Vous êtes sur la page 1sur 170

1

Ridendo Castigat Mores


2


Tudo Dcn Quando Tcrnina Dcn
Willian SIalcscarc

Ediao
Fidcndo Casiigai Morcs

Fonic Digiial
www.jaIr.org
Todas as olras sao dc accsso graiuiio. Esiudci scnrc or conia
do Esiado, ou nclIor, da Socicdadc quc aga inosios; icnIo a
olrigaao dc rciriluir ao ncnos una goia do quc cla nc
roorcionou."
Nclson JaIr Carcia (1947-2002}

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

Coylcfi
Fidcndo Casiigai Morcs
3


TUDO BEM
QUANDO TERMINA BEM



William
Shakespeare
4


NDICE



ATO I
Ccna I 7
Ccna II 19
Ccna III 24

ATO II
Ccna I 36
Ccna II 48
Ccna III 53
Ccna IV 67
Ccna V 71

ATO III
Ccna I 77
Ccna II 79
Ccna III 87
Ccna IV 88
Ccna V 90
Ccna VI 96
5
Ccna VII 103

ATO IV
Ccna I 106
Ccna II 113
Ccna III 117
Ccna IV 136
Ccna V 138

ATO V
Ccna I 144
Ccna II 147
Ccna III 151

Elogo 169
6


PERSONAGENS

O REI DA FRANA
O DUQUE DE FLORENA
BERTRAM, Condc dc FossilIao
LAFEU, un vclIo nolrc
PAROLLES, conanIciro dc Dcriran
O Inicndcnic da Condcssa dc FossilIao
LAVACHE, lolo da casa da condcssa
Un ajcn.
A CONDESSA DE ROSSILHO, nac dc Dcriran.
HELENA, jovcn nolrc, roicgida cla condcssa.
Una vclIa viuva dc Florcna.
DIANA, filIa da viuva.
VIOLENTA, vizinIa da viuva c sua aniga.
MARIANA, vizinIa da viuva c sua aniga.
Nolrcs, oficiais, soldados, cic., franccscs c
florcniinos.
7


ATO I
Cena I

HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu.
Entun Hctun, u Condcssu dc HossIuo, Hccnu
c Lucu, todos dc uto.

CONDESSA Conscniindo quc ncu filIo sc
afasic dc nin, cnicrro un scgundo narido.
DEFTFAM E cu, scnIora, ariindo, rcnovo
o ranio cla noric dc ncu ai; nas rcciso
acaiar a ordcn dc Sua Majcsiadc, dc qucn ainda
sou uilo, cono sou c scrci scnrc vassalo.
LAFEU O rci, ninIa scnIora, vai scr ara
vos cono scgundo narido, c ara vos, scnIor,
cono scgundo ai. Qucn scnrc c cn iudo sc
nosirou londoso, nao Ia dc dcsncniir-sc agora
cn rclaao a vos, cujo ncrccincnio c nais
rorio ara dcscriar a londadc ondc qucr quc
Iaja falia dcla, do quc vir a adcccr-lIc a falia
ondc cla viccja con iania culcrancia.
CONDESSA Quc cscranas Ia quanio ao
rcsialclccincnio dc Sua Majcsiadc?
8
LAFEU Ja alandonou os ncdicos, ninIa
scnIora, sol cujos cuidados clc nalgasiava o
icno con cscranas, icndo lucrado con cssa
rcsoluao or crdcr dcfiniiivancnic a cscrana.
CONDESSA Esia ncnina icvc ai OI!
quc irisics rccordacs sc cnccrran ncsic icvc"!
cujo ialcnio cra quasc iao grandc quanio a
Ioncsiidadc. A sc icrcn igualado, icria dciado
inorial a naiurcza, ficando a noric cn fcrias, or
falia dc iralalIo. En lcncfcio do rci, fora dc
dcscjar quc clc ainda csiivcssc vivo. Pcnso quc
scria a noric da docna do rci.
LAFEU Cono sc cIanava o ncdico a quc
vos rcfcris, ninIa scnIora?
CONDESSA Foi nuiio cclclrc cn sua
rofissao, scnIor, c con ioda jusiia; cIanava-sc
Ccrard dc Narlon.
LAFEU Con cfciio, ninIa scnIora; foi un
ccclcnic ncdico. Nao faz nuiio icno o rci nc
falou dclc con adniraao c csar. Scus
conIccincnios lIc asscgurarian vida longa, sc a
cicncia udcssc lcvar vaniagcn con rclaao
noric.
DEFTFAM Dc quc sofrc o rci, ncu caro
scnIor?
LAFEU Dc una fsiula, nilordc.
9
DEFTFAM Ainda nao iinIa ouvido falar
nisso.
LAFEU Dcscjara quc o faio nao fossc
noiorio. Esia scnIoriia c filIa dc Ccrard dc
Narlon?
CONDESSA FilIa unica, nilordc, quc ficou
confiada aos ncus cuidados. TcnIo cscranas
dc quc a sua londadc confirnc o quc roncic a
cducaao. Hcrdou una disosiao quc iorna nais
lclos os ialcnios; ois scnrc quc un csriio
grossciro vai dc ar con loas qualidadcs, o clogio
arrasia coniscraao. sao, a un icno, viriudcs
c iraidorcs. Ncla, orcn, cssas qualidadcs sc
disiingucn ianio nais or causa da sinlicidadc
quc lIc c roria. a Ioncsiidadc c Icrdada; a
londadc, adquirida.
LAFEU Vosso clogio, scnIora, arrancou-
lIc lagrinas.
CONDESSA Nao Ia nclIor sal ara una
jovcn icncrar o clogio dc si roria. Nunca sc
lIc aroina do coraao a lcnlrana do ai, scn
quc a iirania da irisicza lIc faa dcsaarcccr das
faccs a aarcncia da vida. Dasia, Hclcna, lasia
ara quc nao arca quc dcnonsiras una
irisicza quc nao scnics.
HELENA A irisicza quc cu dcnonsiro c
rcalncnic scniida.
10
LAFEU Os norios icn dirciio a
lancniacs nodcradas; a irisicza cccssiva c
ininiga da vida.
HELENA Sc a vida c a irisicza sao
ininigas, o cccsso dc irisicza acala scndo faial
ara si roria.
DEFTFAM Qucrida nac, inloro vossas
sanias oracs.
LAFEU (u Hccnu} Cono conrccndcrnos
isso?
CONDESSA Eu ic alcno, Dcriran.
Dcscjo quc Icrdcs dc icu ai o cicrior c as
qualidadcs. Quc o sanguc ic rcgulc, cn
concicncia scnrc con a viriudc, c quc a
londadc do lcro sc ic igualc. A iodos ana,
confia-ic dc oucos, nao ofcndas ningucn; icncr
ic faas dos ininigos nais cla iua fora do quc
ncsno clo uso quc fazcr dcla udcsscs; guarda
o anigo no ciio a scic cIavcs; anics scr
ccnsurado or calado do quc or falador. Quc as
lcnaos iodas quc o ccu ic qucira dar c as quc ic
ossan advir dc ncus cdidos, cn ii caian.
Passa lcn. Elc ainda nao sc cnconira, caro
scnIor, naduro ara a coric. AconsclIai-o ara o
lcn.
LAFEU Nao Ia dc lIc faliar nunca o quc
udcr olicr-lIc ninIa dcdicaao.
11
CONDESSA Todas as lcnaos do ccu
caian solrc clc. Adcus, Dcriran. (Su.}
DEFTFAM (u Hccnu} Quc fiqucn vossa
disosiao iodos os lons dcscjos quc
anadurcccrcn cn vosso cnicndincnio. Scdc o
consolo dc ninIa nac, vossa scnIora, c icndc-a
scnrc cn considcraao.
LAFEU Adcus, gcniil scnIoriia; c rcciso
susicniardcs a rcuiaao dc vosso ai.
(Sucn Hctun c Lucu.}
HELENA OI, sc iudo fossc isso! Mas nao
cnso quasc cn ncu ai. Aquclas grandcs
lagrinas lIc Ionran nais a ncnoria do quc
quanias or clc cu dcrranassc. Cono cra clc?
Esqucci-nc dc iodo; nao conscrvo na rcicniiva
iraos fisionnicos alcn dos dc Dcriran. Esiou
crdida. Vida nao Ia ondc Dcriran nao sc acIc.
Mas c o ncsno quc anar un fulgcnic asiro c
qucrcr dcsosa-lo. Esia iao alio! Posso alcgrar-nc
cn sua luz radiosa c dcla rccclcr algun rcflco,
nas nao novcr-nc nunca cn sua csfcra. MinIa
anliao, dcsia aric, sc casiiga. Dcvc norrcr dc
anor a cora inida quc asirava a un lcao ara
consoric. Adniravcl, a un icno, c doloroso cra
vc-lo a ioda Iora, dcscnIar-lIc na icla do ncu
ciio os lindos cacIos, o arco dos sucrclios o
olIar dc aguia, ncsic ciio iao avido das linIas
do ncnor irao dc scu docc rosio. Mas ariiu, so
12
rcsiando ninIa idolaira aiao sinlcs
rclquias. Qucn vcn vindo? Un dc scus
conanIciros dc viagcn. Esiino-o so or isso,
cnlora o icnIa na conia dc un noiorio
ncniiroso, olirao dc narca, un iolo
irrcncdiavcl; nas rcsguardan-no nuiio csscs
dcfciios c lIc vao lcn, ao asso quc a viriudc dc
ossos dc ao iiriia ao vcnio frio. Nao oucas vczcs
vcnos a indigcnic salcdoria dccndcr cn iudo da
iolicc suniuosa c culcranic.
(Entu Puocs.}
PAFOLLES Dcus vos guardc, lcla rainIa.
HELENA E a vos ianlcn, nonarca.
PAFOLLES Monarca, nao.
HELENA Ncn rainIa, ianouco.
PAFOLLES Esiavcis a ncdiiar solrc a
virgindadc?
HELENA Jusiancnic. E ja quc icndcs algo
dc soldado, crniii quc vos faa una crgunia. O
Ioncn c ininigo da virgindadc. dc quc nodo nos
dcfcndcrnos dclc?
PAFOLLES Fcclindo-o.
13
HELENA Mas clc rcdolra dc csforos; c
conquanio valcnic, a virgindadc c fraca. Ensinai-
nos algun roccsso gucrrciro dc dcfcsa.
PAFOLLES iudo inuiil, quc o Ioncn
asscnia dianic dc vos o acanancnio, disara
suas ninas c vos fara ir clos arcs.
HELENA O ccu nos rcscrvc a virgindadc
conira ninciros c closcs. Nao Iavcra ariifcio
niliiar quc crniia virgindadc jogar os Ioncns
clos arcs?
PAFOLLES Quanio nais dcrcssa cair a
virgindadc, con ianio naior raidcz ira o Ioncn
clos arcs. Mas quando rccair na lrccIa quc vos
ncsnos fizcsics, ja icrcis crdida a cidadc. Nao
Ia ncdida oliica na rcullica da naiurcza
caaz dc rcscrvar a virgindadc. Sua crda c dc
uiilidadc ara a oulaao. Nao Ia virgcn quc
nao Iouvcssc nascido dc una virgindadc crdida.
do ncial dc quc fosics fciia quc roccdcn iodas
as virgcns; crdida una vcz a virgindadc, odcra
scr cnconirada dcz vczcs; nas sc ficar nuiio
guardada, csiara ara scnrc crdida. Nao Ia
conanIia nais fria do quc cla. Fora, ois, con a
virgindadc!
HELENA Prcicndo conscrva-la or algun
icno, ainda quc vcnIa a norrcr virgcn.
14
PAFOLLES A cssc rcsciio nao Ia nuiio o
quc dizcr; vai conira a lci da naiurcza. Tonar o
ariido da virgindadc c acusar a roria nac, o
quc consiiiui flagranic dcsolcdicncia. A virgcn c
igual ao indivduo quc sc cnforca; a virgindadc sc
suicida, c dcvcria scr cnicrrada nas csiradas,
longc dos lugarcs saniificados, ial cono sc faz
con os dcscscrados, quc roccdcn conira a
naiurcza. A virgindadc rocria gusanos, cono o
qucijo, gasia-sc aic casca c norrc dcvorando o
rorio csinago. Alcn do nais, c ralugcnia,
ociosa, aliiva c conosia cclusivancnic dc
cgosno, quc c o ccado nais condcnado nos
nandancnios. Nao a conscrvcis, quc so icrcis a
crdcr. Fora con cla! Dcniro dc un ano icra
dulicado, o quc ja c un juro arcciavcl, scn quc
fiquc rcsscniido o caiial. Fora con cla!
HELENA Cono fazcr, scnIor, ara crdc-la
dc acordo con o rorio gosio?
PAFOLLES Dciai-nc rcflciir... Nao Ia
jciio, scnao sofrcr ara scr agradavcl a qucn sc
dcsagrada dcla. ncrcadoria quc crdc o lrilIo
quando fica nuiio icno guardada.
Dcscnlaraai-vos dcla, cnquanio odc scr
vcndida; arovciiai a disosiao dos
conradorcs. A virgindadc c cono un vclIo
coricsao dc cIacu fora da noda c rouagcn
rica, nas cada cn dcsuso, ial cono sc da con os
lrocIcs c aliios, quc ja iivcran sua coca.
15
Ficara nclIor vossa ianara no asicl ou no caldo
do quc nas faccs. Vossa virgindadc, vossa vclIa
virgindadc c ial qual cra nurcIa da Frana. dc
asccio c gosio insuoriavcis. Pudcra! Sc nao icn
sciva! Ja foi gosiosa; nas rcscnicncnic nao
assa dc una cra nurcIa. Esiou dc ariida
ara a coric; qucrcis alguna coisa dc la?
HELENA Da virgindadc, nada. La vai acIar
icu ano aaionadas scn conia. nac, ananic,
una ininiga, una aniga, una fcni, dirciora,
una guia, una dcusa, una rainIa, consclIcira,
iraidora, aaionada; sua Iunildc anliao, alia
Iunildadc, concordia dissonanic, dcsacordo
agradavcl dc ouvir, sua lcaldadc, scu docc azar c
un nundo dc afilIados graciosos c iravcssos,
quc Cuido dcia ainda nais falanics. Mas agora
vai clc... Ncn sci ncsno o quc vai scr. Quc Dcus
o anarc. A coric c grandc cscola, c clc c un...
PAFOLLES Un quc?
HELENA Quc cu qucro lcn. cna.
PAFOLLES Pcna or quc?
HELENA Por nao nos scr ossvcl dar un
coro scnsvcl aos dcscjos, or dc lcro scrnos
laios c fadadas or Iunildcs asiros a fornular
iao-so dcscjos quc nao sc concrciizan.
Podcranos, cniao, cIcgar aic nossos anigos c
16
lIcs scniir o quc cnsanos, o quc nao nos
cnscja, dc ouiro nodo, ncn agradccincnios.
(Entu un ucn.}
PAJEM Monsicur Parollcs, ncu ano vos
nandou cIanar.
PAFOLLES Adcus, cqucna Hclcna; sc nao
nc csqucccr, na coric cnsarci cn ii.
HELENA Monsicur Parollcs, nasccsics sol
a influcncia dc un lancia caridoso.
PAFOLLES Sol a influcncia dc Maric.
HELENA Foi o quc scnrc cnsci. dclaio
dc Maric.
PAFOLLES Por quc dclaio?
HELENA As gucrras vos irazcn ianio or
laio, quc ncccssariancnic dcvcrcis icr nascido
dclaio dc Maric.
PAFOLLES Quando clc rcdoninava no
firnancnio.
HELENA Scria rcfcrvcl dizcr. quando
csiava cn rciirada.
PAFOLLES Quc vos lcva a cnsar dcssa
nancira?
17
HELENA Porquc quando vos laicis,
rccuais scnrc.
PAFOLLES Para olicr vaniagcn.
HELENA O ncsno sc da na fuga, quando
o ncdo aconsclIa a salvaao. A conlinaao
rcsulianic dc vossa viriudc c dc vosso ncdo c
una viriudc dc loas asas, quc vai nuiio lcn
con vosso iodo.
PAFOLLES As rcocuacs nc
assolcrlan dc ial nodo, quc nao nc dao vagar
ara ic dar una rcsosia csiriiuosa. Voliarci
cono coricsao crfciio; cniao, os ncus
conIccincnios scrvirao ara ic naiuralizar, no
caso, lcn cnicndido, dc scrcs susccivcl dc
rccclcr consclIos dc un coricsao c dc
conrccndcr o quc ic conunicar a rudcncia.
Caso conirario, norrcras dc ingraiidao, ara
scrcs arrclaiada cla ignorancia. Adcus. Quando
iivcrcs icno, dizc as iuas oracs, c sc dclc
carcccrcs, lcnlra-ic dos anigos. Arranja un lon
narido c conoria-ic con rclaao a clc cono clc
sc conoriar coniigo. E con isio, adcus. (Su.}
HELENA En nos, or vczcs, sc acIa a
ncdicina quc cn vao ao ccu cdinos. A divina
Providcncia nos dcu livrc alvcdrio, so sc oondo
con iodo o odcrio aos nossos lcnios lanos,
quando cscravos nos rcvclanos c no agir ignavos.
Quc odcr ncu anor faz sulir ianio, quc nc alrc
18
os olIos c cn nin cria o csanio? As naiorcs
disiancias do dcsiino vcncc a naiura cn icno
cqucno, fazcndo quc nun lcijo sc congracc
quanio aariava olsiaculo falacc. Irrcalizavcl so
arccc o lano nais ousado c faior dc dcscngano,
ara qucn cnsa nuiio c considcra quc o quc
nunca sc dcu c va quincra. Acaso ja dciou dc
scr anada qucn no clogiar-sc nao ficou arada?
Essa docna do rci... Scra loucura; nas, dccidida,
aiiro-nc avcniura. (Sai.}
19


Cena II

Pus. Un quuto no uuco do c. Toquc dc
cuns. Entu o Hc dc Funu, con cutus nu nuo;
noIcs c cssous do scqto.

