20 Achtergrond Zaterdag 29 januari 2011 Zaterdag 29 januari 2011 Achtergrond 21

Ser’i Otrobanda: een leefbare smeltkroes

Een wijk in beweging - dat is Ser’i Otrobanda. Dit
karakteristieke deel van Otrobanda begint net achter
Teatro Luna Blou en strekt zich uit tot aan de andere
kant van de brug. In de wijk komen sinds enkele jaren
oude en nieuwe bewoners weer samen. Om elkaar te
leren kennen, samen schoon te maken, of om te
vliegeren met de kinderen. Een groeiend aantal
nieuwe mensen kiest er bewust voor om zich hier te
vestigen. Het platform dat deze ontwikkeling stimuleert
en ondersteunt begint een steeds serieuzere vorm te
krijgen. Alle reden voor een bezoek.

Tekst en foto’s van Margo Groenewoud

M
et Kurt Schoop en
Valeska Boom
wandel ik op een
zonnige, winderi-
ge zaterdagoch-
tend door Ser’i Otrobanda. Kurt
woont al jaren in de Ferdinand-
straat, waar hij het pand naast
zijn huurwoning kocht en ingrij-
pend verbouwde. Hij woont er nu
zelf in, maar verhuurt ook twee
studio’s voor korte en middellan-
ge termijn. ,,Het verbaast me
toch wel dat ik steeds vaker ge-
beld word voor de verhuur, ook
door officiële instanties. Het
nieuws dat je hier in een monu-
ment iets kunt huren voor gasten
wordt heel positief ontvangen.
Terwijl ik vroeger nog moest uit-
leggen dat het hier echt prima
wonen is.”
Kurt is het type dat woorden in
daden omzet. Met een groep
vrienden bezocht hij een paar jaar
Puin gedumpt op braakliggend terrein.
geleden Havana, waar zij bij
mensen thuis verbleven. Het
sterkte hem in de overtuiging dat
toerisme en gastvrijheid thuisho-
ren in de oude wijken van een
stad. Hij besloot daarna om zich
actiever in te zetten voor zijn
wijk, om het levendiger en leef-
baarder te maken voor de bewo-
ners én bezoekers.
Valeska Boom was samen met
Kurt in Havana. ,,Zo’n ervaring
maakt echt indruk. Ik heb het la-
ter ook meegemaakt in Panama,
gewoon ergens bij mensen thuis
slapen. Je gaat dan helemaal op
in die wijk. Het zijn de plaatsen
waar de ziel zich bevindt van de
stad die je bezoekt. Overal voel je
soul - je ruikt het, je proeft het.
Dat is hier in Ser’i Otrobanda
ook. Deze smeltkroes is voor mij
het meest Curaçaose stukje Cura-
çao.”
Waar Kurt de man is die woor-
Valeska Boom en Kurt Schoop. in gesprek met bewoners aan de Hoogstraat.
den in daden omzet, ervaart Va-
leska nog allerlei remmingen om
haar droom - een huiskamer-
restaurant in deze wijk - te verwe-
zenlijken. ,,Schrijf het maar
rustig in de krant. Ik ben gewoon
bang. Ik zie het helemaal voor me
en ik weet dat ik het kan. Maar er
mist iets om te beginnen. Dat
heeft natuurlijk met mij te ma-
ken, maar dat is nu niet zo rele-
vant. Waar het om gaat is dat er
heel veel mensen zijn die eigen-
lijk best iets zouden willen in de-
ze wijk. Die precies voelen wat
Portaal aan de Ferdinandstraat.
wij voelen. En dan toch die stap
net niet zetten. Daarom is een
netwerk zo belangrijk, om elkaar
te steunen en te stimuleren.”
Boom en Schoop zien hun
platform groeien, maar waken
voor eenzijdige vormen van ont-
wikkeling. ,,We zijn geen project-
ontwikkelaars, en ook geen snelle
ondernemers”, zegt Schoop. ,,We
zijn een groep betrokken Cura-
çaoënaars die iets willen met deze
wijk. Wonen, ondernemen, of al-
lebei, maar met behoud van de ei-
genheid van de wijk én samen
Valeska Boom voor haar ‘droomhuis’.
met de huidige bewoners. We
bieden steun, proberen samen
obstakels aan te pakken maar or-
ganiseren ook gewoon leuke din-
gen. Er is een actieve bewoonster,
Angela Ferero, die daar heel goed
in is. Zij heeft een Ban Topa ge-
organiseerd, een sportdag voor de
kinderen, een vakantieplan, sa-
men vliegeren. Daar is echt veel
animo voor.”
Het platform Ser’i Otrobanda
heeft nu nog de vorm van een
wijkcommissie die ressorteert
onder Federashon Otrobanda.
Karakteristieke woning aan de Ferdinandstraat.
Om de platformfunctie goed te
kunnen ontwikkelen wordt dit
jaar een stichting opgericht. Deze
stichting zal zich actief inzetten
om de weg vrij te maken voor een
betere bewoning en benutting
van de wijk, het ontwikkelen van
Community Based Tourism (zie
kader) en het ondersteunen van
potentiële investeerders door bij-
voorbeeld een goede informatie-
voorziening over de panden en
over juridische en financiële as-
pecten. Ook het bevorderen van
leefbaarheid, dus aandacht voor
netheid en veiligheid, is van be-
lang. En dus ook een politieke
lobby.
,,Je kunt over deze wijk
prachtige verhalen vertellen en
mooie plaatjes laten zien. Maar
de werkelijkheid is ook dat er veel
leegstand is en verval, en dat er
nog regelmatig puin wordt ge-
dumpt.” Schoop is daar duidelijk
