UFRS cep kitap 2010

Deloitte UFRS Kaynaklar

UFRSye gre raporlama yapmak ve bu standartlar uygulamaya geirmek iin size yardmc olacak ok sayda Deloitte yayn mevcuttur. Bunlardan bazlar aada verilmitir:
www.iasplus.com UFRSler ile ilgili bilgileri tek bir yerden alabileceiniz bu site, gnlk olarak gncellenmektedir. UFRS e-eitim materyalleri, her bir UMS ve UFRS standard iin bir modl, standartlar ile ilgili yapabileceiniz testler www.iasplus.com adresinde. UFRSlerdeki son gelimeleri ve yerel muhasebe standartlarndaki gncellemeleri kapsayan 3 aylk sirklerdir. Ek olarak, nemli gelimeler iin zel basklar yaynlanr.Abone olmak iin www.iasplus.com adresini ziyaret edin.

Deloitte UFRS e-eitim modlleri

IAS Plus Sirkleri

Sunum ve Dipnotlara likin Kontrol Listesi UFRS rnek Mali Tablolar

Bu listede standartlardaki sunum ve dipnot gerekliliklerine dair her eyi bulabilirsiniz. Trke versiyonu www.denetimnet.net adresinde. UFRSlerin sunum ve dipnot gerekliliklerine uygun hazrlanm rnek mali tablolar. 3. basm Mart 2007de yaynlanmtr. Bu yayn, rneklerle ve yorumlarla anlatmlar yaparak, karmak olan bu standartlarn nasl uygulanmas gerektii konusunda bilgi verir. 2005 tarihinden itibaren yrrlkte olan stikrarl Platform standartlar iin yol gsterici bir uygulamadr. Sklkla kullanlan hisse bazl deme ilemlerine UFRS 2yi uygulamaya ynelik rehber. UMSKnn bu standarttaki uygulama rehberine ek niteliindedir.

iGAAP 2007 Finansal Aralar: UMS 32, UMS 39 ve UFRS 7 Standartlarnn Aklamalar lk Kez Uygulama: UFRS 1e ynelik Rehber Hisse Bazl demeler: UFRS 2ye ynelik Rehber letme Birlemeleri: UFRS 3e ynelik Rehber

Satlmaya Hazr Varlklar ve Bu standardn gereklilikleriyle ilgili kapsaml zet bilgiler Durdurulan Faaliyetler UFRS ile aklamalara ve uygulama rnekleri ile gelien 5e ynelik Rehber literatre ilikin grlere yer verilir.

Ara Dnemlerde Finansal Raporlama: UMS 34e ynelik Rehber

Ara dneme ilikin rnek bir mali rapor ile UMS 34 standard ile uyum konusuna deinen bir kontrol listesini ieren, ara dnem raporlama standardnn nasl uygulanaca konusunda rehber.

indekiler
Sayfa nsz Trkiyede UFRS ile lgili Gelimeler Ksaltmalar IAS Plus Websitemiz UMSKnn yaps UMSKnn uygulama sreci UMSKnn irtibat bilgileri UMSK bildirilerine ve yaynlarna eriim UMSKnn kronolojisi UFRSlerin dnyada kullanm En son bildiriler Yrrlkteki Standartlarn ve ilgili yorumlarn zeti Gndemde olan UMSK projeleri UMSKnn faal aratrma konular UMSK Vakfnn (UFRS Vakf) projesi Yorumlar UFRS Yorumlama Komitesine (eski adyla UFRYK) ilikin mevcut gndem konular Deloitte UFRS e-eitimleri (ngilizce) Deloitteun hazrlad dier UFRS yaynlarndan rnekler IAS Plus Update sirklerimize abone olun Deloitte Academy Denetimnet Website adresleri Deloitte hakknda 2 5 6 8 9 11 12 13 14 18 31 35 117 122 122 123

125 125 126 126 127 128 129 130

1

nsz
2010 yl basks olan bu UFRS cep kitapnda 2010 ylnn ilk eyreine kadar olan sre iindeki gelimelere yer verilmektedir. UMSKBnin yaps ve almalar ile ilgili dnya genelinde en ok tercih edilen temel bilgileri ieren bir yayn olarak isim yapm bu kitapkta daha nceden ele alnan konulara deinilmitir. Bu konular; UMSKnn almalar ve yapsyla ilgili bilgileri, dnya genelinde UFRSlerin kullanm ile ilgili analizi, yrrlkte olan tm standart ve yorumlarn zetini ve UMSK ve UFRYKnin gndemlerinde yer alan projeler ile ilgili en son bilgileri ierir. Bu kitapk UFRSleri uygulama niyetinde olan iletmeler iin iyi bir rehber olmakla birlikte, UFRS erevesinde halihazrda raporlama yapan tm iletmeler iin de gncel bilgi salayan bir aratr. Konusunda uzman olan profesyoneller bile UFRS ile ilgili olarak yaplan son deiiklikleri takip etmekte zorlanmaktadrlar. Tm dnyada yaanan nansal kriz karsnda G20deki liderlerin ve Finansal stikrar Forumun (Financial Stability Forum) ortaya koyduu beklentiler, halen UMSKnn gndemini etkilemektedir. Kasm 2009da UMS 39un yerine yeni bir standart hazrlamak iin balatlan drt aamal projenin ilki ksm gerekletirilmitir. 1 Ocak 2013 tarihinde ya da bu tarih sonras iin geerli olacak UFRS 9 Finansal Aralar standardnda nansal varlklarn snandrmas ve lm ile ilgili aklamalar yer almaktadr. Konsolide edilmeyen zel amal iletmeler ile ilgili aklamalarn yan sra, aamal deer dkl, nansal riske kar koruma muhasebesi ve nansal durum tablosu d brakma ile ilgili aklamalarn olduu kurallar da uygulamaya konulacaktr. Dier nemli projeler, temel aamalara yaklamaktadr. Sigorta Szlemeleri (projenin 2. Aamas), Gelir Tahakkuku, Finansal Tablo Sunumu ve Fnansal Kiralamalar ile ilgili Nihai Taslaklarn 2010un yaz aylarnda kmas beklenmektedir. Konsolidasyon ve Ortak Anlamalar ile ilgili yeniden dzenlenen standartlarn da yrrle girmesi beklenmektedir. UMSKya gelen talepler, UMSK ve FMSK nin birbirine uyum gndemi ile UMSKnn gzetim rol ile ilgili endielerin biran nce giderilmesi iin yaplan almalara hz verilmesine neden olmutur. UMSK Vakf, 2008-2010 yllar arasnda gerekletirdii Tzk ncelemesinin bir paras olarak, kendi ynetim yaps zerinde birok deiiklik yapmtr. nde gelen deiikliklerden birisi de 2010un sonlarna doru kendisine bal olan kurulularla UMSKnn gndem konular ve ncelikleri zerinde dzenli ve resmi bir grme yapacak olmasdr. UMSK ve FMSK yaptklar anlamaya uyarak, Kasm 2009 tarihinde nemli projeleri iin yeniden dzenlenen aamalar ve uygulamalar yaynlam ve yaynladklar kamuya ak 3 aylk raporlar ile ilgili almalarn devam ettiini belirtmitir. UFRSlere uyum ile ilgili yol haritalar yalnzca Amerikada kullanlmamaktadr.. 2010-11 yllarnda dnya genelinde UFRS haritasnda olduka fazla deiiklik olmas muhtemeldir. Japonya, Hindistan, Brezilya ve inde UFRS ile uyumu yakalamaya alan dier irketlerin yan sra, UFRS leri ilk kez kullanacak irket dalgasna yeni irketlerin katlmas beklenmektedir.

Ynetim Kurulundaki yeni yzlerle birlikte, UMSK da da deiim zaman gelmitir. Haziran 2011 itibaryla, Ynetim Kurulu Bakan Sr David Tweedie de olmak zere, mevcut 15 kurul yesinin en azndan 7si emekliye ayrlacaktr. Ynetim kurulu bakanln yapan Sr Davidin yerini doldurmak ok zor olacaktr. UFRS ve UMSK ile ilgili son gelimeleri IASPlus web-sitesindeki www.iasplus.com adresinden takip edebilirsiniz. UFRSlerdeki deiiklikleri takip edebilmeniz ve bunlar ile ilgili bilgi almak iin IASPlus web sayfasnn ve Deloitteun sunduu dier aralarn size faydal olmaya devam edeceini umuyoruz. Veronica Poole Global UFRS Teknik Lideri Joel Osnoss Global UFRS Lideri - Strateji ve Gelitirme

Trkiyede UFRS ile lgili Gelimeler

Uluslararas Muhasebe Standartlar Kurulu (IASB) tarafndan yaynlanan standartlar Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar (UFRS) ve yorumlar (IFRIC) Trkiye Muhasebe Standartlar Kurumu (TMSK) tarafndan bu dzenlemelerle tam uyumlu ve birebir tercme olarak Trkeye evrilmekte ve yaynlanmaktadr. TMSK bnyesinde, eitli uzmanlardan oluan alma komisyonu UFRS/UMSlerin tam setinin evirisi almalarn srdrmektedir. Bu komisyon tarafndan oluturulan taslaklar, Kurul Genel Sekreterliinin onayn takiben Kurula sunulmaktadr. Kurula sunulan standart taslak metinleri Kurul tarafndan incelenip, Trkiye Muhasebe / Finansal Raporlama Standard olarak kabul edilmekte ve Resmi Gazetede yaymlanmaktadr. IASB tarafndan yaynlanan standartlar ile TMSK tarafndan yaynlanan standartlar arasndaki tek fark tercme almalar nedeniyle yaynlanma tarihlerinden kaynaklanmaktadr. Dolaysyla dnyada yaanan UFRS ile ilgili gelimeler e zamanl olarak Trkiye Muhasebe Standartlarna da yansmaktadr. TMSK bnyesinde almalarn srdren bir dier komisyon da KOB Muhasebe Standartlar paralelinde Ulusal KOB Standartlarnn oluturulmasndan sorumludur. Bu komisyon Ticaret Kanunu Taslan dikkate alarak KOBler iin UFRS standardn esas alan yeni bir tebli hazrlamtr. Gnmzde KOBlerin UFRSleri uygulamas asndan hlihazrda herhangi bir kanuni zorunluluk ve seimlik hak yoktur. Bu iletmeler vergi esasl raporlama yapmaya devam etmektedir ancak bunlarn dnda AB muhasebe direktieriyle byk oranda uyumlu olan tek dzen hesap plann kullanmaktadr. Yasalamas beklenen Trk Ticaret Kanunu, TMSK ve yaymlam olduu standartlarn Trkiyede faaliyet gsteren tm gerek ve tzel kiiler iin geerlilik arz ettiini hkme balamaktadr. Bu uygulama Trkiyedeki KOBlerin, gerektiinde, KOBler iin UFRS standardnn tamamna sorunsuz bir gei yapmasn salayacaktr. Bu erevede, nansal tablolar formatn bir rnek haline getiren ve yeni teblie elik edecek bir hesap plan da TMSK tarafndan hazrlanm durumdadr. Standartlar ile ilgili yaanan bu gelimelere paralel olarak, 2010 ylnda Trkiyede yaanan dier gelime de Trk irketlerinin sermaye piyasasnn sunduu imkanlardan yararlanmasna, bymeleri iin ihtiya duyduklar kaynaklara ulamasna, aile irketlerinin halka alarak srdrlebilirliklerinin ve devamllklarnn salanmasna katkda bulunmak amacyla MKB tarafndan balatlan Halka Arz Seferberliidir. Halka Arz Seferberlii, hem sermaye piyasalarmzn hem de lkemizin bymesine katk salayacaktr. Ayrca, SPK tarafndan Gelien letmeler Piyasas Ynetmeliinin yaynlanmas da KOBler asndan atlan nemli bir admdr. Bu tr gelimeler ile birlikte Trkiyede UFRS uygulamalar da yaygnlaacaktr. UFRS ile ilgili temel konular ele alan bu kitapn almalarnzda faydal olmasn dileriz. Deloitte Trkiye
5

Ksaltmalar
Trke
AMKDK TB AK NT AEA AFRD OSGK AB FMSK AMF GKGMS UMS UMSK UMSKo UMSKoV UFRYK Avrupa Menkul Kymet Dzenleme Komitesi Tartma Bildirisi Avrupa Komisyonu Nihai Taslak Avrupa Ekonomik Alan (Avrupa yesi olan 27 lke + 3 lke) Avrupa Finansal Raporlama Danmanlar Ortaya kan Sorunlara likin Grevlendirilmi Komite (FMSKnin) Avrupa Birlii (27 lke) Finansal Muhasebe Standartlar Kurulu (ABD) Avrupa Muhasebeciler Federasyonu Genel Kabul Grm Muhasebe Standard(lar) Uluslararas Muhasebe Standartlar Uluslararas Muhasebe Standartlar Kurulu Uluslararas Muhasebe Standartlar Komitesi (UMSKnn sele) UMSKo Vakf (UMSKnn ana kuruluu) (1 Mart 2010 tarihi itibaryla UFRS Vakf olarak kullanlacaktr aaya baknz) UMSKnn Uluslararas Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi ve Komite Tarafndan Yaymlanan Yorumlara likin Tebliler (1 Mart 2010 tarihi itibaryla UFRS Yorumlama Komitesi olarak kullanlacaktr) Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar Vakf Uluslararas Menkul Kymetler Komisyonu Organizasyonu Kontrol Gc Olmayan Paylar (nceden aznlk paylar olarak ifade edilmekteydi) Standart Danmanlar Konseyi (UMSKya danmanlk yapan) Menkul Kymetler ve Takas Komisyonu (ABD) UMSKOnun Standart Yorumlama Komitesi ve Komite Tarafndan Yaymlanan Yorumlara likin Tebliler Kk ve Orta Byklkteki letme(ler)

UFRS UFRSV UMKKO KGOP SDK MKTK SYKT KOB

6

ngilizce
CESR DP EC ED EEA EFRAG EITF EU FASB FEE GAAP IAS(s) IASB IASC IASCF IFRIC Committee of European Securities Regulators Discussion Paper European Commission Exposure Draft European Economic Area (27 EU+3 countries) European Financial Reporting Advisory Group Emerging Issues Task Force (of FASB) European Union (27 countries) Financial Accounting Standards Board (US) Federation of European Accountants Generally Accepted Accounting Principle(s) International Accounting Standard(s) International Accounting Standards Board International Accounting Standards Committee (predecessor to the IASB) IASC Foundation (parent body of the IASB) (from 1 March 2010 named IFRS Foundation - see below) International Financial Reporting Interpretations Committee of the IASB, and interpretations issued by that committee International Financial Reporting Standard(s) IFRS Foundation International Organization of Securities Commissions Non-controlling interest(s) (previously minority interests) Standards Advisory Council (advisory to the IASB) (from 1 March 2010 named IFRS Advisory Council) Securities and Exchange Commission (US) Standing Interpretations Committee of the IASC, and interpretations issued by that committee Small and Medium-sized entity(ies)
7

IFRS(s) IFRSF IOSCO NCI SAC SEC SIC SME(s)

IAS Plus Websitemiz

Deloitteun www.iasplus.com adresi, kullanclara uluslararas nansal raporlama ve UMSKnn faaliyetleri hakknda, cretsiz olarak kapsaml bilgi salar. Bu web sitesinde aada belirtilen bilgileri bulabilirsiniz: Global nansal raporlama ile ilgili gnlk haberler Tm standartlarn, yorumlarn ve teklierin zetleri UFRS ile ilikili bilgisayarnza ykleyebileceiniz birok yayn rnek UFRS mali tablolar ile dipnot kontrol listeleri ok sayda UFRS kaynana sahip elektronik ktphane UMSKya Deloitte Touche Tohmatsu tarafndan gnderilen tm yorum mektuplar Uluslararas muhasebe web sitelerine ulamak iin yaklak 200 balant UMS ve UFRS standartlarnn her biri iin internet zerinden cretsiz renimi (e-eitim) salayan modller UFRSnin tm dnyadaki ilk uygulamasnn tam tarihesi Ulusal muhasebe standartlarnn geliimi ile ilgili gncellemeler ve UFRS standartlar ile yerel mevzuatlarn karlatrlmas

UMSKnn Yaps
Gzlem Kurulu Monitoring Board Mutevellilerin atanmasndan ve Approve and oversee trustees idareden sorumludur.

IASB VAKFI IASC Foundation 22 mtevelli. Atama, dare, Fon Yaratma 22 trustees. Appoint, oversee, raise funds.

Board Kurul 16 tam zamanl ile 3 yar zamanl alann oluturduu 16 members (maximum 3 part-time). Kurul Teknik gndemi hazrlar, standartlar, nihai Set technical agenda, approve Standards, taslaklar ve yorumlar onaylar. exposure drafts and Interpretations.

Standards Advisory Danmanlar Council Konseyi yaklak 40 ye Approx 40 members

Standart

International Finansal Uluslararas Financial Raporlama Reporting Interpretations Yorumlama Komitesi Committee 14 ye 14 members
Atama yapma Appoints Rapor verme Reports to Danma Advises

Working groups for nemli Gndem Projelerine Ynelik alma Gruplar major agenda projects

2008 - 2010 yl Tzk ncelemesi UFRS Vakf olarak ismi deitirilen UMSKo Vakf, 2008-2010 Tzk ncelemesinin ikinci aamasn Ocak 2010da tamamlamtr. 2008in Ocak aynda organizasyonun ynetim ilevini gelitirmek amacyla balayan inceleme, iki aamal olarak yaplmtr. Birinci aamada, UFRS Vakfnn ynetimi ile kamuoyu gvenini ele alnrken (bu inceleme sonucunda Gzlem Kurulu kurulmutur), UMSKnn 14 yeden 16 yeye kmas sonucunda (3 ye yar zamanl olmak zere) ve cora karma yaps gz nnde bulundurularak, UMSKnin yaps ile bykl de incelenmitir. Bu deiiklikler, 1 ubat 2009 tarihine kadar geerli olmutur. ncelemenin ikinci aamasnda ise kamuoyu gvenini artrmak, hissedar anlamalar ve operasyonal etkinlik konularna yer verilmitir. Kurulutaki isimlerin etkinliini salamak ve mtevelliler ile UMSK iin bakanlk grevi oluturulmas Tzkte yaplan balca deiikliklerdir. kinci aama nedeniyle Tzkte yaplan deiiklikler, 1 Mart 2010 tarihi itibaryla geerlidir.
9

nceki ismi UMSKo Vakf olan UFRS Vakf, nceki ismi Standart Danma Konseyi olan UFRS Danman Konseyi ve nceki ismi Uluslararas Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi olan UFRS Yorumlama Komitesi. Referans olmas asndan bu kitapkta yeni isimler kullanlmaktadr (eski isimler parantez iinde belirtilmitir). Gzlem Kurulu Gzlem Kurulunun esas amac; sermaye piyasas otoriteleri ile UFRS Vakf (eski adyla UMSKoV) arasndaki resmi etkileimi kuran bir merci olarak hizmet sunmaktr, bir baka deyile, sermaye piyasas otoritelerinin bulunduu lkelerde UFRSlerin kullanmna izin veren ya da kullanmn gerektiren bu kurululara, yatrmclarn korunmas, piyasa tutarll ve sermaye oluumu ile ilgili kurallarn daha etkili bir ekilde uygulanmasna yardmc olmaktr. Gzlem Kurulunun sorumluluklar aada sralanmtr: UFRSVnn tznde belirtilen kurallar uyarnca mtevelli atanmas srecine dahil olmak ve atamalar onaylamak; ve UFRSVnn tznde belirtilen sorumluluklarn mtevelliler tarafndan yerine getirilmesi iin tavsiyelerde bulunulmas ve bu faaliyetlerin gzetimi. Mtevelliler her yl Gzetim Kuruluna yazl olarak bir rapor sunacaktr. 1 Mart 2010 tarihi itibaryla, Gzlem Kurulu, konuyla ilgili Avrupa Komisyonu yesinden, Japonyadaki Finansal Hizmetler ubesi bakanlarndan, Menkul Kymetler ve Takas Komisyonundan ( MKTK), Uluslararas Menkul Kymetler Komisyonu Organizasyonunun(UMKKO) Gelimekte Olan Piyasalar Komitesi ile Teknik Komitesinden olumaktadr. Bankaclk Denetleme Basel Komitesinin bakan oy kullanma hakk olmayan bir gzlemcidir. UFRS Vakf (eski adyla UMSKo Vakf) Yap: Biri bakan ve ikisi bakan yardmcs olmak zere 22 mtevelliden oluur. Mtevellilerin grev sresi yldr ve bu grev bir kereye mahsus olmak zere yenilenir. nceki hizmet sresine baklmakszn, bir mtevelli, bir kereye mahsus olarak grevi yenilenebilen, toplam grev sresinin dokuz yl amamas artyla bakan ya da bakan yardmcs olarak grev yapabilir. Cora dalm: Asya Pasik ,Avrupa ve Kuzey Amerikadan alt, Gney Amerika ve Afrikadan bir ve herhangi blgelerden de iki mtevelli seilir (dengeli bir cora dalm salanmas gerekir). Mtevelli yaps: UFRSV Tzne gre mtevelliler; deneti, mali tablo hazrlayclar, kullanclar, akademisyenler ve kamu yararna alan grevlilerden oluur. Bu yapy oluturanlardan ikisi, genellikle, uluslararas denetim rmalarnda alan ve saygn bir yere sahip olan kdemli ortaklardr. UMSK yeleri Yap: Biri bakan ve ikisi bakan yardmcs olmak zere 14 (1 Temmuz 2012 tarihine kadar 16 yeye kacak), Kurul yesinden oluur. yesi yar zamanl olarak alabilir. 2 Temmuz 2009 tarihinden sonra UMSK yelerinin ilk grev sresi , 3 yl daha yenilenebilir olarak 5 yl olarak belirlenmitir. Bakan ve bakan yardmcs toplam grev srelerinin on yl amamas artyla sonradan 5 yl daha ayn grev iin seilebilir.
10

Cora dalm: Kurulun uluslararas yelerden olumasn salamak amacyla yap Temmuz 2012den itibaren Asya/Okyanusya, Avrupa ve Kuzey Amerika blgesinden 4er ye, Afrika ve Gney Amerika blgesinden 1er ye ile genel cora dengeyi salayacak ekilde herhangi bir blgeden iki ye ile oluturulacaktr. Kurul yelerinin yaps: yelik iin profesyonel yeterlilik ve sektr tecrbesi gereklidir. Bu kurulun, teknik uzmanlk ile uluslararas i ve piyasa tecrbesinin en iyi birleimine sahip kiilerden olumas gerekir.

UMSKnn Uygulama Sreci

UMSKnn ok ak ve net bir uygulama sreci vardr. UMSK ve UFRS Yorumlama Komitesi (nceki adyla Uluslararas Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi) ile resmi alma gruplarnn tm toplantlar halka ak olarak yaplmakta ve webcastler araclyla duyurulmaktadr. Projeler iin olan resmi uygulama sreci, her zaman olmamakla birlikte, genelde aadaki aamalardan oluur (UFRS Vakf Tz uyarnca ngrlen aamalar, asteriks* ile gsterilmitir): Kurul alanlarnn, olas gndem konularyla ilgili sorunlar, Kavramsal erevenin bu konulardaki uygulanmas da gz nnde bulundurularak belirlemesi ve incelemesi, Yerel muhasebe gereklilikleri zerinde allmas, uygulanmas ve yerel standart koyucular ile bu konularda grlerin paylalmas, UMSKnn gndemindeki konular ve ncelikli projeler zerinde UFRS Vakfndaki mtevelliler ile UFRS Danman Konseyine danlmas*, Proje ile ilgili olarak UMSK ile alanlarna yardmc olmas asndan bir danman grubunun oluturulmas (genellikle alma grubu olarak ifade edilir), Bir tartma dokmannn kamuoyunun yorumu iin yaynlanmas (genellikle Tartma Bildirisi olarak tanmlanr ve Kurulun projedeki baz konular zerindeki taslak grlerini ierir), UMSKnn en azndan 9 yesinin onaylad (16 ye olmas durumunda 10 oy) ve UMSK yeleri tarafndan benimsenen muhalif grlerin de yer ald bir nihai taslan kamuoyunun yorumu iin yaynlanmas (Nihai taslaklarda yer alan muhalif grler iin alternatif grler ifadesi kullanlr)*, Sonularn gerekelerinin nihai taslakta yer almas, Nihai taslakta ve tartma dokmanlarnda, belirtilen yorum dnemi iinde gelen tm yorumlarn dikkate alnmas ve halka ak toplantlarda tartlmas*, Kamuya ak bir oturumun yaplmas ve saha testlerinin gerekletirilmesi ile ilgili taleplerin gz nnde bulundurulmas, talep olmas halinde, bunlarn gerekletirilmesi, Bir standardn en azndan 9 UMSK yesi tarafndan onaylanmas (16 ye olmas durumunda 10 oy) ve bu standart iinde kart grlerin yer almas*, ve Sonularn gerekelerinin Standartta yer almas ve dier konularn yan sra, UMSKnn uygulama srecindeki aamalar ile UMSKnn nihai taslanda kamu tarafndan yaplan yorumlar ne ekilde ele aldn aklamas.
11

UMSKnn rtibat Bilgileri

Uluslararas Muhasebe Standartlar Kurulu 30 Cannon Street, London EC4M 6XH, United Kingdom ( ngiltere ) Genel Bilgiler Telefon: + 44- 20- 7246- 6410 Fax: + 44- 20- 7246- 6411 Genel e-mail: iasb@iasb.org alma Saatleri: Pazartesi -Cuma 08:30 18:00 Londra Saati Websitesi: www.iasb.org

Yayn Blm Siparileri ve Bilgileri Telefon: + 44- 20- 7332- 2730 Fax: + 44- 20-7332- 2749 Yayn blm e-mail: publications@iasb.org alma Saatleri: Pazartesi - Cuma 09:30 17:30 Londra Saati

12

Ynetim Kurulu Bakan, Ynetim Kurulu Bakan Yardmcs ve Teknik Yneticiler:

Sir David Tweedie Alan Teixeira Peter Clark Gavin Francis Paul Pacter Michael Stewart Wayne Upton

UMSK Ynetim Kurulu Bakan Teknik Faaliyetler Direktr Aratrma Direktr Sermaye Piyasalar Direktr KOB Standartlar Direktr Uygulama Faaliyetleri Direktr Uluslararas Faaliyetler Direktr

dtweedie@iasb.org ateixeira@iasb.org pclark@iasb.org gfrancis@iasb.org ppacter@iasb.org mstewart@iasb.org wupton@iasb.org

UMSK bildirilerine ve yaynlarna eriim

UMSK bildirilerine ve yaynlarna UMSKnn websitesinden (www.iasb.org) ulaabilir ve bu yaynlar buradan satn alabilirsiniz. UMSK tarafndan yaynlanan standartlara ve zorunlu uygulama rehberine (uygulama rehberi ve kararlarn gerekesi haricinde), KOBler iin dzenlenen UFRS standartlar ile uygulama rehberi ve kararlarn gerekesine bu web sayfasndan cretsiz olarak ulaabilirsiniz. Tartma bildirileri ve nihai taslaklara da ak olan yorum dnemi boyunca UMSKnn websitesinden cretsiz olarak ulalabilir.

13

UMSKnn Kronolojisi
1973 Avustralya, Kanada, Fransa, Almanya, Japonya, Meksika, Hollanda, ngiltere / rlanda ve Amerika Birleik Devletlerinin profesyonel muhasebeciler topluluunun temsilcileri UMSKo yu kurmak amacyla anlamaya imza attlar. UMSKonun ilk projesi iin alma Komiteleri belirlendi. 1975 lk UMS standartlar yaynland: UMS 1 (1975), Muhasebe Politikalarnn Kamuoyuna Aklanmas, ve UMS 2 (1975), Tarihi Maliyet Kapsamnda Stoklarn Deerlenmesi ve Sunumu. 1982 UMSKo Kurulu, ye saysn toplam 17ye kartt. Bu yelerin 13 ye lkede Uluslararas Muhasebeciler Federasyonu Konseyi (UMFK) tarafndan atanan yelerden ve 4 nansal raporlama ile ilgili kurululardan olan yelerden olumutur. Uluslararas Muhasebeciler Federasyonu Konseyi (UMFK) UMSKoyu global muhasebe standartlarnn ncs olarak tand ve kabul etti. 1989 Avrupa Muhasebeciler Federasyonu (AMF) uluslararas uyum ve Avrupann UMSKoya olan ilgisini destekledi. Uluslararas Muhasebeciler Federasyonu Konseyi, UMS standartlarn uygulamas zorunlu olan devlet kurulular iin bir kamu sektr rehberini benimsedi. 1994 UMSKo Danman Konseyinin kurulmas ve ynetim ve nans alanndaki sorumluluklar stlenmesi onayland. 1995 Avrupa Topluluu, ana standartlarn tamamlanmas amacyla UMSKo ile Uluslararas Menkul Kymetler Komisyonu Organizasyonu (UMKKO) arasnda olan anlamay destekledi ve Avrupa Birliindeki okuluslu irketlerin UMSye tabi olmasna karar verdi. 1996 MKTK (ABD), UMSKonun mali tablolarn lke dndaki halka arz amal mali tablolarn hazrlanmasnda kullanlabilecek olan muhasebe standartlarnn en ksa zamanda gelitirilmesi ile ilgili hedene destek verdiini bildirdi. 1997 UMSKonun Standart Yorumlama Komitesi (SYKT), 12 ye tarafndan UMS yorumlarnn gelitirilmesi amacyla oluturuldu. Bu yorumlara ait son onay UMSKo tarafndan verildi. UMSKonun faaliyetleri ve gelecekteki yaps ile ilgili tavsiyelerde bulunmak iin Strateji alma Grubu oluturuldu. 1998 UMF/ UMSKo yeliinin says 101 lkede 140 muhasebe topluluuna kt. UMSKo, UMS 39un onay ile ana standartlar tamamlad.

14

1999 G7 Maliye bakanlar ve IMF, uluslararas nansal mimariyi glendirme konusunda UMSleri destekledi. UMSKo Kurulu, bamsz bir mtevelli heyetinin altnda 12si tam zamanl olmak zere 14 yeden oluan bir kurulun oluturulmas ile ilgili yaplan yeniden yaplandrma projesini onaylad. 2000 UMKKO, yelerinin ok uluslu kullanclara snr tesi halka arz ve borsaya kotasyon ilemlerinde UMSKo standartlarn kullanmalarna izin vermesini tavsiye etti. MKTK(ABD) Ynetim Kurulu Bakan Arthur Levitt bakanlnda, yeni UMSK yapsn idare edecek mtevellileri oylamak iin geici bir oylama komitesi oluturuldu. UMSKonun ye kurulular UMSKonun yeniden yaplandrlmasn ve yeni bir UMSKo Tzn onaylad. Seim Komitesi seilen ilk mtevellileri aklad. ngiltere Muhasebe Standartlar Ynetim Kurulu Bakan olan Sir David Tweedie isimli mtevelli, yeniden yaplandrlm UMSK Ynetim Kurulunun ilk bakan oldu. 2001 UMSKnn yeni ismi ve yeleri akland. UMSKo Vakf kuruldu. 1 Nisan 2001 tarihinde, yeni UMSK, UMSKonun standart belirleyici sorumluluklarn stlendi ve mevcut UMSler ile SYK teblileri, UMSK tarafndan uyarland. UMSK, 30 Cannon St. Londra adresindeki yeni osine tand. UMSK, gndem koordinasyonuna balamak ve deiik standartlar arasndaki yaknlama amalarn belirlemek iin sekiz adet ulusal muhasebe standart belirleyici kurulu ile grt. 2002 SYKnin ismi Uluslararas Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi (UFRYK) olarak deitirildi ve sadece mevcut UMS ve UFRSleri yorumlamak deil ayn zamanda sz konusu standartlarda deinilmeyen konular hakknda gncel ve uygun bilgi salamakla yeniden grevlendirildi. Avrupada 2005 ylndan itibaren borsada ilem gren irketlerin UFRSleri uygulamalar ngrld. UMSK ve FMSK yaknlama zerine ortak bir anlamay yrrle koydu.

