Vous êtes sur la page 1sur 58

,

, ,

2004

581.526: 634.0

. .
, ,
. - .
. , ( , , ) .
.

: ,
,

: ,
,

ISBN 99928_0_854_3



1/3 (32-35%)
. ,
( ). ()
- , .. .
( ) (Fagus orientalis), (Quercus iberica) , (Castanea sativa), (Abies nordmanniana), (Picea orientalis). . (Quercus
longipes), (Quercus macranthera), (Quercus imeretina)
();
(Pistacia mutica) (Juniperus foetidissima, J. polycarpos);
(Alnus barbata); (Betula litwinowii) ;
(Pinus sosnowskyi) ; (Pinus pithyusa) ; (Zelkova carpinifolia) .
(, ) , (Carpinus
caucasica), (Pinus sosnowskyi), (Betula pendula) ,
(Populus tremula) , (Alnus barbata).
( ) () .

() , ( ), ( ). () () , ()
( , , , .).
( ) (, , , .), , , _
- (-
3

_ , )
() ,
(
- ).
( ) , - .
(, ) . (, .) .
, . ,
.
,
, .. ,
(, ,
.) .
, ,
, . ,

.
, , . ( )
( ) ,
.
- , ().
. ,

20%. ( - ),
,
.
, , , , . ,
20% - , , .
,
4

, , , , () .
(, ),
, , .
. , . _
,
, .
,
, , , , .
.

I



(Quercus iberica) () (Fagus orientalis) ().
(Picea orientalis) (Abies nordmanniana) (, , -, - .) , , ( ) (- , . ). (-, -) , (.
).
, , , , . , ,
- ( , -) . ,
-
.
I 4
. 5

, , , , .

1.

-
(Quercus iberica) -
(, 1958; , 1960, 1980; , 1962; , , , , 1975; , , 1976; , , 1992; , 1996, .).
. (1960),
(Quercus iberica) (, _ Paliurus spina christi)
, 4 :
I : (-) ,
- . , ,
( - .). .
, .
II : . . , , .
, , . ( ) - .
III : , , .
. (, ,
) . ,
.
.
, , , , ;
.
IV : ( ). ,
. -, - .
. , ( ) , , (Botriochloa ischaemum).
6

. (1958)
, , , . , . , , ,
() .
- (, , 1976)
(. , , ,
, ) . -
7 () .
. (, 1991, 1995; , , , 1999).
- , . , , , ( ) .
( ).
( ), (.. ) (,
, , ) , .
,
, .._ . , ( ) - -
.

- () , _
( ,
), ( ,
), - () ( , , ).
, () , - (). () 7

.

() . - ():
I (). ( ) I ()
( )
( ) . , . ( ) , (, ) . ,
, ( )
( , _
).

, - .
, : (, ); , ( - ); - , ; - , (-) . (, , ).
( )
.

() , , ( )
. :
. ,
. .
( ) (Sorbus
torminalis), (Corylus avellana), (Lonicera caucasica), (Lonicera caprifoli8

um), (Euonymus europaea, E.verrucosa) . Laser trilobum,


Primula woronowii, Polygonatum glaberrinum, Serratula quinquefolia .
. ( ), . () . , , , (Paliurus spina christi), (Spiraea hypericifolia), (Cotinus coggygria) . Campanula alliariaefolia, C.
hohenackeri, Clinopodium vulgare, Coronilla varia, Galium verum, Silene italica, Teucrium
chamaedrys, T. orientale, T. polium, Thymus tiflisiensis . (Carpinus orientalis) ( 70-80%-), () . -
( ).
. (A) - ( 0,3-0,6 ), ( , -, ,
. .). ( 0,1-0,2, 0,2-0,3).
. ( ) ()
(, , ) ( ). .
. ( ) (
V, IV III ), -
, ( ).
. . , , - (,
). , - . ,
. . ( ):
1.
2.
3.
4.
5.

(Quercetum poosum);
(Quercetum lathyrosum);
(Quercetum mixtoherbosum);
(Quercetum cornosum);
(Quercetum carpinulosum);
9

6. (Quercetum carpinuloso-cornosum);
7. - , (Quercetum siccum);
8. - (Fraxineto-Quercetum spireaosum);
9. - (Carpinuleto-Quercetum cornosum);
10.- (Carpinuleto-Quercetum ruscosum);
11. - (Carpinuleto-Quercetum mixtofruticosum);
12. - (Carpinuleto-Quercetum mixtoherbosum).
II (). -
()
. - ( ). , ( ) .
-
,
- . ,
, .

