Ο Ιζηορηθός Λόγος ηοσ Άρε Βειοστηώηε ζηε Λακία

ΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΓΙΑΣΙ ΘΔΛΟΤΝ ΝΑ ΞΔΥΑ΢ΟΤΜΔ ΣΗΝ Ι΢ΣΟΡΙΑ ΜΑ΢

΢ηηο 19 Οθησβξίνπ απειεπζεξώλεηαη ε Λακία. Γπλάκεηο ηνπ ΔΛΑ΢, αληηπξνζσπεία ηεο ΠΔΔΑ θαη ηνπ ΔΑΜ,
θαηαθηάλνπλ ζηελ πόιε. ΢ηηο 29 Οθησβξίνπ θαη κε αθνξκή ηελ επέηεην ηνπ ΟΥΙ, ζπγθαιείηαη ζηελ πιαηεία
Διεπζεξίαο ηεο πόιεο, παλεγπξηθή ζπγθέληξσζε ηνπ ΔΑΜ κε πακθζησηηθή ιατθή παξνπζία. Ο Άξεο εθθσλεί
από ην πεξίθεκν κπαιθόλη ηνλ παξαθάησ ιόγν.

Γηαηί αγωλίζηεθα.
Αδέιθηα, Έιιελεο θαη Διιελίδεο ηεο Λακίαο θαη ηεο πεξηνρήο ηεο!

Από κέξνπο ηνπ Γεληθνύ ΢ηξαηεγείνπ ηνπ Δ.Λ.Α.΢, ζαο θέξσ ηνπο πην ζεξκνύο ραηξεηηζκνύο.

Όπσο βιέπεηε, πξόθεηηαη «λα βγάισ ιόγν». Μα ν ιόγνο κνπ απηόο δελ ζα κνηάδεη θαζόινπ κε ηνπο ιόγνπο πνπ
γλσξίζαηε κέρξη ζήκεξα. Γελ πξόθεηηαη λα ζαο ππνζρεζώ νύηε πσο ζα ζαο θηηάμσ γεθύξηα ή πνηάκηα, όπσο
ζαο ππνζρόληνπζαλ πσο ζα ζαο θέξνπλ νη παιηνί θνκκαηάξρεο. Ούηε θαη ζα ζαο ηάμσ ιαγνύο κε πεηξαρήιηα.
Γελ επηδηώθσ λ' απνζπάζσ επαίλνπο γηα ηε ξεηνξηθή κνπ δεηλόηεηα. Δπηδηώθσ απιώο λ' αθνύζεηε απηά πνπ ζα
ζαο πσ. Πξνζέμηε. Θ' αξρίζσ ζαλ ηα παξακύζηα:

Η αζάλαηε ειιεληθή θσιή.

Κάπνηε ε γσληά απηή ηεο γεο πνπ παηάκε θαη ιέγεηαη Διιάδα ήηαλε δνμαζκέλε θη επηπρηζκέλε θη είρε έλα
πνιηηηζκό, νπνύ επί 2 1/2 ρηιηάδεο ρξόληα ζπλερίδεη λα παξακέλεη θαη λα ζαπκάδεηαη απ' όιν ηνλ θόζκν.
Καλέλαο ζνθόο ε άζνθνο δελ κπνξεί κέρξη ζήκεξα λα γξάςεη νύηε κηα ιέμε, αλ δελ αλαθεξζεί ζηα έξγα πνπ
άθεζαλ νη δεκηνπξγνί απηνύ ηνπ πνιηηηζκνύ, πνπ ιέγεηαη αξραίνο ειιεληθόο πνιηηηζκόο.

Κάπνηε, ινηπόλ, ε ρώξα καο ήηαλε δνμαζκέλε, κα αξγόηεξα ηελ ππνδνύισζαλ θη έραζε ηελ παιηά ηεο απηή
δόμα. Μα ύζηεξα από θάκπνζα ρξόληα ε ρώξα καο ζεθώζεθε ζην πόδη θη ύζηεξα από ζθιεξνύο αγώλεο
ελάληηα ζηε ζθιαβηά, πάιη ιεπηεξώζεθε.

΢ηελ επνρή ηεο ζθιαβηάο πέξαζε ζθιεξά, καύξα ρξόληα θαη πνιινί «έμππλνη», αλακεζα ζηνπο νπνίνπο θαη
θάπνηνο Φαικεξάγηεξ, ηζρπξίζηεθαλ πσο ε ειιεληθή θπιή έζβεζε θη όηη απηή δηαζηαπξώζεθε κ' άιιεο θπιέο,
πνπ δελ έρνπλ ηίπνηα ην θνηλό κε ηελ αξραία ειιεληθή θπιή.

Μα όηη θη αλ πνύλε, απηό δελ έρεη θακία αμία. Σελ ειιεληθόηεηα καο ηελ απνδείμακε. Γεγνλόο είλαη όηη ε ρώξα
καο μεζεθώζεθε θαη μαλαγέλεθε πάιη ιεύηεξε.

Απηό θάλεηο δελ ην ήζειε. Ούηε νη μέλνη βαζηιηάδεο, νύηε νη ληόπηνη θνηδακπάζεδεο. Οη μέλνη δελ ην ζέιαλε,
γηαηί θνβηζκέλνη από ηε γαιιηθή επαλάζηαζε, ρηππνύζαλ όιεο ηηο εμεγέξζεηο θαη δεκηνύξγεζαλ γη' απηό
κεηαμύ ηνπο ηελ Ιεξή ΢πκκαρία. Οη ληόπηνη θνηδακπάζεδεο γηαηί ηα είραλε θαιά κε ηνπο Σνύξθνπο θαη
μεδνπκίδαλε ην ιαό.

Η αληίδραζε οσριηάδεη.
Μα ν ειιεληθόο ιαόο δελ ζάηαλε απηόο ν ιαόο, ν ιαόο δειαδή ηεο ρώξαο ηεο ιεπηεξηάο θαη ηνπ πνιηηηζκνύ,
αιιά ιαόο δνύγθιαο, αλ δελ έβγαδε κέζα από ηα ζπιάρλα ηνπ ηνπο αξρεγνύο εθείλνπο, πνπ ζα νδεγνύζαλε ζηε
ιεπηεξηά ηνπ. Όπσο βιέπεηε, ινηπόλ, όινη - μέλνη θαη ληόπηνη - πάιεςαλ γηα λα κελ μεζεθσζεί ν ιαόο θη
απνρηήζεη ηε ιεπηεξηά ηνπ.

Μέζα ζηα ρξόληα ηεο ζθιαβηάο δε ζηακάηεζαλ νη αγώλεο. Μηθξνί ή κεγάινη. Έλνπινη ή όρη. Κη ύζηεξα κέζα
απ' απηό ην ιαό μεπήδεζε ν κεγάινο βάξδνο ηεο επαλάζηαζεο, πνύ ύκλεζε κε ηα ηξαγνύδηα ηνπ ηελ ηδέα ηεο

1
εμέγεξζεο ηνπ έζλνπο, ν πξόδξνκνο ηεο Φηιηθήο Δηαηξίαο: ν Ρήγαο. Η αληίδξαζε ηνλ ζθόησζε, πξηλ πξνιάβεη
λα θέξεη ζε πέξαο ηηο αξρέο ηνπ. Μα ν ζπόξνο πνπ έζπεηξε βιάζηεζε ζύληνκα.

΢ε ιίγν, ε Φηιηθή Δηαηξία έγηλε θη αγθάιηαζε ρηιηάδεο Έιιελεο.

Αο νύξιηαδε ε αληίδξαζε. Αο ππόγξαθε άηηκα ραξηηά, ζαλ απηό πνύ ππνγξάθεθε ζηε δηάζθεςε ηεο Βηέλλεο
ζηα 1815, θάησ από ην όπνην έβαιε ηελ ππνγξαθή ηνπ θη ν πνιύο Γηάλλεο Καπνδίζηξηαο θαη πνπ δηαιάκβαλε,
όηη όρη κόλν δε ζα επλνεζεί θαη επηηξαπεί έλα εζληθναπειεπζεξσηηθό θίλεκα ζηελ Διιάδα, κα θαη ζα πληγεί
ζην αίκα αλ μεζπάζεη.

Ο Γηάλλεο Καπνδίζηξηαο, πνπ καο ηνλ παξνπζηάδνπλ ζηα ζρνιεηά ζαλ κεγάιν θαη ηξαλό, κε πξνηνκέο θαη
πνξηξαίηα, είλαη ν πξώηνο θαηαζηξνθέαο ηεο Διιάδαο. Μα όηη έθαλε, δελ ην έθαλε ζαλ Καπνδίζηξηαο, κα ζαλ
εθπξόζσπνο όιεο ηεο ειιεληθήο αληίδξαζεο. Αο νύξιηαδε ινηπόλ, καδί κε ηε δηεζλή θαη ε ληόπηα αληίδξαζε.
Κη αο ππνγξάθαλε άηηκα ραξηηά.

Ο ιαός προτωρεί.
Σίπνηα δελ ήηαλε ηθαλό λα ζπγθξαηήζεη ηε θιόγα γηα ηε ιεπηεξηά, πνπ έθαηγε κέζα ζηηο θαξδηέο ηνπ ιανύ καο.
Έηζη, ζηα 1821, ύζηεξα από θόπνπο θαη ζπζίεο θαη ράξε ζηνλ ελζνπζηαζκό θαη ηε θιόγα ηνπ Παπαθιέζζα,
πνπ ρξεζηκνπνίεζε όια ηα κέζα, αθόκα θαη ηελ ςεπηηά, θεξύζζνληαο ηελ εμέγεξζε, μεζεθώζεθε πξώηνο ν
Μνξηάο. Από δσ, από ην Μνξηά, άξρηζε ε επαλάζηαζε ηνπ 1821.