15

2003 UFRS ve UFRYKnn ilk nihai tasla yaynland. 14 uluslararas muhasebe standardnda nemli deiiklikler yapan gelitirme projesi tamamland. 2004 Avrupada UMS 39 hakknda yaplan kapsaml mzakereler sonucunda ABnin destei ile UMS 39a ilikin iki blm iptal edildi. UMSKnn toplantlar webcast olarak yaynlanmaya balad. UFRS 2, UFRS 3, UFRS 4, UFRS 5 ve UFRS 6 yaynland. UFRYK 1, UFRYK 2, UFRYK 3, UFRYK 4 ve UFRYK 5 yaynland. 2005 UMSK Ynetim Kurulu yesi, UFRYKnin Ynetim Kurulu Bakan oldu. Tzk deiiklikleri yapld. UFRS-US GAAP mutabakatn kaldrmak iin MKTK(ABD) bir yol haritas hazrlad. AK, UMS 39a ilikin deiiklikle, geree uygun deer seeneine kstlama getirdi. alma Gruplarnn dzenledii toplantlar halka ald. UFRS 7 yaynland. UFRYK 6 ve UFRYK 7 yaynland (UFRYK 3 kaldrld). 2006 UMSK/FMSKnn uyum ile ilgili anlamas gncellendi. UMSK, dier standart dzenleyiciler ile ilikiler zerine bir beyanat yaynlad. UMSK, 2009 tarihinden nce yeni bir ana standardn yrrle girmeyeceini aklad. UFRS 8 yaynland. UFRYK 8, UFRYK 9, UFRYK 10, UFRYK 11 ve UFRYK 12 yaynland. 2007 UFRYKnin ye says 12den 14e karld. MKTK, UFRSyi kullanan yabanc iletmeler iin Amerikada Genel Kabul Grm Muhasebe Standartlar ile olan mutabakat zorunluluunu kaldrarak, ABDdeki yerel iletmelerin UFRSnin kullanm ile ilgili grlerde bulunmasn talep etti. Revize edilen UMS 1 ve UMS 23 yaynland. UFRYK 13 ve UFRYK 14 yaynland. Kurul, kk ve orta byklkteki iletmeler iin ayr bir UFRS karlmasn nerdi.
16

2008 UMKKOnun yaynlad bildirim ile iletmelere, UMSKnin benimsedii ekilde, UFRSlerle uyumlu olup olmadklarn ak bir ekilde ifade etme zorunluluu getirildi. UMSK ve FMSK, UFRSlerin Amerikada dahil olmak zere daha fazla lkede 2014 yl genelinde uygulanmaya balayaca beklentisiyle, ortaklaa gerekletirdikleri projelerin 2011 yl ortalarnda tamamlanmas iin almalarn hzlandrd. Amerikan Muhasebeciler Enstits, etik kurallar erevesinde, UMSKy standart koyucu olarak tand. MKTK, UFRSlerin kullanlmas amacyla Amerikadaki borsada ilem gren yerel irketler iin bir yol haritas nerdi. UFRS 1, UFRS 2, UFRS 3, UFRS 7, UMS 1, UMS 27, UMS 32 ve UMS 39 standartlarnda deiiklikler yapld. lk Yllk yiletirmeler Standard yaynland. UFRYK 16 ve UFRYK 17 yaynland. UMSKnn global nansal krize kar olarak ald nlemlere geree uygun deer ile ilgili yeni yol gsterici bilgiler; UMS 39 standardnda acil deiiklikler; geree uygun deer lmne ilikin projelerin hzlandrlmas ve konsolidasyon; gelitirilmi nansal aralar aklamalar ve iki uzman danman grubunun atanmas konular dahil edildi. 2009 UMSKnn ye says, en fazla 3 yarm zamanl alanla birlikte, 16ya kartlarak, yeler arasnda uygun bir cora dalm saland.Bir tane bo pozisyon bulunmaktadr. UMSKV, kamu otoritelerinden oluan bir Gzlem Kurulu oluturdu. UFRS 1, UFRS 2, UMS 24, 32 ve UFRYK 14deki deiiklikler yaynland. Kurulun UMS 39un yerine getirdii standart ile ilgili almasnn ilk aamas olarak UFRS 9 (nansal varlklarn snandrmas ve lm) yaynland. Yllk Gelimeler Standardnn ikincisi yaynland. UFRYK 18 ve 19 yorumlar yaynland. Global nansal krize kar alnan nlemler ile ilgili almalar devam etmektedir. Bu almalara UMS 39un bir baka standartla deitirilmesi ile ilgili projeler ile kredilerdeki deer dklklerinin lmleri dahil edilmitir. 2010 UFRS 1de yaplan deiiklikler yaynland. UMSK, yllk UFRS kitabn iki ekilde yaynlamtr. lk seride yrrlkteki standartlar, ikinci seride ise tm yaynlanan standartlar yer almaktadr. simler; UFRS Vakf (nceki adyla UMSKo Vakf), UFRS Danman Konseyi (nceki adyla Standart Danma Konseyi) ve UFRS Yorumlama Komitesi (nceki adyla Uluslararas Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi) olarak deimitir.

17

UFRSlerin Dnyada Kullanm

Mart 2010 tarihi itibariyle UFRSlerin borsada ilem gren irketler tarafndan yaplan yerel raporlamada yer alan konsolide mali tablolarda kullanm ile ilgili tablo aadaki ekilde belirtilmitir. Bu tabloda yer alan bilgiler srekli gncellenmektedir. Borsada ilem grmeyen irketlerin UFRS kullanm ile ilgili bilgilerine www.iasplus.com/country/useias.htm adresinden ulaabilirsiniz
Borsada ilem gren baz yerel irketler iin zorunludur Borsada ilem gren tm yerel irketler iin zorunludur X X(a) Borsa yok. irketler Amerikada genel kabul grm muhasebe standartlarn kullanmaktadr. Borsa yok. irketler UFRS standartlarn kullanabilir. X(e) Borsa yok. irketler Arnavutlukda genel kabul grm muhasebe standartlarn kullanmaktadr. X X X X(a) X(b) X X X X X X

lke Abu Dabi Almanya (Amerikan) Virgin Adalar Samoa Arjantin Arnavutluk Anguilla Antigua ve Barbuda Aruba Avusturya Avustralya Azerbaycan Bahama Adalar Bahreyn Banglade Bat eria / Gazze Barbados Belika Beliz Benin Bermuda Beyaz Rusya

UFRSye izin verilmemitir

UFRSye izin verilmitir

X(a)
Borsa yok. irketler UFRSleri kullanabilir. X X 2008 tarihinden itibaren bankalar

18

lke Birleik Devletler (Amerika) Birleik Krallk (ngiltere) Bhutan Bolivya Bosna ve Hersek Botsvana Brezilya

UFRSye izin verilmemitir X(h)

UFRSye izin verilmitir

Borsada ilem gren baz yerel irketler iin zorunludur

Borsada ilem gren tm yerel irketler iin zorunludur

X(a) X X Tm byk ve orta lekli iletmeler X X 2010 tarihinden itibaren

Bruney Darussalem Bulgaristan Burundi Burkina Faso Cebelitark Cote Dlvoire ek Cumhuriyeti Cezayir in Danimarka Dominika Dominik Cumhuriyeti Dubai Ekvator Eritrea El Salvador Endonezya Ermenistan Estonya

Borsa yok. irketler UFRS Standartlarn kullanabilir. X(a) Borsa yok. X X X X(a) Borsa yok. UFRS Standartlarnn kullanlmasna izin verilmez. X X(a) X X X 2010 ile 2012 yllar arasnda Borsa yok. UFRSler devlet kurulular ve baz zel sektr iletmeleri iin gereklidir.

X X
X X(a)

19

lke Fas

UFRSye izin verilmemitir

UFRSye izin verilmitir Banka olmayan kurulular

Borsada ilem gren baz yerel irketler iin zorunludur Bankalar

Borsada ilem gren tm yerel irketler iin zorunludur

Fiji Filipinler Finlanda Fransa Gana Gambiya Grenada Grnland Guam Guatemala Guyana Gney Afrika Gney Kbrs Grcistan Haiti Hrvatistan Hindistan Hollanda Honduras Hong Kong (ngiliz)Virgin Adalar ran rlanda spanya srail Bankalar haricinde tmirketler X X X(i) X Borsa yok. irketler UFRSleri kullanabilir. Borsa yok. irketler Amerikada genel kabul grm muhasebe standartlarn kullanmaktadr. Borsa yok. irketler UFRSleri kullanabilir. X(f)

X(a) X(a) X

X X X X(a) X

X(a) X X(d)

X(a) X(a)

sve svire talya zlanda Irak

20

X(a) X X(a) X(a) X

lke Jamaika Japonya Kamboya Kanada

UFRSye izin verilmemitir

UFRSye izin verilmitir

Borsada ilem gren baz yerel irketler iin zorunludur

Borsada ilem gren tm yerel irketler iin zorunludur X

X Borsa yok. irketler UFRSleri kullanabilir. 2011 tarihinden itibaren X X X X X X(a) X X 2009 tarihinden itibaren, borsada ilem gren iletmeler iin, bankalar haricinde, UFRSlere edeer Kore standartlarna izin verilmektedir ve UFRSler 2011 tarihinden itibaren geerli olacaktr. X X X X X X(a) X X(a) X(a) X X(a) X(a) Borsa yok. irketler UFRSleri kullanabilir. Borsa yok. Baz irketler iin UFRSlerin kullanm zorunludur. X X X X

Karada Katar Kayman Adalar Kazakistan Kenya Kbrs Krgzistan Kolombiya (Gney) Kore

Kosta Rika Kuveyt Kba Laos Lesotho Letonya Libya Liechtenstein Litvanya Lbnan Lksemburg Macaristan Macau Madagaskar Makedonya Malavi Malezya Maldivler

21

lke Mali Malta Mauritius Meksika Msr Moldova Moolistan Moritanya Mozambik Myanmar Birlii Namibya Nepal Nijer Nijerya Nikaragua NL Antilles Norve zbekistan Pakistan Panama Papua Yeni Gine Paraguay Peru Polonya Portekiz Reunion Romanya Rusya Samoa (Amerikan) Senegal

UFRSye izin verilmemitir X

UFRSye izin verilmitir

Borsada ilem gren baz yerel irketler iin zorunludur

Borsada ilem gren tm yerel irketler iin zorunludur

X(a) X X(e) X X X Borsa yok. irketler iin UFRSye izin verilmemitir. X

X X X X X X X X(a) X X X X X X X(a) X(a) Borsa yok. irketler UFRSleri kullanabilir. X(a) X Borsa yok. irketler UFRSleri kullanabilir. X

22

lke Srbistan Sierra Leone Singapur Slovakya Slovenya Sri Lanka St Kitts&Nevis Surinam Suriye Suudi Arabistan Svaziland ili Tacikistan Tanzanya Tayland Tayvan Togo Trinidad ve Tobago Tunus Trkiye Uganda Ukrayna Umman Uruguay rdn Vanatu Venezuela Vietnam Yemen

UFRSye izin verilmemitir

Borsada ilem gren baz UFRSye izin yerel irketler verilmitir iin zorunludur

Borsada ilem gren tm yerel irketler iin zorunludur X X

X(e)(f) X(a) X(a) X X X X X(k) X X X X X X(i) X X X X(g) X X X X(c) X Borsa yok. irketler UFRSleri kullanabilirler. X(c) X Borsa yok. irketler UFRSleri kullanabilirler.

23

lke Yeni Zelanda Yugoslavya Yunanistan Zambiya Zimbabve (a) (b) (c)

UFRSye izin verilmemitir

UFRSye izin verilmitir

Borsada ilem gren baz yerel irketler iin zorunludur

Borsada ilem gren tm yerel irketler iin zorunludur X(b) X X(a)

X X

(d) (e) (f) (g)

(h)

(i) (j) (k)

Denetim raporu ve nansal tablo dipnot sunum esas AB tarafndan kabul edilen UFRSye yneliktir UFRS ile uyumlu olunduuna dair bir aklama nansal tablo dipnotlarnda ve denetim raporunda belirtilir Kanuna gre yerel hkmet tarafndan onaylanan UFRSlere uymas zorunludur ve onay UMSK tarafndan yaynlanan Standart ve Yorumlar ile gncel deildir. Yerel standartlar UFRSler ile ayndr fakat baz yrrlk tarihleri ile gei hkmleri farkldr. UFRSlerin tamamen uygulanmasna 2012 ylnda balanmas planlanmaktadr. UFRSlerin ou kabul edilmitir fakat baz nemli deiiklikler yaplmtr. Trkiyede kurulu iletmeler ngilizce UFRSyi ya da Trke evirisini kullanabilirler. UFRSnin Trke evirisinin kullanmnda eviriden kaynaklanan gecikme nedeniyle, denetim raporu ve sunum esasna ilikin not Trkiyedeki kullanm iin uygulanan UFRSye atfta bulunacaktr. MKTK, hisse senedi ihra eden yabanc irketlerin, UFRSye gre belirlenen rakamlarnn Amerikada genel kabul grm muhasebe standartlarna gre hazrlanan rakamlar ile mutabakatn iermeden hazrlanan ve UMSK tarafndan yaynlanan UFRSleri kullanarak dzenlenen mali tablolar kullanmasna izin vermitir. UFRSlerin tamamen uygulanmasna 2013 ylnda balanmas planlanmaktadr. Borsaya kaytl irketler iin UFRSlerin aamalara ayrlmas 2012 ile 2014 yllar arasndadr. Borsaya kaytl tm bankalar ile sigorta irketlerinin UFRSleri kullanmas zorunludur.

UFRSnin Avrupada Kullanm 2005 ylnda Yrrle Giren Avrupa Muhasebe Dzenlemeleri Borsada ilem gren irketler Avrupa Birlii (AB), Haziran 2000de Avrupa Komisyonu tarafndan uyarlanan Finansal Raporlama Stratejisini uygulamak amacyla, AB yesi olan ve dzenlenmi bir piyasada ilem gren tm irketlerin (toplamda yaklak 8,000 irket) 2005 yl konsolide mali tablolarnda UFRSye tabi olmalarn gerektiren bir muhasebe dzenlemesini 2002 ylnda onaylamtr. UFRSnin kullanlmas ile ilgili gereklilik sadece 27 AB lkesinde deil ayrca Avrupa Ekonomik Alanndaki (AEA) 3 lkede de uygulanmaktadr. AB veya AEA yesi olmayan ve svirede bulunan byk irketlerin byk bir ksm da UFRSyi kullanmaktadr.
24

AB yesi olmayan fakat AB borsasnda ilem gren irketlerin kullanm iin Avrupa Komisyonunun (AK), Aralk 2008 tarihinde kabul ettii UFRSlere muadil olmas asndan Amerika, Japonya, in, Kanada, Gney Kore ve Hindistana zg muhasebe ilkeleri dzenlenmitir (in, Kanada, Gney Kore ve Hindistann bu konuyla ilgili durumu 31 Aralk 2011 tarihine kadar yeniden incelenecektir). Dier lkelerdeki irketlerin 2009 ylndan itibaren AB tarafndan kullanlan UFRSleri ya da UMSK tarafndan kullanlan UFRSleri kullanmas zorunludur. Borsada ilem grmeyen irketler ye devletler, borsada ilem grmeyen irketleri ve sadece kendi iletmeleri iin mali tablo dzenleyen irketleri de UFRS zorunluluu kapsam iine alabilirler. Neredeyse ye devletlerin tm UFRSleri borsada ilem grmeyen irketlerin tamamnn ya da bazlarnn konsolide mali tablolarnda, byk ounluu ise bireysel mali tablolarnda kullanmalarna izin vermektedir. Bu konuyla ilgili ayrntl bilgilere www.iasplus.com adresinden ulaabilirsiniz.

UFRS Kullanmnn Avrupada Kabul ABnin Muhasebe Dzenlemeleri kapsamnda UFRS, Avrupadaki tm iletmeler tarafndan kabul edilecektir. Kabul sreci aada belirtilen aamalar kapsamaktadr: AB, UFRSleri tm Avrupa dillerine evirir, zel sektr Avrupa Finansal Raporlama Danman Grubu grlerini ABye bildirir, Avrupa Komisyonuna bal olan Standart Tavsiyelerini nceleme Grubu (STG), Avrupa Finansal Raporlama Danmanlarnn tavsiyeleri zerindeki grlerini Avrupa Komisyonuna bildirir, ABnin Muhasebe Dzenleyici Komitesi bir kabul nerisinde bulunur, ve ABnin standartlarn kabul ile ilgili tekli Avrupa Parlamentosuna ve AB Konseyinin 27 yesine sunulur. Her iki tarafnda tekli onaylamas gerekmektedir, aksi halde teklif ABye geri gnderilerek tekrar incelemeye tabi tutulur.

Mart 2010 sonunda AB, UFRS 1 ile UMS 24de yaplan son dzenlemeler haricindeki tm UFRSleri ve UFRYK 19 ile UFRYK 14de yaplan deiiklikler haricindeki tm UFRYK yorumlarn oylayarak, kabul etmitir. UFRS 9un onaylanmas ise ertelenmitir.

25

UFRSnin Avrupada Yrrle Konulmas Avrupa menkul kymet piyasalar, AB seviyesinde uygulanan baz dzenlemeler gz nne alnarak, ye devletler tarafndan bireysel olarak dzenlenir. AB dzenlemeleri aadakileri kapsar: Ulusal dzenleyicilerden oluan bir konsorsiyum olan Avrupa Menkul Kymet Dzenleme Komitesi (AMKDK) tarafndan uyarlanm standartlar. 1 numaral Standart olan Avrupadaki Finansal Bilgi Standartlarnn Yrrle Konulmas , AB ye devletlerinin UFRSyi yrrle koymas iin 21 nemli ilkenin snrlarn belirtir. Teklif edilen 2 numaral Standart, Yrrle Koyma Faaliyetlerinin Dzenlenmesi, 1 numaral Standardn uygulanmas iin yol gsterici ilkeleri kabul etmektedir;

Yllk ve Konsolide Hesaplara likin Yasal Denetim Talimat Eyll 2006 tarihinde yaynlanmtr. Sz konusu yeni talimat, 8. talimatn yerini alm ve 4. ve 7. talimatlar deitirmitir. Bunlarn yan sra, bu talimat ile, Uluslararas Denetleme Standartlarnn AB genelinde uygulanmas kabul edilmi ve ye devletlerin deneti gzetim kurulular oluturmalarn gerekli klmtr, ve
Bir irketin mali tablolarna ilikin olarak ynetim kurulu yelerinin kolektif sorumluluunun salanmas iin AB talimatlarnda deiiklikler yaplmtr .

Mart 2009 tarihinde, AB alma grubu, mevcut dnemde varolan AB banka, sigorta ve menkul kyment dzenleyici gruplarnn, Avrupa Bankaclk Otoritesi, Avrupa Menkul Kymetler Otoritesi, ve Avrupa Sigorta Otoritesi olarak deitirilmesi, ve bu otoritelere daha fazla gzetim gc ile baz durumlarda yasal g verilmesi iin bir teklifte bulunmutur. Bu konuyla ilgili teklier ABnin Finans Konseyi ile Ekonomi Bakanl tarafndan Aralk 2009 tarihinde onaylanmtr. Nihai uygulamann 2010da gereklemesi planlanmaktadr. Avrupa Birlii Parlamentosu ve Konseyi Eyll 2009 tarihinde UMSKVna (nceki adyla UMSKoV) ylda 4 milyon Euro fon verilmesini onaylamtr; Avrupa Komisyonu verilecek ili ve azami tutarlar zerinde karar verecek son merci olacaktr. UFRSnin Amerika Birleik Devletlerinde Kullanm UFRSnin ABD MKTK Tarafndan Tannmas Hisseleri ABD Menkul Kymetler ve Takas Komisyonuna (MKTK) kaytl yaklak 13.000 irketin 1.000 tanesi yabanc iletmedir. Kasm 2007 tarihi ncesinde, bu irketlerin, mali tablolarnn Amerikada genel kabul grm muhasebe standartlar yerine UFRS veya genel kabul grm yerel muhasebe standartlarn kullanarak sunmas durumunda, net gelirlerinin ve net varlklarnn Amerikada genel kabul grm muhasebe standartlarna gre dzenlenmi rakamlar ile mutabakat gerekmekteydi. Kasm 2007 tarihinde MKTK, yabanc irketlerin mali tablolarn, UFRS grleri ile US GAAP grlerinin mutabakatn iermeden, UMSKnn yaynlad UFRSlere gre hazrlamasna izin vermitir. Bu yeni kural, 15 Kasm 2007 tarihinde sona eren veya bu tarihten sonra olan dnemleri kapsayan mali tablolar iin geerlidir.
26

MKTK, ABDde hisse senedi ihra eden yerel irketlerin mali tablolarn, MKTKnin dzenlemeleri ve kurallarna uygun olmas amacyla, UFRSye uygun olarak hazrlamasnn kabul edilip edilmemesi ile ilgili kamu yorumu talep eden bir Gr Aklamasn Austos 2007 tarihinde yaynlamtr. Kasm 2008 tarihinde MKTK, nerilen UFRS yol haritas n kamuoyunun yorumuna amtr. Yol haritasnda, baarl olunmas durumunda, UFRSlerin 15 Aralk 2014 ylnda ya da bu tarihten sonra sona eren mali dnemler iin zorunlu kullanmn gerektirebilecek nemli aamalar yer almaktadr. Ayrca nerilen bu yol haritasnda baz iletmelerin bu tarih ncesinde UFRSleri kullanmalarna da izin verilmektedir. MKTKnn yol haritasn 2010 ylnda uygulamas beklenmektedir. ubat 2010 tarihinde MKTK, Uyum ve Global Muhasebe Standartlarn Destekleyen bir bildiri yaynlamtr. Bu bildiri, Komisyonun amacnn anlalmas ve kamuoyundaki effann artrlmasn salamak amacyla komisyon alanlarnn bir alma Plan gelitirerek, bunu uygulamaya geirmesine yneliktir. Buradaki ama: MKTKnin ABDde hisse senedi ihra eden yerel irketlerin UFRSyi nansal raporlama sistemine dahil etmesi ynnde karar vermesi iin MKTKnn alma Plann tamamlamas ve FMSK ve UMSKnn uyum projelerini gerekletirmesidir. MKTK bu bildiride, ilk defa ABDde hisse senedi ihra edecek irketlerin 2015 ile 2016 ylna kadar UFRSye gre raporlama yapabilmesi konusuna aklk getirmektedir. alma Plan bu zaman deerlendirecektir. UFRS ile ABDde Genel Kabul Grm Muhasebe Standartlarnn Yaknlamas Norwalk Anlamas Ekim 2002de, UMSK ve Amerikan Finansal Muhasebe Standartlar Kurulu (FMSKABD) arasnda, Birleik Devletlerde genel kabul grm muhasebe standartlar (US GAAP) ile Uluslararas Finansal Raporlama Standartlarnn birbiri ile uyumlu hale getirilmesi ile ilgili taahhtlerini bir mutabakat anlamas yaynlayarak resmiletirmilerdir. Sz konusu mutabakat anlamas Norwalk Anlamas olarak bilinmektedir. Bu iki kurul, aadakileri gerekletirme konusunda gerekeni yapacaklarn belirtmitir: mevcut nansal raporlama standartlarn mmkn olduunca ksa bir sre iinde birbirleriyle uyumlu hale getireceklerini, ve gelecek ile ilgili olan alma programlarn koordine edip, uyumun devamn salayacaklarn.

Uyum ifadesi ile kelimesi kelimesine ayn standartlar kastedilmemekte, fakat daha ziyade bu iki grup standart arasnda ok nemli farklarn olmamas anlamna gelmektedir.

27

2006 - 2009 Mutabakat Anlamas UMSK ve FMSK, ubat 2006da ksa vadeli ve uzun vadeli yaknlama projelerini ieren ve yaknlamada baar elde etmeyi hedeeyen aamalar ve nemli noktalar belirten bir mutabakat anlamas yaynlanmtr. Bu mutabakat anlamas 2008 ylnda yeniden dzenlenmitir. Her iki kurul Kasm 2009 tarihinde uyum konusundaki taahhtlerini yeniden onaylayarak, Mutabakat Anlamasnda 2011 ylna kadar belirlenen projelerdeki uyum almalarn tamamlayan aamalarn zetini bir bildiride yaynlamtr. Ksa vadeli projeler FMSK ve UMSK tarafndan 2008 ylna kadar belirlenen ama, odaklanlan birka alandaki byk farklarn, bir ya da birden fazla ksa vadeli proje ile ortadan kaldrlp kaldrlmamas ile ilgili konuyu bir sonuca ulatrmak ve bu farklarn ortadan kaldrlmas durumunda ise ama, bu alanlardaki almalar byk lde ya da tmyle tamamlamaktr. Bu ksa vadeli projelere ilikin mevcut durum aadaki gibidir: Tamamlanan projeler Ortak projeler: FMSK: letme Birlemeleri Geree Uygun Deer Opsiyonu letme Birlemesi Yoluyla Edinilen Aratrma ve Gelitirme Varlklar Borlanma Maliyetleri Faaliyet Blmleri

UMSK:

Devam eden ksa vadeli yaknlama projeleri FMSK: Finansal Durum Tablosu Tarihi Sonrasnda Ortaya kan Olaylar Gayrimenkul Yatrmlar Ortak Anlamalar (UMS 31 standard yerine getirilen standardn 2010un ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir.)

UMSK:

Ertelenen ksa vadeli yaknlama almalar Devlet Tevikleri Deer Dkl Gelir Vergisi Uzun vadeli projeler Aada listelenen projelerle ilgili 2010 yl iin belirlenen ama, aada belirtilen alanlarn gelitirilmesi konusunda nemli derecede ilerleme kaydetmektir (FMSK ile ilgili durum parantezlerde belirtilmitir):

28

Kavramsal ereve (Hedeer ile ilgili bir Nihai Tasla 2008 ylnda; raporlama yapan iletme ile ilgili bir Nihai Tasla 2010 ylnda yaynlanm; lm ve unsurlar ile muhasebeletirme zerine Tartma Bildirilerinin 2010 yl iinde yaynlanmas planlanmtr). Geree uygun deer lm rehberi (Nihai standardn 2010un ilk yarsnda yaynlanmas planlanmtr). Mali tablolarn sunumu Aama B (2010 iin Nihai Taslaklarnn yaynlanmas planlanmaktadr). Emeklilik sonras salanan faydalar tanmlanm fayda planlar (2010un ilk yarsnda bir Nihai Taslan yaynlanmas planlanmtr). Gelir tahakkuku (2010 iin bir Nihai Taslan yaynlanmas planlanmaktadr). Ykmllkler ve zkaynak (2010un ilk yarsnda bir Nihai Taslan yaynlanmas planlanmtr). Finansal aralar UMS 39un yerine (Kasm 2009da nansal varlklarn snandrlmas ve lm ile ilgili nihai bir standart yaynlanm; Kasm 2009da deer dkl ile ilgili bir Nihai Taslak yaynlanm; 2010 yl iinde ise nansal durum tablosu d brakma ve nansal riske kar koruma muhasebesi ile ilgili olarak iki Nihai Taslan yaynlanmas planlanmtr). zel Amal letmelerin de dahil olduu Konsolidasyon (Nihai standardn 2010 ylnda yaynlanmas planlanmaktadr). Konsolidasyonlar ve zel Amal letmeler (Aralk 2008de bir NT yaynlanmtr). Maddi olmayan duran varlklar (gncel gndem konusu deildir). Finansal kiralamalar (Nihai Taslan 2010 ylnda yaynlanmas planlanmaktadr).

Her bir proje iin zel hedeer de belirlenmitir.

UFRSnin Kanadada Kullanm Amerika borsasnda ilem gren Kanadadaki yerel irketlerin yerel raporlamalarn Amerika iin genel kabul grm muhasebe standartlarna gre yapmalarna izin verilir. Kanadada hisse senedi ihrac yapan yabanc irketlerin UFRSyi kullanmalarna izin verilmitir. Kamuya kar sorumlu olan Kanadal irketlerin UFRSleri 1 Ocak 2011 tarihinde balayan mali dnemler iin kullanmas zorunluluu getirilmitir. Bu standartlarn erken kullanmna menkul kymet ile ilgi dzenleyici kuruluunun onayyla birlikte durum baznda izin verilir. Bu uygulamaya kar amac gtmeyen irketler ile emeklilik planlar dahil edilmez ve bu tr irketlerin UFRSleri uygulamas zorunlu deildir.

UFRSnin Amerika Ktasnda Kullanm ili, 2009 ylndan itibaren UFRS kullanmna aamal olarak gemeye balamtr. Brezilyadaki halka ak irketler ve bankalar UFRSleri 2010 ylnda kullanmaya balayacaklardr. Meksikadaki Bankaclk ve Menkul Kymet Komisyonu, halka ak irketlerin 2012 ylndan itibaren UFRSleri kullanmaya balayacaklarn aklamtr. Arjantin hkmeti 2011 ylndan itibaren halka ak irketlerin UFRSleri kullanmasn ngren ve devlet onayna bal olan bir plan uygulamaktadr. Halka ak olmayan irketler iin ise UFRS kullanm istee baldr. UFRS kullanm birok Latin Amerika ve Karayip lkelerinde zorunlu hale getirilmitir.

29

UFRSnin Asya-Pasik lkelerinde Kullanm Asya-Pasik lkeleri, borsada ilem gren yerel irketler iin genel kabul grm muhasebe standartlarnn UFRS ile yaknlamasna ilikin eitli yaklamlar benimsemilerdir. Genel Kabul Grm Ulusal Muhasebe Standartlar yerine UFRS kullanmnn zorunlu olduu lkeler Moolistandaki tm halka ak yerel irketlerin UFRSleri kullanmas zorunludur. Tm ulusal standartlarn gerekte kelimesi kelimesine UFRS olduu lkeler Avustralya, Hong Kong, Kore (2009 iin izin verilmi ancak 2011den itibaren geerli olmak zere), Yeni Zelanda ve Sri Lanka (2011den itibaren geerli olmak zere) bu yaklam benimsemilerdir. Yrrllk tarihi ve geiler UMSK tarafndan yaynlanan UFRSden farkl olabilir. Ayrca, Yeni Zelanda baz muhasebe politikalarn eleyerek, birka aklama ve yol gsterici bilgi eklemitir. Ulusal standartlarn byk bir ksmnn kelimesi kelimesine UFRS olduu lkeler Filipinler ve Singapur baz standartlarda deiiklikler yaparak, bunun dnda kalan ou UFRSyi kelimesi kelimesine uyarlamtr. Singapur, 2012 ylndan itibaren UFRSlere tam olarak geeceini aklamtr. Baz ulusal standartlarn UFRSye kelimesi kelimesine yakn olduu lkeler Hindistan, Malezya, Pakistan, ve Taylandda uygulanan standartlar seilmi UFRSlere ok yakn bir ekilde uyarlanm, ancak dier ulusal standartlarda ise nemli farkllklar olmutur. Yeni veya deitirilmi UFRSnin uyarlanmasnda zaman farklar vardr. Hindistan, borsaya kaytl irketlerin byklne bal olarak, 2012-2014 yllar arasnda aamal olarak UFRSyi tamamen Hindistan Finansal Raporlama Standartlar olarak kabul etme niyetinde olduunu aklamtr. Malezya UFRSleri 2012 ylndan itibaren Malezya Finansal Raporlama Standartlar olarak uygulayacak, Tayvan ise UFRSleri 2013 ylnda uygulamaya koyacaktr. Genel Kabul Grm Ulusal Muhasebe Standartlarnn gelitirilmesinde UFRSden yararlanan lkeler Bu yaklam Endonezya, Japonya, Tayvan, ve Vietnamda eitli derecelerde uygulanmaktadr, fakat ok ciddi farkllklar mevcuttur. ubat 2006da in, yeni bir temel standartla birlikte 38 adet in Muhasebe Standardn birka istisna dnda, UFRS ile uyumlu olarak uygulamaya balamtr. Japonya, Aralk 2009 tarihinde UFRS kullanm iin gerekli olan kriterleri karlayan halka ak irketlerin 2010 ylndan itibaren UFRSleri kullanmalarna izin vermitir. Japonya, 2012 yl iinde, UFRSlerin tm halka ak irketler tarafndan 2015 ya da 2016 yllarndan balayarak kullanlmasnn zorunlu olarak tutulup tutulmayacana karar verme niyetindedir.

