ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Τοµέας Γεωργικών Κατασκευών και Μηχανολογίας.

Τµήµα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία

ΑΣΚΗΣΗ 4.

ΥΓΡΑΣΙΑ
ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΓΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ
ΜΕΤΡΗΣΗ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΝΕΡΟ

Νικόλαος Συγριµής: Καθηγητής Γ.Π.Α.

Κων/νος Αρβανίτης: Επ. Καθηγητής Γ.Π.Α.
∆ηµήτριος Λάµπρου: Πτυχ. Επιστήµης Η/Υ

Φεβρουάριος 2005
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία

ΑΣΚΗΣΗ 4.

ΥΓΡΑΣΙΑ
ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ

ΣΚΟΠΟΣ:
Η αντίληψη και ή πρακτική εφαρµογή των µετρήσεων της υγρασίας.

ΣΥΝΤΟΜΗ ΘΕΩΡΙΑ:

Υγρασία είναι το ποσό των υδρατµών στον αέρα και είναι ένα βασικό στοιχείο του κλίµατος. Μπορεί
να περιγραφτεί µε διάφορους τρόπους και η µέτρηση της χρειάζεται την κατανόηση των πιο κάτω
µεγεθών, που επιγραµµατικά εµφανίζονται εδώ, αλλά αναλύονται εκτενώς στο Βιβλίο της Θεωρίας
του Μαθήµατος.

Μέγεθος Περιγραφή Μονάδα

Η µάζα του υδρατµού, (συγκέντρωση υδρατµού),
Απόλυτη υγρασία που είναι παρούσα στον αέρα ανά µονάδα όγκου
ή του αέρα. Εκφράζεται από την σχέση :
Ογκοµετρική απόλυτη υγρασία Μάζα υδρατµού
(Αbsolute humidity) Όγκος gr/m3

Η µάζα των υδρατµών ανά µονάδα βάρους ξηρού

Ειδική υγρασία W αέρα. Εκφράζεται από την σχέση:
ή Μάζα πραγµατικού υδρατµού
Βαρυµετρική απόλυτη υγρασία Μάζα του ξηρού αερίου % ή PPMW
(Specific humidity)
Περιγράφει πόσο κορεσµένος είναι ο αέρας από
Σχετική υγρασία υδρατµούς. Χρησιµοποιείται από πολλούς
(rh) ανθρώπους για την πληροφόρηση του κλίµατος.
Εκφράζεται από την σχέση:
Πραγµ.Μερι κή πίεση υδρατµού %
Πίεση κεκορεσµέν ου υδρατµού

Άλλα µεγέθη που σχετίζονται µε την υγρασία.

Μέγεθος Περιγραφή Μονάδα

Το µέτρο της ολικής ενέργειας στον αέρα (και
Ενθαλπία γενικότερα σε ένα σύστηµα). Όταν ο αέρας είναι BTU/λίµπρα
(enthalpy) θερµός, η ενθαλπία του είναι υψηλή. Η ενθαλπία ξηρού αέρα.
είναι επίσης υψηλή, όταν ο αέρας είναι υγρός.
Θερµοκρασία Θερµοκρασία, στην οποία ο αέρας είναι
σηµείου δρόσου κεκορεσµένος, και ο αέρας ψύχεται χωρίς κέρδος
(Dew-point temperature) ή απώλεια υδρατµού. Οποιαδήποτε ψύξη του
o
αέρα πέρα από αυτή τη θερµοκρασία προκαλεί C ή oF
συµπύκνωση υδρατµών ή σχηµατισµό δρόσου σε
µία επιφάνεια. Πολύ σηµαντική για τον καθορισµό
του ποσού βροχής και ακόµη για το πώς
αισθάνεται κανείς ευχάριστα.
Θερµοκρασία σηµ. παγετού Τα ανωτέρω, κάτω από τους 0 oC, o
C ή oF
(Frost-point temperature).
2
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία
o
Όταν ο αέρας ψύχεται µε εξάτµιση υγρασίας στον C ή oF
Θερµοκρασία υγρού βολβού αέρα, και η ενέργεια, η οποία απαιτείται στην
(Wet-bulb temperature). διεργασία εξάτµισης, προσφέρεται από τον αέρα,
τότε προκύπτει µία θερµοκρασία στην οποία το
δείγµα του αέρα βρίσκεται σε κορεσµό Η
θερµοκρασία υγρού βολβού λαµβάνεται συνήθως
µε ένα θερµόµετρο, το οποίο περιβάλλεται µε µία
υγρή θρυαλλίδα και µε µέτρηση της ένδειξής του
καθώς το νερό εξατµίζεται.
o
Θερµοκρασία ξηρού βολβού Η θερµοκρασία του αέρα, είναι ουσιαστικά η C ή oF
(Dry-bulb temperature). θερµοκρασία ξηρού βολβού Η αύξηση αυτής στον
αέρα, προκαλεί αύξηση του ποσού της υγρασίας,
η οποία περικλείεται από τον αέρα.
Λόγος όγκων. Μερική πίεση υδρατµού % ή PPM V
(Volume ratio) Ολική πίεση
Λόγος µαζών Μάζα πραγµατικού υδρατµού
(Weight ratio) Μάζα του ξηρού αερίου % ή PPM W
PPM όγκου Όγκος του νερού × 106 Μερική πίεση υδρατµού × 106
PPM V (parts per volume) Ολικός όγκος ή Ολική πίεση
6
PPM βάρους Μάζα του νερού × 10 Μοριακό βάρος του νερού
PPM w (parts per weight) Ολική µάζα Χ Μοριακό βάρος φέροντος αερίου
Ειδικός όγκος Ο όγκος που καταλαµβάνει ο αέρας όταν θερµαίνεται,
(Specific volume), διατηρώντας σταθερό το περιεχόµενο υγρασίας του,