΢ην άθνπζκα ηεο εμέγεξζεο όινη νη ηζρπξνί ηεο γεο, μέλνη θαη ληόπηνη, ηξόκαμαλ. Οη θνηδακπάζεδεο, όκσο,
βιέπνληαο όηη δελ ηνπο ήηαλε δπλαηό λα ζπγθξαηήζνπλ ην ιαό θαη θνβνύκελνη ηελ νξγή ηνπ, αλαγθάζηεθαλ
λα θόςνπλ ηε ζπλεξγαζία ηνπο κε ηνπο θαηαρηεηέο θαη γηα λα επλνπρίζνπλ ην ιατθό απειεπζεξσηηθό θίλεκα,
πήξαλε όινη κέξνο ζηελ επαλάζηαζε θη έηζη απηή πήξε ραξαρηήξα παλεζληθό.

Οη ηξαλνί ηεο γεο ηξόκαμαλ θαη, ρξεζηκνπνηώληαο όια ηα ηεξηίπηα, πξνζπάζεζαλ λα πλίμνπλ ηελ επαλάζηαζε.
Μα γειάζηεθαλ. Δπί 7 νιόθιεξα ρξόληα πάιεςαλ νη πξνπάηνξεο καο, παξά ην γεγνλόο όηη ε ειιεληθή
αληίδξαζε, δπν θνξέο, ην 1823 θαη 1825, νξγάλσζε ηνλ εκθύιην πόιεκν γηα λα ζπάζεη αθξηβώο ηνπο αγώλεο
απηνύο. Έηζη νη πξόγνλνη καο αλάγθαζαλ όινπο ηνπο ερζξνύο καο λα γιύςνπλ εθεί πνπ έθηπζαλ θαη λ'
αλαγλσξίζνπλ ηνπο αγώλεο καο θαη ηελ αλεμαξηεζία καο.

Καλείο δελ πίζηεπε πξνεγνύκελα ζ' απηό ην ζαύκα, πνπ ζπληειέζηεθε από ηηο ίδηεο ηηο δπλάκεηο θαη ηα κέζα
ηνπ ιανύ. Άιινη πεξίκελαλ λα ηνπο έιζεη ε ιεπηεξηά από ηε Ρσζία θη άιινη από ηε κεγαινςπρία ησλ
βαζηιηάδσλ ηεο Δπξώπεο. Μα ε επαλάζηαζε απόδεημε, όηη απηή κόλε ηεο ράξηζε ηε ιεπηεξηά ηεο παηξίδαο καο.
Σα παξακύζηα ηνπ θηιειιεληζκνύ, ράξε ζηνλ νπνίν απνθηήζακε δήζελ ηε ιεπηεξηά καο, εθεπξέζεθαλ κόλν
θαη κόλν γηα λα γίλεη πηζηεπηό, όηη ε παηξίδα καο ιεπηεξώζεθε, όρη από ηηο ίδηεο ηεο ηηο δπλάκεηο, κα από ηνπο
μέλνπο. Τπήξμαλ βέβαηα θηιέιιελεο, πνπ αγσλίζηεθαλ, πνιέκεζαλ θη έρπζαλ ην αίκα ηνπο γηα ηε ιεπηεξηά ηεο
παηξίδαο καο. Σηκή θαη δόμα ζ' απηνύο θη αηώληα αο είλαη ε επγλσκνζύλε ηνπ έζλνπο. Μα απηνί ππήξμαλ
κεκνλσκέλα άηνκα κνλάρα. Η ζεσξία ηνπ νξγαλσκέλνπ θηιειιεληζκνύ είλαη θαζαξό παξακύζη.

Με ηελ επηθξάηεζε ηεο επαλάζηαζεο ακέζσο νη δηθνί καο θνηδακπάζεδεο επηβιήζεθαλ πάλσ ζηε ρώξα καο. Η
αληίδξαζε, ληόπηα θαη μέλε, γηα λα επλνπρίζεη ην ιατθό ραξαρηήξα ηνπ θηλήκαηνο θαη λα επηβάιεη λέα ζθιαβηά,
ρξεζηκνπνίεζε όια ηα κέζα. Καη ζην ηέινο ην πέηπρε. Η αξρή έγηλε θνιιώληαο ζην ζβέξθν ηεο παηξίδαο καο
απηόλ πνπ ζαο είπα πξσηύηεξα:

Σνλ Καπνδίζηξηα. Ο Γηάλλεο Καπνδίζηξηαο από ηελ αλαζύζηαζε ηνπ ειιεληθνύ θξάηνπο άξρηζε ηελ
θαηαζηξνθή ηεο ρώξαο καο, θη έλαο άιινο Γηάλλεο, ν Μεηαμάο, έβαιε ζ' απηήλ ην θαπάθη.

Πώς κας επηβιήζεθαλ οη βαζηιηάδες.

Ο ιαόο λόκηδε, όηη κηα πνπ πέηπρε πηα ε επαλάζηαζε, ζα επαθνινπζνύζαλ ηα ρξόληα ηεο επηπρίαο ηνπ, όηη όιε
ε αλζξσπόηεηα ζάηαλε ζην πιεπξό ηεο ρώξαο καο θαη πσο ε ρώξα καο, γηα κηα αθόκα θνξά, ζα βξηζθόηαλε ζε
ζέζε λα μαλαπάξεη, όπσο θαη παιηόηεξα, νιόθιεξε ηελ αλζξσπόηεηα από ην ρέξη θαη λα ηεο δείμεη

2
θαηλνύξγηνπο δξόκνπο πνιηηηζκνύ θαη πξνόδνπ. Μα ζηε ζέζε απηώλ ε ληόπηα θαη μέλε αληίδξαζε επηβιήζεθαλ
θαη θέξαλε ηνλ Καπνδίζηξηα, ηε Βαπαξηθή δπλαζηεία κε ηνλ Όζσλα.

Υξόληα θαη ρξόληα απάηεο θαη ξεκνύιαο καο θξάηεζαλ καθξηά από ηελ επηπρία θαη ηνλ πνιηηηζκό θαη καο
ξίμαλε κέζα ζηελ εμαζιίσζε, ηελ πείλα, ηελ θαθνκνηξηά θαη ηε δπζηπρία. Έηζη ε Διιάδα πνπ ππήξμε θάπνηε ε
πεγή ησλ θώησλ θαη ηνπ πνιηηηζκνύ, θαηάληεζε λα βξίζθεηαη ζην πην ρακειό επίπεδν νηθνλνκηθήο,
θνηλσληθήο θαη εθπνιηηηζηηθήο αλάπηπμεο, όρη κόλν έλαληη ησλ ιαώλ ηεο Δπξώπεο, αιιά θαη ησλ Βαιθαλίσλ.

Η προδοζία ηοσ αιβαληθού έποσς.

Η νπζία απηνύ βξίζθεηαη ζην γεγνλόο, όηη αληίδξαζε ζθεθηόηαλ κόλν πώο λα εθκεηαιιεπηεί, λα βαζαλίζεη, θαη
λα μεδνπκίζεη ην ιαό, νξγαλώλνληαο θηλήκαηα θάζε ηόζν θαη θαιιηεξγώληαο ηηο θαγσκάξεο,
πξνπαγαλδίδνληαο θαη πείζνληαο ην ιαό όηη είλαη απαξαίηεην λα δεη θησρόο θαη θαθνκνηξηαζκέλνο.

Υαξαθηεξηζηηθό είλαη όηη πηάλνληαο κηα ιέμε ηνπ Κνινθνηξώλε, πνπ νλόκαζε θάπνηε ηε ρώξα καο
Φσξνθώζηαηλα, θαηάθεξε λα πείζεη ην ιαό όηη ην ειιεληθό θξάηνο δε κπνξεί λα νξζνπνδήζεη κόλν ηνπ θη όηη
ζα έπξεπε λα καο θπβεξλήζνπλ νη μέλνη, νλνκάδνληαο γη απηό θαη ηα πνιηηηθά θόκκαηα ξσζηθά, αγγιηθά θαη
γαιιηθά. ΢' απηό ην ζεκείν καο θέξαλε νη θνξπθέο πνπ δηνηθνύζαλ ηνλ ηόπν καο. Κάπνηε θηάζακε θαη ζηε
δεκνθξαηία. Μα απηό έκνηαδε κε ηελ παξνηκία πνπ έιεγε ν ιαόο: Άιιαμε ν Μαλσιηόο θη έβαιε ηα ξνύρα ηνπ
αιιηώο.

Μπξίζηεθαλ νη έμππλνη ςεηό από ηε κνλαξρία θαη βξίζθνληαο όηη «έθηαηγε» ε δεκνθξαηία γηα ηε δπζηπρία ηνπ
ιανύ, μαλαθέξαλε ην βαζηιηά. Καη ηόηε άξρηζαλ πην μεηζίπσηα αθόκα λα μεδνπκίδνπλ θαη λα θαηαπηέδνπλ ην
ιαό. Καη γηα λα κπνξνύλ λα πλίγνπλ ηηο θξαπγέο ηνπ, βάιαλε ζην θεθάιη καο ην Μεηαμά, πνπ ήηαλε πάληα
πξάρηνξαο ηνπ ΙΙ γξαθείνπ ηνπ γεξκαληθνύ επηηειείνπ, από ηνλ θαηξό πνπ ζπνύδαδε ζηε ζηξαηησηηθή ζρνιή
ηεο Γεξκαλίαο.