30

Borsada ilem gren baz yerel irketlerin UFRSleri kullanabildii lkeler Bu yaklam in (Hong Kong borsasnda ilem gren irketler), Hong Kong (Hong Kong meneili olan fakat herhangi bir yerde kurulmu olan irketler), Laos ve Myanmar Birlii iin geerlidir.

En Son Bildiriler
31 Aralk 2009 yl sonundan itibaren geerlidir:

Yeni Standartlar UFRS 8 Faaliyet blmleri

Standartlarda Yaplan Deiiklikler UFRS 1 UFRS 2 UFRS 7 UMS 1 UMS 19 UMS 23 UMS 27 UMS 32 / UMS 1 UMS 39 eitli Yeni Yorumlar UFRYK 13 UFRYK 15 UFRYK 16 UFRYK 18 Mteri ballk programlar Gayrimenkul inaat anlamalar Yurtdndaki iletmede bulunan net yatrmn nansal riskten korunmas Mterilerden varlk transferleri lk uygulamadaki yatrm maliyetleri Hak edi artlar ve iptaller Finansal aralara ilikin gelitirilmi aklamalar Mali Tablolarn Sunumu Kesintiler ve negatif gemi hizmet maliyetleri Borlanma maliyetlerinin aktietirilmesi Maliyet yntemi tanmnn karlmas Satlabilir nansal aralar ve tasye nedeniyle ortaya kan ykmllkler Sakl trevlerin deerlendirilmesi Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere ilikin iyiletirmeler (bir nceki yaynmza baknz)

31

31 Aralk 2009 yl sonundan itibaren erken uygulama iin uygundur.

Aklama: Gei hkmleri karmaktr ve standartlar birbirine baldr. Daha fazla bilgi iin Standartlara ve Yorumlara baknz.
Aadaki tarihler veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin geerlidir Finansal Aralar: Snandrma ve lm 1 Ocak 2013

Yeni Standartlar UFRS 9

Yeniden Dzenlenen Standartlar UFRS 1 (2008)

Aadaki tarihler veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin geerlidir Uluslararas Finansal Raporlama Standartlarnn lk Uygulamas (Kasm 2008de yeniden dzenlenmitir) letme Birlemeleri 1 Temmuz 2009

UFRS 3 (2008)

1 Temmuz 2010 tarihinde ya da bu tarih sonrasnda gerekleen iletme birlemeleri iin geerlidir. Erken uygulanmasna yalnzca 30 Haziran 2007 tarihinde veya bu tarih ncesi balayan mali dnemler iin izin verilir. 1 Ocak 2011

UMS 24 (2009)

likili Taraar Devlete bal iletmeler iin olan aklama gerekliliklerine kolaylk getirir ve ilikili taraf tanmn aklar. Konsolide ve Bireysel Mali Tablolar

UMS 27 (2008) Standartlarda yaplan deiiklikler UFRS 1

1 Temmuz 2009

Aadaki tarihler veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin geerlidir lk kullanclar iin ilave istisnalar UFRS 7ye ilikin karlatrmal aklamalar iin snrl muayet 1 Ocak 2010 1 Temmuz 2010 1 Ocak 2010 1 ubat 2010 1 Temmuz 2009

UFRS 2 UMS 32 UMS 39

Grup baznda nakit demeli hisse bazl demeler Hak konular ile ilgili snandrma Finansal riske kar korumaya uygun kalemler

32

UFRSlerde yaplan iyiletirmeler (Nisan 2009)* UFRS 2 UFRS 5

Aadaki tarihler veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin geerlidir UFRS 2 ile yeniden dzenlenen UFRS 3 standartlarnn kapsam Durdurulan faaliyetler ya da sat amal elde tutulan cari olmayan varlklar (ya da elden karma gruplar) ile ilgili olarak yaplmas gereken aklamalar Blm varlklar ile ilgili aklamalar Dntrlebilir aralarn dnen/duran olarak snandrlmas Muhasebeletirilmeyen varlklara ilikin harcamalarn snandrlmas Arazi ve binalara ilikin kiralama ilemlerinin snandrlmas Bir iletmenin acente mi yoksa temsil edilen bir irket konumunda m olduunun belirlenmesi ereye deer dkl testinin muhasebeletirilmesinde kullanlan birim UFRS 3 (2008) standardnda yaplan ilave deiiklikler. Bir iletme birlemesi sonucu elde edilen maddi olmayan bir duran varln geree uygun deerinin llmesi 1 Temmuz 2009 1 Ocak 2010

UFRS 8 UMS 1 UMS 7 UMS 17 UMS 18

1 Ocak 2010 1 Ocak 2010 1 Ocak 2010 1 Ocak 2010 Uygulanabilir deil 1 Ocak 2010 1 Temmuz 2009

UMS 36 UMS 38

1 Temmuz 2009

UMS 39

Vadeden nce denen kredilere ilikin cezalarn, ilikili trev olarak kabul edilmesi letme birlemeleri szlemelerine getirilen kapsam muayeti Nakit akmnn nansal riske kar korunmas ilemi szlemeler kullanlarak gerekletirilen nansal riske kar koruma

1 Ocak 2010

1 Ocak 2010

1 Ocak 2010

1 Ocak 2009 1 Temmuz 2009 1 Temmuz 2009

UFRYK 9 UFRYK 16

UFRYK 9 ile UFRS 3 (2008) standartlarnn kapsam Finansal riske kar koruma aralarna sahip olan iletmeye getirilen kstlamadaki deiiklikler

33

UFRSlerde yaplan iyiletirmeler (Mays 2008)* UFRS 5

Aadaki tarihler veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin geerlidir Bir bal ortaklktaki kontrol gc olan paylarn satlmas plan 1 Temmuz2009

Yeni Yorumlar UFRYK 17 UFRYK 19

Aadaki tarihler veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin geerlidir Nakit D Varlklarn Ortaklara Datm Finansal borlarn zkaynaa dayal nansal aralarla denmesi 1 Temmuz 2009 1 Temmuz 2010

Yorumlarda yaplan deiiklikler UFRYK 14 Asgari fonlama koullar ile ilgili n deme ilemleri 1 Ocak 2011

* UMSK tarafndan belirlenen ve Mays 2008 ile Nisan 2009 tarihlerinde UFRSlerde Yaplan yiletirmeler sonucu ortaya kan sunum, muhasebeletirme ve lm amal muhasebe deiiklikleri yukardaki tabloda belirtilmitir. UMSKnn muhasebesel konularda hi bir etkisinin olmadn dnd teknik terimler ya da metinlerle ilgili deiiklikler ise bu listeye dahil edilmemitir. Daha fazla bilgi iin www.iasplus.com adresinden standartlara ve yorumlara ulaabilirsiniz.
34

Yrrlkteki Standartlarn ve lgili Yorumlarn zeti

Bu kitapn 35-116 arasndaki sayfalarnda, 31 Mart 2010 tarihi itibariyle geerli olan btn Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar ile birlikte UFRSye Giri ve Mali Tablolarn Dzenlenmesi ve Sunumuna likin Kavramsal ereve zetlenmitir. Bu zetler genel bir bilgi salamak amacyla sunulmutur ve standartlarn btnnn yerini tutmazlar. Buradaki zet bilgiler 2010 ve daha sonraki dnemlerde UFRSlerde yaplan son deiikliklere gre yeniden gncellenmitir. Bu standartlarn nceki dzenlemeleriyle ilgili daha fazla bilgi iin UFRS Cep Kitapnn nceki yaynlarna baknz. Yrrlk tarihi, standardn ilk yayn tarihini deil, kapsaml olarak yeniden dzenlenen standardn ya da yorumun yrrlk tarihini ifade eder.

Uluslararas Finansal Raporlama Standartlarna Giri

Uygulama Tarihi Mays 2002 tarihinde UMSK tarafndan kabul edilmitir.

zet

Dier hususlarla birlikte aadakileri kapsar: UMSKnn amalarn, UFRSlerin kapsamn, Standartlar ve yorumlar gelitirmek iin gereken yntem ve yorumlarn, Siyah harf ve gri hari paragraarn ieriinin ayn derecede nem tamasna ilikin konuyu, Yrrlk tarihi ile ilgili politikay, ve Resmi dil olarak ngilizcenin kullanmn.

35

Mali Tablolarn Dzenlenmesi ve Sunumuna likin Kavramsal ereve

Uygulama Tarihi Nisan 1989 tarihinde UMSKo tarafndan onaylanmtr. Nisan 2001 tarihinde UMSK tarafndan uygulanmaya balanmtr. Kavramsal ereveye ilikin gerekliliklerin tm mevcut dnemde FMSK/UMSKnn ortak Kavramsal ereve projesinin bir paras olarak incelenmektedir. zet Genel amal mali tablolarn hedeni tanmlar. Sz konusu hedef, iletmenin mali durumu, performans ve mali durumundaki deiiklikler ile ilgili olarak, kullanclarna ekonomik kararlarn vermede nemli lde yarar salayacak bilgiyi salamaktr. Mali tablolarda verilen bilgilerin yararl olmasn salayan niteleyici zellikleri belirtir. Bu niteleyici zellikler; anlalabilirlik, ihtiyaca uygunluk, gvenilirlik ve karlatrlabilirliktir. Mali tablolarda bulunan temel unsurlar ve bu unsurlarn mali tablolarda kayda alnmas ve lm ile ilgili kavramlar tanmlar. Varlklar, ykmllkler ve zkaynak, dorudan mali durum ile ilgili olan unsurlardr. Dorudan performans ile ilgili olan unsurlar ise gelir ve giderlerdir.

UFRS 1 Uluslararas Finansal Raporlama Standartlarnn lk Uygulamas

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2004 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemlerinde hazrlanan ilk UFRS mali tablolar iin geerlidir. Standartlarn ilk uygulamasnda bal ortakla yaplan yatrmn maliyeti ile ilgili Ocak 2008 tarihinde yaplan deiiklikler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerlidir. Bu deiikliklerin erken uygulanmasna izin verilir. Kasm 2008 tarihinde yeniden dzenlenen standart 1 Temmuz 2009 itibariyle geerlidir. Bu standartta teknik ierik asndan bir dzenleme yaplmamtr. UFRSyi ilk defa kullanan iletmelere ynelik ilave istisnalar salayan deiiklikler (Temmuz 2009), erken uygulama opsiyonu ile birlikte 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle geerlidir. UFRS 7deki karlatrmal aklamalara snrl muayet getiren ve Ocak 2010 tarihinde yaplan deiiklikler, erken uygulama opsiyonu ile birlikte 1 Temmuz 2010 tarihi itibariyle geerlidir.

36

Ama

letmenin UFRSye gre ilk kez dzenlenen genel amal mali tablolarnn temelini oluturacak kurallarn belirlenmesi. 31 Aralk 2009 ylnda sona eren yllk mali tablolarnda UFRSyi ilk olarak uygulayan bir iletme iin genel aklamay ierir. letme: 31 Aralk 2009 tarihinde yrrlkte olan UFRSye gre muhasebe politikalarn seer. 2009 ve 2008 yl iin mali tablolar hazrlar ve 31 Aralk 2009 tarihinde yrrlkte olan UFRSleri uygulayarak, al nansal durum tablosunu, UFRS 1de ele alnan aadaki belirli istisnalar haricinde, geriye dnk olarak dzenler: - al nansal durum tablosu en son olarak 1 Ocak 2008 tarihinde hazrlanabilir (iletmenin UFRS kapsamnda birden fazla karlatrmal dnemi sunmay tercih etmesi durumunda daha nce olabilir), - al nansal durum tablosu, iletmenin, UFRSye gre hazrlanan ilk tablolarnda sunulur (bu nedenle adet nansal durum tablosu vardr), ve - 31 Aralk 2009 tarihinde UFRSyi ilk kez uygulayan bir iletme, 2008 ve 2009 yllarna ait tam set mali tablolarna ek olarak, 2008 yl ncesi dneme ait seilmi nansal bilgilerini (fakat tam set mali tablolar deil) de UFRSye gre raporlasa bile, bu durum, sz konusu iletmenin UFRS al nansal durum tablosunun 1 Ocak 2008 tarihli olmas gereini deitirmez.

zet

Yorumlar Yararlanlabilecek Deloitte yaynlar

Yoktur. lk Kez Uygulama: UFRS 1e Ynelik Rehber Kasm 2009 tarihinde yeniden dzenlenen ve Deloitte tarafndan yaynlanan bu rehbere www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htm adresinden ulaabilirsiniz.

37

UFRS 2 Hisse Bazl demeler

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Hak edi artlaryla ilgili tanmn ve hisse bazl anlamann taraarnca yaplan iptallerin muhasebeletirilmesini akla kavuturmak amacyla Ocak 2008 tarihinde deiiklikler yaplmtr. Deiiklikler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerli olacaktr ve erken uygulamaya izin verilmitir. Nisan 2009 tarihindeki UFRSlere likin yiletirmeler sonucunda bu standardn kapsamyla ilgili olan deiiklikler, erken uygulama opsiyonuyla birlikte 1 Temmuz 2009 tarihi itibariyle geerlidir. Grup irketleri iindeki hisse bazl deme ilemlerinin muhasebeletirilmesi ile ilgili ek bilgi salayan ve Temmuz 2009 tarihinde yaplan deiiklikler, erken uygulama opsiyonuyla birlikte 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle geerlidir. Ama letmenin zkaynaa dayal nansal aralarna karlk mal veya hizmet ald, veya hisse senedi veya dier nansal aralarn yatna gre belirlenmi bir tutarda bor yklendii ilemler iin uygulanacak muhasebe kurallarnn aklanmas. Btn hisse bazl deme ilemleri, geree uygun deer lm esas kullanlarak mali tablolarda muhasebeletirilir. Gider, alnan mal veya hizmet tketildiinde muhasebeletirilir. Ayrca UFRS 2 iletmenin tam olarak belirleyemedii alnan tm veya baz mal veya hizmetlere ilikin hisse bazl deme ilemleri iin de geerlidir. UFRS 2 halka ak ve halka ak olmayan irketler iin geerlidir. Ancak, halka ak olmayan irketlerin zkaynak aralarnn geree uygun deerinin gvenilir olarak llemedii durumlarda isel deer lmleri kullanlr. Temelde, iletmenin zkaynana dayal nansal aralarnn karl olarak bir maln veya hizmetin alanlar dndan tedarik edilmesine ilikin ilemler, sz konusu mal veya hizmetin geree uygun deeri zerinden hesaplanr. Sadece tedarik edilen mal veya hizmetin geree uygun deerinin gvenilir olarak hesaplanamad durumlarda, kar tarafa verilen zkaynaa dayal nansal aralarn geree uygun deeri kullanlr.

zet

38

alanlar ve benzer hizmetleri salayanlar ile olan ilemlerde, tedarik edilen hizmetin geree uygun deeri gvenilir olarak tahmin edilemediinden, iletme kar tarafa verilen zkaynaa dayal nansal aralarnn geree uygun deerini hesaplar. Geree uygun deerinden hesaplanarak kar tarafa verilen zkaynaa dayal nansal ara ilemlerindeki (alanlar ile olan ilemler gibi) geree uygun deer, verili tarihinde hesaplanr. Tedarik edilen mal veya hizmetlerin geree uygun deerleri zerinden hesaplanan ilemlerde geree uygun deer, sz konusu mal ve hizmetlerin alm tarihlerinde hesaplanr. Kar tarafa verilen zkaynaa dayal nansal aralarn geree uygun deerinin referans alnmas ile hesaplanan mal ve hizmetler iin, genel olarak (piyasa koullar haricinde) hak edi koullarnn ilgili lm tarihinde hisse senetlerinin ve opsiyonlarn geree uygun deerleri hesaplanrken dikkate alnmayaca belirtilir (yukarda belirtildii gibi). Onun yerine, hakedi koullar, ilem tutarnn lmne dahil edilen zkaynaa dayal nansal aralarn saylarnn dzeltilmesi suretiyle dikkate alnr; bylece, sonu olarak, zkaynaa dayal nansal aralar karl tedarik edilen mal veya hizmet tutarlar, nihai olarak hak kazanlan zkaynaa dayal nansal aralarn says dikkate alnmak suretiyle kayda alnr. Ocak 2008de yaplan deiiklikler, hak edi artlarnn tanmn yalnzca hizmet artlar ile performans artlarndan oluacak ekilde snrlamtr. Ayrca, performans artlarnn tanmnda da, belirli performans hedeerine ek olarak belirli bir hizmet sresinin tamamlanmas gerekliliinin yerine getirilmesiyle ilgili deiiklik yaplmtr.

39

Mmkn olduu srece, kar tarafa verilen zkaynaa dayal nansal aralarn geree uygun deeri, sz konusu nansal aralarn kural ve artlar da gz nnde bulundurulmak suretiyle piyasa yatlar ile llr. Piyasa yatlarnn olmad durumlarda, iletme, zkaynaa dayal nansal aralarnn geree uygun deerini, bir deerleme teknii kullanarak tahmin eder. Bu deerleme teknii bilgili ve istekli taraar arasnda emsal bedele gre gerekleebilecek bir ilemde, lm tarihi itibariyle sz konusu nansal aralarn olmas gereken yatlarnn tahminine dayandrlr. UFRS 2, hangi deerleme modelinin kullanlmas gerektiini belirtmez.

Yorumlar

Yoktur. UFRYK 8 ve UFRYK 11 yorumlar standarda dahil edilmi, ancak Grup baznda nakit demeli hisse bazl deme ilemleri (UFRS 2deki Deiiklikler) ile ilgili standardn Haziran 2009 tarihinde yaynlanmas sonucu yrrlkten kaldrlmtr. Hisse Bazl deme: UFRS 2ye Ynelik Rehber 2. Bask Haziran 2007 tarihinde kmtr. UFRS 2nin sklkla kullanlan hisse bazl deme ilemlerine uygulanmasna ilikin bir uygulama rehberidir. Bu rehbere www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htm adresinden ulaabilirsiniz.

Yararlanlabilecek Deloitte yaynlar

UFRS 3 (2008) letme Birlemeleri

Geerlilik Tarihi 2008 tarihinde yaynlanan bu standart, UFRS 3 (2004)n yerine getirilmitir. Bu standart, 1 Temmuz 2009 tarihinden sonraki iletme birlemeleri iin geerli olacaktr. Bu standardn erken uygulamasna izin verilmitir fakat 30 Haziran 2007 tarihinden nceki mali dnemler iin uygulanmasna izin verilmez. UFRS 3 (2004)e ilikin gerekliliklerin zetlerine ulamak iin UFRS Cep Kitapnn nceki yaynlarna baknz. Temel lke Satn alan iletme, satn alnan varlklar ile stlenilen ykmllkleri, birleme tarihindeki geree uygun deeriyle muhasebeletirir ve mali tablo kullanclarnn, iletme birlemesinin niteliini ve nansal etkilerini deerlendirmesine yardmc olacak bilgileri aklar.

40

zet

letme birlemesi, satn alann bir ya da birden fazla iletmenin kontroln ele geirdii bir ilem ya da durumu ifade eder. letme, yatrmclara, hissedarlara ve katlmclara dorudan bir getiri salamak iin ynetilen faaliyet ve varlklarn btndr. UFRS 3, bir i ortaklnn oluturulmasnda, iletme birlemelerinde veya ortak ynetilen iletmelerde ya da iletme oluturmayan varlk ya da varlk grubunun satn alnmasnda uygulanmaz. Tm iletme birlemelerinde elde etme yntemi kullanlr. Elde etme ynteminin uygulanmasna ilikin hususlar aadadr: 1. Tm iletme birlemelerinde satn alan iletmenin ( kontrol elde eden tarafn) belirlenmesi gerekir. 2. Birleme tarihinin (satn alan iletmenin satn alnan iletme zerinde kontrol salad tarihin) belirlenmesi gerekir. 3. Satn alnan iletmenin tanmlanabilir varlklarnn, stlenilen ykmllklerinin ve kontrol gc olmayan paylarnn lm ve muhasebeletirilmesi gereklidir. 4. ereyenin ya da pazarlkl satn almdan elde edilen kazancn lm ve muhasebeletirilmesi gereklidir.

Varlk ve ykmllkler (snrl sayda belirli muayet dnda) birleme tarihindeki geree uygun deerleriyle llr. Bir iletme kontrol gc olmayan paylar ya (a) geree uygun deeriyle ya da (b) satn alnan iletmenin tanmlanabilir net varlklarnn geree uygun deerindeki kontrol gc olmayan paylarn oranna gre lebilir (bu seenek ilem baznda mmkndr).

41

ereye aadakiler arasndaki fark olarak hesaplanr: - Bu deerin toplam: (a) denen bedelin birleme tarihindeki geree uygun deeri, (b) kontrol gc olmayan paylarn tutar ile (c) aamal olarak gerekletirilen iletme birlemelerinde (aaya baknz), satn alan iletmenin satn alnan iletmede nceden elinde tuttuu zkaynak paylarnn birleme tarihindeki geree uygun deeri, ve - satn alnan iletmenin tanmlanabilir varlklar ile stlenilen ykmllklerin netletirilmi birleme tarihindeki geree uygun deeri (UFRS 3e uygun olarak) muhasebeletirilir.

Yukardaki farkn negatif kmas durumunda, oluan kazan, kar / zarar iinde pazarlkl satn alma olarak muhasebeletirilir. Aamal olarak gerekleen iletme birlemelerinde, satn alan iletmenin satn alnan iletme zerinde kontrol salamak amacyla mevcut zkaynak payn arttrmas durumunda, nceden elde tutulan zkaynak paylar, birleme tarihindeki geree uygun deeriyle yeniden llr ve oluan kazan / zarar, kar veya zarar iinde muhasebeletirilir. letme birlemesinin ilk defa muhasebeletirilmesi ilk raporlama dnemi sonunda ancak geici olarak yaplabiliyor ise, iletme birlemesi geici rakamlar kullanlarak, muhasebeletirilebilir. Birleme tarihini takip eden 1 yl iinde, birleme tarihinde mevcut olan olaylar ve durumlarla ilgili olarak geici deerlere dzeltme kayd yaplr. Hatalar dzeltmek amac haricinde bir yl aanlara ise UMS 8 uyarnca dzeltme kayd yaplmaz. Birleme bedeli, koullu bedelin birleme tarihindeki geree uygun deerini ierir. Koullu bedelde birleme tarihinden sonra ortaya kan olaylardan kaynaklanan ve ykmllk olarak snandrlan deiiklikler, genellikle kar veya zarar iinde muhasebeletirilir.

42

Birlemeyle ilikili tm masraar (komisyon creti, profesyonel veya danmanlk creti, i satn alm departman giderleri...), bor ya da hisse ihracyla ilikili olan giderler haricinde, kar veya zarar iinde muhasebeletirilir. Bor ya da hisse ihracyla ilikili olan giderler ise srasyla UMS 39 ve UMS 32 uyarnca muhasebeletirilir. UFRS 3 ayrca iletme birlemeleri ile ilgili baz zel durumlar hakknda kapsaml bilgiler salar.

Bunlar: - bir bedel verilmeden gerekletirilen iletme birlemeleri, - ters birlemeler, - satn alnan tanmlanabilir maddi olmayan duran varlklar, - satn alan iletme ile satn alnan iletme arasnda daha nceden var olan ilikiler (rnein; yeniden elde edinilen haklar), ve - satn alnan iletmenin birleme tarihindeki szlemeye bal anlamalarnn yeniden deerlendirmesi.

Yorumlar

Yoktur.

Yararlanlabilecek Deloitte yaynlar

letme Birlemeleri ve pay sahipliinde deiiklikler: Yeniden dzenlenen UFRS 3 ile UMS 27 Rehberi Temmuz 2008 tarihinde yaynlanmtr. Bu rehber, UMSKnn bu standartlarn uygulanmasna ynelik yol gsterici bilgileri ve pratik uygulama konularn ieren bir yayndr. Bu rehbere www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htm adresinden ulaabilirsiniz.

43

UFRS 4 Sigorta Szlemeleri

Geerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. UMSKnn sigorta szlemeleri ile ilgili projesinin ikinci aamas tamamlanana kadar, sigorta szlemesi dzenleyen herhangi bir iletmenin sigorta szlemelerine ilikin nansal raporlama ilkelerinin aklanmas. Sigorta irketleri, UMSKnn Kavramsal ereve ve baz mevcut UFRSlerin uygulamalarndan muaftr. Doal afet ve denkletirme karlklarna izin verilmez. Sigorta borlarnn yeterlilii iin bir test ile reasrans varlklar iin deer dkl testini ngrr. Sigorta borlar ilgili reasrans varlklardan mahsup edilmez. Muhasebe politikasna ilikin deiiklikler snrldr. Yeni dipnotlar gerekmektedir. Finansal garanti szlemeleri, ihra eden tarafndan bu tr szlemeler daha nceden (UFRS 4n ilk uygulamas ncesinde) sigorta szlemesi olarak aka beyan edilmedike ve sigorta szlemelerine uygun muhasebe prensipleri kullanlmadka UMS 39un kapsamna dahil edilmitir. Bu tr durumlarda, ihra eden UMS 39u ya da UFRS 4 uygulamay seebilir.

Ama

zet

Yorumlar

Yoktur.

44

UFRS 5 Sat Amal Elde Tutulan Duran Varlklar ve Durdurulan Faaliyetler

Geerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Mays 2008 tarihinde UFRSlere likin Yaplan yiletirmelerden kaynaklanan ve iletmenin bir bal ortaklktaki kontrol gc olan paylar satmay planlad durumlar ile ilgili olarak yapt deiiklikler 1 Temmuz 2009 tarihinden itibaren geerli olacaktr. Bu deiikliklerin erken uygulamasna Mays 2008de deitirilen UMS 27 standardyla birlikte uygulanmas kouluyla izin verilir. Nisan 2009 tarihinde UFRSlere likin Yaplan yiletirmelerden kaynaklanan ve sat amal elde tutulan olarak snandrlan cari olmayan varlklar (elden karlacak gruplar) veya durdurulan faaliyetler ile ilgili olarak yaplan deiiklikler, erken uygulama opsiyonuyla birlikte, 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle geerlidir. Ama Sat amal elde tutulan duran varlklarn muhasebeletirilmesi ile durdurulan faaliyetlerin mali tablolarda sunumu ve aklamasna ilikin esaslarn belirlenmesi. Sat amal elde tutma (12 ay iinde elden karlmas ya da sat olduka muhtemel olan) ifadesi ile elden karlan grup kavramn (ilgili ykmllklerin de bir grup varlkla birlikte transfer edilerek, tek bir ilemle karlmas) tanmlar. Sat amal elde tutulan duran varlklar veya elden karlacak gruplar defter deeri ile sat maliyeti dlm geree uygun deerinden dk olan ile ler. Bu tr duran varlklar (bireysel ya da elden karlan grubun bir paras olarak) amortismana tabi tutulmaz. Sat amal elde tutulan olarak snandrlan duran varlk veya elden karlacak grup iinde bulunan aktif ve pasier, nansal durum tablosunda ayr olarak gsterilmelidir. Mays 2008de yaplan deiiklikler, bir bal ortakla ait varlk ve ykmllklerin, ana ortakln bal ortakln kontroln kaybedeceine dair bir plan taahht etmesi durumunda sat amal olarak snandrlmasn gerektirir. Sat sonrasnda iletmenin kontrol gc olmayan oranda pay sahibi olup olmamas bu gereklilii deitirmez.
45

zet

Durdurulan bir faaliyet, bir iletmenin elden karlan veya satlmak zere elde tutulan olarak snandrlan bir ksmdr ve a) ayr bir ana faaliyet kolu veya faaliyetlerin nemli bir cora alann temsil eder, b) ayr bir ana faaliyet kolu veya faaliyetlerin cora alannn tek bana koordine edilmi bir plan erevesinde satnn bir parasdr, veya c) sadece yeniden sat amac ile elde edilen bir bal ortaklktr. Bir iletme durdurulan faaliyetlerine ilikin kar veya zararn toplam tutarn veya durdurulan faaliyetlerinin elden karlmas srasnda oluan kazan veya kayplar (veya sat iin elde tutulan durdurulan faaliyetlerine ilikin varlk ve borlarnn yeniden snandrlmasna ilikin tutarlar) tek bir tutar olarak kapsaml gelir tablosunda gsterir. Bylece kapsaml gelir tablosu devam eden faaliyetler ve durdurulan faaliyetler olmak zere iki ksma ayrlr. Nisan 2009 tarihinde yaplan deiiklikler, bu standartta sat amacyla elde tutulan olarak snandrlan cari olmayan varlklar (ya da elden karlacak gruplar) veya durdurulan faaliyetler iin aklama yaplmas gerektiini dorulamtr. Sonu olarak, bu standardn lm gerekliliklerinin kapsam dndaki elden karlacak gruplara ilikin varlk ya da ykmllklerin llmesiyle ilgili olarak dier UFRSlerde aklama yaplmas zorunlu klnmadka, dier standartlardaki aklamalar, bu tr varlklar ya da elden karlacak gruplar iin geerli deildir.

Yorumlar Yararlanlabilecek Deloitte yaynlar

Yoktur. Satlmaya Hazr Varlklar ve Durdurulan Faaliyetler: UFRS 5e ynelik Rehber UFRS 5 ile ilgili uygulama rehberi Mart 2008de yaynlanmtr. www.iasplus.com/dttpubs.htm adresinden ulaabilirsiniz.

