Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
odrf;qnf;cHv,f,m
aoG;pkyfcHvkyftm;
eif;jym;wdkY\ b0ZmwfMurf;rsm;
jrefrmEdkifiH tvkyform; v,form;wdkY\
tcGifhta&; csdK;azmufcHae&rI rSwfwrf;wpdwfwa'o
wnfMunfaomopöm
cdkifrmaom ,HkMunfcsufjzifh
rmwdum
1/ pum;yv’if ............................................. pmrsufESm (1)
5/ ed*Hk;
( u ) oHk;oyfqHk;jzwfcsuf ...................................... pmrsufESm (21)
( c ) tajccH vdktyfcsufESifh tedrfhqHk; &ydkifcGifhrsm; ........................ pmrsufESm (23)
( * ) awmif;qdkcsufESifh yefMum;csuf ................................ pmrsufESm (24)
( C ) rSwfwrf;wifjcif; ........................................ pmrsufESm (25)
( i ) a&SUvkyfief;pOf .......................................... pmrsufESm (25)
( p ) tvkyform; v,form;xkodkY tBuHjyK EdI;aqmfcsuf .................... pmrsufESm (26)
( q ) uREkfyfwdkY\ armfuGef; ..................................... pmrsufESm (27)
pum;yv’if
1/ þppfwrf;onf vlrsm;pkBuD;jzpfaom jrefrmtvkyform; v,form;rsm; zdESdyftEdkifusifh aoG;pkyf cs,fvS,fcH
ae&aom b0qdk;csufrsm;pGmxJrS tvGefYtvGefao;i,faom tpdwftydkif; w&yfom jzpfygonf/ wenf;qdkaomf
ppftpdk;&\ vlYtcGifhta&; csdK;azmufrI rSwfwrf;wGJ pmrsufESmrsm;pGmxufrS yPmrpmrsufESm\ yxrpmaMumif;&Sd
pmvHk;a& tenf;tusOf;rQom jzpfao;[k qdk&ygrnf/
trSmpm
]],aeY&&Sw d v hJ wG vf yfa&;[m vlwef;pm;wckwnf;&JU vGwv f yfa&;r[kw/f jynfaxmifpw k ckv;Hk rSm&SMd uwJh v,form;? tvkyo f rm;?
aps;olaps;om;? ausmif;olausmif;om;? trIxrf;t&mxrf;rsm;rSpí awmfveS af &;orm;rsm; txd yg0ifaom vlwef;pm;tm;vk;H wku Yd
nDnn D mnm pGepYf eG pYf m;pm; tk~H uBG uKd ;yrf;cJMh uaomaMumifh &&Sv d maom vGwv f yfa&;jzpfwthJ wGuf ,ckvw G v
f yfa&;[m v,form;?
tvkyform;? aps;olaps;om;? ausmif;olausmif;om;? trIxrf;t&mxrf;rsm;rSpí awmfvSefa&;orm;rsm;txd yg0ifaom
vlwef;pm; tm;vkH;&JU vGwfvyfa&;jzpfw,f/
,aeY&&Sw d v hJ w G vf yfa&;[m toif;tzGUJ wckwnf;&JU vGwv f yfa&;r[kw/f jynfo&Yl aJ bmf? qk&d ,
S vf pf? uGejf rLepf? vli,f? trsK;d orD;?
awmifov l ,form;? tvkyo f rm;tpnf;t½k;H or*¾ tp&Sw d hJ toif;tzGUJ tpnf;toD;oD;u uk, d q f idk &f m e,ferd w
d t
f wGi;f rSaeNy;D
e,fcsJUpepfBuD;ukd 0kdif;tkHwkdufckdufcJhMuaomaMumihf &&Sdvmaom vGwfvyfa&;jzpfwJhtwGuf ,ckvGwfvyfa&;[m jynfolY&Jabmf?
qkd&S,fvpf? uGefjrLepf? vli,f? trsKd;orD;? awmifolv,form; tvkyform;tpnf;t½kH;or*¾ tp&SdwJh rsm;ajrmifvSpGmaom
toif;tzGUJ tm;vk;H &JU vGwv f yfa&;jzpfw,f/}}
(1948 ckESpf? Zefe0g&Dv 4 &uf we*FaEGaeYwGif rdefYMum;aom
EkdifiHawmf0efBuD;csKyf OD;Ek\ vGwfvyfa&;armfuGef;ausmufwkdif tkwfjrpfcsrdefYcGef;rS)
vGwfvyfa&;&cJhwm 62ESpf&SdcJhNyD/
vGwfvyfa&;armfuGef;ausmufwdkifESifh armfuGef;ausmufwdkiftkwfjrpfcsrdefYcGef;udkawmif tm;emzdkU aumif;aeawmhonf/
vGwv
f yfa&;udk wdu k , f al y;cJo
h nf?h b0awG toufawG &if;ES;D ay;qyf&,lay;cJo
h nfh awmifov l ,form;xkEiS hf tvkyo
f rm;xk\b0rsm;rSm
,aeYtxd udkvdkeDacwfuESifh bmrSrjcm; cHpm;aeMu&onf/
ajrodr;f cHae&onf/
v,ford ;f cHae&onf/
vludk acR;wyfay:wmtqGJcHaeMu&onf/
cspfwD;xufqdk;0g;pGm twdk;MuD;cstpm;cHHae&onf/
a&Tudk,lonf? aiGudk,lonf? NyD;awmhvludkyg,lonfqdkonfhtjzpfqdk;rsm; ae&mwdkif;rSm cHaeMu&onf/
cGifhray;wm? cHpm;cGifhawG½kwfodrf;wm? qkaMu;awGray;wm? vkyfcvpmenf;wm? vkyfcvpmjzwfwm? tvkyfxkwfypfwm
ponfhtjzpfrsm; tvkyform;rsm; cHaeMu&onf/
csKyfa&GUqdk&vQif 1930 w0dkufqDu v,form;rsm;cHae&onfhtjzpfrsdK;? 1938 w0dkufqDu tvkyform;rsm;cHae&onfh
tjzpfrsdK;awGtwdkif; ,aeYumv tvkyform;v,form;rsm; cg;pnf;cHaeMu&onf/
tajzu &Sif;ygonf/
vk,uford ;f ,lNy;D vuf0g;Mu;D tkyx f m;onfh vufonfw&m;cHrmS ppftyk pf k vuf0g;Mu;D tkyf pD;d yGm;a&;pepf? ppftyk pf x
k yd o
f ;D wpkEiS hf
aqGawmfrsdK;awmf vuf0g;MuD;tkyfpD;yGm;a&;pepfyiff jzpfonf/
vGwfvyfa&;a0pkrSeforQudk ppftkyfpkESifhtaygif;ygwpku wrdk;vHk;azsmufqdyf vkyfxm;jcif;aMumifhjzpfonf/
ppftmPm&Sifpepf wnf&Sdaeoa&GU? ppftmPm&Sifpepfudk rz,f&Sm;Edkifao;oa&GU vlxkvlwef;pm; tvTmtoD;oD;wdkY\ b0rSm udkvdkeD
b0ESifhrjcm;? ppfuReftjzpf cg;pnf;cHaeMu&rnfom jzpfonf/
þppfwrf;wGif jrefrmEdik if rH mS tvkyo
f rm;ESiv
hf ,form;rsm; ,ckvufawGUcHpm;aeMu&onft h jzpftysuaf ygif;rsm;pGmteuf tjzpf
tysuftcsdKUudk tusOf;rQ rdwfqufaz:jyxm;ygonf/
aocsmonfhtcsufrSm ...
tvkyform;ESifhv,form;xktaejzifh tvk,lcHxm;&aom rdrdwdkY\ vGwfvyfa&;udk rdrdwdkY jyefvnf&&SdEdkifa&;twGuf rdrdwdkY
ud,
k w
f ikd yf J nDnn
D mnm pGepYf eG pYf m;pm; tk~H uBG uKd ;yrf;um awmif;yGw
J u
kd yf rJG sm; qufvufqifEo
JT mG ;Mu&vdrrhf nfqo
kd nfh tcsuyf ifjzpfygonf/
pnf;&H;k a&;aumfrwD
jrefrmEdik if t
H vkyo
f rm;v,form;aoG;pnf;nDnwG af &;tzGUJ csKyf
jrefrmEkdifiH tvkyform; v,form; aoG;pnf;nDnGwfa&;tzGJYcsKyf? &efukefNrdKY? jrefrmEkdifiH/
(3) jrefrmEkdifiH tvkyform; v,form;wkdY\ tcGifhta&;csdK;azgufcHae&rI rSwfwrf;wpdwfwa'o
ed'gef;
jrefrmEdkifiH tvkyform; v,form;rsm;\ vufiif;b0 tajctae
odr;f qnf;cHv,f,m? aoG;pkycf v
H yk t
f m;[kq&kd mwGif ppftpd;k &ESit
hf aygif;ygrsm;u v,f,majrrsm;udk vk,uford ;f ,l vdu
k jf cif;onf
ajrBuD;udkomru ajrBuD;udk rSDcdkpm;aomufae&aom awmifolv,form;rsm;\ vlrIpD;yGm;b0taxGaxGudkyg odrf;ydkufuRefjyKvkdufjcif;
rnfygonf/ xdkYtwl vkyftm;udk aoG;pkyfjcif;qdkonfrSmvnf; acgif;yHkjzwftjrwfxkwf½Hkoufouf r[kwfbJ um,OmPvkyfom;rsm;\
rdom;pktdyfrufrsm;udk urf;aysmufoGm;apaom? wdkif;jynftem*wfudk BuHBudwfzwfuJhodkY wefzdk; odu©mrJhoGm;apaom t½dkif;tpdkif;wdkY\
vlom;rsdK;EG,ftay: qefYusifonfh? wdkif;jynftay: opömazmufonfh tqdk;0g;qHk; &mZ0wfrIvnf; ajrmufygonf/
]]]
v,form;rsm;\ trsKd ;rsKd ;aom epfemcsurf sm;udk oufqikd &f m tmPmydik t f qifq h ifo
h v Ykd nf;aumif;? Advk cf sKyrf LS ;Bu;D oef;a&Txo
H Ykd
vnf;aumif; w&m;0if wdik Mf um;Muaomfvnf; ta&;w,l ajyvnfatmif aqmif&u G af y;jcif; r&So
d nft h jyif qJqBkd urd ;f armif;jcif;? ajcmufveS Yf
jcif;? Ncdrf;ajcmufjcif;rsm;udkom v,form;rsm;xH wkefYjyefcJhonf/ epfemaMu;ay;onfqdk&müvnf; ajrodrf;cH&oludk tpm;jyefvnfae&m
csxm;aom ajrae&mrsm;rSm pdu k rf & ysKd ;r& xGe, f ufr&aom ajrqd;k rsm;om jzpfNy;D ? avsmaf Mu;aiGqo kd nfrmS vnf; qH;k ½I;H rI taxGaxGepfemaMu;
twGurf [kwb f J odr;f ,lvu
kd of nfh ajrwefb;kd udk aygufaps;xuf tqrwef csKd ;ESrd f aps;jzwfxm;aom avsmaf Mu;ay;onf[k acgif;pOfwyfEikd ½f kH
avmufom jzpfonf/ avsmaf Mu;trnfcaH vmufuav;yif ray;bJ odr;f ,lc&H onfah jru rsm;onf/ ajrodr;f cH&½Hrk Qru pm;0wfaea&;twGuf
aeukefaecef; cg;csdatmif EGm;ESifh ½kef;ae&aom awmifolv,form;rsm;rSm vrf;jyifvrf;azmuf&ef? ppfwyf&du©mESifh vufeuf o,fydk;&ef?
