0 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
Ο Κύκλος των χαμένων ποιητών 

Ο κύκλος των χαμένων ποιητών λαμβάνει χώρα στο τέλος της δεκαετίας του ’50 σ’ ένα 

ιδιωτικό σχολείο φημισμένο για την παράδοσή του και τις επιδόσεις του. Εκεί, ένας 

πρωτοπόρος καθηγητής, ο κύριος Keating μαθαίνει στους μαθητές του σχολείου να 

παρατηρούν τα πράγματα από νέες οπτικές γωνίες εισάγοντας «καινά δαιμόνια» με 

αποτέλεσμα να έρθει σε αντιπαράθεση με την συντηρητική σχολή.  Ο κύκλος των χαμένων 

ποιητών, εκφράζει την λύτρωση της νεανικής ψυχής από τα δεσμά των «πρέπει» μιας 

συντηρητικής κοινωνίας του σχολείου του Welton ενώ από τη μια πλευρά έχουμε τη 

λατινική φράση “Carpe Diem” που εκφράζεται μέσα από τον χαρακτήρα του καθηγητή 

κύριου Keating να αντιπαραβάλλεται με το χαρακτηριστικό σύνθημα του σχολείου: 

«παράδοση, υπακοή, πειθαρχία». Ο κύριος Keating , αντιλαμβανόμενος τον κίνδυνο 

δηλητηρίασης της επαναστατικής νεανικής  ψυχής από τη φιλοσοφία αυτή που ακολουθεί 

το ίδρυμα, προσπαθεί να ελευθερώσει τον τρόπο σκέψης των νέων μαθητών του σχολείου 

και αντιτίθεται μέσα από τις επαναστατικές μεθόδους διδασκαλίας στους σκληρούς 

κανονισμούς του σχολείου. Εμπόδια στη προσπάθειά του αυτή βρίσκονται οι αρχές της 

σχολής, ο διευθυντής αλλά ακόμα και οι ίδιες του οι προθέσεις αφού μερικές φορές 

παρεξηγούνται από τους μαθητές. 

To κεντρικό νόημα της ταινίας περιστρέφεται γύρω από τη λατινική φράση “Carpe Diem” 

και η κεντρική σχέση είναι η σχέση του κυρίου Keating με τους μαθητές και των μαθητών με 

το σχολείο. Παράλληλα οι λέξεις «παράδοση», «υπακοή», «πειθαρχία» που ακούγονται 

συχνά από το σύστημα του σχολείου, τον διευθυντή, «ηγέτη» του σχολείου έρχονται σε 

σύγκρουση με τις λέξεις «ελευθερία», «προσωπικότητα», «ρομαντισμός» από τον κύριο 

Keating. Η συγκρούσεις αυτές ασκούμενες από τους δύο «αρχηγούς» των παιδιών 

1 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
προκαλούν σύγχυση, και οι μαθητές να βιώνουν καταστάσεις διπλού δεσμού κυρίως στο 

τέλος όταν ο κύριος Keating που ταυτίστηκε με όλα αυτά που τα παιδιά ταύτισαν με το 

καλό και τη ζωή προδίδεται, για «χάρη του καλού» του σχολείου, ή δήθεν για το «καλό» 

τους μέλλον. 

 Έτσι η βάση πάνω στην οποία ξετυλίγονται τα οποιαδήποτε συμπεράσματα που έχουν να 

κάνουν με την κοινωνική ψυχολογία είναι οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των 

ατόμων που αποτελούν το «σύστημα» της σχολής και των μαθητών, του κυρίου Keating με 

τους μαθητές και του κυρίου Keating με τη σχολή κάτω από κυρίως μια ατομικό‐κεντρική 

προσέγγιση. Παράλληλα ενδιαφέρων παρουσιάζεται στο πώς μέσα στην ομάδα που 

αποτελεί τους μαθητές της συγκεκριμένης συντηρητικής σχολής του Welton εμφανίζεται ως 

υποομάδα ο κύκλος των χαμένων ποιητών με την ακριβώς αντίθετη ιδεολογία. Στο 

ενδιάμεσο της σύγκρουσης που θα επέλθει μεταξύ των ομάδων βρίσκεται από τους 

καθηγητές ο κύριος Keating, και από τους μαθητές περισσότερο ο Charlie. Επιπρόσθετα, ο 

«ενδιάμεσος» ρόλος του κυρίου Keating λειτουργεί περίεργα και σχεδόν αντιστικτικά στην 

ταινία αφού από τη μια είναι ο “ηγέτης”, ο πρώτος ιδρυτής του κύκλου των χαμένων 

ποιητών ενώ από την άλλη είναι ο «αρχηγός», ο καθηγητής του Welton, στον οποίο πρέπει 

να υπακούουν οι νέοι ως μαθητές της συγκεκριμένης σχολής σύμφωνα με τους ρόλους τους 

στη συγκεκριμένη σχολή. 

