∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΩΝ

2002 ΚΛΑ∆ΟΣ ΠΕ 03
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
Πρώτη Θεµατική Ενότητα Γνωστικό
αντικείµενο - Λύσεις

1
α1 β1 γ1 β1 α1 γ1
Αν D = , Dx = , Dy = οι ορίζουσες του συστήµα-
α2 β2 γ2 β2 α2 γ2
τος :  
α1 x + β1 y = γ1
(1)
α2 x + β2 y = γ2
όπου α1 , β1 , γ1 , α2 , β2 , γ2 πραγµατικοί αριθµοί και Dx + Dy = D, D 6= 0, τότε
µια λύση του συστήµατος είναι :

α) (2, −1).

ϐ) (1, 2).

γ) (−2, 2).

δ) (0, 2).

Λυση

Dx + Dy = D⇒
γ1 β2 − β1 γ2 + α1 γ2 − γ1 α2 = α1 β2 − β1 α2 ⇒
 
α1 (γ2 − β2 ) + β1 (α2 − γ2 ) = γ1 (α2 − β2 )
⇒ (2)
α2 (β1 − γ1 ) + β2 (γ1 − α1 ) = γ2 (β1 − α1 )
Συγκρίνουµε τα συστήµατα (1) και (2) και αντικαθιστούµε τα x και y µε τις
πιθανές λύσεις. Παρατηρούµε ότι η λύση που επαληθεύει το σύστηµα είναι
η (2, −1), αντίθετα οι άλλες τρείς καταλήγουν σε άτοπο.

σελίδα 1 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

2
Αν το πολυώνυµο P (x) διαιρεθεί µε το (x − 1) δίνει υπόλοιπο 6, ενώ αν
διαιρεθεί µε το (x − 2) δίνει υπόλοιπο 3. Το υπόλοιπο της διαίρεσης του P (x)
δια του (x − 1)(x − 2) είναι :

α) 2x2 + 3.

ϐ) −3x + 9.

γ) 3x − 4.

δ) x(x − 1).

Λυση
Απαιτουµενη Θεωρια

Θεώρηµα. Το υπόλοιπο της διαίρεσης ενός πολυωνύµου P (x)

µε το x−ρ είναι ίσο µε την τιµή του πολυωνύµου για x = ρ. Είναι
δηλαδή :
υ = P (ρ).

΄Εχουµε ότι P (1) = 6 και P (2) = 3. ∆οκιµάζουµε τις πιθανές λύσεις και
µε την ϐοήθεια της ταυτότητας της διαίρεσης ∆(x) = δ(x)π(x)+υ(x) έχουµε :

α) P (x) = δ(x) ((x − 1)(x − 2)) + (2x2 + 3) ⇒ P (1) = 5 6= 6 και P (2) =

11 6= 3, άρα έχουµε άτοπο.

ϐ) P (x) = δ(x) ((x − 1)(x − 2)) + (−3x + 9) ⇒ P (1) = 6 και P (2) = 3.

γ) P (x) = δ(x) ((x − 1)(x − 2)) + (3x + 4) ⇒ P (1) = −1 6= 6 και P (2) =

2 6= 3, άρα έχουµε άτοπο.

δ) P (x) = δ(x) ((x − 1)(x − 2)) + (x(x − 1)) ⇒ P (1) = 0 6= 6 και P (2) =
2 6= 3, άρα έχουµε άτοπο.
Εποµένως απορρίπτοντας τις α),γ) και δ), η σωστή απάντηση είναι η ϐ).

