STEDELIJKE OPENBARE BIBLIOTHEEK

Weverijstraat 9, 8900 IEPER

057 / 239 420
bibliotheek@ieper.be

Buenos Aires
Capital Mundial del
Libro
(wereldboekenhoofdstad)
ARGENTIJNSE LITERATUUR IN DE BIB

Boekentoren van Babel / Marta Minujin

Juni 2011
Buenos Aires Capital Mundial del libro (wereldboekenhoofdstad), ook in de bib.

Het begrip Argentijnse literatuur zal niet direct een belletje doen rinkelen. Maar zelfs vóór de
Latijns-Amerikaanse ‘boom’ van de jaren zestig, zette Jorge Luis Borges Argentinië al op de literaire
wereldkaart. Vervolgens kwamen in het kielzog van de Colombiaan Gabriel Garcia Marquez nog een
aantal Argentijnse auteurs in de schijnwerpers te staan : Julio Cortazar, Manuel Puig, ...
En als je wat rondneust en bladert, stel je vast dat Argentinië ook nu nog ook nu nog heel wat te
bieden heeft : Alan Pauls, bijvoorbeeld of Andres Neuman (‘De eeuwreiziger’) die op de
internationale literaire scène als een belofte voor de toekomst beschouwd wordt.
Bovendien komt met iemand als Guillermo Martinez ook de thrillerlezer aan zijn trekken.
Slotsom : de Argentijnse literatuur biedt voor elk wat wils en ‘Buenos Aires Capital Mundial del
libro’ is een goede aanleiding om dat te ontdekken. Een lijstje van de bib gidst u door het aanbod…

Cesar Aira (1949)

- De nachtelijke invallen van ambtenaar Varamo, 2007.
Ambtenaar Varamo leidt een kleurloos bestaan, leest amper en neemt nooit de pen in de hand. Maar
op zekere dag wordt zijn salaris in valse bankbiljetten betaald. Hij is bang dat men hem van
betrokkenheid bij de vervalsing zal beschuldigen. Helemaal van streek schrijft hij ’s nachts zijn eerste
en ook enige gedicht, dat daarna als een hoogtepunt in de moderne Latijns-Amerikaanse lyriek wordt
beschouwd.

Raúl Argemi (1946)

- Alias, 2007.
Na een ernstig auto-ongeluk belandt de verteller in een plattelandsziekenhuis in de Rio Negro,
Argentinië. Hij weet dan alleen nog hoe hij heet en dat hij journalist is. Naast hem ligt een
zwaargewonde man. Aan de hand van flarden gesprekken tussen verzorgenden en bezoekers en met
behulp van eigen associaties reconstrueert hij het leven van zijn kamergenoot, die onherkenbaar is
verbrand. Zo ontstaat het portret van een man met vele identiteiten, die gezocht wordt door de politie
wegens zijn rol tijdens de dictatuur in de jaren zeventig van de 20e eeuw. Als de politie uiteindelijk ook
aan zijn eigen bed komt, krijgt het verhaal een opmerkelijke wending.

Roberto Arlt (1900-1942)

- De zeven gekken, 1993.
Buenos Aires is een uit zijn voegen gebarsten stad vol gekken, fanatici, wanhopigen, criminelen,
pooiers en hoeren. Zoals bij Arlts grote voorbeeld, Dostojevski, vormt het menselijk lijden vol angst en
vertwijfeling het hoofdthema in deze absurdistische en obsessieve roman. Erdosain, een bankloper,
verduistert geld, wordt door zijn vrouw verlaten en verliest steeds meer de greep op zijn leven. Hij
raakt verstrikt in een duister complot: een fanaticus (die vergeleken wordt met Lenin) wil de verworden
maatschappij vernietigen en een nieuwe utopische orde vestigen. Bordelen en goudzoekers moeten
het ideaal financieren. Cynisch en visionair schildert Arlt hoe de zogenaamde hervormers en idealisten
bedriegers zijn en er voor de gedesoriënteerde mens niets anders overblijft dan uitzichtloosheid en
verveling. Arlts roman ligt mede aan de basis van de Zuidamerikaanse 'boom'.
Merkwaardig : Arlt was een Duitstalige immigrant, hij schreef slecht Spaans.

Adolfo Bioy Casares (1914-1999)

- De droom van de helden (1978)
- Morels uitvinding (1972)
Een fantasieverhaal over een ontsnapte gevangene die zich afvraagt waarom alles zich herhaalt en er
vervolgens achter komt dat alle mensen die hij tegenkomt eigenlijk een soort van driedimensionale
opnames zijn van een machine uitgevonden door Morel. Borges schreef het voorwoord en noemde
het boek een ‘beredeneerde verbeelding’.
- Ontsnapping van Duivelseiland, 1974.
- De zwijnenoorlog, 1977.
In het Spaans beschikbaar :
- Dormir al sol
- Historias desaforadas
Marcelo Birmajer (1966)
- Drie Argentijnse musketiers, 2004.
De jonge joods-Argentijnse journalist Javier Mossen uit Buenos Aires moet een artikel schrijven over
de 'drie musketiers', drie linkse joodse jongemannen die in de jaren zeventig streden tegen de Videla-
dictatuur. Elías Traúm, de enige overlevende (de andere twee 'verdwenen'), destijds naar Israel
geëmigreerd, komt voor een bezoek naar Argentinië. De neurotische Mossen, meer geïnteresseerd in
seks en zijn gecompliceerde liefdesleven, heeft er niet veel zin in, en het gaat dan ook direct mis. Op
het vliegveld wordt Mossen neergeslagen, en Traúm ontvoerd, beroofd en naakt langs de kant van de
weg achtergelaten. Dat is nog maar het begin van alle, soms komische verwikkelingen waarin Mossen
via Traúm verzeild raakt, en waarin hij tussen alle erotiek door, niet alleen de geschiedenis van de drie
musketiers leert kennen, maar zich ook genoodzaakt ziet zijn eigen leven en (joodse) identiteit onder
de loep te nemen.