Ο πρωτοποριακός χαρακτήρας του κυρίου Keating, δεν τον εμποδίζει από το να ταυτιστεί, ή 

να τον ταυτίσουμε με  τον ρόλο του καθηγητή, αλλά η προσπάθεια του μέσα από το 

ανοικτό μυαλό και τις καινοτομίες στη διδασκαλία του να προκαλέσει το ενδιαφέρον των 

μαθητών του δίνει ίσως τον ρόλο του προοδευτικού καθηγητή. Αν ρόλος όμως δεν είναι 

μόνο το τι κάποιος νιώθει εκπληρώνοντας μια θέση στη κοινωνία, αλλά και το τι η κοινωνία, 

ή η ομάδα και στη συγκεκριμένη περίπτωση η σχολή του Welton περιμένει από το άτομο 

2 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
(Παπαστάμου, 2006, σ.199‐204) τότε ο κύριος Keating ίσως να μην ανήκει στον ρόλο του 

καθηγητή της συγκεκριμένης σχολής κάτι που θα του προκαλέσει προβλήματα. 

Η σχέσεις με τη Σχολή 

Αν δούμε την ταινία ως το πεδίο πάνω στο οποίο οι οποιεσδήποτε γλωσσικές και μη 

αλληλεπιδράσεις αποκτούν ένα νόημα μέσα από τους κοινωνικούς και γλωσσικούς κώδικές 

επικοινωνίας θα παρατηρούσαμε μεταξύ άλλων πώς ο ρόλος της σχολής αποτελεί τον 

αντίποδα του ρόλου του κυρίου Keating, έτσι που αν βασιστούμε για την ανάλυση των 

σχέσεων που ξετυλίγονται στη ταινία σε αυτή τη βάση, οι σχέσεις γίνονται περίπλοκες και 

ανταγωνιστικές, έχοντας στη μια πλευρά τις σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα από τον ρόλο 

του κυρίου Keating ως καθηγητή της συντηρητικής σχολής του Welton μαζί με τη διεύθυνση 

της σχολής, και από την άλλη τις σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα από τον «ρόλο» του 

κυρίου Keating ως ενός προοδευτικού ανθρώπου που έχει ως στόχο να ελευθερώσει τις 

νεανικές ψυχές από τον δικτατορικό, συντηρητικό χαρακτήρα της σχολής. Ένα 

χαρακτηριστικό παράδειγμα που μπορούμε να διακρίνουμε την ανταγωνιστικότητα του 

ρόλου της Σχολής έναντι του ρόλου του κυρίου Keating και του κύκλου των χαμένων 

ποιητών είναι για παράδειγμα η «ψυχρότητα» του λόγου του διευθυντή στο τέλος της 

ταινίας όταν μιλά για τον θάνατο του Neil. Για παράδειγμα  ενώ ο ενθουσιώδης, 

συναισθηματικός τύπος του κυρίου Keating στο τέλος της ταινίας μένει σιωπηλός και κλαίει 

όταν βρίσκει ένα βιβλίο του Neil, εκφράζοντας μη λεκτικά τη φιλοσοφία του να μένει 

κάποιος αληθινός στα συναισθήματά του, αντιστικτικά η σκηνή εναλλάσσεται  με τον 

ψυχρό λόγο του διευθυντή της σχολής που παρουσιάζεται σταθερός, ψυχρός και έτοιμος 

να διερευνήσει τον θάνατο του Νιλ όπως λέει, εκφράζοντας με τη στάση του την 

απρόσωπη, αντικειμενική, δικτατορική και ορθολογιστική φιλοσοφία της σχολής. Η φωνή 

του είναι σταθερή και το βλέμμα του σταθερό και ανακριτικό  εκφράζοντας το motto του 

σχολείου «παράδοση, υπακοή, πειθαρχία». Παράλληλα με αυτά, ο χαρακτήρας του κυρίου 

3 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
Keating, προσπαθεί να διατηρήσει μια φιλική στάση προς τη σχολή αλλά ταυτόχρονα και 

κυριαρχική μέσα από τη σιγουριά στην αντίδρασή του στο κατεστημένο της σχολής που 

πολλές φορές η στάση του αυτή φέρνει ως ανταπόκριση πότε εχθρική και πότε φιλική και 

υποτακτική αντίδραση. O Timothy Leary σε μια προσπάθειά του να κατηγοριοποιήσει τις 

διαπροσωπικές συμπεριφορές μεταξύ των ανθρώπων, διακρίνει τις διαπροσωπικές 

επικοινωνίες σε δύο κατηγορίες αναλόγως του δυναμικού της συναισθηματικότητας που 

μεταδίδουν. Για παράδειγμα μια διαπροσωπική επικοινωνία μπορεί από τη μια πλευρά να 

εκφράζει φιλικότητα, αγάπη και από την άλλη να εκφράζει εχθρικότητα και μίσος. 

Παράλληλα, όπως υποστηρίζει, σε ένα άλλο επίπεδο μπορεί να κατηγοριοποιηθούν με 

κριτήρια που αφορούν την στάση ως προς την υποταγή και την κυριαρχικότητα που 

εμπερικλείουν. Έτσι παίρνοντας όλες τις κατηγορίες μαζί,  μια διαπροσωπική επικοινωνία 

μπορεί να εκφραστεί με οκτώ διαφορετικούς τρόπους, φιλική, εχθρική, υποτακτική, 

κυριαρχική, φιλική και υποτακτική, φιλική και κυριαρχική, εχθρική και υποτακτική, εχθρική 

και κυριαρχική ή ουδέτερη. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, κάθε συμπεριφορά φέρνει 

παρόμοιά της σαν ανταπόκριση με την αντίθετη στάση. Για παράδειγμα, μια φιλική και 

κυριαρχική συμπεριφορά θα φέρει σαν ανταπόκριση μια φιλική και υποτακτική 

συμπεριφορά, ή μερικές φορές ακόμα μπορεί να φέρει και μια ανάλογη συμπεριφορά. 