FEI Esiao cngalfinIados os sicncnscs c os
florcniinos; con igual foriuna, icn ficado aic
agora; lravancnic luian dc aric a aric.
PFIMEIFO NODFE o quc nos dizcn.
FEI E c nuiio crvcl. A ccricza icno-la dc
nosso rino dc usiria, con a noicia dc quc logo
virao os florcniinos cdir-nos ronio aulio.
Anicciando nossa rcsoluao, o caro anigo
nanifcsia o dcscjo dc rccusa fornal dc nossa
aric.
PFIMEIFO NODFE Sua grandc dcdicaao a
Vossa Majcsiadc, aliada ao salcr rorio, lIc
asscguran, or ccrio, sugcsiao loa acolIida.
FEI Dccidiu-nos, dc faio. Os florcniinos
rccusada icrao sua rcqucsia anics dc a
fornularcn. Mas os nossos fidalgos quc quiscrcn
20
vcr a gucrra da Toscana, con ioda a lilcrdadc
odcrao cscolIcr qualqucr ariido.
SECUNDO NODFE Doa cscola, dcccrio,
ara os noos quc ianio anscian or acs
Icroicas.
FEI Qucn c quc vcn ai?
(Entun Hctun Lucu c Puocs.}
PFIMEIFO NODFE o jovcn Condc dc
FossilIao, Dcriran, ncu lon scnIor.
FEI Jovcn, iu ic arcccs con icu ai. A
naiurcza lilcral, nosirando-sc ncssc ariicular
nais cauiclosa do quc arcssada, soulc dar-ic
forna. Possas Icrdar, ianlcn, as qualidadcs dc
icu lon ai. Paris ic acolIc alcgrc.
DEFTFAM Mcus agradccincnios c ncus
rcsiinos sao dc Vossa Crandcza.
FEI Dcscjara icr a saudc rsiina dc
quando, ligado con icu ai cla anizadc, na vida
niliiar nos csircanos. ConIccia clc, cono
oucos, a aric niliiar dc scu icno, icndo sido
disculo dc lravos. Muiios anos conscguiu
rcsisiir; nas a vclIicc disfornc cn nos sc
insinuou, iirando-nos, finalncnic, da lia. Falar
nclc nc faz ficar nais jovcn. Possua na
nocidadc o csriio lrilIanic quc cu noio nos
raazcs da nolrcza quc nc ccrca. Coniudo, or
21
nais quc csics rocurcn graccjar, suas ilIcrias,
nao crcclidas or ningucn, rciornan ara clcs
rorios, scn quc scus auiorcs disfarar ossan
suas suiilczas con as rouagcns da Ionra. Era
un crfciio coricsao. ncn dcsdcn ncn azcdunc
na aliivcz rcvclava c na finura. Sc ial aconicccu
algunas vczcs, foi conira scus iguais. A Ionra,
ncssa Iora, rclogio dc si roria, lIc nosirava o
ninuio rcciso cn quc foroso lIc cra
nanifcsiar-sc olcdcccndo scn dcicna ao
oniciro a nao rolusia. Os cqucnos iraiava
cono scrcs dc classc difcrcnic, crniiindo quc
sua frondc aliiva sc inclinassc ara a lanura
dclcs, con o quc a iodos orgulIosos dciava da
Iunildadc, or sc iornar Iunildc cn scus
cncnios. Aos icnos jovcns dc Iojc falia un
Ioncn cono cssc, ara ccnlo, o quc viria nos
dcnonsirar quc ara iras andanos.
DEFTFAM Sua ncnoria, najcsiadc, lrilIa
con nais inicnsidadc cn vosso cncnio do quc
no scu sculcro; ncn a roria laidc iunular
iao alio o cala quanio vossas alavras.
FEI Qucn nc dcra quc con clc nc
acIassc! Cosiunava dizcr So nc arccc quc
ainda o ouo. Suas alavras dc ouro, clc as
ouava; nao as jogava ioa nas orclIas, nas
cncriava-as ara quc, con o icno, vicsscn a
criar razcs c dar fruios. Nao dcscjo vivcr"
assin sua loa nclancolia, s vczcs, sc
22
crcssava, no uliino aio, ao findar o
assaicno, quando iudo acalava. Nao
dcscjo vivcr", dizcr sofa, quando ninIa
lanada faliar olco, ara vcr-nc rcduzido a
norrao da gcnic noa, cujo lcviano csriio
dcsdcnIa quanio nao scja novo, c quc dc idcias
nuda cono dc roua, ois con a noda auia a
roria consiancia iransiioria". Era a isso quc
asirava. Eu, no scu rasio, dcscjo o ncsno. Ja
quc ncl c ccra nao irago ara casa, rcfcrira scr
rciirado logo da colncia, ara ccdcr o osio a
ouiros olrciros.
SECUNDO NODFE Esiina-vos o ovo,
najcsiadc. Os quc vos dcsconIcccn, vossa falia
scniirao nais quc iodos.
FEI Sin, ocuo un lugar; sci disso.
Condc, Ia quanio icno falcccu o ncdico dc
vosso ai? Cozava dc alio nonc.
DEFTFAM Ha scis ncscs, scnIor.
FEI Sc ainda vivcssc, odcria icniar una
ccricncia... Dai-nc o lrao... Os dcnais nc
cnfraqucccran con ianios iraiancnios. Ora
odcn a naiurcza c as docnas voniadc dccidir
do ncu caso. Sois lcn-vindo, condc; ncu filIo
nao c nais caro.
DEFTFAM Sou nuiio agradccido a Vossa
Craa.
23
(Sucn. Cuns.}
24


Cena III

HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu.
Entun u condcssu, o ntcndcntc c o IoIo.

CONDESSA Agora osso ouvir-vos. Quc
dizcis dcssa scnIoriia?
INTENDENTE Dcscjaria, ninIa scnIora,
quc o zclo rcvclado or nin na cccuao dc
vossos dcscjos fossc rcgisirado no calcndario dc
ncus scrvios anicriorcs, orquc quando nos
rorios os ullicanos, fcrinos a nodcsiia c
cnlaanos a candura dc nosso ncrccincnio.
CONDESSA Quc faz csic sujciio aqui? Fora
daqui, naroio! Nao qucro dar crcdiio a iodas as
qucias quc nc fazcn dc vos. Sou nuiio lcrda
ara ianio, orquc sci crfciiancnic quc nao
carcccis dc loucura, ara concclc-las, ncn dc
Ialilidadc, ara -las cn raiica.
DODO Cono nao dcvcis ignorar, ninIa
scnIora, cu nao asso dc un olrc-dialo.
CONDESSA Don.
25
DODO Nao, ninIa scnIora; nao c lon quc
cu scja olrc, conquanio nuiios ricos icnIan
ido arar no infcrno. Mas sc cu udcr alcanar as
loas graas dc Vossa ScnIoria no scniido dc nc
ajudar a ionar csiado, cu c Islcl farcnos o quc
for ossvcl.
CONDESSA Esias qucrcndo iornar-ic
ncndigo?
DODO Mcndigo dc vossa loa voniadc ara
csic caso.
CONDESSA Quc caso?
DODO Mcu caso c dc Islcl. Scrvio nao c
Icrana. Esiou convcncido dc quc nao cIcgarci a
alcanar as lcnaos dc Dcus, cnquanio nao vir a
ninIa rolc, orquc, cono diz o ovo, os filIos
sao cono lcnaos dc Dcus.
CONDESSA Da-nc as iuas razcs dc
qucrcrcs casar.
DODO o ncu coro quc o dcscja, ninIa
scnIora. Sou arrasiado cla carnc, c quando o
dialo ua, a gcnic nao odc rcsisiir.
CONDESSA Sao cssas iodas as razcs dc
Vossa ScnIoria?
26
DODO Para dizcr ioda a vcrdadc, ninIa
scnIora, odcria aduzir ouiras razcs iao ias
quanio cssas.
CONDESSA Podcria o nundo ionar
conIccincnio dclas?
DODO Aic agora, ninIa scnIora, cu icnIo
sido una criaiura ccadora, cono vos c iodos os
scrcs dc carnc c sanguc. Da a razao dc qucrcr
casar, ara odcr arrccndcr-nc.
CONDESSA Mais do casancnio do quc dos
ccados.
DODO Carco dc anigos, ninIa scnIora, c
cscro adquirir alguns or inicrncdio dc ninIa
nulIcr.
CONDESSA Anigos dcssa csccic sao
ininigos, iolo.
DODO Ncssa qucsiao dc lons anigos,
ninIa scnIora, nao sois lasianicncnic
rofunda, orquc os naroios irao fazcr o quc
ara nin ja for iralalIo. Qucn lavra a ninIa
icrra oua-nc os lois c nc cnscja vagar ara a
colIciia; sc faz dc nin calrao, fao dclc ncu
cscravo. Qucn consola ninIa nulIcr, cuida do
ncu coro c do ncu sanguc; qucn cuida do ncu
coro c do ncu sanguc, icu anor ao ncu coro c
ao ncu sanguc, c qucn icn anor a ncu coro c
27
a ncu sanguc c ncu anigo. Logo, qucn lcija
ninIa nulIcr c ncu anigo. Sc os Ioncns sc
conicniasscn con scr o quc sao, ningucn icria
ncdo dc casar. O jovcn c uriiano CIarlon c o
vclIo aisia Poysan, or nais discordanics quc
a rcligiao lIcs dcic os coracs, icn as calcas
do ncsno fciiio. odcn dar narradas con os
cornos iao lcn cono qualqucr lodc do rclanIo.
CONDESSA Nunca dciaras dc scr un
loca-suja c naldizcnic?
DODO Profcia, ninIa scnIora, c o quc cu
sou. So digo a vcrdadc nua c crua. Aniiga lalada
cu canio, quc os Ioncns acIarao ccria. o
casancnio c dcsiino, o cuco csia scnrc alcria.
CONDESSA Idc cnlora, scnIor; solrc
isso, convcrsarcnos nclIor nouira ocasiao.
INTENDENTE Sc julgardcs convcnicnic,
ninIa scnIora, clc odcra cIanar Hclcna. a
rcsciio dcla quc rcicndo falar-vos.
CONDESSA Maroio, vai dizcr a ninIa
dana dc conanIia quc dcscjo falar-lIc. Fcfiro-
nc a Hclcna.
DODO Foi cssa a causa, dissc cla, dc os
grcgos qucinarcn Troia? OI, quc iolicc! Era
Hclcna dc Prano a nclIor joia? Assin falando,
susira; assin falando, susira c diz rofunda
28
scnicna. sc cn novc nas, una c loa, sc cn
novc nas, una c loa, una cn dcz iudo
concnsa.
CONDESSA Cono! So una loa cnirc dcz?
Esias a adulicrar a lalada, naroio.
DODO Una nulIcr cnirc dcz, ninIa
scnIora. assin quc cu urifico a lalada. Assin
scrvissc Dcus o nundo iodos os anos, quc cu nao
icria dc quc nc quciar do dzino das nulIcrcs,
no caso dc scr cu o aroco. Sc nos nasccssc una
nulIcr loa or cada concia ou cada ircnor dc
icrra, a loicria so icria a lucrar; nas rinciro o
Ioncn arrancara o rorio coraao, scn quc
cnconirc una ncssas condics.
CONDESSA Idc logo, scnIor vclIaco, c
fazci o quc vos ordcnci.
DODO Scr a gcnic olrigado a olcdcccr a
una nulIcr, scn quc da rcsulic ncnIun nal!
Enlora a Ioncsiidadc nao scja uriiana, nao
causara nal ncnIun; ora a solrccliz da
Iunanidadc solrc as vcsics ncgras dc un
coraao inflado. Ja vou, ja vou! ara dizcr a
Hclcna quc vcnIa aic aqui. (Su}
CONDESSA Agora odcis falar.
29
INTENDENTE Eu sci, ninIa scnIora, quc
dcdicais grandc afciao a vossa dana dc
conanIia.
CONDESSA Con cfciio; scu ai na confiou
ao norrcr. Mas or scus rorios ncriios, scn
ouiras rcconcndacs, cla icria dirciio afciao
quc lIc consagro. Dcvo-lIc nais do quc o quc lIc
ago c lIc agarci nais do quc o quc cla vicr a
cigir dc nin.
INTENDENTE Fcccnicncnic, ninIa
scnIora, cnso quc csiivc nais crio dcla do quc
cla icria dcscjado. AcIava-sc so c falava ara os
rorios ouvidos, scn susciiar quc ouvidos
csiranIos udcsscn cscuiar o quc cla dizia. O
assunio dc scu nonologo cra o anor quc cla
dcdica a vosso filIo. A Foriuna, dizia, nao cra
dcusa, ois Iavia criado iao grandc alisno cnirc
a sua condiao c a dclc; o Anor nao cra dcus, or
nao usar do scu odcr, a nao scr quando as
qualidadcs sc cnconiran cn igual nvcl; Diana,
ianlcn, nao cra rainIa das virgcns, ois
crniiia quc una dc suas olrcs ninfas fossc
surrccndida scn ossililidadc dc socorro no
rinciro assalio ncn, osicriorncnic, dc rcsgaic.
Tudo isso cla rofcria nun ion do nais anargo
quciunc, cono cu nunca ouvira dc ncnIuna
donzcla. Por isso, julguci do ncu dcvcr vos r a
ar do quc Ia, orquc, no caso dc alguna
dcsgraa, c ncccssario salcrdcs o quc sc assa.
30
CONDESSA Dcsincunlisics-vos dc vosso
rccado con Ioncsiidadc; scdc discrcio ncssc
ariicular, nao convcrsando con ningucn a cssc
rcsciio. Alguns indcios ja nc iinIan lcvado a
cnsar nisso; nas dc ial nodo fazian csscs
indcios oscilar os raios da lalana, quc cu nao
odia crcr ncn duvidar. Dciai-nc, or olscquio.
Cuardai no ciio cssc scgrcdo. Agradco-vos dc
coraao a diligcncia. Ainda voliarci a vos falar
solrc isso. (Su o ntcndcntc. Entu Hccnu.}
Quando jovcn, ianlcn assci or isso. A
naiurcza c assin; csscs csinIos inscaravcis
sao da rosa cn vio. A nuiio o sanguc olriga cn
scus caninIos. A naiurcza claudicar nao Ia dc,
ondc cn aics csiua a nocidadc. Nossos crros
dc cniao, ara nos iodas, viriudcs cran dc
acalar cn lodas. O olIar c dc qucn sofrc; c o
quc lIc noio.
HELENA ScnIora, quc nandais?
CONDESSA Cono salcis, Hclcna, nac vos
sou.
HELENA ScnIora ninIa.
CONDESSA Foi nac quc cu dissc. E or
quc nao? Dizcndo nac", arccc quc visics una
scrc. Por quc cssc nonc ianio vos assusia? Sou
vossa nac, rciio, c vos incluo cnirc os scrcs
nascidos dcsic vcnirc. A adoao a aosiar con a
naiurcza or vczcs sc icn visio, c dc scncnic
31
crcgrina nasccr galIo ccclcnic. Dorcs naicrnas
nunca nc cusiasics. Craas a Dcus, ncnina!
Acaso scnics quc o sanguc sc ic csfria, quando
nc ouvcs dizcr quc sou iua nac? Por quc noiivo
ic ccrca os olIos cssa nuncia docnic das
lagrinas, cssa ris naiizada? Tao soncnic or
scrcs ninIa filIa?
HELENA Vossa filIa nao sou.
CONDESSA Mas ja vos dissc quc vos sou
nac.
HELENA Pcrdao, ninIa scnIora; nas ncu
irnao nao odc scr o Condc dc FossilIao. Mcu
nonc c nuiio Iunildc; o dclc c da nolrcza. Elc
ncu ano scra, caro scnIor. Vassala fida dclc Ici
dc scr cnquanio iivcr vida. Irnao ncu nao scra.
CONDESSA Ncn cu nac vossa?
HELENA Sois ninIa nac, scnIora. AI, sc,
rcalncnic scn quc nc fossc irnao vosso alio
filIo fsscis vos ninIa nac! Sc dc nos anlos
fsscis nac! Calardao nais clcvado, ncn ncsno
o ccu cu dcscjar udcra. Mas scndo cu vossa
filIa, Iavcra jciio dc nao scr irna dclc or
dirciio?
CONDESSA Sin, Hclcna, odcis scr ninIa
nora. Dcus crniia quc acciicis cssa Iioicsc.
Esscs noncs dc nac c sogra o ulso vos alicran.
32
Por quc cssa alidcz? MinIas susciias sc
confirnan. Pcrcclo ora o nisicrio dc vossa
solidao c a fonic cnconiro dcssas frcqucnics
lagrinas. claro. anais ncu filIo. Cora a
Iiocrisia, dianic do quc a aiao or ii
roclana, dc nc dizcr quc nao. Sc, ois, sinccra.
dizc-nc quc accrici, orquc cssas faccs conian
una ara ouira o quc sc assa, c con iania
clarcza os olIos lccn cn iuas aiiiudcs, quc o
roclanan, scn quc o quciras, con sua fala
roria. Nao fossc cssa culosa c infcrnal icina
quc a lngua ic rcrinc, odcr-sc-ia susciiar a
vcrdadc. Dizc. c isso? Sc for assin, un no lcn
firnc dcsic; caso conirario, jura-o. Ncsic insianic,
so dcscjo quc nc uscs dc franqucza, ara quc o
ccu nc insirc solrc o nodo dc ic odcr valcr.
Sc, ois, sinccra.
HELENA Pcrdao, ninIa scnIora.
CONDESSA Anais ncu filIo?
HELENA Nao lIc icndcs anor, digna
scnIora?
CONDESSA Nao nc fujas do onio, quc
ncu iiulo dc afciao ara o nundo iodo c valido.
Vanos, vanos! Fcvcla-nc o quc scnics, quc iua
inquiciaao ja dissc iudo.
HELENA Ja quc insisiis, confcsso aqui, dc
joclIos dianic dc vos c do alio ccu, quc acina dc
33
vos c alaio do alio ccu cu ano vosso filIo.
Polrcs foran ncus ais, orcn Ioncsios; assin c
ncu anor. Nao vos zangucis, quc do faio dc scr
or nin anado, nal ncnIun lIc advira. Nao o
crsigo con ncnIuna insisicncia rcsunosa,
ncn dcscjo alcana-lo scn quc icnIa cIcgado a
ncrccc-lo, nuiio cnlora nao saila cono ncrccc-
lo ossa. Sci quc ano cn vao, c inuiilncnic luio
conira ioda cscrana. Acsar disso, ncssc crivo
cacioso c insusicniavcl nao aro nunca dc
dciiar as aguas do ncu anor, scn quc janais sc
csgoicn, orquc a crdc-las vcnIa scn dcscanso.
Cono Indiana, orianio, crsisicnic na ninIa
ilusao ia, o sol adoro quc nc olIa scn ionar
conIccincnio dc scu Iunildc crcnic. MinIa cara
scnIora, quc vosso odio nao casiiguc ncu anor
or anar a qucn anais. Sc vos, acaso cujas
cas Ionradas sao cnIor dc viriuosa nocidadc
vos inccndiasics cn iao ura flana c iivcsics iao
casias cscranas, unificando, assin, o Anor c
Diana. aicdai-vos, cniao, dc una coiiada quc a
cnrcsiar dc coninuo c o csiudo ondc vcnIa,
afinal, a crdcr iudo, quc nao icnia cnconirar o
quc rocura c, qual cnigna, vivc a noric ura.
CONDESSA Nao fizcsic a inicnao,
rcccnicncnic, dc ir a Paris?
HELENA ScnIora, sin.
CONDESSA Sc franca. con quc iniuiio?
34
HELENA Dirci ioda a vcrdadc, jurando
cla Craa cclcsiial. Cono salcis, ncu ai
dciou-nc algunas fornulas dc cficicncia
conrovada, quc scus conIccincnios nuiio
vasios c a nanifcsia raiica aoniavan cono
infalvcis. Ao norrcr dciou-nas sol o naior
sigilo, cono noias dc inirnscco valor nuiio nais
alio do quc nclas noiar sc odcria. Ha una
rccciia cnirc cssas, dc un rcncdio nuiio
ccrincniado ara os nalcs dcscscrados dc
quc o rci sc fina.
CONDESSA cssc o noiivo quc vos lcva
coric? Scdc franca.
HELENA Milordc, vosso filIo, nc fcz
cnsar no caso. Nao fora isso, Paris, a ncdicina,
o rci auscnics icrian scnrc csiado das
convcrsas quc a sos conigo ncsna s vczcs
icnIo.
CONDESSA Mas Hclcna, cnsais quc sc
cIcgardcs a ofcrcccr vosso suosio aulio, Ia dc
acciia-lo o rci? Elc c scus ncdicos csiao dc
acordo nisio. clc, quc ncdico ncnIun odc cura-
lo; clcs, quc a docna do rci nao icra cura. Scra
crvcl quc clcs rcvclcn confiana nuna donzcla
olrc scn ncnIun rcaro, quando as cscolas,
gasias as douirinas, o crigo a si ncsno
alandonaran?
35
HELENA TcnIo o rcsscniincnio nais
oicnic do quc a aric dc ncu ai, quc foi fanoso
cn sua rofissao dc quc cssa fornula dc cfciio
conrovado vai scrvir-nc cono Icrana
alcnoada clos asiros nais fclizcs do ccu. Sc nc
conscnic Vossa Honra crnissao ara a
avcniura, arriscarci a vida ncssa cura, cn dia c
Iora narcados.
CONDESSA Esiais lcn ccria?
HELENA Sci o quc csiou dizcndo.
CONDESSA Pois quc scja! Dou-ic o
conscniincnio c, dc crcsccna, ioda a ninIa
afciao, rccursos, gcnic ara scguir coniigo, c
ncus saudarcs aos anigos da coric. En casa
fico, ara cdir a Dcus quc ic auilic. Paric
ananIa con a naior ccricza dc quc conias
conigo ncssa cnrcsa.
(Sucn.}
36


