effusa Dei Unigenitus fuit. quia sicut aqua
(1 Cor. x, 4). Nolandum quod ad flguram bujus isordes abluil el terram irrigat, sic ipse peccaia,
impositionis nominis sacerdos in bapfismate pueris nosira suo sanguine lavit et corda hominiira suo
nomiria imponit, et prresul praelerea dum reconciliat ispiritu et fide irrigavit. Ossa. typice apostoli sunl,
peccalorem, aplissime confirmal. quia sicut ossa firma sunl in corporej sic apostoli
Et vocavit Jacobum Zebedwi el Joannem fratrem cpnfirmantur et coadunanlur in Dei Filio, fide et
Jacobi, et itnposuil illis nomina Boanerges, quod est iopere. Isli quasi columbse de excelsis feneslris -ad
fitii tonilrui. Jacobnm Zebedxi Marcus dicil, ad inlimas >
lerras desceudunt, quando sive de ntimine
diffefenliam allerius Jacobi, qui dicilur Alfeus. Hos Chrisli ad hunianilatem, sive de eonleinplalione ad
duos fratres, Jacobtnh scilicet el Joanneni filios to- aclionem pr<edicando condescendiml. l)e infimis ad
nilrui Dominus vocavii, quia sicul paler bonus excelsas fenestras redeiint, quando sive de humani-
filitiin suuin de proprio negotio erudit, sic toiiilruare late Chrisfi ad nume.n ejus, sive de actione ad con-
illos cdocuit duin Paler in monte Thabor iu transfi- lemplalioneni loquendo asceiidunl. ISix alba est et
giiralione illis audienlibus tonilriiavil dicens : Hic natura frigida, ct olera excOqttit, et lerras irrigat,
est Filius mens dilectus, in quo mihi bene cbmpliicuit IJ B dunt sol eam calefacit. Candidiores nhe ergo aposloli
(Mallh. xvu, S). iSec inirum si qui de loniiruo ipsius ftiere, quia quos per fldei confessioiiem prajdicando
didicerani, posiea tonilriiarunt. Joannes sepiem Ec- albos fecere, frigidos, scilicet caloribus v.iiioruni
clesiis quae sunl in Asia tnirabiliter lonitruavit expulsis, reddidere. Olera lerrarum nix excoquit
dicens : In principio eral Verbum, et Verbum eral quia aposloli lyrannps sseculares praadicando verbe-
qpud Deum, cl Deus erul Verbum (Joan. i, 1). Jaco- ravere, et mundi vitia periitus destruxerunt. Spl
lius vero lonitrUavil, Domino ei prsecipienle, in nivem calefacit, quia Chrislus Spiriiu sancfo apo-
omni Jttdseael Samaria, et usqtie ail ultimum lerrse stolos replevit. Nix terras irrigal, quia apustoli
limilem, id esl Gallsecise, lonilru sonos terrificos Spiritum sanctum, quem a Domino acceperuiit,
facit, terrani pluviis irrigal, et fulgoieiu einit.it. credeniibus prsedicando dedere. Lac nilidum est per
Simililer terrilicos sonos isti duo fralres eiuiseriinl. candorem, et dulce, per arvinam. Nitidiores ergo
Duii) iti OIIIH.IHterram exivit sonus eornm, el in fines lacte apostoli fuere, quia miraculis hvundoeffulsere.
orbis terrm verbaeorum processeruri! (Psal. x.viu, 5). Dulciores vino el lacle fuere, quia dulcissimis exr
Terrara pluviis irrigarunl duin sua prseriicaiionedi- hortaiionibus suis raundum puerilein niilrierunt.
vinse graliaj imbrenv credenliiim. mentibus inliina- Ebur elephanli; cum sit castum animal, coitum nisi
runt; fulgura emiserunl dum signis el miraculis semel non facil, genua ad lerram curvare nequit,
effulsere. pellem et ossa candida gerit, el pilum habel rubi-
Et vocavit Andream el Philippum, el. Bartholo- cundum dum senescil. Rubicundiores ergo ebore
mwum, elMalthmum,el Thomum, el Jacobum Alphmi, antiquo, per effusionem scilicel sauguinis apostoli
et Thadwum, el Simoncm Chananmum, el Judam rQ fuere dumcorpora sua diversis maiiyriorum gene-
Iscariolem, qui et tradidil iilum. Dnodecim apostoli ribtis in fide pro Christo dedere. Lavere enim, inquit
propriis nominihus a Doniino noininanlur, et ab Joannes, stolas suas et corpora sua per sanguinis
evangelistis scribuntur, ne pseudoapostoli se de effusioneni et candidas easfecere in sanguine veris-
numefo eleclorum prsesuinant gloriari. Numerus simi Agni innocentis per fidei cahdorem (Apoc. vu,
apostolorum non vacal magno mysterio. Duodena- 14 el xxii, 14). Elephas castuiii animalesse,etgeiitia
rius est, qui ex lernario et qualernario conficilur, ad lerram curvare non posse dicitur, quia aposloli
illos per quos elementa (79) mundi sanctse Trinilatis casli per contiiientiam fuisse dicuntur, et ad terrena
fidem prsedicaluros ostendit. Scieiidum qnod isli negoiia nallo modo post conversionem flecti perhi-
heroes, ut Paulus refert, ante miindi consiitutioiiem bent. Pellem et ossa eleplias gerit candida, quia
liumani generis saluti prsedestinaiiuir, cliguntur et aposloli in fine per operalionem bonam candidi facti
sancliflcaniur. lsli barones (80) siiul piscatores Dei, sunt. De his iteriun Dominus per prophetam ail:
aniinas peccalorutn exirahentes de mundano mari quam speciosi pedes evangelizanlium pacem, evange-
pcriculbso. Sjc eiiim inundo aulpa pollicilurn fuil a lizantium bona (Isa. LII, 7). Ante DominicUmad-
Domiuo. Ail etiini Doiuimis pcr prophelam : Ecce veiitum inter miindum et Deum erat discofdia et
ego millam ad eos piscaloresmultos et piscabuntur eos, bellum; sed isti barones, pacesn porlanies, ara:;:v
venalores meos et venubunturcos (Jer. xvi, 10). De liani inter illos corroboravere aeternam. Isti sal
his rufsmn per lsaiam Dominus ait : Qui sunl isti terrse, isti lux miindi, lurres forlituditiis Dei, testds
CjttiitI wibes volant, el quasi coluinbmatl fenestras verilatis, radii veri solis, mililes cceli, nuiilii Regis
siias, candidiores nive, niiidiores lacle, rubictindiores p.summi,
p. fenestrsc nilidre veri luniinis, valvse poli,
ebore anliquo (Isa. LX, 8). Nubes apostoli voeanlur claves regni, moiites excelsi; lubaj Olympi,prsecones
quia sicul ntibe.s pluvianv ferentes de locoad locum Chrisli, prudeiites, serpenlini; simplices coluinbiiii,
transiuigrant et irriganl, sic eliam ipsi de civitate agni novelli, arieles Nabaolh veri, cceli gloriarn euar-
in civiiatem euntes pluviis salularibus verbo Dei ranies , veri iialrcs , sreeuloruni judices, labnnii
lerrena corda boininuin excsecata irrigant; ut per abliiliouis aiiiniarani, aurum el argenluiii diviiium,
nubes aqna in tcrras delabilur, sic per illos prsedi- Scri|)turse divirise;thesauri;.corbona Veleris el Npvi
catores Dei Filius iiiundo revclalur. Rorate cwlii Tesiainenti, manus eliam Domini, pedes Christi:
desuper, et nubes pluanl justttm : apetialttr lerra ct1 oculi Dei, rivammseEcclesise habentur. De quibus
germiitet Sulvalorem (Jsa. XLV,8). Cceli desupef vereper Psalmistam dicitur : Cmli enarrant gloriam
rorani, quando prophetse de supernis sedibus Cliri- Dei (Psal. xvni, 1); ii sunl cceli in quibus Chrisius
stum mundo prsedixeruni, et angeli dc supernis ai habilat el-residei, in quibus verbis nimis [minisj
Pnlrc similiier vehluriini iiuntiariiiil. Nubesjuslumi lonitruat, miraculis fulgural, gratia rprat; ii suiu
pliierunl, dimv apostoli illum niundo prajdicaruui. duodecim horaj nociis mundanifi, el duodecim radii
Terrauv aperuil, duni Virgo 'Maria illuin recipit. solis. lsli maguis mysteriis muliisque figmis et ar-
Salvatorein terra germinavit, diitn Chrisaini adI guiiientis amequain ciiam nati essent in niuiido prse-
raunduui ab Adte peccalo s.ilvanduin Virgo Dei Ge- signantur per duodeciin filios Jacob, per duodeciin

(79) Forte per qualiwr climaia. (80) Ilispaiiismus; varones, viri forles.
 1585 SERMONES IV DE S. JACOBO. 1588
principes duodecim Iribuum Israel, per duodecimn A Chrisii virginitatem cnstodiendo habere meruit.
fontes vivenles in Helim, scilicet in deserlo, perr qnia sacerdotibus exemplum tribuil, ut niente ct
duodecim lapides in raiionali Aaron insculptos, perr corpore caste vivant in Ecclesiis. Andreas inter-
duodecimpanes proposftionis, per duodecim lapidess pfelafur virilis sive decorus; virilis per palienliam
ex qtiibiis factum est altare, per duodecim lapidess crncis, decorus per confessionem cordis. De isto
suhlalos de Jordane, per duodecim boves qui susti- enim populus sic est confessus jEgese dicens :
nebant niare seneum, et per duodecim stellas quse e Concede nobh hominemjustum, redde nobis liominem
poiiebantur in corona alicujus sponsse, per diiodeci.m 1 sanctum, ne interficias hominem Deo ehurum,.jnstKmt
signa cceli, pcr duodecim nienses anni, per duodeciml mansuetum el pitim (81). SiC sacerdotes viriles de-
ROinsesenatores, et per tluodecim sapientes osien-- bent esse adversa tolcrando, et decori per mentis
diintur. In Novo eliam Testamento per duodeciml et oris confessionem ad confitenda peccata. Corde
cophinos fragmentorum, et per duodecim nomiiiai enitn credilur ad justiliam, ore autem eonfessio fit
quae Joannes in Apocalypsi super portam Hierusaienii ad salutem (Rom. x, 10). Philippus inlerprelalur o»
scripta vidit (Apoc. xxi, 12), et per duodecim fun- lampadis, quia [qtise] de Deo sensil (ideli corde,
damenla ejusdem urhis designanlur. Notandum veroj omnibus confessus est prsedicando aperto ore,
quod juxla numerimi duodecinv patriarcharum, fi- Lampas in angusto corpore suo habel oleum, et iri
lioriim scilicet Israel, et juxla numerum.duodeciniI oleo fllum, et in fllo ignem, et os magnum semper
proplietarum Dominus aposfolos elegit : et velutt habet apertum, per qtiod claritateni suara circum-
super dtiodecim filiosIsrael tres patriarchas, Abra- astantibus eniiii.it, et tenebras projicit. Per oleum,
bam scilicet, Isaac et Jacob constiluit; sic ex duo- g] filum el ignem fides sanctaj Trinitatis; ef per. o»
decim aposlolis tres barones et nvagisiros, Petrumi prsedicatores ejusdem expfimuniur.IIanc vero fidcm
videlicel, Jacobum el Joannem prse omnibus elegit. sacerdoles debeiU".habere in corde, et praidicand.
- •
Hos tres heroesuno nvodo super mare Galilajseele- cnnetis confiteri ore, auditorumque mentes tene-
git; bos, dum suscitaret liliam archisynagogi iui ttrosas illuminare. Bartliolomseus interprelatur filitti
sede, cselerisabsenlibus discipulis, secum ad viden- suspendenlii aquas, quod evidenler filium Dei so-
dum niiraculum introduxil; his sua arcana coelerisi nat, qui praedicatorum suorum menles ad ccelestia
plenius' paiefecit ; his iransfigurationem suam ini .ontemplanda erigit et suspendit, ut quo celsa liben-
monle Thabor osfendit, his in passione sua velutt- tius pervolant, eo terrenorum corda veracius diclo-
cuin charis suis condoluit, mcestiliam carnis snas rum suorum gultis inebrient. Quod aqua populos si-
ostendens eis el dicens : Tristis esl anima mea usque3 gnificel leslalur Scriplura qusedicil: Aquw.veroimtlti
ad mortem (Matlh. xxvi, 58). Ad islorum nanique) populi. Ul igilur Bartholomseus filius Dei fuit per
beroum siiiviliiudinem antjsles in Ecclesia Spirilunii adoptionem, et aqnas, id esl populos, suspeiidit ad
sanclum snper presbyteros nunc disponit. coelum per prsedicaiionem, sic sacerdotes debent
Considerandum vero quod duodecim apostoli ,, esse filii Dei per obedieniiam, et popnlos aquosos.
quos Dotiiiiiusad prsedicaiidummisit, quibuseldedit I videlicet in aqua baptizalos, ad polorum arceiu
potestatem curandi inlirmos el ejiciendi dsemonia,, suspendere per'prajdicationem. Malihseus interpre-
sacerdoies signiliCant, quibus ipse verbum prsedica- tatur donatus, vel assumptus; de massa perditorum
lionis ef poiestatem curandi infirmiiates animarumi exstitit, quando de telonio illum Dominus sibi as-
per jabsolullonis officium, el ejicienda dajnioiiia per• p^*• , sumpsit. Sic sacerdoles debent esse exlranei perditi*
baptisini mysierium commisit, et credendum utL male operantibus per conlinentiam, el donaii gfa>-
quod per apostolorum maivus lunc in corporibus> liaeDei per operatioiiem bonam. Thomas inlerpre-
corporaliier faciebal, nnnc pef sacerdoluin iuaniis! talur Didymus et geminus vel abyssus. Geininus, quia
spiritualitef in animabus etiam sive inlirniis Spiriiui duplex in fide fuil, dum Doniinuni in resurre-
-sanclo opcrante (it. Sicut enim apostolis Doniinusi ciione priusquam ejus fixuras viderel, credere no-
dedit poieslatem curaridi inlirmilales corporum ell luil, sed el vidit et credidit; abyssus, quia fideiiier
aniriiarum, sic sacerdotibus dedit ))olcstafem cu- sacramenlorum Chrisli profundilalem propierea
randi infirmitates anirnarum cl corporum divinilus. cognovil et tenuii, dum in India martyrium gladii
Quod apostolorum nomina sonant iiiterprelalione, , pro eo accepit. Thoinas dicitur ef Didymus, hoc est
sacerdoles" debenl exercere iu operalione. Digniimi Chfisto similis, quia regali stalura fuit Dominp
namqueest ul quorura officiisutuntur, eoruni vocabnlai consimilis; simili modo prsedicaiores abyssus debent
operalioiie imitentur. Siriion interpretaiur obediens,, esse, id esl alliludineni mysleriorum Dei Scriptura-
Peirtis agnoscens , Bar-Jona filins coiumbm, Cephasi rumque divinaruni proiuiiditatem agnoscere, ut
cctput. Joanna gratia Dei obediens fuit, quia Doiiiinoi possint comprehendere cunv onvnibus sanctis quse
usque admorieiii per suscepiajcnicis mysierium obe- sitlatitudo, longitudo, et sublimitas, et profundum.
divil; agnoscens,quia Chrisium Deuniet homineiivina- Jacobuni ALphmiMarcus noniinal (ui, 18) ad diffe-
gis prx cseieris confess.us es.l dicens : Tu es Chri- reriiiam Jacobi Zebedwi. Hic Jacobus sicut alter
sius Filius Dei vivi (Maiih. xvi, 16; Joan. vi, 70); stipplantalor inlerprelalur, quia vila digua et ad-
filius columbm fuil, quia repleius Spirilu saiicio exslitit. nionilione liomiiuim vitia supplantavit, quia praJtii-
Capia pulciire dicitur, quia ejus Ecclesia oinniuui cc- D I catores sua vitia diversis alfliclionibus el subjeoio-
clesiaium caput habctur. Dei gralia ipsedicitur,quia i ruin crebris aduionilionibus supplanlafe dehent,
ejus prsedicalionibiis.mefitiset precibus ccelestisgraiia bene congruft. De hoc Jacobo minore scribiiur quod
daiiir fidelibus. Sic sacerdoles debent obedire Deoiu viiium et sieeram non bibil, non animal ascendil,
oiiiuibiis, et crucis moriem subire pro eo si iilata non caruenv manducavit, ferrum in caput ejus ilon
fuerit, vel fortepro jiistitia persequenlur. Agnoscere ascendit, oleo non esl unctus, balneis non est usus;
eliam debent el Scripturaruiu Jaienlia, ut mentibus buic soli licebat introire in sancta sanctorum. Alii
hominuiii Dei volunlalem inelius possinl prsedicando volunt de hoc Jacobo quod frater Domini et cogna-
intimare.. Filii etiain Spiritus sancti fide et opere ius sit, idcirco qnod Jacobus fratef Domini;eliain in
esse debeiil. Capifa insuper omniuni ipsi habeniui:, Evangeliis el in Epislola ad Galafas legitur (Gal.
qtioruni mysleriis sacrosanclis omnes fideles sal- i, 19). Alii de alio, alii vero simul de duobus; alii
vanliir, sauclificaniur. Jacobus inlerpretalur stip- quidem asserunt tres fuisse sorofes, Mariara sciiicet
ptantator, quia de Judajorum et genliliuni cordibus Matrem Doniini, et Mariam mairem Jacobi Alpliai,
idololaniain et perlidiam sua prsedicalionc sup- et Mariam mairera filiorum Zebedaji. NepoS cniiii
plantavit, et vitia resecavit: sic sacerdotes debent et cognatus apostolorura tempore fralerejus nuii-
supplantare bominum vitia exemplis operum bono- cupatur. Sed tjuia diversa opinio est in diversis, ila
rum prsedicaiionibusque Scripturarum. Joannes in- sane definiendum ut quicunque illoruni per carnis
terpretaiur Dei gratia, quia privilegium amoris cognationem Domini frater sit, lamen is per' Dci
(81) In Vila B. Andrase.
PATROL. CLXIIL kk
1587 CALIXTUS II PAPA. i.8a
volunlalem, quam vivendo tenuit, frater ejus fuit, A _ Eccleeiis.jusle ponendis, vel injuste positls, aut tle1
ipsp Doraino affirnianle, qtii ail: Quicttnquefecerit defunctorum exsequiis, aui de ptteris baptizandis,
voluntatem Palrh mei qui in cmtis esl, ipse meus aut de pceniteni.iis pecculoribus daiis ad excoiii-
fraler esl (Maltlt. xn ,50). Majus est esse fratrem" municandum in Ecclesia prsenvissis,. aul tlc missis
Domini spirilualiler quain carnaliter. Quisquis ergo el matutiiiis prelium accipiunt. Sicut mercalor
aut Jacobum Zebedseiaut Jaeobum Alphsei fratrem et carnifex qui in macello tres aul sex aut duodecihi
Domini appellat, verum dicit. Alphseus, Jacobi pa- aut triginla nummos de apposita carne facit, sic
ler, doclus inlerpretatur, quod iisdem prajdicatori- sacerdotes mali et monachi Simoniacam, hseresijii
bus coiigruit, qui docti non solum ulriusqtie Testa- seclaiues, ecclesiaslica oflicia vendentes, de Domino-
menli, verura eiiam divinilatis Dei firiniler csse aut tres aul sepfem aui tredecim aut friginta num-
debenl. Thaddajus ipse est quem Lucas iu Evange- mos faciunt, dunveliam de missis et vigiliis et pb-
]io stio (vi, 16) et in Aclibus aposiolorum Judatn sequiis defunctorum, gralis cantandis, triium aut
Jacobi nominavil. Erat enim fraler Jacobi, fratris soptem atil quindccim aut triginia nummos q.nsc.-
Dbmini, ulipse in Epistola sua scribit, uude etipse riinl. Scianl igiltir se damnandos illa nltione iu
frater Domini vocabatur, tcstanlibus civibtts illitts, perpeliium qua Judas perdiliis damnatur in sevuiiv.
qitl de virtulibu. ejus slupenles aiebant: Nonne Sicul Judas, qui tradidit corpus Chrisli el triginl.i
iste esl faber Marim fdius, fraler Jacobi, el Josepli, nummorum prclium accepit, riamnalur, sic qui
elJudm, et Simonis (Marc. vi, 5 ; Mallh. xiu, 55). irigiula missas aul plus aul minus canlal.et pretilini
lste, itl est Thaddoeus, a nonnullis vocatus est Le- triginta nummorum aul ptusaut iiiinus exinrie quaerii,
theus. Thaddseus corculus inlerpreiatur, quasi cor piiiiilur. Alii enim ex his mercatoribus vocantiir
coleus, quia bona cordis sua desideria, a Deo scili- B I Judm, alii Simoniaci, alii Giezilm. Sicul enim Jii-
cet inspirata, ore per prsedicalionem coluit, ct nvanu das, qui primirm accepii pecuniain, et pro ea dedit
per operationem complevit; quse eliam desideria corpus, damnalur, sic episcopi et sacerdotes, ar-
prsedicatores simili modo ore adinoiiendp colere, cbipresbyteri et dccani, et archidiaconi qui prius
cl opere intplere debenl. Simonem Chananmum accipiunt pecuniam, et pro ea dant ecclesiastica
Marcus pouil ad differenliam Simonis Petri, quem dona, damnantur. Et sicut Simon Magus, qni beiiK»
Lucas secundum inlerpretationem Simon Zeloles Peiro apostoto, ut ab eo Spititum sanctum accipe-
postiil. Simon obediens, Cliananajus Deo Zelote.s, id est ret per quem et miracula facerel, ct exinde lucrun.
wmulator, interpreiatur. Simon quia per omnia qtirererei, pecuniam obtulit, a quo eliam audire
usque ad morlein obedivit; Chananwus, quia ela nieiuil : Pecunia tua lecum sit in perditione (Act.
Cbana, vico Galilscaj, istttd cognomen accepit VIII,20), damnalur, sic episcopi, sacerdoles, clericr
spiriluali ajmulaiione Dei populos prsedicando prse- et monachi, qui pecuiiiam, ut aliquos gradus- eecle-
latus est. iEmnlatio, cum in bona significaiione siastieos accipiant, majoribus offerunt, dainitautnr;
ponitur, in Scriptura sanctum exprimil, Aposlolo Et sicut Giezi, cliens Elisei prophelse, a Naaniaiv
dicenfe, qui ait: uEmulor enim vos Dei wmulalione Syro post leprse purificaiionera pecuniam peiiit, et
{II Cdr. xu, 2). Simili modo prsedicantes mandatis lcprani qtiain princeps amiseral, judicanie niagisiro,
Dominicis debent obedire, el speciali semulalione accepil, daiiinaiiir (IV Reg.-\); sic qui post dala
suos audilores inflammare cum Apostoio, qui dicit: spiriiualia dona el benediciiones ccclcsiaslicashi-
JEmulor enim vos Dei mmutalione. cruiii petunl, lepra peccalorum omnium quorum
Judas, qui tradidit Dominum, ad differenliam C ( pecuniam accipiunt, replebuniur, et divina ullione-
Judm Jacobi Marcus posuil. Qui auteiu a vicp in tlainnalvintur. Fngiamus ergo, fralres, islonini
quo natus estaut ex iribu Issachar prajsagium siise facia ne damnalionem ciim illis feramus in ailern:.
damnaiiouis vocabulum Iscariolh sunvpsit. Issachar poeua. Discamus gfalis dare quoil graiis a Deo ac-
quippe, qui dicitur merces, preliuiu damiialionis cepimus : Gratis accepistis, gralis date (Mallh. x,
insinuat, Scariolh aulem, quod memoria morlis 8), impendile cunciis. Non qii&sivit Doniinus a
interpretalur, argtiit. cum non repente persuasum, nobis pretium cum dedil spiriluale dpnum; non
sed mediiatuni diutius Dominicse traditionis pa- quairainus ab illis quibus danius Iucrttm terreiium.
trasse ilagiiium. Sed cur Dominus islum maleficum Sciendum quia in acceplione uon est peccaitnn,
elegit, cum scirel illum se Iradilurum? ipse enim sic sed in peiitione. Si enini pecuniain pro daio eccle-
est de eo leslatus aposlolis, dicens : Vnus vestrum siasiico offlcio petimus, peccamus; si dator sponfe
diabolus esl. Cur ergo diabolum in apostolatus or- sua, sed non aliqua disfriciipne coaclus, si.ne nostra
dine prseelegit? idcirco ut domesticum haberel ini- peiilione dat, et nos aceipimus,non peccanms. lte-
niicUiu, et qui perfectus est, etiam nequam fami- rum clerici el monachi qui lerram inortuo ad sepe-
liarem non liniel: et ut doceret nos pati malos liendum vendunt, damnanlui'. Exlraneus mercator
inier nos el nttllum e convictu abjicere : et ut esi, qui cum moiiuo Iiujusmodi forunv facit; barba-
osleuderet apostolatuui et ecclesiasticos gradus non rtitn foruiiv facit qui terranv mortuo vendii. Vefuni
csse meritum, sed ministerium, cunv lam bene est quod quidam super canones de Simoniacis ait:
operenlur per islum impium, sic per Petrum, rai- _ Reccssil otniiis mqttitas,
racula et sacramenla divina. ln ejus loco bealus
ex exsliiit, ll
[) Nitsquam comparel bonitas,
Malhias, qui sepluaginta discipulis Totum repiet iititptilas,
soiie elecius ponitnr (Acl.i, 16). Malhias lle- El vaiiiltilum vttnilas.
braice, Lalinc donatus inlerpretatur. Qui ordiui Nmnmorum desiderio
aposlolatus pro Juda a Deo donatus, sacerdoies Missarum celebratio
osleiidil, quos Domiiius sorle Spirilus sancti in Ei omnis consecratio
aposiolica vice clegit, el ad regcndos fideles popu- sub prelio;
donavil. Dirigitur
los Ectiesiaj sriaj Judas, qui inlerprelaiur Sed omnis Itmc desintclio
canfessor, cuni in bona signilicatione ponittir, sacer- lil htvc coinquinalio
dptes oslendit, qui lidei confessioiiem quam Iiabent Processil ab inilio
in cbfde, debent efiain, pre cuncfis confltcri, ct De sttcerdoitimvitio.
niemPraie moriem Doroiiiicsepassionis jugiier in Mitlli jam pene clerici
prsedicalione. Ciini vcro in mala sigtiificalione poni- Sunl timaloressmciili;
tur Jtidas, anlislites malos, prcsbyteros, abbaies, Non Chrhii jam discipuli,
iiionaclios et prseiatos saiictse Ecclesise iniquos Mammonmfacti famuii.
signil.icat, qui Dpminuiri ul Judas vendUnl, cum
atit de sacris ordinibus, aut de episcopis ordinan- Ncc niinus dainnabunlur praelati mali qtti ab illis
dis, aulde prsebendis ecclesiasticis, aui de nupiiali qui trebam frangunt, vel majoi.a peccnta comiuii-
bencdictione, atil de sepullUris monuorum, aul tunl, fraudtilenler pectiniam, scilicet aul viginti
ttcdicatioriibns basilicarum, aul de sacjrdotibus in aul viginti sex solidos', aut niarcham argenti, aut
.589 SERMONESIV DE S: JACOBO. 1590
. testatibus ssecularibus deprsedaudi. Sic ct pTesbyter
plus aut nvinus' accipiunt. ISic non acciisaior prsela- A
tns reo stanli coram se dicit: Vah! qtii trebain libidinosus, tjui mulierem pceniienliaj causa a'd se-
fregisti, vel tanla mala fecisii, lac milii rectum ; venienlem, provocat ad peccandum secum, libidi-
emenda trebam, da inilii fidejussores pro cerlo; nosis suggeslibus suis vel derisoriis diclis, danvna-
iion dicit ut salisfaciat Deo qui peccavit, sed dicil, tur. Mulier illa similis est illi qui cunv aquarii nd
_t sibi reclum facial quem non offendit; atipse puteum requirit, labiiur in eo et moiilur. Simiiis
accnsalus, dalis fidejussoribus, prselalo aut pecu- est eliani iili qui in deserio Iramitem reciinn reqni-
niam muluo, juxia illius ad dictum ei dabit, aut ril, el ursunv in abscondilis se devorantcm invenit.
dislricti judicii senlentia, aui cxcommunicatjonis Sacerdos ille similis illi qtti iu messe relia ad ca-
illum prselaius damnabit. Heu ! bcu ! res nirois do- piendani avenv.exiendit, dum canil dulce venil avis
losa ! Poeniienlianj pro peccato non vnll peccaiui mitissima et cadens in rete decipilur (82). Vidi in
iinponere, nec curat de ejus animre salute, sed itinere Sancli Jacobi quemdanvsiispensum qui, an-
pecuniam dolosam et nlira qiiam credi fas.est, ana- tequam suspenderelur, peregrinanies ad pergendum
tlieniatizalam in marsupio mitlit, et animam in ante auroram in capite cujoslibet villseprovocare as-
jnferno recludit. Tse, vse lalibus, fratres. Praelalus suetuserat.Clamabalnamquemodoperegrinali,ex-
isle ex illis est de quibtis ait Dominiis querimoniam celsavoce: Deus, adjuva, sancte Jacobe. Cum ilaque
lacieris perproplietam iPeccata populi mei comedunt, aliquis peregrinus egrediebalur ad pergendum cum
el ad iniquitales eorum sttblevanl manus sttas [Vul- eo, ib.it simnl paruuiper donec veniret in remolis
gala, sublevabunl animas eorutii} (Ose. iv, 8). Pec- unde socii sui aderani, ctim quibus stalim interfi-
] ciebat deprsedans eum. Huic plane presljyter similis
cata populi, dicitur, comedunl, qui laliter, ut praTaii B
sumus, pecuniam a subjectis accipiunt. Pec- est qui mulierein caitsa poenilenliaj ad sevenientern
cala populi Dei mali judices comedunt, qui recia diciis libidinosis decepil. Hic est puleus in quenv la-
judicia pecunia subveriunt, vel qui pecuniam ab illis biturde sebibens, ursus devoransagnum, leo trans-
tpios justificare non debent, parcenies accipiunt. Ad glutiens ovem, latrp yiatorem perimens, csecus.
iuiquita tespo.puli Deisublevant manus suas mali prse- csecnm ducens. ldcirco episcopis caute conside-
lali et mali judices, qui gandent ciinv aliquem sub- randum cst ul lalibus prcsbyteris caslissimis po-
jecuim siium reum scilicet inveniunt, quem accu- testaiero dandi pcenilenlias tribuaiU, qui non cupi-,
sare possinl et pecuniam ab eo extorquere. Simi- ditate, vel odio, vel amore, vel ignoranlia, vel
Jiier quilibet prsesul qui curarn a quolibet sacerdoie iromundilia, sed auctoriiaie canonuni, vel possibi-
vel a lenente quemlibel honorem parva occasione Utale pojnitenlis onera pojniientise legilimse pecca-
aufert, et alleri pecuuia accepia tribuit, damnaiur. loribus imponant. Aliter est pcenileniia de uno
Sicut prsesul hoc faciens vull ut a gradu suo mi- eodemque peccato danda rnfirmo, aliier sano, aliter
nime deponatur, sic alium deponere parva occasione clerico, aliter laico, aliier militi, aliier religioso,
non debel, Domino dicenie in Evangelio : Quod libi aliier iter facienti, aliter in loco slanti, aliler ado-
non vis fieri, alteri ne facias (Tob. IV, 16; Mqtth. lescenti, aliter viro, aliter mulieri. Poslponannis
vii, 12; Luc. vi, 3). ergo, fraires, malorum acta ne pereamus cunv eis
Pravus usus de Gallia surrexit, qui non a priscis in perpetua pcena. Videatunusquisquene cupidilaiis
sanclis Patribus, nec a prajsentibus esl coiislilutus, causa subdolas pojiiitentias friUual; nec etiam pro-
et ideo ab omnibus Cathulicis est radendus et abo- „. pter missas gratis canlandas pretiuni damnaiionis
lendus. Surrexerunt quidam falsi bypocritse dsemo-*" suaj.qua>ral. Peccator quilibet noii admonendus a
niaci, sive clerici sive laici, religioso habilu induii, sacerdole ut niissam cantare faciat, sed presbyfer
•qui in iiinere Yirixbacensi, vel Jacobensi, vel Egi- ab ipso Immiliter exorandus esl, ut eam cantei.
diano, vel Romano peregrinantibus sive alios quos Sacerdos iuvitus et non invilus eucharisliam debet
incauios inveniuiU, in remolis fulsas tribuunl pce- facere ; sed peccalor ad missam non invilus pro pec-
nilentias. Pergentes enim aliquando cuni illis profe- calis vivorum et nioriuorum oblationes bonorum suo-
rnnt in priniis oplima verba, enarrantes cunciis ruivi debel offerre. Feslinemus igitur ad sancloruni
per ordinem omnia vilia; dehinc, unicuique illoruiu apostolorum consoiiium quortim nvemoriamfecimus, •
separalim loquentes, in secretis interrogant singuios bcite vivendo, praedicando, ascendere, ut qnoruni
de conscienliis et peccalis perpetratis quibus ilii vice funginiur iu terris, eorum merilis et inlerces-
mox ut confessi fueriiil iriginta missas, alteri tre- sionibtts adjuti merearaur cunvillis gaudere in cojlis.
decim pro quolibel peccalo imponunt. Fac, inquiuiit, SERMO II.
Iriginta iuitumis triginta niissas celebrari a lalibus 1NPASSIONE S. JACOBI
presbyieris qui nuiiquara stiiprum fecerinl, non APOSTOLt.
carnem comederinl, non pfoprium habueriiu. Sed Celebritatis sacratissima?, fratrcs, B. Jacobi apo-
illequi nescit quomodo invenire tales possil, tri- s.tolihodienobisdies vcneranda refulsit, quia.votis et
giiila nuinnios, vel prelium illorum, illi qui dicit hymnis inimolare Deo nos condecet sacrificium lau-
se inventurum illos tribuit. Non curat acceptor de dis, ut pius iiidullor nobis tribuat veuiam qui app-
peccaloris salule, sed pectiniam in marsupium slolo susevitse contulil palmam. Exslitit enim hic
1
D
niitlil, et luxuriose expendit, et animam stiam Jacobus, ui evangelica testatur historia, Zebed;ui
anaihematizaiam in inferno concludil. Hujusinodi giiatus, Joannis evangeiislaj geririanus, Hispanoruin
rem mulli sacerdotes Ecclesise faciunt, qui in figura decus, Gallajcianoruni advocatus, vita beattis, vir-
duodecim aposiolorum vel triginta nuinmorum, qui- lute magnificus, charilate fervidus, opere yenustiis,
bus Chrislus vendiius, triginta iiummos aut deccin eloquio luculentiis. Quem divinaprovidentia non so-
solunv pro triginia missis, ct vigiliis ab aliquo sive lum in nvatris gremio consecrat, verum eliam anie
defunclo, sive vivo, sua cupiditate petuiif. Sicut mundi conslitutioiiem prseelegit, ul per eum hiiic
Judas Dominum triginta nuinmis vendidit, sic et mundo lumen osienderei veritalis et Hispano populo
isli". corpus Chrisli nummis iriginla vendunl. darei paslorem pielatis. Hic Jacobus valde yene-
0 qiiant nv/ilum forum, quanv pcssiniuin liicrum.! randus est, qui in prseclara apostolorum curia pri-
Isli sunl vefiialis destruclores,. falsas pceiiiieniias' niaiuni lenens, primus eorum niaityiio Coronaii
iiiiponeiiips,Chrisli corpiis peccalbribus gfatis daii-. meruit, scandere ccelos, sceptrum viclorise, coronani'
diini veiideriies, falsi testes peccaloruin aiiiiiias ip" glofiaj et ppli sedein primus possidere. Lucas iti
orcum miuenles, loiam Siiiioniacaih hajiesiin re- Actibus apostolorum (cap.xn) rieminemilloruraante
pafanles, caecicajcbs ducenles. lsti non soluin sunt beaiiiin Jacobum dicit' obiisse,. scd et postquanf
a pradatis, ecclesiasticis destiuendi, sed efiani a po- ejusdem narrat oassionem, alii apbsioli IcguiiUir',

(83) Fistuta dulce .ccfttit, vqkicrcm .dum decipit auccps.