Έηζη, ύζηεξα από 120 ρξόληα, μαλαπέζακε πάιη ζηε ζθιαβηά, γηαηί έηζη θαθά καο θπβεξλήζαλε ζην δηάζηεκα
απηό.

΢' απηή ηελ θαηάζηαζε βξεζήθακε, όηαλ μέζπαζε ε πνιεκηθή ιαίιαπα θαη ε ζύγθξνπζε κεηαμύ ησλ
θνινζζώλ. Μα θαλέλαο απ' απηνύο δε ζθέθηεθε ειιεληθά θαη λα δεη πώο ζα μέθεπγε ε ρώξα καο ηε ιαίιαπα
απηή. Με ηελ επίγλσζε όηη ε ρώξα καο ζα ηξαβνύζε ζηελ θαηαζηξνθή κπήθαλε ζηνλ πόιεκν.

Έρνπκε ληνθνπκέληα ζηα ρέξηα καο, πνύ καο απνδείρλνπλ, όηη νη άλζξσπνη απηνί είραλε ζθνπό λα ξίμνπλε
κόλν ηξεηο ηνπθεθηέο ζην Αιβαληθό κέησπν θη ύζηεξα λα καο παξαδώζνπλ ζηνπο θαζίζηεο. Τπάξρνπλ
ληνθνπκέληα πνπ καο πείζνπλ όηη ην Ννέκβξε πξνο ην Γεθέκβξε ηνπ 1940 κπνξνύζακε λα πεηάμνπκε ηνπο
Ιηαινύο ζηε ζάιαζζα. Μα απηνί ζπγθξαηνύζαλ ην ζηξαηό κέρξη πνπ λα ιύζεη ην ζηξαηησηηθό ηεο πξόβιεκα, ε
Γεξκαλία ζηελ Δπξώπε θη ύζηεξα λα δηθαηνινγεζνύλ όηη δε κπνξνύζαλ λα ηα βγάινπλ πέξα κε δπν
θνινζζνύο. Γελ πίζηεπαλ ζηηο δόμεο ηνπ ζηξαηνύ καο, ζην ζάξξνο, ζηελ ηόικε, ζηελ απηαπάξλεζε θαη ηνλ
εξσηζκό ηνπ, πνπ πνιεκνύζε κε θιόγα ελάληηα ζην θαζηζκό, λεζηηθόο θαη μππόιπηνο πάλσ ζηα βνπλό ηεο
Αιβαλίαο κε ηε βνήζεηα όινπ ηνπ ειιεληθνύ ιάνπ. Απηνί δελ πίζηεπαλ ζ' απηά θαη πεξηκέλαλε πσο ζα
θακθζεί. Γη' απηό ην έπνο ηεο Αιβαλίαο είλαη νινθιεξσηηθά έξγν ηνπ ιανύ. Δίλαη έξγν ηνπ ιανύ πνπ ην
πξαγκαηνπνίεζε κε ην κέλνο πνπ είρε ελάληηα ζην θαζηζκό θαη ην δπγό ηνπ Μεηαμά, κε ζπζίεο θαη εξσηζκνύο.

Έηζη, καο μαλαδέζαλε ζηε ζθιαβηά.

Μα ν ιαόο καο δελ ήηαλε ζε ζέζε λα ζπλερίζεη ην έξγν ηνπ απηό. Όζν θινγεξά θη αλ ήηαλε ηα ζηήζε ηνπ, ε
θιόγα απηή δελ ζα άληερε ζηα ζηδεξόθξαθηα κεγαζήξηα ησλ θαζηζηώλ, κηα πνπ είρε κέζα ηνπ θαη ηελ
πξνδνζία ησλ εγεηώλ ηνπ. Έηζη αλαγθάζηεθε λα ππνθύςεη, κα όρη ζαλ εηηεκέλνο. Γηαηί απηή ε
ζπλζεθνιόγεζε πνπ έθαλαλ, ππνγξάθεθε πξηλ αθόκα πνιεκήζεη ν ζηξαηόο καο. Απηή δελ ήηαλε ήηηα ηνπ
ιανύ καο, κα ήηηα θαη ρξενθνπία ησλ θαζεζηώησλ πνπ κεζνιάβεζαλ από ην 1821-1941. Γη απηό θη ν ιαόο καο
ηηκσξεί ζήκεξα ηελ ήηηα απηή θαη ζα ηελ ηηκσξήζεη αξγόηεξα πην ζθιεξά αθόκα.

Έηζη ήιζαλ νη Γεξκαλνί ζηνλ ηόπν καο θαη καο ζθιαβώζαλε. Μα γηα καο, γηα ην ιαό καο, θακηά θειίδα δε ζα
κπνξνύζε λα πξνζαθζεί, όηη εγθαηαιείςακε ηα εδάθε καο. Απηή ζα θνιινύζε, όηαλ δελ μεζεθσλόκαζηε.
3
Ση κπνξνύζακε λα πεξηκέλνπκε απ' απηνύο πνπ θνξνύζαλ ηα θιαθ θαη ηα κπαθαιηαξάθηα; Ση κπνξνύζαλ λα
καο πνύλε απηνί; Σν κόλν πνπ βξίζθαλε λα καο ιέλε ήηαλε:

Ηζπρία, παηδηά, θαη ηάμε. Κάλακε θπβέξλεζε, εζπράζηε. Απηό όκσο ζέιαλε θη νη Γεξκαλνί. Μα ηα ιόγηα απηά
ηα εθζηνκίδαλε νη άλζξσπνη εθείλνη πνπ δελ έρνπλ ην δηθαίσκα λα νλνκάδνληαη Έιιελεο.

Κη όκσο, δε ζα ζπκβηβάδνληαλ κε ηε ινγηθή θαη ηε ξάηζα καο, αλ δε βγαίλαλ πάιη ηα ζηνηρεία απηά πνπ ζα
θξαηνύζαλε ςειά ηελ ηηκή ηνπ έζλνπο καο, κέζα από ην ιαό καο.

΢ηο δρόκο ηοσ αληάρηηθοσ.

Μηα καπξίια πιάθσλε ηνλ ειιεληθό νξίδνληα. Καλείο δελ ήμεξε ηη ζα έθεξλε ε αύξην θαη πώο ζα μεθεύγακε
από ηε ζηδεξέληα ηαλάιηα πνπ καο έζθηγγε. Κείλνη πνπ έλησζαλ βξίζθνληαλ ζηηο θπιαθέο θαη ηα μεξνλήζηα. Κη
εδώ πξέπεη λα ζηηγκαηηζηεί κηα άιιε αηηκία ησλ αλζξώπσλ ηεο 4εο Απγνύζηνπ, πνπ θεύγνληαο, ηνπο
παξάδσζε ζηα ρέξηα ησλ θαηαρηεηώλ.

Μηα άιιε κεξίδα πνύ έλησζε, αζρνινύληαλ κε ηηο καύξεο θαη άζπξεο αγνξέο. Έηζη, όιν ην βάξνο έπεζε πάλσ
ζε κηα ρνύθηα αλζξώπσλ, απ' απηνύο πνπ ηξώγαλε θαξπαδηέο κέζα ζηα αζηπλνκηθά κπνπληξνύκηα θαη ηηο
αζθάιεηεο, κα πνπ θιέγνληαλ από εξσηζκό θαη αλδξεία θαη κέζα ηνπο ππήξρε κηα δεζηή ειιεληθή θαξδηά θη
έηξερε ζηηο θιέβεο ηνπο πξαγκαηηθό ειιεληθό αίκα. Απηνί άλαςαλ ην δαπιό θη έδσζαλ ην ζύλζεκα γηα ηνλ
μεζεθσκό ηνπ Έζλνπο. Απηνί πνπ δώζαλε ην θνπξάγην ζηνπο Έιιελεο. Απηνί πνπ δεκηνύξγεζαλ ηε λέα
Φηιηθή Δηαηξία: ην ΔAM.

Βέβαηα, πνηνο ζάηαλε θείλνο πνπ κπνξνύζε λα πηζηέςεη ηόηε. Όηη απηή ε θνύρηα ησλ αλζξώπσλ ζα έθεξλε ζηε
ρώξα καο ηε κεγαιόπξεπε απηή λίθε. Μα ε πθή, ε ςπρνζύλζεζε, ην ζθαξί ησλ αλζξώπσλ απηώλ ήηαλε ηέηνην.
Παξά ηηο θπιαθέο, ηνπο θαηαηξεγκνύο, ηηο δνινθνλίεο, ηα βαζαληζηήξηα, ηηο νκαδηθέο εθηειέζεηο θαη ηελ
ηξνκνθξαηία, νη άλζξσπνη απηνί νδεγνύζαλ εξσηθά θαη ζαξξαιέα ηηο κάδεο ζηνλ δξόκν ηεο ιεπηεξηάο.