e,fpyfoq H ;l BuKd ; um&ef? tdref ;D csi;f wdik ;f jynfrsm;odYk a&mif;pm;rnfh "gwfaiGyY u
kd v
f ikd ;f oG,w f ef;&ef ponfh trsKd ;rsKd ;aom trdet Yf mPmrsm;atmuf
wGif ezm;BudK;xdk;cH&NyD; vkyftm;udkyg t"r®odrf;,l cdkif;apjcif;cHaeMu&onf/
]]]
jrefrmEdkifiHwGif tBuD;pm;pufrIvkyfief;rsm; rnfrnf&& r&SdaomaMumifh puf½Hkvkyfom;rsm;&,fvdkY yDyDjyifjyifr&Sdyg/ tdrfeD;csif;
w½kwf? tdE´d,EdkifiHrsm; tygt0if tmqD,HEdkifiHwcsdKY\ tedrfhpm; tao;pm; &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;rS vGJí urÇmhxdyfoD; pufrIEdkifiHBuD;rsm;\
Edik if jH cm;wdu
k ½f u
kd &f if;ES;D jrK§ yEf rHS (I FDI) r&aomaMumifh ukeaf csmESihf tBu;D pm;ukex f w k v f yk if ef;rsm; rvkyaf qmifEikd b f J pufrv I yk if ef;u@wGif
tvGefyif edrfhusae&onf/ ppftkyfpkonf udk,fusdK;ESifh,SOfum 4if;wdkYtdwfxJ oydwf0if tdwf0if xnfhvdkY&Edkifrnfh EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh
acs;aiGrsm;udkom vufcHNyD;? wdkif;jynfESifhvlxktwGuf ododomom wdk;wufajymif;vJoGm;aprnfh EdkifiHwum(FDI)rsm;? urÇmhacs;aiGrsm;
aocsmayguf &Edkifaprnfh EdkifiHa&; jyKjyifajymif;vJrIrsm; vkyf&efudkrl acgif;rmrmESifh jiif;qefaeqJjzpfonf/ þtcsufu etzonf
wdkif;jynfrsufESmudk rMunfhbJ rdrdjynfoludk rdrdzmomrdrd pD;yGm;a&;ydwfqdkYrIrsm; jyefvnfjyKaejcif;jzpfaMumif; rD;armif;xdk;jyaeygonf/
,aeY wdkif;jynfwGif &Sdaeaom EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;udk Munfhygu puf½Hktvkyf½Hkrsm;wGif &if;ESD;jr§KyfESHjcif;rsdK;xuf ajray:ajratmufESifh
a&o,HZmwrsm;udo k m a&ukeaf &cef; n§p, f ?l wdik ;f jynftwGuf tcGo
H m useNf y;D Edik if jH cm;om;vkyif ef;&Sirf sm;ESihf Adv
k cf sKyBf u;D rsm; Adu
k uf m;aprnfh
ya&mh*sufrsm;om jzpfaeonfudk awGY&onf/
yk*v¾ u
d ukrP Ü 0D efxrf;rsm;rSmvnf; pufrZI ek t f vkyo f rm;rsm;enf;wlyifjzpfonf/ tvkyo f rm;rsm;? 0efxrf;rsm;tay: tumtuG,f
ay;aom Oya'rsm;udk acwfEiS t hf nD Edik if w
H um pHcsed pf EH eI ;f rsm;twdik ;f jy|mef;xm;jcif; r&d½S rkH Qru rqvacwfu jy|mef;xm;aom Oya'rsm;udk
yif vufawGu Y sio
hf ;kH jcif;r&Sb
d J tvky&f iS b f ufro
S m wHp;kd vufaqmif&,lNy;D &yfwnfavh&adS omaMumifh ukrP Ü 0D efxrf;rsm;rSmvnf; tvkycf efcY sif
ovdkcefY jzKwfcsifovdkjzKwf cHaeMu&onf/ vpmESifh ywfoufívnf; rdrd ynmt&nftcsif;ESifh rwefaom edrfhyg;onfh vpmudkom
auseyfvdkuf&onf/ tvkyftudkiftcGifhtvrf; &Sm;yg;rIaMumifh rdrdynm? rdrduRrf;usif&mESifhrqdkifaom &&mtvkyfrsm;udk acs;rrsm;EdkifbJ
vkyaf eMu&onf/
þodYk jrefrmEdik if w H iG f puf½tkH vky½f tkH vkyo f rm;rsm;? aps;onfrsm;? taES;,mOfEiS hf armfawmf,mOfvyk o f m;rsm;? ukew f ifuek cf srsm;?
usbrf;tvkyform;rsm;? yifpifpm;rsm;? uav;tvkyform;rsm; tygt0if EdkifihH0efxrf;rsm;ESifh ukrÜPD0efxrf;rsm;ponfh um,OmP
tvkyform;xkBuD;w&yfvHk;rSmvnf; v,form;rsm;enf;wl w&m;Oya'\ rQwvHkavmufaom tumtuG,fudk rcHpm;Mu&yg/ etz
ppftpdk;&onf Oya't& tumtuG,fay;&rnfhtpm; tvkyform; v,form;rsm;bufrS tumtuG,fay;aeonfh vlYtcGifhta&;
vIy&f mS ;olrsm;ESihf rdrt d cGit hf a&;twGuf Nird ;f csr;f pGm w&m;ojzifh ckcv H yI &f mS ;aeaom tvkyo f rm; v,form;rsm;udyk if zrf;qD; axmifcsjcif;?
tMurf;zufESdyfuGyfjcif;rsm;udk ajymifajymifwif;wif; usL;vGefvsuf &Sdonf/ ILO \ ulnDyHhydk;rIrsm;onf qefpif&m usnfayGYvdkuf&onfh
tqifhwGifom &Sdao;aomfvnf; jrefrmEdkifiH tvkyform; v,form;rsm;ESifh uav;i,frsm;twGuf rsm;pGm tusdK;aus;Zl;&SdvSygonf/
wu,fwrf;wGifrl tvkyform; v,form; jyóemrsm; ajyvnfNyD; tcGifhta&; csdK;azmufapmfum;cH&jcif;rS uif;a0;aeap&efrSm jynfolY
tusKd ;pD;yGm;udk tmrcHonfh zGpYJ nf;yHEk iS hf jynfou l kd ud,
k pf m;jyKaom? vlt Y cGit hf a&;udk av;pm;vdu
k ef maom jynfot Yl pd;k &w&yf ay:xGe;f rSom
jzpfEdkifayvdrfhrnf[k tvkyform;v,form;xkBuD;u em;vnfoabmaygufxm;NyD; jzpfonf/ xdkodkY ½Ijrifxm;onfESifhtrQ usEkfyfwdkY
tvkyo f rm;v,form;xkBu;D onf rdrw d \ Ykd vufiif;b0taxGaxGukd ,ckxufyrkd í kd tav;teuf tjyeftvSeo f ;kH oyf? twdwo f rdik ;f u
tvkyform; v,form;vIyf&Sm;rIrsm;udk oifcef;pm,lum EdkifiHwumtawGYtBuHKrsm;ESifh aygif;pyfNyD; &[ef;oHCmawmfrsm;? ausmif;om;
vli,frsm;? wdik ;f &if;om;jynforl sm;? wdik ;f cspjf ynfcspw f yfrawmfom;rsm;ESit hf wl aoG;pnf;vufwu JG m wdik ;f jynf wd;k wufajymif;vJa&;twGuf
rdrw
d u Ykd ,kd w
f ikd f vlxEk ikd if aH &; vIy&f mS ;rIyokH @mefjzifh t&Sed t f [kejf ri§ hf tm;xkwMf urSomvQif tmPm&Sipf epfatmufrS wdik ;f jynfvw G af jrmufNy;D
uREfkyfwdkY tvkyform; v,form;rsm;rSmvnf; eif;jym;b0rS vGwfajrmufEdkifrnfjzpfaMumif; tcdkiftrm ,HkMunf oHEéd|mefcsxm;Muonf/
õõõõõõõõõ
jzpfpOf (3) / / {&m0wDwikd ;f t*FyNl rKd Ue,f iSuaf ysmawmESihf uHuek ;f aus;&Gmu v,form; 17-OD; vkyu f ikd pf m;aomufaeaom v,fajr
rsm;ESihf qufpyfum ay:xGe;f vmonfh ajrEkuRe;f ajrrsm;udk uRu J ek ;f aus;&Gmtkypf k OuúX? twGi;f a&;rSL;ESihf ajrwdik ;f pma&;wdu
Yk rw&m;odr;f ,l
cJhonf/ xdkYaemuf odrf;xm;aom ajrEkuRef;rsm;udk 4if;aus;&GmtmPmydkifrsm;u tvsm; tvH 200? teH tvH 50 ajruGufrsm;½dkufNyD;
2007-ckESpfu ay:aomajruGufudk wuGuf 3 aomif;usyf? 2008-ckESpf ay: ajrwuGufvSsif 5 aomif;usyfEIef;jzifh ajruGufpkpkaygif;
tuGuf 20 udk jyefvnfa&mif;pm;um udk,fusdK;&SmcJhonf/
(RFA 12-1-2009)
jzpfpOf (4) / / &cdik jf ynfe,f awmifuw k Nf rKd Ue,f rtDacsmif;wavSsmuf&dS awmifuek ;f rsm;ESihf rtDNrKd Uopf ta&SUbufEiS hf taemufbuf&dS
ajr{u 129ç000 - ausmfudk AD,uferf &mbmpdkufysdK;a&;vkyfief;twGuf iSm;&rf;&ef ajrwdkif;OD;pD;Xmeu wdkif;wmrIrsm; jyKvkyfoGm;cJhonf/
wdkif;wm&mwGif yk*¾vduydkif O,smOfNcHajrESifh v,f,majrtrsm;tjym;vnf; yg0ifaeaomaMumifh awmifolv,form;rsm;taejzifh rdrdwdkY
v,f,mO,smOfrsm; rnfonft h csed f todr;f cH&rnfv?J avsmaf Mu;aum &yghrvm;qdo k nfh tawG;rsm;jzifh pd;k &draf MumifMh uaeMuonf/ xdek nf;wl
2007-ckESpfuvnf; ajrmufOD;NrdKUe,fESifh rmefatmifNrdKUe,fxJu pdkufajr{u 5 aomif;cefYudk b*Fvm;a'h&SfodkY iSm;&rf;&ef pDpOfcJhao;onf/
odkYaomf ,aeYtxd taumiftxnfrazmfao;aomaMumifh &cdkifjynfolrsm;rSm pdwfoufom&m &aeao;onf/
(BBC 3-9-2010)
jzpfpOf (7) / / rEåav;wdkif; oydwfusOf;NrdKUe,f wGif;i,faus;&Gmae OD;bdkjzL? OD;cspfaxG;? a':rdk;at;ESifh OD;uRef;aomif nDtudkydkif
ajr{u 30 ausmfudk wyfpcef;topfwnfaqmufa&; wm0efcH AdkvfrSL;BuD;aZmfxGef;u 4if;\udk,fusdK;pD;yGm;twGuf 2010 ckESpf ZGefvu
odr;f ,lcyhJ gonf/ ,cifu awmiforl sm; Bu?H ajryJ? yJrsKd ;pHk pdu
k yf sKd ;aom odr;f qnf;cHajr,mrsm;wGif ,cktcg xdpk pfAv
kd u
f opfarT; pdu
k yf sKd ;a&;
vkyfief;udk pwifvkyfudkifaeNyD jzpfonf/
(DVB 7-7-2010)
jzpfpOf (9) / / {&m0wDwdkif; yef;waemfNrdKUe,f yoG,faus;&Gmu v,form; 8 OD;\ v,f{u 25 {uudk &,u-u ig;uefwl;&ef
twGuf rw&m;odr;f qnf;cJo h nf/ v,form;rsm;u r,uudk wdik Mf um;aomfvnf; r,u-u ajyvnfatmif ajz&Si;f ray;bJ v,ford ;f onfh
&,uudyk if jyefí pD&ifq;kH jzwfapojzifh v,form;rsm;rSm trIreS rf ay:bJ epfemqH;k ½SKH ;cJ&h onf/ BuKd wiftaMumif;Mum;jcif; r&Sb
d J odr;f ,lchJ
aomaMumifh v,form;rsm;rSm v,fvnf;qHk;? ysdK;xm;onfhrsdK;rsm;vnf; qHk;½SHK;cJh&onf/
(BBC 15-6-2010)
jzpfpOf (11) / / ucsijf ynfe,f w½kwjf ynfe,fpyf zDarmfEiS hf a*:vefe,fww Ykd iG f w½kwpf ;D yGm;a&;orm;rsm;onf tef'aD t(ucsi)f tzGUJ jzifh
aygif;um ausmufxif;&SK;qDcsupf uf½akH qmuf&ef a'ocHv,form;rsm;\ v,f,majrrsm;udk ra&mif;rae& twif;t"r® 0,f,al eMuonf/
v,form;rsm;u a&mif;&efqE´r&Sdaomfvnf; ra&mif;vSsif odrf;rnfhyHkpH ajymaeaomaMumifh aMumufvefYum w{uvSsif w½kwf,GrfaiG
&m*Pef;avmufjzifo h m a&mif;vdu k Mf u&onf/ xdt Yk wl zDarmf? eZGeaf bmifa'obufwiG v f nf; rqdpk avmuf aiGay;um v,f,majrrsm;udk
t"r®ord ;f ,lcNhJ y;D aq;vdypf uf½?kH rD;aoG; tacsmudik pf uf½pkH onfh puf½t kH vky½f rkH sm;ESihf wnf;cdck ef;rsm;? avmif;upm;½Hrk sm;udk wnfaqmufziG v hf pS f
pD;yGm;&SmaecJo h nf/ v,form;rsm;rSmrl ,ckqv kd sS if wtdraf xmifukd v,f 1 {u 2 {u avmufom ydik af wmhNy;D v,f,mpdu k yf sKd ;a&;vkyif ef;udk
xdcdkufum pm;0wfaea&; ydkrdkusyfwnf;vmMuonf/
(vif;Edik Of ;D 6-10-2009)
jrefrmEkdifiH tvkyform; v,form; aoG;pnf;nDnGwfa&;tzGJYcsKyf? &efukefNrdKY? jrefrmEkdifiH/
(9) jrefrmEkdifiH tvkyform; v,form;wkdY\ tcGifhta&;csdK;azgufcHae&rI rSwfwrf;wpdwfwa'o
jzpfpOf (12) / / 2006-2007 ckESpfrSpí ucsifjynfe,f er®wD;ESifh wEdkif;Mum; vD'dkvrf;rBuD;ab; rdk;n§if;c½dkif zm;uefYNrdKUe,f 0&mZGyf?