3
Ο πραγµατικός αριθµός x µε 0 < x < 1 που ικανοποιεί τη σχέση :
π
x2 + x4 + x6 + · · · = sin2
4

σελίδα 2 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

 π
α) .
4
1
ϐ) √ .
3
π
γ) .
6
1
δ) √ .
2

Λυση
Απαιτουµενη Θεωρια

Θεώρηµα. Το άθροισµα των άπειρων όρων µιας γεωµετρικής

προόδου που έχει πρώτο όρο α1 και λόγο λ, µε |λ| < 1, είναι :
α1
S= .
1−λ
Το αριστερό µέρος της παραπάνω σχέσης είναι άθροισµα απείρων όρων
γεωµετρικής προόδου µε πρώτο όρο το α1 = x2 και λόγο το λ = x2 . ΄Εχουµε
ότι |λ| < 1, εποµένως υπολογίζουµε το άθροισµα για κάθε µία από τις πιθανές
απαντήσεις σύµφωνα µε το παραπάνω ϑεώρηµα.
 π 2
π 4  = π2 π
α) x = , εποµένως S = 6= sin2 .
4 π 2 16 − π 2 4
1−
4
2

1
√
1 3 1 π
ϐ) x = √ , εποµένως S = 2 = = sin2 .
2 4

3 1
1− √
3
 π 2
π 6  = π2 π
γ) x = , εποµένως S = 6= sin2
6 π 2 36 − π 2 4
1−
6
2 
1
√
1 2 π
δ) x = √ , εποµένως S = 2 = 1 6= sin2 .
4

2 1
1− √
2
Εποµένως η σωστή απάντηση είναι η ϐ).

σελίδα 3 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

4
√
1 3
Αν z = − + i , τότε :
2 2
2π
α) z = e−i 3 .

ϐ) z + z = 1.

γ) z + z + 1 = 0.

δ) z 3 = z .

Λυση
√ √ !
1 3 1 3
z+z =− +i + − 1i = −1 ⇒
2 2 2 2
⇒ z + z + 1 = 0.

5

27
Αν z = 1 + cos 8π
9
+ i sin 8π
9
τότε :

27
α) z = 227 cos 8π
9
+ i sin 8π
9
.

27
ϐ) z = 227 cos 4π
9
.

27
γ) z = 227 cos 4π
9
+ i sin 4π
9
.

δ) κανένα από τα παραπάνω.

Λυση
Απαιτουµενη Θεωρια

Πρόταση. Ισχύουν οι παρακάτω σχέσεις :

• sin A + sin B = 2 sin A+B

2
cos A−B
2

• cos A + cos B = 2 cos A+B

2
cos A−B
2

Θεώρηµα. Αν z = ρ(cos θ+i sin θ) είναι ένας µιγαδικός αριθµός

σε τριγωνοµετρική µορφή και ν είναι ένας ϑετικός ακέραιος, τότε

z ν = ρν (cos(νθ) + i sin(νθ)) .

σελίδα 4 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

  27
8π 8π
z = 1 + cos + i sin
9 9
 27
8π 8π
= cos 0 + i sin 0 + cos + i sin
9 9
 27
4π 4π 4π 4π
= 2 cos cos + 2i sin cos
9 9 9 9
  27
4π 4π 4π
= 2 cos cos + i sin
9 9 9
 27  
27 4π 4π 4π
= 2 cos cos 27 + i sin 27
9 9 9
 27
4π
= 227 cos (cos 12π + i sin 12π)
9
 27
27 4π
= 2 cos .
9

6
Η συνάρτηση f : [0, 1] → R

x , x ϱητός
f (x) =
1 − x , x άρρητος

είναι συνεχής :

α) για x ϱητό.

ϐ) για x άρρητο.

γ) για x = 0.
1
δ) για x = .
2

Λυση

α) ΄Εστω q ένας ϱητός, τότε

lim f (x) = q
x→q, x∈Q

σελίδα 5 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

 και
lim f (x) = 1 − q
x→q, x∈Q
/

Τα δύο όρια δεν είναι πάντα ίσα, άρα δεν υπάρχει το όριο limx→q f (x),
και η f δεν είναι συνεχής στο q .

ϐ) ΄Οµοια µε το α).