,
() , . ,
( ) - .
, , . ( ).
() , ( ).
, -
, () , - , . () , .
- II ()
( ) ( Carpinus orientalis ), .
10

(Carpinus orientalis) ( ).
, , .
() , , . (Carpinus caucasica).
(). - (), . (A)
(-).
, . , .
, , ( , , ). , :
, -, .
,
() . , ( ) .
, :
( ) , , ; , , , , , .; Achillea biserrata, Brachypodium silvaticum, Campanula rapunculoides, Carex Buschiorum, Clinopodium vulgare, Cynanchum rehmannii, Danae nudicaulis, Lithospermum purpureo-coeruleum, Luzula multiflora, Melica uniflora, Poa nemoralis, Primula woronowii, Serratula quinquefolia, Viola odorata .
, () (k=100c/(a+b-c); a, b , c
) 40-60%. (1020%) .
, - Botriochloa ischaemum, Campanula alliariaefolia, Colutea orientalis, Coronilla orientalis,
Dianthus subulosus, Euphorbia sequeriana, Galium verum, Satureja laxiflora, Silene italica, Teucrium chamaedrys, T. polium, Tragopogon graminifolius .
11

( ) ( 60-80%). , () (
). ( , ) , (, ) .
() .
(Spiraea hypericifolia) , , , .
. , ,
. () ()

.
, -,
- ,
( 70-90%). .
(1-5%, 10%- ) (Cotoneaster racemiflora), (Jasminum fruticans),
(Cotinus coggygria), (Rhus coriaria) . ,
( , 5%- ). - ( , . . 735 ; 19/VI, 1998 .) ( ) : Dictamnus caucasicus (
5%), Danae nudicaulis (1-2%), Psephellus cartalinicus, Stipa capillata ( 1%); - Dianthus subulosus, Galium
verum, Lithospermum purpureo-coeruleum, Phleum phleoides, Sedum caucasicum, Thalictrum
collinum. (100%).
( )

.
, ( , , ). - ,
30-60% . ( ),

. : (Paliurus spina christi), (Jasminum fruticans), (Rosa canina, R. corumbifera, R. iberica .), (Rhus coriaria), (Berberis iberica),
12

(Cotoneaster racemiflora) . (, )
( 8-10%). ,
5-7%-
, (Carex buschiorum, Dictamnus caucasicus .). , , Alisum tortuosum,
Astrodancus orientalis, Botriochloa ischaemum, Bromus squarosa, Centaurea reflexa, Convolvulus cantabrica, Dactylis glomerata, Dianthus orientalis, Euphorbia sequeriana, Galium erectum,
Gypsophila elegans, Holosteum argenteum, Hypericum perforatum, Linum tenuifolium, Medicago minima, Melica transilvanica, Muscari schovitsiana, Onosma caucasica, Phleum phleoides,
Poterium polygamum, Salvia sclaria, Sedum caucasicum, S. oppositifolium, Silene italica,
Stachys atherocalyx, Teucrium polium, Thalictrum buschianum, Thymus tiflisiensis, Trifolium
arvense, Turgenia latifolia, Xeranthemum squarrosum, Vinca herbacea. ,
(., .; 1970 29-30 ).
, , , . _
( ) II
( ).
, , (2-4 ),
( , , 4045%- 70-80%-) . - ( ), . : Carpinus
orientalis _ , Cornus mas _ , Crataegus kyrtostyla _ ,
Ligustrum vulgare _ , Paliurus spina Christi _ ; Rosa canina _ , Cotoneaster melanocarpa _ , Cytisus
caucasicus _ , Jasminum fruticans _ , Pyracantha coccinea _ ,
Thelycrania australis _ , Rhus coriaria _ . (
); ()
( , , ), .
,
10-15%- 70%-. ( 60-65% ),
Achillea
millefolium, Allium gramineum, Botriochloa ischaemum, Bromus japonicus, Centaurea ovina,
C. reflexa, Dactylis glomerata, Euphorbia sequeriana, Festuca sulcata, Galium verum, Inula cordata, Onobrychis cyri, Phleum phleoides, Plantago lanceolata, Potentilla recta, Stipa lessingiana,
Teucrium chamaedrys, T. polium, Thymus tiflisiensis, Trisetum rigidum .
_ Brachypodium silvaticum, Carex digitata, Fragaria vesca, Melica uniflora, Origanum vulgare .
13