46

UFRS 6 Maden Kaynaklarnn Aratrlmas ve Deerlendirilmesi

Geerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2006 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. UMSKnn bu alana ynelik projesini tamamlayana kadar olan sre iinde, maden kaynaklarnn aratrlmas ve deerlendirilmesine ilikin nansal raporlama esaslarnn belirlenmesi. UFRS 6, varlklarn aratrlmas ve deerlendirilmesinin muhasebeletirilmesi ve llmesine ilikin herhangi bir muhasebe politikasn gerekli klmaz ya da yasaklamaz. letmenin mevcut olan muhasebe politikasn, UMS 8in 10. paragrafndaki kriterler ile uyumlu olduu srece, bir baka deyile kullanclarn ekonomik kararlar verme ihtiyalarn karlad ve gvenilir bilgiler olduu srece, kullanmasna izin verilir. Bu standart iletmeye, belirli bir standardn yokluunda UFRSde belirtilen genel kabul grm muhasebe prensiplerinin ncelik srasnn kaynan belirleyen UMS 8in 11. ve 12. paragraarnn uygulanmasyla ilgili geici bir muayet salar. Varlklarn aratrlmasna ve deerlendirilmesine ilikin defter deerinin, geri kazanlabilir tutar amas durumunda deer dkl testi yaplmasn gerektirir. Bununla birlikte aratrma ve deerlendirme varlklar da gelitirme varlklar olarak snandrlmadan nce deer dkl testine tabi tutulur. Deer dklnn UMS 36da belirtilen nakit yaratan birimden daha yksek bir seviyede deerlendirilmesine izin verir, ancak deer dkl belirlendii anda UMS 36ya gre hesaplanr. Maden kaynaklarnn aratrlmas ve deerlendirilmesinden kaynaklanan tutarlar tanmlayan ve aklayan bilginin dipnotlarda sunulmasn gerektirir.

Ama

zet

Yorumlar

Yoktur.

47

UFRS 7 Finansal Aralar: Aklamalar

Geerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2007 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Finansal varlklarn yeniden snandrlmas ile ilgili olarak Ekim 2008de yaplan deiiklikler, 1 Temmuz 2008 tarihi itibariyle geerlidir. Geree uygun deer ile gelimi likidite riski aklamalar iin aamal geree uygun deer hiyerarisini belirten ve Mart 2009da yaplan deiiklikler ise 1 Ocak 2009 tarihi itibaryla yrrlktedir. Bu deiikliklerin erken uygulanmasna izin verilmitir. Ama Finansal aralarn iletmeler iin olan nemi, sz konusu aralarn yaratt risklerin esas ve kapsam ile iletmenin ortaya kan riskleri nasl ele alaca hususlarnn deerlendirilmesine dair mali tablo kullanclarna yardmc olmak amacyla yaplacak dipnot aklamalarnn belirlenmesi. Bu standart, nansal aralarn iletmenin mali durumu ve performans iin olan nemine ilikin bilgilerin dipnotlarda aklanmasn gerektirir. Bu bilgiler aadakileri kapsar: - nansal varlklar ve nansal ykmllklerin snandrlmasna ilikin bilgiyi de ieren iletmenin nansal durumuna ynelik aklamalar, geree uygun deer opsiyonunun kullanld durumlara zel aklamalar, yeniden snandrmalar, nansal durum tablosu d brakma, varlklarn rehin olarak verilmesi, sakl trev ve szleme artlarnn ihlallerine ilikin aklamalar, - muhasebeletirilmi gelir, giderler, kazanlar ve kayplar ile faiz geliri ve gideri, cret geliri ve deer dkl zararlarna ilikin bilgileri de ieren, iletmenin dnem iindeki performansna ilikin aklamalar, ve - kullanlan muhasebe politikalar, nansal riske kar korunma muhasebesi ve her bir snf nansal varlk ve nansal ykmllklerin geree uygun deerine ilikin bilgileri de ieren dier aklamalar.

zet

48

UFRS 7, nansal aralardan kaynaklanan risklerin esas ve kapsamna ilikin bilginin dipnotlarda aklanmasn gerektirir. - maruz kalnan riskler ile bu risklerin nasl ele alndna dair bilgiyi kapsayan nitel aklamalar, ve - maruz kalnan her bir kredi riski, likidite riski ve piyasa riskine (duyarllk analizlerinin de dahil olduu) dair ayr ayr yaplan nicel aklamalar.

Yorumlar Yararlanlabilecek Deloitte yaynlar

Yoktur. iGAAP 2009: Finansal Aralar: UMS 32, UMS 39 ve UFRS 7 Standartlarnn Aklamalar Mays 2009da 5. basm yaplm olan bu yayn, sz konusu kark standartlarn uygulanmas konusunda aklamal rnekler ve yorumlar ieren yol gsterici bir rehberdir. Bu konudaki bilgilere www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htm adresinden ulaabilirsiniz.

49

UFRS 8 Faaliyet Blmleri

Geerlilik Tarihi 1 Ocak 2009 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerli olan bu standardn erken uygulanmasna da izin verilir. Bu standart, UMS 14 Blm Raporlamas standardna ilikin aklama gerekliliklerinin yerini almtr. UMS 14 standardnda yer alan gerekliliklerin zeti iin UFRS Cep Kitapnn nceki yaynlarna baknz. Nisan 2009 tarihinde UFRSlere likin Yaplan yiletirmelerden kaynaklanan ve blm varlklarna ilikin aklama gerekliliklerini aklayan deiiklikler, erken uygulama opsiyonuyla birlikte, 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle geerlidir. Temel lke Bir iletme, nansal tablo kullanclarnn, iletmenin gerekletirdii faaliyetler ile faaliyette bulunduu ekonomik ortamn niteliini ve nansal etkilerini deerlendirmelerini mmkn klan bilgileri aklamaldr. UFRS 8, aadaki zellikleri tayan bir grubun ana ortakl ile konsolide edilmi nansal tablolarna (ve bir iletmenin solo nansal tablolarna) uygulanr: - borlanma aralar veya zkaynaa dayal nansal aralar borsa veya tekilatlanm dier piyasalarda ilem gren; veya - nansal aralarn halka arz etmek zere, ilgili dzenleyici kurum kaydna alnan ya da kayda alnma sreci kapsamnda (konsolide) nansal tablolarn dzenleyen. Faaliyet blm, bir iletmenin: - haslat elde edebildii ve harcama yapabildii (ayn iletmenin dier ksmlar ile yaplan ilemlere ilikin haslat ve giderler de dahil olmak zere) iletme faaliyetlerinde bulunan, - faaliyet sonularnn, blme tahsis edilecek kaynaklara ilikin kararlarn alnmas ve blmn performansnn deerlendirilmesi amacyla iletmenin faaliyetlere ilikin karar almaya yetkili mercii tarafndan dzenli olarak gzden geirildii; ve - hakknda ayr nansal bilgilerin mevcut olduu bir blmdr.
50

zet

Hangi faaliyet blmlerinin raporlanabilir olmas gerektiine dair rehberlik salar (genelde %10 snrnda). letmenin haslatnn en az %75i raporlanabilir blmlere dahil edilmelidir. UFRS 8, blm gelirini, blm giderini, blm sonucunu ve blm varlklar ile borlarn tanmlamaz. Ayrca, blm bilgisinin iletmenin nansal tablolar iin uygulanan muhasebe politikalaryla uyumlu olarak dzenlenmesini gerektirmez. letmenin sadece bir tane raporlanabilir blm olsa bile irket seviyesinde baz aklamalar gereklidir. Bu aklamalar, her bir rn ve hizmet veya rn ve hizmet grubuyla ilgili bilgileri ierir. letmenin yapsna baklmakszn, haslatlarn ve baz duran varlklarn cora blme gre analiz edilmesi ve ek zorunluluk olarak haslat/varlklarnn tek tek yabanc lke baznda (nemli ise) aklanmas btn iletmelerden istenmektedir. Grup dndaki byk mterilerle (iletme gelirinin %10 ya da daha fazlasn kapsayanlar) yaplan ilemler hakkndaki bilgilerin de aklanmas gerekir.

Yorumlar

Yoktur.

51

UFRS 9 Finansal Aralar: Snflandrma ve lm (yalnzca bir blm ksmen tamamlanmtr)

Geerlilik Tarihi 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemlerinde hazrlanacak mali tablolar iin geerli olan bu standardn erken uygulanmasna izin verilir. Bu standardn uygulanmaya baland tarihte UMS 39a ilikin baz aklama gereklilikleri yrrlkten kalkacaktr. Bu standardn bugne kadar tamamlanan ksmlar nansal varlklarn snandrlmas ve lmleri ile ilgili bilgilere aklk getirir.Bu standart tamamlandnda nansal aralarn muhasebesine ilikin kapsaml bir standart olacaktr. Mevcut durumda UMS 39un kapsamna dahil olan ve muhasebeletirilen nansal varlklar, itfa edilmi maliyeti ya da geree uygun deeri zerinden llr. Bir borlanma arac, (1) szlemeye bal nakit aklarnn tahsilini amalayan bir ynetim modeli kapsamnda elde tutulmas ve (2) szleme hkmlerinin, sadece anapara ve anapara bakiyesine ilikin faiz demelerinin yaplmasna ynelik nakit aklarna yol amas durumunda, geree uygun deer fark kar veya zarara yanstlan olarak snandrlmam olmas kouluyla, itfa edilmi maliyeti zerinden llmelidir (aaya baknz). Dier tm borlanma aralar geree uygun deer fark kar veya zarara yanstlan olarak llr. Geree uygun deer fark kar veya zarara yanstlan olarak snandrlmasna izin verilen borlanma aralar iin ( gerekli koullarn salanmas durumunda) itfa edilmi maliyet opsiyonuna bir alternatif olarak geree uygun deer opsiyonu da kullanlabilir.

Ama

zet

52

zet

Tm zkaynaa dayal nansal aralar (rnein: hisse senetleri) geree uygun deeriyle llr ve deer kayplar ve kazanlar kapsaml gelir tablosuna yanstlr. Alm-satm amacyla elde tutulmayan zkaynaa dayal nansal aralar iin, iletme geri dn olmayan bir seim yaparak, bu arac balangta geree uygun deer farklar kapsaml gelirde sunulacak ara olarak tanmlayabilir. Bu durumda sadece temett gelirleri kar veya zarara yanstlr. Bu standardn kapsamndaki tm trev aralar geree uygun deeri zerinden llr.

Yorumlar

Yoktur.

53

UMS 1 (2007) Mali Tablolarn Sunuluu

Geerlilik Tarihi 1 Ocak 2009 tarihinde ya da bu tarihten sonra balayan mali hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Standardn erken uygulanmasna izin verilir. Uygulama tarihi itibaryla UMS 1 (2003) standardn yrrlkten kaldracaktr. UMS 1 (2003) standardnda yer alan gerekliliklerin zeti iin UFRS Cep Kitapnn nceki yaynlarna baknz. Tasye durumundan kaynaklanan ykmllkler ve satlabilir nansal aralar ile ilgili aklamalara ilikin ubat 2008de yaplan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle geerli olup, bu standardn erken uygulanmasna izin verilir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmelerden kaynaklanan ve trev aralarnn duran/dnen olarak snandrmasna ilikin olarak yaplan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle geerli olup, bu standardn erken uygulanmasna izin verilir. Nisan 2009 tarihinde UFRSlere likin Yaplan yiletirmelerden kaynaklanan ve dntrlebilir aralarn cari/cari olmayan olarak snandrlmasyla ilgili olarak yapt deiiklikler, erken uygulama opsiyonuyla birlikte, 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle geerlidir.

Ama

Genel kullanm amal mali tablolarn sunumuyla ilgili olarak mali tablolarn genel kurallarnn, yapyla ilgili aklamalarn ve ierikle ilgili asgari koullarn zetlenmesi. letmenin sreklilii, sunum ve snamada tutarllk, muhasebenin tahakkuk esas ve nemlilik gibi, mali tablolarn hazrlanmasnda kullanlan temel ilkeleri belirtir. Baka bir UFRS tarafndan izin verilen veya zorunlu tutulan durumlar haricinde aktif ve pasier, gelir ve giderler netletirilmez. Mali tablolarda ve dipnotlarda gsterilen tutarlar iin karlatrmal nceki dnem bilgileri sunulur. Mali tablolar genellikle yllk olarak hazrlanr. Bir iletmenin raporlama dnemi tarihi deitiinde veya mali tablolarn bir yldan daha uzun ya da daha ksa bir dnem iin hazrlamas durumunda, bu husus ile ilgili ilave aklamalarn yaplmas gerekir.

zet

54

Tam kapsaml mali tablolar seti aadakileri ierir: - nansal durum tablosu, - kapsaml gelir tablosu, - zkaynak deiim tablosu, - nakit akmlarn tablosu, - mali tablo dipnotlar, ve - en erken karlatrlabilir dnemin balangcndaki nansal durum tablosu (yalnzca bir muhasebe politikasnn geriye dnk olarak uygulanmas ya da mali tablo kalemlerinin geriye dnk olarak dzeltildii ya da yeniden snandrld durumlarda) . (Bu nedenle, bu snrl durumlarda genelde 3 tane nansal durum tablosu sunulur).

letmeler solo mali tablolarnda yukarda kullanlan balklardan farkl mali tablo balklarn kullanabilirler. UMS 1 nansal durum tablosunda, kapsaml gelir tablosunda ve zkaynak deiim tablosunda gsterilmesi gereken asgari kalemleri belirtir ve ilave edilmesi gerekebilecek kalemlerin saptanmas konusunda yol gsterir. UMS 7de kalemlerinin nakit akm tablosunda sunulmasyla ilgili yol gsterici bilgilere yer verilir. Likidite srasna gre sunumun daha gvenilir ve daha geerli bilgi salamad srece, nansal durum tablosunda varlk ve ykmllkler iin ksa ve uzun vade ayrm yaplr. Mays 2008de yaplan deiiklikler, UMS 39 standard uyarnca alm-satm amacyla elde tutulan olarak snandrlan nansal aralarn her zaman dnen varlk / ykmllk olarak mali tablolarda sunumunun yaplmasna gerek olmadn belirtir.

55

Kapsaml gelir tablosu her trl gelir ve gider kalemini kapsar (rnein; zkaynaktaki hissedarlar ile olan ilemlerden kaynaklanmayan deiiklikler). Bu kalemler (a) kar/zarar unsurlarn ve (b) dier kapsaml geliri (dier UFRSler uyarnca kar/zarar iinde muhasebeletirilmesi ngrlmeyen veya izin verilmeyen gelir ve gider kalemleri) ierir. Bu kalemler; - ya kar/zarar iin bir alt toplam ieren tek bir kapsaml gelir tablosunda, ya da - kar zarar unsurlarn gsteren tek bir gelir tablosunda ve kar/zararla balayan ve dier kapsaml gelir unsurlarn gsteren kapsaml bir gelir tablosunda sunulur.

Giderlerin kar veya zarar iinde gsterimi, ieriine gre ya da fonksiyonlarna gre yaplabilir. Fonksiyonlarna gre gsterilmesi durumunda, ierie gre yaplan zel aklamalar dipnotlarda aklanmaldr. zkaynak deiim tablosunda aadakiler sunulur: - dneme ait toplam kapsaml gelir , - UMS 8 uyarnca gerekletirilen geriye dnk uygulama ya da geriye dnk dzeltmenin, her bir zkaynak unsuru zerindeki etkileri, - hissedarlar ile olan ilemler, ve - her bir zkaynak unsuru iin, her bir deiiklii ayr olarak aklayacak ekilde al ve kapan bakiyelerinin mutabakat.

UMS 1 aklanmas gereken asgari dipnotlar belirler. Bu dipnotlarda aadaki bilgiler verilmelidir: - izlenen muhasebe ilkeleri, - mali tablolarda muhasebeletirilen bakiyeler zerinde nemli etkisi olan muhasebe politikalarnn uygulanmasnda irket ynetiminin kararlar, ve

56

- sermaye yaps ve sermaye gerekliliklerine uygunluk. - Nakit akm tablosu haricindeki rnek nansal tablolar, UMS 1in ekinde sunulmutur. Yorumlar SYKT 29, Kamuya aklama - mtiyazl Hizmet Anlamalar Bir iletme, nemli ekonomik ve sosyal olanaklara kamu eriimi salayan hizmet vermesi durumunda baz aklamalar yapar. Yararlanlabilecek Deloitte yaynlar UFRSye gre hazrlanan rnek mali tablolar UFRS sunum ve aklama kontrol listesi Mali tablolar ve UFRSnin sunum ve aklama gerekliliklerini belirtir. Bu yayna www.iasplus.com/fs/fs.htm adresinden ulaabilirsiniz.

UMS 2 Stoklar
Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Stoklarn maliyetlerinin belirlenmesi ve gider kaydedilme esas da dahil olmak zere muhasebeletirilme yntemlerinin belirlenmesi.

Ama

zet

Stoklar, tarihi maliyet ve net gerekleebilir deerin dk olan ile deerlenir. Maliyetler, satn alm maliyeti, retim maliyeti (malzeme, iilik ve genel retim giderleri) ve stoklar bugnk yerine ve durumuna getirmek iin katlanlan dier maliyetleri ierir, fakat kur farklarn iermez. zel amal retilen ve bu sebeple piyasada kolaylkla el deitirmeyen stoklarn maliyeti bu stoklara ilikin dorudan ilikilendirilebilen zel maliyeti dikkate alnarak belirlenir. Piyasada rahatlkla el deitirebilen stoklar iin, maliyet ya ilk giren ilk kar (FIFO) veya arlkl ortalama maliyet yntemine gre belirlenir. Son giren ilk kar (LIFO) ynteminin kullanlmasna izin verilmez.
57

Stoklar satldnda kaytl deerleri, ilgili sat gelirlerinin kaydedildii dnemde giderletirilir. Stoklar net gerekleebilir deerine indirgeyen stok deer dkl karlk tutarlar ve stoklarla ilgili kayplar, indirgemenin ve kayplarn olutuu dnemde gider olarak muhasebeletirilir. Net gerekleebilir deerin artndan dolay iptal edilen stok deer dkl karlk tutar, iptalin gerekletii dnemde tahakkuk eden sat maliyetini azaltacak ekilde muhasebeletirilir.

Yorumlar

Yoktur.

UMS 7 Nakit Akmlarn Tablosu

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1994 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile kiralama amal elde tutulan varlklarn satndan kaynaklanan nakit akmlar ile ilgili olan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle geerli olup, bu standardn erken uygulanmasna izin verilir (UMS 16 standardna baknz). Nisan 2009 tarihinde UFRSlere likin Yaplan yiletirmelerden kaynaklanan ve muhasebeletirilmeyen varlklara ilikin harcamalarnn snandrlmasyla ilgili olarak yaplan deiiklikler, erken uygulama opsiyonuyla birlikte, 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle geerlidir. Ama Bir iletmenin nakit ve nakit benzeri kalemlerindeki deiimlerin, iletme, yatrm ve nansman faaliyetlerine gre snanarak, bir dnem boyunca oluan nakit giri ve klarn nakit akm tablosunda sunulmas. Nakit akm tablosu, nakit ve nakit benzeri kalemlerin bir dnemdeki deiimini analiz eder. Nakit benzeri kalemler ksa vadeli (elde edildii tarihte vadesi 3 aydan az olan) ve deerinde nemli bir deiiklik olmadan nakde evrilebilen varlklardr. Nakit benzeri kalemler, genelde hisse senedi yatrmlarn iermezler.

zet

58

letmenin, yatrm ve nansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akmlar ayr ayr gsterilir. letme faaliyetlerinden salanan nakit akm ya dorudan (tavsiye edilen yntem) veya dolayl yntemlerden birisi kullanlarak gsterilir. Vergi ile ilgili nakit akmlar, nansman veya yatrm faaliyetlerinden kaynakland kesin olmad srece iletme faaliyetleriyle ilgili nakit hareketi olarak snandrlr. Yabanc para cinsinden yaplan ilemler ve yabanc bir lkede yerleik itiraklerin nakit akmlar, nakit akmnn gerekletii tarihteki kurlar kullanlarak raporlama yaplan para birimine evrilir. tiraklerin ya da dier iletmelerin kontroln ele alma ya da kaybetme ile ilgili nakit akmlar ayr olarak gsterilmeli ve yatrm faaliyetleri iinde snandrlmaldr. Bu konuya ilikin ilave dipnotlar verilmelidir. Nakit kullanm gerektirmeyen yatrm ve nansman faaliyetleri nakit akm tablosuna dahil edilmez, fakat ayrca dipnotlarda gsterilir. Nisan 2009 tarihinde yaplan deiiklikler, yalnzca nansal durum tablosunda muhasebeletirilen varlklara ilikin harcamalarn yatrm faaliyetleri olarak snandrlabileceini belirtir. rnek nakit akm tablosu bu standardn ekinde yer almaktadr.

Yorumlar

Yoktur.

UMS 8 Muhasebe Politikalar, Muhasebe Tahminlerinde Deiiklikler ve Hatalar

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Muhasebe politikalarnn seimi ve deitirilmesi ile ilgili kriterleri ve muhasebe tahminlerindeki deiikliklere ve hatalara ilikin muhasebe uygulamalarn ve sunumunu belirler. Muhasebe politikalarnn seimi iin hiyerari: - UMSK standartlar ve yorumlar ile UMSK uygulama rehberleri;
59

Ama

zet

- dorudan uygulanabilir bir UFRSnin olmad durumlarda, UFRSdeki benzer ve ilgili konulara deinen standartlara ve yorumlara; Mali Tablolarn Dzenlenmesi ve Sunumuna likin Kavramsal ereve kapsamndaki tanmlara, kayda alm kriterlerine, varlk ve ykmllklerin, gelir ve giderlerin deerleme kavramlarna baklr; ve - ynetim ayrca muhasebe standartlarn gelitirmek iin benzer kavramsal yapy kullanan dier standart koyucularn en son bildirilerini, dier muhasebe literatrlerini ve kabul edilmi sanayi uygulamalarn da dikkate alabilir. Muhasebe politikalar benzer ilemlere tutarl olarak uygulanr. Bir muhasebe politikas deiiklii ancak, bir UFRS tarafndan gerekli grlmesi veya deiikliin daha anlaml ve gvenilir bir bilgi vermesi durumunda yaplr. Bir UFRS tarafndan deiiklii ngrlen muhasebe politikasnda o bildirinin gei srecine ilikin hkmleri izlenir. zlenecek yol belirtilmemise veya deiikliin istee bal olduu durumlarda yeni muhasebe politikalar, nceki dnemler yeniden dzeltilerek geriye dnk olarak uygulanr. Eer geriye dnk dzeltme mmkn deilse yeni politika mmkn olan en erken dnem itibaryla ileriye ynelik olarak uygulanr. Muhasebe tahminlerinde deiiklikler, (bir varln kullanm sresindeki deiiklik gibi) cari ylda, veya gelecek yllarda veya her ikisinde (yeniden dzeltme yaplmadan) muhasebeletirilir. Tm hatalar, nceki dnemlerin karlatrmal tutarlarnn yeniden dzenlenmesiyle dzeltilmelidir. Hatann sunulan en eski dnemden nce ortaya kt durumlarda ise, sz konusu hatalar al nansal durum tablosunun dzenlenmesi suretiyle dzeltilmelidir.

Yorumlar

Yoktur.

60

UMS 10 Raporlama Dneminden Sonraki Olaylar

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 tarihinde veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. UMS 1 (2007) uyarnca deitirilen balk, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerlidir. Bu standardn amac; Raporlama dneminin bitiminden sonra gerekleen olaylar ile ilgili olarak iletmenin ne zaman mali tablolarn dzeltmesi gerektiinin; ve Mali tablolarn yaymlanmak iin onayland tarih, ve raporlama dnemi bitiminden sonra gerekleen olaylar ile ilgili aklamalarn belirlenmesidir. Raporlama dnemi bitiminden sonra ortaya kan hususlar, raporlama dneminin sonu ile mali tablolarn yaynlanmak iin onayland tarih arasnda olumlu veya olumsuz olarak ortaya kan hususlardr. Dzeltme gerektiren hususlar: Raporlama dneminin sonu itibariyle mevcut olduu kantlanan hususlara ilikin mali tablolarn dzeltilmesi gereklidir (rnek: raporlama dneminin bitiminden sonra sonulanan, irketin taraf olduu davalar). Dzeltme gerektirmeyen hususlar: lgili olaylarn raporlama dnemi sonrasnda ortaya ktn gsteren koullarn bulunduu durumlardr ve mali tablolarn dzeltilmesini gerektirmez. (rnek: yl sonundan sonra itiraklerin piyasa deerlerinde ortaya kan dler raporlama dnemi sonundaki deerlerini deitirmez). Bu tr olaylarn nitelii ve etkileri mali tablolarda aklanr. Temett datmnn raporlama dnemi sonrasnda aklanmas veya yaplmas, raporlama dnemi sonu itibar ile bir ykmlln kaydedilmesini gerektirmez, ancak dipnotlarda gsterilmesi gereklidir.

Ama

zet

61

Raporlama dnemi bitiminden sonra ortaya kan hususlar, raporlama dneminin sonu ile mali tablolarn yaynlanmak iin onayland tarih arasnda olumlu veya olumsuz olarak ortaya kan hususlardr. letme mali tablolarn yaynlanmak zere onayland tarihi aklamaldr.

Yorumlar

Yoktur.

UMS 11 naat Szlemeleri

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1995 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. naat szlemeleri ile ilgili olarak gerekleen gelir ve giderlerin, projeyi gerekletiren iletmenin (mteahhit rma) kaytlarnda nasl muhasebeletirileceinin tanmlanmas. Szleme geliri, n szlemede belirlenen tutar ile szlemeye konu olan iin yaplmas srasnda ortaya kan, gelir art salayabilecek sapmalar ve tutar gvenilir bir ekilde hesaplanabilen ek hakediler ile tevik demelerini kapsar. Szleme maliyeti, dorudan szlemeye ilikin olan harcamalar, genel szleme faaliyetlerinden projeye datlabilecek makul giderleri ve szleme hkmlerine gre mteri ile dorudan ilikilendirilebilecek dier masraar ierir. naat szlemesinin sonucu gvenilir bir ekilde tahmin edilebiliyorsa szleme ile ilgili gelir ve giderin projenin tamamlanma oranna gre kaytlara alnmas gerekir. Proje sonular gvenilir bir ekilde tahmin edilemiyor ise muhasebe kaytlarna herhangi bir kar dahil edilmez. Bunun yerine, szleme gelirleri yalnzca szleme maliyetlerinin karlanabilecei oranda kayda alnr ve inaat maliyetleri gerekletii dnemlerde gider yazlr. Toplam szleme maliyetinin projeden elde edilecek olan geliri amas olasl varsa, tahmin edilen proje zararnn tm cari dnemde kaytlara alnr.

Ama

zet

62

Yorumlar

UFRYK 15 Gayrimenkul naat Anlamalarnn zeti iin UMS 18 standardna baknz.

UMS 12 Gelir Vergileri

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1998 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. 2000 ylnda yaplan baz deiiklikler ise 1 Ocak 2001 sonras mali tablolar iin geerlidir. Kurum kazanlar zerinden hesaplanan vergilerin muhasebeletirilmesi. Aada belirtilen konularla ilgili olarak, cari ve gelecek dnemlerde ortaya kmas olas vergi etkilerinin muhasebeletirilmesi ile ilgili ilkeleri ortaya koyar ve yol gsterir: bir iletmenin nansal durum tablosunda yer alan varlklarnn (ykmllklerinin) gelecek dnemlerde tahsil edilmesi (denmesi), cari dnemde gerekleen ilemlerin ve dier olaylarn iletmenin mali tablolarnda muhasebeletirilmesi. Vergi varlklar ve ykmllkleri cari ve nceki dnem vergileri iin kayda alnmal ve ilgili dnemde geerli vergi oranlar kullanlarak hesaplanmaldr. Geici farklar, varlklarn ya da borlarn defter deeri ile vergi asndan tadklar deerler arasndaki farklardr. Gelecek dnemlerde vergiye konu olacak zamanlama farklar nedeniyle ortaya kmas muhtemel ertelenmi vergi ykmllkleri mali tablolarda yer alr. Bu duruma ilikin 3 istisna sz konusudur: - ereyenin ilk defa kaytlara alnmasndan kaynaklanan ertelenmi vergi ykmll; - iletme birlemeleri dnda, ilk defa mali tablolara alnan ve ilem srasnda ne ticari kar ne de mali kar etkileyen varlk ve ykmllkler; ve

Ama

zet

63

- yatrmc irketin bal ortaklk, ube ve itirakler ile i ortaklklarndaki geici farklar, yatrmcnn sz konusu itirakin kar datmnn zamann kontrol etmesi ve zamanlama farklarnn geri dnnn olmayaca durumlarda ertelenmi vergi kapsamna dahil edilmez. Ertelenmi vergi varl indirilebilir geici farklar, devreden vergi zararlar ve kullanlmam vergi indirimleri zerinden, vergiye tabi karn indirilebilir geici farklardan yararlanlmasnn olas olduu zaman kayda alnr. Kayda alnmayacak istisnai durumlar aadaki gibidir: - varlklarn veya ykmllklerin ilk defa mali tablolara kayt edilmesinden kaynaklanan ertelenmi vergi varlklar kaytlara alnmaz (iletme birlemesi yoluyla elde edilenler dnda), bunlar ne muhasebe karn ne de vergiye tabi kar etkilemez; ve - bal ortaklk, ubeler, itirakler ve i ortaklklarndaki yatrmlarla ilikilendirilen indirilebilir geici farklardan kaynaklanan varlklar, sadece ileriki dnemlerde geici farklardan faydalanlmasnn mmkn olmas vergilenebilir karn bu geici farkn kullanlabilmesi iin yeterli olmas durumunda muhasebeletirilir. Ertelenmi vergi varlklar veya borlar raporlama dneminin sonu itibariyle yrrlkte olan veya yrrle girmesi kesine yakn olan vergi oranlarna (ve vergi kanunlarna) dayanlarak varlklarn gelire dnt veya borlarn dendii dnemlerde uygulanmas beklenen vergi oranlar kullanlmak suretiyle hesaplanr. Ertelenmi vergi varl veya ykmll skonto edilmez. Cari ve ertelenmi gelirler, aada belirtilen durumlarn dnda, gelir ya da gider olarak kar zarar iinde muhasebeletirilirler.

64

- verginin, kar/zarar dnda muhasebeletirilen bir ilem veya olaydan kaynaklanmas durumunda (ister dier kapsaml gelir ya da dorudan zkaynak iinde) - verginin iletme birlemesinden kaynaklanmas durumunda Ertelenmi vergi, nansal durum tablosunda uzun vadeli varlklar veya ykmllkler iinde snanr.

Yorumlar

SYKT 21 Gelir Vergisi - Yeniden Deerlenen ve Amortismana Tabi Olmayan Varlklarn Geri Kazanm: Amortismana tabi olmayan bir varln yeniden deerlemesi nedeniyle ortaya kan ertelenmi vergi varl veya ykmllnn hesaplanmasnda, sz konusu varln kullanmndan ziyade ilgili varln sat sonucunda ortaya kacak vergisel sonularn dikkate alnmas gereklidir. SYKT 25 Gelir Vergisi - Bir letmenin Veya Hissedarlarnn Vergi Statsndeki Deiiklikler: Vergi statsndeki cari ve ertelenmi vergi sonularndaki deiiklikler, bu sonular kar/zarar dnda muhasebeletirilen olaylar ile ilgili olmadka, dnem kar/zararna dahil edilmelidir.