(Riggio, 2005, σ.96) Παράδειγμα που ίσως επιβεβαιώνει την θεωρία αυτή ίσως να βρίσκεται 

στον τρόπο που ο κύριος Keating προσεγγίζει τις αρχές της σχολής. Για παράδειγμα θα 

παρατηρούσαμε πώς ο κύριος Keating έχει διαρκώς μια φιλική και κυριαρχική στάση έναντι 

της σχολής όπως για παράδειγμα στην αρχή της ταινίας (24’) όταν ο κ. McAllister μπαίνει 

στην αίθουσα έκπληκτος και γεμάτος θυμό όταν βλέπει τους μαθητές να σκίζουν το βιβλίο 

που τους ζητήθηκε από τον κ. Keating.  Ο κ. Keating έχει στο βλέμμα του μια σιγουριά που 

υπαινίσσεται κυριαρχικότητα και ένα χαμόγελο που εκφράζει φιλικότητα όταν αντικρίζει 

τον θυμωμένο McAllister. Εκεί θα παρατηρήσουμε πώς ο McAlister αλλάζει αμήχανα ύφος 

και από θυμωμένο, εχθρικό γίνεται σχεδόν φιλικό και υποτακτικό αντικρίζοντας τον κύριο 

4 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
Keating. Η κυριαρχική στάση του Mr. Keating στη συγκεκριμένη περίπτωση δηλώνει την 

πίστη του προς τις αρχές που υποστηρίζει και την ανωτερότητα των πιστεύω του, 

κρατώντας τα σε ψηλότερα στάνταρ από τα πιστεύω της σχολής και των συναδέλφων του, 

ενώ το χαμόγελό του εκφράζει παράλληλα φιλικότητα προς τους συναδέλφους του. Έτσι η 

όλη σιγουριά που καθρεφτίζεται από μέρους του Keating κάνει τον McAlister να νιώθει αν 

όχι κατωτερότητα, ίσως ντροπή που εισέβαλε στην τάξη του. Ταυτόχρονα το χαμόγελο από 

μέρους του κ. Keating που εκφράζει φιλικότητα και συγχώρεση απέναντι στον McAlister, 

αφοπλίζει συναισθηματικά τον McAlister.  

Με λίγα λόγια  αν μεταφράζαμε τις μη λεκτικές εκφράσεις που υπάρχουν στη συγκεκριμένη 

χαρακτηριστική σκηνή ο διάλογος θα ήταν ο εξής:  

Κ. McAllister: Τι στο διάολο γίνεται εδώ; 

Κ. Keating:  Συνάδελφε, πώς είσαι, γιατί τόσος θόρυβος; 

Κ. McAllister:  Συγνώμη…  κ. Keating, δεν πρόσεξα ότι ήσασταν εδώ...  

Κ. Keating: Είμαι, τώρα μπορείτε να με αφήσετε να κάνω το μάθημα όπως θέλω. 

Σύμφωνα με το “Journal of Personality and Social Psychology”, τα άτομα που έχουν μια 

τέτοια στάση κυριαρχικότητας και δύναμης, είναι περισσότερο πιθανόν να προσπαθούν να 

γίνουν υπερασπιστές της ελευθερίας, ενώ όταν αντιληφθούν τον εαυτό τους σαν μέρος 

μιας κοινωνικής οντότητας, προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τη «δύναμή» τους για 

φιλανθρωπικό σκοπό καθώς επίσης επιζητούν συνεχώς την αλλαγή και να παίρνουν ρίσκα 

5 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
κάτι που φαίνεται να παίρνει μορφή στον χαρακτήρα του κ.Keating.Παράλληλα σύμφωνα 

με την ίδια πηγή, τα άτομα που νιώθουν δυνατά στις διαπραγματεύσεις τους νιώθουν 

αυτοπεποίθηση και φιλοδοξία, ενώ όταν βρεθούν με άτομα τα οποία ίσως θεωρούν 

«κατώτερα» παίρνουν τη στάση του: «ο συνομιλητής μου είναι αδύνατος και δεν είμαι το 

άτομο που θέλει να τον εκμεταλλευτεί»,  (Handgraaf, 2008, σ. 11376‐ 1138) χαρακτηριστικά 

που φαίνονται σε ένα άλλο διάλογο του Keating με τον McAllister πιο κάτω (27’) που ίσως 

θεωρεί «αδύναμο» συνομιλητή.  Η σχέση μεταξύ του Keating και του McAlister, θα 

διατηρηθεί ως φιλική, όπως υπαινίσσεται μια από τις τελευταίες σκηνές που 

αποχαιρετίζονται οι δύο τους.  

Δυστυχώς όμως για τον κ. Keating και τους μαθητές του Welton δεν ήταν κάθε σχέση του κ. 