, , (, ), ; () .
III (). III

.
(, , , ) .
(Paliurus spina christi) . , . . . , , (, ) . . , - ,
. (, , ) , , ()
.
() ( I ) ,
, ( II )
( ) ( , , -).
, , . . 1000-1100 (1200) -.
( , ) . ( , ) , . ( ) , ( , .).
.
( ), -, -. (): (Paliuretum botriochloosum), - (Paliuretum graminoso-mixtoherbosum).
(I )
(II ). I .
(Spiraea hypericifolia), 14

(Rhamnus pallasii) (Carpinus orientalis),


(Crataegus kyrtostyla), (Jasminum fruticans). , I ( ) (Ligustrum vulgare), (Rosa canina, R. spinosissima, R. corymbifera), (Cotoneaster racemiflora). (Iuniperus oblonga, J. rufescens), (Cerasus incana), (Atraplaxis spinosa), (Astragalus caucasicus, A. microcephalus), (Cotinus coggygria), (Rhus coriaria) . I 1,0-2,0 , 35-50%-
( 20-70% ).
(II )
, 40-60%
. , 30-70% .
, .
(Botriochloa ischaemum); .
Achillea milefolium, Eringium campestre, Euphorbia sequeriana, Festuca sulcata, Galium verum, Lolium rigidum, Melica transilvanica, Koeleria gracilis, Phleum phleoides, Poterium Polygamum, Teucrium chamaedrys, T. polium, Tragopogon graminifolius, Trisetum rigidum, Xeranthemum squarrosum . , (
50-60 ).
() - (Paliuretum botriochloosum) - (Paliuretum graminoso-mixtoherbosum); : (Paliuretum astragalosum)
; (Paliuretum artemisiosum) .
,
, , , Brachypodium silvaticum, Dactylis glomerata, Carex buschiorum, Clinopodium vulgare, Fragaria vesca .
( , ).
. , , - ,
, ( ) ( ).
IV (). IV
, , ,
- . ,
, . ,
- .
.
() ,
15

. ,
,
( ) ( , ).
() , ( ; ).
( ) (Botriochloa ischaemum) ,
. , ( ).
-
(, .). - : , ( ).
(Quercus iberica) , - . ( ):
, . . 650 . - , 12-16. , , .
(. ), , 0,2 . 1991 8 (, ).
80-85%; () 5-7 -, 25-35 . () 70-75%. : 5-7% Trifolium campestre; 1-2% Clinopodium umbrosum, Fragaria vesca,
Galium verum, Hypericum perforatum, Origanum vulgare, Salvia verticillata, Xeranthemum
cylindraceum. - (Cornus mas),
(Crataegus kyrtostyla), (Rubus caucasicus).
( , ), , (0,25 ), . . . 560 . 15-20. , , , . 1991 10 (, ).
90-95%, ( ) 25-27 . 7580%. : 5-7% Silene italica; 23% - Thymus tiflisiensis; 1%- - Eringium campestre,
Hieracium pilosella, Medicago hemicycla, Teucrium polium; AAllium gramineum, Hypericum perforatum, Tunica saxifraga.
16

(Crataegus kyrtostyla), (Ligustrum vulgare), (Pyracantha coccinea), (Rhus coriaria), (Rosa canina).
( , ) (, , ,
2002 17 ) , 400-500 . . . . 740 . - , 15-17.
, , , 70-80% .
90-95%, 15-25 . 8590%. : 3-7% _ Avena barbata, Eringium campestre, Festuca sulcata, Trifolium campestre; 1-2% Carthamnus glaucus, Plantago lanceolata, Salvia verticillata;
Achillea millefolium, Arenaria serpillifolia, Centaurea ovina, Dactylis glomerata, Euphorbia sequeriana, Lolium rigidum, Polygala transcaucasica, Potentilla recta, Teucrium chamaedrys, T.
polium Y. (Paliurus spina
christi) 6 , 0,5-1,2 ; (Crataegus kyrtostyla) 2 , 0,5-1,0 ; (Pyrus salicifolia) 1 , 1,2 .
( , ) (Quercus iberica); (Carpinus orientalis),
(Paliurus spina christi). -
. .
- .