ATO II
Cena I

Pus. Un quuto no uuco do c.

(Cuns. Entu o c con uuos dugos noos,
quc sc dcscdcn uu u gucu dc Focnu;
Hctun, Puocs c cssous do scqto.}
FEI Jovcns fidalgos, assai lcn; quc a
vossa disosiao gucrrcira sc nanicnIa. Adcus,
ianlcn, scnIorcs. O consclIo scrvira ara iodos.
Sc ganIardcs, dolrara dc valor a rcconcnsa,
lasiando ara os dois.
PFIMEIFO NODFE O quc alncjanos, ao
voliarnos da gucrra cono lravos, c cnconirar
Vossa Craa con saudc.
FEI Nao, c inossvcl, osio sc nc ncguc o
coraao a confcssar quc alrigo conccdc ao nal
quc nc lloqucia a vida. Adcus, jovcns scnIorcs;
scdc scnrc, qucr cu viva, qucr norra, filIos
dignos dc dignos ais franccscs. Quc a alia Iialia
cuja rolc nirrada Icrdou soncnic a
dccadcncia do uliino govcrno ossa vcr quc
37
nao idcs cono sinlcs coricjadorcs da Ionra,
nas ansiosos or dcsosa-la, c quc lcvais a calo
quanio inicniais, ondc os nais lravos ircncn,
orquc nuiio alio a Fana vos consagrc. Tono a
dizcr. adcus.
SECUNDO NODFE Fiquc a saudc scnrc
s ordcns dc Vossa Majcsiadc.
FEI As noas iialianas... Cauiclai-vos!
Dizcn quc nos, franccscs, nao salcnos ncgar o
quc clas cdcn. Prisionciros nao vos iorncis,
orianio, anics da gucrra.
AMDOS OS NODFES No coraao
guardanos cssc aviso.
FEI Adcus. Vindc conigo.
(Su unuudo.}
PFIMEIFO NODFE OI! Nao scguir conosco
o nolrc condc!
PAFOLLES Nao calc cula alguna ao
cavalIciro.
SECUNDO NODFE OI! Cono sao gloriosas
cssas gucrras!
PAFOLLES Adniravcis! Ja csiivc ncssas
gucrras.
38
DEFTFAM TcnIo ordcn dc ficar. O ncsno
lcna dc scnrc. s nuiio noo" ccdo ainda"
No ano vindouro".
PAFOLLES Sc ic cdc o ciio, ncu raaz,
fogc logo con coragcn.
DEFTFAM Tcrci dc aqui ficar, na qualidadc
dc ajcn dc scnIoras, os saaios a gasiar ncsias
cdras, aic vcrnos ioda a Ionra dcscndida, scn
quc solrc ouira csada a nao scr ara lailados.
Pclo ccu, vou fugir!
PFIMEIFO NODFE Honroso fciio fora cssa
fuga.
PAFOLLES Fazci isso, condc.
SECUNDO NODFE Sou nisso vosso
cunlicc. Aic logo.
DEFTFAM Dc ial nodo nos idcniificanos
ncssc ariicular, quc nossa scaraao nais
arccc un coro sulnciido a iraios.
PFIMEIFO NODFE Adcus, caiiao.
SECUNDO NODFE Mcu caro nonsicur
Parollcs!
PAFOLLES Nolrcs Icrois, ninIa csada c
as vossas sao arcnias. iguais fascas, lrilIo
idcniico. Una alavra, ncus valcnics. no
39
rcgincnio dos Sirii Iavcis dc cnconirar un
Caiiao Surio con una cicairiz, cnllcna da
gucrra, aqui na facc csqucrda. Pois foi cavada
con a csada quc aqui vcdcs. Conunicai-lIc quc
cu ainda vivo c ionai noia do quc clc disscr dc
nin.
SECUNDO NODFE Assin o farcnos, nolrc
caiiao.
(Sucn os noIcs.}
PAFOLLES Quc Maric sc vos nosirc
afcioado, or scrdcs novio. Quc rcicndcis
fazcr?
DEFTFAM Ficar. O rci...
(Votu o c. Hctun c Puocs sc uustun.}
PAFOLLES Scdc nais ccrinonioso con
csscs nolrcs scnIorcs; fccIasics-vos nos liniics
dc una dcscdida or dcnais fria. rcciso scr
nais cansivo con clcs, or scrcn a naia dc scu
icno, o nodclo do andar, do concr, do
convcrsar, c or sc novcrcn sol o influo dos
nais rcconIccidos asiros. Ainda quc fossc o
dialo quc narcassc o conasso, dcvcrian scr
scguidos. Corrci airas dclcs c dcscdi-vos con
nais fornalidadcs.
DEFTFAM o quc vou fazcr.
40
PAFOLLES Faazcs dc valor! Con o
icno, as suas csadas sc iornarao irrcsisivcis.
(Sucn Hctun c Puocs. Entu Lucu.}
LAFEU (uocIundo-sc} Dcsculai-nc,
scnIor, c s ninIas novas.
FEI Tcu rcnio c lcvaniarcs-ic dcrcssa.
LAFEU Vcdcs, dcssa nancira, una cssoa
quc conrou scu crdao. So dcscjara, nilordc,
quc csiivcsscis dc joclIo dianic dc nin, ara quc
a un ncu accno vos lcvaniasscis.
FEI Tanlcn cu quiscra isso, quc, assin,
ic quclraria o casco, ara cdir, dcois, quc nc
crdoasscis.
LAFEU Dc cruz, nao c? Mas, ncu gracioso
lordc, con liccna. qucrcis ficar curado dc vossa
cnfcrnidadc?
FEI Nao.
LAFEU ccrio? Nao qucrcis uvas, ninIa
rcal raosa? Pois Iavcrcis dc qucrc-las, caso
ninIa raosa rcal udcssc ninIas nolrcs uvas
cgar. Vi una douiora caaz dc insuflar vida aic
nas cdras, dc forar un rocIcdo a andar
dcrcssa c vos fazcr danar una canaria con
fogo c dcscncno. Scu coniacio rcssusciiar faria
o Fci Pcino. Mais, ainda. olrigara ao rorio
41
grandc Carlos Magno a ionar da cna c vcrsos dc
anor ara cla cnviar.
FEI Para cla!" Cono?
LAFEU Una douiora, c claro. Ja na coric
sc acIa, nilordc, sc quiscrdcs vc-la. Por ninIa
Ionra c ninIa fc, no caso dc cu odcr crcssar
os cnsancnios con scricdadc, aos cssc
rcludio. Falci con una donzcla, cuja idadc,
salcdoria, rofissao, firncza dc caraicr, crlco
nc dciaran nais do quc fora dc cscrar dc
ninIa fraqucza irrcncdiavcl. Qucrcis vc-la c o
scu dcscjo c discorrcr ouvi-la? Dcois, ridc dc
nin quanio quiscrdcs.
FEI Mcu lon Lafcu, irazci-nc cssc
nilagrc, ara, junios, nosirarnos nosso csanio
ou fazcrnos quc o icu vcnIa a acalar-sc iao-so
or ic csaniarcs dc ii rorio.
LAFEU Eniao vos scrvirci, scn crdcr
icno. (Su.}
FEI Scus nadas scnrc icn rologos
grandcs.
(Votu Lucu con Hccnu.}
LAFEU Vindc logo.
FEI TinIa asas sua rcssa.
42
LAFEU Vindc logo. Eis aqui Sua
Majcsiadc; dizci-lIc o quc cnsais. Vossa
aarcncia c dc consirador, nas Sua Craa
dcsscs consiradorcs nao sc icnc. Sou o iio dc
Crcssida; nao rcccio dciar-vos cn coloquio.
Passai lcn. (Su.}
FEI Eniao, lcla ncnina, icndcs algo a nc
conunicar?
HELENA Sin, Majcsiadc. Sou filIa dc
Ccrard dc Narlon, quc cn sua rofissao icvc alia
fana.
FEI ConIcci-o.
HELENA Isso vcn ninIa iarcfa faciliiar.
Sc o conIcccsics, lasia. Ao norrcr nc dciou
nuiias rccciias; una, rincialncnic, clc
avaliava cono a nais fina flor dc scus csiudos, dc
rovada ccricncia a filIa anada, icndo cdido
quc a guardassc cono sc fossc un icrcciro olIo,
nais rccioso ara nin do quc os rorios.
Assin fiz. E or ouvir dizcr quc Vossa Craa
sofria dcssa docna crniciosa quc iao alio clcvou
a grandc fana dc ncu qucrido ai, Iunildcncnic
vos vcnIo ofcrcccr os ncus scrvios.
FEI Nos vos agradcccnos, raariga. Mas,
dc quc nodo acrcdiiar cn cura, sc alriran nao
do caso nossos ncdicos nais conscuos, c ioda
a Faculdadc dccidiu quc janais o csforo da aric
43
odcra scr aulio naiurcza cn scu rccario
csiado? Nao dcvcnos, or isso, crniiir quc
nosso juzo sc dciurc c quc falsas cscranas
nos dcsvicn, a onio dc cIcgarnos a rosiiiuir a
cIarlaiacs a nossa docna irrcncdiavcl,
dcgradando nossa grandcza, assin, c nosso
crcdiio, or julgarnos quc ossa ainda icr cura
un nal quc ianio quanio a vida dura.
HELENA O cunrincnio do dcvcr nc aga
dc iodo o ncu iralalIo. Nao insisio nos
ofcrccincnios. So inloro dc vossos rcais
concciios o nodcsio favor dc crniiir quc nc
rciirc.
FEI Mcnos nao c ossvcl conccdcr-ic, scn
assar or ingraio. Inaginasic socorrcr-nc, razao
dc agradcccr-ic cono cosiuna o norilundo a
quanios dcscjan quc rcviva. Do conjunio da
siiuaao conIcccs so una aric; ara o ncu nal
inuiil c iua aric.
HELENA Sc na dcscrcna ondcs iodo o
siso, odcrcis icniar, scn rcjuzo, quanio ora
vos roonIo. O quc rcaliza iodas as olras
grandcs, inrovisa nuiias vczcs os ncios,
conscguindo con fraca gcnic rcsuliado infindo.
As Sanias Escriiuras nos ncninos rcconIcccran
scnso ondc os ralinos infaniis sc nosiraran. Dc
ninguanic fonic odc jorrar agua alundanic,
cono dc sccar un nar rofundo, quando o
44
nilagrc os salios dcsic nundo iinIan or
inossvcl. frcqucnic falIar a ccciaiiva nais
florcnic, cono concrciizar-sc, quando fria ja sc
acIava a cscrana cn dcnasia.
FEI Dasia, lcla ncnina; rcconcnsa
ncnIuna ic dara ninIa dcscrcna, scnao iao-so
alavras.
HELENA Dcssc jciio iorna csicril un soro
o nais crfciio dcsgnio. O Scr quc salc quanio
assa, nao sc conoria cono nossa cscassa
crccao, quc das coisas o quc csiina c
aarcncia, iao-so, nuiio or cina. rcsunao,
considcrar icrrcna a ajuda con quc o ccu dc
longc accna. Caro scnIor, ccdci ao ncu cdido;
nao dc nin, nas do ccu iirai ariido. Inosiora
nao sou, ara valia nc airiluir quc iransccnda a
ncdiania. Mas odcis crcr-nc. livrc dc inosiura
scra ninIa aric c, ccria, vossa cura.
FEI Vcjo quc iua fc nao sc cnlaraa. En
quanio icno sararci?
HELENA Sc a Craa divina nc dcr graa,
anics quc ao ocnic duas vczcs consiga a
rcluzcnic arclIa conduzir a luz radiosa c
Hcscro duas vczcs na funosa fnlria a iocIa
ncrgulIc sonolcnia; anics, ainda, dc nosirar a
lcnia anulIcia, or vinic c quairo vczcs, aos
ninuios scus assos dcscoricscs. ficarcis lon; a
45
dor icra fugido, ara afundar dc vcz no cicrno
olvido.
FEI A ial onio nosirando-ic confiada, quc
arriscas ncssa cnrcsa?
HELENA Scr cIanada dc inudcnic, dc
laia c dc rancira; vcr a Ionra divulgada or
nancira vcrgonIosa cn laladas infananics
nonc inoluio ja nao icr, cono anics; nais, sc
for concclvcl. rcnaiura vir a noric a alcanar
cla ioriura.
FEI Parccc quc una fora sullinada fala
or ii, valcndo-sc dc nada ara nos dar dc scu
odcr noicia. O quc ao scnso conun fora
csiulicia, cn iua fala adquirc alio scniido. Tua
vida c rcciosa, ois rcunido icns cn iua cssoa
iudo quanio iorna o nosso vivcr digno dc
cncanio. salcr, graa, viriudc, nocidadc, quanio
a sazao rocia, ncssa idadc dc lon odc
cnscjar. Tania confiana indcio c dc un salcr
quc iudo alcana, sc nao for dc infiniio
dcscscro. Assin, cara douiora, con csncro
cuida dc ccrciiar a ncdicina, ois sc iua diia sc
nosirar nofina, rcsuliando-nc disso a ncgra
noric, ara ii nao cscrcs nclIor soric.
HELENA Sc cu nao udcr, no razo
conlinado, cunrir quanio roncio, quc ncu
fado scja norrcr, orquc vivcr nao Ia dc qucn
rcvclou iao grandc ravidadc. Mas, sc o crro nao
46
nc dcr soric iao dura, qual vira a scr o galardao
da cura?
FEI Pcdc-nc o quc quiscrcs.
HELENA E olic-lo-ci?
FEI Sin, clo ccu c ncu cnIor dc rci.
HELENA Tuas naos rcais, cniao, dar-nc-
ao o csoso quc cu cscolIcr or digno c
donairoso, csiando cn ii ccdcr-no, scn quc
ncdo concclcr ossas dc un rojcio ircdo, dc cu
aoniar un rncic da Frana, quc a ianio o
ncu qucrcr nao sc alalana. Janais inaginci
quc dc fuiuro udcssc a ii ligar ncu nonc
olscuro. Nao; o vassalo quc ora irago cn ncnic,
odcras conccdcr-nc livrcncnic.
FEI Eis ninIa nao, quc rccusar nao Ia dc
quanio nanifcsiar iua voniadc, dcois dc nc
cunrircs a roncssa. Ora o noncnio dc
ccricncia arcssa, orquc cu, na qualidadc dc
clicnic, roncio scr-ic cn iudo olcdicnic. Muiio,
ainda, dcscjava crguniar-ic; nas con isso a
confiana, quc iua aric dc incio nc insirou, nao
crcsccria. cono vicsic aic aqui? E a conanIia?
Sc, orianio, lcn-vinda c alcnoada, scn
naiorcs crgunias cIcgada. A nao, a! Sc iua
aric for oicnic, igualara iua cura o ncu
rcscnic.
47
(Toquc dc cuns. Sucn.}
48