65

UMS 16 Maddi Duran Varlklar

Geerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile kiralama amal elde tutulan varlklarn sat ilemlerinin muhasebeletirilmesi ve geri kazanlabilir tutar tanm ile ilgili olan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle geerli olup, bu standardn erken uygulanmasna izin verilmektedir. Ama Maddi duran varlklarn ilk defa mali tablolarda kayda alnmas ve takip eden dnemlerde muhasebeletirme ilkelerinin belirlenmesi. Sabit kymet kalemlerinin iletme kaytlarnda varlk olarak yer alabilmeleri iin gelecek dnemlerde iletmeye ekonomik fayda salayacak olmas ve maliyet deerlerinin gvenilir bir ekilde belirlenebilmesi gerekmektedir. Maddi duran varlklar ilk defa kaytlara maliyet deerleri zerinden alnr ve maliyete varln kullanm amacna hazr hale getirilmesi iin gereken tm giderler dahil edilir. demenin ertelendii durumlarda faiz gideri kaydedilir. UMS 16, sonraki dnemler iin aadaki muhasebe modellerinin seimine izin verir: - maliyet modeli: varln maliyet deerinden birikmi amortisman ve deer azallarnn dlmesidir. - yeniden deerleme modeli: sabit kymetin yeniden deerlenmi tutarndan gsterilmesidir. Yeniden deerlenmi tutar deerleme tarihinde, sabit kymetin geree uygun deerinden sonraki dnemde birikmi amortisman ve deer dkl zararnn indirilmesiyle bulunan deerdir.

zet

66

Yeniden deerleme modelinde, yeniden deerleme dzenli olarak yaplmaldr. Ayn varlk snfndaki btn kalemler yeniden deerlenmelidir. Yeniden deerleme sonucunda ortaya kan deerleme artlar dorudan zkaynakta yer alr. Yeniden deerleme azallar ncellikle zkaynaktaki yeniden deerleme fonundan mahsup edilir, kalan fazlalk ise kar/zarara kayt edilir. Yeniden deerlenmi varlk elden kartldnda, zkaynaktaki yeniden deerleme tutar zkaynakta kalr ve kar/zararda snanmaz. Bir sabit kymetin farkl faydal mre sahip paralar ayr olarak amortismana tabi tutulur. Amortisman sistematik olarak varln kullanma sresi zerinden kayda alnr. Amortisman modeli, sabit kymetin salad faydann tketimini yanstmaldr. Kalnt deer, her dnem sonunda gzden geirilmelidir ve iletmenin varln yararl mrnn sona ermesi durumunda alabilecei tutara eit olmaldr. Varlklarn yararl mrleri de yllk olarak gzden geirilir. Maddi duran varlk kaleminin (rnein; bir uak) iletimi sonucu dzenli ve kapsaml bir bakmn gerekli olduu durumlarda yaplan her bakmn maliyeti, kayda alm kriterlerini karlad srece, varln defter deerine yenileme maliyeti olarak eklenir. Maddi duran varlklarda deer dkl UMS 36ya gre hesaplanr. Maddi duran varlklarn takasnda, alnan ya da verilen varln geree uygun deerinin gvenilir bir ekilde llememesi veya ilemin ticari ierikten yoksun olmas durumlar dnda, btn maddi duran varlk takaslar geree uygun deerden hesaplanr (benzer kalemlerin takas da dahil).

67

Mays 2008 tarihinde yaplan deiikliklere gre genellikle nceden kiralama amacyla elde tutulan olarak snandrlan maddi varlklarn sat ilemleriyle uraan iletmelerin bu tr varlklarn kiralama dnemi sona erdiinde defter deeriyle stoklarna transfer etmesi gerekmektedir. Bu varlklarn satndan elde edilen gelirlerin ise UMS 18 standard uyarnca gelir olarak muhasebeletirilmesi gereklidir. Bu tr varlklarn retimi ya da elde edinimi ile ilgili yaplan nakit demeler ve bu varlklarn kiralanmas ya da satndan elde edilen tahsilatlar iletme faaliyetlerine dahil edilir.

Yorumlar

UFRYK 18 Mterilerden Varlk Transferleri nin zeti iin UMS 18 standardna baknz.

UMS 17 Finansal Kiralamalar

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Nisan 2009 tarihinde UFRSlere likin Yaplan yiletirmelerden kaynaklanan deiiklikler uyarnca arazi kiralamas ilemleri ile ilgili aklamalar, kiralama snandrmas ile ilgili genel aklamalarla tutarl olmas asndan yrrlkten kaldrlmtr. Buna gre, arazi kiralamas ile ilgili ilemler bu standartta belirtilen kurallar erevesinde nansal ya da faaliyet kiralamas olarak snandrlr. Bu deiiklikler, erken uygulama opsiyonuyla birlikte, 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle geerlidir. Ama Kiraya veren ve kiralayan taraar iin nansal kiralama ve faaliyet kiralamas szlemeleri iin uygun olan muhasebe politikalarnn ve aklamalarn tanmlanmas. Mlkiyete ait risk ve faydann nemli bir ksmnn kiracya ait olduu kiralama ilemi, nansal kiralama olarak snandrlr. rnein; - kiralama sresi, varln mrnn byk bir ksmn kapsar; ve/veya - kira demelerinin bugnk deeri varln geree uygun deerinin nemli bir ksmna eittir.

zet

68

Yukardaki tanm dnda kalan tm kiralama szlemeleri faaliyet kiralamas szlemeleri snfna girer. Arazi ve binann birlikte kiralamasnda, arazi ve bina unsurlar ayrlmaldr. Ancak, kirac sz konusu arazi ve binay UMS 40 standardna gre yatrm amal gayrimenkul olarak snandrm ve geree uygun deer modelini uygulam ise bu durumda arazi ve bina unsurlarnn ayr olarak hesaplanmas gerekli deildir. Kiracnn Kaytlarnda Finansal Kiralamann Muhasebeletirilmesi: - varlk ve ykmllkler asgari kira demelerinin bugnk deeri ve kiralanan varln geree uygun deerinin dk olan ile gsterilir. - mlkiyet hakkna sahip olunan maddi duran varlklarla ayn amortisman yntemine tabi tutulur; ve - szleme kapsamnda yaplan kira demeleri faiz ve ana para demeleri olarak ayrlr.

Kiraya Verenin Kaytlarnda Finansal Kiralamann Muhasebeletirilmesi - kiraya verilen varla yaplan net yatrm tutar kadar bir nansal kiralama alaca kaydedilir; - nansman geliri kiraya verenin net yatrm zerinden geri deme sresince sabit bir getiri oran hesaplanmak suretiyle kaydedilir, ve - retici veya satc konumundaki kiraya verenler, sat, kar veya zararlarn kesin satlarnda uyguladklar yntem erevesinde muhasebeletirir.

Kiracnn Kaytlarnda Faaliyet Kiralamann Muhasebeletirilmesi: - Kira demeleri szleme sresince eit taksitler halinde ilgili dnemlerde gider olarak kaydedilir.

69

Kiraya Verenin Kaytlarnda Faaliyet Kiralamasnn Muhasebeletirilmesi: - kiraya verilmek zere alnan maddi duran varlklar niteliklerine gre kiraya verenin nansal durum tablosunda yer alr ve kiraya verenin benzer varlklar iin uygulad itfa politikasna gre itfaya tabi tutulur. - kira geliri,daha uygun bir yntem olmadka kira sresinde eit taksitler halinde ilgili dnemlerde gelir olarak kaydedilir.

Kiraya veren, ilk balang maliyetlerini kiralanan varln defter deerine ekleyerek, kiralama dnemi zerine yayar (ilk dnemde giderletirmeye izin verilmez). Bu standart ayrca, satlarak geri kiralanan maddi duran varlklarn kiralama anlamasnn esasna gre faaliyet veya nansal kiralama olarak muhasebeletirilmesini ngrr.

Yorumlar

SYKT 15 Faaliyet Kiralamalar -Tevikler: Kiralama ile ilgili tevikler (kira demesi yaplmayan sre gibi) kiralanan varln kullanmndan kaynaklanan faydann bir paras olarak deerlendirilir. Kiralama sresi boyunca, kirac taraf kira giderlerinden, kiralayan taraf ise kira gelirlerinden sz konusu tevik tutarlarn indirmelidir. SYKT 27, Kiralamann zn nceliine Gre Deerlendirilmesi Bir kiralama ileminin yasal yaps ard sra takip eden ilemler sonucu oluuyorsa, bu btn oluturan tm ilemler tek bir ilem gibi muhasebeletirilmelidir. UFRYK 4, Bir Anlamann Kiralama lemi erip ermediinin Belirlenmesi UFRYK 4, yasal olarak kiralama formunda olmayan fakat bir varl kontrol etme hakkn belli bir deme veya demeler serisi karlnda devreden anlamalara deinmektedir. Aada belirtilen kriterleri karlayan ya da kapsayan bir szleme, hem kirac hem de kiraya veren asndan UMS 17ye gre muhasebeletirilmesi gereken bir kiralamay ifade eder: anlamann gereklemesi zel bir varla baldr (aka ya da zmnen szleme kapsamnda belirtilen), ve

70

 anlama sz konusu varln kullanmnn kontrol hakkn devreder. UFRYK 4, byle bir durumun ne zaman olutuu konusunda daha fazla bilgi salar.

UMS 18 Haslat
Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1995 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Nisan 2009 tarihinde UFRSlere likin Yaplan yiletirmelerden kaynaklanan deiiklikler ile, bir iletmenin acente mi yoksa temsil edilen bir irket konumunda m olduunun belirlenmesi ile ilgili olarak ekler blmne ilave bilgiler eklenmitir. Ama Mallarn sat, hizmet salanmas ve isim haklar, faiz ve temettlerden elde edilen haslatn muhasebeletirilme yntemlerinin belirlenmesi. Haslat, tahsil edilen veya tahsil edilecek alacaklarn geree uygun deeri ile llr. - Haslat, gelirin iletmeye ekonomik fayda salayacann muhtemel olmas durumunda ve gelir tutarnn gvenilir olarak tahmin edilebildii ve aada belirtilen artlarn karland durumlarda muhasebeletirilir: - mal satlarnda, sata konu varla ilikin risk ve faydalarn satn alana ait olduu, yani satcnn varlk zerindeki kontrolnn ortadan kalkt, ve sata ilikin maliyet tutarnn gvenilir bir ekilde belirlenebildii durumlarda kayda alnr; - hizmet salanmasnda, hizmetin tamamlanma derecesi dikkate alnr. - faiz, isim hakk ve temett gelirleri. Faiz - UMS 39a gre etkin faiz yntemi kullanlarak. sim hakk - szleme hkmlerine gre tahakkuk esasna gre. Temett gelirleri - ortaklarn kar paylarn tahsil etme haklar ortaya ktnda kaytlara alnr. Bir ilemin ayrtrlabilir ksmlar varsa (rnein, bir rnn sat yat ayrtrlabilir nitelikteki sat sonras hizmet tutarn da ieriyorsa), muhasebeletirme kriterleri her bir unsura ayr olarak uygulanr.

zet

71

Yorumlar

SYKT 31, Gelir - Reklamclk Hizmetleri eren Barter (Takas) lemleri Barter ilemlerinden oluan reklamclk hizmetlerine ilikin gelir, sadece barter olmayan ilemlerden nemli bir miktarda gelir salanmas durumunda kayda alnr. UFRYK 13 Mteri Ballk Programlar (1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren geerlidir.) Sat ileminin bir paras olarak mterilere verilen dl puanlar sat ileminin tanmlanabilir ayr bir unsuru olarak muhasebeletirilir. Bu ilemler ile ilgili tahsil edilen veya edilecek tutarlar da dl puanlar ve satn dier unsurlar arasnda bltrlr. UFRYK 15 Gayrimenkul naat Anlamalar (1 Ocak 2009 tarihi itibaryla yrrle girmitir) Gayrimenkul inaat anlamas, mterinin inaat balamadan nce gayrimenkuln tasarmndaki byk yapsal elemanlar belirlemesi ve/veya inaat devam ederken byk yapsal deiimleri belirlemesi durumunda UMS 11in kapsamna giren bir inaat szlemesidir. Bu kriterin karlanmad durumlarda, haslat UMS 18 standardna gre muhasebeletirilmemelidir. Bu yorum, iletmenin UMS 18 uyarnca hizmet salayp, salamadnn ya da mal sat yapp, yapmadnn belirlenmesi konusunda detayl bilgiler vermektedir. UFRYK 18 Mterilerden Varlk Transferleri (1 Temmuz 2009 tarihindeki ya da bu tarih sonrasndaki transferler iin geerlidir) Bu yorum, mterinin bir aa balanmas veya mal ya da hizmet kaynana srekli olarak eriiminin salanmas amacyla kullanlacak olan maddi duran varlklarn mteriden transferini konu alan anlamalar ele alr. Bu yorum transfer edilen bu tr varlklarn mali tablolarda muhasebeletirmesinin zorunlu olduu durumlar ile ilgili aklayc bilgiler salar. Muhasebeletirme ileminin uygun olduu durumlarda, varln tahmini maliyeti varln transfer tarihindeki geree uygun deerine eittir. Bu yorum ayrca varlk transferinden kaynaklanan gelirlerin tahakkuk ekilleri ile ilgili yol gsterici aklamalara yer verir.

72

UMS 19 Personele Salanan Faydalar

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1999 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Daha sonradan gncellenen ksmlar 1 Ocak 2001 tarihi ile 1 Ocak 2006 tarihi arasndaki eitli dnemler iin geerlidir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile plan ynetim maliyetleri, vadesi gelen ifadesinin deitirilmesi ve koullu ykmllklere ilikin aklamalar ile ilgili olan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle geerli olup, bu standardn erken uygulanmasna izin verilmektedir. Azaltmalar ve negatif gemi hizmet maliyetleri ile ilgili deiiklikler ise 1 Ocak 2009 tarihinde ya da bu tarih sonrasnda oluan faydalarda yaplan deiiklikler iin geerlidir. Ama Personele salanan ksa vadeli faydalar (maalar, yllk izin, hastalk izni, kar paylam, ikramiyeler, ve maddi olmayan faydalar); emeklilik; hizmet sonras hayat sigortas ve salk yardm; dier uzun vadeli faydalar (uzun sreli iten ayrlmalar, sakatlk, ertelenmi demeler ve uzun vadeli kar paylam ve ikramiyeler) ve kdem tazminat ile ilgili muhasebe politikalarnn ve ilgili aklamalarn belirlenmesi. Bu standart, personele salanan faydalarla ilgili maliyetin, demelerin yapld veya personel hesaplarna yanstld zaman deil, iletmenin personelden hizmet ald dnemde muhasebeletirilmesinin gerekliliini vurgular. alanlara salanan ksa vadeli faydalar (12 ay iinde denecek olanlar) alann hizmet verdii sre iinde giderletirilir. denmeyen fayda ykmll skonto edilmemi tutarlar zerinden llr. letmenin kar paylam ve ikramiyeye ilikin demeleri, yasal veya zmni kabulden doan mevcut bir ykmlln bulunmas ve maliyetin gvenilir bir ekilde hesaplanabildii durumlarda muhasebeletirilir. Hizmet sonras sosyal yardm planlar (emeklilik ve tbbi hizmet yardm gibi) ya tanmlanm katk planlar ya da tanmlanm fayda planlar olarak snandrlr.

zet

73

Tanmlanm katk planlarnda giderler, katknn denecei dnem iinde kayda alnr. Tanmlanm fayda planlar kapsamnda ykmllk, nansal durum tablosunda aada belirtilenlerin netine eit olarak kayda alnr: - tanmlanm fayda ykmllnn bugnk deeri (cari veya daha nceki dnemlerde sunulan hizmetlerden kaynaklanan bir taahhd kapamak iin gereken gelecee ait beklenen demelerin bugnk deeri); - ertelenmi akteryal kazanlar ve zararlar ve ertelenmi gemi hizmet maliyeti; ve - raporlama dnemi sonunda plan varlklarnn geree uygun deeri.

Akteryal kazan ve zararlar a) dorudan kar veya zararda muhasebeletirilebilir; b) belirli bir snra kadar ertelenerek, artan fazlalk koridor yaklam uyarnca itfa edilerek, kar veya zararda muhasebeletirilir; veya c) dorudan dier kapsaml gelir iinde muhasebeletirilebilir.

Emeklilik fonu varlklar, alanlara salanan uzun vadeli fayda fonu ve zellikli sigorta szlemelerini ierir. Grup planlarnda, mevcut maliyetin tahsisine ilikin szlemeye bal olan veya belirlenmi bir politikann olmamas durumunda net maliyet yasal olarak katk salayan kurulu durumunda bulunan iletmenin bireysel mali tablolarnda muhasebeletirilir. alanlara salanan uzun vadeli faydalar, tanmlanm fayda planlar kapsamndaki hizmet sonras sosyal yardmlar ile ayn ekilde muhasebeletirilir ve hesaplanr. Ancak, tanmlanm fayda planlarnn aksine, akteryal kazan veya kayplar ile gemi hizmet maliyetleri dorudan kar veya zararda muhasebeletirilir.

74

ten karma tazminatlar, iletmenin bir ya da birden fazla alann normal emeklilik tarihinden nce ya da alann kendi istei ile iten ayrlmasn tevik etmek adna yaplan bir teklin sonucu olarak iten karma taahhd altna girdikten sonra muhasebeletirilir.

Yorumlar

UFRYK 14 UMS 19 Tanmlanm Fayda Plan Varlklarndaki Limitler, Asgari Fonlama Zorunluluklar ve Aralarndaki Balant UFRYK 14 aada belirtilen durumlarda yol gsterici bilgiler salar: UMS 19un 58. paragraf uyarnca gelecekteki katklara ilikin iadeler ya da indirimlerin mmkn olduu durumlarda, Asgari fonlama zorunluluklarnn gelecekteki katklardan yaplabilecek indirimleri ne ekilde etkiledii, ve Asgari fonlama zorunluluunun bir ykmlle sebebiyet verdii durumlarda. UFRYK 14 yorumu, asgari fonlama gereklilii olan bir iletmenin bu gereklilikleri karlamak iin pein katk demesi yapt durumlara aklk getirmek amacyla Kasm 2009 tarihinde deitirilmitir. Bu deiiklikler, bu tr pein demelerin getirecei faydalarn varlk olarak muhasebeletirilmesine izin verir.

75

UMS 20 Devlet Teviklerinin Muhasebeletirilmesi ve Devlet Yardmlarnn Aklanmas

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1984 veya bu tarihten sonra balayan dnemler iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Devlet tarafndan iletmelere verilen teviklerin ve benzeri yardmlarn muhasebeletirilmesi ve aklayc dipnotlarn hazrlanmas. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile borlanma maliyet unsurlar ile ilgili olarak yaplan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihinde ya da bu tarihten sonra alnan krediler iin geerli olup, bu standardn erken uygulanmasna izin verilmektedir. zet Devlet tevikleri yalnzca iletmenin bahsi geen tevikin artlarn yerine getirebileceine ve tevikin elde edilebileceine dair makul bir gvencenin olumas halinde kaytlara yanstlabilir. Parasal olmayan tevikler ise genellikle geree uygun deerleri ile kayda alnr, ancak nominal deerleri ile kayda da izin verilir. Devlet tevikleri, karlanmas amalanan maliyetler ile ilikilendirilerek ilgili dnem boyunca kar veya zararda muhasebeletirilir. Tevik ile oluan gelir, gelir kalemi olarak veya tevike konu olan giderin raporlanmasnda bir indirim kalemi olarak gsterilir. Varlklarla ilikili olan tevikler, nansal durum tablosunun pasinde ertelenen gelirler olarak gsterilir ya da tevike konu olan varln kaytl deerinin belirlenmesinde bir indirim kalemi olarak dikkate alnr. Teviklerin geri denmesi durumu, muhasebe tahminlerinde ortaya kan bir deiiklik olarak deerlendirilir. Varlklara ve gelire bal olarak elde edilen tevikler iin farkl uygulamalar sz konusudur.

Ama

zet

76

Mays 2008 tarihinde yaplan deiiklikler, piyasadan daha dk faiz oranna sahip devlet kredilerine ilikin faydalarn devlet teviki olarak muhasebeletirilmesi gerektiini belirtir ve bu tevik kredinin UMS 39 uyarnca belirlenen balang defter deeri ile alnan fayda arasndaki fark olarak muhasebeletirilir.

Yorumlar

SYKT 10 Devlet Yardmlar - letme Faaliyetleri le zel Bir likisi Bulunmayanlar: Belirli bir blgede veya sektrde faaliyet gsteren iletmeleri tevik etmek ve iletme faaliyetlerini uzun vadede desteklemek amacyla yaplan devlet yardmlar UMS 20 standard kapsamnda deerlendirilmelidir.

UMS 21 Kur Deiiminin Etkileri

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Bir iletmenin yabanc para ilemleri ve yurtdndaki faaliyetleriyle ilgili muhasebe uygulamalarnn belirlenmesi. lk olarak, raporlama yapan iletmenin geerli (fonksiyonel) para birimi belirlenir (geerli para birimi, iletmenin faaliyet gsterdii temel ekonomik evrenin para birimidir). Daha sonra, btn yabanc para birimleri iletmenin geerli para birimine evrilir: - lemler, ilemin gerekletii tarihte, mali tablolarda ilk kayda alm ve lm iin kullanlan ilem tarihi dviz kuru kullanlarak, muhasebeletirilir, - mteakip raporlama dnemi sonunda: - tarihi maliyet zerinden tanan parasal olmayan kalemler iin ilem tarihi dviz kuru kullanlr,

Ama

zet

77

- parasal kalemler kapan kuru kullanlarak yeniden evrilir, ve - geree uygun deer ile izlenen parasal olmayan kalemler iin deerleme tarihindeki dviz kuru kullanlr. Parasal kalemlerin denmesi sonucu ortaya kan ve parasal kalemlerin ilk kayda alm kurundan farkl bir kur ile eviriminden kaynaklanan kur farklar, bir istisna dnda kar veya zarara dahil edilir. Raporlama yapan iletmenin yurtd faaliyetlerindeki net yatrmnn bir parasn oluturan parasal kalemlerden kaynaklanan kur farklar, yurtd faaliyetleri ieren konsolide mali tablolarda kapsaml gelir iinde ayr bir unsur olarak muhasebeletirilir. Bu tr kur farklar net yatrmn elden kmasyla zkaynaktan kartlarak kar/zarara yeniden snandrlr. Geerli para biriminin yksek enasyonlu bir ekonominin para birimi olmad durumlarda iletmenin faaliyet sonular ve mali durumu, mali tabloda kullanlan farkl bir sunum para birimine aadaki ilemler uygulanarak evrilir: - sunulan nansal durum tablosundaki varlk ve borlar, (karlatrmal rakamlar dahil olmak zere) nansal durum tablosundaki kapan kuru ile evrilir; - sunulan tm dnemlerdeki gelir ve giderler (karlatrmal rakamlar dahil olmak zere) ilem tarihindeki dviz kurlar ile evrilir; ve - oluan btn kur farklar dier kapsaml gelirin ayr bir kalemi olarak muhasebeletirilir. Bu standart, geerli para birimi yksek enasyonlu ekonominin para birimi olan bir iletmenin faaliyet sonular ve mali durumunu sunum para birimine evirmek iin zel kurallar aklar.

78

Yorumlar

SYKT 7 Euro le lgili Uygulamalar: Euronun ilk defa sunulduu ve yeni AB yelerinin Avrupa Blgesine katld zaman, UMS 21in nasl uygulanacan aklar. UFRYK 16 Yurtdndaki Net Yatrmn Finansal Riskten Korunmas standardnn zeti iin UMS 39 standardna baknz.

UMS 23 (2007) Borlanma Maliyetleri

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2009 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin geerli olup, erken uygulanmasna izin verilmektedir. Uygulama tarihinden itibaren UMS 23 standardnn yerine kullanlacaktr. UMS 23 standardnn nceki versiyonunun gerekliliklerinin zeti iin UFRS Cep Kitapnn nceki yaynlarna baknz. En nemli fark; oluan tm borlanma maliyetlerinin giderletirilmesine izin verilmesidir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile borlanma maliyet unsurlar ile ilgili olarak yaplan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihinde ya da bu tarihten sonra alnan krediler iin geerli olup, bu standardn erken uygulanmasna izin verilmektedir. Ama Borlanma maliyetlerine ilikin muhasebe uygulamalarnn belirlenmesi. Bir zellikli varln elde edilmesi, inas veya retimi ile dorudan ilikilendirilebilen borlanma maliyetleri, ancak sz konusu varln iletmeye gelecekte ekonomik bir fayda salamalarnn muhtemel olmas ve ilgili borlanma maliyetlerinin gvenilir bir biimde llebilmesi kouluyla ilgili zellikli varln maliyetinin bir paras olarak aktietirilir. Bu artlar yerine getirmeyen tm borlanma maliyetleri olutuklar dnemde gider olarak kaydedilir.

zet

79

Borlanma maliyetlerinin aktietirilebilecei zellikli varlklar, amalanan kullanma veya satlmaya hazr hale gelmesi uzun bir sre alan varlklardr. Buna rnek olarak; retim tesisleri, yatrm amal gayrimenkuller ve baz stoklar verilebilir. Bir iletme zellikli bir varln edinilmesi amacyla zellikle borlanm ise, bu durumda aktietirilecek borlanma maliyeti tutar, ilgili dnem boyunca sz konusu borlanmaya ilikin oluan borlanma maliyetlerinden, sz konusu fonlarn geici olarak nemalandrlmas ile salanan gelirlerin dlmesi suretiyle belirlenir. Genel amal olarak alnan kredilerin aktietirme yaplabilecek varlk edinimi nansmannda kullanlmas durumunda; aktietirilebilecek borlanma maliyeti tutarn belirlemek iin dnem iinde kullanlan kredilerle ilgili borlanma maliyetlerinin arlkl ortalamas zerinden bir aktietirme oran hesaplanr ve bu oran aktietirilebilecek nansman giderlerinin belirlenmesinde kullanlr. Bir dnem boyunca aktietirilen borlanma maliyetlerinin tutar, ilgili dnem boyunca oluan borlanma maliyetleri tutarn aamaz.

Yorumlar

Yoktur.

UMS 24 likili Taraf lemleri

Geerlilik Tarihi Bu standart, erken uygulama opsiyonuyla birlikte, 1 Ocak 2011 tarihinde veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Uygulanmaya baland tarihten itibaren UMS 24n nceki versiyonunun yerine kullanlacaktr. Bir nceki standartta yaplan deiiklikler aadaki gibidir: kamu kurulular ile ilgili aklamalar sadeletirilmitir ve ilikili taraf tanm konusuna aklk getirilmitir. Ama Bir iletmenin, ilikili taraarn mevcudiyeti sonucu nansal durumunun ve faaliyet sonularnn etkilenebilecei olaslna dikkat ekmek iin iletmenin mali tablolarnn gerekli aklamalar iermesinin salanmas.

80

zet

likili taraar; raporlama yapan iletme zerinde kontrol olan, veya raporlama yapan iletmeyi nemli derecede etkileyen (ana irket, iletme sahipleri ve onlarn aileleri, byk yatrmclar ve st dzey pozisyonda bulunan idari personelin de dahil olduu) ve raporlama yapan irket tarafndan kontrol edilen veya zerinde nemli etkisi olan taraardr (bal ortaklklar, i ortaklklar, itirakler ve hizmet sonras sosyal yardm planlar da olmak zere). Bu standart aadakilerin mali tablo dipnotlarnda aklanmalarn gerektirir: - dnem iinde yaplan bir ilem olmasa dahi kontrol ieren ilikiler; - ilikili taraa olan ilemler; - ynetime salanan faydalar (fayda trnn analizini ierecek ekilde).

likili taraar arasndaki ilemlerin ierii ve sz konusu ilemlerin potansiyel etkisinin anlalabilmesi iin yeterli bilginin sunulmas gereklidir. Bu standart kapsamnda sunulmas gereken ilikili taraf ilemlerine ilikin rneklere aada yer verilmitir: - mal alm ya da satm; - varlklarn alm ya da satm; - hizmet sunumu ya da alm; - kiralamalar; - aratrma ve gelitirme transferleri;

81

- lisans szlemesi kapsamnda yaplan transferler; - nansman szlemesi kapsamnda yaplan transferler (nakit ya da gayri nakdi krediler ile zkaynak katlmlar da dahil); - teminat veya kefalet karlklar; ve - iletme adna ya da iletme tarafndan baka bir taraf adna borlarn denmesi.

Yorumlar

Yoktur.

UMS 26 Emeklilik Fayda Planlarnda Muhasebeletirme ve Raporlama

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1998 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Emeklilik fayda planlarna ilikin deerleme esaslar ve ilgili mali tablo dipnotlarnn hazrlanmas ile ilgili ilkelerin belirlenmesi. Tanmlanm katk ve tanmlanm fayda planlarnn net aktif deer tablosunu da ieren raporlama gerekliliklerini belirler ve taahht edilmi haklarn bugnk akteryal deerini aklar (kazanlm ve kazanlmam haklar arasnda ayrm yapar). Tanmlanm fayda planlarna ilikin faydalarn akteryal deerlemesinin gerekliliklerini ve emeklilik fon varlklarnn deerlemesinde geree uygun deer esasnn kullanmnn gerekliliini aklar.

Ama

zet

Yorumlar

Yoktur.

82

UMS 27 (2008) Konsolide ve Bireysel Mali Tablolar

Geerlilik Tarihi Yeniden dzenlenen UMS 27 1 Temmuz 2009 veya bu tarihten sonra balayan mali dnemler iin geerlidir ve UMS 27 (2003) standardnn yerini alacaktr. Erken uygulanmasna izin verilen bu standardn ancak UFRS 3 (2008) ile birlikte kullanlmasna izin verilir. Bu nedenle 30 Haziran 2007 tarihi ncesindeki dnemler iin geerli deildir. UMS 27 (2003)n gerekliliklerinin zeti iin bu kitapn daha nceki basmlarna baknz. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile sat amal elde tutulan itirakler, bal ortaklklar ve mterek kontrol edilen iletmelerdeki yatrmlarn bireysel mali tablolarnn lm ile ilgili olarak yaplan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerlidir. Maliyet yntemi tanmn kaldran deiiklikler ise 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerli olup, bu deiikliklerin erken uygulanmasna izin verilmitir. Ama Bir ana ortakln kontrol altnda olan irketler grubunun konsolide mali tablolarnn hazrlanmas ve sunumuyla ilgili gerekliliklerin belirlenmesi, Bal ortaklk hissedarlarna ait hisselerdeki, bal ortaklktaki kontrol kaybn da ieren, seviye deiimlerinin nasl muhasebeletirileceinin belirlenmesi, ve letmenin konsolide olmayan mali tablolarnda bal ortaklklarnn, mterek kontrol edilen iletmelerin ve itiraklerinin hangi ekilde muhasebeletirileceinin belirlenmesi.

zet

Bal ortaklk, ana irket olan iletme tarafndan kontrol edilen iletmedir. Kontrol, iletme ve nans politikalarn ynetme gcdr. Konsolide mali tablolar, tek bir ekonomik iletme olarak ifade edilen bir grubun (ana irket ve bal ortaklk) mali tablolardr. Ana irket - bal ortaklk ilikisinin mevcut olmas durumunda konsolide mali tablolarn hazrlanmas gerekir.