Miguel Bonasso (1940)

- Herinnering aan de dood : een waar gebeurde thriller over de ‘verdwijningen’ in Argentinië,
2001.
Zoals de voormalige Zuid-Amerikacorrespondent Jan van der Putten in zijn inleiding benadrukt, is
deze roman gebaseerd op feiten: wat gebeurde er met de talloze 'vermisten' die tijdens de militaire
dictatuur door het Argentijnse leger werden geïnterneerd? De schrijver, hoofdredacteur van het
destijds verboden dagblad 'Noticias' van de verzetsbeweging Monteneros, was een van die vermisten.
De hoofdpersoon van zijn verhaal is een vriend die het er levend vanaf heeft gebracht. Hij is in de
roman een Peronistisch parlementslid dat in Uruguay gekidnapt wordt door de Argentijnse marine,
naar Buenos Aires vervoerd en gemarteld wordt en vervolgens in handen van de landmacht komt die
bezig is te proberen met behulp van collaborerende Monteneros het verzet te infiltreren. De roman
gaat over deze schimmenwereld van doodgewaanden maar geeft tegelijkertijd een weinig vleiend
beeld van de guerrillabeweging, die zijn greep op de werkelijkheid verliest en verstart in dogmatisme.
Ook in dat opzicht noemt Bonasso zijn geromantiseerd verslag terecht een 'boek tegen de
vergetelheid'.

Jorge Luis Borges (1899-1986)

Wordt gerekend tot de belangrijkste schrijvers van de twintigste eeuw. Nobelprijswinnaar
Mario Vargas Llosa noemde hem 'de grootste Spaanstalige schrijver sinds Cervantes'. Zijn
werk is van bepalende invloed geweest op de opkomst van de Spaans-Amerikaanse
literatuur in de tweede helft van de twintigste eeuw.
Vooral bekend voor zijn verhalen, waarin hij op uiterst ingenieuze wijze en in een glasheldere
stijl realiteit en droom vermengt en fundamentele problemen als een spel presenteert,
waarbij hij de lezer vaak misleidt en 'op het verkeerde been zet'. Fantasie en werkelijkheid
lopen voortdurend door elkaar. Bewust schept hij een nieuw perspectief op de werkelijkheid,
onder meer door een vermenging van bronnen waarop hij zich beroept: sommige daarvan
zijn makkelijk te achterhalen, andere zijn volkomen apocrief of zo moeilijk op te sporen dat
de lezer voortdurend twijfelt aan de authenticiteit.
- De Aleph en andere verhalen, 1964.
- Gedichten, 1980.
Borges, die in geen enkele school of stroming thuis hoort, schrijft ontroerende poëzie, die een
verheven harmonie tot stand brengt tussen inhoud en vorm en die traditionele onderwerpen in een
nieuw licht zet, dankzij de rijkdom aan originaliteit van de auteur. Door zijn superieure
woordensensibiliteit en zijn kostbare stijlvarianten, wellicht te danken aan het ultraïsme, waarvan hij de
grote vertegenwoordiger was, weet hij zijn gedichten te verrijken met zeer geslaagde metaforen. Een
voortreffelijke vertaling, die gecomplementeerd wordt door een erudiete nabeschouwing over het leven
van de grote Argentijnse dichter.
- Het geheimschrift en andere gedichten, 1999.
Dichtbundel, daterend van 1981. In de tweetalige uitgave zijn twee nog recentere gedichten
toegevoegd. Eén ervan stelt de idioterie van de Falkland-oorlog aan de kaak. In deze prachtige
bundel, de eerste van de Argentijn die integraal in het Nederlands is vertaald, komt de lezer bekende
Borges-beelden tegen, zoals de vraag wat personen, en hun uitingen, door de eeuwen heen gemeen
hebben. Ligt er een patroon aan ten grondslag? Als idealist zoekt Borges altijd naar het archetypische.
De vele abstracties staan de emotionaliteit niet in de weg. De gedichten zijn zonder uitzondering
aangrijpend en vaak huiveringwekkend van elementaire kracht.
- De geschiedenis van de eeuwigheid en andere essays, 2003.
Bevat : De geschiedenis van de eeuwigheid, De cultus van het boek, Zeven avonden.
- Kronieken van Bustos Domecq, 1971.
Samen met Adolfo Bioy Casares.
- Het verslag van Brodie en andere verhalen, 1998.
Bevat : Het boek van de denkbeeldige wezens, Het verslag van Brodie, Het boek van zand, De roos
van Paracelsus en Blauwe tijgers, De maker.
- De Zahir : verhalen, 1973.

Zie ook : Borges, een leven / Edwin Williamson, 2006 (859/BORGES)

In het Spaans beschikbaar : Ficciones.

Julio Cortazar (Elsene 1914- Parijs 1984)