 -391 CALIXTUS HPAPA. 13!»
vixisse. Quapropter patel quia in apostolico cboro A operante egit, imo quas meis oculls aspexi, peniius
residet primus marlyrio lanrealus. Chrisius est Do- altonitus suin. Sed quoniam Evangelisiarum aticttt-
flvinus, qui miincra sua dividil singulis proul vult, rilas quse de eodem in Evangeliis habenlur piimuiii
quique be&loSlephano protomarlyri martyrum in dicere me compellit, eadem harrando expliuiabo.
choro principatuiii dedil tenerc in coelis, el beatum Veneremur onvnes in Domino Jacobum Zebedsei
Pelrtim aposiolorum principem ob fidei meritum Gallsecise.palronum, qui a Salvaiore nosiro Jesu
consliluil in lerris, ipse beato Jacobo dilecto sno Chrislo venerari nieruit prre omnibus inier aposio-
per matiyrii primum Iriumpluim, inler aposlolos los, vocatione et eieclione locuin leivens icftius.
primaiuni prajbuil in coelis.Ideoque tanto proximior Locum vero per electionem juxia Mattliaeuin (x, 5)
cslci prse oninibus hoiiorificatus in gloria, quanto lenel leiiium, quia, cuni Salvalor nosler perlrans-
cjus imilaior fuil anlc alios aposlolos in passione. issel secus mare Galilseae, primum vocavit Peiruiri
Cujus passionis;solemnia sacrosanciodie oclavo Kal. ei Andream, deinde progressus paululiim vidit alios
Augusli.cum vigilia cl jejunio el oclavis celebrare duos fralres, Jacobum Zebedici, el Joaiinem ciira
omnibus Ecclesiis non solum Gallseciaj,vcriun eliam Zebedico palre eorunl reficientes relia sua, ei voca-
totius orbis longe lateque generaliter prsecipimus : vil eos"dicens : Venile, sequimini me, el faciam voi
«VJusdemqiieelectionem ac translationem tertia die phcalores hominum (Mallh. iv, 49). 0 mira Redem-
Kalenri. Januaiii,qualiter electus est aDoinino super ploris clementia! Ex indoclis fecit doclos, ex per-
mare Galilrcrc, cl a Hierosolymis iranslatus in Gal- versis bonos, ex fatuis peritos, ex piscatOribus praj»
lajciam, ac eliam quinta de Nonas Oclobris feslum dicatores clafos. 0 magintm Salvaloristnysieriuni,
niiraculorum cjus, qtialiter hominem qui seipsum JJ o admirabile priemium, perquod piscalores pisciuiii
ihlerfecil, stiscilavit, cseteraque miracula fecit, prse- eflici meruefunl piscatores aniinaruin! quod cuni
sulibiisque cunctis in synodis suis et presbyleris in B. Jacobus el Joannes piscati fuerunt a Jesu, nos
Ecclesiis viva voee hoc annuniiare. El ut plebs curi- rursus sua pradicaiione piscaniur in rcte lidei. Ipsi
cta cum uiiivcrso clero ad Ecclesiam coiiveniat, apostoli qui piscati fuefunt a Salvatore, ipsi iios
operibusque a tcrrenis ccsset.diesqueillosin Christi piscaii suntextralieules de salsis aquis, ubi capila
laudibiis expendal pulsaiUibus liniinnabulis lapclis- siint draconis. Hosenini piscatores generis biiiiiani
quecoiitinuis, et palliis in basilicaexiensis.cantibus Reparalor ante Nati sui Incarnaliouem, ]iopnlis in
intilfiplicalis morefesiivo, hajcsaera colere solemnia liujus sa>culiinari pcriclitanlibus prorhisit per Jere-
non minus priecipinnis. Ei si aliqua basiica alicubi miam prophelam, dicetis : Ecce ego mitiam ad i>o»
iorle interdicta fneril, ex Domini et aposloli parte, piscalores mullos (Jer. xvi, 16). MeriloNatiis ei yo«
lrisdicbiis a niobis ausolvilur, et laudientium solem- cavit ad se, el misit ad prajdicandiim aniuias qrias
niler, gaudio ingenii in ea celebrelur. Hoc modo Paier proeelegerat. Felices ergo aposloli qni ma-
liic soleuniia coleniibns succeriimt prscmia, qui iliius gistruni lantuin prajsentem sequebanlur, feiice»
expeiuni bencficia, reeusaiuibus lorinenia. Merito qui poleranl sole pneseuie lucere, felices quibiis
igitur sic celebrent soleinnia, queniadmodum apo- dictum e.sl: Sec/ttimtMtme (Matlh. iv, 19); el sialim
sloloriim Pelri el Pauli colunl celebria. Exsuliet igi- dimisso palre et reie ei navicula seculi sunl Salva-
tur Douiino cceli curia immodicis laudibus, kcteuir torem. Sequunlur Dominuin non soliiin passibus pe-
lerra gaudiis cuelestibiishis sacris soleniniis prsecelsi dum, sed imiialione bononun operiim. Jure ergo
aposioli Chrisli Jacobi. gratulelur fidelium Ecclesia Q Domiiium consequunlur, qui euili el passibus pe-]
cjus viriiiiibus decorata, resonel Deo jucunda laUs, dum eiimilatione bonoruin aciiinnisequuniiir. Fides
inens hiimana, paifociniis ejus iiluslrala. Illi nimi- vera nescii affecium rerum temppfalium, nescil con-
rtim oporlel nos lota devofione laudem referre in sanguiniialeni, ignorat palris et matris naturariv
terris, cui angeli honorificentiani exbibent in ccelis. denegat recusationis caiisam, Denique scriptum est
Si orones corporis mei arttis verlerentur in linguas, iii veteri lege : Qui dixerunt patri suo el malri cum :
et huinana resonarenl voce, non sullicerenlmagiiuiii Noii novilc;eifrdiribitssuis:lgnoro vos, ii cuslpdiere
Jacobuni in Chrislo laudare. Quas ergo laiides illi eloquiumet pacttim meiim servavere, dicit Domihus
ditani? qui mox ut vocem Domini secus inare Ga- (Deul. xxxui). lili fraires, quibus serviuius piopitio
lilseajaudivii, cunciis reliclis, scculusesiRedemplo- Chiisio dictini palii, aiunl matri, inquiiint fialribus,
rem. Quis heaiior illo q.ui prppter Clirisiiun Ilerode sororibus, filiis, aiiiicis oiiinique affeclni. Non iiovi-
devicto in firieconslans ad passiouis supplicia corpus nius vos. Vuliis ui sciamus vos, crediie in Pairein
suum tradidit? Qttisprsetoiiia lauduni ei digne qusc- noslrum el incipienuis vos de Paire habere fratres.
rat [b. queat] patrare, qui Dei Nalum in Patris cla- Non iiovinius palrcm, non novimus maifem, umis
rilaie transfiguiaiuiiv nicru.it videre '.Beati, inquil esl enini Pater qui nos geimil, nos agtipsciinus Pa-
Dpmiims, ocuti qui videnl qum vos videlis (Luc. x, Ireni, viiltis el vos coguoscanius, et vos cognoscilo
25) : aut quas etiam laudes fidelium luriiia ei im- vertiin Palreui, ut siimts oniiies fratres.
peudat in lerris, cui, Doniinus inler aposlolos dedil Felices ergo apostoli , felices et secundum
priiiiaiiini tenere in coelis. Sicul cnim quis iugres- sseculiira. Jacobus enim el Joahncs si pafeiites
sus agrum variis floiibtis afllueiiieni, coiispiciens r.- suos iion conlenipsissenl, non tle illis Iiodie in
florura plufiniam varielaiem , huc ilhicque circiira- mnndo lot Ecclesise peisonarenl; nisi coniein-
fertur iiituiiu, ignoransque quidem quos ex liis as- psissent patrem sttum Jacobus et Joannes, ego
suthere ctiiti opor.mil, quosomiiino descrerc; sic ego igiiorarein rriagislros : parva tamen dimisere et
iioc in praliim .yiiTutum el, rniraculorum magni Ja- inagna inveueie; lerieinim pairem reliquere, et
cobi ingressus, qiiid primuin dicani ambigo. Deside- coelcslein invenere, in quooiniiiiimcvedenliuin patres
riuin tainen liabeo cunclos decerpere flores ejus ac- exsiitere. Teirenam pairis potestatem coiiiempsere,
tuuiii, sed quia velul imincnsura pelagus baben- sed ligandi atqtie solvendi poleslatem accepere.Ter-
lur, a iiobis compendiose non comprelienduniur. reiiam hajreditaiem coiilempsere, sed ccelofum haj-
Ciiiu eniin excclsa iulueor quaj ante Doihinicain redes eflicitinlur. In uno viculo domuni siiani reli-
Ascensionera cum aliis asseclis pncsenle Domino quere; in loio orbe Ecclesiartira principes fuerc.
egil, prajcipuani dilectionein, quani ctim co Dominus Notos et allines coulenipsere, sed fratresci noios iu
liabet, obsiupesco. Ciiinque inspicio magnalia quse omni miiiido generamnt. Cuiicla lerrena reliquere,
l»sl Spirilus sancli |>araclili advenlum pcr Uivinaui cl cuucla ca_Tesliainvenerunt. Si ergo cuncia uiuii-
graliani operalus est, ante quam patereturj pave- serunl, sibique nihil retinuere, quid de uobis erit
sco. Cum yefo iiilerioiibiis cordis mei cxcelsiora qui parva dimisimus eioinnia possidemus? iuio pos~
rcmenioraiuur inenarrabilia et iucouipiehens^ilia sidemus aniino ea quaj non ljabeinus, laiiquani ea
niiractila, quaia die qua passus cst usque ad hodier- quaj habciiius. Jacobus ct Joanues uisi conlcnipsis-
nura dieni noii soluin, in Galloecia, verum cliam iu setit carnalia, non haberent spiritualia; sic et nos
.ninibus gejiiilnu q_t__jtoraen cjusiiivocaul/ Deo iiiiniiiie habebimus ccelestia ntsi diiuiiian.u_ cani--
 1393 SERMONES IV DE S. JACOBO. T39_
lia. Cuncta diniisere et cuncia prospera inyenere. A inter duos vales, Iresqiie discipulos, ut sol splen-
Nihil illis eiiam lemporaliterdefuit, quia cuncioruni tlens clenieniissimus Retlpmptor noster iranstigiira-
boiiorum largitorem seciim habiiere. Sic quippe liis lus apparere voluit, ul veredivinilalis el assuinplic
qui cuncla dereliquerint niliil deerit, si Demn se- humaniialis suse lex vetus el prophelia el Evange-
cum habuerint, ipso teslante qui discipttlos stios lium in mundo perhiberenneslimoniiim : uf iii ort
inierrogavit dicens : Quando mhi vos sitte pera et duorum vel triutn tcstium slaret omne verbum (Malth.
saccitlo el calceamenlh, nunquid defuit vobis? Al itli xvm, 16), illuri videlicet Verbum, quod caro factum
dixere: Nihit (Luc. xxu, 33). Et alibi ipse dixit: est, et habiiavii in nobis (Joaii. i,T4), huic eliam
Qumrite primum reynum Dei el omnia adjicienlur omnes prophetm leslimonium perliibent (Act. x, 43).
vobis (Mallh.\i, 53). Ipse eniiii Doiiiinusfecil cun- Thabor, qtiod iumen venietis inlcrprelatur, ari quam
cta, ipsius esl inundus, ille creavit oninia, qui eum diseipulos suos de valle collium Domiiuis eduxit,
liabet el sua. Qui lanium habet Ihesauruin niliil ipsum Dei unigeniluni, lumen ajternuni in tempore
deest et.Sperain Ooiniiio.siculdicilPsalinographus, judicii venturum insinual, qui electos suos de cor-
et fac bonitalem, el inhabiia lerram , et pasccris in ruptione ad incorrupiioiiem, de niortalitate ad im-
divitiis ejus (Psal. xxxvi, 3); in divitiis, id est epu- morlalilatem, de inflmis ad polorum celsitudineni
lls ejus. Et alibi : Jaciacogitqlttm tuum [Vulgata educet, el lumine vnlius sui faciet heiari in fuiunt
euram iuam] in Domino, et ipse le enulriei (Psal. resurrectione : quam B. Jacobns aspexii lypice in
uy, 25). Nihiler.ro sollieitelChrisiianuiii,rion cogitet eodein monte. 0 quam beati oculi, qui oiimiuin san-
de die crastina. Sufficil enim diei malilia sua. Laude- clorum Redemptorem in splendore Patris transfigu-
inus ergo Doiivinuiii Salvaiorem nostrum, qui ger-] g ralum videruni! 0 nieritum sublime trium, qnibus
manos, Jacobuin et Joannem tle mundo elegit, et in illa videre eonligil in mundo quaj non sunt crediia
regno suo lselari facil. Hsecest vera fraleriiilas quse liiundo. Oisaise vaiicinium, non caligabunl oculi vi-
iiiter nvundanas varieiates violari nequivil, sed re- dentium Dominum (/s«.xxxn,3). Sciendum prsetsr-
iiclis omnibus sequitur velociter felicia Redempioris ea quod in monte illo , loco scilicet quo Domimis
vestigia. Contemnendo tcrrena pervenerunt ad re- iransfigiiratus est, basilicam miro opere in rioniine
gna ctclestia, fraires fuere in terris, et fralres inve- S. Salvatoris ob memoriam transfiguraiionis illius,
uitiiuur in coelis : fratres in lerreno palre,et fralres Christiana religione crescente, fidelis plebs fabrica-
invenii sunl in ccelesli Patre. Istisunl vere fratres, vit, monaslicse regulse in ea cultores instiluit. Tra-
tpics elegil 1Dominus in charitate non ficla, et tri- duntetiam incolse illius monlis quod taulussplendor
biiit eis reg.ua coelesiia, quorum docirinis niicat Ec- transliguralionis diesupra moiilem illum emicuil, tit
clesia ut sol et liina. Ut sol quidein fulget, in con- lapis, qui ante niger eral, in eo tisque ad bodier-
lemplalivis'; ut luiia, in aclivis. Bina smit eiiam num diem albus in moduro alabastri apparuit. Ex
aulse ccelestis liihiinaria, duoquecoram Deo cande- qtto lapide loci iilius habitalores modicas limis ler-
labra radianlia, quoruui lux nunquam riesinil in reis cruces faciunt, quas peregrihantes illa loca sa-
ssecula. Nimiruui unus inarlyrio purpuralus, tiliet» crosancla visilanles ab eis accipiunt, cl ob leslimo-
vero confessione candidaius. Quia quos Dominus nium Dominicse transfiguralionis eas proprio collo
vocavit, hos et jitsiificavit; et qtws jusiificavit illos et suspensas ad propria remeantes secura deferunt di-
magnifiravit [Vulg. glorificavit ] (Rom. vm, 30), ligenler. Et quanlo magis adhuc opus scindilur,
vereniagiiificavil illos in eceleslibus, quia nmiis ho- r^ lanlo raagis usque ad anni capul augmentaii peiiii-
norificaiisunt amici tui,Deiis (Psal.cxxwm,!). Huuc belur. Ex vino vero in quo crux ejusdem lapidis
ilaque Jacobuin etJoannem frairemejus Redeniptor, elixatur, mulii colliniti sanantur. Felix nimium et
diim esset in monle, nomina apiissima discipulis Deo gralus, el omni eliam laude dignissimus Jaco-
.tiiiponens, Marco narranle, vocavit Boanerges quod bus, cui Pater de ccelis mundi Salvatorem adhuc
est fitii toniirui (Marc. m, .17); quia sicut lonilrui inoiialem in palris munere transfigiiraium ostendere
voccs resonnnl in lerra el faciunleain treniere, sic voluit, quod aui prophela aut pairiarcha olim cer-
oninis muiiriiis resonuil et cPntremuii vocibus illo- nere nequivit.
vuni, duiu illi prmdicaverunl ubiqtte Domino coope- Felix qui meruil promhsum cernere Chrhtum.
rttiiie el sermonem confirmante sequeniibiis signis Quapropier graiia prxcipui amoris a Domiiio valda
(Marc. xvi, 20). iluic vefo Jacobo laiitiiiii Dominus honcrari pronieruil. Dura enim amalor seternus, Re-
f.oniulit graiiam, ut supra moniein Tbabor venerau- dempior piissimus, ac Salvator noster suscitarit
diiin corpus suiiiii in gloria Patris iraiisfiguraium filiam archisynagogi, iu aedes non admisit quemquam
deinonstraret (Matih. X"VII,Marc. ix, Luc. ix). Con- sequi se, secunduin Mafcuin (v, 37), ad vi-
spexil eniin Jacobusdileclus Doiniui, testibus aslan- deuduin iniraculum, nisi iuiiic Jacobum una ciim
tibus Petro et Joaiine cuin eo, Domiiiicam faciem, duobus asseclis. Quia ipse qui novil bonos in seter-
sicul sol resplendentem, et vesiem ejus velul nix nam requiem secum iniroducere, et ingralos a se
micanlem, etPalrern cuiu eo audivil loquentem au prohibere, ipse etiam dignatus esl cbaro suo istud
diceniem : llic esl Filius meus dilectus, in quo mihi liiiraculum ostendere. 0 ineffabilem Salvaloris gra-
bene cemplacui: ipsum audite (Maith. xvu, v).-Et _" tiam ! o ejus operationem veiierandam ! perquaiu
vidit cum eo duos prophetas Ioquenies, Moysen vi- * niundi figulus, per quam vas gemina neceanle con-
deli.eiel Eliam : quorum uiius ante multa lempora fraciimi B. Jacobo oslendil reslauralura. Deinde hic
obieral, alter iu cceluui raplus fuil. 0 mira res ! Jacobus miro modo illud exeelleniissinium doiuinf a
vivi apparuere qui jam inter morluos coinputaban- Domino uiia cum fratre suo Joanne quajsivit, qu.od
tiir. Tiansligiiraiio Salvaloris noslri lypice formam iienio discipiilorum aliorum aul propheiarum aule
resnrreciionis futuraj et speciehi perennis yitae ma- vel post petere ausus fuil, sicul Matthaeus ait, quia
nilestat. Facies enim Domini, qusevelui Titan splen- accessitad Jesum raaler filiorum Zebedsei cuiri fiiiis
duit, sancioruiri glOriam incomparabilem et laeiiliam suis Jacobo et Joanne, adorans et petens ab eo, ut
inelfabileiii, quaui in ultima die accepluri suiit, de- iiiius ad dexieram et alius ad sinisiram seriero
signal. Unde Scriplura ait: Justi fulgcbuni sicut soi possent in gloria ipsius (Maiili. xx , 20). Sciendniii
in regno Patris eorum (Maitli. xiu, 45). Veslinien- vero quori iiiii Zebedsei sedium Cbristi dignilaleui
tuin ejus, qtiod taivquani nix einicuil, corporis im- acceperuiit, sed non illa discretiotie qua materpete-
liioiialiialein, quam in resurrectione accepluri su- bai, ul unus ad Isevani illius in regno ejus, etTilliis
liius, denionsirat: Cnde Paulus : Oporiet, inquit, ad dexieram sederel: quia nuilus iir coelesii fcgtio
corruptibile hoc induere incorttiptionem, et mor- aJ Isevam sessurus dicituf, cunvin exlrenio exahiine
lale hoc induere immorlalitaiem (1 Cor. xv, 43;. ad Chrisli dexteram cuncfi electi fuluri essp legaii-
Vetus lex per Moyseii designatur, et propbetia tur (Mqtth. xxv, 55). Impossibile enim videtuf ut
per Eliain osienditur; et per tres discipulos novse aliquis inler Palreni ct Filinin sedeat, cum idciu
gfatise, quse per Trinitatis fldem .enelu.. Igitur Filius ad Palris dexteram, ct Patpr.ad Filii leevara
 J395 CAIJXTUS II PAPA. .59$
..esidcat. bie et B. Lucas m Actuiim apostolorum A A consolatione
< Spirilus sancli', per impositionem ma-
coriice lestatur (Acl. i,4): Dominusquidem Jesus, i
iiuum suarurh hos in fide Christi coiifirmavit.Nunc
inquil Marcus (xvr, 19), poslquam locunts est disci- 1vero se toto c.orde invocaiites, el sedulos suis preCi-
j>«/t'smis, assumplus est ... cwlum, et setlet a dextris bus 1 et prsesidiis coram DeOvisus est supplaniafe a
Ifei. Sed si myslico sensu vult imelligi lseva Christi malis. i Et quos supplantai a viliis, hos cOrrohorat
et dexlera, constalillos ad lnevamejus et dexlerara per [ eamdem Spiritus sancti consolationem in viriu-
sedisse, per sedem vero Christi lseva hoc in Ioco tibus t sacris. El sicut agricola aut hortulanus super-
prtcseiis vita, et per sedem ejus dexterse mystice fluas f eradicat herbas de horlo suo, plantando bonas,
iulelligitur aterna vila. Sic enim scriplum est : sic s bealus Chrislicola Jacobus d.eagro sanctse Eccle-
Longitudo dierum in et
dextera ejus, in sinhlra illhts sise s spinas et vepres vitiorum sua prsedicatirineolim
divilim el gloria (Prov. m, 16). In sede Chrisli Isevae samputavit, inserendo rosas et lilia virtuium : illos
sedct quicunque fidelem populum in praesenli vila iigurale 1 designans qui carnis delicta pcenitendoatque-
digne regcre studet. In sede cjus dexteraj sedet bene 1 operando supplanlaiil. Sed notandum quod
qiiisquis in teterna vita locum quietudinis lenet..FiIii desideranlibus
< cunclis regnunv Dei, necesse est'
ergo Zebedaii Jacobus et Joannes leinporaliier ad haberehos 1 duos filios Zebcdaji, quia, nisi unusquis-
kevam Christi ainbosederuiit, cunv in prajsenti vita tque nostrum hos duos fratres secum habueriinus.
fidelibus populis regendis apostolico prajsidefent poloruni j regnum minime possidebil. Nisi eninv gra*-
legiraine. ln illo videlicet almse Ecclesise regno, de liam 1 Dei habuerinius, el vitia nostra suppluniuveri-
quo ipsa Veritas dixit : Iiegnum Dei inlra vos est mus, i perennehv viianv nviniine hahebinms. Graiiahi
(Luc. xvii,21). Per regnum enim DeiEcclesia intelli- m Q I maneniein in nobis babemus Joannem; supplan-
Dei
gitur. Miilet Filius hominis angelos suos, el colligem Itanilo carnis vilia habemus el Jacobum. In his vero
de regno ejus omnia scandala (Matlli. xni, 41). Ad duobus < fratribus desigiiantur omnes sancli qui fuere
dexteram igitur Christi, id esl in ajterna beatitu- ab : exordio mundi; usque in hodiernum diem. Cuncti
dine, eiinvcseteris apostolis nosler Jacobus et Joan- {<
gratiam Dei habuerunt, cuncti delicla camis suaj
nes cupitam Dominicaiii faciem cernentes sedere supplanlaverunt: sed videndum qtiia prius expedit'
leslantur. Unde venturi cmn illo omnium sseculo- nobis i habere Jacobum, deinde Joaniiem, qui nisi.
riiin judices die uliinio dicuntur. Sed quia diximus prius ] vitia a nobis siipplantaveiimus, gratiam Dei
qualiter ad Chrisli lsevam et dextcram sedeant, i
miiiime habebimus, Salomone aicenie: Spiritiis enini
quid eoruin liiater, quid ipsi lilii, quidve Zebedseus sanciusi disciplinw effugiet ficlum (Sap. i, 5). Prius-
significet viueamus, Mystice hajc mater venerabilis < ergo crimina carnis debemus supplantare, ul gra-
prajseiiiem designat Ecclesiatn, quse sanclse regene- tiain I Dei mereaniur possidere. Prinuim enun Jacobus-
ratioiiis lavacro' duorum filiorum, id est duorum sua i supplantaiione cordium noslrorum eintindat.
popiilorum, Judaeoruiii scilicet et genlilium, genitiix fana I ; deinde Joannes exornat divina gratia. Enuin-
exslitil, pro quibus accedens ad Dominum oravit in tlel i iiaque Jacobus lemplum cordis Jiostri, ul iuha-
Psahno, dicens : A finibtts terrm ad te clamavi: dum bitet 1 in eo gralia Dei. Quod igitur Joanues iriier
anxiaretur cor meum in pelra exaltasli me (Psal. icseteros magis a Doniiuo dilectus fuisse describilur,
LX, 2). Populi Judaici Ecclesia genitrix exslilit, i a carnis pollulione alque a perseculione gladii
cl
quoniaiivnnilti ex eo oiini ad Uhrisli fidem venere, ;alienus diguoscilur, significat coniemplativaiii vi-
quoruni Paulus fuit, qui sedem Chrisli laevsefideleni j, ., taih a Doniino esse dilectaui, et a carnis corruplione-
"
populum prajteritum, prajsenlem et futurum episto- ;alienam, atque inter adversa Iranquillain. Quod et
larum suaruni doclrinis rcgendo lenet. Populi ilem beatus Jacobus supplanlaior viliorum e.l inaiiyrio
gcniium mater est Ecclesia, mtilti enim ex eo ad laureatus ftiisse legilur, designat activam vitain.
Doniinicain lidem oliuv per bapiismum conversi sunt, debere vilia a se probibendo supplanlare, et praj-
quorum hi.duo cselerique niulti fuere. His ergo ftliis sentis vitseadversa l6Ierare,quaieiuis contempiaiioui.
alma mater Ecclesia sedeni lsevseDominicsea Christo conjuncla valeat coronari. Activa eniin vita ali-
iinpetravil, duih ex eis prsesules el sacerdotes ad quando tranquillitaie, aliquando adversilaie ulilur,
regendum populum fidelem in prsesentivita sibi con- sed conteiiiplativa vila in iranquillilate niagis quani
slituit. Sedem vero Dorainicaj dexterse illis adeo ea babelur; boc est quod Doininus lesiaiur, ubi ad
impeiravit, quia filios quos per baplismi gratiani Martham ministrantem loquitiir activam viiam de-
regeneraverit, per fidei et operaiionis bonaj cou- signando dicens : Martha, Murtlia, sollicila es el tur-.
scieniiam in ccelesli beatitudine conscendere facit. baris erga plurima (Luc. x, 41); el niox contemplali-
Ctijus sponsus esl Zebedseus, qui inlerpietatur ho- vamvitam sigiiilicat, dicens : Maria optimampurlem.
slia Domiiti,s\\e relinquensfugitivumdiabotum.Uluni etegit sibi quw non auferelur itb eu (ibid.). Qua paiie:
vero Ecclesise sponsura hoc in loco designans, qui videlicet electa ac cupila et nos perfrui nieieamiir
semelipsum hostiam vivam obtulit Deo Patri in ara quatenus una cum beato Jacobo , ctijits votiva cele-
crucis pro nostris faciuoribus; quaj eliain diabolum brainussolenvnia, in coeleslibus regnis gaudere pps-:
fugjtivura ac superbumreliquil, quaudo a tonsortio simus, prajslante Domino Jesti Cluisio, qui cum
bonorum langelorum eum sequesiravii, el apparens _n Patre el Spirilu sancto vivil et regnat „Deus per.
in carne de niundo ejecit, dicens : Nunc princeps " infinita ssecula sajctiloruni. Ametv,
liujus mnndi ejicietur foras (Joan. xn, 31). llic vero . SERMO III.
Zebedseus cum in mala signilicalione poiutur relin-
IN EADEM SOLEMNITA.TE. ,
quens fugilivus diabolus inlerpreiaiur; cum auiera
in bona, utin hoc loco, ponilur lunc, mulata inler- Spiriiali igitur jucunditate, dilectissimi fratres,
pretatione Zebedajus reltnquens fugilivum diabolum saluteni in Doroino hac sacra die prajcellenlissimi
interpretalur. Filius .litijus sponsi cst Joannes, qui apostoli Jacobi Zebedsei,Gallaecise patroni, cui Chri-
qralia Dei inlerpretatur, illos lypice designans quii sius condoluil in passione sua, velut cbarus charo
acceptanv baptisniatis gratiain usque ad extremumi suo nioJsliiiani carnis susead ostendens ei, et diceiis :
vitaj stisebonis aclibus.conservanl, in quibus etiami Tristis esl anitnamea usque morlem (Matlh. xxvi,
lanta Dei gralia abuudal, ut non solum semeiip- 38). Non in morte tainen tristis fuit Doniinus, sed
sos ad ccelestia sublevent, verum eliam alios ad- usque ad morleni, quia noii dixit, Trhlis esl aniina
iuoncndo aique bene operando 'infiammenl. Hujus> niea in inorle, sed usque ad morlem. Usquc ad mor-
ciiain sponsi lilius est Jacobus magnus, qui iiiterprc- teni fuil trisiis, quia qui corpus hunianuni suscepit,
latur iupplanlator, et cansolalor.Nam Jacob supplun- oiimia dcbitit subire quaj corporis suiii, ut esurire,i,
tator dicilur; hus addita aspiralione, ut iu Job> sifirel, angeretur, coiurislaielur, divinitas aniinte
scribilur, lius consotator inlerpretalur. Igilur sup-. -.. ejus coininuiari per hos nescit affectus. In morte
jilantatof el consolalor pulchrc Jacobus dicitur, quial uoii fuil trislis : nam qui sponie rie siiui Patris ul
quos plim sua prsedicitiioue a vitiis siipplaiitaivil,, huuiaiiuin gcnus fcdimerel "cartio indutus advenit,
 1397 SERMONESIV DE S. JACOBO. 1398
ipse morlem in ligno crucis libenier pro nobis snhiit. A _ cgenorum largiiate difTiisus, in obsequiis servorum
TJiide Isaias : Obiaius esl, inquit, quia ipse voltiit Dei paratus, in adversis more sjnapie fonissimus, in
(Isa. LIII, 7); et : Dolores noslros ipse portavit temperatione lulissimus, in hos|)italitate lseiissimus,
(iWd.,4). Sed nolandum est quoque quod uliimuni inter opprobria securus, inter odia beneficus. Non
convivium Dominus cuin B. Jacobo ad mare Tibe- eniiii poterat in eo invenire humani generis inimicus
riadis post resurreclionem suam habuisse describi- vel quod fraude deciperet, vel quod siimilatioiie
lur, propter ninviam charitatem qua eum diligebat, offuscaret. Quid plura loquendo immoror?In omni
astantibus cum eo Petro el Thoma, Naihanaele et conversaiione sua quasi lucifer inier astra refulgens
Joanne, aliisque duobus. 0 vere feliceni virum et instar magnse lampadis raicabat. Quoniam Rex regum
Deo amabilem,- cui Salvator venerabilis lanfam con- Christus btinc elegerat miliiem, qtiem quasi agiiuni
ferre dignalus esl gratiam, ut cum eo novissime niansuetissiinum conlra immanissimas bestiarum
comederel, et colloquium haberet I Quid esl ergo direxerat legiones. Ecce, inquit, ego mitto vos sicut
quod cum septein clientibiis Doininus uliimum con- agnos inter tupos (Mulih. x, 16), sicque vir Dei iu
viviunvcelebrat? quia eos tantummodo qui seplifor- Spirifu sancto slrenuus, bellator fortissimus, niiles
mis graliae Spirilu pleni sunt futuros secum in lcgitimus, signifer egregius, scufo fidei proiectus.
seterna refectioue denuntiat. Cesset ergo unusquisquc lorica justiliaj indutus, gladio verbi Dei fortiter
nostrum a nvaloet facial bonum ut Spirilus sancti accinclus, galea salutis cooperms, in prseparatione
-graliam habere valeaf.qualenus in seterna refectione Evangelii pacis calciatus (Ephes. vi, 16), in praslium
cum Domino refici possit. Quia si quis Spirilum Dei publicum eontra hostem anUquum processit, omnia
tioii habet, Mc non est ejus(Rom. vm, 9). Denique "*- r tela ejus iiequissiuia contrivii, aeriasque potestales
r.
cum post adveiuum Spirilus sancii aposiolus Chiisii debellavit, et honiines adeo Chrisli virtute de manu
Jacobus in Judsea prsedicaret verbuih Dei et resur- mortis eripuii, et spolia mulfa victo hoste in Chiisti
rectibnis Domini nostri Jesu Christi lesiimoniuin Ecclesia.reporlavit, lam metueudus humani generis
redderet, signa multa et miracula facerel, iimiime- inimico quam generi liumano pernecessarius, ulpoie
rabiles populorum cohortes ad fidem converlit. qui non suse tantuni animse sed inullarum per Chri-
Pergente itaque eo atqiie evangelizante verbura sa- slum fuit reriemptor : ctijus non lanluin est quse ab
lutis omnibus gentibus, ntillus esl qui ediscere queat eo gesta sunl narrare miracula , qiianium agnoscere
tjuol geniilium niillia conversi sunteo in lemporead miraculorum virtuiem, quse ccelesti regi in diebus
Chrisium; sed et csecis reddebat visunv, claudis suis multum popttlum acquisivit. 0 venerabilera
gressuiii, surdis audilum, mulis colloqtiium, morluis Christi apostolum! o virum mirabilein, pietala re-
tilani, et ab omnibus generibus morborum ad dundantem, niisericordia aflliientera, chariiaie pol-
Chrisli laudem el gloriam gcrites curabat, oninium- lcnicin! Hic enira est vcrus Dei cultor, qui Chrisii
que corda genliliurn arida, divini verbi fervore inlus Ecclesiam sanguine suo plantavil, magna liuniiliiale.
accendebat, sequens monila Magistri sui dicenlis : ornavit, vera charitate excoluit, verbi prsedicaiione
Jnfirmos cttruie, morluos suscitale, teprosos mundate, plantavii, supernoperpeiuse salutis rore irrigavil.
dwmonesejicite (Malth. m, 1S). Et alibi : Qtti credil, Inde divina clemenlia per cjus irrigalionein in po<-
inquil, in me, opera qitm ego facio et ipse faciel pulis plurima fidei dedit incremenia. Hic vero non
(Joun. xiv, 12). Non enim aliquibus medicamentis solum in Hierosolymitanis partibus per prajdicaliou-is
vel electuariis, vel confectionibus, vel syrupis, vel lumina vel pielalis opera clarus eflulsil, verum etiani
diversis einplaslris, vel potionibus, vel solulionibus, C ut iucifer sequoreosOceani canipos transilienspro Eop
vel vomitibus, vel cseteris niedicoruin antidotis, sed diurni luminis, noclurnas suo exortu discutil um-
sola Dei gralia sibi a Deo impetrata mullos langui- bras, sic ejus fama exteras nationes et regiones
dos, videlicet leprosos, phreneticos , inaniosos, sca- illuminabat gratia miraculorum huc illucquc percur-
biosos, paralylicos, arrepiitios, plilegrnaticos, febri- renle, ut toto orbe ejus gloria usqtte in hodiernum
citanles-, eephalalgicos, eiiergumenos, poilagrieos, diein mililaret. De cujus viritifibus et exhortatloni-
slranguriosos, calculosos, hepalicos, fisiulosos, bus beatus Foiiunalus, versifieator cgrcgius, Cbrisfi
phlhisicos, dysenteriacos, a serpentibuslajsos, icle- confcssor et prsesul, cccinit dicens :
ricos, lunaticos, stoinalicos, reumosos, anieules,
epislrosos, albuginosos, multisque morbis dolentes Cultoris Domini toto sonus exiit orbe:
sanitati integraj cleineiuissiavus apostolus resiiiuit. Nec locus csl ubi se gloria celsa neget.
Non geram forlissimam, aut iriferam Alexandrinam, Nobitis anliquo vcniensde germine patrum;
aut Saracenicam, aut triferam magiiam , autgerain Sed iriagis in Christo nobilior merito.
pigram atu geram ruliiiam, aut geram patilinain , Ctilmen honoratum, decus dlmum, tumen opimum.
aut apOstoIicon,aul geratogodion, aul adrianura, aut Isaudibus in cujus mililat omne decus. .
atiquam polioneiii illis adhibuit, sed divinani graliam Fons generis, lulor palrim, correplio plebis,
desiiper datanveffudit. Melancholia enim aut choleia
aul aut aul nullaie- Eloquii flumen, fons salis, unda loquax.
rubea, nigra, phlegina, sanguis Immaculala Deo conservans membra pudore
iius nocere pra:valuil, ubi ejus virlus polenlissinia Hunc quod pro meritis vexit ad astra fides.
adfuil. Melius hic generi Iiuinaiio niedicinse divinse ^.
D Peclore sub cttjus reqnans patienlia victrix
sluriiis subvenit saluiaribus quam Hippocrales, aut Fluclibus in tantis anchora sensus erat.
Dioscoriries, aut Galenus, aut Macer^ aut Vindicia- Felle carens, animo placidus, dutcedine paslus,
nus, aut Serenus , aut cajteri niedici' jihysicse aiiis Q.ffensusnescil ira referre vices.
aciibus. Hippocraies snim ejusque sequaces, hu- Dulcis in eloquio , placidus moderamine sacra :
iiuino taiitum corpori profuil; hic vero corpori ani- In cujus sensu perdidil ira locum.
inaique divinilus prsevaluit.Nulia valel penna descri- ' Alierius motus patienli peciore vicii:
bcfe quanlas virtules, quanlaque signa et prodigia Quod levitas lcesil, hoc gravitate tulit.
Chrisius per etiin genlibus deiuoiisiravil. Exiguo Templorum cultor recreans tnodulamine cives,
Terapore post Christi passioneiii vixil, sed niultum Vulneribus patriw fida medela fuit.
populum acquisivil. Erat eniui forina pulcherriiuus, Vinculu corporei dissolverecarceris oplans,
specie decorus, slatura procerus, corpore" castus, Plenius ut Domino sesociaret homo.
nieiiie devoius, aspectu amabilis , prudeutia pra.di- Qiti dat mundanis miracula plurima ierris :
lus, leiiiperanlia clarus, intenia foriitudine firinus, Vnde magis populis unicus exstal amor. .
longaniniitale assiduus, palieniia robuslus, humili- Ostendens verbis, addens miracula faclis :
late mansueius, charilate sotlicilus, spe longaninius, Vl qttod sermo daret, conseqMeretitroptts.
vigiliis sobritis, -oraiione assiduus, doclrinabepignus, Genlilcs docel kic, Judatos increpit'. idcm,
scrmone verissiinus, loctilione catuus, consilio pru-
in nulla uiuiidi in Fruaificansquc Deo seminal orbe fidcm.
dciitissimus, coinpcde catenatus,
1599 CALIXTDS II PAPA. I4C0
Jn ramh hwrcsis (83), fidei pia germtnq fixit. ^ corrumpat, humidarii reddit, sic mentes audilorum
A
Quodque oleasler erat, pinguis oliva virel. verbiim Dei, et Spiritus almus, ne diviiii sefmonis
Qiim sletit exilis viduatis frondibus arbos, Sfniina ferilatio dajmoniaca atque vitiosa varietas et
Jam pariltira cibum floret honore novo. callida dissipet, niuiiit: Serotinum iinbrem Spiriiuin
Itnponendu foch sine spe ficulnea tristis, Doniinicum propheta appellal, quoniam velut TOS
Prmptaal ad frttcium slercore cultcisinum. serotiniis cullam tellurein et incuiiain infundil, sed
Palthitis ttva iretncns avium tticerunda riipinis, culiam laiuuin gerininare facii, sic Spiriius aluius,
Iloc cuslodc bono non periturd lalet (Si). quamvis omiies anhelel, tamen in bonis perseverat
Rebus aposloticis direxit vinilor an....{8.) et fructificat. Ail enim ipse Domimis alibi perpro-
Arva tigone movens, falce fltigella premens. plietam : Super quein reqtiiescit Spiritusmeus nhi
Ex agro Domini labruscam excidit inertem, super liumilem el quielum et trementem verba mea
Aique racemus adest, quod fuil anle frulex. (Isai. LXVI,sec. LXX). Principiuni propbela Detini
De salione Dei zizania vulsit amara, Pairerii vocal, quia cuncia in eo sumpsere iniiium
Surgit el mqualis twtificala seges. Ct landem accipiehl finem. Ego principium, inquit
Pctstorissludio circum sua sepla recurrens, ipsc, qui et loquor vobis (Joan. vm, 25). Bealus igi-
Ne lupus inlret oves, servat amore greges. lur Jacobus ad filias Sion imbrein descendere in
Supportanle manu trahil ipse ad pabula Christi principio fecil, quoniani Spiritum sanctum esse iu
Montibus instabilem nc vorel error ovem. Palre el Filio prajdicando Ecclesiaj filiis ostendit.
Cujtts vox refiuens plcbi de fonle salubri, Implens illud lsaiae djceniis : Posuil Dominus os
Vt bibat aure fidem, porrigil ore satem. j> meum quasi
jj gladium acutum (Jsa. XLIX,2). Acutiis
_Vosfi(86)damnaqiiidem,Dominopiavolapuravil: gladius ad dexterain et laevam velociter scindit, sie
Et commissasibi dupla talenla referl. houos salvandos ad venluri judicis dexteram, et
Vocemdivinam speclans (87) operarius almus, nialos daiiinando ad lsevam venturos judicavii. Ite-
Vt sibi dicaiur ; « Servute, perge, bone: rum Isaias ibidein ait: Et ppsuit me sicut sagiuam
Quando fidetis enim mihi supra paucafuisii, eleclam, vel, occuitam. llla profecto sagiita est oc-
Supra mvlta ninris cotisliluendus eris. culia, quse hosiem cilitis inierfecit eniissa. El quia
Ecce lui Domini modo gaudia twlior intra, tria sunt iri sagilta penetrabilia, videlicei ferfuui,
Proque lubore brevi mugna parala libi. > lignum rectum, pluma dirigens, sagiua Trinifatenl
ct unilatem Douiiiiicam ostendit. Sagitla itaque
Cujus ingenlem probitatem Sapiens describens inler elecla beatus Jacobus fiul, quoniam sicut-velox sa-
csetera dixil: In medio magnalorum ministrubit, et giila irahentis eanv adversarium interficil, sic Trini-
in conspecluprwsidis apparebit, et ih terra alienarum latem et unitatem Doiuinicam prajdicando generis
gentium transiliit (88). Bona enti» el mala in omnibus buinani iivimicumin lioniinibiis peremii, et viiioruni
lenlabil (Eccii., xxxix, 4). In medio magnaioruin aggeres desiruxii. Rursumque proplieta ait : i»
bealus Jacobus ministrabit, quoniam regum el pharelra sua abscondil me {Isa. IAIX,2). Pharetra
niiricipum cordibus ajiernso vilsc cibaria salubria typice est iniemeralse .Virginis beatse Mariaj iiterus,
sua prsedicatione subminislravil. In conspectu praj- in quo sagitta elecia, id esl Dei Filius, uuus cuni
sidis apparuU, quoniam eoram Herode rege Dei ver- Patre et Spiritu sanclo Deus latuit. Sagitta iu pha-
buiii intrepidus prajdieavit. In lerra alienarum gen- p"^1 _ relra esl abscondita, quia divinitas iu huinaniiaie
Tuim transivil, quoniam ab Hierosolyma usque ad esl hospilala. In ea iiamque habilavit plenitudo loiius
Gallajciam nonieu Doniinicum divulgavil. Bona et divinilalis corporaliter (Coloss. n, 9). ln pharetra
inala in omnibus lenlavii, quia in Judaico et genlili crgo sua Dominus B. Jacobum abscondit, quia in
populo doctrinara evaugelicam inseruit, el hajreii- conversalione su;e huiiiauitaiis benignis doctiiuis
cain pravilatem resecavil, sic eniin prsecepil illi illura imbuit. Dixitque ei rursiinv per propheiani :
Domiiius perlsaiam prophetani,dicens : Posui te in Longos fac funiculos tuos, el clavostuos consolida :
titmen gentibus, ul sii in sululem usque ad cxlremum ad dexlerum enim et Imvam peneirabis, ei semen
lerrm (lsa. XLIX,6). ln lumen genlibus a Doiuino luum genles hmreditabil (lsa. LIV,2). Per funiculos
beatus Jacobus ponitur, quoniam, expulsis peccato- quippe, quibus imilices duas res quaslibet dissideu-.
lum tenebris, genleni sua praedicaiionc ad v.ise les alligare siinul solenl Domiiiica prxcepta desi-
iiriei lumen adduxit. ln salulein usque ad exlieinum giianlur quibus Deus et hoino per bonoruin operum
lerrse fuit, qupniaiu illum qui salus lotius populi est exhibiiionem siinul alliganltir.
usque ad liiarinas insulas extremas suo sernione no- liiter Deum et honiiiiem per proloplasli delictum
tiiui fecil. Sic Dominus per prophelain Joelein polli- olim facla fuil discordia, sed per Doiiiinicorum prse-
citus est olim gentibus,dicens : Exsullale, filim Sion, ceptoium exerciiaiioiiein facta est concordia, Fuiii-
el Imlamiiti in Domino Deo vestro, quia dedil vobis ctilos igilur suos apostolus longos fecily-qiiiaa Judx-a
docioremjustitim, et descendere faciet ad vos imbretn usque ad Mediterraiieum mare sive Occideiitajc dbc-
mululinum el serotinuin sicut in principio (JoeL, n, trinas evangelicas extendit. Clavos suos coiisoiida-
25). Tunc exsultaiil fllise Sion, in Domino, id est, D *-
vil, quoniam caiholicse fidei nioiiila honiiuuii) cpi-
kanclseEcclesise per bonam pperalionem el divinani dibus infixit. Ad dexteram et lscvainpeneiravii, quia
speculationem in Christo lajtanlur. Doclor jusiiiise electis bonorum operum suortira lemuiieraiioiiera
beatus Jacobus dalus filiabus Sion fuit, quoniain cceiesieiii, el reprobis extremi exaniitiis terroreiu
jusiaj fidei viani per quaui ad regiium coeloiuin irent, pronuntiayil. El seraen ejus geules hajieditavil, qtio-
uiiis Ecclesisedivinp sernioue palefecit. Descendere niaiii fideles populos per prajdicationein siiam secum
gratiosum invbrem matutiiiunv ad eos fecit, quoniam regni cceleslis haaredes fecil. Sicut sol diei obscuri-
graiia Dei Spiriius ad ipsius prsedicationis vocem, tales, et luua nociis lenebras illuniiiiai, sic sancta
ul atidilores inffammarel, condesceiidit. Mututinum doctrinis effulsit Ecclesia. Queiiiadmodiimarcus di-
imbrem prophela Spiritum sancluni vocai, quia sicut versis coloribus refulgens inter uebulas coeli, sic
imbcr niatuiiiius lentuii ne solis calor nimius semiua iuler adversa ferorum gentiliuni ac Jiuiseoruindiver-
(83) Forle,{ Hmresit in ramis, ex 1. v Fortunati, (85) Virgilianum iliud respexil 2 Georg. :
Carin. i sequentis; at superiores versus non sunt Jam caitit exlretnos effeciusvinitor anles.
cdili, ne in Moguiitiua quidein uliima Christ. Bro- Hbi Servius : « Ames, extremi viiiearuni ordines,
weri Soc. Jesu edilione; sed hos B. Martino Du- aut macerise, quibus viaela clauduntur. i
iuieiisi allribuit. El. disticlion prius lib. l, Car. 9, (86) Al., Hosti.
kgitur. (87) Al., leg.: Vocemevangelicamexspeclans.
(_4) Cbr. Brow, emendat: tton perit uva lacu. (88) In vulgafa : ut terram alienigenarum gentium
verirdhsiel.
 1401 SERMONESIV DE S. JACOBO. 1402
sis virltuibus fervens refulsit quasi rosa vernans A _\ ad irapugnandam Dei Ecclesiam conveiiil, Herodenir
inler spirias et lilium flofens juxla aquas; sic divi- que regem Hierpsolyinitanorum iia inflammavit, et
nis exemplis eilloruit inler genles, sicut thyniianiata ad lanlam rabiein intlignationis commovil, ut cape-
et thus redolens in igne, sic omnibus gentibus odor rel aposlolum et interflcerel eum. Sicque Herodes
vitse perennis exslilil ad salutem, ul omues ad ajter- bostis Domini, jaculo invidise exagitalus, misil ma-
naebealiludinis regniim revocaret. Radiabat eilim in nus ut aflligerei quosdam de Ecclesia, et occidil Ja-
co divina virtus in vita, in moribus, in prajdicalione cobum fraiiem Joannis gladio. lleu! heu ! valde res
verbi, in lenitate et mansuetudiiie spiriius, in signis dolosa! Illum occidilquem angelus Doniini de car-
el prodigiis, in omni eliam niorlificaiione carnis, cere in Hierusalem olira exlraxeral. llluin inlerfecit
vigiliis, jejuniis precibusque divinis. Circuibat villas, quem Dominus de nuindo elegerat ac consecrarat,
castella et viculos ingrediens, per Juriajorum syna- dignumque sibi et cliarum fecerat. Sed poslqiiaiu
gogas verbuni Dei proedicans, opporlune, imporltt- magnus Jacobus apostoh.s Chrisli, et alhleta. niarlyr
ne inslans, ul omnibus genlibus Dominum ignoran- inviclus, Herodis gladium libenler Christi amorc
libus una lex Iuxque perpetuae vitse claresceret, et tolerasset, alma ejus anima vintulis corporeis soluta
simul omnes resurgerent ad vilam, qui simul de- alque terrenis passionibus liberala ad siium Iseia re-
scenderant ad morlem. Imo vel propler minas prin- verlilur auclorem, angelis plaudentibus tandem
cipum vel verba iiiiquorum prajdicare Christi nomen obviani coiiscendil. Corpus telluri, spirilum paradisi
in conspeclu el auditti ferorum liominum Judseorum sedibus reddidit, ubi regnat et exsulial digiiitate
et genlilium, zelo fidei munitus, non cessa.il usque merilorum, angelorum ccelibus aggregaius. Fetix
ad horam necis suse. Tanquam eiiim cliens a magno jj ergo pcena vulneris per quam perpeluoe viiaj paltnam
imperatore missus majoribus lurbis populorum lu- peperil ipse sibi, qui morle conlrivit morlein, au-
men veritatis immiuere non formidabat, ut quo reain leneiis coronam paradisiaca possiilel regna ;
raulti congregabantur, iniilii suo exemplo vel doc- fuso sanguine suo factus est ipse victima Deo. Occi-
trina erudireiilur. Sicut enim piscator ibi retia sua denie itaque Herode Jacobum gaudebal plialanx an-
tendit unde scil pisciuin nvuliiludinem, avium vel gelorum, eo quod recepissel socium : contrislabaiur
pecudum congregari, ut dtira mulii congreganlur Ui tellurs cohors fidelium, eo quod perdiriisset pasto-
magna pars illorum capiatur, sic el beatus Jacobus rem suum. Lseiabatur ccetus idololatraruin, eo quod
hominum piscator ferarumque venator, multitudini- calumnialorem suum videbat nioiiuum.
bus gentium suae prajdicatiohis relia extendcre non De beati -Jacobi nece glorinsa idem bealus Fortu-
desistebat, ul quia sub hujus rei obtentu mulli con- nalus, Pictaviensis antistes, Christi confessor, lucu-
gregabanlur, multi sagitta cjtis prajdicationis cape- lentis versibus elegiacis sic cecinit, dicens :
reiilur; ac velut fidelis dispensalor a Domino con-
siitulussuper faiuiliam suam, ut <let illis cibuin in Jacobus ex lerrh anitnam<transmisil Otympo :
lenipore necessario, sic barbaros populos onviiimo- 0 felix, cujus funere mors premilur.
dis festinabat spiriiualibus relicere cibis, clementer Anle sepulcra Pntris dantur modo dona salulis,
docens, optime instruens, ab erroribus idolorum El corpus laccrum corpora mulla fovet.
lota animi virtule relrahere nilens. 0 pingue vas Dic ubi mors inimica jaces ? ubi vita recumbis?
Spiritus sancti! quod adipeni frumenli Christi et laj- Quundo vides suucii funere vola dnri.
titiain olei ac sobriam ebrietatem vini plebi aflluen- Quem male credebas obilu finire salutem,
ter adniinislrabat. Oculus eniin fuit cseco et pes C Dut vilam muttis, et lenei ipse suam.
claudo, paier pauperuin el miserorum, consolaior Hiic captiva cubas, quo le pugnare putabas :
nrplianoruiii ei viduariim. Hic velut nauia naviin lnvadendo peris, teqtie furendo necas.
Ecclesise plenam diviliis genlium, ancborain lidei - Te tua pcenapremil, lua le quoque vincula iorquenl\:
niittens per mare fiucluantis ssecttii hujtis, salulis Quos dare vh gemittts, ipsa ferendo gemis.
ad portum traduxil. Hic veltil vinearum procuralor Mariyr ovans cwtos reiinet, tu lucida lestis
Ecclesise, vineam magno labere planlavit, viiioruui Mors inimica libi, Tarlura nigra cotis.
iribulos exslirpans, spinas pravorum actutinv rese- Florigerum nunc sede, manet sine fiue beale,
cans, bonos palmites plantans, sedificans evangeli- lnier odoralos thure calenle choros.
corum dogiiiatuin sepeni circa eam, conlra barbaras Non aliquas meluil placalo judice causas,
feras agens : vulpes hsereticas, quarum inos est de- Prmmia sed miles victor habenda petil.
inoliri vineas, procul ab ea expellens. Torcular alta- Pro merilis Jacobum sic ad cmleslia veclum,
ris novi, et turriin fidei insedificavit. Hic prius in- Non premit urna rogi, sed tenel urna Dei.
cultaiii lellurem, ceu arator roodernus, sciemer Si quwras meritum, produnt miracula verum ;
cultro novic prajdicationis suse et aratro fidei sulca- Per qum debilibus ferlur amica salus.
vii, ut ppsleri cifius arare prsedicando posseni, et
lellus vitioruin vepribus raundata semen acciperetet Sed considerandum quod llerodes beati Jacobi de-
alferrelabiihdanlius fructum alium cenlesimuni, et coilator typice diabolum designat regiiaiilein in
alium sexagesinuim. El sicul qui in nemorosis locis livuudo,qiionianv Dominuni in nieiubris suis perse-
callem ad quamlibet dirigii urbein, modos scienlia; D quens dixit: Pellem pro pelle, el universa qum liabet
faciens [f. nodos semiia ejiciensj; sic beatus aposto- Iwmo dabii pro anima sua (Job n, 4); et alibi ?
lus, novie legis rectissiimis viator, utadcceliim trans- IHxit inimicus : Persequar el comprehendam, dividam
milterei lidei erexit, asperum iler planans, duros spolia, implebkur anima mea ( Exod. xxv, 9), qup-
repellens lapidcs, torluosum dirigeus callem diyino- niani sicul adversarius nosler diabolus Chrisli pas-
ruiuque prsecepiorum nodos agens in virgullis juxia sionem, id est nostram saluiem, per uxorem sonr-
eani; ut posteri apiius ire mererenlur, exiguani se- niantcm Pilati everiere cupivit, dicens : Nihil libi et
miiani laiam fecilviam iiinere venientiuni post se. jusioilli (Matilt. xxvu,29), sic Uerodes diabolo sua-
Ecce eiiim seiniia versa est in viam. Exigua et tor- denie apo.tolicam prseriicaiionem gentibiis a Deo
luosa erat Veteris Tesianienii seraiia, per quam tlesiinatam eveiiere voluil Jacobura interlicieiido.
pauciad coeluni gradiebaniur, lempore illo scilicet; Herodes interprelaiur pelliceus sive pellis gloriw.
liiia et recla nunc esl Novi Testainenti via, per quam Cui recie hajc interpretaiio congruit, quia non de
inulli gradiuniiir. Cuin itaque niagni Jacobi fauia ccelesti glofia, sed de gloria pellis ei carnis cogita-
longe latcque per orbem crevisset, el veniebanl ad bat. Tales sunl illi, quorum Deus venter est, et finis
euni Judai, luui plures getuilesei idolorum cullores, interitus, et gloria in confusione ipsorum, qui terre-
et bapiizabaniur, et deslruebantur idola a quibus na sapiunt (Phil. ni, 19). Il-ique Herories aposto- -
fueraiu fabricala; unde dolens hostis aiitiquus, vi- bun Doinini inlerficiebat. Per euin eniin regnuin
dens sibi delicere genles quas Chrislus acquirebat . siiuni perdere putabal, «t niagis perderc liraebat
per fauiulum suum, fota arfificii sui niachiiuuieula legsjuiii lerreuum quam seternuui; sed quia aposioli
1103 CALIXTUS II PAPA. 1.04
sui necerii Doniiriusvindicare voltiit, Herodem hu- j^ ^est via ejus. Hinc quoque in libro Ecclesiastico
juscemodi moiiem subire pennisit sicnt Acluuni dicilur : Timenti Deum bene erit in extremh, el in
apostolorum libro dicilur (Act. xu, 23). Videns ati- die defunclionh suw benedicetur (Eccli. i, 13, 19).
tcni ilcrodcs quia beaii Jacobi mors placeret Judseis, In libro Sapientise dicitur : Bonorum laborum ejus
apprehendil Petrum apostolum et misil in carce- glorioms esi fructus , ac iri perpelutim coronaltts
rero : qui angelo Doiniui diice.nteillsesus nocte eva- iriumpliat (Sup. iu, 15). Deinde Psalmisla ait: In
sil; facta auteiri die non invenlo Pelro dolens Hero- memoria mterna eril justus; ab audilione niala non
des (lescendit a Juda;a in Caisaream, et ibi moralus timebil (Psal. cxi,6). Vere dignein nitunoria vertilur
est. Erat auiem iratus Tyriisel Sidoniis, et illi una- angelorum et boniinum quem Doniinus miriflcavit
jiinics veiverunt ad eui.:, el persuaso Blasto, qui gratia prajdicalionum et hiiraculorum, ab audilu
erat super cubiciiluni regis, posliilahant pacem eo malo non timebil, cum Dorainus dicel : Discedilea
qtiod alereiuur regiones eoruiu ab illo. Staluto aU- me, muledicli (Malh. xxv, 41). Hic Jacobus vefa
tem die Herodes, vesiilus veslc rcgia, sedit pro tri- non solum in Novo Testamenlo legilur, veruin etiani
Ijunali et coiicionabaiiir ad eos. Populus autem ac- in Veleri Tesiamento designaiur; in Jacobfiguraiur,
clatnabai . Dei voccs ci tton hominis. Confeslim in lsrael demonstralur : quia Jacobus a Jacob pro-
autem percussit eum angcliis Doraini et consiiinpttis phei.iinomen irahit, el supplantaior, ut ipse, iiuer-
a veriiribiis exspiravil", eo quod non dcdisset prctatur, recte ex ejus genere fuisse dicitur, et ci
bonorein Dco, et beati Jacobi sanguiueni in- assimilatur in multis. Nolandum vero quod Jacob
juste cffudisset. ItaqUe Herodes Jacobum occi- filius Isaac genlilem designat populum, Esau Judai-
dii, et angeliis Doniini eum percussit; ab ipso gr ctim, lsaac Patrenv Domini, Rcbecca Spiiituin san-
innocens inleiiicimr, el ab angelo Domini ipse cluni. Judaicum populum gratia bcnedictionis olini
occidiiur. Non legi aliquem ex perseculoribus decebat, snd quia ad lidein quasi de venatione ve-
aposiolorum a Domino per aiigelum inlerfectuni esse nire lardavit, gentilis populus fidem Chrisli pro
nisi liiinc ilerodem, beali Jacobi decollalorem. Uude hicredilale accepil. Queinaduiodura discipuli Judoeis
inlelligilur qtiia miiiinm bic Jacobus ob honorem dixerunl : Vobisquidem oporittit primtim loqtti ver-
prariaiionis inicr alios a Dominoainabalur : mullum bum Dei, sed quia reputistis iltud et indignos vos
crgo diligitur a Domino et in lerra et in cojlo. 0 judicasth mternm vilm, ecce converiimur ad geiites
Herodes, rex inipie, crudelis hoslis Domini, cur (Acl. xui, 47). Sicenim JaCob niatris suaj Rebeccaj
laniiim ac talem viiutn occidisti? Nesciebas qiiod moniiis obedivit, unde benediciionem palris pro-
iiiterimcndus esses a Doinino. Armigeruni inierfe- meruit. Jacob dando lenticulas primogeuita fralris
cisii el occisus es a mililc, faiiiulum occidisli et sui emii; et Jacobus nosler relinquendo lerrena
iiilcrenipliis es a Doinino. 0 alme aposlole Dei, cur niercaiiir cceleslia. Jacob cohoriera angelicam in
lanla' perltilisli! ldcirco lanla profecto periulisli, monte Beihel conspexit, sed et Jacobus noster noii
qtioniam digntis eras pro noniine Jesu coulunielias angelos, sed ipsiun DeiNaliim in gloria Palris trans-
pali. Sciebas enim quod non suitt condignmpassiones figuraium in nioiile Thabor aspexit. Jacob pairiar-
littjus temporis ad fuluram gloriatn (liom. vm, 18). cha supplanlando fraiiem suuiri meruit a palre
0 pie Deus, cur apostoliim interfiei permisisli, ut benedici; Jacobus vilia carnis supplaulando liieruit
regem postea iiueiiiceres? ldeo profecto ul corouani Doiuino sociari. Jacob eniiii duoriecim fiiios gentiii,
pneparares aposlolo, et supplicium regi injqno. ^t Jacobus multos in lide filios procreavit. Ilic est
Anibo ergoaciepeninl stipendia meriiorum suoruiu, lypice unus exduodecim filiis Israel e quibus creav.it
iiniciiique secundum ivieritumsniira conttilisti, quia populos fideles Ecclesiae; hic est figuraie unus ex
aposlolp corouara regni, et regi gelieiiiiam ignis tliiodecim fontibus Eliin, qttos populus lsraeliticus
iiibiiisii.Impleiur itaque in hoc faeio quod in libro per deserla gradiens invenii cuui quailraginta. pal-
Sapienlise legilttr : Condcmnat aulem juslus morluus liiis, e quibus nsque bodie universa irrigalur Ec-
vivenles impios , el juvcnlus celerius consummata clesia. llic est lypice uiuis ex duodecim principibus
longam viltiin injusti. Videbunlenim finemshpienlis, a Moyse conslitulis ad regendum populuui Israeiiii-
el non inteltigenl quicl cogitaveril de illo Dens, et cuin, et quibiis usque huc alnia regiturEcclesia. Hic
qitare munierii iltttin Dominus. Videbunt enim ut cst figuraie untis ex duodecim pretiosis lapidibus in
conieninat eum; illos tiutem Dominus irridebil. Et vestinienio Aaron expressis, e quibtis aslilil Eccle-
erunt poslltwcdecedenlessine honore : el in cotiinmelia sia a dextris Dei in veslilu deuuraio, circumdnla
inler moriuos in perpelttum(Sap. iv, 16-19). Lselalur varielale meritorum stiorum (Psal. XLIV,10). llic
crgo Chrisii apostolus iu illa perpelua beatitudiiie, esi tiiius cx diiodecim panibus propositionis, semper
nbi Isetitia esl sine dolore, vita sine niorte, gaudium calidis, supra niensam Dorainicaiu oblatis, e qiiibus
inenarrabilc. Legiliine pro Dei fide certavil in terra, pasciiur omnis mundus. Hic esl typice unus ex
idcirco coronatur in gloria; veneratur ab angelis, dtiotleci.il exploratoribus a Moyse missis in terram
lioiioralur ab omnibus sanclis, nive candidior, repromissionis, qui reverlentes gestabani inier duos
cbore aniiquo riibicuiidior, modo videl illuin faciei paliniteui ciini uva in vecte pendentem, necnon et
ad faciein, qui vidit in nionle Thiibor per speciem : uialograiiata et fictis ferebanl. Uvam iuter duo.s,
iiunc peieiiniter, tunc leniporaliter; nunc cumi D Chrisiuni inter duo Testauienia intellige. Malogra-
anvore, lunc cum tremore: modo reficitur divinisi naia mariyres, ficus doctrinam Ecclesise, explora-
cpulis cinn Domino ajternaliter, cum quo ad raarei lores duodecim apostolos, qui usque iuTiodieriiuin
Tiberiadis post resurreclionenv ultiinuni convivitinv 1 diem rogni ccelestis delicias pronuiiiiare non cessant
celebrat leuiporaliier, nunc illud donum excellen- Ecclesise Dei. Hic esl unus ex duodeciin lapidibus
tissinuim obliuel in ccelis quod qusesivil a Doniino1 Jordanis, qui ab Clectis viris duodecim iribuiim
duni essel in lerris. Sedem dominicaj dexierae cuni1 poriamur in loca casttorum ob leslimonium miia-
cleclis possidet scienler, qiiam quajsivit ab eo ne- culorum Dei, in quibus omnis mdificatio Ecclesiw
scieulcr. Cujus soleinnia non fuiiebria, sed nalalitiai construitur (Eph. u, 21). Hic est typice unus ex
dicuiuur. Quia lunc vivere ccepil quandp de hoc5 duodecim Iapidibus quos misil Josue ii) medio Jor-
ssecnlomigravii, et sic de perfocto quodatn scripluin1 dauis ((Jos. iv, 5), in loco ubi sleteruiil pedes sa-
est: Vivensde inler peccatores transtatus est: quia* cerdolum arcam foederis poitantium, et permanent
placita erat Deo animaiHius (Sap. iv,14), delalibus3 immobiles usque in liodieriium diem, iter fidelibus
quippe per Saloinonem dicilur : Justus de anguslia' deinonsirantes in Chrisii baplisniate, cujus preci-
liberalus esl (Prov. xi, 8), de hujusniodi viris perr bus nos adjuvari mereaniiir apud Deuni nostrmn
Malachiam Dominusdicit: Inpace el mquitate am-* Clirislura, qui cuui Palre et Spiritu sancto vivil ct
btiliivit niecttm, el mulios xivertit ab iniquilute (Ma- ivg>iatper inlinita ssecula sicculoruiii. Auien.
lac. li, 6). lliiic per. Isaiam Doniiiius Joquilurr
diccus : F.tjo vocavi atm, et bencdixi euin, in directoo
til/to SERMONESIV DE S. JACOBO. U06
SERMO IV. i Evangelium dicil: Pmtitentiatn agite, appropinqua-
A
BEATIJACOBlAPOSTOLI vil ettim regnum cwlorum (Maiih. Tn, 2). El sicut
IN TRAMSL\TIPNE (89). Henoch. placuit Deo, et translatus est in paradiso,
Lectio libri Sapientim (XLIV,16 seq.); Jacobus sic B. Jacobus fide ei opere placuit De.o, cui bene-
placuil Deo et translatus esl in paradhum ut det placitum esl super limenles etiui, et in eis qui spe-
genlibus pmnitentiahi, etc. rant in misericordia ejus, et translatus est in para-
Solemiiia sacra prsesentia, electionis [f. eleva- disiacamsedem pollicitam ; hic insuper pceuiteniiam
lionis] scilicel et translalionis beati Jacobi Zebe- cunctis praedicavit: Pmnitemini, inquiens, et con-
daji aposloli Gallaecise, fratris sancti Joannis evan- vertimini, ut deleantur facinora vestra (Act. iu, 19).
gelistaj, dileclissiiui fraires, hodierna die recensen- Invehlus est perfeclus, justus, el in lempore irm
les , htijus pulcheriiruaj lectionis verba venusto, facius est reconcilialio. Teslamenta swculi posita
digno ac orioiifero flore exposilionis adDomini no- sunt apud itlum, ne deleri possit omnis caro. Isti duo
stri Jesu Christi decus excipe.re debemus. Ait enim versiculi prsetitulantur in Noe. Noe, qui inierpreta-
Teelio divina : Jacobus placuit Deo et translalus est lur requies , qui invenitur perfectus et jusius , Dei
. n paradisttm (Eccli: XLIV,16). ldcirco translatus est Filiura ostendjt, qui justiorcunctis justis et perfe-
in terram vivenlium, quia Deo placuit in terra mo- ctior omnibus perfeclis cst: iu qtio est requies
rienliunv."At ubi liujiis versiculi prima pars, Jacobi ajlerna, pax conlinua, iranquillitas assidua; ih quo
scilicet, scribiiur, Henoch in codicis Sapienliaj serie requiescunt sancloruni animse, ut ipse discipulis a;t:
babelur, quia illudqupd de eodem Henoch seribitur, Invenietis requiem animabus veslris (Mallh, xi, 91.
qttamvis de Christo sive de quolibet justo lypice _*» Queniadmodum Noe in lempore iraj, scilicei diluvii,
intelligalur, tamen de sancto Jacobo res exposlulat niundum servavit per arcam ligneam quam fecit,
ut significetur. Sedinprimisquserendumest cur He- et lympliam qua naiavit, sic Christus per crucem
noch translalus sit in paradisum. ldcirco Henoch siiain et baptisiui sui aquam munrium perdilum Deo
vivens proprio corpore translalus est in paradisum, Patri reconciliavil, sicut B. Paulus ait: Chrislus
quia cura Elia propliela, quem Dominus olim sinii- per sanguinem passionis sum mundum reconciliavit
liter tulil per lurbinem in ccelum, in line venlurus Deo (II Cor. v,T9) ; et canit Ecclesia : Agnus rede-
est ad debellandum Aniichristum. S.ed unde viviiut mil oves, Chrhtus innocens Palri reconciliavii pec-
Elias et Henoch, et vestiUniiir, qni exlra sajculiim catores. El sicnt Noe lempore diluvii testis fuit
ponuntur, etcarnales liabentur? Quia ille qui filios muivdo, ne deleri posset oranis caro; sic Dei Filius
Israel in deseiio irianna pavit, ipse Dominus piissi- testis dalur inundo coram Deo Patre, ne possit de-
inus proul vullpascit. Elcur raissurus esl Domimis leri lempore perditionis omnis caro. Ail eniin Pafer
homines ad debellandum Aniichristum et non ange- de Filio suo sic per prophetain : Ecce lestem populis
lps aul archaiigelps? Quia sicut non angelum, sed dedi eum, ducem ac prmceplorem genlibus (lsa. LV,
liominem sseculi Filium suum ad debellandum dia- 4). Et B. Job ait: In cmlo esl leslis meus et
bolura eliiberandum hominem olim Deus misil, sic conscius meus in excelsis (Job xvi, 20). Per Noe, nt
honiines ad vincendum Anlichristum el non angelos diximus, Chiistum; per arcam, Ecclesiara; perlysh-
iniltere insiiluit. Sed cur non apostolos, qui proxi- pham, Christi baptismum ; per exstinctos in aqua,
iniores Christo et domeslici Dei sunt, magis qnam criiuina noslra in baptismale exstincla; per salva-
illi missurus esl? quia si aposloli aulquidam sancli _ los in arca, fideles salvaii in Ecclesia iivsinnantiir.
iiovaeIegis miliereniur, igiiur liomines veteris legis C " Qui enim exlra Ecclesiam sunl, hasretici scilicet, Ju-
testes non haberent. Tria enim tenipora sunt, aliud dsei, geniiles el anatheinatizati in diluvii perdilio-
anie legem, aliud sub lege, aliud sub baplisnvalis nem incurrunt; et sicui Noe in Ialere arcaj fene-
graiia, ex quibus veriiaiis lestes voluil habere Dei stram fecit, sic niitissimus ac piissimus Redeniplof
Filius contra Antichristum : lienoch scUicet ex ho- noster, nobis miserrimis condolens, latus suiiin pen-
minibus qui fuere anle. legem, Eliam sub lege, apo- dens in cruce ad aperiendum miliii pra'buit, ul egre-
stolos gratise. Apostclos olim lestes habiiiiinadveniu dereniur ex eo flumina aperlissima, sangiiinis scili-
primo, Elianv el Henoch habiturus est in secundo. cet RedempLoris, et lympha baptisniatis, quibus
Et cur liomines adhuc moriiuros in hiiniana carne abluuniiir ciimina nostra. Quod Noe ul nuindi reli-
ad hocopus resefvavit. Nonne in fine-prajseniis sse- quias salvarel arcam exstruxit, de sancto Jacobo fas'
culi qiiosdaivi discipulos suos, aul aposiolos, aut est intelligi, quia sua praedicaiioiie el proprio san-
honiines sanctiores illis suscilare poiuissel'! Sed si giiiiie ftiso, ul miindiira ad fidcm salvatricem revo-'
homiiies jam niortuos ad hanc vilam lunc revocarel caret Ecclesiam coiistruxit. Sie enini ad Chrisii lau-
non bene secure decertafent cuui scirent se esse dera de eO una ctiin cseieris apostolis Ecclesia ejus
iterum morituros, quia mori formidarent. Leihi meriiis el dociiiiiis gavisa cauil dicens : Isti sunt
eiiira unibra tanise amariludiiiis est quod qui seniel qui vivenlesin cartie planlaverunl Ecclesiam santjuine
eam gusfavit, iierum gustare valde periiuiescat. suo.
Igilur Ilenoch, qui inierpreiaturdedicafio.Chrisluih Magnus pater muililudinis gentiutn, et non esl in-
iiiiiuit, qui Ecciesiam Suam dedicavit sanguine stio. ventus siinilis illi in gloria, qui conservaret legeiri
Quod verbis, exemplis operibusque bonis Henoch [D Excelsi. Versiculus iste cum quaiuor versibus sc-
Deo placuit, ipsiun Unigeiiilum ostcndit, qui in om- qiienlibus prseliiulatur in Abrtiham. Per Abraham,
nihtis et per otnriia Deo Pairi placuit, utipsePatcr qmpater excelsusinlerpretatur, el ptiler mulliludiuis
snper inoiiiera Thabor audieute B. Jacobo ei super gentium dicilur, Dei Filius iniclligiiur, qui oinniuiu'
Jofdanem lestatur, de eo sic dicens : Hic est filitts in se credenliuin pius paler habetur, et non soluin
mens dilectus inquo mihi bene complacui : ipsuni cseteris gentibus , veruiu etiam in cotiis ct angelis
tiudite (Mattlt. ui, 17 ; xvu, 5). Quod Henoch vi- onvnibus excclsiOr approbatus. De qtio Psalmista sic
vens corpore translafus esl in paradisum, ipsuiri teslalur dicens : Excelsus super omnes gentes Domi-
Dei Filium a mortuis corpore proprio resuscitatum hus, et super cmlos giorict ejus (Psal. cxn, 4), Est
ostendit, quem Deus Paler, triumphalo liilerni eiiiin super omnia, infra oninia, et quidquid esl, in
priucipe, nori solum in pafadisura, verura etiam ipso esl. De quo B. Job cuidam sibi loqueuli sic ait:'
super"oninia agmina polorum subliinavit. Quod iri Excelsior cmloest, et quid facies ? Profundior infernd
fine yeuturiis est Henoch el dalurus pceniieuliaui el unde agnosch eum? Longior lerra riiensura ejus,
genlibus, et antichrisluin iriumphaturus, Cliristuin et lalior mari (Job xi, 8). Hic insuper laiitus ac'
inanifestat, qui hujus mundi principem ssecuti dia- talis onvnium arlifex, munduni pugillo conlinens,
bolum triumphator deirium ejecit, ut ipse ait-: Nunc ventris B. Maria: Virginis clausus, siib arca oliiii
princeps liujus mundi ejicietur foras (Joan. xu, 31). pro lnuudi salule exsliiii, hic in omnibus, ei per oni>
Ipse posiiiteniiaiii cunctis ad se veuieuiibus dedit, ut nia legenv niandatoruni excelsi patris obsci-vaviii
(89) Tertio Kal, Januarii electionis el iranslafionis S. Jacobi Zebedsei festura celebraltir.
1407 CALfXTUSTI PAPA. iiCS
Qiiaproplcr non est liivenlus similis illi in gloria an- A\ Yersiculus isl. una cum tequenti preelilulalur in Ju-
gelotum el boiiiiiium, ui Psalmista ait: Non est cub. ldtirco quia Jacob valde benedicliones dilexit,
sitr.ilis tui in diis, Domine, el non est secundum opera Doutiiiiis illum agnovii el amavil, ut ipseperpro-
tua (Psai. LXXXV, 8); el alibi : Detis, qiiis similis pheiaui, ail: Jacob dilexi, Estiu. arilem odio habui
erit lui ? {Pscd. LXXXII, 2.) Et veliu Abrahani niulia- (liom. ix, 13). Jacobinarius snas el colli nuda hte-
rum geniiuni paier exsiiiit, s.c B. Jscobns iniilto- dorura peilibus protexit, se ipsiira esse abnegavil,
ruin peregfiiiaiitium ad se iu Gallajcia venieiilium iioraen et loqiielam mulavil, in ffatris efligie so
paier et auxiliaiorpiissiiniis exsial, qui etiaiu riiira finxit, inendacium pro vero asseruii, fralfera sup-
arihuc viverellegeiii excelsi Dei in oninibus conser- pianiavii, palrem fraudavil, ut- niererelur ab eo
vavit diligeiiler. Sed non esi. invenlus inler aposio- henedici (Gen. xxvn); in monle Belhel cura angelo
los similis illi in gloiia , qui Chiisluui ante aposio- toia nocle luctalus claudus efflcilur, ul benedictio-
los' alios piius per Hefodis gladiimi sequi meruil; nem a Doraino accipere mererelur (Gen. xxxn).
in coelo proxiniior Chrislo prse oiiinibus aposlolis Qiiapropter Dominuin in siimmilate scalse vidit, et-
residere ineruil in excelleiiiissiiiio Ibroiio. Et fuit Doniiiius illum agnovit (Gen. xxViu, 12, 13). Id-
Doiiiiniis iu leslanienlo cum ipso, sicut Domi- circo el nos animas nostras, quas nialignus liostis
iius in lcsianieiilo ciicumcisionis eP prolis prb- a virtulibus sanctis et felicitaiibus paradisi yitio-
niissione ciim Abrabain fuii; sic imo DeusPaier et ruin casibus denudavii, poenilenlia inentis et morii-
Spiriius sanclus cuni Clirislo iir gloria bnptismalis ficalionibns carnis cooperire debenius, ul merea-
el nova prole Caiholicorum exstilil, et B. Jacobo iiiur a Palre nostro Deo benedici, Rursum cura An-
per divinse pr__dic;uionisgraiiam adfuil. Iri carne i> «>gelo, qui esl magni eohsilii Angelus (lsa. IX, 6 ,
ejus fecit siare lesiameiiium el inlerpretalioiie in- juxta LXX), Doniini scilicel, Jesus Christus, luclari
venlus esl fidelis. Sicut Domiiius in carue Abrahre debenvus, non arniis vauaj poteiitiaj, sed assiduis-
circunicisioiiis fecit stare le^tanieiilum, sic in Ja- precibus et jejuniis crebris, el eleemosyuis, el prse-
colio cajiefisque Chiisti apostolis bnptisiiiaiis novai tlicaliouilius divinis, qiialenus a Domino non iu
gi-aiiselesianieiiluui persisiere fecil. Testis el inven- nioiue Bethel sed in ccelo mereauvur beriedici. li;c-
lor Abraliain fuil tiicuiucisioiiis, tesles el apostoli redilas quam Dorainiis tribiiil, popuius Chrislianns
siinl novse griuia*.bapiisiuaiis. Et sicut Abraliam in lypice est, quam Detis Pater Ciiigenilo praestilit.
leniaiione Dominica riuui ei dicitur: Tolle fitium De qua ipsa Veritas sic testilicalur dicens : Lauda-
litum quem diligis , Isuac, et offeres illum in holo* bilis poputus quem Dominus exercituum benedixil di-
caustuni (Gen. xxn, 2), fidelis iiiveiiitur; sic Domi- eens : Opus manuum mearum tu es, hmredilas mea
niis uosier JesiisChrislus, dumei in leulaiionea dia- Isruel. De liac hajredita.e P.aliuisla ait: Hwreditas.
bolo dicitur : 11mc omnia tibi dabo si cudens adora- mea prmciara esl mihi (Psat. xv, 6). Hujus hieredi- '
verisme (Matlh. IV, 9), fidelissiuius habeiur.Sirai- laiis hajres Dci Filiiis esl, <|iiera Doininus, diceiiW
liler healtis Jacobus in diabolicis tenialioiiibus, in Aposlolo, comtituit hwredem universorum, per quem
prosperis et iu ariversis, fnielis exstiiil quaudiu fecit et twcnta (Hebr. l, 2).- Ilajc bsereditas pars-
vixii : codem modo el nos sive a .Doinino sive a Christiana dicitur qtiain Doiniuus Filio suo divisit
dialiolo lenlati fuerimus, fideliier el patieuter agere in tribubus duodeciin, quia ab hajreticis el Judseis
debeiuus. De Dumiuica leiualione per apostoliira et geniibus inlidelibus, missis duodeciin apostolis,
scripiuin est: Teittai vos Deus m sciat si diiigitis *" „_ suis, scilicel ad prajdicaiiduin, Ilpniinus sibi eain
euni. De leniaiioiie diabolica in oratioue Dotnihi.a a separavit. Cuni eniin aliquis aliquid dividil, pariera
Domiiio diciiui' : Et ne nos inducas in lenlaiionem, accipil el parteni relinquil : sic Doiiiiinisiri exirciiii
sed libera nos a malo (Maith. vi, 15). Qif.ipropter exaininis die parlera nequairi respuil pravorura, ac-
videai llispaniis, sivequilibei Chrisiianus, rit"si forte cipii et bonoruiu. Hinc in veteri voliiiiiine scribi-
iuier MaiirosTueiii capttis, fidclis sif usque ad lellii lur: Sepuravi vos a ewteris pvpulhut essetis mei. Et
dcbiliim in oiiinibus, qiiaieniis illaiu reiiiuueratio- alibi : Si teparaveritis pretiosum v, viii, quasi es '
neni accipiai quain repioinisil Deus, (liceus fideii- meum erilis (Jer. IX, 10). _ -
bus : Qiti perseveruverit ttsque in fincm, hic sulvut Li conservavit itli homines misericordim, invenien-
erit (Mtitih. x, 22). tes gratiain in oculis omnis carnis. Jacob, cui Doiui-
ldeo jiirejuratido dedit illi semen in gente sua, nus lioiiiines inisericordice, id esi duodecim cju.dem
crescere ittum quasi terrm cUmulum,etul stellas cwli lilins, duodecini scilicei niiiiidi palriarchas, conscr-
exallare seinen ejtis. Seinen quod Dominus in geute vavil, Dei Unigeniiuiu' iuiiiiil, cni hoiuines uiiseri-
Abralise jurejuraiido deriil, Salvaloris noslri caro cordiie, id esi (iuodecini aposiolos, hic et in fiuuio
propiipest qna^ex Abrahde prosapiii desceudil. Qme Deus Pater lideliter coiiservavit, sicui ideiii Filius
scmiiii opliiuc assimilalur, quia sictil e.vuno serai- Patrein pro eis postulavil dicens : Puter sancttt,
iiis grano uiulla graua oriuiilur, sic ex ejusdein serva eos in, notiiin» tuo qiios dedisli milii (Joan. i,
.arnis Siiiigiiine millia luillium genlium et naiio- 4). Et alibi illis dicij : Capillus de capite vesiro hoit
iiiiiii biiptismatis graiia regeneianiur. Hicc vero peribit (Luc. n, 5). El siciii duodeciiii pairiarchae
quasi icrrte cuinulus crevii, quia propheias et pa- D iuvcuere gratiaiu in oculis oiunis caruis, sic et
liiarchas, aposiolos, maiiyies, confessores, omnes- H niulio magis gratiam indelicieniera inveuere duode-
<_ue eletios super Olympi cacumina accuinulator cim aposioli in oculis veri nuiuinis Cliristi, Filii
wiiiniiini boiioruni Dominus accuiiiulavil. Seinen Dei. Jacob, qui Doraiiiumiu nioiite Belhel con-
Abralia>ul siellse exaliaiur, quia super choros an- spexii, bealuni Jacobuni inniiil qui DominUni in Pa-
gcloruni Reiicnipioiis c;iio subliinatiir et hseredilas tris iiumine traiisliguralum in hioiile Thiibur viilii.
Sllius« inuri usque ad mare AbraiiiH,et a flumine us- J^cob supplaniutor inierpreiatur : eliairi Jacubus
(jite «(. lerminos orbis ierrurum (Psul.ixw, 8). Amari noster supplantator sihiililer dicilur, quia ille qfti
usque ud. mare Abiahaj lueredes liajrediiaiitur, quia benedictiouera palris fraudulenter occiipando fra-
ubique Chrisli lirieles diviiia disponeinegraiia iuulli- Ireni sujiplantavit, Jacobuui nosiriiin osicndit qui
piicanlur. El sicul Abrahaui pater mullitudiiiis gen- liuiiiaiia vitia el in se per iiiorlilicationeih caniis el
tium hahelur, sic B. Jacobus diversoruui populoniin in aliis per prsedicalionem divini yerbi jugiter sup-
ct iiationum ud ejus veiierandum sepiilcrum iu Gal- pLintavit.
licciain venieiiiiiiiii, palei 1pitis approbatur. El sicut Diiectus a Deoel hominibus, cujus memoria in bi-
Alirahaj senicn quasi lerrte cuniulus augraeniatiir, nedichone esi. lu Moysi persona versiculus iste de-
el ul slellae exaltaiur, sic B. Jaeobi gens percgrina scribilur. Moyses, qui aquosus inlerpretatur, qiiia
quotidie augmenlatur in lerra el super poii stellas in aqiia inveiiiiur, quique u Deo el hoininibus Pili-
cxaliaiur una cum eo in coelesti pairia. gilur, Ciirisiuin Dei Filiuin iniiuil, qui aquosusfuil,
Agnovileum in benediclionibussuis et dcdil ilti hw- cuw per aqiiain baplismalis el sanguinera suse pas-
rediiatem, ei divmt ei pitrtem i» tribubus duedccim. siouis regnuni trcelorum fldelibtis detiii; quiqne in
 HOf» VITA S. JACOBITARENTASIENSIS U!0
aqua invenitnr, eum pcenilentihus per lacrymarum A bonatton solttm coram Deo, ted etiam eoram omni-
dutcia fliiminagratiam suara largilur. Sic euiin per bus hominibtis(Ram. xn, 17), ut per dilectioncm
prophelam ipse ait: Quwrile Dominum dum inveniri Dei et proxiuii apud Deum et liouiiues amari rae-
polesl (Isa. LV,6). In ipso anior Dei Patris el ho- reamur. Jacobus alraus a Duo diligilur, quia illuni
miimm habelur. Si Christiis a Deo et hoiuiiiibus di- qnem Dominus secus mare Galilajse boriierna die
ligilur, c-rgoin ipso per riilectionem honio Deo ariu- elegit, in poloriim seriiluis digue pro nieritis coro-
natur, el huniaiia ccelestibus coiijungiinlur. 0 quain navit. Ab lioininibus in boc nvunrio cliam ipse riili-
preiiosum esl, fraires, atque gloiiosum diligere gilur, qifia pcr qualuor iiiuudi climala a eunctis
' fledeniplorem nostrum, quem Deus Pater diligit! fiiicbbus anvatiir, iuvocaliir, coliiur el honoraiur, ct
Sicnl sponsus sponsre in thiilamo aniore conjuiigi- insuper in Gailsecia peiilur. Igilur ille piissiimis
lur, sic anior uoster Pairis araori in Chrisio copu- Christi aposlolus Jacobus, cnjtis electionis ac irans-
lalur. CIIIIIenim Clirisium digno amore diligiiiiiis, latiouis soleinnia coliiuus, in oranihus necessiiati-
Deo adunamiir. Per peccaiiiin primi hominis a bus noslris adjuvare el ari ccelesle regniira nos per-
Deo alienati fuimus, sed per dileciionem in Chri- ducere diguelur, pircstanie Domiiio noslro Jesu
sloei aduuali sinmis..Quaiiriiuamor nosleresi in Chri- Clirisio, qui cuinPaire ei Spiritu sancio vivii el re-
slo, landiii Dcus Paier est nobisciira, et uos cura gual Deus per iufiniia ssecula sseculorum.Amcii.
ipso. Proiidere ergo debemus, juxia Aposloliiin,

DE ORTU ET OBITU PATRUM

LIBER.

(Vide Palrologise lom. LXXXl col. 382, inter Prolegomcna ad Isidoruin Hispalcnsem- et tom.
LXXXV, col. 129, inter Opera ejusricni.)

VITA SANCTI JACOBI

EPISCOPI TARENTASIENSIS.

(Aetd sanctornm Botland., Januarii tora. H, die 16, pag. 26. — Ex vcieri ms. eruil Petrus Franciscu»
ChiuTcliussocielafis Jcsu.)

MONITUM.

, Forum Ciaudii in Graiis Alpibus, Centronum urbs fuil, ad Isarae fluminis ripam sita. qusc deinde ann-
ttisia et Tarantasia, ac Tareniasia dicia, iuinc archiepiscopalis. Prinius ejus anlisies S. Janobu.s. S. Hono-
rali Arelalensis discipulus fuil, cujus nataleni ex labulis EcclesiseTarenlasiensis consigiiat xvi Jaraiarii
Ferrarius his verbis : « Tartniasife S. Jacobi episcopi ejusrieni urbis; » irariit coli quoque Augusiic Pra?-
loriaj, quod ea nrbs Tarenlasieusi meirppoli snbsil. Saiissaius in Sup]>1eiiieiiloMariyrologii Gallicani ita
de eo scribil : « Tarentesise in ipsa Gallia Narbonensi S. Ja<obi episcopi illius mciropolis el eoufessoris.
qui apostolico spirilu plenus, hanc regioncm facibus evangelicis illuslrans, firie et religione replevit, ere-
claque illic perenni serie episcopali, coniposita hierarcbia, designaio' Maicellino, viro probalaj virtiuis et
graliiB, S3cri muiieris hserede, gregi ti se ariunato cuhi sanclissinve priefuissel, fidelis villicalionis pr.-c-
iniuin a'Doiniuo, cni gnaviier servieral, recepil. Fundavii eliain AugusisePrseiorise Sallassorum Ecclesiam
cpisropalem, cnjus priinuin pastorem S. Euslachiiinv constitiiit. >
Viiani S. Jacobi, seri muiilam, ex veiuslo coriice descripsil nobisqne commnnicavit Pelrus Franciscus
Chillleiius nosier, qiii ejus auciorem esse conjicii Giiidonera e coiiiitibus Burgundire, primo Viennensem
archiepiscopuni, deinde pontificem Roinanura Calixiura H. i Nam hiinc, inquii, nonnullas sanclorum Viias
scripsisse. leginius; el est Tareniasia in veleri Burgundia, et in prpvincia Viennensi : el in noslro nis.
codice habebalur liwc Vita posl Callixli cjusdem librura de Ifaiislaiionc et miraculis S. Jacobi Hispania.um
aposloli. »
UIl CALIXTUS II PAPA 1412

INGIPIT VITA.