83

Konsolide mali tablolar tm bal ortaklklar kapsar. Geici kontrol , farkl faaliyet konusu veya uzun vadeli transfer kstlamalar altndaki bal ortaklklara ilikin muayet sz konusu deildir. Ancak, satn alm tarihinde bir bal ortakln UFRS 5 kapsamnda sat iin elde tutulan varlk snandrmas iin gereken artlar karlamas durumunda, sz konusu varlk, bu standarda gre muhasebeletirilir. Grup ii bakiyeler, ilemler, gelir ve giderler tamamen elimine edilir. Grubun iindeki tm iletmeler ayn muhasebe politikasn kullanr. Bal ortaklklarn raporlama dnemi sonu ile grubun raporlama dnemi sonu arasndaki fark aydan fazla olamaz. nceden aznlk paylar olarak adlandrlan kontrol gc olmayan paylar, nansal durum tablosunda zkaynak iinde, ana irketin zkaynak paylarndan ayr olarak muhasebeletirilir. Kapsaml gelir toplam, kontrol gc olmayan paylar ile ana irket sahipleri arasnda datlr ( bu datm sonras kontrol gc olmayan paylarn bakiyesi eksiye dse bile). Bal ortaklktaki bir yatrmn bir ksmnn (kontroln halen iletmenin elinde olduu), elden karlmas, hissedarlar ile olan bir zkaynak ilemi olarak ele alnr ve kazan/zarar muhasebeletirilmez. Kontroln elde edilmesi sonrasnda bir bal ortakla ait daha fazla hissenin alnmasyla ilgili ilemler, zkaynak ilemi olarak muhasebeletirilir ve ereyeye herhangi bir kazan, zarar veya dzeltme muhasebeletirilmez. Kontroln kaybedilmesi durumunda bal ortaklktaki bir yatrmn bir ksmnn elden karlmas, geriye kalan varlklarn geree uygun deerden llmesini gerektirir. Geree uygun deer ile defter deeri arasndaki fark, elden karm ile ilgili kazan ya da zarar olarak kar veya zararda muhasebeletirilir. Daha sonra, uygun olmas durumunda, geriye kalan varlklar iin UMS 28, UMS 31 ya da UMS 39 standartlar uygulanr.

84

Ana ortakln bireysel mali tablolarnn hazrlanmasnda, bal ortaklk, itirak ve mterek olarak kontrol edilen iletmelere ilikin yatrmlarn tm (UFRS 5 kapsamndaki sat iin elde tutulan varlklar hari) maliyet deerleriyle veya UMS 39a uygun olarak muhasebeletirilirler.

Yorumlar

SYKT 12 Konsolidasyon - zel Amal letmeler: letmenin, zel amal bir iletmenin kontrolne sahip olmas durumunda, bu irketin de konsolidasyona dahil edilmesi gerekir. SYKT 12 kontol gstergeleri ile ilgili hususlar aklar.

Yararlanlabilecek Deloitte yaynlar

letme birlemeleri ve hissedar hisselerindeki deiimler: Yeniden dzenlenen UFRS 3 ile UMS 27ye ilikin rehber Bu yaynda UMSKnn rehberliinde bu standartlarn uygulanmasna dair yol gsterici bilgiler ile kullanlabilir uygulama yntemleri yer almaktadr. Bu yayna www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htm adresinden ulaabilirsiniz.

UMS 28 tiraklerdeki Yatrmlar

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir (UMS 27 (2008)den kaynaklanan nemli deiiklikler 1 Temmuz 2009 tarihinden itibaren geerlidir). Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile ortaya kan deiiklikler: itiraklerdeki yatrmlarn geree uygun deerleri ile deerlenip, kar veya zararla ilikilendirme ynteminin seilmesi durumunda aklama yaplmas gerektirir; ve itiraklerdeki yatrmlarn deer dkl ile ilgili gereklilikleri aklar. Bu deiiklikler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerlidir.

85

Ama

Bir iletmenin, zerinde nemli etkiye sahip olduu bir itirakteki yatrmnn hangi ekilde muhasebeletirmesi gerektiinin belirlenmesi. Bu standart, yatrmlarn UMS 39 kapsamnda geree uygun deerleri ile deerleyip, kar veya zararla ilikilendirme yntemini seen risk sermayesi irketleri, yatrm fonlar, veya dier fonlar dnda, yatrmclarn nemli etki sahibi olduu tm yatrmlarnn muhasebeletirilmesinde uygulanr. UFRS 5 kapsamnda sat iin elde tutulan olarak snandrlan itirak yatrmlar, o standarda gre muhasebeletirilir. Yatrmc, nemli etkiye sahip olduu itiraklerine ilikin yatrmlarnda zkaynak yntemini kullanr. Her zaman geerli olmamakla birlikte, bir iletmenin dorudan ve dolayl itirak pay %20den fazla ise itirak zerinde nemli etkinlie sahip olduu varsaylr. zkaynak yntemine gre, itirak yatrm balangta elde etme maliyeti ile kaydedilir. Takip eden dnemlerde, iktisap tarihinden sonra itirakin net varlklarndaki (zsermaye) deiimin yatrmcnn itirakteki oranna isabet eden ksm kadar dzeltme yaplr. Yatrm yaplan itirakin kar veya zararna ilikin pay yatrmc iletmenin kapsaml gelir tablosuna yanstlr. tirakin muhasebe politikalar ile yatrmcnn muhasebe politikalarnn ayn olmas gerekir. tiraklerin raporlama dnemi sonu ile yatrmcnn raporlama dnemi sonu arasndaki fark aydan fazla olamaz. Yatrmcnn bal ortakl olmamas nedeniyle konsolide tablolarn hazrlanmad hallerde bile zkaynak muhasebesi gereklidir. Fakat, yatrmc UMS 27de tanm belirtilen konsolidasyon uygulanmayan bireysel mali tablolarnn sunumunda zkaynak yntemini uygulamaz, bunun yerine yatrmc itirakteki yatrmn maliyet deerleriyle veya UMS 39a uygun olarak muhasebeletirir.

zet

86

tiraklerin UMS 36 standardna gre deer dkl testine tabi tutulmas gerekir. UMS 39daki deer dkl gstergeleri de uygulanr. Mays 2008de yaplan deiiklikler uyarnca deer dkl testine tabi tutulacak bir itirakteki yatrm tek bir varlk olarak ele alnr. UMS 27 (2008) standardndan kaynaklanan deiiklikler, bir itirak zerinde nemli etkinin kaybedilmesi durumunda izlenecek muhasebe uygulamasna deinir. nemli etkinin kaybedilmesi durumunda yatrm o tarihteki geree uygun deeriyle gelir tablosunda muhasebeletirilen kazan / zarar ile birlikte yeniden llr. Daha sonra kalan varlklar iin UMS 39 standard uygulanr.

Yorumlar

Yoktur.

UMS 29 Yksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1990 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler sonucunda tarihsel maliyet zerinden gsterilen mali tablolarn tanmlanmas ile ilgili olarak yaplan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihi itibaryla geerli olup, bu deiikliklerin erken uygulanmasna izin verilmektedir. Ama Yksek enasyonlu ekonomilerde faaliyet gsteren iletmelerin mali tablolarnn raporlanmas ile ilgili standartlar belirleyerek sunulan nansal bilgilerinin anlaml olmasnn salanmas amacyla aklayc bilgiler verilmesi. Yksek enasyonlu ekonomilerin para birimi ile hazrlanan mali tablolarda raporlama dnemi sonundaki cari lm biriminden gsterilir. nceki dnem(ler) iin olan karlatrmal tutarlar ayn cari lm biriminden dzenlenmelidir. Bir ekonominin yksek enasyonlu ekonomi olmasnn gstergesi genellikle yllk kmlatif enasyon orannn %100 ve zerinde olmasdr.

zet

87

Yorumlar

UFRYK 7 UMS 29 Yksek Enasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standard Kapsamnda Dzeltme Yaklamnn Uygulanmas Bir iletmenin geerli para biriminin yksek enasyona maruz kalmas durumunda, ekonominin hep yksek enasyonlu olduu varsaylarak, UMS 29 standard uygulanr.

UMS 31 Ortaklklarndaki Paylar

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir (UMS 27 (2008)den kaynaklanan nemli deiiklikler 1 Temmuz 2009 tarihinden itibaren geerlidir). Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler sonucunda mterek kontrol edilen iletmelerdeki paylarn geree uygun deer ile deerlendii ve geree uygun deer farknn kar veya zarara yanstld durumlarda yaplmas gerekli olan aklamalar ile ilgili olarak yaplan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihi itibaryla geerli olup, bu deiikliklerin erken uygulanmasna izin verilmektedir. Ama Yapsna ve hukuki ekline bal olmakszn i ortakl yatrmlarnn hangi ekilde muhasebeletirileceinin aklanmas. Bu standart, yatrmcnn mtereken kontrol ettii yatrmlarnn muhasebeletirilmesinde uygulanr. Ancak, risk sermayesi irketleri veya yatrm fonlar bu standart kapsamnda olmayp, bu iletmeler yatrmlarn UMS 39 kapsamnda geree uygun deerleri ile deerleyip, geree uygun deer farklarn kar veya zararla ilikilendirme yntemini seerler. ortaklnn ana karakteri bir szleme ile kontroln paylamn dzenlemesidir. ortaklklar, ortak kontrol edilen faaliyetler, ortak kontrol edilen varlklar veya ortak kontrol edilen kurumlar olarak snandrlabilir. Her bir eit i ortakl iin farkl muhasebe ilkeleri bulunmaktadr.

zet

88

Mtereken kontrol edilen faaliyetler: itirak eden iletme, kontrol ettii varlklar, payna den gider ve ykmllkleri ve i ortaklnn gelirleri iindeki payn, hem bireysel (solo) hem de konsolide mali tablolarnda gsterir. Mtereken kontrol edilen varlklar: itirak eden iletme, ortak kullanlan varlklar, dorudan kendine ait ykmllkleri ve dier ortaklarla birlikte tad ykmllkleri, varlklarn satlmasndan veya kullanmndan elde edilen gelirleri, i ortaklnn giderlerini ve i ortaklndaki itiraki ile ilgili dorudan yapm olduu giderleri ilgili ortaklk orannda mali tablolarna yanstr. Sz konusu kurallar, bireysel ve konsolide mali tablolara uygulanr. Mtereken kontrol edilen iletmelerde iki muhasebe politikas seeneine izin verilir; - oransal konsolidasyon: bu yntem kapsamnda, itirak eden iletmenin nansal durum tablosu, ortak kontrol ettii varlk ve ortak sorumluluu olduu ykmllk paylarn kapsar. Kapsaml gelir tablosu ise, ortak kontrol edilen iletmenin gelir ve gider paylarn ierir. - UMS 28de tanmlanan zkaynak yntemi.

UFRS 5e gre sat iin elde tutulan ortak kontrol edilen iletmeler, o standarda gre muhasebeletirilir. Mtereken kontrol edilen iletmeler iin, ortak giriimcinin bal bir ortakl olmamas sebebiyle konsolide mali tablolarn gerekli olmad hallerde bile ortak giriimcinin bireysel mali tablolar iin oransal konsolidasyon ya da zkaynak muhasebesi ngrlr. Fakat, ortak giriimcinin UMS 27ye gre hazrlanan bireysel mali tablolarnda mtereken kontrol edilen iletmelerdeki katlm paylar maliyet deerleriyle veya UMS 39a uygun olarak muhasebeletirilir.

89

UMS 27 (2008) standardndan kaynaklanan deiiklikler, mtereken kontrol edilen bir iletme zerinde ortak kontroln kaybedilmesi durumunda izlenecek muhasebe uygulamasna deinir. Ortak kontroln kaybedilmesi durumunda yatrm, o tarihteki geree uygun deeriyle kar veya zararda muhasebeletirilen kazan/zarar ile birlikte yeniden llr. Daha sonra kalan varlklar iin, uygun olduu durumlarda, UMS 28 ya da UMS 39 standard uygulanr.

Yorumlar

SYKT 13 Mtereken Kontrol Edilen letmeler Ortak Giriimciler Tarafndan Yaplan Parasal Olmayan Katklar Mtereken kontrol edilen yatrmlara iletmenin pay karl yaplan parasal olmayan katklar ile ilgili olarak oluan gelir veya giderler ortak giriimcinin pay orannda mali tablolara yanstlr.

UMS 32 Finansal Aralar: Sunum

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Bu standardn dipnotlar ksmna ilikin hkmleri, UFRS 7nin 2007 ylnda yrrle girmesi ile iptal edilmitir. ubat 2008 tarihinde yaplan ve tasye durumunda satlabilir nansal aralar ve ykmllkler ile ilgili olan deiiklikler 1 Ocak 2009 tarihi itibaryla geerli olup, bu deiikliklerin erken uygulanmasna izin verilmektedir. Ekim 2009 tarihinde yaplan ve baz aralarn snandrma ilemlerini ele alan (ayn snfa ait trev olmayan zkaynak aralarnn mevcut sahiplerine eit pay hakk sunulmas) ve bir iletmenin sabit saydaki kendi zkaynak aralarnn sabit bir yat zerinden herhangi bir para biriminden satn alnmas hakkn tanyan deiiklikler, erken uygulama opsiyonuyla birlikte 1 ubat 2010 tarihi itibariyle geerlidir. Ama Finansal aralar ykmllk ya da zkaynak olarak snandrma ve sunum ilkeleri ile nansal varlklarn ve ykmllklerin netletirilme ilkelerini belirlemek. hra eden, bir aracn zkaynaa dayal bir nansal ara veya bir bor arac olduunu aadaki snamaya gre belirler: - nansal aralar yasal ekle deil zne gre dikkate alnr;

zet

90

- snandrma ihra zamannda yaplr ve sonradan deitirilmez; - rnein; nakit veya dier bir nansal varl devretmeyi zorunlu klan, veya nansal arac elinde tutann nakit veya dier bir nansal ara talep etme hakknn olduu durumda ara nansal ykmllktr. rnek olarak, geri alnmas zorunlu olan imtiyazl hisse senetleri verilebilir; - bir iletmenin tm borlar karldktan sonra varlklarnda bir pay hakk gsteren aralar, zkaynaa dayal nansal aralar olarak deerlendirilir; ve - bor olarak snandrlan nansal aralar ile ilgili faiz, temett, kazan ve kayplar gelir veya gider olarak raporlanr. 2009 tarihinden itibaren geerli olan ve erken uygulanmasna izin verilen 2008 ylnda yaplan deiiklikler ile, satlabilir aralar ve nakde evrilme srasnda dier tm ara snarndan sonra gelen, ilave kriterleri karlayan, ve iletmeye net varlklardaki pay orannda ykmllk getiren aralar, her ne kadar ykmllk tanmna uysalar dahi, zkaynak aralar olarak snandrlr. hra eden, ihra tarihinde, bir bileik aracn zkaynak ve bor unsurlarn ayr olarak snandrr. Finansal varlk veya ykmllkler, hukuki zorunluluklar, ilgili taraarn tahsilat veya demeyi netletirilmi tutar zerinden yapmalar gibi durumlarda netletirilebilir. letmenin satn ald kendi hisselerinin maliyeti zkaynaktan mahsup edilir. letmenin geri ald kendi hisselerinin yeniden sat zkaynak ilemidir. zkaynaa dayal nansal aralarn ihrac veya yeniden edinimi ile ilgili maliyetler zkaynaktan dlr, ilgili vergi geliri ile netletirilir.

Yorumlar

UFRYK 2 yelerin Kooperatif letmelerdeki ve Benzeri Finansal Aralardaki Hisseleri Kooperatin talep edildiinde geri dememe hakkna sahip olduu durumlar dnda, yelerin kooperatif iletmelerdeki paylar ykmllk olarak snandrlr. Bu gereklilikler 2008 ylnda yaplan deiikliklerden de etkilenebilirler (yukarya baknz).
91

Yararlanlabilecek Deloitte yaynlar

iGAAP 2009: Finansal Aralar: UMS 32, UMS 39 ve UFRS 7 Standartlarnn Aklamalar Bu yaynn Mays 2009 tarihinde 5. basm yaplmtr Bu yayn standartlarn uygulanmas ile birlikte aklamal rnekler ve yorumlara yer verir. lgili yayna www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htm adresinden ulaabilirsiniz

UMS 33 Hisse Bana Kazan

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Farkl iletmelerin ayn dnemdeki veya ayn iletmenin farkl dnemlerdeki performanslarnn karlatrlmasn salamak amacyla hisse bana kazancn hesaplanmas ve gsterimi ile ilgili ilkelerin belirlenmesi. UMS 33n odakland nokta, hisse bana kazancn hesaplamasna ilikin paydann belirlenmesidir.

Ama

zet

Hisseleri borsada ilem gren, hisse senedi ihra etme srecinde olan veya gnll olarak hisse bana kazan tutarn aklayan iletmelere uygulanr. Hisse bana kazan ve blnm (diluted) hisse bana kazancn gsteriminin aadaki ekilde yaplmas gerekmektedir: - dnemin kar paylamnda farkl haklara sahip olan her bir hisse senedi snf iin; - eit derecede nem vererek; - sunulan tm dnemler iin.

letmenin yalnzca kapsaml gelir tablosu sunmas durumunda, hisse bana kazan da bu tabloda gsterilir. ayet kapsaml gelir tablosu ile ayr bir gelir tablosu sunmas durumunda ise hisse bana kazan yalnzca ayr sunulan gelir tablosunda gsterilir. Bir iletme, ana ortakln adi hisse sahiplerine den kar ve zarar iin, devam eden faaliyetlerinden ana ortakln adi hisse sahiplerine den kar ve zarar iin ve durdurulan faaliyetlerinden kaynaklanan kar ve zarar iin adi hisse bana kazan rakamlarn sunar.

92

Hisse bana kazan, konsolide mali tablolarda ana irketin hissedarlarnn kazanlarn yanstr. Sulandrma (dilution), dntrlebilir aralarn dnmnn gerekletii, opsiyon ve hisse alm hakk veren nansal aralarn kullanld, veya belirli koullarn yerine gelmesini takiben adi hisse senetlerinin ihra edildii varsaym sonucunda, hisse bana kazancn azalmas veya hisse bana zararn artmasdr. Adi hisse bana kazancn hesaplanmas: - kazan (pay): vergi gideri, olaanst gelir ve giderler, kontrol gc olmayan paylar ve imtiyazl hisse senetlerine denmesi gereken temettler sonras kardr; - payda: hisse senetleri saysnn dnem iindeki arlkl ortalamasdr.

Sulandrlm (diluted) hisse bana kazancn hesaplanmas: - kazan (pay): adi hisse senetleri ile ilikilendirilebilen dnem net kar, potansiyel sulandrma (dilutive) etkisi olan adi hisse senetlerine denecek vergi sonras temett ve dnem iinde denen faiz tutar kadar artrlr. Potansiyel sulandrma (dilutive) etkisi olan hisse senetlerine rnek olarak opsiyonlar ve hisse senedine evrilebilen aralar saylabilir. Ayrca dnem kar tutar, potansiyel sulandrma (dilutive) etkisi olan adi hisse senetlerinin evrimi srasnda elde edilebilecek gelir ya da gider tutarlarna gre dzeltilir; - payda: hisse senedi says, sulandrma etkisi olan (dilutive) hisselerin, adi hisse senedine evrilmesi iin ihra edilmesi gereken hisse adedi kadar artrlr; ve - sulandrma (dilutive) etkisi olmayan potansiyel adi hisse senetleri bu hesaplamada gz nne alnmaz.

Yorumlar

Yoktur.

93

UMS 34 Ara Dnem Finansal Raporlama

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 1999 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Ara dnem raporlamasna dahil edilen tablolar, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerli olacak olan UMS 1de 2007 ylnda yaplan deiikliklerden etkilenmitir. Ama Ara dnem nansal raporlamann iermesi gereken asgari bilgilerin ve ara dnem mali tablolarna ilikin kayda alma ve deerleme ilkelerinin belirlenmesi. UMS 34, yalnzca iletmenin UFRSler kapsamnda ara dnem nansal rapor hazrlamaya mecbur tutulmas veya tercih etmesi durumunda geerlidir. lgili yerel otoriteler hangi iletmelerin ara mali tablo hazrlamas gerektiini, hangi sklkla ara dnem nansal raporlama yaplacan ve ara dnem tarihini takiben ne kadar zaman iinde mali tablolarn hazrlanmas gerektiini belirler. Ara dnem zet mali tablolar, bir iletmenin btn bir yl ieren muhasebe dneminden daha ksa bir dnem iin hazrlad detayl veya zet mali tablolar ierir. Ara dnem zet mali tablolar asgari olarak; - zet nansal durum tablosunu, - tek bir zet tablo ya da ayr bir zet tablo olarak sunulan zet kapsaml gelir tablosunu, - zet zkaynak deiim tablosunu, - zet nakit akmlarn tablosunu, ve - seilmi baz aklayc notlar kapsamaldr. Karlatrmal dnemler iin hangi ara dnemlere ilikin mali tablolarn sunulmas gerektiini belirtir. nemlilik, ngrlen yllk tutarlara gre deil ara dnem mali tablolarndaki bilgilerin dzeyine gre belirlenir.

zet

94

Ara dnem mali tablolarda, en son yllk mali tablolardan bu yana gerekleen nemli husus ve deiiklikleri anlamaya yardmc olacak dipnotlarn verilmesi gerekmektedir. Yllk mali tablolarn hazrlanmasnda kullanlan muhasebe politikalar ayn ekilde uygulanr. Gelir ve giderler olutuklar dnemde, bekletilmeden ve ertelenmeden, kayda alnmaldr. Ara dnem muhasebe ilkelerinde bir deiiklik olduu takdirde, bir nceki ara dnemin mali tablolar da yeni uygulamay ierecek ekilde deitirilir.

Yorumlar

UFRYK 10 Ara Dnem Finansal Raporlama ve Deer Dkl Bir iletme ara dnemde ereye, zkaynaa dayal nansal ara veya maliyet bedeli zerinden izlenen nansal varlklara yaplan yatrma ilikin bir deer dkl zarar kaydederse, bu zarar ne sonraki ara dnem mali tablolarnda ne de yllk mali tablolarda iptal edilemez.

Yararlanabilecek Kaynaklar

Ara Dnem Finansal Raporlama: UMS 34e ynelik rehber: nc basm Mart 2009 tarihinde gerekletirilen bu rehberde bu standarda ilikin gereklilikler, rnek ara dnem nansal raporlama ve kontrol listesi yer almaktadr. Bu rehbere www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htm adresinden ulaabilirsiniz.

UMS 36 Varlklarda Deer Dkl

Geerlilik Tarihi Bu standart 31 Mart 2004 veya bu tarihten sonraki iletme birlemeleri ile elde edilen maddi olmayan duran varlklar ve ereye ile 31 Mart 2004 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolarda yer alan dier tm varlklar iin geerlidir.

95

Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler sonucunda kaynaklanan ve ereye ile snrsz kullanm mrl maddi olmayan duran varlklar ieren nakit reten birimlerin geri kazanlabilir tutarlarnn belirlenmesinde kullanlan tahminlerin aklamasn gerektiren deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihi itibaryla geerli olup, bu deiikliklerin erken uygulanmasna izin verilmektedir. Nisan 2009 tarihinde UFRSlere likin Yaplan yiletirmelerden kaynaklanan deiiklikler, deer dkl testi iin ereyenin datlaca nakit yaratan en byk birimin (ya da birim grubunun) UFRS 8de belirtildii ekilde, yani benzer ekonomik zelliklere sahip blmlerin bir araya getirilmesi ncesinde, faaliyet blm olarak snandrlmas gerektiine aklk getirir. Bu deiiklikler, erken uygulama opsiyonuyla birlikte, 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle geerlidir. Ama Mali tablolarda varlklarn, geri kazanlabilir deerlerinden daha yksek olarak gsterilmesini nlemek ve geri kazanlabilir deerlerinin hesaplanmasna ilikin esaslar tespit etmek. UMS 36, stoklar (UMS 2), inaat szlemelerinden doan varlklar (UMS 11), ertelenmi vergi varlklar (UMS 12), emeklilik fonlarndan kaynaklanan varlklar (UMS 19) ve nansal varlklar (UMS 39) dnda kalan tm varlklar iin geerlidir. Geree uygun deerleriyle gsterilen gayrimenkuller (UMS 40) ve tarmsal faaliyetlerle ilgili biyolojik varlklar (UMS 41) geree uygun deerlerinden sata ilikin giderleri dldkten sonraki deerleriyle gsterilir. Bir varln defter deerinin geri kazanlabilir tutarn amas durumunda deer d karl ayrlmaldr. Maliyet bedeli zerinden takip edilen bir varln deer dkl kar veya zarara yanstlr. Yeniden deerlenmi varlklara ilikin deer dkl ise daha nce kaydedilmi olan yeniden deerleme artndan bir indirim kalemi olarak kaydedilir. Geri kazanlabilir tutar, bir varln sat maliyeti dlm geree uygun deeri ile kullanmdaki deerinin yksek olandr. Kullanm deeri, varln kullanm srasnda ve kullanm dnemi sonunda elden karlmas sonucu elde edilecek nakit girilerinin bugnk deeridir.

zet

96

Iskonto oran, parann zaman deeri ile ilgili deerlendirmeleri ve varla zg riskleri yanstan vergi ncesi orandr. Iskonto oran, gelecee ait nakit akmnn maruz kalaca riskleri yanstmaz . Yatrmclarn sz konusu olas varlklara edeer nakit akm yaratacak bir yatrm semeleri durumunda talep edecekleri getiri oranna eit olmaldr. Her raporlama dnemi sonunda, varlklar deer dkl ynnden incelenmeli ve deer dklne ilikin bir belirti olmas durumunda geri kazanlabilir tutar hesaplanmaldr. ereye ve snrsz yararl mr olan maddi olmayan duran varlklar, en az ylda bir kez deer dkl testine tabi tutulur ve geri kazanlabilir tutar hesaplanr. Varln geri kazanlabilir tutarnn hesaplanamamas durumunda, sz konusu varln ait olduu nakit reten birimin geri kazanlabilir tutar hesaplanr. ereyeyi lmek iin kullanlacak deer dkl testi, ereyenin makul ve tutarl bir ekilde tahsis edildii nakit reten birimin en kk grubuna uygulanr. Sz konusu grup, iletmenin UFRS 8 kapsamndaki faaliyet blmnden daha byk olamaz. Daha nce ayrlm deer d karlklar baz durumlarda iptal edilebilir (ereye iin izin verilmez).

Yorumlar

UFRYK 10 Ara Dnem Finansal Raporlama ve Deer Dkl yorumunun zeti iin UMS 34e baknz.

UMS 37 Karlklar, arta Bal Ykmllkler ve arta Bal Varlklar

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Temmuz 1999 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir.

Ama

Karlklar, arta bal ykmllkler ve arta bal varlklarn tanmlanmas ve muhasebeletirilmesi ile ilgili uygun kayda alma kriterleri ile lm esaslarnn uygulanmasnn salanmas. Mali tablo dipnotlarnda bu konularda yeterli bilgilerin yer almasn, ieriklerinin, tutarlarnn ve zamanlamalarnn mali tablo kullanclarna aklanmasnn salanmas.
97

zet

Gemi bir olay yasal veya zmni kabulden doan bir ykmllk yarattnda, muhtemel kaynak k olduunda ve bu ykmllk tutar gvenilir bir ekilde llebildiinde karlk ayrlr. Karlk, raporlama dnemi sonu itibariyle denmesi en ok muhtemel olan tahmini tutar zerinden ayrlr. Gemi dnemlerde ayrlan karlklarn, her bir raporlama dnemi sonunda, yaplan tahminde muhtemel deiiklikler olup olmad gzden geirilerek, dzeltilmesi gerekir. Ayrlan karlklar yalnzca karln ayrlmasna dayanak tekil eden harcamalar iin kullanlr, baka giderlerin denmesinde kullanlmaz. Karlklara rnek olarak; ekonomik adan dezavantajl szlemeler, yeniden yaplanma karlklar, garantiler, iadeler ve tesis restorasyonu verilebilir. Ynetim Kurulu ya da edeer bir organ tarafndan onaylanm olsa dahi, ileriki dnemler iin planlanan harcamalar, sigortal kapsamnda olan zararlar ile ilgili gider tahakkuklar, genel belirsizlikler ve henz gereklemeyen dier olaylar muhasebeletirilmeye dahil edilmez. arta bal ykmllkler aadaki unsurlardan herhangi birinin varolmas durumunda oluur: - iletmenin kontrol dnda, gelecekte oluacak bir olayn gereklemesi durumunda muhtemel bir ykmlln olmas; - iletmenin mevcut bir ykmllnn bulunmas ancak bunun muhtemelen nakit k gerektirmemesi; veya - mevcut ykmlln tutarn yeterince gvenilir bir ekilde tahmin etmenin mmkn olmamas (bu duruma nadiren rastlanr).

98

arta bal ykmllkler kaytlara alnmaz, sadece dipnotlarda aklama gerektirir. Eer ykmllkle ilgili kaynak k olasl ok dkse dipnotlarda aklama yaplmasna gerek yoktur. arta bal varlk, bu varlktan ekonomik fayda giriinin olas olduu ancak, kesin olmad durumlarda sz konusudur ve bu durum iletmenin kontrol dnda oluan olaylara baldr. arta bal varlklar sadece dipnotlarda belirtilir ve ilgili mali tablolarda herhangi bir dzeltme kayd yaplmaz. Gelirin gereklemesi kesinletiinde ilgili varlk artk arta bal olmadndan kaytlara alnmaldr.

Yorumlar

UFRYK 1 Hizmetten ekme (Yedee ekme), Restorasyon ve Benzeri Mevcut Ykmllklerdeki Deiiklikler Gelecekteki maliyetlerin zaman ve tutarlarndaki deiiklikler ve piyasa bazl skonto oranndaki deiiklikler iin karlklarda dzeltme yaplr. UFRYK 5 Hizmetten ekme, Restorasyon ve evre Rehabilitasyon Fonlarndan Kaynaklanan Paylar zerindeki Haklar Bu yorum, katkda bulunann, baz ekipmanlarn hizmetten ekilmesi ya da evre rehabilitasyon faaliyetlerinin stlenilmesi sonucunda ortaya kan maliyetlerin bir ksmn yada tamamn nanse etmek iin kurulan, hizmetten ekme, restorasyon ve evre rehabilitasyon fonlarndan kaynaklanan paylarnn, katkda bulunann nansal tablolarda muhasebeletirilmesi konusunu dzenler. UFRYK 6 zel Bir Piyasaya Katlmdan Doan Ykmllkler Atk Elektrikli ve Elektronik Aletler Bu yorum, atk ynetimi maliyetleriyle ilikilendirilen ykmllklerin muhasebeletirilmesi konusunda rehberlik salar. zellikle atk malzemelerin ortadan kaldrlmasyla ilgili maliyetlerin karlanmas amacyla iletmenin dnem boyunca piyasaya katlm orannda ykmlln muhasebeletirilmesi konusuna dikkati eker. Ykmlln muhasebeletirilmesine neden olan olayn, lme dnemi boyunca piyasaya katlm olduu sonucunu belirtir.

99

UMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlklar

Geerlilik Tarihi Bu standart, szleme tarihi 31 Mart 2004 veya bu tarihten sonra olan iletme birlemeleri vastasyla elde edilen maddi olmayan duran varlklar ve 31 Mart 2004 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemlerindeki maddi olmayan duran varlklarn tamam iin geerlidir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler sonucunda yaplan deiiklikler aada belirtilen konular ile ilgilidir: retim miktar amortisman yntemi; ve Reklam ve promosyon faaliyetleri. Bu deiiklikler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerli olup, erken uygulanmalarna izin verilmektedir. Nisan 2009 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler sonucunda yaplan deiiklikler aada belirtilen konular ile ilgilidir: letme birlemeleri sonucu elde edilen maddi olmayan duran varlklara ilikin muhasebeletirme ilemi, ve Aktif bir piyasada alm-satm ilemi yaplmayan maddi olmayan duran varlklarn geree uygun deerinin llmesinde kullanlan deerleme teknikleri. Bu deiiklikler, srasyla 1 Temmuz 2009 ve 1 Ocak 2010 tarihleri itibaryla geerlidir. kinci deiikliin erken uygulanmasna izin verilir. Bu deiiklikler, srasyla 1 Temmuz 2009 ve 1 Ocak 2010 tarihleri itibaryla geerlidir. kinci deiikliin erken uygulanmasna izin verilir. Ama Dier UFRSlerde zel hkm bulunmayan maddi olmayan duran varlklarn muhasebeletirilmesi ile ilgili kayda alm, lm ve aklama ilkelerinin belirlenmesi. ster satn alnsn, ister iletme ii kaynaklarla yaratlsn maddi olmayan duran varlklarn aktietirilebilmesi iin; - ilgili varln kullanmndan iletmeye ekonomik fayda girii elde edilmesi, ve - varln maliyetinin gvenilebilir bir ekilde llebilir olmas gerekir.
100

zet

letme ii kaynaklarla yaratlan maddi olmayan duran varlklarn aktietirilebilmesi iin ilave kriterler mevcuttur.