erfqdkif? em*smyg? atmf&m? befaumuf? &S&GwfqGwf? a[mf&,f ponfh &Gmrsm;u v,fajrESifh O,smOfNcHajr{u 1038 {uausmfudk etz
ppfAdkvfcsKyfrsm; ausmaxmufaemufcHjyKxm;onfh ,kZeukrÜPDu BuHESifh yavmyDeH pdkufysdK;a&;pDrHudef;twGuf avsmfaMu;ray;bJ odrf;,lcJh
ygonf/ a'ocHv,form;rsm; 148 OD;u 4if;wdYk v,f,majrrsm;wGif 2007 ckEpS rf S 2010 ckEpS t f wGi;f v,fvyk u f ikd cf iG hf qH;k ½SKH ;epfemcJ&h ojzifh
rauseyfí 1 {uvSsif 4 odef;cGJEIef; epfemaMu;ay;&ef Zlvdkifv 16 &ufaeYu jynfe,fw&m;½Hk;odkY trIzGifh wdkifMum;cJhonf/ odkYaomf
jynfe,fw&m;olBu;D OD;wl;*smu trIrzGiyhf gESiOhf ;D wdik ;f rSL;udk wifjyr,f? jynfe,fat;csr;f om,ma&;tzGUJ eJY nde§ iId ;f ay;ygr,f apmifyh gOD;qdo k jzifh
apmifah y;aepOf &,uvlBu;D rsm;u &Jrsm;udk ac:vmNy;D tpd;k &u pDpOfay;onfh ajrtpm; ,lcsi, f l odrYk [kwf tck ,kZeu avsmaf Mu;tjzpf
ay;rnfqdkonfh w{u 8 aomif;EIef; aiGudk ay;wkef;,l? a&SUaeeJY w&m;pGJawmif;qdkwm[m &zdkYraocsmaMumif;? twif;tusyf Ncdrf;ajcmuff
ajymqdk vufrw S x
f ;kd &,lapygonf/ v,form;rsm; awmif;qdo k nfah iGrmS v,frvky&f onfh 3 ESpf umvtwGi;f epfemcJ&h onfh avsmaf Mu;aiG
om jzpfygonf/ odr;f cHvu kd &f onfh v,fwefb;kd avsmaf Mu;aiG r[kwaf o;yg/ ,ck ,kZeukrP Ü u D ay;rnfqo kd nfh w{u 8 aomif;usyq f kd
onfrSm epfemaMu; r[kwfbJ v,fw{uudk aiG 8 aomif;jzifh wbufowfaps;jzwf tEdkifusifh odrf;,lvdkufjcif; jzpfonf/ trSeftm;jzifh
odr;f cHvukd &f aom v,fajrrsm;\ w{uaygufaps;rSm usyf 3 ode;f cGjJ zpfonf/ tpd;k &u pDpOfay;onfh jyefvnf ae&mcsxm;a&;ajrqdo k nfrmS
rlv&Gmrsm;ESifh tvGef tvSrf;a0;um awmifBudKawmifMum; ausmufrsm;xlajym&m t&yfjzpfaomaMumifh v,f,mpdkufysdK;a&; vkyfudkif
pm;aomuf&ef rnforYkd Q rjzpfEikd af y/ v,form;wcsKd UrSm tm;roefrmefavsmh ay;orSsaiGukd vufcv H ukd Mf uaomfvnf; wcsKd Uaom v,form;
rsm;rSmrlum; Oya'aMumif;t& qufvuf ckcHwdkufyGJ0ifaeMuonf/ ,kZeukrÜPD\ rw&m;ojzifh v,fodrf;aejcif;udk wm;qD;ay;&ef
ucsiyf ,u tqifq h ifEh iS hf Adv
k cf sKyrf LS ;Bu;D oef;a&TxH wdik pf mrsm; ay;ydcYk ahJ omfvnf; ta&;,laqmif&u G af y;jcif; r&Sad y/ ,cktcg v,fr, hJ mrJh
jzpfomG ;Muaom ucsi&f mG om;rsm;rSm aemif;rS?D wbef&mG wavsmuf v,fvyk if ef;&So d nfah e&mrsm;odYk oGm;a&mufum ol&if;iSm; 0ifvyk af eMu
&onf/ wcsKd UrSm awmxJ [if;oD;[if;&Guaf umuf? wcsKd Uum; &yfa0;oGm;í a&Tusiv f yk if ef;wGif aeYpm; 0ifvyk af eMu&onf/ ,kZeukrP Ü o D nf
ucsijf ynfe,f vD'v kd rf;rBu;D ab;wavsmuf&dS ajr{u 2 ode;f ausmu f kd etz ppftpd;k &xHrS 2006 ckEpS u f vkyyf ikd cf iG hf 0,f,&l &Scd o hJ nft h jyif
[l;aumif;csdKifh0Srf; usm;ab;rJhawm&Sd&ma'o&Sd ajr{u 4 odef;cefYudkyg xyfrH wdk;csJUodrf;,lvsuf&Sdonf/
(oSsrf;oHawmfqifh? acwfNydKif? rZößdr? BBC 2^13^19^25-8-2010)
jzpfpOf (13) / / yJc;l wdik ;f rif;vSNrKd Ue,ftwGi;f aus;&Gmtkypf k 15 pkrS aus;&Gmaygif; 50 ausm&f dS v,fajr{u 800 ausmu f kd vufyw
H ef;
NrKd Ue,f qnfajrmif;OD;pD;XmerS 'k-OD;pD;rSL; OD;pHrif;u 2004 ckEpS t f wGi;f jrifu0-ausmuftikd f jrpfa&umwm usKd ;aygufysupf ;D rIukd jyKjyifay;aepOf
Edik if aH wmfyikd f puf,Eå&m;Bu;D 2 pD;jzifh a'ocH v,form;rsm;\ v,f,majrrsm;ay:ü ig;arG;jrLa&;uefukd nBu;D rif;Bu;D wl;azmfomG ;cJo h nf/
2006-07 ckESpfwGif NrdKUe,fajrpm&if;½Hk;u a'ocHv,form;rsm;\ v,fajrajypmcGefrsm;udk pm&if;azsmufypfcJhNyD; 2007-08 ckESpfwGif
ig;uef{&d,mudk OD;pHrif;trnfayguf pm&if;xkwaf y;cJo h nf/ vufyw H ef;NrKd Ue,f *Hrk if;uGi;f aus;&GmrS OD;<u,fx#G f OD;aqmifum v,form;rsm;
pkaygif;í v,f,majrrsm; rw&m;zsuq f ;D odr;f qnf;cHvukd &f onft h aMumif; Edik if aH wmftBu;D tuJrsm;xHoYkd wdik Mf um;cJ&h m a'ocHv,form;
wcsdKUESifh tpdk;&0efxrf;wcsdKUudk tay:,HoabmrQom ac:,lppfar;cJhNyD; OD;pHrif;udk vufyHwef;NrdKUqnfajrmif;rS ewåvif;NrdKUqnfajrmif;odkY
ajymif;a&TUay;½Hrk Qom vkycf o hJ nf/ rdrw d Ykd v,fajrrsm; jyefvnf&&SNd y;D v,f,mvkyif ef;cGif jyef0ifEikd af &;twGuf v,form;rsm;u v,ford ;f cH&
onfhESpfrSpí ESpfpOf EdkifiHawmftBuD;tuJrsm;odkY wifjy&m OD;aqmifwdkifMum;ol OD;<u,fxG#fudk qnfajrmif;0efBuD; AdkvfcsKyfaX;OD; u ac:
,lawGq Y rkH I jyKcahJ omfvnf; taMumif;xl;rvmcJah y/ 27-4-2009 &ufwiG f txl;pHpk rf;ppfaq;a&;tzGu YJ a'ocHv,form;rsm;udk xyfraH c:,l
ppfaq;NyD;aemufvnf; wpHkw&m xl;jcm;rvmojzifh 28-10-2009 &ufwGif AdkvfcsKyfrSL;BuD;oef;a&TxH aemufxyfpmwapmif a&;om;ay;ydkY
cJhonf/ tdrfaxmifpkaygif; 200-ausmfrSm v,fodrf;cHvdkuf&ojzifh epfemqHk;½SHK;rIaygif;rsm;pGmESifh BuHKawGYae&onf/
(rif;Edkifol? {&m0wD 18-11-09)
jzpfpOf (14) / / rGejf ynfe,f armfvNrKd iNf rKd Uwzufurf; &Gmaygif; 60 ausm&f o dS nfh bDv;l uRe;f NrKd Ue,f uRe;f ajrmufyikd ;f &Sd uvG?D 'dik ;f 0ef;uGi;f ?