Keating με τη σχολή φιλική. Για παράδειγμα προς το τέλος της ταινίας (1:18’), η σχέση που 

αναπτύσσεται μεταξύ του διευθυντή της σχολής και του κ. Keating μάλλον πάει να γίνει 

εχθρική. Αυτό συμβαίνει γιατί ο κ. Keating, βιώνει μια εσωτερική σύγκρουση ρόλων 

(Maisonneuve,2001, σ.155), από τη μια του λειτουργικού του ρόλου ως καθηγητή της 

συγκεκριμένης σχολής, και από την άλλη των ιδεολογικών του πεποιθήσεων, και εξωτερικά 

τη σύγκρουση της κοινωνικής του ταυτότητας με τον ρόλο του καθηγητή του Welton.  

Αρχικά ο Keating προσπαθεί να συμβιβαστεί με τον ρόλο του ως καθηγητή του Welton, 

αλλά όταν η ρήξη κορυφώνεται προς το τέλος της ταινίας, ο Keating γίνεται ουσιαστικά το 

εξιλαστήριο θύμα από τον διευθυντή της σχολής έτσι ώστε να ισορροπήσει την ομάδα των 

καθηγητών της σχολής μετά τον θάνατο του Νιλ με αποτέλεσμα την αποβολή του από την 

σχολή.   

6 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
Σχέσεις Μαθητών μεταξύ τους 

Αν μπορούσαμε να διαχωρίζαμε τις σχέσεις των μαθητών σε δύο κεντρικές κατηγορίες θα 

ήταν, η σχέση τους σαν μαθητές και η σχέση τους σαν μέλη του κύκλου των χαμένων 

ποιητών. Σαν μαθητές, πέρα από τον ρόλο τους ως μαθητές έχουμε παράλληλα τα 

προσωπικά τους συμφέροντα (στόχους) που μερικές φορές αντικρούονται με τον κύκλο των 

χαμένων ποιητών και τις προσωπικές τους πεποιθήσεις, με την κορύφωση αυτής της 

σύγκρουσης να έρχεται στο τέλος της ταινίας.  

Ομάδα μαθητών μέσα στη Σχολή: 

Σύμφωνα με έρευνες, παρόμοια με την ταυτότητα και τους ρόλους, ο κάθε άνθρωπος τείνει 

να ερμηνεύει και κρίνει τον κόσμο βάση και της ομάδας στην οποία ανήκει διακρίνοντας ή 

κατηγοριοποιώντας τις συμπεριφορές και τα συναισθήματα ως: «ενδοομαδικά» και 

«εξωομαδικά». Για παράδειγμα η αντίδραση σε ένα θετικό ή αρνητικό συναίσθημα στο 

άτομο εξαρτάται από το αν το άτομο ανήκει στην ομάδα ή δεν ανήκει. Σε πειράματα που 

έγιναν έδειξαν πώς το άτομο μιας ομάδας δείχνει περισσότερη χαρά  ή συμπόνια σε άτομο 

της δικής του ομάδας παρά σε «ξένο» άτομο που πολλές φορές μπορεί να δείξει και τα 

αντίθετα συναισθήματα. (Weisbuch and Ambady, 2008, σ. 1063 – 1064) Αυτό ίσως 

συνδέεται με τον τρόπο που μεταβιβάζονται τα μηνύματα σε μια ομάδα. Αφού η ομάδα 

μπορεί να διαμορφώσει και «κοινές στάσεις» στα άτομα που την αποτελούν αναλόγως του 

μηνύματος, ένα ασύμφωνο μήνυμα από μια άλλη ομάδα, ή μια ασύμφωνη ιδεολογία ίσως 

προκαλέσει αλλαγή στάσης προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. (Παπαστάμου, 2006, σ. 

152‐155) Η στάση του Cameron από την αρχή της ταινίας δείχνει μια ασυμφωνία προς τον 

κύκλο των χαμένων ποιητών, αλλά παρόλα αυτά συνεχίζει να ανήκει στην ομάδα μέχρι που 

ο κύριος Keating (η πηγή του μηνύματος δηλαδή) αποβάλλεται από τη σχολή. Πλέον η πηγή 

έχει χάσει  την αξία της με αποτέλεσμα να μην έχει κάτι να τον κρατήσει στον κύκλο 

7 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
(Παπαστάμου, 2006, σ. 152‐155) και να αλλάζει αμέσως στάση προς το αντίθετο ανήκοντας 

πλέον σε άλλη ομάδα. Έτσι, από τη στιγμή που ο Cameron αλλάζει στάση και ομάδα 

παρατηρούμε στο τέλος ότι είναι ο μόνος ίσως μαθητής που δεν ανεβαίνει στο θρανίο ως 

ένδειξη συμπαράστασης προς τον κύριο Keating που αποχωρεί από το σχολείο κάτι που 

αμέσως όχι μόνο τον απαλλάσσει και διαφοροποιεί από την ομάδα των συμφοιτητών του, 

αλλά αμέσως και από την έντονη συγκίνηση που νιώθει η ομάδα αυτή όταν ο κύριος 

Keating φεύγει! Ταυτόχρονα, από τη στιγμή που ο κύριος Keating, χάνει τη «δύναμή» του 