Cena II

HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu.
Entun u condcssu c o IoIo.

CONDESSA Vindc ca, scnIor; dcscjo r
vossa cducaao rova.
DODO Con isso vcrcis quc csiou nuiio
lcn alincniado, nas cssinancnic cducado, o
quc, ara a coric, c o suficicnic.
CONDESSA Para a coric? Quc lugar,
cniao, vos ncrccc considcraao, c vos rcfcris
coric con iao grandc dcsrczo? Para a coric c o
suficicnic!"
DODO En vcrdadc, ninIa scnIora, qucn
rccclc loas nanciras dc Dcus, odc
crfciiancnic dcscnlaraar-sc dclas na coric.
Qucn nao soulcr fazcr un raac, iirar o
cIacu, lcijar a nao c nao dizcr alavra, carccc
dc crnas, dc nao, dc loca c dc cIacu. Una
cssoa ncssas condics, ara falar con naior
rccisao, nao c fciia ara a coric. Mas no quc nc
49
diz rcsciio, icnIo una rcsosia quc scrvira ara
iodos os Ioncns.
CONDESSA Para scrvir a iodas as
crgunias, dcvc scr una rcsosia lilcral.
DODO ial qual cadcira dc larlciro, quc
scrvc ara iodos os asscnios. oniudos,
rcdondos, carnudos... Para iodos, cn suna.
CONDESSA Vossa rcsosia vai lcn con
iodas as crgunias?
DODO Tao lcn cono una nocda dc dcz
vinicns na nao dc un rocurador, ou una coroa
franccsa na dc una rosiiiuia vcsiida dc iafcia,
ou o junco dc Til no indicador dc Ton, ou un
filIos na icra-fcira gorda, a dana nourisca no
dia 1. dc naio, o rcgo no scu luraco, os cornos
na fronic dc qucn os ncrccc, a ncgcra rilIcnia
ao lado dc algun arruacciro, os lalios dc una
frcira na loca dc un nongc... Sin, iao lcn
quanio o cIourio na sua clc.
CONDESSA Tcndcs una rcsosia iorno
a crguniar-vos iao adcquada assin ara
iodas as qucsics?
DODO Dcsdc dclaio do duquc aic
cnlaio do inscior dc olcia, ira lcn con iodas
as crgunias.
50
CONDESSA Eniao dcvc scr una rcsosia
dc dincnscs nonsiruosas, ara corrcsondcr a
iodas as crgunias.
DODO Para scr sinccro, nao assara dc
una ninIaria, ara o salio quc soulcr dizcr a
vcrdadc. Aqui csia cla con iodos os scus
adninculos. crguniai-nc sc cu sou coricsao;
nada icrcis a crdcr con a liao quc cu vos dcr.
CONDESSA Voliar a scr jovcn, sc isso
fossc ossvcl... Vou ficar suficicnicncnic iola
ara vos dirigir cssa crgunia, na cscrana dc
quc a rcsosia nc dcic salia. Por olscquio,
scnIor, sois coricsao?
DODO OI Dcus, scnIor! Foi diio nuiio
dcrcssa. Mais crgunias! Mais crgunias! Dirigi-
nc ccn crgunias iguais a cssa.
CONDESSA Nao asso, ncu scnIor, dc
una Iunildc aniga vossa, quc vos dcdica
afciao.
DODO OI Dcus, ScnIor! Prosscgui!
Prosscgui! Nao nc oucis.
CONDESSA Pcnso, ncu scnIor, quc nao
odcis concr ncnIun dcsscs raios casciros.
DODO OI Dcus, ScnIor! Pondc-nc
rova, scn ccrinnia.
51
CONDESSA Fosics rcccnicncnic
cIilaicado, nao c vcrdadc?
DODO OI Dcus, ScnIor! Nao nc oucis.
CONDESSA Eclanais OI Dcus, ScnIor!"
quando csiais scndo cIilaicado c Nao nc
oucis"? Fcalncnic, o vosso OI Dcus, ScnIor!"
vcn nuiio a onio con vossa corrcao.
Fcsondcrcis con nuiio accrio, sc fosscis
cIilaicado.
DODO Nunca iivc iao ouca soric con o
ncu OI Dcus, ScnIor!" Vcjo quc as coisas
odcn scrvir ara nuiio icno, nao, orcn, ara
scnrc.
CONDESSA Cono dona dc casa
cslanjadora, con un lolo, alcgrc, o icno csiou
gasiando.
DODO OI Dcus, ScnIor! Scrviu-nc ainda
a frasc.
CONDESSA Dasia, scnIor! A Hclcna
cnircgai isio, c dizci-lIc quc logo nc rcsonda.
Lcnlranas aos arcnics c a ncu filIo. A
incunlcncia c cqucna, nc arccc.
DODO Pcqucnas, as lcnlranas ara
iodos.
52
CONDESSA Vossa incunlcncia, dissc.
Conrccndcsics-nc?
DODO Conlciancnic, csiarci la rinciro
quc ninIas crnas.
CONDESSA Vindc scn dclongas.
(Sucn o udos dccntcs.}
53


Cena III

Pus. Un quuto no uuco do c. Entun
Hctun, Lucu c Puocs.