Ξέξεηε όινη πσο άξρηζε ην θίλεκα απηό θαη δε ζηακαηώ ζηηο ιεπηνκέξεηεο ηνπ. Όηαλ έρνπκε ηε κέξα ηεο
εζληθήο αλεμαξηεζίαο καο, πνύ γηνξηάδνπκε ζηηο 25 Μάξηε, ραηξόκαζηε, ηξαγνπδάκε θαη θιαίκε από ηε
ζπγθίλεζε. Μα από δσ θαη πέξα ζα έρνπκε δπν εζληθέο γηνξηέο: ηελ 25ε Μάξηε θαη ηελ 27ε ΢επηέκβξε
επέηεην ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ ΔΑΜ, πνπ απνηέιεζε ηε βάζε ηεο ζεκεξηλήο καο απειεπζέξσζεο.

Ασηό πρέπεη λα ηο ληώζοσκε.

΢ηα πξνεγνύκελα ρξόληα πνιινί πεξλνύζαλε από ηελ πιαηεία ηνπ Γηάθνπ, κα θαλείο δελ έλησζε ηνλ παικό πνπ
πεξηείρε ην ηξαγνύδη, πνπ καο δίδαζθε ζην ζρνιείν ν παιηόο θαζεγεηήο καο Λάζθαξεο: ΢αο επινγεί ηνπ
Γηάθνπ καο ην ηηκεκέλν ρέξη…

Καλείο δελ έλησζε, όηη έπξεπε λα θύγεη καθξηά από ηα κηθξνζπκθέξνληα ηνπ θαη λα παιέςεη γηα ηε ιεπηεξηά.
Μα ε ρνύθηα απηή ησλ αλζξώπσλ, πνπ ζαο κίιεζα πην πάλσ, ξίρηεθε νιόςπρα ζηνλ αγώλα.

Η αληίδξαζε ζην άθνπζκα ηεο ρξεζηκνπνίεζε όια ηα κέζα θη έζεζε ζε ελέξγεηα όιεο ηηο αηηκίεο γηα λα ηε
ζακπνηάξεη. Μα όια απηά ζηάζεθαλ αλίθαλα λα ζπάζνπλ ηνλ αγώλα ηεο. Αληίζεηα, απηή ξίδσλε θάζε κέξα θαη
πην πνιύ θη αλέπηπζζε ηε δξάζε ηεο. Κη επεηδή δελ είρε ζθνπό λα θαηαπηαζηεί κε ραξηνπόιεκν έβγαιε ζην
βνπλό ην αληάξηηθν.

Θπκάκαη όηαλ ην ρεηκώλα ηνπ 1941 ήιζα εδώ ζαλ «καπξαγνξίηεο» γηα λα βάισ κπξνζηά ηε δνπιεηά. ΢αο
γλώξηδα όινπο, κα θαλείο από ζαο δελ ήμεξε ηη επεδίσθα εγώ. Σόηε καδί κε ην Γ. Φξάγθν θαη Γ. Γηαηαγάλα
βγάιακε ην πξώην δηάγγεικα ηνπ ΔΑΜ. Πνιινί λνκίδαλε ηόηεο, όηη απηό ήηαλε κόλν ληόξνο θαη ηίπνηα άιιν.

Όηαλ ιέγακε όηη ζε ιίγν ζα ζθπξίδεη ην κάιηγρεξ θαη ζα θξνηαιίδεη μεξά ην πνιπβόιν ζηηο βνπλνθνξθέο θαη ηα
θαξάγγηα καο θη νη Γεξκαλνί θαη Ιηαινί ζα θεύγνπλ ληξνπηαζκέλνη, ίζσο πνιινί λα ιέγαλε πσο απηά δελ ήηαλε
παξά ερεξέο θξάζεηο.

4
Μα ύζηεξα από 2 1/2 κήλεο άξρηζε πξαγκαηηθά λα ιαιεί ην ληνπθέθη. Καη ηη δελ είπαλε ηόηε! Όπσο θαη ζηα
1821 όιε ε αληίδξαζε ζπλσκόηεζε ελαληίνλ καο θαη ζηελ αξρή δελ έιεγε ηίπνηα γηα ην αληάξηηθν, θάλνληαο
ην ίδην πνύ θάλεη θαη ε ζηξνπζνθάκεινο, όηαλ θξύβεη ην θεθάιη ηεο, ελώ όιν ηεο ην ζώκα θαίλεηαη. Έηζη θη
απηνί, λνκίδαλε, όηη αλ δε ιέγαλε ηίπνηα γηα ην αληάξηηθν θαη ην αγλννύζαλ, δε ζα μαλαβξνληνύζε ην
θαξηνθίιη. Μα κπνξνύζε λα ζηακαηήζεη απηό; Κάζε κέξα θνθθίληδαλ ηα βνπλά θαη ηα θαξάγγηα από ην αίκα.

Κη όηαλ είδαλ όηη ην αληάξηηθν κεγάισλε, παξά ηε ζησπή ηνπο, ηόηε θη απηνί άιιαμαλ ηξόπν γηα λα καο
πνιεκήζνπλ. Μαο νλόκαζαλ πιηαηζηθνιόγνπο, θαηζηθνθιέθηεο, ιεζηνζπκκνξίηεο θιπ. Αθόκα βξέζεθαλ
άλζξσπνη λα καο απνθεξύμνπλ κε ηελ ππνγξαθή ηνπο γηαηί ζθνηώζακε ηνλ πξνδόηε θαη εθβηαζηή Μαξαζέα.
Απηνί νη θύξηνη ήηαλε θπξηνιεθηηθά ειίζηνη.

Γελ μέξαλε νύηε ην αηνκηθό ηνπο ζπκθέξνλ. Νόκηζαλ, πσο αλ καο απνθήξπζζαλ ζα ζηακαηνύζε θη ν αγώλαο
καο θη όηη δελ ζα είκαζηε θάπνηε ηθαλνί λα ηνπο ζθίμνπκε ην ιαηκό θαη λα ηνπο πλίμνπκε.

Αο είλαη. Σέηνηνη ειίζηνη ήηαλε θαη ηέηνηεο ειηζηόηεηεο ιέγαλε. Αο θάλνπλ ηώξα ηα ςειά ηνπο θαπέια
θισζνθσιηέο.

Η ύπαηζρος αλαπλέεη.
Μα ήηαλε δπλαηό λα πηάζεη απηό; Οη ρσξηάηεο είραλε δεη γηα πξώηε θνξά ην ζαύκα λ' αθήλνπλ ηα πξάκαηα
ηνπο έμσ ρσξίο λα ηνπο ηα πεηξάδεη θαλείο.

Η δσνθινπή είρε θαηαξγεζεί ζηελ ύπαηζξν θαη ε αζθάιεηα ηεο δσήο θαη ηεο πεξηνπζίαο πνηέ δελ ήηαλε ζ' απηό
ην ζεκείν. Ήηαλε ζαύκα απηό; Όρη. Αιιά γηα πξώηε θνξά ην ρσξηό γλώξηζε ηελ εμνπζία, ε νπνία βγήθε γηα λα
ρηππήζεη ηελ εζράηε πξνδνζία, ην έγθιεκα, ηε δσνθινπή θιπ. θαη λα εκπεδώζεη ηελ αζθάιεηα.

Κη όηαλ ρηππήζακε ηα εγθιήκαηα απηά θαη παηάμακε ηελ πξνδνζία, απηνί ζαλ δεζπνηλίδεο ηεο αξηζηνθξαηίαο,
πνπ δε βιέπνπλ γύξσ ηνπο ηε δπζηπρία θαη ηελ θαθνκνηξηά πνύ βαζηιεύεη, αιιά ζπγθηλνύληαη από έλα
άξξσζην γαηάθη, έκπεμαλ ηηο θσλέο θαη καο θαηεγόξεζαλ όηη ζθνηώλνπκε. Δπί Μεηαμά βηάζηεθαλ γπλαίθεο,
ππέζηεζαλ καξηύξηα ρηιηάδεο άλζξσπνη, ζθνηώζεθαλ θαη γθξεκίζηεθαλ από ηα κπαιθόληα ηεο Αζθάιεηαο
γέξνη, έγηλαλ ηόζα εγθιήκαηα, κα θαλείο απ' απηνύο δελ είπε ηίπνηα. Μα ηώξα θσλάδνπλε όηη ν Άξεο ζθάδεη.

Ναη, ζθάμακε θη είκαζηε έηνηκνη λα μαλαζθάμνπκε, αλ ρξεηαζηεί. Πνηνπο όκσο ζθάμακε; Δκείο είκαζηε πην
πνλόςπρνη απ' απηνύο. Απόδεημε είλαη όηη εκείο είκαζηε θείλνη πνπ ηξώγακε ρξόληα ηώξα ηηο θαξπαδηέο θαη
θαηαδησθόκαζηαλ. ΢θάμακε θείλνπο πνπ πξόδηδαλ ζηνπο θαηαρηεηέο ηνπο Έιιελεο, θείλνπο πνπ θιέβαλε ην
ιαό θαη δηαπξάηηαλε εγθιήκαηα.

Κη είλαη θπξηνιεθηηθά ειίζηνη θείλνη πνύ ηνπο πήξε ν πόλνο γη' απηνύο, πνπ ηόζν δηθαηνινγεκέλα ρηππήζακε,
γηα λα παίξλνπλ ην κέξνο ηνπο ή είλαη νινθιεξσηηθά ζπλέλνρνη ηνπο. Μα νύηε θαη ην θόιπν απηό έπηαζε.