παρατηρούμε πώς ο Cameron είναι ο μόνος μαθητής που δεν νιώθει τύψεις όταν 

«προδίδει» τον καθηγητή του. Σ’ αυτό που θέλω τελικά να καταλήξω, είναι πώς ο Cameron 

αλλάζει αμέσως συναισθηματική κατάσταση και συμπεριφορά προς την ομάδα του (τους 

συμμαθητές του) και τον κύριο Keating όταν «αποφασίζει» να φύγει από την ομάδα των 

υπολοίπων.  Με ανάλογο τρόπο βλέπουμε πώς αλλάζει η στάση και η συμπεριφορά του 

διευθυντή της σχολής, στο τέλος της ταινίας, όταν ο κ. Keating «φεύγει» από την ομάδα των 

καθηγητών της σχολής. Ο διευθυντής στο τέλος παίρνει μια απόλυτα εχθρική στάση 

απέναντι στον κύριο Keating.  Έτσι σύμφωνα με αυτές τις παρατηρήσεις για τον Cameron 

και τον διευθυντή της σχολής, ίσως το να ανήκει κάποιος σε ομάδα ή να «αλλάζει» ομάδα, 

8 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
να επηρεάζει τη συναισθηματική του κατάσταση, τη στάση του και συμπεριφορά προς 

ορισμένες καταστάσεις και πρόσωπα.  

Σε άλλες περιπτώσεις όταν η ομάδα των μαθητών δεν βρίσκεται σαν «κύκλος των χαμένων 

ποιητών» , αρχηγός είναι η σχολή και κάτω από αυτή οι μαθητές αντιμετωπίζουν μια 

αγχωτική κατάσταση που είναι αποτέλεσμα της σύγκρουσης ρόλων και προσωπικών 

συναισθημάτων και ιδεολογίας. Από τη μια βρίσκεται ο ρόλος του υπάκουου στο σύστημα 

της σχολής μαθητή, ενώ από την άλλη τα προσωπικά τους όνειρα και συναισθήματα που 

πολλές φορές είναι αντίθετα προς τη σχολή. Αυτή η ένταση και η σύγκρουση των ρόλων, θα 

κορυφωθεί προς το τέλος της ταινίας, εκεί που ο Richard Cameron, που παρουσιάζεται ως ο 

πιο συμβιβασμένος με το σύστημα της σχολής ταυτίζεται απόλυτα με τον ρόλο του μαθητή 

της σχολής Welton και προδίδει τελικά τον κύκλο των χαμένων ποιητών προκειμένου να 

διασφαλίσει το προσωπικό του συμφέρων. Ο χαρακτήρας του Cameron ίσως να αποτελεί 

ένα είδος αυταρχικής προσωπικότητας, αφού τείνει να γίνεται υποχωρητικός προς τις αρχές 

της σχολής όταν κλιμακώνεται η ένταση. Παράλληλα αυτό φαίνεται μέσα από την 

συμπεριφορά του στη σχολή να είναι «σε καλούπι» συνεχώς και να μην απελευθερώνεται 

εύκολα, ενώ κάθε απελευθέρωση των συναισθημάτων του, του προκαλεί αγχωτικές 

καταστάσεις. Ακόμα, αν μπορούσαμε να κρίνουμε τους γονείς του σύμφωνα με τους γονείς 

άλλων συμμαθητών του όπως π.χ. του Νιλ που ήταν απόλυτα αυταρχικοί και αυστηροί, θα 

προσέξουμε μια ομοιότητα σε αυτά που υποστηρίζει ο Adorno και οι συνεργάτες του περί 

της διαταραχής της ισορροπίας μεταξύ της επιθετικότητας των παιδιών και της πειθαρχίας. 

(Brown,2007,σ.646)  Ίσως ακόμα αυτή η θεωρία να εξηγεί και την αυτοκτονία του Νιλ, αφού 

η φυσική επιθετικότητα του Νιλ, καταπιεζόμενη από τους γονείς του να βρήκε τελικά 

διέξοδο μέσα από την αυτοκτονία.  

Ταυτόχρονα με τα πιο πάνω, η ομάδα των φίλων βιώνει μια κατάσταση κοινωνικού 

διλήμματος αφού το προσωπικό τους συμφέρον ( η επίτευξη των στόχων που έχουν θέσει 

9 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
για το μέλλον τους) βρίσκεται σε σύγκρουση με το συμφέρον του κύκλου των χαμένων 

ποιητών και κατ’ επέκταση ο ρόλος τους στην ομάδα των χαμένων ποιητών συγκρούεται με 

τον ρόλο τους ως μαθητές του Welton. Από κινηματογραφικής άποψης, οι κύριοι 

συγκρουσιακοί ρόλοι εντός της ομάδας των μαθητών είναι ο   Charlie Dalton και ο Richard 

Cameron. Αφενός, ο Richard Cameron θέτει ως προσωπικό όφελος την υποταγή στη σχολή 

για χάρη της διασφάλισης της σιγουριάς του μέλλοντός του σκοτώνοντας τη 

προσωπικότητά του, ενώ ο Charlie Dalton παίρνει μια πιο προοδευτική στάση που εκφράζει 

περισσότερο τη προσωπική ελευθερία παρά την υποταγή στον δικτατορικό χαρακτήρα της 

σχολής αγνοώντας τον κίνδυνο της αποβολής του από τη σχολή που έτσι κι αλλιώς δεν 

