Vous êtes sur la page 1sur 23

Desentralizasaun iha Timor-Leste

Programa Desenvolvimentu Lokal (PDL)

Asuntus Apresentasaun:
1. Processo Desentralizasaun ate presente data; 2. Programa Desenvolvimento Local (PDL)

Husi Politica ba Lesgilasaun e saida mak sei tuir mai:


2002 2003 2004 2006 Politica Governo Anterior 2007 2008 2009 2010

Konstituisaun

Studo Opsaun Governo Local e estabelecimento GTTIM

Aprova QED-1 GTTM Sectores estabelecido Konsultasaun Nacional

Kontinuasaun Relatorio GTTM -Aprovasaun Diskusaun Lei Divijaun proposta Leis 2White papers Administrativo Governo Local e 3 Proposta Leis do Territorio Eleisaun proposals Municipal

-Apresentasaun Politica IV Proposta Leis 3 Governo ba PN Constituisional

QED-2 Konsultasaun Nasional

Lisaun Pratica

PDL (13 distritos)

Programa Desenvolvimento Local (PDL):


Informasaun Jeral:
1. 2. Programa komesa iha TF 2004/5 Halao iha Distritos 8 (Bobonaro 2004/05 , Lautem 2005/06, Aileu & Manatutu 2006/07, Baucau, Covalima, Ainaro e Manufahi 2008, Agora iha 13 Distritos

Objectivo Prinsipal:
1. Halo piloto ba desentralizasaun hodi REDUZ POBREZA atraves husi INFRASTRUTURA NIVEL LOCAL nomos PRESTACAO DE SERVICOS; e Fornese LISAUN POLITICA pratica husi piloto ne, hanesan input ba Diskusaun Nasional sobre Desentralizasaun iha TimorLeste.

2.

2. PDL (Cont...) Areas Piloto


1. 2. 3. 4. 5. Instituisaun governu sub-nacional (Assembleias locais); Planeamentu iha nivel local; Jestaun finansas iha nivel local; Aprovisionamentu iha nivel local; Hasa`e kapasidade iha nivel local atu prepara funsionariu local hodi simu responsabilidade iha futuru Municipios; Kanal ba relasaun entre governu local ho struktura comunitaria.

6.

2. PDL (Cont...)
Quadro institucional e procedimentos
          Diploma Ministerial MAEOT No. 8/2005 Konaba Assembleias Local (Revisado) Regulamento Ministerial MAEOT No. 1/2010 Regulamento ba Despeza regular no Orsamento apoiu tekniku (Revisado) Regulamentu Ministerial MAEOT No. 2/2010 Alokasaun Fundo Desenvolvimento Local (Revisado) Regulamento Ministerial MAEOT no. 3/2010 Orientasaun Planeamentu ba Assembleias Distritais (revisado) Regulamentu Ministerial MAE no. 6/2010 Orientasaun de Implementasaun Assembleias Distritais (Revisado); Regulamentu Ministerial MAE no. 4/2010 Regulamento Aprovisionamento Local (Revisado) Regulamentu Ministerial MAE no. 7/2005 Prosedimento Finansas ba Assebleias Locais (iha prosesu revijaun nian laran); Regulamento Ministerial no 9/2010; Regulamento Ministerial no 10/2010 Regulamento Ministerial No. 11/2008 Prosedimentos Kontratu Komunitaria

2. PDL (Cont...)Aranjamento Institusional


Comissao Desenvolvimento Sub Distrito (CDSD)
Rep. Suco Exemplo Funsionari Ministerio (MAEOT)

Rep. Suco

CDSD
Membros husi CdS Membros executivo

Exemplo Funsionari Ministerio (Educasaun)

Rep Suco

Rep Suco

Exemplo Funsionari Ministerio (Saude)

2. PDL (Cont...)Aranjamento Institusional

Assembleia Distrito
Rep CDSD Funs. Ministerio (MAEOT)

Rep CDSD

DA
Membros Votante/ eleito Membros executivo no-votante
Funs. Ministerio (Educasaun)

Rep. SDSD

Funs. Ministerio (Saude)

Rep. CDSD

Funs. Ministerio (etc.)

2. PDL (Cont...) Fundo Desenvolvimento Local


 PDL mos hanesan piloto ida ba jestaun finansas ba despezas publiku iha nivel locais;  Tan nee, Fundu Desenvolvimento Local (FDL) hanesan komponenti chave iha piloto ida nee;  Alokasaun FDL baseia ba numero populasaun iha kada Distrito;  Assembleias sira hotu tenki halo tuir Kondisaun Minimu (KM) atu bele hetan asesu ba FDL.  Kondisaun Minimu fo insentivu ida ba Assembleias sira, nunee sira bele desenvolve sira nia dezempenhu.

2. PDL (Cont...):
Fundu Desenvolvimento Local (FDL) Distrito Bobonaro 2004/05 (Alokasaun 2.44/capita)
Atribuio do Sub-Distrito Unit Territrial Atribuio do Distrito 60,352 60,352 Por igual 2,000 2,000 2,000 2,000 2,000 2,000 12,000 Atribuio com base na populaao 14,938 21,269 34,434 13,141 10,979 34,061 128,822 Atribuio total no unit 60,352 16,938 23,269 36,434 15,141 12,979 36,061 201,174

Distrito Bobonaro Sub-Distrito Atabae Sub-Distrito Balibo Sub-Distrito Bobonaro Sub-Distrito Cailaco Sub-Distrito Lolotoe Sub-Distrito Maliana Total

2. PDL (Cont...)
FDL Distrito 8 iha AF 2008: (Alokasaun US$ 4/kapita):
Distrito Alocation ($4/ capita) 330,000 230,000 148,000 154,000 213,000 418,000 224,000 177,000 1,894,000

Bobonaro Lautem Aileu Manatutu Ainaro Baucau Covalima Manufahi


Total

2. PDL (Cont...)
FDL Distrito 11 iha AF 2010:
Distrito Per kapita (US$) Total Alocation (US$) Obs

Bobonaro Lautem Aileu Manatutu Ainaro Baucau Covalima Manufahi Viqueque Oecusse Ermera

3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 1.8 3.5 3.5 2.4 2.4 2.4

293,000 202,000 133,000 135,000 187,000 181,346.40 196,000 158,002 157,077.60 138,278,40 247,972.80
Sansaun disiplinar/KM

Total

2,028,677.20

2. PDL (Cont...) Prosesu Planeamento Local:


PDL halo ligasaun entre orsamentu no planu; Hard budget ceilings ba planeamentu iha nivel local; Prosesu planeamentu hahu halao kedas ba tinan ida nian wainhira halo anunsiamento konaba alokasaun Fundu Desenvolvimento Local (FDL) nian ba tinan fiscal tuir mai; Bele hatoo prioridade nebe mak sei hanesan lista esperansa nian. PDL utiliza prosesu planeamentu hosi kraik ba leten a bottom up planning process, nebe suco mak sei hatoo proposta ba prioridade investimento nian; Proposta hotu sei halo taes inisiu iha nivel SubDistritu antes halao prosesu selesaun tan, tanto iha nivel Sub-Distrito no Distrito.

2. PDL (Cont...):
Processo Planeamento PDL:
Anunsio FDL
Desijaun AD para Plano Imvestimento DIstrito Alokasaun perkapita US$ 3,5

Processo Plano Suku

Sorumutuk Integradu Distrito

Tais e priorizasaun proposta para AD

Verifikasaun e Avaliasaun husi AD

2. PDL (Cont...) Kalendario Planeamento PDL:


FULAN

PASSOS
Jan Feb Marsu Abril Maio Junho Julho Agost Set. Out. Nov Dez

1. Anunsio Alokasaun Alokasaun Annual FDL Distrito nian 2. Konsultasaun Aldeia no Suku sobre Prioridades Desenvolvimento 3a. CdS prioritiza proposta e submete ba CDSDSuco 3b. Prioritizasaun propostas setores nivel Sub Distrito nian 4a. CDSD realiza taes inisial e aprova rekomendasaun e submete ba AD 4b. Setores Distritos sira mos taes e aprova rekomendasaun prioridades haruka ba AD 5. Equipa Veifikasaun e Avaliasaun (VAT) realiza taes inisial, verifika nomos avalia propostas prioridades sira 6. Prioritiza propostas sira no formula esbosu plano investimento Anual 7. Submete Esbosu Plano Investimento Annual ba Sorumutuk Integrado Distrital (SID) 8. Finaliza Plano Investimento Anual/Orsamento Capital 9. Submisaun plano investimento approvadu e orsamento ba MAEOT 10. Preparasaun para implementasaun Parlamento Nasional diskute e aprova orsamento annual ba PDL nian Promulgasaun husi Presidente da Republica

2. PDL (Cont...)
Investimento por Sector ba AF 2008:
Inv es tment pes S ec tor in US $ F Y 2008
O thers , 5.2% Inviroment, 0.5% Markets , 5.6% Un-A lloc ated F und, 1.6% A gric ulture, 7.0%

Health, 8.0%

W ater & S anitation, 16.2%

R oads and Trans portation, 26.4% E duc ation, 29.5%

2. PDL (Cont...):
Investimento por Sector ba AF 2009:
% Inves tment per s ec tor in US $ F Y 2009 Un-A lloc ated
Health 9% Markets 4% O thers 3% F und 2% A gric ulture 7% W ater & S anitation 20%

R oads and trans p. 21% E duc ation 34%

2. PDL (Cont...):
Imvestimento por Sector para tinan 2010 (Distrito 8):

NO

SECTORS

% husi No Projectos projectos tuir Total Custo tuir Sectores sectores 18 38 15 37 3 9 2 10 132 14% 29% 11% 28% 2% 7% 2% 8% 100% $ $ $ $ $ $ $ $ $ 224,587.22 276,130.75 178,867.57 313,749.68 64,000.00 24,460.00 12,000.00 83,145.10 1,176,940.32

% US$ PER SECTOR 18.38% 22.60% 14.64% 25.68% 5.24% 2.00% 0.98% 6.80% 96%

1 2 3 4 5 6 7 8

Agricultura Be & Saneamento Educacao Estradas e Transportes Marcados Saude Eletricidade Outros Un-Allocated Fund TOTAL

2. PDL (Cont...)
FDL-Regulamento Finansas e Aprovisionamento Local
 FDL nia jestaun halo iha nivel lokal, e Regulamento Finansas Spesial ida hasai ona husi MAEOT hodi fasilita serbisu ida ne;  Tesouro Administrasaun Distrito (TAD) estabelese ona hodi funsiona hanesan Departamento Tesouro ba FDL;  Regulamento Aprovisionamento spesial ida mos aprova ona atu fasilita aprovisionamento iha nivel local ba FDL;  Komisaun Konkurso Local estabelese iha kada Distrito atu halao konkurso too $ 15,000 iha nivel local;  Ida nee atu asegura jestaun kontrato no supervizaun ba implementasaun iha nivel local

REGULAMENTO FINANCAS PDL:

3) DNDLOT raises CPV for LA expenditures

MSA - DNDLOT
9) Monthly Expenditure Reports

MoPF -Treasury
GoTL bank account BPA

8) Monthly reporting 6) Direct payments or Advances for recurrent expenditures

District Administration Treasury (DAT):


-DA Authorizing Officer -DDA Authorizing Officer -DFO Finance & Adm. Officer

DAT Bank Account BNU

5) Assemblies request for fund release based on Annual budget and AAP

4) Transfers from Treasury based on CPV to DAT Local Bank account

7) Monthly reporting

District Assembly:
-DDO Authorizing Officer -HR Certifying Officer -ESO Finance & Adm. Officer

FUND FLOW AND DISBURSEMENT FRAMEWORK District Administration Treasury vis--vis Local Assemblies
4) Authorization for Payment (AP)

DAT

3) Purchase Requisitions (PR)

2) Commitments & Obligations

Payment of Investment projects

1) Annual Investment Plans and Budget

Advances to LA for recurrent expenditures

Local Assemblies
Payment of Recurrent Expenditures

Regulamento Aprovisionamento:
FINANCE PROCEDURES Annual Investment Plan & Budget Annual Action Plan Commitment PROCUREMENT PROCEDURES

PURCHASE REQUISITION PIC prepare TENDER DOCUMENTS ADVERSTISEMENT Establish LOCAL TENDER BOARD LTB evaluation and decision

Obligation FOLLOW FINANCE PROCEDURES

Signing of Contract

Konkluzaun:
 Mesmo que Studo Opsaun Governu Lokal ne fornese base para diskusaun, maibe nia sei la konsege resolve skepticism sira nebe mak iha;  Desijaun hodi estabelese PDL hanesan cave importante ida iha tomada de desijaun;  PDL to agora lao ho sucesso laos tamba imvestimento capital deit maibe tamba PDL prova ona katak Nivel Local sira:
     Laos necessariamente Currupto; iha kapasidade bele desenvolve; Bele foti deseijaun nebe mak diak; Bele plano e implementa sira nian desijaun; Eficiente liu husi buat sira nebe mak ita hanoin;

Vous aimerez peut-être aussi