Σο αληάρηηθο ζώδεη ηο ιαό.

Σόηε όκσο απηνί, ζαλ θαινί δαραξνπιάζηεο πνπ ήηαλε, θαηαζθεπάζαλε έλα λέν ρξπζό ράπη:

-Ναη, θσλάδαλε. δελ ππάξρεη αληίξξεζε, όηη νη αληάξηεο δηεμάγνπλ εζληθό αγώλα. Μα ην δήηεκα απηό ζα ιπζεί
από ηνπο ηζρπξνύο. Ση καο ρξεηάδνληαη, ινηπόλ, νη αγώλεο θη νη ζθνησκνί, αθνύ ηα δεηήκαηα καο ζα ηα
ιύζνπλε άιινη;

Λπηό ην ζύλζεκα έπηαλε. Δίραλε όκσο δίθην; Αζθαιώο όρη!

Γηαηί δελ είραλε δίθην;

΢ηα 1941-42 ην ΔΑΜ δελ ήηαλε αθόκα ηζρπξό. Γη' απηό δελ είρε αξρίζεη ν αγώλαο λα παίξλεη καδηθό
ραξαρηήξα. Ούηε θη αληάξηηθε δξάζε ππήξρε. Κη όκσο. ΢ηα 1941-42 πέζαλαλ από ηελ πείλα θαη ηηο αξξώζηηεο,
πνπ επαθνινύζεζαλ απ' απηήλ, 300.000 άλζξσπνη κόλν ζηελ Αζήλα, ηνλ Πεηξαηά θαη ηα πεξίρσξα ηνπο. Καη
5
ζα πέζαηλαλ αξγόηεξα αθόκα πεξηζζόηεξνη, αλ ην ΔΑΜ δελ θηλεηνπνηνύζε κε ζπγθεληξώζεηο, δηαδειώζεηο,
ζπιιαιεηήξηα θαη απεξγίεο ην ιαό θαη δελ ηνλ εκςύρσλε: 1. Να επηβιεζεί ην ζηακάηεκα ηεο αξπαγήο ηεο
παξαγσγήο καο από κέξνπο ησλ θαηαθηεηώλ. 2. Να επηβιεζεί ζ' απηνύο λ' αθήζνπλ ην Γηεζλή Δξπζξό ΢ηαπξό
λα αλαιάβεη ηελ ηξνθνδνζία ηνπ ιανύ καο. 3. Να πξνζέμνπλ ηελ θαηάζηαζε ηεο Διιάδαο ζην εμσηεξηθό.

Αλ ην αληάξηηθν δε ζηακαηνύζε ηηο θάιαγγεο ησλ Γεξκαλώλ πνπ θιέβαλε ηελ παξαγσγή ηεο ρώξαο καο θαη
δελ θαηαξγνύζε ηε ζπγθέληξσζε ηεο παξαγσγήο πνπ ηε βάδαλε ζην ρέξη νη θαηαρηεηέο, αλ δε γίλνληαλ όια
απηά, ηόηε ηα ζύκαηα από ηελ πείλα θαη ηηο αξξώζηηεο ζα ήηαλ πνιύ πεξηζζόηεξα. Όιεο νη ρηιηάδεο ησλ
ζπκάησλ, πνπ πέζαλε γηα ηε δσή θαη ηε ιεπηεξηά ηνπ ιανύ καο, πνηέ δε θζάλνπλ ηα ζύκαηα ηεο πείλαο θαη ησλ
αζζελεηώλ.

Πόηε αθνύζηεθε ζηελ ηζηνξία ηεο αλζξσπόηεηαο λα πξαγκαηνπνηείηαη ε απειεπζέξσζε κέζσ ηεο
κπαγαπνληηάο; Πνηέ. Η ιεπηεξηά δελ θεξδίδεηαη κε μόξθηα, αιιά κε αγώλεο θαη ζύκαηα!

Μα θη αλ ην ζέιακε, δελ είρακε απηό ην δηθαίσκα. Σν δηθαίσκα δειαδή λα θειηδώζνπκε ηελ ηζηνξία ηεο
παηξίδαο καο. Απηό ζα ήηαλε αζέβεηα ζηε κλήκε ησλ εξσηθώλ καο πξνγόλσλ.

Μα νύηε είρακε ην δηθαίσκα λα θνιιήζνπκε κηα αηηκσηηθή ζθξαγίδα, κηα ζθξαγίδα αίζρνπο, ζην θνύηειν ησλ
επεξρνκέλσλ γελεώλ, ησλ παηδηώλ καο θαη ησλ εγγνληώλ καο, όηη θαηάγνληαη από γεληά επλνύρσλ, πνπ
δέρνληαη λα πεζαίλνπλ ζηα πεδνδξόκηα από ηνλ αηηκσηηθόηεξν ησλ ζαλάησλ, από ηελ πείλα, παξά λα πεζαίλνπλ
κε ην όπιν ζην ρέξη, παιεύνληαο γηα ηε ιεπηεξηά.

Ση ζα έπξεπε λα πξνηηκνύζακε; Σν πξώην ή ην δεύηεξν; Όρη! Υίιηεο θνξέο όρη!

Καιύηεξα λα γηλόηαλε ην παλ έλα κπνπξιόην, παξά λα ππνηαρζνύκε ζηνπο θαηαρηεηέο.

Απηό ν ιαόο καο ην θαηάιαβε, ηνπο κνύληδσζε θη έδσζε απηά ηα γελλαία παιηθάξηα, πνύλαη ηώξα
ζηεθαλσκέλα κε δόμεο, κε δάθλεο θαη κε λίθεο.

Η αληίδραζε ζσλωκοηεί.
Σόηε θη απηνί αλαγθάζηεθαλ λ' αιιάμνπλ βηνιί θη απνθάζηζαλ λα βγάινπλ ζην βνπλό δηθέο ηνπο
αληαξηννκάδεο.

Μα γηαηί απηό; Σν ΔAM είρε δειώζεη όηη δελ είρε κνλνπώιην ηνλ αληάξηηθν αγώλα. Γη' απηό θαη ηνπο θάιεζε
λα ζρεκαηηζηνύλ θνηλέο αληαξηννκάδεο. Αλ είραλε ηελ πξόζεζε λα παιέςνπλ ελάληηα ζηνπο θαηαρηεηέο, ζα ην
θάλαλε. Σόηε όκσο, ηζρπξίδνληαη, όηη ε ρσξνγξαθία ηεο Διιάδαο θαη ε ππθλόηεηα ηεο θαηνρήο δελ επέηξεπε
ηελ ύπαξμε αληαξηννκάδσλ.

Όηαλ όκσο είδαλε εκάο, όηαλ ιεπηεξώζακε ηελ ύπαηζξν, ηόηε θη απηνί απνθάζηζαλ λα δεκηνπξγήζνπλ
αληάξηηθν.

Ση ζα πεξίκελε θαλείο άπ' απηνύο αξρή αξρή; Πνηα θξαπγή, έζησ θαη ηππηθά, λα βγεη από ην ζηόκα ηνπο;
Φπζηθά, "Κάησ νη θαηαρηεηέο" !

Μα ηελ ζέζε ηνπο ηε γλσζηνπνίεζαλ από ηελ αξρή. Η πξώηε θξαπγή ηνπο ήηαλε:

"Κάηω ηο ΔΑΜ!"
Μα εκείο θαη πάιη ηνπο θαιέζακε γηα λα ελσζνύκε. Απηνί όκσο αξλήζεθαλ, γηαηί δελ ζέιαλε λα ππνβιεζνύλ
ζε θόπνπο θαη κόρζνπο γηα λα πνιεκήζνπλ ηνλ θαηαρηεηή. Γηαηί απηνί δελ ήηαλε εληνινδόρνη ηνπ ειιεληθνύ
ιανύ, κα ηεο αληίδξαζεο από ην θόβν ηεο ιανθξαηίαο πνπ δεηνύζαλ λα πνιεκήζνπλ.

΢ην ηέινο καο θήξπμαλ θη αλνηρηά ηνλ πόιεκν, έλνπια, ζπλεξγαδόκελνη κε ηνπο θαηαρηεηέο.

6
Θα είκαζηε αζπλεπείο ζηνλ αγώλα καο θαη πξνδόηεο ηνπ ιανύ καο, αλ ζηραηλόκαζηε ηα αίκαηα. Γη' απηό, ζαλ
εληνινδόρνη ηνπ ιανύ, ζπληξίςακε ηνπο ζπλεξγάηεο απηνύο ησλ θαηαρηεηώλ, ηνπο πνιέκηνπο ηνπ εζληθνύ καο
αγώλα.

Ο ΔΛΑ΢ ζηο πιεσρό ηωλ ζσκκάτωλ.

Ύζηεξα απ' απηό ρξεζηκνπνίεζαλ ην θόιπν: Μαο θαηεγόξεζαλ, όηη δε βνεζάκε ην ζπκκαρηθό αγώλα, αιιά ζα
ππαθνύζνπκε κόλν ζηνπο Ρώζνπο. Κη απεηινύζαλ όηη όηαλ ζάξζνπλ νη ζύκκαρνη εδώ, ζα καο θαλνλίζνπλ.
Απηνί, πνπ ζπλεξγάδνληαλ κε ηνπο Γεξκαλνύο, απεηινύζαλε όηη ζα καο ρηππήζνπλ νη ζύκκαρνη!

