ANADOLU MEDENYETLER MZES Yaplarn Tarihi: Anadolu Medeniyetleri Mzesi, Atpazar olarak isimlendirilen semtte, Ankara Kalesi'nin d duvarnn

gneydousundaki yeni ilev verilerek dzenlenmi iki Osmanl yapsnda yer alr. Bu yaplardan biri Mahmut Paa Bedesteni, dieri Kurunlu Han'dr. Bedestenin,Fatih Dnemi ba vezirlerinden Mahmut Paa tarafndan 1464-1471 tarihleri arasnda yaptrld tahmin edilmektedir. Kitabesi yoktur. Kaynaklarda Ankara sof kumalarnn buradan datld yazldr. Yapnn plan klasik tiptedir. Ortada 10 kubbe ile rtl dikdrtgen planl kapal mekn, karlkl yerletirilen st beik tonozlarla rtl 102 dkkndan meydana gelen bir arasta ile evrilmektedir. Kurunlu Han, tahrir defterlerine, sicil kaytlarna dayanan son aratrmalara gre Fatih Dnemi ba vezirlerinden Mehmet Paa'nn stanbul'un skdar Semti'ndeki imaretine vakf olarak yaptrlmtr. Kitabesi yoktur. 1946 ylndaki onarmda II. Murat'a ait sikkeler ele geirilmitir. Bu buluntular, hann 15. asrn ilk yarsnda var olduunu kantlar niteliktedir. Han, Osmanl Devri hanlarnn tipik plan karakterinde olup ortada avlu ve revak sras ile, bunlar eviren iki katl odalardan oluur. Zemin katta 28, birinci kata 30 oda yer alr. Odalar ocakldr. Odann bat ve gney ynlerinde yer alan bodrum katta "L" tipinde bir ahr ksm mevcuttur. Hann kuzey cephesinde 11, dou cephesinde 9 ve giri eyvan ierisinde karlkl yerletirilen 4 dkkn yer alr. Han yaptran Mehmet Paa, 1467 ylnda bedesteni yaptran Mahmut Paa'nn azlinden sonra bavezir olmu ve 1470 ylna kadar grevde kalmtr. skdar'da cami, imaret ve medresesi olup kendisi orada gmldr. Bugn mzeyi oluturan bu iki yap, 1881 ylndaki son yangndan sonra terkedilmitir. Mzenin Tarihi Ankara'da ilk mze, Kltr Mdr Mbarek Galip Bey tarafndan 1921 ylnda kalenin Akkale olarak isimlendirilen ksmnda kurulmutur. Bu mzenin yan sra Augustus Mabedi ile Roma Hamam'ndan da eser toplanmtr. Atatrk'n telkinleriyle merkezde bir "Eti Mzesi" kurma fikrinden hareket edilerek dier blgelerdeki Hitit eserleri de Ankara'ya gnderilmeye balannca geni meknlara sahip bir mze binas gerekli grlmtr. O zamanki Kltr (Hars) Mdr Hamiz Zbeyr Koay tarafndan devrin Maarif Vekili Saffet Arkan'a metruk halde bulunan Mahmut Paa Bedesteni ve Hann onarlp mze binas olarak kullanlmas nerilmi, bu fikir kabul edilerek 1938 ylndan 1968'e kadar devam eden bir restorasyon almas balatlmtr. Bedestenin orta blmnde yer alan kubbeli meknn byk bir ksmnn onarmnn 1940 ylnda bitirilmesi ile eserler, Alman arkeolog H. G. Guterbock bakanlndaki bir heyet tarafndan yerletirilmeye balanm, 1943 ylnda binalarn onarm devam ederken, orta blm ziyarete almtr. Bu blmn onarm projesi Y. Mimar Macit Kural, ihale sonras onarm ise Y.Mimar Zht Bey tarafndan yaplmtr. 1948 ylnda mze idaresi Akkale'yi depo olarak brakp, Kurunlu Han'n onarm tamamlanan drt odasndan yrtlmtr. Kubbeli mekn evresindeki arastann restorasyon ve tehir projeleri Antlar Yksek Mimar hsan Kyg tarafndan hazrlanm ve uygulanmtr. Be dkkn orjinal halde braklp, dkkn aralarndaki blmeler kaldrlm ve bylece, tehir iin geni bir evre koridoru elde edilmitir. Mze yaps 1968 ylnda son eklini almtr. Bugn idari bina olarak kullanlan Kurunlu Han'da aratrmac odalar, ktphane, konferans