LAFEU Dizcn quc ja nao Ia nilagrcs, c a
csia os nossos filosofos quc dcian ordinarias c
faniliarcs as coisas solrcnaiurais c inclicavcis.
Da rcsulia lrincarnos con os fcnncnos nais
icrrvcis, larricando-nos or iras dc nosso
suosio conIccincnio, quando dcvcranos ccdcr
ao ncdo do dcsconIccido.
PAFOLLES Fcalncnic, c o naior noiivo dc
adniraao dc quc sc icvc noicia ncsics uliinos
icnos.
DEFTFAM Con cfciio.
LAFEU Dcois dc icr ficado alandonado
clos conIcccdorcs da aric...
PAFOLLES o quc cu digo.
LAFEU Por Calcno c Paracclso...
PAFOLLES o quc cu digo.
54
LAFEU Pclos nais salios c auicniicos
douiorcs...
PAFOLLES isso ncsno quc cu cnso.
LAFEU Quc o dcran or incuravcl...
PAFOLLES Jusiancnic. ianlcn o quc
cu digo. Dcla ncnina, a visia lana cn iorno.
Esic gruo dc jovcns da nolrcza, soliciros iodos,
quc aqui vcs rcunidos, farao ninIa voniadc cn
ioda a linIa. Podcr icnIo solrc clcs, nao soncnic
dc rci, cono dc ai. Noncia un dclcs. Dc
cscolIcrcs qualqucr icns lilcrdadc; dc rccusar-ic
ncnIun dclcs Ia dc.
HELENA Quc o Anor una viriuosa c lcla
noiva dc a cada un dc vos salvo a un soncnic.
LAFEU Era caaz dc dar o ncu cavalo laio
ralao, con iodos os arrcios, ara icr dcnics cono
csics raazcs c, cono clcs, nao icr larla no
qucio.
FEI Olscrva-os lcn. Sao iodos da
nolrcza.
HELENA CavalIciros, valcndo-sc dc nin,
rcsiiiuiu Dcus ao rci a saudc.
TODOS Ja o soulcnos, c ao ccu, or isso,
agradccidos sonos.
55
HELENA Sou una donzcla Iunildc; ioda a
ninIa foriuna c confcssar quc sou donzcla. Sc da
voniadc for dc Vossa Craa, dcclaro quc csiou
ronia, cnlora as faccs, coradas dc vcrgonIa,
nc scgrcdcn. Coranos, or ic vcrcs na
rcncncia dc fazcr una cscolIa; nas sc forcs
rccusada, vira colrir-nos, ronia, a alidcz da
noric, scn quc as corcs janais rccucrcnos".
FEI Sc confianic, quc ficara dc ncu anor
aric qucn o ousio iivcr dc rccusar-ic.
HELENA Agora, Diana, o icu aliar cviio,
ara culiuar Anor, o dcus lcndiio, a qucn dirijo
os ncus susiros iodos. Ouvircis, scnIor, o ncu
cdido?
PFIMEIFO NODFE Sin, c o saiisfaria.
HELENA Agradccida; nada nais vos dirci.
LAFEU Prcfcrira scr un dos quc vao scr
cscolIidos, a so iirar o as a vida inicira.
HELENA A Ionra quc lrilIa ncsscs lclos
olIos, anics quc cu falc, nc roncic alrolIos. O
Anor vos onIa vczcs dcz acina dcsia a qucn
scnrc icvc cn dcscsiina.
SECUNDO NODFE Craio; nais nao dcscjo.
HELENA Don succsso vos dc Anor. Con
isso, nc dcsco.
56
LAFEU Todos a rccusan? Sc fosscn ncus
filIos, nandaria cIilaica-los, ou os cnviaria ara
o Turco, a fin dc fazcr dclcs cunucos.
HELENA (uo tccco noIc} Dc vos
ionar a nao nao nosircis ncdo; nao vos dcscjo
nal; scra lrinqucdo. Dcus vos calcc os voios.
Fcliz soric vos dc Anor na cscolIa da consoric.
LAFEU Esscs raazcs sao dc gclo; ncnIun
a qucr. Por ccrio iodos sao lasiardos inglcscs,
quc ncnIun franccs os icria nunca gcrado.
HELENA Sois noo, lon dcnais c dc alio
lrilIo orquc dc nin ossais vir a olicr filIo.
QUAFTO NODFE Nao sou dcssc cnsar,
lcla ncnina.
LAFEU Ainda csia faliando una uva. Sci,
con scgurana quc icu ai lclia vinIo. Mas sc
nao forcs un asno, nao asso dc un ncninoic dc
quaiorzc anos; Ia nuiio quc ic conIco.
HELENA (u Hctun} Sc vos ionassc a
nao, fora aircvida. Eu c quc a vos nc cnircgo,
cnquanio vida iivcr, ara nc guiardcs. Eis o
csoso.
FEI Jovcn Dcriran, ionai-a; c vossa
csosa.
57
DEFTFAM MinIa nulIcr, scnIor? A Vossa
Alicza sulico nc dciar ncsscs assunios valcr
dos rorios olIos.
FEI Nao soulcsic, jovcn Dcriran, quanio
cla or nin fcz?
DEFTFAM Sin, ncu scnIor; nas nunca
salcr udc quc dcvo dcsosa-la.
FEI Nao ignoras quc, graas a cla, nc
livrci da noric.
DEFTFAM Mas scguc-sc, scnIor, quc
ninIa qucda concnsc vossa cura? Sin,
conIco-a; foi cducada cusia dc ncu ai. Con
a filIa nc casar dc un olrc ncdico! Prcfiro quc
a vcrgonIa nc acalrunIc.
FEI dcsdcnIas ncla o csiado, iao-soncnic,
quc cn nin csia rovcr. nuiio csiranIo quc o
nosso sanguc, quando nisiurado con o das
ouiras cssoas, igual cso, cor c icncraiura nos
rcvclc. nas iania difcrcna gcrc cn iodos. Sc
viriuosa cla for c a dcsrczarcs. or scr filIa, iao-
so, dc un olrc ncdico, a viriudc dcsrczas or
un nonc. Nao roccdas assin. Quando a viriudc
nora cn lugar Iunildc, vc-sc aniudc dciar cla o
lugar cnolrccido. Mas ondc falia, cnlora Iaja
aclido da nais alia nolrcza, a Ionra c vazia.
Soncnic o lcn c cn si dc alia valia. O nal c nal.
As coisas iao-soncnic valcn clo quc sao,
58
indccndcnic dos iiulos quc icnIan. En lclcza,
nocidadc c salcr a naiurcza fcz dcla cn iudo
rinorosa Icrdcira, doiando-a dc nolrcza
vcrdadcira. Zonla da Ionra qucn diz quc
rovcn dcla scn con cla arcccr-sc. A Ionra
singcla valc nais, quando vcn dc nosso aios, do
quc dos avos, cnlora graios. A alavra Ionra c
cscravo dcsonrado solrc cada sculcro, un
nuiilado irofcu na sculiura, quc, frcqucnic, sc
cala orquc o nonc rcslcndcnic cono norialIa
vcnIa a icr a ocira c o ncrccido olvido.
Vcrdadcira rcsosia nc conccdc. Sc ossvcl ic
for anar a jovcn coisa incrvcl iao grandc
indccisao! farci o rcsio. Ela c sua viriudc
nanifcsio doic consiiiuirao; ouro c nolrcza dc
ninIa aric lIc darao grandcza.
DEFTFAM Ana-la, c-nc inossvcl, ncn
rcicndo csforar-nc ara isso.
FEI A ii ic ofcndcs, nosirando-ic indcciso
ncssa cscolIa.
HELENA Alcgra-nc salcr quc csiais
curado, scnIor; dciai o rcsio.
FEI MinIa Ionra csia cn jogo; urgc valcr-
nc dc iodo o ncu odcr. Vanos, acciia-a, noo
orgulIoso c fuiil. Nao ncrcccs scr galardoado
con iao grandc rcnio. Con icu dcsdcn rcclcs,
a un so icno, ncu anor c scu ncriio. Nao
sonIas quc sc nos colocasscnos no raio nais
59
lcvc da lalana cn quc cla sc acIa, s iravcs ic
jogaranos? Ignoras quc dccndc dc nos a Ionra
laniar-ic ondc nos arouvcr quc a crcsccr
vcnIa? Fcfrcia o orgulIo c nosso alviirc acaia,
quc cn icu lcn, so, sc csfora. Nao dcs crcdiio a
cssc dcsdcn, nas fazc quc iralalIc ara iua
foriuna a vassalagcn a quc o dcvcr ic olriga c
nossa fora. Sc nao, dc nossa graa ic afasianos
ara scnrc, aiirando-ic vcriigcn da nocidadc
c aos crros da iolicc, c o odio c a vingana solrc ii
lananos cn nonc da jusiia, scn arccla dc
icdadc. Fcsondc-nc dcrcssa.
DEFTFAM Pcrdao, gracioso rci; a vossos
olIos sulncio a faniasia. Quando cnso no quc
dc Ionra c dc csiado a un vosso accno odc
nasccr, acalo convcnccndo-nc dc quc csia
jovcn, quc aic ouco nc cra iao laia ara os
alios cnsancnios, nos louvorcs dc un rci lucrou
dc nodo quc a nolrcza alcanou, cono sc nolrc,
dc faio, cla nasccssc.
FEI Eniao c iua; iona-lIc a nao c fazc
dcla csosa. Conroncio-nc a dar-lIc un doic
grandc, quc nao scra igual ao icu csiado, so
orquc o cccdcra.
DEFTFAM A nao lIc acciio.
FEI Quc a soric c o rcal favor a csic
coniraio scjan scnrc rocios. Esia noiic
cclclrada Ia dc scr a ccrinnia do rcccnic
60
noivado, nas adianos o lanqucic solcnc, orquc
a vinda dos anigos auscnics aguardcnos. Ana-a
con o ncsno anor quc nc voiarcs, orquc ic
nosircs digno dc icus arcs.
(Sucn o c, Hctun, Hccnu, noIcs c
scqto.}
LAFEU Esiais nc ouvindo, nonsicur? Una
alavrinIa.
PAFOLLES Quc ordcnais, scnIor?
LAFEU Vosso scnIor c ano fcz nuiio lcn
cn sc rciraiar.
PAFOLLES Fciraiar-sc? Mcu scnIor? Mcu
ano?
LAFEU Isso ncsno; nao falo linguagcn dc
gcnic?
PAFOLLES Vossa linguagcn c nuiio dura
dc sc ouvir, c so odc scr conrccndida con
aconanIancnio dc sanguc. Mcu ano!
LAFEU Nao cricnccis conanIia do
Condc dc FossilIao?
PAFOLLES Dc qualqucr condc, dc iodos os
condcs, dc ioda a gcnic.
LAFEU Dc ioda a gcnic do condc; nas o
ano do condc scria aafina.
61
PAFOLLES Sois nuiio vclIo, scnIor. Quc
isso vos lasic. Sois nuiio vclIo.
LAFEU rcciso quc cu ic diga, naroio,
quc cu sou un Ioncn, o quc nao cIcgaras a scr
ncn dcois dc vclIo.
PAFOLLES Nao ouso fazcr o quc osso
fazcr lcn.
LAFEU Dcois dc duas ccias cn iua
conanIia, ionci-ic or un raaz dc alguna
inicligcncia. Dc iuas viagcns fazias un vcnio
iolcravcl. Podcria assar; nas as landcirolas c os
avilIcs quc arcscniavas coniriluran nuiio
ara nc dissuadir dc ic considcrar navio dc
grandc calado. Agora quc ic cnconirci; ouco sc
nc da crdcr-ic dc novo. So scrvcs ara quc ic
aanIcn do cIao, c assin ncsno quasc nao
concnsa o iralalIo.
PAFOLLES Sc cn iua cssoa nao
nosirasscs a caria dc rivilcgio da aniiguidadc...
LAFEU Nao ucs dcnasiado cla colcra,
quc isso odc arcssar-ic o casiigo. Sc ial
aconicccr... Dcus sc aiadc dc ii, galinIa cIoca!
E con isso, ninIa loa jancla dc roiulas, assa
lcn. Nao icnIo ncccssidadc dc alrir-ic as folIas,
orquc vcjo airavcs dc ii. Da-nc a nao.
62
PAFOLLES O scnIor nc ninoscia con a
nais insignc indignidadc.
LAFEU Dc iodo o coraao, quc c o quc
ncrcccs.
PAFOLLES Nada fiz or ncrccc-la, scnIor.
LAFEU Sin, or ninIa fc; ncrcccs iodas
as dracnas dcssa indignidadc. Nao alaiarci un
cscroulo scqucr.
PAFOLLES Esia lcn; rocurarci scr nais
razoavcl.
LAFEU Quc scja isso o nais ccdo ossvcl,
orquc calas cIciro jusiancnic do oosio. Sc
algun dia forcs anarrado cn iua roria
landcirola c rccclcrcs una coa, crcclcras o
quc c ficar orgulIoso do rorio caiivciro. s
vczcs nc da voniadc dc nao inicrroncr nossas
rclacs, ou nclIor, o ncu conIccincnio dc iua
cssoa, ara quc cn caso dc auro udcssc
dcclarar. conIco cssc iio!
PAFOLLES Sulncicis-nc, scnIor, a un
vcanc insuoriavcl.
LAFEU Dcscjaria odcr infligir-ic cnas
infcrnais ara ioda a cicrnidadc, nas nao icnIo
odcr ara ianio. Coniudo, nao dciarci dc fazcr
o quc a idadc nc crniiir, quc c afasiar-nc dc
iua cssoa. (Su.}
63
PAFOLLES Dcia csiar! Tcns un filIo, quc
vai agar-nc csscs insulios. rcciso icr
acicncia, quc nao sc odc algcnar a
circunsccao. Por ninIa vida, Ici dc laicr-lIc,
no caso dc o cnconirar dc jciio, cnlora clc fossc
duas vczcs un scnIor dc rcsciio. Tcrci iania
considcraao con a vclIicc cono... Hci dc lIc dar
una coa rincira vcz quc o cnconirar.
(Votu Lucu.}
LAFEU Maroio, vosso scnIor c ano csia
casado; irago-vos cssa novidadc. Tcndcs nova
airoa.
PAFOLLES Sulico sinccrancnic a Vossa
ScnIoria arar un ouco con vossos ulirajcs.
Elc c ncu lon scnIor; nas so considcro cono
ncu ano o quc csia la cn cina.
LAFEU Qucn? Dcus?
PAFOLLES Pcrfciiancnic, scnIor.
LAFEU O dialo c quc c icu ano. Por quc
cs ligas nos lraos? Das nangas rcicndcs
fazcr calas? Os ouiros criados andan dcssa
nancira? Farias nclIor sc uscsscs o asscnio
ondc irazcs o nariz. Por ninIa Ionra, sc cu fossc
nais noo dc duas Ioras acnas, dar-ic-ia una
iunda valcnic. Parcccs-nc una ofcnsa univcrsal,
cn quc ioda a gcnic dcvcria laicr. Sou dc arcccr
64
quc fosic criado ara quc iodo o nundo sc
ccrciiassc cn iua cssoa.
PAFOLLES Vosso roccdincnio, scnIor, c
duro c incrccido.
LAFEU Idc cnlora, scnIor! Fosics
casiigado na Iialia or Iavcrdcs roulado cvidcs
dc rona. Nao assais dc un vagalundo; nao sois
un viajanic vcrdadciro. Mosirais-vos nais
insolcnic con os fidalgos c cssoas dc rcsciio do
quc vos auioriza vossa viriudc c a nolrcza do
vosso nascincnio. Nao ncrcccis quc cu vos dc
ncnIun qualificaiivo, scnao iao-soncnic o dc
vclIaco. Dcio-vos sozinIo. (Su.}
PAFOLLES Dcn; nuiio lcn. Quc scja
assin. Dcn; nuiio lcn. Dcicnos isso oculio or
algun icno.
(Votu Hctun.}
DEFTFAM Pcrdido! Enircguc ara scnrc
s rcocuacs!
PAFOLLES Quc aconicccu, ncu coraao?
DEFTFAM Muiio cnlora jurado cu icnIa
ao adrc, nao qucro salcr dcla.
PAFOLLES Quc aconiccc, ncu coraao?
65
DEFTFAM ncu Parollcs! AcIo-nc
casado! Para a gucrra da Toscana rcfiro ir, scn
janais sulir ao ialano da quc Iojc c ninIa
csosa.
PAFOLLES Nossa Frana nao assa dc un
cIiquciro. Nao ncrccc quc cs a calqucn dc
Ioncns. gucrra! gucrra!
DEFTFAM Fcccli csias carias dc ninIa
nac; nao sci o quc conicn.
PAFOLLES Isso sc vcra logo. Para a
gucrra, ncu raaz, ara a gucrra! A Ionra no
lolso iraz cscondida scnrc qucn sc dcia ficar
cn casa a acariciar a anada, gasiando nos scus
lraos a cncrgia con quc os corcovos doninar
udcra do gincic dc Maric gcncroso. Para ouiras
icrras! Dc una csirclaria nao assa a Frana, c
nos, quc aqui vivcnos, nao sonos nais do quc
cguas. Para a gucrra!
DEFTFAM Scra assin. Vou nanda-la ara
casa; cscrcvcrci a ninIa nac accrca do odio quc
lIc dcdico c dos noiivos dc scguir ara a gucrra,
c ao rci, or caria, dirci o quc nao ouso
cssoalncnic. O doic rccclido vai scrvir-nc ara
os gasios da gucrra da Toscana, ondc sc
cnconiran nuiios gcniis-Ioncns. Con casa
cscura c csosa dcicsiada, a gucrra c lrincadcira
ou quasc nada.
66
PAFOLLES Essc caricIo vai durar
lasianic?
DEFTFAM Vcn conigo aic o quario c nc
aconsclIa. Manda-la-ci cnlora con rcsicza;
gucrra irci, dciando-a scn irisicza.
PAFOLLES Quania lala a zunir! Quc
csirondo! duro! Qucn casa ccdo c assin, nao
icn fuiuro. Pcla gucrra alandona-a lravancnic.
Magoou-ic o rci... Coragcn! Para a frcnic!
(Sucn.}
67


Cena IV

O ncsno. Outo quuto no uuco. Entun Hccnu
c o IoIo.

HELENA MinIa nac nc cnvia saudarcs
anisiosos. Ela csia assando lcn?
DODO Nao csia lcn, nas csia con saudc.
Enconira-sc lasianic alcgrc; coniudo, nao csia
lcn. Mas graas scjan dadas, orquc cla csia
assando nuiio lcn, scn quc nada lIc falic;
nas agora, nao vai assando lcn.
HELENA Mas sc cla csia assando lcn, dc
quc sofrc, ara nao csiar lcn?
DODO O quc c ccrio quc iudo lIc corrc
lcn, con cccao dc duas coisas.
HELENA Quais sao clas?
DODO Una, c or nao csiar cla no ccu,
ara ondc Dcus dcvcria lcva-la scn dcnora; a
ouira, c or sc cnconirar na icrra, dc ondc Dcus
dcvcria iira-la o nais dcrcssa ossvcl.
68
(Entu Puocs.}
PAFOLLES Dcus vos alcnoc, vcniurosa
dana.
HELENA Pcnso, ncu scnIor, quc conio
con vossa loa voniadc ara a ninIa loa soric,
ois nao?
PAFOLLES Coniais con ninIas oracs
ara quc cla vos alcancc c ara quc ossais
scgura-la c cnirar na ossc dcla. Ola, naroio!
Cono vai assando a ninIa vclIa scnIora?
DODO Sc udcsscis icr suas rugas c cu o
scu dinIciro, dcscjaria quc cla csiivcssc cono
dizcis quc csia.
PAFOLLES Mas scu cu nao dissc nada!
DODO O quc vcn rovar quc sois
inicligcnic, orquc nuiia lngua dc criado faz vir
luz os odrcs do airao. Nao dizcr nada, nao
fazcr nada, nao salcr dc nada c nao icr nada. cis
o vosso nclIor iiulo, quc, afinal, c ouco ncnos
dc nada.
PAFOLLES Vai saindo, naroio!
DODO Dcvcrcis icr diio, scnIor, quc cu
sou un naroio dianic dc ouiro; ncsics icrnos.
cn ninIa frcnic nao assas dc un naroio. Con
isso icrcis diio a vcrdadc, scnIor.
69
PAFOLLES Sai! s un lolo csiriiuoso.
Enconirci-ic!
DODO Ou vos cnsinaran a nc cnconirar?
A lusca foi rovciiosa, scnIor, c c dc dcscjar quc
cnconircis cn vos ncsno nuiia iolicc, ara
naior alcgria do nundo c incrcncnio da
Iilaridadc.
PAFOLLES Don naroio, rcalncnic, c lcn
nuirido. ScnIora, o condc vai ariir noiic, ara
iraiar dc assunio nuiio urgcnic. FcconIccc, scn
duvida, os dirciios do anor c os rivilcgios quc
odcis rcclanar ara vos. Mas c forado, rciio,
quc a alsiincncia ora clc acciia, cujo
rolongancnio condiciona no fuiuro dclcias
incfavcis. O icno cscuro agora nos casiiga ara
quc, nuiio lrcvc, as Ioras fiqucn rclcias dc
alcgrias aic lorda, c dc razcr iranslordcn.
HELENA Alcn disso, quc nais clc dcscja?
PAFOLLES Quc Iojc ncsno vos dcscais
do rci, fazcndo vcr-lIc quc cssa rcsoluao dc vos
rovcio, solrc jusiificardcs iania rcssa con
razcs quc julgardcs nais lausvcis.
HELENA Quc nais clc nc ordcna?
PAFOLLES Quc aos icrdcs alcanado a
liccna, novas ordcns fiqucis dclc a aguardar.
HELENA Sua voniadc cn iudo acaiarci.
70
PAFOLLES Vou dizcr-lIc isso.
HELENA Muiio vos agradco. Vanos lolo.
(Sucn.}
71


Cena V

Outo quuto no ncsno. Entun Lucu c Hctun.