Απηνί πνπ ζηα 1941 πξόδσζαλ ην ζπκκαρηθό αγώλα. Απηνί πνπ καγάξηζαλ ηηο Θεξκνπύιεο θαη ηνπο
Σξηαθόζηνπο καο θη άθεζαλ ηνπο ζπκκάρνπο Άγγινπο λα κάρνληαη κόλνη ηνπο εθεί, ελώ απηνί είραλ παξαδώζεη
ηελ Διιάδα κε ηε ζπλζεθνιόγεζε ηνπ Σζνιάθνγινπ, καο θαηεγνξνύζαλ όηη δελ εληζρύνπκε ηνλ

ζπκκαρηθό αγώλα θη έβαδαλ ζην κπαιό ησλ ζπκκάρσλ ηελ άηηκε ζθέςε, όηη δήζελ ζα καο ρηππνύζαλ
εξρόκελνη εδώ.

Ο Γοργοπόηακος.
Μα ζε ιίγν ηνπο ήιζε ην πξώην ραζηνύθη! Η πξώηε νκάδα ησλ Άγγισλ αιεμηπησηηζηώλ έπεθηε, όρη ζ' απηνύο,
κα ζηνλ Άξε, πάλσ ζηε Γθηώλα. Καη καδί κ' απηνύο ηξαβήμακε θη αλαηηλάμακε ην Γνξγνπόηακν. Ο αξρεγόο
ησλ ζπκκαρηθώλ ζηξαηεπκάησλ ηεο Μ. Αλαηνιήο, ζηξαηεγόο Οπίιζνλ, δήισλε αλνηρηά, όηη νη επηηπρίεο ησλ
ζπκκάρσλ ζηελ Αθξηθή νθείινληαη θαηά 80% ζηελ αλαηίλαμε ηεο γέθπξαο ηνπ Γνξγνπνηάκνπ, γηαηί απηή
εκπόδηζε ηελ απνζηνιή γεξκαληθώλ εληζρύζεσλ θαη εθνδηαζκνύ. Μα λα θη έλα ηειεπηαίν: ΢ηελ Πεινπόλλεζν
πξνηείλακε ζηνπο ηζνιηάδεο λα θαηαζέζνπλ ηα όπια θη εκείο ζα ηνπο αθήζνπκε ειεύζεξνπο. Μα νη Άγγινη ην
απέξξηςαλ απηό θαη ζπλέιαβαλ όινπο ηνπο ηζνιηάδεο, ηνπο έθιεηζαλ ζε ζηξαηόπεδα ζπγθέληξσζεο θαη ηνπο
παξαπέκπνπλ λα δηθαζηνύλ από ηα ζηξαηνδηθεία.

΢ην θάησ-θάησ, λα ηώξα νη Άγγινη κπξνζηά ζαο. Γηαβαίλνπλ ηνπο δξόκνπο ηεο Λακίαο θαη πάλε λα ρηππήζνπλ
ηνπο Γεξκαλνύο καδί κε καο. Μαδί ηνπο ζα πνιεκήζνπκε εκείο θη όρη απηνί, κέρξη ηελ νινθιεξσηηθή ζπληξηβή
ηνπ θαζηζκνύ.

Μα ηα θαηαθάζηα απηά βξήθαλε λέν ηξνπάξη: Μαο θαηεγνξνύλ όηη είκαζηε όινη θνκκνπληζηέο θαη
ηζρπξίδνληαη, όηη ην ΔΑΜ. θαη ν ΔΛΑ΢ είλαη ζθεπαζκέλεο θνκκνπληζηηθέο νξγαλώζεηο. Μα απηή ε θαηεγνξία
κπνξεί λ' απνηειέζεη ληξνπή ή έπαηλν;

Αγωληδόκαζηε γηα ηελ Γεκοθραηία.

Σν Κνκκνπληζηηθό Κόκκα δε βαδίδεη ηώξα γηα ηνλ θνκκνπληζκό. Σν ΚΚΔ έρεη βέβαηα ζην πξόγξακκα ηνπ ζαλ
ηειηθή ηνπ επηδίσμε ηνλ θνκκνπληζκό. Μα όρη γηα ηώξα. Σνλ θνκκνπληζκό ζα ηνλ επηβάιιεηε ζεηο, ν ιαόο θη
όρη ην ΚΚΔ. Κη είκαη βέβαηνο όηη πνιινί από ηνπο κνξθσκέλνπο καο, πνπ δελ ηνλ ζέινπλ ζήκεξα, ζα ςεθίζνπλ
ηόηε γηα λα επηθξαηήζεη ν θνκκνπληζκόο.

΢ήκεξα, όκσο, ην ΚΚΔ. δελ επηδηώθεη παξά κόλν κηα δεκνθξαηηθή ιύζε ηνπ ειιεληθνύ πξνβιήκαηνο.

Μα αο πνύκε, όηη ην ΚΚΔ. ζα εθαξκόζεη ηνλ θνκκνπληζκό. Λέλε όηη ν θνκκνπληζκόο ραιλά ηηο εθθιεζηέο θαη
γδέξλεη ηνπο παπάδεο. Σόζν ραδνί είλαη ινηπόλ νη θνκκνπληζηέο λα ραιάζνπλ ηηο εθθιεζηέο, πνπ δελ ηνπο
εκπνδίδνπλ ζε ηίπνηα;

Οη εθθιεζηέο καο θηαίλε ή ηα θαξάβηα ηνπ Δκπεηξίθνπ; Γηαηί ινηπόλ λα θάςνπκε ηηο εθθιεζηέο;

Ποηος τησπά ηε ζρεζθεία;

Θα γδάξνπκε ηνπο παπάδεο; Μα γηαηί; Δκείο βιέπνπκε, όηη ρηιηάδεο παπάδεο βξίζθνληαη ηώξα ζηελ
πξσηνπνξία ηνπ θηλήκαηνο καο θαη ε ζπκβνιή ηνπ θιήξνπ, πνπ ζηάζεθε ζην πιεπξό καο, ππήξμε αλεθηίκεηε.
7
Μήπσο ζπκβαίλεη ην αληίζεην; Γηαηί απηνί πνπ εκθαλίδνληαη ζαλ πξνζηάηεο ηεο εθθιεζίαο, γθξεκίζαλε καδί
κε ηνπο Γεξκαλνύο θαη γδέξλνπλε παπάδεο.

Ο θνκκνπληζκόο, ιέλε, ζα θαηαξγήζεη ηελ ζξεζθεία. Μα ε ζξεζθεία είλαη δήηεκα ζπλείδεζεο. Πώο ζα
θαηαξγεζεί ινηπόλ; Η θαηάξγεζε ηεο ζξεζθεπηηθήο ζπλείδεζεο είλαη πξάκα αδύλαην, έζησ θη αλ αθόκα νη
θνκκνπληζηέο ζέιαλε λα ηελ θαηαξγήζνπλ. Η ζξεζθεπηηθή ζπλείδεζε δελ θαηαξγείηαη κε απιέο δηαηαγέο. Αλ
ζπλέβαηλε έλα ηέηνην πξάκα, απηό ζα έκνηαδε κε ηελ δηαηαγή πνύ έβγαιε θάπνηε έλαο αζηπλόκνο ζηελ Αλάθε,
κε ηελ νπνία απαγόξεπε ηελ πάιε ησλ ηάμεσλ!

Σν ηη ζα γίλεη ζην πνιύ καθξηλό κέιινλ, ην πώο ζα ζθέπηνληαη νη άλζξσπνη ηόηε, είλαη άιιν πξόβιεκα. Καη
θαλέλαο πνιηηηθόο δε κπνξεί λα βγάιεη λόκν γηα ην ηη ζα πξέπεη λα γίλεη ύζηεξα από 200 ε 500 ρξόληα. Ούηε
ινηπόλ θη εκείο ζα βγάινπκε ηέηνην λόκν. Μαο ελδηαθέξεη ην πώο ζα πξνθόςεη ν ιαόο καο ζήκεξα θη όρη ην ηη
θηινζνθηθέο πεπνηζήζεηο ζα έρεη ύζηεξα από 500 ρξόληα.

΢πλεπώο θαηαιαβαίλεηε ηώξα, όηη απηνί πνπ δηαδίδνπλ απηέο ηηο ζπθνθαληίεο επηδηώθνπλ άιινπο ζθνπνύο,
πξνζπαζώληαο κε ην κέζν απηό ηεο ζπθνθαληίαο λα εμαπαηήζνπλ ην ιαό θαη λα δηαησλίζνπλ ηελ θπξηαξρία
ηνπο πάλσ ηνπ. Αλ κάιηζηα εμεηάζνπκε βαζύηεξα ην πξάκα απηό, ζα δνύκε όηη απηνί είλαη άζξεζθνη, γηαηί ζε
απηνύο δελ ππάξρεη νύηε ίρλνο ζξεζθεπηηθήο ζπλείδεζεο θη ν κόλνο πνπ ιαηξεύνπλ είλαη ν Θεόο Μακκσλάο, ν
Θεόο ηνπ ρξήκαηνο…

Θα ζσζπεηρώζοσκε ηελ οηθογέλεηα.