( ) (
, , ) . (Festuca sulcata) ;
, . () : Bromus sterilis, Carex buschiorum, Euphorbia sequeriana, Falcaria sioides, Festuca sulcata,
Geranium sanquineum, Onobrychis radiata, Medicago minima, Poa nemoralis, Poterium polygamum, Teucrium chamaedrys, T. polium, Thymus tiflisiensis .
, Stipa lessingiana Stipa pulcherrima, , , . , , , 20-30 , , , . , , (, , .).
, . . 700-800 (,
, , 1988 19 ) , ( ):
35-60% . - (Stipa pulcherrima) 17

30-55% . : Botriochloa ischaemum,


Convolvulus cantabrica, Crinitaria villosa, Festuca sulcata, Galium verum, Hellianthemum numularium, Hypericum perforatum, Melica transsilvanica, Onobrychis cyri, Poterium polygamum, Psephellus cartalinicus, Stachys atherocalyx, Teucrium chamaedrys, T. polium, Thymus
tiflisiensis. , : (Spiraea hypericifolia), (Paliurus spina christi), (Rhamnus pallasii), (Jasminum fruticans) ( ).
(Artemisia fragrans) , ,
, () , . ,
. .
(, , ; 1998 21 ; 2002 13 , 25
).
( ): 40-45%- 90-95%- (
). 30-50 . - ()
90-95 (100)% . (
4-5%, ) .
:
Achillea millefolium, Avena barbata, Botriochloa ischaemum, Camelina microcarpa, Eringium
campestre, Festuca sulcata, Lolium rigidum, Melica transsilvanica, Xeranthemum squarrosum
.
V ().
(- ).
,
. -. () - (; -, .).

,
. . , - . : (Paliurus
spina christi), (Rhamnus pallasii), (Paliurus spina christi, Rhamnus
pallasii, Prunus spinosa, Iuniperus oblonga, Atraphaxis spinosa, Colutea orientalis, Ephedra procera, Astragalus microcephalus .), (Rhus coriaria), (Cotinus
coggygria), (Astragalus microcephalus). -
( ) .
18

, , .

(20-40) . ( )
(. , , , , .).
, (. . 1400 -).
(Astragalus microcephalus).
, -, , , - . - , 40- 80%- ( 50-60% ).
40-60 . (- , )
, . Achillea millefolium, Alissum torduosum, Allium atroviolaceum, Artemisia
caucasica, Astragalus caucasicus, Bromus squarrosus, Centaurea rephlexa, Convolvulus cantabrica, Coronilla orientalis, Euphorbia sequeriana, Galium verum, Helianthemum nummularium,
Hypericum perforatum, Medicago minima, Melica transsilvanica, Nepeta mussini, Onosma caucasica, Phleum phleoides, Pyrethrum sericeum, Salvia verticillata, Scabiosa columbaria, Sideritis
comosa, Scutellaria orientalis, Silene chlorifolia, Stachys atherocalyx, Teucrium chamaedrys, T.
polium, Thymus collinus, Tunica saxifraga, Xeranthemum squarrosum .
, , ( ) Brachypodium pinnatum, Dactylis glomerata, Carex
buschiorum, C. digitata, Inula cordata, Lithospermum coeruleo-purpureum, Veronica peduncularis, Vinca herbacea . _ Cotoneaster racemiflora, Cytisus caucasicus, Jasminum fruticans, Paliurus spina christi, Rhamnus palassii, Rosa corymbifera, Spiraea hypericifolia
.
.
(, ) ,
( ).
, ,
. , ,
. - . , . ., (, ) ( II ); ,
19

( II-III-IV ). , -
-,
(, .) ( ) .
2.

(Fagus orientalis) () . , , , (, , .) . ( ),
.
(, , ). (, 1980), 55% 0,5 ; ( ) ( 1 - 2-3-,
); ()
(, ). - () , ,
.
- . , , () (,
, .). - :
) () ;
) (, ) .
2.1. ()

- () , , . , , - , 20

0,4-0,3-, ( 0,1-0,2). , ,
() (, ) .
(
)
(Carpinus caucasica). ( ) (Picea orientalis) (Pinus
sosnowskyi). ( ), ,
(Populus tremula) .
2.1.1.
, , () - () . 2-3 , -20 .
,
( 0,2-0,3) . , -,
.
() .
, .
()
. (, ,
, , , )
, , (20-25-) , , (10-12-) , , .
, (1-2 ) . ,
.
(25-30- ) , ,
() ( , , , ,
).
, , () . (20-30 )
().
21

()
; (-) .
2.1.2.
(Pinus sosnowskyi)
(Populus tremula) , , ,
. , (- , . , , ,
, ), (. , ,
).
(, ) ,
( 30-40 ,
) - . -
. ( ) (Pinus sosnowskyi)
(Populus tremula), (,
, -) .
(30-40 ) .
, () (
).

( , , ).
2.1.3.
( ) , , .
,
(-) .
(, 1964; , , 1990;
, 1991; , 2002, .).
( ) , ( ) . ()
, , 22

() : ( ),
.
, ( ).
(, , , 2001) ( , , .. 1600-1700 ): 7 ( ) , 3-5 70 ; 300- 800 .
, - ( ) .
2.2.