γ) ΄Οµοια µε το α).
1
δ) ΄Εστω x0 = , τότε
2
1
lim f (x) =
x→x0 , x∈Q 2
και
1
lim f (x) = .
x→x0 , x∈Q
/ 2
1 1
Εποµένως limx→ 1 f (x) = = f ( 12 ). ΄Αρα η f είναι συνεχής στο x0 = .
2 2 2

7
δίνεται η άρτια συνάρτηση f (x), x ∈ R µε παραγώγους τέταρτης τάξης. Ποιο
από τα ακόλουθα ∆ΕΝ ισχύει :

α) η f 0 είναι περιττή.

ϐ) η f 00 είναι άρτια.

γ) η f (iv) είναι άρτια.

δ) η f 000 είναι άρτια.

Λυση

Η f (x) είναι άρτια, δηλαδή ισχύει f (x) = f (−x). Παραγωγίζουµε και έχου-
µε :

f (x) = f (−x)
⇒ f 0 (x) = −f 0 (−x) (η f 0 (x) είναι περιττή)
⇒ f 00 (x) = f 00 (−x) (η f 00 (x) είναι άρτια)
⇒ f 000 (x) = −f 000 (−x) (η f 000 (x) είναι περιττή)
⇒ f (iv) (x) = f (iv) (−x) (η f (iv) (x) είναι άρτια).

σελίδα 6 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

8
Αν το x0 είναι ϱίζα του πολυωνύµου P (x) πολλαπλότητας 5, τότε το x0 είναι
ϱίζα του :

α) P 000 (x) πολλαπλότητας 4.

ϐ) P 0 (x) πολλαπλότητας 6.

γ) P 00 (x) πολλαπλότητας 3.

δ) ∆εν ισχύει κανένα από τα παραπάνω.

Λυση

Το P (x) γράφεται στην µορφή P (x) = (x − x0 )5 Q(x), όπου Q(x) ένα πολυώ-
νυµο. Εποµένως έχουµε :

P 0 (x) = 5(x − x0 )4 Q(x) + (x − x0 )5 Q0 (x)

P 00 (x) = 20(x − x0 )3 Q(x) + 5(x − x0 )4 Q0 (x) + 5(x − x0 )4 Q0 (x) +
+ (x − x0 )5 Q00 (x)
= (x − x0 )3 20Q0 (x) + 10(x − x0 )Q0 (x) + (x − x0 )2 Q00 (x) .

΄Αρα το x0 είναι ϱίζα του P 00 (x) πολλαπλότητας 3.

9
Θεωρούµε τον περιορισµό της παραβολής f (x) στο διάστηµα [α, β]. Αν
(γ, f (γ)), γ ∈ (α, β) είναι το σηµείο στο οποίο η εφαπτοµένη της f (x) γί-
νεται παράλληλη της ευθείας που ενώνει τα σηµεία (α, f (α)) και β, f (β),
τότε :

β−α
α) γ = β − .
4
β−α
ϐ) γ = α + .
3
β−α
γ) γ = α + .
2
β−α
δ) γ = β − .
3

σελίδα 7 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

Λυση
Απαιτουµενη Θεωρια

Θεώρηµα (Θεώρηµα Μέσης Τιµής ∆ιαφορικού Λογισµού). Αν

µία συνάρτηση f είναι :

• συνεχής στο κλειστό διάστηµα [α, β] και

• παραγωγίσιµη στο ανοιχτό διάστηµα (α, β)

τότε υπάρχει ένα τουλάχιστον ξ ∈ (α, β) τέτοιο, ώστε :

f (β) − f (α)
f 0 (ξ) = .
β−α

Με κατάλληλη µεταφορά αξόνων η γραφική παράσταση µιάς τυχαίας πα-

ϱαβολής έχει εξίσωση f (x) = ax2 + bx + c µε a 6= 0. Η συνάρτηση f (x)
είναι συνεχής στο διάστηµα [α, β] και παραγωγίσιµη στο διάστηµα (α, β), ως
πολυωνυµική µε f 0 (x) = 2ax + b. Εποµένως σύµφωνα µε το ϑεώρηµα µέσης
τιµής υπάρχει γ ∈ (α, β) τέτοιο ώστε

f (β) − f (α)
f 0 (γ) = .
β−α

σελίδα 8 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

΄Εχουµε :

f (β) − f (α) aβ 2 + bβ 2 + c − aα2 − bα2 − c

=
β−α β−α
a(β − α)(β + α) + b(β − α)
=
β−α
= a(β + α) + b.