Υπολογίζεται από το U.S. Geological Survey ότι η Γη έχει περίπου 326 εκ. κυβικά µίλια νερού.
Αυτή η ποσότητα περιλαµβάνει όλο το νερό δηλ από τους ωκεανούς, τα υπόγεια ύδατα αλλά και
όσα έχουν δεσµευτεί από τους πάγους. ΜΟΝΟ όµως περίπου 3100 κυβικά µίλια αυτού του νερού
είναι στον αέρα, πολύ περισσότερο ως υδρατµοί, αλλά ακόµα και ως σύννεφα ή όµβρος.

ΨΥΧΡΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ.

Οι ψυχροµετρικοί χάρτες (βλ. Σχήµα1), προσφέρουν έναν γρήγορο τρόπο για την
µετατροπή από την µία µονάδα ατµοσφαιρικής υγρασίας στην άλλη. Χρησιµοποιούνται για να
συσχετίζουν οκτώ ποσότητες σε µία σελίδα χαρτί:

Ελληνικός Αγγλικός
Γραµµή Τεχνικός όρος Συµβολισµός Μονάδες Συντοµογραφία
Τεχνικός όρος
1 Θερµοκρασία ξηρού βολβού Dry bulb temperature Tdb °C ή °F DBT
2 Θερµοκρασία υγρού βολβού Wet bulb temperature Twb °C ή °F WBT
3
3 Ειδικός όγκος Specific volume v m /kg -
4 Ενθαλπία Enthalpy h kJ/kg BTU/λίµπρα
5 Ειδική υγρασία Humidity ratio W Q/Kg -
6 Σχετική υγρασία Relative humidity Φ % RH ή rh
7 Σηµείο δρόσου Dew point temperature Tdp °C ή °F DPT
- Καµπύλη κορεσµού Saturation curve -
- Mερική πίεση του υδρατµού Vapor Pressure

Στους εν λόγω χάρτες, περιλαµβάνονται συχνά και µονάδες µέτρησης της εντροπίας, όπως και
άλλων σχετικών µεγεθών. Αναλύονται στο Βιβλίο της Θεωρίας του Μαθήµατος αλλά και σε άλλα
σχετικά εγχειρίδια.

3
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία

Σχήµα 1: Ψυχροµετρικός χάρτης.

Παράδειγµα χρήσης του Ψυχροµετρικού χάρτη.

Σε ένα θάλαµο η θερµοκρασία (ξηρού βολβού) είναι 80 oF και η σχετική υγρασία είναι 50%.
Ζητούµε να προσδιορίσουµε τις υπόλοιπες ιδιότητες των συνθηκών θερµοκρασίας και υγρασίας του
αέρα στο θάλαµο.
Μεθοδολογία:
Στον ψυχροµετρικό χάρτη, µε τις δεδοµένες ∆ΥΟ συνθήκες θερµοκρασίας ξηρού βολβού 80 oF
και σχετικής υγρασίας 50% είναι δυνατόν εύκολα να βρούµε το σηµείο ¨1¨.