PR/EFATIO. A huni diem locus ille ex eadcm congregatione funda-

' _:Quoniam volulabililaie temporum.et deccssione lus, religione regilur per monachos.
mortalium, res bene gesfoe iionnunqiiam oblivioni CAPUT II.
traduiilur, iricirco Vitam beatissimi Jacobi Taren- Eptscopalus. Templuin wdificalum. Miracula.
lasiensis arcbiopiscopi, mullis, ut creriimns profu- 5. Inlerea fama yiri Dei Honorali nsque Arelafem
turi, posteris legendam Iransmitlimus. De ciijus percrescente, a clero, proceribus populoque vulgari
virluiibus, ei miraculis loculuri, audilorcs humiliier illius urbis expelitur; ulqiiiajam eorum pontifex
prsenioneiiuis, ut duin magnalia quse per e.um onini- migraverat ad Dominum, eumdem Dei /amuliini
potens Deus operari riignalus esi, cognoverinl, viiam HonoraUnn monachum, habere mererenlttr pontifi-
qiioque ejus ac inore.s imiiari studeant: scienies ceni. Faclum esl, ul invitum eiim, urbis prajfatoe,
quoniam qui euin pie[seqni el vestigiis ejus dilignn- clerus lollens, el secum deducens, cum onmi alacri-
ler inhserere voIneriiil,ad gaiidium ad qttod inlravit, laie, coinmuniqueconsilio sibi eura eligerent omnes
el ipsi pervenicnl, prajsiaule Domino nostro Jesu. ponlificem.
Christo, qui est super omnia Detts benedictus in 6. Qui dum in jionlificali calliedra clarus exis-
soecula. Anien. terel, assidtiaque freqiienialione Jacobus discipiilus
CAPUT PRIMUM. ei adesset, cernens prsecipusesanclitalis esse viruni,
S.Jacobi vila monaslica. ailoqnilur iIliim,obsecraris totomentis affectu, nt(94)
Ceiiriionum oppidom adirel, populumqne inibi stib
2. Igilur cuhi luba sancli Evaiigelii pene per lo- gentililalis rilu degeiitem ad fidem Christi converte-
tum munduni inlonaret, dicens : « Posnilentiani B rel. lloc audito, discipulus obediens, cuin onvilijo-
agile, appropinquabit enira regnum coelorum,» B. cunditaie, pronaque humilitaie assensum prajbuit,
.acobus miles, qui sccundum sajculi dignilalcm apud seseque juxla vires suas, Domino opitulante, ila
Assyrios clarus habeba.tur (90), divino munere praj- facturuin spopondit. Quocirca Paler venerandus aliig
venlus, per angiislam porlam, quse ducit ad vitam, convocatis sacerdotibus Jacobura ordinavit episco-
sicut in fine claruil, intrare coulendil. Proindeha- pum, et ad prajfatum oppidum, vallemque Tarenta-
bilum niililarem, quo nitebat, rejiciens, pauperis siensem direxit, proedicare verbiim Doinitii. Qiiocum
Cbrisli solerter decrevit pauper sequi vestigia; con- adveniret quasi clanculo, Deo dispensante fama ejus
versusque ad Dominum, totis viribus adimplere percrebuit in populo ; ila ul dicerenl niahifesle, di-
sludiiit opere quod tenuii peclore. Ingens super lectunv Christi famulun) ad eos jara venisse Jacobum
omnia fuit ei desideriiiin, magislrum, qui eum ad episcopum. Qna re comperta, Dei sacerdps Jacobus
fidem et Dei dileclionem prope.nsius instrueret, ali- de tantis Ctiristi beneficiis Jajtatur; sumraoque dilu-
cubi posse reperire. Sicque infra non longunvspatium culo duin prsedicare ccepit, vulgus innunieiabile ad
baptismi Jsacramenlum percipiens, aique cuidam fidem Chrisii converiituf : el absque dilalione, ad
servo Dci, Honorato raonacho adhajrens, qui tunc baptismi gratiam prono animo, unaque voluntate
temporis llorebal inlra Gallianv, servo Dei nianci- prsefaivoppidi populus pene oinnis pariler accessit.
paiiriiiiii tolum se deriii. Hosiis postmodum callidi 7. Factiim esi autem ut pauci remanerent in valle
iuudilus abhorrens militias, opliraam partem elegit, Darenlasiensi infideles, qui non ad prajdicalionem
dum magislro sancto se sociavil. Jacobi episcopi colla subinitterent gaudentes. Hoc
3. Qui cunv in eodeni loco aliquandiu comraora- C ( vero cernens venerabilis episcopus, de tanto grega
rettir, ubi devolns discipulus reverendo socialus est Christo acquisilo gaudens et exsultans, fuiulavit ha-
niagislro, percrebuil fama quod Lirinensem insulam silicam. Dehinc fanmlis jubet, ut Irabes cajteraque
pesiifer draeo circumseptam haberet, atque ex more ligna ac tecluin domus illius peragendum, in salu-
navigantes circa eamdem insulam, odore nelandis- biis csedereiit : quse cum Christicolueferventicri fide
simo obruerct. Tunc vir Dei Honoratus proprias succensi, cum suis bubus deferrent, conligit ut im^
oves, quas in loco illo Dominoacquisicral (91), a solo inanissimus ursus de caverna prosilieiis, cum siir.ima
Jacobo discipulo ascito, partcs provincise pcragra- ferocitale unum ex bubus, qui ad veheiidani liabera
vit: deinde niemoratam insulam cuin navi aggre- junctus erat, torvo et inipuderilt vultu uiigiii.bus.ar-
diens, assidue cum lidei discipulo, Domini implorans ripiens ore dilaccraret, ac corroderet. llsec vCro
misericordiani, ipsum pesliferum draconem (92) cernenles famuli, liniore perculsi, rapiriissimo cursti
funditus ab eodeui insula repulit; ita ut ulterius ibi- suonuiUiaveriint poiitifici.Quod vir sancius audiens,
dem nusqiiam deinceps appare.rel. velociterque currens, invenit ursura boyis cadaver
i. Servi vero Domini, memoraiam insulam ab devoraritem; cui et ferlur dixisse : « Ego Jacpbiis
lioste antiquo emundatam, aptamque ad usus mona- Christi faniulus prsecipiotibi, iminanissiinael cruenta
clioiiini eam esse cernentes (95), oraculum con- beslia, ul in nonvineDoraini ad opus quod impedisli
struunt, cellamque ajdificanl; in qua per aliquol durarn cervicem iuclii.es. et jugb bovis qiiein occi-
annos simul residenles, virtulibus pollcnt, coruscant disli superbura collura subiniitas. » Qui proiinusari
iiiiraciilis;aggregalisque discipulis,usque in hodier- vocetn scrvi Dei, licet rugicns, collum jugo .subpo-
(90) Vere ergo S. Hilariusin S. Honorati Vita lib. ym, cap. 14, et Solinus cap.2.
cap. 5, num. 17 : i Et eniin quaj adhuc lerra, quaj (_5) Iri esl ajriem sacram. Sic Plinius lib. xu.cap.
iialio in monasierio illius civcs suos non habet? 25, « eiiam ab Hanimonis oraculo, juxia quod gi-
qnam ille barbariem non niiligavit? » ete. gnitur arbor. »
(91) Virielur deesse diniitiensautsiiriilequodpiam
" "-'""' " (94) Papirius Massonus lib. de fluniinib. Gallise,
verbum. tfadil Ceiiiroiienv-vicum, mide popnlis iis nomen,
(92) Mulfa de hoc. dracone fahulalur apocryphse « hodie pene ignobilem esse, et si nonvcn id suiiin
vilre S. llonorati textor. Miranda de scrpcniuni, ac hodie non relineret, plane obscurum. »
boarum prajscrtiin , niagiiitudiiie sciibil Pliiiius
 li'3 VITA S.-JACOBI TARENTASIENSIS. 4.14
suit : euraque famulu.s Domini, loris quibus bos A propinquior, Jacobus nomine, febre corrlpitur : et
fuerat, astriivgens, trabeiii ad opfis cceplum adduci hoc, ut postea clafuit, riutti contigil divino; quale-
fecit. Quod cernenles incolae oppidi, raajores nalu nus sanclissimi pontificis inerilum tam apudexteras
in stuporem versi suntpro lanto miraculo; minores regionesqiiam finitimas panderelur. Infiimo landeni
vero, quos adliuc ignavia detinelial, gladiis arreptis fidelilati Christianoriim commeiidaio viani ingres-
ursum conabantiir occidere. Quod vir Dei perci- sus, Galliarum principem adiil: cujus conspectui
piens, juvenes blando alloquio compescens, ait : prajsenlatus, primo salutationem, deinde niveni
< 0 filioli, besliam, quam nullo liiqueo cepislis, vi- obtulit. Princeps vero maligno spirilu repletus, ser-
vam sinite a veslris finibus egreiii. » Obiemperan-' viiin Dei, illusorem, magniim et inaleflciiiii vocife-
tibus illis, B. Jacobus urso prsecepitut nequaquam rando ssepius adclamaris, dedignanter aninio lumenli
in eadenvv.ille aliquam deinceps faceret hesionem. el iracuudo nivera jubet recipi.
Ipse vero illsesus sese in profundara erenuinv dedit, 12. Gravissimis illico febiium doloribus lorque-
et posfea in lerritorio prsedicto nusqnain apparuil.' tur : tanquam languens el moribupdns, jamque po-
_. Domiiius deinde fidelissimi fanvuli sui inerita' . situs in exiremis, salutisquajrit extemplo reniediiiin.
prseclara demonsirare volens, magnum secundo Tunc unus ex proceribus existenlibus sapienler euni
osiendit miraculuni. Quippe cum trabs illa, quam alloqiiens, dixil : « Cur salulis merielam morio de-
iirsus cum bove jnnclus de saliu adriuxcral, nven- siderauler expetis, cum Dei vinun, saucto plenuin
snra quinque piiriuin cajteris trabibus brevior inve- Spirifu prajsunipseris coiitristare, qui clarus, pol-
nirelur, servus Dei sacrala lympha eamriein irahem lens niiraculis, niaxima mirabilia per viiiutem Do-
aspergens, orando, videniibus cunclisaliis fecit csse B raini circiimquaque operaitir? > Princeps audita pro-
siinilem. IIoc niinirmn iniraculo peracto, Deo lar- coris sui correctione pnvore ninvio correptus, faniu-
gienle, cuncli ineolre vallis illius amore divino suc- lis sibi assisleniibus iinperavil, ul cursu celeriinio
tensi, lenebras erroris prislini fiiiidilus repuleriint, irenl posl episcopiim : quibus et injunxii, ul pedibus
veraj luci (quse estChrisiiis) adluereiites inconvulse, ejus provoluti, osculando vcsligia ipsius, impeirare
firmanlcsque fiindainenunn m ipso angtilari lapide siuriereiit, qiiateniis eum per semetipsura visitaro
Christo.Jesu Doinino nostro. dignaretur,iranquillissiiiioquevullusubveiiii'eiajgro-
tanli.
CAPCT III. 15. Viro Dei postquam res innotuii, solita molus
Iler ad principem variis miraculis iLuslre. pieiate properanler regreriitur, aulaiii intrat pfin-
9. Basilica decenler peracta, el in bonore S. Sie- cipis, precesque corara Doinino fundciis, ajgitim a
phani protomarlyris dedicala, visiim est servo (95) validissimis febribus curat. Pro hoc siquiriein stibilo,
Dei Jacobo episcopo, qiiaiciius principem Galliarnni et lam evitlenter per sancttini viruin diviniius facto
adiret, donaque deferrel aliqiianlula, qiiatenus noti- miraculo, omnis donuis principis miiliiplicifer exhi-
tiam illius habere merercntur. Tulit itaque nivein larata est; et magnificata virlute saiicti viri, uuaiii-
aestivo in lempore collectani, oniisioque exinrie miter immensasDomino laudes reiulerunt.Priiiceps
• asiuo, cum Jncobo discipulo cxterisqiic fainulis iler miro nvodoexhilaratus pro oplata sanitate, precibus
aggredilur. Mira res, et rclaiu diguissima! enini sancti episcopi adepla, nvulias Deo, eiriemque servo
vero cutn calor fervidi solis, qui illo tetnpore rura Dei gratias referens, rogavil eura, ut indubitanter
cxsiccaris, nives cseteras omniiio liquefacerct niniio C ab eo peteret quidquid vellet impeirare; non eiiim
sui seslus ardore, eamdem nivem, quam rie Cenrirono ullateuus pateretur repulsani. Ad haec vir sancius :
oppiilo lulit, seslaiis aiuoeiiilas neque calor uilus « 0 midesideriogloriose monarcha Gallise toliusqtie Burgun-
vos videndi, tanv longi difficultalein
dise,
Jiqtiefeeil, sed glaciali firmala rigore iiitegra per- itineris
niaiisil. aggressus, non auruin.non argenlum avobis
10. Denique dum iter cceplum ageret, alque ex expelo; sed quia locus mese dioecesis inler atduas
niniio caumate (96) lassus ad quaiudam dccliuaret ci astrictas coniinelur nioiiiium Alpes, et noii est
iiinbram, vectaiorqiie uivis asellus paululum requie- Congine spaliosns ad liabitaiiduin, expedil nobis ut
s.cerel, ales teierriinus advolans, hoste, ut visiiin est, lcrniinos aliquantulum curet anipliare vestra digna-
aniiquo subgerente, qui servis Doiniui, in qiiaiuuin lio. Celsitudiiiis igitur yestrse vnisericorditer precor
perniissuin est ei, seniper obsistit, supra quiesccn- niagiiilicentiara, jil rcspectu Dei et auiore B. Petii,
leni asiniim insedit, ociiluinque illius eruit. Mox, priucipis aposloloruin, atque proptcr perpetuara no-
ut ceiiiuul famiili crtioiera de niaxilla asini disiil- iniiiis vestri inemoriani, aliquod augmentiini de re-
laiitem, inagislro iiarranl; qui conlinuo surgens, bus vestri regni, in circuitu nostrsc rudis Ecclesias
invocnlo Chrisii nomine, criieiiiuni corvuni redire conjacentibus, nostris et successorumi usibus profu-
jussit, tlicens : « Piwcipio libi, ales teterrinie, in turum, alque per seriem firrivissimi priecepti vesiri
iioiniiie Doinini, til conlesiiin repories quori luriiin perpetualiier possidendum, ad bonorenv Dei, et'B.
de noslio asiuo lulisti. > Mirum in moduiii vitiercs Peui apostoli conferre nobis diguemini. > Ad queni
corviim erocilando feportanlem quod absluleral; princeps : « Quidquid peiere volueris, fiel libi. »
oculoque in eodeiu loco, quo euin violenler evulse- D Cui virsanctus : i IIoc quod aj vobis postulo, niilii
rai, voinito, saniiin, et incolumein biijuliim nivis quideni valde congruum atque necessaiium est, sed
doiuiuo suo restiluisse : cui prolinus sarcinam nivis vobis leve ad (landum, atque facilliraum esse
inipoiiciues, iter agfessi sunt quod inceperaiil. potcst : hoc est, quamdam rupem prominenlis
11 Ilis ita geslis, necduni itineris longi lerminato saxi, quam aniiquo vocabulo incolse ipsitts loci Pu-
laboie, untis ex discipulis,propiiiquus carne, spiritu piiu (97). >

(95) Giiiulicarius Biirguiidioiium rex inlelligi vi-
detur, qui ab Aetio victus, pAcem obtinuii, ct S'a-
baudiam cum indigonis divideiidam; scd dilalavit
dciiide ipse, ac lilii cjus, iiiiperiuin.
1^96)r.v.vp.K,calor, a.stus solis.
(97) Ilic me lacerajniembranrcdestituunli Colitur
S. Jacobus Tarentasieiisiuni aposlolus in sua riice-
cesi, et aliis firiilimis xvn lialendas Februarii, qua
die et ejus magisier S. llonoratus episcopus Arcla-
lensis.
 jiNNO DOMINIMCXXIV

RABULFTJS .

REMENSIS ARCHIEPISCGPUS

NOTITIA

(Gall. Christ. nov., tom. IX, col. 80)

Exslincto Manasse, dum Ricliardus Virdunensis kA. Godefridi comilis Namurcensis, uatam ex Sibylla
archidiaconus, el Lamberlus abbas S. Berlini , filia cotnilh Rogeri Porcensis. Anno 1109, archic-
archiepiscopatum recusani, canonici Remenses, et piscopatus sui tcrtio, Radulfus dedil monachisNi-
quotquol de jure electioni inferesse solent snfTragia casianis altaria iria. Anno 1110 adfuit concilio
(1) dicturi, in duas facliones scinduntur. Quidam Floriacensi. Anno 1112 exsequiis Galdrici Laudu-
Radulfiim Viridem, majoris ecclesise prajposilum nensis episcopi celebralis, Hiigoijem successorera
ac ihesaurarium , insignis doctrinae et probilalis ejus consecravil. Eodenv anno prioratus Runvinia-
virum nominani, quem Paschalis evestigio, non censis abbatise Nicasianaj obnoxii fiindationem ap-
cxspectalo regis consensu, confirmavil; alii vero pfobavil (5). Eodem circiter lempore Herbertus
regiaj parli impense favenles (2), Gervasium, Hu- Morinensis archidiacorius in episcopum Tornacen-
gonis comitis Regitesiensis el Milesendis filium, sem electus est; sed Radulfuin ipsi manus imponere
ReniensisEccIesise archidiaconum eligunt,quiregali noluisse, quod faveret Lamberlo quem Noviomenses
iiixus aucloritnie Radulfi inlhroni.ationi , papa in episcopum assumpserant, el sic Toniacensiura
neqtiidquam inlerdictum rainilantc , sese foniler eonatus elusos esse jam observavimus (-4).Anno
opponii. Pontifex nihiloniinus slatpro Radulfo,quem " 1115 subseripsil charl_e fundationis S. Vicloris
clerus ullegitimum suscipit, rex pro Gervasio, alque Parisiensis, et Bartholomajum consecravit in epi-
ita duo sunl archicpiscopi in urbe, duse factiones, scopum Laudunensem. Anno 1114 niensibus Se-
singulis pro libidirie liujus vel illius partem foven- ptembri ae Decerabri adfuil synodis Remensi et
libus. lnierca Ludovicus VI Francorum rex regni Bellovacensi ; liim anno sequenti, mense Martio,
habenas capessivit, ct a neulro litiganlium, sed a alteri synodo Reinensi a Conone Prajnesiino aposto-
Dainiberlo Seiionensi archiepiscopo consecratus est licse sedis legato celebralaj. Eodenv circiter tempore
Aureliani iv Non. Aug. inno 1108, reclamantibus Ulleras acccpit Pascbalis II papaj, quibus ihone-
frusira canonicis Rcineiisibiis. balur ul post obitum Laniberli Atrebatcnsis episcopi
Ecclesia; landem Remensi pax reddila est; Ra- alium huic ecclesioc episcopura prsefict curaref.Anno
dulfus anno 1108 in Nalali Domini, prociiranlibus 1116 altaria duo deriit canonicis S. Dionysii Re-
iiipiiinis lvone Carnotensi elLamberto Atrebaiensi mensibus pro anniversario suo. Anno 1117 ad
episcopis, per manum el sacramenlum eam fidelitatem petitionem Bovonis' abbalis confifmavii privilegia
regi fecii, inquit ipse Ivo, quam prwdecessoribus nvonasterii sancli. Amandi. Anno 1118 reslituiio-
suis regibus Francorum antea feceranl omnesBemen- nem ecclesiaj B. M. Regjtestensis facfam ab Hu-
ses archiepiscopi, el cmteri regni Fruncorum quatn- Q gone comiie in graliam monachorum Reroigiano-
libei religiosi el sancti episcopi : Gervasius vero rura approbavif. Anno 1119 dedit Bosoni abbati
sacris ordinibus nonduni iniiiatus, el ab episcopatu Floriacensi allare Sorbonaj. Eodem anno, mense
eassatus, inquil Albericus, arcbidiaconaliis dignitate Ociobri Calixlus 11 papa celeberririiiim. coegil con-
resumpfa qua frtiebatur adhuc anno 1112, ctericalum ciliuin in ecclesia nielropolitana Remensi. Eo-
poslea dimisit, comilatumque de Reilesl sibi hwredi- dem circiter anno una. cum Conone legalo Radul-
lurium arripuit, ducent in uxorem Elhabelh filiam fuscelebravil concilium apud Suessiones adversUs
(1) Act. SS. BenetL, lom. JX, p. 507. (S) Balui. Miscelt. l. V, p. 357.
,(!_)_iiiHo/.licned., iom. V, p. 07i, (4) Gofi'.C/iri.f.t. 111,p. _U.
1417 EPIStOL/E. 1.18
Petrum Abaiiarduni ; et coniirma vit privilegia A acquisivit huic ecclesiwAltiniacum, sed et eccletiam
ecclesise coHegiataJ S. Sympboriani Remensis. lolamqrie provinciam ad honorem Dei in magna ho-
Anno sequenli in synodo Belloyacensi approbavit nestate guberridvit. Qrdericus autem Vitalis in hunc
cum eoilenv Cbnbne 'decrelum Palrtim de corpore modiim : Rqdulfus cognomenlo Yiridis, Remorum
S. Arnulfi Suessionehsis episcopi e lef ra levando. arcfiiepibcopus, eruditione et facundia inler Pqtres
Eodera auno ePnfifmavit fundalionem S; MaiTirii prwcipuiis, siudiisque bonis nostro tempore lauda-
Iprcnsis. Eodem circiter tempofe judex inlerpellatus vilile'r deditus, pater et iitstilutor monaohorum et
est a Bellovaeensibus canonicis pro domibus clau- clericorum, patronus el difehsor paupetum et omnium
stralibus canonicorum a laicis noo possidendisj sibi subjeclorum, posl riiuita iaudabilia opera in se-
Anno 1122 conftrmavit fundatioiiem Francse-vallis necliile bona defuticlus est. Post c/uem Rainaldus
in favorem Prsemonslratensium. Anno 1123 con* Andegavorum episcopusin pturibus prioH dhpar se-
troversiani quamdam diremit inler Cluniacehses dem adeptus esl.
monachos et S. Prajjecti. Anrfo 112-ij paucis diebus Corpus e.us lion ad eCGlesiamS. Dionysii, ut
anlequam decederet, altafe S. Juliani quod ecclesiaj aiunl Sanimarthani, s*ed ad ecclesiam B. Remigii
B. Remigii adjaceb.at moiiachis Remigiariisconcessit qiiamvivehs impense dilexcral, deialunt est ac se-
imptrsonatiter tenendum, .t? pulturse traditum Juxla ingressum cliori ad aqui-
Nuncupavefunl illi Anschefus abbas Centulen- Ionem. Exstal S. Rrunouis epistpla ad Radulfiiiiv
siset Lisiardus episcopus Suessionensis libros quos Viridera conquerenlis quod ille voluhv de ample-
conscripserant vel recognoverant, hic de Vila S. ctenda vila monastica non adimplevisset. Reperisse
Arnulfi, ille de miraculis S. Angilberlh Nuncu- se lamen aiebat Marlenius noster in eoruin nvona-
pavit etiaim illi Joannes ex feclvolasticoRemensi chorum nvalricula qui sub Azenario abbate S. Re-
monachus Uticensjs carmen qupd cecinil in Iau- migii vixerunt, uonven Radttlfi archiepiscopi: unde
dem S. Ebrulfi. De eo Necrologium 'ecclesiaj nic- colligenduni est pfsesulem illrini forle segrolahtem
tropoliianse in hap.cverba :'-x Kcd. Auy. domintts et morli proximum, Votis nuncupalis factum ssse
Rodulfus magnm saiictilaiis archiepiscopus oviil, qui nvonaclium S. Remigii.

RADULFI

AilGHIEPISeOPI REMENSIS

EPISTOL^.

i, C tidianis Iacrymis, remeditim _tfajbeasejus miserabili

' el yiolenlaj
Capiluli Remehsh ad Raduljum.
— Vt amptius ar- distractionij indulgeas inlolerabili fra-
chiepiscopalemsedem affeciare nqlit (5). trum egestati. jAd ullimum, fanianl luam ad hscc
(AnnoH07.) usque lempora inlegram (venia sit dicto) nesis adeo
[AcUs de la proviriceecclesiastique de Rehhs, II, 16G.J negligens et crudelisi Qu_eenim asperior et minus
UA.DULFO Renvensis Ecclesise prseppsilo, fraires qtti audita crudelilas, quam ejus matris lacrymas re-
Remis sunt sacerdotes omnes, RICHERHJS cantor, et spuere, quse te de pulvere suscitavit egenum; quse,
qui cum eis sunt, quse discordise sunt fiigere, et ad cum esses parvulus iu oculis tuis, lanquam caput le
pacis yjsionem lendere. constituit in tribubus suis ? Recordare lanquam pe-
Fratres Ecclesise Remensis producla tribulaiione ritus iii liiteriSj quiaj cum omnia viliasint de domo
et .contiiiua detriti, genibus tuse discreiionis advol-i- Satanse et familia ; hsec duo magis sunt doraestica,
vimur, precanles et obsecranles ul, dum adhuc lem- et intra Salanse penetralia jugiter versanlur, ambilio
pus est, dum non adhue importunitas omnis subferi el invidia. Quera autem nec populus expeiil, nec
fugit, miserearis ecclesiaj Reinensi condoleas quo- clerus eligit, principes respuunt, regis abiuravit

(S) Apres la mort de Manasses II, Ie clergd de
Reims, divise en deux factions, ne put s'aecorder sur
le choix d'uh archeveque. Les uns eiirent Raoul-le-
Verd, .preypt du chapitre; Jes aulres, Gervais, ar--
cliidiacrc, fils du comte de Rethel, Le pape approuva
r.leciipn ,de Raoul, le roi se deciara pour Gervais.
PATROL. CLXIII.
De Ja des collisiohs telles que le pape mit ia vilfe
en interdit. Ce schisme cessa eiifiri, eii 1108, par
les soins dTves de Chartres el de Laraberl d'Arras.
Geryais, force de se retirer, laissa Raoul en posscs-
sion du siege episcopal.
45
 1,19 RADULFI REMENSIS ARCHIEP. 142(5
animadversio, euni sese quoquoniodo in -vocabuluuii A j Beaiitudiiils vesfrse sajpenumero experla probitas
episcopi prsecipitare, quid aliud videtur nisi ainbi- me vos anvar-ccogil, cujus atnoris affectum demoii-
tiosus? Nemo cnim sibi sumere debet honorem, sed! stfafe paratus sum omni tempore; veslrifi igitur
qtii vocalur a Deo lanquam Aaron (Heb. v). Eum au- dilectioiii in liac vicissitudine nequaquam difflsus,
lem intelligimus vocafi a Deo,', quenv vocat eleclio :: prajsumo petere, quod dono benignitatis vesirae-,et
ille vero sibi sumit honorcm, quem per gladios, pcr: dignse compensatiohis obteiitu cupio obtiiiere,-.u>_
gnera et sanguinem, per pauperuto oppressiones,, sororem noslranv pr_.sen.iu-m lalricem in loco mei
per ccclesiarum scissuras, rapil ambitio. Sed ne- et omnium sororum suarum dominaj nostrse (6)^
cesse est ul prajceps eat, cujtts auriga fuerit ainbitio> sanctsa Dei Genilricis Maiise Treviri famulantiura
el invidia. Inviriia pro ccrlo; quia, elsi ofe dissi- suscipere et exaudire, ei, coiriniuiueato religiosorum
niules et diffllearis, conscienlia tua tamen inlra sei fratruin coepiscoporum vesiroruin (7), el principum
chiuiai, schisma ecclesiseReinensis ex zelo religionis> lerraj vestrse consilio,justitiara facere super Nicolat»
noiv processisse,- sed (quod luce clarius est) ex in- et Guidone (8) dominara nosiram Mariam lot annis
vidia. Ne movearis, si exasperando aliquanlulumi apud Condusam, el in.ejus appendiciis spolianlibus,
excessit pagina noslra, quia diflficileest in illis ha- iion differatis. Prosit nobis, quod fratres S. Remigii,
bere verba niodum, in quibus quotidiana suspiria, B I el alii vestrales, ut ab ipsis inquirere potestis, par-
bonorum suorunv dislraclio, violenla et jugis paupe- vitaiem meam ex nohvine vestro, super bonis suis
ruin oppressio, obscquii divini silenfiura, etonvniumi in terra nostra sitis appellantes, nunquam raro
fere adversitatum turbines el impetus, nullum queunt; sine consolatione, secundum posse nostrum, abie-
inveni.e lerminum, Sed melior est el ulilior in ore runt. Prosit etiam nobis, quod ycstra Ecclesia, et
proximi aspera el minime pafcens cum dilecsione liostraexahliquoahnexse inveniunlur, nec abaliqno,
correptio, quam blanda el quse famse non consulat; qui ecclesiarum nostraruni privilegia bene noverunt,
in lingua adttlatoris suasio. Yideai igittir pruden.ia sorores esse denegatum. Bene semper in Chri.to
tua, qiiotnodo te verbis lacerat omnis sexus, omnis valeal sanctilas vestra.
aelas, universa condilio, quia, cum in prajcedeuiibus IV.
essel corum de le sentenlia, pro libeiiaie Reraensis Alia ejusdem ad eumdemsimilis argumenli.
ecclesise te laborare, ecce omnes inipropefant quia (Anno eod. Ibid.)
non est ecclesise liberatio, sed causa sit vehesnens RADULPHO venerabili sanclse Reniensis ECclesise
sola el impudens ambitio, fruslra obtendens quod a archiepiscopo, BRUSOmisericordia Dei Trevirorum,
domino papa, cui Ieviler ex ratione excusatuin te id quod est, devotissima orationum et servitutis
poteris habere, ne te in ejus quem accusasfi calhc- obsequia,
dram impellai, facile erit ct accoinnvodalum raiioni Fama sequilaiis vestraj et pietatis in Deum nos
;ompescere. Sivero (quod.absit!) nec lacrymis aia- jam dudum in arehiepiscopalu vestro indignam ad-
tris tuseEcclesise motus, nec intolerabili frakrunni niodum et intolerabilem injuriam passos, inviint
•egeslate revocalus, nec paupcrum oppressione nvise- veslrum implorare auxilium, qttod nobis nec negare,
ratus, nec sanguinis effusioiienvreveritus, decerlas in1 nec differre debelis. Licel enira quadam socialis
scliismate proraoveri, lanquam fralres fratri oppo- unilalis affinitale universse fungantur Ecclesiaj, ei
ninvus, quia nec electioni consenlimus, nec prorao- juxta id quod eis aceidit vicissim, auctoritate apo-
tioni congaudemus. Deus pacis et dileciionis procul' stolica jocundari, el dolere habeaiil; nostra lamen
faciat ab animo et opere tuo quidquid esse potestt et veslra ecclesia specialiori charitalis ex anliquo
schismatis et odii. annexseYinculoinvenitintur, nec ab aliquo qui Eccle-
II. siarura nostrarum privilegia bene novertinl, sorores
Raduifi ad Lumberlum Airebulensetn episcopum. esse denegautur. Ex hac ilaque sororia societate ct
{Anno 1112.) securitafe(9), charitaii vestra>, sororis vestrse inju-
- D riam deploramus. Nicolaus de Ruminiaco el Guido
col. 692, inter epi-]
[Vide Paii'ologise;iom. CLXIl,
stolas Lambeni et variorum ad ipsuin.] de Guse el de Hirson, et alii eoruni homines bas
III. villas Ludousa, Aneia, Balbeneis, Guariheneis cnm
Brunonh archicpiscopi Trevirensis ad Radttlpluim ( suis appendiciis dominse siostrsesaucfse Marise, ei ei
con-
super vexationibus monialibus B. M. V. Trevirhs famulanfium Treviri sancliinoiiialium proprias,
a quibusdam nobiiibus itlalis. tra divinas pariter et hunianas lcges, jam diu sibi
(Anno 1115.) usurpaiiles, rapinis lioruin bouoiuni abuluntur, et
[TIONT_EIM, Hhl. Trevir. diplom., III, 499.] pfajdictariim Dei ct ejus genilficis ancillarum stipen-
RADIJLPHO venerando Remensis Ecclesise archi-- dia audacler retentanl. Qua de re dignitatis vestrse
.prsesuli Biomo Trevirensis Ecclesiae servus, pise B dileclioni suppUcamus,ut eos desislere ab hujusmodi
devotioiiis famulatum. piajsuiuplioiie commoueal, quod si pertinaciier in

(6) In monasterio regali ad Ilorreum. (8) Nicolao de Ruminiaco, el Guidone de Guisia

(7) ln synodo Reniensi, hoc anno celebrala, con- Vid. charlam sequcnteni.
gregaloruin. De hac synotlo Marlol llisior. Rcmens. (9) Dc sororio hoc vinculo inter Trevirensem et
tora, II, lib. ii, cap. 20'. Reinenseiii Ecdesias alias ssepius.
i£_i EPISTOLiE. U_.
hujus saerilegii perpelratiorie perstiterint, vos eos A , in nostra eivitate. Pelrus vero filius istius Adam hoc
debita episcopalis officii austeritate coercealis. anno railitiaj cingulo-accinctus, clamorera fecit ad
Eorunv etiam antecessores, easdem prajfalas viltas nos de Galtero canonico, qui domum habebat, qnse
eadem violenlia, qua et isii sibi vendicanles, ante- jure bajreditario per Rogerum suum pafruum suam
cessor meus Salanse tradidit, cum qua iradilione esse debebat, et Rogerus a Galtcro avunculo suo
sepulli, el in infernum missi sunl. Sed ego islos nolui canonico et decano babuerat. Galterus respondit,
hujus analheinatis vinculo ligare, donec vestram qriia de hseredilate quam Petrus dicebal nibil scie-
super boC responsionehi audirem. Benedictio Do- bal, sed ipsam domum a Rogero canonico emerai,
mini snper vosel supef omhes vobis commissos (10). el hmiiis diebus et annis, et vivente Rogero, el post
morlem Rogeri, libere et absque calumnia iiabue-
.V.
rat, sicut canonicus ; quse domus nullum censuni,
Gosceliitiaecani Belvacensh ad Badulfum Remeriseiii nullam consuetudinem
archiepiscopum. — De domibus canonicorum a sw- debet, nisi Deo et Eccle.^ise
eularibus rion possidendis. Beati Pelri suum servilium, el inde mittebal se iu
(Circa annura 1120.) judicium et jtistiliam, et per judices competeutes.
[MAitTisNE >,Ampl. Collecv.,1, 549, ex charlario ec- Precamur igilur ut, secundum claustri nostri quam
clesiseBelvacensis.] ] prajdiximus consuetudinum , nobis rescribafis quid
B
Patri ac domino RADULPHO Dei gralia Remensi nobis in judicio sit proferendum super clamore
archiepiscopo, ei sanctse Renvensis Ecclesise con- Petri militis, cujus patcr Adam niiles adbuc vivit,
venlui, GOSCELINCS decanus, el Belvacensis ecclesiaj et iride nihil reclamat, nec abhincrelro reclariiavit,
congregatio, satutenv et debitam subjeelionem. et supef responso Galterii canonici nostri, qui do-
Inprimis precamur mansuetudineni vesfram, ne mumemit a Rogero canonico,et eam possedil libere,
prolixa oratio tsediuni vobis inferat, quia negotium et absque caiumnia, lani longo tempore, sicut cano-
istud noh valet breviler explicari. Clauslrum habe- nicus, vivenle Rogefp, et post mortem ipsius. Va-
iiius, ubi hiillus Iaicus possessor habet habilationei», lele.
sed lantummodo clerici ibi habitant, nulluni cen- *i.
suro, nullam consuetudinem inde reddenteSj sed Deo Rndulfi responsio ad prmcedentetn.
cl Ecclesisebeali Petri lantummodo serviiium exhi- (Anno eod. — MAUT.ibid.)
bentes. Domus autem quae sunl in clauslro descen- RADULPHUS, Dei gratia Remorura archiepiscopns,
derepossunt de clerico ad clericum, vel per donuni; charissimis filiis GOSCELINO decano, et loti Belva-
vel per vendifiohem, sicut nostris temporibus ( censis Ecclesise congregalioni, salulem.'
aclum est. Contigil enim nostris temporibus, quia Ad: hxc de quibus nos consuluit dileclio vestra ,'
quidam noster canonicus, nomine Rogcrus, ab avun- ex consilio Ecclesise nostrse, bsec vobis rescribimus.
culo suo Galtero canonico et decano domum habe- Qubd si donvus, de qua nobis scripsistis, in clauslro
b.al in clausiro, quam idem Gallerus muliis diebus est, ibique nullus laicus possessionem habere debct,
et annis, vivenie ipso Rogero, etpostmortem ipsius competentes judices cleric! videlicet, cum possessio
Rogeri, plus quam xiv annis libere, et absque ca- sit ecclesiastica, judicare debenl: quod Pelrus filius
lumnia possedil, domno Adam milite fralre prajdicti Adam eam per elamorem suum nullatenus dissequi
Rogeri, cx lunc usque modo vivente et habilanle debet. Valete.

(10) ReferlMarlol Hislor. Remensis tom. II,p. 2S9,
exsiare etiani capiluli elcleri Trevirensis ad Rudol-
phum archiep. Remensem de eadem re epistolam,
qure indicel, eamdem cum reliquis synodi tempore
lnissam fuisse; ejUs autem Verha hsec esse : 6'«m
hmc epislola a sanclitale vestra lecta fuerit, in capi-
tulum sanclm Dei Genilricis Marim fralribus nostiis,
deinde snticli concilii synodo eam legi, aut insinuari
prwcipiatis, qualenus eonsilio eorum, el speciuliler
auxiliefralrisveslriBdrlholomwiLauduneiishephcopi,
adeffeclnmpelitionem noslram ducere possith. Addit
Matiot 1. cit.iferalas has Trevirensium quefelas, el
ca quaj passim • rcferl Sugerius abbas, Inculeiiier
ostendere, quanlo ftirore nobiles per id lempus in
ecclesiasiicorum bona grassareninr. Hinc Thoinam
de Marna per diceceses Lauduneiisem et Ambianen-
sem ; illinc dominos de Runviniaco el de Guza in lines
Trevirensium, quse Remensi adjaceiit bacchatos,
alibi comites Campanise, Retliellii et de Roceio, efc.
Non videtur lamen onuiibus his effectum, ul monia-
libus quies procurarelur et securilas ab horum nobi-
lium invasionibus,; eo quod Adalbero noster deiiuie
rursum, et eodem fere lenore, scripseril ad Reinal-
dum archiep. Remensem; episfolam cdidcrum Mar-
lene et Dttrand. Colleci. ampl. lom. II, p. i?2..
 WB RADULFI REMENSISARCHIEP. Utt

RADULFI

ARGHIEPISGOPI REMENSIS

MPLOMATA.

I. A
Acloritalei ut incorivulsain perpetuiim perdufet, ciiiii
Pro fiiiiddtioneprioralus S. Peln de Rumiriiaco. legalium personarum lesiimoriiis roboravimus.
(AnnolH2.) Signum Azenafii abbatis Sancti Remigii.
[Aclesde la provinceecclesiasiiquede Reims,II, 175.]i S. Httgonisabbaiis Altivillafiensis.
Ego RADULPHUS, sola pielate divina Remensis Ec- S. Ilarderici abbatis Mosomensis.
clesise minister exiguus,- omnibus orihodoxse fidei S. Hugonis abbalis Sancli BasPli.
culloribus, ad ccelestis palrise gaudia feliciter anlie- S. Joranni abbalis Sancli Nicasii.
lare. S. Bemardi abbatis Sancti Caloceri.
Ecclesia S. Petri de Ruminiaco ad modefiia! S. Gervasii arcbidiaconi.
usque lempora laicofum violentse subjecla ditioni, S. Fulcotiis arcbidiaconi.
. S. Ebaldi pfsepositi.
geslis prajsentibus qualiter ab eorum sit manibus
emancipata, posterorum memorise studuimus irisC- S. .off-idi deCani. S. Lamberti canloris.
rendum , et in jtis ecclesiaslicum raonastico ordine, S. Cirici vicedomini.
regenda transieril a tempore Odonis, qui Forlis di- S. Bariliotomoeithesaurarii.
cebaiur. ad tempus usque Nicolai filii Nicolai. Ec- II.
clesia illa hseredum posleritati succedere solila erat,, CwnobioS. Remigii Rehtensi ecclesiam B. Marim
et hac detestanda abusione, non lantura externis, extra muros caslelli Regitestensis asserit.
quseilli lerrena collala fuerant pairimonia, imminufa[ (Aniip 1118.)
habcbantur, quanlum internis, qiiaj ad culium Dei |D. MARLOT, Metropol. Rem., II, 261;]
pertinebanl, annullata deperieranl: pauculus enim Radulfus, Dei gratia Remorum lieet iridignus sa-
clericorum numerus ibidem in obsequiunvdcpufatusj, cefdos, omnibus qui et dici et se Remensis Ecclesise
injuslo sajcularis nvanus oppressus dominio; adl glorianlur esse filios.
agenda divina, ad mo<Ucaseliam quaJ illis super- Ab anliquitate lenvporum noiissimum esse con-
erant ecclesiaslicas res consefvandas, nvinus idoneusi stat ecclesiam B. Mariaj, qusc sila est exirti murps
eulciebatur. Prxdiclus igilur Nicolaus.Sancti Spiri- caslelli, cui Regilestis vocabulum esl, laicorum
tus suggerente gralia, tandenv aliquando hseredilaria\ cessisse dominio, et hsereduin successione, eoruni
lege sanctuarium Dei possidere arbilratus invmane» yiolenlse subjectam fuisse diiioni. Considerans au-
deliclum, dictani ccclesianv S. Pctri, de castello> lem prsedicli castelli comes Hugo, qui earii diu sibi
videlicel quod Rumiiiiacura dicilur, obtenlu domnii usurpaverat, non modici fore periculi alienigenani
Joranni abbalis in manus noslras refutavil, et eami f> g ad sancluaria Dei accedere, et bajreditate illud pos-
nionasterio B. Nicasii martyris, cui idem Jorannus5 sidere, animsestiaeconstiltuin esse voluil, qtiod male
prseerat, ctiinomuibus ad eam pcriiiieriiibus, a nobis5 gesserat corrigere curavil. Iulefvenlu igilur A-te-
devote donari peliit, cl impetravit. Iluic sane peii-- narii abbatis prsesentiamnoslram adiil. et se errasse
tioni paclioiiem religiosam addi voluil, quatenus ini poenitens jam dictara ecclesiam iit manus nostras
ipsa ecclesia monachi subrogarentur, et cum ab hoc. hac religiosa pacdone inierposila, ul eam videlicet
carnis ergaslulo eiinvtandem a Domino contigeritt beato Remigio concedercraus , prsefatus comes ab-
evocatum , ipsius obitus. dies anniversaria, patriss dicavit. Toluit prseterea ul trcs prajpeiidaj quas
elianv ac matris suse, tam inibi, quam in monasterioj quibusdam clericis suis jaivi dcderat, eis in eadcni
S. Nicasii quolaiuvis cclebrelur. Taliler fteri an-- ecclesia liaberi perraitlerenlur; decedeniibus vero
nuentes, prsedictam ccclcsiam de manu ejus reccpi-. illis, etaliis qui ibidem deputati sunt, in arbitrio
mus, et nvonastcrio S. Nicasii sub hac sponsionee abbatis essc, aut monacbos subsliluere, aut canoni-
perpclualiter possidcndam conlulimus. Porro nee cos, ut adbuc-sunl, ibidem dinviliere. His ilaque a
processu lemporis contra hoc lam nostrum , quama nobis et ab abbale conccssis ssepefataraecclesiam dc
ipsius Nicolai statutura alicujus prsesumptorisjurgiaa manu comitis stiscepimtis,et hac leslamentali charta
suborianlur, leslamentalem hujus largilionis pagi-- D cum omnibus ad eam perlinentibus bcalo Remigio
nam fieri decrevimus, et eam nostrse imaginis au- perpetuo leiicudain couiulimus, quam, ne temporum
 .4S.S DIPLOMATA. 1420
i- A et Marconeicurieni ; altare de Fraxina cura lofa,
prolixilate donalio isla aboleri-posset, idoneis lesli-.
bus ei noslrseimaginis auciorilate roborari jussimus.' '• ecclesia et capellis suis , quaj fiieruni apud Bau-
Signum Radulfi archiepiscopi- seyunv et Ausilerias ; iienv altare de Beruco, allare-.
Signum Azenarii abbalis S. Remigii, sanctse Genovefse cum capel.lissuis, quse sunt apud
Sig. Odonis (poslea abbalis. S. Remigii). Bisaimas el Lul; item ahare de Mearco cuin capellis
Sig, Hugonis abbalis Altivillariensis. suis, quae sunt apud Burgum el Corveyum ; altare
Sig. Jofffidi S. Tiieoderici abbalis. . de Columnis, altare de Marcheneyo, altare de Fra-
Sig. Haiderici Mosomensis abbalis. sneyo, allare de Maura, altare sancti Uilarii, donvus
Sig. Hugonis Sancli Basoli abbalis. vestraj, acsuburbia quse sita sunt anteporfam car-
Sig. Joranni Sancli Nicasii abbatis. ceris, ab omni exaclione et jure ministerialiura no-
De cahonicis Sanctm Marim. slrorum successorumque nostrorum, libera prprsus,
Signura Nicolai archidiaconi. liabeaiitiir, sicut ct haclenus habila sunt. Cenium
Signum Cirici .archidiaconi.. cliam jornalia terrse arabilis de dole altaris sancli
Signura Ebali prajpositi. Symphoriani, quaj jacenl in territorio de Curle-
Signum Joffridi decani. " monasterioli, cum censu et decima, et decimam
Signum Laraberli canloris, . . . J terraj quse similiter est de dole allaris quoejacet in.
Sig. Gerardi, Elberti, Adsepresbyferi. territorio de Nanlolio, thesaurarius ccclesiaj veslrse.
Sig. Fulconis, Richardi, Alberti diaconi. ad facienda quse necessaria erunt in eadem ecelesia,
Sig. Simonis Albrici, Leonis_subdiaconi.. perpeluo possideat. Sl quis vero de quolibet ve-
De monachis Sancli Remigii. striim clainorem feceril, nulli personaj liciium sif,
Lambertus prior, Rieberus, Pelrus, vos extra capituluin vestrum in causam trahere,
De laicis. sed in capiiulo vestro per decanum. vel pcr abba-
Hugo comes, et ex parte ejus Ilaimo caslellanus,;, leni veslrum' jusliiiam exsequamini canojiicoruni
Rainaldus de Rurgo, Joannes de Alto-Monte, Adamn vestrofum judicio. Pravterea qusccujnque eadem ec-
el Albricus Regileslensis. clesia inprajsentiarum jusle possidet, qusecunque
De hominibus Sancti Remigii. etiam in fulurum conoessipne ponlificum, Iibera-
Tbomas major, Ernaldus, Hugo pubicujarius. lilate principum, vci. obfatipne fidelium Icgilimc
Ex clericis dp Regiteste. poterit adipisci, firma vobis vestrisquc successo-
Otbertus prseposjtus, Dodo, Roiiicus, Herjberlus. ribus el iliibala. permancant. Ad hoc decemumts
Actum Renus anno Inearnat. 1118, indict. xi,, Q ( ut mtUiomnino hoaiinum liceat camdenv ccclesiam
Eudovico rcge regiianle x, archiepiscopatus dominii temere perturbare, aut ejus pcssessioiies aufcrre,
Raduifi XII. vel oblaia retinere, minuere vel lemerariis exaciio-
III. nibus fajigare, sed omnia integra conservenlur,
Confirmatiq privilegiorum ecclesiw collegialm Sancli{ eorum pro quorum suslentalione et gubernalione
Symphpriani Reinensis. corjcessa siint, usibus omnimodis profutura. Ut au-
(Anno 1119.) teuv Uujus uoslri privilegii pagina rata pernvaneat
[Gall. Christ., t.. X, col. 36 Instrum.] et inconvulsa, sigilli nostri invpressione. ac probabi-
RADDLFUS licet indignus supern.a disponente cle- lium personarum lestjraoniis eam muniri ac roborari'
mcntia Remoru.m archiepiscopjis, congregationi cc- prajcipinvus.
clesiseSaiiclorum Aposlolorum el S. Symphoriani,, Signum Odonis abb.atis Beali Rcmigii.
tam his quorum lempora npstra prajsentiaUs.exi- Hugonis abbalis AlliyiUarensis.
stcntia altingit, quam his quotum posleritas subse- Haiderici abbalis Mosomensis.
cutura ex.specta.tu.r,io perpetuurn. Josfridi abb.alis Sancli Theoderici.
Pise ppslulalio voluntaiiseffectiiprosequentp debett Odonis abbatisS. Petri Orbacensis.
compleri. Quamobrem nos ppslulalionem dilectioniss j) _ Joranni abbalis Sancti Nicasii.
vestraj benigne suscipientes, poslulatum vobis ae- Hugonis abbatis S. Basoli.
commodamus effectum : veslri itaque desiderii pe- Duranni abbalis de Maurimonle..'
titionibus annuentes, ecclesiam prsenominatam, , Ursionis abbatis S. Dionysii.
quse episcppalis calhedraj dignitatera temporibuss Canonicorum Nicolai arch.idiaconi,
prinvorum npveni Remensiuni: ponlificum Uabuisse B Eball prseposili.
digno&citur, inqua ad Pco seryiendum attiiulati,i Josfridi decanj.
estis, pfsesenlis privilegii aucloriiale munimus. Lamberli cajiloris.
Univ.ersamenim Ecclesiara vestram, et perlinentiaa Gerardi,, Elberti, Adse, Odonis •pfesbyleroruiu :
vobis vestrisque successoribus pefpetualiter lenendaa Fulcrani, Ermonici, Fulchradi, Ricbardi diacono-
confirmamus, videlicel mansum indorainicatum dee runv;
Wisterey.o cum lola villa, cuni viceconvitalu, baiv- Simonis, Gerardi, Thomaj, Rodulfl subdiacono»
no, et or>J.nibus.alijsappendiciis ejusdem villse.;; r,um.
altare de AVislereyp cura tpia ecclesia et cum ca- Actum Remis anno Incarnati Verbi- 1119, indict..
pellis suis, quse sunt apud Matreium, Buriniacumn xi, regnanle Ludovico gloriosissimo rcgc Fran:c_-,
 H-? RADULFl REMENSIS ARCIUEP. 1428
riim auno xu, arcliiepiscopatus aulera Radulfi anno A in ecclesia Sancli Dionysii marfyris, in, subu.rbio
XIII. urbis nostrse degenlibus, in perpetuum.
Fulcradus cancellarius recognovit, scripsil el Cum superna adminiculante gralia, Remensem
subscripsit. arcbiepiscopalum adminislraremus, adiii prsesenliam
IV. noslram frater noster Ursio, Sancti Dionysii abbas,
Datur Ftoriacensibus monachis altare Sorbonm. satis humiliter implorans quatenus allaria ct alia
(Anno 1119.) beneficia quse vota fidelium Sanclo Dionysio conta-
[Gall. Christ., I. X, col. 57 Iiisfrum.J lerant, et quse in diversis schedulis conscripia con-
RADULFUS , Dei gratia Remensis Ecclesise licet tinebantur, in unum corpus redigi faceremus, et
indignus minister etservus, dileelo sibi in Cbristo nostrse imaginis auclorilate Sanclo Dionysio perpe-
BOSONIFloriacensis monasterii abbati venerabili luo tenendam (sic) firmaremus. Justse petilioni
ejusqiie successoribus in perpetuum. aurem beneyolam inclinantes, aiinuimus, el ul.pe-
Nos quos propitia diviiiilasecclesiaj suaerainislros tierat, fieri concessimus. Tenebal prsedicla Ecclesia
ordinavil, ecclesiarum ac mGiiasterioruni utilitatibus altaria de.... (11) Sancti Petri Monte, de Sanclo
conipellit snscepti regiminis cura debita sollicitu- Jovino, de Bruciuiaco, de Condato, de Noveilei.sio,
dine providere, ac piis bonorura desideriis assen- "B de Essia, de Bocio (sic B.oeio?-),de Breceio. In No-
suni prsebcre. Eapropler dileclionis vestrse justis viomensi episcopatu, altare de Monliscurle. ln
pciitionibus annuenles, allare dc Sorbonne absqua Atrebalensi episeopalu, allare de Assia. ln Tarveti;
personarum succcssione monasterio vestro perpeltio nensi episeopalu, altare de Stambere. Tenebat pr_>-
tenendum conccdimus. Ut auieni hujus noslrse terea eadenv Ecelesia Saneti Dionysii beneficiuiii
concessionis pagina raia permaneal ac inconvulsa, archiepiscopi, decimara panis et vini et omnium
sigilli noslri iinpressione ac probabilium perso- reddituum suorum. Teuebat eiiam qusedam quse eT
narum teslimoniis eam muniri.ac roborari prsece- emeratbonse l-ecordationis Gervasius arcliiepiicopus,
pinius. terram scilicef, et molendina de Aguliaca ctirlc.
Signum Odonis Beali Remigii Remensis abbatis. Dedit idem archiepiscopus eidem Ecclesiaj, lerram
S. Hugonis AUivillarensisabbalis. in suburbio civitatis sitanv (12), a porta Vidulse
S. Joffridi Sancii Theoderici abbatis. usque ad posternam. lnsuper largitus est ei deci-
Sig. Hugonis S. Basoli abbatis. mam fossatorum in circuitu civitatis prseter terram
S. Haiderici Mosomensisabbafis. sanclorum. A prsedicfa aulenv poslerna usque ad
Sig. Odonis Orbacensis abbatis. c/i portanv Basilicarum, dedil eidem lerram Manasses
Sig. Joranni Beafi Nicasii abbalis. successor ipsius qiti poslea deposilus fuii. ApuA
S. Duranni abbatis de Maurimonle. villam quse Venliliacura dicilur babet ecclesia prre-
S. Nicolai arcbidiaconi. dicla decimam in culturiset in pratis qure arcbiepi-
S. Ebali prseposili el aliorum. scppi fueruitt, totam; in mansis vero medielate;iu
Actum Remis anrio incarnati Verbi 1119, indi- In villa Tassiaco et in.villa qiice Seiles dicitur, si-
clione xi, Ludovico rege Francorum anno xu, ar- militerhabet decimam sicul xi oblalrices lenuerunl.
cbiepiscopalusautem domni RoduIIi annoxiu. Dedit donvnus Rainaldus archiepiseopus 'eidenvEc-
Fulcarduscancellarius recognovil, sciipsil elsub- clesise eulturam de Toireio inter Culmissiacum et
scripsit. liberam viUara Sanclaj Mariaj. In \illa quse Allinia-
v. cum (15) dicilur, dedit ipse Rodulphtis beato Diony^-
Monasterii S. Dioijtysii Remensis possessionesconfir- sio deciraam censuum, lelonei, capitulacioruinque,
mat. consilio efianv el auxilio nosfro cessit in dominium
(Annoll25.) ejusdem Ecclesisecapella de Carolifoiilecum omni-
bus ad eam pertinentibus, salvo jure Alloyillarensis
[VARIN,Archivesadminisiralives de Reims, I, p. 274. nD u monasterii in cujus parocbia eadeni capella sita est.
Paris 1859. &°.]
Niliiloiiiinus consilio noslro Fulchro de Beliniaci
ln nomine sanclse et individuse Trinitaiis.... vilia el uxor ejus, beafo Dionysio omnia sua post
Amen. RADULFUS onvnipotenlissima dispensatione decessura suuiiv dederunt. Adam canonicus coguo-
Remensis Ecclesiae sacerdos licei indignus, fratribus mento Magnus dedit seipsum prsefalse ecclesise el

(11) Nous ometlons les autels precederament men-

• lionnes
dans la charte donuep par rarcheveqiie
Rainold en 1100.
(12)"Une bulle dTnnoceht 11donneeen H59(Cart.
de Sl Denys p. 50), pnrte : « Burgum ipsum a pona
Vidule usque ad portani Basilicarum, cuni sua im-
muni.aie el solila liberlate, et cousueto, ju.re,' paro-
' Dominica Sepluagesimaj inde fratribus riefeciio 'pa-
chiali. >
(15) La cliarle de Raynold qui contienl celte do-
naiion se trouve pag. 1. du Cartulaire et porte:
. .... In Altiniaco fisco quondam regio, el appendi-
fiis ejusdefri Aftiniaci q,uod divina misericordia per
donum domni Hugonis venerabilis Campanise comi-
tis, assenlienle el prohanfe gloriosissimo Francorunv
rege Ludovico, Remensi Ecclesise ad nusiraiiv stic-
cessoruinque noslrbrum merisam contulit, decimam
annonae, feni et onvniumjustorum reddiiuuin eidem
Ecclesiceconlradidimus, eo videlicel lenore, ul prima
raretur, et obilus nostri annivefsaria dies quolannis
in eadem ecclesia celebretur, et de eisdem reddili-
bus, si superabundaverint fratres eadem die refectio-
nem habeaut. > Voir sur Attigny Maiiot. l. H,
p.'327.
U29' DIPLOMATA. 1*S0,
parfeni allodibrunv suorum quse habel apud Boeium A S. Adse, S. Odonis, S. Alberti, sacerdotura.
et apud Seleriacum, et apud seplem sali.es in ter- S. Guidonis, S. Erraenrici, S. Raineri, diacono-.
ris, inTriolendinis. in servis et ancillis. Ilem Guido rum.
canonicus Sanclse Mafiaj dedil Sancto Dionysio ler- S. Geivasii, S. Pelri, S. Gerardi, subdiacono-.
ram, ad petram in medio foro Remensi sitam x rum.
solidos et ix denarios quolannis solventem. Dedit S, Guillelmi, S. Herberti, S. Stepliani, Iecto--
•qttoqueipsi Ecclesiaj Hescelinus comes de Grandi- riim.
PratO, allodiumsuumdeAmbleio, tam in lerrisquara Aclum Remis, anno Verbi incarnati 1124_ i.ndi-
in pralis et silvis cum mPlendinis et lola piscaria. ctione i_regnaiite Ludovicp rege Francorum.piissimp,
Apud Berniacam curtenv habetipsa ecclesia terram, regni sui aivnp xvi, archicpiscopatus autem domni
nvolendina,aquam, servos et aifciUasquse dedit ipsi Radulli similiter anno xyi.
comes Htigo de Registesiis. Apud ponlem Fabrica- Ego Fulcradns cancellarius scripsi et subscripsi.
iiim habet eadem ecclesia terram et allodium Odo- VI.
nis et Reneri de Quarnaco pro quo dedit ecclesia Lilem dequadam decima inter ecclesiamS. Timolhei
elB. Sixli ortam componit.
ipsa xxn libras Catalaunensis monetse. Givellus (14)
de Marmerei villa fecit seipsum canonicuni Sancli B (AnnO1125.)
Dionysii, cui dedit novem iornales allodii in campo [D. MARLOT, Metropol. Rem., 11,281.]
Eiscali. Hermenricus de Clauslro canonicus Sanctse Ego RADULFUS, Dei gralia Remensis Ecclesise licet
Murise dedit beato Dionysio pro aiiima sua furuum indignus minisler, cujusdara decimse lifem, inier
ad portairi carceris in allodio suo situm. In piscaria ecclesiam videlicet S^ Timothei et B. Sixti discer-.
de Ambleio Iiabenl medielatem Sparnacenses cano- nere voiens, prsesentis paginse lestimonio dubiam,
nici; ipsam quoque lenet ab (ipsis) ecclesia Sancti terminavi causam.
Dionysii in censu solidorura' quinque Pruvinensis Eotempore quo rnagister Albricus decimam S.Sixti
monelaj. De oiiinibus terris ministeriorum ad do- tenebat in beneficium ab liugone Remensis Ecclesiaj
munvarchiepiscopi perlinentinnv debel ecclesia San- thesaurario, suborta est querela decimse cujusdaiu
cli Dionysii, habere decimas in quacunque jaceant cullurse Sancti Timolhei, quse culiura jacet inter
Sancti Timolliei
parochia, lotas si parochiani sui eas coluerint; si Viriliacum et Tassieiunv. Canonici.
vero ab aliis paroehianisculisefuerint dimidietatem. dicebant dimidiam parteni deeunaj ciillurse illius asl
eo qtiod terra Sancti Tii.noJ.lieiesset ;
ApudMormoreiumparvum lenet in allodio ssepedicta se pertinere,
Ecclesia Sancti Dionysii, toolendinum unum, pra- abbas autem SanctL Nicasii ad cujus raonastefiuni
r
tnni unum, jerrahi arabilem et iv solidps Calalau- C qltare Sancti Sixli pertinei, legalibus personis et
nensis monetaj, uno denario niinus, quse Arnulphus idoneis testibus paratus fuit probare dccimam illani
Sixli perlinere : verum pacis,
cognomenlo dispersus de Novo-Castropro aninia sua ad Ecclesiam Sa.ncli
dedil ipsi ecclcsiaj; et apud Mormoreium majorem gratia inter ulrosque dispensavimus, quatenus dehis:
habei Sanctus Dionysiusquartani parlem tinius mo- quse ineadem terra exlra domos S. Remigii, curiem
extra eliam alias sedificandas ad agricul-
leiidiniquam ei dedilllaimo sacerdos etincola ipsius ct lvortos,
viliaj. Hsec omnia prsescripla ecclesiaj Sancti Dio- turam perlinent, prsedicti Canoniei diniidiam lan-
ut tunv habeant decimse pariem, prsedicti aulem man^
nysii perpetua tenenda concedimus, et inconcus-
suiii permaneal, ponlificatus nostri sigillo corrobo- sionarii cum decima sua ad ecclesiam Saucii Sixii
ramus, el idoueis lesiibus approbamus. pertineanl. Hujus inslituli tesles habenliir Odoabbas
S. dpinni Radulphii archiepiscppi. Sancli Remigii, sub cujus prsesentia facfum fuit;
S. doinni Odonis abbalis Sancti Hcuiigii. Guillelmus abbas.Sancti Theoderici, Nicolaus archi-
S. domni Joranni abbalis Sancii Nicasii. diaconns, Fridcrlcus prreposilus, Joffridus decanus,
S. Ursionis abbatis Sancti Dionysii. Hugo thesaurarius, Adam, Odo, Aliierius, pres-
S. domni Nicolaiarchidiaconi. J) byleri,
P VII.
S. doriini Hugoiiisarchidiaconi. CwnobioS. Rentigii Reinensis atlare S. Juliqni a$~
S. Frearlici prseposili. serit.
S. Joffrini decani. (Ani.o 1124.)
S. Leoiiis captpris,, [Ibid., p. 282.];
S. Ilugonis lliesaurai. i. in nomine Patris, et Filii,.et Spiritus sancli, RA-

(14) Ea donation de Givellus esl consignee ences
tennes-dans unechaiie de rarcheveque Radulphe :
« Richer.usBalderanuus a Givello lerram in campo
Fi.caii aliquandiu lenuit, de qua ei duos solidos pro
censur pluribus annis persolvit. Postraodura vero
quemdam eqiiui» sexaginta solidos attl. eo amplius
valenieni Givcllo dedit; iia nimirum quod Givellus
lerrani illam quani ad censuiu teiiuerat, sibi in
allodium daret. Givellus autem equum recepit, et
t-e-rramRichero in allodium detiit;' qui eam qtiieie
ei ausque omni calumtiia diu possedit. Taiidem spi-
ritu poeniientise dnctus, eamdeni terram Ecclesiaj
B. Dionysii in allodiura perpeluo possidentliini con-
tulit, assentientibus et laudantibus hoc uxorP sua
Porcia, et filiabus suis, et eanun filiis. Pofro idem
Richerus. sseculo. ahreiuiiilians, in eadem ecclesia
factus panonicus, ibidem vifam finivit— Actuin
Remis anno.... KCXIX,indicl. xi, regnante reg.
Fraiicoriim anno xn, aixhicpiscoualus uostri aniu..
xiu.... (Cart. de S. D.euy.s,p. IS).,
1.51 CONONIS-CARDiNALIS, 1452
DULFUS ad Reraeiisis Ecclesiaj culraen sola p.ietate A.Lroonio.et idonearuiii asiipulationc persouarunv cara
diviiia pfoveCius, OBONIvener_bili Sancii Remigii conrirmaraus.
abbali et ejusdem loci frairibus, de bonp ad melius Signum Nicolai arcliidiaconi,
in perpeluum prcrftoveri. Signum Hugohis archidiapoiu,
Temperalibus U,Pnisaffluentibus, etcaducis rebus Signum Frederici m'ajpp_.iti,
sublinialis hoc iricumbil, ut prc ifarisitofiis perma- Signum Joffridi decani,
nentia, pto periHiris ajterna commulent. Hoc at- Siguum Leoniscanloris,
tendenies _t anitriai periclilanti cpnsuUutn esse cu- Signum Odonis s.ubthesaurafii,
pientes, altafe B. Juliani, quod ecclesire B. Remigii Signum Adse, Alberii presbyierorura.
adjacel, eo qUod eadeiri ecclesia snb obtentii per- Sig. Rainerij Joannis, diaconoruni.
sonse liucusque tenuerat, aniore ejusdeiri pairpni Signum Gervasii, Slepharii, subdiaconorunl.
riostri, libi et eccles.iajluse impersonaliter conferi- Actum Reniis anno incarnati Vcrbi millesimo cente-r
mus el perpetuo tenenduni ccncedimus, cranles ut simp vicesimoqu arte, indiclicnedecihia, regnaiiieLu-
ariiiiyefsari.us dies deppsliicnis. noslfaj in prajdicla g] devicp rege Francorum anno sexto decimo, archiep.-
Ecclesia q^uo.taiinisin communi cciebretur. Hanc pa- scopatus autem dpmini,Radulfi£innpseptinVodecinvc.
ginam raiam essc yolenles, nostraj imaginis lesti- Fulchradus cancellarius scripsit et subscripsil.

ANNODOMIN!SICXXIV

CONON CARDINALIS

PRiENESTINUS EPISCOPUS,

NOTITIA HISTORICA IN CONONEM

, (•UghelU,llalia sqcra, tom.. I, col. !97, in episcopis Prajnest.),

Conus, sive Conpn, Gerinanus, ollm canoiiicus. iC
rcgularis Ecclesire S, Nicolai de Arvasia, vir saiv-
ctimonia viloc lpnge clarissinvus, a Paschali II, dum
in Galliis mpraretcur, factus esl episcopus card. Prse-
nesiinus, ab eo.demque in Orientera l.egalus est anrjo
1111; ubi cum accepisset impiura imperalorem
Ileiiriciiiii fidem fregisse pontifici, Paschalemque
violenter arreptura conjeciss.e in carcerem, justis-
sima ira succensus iu episcoporura cpncilip a s.e
coacto, fcedifragiun Hpnricura ad ignominiam sein-
piternam religionis telo Iraivsfixit, camdeinque cen-
suram in Occidentem reyersus, quinque celeb^atis
conciliis in Graecia, Paniionia,, Saxonia, LotharinT
gia, Galliaque coiura saciilegum inipcratorem coi,-
stanler perufsil, ac dcinde curavit, ut Ronvani coii-
cilii Patres, quam iterato lulisset senlenliam, ratam '
haberent anno 1116. Quod nou modo facile obti-
nuit, sedob id vebemens pietatis studium inpohiifi-
cem, capuique Ecclesiaj, adeo celebre nomen adeptus
est, ul quasi de coelo delapsum Cononera deincejis
yenerarenlur morlales. Inlerea conligil in fide flu-
cttiare (.ermanos. Itaque Gelasius II ne longius _er-
peret malum, Cononem potestate iegati succinctum
legat in Germaniam, quippe qui naiione Germanus,
tilubanli provincise siise commodius medicinam
possu facere viderelur. Quamobrem capul tumultus,
facemque seditiOnis, tam in Colopiensi,. quam in
Frilistariensi coriciliis a se celebratis, Henricum
itcrum censura excommunicationis involvit.
Ilic ille Prseriestiuus card. esl queni Gclasiiis II,
propemodum Cluniaci cura morte Uictaiis, lanquani
yirum sanclissimum, ac pontificatui parcm, piirpn-
raiorum senatui proposuil dcligeiidnrii. Et quidem
deprecanti pontifici.respondisset eventns, ni Conon,
a.b omni, ambitionp prpcul alienus, in sepurpuraio-
rum prope riientia.studiadiyertisset,, convertissetqnc
in Widonem archi.episcppum Vienneiisem, quern
iuino 1119 deiiiceps sub Caiixfi II nomine ejusdem
Cononis horialu creavere pontificem.
Hunc Praanesti.num episcopuni, qui ponlificatum
sibi oblalum dicitur respuisse, Oddonem appellat
Baronius, nvanifeste nomen iriyertcns, ciim Cono-
 li.3 - EP1ST0L.E. l.S.
nem dicerc dehuisset. Siquidehi et Corionboc eodem A , Gordtani, et Abitndu, et recondttw sunt reliquim
ahno vivebat, prajferiidqne arino in Germania fuerat SS. Marl. Mitiani et Nympliw..
funcius legalione, Calixtoquell Iegilur suhscripsisse Anno 1117 parlem superiorem ejusdem ecclesiaj
anno 1122. Hujusi memi.nit abbas Uspergensis, ac unacunv altari S. Agapili dedicavit, ulalia iiiscriptio
Sigiberlus in Chronicis, Gothifredus Claravallen- ibidem rcfert, quam item correctiorem ex eodem
sis in\ epist. ad Albanensem episcopum, ubi Cono- Suarcsio dainus.
nem narfal, cuin Siiessione in Gallia celebrarct ilC. anno Dominicm Incarnalioiih MCXVII.
concilium, Petfi Abajlardi cum auclore scripta dam- M.Decembrio Sac. dieXVI.Indict. XI. dedi-
nasse, contaminalaque hajreseos veneno exussisse cata cst superior Ecclesia, el Altare SancliAG.
flaiiimis. Cfyptam, etallare S. Agapili in cailiedrali Marl. a DominoPaschalill. Papa anno Ponti-
ficatits ejiisdem XIX, in qxio videiicel Ailari
ecclesia PrsenesUna Cononera dedicasse refert se- recoiidilmsttni ReliquiwApostolorumetSancto-
qiiens inscripliamarmprea ibidem apppsita quara ex ruin Mart. Callixii, Marlini Papw, Agapili,
Suafesio cofrectiorem damus : Valentini, Tibttrtii, et Sondi et beatw Agathw
Virginis, et Sancli Silveslri Confessorh. Inter-.
Anno DominicmIncarnalionis tnillesimo CXVI. fuerunl htiic cledicalioiii Maifredus Tiburiinus
X VIII. Kdl. Febr. Indic. X- dedicatitm esl allare Ephcopus, Berardus Marsicantts Episcopus,et
eicryptq S. Agapiti Mariyrh per Domntim Co- B Ecclesiw Romanw Cardinates Presbyleri Dia^
nonem Prmnestinum ephcopum in quo videlicel coni GG. AVRIFEX
Aliari requiescuiu corpora SS. Mart. Agapili,

CONQNIS EPISTOL/E.

