Fonic Digiial www.jaIr.org Todas as olras sao dc accsso graiuiio. Esiudci scnrc or conia do Esiado, ou nclIor, da Socicdadc quc aga inosios; icnIo a olrigaao dc rciriluir ao ncnos una goia do quc cla nc roorcionou." Nclson JaIr Carcia (1947-2002}
Vcrsao ara cDool cDoolsDrasil.con
Coylcfi Fidcndo Casiigai Morcs 3
TUDO BEM QUANDO TERMINA BEM
William Shakespeare 4
NDICE
ATO I Ccna I 7 Ccna II 19 Ccna III 24
ATO II Ccna I 36 Ccna II 48 Ccna III 53 Ccna IV 67 Ccna V 71
ATO III Ccna I 77 Ccna II 79 Ccna III 87 Ccna IV 88 Ccna V 90 Ccna VI 96 5 Ccna VII 103
ATO IV Ccna I 106 Ccna II 113 Ccna III 117 Ccna IV 136 Ccna V 138
ATO V Ccna I 144 Ccna II 147 Ccna III 151
Elogo 169 6
PERSONAGENS
O REI DA FRANA O DUQUE DE FLORENA BERTRAM, Condc dc FossilIao LAFEU, un vclIo nolrc PAROLLES, conanIciro dc Dcriran O Inicndcnic da Condcssa dc FossilIao LAVACHE, lolo da casa da condcssa Un ajcn. A CONDESSA DE ROSSILHO, nac dc Dcriran. HELENA, jovcn nolrc, roicgida cla condcssa. Una vclIa viuva dc Florcna. DIANA, filIa da viuva. VIOLENTA, vizinIa da viuva c sua aniga. MARIANA, vizinIa da viuva c sua aniga. Nolrcs, oficiais, soldados, cic., franccscs c florcniinos. 7
ATO I Cena I
HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu. Entun Hctun, u Condcssu dc HossIuo, Hccnu c Lucu, todos dc uto.
CONDESSA Conscniindo quc ncu filIo sc afasic dc nin, cnicrro un scgundo narido. DEFTFAM E cu, scnIora, ariindo, rcnovo o ranio cla noric dc ncu ai; nas rcciso acaiar a ordcn dc Sua Majcsiadc, dc qucn ainda sou uilo, cono sou c scrci scnrc vassalo. LAFEU O rci, ninIa scnIora, vai scr ara vos cono scgundo narido, c ara vos, scnIor, cono scgundo ai. Qucn scnrc c cn iudo sc nosirou londoso, nao Ia dc dcsncniir-sc agora cn rclaao a vos, cujo ncrccincnio c nais rorio ara dcscriar a londadc ondc qucr quc Iaja falia dcla, do quc vir a adcccr-lIc a falia ondc cla viccja con iania culcrancia. CONDESSA Quc cscranas Ia quanio ao rcsialclccincnio dc Sua Majcsiadc? 8 LAFEU Ja alandonou os ncdicos, ninIa scnIora, sol cujos cuidados clc nalgasiava o icno con cscranas, icndo lucrado con cssa rcsoluao or crdcr dcfiniiivancnic a cscrana. CONDESSA Esia ncnina icvc ai OI! quc irisics rccordacs sc cnccrran ncsic icvc"! cujo ialcnio cra quasc iao grandc quanio a Ioncsiidadc. A sc icrcn igualado, icria dciado inorial a naiurcza, ficando a noric cn fcrias, or falia dc iralalIo. En lcncfcio do rci, fora dc dcscjar quc clc ainda csiivcssc vivo. Pcnso quc scria a noric da docna do rci. LAFEU Cono sc cIanava o ncdico a quc vos rcfcris, ninIa scnIora? CONDESSA Foi nuiio cclclrc cn sua rofissao, scnIor, c con ioda jusiia; cIanava-sc Ccrard dc Narlon. LAFEU Con cfciio, ninIa scnIora; foi un ccclcnic ncdico. Nao faz nuiio icno o rci nc falou dclc con adniraao c csar. Scus conIccincnios lIc asscgurarian vida longa, sc a cicncia udcssc lcvar vaniagcn con rclaao noric. DEFTFAM Dc quc sofrc o rci, ncu caro scnIor? LAFEU Dc una fsiula, nilordc. 9 DEFTFAM Ainda nao iinIa ouvido falar nisso. LAFEU Dcscjara quc o faio nao fossc noiorio. Esia scnIoriia c filIa dc Ccrard dc Narlon? CONDESSA FilIa unica, nilordc, quc ficou confiada aos ncus cuidados. TcnIo cscranas dc quc a sua londadc confirnc o quc roncic a cducaao. Hcrdou una disosiao quc iorna nais lclos os ialcnios; ois scnrc quc un csriio grossciro vai dc ar con loas qualidadcs, o clogio arrasia coniscraao. sao, a un icno, viriudcs c iraidorcs. Ncla, orcn, cssas qualidadcs sc disiingucn ianio nais or causa da sinlicidadc quc lIc c roria. a Ioncsiidadc c Icrdada; a londadc, adquirida. LAFEU Vosso clogio, scnIora, arrancou- lIc lagrinas. CONDESSA Nao Ia nclIor sal ara una jovcn icncrar o clogio dc si roria. Nunca sc lIc aroina do coraao a lcnlrana do ai, scn quc a iirania da irisicza lIc faa dcsaarcccr das faccs a aarcncia da vida. Dasia, Hclcna, lasia ara quc nao arca quc dcnonsiras una irisicza quc nao scnics. HELENA A irisicza quc cu dcnonsiro c rcalncnic scniida. 10 LAFEU Os norios icn dirciio a lancniacs nodcradas; a irisicza cccssiva c ininiga da vida. HELENA Sc a vida c a irisicza sao ininigas, o cccsso dc irisicza acala scndo faial ara si roria. DEFTFAM Qucrida nac, inloro vossas sanias oracs. LAFEU (u Hccnu} Cono conrccndcrnos isso? CONDESSA Eu ic alcno, Dcriran. Dcscjo quc Icrdcs dc icu ai o cicrior c as qualidadcs. Quc o sanguc ic rcgulc, cn concicncia scnrc con a viriudc, c quc a londadc do lcro sc ic igualc. A iodos ana, confia-ic dc oucos, nao ofcndas ningucn; icncr ic faas dos ininigos nais cla iua fora do quc ncsno clo uso quc fazcr dcla udcsscs; guarda o anigo no ciio a scic cIavcs; anics scr ccnsurado or calado do quc or falador. Quc as lcnaos iodas quc o ccu ic qucira dar c as quc ic ossan advir dc ncus cdidos, cn ii caian. Passa lcn. Elc ainda nao sc cnconira, caro scnIor, naduro ara a coric. AconsclIai-o ara o lcn. LAFEU Nao Ia dc lIc faliar nunca o quc udcr olicr-lIc ninIa dcdicaao. 11 CONDESSA Todas as lcnaos do ccu caian solrc clc. Adcus, Dcriran. (Su.} DEFTFAM (u Hccnu} Quc fiqucn vossa disosiao iodos os lons dcscjos quc anadurcccrcn cn vosso cnicndincnio. Scdc o consolo dc ninIa nac, vossa scnIora, c icndc-a scnrc cn considcraao. LAFEU Adcus, gcniil scnIoriia; c rcciso susicniardcs a rcuiaao dc vosso ai. (Sucn Hctun c Lucu.} HELENA OI, sc iudo fossc isso! Mas nao cnso quasc cn ncu ai. Aquclas grandcs lagrinas lIc Ionran nais a ncnoria do quc quanias or clc cu dcrranassc. Cono cra clc? Esqucci-nc dc iodo; nao conscrvo na rcicniiva iraos fisionnicos alcn dos dc Dcriran. Esiou crdida. Vida nao Ia ondc Dcriran nao sc acIc. Mas c o ncsno quc anar un fulgcnic asiro c qucrcr dcsosa-lo. Esia iao alio! Posso alcgrar-nc cn sua luz radiosa c dcla rccclcr algun rcflco, nas nao novcr-nc nunca cn sua csfcra. MinIa anliao, dcsia aric, sc casiiga. Dcvc norrcr dc anor a cora inida quc asirava a un lcao ara consoric. Adniravcl, a un icno, c doloroso cra vc-lo a ioda Iora, dcscnIar-lIc na icla do ncu ciio os lindos cacIos, o arco dos sucrclios o olIar dc aguia, ncsic ciio iao avido das linIas do ncnor irao dc scu docc rosio. Mas ariiu, so 12 rcsiando ninIa idolaira aiao sinlcs rclquias. Qucn vcn vindo? Un dc scus conanIciros dc viagcn. Esiino-o so or isso, cnlora o icnIa na conia dc un noiorio ncniiroso, olirao dc narca, un iolo irrcncdiavcl; nas rcsguardan-no nuiio csscs dcfciios c lIc vao lcn, ao asso quc a viriudc dc ossos dc ao iiriia ao vcnio frio. Nao oucas vczcs vcnos a indigcnic salcdoria dccndcr cn iudo da iolicc suniuosa c culcranic. (Entu Puocs.} PAFOLLES Dcus vos guardc, lcla rainIa. HELENA E a vos ianlcn, nonarca. PAFOLLES Monarca, nao. HELENA Ncn rainIa, ianouco. PAFOLLES Esiavcis a ncdiiar solrc a virgindadc? HELENA Jusiancnic. E ja quc icndcs algo dc soldado, crniii quc vos faa una crgunia. O Ioncn c ininigo da virgindadc. dc quc nodo nos dcfcndcrnos dclc? PAFOLLES Fcclindo-o. 13 HELENA Mas clc rcdolra dc csforos; c conquanio valcnic, a virgindadc c fraca. Ensinai- nos algun roccsso gucrrciro dc dcfcsa. PAFOLLES iudo inuiil, quc o Ioncn asscnia dianic dc vos o acanancnio, disara suas ninas c vos fara ir clos arcs. HELENA O ccu nos rcscrvc a virgindadc conira ninciros c closcs. Nao Iavcra ariifcio niliiar quc crniia virgindadc jogar os Ioncns clos arcs? PAFOLLES Quanio nais dcrcssa cair a virgindadc, con ianio naior raidcz ira o Ioncn clos arcs. Mas quando rccair na lrccIa quc vos ncsnos fizcsics, ja icrcis crdida a cidadc. Nao Ia ncdida oliica na rcullica da naiurcza caaz dc rcscrvar a virgindadc. Sua crda c dc uiilidadc ara a oulaao. Nao Ia virgcn quc nao Iouvcssc nascido dc una virgindadc crdida. do ncial dc quc fosics fciia quc roccdcn iodas as virgcns; crdida una vcz a virgindadc, odcra scr cnconirada dcz vczcs; nas sc ficar nuiio guardada, csiara ara scnrc crdida. Nao Ia conanIia nais fria do quc cla. Fora, ois, con a virgindadc! HELENA Prcicndo conscrva-la or algun icno, ainda quc vcnIa a norrcr virgcn. 14 PAFOLLES A cssc rcsciio nao Ia nuiio o quc dizcr; vai conira a lci da naiurcza. Tonar o ariido da virgindadc c acusar a roria nac, o quc consiiiui flagranic dcsolcdicncia. A virgcn c igual ao indivduo quc sc cnforca; a virgindadc sc suicida, c dcvcria scr cnicrrada nas csiradas, longc dos lugarcs saniificados, ial cono sc faz con os dcscscrados, quc roccdcn conira a naiurcza. A virgindadc rocria gusanos, cono o qucijo, gasia-sc aic casca c norrc dcvorando o rorio csinago. Alcn do nais, c ralugcnia, ociosa, aliiva c conosia cclusivancnic dc cgosno, quc c o ccado nais condcnado nos nandancnios. Nao a conscrvcis, quc so icrcis a crdcr. Fora con cla! Dcniro dc un ano icra dulicado, o quc ja c un juro arcciavcl, scn quc fiquc rcsscniido o caiial. Fora con cla! HELENA Cono fazcr, scnIor, ara crdc-la dc acordo con o rorio gosio? PAFOLLES Dciai-nc rcflciir... Nao Ia jciio, scnao sofrcr ara scr agradavcl a qucn sc dcsagrada dcla. ncrcadoria quc crdc o lrilIo quando fica nuiio icno guardada. Dcscnlaraai-vos dcla, cnquanio odc scr vcndida; arovciiai a disosiao dos conradorcs. A virgindadc c cono un vclIo coricsao dc cIacu fora da noda c rouagcn rica, nas cada cn dcsuso, ial cono sc da con os lrocIcs c aliios, quc ja iivcran sua coca. 15 Ficara nclIor vossa ianara no asicl ou no caldo do quc nas faccs. Vossa virgindadc, vossa vclIa virgindadc c ial qual cra nurcIa da Frana. dc asccio c gosio insuoriavcis. Pudcra! Sc nao icn sciva! Ja foi gosiosa; nas rcscnicncnic nao assa dc una cra nurcIa. Esiou dc ariida ara a coric; qucrcis alguna coisa dc la? HELENA Da virgindadc, nada. La vai acIar icu ano aaionadas scn conia. nac, ananic, una ininiga, una aniga, una fcni, dirciora, una guia, una dcusa, una rainIa, consclIcira, iraidora, aaionada; sua Iunildc anliao, alia Iunildadc, concordia dissonanic, dcsacordo agradavcl dc ouvir, sua lcaldadc, scu docc azar c un nundo dc afilIados graciosos c iravcssos, quc Cuido dcia ainda nais falanics. Mas agora vai clc... Ncn sci ncsno o quc vai scr. Quc Dcus o anarc. A coric c grandc cscola, c clc c un... PAFOLLES Un quc? HELENA Quc cu qucro lcn. cna. PAFOLLES Pcna or quc? HELENA Por nao nos scr ossvcl dar un coro scnsvcl aos dcscjos, or dc lcro scrnos laios c fadadas or Iunildcs asiros a fornular iao-so dcscjos quc nao sc concrciizan. Podcranos, cniao, cIcgar aic nossos anigos c 16 lIcs scniir o quc cnsanos, o quc nao nos cnscja, dc ouiro nodo, ncn agradccincnios. (Entu un ucn.} PAJEM Monsicur Parollcs, ncu ano vos nandou cIanar. PAFOLLES Adcus, cqucna Hclcna; sc nao nc csqucccr, na coric cnsarci cn ii. HELENA Monsicur Parollcs, nasccsics sol a influcncia dc un lancia caridoso. PAFOLLES Sol a influcncia dc Maric. HELENA Foi o quc scnrc cnsci. dclaio dc Maric. PAFOLLES Por quc dclaio? HELENA As gucrras vos irazcn ianio or laio, quc ncccssariancnic dcvcrcis icr nascido dclaio dc Maric. PAFOLLES Quando clc rcdoninava no firnancnio. HELENA Scria rcfcrvcl dizcr. quando csiava cn rciirada. PAFOLLES Quc vos lcva a cnsar dcssa nancira? 17 HELENA Porquc quando vos laicis, rccuais scnrc. PAFOLLES Para olicr vaniagcn. HELENA O ncsno sc da na fuga, quando o ncdo aconsclIa a salvaao. A conlinaao rcsulianic dc vossa viriudc c dc vosso ncdo c una viriudc dc loas asas, quc vai nuiio lcn con vosso iodo. PAFOLLES As rcocuacs nc assolcrlan dc ial nodo, quc nao nc dao vagar ara ic dar una rcsosia csiriiuosa. Voliarci cono coricsao crfciio; cniao, os ncus conIccincnios scrvirao ara ic naiuralizar, no caso, lcn cnicndido, dc scrcs susccivcl dc rccclcr consclIos dc un coricsao c dc conrccndcr o quc ic conunicar a rudcncia. Caso conirario, norrcras dc ingraiidao, ara scrcs arrclaiada cla ignorancia. Adcus. Quando iivcrcs icno, dizc as iuas oracs, c sc dclc carcccrcs, lcnlra-ic dos anigos. Arranja un lon narido c conoria-ic con rclaao a clc cono clc sc conoriar coniigo. E con isio, adcus. (Su.} HELENA En nos, or vczcs, sc acIa a ncdicina quc cn vao ao ccu cdinos. A divina Providcncia nos dcu livrc alvcdrio, so sc oondo con iodo o odcrio aos nossos lcnios lanos, quando cscravos nos rcvclanos c no agir ignavos. Quc odcr ncu anor faz sulir ianio, quc nc alrc 18 os olIos c cn nin cria o csanio? As naiorcs disiancias do dcsiino vcncc a naiura cn icno cqucno, fazcndo quc nun lcijo sc congracc quanio aariava olsiaculo falacc. Irrcalizavcl so arccc o lano nais ousado c faior dc dcscngano, ara qucn cnsa nuiio c considcra quc o quc nunca sc dcu c va quincra. Acaso ja dciou dc scr anada qucn no clogiar-sc nao ficou arada? Essa docna do rci... Scra loucura; nas, dccidida, aiiro-nc avcniura. (Sai.} 19
Cena II
Pus. Un quuto no uuco do c. Toquc dc cuns. Entu o Hc dc Funu, con cutus nu nuo; noIcs c cssous do scqto.
FEI Esiao cngalfinIados os sicncnscs c os florcniinos; con igual foriuna, icn ficado aic agora; lravancnic luian dc aric a aric. PFIMEIFO NODFE o quc nos dizcn. FEI E c nuiio crvcl. A ccricza icno-la dc nosso rino dc usiria, con a noicia dc quc logo virao os florcniinos cdir-nos ronio aulio. Anicciando nossa rcsoluao, o caro anigo nanifcsia o dcscjo dc rccusa fornal dc nossa aric. PFIMEIFO NODFE Sua grandc dcdicaao a Vossa Majcsiadc, aliada ao salcr rorio, lIc asscguran, or ccrio, sugcsiao loa acolIida. FEI Dccidiu-nos, dc faio. Os florcniinos rccusada icrao sua rcqucsia anics dc a fornularcn. Mas os nossos fidalgos quc quiscrcn 20 vcr a gucrra da Toscana, con ioda a lilcrdadc odcrao cscolIcr qualqucr ariido. SECUNDO NODFE Doa cscola, dcccrio, ara os noos quc ianio anscian or acs Icroicas. FEI Qucn c quc vcn ai? (Entun Hctun Lucu c Puocs.} PFIMEIFO NODFE o jovcn Condc dc FossilIao, Dcriran, ncu lon scnIor. FEI Jovcn, iu ic arcccs con icu ai. A naiurcza lilcral, nosirando-sc ncssc ariicular nais cauiclosa do quc arcssada, soulc dar-ic forna. Possas Icrdar, ianlcn, as qualidadcs dc icu lon ai. Paris ic acolIc alcgrc. DEFTFAM Mcus agradccincnios c ncus rcsiinos sao dc Vossa Crandcza. FEI Dcscjara icr a saudc rsiina dc quando, ligado con icu ai cla anizadc, na vida niliiar nos csircanos. ConIccia clc, cono oucos, a aric niliiar dc scu icno, icndo sido disculo dc lravos. Muiios anos conscguiu rcsisiir; nas a vclIicc disfornc cn nos sc insinuou, iirando-nos, finalncnic, da lia. Falar nclc nc faz ficar nais jovcn. Possua na nocidadc o csriio lrilIanic quc cu noio nos raazcs da nolrcza quc nc ccrca. Coniudo, or 21 nais quc csics rocurcn graccjar, suas ilIcrias, nao crcclidas or ningucn, rciornan ara clcs rorios, scn quc scus auiorcs disfarar ossan suas suiilczas con as rouagcns da Ionra. Era un crfciio coricsao. ncn dcsdcn ncn azcdunc na aliivcz rcvclava c na finura. Sc ial aconicccu algunas vczcs, foi conira scus iguais. A Ionra, ncssa Iora, rclogio dc si roria, lIc nosirava o ninuio rcciso cn quc foroso lIc cra nanifcsiar-sc olcdcccndo scn dcicna ao oniciro a nao rolusia. Os cqucnos iraiava cono scrcs dc classc difcrcnic, crniiindo quc sua frondc aliiva sc inclinassc ara a lanura dclcs, con o quc a iodos orgulIosos dciava da Iunildadc, or sc iornar Iunildc cn scus cncnios. Aos icnos jovcns dc Iojc falia un Ioncn cono cssc, ara ccnlo, o quc viria nos dcnonsirar quc ara iras andanos. DEFTFAM Sua ncnoria, najcsiadc, lrilIa con nais inicnsidadc cn vosso cncnio do quc no scu sculcro; ncn a roria laidc iunular iao alio o cala quanio vossas alavras. FEI Qucn nc dcra quc con clc nc acIassc! Cosiunava dizcr So nc arccc quc ainda o ouo. Suas alavras dc ouro, clc as ouava; nao as jogava ioa nas orclIas, nas cncriava-as ara quc, con o icno, vicsscn a criar razcs c dar fruios. Nao dcscjo vivcr" assin sua loa nclancolia, s vczcs, sc 22 crcssava, no uliino aio, ao findar o assaicno, quando iudo acalava. Nao dcscjo vivcr", dizcr sofa, quando ninIa lanada faliar olco, ara vcr-nc rcduzido a norrao da gcnic noa, cujo lcviano csriio dcsdcnIa quanio nao scja novo, c quc dc idcias nuda cono dc roua, ois con a noda auia a roria consiancia iransiioria". Era a isso quc asirava. Eu, no scu rasio, dcscjo o ncsno. Ja quc ncl c ccra nao irago ara casa, rcfcrira scr rciirado logo da colncia, ara ccdcr o osio a ouiros olrciros. SECUNDO NODFE Esiina-vos o ovo, najcsiadc. Os quc vos dcsconIcccn, vossa falia scniirao nais quc iodos. FEI Sin, ocuo un lugar; sci disso. Condc, Ia quanio icno falcccu o ncdico dc vosso ai? Cozava dc alio nonc. DEFTFAM Ha scis ncscs, scnIor. FEI Sc ainda vivcssc, odcria icniar una ccricncia... Dai-nc o lrao... Os dcnais nc cnfraqucccran con ianios iraiancnios. Ora odcn a naiurcza c as docnas voniadc dccidir do ncu caso. Sois lcn-vindo, condc; ncu filIo nao c nais caro. DEFTFAM Sou nuiio agradccido a Vossa Craa. 23 (Sucn. Cuns.} 24
Cena III
HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu. Entun u condcssu, o ntcndcntc c o IoIo.