Επιπλέον από τους άλλους άξονες µπορούµε να διαβάσουµε (προσεγγιστικά):

‰ το σηµείο δρόσου, (Dew-point temperature) 59,5 oF
‰ τη θερµοκρασία υγρού βολβού, (Wet-bulb temperature) 66,5 oF
‰ την ενθαλπία, (Enthalpy ) 31,5 BTU/λίµπρα

4
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία
‰ τον ειδικό όγκο, (Specific volume) 13,8
‰ την ειδική υγρασία (Humidity ratio) 0,0109
‰ τη µερική πίεση του υδρατµού, (Vapor Pressure) 0,5

Με εισαγωγή των ∆ΥΟ αρχικών συνθηκών σε κατάλληλο πρόγραµµα ψυχροµετρικό χάρτη,

µπορούµε να έχουµε ακριβέστερα αποτελέσµατα, αλλά και άλλες ευκολίες (µετατροπές µονάδων,
καθορισµός ύψους υπολογισµού -altitude- κ.α.). Το ανωτέρω παράδειγµα σε ένα τέτοιο πρόγραµµα,
δίνει την πιο κάτω εικόνα.

Σχετικός on-line ψυχροµετρικός χάρτης σε Java, µπορεί να χρησιµοποιηθεί από την διεύθυνση
www.thermo.unit.no/kkt/grzifk/java/psychProJava.html που προσφέρει πλήρη υπολογισµό για όλα
τα µεγέθη και για όλα τα µετρικά συστήµατα.

Σχέσεις µετατροπής Σχετικής - Απόλυτης Υγρασίας.

T =T C +273 0,62198.(PW )
W=
RH(%) Pat − PWS
RH = (Relative Humidity)
100  1 
 −5 ,8.e 3 
 .287,055T(1 + 1,6078W )
P
V =  at 
 +1, 39 − 48, 64.10 −3 T + 41, 76 e −6 T 2 −14 , 45 e −9 T 3 + 6 , 54 log( T ) 
 T 
PWS = e 1+ W
PW = (RH ).(PWS) W
Pat = 101325 AH = .(1000) (Absolute Humidity)
V

Αισθητήρια Μέτρησης Υγρασίας:

Οι χρήσιµες λειτουργικές περιοχές ορισµένων αισθητήρων ατµοσφαιρικής υγρασίας σε κοινή
χρήση, αναπαρίσταται στο Σχήµα 2. Όπως θα έπρεπε να περιµένει κανείς, δεν υπάρχει ένας και
5
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία
µόνο ένας αισθητήρας, ο οποίος ικανοποιεί τις απαιτήσεις για όλες τις εφαρµογές. Ορισµένοι
αισθητήρες λειτουργούν καλύτερα σε υψηλές ατµοσφαιρικές υγρασίες και άλλοι σε χαµηλά επίπεδα
υγρασίας.

Ο χρήστης πρέπει να ελέγχει

200 100% rh
την µέτρηση, στην οποία
Αισθητήρας σηµείου δρόσου
αποσκοπεί, µε βάση ορισµένα κεκορεσµένου διαλύµατος άλατος 50% rh
βασικά κριτήρια όπως είναι : 150 Ψυχρόµετρο ή ηλεκτρικός
αισθητήρας σχετικής υγρασίας
‰ η εµβέλεια.

Θερµοκρασία σηµείου δρόσου, oF

20% rh
‰ θερµοκρασίας λειτουργίας.
100
‰ συνθήκες ατµοσφαιρικής 10% rh

δρόσου
Σηµείο
πίεσης. Γραµµή κορεσµού

‰ ρύπανση. 50 Υγρόµετρο
συµπύκνωσης 1% rh
‰ η αξιοπιστία.
2000 PPM
‰ ο χρόνος απόκρισης.
0
‰ σύστηµα δειγµατοληψίας. 200 PPM

παγετού
Σηµείο
‰ ο χρόνος ζωής του αισθητήρα.
‰ η απαιτούµενη συντήρησή του. -50 20 PPM
Ηλεκτρολυτικό
‰ οι απαιτήσεις του για υγρόµετρο
2 PPM
επαναβαθµονόµηση. -100
‰ Κόστος. -100 -50 0 50 100 150 200
Θερµοκρασία περιβάλλοντος, oF

Σχήµα 2. ∆ιάγραµµα χρήσιµων λειτουργικών περιοχών

διαφόρων τύπων αισθητήρων ατµοσφαιρικής υγρασίας.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ ΥΓΡΑΣΙΑΣ.