LAFEU Escro quc Vossa ScnIoria nao o
icnIa na conia dc un soldado.
DEFTFAM Pois nao, scnIor, dc un
soldado dc conrovada lravura.
LAFEU Essas infornacs vos vicran dclc
ncsno.
DEFTFAM E dc icsicnunIas fidcdignas.
LAFEU Ncssc caso, ncu rclogio nao rcgula.
Tonava cssa coiovia or una calIandra.
DEFTFAM Posso asscvcrar-vos, scnIor,
quc clc ossui rofundos conIccincnios, quc vao
dc ar con sua valcniia.
LAFEU Eniao cu cquci conira sua
ccricncia c violci as rcgras dc scu valor, scndo
a ninIa siiuaao ianio nais crigosa, or nao
cnconirar no coraao do quc nc arrccndcr. A
72
vcn clc. Por olscquio, rcconciliai-nos, quc nc
csforarci or culiivar cssa anizadc.
(Entu Puocs.}
PAFOLLES (u Hctun} Tudo csia scndo
rovidcnciado, scnIor.
LAFEU Por olscquio, scnIor, qucn c o
alfaiaic dclc?
PAFOLLES ScnIor?
LAFEU OI! ConIco-o crfciiancnic. Sin,
scnIor; c un lon ariisia, ccclcnic alfaiaic.
DEFTFAM (u utc, u Puocs} Ela foi falar
con o rci?
PAFOLLES Foi.
DEFTFAM Pariira csia noiic?
PAFOLLES Confornc o dcicrninasics.
DEFTFAM Escrcvi varias carias, fiz
acoics dc iodo o ncu dinIciro, ordcns crcssas
nandci, orquc aroniasscn lons cavalos... E
Iojc noiic, ao invcs dc cnirar na ossc do lciio
nucial, iudo arrcnaio anics dc concar.
LAFEU Un viajanic inicligcnic c scnrc
lcn-vindo ao fin da rcfciao; nas o quc vivc a
soliar ncniiras c sc valc dc una vcrdadc
73
conIccida ara nos iningir nil aiaraias,
ncrccc scr cscuiado una vcz c laiido ircs. Dcus
vos guardc, caiiao.
DEFTFAM Houvc algun dcsacordo cnirc
vos c csic nolrc scnIor, nonsicur?
PAFOLLES Ignoro o noiivo dc Iavcr
incorrido no dcsagrado dc Sua ScnIoria.
LAFEU Saliasics aodadancnic ara a
vasilIa, dc loia c csoras ial cono o lufao quc sc
joga no crcnc, c rinciro vos orcis a corrcr do
quc arcscniarcis razcs dc a vos cnconirardcs.
DEFTFAM ossvcl, nilordc, quc o
iivcsscis conrccndido nal.
LAFEU O quc scnrc aconicccra, ainda
quc o vcnIa a cnconirar no noncnio dc dizcr as
oracs. Passai lcn, nilordc, c acrcdiiai no quc
vos digo. nao Ia niolo ncssa casca dc noz; cssc
indivduo icn a alna no vcsiuario. Nao lIc dcis
crcdiio cn assunio dc inoriancia. Ja
doncsiiquci nuiios iios dcssa csccic c
conIco-lIcs as nanIas. Passai lcn, scnIor;
falci dc vos cn icrnos nais lisonjciros do quc
ncrcccis dc nin ou ossais vir a ncrccc-lo. Mas
c rcciso agarnos o nal con o lcn. (Su.}
PAFOLLES Sujciio fuiil, sou caaz dc
jurar.
74
DEFTFAM Nao cnso assin.
PAFOLLES Eniao nao o conIcccis?
DEFTFAM ConIco-o lcn; c iido clo
ovo cn nuiio grandc csiina. Eis ninIa cruz.
(Entu Hccnu.}
HELENA ScnIor, scguindo nisso vossas
ordcns, falci con o rci c crnissao oliivc ara
dciar a coric. Elc soncnic vos qucr dizcr una
alavra aric.
DEFTFAM Far-lIc-ci nisso a voniadc.
MinIa conduia, Hclcna, nao vos dcvc causar
adniraao, or arcccr-vos scn cor c scn
roosiio c ir dc cnconiro ao quc do ncu dcvcr sc
cscraria. Mas nao nc acIava rcarado ara ial
aconiccincnio, quc, scn duvida nc aanIou dc
surrcsa. Essc o noiivo dc vos cdir quc vadcs
ara casa scn quc csiranIcza rcvclcis or isso.
TcnIo noiivos nuiio nais razoavcis do quc dao
inrcssao, scndo quc Ia nuiio nais urgcncia no
assunio dcssa viagcn do quc rincira visia
odcrcis suor, dcsconIcccndo o quc sc assa.
Dai isio a ninIa nac. (Entcgu-Ic unu cutu.}
Cono so osso vcr-vos daqui a dois dias, vos
cnircgo vossa discriao.
HELENA Nada vos digo, scnIor, scnao quc
sou vossa ficl scrva.
75
DEFTFAM Dciai; nao falcis nisso.
HELENA E quc Ici dc scnrc nc csforar
or surir o quc nao dc nc dar Iunildc
csircla, cn iudo digna nc nosirando da soric
incscrada.
DEFTFAM Dciai. Esiou con rcssa.
Voliai logo ara casa.
HELENA Pcrdoai-nc, or olscquio,
scnIor.
DEFTFAM Quc rcicndcis dizcr con isso?
HELENA Nao ncrco a foriuna quc nc
coulc; nao nc aircvo a dizcr quc nc cricncc. No
cnianio, c ninIa ncsno. Qual ncdroso ladrao,
Ici dc roular nodcsiancnic do quc nc dcu a lci.
DEFTFAM Quc nais qucrcis?
HELENA Un quasc nada... Muiio... Nada!
Nada! Nao vos dirci, scnIor, o quc nc ocorrc...
Nao; vou dizcr. so csiranIos c ininigos sc
dcscdcn scn sc lcijarcn.
DEFTFAM Por favor, dcrcssa! Moniai logo
a cavalo.
HELENA Vossas ordcns, ncu lon scnIor,
scrao olcdccidas.
76
DEFTFAM (u Puocs}. Os ouiros Ioncns,
ondc csiao? (A Hccnu}. Adcus, (Su Hccnu.} Vai
logo ara casa, ondc nao Ici dc iornar a r os
cs cnquanio csada udcr lrandir c o ioquc
ouvir da luia. Para a gucrra!
PAFOLLES Coraggio! Dravo! Dravo!
(Sucn.}
77


ATO III
Cena I

Focnu. Un quuto no uuco do duquc. Cuns.
Entun o duquc, con scqto, dos noIcs
unccscs c sodudos.

DUQUE Assin, dc onia a onia, ouvisics
iodas as razcs dcsia gucrra incviiavcl, quc ianio
sanguc icn cusiado c nuiio nais scdc ainda
rcvcla.
PFIMEIFO NODFE A luia c sania dc vosso
lado, ncgra c avorosa do lado dos conirarios.
DUQUE Por isso ncsno nuiio nos
surrccndc quc nosso rino, o Fci da Frana, o
ciio fccIc aos nossos aclos.
PFIMEIFO NODFE Caro rncic, razcs
do Esiado, nunca as soulc, nunca. Cono un
ariicular quc scnrc longc vivcu da coric, so na
faniasia nc figuro os consclIos inoncnics. Nao
ouso, ois, dizcr-vos o quc cnso, visio ja icr
crrado nuiias vczcs cn ninIas oscilanics
conjciuras.
78
DUQUE Scja o quc clc quiscr.
SECUNDO NODFE Mas csiou ccrio dc quc
os nossos fidalgos, cnfarados or nao fazcrcn
nada, aqui, lcn rcsio, virao luscar a cura or
quc anscian.
DUQUE Scrao nuiio lcn-vindos. Nclcs
Iao dc ousar as Ionras quc dc nin voarcn.
ConIcccis vossos osios. Tcrcis soric, sc os
grandcs alcanar a fria noric.
(Cuns. Sucn.}
79


Cena II

HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu.
Entun u condcssu c o IoIo.

CONDESSA Tudo sc assou cono cu o
dcscjara, con a difcrcna dc clc nao a irazcr
consigo.
DODO Por ninIa fc, considcro ncu jovcn
scnIor un Ioncn nuiio nclancolico.
CONDESSA Cono cIcgasics a cssa
conclusao, or olscquio?
DODO Ora, clc olIa ara as loiinas c
cania, cndirciia a gola c cania, faz crgunias c
cania, aliia os dcnics c cania. ConIco un
Ioncn quc iinIa cssc vcio da nclancolia c
vcndcu una lcla roricdadc or una canao.
CONDESSA (uIndo u cutu} Vcjanos o
quc clc nc cscrcvc c quando rcicndc voliar.
DODO Nao cnso cn Islcl dcsdc quc csiivc
na coric. Nosso vclIo lacalIau c os Islcis do
cano sao coisa ncnIuna cn confronio con o
80
vclIo lacalIau c as Islcis da coric. Mcu Cuido
lcvou una narrciada na calca, icndo cu
concado a anar, cono os vclIos anan o
dinIciro, scn grandc aciiic.
CONDESSA Quc icnos aqui?
DODO Prccisancnic o quc icndcs a. (Su.}
CONDESSA Envio-vos una nora; cla
curou o rci c nc dcsgraou. Dcsosci-a, nas nao
conariilIci do lciio dcla, icndo jurado conigo
ncsno quc cssc 'Nao' scra cicrno. Mais ccdo ou
nais iardc icrcis dc ficar salcndo da ninIa
ariida; rccclci, ois, dc nin csia noicia, anics
dc virdcs a salc-la or ouiras vias. Sc o nundo
for lasianic largo, nanicr-nc-ci scnrc a grandc
disiancia. Mcus rcsciios filiais. Vosso
dcsvcniurado filIo Dcriran." Foi nalfciio. OI
raaz rcciiiado, scn ncdida ncnIuna! Dcssc
nodo dcsrczar os favorcs dc un nonarca,
conira ii rorio lIc cIanando a colcra, or
dcsrczado Iavcr una donzcla iao rica dc
viriudcs c quc fora digna aic ncsno dc ocuar
un irono!
(Votu o IoIo.}
DODO nadanc! La fora Ia noicias
csadas cnirc dois soldados c a ninIa jovcn
scnIora.
81
CONDESSA Quc c quc Ia?
DODO Mas Ia alguna consolaao ncssas
noicias, alguna consolaao. vosso filIo nao Ia
dc scr norio iao dcrcssa cono cu julgava.
CONDESSA Por quc Iavcria dc scr clc
norio?
DODO Qucro dizcr, nadanc, no caso dc
fugir, cono dizcn quc o fcz. O crigo consisic cn
cnfrcniar o crigo, quc c cono os Ioncns crdcn
c as crianas vcn ao nundo. Eis quc cIcgan as
cssoas quc vos odcrao coniar nclIor do quc cu
o dc quc sc iraia. Dc ninIa aric, so ouvi dizcr
quc vosso filIo fugiu.
(Entun Hccnu c dos gcnts-Ioncns.}
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Dcus vos
guardc, scnIora.
HELENA condcssa! o ncu scnIor ariiu,
ariiu ara scnrc!
SECUNDO CENTIL-HOMEM Nao falcis
dcssc nodo.
CONDESSA Ficai calna. ScnIorcs, or
olscquio... Tanios golcs nc icn iocado a un
icno, dc alcgria c irisicza, quc inossvcl icra
dc scr qualqucr dciar-nc agora scn a calna
82
rccisa. Por olscquio. ncu filIo ondc sc
cnconira?
SECUNDO CENTIL-HOMEM Foi, scnIora
scrvir na gucrra ao Duquc dc Florcna. En
caninIo o cnconiranos, ois vicnos jusiancnic
dc la, scndo quc logo quc nos dcsincunlirnos da
ncnsagcn quc coric nos conduz, ara Florcna
voliarcnos dc novo.
HELENA Ncsia caria, scnIora,
cnconirarcis ncu assaoric. Quando
conscguircs o ancl quc irago no dcdo, c quc
janais saira dclc, c quando udcrcs nosirar-nc
un filIo nascido dc icu vcnirc, quc icnIa sido
gcrado or nin. cniao odcras dar-nc o nonc dc
csoso. Mas cssc cniao valc or un nunca."
Quc scnicna icrrvcl!"
CONDESSA CavalIciros, fosics os
oriadorcs dcsia caria?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Sin,
condcssa, csando-nos o csforo dc irazc-la, ao
salcrnos do quc iraia.
CONDESSA Mcnina, or favor nosira-ic
alcgrc; sc ficarcs con iodas as irisiczas,
scnIorcias a aric quc nc ioca. Elc cra filIo
ncu. Scu nonc agora do sanguc aago, orquc
fiqucs scndo ninIa filIa iao-so. Eniao, ccrio quc
foi ara Florcna?
83
SECUNDO CENTIL-HOMEM Sin,
condcssa.
CONDESSA Qucr scr soldado?
SECUNDO CENTIL-HOMEM Essc scu
nolrc cncnIo, c odcis ficar ccria dc quc o
duquc vai colri-lo dc quanias Ionrarias faz jus
scu nolrc sanguc.
CONDESSA Novancnic viajais ara
Florcna?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Sin,
condcssa; con as lcsias asas quc nos dcr a
rcssa.
HELENA Enquanio csosa cu nao iivcr,
cn Frana nao icrci coisa alguna," nuiio
anargo.
CONDESSA Na caria cnconirais isso?
HELENA Sin, condcssa.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Talvcz a nao,
soncnic Iouvcssc iido scnclIanic ousadia, scn
quc dcla ionassc o coraao conIccincnio
CONDESSA Enquanio csosa nao iivcr,
cn Frana nao icra coisa alguna! Nada a Frana
icn digno dclc, sc nao for Hclcna, quc ncrccc un
narido a quc scrvisscn dcz raazcs assin cono
84
clc, rudcs, quc a ioda Iora a cIanasscn dc
scnIora. Qucn csiava con clc?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Un criado,
acnas, c un cavalIciro quc cu conIco Ia
ouco.
CONDESSA Parollcs, nao?
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Prccisancnic,
ninIa cara scnIora.
CONDESSA un iio difanado, cIcio dc
nalvadcz. Mcu filIo csiraga na conanIia dclc o
scu caraicr dc rincios iao lons.
PFIMEIFO CENTIL-HOMEM Fazao vos
solra no quc dizcis, condcssa. Elc dcfciios cn
cccsso ossui, quc Iao dc incdi-lo dc alguna
coisa scr cn qualqucr icno.
CONDESSA Sois lcn-vindos, scnIorcs.
Quando virdcs novancnic ncu filIo, or
olscquio dizci-lIc quc janais con a csada clc
Ia dc ganIar a Ionra crdida. Ouiros rccados dc
ninIa aric, cn caria, Icis dc lcvar-lIc.
SECUNDO CENTIL-HOMEM Coniai
conosco, nolrc dana, nisio, cono cn qualqucr
assunio dc inoriancia.
CONDESSA Isso so lasiara, sc nao
nudarnos. Vircis conigo, nao?
85
(Sucn u condcssu c os gcnts-Ioncns.}
HELENA Enquanio csosa cu nao iivcr,
cn Frana nao icrcis coisa alguna." Nao icn
nada na Frana, cnquanio nao iivcr csosa!
NcnIuna csosa, FossilIao, na Frana viras a
icr, ncnIuna. Dcois, iudo dc novo Ia dc scr
icu. Polrc narido! Eu sou a quc ic culso dc
iua airia c os graccis ncnlros aos crucis
cvcnios das laialIas ic conIo? Eu, quc da
coric iao anavcl ic arranco, ondc olIos icnos
solrc ii convcrgian, ara scrcs alvo dos
funcganics nosquciciros? Mcnsagciros dc
cIunlo, quc os gincics dc fogo cavalgais
dcvasiadorcs, crrai o alvo! Coriai o ar sosscgado,
quc cania ao scr rasgado, nas no csoso nao nc
ioqucis! Sc a nira uscr nclc qualqucr aiirador,
dc nin lIc vcio scnclIanic incunlcncia; sc lIc
o ciio nolrc algucn aiacar, a niscravcl fui cu
quc o conciici a cssa avcniura. E conquanio o
nao naic, scnrc a causa scrci dc scu ircsassc.
MclIor fora, ara nin, cnconirar o lcao icrrvcl,
quando rugc acossado cla fonc; nuiio nclIor
quc iodas as niscrias da naiurcza, a un icno,
fosscn ninIas. Nao, FossilIao, rciorna ara
casa! Esscs lugarcs dcia cn quc a Ionra ganIa
soncnic cicairizcs c, or vczcs, cIcga iudo a
crdcr. Sairci dc casa. Sc a causa cu sou dc
andarcs dcsicrrado, odcrci aqui csiar? Nao!
Ainda ncsno quc aqui do araso o ar rcsirassc
c scrvida or anjos cu nc vissc. Pariirci, orquc o
86
loaio conassivo falc dc ninIa fuga c, dc algun
nodo, ic sirva dc consolo. Vcn dcrcssa, noiic
cscura! Tcrnina, o dia fcio! quc cu, olrc ladra,
as ircvas nao rcccio. (Su.}
87


Cena III

Focnu. Duntc do uuco do duquc. Cuns.
Entun o duquc, Hctun, Puocs c sodudos
tocundo tunIocs c tonIctus.

DUQUE Ficaras scndo o gcncral dc nossa
cavalaria. Fico dc cscranas, dcosiiando nosso
anor cn iua foriuna ronissora.
DEFTFAM nuiio cso, scnIor, ara
csics onlros. Todavia, or sc iraiar dc vossa
causa digna, rocurarci lcva-lo ao onio circno.
DUQUE Vai logo, c quc a Foriuna, qual
anada caricIosa, ic afaguc o caaccic.
DEFTFAM grandc Maric, ncsic dia cu
cniro ara iuas filciras! Da quc cu scja confornc
os cnsancnios quc nc agiian, quc ananic cu
rovarci scr do ianlor, cono ininigo accrrino do
anor.
(Sucn.}
88


Cena IV

HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu.
Entun u condcssu c o ntcndcntc.