(, ) , , () ,
. , (, , , ) , ,
- .
(, )
( ).
- ()

. (, 1948; , 1960; , 1964; , 1980; , , 1992; , 1995, 1996, .). (Rhododendron luteum),
(Corylus avellana), (Rubus caucasicus .),
(, , -), -
. (, ) , (
. , , , , ).
( ) (.. ).
(- ) () ,
- () .
( )
23

(- ),
( ).
3.

(, , -)
. ( ). ( 18-19-20 ) ( , , ). , , , ,
, , ., .
( ) .
() , , ,
(, )
(- ).
- , , . . - ,
, () ,
., ( ), , - , , , - . , , (, , .), .

( ; , , , ,
, , , ;
, , , )
. (, , -, -)
.
3.1.
()

24


() . .
3.1.1.
() , . () ( , , ).
(, 1938; , 1949; , 1950; , 1958; , 1962; , 1975, 1996, 2001, 2002, .) ,

( ). (, 1954; , 1958, .), :
() . ( ) -
(
), ( ,
). ( ) (Pinus sosnowskyi),
( - ). ( 10-15 ) ( ). () . (
, , , .), -19 -20 . (1884 .), 30 , . .
. (2 ).
,
.
, (, -, - ;
) , . ( )
. , (..
Pinetum siccum)
( -
).
25

3.1.2.

( , -)
(Betula pendula) - (Betula pendula, Populus tremula). (Populus tremula) .
, , . (
, ) ( ) (
, ).
, - ( ,
, , ). () .
, (
, ) (, ) ,
(10-15 ).
( ) . ( ,
), - , () , , .
3.1.3.

( ) (Carpinus caucasica) , , , (.. 900 -).


. (1949). , . , , .. 700-800 -, -20
.
. . 1917
2-3
,
(- , -) .
(, 1975; , , 1976), ( ) ,
. 26

, - ( ,
), ,
, (Carpinus orientalis), (Paliurus spina christi), - .
( , .; , 1962; , 1995, .).
3.1.4. ()

(Quercus iberica)
( ) .
()
.
. (1949) .
(1962) (. ). (, 1995) ( , )
, (. ) . , ( ). () . , , - ( ). - , (- ).
3.1.5 (, )
(Fagus orientalis) - () .
(, -, --). , ( , ).
( , ) - : , (
).
27

. (1949) , . . 1650 . ( ) . ,
(50-60
). , . - (I , II _ ). ( , -: I ).
( - ) (). -
. (- ), ( ).
3.2

(, ), , ()
. , , , ,
( )
( , ), . - () ,
, : , ( , , , ,), ( , ).
() :
. - ,
.
- ()
(Rhododendron luteum), (Corylus avellana), (Carpinus orientalis),
(Cotinus coggygria), (Cytisus caucasicus), (Astragalus microcephalus) .
( ).

II

28

1.
- _ (Quercus iberica) ( ).
, -
. (, , , , ) . . . 600-700
- 1000-1100 -. (, ,
.)
. . 1400-1600 -.
, , . , , , . . , ( ) . , , ( ,
), () ,
, ( ) .
( ) ( ; - 70-100 3 ). , , ( ).
() , ( ,
) . () ,
( ) , , ( , , ).
, : , , ,
() . . ()
() ( ) .
29

,
. ( ) ( ) (
) -.
, ( )
( ) , . , - ( ) ( ). - . (1974) . , - -
( ). , (0,8) , 16 ( ) ( ) . . ,
, 4 , -5
. ( ) (), (), -3-4
( ) . (. . ), ( )
.
, ,
, ,
() , .
(-20)
(. . ): () .
400 2- ( ) 1600 2- ( ). (), 1 - 3- 5. , ( ) (). -
.
, , ( ) (2-, 30

) . , , .
,
( ).
- () ( ).
: ,
( , ). , (, ), .
( )
(, ,
.).

.
- (, , , .), - ( ),
-
( ). . (1954) 2- , 1 - 5-7 .
-, ( ) ( ) . . .
.
.
,
.
2.
, (Fagus orientalis) ,
.
( 51,8%; , 1980).
31

, . . 700-800 - 1700-1900 (2200-2300) -.