Η πρόοδος της τεχνολογίας ηλεκτρονικών εξαρτηµάτων έχει δώσει τα

τελευταία χρόνια και αισθητήρια υγρασίας. Ένα τέτοιο εξάρτηµα είναι και το
HIH-3602A ή το HIH-3602C της Honeywell. Πιο κάτω φαίνεται η εσωτερική του
ηµιαγωγική διάταξη, η διάταξη ακροδεκτών και η χρήση κάθε ακροδέκτη του.
Η σχ. Υγρασία που µετρά το αισθητήριο, βασίζεται στην τάση
εξόδου του στους ακροδέκτες Ε (Vout) και D (GND)). Η
συµπεριφορά του περιγράφεται από την διπλανή καµπύλη
απόκρισης για διάφορες θερµοκρασίες αναφοράς

ΠΡΟΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ.
Προτυποποίηση είναι η απαραίτητη διαδικασία βαθµονόµησης των αισθητήρων ατµοσφαιρικής
υγρασίας σε σχέση µε κάποιο πρότυπο για να αποκτήσουν αξιόπιστη µετρητική συµπεριφορά.

6
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία

Α1. Βαθµονόµηση.
Η βαθµονόµηση των αισθητήρων ατµοσφαιρικής υγρασίας µπορεί να γίνει µε:
1. Την παραγωγή ενός οµοιόµορφα υγρού δείγµατος αερίου µε διαλύµατα αλάτων.
2. Ακριβή µέτρηση της υγρασίας µε πρότυπο όργανο (δεν θα ασχοληθούµε εδώ).

Α2. ∆ιαλύµατα.
Συνήθως χρησιµοποιούνται Θερµοκρασία Σχετική Υγρασία
Στερεά φάση
διαλύµατα αλάτων κατά την (oC) (Ποσοστό)
προτυποποίηση, τον έλεγχο και H 3 PO 4 • 1 / 2H 2 O 24 9
την µέτρηση της ατµοσφαιρικής
LiCl • H 2 O 20 15
υγρασίας. Κατά τη µέτρηση, η
συγκέντρωση επιτρέπεται να CaCl 2 • 6H 2 O 20 32
µεταβάλλεται µέχρι να έλθει σε KNO 2 20 45
ισορροπία µε την θερµοκρασία Ca (NO 3 )2 • 4H 2 O 18.5 56
του περιβάλλοντος. Κατά την
προτυποποίηση και τον έλεγχο NaNO 2 20 66
είναι επιθυµητό να διατηρηθεί NH 4 Cl 20 80
σταθερή η συγκέντρωση, και KHSO 4 20 86
αυτό επιτυγχάνεται κατά τον
αποτελεσµατικότερο τρόπο µε ZnSO 4 • 7 H 2 O 20 90
χρήση κεκορεσµένων διαλυ- Na 2 SO 4 • 10H 2 O 20 93
µάτων µε περίσσεια διαλυ- Na 2 SO 3 • 7 H 2 O 20 95
µένης ουσίας. Στον Πίνακα Α,
δίδονται ενδείξεις για τις Pb(NO 3 )2 20 98
διάφορα διαλύµατα. Πίνακας Α.
Σταθερή υγρασία από κεκορεσµένα διαλύµατα.

ΜΕΤΡΗΣΗ ΥΓΡΑΣΙΑΣ µε µέθοδο ΥΓΡΟΥ- ΞΗΡΟΥ ΒΟΛΒΟΥ.