I. seopi, S. Gualonis Parisiensis episcopi, S. Guillelmi

Cononis cardinalis synodica ephtola pro monaslerio, Calalauneusis episcopi, S. Joaimis Moriuensis epi-
S. Quintini de Monle prope Perronam. scopi, S. Joliannis Aurelianensis episcopi, S. Philippi
(Anno 11.15). _ Trecensisepiscopi, S. Rolberti Afrebaiensis.
[MiD.iLL, Annal. Bened., V, Gfli.] IL
CONO,divina gratia Prajnestinus episcopus, apo- Cononis aposiolicm sedis legaii judicium pro Ecclesia
stolicaj sedis legatus, oninibus fidelibus lam prsesen- Hanachiensi ad lerminandam litem inler abbalis
sam monasterii S. Marim et janonicos Mdia-
libus quam futuris. censis.
Cura legalione in Francta fungerem,ur, adversus (Anno 1115.)
Henricum abbatem Sancli Quintini de Monte, de [P. LOUVET,Anliqnites de Beativais, lom. I, p. 020,
quadam lerra de BplencUrt, scilicet quam cbyrogra- Rouen, 1614, 8°.]
pho sibi defcndebat, a quibusdam monacbis Sancii Jttdicium quod dalum est per nianuna D. Cononis
Yedasti caltimnia exprta est. Abbas tamen Sancli episcopi Prajnestini sedis aposlolicse legati de Et-
Vedasti et plures ex fralribiis ejus illi chyrographo closia Hanaehiensi inter abbatissam inonaslerii S.
testimoniura perbibebanl el assensum nbn negabant, Marisequod dicitur ad S. Paulani canonicos Milia-
Cum igilur causa ista ad nos usque perlata fuisset, censes. Altarev ejus Ecclesise erat perlinens ad mo-
ad illos roonachos litteras noslras direximus, ut vel nasteriura S. Marise sicut absque ulla coiuradiclione
ab injus.la calunviiia quiescerent, aut si quid contra ab ipsius abbatissse prolocutoribus dicebatur, et
chyrogfaphum se babere confiderent, in concilio, ^ idco presbyteruin se dicebal pradicla ahbalissa
quod Catalaunis futufura indixeramus, c.alumniam miltere debere in ipsam Ecclesiam et usque ad
suani ad difiinilibiienv prsesentarent. In indicto igi- placiti diem per triginla annos se ecclesiara illara
lur terniino cum conciiiurivcelebrafemus, neminem per introductionem presbyteri ordinasse. Quseverba
illorum, qui adversiis abbatem Sancti Quintini vel abbatissse in nullo canonici Miliacensis refellebant.
chyrographumejus quidquain dicerenl.adesse cogno- Sed hoc tanlura dicebaril quia, cura decimas majores
vimus. Sic itaque judrcio concilii chyrOgraphuin illud ef partem minutarum haberent decimarum, presbyler
fatunv pfobavimus, et ut dcinceps stabjle et incon- posl disposiiionem super ipso ab ejusdem monaslerii
vulsum perrivaiveal,auctorilate aposlolicaj sedis in abbalissa faclam ad eosdeberet venire, et per eorum
Iiujus pagirisepatrocinio coiifirniavinms. licentiara in eadem ecclesia remancre. Et sic usque
Aclum Calalaunis aririo Incarnaiionis Doniinicaj ad liujus placiti diem per iriginla annos asscrebant
IUS, indictione vtit. se tenuisse, hse stint rationes utriusque.
Huic corifirmationi testes interfuerunt: S. Radul- Judifcatum ergo ut quando qtiidem allare absque
phi archiepiscopi, S. Godefridi Ambianensis epi- conlradictione csse juris nionasfcrii beafse Mari_)
 . „55 CONONISCARDINALIS- 145(5-
dicebatur; neque refragari pplerat quin pcr triginia A medio eotitm sttm (Matth, xvm, 20). Non idixit, Ego
annos ejusdem monasterii abbatissse presbyicrum sapienlia habito iiv multis, sed ego sapiehlia habito
in ipsam llanachierisem ecclesiam misissenl. Dein- in consilih (Prov. vtii, 12). Neque conturbel vos
ceps per ipsius abbalissae [disposilionera,'absque ali- discordia multorura; jam nec riovum esl uec in-
quo ad ipsos Miliacenses canonicos recursu presby- usitatum, ut, in eleclione episco.pt discors. invenialur.
ter in ccclesiam Hanachiensem miltelur. senteatia cleri et popu.li.Non majori,ilaque parli, sed
Hsec stint nomina judicum ipsorum : Rainaldus saniori saeraScrip.lura cedendttrii.censet.Quapropler
abbas Vigeliacensis qui jiidicium reciiavit, Gosceli- eadem autoritate prajcipinvus, ut seraola parlium
niis, Halegredus decanus Bclvacensis, Rogertis ar- aiiiinositaic digntim EcclesiseDei paslorern eligalis :
chidiaconus, Giraldus abbas S. Luciani, Odo abbas electo vero, quicunqup. ille esl, ex parle Dei et Ec-
S. Syraplioriani, Seranus,canonicus, Drago S. Qtiin- clesise omneni honorenvhaberi prsecipimus. Quod si
tini canonicus, Eusiachius clericus. contempserit, excommunicalioiii subjicinuis; et do-
Actum esl hoc Belvaci prajsciile doitinp Conone nmm cjus, domum discalceali in Israel npminari,
Prajneslino episcopo qui judicium hoc l.audavit, et censemus, et tot aniinarum reutn, qupd prodesse
sigilli sui impressione firniavil, prsesidente Pelro polerat, decernimus; et in die judicir grandine
Belvaceusis Ecclesise episcopp. B grandinari addi adjicimus. Cajterum quse vobis
III. lator prsesenliunvex parte nostra dixerit vel injun-
Cononts sanctce RomanceEcctesim legati ephtola ad xeril, lanqtiam ab ore noslro audialis et audita.
Thepcjerumabbatem S. Georgii. implere non differalis.
(AnnolIlS.) V.
[D. BOUQUET, tom. XIV, p. 210.] (Anno 1118.)
CONODei gratia Prajivestinus episcopus et sanctse [D. BODQUET, ibid., p. 212.]
Romanaj Ecclesise legatus, dileclo fralri TuEOGETto CONODei gralia Prsenestinus episcoptts el sedis-
abbati, in cunctis htijTis vitso laboribus consolalio- aposlolicse legatus, dilecto fratri THEOGERO, salulem
iiem sancti Spiritus. el dileclionein.
Religionis cl honestaiis vestrsc fama, el quam Liticras tuaj fraternse dileclionis, fratre Alarrlo
habelis in veritatis tlcfeiisione constanlia, Rcjvvanse refercnte, audivinms, quibus MelcnseiivEcclesiam,
Ecclesiaj vos nolutivet acceptunv fecit. Uiuie cum in ut constaiiler et fiducialiter ageret, hortabaris.
Gallias pro legalionis nostrre olficio venimus Mo- Nunc vero, Deo annuenie, tam tuis quaih aliorura
gunliiium arcbicpiscopum (1) pro pallio quod ci Q „ monitis omnes ejusdem Eeclesia; filii obteniperan-
npporlamus convenluri, et qusedam praecipua cuni tes, omncsque in canonica electione convenienle.,
eo et aliis tractaluri, vos etiam vpcare necessa- pari voto parique consensu le in pasforem sibi a
riura duximus, ut veslraj paternitatis cpnsiljnm et Deo provisuhi elegerunt. Unde nos unanimitcr sup-
tcstimonium babeamus. Abbalem S. Clementis, qui plicantes rogantquatciius electioni eortim assensnm,
vos ad colloquii noslri locum conducat, misimus, et prsebeamus, et qualiter te in paslorenv babeant,
ul cum eo absqtte ulla dilalione veuialis, rogamus quem inlra lerminos noslrse legatioriis morari co-
ct prajcipimus. gnoverunl, studeamus. Nos vero lestiirionium viiaj
IV. et conversationis tuaj irivesiiganles^-graiia Dei-nihil
Cononis sanctm Romanm sedis tegati epislola pro invenimus qnod sacris possit obesse canonibns.
eleclione MeiensisEcclesim ephcopi. Quapropter, frater dilectissime, prsesenlibus litleris
(AnnofllS.) te commonemus, el monendo apostolica aucloritaic.
[R. BOUQCET, l. XIV, p. 209.] prsecipinuis, quatentis iiijuncium libi onus et,cnram
CPNODei gratia Prscnestinns episCopuset sanctaj sancisc Metensis Ecclesire, proprii pastoris. soiatio
Romanse Ecclesise legalus, dileciis in Chrislo filiis destilutse, subire non subterfugias; sed pofuis mu-
ci fralribus, abbalibus et clericis ad eleetionem D U runv pro dpmo Israel te opponas, el Ecclesiain Cliii-,
Melensis Ecclesise faciendam in Chrisli nomine sti inter inslantes et immanissima rabie -persccu-i
congregalis, sancli Spiritus prsesentiain cl consola- lorum flucfuantes procellas nutaittem , illis resi-
lionem. stendo suslehtare el juvare niillaienus dissimuiCs,
Quonvpdo[quando vel quoniam] vos non ignoraro exemplo iUoriun sanciorum qui in primifiya Ec-
sacrps canones novi, et qualiler episcopi electio clesia curam pasloralem suscipienles, prio...deftin-
facienda si.t nosse, auctoritate el prseoepto domini sione Ecclesise seipsos, cum opporttinitas "exigebat,
papae, insuper et rogatu domini Viennensis archi- periculis morlis tradere non dubitabant. Si auletn
cpiscopi, paucis vobis taniiim sciibere duximus. (qnod absit!) monitis Ecclosise ac nostris. obedire
Ne quis igilur veslrum de nvinoii nunvero causclnr, contempseris, sciat le proeiil dubio ordinis tui-peri-
ipsius Domini yoce moneo dicenlis : Noliie timere, culo subjacere, ei ecclesiarum introilum, nisi obe-
ptisillus grex, etc. (Luc. xu, 52); sicul alibi : Vbi diendo acqttiescas, libi nullo modopalefe. Quam-
duo vel tres congregali fuerint in nomine meo, in obrem dileciionem luam iterum ilerurivqtie mo-
(1) Adelbeiium, quem anno 1115, dic nalali tradit ad an. 1116 annalisla Saxo apud Eccardtiin,
.antii Stcplnuii (20 Deccmbris), ordinaluin fuissc ' '. <'"i-porf'slihlorici, col. (534.
 "
-.5? EPISTOLiE. 1I5S
nentes prajcipimus, ut injiinctam tibi obedientiam A VIH.
orhni occasione remola suscipias; deinde suscepla Conpnis epistola ad Fridericum archiephcopum Co-
obedienlia, domino Viennensi arcbiepiscopo et loniensem.— Scribil ei passe regem ab eo excom-
- sanctse Ecclesise Romanse legato te prseslare non municari.
negligas, ut, ponlificalis ordinalionis aecepla (Annoll-0.)
benedictione, digne in Ecclesia Ghrisli militare [MARTENE,Ampl. collectio, 1. 664, ex ms. S. Ger-
'.' valeas. - / mani aPratis.]
VI., GONOPrseneslinus Dei gratia episcopus et apo-
' Cononis sedis aposlolicm legati ephlola ad Theoge- stolicse sedis vicarius, venerabili fralri FRIDERICO
rum Melensem ephcopum eleciutn. Colpniensi archiepiscopo animse surc dimidio gau-
'
(Anno 1118.) dium et lajtitiam in Spiritu sancto. .;
[D. BOCQUET, ibid., p. 21_. | Denunliamus vobis in nomine Domini ut non
CONO Dei gratia Prajnestinus episcopus el apo- cito moveamin-i a vestro sensu tam dictis pseu-
slolicse sedis legalus, dileclo fratri THEOGERO Me- dofratfum noslrorum, quaro aliofum dicentium
lensi eleclo, spiritum obedientise cum spiritu forti- non perlinere ad vos excommuniearc regem, quia
ludinis. nec rex nobis commissus, nec de parochia nostra
Cum FiliusDei obediens fuerit Deo Patri, tu e esse videlur; quibus ex ore donini papse efficaci-
cpiilra obedieniiam sublerfugiendo membrum illius ter respondemus, quia, elsi nobis paroehiali jure
le esse negasli. Vide Igitur, reverendissime frater, commissus non fucrit, auctoritale lanien Spirilus
ne inobediendo idololatra efficiaris , et ignibus de- sancli et sanctorum Patrum pro tanto scelcre
puferis setemis. Vides enira Ecclesianv Dei laborare, merito excommunicare dehninius, altendenles qttod
el concerlare contemnis; sed magis requiescere B. Ambrosius Theodosium imperatorem Romanum
elegisti ut in ajiernum laborares. Apostolica igitur non sibi commissum, lieet nou papa, non pa-
te auctoritale conimohemus, et commonendo praj- triarcha, non Ecclesise Rorhanne legatus. excom-
cip.imus ul eleclionenv Metensis Ecclesiaj humiliter municavit pro scelere quod non in parochia sua,
suscipias, alque usquc ad Dominicam Misericordise sed Thessalonice comniiserat. Quidam falsi fralres
, Domini legato Romano Viennensi archiepiscopo le iiiandaveriinl nobis
quod pax esset inier vos et
prsesentes. Quod nisi feceris, te ab omni divino regem, sed domnus papa nec nos credere volui-
pfficio sequestramus. Fratribus vero luis per suim- mus quousque vos videremus.
inam obedientiam prajcipimus ut consentiant: quod
uisi fecerint, eidem senieniiaj eos subjictmus. Nos
etiim per niisericordiam regiraen ccenobii S. Geor- Epis.tota Cononis A. S. L..Ad II.Calisli Niverncnsem epi-
scopttm..— De inauguraitone P. 11 agil.
gii libi concedinius, donec opportuno tempore Deinde eomitem atque ejus salelliles ob sacrilegia in
cidem Ecclesiaj digiium pastorem possis eligere. Vizeliaccnsem ecclesiam contmissa excommunicqtos
Sancla Divinitas, revercndissimo^ fraler, le doeeat declarat.
obedire. . CONO Dei gralia Prajneslinus episcopus, aposto-
• .VII. '. licse sedis Iegaltis, II. Nivcrnepsi episcopjj venerabili
Conoitis Prwneslini epheopi episiola ad ephcopum etdilccto fralri,'saltUera cl fraternam in Chrisfp
Lingonensemp.ro Arnatdo abbale S. Petri Vivt. dilectionein.
(AnnoH19.) Quse postqu.ain a nohis discessislis, apjid nos
[Spicileg. D. Lucse D'ACHERI,t. II, p,. 768.] gesla sunt, dileclioni, Vestrse innolescere vplunuis.
CONOPrsenestinus episcopus el Romanse Ee- Die ipsa qua ab invicem discessimus cttm electo
rlosise legatus JOSCERANNO Lingonensium episcopo liostro duce misericordia Dei ad partes, Lugdu-
salulem. ... nensiunv properavimus. Anteqtiam aufem Ltigdu-
Querimoniam venerabilis Arrialdi aboalis mona- , num pervenirenvns, domntis Lugdunen. archiepisco-
sterii S. Petsi Yivi audivimus de abba".e Molis- pus electioni noslrse asseusit, cl Lugdiirii subscri-
mensi, et abbate monastevii Sancii Joannis de psit. Ibi facta processione solemui , dominum
Prato, quoruni unus ecctesiam. unani ei aulerl, papam Cabxlum et nos bonorifice suscepit. Nam
alter villam cum appendiciis-"suis. Vos autera jam et Engolismensis episcopus antequam a nobis dis-
bis diem placiti ei constituistis, sed neque yos cederei, subscripserat, et domino papaj lnimiliier
neque abbates ad ullam illarum venire nolnistis. Et se subdiderat. Inde venimiis, Yiennam, ubi in
quia iiijuriam htijus rei jienes vos esse seniimus, Dominiea Quinquagesimaj dominus papa coronatus
mandanius, et mandando obsecraraus, ut ei inde est. Cum autem ab illo digressi Vizeliacum ve-
plenariam jiistiliam faciatis. Quod si facere no- nissemus, comperimus rumorem eum verum, quem
luerilis, querimoniam ejus ante iloiviimim papam, faina vulgantetrisles acceperamus. Tristes, inquam,
quia de legaiionc nostra est, me sciatis perlaturum, tum pro ecclesia Vizel. in cujus Isesione laasa est
et causam ejus quantumcunqtic potero prosecu- Romana mater Ecclesia^specialis enim ejus filia
Uirurn. est) tum pro ipso Nivern. comile, quem satis
dileximus, cujus clicntela portas Vizelia. claust,ri
1430 CONONIS.GARDINALISEPISTOL_E. 1440
fregit et dirupit, SS. Lazari et Marlhaj sororis A factum audivimus, quasi hsereditarias. reHquerint,
ejus,'et SS. Andeoli alque Ponliani martyrum nisj cito res Dei, admoniti a, pontifice agiiita
corpora, cruce.m quoque in qua de ligno Doinini veritate reddideriut, perpetuo, a.nathemate ferian-
habelur, jactis lapidibus exornaverunt, nvonachos tur. Iniquum csse enim censemus., ut potius cu-
verberaverunt, ei lapidibus p.ercusseruut, et quem- slodes chartarum,, quam; defensores watfm. credi,-
dam ex ipsis ceperunt, et injectis manibus sub tarum, ut prajceptum est, judicemur. »
liabilu monachi dehonesiaverunt. Pro. quibus om-. Qttod si/ comes ipse- privilegia Ecclesise Vizel.
nibus vos monemus, et aposiojica aUclorilale praj- conlemnit, aiidial Anaclelum papam a B; Petro
cipimus, ul ipsiim comitem ex parle nostra con- tertium : t Privilegia ecclesiarum et sacerdolum
veniatis, et ad emeivdatipnem lanli sacrilegii eum S. aposloli jussu Salvaf^oris.ejus decreverunt ma-
venire monealis. Quod sidixerit non se inlerfu.isse nere temporihus. i Et in lcgibus sseculi caiiium,
htiic flagilio; dc eonsen.su eura arguite, quia scili- habelur : « Si Ecclesise venerabilis. privilegia cu-
cet cum eadcm dier Vizeliacum ipsevenisset, et juscpiani fuerinl temerilate violata, vel assiinula-
pmnes s.aprilegosqui flagitium commiseraiit ibi in- lione neglecta, conimissura hoc in triplo, juxta
venissel, neque spontaneus neque monitus ab ab^ leguni sanclionem, Ecclesise coi factiim est coni-
hate sub lestimonio mullorum, de suisTiominibus B I ponatur, nobisque bannus npsler in ti;iplo persol-.
jusfiliam vel honorem, vel salisfaclioaem Ecclesise vatur. i Item in alio loco : « Nuljius autera sacraj
Vizel. facere voluit. Quamohrem limeat senlenliani res el religiosaj et sanctaj: [quod enim divini juris.
Lucii papse sanclissimi, quse talis est ad episcopos est, nulliu.s. i.n bouis. esl. > Ilem advers.us eos qui;
Gallos et Hispanos. inter alia in primo decretali porlas fregerunf, ait Justinianus : « Sanclse quoque
suo: c Res ccclesiarura veslraruni, cl oblaiioues res , veluti miiri et portse, quodammodo diyini,
fiJeliiim quas significasiis a quibhsdam irrueiuibus juris sunt, et ideo nullius in bonis sunt. Ideo,
vexari, vobisque et Ecclesiis. veslris auferri, in- aulem muros sanctos dicimus, quia pp_na capitis
dubitanler maximum estpeccalum,leslanle Scri- conslituta sit in eos, qui aliquid in muros deli-
plura quse ail: Qui abstulerit pqtri vel matri ali- querinl. »,Nplumus autem, fratcr charissime, exag-
quid, et dicit hpc non esse peccattim, Itomicidm : gerare quod gestum est, ne cogamur.judicare qtiod.
particeps est. Patcr ergo noster si.no dubio Deusi dignum cst, sed volumus ut annunties cidem co-
est, quij" nos creayit; et mater nostra Ecclesia, miti, ui de. perpelralis sacrllegiis nohis in manu
quai rios in baptismo spirilualiter gen.eravit. Hsec: noslra salisfaclionem ab h.omiiiibus suis, quorum
fieri prophelse.hsec aposlolijhsec successores eorum, ._ nomina subscribenlur, lieri faciat usque ad me-
el omniuin Calholicprtim Palrum velant decreta, diaittem Quadragesimam, et in fuluro ab iiiquie-
el tales prajsumpiioifes sacrilegia csse dijudicantur: tnlione Ecclesiaj desi.sta.t: quia nisi obedierit, nos.
quorum nos sequentes exempla, omiies lales prse- sfiquenfes. sanctorum supraseriptoruin sententias,
suniplores, et Ecclesiaj raptores, atque suaruni analbemalis gladio tam ipsum,quannerramejus, licel
facullatum aUenaiores una vobiscum a liminibus inviti, posttransaclum quera prajfiximus lerminunv,
sancta. Malris Ecclesise anathenvatizatos aposlolicai feriemus. Hsec sunt nomina iljortim qtti in sacri-
auciorilate pelliraus, et dani.namus, alque sacrilegosi ItJgio il.lp manus conunisisse visL sunl: Rainaldus
esse judicaraus, el non solura eos, sed omnes> Prajpositus de Mpncellis, et frater ejus Nieolaus,
consentientes eis, quia non solum qui fa.ciunt, reii Guillelmus raariscalcus, P/aganus bulicularius, Pe-
judicanlur, sed etiam qui facientibus conscntiunt. trus panelarius, Odo Camarlancus, Petiz de Mon-
Par enim ppjna et agenies pt ccnsentienlcs com- cellis; Tlieobaudus cocus, Guillel. prsepositus de
pfehendit. j ltein. Symmachus papa adversus per-- C.erciaco, Groslebos, Renaldtis nepos Slainfreili de
vasores Ecclesiarum : « Generaliler quicunque r;es; Porta, Beraldus de Moncellis, duo fllji AimbeiTi,
ecclesiaslicas confiscare, aut corapetere, aut per- de MonceUis, Jpapncs Deli, Tardet de Moncellis,.
vadere periculosa aul ssevainfeslatione pi'sesumpse-• D '. Seguinus deMpncellis, Giii'cliardu,sfrater Galteril,
rit, nisi se cilissime per Ecclesise de qua agiiur Buticularii, Burgensis de Mpncellis, qui cognoraine
satisfaclionem correxerit, perpeluo analheinale fe-- ita vocatuf, Gaudricu.s de. Gliraiqiaco cum septeiu
rialur. Siniiliter et liiqui Ecclesisejus vel largitionei spciis, et multi alii qu.os donec npmiiialim nomi-
principuin vel quorumdam potenium, aul quadami nemus suis. conscientiis puniendos relinquimus; si
invasione, aut lyranniea polestale reiintierinl, etl non digne salisfaiclipnem fccerint..
iiliis vel liajredibus suis, ul a quibusdam jami
 aVNNODOMIN-MCXJ-lV

ERIWLFUS

ROFFENSIS EPISCOPUS

NOTlTlA HISTORIGA LlTTERAR.A»

{WARTnpN,Anglia sacra. t. II, Prsef., p. xxx.)

flfnulfus, Roffensis cpiscopus, qui sedcm ab anrio 111. ad 1124 lenuit, libfum compilavit de Eccie.u.
Roffensis fundaliohe, dotalione, chaflis, placitis aliisque rebus ad cam speclaniibUS. Codiceih ih Archivo
Ecclesise Roffensis asservatum decanus 'et capittilum Roffcnse benignilate sunuvva mihi iransmiserui.t.
Plurimis nostrse genlis anliquariis Texlus. Roffensis litulo innoluit. In fronte Iibri lianc inscripliorieiri
manus antiquissima apposuit Tcxtus de ecclesia Roffensi per Ernulfum ephcopum. Coniinel aulem plufa
monumenta tam Latine quam Saxonice scripta, videlicet: Legcs Etbelberli, Alfredi, Gullirunni, Edwardi,
Edmundi et Elhelredi regum, Saxonice; Exorcisraum Ordalii, Leges Canuli regis, ConstilUtionesWillelmi I
regis, Excerpla cx decrctis pontificum, Inslilutiones Henrici 1 regis, anno 1101 latas, succcssionenl pon-
lificum et imperalorunv Romanorum, ponlificum Jerosolymilanoriim el quatuor sediuin palriarchaliiim»
Nomina archiepiscoporum et episcoporum Angliaj a S. Augusiino per singulas sedes dislribiita, Latine;
Judicia civilalis Lundoniajj Genealogiam Edwardi regis ab Adaino, Genealogias omnium Anglisc heplai1-
charum ab Adamo, Saxonice; privilegia, chartas, ordinationes, etc. Ecclesisc Roffensis Laline et SaxP-
Hice. Nulla hahenlur in cedice, Ernulfi setatc inferiora; si demas 13 nomina in Catalogo archiepiscoporuhi
Cant., el 15 nomina in Calalogo episcoporum Roff., quse ab aliena manu diversis sseculis accesserUnt, ut
ex Iilleris et alramento constat. 'Quajdam cnim nvanus episcoporum sex Ernulfum sequenliuin nomina
adjecit; cu.i alia nianus recentior episcoporum novem succedenlium nonvina apposuit. His addendasunt
pauca qusedam de rebus tempore Joannis et Ascelini episcoporum gestis, post folium 203 congesla.
Csetera oniliia maiiu Ernulfo coseva sCripta sunt. Leviora forsitan bsec videri possent, ni quis ca quse ad
Ii.sloriam Rdffensem ex hoc codice adnolantur inspexerit. Ista enim nos prsefari debuisse tunc facile lique-
bit. Cseterum aliis ingenii monumeiitis Ernulfus inclaruit. In his exstal cpistpla ad Walkelinuui Winto-
niensem episcopum De incerth conjugih praeclara; quam R. P. Lucas Dacherius in Spicilcgio suo evulr
gavit lom. 111,p. 410 (ed. in.ToI. t. 111,pag. 464). Habetur eadem Ernulfo inscripta in codice velustissimo
bibliothecaj Lambelhanaj, vix unico apice a Dacheriana diversa. Turpissime vero hallncinatus est Ba-
leus (ccnt. u, c. 70); qui opera qusedarii Arnulphi Lexoviensis cpiscopi el Arnoldi Bonajvallis abbaiis
Arnulpiio Roffensi episcopo inscripsit, eumdemque permiscuit cum Arnulpho presbytero, qiiem Romano-
ruivi cler.icorum insidiis Honorii II papse temporc Plalina refert (Vita Ilonor.H) fuisse sublatum, dum in
Romanaj curiaj vitia acrius .inveheretur. Reipsa enim Arnulphus ille concionalor loto ccelo .diversus erat
a Roffcnsi noslro, qui ante ihcoeplunv Honorii poiilificalum ohiit. Verilas aulem Balco parum Curaj crat,
dummodo Romansc Ecclesise inimicorum numerum augere posset. Cseterum nos insigniora Ecclesise Rof-
fensis monumenia ex Ernulfi farragine deleclu habiio exscripsiinus, et nunc primum evulgavimus.
1445 ERNULFI EPISCOPI ROFFENSIS 11.1

ERNULFI EPISCOPI ROFFENSIS

COLLECTAHEA

DE REBUS ECCLESIiE ROFFENSIS

A PRIMA SEDIS FUNbATIONE AD SUA TEMPORA

Ex Textu Roffensi, quem composutt Ernulfus.

Anglia sacra, lom. II, pag. 329 Londini 1691, folidparvo.)

(Henricus WARTIIPN,

Nomina evhcoportim Roffenstum.

1. Justus (1); Obiit IV Idus Novcmhris. II. Roma- A.IV. ltbamar (4). V. Damiafiiis (_). VI. Pulta (6).
htis (2). 111.Paulinus (5). Obiil vi. jldus Oclobri». VII. Guichelmus (7), VIII. G__>mundus(8). IX. To-

(1) Juslus, natione Romanus, a S. Gregorio papa (5) Daniiarius de gehere Australium Saxoiuinv,
in Brilanniam missus esl anno 601, ut S. Augiistiiio successit, a Deusdedit archiepiscopo cbnsecratus.
Cantnarierisi in propaganda fide subsidium ferret; Pbsl ipsius obifum sedes Rollensis auctore Beda
quod el sedulo nec infelicilef fecit. Diffusa Iiiiius diu vaeavit. Obiisse videlur paulo anfe Deusdedii,
per regiones circumvicinas fide, Atigusiinus episco- qui niortiius est 664, 4 Julii. Cedda enim archiepi-
pos in civitatibus vicinis coiislituere consiiltum scopus Ebor. ordinaiidus Canluariam yeniens, coiii-
duxil, el Mellilum Londoniaj, Jusiitm Rovecestriaj perta Deusdedit archiepiscopi mofie, sine corisecra-
episcopos dfdinavit anho 604. Ecclesias caihedrales lione habila recessit; ei Wighardiis pfesbytef,
in ulraque urbe Eiheibcrtus rex Caiiluariorunv Au- successor Deusdodit archiepiscopp desigtiatus, mis-
gusiini precibus, in illa S. Paulo, in isla S. Andrese sus est Roiiiani cOnsecrandus. Sin vero Damiaims
sacras conslriixeral et possessionibus opimis doia- Deusdcdii archiepiscopo superftiissel, iilerque ab
verat. Post Elhelberti Pbitum, qui anho 610, 24 illo cbnseeraiionis riuiiius siisfcepissel. Nec ta'rneri
Ffi'jr. comigil, solum verfere ab Eadbaldo, qui diu anie Deusdedit obiisse potuil. Alitei' enim ar-
S'..-_:cessil,rege Etlinico coacttis, Galliam cum Mel- chiepiscopiis anle obitum suura successorem illi
liio secessit. Eadbaldo nrevi posl ad fulem converso subrogassel. BEOAI. m, c. 20;T. IV, c. 1, 2.
revocatus, sedi Roffensiad aiiniim usque 624 prse- " (6) TheodorUs arcliiepiscdpus, Caiiiiiariam ve-
fuil, quando Canluariam posl Mellitiobilum trans- nipns medio anno 669, Pullain; virum ecclesiaslicis
latus cst. BEDA,ilhl. Eccl. 1. i, c. 29; 1. n, c. 5, disciplinis iustriictum et more Romano modulandi
5, 6, 7, 8. maxime peritam, Ecclesise Roffensi episcopum or-
(2) Juslus ad arehiepiscopalum Cahl. tfanslalils, diuavit. Interfuit is syriodo Herefofdensi a Theo-
Roiiianura pro se Rovecestriai cpiscopum ordinavii; dorP coactre anno 675. Aivuo676 Canlia ab Eibei-
eiimdemqne ad Honotium papam, qui, pontificaium redo Mercioruni rege misere vastata et civitate
iniil 626 28 Sept. legavit ante finenvanni 627, quo Roffa communem clatlem passa, episcopus tuhc
ipsc morli succubuit. Romanus,Tegaiione suscepta absens, cul in rebus sajcrili indusfria defuii, nun-
raiire Irajiciens, naufragio inieriit. BEDA,1. li, c. quam redire certuS; ad Sexulfum Merciorum epi-
8, 20. scOpum secessit; acceptaque ab isto ecclesiola qua-
(5) Paulintis, missus a Gregorio papa in Brilan- dam el agello modico, ibidem consenuii, regiones
niam una cuni Juslo anno 601 archiepiscopus Ebo- vicinas Romanis ecclesiasiici cantus legibus insii--
racensis ordinatus esl anno 625. Ehoraco, fngalus luens; neque ut derelictum episcopaium resumereu
a Cedwalla Briioiium rege auno 635, Cantuariain lillis argumentis adduci poiuit. Synodo taineii
rediit; ct episcopalus RorTensis,qui sexennio vaca- Hethfeldensi anno 680 inicrfiiit. BEDA" I. lv, c. 2, 5,
veral, curam sibi ab Eadbaldo rege cl Honofio 121 Conc. Angl. lom. I, p. 680.
arthiepiscopo coniniissain susceoii, Pt ad ohiium (7) Reclius Quicheimus; sic enim. Bedse dicitur.
lenuil. Obiil anno 644, 10 Octobr., sepultus in Coiisecralus is loco Ptillse a Theodoro arcliiepiscopo
Ecclesia Roffensi,postquam sedi pncfuissei arinos 11 anuo circiter 676 ; post non mullum lemporis reruiii
(sic enim liedse locum corrigcnduin puto), menses il, C inopia coactus episcopatum deseruit. BEDA,1. iv,
die. 21. BEDA1. i, c. 29; 1. n, c. 20; 1. m, c. 14. c. 12.
(4) Prinnis Angloruin lihainar digniialein episco- (8) Quichelmo recedenlp» Theodoriis Gebmun-
palem obtinuil, Pauiiuo in sede Roffensi subrogaius dum subslituit. Dicitur is inteiiiiisse concilio Ber-
'ab Honorio archiepiscopo anno 644. Ortu is Can- gh&insiedensianno 697, indiciione i, et privilegio
tuariensis fnil, nulli lainen anfecessorum moribus VVitredi regis subseripsisse anno 700. BEDA1. iv,
et doctiina, Beda judice, inferior. lniroifum ejus in c. 12; Cotic.il. Angl. trnn. I, p. 194, 199. Obiluni '
aniiuiu 647 referunl Anntiles MSS., sub Asserii ipsius in anno 692 Godwinus retulil. Qtia auciori-
Meneveiisis iioiniiie circumlati. Male, pulo. Reda tatc id fecerit, miiii est incoiiiperiiiiii. lllum tameii
enini illuni Paiilino e vesligio subslitutuin fuissc in- ante medium aniiunv 693, quo Breclwaldus arcbi-
nuit. Anno 655, Deusdedit archiepiscopum Cant. episcopus a Godwino Galliarum melropolitano con-
consecravit; eodemque archiepiscopalum lenenle, secralus est, obiisse conjicio. Archiepiscopi enim
idque.brevi posl, ut videlur, falo cessil. JSEDA I. iu, consecraiio ad episcopos Roffenses tunc lemporis
c. 14, 20. speclasse videlur. Quod concilio Bergbamsted.nsi
 1..5 COLLECTANEA DE ECCLESIA ROFFENSI. 14.8
bias (9). X. Alduulftis (10). XI. Dunno (11). XII. AXVII.A Badenolhus (17). XVIII. Cuthuiilfus (18).
Eardulfus (12). XIII. Diofa (13). XIV. Weorinundus XIX. SuithuUus (19). XX. Burhricus (20). XXI.
(14). XV. Beornmodus (15). XVI. Tadnothus (16). Ceolmundus (21). XXII. Cyneferlus (22). XXIII.
anno 697 adfuisse dicaiur. lndiclionis lniinerus Floieiiiius qiiide.mobifum ejus el Chronologia Saxo-
errorem indicat; charlasque et privilegia, si [quse nica successoris introitum iu aiinum 802 referuiit.
aiia adsini argmiieiilii, parum hioramur, conjeclu- Verum aul Concilium anno 802 habitum esse, aut
ram confirmant Annales Roffenses. lllnm anno 693 WeremundUs anno 805 obiisse dicendus est. Concil.
obiisse in Annalibus. Saxon. Petriburg. demum Angl. tom.I, p. 318, 525.
comperi. • (15) Beornniodus Wereniundurn excepil, arino80_l
(9) Dernncto Gebmundo, Tobias, vir Grsecse pa- consecratus juxla Chionologiam Sax.et Floreiitiuiii,
ri.ier ac Latinse lingoarum cogniiione e'l eruditione seu potius 803; siquidem concilium Cloveslioviaj
mnliiplici. insirucius , Theodori archiepiscopi et isto anno coactum perliibeatur. Exsial in Registro
Adriani ahbatis discipulus, loco illius a Breclwaldo EcclesioeCanl. Professio ejus faeta Eihelardo arclii-
archiepiscopo Canl. ordinalus est. Obiit anno 726, episcopo Caiil. a quo consecratns erat. Obiit aulein
sepultus in porticu S. Pauli aposloli, quam inlra Ethelardtis 803 mense Maio. llli et Ecclesise stiss
ecclesiam Roffensem sibi ipsi in locura sepulcri Roffensi Ke/iulfus rex dedii tria aratra ad meridia-
fecerat. Isfa de illo Bcda, 1. v, e. 9, 24; Conseera- nam urbis parlem anno 804, indict. xi; Egbeftus
iiis videtur anno 693; quod et Florilegus iiinuit. rex terras plures araio 858, indict. i; EilieKvlfus
Amio etenim sequenii concilio Becanceldensi in- JJ « rex terram in Holanbeorges 841, indict. iv. Texius
lerfuil. Concit. Angl. loni. 1, p. 180. Pessime cal- Roff. f. 137, 158, 159. Inlerfuisse synodo Celcu-
<!u!o'ssubduxil pseudo-Asserius in Annalibus Mss; thensi 816 lcgitur in Concil. Angl. tom. 1, p. 528.
tjiii-inlroiluni illius in amiuni 715 rejecit. Millo plures ejus subscriptiones : quaj cirea hsee
(10) Aldwlf n Berchtwnldo archiepiscopo loco lempora faeise in regum Charlis in monastico Angl.,
Tobise ordinatus, anno 751 superfuil. Alijue ista ei alibi reperiuntur. Quod vero Florilegus el Annales
ianiuminodo rie illo refert Beda I. v, c. 24. Conse- Roffenses illtim anno 804, defunctuni Puthrico lbcum
teralum antvo 727 tradunt Annales Saxonici Mss..; , cessisse referunl, error esl manifeslus. Putliricus
Doiiiiiiari, A. 8, anno 731. Talwiiiuni arcbiepisco- enim ilie, rectius Burtiiricus diceiidus, ante fiiiem
puin Caiituariensem consecravit. Anno 732 obtinuit exlremum saeculi episcopatum non obtiiiuit; rt
ab Eihelbaldo. rege Merciorum vectigal annuum Tadiiotlium Beornmodo successisse (ndictilus velu-
unius navis sibi et successoribus suis concedi, charta stus episcoporura Roff. ad calcenv ChronologiseSaxo-
dafa niense Septembri anrio regni Eihelbaldi regis nicse conlirinal.
xvii. Idem dono accepit ab Eadberlito rege Can- (16) De Tadnolho nil aliud dicendnm habeo, quaivi
luafiorum terram decem aratrorunv in loco qui ex Texlu Roffensi f. 122, constare, illum teinpoiibus
dicitur Aridscoheshahi; el donationcm a Nollielino Ceolnothi archiepiscopi et Berhtwlsi Mcrciorum
archiepiscopo anno 738 conflmari oblinuit. Textus regis, viz. inter annos 841, et 852, sedi Roifeusi
Roff. f. 121,119,120. Obiisse dicitur a Florenlio prsefuisse.
anno 741; a Simeone Dunelm. aUienv, Chronico (17) De Badenotho nil prseter hohven ab Efntilfo
Mailros et pseudo-Asserio anno 759. • asservaium sttperest. A-Beornmodo enim ad Bufliii-
"
^
(11) Dunno, Anglice Dun, succes.il Aldulfo anno cum Willelmus Malmsburicnsis et Florehtius in In-
740, juxta Mailroscnsoin, consecralus anno 741, diculis suis episcoporum Roff; oranes prselermise-
juxta Chronologiam Saxonicani. Inlerfuil synodo runl. Badenotho Godwinum quenvdam Godwinus,
Cloveshoviensi 747. GoncU. Angl. toni. I, p. 242. Iib. De pra>sulibus, p. 567, leiiieresubjeciljnoi.i alia
, (12) Quonam anno Eardulfus btitinoiii successeril ratione ductus-, nisi quod Godwinus episcopus Rof-
uicerlum est. Prinia dc illo in Textu Roffensi fensis Chartse Willafii regis Merciorum datrjecoe-hobie
Tit nientio anno 761, quo sesquijugeruni leiraj in Croilandensi anno 833, etalteri Bertulfi regis 851,
'civitaie Roffa ad augmentum Ecciesise a Sigiredo apud Ingiilphum p. 488,490 suhstTipsisse reperiatur,
Cantise rege obtinuit indictione xv. Anno sequciui quasi vero aliquid monachorum chartis pro lubitu
Eardwlfus Cantuariorum rex illi pascua xu gregum conliclis contra aliorum monumeiilorum fidem tri-
porcorum donavil. Anno 764, Offa Merciorum rex buendum sil.
lerranv xx aratrorum in jEsIingahain; anno 76?, (18) Guthwlfo episcopo Etheredus rex plures
Ecgberfhus rex Caniise lerrani quamdam iutra ca- lerras anno 868 donasse dicitur in Texiu Rolfensi
sietli nicenia eidem dedit. Textus Roffen. f. 122, f.1.1.
123,124,126. Magis adhuc ad rem.faciutii Annales (19) Swiliiulfp episcopo EiheluIfUm regem anno
Roffenses; qni Woldhain illi ab Elhelbiiio rege 880, indict. xiu, lerrara in Ciicolanslan conlulisse
aniio 750 donatam ineiiioranl. narraiTextus Roffensis f. 142. Idem, anno 897 cusfos
(13) Diora, aliis Dyorannus, successil anle annum occidcntalis Camii adverstis Danorum irrtiptiones
778, qtio Ecgberhf rex Cantise donavil iili alque ab Alfredo rege eonstiiiitus, brevi posl tempore
Ecclesise Rollensi terram in Bromley et mariscura "D peste exstincttis obiit. Florit: et Chronol. Sax.
de Scaga; el donum eidem confirmavit anno 779. (20) Uurhricus, aliis Burlliricus, et Burgrice, et
Ideni dedil ipsi lerraminf.aniceiiia urbis anno781 el Piilhiicus dictits successit; cui Edmundus dcdit iria
leiTnm decein afatrorum in liMin&as..Texlus lioff. afalra in Mallinges, dOnum conlirmanie Odone ar-
f. 129, 130, 151, 128. chiepiscopo, apud Tcxiunv Roff. f. 143. Ednuindus
(14) Weremundus, Anglice Worre, successit. Illi regnare coepii 941, desiit 94bi Eidem nianerium.de
lerram sex aratrorum in Trottesclib Offa rex Mer- Freltingham ab Alfredo rege, qui anno 901 obiil,
ciorum aniio 788 donavil; terram eiiain unius, donatuiii esse Libellus moiiachorum Roff. prodit.
aratri in Broomgeheg in synodo Celcuihensi aniio Anno 958, subscripsit ctiartse Atbelstani regis dalse
789. E.ihelberlus Carituarioruni rex xx jugera anno coenobio Malmsburieusi apud Willeluiuni in Vita
790. T.__i<sRoff.L 132, 153, 155. Posireuia tamen Aldelnvi, p. 32. Inania suni. quse de successioue ejus
donatio addita Cealnothi archiepiseopi subscriplione aniio 804 Florilcgus et Annales Roff. et de subscri-
raerito suspecta redditur. ln coueilio equidem Cal- plione chartaj Berthulfi regis tlatie ccenobio Wigoru.
culhensi anno 789 habilo charue Offss regis datse amio 841. Monasficon lom. 1, p. 122, et de ordine
Ecctesiaj Wigorniensi subscripsisse reperuur in inler Cliineferlhuni et Alfstanum niedio Godwinus
vetusiissinio exemplari iiiicr Archiva Ecclcsiaj Wi- habent.
gprn., ipsi concilio seiate pariim infeiiori. Interfuit (21) Nil alibi de eo iraditur. Successit Burhrico
consili» Becanceldensi. 798, seu politis Clovesho- post anniiiu 941.
vieusi 805 (iinicum enim fuit conciliuin, idque Clo- (22) Solum nomcn superest. Obiil aute anuuai
veshoviaj habilum), eodemque amio obiisse ridetur. 955.
.... ERNULFI EPISCWI ROFFENSiS 1448
.Elfslanus (23.) XXIV. Goduuiiuis I. (24J. XXV. A Frnoslus (27). XXY_... Gundulfus (28). XXIX. Ra-
Goduuinus II. (25). XXVI. Sywardus (26). XXVII. dulfus (29). XXX. Erriulfus (30).

(23) Aifslanus, aliis Alhelstanus, confifmaliorierii Vicario -, quamlumvis Godwinus Malmshuriensem

manerii de Bromleage ab Edgaro rege oblinuit secutus refragetur/prout snpra p. 107 oslendiiur,-
tinn. 955. in Textu Roff. f. 151; subscripsii;cbariis «onsecralus est Caninarise a Stigando archiepiscopo
Edgari dalis coenobioRamesiensi et Malmsburiensi aiino 105,8,ex fide Aniialium Sax. Mss. DornitianA.%,
atiiio 974. Monastic. i. p. 256; et Vita Aldelmi p; 35. ei Petfiburgel FJpreniij, iVnno 1070 Lanfranci ar-
Obiise episcopum quemdarivRoffenserii aniio circiiiir .criiepiscopi .Cdnseeralipni adfujt; et 1072, subscrii-
984. Osbenius in Vita Dunstani p. 114 docel. Hunc psil concordise inlef Laiifrancum Canl. et Thomam
Alstanum fuis.se Annales breves el admodum veiustj Ebor. Archiepiscopos jnilaj, apud Indulphum.p. 92,
Roffenscs Mss. Vespasian <Mi.2_,aBenedictomoiiaeho edit. Oxon. Obiit anno 1075 juxla Anriales anti.qiios
conscripli hisce vorbis confirmanl : Anno 984 obiii Roff. Vespas, A. 22. Maje Flpreiitius id in ahnuni
Elfslantts ephcopus Rofferisis; successil Godwinus. 1067, rejecil. ;
De contentione inter ipsuin el Ethelredum rcgem, (27) Ernoslus, nvoiiachus Beccensis, cohstjcfaiiis
et obsidione ejusce gratia urbi Roffensi aiino.983 a Lanfraneo in ecciesia S. P.atUiIspndori. siib ini-
illala cnnsule Florilegunv iu annp 985, ei Qsbernum .liiim anni 1076, vix dimidio anno snpefsies, obiit
in Vita Dunslani p. 114. Isla quidem Godwinus suc- die 15 Julii. Clironol. Sftx.. el Obituar. Egnt,
cessofi ejus co.nstanter lribu.il; verum inyita veri- _ (28) Consecralum fuisse a Lanfranco atino 1077,
taie, uii ex prsediclis facile patebit. I
**Dominica m QuadragesimaJ, Vita ipsiijs refert
(24) Godwinus, nonnullis Godricus, successit aiino pag. 291. Conligil ea dicto anno die 19 Maftii riT
984. llli Ethelredus sex mansasin Woldham donavit falsi sintel aucior Vitse el Annales veiusli hreves;
anno 995, indicl. vni; e.t Bromley priniis regni qui consecraium die 21 Marlii fuisse nafrant. Obiit
annis oblatura restituil 998, indici. xi, eidem xv anno 1108, die vui Mariii, Dominiea III Quadrage-
mansas in Stantun et Hiliuiie contulit anno 1012, sim.ie. Sic enim auclor Vitse p. 29.1, ei Obituariiinl
indict. x, Textus Roff. f. 155, 154,158,_160. Mitlo Cant. perhibciu. Male Dunelmeiisis dienv VIIMariii
subscripliones illius, qtiibus plurimas Ethelredi posuit.
,chart3S nuiniyit. Magis notandtim venil qupd Flp- (29) Radulphus, anlea abbas Sagierisisin Norih-
rentius, Hovedeiuis, aliique tradunl, jlluin a Danis niannia, successor ab Anseluio desigriaius 1108 29
in expugnaiione urbis Ganltiariensis anno 1011, Junii, cohsecralus est die ix Augusli sequeuliss
una cum Elphegp archiepiscopp cap.lum fuisse. Electus adarchiepiscopalum Cant. 11,14;26. Ap.rils,
(25) Huiic prajlermittit Malmsburieiisis, agnoscit inihroiiizatus esl die 17 Maii, nroul habei-Eadmerus
tamen cum Ernulfo Florentius. ,Quo anno episcopa- Hist. Nov.-p. 96, 110. Male Godwinus ex: Flprehli.o
tum inierjt, prorsus latel. Td solpm conslal illuni Radnlfuni die ii Augusli consecraiuin scribi.l.
anno 1038 sup.erfuis.sc. Quse de vacalipne mortem (50) Ernulfus, nationeGallus Lafranci discipiilns,
ejus succed.enl.eGodwinus hajjel, jncerla.suiit niillo primuin monachus apud ccetiobiuiii S. Luciani in
auclore comprobaia. Quin potius sedes episcopales Belvaco, dein ih Ecclesia Cant. mox prior Cant. et
snb pacifico Edwardi regno aliquanlisper vacasse exinde abbas Pelriburgeusis, electus est in episcpr
iiullibi reperiiur; et binos episcopos sedem aliquam C ( pum Roffensem 1114. 28 Sept;, inihroiiizalus die x
74 aiuiis siiinil regere po.lu-i_.sc ex.emplo.non,car_i. Oclobr. sequeiilis, consecnatus C.antuaiiaj;a Radul-
ln obituario'Canl. Godwinus aller vn Tdi Martii, pho archiepiscopo 1115, 26 Decembf. ex Tide E.ad-
alter ji Id. April. pbiisse fiiciiur. meri et Flof.eniiii Sedit annos- __ et d.ies aliquoii
(26) Siwardiis, abbas Cerles,eiaj,.Ionge alius a Si- alque obiit aiinOs LXXXIVnalus. aniio i-124, 15
wardo abbaie Abeiidpiiensi et Edsii archiepiscopi Martii.

Donationes ecclesim Roffensi factm. Ileallingasj id est letfara x afairorum et comhveii-

Anno ah Incarnatione Domini 600, rex Elhelber- davi.l episcppo Dioran.
tus fundavit ecclesiam S. Andrese aposloli Roft et>, Anno ab Incarnalione Dpmini 788, Offa fex Mcr-
dedit ei Prestefeldj et omnem lerram qusc est ad1 ciorum dedit ecclesiaj S. Andrese Troiiesclib; et
Meduwaie tisque ad orientalem portam civilalis in conimendavit VVaermundoepiscopo. Obiit.Offa res
australi parlej et alias terras extra muram civitatis i Anglorum n.ldus Augusfi.
versns parfera aquilonalera. Coenuulf
. - - . rex Mefciorum dedit ecclesiaj S. An>
TJ
Anno ab lricarnalione Domini 758, Eadberlitus rcx: drese Borcstealle; et coinmeiidavit Beorniuodo epi-
'
Caiiluario.runv dedit eccleslse S. Andrese apostolii scopo.
Hrosi Slokes, et.lerrani x aralrorum in Hou quss) Anno ab Iiicartiatibne Domini 858, Ecberlus rex
vocalur Andscohesham, ct cominendavil Ealdulfoi 'Weslsaxpnura e.t Ganluafiorum detl.it.ecclesi.se'S.
episcopp. Andrese magnas libertaics. et isla Manefia , H;#
Anno ab Incarivatione DPnvini764, Offa rex Mer- linges et Snodigland; el commendavit episcopo
ciorura,,et Sigeredusrex Ganliaj dpnaverunt ecclesiaj' Beornraodo;
S. AntUeaj yEsUngeliam cum oniuibus appendiciisj Anno ab lncarjiaiione .Doinini.841, jElbeluulf rex
suis, scilicet Frcpndcsberiam el Wicham, videlicett •oecidentaliuin Saxonumdedil eoclesise S. Andreaj
xx araiiorunij et comiiieiidaveruiil Eardwllo epi-- Holanbeorgesiun; el commepdavii cpiscopo Beorii-
scojip..I.teni rex Offa pt Ecbertus rex Cantuarioruirit jnodo.'
dederpnt_eccles|aj, S. Andreie Bromgeheg, et coin- AnnoDominicselhcaniatioiiis 870, lEtheluulf rex
mendaverunt episcopo Dioran, et postea episeopo) Saxonum dedit ecclesise S, Audrese Cucolanslan, et
Waerniundo. comniendavit Suuitliuulfo episcopo.
Ecgberhltts rex Cantise ttetlil ecclesiae S. AntireajJ Eadmiindus rex, A.iig!.orum..,d6di,l.eccIesise
S.A,n-:
H19 COLLECTANEADE ECCLESIA ROFFENSl. 1..0
dieaj Meallingas; et commendavit episcopo Burh- A tanlse fortiludinis viro resistcre posset, propter
rico. magnam quamhabuil poteslatem, terras complures
Quidam praepolens ac probus homo, nomine de arcliiepiscopam Cantuarberise et consuetudiiies
BrihlriCus, cum uxore .Elfsuuilha dederunt ecclesise nonnullas sibi arripuil, alque usurpans suae domi-
S. Andrese Damlunam et Langafeldam el Dserente hationi ascripsil. Posiea vero non multo lempore
et Falcheham; el commendaverunt _Etfslano epi- contigit prsefalum Lanfrancum Cadomensis ecclesia»
scopo. abbalem jussu regis in Angliamquoque venire, atque
Arino DominicseIncarnalionis 945,Edgarus fex in archicpiscopaiu Canltiarberise Deo dispouenle
Anglorum dedil ecclesise S. Andrese Bioinleage, el lotius Angliseregrii priniatem sublimalum esse. Ubi
coniiiendavil -Elfstano episcopo. dum aliquandiii resideret, et aniiquas ecclesiaj suse'
Anno Dominicai lncarnalionis 995, Elhelred ret lerras niullas sibi deesse inveuiret, et suorurii negii-
Angloruih dedit ecclesiae S. Andrese Wideham et geiitia aniecessorum illas dislributasaiquedisiraclas
Lillanbroc, et commcndavit episcopo Goduuino. fuisse reperisset, diligeuter inquisiia et bene co-
Idem dedit ecclesise S. Andreae Staniun et Hillun, gnila veritate, regenvquam citius potuil et impigre
scilicet xv riiansas lerraruin et coirimeudavit epi- inde reqtfisivit. Prsecepii ergo rex comilatum lolum
scopo Goduuino. ^ absque mora considere, elhomines comilalusomnes
"Willeliuus primus rex Anglorum reddidit Fra- Fraiicigenas, et prsecipue Anglos, in antiquis legibus
ceivhamTerram S. Andrese Lanffanco archiepiscopo, ct consueiudinibus perilos, in unum convenire. Qui
quam iriiqui injuste absluleranl, et ipse jusle red- cura convenerunt, apud Piuetidenam omnes pariier
didil Gundulfo episcopo. Sic eliam Stoches terram consederunl. Et quoniam raulta placita de diralio-
S. Andrese eripuit ipse Lanfrancus de invasione cinationibus lerrarum et verha de consuctiidinibus
lyrannorum, et reddidit prajdicto Gundulfo episcopo legum inter archiepiscopiun el prsedictuin Bajocen-
et livonacliis ojusdem. ldem Willelmus rex reddidit sein episcopum ibi surrcxeruut, et eliam intef
Roffensi ecclesise Deninlunam et Falcheham olira consuetudines regales el arcbiepiscopales, quas'
iiijuste ablaias. Prajierea inter coeiera bona raagna, prima die expediri non potueruni, ea causa totns
qiiajcidem ecclesiajin vita sua fecif, iiiur.iiienle ar- comitafiis perlresdies ibi fuit detenlus. Iri illis tri-
lictilo moriis susecenlumTibras ei dedil, et tuuicam bus diebus diraliocinavit ibi Lanfraucus archiepi-
propriarii regalein, elcornu eburneuiu, etalia plura scopus plures terras, quas lunc lenueruni homines
oriiamenta. Obiit is v Idus Seplembris. ipsius episcopi, videlicet Herbeiius filius lvonis,
WUlelmus filius Wiltelmi regis dedil ecelesise _ Turoldus de Hrovecestria, Radulfus de Curvaspina,
S. Andrese manerium suuin Lamhytham; el coni- el alii plures de hominibus su-is, cumonniibus cOn-
mendavii Gundulfo episcopo. Idem concessit liberia- sueiudinibus el rebus, quse ad easdem terras perti-
les, quas ecclesia Roffensis huc usque ohtinuil; el nebanl, super ipsuiu Bajocensem episcopuni et su-
sua charta conlirmavit omnium prsedictorum dona. per ipsos prsedictos homines illius el alios, scilicet
Obiit iviSonas Augusli. _ Detlinges, Esioces, Prestetuna, Damtuna.et iniillas
Lanfrancus arcbiepiscopus dedit ecclesiaj S. An- alias rainulas terras. Ei super Hugonem deMonte-
drese manerium Hedeiiham ad victtim monachorum ; forti diraliocinavil Hrocinges et Broc, et super
quod concessit prsediclus Willelraus filius Willelmi Radulfum de Curvaspina LK solidalas de paslura in
regis. Obiit Lanfrancus v Kal. Junii. insula Grean. Et omnes illas lerras et alias diralio-
Eslunam maiiefiuta idem rex Willelmns filius cinavit ita liberas alque quielas, quod in illa die
Willehni dedit ecclesise S. Andrese, et commendavit qua ipsum placitum linilum fuit, non remansithomo
episcopo Gundulfo. in tolo regno Angliae, qui aiiquid inde calumniare-
Nobilissimus rex Henricus mulla bona contulit, lur, neque super ipsas terras etiam parvum quid-
scilicei ecclesias de Boxle, de Eilesford, Derenle- quam clamaret. Et in eodem placilo non solum
ford, Sultune, curri capellis de Wilminiune, el de D istas prajiiominatas et alias lerras, sed et omnes
Kingcsdune, iletn ecclesias de Chiselherste el de libcrlales Ecclesiae suse et omnes consueiudines
Wlewich, iiem decihias de Stfodes el de Chealkes, suas renovavit, ei renovalas ibi diraliocinavit soca,
ei alia niulia. saca, toll, team, flymena-fyrmthe, grilhbrece, fo-
De placito dpud Pinendenam jnler Lanfrantum resleal, heimfare, infarigennelheof, cum omnibus
archiephcopum et Odonem Baiocensem ephco- aliis consueiudinibus paribus istis vel minoribtis
pum. islis, in lerris et in aquis, in silvis, in viis, ei in
Tcnipore iriagni regis Willelmi, qul Anglicumi pralis, el in omhibus aliis rebus infra civitatem et
reghum aiinis conquisivii et suis dilionibus snbju- exira, infra burgum et extra, et in dnuiibus aliis
gavil, coniigit Odonem Baioceuseni episcopum ell locis. Et ab omnibus illis probis el sapienlibus ho-
eju.dem regisTralrem inullo cilius quam Lanfran-: minibus qui adfuerunt fuit ibi diratiocinatum, et
cum archiepiscopum in Angliam venire, alque ini cliam a lolo coniitatu concordalum atque judica-
comiialu de Cant. cum magna polenlia residere,, lura ; quod sicut ipse rex tenet suas lerras liberas
ibique poleslatem non inodicam exercere. Et quiai et quietas in suo dominico, ita archiepiscopns Can-
illi. diebus in comiiatn illo quisquam non erat, quii tuarberisc lenei suas lerras omnino liberas et quieias
r-TBOL. CLXIH. *.
 1451 ERNULFl EPISCOPI R0FFENSI8 1452
in suo dominico. Huic placilo interfiierunt Goisfri- A 1 DeFrctccnharii.
ifiiis episcopus Conslaniiensis, qui in Ioco regis WIL_„LUUSgralia Dei rcx Angloiiira, episcopo
fuil, et justitiani illam tenuit; Lanfrancus archie- ERFASTI,BALDUUINO abbaii, PICOTOel RPTBEKTO
:[iiscopus, qui ut dicltim esl placitavit, el lotuni MALETvicccomitibus et cseteris fidclibus meis sa-
diiatiocinavit; comes Ciinlisc, videlicet prsediclus lulein. ]
Odo Bajocensis episcopus; -Ernostus -episcopus de Sciatis quod ego conccssi archiepiscopo Lan-
llrovcceslra; .Egeliicus episcopus de Cicestra, vir franco raaneriura qui vocalur Fracenham, sicuii
aiiliquissimus ei legum lefrse sapieiiiissiiiius.qui ex Heroldus lenebal ea die quando mare transivi, et
prsecepto Tegis advectus fuiiad ipsas antiquas le- siculi Turberltis el Gotinus ab ipso Heroldo fene-
gnni consuetudinesdiscutiendaset edocendas in una bant iii omnibus lerris, pralis, pascuis, silvis,
quadriga; Ricardus de Tunebrigge, llugo de Monle- rusticis, et socheinanis, el cseteris omnibns..
forli, Willelmus Dearces, ilamovicecomes, et alii Quomodo Lanfrtincusierras extraclas eeclesiwS. Ail-
multi barones regis et ipsius archiepiscopi, alque drew el alias ctcquisiius monachh contradidit, ei
illorum episcoporum homines mulii; ei alii aliorum de Guhdulfo episcopo.
comitaluum homines etiam cum islo toto comitatu, Pfseleiea notandum, ac fidelibus oriinibi.isfuluri.
inultse cl magnaj auctorilalis viri Francigense scili-1B maxinie lemporihus, quanlse vaieiilise qiiantaive
fcel et Angli. In lioruni omniiiin prscsentia multis et Ecclesise Christi Caniuarberiaj newion el ccclesise
aperlissimis rationibus demonstralum fuit; quod S. Andrese Hroveceslfise hic pise meniorioeLanfran-
rex Anglonnn nullas consueludines habet in omnibus cus archlepiscojius utiiTtati el honori, duni vixi.
tcrris Cantuariensis Ecclesise nisi soluminodo tres. exstileril, scieiidum est. liic namque non soluifi
Ei illaj tres quas habet consuetudines hsesunt. Una, illas, qtuc superius hoininafa. suiii, lerras Ecclesise
si quis homo archiepiscopi effodit illara regalem Chrisli, verum eliam ex diversoruriv dohiinatione
vi.ani quaj vadit de civitate ad civilatem. Allera, si tyranuorum ecclesise Hrofensi suaj ratione priuleii-
quis arborem incidit juxta regalem viam, cl oanv lise ac sapienliaj acquisivil; acqitisifas vcro eccle-
snper ipsam viam dejecerit. De islis duabus con- sise, unde antiquorum negligenlia fuerant extraclsf!
siiciudinibus, qui culpabiles inventi fuerinl, atque aique dispersaj, conlradidit, videlicet Deniiuiiaiu,
ileieuli dum lalia faciunt, sive vadimonium ab ois Slochcs, Falcenhani el Fracenhara, de manibts
Qcceptuin fuerit sive non, laincn ad insccuiioiieni prsedicti Rajocensis episcopi ethominuni suorura et
"'hiinistii regis et per vadiraoniunv emendabunl quse aliorum hominunv quasiquadanv placilorum violen-
: jusle emendanda sunt. Tertia consueludo talis est : tia extorsil. El hsec non soltim sed et alia bona ad
C
Si.quis in ipsa regali via sanguinem fuderit aul ho- opus inonachorura, quos eideni Ecclcsise ipsu
iuicidiiirii, vel aliud aliquid feceiit quod nuilaleniis piiiiiitiii iiisfituil, quoad vixit-, irapendil. Insli.lutis
ficri licel, si, duin hoc facildeprehensus atque de- vero servitio Dci et sancli aposloli Andrese omuia,
teiitus fuefit, regi emcndabii. Si vero deprehensus quse illorum viclui vel veslitui necessaria fore vi-
ibi iiQii fueril, el inde absque vade data semel debanlur, certo apparaiu praeparare prochravit. An-
abierit, rex ab eo nihil juste exigcre poterit. Simi- nitente tamen acper onuiia suffraganie bealse nie-
liler fuit oslensum in eodcm placilo quod archi- inorisu Gundiillo episcopo, queni ipse moiiachiim et
episcopus Canluariensis Eeclesise in omnibus lerris sacristain S. Marise Beccensis Ecclesise, duin ipse
fegis el coinitis debet lnultas consuetudines ju^ie quoque prior cjusdem fuit Ecclesise inerito sanclila-
habere. Etenim ab illo die quo clauditur AUeluia, tis ac beaiae religionis prse cseteris omnibus adama-
iisque ad OclavasPaschse, si quis sanguinem fude- vit; adamatum vcro posl se in Angliam quam eitius
ril, archiepiscopo emendabit. El in oinni lempore, poluil venirefecit; et euin omni domui suse imo
lain exlra Quadragesiiiiam quaiii infra, quicunque rebus omnibus suis quas in archiepiscopio habuit
illam culpain fecerit, quaj Cildiuiite vocalur, archi- solum post sese prse omnibus aliis prseposuit. Pne-
episcopus aul totam auldiiiiidiaiiieinendaiionis par- ij posifum auiem alquein omni sapienliaj ei prudeiitise
teui habebil; iufra Quadragesiinani quidem tofain, sensu diu probaium, landera divino aduionilus in-
ct exlra atit lolain aut dimidiam eniendaiionem. sliiictu,a sese deveie consecratura prsediclaj Eccle-
llabel eiiam in eisdeiu (erris oinnibus quajcunqiie siai prajfecit anlisliteni. Qni xxxi annis inibi super-
a'd curani el saluiem animarum videnlur peiii- stes existens, ecclesiam S. Aivdrese, pcne veluslaie
here. TIujus [ilacili mtiliis teslibus mullisque ralio- dirulam, ribvam ex "uilegro ul hodie apparel redi-
riibus deierininaluni fineni postquani rex audivii, ficavit. Officinas quoque nioiiachis rieccssarias,
laiiilavit.Taudans cum consensu omniuin principum proutloci necessitaspati poluil, oranes :Conslruxii.
siiorum corifirmavii; et ut deniceps liicorruplus per- Ipsos etiam monacjios xxu suscepit,'susceptos vero
severarel, firmiier prajcepit. Quod propterea scri- sancfuj religionis habitu indujt; iridutos ppstnioduni
ptuin esl hie, ut ftilurse iii.seiernum memoriaj profi- sacris ordinibus aplos vel sanctaj religionis bene-
ciat; etipsi fuiuri cjusdem Ecclesise Chrisii Cantuar- dictione dignos ipsemet benedixil, consecravii, et
beriajsnccessoresscianlquajelquanla in digniiatibus quantacunque valuit diligeniia et.per se et per alios
ipsitts Ecclesisea Deo tenere atipie a regibus el prin- in Dei limore et ampre semperinsiruxit; inslructos
cipibus hiijus regni seterno jure debeant exigere. quidem post Dcum superomnia amavit, honoravit,
 14.3 COLLECTANEA DE ECCLESIA ROFFENSI. 1454
aique in eo quod potuit omnibus diebus vilae suaj A berc
h sevellepro ipsa eoncessione. Quod poslquanv
heneficiis raullimodis augmentare non cessavit. Et ai archiepiscopus et episcopus audieriinl. consternati,
cum iion amplius in inlfoitu episcopalus sui qnanv valde
vi parifer responderunt illam tantam pecuniam
quinque invenisset iri ecclesia S. Andreaj canonicos, ni
neque tunc in piomplu sese habere, nec eiiam unde
die qua sseculo praesenli decessil, plusquam sexa- eam e; acquirere potuisseni sese scire. Duobus autem
giula monachos bene Iegentes et oplime canlanles amicisai ulfique parli favcnlibus, Rodberto videlicet
in serviiio Dei et apostoli sui Deum linvenies et filio
II Haimonis et Henrico comile de Warwic, hinc
super onviviaamanles reliquit. Sed inler cselera quaj reregium honorem et integram ejus ohservantibus
iilis beneficia nonhulla contulit, unum illis dignum v< voluntatem, liinc vero aniicilise favorem el pro Dei
ineiiioria fecil. Fracenham, quod, ut diclum est, ab ainore
ai Ecclesise prsediclsemagnificum et profiituruni
alienorum injusta poleslatearchiepiscopus prudentiaj lv hohorem, regi consuluerunt, qualenus pro pccunia,
siuc ralione Lanfrancus extorsit, et ad victum mo- quamqi pro concessione manerii exigebat, episcopus
nachofum ajfernaliter fore constituit, Guudulfus Gundulfiis
G , quia in opere cajmentarii plurimum
cpiscopus, quia ipsum maneriunvTonginquis regioni- sciens
sc et efficax eraf, castrum sibi Hrofense lapi-
htis a HfoveCestfa nimis erat remolum, ipsura ma- " deuni
d< de suo couslriieret. Quod ubi archiepiscopo
iieriuni in siia ac" suorum omniunt retinuil manu " et episcopo innoluit, lunc procul dubio magis con-
successoriira; atqueproillo Iicenlia et consilio sse- sfernali
sf dixerunt et regise concessiohi ex toto sese
pedicfi archiepiscopi Laftffanci WldehanVnvonachis al abntiere. eiiahi Ct ipsuhi manerium iri profundo
ajlernaliler dedit; irialens quidenv sese ac suos suc- iivaiis
ir pofius silum iri malle, quarii prajdictam ec-
cessores anntiis laboribus equitando victum ibi iam clesiaiu
cl S. Andreajfuluris temporibus regiis exac-
longequicrifare, quani monaciios vel cjusdem villse lionibiis
lii nvancipafi debere. Nam qupiiescunque
patiperes hoinines singulis annis in annonam de- quidlibet
qi ex infortunio aliquo casu iii casifo illo
porlando faligare. conlingeret aul infraclione muri aut fissiira mace-
c<
De Fatchenham. ri id prolinus ab episcopo vel ecclesia exigereiur
riei,
ui reficiendum assiduo. Sicque ejiiscopus et eccle-
Inter cselera beneficia ipsius archiepiscopi, Fal- usu
chenham quoque sicut supra diximus ab injusla ex- sia si futuri sseculi lemporibus oninibus suniiria dis-
iorsii Rajocensis episcopi potestate; partim auxilio trictione
tr regise suhiiijilefeluf exaclioni. islo ilaque
magni fegis Willelmi, pro qua re Radulfus Cado- metu m perlerrilus Utefque: « Absil, hoc a me, inquii
mensis monachus ejus tUnc existens capellanus, ai archiepiscopus. —Absit qtioque a me, inquit et
ad regem ipsunv pro ipso attxilio in Norlhnianhiani _ episcopus!
ej i Responsum hoc audiens comes Henri-
fuit traiismissus, partitn paclioue pecunise videlicet cus,
ci qiiasi niPdestse sfimulis ifse cPmmoliis, hone-
LXlibrarum, quas archicpiscopus regi illi pfomisit statis
st dans concilo fremitus, iiiquii : « Ilactenus
se daturunv ; 'unde xxx libfas accepit, xxx ei condo- niea
m ajstimaiiorie ratus sttm archiepiscopiim Lan-
navit. Tandem lilieris regis, quas seCtira Radulfus franciim
fr unUm ex viris universi orbis exslitisse sa-
episciipo detulii, ac pecunia promissa adeptus est pienlissimis,
pi hunc autem nec insipienliaj (quod
iirchiepiscopus ipsum maneriUm, siatim illud con- al absil!) esse dico, neqiie illa qiiidem qua duduni sa-
stiluens ad vicium monacliorunijxv reddens fifmairi piehtia
pi callebat iniprsesenliafunv vigere ullateniis
dierum. - . as
asserere audeo. t Quid enim griivedinis, inquil, in
Quomodo Willeimus rex filius Willelmi regh rogaiu liocest,
h' castfum ad ultimum majiis pfo x_ libris ad
Lanfrahci archiepiscopi concessil et coitfirtnavit voluntatem
v< fegis facere, factmii vero comiti vel
Rofensi ecciesimS. Andrem apostoliad viclum mo- vicecomiii comitalus seu aliis eliani
ntichpritm manerium nomine Iledenham ; quare quibus regi
Gundulfus episcopus custrum Rofense ttipideum placucril
P' nionstrarc, monsiraluni eiiam ex omui
totum de sito proprio regi constfuxit. p;
pafte integrum libefare, sehiei vero liberalo sesa
Aliud quOque bealaj memorise Giindulfus episco- penitus
1>' expedire, nec unquamuiterius inde se inlro-
"i
pusnon niinus memorabile illis coiitulit beneficium, D miiiere, nec eiiani eo respicere? Ad hoc regem ad-
sed omni potius omnibus sseculis veiuuris dignum versusr< episcopum vel Ecclesiam futuraj servitutis
veneratione. Casirum etenim, qiiod situm est in pul- occasionem
oi nullaienns quserere, imo potius eos ab
chriori parle HrovCcesirse, pro regia concessione omni oi servituli liberare, aique sicut regem decebat
pi Dei liraore"et sseculi honore in surania libertate
illius doiii, qtiod ssepe dictus arciiiepiscopus prse- pro
diclse Ecclesisead victuni monaeijoruin disposueiai, e< conservare velle. His ergo el aliis nonnullis
eos
dai-onvaneriuin videlicet quod situm est in comilatu luliiijuscemodi rationibus landem acquievit archiepi-
de Bucingeham, noinine Hedenham, non enim aliler scopus.
sc Igitur hoc paclo coram rege inilo, fecit ca-
ut raliini permahCret ipsi Ecclesise illud absque siruni
st Gundulphus episcopus Ue suo ex integro
lotum, costamine, ut reor, „x librarum. Quod quan-
regis concessione poluil dare, quia pater regis illud lc
tlederat arcbiepiscopo in vita sua tanlum, ut subli- diu
di in sseculo subsistere poterit, pro Gundtilfo epi-
matiis fuit in archiepiscopio. Unde Willelmo filio sc scopo manifeslo indicio quasi loquens erit, ajfernum
ejus ipsum patrem succedente in regno, ab archie- quidem
qi illi ferens leslimonium; quod manerium
piscopo et episcopo de ejusdem manerii concessione Hedenham
H ecclesirc et monachis S. Andrea; ab omni
veqtiisilus, respondit oentum libras denariorunv ha- exactione
e: et calumnia regis el omnium homiiium
HSS ERNULFI EPISCOPI ROFFENSiS «3."
pfiTriianeliit liberrimuni «t quietissiiiium in ssccula A Hinc
I auleuVcum illum qui prius juraverat ad se ver
sajculorum. n
nire fecissei, requisilus se perjurum esse simililm'
ConcessioWilleltni Magniregis. cconfessus est. Denique riiandavii vice.comili ul reii-
WILLELMCS Dei graiia rex Anglorum, HAIMONI quos q obviam sibi Loiidoniam mitlerel, el alios duo-
dapifero et omnibus suis leignis in episcopalu Rof- decim _ de raeliovibus cjusdeni coniitalus, qui quod
fensi, salutem. i juraverant veruhi esse cohfirinaveranl. liluc quo-
illi
Mando et prsecipio ut eas consueiudines, quas cque fecit venire mulios ex meiioribus toiitis Angliaj
ecclesia S. AndreajRofensisciviiatis babuilinterris 1baronibus, quibus omnibus Londouise congregatis,
vestris seu in aiuioiia, seu in porcis, vel aliis rebiis, judicalura
j est lani a Francis.quam .ali Anglis illos
lemnore Edwardi regis, haheal, et vos exsolvatis. t
oinnes perjttros esse; quaridpquidem ille, posl quem
De conlenlione inier Gundutfum et Pichot. s jiiiaveraiif, se perjurtini esse fatebatuf. Quibus
aiii
Tempore Wil]elini regis Anglorura magui, patris l judicio condeinnalis, episcopus Hfpfensis terram
lali
Willelmi regis ejusdenv geniis, fuit quajdaiii stianv s ut juslum erat hahuit. Alii autem duodeciiii
contenlio inler Giindulfum Hrofensera episeOpiim cura < vellent affirmare iis qui juraverant se non con-
el Pichol vic.ecoiiiitein de Greivdebruge pro qua- £
sensisse, Bajocensis episcopus dixii, ui hoc ipsuni.
«lam lerra quse eral de Fracenliam el jaceb.at in " jtidicio j ferri probarent. Quod quia se facturos prp-
Giscllia.in, quam quidani regis serviens, Qldieie 110- 'miserunl, el facere non polueruiil, judicanli.bus aliis
iuinc, viceconiite dante, praisumpserat occupare. £ comitalus hominibus, irecentas libras regi de-
sui
Hanc enim vicecomes regis esse terram dicebal; sed derunl. *
episcopus eamdern S. Andreaj potiiis esse affinvia- Donaliones.
bal. Quafe antc regem veneruni. Rex vero pra:cepit _EgeIricus presbyter de Cselham, qui quondam
ui omnes illius comitaliis iiomines congregarenltir, <
cahoiiicun ecclesiseS. Andrese exslileral, pro aninia
et eorum jndicio cnjus terra deberet recfius esse pro- 'iixoris suce Godgyf», et pro eo quod sepelierunt
haretur. llli autem congregati ler.ram illam regis 'eam honorifice nipiiachi, dedil eis unam niensam
csse potins qiiam B. Andreaj limore vicecomitis reddenlem i xn denarios per anhura.
affirinaveninl. Sed cum illis Bajocensis cpiscopus, Elfuuine |presbyieri filius] cum uxore sua dede-
qui placilo illi prseeial, non bene credereT, prajcepit rant _;.Lsi_e S. Andrese ei raonachis ilUc Deo ser-
iit si verum esse quofl dicebant scirent, ex seipsis vienlibus iinum mariscum infra insulam de Greau
duodeeim cligerenl, qui quod omnes dixerant jure- pro animabussuis in perpeluum. Pro quo beneficio.
jurando confirmarent. Illi autem cum ad consilium Q ipsi nionaclii servitium in fine proinisefttnl facere,
secessissent, cl inibi a vicecomitepef internuiiliuni i
siculi pro fralre et sorore. : -.
conterriii fuissent, revertentes veruin csse quod di- Golduuiniis presbyler de Rpveceslra dcdil eccle-
xeranljuraverunt. Ili aulem fuerunt Edwardus de siaj S. Andrcse diinidiam Ilagain in Roveceslra per-
Cipenham, Heruldus ei Leoftuiinc saca tle Exningc, linenlera ad Freondesheriam, Pro quo heneficio mo-
Eadric de Giselham, Wulfuuine de Landnuade, 0'r- nacbi S. Andrccejuxia pelilionem suani fccerunl ibi-
diner de Berlingeham, et alii sex de melioribus co- dem filium suuni monaclium.
niitalus. Quo facto, lerra in uiaiiu regis remansif. Hajcconventio habita esl inler monacbos Rpffenses
Eodem yero anno monacluis quidam, Griin nomii.e, ct uxorem Rpdberl.i Lalimarii. Hajc inulier teueba 1
quasi a Domino missus, ad episcopum venil. Qui quamdairi lerrara de F.reondesburia, quaj posl mpr-
cum audirel hoc quod illi juraveranl, iiinviumadmi- lem suam monachis Roffeusibusccderedebebat.Diu
raus, et eos deiesians, onines esse perjuros affirma- ergo anie morlein suam placuilei ulTerramjeamdem
vil. Ipse enim nionachiis diu prajpositus de. Fra- redderet S. Andreos el monachis. Monachi yerp pro
dienham cxstiterat, el ex eadem tcrra scrvitia et; hac re nvagis confirroaiida dederunt 1111LX solidos;
coslumas ut dc aliis lerris de Fraclienbam sitscepe- quos posteaBrodo presbyler, qui ejus filiam;habebat,
rai, ei uriuni cx eisdem qui. juraverant in eodemi D callide extorsit, elc, Hujus convenlionis sunt lesles
iuanerip stib se habueral. Quod poslquam episcopus; Rodbertus presbyter filius Golduuini presbyfefi, eic.
Ilrpfensis audivit, ad cpiscopum Bajocensem venii,, Gislebertus clericus de Hedcnhara concessil eecle-
et raonachi verba per ordinem narravit. Quse ul.epi- sise Roffensi S. Antlreae ires hidas lerrse, iquas ha-
scopus audivil, nvonachum ad se venire iecit, et ab) buit in suo dominico in Hedenbam, ea coriventipne
ipso illa eadem didicit. Posi hsec vero unum ex illiss quod quando ipse voluerit fiel ibi monaclius; Et boc
qui juraveranl ad se fecit venire; qui statim adejus8 idem concessitetconfirinayit Radullus filius suusex
pedes procidens, confessus est se perjurum esse. tolo. Posiea fit meniio Osmundi generi Gisleberti.
1457 EPIST. DE LNCESTIS NUPTUS. t.^S
r . . .. n": '„' aa