CONDESSA Agora osso ouvir-vos. Quc dizcis dcssa scnIoriia? INTENDENTE Dcscjaria, ninIa scnIora, quc o zclo rcvclado or nin na cccuao dc vossos dcscjos fossc rcgisirado no calcndario dc ncus scrvios anicriorcs, orquc quando nos rorios os ullicanos, fcrinos a nodcsiia c cnlaanos a candura dc nosso ncrccincnio. CONDESSA Quc faz csic sujciio aqui? Fora daqui, naroio! Nao qucro dar crcdiio a iodas as qucias quc nc fazcn dc vos. Sou nuiio lcrda ara ianio, orquc sci crfciiancnic quc nao carcccis dc loucura, ara concclc-las, ncn dc Ialilidadc, ara -las cn raiica. DODO Cono nao dcvcis ignorar, ninIa scnIora, cu nao asso dc un olrc-dialo. CONDESSA Don. 25 DODO Nao, ninIa scnIora; nao c lon quc cu scja olrc, conquanio nuiios ricos icnIan ido arar no infcrno. Mas sc cu udcr alcanar as loas graas dc Vossa ScnIoria no scniido dc nc ajudar a ionar csiado, cu c Islcl farcnos o quc for ossvcl. CONDESSA Esias qucrcndo iornar-ic ncndigo? DODO Mcndigo dc vossa loa voniadc ara csic caso. CONDESSA Quc caso? DODO Mcu caso c dc Islcl. Scrvio nao c Icrana. Esiou convcncido dc quc nao cIcgarci a alcanar as lcnaos dc Dcus, cnquanio nao vir a ninIa rolc, orquc, cono diz o ovo, os filIos sao cono lcnaos dc Dcus. CONDESSA Da-nc as iuas razcs dc qucrcrcs casar. DODO o ncu coro quc o dcscja, ninIa scnIora. Sou arrasiado cla carnc, c quando o dialo ua, a gcnic nao odc rcsisiir. CONDESSA Sao cssas iodas as razcs dc Vossa ScnIoria? 26 DODO Para dizcr ioda a vcrdadc, ninIa scnIora, odcria aduzir ouiras razcs iao ias quanio cssas. CONDESSA Podcria o nundo ionar conIccincnio dclas? DODO Aic agora, ninIa scnIora, cu icnIo sido una criaiura ccadora, cono vos c iodos os scrcs dc carnc c sanguc. Da a razao dc qucrcr casar, ara odcr arrccndcr-nc. CONDESSA Mais do casancnio do quc dos ccados. DODO Carco dc anigos, ninIa scnIora, c cscro adquirir alguns or inicrncdio dc ninIa nulIcr. CONDESSA Anigos dcssa csccic sao ininigos, iolo. DODO Ncssa qucsiao dc lons anigos, ninIa scnIora, nao sois lasianicncnic rofunda, orquc os naroios irao fazcr o quc ara nin ja for iralalIo. Qucn lavra a ninIa icrra oua-nc os lois c nc cnscja vagar ara a colIciia; sc faz dc nin calrao, fao dclc ncu cscravo. Qucn consola ninIa nulIcr, cuida do ncu coro c do ncu sanguc; qucn cuida do ncu coro c do ncu sanguc, icu anor ao ncu coro c ao ncu sanguc, c qucn icn anor a ncu coro c 27 a ncu sanguc c ncu anigo. Logo, qucn lcija ninIa nulIcr c ncu anigo. Sc os Ioncns sc conicniasscn con scr o quc sao, ningucn icria ncdo dc casar. O jovcn c uriiano CIarlon c o vclIo aisia Poysan, or nais discordanics quc a rcligiao lIcs dcic os coracs, icn as calcas do ncsno fciiio. odcn dar narradas con os cornos iao lcn cono qualqucr lodc do rclanIo. CONDESSA Nunca dciaras dc scr un loca-suja c naldizcnic? DODO Profcia, ninIa scnIora, c o quc cu sou. So digo a vcrdadc nua c crua. Aniiga lalada cu canio, quc os Ioncns acIarao ccria. o casancnio c dcsiino, o cuco csia scnrc alcria. CONDESSA Idc cnlora, scnIor; solrc isso, convcrsarcnos nclIor nouira ocasiao. INTENDENTE Sc julgardcs convcnicnic, ninIa scnIora, clc odcra cIanar Hclcna. a rcsciio dcla quc rcicndo falar-vos. CONDESSA Maroio, vai dizcr a ninIa dana dc conanIia quc dcscjo falar-lIc. Fcfiro- nc a Hclcna. DODO Foi cssa a causa, dissc cla, dc os grcgos qucinarcn Troia? OI, quc iolicc! Era Hclcna dc Prano a nclIor joia? Assin falando, susira; assin falando, susira c diz rofunda 28 scnicna. sc cn novc nas, una c loa, sc cn novc nas, una c loa, una cn dcz iudo concnsa. CONDESSA Cono! So una loa cnirc dcz? Esias a adulicrar a lalada, naroio. DODO Una nulIcr cnirc dcz, ninIa scnIora. assin quc cu urifico a lalada. Assin scrvissc Dcus o nundo iodos os anos, quc cu nao icria dc quc nc quciar do dzino das nulIcrcs, no caso dc scr cu o aroco. Sc nos nasccssc una nulIcr loa or cada concia ou cada ircnor dc icrra, a loicria so icria a lucrar; nas rinciro o Ioncn arrancara o rorio coraao, scn quc cnconirc una ncssas condics. CONDESSA Idc logo, scnIor vclIaco, c fazci o quc vos ordcnci. DODO Scr a gcnic olrigado a olcdcccr a una nulIcr, scn quc da rcsulic ncnIun nal! Enlora a Ioncsiidadc nao scja uriiana, nao causara nal ncnIun; ora a solrccliz da Iunanidadc solrc as vcsics ncgras dc un coraao inflado. Ja vou, ja vou! ara dizcr a Hclcna quc vcnIa aic aqui. (Su} CONDESSA Agora odcis falar. 29 INTENDENTE Eu sci, ninIa scnIora, quc dcdicais grandc afciao a vossa dana dc conanIia. CONDESSA Con cfciio; scu ai na confiou ao norrcr. Mas or scus rorios ncriios, scn ouiras rcconcndacs, cla icria dirciio afciao quc lIc consagro. Dcvo-lIc nais do quc o quc lIc ago c lIc agarci nais do quc o quc cla vicr a cigir dc nin. INTENDENTE Fcccnicncnic, ninIa scnIora, cnso quc csiivc nais crio dcla do quc cla icria dcscjado. AcIava-sc so c falava ara os rorios ouvidos, scn susciiar quc ouvidos csiranIos udcsscn cscuiar o quc cla dizia. O assunio dc scu nonologo cra o anor quc cla dcdica a vosso filIo. A Foriuna, dizia, nao cra dcusa, ois Iavia criado iao grandc alisno cnirc a sua condiao c a dclc; o Anor nao cra dcus, or nao usar do scu odcr, a nao scr quando as qualidadcs sc cnconiran cn igual nvcl; Diana, ianlcn, nao cra rainIa das virgcns, ois crniiia quc una dc suas olrcs ninfas fossc surrccndida scn ossililidadc dc socorro no rinciro assalio ncn, osicriorncnic, dc rcsgaic. Tudo isso cla rofcria nun ion do nais anargo quciunc, cono cu nunca ouvira dc ncnIuna donzcla. Por isso, julguci do ncu dcvcr vos r a ar do quc Ia, orquc, no caso dc alguna dcsgraa, c ncccssario salcrdcs o quc sc assa. 30 CONDESSA Dcsincunlisics-vos dc vosso rccado con Ioncsiidadc; scdc discrcio ncssc ariicular, nao convcrsando con ningucn a cssc rcsciio. Alguns indcios ja nc iinIan lcvado a cnsar nisso; nas dc ial nodo fazian csscs indcios oscilar os raios da lalana, quc cu nao odia crcr ncn duvidar. Dciai-nc, or olscquio. Cuardai no ciio cssc scgrcdo. Agradco-vos dc coraao a diligcncia. Ainda voliarci a vos falar solrc isso. (Su o ntcndcntc. Entu Hccnu.} Quando jovcn, ianlcn assci or isso. A naiurcza c assin; csscs csinIos inscaravcis sao da rosa cn vio. A nuiio o sanguc olriga cn scus caninIos. A naiurcza claudicar nao Ia dc, ondc cn aics csiua a nocidadc. Nossos crros dc cniao, ara nos iodas, viriudcs cran dc acalar cn lodas. O olIar c dc qucn sofrc; c o quc lIc noio. HELENA ScnIora, quc nandais? CONDESSA Cono salcis, Hclcna, nac vos sou. HELENA ScnIora ninIa. CONDESSA Foi nac quc cu dissc. E or quc nao? Dizcndo nac", arccc quc visics una scrc. Por quc cssc nonc ianio vos assusia? Sou vossa nac, rciio, c vos incluo cnirc os scrcs nascidos dcsic vcnirc. A adoao a aosiar con a naiurcza or vczcs sc icn visio, c dc scncnic 31 crcgrina nasccr galIo ccclcnic. Dorcs naicrnas nunca nc cusiasics. Craas a Dcus, ncnina! Acaso scnics quc o sanguc sc ic csfria, quando nc ouvcs dizcr quc sou iua nac? Por quc noiivo ic ccrca os olIos cssa nuncia docnic das lagrinas, cssa ris naiizada? Tao soncnic or scrcs ninIa filIa? HELENA Vossa filIa nao sou. CONDESSA Mas ja vos dissc quc vos sou nac. HELENA Pcrdao, ninIa scnIora; nas ncu irnao nao odc scr o Condc dc FossilIao. Mcu nonc c nuiio Iunildc; o dclc c da nolrcza. Elc ncu ano scra, caro scnIor. Vassala fida dclc Ici dc scr cnquanio iivcr vida. Irnao ncu nao scra. CONDESSA Ncn cu nac vossa? HELENA Sois ninIa nac, scnIora. AI, sc, rcalncnic scn quc nc fossc irnao vosso alio filIo fsscis vos ninIa nac! Sc dc nos anlos fsscis nac! Calardao nais clcvado, ncn ncsno o ccu cu dcscjar udcra. Mas scndo cu vossa filIa, Iavcra jciio dc nao scr irna dclc or dirciio? CONDESSA Sin, Hclcna, odcis scr ninIa nora. Dcus crniia quc acciicis cssa Iioicsc. Esscs noncs dc nac c sogra o ulso vos alicran. 32 Por quc cssa alidcz? MinIas susciias sc confirnan. Pcrcclo ora o nisicrio dc vossa solidao c a fonic cnconiro dcssas frcqucnics lagrinas. claro. anais ncu filIo. Cora a Iiocrisia, dianic do quc a aiao or ii roclana, dc nc dizcr quc nao. Sc, ois, sinccra. dizc-nc quc accrici, orquc cssas faccs conian una ara ouira o quc sc assa, c con iania clarcza os olIos lccn cn iuas aiiiudcs, quc o roclanan, scn quc o quciras, con sua fala roria. Nao fossc cssa culosa c infcrnal icina quc a lngua ic rcrinc, odcr-sc-ia susciiar a vcrdadc. Dizc. c isso? Sc for assin, un no lcn firnc dcsic; caso conirario, jura-o. Ncsic insianic, so dcscjo quc nc uscs dc franqucza, ara quc o ccu nc insirc solrc o nodo dc ic odcr valcr. Sc, ois, sinccra. HELENA Pcrdao, ninIa scnIora. CONDESSA Anais ncu filIo? HELENA Nao lIc icndcs anor, digna scnIora? CONDESSA Nao nc fujas do onio, quc ncu iiulo dc afciao ara o nundo iodo c valido. Vanos, vanos! Fcvcla-nc o quc scnics, quc iua inquiciaao ja dissc iudo. HELENA Ja quc insisiis, confcsso aqui, dc joclIos dianic dc vos c do alio ccu, quc acina dc 33 vos c alaio do alio ccu cu ano vosso filIo. Polrcs foran ncus ais, orcn Ioncsios; assin c ncu anor. Nao vos zangucis, quc do faio dc scr or nin anado, nal ncnIun lIc advira. Nao o crsigo con ncnIuna insisicncia rcsunosa, ncn dcscjo alcana-lo scn quc icnIa cIcgado a ncrccc-lo, nuiio cnlora nao saila cono ncrccc- lo ossa. Sci quc ano cn vao, c inuiilncnic luio conira ioda cscrana. Acsar disso, ncssc crivo cacioso c insusicniavcl nao aro nunca dc dciiar as aguas do ncu anor, scn quc janais sc csgoicn, orquc a crdc-las vcnIa scn dcscanso. Cono Indiana, orianio, crsisicnic na ninIa ilusao ia, o sol adoro quc nc olIa scn ionar conIccincnio dc scu Iunildc crcnic. MinIa cara scnIora, quc vosso odio nao casiiguc ncu anor or anar a qucn anais. Sc vos, acaso cujas cas Ionradas sao cnIor dc viriuosa nocidadc vos inccndiasics cn iao ura flana c iivcsics iao casias cscranas, unificando, assin, o Anor c Diana. aicdai-vos, cniao, dc una coiiada quc a cnrcsiar dc coninuo c o csiudo ondc vcnIa, afinal, a crdcr iudo, quc nao icnia cnconirar o quc rocura c, qual cnigna, vivc a noric ura. CONDESSA Nao fizcsic a inicnao, rcccnicncnic, dc ir a Paris? HELENA ScnIora, sin. CONDESSA Sc franca. con quc iniuiio? 34 HELENA Dirci ioda a vcrdadc, jurando cla Craa cclcsiial. Cono salcis, ncu ai dciou-nc algunas fornulas dc cficicncia conrovada, quc scus conIccincnios nuiio vasios c a nanifcsia raiica aoniavan cono infalvcis. Ao norrcr dciou-nas sol o naior sigilo, cono noias dc inirnscco valor nuiio nais alio do quc nclas noiar sc odcria. Ha una rccciia cnirc cssas, dc un rcncdio nuiio ccrincniado ara os nalcs dcscscrados dc quc o rci sc fina. CONDESSA cssc o noiivo quc vos lcva coric? Scdc franca. HELENA Milordc, vosso filIo, nc fcz cnsar no caso. Nao fora isso, Paris, a ncdicina, o rci auscnics icrian scnrc csiado das convcrsas quc a sos conigo ncsna s vczcs icnIo. CONDESSA Mas Hclcna, cnsais quc sc cIcgardcs a ofcrcccr vosso suosio aulio, Ia dc acciia-lo o rci? Elc c scus ncdicos csiao dc acordo nisio. clc, quc ncdico ncnIun odc cura- lo; clcs, quc a docna do rci nao icra cura. Scra crvcl quc clcs rcvclcn confiana nuna donzcla olrc scn ncnIun rcaro, quando as cscolas, gasias as douirinas, o crigo a si ncsno alandonaran? 35 HELENA TcnIo o rcsscniincnio nais oicnic do quc a aric dc ncu ai, quc foi fanoso cn sua rofissao dc quc cssa fornula dc cfciio conrovado vai scrvir-nc cono Icrana alcnoada clos asiros nais fclizcs do ccu. Sc nc conscnic Vossa Honra crnissao ara a avcniura, arriscarci a vida ncssa cura, cn dia c Iora narcados. CONDESSA Esiais lcn ccria? HELENA Sci o quc csiou dizcndo. CONDESSA Pois quc scja! Dou-ic o conscniincnio c, dc crcsccna, ioda a ninIa afciao, rccursos, gcnic ara scguir coniigo, c ncus saudarcs aos anigos da coric. En casa fico, ara cdir a Dcus quc ic auilic. Paric ananIa con a naior ccricza dc quc conias conigo ncssa cnrcsa. (Sucn.} 36
ATO II Cena I
Pus. Un quuto no uuco do c.
(Cuns. Entu o c con uuos dugos noos, quc sc dcscdcn uu u gucu dc Focnu; Hctun, Puocs c cssous do scqto.} FEI Jovcns fidalgos, assai lcn; quc a vossa disosiao gucrrcira sc nanicnIa. Adcus, ianlcn, scnIorcs. O consclIo scrvira ara iodos. Sc ganIardcs, dolrara dc valor a rcconcnsa, lasiando ara os dois. PFIMEIFO NODFE O quc alncjanos, ao voliarnos da gucrra cono lravos, c cnconirar Vossa Craa con saudc. FEI Nao, c inossvcl, osio sc nc ncguc o coraao a confcssar quc alrigo conccdc ao nal quc nc lloqucia a vida. Adcus, jovcns scnIorcs; scdc scnrc, qucr cu viva, qucr norra, filIos dignos dc dignos ais franccscs. Quc a alia Iialia cuja rolc nirrada Icrdou soncnic a dccadcncia do uliino govcrno ossa vcr quc 37 nao idcs cono sinlcs coricjadorcs da Ionra, nas ansiosos or dcsosa-la, c quc lcvais a calo quanio inicniais, ondc os nais lravos ircncn, orquc nuiio alio a Fana vos consagrc. Tono a dizcr. adcus. SECUNDO NODFE Fiquc a saudc scnrc s ordcns dc Vossa Majcsiadc. FEI As noas iialianas... Cauiclai-vos! Dizcn quc nos, franccscs, nao salcnos ncgar o quc clas cdcn. Prisionciros nao vos iorncis, orianio, anics da gucrra. AMDOS OS NODFES No coraao guardanos cssc aviso. FEI Adcus. Vindc conigo. (Su unuudo.} PFIMEIFO NODFE OI! Nao scguir conosco o nolrc condc! PAFOLLES Nao calc cula alguna ao cavalIciro. SECUNDO NODFE OI! Cono sao gloriosas cssas gucrras! PAFOLLES Adniravcis! Ja csiivc ncssas gucrras. 38 DEFTFAM TcnIo ordcn dc ficar. O ncsno lcna dc scnrc. s nuiio noo" ccdo ainda" No ano vindouro". PAFOLLES Sc ic cdc o ciio, ncu raaz, fogc logo con coragcn. DEFTFAM Tcrci dc aqui ficar, na qualidadc dc ajcn dc scnIoras, os saaios a gasiar ncsias cdras, aic vcrnos ioda a Ionra dcscndida, scn quc solrc ouira csada a nao scr ara lailados. Pclo ccu, vou fugir! PFIMEIFO NODFE Honroso fciio fora cssa fuga. PAFOLLES Fazci isso, condc. SECUNDO NODFE Sou nisso vosso cunlicc. Aic logo. DEFTFAM Dc ial nodo nos idcniificanos ncssc ariicular, quc nossa scaraao nais arccc un coro sulnciido a iraios. PFIMEIFO NODFE Adcus, caiiao. SECUNDO NODFE Mcu caro nonsicur Parollcs! PAFOLLES Nolrcs Icrois, ninIa csada c as vossas sao arcnias. iguais fascas, lrilIo idcniico. Una alavra, ncus valcnics. no 39 rcgincnio dos Sirii Iavcis dc cnconirar un Caiiao Surio con una cicairiz, cnllcna da gucrra, aqui na facc csqucrda. Pois foi cavada con a csada quc aqui vcdcs. Conunicai-lIc quc cu ainda vivo c ionai noia do quc clc disscr dc nin. SECUNDO NODFE Assin o farcnos, nolrc caiiao. (Sucn os noIcs.} PAFOLLES Quc Maric sc vos nosirc afcioado, or scrdcs novio. Quc rcicndcis fazcr? DEFTFAM Ficar. O rci... (Votu o c. Hctun c Puocs sc uustun.} PAFOLLES Scdc nais ccrinonioso con csscs nolrcs scnIorcs; fccIasics-vos nos liniics dc una dcscdida or dcnais fria. rcciso scr nais cansivo con clcs, or scrcn a naia dc scu icno, o nodclo do andar, do concr, do convcrsar, c or sc novcrcn sol o influo dos nais rcconIccidos asiros. Ainda quc fossc o dialo quc narcassc o conasso, dcvcrian scr scguidos. Corrci airas dclcs c dcscdi-vos con nais fornalidadcs. DEFTFAM o quc vou fazcr. 40 PAFOLLES Faazcs dc valor! Con o icno, as suas csadas sc iornarao irrcsisivcis. (Sucn Hctun c Puocs. Entu Lucu.} LAFEU (uocIundo-sc} Dcsculai-nc, scnIor, c s ninIas novas. FEI Tcu rcnio c lcvaniarcs-ic dcrcssa. LAFEU Vcdcs, dcssa nancira, una cssoa quc conrou scu crdao. So dcscjara, nilordc, quc csiivcsscis dc joclIo dianic dc nin, ara quc a un ncu accno vos lcvaniasscis. FEI Tanlcn cu quiscra isso, quc, assin, ic quclraria o casco, ara cdir, dcois, quc nc crdoasscis. LAFEU Dc cruz, nao c? Mas, ncu gracioso lordc, con liccna. qucrcis ficar curado dc vossa cnfcrnidadc? FEI Nao. LAFEU ccrio? Nao qucrcis uvas, ninIa rcal raosa? Pois Iavcrcis dc qucrc-las, caso ninIa raosa rcal udcssc ninIas nolrcs uvas cgar. Vi una douiora caaz dc insuflar vida aic nas cdras, dc forar un rocIcdo a andar dcrcssa c vos fazcr danar una canaria con fogo c dcscncno. Scu coniacio rcssusciiar faria o Fci Pcino. Mais, ainda. olrigara ao rorio 41 grandc Carlos Magno a ionar da cna c vcrsos dc anor ara cla cnviar. FEI Para cla!" Cono? LAFEU Una douiora, c claro. Ja na coric sc acIa, nilordc, sc quiscrdcs vc-la. Por ninIa Ionra c ninIa fc, no caso dc cu odcr crcssar os cnsancnios con scricdadc, aos cssc rcludio. Falci con una donzcla, cuja idadc, salcdoria, rofissao, firncza dc caraicr, crlco nc dciaran nais do quc fora dc cscrar dc ninIa fraqucza irrcncdiavcl. Qucrcis vc-la c o scu dcscjo c discorrcr ouvi-la? Dcois, ridc dc nin quanio quiscrdcs. FEI Mcu lon Lafcu, irazci-nc cssc nilagrc, ara, junios, nosirarnos nosso csanio ou fazcrnos quc o icu vcnIa a acalar-sc iao-so or ic csaniarcs dc ii rorio. LAFEU Eniao vos scrvirci, scn crdcr icno. (Su.} FEI Scus nadas scnrc icn rologos grandcs. (Votu Lucu con Hccnu.} LAFEU Vindc logo. FEI TinIa asas sua rcssa. 42 LAFEU Vindc logo. Eis aqui Sua Majcsiadc; dizci-lIc o quc cnsais. Vossa aarcncia c dc consirador, nas Sua Craa dcsscs consiradorcs nao sc icnc. Sou o iio dc Crcssida; nao rcccio dciar-vos cn coloquio. Passai lcn. (Su.} FEI Eniao, lcla ncnina, icndcs algo a nc conunicar? HELENA Sin, Majcsiadc. Sou filIa dc Ccrard dc Narlon, quc cn sua rofissao icvc alia fana. FEI ConIcci-o. HELENA Isso vcn ninIa iarcfa faciliiar. Sc o conIcccsics, lasia. Ao norrcr nc dciou nuiias rccciias; una, rincialncnic, clc avaliava cono a nais fina flor dc scus csiudos, dc rovada ccricncia a filIa anada, icndo cdido quc a guardassc cono sc fossc un icrcciro olIo, nais rccioso ara nin do quc os rorios. Assin fiz. E or ouvir dizcr quc Vossa Craa sofria dcssa docna crniciosa quc iao alio clcvou a grandc fana dc ncu qucrido ai, Iunildcncnic vos vcnIo ofcrcccr os ncus scrvios. FEI Nos vos agradcccnos, raariga. Mas, dc quc nodo acrcdiiar cn cura, sc alriran nao do caso nossos ncdicos nais conscuos, c ioda a Faculdadc dccidiu quc janais o csforo da aric 43 odcra scr aulio naiurcza cn scu rccario csiado? Nao dcvcnos, or isso, crniiir quc nosso juzo sc dciurc c quc falsas cscranas nos dcsvicn, a onio dc cIcgarnos a rosiiiuir a cIarlaiacs a nossa docna irrcncdiavcl, dcgradando nossa grandcza, assin, c nosso crcdiio, or julgarnos quc ossa ainda icr cura un nal quc ianio quanio a vida dura. HELENA O cunrincnio do dcvcr nc aga dc iodo o ncu iralalIo. Nao insisio nos ofcrccincnios. So inloro dc vossos rcais concciios o nodcsio favor dc crniiir quc nc rciirc. FEI Mcnos nao c ossvcl conccdcr-ic, scn assar or ingraio. Inaginasic socorrcr-nc, razao dc agradcccr-ic cono cosiuna o norilundo a quanios dcscjan quc rcviva. Do conjunio da siiuaao conIcccs so una aric; ara o ncu nal inuiil c iua aric. HELENA Sc na dcscrcna ondcs iodo o siso, odcrcis icniar, scn rcjuzo, quanio ora vos roonIo. O quc rcaliza iodas as olras grandcs, inrovisa nuiias vczcs os ncios, conscguindo con fraca gcnic rcsuliado infindo. As Sanias Escriiuras nos ncninos rcconIcccran scnso ondc os ralinos infaniis sc nosiraran. Dc ninguanic fonic odc jorrar agua alundanic, cono dc sccar un nar rofundo, quando o 44 nilagrc os salios dcsic nundo iinIan or inossvcl. frcqucnic falIar a ccciaiiva nais florcnic, cono concrciizar-sc, quando fria ja sc acIava a cscrana cn dcnasia. FEI Dasia, lcla ncnina; rcconcnsa ncnIuna ic dara ninIa dcscrcna, scnao iao-so alavras. HELENA Dcssc jciio iorna csicril un soro o nais crfciio dcsgnio. O Scr quc salc quanio assa, nao sc conoria cono nossa cscassa crccao, quc das coisas o quc csiina c aarcncia, iao-so, nuiio or cina. rcsunao, considcrar icrrcna a ajuda con quc o ccu dc longc accna. Caro scnIor, ccdci ao ncu cdido; nao dc nin, nas do ccu iirai ariido. Inosiora nao sou, ara valia nc airiluir quc iransccnda a ncdiania. Mas odcis crcr-nc. livrc dc inosiura scra ninIa aric c, ccria, vossa cura. FEI Vcjo quc iua fc nao sc cnlaraa. En quanio icno sararci? HELENA Sc a Craa divina nc dcr graa, anics quc ao ocnic duas vczcs consiga a rcluzcnic arclIa conduzir a luz radiosa c Hcscro duas vczcs na funosa fnlria a iocIa ncrgulIc sonolcnia; anics, ainda, dc nosirar a lcnia anulIcia, or vinic c quairo vczcs, aos ninuios scus assos dcscoricscs. ficarcis lon; a 45 dor icra fugido, ara afundar dc vcz no cicrno olvido. FEI A ial onio nosirando-ic confiada, quc arriscas ncssa cnrcsa? HELENA Scr cIanada dc inudcnic, dc laia c dc rancira; vcr a Ionra divulgada or nancira vcrgonIosa cn laladas infananics nonc inoluio ja nao icr, cono anics; nais, sc for concclvcl. rcnaiura vir a noric a alcanar cla ioriura. FEI Parccc quc una fora sullinada fala or ii, valcndo-sc dc nada ara nos dar dc scu odcr noicia. O quc ao scnso conun fora csiulicia, cn iua fala adquirc alio scniido. Tua vida c rcciosa, ois rcunido icns cn iua cssoa iudo quanio iorna o nosso vivcr digno dc cncanio. salcr, graa, viriudc, nocidadc, quanio a sazao rocia, ncssa idadc dc lon odc cnscjar. Tania confiana indcio c dc un salcr quc iudo alcana, sc nao for dc infiniio dcscscro. Assin, cara douiora, con csncro cuida dc ccrciiar a ncdicina, ois sc iua diia sc nosirar nofina, rcsuliando-nc disso a ncgra noric, ara ii nao cscrcs nclIor soric. HELENA Sc cu nao udcr, no razo conlinado, cunrir quanio roncio, quc ncu fado scja norrcr, orquc vivcr nao Ia dc qucn rcvclou iao grandc ravidadc. Mas, sc o crro nao 46 nc dcr soric iao dura, qual vira a scr o galardao da cura? FEI Pcdc-nc o quc quiscrcs. HELENA E olic-lo-ci? FEI Sin, clo ccu c ncu cnIor dc rci. HELENA Tuas naos rcais, cniao, dar-nc- ao o csoso quc cu cscolIcr or digno c donairoso, csiando cn ii ccdcr-no, scn quc ncdo concclcr ossas dc un rojcio ircdo, dc cu aoniar un rncic da Frana, quc a ianio o ncu qucrcr nao sc alalana. Janais inaginci quc dc fuiuro udcssc a ii ligar ncu nonc olscuro. Nao; o vassalo quc ora irago cn ncnic, odcras conccdcr-nc livrcncnic. FEI Eis ninIa nao, quc rccusar nao Ia dc quanio nanifcsiar iua voniadc, dcois dc nc cunrircs a roncssa. Ora o noncnio dc ccricncia arcssa, orquc cu, na qualidadc dc clicnic, roncio scr-ic cn iudo olcdicnic. Muiio, ainda, dcscjava crguniar-ic; nas con isso a confiana, quc iua aric dc incio nc insirou, nao crcsccria. cono vicsic aic aqui? E a conanIia? Sc, orianio, lcn-vinda c alcnoada, scn naiorcs crgunias cIcgada. A nao, a! Sc iua aric for oicnic, igualara iua cura o ncu rcscnic. 47 (Toquc dc cuns. Sucn.} 48
Cena II
HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu. Entun u condcssu c o IoIo.