Werd samen met Mario Vargas Losa, Gabriel Garcia Marquez als de grote drie van de Zuid-
Amerikaanse literatuur beschouwd. Meester van het kortverhaal, maar van zijn hand verschenen ook
boeiende romans.
- 62-bouwdoos, 1974.
Een aantal vrienden en vriendinnen viert hun liefde bot in hotelkamers in Parijs, Londen en Wenen of
ontmoeten elkaar geregeld in bars, café's en musea, reizen op en neer tussen verschillende grote
steden, kortom, hebben vaak wederzijdse contacten, waarbij zich de meest vreemdsoortige, soms
bizarre, soms ludieke situaties voordoen, waarvan de kwintessens vaak raadselachtig en duister blijft,
maar wel steeds intrigeert. Een uitzonderlijk gevoel voor ritme, een ongebreidelde fantasie, een
beeldend vermogen met knappe ideeën-associaties en een suggestieve verteltechniek maken dit boek
tot een obsederende roman.
- Achtervolgd, 1971.
- De autonauten van de kosmosnelweg, of Een tijdloze reis Parijs-Marseille, 1986.
De bekende destijds in Parijs wonende Argentijnse schrijver Julio Cortázar en zijn
schrijvende/fotograferende Canadese vrouw Carol Dunlop vatten in 1978 het plan op om langs de
autosnelweg van Parijs naar Marseille te reizen zonder van de weg af te gaan,overnachtend op de
parkeerplaatsen en in motels. Dit plan realiseerden zij met een kampeerbusje van 23 mei tot 23 juni
'82 en dit boek bevat het relaas van hun 'expeditie'. Als echte ontdekkingsreizigers houden zij van dag
tot dag een reisjournaal bij gevolgd door een 'wetenschappelijk' verslag van hun bevindingen langs de
snelweg, afgewisseld door korte beschouwingen over het reizen, over hun liefde, over
vriendschappen, boeken, etc., verlucht met vele foto's en tekeningetjes. Zij hanteren een speelse stijl
met een mengsel van zachtmoedige humor en tederheid. Beide schrijvers zijn kort na deze reis
overleden.
- De prijswinnaars, 2003.
Deze roman is ten onrechte in de schaduw komen te staan van de roman die Cortázar wereldfaam
bezorgde: 'Rayuela: een hinkelspel'. 'De prijswinnaars' draait, net als 'Rayuela', om het spel. Een
groep Argentijnen die een loterij hebben gewonnen, maken een gezamenlijke bootreis. Op het schip
lijkt een geheimzinnig spel met hen gespeeld te worden. Wie heeft het voor het zeggen op het schip?
Wat zijn de regels van het spel? Het zijn vragen die de personages niet meer loslaten. En ook de lezer
niet, die op sublieme wijze door Cortázar de 'andere' kant van de (Argentijnse) werkelijkheid wordt
binnengevoerd.
- Rayuela : een hinkelspel
Cortázars meesterwerk uit 1966. Het boek is een literair experiment en staat hoog aangeschreven
binnen de Spaanstalige literatuur van de laatste eeuw. De roman gaat over de ballingschap van de
Argentijnse intellectueel Horacio Oliveira en zijn terugkeer naar Buenos Aires, waar hij met een vriend
een krankzinnigeninstituut gaat leiden en zelf op de rand van krankzinnigheid eindigt. De structuur van
de roman is ingewikkeld, het eind is open en er zijn twee manieren om de roman te lezen, lineair of
niet-lineair. De roman bestaat uit drie delen (deel 1:in Parijs; deel 2: in Buenos Aires, deel 3:
facultatieve hoofdstukken). De hoofdstukken van verschillende delen wisselen elkaar af. Volgens de
regels van het spel moet met hoofdstuk 73 begonnen worden, de lezer springt zo van voor naar achter
heen en weer door het boek.
- Reis om de dag in tachtig werelden, 1991.
Dit rijk geïllustreerde, fraai uitgegeven collageboek bevat een keur aan teksten over talrijke
hartstochten en allergieën van de schrijver. Naast korte beschouwingen over literatuur, beeldende
kunst, muziek e.d. komt de lezer op deze tegendraadse reis door leven en kunst autobiografische
brokstukken, gedichten, speelse terzijdes en verrassende invallen tegen. Duidelijker dan uit welk
ander werk van Cortázar ook spreekt uit deze 'Reis om de dag' het speelse levenscredo van de
auteur, die er in al zijn boeken naar heeft gestreefd de lezer los te schudden uit de sjablonen van zijn
rechtlijnige denken en hem de andere, door het westerse rationalisme verwaarsloosde kant van de
werkelijkheid wilde laten zien.
- Verzamelde verhalen, 1995.
Bevat : Bestiarium, Einde van het spel, Geheime wapens, De mierenmoordenaar, Alle branden de
brand, Octaëder, Een man die hier rondhangt, We houden zo van Glenda, Ontijden.

Edgardo Cozarinsky (1939)

- Emigrantenhotel, 2004.
Kleinzoon van Russische emigranten, leeft al jaren als filmmaker in Parijs. In dit debuut gaat het om
levens die in het Europa van de vorige eeuw ontworteld of ver uit hun baan geslingerd werden. Op de
kade van Odessa wacht een jonge Oekraïense jood op zijn boot naar New York. Op de valreep
besloot zijn jonge bruid niet mee te gaan. Haar plaats aan zijn zijde zal worden ingenomen door een
modinette. Pas ruim honderd jaar later ontdekt de verteller dat de stamboom anders in elkaar zit dan
iedereen dacht. Ook in het titelverhaal vindt een persoonsverwisseling plaats. In 1940 trouwt een
Amerikaans meisje dat deelnam aan de Spaanse burgeroorlog een van de twee Berlijnse jongens met
wie ze een relatie heeft. In 2000 vraagt een kleinzoon zich af wie van tweeën is achtergebleven. En zo
is in alle verhalen iedereen een ander dan hij lijkt.

Carlos Maria Domínguez (1955)

- De blinde kust, 2011.
Het tienermeisje Cambodja krijgt een lift van de vijftiger Arturo in een afgelegen deel van de Río de la
Plata-kust. Ze raken met elkaar in gesprek en blijken tot hun verrassing een gemeenschappelijk
verleden te hebben dat zich tegen de sinistere achtergrond van de Argentijnse en Uruguayaanse
militaire dictaturen afspeelt. Arturo maakte de dictatuur zelf mee, Cambodja is er door haar vader mee
belast. Voor beiden mondt de toevallige ontmoeting uit in een complexe confrontatie met een pijnlijk
verleden.

Victoria Donda (1977)

- Mijn naam is Victoria, 2010.
Waargebeurd. Eind 2002 wordt de Argentijnse Analía Azic, dochter van militair Raúl en zijn vrouw
Graciela, voor de eerste keer benaderd door leden van een mensenrechtenorganisatie. Na deze
ontmoeting en die daarop volgen, komt haar leven op z'n kop te staan en leert ze de waarheid over
haar afkomst kennen. Haar echte naam is Victoria Donda; Raúl en Graciela zijn niet haar biologische
ouders, ze is geboren in 1977 en niet in 1979, in een gevangenis van de militaire junta. Victoria is
vervolgens illegaal ter adoptie aangeboden. Haar echte ouders, linkse activisten, María Hilda Pérez
(Cori) en José María Donda zijn 'verdwenen' (vermoord) tijdens de dictatuur. Tegenwoordig is Victoria
Donda actief als mensenrechtenactiviste en is ze lid van het Argentijnse parlement, waar ze een
wetsvoorstel indiende om het terugvinden van illegaal geadopteerde kinderen eenvoudiger te maken.
Tijdens de dictatuur werden in Argentinië zo'n dertigduizend mensen ontvoerd, gemarteld en
vermoord en zijn honderden baby's gestolen.