'&Jaus;&Gmrsm;ESifh uRef;ta&SUbuf rk'Gef? oauúmf? ewfarSmf? tbpf? uGrfvSm&Gm tp&Sdonfh &Gmrsm;wGif rdk;wGif;umv oHvGifjrpfa& wdkufpm;
rIaMumifh urf;½dk;wef;wavQmuf v,f,mpdkufysdK;ajrrsm; ESpfpOf {u 100 0ef;usifcefY qHk;½SHK;vsuf&Sdonf/ oHvGifjrpfa&onf ,cifu
bDvl;uRef;ESifh armfvNrdKifNrdKUtMum;rS yifv,fodkY a&trsm;qHk; pD;0ifaomfvnf; 2001 ckESpfwGif oHvGifwHwm; pwifwnfaqmufcJhNyD;
aemufyikd ;f a&pD;aMumif;ajymif;vJomG ;um aygifNrKd Ue,fEiS hf uRe;f Mum;bufoYkd a&pD;qif;rI ydrk rkd sm;jym;vmaomaMumifh txufyg&Gmrsm;bufwiG f
a&pD;oefNy;D a&wdu k pf m;rI Murf;wrf;vmcJoh nf/ a&wdu k pf m;rIaMumifh urf;em;ydik ;f v,form;rsm;rSm ESppf Of v,fwuGuf odrYk [kwf tenf;qH;k
v,fw{u qHk;½SHK;aeMu&NrJ jzpfonf/ ukef;wGif;ydkif;wGif O,smOfNcHajr &Sdolrsm;om NcHvkyfief; qufvkyfEdkifaomfvnf; NcHr&Sdaomolrsm;rSm
xdik ;f Edik if b
H ufoYkd rdom;pkvu kd x
f u
G í
f tvkyv f yk af e&onft h jzpfoYkd a&mufomG ;onf/ ajr,mqH;k ½SKH ;rIrsm;ESihf ywfoufí oufqikd &f mtmPmydik f
rsm;xH wifjytultnDawmif;aomfvnf; vma&mufí Munfh½SK ppfaq;jcif;yif rvkyfcJhay/
(acwfNydKif 19-11-2009)
jzpfpOf (2) / / &efukefwdkif; '*HkNrdKUopfta&SUydkif;&Sd MumeDuef? MuLacsmif;? awmifwvHk; ponfh&Gmrsm;ESifh awmifbufydkif;&Sd oHk;cG?
&Sr;f wJBu;D ? av;axmifu h ef&mG rsm;&Sd v,fajrrsm;onf a&teuf 4^5-ay atmufwiG f epfjrKyaf eaomaMumifh v,form;rsm; v,fpu kd yf sKd ;&ef
tcuftcJ awGYaeMuonf/ xdkodkYjzpf&jcif;rSm v,form;rsm;ESifh tusdK;wlzufpyfvkyfudkifrnf[kqdkaom pD;yGm;a&;ukrÜPDrsm;\ uefx½dkuf
v,f,mpDru H ed ;f t& rlvvkyu f ikd af eaom v,form;rsm;\ v,f,majrrsm;udk odr;f ,lum ajruGut f opfrsm; azmfaqmif&mwGif a&rsm;r0if
ap&ef anmifyif&mG ? Munfp&k mG wdb Yk ufrS ,cifa&xGuaf ygufrsm;udk ydwyf pfvu kd af omaMumifh qnfajrmif;a&rsm;onf acsmif;rsm;wGif tdik u f m
wmtxufyikd ;f &Sv d ,frsm; a&xJepfjrKyu f ek jf cif; jzpfonf/ xdu
k rk P
Ü rD sm;xJwiG f Adv
k cf sKyrf LS ;Bu;D oef;a&TEiS hf eD;pyfywfoufo[
l k trnfxu G af om
OD;awZ\ xl;ukrP Ü v
D nf; yg0ifonf/ 2008-ckEpS u f pí xdak 'owGif v,fajrrsm;omru &yf&mG aetdrrf sm;yg a&epfjrKyu f m oGm;a&;vma&;
'ku©jzpf&onfhtjyif jciftEå&m,fESifhyg &ifqdkifaeMu&onf/
(RFA 26-1-2009)
jzpfpOf (3) / / 2009-ckESpf azaz:0g&Dv 11-&ufaeYnu &efukefwdkif; c&rf;NrdKUe,f armif;raus;&Gm&Sd v,form;BuD; OD;atmifrif;
tdrf0if;twGif;&Sd yJwDpdrf; tiSm;cl;tvkyf vmvkyfaom tvkyforrsm; aexdkif&mwJudk &,utzGJU0ifrsm;u {nfhpm&if; 0ifppfcJhonf/ {nfh
pm&if;ppf&mwGif rde;f rom;rsm; tdyaf eaom jcifaxmifrsm;udk twif;vSeaf vSmum tvkyo f r 18-OD;udk wef;pDxikd cf ikd ;f Ny;D 'DNrKd Ue,ftwGi;f odYk
azmufcaJG &;vkyrf nfh trsKd ;orD;awG a&mufaeonf[k owif;&xm;aMumif;? xdak zmufcaJG &;orm;\ &ifbwfwiG f aq;rSiaf Mumifx;kd xm;onf[k
od&aomaMumifh tvkyo f rrsm;\ &ifbwfukd &SmazGppfaq;&rnf[q k ukd m tuÐsrsm;udk twif;t"r® qGcJ Rwcf yhJ gonf/ xdu k pd Eö iS hf ywfoufí
tvkyforrsm;u rauseyfaomaMumifh aemufwaeYeHeufwGif &,u OuúX OD;wif0if; tdrfodkY oGm;a&mufwdkifwef;onfhtcg OuúXZeD;u
OD;wif0if; nu tdyfa&;ysufvdkY tdyfaeaMumif; ajym&m tvkyforrsm;u trIzGifhp&m&Sdí ESdK;ay;yg[k twif;qdkvmaomaMumifh ESdK;ay;í
OD;wif0if; xGuv f monft h cg tapmfum;cH&ol tvkyo f rrsm;xJrS rat;0if; qdok u l nu {nfph m&if;vmppforl sm;xJwiG f xdOk ;D wif0if;qdo k l
ygvmonfukd jyefrw S rf í
d 4if;vnf;ygonf[k ajymqdck ohJ nf/ þodYk ajym&rvm;[kqu kd m OuúXjzpfou
l pdwq f ;kd rmefq;kd jzifh rat;0if;qHyifukd
vSrf;qGJNyD; vufoD;jzifh xdk;Budwf&m rat;0if; acgif;uGJ'Pf&m &&SdcJhonf/ rat;0if;u rauseyfí v,f&SifESifhtwl armif;r&Jpcef;odkY
oGm;a&mufwdkifMum;&m &Jpcef;u xdkudpöudk 4if;wdkYtaejzifh udkifwG,fí r&aMumif;? txufudk udk,fhbmom oGm;wdkifMuqdkNyD; trIudk
vufrcHcahJ y/
(RFA 18-2-09)
jzpfpOf (6) / / 2009 ckEpS f pufwifbmvtwGi;f u rauG;wdik ;f rauG;NrKd Ue,f NrKd UopfNrKd U&Sd aus;&Gmawmiforl sm;tm; r,uOuúXtrdejYf zifh
ESpfvGef"gwfajrMoZmrsm;udk twif;t"r® 0,f,lcdkif;cJhygonf/ pav"gwfajrMoZmaygufaps;rSm 1aomif; 2axmifusyfom &Sdaomfvnf;
awmifolrsm;tm; 2aomif;EIef;jzifh tqrwef aps;wifonfhtjyif ajrMoZmrsm;rSm ESpfcsdKUNyD; tcJrsm;jzpfaeaomaMumifh awmifolrsm;u
0,f,l&ef jiif;qefcJhMuonf/ xdktcg r,u-u &,ursm;udk zdtm;ay;um tdwfrsm;\w0ufudk awmifolrsm;tm; &atmifa&mif;?
usefwJhtdwfawGudk &,uawG oHk;xm;[lí BuD;Edkifi,fn§if; cdkif;apcJhonf/ 2010 ckESpf ZlvdkifvwGif ajrMoZmzdk; jyefqyfcdkif;onfhtcg
awmiforl sm;a&m &,ursm;yg rqyfEikd f jzpfMu&onf/ xdt Yk jyif r,uOuúX OD;wifEikd pf ;kd u 4if;twGuf ajrqDwvH;k tay:wGif 2 axmifusyf
oD;jcm;aumufcHygao;onf/ ajrMoZm tdwfzdk;aiG ray;acsEdkifonfh xef;wyif? vJvl? refusOf;wl;? axmuf&Smwef;? uHpG,f? qifjzLusOf?
wyfukef; ponfh&Gmrsm;rS &,utzGJY0ifrsm;ESifh awmifol 2 OD;tygt0if pkpkaygif; 8 OD;udk NrdKUe,f&Jrsm;u Zlvdkifv 20 &ufaeYu
vma&mufzrf;qD;oGm;NyD; yk'fr 406 tvGJoHk;pm;rIjzifh w&m;pGJqdkcJhonf/
(RFA 30-7-2010)
jzpfpOf (7) / / 2006 ckESpfu aejynfawmf v,fa0;NrdKUe,f oajyuef&Gmtkyfpk *lawmif&GmESifh atmifom&GmrS v,f,majrrsm;udk
ppu 6 ppfwyftwGuf odr;f ,lcyhJ gonf/ odr;f xm;aomv,frsm;udk aemufyikd ;f wGif ppfwyfu w{uvQif pyg;wif; 20 EIe;f jzifh v,form;rsm;
tm; oD;pm;jyefcsxm;cJo h nf/ 2010 ckEpS w
f iG f rd;k acgifNy;D pyg;ratmifaomaMumifh wm0efauspyg; roGi;f Edik &f onft
h aMumif; uuMunf;odYk
today;wdkifMum;cJh&m? OD;aqmifwdkifMum;ol v,fa0;NrdKUe,f &Sm;acsmif;&Gmom; udkjrifhpdk; udk Mo*kwfv 17 &ufaeYwGif v,fa0;&Jpcef;u
zGHUNzdK;a&;udk aESmuf,Sufonf[k pGyfpGJum zrf;qD;oGm;cJhonf/
(DVB 29-8-2010)
jzpfpOf (9) / / rauG;wdkif; awmifwGif;BuD;NrdKUe,f irSifqnfrS a&udk awmifwGif;BuD; ta&SUbuf&Sd trSwf 7 wyfrawmf
avhusiahf &;ausmif;ESihf NrKd Uta&SUajrmufbuf&dS trSwf 16 umuG,af &;ypön;f xkwv f yk af &;puf½ykH ikd f wyfajrv,frsm;wGif pyg;pdu k &f eftwGuf
OD;pm;ay; a&vTwaf y;aeaomaMumifh awmifwiG ;f Bu;D ta&SUbufaus;&Gmu v,f{u waxmife;D yg;rSm pdu k yf sKd ;a& r&ojzifh v,form;rsm;rSm
pyg;pdu
k &f ef tcufjzpfaeMuonf/ wyfv,fwiG f ysKd ;tiSm;vdu k Ef w
I o
f rl sm;rSmvnf; wyfu tcaMu;aiGukd csucf si;f r&Si;f ay;í pm;0wfaea&;
rajyrvnf jzpf&onf/
(DVB 31-7-2010)
jzpfpOf (12) / / 2009 ckESpf {NyDvqef;u yJcl;wdkif; jzL;NrdKUe,f anmifyifom&GmrS OD;jrifhaqG a':cif0if; ZeD;armifESHydkif v,f,mxGuf
oD;ESHrsm;ESifh EGm;rsm;udk cr& 439 u ta<u;&p&m&Sdwm r&vdkYqdkNyD; vk,ufodrf;ydkufum tdrfudkyg rD;½SdKUoGm;cJhonf/ taMumif;ZpfjrpfrSm
OD;jrifah qG tygt0if v,form; 31 OD; awm½dik ;f udk ckwx f iG &f iS ;f vif;um vkyx f m;onfh v,f,majrrsm;udk cv& 439 u wyfyikd af jrrsm;tjzpf
odrf;,lcJhonf/ xdkv,form;rsm;udkyif xdkv,fajrrsm;ü wESpfvSsif v,fw{uudk pyg; wif; 20 ay;&rnf[k oD;pm;c csxm;ay;cJhonf/
xdt Yk jyif wyf&if;rSL;ESihf t&m&Syd ikd af iGrsm;udk t&mcHAv kd pf ;kd ode;f ESit hf wl OD;jrifah qGrw
S qifh v,form;rsm;udk aiGw;kd acs;pm;cJyh gonf/ &Gmom;rsm;u
pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; tqifrajyojzifh jyefrqyfEdkifonfudk OD;jrifhaqGtay: tjypfyHkcsNyD; wyfajrrSm pyg;pdkufNyD; oD;pm;c
ray;oGi;f ao;wJt h wGu[ f q k u
kd m ,ckuo hJ Ykd tEdik u
f sihf ypön;f odr;f cJo h nf/ OD;jrifah qGu xdrk w&m;rIEiS hf ywfoufNy;D v,f,mpduk yf sKd ;a&;0efBu;D ?