΄Αρα :

2aγ + b = a(β + α) + b
2γ = β + α
β+α
γ = .
2
β−α β+α
Η σωστή απάντηση είναι η γ), διότι α + = .
2 2

10
΄Εστω y1 (x), y2 (x) παραγωγίσιµες συναρτήσεις για τις οποίες ισχύει
y10 (x)y2 (x) 6= y1 (x)y20 (x) για κάθε πραγµατικό x. Αν x1 , x2 είναι ϱίζες της
y1 (x) µε x1 < x2 και x3 , x4 είναι ϱίζες της y2 µε x3 < x4 τότε ποιά από τις
παρακάτω ανισότητες είναι σωστή ;

α) x1 < x3 < x4 < x2 .

ϐ) x3 < x4 < x1 < x2 .

γ) x1 < x2 < x3 < x4 .

δ) x1 < x3 < x2 < x4 .

Παρατηρηση

Προφανώς στην εκφώνηση της άσκησης υπονοείται ότι στο διά-

στηµα (min{x1 , x2 , x3 , x4 }, max{x1 , x2 , x3 , x4 }) δεν υπάρχουν
άλλες λύσεις των συναρτήσεων y1 και y2 . ∆ιαφορετικά καθεµία
από τις απαντήσεις ϑα µπορούσε να είναι ισοδύναµη µε µία
άλλη.

σελίδα 9 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

Λυση
Απαιτουµενη Θεωρια

Θεώρηµα (Θεωρήµατος του Rolle). Αν µία συνάρτηση f είναι :

• συνεχής στο κλειστό διάστηµα [α, β]

• παραγωγίσιµη στο ανοιχτό διάστηµα (α, β) και

• f (α) = f (β)

τότε υπάρχει ένα τουλάχιστον ξ ∈ (α, β) τέτοιο, ώστε :

f 0 (ξ) = 0.

΄Εστω ότι η σωσή απάντηση είναι η α), δηλαδή ισχύει x1 < x3 < x4 < x2 .
y2 (x)
Τότε ορίζουµε την f (x) = , x ∈ (x1 , x2 ). Παρατηρούµε ότι η y1 (x)
y1 (x)
ορίζεται σε αυτό το διάστηµα αφού y1 (x) 6= 0 είναι παραγωγίσιµη και έχει
ϱίζες τις ϱίζες της y2 (x). Από το ϑεώρηµα του Rolle ∃ x0 ∈ (x3 , x4 ) τέτοιο ώστε
f 0 (x0 ) = 0. ∆ηλαδή,

f 0 (x0 ) = 0
y20 (x0 )y1 (x0 ) − y10 (x0 )y2 (x0 )
= 0
y12 (x0 )
y2 (x0 )y1 (x0 ) − y10 (x0 )y2 (x0 )
0
= 0
y20 (x0 )y1 (x0 ) = y10 (x0 )y2 (x0 )

Εποµένως απορρίπτουµε την απάντηση α). Με παρόµοιο τρόπο απορρίπτου-

µε και τις απαντήσεις ϐ) και γ). Εποµένως η σωστή απάντηση είναι η δ).

11
Rπ R π2
Αν I1 = 0
3
sin4 xdx και I2 = π cos6 xdx τότε :
6

α) I2 < I1 .

ϐ) I1 < I2 .

γ) I1 = I2 .

δ) I2 = 2I1 .