Καηεγνξνύλ ηνπο θνκκνπληζηέο, όηη απηνί ζα δηαιύζνπλ επίζεο ηελ νηθνγέλεηα. Λεο θη εκείο θαηεβήθακε από
ηνλ νπξαλό θαη δε γελλεζήθακε από ζπίηηα ή θπηξώζακε κόλνη καο ζαλ ηα καληηάξηα. Η νηθνγέλεηα
δεκηνπξγήζεθε από νξηζκέλεο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο. ΢ε κηα νξηζκέλε αλάπηπμε ηεο θνηλσλίαο δεκηνπξγήζεθε
ε αλάγθε ηεο νηθνγέλεηαο, γηαηί έηζη ζα αληηκεησπίδνληαλ θαιύηεξα νη αλάγθεο ηεο δσήο.

Υξεηάδνληαλ λα δνπιεύνπλ όινη: ν παηέξαο θαη ηα παηδηά ζηα ρηήκαηα, νη γπλαίθεο ζηνλ αξγαιεηό θαη ην ζπίηη,
γηαηί κόλν κε ηνλ ηξόπν απηό ζ' αληηκεησπίδνληαλ νη βηνηηθέο αλάγθεο ηνπο.

Απηνύ ηνπ είδνπο νη νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνύζαλ ηόηε, πιεζίαδαλ όπσο βιέπεηε, πην ζηελά ηα
κέιε ηεο νηθνγέλεηαο κεηαμύ ηνπο. ΢ήκεξα όκσο ηη γίλεηαη; Οη ζεκεξηλέο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο αλαγθάδνπλ
όρη πηα ην ζηελό πιεζίαζκα ηεο νηθνγέλεηαο, αιιά αληίζεηα ηελ απνκάθξπλζε ηεο.

Να έλα παξάδεηγκα: Έλαο άληξαο παληξεύεηαη, κα ηελ επνκέλε ηνπ γάκνπ ηνπ θεύγεη ζηελ Ακεξηθή γηα λα
κπνξέζεη λα αληηκεησπίζεη ηηο αλάγθεο ηεο δσήο ηνπ θαη ηεο γπλαίθαο ηνπ. Πνηνο δηαιύεη ζηελ πεξίπησζε
απηήλ ηελ νηθνγέλεηα; Οη θνκκνπληζηέο ή νη νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο πνύ δεκηνύξγεζε ε θεθαιαηνθξαηία;

Κη εδώ, ινηπόλ, βιέπνπκε θαλεξά, όηη απηνί πνπ καο θαηεγνξνύλ πσο ζέινπκε λα δηαιύζνπκε ηελ νηθνγέλεηα,
δελ είλαη άιινη, παξά απηνί νη ίδηνη πνύ ηε δηαιύνπλ ζηελ πξαγκαηηθόηεηα, ελώ εκείο επηδηώθνπκε ην
ζηεξέσκα ηεο. Θα δώζνπκε ζην ιαό ηα νηθνλνκηθά κέζα γηα λα κπνξεί λα κε ζθνξπάεη ηελ νηθνγέλεηα ηνπ ζηα
ηέζζεξα ζεκεία ηνπ νξίδνληα.

Μαο θαηεγνξνύλ όηη ζέκε λα θαηαξγήζνπκε ηα ζύλνξα θαη λα δηαιύζνπκε ην θξάηνο. Μα ην θξάηνο εκείο ην
θηηάρλνπκε ζήκεξα, γηαηί δελ ππήξμε, κηα πνπ απηνί νη ίδηνη ην είραλε δηαιύζεη. Πνηνο είλαη ινηπόλ παηξηώηεο;
Απηνί ή εκείο; Σν θεθάιαην δελ έρεη παηξίδα θαη ηξέρεη λα βξεη θέξδε ζ' όπνηα ρώξα ππάξρνπλε ηέηνηα. Γη'
απηό δε λνηάδεηαη θη νύηε ζπγθηλείηαη κε ηελ ύπαξμε ησλ ζπλόξσλ θαη ηνπ θξάηνπο.

Δλώ εκείο, ην κόλν πνύ δηαζέηνπκε, είλαη νη θαιύβεο καο θαη ηα πεδνύιηα καο. Απηά αληίζεηα από ην θεθάιαην
πνπ ηξέρεη, νπνύ βξεη θέξδε, δε κπνξνύλ λα θηλεζνύλ θαη παξακέλνπλ κέζα ζηε ρώξα πνπ θαηνηθνύκε.

Πνηνο, ινηπόλ, κπνξεί λα ελδηαθεξζεί θαιύηεξα γηα ηελ παηξίδα ηνπ; Απηνί πνπ μεπνξηίδνπλ ηα θεθάιαηα ηνπο
από ηε ρώξα καο ή εκείο πνπ παξακέλνπκε κε ηα πεδνύιηα καο εδώ;

Όηαλ έμαθλα ζηα 1929-31 ην θξάηνο δήηεζε, ιόγσ ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο πνύ κάζηηδε ηόηε ηε ρώξα καο λα
θαηεβάζνπλ νη μέλνη νκνινγηνύρνη ην πνζνζηό πνπ πιεξώλακε ζε ηνθνρξενιύζηα, νη Άγγινη δέρηεθαλ λα ην
8
κεηώζνπλ ζε 35%, αιιά νη Έιιελεο νκνινγηνύρνη αξλήζεθαλ. Να ινηπόλ, πνηνο είλαη ν παηξησηηζκόο ηνπο!
Απηόο θηάλεη κέρξη ην ζεκείν πνπ δελ ζίγνληαη ηα νηθνλνκηθά ηνπο ζπκθέξνληα. Απηνί ινηπόλ νη ίδηνη πνπ καο
θαηεγνξνύλ όηη επηδηώθνπκε ηελ θαηάξγεζε ησλ ζπλόξσλ θαη ηελ δηάιπζε ηνπ θξάηνπο, απηνί ηα μεπνπιάλε
απηά ζηελ πξώηε επθαηξία.

Όηαλ οη άηηκοη κηιάλε γηα ηηκή.

Μαο θαηεγνξνύλ επίζεο, όηη εκείο επηβνπιεπόκαζηε ηελ ηηκή. Βιέπεηε, όινη απηνί νη «εζηθνί», πνπ όηαλ
πεξπαηάλε κπεξδεύνπληαη ηα θεθάιηα ηνπο ζηα ζύξκαηα, κηιάλε γηα ηηκή!

Απηνί πνπ πνύιεζαλ ηηο γπλαίθεο θαη ηηο αδειθέο ζηνλ θαηαθηεηή, γηα λα θάλνπλ ηα ληαξαβέξηα καδί ηνπ θαη
καο ζθιάβσζαλ δηπιά, απηνί πάλε ηώξα λα καο πείζνπλ όηη είλαη νη θέξβεξνη ηεο ηηκήο θαη ηεο εζηθήο. Με
απηά ηα κέζα πξνζπαζνύλ λα εμαπαηήζνπλ ην ιαό γηα λα ζπλερίζνπλ ην μεδνύκηζκα θαη ηελ εθκεηάιιεπζε
ηνπ. Καη πνιιέο θνξέο ην θαηαθέξλνπλ απηό θαη καο πείζνπλ κάιηζηα όηη έηζη είλαη όπσο ηα ιέλε.

Πάξηε έλα παξάδεηγκα, απ' απηό πνπ γίλεηαη ζηα ρσξηά: Ο ρσξηάηεο θαπλίδεη ηνλ θαπλό πνπ παξάγεη ν ίδηνο.
Μα ηνλ πείζαλε όηη απηόο είλαη ιαζξαίνο. Κη ν ίδηνο ν ρσξηθόο ζνπ ιέεη όηη θαπλίδεη ιαζξαίν θαπλό. Λεο θαη
δελ ηνλ έζπεηξε απηόο ζηνλ ηόπν καο, αιιά ηνλ έθεξε από ηελ Ακεξηθή. Όπσο βιέπεηε ινηπόλ θη ν ίδηνο ν
ρσξηάηεο ην πίζηεςε, πσο ν θαπλόο ηνπ είλαη «ιαζξαίνο».

Η αληίδξαζε δελ ζηακαηά ζε ηίπνηα κπξνζηά πξνθεηκέλνπ λα εμαπαηήζεη ην ιαό, ρξεζηκνπνηώληαο γη απηό
όια ηα κέζα, όιε ηε ζπθνθαληία θαη ην ςέκα. Μα απηέο νη ζπθνθαληίεο ζηελ ύπαηζξν, όπνπ καο είδαλε θαη
καο ληώζαλε, έγηλαλ ζπληξίκκηα. ΢ηηο πόιεηο ζα γίλεη θη απηνύ ην ίδην.

΢ε ιίγεο κέξεο ζα δείηε θη εζείο κόλνη ζαο ηελ πξαγκαηηθόηεηα. Γηαηί ν δηθόο καο ζθνπόο είλαη έλαο: Πώο ζα
δήζεη θαιύηεξα ν ιαόο καο!

Όηαλ είηαλ εδώ ν θαηαθηεηήο, απηνί ζέιαλε ηόηε ηελ ηάμε. Δκείο ζέιακε ηελ αηαμία γηα λα θάλνπκε
αλππόθνξε ηε δσή ηνπ θαηαθηεηή. Σώξα απηνί ζέινπλε ηελ αηαμία. Μα εκείο ζέινπκε ηελ ηάμε. Απηνί είλαη νη
νξγαλσηέο ηνπ εκθπιίνπ πνιέκνπ γηα λα εθκεηαιιεύνληαη ην ιαό καο. Απηνί είλαη νη ιύθνη, πνπ πξνζπαζνύλ
λα θαηαζπαξάμνπλ ην θνπάδη, εκάο, εζάο, όινπο καο, ην ιαό δειαδή.