INGIPIT TOMELLUS

SIVE EPISTOLA

KIIl_fUI.FI EPISCOPI EOFFEBJSIS

DE LNCESTISCOMUGHS.

(Anno 1115.)

Spicileg. ed. de Ia Barre. lom. III. pag. 464.)

(Dora Luc. D'ACHERV

^ nostium partem quani prsetulerat luendani suscepe-

Domino celsi consiiii, ac Inlegerriiiuc siuceriiatis A
viro, Weutanaj Ecclesise digno pontifici WalchciiiiO rii. Conahar. igiturmodisomnibus astruere separa-
Efnulfus. sub veste-feligiosa vivenlium minimus, tionem conjugum prsediclo modo, prsedicta causa
dum liic vivitur, feliciler vivere, et in vita quaj fieri debere, id tum ex Patrum consiliis, liini ex
ftiiem non liabet, vera ac beala felicilaie gau- libris pceiiiienlialibus. uira ex more fccclesise, cui
dere. coniradici npn modo fas non esse, imo nefas csse
Renedictus Deus el Paler Domini noslri Jesu credilur, asserens fieri oporlere. Quod nequaqtiara
Chrisli, qui benediclam aiiimam vestram copioso seiitiendum, nequaquam esse faciendura sanclilas-
sui amoris suique desiderii fervoreditavit, consilio, vestra constanler acclainabat, id ipsum prolalis
etprudeiilia tara sseculari quain divina replevit, ae nitens approbarefiimamentis, cum evaiigelicse,tum
repletam raoribus honestavii. Quod sane discretum aposiolicse auctoritatis, quse omni Scriplurae, omni
qiiemque non lalet, dum pro defensione pauperum scienliaj, omni denique ralioni opponenda ac pn_-
conslat bealiludinem vesiram quolidianas ssecula- ponenda ab omnibus scilur ac prsescitur, nemo qui
rlum riegotiorum curas patienter suslinere, pro nesciat. Unde amica altercalione utrobique inodice
tuenda libertate Ecclesise, necessilatibus regise ma- etmodesleceriaiuin est, sed vestris curis facienli-
saluli cerlum est B hus, ah utroque indiscussa veritate mansueie cessa-
jeslatis, loliusque regni operain
dare. Non lalet profecio, duin quse ad ponlificale lum est. Perspiciens ilaque reverentise vesfrse dili-
olBcium spectanl, sine interraissione, raanu, verbo, gentiam in quseslionem proefalam, prospiciens
cajleraque solliciludirie operaraini, tam vestrara etiam celsiludini veslrajirrucntibus curis tam regio-
quam' subdilorum vitara colentes, quseque ad cul- ruin quara poiitificaliuiii negoliorum facultatem
Iuraii) ulrorumque valeant caute ac diligeuter in- vestigandi negatam, decens et comiiioduin fore
dagare non cessanles. Cujus rei veritalem propria ratus sum, quod de re majeslaii vestrse sentio
cxperientia cognovi, qoando milii Cantuarberiaj, tomelli clausula explicare, et explicando intlicare.
posito colloquium veslrum parlicipare voluistis. Eo Opusquidem difficite, quia.de conjugiisquajstionem
cnini tempnre quo regii exsecutores Canluarbe- implicitam esse, non ignoral quisquis ejus nexus ac
riairi coiiveneruhl, contigit emineutiara vestram ad nodos non incaule contreclat. Quod magniis ille
eamdCm urbenv devenisse. Ubi Csesari quse sunt doctor, bealum Auguslinum dico, in libro De adnl-
Csesarisj et Dei quse sunt Deo reddentes (Matlh. lerinis conjugiis bis conlesiaiur verbis (52) :« Quaj-
xxn, 21), paululuiiv seihotis occtipationibus, quse- stioiiein de conjugiis obscurissimam el iinplicalissi-
siiouem de cujusdam adulteiaj coujugis faciendo _ mara esse non nescio. Nec audeo profileri omnes
divortio inihi proposuistis, iuecumque de ea conferre sinus ejus, vel in Iioc opere, vel in alio, me adhue
malulstis, non lafn meam, quara quse mea esset, ut expUcasse, vel. jam posse, si urgear, explicare. »
reor, appetendonosse senteiiiiam, nefortequse mea Ad hoc crgo ut dicere eojperam quod de qiisesliorie
esset, ei quara veslram feceratis consonantes (51). proposita teneo-, brevi scriptura volo excellentise
! Quajslio ergo erat An uxor, a filio conjugh, non vestrce aperire, ut quod ininus poterat verbo,
suo, adulterium passa, a tltoro conjugis merito suo enucleatius fiat scripio, ct quo planius ei plenius
sil pontificali judicio removenda. Accidit ergb, ul de diciiur, eo attentius audiatur, auditum facilius in-
proposita quajsiione contraria sentiendo, uterque lelligatur, inlellectum tenacius memorelur, ac sub-
. (51) Cpnsonantes. Lege consonarct. (52) Lib. r, cap. 23, prope fiu.
.459 ERNULFI EPISCOPl UOFFEiNSiS UW
tilius judicelur. Nee ab re depromendum videiur A vivenleviro alligala est tegi.Si dulem:morlUiis fuerit
decreta Patrum, Eeclesiaj nvorenv,evangelicaj sive vir ejus, soiuta esl a lege viri. Igilur vivente viro
nposlolicaj auctorilati non niodo nulla conlraposi- vocabilur adultera, si fuerit cttni alio viro. Si tiuletn
tione occurrere, veruni faniiliari ven.eralione, ac morluus fueril vir ejus, liberala esl a lege viri, ut non
vcneranli familiaritale concurrere. sit adullera, si fuerit cum aliP viro (Rom. vn, 2).
Ut ergo cuiicia quse dicenda sunt perspicua luce Item Corinthios de eadem lege instruens , sic ait :
clarescant, primum ea quscslio, quani discutiendam Propler [ornicalionem uiiusqiihque uxorem . sutim
arripio, in duas partes, ideslvestram el nostram, Itabectl, ei unaqumqiievirum suttm ; uxori vir debilum
dislributa (fsponatur, ul, pmni ambiguitate remota, reddal ; simililer el uxor viro. Mulier suhcorporh
quid nostra pars affirmetj quid vestra neget lector pote.siatemnon liabet, seil vir; simiiiter auiem ei vir
agnoscal; el quse affirmal unde affirmel, qusenegat non habel sui corporh, sed mulier. Nolite fraudare
unde neget coram positis rationibus indubitanter invicem, »..t forle ex consensu ad tempus, ut vacciis
appareat. Et ea quideni pars cum suis firmamenlis oralioni; et ilerum reveiiitnini in hiipsum (I Cor.
ordine priraa digeratur, qure a vobis idcirco prsefe- VM,2). Et paucis interpositis : Prmcipio, inquit, HOII
renda judicalur, quod eain excellenlia legis evan- ego, sed Dominus, uxorem a viro non discedere : quod
gelicse munit ac roborat, apostolicse suadelse pro- B >jidhcesserit, manere innuptam, aul viro suo reconci-
teclio assevcral. Quod asseverat dico, pro parfe liari (ibid., iO). Prudenter dico intellexit, ac provi-
veslra dico, non tanien ita fieri posse polliceor, denter Doctor gentium ea conscripsit, in quibus a
hcc deinceps apparebit. Quod ergo statuitis, quod- suo, imo universali ac stinimo Doclore dissci.iire
que lege divina statuere, fulcire, firmare satagitis, nonprajsumpsitjin utroque sexu neminein .cpnjuguiit
hoc est ccnjux a conjiigis filio passa adulterium, a permiltens relinquere suum, aut arripere nousiium,
con.jiige pro ipso facinore manu prsesulis non est indulgenier cuique CQiisuletishabetesuum, in altcrp
separanda. Ctijus propositi testimonia ex Evangelio juslus, in altero misericors, in ulrpque Doniini sui
ot Aposlolo sumpla, quibus id contendilis ajipro- faciens vpluntatem. Hane legem, tanto prscceptore
hare, consequeus esl consequeiiter supponefe. Mal- concessam, lanto lestiinonio roboralain, peiiiibeimts
thseus : Omnis qui dimiseril uxorem suam excepla iudla novilate violandam, nulla inveclioiie conlanii-
causa fornicttliouis facil eam mwchari. El qui dimis- nandam ; nulla ullius usqueqqaque pppositioneesse
sam duxer.it, adulleral (Mattli. v, 32). Itenv post lemerandam. ...
inulta : Dimiltet liomo palrem el malrem,eladhmrebit Hanciii yeslrse causaj tuteiara ascisciiis, sed quid
vxori suw, el eruni duo in carne una. Itaque jam non n_ ex ea conficiatur, pace veslra, acujiuscula animad-
sitnt duu,sed unacar.o. Quod ergd Deus conjunxit, versione altendere debetis. Aliud eujra quajriliir, et
hotno non,separel(Mailh. xix, §). £t post pauca : aliud probatur. Qua-ritur an conjux, a conjugis fitip
Quicunque dimiseril uxorem suam, nisi ob fornica- adultera facta, a suo conjuge ppnli.ficali sit auctori-
tionem, et aliam duxeril, mmchatur. (ibid., n, 9). tale separanda. ProbaUir quod conjux a conjuge.,
Marcus: Relinquet homo patrem suum. el malrem, iHiiocens ab innocenle, propria voltinlale prppria,-
el adhmrebit uxori suce, el erunl duo in carne una. que potestate se non.debeat separare. Quid enini
Jtaquejam. non sunl duo,sed una earo. Quod ergo aliud loquuntiir memorala Domiiii mandata dc conr
Deus conjunxil, homo non separet (Marc. x, 7). Et jugibus. lata, quaj constat Domiuuni sine interro,-
iterum : Quicunque dimisenl uxorcm suam et aliam ganlibus respondentem, seu auditpfes dpcentem
duxerit, adulterium commiltil super eam; et si uxor prolulisse, reddidis.se, insiuuass.e, nisi.qua lege,.quo
dimiserit virum suum, el alii nupseril, maschatur fojdcre ad invieem juncti.ab invicem teneri, nec
(ibid. 11). Lucas : Omnis qui dimillil uxorem suam, posse alterum ab aUero dinuTli,,nisi causa fornicar
et alteram ducit,, mmchatur (Luc. xvi, 18). Si revol- tionis? Quid ipsa eliam prsescripta AppsfoJi yerba,
vai ac percurrat quispiara lector universas Evange- sive dicant a conjugio non. esse discedeiidupi,.:<sive
Jiorum Scripluras, nihil me reliquisse, jvihil quod Diuoneant
E vicariis motibus esse sprvieniiuraj, seu ad
ad vestram propositionem luendam alque roboran- concordiam a discordia esse redeundum... Quid,
dam putetur, me suhteifugisse reperiet. Ilajc ad inquanv, aiiud loquuntur, quid afiud clamant, quani
vestraj partis defensionem accire contendilis, el copiiia conjugali foederaios fojdus mutuum non pmil-
vobis summum. iu eis forliludinis esse robur confi- tere debere? Fcedus dicO, coelitus .mandaiura, con-
ditis, hajcipse.quoque a.pprobo, et digna veiieraiione jugibus dalum, jure debito custodire debere.In cujus
approbanda censeo; sed iamen ex eis approbarii observanlise.mandalo, ideo eliam exceptaest causa
posse quod quseritur non adeo confido, irao pluri- fornicationis, ut. inlelligatur quia jnnpcens iiocenleni
niHin diffido. Id Ioco suo explanaiipne sequenti cla- dinvittere potesl causa forniealionis?
rebil. Sed ad proposita redeanius, . , Qusestionis ilaque proposilse parte yestra ilapvse-
Ex Apostolo quoque sicut ex EvatigeJio gessimus,, missa, sicut fuerat prpmissa; dei.nde quid a pari^
probationis veslrae juvamina colligantes, hanc prse-- nostra ponimus, quid vestrse opppnimus, quid, quihus
ejrdinalam summi Prajceploris.doctrinam apostolical firmamenlis astipulaniur, prpximo.Ipco digerere non
pjudentia prudenierinteliigens, providenter ad Ro-• incompelens esse reor, neque aspernandum. Recto-
.^jtuob .cribendo : Qum, inquit, sqb viro esl mutier,, res Ecclesiarum, intuentes lionnuliorum imbeoilii-
 UGl EPIST. DE INCESTIS I.UPTIIS. 1.02
lalem conjugum ciica prsefalarum custodiam Iegiim,, A qiicmadmoilutn uiiil-.iiiiconsl-nnfia pr-iccipicntis, sed
qiiibusdain quidem facilius ea in parle ruenlibus,, ratione dispensaniis, pro leinjiorum diversilate
qua enili constaniia majore debueranl (peccabantt prajcepla, vel consilia, vcl permissa ir.ulenlur. »
enim vicissim in conjugum paienleia, eo fragiliuss llaque sanclorum anlistitum [prseceptis, docirints,
ruentes, quo farailiarius colloquentes) , reelores,, regulis inslructi dicimiis quia- conjux- curii proie
inquam, pro conipescenda lali petulaiilia, habifis; conjugis incesluose peccans, canonice ad poeiiifen-
conciliis lantse severiiatis leges decreverunl, qnse; tiam cogi, el, lam tonciliis quain niore et auclori-
t:l hujusmodi transgressores punirenl, et seclaloresi taie Ecclcsise testantibus, perpetuo ah usu conjugii
a lali neqiiiiia deterrerent. Deereverunt eniin ut1 pastorali judicio amovcri debef-.
qui pmliciiiaiii conjugalem ineesluose fornicantcs; Ex concilio Mogiii.tiuo (55) :- « Si quis vidiiam
iioiletu exbibere, indicla pcenitentia episeopali ju- uxorem dux-erit, cl poslea cum filiasira fornicaius
tlicio cogefenlur in ajfernum a licito usu conlinere. fucrit, seu ctim duabus sororibus; aut si qua ciiin
IMecinnner.to taii daiimo, talique poena, talis prse- duobus fralribus, seu-cum patre el (ilio. Si quis
sumpiio esl multamla,a justis viris iieqiiaquam fe- reliclam fratris ncpiem, novercain, nuruin,- conso-
renda, itno graviter ferienda. Qui enim illicifa per- brinain, fiiiam avunculi, aul ejus relictam, aut pri •
peirasse noseuiiliit', riie a licifis et concessis abs.ti- vignam polluerit, eos disjtuigi, ct nlierius nunqiiaiii
nere jubentur. Quanlo crgo magis districla sevcri- conjtigio copulari prajcipimus. » ldein in concilio
lale ac severa dislrictione sunt puniendi qui petii- apud Verineriam habito (cap. 10, 11, 12), et in
lantia sliraulanle ea admittunl quse scelerosi nefa Matiscensi (H,cap. 18), el Triburiensi (cap. .1,44),
liuni ductinl, adulleri immundum et infandiini di- prajceptuni invenilur. Quortini multiplicitalem, quia
•cunl. Hiijusmodi ergo impudici digne cogunlur indifferenler loqiiuiitur, epistolaribus compendids
•pteiiilentiaj frUctus agere, a carnalibus desideriis; miuime seslimavi inscrendam, ne insolentibus et
ab-linere, amplsxus devitare, lum ut iram Dei pla- tsediosis auribus moleslus existam. Similis senteniia,
eare valeanl, lum ne similes similia eommittant. Id[ de iilis habetur qui proprios filios de sacro fonie
si quis anlisfes prseter regulani proprio lieri jube- levasse perhibentur. Id bene. cauluni e.l in sacroruni
ret arbitrio, rem procttl dubio nefandam prajciperei, serie canonum, Palruni decretis ac conciliis plane.
ad vefilaiem Evangelii mininve incederel, irno at perfecteque definitum. De quo Detis dedii, Romanaj
semita prajdicationis exccderet. Idipsum si forle et aposlolicaj Ecclesise prsesul, intcr alia sic ail :
superior quailibel polestas prajsumere alteniaret, a{ « (34). Invenimus in archivo Iwjus apostolicse sedis
Deo ipsa separaia canonica ullione lerribililer esset n jara talia contigisse inEcclesia, Isaurise.EpIiesiorum,
percellerida.Unde illa evangelica sententia qua dici- simulque Jerosolyniaj,alianimque civiiatura episco-
|Ur :Qnod Dens conjunxit, homo non separel(Malt/i. pis ab liac apostolica sede scire volentibus, si.yiri et
six, 6), a quibusdam ifa est exposila ut proprie mulieres qui de sacro foute levavertint filios suos
conlra humauaj prajsuniptiohem potenlise videaiur redirenl ad proprium thorum. Reataj meinoriaj sau-
esse posila. Provida namque verilaiis dispensaiiqne • ctissimi Pat.res Jtiluis, Imiocentius, el Ceelestinus
iiomen, quod est, homo, appositum esse crcdilur, cum episcoporum pluriuni et sacerdolum convenlu
per qtiod liumana poleslas insinuala esse cognosca- in ectiesia bealorum aposiolorum principis, probi-
<ur. Per hoc enini distinguilur, et divinse virluti benles lalia pr-ajscripserunl, et confirraa verunt; tu
esse poleslalera separandi servatani, et, bumanse nullo modose in-conjugium reciperent mulieres et
potestali ejus rei possibililatem sirblalam. Ea plane viri qui per quaincuiique ralionenv de sacro fonfe
separalionon esl atlribuenda virtuti, huuiame, sad, suscipereni natos , sed separarentur, ne suadeute
judicio Dei, ubi violenter.nenvo tlivpriium mol.il.ur, diaboio tale vitiuin pcccati inolescat per raundum,
sed consilium Dei. lllud qtiippe diyjna comparatiim el universorum error eorum accrescat. i His ,et hu-
esse providenlia comprobatur, quo.d decrelo Patrutn jusmodi sententiis. ea pars declaratur, qupe ex
vigore ecclesiaslicse distiplinae, an.nosa consuetudine I» ] prseposila quajstione a nobis superius stafuebalur.
sanciluni esse dignoscilur; ncc quemquani. periur- Prseterea Ecclesise esse alque fuisse hunc nvorem,
het, si perDctira conjuncli a Deo dicanlu.r separarj, lianc ejus consuetudinem norunt pmnes qui htijus
qttasi Dco contra se sentiente, et consilii suj immu- rei curam gesserunl; qui in lpcis. propriis peregri-
labilitatem nvulabililer .•igente.Noii enim. diviniper- nos, vel in peregrinis indigenas laliuni studiosos dc
mulalio fit coii.silii,ubi pro ratione cau.safum, pro lalibus consuluerint. Hpc ipse aliquando Venetito
diversilale lempofum, ccelestium cpncedilur distri- positus vidi, audivi, <Tquibus, et de qnibus faciimi
hulio mandalorum. Quod ex Evangelip oslenditiif, fuerat agnovi. Morein profecio ecclesiaslicum sicijt
ubi prioji lempore sacculus portari prsecipitur, po- a sanctis Patribus ess.e cu_stodituinscio, ila consona
slerjori non porlari. De quo,, beatus Augustinus in Scriplurarum verilate iiiviolabiieni esse censeo.
librp con.lra Fauslura bajrel]cuinediio,dequibusdam Unde Magisier genlium dicit : Si quis videtur con-
caluiiinialofibus. sic ajl :.« Jam ne iiitelligunt tenliosus esse, nos lalem consueludinem non liabemus

. (53) Concil. Mogunl. I, ann. 847, c. 19. Vttrial (5i) Epistol. ad Gord. Hispal. episcop. Vuiic^L
hic in iwnnullis. leeiio in edjtis.
 1.65 ERNUEFi EPISCOPIROFFENSIS 1464
(l Cor. xi, 16).Tnsinuans videlicei non esse lcme- A A gradus
_ ac genera poeniteiitiaruni pro qualitate et
raiidam Ecclesire cOnsuetiidiiiem, cujus aucioriiale q
qnanfitate peccatoriira distribuit, nisi EcelesiaT)ei,
prseceplorum inunire niliuir rafionem. Ecciesise inslrucia ii verbo Dei, docenleel regenle eam Spirilu
inorem quantum violare peccatuin sit,,bene beaitis Dei? I Non enim in lota Veieris et JNoviserie Testa-
Augustinus in libro quem conlra Fausltiiri conscri- lneuli 1 leguntur modi pcenilenliariim, quanquam f.im
psit, his verbis ostendit, dicens (lib. xxn, cap. 47); eexemplis quam prseceptis legatur esse pceniiendum.
< Quando mos eral habere pltircs uxores, crimen Quis ( ergo poeniientiales libros decernenle Ecclesia
non eral. Nunc vero prOplerea crimen est, quia rroboraios, more et anliquiiale firmatos, quis, rogo,
mos non est. >Ilem in responsionibus ad Janiiarium aut a quo jnre, quave noviiate evertere queat, aiideat,
(Epist. 54, cap. 5,6): « Quod faciendum divinse aut a priesumat ? Nemo equidera, nerao tantie prsesum-
Scriplura; prsescivit aucloritas, non dubilandum plionis p arcem sibi arripiat. Si ergo in cseteris pteni-
quin ita faciamus ut legimus. Siiniliter de eo quod ileniiiirum dislribulionibiisaccipiuiiiur, accepla distri-
tola per orbem frequentat Ecclesia. > Qnibus sen- ibuiinlur, a quo hac in parte utiliter data, nulli cano-
tentiis morem ecelesiaslicum lirmum , raiuin . nec fnicajsentenliaeadversa,abjiciunt[ir, aut reprohanlur?
ulla simuliate iiiimulaiidum fore libere comprobare IPoslrenio, luce clarius apparet Dominum Ecclesiam
™
° suam
polest, quisqnis ejus fidem confitelur, ejus doclri- E ubique et in omnibtis regere, ac dirigere, ju-
nam suam sanctainque esse fatealur. Porro an non dicia < sua per eam decernere ac discernere. Qua de
qni hajc slaluere Catholici fuere, Caiholice vixere, re ' ipsa.in Psalmo Iselabunda clamat: Dominus regit
Evangelia et Apostolum legere,( lecta prajdicaverc, me } (Psal. xxn, l).EtEvangelista: Ecceego vobhcum
prajdicando docuere? Cur ergo lalia mandaveriint,si *
sum (Mailh. xviu, 20) : Et alio loco: Ubi duo vel
non esse facienda inlellexerunt? Aut quomodo Ec- tres ' congreguti fuerinl in nomine meo, ibiinmedio
clesianv Dei rexeriint, verbo et exemplo illustra- eorum > sum (Matth. xvm, 20). El illud : Vosnon __-
. Tiinlj si contra Deuro, contra Dei Apostolum, con- lis ' qui loquimini, sed Spiritus Patrh vestri qui lo-
tra denique lolius fernve religionis Christianse sa- 'quilurinvobh(Mallh. x, 20). Si ergo Dominus ha-
liitenv a veritate nvissi falsitalis prsecones exstite- bitat in suis, loquiiur per eos et in eis, quis lioini-
runl?Atqui eos digne sanctis et Deum coluisse, et niim, quis fidelium, quis, obsecro, saiiuin sapieris,
quse Dei sunl docuissc, el legimus, et memoramus, cl compos sui abnuat, abdicet, contradicat, lanto-
el allegainus. Proindeiilorum prudcntiam certissime ruin decrela virorura decrefa esse Dei, quse ad sa-
cognitam, sancla Ecclesia prudenlcrac venerabili- lutem humanam miseiicordiler suiit prpcurata, di-
ler accepit, fideliler tenuit, more el antiquitate ,-, ctante Spiritu Dei ? Quia ergo evidenli ralione ea
c
Tirriiavit, ncmiiicm Teprobavit. Liquido igitur coo- . ipsius Domini esse edicla (qiianquam enim a suis
stat prajcepla corrigendse prsesuniptionis illicilsc, prseconibus
1 sinl prplala, ipso lanien sinl prajsidenle
casiigandaj turpiludinis nefariaj lalibtis scelestis 1laia) magno gradu, magno locanda culniine, subli-
• imposita, salubriter esse invenla, divinilus data, ;mique servanda censentur veneratione. r.irairum
})i'overitale, non conlra veriiatem loquciiiia. Prse- non injuria ea digna reverentia cuslodiuniur, quaj
terea si ab universa Ecclesia non fueiunt instiluta, per servos suos Auclor omnium insliiuit, el Ecclesise
noii idcirco sunt reprobanda? Nunquid decrela et sanctaj usus et auctOrilas roboravif.
canoncs universi Christianaj iidei confessores aut
Nonuulli, humanam fragiUtateni atiendcntes,
defensorcs uiio spirilueodemque sensu decrevere? aiiint
tapsos in conjugio nullo pacio esse scparandos,
Pleraque enim ab uno, norinulla a pluribus definita; ne unde procuralur eis medicina,
. quse lamen ab omnibus gratanter sunt accepta , a amplior casus
licinine conlempla. deleriorque conlingat ruina. Quia cum puiantur
rigore htijus disciplinse posse sanari, siia ajsmante
Hnc accedit, si omne divorlium conjiigum a Do- inconlineiilia,paraiur eis Iaqueus el vorago fornica-
riiino prohibitum erat, exccpta causa ejus adulterinx , -Qlionis. Conlinenliaj quorumdam inipossibiliiaterii
foriiicalionis, quem ex Evangelio assighaiis, alia^ coraprobant ex ipso Evangelii loco, ubi Doiviinus
causa separandi adniiitenda non erat. Quo ergoi ail: A7onomnes capiunl verbum isiud (Malth. xtx,
jure, qua atidacia ab ipsis divini eloquii prsedicato- 11). Et ex Apostolo, ubi. conjugalia dispoiiendo cu-
ribus nova exceptio est inlroducfa? Aiunt enim.ut l bilia : Vnusquhque, inquit, proprium donum liqbet
1
prsefalum est, pro suorum susceptione filioriim de. e.xDeo (1 Cor. vn, 7). Unde et inter. verba evange-
salutafi fonle, divorlia conjugiim fieri debere. Quai lica apposuit: Aul viro suo reconeiliari(ibid., H),id
crgo facililate, qua fronle mandalum Dominicum, videlicel insicnans polissimum esse recohciliari siise,
inlelleclu perspicuum, nemini ambiguum, ab ho- quam misceri alienrc. Quibus diciis infefurit: Qui-
minibus est derogatum , aliud subrogatum? aul curr cunque ergo. voluerit conjuges separare, noveril se
ah Ecclesia memorala exceptio esl accepla, quse ai contra Evangeliuni praedicare, contra Aposlolum
Domhio non est excepla? Cur, inquam , nisi quia„ sapere, conira salulem mnllorum, imo in perniciem
mandaia Dei probe intellexerunt, pie susccperunt, miserrimam iaborare. Hujusmodi ergo objeclionibus
sibi id licere licenter posse cognoveruni,.salva re> pulo eo modo esse respondendum, quo de ejusmpdi
verentia canonicarum Scripturarum? Ad hsec qniss iivobedientibus a bealo Augustino lcgimusesse re-
,1463 EPIST. DE INCESTIS NUPTII-v 1460
sppnsum : (35) Nunquid propler inconlinentiam co- A dimillere uxorem sUam ? (Malth. xix, 3.) Qnod Mar-
rum censes Iegem Dei esse mutandara ? Quid si cus reraota amhiguiiate sic protulil: Si licel viro
caplivitate, violenlia, aul scgriTudine conciihilus im- dimiltere uxorem suam .' (Marc. X,,2.) Ubi plane
pediatur, nunquid deserta castiiate conjugali, sprela oslendilur quod ille dixil homini hoc esse quod isle
Toge Dei, inconfinentia cujusquam conjugaii Chri- "dixit viro. Huicergo inlerrogalioni Salvalor respon-
sliano judicio reinedium invenict sibi ? Cseierum si dens, el in respondendo rationem reddens, jnxta
cseleris propter inconlineniiain misericorditer cui- ulrumqtte evangelistam eodcm tnodo inlulit : Quod
que suum couccditur possidere, hujusmodi iiupudi- ergo Deus conjunxil, homo non separel (Malth. xix,
cos quemque separari a suo digna censetur ultionc. 6; Marc. x, 9). In hac igilur illatione quid aliud
.Illusqtiidem inconlinenlia adjuvn.t, ne nonhabendo intelligere debemus, valemus, hominem, nisi virum.
siium non valeanl coniinere ; istos incontinenlia im- et separare, nisi diniiiiere ? Idem enim et de eodem
pugnat, quia habentes stiunv cum possent, noluerunt debtiit respondere, unde et de quo inlerrogatus fuil.
conlinere, eo miserius ruenles, quo negligenles Yerilas quippe non venerat ut falleret, polius ut
suuni, prsesnmpseruni irruerc in alienum. faliaciam amoverel, veriialem doceret. Eioquia enim
Dicil aliquis eum qui non peccavit injusledamnari, Domini, etoquia casta(Psal. xi, 7). Idem ergo valet,
videlicet ut separelur ah uxore, qui non peccavit " Qttod Deus conjunxil, homo non separet, ac si diclura
cuin uxore. Non enim requo judicio.ei esi inferenda esset, quod Dens conjunxit, vir non dimitlal. Hac
poena, in qtio non.fuit par cutpa. Cui aposlolica igilur explanalione comperimus evangelicam doclri-
voce.respondemus : 0 hotno, lu quh es, qui respon- nain id simpliciter habere, nulli viro uxorem suani,
deas Deo ? (Rom. ix, 20). Cui, inquam, omnipotens id esl caslo castam, dimitlere licere. Quia ergo ad-
Detis revelavii consilia stia ? Quid ille peccavit, cu- didil: Excepta causa fornicalionis, tali cauteia insi-
jus uxor reccns nupta infirrnatur, aut eripimr, aut nuavit castum inceslam dimittere posse. Idipsum
quolibei alio modo tantopere alienatur, ut ipse vi- ex supradictis Aposioli verbis Apostolum sentii _
venle eaconlinere cogatur sine ea? Occulta sunl Dei innuilur, et docere. Quia ergo excellentia ulriusque
judicia, sed jusia. Unde scis si ad hoc perraisil Deus Scripfurseidaccipiltir, finniierieiielur,nullum viruni
cadere perilurum, ut propler humilera palienliam, uxorein suam, id esl caslum caslam, sicui ibidcni
et obedieniise observanliam, coronaret quem prse^ caiitum est, dimiflere tlebere, ralionabililer colligi pos-
desiinaviisinefiiie viclurum?ldeoforiassis voluit in- set «juod vir, de quo sermo ccepil, videlicel cujus
iioceiileiii pali in hac vita, ul lali patienlia compro- fi.lius ejus thoruni fcedavit, propriam uxorem jion
hatunv collocaret in ajlerna vita. Aul unde riosli si n deberet abjicere, aut dimitlere, excepla causa for-
eo J nicaliohis, ita
ipse, quem justuni pronunlias, ipso pcenam pro- quidem si ambo essent jusli. Quia
iiieruil, veniam oblinere non debuit, qui id genus vero ille est caslus, illa incesta, ex Scripiuris pp-
dilectionis, correclionis, cuslodise, ncgligeniia aul lesl potius probari, quod ipse eam licife dimiltere
maievolentia faciente conjugi non adhibuit, quod polest; ad hoc enim valel quod dicii: Excepta causa
attl quale si juslus aut prudens essel adhibere de- fornicalionh. liltid quidem quotl dixi,,quia.ad castps
huil? Prajterea eisi de conjugis reitln conjux inno- conjuges Evangeliura loquilur, ralioue docente et
cens nulla sorde inquinatur, nonne id ei sufficere ad (/J.__uceinle,posset, probari; sed quod a, vobis
videlur ad communera pcenam, quod uniim sunl eor- proposilum erat, siqut debuit ac decuii, ex ca sen-
pus el una caro, ul propter unitatem conjunclionis tentia nequit approbari.
in ea re merito corvununiler affligantur, pro qua Propositum quippe, et qtta poteratis elocutione a
facli stint una caro? vobis asserlumerat, cpnjugem a conjuge qiiacuni
Posila ulraque porlione propositsc quscslionis, filius ejus peccarat, pro nequilia lali manu ponlificis
apposila confirmalione ejusdem uiriusqiieportionis; minime separari tlebere. Qusestio ergo de caslo et
hicbrevilerinenvorafldum videtur evangelicum man- inceslo conjnge erat. Id, ul dixeram, prsefata Evan-
dalum, quod ad probanduiii affertis, el afferendo ) gelii sententia, quse,de uiroque casto loquilttr, ncc
prsefertis, qnid quibus jubeal, qujd ad qusestionem approbat, nec contestalur. Si quis enini ex ca ge-
atlineat, utaliuda vobis statui, et aliud Evangelio nerali propositione evangelica, quaj dicit : Nulltts
allegari indubiianler appareat. Deinde non incom- vir dimittat uxorem suam, id est caslus, caslani,
mode, neque non suo loco dicendiim erii, quo pacio exccptacausa fornicalionh, concludere conelur, quod
posteriora prioribus stalulis nec contraponantur, conjtix, de quo sermo cceptus est, a conjuge npn
neque contradicanl, quoque modo cis conveniant, debel separari manu ponlificis pro incestaj causa
eisqne quodammodo subsidium ferant. Redemplor lbrnicalionis, nunquid argumentatio recte procedit,
noster in eo sermone quem apud MalihaJum celebra- atque ad suum regulariter finem decurrii? Fideriler
vil i.n monie, quibusdam prsemissis, ait: Quiciinque dico: Nequaquara. Adeo eiiim evangelica illa pro-
'
dimiserii uxorem suam, excepta causa fornicalionis, positio, quaj separaiionera casli a casto conjuge per-
aduliertii (Mutlh. v, 52). Et in alio cjusdem Evan- hilicl non esse faciendara, disjuncla ac separata esl
gelii loco legitur, eura de eadem re a suis lentalori- ab ca vcslra proppsitionc, quse separalionem conjii-
hus interrogaiuni esse his vcrbis: Si licet homini gum casti ab incesla probiliet essc faciendam, vi
(55) August. lib. n De adult. coujug. cap. 10, mcd.
1.67 ERNULFI EPISCOPI ROFFENSIS 1108
nulla se virlule ralionis, nulla proha.ionisaffiiiiiafc A cuin c homines voverinl, nulla conJiiioue nimpenda
aspiciant, Sictit enim pluiinium referl inter pudicps ssu.nl qtiic sine ulla condiiior.e voverunt. > Sufficit
el impndiccs, ita cum an ad hos, an ad illos sermo sad enervandam veslraj argumcnialionis opposiiio-
«lirigitur, vcj ap de istis, an de illis ralip cpiificiatur, nem
r oslendissequosdam non posse reconciliari. Non
parva dislanlia est. corgo oiun.es muiieres, a viris separaiaj, aposlolica
Esl laiiien qqiddam quod a sanctitale veslra ex Uceniia 1 eisdem sunt reconciliandse. Gum ergo qili-
Aposiolo sumptum, non parum coiifidenliaj Yidclur busdam 1 permissura sit recoriciliari, quibusdam illi-
vobis subiiiinislrare. Apostolus dieil: Nolite fruii- cituiii < esse pervidealur, cnlhymema proposilum non
dare iiivicem, nisi forte ex consensu (I Cor. VII, 5). immeriloi fragile judicalur et infirmiirn. IUsequippe
Ubi consensiim auditis,, pari jndicip nullos conjuges vaienl > reconciliaii qiiibus Doriiinica lex id non con-
a conjugali debito prajler consensuni removendos tradicit. 1 Porro illse non. sunt reconciliandse, quse
esse inleUigitis. Sed animadverial sanctitas veslra ]
per reconcilialionem el concordiam viri sui, offen-
qnia Apostolus eo loco non eis loquebatur conjugi- dtiril ( in odiiim Dei stti. Unde apparel quia neque ex
hus qui' debita dcfraiidassent, qui indebila subri- i
ista Apostoli senlentia ulteriore yes.trara partem
puisseiil. Quo genereii exstitisse feruntur, de qtii- lueri valelis, neque nostram infirmare. Quod noii
bus et a vobis quseslio fuit proposita, ci a nobis ignorat quisquis verilatera rerum agnosccre, scn-
diutina est disputattone veniilala. Verum eis scri- i
siim Scripttuie tliscuiere, yerliorum proprietatehi
hebal qui vjcariam s.ibi fideiviservarant, qui quaie- i
discernere, ac quidque quo debeat referre iion ignorai.
nus, qualive coneordia ea fides servanda essei, discre- Eece, ut proposneramus, manifesta ralio docet
lius intelligere indigebant. Qua catisa ad lales lo- .< sacrse paginaj sacras auctoritates, quas asciscitis
quens, de pudicilise conjugalis cuslodia pie cpmmp- ad.probaii'onem, nil valere, nil facere in eam .qun.ni
nens, jura conjugii prudenler ipsos edocebat, et cum probandam slalueratis proposilioncm. Sicul auleni
infirrais infirmus, compaliens fragilibus, ne in adul- nulluni parli veslrse, ttl oslensum est, subsidiurn
teria prorumperenl, reddere debitum consulebat. prsestant, ita nec nostrse adversanlur, nec a upstra
Unde constal aposlolicam illam adnioniliouem nihil aliqualeiius iinpugiiantur. Non eniin ea pausa inventa
ad illam dubitationem aliinere, quse de casio et in- smit slaluta posieiiorunv ut pereant, aut lnfirraentiir
cesta conjiigibus nos designabat ambigere. Porro anlecedenliurii prajcepta dpeto.runi. Veruin eo sine
quod dicilur, coiijugesreconciliari licere, hoc solum libidinosis ac neglectoribu.s imposila iioscuniur ,
est quod ad rem perliuere, el ad quajslionera magis quo verlja Dei caiile.Iaraajore iltibata cUstodianlur.
videiur accedere. Hoc enini solum de caslo et in- C Q Diinveninv DiMiiInicimandali prajvaricatores, con-
c.esta conjuge diclum, casto incestuni insinuat esse jugalis, pudiciliaj coiitempiores, conjugum pareq-
reconciliandum. Hoc est, illud prajcipuum in c.ujus telse violatp.res, prsedicta severilate puriiri jubenfur,
virtule pars vestra superior, nostra inferior, vesira nonne peccatores ejusmodi circa mandatorum obser-
superans, nostra superala pulaltir. Dicil enim App- yanliam solliciti reddiinlur, lanlo cautiorps "effecti,
Rlolus, muiieretn viro posse reconciliari. Proppnitis quanio prseceptorum asperitate conterrili ? Quibus
ergo, si secundum Aposlolum licet reconciliari, quis rebus dubium non est moreni ecclesiasticum, stye
est qui conlra Apostolum prohibeal reconciliari ? concilia Patrum, non modo evangelicaj sive app
Acule quiderh dictum, sed acutius inlueiidiinv, siibli- stolicse insiiluiioni rion oppohi, yerum quasi quo-
lius disculiendum. Neqiieeniin elin hac parlc deeril dam venerabili obsequio famulari. Qua in re eliani
misericordia Dei, quse et ignoranlium cajcitalem perspicua probabilifale conjectari
potest quse ad lari-
queat illustrare, el qusestiunculaj asperilales velit lam dala sunl hominum salulem,'ptacita esse itli
explanare. Apostolus memorans legem a Domino qui venil hominibus ministrare saliilcin.
lalam : Prwcipio, inqiiil, non ego, sed Dominus, mu- His ita digeslis, riiinc ipsa opportuni commodilas
iierem a viro non discedere; quod si discesserit, ma- loci videtur admbnere diu dilatani,
quam vestfa
ncre' innuptam, aut viro suo reconciliari (I Cor. vu, 0 celsiludo poslularat de qusesiipne seiileiuiain, proxj-
2). IIoc quidenv autilludneeesse esl.Ticri: Sed non mo loco prodere debere. Sicut ssepedictuin est, prse-
: hoc
lanttim, atit illud tanlum (ieri necesse esi. Non cepit Dominns ne dimittal vir uxorem, causa foriii-
• eninv uecesse est nianere innupiain,
neque necesse1 calionis: qttarn fornicalionem bealus Atigiistiniis in
cstrecoiiciliari. Quaj vero separ.ua nvanef, inniipiam eo libro
quem de sermone Domini in monie declara-
esse necesse esi. Ila enim faciendura esse Dominus1 to
coTBposuil,dicil generalem esse, asseverans vide-
jubet. Reconciliari vero non esl Domini jusstim, sed Jicet fornieaiionem esse omiiem illam prajvaricatio-
Aposloli permissura, sive consiliuni. ldcirco licet nem, qtise animam niale ulenlem corpore suo, alie-
reconciliari, et licel non reconciliari. Nec tamen1 nanv facit a Crealore suo. Non igitur solo concubiiu
omnibus' licet reconciliari. Quaj enim ex consensu1 iptelligendum est fornicari, verum furlo, sacrilegio,
coivlinenliam vovent, posl votum jam non debent' homicidio, idololatria,
aliisque capitalibus peccatis
oinnino denegalum exspectare conjiigiunv. Unde'
privantibus liominem ab ajlerna vila. Ef juxfa
PfcatusAuguslinus :« (36) Quse reclissime vovcnlur,>
ejusdem dticloriscxplanalionem, nonlicetvirum rcce-
' -.
(36) August, De adulfer, conjug. Jib. i, c. 24. . .
 EPiST. DEINCESTIS NUPTliS. - 1470
1409
dere laiitiimniodocausa foriiicalioni. uxoris siiaj; sed A Siciit eniin expedil illi re-linquere Jllum ut salvct
cl eiiaincatisa fornicaiionissuae, hocesi, velquiaipsa i-iiniinain suani, ila expedil isti non reconciliari ne
fornicalur, vcl nC ipse forniceluf. Cujuslibet enim perdal animam suam.Porro Veleri Teslainenlo con-
utriusquc modi causa recedens, foriiicatioriis causa Mneiur: Qtti concubuerit cum noverca sua, vel cjtii
recedere docetiir. Si ergo pudicus cum Impudica dortnieiit cum nuru sua, moiiempriatur(Levit. %',.,•
uxore quovis genere fornicalionis delusa, ea sahcli- 11, 12). Quse.prsecepia non magis prajdecesspres
tatecphabitare valeat, ulauiraaj suse pericuhim pro Salvatoris yeriienles jin inundunv accipere, quanv et
ejiis consOrlionon inCUrrat, nec se incursUrum nie- successofes accipere raeruefe. Refert cniin magnus
' illitis offensionibus esseconsul- Aiiguslinus prseoepta agendse vilas quse dala: sunt
tuat, spefansefiaraSe
'
turuhv, hic saiubre corisiliuriisibi ihveni l, si ab ea facilc anliquis, non impariler collala: esse el nobis, in
• discedefe nolii, etoffensam ejus dimiilens. meliorein quos finis sspculorum veiiil. Nou quod in Novo T.c-
• sibiviam ostendefe ac docere velil. Ad quod perti- siameiiio hujusiuodi;peccatores corporali sinl raorte
'
ricie intelligilur illud Aposloli consiliuln dicenii. : punieivdi, poslquam morte unius universus orbis.a
Si quh^frater infidelem habel uxorem, et hmc con- niorle esl redemptus, et singuJaris hostia pro pecca-
scntil habilare cum illo, non dimillai illam (TCor. lis omnium est oblala : sed ad mortenv psiendiitir
vit,'12). Quod non esse dicium gfatia iiripoiiendse'B U eis esse. hoc peccatum, quibus pceuiientiaj satis-
necessilalis, sed riiisericordia consulenle ambofuin --faciione .non fueril induliuui.ldeo eiiim ilIo]in lei.ii-
salufi, paticis" inierpositis aperuit, dicens : Vnde pofe laii morle pleclebanlur, quia nnllis adliuc
scis,vir, si mulierem salvcim facies? (lbid.,lQ.) Qui . hostiis a lali peccato rediniebanlur. Quia ergo lvoc
vero ifa se facileiri cernit ad lapsura, proclivem ad : genere concubitus ejus operis auclores ad xiciiiani
periculum, ut a pravse inulieris pessima voluntaie ,. liiortem credunttir peryenire, dutn quse ore Dei ad
iri pariem aliam nequeai decliitare. hic urgenie ,- >Moysera facie ad facieni colloquenlis minaciterprohi-
periculo eairi prudenli Cohsilio dimillil, sine qna . hila sunl,non verenlur teinerare,dunviniinobiIilateni
Deo placitani polesi facere vitanv suam, ciun qua nvandalorum severitale lonilruorum, igivium,nubium,
inier ejussordes nullo pretio potesl redimere ani- fiilniinum, terribiliier teslalam, renuunt custodire,
rnariiiSuarii, sicut Apostolus dicit: Votuniariepec- cubare Jilium cuni ea cuni qua pater cubiiit, arit
canlibns jain non relinquilur hoslia pro peccalo palrein offeiiderein cani quani lilius.habuil, horren-
(Hebr. x, 26). Ut si qua niulier lanlo fuiii dc- dum nefas esse dicil.ur, et intra surama scclera esse
siderio lenealur, siVe nialeficiorura, seu iiuraun- . deputaiur. - . -
diliaj cOfporalis, ul non modoa viro non corriga- f, p Ainplius : Qui adhwrel, inquii Aposlolus, mere-
tur, sed potius vif ab ea quadani: violentia; grala trici, unum corpus efficilur. (I Cor. vi,; 16). Quia
seUmolesla, ad ea vel ad eorum consensuin cogatur, . ergo filius, de quo prseloculi sumus, novercse adrai»
satius est lalem reliriquere, quaiiv cuin lali ajquo stione effectus esl ununi corpus, cujus filius illi est,
jtidicio perire. Ciijtis senlentise hene consonat Eli- . illa filia facta esl.Si efgo paier apposuerii amplius
• heriianuin conciliuni (cap. 70) tlicens : « Si conscio cubare cum
ea, cubabii sinuil ciiin uxore el filia.
raarilo uxor fucrit inoechala, placuil, ncc in finc ; Quod quantum n.efas sil, nie tacenie omnibus iiino-
dandara esse ei comnumioncni. Sivero eam relique- lescit. Quod.tamen ei ex antiquis sancli David geslis
ril, posl decem "annos accipiiu communionein ; si . dilucide valei assignari. Qiiein ciini Absalon regno
cani curii sciret adulteranv aliquanto tempore in , privassel, idcin consulto ingressus est ad paiiis
donio sua relinuit. > lloc quippe canonedatur inlel- concubinas, lcslanle Scriplura : Telenderunl Absa-
ligi quanio peccalo sit involutus, quanloque judicio lon tabernaculum in solario, ingressusque : esl ad
a Deosit damnandUs, qui peccaio uxoris voluii con- concubinas patrh sui corum universo Israel (11 Rcg.
'
scnlire; quique et.iam peccahtera noluil excludere, . xvi, 21). Quo, inorliio, et rege in domiini re-
• maluit reiinefe: Quam sapieuler sapiens Salomon -.
' suam uxofem oninino giam conserisu coiiiiiiuni restiiulo, exhorruil rex
extermiiiassei, quam per eani D ad eas deuuo iiuroir.e,. non ignorans sibi illicitum
se a Deo exterminari permisisset, idola coluisset. . esse posl lautum facinus ulierius ad easdeiu sece-
• Prajstaniitis iiieral-Deo seiernaliter
adhserere, quam , dere. Unde scriplum.est : Cumque venhsel rex jn
lalibus ainplexibus iniiliefis ad horani dissolulo . domum suam Jerusulem, lutil decem jnulieres con-
inhajrere." cttbinas suas, quas dereliqueral ad cuslodiendam
Qiiod.si qiiispiani Ecclesiaj pastor ccrtissiiric sci- dotnum: el tradidil.eus in cusiodiam, alimehta eis
rel aliquos iif suo reginiine conjuges aliqua"in liunc prmbens,[einon est ingressus ad eas, sed erant iit-
liiodura spUrcitia coulenies, nonne rectissime eo- . elusw usque.ad diem morlis suw, in viduitale perma-
liirii miseriaih corripere, arguere, increpare, ad . nenles (III Reg. xx, 5). Piajlerea lani decretis quam
iilliinum eiiam, si res id exigcret, separare deberet? . conciliislegitur esse definitum qtialeniis usque ad
Cuni ergo noii sit duhium mUndura coiijiigehv ne sepiiiiiura gradunv cqgnaiionis nenvini cubare liceat
iiumuudus fiat iiiuiiuridum dirailtere debere..nemo ciim ca, cuin qua cubuit aliquis cognalionis siise.jit
dubitavil jusluni virum incestaj nequaquam recon- qtiihoc violare prajsumpserit, diguus sesiiuietur aut
ciliandum esse, quando certum babefur capilale Ii'gibus corripi, aul perpeluo analhemate feriri.
peccatuin pcr ipsum sibi iccoiiciliaiioneiu immiuerc. Quod ct nos seniinius, uuiversi acclainamus, nenii-
 1471 ERNULFI EPISCOPI ROFFENSIS EPIST. DE INCESTIS NUPTIIS. 1472
iiciri disserilire novimus. Id si quis aliler ficri per- A
. adulteras palrato adulterio redire ad viri ihprum,
suadercl aut cogeret, profecto iusolubilia staiula quo jure, qua lcge licebit eam reconciliari, quse tam
solvefel, praefalas aucloritales danuurei. Posl quo- grande Tecil inceslum. Reconciliaia incesium dupli-
riim edictum, esi eliani in eamdcin pestein coercen- cabit, praiceplum violabit. Quod prajceplum es.l,npn
dam cliam sequenti leinpore conjugibus indictum ut fieri non licet, quod permissum est, non fieri licet.
luinquam ad operain conjugalcin redeal quicunque Licei enim quemquam sine peccaio et icconcitiari,
simile feceril inceslum. Nec id laniuminodo indi- et non reconciliari si non offenditur in prajceptuin
ctiiin est incestis conjugibus, sed, ul dictum esi, Dei. Ubi vero occurril prajccplum, cessabit permis-
carnalem fllium spiritualiler regcnerantibiis. Hsec suin. Majus est enim prajceptinn quam perinissuin.
indiciio, ut legilur in libro Pojniteiiliali, solo disci- Prajcepium usquequaque sancttun esl. Permissura
plinse vigore quibiisdam est imposita, iis vero. tle vero aliquando peccaio non ca/et. Prajccplum est
qiiibus prsclocuti sumus, a fornicatioiiis limore est uxorem a viro non dhcedere; quodsi disccsserU,
appOsila, ut taiilo cautiores esse debeanl, qtiaiuo cos manere innuplam (I Cor. vu, 10). Permissuin cst :
etTOrnicatiOnis timor repeliil, ei obedientise sevcri- . Vnusquisqtte habeai suum uxomn p~opter fornicalio
tas corapescit. nem: lioc auiem secundum indtilgiiitiqm dico, non
Si quis ilaque conlemplOr, inohediens, prajsum- B' secundum imperium (ibid. u, 6). Ubi iiululgenlia
ptoriiajciransgressiis fueiinnandaia Dei, ille reclis- Tuil, Iocus eral puccati. Qtiia ergo majus csi prse-
sime intelligilur a Deo fornicari, id est animaui ceptuni,,niinus perinissum : ubi adesl prajceptiim,
siiam alienare, pro ilnius quidein solius una sola quiescat permissum.:
prajvaiicaiione nierilo damnandus, pro omnium . De prajcepiis Dei et aposlolicis permissis inagnus
vcfo contemptu inaxiine _ Deo repeilendus, ac modis ac reverenter npminandus Augusiitius in. Ubro, De
ohiiiibusjextcrniinandus. Si ergo tanla prsecepta a adullerinisconjugiis ita disputat (.'_):« Teneafur pri-
Chrisiianis vCneranler observata, pro scrvanda mitus ac niaxime, ue conimillantur illicita. Ubi
Cliristiana socielale studiose imperala, per recon-- autem aliquidiia licitunvest, ut aliud faccre.omnino
tilhitioncm casli et incestaj evacuaiiiur, quis judicel non sililliciium, fiat quod expedil, vel quod magis
lalem lali sub lali peccalo licere reconclliari, prse- expedil. llla igitur quse Dominus ila dicil ul Doiui-
seriini cum aniina quse poenitere debuerai, ipsa nus, id est non moneniis consilio, sed dpmiiianiis
coucordia deterius iucipiat periclitari, et post cor- imperin facere nou licel, et ideo nec expedil. > Et
poralem foiiiicationem, inenle, quod pejus est, posl pauca : (40)« Hajc conslilutaDoiiiiiii sine ulla
fornicari? Quoe ratio, quod consilium sive permis- . retraclatione seryaiida-sunt. Habet cnjm haecjusti-
suni adducit hdmineni ad eara reconciliationeni, lia, quse coram illo est, sive approhenl, sive injpro-
quse eum inlroducit ad mortiferam fornicalionein ? henl liomines : et. ideo dici non oportet propler
Quis siuideal quemquam eo pacto oporlere cuipiam offensiones hominum, aut ne impedianlur homincs
reconciliari, quo vidcl eum non posse a Deo non ab ea salute quse in Christo est, non esse servanda. t
separari? Quis ponlificum, quis sanum sapiens El item aliquibns inlerpositis (41): « Niliil expedil
nvoneat eiinv ad eam concordiain redire, quam recte quod illiciium esl, ei nihil quod prohibet Dominus
exigentibus culpis ab alio faclam aiiathemate cru- licilum cst. Quifi aulem nullo Doniini conslriugente
deli debueral ferire? Hieronymus (37) in epislola nd prsecepto, i'n poleslale dimissa sunf, in his audialur
Amandum preshylerum sciscitaniem ulrum nvulier, Aposlolus in Spirilu sancto inoneiis et consulens, ut
rcliclo viro adullero ct Sodomiia, el alio per vini vel raeliora cspiantur, vel ea quaj non expediunt,
accepio possil absque pcenitenlia conmuinicare Ec- caveantur, Ibi audialur dicens : « Prseceptum Do-
clesitr, vivcnte adhuc eo quem prius reliquerat, data mini non liabeo,' consilium anlem tlo (/ Cor, vn,
dequseslione sententia, ail: (38) Rem novahi loquor, 25). > Hajc modulum meum cognoscens non ex meo
jrao iion novam, sed veierein, quse Veteris Tesla- sensu, non ex proprise intelligenliaj virtute approbo,
.neiui auctoriiale firmatur. Si reliquerit secundnm 'D veruni ex sacrarum docirina ac magislerio Scriptu-
virum, et rcconciliari priori volueril, non potest. rarum conjicio, arbitrans nihil in Chrisliana reli-
Scriptum cst in Deuleronomio : Si acceperit homo gione temere fore definiendum; nihil, si fieri polest,
vxorem, et hubueril eatn, el non invenerii graliam in sine divini examine eloquii lerminandum, nonnihil
conspeclu ejus propter aliquam fmdilatem, scribel li- lamen, quanlum fieri polest, et ralio posfulat, ra-
bellum repudii, et dabii ei, el dimiltet eam de domo lionabilis disputatipnis a uobis adhibendum. Si vero
iua. Curiique egressa allerum marilum duxerit, et quis aliier sapil, el quod.sapit jrideficicnl.i..aiiinio
ilie quoqtte oderil eam, dederilque eilibellum repu- efferre atque prseferre malueril, non prsejudicio
dii, el dimheril eam de domo sua, aut certe morluiis senleniise elecliori; lanlununodo, si e'am teslimo-
fiierii, noh poieril prior maritus recipere ecnn uxorem, niura Scripturse adjuvat el Dominici aucloritas hiari-
quoninm pollula et nbominabilis facta esl coraniDo- dati non ohumbral. Hiinc sancli viri ccnsu.ram.
minolDeui. xxi\. 1). Si ergo rion licet hujusmodi phscrvantes. el, ul sajpc diclum est, lerrorc disci-
22, ihit. :
(37) Hieronym., lom. III, epist. 148, sub mcd. (.0) Ibid..cap.
(38) Ibid , panlo anlc fin. (41) Ibid/in tinc, cap. 24, cf init., c. 25.
(5.) August., Jib. i,cap. 21, sub mcd.
U.3 ARNALDUS S. PETRI VIVPSENON. ABBAS. — NOTITIA. 1474
plinse scelefis immaiiitatcm, cohibere disponenles, 4 Ad exaggerandam probaiionum conlra positio-
conjuges quibus fallenle diabolo offt-nsiotanla conti- nem, adjiciiis ctiam (lomiimm gloriosaj niemorise
gerat, dccfevere non csse reconciliaudos, callenles Lnnfrancuin archipvajsulcm , de divortio casii et
lutitis csse, rationabili causa hiuiare permissiim inceslse qupd diciiis scnsisse, quod senlitis cele-
corisulcnlis servi, quam irreverenter offendere iri brasse. Celebriter enim meinoratur simile negolium
venerandum ac reverendum praecepium omnipotentis inler matrem; el filiara pro filise marito inyicem
Dei. Quoriim tamen vinculum cOnjugale nnllo paclo conlendenies, coram e.odem praesulc iionnnllis con-
diruiupi licet, qiiod,dicenle Apostolo, non nisi raorle fidenlibtis episcopis exstitisse, inalri quein sibi usur-
alterius solvi potesl. Semper eniin el ille dicetur vir paral marituin filiaj episcoporuin Judicio ablatum
uxoris.et illa uxor viri. Hoc lanluiivmodo audiant, fuisse, filiaj redilitum fuisse. Et quidera,venerande
ut a de-bilo absoluli debilum 11011exigant, 11011 Paier, idem venerandus anlisies fecil quod debuil,
rcddani, de cselero uierque coniineal, caslus in sed non perfecit quod decuii. Quia enim queslu erat
incesti vita, inceslus in-sua vita. Propler idem forni- filia de rapina matris, de fraude viri, diclanlc justi-
calionis gcniis jussi sunl conjuges simili inodo una lia, merilo ei raplrix rapina privanoa eral.ecquod
conlincre. ii videlicet qui una proprios de aqua sunm eral, videlicet fraudulentus ei, quaj frautlein
bapiismalis filios accepere; Dicluin est eniiii illos B passa fnerat.resliluendum eral. Qusedum j.ure debilo
a Deo el conlra Deuiri fornicari, qni, confempia reparavit, fecit quod debuit. Quia vero quantitalem
ohedicniia, .raiisgreditinliir niandala Dei. Maridaluni patrati facinoris per pceruleoliam non indicavif, ncc
Dei cst : Ne cubaverit compaler cum spirituali qualilatem fulurse caulelaj per doctrinain insiiiuavil,
coramalre. Unde in decretis Gregorii minoris scri- non perfecit.quod decuit. Decueral enim eum pro-
pluni reperiiur(42): < Si quis spirilualera comiriatrem ptef exceileiilein peritiam, ne posteritati dubieialeni
in conjugiuin duxei'ii,aivatheraa sil. > Inde Ecclesise relinqueret, ea lerminasse, sed, querela lerminala,
obtinuil consucludo ut qui cura lali cubare non maluit ea iulerminata relinquere, ne jura episcopi,
abhorrueiii, ut ncfandi sceleris auclor a liminibus cujus id iiilererat, viderelur usurpare. Novcrit
Ecclesirc arceri, et cunclorum assensu Chfisliana _gloriosa healitudo vestra nos de hac scntenlia ctini
communione jubeatur privari. Si ergo paler el ina- donvno archiepiscopo nonnunquara sermonem ha-
ter filii quem carnaliter genuerunl, spiriluales pro- buisse, el pro ainaiida ejus bumililate, pro vene-
filendo pro eo cxstiierunl. genitores, mandalo Dei.ex randa palienlia, de eadcm quia faniiliares ei assi-
catholica consnetudine, ex decreto Pairum, non slebamus familiariler cum eo contujisse, el quod
licet eos redire ad proprium loruin. Si eniin recon- nobis objicilis quia sic co lemppre intelligebamua
ciliali fuerunl, induccnlur in prajdiclse peniiciera ci objecissc, quod vobis respondcraus eura iiobis
fornicalionis. respondisse.
•
(42) Gregpr., Concil. Roman. iv, c. 4.

ANNO
DOMINI
HCXXIV....

ARNALDUS

S. PETRI VIVI SENONENSIS ABBAS

NOTITIA

(Gall. Christ. nov., tom. XII, pag. 138)

Arnaldus, al. Ernaldus, cnjns cleetionem sic narrat Clarius tesiis oculalus : « Richerius archiprajsul
antequam morerelur vi Kal. Januarii 1096, mandavii fralribus monasierii S; Pelfi ut eo viveriie eiigefent
et, providerent sibi abbaiem, quod el feceruni, eligenles omnium miniivinm Arnaldnm liiioiiaclium, eique
prsesenlayeruni. Cui ipse inuliis prsesentibus quis esset inlimavil, scilicel ex huinili pareniela et san-
guine ortOs qucmque sic volebat vivere ril dignus essel regere commissos de quibtis ipse unus yolehat
esse. > Hugonem comitem Trccensem et Constaniiam ejus uxorem sibi demeruit anno 1103. Eodeiri cif-
ciler anno cum Daimberlo archiepiscopo dissidium habuil (1) qui prselcr decessorurn suortim mofeiri ino-
nasieiii ecclesias subjecii inlcrdicio, qua de re non solum ad suinniiim poiitificein, sed et ad Hiigonpra
Lugdunensem archiepiscopura quereias delulil, qui rera ad conciliuin Trecis seeunda post oclavas Penle-

(*) Baluz. MiscelL, tom. \I, p. *29, et seq.

Uu ARNALDIS. PETUI VIVI SENON. ABBATIS EPISTOL/E. 1470
costcs feria habeivdum rcjecit. Auno enim 1103 Roinam profectus est Arnaldus, ibique ,a Paschali II p.-S-
vjlegium amplissimiim est cousecutus iv id. Nov., pontificalii.s v. Insequenti in concilio Trecensi privilegii
Sancli Pelri conlifmalioiiein a Palribus obtinuit, et Gausberttim dPcariinn cellse Mauriacerisis Casaj Dei
iiionachum prajceptis suis inobedienlem et rebellera deponi fecii, ci Pelruni de S. Balderio e suis in ejus
locum substiluil. Hsec aiilenv maloruin lessera fuit : naiii inde redux abbas a Roberiinis miliiibus in-
siincln Petri Armari qui iniquas cellavMauriacensi consiieludines imponebat eomprehensus relrususque
in carcerem in castro pagi Leinovicini Ventadiiro,; demum a Pelfo Claramontensi episc. liberalus est.
Adslitil an. 1108 eleclioni Willelmi abbatis S. Remigii. Eodem anno prajceplum oblinuit a Ludovico VI
rege, ul prius concesseranl Ludovici avus Ilenricus et Philippus pater; Anno 1109 Arnaldus decani Mau-
riaceusis crndcli acceplp facinore in Arveruiam iterum concessit. Ibi in reum quajstionem moturus, acer-
ham paliluf repulsain, facinorosis clani favenle Arvernensi episcopo. Legatus apostolieus el Riluricensis
afchlepiscopus fruslra invocati virum fleciefe nequiverunl, irt potius arniis abbateni ejusque socos obsti-
naii Arverni striciisque ensibus insequerentur. Deuique nulluni aliud frenandis i.llis prajler regis auclori-
laleni snccurrit reniediuin. Regia ilaque poieniin frelus rebelles in ordinem coegil anno 1110. Bienriio
posl exoflo bello Arnaldus munivil burguni S. Petrivallo et sepe aliisque propUgnacutis ad defehsJoiienl
opportiinis. AnnisinseqUcnlibiis longam e.t iinpnrtunam cum abbatibus Molismeivsi et Reomensi litera
qiiantuinvis seuio morbiset ajrurariis coiifecms habuit de monaslerii sui prsediis quibusdani quaj illi prse-
icrjus el aoqiium sibi .vindicaveranl. Villam lainen Pauliacum .Widoni abbali Molisinensi tradidilanno
1120. Eodcin cuni ad concilium Bellovacensc pergerct, niorbo oppressiis Naudi resedit, Clarinmque
nionaclmm noniine suo ad Cohohemlegaluin irarismisil. Dmn ibi (lemoraretiir, ab Alex:mdro Stephani
cotniiis saccllano sacras excepil reliquias quas ab Aniulfp Ralduini regis scriniario habueral. Aimo
1125 libros officiis diyinis ac sacraj lectioni deputatos describi et in oplimuni staluin ordinari prsecepii.
Tandem cxaciis in regimine annis xxvui elmensibus qiiatuor, abbatiam dimisii an. 1124.-

ARN_&I__DI ABEATIS

EPISTOL^E.

L A DIJSriionaslerii Sancii Petii Vivi Abbas salulera fii

Ad Joscerannuin Liiigonehserii episcopnm. — De Doinino.
. lile inter abbatcs S. Pelri Vivi, Molismensemel Si biiic el vos et vestra valeatis, inde gaudc-
S. Joaiiiits Reomciisis.
niiis. Cuni enim prajcipuuin sit Doniini niaiida-^
iChron. S. Petri Vivi ap. Acherium, Spicileg. l. II,
p. .82.) wm, ul invicem diligamtis, tanien vos et veslros
Doinino suo 3OSCEHAN.NO vcncrabili Liiigoncnsiuni inter ainicos el coufratres praicipuosaecepiitiiis.
cpiscopo, fraler AUNALDUS abbas monaslcrii Sancli Verumtamen cum in synudo Lingonerisi noviier
Pelii Vivi, sic cruecni Doniini porlare ut ejusremi- habila, cui absens fuistis, clamores rchovarenuis,
valcal transfrclarc. quos in anleriori synodo liabu.nuis irilef cajfera (Te'
gio
Manifcslmn esl dignilati vesirse domniim ar- Retiacensi ecclesia quam Rainardus de nobis tenc-
doinini episcopi iiivocavimus, a quo
cliiepiscopum suas liileras in prajleriln synodo vo- baf, jusliliiiin
bis misissc, et de injuriis a doinno abbaie Molis- vos eam occupasse accepimus. Ex coiisulio iiai;ue'
mensi, el Rainardo de Monle Barro iiionaslerio" ejus, el Cnssideiitium vos supcr hac re conveniniiis,-
noslro illatis, jusiitiaui veslraui acclamasse. Yos et ut benigiie el charilalive nostra diniiltatis, vos
aiilera diein placili dum Senoiiasvenirelisdistiilislis, aduioneraus. Si enim, quod absil. posl firmaiam in-
ubi cum vobis prajseiilarer, taniura de Rainardo £ ter nos et vos socieiaiem ex iiulusirin occnpastis
apud Reliacum diein posuistis. Quanivis attlem de- nosira, hoc est, unde in niniiam adiuira-iioneniver-
biliiati corporis succurabeiein, lainen quasi in lecti- liiiuir. El quia nionachi vestri Trecis satis coniiiine-
ca me eo devehi ieci, scd judicc et rcsponsore ibi , liose noslris monachis dixerunl uos in synodo sine
iion invenlis pro raale traciato nie habui. Proinde ratiociuatioiie mutua de persona vestra queiinio-
ad vos denuo recurriinus ut nos jusiilia cassari uiani fecisse, id penitus abnegamus,- et nt veridicos
non perniiliaiis. Prselerea de Retiacensi ecclesia nos comprobetis, exeniplar liilerarum quas Lingo-
qn.uii Rainarduin adluic de nobis lencre, nec anii- nas raisimus et vobis mitiiiniis. Valete el noh:_
sisse sperabamus, vcstranv iviiscricordiain et liujus super hoc convenienler litieris respondele.
saiiclaj syiiodi acclainamus, nt quid rccli.tudinis in III.
ea nvoiislraic poicrimus in jus nobis dirigaiis. Ad Ludovicum
1 ' " regem. — Rogatvit ticeal sibi a!io
Valcie'. trdnsferre leprosos.
II. (D. BOCQUET, Recueil, loni. XV, p. 339.)
Ad Bernarditm cibbatem S. Joannis Beomensh. — Luoovico, inagnilico Francorum regi, charissinip
" Ejnsdem arguhienli (ibid.). doinino suo , ARNALBUS iiuniilis abbas S. Peiri
Doirino Bf.nN.vnDo'aniico suo, irioriaslcrii Sancii Yivi euiri oiiini grcgc sibi commisso, saiuieiii et fi-
.oannis Reoraensis veuerabili abbati, fraler AIJNAL- deles oraliones.
U77. PONTil ABCATIS S. RUFI EPIST. AD ABBAT. CALMOSIAC. l.TS
Prccibus patris nostri Scnonensis archiepiscopi A est: inde el ingressus et egressus corum, frequeii-
[Daimbeiii] et clcricorum ex vcstra parfe pulsali lalio et deambulalio penifus invportabilis est. Et
suintis, ut fratribus noslris lcprosis manendi lociim idcirco archiepiscopus noster aliuni locum spaliosura
daremus, ubi lanlum in primis respectu pieuuis cis dari fecit, el ex volunfate ipsorum, ul ibideni
iinuin habitare permisimus. Sed novcrii subliraitas habilareni prsecepit. Nunc igilurne sit vobis mole-
veslra quia tanta multitudo eorum excreyil, ut 110- siunv, domine, si viclualia nostra ab eis aliquanlu-
bis et burgeiisibus nosiris omnino inlolerabilis sil. lum eiongare voluniiis, quia per sanctara verilatem
Locus euini ille inler sata el vineus nostras medius morbo eorum cutn eis periclilari timeinus.

ANNODPMINI
MCXXIV.

PONTII ABBATIS S. RUFI

EPISTOLA

AD CALMOSIACENSEM ABBATEM

Respondelproposith quwstionibus, de quolidiano jejunio, de silehtio conlinuo, de vini abslincnlia', deqtte

lctneisveslibus canonicorum cmnobii Catmosiacensis.
Anecdol. l. I, col. o59, ex ms. Stnmedii.)
(MARTENE

Dileciissiuiis fratribus Dei gratia Calmosiacensis B vita ipsius legilnr, propter hospites ve) quosque in-
ecclcsire abbati cunctoqtic convenlui P. ecclesiaj firmioies carncs aliquando habebat. Safis videiur
Sancti Ruli huniilis lninister alque lotius congre- absiirdum alque jiidaicuni carnes [11011]comedere
galionis cojlus, via regia gradiendo ad dextrara vel el quotidie jejunare :quod si quis conlentiose asse-
ad sinistrara nullalenus declinare. rere volueril, qtiod propter hospites et infirmiores
Peiieclis dilecfionis vestraj Jitteris, reverendi lanlnra, et 11011propler se rarncni habucrit, vilani
fratres, quasilam qiiajstiones de regula nostra a vo- ipsius legai, et paleuter inveniel quod sanctus vir
bis proponi coguovimus, quibus quamvis prudentise riiiuqiiain aliler docere poiuit quam vivere. Quia
vestraj aucloritas certitis respoiidere potnissel, vero aiuiit coiuinuum csse tcnenduin silentiuni, co-
quanlani parvitali noslrse reverenliain [videturad- gnoscitequia omuia tempus JiabejU. Tempiis est la-
dendum exhibeatis] nosconsulendopercepitnus. Hinc cendi, et lempus loquendi. Si igilur lenipus est lo-
igilttr conienlioiii scriipulosse vobis responderi cu- qnendi,et lempus laccndi, consequens est utosiium
pientibus occurrit quod non est aliud, qui conan- circunislaiitjse juxta prophelain congruo leinpore
lui juguiii cervicibus veslris iniponere, quod nos agalur. Est itaque leneiidum silentium non conii-
neque palres noslri portare potuimus, sed per. gra- _ niium : sed ut ait beatus Augustinus in Regula : . Si
tiam Dei credimus salvari, qiieniadmoduni el illi. ^ frater deliqueril, siatim admonete. »El alibi :« Ma-
Quatuor igitur induciionum ratione propensius in- ; gis quippe nocentes eslis, si fraires veslros quos
specta, videlicet jejunii quotidiani, continui silentii, judicando corrigere potestis, tacendo perirepermit-
abstinentise a vino, veslimeiiti lanei, illorum obje- ..tilis. i Ab olios.sqiiippe fabulis coiuinuum observan-
ctioni aggrediemur obviare, si possimus , subnixi diim esse sileniium.ci liosveheiiienterapprobamus.
utriusque testainenli cloquio : qua tanlura auctori- Quodye.ro absliiientiara a vino exceplis Sabbaiis ct
lale scripiuni illud dudum nobis notissimum rcgu- Dominicis indiiciinl, vilse atque inslitntioni beali
lam beaii Auguslini aslruant vehenienier niiramur, Aiiguslini orani modo resistiint, cum in vita ipsius
cnra in rjuibusdam vitaj ipsius ejusque insiitulioni legalur quod mensa ejus semper vinura habebal, ore
aliorumque palrum, qui hiijus professionis auclores et Salomonis didicimus quod vinnm moderale po-
exstitertint, plurimiini vidcatur esse contrarium, in tatuin sanitas sit aninue el corporis. ln Regulaquo-
plerisque, et ita sit iinpediliim atque obscurum,iit que B. Auguslini prsecipitur : « Carnem veslram
vix aut nunquam inielligi valeat : in pluiibus vero donvaifijejuniis, et abslinentia escse etpofus, quan-
ita diversum ul ubique lerrarum omnimodo inusita- lunv valetudo permiltit. i Notate verba. Non aqiue
lum fiat. Cunv itaquequotidianura asseritobservan-
U potus, setl vini abslinentia congruens haberi praeci-
dtini jejuniuiii, sacris canonibus videtttr obviare, pitur,licel panisdesideriiim etaqureconcupiscentia
qui in soieniiiilale Paschali el diehus Dominicis pro- simili modo prohibeantur. In Vila eliam ipsius legt-
hibenl jejunare, quia el uiensa B„ Augustini, ut in tui' quia cum ipso^ seniper'clerici tina eiiain donio
 1479 JOANNIS CONSTANTIENSIS PR.EF. IN LIR. DE COMPUTO ECCLES. U80
ac tneiisa suinpiibusque coniraiinibus alebanlur et A mus, quotl jejunium, sileniiura,
asperiialcm ve-
vestiebanlur; quibus eliam instilucrat ne qiiis ju- stium devilemus, quod pro modulo nostrac inflrmita-
larei, ne ad iiiensara quidem : quod si prolapsus tis secundum instituta regulaj noslrse et sancloruiu
fuissel tinain.... perdebat porlioiiem. Nuineriis enini Pairuni observamus, appeliinus, approbaraus, vos-
erat clericis secum cominoranlibus et convivanti- que observanda el appetenda nioneraus : sed unus-
bus poculorura prsefixus. ili aulein quod de laneis quisque proprium habel donum ex Deo. Si enim
veslibus asserunt, dicenles p.oprium esse fullonuin fratres illi ad altiora nioniiscacuinina conscendere
ofiiciuin non lineas, sed laneas vestes abluere.vidc- disponuui, nequaquam dissuademus, lanliim ulqtii
liir esse; ridiciilunv, cUni ubique ct prajcipue in par- slalvideat ne cadat : lipbis auleih pafvula Segor
libus noslris lani liueas qtiam laneas fullones veslcs sufiiciat, tantura tit salveraur in ea. Jam vero quid
abluanl. Ciiin vcro heaius Augiislinus in Regula' absurdius,' quidve enorniius dici valeal, quain illa
ablui jubebal indiimenta secundnra arbitrium prse- diurni nocliiriiique ofTiciidiscretio, qua nec Ronva-
posili, sivc a fulloiiibtis ne interioris animse sordes num, nec mpnachicuni.nececclesiaslicuin sequiiur
conlrahal mundaj vesTis ninvius appetilus, liqnido usura ? Si quidenvjuxta Apostdlum raiionabile debet
clarel non esse lineam sed laneam. Quis enini ap- esse obsequiuni nostrum. liicirco nisi prolixilas ni-
^
peiilus in abluiione vestis lanese requiriiur, qui qii.o, rriia epislolarein excederet modum, dicendum erat
iimplius lavalur eo fmagis fcedari vidclur, el nuii- qua raiione in ecclesiaslico officio die Dominico
quain a sua specic, nisi deteriorandomuiaiur? Nul- xix psalini, ix lecliones ix que responsoria, cur in
lus igilur appeiilus In ablutione frequenti lanese hcbdomada Paschaj ct Penlecosle tres psahni trcs-
veslis, ul candidior tippareal, monstraiur. Nos au- que lectiones dicanlur. Vos igilur, fraircs, in.ea
lem qni licet indigni aposlolica vila vivere opia- locatione in
qua vocati estis, Domino cooperanle,
inus, lineis uti vestibus evideniioribus lesiinioniis unanimiter persisienles, et prsecedentiuin pairum
probare possumus Jacobus cnim fratcr Domini li- vestigiis irretraclabililer inhajrentes, nequaquam
neis semper usus esl vestihus. ln Veterijquoque moveamini a veslro sensu, neque per sermonem,
Teslamcnlo pluribus modis habilus noster esl figii-
neque percpistolam, neque fluctuemini oiiuii vento
raius.Duabus quippe tnnicis lineis, exfcriori vjdeli- doclrinaj : sed qua: audistis et vidislis et didicislis
cct <:t Tnteriori, Aaron sacerdos, Donvino prseci- firmiler relinele, el Deus pacis et dileclionis nianeat
piente, induiiur. A femoralibus quoque nsqtte ad seraper cum oninibus vobis. Amen.-
tbiaram lineo candore refulget. Non hocautera dici-

ANSOSOMINI
MCXXXVII.

JOANNIS CONSTANTIENSIS

EPISTOLA

abbalera Richardum priorem et iponachos Savigniensis monasterii

Ad Gaufridum
SIVE

IN LIBRUM DE COMPUTO ECCLESIASTICO

PR^EFATIO

Ahecdot. 1.1, col. i>6_,ex ms. Savigniensi)

(MAUT_.SE,

Revcrendissimo doraiiio et Dei servo abbali Sa- C
vigniensi GAUFIUOO, nec non et ejusdem ccenobii
venerando priori RICIURDO, juniversoque conven-
lui, JOASNES Gonslantiensis sic de virlule in virtu-
icm proficere, ul Deum deorum mereantur in Sion
vidcre.
Gratias et landcs divitise misericordise rcfero,
iiuoniain oliv* frucliterac domus Domini, nec npn et
aliiiudo cedrorum Lihani, quinimo ct monlis Sion
cupressi, me servum pigrum, arborem pene inulilem
ei tilnii siniilitudine iiifructuosani.sallem ad Domihi
vineam suslinendain invitare ct supponere gralia
sua dignantur. Petitis eleniin, domini mei, ut de mari
niagno et spatioso compolorum ea quse uecessa-
riora sunl sustcnlalioni regiminique sanclae Dei Ec-
clesiaj comperidiose decerpla vobis in unuin cpri-
*48T RADULPIil CANTUAR. AltCHlEP. EPIST. AD CALIXTIJM H. U8_
scribam, et. scribendo planiore viilgaiiorique ser- A opusculum poiuissent •sufiicieniius expleie, ei uhi
nione, sicut inlroducendis pueris fieri soiet, eliam fuerit opus iidem poterunt emendare. Volo aulem
iiomina reruni ctverba interpfetandd, yel etymd- vos prsemonere, ut prajnoscalis de veleriim regulis
logias cnuclcahdo, cunclis patcfaciariv. Qiiamvis et labuiis et Iaterculis in hoc opere me nvulla posi-
ilaque multoiiiin tlenies el cacbinnos, qui in riiullis ponerc, quia quandoque fallunl, et veritatis trami-
aliler quam ego sentiurit, inrife scienter coriurio- leriv riequeunlcoriservafe; et quoniam de hisquaj
vcam:, libeiiter lamen de Doniini pielate confisus juvant ecclesiasticum compQtum Iractabitur, tilulus
vCstrisque meritis el. oralionlbus adjuius, onus ct : hujus operis eril: Compolus ecclesiaslicus. Inlenlio
opus expeiiiuin- subeo, et proui Deus-dederit com- vero iractare de eodera compolo secundum solis et
pleho. Si igitur aliquantisper longius quam putatis lunsc cursus, et ea quse ex his colliguntur. Ulililas
illiid complefe distulero, quoesp suppliciler netse- quippe cst, ut hoc compolo lecior cdoctus, sanctani
tleai domihos meos; graviler namque medise liie- paschalem solenvnitatum solemnilalem, feliquasqhe
mis algore el iiileiripefie impedior et ecclesiasticp prajcipuas airinifestivilates, el nalalilios dies sanclor
servitio. Vos aulera, doraini mei beatj et vere philo- rum ecclesiaslica sanclione conslilutos, propriis
sophi,quorum vera philosophia in hmnan.is atque lemporibus et diebus denuntiare selat et obseryare ;
"
diyinis jamlonge laleque diffunditur, si qiiidinuiile cursiihi quoqrie lerivporum e.t statum 'cpniptilare,
iii hoc opusculo viderilis, illud corrigile, vcl corri- sed et hsereticos, et quoslibel deviaiites, ad viairi
getiduiii mibi nolificate ; riovi cnini saiiclum vene- Calholicseveritatis aucloritate ei ratiorie coiislriii-
raiidiimque collegiuin veslruhi, mullos honestos et gere. Orantera pro nobis chariialem vesiram misc-
eniditos viros liabere : qui si placuisset vobis, hoc ricors Dominus exaudire dignelrif.

ANNODOMINIMCXXIV.

REDONENSIS EPISCOPiJS

(Vide Palrologice tom. CLXXI, post Hildeberti Cenomanensis Opera)

ANNODOMINIMCXXIV.

CAIVTIIARIENSIS ARCHIEPISCOPUS

EPISTOLA AD CALIXTUM II

(Vide supra, hujns lomi cot. 1541)

PATROI.. CLXIII. 4.
 O&BO BERirin

'QU___;-m HOG TOMO CONTINENTUR/

PASCHALIS 11, PONTIFEX ROMANVS. XXIV^— Godofredo,episcopo Magal6nensi,;maiidat ut

; Kol.itiaex-Bull.iri6. ', -. - 9 Didaciuh eleclum Ecclfesise^'Cofhpbstgllahaj': episcopufii
.Noiiliaex Conciliis. 9 conseeret. . . :':.'-; 4_v
Vitn1'Pas'cliaIisIlpapns auclore Petro Pisano. io —
XXV. De deslructione ec.clesiajCompokiellanaj.--:
J.aus rhelrica Pasciiali. II papaiauctor. Milonecardi- Vetat ne clerici ComprjsteJlantbccasione^ HiefosolyiiiitahS
riuii. _7 ilinerisprovinciam suatiideserant. : r; °. : . 4S-
Kofilia diplomatica. 27 —
XXVI. Ad AdefonsamHispaiiiarumregem. Ejus —
Jil'lST0L__ -J_TPlUVILEGLi. angustiasdolet. '"' ! 4S
I. T—AdHugonem abbatem Cluniacensem.— Urbani XXVII. — Fines episcopatus Mazariensisiri Sicilia
obitumetsuam-ipsraselectionemsigniticat., 31 potenteSLeplianoepiscopo cpnfirmat. , '.- 4$.
II,— Rescriptum ad Pibonem episeopumTullensera.— —
XXVIII. Ad Albericum abbatemnovimonastefii Ca-
MonachisCalmbsiacensibusasserit altare parochialis ec- bilonensis.— De privilegioibi concesso.i,.--•".. 471
clesiaja Pibone doiiatum. 51 —
XXlX., Ecclesiaj Trojahaj protectionem suscipit ac 1
Hf. — Ad Bertrandum Narbonensema.chiepiseopum. bona et privilegiaconfirmat,'peLenteHuberlo episcbpo.
— Primatum ei super Aqiiensera meiropoliin,-et quid- ' "•• :.-::• ;-;,: :. " :^,'" "';..-:'" *7
>quiddigiiitatis vel honoris NarbonensisEeclesiahabuerii —
XXX. Privitegium quo mohaslefium Silviniacense
ipsiinconcussum confirmat. 51 tanquam Ctuiiiacensisccenobiimembrumsub apostolicaj:
IV";— AdHildefonsumiJispaniarumregem.—Didacum sedis protecLiohesuscipit, eo modb quolifbanus papa
{Pelqh) ab ecclesia S. Jaeobi Compostellanacanonlee secundus. / 59
Temotumesse. 53 XXXI.—'Privilegiumquomonasterii Cluniacehsis.bona
—
V. Ad Clerum et populumCompostellanajEcclesia;, omniaet jura confirmaritur. ';' 51
de eodem. 34 -—
XXXIJ. Paschalis epistola ad Galliarumepiscopos.-^
—
A'I. GodiiioOritanointerdicit sub excommunicationis Ctpnobium— Cluniacenseeommendat. ; '53-
.pcfinane Brandusiiiiepiscopatusbona sibi vindicet. 34 XXXJII. MajorisMonasterii proteclionem sascipit,
YTi".— Ad GeiibardumepisebpumConstanliensem. 54 possessionesqueac privilegia conlirmatiimpbs-itomoiia-
yifl.-.— Bullaad JvonemepiseopumCarnolensem.Ne cliisaurei denarii cetisuannuo. -; :: S4
-qu"isobeuiite eo vel ejus successorequolibet doniumepi- —
XXXIV. Paschalis.papajepistola ad Hugonemabba^
-53 tcm Cltmiacensem.'.— PrHi!egiui]i'Cluniaceiise.; : 56
.scopaleme.xspoliarepnesumat.
IX.— Ivoni Carnolensiet KannulfoSantonensi episco- XXXV.— Bulla Paselialis.ilprb utiioneEcclesiaj'Arau-:
_>isproo.ipit. ne concilii Glarpmontensisdemoiiasteriorum, sit-anajad Tricastiiiam. ";"., ; 58
altafiis decrelum negligant. 56 —
XXXVI. Pfivilegium prb monaslerio Si Salvatbris
X. — PaschaiispriyilegiummonasteriiVindocinensisde Papiensis. ; 59
professione ab abbate non faciendaconfirmat. : ':';- '56 , XXXVH,;^Ger_ldo.;,afc]iiepiscbp'<>"Bracarensi « patlium
Xf — Convenlui ecclesise S. Jaeobi Compostellana. elprivilegiumconcedit::» : 60
nuntiat pidacurn, eorum ecclesiajcanonicumet vicedomi- —
XXXVIII. Kescriplum PaschaJispapaj adArgenli- '
num a 6ese:ordinatum:subdiacoriutii esse. -.... -' -56 neiisem.Ecclesiam.::--:., .."., ";.:; V;. ; >;;-; : Gh
XII. — MonasleriolleinhardsbornensiecciesiamTitte- —
XXXIX, PascJialis.episLolaadBefhardurii, archiepi"--
bonierisem.asserit. >'" 37 scopum Toletanum. — Pnmatnra Toletanoe EccIesiaJ con^
XIII. --- Ad IlermannumAuguslensemepiscopum. 57 firmat.— -^- 60
XIV.— MonasteriiDervensis seu S. Berchariiprotec- XL. Privilegium-papsepro monasterioSartctiSavini
tionem suscipit, possessionesqueac privilegiaconfirmat. ITacenlini. -. " . : -i "' ;6_
Slatuit insuper utiiullus sscularium aut ecelesiasLicorum XLI. ——Epistola ad Gothofredurhepiscopum Magalo-
abbatem, ejusye successoresad s-ecularemcuriam trahat, neri.sem, Nonpervenisse suas de consecfaridoelecto
neque episcopusullus ad synodum,« nisi obcausairifidei, Compostellano «
litleras, iri auliimno prajterito jihissas.
ire, nec deniqne mpnasterii sui solcmnitates relinquere, miratur. Mandatut consecratibnemperficiat. 65.
et urbanisinteresse cogat. t 57 XLII. — Ad clericos S. Jacobi Composlellaiios,',— De
XV;— Paschalispap<eepistola ad Philippumepiscopum coiisecrandoDidacoquie jam litteris mandaverat-repetit.
Catalaunensem. 37 •: "' «3.
XVI—, BultaPaschal's H,rde unioneEeclesiaeArausi- XLIIl.;-4 Ad AI[defonsum]regem. — Nuntiat quid _e
can» ad Trieatisnam. ....'"' 58, consecrandoDidaco jam mandavefit. 64
XVII.:—Bulla ejusdem papte pro unioneprajdicta. 58 XLIV.— Ad cleficosetiaicos Al[defonsi__ regnum liabi-
XVIII.— Ad NorigaudumAugustodutiensem episco- tanfes.—Ne occasioneHierosolymitaniitineris occiden-
pum. — Confirmatejus elecfionemet omnes ejus ecclesiae talis depopuleturEcclesia.='-.--;- 6i
—
possessiones,et alia qusadamdeceriiit. '' "59 XLV. Privilegium.pro rbonaslefioCasinehsi. ; 65
XLVI.— AdVelletraiios.— Abrogat quaj a Guiberto
XIX.—Privilegiumpro EcclesiaMatisconensi. 40
XX.— Epislolaad.nrchiepiscopumAuseiensem. 42 conlrafas instituta apud eos eranl. Eorum - iimiles definil.
XXI.— Ad exercilum in Palaeslinamililaritem.— Gra- , -. .•,; ...--.. --!. -. 66
tutalur ei de vlctoria obtenta, et simulad progrediendum XLVn. — ConGrmaliodolalionis ' monasterii S. Bene-
hortatur,-— ..*-• 42 dicli AJperspacensis. : : 67
^ XXII. Epistolaad arcbiepiscoposet episcoposGalliae. XLVIIL:—Paschalisepistola ad Lambeituiriepiseopum
Eos infameshaberi decernit, qui voto aslricti Hierosoly- Atrebaleiisei!).—•ConfirmatAlrebatensemepiscopatum ' ' -69:
milanajprofeciionise subduxerant, vel qui ab obsidione iiilerquem—et Cameracensemlimiles.ijdasliluit.—
Antiocbenaingiorii recesserant; eis vero qui,peracta vic- XLIX. Ad Henricum regem Ariglorum." Conlra
toria, reverturilur, sua reslilui jubet. . --.-. -i5. investituras ecclesiasticas. . •". 70
XXIff.— AdconsulesPisanos. — lllis laudes impertit L. — Privilegiumpro ecclesiaCalmosiaeensi. 72
quod « anno prajterito > Hierosolymaaexpugaaudfe ope- LI. —Privilegium pro ecclesiaS. Vincentii Bergoma-
ram pavarinl. Promttllt, Daibertum, eorum arcliiepisco- •tis. — , ': :-.: "'5
pum,.« nnnc civitalis Jerusalem patriarcham, V conlra LII. Ad Gmllelrhum:Melphiensem episeopum.—
Arnulfum,eluslein sedis invasorem, a sese defensnmet Abrogat Lavellanumepiscopalum;Melpliiensispossessio-"
« nobili stremioqueviro Gotefrido,aliisque prihcipibus nis eLjura confirmat. • 73
CbrisLianisadhitcin S.vriaet. trarismariuispartibus com- LITL — Ad Coiistant-iiiumKavellensisEcdesiajepiseo-
wioranlib.us> commendatumifi. Legatos suos « primo pum. — Privilegia et possessionesJicclesijejTayellerisis
Jarionm,deiiide in Sardiuiam profecturos n cominenffal.. confirmat. — . ; . .: 7-4.
44 LIII bis. Ad Madelmumabbalenl SanctajSopliia).—
148. 0_U_£1N IIOG TOMO CONTINEiSTlJK. um
73 Jeia, - " " 104
Privileglum eaeuobiiSanclseSopiiias.
—
LIV. Privilegiumpro monaslerloCasinensi. 77 —
LXXXIVbis. MonasteriiSancliMarliniinMonlcPau-
ex
LV.—AdLanuinumTurfis prioremscribit Ricliardo noniaspriyilegiaconfirraat. 103
« et cbncordiam — Ad
eplscopoAlbauensise cogijovisse pacem successisse.> rasLXXXT\r. AnselmumCantuariensem. — Inveslilu-
eremireformatamel eumin locumBrunonis reglbus aliisquelaicis magistratibusnon'esse couce-
Hortaturut Brunonisvirtules ajmulelur. 78 dendas. 10S
—
LVI. EcclesiseS. JacobiCompostellanaj priviiegiaac —
LXXXVI. AdAnselmumCantuarienspma.rchiepisco-
possessiones confirmat. 78 pum. — De investituris ecclesiaslicis; de clericorttm
LVIi. — Ad DidacumComposLellanum episcopum.— filiis; de Gualeusis episcopicausa., 106.
Dereformaudismoribus islius Ecclesisedeformibus,qui —
LXXXVII. Ad Gerardumarchiepiscopum Eboracen-
pef betlaiu eanvirrepserant. , 79 sem".— Moneturut professionemAnselmoCantuariensi
LVlII.— Ad BernarduraTolelanum, GiraldumBraca- juxla moremprajdecessorumsuorumfaciat. 107
—
rensem, etc. Ilfosjubet ad synodunivenire Romajha- LXXXVIII. AdRoberlumFlandrensiumcomitem.—
—
bendam. 80 Ut LeodiensesscliismalicosHenricoimperaloriadhajren-
—
LIX. Ad AtiselmumCantuariensemarchiepiscopum. les ab Ecclesiaexpeliat. 108,
— Det operamAnglicatiajEcclesiaerestaurandae et Anglo- LXXXIX. — Petro archiepiscopoAquensi paJIii usum
rum regem cum Norllimanniaj comiteconciliet. 80 concedil. .108
—
LX. P[etro] episcopo'Piclayiensiprajcipitut mona- —
XC. ConfirmatdonalionesfactasabbatiaeS. Auberti
sterio Cluniacensisatisfaciatde abbate S. Cypri-nicoi)se- canonicorumregulariumordinisS. Augustini Cameraci.
cralq; eidemquemODasleriosalisfieri-ab abbale Mallea- —
107
censijubet".. 81 XCI. Ecclesia.S. AubertiCameracensispossessiones
LXI. — Ad. episcoposScotiaj, suffraganeosEborum et privilegiaconfirmat. 108
Ecclesiaepro archiepiscopoEborum. 81 —
XCII. Privilegia et exemptionemabbatiaj S. Petri
—
LXlI. GerardbarchiepiscopoEboracensipallium tri- in moiileBlandinio,ordinisS. Benedicli,juxlaGaudavum,
buit. . :'.' -82 confirmat. 111
—
LXIII. Privilegiumpro monasterioJesu Nazareni. —
XCIII. EcclesiajCompostellariaj possessionesconfir-
82 mat. 111
LXIV.— Privilegiumpro monasterioS. Ambrosii Me- XCIV.— G[undisalvo]Minduniensi[episcopoprajcipit
diolariensis. - - 82 ut aut arcJiipresbyteralus(duus)injuste'retentos DpdacoX
LXV.„—Mbnaslerii S. Pelri CreliAurei Papiensispri- episcopoCompostelfanorestituat aut apud Bernardum,
vilegia"confirmat. 84 archiepiscopumToletanum, apostolicaj sedis legatum,
—
LXVI. MonasleriiMontis-Majoris.privilegia, apud causam dicat. ' 115
Arelatempetente Guilielrrioabbale confirmat.In illo di- XCV.— AdDpdacum]episcopumComposlellanum. 114
plomaterecensentureaquaeconeessioneponlificura, libe- XCVI.— AdabbateniSanctaeMariajapud Bantium.—
ralitate principum-vet.oblatibnefideliumcotlatafuerant, Privilegiumhu.iuscoenobii. H-
in his castrum Biduinicum suis appendicibus;monaste- —
XCVII. Ad preces Manegatdipfajpositimonasterium
rium S. Martihide Alamohle,et in comitatuRegensi ca- Marbacense in proleclionemsedis apostolicajrecipit. 116
strumCrisellumet monasteiiumStabtoni. 84 —
XCVUL Ad D[idacum]cpiscopumComposlellpnum.
—'
LXVIL EcclesiajFoesulanajbona, rognnle Joanne 117:
episcopo,cbnfifmat. - 84- XCIX.— Bulla pro Ferrariis. 118
LXVIII.— Commutationeminter Geranlonemabbalem C.—Ad AnselmumCaiituarieusem archiepiscopum.—
S. Beuigni Divionensiset GilbertumabbatemCadomen- Primalumipsi confirmat. 119
sem factam,possessiouesquemonasLeriiDivionensiscon- —
CL Ad Henricumregem Angliaj. Pro Anselmo—
firmal. 86 Cantuariensiarciiiepiscopoinvestiturasecclesiaslicasjure
—
LXIX. Ad GiraldumarcliiepiscopumBracarensem, conl.raregem propugnante. 119
DidacumComposlellamim et AdefonsumTudensem,epi- —
CIbis. MonasteriiCasalisBenedicti prlvilegia con-
seopos.,— Pel.agiimalrimoniumnonesse dirimendum.87 firmat.— 120
—
LXX. MonasteriiS. Dionysiiprivilegiaconfirmat.88 CII. G[ebhardum]Hirsaugiensem et cajteroscatho-
LXXI..—MonasleriumS. MariajRosenfeldensetuen- Jicos abhateset monachosper Sueviam horlatur iitmala
dum suscipitprivilegiisque.ornat;impositomonachisby- ajquo animo feranlet G[ebhardum]Constantiensemco-
_antiiunius ccnsuannuo. , 88 lant. Anioldum, E ectcsiaj Constantiensisinvasorcm,
LXXIf.—AdabbalemetmonaehosmonasleriiBeccen- excommunicatnm nuntiat. 121
sis.•—Monaslerio Beccensiasserit ecclesiasa Willelmo, CIIL—Ad Guelphonemducem Bavariaj,Bertholdiim
Rolhomagensrarchiepiscopo, et Tvone Carnotensi et duceraSuevise;etc. — Iltos ad catliolicamEcclcsiamre-
GofridoPariensiepiseopis«in salariumcollatas.> 90 vocat. . .. . 121
—
LXXHI. Ad AjiselmumCanluariensemarchiepisco- — —
CIV. Ad Gallos. SoJyit inferdictum Eduensis cui
— se
pum. lit constarvtergerat ' in tuendaEccfesjse Angli- episcopus VizeliacensemEcclesiamsubjecerat. 122
canajlibertale. 90 —
CV. Cleroel. populoPapiensisignificatse rrionaste-
— —
LXXIV. Adeumdem. Respondetad mulla de qui- rii S. Petri t.ooliAurei privilegia laedi a Willelmoepi-
bus epmAnselmusconsuluerat, 91 scoponon esse passurum. : 123
—
LXXV. Ad Henricum Anglorumregcm. — Contra —
CVJ. Ad Petrumregem Aragonum. 125 .
iuvesliturasecclesiaslicas. 94- CVII.—Ad Bertrannum comitem Tolosanum, In- —
LXXVL— Ad Osbernume.piscopum.— Ne monachi crepatoriaquodburgumS. /Egidiiinvaserit,et oblatiunes
prohibeanturliabere in monasLeriosuo cajnieteriumad altaris fanquampopularcsmefces exposueril. 125
sepelieridossuos. 95 CVIII.—Ad Rangerium episcopum et canonicosJEc-
LXXVlI.—Ad Robertum eplscopumCovenlranum. — ctesiajLucensis. i2l,
Slatuitut RoberlusepiscopnsejusquesuccessoresCoven- CIX.—'AdLanuinumeiemi S. Mariajde Turri magi-
iriaj, non Licidfeldiajnec Ceslriaj, sedem habeant, et .slrum. 124
possessionis—Ecclesise.Coventriensisconfirmat. 93 CX.— EcclesiseS. Cruciset B. EtilaliajBarcinonensis
LXXVIII. Ad CrescentiumarcbiepiscopumSalonila- tutelamsuscipit possessionesqueet privilegiaconfirmat.
rium.— Jura ejus metropolitanaconfirmat,ac palliumer , . -123
concedit. - 96 —
CXI. MonasleriiPegaviensis tutelam suscipit privi-
—
LXXIX. Jura et privilegiaabbalia;SS. Philippi et legiaqueconfirmat,impositomonachisaurei uniuscenstt
Jacobi et Walburgisin.Silva Hagenonensi,a Friderico auniio. . " • 126
duce Alsaliajel Sueviaj,atque a Petro comite Lueelbur- CXff.— Privilegiumpro monasterioJesu Nazareni.126
gensifundataj, confirmat. 97 CXIII.— Lamberto episcopo Atrebalensi mandat ttt
—
LXXX. Bullade FundationemonasleriiCheminonen- aniediemapostolorumPeLriet PauJi (29Jun.J-una cum
sis. * 99 Joanne episcopo Tarvaneusi judicet inter Laiidfridum
LXXXI.— Ad Ivonemepiscopumet canonicosCaruo- S. Wilmariabbalemet Heriberlum, a comiteBoloniensi
tenses, — Velat ne prp ecclesiaslicisbeneliciis munus eademabbatiaprivalum. , 127
accipiatur, iiec ei-clesiastieanegotia ad sajcularesdefe- —
CXIV.— Ad cppidanos S. Geminiaui. Ne iilorum
rantur, etc.Tum firmatexcommunicationem abIvonedic- oppidum,iliiusqueager, a VolaterrensisJicclesiajpossss-
tatam, de domibusEcclesiajconliguis. 100 sionc unqiiamalieneiur J27
—
LXXXII. Privilcgiumpro mouasterioVichpaceusi. CXV.—G[arsiam] episcopumBurgensem-ire AsLori-
- 101 cam.jiibet,ubi eo pnesentc « quinque personasex vetu-
—
LXXXni. Ad Altardum abbatemVi/.eliaceasem ' — siioribus MindunensisEcclesiaj»jurent se archipresby-
PrivilegiumVKeliacense. 102 Leratiisduos, quos Ecclesia Composicllanasibi vindicet,
LXXXfV.—Bulla pro ahbatiaSaucti Jo.nnis in Val- « XLaniiorumspatio inconcusseposssdisse.i 128
'.".87 ORDO RERUM MSS
CXVI.— Ad archiepiscoposet episcopesprovinciarum, ParisiensemepiseopuTri efTectum.a -sadis.erJcalem; ipsis
—
Bemensis, Senonensis ac Turonensis. IJt Philippum cbmmendat,riiillitque,,cuiri amplissimapolestate. Velat
regem et ejus pellicem a vinculo ....
excommuhicalionis ne majores prabendarii a minoribus;hominiasuscipiimt.
absolvant. 128' SancliEligii Cajriobium,mouialium dissolulioneiufame.
—
CXVII. Monasterii S. MariajBomhemensis prote- Gatonisarbilrio permitlit. - :: 157
ctionemsuscipil,bonaqueacprivilegiacbnfirmat,petente —
CL. Ad DaimberLum arcliiepiscopum Senoiiensemi
ManasseepiscopoCameracensi, 129 — Corisecratuma se Parisieusemepiscopurncomrriendat.
CXVIII.— Monasterii Gottvincensispriviiegia conOr- .,..: j '•. 158
raat. 129 —
CLI. ErecLio collegiatse:ecclesiaj'S.MariajBrugen-
CXVIIIbis.— Monasterii S. Blasii Admontensispos- sis corifirmatur. "-' 158
sessionesconfirmat. 129 —
CLII. Confirmaliobonorumad ecclesiamFerrarien-
—
CXIX. Ecclesiaj S, Frigdiani pbssessibnes"juraque sem spectaiillura,cui assignanturJiiriiles,;etundecimmi-
corifirmat. 131 tiCTes massis de paLriinonioRomanajEcclesiajdonarituf.
CXX.— Privilegium pro monasterioS. OrientiiAusei- ""•- - 159
tani. 152 CJIII. — Ad BerriardumTbtetanumarchlepiscopumet
—
CXXI. Didaco episcopo Compostellanopallii usum DidacumComposlellanumepiscopurri. 1G1
tribuit. 152 —
CLIV. Privilegiumpro monasLCfio Trenbrc.iensi.1G1
—
CXXII. Ad principes, milites ac cseleroslaicos per CLV.—Privilegium pro ParLherioneForilisEbraldi.
Hispaniamet Gallieiam, — :
De illicita Copulatione. 154 , "- 16i
—
CXXHI. Privilegium pro moriasLerioUsenhovensi. —
CLVI. MonasleriiS. Michaelis (diojciVirdunbnsis)
154 proLeciiorieni suscipitpossessionesque confirmat. 163
CXXIV.— Privilegia atque possessiones.ecclesiaj cbl- CLVII.—Confirinatantiquahi Sedis Ovelensisexem-
legiatajS.— AmaliDuaeieonfirmat. 136 ptionem. ": ;-168
CXXV. Ad LanuinunV;eremi S. Mariaede Turri ma- —
CLVIII. Ad Belvacerisemepiscopum de quadamter-
gislfum. — ... 157 ra Sancli Bertini, Huberlinsindicta. , • ..: 169
CXXVI. AsceroarchiepiscopoIiundensi,Lucciajpn- —
CLIX. Ad Didacumepiscopum * Composletlanum. —
mali palliummillit. 1X8 De miLrisliabendis. "
— , ; 170
CXXVJI. Manassi,arcbiepiscopoRemonsiscribit de CLX.Ad G[uiidisalvum]episcopum Mindhnienserir:,—•
abbale S. Medardi per milileminimicumSimoniaeaccu- Significai.secognoyisseafehipresbyLeratusBisaricos,Tra-
salo. 158 saucos, Salagia,.Jurisesse EcclesiajCompostelianaj.Quo»
—
GXXVIIL Ad Stephanum alibatem et monaclios ne ampliusvindicelprascipit.,. . ; - T70
S. iEgidii. — Denuntiat se excoramunicaturumBerlfan- CtXI. —'MpnasteriiTutelensisbbna et priviJegiacon-
num comitemTolosanumet quosdarnejusmilites, nisi ab Drmat. :17l
injuriis monasterioillatisdesistant. —
159 , CLXII. MonasteriumS. Georgii SilvarKigra...m in
CXXIX.—Admonachoset cajterosfideles S. jEgidii. specialemsedis aposlol)C33 tu.LelamsuscipiL. .172
— Ne quis de altaris oblalione quidquam, invito abfiate, CLXIfJ.— Ad HugonemabbaLemCluniacensfem,175
flistrahere vel fraudare prsesumat. 159 CLXIV.— Ad. Rolliardura Moguntinurii: Archiepjsco-
CXXX.— Gisl_3,libbalissaJRomaricensi,suadet a ca^ pum. — De.episebpisqui invesl.iiiiilura regibus;'iteiii,de
nonicisCalmosiacensibus pro parocliialisecclesia.S.Ma- iisqui schismatis tempore consecratistin.t..,.. 174
riseTJarleconcambiumaccipiat, 159 CLXV.— EcclesiajS. WaJburgisFurnensis possessio-
—
CXXXI. GislajabbalissajRomaricensiprajcipitut ab nesquasdam, rogaluGertfudis, Flandriaj comiiissaj con-
' 140 firmat, . -
injuriisin monachosCalmosiacensesdesistat. 1;75
CXXXII.—Eustachium comitemmorietut Lambertum CLXVI.— Privilegiumprb episcopaluPislorierisi:T75
ppiscopumArelalensem manefe in possessioneallarium CI..XVII.— Ad EtistachiumabbatemS,Nicolai. —,1'ri-
qriorumdam, sinat. . . 140 vileginmillius.abbatiaj. - .. : 178
—
CXXXIII. Ad ManassemarchiepiscopumRemensem. CLXVlII.;.— AdGallicanumclerunjuiiivefsum. Wer- —
— De ecclesiisdecemLamberlorestiluendis. 141 nerii ir.vasibneiuiriap.ostplicamsedem nafrat. T79
—
CXXXIV. Ad Lamberlum episcbpumAtrebatensem. CLXIX.— RescriplUmPasclialisad epistotamOltbnis
— De cleiicis quibusdam exconimunicaliohesolutis. Bambergerisisepiscbpiqua sigri.ificabatse ab ihiperalore.
''.' .-141 acc.episseepis.copaium,'sed in eo .pefmanerenolle riisia
—
CXXXV. Ad B[ernardnm arcliiepiseopumTolela- pontificeiiiveslireturel consecrarelur.. : 180
riiim],Dlidacum]Compostellauum, —
D. (?) Miuduniensem,, CLXX. CaiisarhOdonis abbatis Sancli Qtiinliniepi-
—
P[etruiri] Lucensem, -episcopos. De abbate Cinierisi.' scopisCanK!terisi;et.Parisieiisicomraiftit;:] -";180
142 CLXXl.'-^A[dairib]abbatimbriachisqiieS".Dibnysiiiu-
—
CXXXVI. EcclesiajAffligemensisimmtmitatemcor- terdicit « ne prajfer Galonis,episcbpiParisiensis,:iicen-
robbrat. . 142 tiam saeramentissuscipiendisalinsadeant;antisliles, JJ80
CXXXVII. Ad Stephanum Besuensem abbatem, —
— CLXXII.'— Cliafta super corifirmalione"Ecclcsiafiini,,
Besuensisccericbiipossessioneset jura confirmat. . 142 quas leiicrilcanoniciLingonenses, .181
—
CXXXVIII. Hemicumregem de «Saxonia Romanaj —
CLXXflf. Gisfasabbalissaj RpmariceDsis«b eicnrn-
Eeelesiajcommunireeoneilianda>horlatur. 144 muuieatibnisp>rnaprajcipitut de v.-xandis,mbnachisCal-
CXXXIX.— MonasleriiCasinensispossessioneset-pri- mosiacensibusdesistat. , --182
vilegia confirmat. 144 CLXXIY.— Bulla pro «Bnobio"SanciiPetri Carnpton-
—
CXL. MonasteriiS. Petri CoeliAurei Papiensis pri- sis. 185
vilegia confirmat. .148 —
CLXXV. Biillapro ccenbliioS.AValarici. . 184
—
CXLT. Monasterii S. Benedicti Padilironensis pos- CLXXVt- — Ad Befiramiitim.prjorcinsrFidis iri Sele-
—
sessioneset pfivilegia confirmat,impositomonacliisdua- sladt. Eona ac ejusdem monaslerii pfivilegia confir-
runf aiiri unciarumtribulo annuo. 148 mat. '':'"... ^ 18s
—
CXLIL Ad GuidonemPapiensemepiscopum.—Pri- CLXXYlt.— Ad AnseJmumCantuafierisemarchie.pi-
•
vilegia, posseSsioneset jura Papiensis episcopaluscon- scopum.— De concoTdia cum rege inita e.igratulaluf, 1C6
firmat. 131 CLXXVIII,—Ad WillelrriumRoLliprriagensem episco,
CXLIII,:— Ad Mariinum priorem Camaldujensem. — —
puiil. Suspensus efat Wiilelmus: ad erim scribit pon-
Mbnastefiasubjecla efemo Camaldulensiin prblectionem . tifex, se Anselmideprecalorisgratia, quidqui.dAiiselmus
suseipif. — 152 indulser.it.indulgere. 188
GXLIY. Ad Anselmum Cantuariensemarcliiepisco- CLXXIX.—AdWillelmiimarcliiepiscopumRothoma-
pum. — Exeommunicafioesse in Laleranensi concijioin- gensem. — ', ..'.. ,. 188
vestiturarumin Angiiafautores. 134 CLXXX. AdB [-ulhardum]episcopum Mbguntinr.m.
—
CXLV. Roberto; comitide Mellento,iram Dei mina- 188
tixrsi pefgat Anglorumregi persuarlere ut«in causain- CLXXXL—AdGuidonem episcopum Ticincnsem el
vesliturarum RomanssEcclesiajrepugnet. > 154 clericos Papienses. .189
CXLAT.— GerardumarchiepiscopumEboracensemre- CLXXXII.— Priyilegiumpro monasLerioS.-Salvatoris
"
prehendit quodneque Anselmum«adjuvarejuraVeritne- et S. JuliseBrlxiensis. . - ', 189
qiie iniqnitati regiaj obviavefit.> 155 CLXXXIII.— Ad R[iithardum]arcliiepiscopumMogiin-
CXLVII.—MoriasteriiAltorfcnsispossessibnesetpri- tinum. — CommendatOttonem,episcopumBarabergen-
vitegia confirmat,impositomonachisbizanliiuriiuscensu sem a scse consecralnm. 191
EMIUO. 155 CLXXXIY. — Ad clerumpopulumque Bambergeiisem.
' mat.CXLVIII.— Ponlii episcopiAniciensis privilegia con- Illis Otlonemepiscopumcommendat. , 192
(jr 155 CLXXXV. — EcclesiseS. FrigdianiLucehsisparochia-
CXLIX.— AdParisicnsisEcclesiajclericos.—GaJonem nos laudat quodcanonicisobtcmpereiit. 192.
 1489 QU__. IN IIQC TOMO CONTlNENTUR. 1490
CLXXXVI. —TicclesiasS. Frigdiani Lucensisprivilegist quajdamconiirmat. 218
cpnfirmat. .. . :',,:.. ... "195 —
CCXIX. Ecclesiaj Antissiodorensis bona, pelente
—
; .GLXXXYri. AdB[eraafdum] arcluepiscopumTbJe- Huriibaldoepiscopo,cbnfirmat. , 217
tanum. ,,.'.". ..,.., ..'.'.' 194 —
CCXX. Privilegium pro moriasterioinsulaaAgensis.
OLXXXVIII. -7-Ad PetrumAciiefuntinum archiepisco-
. pum,— Ejus:electioneiricbrifinriat,e..'_ufa;melrb_>PJeos ;,'CCXXI.— Ad AnselmumCantuarierisemepiscopum.—
Acheruntinae; mit.it paJJium. ; - -/ ". 'i'9i Pfesbyterorumfilibsad sacros ordines prdmbvereAnsef-
—
CLXXXIX. Biilla prb Beijedicto;abbale monasterii iriojeririittit, Ricliarduriiabbatem in communionemsuam
S. Salvatbris.iriMoxi, - 195 adintttere; cajtera, ut pro tempore yjsum "erit,' dispen-
— _-';".'"-.
„CXC. Ad episeopos GaJIiarUm.'— Adyersus inferfe- safe. 2J9
ctoresabbafisYizeliacensis'. 196 —
CCXXII. Bulla qua jam concessambulla Nicolaipa-
CXCL—GislajabbaLiss3j Rorharicensi,si suum de mu- paj H exemptioiiemCorbhviacerisis ccenobiia subjeclione
nachisCalmosiacehsibus «
praeeptmri usque ad pfpxim_e Flaviniahensiscbnfirmat, 220
OtiadragesiraaJ initium adimplere.contempserit, ex Itinc CCXXIIf.—-Ad Hugbnem abbatem Cluniacerisem:—
aditumecclesiseiuLerdicit.> .197 Cluniacensibusadjudicatcellam sancti Dionysii de K011-
—
CXCII. Ad GebehardumCpnstantiensemetOderi- gerito, adversus GuillelmumabbatemSancti Petri Carno-
cumPataviensem episbopos,—-Noiiquosjibet excoinmu- ' terisis. 220
uicatos esse.viLandps." .'' 197 —
CCXXIV. Hugoni abbali S. GermaniAntissibdoren--
—
, CXCill, Hugcni abbatt S. iEgidii ai.bafiamSeumi- sis bullamtribuit. 221
-hensema LadislaoUngarorumrege funcjatamcorifirmat. —
CCXXV. AdRicardumNarboneriseriiarchiepiscbpum.,
..- . :': 198 — NarbonensisEcClesiaJpbssessibries et iura confivma..
CXCfV.:—AdGuidoneiriabbatem S. StephaiiiT.auden- " ':i2__-
sis. — Privileglum monasterii S- Stephani: , .."199 CCXXVI. — Ad abbatem S. Pontii et Electensem. —
. CXCV.---Admpnacbos S. Petfi et S. Salvatpris Pa- Ne excbinmunicafosa Narbonensi eplscopo suscipiant..
pienses. — . . 200 ..-225
CXCVL Ad canonicbsAuguslerises, 200 —
CCXXVII. Ad riionachosS. _Egidii. Bertrafinum —
CXCVII.— Didaep.episcopo Cbmpostellanomaridaliit Comitemnuntiat se absolvisse,cum is illata monasterioS.
una < cum-prbyiricialium sedium episcppis,Pelfo Legio- _Eg,yptidamna reparaverit. 223
liensi,:PeJagib. Astuficensi et atii.s inter Oxomensis et —
CCXXVIII. Decretum pro pago Salmoriacensi. 224
Burgensis:Ecc].esiaj,c!ericosa-ribigiiit.ile.ri de finibuscom- CCXXIX.— Ad Hugonem abbatem.Cluniacensem.—
riiiiiiisparoc_ii_e ceflissima.iridagiiiedetermi.net. > _0l .SarictiWImari abbatiam'illi subjicit corrigendam. Bjus
—
"CXCVIII. Privilegium pro EcctesiaColimbfiensi.201 abbalesin perpetuum ab a.bbatibusCluniacensibusconsti-
; CXCIX..— Ad ,,Hugpiiem.Clupiacensem abbatem. —- tuanturt Cuivis nibnacho liceat ad Clriniacenseccsnobium
Vetat rie pedaticuihquis; ..elaliud quidquamexigefe pos- transire. ' ' 223
-ifab his qui Cluniacum; vel tnde exeujit, itifra ter- —
CCXXX, MonasterioS. Beriedicti Padilironensi pfi-
. iriinbsdesigriatbs, , eunt, . ,201 vilbgiaquaJdam concedit." • 226
"CC.—Mbriasteril
" GCI.—.Ad C as_el)ei juraet bondconfirmal.. "202 CCXXXI- — EcclesiajLucensis privilegia,pelente Eari-
Willeimuni de Sabraribef alios Beriranni gerib episcbpojcoritirniat. 226
comiiis Tblosaiii spcips,—.AAsatisfactioneineos invitat CCXXXfl.—Gregorii arclridiacorii,Huberli archipre-
sub poeria-!excofruriuriicaliohis
'- , cb damna moriaslerio sbyteri, Rainerii priiriicerii, Guidonis cantoris, fratrum
S,___.gidii illata, , ,'. ;' . :, 20. ecclesiaeLucanajprivilegiaquajdanvconfi.rmat. 227
CC.lt-— Ad Ricardum Narbo.uensemarciiiepiscbpufnet —
CCXXXIIL Ad Joannera abbatem FloTentinum.
comprbyincialescpiscbpos.'--- N arrat Bertrarmi TolcsSni PrivilegiuraFlorentinl cojnobii. 2-7
comitis.adulleria.eljllaLampriasterioS. ^Egidiidamna. el CCXXXIV,— Bulla PaschalisII papa?. — Privilegium
lior.laturut __._Mi_.fos' ab auxilio.t communioneipsius et pfb Partlienone S. Petri de Lucb. 228
sociorumejus coiiipescarit. •'''... ' . £03 CCXXXY. — Ad DaimbertumarchiepiscopurivSenonen-
,,CCin. —Ad clericGsAiigustenses..— Illos iri graliaia sem.—Dijudicaudam "-'• commitlitcausamabbatum "'' ' duorum.
-::
f ediisse cumHerimanno episedpogaudet. ." 204 -;' 229;
. CCIY..--Ad HugonemabjiatemCluniacensem.— Con- —
CCXXXVI. Ad Hierpsolymitanaj'Ecclesiaj'clericos,
firmatCkiniacensiuirijura et possessiories.. 204 et populum. 230
CCV.— Cpnfirmatibecclesiaruriiet possessionummo- regem [Batduinum]
—
CCXXXVTI. MonasterioCasasDei monasteria qusg-
nastefit Afliaiiacerisis.facta abbati Gauceranno. 20S dam.sub,ii.cit. , 252
CCVI.-^ PartheribnisRomarieensiset canoiiicaJCalmo- CCXXXYIJI. —"-Ariselmo archiepiscopo Canluariensi
siaceiisiscorilfbyiirsianidijudicat., 206 rnandat judicet de matrimonio Roberti comiLisa rege
—
jCCyif. Admbrtaclvosel Jjurgenses S. iEgidii. —De- Angliie ,. 232:
iniriliat eis excofnmuiucaturiv ' capli. —
a se Bertrannum cofu.itcm CCXXXIX. Privilegium pro ecclesia Sancti Martini..
Tblpsarium,.et mandaf tit ab eodem sub excommunica- "•' - • -:"'• • ••;::; 25-
tionispojriaabstiriearit.''..' • : .'207 CCXL Ad
, CCVflL"—Privilegiiini pro mpnasterib S. Germariia scopilm.—CitatAdeJgotum Magedaburgensemarchiepi-
eumad sedem apostblicam;de exCessu
rfatis. — . '"''.' 207 commissofationem redditurum. .255
CCIX. Moriasteril S
''' . Lauriomafi "Blesensis privilegia — CCXLL — Ad Brunonemfrevirensem arehiepiscopum.
cpiifirihat;, " 208 Conmiitlit ei absotufionem ab excommunicationeepi-
CCX.— MonasteriiS. Jo*annisCarnotensis privilegia scbpi Lebdiensis. 254
cbniifmat. ',"'; :..". -: 209 —
CCXLII. Ad ConradumSalzburgensemarchiepisco-
; CCXL— Privilegiuriipro abbalia S.' Martinide Campis. pum. — Consolaturquod a suis mulla passus esset.: Item
• ..'. ,. ,: -.. ,' ' 209 de ab ipsointefdiclis, et de Guiberlinis. 254.
' quibusdam —
;CCXlI.;-^--Priviiegiu'm,pro
— mpnasteripS. Arnulphi. 210 CCXLIII: Hugorii abbati Cluniacensimonaslerium.
CCXiir. PossessiPnes abbatiaj Elnonerisis, seu S. S. GbfmaniAntissiodorenseaddicit. 253,
Amandi,prdinis S. Benedicti,confifmat"easque 'aposioli- —
CCXLIV. R[angerio]episcopoLucensicarionicosS^
V ' 211 Frigdianfcommendal. •.•;_- ,- : 235
cismtinitpfiyilegiis.
—
CCXIV. _4dGebhafdtimCbri.stan!iens:em ppiscojrdm. CCXLV. '•— R[aiigerium]episcopu.mLucenserareprje-
— Reprehenditqubdinyestiti (HeiririciarCliiepiscbpiMa- hendit- quod canonicosS.•Frigdianipatialur injuriis affici.,
gdeburgensisj cbrisecfalibni
" ' iriteffuerit riec .venerif ad -:: -...- .-.; ;'-.. 256
conciliuravocatus, . ', "215 CCXLVI- — Ad R[othonem] prajpositumS- Frigdiani.
, CCXV:— Reinhardi episcopi .HalberstadensispeliEioni
rionsatisfacitqupd « EcclesiaJ.regiriieiiper iriveslituram, CCXLVII.— Ad R[angerum] episcopum et canonicos
manus Jaicajsusceperit. > ,ln concifibTrecensi quid sta- EcclesisRLucensis. — De canonicisS. Frigdiani., 256
luttim sit nuriliat. 214 — -
CCXLVIII. Monasterii S. Michaelis Siegburgensis:.
—
.CCXVI. Ad.KotuardumarchiepiscppumMognnlinum. possessioneset privilegia confirmat. ' 257
-- Arguit eiitride qiiibusdamexcessibus ab' eb commis- . CCXLIX.— Lamberto Alrebatensi et Joannr.Tafyan-
sis, uLquein posterum ex ignprantianon erret, miltit ei nensi mandaf, judicerit inter"carionicos Tornae'ens£.set
qu.ajdahi'ex'sacris canohibus excerpfa, alque ad preces monachos"S.Martini. * --257
quorumdam prajlatofumip.sibenigne 214 —
CCL. PrivifegmmproecclesiaS. Evasii.. ..-.,' 257
CCXVli.— Ad Nieolauraabbatemindulget. et mbnachos Cor- CCLI. — Olloni episcopoBambergensiasserit bppidum
beienses. — In gfatiam. scbblaTiimCofbeiensem cprifir- AlbegeririsIein.abHeinricorege traditum. 258
mat donuma rege Pliilippo factum, ut negoliaLoribusad —
CCLII. Pfelrp] Legionensi,D[idaco]ComposLellano,
forumCorbeisiB Jiber pateat cbmmeatus, 215 R. Palenlirio, JP.Nazarensi,P£elagio]Asiuricensi episco- .
CCXYIII— MonasleriiS. Remigii Remensisprivilegia pis scribit de Ecclesia?-Burgensis fiiiibusncinimmiinieu-
;-.9i oiibo .iffiiioi «92
dis. . . "'25!p ^Jfchsi'iriaiidat:ul inoii.rsteriiCairfjociaseiisisadyersarios .
—
CCLili. DicecesisBurgerisisfiries,petente Gafsiaepi- :;:,%ieculari et eccSesiastica-censura ab oppresslbiie
' moriaclib-
:- "
scopo, conflrniat.
— ...... : :239 "fiun
" repellant. — ! 264
. CCLJV. Ad aliquot episcoposet abbates Galli_e! — CCLXXXYII.—AdHenricumabbatem S.:Yedasa.'2^
De legatione sedis apostolicajcommissaGirardo CCLXXXVIir. Ad GebeardumCbnstantiehsem epir
mensi episcopo. : ' Engolis- 240 scopum.— De cbramuriicanfibus cum exconimunicatis,-et
CCLV.— ' Priyilegiumpro ecclesiaSanctce Marim Vasef- quomodorecipiantur h_erelici.;, ':'; ';"" 26o
tensis.. . 211 —
CCLXXXIX. Pfiyilegiumdetnercato et de coenaquaj
CCLVI.—Lauren.io abbaliS. Yiloni significatRichat- dabatur in duabus festivltatibnsS. Remigii, ILeiri de ini-
dum episcopumiVirdunensemin commuuionema sesa miiriitateistiiisEcclesiaj. '-.' 263.
ieceptum non esse. .242 CCXC. — Privilegiuriipro monaslieriP S. Marise Elbren-
CCLYIl.—Ad EustaclviumepiscppumY'aleiitmumet linaj. '.; ; ; :; ."'"; 266
Lebdegafium Yivariensem. j_lt ,— Berlrannurii comitem —
CCXCI Dicecesis.Sbfanajfines, EcclesJ_eqtie posses-
ob
Tolosanum, ipsorum precesa vinculo.exconimunica- siories, rogante Gbffridoepiscopb,,cbnfifmat.: "267
tionis absolutum, S. jEgidii mdiiasleriumrursus.spoliaii- —
CCXCII. Coiifirmatiodotationis et bonprum rrioria-
lem cbmpescant. 212 slerii SancliBeriigriiFructuarierisis._ ; ";' 288
CC.LV.IfI. —.Ad Be-rengariumFprojuliensemet Leode- —
CCXCIIf. EcclesiajScyUacensislibeftatem, privile-
gaiiurii Aptenseni episcopos.— Ut ab expugnando S. gia; possessiones,pelente Petro episcopb,cohfirmat.'268
jEgidii monasleriocum Tolosano.comitecesseut, _ 215 CCXCIY,—Priyilegiumpro'' e.cclesiaSanctiChfistopliofi
CCLIX.—.MonasLeriiS".Berlini Silhiensis libertalem, de Phalempin. 270
privilegia,— possessiones coiifirinat. 245 CCXCY. — irionasterio.S:Petri Melli-
CCLX. Ad Anselmum Canluariensem arcbiepisco- censis. .';'.Privilegium pro •'. i '.'' 270
pum, — S, EcclesiajCanluariensis privilegio '"' consulturiim —
CC.XCYI. Ecc]esi-e:S, Jacbbi Compostellanaj-po=ses-
.spoiidet.' — . ' 245 siones,"Didacoepiscopopetente, corifirtriat. ;; '272
CCLXl. Priviiegium pro monasterio Selbaldeasi. —
CCXCYIL Dpdaco]episcbpoCbmposteJtanpscfibit
.'..-,-'. 2tt. dolere se de EcclesiarumHispariicarumangusliis- •'._" 275
CCLXIt.— Ad D.id.acumlCoinpostellauuniepiseopum.' CGXCVIII, — Ad Dpdacum] episcppum'Coinpostella-
— Ut super altare B. Jacbbiuemocelebrel rivissam,nisi riiiiri. — De ecclesiaS. MichaelisP[etfo]'capellano resti-
cpiscopi — vel septem cardinales. • ;. 2*7 tiienda. ;:;;'; 273
. CCLXIII. ExemptibnemEcclesiteBurgensisejusque CCXCIX.—Ad GofridumabbateihSanctitexeiilii. —
«talulps Iii conciio lerminos confiTraal. 218 Ejus cpcnobiumiii Sanetaj sedis tutelani fecipit. ."..'; 274
CCLXIIIbis. — EcclesiaeBurgensisfirieslibertatemque —
CCC. Ad Pelrum Piclayienseiriepiscopu.m'. Hugo- —
conlirmat. """ 248 nem de Liciniacocomriiorieatut injuriasmonasieripS-
CCLXIV.•—Ad Henricum AngloTuraregem. De eodem Maxenliiillatas emendareuon diiferat. '.'.;'— 275
argumento. Perierunl Jit.et_e fegis ad —
quas respoiirJet. , ;, CCCJ. Ad PeLrum Pictaviensemepiiscopum. Plu-
•.,,' '249 res ei causas monasLeriiS.Maxentiijudiciosub dirinien-
. CCLXV. — Ad AnselmumCanluariensimarcbiepisco- ,das cbnvmillit,ac teri-as. Roriian_eEcciesiiB; censuales
—
piuii. ConcedilqupdAnselmus.postutarat. 230 eidem comiriendat. .:.. ' _
. .273
GCLXVI.— lldetbnsumHispaiibruniregem horlatur ne CCCII.— Bulla S. Rayinuiido Barbastferisi episcopo.
ecclesiarumparoecias,per poiililieesRomanosconfirmatas, directa. " .273-
confundipaliatur. '___;_ CCCIII.—MonasteriumS, Yincenlii
CCLXVlI.— Episcopo Oscitanb prascipit ut episcopo dura suscipit ejusbue pbssessibnes acCapersanunitueri- privilegia corifir^
Barbastrenside illatis injufiissatisfaciat. _2_>I mat, .'*'"' 277
CCLXVIiJ.— Ad BatdricumDolensemareliiepiscopum. CCCIV.—JCcclcsiiB Sbririebecahi_e possessiones"et
' pfivj-
—,Privilegium BiddriciDolensis arcliiepiscopi ' de pallio. legia confirmat. , .';.; 27a
'."-.. : .'. ...: "': —
."" .251. ; CCCV. EcclesiieS. DonalianirBrugerisis ' "pcsjessiones
"":
, CCLXIX. — Ad suffraganeos,clerum ct populumDolen- coniirmat." ;.."'. :' r; , 279
sera. — BaldricoDolensi arcliiepiscopopalliumconcedit. " GCCVI. Ad Leo.degariiimVivarieriseiriepiscbpum,—
—
,,.',, ?32 Arguil euriiquod ecclesiam"S. Arideoli,canoriicisS".Rtifi
CCLXX.—.Eeclesi._e S. Frigdiarii.Lucensis possessio- ab eo; traditam, eisdeiri'a clericis-"suis auferri pefmittat.
nes jufaque confirmat. . 233 '; : ' ; ;'.:.:: 280
—
; CCLXXI. EcclesiajYirdunensis.fxalr.bus catliolicis .';CCCVJI. AdDidacumCompostelJatiUm — e piscpptirii, —
prajcipit ut Richardum episcopum excommunicalum ' vi- Monetul Uracaregfna, filia regis Castellaj,^uh p.uenapri-.
tent. elc... , 2133 vatibnisregiii ab ihcesLu,quem conlraxit ineundoinatri-
CCLXXII.— Abbates el clericos archidiacoriatusGui- moniumcuin AlphorisoATagoniaJ rege,, sibiiri tertio grMu
donis hortatur ut Guidb.iii,dejocto per. Richarduin, Ee- consanguiniLatis conjunc.lp, d esistat. 280,
clesiieVirduriensis invasorem, obedian.t. _ 251 CCCVIII. — Ad Pontiuni abbatem et Cluniacensesriip-
CCLXXIII.— Bulla proleclioniset confirmatibnisbono- nachos.—Reprelvenditjquod.clirismainjivonaslerib "Suo
rum Calmosiacensismonasterii.. 2_fl consecrarifecerint. 281
—
CCLXXIV, MbnasleriiS. Lamberliproteclionemsus- CCCIX. — Ad canonicosEcclesiajLuceiisis. 281'
cipit ac possessionesconfirmat. 256 —
CCCX. Ad ParocbianosecclesiasS. FrigdiariiLuCen-
—
.. CCLXXV. Privitegiumpro ecclesiaS. Deodali.. 236 sis. "282
CCLXXYI.—' Monasterium Weissencense luenduin —
CCCXT. Ad clerurii,_.tpJebemArelatenseiri;:-?Ut in
susjipit el ac
ejus possessiones jura confinnat,imposiio locumGibeliniepiscopisui,Hierosolymamtransiaii, alium
monachisbizaritiiuniuscensuannuo. 2S7 282
CCLXXYJI. — Ad HugonemGralianopolitanumepisco- eligant. . CCGXIL — Henricoregi gratulaluf quod «patrisnequi- ,',
puni."— De non alienaridis Ecclesiaj Gratianopotitanaj tiam abhorreat. J Afiirmat,,si « plena mentis devot,ione
ppssessionibus,; , 237 sibi suisquelegitirivissuscessoribusojjedientiamexhibeat
;-CCLXXVHI."—BtiJla'pfoSahclo Marlino Ambianensi. quamsive reges sive iiriperatbfes calholicissuispraedeces-
.."..;.. ,';''.." 258 soribus exhibtierint, se profecto'eiimitt calholiciim;impe-
—
CCLXXIX. Privifegiiimpro MajeriMpuasterio. . 2S9 ratorem liabilurumesse.u "Kuniibs.adsfcniittivult, . 235.
CCLXXX.—Ad Pontium abbalem Cluniacensem.,.— —
CCCXIH Npftlimannoset Langbbardosad, Rpriian»
Confirmatei el successbribus ejus bmnia,ab antecesspfi- Ecclesise " servitiriniifivilat." 1 :28._i
bus suis ponlificibusmonasterioCluniacensi.concessa, col- —
CCCXIY. CCCXV.T—Henrico "" regi ab episcbpis'et
lata e't confirmata. /260 abliatibusreddiregaliajubel. ,';' :'""'-_ -;'.?,'285
CCLXXXI.'—Ad episcoposAnagniseet Campariiaj. — —
CCCXVi. Privilegium de investituris vi extoftum.
De canonizationeSanciiPelri AnaguiaJepiscopi. 261 ;: 28t
CCLXXXII.—'.Ad Peirum presbyteTum. . .261 CCCXVII. — OtLoniBambergensiepiscopoejusc(uesuc-
—
CCLX.XXfll. Ad Porilium Cluniacensem abbatem. cessoribus pallib utehdi crucisdue pfseferenclse:cbpiam
— Privilegia Cluniacensismonasleriiconfirmat. 262 fccit. '••' ,-.; ,28S
—
CCLXXXIV. Privilegium ad PonLiumabbatem Clu- CCCXYIH.
" — - Pfivilegiuni pro monaslerio Hersv.el- '' 286
niacensemad. quem mitLiLpallium candidum, ut ex eo densi.
~sibi paret dalmalicasiri usu ecclesiajCluniacensis,conce- CCCXlX.— Ad Henricum;imperatorem. ," 287
dens ei quod utalur insigniispontificalibusiu octo pr_eci- —
CCCXX. AdAfetinos. . '. :,.",:r287
' — AdHenricum a se ordiriatuiii.
puis feslivilalibusmonasteriisui.
— Privilegium pro monasterio Sigebur-
. W% CCCXXI. iriiperatorerri -•;: .288
CCLXXXV. _ ••', ;.:
gensi. 265 CCCXXiT. — Henricumimpefatbfera rogal ut Ecclesiie
— Thcodoricoduei el RiqninoelecLoTul-- Arirainen5iboiiaablata reslitui iulieat- -
CCLXXXVI. ; 28S
 i.93 Qtf/E IN HOC TOMO CONTl.NE.NTUU. »•94
OCCXXIII. — AdBalduiiiumHierosolymitarumregem. ' . CCCLIY.— Ad GaionemParisiensemepiscopumet ca-
— Decernit ut, ad ampliandosfinesHierosolymitantB doc- pitulum Ecclesia)Parisiensi. '— llt EcclesiicParisiensis
eeseos, omnes urbes quas subegerit, Hierosolymilano lamuli ad dicendnm testimcnium in causis forensibus
tenquam metropolilanosubjaceanl. 289 admittantur. . 311
'-=
CCCXXfV. Ad GibelinumHierosolymitanumpatriar- —
CCCLV. Ad Henricumimperatbrem. 31-2
—
cham. Ejusdemargumenti. —
289 ' CCCLVI. Sentenlia super controversiainter abbates
CCCXXV.— Henricolmperatofi gralias agitquodclerieis Casinensemet monasteriiTerraj Majoris,super ecclesia
PaLaviensibuset H. judici amissa-bonareddi jusserit. 290 S. Marisede CasaliPlaao, quaj Casiuensradjudicatur.312
CCCXXVI. — AdHenricum iraperalorem. 290 CCCLVII.— Bulla qua apostolicajsedis tuilionem con-
CCCXXVIL :— Ad Joanuem Tusculanum, et Leon.em cedit xenodochioS. Joaunis HierbBolymilani. 51i
Vercellensem episcoposet cardinales — Concessionem CCCLVIII.— Lanuino, Turris priori, coneedit ut ana-
invesLiturariimimperatori factamse cassaturum et irrita- chorelasdoceat et benedicat. 516
tufum promitlit. 290 —
CCCLLX. Ad BernafdumAnliochenum patriarcliam.
—
CCCXXYIIL BrunoriiepiscopoSigniensi, abbati Ca- — SignificatiprivilegiumHierosolymilanajEeclesi_e316 in
sinensi, scribit « non debere episcopumsimul esse et pr_ejudicium —
Anlioclien_enoncoucessisse. —
abbatem. » Praecipitut abbaliamdimitlat. 291 CCCLX. Ad Balduinumregem Hierosolymilaruip.
'
CCCXXIX. — MonachosCasinensesBrunonisobedienlia Ejusdemafgumenti. - 510
solvit, eique subslilui successoremjubet; qupd nisi fa- CCCLXI.— Privilegiumpro monasterioS. NicasiiRe-
ciant, fore ut omnibusmonaslerii cetlis propfios abbates mensi. . . 517
prajponat. — 291 —
CCCLXII Privilegiumgenerale mbnastefii S. Nica-
CCCXXX. Signienseshorlatur ' tit locoBrunenisalium
'' sii. 318
- sibi episcopumsumaut. _.
- 291 CCCLXIII.— Monaslerio Anianensi cellam Gordani-
CCCXXXI. — AdHenricum imperatorem. 291 censem addicit. _ 320
OCCXXXII. — Ad Guidi>nem Vierinensemepiscopum.— CCCLXIV. — Episcoposet principes Hispaniajhortatur
InvestiluTamclericorumregibus admirandam. 292 ut eceiesiarumsubversionibus,c_ediDus, rapinis, incendiis
_CCCXXXIIL — Ivoni Carnotensiepiscopo,de inveslilu- finem imporiant. 321
ris.ecclesiarum,seribit« se coactumfecissequod fecerit,. —
CCCLXV. Privilegium de burgo (S. Remigii) et de
et adhucse prohiberequodprohibuerit, quamvisqusodam concordiaintra abbaliamS. Remigiijajn dicli et.abbatiam
nefandaquibusdamnefandisscriptapermiserit. » 292 de S. Vichasio. 322
CCCX-XXIV. — MonasteriiCorbeiensis (diujc.Paderb.) CCCLXVl.—Slonasterii S. YictorisMassiliensisposses-
privilegiacoiifiririat. 293 sioues coniirmat. 327
CCCXXXY. —Ad RadulphumarchiepiscopumTuronen- CCCLXVII.— Bulla }quaTecensentur et suscipiuritur
. fiera«l coepiscopospro abbaleS. Albini. 293 sub' aposlolicapTotectionemonasleria Camafdulensia,3— S0-
—
CCCXXXVI. Ad Lamberlum Alrebalensem episco- —
CCCLXVJII. Ad Tornacensis Ecclesi_eciericos.
jiiim. ••' - 29i Proprium eis concedithabere episcopum excusso Nbvio-
CCCXXXVII. — Ad eumdem. 294 mensis_Ecclesi_e'jugo. ' ' 352
CCCXX.KVIII. — Casinense monaslerium cajteris per CCCLXIX— Ad Lambertam episcopum et canonicss
Oeeidenlemcoenobiis'pr_eferendum,a quacunque juris- Alrebatenses. -533
«liclioneliberum,solique sauctajRomanajEcclesisesubje- CCCLXX. — Ad Lamberlum Atrebatensem episcopum.
t.tuinfore confirmal; ejusdemcoenobiiabbasin omni epi- 555
seoporumacprincipumeonsessu,superioremc_elefisabba- —
CCCLXXI. MonssteriiS. Bertini Silhiensisliberla-
tibus locumhabere, priorem.queomnibussui ordinis sen- tem conlra Pontium abbatem Cluniacensemtuetuf. 554
leiitiain dic.ere,sub anathemale staLuit. 295 CCCLXXII. — Ad GuillelmumarchiepiscopumVesun-
CCCXXXIX. — Priyilegium pro ' parthenoue Fonlebral- Uonensem. 33f,
densi. . 298 CCCLXXIII. — Adduodecimarbilros ALrebalenses.—
CiCXL.—Ad RadutphumRemensem archiepiscopum. ULlilem clericorumAtrebatensis.ecclesiEe,et nionachc-
— Conlirmat priviiegia Atrebatensi episcopo concessa. rurn Sancti Yedasli, absquepartium studio deOniant..55-j
- ' : 297 ' —
CCCLXXIY. Ad Lamberlufn Atrebalensem episco-
—
CCCXLI. Ad clerum et populum Atrebatensem. — pum. — Ad liteui inler canonieoset raonachosAtrebaieii-
ProhibetAtrebatensemeeclesiamCameracensisubjici.297 ses dirimendaraa se delectosarbitrosscribit. 350
—
CCCXLII. BalduinumFlandrensiumcomitemel Cle- —
CCCLXXY. Pfivilegiumpro monasterioS. RufliAve-
meuliam malrem ejus horLaturut EcClesiajAtrebatensis riionensis. 536
libertali faveantpossessionesquetueantur. 298 CCCLXXVI— Privilegiumpro Ecclesia Aptensi'sub
—
CCCXLIfL MpnasteTiiS. Martinide Valle, cui apo- Langerioepiscopo. 337
stolicaeluitionis prasjdium elArgilur, ecclesiasdesignat, —
CCCLXXVII. Ecclesi.e Marsorumpossessiones, pe-
t.iiumerat privilegia (80). 298 tente Berardo episcopo,confirmat. 338
—
GCCXLIV. MonasleriiS. BerLiniSilbiensis protectio- —
CCCLXXVIII. Ad Joannem Slorinoruraepiscopum.—
fieni suscipitbonaqueconfirmat. 301 De conservandamonaslerii S. Berlini Silhiensis liber-
CCCXLV. — MouaslerioAquicinctinoasserit ecclesiam tale. 3i0
S. Georgii prope Hesdinium, a Joanne episcopo Mori- —
CCCLXXIX. MonaslerioS. Bertini Sithiensi asserit
nensi datam. - 503 terram Berquariam,a BalduinoFlandrise comite pro villa
—
CCCXLVI. Ad BernardumAnliochenumpatriarcham. Ostresaladalam. 541
— Ntinliatse non iulendisse, coiicessionepriviiegiisupra- —
CCCLXXX. Privilegium pro mohaslerio Tutelensi.
tiicti, Aiiliochen-e patriarchatisEcclesiajdignitalemiivinii- 3il
ituere. 303 " CCCLXXXI. — Bulla pro Ebfoliensi monasterioEsbre-
—
CCCXLYII. ArausicauajIScelesiaja Tricastinensidis- ville vel Ebrevil. 543
juuclaj liberlalemconfirma!. 50i CCCLXXXII.— Monasterii Sublacensis possessioncs
( CCXLVllI.—Decrela concilii, a Guidone Viennensi omnes et privilegiaconfirmat. 5-i-_S
iiliisquearchiepiscopis,episcopis,abbatibus, Viennajce- —
CCCLXXXIIL Landulphum archiepiscopumBene-
lebrati, confirmat. , 303 ventanum, episcopaliofficiomullatum, ad synodumldibns
CCCXLIXV — EpiscoposHispaniajad synodum « pro- Octobriscetebrandamaccersirijubet..- 348
xima bealaj MariajFeslivilate » (2 Feb. 1113,Beneventi) CCCLXXXIV. — Landulphumde Grajca,comestabulum
agendamvocat, « ut de Aragonensis regis et Urracaj rc- Beneventanofum, invitat ad synodum Jdibus Octobris " 34S
giuaj negolio etde paeis atque concordisecoltoquio in agendam. ,
prajsentiasua tractent. » 303 CCCLXXXV. — Ecclesia. Farinalensis, a cbmitibus
CCCL.—fMonasteriiNonantulanipbssessioneset privi- Bergomatibuscondilseac B. PetTOcollataj, ppssessionen
iegia coufirmat. ; 506 coiitirmal, ea lege ut duodecim morietaj Mediolanensis
CCCLI.—Privilegiumpro moriasterioAreavallensi.503 nummi quotannispalatio Laleranensipersolvantur. 349
CCCLII.— Episcopisper Daciamconstitulis inter cas- CCCLXXXVI." ' — Privilegium pro ecclesia B. Laurentii
tera:«De censu eliam quem.B.Petroprajdecessoresvestri Florenti.-E. . '• .549
siugulis annis inslituerunt,' fraternilalem veslram rina —
CCCLXXXYII. Ad Matiriliumarcliiepiseopum Braca-
cum eodefti fralre uoslro Lundense archiepiscopovolu- rp.nsem.... 5b0
r_uisesse solficitam,ue in ipso negotio fraudemRpmana CCCLXXXVIII. — Privilegium pro ecclesia S Evsisii
Eeclesiaulterius pafiatur, sed integre liu.jusmodicharila- Casalensis. 3S0
tis debitumprudentiavesLrasatis sapientersuscipiaf,1510 . CCCLXXXIX. — Privilegium pfo episcopatu eeelesiaj
CCCLIII.— Ad Baldricuraepiscopum Noviomeiiseinet Biinoniensis. ofii
rornacensem. — Ne monastpriiS Marlinifrafres vexari —
CC.CXC. Oggerii episcopi Reieiisis bona coiifirmatefc
a clericisTomacensibussinat. 510 ienninos ejiiscopalusciescribil. 555
_1.35 OKDO REiiiJM 1:10.-;
CCCXCI. — Privilegiumpro ecclesia Lascurrensi. 5b'i CDXXIX,— Ad Afcliembaldumabbatem SanctiAlbini
CCCXCIl. — Ad LaurenliumabJjalemSaneli Vitoni. — Andegavensis.— Confirmatjudieium Urbani II de con-
Ut nullampbedientiamnuHamquecommunionemclericis cordia inila 'iuter " mdnachosS. Albini et Yendoeinenses.
Yirdunehsibusiinpendat. 385 ••"_ - • ;;.: 382
—
CCCXCHI. DidacumepiscopumCompostellanum bor 1 —
CDXXX. Bulla pro MaurilibBracarensi arohiepisco-
tatuf utpaci restituendaeoperamdet. 556 PO. 585
—
CCCXCIV. Ecclesiae B. Mafiaj in portu Ravennaj —
CDXXXI. Ecclesi_eTeatiriaj possessiones quasdam,
possessiories— etjura confirmat. 5.16 rogante Guillelmoepiscopo,cc&Dnnat. . : 385
CCCXCV. Monaslerii S. Mafiajde Charilate, a se CDXXXJL—Ad arcliiepiscopos,episcopos,etc, per Hi-
quondamconsecrati,proteclionemsuscipit,possessiones- spaniam. —; De conciliogenerali Romsscelebfando. 583
que. in prassenli seplima indicatione confirmat,Odoiie —
CDXXXIII. PorlUgalensemEcclesiama melropoli-
priore per PontiumabbatemCluniacensem
— petente. 5_>7 —
tani jurisdictione eximit, et ejus dicecesislimiles asserit
CCCXCVI. Ad carionicosEcclesiaeCarnolensis. et corifirmat. -,..-. 383
ConfirmatJyonis episcopidecretuiir quo ille prseposituras CDXXXrV. — Gonsalvo episcopoGolinibriensi,praeci-
et cislera beneficia qu_epreeafiaj dicebantuf, in commu- pit ut occupalam diojcesis Portugalensis parlem Hugorii
nes ususredigit. 557 episcoporesliluat. 387
CCCXCVIL Ad Pontium Cluniacensemabbalem. —
— CDXXXY. —Ad "• Didacum episcopumComposleJlanum.
Corifirmatpossessionesab ipso acquisilas. 5_>8 '- -•' : 587
—
CCCXCVIII. Ad Pontium abbatemCluniacensem. — —
. CDXXXVI. Ad Guidonemsedis aposlolic-elegatum.
Conceditornameutaponlificatia. 559 — De controvefsia Prta intef Bizautinoscanoriicoset-S.
—
CCCXCIX. Privilegium pro moriasterio S. Yictoris Stephani. . 387
Parisiensis. — Regio diplomate concessa canonicis S. ' CDXXXVn.—AdAlexium imperator.emConstantino-
Victorisconfirmat.
"" 5o9 politanum. 388
—
CD. Ad Joannempriorem ecclesiseB. Petri de Yale- —
CDXXXVIII. AdTheodericumpresbylerum cardiria-
riis in Septiraania. 500 lem, apostolicajsedis Jegatum. 389
—
CDI. DioecesisBracarensis fines; petente Mauritio —
CDXXXIX. OraloriumS. MariaJpenes Novum-buf-
arehiepiscopo confirmat. 561. gum apud Aldenardam, membrumEihainensis Ecclesiaj,
CDII. '— ConGrmatioprinva fundationismonaslerii S. tuendum suscipit. 390
•MargaretajBaumburgensis,a fundalore B. Petro oblali. —
CDXL. Monasterii S. Xisli PIacent.ini ppssessiones '
365 confirmat,monachisquejuseligendi abbatis tribuit. 390
CDIII. —Ad clericosEcclesiajCarnotensis. 364 CDXLI.— Gonsalvoepiscopo Colimbriensiprajcipil ut
CDIY.— Ad BegonemabbatemConchensem.— Indul- ad MauriliiBracarensisobsequiuraTedeat. , 590
u t
get Conchensibus jejunio solemni vigiliae SanctajFidis CDXLII.—Ad BefnardumarchiepiscopumToletanum,
celebrent, ut in brdine miss_e ipsiusitiartyrisiiomen inler apostolicajsedis legatum. 391
alias virgines habealur, utque pro reverentia ejusdem CDXLIII.— Inler Anastasium,55S.Andre_eet Gregorii
«anetajabbas Conchensis ad eleclipnem episcopi Rifllie- in ClivoScauriRomajsiti abbatenv,et.Scolam piscalorum
iiensis.semperadyocetur. 564 stagni de parte ejusdem stagni litem pro abbate discef-
—
CDV. Ad LambertumAtrebalensemepiscopum;56b nit. 59.1
CDVI.— HusgeruiricimonicumAutissiodorensemvelat CDXLIV.— MonasleriiSirisheimensisprivilegia confir-
pra;positura tributa ab Humbaldoepiscopoprivari. 566 mat. 391-
—
CDVII Ad milites de S. Geminiano. 566 CDXLV. Ad— canonicoset laicosparochianPsecclesii»'
CDVIII.— Ad ComitissamMathitdam.— Petens cen- S.-FrigdianiLucensis. ". 591
sum, debet rationem exprimere. 566 —
CDXLVI. Ad canonicosS. Frigdiani Lucehsis, 592
—
CDIX: Ad,LambertumAlrebatensem episcopum.567 CDXLYII.— PaiocJiianoseccJesiteS FrigdianiLucen-
CDX.—r-AdcanonicosEcclesiajCarnolensis. 567 sis-liorfalurut decimas et oblatibnes subtractasEcclesiaj
—
GDXI. Pfivilegium pro confirmationedonalionum restituant. — . . 592
Ecclesiaj Berchtesgadensis.' 568 CDXLVIIL Privilegiumpro canonicisS. Fidelis. 595
—
'CDXH. Ad Joannem episcopumet canonicbsCaslel- —
CDXLJX. Ad BernardumToJelanuraprimatem, apo-
lanps. 568 sLolicae sedis vicarium,— Segoviensem civiLatemipsitis
—
CDXIII. G. episcopumPapiensem de controversiis personaj— permiuil. MonasteriumS. Servandi donat. 593
cummonachisS.Petri CoeliAurei componendishorlalur. CDL. ExcommunicatipnemUberli presbyteri prola-
-. 368 tama Rolhone prajpositoet fralribusS. Frigdiani confir-
—
CDXIV. Ad Bonumseniorem Rheginumepiscopum. mat. 59i
569 CDLI.—AdFJorenlinosclericos.-^-UtDoftiiriicis -diebiis
—
CDXV. Ad Tervanenses clerieos. — Qui uxpres et pwecipuisfestis, majorismissteofficio,siculprius sole-
relinquere noluerint, officiiset beneliciispriyandos. 569 bant, infersint. : ,594
—
CDXVI. Ad Raimundum episcopumUceticensem. CDLIL-—. Ad LanuinuriiTurfis priprem. 593
. 569 —
CDLIII. Ad Otberlum Leodiensem episcopura.—-
—
CDXVII. Bernardo arcbiepiscopo'Toletanoinjungit Pro querela RadulliRemensis archiepiscopi. ' 59o
nequidadversus Burgensem moliatur aiitisLilem. 570 CDLIV. — Ad Reinliardum episcopum Halberstaden-
• CDXVIII.— Paschalis II paps epistola ad canonicos sem. — Landat eura qubdquajdammonialiummonasleria'
Lttgdiinenses. 570 refbrmaverit. ; 595
— —
Ad BerengariumepiscopunvGerundense.ra. ' CDLV. Ad AdelgotumMagdeburgensemarcliiepisco-
—CDXIX,
De privilegiis EcclesiajGerundensis. 571 pum. - . . "-! 598
CDXX.—Privilegiumpro monaslerio Yallumbrosanb. —
CDLVI. CleTumpopulumque Merseburgensemde
572 superiore ad Adelgotumepistola cerliorem facit. :, 596
CDXXI.—MonasteriiS, Pelri Perusinv, possessiones CDLVII. — Ad Yitalem abbalem: Savigniensem.—
etprivilegia—confirmat. 574 Permittit Sarigniensibus fratribusu.t tempore inlerdicli
—
CDXXII. Ad Cauluarienses. De translalibne!Ra- divina celebrerit officia. , 597
dulphi a Ruffensisede
—
ad Cantuariensera.
—
576 CDLVIII.-—MonasleriumFabaTieriseabepiscopIBasi-
CDXXIJI. Ad Henricum Anglorumregem. Per- leensispotestate liberal et boha ejus cbnfirmat. : 597
mittit transferri Radulfuma Raffensisede ad Canluaricn- CDLIX.— Ad clerum el populum Florentinum, — In-
sem. Quod tamen ihjussu sedis apastolicaeid susceplum noceiiiemeorum episcopumdeclaratjejus calumnialores
sit:, reprehendit. 576 ofiiciiset beueficiisprivat. ;;597:
—'
. CbXXlV. ArlArnalduraepiscopumCarcassonensem. —
CDLX. Brevead StephanumAugustodunensemi598
577 CDLXI.—Ad GozeranuraarchiepiSCppumLugdtinen-
—
CDXXV. AdHenricnra regem et episcopos Angliaj. sem. — Primatum ilti confirmatin Lugdunenses provin-
— Reprehendil.quodinconsulloponlificemultaperperam cias. - . ... .;„599
•agant. .578 —
CDLXII. Privilegium prp ecclesiaS. Pancratii Had-
CDXXVI. Ad Bernardum ToJetanumprimaterii,apo- merslebensi. -•
— -.-..'-: -. .- 399
s_oJic_e sedis vicarium.— De: eleclione ' Burgeusisepisco-
•- CDLXIII.— Doriiinico,monasteTiiS. Facuridi Sahagu-
pi. . '580 nerisisabbaliligandi ac solvendi.poLeslatemsuper Bur-
CDXXVII.—Ad Guidonem archiepiscopumViennen- genses S. Facundiconcedit. ---. .400
senr, se"disaposLblicajlegatum.— Dtliiiquaj est inl.er CD.LXIV. — Bullapfo monasLerioS. Tiberii. 401
Bisuntinoscanonicos- et S. .Slephanifineraimponat. 580 —
CDLXV. MPnasteriiS. FacundiSaliagunensisposse-
—
CDXXYIII. InLer fratres Molismenseset monaclios siones quasdanvel privilegia confirmat, imposiloJtiona-
.S.Anri de cella Castiniacensilitigaules pacem conficit. chis duorumsolidorum censu annuo. • 40
. pao CDLXVI.—Sedcm cpiscop&lemjYesonlioncnscnr-e?
«__ QVM LN IIOC TOMO CONTHSENTiJIl. \m
' . ' 424
svnodisentenlia
" jubel in ece.esiaB. Slephanipermanc-re. Crmat, . . , „
",.' •'. -402 Df. — Ad Rbgerium cbmitemSicilia?. 423
CDLXVII.— MoriasleriumS. Archangeli de Morflsa DII. — Ad Gerardum episcopnm.- Engplismensem.H-
Nejfpolitanumtuendumsuscipit,ejusque bona et: priyiie-i AfDicLum consolalur. JnterdictuinabbaliJioLoiieiisiilla-.
gia.confirmat.— "'.'.-.'. -40 tum corilirmat. .- . 420
CDLXVIU. AdR. GuillelmumprajposifumNanten- DIII. — Conanum BrilannoTtimcomitera Jiortatur ut
semdesubjectioneNantensismonastef iiadVabvensem.; 405 cogat monachosUoloneusesul Bellam insulammonachis
CbLXIX.—QldegariunfabbalemS. Rufi,.eleclumBar- Kemperelegiensibus reslituant. . ,427
cinonensem,a monaslerii regiraine sblvit.eique praecipit DIV. Ad Guillelmumcomitem'Nivernensem.— Lt
—
ut.episcopaiumsuscipiat.Bosonem,presbylerum cardina- Viseliacensemonasteriumquielumac liberum -'"
essesii.af.
"
*27
lem, in Hispaniam legatum millit. 403 ..'
CDLXX.— Ad RaimuiidumBarcjnonensem marchio- DY. — AdDaimbertumSenonensemet alioscpiscopos.
nem. — GraluJalur ei de vicloria in hostes reporlala, — Ul-Vizetiacenseraonasteriumprolegant. 428
eumque ac suos sub suasu.scipit.proleclipne. . 407 —
DVI. ArchiepiscopoSpalaLino-explicatcpr legali sui
- CDLXXl.— Ad archiepiseopos,episcopos et clerum pallium deferenles sacramentumab eo.exegerinl. Saxo-
—
Angliaa. Significat se niitLereAnselmumS. Saba.ab- num et Danorumexempluinad imitandumproponit. 428
balem, legatum in Angliam,ul synodalescouvenluscele- DVII.— Ad RoLhOneni priorem S. FrigdianiLucensis.
bret.. • , .407 ,450
CDLXXII. — Henrico Anglorumregi significal. An- s e DVIII. — Adcaiionicos S. Frigdiani Luc.ensis. .450
selmo, abbati Sabse, vices apostblicas in Angliaj admi- —
DIX. Ad canonicosB. MarliniLucensis. 431
uislraudastribuisse. < ,408 —
DX. Ad Rollionem ' priorem S. Frigdiani Lucensis.
—
CDLXXIIL B[ernardo]Toletano et M[auriL;o],Braca- '"':.'. -451
rensi arcliiepiscopis", —-
atqueA)[foiiso],Tudeiisi,ie[i'6nymo] DXI. Ad Rotlionempriorcm et canpnicos.S.Frig-
Salmauticensi,T. reginaset baroriibusejus.P. Guncalviz, diani Lucensis. . 451
E. -Muniz,E. GusendTz, significat se ecclesiamLamegeii- DXII. — Monasterii Gottwicensisprivilegiaconfirriiat,
seni, GciisalvoepiscopbColiiribriensi.adjudiealam Hugoni pelenie Harlmanno abbale. 432
episeopn 1'ortugalensi addixisse. 408 DXlII — HarLmaiinoabbali Golljvicensilillerasriiittit
—
'CDLXXtV. ,Adepiscopos, abbates.priores, cJerum, in quibus eum et sibi subdilosa coramunioneexcommu-
regem et populum HierosolymitanajEcciesHe.— Sigmii- nicalorum prohibet. 452
caLArnulfumpa.riarebam,ciii tegatussuus.oflieiopoiili- —
DXIV. Priyilegiumpro ecelesia S. Trinitalis:-Nor-
fieajiiiilerdixisset,a sese restiLutum. 41)8 yyicensis. - .--.,. 45S
CDLXXV.—AdliobertumVizeliacetisemabbalcm.— DXV.— MonasleriiAridrensis proteclionem suscipit,
Deciarateum esse in apostolicajsedislulela. 410 bonaqueac privilegiaconlirmat,pelente Jbaiine episcopt/
—
CDLXXYI. Decrelumquo adversiisal.balemCrasseu- Tarvannensi. 43?;
scm abbali Eleelensi conlirraalurBionaslerium S. Poiy- —
DXVI. Ad Guidouem archiepiscopumYienneiisera.:
carpi, ,' "4'iO •—Ipsiepiscopaluniel melropolilauajuia confirmat,pat-
CDLXXVli,—Ad Augusfan_e Ecclesiaj cleriim.—Epi- liiira.quemiliit. .151
scopumsuumde adujterio aecusaluma se necduin esse DXYH.—Privilegium pro EcclesiaBeJlilocensi. -.,4315
absolutum. 412 J_iXVIIL — Ad canonicosS. Marlini.-^-Ouidquidfidelij
CDLXXVin, — Ad Arnoldum archiepiscopumMogun- offert Ecclesi_e,obialionisnomine conlinetur, et a SEPCU-
—
tinum. Illi causam episcopi Augustani ad audieiidiiin laribus possiderinon deliet.. ...'.' -45C>
etdecidendum commill.it. 4i2 —
DXIX. Docel !i_ec: Ubi agilur ad correclionerade
—
CDLXXIX. Pririlegiiim ad confirmationemdatum iinpediend.opeccalo, p:incipalis persona admitliluriu le-
omnium bonorum monasterii S. Barthoiomai ad Joan- siem. 436
cem abbatem. —
412 . DXX. An deciinasclerici c'eririsdebeanL, , 457
—
CDLXXX, Ad.canonicosS. Mariajin porln.Ravetma- DXXI.•—Sacrilegi sunLjudicandi,1'. qui-EccJesiam3Dei
tis.T—Utregulam a Pelro canonico exaratainobserveiil ili non permiltunt regulariLer ordinari. .457
CDLXXXI. — Privilegiumpro ecclesia B. Mariaj in liXXII. — SpiriLumsanclura veridit, qui decirasspro
Portu. - 414 pecunia tribuit. 437
— —
CDLXXXIL EccJesiamS. Pancralii Bacliiiangensem DXXIJI. Nullus minislret alibalibus episcopatia,qi;i
rogatu Ilermannimarchjonistuendamsuscipile.l.eju.spos- alicui episcoporumnolunlsubesse. 437
sesaionesconfirmat,ea lege ut aureus riiiusquolaiinisLa- DXXIV.—-De pvopriis laboribusmpnachiet canpnicf
teranensi palaLiopersolvaltir. 41_i decimassolvereniinimecoganlur. 457
—*
CDLXXXlH. Priyilegium pro mpnasterioS. Berlini DXXV. — ExcorainuuiceLur qui per laicos ecclcsias.ob-
Silbiensisv 415 tinet. . .• ,433 .
CDLXXXIV. — Ad fratres S. Frigdiani Lucenses. 416 —
DXXVI. De eodem. 458
-CDLXXXV. — Ad monachosSancti /Egidii. 416 'DXXVII. Deeodem:— 45B
—
CDLXXXYI. Ad HermannumAugustensemepisco- —
DXXVIII. Ad LanuinumTurris priorem. 458
pum. '417 —
DXXIX. Ad eumdem. 439
—
CDLXXXYII. Privilegiumpro canonicisS. Fidelis. —
])XXX. Ad Yicforem Bononiensem. Absque cpi- —
417 scoporum consensu cpiscopaliajura inonachiiion usur,-
CDLXXXYJII. — Monasterii Miciacensis possessiones pent. . ,:, ,439
confirmat. . 417 DXXXI. — Monss-erium Ollionjense e.iusqueposses-
CDLXXXIX Ad episcopos et regem AngJise.— De " siones confirmat, Nicolaorege et Hubaldo episcopoper
digriitate Ecclesi»Canluariensis. - : 4,17 lilleras pelenlibus. 430
C.DXG.—. Ad canpnicos Augustanaj Ecclesito.— De —
DXXXII. Ad ConradumarchiepiscppumSalzburgen-
causa episeopisui. ilb 1 sem. — Ut de causaabbatis S. Emmerainrai Simoniajac-
CDXCI.--.Albino abbati et canonicisS. Mariajde Bos- cusalicognoscat. : 440
co (de Rpla)capeliariiB. Nicolai Credonensemasserit. DXXXIII.— Ad eumdem. — De Ratisbonensiepiscopo
...- 419 obedienliamRomanajEcc!esi_edeneganle. 441
CDXCII.—PrivilegiiimpTnabkitiaFontebraldensi. 419 —
DXXXIV, Ad Henricum Ralisbonensemopiscoptim.
—-
GDXCIIT. Ad Henricumregem Anglire. In causa — — Ut abbatem S. Emmerammireslituat, alicquin se no-
Tufstani Eboracensis archiepiscopiabsquejudicio e sna verit inferdictum. 4il
Ecclesiaejecti.. -,.-., , ,., 420 —
DXXXY. Ad Ponlium Cluniacenseraabbalem..—De
GDXGIV. — Ad Radulphum Cantuariensemepiscopum, nou porrigenda communioneinlincta. -f42
super priraatu Ecclesiae Eboracensis. 42f —
DXXXYL Buflapro Gerardo,de,Ham, decanoeccle-
CDXCV.— Confirmaliopfivilegii regis Ludovici pro si_eS. Quintini. 443
EcclesiaCarnptensi...... 421 DUBIA.
CDXCVI.—AnlpnioprajpositoS. Petri ad oraforium DXXXYII.— Ecclesi_eChrisli Golcestriensipriyilpgja
de Cap.istrano,presbytero cardinali, privilegia Iribuit. varia tribtiil, et ejns possessionesr.onlirmat. 445
-,- ' ... '"422 —
DXXXYIII. EcclesiteS. SalvalorisLaleranensispri-
CDXCVII. — Ad regem Danorum. 422 vilegiaconfirmat. 44o
CDXCVIU, — AdFridericiirii archiepiscopumCoIPnien- DIVERSGRUM AD PASCHALEM PAPAMEPISTOLif;.
sera,— Approbat,excbmmuiiicalioiiemregis ab eo fa- ' ' I. — Pibonis Tuliensisepiscopiepislola-ad Pasclialem
ctam, et tit Rom_eEcclcsia;subveniat,Jiortatur; 425 pro Cairaosiasencibus. 447
—
CDXCLX. PriviiegiumS. Peiri de MurlriS. Nicoiai II.—LifleraJ GualLeriepiscopi Cabilonensis-ad - J'a-
de Mugubi. _£.25 fihalem papam,pro monasterioCislercii. 448
D.— MonasteriiSublaccnsispossessionesquasdtini cou- —
III. DaimbeiLi1'isaniarchjcpiscopi,GodcfiidiBulJo-
1_99 OllDO HERUII 15C0
nii et RaimundicomitisS. jEgidii lilleraecncyctieae.— rum episcopos. . 491
Jie vicloriisab exercitu Chrislianoin terra sancta' repor- VII1.=^-' AdPonliumabbatemCluniacensem, — Privile-
latis. '.- _ 448 giunvCluniacense. 492
—
IV. Lamberti Atrebatensis episcopi epistolaprima —
IX. CononemepiscopumPrajneslinumsedis aposlo-
ad Paschalem. 451 licaj legatum,cerLiofeirifacitde archiepiscopoBracarerisi
V. — —
Ejusdem ad i'aschalem epistolasecunda. De papaper imperatoremconslituto. 492
clericisIprensibus. 432 X. — Bernardo, monasleriiS. Sophiaj Beneventaniab-
—
VI. EjusdemepistolalerliaadPaschalem. — Pro ar- bati, privilegiumcbncedilde aquaex Calore fluminedu-:
chiepiscopb Remensi. 455 cenda." . 495
—
VII. Ejusdemepislola ad Pasclialemquarta. De — —
XI. AdDidacumepiscopumCorapostellaiiuin. 494
synpdoParisiensi. 4Si XII. — Ad abbates monacjiosqueTerraj: Majoris. —
VIII. — Ejusdemepistola ad Paschalem quinta. — Do Prajcipitut qu_ePaschalispapainter eos et episcopum " ci-
liteinter canonicosAtrebalenseset monashosS. Yedasli vitatensem consliluerit,negligere desinant. • 494
cxorla. 455 XIII.—Ad GualterumRavennatemarchiepiscopum.—
IX. — OdonisabbatisLesatensisepislblaad Paschalem. Uliuselectionem postschisma ejuratum conlirmat,eique
v 456 palliumcumaliis juribus concedit. 493
—
X. Seheri Galmosiacetisis abbatisepistolaad.Pascha- XIV.— Ad R., ecclesi._e Spring:efsbacensis:pr_pposilu>Ti
lemprima. 436 ' et ejus—fralres. 49G
—
XI. Ejusdemepistolaad Paschalemsecunda. 458 —
:XV. Ad canonicosLucenses. Eoruni consuetiidi-
—
XII. Malhildismarcisajad Paschalempapam. 458 nes approbatet innovat: 497
—
XIII. EpistblaReinliardiepiscopiHalbersladensisad • XVI.'—Adcanonicosregulares S. Frigdiani Lucensis.
Paschaleni. — Pelit a papa confirmalionem deciroarum — Jura eorum et liberlatesconfirmal. 499
Ecclesiajsuaj legifiitoe concessarum, rogalque edoceri XVH.— MonasteriuniS. Mamiliani, situm iri insula
quid faciendumsit de ofdinatisa Friderico sedisutesu- Monte-Christi,tuendum suscipit, el ejus possessiones-ju-
pefposilo eLa sede aposlolicaexaucloralo.
—
439 raque confirmat. bOO
XIV.'— Ejusdemad eumdem. Suspensus ab oflicio —
XVIII. CanonicisLucensibusafJJrmatse S. Frigdiani
absolutionema summoponlificehumililer pelil, eo quod' canonicorumprivitegia confirmandbeorurnjura non im-
ipsiusignoransdecretum, a laicoinvesliluraniillicile ac- minuisse. - - bOl
ceperil, excusalque se quod propter temporumiiriprobi- XIX.— Bulla in qua J^obiliacipbssessiones.Tecensen-
talem ad eum nequeat aeeedere. 460 lur. b02 .
—
XV. Gervasii,HugoniscoiriilisRegiteslensis etMe- —
XX. Bernardi, primatis Tolelani, privilegiacohfir-
lesindaefilii, Remensis archidiaconi,epistola ad Pascha- mat. b03
lem papam,scripLaoceasione schismalisinter Rodulfum —
XXI. Ad DidacumepiscopumCompbslellanum.^-
et Gervasiurnpro episcbpaluRemensi. 461 Commendatnuntibssiios. : •;S03
—
XVI. EpistolaSuaviiabbalis S. Severi, Willelmidu- —
XXIf. Prohibitione professi in ecclesia S. Mariaj
cis etGaslonisad Pasclialempapam. 461 Fontis Ebraldirecipiantur ab abbafibusautprioribusaiio-
—
XVII. Petri Peccatoris,clerici Ravennalis, epislola i;ummonasleriorum. S04
ad Paschalemsummaj sedis ponlificem,in qua ei Regu- —
XXIII. Bulla prp abbaliaCrassensi. BOi
lam clericorumdesliiiatemendandam. 462 XXIV^—Ad Bernardum Auscitanumarchiepisconum;
XVIIL— CohventusEcclesiseCantuariensisad Pascfia- *507
Jem papam. 462 XXV. Ad— exercitum Chrisl.iano.rum civitatemCasar-
XIX.— S. BrunonisSigniensisepiscopiepisfolaad Pa- augustanam obsidentem. — Omnibus ad eum aliquid
schalem. 465 conferentibusinduIgenliamlaTgitur. b08
—
XX. EpistolaArgentinensisEcclesiajad PascJialem. —
XXVI. Ad Pontiumabbalem C.luniacensem. Mo- —
464 nasLeriiCluniacensjsprivilegia confirmat. 509
—
XXI. OlfonisepiscopiBambergensisad PaschalemII XXVIL•—Bullaprp mpnasterio'Cauriensi,;in diujcesi
papamepisfola. — Se ab imperaloreaccepisse episcbpa- Narbonensi. 511
tum, sed in eo permanere nolle, nisi a poutitjce inve- —
XXVIII. PrivJIegiumpro monasterioS.AndreajAve-
stiatur et consecrelur. 464 nionensis. S12
. XXII.—Episfola BalduiniI, Hierosolymarumregis, ad LAVRENTIVS -VERONENSIS, DIACONVS
Pasch,.lem. 46b PISANVS. -."'•;;.
—
XXIII. EpislolasynodicaPalrum contilii Viennensis NotitiaJiisLorica. 513
in Germania,in quo Henricus imperalor quinlus ob ex- DE BALEAHIGOBELLO LIBRI SEPTEE.
lorlas inveslilurusexcommunicalusest. 46b Liberl. ; 513
XXIV.— MalhildisreginajAngloruniad Pasch.aJom pa- Liberll. _- :. '.. 521
pam.— GraLiasagiLpro lilteris iiorlaLoriisad corijugem
''-•. 466 LiberlH. >. . ' ' 529
daiis. LiberlV. 535
XXV.—Henrici V imperalorisAuguslirescriplum ad Liber V. 545
Paschalempapani, ut ecclesiaslici regalia et feuda sua LiberYI. 549
imperio ac Ccesariresignenf, et decimiscontentiin Eccle- Liber VII. 565
sia vivanl. 467 ANONYMI GESTA EPISCOPORVM METEN-
XXVI.— Theodoriciducis Lolharingiajepislolaad Pa-
schalem.—De cella CasUniacensi. 468 SIVM.-
Observationespr_evi_e. - 575
CONCILfADE INVESTITCBISPR_ELATORUM.
PaschalisII concitiumWarslallense. 470 Incipiuntgesla pPnlificumMefensium. 579
ConciliumTrecense. 470 PLACIDVS 1GNOTM SEDIS EPISCOPVS.
Conclium Laleranense. 471 Monitum. '.';-.. "615
GELASIVS II PONTIFEX RQMANVS. LIBER DE HONOREECCLE.SI.E. ;
Yila GelasiiII auclbrePandulphoAlelrinofamiliarf. CAP.I. — DominumnbsiriimJesum Chfisluraspecialius
Moiiiluiii. 473 beatoPetro sanctamEcclesiamcomraendasse. - 623
Incipit vita. _ 475 CAP.II.— QuidsitEccIesia. • ,623
Noliliadiplomaticain epistolasGelasiiII. 483 —
CAP.III. Qubd sarictaEcclesia sponsa Christi sit. 624
EPISTOLyEET PRIVILEGIA. CAr.IV. —Quod Cliristuscaput EcclesiEe/.-etsancta
I. — AdA. priorem ecclesiaeS Frigdiani Liicensis et EcelesiacorpusChrislisil. 625
ejus fralres, sub proprioJbannis,quoante susceptumpon- CAP.Y. — Quod honor sanclteECclesiaehoribr Chrisli
lificaLumappellabaturnomine. 487 sit.'.- ",' 623
II. — — —
Ad clerumet plebem Romanam. Commendat CAP.VI. QuodsanctaEcctesianonsolumiri spiritua-
eorumconslantiamadversusintrusum pseudopapam.487 libus, sed et— in cbrporalibusrebusanlelligatuT. . 625
III. — AdJordanumarchiepiscopumMediolanensem. — CAP.YII. —De possessioneEcclesiaj. - " 626
De Landulphoreslituendo. 488 CAP.VIII. De eademre. ;;- 626
IV.:—___,Gallos. — Mandatut se conlra Maurilium CAP.IX. — JLemde eademre. 627
Bracarensemepiscopum,ab Hehricoimperatorein sedem CAP.X.—Quod votum Deo.sitper omnia persolyen-
inlrusumpseudopapam,arment, 4S9 dum. • . .;.-". «27
Y. — Oldegarium,episcopum Barcinonenserii,Eccle- CAP.XI. — Ht laici ecclesiasL.ica non dispon.int. 627
siie Tarracoriensiprasficit,eiqriepallium tribuit. 489 CAP.XII. — Quaj puJna maneal eis qui ecciesiasticas - 027
VI. — Ad BernardumToletanumepiscbpum,Hispani_e res invadunt. ...
prinialein. — De Mauritioin sedemintrUso 491 C.VP.XIII. — Quodexcomraunicandussit qui ecdesia-
VII. — Ad BernafdurRToletanumel cteterosHispani»- slicas res invadit. 6^8
 1301 QIL42 IN nOGTbMO CONTliNENTUR.
CAP.XIY.—" Ouidiil propnumsacerdotumet populo- licoadmoinluslueral. emcnaare proin usl. .bii
vuni. * 628 . CAP. L XIY. — De eademie. 6.41
CAP. — ut
XV. De eo polesiates terrea» non impediant CAP. L XV. — Admonitio ut.
imperatoruni, sequantur
6.?8 praecedenlium cxenijjla. 641
' CAP;XVI.-..— De eo. quia principessub disciplina fidei
episcopos. CAP. .LXVI. —imperalorum
Deeademre. 641
relinentur. -. .' 628 , CAP. L XVII. — Quare S. Adrianus invesliri Ecclesias
—
CAP.XVII. —Deimperatoria lege. '•." 628 permittore.imperatoribus potuit. . -. . 642
C-ir.XVIII. Quomodoiuielligendum sit: Reddile —
GAP.LXVIII. De iiivestituia, quidsignificct,et quam
qitmsunl Cccsaris,Casuri, et quai suul Dei, Ambrosii. Veo., 628 grave sit scelus sanctuariumi.nvestireveile. . ; 642
CAP.'XIX;:—Admoiiitioe.;; verbis Sancii 628 —•
CAP.LXIX. Quia invesiitura Ecciesiarum Ccrinon
CAP.XX.—•Item coniirmalioejusdemrei. - 629 debet. _ 642
CAP.XXI.— De episcopia.aquibusordinari praecipiun- CAP.LXX. — Romano pontifici summo stu.io procu-
tur, '..'".. 629 randum est, ut.sanctoruminsiiluta servenlur. 6i3
CAP.XXII.— Quaiisdebeat eligi episeopus. -629 —
CAP.LXXI. De eo quod pro lerrenis, qute Ecclosia
CAP.XXIII.— De eo quia iili qui conlra canonesordi- possidet,nou debet — juri imperatorumaddici. 64i
nautur, episcopi non sunl habendi. 650 CA,P. LXXII. De eo quia psslores nou tan.tumanima-
—
CAP.XXIV. De eo ,,uia electio pontificisimperalori r.um,sed et corporum curain gereredebeant. : 64i
noii pertineat. 630 CAP. L XIII. — Nullum episcoporum debcre aliquam
—
-..CAP.XXY. De eo quia concordia oraniura in electio- Ecclesiam.laicis subdere: ,645
ne reqiiirilur.: 650 CAP.LXXIY.—Exempla quibus probatursanctam lto-
CAP.XXVI.— De eadem re. -650 manammajore.sD.ciEcclesiassemper ordinsi-se.
—
649
—
CAPXXVII. De eo quia saeri.caiionesimperatoribus CAP.LXXV. Be exconiinunioneel zizaniis. 647
elecliones episcoporumnon tribuunt. 630 —
CAP.LXXVI. Quia Domiuus ipse excommuiiionem
—
CAP.XXVIII. Eiectas pastorquid regendum susce- prsecepit,et quid iulersit excommunicsreel eradicare.
perit. - 650 .647
—
CAP.XXIX. Quod-praedicatores Evangelio ex vivere CAP. LXXYII.—De excommunicatione,qua.inientionc
debcant. 631 teridebcat. ^ 648
—
CAP.XXX. Quod ecclesiastici yiri duplici honore —
CAP.LXXVIII. Non posse episcopumvices suas in
honorandisint." 651 ecclesiasticisrebus laicistribuere. 658
CAP.XXXI.—. Quodepiscopi.ecclesiastieas in res rjo- CAP. LXXIX." — Contra adulatores,qui contra canones
te-slatesuahabere debeant. 631 auctoritatemdare contendunt. 649
CAP.XXXII.— Quod Ecclesia eliam terrenas res ha- —
CAP.LXXX. Utfumalicui pro honore terreno ec-
beredebeat. 651 clesiamordinareconcedendumsit....-. ... 649
—
CAP.XXXIII. Quod res Ecclesis ad laicosdisponen- CAP.LXXXI.—Conlra eosqui ideo pulantjuste impe-
da^nonrespiciant. " 651 ratoremEcclesiasinveslire, quia nonnulli antiquorum,
—
CAP.XXXIV. De eademre. . 621 qui investiti sunt, sanclifuerunt.. 630
—
CAP.XXXV. Admonitio, ut bene intelliganlur hse CAP. L XXXII. — Yera et certa comprobaCo,quia sicut
senlentis. 631 simouiacusest iile, qui per avaritiam pecuniaruin prdi-
CAP.XXXVI.— SynodaiedecretumS. S.ymmaclii pap;e natnr, ita etille qui per avaritiani sublimilalis, simonia-
de laicisqui per se Ecclesiamordiuaredesidcrant. 632 cus certissimecomprobatur. 653
—
CAP.XXXVII. De eo quia ab eleclibue pohliikum CAP.LXXXIII.•—.Quauta gloria et honore dignisint
non segregantur principes,sed a dominatione. 632 sancti sacerdoles. 657
CAP.XXXVIII.—Quffi sil canbnica eleelio —
CAP.LXXXIV. Simoniacus,est qui officiaecciesia-
' episcopo-
653 slica a laicis accipit.
Tum. .657
CAP.XXXIX.— De eademre. 653 CAP.LXXXV.— Quia grave sacrilegium sit auferre ' 658
CAP.XL. — De hoiioreecclesiastico,quo ordinesusci- Ecclesiaequseei donalasunt,
pi etretineri debeat. _ 653 CAP.LXXXVI.— Quodepiscopi viccs apostolorumiu
CAP.XLI.—; Non licere imperaturibus episcopos.in Ecclesiahabeant. — . 660
Ecelesiam introducere. 633 CAP. L XXXYII. De temporaliviVtutesanclaj matris
CAP.XLII. — De eo quia gratia Dei eliamterrena no- Ecclesia?. 660
bis donat. 65i —
CAP.LXXXAIII. De officiisecclesiaslicisnon ven-
CAP.XLIII.—De
— possessioneEcclesiai. 634 dendis. ...-..-... 660
CAP.XLIV. Quot porliones de redditibus Ecclesiaj CAP. LXXXIX.— De honorequem sacerdotibusimpera-
fieridebeant. 631 tores exhibuerunt. . ... 661
CAP.XLV.— Quodnon debeat unquain EcclesiiBtolli CAP.XC.— De eo quia regnum terrenum de honore
quod semel ei — donatumest. 65i S. Ecclesia?crevit. 662
CAP.XLVI. De rebus lerrenis Clirislo donandis. CAP.XCI.— Contra eos qui dicuut: Tanta donantur
655 Eccieslae,ut regno vixpaucaremaneant. . .' '663
—
CAP.XLYII. De his qui donata ECCICSKB aufc-runt. —
CAP.XCil. Quo ordine sanctiscanonibus non c.on-
655 trariosacerdotium
' et regnum concordaripossil. G63
CAP. XLYIII. — Ut omnes Ecclesia;, cum omuibus qua? CAP. XCIH.—Dedistriclione regum coiilra Simonia-
in
possident, episcopi polestate sint. 635 cam liDsresim. - 664
CAP.XLIX.— Ea quaesunt ciericorum, ad cas Ecc'.e- " CAP.XCIV.—De eo, quia privata !ex communenilo-
sias perlmere, in quibus tituianlur. 655 gem facerenon potest. 664
CAP.L. — De e.o.quia omnia, qua? Deo afferu.ntur, —
CAP.XCV. Quia • gratia, nisi gralis accipiatur, non
bblaiionesappellanlur, 655 estgralia. ». — 664
—
CAP.LI. Quanlummalisit res Ecclesiastollere. 655 CAP.XCVI. De eo, quia simoniac.ipejores sunlquam
CAP.LII. — Ecclesiasticasres donaDei esse. 633 Ariani. 665
—
CAPLIII. QuareantiquiPatres noniinalimnon con- CAP.XGVII.— De eo, quia regnum terrenum sancUe
lradixerintiiivestiturasEcclesiaruma iaicisiieri. 636 Ecclesiaeservire debet. 665
CAP.LIV. •— Ut, laici Ecclesias investire nuilo modo —
CAP.XCVIIf. Qua in re polestalem in Ecclesia tcr-
audeant. 656 reni principes habere debeant. G6G
. CAP.LV. — Qniagrave scelus est laicbsbaculo,vel an- CAP.CCIX.— De GregorioYII papa. C66
nuio,Ecciesias investire. ....."'' 657 CAP;C. — Quam,pure sancta ecclesiaslica officiatra-
CAP.LYI. — Contraeos qui dicunl ideo nos hoc dicere, ctari debeant. 667
ut honor regni minuatur. 637 CAP.CI. •— QuomodoAdrianus papa anathemalizavit
CAP.1YI1. — Ut nostri temporisimperaloressequi di- principeselectioniprajsulumse inserentes. 667
gnentur exemplum magni Constantini imperaloris. 638 CAP. CII. — Quarepermissumsit imperatoribusEccle-
: CAP.LYIII.— Exemplummagnae " humilitatis Constan- sias investire...'.;'-. . 667
tini imperatoris. 639 CAP.CIII.•—Qualiter electio pastoris canoniciiaciend,»
, CAP.LIX.'*- Exemplumvera3 humilitalisYalentiniani sit. . 668
imperatpris,— et deelectione S.Anibrosii. 659 —
CAP.CIV. Non debefe eligi archie.piscotum 'sino
CAP. L X. De eo quia S. Ambrosius "Theodosium im- jussu vel scientia vicariorumDpminipapai. 668
per. exconimuuicavit, • 610 —
CAP.CV. Quodex jaclanlia cordis desiderkim pri-
CAP.LXI. — De Marcianoimperalore. 641 malusnascatur. 668
CAP.LXII.— ExemplumobedienliseCaroli imperato- CAP.CVI.— Quodclerus elplebs sacerdotem sibi eli-
ris. 611 gere debftaut. 668
—
CAP.LXIII. UbiOrolus ioiperalor,unde ab aposlo- .." —
., C^r. CVII. Ut personariimacceptioin sacris.oTdini
 r;os 0RDO RERUM \wi
bus dandisnonfiat. 668 imperatprissurit, et.nisi pastores de manu ejus accipiast
—
CAP.CVIIl. Ut nullum locumhabeatin ecclesiasli- e;ahabere non debent. ...', ; ': 68.4
cis oiiciispecunia. 669 —
GAP.CLII.: Quia episcopi, vel abbates per suosflde--
' CAP. —
CIX. Quodnon sint veri episcopi,qui per am- les de magnisDossessionibus, quas possideiil,servireim>
Ijitionemordinanlur. ,;.".: -669 pcraloribus debent. -685
—
CAP.CX. Quamgrave sit aliqua fraudulenliasacrum : -^
CAP.CLHL Coritraeos qui'dicuntj ideo imperatoses
ordinem temerare. - 669 Ecclesiaminyestire,quia sacratisuut. : G85
—
CAP.CXI. Quia difiicilebonoexitu consummantur, ;-:CAP.„CLIY,w,Contra;,eo.s::qui dicunt :.Spirilaiia epi-
quaemale suritinchoata.
—
669 scopispertinent, saecrilariarieqiiaquam. 685
CAP.CXII. Quia mullisteslimoniispateat, quod non —
GAP.CLV. ConstltulioTheodosiiimperaloris. 685
oporteat elignitates sacrasper ambitionemquaerere. 669 CAP.CLYL—,Diversaprasceptaiegum eadem firman-
— sit
CAP.CXllI. Quaingrave pra?rogativamsacerdo- tiuin,.quaeet sacri cariones. '685
tii ambilioueqiicercre,et quapujiiilentiailli subveniatur. CAP.CLYII.— Quid observandumsil "iri orclinatioiie
669 episcopi. , "680
CAP.CXIV.—De principibussanclajcalholicasEccle- CAP.CLVI-IIJ.-.—.Quia, quod;sanctis iocisdatumest, lir-
sia;. 670 miler eis permanere deljet. G86"
CAP.CXY.—Excmplumdevila S. Marlini,nbi osten- —
. CAP.CLIX. Ilcm de.eademre. . '.: .. .683
ditur quanlam reverentiam terreni principes etiain in —
CAP.ICLX. Dehajreditatein iiPmineChrisli relicta.
tcrrenisrebusexliiberedcbe.nl. 670 .-..--' '.' 6b6
CAP.CXVL— Quanta mala de poteslale laicorumin CAT:CLXt.—-Deha?reditatcreiictamarlyribus, 68iy
Ecclesianatasint. .671 . ,.CAP.:CLXII. —-Kes episcopiin jus Eccltsiai.iegaliier
CAP.CXYII.— Exhorlatio ut in bono, quodcaptumest devenire. 6S6
perseveretur, malum vero omnimodis emondetur, et CAP.CLXIU.— Ues EccIesiEefirmiter peririansuras.
de stalere in ore piscisinvenlo. . 673 .-.;..;'. ;": 68«
CAF.CXYIII.—l)c eo, quod populus ad voluntatemDei C.AP.GLXiV,—De episcopispTprebus Ecciesla; non
implendamcogcndus est. 675 constringendis. 687 .
CAP.CXIX.— D_e " eo, quiaprava senlentia emendanda —
C.vp.CLXY. QuidageTedebeat imperator, si.com-
csl. 675 mutare voluerit cum Ecclesia. 687
—
. CAP.CXX. Quiacum magrio studio perversis resi- —
CAP.CLXVI. De revereiitia imperatorumin clericos.
stere debemus, et Deummagistimere quam hoihihem. ... -'..68.7
•' :675 CAP.CLXYlI.— Adhortatibjut riro liis sacrisdogma-
CAP.CXXI.— De eadem.re. f 676 libus, Deo nos corroborante,usque ad mortemceTlemus,
—
CAP.CXXtl. —Item de eademrc. 676 687
CAP.CXXIU. Ilem de eademre. 676 PETRUS DE IIONESTIS CLERICVS RAYEN-.
—
CAP.CXXIV, De eadem re. 676 NAS. ".." . ;.
—
CAP.CXXV. Unde supra. 676 Notitia historica. . , '. .689'
CAP.CXXVI. Deum— limentemnihil praesumerecon- - 'BEG.ULACLEUICOKUM.
tra SS; Patrum inslituta. 676 Prajfatio ConstantiniabbatisCajetani. 691
CAP.CXXVIL—Quia nihil pretiosius debet nobisesse : MonitumdePetro 'doHoneslis.,. - 701
quam veiitas... - 677 - .-•"' .703
CAP.CXXVIII.—Aliosab er.rorerevocandos. 677 Prologus.
LIBEHPRIMUS.
CAP.CXXIX.^- De eademre. . 677 GAP.I. — Qnod clericorumordo levilarumet aposto-
CAP." —
CXXX. Dc eademre...., 677 lorum vices teneat.; ct. eorum vitam iniitariipropriis
—
CAP.CXXXI. Quid agendumsit, quando ita conelu-
ut sine evadere 677 quoque facultatibus,: nec non volunlatibusrenuntiare
dimur, peecato
— nonpossumus." debeant. —- .-.,..: 703
CAP. C XXXII:
: . CAP.CXXXIII.—; De eadem r&.: . 677 CAP.II. Quidprje omnibuscanonictimitaridebeant..
Nonesse faciendum i-nalumqupdiu- ."'- m
ramentopromisimus. ,; 678 —
CAP.III. Quodhisexemplisfratres commonitijpro-
CAP.CXXXIV.—De eb, quiapro noslrohonOreinacu- :priis faciiltatibus.el voluntalibusferiuntiaverint.:'.: 709
lam sacro ordininoridebemusiuferre. 678 G.Ar.IY. —Qnod unus pntesse csletis.debeat. 710
—
CAP.CXXXV. Quid agendum sil, quando turbalur —
CAP.Y. Qualisesse debeat,
Ecclesia. : 678 tur. ; • qui ad prioratum
, .;';-:
eligi-
710
CAP.CXXXVI.—Deeo, quia in prava ' senlenlia perse- CAP;VI. —;Ut post prioris obitum intf-atres vel qua-
vcrare non debemus. .678 tuor hebdomadas eligalur aiius. : .;. 710
—
CAP.CXXXYII. Quianon sPlumnobis, sed eliamim- —
CAP.VII- QuaiiteTordin.etureleclus. ; .711
peratori prsestamus,si ei ad ma!Um; non coiiseutiamus. CAP.YIII.— Quid priorpost ofdinalionemsuamfacerc
. 678 dcbeat. 7M.
CAP.CXXXVIII. — De eo, quia Ecclesia Dei, id est • —
CAP.IX. Quaiiter, et in qua selate parenles filips
hEereditasChristi,imperatoritradi nondebet. 679 suosEcclesiastradere valeant. .711
CAP.CXXXIX.— Conlra eos qui dicuntcontra iiripera- . CAP.X. —:De suseeptioneomniumclericorumnon or-
torcm iios facere,quia praedicamuseccicsiasticasressine dinalorum,nolorumquoque et, incognitoruin. 713
ejus inveslilura paslorespossidere debere., > 680 CAP.XI.—Ut in aggregaridisfratribusmodusteiiealur
CAP.CXL.— item confirmaliode eadem sentenlia. pro quantitale ecclesiasticae facultatis. .-'.-. 713
: 680 —
CAP.XII. Ulnoviter..suscepti:.cceterissubessc npn
CVP.CXLI.— Coulra eps qui dicnnt in polestate •Bo- erubescant. . 713
mariipontilicisesse EceiesiasDei imperatoribustradere. CAP;XIII. — Quodprior minimoseliam,.elnuperin
,"-.-.- . , ,680 gressos, aiiis prasferre debeal, si hoc fratrumulilitas de-
CAP.GXLII. — Hicostenditur falsum esse,qupdquidam. poscatV " ': ."-713-
dicuut: Omnialerrena imperatorisesse; 680 —
CAP.XIV. Qualiter.prajlatissubjectiobediredebeant.
'-' CAP.CXLIII.—-De eo, quia sacerdotesseditionempo- -;::/" '- :>: '.:.":.:.. 7U
puli excitarenon debent;si vero pro justil.ia,quampra- CAP. XV.—.Quod canonici l iihiihabefe vel, pbssidere,
dicant, excitata fuerit, non eis ascribendum. 681 dare velaccipereniinime debearit.. 714
—
CAP.GXLIV. Exaggeratioliujus sententia?, quam et CAP.XS7I. — Quotnodofratres ad se. venientesalloqui
sit Ecclesiamtradere. ' 681 ; " . ,;, ~.'\.i. '"71-4
' grave debeant.
CAP.CXLV.—De eo, quia tam graves-lentationesnon —
CAP.XVII. Si fratres litteras mittere-val suscipere
uni liomiui,sed universa;Ecclesise liant, elquia.in divi- .debeant. 713
nis-niillumjus imperatorhabeal. ; 681 CAP.XVIII.—r.SiJii, qui litterati sunt, docerejaliquid
CAP.CLXVI.— Quamfirmusin his sacris sententiis valeant. 715
beatus Ambrosiusfuerit;" . :
, 682 CAP.,XIX-.—.Quo.d pfaBlati animas.et cprporasubdilo-
CAP.CXLVII.—Exhorlatio, ut sic serviaturimperatori, rum regeredebeant. >' 7.15
«t Deusnorioffendalur. .682 CAP,XX.—'De clanslroet ejus olfieinis. . ..;-715
CAP.CXLVIII.—De eo, quia non tantiim vasaaltaris —
CAP.XXI. De sedificiisfamiliaj. , ;. 718
sacra sunt, sed eliam omniaqu» Pfferuntur. 682 CAP,XXII.—De: inleriori claustro,,et " de distriplione,
CAP.CXLIX.— De eademre. -683 fratrum. 716
—
CAP.CL. Vera compfobatio,quia sicut minima, iia CAP.XXIII.— De forismiltendisfratribus. .7.17
et niajora,qua; Dco olfcruntur, Ecclcsia?jiirecompetunt, CAP.XXIY.— Ut clerici foras ripn mittaiilur.adeaqua?.
684 per laicos possunlGeri. . 717
—
CAP.CLI. Conlraeos.qui dicunl Terrcna : Ecclcsiie —
CAP.XXV. Quorljussupriorislicjat fratrjbusjn lior-
 1503 QVALli\ IIOC TOMO CONTLNEKTUR. Ifi06
lis laborare, vel aliquidtale opcrari. 717 GAP.YII. — De completorio. 754
CAP.XXVL—- Quid foras Tnittendi,cumegrediuntur . —
CAr.VIII. Unde horarum istarum officia coiifician-
yel regrediunlur, facere debeartt. 717 tur. •-734
CAP.XXYII— Qualiterfralres ad visitandos iiifirmos, CAT.IX — Qiia?dicunturfesta privata, qua? popularia,
adcoricordiamfaciendam,ad animasexhortandas,vel ad qiia?prancipua,quaj sumina- ''" - •-' 73f!
aliquodbonumdisponendum, milti debeant. 718 CAP.X. — De ordine lectionumtolius anni. 735
—
CAP.XXVIII. Si ad parentes ire oporteat. 718 —
C^r. XI. De ordinemissarurn. 756
—
CAP.XXIX. Quodfralres cum fratribus privata con- —
CAP.XII. De horacollationis. 736
silia facerenondebeant. . 718 —
CAP.XIII. Quahora noclis vigiliasagere delieamus.
CAP,XXX.—-De carnalidilectionenon haberida,et de 737
disciplinalaliter, vel aliter peccantium.: 719 —
CAP.XIY. Quoordine"veltemporeagantur matutinaj
—
GAP.XXXI. Dehls qui voluerint subbabitu canonico et caetershora?. ....:, ^^
arctiorem,vel solitariamvitamducere.: 719 —
CAP.XV. De his qua?in capituloagendasunt vel,"di-
—
CAP.XXXII. De virlute silentii. 720 cenda. = 757
CAP.XXXIII.— Ut in Ecclesia,refectcrioeldormilorio CAP.XVI.— De summisfestis in capitulO nuntiandis,
sHentiumteneatuf. 720 et de confessioneac remissloiievicissinidarida. 758
CAP.XXXIV.— Quod omni tempore, a vesperislisquc CAP.XVII.—Deplurimisfralriim oraliPnibus et ob-
"inmane cumad capitulum veniunt, leueatur silenlium. servationibus. 738
••-' 720 —
CAPXVIII. Quodprior super lris omriibusdebet esse
•CAP. —
XXXV. Quodin quibusdamdiebus exlradictum sollicitus. 759
riiodumteneatur silentium. 720 CAP.XIX.—De prseposilo. 739
Prologuslibri secundi. 721 —
CAP.XX. De minoribus prjepositis statuendis, seu
LIBEKSECUNDUS. magistris et disciplinapeccantium. : 740
CAP.I. — Quomodpvivendumsit inter octayas Nativi- CAP.XXI.—De obedienliastenentibus sive suscipien-
tatis, Apparitionis et Resurrectionis. 721 tibus. 741
CAP.II. —^Ouomodoviveudumsit ab octavisResurre- —
CAF.XXII. De sacrista. 741
ctionisusque ad Pentecpslen,et Natiyitatisusque ad Epi- —
CAP.XXIII. De camerario. 743
phaniam; ; -721 —
CAP.XXIV. De cellerario. 743
CAP.III. —Qualiter vivendumsit a NaiivitateS. Joan- —
CAP.XXY. De refectorioet fefeclorario. -744
nis Baptislseusque ad sequinoctiumautumnale. 721 ;CAP.XXVI.—De veslerario. ,744
CAP.IV. — Qualitervivendum sitab sequinoctioau- ;'.'.CAP.XXVII.— De procuratorereriiin exteriofum. 745
tumnaliusque ad Kalendasnovembris,et ab pclavisEpi- ; CAP.XXVIII.—De cuslodiarerurij mobiiiuiri. " 745
pbanileusqae ad Septuagesiriiam. '721 CAP.XXIX.— De negotiatofe Ecciesia?; 746
—
CAP.Y. Qualiler vivendumsit ab Eequinoclio autum- CAP.XXX.—De obedieniiafamiliarium. 746
nali usque adKalendas noyembris, et ab octavis-Epi- CAP.XXXI.—De claustroetde porta canonicOrum cu-
phaniaeusque ad Septuagesimam. 721 stodienda. ;746
CAP.VI. — Quodjejunandumsit a Kalendisnovembris —
CAP.XXXII. De collige&dishospilibus, et qiiibus-
usquead Nalivitatem Domini, et a Septuagesima usque que advenientibus. 747
sd sanctumPascha. 722 CAP.XXXIII.— Quodabsente priore et prEeppsito^ mi-
—
CAP.Vll. De jejunio quaiuor temporum et vigilia- nores praspbsitiviceseorumsupplefe debeant. '748
rum. ... •—
722 . CAP.XXXIV. Quodex his ad majprumpTseceptorum
—
CAP.VIII. De usu ovorumel casei. 722 observationemascendere, et vitaj perpetua?gaudiapcr-
CAP.IX.—Qualejejuniumoccasionefesli solvidebeat. cipere quis valeat. 748
• "..• -722
CAP;X. — Si occasionefesli alicujns, carniset sarigui- GREGORIVS PRESRYTER ROMANUS.
nis usus reddi debeat. .723 . ; Nolilia histpricaet litteraria.
Koliliaaltera.
748
CAP.XI;-^-QuaBsiritlegitimajejunia, 723 :_•in ,;_,;.751
CAP.XII. — Quibus diebus a vinoe-tpulmento simul, Epislola nuncupatoria suam canonumcolleciionem.
vel a pulmentistantummodo, viniusura servata, abstinea- .751
' " Rubriea3. . .734'
iur. •".; >723
CAP.XIII.r—De discretionebabendain reddendo yino THEOBALiiUS STAHPENSIS.
vel pulmerito, et ex quibus causisdiscreiiohaic fieri de- EPISTOL^;.
beat. - ; ". •-723 I. — Ad episcopumLincolmensem.—De quibusdam
CAP.XIV.— Si legitimi jejunii
' diebusfestuin novem in divina — paginatitubantibus. —
. 759
leetiouumveriiat, - "; "' 724 II. AdPharitiumllabendonensemabbatem; Pucri
CAP.XV.— Quodca3terisdiebus,duobus - fratribus pul- sacramentobaptisminon regenerali aeternam beatitudi-
meiita
' parentur. 724 nemassequi nequeunt. ...765
CAP.XVI.— De usuipiscihmet olei. 724 III.— -Ad Margaritamreginam. — Se suaque obse-
CAP;XVII.— De mensiirapanis et vini, et de quaii- quia regina;offert. —
.765
tale pulmentorum. 724 IV.—Ad Philippumamicum Solaturamicuminjn-
CAP.XVIII.— DeiectorehebdPmadario. .724 riis lacessilum.
—
. 765
CAP.XIX.— De hebdomadariiscoquinaj,et de martda- V. Ad RoscelinumCompendiensemclericum; —
to in sabbatofaciendo,et de charilate exhibenda. 723 Graviterarguit Roscelinumqui filios sacerdotumad sa-
CAP.XX.— De mandalo in. cusnaDominiexhibendo. cios ordinesnon esse admittendosassereliat.: "767
,726 . THEOGERUS METENSIS EPISCOPUS;
CAP.XXI.^ De vestimentis,calceainentisaclectuali- Notitia historica. 7H9
bus fralrum. '.•..'.. 726 Monitum. 777
-
CAP.XXIL—De segrotantibuset moricnlibus. 727 : MUSICATHEOGERI.
CAP.XXIII.— De custodiaeorum iufirmorumqui in- De repertoribus musica?
' artis. ' 777
valescunt,et de mtedicinaeis nou neganda. .'". 727 Deriionochordo. '. ,;<777
—
CAP.XXIY. De usu balneorum et sanguinisdiminu- De mensura monochordi. 778
tione. "-728 Quod spatium dicalur tonus, quod semitoniumetc,Ee-
•-'*''' • 779
—
CAP.XXV. De senibuset inlirmis. 729 tera. ' '.•
GAPI XXVI.'"—rDc piieris et adolescentibusqui nu- Derioverii"modisvocum;:- '"•-..; ...:;.:: -
s 779
triuntur. .729 De consideralionenumerorum. 780
CAP.XXYII.— Si qui artis grammaticaadisciplinaeru- De proportionibusdupla, sesquialtera et; sesquiterlia.
diri debeant. .••'.' ;:750 : '-:" ..780
CAP.XXVIII,—Deiaicis litteralis in grandiori aetate De eademproportione in mensuraconsiderata. 780
susceptis. . 730 ; De divisionembripchprdi. 781
". ProIOguslibri tertii. 730 • De tetrachordis. ... "'."'-'- " -781
LIBEBTERTIUS. Quoinodbcoristentlefrachorda. '- :: : ." 781
,'... CAP.I. —De septem horis canonicisanliquitui statu- De quatuor tetrachordisaliis. : : 782
et de prima novp temporeadinventa.
'tis,CAP. 730 Despeciebus diaiessarOn. -'.'...• .: 783
II, ^—Denoctriruisvigiliis. 731 De speciebus-diapente; ••.'•: .•..: '783
CAP.III. — De matulinislaudibus, " 731 Despeciebus diapason. , : 783
CAP.IV •—Deprima. 732 Quodgravioressintprincipaliores. 784
—
CAP.Y. De terlia, sexta et nona. 752 De constitutionequaluoriroporum. 78i
•—
CAP.YI. De hbra vespertipa. 735 De prolo. ,. 78i
1307 or.DO UEUUM. 1308
De deutero. " 785 OPUSCUI.A.DUBIA.
De.trilP. 785 De origine animae. 1045
De telrardo. 783 DialogusinterChristianum ct Judaeum<lofidccattio-
;Dedivisione proli. 783 Iica. . : 1043
De divisionedeuleri. 783 CALIXTUS II PONTIFEX ROMANVS.
De divisione triti. 785 , Notitiahistorica. ;1073
De divisioneteirardi. 783 . Notitia allera. 1075
Hanc divisipnemnon esse reccntem. 786 Yita.CalixtiHpapae, aucloie PandulphoPisano. 1079 .
De divisionetroporumnaturales regulas non servasse. Commentariolus Hessonisscholaslici.
786 ConlirmatiOeiectionisCalixliII. 1087
De primo tono. 787 Notiliadiplomaticain episloiaset- privilegiaGalixliII.
De secundotono. '-.'.,. 787 '."''.' ,1089
De terlio tono. 787 EPISTOLJEET PRIYiLEGlACAXIXTIII.
De quarlo tono. 788 I. — A"dAdalbertum Moguntinumarcliiepiscopum.—•-
De quirilotono. 788 De sui creatione. 1093
De sexto lonp. 788 II. T- AdDidacumepiscopumCompostellanum. Ko- —
De seplimotono. 789 bertum Franciseum,levirum suum, conimendat. 1093
De oclavotono. 789 —
III. EcclesiasS. Anlpniiconsecralio 1093
Decachordumsccnridiel exemplaejus. 790 IV.:—AdBernardumAuscierisemarchiepiscopurn.—
Decachordumlertii cl exemplaejus. 790 Conceditut movtuorumcorporaiibere deincepsapud ec--
Decachordumoetaviel exemplaejus. 790 clesiamS. MariaeAuscienseriisepeiiantur. 1094
Generalesregula! autentici cantus. 791, V. Ad Fridericum archiepiscopumColoniensem.—
—
Generalisregulaplagaliscantus. 792 SigniBcatci conciliumin autumnOKemis celebrandum
Generalisregula communiscantus. 792 pro feliciEcciesia?slalri. 1093
HVGODESANCTA MARIA FLORIACENSIS VI. — ct
Ciero populo Luceiisi praecipitne vexarifra
MONACUUS. IresS. Frigdianipaliantur. 109b
Noliliahisloricaet litleraria. —
VII. AdFrancPriimTrenorciensemabbalem. Pri —
791
OPEUAHISTOIUCA.,"'. vilegiumTrenorciense. 1096
Prolegomena. 805 YIII.—Piivile.gium
— pro monasteriode Valle. : '1098
Excerpta ex bislpriaeeclesiastica JX. Bii.ia
.805 claratur Ronlanae "aposloliciqua'capitulum Brivatense de
Edilip prima libris IV digesUi. .821 concedilurul, Ecclesiteimmediate subditumy.eique
Editioallera libris VI digesla 829 chrisma,Oleumsanctum,consecrationesec-
HistoriaFraiieorumSenonensis. clesiarumaut altariuriiet clericorum ordinationesa quo
853 maluerint
FraginentaBisloria;Kossatensis. 865 episeoposusciperepossint. . 1099
— 1100
LIBGRQUI MODERNORUM REGUMFRANCORUM X. Bullapro monaslerioS;:Blasii.
XI. —Xenodochii Hierosolymitanipriviiegia et pos-
CONTINETACTUS. sessiones ' 1102
Prologus. .•'.'' 873 confirmat,
Incipit liber. 875' XII. •—Buliapro monaslerioB.'Ma'rJaeEl'eclensis.'1102'
Appendixad historiamregum Francomm. 911 XIII. — MonasteriiS. jEgidii iura ac bona confirmat.
DE REGIAPOTESTATEJiT SACERDOTALI DIGNI- .'.. — i|ft3;
TATE, XIV. Pro eodemmonaslerio. 1105
' • XV.•—AdcanpnicosBisuntinaeecclesiseS."Joannis. —
Prologus. 939
L1BERPRIMUS. LiligarilesS. Jpauriis
' et S. Slephani canonicos"juramen-
CAP.I. — Quod nonsit potestas nisi a Deo. 941 tis suissolvil. 1105
CAP.II. — Quod sieiit caput in corpbre,ita rex in re- et XVI. —Ad R. Massiliensemabbatem. — Peririittit
gno suo principalum debeat oblinere. 942 nensi fratribus suis divinum officiumeelebrare in Tarasco-
CAP.TII.— Quodrex Dei Patris imaginemobtineal, et S. Nicolaiecc]esia,.eamqueconsecrarifacere. 1107
942 S.XVII — Excerptumbullaedatsein gratiam monasferii
episcopusChristi. MariseSoricinensis." 1108
CAT.IV. — De officiolegitimiregis. 913 .XVIII.
CAP.V.—De c'ectione episcopi. 9*7 Electi. ^- EcclesiaS. Polycarpi couQrnialurmonaslerio
CAP.VI. — Item de ofticiolegitiiiiircgis. 948 . 1108
—
XIX. Ad Didacum episcoputti Composlellanum. —
CAP.Yll. — ltem de ofticiolegilimiregis. 950 Concilio in festivitateB. LucceRemiscelebrandobubiin-
CAP,VIII.— De reprobis regibus atque prinripibus. tcesse vult. 1109'
953; XX.:—Bulla de dono ecclesia?S. Liberata; facto S.te-
CAP.IX. — De dignilale sacerdolum. 953 abbali Casa;Dei ab HildebertoepiscopoAgennen-
CAP.X. — Dehis quosepiscopusexcommunicat. 955 phano :11I0:
CAP.XI. —Depravis praesulibus. 955" si..^. —
XXL Epistola synodalis Calixti, Tolosano conciiio
CAP.XII. — Deillo qui contraChrislianumfrangit sa- ce)'a S. M. de Gprdiaiioadjudicatur
cramentum. 956 pra3sidenlis,qua
Aniariensi
LIBERSECUNDUS. 96t monasterio,adversusArelalenseniaTchjepiseo-
EPISTOLAHUGONISad Ivonem Carnotensemabba- pum et mOnachos Casa;Dei 1110
l.cm. XXII.—Ad'B. prapositum, clefum et populuniHil-
975 deshelmensem.
VITA SACERDOTIS EPISCOPlLEMOYICENSIS "1113
Gominenlariuspraiyius. 975 —
XXIII. Berengario abbaii monastcriiCras^ensisiii
" Septimaniaejusque successoribusecclesiamS. Pelri de.
.979 Valeriissubcensuannuo
Prologus.
CAP.I. -^ Ortus, cducalio,monachalus,dignilasabba- duorumaureorum.concedil;:lli4;
tialis. 984 . XXIV.—Ad illustremcum feminam Jussoiiiiam,et fiiios
1114
CAP.II. —-Ylvenlismiracula: parentum conversioad ejus, ejusdem
— argumenli superiore.
vitainsanclam.Episcopatusl.emovicensisobilus. 987 XXV. Bulla pro Geraldo priore Cadiircerisisbeati
CAT.III. —Ralio temporis : sepuitura, trauslatie cor- protomarlyrisStephani ecclesi33." - 1113
' XXVI.—^d Hcnricum Anglorumregem pro conlro-
poris Sarialuin. .'. 990' versia.de
CKV. IV. — Miraculapost iranslationem patrala, atque primalu EboracensisEcclesiaesedanda. 1117
imprimisinjurii contra sanctum-puniti. 995 rii.XXVII.—AdHerveumabbatem
— a blalam
Kotonensismonasle-
CAP.V. Beneficiasanitatnm.S. Sacerdotem inyocanli- niamreddal Kemperlegierisibus de.Bella Insulapecu-
bus impensa, malevolipuniti. .-.-'. 998. rus accedal.velad Remensecoiiciiiumralionemredditn- 1117
LAMRERTUS AUDOMARENSIS. —
XXVIII. Bulla pro GuidoneabbaleTurluriaci. 1117
LIBER FLOIUDUS.— NOTITIAET KXCERPTA. XXIX.•—Excerptum bullie.Calixlipapa?II, pro.S. Tri-
.-- 1003 nit. Pictaviensi. : 11i9
IIUGO DE CLEERIIS, —
XXX. Bulla pro coenobioS. VirieentiiSiivanecteii-
COMMENTAKIUS DE. MAJORATU ET SENESCAL- sis. - -'-: 1119
CIA-.FRANCUE. ' XXXI.—Ad Turgidum Abrincensem.et Kildeberlum
1035 Cenomanensem
GUILLELMVS DE CAMPELLIS CATALAU- , nastcriumSavigniense. episeopos,clc... •—Commendateis mo-
1120
NENSIS XPISCOPVS* —
XXXII. ParthenpnisS. MariaeFonlisEbraldiposses-'
Noliliahislorica. . 1037 sioneset ptivilegiaconfirmat. i ' U2i
DESACRAMENTO AI.TAKIS, 1039 XXXIII.— MonasteriiSS. Pehi etTauli et SJGesleni
CHAUTA. "-."-" 1039 Cellensispossessionecouftfmat. 1124
 15(19 , 'QILE m UOC TOMO'CONTIXEXTUR."" - ICIO
XXXIV.—-Honaslerii-Vindocinensisprivilegia corifir- LXVltl. — Ad ciinonicosMatiscoBeiisis.— Adv.eTstis
mat. 1123 vastalores vill» de MonleGodino. - .1153
—
XXXV. Privilegium pro abbatiaS. Didnysii, 'prope : —
LXIX. Adelberto"abbali Schafhuserisi significat:se
Parisios. , .'....": 1126 moriasterii lutelamsuscepisse. 1156
XXXVI-.'..—' Recenset atque confirmat possessipnesabr —
LXX. PartlienonisPulchrilOci pTivilegia " confirmat.
bat.i:eBurburgeiisis,:moniaiiiim npbiiiumOrd. S. Benedi- ."1.156
ctia sorore sua Clemenlia Burgundiaj ducisSa recens 1'un- LXXI. — Ad MarbodumepiscopumRedonensem.— lie
data?. " . -• . 1127 sententia excommunicalibnisprolata iri abbalem et mo-
'XXXVII.— Ad Godebaldumepiscopum Ultrajecteri- nachosS. Melanii. • , 1157
sem.—Milram episcopalemei tribuit.: • 1150 —
LXXII. Privilegium pro monasterioS. MariseBonss-
—
XXXVIII. MonasleriiMarbacensisprotectioriemsu^ vallis. .... IIST
scipit,,etprivilegiaconfirmat. •'.' .1130 LXXIII.— Ad Uriibaldum archiepiscopum Lugduiieu-
XXXIX.— Ecciesiaj S. Marlini Turonerisis privilegia sem; —Adversus —
vaslatoresyillasde monte Gpdino. 1138
confirmat.... . r . 1131 . LXXIY. Bulla pro " manasteiip' S. Cucupbatis,in re-
XL. —-Monasterii S. Berlini Sithiensis libertateiff et giorieVallensl. '. 1139
prlvilegiumconfirmat. 1153 LXXY.—EcclesiseS. Joarinis Vesontionensls canoni-
XLL—Ecclesia^Cameracensis.privilegia corifirmat.1134 corumbona—et privilegia confirmat." H62
XLIL—Adclerum et populumHildesheimensem.1154 LXXVI. Ad Arelatensem, Aquensem et.Ebrediinen-
—
XLIII. Gisleberto archiepiscopo Turouensi inaiidat' sem archiepiscopos et cseteros episcoposper pfoyinciam,
ut lilteras sequentes ad HenricumAnglbrumregem defe- ".1161
rat, adhibitoque Gaulredo archiepiscopo Kothomageiisi, LXXVn. — Privilegium pTo. monasterio". Cluniacensi.
Thomam archiepiscopum.Eboracensem regi diilgenter "_•, ,: 11.64
commendet. ,1135 . I.XXYin. — Ad canoriicos Vlenncnses. — Antiqua
XLIV. AdHenricumAnglorumregem. :- ';; 1153 VierinensisEcclesia3privilegia cbiiiirniat. -
— 1167
—
XLY. BuIIade privilegiismgnasterii SancfseMarlaa •—
LX.XIX. Eeclesiae Coniposlciiansemelropolifanam
EeclesiaeEmeritanaedignitiilemdelegat. • 1168
iosaphat, in dioecesiCaraoterisi...-. ,1156
XLYL—Decretum a Gaufrido episcopo Carriotensi LXXX.—Episcopis, abbalibus,clericis, etc., per Eme-
adversusSimoniamlatum confirmat. 1157 ritatiamet Bracarensemprovinciasconstilulissignificatse
XI.YH.— MonasteriumSpringirsbacenseet ejus disci- Didaco archiepiscopoCompostellanovices suas in eorum
plinam confirniat. : i:' 1158 . paTlibuscommisisse. 1170
XLVIII, — Ad Mor.vanumVenetensem. et Briclium -LXXXI.;—Speciiales " litterae ad Compostellanum- -
ar-
—
Naniietenscmepiscopos, Ut abbaieni'Rotonerisemper chiepiscopum. . , 1170
disirictioriemcanonicamcompeHaiitad-redderidam pecu- —
LXXXII. GiindisalvumCoiimbTiensem'etJeTonymum
niam abbati Kemperlegiensidebilaim t:: 1138 Salmanticensemepiscopos,jubet metrbpplilaj-Didaco ' olie-
—
XLIX. Monasterii S. Remigii Remensis privilegia dire.; ,.. , 1170
confirmat. -• ; : 1138 LXXXIII. — Eccl.esiajPcrtugalensis pfptectipnem, su-
L. —AbbaliajS- Amandiseu Elrionensis,ordinisS. Be- scipit, possessionesquecPiifirmat. ': _:,:1171
nedicli privilegialibertalis etimmunitatts corieedit.1139 LXXXIY-—Ad episcopos, principes,.comites,.militrs
—
Ll. Radulfum.Dunelmerisem, RadulfumOrcadensem,' el epelerosfideles per Hispaniam.. i .' , ::1171
Joannem.Gliiscuerisemet universps per Scoliam.episco- —
LXXXY. Ad Pelagium Bracareiisein episebpum.
pos,,Ecc!esla3Eboracensis,suuTaganeos,hortaturutThur- •".'•"'.' — ..-. :;, ."•- .: ii72
stano archiepiscdpoEhoraberisi, per. ipsum consecrato, LXXXVI. Privilegiumpro ecclesia S."Maria?M.-ig-
obediant. -; ,1141 dalenseYesontioiiensis. 1172
LII. •—Litterse Norwegiajregibus p.orrectseprp ' ',admis- —
LXXXYII. Canori.icse ad,plebemmartyrum •(Ulcierisis)
sione RadulphiOrcad.erisium::episeppi. .,,; 1142 discipi.inam,p— Ossessloiiesi priyilegia confirmat. ;:1473
Lni. — Monasterii:S; Marlirii.de Campis-Parisiensis LXXXVIII. Ad.AmedeumepiscopumMaurianenserii.
possessipnesetpriyilegia cenfirmat,;::. ; -. . 1142 — Pra3cipit ut ecciesiamS. ,Mai'ia3Secusiensem .Arberto.
—
LtV. Bulla;:pro .Paeanoabbateet moriachis B. Ma praepositoUlcierisiiritradies 40 Tcslituat. - ' . 1173
riajStampensis. 1145 LXXXIX.—: EcclesiajS. Joannis Modoctiensis posses-
—
LY. Ad JosceranumLingonerisemepiscbpum. Ju — sioriescOrifirmat. < ...,.:; :'1175:
dieem eum constituit conlrover.-iae/quseest intef abba- —
XC. MonasteriiS. Salvatoris Papiensis bona et jura
tem S. Petri YlviSenorie.nsis,"etMoiismerisem.:..-1146 qUEecunque • coiifirmat. : . .1174
—
LYI. Ad.mpnachosS, Viventiide Yerzelo. Jubet — XCLi—Monastefii,.S.Pauli de Argpn palrccinium; su-.
s;ib poenis inlerdicli, ut priorem de' monasterio Clunia- '--scipit, etbona acprivilegia.confirmat. '.".,;li76
censi recipiatit. . —
1146" ' XCIL Ecciesiaj-S-Evasii Casalensisprivilegia etpbs-
—
LVII, BenedictumepiseopumLucensomrogatiit ho- sessipnesconfirmat.. ' .1176 •
miriesad sese venientes velab ipso redeuntes prsesidio. —
XCiri- Oherto episcpppCremonensi et ejus sricces-
firniomuiilat.A priorem et ecclesiainS. Frigdiariicpm- soribus cdnceilit jus abbatum monasterii S. Petri cprise-
mendat.-.-.""• ,..:' . It46" crandorum. ;; .,1177
—
LVIII..—Ad Stephnnum abbatem Cisterclenseiri..—, • XCIY, MonasteriiS. Saturnirii "Caralilrinipcssessior
Cislerciensis.monasteriipapitulaco.iifi.Tmal, :.,1147 nes confirmat.: ,1178
—
LIX. BruiibnemarchiepiscopumTrerirenseril libe- . XCV. — Volaterris ecclesiairicathedralem dedicat.
rum deciaratab omni potestate iegali, "riisi a lalere diri- -' ,-'.,: '- .,.."'.,';: ',:- : -.'1178:
gatur. — .:. 1148 —
XCVI. Ad Joanriempfiprem Camaldulensem.:f-^Pri-
LX. Brunoniarchiepiseppomelrppolitarium '" jus alia- vilegirimmonasteiii Sexle.nsis. ,1178
que prisca oriiamentaconstabilit.. 1148" ,X(;VIL—Buila pro mpiiasterioS. Marixrde Morrcna,
—
LXI. Hospitalem.domum a Brunone, archiepiscopp ejusque abbale Girardo. . .1179'
Trevirensi, coiiditam.Cpnfluentiaj anle ecciesiamS: l"lo- XCYIII.':—AdStephaiium Cameririum,legalum suum
rini, conseryarijiibet, '. ,' -—
1149 Treviris mbranlem. De suo in Urbemadveiit.u. .1180
LXIL:—Ad Yolricum Constantiensem" 1 episcopiim. — XCIX.— Ci — Donaliones oniries, a Gunharioejusque
Ut Sehafhuserisibus ' reslituat prasdiumper Vim " ablatufti.. uxbre ; factas Casine.nsi. monasierio confirm.al,:., addilc:
.,: .,, --\'.' ';-.., -.- -' 1119- annup censu, Laleranensi
"' palatio per nionachos persol-.
LXIIL,—. Priviiegium pro •monaslerio S. Salvalpris vendo'." •" ']".'.."'. :'vV .-.,."'.V '--•'/H181'
SchaiTnaburgensis, .;:-. - ll50 CI. — Ad Gunnafium nobilemvirum... ;; <;• ; 1182
LXIV.—Ad Itugonpin,Ant.issiodorensemepiscopum. ClL— Rogerio Volaterrano episcopo mandat ut-tuea-
— Facultatemei iribuit conferendiecclesiiscanonicorum tur possessio.nesmonasterio .Casinensi;.a Gunriario do-
el monachorumecclesiasquas laici obtinuerant. 1152 natas. ."' •"''. . 118?
—
LXV. Privilegium:Calixti papaa,quo cpnfirmaturde-' —
CIII. EcclesiariiAversariainTnaneTeRomanasEccleV'
cretum concilii Bellavacensis de disccrdia,inler Guillel- sise suffraganeam jubet, pelenle Roberto episeopo. 118?
mum episcopumCatalauuensem et canonieosChemiro-' —
CIV. GeraldumarchiepiscopuiriRagusiilum conse-
uenses, quibus RichardusAlbanensis
- episcopus ' immiihi- crat pallioque donat^-..-.. et Ecclesiaj ejus posse.ssichesgura-
- 11Si
talem nimiainindulserat. .;. 1152: que ' coiifirinat.
LXYL—Mpnasterii Vizeliac;nsisimmunitalemetpos-' CY.— Epis.copisDalmaliaj superifciis,,seu Dioclea;/
sessionesconfirmat. ; 1155 praecipitutirietropolitae, Gerardo: episcojip,archiepiscbpo
—
. LXVH. Ad Berardum: Matisconeusem:et Gualterium Ragnsino, obediant. \. '' ; 1184
—
Cabiipnerisem'episcopos Significat,S3 Trenor. iensis . CVI. — Buila pro monastcrioVulturnens), • 1184
mouaslerii altaria.
' consecrasse,
' et ccemelcrium bene- —
C.YII: Ad episcoposet alibsfideles provinciarorhBi-V
disis:e, "' -".'•. . 1135 turicensis, Burdegalensis, Auscitanss,Turpnensis, Bri-'
1511 ORDO REWJMi 1512
tannia?.— Gcrardum, Engolismensemepiscopum,lega- monasteriiS. .Egidii. _1215
tum aposlolicuminslituit. 1186 CXLII. — Ad BurgensesmonasteriiS. jEgidii.— Ab-
• CVIII.— MonasleriumS. SophiicBenevenlanumluen- solvit cosa sacramentofidelitalis exhibilocomili Ilde-
dum suscipit,el bonajuraqucejus confirmat. 1186 fonso,qni ad perjuriumipsos compulerat. 1215
—
CIX. AlpheradaeabbatissaeParthenonis S. MariseCa- CXLIII.—AdIldefonsuincomitemToiosanum.—Ju-
puani pracipit ut quinla feria post ociayasPenlecostes bcf subpnenaexcommunicationis ut damnaS. ^Egidiimo-
ad sese venialrationis reddendaecans.iquojurc eccle- nasforioillataresarcial. 1214
siamS. MariajCinglensemmonaslerioCasinensiabstule- CXLIV.— Pelagio archicpiscopoBracarensipraocipil
rit. 1189 « ut lionoremB. Jacobiin Portugalia,qiiem prajdcccs-
—
GX. KrcmiTurritaniprivilegiaconfirmal. 1189 snr ejus (Mauritius)Bracarensisarchiepiscopusa Com-
—
CXI. Ad WulgrinumarchiepiscopumRiiuricenscm. postellanoarchiepiscopohabuerit in prajstimonium,- el
—De cxpulsione monialiuma Carentonioparthenone. quemipsc violenterretineat, rcdinlcgret. - 121i
1189 CXLY.—(Alpheradam)parthenonisS. MariajCapua-
—
CXH. ClericisS. Maria?Sccusiensis,proposila ex- nis abbatissamrcprehendit quod, «secundis transactis
communicatione,prajcipilut ipsamecclesiamintra dies lerminis, »ad judiciumnonvenerit. Minaturse, nisi ve-
40 Arberfopra?posiloUlciensiresliluanl. 1189 nialaut legatosmittal, ecclesiamGinglensemmonastrrin
CXIII.—AiiPoiitiumGluniacensom abbatem.—Eccle- Casinensir.stitulurum esse. 1215
siamS. TheodoriattribuitCluniaco. 1189 CXLYI.— DidacoarchiepiscopoCompostellano Guido-
CXIY-—AdDidacuniarchiepiscopum Composlellanum, nein militcm ad S. Jacobumiter facientem, commendat.
EcelesiajKomanae.legatum. 1190 1215
—
CXV. Bnllapro monasteripSS. aposlolorumPelri et —
CXLVII. De confirmationecanonicorumregnlarium
Pauli Cantuariensi. 1191 ecclosiasS. SepulcriHierosolymilanaj ct eorumclempos-
CXVI.— Ad Radulfumarchiepiscopum Cantuarienscm. sessionum.. . 1215
1191 GXLYIIL—ArchiepiscopoCsesiriensiet cselcrisppi-
CXVII.— Pelenle Ponlio Cluniacensi,parlhenonis scopis,abbalibus,clc., per Hierosolvmilanam provinciam
Marciniacensis prolectionemsuscipit. 1192 conslifutis, Balduino regi, etc, nunlial se Guarmundo
CXYUI.— ArchiepiscopisPisanis adimit jus conse- palriarchiepalliummisisse. 1216
crandiepiscoposCorsicanos. 1192 —
CXLIX. Ad GuarmundumpatriarchamIlierosolvmi-
CXiX.— CanonicorumS. Laurenlii Januensispnsses- lannm. 1217"
sioncsconfirmat. 1194 CL.— Marcoc'ericoVeneloscribit ex Petri episcopi
CXX.— UmcbaldiarchiepiscopiLugdunensisprimatuiri Portucnsis,Iegatisui, lilleris se cognovisseeum pofses-
confirmat. M95 sionessuasJJ. Petro subccnsuanimouniusBysantiiob-
—
GXXI. EcclesiceRavennatisjura confirmat. 1135 tulisse. Laudat pictatem ejus mittilquefundamentorum
CXXil.— Bullade ereclicneseureslitutioneepiscopa- condcnda?ecclesnelapidcmprimum. 1218
in
lus apud Tres Tabernas Calabria. 1193 CLL — Ad Berengarium NaTbonensrm archiepiscopum
CXXIII. — Monaslerii S S. Philippi et Jacobi el S. "VYal- et —
sufiraganeosejtis. MoneanllldcfonsumcomilemTo-
burgajin SacraSilvaprotectionemsuscipit,bonaquecon- losanum.ut abbatemS. ,-Egidii,quem expuierat,ad mo-
firmat. 1197 nssleriumredire pcrmittat.;sin aulcm,ipsumexcommn-
—
CXXIV. AdWidonemepiscopumCuricnsem. 1198 nicalioneet interdiclomultent. 1218
CXXV.— MonaslerioAflligeinensiasscrit ecclesiam CLII.—B[osoni]apostolicce s edis legato mandat ut
Bornhemicnsem. 1198 hortetur Urracamreginam,Ildefonsiregis filiam,'ut D ida-
CXXVI. — EpiscopatusMutinensisfines, ecclcsiajquc cumarchiepiscopum Coniposlellanum e custodia
bona, peleulc Dodonaeepiscopo,confirmat. 1200 cl castellailliablalarestitual; eamque,nisiinlraemittat,dies 40
—
CXXVII. AdA. prioremS. Frigdiani Lucensis.1201 obcdieril, convocatisepiscopis,cxcommunicariac totam
• CAXVIlf.— Monasferii S. ClemcntisPiscaricnsisnos- ejusleiram afficiintcrdiclojnbet. 1219
sessipneset privilegia cpnfirmat. * 1201 CLUI. — AdTolelanum archiepiscopuni de eodem.1219
CXXIX. — AdOltonem de CaslroIringi — /Edifiraiida; CLIY. — e t
Archiepiscopos epi^coposHispania?cer-
ecclesiajac monaslcriipotestalcinfacilsub ceitis condi- fiores facil de superioribusad Bosonemcardinalemet
tionibus. 1203 Rcrnarduniarcliiepiscopum Toletamimlitteris. 1220
—
CXXX. EcclesiajS. Mariaeet S. Walburgis F urnen- —
GLV. Adreginamde eodem. 1221
sis tulelam suscipit, bonaque ac privilegia conlirmal. CLYI. — Ad regem Ildefonsumde eodem. 1221
1201 CLVII.— AdHernardumTolotanumprimalem.— Ju-
CXXXI. — Adomnesfideles.—NunlialSiilriumurbeni ra primaftisToletani. 1222
tandiu obsessamquoad Burdinus et
autip-.pa ipsalvrbj CLVllI. — Adeumdem. — Ejusdemargumenli. 1225
sibi Iradilasil. 1205 —
CLIX. AdOvetensemet Legionensemepiscopos.—
CXXXII. — AdcanonicosregularesBerglestadcnses. — UtTolelanoprimatisubjaceanl. 1221
Eoriiminslitutumapprobat. ' 1206 —
CLX. Ad episcopos,abbatcs,et CEetcros in Hispania.
—
CXXXIII. Ad FranconemTrcnorcienscm abbafem. — Ul BcrnardoToletanoprimatitanquamapostolicole-
— Privilegiumimmunilalis. 1207 gatopareant. 1224
—
CXXXIV. Adeumdem. — Aliud privilegium. 1208 CLXT. — Ludovici F rancorum rpgisrogatu,Noviomen-
—
CXXXV. GalterumepiscopumMagalonensem,- jam sis el Tornacensis episcopafum unitatem confirmat.1125
AugusloprseleTilopc-rliitcras admonitum,ilerum horta- GLXII.—EcclesiajMiletensisprivilcgia,petenle Gau-
ct frido episcopo,confirmat.
tur uljudieet inter fratresS. SepuleriHierosolymitani 1220
monacliosAnianenses,de ecclesiaSalvatorisde Rubo li- CLXIIL—Aduniversosfideles.
— —
1227
tiganlcs. — 1209 CLXIV. AdAlexandrumregem Scoliai. Quodipse
CXXXVI. CanonicorumYcronensiumjura ct bona et episccpipareantEborumarchiepiscopo, metropolilano
confirmat. 1210 siip- , :, : 1229
—
CXXXVII. AdDidacumarchiepiseopum Gomposteila- CLXV. —Ad Joanncm,episcopum Glascucnsem. 1230
nuin. — De episcopis suspensis quia non interfuerant — —
CLXYI. Ad cpiscoposScotia'. Quodobediantme-
concilio,cldc Bracarensiarcliiepiscopoa legafione12)0' sub- tropolilanosuo, Eborumarchicpiscopo. 1230
Iracl.o, CLXYII.—Piivilegiumpro abbaliaS. Germania Pra-
CXXXVIII. — DidacoarcbiepiscopoCompostellano scri- tis. 1230
bil, Giraldi.qui consanguineam priorisconjugisduxeril, —
CLXYIII. AdHeinricumV imperatoTem. 1252
mafrimoniumcsse dirimendum. 1211 —
CLXIX. Privilegiumpro monasterioS. Pctri Melli-
CXXXIX.— Ad Altouem Arelatensom, Fnlconem censis. —- 1233
Aquensem archiepiscopos, et CCICTOS per Provinciamepi- CLXX. — AdAnsericum archiepiscopum et canonicos
—
scopos. UlIlde'bnsumcomifem n isi
el e.jussocios, mo- Bisunlinos. Priviiegium rnatcrnitatisecclesiic S. Joan-
nasterioS. jEgidiiinlra dies 10salisfeccrint,excommuni- nis in ecclesiam —
S. Stephani. 1235
cent. 1211 CLXXL Mundiburdium papalcconcessummonasterio
CXL."— Ad Uzelicensem,Tolosimumct Nemausen- Keichenbacensi. 1238
sem cpiscopos.— Ul lldefonsiimcomitem,nisi moiiasle- CLXXII.—Priviicgiumpro
—
monastcrioZwirallensi.1239
rio S. /Egidiiablatarcstiluerit, excommunicatum denun CLXXIII. MonasleriumSS. Pelri ct Pauli Echen-
tient. 1212 brrinnenseconfirmat. . i 1240
CXLI.— Ad Raimundumde Baucio, Guillelmumde —
CLXXIV. Privilegiumpro monasterioS. Mari;eGo-
Salirano,Elesiariumdc— Castrias,Rainonemde Castlar,et desavensi.— i. -*240
GuillelmumRainoardi. Minalurse eos,tanquam lldc- CLXXV. MonastcriiS. SaivatorisMilstadensispro-
fonsicomitisconsiliarioset auxilialores,cxcommunicalu- tectioiiemsuscipitjuraquc confirmal. 1212
rnm, uisi infradies quadragintacessenl ab infestatione —
CLXXVI. EcciesiieLucensisnrivilegia quasdam,ro-
 im QILE IN HOC TOMO CQNTINENTUR. im
gante Benedicloepiseopo, corroborat. 1245 CCX.— Iri gerieralieoncilio(Jonradunj,olimepiscopum.
CLXXVII.—.-• Privilegium pro monaslerio S. Mariae Constantiensem; sanctorumordmibusascribit. 1275
Prataliensi. i 1243 — Ad Giljertumepiscopum Parisiensem. L;t —
CLXXYin..— Monasterii S alvatoriset S. BonifaoiiFuI- JCXI.
res clerici et abbalesdioeceseosipsi pareant. liem ut
densis possessionesac prmiegia confirmat. 1244 canonicus Parisiensis, alterius ecclesiae episcopuseffe -
—
'CLXXIX. MonasterioS. RemigiiRemensismatricem ctus, praebendamamittat. 1274
S.' MailiniecclesiamcumdimidiavillseS. Remigii parte CCXII.— MonastcriiS. Beftini Sithiensis tutelam su->
et monaslerio MontisMajorisalteram villaepartem cum 'scipit, etprivilegia confirmat. 1275
capella S. Mariaeaduicit. 1256 —
CCXIII. Ad Joannem, Morinensiumprajsulem. 1276
CLXXX.—Ad RodulfumarchiepiscopnmRemensem. CCXIV, - MonasterioS.CrucisBurdigalensiecclesiam
— De vilandaSimoniain praebendisS. Timothei; de Ro- sancti Macariiasserit. 1276
berto priore S. Oricoli revocando,et de monachis ser- CCXV.— Ad populum-etclerum Augustensem. 1277
vandisin ecclesiaReitestensi. 1247 CCXYI-. — Eeelesia. Monopolitanaelibertalem et pps-
CLXXXI.— Ottonem comitem palatinum collaudat sessiones, pelente Nicolaoepiscopo,confirmat. 1277
quod in exercitu regis, cum caperetur PaschaiisII, mili- —
CCXYIL HamburgensibuscommendatAdalberonem
tasse:eumpoeniteat. 1248 archiepiscopuma sese consecratumet pallio donatum,
CLXXXIl.— ArchiepiscopumDolensem ejusque suf- 1278
fraganeosatque alios ecclesiarum praelatos per eamdem CCXYIII. — Conflrmatio jurium omnium Ecclesiae•
provinciamconstitutos,de conciliogenerali in Urbe ce- Squilfatinas. . 1279
iebrandoeerlioresfacit. 1249 CCXIX.-.-Ad Antoniumabbalem Senoncnsem. 1280-
CLXXXIII.—Raynulfpcpmiti sub excnmmunicaticnis. CcXXi.—Ad AttonemBambergensemepiscopum,Po-
pocnapraecipitut intra dies 20 ecclesiamCinglensemmo- meranorum apostolum.— De privilegiis Bambergens.
nasterioCasinensirestituat. 1249 Ecclesia?concessis. 1281
CLXXXIY. — Olloni archiepiscopoet clero populoque CCXXI.— Privilegium pro monasterio S. Benedicti
Capuario interdictum Cinglensi ecciesiae etmonasterio S. Cremensis. 1281
Mariajimpositurii, abbalissamqueAlpheradamdejectam —
CCXXII. Parthenonem S. Salvatoriset S. JuliseBri-
afqtie excommuniealamnuntiat. 1249 xiensem luendum suscipit.ejusquepossessionesac privi-
—
CLXXXY. Privilegium pro monaslerio Casinensi. legia confirmat. 1285
1250 —
CCXXUT. Privileglum pro ecclesia S. Deodali.
—
CLXXXVI. Bulla pro monasterioS. Salvatpris-Leu- 1284-
tevensis. ',," ;:. 1254, —
CCXXIV. Monaslerio S. Gisleni asserit altaria non-
CLXXXYII. — T[arasiae]reginae Portugalensi prajcipit nulla a Burcardo,episcopoCameracensi,concessa. 1285
ut, quemceperit, Pelagium, archiepiscopumBracaren- CCXXV.— Bulla pro Alberone archidiacono et the-
sem, dimittat, alioquin ex tuncin eametfaulores ejus saurario Metensisecclesiaesancti Stephani. 1285
sententiam excommunicationisdat. 1255 CCXXYI. Ad canonicos BisunlinosS. Joannis. —
—
. CLXXXYIII. — D[idaco]archiepiscopoCompostellano Componitconlroversiasinter ecclesias S. Joannis et S.
mandat hortetur T[arasiam],reginamPorlugalensem,ut Slephani. Jubet ut privilegiumecclesiajS. Stephani con-
P[elagium] archiepiscopumBracarensemsecundum lit- cessuma Paschali papa reddalur.
— Ecclesia?Pisanaede consecrationeepisco-
12S6
tefas suaset custodiadimittat. Quod.nisistatuto tempore CCXXYII.
fecerit, reginaeexcommunicationem terraequeejus inler- Corsicanorumprivilegiumtestalur ultimo conciii .
dietumpromulgarijubet. 1255 Eorum
ateranensisdie damnatumesse. 1287-
—
CLXXXIX. Petro ereatoabbati Cluniacensigratula- CCXXYIII. Ad Petrum Segoviensem episcopum.—
•—
tur. 1256 Prislinaj Ecelesiajejus, Seracenis ereptae,jura restifuit,
—
CXC. Ad Cluniacenses. — Petrum electum abbatem pelente nepote suo rege Ildefonso. 1290-
probat. — 1256 CCXXIX.'—Privilegium pro S. Yictoris Massiliensis
CXCI. Adcanonicosregulares Bernriedenses.—Eo- monasterio. 1291 -
rum institutum approbat. 1257 —
CCXXX. Privilegiumpro EcelesiaPapiensi.. 1292
—
CXCII. Monaslerii S. Eustachii de Nervesia jura CCXXXI. — Amedeoepiscopo Maurianensipraepositu--i
omniaet privilegiaconfirmat. 1258 ram ecclesiasS. MariseSecusiensisac de ipsa civitate Se-
—
CXCVIII. Heinricoimperalorigratulaturquod tandem cusia jus parochiale concedit. 1293
ad ecelesiaegreriiium redierit. Legatos suos apud eum. CCXXXII. — MonasteriiS. GeorgiiVeneli-libertalera
moranles commendat,Imperatorioslegatos ad sese mitti privilegia,possessionesconfirmat,.impositomonachisau-
vult. 1260 reorumduorum tribulo annuo. 1294:
CXCIV..—Mpnasterii.S.MariaaPineroliensis posses- —
CCXXXIII. Monasterium.S. Mariaj Glastoniensis
sionesquasdamconfirinat". 1261 dioecesissub protectione sedis apostolicaerecipitur, ei-
—
CXCV. Privilegiumpro eodem monasterio. 1261 que bonaomniaet donationesconiirmantur 1295
—
GXCVI. OttoniarchiepiscopoCapuanomandatuta cle- CCXXXIV. — Monasteriiomnium sanctorumBarensis
ricis qui monasteriumCapuanum,Casinensibussubjeetum, possessiones, libertatem, privilegia confirmat. 1296
injuriis affecerint, pcenas petat. ',; 1261 CCXXXV. — Ad .Ludovicum Francortim regem. —
CXCYH.— Ad BerengariumForojuliensemepiscopum. CommeridatPelrum cardinalem, legatum apostolicum.
— Adversusvastatpres cujusdam villse ad monasterium 1297
Lerinense pertincntis.. 1261 , CCXXXVI. —Bichardo, praepositoSpringirsbacensi,et
CXCHI.—XenodocbiiS. JoannisHierosolymitanipos-'. ejus fratribusprivilegia quaedamtribuit. 1298
sessioneset privilegiaconfirmat. .- _ 1261 CCXXXVII. — Ad- suffraganeos•- et
episcopos abbates •
CXCIX.—Mbriacbos Casinenses hortatur ut Oderisio provincise Bisuntinae. — Significatiis sentenliam a se
elecloabbatiparearit. ; •. 1262 latam pro maternitate ecclesiaesancfi Joarinis. 1298
CC. — Monasterii.S. Euphemiss Brixiensis bona et CCXXXYIIl. Ad episcoposHispanos,abbatesac prae- :
—
jara enunierat, et sub sanetaj Romana3Ecclesias prote- posilos'per-Emeritanam et BracaTeasemprorinciaincon-
ctione confirmat. '.'".' 1262 stitulps.- Ut DidacoarchiepiscopoCompostellano;vi- '
—
CCI.— Frederici archipresbyteri'et canonicorum Car- cariosuo obediant. 1299'
pensiumjufaomniaac.privilegia confiTmat. 1265 CCXXXIX. — Ad omnes episcopos etc, per Europam "
—
CCII. Confirmatioprivilegiorum ecclesia?S. Rud- dispersos. 1299-
perti Salzburgensis. . 1265 —
CCXL, Ad PelagiumBracarensemepiscopum.—,'De
—
CCIII. PrsediumWilzaccarae;cumecclesia S. Gaisa- privjlegiis ejusdemecclesiaj. . . 1299;i
rii in agro Eulinensi,ad canonicosregulares pertinere, —
CCXLI. Bulla pro Ecclesia Barbastrensi. 1300
Cotitra petitionemmonachorumNonantulensium,decer- —
CGXLII. Ad episcopumrampilonensem. 1500 -
jiit. 1266 CCXLIH.— Benedicto, episcopoLucertsi,pallii usum
CCIV.— Privilegium pro abbatia S. Mariie Yangadi- concedit. 1500
eiensi. 1267 CCXLIV..—Privilegium pro monasterio Andrensi
CCV.— AdDidacamarehiepiscopumConipostellanum. 1501-
1269' —
GCXtV. AdA; priorem et fratres S. Frigdiani Lu-
—
CCVI. Canonicorumecclesia?Cremonensisprivilegia censis. 1503
et bona confirmat. 1269 CCXLVI.— Berardo, episcopo Malisconensiofficium
CCVII— MonasteriiSenensis tutelam suscipit, et pri- episcopale interdicit donec ab injuriis in monasterium •
vilegia confirmat. 1271~. Cluniacense— desliterit. 150.4
CCYIII.— Privilegiumpro ccclesiaB. Maria3Blesen- ;; CCXLYII. Conrado archipiscopoSalsburgensicom- t
sis. . ... 1271 mendat A. presbyterum, ab epistopoAugusteBsiordina-
ECIX.r-Privilegium pro monasterioUsinnhoyeiisi.1272 tnm. S6A.
riTitoL CLXII!.
 ISIS ORDO RERUM QUJE IN HOC TOHO CONTINENTUU. 1516
CCXLVIII.— Omnibusin ecclesia Compsanasepelien- CCLXXYII.— MbriasteriumS.; MariasPonippsianurii
dis peccatbrumabsoliilionenVcoricedit.' ISOl tueriduriisusclpit ejrisqueibiortaac privilfegiacprifirmat.
—
CCXLIX, Ad universosTeges, comiteset principes. .:: .- ';' ' "-'' , 1528
. -7-HOrtatur ut afflictae"HispaniarumEcelesiaesuccurrant, —
CCLXXVIII. Privilegium " pro ecclesiaS. BeriignjDl-
, concessis adjuvantibus indulgentiis, commendatqueeis vionensis.. i 1350
Aldegarium, archiepiscopum Terraconensem. 1505 GCLXXIX. wPriyilegium pro ecclesiaS. Stepbani Di-
CCL.— Ad GoffridumabbatemVindocinensem.—Baita vionensis. ':-y'.\. •' 1335
Iiabet privilegiaOmriiaYindocinensium. 1506 ' . CCLXXX. —MonasteriiS. Nicolai-Buttenburgensisjro-
CCLI.— Ad Attonem Arelateiisem arcliiepiscopum, tecliorieriisuscipit.boriaqueac.pfivilegia:confiTiiat,p.e-
RaimundumcomitemBarelnoneiisemet GaufredumPor- lenteJoanne Morinensiepiscopb.. 1.354
—
celettum. Ut mohachisS. jEgidii auxilium impendarit --
CCLXXXI. Jordanum principem Capuanum hortatur
contra Ifdefonsumcomitem Tolosanumet faulores ejus, ne monasteriiCasinensisterram<ieyastet. 1335
fluos ase excomrnunieatosdenunliat. :. 1506 CCLXXXH. — Ad. Kuslinum abbatem'mbriasterii S,
CCLII. — Ad Gallerlum Magalonensemepiscppumet BlasiiinNigraSilva. , :.(&>:'' ; i'" 1336
alies. -r- MouachisS. ^Egidii auxiliumimpenuant coritra DIVERSORUM AD CALIXTUMJEPISTOL*. ;
IldefonsumcomilemTolosanum et fautores ejus, quos a T, -i-r Litteraj hEeTeticprum ad, Calixtumpap'am.,11.^--,
se excommunicatosdedarat, 1507. - Ipsius-electioniasserisumpraebent. : -fl557
—
CCLIII. EpiscopoRossellanopraecipitut vexare mo- II.' ii.iRequisitio.Urbaiii.Landavensis episcopi^versus.
«asterium Alborensedesisfat. 1307 Calixtuni Ii;papam,apud:Remis. j; '1338.
CCLIV.— Monasterii Hugeshoifen, a 'Wernhero co- 'HI?—-."LudoyiciVI.Ffaricofumfegis,ad Calixtum.:—r
inite de Ortenberg fundali, bonaj jura et privllegiacon- Seriliitse nunquam tbleraturum isubjeclionem:quafti,ab:
Jirmat. i, . 1308 .aTchiepiscopoSenonensi exigebat priiaas Lugdunerisis,
CCLV.— Ad joannem episcopumGlascuensem. , 13:12 .-.' :'.-.'.. ..' ' ' .''- 1339
CCLVI.— Ad A. priorem S. Frigdiani et ejus fralres. "IV:— Radulphi archiepiscopiCantuariensis:ad Calix-
..... . .•.1.512 lum.^—:Queriturde injuria sibi et EcclesiaeCarituariensi
CCLVII.—LudoyicoFrancorum regi- significal.Rbber-i illata in corisecrailoneiaTctiiepiscbpl EBdracensis. 1541
tuni episcbpumAtrebalensem, in generali consilib.aBuf- , v. —-'Epistola Adalberti,archiepiscopiMoguntini ad
•chardoepiscopo Cameracensiin jus vocatuni, cum ejus 'Calixtum.— Moneteum de his quae.CoiiPepiscbpusAr-
litteris ad sese venisse. 1312 . gentinerisisEcclesiasreeonciliatus ab impera\lbTe
CCLYIH.'— EpiscOpumiRossellanum vituperat quod fuerit. ": p-13S6
assus
contra praeceptumsuuriiinjurias monasterioAlborensiin- VI. -^ Epistola secunda Adalberti archiepiscopiMs-
ferrepeigat. ••." 131.5 sunti adCalixtum. 1357
CCLIX.— MonachisCluniacensibuspraecipitne amplius CONGOTIDATUM WORMATIENSE. 1359
de Pontio cogilerit:— POntio prajcipitne abbaliamClu- •CONCILIUM LATERANENSE. 1361
niacensemmolesfiisafficiat. . 1514 OPERACAHXTOSUPPOSITA.
CCLX.—EcclesiajS. JoannisVesonlibnensiremissasa Mbnitum. 1365
RaynaldoBurgundiaecomiteconj>uetuduiesin villa, Tus- Libellus de miraculis S. Jacobi. 1569
siaco, valgo et marasealciamet canariamvocatas, referri Sermonesquatuor de S. Jacoboapbstolo. : 1373
velat. 1314 Yita Sancti Jacobi episcopiTarenlasiensis. '. 1409i
CCLXI.— Bulla pro conuTmationererumad ecclesiam RADVLFUS REMENSIS ARGHIEPISGOPVS.
sanctajMariaepeFtinenlium. 1314
—
CCLXII. Inler Obertum episcopumCremonensemet Notitia. 1*13"
cjus canonicos discordiamcomponit. 1316 EPISTOLJE.
—
CCLXIIl. Privilegium pro coenobioMontis Anselo- DIPLOMATA.
rum. ,
1317 CONON S. R. E. CARDINALIS, PR&NESTWUS
—
CCLXIY. Privilegium pro " monasterio Bifurcensi.
1318 EPISGOPUS. '!"'„
m
GCLXV.— Ad OttonemBambergensemepiscopum.— Notitia hislorica. 1431
•DeprMIegiis Baiubergensieeclesiaeconcessis, 1519 EPISTOLiE.
CCLXYI.— MonasteriiDervensisprivilegia cOrifirmat. ERNULFUS ROFFENSIS EPISCOPUS.
1520 Notitiahistoriea et litteraria. 1441
—
CCLXVII. Ad JocerannumLingonensemepiscopum. COLLECTANEA DEREBUS ECGI.ESI.EROFFENSIS.
— CommendatDervense monasterium, veluti Romanaj
1320 GIIS. TOMELLUS;YEL EPISTOLADE INCESTISCONJU-
Ecclesiajsubdilum. 1457
CCLXVIH. — EcclesiajS. Frigdiani Liicensisprivilegia
confirmat. 1521 ARNALDUS S. mTRl VIVI SENONENSIS
CCLXIX.— Ad Benodictum episcopum et canonicos ABBAS:
EcclesiaeLucensis. 1321 Nolitia. 1413
CCLXX.— Didaco,archiepiscopo Compostellano,con- EPISTOL/E.
cedit ut Emerilana civilas Compostellanaecivilatiperpe- PONTIUSABBAS. R. RVFI.
tuis maneal subjecta lemporibus. .1321 ABBATEM.—
CCLXXI.— Ad episeopumSalmanticensem,de obe- EPISTOLA AD CALMOSIACENSEM
•dientiadpminoCompostellanoexhibenda. 1322 Ttespondet propositisquaestionibus,de quotidiarioJejunio,
CCLXXII. abstitientia, deque laneis
— Ad episcopumColimbriensera,de obedien- de silentio continuo, de vini CalmosiaCensis. .-1477
liadomirio Compostellanout legato et suo metropolitano veslibuscarionieofumicenbbii ;
exhibenda. 1525 --WAN:N?:S:£pNSTANTBNSiS.
CCLXXHI. r—Ad areuiepiscoposeaeterpsqueecclesias- ia iibrum de Compute
ticps ordinesper Galliam,Germaniamet Franciam. 1525 ecclesiastico. Epistola Joannis Gonstantiensis
; 1*79
CCLXXTV.— Ad GaufridumCarnetensem,Jeannem Au-
et
relianensem, SlephanumParisiensem episeopos.—Ut MARBODUS REDONENSIS EPISCOPUS.
servetur interdiclumobillicitas nuptias imperatum. 1523 (YidePatTologiaetom, CLXXI.)
CCLXXV. — Monasterii Rastedensis protecticnemsu-
«cipit et ejus bpna.ac.privilegiaccnfirmat. 1324 RADULPiws CA:NTUARIENSIS - ARCHIEPI-
CCLXXVI.>—Privilegium pro inonasterio S. Bertini ; SGOPVs. •.'
Sitlnensis. 1327 (Epistolamejus ad Calutumpapamvidesupracol.l3il.)

FINIS TOMI CENTESIMI SEXAGESIMI TERTII.

Es typis MiGssau Petit-Montrcuge.