Είναι η πλέον κοινά χρησιµοποιούµενη διάταξη για την µέτρηση της ατµοσφαιρικής υγρασίας.
Χρησιµοποιείται συχνά ως δευτερεύον πρότυπο µε σκοπό την βαθµονόµηση.
Στη µέθοδο αυτή, χρησιµοποιούνται δύο ταυτόσηµα θερµόµετρα µε:
a. Θερµόµετρο που εκτίθεται µε κανονικό τρόπο στο περιβάλλοντα χώρο και αισθάνεται τη
θερµοκρασία (Ta) του περιβάλλοντος αέρα (µε ειδική υγρασία W) και λέγεται θερµόµετρο
ξηρού βολβού.
b. Θερµόµετρο που διαθέτει βαµβακερό περίβληµα, το οποίο διατηρείται υγρό από µια θρυαλλίδα,
η οποία το συνδέει µε µία δεξαµενή αποσταγµένου και λέγεται θερµόµετρο υγρού βολβού.

Ρεύµα αέρα περνά από τα δύο θερµόµετρα, συνήθως µε ένα ρυθµό της τάξης των 215 m/min (13
Κm/h) ή και περισσότερο. Το νερό εξατµίζεται από το βαµβακερό περίβληµα, το οποίο ψυχραίνει
των υγρό βολβό (εκτός από την περίπτωση κατά την οποία ο αέρας είναι κεκορεσµένος). Έτσι
καταγράφει µία θερµοκρασία µικρότερη από τη θερµοκρασία του θερµοµέτρου ξηρού βολβού. Η
θερµοκρασία αυτή ονοµάζεται θερµοκρασία υγρού βολβού (Tw).

Όταν επιτυγχάνεται η µέγιστη διαφορά µεταξύ των θερµοκρασιών ξηρού και υγρού βολβού, η
σχετική υγρασία προσδιορίζεται:

A. Από τον ψυχροµετρικό χάρτη, στην τοµή της θερµοκρασίας υγρού βολβού (wet-bulb) και της
θερµοκρασίας ξηρού βολβού (dry-bulb).
B. Από την θεωρητική σχέση της σχετικής υγρασίας Rh = e/ea και τα απαραίτητα µεγέθη:
‰ Πίεση κεκορ. Υδρατµών ea για την θερµοκρασία Τa .
‰ Πίεση κεκορ. Υδρατµών ew για την θερµοκρασία Τw .
‰ Τις µετρηθείσες θερµοκρασίες Τa ,Τw .
Για λεπτοµέρειες, αναφερθείτε στο Βιβλίο της Θεωρίας του Μαθήµατος.

7
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία

Θερµόµετρα
υδραργύρου

Ξηρός
Bολβός

Θερµ: Ta
Ειδ.Υγρασία: W

Υγρός
Ανεµιστήρας Bολβός

Θερµ: Tw

Εικόνα 1: Βασική πειραµατική διάταξη για µέτρηση σχετικής υγρασίας µε υγρό/ ξηρό βολβό.

ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΡΟY ΣΕ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ.

Είναι γνωστό ότι το υπόστρωµα είναι ένα τεχνητό υλικό που χρησιµοποιείται ως υπόβαθρο για
την καλλιέργεια φυτών ή για µελέτες καλλιεργειών. Το βασικό αυτό υλικό είναι συνήθως ο
πετροβάµβακας. Πολλές φορές λοιπόν είναι χρήσιµό να γνωρίζουµε την περιεκτικότητα του σε νερό.

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ:

„ Ένα βολτόµετρο (πολύµετρο).
„ ∆υο διαλύµατα αλάτων γνωστής σχ, υγρασίας (rh %) σε δοχεία.
„ Ηλεκτρονικός αισθητήρας Σχ. Υγρασίας.
„ Ανεµιστήρας.
„ ∆ύο θερµόµετρα. Το ένα να συνοδεύεται από βρεµένο βαµβάκι στο βολβό του.
(Εναλλακτικά µπορούµε να έχουµε ένα µόνο Θερµόµετρο, για δύο χρήσεις)
„ Μια ζυγαριά.
„ Όργανο σχ.Υγρασίας «τρίχας».

8
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία

ΑΣΚΗΣΗ 4 “ΥΓΡΑΣΙΑ” …/…/20..

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΟΜΑ∆Α:…….
Έτος Σπουδών Εξάµηνο: Α.Μ.:……….

( Συµπληρώστε τα στοιχεία σας και παραδώστε το στον Υπεύθυνο Εργαστηρίου.)

ΠΟΡΕΙΑ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ.

ΡΥΘΜΙΣΗ – ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟΥ.