CONDESSA Por quc acciiasic a caria? Nao
rcvias quc ao ic cnircgar a caria cla Iavcria dc
fazcr o quc fcz? Lc-a dc novo.
INTENDENTE (c} Pario cono dcvoia dc
Sao Tiago. Culada nc iornou o anor ousado;
dcscala, agora, o frio cIao afago orquc dcnovcr
ossa o dun fado. Escrcvci logo, orquc ncu
narido, vosso filIo, sair ossa da gucrra. Vivci
fclizcs, quc csic dolorido coraao ficara nuna
ouira icrra. Possa clc nc crdoar a dura soric.
Juno inlacavcl, o nandci ara ondc os Icrois
acossados sao da noric, longc da coric ondc o
razcr sc cscondc. lon dcnais ara norrcr
agora. Quc a noric, cniao, nc lcvc cn loa Iora.
CONDESSA Quanios csinIos ncssas
frascs lrandas! Finaldo, nunca ic nosirasic
ianio dcsiiiudo dc scnso, cono ao icrcs dciado
quc sc fossc. Sc cu iivcssc convcrsado con cla, a
89
dcnovcra dc scnclIanic inicnio. Ora lurlou-nos
qualqucr ccciaiiva dc rcic-la.
INTENDENTE Pcrdao, scnIora, nas sc cu
vos iivcssc dado a caria csia noiic, c lcn ossvcl
quc a Iouvcsscnos cgado. Todavia, cla cscrcvcu
quc iudo fora inuiil.
CONDESSA Cono odc Iavcr anjo quc
alcnoc narido iao indigno? Vcniuroso janais
odcra scr, sc lIc faliarcn as oracs da csosa,
quc acolIida scnrc acIaran no ccu, orquc da
colcra do Julgador surcno o dcicn livrc.
Finaldo, cscrcvc, cscrcvc scn dcnora ao narido
quc indigno sc rcvcla dc una ial conanIcira.
Quc as alavras dc iua caria cscn ianio quanio
cada un dos grandcs ncriios dc Hclcna, quc iao
dc lcvc clc avalia agora. Mosira-lIc quanio c
grandc o ncu dcsgosio, conquanio nossa alguna
isso lIc faa. Confia a caria a un ncnsagciro
raiico. Talvcz rciornc, quando ouvir a nova da
ariida dc Hclcna, scndo crvcl quc csia, ao salcr
quc cn casa clc sc cnconira, voliara scn dcnora,
conduzida clo nais uro anor. Dizcr nao osso
qual dos dois nc c nais caro; Ialilidadc ara
ianio nc falia. Cuida logo do ncnsagciro. O
coraao no ciio sc nc acria; a vclIicc cn nin
ja csa. A cIorar a irisicza ora nc olriga, nas
discursos nc arranca a dor iniga.
(Sucn.}
90


Cena V

Duntc dos nuos dc Focnu. Ao ongc, toquc dc
tonIctu. Entun unu uuu dc Focnu, Vocntu,
Muunu c uuos cduduos.

VIVA Vindc ara nais crio, orquc sc
clcs sc aroinarcn da cidadc, nao vcrcnos
coisa ncnIuna.
DIANA Dizcn quc o condc franccs rcsiou
scrvios incsiinavcis.
VIVA O quc corrc or a c quc clc
arisionou o rincial conandanic c quc con a
roria nao iirou a vida ao irnao do duquc.
Pcrdcnos o iralalIo! Tonaran ouira csirada.
Aicnao! Tronlcias!
MAFIANA Vanos cnlora. Conicnicno-nos
cn ouvir o quc nos coniarcn. Diana, iona
cuidado con cssc condc franccs. A Ionra dc una
donzcla c sua fana, nao Iavcndo doic dc nais
valor do quc a Ioncsiidadc.
91
VIVA Conici a ninIa vizinIa quc fosics
soliciiada or un gcniil-Ioncn da conanIia
dclc.
MAFIANA ConIco cssc iio. Quc sc
cnforquc! Un ial Parollcs; c un oficial ignolil, o
dcnnio icniador do jovcn condc. Diana,
cuidado con clcs; suas roncssas, scducs,
jurancnios, rcscniinIos c iodos csscs ariifcios
da luuria, nao sao o quc arcccn scr. Muiias
donzclas ja foran dcsviadas or clcs; nas
infclizncnic o csciaculo da virgindadc
naufragada, con suas icrrvcis conscqucncias,
nao scrvc dc ccnlo ara scr cviiado, Iavcndo
nuiias donzclas quc sc dcian cgar no visgo
quc ara clas c rcarado. Pcnso quc nao
rccisarci insisiir, or csiar ccria dc quc a iua
viriudc ic conscrvara cono csias, ainda quc a
crda da nodcsiia fossc o unico crigo a icncr.
DIANA Podcis ficar iranquila a ncu
rcsciio.
VIVA o quc cscro. Vcdc; a vcn una
crcgrina. ccricza ir ousar cn casa, orquc
iodos os crcgrinos a rcconcndan. Vou falar-lIc.
(Entu Hccnu, cn tucs dc ccgno.} Dcus vos
roicja cn iudo, crcgrina. Ondc idcs rcousar?
HELENA Na Ioscdaria dc Sao Jaqucs lc
Crand, ondc sc alojan iodos os crcgrinos. Ondc
fica?
92
VIVA Pcrio dos Franciscanos, junio ao
orio.
HELENA csic o caninIo?
VIVA Sin; or a ncsno. (MucIu
guccu, uo ongc.} Vcn vindo or aqui. Sc
dcnorardcs, sania crcgrina, ara vcr o dcsfilc,
cu ic cncarrcgo dc aic la conduzir-vos, ois
conIco cono a nin roria a dona da
Ioscdagcn.
HELENA Sois cla, nao?
VIVA Dcccrio, crcgrina, sc nao vos
causo incnodo.
HELENA Olrigada. Escrarci o icno quc
quiscrdcs.
VIVA Vicsics da Frana, cnso.
HELENA Dc la ncsno.
VIVA Idcs vcr un aircio valoroso, quc
adquiriu grandc fana.
HELENA Qual scu nonc?
VIVA o Condc FossilIao. Salcis qucn
scja?
HELENA So dc nonc o conIco; falan dclc
con nuiios clogios. Nunca o vi.
93
DIANA Scja qucn for, c iido cn alia conia.
Por aqui dizcn quc fugiu dc Frana orquc o rci o
casou conira a voniadc. Pcnsais quc scja assin?
HELENA Pura vcrdadc; conIco sua
csosa.
DIANA Un gcniil-Ioncn do scrvio dc
condc fala dcla con nuiio dcsrcsciio.
HELENA Qual scu nonc?
DIANA Monsicur Parollcs.
HELENA Dou-lIc iodo crcdiio, orquc cn
naicria dc clogios, icndo-sc cn nira o grandc
condc, cla c cqucna or dcnais ara scr scqucr
lcnlrada. Consisic iodo o scu ncrccincnio na
noral nais scvcra, nao Iavcndo qucn solrc isso
avcniurc qualqucr duvida.
DIANA Polrc scnIora! cscravidao cnosa
casar-sc algucn con qucn odio lIc voia.
VIVA dcccrio. CoiiadinIa! En qualqucr
aric quc csicja, Ia dc sofrcr. Esia ncnina quc
aqui vcdcs, odia rcarar-lIc una vclIacaria.
HELENA En quc scniido dizcis isso?
Pcnsais quc, aaionado dcla, o condc odia
arcscniar-lIc roosias ncnos lciias?
94
VIVA Foi isso, rcalncnic, o quc sc dcu.
Elc sc valc dc iodos os cngodos quc cn iais casos
a gracil Ionra ancaan das donzclas. Mas cla
csia dc guarda c sc acauicla conira clc nuna
Ioncsia rcsisicncia.
MAFIANA Dcus nao qucira quc scja dc
ouiro nodo!
(Entun Hctun c Puocs, cccddos dc
tunIocs c cstundutcs c scgudos dc utc do
cxccto ocntno.}
VIVA Ei-los! Aquclc c Aninio, o
rinogcniio do duquc. Aquclc c Escalo.
HELENA Qual c o condc franccs?
DIANA Aquclc ali, quc iraz a luna. un
noo lindo. Dcscjara quc clc iivcssc anor
csosa. Caso fossc nais ficl, nc arcccra nais
anavcl Nao c clcganic?
HELENA A nin arccc lcn.
DIANA cna scr dcslcal. Aquclc c o lilirc
quc lcva o condc ara o nau caninIo. Sc cu
fossc a csosa, ja icria dado vcncno a cssc aiifc.
HELENA Qual c dclcs?
DIANA Aquclc nono ali, cIcio dc facIas.
Mas or quc csiara irisic?
95
HELENA Foi fcrido, dcccrio, no conlaic.
PAFOLLES Ora! Ora! Pcrdcr nosso ianlor!
MAFIANA Parccc nuiio conirariado.
Aicnao, quc clc nos viu!
VIVA Vai ic cnforcar, idioia!
MAFIANA Por quc iania rcvcrcncia ara
un alcoviiciro?
(Sucn Hctun, Puocs, ocus c sodudos.}
VIVA As iroas ja assaran. Pcrcgrina,
vou lcvar-vos agora ara casa. Ja csiao na
Ioscdaria quairo ou cinco cniicnics quc vao
cunrir roncssa no iunulo do grandc Sao
Tiago.
HELENA Agradco-vos nuiio
Iunildcncnic. Sc csia scnIora c sua gcniil filIa
sc dignarcn dc ccar Iojc conosco, os gasios
agarci, solrc ficar-lIcs agradccida. Mais. orquc
vos ossa rcconcnsar, darci alguns consclIos a
csia ncnina, dignos dc anoiados.
AMDAS Acciianos dc grado vosso inviic.
(Sucn.}
96


Cena VI

Acununcnto duntc dc Focnu. Entun Hctun
c dos noIcs unccscs.

PFIMEIFO NODFE Assin ncsno, caro
condc; ccrincniai-o; fazci-lIc a voniadc ncssc
onio.
SECUNDO NODFE Sc Vossa ScnIoria, nao
sc convcnccr dc quc clc c un olirao dc narca,
consinio cn crdcr vossa csiina.
PFIMEIFO NODFE Por ninIa vida,
scnIor, nao assa dc una lolIa dc salao.
DEFTFAM Acrcdiiais quc cu nc iludi a ial
onio a rcsciio dclc?
PFIMEIFO NODFE Podcis crcr no quc vos
digo, nilordc. Por iudo o quc sci a scu rcsciio,
or ccricncia roria, falando scn qualqucr
nalcia, cono sc sc iraiassc dc un arcnic,
considcro-o un covardc dc rincira, ncniiroso
infiniio c iliniiado, sujciio quc a iodos os
noncnios falia con a alavra, carcccnic dc
97
qualqucr qualidadc ncrcccdora das aicncs dc
Vossa ScnIoria.
SECUNDO NODFE Scria lon quc o
ficasscis conIcccndo, ara nao aconicccr quc cn
algun ncgocio inorianic vcnIais a coniar con
qualidadcs quc clc nao ossuir c, assin, ficardcs
cn siiuaao dcsagradavcl.
DEFTFAM Dcscjara quc sc ofcrcccssc una
ooriunidadc ara ccrincnia-lo.
SECUNDO NODFE Nao Ia nclIor
ooriunidadc do quc nanda-lo luscar o ianlor
quc os ininigos lIc ionaran, o quc clc ianio sc
gala dc odcr fazcr.
PFIMEIFO NODFE Eu c ouiros florcniinos
Iavcrcnos dc surrccndc-lo. Tcrci o cuidado dc
cscolIcr gcnic dcsconIccida dclc, ara quc clc
julguc iraiar-sc dc ininigos. Havcnos dc anarra-
lo c dc iaar-lIc os olIos, dc forna quc nao
ossa dciar dc acrcdiiar quc o conduzinos ara
o acanancnio dos advcrsarios, quando, cn
vcrdadc, o lcvanos ara nossas icndas. Assisia
Vossa ScnIoria ao inicrrogaiorio a quc o
sulncicrnos. Sc, lcvado clo nais vcrgonIoso
ncdo da noric, so cla roncssa dc o dciarnos
vivo, clc nao sc roniificar a vos irair c a nos
rcvclar iudo o quc salc a vosso rcsciio,
cncnIando nisso aic ncsno a salvaao da
98
alna, nunca nais conficis no ncu julgancnio,
scja solrc quc assunio for.
SECUNDO NODFE OI! Pclo anor da
gargalIada, nandai-o luscar o ianlor. Elc
csalIa or a iudo quc disc dc un
csiraiagcna infalvcl. Quando Vossa ScnIoria
udcr cncrgar aic ao fundo dc scu ciio c sc
ccriificar da cscoria a quc ficou rcduzido cssc
falso lingoic dc ncial, sc nao assardcs a iraia-lo
cono un Joao Tanlor, c quc vossa inclinaao c
rcalncnic inalalavcl. Ei-lo quc cIcga.
PFIMEIFO NODFE OI! clo anor da
gargalIada, nao nos rivcis dc scnclIanic
lrincadcira. Mandai-o luscar o ianlor, scja
cono for.
(Entu Puocs.}
DEFTFAM Eniao, nonsicur! Ainda csiais a
cnsar no ianlor?
SECUNDO NODFE Ora, quc o lcvc a
lrcca.' Afinal, quc c un ianlor?
PAFOLLES Quc c un ianlor? Sin, c un
ianlor. Mas crdcr un ianlor dcssa nancira!
Ecclcnic conando, cn vcrdadc! Aiirar a
cavalaria conira nossas rorias asas c dcsiroar
nossos rorios soldados!
99
SECUNDO NODFE Nao dcvcnos ccnsurar
o conando; foi un dcsasirc quc o rorio Ccsar
nao odcria icr cviiado, sc iivcssc sido dclc a
dircao.
DEFTFAM Dcn; nao lasiincnos o quc sc
dcu. ccrio quc alguna dcsonra nos aiingc con
a crda dcssc ianlor. Mas agora nao odcnos
cnsar cn rcavc-lo.
PAFOLLES Pois c ossvcl rcavc-lo.
DEFTFAM Ja foi ossvcl; agora c iardc.
PAFOLLES Ainda c ossvcl. Sc o ncriio
dos grandcs fciios nas cananIas niliiarcs nao
fossc iao rarancnic airiludo a qucn os cccuia
con vcrdadc c caiidao, cu odcria rcavcr nao so
cssc ianlor cono qualqucr ouiro, ou Ic ucct.
DEFTFAM Eniao, nonsicur, sc rcvclais
ianio dcscjo disso, sc icndcs a ccricza dc quc
vosso nisicrioso csiraiagcna odcra fazcr voliar
ara o scu quaricl naial cssc insiruncnio dc
Ionra, scdc nagnanino no cnrccndincnio, c
naos olra! Considcrarci ial fciio cono una
faanIa gloriosa. Sc fordcs lcn-succdido, o
duquc nao soncnic falara dc scnclIanic
cnrccndincnio, cono vos fara scniir os
lcncfcios dc sua grandcza aic uliina slala do
vosso ncriio.
100
PAFOLLES Por csia nao dc soldado, vou
icnia-lo.
DEFTFAM Nao dcicis quc o assunio
durna.
PAFOLLES Vou concar ainda csia iardc,
assando dcsdc ja a dcscnIar os lanos, a dar
fora a ninIa rcsoluao c a diiar as ninIas
uliinas disosics. La cla ncia-noiic ouvircis
falar dc nin.
DEFTFAM Posso icr a ousadia dc
conunicar a Sua Craa quc ja dcsics incio a cssc
cnrccndincnio?
PAFOLLES Qual scja o fin disso, nilordc,
nao salcrci dizc-lo; nas juro quc farci una
icniaiiva.
DEFTFAM TcnIo-ic na conia dc lravo, c
sulscrcvo iudo o quc c dc cscrar dc iua coragcn
dc soldado.
PAFOLLES Nao sou anigo dc nuiias
alavras. (Su.}
PFIMEIFO NODFE Tao ouco anigo
quanio o cic da agua. Quc acIais dc un sujciio
cono cssc, nilordc, quc arccc cnirar con
iananIa confiana cn un ncgocio quc
anicciadancnic icn or inraiicavcl? Con cssa
rcsoluao clc ncsno sc condcna s cnas
101
cicrnas, rcfcrindo scr condcnado a lcvar avanic
o cnrccndincnio.
SECUNDO NODFE Nao o conIcccis ianio
quanio nos, nilordc. ccrio quc salc o scgrcdo
dc insinuar-sc nas graas dc qualqucr cssoa,
cviiando, or una scnana, quc sc lIc dcsculran
as iricas; nas, una vcz dcsnascarado, ic-lo-cis
rcso ara scnrc.
DEFTFAM Cono! Acrcdiiais quc nao fara
nada do quc roncicu con iania solcnidadc?
PFIMEIFO NODFE Alsoluiancnic nada;
voliara da avcniura con una invcncionicc
qualqucr, cscgando-vos duas ou ircs ncniiras
a jciio. Mas ja lIc dcscolrinos o rasio; csia noiic
Iavcis dc vc-lo na arnadilIa, orquc, cn
vcrdadc, nao c digno das aicncs dc Vossa
ScnIoria.
SECUNDO NODFE Princiro, lrincarcnos
un ouco con a raosa, anics dc lIc iirarnos a
clc. O vclIo scnIor Lafcu ja csia na isia.
Quando lIc iirarnos a nascara, Iavcis dc vcr
quc iio sordido clc c, dc faio, o quc nao assara
dcsia noiic.
PFIMEIFO NODFE Prcciso ir rcarar a
arnadilIa; Iavcnos dc aanIa-lo.
DEFTFAM Vosso irnao ficara conigo.
102
PFIMEIFO NODFE Cono for do agrado dc
Vossa ScnIoria. Dcio-vos. (Su.}
DEFTFAM Agora vou lcvar-vos
Ioscdagcn, ondc a jovcn csia dc quc falanos.
SECUNDO NODFE Disscsics quc cla c
Ioncsia.
DEFTFAM o scu dcfciio. Falci-lIc una
so vcz, icndo-a cnconirado circnancnic fria.
Mas nandci-lIc or cssc ncsno lilirc, cn cuja
isia nos uscnos, rcscnics c nissivas, quc cla
nc dcvolvcu. iudo o quc Iouvc. una criaiura
linda. Qucrcis vc-la?
SECUNDO NODFE Irci dc iodo coraao,
nilordc.
(Sucn.}
103


Cena VII

Focnu. Un quuto cn cusu du uuu. Entun
Hccnu c u uuu.