umuG,fa&;0efBuD;? jynfxJa&;0efBuD; Xmersm;odkY wdkifMum;cJh&mwGif um,uH&Sif OD;jrifhaqGtm; wpHkw&m ac:,lar;jref;jcif;rsdK; rjyKvkyfbJ
wyfwGif;rSmyif zHk;zHk;zdzd pHkprf;ppfaq;rI vkyfcJhygonf/ ppfaq;rIjyK&mwGif trIESifh rqdkifonfh a':cif0if;\rdcif tzGm;tdktm; zdtm;ay;
EIwyf w d jf cif;? OD;jrifah qGwbYkd ufrS trSet f wdik ;f oufaovdu k x f u G af y;rnfh v,form;rsm;tm; tjzpfreS af wGukd ajym&if v,fvyk cf iG yhf w d rf nf[k
Ncdrf;ajcmufum vdrfnmxGufqdkapygonf/ trSeftwdkif; xGufqdkaom v,form;\ xGufqdkcsufrsm;udkrl w&m;0if vufrSwfxdk;
rSwfwrf;wifjcif; r&SdbJ? rrSefruef xGufqdkonfholrsm;\ vufrSwfrsm;udkom w&m;0if vufcH&,loGm;cJhonf/
(RFA 13-5-2009)
jzpfpOf (13) / / 2009 ckESpf {NyDv 3 &ufaeYu yJcl;wdkif; 'dkufOD;NrdKUe,f pmzmNcHKtkyfpk anmifuef&Gmae OD;atmifMunfodef; (touf
46 ESpf)onf ,cifESpfu v,fvkyf&ef ,lxm;onfh ta<u; 10 odef;udk v,fraumif;ojzifh jyefrqyfEdkifbJ ,ckESpfwGif twdk;t&if;aygif;
odef;20 ausmfjzpfoGm;onfhtwGuf a<u;&Sifu ypönf;rsm; vmodrf;oGm;aomaMumifh OD;atmifMunf odef; onf &Sufvnf;&Suf
pdwfraumif;vnf;jzpfum tqdyfaomufí rdrdudk,frdrd owfaooGm;cJhonf/ a<u;&Sifu OD;atmifMunfodef;wdkY ZeD;armifESH r&Sdcdkuf
v,fxGufrwfyJ wif; 50 udk rsdK;twGufyif rcsefbJ twif;0ifa&muf odrf;,loGm;cJhonf/ 13 odef; aps;aygufonfh v,fw{uudkvnf; 8
odef; 9 odef;EIef;jzifh wbufowf aps;ESdrfjzwfoGm;cJhonf/ xdkrSsruao; aemufxyf wodef; usefaeao;onfudk &,uOuúXrSwqifh
vufrSwf twif;xdk;cdkif;cJhonf/ a,muFsm;qHk;NyD;aemuf rMumrD ZeD;onf a':oef;oef;EG,frSm udk,fwjcrf; avjzwfovdkjzpfum uav;
2 a,mufjzifh 'ku©a&mufcJh&onf/
(RFA 13-5-2009)
jzpfpOf (14) / / yJ c l ; wd k i f ; taemuf j crf ; &ef u k e f - jynf v rf ; rBuD ; wavsmuf Nrd K UBuD ; rsm;rS pyg;t0,f ' d k i f r sm;ud k ppf w yf u
ausmaxmufaemufcHay;xm;NyD; pyg;aps;udk xdef;csKyfupm;vsuf&Sdonf/ oHk;q,f udkcifjrifh? BudKUyifaumuf udkjym;BuD;? vufyHwef;
udkyJBuD;wdkYonf yJcl;wdkif;taemufjcrf;wGif eHrnfBuD; wyf&du©mpyg; t0,fawmfBuD;rsm; jzpfonf/ 2008 ckESpfu ppfwyfu pyg;wif; 100
udk usyf 2 odef; 7 aomif; aps;jzwfNyD; udkjym;BuD;udk pyg;aumufcdkif;&m udkjym;BuD;u v,form;rsm;udk xyfrHí aps;ESdrfum 2 odef;
aps;om ay;cJhonf/ tjcm;aom pyg;t0,f'dkifrsm;onf udkjym;BuD;zGifhaom aps;atmufüom 0,f,lMu&onf/ wyft0,fawmfrsm;udk
a&mif;&mwGif rdrpd yg;ESirhf rd d atmufusaemufus cH&ao;onf/ udjk ym;Bu;D ESihf 0efxrf;rsm;u pyg;t&nftaoG;udk OD;pGmppfaq;Ny;D *dak 'gifxo J Ykd
pyg;rsm;udk v,form;rsm;udk,fwdkif oGm;a&mufoGif;ay;&onf/ 3 &ufavmufMumrS aiGacsay;onf/ a&mif;vdktm; rsm;onfhtcgrsdK;ESifh
wdkufqdkifNyD; aps;upm;um OD;csdK;0,f,lavh&Sdaom aMumifh pyg;wif; 100 vSsif 3 odef;txuf &&rnfudk 2 odef;cGJ0ef;usifom
&wwfaomaMumifh v,form;rsm;rSm pdwfaomu a&mufaeMu&onf/
(rZößdr atmifxuf 16-11-2009)
jzpfpOf (16) / / yJcl;wdkif; a&TusifNrdKUe,f oHudwf'dkife,faus;&Gmu v,f{u 362 {utwGuf v,f,mpdkufysdK;a&;bPfu 2009
ckESpf {NyDv 25 &ufaeYu v,fw{uudk usyf waomif;pD xkwfacs;&mwGif aus;&Gm &,uOuúXESifh wm0ef&SdoltcsdKUu w{uvSsif 500
usyfEIef; jzwf,lcJhonf/
(RFA 26-4-2009)
1^* / / pDrHudef;oD;ESH
jzpfpOf (1) / / yJc;l wdik ;f taemufjcrf; ZD;uke;f NrKd Ue,ftwGi;f &Sd rwfycJ if;rsm;xJwiG f aeMumyifrsm; pdu k &f rnf[k a'o tmPmydik rf sm;u
2008-ckESpf 'DZifbmvqef;rSpí twif;t"r® cdkif;apcJhygonf/ bk&m;BuD;ukef;aus;&GmtkyfpkbufwGif r,uESifh BuHUcdkifa&;toif;wdkYrS
um; 2 pD;jzifh vma&muf tiftm;jyum aeMumudk rjzpfrae pdkuf&rnf? rpdkufvSsif v,fodrf;rnf[k Ncdrf;ajcmufcJhonf/ rwfyJcif;xJ
aeMuma&mí pdu k yf sKd ;jcif;rSm rwfyv J nf;ysuf aeMumvnf;rjzpf t½SKH ;ay:wwfaomaMumifh pDru H ed ;f aEGpyg;pdu
k yf sKd ;p&dwt
f wGuf &wufrat;
jzpfaeMu&onf/
(RFA 6-1-2009)
jzpfpOf (2) / / MuufoGefeDudk jynfyodkY wifydkYa&mif;cscGifh ydwfyifxm;ojzifh MuufoGefaps; tqrwef usqif;um t½SHK;ay:NyD;
awmifolrdom;pkrsm;\ pm;0wfaea&;? usef;rma&;? ynma&;rsm;udk ododomom xdcdkufvmaeaomaMumifh a&eHacsmif;? pvif;?
acsmufNrKd Ue,ftwGi;f &Sd awmifot l a,muf 50 u MuufoeG ef rD sm;udk jynfywifyaYkd &mif;csciG jhf yK&ef ppftpd;k &tBu;D tuJ Adv k cf sKyrf LS ;Bu;D oef;a&TxH
pkaygif;ay;pmwapmif ay;ydcYk yhJ gonf/ pdu k yf sKd ;p&dwrf mS wydomvSsif 300-usyf &Sad omfvnf; ay:OD;paygufaps;rSm 200-usyo f m&Ny;D t½SKH ;jzifh
pwifcJh&mrS aemufydkif;wGif taumif;pm;vSsif wydom 100-usyf? tvwfpm; 80-usyf ESifhom yGJ½Hkrsm;odkY a&mif;aecJh&onf/ MuufoGefeDrSm
Mum&SnfavSmifxm;&ef *dka'giftcuftcJ? tcsdefMumonfESifhtrSs ajcmufaoGYum tav;csdef avsmhwwfonfwdkYaMumifh pvif;NrdKUe,fESifh
qifjzLuRef;NrdKUe,frsm;wGif tykyfeHYxGufaeaom MuufoGefeDrsm;udk jrpfxJoGef? ajrBuD;xJjrKyf vkyfaeMu&onf/ NyD;cJhonfhESpfrsm;u
Adv
k cf sKyBf u;D ol&a&Tref; om;ydik f {&ma&T0gukrP Ü t D ygt0if etztodik ;f t0dik ;f pD;yGm;a&;orm;rsm;tm; jynfyydcYk iG v
hf ikd pf if xkwaf y;Ny;D MuufoeG ef D
pdkufysdK;apcJhojzifh MuufoGefaps; aumif;cJhonf/
({&m0wD 10-8-2010)
jzpfpOf (3) / / rdk;rdwfNrdKUe,ftwGif; refusnf;yif? opfqdrfhukef;? ebl;? abmfa'? rdk;aumif;? y'gef; ponfh aus;&Gmtkyfpkrsm;u
pyg;pdkufawmifolrsm;tm; qif;a&TvDpyg;pdkuf&rnf? pyg;rsdK;udk 4if;wdkYxHrS w{u 4 jynfEIef; 2300-usyfjzifh 0,f,l&rnf[k r,uOuúX
OD;&Jvif;atmif? OD;pD;rSL; OD;0if;BudKif? NrdKUe,f&JwyfzGJYrSL; OD;jrifhodef;wdkYu ravsmftmPmoHk;um twif;tusyf 0,f,l pdkufysdK;cdkif;cJhonf/
qif;a&TvDpyg;rSm a'oa&ajr&moDOwkESifh pdkufysdK;&ef rjzpfEdkifonfu waMumif;? pm;raumif;jcif;aMumifh4if; v,form;rsm;u
rpduk cf siaf omfvnf; 0,frpdu k vf sS if zrf;qD;cH&rnf[k Ncrd ;f ajcmufaeaomaMumifh tcufawGaY e&onf/ tmPmydik rf sm;u rpdu k v f nf; w{u
4 jynftwGuf 2300-usyf aiGay;&if&Ny[ D k vG,v
f ,
G af jymaomfvnf; ukef aps;EIe;f rsm; tqrwef Bu;D jrifah eonfh acwfBu;D wGif aiGpaMu;prSm
vufxJylatmifyif Mum&SnfcHonf r&Sdí v,form;rsm; acgif;cJaeMuonf/
(RFA 22-11-2009)
(2) tvkyform;u@
tvkyform;tcGifhta&;awmif;qkdqE´jyaeMuaom vIdifom,mpufrIZkHtvkyform;rsm;/
jzpfpOf (1) / / yJcl;NrdKU zdk;a&Tv txnfcsKyfpuf½Hk tvkyform; 10 OD;udk jynfyrD'D,mrsm;wGif puf&Hk\ rw&m;rIrsm;udk
xkwaf zmfajymqdck ahJ omaMumifh 2009 ckEpS f {NyvD u tvkyrf S qdik ;f rqifAh rkH qifh jzKwcf sco
hJ nf/ tvkyjf zKwcf &H aom tvkyo f rm;rsm;twGuf
vpmESihf epfemaMu;aiGukd arv 5 &ufaeYwiG f ay;rnf[k csed ;f qdck o hJ nf/ csed ;f qdo
k nfah eYwiG f tvky&f iS u
f qif;vufp vpmaiGEiS hf epfemaMu;
wvpmom ay;rnfqo kd jzifh tvkyo f rrsm;u rauseyfí puf½rkH efae*smu tvkyo f rm; tvky&f mS azGa&;½H;k odYk ac:aqmifomG ;Ny;D ajz&Si;f &m
avbm½Hk;nTefMum;a&;rSL; AdkvfrSL;a[mif;OD;odef;Edkifu Oya'twdkif; raqmif&GufbJ tvkyf&SifbufrS &yfwnfum tvkyforrsm; awmif;qdk
aeonfhtwdkif; epfemaMu; 3 vpmudk puf½Hkbufu ay;Edkifrnf r[kwfaMumif;? epfemaMu; wvpmay;wm[m tvkyf&Sifu pnf;rsOf;
pnf;urf;twdkif; vkyfaewmjzpfaMumif; Oya'udk vdrfnmzHk;uG,fum n§dEdIif;ay;[efjzifh Mum;csí epfemaMu; 2 vpm&atmif vkyfay;rnf?