( , , ). () (, , , .).
,
, () , , . -20
(. . 700-1000 ) (1700-2300
) , ( ,
).
(, ) (Carpinus caucasica) () , (, , ,
.) (, -).
- . , , () ( , ). -20 ,
(, 1980),
55% 0,5 .
: ( 80%- ) ( 1 -) 2-3 (, 1980, 2000).
() ( ,
; ) . , , , , , ,
.
, :
, , . () ,
( ) .
,
:
(- 30 ; - 20 )
( )
32

; ()
, , ( _ ), ( , ),
. . - ,
( ).

() ( ) (, , , .) ( ,
) ,
(, 1931; , 1949; , 1949; , 1953; , 1954; , 1958; , 1962; , 1962; , 1974, 1980; , 1982; , , , 1986, .).
. ( ) (, , , 1986; , 2001, .).
, - - :
2.1
, (, , ), ( : , , ), ( : - , ; ).
( )
(- ). , .

, : () , 2x2 , () (0,5-1,0 ). 33

, : ,
.
2.2
,
( , , , .).
.
,
. ( , ),
( ) ,
. (2x2 , 2-3 ) . -
.
2.3

(. . ) (), :
, , ,
, . () , . . ( ) ,
, ,
. ( )
, : , ( 2x2 ) (0,5-1,0 ).
, .
2.4

, ()
(: , , .),
, . . 1700-2300 .
34

, 0,3-0,6 (0,7) . ( 0,6-0,7


).

( , ),
.
() , . (1 ) .
2.5
()
( )
() , (Carpinus caucasica), (Populus tremula) . O

() ( ). ( )
, , .
() ,
(, , .), , : ( 2-3 , 3-5 ; ), (0,5-1,0 ) .
3.
(Abies nordmanniana) (Picea orientalis)
. (-, -, --)
190 , (-, -) 138600 .
, , . . 800-900 - 20002200 -.
, - , . , . , . .
,

. 35

.
(, , , ),
(, ).
.
(, 1969; , , 1990; , 1991; , 2002, .) ,
, , , (-19, -20) ( , ). (, 1938; , 1949; , 1950; , 1958; , 1958; , 1962, .) , ,
(,
, , ).
, (, 1958, 1964;
, 2002, .).
( )
.
, , - (), , () .
( ) () 2-3 ,
( , , ; , 2000). ( 0,5 )
, , (, .) , .
, . . (1977) , ( ) 70 ,
80 . 80
. , ,
.
(, 1951; , 1957; . 1977, .) , 15-20
(10 ; ., 1972).
,
. , 36

(0,8-0,9) ,
() ( 17-20 ). ,
(0,5-0,7 ). ( 25-30 )
, , , ( )
.
( ) (. .
) .
- : 20- 1 15-20
5-6 , (. . ); 20-30- 1 8-10 8-10 , (. . ). () ( ), ()
().
(
,
) () (, ) (, ) -
.
,
:
3.1
, , -, -, , -- , , , ()
. , (
).
( ), .
()
(0,3-0,6 ), (
90-100% ). ,
- (),
, .
37


() (, , )
. ( ) ( 2,5-3,0 , ).
, . ( ) .
3.2

, , -, ( ,
, ), (, , ) . , , ( ).
( 2-3 , 3 -).
(0,8-0,9), - -
( 0,6-). (, , ) . ()
, .
3.3 ,

, , -, - - , (
) , , , , ;
, , , , ; .
(, , )
( , ).
.
(-, -),
.

38

3.4 ,

, , -, -
- ,
() ,
(, , ,
, .), . ( )
, . (, , ) ,
( ) .
, , ()
. ( ) . ( , , ).
( 2 , 3-4 )
(0,7-1,0 ; ) .
3.5 () ,
, ,
( ) () , , , .
.
(,
) . (
). (, ). ()
( ), (, , , , .), .
( 2-3
, 3-4 ), (, ) (0,5-1,0 ).

39

3.6

( , )
.
, , () .
( ) - , , (, ).
, ( ) (, , )
.
( ,
), , , ,
, :
; 40-50
(, )
. .
4.
(Castanea sativa) , . . 60-100 - 1200-1400 -. () ()
, ( , , . , ) (
), . . 500-700 - 1300-1400 -. ( , ) 106 - .
, , ( , .). ( _ ) , () , (Carpinus caucasica).
- , - ( ) .
. ( ) .
40

, - ( ).
- ,
, ( )
, . (, ), - , , . ( ) (, ) .
, :
4.1
, - --, (, ),
. , (, ). .
( ) - ( 3-4 , 3-4),
3-5 (2-).
4.2
-,
(, , ), .

, . ,
, , : (2x2 ,
1 - 700-1000 ), .
-. . , 3-5
.

41

4.3
, -, -- --, (Hedera colchica, H.
pastuchowii) ( Festuca montana) , (nuda) ,
.
-
( , .).
( , ) ( ) , . (2x2 ) .
. ( )
(2 ) 3-5- .
4.4 , ,

( ) . (, ).
( ). , . , 3-5 . 3-4 -, 3-4 .
( ) .
(20-25 ) (- ),
( , )
. . ( ).
, . . 1000-1200 , (Alnus barbata). 42

(, , , .) - , : (25-30 ) ( ). - . ( ) (,
.). (, , , 1986),
(Diospyros lotus) (Platanus orientalis) ( .).
5.

(Pinus sosnowskyi) ,
() .
, , (
, ).
, . . (,
) , ( ) ,
( , ).
.
, (, 1980), 122 - . . . 300 - 2400 -, . . 700-800 -
2400 -.
( ) ,
, ( ).
- () ,
.
,
, - . :
5.1
,
(Juniperus oblonga, J. rufescens, J. depressa). , 43

. ,
(), .
( ) (0,3-0,7). (), (10%- 50-60%-).
-
( ).
() , , (, ), .
5.2
-, -, -, - , - , - . , ,
, .
, - , , (- , 20-25 ;
) .
( , ) . ( ) , ( ).
5.3.
-, (, ,
, , .), .
( ) ( 70-100 ; ,
), .
5.4 -

. 44

(- , ).
5.5
(. . 1800-1850 ) , ( ) ( - ).
,
.
, , ( ). 1 - 710 2- , (0,7x0,7 ) . .
5.6 (, )
(, ) , .
, () (- ) ( ) . ( ) .
- , 8-10 (1 - 8-10 ). , ( , - ).
( ).
6.
(Pinus pithyusa) ()
-
, .. 400 -. . ( ) ,
, . (.
) , ,
.
,
. ( ) ( , , ; ),
45

(
, ). ()
( ) .
( ), , .
( ),
- ()
.
7.
(Quercus imeretina) _
, .. 400 -. (5000 -) . ( ).
(480 ) . ( ).
( , .) ,
, : 3-5 . -
( , ),
(
) .
( , ) . _ ( , ).
8.
- (-
_ (Zelkova carpinifolia)
(. , 1,5 ) ( _ , , _ 240 ).
, -, -
( - ).
- ( ,
, ) , ( ) .
()
(-, -), (, ) 46

-, - .
, . , ( , ) , , ( ) .
( ).
, .
9. ()

, .
_ .

( ) _ , , , , , , , . ()
, ,
( , ).
,
.
, ,
( , 2 x 2 ). ,
, _ , , .
_ (
, , , ,
.). ()
- , (
), , () ( ).
10.
(Alnus barbata) . ,
47

( ) . , , ,
() , ( ).

.
() . ( ) .
()
. 40-
( 100 -). 20- .
- ( , ). ( ) , .
( , , ).
11.
( _ Populus nigra, P.canescens, Salix excelsa .) ( , .. 900-1000 -), . (
, ) , - (, ).
( , ), , .
( - ), , 0,7- . ( ) ( ;
).
12.
(Quercus longipes) ()
, .
( - ), ,
( , ). - (20-25 - ) .
48

- (, ). (, )
. ,
, . , ( , ).
13.
() , (
)
, , , (Pistacea mutica) (Juniperus foetidissima, J. polycarpos) , ,
.
( , )
- ( , ); , .
( ,
) .
(, 2001) (Celtis caucasica) , ( ). ( ).
14.
(.. 1800 ) . (.. 21002300 -, _ 2450 -) , , , . (, , ) , .

() - (Betula litwinowii). .. (2600 ) . , (,


.) ( ). , (.)
, - ().
49

(, .). , ( - ). , , (0,7 x 0,7 ) (1 - ). , () .

- (Acer trautvetteri). , ( ). , (.. 1700-2100 ), , (,


) .
(, ) , ( , ). ( )
,
.
, .
(1,0-1,5)
. .

(Quercus macranthera) ()
(.. 1600-1700
). () .
,
(, , ) ( ).
. ( ) ( ) ,
-.
50

, , ,
(, ) . , (
), -. : 1. .
, - ; 2.
( , ) ( 2 ). , () .

, -, ,
; ;
- , ; , .

(1960 .)

51

, ,


, ,

. 2-3
,
o. 32-35%
. ( 98%)
.
ae
, , .
( , .)
.

-
( Quercus iberica, Fagus orientalis,
Picea orientalis, Abies nordmanniana)
. -
.

(18 ).
( ) ,
x .
.

52

REVAZ KVACHAKIDZE, KAKHA IASHAGASHVILI,


NIKOLOZ LACHASHVILI

ABORIGINAL FORESTS OF GEORGIA


Antropogenic Successions, Restoration, Reconstruction
Summary
For a long time Georgia was considered to be a country rich in forests. In the course of the
last 2-3 centuries the intensive reduction of the forest lands of Georgia went on especially on
the low-lying plains and foot-hills. At present the natural forests occupy 32-35% of the total
territory of Georgia. The overwhelming majority (up to 98%) of the aboriginal forests take place
on the slopes of the Greater and Minor Caucasus.
Reduction of woodlands of Georgia is caused by the physical destruction of aboriginal forests that is stubbing, fires and domestic animals. This process was aggravated by procuring wood resources (building materials, firewood etc) using inadmissible methods and means.
The book considers the digressive and successional development of the main aboriginal forest formations (oak-wood from Quercus iberica, beech-wood from Fagus orientalis, fir-grove
from Picea orientalis, abies from Abies nordmanniana) in Eastern Georgia under the influence
of anthropogenic factors. Ascertained were digressive and successional rows and their stages.
In the second part of the book the authors deal with the problem of restoration and reconstruction of aboriginal forests of Georgia (18 formations). Based on the analysis of studies of
many years including our own study the authors conclude that the restoration of aboriginal forests on the most part of their former natural area is possible. Specific recommendations are given.

53


( )
1. .. . , 1965.
2. .. . , 1980.
3. .. . , 2000.
4. .. . , 1957.
5. .. . , 1961.
6. .. . , 1973.
7. .. . , . 13,
1949.
8. .. . , 1960.
9. .. . , 1980.
10. .. . , . 2, 1949.
11. ..
, , . 1. , 1975.
12. ., ..
. ( -
, . 28). , 1976.
13. .. . , 1991
(, - ).
14. ., .. . ,
1992.
15. .. . , 1995
(, - ).
16. .. . , 1996.
17. .. . , 1999.
18. ., ., ..
. , 1999 (, -
).
19. .. . , 2001.
20. .. : . , 2001.
21. ., ., .. . , 2001 (, - ).
22. .. . , 2002.
23. .. . , 2003.
24. ., .. . , 1976.
25. ... . -
, .8, 1958.
26. ... . , 1954.
54

27. ...
. - , .11, 1962.
28. ... . , 1972.
29. ...
. . - , .21, 1974.
30. ... . ., 1948.
31. . , 1991.
32. ... e (Fagus orientalis
Lipsky) . - , .1, 1949.
33. ... . .-., 1956.
34. ... Fagus L. , .2. , 1961.
35. .., .., ... . ., 1975.
36. .., .., ...
. ., 1986.
37. ...
. . - , .19, 1958.
38. ... . , .3, 1960.
39. ... . , 1964.
40. ... . , 1980.
41. ... . ,
1977.
42. ... . ., 1969.
43. ...
. , 1979.
44. .., .., .., ...
- . , 1975.
45. ...
. , .9. , 1954.
46. ... -
- . . . . ,
1969.
47. ... Quercus L. , .2. , 1961.
48. ... .
, . 1. , 1938.
49. ... . , 1957.
50. ...
. . - , . 11, 1962.
51. ...
. . - , . 18, 1971.
52. ...
. - , . 2, 1949.
53. ... .
, 11, .1, 1950.
54. ...
. - , . 3, 1950.
55

55. ... -
. . . . ., 1982.
56. ... . ., 1951.
57. ... - . .:
- . ., 1953.
58. ... -.
.: -. ., 1931.
59. ... . , 1954
60. ... .
. . .: . ,
1958.
61. .., .., ... . . - , . 19-20,
1972.
62. ... . , 2001.
63. ... . .
. . , 1994.
64. .., ..
. , 1990.
65. ... -

. . - , . 21, 1974.
66. ... . , 1962.
67. ... . .-., 1956.

56


. ;
I .
;
1.
;
2.
;
3.
;
II. . ;
1. ;
2. ;
3. ;
4. ;
5. ;
6. ;
7. ;
8. ;
9. () ;
10. ;
11. ;
12. ;
13. ;
14. ;
;
();
Aboriginal Forests of Georgia (summary);
.

57

Revaz Kvachakidze
Kakha Iashagashvili
Nikoloz Lachashvili



ABORIGINAL FORESTS OF GEORGIA

T
TBILISI
2004

58

Vous aimerez peut-être aussi