Σερήζακε ηης σποζτέζεης κας.

Ο ΔΛΑ΢ θαη ην ΔΑΜ ππνζρέζεθαλ ζην ιαό ηελ πάιε ελάληηα ζηνλ θαηαθηεηή θαη ηελ απειεπζέξσζε ηεο
ρώξαο καο. Απηέο ηηο ππνζρέζεηο ηηο ηεξήζακε. Δκείο δελ δεκηνπξγήζακε θπβεξλεηηθό ηύπν. Απηόο
δεκηνπξγήζεθε κόλνο ηνπ από ην ιαό. Από ηνλ Οθηώβξε ηνπ 1942 κόλνο ηνπ ν ιαόο ηξάβεμε ζηηο εθινγέο ηεο
απηνδηνίθεζεο ηνπ.

Ο ζεζκόο απηόο ηεο απηνδηνίθεζεο, πνπ γηα πξώηε θνξά εκθαλίζηεθε ζηελ Δπξπηαλία, απνηέιεζε ηελ απαξρή
ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ από ην ρσξηό κέρξη ηελ Π.Δ.Δ.Α. αξγόηεξα.

Δκείο είκαζηε ππέξ ηεο ελόηεηαο θαη ράξε ζηηο πξνζπάζεηεο ηηο δηθέο καο νθείιεηαη θαηά 9 5% ε δεκηνπξγία
ηεο εζληθήο θπβεξλήζεσο, θάησ από ηελ νπνία αγσληδόκαζηε ζήκεξα. Μέρξη ηε Λάξηζα ε παηξίδα καο είλαη
ηώξα ειεύζεξε. Καη γξήγνξα ζ' απειεπζεξώζνπκε όιε ηελ ππόινηπε Διιάδα.

Έηζη θαη ε δεύηεξε καο ππόζρεζε ηείλεη λα πξαγκαηνπνηεζεί νινθιεξσηηθά.

Η πάιε κας γηα ηε ιαοθραηία.

Μα εκείο ππνζρεζήθακε ζην ιαό θαη θάηη άιιν: Όηη δελ ζ' αθήζνπκε ην όπιν από ην ρέξη καο αλ δελ
πεηύρνπκε θαη ηε δηπιή ιεπηεξηά: ηε ιανθξαηία. Γηα απηό ζα παιέςνπκε γηα λα εθηειέζνπκε θη απηή ηελ
ππόζρεζε καο, αθηεξώλνληαο θαη ζπζηάδνληαο ηελ δσή καο αθόκα γηα ηε ιανθξαηηθή ιύζε ηνπ ειιεληθνύ
πξνβιήκαηνο.

9
Ο ΔΛΑ΢ ζηα ρέξηα πξώηα ηεο Κ.Δ. ηνπ ΔΑΜ θαη ηεο ΠΔΔΑ αξγόηεξα απνηέιεζε ην δπλαηό όπιν ηεο
δηαηήξεζεο ηνπ ιανύ καο ζηε δσή. Σνλ κνριό ηεο γξεγνξόηεξεο απειεπζέξσζεο καο. Σώξα, ζηα ρέξηα ηεο
εζληθήο καο θπβέξλεζεο, πνπ απνηειείηαη απ' όια ηα θόκκαηα θαη ηηο νξγαλώζεηο θαη πνπ ππόζρεηαη ζην
πξόγξακκα ηεο ιανθξαηηθέο ιύζεηο, ζ' απνηειέζεη ηελ εγγύεζε, όηη ζα ζπλερίζνπκε ηνλ πόιεκν κέρξη ηελ
νινθιεξσηηθή ζπληξηβή ηνπ θαζηζκνύ θη όηη ζα εμαζθαιηζζνύλ νη σο ηώξα θαηαθηήζεηο ηνπ ιανύ καο θαη ζα
θεξδεζνύλ θαη λέεο.

Φσλάδαηε πνιύ γηα ηελ ζαλαηηθή θαηαδίθε ησλ πξνδνηώλ, ησλ ζπλεξγαηώλ ηνπ θαηαρηεηή θαη ησλ
εθκεηαιιεπηώλ ηεο δπζηπρίαο ηνύ ιανύ ζηα ρξόληα ηεο θαηνρήο. Όηαλ εκείο δελ είρακε ηε δπλαηόηεηα λα ηνπο
δηθάζνπκε, ηνπο εθηεινύζακε. Αξγόηεξα ηνπο δηθάδακε ζε ζηξαηνδηθεία. Σώξα, όζνπο έρνπκε ζπιιάβεη ζα
ηνπο παξαδώζνπκε ζηελ δηθαηνζύλε. Τπάξρεη ε λόκηκε πηα θπβέξλεζε θαη απηή ζα απνθαζίδεη γηα όια. Με
θσλάδεηε ινηπόλ. Απηνί ζα δηθαζζνύλ θαη ζα θαηαδηθαζζνύλ. Μα δελ ζάρεη θαη κεγάιε ζεκαζία.

Σεξάζηηα ζεκαζία ζάρεη αλ θαηαδηθάζεηε θαη ζαλαηώζεηε εζείο, ν θπξίαξρνο ιαόο, ην θαζεζηώο πνπ γελλάεη
ηέηνηα θαζάξκαηα.

Μεζαύξην ζα ηξαβήμνπκε ζηηο εθινγέο. Σν πξώην ξάπηζκα πξέπεη λα δνζεί ζην δεκνςήθηζκα, κε ηελ νξηζηηθή
θαηαδίθε ηνπ θηινβαζηιηζκνύ θαη ηελ εγθαζίδξπζε ηεο δεκνθξαηίαο.

Αιιά γηαηί ζηξεθόκαζηε κε ηόζε καλία ελάληηα ζην βαζηιηά;

1.Γηαηί απηόο πξώηα-πξώηα δελ είλαη νύηε Έιιελαο. 2.Γηαηί καο ηνλ θέξαλε κε ην ςεύηηθν δεκνςήθηζκα ηνπ
1935. 3.Γηαηί είλαη επίνξθνο. Καηαπάηεζε ην ΢ύληαγκα ηνπ 1911 θη έβαιε δηθηάηνξα ηνλ πεκπηνθαιαγγίηε
Γηάλλε Μεηαμά. 4. Γηαηί άθεζε όινπο ηνπο αλίθαλνπο θαη πεκπηνθαιαγγίηεο ζηξαηεγνύο θαη ππνπξγνύο λα
πξνδώζνπλ ηνλ πόιεκν ηεο Αιβαλίαο θαη λα ππνδνπιώζνπλ ηελ παηξίδα καο. 5. Σέινο, γηαηί ζηελ εζληθή καο
ζπκθνξά ηνπ 1941, αληί λα θαζίζεη εδώ θαη λα ζπζηαζηεί ζαλ άιινο Κόδξνο ησλ Αζελώλ, καο εγθαηέιεηςε.

Αλ ήηαλε θαιόο έπξεπε λα θαζίζεη εδώ θη αληί λα βγεη ζην θιαξί ν Άξεο θαη δελ μέξσ πνηνο άιινο, λα βγεη
απηόο λα νξγαλώζεη ηνλ αγώλα θαη λα είλαη ηώξα δηθαησκαηηθά βαζηιηάο καο θαη αξρεγόο καο. Με ηε ζηάζε
ηνπ ν ίδηνο παξαηηήζεθε νπζηαζηηθά θαη ηππηθά ηνπ δηθαηώκαηνο επί ηνπ ζξόλνπ ηεο Διιάδνο.

Απηά βέβαηα γη' απηόλ πξνζσπηθά θη αλεμάξηεηα από ηελ πεπνίζεζε καο πώο δελ ρξεηάδεηαη θαλέλαο ζξόλνο,
κα δεκνθξαηία γηα λα πξνθόςεη ε Διιάδα καο.

΢εβόκαζηε ηε ιαϊθή ζέιεζε.

Σν δεύηεξν ξάπηζκα πξέπεη λα δνζεί ζηηο εθινγέο, πνπ ζα θαζνξίζνπλ ην πνιίηεπκα ηεο ρώξαο καο. Δκάο, ε
κόλε καο θηινδνμία είλαη λα είκαζηε ππεξέηεο ηνπ ιανύ. Γη' απηό ζα ζεβαζηνύκε ηελ εηπκεγνξία ζαο, όπνηα θη
αλ είλαη απηή.

Μα έρνπκε απηέο ηηο απαηηήζεηο: Να ςεθίζεη ν ιαόο αλεπεξέαζηα θαη λα ζεβαζζνύλ ην ιαό.

Αλ απηά δελ εθηειεζηνύλ, ηόηε ζαο ππνζρόκαζηε όηη πάιη ζα μαλαβγνύκε ζην βνπλό. Μα είκαη βέβαηνο όηη
απηά δελ ζα ζπκβνύλ. Γηαηί ν ιαόο καο ρεηξαθεηήζεθε πηα. Γνθηκάζζεθε θαη μύπλεζε. Θ' αθνινπζήζεη ηνπο
δξόκνπο πνπ ηνπ δείρλνπκε θαη πνπ κνλαδηθά ηνλ ζπκθέξνπλ.

Με ηελ πεπνίζεζε απηή, ηειεηώλνληαο, ζαο θαιώ λα θσλάμνπκε:

Ζήτω ο κσρίαρτος λαός μας!

10