SIDA (AIDS)

Bolest 21. vijeka

Predava: Omerdi Galib

ta je to SIDA?
SIDA (fra. Syndrome d'immunodficience acquise) je bolest koja pogaa imunoloki sistem ovjeka, odnosno to je Sindrom steene imunodeficijencije a uzronik ove bolesti je HIV virus

HIV (Virus Humane Imunodeficijencije)

je retrovirus koji uzrokuje steeni sindrom imunodeficijencije, stanje u ljudi kada imunoloki sistem poinje slabiti, dovodei do po ivot opasnih oportunistikih infekcija. HIV je klasificiran u lentiviruse to je jedna od tri potporodice retrovirusa. Karakteristino za lentiviruse je da su to spori virusi, to znai da se dugo zadravaju u domainu i dovode do spore progresije u smrt.

 HIV ima samo 9749 nukleotida to ga klasificira u male viruse. Virus ima sferni oblik i sadri dvostruki RNK genom. Kada ue u eliju domaina virus koristi enzim reverznu transkriptazu da svoj RNK genom izmijeni u DNK, koji sa zatim inkorporira u genom domaina. Na taj nain nastaje provirus.

 Putevi prenoenja HIV-a: - seksualnim putem - parenteralnom inokulacijom - sa zaraene majke na fetus

HIV se NE prenosi: dodirom, koritenjem iste odjee, posteljine, pribora za jelo, hranom i to je najvanije HIV se NE prenosi insektima.

 HIV inficira elije imunolokog sistema i elije centralnog nervnog sistema. Glavna elija koju HIV inficira zove se T pomoniki' limfocit.

 HIV progresija se generalno moe ralaniti na etiri zasebne faze: - primarna infekcija - kliniki asimptomatska faza - simptomatska HIV infekcija - progresija iz HIV pozitivnosti u AIDS.

 Dijagnostika
U dijagnostici se uglavnom koristi HIV ELISA test koji u krvi ispitanika trai HIV antitijela. Meutim, ovaj test moe biti lano negativan, jer u prvih 3 sedmice nakon infekcije organizam jo nije stvorio antitijela i zato se ovaj test preferira poslije bar 3 sedmice od infekcije HIV-om Zato se danas esto koristi i VLT (eng. Viral Load Test) HIV-a, koji mjeri razinu RNK molekule HIV-a u krvi.

AIDS
Poetak epidemije AIDS-a se vezuje za 1981. godinu kada je Kontrolni Centar za bolesti u SAD-u objavio kako su petorica homoseksualaca oboljela od upale plua koja je uzrokovana sa Pneumocystis Carinii, dvojica su umrla.

Dijagnoza AIDS-a se potvruje kada osoba razvije jednu ili vie tekih oportunistikih infekcija ili tumora. Ljudi mogu biti vrlo bolesni od HIV-a a da i dalje ne razviju AIDS.

 Rizine grupe
1. homoseksualci i biseksualni mukarci 2. intravenski ovisnici o drogi 3. hemofiliari 4. primaoci krvi i krvnih derivata 5. heteroseksualni kontakti

 Lijeenje
Lijek za AIDS ne postoji! Postoje neki lijekovi (zidovudin, didanozin, zalcitabin, lamivudin, stavudin, indinavir) koji mogu djelovati na brzinu razmnoavanja virusa HIV, koji kada jednom ue u organizam u njemu i ostaje do kraja ivota.

Zato je glavni nain borbe protiv AIDS-a prevencija. S obzirom da ne postoji vakcina protiv HIV-a, jedini nain za prevenciju bolesti je izbjegavanje rizinih oblika ponaanja. Prilikom svakog seksualnog odnosa obavezno koristite prezervativ. Naravno, nemojte koristiti droge, a pogotovu ne koristite zajednike priceve i igle.

 Ukoliko sumnjate da ste zaraeni HIV-om moete izvriti testiranje na UKC-u Tuzla. TESTIRANJE JE BESPLATNO I ANONIMNO!!!

1. Decembar > Dan borbe protiv AIDS-a > Dan solidarnosti