εκφράζει τα προσωπικά του πιστεύω. Δηλαδή ο ρόλος του Charlie ως μαθητή βρίσκεται σε 

παρόμοια σύγκρουση με τον ρόλο του κ. Keating, με τις προσωπικές του ιδεολογικές 

απόψεις.  Ενδιαφέρουσα είναι η παρατήρηση της κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ του 

Charlie Dalton και του Richard Cameron που αρχίζει από τα πρώτα λεπτά της ταινίας.  Ενώ 

επιφανειακά όλα φαίνεται να κυλούν ομαλά με την ομάδα των μαθητών, η ρήξη που θα 

επέλθει στο μέλλον μεταξύ του Richard Cameron με το σύνολο των μαθητών αρχίζει να 

προδιαγράφεται από μόλις στην πρώτη ανατροπή της ταινίας , όταν ο Κάμερον φαίνεται 

πώς δεν μπορεί να συντονιστεί και να «πιάσει» τον επαναστατικό χαρακτήρα του Mr. 

Keatting , σε αντίθεση με τον Charlie που γίνεται ουσιαστικά ο «ηγέτης» του κύκλου των 

χαμένων ποιητών λίγο αργότερα.  Ο τρόπος που μπορούμε να το παρατηρήσουμε είναι 

λεκτικός και μη λεκτικός.  Για παράδειγμα κατά τη διάρκεια του πρώτου μαθήματος του 

Keating ο επαναστατικός χαρακτήρας του Charlie καθρεφτίζεται στο ύφος του, ενώ ο 

συντηρητικός χαρακτήρας του 

10 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
Cameron φαίνεται από το γεμάτο απορία βλέμμα του και από την ερώτηση, αν θα 

εξεταστούν στον παράξενο τρόμο διδασκαλίας του Keating. Παράλληλα, ο Cameron 

προσπαθεί να έχει ένα ψυχοκοινωνικό τύπο ως στερεοτυπικό ρόλο, αφού τελικά 

συμμορφώνεται εντελώς με τις απαιτήσεις της σχολής. (Παπαστάμου, 2006, σ. 204) Ή ενός 

ψυχοκοινωνικού τύπου ως προσωπείο προκειμένου να κερδίσει την εύνοια των καθηγητών 

του και να μην αποβληθεί. Πράγμα που ίσως επιβεβαιώνει την άποψη αυτή είναι ότι ο 

Cameron παρουσιάζεται πολλές φορές και ιδίως στο τέλος ως κυνικός και καιροσκόπος. 

(Παπαστάμου, 2006, σ. 205) 

Η πρώτη μεγάλη ανατροπή στα εσωτερικά κίνητρα της ομάδας των μαθητών, που είναι 

απλά να γίνουν κάτι σπουδαίο, έρχεται περίπου στο ένα τρίτο της ταινίας όταν ο Κeating 

τους αποκαλύπτει τον κύκλο των χαμένων ποιητών. Εκεί η ομάδα έρχεται σε σύγκρουση 

μεταξύ της όταν τα δύο κίνητρά : τα εξωτερικά κίνητρα που είναι η επίτευξη ενός φανερού 

σκοπού στη συγκεκριμένη περίπτωση η αποφοίτησή τους από τη σχολή του Welton, 

έρχεται σε σύγκρουση με τα εσωτερικά τους κίνητρα  που είναι η ανάγκη για αυτοεκτίμησή 

τους (Φλωρίδης, 2010) που δεν συμβαδίζει με τις αρχές της σχολής αλλά είναι σχεδόν 

αντίθετη. Πιο φανερά, η παράδοση και οι απαιτήσεις του σχολείου και των γονιών τους που 

παίρνουν τη μορφή εξωτερικού κινήτρου για αυτούς, έρχονται σε σύγκρουση με την 

προσωπική τους αναζήτηση και τη προσωπική τους ταυτότητα και αυτοεκτίμηση. Είναι σ’ 

11 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
αυτό το σημείο που ξυπνούν και τα ενδιαφέροντα του Neil Perry για το θέατρο και που 

αργότερα θα οδηγήσει σε σύγκρουση με τους γονείς του (ίσως ανασφαλής δεσμός:  δεν 

θέλει ο πατέρας του να τον αμφισβητεί έτσι δεν μπορεί να του εμπιστευτεί το τι νιώθει και 

πιστεύει με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ξεχωρίσει το καλό από το κακό, αφού το καλό 

και το κακό μέσα του έρχεται σε σύγκρουση με αυτό που η σχολή και οι γονείς του 

θεωρούν καλό και κακό. Ίσως αυτό να γίνεται και στο σύνολο, όταν η ομάδα ολόκληρη 

δημιουργεί κατά κάποιο τρόπο διπλό δεσμό με τις αρχές του σχολείου και αυτό να 

καταλήγει στη τραγωδία στο τέλος.  