CONDESSA Vindc ca, scnIor; dcscjo r vossa cducaao rova. DODO Con isso vcrcis quc csiou nuiio lcn alincniado, nas cssinancnic cducado, o quc, ara a coric, c o suficicnic. CONDESSA Para a coric? Quc lugar, cniao, vos ncrccc considcraao, c vos rcfcris coric con iao grandc dcsrczo? Para a coric c o suficicnic!" DODO En vcrdadc, ninIa scnIora, qucn rccclc loas nanciras dc Dcus, odc crfciiancnic dcscnlaraar-sc dclas na coric. Qucn nao soulcr fazcr un raac, iirar o cIacu, lcijar a nao c nao dizcr alavra, carccc dc crnas, dc nao, dc loca c dc cIacu. Una cssoa ncssas condics, ara falar con naior rccisao, nao c fciia ara a coric. Mas no quc nc 49 diz rcsciio, icnIo una rcsosia quc scrvira ara iodos os Ioncns. CONDESSA Para scrvir a iodas as crgunias, dcvc scr una rcsosia lilcral. DODO ial qual cadcira dc larlciro, quc scrvc ara iodos os asscnios. oniudos, rcdondos, carnudos... Para iodos, cn suna. CONDESSA Vossa rcsosia vai lcn con iodas as crgunias? DODO Tao lcn cono una nocda dc dcz vinicns na nao dc un rocurador, ou una coroa franccsa na dc una rosiiiuia vcsiida dc iafcia, ou o junco dc Til no indicador dc Ton, ou un filIos na icra-fcira gorda, a dana nourisca no dia 1. dc naio, o rcgo no scu luraco, os cornos na fronic dc qucn os ncrccc, a ncgcra rilIcnia ao lado dc algun arruacciro, os lalios dc una frcira na loca dc un nongc... Sin, iao lcn quanio o cIourio na sua clc. CONDESSA Tcndcs una rcsosia iorno a crguniar-vos iao adcquada assin ara iodas as qucsics? DODO Dcsdc dclaio do duquc aic cnlaio do inscior dc olcia, ira lcn con iodas as crgunias. 50 CONDESSA Eniao dcvc scr una rcsosia dc dincnscs nonsiruosas, ara corrcsondcr a iodas as crgunias. DODO Para scr sinccro, nao assara dc una ninIaria, ara o salio quc soulcr dizcr a vcrdadc. Aqui csia cla con iodos os scus adninculos. crguniai-nc sc cu sou coricsao; nada icrcis a crdcr con a liao quc cu vos dcr. CONDESSA Voliar a scr jovcn, sc isso fossc ossvcl... Vou ficar suficicnicncnic iola ara vos dirigir cssa crgunia, na cscrana dc quc a rcsosia nc dcic salia. Por olscquio, scnIor, sois coricsao? DODO OI Dcus, scnIor! Foi diio nuiio dcrcssa. Mais crgunias! Mais crgunias! Dirigi- nc ccn crgunias iguais a cssa. CONDESSA Nao asso, ncu scnIor, dc una Iunildc aniga vossa, quc vos dcdica afciao. DODO OI Dcus, ScnIor! Prosscgui! Prosscgui! Nao nc oucis. CONDESSA Pcnso, ncu scnIor, quc nao odcis concr ncnIun dcsscs raios casciros. DODO OI Dcus, ScnIor! Pondc-nc rova, scn ccrinnia. 51 CONDESSA Fosics rcccnicncnic cIilaicado, nao c vcrdadc? DODO OI Dcus, ScnIor! Nao nc oucis. CONDESSA Eclanais OI Dcus, ScnIor!" quando csiais scndo cIilaicado c Nao nc oucis"? Fcalncnic, o vosso OI Dcus, ScnIor!" vcn nuiio a onio con vossa corrcao. Fcsondcrcis con nuiio accrio, sc fosscis cIilaicado. DODO Nunca iivc iao ouca soric con o ncu OI Dcus, ScnIor!" Vcjo quc as coisas odcn scrvir ara nuiio icno, nao, orcn, ara scnrc. CONDESSA Cono dona dc casa cslanjadora, con un lolo, alcgrc, o icno csiou gasiando. DODO OI Dcus, ScnIor! Scrviu-nc ainda a frasc. CONDESSA Dasia, scnIor! A Hclcna cnircgai isio, c dizci-lIc quc logo nc rcsonda. Lcnlranas aos arcnics c a ncu filIo. A incunlcncia c cqucna, nc arccc. DODO Pcqucnas, as lcnlranas ara iodos. 52 CONDESSA Vossa incunlcncia, dissc. Conrccndcsics-nc? DODO Conlciancnic, csiarci la rinciro quc ninIas crnas. CONDESSA Vindc scn dclongas. (Sucn o udos dccntcs.} 53
Cena III
Pus. Un quuto no uuco do c. Entun Hctun, Lucu c Puocs.
LAFEU Dizcn quc ja nao Ia nilagrcs, c a csia os nossos filosofos quc dcian ordinarias c faniliarcs as coisas solrcnaiurais c inclicavcis. Da rcsulia lrincarnos con os fcnncnos nais icrrvcis, larricando-nos or iras dc nosso suosio conIccincnio, quando dcvcranos ccdcr ao ncdo do dcsconIccido. PAFOLLES Fcalncnic, c o naior noiivo dc adniraao dc quc sc icvc noicia ncsics uliinos icnos. DEFTFAM Con cfciio. LAFEU Dcois dc icr ficado alandonado clos conIcccdorcs da aric... PAFOLLES o quc cu digo. LAFEU Por Calcno c Paracclso... PAFOLLES o quc cu digo. 54 LAFEU Pclos nais salios c auicniicos douiorcs... PAFOLLES isso ncsno quc cu cnso. LAFEU Quc o dcran or incuravcl... PAFOLLES Jusiancnic. ianlcn o quc cu digo. Dcla ncnina, a visia lana cn iorno. Esic gruo dc jovcns da nolrcza, soliciros iodos, quc aqui vcs rcunidos, farao ninIa voniadc cn ioda a linIa. Podcr icnIo solrc clcs, nao soncnic dc rci, cono dc ai. Noncia un dclcs. Dc cscolIcrcs qualqucr icns lilcrdadc; dc rccusar-ic ncnIun dclcs Ia dc. HELENA Quc o Anor una viriuosa c lcla noiva dc a cada un dc vos salvo a un soncnic. LAFEU Era caaz dc dar o ncu cavalo laio ralao, con iodos os arrcios, ara icr dcnics cono csics raazcs c, cono clcs, nao icr larla no qucio. FEI Olscrva-os lcn. Sao iodos da nolrcza. HELENA CavalIciros, valcndo-sc dc nin, rcsiiiuiu Dcus ao rci a saudc. TODOS Ja o soulcnos, c ao ccu, or isso, agradccidos sonos. 55 HELENA Sou una donzcla Iunildc; ioda a ninIa foriuna c confcssar quc sou donzcla. Sc da voniadc for dc Vossa Craa, dcclaro quc csiou ronia, cnlora as faccs, coradas dc vcrgonIa, nc scgrcdcn. Coranos, or ic vcrcs na rcncncia dc fazcr una cscolIa; nas sc forcs rccusada, vira colrir-nos, ronia, a alidcz da noric, scn quc as corcs janais rccucrcnos". FEI Sc confianic, quc ficara dc ncu anor aric qucn o ousio iivcr dc rccusar-ic. HELENA Agora, Diana, o icu aliar cviio, ara culiuar Anor, o dcus lcndiio, a qucn dirijo os ncus susiros iodos. Ouvircis, scnIor, o ncu cdido? PFIMEIFO NODFE Sin, c o saiisfaria. HELENA Agradccida; nada nais vos dirci. LAFEU Prcfcrira scr un dos quc vao scr cscolIidos, a so iirar o as a vida inicira. HELENA A Ionra quc lrilIa ncsscs lclos olIos, anics quc cu falc, nc roncic alrolIos. O Anor vos onIa vczcs dcz acina dcsia a qucn scnrc icvc cn dcscsiina. SECUNDO NODFE Craio; nais nao dcscjo. HELENA Don succsso vos dc Anor. Con isso, nc dcsco. 56 LAFEU Todos a rccusan? Sc fosscn ncus filIos, nandaria cIilaica-los, ou os cnviaria ara o Turco, a fin dc fazcr dclcs cunucos. HELENA (uo tccco noIc} Dc vos ionar a nao nao nosircis ncdo; nao vos dcscjo nal; scra lrinqucdo. Dcus vos calcc os voios. Fcliz soric vos dc Anor na cscolIa da consoric. LAFEU Esscs raazcs sao dc gclo; ncnIun a qucr. Por ccrio iodos sao lasiardos inglcscs, quc ncnIun franccs os icria nunca gcrado. HELENA Sois noo, lon dcnais c dc alio lrilIo orquc dc nin ossais vir a olicr filIo. QUAFTO NODFE Nao sou dcssc cnsar, lcla ncnina. LAFEU Ainda csia faliando una uva. Sci, con scgurana quc icu ai lclia vinIo. Mas sc nao forcs un asno, nao asso dc un ncninoic dc quaiorzc anos; Ia nuiio quc ic conIco. HELENA (u Hctun} Sc vos ionassc a nao, fora aircvida. Eu c quc a vos nc cnircgo, cnquanio vida iivcr, ara nc guiardcs. Eis o csoso. FEI Jovcn Dcriran, ionai-a; c vossa csosa. 57 DEFTFAM MinIa nulIcr, scnIor? A Vossa Alicza sulico nc dciar ncsscs assunios valcr dos rorios olIos. FEI Nao soulcsic, jovcn Dcriran, quanio cla or nin fcz? DEFTFAM Sin, ncu scnIor; nas nunca salcr udc quc dcvo dcsosa-la. FEI Nao ignoras quc, graas a cla, nc livrci da noric. DEFTFAM Mas scguc-sc, scnIor, quc ninIa qucda concnsc vossa cura? Sin, conIco-a; foi cducada cusia dc ncu ai. Con a filIa nc casar dc un olrc ncdico! Prcfiro quc a vcrgonIa nc acalrunIc. FEI dcsdcnIas ncla o csiado, iao-soncnic, quc cn nin csia rovcr. nuiio csiranIo quc o nosso sanguc, quando nisiurado con o das ouiras cssoas, igual cso, cor c icncraiura nos rcvclc. nas iania difcrcna gcrc cn iodos. Sc viriuosa cla for c a dcsrczarcs. or scr filIa, iao- so, dc un olrc ncdico, a viriudc dcsrczas or un nonc. Nao roccdas assin. Quando a viriudc nora cn lugar Iunildc, vc-sc aniudc dciar cla o lugar cnolrccido. Mas ondc falia, cnlora Iaja aclido da nais alia nolrcza, a Ionra c vazia. Soncnic o lcn c cn si dc alia valia. O nal c nal. As coisas iao-soncnic valcn clo quc sao, 58 indccndcnic dos iiulos quc icnIan. En lclcza, nocidadc c salcr a naiurcza fcz dcla cn iudo rinorosa Icrdcira, doiando-a dc nolrcza vcrdadcira. Zonla da Ionra qucn diz quc rovcn dcla scn con cla arcccr-sc. A Ionra singcla valc nais, quando vcn dc nosso aios, do quc dos avos, cnlora graios. A alavra Ionra c cscravo dcsonrado solrc cada sculcro, un nuiilado irofcu na sculiura, quc, frcqucnic, sc cala orquc o nonc rcslcndcnic cono norialIa vcnIa a icr a ocira c o ncrccido olvido. Vcrdadcira rcsosia nc conccdc. Sc ossvcl ic for anar a jovcn coisa incrvcl iao grandc indccisao! farci o rcsio. Ela c sua viriudc nanifcsio doic consiiiuirao; ouro c nolrcza dc ninIa aric lIc darao grandcza. DEFTFAM Ana-la, c-nc inossvcl, ncn rcicndo csforar-nc ara isso. FEI A ii ic ofcndcs, nosirando-ic indcciso ncssa cscolIa. HELENA Alcgra-nc salcr quc csiais curado, scnIor; dciai o rcsio. FEI MinIa Ionra csia cn jogo; urgc valcr- nc dc iodo o ncu odcr. Vanos, acciia-a, noo orgulIoso c fuiil. Nao ncrcccs scr galardoado con iao grandc rcnio. Con icu dcsdcn rcclcs, a un so icno, ncu anor c scu ncriio. Nao sonIas quc sc nos colocasscnos no raio nais 59 lcvc da lalana cn quc cla sc acIa, s iravcs ic jogaranos? Ignoras quc dccndc dc nos a Ionra laniar-ic ondc nos arouvcr quc a crcsccr vcnIa? Fcfrcia o orgulIo c nosso alviirc acaia, quc cn icu lcn, so, sc csfora. Nao dcs crcdiio a cssc dcsdcn, nas fazc quc iralalIc ara iua foriuna a vassalagcn a quc o dcvcr ic olriga c nossa fora. Sc nao, dc nossa graa ic afasianos ara scnrc, aiirando-ic vcriigcn da nocidadc c aos crros da iolicc, c o odio c a vingana solrc ii lananos cn nonc da jusiia, scn arccla dc icdadc. Fcsondc-nc dcrcssa. DEFTFAM Pcrdao, gracioso rci; a vossos olIos sulncio a faniasia. Quando cnso no quc dc Ionra c dc csiado a un vosso accno odc nasccr, acalo convcnccndo-nc dc quc csia jovcn, quc aic ouco nc cra iao laia ara os alios cnsancnios, nos louvorcs dc un rci lucrou dc nodo quc a nolrcza alcanou, cono sc nolrc, dc faio, cla nasccssc. FEI Eniao c iua; iona-lIc a nao c fazc dcla csosa. Conroncio-nc a dar-lIc un doic grandc, quc nao scra igual ao icu csiado, so orquc o cccdcra. DEFTFAM A nao lIc acciio. FEI Quc a soric c o rcal favor a csic coniraio scjan scnrc rocios. Esia noiic cclclrada Ia dc scr a ccrinnia do rcccnic 60 noivado, nas adianos o lanqucic solcnc, orquc a vinda dos anigos auscnics aguardcnos. Ana-a con o ncsno anor quc nc voiarcs, orquc ic nosircs digno dc icus arcs. (Sucn o c, Hctun, Hccnu, noIcs c scqto.} LAFEU Esiais nc ouvindo, nonsicur? Una alavrinIa. PAFOLLES Quc ordcnais, scnIor? LAFEU Vosso scnIor c ano fcz nuiio lcn cn sc rciraiar. PAFOLLES Fciraiar-sc? Mcu scnIor? Mcu ano? LAFEU Isso ncsno; nao falo linguagcn dc gcnic? PAFOLLES Vossa linguagcn c nuiio dura dc sc ouvir, c so odc scr conrccndida con aconanIancnio dc sanguc. Mcu ano! LAFEU Nao cricnccis conanIia do Condc dc FossilIao? PAFOLLES Dc qualqucr condc, dc iodos os condcs, dc ioda a gcnic. LAFEU Dc ioda a gcnic do condc; nas o ano do condc scria aafina. 61 PAFOLLES Sois nuiio vclIo, scnIor. Quc isso vos lasic. Sois nuiio vclIo. LAFEU rcciso quc cu ic diga, naroio, quc cu sou un Ioncn, o quc nao cIcgaras a scr ncn dcois dc vclIo. PAFOLLES Nao ouso fazcr o quc osso fazcr lcn. LAFEU Dcois dc duas ccias cn iua conanIia, ionci-ic or un raaz dc alguna inicligcncia. Dc iuas viagcns fazias un vcnio iolcravcl. Podcria assar; nas as landcirolas c os avilIcs quc arcscniavas coniriluran nuiio ara nc dissuadir dc ic considcrar navio dc grandc calado. Agora quc ic cnconirci; ouco sc nc da crdcr-ic dc novo. So scrvcs ara quc ic aanIcn do cIao, c assin ncsno quasc nao concnsa o iralalIo. PAFOLLES Sc cn iua cssoa nao nosirasscs a caria dc rivilcgio da aniiguidadc... LAFEU Nao ucs dcnasiado cla colcra, quc isso odc arcssar-ic o casiigo. Sc ial aconicccr... Dcus sc aiadc dc ii, galinIa cIoca! E con isso, ninIa loa jancla dc roiulas, assa lcn. Nao icnIo ncccssidadc dc alrir-ic as folIas, orquc vcjo airavcs dc ii. Da-nc a nao. 62 PAFOLLES O scnIor nc ninoscia con a nais insignc indignidadc. LAFEU Dc iodo o coraao, quc c o quc ncrcccs. PAFOLLES Nada fiz or ncrccc-la, scnIor. LAFEU Sin, or ninIa fc; ncrcccs iodas as dracnas dcssa indignidadc. Nao alaiarci un cscroulo scqucr. PAFOLLES Esia lcn; rocurarci scr nais razoavcl. LAFEU Quc scja isso o nais ccdo ossvcl, orquc calas cIciro jusiancnic do oosio. Sc algun dia forcs anarrado cn iua roria landcirola c rccclcrcs una coa, crcclcras o quc c ficar orgulIoso do rorio caiivciro. s vczcs nc da voniadc dc nao inicrroncr nossas rclacs, ou nclIor, o ncu conIccincnio dc iua cssoa, ara quc cn caso dc auro udcssc dcclarar. conIco cssc iio! PAFOLLES Sulncicis-nc, scnIor, a un vcanc insuoriavcl. LAFEU Dcscjaria odcr infligir-ic cnas infcrnais ara ioda a cicrnidadc, nas nao icnIo odcr ara ianio. Coniudo, nao dciarci dc fazcr o quc a idadc nc crniiir, quc c afasiar-nc dc iua cssoa. (Su.} 63 PAFOLLES Dcia csiar! Tcns un filIo, quc vai agar-nc csscs insulios. rcciso icr acicncia, quc nao sc odc algcnar a circunsccao. Por ninIa vida, Ici dc laicr-lIc, no caso dc o cnconirar dc jciio, cnlora clc fossc duas vczcs un scnIor dc rcsciio. Tcrci iania considcraao con a vclIicc cono... Hci dc lIc dar una coa rincira vcz quc o cnconirar. (Votu Lucu.} LAFEU Maroio, vosso scnIor c ano csia casado; irago-vos cssa novidadc. Tcndcs nova airoa. PAFOLLES Sulico sinccrancnic a Vossa ScnIoria arar un ouco con vossos ulirajcs. Elc c ncu lon scnIor; nas so considcro cono ncu ano o quc csia la cn cina. LAFEU Qucn? Dcus? PAFOLLES Pcrfciiancnic, scnIor. LAFEU O dialo c quc c icu ano. Por quc cs ligas nos lraos? Das nangas rcicndcs fazcr calas? Os ouiros criados andan dcssa nancira? Farias nclIor sc uscsscs o asscnio ondc irazcs o nariz. Por ninIa Ionra, sc cu fossc nais noo dc duas Ioras acnas, dar-ic-ia una iunda valcnic. Parcccs-nc una ofcnsa univcrsal, cn quc ioda a gcnic dcvcria laicr. Sou dc arcccr 64 quc fosic criado ara quc iodo o nundo sc ccrciiassc cn iua cssoa. PAFOLLES Vosso roccdincnio, scnIor, c duro c incrccido. LAFEU Idc cnlora, scnIor! Fosics casiigado na Iialia or Iavcrdcs roulado cvidcs dc rona. Nao assais dc un vagalundo; nao sois un viajanic vcrdadciro. Mosirais-vos nais insolcnic con os fidalgos c cssoas dc rcsciio do quc vos auioriza vossa viriudc c a nolrcza do vosso nascincnio. Nao ncrcccis quc cu vos dc ncnIun qualificaiivo, scnao iao-soncnic o dc vclIaco. Dcio-vos sozinIo. (Su.} PAFOLLES Dcn; nuiio lcn. Quc scja assin. Dcn; nuiio lcn. Dcicnos isso oculio or algun icno. (Votu Hctun.} DEFTFAM Pcrdido! Enircguc ara scnrc s rcocuacs! PAFOLLES Quc aconicccu, ncu coraao? DEFTFAM Muiio cnlora jurado cu icnIa ao adrc, nao qucro salcr dcla. PAFOLLES Quc aconiccc, ncu coraao? 65 DEFTFAM ncu Parollcs! AcIo-nc casado! Para a gucrra da Toscana rcfiro ir, scn janais sulir ao ialano da quc Iojc c ninIa csosa. PAFOLLES Nossa Frana nao assa dc un cIiquciro. Nao ncrccc quc cs a calqucn dc Ioncns. gucrra! gucrra! DEFTFAM Fcccli csias carias dc ninIa nac; nao sci o quc conicn. PAFOLLES Isso sc vcra logo. Para a gucrra, ncu raaz, ara a gucrra! A Ionra no lolso iraz cscondida scnrc qucn sc dcia ficar cn casa a acariciar a anada, gasiando nos scus lraos a cncrgia con quc os corcovos doninar udcra do gincic dc Maric gcncroso. Para ouiras icrras! Dc una csirclaria nao assa a Frana, c nos, quc aqui vivcnos, nao sonos nais do quc cguas. Para a gucrra! DEFTFAM Scra assin. Vou nanda-la ara casa; cscrcvcrci a ninIa nac accrca do odio quc lIc dcdico c dos noiivos dc scguir ara a gucrra, c ao rci, or caria, dirci o quc nao ouso cssoalncnic. O doic rccclido vai scrvir-nc ara os gasios da gucrra da Toscana, ondc sc cnconiran nuiios gcniis-Ioncns. Con casa cscura c csosa dcicsiada, a gucrra c lrincadcira ou quasc nada. 66 PAFOLLES Essc caricIo vai durar lasianic? DEFTFAM Vcn conigo aic o quario c nc aconsclIa. Manda-la-ci cnlora con rcsicza; gucrra irci, dciando-a scn irisicza. PAFOLLES Quania lala a zunir! Quc csirondo! duro! Qucn casa ccdo c assin, nao icn fuiuro. Pcla gucrra alandona-a lravancnic. Magoou-ic o rci... Coragcn! Para a frcnic! (Sucn.} 67
Cena IV
O ncsno. Outo quuto no uuco. Entun Hccnu c o IoIo.
HELENA MinIa nac nc cnvia saudarcs anisiosos. Ela csia assando lcn? DODO Nao csia lcn, nas csia con saudc. Enconira-sc lasianic alcgrc; coniudo, nao csia lcn. Mas graas scjan dadas, orquc cla csia assando nuiio lcn, scn quc nada lIc falic; nas agora, nao vai assando lcn. HELENA Mas sc cla csia assando lcn, dc quc sofrc, ara nao csiar lcn? DODO O quc c ccrio quc iudo lIc corrc lcn, con cccao dc duas coisas. HELENA Quais sao clas? DODO Una, c or nao csiar cla no ccu, ara ondc Dcus dcvcria lcva-la scn dcnora; a ouira, c or sc cnconirar na icrra, dc ondc Dcus dcvcria iira-la o nais dcrcssa ossvcl. 68 (Entu Puocs.} PAFOLLES Dcus vos alcnoc, vcniurosa dana. HELENA Pcnso, ncu scnIor, quc conio con vossa loa voniadc ara a ninIa loa soric, ois nao? PAFOLLES Coniais con ninIas oracs ara quc cla vos alcancc c ara quc ossais scgura-la c cnirar na ossc dcla. Ola, naroio! Cono vai assando a ninIa vclIa scnIora? DODO Sc udcsscis icr suas rugas c cu o scu dinIciro, dcscjaria quc cla csiivcssc cono dizcis quc csia. PAFOLLES Mas scu cu nao dissc nada! DODO O quc vcn rovar quc sois inicligcnic, orquc nuiia lngua dc criado faz vir luz os odrcs do airao. Nao dizcr nada, nao fazcr nada, nao salcr dc nada c nao icr nada. cis o vosso nclIor iiulo, quc, afinal, c ouco ncnos dc nada. PAFOLLES Vai saindo, naroio! DODO Dcvcrcis icr diio, scnIor, quc cu sou un naroio dianic dc ouiro; ncsics icrnos. cn ninIa frcnic nao assas dc un naroio. Con isso icrcis diio a vcrdadc, scnIor. 69 PAFOLLES Sai! s un lolo csiriiuoso. Enconirci-ic! DODO Ou vos cnsinaran a nc cnconirar? A lusca foi rovciiosa, scnIor, c c dc dcscjar quc cnconircis cn vos ncsno nuiia iolicc, ara naior alcgria do nundo c incrcncnio da Iilaridadc. PAFOLLES Don naroio, rcalncnic, c lcn nuirido. ScnIora, o condc vai ariir noiic, ara iraiar dc assunio nuiio urgcnic. FcconIccc, scn duvida, os dirciios do anor c os rivilcgios quc odcis rcclanar ara vos. Mas c forado, rciio, quc a alsiincncia ora clc acciia, cujo rolongancnio condiciona no fuiuro dclcias incfavcis. O icno cscuro agora nos casiiga ara quc, nuiio lrcvc, as Ioras fiqucn rclcias dc alcgrias aic lorda, c dc razcr iranslordcn. HELENA Alcn disso, quc nais clc dcscja? PAFOLLES Quc Iojc ncsno vos dcscais do rci, fazcndo vcr-lIc quc cssa rcsoluao dc vos rovcio, solrc jusiificardcs iania rcssa con razcs quc julgardcs nais lausvcis. HELENA Quc nais clc nc ordcna? PAFOLLES Quc aos icrdcs alcanado a liccna, novas ordcns fiqucis dclc a aguardar. HELENA Sua voniadc cn iudo acaiarci. 70 PAFOLLES Vou dizcr-lIc isso. HELENA Muiio vos agradco. Vanos lolo. (Sucn.} 71
Cena V
Outo quuto no ncsno. Entun Lucu c Hctun.
LAFEU Escro quc Vossa ScnIoria nao o icnIa na conia dc un soldado. DEFTFAM Pois nao, scnIor, dc un soldado dc conrovada lravura. LAFEU Essas infornacs vos vicran dclc ncsno. DEFTFAM E dc icsicnunIas fidcdignas. LAFEU Ncssc caso, ncu rclogio nao rcgula. Tonava cssa coiovia or una calIandra. DEFTFAM Posso asscvcrar-vos, scnIor, quc clc ossui rofundos conIccincnios, quc vao dc ar con sua valcniia. LAFEU Eniao cu cquci conira sua ccricncia c violci as rcgras dc scu valor, scndo a ninIa siiuaao ianio nais crigosa, or nao cnconirar no coraao do quc nc arrccndcr. A 72 vcn clc. Por olscquio, rcconciliai-nos, quc nc csforarci or culiivar cssa anizadc. (Entu Puocs.} PAFOLLES (u Hctun} Tudo csia scndo rovidcnciado, scnIor. LAFEU Por olscquio, scnIor, qucn c o alfaiaic dclc? PAFOLLES ScnIor? LAFEU OI! ConIco-o crfciiancnic. Sin, scnIor; c un lon ariisia, ccclcnic alfaiaic. DEFTFAM (u utc, u Puocs} Ela foi falar con o rci? PAFOLLES Foi. DEFTFAM Pariira csia noiic? PAFOLLES Confornc o dcicrninasics. DEFTFAM Escrcvi varias carias, fiz acoics dc iodo o ncu dinIciro, ordcns crcssas nandci, orquc aroniasscn lons cavalos... E Iojc noiic, ao invcs dc cnirar na ossc do lciio nucial, iudo arrcnaio anics dc concar. LAFEU Un viajanic inicligcnic c scnrc lcn-vindo ao fin da rcfciao; nas o quc vivc a soliar ncniiras c sc valc dc una vcrdadc 73 conIccida ara nos iningir nil aiaraias, ncrccc scr cscuiado una vcz c laiido ircs. Dcus vos guardc, caiiao. DEFTFAM Houvc algun dcsacordo cnirc vos c csic nolrc scnIor, nonsicur? PAFOLLES Ignoro o noiivo dc Iavcr incorrido no dcsagrado dc Sua ScnIoria. LAFEU Saliasics aodadancnic ara a vasilIa, dc loia c csoras ial cono o lufao quc sc joga no crcnc, c rinciro vos orcis a corrcr do quc arcscniarcis razcs dc a vos cnconirardcs. DEFTFAM ossvcl, nilordc, quc o iivcsscis conrccndido nal. LAFEU O quc scnrc aconicccra, ainda quc o vcnIa a cnconirar no noncnio dc dizcr as oracs. Passai lcn, nilordc, c acrcdiiai no quc vos digo. nao Ia niolo ncssa casca dc noz; cssc indivduo icn a alna no vcsiuario. Nao lIc dcis crcdiio cn assunio dc inoriancia. Ja doncsiiquci nuiios iios dcssa csccic c conIco-lIcs as nanIas. Passai lcn, scnIor; falci dc vos cn icrnos nais lisonjciros do quc ncrcccis dc nin ou ossais vir a ncrccc-lo. Mas c rcciso agarnos o nal con o lcn. (Su.} PAFOLLES Sujciio fuiil, sou caaz dc jurar. 74 DEFTFAM Nao cnso assin. PAFOLLES Eniao nao o conIcccis? DEFTFAM ConIco-o lcn; c iido clo ovo cn nuiio grandc csiina. Eis ninIa cruz. (Entu Hccnu.} HELENA ScnIor, scguindo nisso vossas ordcns, falci con o rci c crnissao oliivc ara dciar a coric. Elc soncnic vos qucr dizcr una alavra aric. DEFTFAM Far-lIc-ci nisso a voniadc. MinIa conduia, Hclcna, nao vos dcvc causar adniraao, or arcccr-vos scn cor c scn roosiio c ir dc cnconiro ao quc do ncu dcvcr sc cscraria. Mas nao nc acIava rcarado ara ial aconiccincnio, quc, scn duvida nc aanIou dc surrcsa. Essc o noiivo dc vos cdir quc vadcs ara casa scn quc csiranIcza rcvclcis or isso. TcnIo noiivos nuiio nais razoavcis do quc dao inrcssao, scndo quc Ia nuiio nais urgcncia no assunio dcssa viagcn do quc rincira visia odcrcis suor, dcsconIcccndo o quc sc assa. Dai isio a ninIa nac. (Entcgu-Ic unu cutu.} Cono so osso vcr-vos daqui a dois dias, vos cnircgo vossa discriao. HELENA Nada vos digo, scnIor, scnao quc sou vossa ficl scrva. 75 DEFTFAM Dciai; nao falcis nisso. HELENA E quc Ici dc scnrc nc csforar or surir o quc nao dc nc dar Iunildc csircla, cn iudo digna nc nosirando da soric incscrada. DEFTFAM Dciai. Esiou con rcssa. Voliai logo ara casa. HELENA Pcrdoai-nc, or olscquio, scnIor. DEFTFAM Quc rcicndcis dizcr con isso? HELENA Nao ncrco a foriuna quc nc coulc; nao nc aircvo a dizcr quc nc cricncc. No cnianio, c ninIa ncsno. Qual ncdroso ladrao, Ici dc roular nodcsiancnic do quc nc dcu a lci. DEFTFAM Quc nais qucrcis? HELENA Un quasc nada... Muiio... Nada! Nada! Nao vos dirci, scnIor, o quc nc ocorrc... Nao; vou dizcr. so csiranIos c ininigos sc dcscdcn scn sc lcijarcn. DEFTFAM Por favor, dcrcssa! Moniai logo a cavalo. HELENA Vossas ordcns, ncu lon scnIor, scrao olcdccidas. 76 DEFTFAM (u Puocs}. Os ouiros Ioncns, ondc csiao? (A Hccnu}. Adcus, (Su Hccnu.} Vai logo ara casa, ondc nao Ici dc iornar a r os cs cnquanio csada udcr lrandir c o ioquc ouvir da luia. Para a gucrra! PAFOLLES Coraggio! Dravo! Dravo! (Sucn.} 77
ATO III Cena I
Focnu. Un quuto no uuco do duquc. Cuns. Entun o duquc, con scqto, dos noIcs unccscs c sodudos.
DUQUE Assin, dc onia a onia, ouvisics iodas as razcs dcsia gucrra incviiavcl, quc ianio sanguc icn cusiado c nuiio nais scdc ainda rcvcla. PFIMEIFO NODFE A luia c sania dc vosso lado, ncgra c avorosa do lado dos conirarios. DUQUE Por isso ncsno nuiio nos surrccndc quc nosso rino, o Fci da Frana, o ciio fccIc aos nossos aclos. PFIMEIFO NODFE Caro rncic, razcs do Esiado, nunca as soulc, nunca. Cono un ariicular quc scnrc longc vivcu da coric, so na faniasia nc figuro os consclIos inoncnics. Nao ouso, ois, dizcr-vos o quc cnso, visio ja icr crrado nuiias vczcs cn ninIas oscilanics conjciuras. 78 DUQUE Scja o quc clc quiscr. SECUNDO NODFE Mas csiou ccrio dc quc os nossos fidalgos, cnfarados or nao fazcrcn nada, aqui, lcn rcsio, virao luscar a cura or quc anscian. DUQUE Scrao nuiio lcn-vindos. Nclcs Iao dc ousar as Ionras quc dc nin voarcn. ConIcccis vossos osios. Tcrcis soric, sc os grandcs alcanar a fria noric. (Cuns. Sucn.} 79
Cena II
HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu. Entun u condcssu c o IoIo.
CONDESSA Tudo sc assou cono cu o dcscjara, con a difcrcna dc clc nao a irazcr consigo. DODO Por ninIa fc, considcro ncu jovcn scnIor un Ioncn nuiio nclancolico. CONDESSA Cono cIcgasics a cssa conclusao, or olscquio? DODO Ora, clc olIa ara as loiinas c cania, cndirciia a gola c cania, faz crgunias c cania, aliia os dcnics c cania. ConIco un Ioncn quc iinIa cssc vcio da nclancolia c vcndcu una lcla roricdadc or una canao. CONDESSA (uIndo u cutu} Vcjanos o quc clc nc cscrcvc c quando rcicndc voliar. DODO Nao cnso cn Islcl dcsdc quc csiivc na coric. Nosso vclIo lacalIau c os Islcis do cano sao coisa ncnIuna cn confronio con o 80 vclIo lacalIau c as Islcis da coric. Mcu Cuido lcvou una narrciada na calca, icndo cu concado a anar, cono os vclIos anan o dinIciro, scn grandc aciiic. CONDESSA Quc icnos aqui? DODO Prccisancnic o quc icndcs a. (Su.} CONDESSA Envio-vos una nora; cla curou o rci c nc dcsgraou. Dcsosci-a, nas nao conariilIci do lciio dcla, icndo jurado conigo ncsno quc cssc 'Nao' scra cicrno. Mais ccdo ou nais iardc icrcis dc ficar salcndo da ninIa ariida; rccclci, ois, dc nin csia noicia, anics dc virdcs a salc-la or ouiras vias. Sc o nundo for lasianic largo, nanicr-nc-ci scnrc a grandc disiancia. Mcus rcsciios filiais. Vosso dcsvcniurado filIo Dcriran." Foi nalfciio. OI raaz rcciiiado, scn ncdida ncnIuna! Dcssc nodo dcsrczar os favorcs dc un nonarca, conira ii rorio lIc cIanando a colcra, or dcsrczado Iavcr una donzcla iao rica dc viriudcs c quc fora digna aic ncsno dc ocuar un irono! (Votu o IoIo.} DODO nadanc! La fora Ia noicias csadas cnirc dois soldados c a ninIa jovcn scnIora. 81 CONDESSA Quc c quc Ia? DODO Mas Ia alguna consolaao ncssas noicias, alguna consolaao. vosso filIo nao Ia dc scr norio iao dcrcssa cono cu julgava. CONDESSA Por quc Iavcria dc scr clc norio? DODO Qucro dizcr, nadanc, no caso dc fugir, cono dizcn quc o fcz. O crigo consisic cn cnfrcniar o crigo, quc c cono os Ioncns crdcn c as crianas vcn ao nundo. Eis quc cIcgan as cssoas quc vos odcrao coniar nclIor do quc cu o dc quc sc iraia. Dc ninIa aric, so ouvi dizcr quc vosso filIo fugiu. (Entun Hccnu c dos gcnts-Ioncns.} PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Dcus vos guardc, scnIora. HELENA condcssa! o ncu scnIor ariiu, ariiu ara scnrc! SECUNDO CENTIL-HOMEM Nao falcis dcssc nodo. CONDESSA Ficai calna. ScnIorcs, or olscquio... Tanios golcs nc icn iocado a un icno, dc alcgria c irisicza, quc inossvcl icra dc scr qualqucr dciar-nc agora scn a calna 82 rccisa. Por olscquio. ncu filIo ondc sc cnconira? SECUNDO CENTIL-HOMEM Foi, scnIora scrvir na gucrra ao Duquc dc Florcna. En caninIo o cnconiranos, ois vicnos jusiancnic dc la, scndo quc logo quc nos dcsincunlirnos da ncnsagcn quc coric nos conduz, ara Florcna voliarcnos dc novo. HELENA Ncsia caria, scnIora, cnconirarcis ncu assaoric. Quando conscguircs o ancl quc irago no dcdo, c quc janais saira dclc, c quando udcrcs nosirar-nc un filIo nascido dc icu vcnirc, quc icnIa sido gcrado or nin. cniao odcras dar-nc o nonc dc csoso. Mas cssc cniao valc or un nunca." Quc scnicna icrrvcl!" CONDESSA CavalIciros, fosics os oriadorcs dcsia caria? PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Sin, condcssa, csando-nos o csforo dc irazc-la, ao salcrnos do quc iraia. CONDESSA Mcnina, or favor nosira-ic alcgrc; sc ficarcs con iodas as irisiczas, scnIorcias a aric quc nc ioca. Elc cra filIo ncu. Scu nonc agora do sanguc aago, orquc fiqucs scndo ninIa filIa iao-so. Eniao, ccrio quc foi ara Florcna? 83 SECUNDO CENTIL-HOMEM Sin, condcssa. CONDESSA Qucr scr soldado? SECUNDO CENTIL-HOMEM Essc scu nolrc cncnIo, c odcis ficar ccria dc quc o duquc vai colri-lo dc quanias Ionrarias faz jus scu nolrc sanguc. CONDESSA Novancnic viajais ara Florcna? PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Sin, condcssa; con as lcsias asas quc nos dcr a rcssa. HELENA Enquanio csosa cu nao iivcr, cn Frana nao icrci coisa alguna," nuiio anargo. CONDESSA Na caria cnconirais isso? HELENA Sin, condcssa. PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Talvcz a nao, soncnic Iouvcssc iido scnclIanic ousadia, scn quc dcla ionassc o coraao conIccincnio CONDESSA Enquanio csosa nao iivcr, cn Frana nao icra coisa alguna! Nada a Frana icn digno dclc, sc nao for Hclcna, quc ncrccc un narido a quc scrvisscn dcz raazcs assin cono 84 clc, rudcs, quc a ioda Iora a cIanasscn dc scnIora. Qucn csiava con clc? PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Un criado, acnas, c un cavalIciro quc cu conIco Ia ouco. CONDESSA Parollcs, nao? PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Prccisancnic, ninIa cara scnIora. CONDESSA un iio difanado, cIcio dc nalvadcz. Mcu filIo csiraga na conanIia dclc o scu caraicr dc rincios iao lons. PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Fazao vos solra no quc dizcis, condcssa. Elc dcfciios cn cccsso ossui, quc Iao dc incdi-lo dc alguna coisa scr cn qualqucr icno. CONDESSA Sois lcn-vindos, scnIorcs. Quando virdcs novancnic ncu filIo, or olscquio dizci-lIc quc janais con a csada clc Ia dc ganIar a Ionra crdida. Ouiros rccados dc ninIa aric, cn caria, Icis dc lcvar-lIc. SECUNDO CENTIL-HOMEM Coniai conosco, nolrc dana, nisio, cono cn qualqucr assunio dc inoriancia. CONDESSA Isso so lasiara, sc nao nudarnos. Vircis conigo, nao? 85 (Sucn u condcssu c os gcnts-Ioncns.} HELENA Enquanio csosa cu nao iivcr, cn Frana nao icrcis coisa alguna." Nao icn nada na Frana, cnquanio nao iivcr csosa! NcnIuna csosa, FossilIao, na Frana viras a icr, ncnIuna. Dcois, iudo dc novo Ia dc scr icu. Polrc narido! Eu sou a quc ic culso dc iua airia c os graccis ncnlros aos crucis cvcnios das laialIas ic conIo? Eu, quc da coric iao anavcl ic arranco, ondc olIos icnos solrc ii convcrgian, ara scrcs alvo dos funcganics nosquciciros? Mcnsagciros dc cIunlo, quc os gincics dc fogo cavalgais dcvasiadorcs, crrai o alvo! Coriai o ar sosscgado, quc cania ao scr rasgado, nas no csoso nao nc ioqucis! Sc a nira uscr nclc qualqucr aiirador, dc nin lIc vcio scnclIanic incunlcncia; sc lIc o ciio nolrc algucn aiacar, a niscravcl fui cu quc o conciici a cssa avcniura. E conquanio o nao naic, scnrc a causa scrci dc scu ircsassc. MclIor fora, ara nin, cnconirar o lcao icrrvcl, quando rugc acossado cla fonc; nuiio nclIor quc iodas as niscrias da naiurcza, a un icno, fosscn ninIas. Nao, FossilIao, rciorna ara casa! Esscs lugarcs dcia cn quc a Ionra ganIa soncnic cicairizcs c, or vczcs, cIcga iudo a crdcr. Sairci dc casa. Sc a causa cu sou dc andarcs dcsicrrado, odcrci aqui csiar? Nao! Ainda ncsno quc aqui do araso o ar rcsirassc c scrvida or anjos cu nc vissc. Pariirci, orquc o 86 loaio conassivo falc dc ninIa fuga c, dc algun nodo, ic sirva dc consolo. Vcn dcrcssa, noiic cscura! Tcrnina, o dia fcio! quc cu, olrc ladra, as ircvas nao rcccio. (Su.} 87
Cena III
Focnu. Duntc do uuco do duquc. Cuns. Entun o duquc, Hctun, Puocs c sodudos tocundo tunIocs c tonIctus.
DUQUE Ficaras scndo o gcncral dc nossa cavalaria. Fico dc cscranas, dcosiiando nosso anor cn iua foriuna ronissora. DEFTFAM nuiio cso, scnIor, ara csics onlros. Todavia, or sc iraiar dc vossa causa digna, rocurarci lcva-lo ao onio circno. DUQUE Vai logo, c quc a Foriuna, qual anada caricIosa, ic afaguc o caaccic. DEFTFAM grandc Maric, ncsic dia cu cniro ara iuas filciras! Da quc cu scja confornc os cnsancnios quc nc agiian, quc ananic cu rovarci scr do ianlor, cono ininigo accrrino do anor. (Sucn.} 88
Cena IV
HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu. Entun u condcssu c o ntcndcntc.
CONDESSA Por quc acciiasic a caria? Nao rcvias quc ao ic cnircgar a caria cla Iavcria dc fazcr o quc fcz? Lc-a dc novo. INTENDENTE (c} Pario cono dcvoia dc Sao Tiago. Culada nc iornou o anor ousado; dcscala, agora, o frio cIao afago orquc dcnovcr ossa o dun fado. Escrcvci logo, orquc ncu narido, vosso filIo, sair ossa da gucrra. Vivci fclizcs, quc csic dolorido coraao ficara nuna ouira icrra. Possa clc nc crdoar a dura soric. Juno inlacavcl, o nandci ara ondc os Icrois acossados sao da noric, longc da coric ondc o razcr sc cscondc. lon dcnais ara norrcr agora. Quc a noric, cniao, nc lcvc cn loa Iora. CONDESSA Quanios csinIos ncssas frascs lrandas! Finaldo, nunca ic nosirasic ianio dcsiiiudo dc scnso, cono ao icrcs dciado quc sc fossc. Sc cu iivcssc convcrsado con cla, a 89 dcnovcra dc scnclIanic inicnio. Ora lurlou-nos qualqucr ccciaiiva dc rcic-la. INTENDENTE Pcrdao, scnIora, nas sc cu vos iivcssc dado a caria csia noiic, c lcn ossvcl quc a Iouvcsscnos cgado. Todavia, cla cscrcvcu quc iudo fora inuiil. CONDESSA Cono odc Iavcr anjo quc alcnoc narido iao indigno? Vcniuroso janais odcra scr, sc lIc faliarcn as oracs da csosa, quc acolIida scnrc acIaran no ccu, orquc da colcra do Julgador surcno o dcicn livrc. Finaldo, cscrcvc, cscrcvc scn dcnora ao narido quc indigno sc rcvcla dc una ial conanIcira. Quc as alavras dc iua caria cscn ianio quanio cada un dos grandcs ncriios dc Hclcna, quc iao dc lcvc clc avalia agora. Mosira-lIc quanio c grandc o ncu dcsgosio, conquanio nossa alguna isso lIc faa. Confia a caria a un ncnsagciro raiico. Talvcz rciornc, quando ouvir a nova da ariida dc Hclcna, scndo crvcl quc csia, ao salcr quc cn casa clc sc cnconira, voliara scn dcnora, conduzida clo nais uro anor. Dizcr nao osso qual dos dois nc c nais caro; Ialilidadc ara ianio nc falia. Cuida logo do ncnsagciro. O coraao no ciio sc nc acria; a vclIicc cn nin ja csa. A cIorar a irisicza ora nc olriga, nas discursos nc arranca a dor iniga. (Sucn.} 90
Cena V
Duntc dos nuos dc Focnu. Ao ongc, toquc dc tonIctu. Entun unu uuu dc Focnu, Vocntu, Muunu c uuos cduduos.
VIVA Vindc ara nais crio, orquc sc clcs sc aroinarcn da cidadc, nao vcrcnos coisa ncnIuna. DIANA Dizcn quc o condc franccs rcsiou scrvios incsiinavcis. VIVA O quc corrc or a c quc clc arisionou o rincial conandanic c quc con a roria nao iirou a vida ao irnao do duquc. Pcrdcnos o iralalIo! Tonaran ouira csirada. Aicnao! Tronlcias! MAFIANA Vanos cnlora. Conicnicno-nos cn ouvir o quc nos coniarcn. Diana, iona cuidado con cssc condc franccs. A Ionra dc una donzcla c sua fana, nao Iavcndo doic dc nais valor do quc a Ioncsiidadc. 91 VIVA Conici a ninIa vizinIa quc fosics soliciiada or un gcniil-Ioncn da conanIia dclc. MAFIANA ConIco cssc iio. Quc sc cnforquc! Un ial Parollcs; c un oficial ignolil, o dcnnio icniador do jovcn condc. Diana, cuidado con clcs; suas roncssas, scducs, jurancnios, rcscniinIos c iodos csscs ariifcios da luuria, nao sao o quc arcccn scr. Muiias donzclas ja foran dcsviadas or clcs; nas infclizncnic o csciaculo da virgindadc naufragada, con suas icrrvcis conscqucncias, nao scrvc dc ccnlo ara scr cviiado, Iavcndo nuiias donzclas quc sc dcian cgar no visgo quc ara clas c rcarado. Pcnso quc nao rccisarci insisiir, or csiar ccria dc quc a iua viriudc ic conscrvara cono csias, ainda quc a crda da nodcsiia fossc o unico crigo a icncr. DIANA Podcis ficar iranquila a ncu rcsciio. VIVA o quc cscro. Vcdc; a vcn una crcgrina. ccricza ir ousar cn casa, orquc iodos os crcgrinos a rcconcndan. Vou falar-lIc. (Entu Hccnu, cn tucs dc ccgno.} Dcus vos roicja cn iudo, crcgrina. Ondc idcs rcousar? HELENA Na Ioscdaria dc Sao Jaqucs lc Crand, ondc sc alojan iodos os crcgrinos. Ondc fica? 92 VIVA Pcrio dos Franciscanos, junio ao orio. HELENA csic o caninIo? VIVA Sin; or a ncsno. (MucIu guccu, uo ongc.} Vcn vindo or aqui. Sc dcnorardcs, sania crcgrina, ara vcr o dcsfilc, cu ic cncarrcgo dc aic la conduzir-vos, ois conIco cono a nin roria a dona da Ioscdagcn. HELENA Sois cla, nao? VIVA Dcccrio, crcgrina, sc nao vos causo incnodo. HELENA Olrigada. Escrarci o icno quc quiscrdcs. VIVA Vicsics da Frana, cnso. HELENA Dc la ncsno. VIVA Idcs vcr un aircio valoroso, quc adquiriu grandc fana. HELENA Qual scu nonc? VIVA o Condc FossilIao. Salcis qucn scja? HELENA So dc nonc o conIco; falan dclc con nuiios clogios. Nunca o vi. 93 DIANA Scja qucn for, c iido cn alia conia. Por aqui dizcn quc fugiu dc Frana orquc o rci o casou conira a voniadc. Pcnsais quc scja assin? HELENA Pura vcrdadc; conIco sua csosa. DIANA Un gcniil-Ioncn do scrvio dc condc fala dcla con nuiio dcsrcsciio. HELENA Qual scu nonc? DIANA Monsicur Parollcs. HELENA Dou-lIc iodo crcdiio, orquc cn naicria dc clogios, icndo-sc cn nira o grandc condc, cla c cqucna or dcnais ara scr scqucr lcnlrada. Consisic iodo o scu ncrccincnio na noral nais scvcra, nao Iavcndo qucn solrc isso avcniurc qualqucr duvida. DIANA Polrc scnIora! cscravidao cnosa casar-sc algucn con qucn odio lIc voia. VIVA dcccrio. CoiiadinIa! En qualqucr aric quc csicja, Ia dc sofrcr. Esia ncnina quc aqui vcdcs, odia rcarar-lIc una vclIacaria. HELENA En quc scniido dizcis isso? Pcnsais quc, aaionado dcla, o condc odia arcscniar-lIc roosias ncnos lciias? 94 VIVA Foi isso, rcalncnic, o quc sc dcu. Elc sc valc dc iodos os cngodos quc cn iais casos a gracil Ionra ancaan das donzclas. Mas cla csia dc guarda c sc acauicla conira clc nuna Ioncsia rcsisicncia. MAFIANA Dcus nao qucira quc scja dc ouiro nodo! (Entun Hctun c Puocs, cccddos dc tunIocs c cstundutcs c scgudos dc utc do cxccto ocntno.} VIVA Ei-los! Aquclc c Aninio, o rinogcniio do duquc. Aquclc c Escalo. HELENA Qual c o condc franccs? DIANA Aquclc ali, quc iraz a luna. un noo lindo. Dcscjara quc clc iivcssc anor csosa. Caso fossc nais ficl, nc arcccra nais anavcl Nao c clcganic? HELENA A nin arccc lcn. DIANA cna scr dcslcal. Aquclc c o lilirc quc lcva o condc ara o nau caninIo. Sc cu fossc a csosa, ja icria dado vcncno a cssc aiifc. HELENA Qual c dclcs? DIANA Aquclc nono ali, cIcio dc facIas. Mas or quc csiara irisic? 95 HELENA Foi fcrido, dcccrio, no conlaic. PAFOLLES Ora! Ora! Pcrdcr nosso ianlor! MAFIANA Parccc nuiio conirariado. Aicnao, quc clc nos viu! VIVA Vai ic cnforcar, idioia! MAFIANA Por quc iania rcvcrcncia ara un alcoviiciro? (Sucn Hctun, Puocs, ocus c sodudos.} VIVA As iroas ja assaran. Pcrcgrina, vou lcvar-vos agora ara casa. Ja csiao na Ioscdaria quairo ou cinco cniicnics quc vao cunrir roncssa no iunulo do grandc Sao Tiago. HELENA Agradco-vos nuiio Iunildcncnic. Sc csia scnIora c sua gcniil filIa sc dignarcn dc ccar Iojc conosco, os gasios agarci, solrc ficar-lIcs agradccida. Mais. orquc vos ossa rcconcnsar, darci alguns consclIos a csia ncnina, dignos dc anoiados. AMDAS Acciianos dc grado vosso inviic. (Sucn.} 96
Cena VI
Acununcnto duntc dc Focnu. Entun Hctun c dos noIcs unccscs.
PFIMEIFO NODFE Assin ncsno, caro condc; ccrincniai-o; fazci-lIc a voniadc ncssc onio. SECUNDO NODFE Sc Vossa ScnIoria, nao sc convcnccr dc quc clc c un olirao dc narca, consinio cn crdcr vossa csiina. PFIMEIFO NODFE Por ninIa vida, scnIor, nao assa dc una lolIa dc salao. DEFTFAM Acrcdiiais quc cu nc iludi a ial onio a rcsciio dclc? PFIMEIFO NODFE Podcis crcr no quc vos digo, nilordc. Por iudo o quc sci a scu rcsciio, or ccricncia roria, falando scn qualqucr nalcia, cono sc sc iraiassc dc un arcnic, considcro-o un covardc dc rincira, ncniiroso infiniio c iliniiado, sujciio quc a iodos os noncnios falia con a alavra, carcccnic dc 97 qualqucr qualidadc ncrcccdora das aicncs dc Vossa ScnIoria. SECUNDO NODFE Scria lon quc o ficasscis conIcccndo, ara nao aconicccr quc cn algun ncgocio inorianic vcnIais a coniar con qualidadcs quc clc nao ossuir c, assin, ficardcs cn siiuaao dcsagradavcl. DEFTFAM Dcscjara quc sc ofcrcccssc una ooriunidadc ara ccrincnia-lo. SECUNDO NODFE Nao Ia nclIor ooriunidadc do quc nanda-lo luscar o ianlor quc os ininigos lIc ionaran, o quc clc ianio sc gala dc odcr fazcr. PFIMEIFO NODFE Eu c ouiros florcniinos Iavcrcnos dc surrccndc-lo. Tcrci o cuidado dc cscolIcr gcnic dcsconIccida dclc, ara quc clc julguc iraiar-sc dc ininigos. Havcnos dc anarra- lo c dc iaar-lIc os olIos, dc forna quc nao ossa dciar dc acrcdiiar quc o conduzinos ara o acanancnio dos advcrsarios, quando, cn vcrdadc, o lcvanos ara nossas icndas. Assisia Vossa ScnIoria ao inicrrogaiorio a quc o sulncicrnos. Sc, lcvado clo nais vcrgonIoso ncdo da noric, so cla roncssa dc o dciarnos vivo, clc nao sc roniificar a vos irair c a nos rcvclar iudo o quc salc a vosso rcsciio, cncnIando nisso aic ncsno a salvaao da 98 alna, nunca nais conficis no ncu julgancnio, scja solrc quc assunio for. SECUNDO NODFE OI! Pclo anor da gargalIada, nandai-o luscar o ianlor. Elc csalIa or a iudo quc disc dc un csiraiagcna infalvcl. Quando Vossa ScnIoria udcr cncrgar aic ao fundo dc scu ciio c sc ccriificar da cscoria a quc ficou rcduzido cssc falso lingoic dc ncial, sc nao assardcs a iraia-lo cono un Joao Tanlor, c quc vossa inclinaao c rcalncnic inalalavcl. Ei-lo quc cIcga. PFIMEIFO NODFE OI! clo anor da gargalIada, nao nos rivcis dc scnclIanic lrincadcira. Mandai-o luscar o ianlor, scja cono for. (Entu Puocs.} DEFTFAM Eniao, nonsicur! Ainda csiais a cnsar no ianlor? SECUNDO NODFE Ora, quc o lcvc a lrcca.' Afinal, quc c un ianlor? PAFOLLES Quc c un ianlor? Sin, c un ianlor. Mas crdcr un ianlor dcssa nancira! Ecclcnic conando, cn vcrdadc! Aiirar a cavalaria conira nossas rorias asas c dcsiroar nossos rorios soldados! 99 SECUNDO NODFE Nao dcvcnos ccnsurar o conando; foi un dcsasirc quc o rorio Ccsar nao odcria icr cviiado, sc iivcssc sido dclc a dircao. DEFTFAM Dcn; nao lasiincnos o quc sc dcu. ccrio quc alguna dcsonra nos aiingc con a crda dcssc ianlor. Mas agora nao odcnos cnsar cn rcavc-lo. PAFOLLES Pois c ossvcl rcavc-lo. DEFTFAM Ja foi ossvcl; agora c iardc. PAFOLLES Ainda c ossvcl. Sc o ncriio dos grandcs fciios nas cananIas niliiarcs nao fossc iao rarancnic airiludo a qucn os cccuia con vcrdadc c caiidao, cu odcria rcavcr nao so cssc ianlor cono qualqucr ouiro, ou Ic ucct. DEFTFAM Eniao, nonsicur, sc rcvclais ianio dcscjo disso, sc icndcs a ccricza dc quc vosso nisicrioso csiraiagcna odcra fazcr voliar ara o scu quaricl naial cssc insiruncnio dc Ionra, scdc nagnanino no cnrccndincnio, c naos olra! Considcrarci ial fciio cono una faanIa gloriosa. Sc fordcs lcn-succdido, o duquc nao soncnic falara dc scnclIanic cnrccndincnio, cono vos fara scniir os lcncfcios dc sua grandcza aic uliina slala do vosso ncriio. 100 PAFOLLES Por csia nao dc soldado, vou icnia-lo. DEFTFAM Nao dcicis quc o assunio durna. PAFOLLES Vou concar ainda csia iardc, assando dcsdc ja a dcscnIar os lanos, a dar fora a ninIa rcsoluao c a diiar as ninIas uliinas disosics. La cla ncia-noiic ouvircis falar dc nin. DEFTFAM Posso icr a ousadia dc conunicar a Sua Craa quc ja dcsics incio a cssc cnrccndincnio? PAFOLLES Qual scja o fin disso, nilordc, nao salcrci dizc-lo; nas juro quc farci una icniaiiva. DEFTFAM TcnIo-ic na conia dc lravo, c sulscrcvo iudo o quc c dc cscrar dc iua coragcn dc soldado. PAFOLLES Nao sou anigo dc nuiias alavras. (Su.} PFIMEIFO NODFE Tao ouco anigo quanio o cic da agua. Quc acIais dc un sujciio cono cssc, nilordc, quc arccc cnirar con iananIa confiana cn un ncgocio quc anicciadancnic icn or inraiicavcl? Con cssa rcsoluao clc ncsno sc condcna s cnas 101 cicrnas, rcfcrindo scr condcnado a lcvar avanic o cnrccndincnio. SECUNDO NODFE Nao o conIcccis ianio quanio nos, nilordc. ccrio quc salc o scgrcdo dc insinuar-sc nas graas dc qualqucr cssoa, cviiando, or una scnana, quc sc lIc dcsculran as iricas; nas, una vcz dcsnascarado, ic-lo-cis rcso ara scnrc. DEFTFAM Cono! Acrcdiiais quc nao fara nada do quc roncicu con iania solcnidadc? PFIMEIFO NODFE Alsoluiancnic nada; voliara da avcniura con una invcncionicc qualqucr, cscgando-vos duas ou ircs ncniiras a jciio. Mas ja lIc dcscolrinos o rasio; csia noiic Iavcis dc vc-lo na arnadilIa, orquc, cn vcrdadc, nao c digno das aicncs dc Vossa ScnIoria. SECUNDO NODFE Princiro, lrincarcnos un ouco con a raosa, anics dc lIc iirarnos a clc. O vclIo scnIor Lafcu ja csia na isia. Quando lIc iirarnos a nascara, Iavcis dc vcr quc iio sordido clc c, dc faio, o quc nao assara dcsia noiic. PFIMEIFO NODFE Prcciso ir rcarar a arnadilIa; Iavcnos dc aanIa-lo. DEFTFAM Vosso irnao ficara conigo. 102 PFIMEIFO NODFE Cono for do agrado dc Vossa ScnIoria. Dcio-vos. (Su.} DEFTFAM Agora vou lcvar-vos Ioscdagcn, ondc a jovcn csia dc quc falanos. SECUNDO NODFE Disscsics quc cla c Ioncsia. DEFTFAM o scu dcfciio. Falci-lIc una so vcz, icndo-a cnconirado circnancnic fria. Mas nandci-lIc or cssc ncsno lilirc, cn cuja isia nos uscnos, rcscnics c nissivas, quc cla nc dcvolvcu. iudo o quc Iouvc. una criaiura linda. Qucrcis vc-la? SECUNDO NODFE Irci dc iodo coraao, nilordc. (Sucn.} 103
Cena VII
Focnu. Un quuto cn cusu du uuu. Entun Hccnu c u uuu.
HELENA Sc duvidais quc cu scja cla, rcalncnic, nao sci quc ouiras razcs ossa aduzir-vos sc nao for csiragando o rorio lano. VIVA Conquanio cnolrccida, sou dc loa fanlia; dcsconIco csscs assunios. Nao osso, assin, conroncicr o nonc nuna aao duvidosa. HELENA Nunca iivc scnclIanic inicnao. Mas odcis crcr-nc. o condc c ncu narido. Tudo quanio vos confici Ia noncnios c vcrdadc, alavra or alavra. Ncn ossvcl scra, orianio, concicrdcs algo assvcl dc ccnsura, sc nc dcrdcs o aulio quc vos dissc. VIVA Convcncida nc confcsso dcois quc arcscniasics rova dc quc sois rica. HELENA Tonai csia lolsa con nocdas dc ouro, crniiindo-nc vos conrc, dcsia forna, a 104 ajuda aniga, quc dc agar nao dciarci nais vczcs dcois dc oliido iudo. A vossa filIa coricja o condc, icndo osio ccrco, con o vio quc lIc c rorio, sua rara fornosura, disosio a conquisia-la. Ela quc ccda c risca siga os nossos consclIos, quc Ia dc cn lcn acalar iudo. Nao Ia dc rccusar o sanguc aliivo do condc o quc cla cigir dclc cn aga. Un ancl dc fanlia usa clc scnrc, quc dc ai ara filIo vcn assando Ia quairo ou cinco gcracs, coniadas dcsdc o rinciro dono. En alia csiina icn o condc cssc ancl; nas anic a ardcncia dc scus dcscjos, orquc o inicnio alcancc, dclc sc dcsfara, cnlora vcnIa dcois a arrccndcr-sc. VIVA Ja conco a cnicndcr vosso lano. HELENA E quanio clc c lcgiino. Consisic, sinlcsncnic, cn nosirar-lIc vossa filIa, anics dc arcccr quc sc lIc cnircga, dcscjos dc ossuir aqucla joia. Dcois lIc narcara una cnircvisia, quc ficara a ncu cargo, conscrvando-sc casiancnic a disiancia. Alcanando isso, lIc darci, dc crcsccna, cono doic, ircs nil coroas nais do quc asscnianos. VIVA Nada nais oorci. So falia, agora, dardcs a ninIa filIa as ncccssarias insirucs, orquc o icno c as circunsiancias cssc cnlusic lcgal ajudar ossan. Cono scnrc, noiiinIa irara nusicos variados c cancs fciias cn Ionra 105 dc sua indignidadc. En vao icnianos cnoia-lo dc casa; clc crsisic cono qucn joga nisso a roria vida. HELENA Eniao noiic a ca cnsaiarcnos. Scndo lcn-succdida, cn aao loa iransnudarcnos o aio quc dcsioa, c cnlora scja, cn si, o asso crrado, ncnIun dos dois concicra ccado. Mas asscnos aao. (Sucn.} 106
ATO IV Cena I
Fou do cuno ocntno. Entu o nco noIc unccs, con cnco ou scs sodudos, quc sc ocn dc cnIoscudu.
PFIMEIFO NODFE Elc nao odcra dciar dc assar clo canio dcsia sclc. Quando saliardcs solrc clc, falai a linguagcn icrrvcl quc lcn vos arcccr, nao inoriando quc vos ncsnos nao vos cnicndais, ois icrcnos dc dar a inrcssao dc nao cnicndcr o quc clc disscr, con cccao dc un do nosso gruo, quc scrvira dc inicrrcic. PFIMEIFO SOLDADO Don caiiao, crniii quc scja cu o inicrrcic. PFIMEIFO NODFE Nao cs das rclacs dclc? Elc nao conIccc a iua voz? PFIMEIFO SOLDADO Nao, scnIor; osso asscgurar-vos. 107 PFIMEIFO NODFE Mas cn quc gcringona falaras conosco? PFIMEIFO SOLDADO Na ncsna cn quc nc falardcs. PFIMEIFO NODFE rcciso quc clc nos ionc or un lando dc csirangciros a soldo do ininigo. Mas cono clc ossui unas iiniuras dos dialcios da vizinIana, cada un dc nos icra dc falar cono lIc diiar a faniasia, scn sc rcocuar con o quc os ouiros ossan csiar a dizcr. O quc inoria c darnos a inrcssao dc quc nos cnicndcnos; a linguagcn das gralIas ou o grasnar dos corvos, iudo scrvc. Quanio a vos, inicrrcic, rccisarcis agir cono un grandc oliico. Mas agacIai-vos! A vcn clc, ara cnganar duas Ioras a dornir c dcois voliar c jurar quanias ncniiras icnIa forjicado. (Entu Puocs.} PAFOLLES Dcz Ioras! Daqui a ircs Ioras scra icno dc voliar ara casa. Quc dirci quc fiz ncsic ncio-icno? Prcciso invcniar qualqucr ncniira lausvcl, quc nc iirc dcsic auro. Ja concan a dcsconfiar; dc ccrio icno a csia aric, a infclicidadc nc icn laiido oria con lasianic frcqucncia. Sci quc icnIo a lngua ousada, nas o coraao scnrc sc nosirou ncdroso dc Maric c dc scus filIos, noiivo or 108 quc nao sc aircvc a r cn cccuao o quc cla avana. PFIMEIFO NODFE (u utc} Essa c a rincira vcrdadc dc quc cn qualqucr icno a iua lngua sc nosirou culada. PAFOLLES Quc dialo nc lcvou a dizcr quc cu odia rcavcr cssc ianlor, sc cu salia crfciiancnic quc sc iraiava dc fciio inraiicavcl c nunca iivcra a inicnao dc rcaliza-lo? Tcrci dc raiicar cn nin ncsno alguns fcrincnios, ara odcr afirnar, dcois, quc os adquiri ncsia avcniura. Mas fcrincnios sucrficiais dc nada scrvirao, ois odcrao oljciar-nc. Voliasics da cnrcsa con iao ouco?" Dcn, nas fcrincnios gravcs, nao icnIo coragcn dc fazcr. E, afinal, ara quc? Lngua, r-ic-ci na loca dc una nulIcr dc naniciga c conrarci ouira dos nudos dc Dajazci, sc con iua iagarclicc ic ncicrcs cn ouira cnrascada igual a csia. PFIMEIFO NODFE (u utc} Scra ossvcl quc sc conIca a ial onio c coniinuc scndo o quc c? PAFOLLES Qucn nc dcra quc lasiassc ara nc iirar do auro roduzir alguns rasgcs na roua, ou quclrar a ninIa csada csanIola! PFIMEIFO NODFE (u utc} O quc nao ic crniiiranos. 109 PAFOLLES Ou coriar a larla, ara dcois dizcr quc isso fazia aric dos ncus lanos. PFIMEIFO NODFE (u utc} Dc ouco ic scrviria ial scrvio. PAFOLLES Ou aiirar na agua as vcsics, c dizcr quc nc dcsojaran. PFIMEIFO NODFE (u utc} Scra difcil. PAFOLLES Ainda quc cu jurassc Iavcr saliado da jancla da cidadcla... PFIMEIFO NODFE (u utc} Dc quc aliura? PAFOLLES ...irinia ioczas. PFIMEIFO NODFE (u utc} Trcs jurancnios solcncs ainda foran insuficicnics ara quc acrcdiiasscn cn iua alavra. PAFOLLES Sc cu conscguissc arranjar un ianlor qualqucr dos ininigos, juraria quc Iavia rcconquisiado o ncu. PFIMEIFO NODFE (u utc} Vais ouvir un ncsic noncnio. PAFOLLES Un ianlor do ininigo! (Ouuc-sc snu dc uunu.} 110 PFIMEIFO NODFE TIroca novousus, cargo, cargo, cargo! TODOS Cargo, cargo, villianda ar corlo, cargo. (Atun-sc soIc Puocs c unuun-Ic os oIos.} PAFOLLES OI! Fcsgaic! Fcsgaic! Nao nc anarrcis os olIos! PFIMEIFO NODFE Doslos iIronuldo loslos. PAFOLLES Vcjo quc sois do rcgincnio Muslos. OI! Tcrci dc norrcr, or scr-nc csiranIa vossa linguagcn. Enirc vos, acaso, nao Ia ncnIun franccs, ou iialiano, Iolandcs, alcnao, dinanarqucs? Quc nc vcnIa falar; Ici dc fazcr-lIc rcvclacs caazcs dc a dcsgraa lcvar aos florcniinos. PFIMEIFO SOLDADO Doslos vauvado. Falo iua lngua c cnicndo o quc disscsic. Kcrclylonio, anigo. Pcnsa na salvaao, ois dczcsscic unIais icns anic o ciio. PAFOLLES OI! PFIMEIFO SOLDADO Fcza! Fcza! ManIa rcvania dulcIc. PFIMEIFO NODFE OscorlidulcIos volivorco. 111 PFIMEIFO SOLDADO Pcrniic o gcncral quc ic oucnos. Vcndado cono csias, iras conosco, orquc clc ic inicrroguc. Talvcz ossas dizcr-nos algo quc ic salvc a vida. PAFOLLES OI! Dciai-nc vivcr, quc vos roncio rcvclar iudo o quc Ia no nosso cano. a quanio nonian nossos cfciivos, os lanos dc cananIa. Vou dciar-vos crlcos, odcis crcr- nc. PFIMEIFO SOLDADO Scn ncniiras? PAFOLLES Por ninIa salvaao. uras vcrdadcs. PFIMEIFO SOLDADO Acordo linia. Vcn conosco; danos-ic algun icno dc rova. (Sucn cscotundo Puocs uunu uo ongc.} PFIMEIFO NODFE Idc dizci ao ncu irnao c ao Condc dc FossilIao quc o assaro csia rcso. Vcndado vai ficar aic quc novas vcnIanos a icr dclcs. SECUNDO SOLDADO Scn dcnora, ncu caiiao. PFIMEIFO NODFE Dizci-lIcs, ianlcn, quc clc nos rcicndc irair ara nos ncsnos. SECUNDO SOLDADO Pcrfciiancnic. 112 PFIMEIFO NODFE Mas quc aic cssc insianic na sonlra ficara sol scic cIavcs. (Sucn.} 113
Cena II
Un quuto cn cusu du uuu. Entun Hctun c Dunu.
DEFTFAM CIanai-vos Foniclcla? Assin disscran-nc. DIANA Nao ncu scnIor; Diana. DEFTFAM Ecclsa dcusa.! Sois digna dcssc nonc c dcnais, ainda. Mas dizci-nc, linda alna; ncssa forna iao crfciia nao icn o anor incrio? Sc o coraao nao vos anina o fogo da nocidadc, c quc nao sois vivcnic, nas una csiaiua, acnas. Quando noria, ficarcis cono agora. fria c scria. Mas dcvcrcis scr ncsic noncnio cono cra vossa nac, ao cngcndrar-vos assin iao nciga c lcla. DIANA Ela cra Ioncsia. DEFTFAM Vos ianlcn o scrcis. DIANA Nao, quc cla acnas cunria o scu dcvcr, ial qual, nilordc, cono dc vos cscra vossa csosa. 114 DEFTFAM Nao falcnos nais nisso. Por olscquio, dcia dc rcsisiir a ninIas sulicas. A ouira, a nal dc ncu grado, nc ligaran; nas rcso a ii nc sinio clos rorios clos do anor, iao graios c inquclravcis, ondo-nc cicrnancnic a icu scrvio. DIANA Vos nos scrvis aic quc vos sirvanos; nas, una vcz colIidas nossas rosas, crniiis, sinlcsncnic, quc nos unjan nossos rorios aculcos, solrc rirdcs do csiado cn quc ficanos. DEFTFAM Nao ic icnIo jurado ianias vczcs? DIANA A vcrdadc, nuiias juras ncn scnrc a ccriifican; un so voio, ara isso, c suficicnic, do ino ciio nascido. So juranos clo quc c nais sagrado, rcoriando-nos rcscna do Alissino. Dizci-nc, or favor. sc cu jurassc clos grandcs airiluios dc Jovc quc vos iinIa anor quasc infiniio, acrcdiiarcis cn quanio vos disscssc, sc cn rcjuzo vosso fossc cssc anor? Nao c inscnsaio jurar a qucn roicsio anar dcvcras quc rcicndo arruina-lo? Vossas juras, orianio, sao alavras scn scniido, carcccn dc cIanccla, clo ncnos no ncu nodo dc vcr. DEFTFAM Muda dc idcia. Nao scjas crucl c sania ao ncsno icno. O anor c coisa sania. Nao condiz con ncu caraicr fraudc alguna 115 dcssas dc quc acusas os Ioncns. Nao crsisias cn iua rcsisicncia, nas cnircga-ic ao ncu docnic dcscjo, quc, con isso, ficara lon dc iodo. Dizc acnas quc cs ninIa, quc csic anor ficara scnrc cono ora sc ic nosira. DIANA Os Ioncns rcndcn cordas nas rocIas ngrcncs, visando nosso crigo. Eniao dai-nc cssc ancl. DEFTFAM Podcrci cnrcsiar-io, cara aniga, nas nao icnIo o dirciio dc rcscnic fazcr dclc a ningucn. DIANA Nao qucrcis dar-no? DEFTFAM quc cssc ancl c joia dc fanlia, dc grandc csiinaao, quc nos vcn scndo iransniiido dc Icrana; fora nacula indclcvcl crdc-la. DIANA assin ninIa Ionra cono cssc ancl. A casiidadc c a joia rincial da fanlia, quc vcn scndo iransniiida dc Icrana; fora nacula indclcvcl crdc-la. Dcssc nodo, vossa salcdoria sc iransforna cn canca dc ninIa Ionra, roicgcndo-a conira vossos aiaqucs inrofcuos. DEFTFAM Fccclc, cniao, o ancl. Fanlia, Ionra, ninIa roria cisicncia c iua agora, ficando cu ara scnrc icu cscravo. 116 DIANA Daici ncia-noiic na jancla do ncu quario. Farci quc nao crccla ninIa nac o quc assa. Proncici-nc, coniudo, cla vossa rolidadc, quc dcois da conquisia do ncu lciio virginal, ficarcis soncnic una Iora, scn ncnIuna alavra dirigir-nc. TcnIo razcs ara isso, quc a scu icno vos conunicarci, ao rcsiiiuir-vos o ancl quc ora nc dcsics. Esia noiic no dcdo vos orci un ouiro ancl, quc icsicnunIo dar ossa cn fuiuro aic ondc cIcgou nosso anor uro. Nao falicis; conquisiasics una csosa, cuja cscrana cn vos, iao-so, rcousa. DEFTFAM CanIci un ccu na icrra ao conquisiar-ic. (Su.} DIANA Vivci lasianic ara quc, dcsia aric, nc agradcais c ao ccu. lcn ossvcl quc algun dia o faais. MinIa nac nc coniou cono clc Iavia dc dcclarar-sc. Dcn arccc quc cla lcra cn scu coraao. Todos os Ioncns, dissc cla, fazcn scnrc as ncsnas juras. Elc jurou quc Iavia dc csosar-nc, quando a nulIcr norrcssc. Assin, soncnic dcois dc noria Ici dc dciiar-nc con clc. Con franccs casc a noa quc quiscr, quc, virgcn, dc ningucn scrci nulIcr. Ncsia fraudc nao odc Iavcr ccado, quc c viriudc dciar o nal frusirado. (Su.} 117
Cena III
O cuno ocntno. Entun os dos noIcs unccscs, con dos ou tcs sodudos.
PFIMEIFO NODFE Enircgasics-lIc a caria da nac dclc? SECUNDO NODFE Enircguci-lIc Ia una Iora. Dcvia conicr algo quc o conungiu lasianic, ois sua lciiura arccia ouiro. PFIMEIFO NODFE Tornou-sc assvcl dc ccnsuras gravcs, or Iavcr rcudiado iao loa csosa c iao digna scnIora. SECUNDO NODFE Mas incorrcu, rincialncnic, no cicrno dcsagrado do rci, quc ja Iavia afinado a sua gcncrosidadc ara caniar- lIc a diia. Dcscjo coniar-vos una coisa, nas dcvcrcis guarda-la no nais rccndiio da alna. PFIMEIFO NODFE Logo quc falardcs, scra coisa noria, iornando-nc cu a sua sculiura. SECUNDO NODFE Elc crvcricu una scnIoriia aqui dc Florcna, dc nonc ililado. Esia 118 noiic clc vai saciar o scu dcscjo no dcsojo da Ionra dcla. Fcz-lIc rcscnic do ancl dc fanlia c sc considcra fclicssino con cssc conronisso cscandaloso. PFIMEIFO NODFE Quc Dcus nos aicnuc o insiinio dc rclcliao. Quc sonos, quando nao assanos dc nos ncsnos! SECUNDO NODFE Acnas iraidorcs dc nos rorios. E da ncsna nancira quc as iraics, cn scu curso rcgular, sc rcvclan iais quais sao, anics dc alcanarcn a ncia aloninavcl, assin ianlcn o indivduo quc raiica violcncia conira sua dignidadc, cIcga a inundar as rorias nargcns. PFIMEIFO NODFE Nao scra aliancnic condcnavcl cssa rocnsao dc nos fazcrnos rcgcs dc nossas inicncs ilcgiinas? Assin scndo, vanos ficar rivados dc sua conanIia? SECUNDO NODFE Mas so dcois da ncia- noiic, quc c a Iora narcada ara a cnircvisia. PFIMEIFO NODFE Eniao falia ouco. Tcria nuiio gosio cn quc clc vissc scr anaionizado o scu anigo, ara quc udcssc avaliar o scu rorio disccrnincnio, quc o lcva, or nancira iao csiranIa, a raiicar scnclIanic vclIacaria. 119 SECUNDO NODFE Enquanio o condc nao cIcgar, nao nos ocuarcnos con o ouiro, ois c a rcscna dclc quc lIc vai scrvir dc aoiic. PFIMEIFO NODFE Enquanio cscranos, quc icndcs ouvido a rcsciio dcsia gucrra? SECUNDO NODFE Ouvi falar cn ncgociacs dc az. PFIMEIFO NODFE isso ncsno, ois osso asscgurar-vos quc a az ja foi assinada. SECUNDO NODFE Assin scndo, quc fara o Condc dc FossilIao? Coniinuara a viajar, ou voliara ara a Frana? PFIMEIFO NODFE So or cssa crgunia concluo quc sois csiranIo a scu consclIo. SECUNDO NODFE Dcus nc livrc, scnIor! Quc dc ouiro nodo nc iornaria cunlicc dc scus aios. PFIMEIFO NODFE Ha ccrca dc dois ncscs sua csosa dcsaarcccu dc casa, sol rcicio dc ir cn crcgrinaao aic o saniuario dc Sao Jaqucs lc Crand, roncssa quc cunriu con ausicra icdadc. Enquanio csicvc cn casa iornou-sc rcsa do acalrunIancnio cla roria dclicadcza dc sua consiiiuiao. Por fin, iransfornou cn gcnido o uliino alcnio, c agora cania no ccu. 120 SECUNDO NODFE Cono sc cIcgou a salcr isso? PFIMEIFO NODFE Princialncnic or carias dcla roria, quc confirnan sua Iisioria aic ao noncnio da noric, quc nao odcndo scr coniada or cla ncsna, foi ficlncnic dcscriia clo aroco do lugar. SECUNDO NODFE E o condc, csia a ar dc iodos csscs faios? PFIMEIFO NODFE Dc iodos, onio or onio, nao lIc scndo csiranIa a ncnor aricula da vcrdadc ioial. SECUNDO NODFE Sinio dc coraao quc clc vcnIa a alcgrar-sc con cssa noicia. PFIMEIFO NODFE ciraordinario, isso dc cnconirarnos, or vczcs, consolo cn nossas rorias crdas. SECUNDO NODFE E cono, nuiias vczcs, afoganos cn lagrinas aquisics rcais! As Ionrarias quc a sua lravura lIc granjcou or aqui irao cnconirar cn casa orolrio cquivalcnic. PFIMEIFO NODFE A icia dc nossa vida c conosia dc fios nisiurados. dc lcns c dc nalcs. Nossas viriudcs sc iornarian orgulIosas scn os aoiics dc nossos dcfciios, cono os nossos vcios dcscscrarian, sc nao fosscn alcniados cla 121 viriudc. (Entu un cudo.} Eniao, or ondc anda icu ano? CFIADO Enconirou o duquc na rua, scnIor, c dcscdiu-sc solcncncnic dclc. Sua ScnIoria aric ananIa ara a Frana. O duquc lIc dcu carias dc rcconcndaao ara o rci. SECUNDO NODFE Quc lIc scrao nais do quc ncccssarias, ainda quc cn scu louvor digan nais do quc ossan fazc-lo PFIMEIFO NODFE Nao odcrao scr nuiio lrandas, dada a disosiao ascra cn quc sc cnconira o rci. A vcn vindo Sua ScnIoria. (Entu Hctun.} Eniao, nilordc; ja nao assa dc ncia- noiic? DEFTFAM Liquidci dczcsscis ncgocios csia noiic, cada un do conrincnio dc un ncs, ial foi a ninIa aiividadc. Dcscdi-nc do duquc, ofcrcci os rcsiinos s cssoas quc o ccrcan, cnicrrci una csosa, us luio or cla, cscrcvi a ninIa nac quc csiou dc volia, arrunci as nalas c, no inicrvalo dc ianios ncgocios dc nonia, ainda udc lcvar a lon icrno algunas coisinIas agradavcis. A uliina c a nais inorianic; nas cssa ainda nao csia concluda. SECUNDO NODFE Sc for ccrcada dc ccria dificuldadc c iivcrdcs dc viajar ananIa, scra rcciso quc Vossa ScnIoria sc arcssc. 122 DEFTFAM Quando digo quc ainda nao csia concluda, c clo rcccio dc ouvir falar dcla ara dianic. Mas nao iircnos, afinal, rcrcscniar o dialogo cnirc o lufao c os soldados? Vanos, irazci-nc logo o nodclo falso. Enganou-nc ial qual rofcia dc oraculos duvidosos. SECUNDO NODFE Idc lusca-lo. (Sucn uguns sodudos.} Passou a noiic no ironco, o coiiado do valoroso cnlusiciro. DEFTFAM Nao faz nal, quc scus calcanIarcs sc iornaran ncrcccdorcs disso ncsno, or Iavcrcn usurado csoras or ianio icno. En quc disosiao sc cnconira? PFIMEIFO NODFE Ja dissc a Vossa ScnIoria quc clc sc cnconira no cco. Mas ara rcsondcr cono dcvcis scr conrccndido, dirci quc cIora cono una raariga quc Iouvcssc dcrranado o lciic. Confcssou-sc con Morgan quc clc acrcdiiou scr adrc cnuncrando-lIc iodos os ccados, dcsdc quando alcana a ncnoria, aic ao rcccnic dcsasirc quc lIc valcu scr osio no ironco. E quc inaginais quc icnIa clc confcssado? DEFTFAM Dcccrio nada con rclaao a ninIa cssoa? SECUNDO NODFE Sua confissao foi ionada or cscriio c scra lida cn sua rcscna. 123 Sc Vossa ScnIoria csiivcr includo ncla, o dc quc icnIo quasc ccricza, scra rcciso rcvcsiir-vos dc acicncia or ocasiao dc sua lciiura. (Votun os sodudos con Puocs.} DEFTFAM A csic carrcguc cssc cnluado! Dc nin clc nada odcra dizcr. Mas silcncio! Silcncio! PFIMEIFO NODFE CIcgou o calra-ccga. Porio iariarossa. PFIMEIFO SOLDADO Esia dcicrninando a ioriura. Nao qucrcis falar scn quc rccorranos a cssc roccsso? PAFOLLES Para cu dizcr o quc sci nao Ia ncccssidadc dc violcncia. Sc nc acriardcs cono una cnada nada nais odcrci dizcr. PFIMEIFO SOLDADO Doslo cIinurcIo. PFIMEIFO NODFE Dollilindo cIicurnurco. PFIMEIFO SOLDADO Sois un gcncral niscricordioso. Nosso gcncral vos nanda rcsondcr s crgunias quc irago anoiadas ncsic acl. PAFOLLES Con iania sinccridadc cono cscro vivcr. 124 PFIMEIFO SOLDADO Princiro, crguniai-lIc a quanio nonia a cavalaria do duquc." Quc rcsondcis a isso? PAFOLLES Cinco ou scis nil cavalos, nas fracos c inrcsiavcis. As iroas csiao csalIadas, scndo iodos os conandanics uns olrcs dialos, afirno-o cla ninIa rcuiaao c ncu crcdiio; iao ccrio cono ainda cscro vivcr. PFIMEIFO SOLDADO Dcvo cscrcvcr vossa rcsosia ncsscs icrnos? PAFOLLES Pcrfciiancnic; odcrci confirna-la sol jurancnio, da nancira quc julgardcs nais convcnicnic. DEFTFAM Para clc iudo c o ncsno. O aiifc csia crdido dc iodo. PFIMEIFO NODFE Esiais cnganado, nilordc; qucn csia dianic dc vos c nonsicur Parollcs, o galanic niliiarisia ara usarnos dc sua roria crcssao quc iraz no no da cIara ioda a icoria da gucrra c na onicira do unIal a sua raiica dc soldado. SECUNDO NODFE Dc Iojc cn dianic nao confiarci cn ncnIun Ioncn so orquc iras a csada lina, ncn acrcdiiarci quc ossa icr ncrccincnio so or scr inccavcl no irajar. 125 PFIMEIFO SOLDADO Muiio lcn; ja csia cscriio. PAFOLLES Cinco ou scis nil Ioncns dc cavalo, dissc... So dirci a vcrdadc... Anda or a. Podcis ionar noia, ois so dirci a vcrdadc. PFIMEIFO NODFE Ncssc onio, dc faio, clc anda crio da vcrdadc. DEFTFAM Mas ncn or isso lIc sou agradccido cla nancira or quc a cnunciou. PAFOLLES Uns olrcs dialos, c o quc vos digo. Anoiai isso ianlcn, or olscquio. PFIMEIFO SOLDADO Muiio lcn; ja csia cscriio. PAFOLLES Hunildcncnic vos agradco, scnIor. A vcrdadc c a vcrdadc. Os coiiados sao niscravcis a conia inicira. PFIMEIFO SOLDADO Pcrgunia-lIc a quanio solc a infaniaria." Quc rcsondcis a isso? PAFOLLES Por ninIa Ionra, scnIor; iivcssc cu dc vida acnas csia Iora, vou dizcr-vos a vcrdadc. Dciai-nc rcflciir. Surio, ccnio c cinqucnia; Sclasiiao, ouiro ianio; Coranlus, ouiro ianio; Jaqucs, ouiro ianio; Cuiliian, Cosno, Ludovico c Craiii, duzcnios c cinqucnia cada; ninIa roria conanIia, a dc Crisiovao, 126 Vaunond, Dcniii, duzcnios c cinqucnia cada. Dcssc nodo, o cnuio das iroas, cnirc docnics c saos, or ninIa vida, andara or unas quinzc nil calcas, scndo quc nciadc dcssa gcnic, dc ncdo dc cair cn cdaos, nao sc aircvc a sacudir a ncvc dos casacos. DEFTFAM Quc c quc cssc sujciio ncrccc quc lIc faanos? PFIMEIFO NODFE Nada, a nao scr agradcccrnos-lIc. Pcrgunia o quc clc cnsa a ncu rcsciio c dc quc concciio cu gozo junio do duquc. PFIMEIFO SOLDADO Muiio lcn; ja csia cscriio. Dcvcis crguniar-lIc sc no acanancnio Ia un ccrio Caiiao Dunain, franccs; cn quc concciio c iido clo duquc, sc c Ioncn dc valor, Ioncsio c ccricnic cn assunio dc gucrra, c sc nao scra ossvcl, ncdianic una loa sona dc ouro induzi-lo a rclclar-sc." Quc dizcis disio agora? Salcis algo a rcsciio? PAFOLLES Por olscquio, crniii quc rcsonda or arics. Fornulai as crgunias una a una. PFIMEIFO SOLDADO ConIcccis cssc Caiiao Dunain? 127 PAFOLLES ConIco-o, sin; cra arcndiz dc un rcncndao, cn Paris, dc ondc foi culso a cIilaiadas or Iavcr cngravidado una raariga sinloria da casa do crifc, idioia c nuda, quc nao salia dizcr nao. (Dunun, cncoczudo, cuuntu u nuo.} DEFTFAM Por olscquio, dciai a nao cn az, quc o ccrclro dclc sc iornara alvo da rincira iclIa quc cscaar dc cina. PFIMEIFO SOLDADO Muiio lcn. Essc caiiao sc acIa no acanancnio do Duquc dc Florcna? PAFOLLES Por iudo quanio sci, csia, c cIcio dc iolIos. PFIMEIFO NODFE OI, nao nc olIcis dcssc nodo, scnIor, quc dcniro dc ouco vanos ouvir falar dc Vossa ScnIoria. PFIMEIFO SOLDADO Dc quc concciio clc goza junio do duquc? PAFOLLES O duquc so o considcra cono un olrc oficial da ninIa conanIia, icndo-nc cscriio Ia dias una caria ara quc o nandassc cnlora. Pcnso quc ainda dcvo icr cssa caria no lolso. 128 PFIMEIFO SOLDADO Eniao vanos rocura-la. PAFOLLES Para scr sinccro, nao icnIo nuiia ccricza; sc nao csiivcr no lolso, dcvc csiar na ninIa icnda, nun nao dc carias do duquc. PFIMEIFO SOLDADO Aqui csia cla! Sc nao c cla, c coisa scnclIanic. Posso lcr-vos o quc conicn? PAFOLLES Nao sci sc scra cssa caria. DEFTFAM Nosso inicrrcic rcrcscnia nuiio lcn o scu acl. PFIMEIFO NODFE Ecclcnicncnic. PFIMEIFO SOLDADO Diana, o condc c un lolo cIcio dc dinIciro..." PAFOLLES Isso nao c a caria do duquc, nas una advcricncia a una scnIoriia Ioncsia dc Florcna, una ial Diana, ara acauiclar-sc conira as scducs dc un ial Condc dc FossilIao, un raazola iolo c scn ocuaao, nas, or isso ncsno, nuiio luurioso. Por olscquio, guardai cssc acl. PFIMEIFO SOLDADO Nao; rinciro Ici dc lc-lo, con vossa crnissao. 129 PAFOLLES MinIa inicnao, ao cscrcvc-lo, osso asscvcrar-vos, cra das nais Ioncsias, con rclaao donzcla, ois icnIo o condc na conia dc un raaz lulrico c crigoso, vcrdadcira lalcia da viriudc, quc dcvora quanio ciinIo lIc assa cla frcnic. DEFTFAM VclIaco dc una figa! Paiifc or iodos os lados! PFIMEIFO SOLDADO En vcz dc juras, iona-lIc dinIciro. Conia fciia or clc c coisa noria. Por isso, iraia dc o colrar, rinciro; or ncnos quc lIo arranqucs, c o quc inoria. Ouvc, Diana, o consclIo dc un soldado. lcijar nao dcvcs noo ou nanorado. ConIco lcn a condiao do condc, quc nunca soulc ondc o rulor sc cscondc. Tcu, confornc aos ouvidos ja ic dissc, Parollcs." DEFTFAM Scra lcvado or iodo o acanancnio, ara scr cIilaicado con csscs vcrsos na icsia. PFIMEIFO NODFE o vosso anigo dcvoiado, scnIor, o fanoso oligloia c soldado invcncvcl. DEFTFAM Nunca suorici a visia dc gaios; dc agora cn dianic, ara nin clc nao assara dc un gaio. 130 PFIMEIFO SOLDADO Do olIar dc nosso gcncral, scnIor, dcduzo quc icrcnos dc cnforcar- vos. PAFOLLES OI, scnIor! A vida, scja or quc rco for! Nao c quc a noric nc causc ncdo; nas scndo ianios os ncus ccados, dcscjaria assar o quc nc solrassc dc icno a arrccndcr- nc dclcs. Dciai-nc vivcr PFIMEIFO SOLDADO Vcrcnos o quc c ossvcl fazcr, no caso dc scrdcs sinccro na confissao. Mas volicnos a cssc Caiiao Dunain. Ja rcsondcsics con rclaao ao scu valor c ao concciio cn quc clc c iido junio ao duquc. E quanio Ioncsiidadc? PAFOLLES Foulara, scnIor, un ovo dc un convcnio, ois quanio a roulos c violacs so c conaravcl a Ncssus. Elc sc gala dc nao nanicr jurancnios, scndo nais foric do quc Hcrculcs ara quclra-los. Mcniira, scnIor, con ial volulilidadc, quc a vcrdadc vos arcccra una iola. O vcio da lclida c a sua naior viriudc, ois sc cnlclcda cono un orco c no sono nao causa ncnIun dano, a nao scr roua da cana. Mas, or scr conIccido ncssc ariicular, c osio a dornir solrc alIa. A rcsciio da Ioncsiidadc, scnIor, ouqussino ainda odcra scr acrcsccniado, sc nao for quc clc icn iudo quanio una cssoa Ioncsia nao dcvc icr, scndo 131 inicirancnic carcccnic dc quanio rccisa icr una cssoa Ioncsia. PFIMEIFO NODFE Ja conco a ana-lo or isso. DEFTFAM Por causa da dcscriao dc iua Ioncsiidadc? A csic quc o carrcguc! Para nin, cada vcz iorna-sc nais gaio. PFIMEIFO SOLDADO E quc dizcis dc scus conIccincnios lclicos? PAFOLLES Por ninIa fc, scnIor, clc iocou ianlor dianic dos concdianics inglcscs... Nao csia cn nin calunia-lo, nas ignoro quc Iouvcssc ccrcido qualqucr ouira aiividadc soldadcsca, a nao scr quc icvc a Ionra dc scr na Inglaicrra oficial no lugar dcnoninado Milc-cnd, ara cnsinar os rccruias a fornarcn a dois dc fundo. Dcscjaria conccdcr ao Ioncn as Ionras quc udcssc, nas ncssc ariicular nao csiou nuiio scguro. PFIMEIFO NODFE Dc ial nodo clc sucrvilanizou a vilania, quc sc iornou digno dc adniraao cla sua roria raridadc. DEFTFAM A csic quc o carrcguc! Coniinua scndo un gaio. 132 PFIMEIFO SOLDADO Scndo iao ninguado dc viriudcs, nao icrci ncccssidadc dc crguniar- vos sc o ouro odcria lcva-lo dcscrao. PAFOLLES Por un quari d'ccu, scnIor, clc scria caaz dc vcndcr sua aric da salvaao c o dirciio dc Icrana no ccu, cIcgando, aic, a dcsojar ara scnrc dcssc dirciio iodos os scus dcsccndcnics. PFIMEIFO SOLDADO E quc dizcn dc scu irnao, o ouiro Caiiao Dunain? SECUNDO NODFE Para quc crguniar-lIc a ncu rcsciio? PFIMEIFO SOLDADO Cono c clc? PAFOLLES Corvo do ncsno ninIo; nao iao grandc, rcalncnic, cn londadc quanio o ouiro, nas nuiio naior no nal. En covardia, solrcuja o irnao, quc assa or scr un dos naiorcs olircs do nundo. Nuna rciirada, assa na frcnic dc qualqucr lacaio; nas quando sc iraia dc avanar, aiacan-lIc as cailras. PFIMEIFO SOLDADO Sc vos dciarnos con vida, conscniircis cn irair os florcniinos? PAFOLLES Sin, c o caiiao dc sua cavalaria, o Condc dc FossilIao. 133 PFIMEIFO SOLDADO Vou falar cn ariicular con o gcncral, ara vcr o quc clc dccidc. PAFOLLES (u utc} Nunca nais qucro salcr dc ianlor. A csic quc lcvc a iodos. Mcii- nc ncssc crigo, soncnic ara fingir valcniia c dcsfazcr a susciia dcssc raazola lascivo, o condc. Mas qucn odcria susciiar dc una cnloscada no onio cn quc fui rcso? PFIMEIFO SOLDADO Nao Ia rcncdio, scnIor; icrcis dc norrcr. Dissc o nosso gcncral quc dcois dc Iavcrdcs rcvclado or nancira iao vil os scgrcdos do ccrciio a quc cricnccis, c dado infornacs iao csifcras dc cssoas iidas cn iao alio concciio, nao odcis scr dc ncnIun uso Ioncsio ncsic nundo. Por iudo isso, rccisais norrcr. Carrasco, fora con a calca dclc! PAFOLLES OI, Dcus, scnIor! Dciai-nc vivcr, ou dciai-nc vcr a noric! PFIMEIFO SOLDADO Dcn; isso vos scra crniiido, cono ianlcn dcscdir-vos dc vossos anigos. (Dcsucndu-Ic os oIos.} OlIai volia. conIcccis algun dos rcscnics? DEFTFAM Don dia, nolrc caiiao. 134 SECUNDO NODFE Dcus vos alcnoc, Caiiao Parollcs. PFIMEIFO NODFE Dcus vos guardc, nolrc caiiao. SECUNDO NODFE Caiiao, icndcs alguna conissao ara o scnIor Lafcu? Esiou dc viagcn ara a Frana. PFIMEIFO NODFE Mcu lon caiiao, nao odcis dar-nc una coia do soncio quc cscrcvcsics a Diana, a roosiio do Condc dc FossilIao? Sc cu nao fossc iao covardc, vo-la ionaria fora Passai lcn. (Sucn Hctun c os noIcs.} PFIMEIFO SOLDADO Caiiao, ficasics rcduzido a nada, con cccao dc vossa cIara, quc ainda conscrva un no. PAFOLLES Qucn nao scria csnagado or una conjura? PFIMEIFO SOLDADO Sc udcrdcs cnconirar un lugar cn quc as nulIcrcs scjan iao dcsiiiudas dc vcrgonIa quanio vos, fundarcis un ovo dc dcslavados. Eu ianlcn ario ara a Frana. La falarcnos dc vos. (Su.} PAFOLLES Ainda assin, agradco. Sc no ciio iivcssc grandc coraao, agora icria clc 135 csiourado. Foi-sc o iiulo dc caiiao; nas cono qualqucr dclcs vou iraiar dc concr, lclcr c ao sono calnancnic cnircgar-nc. MinIa vida vai dccndcr, dc agora cn dianic, acnas do quc rcalncnic sou. Os quc na conia sc iivcrcn dc lilircs ioncn noia, ois c ccricza rcvclar-sc lurro iodo lora quc c gcnic or lanlurro. Drio, arrcfccc! Esada, cria ronIa! Parollcs vai dciar dc icr vcrgonIa. A vida coniinua a scr risonIa. Vou scgui-los. (Su.} 136
Cena IV
Focnu. Un quuto cn cusu du uuu. Entun Hccnu, u uuu c Dunu.
HELENA Para icrdcs ccricza dc quc cn iudo convosco fui sinccra, vou irazcr-vos cono fiador un nonc dos naiorcs da crisiandadc, scndo ncccssario quc anic scu irono cu va dolrar os joclIos anics dc ao fin cIcgar do ncu roosiio. Prcsici-lIc Ia icno singular scrvio, iao caro quanio a vida. O rorio ciio do iariaro inscnsvcl alalado odcria ficar c cn iudo graio. Soulc dc fonic ccria quc Sua Craa sc acIa cn MarsclIa, csiando dc ariida ara la un conloio dc confiana. Discrsadas as iroas, ncu narido voliara ara casa, ondc, con a ajuda do ccu c a crnissao do rci ncu ano, cIcgarcnos rinciro. VIVA Ccniil dana, nunca iivcsics scrva a qucn iocassc iao crio vossa diia. HELENA Ncn aniga, scnIora, ja iivcsics, cuja ncnic iao indcfcsa iralalIassc ara rcniar-vos a anizadc. Fui clciia clo ccu, odcis crcr-nc, ara o doic rovcr dc vossa filIa, assin 137 cono cla ianlcn o foi ara ajudar-nc agora a rcavcr ncu narido. csiranIos Ioncns, quc vos nosirais, assin, iao carinIosos ara qucn vos icn odio, quando as fornas lascivas dos scniidos cnganados a icnclrosa noiic dcian suja! Dcssc nodo a luuria sc alincnia con o quc rculsa lIc roduz violcnia. Mas dcois voliarcnos a cssc assunio, scndo rcciso, Diana, quc sol ninIa nodcsia dircao vcnIais dc novo a adcccr or nin. DIANA Enlora a noric, dc ar con a Ioncsiidadc, nc advicssc dc vossa inosiao, a vos cricno, dcclarando-nc ronia a sofrcr quanio nc nandardcs fazcr. HELENA Pacicncia un ouco. Nao falia nuiio ara quc dc novo icnIanos o vcrao, quando as rosciras sc colrircn dc florcs c dc csinIos, agradavcis ficando, a un icno, c agudas. Prccisanos ariir; nossa carruagcn ja sc acIa ronia; o icno nos convida. scnrc lon iudo o quc acala lcn. O fin coroa a olra. A irajcioria nais difcil inoria naior gloria. (Sucn.} 138
Cena V
HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu. Entun u condcssu, Lucu c o IoIo.
LAFEU Nao, nao, nao! Vosso filIo foi dcscncaninIado or un sujciio vcsiido dc iafcia, cujo cccravcl aafrao odcria iingir ioda a nocidadc nal cozida c asiosa dc una naao. Scn clc, vossa nora ainda odcria csiar viva, c cn Frana vosso filIo, nuiio nais favorccido clo rci do quc or cssc zangao dc cauda vcrnclIa, a quc nc rcfcri. CONDESSA Dcscjara nunca o icr conIccido. Foi a causa da noric da nais viriuosa donzcla quc janais a naiurcza icvc a Ionra dc criar. Sc clc fossc dc ncu sanguc c nc iivcssc cusiado os nais agradavcis gcnidos dc una nac, nao odcria dcdicar-lIc nais cniranIado anor. LAFEU Ecclcnic ncnina! Ecclcnic ncnina! Tcrcnos dc aanIar nil saladas ara cnconirar ouira vcrdura igual. 139 DODO Fcalncnic, scnIor, cla cra a nangcrona, ou nclIor, a arruda da salada. LAFEU Isso nao sao vcrduras, idioia, nas florcs crfunadas. DODO Ora, scnIor, cu nao sou o grandc Nalucodonosor; cnicndo nuiio ouco dc crvas. LAFEU Quc c quc rcsuncs scr, rcalncnic. vclIaco ou iolo? DODO Tolo, scnIor, a scrvio dc una nulIcr, c vclIaco ao dc un Ioncn. LAFEU Por quc cssa difcrcna? DODO Porquc cnganaria o Ioncn con sua nulIcr c faria o scrvio dclc. LAFEU Assin, rcalncnic, scrcis un vclIaco ao scrvio dclc. DODO E nulIcr dclc, scnIor, daria o ncu lasiao, ondo-nc ao scu scrvio. LAFEU Dirci dc ii quc cs as duas coisas ao ncsno icno. vclIaco c iolo. DODO Ao vosso scrvio. LAFEU Nao! Nao! Nao! 140 DODO Por quc nao, scnIor? Sc nao udcr ficar a vosso scrvio, odcrci ficar no dc un rncic iao grandc quanio vos. LAFEU Qucn c cssc rncic? franccs, acaso DODO Por ninIa fc, scnIor; o nonc dclc c inglcs, nas sua fisiononia c nais qucnic na Frana do quc aqui. LAFEU Quc rncic c cssc? DODO O rncic ncgro, scnIor; alias, o rncic das ircvas, o dcnnio. LAFEU Dasia; iona csia lolsa, quc, alias, nao c dada con a inicnao dc afasiar-ic do ano dc quc falasic. Coniinua a scrvi-lo. DODO Eu sou un Ialiianic dos losqucs, scnIor, quc scnrc gosici dc una loa fogucira. Ora, o anor dc quc vos falci nanicn scnrc un fogo vivo. Mas una vcz quc clc c o rncic do nundo, quc sua nolrcza crnanca na coric. Eu sou cla casa da oria csirciia, quc considcro cqucna cn dcnasia ara quc ossa cnirar a ona; os quc sc IunilIarcn, assarao; nas cn sua naioria os Ioncns sao or dcnais dclicados c friorcnios c so iransiian cla csirada florida, quc vai dar na oria anla c no fogo vivo. 141 LAFEU Scguc o icu caninIo. Conco a nc cnfarar dc ii, o quc dcclaro con anicccdcncia, ara quc nao vcnIanos a nos dcsavir. Scguc o icu caninIo c vai vcr sc os ncus cavalos csiao scndo iraiados scn ncnIuna naroicira. DODO Sc con clcs usassc dc naroicira, scnIor, scrian naroiciras cavalarcs, o quc clcs icn dirciio, cla lci da naiurcza. (Su.} LAFEU Un naroio ladino c dc grandc nalvadcz. CONDESSA o quc clc c, dc faio. O ncu dcfunio narido sc divcriia lasianic cusia dclc. So coniinua aqui cn casa or scr isso disosiao icsiancniaria dc ncu narido, quc clc considcra caria dc rivilcgio ara suas naroiciras. O ccrio c quc ningucn lIc cnlarga o asso, corrcndo clc or ondc lcn cnicndc. LAFEU Cosio nuiio dclc; nao c nau sujciio. Mas csiava ara dizcr-vos quc, dcsdc quc cu soulc da noric da loa scnIora c quc ncu scnIor vosso filIo ja csiava dc volia, inicrccdi junio ao rci ara quc clc lIc falassc a favor dc ninIa filIa, o cn quc Sua Alicza ja Iavia cnsado cn sua graciosa dclilcraao, quando anlos cran dc ncnoridadc. Sua Alicza roncicu inicrccdcr ncssc scniido, o quc c a nclIor nancira dc dcsfazcr a na voniadc quc clc 142 udcssc icr cn rclaao a vosso filIo. Quc diz Vossa ScnIoria dcssa idcia? CONDESSA Alcgra-nc lasianic, nilordc, scndo ncu dcscjo quc ossa vir a rcalizar-sc scn ncnIun cnlarao. LAFEU Sua Alicza cIcga dc MarsclIa iao lcido cono quando iinIa irinia anos. Esiara aqui ananIa, sc dcsia vcz nao nc cnganou a cssoa cujas infornacs rarancnic falIan CONDESSA Alcgra-nc a cscrana dc rcvc-lo anics dc norrcr. Fcccli carias dc ncu filIo, con a noicia dc sua cIcgada ara csia noiic. Pco quc Vossa ScnIoria sc dcnorc aqui cn casa, aic quc clcs sc falcn. LAFEU Esiava a rocurar un rcicio, ninIa scnIora, ara jusiificar isso ncsno. CONDESSA Dasiaria invocardcs vosso Ionroso rivilcgio. LAFEU A quc ja icnIo rccorrido nuiias vczcs, ninIa scnIora; nas, graas a Dcus, ainda conscrva o rcsigio. (Votu o IoIo.} DODO MinIa scnIora! La fora csia o jovcn condc, vosso filIo, con un cnlasiro dc vcludo no rosio. Sc cscondc alguna cicairiz, so o vcludo 143 c quc odcra dizc-lo. Mas c un oiino cnlasiro dc vcludo. A facc csqucrda dclc c dc ircs clos c ncio; nas a dirciia c inicirancnic glalra. LAFEU Una cicairiz adquirida nolrcncnic, ou una cicairiz nolrc, c una lcla disiinao Ionorfica, ial cono c dc suor quc scja cssa. DODO Sin, nas o rosio c quc nos fica riscado! LAFEU Vanos ao cnconiro dc vosso filIo; ja nc iarda odcr convcrsar con cssc jovcn c nolrc soldado. DODO Por ninIa fc! Ia una duzia dclcs, con cIacus dclicados c ricos, dc lunas galanics, quc nao aran dc fazcr ncsuras c cunrincniar iodo o nundo. (Sucn.} 144
ATO V Cena I
MuscIu. Unu uu. Entun Hccnu, u uuu c Dunu, con dos cudos.
HELENA O viajar inccssanic, dia c noiic, vos dciou csgoiada. Nao odcnos dar rcncdio ara isso. Mas sc os dias c as noiics confundisics, c cssc graccis ncnlros nagoasics ara ncu rovciio, icndc acicncia, ois dc ial nancira na ninIa graiidao vos cnraizasics, quc inossvcl scra dali sairdcs. Fcliz cnconiro! (Entu un gcnt-Ioncn ucoco.} Esic Ioncn odcria olicr-nc audicncia junio ao rci, no caso dc usar a ncu favor dc scu rcsigio. Dcus vos guardc, scnIor! FALCOEIFO E a vos ianlcn. HELENA En Frana ja vos vi, scnIor; na coric. FALCOEIFO Sin, la ja csiivc algunas vczcs. 145 HELENA Crcio, scnIor, quc ainda gozais do alio concciio da londadc quc iodos vos louvavan. Assin, rcnida clas circunsiancias quc csquccida nc fazcn or conlcio das nanciras coricscs, ora aclo ara vossa viriudc, quc Ia dc scr-nc ara scnrc lcnlrada. FALCOEIFO Quc qucrcis? HELENA Quc icnIais a londadc dc ao rci fazcr cIcgar csic cdido dc ninIa aric, Iunildc, c dc ajudar-nc quanio cn vos csiivcr, orquc falar-lIc nc vcnIa a scr ossvcl. FALCOEIFO Mas Sua Alicza nao sc acIa aqui. HELENA Quc nc dizcis, scnIor! FALCOEIFO Pariiu uliina noiic, con nais rcssa do quc dc Ialiio. VIVA OI Dcus! Pcrdcnos iodo nosso iralalIo! HELENA Ainda vos afirno quc lcn csia iudo o quc lcn acala, nuiio cnlora arca o icno advcrso c os ncios dcficicnics. Por olscquio, ara ondc foi o rci? FALCOEIFO Para o casiclo dc FossilIao, scgundo nc disscran. Para la nc dirijo. 146 HELENA Por olscquio, scnIor, ja quc c rovavcl cnconirardcs o rci anics dc nin, nas naos graciosas cnircgai-lIc csia caria. NcnIun dano disso vos advira, scndo ossvcl quc vcnIais a alcanar alguna graa. Scguir-vos-ci con ioda a diligcncia ossvcl. FALCOEIFO Dcn; farci o quc cdisics. HELENA Havcis dc scr rcconcnsado, icnIa iudo o fin quc iivcr. Mas c rcciso noniarnos a cavalo novancnic. Dcrcssa! Cuidai disso. (Sucn.} 147
Cena II
HossIuo. Puto ntco do uuco du condcssu. Entun o IoIo c Puocs.
PAFOLLES Mcu lon scnIor LavacIc, cnircgai csia caria a nilord Lafcu. Ja nc conIcccsics cn nclIorcs condics, scnIor, quando cu vivia na faniliaridadc dc rouas nais linas. Mas agora, scnIor, sujci-nc no aniano da Foriuna c calo o cIciro nuiio aiivo dc scu aiivo dcsfavor. DODO Por ninIa fc, c rcciso quc o dcsfavor da Foriuna scja, dc faio, rcclcnic, ara calar cIciro iao aiivo cono disscsics. Dc Iojc cn dianic nao concrci cic friiado na naniciga da Foriuna. Por olscquio, nao fiqucis do lado dc quc sora o vcnio. PAFOLLES Ora, scnIor, nao Ia ncccssidadc dc iaardcs o nariz; falci so or nciafora. DODO Pouco inoria, scnIor. Sc as vossas nciaforas fcdcrcn, iaarci, da ncsna 148 forna, o nariz dianic dclas, cono dianic das nciaforas dc qucn qucr quc scja. Afasiai-vos, or olscquio. PAFOLLES Por olscquio, scnIor, cnircgai csic acl cssoa dc quc vos falci. DODO PaI! Fccuai, scnIor! Enircgar a un gcniil-Ioncn un acl quc vcn da rcircic da Foriuna! Mas vcdc! A vcn vindo clc. (Entu Lucu.} Aqui csia, scnIor, un licIano ou gaio da Foriuna scn scr alniscarciro quc caiu no vivciro nauscalundo do scu dcsfavor c quc, cono clc rorio o dcclarou, sc cnorcalIou iodo. Conjuro-vos, scnIor, a roccdcr con csia cara da nancira or quc lcn cnicndcrdcs, ois arccc scr un olrc-dialo, dccado, cngcnIoso c idioia. Con csscs snilcs dc consolo, lancnio-lIc a dcsgraa c o cnircgo a Vossa ScnIoria. PAFOLLES Milordc, cu sou una criaiura a qucn a Foriuna arranIou or nancira crudclssina. LAFEU E quc qucrcis quc cu faa? Agora c iardc ara aarar-lIc as unIas. Mas quc naroicira fizcsics Foriuna, ara quc cla vos arranIassc? Dc si, cla c una loa scnIora; acnas nao suoria quc os naroios roscrcn sol sua caa. Aqui icndcs un quari d'ccu. Quc o juiz ronova a az cnirc vos; icnIo ouiras ocuacs. 149 PAFOLLES Sulico a Vossa Honra ouvir- nc acnas una alavra. LAFEU Con isso, acnas ncndigais nais un vinicn. Dcn; quc scja; scra vosso; nas discnsai-nc dc ouvir cssa alavra. PAFOLLES Mcu nonc, ncu londoso lordc, c Parollcs. LAFEU Dcssc nodo, cdis nais dc una alavra. Dcus c a ninIa aiao! Dai-nc a nao. Cono assa o vosso ianlor? PAFOLLES OI, ncu lon scnIor! Fosics o rinciro a cnconirar-nc. LAFEU Vcrdadc? E o rinciro, ianlcn, a crdcr-ic. PAFOLLES Dccndcra dc vos, nilordc, rcor-nc junio da graa, or quc fosics vos quc nc iirasics dc crio dcla. LAFEU Cono assin, naroio! Airilus-nc, a un so icno, o oficio dc Dcus c do dialo? Un ic rcc na graa c o ouiro ic iira dcla. (Ouuc-sc toquc dc cun.} O rci vcn vindo; conIco-o clo ioquc dc clarin. Dcois rocura or nin, naroio; ainda csia noiic falci a icu rcsciio. Enlora scjas naroio c ionio, rccisaras concr. Vanos; vcn conigo. 150 PAFOLLES Fogarci a Dcus or vos. (Sucn.} 151
Cena III
O ncsno. Un quuto no uuco du condcssu. Cuns Entun o c, u condcssu, Lucu, noIcs, gcnts-Ioncns, guudus, ctc.