Maria Fasce (1969)

- De waarheid volgens Virginia, 2007.
Virginia, de levendige, intelligent observerende vertelster in deze roman, is een dertigjarige
Argentijnse vertaalster en columniste, met een man die haar op handen draagt, en een negenjarig
zoontje. Omdat ze toch het idee heeft dat er meer uit het leven te halen is, bezoekt ze wekelijks met
haar twee beste vriendinnen een tangodancing, is haar belangrijkste opdrachtgever een van haar
voormalige minnaars en is ze blij met de sporadische telefoontjes van Santiago, een Colombiaanse
vriend uit haar studententijd. Dit alles kan ze, met hier en daar een leugentje, redelijk goed hanteren,
totdat Santiago een paar dagen overkomt. Ernst, humor en een mild-ironische kijk op vrouwen uit de
gecultiveerde middenklasse van Buenos Aires zijn mooi met elkaar in balans.
Marcelo Figueras (1962)
- Kamtsjatka, 2006.
Een tienjarig Argentijns jongetje zit tijdens de militaire dictatuur (1976) met zijn ondernemende broertje
en ouders in een vakantiehuisje. Vanuit het vertelperspectief van een kind krijgt de werkelijkheid iets
ontwapenends: ontsnappingskunstenaar Houdini naspelen, dode kikkers uit de vijver plechtig
begraven, je inleven in The Invaders etc. De lezer weet echter dat velen in hun omgeving zomaar
verdwijnen, meestal voor altijd. De titel is ontleend aan het strategiespel Risk. Een prachtig boek,
waarin de dreiging van de dictatuur altijd op de achtergrond aanwezig is, maar dat ook door de
'gewoonheid' van het dagelijks leven, zoals een kind die kan zien, ontroert.

Juan Filloy (1894-2000)

- De bende, 1998.
Eén van de grondleggers van de (post)moderne Argentijnse roman. Cortázar heeft meer dan eens
getuigd van zijn grote bewondering voor Filloy. Toch heeft het in Argentinië geen grote verspreiding
gehad, en daarbuiten al helemaal niet. Uitgever Coppens & Frenks laat zien hoe onterecht dit is. Filloy
behoort ontegenzeggelijk tot de grote schrijvers van het Interbellum. 'De bende...' uit 1937 vertelt de
onalledaagse wederwaardigheden van een bende zwervers die in grote problemen komen wanneer ze
zich voor een Goede Zaak inzetten. De plot is echter van secundair belang. Waar het om gaat is het
grote repertoire van levenswijsheden dat dit koor van mopperaars in de loop van hun belevenissen ten
gehore brengt, in gesprek met elkaar of met zichzelf. Hoe verschillend van toon deze gesprekken ook
zijn - ernstig, komisch, tragikomisch - ze zijn altijd schitterend geformuleerd. Dit 'reisverhaal' doet
daarom sterk aan 'Don Quichot' denken.

Paola Kaufmann (1969-2006)

- Het meer, 2008.
Aan een bergmeer in het onbewoonde binnenland van Patagonië woont hoofdpersoon Ana
met haar door de nazi's verdreven stiefouders. Het verhaal begint vanuit het perspectief van
Ana's verdwenen vader en zijn obsessieve speurwerk naar een prehistorisch monster dat in
het meer zou zitten. Ana pakt als er vreemde verschijnselen optreden deze bezigheid ook op
tot er iemand uit een militaire truck wordt gegooid. Het zoeken naar de achtergrond van de
gemartelde comateuze man roept oude en nieuwe nachtmerries op…
Bekroond met de Planeta-prijs voor Latijns-Amerikaanse fictie.

Alberto Manguel (1948)