auseyfr,fq&kd if arv 6 &ufaeY jyefvm,l&ef csed ;f qdck o
hJ nf/ tvkyo f rrsm;u Oya'rJh rw&m;rIukd qufvufjiif;qefco hJ nf/ trSet f m;jzifh
1964 ckESpf jynfolYtvkyform;tajccH&ydkifcGifhESifh wm0efrsm;Oya'wGif epfemaMu; 3 vpm ay;&rnf[k twdtvif;jy|mef; xm;ygonf/
(RFA 6-5-2009)
jzpfpOf (3) / / 2010 ckESpf Mo*kwfv 20 &ufaeYu jyKvkyfaom &efukefwdkif; pufrIZHkrsm; tqifhjr§ifhwifa&; tpnf;ta0;wGif
vkyfief;&Sifrsm;bufu wifjyonfh pufrIZkefqE´jyyGJrsm;wGif yg0ifqE´jyonfh tvkyform;rsm;tm; aemufaemif rnfonfh puf½HkwGifrS
tvkyf0ifrvkyfEdkifatmif eHrnfysufpm&if; xkwfjyefaMunmcGifhay;a&;udk tmPmydkifrsm;u vdkufavsmcGifhjyKcJhonf/ tmPmydkifrsm;ESifh
pD;yGm;a&;vkyif ef;&Sirf sm;u tvkyo f rm;oydwrf sm; xyfrí H ay:aygufrvmap&ef tvkyo f rm;rdom;pkrsm;\ raoxrif; rao[if;av;udyk if
vnfyif;n§pf arSmufcs&ef tusyu f ikd Nf crd ;f ajcmufrrI sm;xJrS wckjzpfonf/ xdak eY tpnf;ta0;odYk 'kw,
d Adv
k cf sKyBf u;D jrifah qG? &efuek w
f ikd ;f ppfXmecsKyf
wdkif;rSL; AdkvfcsKyf0if;jrifh? pufrIZkefrsm; pDrHcefYcGJa&;aumfrwD OuúXrsm;? vkyfief;&Sifrsm;ESifh tvkyform;0efBuD;Xme vufatmuf&Sd A[dk0gPdZÆ
y#dyu©rI aumfrwD½Hk;rS wm0ef&Sdolrsm; wufa&mufcJhonf/
({&m0wD 27-8-2010)
tvkyform;tcGifhta&;awmif;qkdqE´jyaeMuaom vIdifom,mpufrIZkHtvkyform;rsm;/
awmifNyKd avh&odS nf/ xdt k cgwdik ;f wGif a'otmPmydik rf sm;u &Gmom;rsm;tm; wtdrw
f a,muf t"r®vyk t
f m;ay;qifah c:um &Si;f vif;cdik ;f onf/
trsm;jynfoloGm;vma&; tqifajyap&efqdkonfxuf tmPmydkifrsm;\ vrf;aMumif;c&D;pOftwGuf &Sif;ay;ae&onfursm;onf/
vkyftm;ay;vdkufae&aomaMumifh rdom;pk pm;0wfaea&;twGuf toufarG;0rf;ausmif;jyKae&aom awmif,mvkyfief;cGifodkY oGm;a&muf
tvkyqf if;Edik jf cif;r&Sad y/
(RFA 11-7-2010)
jzpfpOf (5) / / aejynfawmf&dS ydaYk qmifa&;0efBu;D ? b@ma&;ESihf tcGe0f efBu;D ? aqmufvyk af &;0efBu;D ? pD;yGm;ul;oef;0efBu;D Adv k cf sKyrf sm;\
aetdrfrsm;udk 2010 ckESpf {NyDESifh arvu aq;okwfay;&aom ae&ma&TUajymif; tvkyform; 20 OD;udk aqmufvkyfa&;uefx½dkufwm
OD;xGe;f a0u vkyif ef;Ny;D onfrmS 3 vMumNyjD zpfaomfvnf; vkyt f m;caiGrsm;udk &Si;f ay;jcif;rjyKbJ a&Smifwrd ;f aeonf/ vkyt f m;c&a&;twGuf
tvkyform;rsm;u 0gPdZÆy#dyu© ajz&Sif;a&;aumfrwD½Hk;udk Mo*kwfv 5 &ufaeYu wdkifMum;cJh&m wpHkw&m xl;jcm;rIr&Sday/ vkyftm;caiG
&Si;f ay;rnfqNkd y;D ZGev
f 25 &ufaeYuwBurd ?f Zlvikd v f 18 &ufaeYu wBurd f tBurd Bf urd cf sed ;f qdNk y;D aiGxw k rf ay;onft h jyif odr;f qnf;xm;aom
Edik if o
H m;rSwyf w
kH ifu'fuykd g jyefvnfay;tyfjcif; r&Sad y/ tvkyo f rm;wOD;vSsif usyf 6 aomif;ausmpf D &&ef useaf eao;onfukd w&m;ojzifh
&&Sd&ef Oya'aMumif;t& vdkufygulnDay;aeonfh a&SUaeudkzdk;jzLonf Mo*kwfv 4 &ufaeYu uefx½dkufwm tdrfodkY vdyfpmpHkprf;í
oGm;a&mufcJhonf/ a'gyHkNrdKUe,f usnfpk&yfuGuf? tvif;a&mif 3 vrf;? tdrftrSwf 528 wGif uefx½dkufwmOD;xGef;a0udk &SmawGUNyD;
vkyftm;crsm; &Sif;ay;zdkYajym&m 4if;u olrodaMumif; jiif;qefajymqdkcJhonf/ a&SUaeudkzdk;jzL xdktdrfrS jyefxGuftvm vrf;xdyfta&mufwGif
OD;xGef;a0\ wynfhjzpfolwOD;u aemufrSvdkufvmNyD; udkzdk;jzLtm; xdk;BudwfcJhonf/ udkzdk;jzLrSm 8 csuf 9 csufcefY xdk;BudwfcHvdkuf&NyD;
b,fbufEw I cf rf;ESihf rsuv
f ;kH zl;a,mif'Pf&m &&So d mG ;onf/ OD;xGe;f a0onf etzppfAv kd cf sKyrf sm;ESihf xJx0J if0if ywfoufaom {'ifurk P Ü D
aemufcHtm;udk;jzifh tvkyform;rsm;tm; rwefwqtvkyfcdkif;jcif;? 'PfrcHEdkifí tvkyfrS xGufoGm;olrsm;udk vkyfNyD;oavmufvpmudk
&Sif;ray;jcif;? rSwfyHkwifu'fudk odrf;xm;jcif; pojzifh tvkyform;tay: tEdkifusifhAdkvfusaeoljzpfonf/
(½dk;r-3 6-8-2010)
tvkyform;tcGifhta&;awmif;qkdqE´jyaeMuaom vIdifom,mpufrIZkHtvkyform;rsm;/
Ncdrf;ajcmufaiGn§pfcJhonf/ tvkyform;rsm; ygvmaom rav;&if;*pfaiGrsm;udk &Jpcef;u w&m;r0if odrf;,lcJhonf/
(acwfNydKif 6-10-2009)
jzpfpOf (8) / / uav;NrdKU ta&SUajrmuf rdkif 20 cefYwGif&Sdaom cs,f&Da&eHajrwGif 2010 ckESpf Mo*kwfv 14 &ufaeYu pwifí
a&eHaps;udk wdk;ay;&ef tvkyform; 1 axmifausmf awmif;qdkqE´jyonfudk a&eHukrÜPDydkif&Sifu ajyvnfatmif nd§EdIif;aqmif&Gufay;jcif;
r&SdbJ uav;&Jpcef;odkY taMumif;Mum;cJhonf/ Mo*kwfv 25 &ufaeYwGif pcef;&Jrsm;u qE´jya&eH tvkyform;rsm;udk zrf;qD;½dkufESuf
xd;k Buw d u f efausmufum vlpck cJG o
hJ jzifh tvkyo
f rm;rsm;\ em;? rsupf w
d w
Ykd iG f jyif;xef'Pf&mrsm; &&So d mG ;cJo
h nf/ xGuaf jy;olrsm;\ ypön;f rsm;?
wJtdrfrsm;udkvnf; &Jrsm;u zsufypfMuonf/ a'ocHrsm;rSm a&S;,cifuwnf;u xdkae&mwGif wydkifwEdkif a&eHwl;azmf vkyfudkifpm;aomuf
ae&mrS ppfAdkvfcsKyfrsm;ESifh eD;pyfaom pD;yGm;a&;orm;rsm; pkaygif;&S,f,maxmifxm;onfh a&eHukrÜPDrsm;u a&eHajrwckvHk;udk rMumrDurS
uefx½du k qf u
JG m a'ocHa&eHw;l azmfa&;orm;rsm;xHrS a&eHrsm;udk 4if;wdx Yk H ra&mif;rae& aps;ESrd 0f ,f,al ecJo h nf/ a&eHaps;tay: acgif;yHk
jzwf½rHk sS ru a&eH0,f,v l ufcoH nfh ayygBu;D rsm;udv
k nf; tay:atmufab; azmifum;aeatmif txl;jyKvyk x f m;onf/ xdt Yk jyif a&eHwayyg
a&mif;vSsif 8 *gvHwyHk; tydktcrJh xyfaqmif;ay;&NyD;? 8 *gvHwyHk;a&mif;vSsif a&oefY 2 Al; xyfaqmif;ay;&onf/ qE´jyyGJudk tMurf;zuf
NzdKcGif;NyD;aemufydkif; rqdkpavmuf aps;wdk;ay;NyD; tvkyform;rsm;udk acR;odyfxm;onf/
(DVB 26-8-2010)
jzpfpOf (9) / / a&Gay:xdk; vuform; udkarmif (trnfvTJ) wpfa,muf onfvxkwfvmwJhvpmrSm tjzwfcH&vdkU pdwfuoduatmuf
jzpfaeygw,f/ tcktcg udak rmifvrkd sKd ; tajccH0efxrf;wcsKd Uvnf; vpmjzwfawmufcMH u&w,fvUkd qdw k ,f/ udak rmifu tckvkd &Si;f jyw,f/
oHk;&uftvkyfysufwm vpmjzwfcH&w,f/ ußGefawmfhrl&if;vpmu usyfoHk;aomif;? &ufrSefaMu;? ypönf;xGufwJh &mcdkifEIef;aMu;? vrf;p&dwf
eJUaygif;&if ig;aomif;eD;eD;&w,f/ oHk;&ufysufzl;w,f/ wpfcgrS tJonfavmuf vpmtjzwf rcH&bl;? &uftwdtusqif;&if vpmryg
usefwJhtydkaMu;aiGu tJonfavmufr&bl;? Oyrm- refae*smwcsdKUu rdrdae&m&zdkU atmufajc0efxrf;udk pnf;urf;qdkwJhpum;vHk;eJU
aiGaMu;jzwf? tvky&f iS t
f vdu k s aqmif&u G v
f mwmawG &Syd gw,f/ onfvakd qmif&u G rf rI mS vpmrsm;0efxrf;twGuf odyrf xdcu kd af yrJh tajccH
0efxrf;rSm vpmenf;vmvdUk tvkyrf aysmaf wmhbJ vkyif ef;rwGiu f s,rf aI wG jzpfvmw,f/ onfvBkd uKH awGU&wm ukrP Ü D atmufajc odr;f 0efxrf;?