FEI Ncla crdcnos una joia rara, o quc nos dcrcciou. Mas vosso filIo, louco dc iodo cn iodo, rcvclou-sc inicirancnic falIo dc scniidos ara avaliar-lIc o rco. CONDESSA Isso ao assado cricncc, ncu scnIor. Sulico a Vossa Majcsiadc ionar o caso cono rclcliao naiural da nocidadc, cn quc o olco c o fogo, cn dcnasia forics ara a razao, cn cIanas sc dcrranan. FEI Mui rczada scnIora, crdoci iudo, iudo csqucci, conquanio ja conira clc ninIa vingana arnada sc cnconirassc, ronia ara o disaro. LAFEU Dcvo dizcr cdindo rcviancnic crdao do aircvincnio quc nilordc noo ofcndcu, dc faio, scu nonarca, sua nac c a consoric; nas foi clc, clc ncsno, qucn icvc nais 152 rcjuzo. crdcu a csosa, cuja fornosura ofuscava a visao nais aguada, cuja fala rcndia as oias iodas, cujo rinor forava os nais ardcnics ciios a dcclararcn-sc caiivos. FEI O louvor do assado, nais qucrida dcia sua lcnlrana. Dcn; cIanci-o. Ja csianos calnos; a rincira visia aagara qualqucr lcnlrana irisic. Nao nos ca crdao; noria ja sc acIa a naiurcza dc sua grandc cula, cujos rcsios ardcnics cnicrranos nais fundo do quc o ollquo. Elc quc vcnIa cono csirangciro, nao cono culado. Elicai-lIc qual c nossa voniadc. CENTIL-HOMEM Pois nao, ncu solcrano. FEI Quc diz. clc dc vossa filIa? Acaso lIc falasics? LAFEU Pc-sc ao disor dc Vossa Majcsiadc. FEI Eniao farcnos cssc casancnio Fcccli carias quc nc falan dclc cn icrnos clogiosos. (Entu Hctun.} LAFEU No scnllanic lc-sc-lIc quc csia lcn. FEI Nao sou un dia dc ncvociro coninuo, quc a un so icno odcras cn nin vcr sol c granizo. Ccdcn, orcn, o asso as nuvcns ncgras 153 aos raios luninosos. Aroina-ic; volia a scr lclo o icno. DEFTFAM Mcu qucrido solcrano, crdoai- nc os grandcs crros dc quc sinccrancnic nc arrccndo. FEI Tudo csia lcn; ncn nais una alavra solrc o assado. A ocasiao cgucnos clos calclos, ois ja csianos vclIos; nossas rcsolucs nais arcssadas, o c suiil do icno silcncioso ialvcz as uliraassc anics quc ossan iornar-sc rcalidadc. Esiais lcnlrado da filIa dcsic nolrc? DEFTFAM Con incfavcl adniraao, scnIor. Logo dc incio fiz dcla a ninIa cscolIa, anics quc o ousado coraao sc airavcssc a iransfornar-nc cn arauio aircvido a lngua inida. Ao fiar ncla os olIos, a nirada dcsdcnIosa cnrcsiou-nc o vil dcsrczo quc iorcc os iraos a qualqucr lclcza, dcsdcnIa as corcs frcscas, or csurias, c dilaia ou conrinc qualqucr forna roorcional no nais Icdiondo oljcio. Foi or icr isso aconiccido quc cla oljcio dc louvor dc iodo o nundo c quc cu anava dcsdc quc a crdcra assou-nc a scr na visia o grao dc ocira quc inconoda scn ircguas. FEI Doa cscusa. O faio dc lIc icrcs algun dia dcdicado cssc anor, aaga cnorncs colunas dc iua dvida vuliosa. Mas o anor airasado, cono 154 a roria dcncncia rcluianic c oliida a cusio, ara o grandc doador nao ccssa nunca dc clanar, qual ccnsura ncrccida. Ja csia norio o inoccnic". Nossas falias rcciiiadas so dcsrczo nosiran or quanio dc valioso scja nosso, nao lIcs dando valor, cnquanio dura, scnao quando ja csia na sculiura. Por vczcs, nosso dcsrazcr, injusio conosco ncsno, csnaga a iodo cusio nossos anigos, ara lasiina-los, quando cinza sc iornan. Dcscriado, o anor, cn nos, lasiina o aconiccido, cnquanio o odio dorniia a iardc ioda. Sirva dc dolrc dc finados isio ara a londosa Hclcna. E agora csquccc-ic dcla. Fcncic o icu cnIor sinccro ara a lcla Magdala, quc ja c iua. Pcrnancccr aqui c ncu inicnio, ara assisiir do viuvo o casancnio. CONDESSA Quc o ccu alcnoara nais quc o rinciro; ou, naiurcza, naia-nc ligciro! LAFEU FilIo, cn qucn dcvc coniinuar o nonc dc ninIa casa, da-nc un cnIor digno dc icu afcio, quc a ccniclIa avivc no csriio da noiva, orquc rcsics cla vcnIa aic aqui. (Hctun Ic cntcgu un unc.} Por ninIa vclIa larla c scus clos, a dcfunia Hclcna cra graciosa c loa. Ao dcscdir-sc da coric a uliina vcz, vi-lIc no dcdo un ancl igual a csic. DEFTFAM Mas nao csic! 155 FEI Mosirai-no, or olscquio, ois cnquanio vos falava o olIar iinIa nclc fio. Essc ancl ja foi ncu; a Hclcna o dci, Tcndo-lIc asscvcrado quc sc un dia sc vissc alandonada cla soric, ronio a auilia-la nc acIaria, visia dcsia ninIa lcnlrana. Cono o ousio iivcsics dc riva-la do quc acina dc iudo cla rczava? DEFTFAM Mcu gracioso solcrano, conquanio vos agradc considcrar o ancl sol cssc asccio, janais lIc cricnccu. CONDESSA FilIo, or ninIa vida, cssc ancl cu vi no dcdo dcla, quc o anava ianio cono a roria vida. LAFEU TcnIo ccricza dc a icr visio con clc. DEFTFAM Enganais-vos, nilordc; janais cla viu scnclIanic ancl. Esic jogado, cn Florcna, nc foi dc una jancla, nun acl cnvolvido, quc coniinIa o nonc da cssoa quc o jogara. Era una jovcn nolrc, quc nc iinIa na conia dc soliciro. Mas ao -la a ar da siiuaao, con infornar-lIc scn circunloquios quc inossvcl fora, dcniro das nornas da Ionra, cfciivar-sc o quc cu adivinIava cn scus accnos, ficou dc iodo saiisfciia c nunca nc rcclanou o ancl. 156 FEI O rorio Pluio, salcdor do cliir c da alquinia, nao conIccc os nisicrios da naiura cono cu os dcssc ancl, sin, cssc ncsno, quc foi ncu c dc Hclcna. Pouco inoria qucn vo-lo Iouvcssc dado. Assin, sc icndcs lcno conIccincnio dc vos rorio, confcssai quc csia joia foi dc Hclcna, rcvclando-nos a ascra violcncia or quc vicsics a olic-la. O icsicnunIo cla invocou dos sanios, dc quc nunca do dcdo o iiraria, sc nao fossc ara no lciio vo-lo dar dc nucias (u quc unus suIstcs} ou cnviar-no-lo, quando sc vissc cn conjuniura circna. DEFTFAM Ela janais o viu. FEI Esias ncniindo, afirno-o or ninIa Ionra. E ora nc fazcs adniiir conjciuras quc o rcccio nc lcva a rcclir. Caso iu Iouvcsscs sido iao dcsunano, o quc inossvcl scra dc dcnonsirar, cnlora a duvida nc rcnancsa, ainda... TinIas-lIc odio norial, c cla norrcu. Nada odia fazcr-nc crcr nais nisso do quc a visia dcssc ancl. Valc o ncsno quc cu a Iouvcssc visio norrcr. Lcvai-o daqui rcso! (Os guudus scguun Hctun.} Scja qual for o dcscnlacc disio, ninIa ccricncia do assado lcva-nc a nao considcrar vaos ncus rcccios. Vanos! Lcvai-o logo! Ainda Iavcrcnos dc caninar csia qucsiao or niudo. 157 DEFTFAM Caso ossais rovar quc cn qualqucr icno lIc cricnccu o ancl, icrcis rovado quc cono csoso lIc suli no lciio, c isso cn Florcna, ondc cla nunca csicvc. (Su cscotudo.} FEI Una susciia airoz nc dcia afliio. (Entu o gcnt-Ioncn ucoco.} FALCOEIFO Cracioso solcrano, ignoro sc ncrco, ou nao, ccnsura. Esic rcqucrincnio nc foi dado or una florcniina quc airasada ficou dc vos dc ircs ou quairo osias, ara quc cn naos udcssc arcscniar-vo-lo. Acciici a incunlcncia, conovido anic a graa c as alavras cloqucnics da olrc sulicanic, quc, scgundo nc disscran, aguarda aqui dcsacIo. Traduz-sc-lIc nos iraos fisionnicos a inoriancia do assunio, quc, confornc cla roria o clicou cn icrnos suavcs c concisos, ianio a cla diz rcsciio cono a Vossa Crandcza. FEI Anic as inuncras roncssas dc casar conigo, quando sua csosa vicssc a falcccr coro ao confcssa-lo dcici-nc conquisiar or clc. Agora, o Condc dc FossilIao csia viuvo, falIaran iodos os scus jurancnios, o quc nc cusiou a Ionra. Fugiu dc Florcna scn dcscdir- sc dc nin, icndo-o cu scguido aic csic as, a fin dc incirar jusiia. Conccdci-na, o rci! quc csia cn vos fazc-lo, quc, dc ouiro nodo, un scduior 158 iriunfa c una olrc donzcla ficara crdida. Diana Caulcio." LAFEU Vou conrar un gcnro na fcira; nao qucro salcr dcsic; agarci a sua iaa. FEI Insirou-ic, o ccu, fazcndo-ic dcscolrir isio iudo. Quc iniroduzan logo cssas sulicanics c irazci-nc dc novo o condc. (Sucn o gcnt-Ioncn ucoco c uguns guudus.} TcnIo nuiio ncdo, scnIora, dc quc Hclcna Iouvcssc sido assassinada or nancira larlara. CONDESSA Eniao, jusiia ara os crininosos. (Votu Hctun cscotudo.} FEI Adnira-nc, scnIor, quc, scndo iodas as nulIcrcs, scgundo vos, uns nonsiros dc quc corrcis, dcois dc lIcs jurardcs fidclidadc, ainda cnscis cn nucias. (Votu o gcnt-Ioncn ucoco con u uuu c Dunu.} Qucn c cssa nulIcr? DIANA Una ulirajada florcniina, nilordc, quc dcsccndc da casa dos aniigos Caulcios. A ar ja csiais, scgundo nc disscran, do quc nc irouc aqui. Salcis, orianio, aic quando sou digna dc icdadc. VIVA ninIa filIa, ncu scnIor; ncus anos c ncu nonc adcccn viiucrio cla ofcnsa 159 quc a vossos cs nos irouc, scndo fora ciinguircn-sc, no caso dc nao nos dardcs o rcncdio azado. FEI Aroinai-vos, condc. Qucn sao csias scnIoras? ConIccci-las? DEFTFAM Majcsiadc, nao osso ncn dcscjo conicsia-lo. Acusan-nc dc nais alguna coisa? DIANA Por quc olIais vossa csosa dcssc nodo? DEFTFAM Nao c ninIa, scnIor. DIANA Sc vos casardcs, cssa nao Icis dc dar, quc nc cricncc; o voio quclrarcis, quc nc cricncc; a nin roria darcis, quc nc cricno, ois nossas juras nos uniran ianio quc qucn vos dcsosar casa conigo. Ou nos dois, ou ncnIun. LAFEU (u Hctun} Vossa rcuiaao caiu nuiio anic ninIa filIa; nao sois narido ara cla. DEFTFAM ScnIor, csia nulIcr c una criaiura aaionada c louca. Divcrii-nc, or vczcs, ao scu lado, nas conjuro Vossa Craa a fazcr nclIor concciio do ncu nonc, nao dando acolIincnio idcia dc quc vicssc a cair ianio. FEI Nao odcrcis, scnIor, ficar anigo do ncu concciio, cnquanio, clos aios, ncrcccdor 160 nao vos nosirardcs disso. Traiai dc dar nais foric lrilIo ao nonc do quc o quc icn no ncu concciio agora. DIANA Dondoso solcrano, crguniai-lIc, sol jurancnio, sc clc nao rcsunc quc nc colIcu, dc faio, a virgindadc? FEI Quc lIc rcsondcs a isso? DEFTFAM una inudcnic, scnIor; no acanancnio cra nanccla dc iodos os soldados. DIANA injusiia, scnIor, quc clc nc faz, orquc sc cu fossc isso quc ora falou, icr-nc-ia, ccrio, adquirido or rco insignificanic. Crcdiio nao lIc dcis. Vcdc csic ancl, quc cn alia csiina c rica avaliaao nao acIa aralclo. No cnircianio, con isio clc conrou una nanccla dc iodos os soldados, sc c quc cu o cra. CONDESSA Elc ficou corado; c o ancl dclc. Dcsdc scis gcracs vcn csia joia scndo doada cn icsiancnio c scnrc irazida clo dono cn alia csiina. Ela c, dc faio, csosa dclc; valc or nil rovas o ancl. FEI Nao nc disscsics quc Iavcis visio algucn aqui na coric quc vos odia confirnar iudo isso? 161 DIANA Dissc, nilordc; nas c cnvcrgonIada quc aclo ara o icsicnunIo dclc. Parollcs c o scu nonc. LAFEU Vi cssc Ioncn Iojc ncsno na coric, sc c quc o nonc dc Ioncn odcnos dar- lIc. FEI Idc lusca-lo. (Su un cudo.} DEFTFAM A quc vcn clc aqui? Na conia c iido dc un crfido sujciio, consurcado dc iodos os dcfciios dcsic nundo, c quc docnic sc nosira so idcia dc dizcr a vcrdadc. concclvcl quc cu vcnIa a scr o quc disscr un Ioncn quc afirna o quc quiscrcn? FEI Mas c ccrio icr cla o vosso ancl. DEFTFAM Nao o ncgo; c o ncsno. Confcsso quc cIcguci a gosiar dcla c quc lIo dcclarci, scguindo nisso o uso da nocidadc. Tcndo lcna conscicncia da disiancia quc ncdcava cnirc nos dois, con risos c ncgaas soulc cngodar-nc o ardor, or scr salido quc iudo o quc sc oc faniasia so scrvc dc cciia- la. Finalncnic, sua infiniia asiucia associada lclcza vulgar quc nc inflanava, nc vcnccran dc iodo. Dcssc nodo conscguiu cla o ancl, icndo cu 162 oliido or cssc cusio o quc qualqucr soldado viria a icr or rco do ncrcado. DIANA Prcciso rcvcsiir-nc dc acicncia. Vos, quc csosa iao nolrc rcudiasics ncnoscalar dc nin odcis agora. So una coisa vos co ois iao falIo dc lrio vos nosirais, crco o narido nandai luscar o ancl, quc cu vo-lo cnircgo; nas dcvolvci o ncu. DEFTFAM Nao csia conigo. FEI Por favor, a quc ancl vos rcfcrisics? DIANA En iudo igual, ncu solcrano, a cssc quc vos vcjo no dcdo. FEI ConIccci-lo? Aic Ia ouco csic ancl lIc cricncia. DIANA Eniao foi cssc quc lIc dci no lciio. FEI Assin, nao c vcrdadc quc lIo Iouvcsscis jogado da jancla? DIANA Dissc o quc Iouvc. (Votu o cudo con Puocs.} DEFTFAM ScnIor, confcsso quc cssc ancl foi dcla. 163 FEI Vacilais a ioda Iora; qualqucr cna vos faz csircncccr. csic o sujciio a quc vos rcfcrisics? DIANA Sin, nilordc. FEI Conciio-vos, naroio, a dcclarar-nos nas scn ncniir c scn nosirardcs ncdo dc odcr vir a dcsgosiar vosso ano o quc dclc salcis c dcsia dana. PAFOLLES Sc for do agrado dc Vossa Majcsiadc, dirci quc ncu ano scnrc sc oriou cono un gcniil-Ioncn Ionrado. ccrio icr raiicado algunas arrclias, nas isso cono qualqucr gcniil-Ioncn cosiuna fazcr. FEI Vanos ao quc inoria. Elc anou csia nulIcr? PAFOLLES Por ninIa fc, scnIor, anou. Mas cono? FEI Cono? o quc crgunio. PAFOLLES Elc a anou, scnIor, cono un cavalIciro ana una nulIcr. FEI E cono c isso? PAFOLLES Elc a anou, scnIor, c ao ncsno icno nao a anou. 164 FEI Cono iu cs vclIaco c ao ncsno icno nao cs vclIaco. Quc sujciio cIcio dc disiincs! PAFOLLES Sou un olrc Ioncn, scnIor, s ordcns dc Vossa Majcsiadc. LAFEU Tanlor clc c lon, nilordc, nas cssino orador. DIANA Salcis quc clc nc roncicu casancnio? PAFOLLES Por ninIa fc, sci nuiio nais do quc vou falar. FEI Eniao nao rcicndcs dizcr iudo o quc salcs? PAFOLLES Sc for do agrado dc Vossa Majcsiadc. Cono dissc, cu cra o inicrncdiario cnirc anlos. Mas, acina disso, clc a anava, orquc, dc faio, csiava louco or cla, c falava dc Saianas, do linlo, das Furias c dc nao sci o quc nais. Naquclc icno cra iao grandc o ncu rcsigio junio dclcs, quc cu salia quando sulian ara a cana c ouiras coisinIas nais, cono, or ccnlo, a roncssa dc casancnio c ccrias ariicularidadcs quc nc cnscjarian un lon casiigo, no caso dc vir a rcvcla-las. Por isso nao dirci o quc sci. FEI Ja disscsic iudo, a ncnos quc udcsscs acrcsccniar quc clcs sc casaran. Mas 165 cs nuiio rccioso na iua cosiao. Pc-ic dc lado. Scgundo o disscsics, csic ancl vos cricnccu? DIANA Sin, nilordc. FEI Qucn vo-lo dcu? Ou cniao, ondc o conrasic? DIANA Nao o conrci, nilordc, ncn no dcran. FEI Qucn, ois, vo-lo cnrcsiou? DIANA Ningucn, nilordc. FEI Ondc o cnconirasics? DIANA En ncnIuna aric. FEI Sc or nancira alguna o ancl foi vosso, cono o dcsics a algucn? DIANA Nunca dci nada. LAFEU Essa nulIcr, scnIor, c ial qual nao cn luva folgada. cnira c sai voniadc. FEI Lcvai-a rcsa; nao nc agrada agora. Pondc-a no carccrc. c csic aqui ianlcn. Sc nao disscrcs cono acIasic o ancl, norrcras Iojc ncsno. 166 DIANA Janais Ici dc confcssar-vos ial coisa. FEI Idc con cla! DIANA Posso dar una fiana. FEI Agora crcio quc cras ncsno rancira dc soldados. DIANA Por Jovc! Sc algun Ioncn nc ossuiu, fosics vos. FEI Por quc causa ianio icno lIc assacasics iais coisas? DIANA Por scr clc inoccnic c culado. Elc icn cicncia dc quc cu ja nao sou virgcn, c o jurara; nas cu juro quc o sou, scn quc clc o crcia. Nao nc cIancis, o rci, dc qualqucr coisa; ou virgcn sou ou dcsic vclIo csosa. (Aontu uu Lucu.} FEI Zonla dc nos. Lcvai-a logo rcsa. DIANA Dondosa nac, irazci dcrcssa a fiana. (Su u uuu.} Ja vira o joalIciro, o roriciario do ancl, quc nc scra fiador scguro. Quanio a csic nolrc, quc icn cicncia lcna dc nc icr dcsonrado, nuiio cnlora nal ncnIun nc fizcssc, alsolvo-o cn iudo. Julga clc quc ncu 167 lciio csia nancIado, conquanio a csosa clc Iaja cngravidado. Enlora noria, ncla o filIo ula; ncsia cIarada csia ninIa cscaula. AdivinIai agora. (Votu u uuu, con Hccnu.} FEI Quc corcisia nc iludc o ofcio naiural dos olIos? rcal o quc csiou vcndo? HELENA Nao, nilordc; a sonlra acnas vcdcs dc una csosa; o nonc, nao a csscncia. DEFTFAM OI, anlos! anlos! Pcrdoa-nc! HELENA londoso gcniil-Ioncn, quando cu cra cono csia scnIoriia vos acIci solrcnodo rcssuroso. Vosso ancl csia aqui, c aqui a caria quc nc cscrcvcsics. Ncla odc lcr-sc. Quando do dcdo o ancl nc arrclaiarcs, c un filIo ncu iivcrcs..." Esia fciio. E ora qucrcis scr ncu con nais dirciio? DEFTFAM Sc cla isso dcnonsirar, o rci, cu juro quc lIc dcdicarci o anor nais uro. HELENA Sc iudo claro cu nao dciar dcois, Iaja cicrno divorcio cnirc nos dois. nac qucrida! Vcjo-vos con vida? LAFEU Sinio alIo nos olIos; csiou a onio dc cIorar. (A Puocs.} Mcu caro Joao Tanlor, cnrcsia-nc o lcno. Assin; olrigado. Aarccc la 168 cn casa, ara nc disirarcs un ouco; nas dcia dc lado csscs salanalcqucs, quc sao insuoriavcis. FEI Coniar-nc-cis cssa Iisioria inicira c nua, orquc a alcgria cn lorloics dcflua.(A Dunu.} Sc ainda cs loiao dc rosa, cscolIc csoso, quc cu ic darci un doic gcncroso, ois csiou vcndo quc una csosa ncsira, virgcn cono cs, salvasic or Ioncsia. Tudo isso c o nais quc ouvir nao osso agora nc coniarcis dcois, cn nclIor Iora. Tudo arccc lcn; scndo o fin docc, quc inoria quc o conco anargo fossc? (Cuns. Sucn.} 169
EPLOGO
(Dto co c.}
Fcrcscniada a ca, c o rci ncndigo. Tudo acalara lcn, c o quc vos digo, sc alna nos laicrdcs. Alcgria vircis acIar aqui dia or dia. Dasicn-vos nossas loas inicncs; dai-nos as naos; cis nossos coracs. (Su.} 170
coylcfi 2000 Fidcndo Casiigai Morcs
Vcrsao ara cDool cDoolsDrasil.con
__________________ AJulIo 2000
Proilido iodo c qualqucr uso concrcial. Sc vocc agou or cssc livro VOCE FOI FOUDADO! Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS dircio na fonic. www.cloolslrasil.con