1. Σας δίδεται το ηλ. αισθητήριο υγρασίας. Συνδέστε το σε πηγή τάσης 5V.

2. Συνδέστε βολτόµετρο στα άκρα εξόδου του (ακροδέκτες αισθητηρίου: Ε (Vout) και D (GND)).
3. Σας δίδονται επίσης δύο διαλύµατα αλάτων σε κατάλληλα δοχεία.
4. Καταγράψτε το είδος των διαλυµάτων αλάτων και την γνωστή τους (θεωρητική) τιµή υγρασίας
(συµβουλευτείτε τον Πίνακα Α).

Ονοµασία ∆ιαλύµατος Σχ. Υγρασία % (θεωρητική)

∆ΙΑΛΥΜΑ 1
∆ΙΑΛΥΜΑ 2

5. Εισάγετε τον αισθητήρα διαδοχικά µέσα στα διαλύµατα και καταγράψτε την τάση εξόδου του.
Τάση Εξόδου Αισθητήρα
∆ΙΑΛΥΜΑ 1
∆ΙΑΛΥΜΑ 2

6. Αργότερα, από τις δύο µετρηµένες τάσεις, χαράξτε την καµπύλη του αισθητηρίου (βεβαίως θα
είναι για την θερµοκρασία περιβάλλοντος δηλ για T= 250C). Συµφωνεί µε αυτήν στην σελ. 6 της
θεωρίας της Άσκησης;
7. Αν συµφωνεί, τότε έχετε ένα βαθµονοµηµένο αισθητήριο ΥΓΡΑΣΙΑΣ !.

ΜΕΤΡΗΣΗ ΥΓΡΑΣΙΑΣ.

Α1. Μέτρηση µε το (βαθµονοµηµένο) Ηλεκτρονικό Αισθητήριο.

1. Χρησιµοποιήστε τον Ηλ. αισθητήρα υγρασίας που βαθµονοµήσατε προηγούµενα.

2. Συνδέστε τον (αν δεν είναι) µε τροφοδοσία 5V και µε βολτόµετρο (όπως αρχικά).
3. Εκθέστε τον στο χώρο και σηµειώστε την τάση εξόδου του.

Τάση εξόδου Αισθητήρα. Vout = ……………[ V ]

4. Υπολογίστε ΤΩΡΑ (προσεγγιστικά) και αργότερα µε ακρίβεια από την δική σας καµπύλη
βαθµονόµησης, την Σχ. ΥΓΡΑΣΙΑ. ∆είξτε τον υπολογισµό και σηµειώστε πιο κάτω το
αποτέλεσµα.

ΣΧΕΤΙΚΗ ΥΓΡΑΣΙΑ Rh = ……………[ %]

9
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία
Α2. Μέτρηση µε την µέθοδο ΥΓΡΟΥ- ΞΗΡΟΥ ΒΟΛΒΟΥ.
1. Σας δίδονται δύο θερµόµετρα ή εναλλακτικά ένα θερµόµετρο για δύο χρήσεις.
2. Με ένα θερµόµετρο µετρείστε την θερµοκρασία χώρου (αφού καθαρίσετε λίγο τον βολβό του).
Σηµειώστε αυτή η θερµοκρασία σε [ 0C ] και [ 0F ]

Θερµοκρασία ξηρού βολβού (dry-bulb). Τa = ……………[ 0C ] ……………[ 0F ]

3. Σε ένα άλλο θερµόµετρο (ή το ίδιο), τοποθετείστε βαµβάκι στο βολβό του, βρεµένο µε
απεσταγµένο νερό. Εκκινήστε τον ανεµιστήρα έτσι ώστε το ρεύµα αέρα να πέφτει πάνω του.
4. Περιµένετε µέχρι η θερµοκρασία να γίνει η κατώτερη δυνατή. Σηµειώστε αυτή η θερµοκρασία σε
[ 0C ] και [ 0F ]

Θερµοκρασία υγρού βολβού (wet-bulb) Τw = ……………[ 0C ] ……………[ 0F ]

5. Κάντε χρήση του έντυπου ψυχροµετρικού χάρτη, σηµειώνοντας (µε το χέρι) αρχικά τις ανωτέρω
τιµές. Από το σηµείο που βρήκατε καθορίστε τις υπόλοιπες παραµέτρους του επόµενου Πίνακα.