σελίδα 10 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

Λυση
Απαιτουµενη Θεωρια

Πρόταση. Ισχύουν οι τύποι :

1 − cos(2x)
sin2 x =
2
cos(α − β) + cos(α + β)
cos α cos β =
2

΄Εχουµε :
 2
2 
4 2 2 1 − cos(2x)
1 cos(2x)
sin x = (sin x) = = − =
2 2 2
1 + cos(4x)
1 cos2 (2x) cos(2x) 1 2 cos(2x)
= + − = + − =
4 4 2 4 4 2
3 cos(4x) cos(2x)
= + − .
8 8 2
΄Αρα,
Z π Z π
3
4 3 cos(4x) cos(2x)
3
I1 = sin xdx = + − =
0 0 8 8 2
  π3
3 11 11
= x+ sin(4x) − sin(2x) =
8 84 22 0
3π 1 4π 1 2π
= + sin( ) − sin( ) =
8 3 32 3 4 3
π 1 π 1 π
= + sin(π + ) − sin(π − ) =
8 32 3 4 3
π 1 π 1 π
= − sin( ) − sin( ) =
8 32 3 4 3
π 9 π
= − sin( ).
8 32 3

σελίδα 11 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

Επίσης :
 3  3
6 2

3 1 + cos(2x) 1 cos(2x)
cos x = cos x = = + =
2 2 2
  2
1 cos(2x) 1 cos(2x)
= + + =
2 2 2 2
1 cos2 (2x) cos(2x)
  
1 cos(2x)
= + + + =
2 2 4 4 2
1 cos2 (2x) cos(2x) cos(2x) cos3 (2x) cos2 (2x)
= + + + + + =
8 8 4 8 8 4
1 + cos(4x)
1 2 3 cos(2x) cos2 (2x)
= + + + cos(2x) +
8 8 8 8
1 + cos(4x)
+ 2 =
4
1 + cos(4x)
1 1 + cos(4x) 3 cos(2x) 2
= + + + cos(2x) +
8 16 8 8
1 + cos(4x)
+ =
8
5 3 7 cos(4x) cos(2x)
= + cos(4x) + cos(2x) + =
16 16 16 16
5 3 7 cos(2x) + cos(6x)
= + cos(4x) + cos(2x) + =
16 16 16 32
5 3 15 1
= + cos(4x) + cos(2x) + cos(6x).
16 16 32 32

σελίδα 12 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

΄Αρα,
Z π
2
I2 = cos6 xdx =
π
6
Z π  
5
2 3 15 1
= + cos(4x) + cos(2x) + cos(6x) dx =
π
6
16 16 32 32
  π2
5 3 15 1
= x+ sin(4x) + sin(2x) + sin(6x) =
16 4· 16 2· 32 6· 32 π
6
 
5 π 5 π 3 2π 15  π 
= − − sin − sin =
16 2 16 6 64 3 64 3
5 π 5 π 3  π  15 π 
= − − sin π − − sin =
16 2 16 6 64 3 64 3
10 3  π  15  π 
= π− sin − sin =
96 64 3 64 3
10 1  π 
= π − sin .
96 4 3
Ελέγχουµε αν ισχύει η απάντηση α).

I1 > I2 ⇔
π 9 π 10 1 π 
⇔ − sin( ) > π − sin ⇔
8 32 3 96
√ 4 3
2 3
⇔ π > ⇔
3 2 
2π 2π
⇔ > sin
3 3

Η τελευταία σχέση ισχύει άρα σωστή απάντηση είναι η α).

12
2
√ R1 Re
Αν f (x) = ex , g(x) = ln x και I = 0
f (x)dx + 1
g(x)dx τότε ισχύει :

α) I = 1.

ϐ) I = e−1 .

γ) I = e.

δ) I = e2 .

σελίδα 13 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

Λυση

Οι συναρτήσεις f (x) και g(x) είναι αντίστροφες. Πράγµατι :

2
y = ex
⇒ ln y = x2
p
⇒ ln y = x.

Εποµένως αν σχεδιάσουµε την g(x) ανταλλάζοντας τους άξονες xx0 και yy 0 ,

τότε οι δύο συναρτήσεις ϑα συµπίπτουν.