Κύκλος των Χαμένων Ποιητών ως ομάδα 

Ο κύκλος σχηματίζεται σαν ομάδα με άτυπη οργάνωση, βασισμένη κυρίως στην αύρα που 

περιβάλλει τον επαναστατικό χαρακτήρα  του κυρίου Keating, έχοντας χαλαρούς κανόνες 

μεταξύ των μελών (εκτός του κανόνα να μείνει μυστικός), ενώ έχει σαν στόχο την 

εκπλήρωση του ρητού: “Carpe Diem” για κάθε ένα από τα μέλη της!  Ιδρυτής και αρχικός 

ηγέτης είναι ο κύριος Κeating, ενώ αργότερα τον ηγετικό ρόλο της νέας ομάδας 

αναλαμβάνει ανεπίσημα ο Charlie. Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί ο χαρακτήρας του 

Charlie φαίνεται από την αρχή της ταινίας να είναι ο πιο επαναστατικός και οι υπόλοιποι 

του αναθέτουν τον ρόλο του ηγέτη αφού συμφωνεί περισσότερο με την ιδεολογία του 

κύκλου των χαμένων ποιητών, παρόμοια όπως ένας καλός μαθητής συνήθως εκπροσωπεί 

το σύνολο των μαθητών μιας τάξης. Παράλληλα, στη σκηνή που ο Τσάρλι φτάνει στη 

σπηλιά με δύο κορίτσια και λέει στους υπόλοιπους πώς δημοσίευσε ένα άρθρο αιτούμενος 

να δεχτούν κορίτσια στο σχολείο, βλέπουμε  χαρακτηριστικά τη διαφορά στην αντίδραση 

μεταξύ του Charlie και των γύρω συμμαθητών του που αντιδρούν μαζί του και διαφωνούν 

(75’). Αυτό ίσως να εξηγείται σύμφωνα με τον Freud στο Τοτέμ και Ταμπού, στην τάση των 

μελών της ομάδας να προβάλλουν την επιθυμία τους να γίνουν σαν τον αρχηγό και 

12 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
ασυνείδητα να προσπαθούν να τον ρίξουν διαφωνώντας μαζί του. Κάτι που ίσως 

επιβεβαιώνει τη θεωρία αυτή είναι ότι ενώ τα αγόρια έρχονται σε μια σχετική ρήξη μαζί 

του, τα κορίτσια τον υποστηρίζουν. Από την άλλη αυτή η θεωρία στη συγκεκριμένη ταινία 

απορρίπτεται αφού μέχρι το τέλος η ομάδα μένει ενωμένη μέχρι την αποβολή του κ. 

Keating και του Charlie από τη σχολή.  

Keaτting  ‐ ομάδα μαθητών  

Ο Keating γίνεται ο πνευματικός ηγέτης της ομάδας, η «άυλη» οντότητα της οποίας το 

πνεύμα κυριεύει τον κύκλο των χαμένων ποιητών. Αν και η ταινία αντανακλά περισσότερο 

τα ιδεώδη του Ρομαντισμού ωστόσο το κάνει με μεταμοντέρνο τρόπο όταν ο Keating λέει 

στους μαθητές να κοιτάζουν συνεχώς τα πράγματα με νέο τρόπο. Αυτό έρχεται ξανά σε 

ρήξη με τον κλασσικό, συντηρητικό χαρακτήρα της σχολής με αποτέλεσμα να δημιουργείται 

ασυμφωνία ρόλων ή ένα είδος «ανασφαλή δεσμού» μεταξύ του Keating και της σχολής. Σε 

αντίθεση, ο επαναστατικός τρόπος αυτός διδασκαλίας του Keating  συμφωνεί με την 

επαναστατική νεανική ηλικία των μαθητών με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας 

«ασφαλής δεσμός» μεταξύ του Keating και των μαθητών. Αυτό έρχεται να ενισχυθεί 

περισσότερο όταν σε ένα πιο βαθύ επίπεδο υπάρχει και αμοιβαιότητα μεταξύ της 

προσπάθειας του Keating να εκφράσει την επαναστατικότητά του και την ιδεολογία του, 

και να τις προβάλει στο νεανικό χαρακτήρα των παιδιών του σχολείου τα οποία τις 

αποδέχονται, σαν ένα είδος ανταλλαγής συναισθημάτων.  Έτσι ίσως να στηρίζεται ένας 

ασφαλής δεσμός μεταξύ των Keating και του συνόλου των μαθητών.  

  

13 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
 

Keating  ‐Παράδοση  

O Keating, έρχεται σε πρώτη ρήξη με την παράδοση του σχολείου όταν εκφράζει μια έντονη 

δυσαρέσκεια για το βιβλίο που εξηγεί την ποίηση σαν μαθηματική εξίσωση και ζητά από 

τους μαθητές του να σκίσουν τη σελίδα. Εκεί οι μαθητές του βρίσκονται σε σύγκρουση 

ρόλων, αφού από τη μια ο ρόλος του μαθητή τους ωθεί να μην σκίσουν τη σελίδα, ενώ ο 

ρόλος του μαθητή του συγκεκριμένου καθηγητή του ωθεί να ακολουθήσουν τις οδηγίες του 

και να σκίσουν τη σελίδα. Ίσως να είναι πάλι κάτι σαν διπλός δεσμός αφού οδηγεί τους 

μαθητές προσωρινά σε μια εσωτερική σύγκρουση, στην οποία είναι αφ’ ενός η  μαθητική 

συνείδηση και σύνδεση της πράξης του σκισίματος του βιβλίου με κάτι κακό και από την 

άλλη η σύνδεση της μη υπακοής του καθηγητή με το κακό, έτσι που δημιουργείται μια 

σύγχυση.  