Εκτιµούµενες Παράµετροι Κλίµατος Τιµές

Σηµείο δρόσου (Dew-point temperature) [ 0C]
Σχετική υγρασία (rh ) [%]
Ενθαλπία (Enthalpy ) [BTU/lib]
Ειδικός όγκος (Specific volume) [m3]
Ειδική υγρασία (Humidity ratio)
Μερική πίεση του υδρατµού (Vapor Pressure)

Α3. Μέτρηση της σχετικής υγρασίας Rh µε Πρόγραµµα στον Η/Υ.

Κάντε χρήση Η/Υ και του ηλεκτρονικού ψυχροµετρικού χάρτη, (Psychrometrics Daikin) εισάγοντας
τις ανωτέρω τιµές θερµοκρασίας υγρού-ξυρού βολβού. Από το σηµείο που βρήκατε σηµειώστε τις
υπόλοιπες παραµέτρους του επόµενου Πίνακα.

Υπολογισµένες Παράµετροι Κλίµατος Τιµές

Σηµείο δρόσου (Dew-point temperature) [ 0C]
Σχετική υγρασία (rh ) [%]
Ενθαλπία (Enthalpy ) [BTU/lib]
Ειδικός όγκος (Specific volume) [m3]
Ειδική υγρασία (Humidity ratio)
Μερική πίεση του υδρατµού (Vapor Pressure)

Α4. Μέτρηση της σχετικής υγρασίας Rh µε όργανο «τρίχας».

Ελέγξτε από το όργανο Σχ.Υγρασίας που δουλεύει µε την µέθοδο «τρίχας» (δεν αναφέρουµε εδώ
άλλα στοιχεία του οργάνου), την σχ. Υγρασία του χώρου σας και καταγράψτε την.

ΣΧΕΤΙΚΗ ΥΓΡΑΣΙΑ Οργάνου «τρίχας» Rh = ……………[ %]

Α5. Μέτρηση µε Θεωρητικό Υπολογισµό της σχετικής υγρασίας Rh

Υπολογίστε την σχετική υγρασία Rh από την θεωρητική σχέση της ( Rh= e/ea) µε δεδοµένες τις
µετρηθείσες θερµοκρασίες Τa ,Τw. Για λεπτοµέρειες, αναφερθείτε στο Βιβλίο της Θεωρίας του
Μαθήµατος.
∆ΕΝ ΕΚΤΕΛΕΙΤΑΙ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ.

1. Σας δίδεται πετροβάµβακας γνωστού όγκου. Χρησιµοποιήστε την ζυγαριά για να βρείτε το βάρος του.
2. Ζυγίστε ποσότητα νερού 0,5 Kgr και εισάγετέ την στο υπόστρωµα.
3. Μετρείστε µε το αισθητήριο υγρασίας το ποσοστό νερού στο υπόστρωµα.

10
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία

11
Γ.Π.Α. – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : Μετρήσεις στη Γεωργική Μηχανολογία

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Αναφέρατε ονοµαστικά πόσες µεθόδους µέτρησης σχετικής υγρασίας χρησιµοποιήσατε

στην Άσκηση.

2. Σχολιάστε τα αποτελέσµατα Σχ. Υγρασίας των µεθόδων (Α1) (Α2) (Α3) (Α4) (Α5). Αν η
σύγκριση των αποτελεσµάτων δίνει πολύ διαφορετικά αποτελέσµατα (αν βέβαια η πορεία
και οι πράξεις που ακολουθήσατε, είναι σωστές), γιατί νοµίζετε ότι υπάρχει αυτή η διαφορά
στην τιµή της Σχ. Υγρασίας;

3. Γιατί η υγρασία µπορεί να είναι µικρότερη από 100% όταν βρέχει;

4. Επισκεφθείτε το site www.thermo.unit.no/kkt/grzifk/java/psychProJava.html (σελ.5) και

επισυνάψτε µερικές εικόνες από διάφορα παραδείγµατα σας εκεί. Προτείνετε και άλλα
ενδιαφέροντα site ή στοιχεία για την µέτρηση Υγρασίας ή παρεµφερή ζητήµατα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ποίο είναι το συµπέρασµά σας από την εκτέλεση της άσκησης. Περιγράψτε µε λίγα λόγια πως
εσείς καταλάβατε το ουσιαστικό αντικείµενο της άσκησης.

12