over: ,,Je moet realistisch zijn.
Onze eigen bewoners zien soms
ook de schoonheid van de wijk
niet, ervaren geen woonplezier.”
Dat is ook niet echt raar als je de
geschiedenis bekijkt. In de jaren
zeventig en tachtig verruilden
veel Curaçaose families hun pand
in de binnenstad voor een nieuwe
gezinswoning in een rustige bui-
tenwijk zoals Mahaai. De panden
die zij achterlieten waren veelal
door vererving in hun bezit geko-
men. Dat betekende dat niet één,
maar soms wel meer dan 10
broers en zussen gezamenlijk ei-
genaar waren van het pand. Be-
sluitvorming over het opknappen
of verkopen gaat dan zelden van
een leien dakje. Verpaupering is
vaak een gevolg van dit soort situ-
aties.
Tijdens de wandeling door de
wijk passeren we een uitgebrand
pand dat in bezit is van maarliefst
18 familieleden. Veertien van hen
hebben inmiddels al getekend
voor verkoop, vier hebben nog
geen besluit genomen. ,,Vaak zie
je dat de eigenaars wachten op
onwaarschijnlijk hoge aanbiedin-
gen”, vertelt Schoop. ,,Zij zien
gouden bergen. Totaal onrea-
listisch, zou je zeggen, maar feit
is helaas dat in het verleden be-
drijven heel veel hebben betaald.
Die verwachting dat het deze ei-
genaars ook kan overkomen leeft
nog steeds.”
Ondanks dit soort situaties,
zijn de kansen vele malen groter
dan de obstakels. Wie van deze
historische wijk houdt heeft
dankzij de huidige leegstand ge-
noeg mogelijkheden om te in-
vesteren. Er zijn panden in alle
soorten en maten. Natuurlijk kan
het dan nog wel lastig zijn om
een wens te verwezenlijken. Stel,
je hebt een pand op het oog. Van
wie is het, hoe leg je contact met
de eigenaars en hoe ga je ermee
om als de eigenaars van mening
verschillen over een eventuele
verkoop? En wanneer je gaat ver-
bouwen: hoe zit het met de be-
scherming van monumenten,
aan welke regels moet je je hou-
den? Is er subsidie, en zo ja, wat
zijn de voorwaarden? Op dit vlak
wil de nieuwe stichting gerichte
ondersteuning bieden. Er komt
binnenkort een website met in-
formatie over alle procedures en
mogelijkheden. Tevens wordt
een dienstenportfolio ontwik-
keld, waarbij onderdelen van het
traject tegen een kleine vergoe-
ding uit handen gegeven kunnen
worden.
De nieuwe stichting onder-
steunt bij vestiging en zoekt te-
vens verbinding met organisaties
die ook belang hebben bij de ont-
wikkeling van de wijk. De Dienst
Economische Zaken (DEZ) en
Curaçao Tourism Board (CTB)
zijn in elk geval al geïnteresseerd
Kleermaker aan de Frederikstraat.
om de handen ineen te slaan. we doen past inderdaad in de in-
Wat zijn de belangrijkste wensen tegrale wijkaanpak, bovendien
van de bewoners? ,,Werkgelegen- komt het uit de bewoners zelf. Je
heid is toch het meest van be- zou kunnen zeggen dat de over-
lang”, vertelt Schoop. ,,Er wordt heid ons nodig heeft. Maar dat
nu bijvoorbeeld een groot nieuw geldt wederzijds. Ten eerste heb-
kantoorpand aan de Hoogstraat ben we de overheid nodig voor de
gebouwd, The Triangle. Via ons leefbaarheid en veiligheid: dat
probeert de organisatie die zich moeten we met elkaar verder ver-
hier vestigt contact te krijgen met beteren. En ten tweede zou de
de werkzoekenden in de wijk. Die overheid meer kunnen doen om
bemiddelende rol zou meer investeringen in de wijk te stimu-
structuur moeten krijgen. Ook is leren. Door bijvoorbeeld fiscale
het behoud van de eigenheid van prikkels. Een impuls die - door de
de wijk van belang, en daarmee actieve opstelling van de bewo-
samenhangend ook het trots zijn ners - zich direct weer zal terug-
op de wijk. CTB is in dat kader ge- verdienen. Daar zetten we ons
ïnteresseerd in onze ideeën om met heel veel liefde voor in.”
de wijkbewoners te betrekken in Mensen die naar aanleiding
het ontvangen van bezoekers.” van dit artikel meer willen weten
Het klinkt als perfect passend kunnen contact opnemen met
in de integrale wijkaanpak die de Kurt Schoop via kdschoop@hot-
huidige regering voorstaat. ,,Wat mail.com of telefoon 4629439.
Community Based Tourism
Community Based Tourism is Safari’. Uit onderzoek is geble-
de verzamelnaam voor allerlei ken dat Community Based
vormen van toerisme, waarbij Tourism een belangrijke
de bewoners bezoekers de impuls kan geven aan de
gemeenschap van binnenuit wijkeconomie, maar ook
laten ervaren. Dat kan de bijdraagt aan begrip en tole-
vorm hebben van zogenaam- rantie. Een belangrijke voor-
de ‘homestays’, dus bij waarde is dan wel dat het
mensen thuis verblijven, maar initiatief vanuit de gemeen-
kan ook bestaan uit rondlei- schap zélf komt, en niet door
dingen door of bezoeken aan een externe organisatie wordt
bewoners, zoals in een ‘City geïnitieerd.