Σύµφωνα µε το σχήµα τα εµβαδά που είναι γραµµοσκιασµένα µε κόκκινο

χρώµα είναι ίσα. Εποµένως αρκεί να υπολογίσουµε το εµβαδόν του παραλ-
ληλογράµµου [0, 1] × [0, e]. Αυτό το εµβαδόν είναι ίσο µε e. ΄Αρα η σωστή
απάντηση είναι η γ).

13
Μια αποστολή που αποτελείται από 4 αξιωµατικούς και 7 οπλίτες χωρίζεται σε
πενταµελείς οµάδες, κάθε µια από τις οποίες περιλαµβάνει 2 αξιωµατικούς.
Το µεγαλύτερο δυνατό πλήθος N τέτοιων οµάδων είναι :
 
4
α) N = 42 .
2

σελίδα 14 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

 7!
ϐ) N = .
4 · 3!
 
7
γ) N = 12 .
3
4!7!
δ) .
2!(3!)2

Λυση
Απαιτουµενη Θεωρια

Πρόταση. Ο αριθµός των τρόπων µε τους οποίους µπορούν να

τοποθετηθούν r µπάλες του ίδιου χρώµατος σε n αριθµηµένα
κουτιά είναι :
 
n n!
C(n, r) = = .
r r!(n − r)!

΄Εχουµε 5 ϑέσεις στις οποίες πρέπει να τοποθετηθούν 2 από τους 4 α-

ξιωµατικούς και 3 από τους 7 οπλίτες. Εποµένως το µεγαλύτερο πλήθος N
τέτοιων οµάδων είναι C(4, 2) · C(7, 3).
4! 7!
C(4, 2) · C(7, 3) =
2!2! 3!4!
= 210.
7!
Επιπλέον = 210, εποµένως η σωστή απάντηση είναι η ϐ).
4 · 3!

14
∆ίνεται ο δειγµατικός χώρος Ω = {α1 , α2 , α3 , α4 , α5 , } όπου τα αi , i = 1, 2,
3, 4, 5 είναι ισοπίθανα στοιχειώδη ενδεχόµενα και η τυχαία µεταβλητή X µε
τιµές X(αn ) = 2n, n = 1, 2, 3, 4, 5. Από κάθε τιµή X(αn ) αφαιρούµε τη
µέση τιµή της X και διαιρούµε µε την τυπική απόκλιση της X . Η τυχαία
µεταβλητή που προκύπτει έχει :

α) µέση τιµή 1 και διασπορά 0.

ϐ) µέση τιµή 1 και διασπορά 1.

γ) µέση τιµή 0 και διασπορά 1.

δ) Κανένα από τα παραπάνω.

σελίδα 15 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

Λυση
Απαιτουµενη Θεωρια

Ορισµός. Η διακύµανση ή διασπορά των παρατηρήσεων

t1 , t2 , . . . , tν µιας µεταβλητής X ορίζεται από την σχέση :
ν
1X
s2 = (ti − x)2 .
ν i=1

Ορισµός. Η τυπική απόκλιση των παρατηρήσεων t1 , t2 , . . . , tν

µιας µεταβλητής X ορίζεται από την σχέση :
√
s= s2

X(αn ) − x
Η νέα µεταβλητή που προκύπτει είναι η Y (αn ) = . Υπολογί-
sX
Ϲουµε την µέση τιµή x και την τυπική απόκλιση sX .

1
x = (2 + 4 + 6 + 8 + 10)
5
= 6
5
1X
s2X = (2i − 6)2 =
5 i=1
1
= (2 − 6)2 + (4 − 6)2 + (6 − 6)2 +
5
+(8 − 6)2 + (10 − 6)2

1
= (16 + 4 + 4 + 16)
5
= 8q
√
sX = s2X = 8

Υπολογίζουµε την µέση τιµή της µεταβλητής Y .

 
1 2 − 6 4 − 6 6 − 6 8 − 6 10 − 6
y = √ + √ + √ + √ + √
5 8 8 8 8 8
1
= √ (2 + 4 + 6 + 8 + 10 − 6 − 6 − 6 − 6 − 6)
5 8
= 0

σελίδα 16 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

Και τέλος υπολογίζουµε την τυπική απόκλιση της µεταβλητής Y .

5
1X
s2Y = (Y (αi ) − 0)2
5 i=1
 2  2  2
1 2−6 4−6 6−6
= √ + √ + √ +
5 8 8 8
 2  2 !
8−6 10 − 6
+ √ + √
8 8
1
(16 + 4 + 4 + 16)
40
= 1
⇒ sY = 1

Εποµένως η σωστή απάντηση είναι η γ).

15
∆ίνεται το ορθογώνιο τρίγωνο ABΓ, µε την ορθή γωνία στην κορυφή A και
πλευρές α, β, γ . Αν υα είναι το ύψος που αντιστοιχεί στην υποτείνουσα, τότε
ισχύει :
1 1 1
α) + = .
β2 γ2 υα2
1 1 1
ϐ) 2
+ 2 = 2.
α β υα
1 1 1
γ) 2
+ 2 = 2.
α γ υα
δ) Κανένα από τα παραπάνω.

σελίδα 17 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

Λυση

΄Εστω E το εµβαδόν του τριγώνου ABΓ. Τότε :

αυα
E =
2
2 2 βγ βγ
⇒ υα = E= =
α α 2 α
β 2γ 2
⇒ υα2 =
α2
1 α2
⇒ =
υα2 β 2γ 2
β2 + γ2 β2 γ2
= = 2 2+ 2 2
β 2γ 2 β γ β γ
1 1 1
= +
υα2 γ2 β2

16
Ποια από τις επόµενες προτάσεις ∆ΕΝ ισχύει ;

α) Η διάκεντρος δύο κύκλων είναι µεσοκάθετος της κοινής χορδής.

ϐ) Η κοινή χορδή δύο κύκλων είναι µεσοκάθετος της διακέντρου.

γ) Το σηµείο επαφής δύο εφαπτόµενων κύκλων είναι σηµείο της διακέν-

τρου.

δ) Η κοινή χορδή δύο ίσων κύκλων είναι µεσοκάθετος της διακέντρου.

σελίδα 18 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

Λυση

Από το παρακάτω σχήµα είναι προφανές ότι η κοινή χορδή δύο κύκλων δεν
είναι µεσοκάθετος της διακέντρου. Εποµένως η σωστή απάντηση είναι η ϐ).

17
Αν O η αρχή των αξόνων και το σηµείο K κινείται πάνω σε σφαίρα µε κέντρο
A(0, 4, 0) και ακτίνα 2, τότε το µέσον M του OK κινείται πάνω σε σφαίρα :

α) κέντρου (2, 0, 0) και ακτίνας 2.

ϐ) κέντρου (0, 2, 0) και ακτίνας 2.

γ) κέντρου (0, 2, 0) και ακτίνας 1.

δ) κέντρου (0, 0, 2) και ακτίνας 1.

Λυση

Μία σφαίρα ακτίνας ρ και κέντρου (0, 0, 0) έχει καρτεσιανές συντεταγµένες

ως συνάρτηση των σφαιρικών :

x = ρ sin ϕ cos ϑ

y = ρ sin ϕ sin ϑ
z = ρ cos ϕ

σελίδα 19 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

όπου 0 ≤ ϕ ≤ π και 0 ≤ ϑ ≤ 2π . Εποµένως το διάνυσµα ϑέσης OK της
σφαίρας µε κέντρο A(0, 4, 0) και ακτίνα 2 έχει παραµέτρηση :

(2 sin ϕ cos ϑ, 2 sin ϕ sin ϑ + 4, 2 cos ϕ) µε 0 ≤ ϕ ≤ π και 0 ≤ ϑ ≤ 2π

1
και το διάνυσµα ϑέσης του µέσου M του OK έχει παραµέτρηση OK =
2
1
(2 sin ϕ cos ϑ, 2 sin ϕ sin ϑ + 4, 2 cos ϕ) = (sin ϕ cos ϑ, sin ϕ sin ϑ + 2, cos ϕ).
2
΄Αρα το µέσον M του OK κινείται πάνω σε σφαίρα κέντρου (0, 2, 0) και ακτίνας
1.

18
Ισόπλευρο τρίγωνο περιστρέφεται : α) γύρω από µια πλευρά του και παράγε-
ται στερεό όγκου Vα , ϐ) γύρω από ένα ύψος του και παράγεται στερεό όγκου
Vα
Vβ . Ο λόγος των όγκων είναι :
Vβ
√
α) 2 3.
√
ϐ) 4 3.
√
γ) 3 2.
√
3 3
δ) .
2

Λυση
Απαιτουµενη Θεωρια

Ορισµός. Ορθός κώνος ή κώνος εκ περιστροφής ή απλώς κώ-

νος λέγεται το στερεό σχήµα που παράγεται από την περιστροφή
ενός ορθογωνίου τριγώνου γύρω από µία κάθετη πλευρά του.

Θεώρηµα. Ο όγκος κώνου ακτίνας ρ και ύψους υ ισούται µε :

υ
V = πρ2 .
3

΄Εστω α η πλευρά του τριγώνου και υ το ύψος του. Εύκολα µπορούµε να

α
δούµε από το παρακάτω σχήµα ότι το Vα είναι δύο κώνοι ύψους µε κοινή
2
α
ϐάση ακτίνας υ . Επίσης το Vβ είναι ένας κώνος ύψους υ και ακτίνας .
2
σελίδα 20 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος
Εποµένως
α πυ 2 α
Vα = 2πυ 2 =
6 3
και
α2 υ πα2 υ
Vβ = π = .
4 3 12
Vα
Τέλος υπολογίζουµε τον λόγο .
Vβ

πυ 2 α
2
Vα 3 = 12 πυ α
=
Vβ πα2 υ 3 πα2 υ
12 √
4 4 3α √
= υ= = 2 3.
α α 2

19
−→ →
− −−→ →
−
∆ίνονται τα διανύσµατα OA = (k + 1)→
−
α + 3 β , OB = 2k →
−
α + (3k − 1) β ,
−→ →
− →
−
OΓ = −→ −
α − 5 β , όπου →
−α , β δύο µη συγγραµµικά διανύσµατα. Τα σηµεία
A, B , Γ είναι συνευθειακά όταν :
3
α) k = − .
10
8
ϐ) k = .
3
γ) k = 0.

σελίδα 21 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

 1
δ) k = .
3

Λυση

Από το παρακάτω σχήµα µπορούµε εύκολα να δούµε ότι τα σηµεία A, B, Γ

−→ −→
είναι συνευθειακά αν και µόνο αν ∃ λ ∈ R τέτοιο ώστε AB = λBΓ. Για k = 0
έχουµε :
−→ →
−
OA = →
−
α +3β
−−→ →
−
OB = − β .
Εποµένως,
−→ −−→ −→
AB = OB − OA
→
− − →
−
= −β −→ α −3β
→
−
= −→−
α −4β
και
−→ →
− −−→
BΓ = O Γ − OB
→
− →−
= −→
−α −5β + β
→
−
= −→
−α −4β.

−→ −→
΄Αρα για λ = 1 ισχύει AB = λBΓ, δηλαδή τα σηµεία A, B, Γ είναι συνευθεια-
κά για k = 0.

σελίδα 22 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος

20
Η ευθεία y = λx + 3:

α) είναι κάθετη στον άξονα x0 x για κάποια πραγµατική τιµή του λ.

ϐ) είναι κάθετη στον άξονα y 0 y για κάποια πραγµατική τιµή του λ.

 
1
γ) για λ 6= 0 περνάει από το σηµείο ,5 .
λ
δ) για λ = 1 είναι κάθετη στην ευθεία y = x.

Λυση

Η σωστή απάντηση είναι η ϐ) γιατί για λ = 0 η ευθεία y = 3 είναι κάθετη

στην ευθεία y 0 y .

σελίδα 23 από 23 Ξενιτιδης Κλεανθης, Μαθηµατικος