Aratrma giderleri gerekletii anda giderletirilir. Gelitirme giderleri ise sadece oluan rnn ya da hizmetin tamamlanmasnn teknik ve ticari olarak mmkn olmas durumunda aktietirilir. letme birlemelerinden elde edilen maddi olmayan duran varlklar (aratrma ve gelitirme projesi kapsamnda olanlar da dahil), szlemeden veya yasal haklardan kaynaklanan veya ayrlabilir varlk olmalar durumunda ereyeden ayr olarak muhasebeletirilirler. Bu durumlarda muhasebeletirme kriterlerinin (ilgili varln kullanmndan iletmeye ekonomik fayda girii elde edilmesi ve varln maliyetinin gvenilebilir bir ekilde llebilir olmas yukarya baknz) karland dnlr. letme tarafndan yaratlm ereye, ticari nvan, mteri listesi, eitim harcamalar, kurulu giderleri, reklam giderleri ve yeniden yerleim giderleri aktietirilmez. Ancak bu harcamalar bir i birlemesinin bir ksmn oluturuyorsa, devralma tarihinde ereyenin bir paras olarak kayda alnr. Eer maddi olmayan bir kalem, maddi olmayan duran varlk tanmna ve kayda alma kriterlerine uygun deilse gider kaydedilir. Bir iletme reklam ya da promosyon harcamas iin bedeli pein denmi varlk muhasebeletirebilir. Varln muhasebeletirilme ilemine iletmenin satn alnan mallarla eriim hakk olmas ya da hizmetin alnmas artyla dorultusunda izin verilir. Postayla sipari iin gnderilen kataloglar genellikle reklam ve promosyon faaliyetleri olarak nitelendirilir. Maddi olmayan duran varlklarn ilk alm sonras snandrmas aadaki gibidir: - belirsiz mr: varln iletmeye beklenen net nakit akn salayaca srenin tahmini mmkn deildir. (Aklama: buradaki belirsiz kelimesi snrsz anlamna gelmez); ve - snrl mr: iletmeye snrl bir dnem sresince fayda salar.

Maddi olmayan duran varlklar maliyet yntemi ya da yeniden deerleme yntemi (nadir durumlarda kullanmna izin verilir, dier sayfaya baknz) kullanlarak muhasebeletirilir. Maliyet ynteminde maddi olmayan duran varlk, maliyetinden tm birikmi itfa pay ve deer dkl zararlarnn dlmesi ile deerlenir.
101

Maddi olmayan duran varln aktif bir piyasada kaytl (kote edilmi) bir piyasa yatnn olmas durumunda (ki bu duruma nadiren rastlanr) yeniden deerleme yntemine izin verilir. Yeniden deerleme yntemine gre maddi olmayan duran varlk yeniden deerleme tarihindeki geree uygun deerinden birikmi itfa pay ve deer dkl zararlarnn tamamnn dlmesi ile deerlenir. Snrl faydal mre sahip olan maddi olmayan duran varln maliyeti (kalnt deer normalde sfrdr), varln sz konusu mr zerinden itfa edilir. Maddi olmayan duran varln defter deerinin geri kazanlabilir tutarn amas durumunda UMS 36da ngrlen deer dkl testi uygulanmaldr. Snrsz faydal mre sahip olan maddi olmayan duran varlklar (kalnt deeri genellikle sfrdr) itfa edilmez ancak her raporlama tarihinde deer dkl iin teste tabi tutulur. Deer dkl zarar ancak geri kazanlabilir tutarn varln defter deerinden dk olduu durumda kaydedilir. Bu hesaplamada ayrca varln daha ne kadar snrsz mrnn olup olmayaca dikkate alnr. Yeniden deerleme ynteminde yeniden deerleme ilemleri dzenli olarak yaplmaldr. Snandrlan btn kalemler yeniden deerleme ilemine tabi tutulmaldr (sz konusu varlklar iin aktif bir piyasann olmas durumunda). Yeniden deerleme artlar kapsaml gelir tablosunda muhasebeletirilir ve zkaynakta toplanr. Yeniden deerleme azallar ncellikle belirli bir varla ilikin zkaynaktaki yeniden deerleme artndan mahsup edilir, kalan fazlalk ise kar veya zarara kaydedilir. Yeniden deerlenmi varlk elden kartldnda, zkaynakta olan yeniden deerleme art zkaynakta kalr ve kar veya zarara kaydedilmez. Genelde, maddi olmayan duran varlklarn satn almndan veya tamamlanmasndan sonra yaplan harcamalar giderletirilir. Bu tr harcamalar nadiren aktife alm kriterlerini karlar.

Yorumlar

SKYT 32 Maddi olmayan duran varlklar - Web Sitesi Maliyetleri Web sitesi gelitirme almalar srasndaki baz altyap gelitirme ve grak projelerinden doan maliyetler aktietirilebilir.

102

UMS 39 Finansal Aralar: Muhasebeletirme ve lme

Geerlilik Tarihi Bu standart 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. 2004 ve 2005 ylnda geree uygun deer opsiyonu, tahmini grup ii ilemlerinin nakit ak nansal riskinden korunmas ve nansal garanti szlemeleri hususunda yaplan deiiklikler ise 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren geerlidir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile yaplan deiiklikler aada belirtilen konular ile ilgilidir: nansal riskten korunma ilemlerinin blm baznda belirlenmesi ve belgelenmesi; geree uygun deerin nansal riskten korunma ilemine son verilmesi durumunda uygulanacak etkin faiz oran; ve nansal aralarn geree uygun deer fark kar veya zarara yanstlan kategorisi iinde ya da dnda yeniden snandrlmas. Bu deiiklikler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerlidir, erken uygulamaya izin verilmektedir. Finansal riskten korunma konusuna uygun olan kalemler ile ilgili olarak Temmuz 2008de yaplan deiiklikler, 1 Temmuz 2009 tarihinde ya da bu tarih sonrasnda balayan hesap dnemleri iin geerlidir. Bu deiikliklerin erken uygulamasna izin verilir. Baz nansal varlklarn geree uygun deer fark kar veya zarara yanstlan kategorisi ve satlmaya hazr kategorisi dnda yeniden snandrlmasna izin veren Ekim 2008 tarihinde yaplan deiiklikler, 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren geerlidir. Ancak bu deiikliklerin erken uygulanmasna izin verilmez. Sakl trevlerin yeniden deerlendirilmesi ile ilgili olarak Mart 2009 tarihinde yaplan deiiklikler, 30 Haziran 2009 tarihinde ya da bu tarih sonrasnda balayan hesap dnemleri iin geerlidir. Nisan 2009 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile yaplan deiiklikler aadaki konularla ilgilidir:

Yorumlar

Vadeden nce denen kredilere ilikin cezalar, yakndan ilikili trev olarak kabul edilir.

103

 letme birlemeleri ile ilgili szlemelerin kapsamn dnda tutulmas Kar/zarar etkileyen nansal riske kar korunan tahmini nakit akmlar iin nakit akmnn nansal riske kar korunmas muhasebesinin uygulanmas letme blmleri arasndaki szlemeler kullanlarak, nansal riske kar korunma ilemi yaplmasna artk izin verilmemektedir. Yukarda listelenen ilk deiiklik, erken uygulama opsiyonuyla birlikte, 1 Ocak 2010 tarihi itibaryla, son deiiklik ise erken uygulama opsiyonuyla birlikte,1 Ocak 2009 tarihi itibaryla geerlidir. Ama Mali tablolarda yer alan nansal varlk ve ykmllklerin kaytlara alnmasnn, kaytlardan karlmasnn ve lm ilkelerinin belirlenmesi. Trev ve sakl trevlerin de dahil olduu tm nansal varlk ve ykmllkler nansal durum tablosunda muhasebeletirilir. Finansal aralara ilikin ilk muhasebeletirilme satn alm ya da ihra tarihinde geree uygun deerleri zerinden yaplr. Bu, genellikle maliyet ile ayndr ancak bazen dzeltme gerekmektedir. letmeler piyasada ilem gren menkul kymetleri ile ilgili normal alm ve satm ilemlerini ilem tarihi veya takas tarihi esasna gre muhasebeletirme opsiyonuna sahiptir. Eer takas tarihi kullanlyor ise UMS 39, ilem ve takas tarihi arasndaki deerleme farklarnn kayda alnmasn zorunlu tutmaktadr. Finansal varlklar ilk kayttan sonra UMS 39a gre drt grup altnda snandrlmaktadr: 1- Krediler ve alacaklar. 2- Borlanma senetleri gibi vade sonuna kadar iletme tarafndan elde tutulmas dnlen menkul kymetler. letmenin bu tr kymetleri vadeye kadar elde tutma niyeti ve nansal gc olmas ngrlmektedir. Vadeye kadar elde tutulacak menkul kymetlerin vadesinden nce satlmas durumunda, standardn getirdii cezai unsur olarak bu kymetlerin cari dnem ile gelecek iki dnem iin (aada belirtilen 4. grup gibi) sata hazr deerler olarak snanmasn mecbur tutar.
104

zet

3- Ksa vadede kar getiren alm-satm amal elde tutulan nansal varlklar ile iletmenin belirttii dier nansal varlklar da (geree uygun deer opsiyonu) kapsayan geree uygun deer fark kar veya zararla ilikilendirilen nansal varlklar. Etkin bir nansal riske kar korunma ilikisi iinde olanlarn dnda kalan trev ilemleri de daimi olarak bu gruptadr. 4- Satlmaya hazr nansal varlklar - yukarda belirtilen kategorilere girmeyen dier nansal varlklardr. Geree uygun deer farklar kar veya zararla ilikilendirilenler dndaki tm zkaynak yatrmlarn ierir. Ayrca, iletme herhangi bir krediyi ya da alaca satlmaya hazr nansal varlk olarak snandrabilir. lk kayda alm srasnda yukardaki 3. maddede belirtilen geree uygun deer opsiyon kullanm sadece aadaki kriterlerin en azndan birini karlayan nansal aralar ile kstlanmtr: - Geree uygun deer opsiyonun, varlk veya borlarn farkl temeller esas alnarak llmesinden veya bunlar zerindeki kayp ve kazanlarn farkl temeller esas alnarak muhasebeletirilmesinden kaynaklanan bir lm veya muhasebeletirme tutarszln (bazen yanl muhasebe eletirmesi olarak da adlandrlr) ortadan kaldrmas veya nemli lde azaltmas durumunda. - Bir nansal varlk ya da nansal ykmllk grubunun paras olarak, ynetim tarafndan belgelenmi bir risk ynetim veya yatrm stratejisi erevesinde geree uygun deer esas alnarak ynetilen ve performanslar buna gre deerlendirilenler. - Bir ya da birden fazla sakl trev arac ihtiva edenler. Bu duruma sakl trev aracnn ilikili nakit akmlarn byk lde deitirmedii ya da ayrma izni verilmediinin ak olduu durumlar dahil edilmez.

105

Baz nansal varlklar belirli kriterlerin karlanmas kouluyla kar veya zarar iinde gsterilen geree uygun deer ya da satlmaya hazr kategorisi dnda yeniden snandrlabilir (daha fazla bilgi iin aada belirtilen Ekim 2008 ylnda yaplan deiikliklere baknz). lk kayda alm sonras: - yukarda belirtilen 1. ve 2. gruptaki btn nansal varlklar deer dkl testine tabi olan itfa edilmi maliyet deerleri ile deerlenir; - yukarda belirtilen 3. gruptaki btn nansal varlklar geree uygun deerlerinden deerlenir, ve deerleme farklar kar veya zarar olarak kayt edilir; ve - yukarda belirtilen 4. gruptaki btn nansal varlklar deer dkl testine tabi olarak geree uygun deerleriyle nansal durum tablosunda deerlenir, deer dkl, etkin faiz yntemi kullanlarak muhasebeletirilen faiz ve parasal kalemler iin dviz kuru deiikliklerinden kaynaklanan kar/zarar haricindeki deer deiiklikleri kapsaml gelir tablosunda muhasebeletirilir. Satlmaya hazr nansal varlklarn deerinin gvenilir bir ekilde hesaplanamad durumlarda ise deer dklne tabi olan varlk maliyet bedelinden deerlenir.

Elde etme tarihinden sonra ou nansal ykmllk itfa edilmi maliyet deeri zerinden llr. Aada belirtilen ykmllk trleri geree uygun deerleri ile deerlenir ve deer farklar kar veya zararla ilikilendirilir: - trev ykmllkleri (etkin bir nakit akmn riskten koruma ileminde koruma arac olarak belirlenmedii srece); - alm-satm amal ykmllkler (rnein; aktan satlar); ve - ihra tarihinde iletmenin geree uygun deer fark, kar veya zararla ilikilendirilen ykmllk olarak tanmlad ykmllkler (geree uygun deer opsiyonu- aaya baknz).

106

Geree uygun deer, bilgili ve istekli taraar arasnda emsal bedele gre olan ilemde bir varln takas edilebilecei veya bir ykmlln denebilecei tutardr. UMS 39a gre geree uygun deeri belirlemekte kullanlacak deerler, ncelik srasna gre aada belirtilmitir: - geree uygun deer iin en iyi gsterge, aktif piyasada kaytl (kote edilmi) olan piyasa yatdr; - bu tr bir deerin olmamas durunda, piyasa verilerini kullanan, benzer bir aracn cari geree uygun deerini referans alan, skonto edilmi nakit akm analizi, veya opsiyon yatlama modeli ieren bir deerleme teknii kullanlr.

UMS 39, nansal varln veya ykmlln nansal durum tablosu dnda braklmas konusundaki artlarn belirlenmesini saptar. Aadaki durumlarda nansal durum tablosu d brakmaya izin verilmemektedir. (1) Devredenin transfer ettii varlk veya varln bir ksm ile ilgili riskleri ve kazanmlar byk lde elinde bulundurduu, ya da (2) Risklerin ve kazanmlarn byk lde devredende olmad ya da devredilmedii bir varlk ya da varln bir ksm zerinde devredenin kontrol sahibi olduu durumlar.

Finansal riske kar korunma muhasebesine (hem nansal riskten korunma aracnn hem de nansal riske kar korunan kalemin netletirme etkilerinin ayn dnem iinde kar ve zarar iinde kayda alnmas), riske kar korunmu ilikinin aka tanmlanabildii, llebildii, ve etkin olduu durumlarda izin verilir. UMS 39a gre 3 eit nansal riske kar korunma vardr, bunlar aadaki gibidir: - geree uygun deer riskinden korunma: iletmenin bir varln, ykmlln ya da kesin bir taahhdn geree uygun deerindeki deiiklii nansal riske kar korumas durumunda, sz konusu riskten korunma aracnn ve nansal riskten korunma konusu kalemin geree uygun deer deiiklii ile ilgili kayp ve kazanlarnn kar veya zarara yanstlmas gerekir;

107

- nakit ak riskinden korunma: iletmenin bir varla, ykmlle ya da olas tahmini ileme ya da baz durumlarda kesin bir taahhde ait olan nakit akmndaki deiimleri riske kar korumas durumunda, riske kar korunan aracn geree uygun deerindeki deiiklii nansal riskten koruma ileminin korumaya tabi olan bu nakit aklar gerekleene kadar etkin olmas kouluyla dorudan dier kapsaml gelire yanstmas gerekir; ve - yurtd bir iletmedeki net yatrmn nakit akmlarnn nansal riske kar korunmas: nakit ak riskinden korunma ile ayn esaslara gre muhasebeletirilir. Kesin bir taahhde ilikin dviz riskinin nansal riske kar korunmas, geree uygun deerin ya da nakit akmnn nansal riske kar korunmas olarak muhasebeletirilebilir. Gerekleme olasl yksek bir grup ii ilem, sz konusu ilemin, iletmenin fonksiyonel para biriminden farkl bir para birimiyle gereklemesi ve kur riskinin konsolide kar/zarar etkilemesi kouluyla, konsolide mali tablolarda nakit ak riskinden korunma ileminde riskten korunan kalem olarak nitelendirilir. Tahmini bir grup ii ileminin nansal riske kar korunmasnn nansal riskten korunma muhasebesi olarak nitelendirildii durumlarda, UMS 39un nansal riskten korunma kurallarna gre dier kapsaml gelirde muhasebeletirilen kazan ya da zarar, nansal riske kar korunan ileme ilikin dviz kuru riskinin kar ya da zarar etkiledii dnem/dnemler boyunca zkaynaklardan kar ya da zarara yeniden snandrlmaldr. Ekim 2008de yaplan deiiklikler uyarnca bir iletmenin trev olmayan nansal varlklar geree uygun deer fark kar veya zarara yanstlan ve satlmaya hazr kategorisi dnda yeniden snandrmasna snrl durumlarda izin verilir. Standartta yaplan bu deiiklikler yeniden snandrma iin kullanlacak kriterleri ve yeniden snandrma tarihindeki ve sonraki lm gerekliliklerini belirtir.

108

Mart 2009da yaplan deiiklikler uyarnca bir iletmenin yakndan ilikili olmayan sakl trev aralarn ayr olarak lemedii durumlarda, bu rnlerin geree uygun deer fark kar veya zarara yanstlan kategorisi dnda yeniden snandrmasna izin verilmez. Bu durumlarda tm szlemenin (birleik) geree uygun deer fark kar veya zarara yanstlan grupta snandrlmasna devam edilir. Bir portfyn maruz kald faiz oran riskine ilikin nansal riskten korunma (belirli bir varlk veya ykmllk yerine bir tutarn nansal riske kar korunmas), geree uygun deer riskinden korunma olarak nitelendirilir.

Yorumlar

UFRYK 9 Sakl Trev rnlerinin Yeniden Deerlendirilmesi Sakl trevlerin, ilgili olduklar szlemelerden ayr olarak muhasebeletirilmesi ile ilgili karar, ilemin bu szlemeye ilk kez taraf olduu zaman verilir ve daha sonra tekrar deerlendirilmez. UFRSleri ilk kez uygulayan iletme deerlendirmeyi, iletmenin UFRSleri ilk kez uygulad zaman yrrlkte olan koullara gre deil , karma szlemeye ilk kez taraf olduu zaman var olan koullara dayal olarak yapmaldr. letme deerlendirmesini, yalnzca szleme artlarnn deitii, ve sakl trev rn, yasal szleme ya da her ikisine ilikin gelecekte beklenen nakit aklarnn daha nceden szlemeden beklenilen nakit aklarna oranla nemli derecede deitii durumlarda tekrar gzden geirmelidir. Mart 2009 tarihinde yaplan deiiklikler (UMS 39da Ekim 2008de yaplan deiiklikler ile izin verildii zere) yeniden snandrma ileminde yeniden snandrmas yaplacak aracn sakl trev ayrm iin deerlendirilmesi gerekliliine aklk getirmektedir. Bu standart 30 Haziran 2009 tarihinde ya da bu tarih sonrasnda sona erecek mali dnemler iin geerlidir. Nisan 2009 tarihinde yaplan deiiklikler (UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler), iletme birlemelerinin yan sra, bir i ortaklnn ya da ortak kontrol altndaki irket grubunun oluma aamasnda elde edilen trev aralarnn UFRYK 9 yorumunda belirtilen kapsama dahil edilemeyeceine aklk getirir.

109

UFRYK 16 Yurtdndaki letmede Bulunan Net Yatrmn Finansal Riskten Korunmas Sunum para birimi, nansal riskten korunma ilemini uygulayacak bir iletme iin bir risk tekil etmez. Bu nedenle ana iletme yalnzca kendisi ile yurt dndaki iletmesi arasndaki geerli para birimi farkndan ortaya kan kur farklarn nansal riske kar korunan risk olarak belirleyebilir. Finansal riskten koruma aralar, net yatrmn nansal riskten korunmasna ilikin belirtme ve etkinlik ve belgeleme gereklilikleri yerine getirildii srece, grup ierisindeki herhangi bir iletme veya birden ok iletme tarafndan elde bulundurulabilir. Nisan 2009 tarihinde yaplan deiiklikler (UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler), nansal riskten korunma aracnn nansal riskten korunan yurtdndaki iletme tarafndan elde tutulmasna izin vermeyen bir nceki snrlamay ortadan kaldrmtr. Yurtdndaki bir iletmenin elden kartlmas durumunda nansal riske kar korunan ara ile ilgili olarak UMS 21 standard uygulanrken, nansal riskten koruma aracna ilikin olarak yabanc para evrim farkndan karlarak kar veya zarar ierisinde yeniden snandrma dzeltmesi olarak yeniden snandrlan tutarn belirlenmesi iin UMS 39 uygulanmaldr. UFRYK 19 Finansal Borlarn zkaynaa Dayal Finansal Aralarla denmesi Kredi/bor alan bir iletme, stlendii nansal ykmllkleri bor veren iletmeye ihra edecei zkaynaa dayal nansal aralar ile demek iin bir anlama yapabilir. zkaynaa dayal nansal ara ihra etmek borcun bir ksmnn ya da tamamnn denmesini salar. letme ihra edilen zkaynaa dayal aralarn, geree uygun deerin gvenilir bir ekilde llemedii durumlar hari, zkaynaa dayal aralarnn deme tarihindeki geree uygun deer zerinden muhasebeletirir (Bu durumda, zkaynaa dayal aralar denen ykmlln geree uygun deerini yanstmak amacyla muhasebeletirilmelidir).

110

denen ykmlln (yada bir ksmnn) defter deeri ile ihra edilen zkaynaa dayal aralarn geree uygun deeri arasndaki fark kar/zarar iinde muhasebeletirilir. Finansal borcun sadece bir ksmnn dendii durumlarda, borcun kalan ksmna yaplan datmn tutar, kalan borca ilikin koullarn nemli lde deitirilip deitirilmediine ynelik deerlendirmenin bir parasn oluturur. Kalan borcun koullarnda nemli dzeyde bir deiiklik yapldnn belirlenmesi durumunda, sz konusu deiiklik, UMS 39 uyarnca nceki (orijinal) borcun denmesi ve yeni bir borcun muhasebeletirilmesi olarak kaydedilir. UMS 39 Klavuzu Yararlanlabilecek Deloitte yaynlar Uygulama Rehberi, UMSKnn UFRS yllk basksnda yer almaktadr. iGAAP 2009: Finansal Aralar: UMS 32, UMS 39 ve UFRS 7 Standartlarnn Aklamalar Bu yaynn Mays 2009 tarihinde 4. basm yaplmtr. Bu standartlarn uygulanmas ile birlikte aklamal rnekler ve yorumlara yer verir. Daha fazla bilgiye www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htm adresinden ulaabilirsiniz.

UMS 40 Yatrm Amal Gayrimenkuller

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2005 veya bu tarihten sonra balayan yllk hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile gelecekte yatrm amal gayrimenkul olarak kullanlacak olan inaat ya da gelitirme aamasndaki varlklar ile ilgili olarak yaplan deiiklikler, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerlidir. Ama Yatrm amal gayrimenkullere ilikin muhasebe uygulamalarnn ve mali tablo dipnotlarnda yaplmas gereken aklamalarn tanmlanmas. Yatrm amal gayrimenkuller, kira ve/veya sermaye kazanc elde etmek amacyla, elde tutulan (sahibi veya nansal kiralama szlemesi sonucu kirac tarafndan) arazi ve binalardr. UMS 40, gelecee ynelik yatrm amal gayrimenkul olarak kullanmak amacyla ina edilmekte olan veya iin normal gidiatnda satlmak amacyla elde tutulan veya sahibi tarafndan kullanlan gayrimenkullere uygulanmaz. Birden fazla amala kullanlan gayrimenkuller (yani; ksmen sahibi tarafndan ve ksmen de kiralk amal kullanlan) ayr olarak muhasebeletirilen unsurlarna ayrlmaldr.

zet

111

letme geree uygun deer yntemi veya maliyet ynteminden birisini seer. - geree uygun deer yntemi: yatrm amal gayrimenkul geree uygun deer ile gsterilerek, deerleme fark kar veya zarara kaydedilir; ve - maliyet yntemi: yatrm amal gayrimenkul, maliyetten amortisman ve varsa deer d karl dldkten sonraki tutar ile deerlenir. Gayrimenkuln geree uygun deeri dipnotlarda aklanr.

Seilen deerleme yntemi iletmenin tm gayrimenkul yatrmlar iin uygulanr. letme geree uygun deer yntemini kullanyorsa ancak belirli bir gayrimenkul elde edildiinde, geree uygun deerinin ileriki dnemlerde tespit edilemeyecei aksa, bu gayrimenkul iin maliyet bedeli kullanlr ve sz konusu varlk elden kana kadar bu yntem kullanlmaya devam edilir. Bir yntemden dierine geilmesine ancak daha doru bir gsterim salanmas amacyla izin verilmektedir. Geree uygun deer ynteminden maliyet yntemine gei olduka nadir grlr. Kirac tarafndan faaliyet kiralamas sonucu elde edilen gayrimenkul, kiracnn UMS 40da belirtilen geree uygun deer yntemini kullanmas art ile yatrm amal gayrimenkul olarak

Yorumlar

Yoktur.

112

UMS 41 Tarmsal Faaliyetler

Geerlilik Tarihi Bu standart, 1 Ocak 2003 veya bu tarihten sonra balayan hesap dnemleri iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Mays 2008 tarihinde yaynlanan UFRSlere likin Yaplan yiletirmeler ile ortaya kan deiiklikler aadaki konularla ilgilidir: geree uygun deer hesaplamalar iin kullanlan iskonto oran; ile biyolojik deiim ile ilgili daha fazla bilgi. Bu deiiklikler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geerlidir.

Ama

Tarmla ilgili faaliyetlerin yani, canl hayvan ve bitkilerden oluan biyolojik varlklarn biyolojik dnmle tarmsal rn haline gelme srecinin ynetiminin muhasebeletirilmesinin tanm.

zet

Geree uygun deerin gvenilebilir bir ekilde belirlenemedii durumlar haricinde, tm biyolojik varlklarn deerlenmesi, geree uygun deerlerinden tahmini sat maliyetlerinin dlmesi yntemiyle yaplr. Tarmsal rnn deerlemesi, hasat anndaki geree uygun deerlerinden tahmini sat maliyetlerinin dlmesi yntemiyle yaplr. Hasat edilen rn, pazarlanabilir bir rn olduundan geree uygun deerin gvenilir bir ekilde tespitine ynelik bir kuku bulunmamaktadr. Biyolojik varlklarn geree uygun deerindeki deiiklikler kar veya zarar tablosuna yanstlr. Biyolojik varlklarn geree uygun deer modeline ilikin istisnai durum: mali tablolarn hazrland aamada aktif bir piyasa yoksa, ve baka gvenilir herhangi bir lm yntemi bulunmuyorsa, geree uygun deer yntemi yerine maliyet yntemi uygulanr. Bu durumda biyolojik varlklar amortismana tabi tutulmu bedelinden eer varsa deer d karl indirilerek deerlenir.

113

Biyolojik varln veya tarmsal rnn en iyi geree uygun deerini aktif bir piyasada kaytl piyasa yat temsil eder. Aktif bir piyasann olmamas durumunda bu standart, lme ynelik baka bir yntem seimi hakknda yol gsterir. Mays 2008 tarihinde yaplan deiiklikler, canl varlklarn iskonto edilmi nakit akmlar kullanlarak hesaplanan geree uygun deer ilemlerinde biyolojik deiim ile ilgili daha fazla bilgilerin dikkate alnmasna izin verir. Geree uygun deer hasat sonrasnda kullanlmaz, bunun yerine UMS 2 Stoklar standard uygulanr.

Yorumlar

Yoktur.

114

UFRYK 12 Hizmet mtiyaz Anlamalar

Aklama: Bu Yorum birka farkl standarttan alntlar ile oluturulmu olup, karmak ve nemli yapsndan dolay ayr olarak bu kitapkta yer almtr.

Geerlilik Tarihi

1 Ocak 2008 veya bu tarihten sonra balayan dnemler iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Kamu sektrne ilikin altyap varlklar ve hizmetleri salayan zel sektr iletmecilerinin muhasebe uygulamalarna yneliktir. Bu yorum, bu tr anlamalarn devlet (tevik veren) tarafndan muhasebeletirilmesi konusuyla ilgili deildir. Yorumun kapsam dahilindeki anlamalarda (gerekte iletmeciler tarafndan kontrol edilmeyen altyap varlklarnn olduu anlamalar), altyap varlklar iletmecinin maddi duran varlklar olarak muhasebeletirilmez. Bunun yerine iletmeci, anlamann artlarna istinaden, aadakileri muhasebeletirir: - nansal varlk: iletmecinin szleme sresi boyunca nceden belirlenen nakit veya baka bir nansal varl almak iin koulsuz hakk olduu durumlarda; veya - maddi olmayan duran varlk: letmecinin gelecee ait nakit akmlarnn belirlenmedii, yani altyap varlnn kullanmna gre deien nakit akmlarnn olduu durumlarda; veya - hem nansal varlk, hem de maddi olmayan duran varlk: letmecinin kazancnn bir ksmnn nansal bir varlk , dier bir ksmnn da maddi olmayan duran bir varlk vastasyla saland durumlarda.

Ama

zet

Dier Yorumlar

UFRYK 29 mtiyazl Hizmet Anlamalar: Bu yorum, imtiyazl hizmet anlamalarna ilikin aklama gerekliliklerini belirtir.

115

UFRYK 17 Nakit D Varllklarn Ortaklara Datm

Aklama: Bu Yorum birka farkl standarttan alntlar ile oluturulmu olup, karmak ve nemli yapsndan dolay ayr olarak bu kitapkta yer almtr.

Geerlilik Tarihi

1 Temmuz 2009 veya bu tarihten sonra balayan dnemler iin hazrlanan mali tablolar iin geerlidir. Erken uygulamaya baz kstlamalar ile izin verilmektedir.

Ama

Nakit d varlklarn ortaklara datmnda uygulanacak muhasebeletirme ilemine yneliktir. Temett borcu, datlmasna karar verilen temettnn uygun ekilde onayland ve denip denmeyecei konusunun bundan sonra iletmenin isteine bal olmad durumlarda muhasebeletirilir. letme temett borcunu datlacak varlklarn geree uygun deeri zerinden lmelidir. Temett borcu her bir raporlama dnemi sonunda gzden geirilir, ve defter deerinde tespit edilen deiiklikler zkaynaklarda muhasebeletirilir. denecek temett ile datlacak net varlklarn defter deeri arasndaki fark, kar ve zarar iinde muhasebeletirilmelidir.

zet

116

Gndemde Olan UMSK Projeleri

UMSK ve UFRS Yorumlama Komitesi toplantlarnda alnan kararlarn zetlerinin de yer ald, UMSK ve UFRS Yorumlama Komitesine ait gndem projeleri ve aratrma konular ile ilgili son haberlere www.iasplus.com adresinden ulaabilirsiniz.

