Buka i vibracije

8. Zvuk u zatvorenom prostoru

Akustika u zgradama: to bi trebalo mjeriti?

zvuna polja:

blisko polje daleko polje slobodno polje odjeno polje difuzno polje

Apsorpcija zvuka

kad zvuk naie na prepreku (zid), dio se reflektira, a dio apsorbira (odnosno proe kroz prepreku) definira se koeficijent apsorpcije, 0 1
I apsorbiran o I upadno I upadno I reflektira no I upadno

je funkcija materijala, frekvencije i kuta upada

Ovisnost koeficijenta apsorpcije o kutu upada zvuka

Apsorberi - porozni

primjer filca razliitih debljina

Apsorberi membranski

primjer ploe od iverice ispred tvrde plohe: A dodatak mineralne vune, B bez min. vune

Apsorberi rezonatorski

primjer Helmholtzovog rezonatora u obliku graevnog betonskog bloka ispunjenog mineralnom vunom

NRC (Noise Reduction Coefficient)

skalar koji opisuje upojnost zvuka nekog materijala na najvanijim oktavnim frekvencijama za komunikaciju:
NRC
Brick, unpainted Concrete (smooth), unpainted Fiberglass, 1" Semi-rigid Glass

250

500

1000

2000

)/4
.00 - .05 .00 - .20 .50 - .75 .05 - .10

Plaster
Polyurethane Foam (1" thick, open cell, reticulated) Seating (occupied)

.05
.30 .80 - .85

Naini mjerenja koeficijenta apsorpcije

u jenoj komori mjeri se promjena vremena odjeka uslijed unoenja odreene povrine materijala koeficijenta apsorpcije
0,16V 1 S Tu

1 Tp

koeficijent apsorpcije uzorka S povrina uzorka mjerenog materijala V volumen jene komore TU vrijeme odjeka s uzorkom TP vrijeme odjeka prazne komore

Naini mjerenja koeficijenta apsorpcije

na malim uzorcima u Kundtovoj cijevi

Utjecaj apsorpcije na vrijeme odjeka u prostoriji

Sabineova formula za vrijeme odjeka (T60)

V volumen prostorije A ekviv. aps. povrina Si povrina i-te plohe i koef. aps. i-te plohe

T60

0,161

V
n i i 1

Si

V 0,161 A

Odnos optimalnih vremena odjeka po frekvencijama

NR (Noise Reduction) Smanjenje buke zbog aps.

za smanjenje buke unutar prostorije od 6 dB, potrebno je poveanje srednjeg koeficijenta apsorpcije 4 puta!
NR L p1 L p 2 S2 10 log S1
2 1

Efikasnost apsorbera u ovisnosti o poloaju

apsorpcija u tablici u Sabinima

Ovisnost difuznosti o valnoj duljini i dimenziji difuzora

Transmisija (prolazak) zvuka kroz strukture

strukturni i uzduni zvuk

Prolaz zvuka

koeficijent transmisije
I prolazno I upadno

je funkcija materijala, frekvencije i kuta upada

STL (Sound Transmission Loss)

logaritamski odnos upadne i prolazne (transmitirane) energije:

STL 10 log 1

usporedba koeficijenata

i :

Sound Reduction Index, R Indeks zvune izolacije

normirana jedinica koja vrijedi u RH identino kao i STL

R 10 log

WI WT

WI zvuna snaga koja upada na zid WT zvuna snaga koja prolazi kroz zid R indeks zvune izolacije, dB

NR (Noise Reduction) Smanjenje buke zbog izolacije

smanjenje buke uslijed postavljanja neke prepreke izmeu mjesta izvora buke i prijemnog mjesta:
NR L p1 L p 2

tako se definira i IL (Insertion Loss) promjena u razini s i bez barijere

Izraun STL za jednostavne zidove

uvjet: u obje prostorije je difuzno zvuno polje, SW je zajednika povrina izmeu obje prostorije, A2 je ekvivalentna apsorpcijska povrina
STL L p1 L p 2 10 log SW A2

Izraun STL za kompozitne zidove

zid koji se sastoji od vie elemenata razliitih koeficijenata transmisije: n

i kompozitni i 1 n

Si

Si
i 1

STL = 29,6 dB

Teoretska vrijednost STL za beskonanu homogenu plou

Primjeri STL za tipine graevinske materijale

Naini mjerenja indeksa zvune izolacije

laboratorijska mjerenja posebne prostorije normiranih otvora, volumena i vremena odjeka

R L1 L2 S 10 log A

L1, L2 razina zvuka u odailjakoj i prijemnoj prostoriji

S povrina zajednikog dijela

A ekvivalentna apsorpcijska povrina (prijemna prostorija)

Naini mjerenja indeksa zvune izolacije

terenska mjerenja mnogo faktora doprinosi prijenosa zvuka iz jedne prostrije u drugu, posebice bone plohe: vrijednosti zvune izolacije R nie nego kod lab.mj.

Mjerenje izolacije od uzdunog zvuka

odailjaka prostorija: zvunik i zvukomjer prijemna prostorija: zvukomjer, vie toki

Mjerenje izolacije od zvuka udara

zvuk udara simulacija ljudskih koraka po podu prostorije (ili stubama); posebno zbog utjecaja vibracija na prijenos zvuka mjeri se normalizirana razina udarnog zvuka samo u prijemnoj prostoriji:
L 'n

LI 10 log

A 10

L razina zvuka udara (prijemna prostorija) A ekvivalentna apsorpcijska povrina (prijemna prostorija)

Mjerenje izolacije od zvuka udara

stroj za simulaciju zvuka udara (lupalica): 5 utega teine 0,5 kg koji padaju slobodnim padom iz visine 4 cm na povrinu poda frekvencijom 10 udara u sekundi

Primjeri mjerenja indeksa zvune izolacije