vpmenf;0efxrf;? ta&mif;0efxrf;eJU wjcm;aeU pm;0efxrf;tcsdKU jzpfygw,f/ ]]upm;uGif;wpfckrS nqdkif;tvkyform;wpfOD;u em&D0uf
tvkyfaemufus&if vpmxJu ig;&mjzwfw,f? em&D0uf tcsdefydkqif;&if tJ'Davmufr&bl;” vdkUqdkw,f/ }} pD;yGm;a&;wuúodkvf tNidrf;pm;
ygarmu© q&mrBu;D a':&D&jD rifu h ]]pD;yGm;a&;usyw
f nf;csed rf mS wcsKd Uvkyif ef;awGu &Siof efzUkd cufcaJ ew,f ? 0efxrf;twGuf rvkyaf y;Edik wf m
trsm;BuD;&Sdr,f? 'gayr,fh rdrd0efxrf;tay: omwkef;tEdkif,lwm rjzpfoifhbl;}} vdkU ajymygw,f/
(armf'ef? tdtdoef;? pm- 2? 4-9-09/)
tvkyform;tcGifhta&;awmif;qkdqE´jyaeMuaom vIdifom,mpufrIZkHtvkyform;rsm;/
yifyef;r,fqw kd m todawmhay;xm;ygw,f/ tckvuf&adS wmh yifyef;w,fqjkd y;D jyefvmwmrsK;d r&Syd gbl;/ jyefvm&ifvnf; t&I;H yJ&rdS mS qdak wmhav}}
[k 4if;uqdyk gonf/ xdt Yk jyif jyify at*sipf rD sm;ESihf csw d q f ufjy;D oGm;a&mufaomolrsm;wGif tat;cef;Xmersm;wGif vkyu f ikd Mf u&olrsm;onf
emruse;f jzpf jcif;rS emwm&Snjf zpfí rdcifeikd if o H jYkd yefvnfa&muf&v dS mjcif;rsm;? ußrG ;f usirf rI &Sad omae&mrsm;wGif tyd0k ifaiG&&S&d ef vlpm;xd;k 0if
a&mufvkyfudkifjcif;rS udk,ft*FgxdcdkufrI jzpf&jcif;rsm;tjyif tcsdKUaom puf,Eå&m;MuD;rsm; udkifwG,fußGrf;usifrIr&Sdjcif;aMumifh tcsKdUrSm
aoqH;k cJ&h onft h xd&cdS o hJ nf/ ußrG ;f usirf rI &Sb
d J tEå&m,f&o dS nfvh yk if ef;Mu;D rsm;wGif vkyu f ikd &f onft
h cg rawmfwq jzpf&yfrsm; ay:ayguf&
jcif;jzpfeikd af Mumif; a&Ttif;0at*sipf rD S wm0ef&o dS w l pfO;D u &Si;f jyonf/ ]]ußeG af wmfwt Ykd aeeJY oGm;r,fo h al wGukd tJ'rD mS vky&f r,ft h vkyaf wGu
dangerous ç dirtyç difficult tvkya f wGqjkd y;D ajymvdu k yf gw,f/ ______ olweYkd ikd if u H vlrsK;d awG rvkyef ikd w
f t
hJ vkyaf wGukd vky&f wJt h wGuf
tEå&m,fuawmh&SdrSmygyJ/ vkyfief;cGifußGrf;usifzdkYu ta&;MuD;w,f}} [k 4if;u qufvufajymjycJhonf/
(Bi Weekly Eleven? pm - 4?27 - 11 - 09)
jzpfpOf (11) / / vSnfhuGufoHk;jyD; tvkyfu&yfpJ / onfaemufydkif;rSmukrÜPDwcsKdU 0efxrf;udk tvkyfu &yfpJcsifwJhtcg yGifhyGifh vif;vif;
rajymbJ vSnu hf u G of ;kH jy;D tvkyu
f xGuaf tmif jyKvyk af ewmawG&ygw,f/ a&TpjH rwf tvkyu f ikd &f mS azGa&; at*sipf rD S wm0ef&odS l OD;rsK;d cspuf
]]'Daemufyikd ;f tvkyv f m&Smol wcsKUd olwu Ykd t kd vkyu f rxkwb f ;l / 'gayr,fth vkyrf mS raysmaf tmif e,fawGwtm;vTwf ta&mif; wm;*wfukd
wd;k wmawGaMumifh 0efxrf;updwn f pfjy;D tvkyx f u
G v f ukd w f m}}vdaYk jymygw,f/ wcsKUd vkyif ef;awGu olrsm;roGm;csiw f ehJ ,fawGukd tvkyu f pd ö
eJUoGm;cdik ;f wmrsK;d ? ta&mif;rm*siu f kd jriS v
hf u kd w f mrsK;d ? cGi, hf &l if ray;wmrsK;d ? taMumif;trsK;d rsK;d jyjy;D ac:qlwmrsK;d ? olrsm;awG vpmwd;k csed rf mS
rwdk;bJ csefcJhwmrsKd;? ponfjzifhenf;rsKd;pHk oHk;Muw,fvdkYod&w,f/ tvkyfopf&SmaewJh ra[rmefcifu ]]ußGefrpdwfxJ tvkyf&Sifu ußGefrudk
rMunfbl;vkdYxifw,f/ olrsm;udk wm0efay;ayr,fh ußGefrudk wm0efray;bl;/ 'Dawmh tm;i,f0rf;enf;vmw,f/ 'gaMumifh tvkyfu
xGufvdkufwm tckawmhtvkyfopf&Smaeygw,f}} vdkY ajymygw,f /
(armf'ef? pm - 6? 4 - 12 - 09? at;vjynfh)
jzpfpOf ( 12 ) / / wpfydkifwpfEdkif t&if;tESD;rsm;Nzifh pD;yGm;&SmazGoltrsm;pk yGifhvif;&moDwGif tvkyf tudkif aumif;&ef arSsmfvifh ____
]]aygifwpfcgcsdef&if 50 usyf ,lygw,f/ wcsdKUvlvwfydkif;awGqdk&if wpfywfwpfcg aygifvmcsdefMuw,f/ Mo*kwfvrSm wpf&ufudk usyf
1000 avmuf&w,f/ pufwif bmvxJrSmqdk&if aygifvmcsdefwJhol enf;oGm;ygw,f/ ußGefr&JU trsdK;om;uvnf; aps;rSm ukefxrf;wm
wpfaeUudk usyf 2500 avmuf&w,f/ ESpfa,mufaygif;&SmwJh 0ifaiGu rdom;pk&JU aeUpOf ukefusr,fh p&dwfudkawmh vnfywfEdkifygw,f/
trsKd ;om; use;f rma&; raumif;jzpfr,fq&kd if aeUpOfukd ukeu
f sr,fh p&dwrf aD tmif&mS zdUk cufcEJ ikd yf gw,f/ bmjzpfvUkd vJqakd wmh &SmvdUk &wJyh u
kd q
f u
H kd
rpkrdygbl;}} [k vlpnf um;&mae&mü aygifcsdefpufNzifh pD;yGm;&SmaeolwpfOD;u ajymjycJhonf/ ____ xdkUjyif wpfEdkifwpfydkif t&if;tESD;Nzifh
ouFef;ußGef;aps;teD;wGif taES;,mOf eif;aeolwpfOD;uvnf; “ 'DwpfvESpfvtwGif;rSm taES;,mOfeif;NyD; rdom;pkudk &SmazGaußG;aewm
odyf tqifraNyygbl;/ wpfaeUudk taES;,mOf tHkemaMu; usyf 1000 ay;&w,f/ pay:uawmh usyf 30000 avmuf wifxm;&ygw,f/
usyf 1000 atmuf qdkufum;jyifr,fqdk&if udk,fhp&dwfeJUudk,f jyif&ygw,f/ usyf 1000 eJU txuf ukefusr,fqdk&if tHkemeJU wpfa,muf
wpf0uf jyif&ygw,f/ tckqdk&if t&ifwkef;u qdkufum;pD;aeus azmufonf awGuvnf; rpD;awmhbl;/ vrf;avSsmufNyD; aps;0,fwm rsm;
vmw,f/ wpfcgwav aps;0,fNyD; jyefvmwJhtcgus&if aps;0,fwJholu ESpfa,mufqdk&if vrf; ESpfvrf;avmuf&Sdr,fh c&D;tuGmta0;udk
usyf 600 awmif;w,f/ 'gudk ray;Edik wf t
hJ wGuf touft&G,f Bu;D wJo h ul yJ pD;Ny;D usyf 400 ay;w,f/ usew f w
hJ pfa,mufukd vrf;avSsmufNy;D
jyefcdkif;w,f/ olwdkUbufuvnf; wwfEdkifoavmuf 0ifaiGeJU xGuf aiGudk csdefqcsifhcsdefNyD; toHk;NyKvmw,fvdkU xifygw,f” [k oHk;oyf
ajymMum;onf/ ____ ]]'DvSnf;uawmh om;tBuD;qHk;u 0,fay;xm;wmyg? t&ifwkef;uqdk&if aumfjyefUvdyf wpfaeUudk tvdyf 50 uae
jzpfpOf (14) / / tckcsdefrSm tvkyf&Sm;yg;vmwJhtwGuf tvkyf odyfra&G;awmhbJ 0ifaiGaumif;&if aumif;ovdk &&mtvkyfudk vkyfudkif
vmMuwmawGGU&w,f/ ____ &&mtvkyfqdkwmu py,f,m? '&dkifbm? tcsdefydkif;tvkyfawGudk bGJU&ynmwwfwcsdKUu 0ifa&muf vkyfudkif
vmMuwm jzpfygw,f/ yHkrSef0ifaiGvnf;&w,f? 0ifaiGaumif;w,fqdk&if b,ftvkyfjzpfjzpf ra&G;Muawmhbl;vdkU qdkw,f/ ____ "mwkaA'
t"dueJU bGJU&xm;wJh touf 23 ESpft&G,f rod*F Du ]]bGJU&xm;wmMumNyD ? tJ'geJU tvkyfuvnf;r&? pdwfuaveJU aemufqHk; tdrfem;u
AGD'D,dktacGeJU pmtkyf wGJzGifhxm;wJh qdkifrSmyJ pma&;0ifvkyfaew,f? ukrÜPDawGrSmu ydk odu©m&SdayrJh vpmuawmh odyfruGmvSbl;/ 'DrSmu
tdk;ruGmtdrfruGm wpfaeU 1200 &w,f}} vdkU ajymygw,f/____ ]]ußGefawmfu rdef;r,lNyD;rS ukrÜPDtvkyfu jyKwfoGm;w,f? tJ'Dtcg
tdraf xmifwh m0eftwGuf wuúpaD rmif;ae&w,f? ud, k uf vnf; wjcm;tvkyrf S r&SmEdik af o;wm? um;armif;wmu ydu
k q
f &H ayrJh rvkycf sib
f ;l ?
'gayrJhvJ ydkufqH&awmh vkyf&w,f}} vdkU wmarGNrdKUe,frSmaewJh touf 28 ESpft&G,f pD;yGm;a&;bGJUeJU Oya'bGJU ESpfbGJU&xm;ol udk0if;Edkifu
ajymjyw,f/ ____ ]]ußGefawmf zdkife,fajzwm oHk;ESpf&SdNyD ratmifbl;? 'gayrJh py,f,mvkyfwmawmh awmfawmfav; ußGrf;usifaeNyD?
tpuawmh ynmoifzdkU tvkyfvkyfNyD; aiG&Smwm? 'gayrJh tvkyfydoGm;NyD; ynmbuf ayghoGm;w,f}} vdkU ouFef;ußGef; NrdKUe,frSmaewJh
,mOfaemufvdkufudkrdk;OD;u olU tjzpftysufudk ajymw,f/
(armf'ef? pm-7? 11-9-09? NyHK;rdkUrdkUZif)
õõõõõõõõõ
jrefrmEkdifiHajrykH
jrefrmEkdifiH tvkyform; v,form; aoG;pnf;nDnGwfa&;tzGJYcsKyf? &efukefNrdKY? jrefrmEkdifiH/
(21) jrefrmEkdifiH tvkyform; v,form;wkdY\ tcGifhta&;csdK;azgufcHae&rI rSwfwrf;wpdwfwa'o
ed*Hk;
(u) oHk;oyf? qHk;jzwfcsuf
wdik ;f jynfp;D yGm;a&;twGuf tajccHtusq;kH ESihf ta&;tygqH;k vlwef;pm;rsm;jzpfonfh tvkyo f rm;v,form;xkBu;D tay: ppftpd;k &
u tb,faMumifh þrSs vlrqefpmG ESrd cf squfqH xifwikd ;f BuaJ e&oenf;/ v,f,mu@ESihf v,form;b0 zGUH NzKd ;wd;k wufa&;? pufru I @ESihf
tvkyform;b0 xGef;um;om,ma&;wdkYudk tb,faMumifh vpfvsL½I ypfy,fxm;&oenf;/ rqv? e0w? etz ppftpdk;&tqufquf
tkypf ;kd olrsm;u v,form;rsm;udk aus;Zl;&Sif awmifoOl ;D Bu;D rsm;[lívnf;aumif;? tvkyo f rm;rsm;udk ara';aeYo0PfvmT wGif tm;xm;&aom
vkyo f m;aumif;Bu;D rsm;[kvnf;aumif; &Te;f &Te;f a0atmif EIwzf sm;jzifh ajymavorSs wu,fv h ufawGwY iG f vuf0g;Bu;D tkyf aoG;pky?f ajcatmuf
cseif; jym;jym;0yfatmif zdESdyfcHaejcif;\ vufonfudk uREfkyfwdkY &SmazGzdkYvdkonf/ tajzum; ]]ppftmPm&Sifpepf}} qdkonfrSm jiif;p&mr&Sd/
ppftmPm&Sifrsm;\ ppfzdeyfatmufwGif atmufajc wyfrSL;wyfom;rsm;tygt0if jynfolw&yfvHk; rnfolrSs csrf;om&mr&/ ppfzdeyfjzifh
eif;ajccHxm;&aom qif;&JwGif; atmufqHk;tvTmwGif evHrxlEdkifatmif tNydKNydKtvJvJjzpfaeolrsm;rSm tvkyform; v,form;rsm;yif
jzpfawmhonf/ wdik ;f jynfb@mtwGuf ta&;ygaomtcef;u@wGif &Sad eMuonfh tvkyo f rm; v,form;rsm;udk ppftpd;k &u tb,faMumifh
ta&;rygouJhodkY oGefvdkoGef arSmufvdkarSmuf vkyfaeEdkifoenf;/
wdik ;f jynfzUHG NzKd ;wd;k wufa&;ESihf jynfot Yl usKd ;udk trSew f u,f vdv k m;onf? azmfaqmifcsio f nfqv kd Qif Edik if w H um &if;ES;D jrKS yEf rHS rI sm;ESihf
urÇmb h Pf? tm&SzUHG NzKd ;a&;bPf? Edik if w H umaiGaMu;&HyakH iGtzGUJ rsm;rS acs;aiGrsm;udk &&efrmS rcufcv J aS y/ ppftpd;k &bufrS Edik if w H umtodik ;f
t0ef;\ ,HkMunfpdwfcsrIudk &,lEdkifzdkYom vdkonf/ EdkifiHwum\ ,HkMunfrIudk wnfaqmufa&;twGuf EdkifiHwumrS awmif;qdkaeonfh
Edik if aH &; jyKjyifajymif;vJrrI sm;udk OD;pGmjyKvyk &f ef vdo k nf/ Edik if aH &;jyóemrsm; ajyvnfro S m wdik ;f jynfNird ;f csr;f rnf? wnfNird rf nf? w&m;Oya'
pd;k rd;k rI&rdS nf? vGwv f yfrQwpGm a&mif;0,fazmufum;cGi&hf rdS nf? xifomjrifom apmifMh unfEh ikd rf nf? &if;ES;D xnf0h if acs;iSm;oavmuf wdik ;f jynfEiS hf
vlxk tusdK;&Sdrnf/ wdkif;jynf rwdk;wuf&if aeyap? acs;aiGawG r&vdkY vlxkiwf&ifvnf; iwfyap? tmPmudkawmh vufrvTwfEdkif? EdkifiH
wumudk ppfAdkvfcsKyfBuD;rsm;u ]]iSufaysmoD;jyNyD; rucdkif;eJY igwdkYu arsmufawG r[kwfbl;}} qdkNyD; ajymavh&Sdonf/ wdkif;jynfESifh vlxktusdK;
twGuf ay;rnfv h ufukd ykwx f w
k o
f nf/ (Advk cf sKyBf u;D rsm;u jynfou l akd wmh arsmufae&m xm;wwfonf/ em*pf'u k o © nfrsm;udk vufnKd§ ;xd;k Ny;D
Edik if w H um tvSLaiGrsm;&&ef ukvor*¾oYkd pm&if;ydw k ifonf/ wifoavmufr&onft h cg &oavmufukd aiGaMu;zvS,Ef eI ;f jzifv h nf;aumif;?
tmPmydik t f qifq h if\ h jzwfpm;vyfpm; vkyjf cif;jzifv h nf;aumif;? jyefvnfaqmufvyk af &; uefx½du k cf iG rf sm;jzifv h nf;aumif; em*pf'u k ©ukd
tjrwfxkwfonf/)
vufwqkypf m aumif;pm;zdEYk iS hf ppftiftm;wd;k csUJ &eftwGuuf o,HZmwrsm; xkwaf &mif;rnf/ ,cifEikd if aH wmfyikd f taqmuftODrsm;
udk tarGcGJa&mif;pm;rnf/ v,f,majrrsm;udk t"r®odrf;,lrnf/ opfawmrsm; ckwfrnf/ atmufajcvlxkxHrS tcGeftrsdK;rsdK; aumufcHrnf/
vkyftm;ay; acR;wyfqGJ tvum;yJwif; cdkif;aprnf/ wdkif;jynf\ t"dupD;yGm;a&; vkyfief;BuD;rsm;udk aqGrsdK;wpk vuf0g;BuD;tkyfrnf/
jynfolum; arsmufacgif; arsmufacgif;b0u rwufawmhay/ qdkvdkonfrSm Natural Resources tay:wGifom tm;xm;aom
ppftyk pf o
k nf Human Resources tay:tav;xm;&onfh ukex f wk v
f yk rf I wd;k wufa&;udk rnfonft
h aMumif;ESirhf S azmfaqmifEikd v
f rd rhf nf
r[kwfay/ vlom;&if;jrpf tm;aumif;rI? vlom;&if;jrpftay: tm;xm;rIwdkYonf vlYtcGifhta&; xGef;um;rI? vlYtcGifhta&;tay:
av;pm;wefzdk;xm;rIrsm;ESifh wdkuf½dkuf qufpyfaeygonf/ xdkYaMumifh wdkif;jynfpD;yGm;a&; zGHUNzdK;wdk;wufNyD; jynfolYb0 jrifhrm;a&;qdkonfrSm
ukefxkwfvkyfrI jrifhrm;NyD; ukefpnfa&mif;0,frI vGwfvyfxGef;um;aezdkY vdkygonf/ xdkodkYjzpf&efrSm ukefxkwfpGrf;tm;pkwGif tc&musonfh
rqvwygwD Adv k af e0if;ppftpd;k &\ 1974 zGUJ pnf;yHk twnfjyKNy;D aemuf rsm;rMumrD Edik if t
H ESYH tvkyo f rm;oydwrf sm; jzpfay:Ny;D
wygwDtpd;k &udk tvdrk &Sad Mumif; tvkyo f rm;rsm;u OD;pGm &J&&J if&h ifh jyocJo
h nf/ 1300 jynfh ta&;awmfyBkH u;D wGif tvkyo f rm; v,form;
ausmif;om;jynforl sm; aygif;pnf;rIjzifh azmufjyefaom a'gufwmbarmftpd;k & jyKwu f scohJ nf/ 1350 jynfh &Spaf v;vH;k ta&;awmfyBkH u;D wGif
vnf; tvkyo f rm; v,form; &[ef;&Siv f l ausmif;om;jynfot l aygif; vSn;f aeavSatmif; jrif;aZmif;rusef ta&;awmfypkH w d jf zifh Adv
k af e0if;
wygwDtpd;k & jyKwu f sc&hJ jyefonf/ ,ckwzef wzufowf a&;qGJ t"r®twnfjyKco hJ nfh 2008 zGUJ pnf;yHk zsuof rd ;f a&;ESihf t&yfom;rsuEf mS zH;k pGyf
ppfwyfBudK;qGJtpdk;&ae&mwGif jynfolYtpdk;&w&yf tpm;xdk;Edkifa&;twGuf qufvuf½kef;uef wdkufyGJ0ifoGm;&ef owd&Sd&Sd jyifqifxm;Mu&
rnfjzpfonf/
( * ) awmif;qdkcsufESifh yefMum;csuf
txufazmfjyyg tcGifhta&;rsm;onf uREfkyfwdkY tvkyform; v,form;rsm;\ tajccH&ydkifcGifhrsm;vnf; jzpfouJhodkY wdkif;jynfESifh
tvkyform; v,form;xkBuD;tygt0if jynfoltm;vHk; zGHYNzdK;wdk;wufapa&;twGuf tajccH vdktyfcsufrsm;vnf; jzpfonf/
odkUjzpfygí ———-
(C) rSwfwrf;wifjcif;
1/ ILO ESihf ITUC tygt0if jrefrmEdik if H tvkyo f rm; v,form;rsm;ta&; tm;ay;ulnD aqmif&u G af y;aeaom Edik if w
H um tzGt
YJ pnf;rsm;?
2/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJYcsKyfrS a'otvdkuf tvkyform; v,form;ta&;aqmif&Gufay;aeaom tzGJU0ifrsm;?
3/ tvkyform; v,form;ta&; ulnDaqmif&Gufay;aeMuaom vrf;jyMu,ftzGJU? ILO ESifh qufoG,faqmif&Gufolrsm;uGef&uf?
pmajcmuf½kyftzGJU tp&Sdonfh jynfwGif;tajcpdkuf tzGJYtpnf;rsm;ESifh woD;yk*¾v tusdK;aqmifrsm;?
4/ xdkif;EdkifiHESifh rav;&Sm;EdkifiHtajcpdkuf a&TUajymif;tvkyform;ta&; ulnDaqmif&Gufay;aeaom tzGJYtpnf;rsm;ESifh vlyk*¾dKvfrsm;?
6/ tvkyform; v,form;ta&;aqmif&Guf&if; tusOf;uscHaeMu&aom tusdK;aqmifrsm;ESifh tvkyform; v,form;rsm;?
7/ rdrdwdkY tcGifhta&;twGuf owåd&Sd&Sd nDnDnGwfnGwf Oya'aMumif;t&vnf;aumif;? vlxktajcjyKvIyf&Sm;rI yHko@meft&vnf;aumif;
ckcu
H muG,f wdu k yf 0JG ifaeMuaom Edik if w
H 0Sr;f vH;k rS awmifov
l ,form;rsm;? pufrZI ek v
f yk o
f m;rsm;? aps;onfrsm;? 0efxrf;rsm;tm; av;pm;pGm
*kPfjyKrSwfwrf;wifygonf/
(i) a&SUvkyfief;pOf
atmufygvkyfief;pOfrsm;tm; tajctae tcGifhta&; ay;vQifay;ovdk? tiftm;&if;jrpf &SdvQif&Sdovdk taumiftxnfazmf
aqmif&GufoGm;rnf/ tajctaeray;yguvnf; jzpfEdkifajct&SdqHk; enf;vrf;rsm;tm; &SmazGum BudK;yrf;aqmif&GufoGm;rnf/
õõõõõõõõõ
odrf;qnf;cHv,f,m aoG;pkyfcHvkyftm;wdkY\
vGwfajrmufa&;*gxm