UMSKnn 31 Mart 2010 tarihi itibariyle gndem projelerinin zeti aada sunulmutur.

* FMSK ile ortaklaa gerekletirilen Yaknlama Projesi

Konu Yllk deiiklikler Proje UFRSde yaplan ve ok nem tekil etmeyen deiiklikler: 2008 - 2010 2010un ilk yarsnda nihai bir UFRS yaynlanmas planlanmtr. 2010un ikinci yarsnda bir nihai taslan yaynlanmas planlanmtr. Mevcut Durum

2009 - 2011

Ortak Kontrol lemleri

Satn alan iletmenin konsolide ve bireysel mali tablolarndaki iletmeler arasndaki birlemeler veya mterek kontrol altndaki iletmeler ile ilgili muhasebeletirme ilemlerini belirtir.

Bu konu Aralk 2007 tarihinde gndem konusuna eklenmitir. Bu konuyla ilgili zamanlama henz belirlenmemitir.

117

Konu Kavramsal ereve *

Proje Bu proje sekiz aamadan olumaktadr: A Amalar ve niteliksel zellikler

Mevcut Durum

B Unsurlar ve muhasebeletirme

C lm

D Raporlama yapan iletme

E Sunum ve dipnot aklamalar F erevenin amac ve rol G Kar amac gtmeyen iletmelere uygunluk H Gerekli olduu durumlarda, dier konular zel Amal letmelerin de dahil olduu konsolidasyon* Bu projenin amac, konsolide mali tablo hazrlanmasnda esas alnan kontrol kavram hakknda ok detayl rehberlil rehberlik salamaktr.

A aamasna ynelik nihai blmlerin 2010 ylnn ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. B aamasna ynelik TBnin 2010 ylnda ve bir nihai taslan da 2011 ylnda yaynlanmas beklenmektedir. C aamasna ynelik bir TBnin 2010un ilk yarsnda ve bir nihai taslan da 2011 yaynlanmas planlanmtr. D aamasna ilikin son blmlerin 2010un ikinci yarsnda yaynlanmas planlanmtr. UMSK henz dier aamalarn zamannda bir belirleme yapmamtr.

Aralk 2008 tarihinde bir Nihai Taslak yaynlanmtr. Nihai UFRSnin 2010un ikinci yarsnda yaynlanmas planlanmtr. Nihai UFRSnin 2010un ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. Mart 2009 tarihinde bir Nihai Taslak yaynlanmtr. Yeniden dzenlenen nihai taslak 2010da yaynlanacaktr. Aadaki Finansal Aralar Kapsaml Proje ksmna baknz. Eyll 2008 tarihinde yaynlanan Nihai Taslak 2010un ikinci eyreinde yeniden yaynlanacaktr. Nihai UFRSnin 2010 ylnda yaynlanmas beklenmektedir.

Konsolidasyon (Aklamalar) Finansal durum tablosu d brakma

zel Amal ya da zel Olarak Kurulan letmelere ilikin aklama gerekliliklerini belirtir UMS 39da nansal durum tablosu d brakma ile ilgili olarak yer alan elikili bilgilerin dzenlenmesi.

Durdurulan faaliyetler ile sat amacyla elde tutulan duran varlklar

Bu projenin amac UFRS 5 standardnda durdurulan faaliyetlere ilikin belirtilen tanm ve bu konuyla ilgili aklamalar geniletmektir.

Hisse Bana Kazan

UMS 33deki ilgili deiiklikler devlet tahvilleri yntemi ve dier birka konu ile ilgili deiiklikler.

Austos 2008 tarihinde bir Nihai Taslak yaynlanmtr. Bu proje 2010 ylnn ikinci yarsnda grlecektir.

118

Konu Emisyon almsatm planlar

Proje Emisyon alm-satm haklar ile bu haklarla ilikilendirilen devlet yardmlar ile ilgili muhasebeletirme ilemlerini belirler. Ancak genel anlamla devlet yardmlarna deinmez. Bir baka standardn gerektirdii durumlarda, iletmelerin varlklarnn ve ykmllklerinin geree uygun deerini nasl lmeleri gerektii konusunda rehberlik salar.

Mevcut Durum 2010un ikinci yarsnda bir Tehir Taslann yaynlanmas beklenmektedir.

Geree Uygun Deer lm Rehberi*

Kasm 2006da FMS 157 Geree Uygun Deer lm standard ile ilgili bir tartma bildirisi yaynlanmtr. Nihai UFRSnin 2010un ikinci yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. UFRS 9un nansal aralarn lm ve snandrlmasyla ilgili olan ilk ksm Kasm 2009da yaynlanmtr. Kasm 2009da deer dkl zerine bir Nihai Taslak yaynlanmtr. Finansal ykmllklerin lm ve snandrmas ile ilgili bir Nihai Taslan 2010un ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. Finansal Riskten Korunma Muhasebesi ile ilgili bir Nihai Taslan 2010un ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. Finansal Durum Tablosu D Brakma ilemi ile ilgili bir Nihai Taslan 2010un ilk yarsnda veya 2011 ylnn banda yaynlanmas beklenmektedir. 2010 ylnn ilk yarsnda bir Nihai Taslan yaynlanmas beklenmektedir. Nihai UFRSnin 2011 ylnda yaynlanmas beklenmektedir. Nihai UFRS Eyll 2007de yaynlanmtr. Nihai Taslan 2010un ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. Nihai Taslan 2010un ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir.

Finansal Aralar: Kapsaml Proje (UFRS 9)

UMS 39un yeniden dzenlenmesinin amac bu standard iyiletirmek, daha ak bir hale getirmek ve bunlarn sonucunda bu standard aamal olarak UFRS 9 standardyla deitirmektir.

zkaynak niteliinde olan nansal aralar

Bu proje, ykmllkler ile zkaynak arasndaki farklara deinir.

Mali Tablo Sunumu (Performans Raporlamas)*

aamaldr: A. Mali tablolar ve karlatrmal bilgilerin seilmesi B. Kapsaml gelir tablosu

C. UMS 1 ile UMS 7nin deitirilmesi

119

Konu Devlet Tevikleri

Proje Bu projenin amac, UMS 20 standardn gelitirmektir.

Mevcut Durum Gelir tahakkuku ile emisyon ticaret planlarnn tamamlanamamas nedeniyle alma ertelenmitir. Yeni alma takvimi henz aklanmamtr.

Gelir Vergileri*

Amac UMS 12 Gelir Vergileri standard ile Amerikada geerli olan SFAS 109 Gelir Vergisinin muhasebeletirilmesi standard arasndaki farkllklar azaltmaktr. Bu projenin amac, sigorta szlemelerinin muhasebeletirilmesi ile ilgili daha kapsaml aklamalar getirmektedir. UMS 31 Ortaklklarndaki Paylar standardnn opsiyonlarn azaltan bir standart ile deitirilmesidir. Odak noktas, ilgili haklar ve ykmllklerdir. Bu projenin amac, kiralama ilemlerinin muhasebeletirmesini , varlklar ve ykmllklerin Kavramsal erevedeki tanmlar ile daha tutarl bir hale getirmektir. Bu projenin amac ykmllklerin belirlenmesi, muhasebeletirilmesi ve lm ile ilgili gerekliliklerin gelitirilerek, dzenlenmesidir.

Mart 2009 tarihinde bir Nihai Taslak yaynlanmtr alma ertelenmitir: Yaplacak snrl saydaki deiiklikler,2010un ikinci yarsndan itibaren deerlendirilecektir. 2010 ylnn ilk yarsnda bir Nihai Taslan yaynlanmas beklenmektedir.

Sigorta Szlemeleri*, 2. Aama

Ortaklklar*

Nihai taslak Eyll 2007de yaynlanmtr. Nihai bir UFRS standardnn 2010un ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. Mart 2009 tarihinde bir TB yaynlanmtr. Nihai Taslan 2010 ylnn ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. Nihai taslak Haziran 2005 tarihinde yaynlanmtr. lm konularyla ilgili olarak hazrlanan baka bir Nihai Taslak Ocak 2010da yaynlanmtr. Nihai UFRSnin 2010un kinci yarsnda yaynlanmas planlanmtr.

Kiralamalar*

Ykmllkler (UMS 37deki deiiklikler)

120

Konu Ynetim Aklamas

Proje Gndeme Aralk 2007 tarihinde dahil edilmitir. Bu projenin amac mali tablolara iliik ancak mali tablolarn haricinde sunulacak aklayc bir rapor rnei gelitirmektir. Bu projenin sonucunda en iyi uygulama ile ilgili bir rehber oluturulacaktr.

Mevcut Durum UMSK Ekim 2005te bu proje ile ilgili olarak bir TB yaynlamtr. Haziran 2009 tarihinde bir Nihai Taslak yaynlanmtr.

Rehberin 2010 ikinci yarsnda tamamlanarak yaynlanmas beklenmektedir. Bu konuyla ilgili Mart 2008de bir TB yaynlanmtr. 2010un ilk yarsnda bir Nihai Taslan yaynlanmas beklenmektedir.

Emeklilik Sonras Salanan Faydalar (emeklilik maa dahil)

Bu proje aadakileri kapsar: UMS 19a ynelik 4 yl iinde tamamlanmas hedeenen baz deiiklikleri; ve FMSK erevesinde emeklilik maalarnn muhasebeletirilmesi ile ilgili mevcut yntemin kapsaml olarak incelenmesi.

Otoriteler tarafndan yat belirlenen faaliyetler

Bu proje, faaliyetlerindeki yatlar dzenleyici otoriteler tarafndan belirlenen irketlerin bu dzenlemeler sonucu herhangi bir ykmllk veya varlk muhasebeletirip muhasebeletirilmeyeceini ele almaktadr. Bu projenin amac, gelirlerin ne zaman mali tablolarda muhasebeletirilmesi gerektii ile ilgili genel ilkeleri belirlemektir.

Temmuz 2009da bir Nihai Taslak yaynlanmtr. Nihai UFRSnin 2011in ikinci yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. Tartma Bildirisi Aralk 2008 tarihinde yaynlanmtr. Nihai Taslan 2010un ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir. UMS 19da yaplacak nihai deiikliin 2010un ilk yarsnda yaynlanmas beklenmektedir.

Gelir Tahakkuku*

Tazminat ile ilgili faydalar (UMS 19da yaplan deiiklikler)

Bu projenin amac; istifa eden alanlar ile iten karlan alanlar iin uygulanan muhasebeletirme ilemlerinin arasndaki farka aklk getirmektir.

121

UMSKnn faal aratrma konular

* FMSK ile ortaklaa gerekletirilen Yaknlama Projesi
Konu Maddi Olmayan Duran Varlklar* Mevcut Durum letme birlemesi yoluyla elde edilenler dnda, satn alnan ya da iletme iinde yaratlan maddi olmayan duran varlklarn muhasebeletirilmesi ve lmne ynelik tutarl bir yaklam gelitirmek. Aratrma bildirisi hazrlanmaktadr. Bu projenin Aralk 2007 tarihinde gndem d braklmasna, ancak halen bir aratrma konusu olarak devam etmesine karar verilmitir. Avustralya Muhasebe Standartlar Kurulu, irket i Yaratlan Maddi Olmayan Duran Varlklarn Balang Muhasebeletirmesine ilikin olarak bir tartma bildirisi yaynlamtr. Madencilik Faaliyetleri Ama, rezervlerin ve kaynaklarn tahminini ve balca raporlama kanunlarn etkileyen faktrlere ve madencilik sektrnde kullanlan sistemlerin snandrlmasna odaklanmaktr. Bu konu ile ilgili olarak bir grup ulusal standart belirleyici Austos 2009da taslak bir tartma bildirisi hazrlanmtr. Bu konudaki grler 2010un ilk yarsnda yaynlanacaktr.

UFRS Vakfnn projesi

Konu UFRS XBRL Snandrmas Mevcut Durum Bu konu iin http://www.iasb.org/XBRL/XBRL.htm adresine baknz.

122

Yorumlar
UMS ve UFRSye ilikin yorumlar, UFRS Yorumlama Komitesinin (eski adyla UFRYK) tarafndan yaynlanmaktadr. Yorumlar, UMSKnn uyulmas zorunlu olan yaynlardr. Bundan dolay, mali tablolar her bir uygulanabilir standart ve yorumun tm gerekliliklerini karlayamadklar durumda, Uluslararas Finansal Raporlama Standartlarna uygun olarak tanmlanamazlar.

UFRYK (IFRIC) Yorumlar Aada belirtilen yorumlar 2004 ylndan, 31 Mart 2010 tarihine kadar UFRS Yorumlama Komitesi tarafndan yaymlanan yorumlardr: UFRYK 1 Hizmetten ekme (Yedee ekme), Restorasyon ve Benzeri Mevcut Ykmllklerdeki Deiiklikler UFRYK 2 yelerin Kooperatif letmelerdeki Hisseleri ve Benzeri Finansal Aralar UFRYK 3 ptal edilmitir. UFRYK 4 Bir Anlamann Kiralama lemi erip ermediinin Belirlenmesi UFRYK 5 Hizmetten ekme, Restorasyon ve evre Rehabilitasyon Fonlarndan Kaynaklanan Paylar zerindeki Haklar UFRYK 6 zel Bir Piyasaya Katlmdan Doan Ykmllkler - Atk Elektrikli ve Elektronik Aletler UFRYK 7 UMS 29 Yksek Enasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standard Kapsamnda Dzeltme Yaklamnn Uygulanmas UFRYK 8 Yrrlkten kaldrlmtr. UFRYK 9 Sakl Trevlerin Yeniden Deerlendirilmesi UFRYK 10 Ara Dnem Finansal Raporlama ve Deer Dkl UFRYK 11 - Yrrlkten kaldrlmtr. UFRYK 12 mtiyazl Hizmet Anlamalar UFRYK 13 Mteri Ballk Programlar UFRYK 14 UMS 19 - Tanmlanm Fayda Plan Varlklarndaki Limitler, Asgari Fonlama Zorunluluklar ve Aralarndaki Balant UFRYK 15 Gayrimenkul naat Anlamalar

123

 UFRYK 16 Yurtdndaki letmelerde Bulunan Net Yatrmn Finansal Rskten Korunmas UFRYK 17 Nakit D Varlklarn Ortaklara Datm UFRYK 18 Mterilerden Varlk Transferleri

UFRYK 19 Finansal Borlarn zkaynaa Dayal Aralarla denmesi

SYK (SIC) Yorumlar SYK tarafndan 1997-2001 tarihleri arasnda yaynlanan aadaki yorumlarn hepsi halen geerlidir: Geri kalan tm SYK Yorumlarnn yerini ise UMSK tarafndan yaynlanan UMSler ile yeni UFRSlerdeki deiiklikler almtr. SYKT 7 Euronun tantm SYKT 10 Devlet Yardmlar letme Faaliyetleri ile zel Bir likisi Bulunmayanlar SYKT 12 Konsolidasyon - zel Amal letmeler SYKT 13 Ortak Kontrol Edilen letmeler Ortak giriimciler tarafndan yaplan parasal olmayan katklar SYKT 15 Faaliyet Kiralamalar Tevikler SYKT 21 Gelir Vergisi Yeniden deerlenen amortismana tabi olmayan varlklarn geri kazanm SYKT 25 Gelir Vergisi letmenin veya Hissedarlarnn Vergi Statsndeki Deiiklikler SYKT 27 Yasal Adan Kiralama Grnmndeki lemlerin znn Deerlendirilmesi SYKT 29 mtiyazl hizmet anlamalar: Aklamalar SYKT 31 Haslat - Reklam Hizmetleri eren Takas (Barter) lemleri SYKT 32 Maddi Olmayan Duran Varlklar Web Sitesi maliyetleri

UFRS Yorumlama Komitesininin Gndeminde Olmayan Kalemler Artk UFRS Yorumlama Komitesi olarak bilinen UFRYKnin, nce gndemine almay dnd, ama daha sonra vazgetii yaklak 175 adet konuyu www.iasplus.com adresinde bulabilirsiniz. Komite, bu konularn neden gndem kapsamna alnmad ile ilgili durumlar aklamtr. Bu aklamalar, ierik olarak, UFRSnin uygulanmasna yardmc olmaktadrlar. Bu konuya ilikin listeye www.iasplus.com/ifric/notadded.htm adresinden ulaabilirsiniz.

124

Yorumlama Komitesinin Kanuni Sreci Artk UFRS Vakf olarak bilinen IASC Vakfnn mtevellileri, Uluslararas Finansal Raporlama Yorumlama Komitesi (IFRIC) (yeni adyla UFRS Yorumlama Komitesi) iin Kanuni Sre Rehberini ubat 2007 tarihinde yaynlad. Bu rehbere, UMSKnin www.iasb.org web sayfasndan ulaabilirsiniz. UFRS Yorumlama Komitesi, taslak ve nihai yorumlarn kabul edilmesi iin gerekletirilen oylamalarda 14 yeden 10unun rzasn almas durumunda, bu yorumlar onaylar. Bu yorumlar sonulandrmak ve nihai haline getirmek iin daha sonradan UMSKnn en azndan 9 yesi tarafndan onaylanmaldr.

UFRS Yorumlama Komitesi'ne (eski adyla UFRYK) likin Mevcut Gndem Konular
Aada yer alan bilgiler UFRS Yorumlama Komitesinin 31 Mart 2010 tarihindeki gndem projelerinin zetine ilikindir.
Standart UFRS 6 Konu retimden ekme, maliyetlerinin muhasebeletirilmesi Hisse bazl deme hakedi koullar ve hak edi olmayan koullar Mevcut Durum Faal

UFRS 2

Faal

Deloitte UFRS e-eitimleri (ngilizce)

Deloitte, Uluslararas Finansal Raporlama standartlarnn internet zerinden renilmesine yardmc olacak eitim materyallerini cretsiz olarak sunmaktadr. Tm UMS ve UFRSlere ilikin modller mevcuttur. Bu modller dzenli olarak gncellenmektedir. Her modl, boyutu 4 mb ile 6 mb aras deien bir zip dosyasndan oluur. Bu zipteki dosyalar bilgisayarnzdaki bir klasre yklenebilir. Modlleri yklemeden nce, karnza kacak olan uyar yazsn okuyup, bu yazy kabul etmeniz istenecektir. Bu siteye kaydn yaptranlar internet zerindeki bu modlleri, yapsn deitirmeden ve materyallerin telif hakknn Deloitteta olmas koulu ile kullanabileceklerdir. Bu materyalleri yklemek iin, www.iasplus.com, www.denetimnet.net veya www.deloitteacademy.com.tr adresine gidip ana sayfadaki ampuln stne tklaynz.

125

Deloitteun UFRS ile ilgili olarak hazrlad dier yaynlar UFRSye gre hazrlanan rnek mali tablolarn, UFRS sunum ve aklama kontrol listelerinin ve UFRS uyum kontrol listelerinin hem ngilizcesine hem de evrilmi olan dier dillerdeki dzenlemelerine www.iasplus.com/fs/fs.htm adresinden ulaabilirsiniz. Bu Cep Kitap farkl dillerde evrilmi olup, bu dzenlemelere www.iasplus.com/dttpubs/pubs.htm#pocket adresinden ulaabilirsiniz. Deloitteun UFRS ile ilgili olarak hazrlad 100den fazla spanyolca yayna bu adresten ulaabilirsiniz: www.iasplus.com/espanol/espanol/htm. Deloitte tarafndan hazrlanan iGAAP kitaplarna (UFRS Raporlamas ve GAAP Finansal Aralar: UMS 32, UMS 39 ve Aklanan UFRS 7 ile ilgili rehber yaynlar) Lexis-Nexis, http://www1.lexisnexis.co.uk/deloitte/ adresinden ulaabilirsiniz. Deloitte UFRS niversite Ortakl: Ders kitaplar, rnek uygulamalar, aklayc bilgiler ve nansal destek salayarak, UFRSnin niversitedeki ders mfredatna bir an nce dahil edilmesini salamak amacyla Deloitte tarafndan kurulmutur. Bu siteye http://deloitte.com/view/en_US/us/article/e87dfd0057101210VgnVCM10000 0ba42f00aRCRDhtm adresinden ulaabilirsiniz.

IAS Plus Update Sirklerimize Abone Olun

Deloitte uluslararas nansal raporlama konusundaki gelimeleri bildirmek amacyla IAS Plus Update sirkleri hazrlamaktadr. Bu sirkler nemli bildirileri, nerileri ve dier yeni ve nemli olaylar iermektedir. Bu sirklere ve e-bilgilere ulamak ve bu bilgileri kaydetmek iin www.iasplus.com/subscibe.htm adresindeki IAS Plus ana sayfasn ziyaret ederek, ye olunuz. IAS Plus Update sirklerinin elektronik kopyalarna www.iasplus.com/iasplus.htm adresinden ulaabilirsiniz. IAS plus sitesi yelerine ayrca RSS beslemesi zerinden de bildirimlerde bulunulmaktadr.

126

Deloitte Academy

Ekonomik gelimeler, dnya ticaretindeki rekabeti ortam, kreselleme ve yeni dzenlemeler, irketlerin bnyesinde bu gelime ve dzenlemeleri takip edebilecek ve baaryla uygulayabilecek uzman profesyonellere ihtiya domasna neden olmutur. Dolaysyla en nemli kaynak olan insan gcnn eitimi daha da nem kazanmtr. Deloitte Academy olarak bir sredir mterilerimizin uzman profesyonellerinin ihtiyalarn karlayacak, pek ok alanda yetkinliklerini gelitirecek eitim hizmetleri vermekteyiz. Deloitte Academy web sitemizi ziyaret ederek UFRS, Vergi, Denetim, Basel II, Kurumsal Ynetim, BT Denetimi ve Muhasebe konularnda dzenlediimiz snf ii eitimlerimiz hakknda bilgi sahibi olabilirsiniz. Web sitemiz zerinden online kayt yaptrabilir ve irkete zel eitim taleplerinizi yine online olarak bize iletebilirsiniz. Gncel konularn Deloitteun uzman kadrosu tarafndan aktarld ve en son teknolojinin kullanld interaktif ve/veya arivden izlenebilen webcast yaynlarna ulaabilir, Deloitteun vergi, denetim, danmanlk gibi hizmetlerine ve farkl sektrlere ynelik yayn ve raporlarna ulaabilirsiniz. Deloitte Academy websitesi www.deloitteacademy.com.tr adresinde hizmetinizde.

127

Denetimnet

SPK ve BDDK dzenlemeleri, UFRS alanndaki gelimeler, yasalamas beklenen yeni Trk Ticaret Kanunu ile birlikte irketlerin ve denetim profesyonellerinin alma usul ve esaslarnn gemite allagelen yaklamlardan ok farkl olaca yeni bir dnem balamaktadr. Bu yeni dnemde irketlerin ve denetim profesyonellerinin her geen gn hzla deien konularda gelimeleri takip edebilmeleri, dzenlemeler ve uygulamalar hakknda bilgi sahibi olabilmeleri, eitim ve etkinlikleri izleyebilmeleri, makale ve yaynlar okuyabilmeleri amacyla Denetimnet hizmetimizi sunmaktayz. Denetimnet olarak, Kurumsal Ynetim, Denetim Komitesi, ve D Denetim ve Bilgi Teknolojisi Denetimi konularnda Deloitteun bilgi, deneyim, insan ve teknoloji kaynaklarn kullanarak hizmet vermekteyiz. Denetimnet sitesini ziyaret ederek bu konulardaki gelimeleri ve gndemi takip edebilir, uluslararas ve ulusal dzenlemeler hakknda bilgi sahibi olabilirsiniz. Denetimnet web sitemizden, Deloitte yazarlar tarafndan kaleme alnm site kapsamndaki konulara ilikin makaleleri, basndan zel makaleleri ve Denetimnet Bltenlerini takip edebilirsiniz. Muhasebe ve raporlama standartlar ile uygulamalar zerine ngilizce ve Trke olarak hazrlanm yaynlar ve ilgili balantlara ve BDDK,SPK ve EPDKnn en son duyurularna eriebilirsiniz.Denetinin Not Defteri blmnden irketlerin ve denetim profesyonellerinin mesleki almalarnda faydal olacan dndmz eitli konulara ulaabilirsiniz. Gncel konularn Deloitteun uzman kadrosu tarafndan aktarld interaktif ve/ veya arivden izlenebilen webcast yaynlarna ve daha birok konuda bilgiye ulaabilirsiniz. Denetimnet websitesi www.denetimnet.net adresinde hizmetinizde.
128

Website Adresleri
Deloitte Touche Tohmatsu www.deloitte.com www.iasplus.com www.denetimnet.net www. deloitteacademy.com.tr www.verginet.net UMSK www.iasb.org Standart Belirleyen Ulusal Kurulular Trkiye Muhasebe Standartlar Kurulu Avustralya Muhasebe Standartlar Kurulu Kanada Muhasebe Standartlar Kurulu in Muhasebe Standartlar Kurulu Authorit des Normes Comptables (Fransa) Almanya Muhasebe Standartlar Kurulu Japonya Muhasebe Standartlar Kurulu Kore Muhasebe Standartlar Kurulu Yeni Zelanda Finansal Raporlama Standartlar Kurulu ve Yeni Zelanda Muhasebe Standartlar nceleme Kurulu ngiltere Muhasebe Standartlar Kurulu Amerika Finansal Muhasebe Standartlar Kurulu Uluslararas Denetleme ve Gvence Standartlar Kurulu www.ifac.org/iaasb Uluslararas Muhasebeciler Federasyonu www.ifac.org Uluslararas Menkul Kymetler Organizasyonu Komisyonu www.iosco.org
129

IAS Plus websitesinde muhasebe ile ilgili konular hakknda yaklak 200 adet balant adresi bulunmaktadr. Bu adreslere ulamak iin www.iasplus.com/links/links.htm adresine tklaynz.

www.tmsk.org.tr www.aasb.com.au www.acsbcanada.org www.casc.gov.cn/internet/intern et/en.html www.mine.gouv.fr/ directions_services/CNCompta/ www.drsc.de www.asb.or.jp http://.eng.kasb.or.kr www.nzica.com www.asrb.co.nz www.asb.org.uk/asb www.fasb.org

Deloitte Hakknda
"Deloitte", seilmi mterilere denetim, danmanlk, kurumsal nansman, kurumsal risk ve vergi alanlarnda hizmet vermek iin ibirliinde bulunan dnya apndaki bamsz rmalarn on binlerce uzmannn altnda toplad markadr. Bu rmalar svire mevzuatna gre kurulmu Deloitte Touche Tohmatsu ("DTT") ye rmalardr. Her ye rma belirli bir cora blgede hizmet sunar ve faaliyet gsterdii lke veya lkelerin kanunlarna ve mesleki dzenlemelerine tabidir. DTT, ye rmalarn egdm faaliyetine yardm eder ancak kendisi mterilere hizmet salamaz. DTT ve her DTT ye rmas ayr ve mnferit yasal varlktr. DTT ve DTT ye rmalar sadece kendi eylem ve ykmllklerinden sorumludur, dier ye rmalarn eylem ve ykmllklerinden sorumlu tutulamaz. Her DTT ye rmas uluslararas kanunlar, dzenlemeler, allm pratikler ve dier etkenlere uyumlu olacak ekilde farkl yaplanmtr ve bal ortaklklar, itirakler ve/ veya tzel kiiler zerinde profesyonel hizmetleri vermeyi gvence altna alabilir.

130

Kitab Trkeye eviren: Gler Bayram Kdemli Mdr, Denetim gbayram@deloitte.com

DRT Bamsz Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Mavirlik A.. Sun Plaza Maslak Mah. Bilim Sk. No:5 34398 ili, stanbul Tel : +90 (212) 366 60 00 Fax : +90 (212) 366 60 10 Armada Merkezi A Blok, Kat:7 No:8 06510 Stz, Ankara Tel: +90 (312) 295 47 00 Fax: +90 (312) 295 47 47 Punta Plaza 1456 Sok. No:10/1 Kat:12 Daire: 14 - 15 Alsancak, zmir Tel: +90 (232) 464 70 64 Fax: +90 (232) 464 71 94

www.deloitte.com.tr www.verginet.net www.denetimnet.net

131

132

Sz konusu materyaller ile ieriindeki bilgiler, Deloitte Trkiye tarafndan salanmaktadr ve belirli bir konunun veya konularn ok geni kapsaml bir ekilde ele alnmasndan ziyade genel erevede bilgi vermek amacn tamaktadr. Buna uygun ekilde, bu materyallerdeki bilgilerin amac, muhasebe, vergi, yatrm, danmanlk alanlarnda veya dier trl profesyonel balamda tavsiye veya hizmet sunmak deildir. Bilgileri kiisel nansal veya ticari kararlarnzda yegane temel olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir danmana bavurmanz tavsiye edilir. Bu materyaller ile ieriindeki bilgiler, olduklar ekliyle sunulmaktadr ve Deloitte Trkiye, bunlarla ilgili sarih veya zmni bir beyan ve garantide bulunmamaktadr. Yukardakileri snrlamakszn, Deloitte Trkiye, sz konusu materyal ve ieriindeki bilgilerin hata iermediine veya belirli performans ve kalite kriterlerini karladna dair bir gvence vermemektedir. Deloitte Trkiye, satlabilirlik, mlkiyet, belirli bir amaca uygunluk, ihlale sebebiyet vermeme, uyumluluk, gvenlik ve doruluk konularndaki garantiler de dahil olmak zere her trl zmni garantiden burada feragat etmektedir. Materyalleri ve ieriindeki bilgileri kullanmnz sonucunda ortaya kabilecek her trl risk tarafnza aittir ve bu kullanmdan kaynaklanan her trl zarara dair risk ve sorumluluu tamamen tarafnzca stlenilmektedir. Deloitte Trkiye, sz konusu kullanmdan dolay, (ihmalkarlk kaynakl olanlar da dahil olmak zere) szlemeyle ilgili bir dava, kanunlar veya haksz ilden doan her trl zel, dolayl veya arzi zararlardan ve cezai tazminattan dolay sorumlu tutulamaz.

www.deloitte.com.tr Deloitte, faaliyet alan bir ok endstriyi kapsayan zel ve kamu sektr mterilerine denetim, vergi, danmanlk ve kurumsal finansman hizmetleri sunmaktadr. Kresel balantl 140tan fazla lkedeki ye firmas ile Deloitte, nerede faaliyet gsterirse gstersin, baarlarna katkda bulunmak iin mterilerine birinci snf kapasitesini ve derin yerel deneyimini sunar. Deloitteun 168.000inden fazla uzman, mkemmelliin standard olmay kendilerini adamtr. Deloitte uzmanlar; ortak kltrn salad birlik, pazar ve mterilere salanan katma deer, birbirlerine olan ballk ve kltrel eitliliin gc ile tek bir btndr. Uzmanlar, srekli renim, mcadele isteyen deneyimler ve zengin kariyer olanaklar sunan bu evrede alr. Deloitte uzmanlar kurumsal sorumluluu glendirmeye, kamu gvenini oluturmaya ve toplumlarnda pozitif bir etki yaratmaya kendilerini adamlardr. Deloitte; bir veya birden fazla, ayr ve bamsz birer yasal varlk olan, ngiltere mevzuatna gore kurulmu olan Deloitte Touche Tohmatsu Limited ve ye firma ana atfedilmektedir. Deloitte Touche Tohmatsu Limited ve ye firmalarnn yasal yapsnn detayl aklamas iin ltfen www.deloitte.com/about adresine baknz. 2010 Deloitte Turkey. Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited