TRUY XUT NGUN GC THCH THC V S CN THIT PHI THC HIN TRUY XUT NGUN GC THY SN TI VIT NAM

CC QUN L CHT LNG NNG LM SN V THY SN Thng 12.2009

1

Ni dung
Phn 1: o S cn thit phi thc hin truy xut ngun gc sn phm thy sn ti Vit Nam Phn 2: o nh hng v H thng truy xut sn phm thy sn Vit Nam Phn 3: o Tnh hnh thc hin truy xut ngun gc sn phm thy sn ti Vit Nam

Phn 1 S CN THIT PHI THC HIN TRUY XUT NGUN GC THY SN TI VIT NAM

Khi nim v truy xut ngun gc

Kh nng truy tm xuyn sut qu trnh sn xut, ch bin v phn phi theo thc phm, thc n cho ng vt hoc cc cht d kin s dng, hoc c kh nng hp thnh sn phm thc phm, thc n cho ng vt Quy nh 178/2002/EC

L do phi thc hin truy xut sn phm

Nhng s c v nhim Dioxin xy ra ti B, b in ti Anh, d lng khng sinh trong thy sn chu v Nam M, s lo ngi v khng b sinh hc qua thc phm, dch bnh... nhng nm va qua dn n:

1. 2.

Ngi tiu dng: lo ngi v ATTP v s dng quyn c s dng sn phm an ton v c thng tin ngun gc sn phm r rng. C quan thm quyn cc nc nhp khu thc phm: * Quy nh nhng yu cu v bin php kim sot thc phm nghim ngt hn bo m an ton thc phm. * Yu cu thc hin truy xut v triu hi c ngun gc sn phm khng an ton. * Khng cho php nhp khu sn phm khng an ton, thm ch hy b khi nhp khu.

3.

Cc nc xut khu thc phm: p ng vt qua ro cn k thut ca cc nc nhp khu v p ng yu cu v ATTP ca ngi tiu dng trong nc.

Yu cu ca th trng nhp khu

Mt s v d v Ro cn k thut trong thng mi (Technical Barrier to Trade) trong thy sn Vit Nam:
Nm 1994 1997 Ni dung Nc p t

Khng nhp khu thy sn ca nhng nc cha Tt c cc nc EU p ng 3 iu kin tng ng. Khng nhp khu thu sn ca nhng doanh nghip M cha p dng HACCP theo quy nh ca lut thc phm Hoa K. Khng nhp khu thy sn nu cha p ng cc Canada, Na quy nh v ATTP ca nc nhp khu. Singapo, Thi Trung Quc, Loan Hu hoc tr hng, a tn doanh nghip v quc gia c l hng thy sn b pht hin nhim khng sinh cm ln mng cnh bo. uy, lan, i

2001

2001

EU, M , Canada, Nauy, Thu S, Hn Quc, Singapo

2003

Khng nhp khu SP ca nhng doanh nghip M khng cung cp h s tng l hng phc v vic chng khng b sinh hc qua thc phm. Yu cu cc l hng xut khu phi c kh nng EU, Hn Quc, Trung truy xut ngun gc khi gp s c v cht lng Quc, Nht, Canada, Nga, Singapore
7

T 2005

Tm tt tnh hnh thc hin truy xut ngun gc cc th trng nhp khu thy sn
1.

Hn Quc: Quy ch v ghi nhn xut x c hiu lc t 1/7/1991 (sa i ngy 1/9/2004). Tuy cha chnh thc p dng vi nc xut khu v nh xut khu nhng mt s nh nhp khu hin vn yu cu nh xut khu thc hin theo quy nh. M: p dng Lut khng b sinh hc t 12.12.2002 (giai on chuyn tip 8 thng): DN xut khu TP vo M phi ng k vi FDA c cp m s Phi thng bo thi im hng cp bn vo M ti thiu 4h trc khi hng n EU bt buc p dng h thng truy xut ngun gc i vi cc nc thnh vin t ngy 1/1/2005. Quy nh 1005/2008/EC - hiu lc t 1/1/2010: yu cu v cc bin php phng nga, ngn chn v loi tr cc hot ng khai thc thy sn tri php, khng bo co v khng ng quy nh. Nhiu s nc ang trin khai thit lp v thc hin h thng truy xut ngun gc sn phm, p t i vi sn phm nhp khu.
8

2.

3.

4.

5.

Yu cu v truy xut ngun gc ca EU

-

Qui nh ca EU s 178/2002/EC (iu 18) yu cu:

H thng truy xut ngun gc phi c thit lp tt c cc giai on ca chui qu trnh sn xut thc phm (nh bt, sn xut ging, sn xut thc n, m nui thy sn, i l nguyn liu, c s s ch, nh my ch bin thy sn, c s bn l). Ti tt c cc giai on phi thit lp h thng/th tc xc nh v lu tr thng tin v sn xut sn phm (nhp vo v bn ra) theo yu cu c th ca c quan thm quyn.
-

Hng ha a ra th trng phi c dn nhn bng phng thc thch hp truy xut c ngun gc (ph hp vi th tc qui nh). Bt buc p dng i vi cc quc gia thnh vin EU t 1.1.2005
9

Yu cu v truy xut ngun gc ca Vit Nam Quy ch kim tra v cng nhn c s sn xut, kinh doanh thy sn iu kin m bo v sinh an ton thc phm ban hnh km theo Quyt nh s 117/2008/Q-BNN ngy 11/12/2008: iu 23. Trch nhim v quyn hn ca C s c kim tra Mc g, Khon 1: Xy dng v trin khai p dng h thng truy xut ngun gc sn phm ti C s m bo nguyn tc mt bc trc, mt bc sau;
10

Thng tin cn lu gi cho mc ch truy xut ngun gc (theo Hng dn thc hin Quy nh178/2002/EC)
Tt c thng tin c lin quan n sn xut sn phm cn c lu gi theo 2 cp : Thng tin cp 1 (bt buc phi c theo yu cu ca c quan thm quyn trong mi trng hp v phi cung cp ngay lp tc khi c yu cu):
Tn, a ch ngi cung cp sn phm Tn, a ch ngi mua sn phm Cht lng sn phm c cung cp, trao i Ngy phn phi, tip nhn sn phm

Thng tin cp 2 (khuyn co):

Khi lng, th tch hng ha M s l/m sn phm (nu c) Cc thng tin lin quan khc ca sn phm (ng gi s b, s ch/tinh ch,...)

11

Li ch ca vic p dng h thng truy xut ngun gc: i vi cc doanh nghip, vic p dng h thng truy xut ngun gc c th lm tng chi ph, nhng li ch thu li cng khng nh. H thng truy xut ngun gc c th phc v cng lc nhiu mc ch v c th em li nhiu li ch nh sau: Nh h thng truy xut ngun gc m doanh nghip c th qun l tt cht lng sn phm, t khu nui trng, ch bin cho n qu trnh vn chuyn v phn phi. D dng pht hin v x l nu c s c xy ra: doanh nghip c th bit ngay s c pht sinh khu no v t c bin php gii quyt kp thi. ng thi ci tin h thng phng trnh s c tng t trong tng lai. m bo s thu hi nhanh chng sn phm, v vy bo v c ngi tiu dng. Gim thiu tc ng ca vic thu hi sn phm bng cch gii hn phm vi sn phm c lin quan. Gip khch hng tin tng hn vo cht lng v an ton v sinh i vi sn phm ca Doanh nghip, qua nng cao uy tn trn thng trng.
12

Kh khn khi thc hin truy xut ngun gc thy sn ti Vit Nam L mt quc gia sn xut v xut khu thy sn ln (ng th 7 trn th gii), Vit nam cng khng nm ngoi cc yu cu v truy xut ngun gc nhm p ng tt yu cu hi nhp trong giai on hin nay cng nh yu cu bo m sc khe ngi tiu dng trong nc Kh khn: - Vn bn php l cha y , thiu ng b. -Hot ng mi, thiu kin thc v kinh nghim. -Nn sn xut nh, trnh sn xut v trnh dn tr thp. -H thng cung cp nguyn liu phi qua nhiu u mi (nu, va,...), thng tin c kh nng truy xut b mt sau khi qua h thng phn phi. -Thng tin ti tng cng on trong chui sn xut, lu thng, phn phi thy sn cha c ghi nhn ng mc, cha mang tnh kt ni lin tc dn n cha c kh nng truy xut sn phm y v chnh xc. i hi s phi hp ng b ca tt c cc cng on trong chui sn xut thy sn vi phng php thc hin thng nht trn c s php l ph hp.
13

Phn 2

nh hng v H thng truy xut sn phm thy sn Vit Nam

14

CC NGUYN TC V YU CU C BN V TRUY XUT NGUN GC

15

Thng nht phng php lun v Truy xut ngun gc:

MT BC TRC MT BC SAU (ONE STEP BACK ONE STEP FORWARD)

16

NH DNG THNG TIN TRUY XUT Thng tin gc: tn, a ch ngi bn/mua, khi lng (kg), th tch (lt),... Thng tin c m ha: chuyn thng tin gc thnh m s d nhn din v phn nh thng tin

17

Phng thc trao i thng tin truy xut Bng vn bn (biu, bng,...) in t, vin thng: tin nhn (qua DTD), e.mail, Internet... Mng ni b

18

Khng c quy nh bt buc trong vic s dng nh dng thng tin cng nh phng thc trao i thng tin truy xut

Cc c s sn xut ch ng quyt nh phng thc lu gi v trao i thng tin

Nhm

p ng yu cu ca c quan thm quyn v thng tin cn truy xut

19

Cc phng php truy xut ngun gc thng dng

S dng h s ghi chp Thng tin gc khng m ha Thng tin c m ha S dng m s m vch M ha theo chun quc t M s n nht trn phm vi ton cu, khng c s trng lp, nhm ln.

20

Cc thnh phn chnh ca h thng truy xut ngun gc

Th tc truy xut ni b (Internal traceability) Quy trnh sn xut M ha l, m Biu mu gim st Th tc truy xut theo chui (External traceability) H s tip nhn H s xut hng M ha l hng nhp, xut Th tc triiu hi sn phm Tip nhn thng tin Triu hi sn phm Hnh ng khc phc

21

S minh ha qu trnh cung cp v truy xut thng tin theo chui cho sn phm thy sn nui (truy xut bn ngoi)

C s bn l Truy xut M ha -Thc n -Ha cht, ch phm sinh hc Truy xut

C s phn phi M ha

Truy xut

Truy xut C s SX ging M ha

Truy xut C s ng ging M ha C s nui

Truy xut

Truy xut C s ch bin M ha

Truy xut C s ng gi/ bo qun M ha

i l nguyn liu M ha

Dng thng tin m ha trao i gia cc c s Dng thng tin truy xut

M ha

22

MINH HA CC QU TRNH TRUY XUT NI B TI C S

Qu trnh sn xut ti c s
L 1

Bc trc

L 2 L 3

L A

Bc sau

Dng sn phm theo chui cung ng

L 1

Bc trc

L 2 L 3

L A

Bc sau

Truy xut theo chui

Truy xut theo Truy xut ni chui b Dng truy xut ngc chui cung ng
23

S DNG M S M VCH NH MT CNG C TRUY XUT NGUN GC

24

M s GS1 Cng c gip thc hin truy xut

GS 1(EAN/UCC c): t chc M s M vch quc t Nm 2002, GS1 s dng kt qu ca d n Tracefish v phi hp vi cc nhm cng tc quc gia ca EU bin son v pht hnh Hng dn truy xut ngun gc thy sn nhm cung cp cng c thc hin truy xut ngun gc sn phm H thng EAN.UCC l mt b cng c to thun li cho giao dch kinh doanh v thng mi in t. N cung cp mt phng php tiu chun phn nh, theo di v truy nguyn sn phm, dch v v a im Hng dn truy xut ngun gc thy sn theo GS1 Vic p dng Hng dn ny l hon ton t nguyn
25

Cc loi m s GS 1 s dng cho truy tm ngun gc sn phm

1. M s a im ton cu GLN (Global Location Number): S dng phn nh n nht cc bn ngha: gip nhn din cc bn tham gia chui cung ng theo cc thng tin Nc xut x M s Doanh nghip a im thuc doanh nghip (Cty,phng ban, nh kho)
26

Cc loi m s GS 1 s dng cho truy xut ngun gc sn phm

2. M s thng phm ton cu GTIN (Global Trade Item Number) S dng trn nhn sn phm bn l ngha: gip nhn din/phn nh sn phm theo cc thng tin: Nc sn xut C s sn xut Sn phm Thng tin lin quan n sn phm (tn loi thy sn, dng ch bin,...) c bn bn cung cp cho bn mua v c lu trong CSDL
27

Cc loi m s GS 1 s dng cho truy xut ngun gc sn phm

3. M s n v giao nhn theo xri SSCC (Serial Shipping Container Code) S dng cho n v sn phm vn chuyn ngha: gip nhn din n v giao nhn vi cc thng tin: Nc xut x C s sn xut S xri ca n v giao nhn Tra cu c s d liu (bn bn cung cp cho bn mua) s bit thng tin chi tit v n v giao nhn
28

Sn phm cui a ra th trng s dng m s GS 1 no ?

29

M s GTIN, vi cc thng tin

c th c c khi kt ni vi c s d liu c sn: - Tn nc xut x - Tn, a ch,... ca DN sn xut - Thng tin v sn phm: (tn thng mi, tn khoa hc loi thy sn, trng lng,...)

30

Phn 3 Tnh hnh thc hin truy xut ngun gc sn phm thy sn ti Vit Nam

31

Nm 2004: B Thy sn (c) giao cho Cc Qun l Cht lng, ATVS & TYTS (NAFIQAVED) thc hin nhim v khoa hc: Xy dng qui nh danh mc tn thng mi v m ha phc v truy xut ngun gc sn phm thy sn Vit Nam Kt qu t c: - D tho Quy nh tm thi v truy xut ngun gc sn phm thy sn - D tho danh mc tn thng mi thy sn Vit Nam theo cc th trng nhp khu chnh.

32

Nm 2004: NAFIQAVED phi hp vi Tiu hp phn FMIS thuc Hp phn STOFA (D n FSPS phase 1) trin khai p dng th im m hnh truy xut ngun gc theo chui sn xut thy sn cho 3 mt hng chnh: Tm S nui/khai thc bin v c Tra nui ti 03 a phng: Bn Tre (i vi tm S) v An Giang (i vi c Tra/Basa), c Ng i dng ti Khnh Ha vi cc ni dung thc hin: - o to kin thc v m s - m vch v p dng m s m vch trong truy xut ngun gc. - o to phng php ng dng cng ngh thng tin trong truy xut theo chui sn xut thy sn : my tnh, in thoi di ng, cho cn b k thut cc c quan a phng, DN ch bin thy sn. - o to ging vin truy xut ngun gc. - Mua sm trang thit b phc v cng tc truy xut ngun gc ti cc Doanh nghip th im.
33

Nm 2008: Cc ng dng v Pht trin cng ngh Vit Nam (SATI) thuc B Khoa hc, Cng ngh v Mi trng phi hp vi Trung tm Cng ngh in t v my tnh Thi Lan (NECTEC) trin khai nghin cu p dng th im cng ngh nhn dng bng tn s (RFID) trong truy xut ngun gc tm ng lnh. Mt s Doanh nghip CBTS Vit Nam bc u p dng cho cc sn phm tm v c Tra nui: Cng ty C phn Thy sn Bnh An (Cn Th), Cng ty CP CBTS v XNK thy sn C Mau (Camimex) Nm 2008 2009: D n Posma h tr Cc Qun l Cht lng Nng lm sn v Thy sn thc hin mt s ni dung: Thu chuyn gia t vn Xy dng Quy nh tm thi v truy xut ngun gc v triu hi sn phm trn c s nng cp D tho c NAFIQAD d tho. Thu chuyn gia h tr o to cc n v lin quan n thc hin v kim sot thc hin truy xut ngun gc: c quan thm quyn, c s khai thc/nui trng thy sn, i l cung cp nguyn liu, nh my ch bin, Xy dng th im h thng truy xut ngun gc cho sn phm tm v c nui ti 3 tnh: Bn Tre, An Giang v C Mau. 34

 thc hin quy nh ca Lin minh chu u (EU) v chng nh bt c bt hp php (IUU), ngy 4/12/2009, B trng B Nng nghip v Pht trin nng thn c Quyt nh s 3477/Q-BNN-KTBVNL v vic ban hnh Quy ch chng nhn thu sn khai thc xut khu vo th trng Chu u. Quy ch ny quy nh trnh t, th tc, ni dung kim tra; Trch nhim, quyn hn ca c quan, t chc, c nhn c lin quan trong vic chng nhn thy sn khai thc, xc nhn cam kt sn phm thy sn xut khu vo th trng Chu u c ngun gc t thy sn khai thc nhp khu.

35

XIN CM N

36