salonu, laboratuvar ve i atlyeleri yer almakta, Mahmut Paa Bedesteni ise tehir salonu olarak kullanlmaktadr. Bugn kendine zg koleksiyonlar ile dnyann sayl mzeleri arasnda yer alan Anadolu Medeniyetleri Mzesi'nde, Anadolu arkeolojik eserleri Paleolitik a'dan balayarak gnmze kadar, kronolojik bir srayla sergilenmektedir. Anadolu Medeniyetleri Mzesi Tarihi yaplar, kkl gemii ile bugnlere gelen Anadolu Medeniyetleri Mzesi 19 Nisan 1997 tarihinde svire'nin Lozan kentinde 68 Mze arasnda birinci seilerek "Yln Mzesi" nvann elde etmitir. Paleolitik (Yontma Ta) a (...8000): Mzemizde Antalya Karain Maaras buluntular ile temsil edilir. Yontma Ta a insanlar maara ve kayaalt snaklarnda barnan avc ve toplayc topluluklardr. Bu insanlara ait ta ve kemik aletler bu devri belirleyen buluntulardr. Neolitik (Cilal Ta) a (8000 - 5500): nsanlk tarihinde besin retimi yannda ilk yerleik toplumlarn kurulmasyla balayan bu dnem mzemizde atalhyk ve Haclar gibi an iki nemli merkezinden ele geen buluntularla temsil edilmektedir. Buluntular arasnda ana tanra heykelleri, damga mhrler, pimi toprak kaplar, kemik tarm aralar yer alr.

Kalkolitik (Bakr-Ta) a (M.. 5500 - 3000): Ta aletler yannda, bakrn ilenerek gnlk hayata girdii bu dneme ait zengin buluntular mzemizde Haclar, Canhasan, Tilkitepe, Alacahyk ve Aliar'dandr. Eski Tun (Maden) a (M.. 3000 - 1950): M.. 3. binin balarnda Anadolu'da yaayan insanlar, bakra kalay katarak tun elde etmiler, tuncun yan sra devrin bilinen btn madenlerini dkme ve dme tekniiyle olaanst bir ustalkla ilemilerdir. Alacahyk Kral Mezarlar'ndan karlan deerli madenlerden yaplm, grkemli l hediyelerinin yannda Hasanolan, Mahmatlar, Eskiyapar, Horoztepe, Karaolan, Merzifon, Etiyokuu, Ahlatlbel, Karayavan, Bolu, Beycesultan Semahyk, Karaz-Tilkitepe buluntular zengin bir Eski Tun koleksiyonu olarak sergilenmektedir. Hititler (M.. 1750 - 1200): M.. 2. binde Anadolu'da ilk siyasi birlik Kzlrmak Kavs iinde Hititler tarafndan kurulmutur. Bakentleri Boazky (Hattua) ile birlikte nandk, Eskiyapar, Alacahyk, Aliar, Ferzant, zengin buluntu veren Hitit merkezleridir. Kabartmal, boa biimli kaplar, pimi toprak eserler, devlet arivine ait tabletler, kral ad baskl mhrler dikkati ekmektedir. Frigler (M.. 1200 - 700): M.. yaklak 1200 yllarnda Balkanlar zerinden gelen Frigler, merkezleri Gordion ehri olmak zere Orta Anadolu'da egemen olmulardr. Gordion tmlslerinden ve renyerinden karlan eserler Frig sanatnn en gzel rnekleridir. Urartular (M.. 1200 - 600): Altntepe, Adilcevaz, Kayaldere, Patnos, Van, avutepe gibi merkezlerde mimarlkta ve madencilikte ileri bir dzeye ulaan Urartular, Dou Anadolu'da Friglerle ada olarak yaamlardr. Ge Hititler (M.. 1200 - 700): Hitit mparatorluu'nun yklmasndan sonra Hititlerin bir ksm gney ve gney-dou Anadolu'da ehir devletleri kurarak Ge Hitit Beylii Dnemi'ni yaamlardr. Malatya-Aslantepe, Kargam, Sakagz nemli Ge-Hitit yerlemelerini temsil ederler. M. . 1. binin yarsndan balayarak Yunan, Hellenistik, Roma ve Bizans Dnemleri'ne ait altn, gm, cam, mermeri bronz eserler ve ilk paradan balayarak gnmze kadar madeni paralar da iine alan koleksiyonlarmz mzemizin nadir kltr varlklarn temsil ederler.