Δευτερεύουσες Σχέσεις: 

Οι σχέση του Todd με τους γονείς του φαίνεται να είναι ανασφαλής δεσμός αφού σε μια 

σκηνή, με αφορμή ένα δώρο που του έστειλαν οι γονείς του φαίνεται να νομίζει πώς δεν 

τον σκέφτονται. Στην ίδια σκηνή, υπάρχει μια σύγκρουση μέσα του όταν ο Neil τον 

παροτρύνει να πετάξει το δώρο των γονιών του και αυτός φαίνεται σκεφτικός, αφού από τη 

μια ο συναισθηματικός του χαρακτήρας όπως παρουσιάζεται βρίσκεται σε σύγκρουση με 

την απογοήτευση που ένιωσε.  Παράλληλα δεν βλέπουμε ποτέ τους γονείς του στη ταινία 

και αυτό ενισχύει τις υποψίες πώς υπάρχει ένας ανασφαλής δεσμός μεταξύ των γονιών του 

και του Todd. Επίσης, από τη δυσκολία στο να έρθει κοντά στην ομάδα των «χαμένων 

ποιητών» και η έλλειψη αμοιβαιότητας που υπάρχει με την ομάδα και αποκαλύπτεται σε 

ένα προηγούμενο διάλογο του Todd με τον Neil, φαίνεται μάλλον πώς ο δεσμός που 

14 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
αναπτύσσει με την ομάδα είναι αποφευκτικός, ή αγχώδης αμφιθυμικός αφού ενώ θέλει να 

τηρεί αποστάσεις από τους συμμαθητές του, ωστόσο πολλές φορές τον βλέπουμε να 

ανήκει στην ομάδα. Όλα αυτά ίσως να δικαιολογούνται με τον ανασφαλή δεσμό που 

ανάπτυξε με τους γονείς του. (Brown,2007,σ.514‐515) Ίσως όμως να είναι απλά ένας 

εσωστρεφής χαρακτήρας. 

Η ομάδα των χαμένων ποιητών και η αλλαγή της στάσης 

Αν και αρχικά, ο ασυνήθιστος για τους μαθητές τρόπος διδασκαλίας του Keating φάνηκε 

παράξενος, ωστόσο γίνεται η έμπνευση για τη δημιουργία του κύκλου των χαμένων 

ποιητών, μιας ουσιαστικά αλλαγής στάσης των νέων που σαν δέκτες του μηνύματος του 

“Carpe Diem”, όπως παρουσιάζεται από τον κύριο Keating (που λειτουργεί σαν πομπός του 

μηνύματος) καλούνται να το αποκωδικοποιήσουν.  Κίνητρο για την αποκωδικοποίηση του 

μηνύματος είναι η απελευθέρωση της καταπιεσμένης τους προσωπικότητας από τη σχολή 

και από τους γονείς τους, καθώς και η επαναστατικότητα της νεανικής τους ηλικίας. Το 

μήνυμα εδώ παρουσιαζόμενο από μια αξιόπιστη πηγή, ένα καθηγητή (εδώ είναι που ο 

ρόλος του καθηγητή συναντά τις προσωπικές πεποιθήσεις των νέων στα μάτια των 

μαθητών) μεγαλώνει την αλλαγή της στάσης. Επιπρόσθετα, ο έμμεσος τρόπος που 

μεταδίδεται το μήνυμα από τον κύριο Keating σε συνδυασμό με τη σημαντικότητα του για 

τους νέους που θέλουν να εκφραστούν μεγαλώνει και κάνει γρήγορη την αλλαγή της 

στάσης.  (Παπαστάμου, 2006, σ. 152‐155)  

15 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
Βιβλιογραφία 

Ronald E., Riggio (2005). Applications of Nonverbal Communication. Lawrence Erlbaum 
Associates Publishers: London. 

Handgraaf, M., Dijk, E., Vermunt & Henk, A. (2008). Less Power or Powerless? Egocentric 
Empathy Gaps and the Irony of Having Little Versus No Power in Social Decision Making. 
Journal of Personality and Social Psychology (2008), Vol. 95, No. 5, 1136–1149. 
 

Brown, R. (2007). Εισαγωγή στην κοινωνική ψυχολογία. Εκδόσεις Παπαζήση: Αθήνα. 

Maisonneuve, J. (2001). Εισαγωγή στην ψυχοκοινωνιολογία.Εκδόσεις Τυπωθήτω: Αθήνα. 

Α. Φλωρίδης, Προσωπική Συνέντευξη, 5 Φεβρουαρίου, 2010. 

Παπαστάμου, Σ. (2006) Εισαγωγή στην κοινωνική ψυχολογία. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα: 
Αθήνα. 

Weisbuch, M. and Ambady, N (2008). Affective Divergence: Automatic Responses to Others’ 
Emotions Depend on Group Membership (2008). Journal of Personality and Social Psychology  
Vol. 95, No. 5, 1063–1078. 
 

16 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .  
 
 

17 |  Ο   Κ ύ κ λ ο ς   τ ω ν   χ α μ έ ν ω ν   π ο ι η τ ώ ν .