- Alle mensen liegen (2011)
Eerste in het Nederlands vertaalde roman van Manguel. Het boek bevat vijf getuigenissen over
Alejandro Bevilacqua, een (fictieve) Argentijnse schrijver die in de jaren zeventig in ballingschap gaat
in Madrid, na in zijn vaderland gevangen gezeten te hebben en daar te zijn gemarteld. Hij komt op
raadselachtige wijze om het leven.
- Dagboek van een lezer (2004)
In de loop van het jaar 2002-2003 heeft hij twaalf boeken (een per maand) gelezen, en aan de hand
van zowel zijn gedachten daarover als de belangrijkste nieuwsfeiten (zoals vooral het begin van de
oorlog in Irak) krijgen we een beeld van een mens in zijn tijd. De schrijvers zijn zowel bekenden
(Cervantes, Wells, Kipling, Goethe, Conan Doyle, Chateaubriand) als iets minder bekenden (Sei
Shonagon, Bioy Casares, Machado de Assis), maar de thema’s die Manguel daarbij aansnijdt (zoals
liefde, wildernis, fantasie, 9/11, idealisme, rechtvaardigheid, schoonheid en dood) zijn steeds
belangrijk.
- Een geschiedenis van het lezen, 2005.
Manguel gidst de lezer langs zijn belangrijkste leeservaringen, belevingen, historische feiten,
veranderde leesgewoonten en andere wetenswaardigheden. De echte lezer is dit boek op het lijf
geschreven.
- De kunst van het lezen, 2011.
- Stad van woorden, 2008.
In deze essays onderzoekt Manguel de opkomst van de hedendaagse intolerantie. Vanuit zijn eruditie
en inlevingsvermogen stelt hij voor om te kijken naar wat schrijvers e.a. erover gezegd hebben.
Misschien dragen de verhalen die zij vertellen sleutels in zich die toegang verschaffen tot het
menselijk hart…
Guillermo Martínez (1962)
- De langzame dood van Luciana B., 2008.
De verteller is een schrijver die een telefoontje krijgt van Luciana B., die ooit als typiste werkzaam was
voor Kloster, een schrijver met een onaantastbaar prestige. Luciana was gedurende een korte periode
ook de verteller van dienst als typiste (en werd toen natuurlijk ook zijn geliefde). De reden dat Luciana
zich weer meldt bij haar oude geliefde is dat het ene na het andere familielid van haar overlijdt.
Officieel gaat het om ongelukken, maar Luciana denkt dat Kloster hen heeft vermoord en vraagt
wanhopig om hulp. Vanuit dit gegeven ontwikkelt zich een even spannend als ingenieus literair spel
waarin de grenzen tussen fictie en werkelijkheid steeds schimmiger worden. Steeds sterker dringt zich
de vraag op in hoeverre Luciana zelf eigenlijk te vertrouwen is.
Ook in het Spaans beschikbaar.
- Onzichtbare misdaden, 2004.
Een Argentijnse student gaat in Oxford wiskunde studeren. Maar vlak na zijn aankomst wordt zijn
hospita, Mrs Eagleton vermoord. Er wordt een papier met vreemde symbolen gevonden. Korte tijd
later wordt er een tweede moord gepleegd en dan een derde, en weer worden er symbolen gevonden.
Samen met de bekende wiskundige Arthur Seldom buigt de student zich over de zaak. Het lijkt erop
dat een seriemoordenaar wiskundige vraagstukken achterlaat die kunnen worden opgelost om zo een
volgende moord te voorkomen. Kennis van seriële logica is onontbeerlijk om de zaak op te lossen.
Een origineel gegeven in een misdaadverhaal dat verder alle kenmerken van de Britse deductieve
misdaadroman heeft en er iets aan toevoegt: ook de lezer raakt als het ware betrokken bij het
oplossen van de wiskundige puzzel.
- De openbaring van Roderer, 2010.
De hoogbegaafde verteller is zeventien jaar als hij kennis maakt met zijn leeftijdgenoot Gustavo
Roderer, die hem in intelligentie overtreft en ongewild het leven van enkele anderen dramatisch zal
beïnvloeden. Wat de verteller, die zijn succesvolle studie wiskunde combineert met veel sociale en
avontuurlijke activiteiten, in Roderer vooral intrigeert is dat deze het verwerven van de 'ware kennis' tot
zijn levensdoel heeft gemaakt waaraan hij alles, met inbegrip van zijn gezondheid en zijn
voortbestaan, ondergeschikt heeft gemaakt.

Tomas Eloy Martinez (1934-2010)

- De tangozanger, 2006.
Bruno Cadogan is bezig met een proefschrift over de Argentijnse schrijver Borges als hij verhalen
hoort over een tangozanger die steeds op onverwachte plaatsen mensen weet te betoveren met zijn
stem. Bruno gaat naar Buenos Aires op zoek naar hem. Terwijl hij door de stad zwerft, en steeds net
de zanger mist, hoort hij verhalen over de geschiedenis van Buenos Aires, over personen, vergane
glorie, de politieke situatie in het verleden en heden. Hij maakt kennis met een keur van mensen die
allemaal iets weten over de zanger en op de een of andere manier de stad vertegenwoordigen.
Intussen probeert hij het geheim van de Aleph te ontdekken uit de boeken van Borges. Een prachtig
verhaal over een zoektocht naar schoonheid en rechtvaardigheid. De schrijver is erin geslaagd de
stad als een levend wezen voor te stellen waar je onmiddellijk naar toe zou willen…

Matias Nespolo (1975)

- Zeven manieren om een kat te doden, 2011.
In een sloppenwijk van Buenos Aires vermoorden en villen twee jongens een kat om die vervolgens
op een vuurtje te bereiden. Dit is het begin van het verhaal van de vrienden Chueco en Gringo, voor
wie overleven het enige doel van het leven is. Op het moment dat Chueco een pistool bemachtigt,
komen ze in de zware criminaliteit terecht. Ze beroven een kroegbaas en storten zich in het keiharde
leven van de sloppenwijk, dat gedomineerd wordt door misdaad, corruptie en drugs…
Andres Neuman (1977)
- De eeuwreiziger, 2010.
Met deze vierde roman ontpopt de jonge Argentijnse schrijver Andrés Neuman zich tot de
veelbelovendste Latijns-Amerikaanse schrijver van zijn generatie. De vitaliteit en ambities van deze
monumentale roman doen niet onder voor die van het beste werk van García Márquez en Vargas
Llosa. Een groot verschil met deze schrijvers is dat Neumans verhaal helemaal Europees is. Het
speelt zich af in de fictieve stad Wandernburg, in 1827. Hans, reiziger en vertaler, komt er in contact
met Sophie, een jonge, geëmancipeerde vrouw die zich, ondanks de huwelijksplannen die haar vader
met haar heeft, in een verhouding met Hans stort. Naast het bed delen Hans en Sophie ook de
boeken: samen vertalen ze de grote Europese dichters en zetten ze de literaire, filosofische en
politieke discussies voort die ook al de toon aangeven in de wekelijkse salon bij Sophie thuis.
Neumans kennis van zaken is verbluffend en wordt nergens zwaar. Een historische roman die
sprankelt van eruditie en vertelkracht en die ook veel te zeggen heeft over onze tijd en onze cultuur.

Elsa Osorio (1952)

- Ana, 2006.
Ana, de dochter van politieke vluchtelingen uit Argentinië, is opgegroeid in Parijs en heeft haar
Argentijnse roots bewust naar de achtergrond verdrongen. De enige link met haar vaderland is haar
passie voor de tango. Op een dag ontmoet ze Luis die een film wil maken over de
ontstaansgeschiedenis van de tango, gebaseerd op het leven van hun (over)grootouders. Hierdoor
gedreven raakt Ana gefascineerd door het verleden van haar familie en uiteindelijk ook door
Argentinië anno 2001. Tegen deze achtergrond krijgt de lezer een beeld van de
klassentegenstellingen in de Argentijnse samenleving aan het begin en het eind van de 20e eeuw, de
'vuile oorlog' in de jaren '70 en de financiële crisis van 2001.
- Luz : na twintig jaar, licht, 2007.
Luz is de dochter van een politiek activiste in Argentinië, die slachtoffer wordt van de zogenaamde
Vuile Oorlog, eind jaren '70. Zij wordt door welgestelde ouders, die verbonden zijn aan het militaire
regime, opgevoed alsof zij hun echte dochter is. Pas later komt zij erachter dat dit niet het geval is en
gaat zij op zoek naar haar echte moeder en haar eigen levensverhaal. Aan de hand hiervan wordt een
afschuwelijk beeld geschetst van deze periode van terreur en angst, die zijn weerga niet kent in de
Argentijnse geschiedenis. De Spaanse titel 'A veinte años, Luz' is moeilijk te vertalen. Luz betekent in
het Spaans ook 'licht' en dus kan de titel op twee manieren worden gelezen.
- Uitweg, 2010.
In deze verhalenbundel - de eerste van Osorio - staan de effecten van de militaire dictatuur centraal,
al ontbreekt in enkele verhalen het fantastische niet. De verhalen vormen een brede verbeelding van
een Argentijns trauma waarvan de wonden nog altijd niet zijn geheeld, en van de verwerking van dit
trauma. Het persoonlijke staat daarbij altijd centraal. Een deel van de verhalen speelt zich af tijdens de
militaire dictatuur zelf, een ander deel een jaar of twintig later.

Alan Pauls (1959)

- Geschiedenis van het huilen : een getuigenis, 2008.
Een merkwaardig verhaal, dat de indruk wekt in een ruk te zijn geschreven, vrijwel zonder
adempauze. In wezen kan het zelfs nauwelijks een coherent verhaal genoemd worden, meer een
aaneenschakeling van sfeerimpressies en herinneringen. De hoofdpersoon is een introverte jongen
die aandachtig, maar zonder een spoor van emotie zijn omgeving observeert. Zelfs als hij op televisie
ziet hoe het presidentiële paleis van Allende in buurland Chili wordt aangevallen, kan hij niet huilen.
Dat gebeurt dan toch aan het eind van het boek, als hij in een krant de foto ziet van het doorzeefde lijk
van een guerrilla-strijdster, die zijn buurvrouw blijkt te zijn. De chaotische politieke situatie van de jaren
'70 door de ogen van een kind.
- Het verleden, 2006.
Er is geen plot dat de roman bijeenhoudt, wel een thema: de verwerking van een stukgelopen relatie.
Rímini en Sofía waren vanaf hun zestiende tot hun achtentwintigste samen; samen waren ze
volwassen geworden, hadden ze bezittingen, ideeën en vrienden gedeeld. En plotseling wil Rímini zijn
eigen leven leiden. Dat valt hem niet mee; nieuwe relaties en forse inzinkingen wisselen elkaar af,
terwijl Sofía hem blijft achtervolgen. Deels herkenbare, maar vooral extreme episodes, nadrukkelijk
zonder melodramatiek verteld. Daarnaast geven de belevenissen en ideeënwerelden van Rímini en
Sofía aanleiding tot stevige persiflages, onder meer op de film- en kunstkritiek, biografisch onderzoek,
new-agepraktijken, pornografie, surrealisme en uiteraard ook op diverse invullingen van een
liefdesrelatie.
Ricardo Piglia (1941)
- Brandend geld (2009)
Psychologische, literaire thriller noir, gebaseerd op een waargebeurde, gewelddadige bankoverval in
Buenos Aires in 1965 en de daaropvolgende gebeurtenissen die resulteren in een politiebelegering
van de bankovervallers in een appartement in Montevideo in Uruguay. Een goed geschreven,
maatschappijkritisch, rauw realistisch verhaal vol geweld, corruptie, drugs, drank en seks.
Meeslepend. Piglia zet een mooi psychologische portret neer van de vier verknipte bankovervallers
die zo uit Pulp Fiction lijken te zijn weggelopen. De auteur heeft zich zoveel mogelijk aan de feiten
gehouden, in de epiloog gaat hij in op het materiaal dat hij heeft gebruikt waaronder politierapporten,
geheime bandopnames, getuigenverhoren en krantenverslagen.

Claudia Pineiro (1960)

- De weduwen van de donderdag, 2009.
Een ontluisterend beeld van de ‘happy few’ in Argentinië, die in werkelijkheid helemaal niet zo happy
zijn. Als hun welvaart opeens bedreigd wordt als gevolg van de financiële crisis in eigen land en tot
overmaat van ramp de beurzen instorten na 11 september 2001, blijkt hun geluk zeer broos te zijn.
Een aantal vooraanstaande huisvaders uit de elitewijk Altos de la Cascada besluit drastische
maatregelen te nemen. De weduwen snappen er niets van. Of misschien toch wel. Piñeiro schetst met
deze roman een vernietigend beeld van de ‘gloriejaren’ van de Argentijnse elite onder president
Menem en de crisis die erop volgde. De tweedeling in de samenleving wordt treffend geïllustreerd.

Abel Posse (1936)

- De passie volgens Eva, 1996.
Biografie in romanvorm van Eva Perón, die door de film Evita weer volop in de belangstelling
staat. De schrijver heeft voor dit boek ondermeer gesprekken gevoerd met personen die
haar nog van nabij hebben gekend. Door deze zelf aan het woord te laten is (in de woorden
van de auteur) een 'meerstemmige biografie' ontstaan. Om samenhang te brengen in het
verhaal is ook Evita sprekend ingevoerd, wanneer zij op haar ziekbed episodes uit haar
leven aan zich voorbij ziet gaan. De schrijver heeft zich veel moeite gegeven deze vrouw die
al bij haar leven mythische proporties had gekregen, dichterbij de lezer te brengen.

Manuel Puig (1932-1990)

- De Buenos Aires affaire : een politieroman, 1985.
- De kus van de spinnevrouw, 1996.
Twee onderling volkomen verschillende mannen - de een homoseksueel, wegens ontucht
veroordeeld, de ander wegens politieke activiteit - delen een gevangeniscel. 's Avonds - en daaruit
bestaat een belangrijk deel van het boek - vertellen ze elkaar verhalen, de homoseksueel vooral
filmverhalen, die hij met gevoel voor detail schildert voor de ander. De loop van het verhaal wordt
onderbroken door weer heel andere filmscripts (lijken het wel). Ook voegt Puig - soms zelfs zonder
enige aanleiding - ellenlange noten toe over de oorsprong van homoseksualiteit. Mede doordat het
boek voornamelijk is opgebouwd uit dialogen, die overigens knap geschreven zijn, roept het sterk de
sfeer op van gevangenschap die mensen noodzaakt zich een eigen wereld te creëren om de
werkelijkheid samen dragelijk te maken, hoe verschillend men verder ook is. Een opmerkelijke en
merkwaardige roman. Met succes verfilmd.
- Het verraad van Rita Hayworth, 1972.

Ernesto Sabato (1911-2011)

- Over helden en graven, 1981.
Uit 1961 daterende meesterwerk van de auteur. Op het eerste plan van de roman speelt zich een
liefdesgeschiedenis af uit het Buenos Aires van de jaren vijftig. Hierdoor weeft de auteur tal van
uitwijdingen over de Argentijnse geschiedenis en het Argentijnse leven, over politiek en literatuur, die
verraden dat hij zijn schrijversloopbaan als door het existentialisme beïnvloede essayist is begonnen.
- De tunnel, 1988.
In deze roman doet de 38-jarige kunstenaar Juan Pablo Castel relaas van zijn obsessionele liefde
voor de volgens hem enige vrouw die zijn werk lijkt te begrijpen. Als ondanks passie volledige
eenwording met haar een illusie blijkt, rest hem niets anders dan haar te vermoorden.
Pablo de Santis (1963)
- Enigma in Parijs, 2008.
Dit boek handelt eind 19de eeuw tijdens de bouw van de Eiffeltoren. De groep van 'de twaalf'
detectives uit alle delen van de wereld zijn bijeen met hun assistenten om zich met elkaar te
meten. Een van hen wordt vermoord en er vinden nog twee moorden plaats…

Alejandra Slutzky (1963)

- De stilte, 2003.
In 1908 vluchtten de Russisch-joodse overgrootouders van de schrijfster omwille van de pogroms naar
Argentinië en bouwen een nieuw leven op in Buenos Aires. In 1936 werd daar de vader van de
schrijfster geboren. Sammy werd als jonge arts volgeling van Che Guevara en ging in 1968 met vrouw
en 2 kinderen naar Cuba en werd guerrilla. Na zijn arrestatie ging zijn vrouw terug naar Argentinië,
waar zij fysiek en mentaal ziek werd. Toen Sammy vrijkwam scheidde en hertrouwde hij. Tijdens het
Videla-regime werd hij als progressieve intellectueel opgepakt. Zijn gezin vluchtte naar Nederland.

Osvaldo Soriano (1943-1997)

- Een schaduw net als ik, 1994.
Dit is een typisch Argentijns boek. Het verhaal speelt zich af ergens in de pampa, de onmetelijke en
lege 'provincie' van Argentinië. Wegen houden plotseling op, dorpen staan niet op de kaart en
telefoondraden worden 's nachts gestolen. In die spookachtige wereld, die nog het meest wegheeft
van een spiegelhuis, zwerft een uit de emigratie teruggekeerde computerprogrammeur. En verzucht,
op driekwart van zijn verhaal: 'ik heb in deze dagen meer contacten gelegd dan in alle jaren dat ik in
Europa heb gewoond...' De absurditeit van het Argentijnse landschap en de wanhopige moed
waarmee de bewoners proberen hun leven richting te geven, worden met droge humor weergegeven.
Niet-Argentijnse schrijvers over Argentinië

Elia Barcelo
- Tangohart, 2008.
In dezelfde Midden-Europese winter dansen een man en een vrouw onafhankelijk van elkaar met een
ideale tangopartner die na afloop mysterieus verdwijnt, onder achterlating van een adres in Buenos
Aires. Dit leidt naar de evocatie van een tragische geschiedenis uit 1920 van twee jonge mensen die
via de tango een hartstochtelijke liefde voor elkaar opvatten op de trouwdag van het meisje met een
veel oudere huisvriend. Dit melodrama, qua thema typerend voor tangoteksten, wordt sfeervol verteld,
met suggestieve beeldspraak en subtiele dosering van magisch-realistische middelen.

Hector Bianciotti
- Wat de dag de nacht vertelt, 1994.
Bianciotti is geboren in Argentinië als zoon van Italiaanse immigranten. Op zijn vijfentwintigste vertrok
hij naar Italië en vandaar naar Frankrijk. Hij schrijft in het Frans - waartoe het lezen van Valéry hem
ooit de aanzet gaf. In deze roman gaat het over de tijd in zijn geboorteland, waar hij zich op allerlei
manieren een vreemde voelde. Hij ontdekt de sexualiteit door toedoen van een koeiejongen, ontdekt
de poëzie, heeft op het seminarie een jaar lang een intense verhouding met een oudere leerling en
brengt daarna nog enkele rusteloze jaren door in de grote stad, te midden van peronistische spionnen
voortdurend bedreigd. Knap is de roman vooral waar de ontwikkeling van een esthetisch vermogen
gevolgd wordt, voor een jongen uit een laag milieu een moeizaam proces; en esthetisch heeft
evengoed betrekking op eten als op muziek en literatuur. Uiteraard speelt de herinnering een grote rol
in het verhaal, het gaat ook óver herinnering.

Fleur Bourgonje
- Verdwijnpunt, 2009.
Op subiele wijze verweeft Fleur Bourgonje drie verhaallijnen met als thema vermissing. Drie vrouwen,
in verschillende delen van de wereld en om uiteenlopende redenen, zijn plotseling van de aardbodem
verdwenen. Een Nederlandse vriendin van de ‘ik’, nadat er een ruzie ontstaan is tussen de vriendin en
de ‘ik’, de Argentijnse Helena die plotseling door militairen wordt ontvoerd in de jaren zeventig waar de
‘ik’ ook woonde, en de vrouw van een oude man in de Pyreneeën. De man is het enige aanspreekpunt
voor de ‘ik’ wanneer zij teruggetrokken in de bergen dit boek probeert te schrijven. Alle drie
vermissingen treffen de ‘ik’. Maken ze haar eenzaam en bitter? Of probeert ze de gebeurtenissen juist
een plek te geven, door erover te schrijven en erover na te denken?

Patricia Chen
- In de armen van Buenos Aires, 2010.
Dit verhaal speelt zich af in Argentinië. Als de vijftigjarige Francesca voor haar werk naar Buenos
Aires afreist, raakt ze in de ban van de tango, de sensuele mannen en de zoete lekkernijen van het
land. Het huwelijk van Francesca is al jaren niet meer wat het geweest is. Een seksleven hebben zij
en haar man George niet meer. In het zinderende Argentinië wordt Francesca weer tot leven gewekt
en herontdekt ze haar eigen sensualiteit en seksualiteit. Ze leert tangodansen, bouwt een hechte
vriendschap op met de homoseksuele Luis en begint een spannende affaire met de knappe, tien jaar
jongere plastisch chirurg Roberto.

Laura Restrepo
- Te veel helden, 2010.
Tegen de achtergrond van de onderdrukking van de politieke verzetsbeweging tijdens de dictatuur in
Argentinie groeit ver daarvandaan, in Colombia, een jongen op die zijn vader niet kent. Zijn vader is
verdwenen in de wereld van volwassenen, van verzetsstrijders en geheime missies. Van
internationale contacten en van de wisselende relaties van zijn moeder. Als hij opgroeit, confronteert
hij zijn moeder met zijn verlangen die onbekende vader, die wel of niet een held is, zelf te leren
kennen. In het boek is in een voortdurende dialoog van moeder en zoon deze speurtocht gevolgd tot
de verrassende ontknoping. Decor is de dictatuur en het verzet daartegen in Argentinië en de diaspora
van Latijns-Amerikaanse politieke vluchtelingen.
Nathan Englander
- Het ministerie van buitengewone zaken, 2008.
Indringende roman over de Vuile Oorlog in Argentinië, waarbij de militaire junta van generaal Videla
duizenden studenten en dissidenten liet ‘verdwijnen’. Nathan Englander vertelt het verhaal vanuit het
perspectief van een joods gezin in Buenos Aires. Het leven van Kaddisj en Lilian Poznan verandert in
een nachtmerrie als hun zoon Pato wordt gearresteerd vanwege het bezit van twee ‘verboden’
boeken. Op zoek naar inlichtingen over hun zoon stuiten Kaddisj en Lilian op een muur van
bureaucratie, die de arrestatie van Pato glashard ontkent. Kaddisj en Lilian verwerken de verdwijning
van hun zoon heel verschillend. Kaddisj gelooft een getuige die beweert dat alle vermisten levend uit
een vliegtuig zijn gegooid, en hij wil rouwen om zijn zoon. Maar Lilian houdt vol dat Pato nog leeft en
verstoot haar man. Kaddisj vraagt raad aan een rabbijn: hoe moet ik mijn zoon begraven als het
lichaam is verdwenen? De rabbijn kiest de zijde van Lilian, …

William Henry Hudson

- Ver weg en lang geleden, 1998.
Autobiografie over zijn jeugd in Argentinië, die Hudson een paar jaar voor zijn dood publiceerde.
Hudson, zoon van Britse immigranten, bracht zijn jeugd door op de Argentijnse 'pampas' en werd al
snel gefascineerd door de natuur, en vooral de vogels, om hem heen. In 1874 - op 33-jarige leeftijd -
vestigde hij zich weer in Engeland, dat hij altijd als zijn vaderland bleef beschouwen, maar zijn hart liet
hij achter op de pampas. Bijna al zijn boeken gaan over die tijd of refereren eraan. Hudson's kracht is
zijn oog voor detail en zijn onverzadigbare nieuwsgierigheid naar 'het leven'.

Colm Toibin
- Het verhaal van de nacht, 1997.
Argentinië tijdens het generaalsbewind. Richard Garay woont alleen met zijn oude moeder en verbergt
bijna tot haar dood zijn homosexualiteit voor haar. Als zij overlijdt en het land de Falklandoorlog
verliest, zegt hij zijn saaie leraarsbaan op. Via een privé-leerling, Jorge, zoon van een invloedrijke
familie met machtspretenties, verwerft hij een interessante job als gastheer voor Amerikaanse
investeerders in het veranderde Argentinië. Hij raakt stapelverliefd op Jorges jongere broer Pablo en
woont een tijd met hem samen…

Marleen de Vries
- De wetten van de tango, 2009.
In een gelegenheid in Berlijn waar de tango wordt gedanst, ontmoet Marleen, een jonge neerlandica,
de Argentijn Mauricio. Ze vallen als een blok voor elkaar, maar tijdens hun tweede nacht samen
bekent hij haar dat hij getrouwd is. Toch is hij de liefde van haar leven en breekt ze haar leven in
Berlijn af om naar Buenos Aires te gaan en later naar New York, om met hem samen te zijn. De
wetten van de tango blijken echter ook voor het leven op te gaan: de man leidt, de vrouw volgt.
Mauricio bedriegt zijn vrouw onbekommerd. Na enkele jaren van wederzijds onbegrip en afwisselend
hoop en wanhoop beseft Marleen dat haar liefde op niets zal uitlopen en verbreekt ze de relatie…