HELENA Sc duvidais quc cu scja cla,
rcalncnic, nao sci quc ouiras razcs ossa
aduzir-vos sc nao for csiragando o rorio lano.
VIVA Conquanio cnolrccida, sou dc
loa fanlia; dcsconIco csscs assunios. Nao
osso, assin, conroncicr o nonc nuna aao
duvidosa.
HELENA Nunca iivc scnclIanic inicnao.
Mas odcis crcr-nc. o condc c ncu narido. Tudo
quanio vos confici Ia noncnios c vcrdadc,
alavra or alavra. Ncn ossvcl scra, orianio,
concicrdcs algo assvcl dc ccnsura, sc nc
dcrdcs o aulio quc vos dissc.
VIVA Convcncida nc confcsso dcois quc
arcscniasics rova dc quc sois rica.
HELENA Tonai csia lolsa con nocdas dc
ouro, crniiindo-nc vos conrc, dcsia forna, a
104
ajuda aniga, quc dc agar nao dciarci nais
vczcs dcois dc oliido iudo. A vossa filIa coricja
o condc, icndo osio ccrco, con o vio quc lIc c
rorio, sua rara fornosura, disosio a
conquisia-la. Ela quc ccda c risca siga os
nossos consclIos, quc Ia dc cn lcn acalar
iudo. Nao Ia dc rccusar o sanguc aliivo do condc
o quc cla cigir dclc cn aga. Un ancl dc fanlia
usa clc scnrc, quc dc ai ara filIo vcn
assando Ia quairo ou cinco gcracs, coniadas
dcsdc o rinciro dono. En alia csiina icn o
condc cssc ancl; nas anic a ardcncia dc scus
dcscjos, orquc o inicnio alcancc, dclc sc dcsfara,
cnlora vcnIa dcois a arrccndcr-sc.
VIVA Ja conco a cnicndcr vosso lano.
HELENA E quanio clc c lcgiino. Consisic,
sinlcsncnic, cn nosirar-lIc vossa filIa, anics
dc arcccr quc sc lIc cnircga, dcscjos dc ossuir
aqucla joia. Dcois lIc narcara una cnircvisia,
quc ficara a ncu cargo, conscrvando-sc
casiancnic a disiancia. Alcanando isso, lIc
darci, dc crcsccna, cono doic, ircs nil coroas
nais do quc asscnianos.
VIVA Nada nais oorci. So falia, agora,
dardcs a ninIa filIa as ncccssarias insirucs,
orquc o icno c as circunsiancias cssc cnlusic
lcgal ajudar ossan. Cono scnrc, noiiinIa
irara nusicos variados c cancs fciias cn Ionra
105
dc sua indignidadc. En vao icnianos cnoia-lo
dc casa; clc crsisic cono qucn joga nisso a
roria vida.
HELENA Eniao noiic a ca
cnsaiarcnos. Scndo lcn-succdida, cn aao loa
iransnudarcnos o aio quc dcsioa, c cnlora scja,
cn si, o asso crrado, ncnIun dos dois concicra
ccado. Mas asscnos aao.
(Sucn.}
106


ATO IV
Cena I

Fou do cuno ocntno. Entu o nco noIc
unccs, con cnco ou scs sodudos, quc sc ocn
dc cnIoscudu.

PFIMEIFO NODFE Elc nao odcra dciar
dc assar clo canio dcsia sclc. Quando
saliardcs solrc clc, falai a linguagcn icrrvcl quc
lcn vos arcccr, nao inoriando quc vos
ncsnos nao vos cnicndais, ois icrcnos dc dar a
inrcssao dc nao cnicndcr o quc clc disscr, con
cccao dc un do nosso gruo, quc scrvira dc
inicrrcic.
PFIMEIFO SOLDADO Don caiiao, crniii
quc scja cu o inicrrcic.
PFIMEIFO NODFE Nao cs das rclacs
dclc? Elc nao conIccc a iua voz?
PFIMEIFO SOLDADO Nao, scnIor; osso
asscgurar-vos.
107
PFIMEIFO NODFE Mas cn quc gcringona
falaras conosco?
PFIMEIFO SOLDADO Na ncsna cn quc
nc falardcs.
PFIMEIFO NODFE rcciso quc clc nos
ionc or un lando dc csirangciros a soldo do
ininigo. Mas cono clc ossui unas iiniuras dos
dialcios da vizinIana, cada un dc nos icra dc
falar cono lIc diiar a faniasia, scn sc rcocuar
con o quc os ouiros ossan csiar a dizcr. O quc
inoria c darnos a inrcssao dc quc nos
cnicndcnos; a linguagcn das gralIas ou o
grasnar dos corvos, iudo scrvc. Quanio a vos,
inicrrcic, rccisarcis agir cono un grandc
oliico. Mas agacIai-vos! A vcn clc, ara
cnganar duas Ioras a dornir c dcois voliar c
jurar quanias ncniiras icnIa forjicado.
(Entu Puocs.}
PAFOLLES Dcz Ioras! Daqui a ircs Ioras
scra icno dc voliar ara casa. Quc dirci quc fiz
ncsic ncio-icno? Prcciso invcniar qualqucr
ncniira lausvcl, quc nc iirc dcsic auro. Ja
concan a dcsconfiar; dc ccrio icno a csia
aric, a infclicidadc nc icn laiido oria con
lasianic frcqucncia. Sci quc icnIo a lngua
ousada, nas o coraao scnrc sc nosirou
ncdroso dc Maric c dc scus filIos, noiivo or
108
quc nao sc aircvc a r cn cccuao o quc cla
avana.
PFIMEIFO NODFE (u utc} Essa c a
rincira vcrdadc dc quc cn qualqucr icno a iua
lngua sc nosirou culada.
PAFOLLES Quc dialo nc lcvou a dizcr quc
cu odia rcavcr cssc ianlor, sc cu salia
crfciiancnic quc sc iraiava dc fciio inraiicavcl
c nunca iivcra a inicnao dc rcaliza-lo? Tcrci dc
raiicar cn nin ncsno alguns fcrincnios, ara
odcr afirnar, dcois, quc os adquiri ncsia
avcniura. Mas fcrincnios sucrficiais dc nada
scrvirao, ois odcrao oljciar-nc. Voliasics da
cnrcsa con iao ouco?" Dcn, nas fcrincnios
gravcs, nao icnIo coragcn dc fazcr. E, afinal,
ara quc? Lngua, r-ic-ci na loca dc una
nulIcr dc naniciga c conrarci ouira dos nudos
dc Dajazci, sc con iua iagarclicc ic ncicrcs cn
ouira cnrascada igual a csia.
PFIMEIFO NODFE (u utc} Scra ossvcl
quc sc conIca a ial onio c coniinuc scndo o
quc c?
PAFOLLES Qucn nc dcra quc lasiassc
ara nc iirar do auro roduzir alguns rasgcs
na roua, ou quclrar a ninIa csada csanIola!
PFIMEIFO NODFE (u utc} O quc nao ic
crniiiranos.
109
PAFOLLES Ou coriar a larla, ara dcois
dizcr quc isso fazia aric dos ncus lanos.
PFIMEIFO NODFE (u utc} Dc ouco ic
scrviria ial scrvio.
PAFOLLES Ou aiirar na agua as vcsics, c
dizcr quc nc dcsojaran.
PFIMEIFO NODFE (u utc} Scra difcil.
PAFOLLES Ainda quc cu jurassc Iavcr
saliado da jancla da cidadcla...
PFIMEIFO NODFE (u utc} Dc quc aliura?
PAFOLLES ...irinia ioczas.
PFIMEIFO NODFE (u utc} Trcs
jurancnios solcncs ainda foran insuficicnics
ara quc acrcdiiasscn cn iua alavra.
PAFOLLES Sc cu conscguissc arranjar un
ianlor qualqucr dos ininigos, juraria quc Iavia
rcconquisiado o ncu.
PFIMEIFO NODFE (u utc} Vais ouvir un
ncsic noncnio.
PAFOLLES Un ianlor do ininigo!
(Ouuc-sc snu dc uunu.}
110
PFIMEIFO NODFE TIroca novousus,
cargo, cargo, cargo!
TODOS Cargo, cargo, villianda ar corlo,
cargo. (Atun-sc soIc Puocs c unuun-Ic os
oIos.}
PAFOLLES OI! Fcsgaic! Fcsgaic! Nao nc
anarrcis os olIos!
PFIMEIFO NODFE Doslos iIronuldo
loslos.
PAFOLLES Vcjo quc sois do rcgincnio
Muslos. OI! Tcrci dc norrcr, or scr-nc
csiranIa vossa linguagcn. Enirc vos, acaso, nao
Ia ncnIun franccs, ou iialiano, Iolandcs,
alcnao, dinanarqucs? Quc nc vcnIa falar; Ici
dc fazcr-lIc rcvclacs caazcs dc a dcsgraa
lcvar aos florcniinos.
PFIMEIFO SOLDADO Doslos vauvado.
Falo iua lngua c cnicndo o quc disscsic.
Kcrclylonio, anigo. Pcnsa na salvaao, ois
dczcsscic unIais icns anic o ciio.
PAFOLLES OI!
PFIMEIFO SOLDADO Fcza! Fcza! ManIa
rcvania dulcIc.
PFIMEIFO NODFE OscorlidulcIos
volivorco.
111
PFIMEIFO SOLDADO Pcrniic o gcncral
quc ic oucnos. Vcndado cono csias, iras
conosco, orquc clc ic inicrroguc. Talvcz ossas
dizcr-nos algo quc ic salvc a vida.
PAFOLLES OI! Dciai-nc vivcr, quc vos
roncio rcvclar iudo o quc Ia no nosso cano. a
quanio nonian nossos cfciivos, os lanos dc
cananIa. Vou dciar-vos crlcos, odcis crcr-
nc.
PFIMEIFO SOLDADO Scn ncniiras?
PAFOLLES Por ninIa salvaao. uras
vcrdadcs.
PFIMEIFO SOLDADO Acordo linia. Vcn
conosco; danos-ic algun icno dc rova.
(Sucn cscotundo Puocs uunu uo ongc.}
PFIMEIFO NODFE Idc dizci ao ncu irnao
c ao Condc dc FossilIao quc o assaro csia
rcso. Vcndado vai ficar aic quc novas vcnIanos
a icr dclcs.
SECUNDO SOLDADO Scn dcnora, ncu
caiiao.
PFIMEIFO NODFE Dizci-lIcs, ianlcn,
quc clc nos rcicndc irair ara nos ncsnos.
SECUNDO SOLDADO Pcrfciiancnic.
112
PFIMEIFO NODFE Mas quc aic cssc
insianic na sonlra ficara sol scic cIavcs.
(Sucn.}
113


Cena II

Un quuto cn cusu du uuu. Entun Hctun c
Dunu.

DEFTFAM CIanai-vos Foniclcla? Assin
disscran-nc.
DIANA Nao ncu scnIor; Diana.
DEFTFAM Ecclsa dcusa.! Sois digna
dcssc nonc c dcnais, ainda. Mas dizci-nc, linda
alna; ncssa forna iao crfciia nao icn o anor
incrio? Sc o coraao nao vos anina o fogo da
nocidadc, c quc nao sois vivcnic, nas una
csiaiua, acnas. Quando noria, ficarcis cono
agora. fria c scria. Mas dcvcrcis scr ncsic
noncnio cono cra vossa nac, ao cngcndrar-vos
assin iao nciga c lcla.
DIANA Ela cra Ioncsia.
DEFTFAM Vos ianlcn o scrcis.
DIANA Nao, quc cla acnas cunria o scu
dcvcr, ial qual, nilordc, cono dc vos cscra vossa
csosa.
114
DEFTFAM Nao falcnos nais nisso. Por
olscquio, dcia dc rcsisiir a ninIas sulicas. A
ouira, a nal dc ncu grado, nc ligaran; nas
rcso a ii nc sinio clos rorios clos do anor,
iao graios c inquclravcis, ondo-nc cicrnancnic
a icu scrvio.
DIANA Vos nos scrvis aic quc vos
sirvanos; nas, una vcz colIidas nossas rosas,
crniiis, sinlcsncnic, quc nos unjan nossos
rorios aculcos, solrc rirdcs do csiado cn quc
ficanos.
DEFTFAM Nao ic icnIo jurado ianias
vczcs?
DIANA A vcrdadc, nuiias juras ncn
scnrc a ccriifican; un so voio, ara isso, c
suficicnic, do ino ciio nascido. So juranos clo
quc c nais sagrado, rcoriando-nos rcscna
do Alissino. Dizci-nc, or favor. sc cu jurassc
clos grandcs airiluios dc Jovc quc vos iinIa
anor quasc infiniio, acrcdiiarcis cn quanio vos
disscssc, sc cn rcjuzo vosso fossc cssc anor?
Nao c inscnsaio jurar a qucn roicsio anar
dcvcras quc rcicndo arruina-lo? Vossas juras,
orianio, sao alavras scn scniido, carcccn dc
cIanccla, clo ncnos no ncu nodo dc vcr.
DEFTFAM Muda dc idcia. Nao scjas crucl
c sania ao ncsno icno. O anor c coisa sania.
Nao condiz con ncu caraicr fraudc alguna
115
dcssas dc quc acusas os Ioncns. Nao crsisias
cn iua rcsisicncia, nas cnircga-ic ao ncu docnic
dcscjo, quc, con isso, ficara lon dc iodo. Dizc
acnas quc cs ninIa, quc csic anor ficara
scnrc cono ora sc ic nosira.
DIANA Os Ioncns rcndcn cordas nas
rocIas ngrcncs, visando nosso crigo. Eniao
dai-nc cssc ancl.
DEFTFAM Podcrci cnrcsiar-io, cara
aniga, nas nao icnIo o dirciio dc rcscnic fazcr
dclc a ningucn.
DIANA Nao qucrcis dar-no?
DEFTFAM quc cssc ancl c joia dc
fanlia, dc grandc csiinaao, quc nos vcn scndo
iransniiido dc Icrana; fora nacula indclcvcl
crdc-la.
DIANA assin ninIa Ionra cono cssc
ancl. A casiidadc c a joia rincial da fanlia, quc
vcn scndo iransniiida dc Icrana; fora nacula
indclcvcl crdc-la. Dcssc nodo, vossa salcdoria
sc iransforna cn canca dc ninIa Ionra,
roicgcndo-a conira vossos aiaqucs inrofcuos.
DEFTFAM Fccclc, cniao, o ancl. Fanlia,
Ionra, ninIa roria cisicncia c iua agora,
ficando cu ara scnrc icu cscravo.
116
DIANA Daici ncia-noiic na jancla do
ncu quario. Farci quc nao crccla ninIa nac o
quc assa. Proncici-nc, coniudo, cla vossa
rolidadc, quc dcois da conquisia do ncu lciio
virginal, ficarcis soncnic una Iora, scn
ncnIuna alavra dirigir-nc. TcnIo razcs ara
isso, quc a scu icno vos conunicarci, ao
rcsiiiuir-vos o ancl quc ora nc dcsics. Esia noiic
no dcdo vos orci un ouiro ancl, quc icsicnunIo
dar ossa cn fuiuro aic ondc cIcgou nosso anor
uro. Nao falicis; conquisiasics una csosa, cuja
cscrana cn vos, iao-so, rcousa.
DEFTFAM CanIci un ccu na icrra ao
conquisiar-ic. (Su.}
DIANA Vivci lasianic ara quc, dcsia aric,
nc agradcais c ao ccu. lcn ossvcl quc
algun dia o faais. MinIa nac nc coniou cono
clc Iavia dc dcclarar-sc. Dcn arccc quc cla lcra
cn scu coraao. Todos os Ioncns, dissc cla,
fazcn scnrc as ncsnas juras. Elc jurou quc
Iavia dc csosar-nc, quando a nulIcr norrcssc.
Assin, soncnic dcois dc noria Ici dc dciiar-nc
con clc. Con franccs casc a noa quc quiscr,
quc, virgcn, dc ningucn scrci nulIcr. Ncsia
fraudc nao odc Iavcr ccado, quc c viriudc
dciar o nal frusirado. (Su.}
117


Cena III

O cuno ocntno. Entun os dos noIcs
unccscs, con dos ou tcs sodudos.

PFIMEIFO NODFE Enircgasics-lIc a caria
da nac dclc?
SECUNDO NODFE Enircguci-lIc Ia una
Iora. Dcvia conicr algo quc o conungiu
lasianic, ois sua lciiura arccia ouiro.
PFIMEIFO NODFE Tornou-sc assvcl dc
ccnsuras gravcs, or Iavcr rcudiado iao loa
csosa c iao digna scnIora.
SECUNDO NODFE Mas incorrcu,
rincialncnic, no cicrno dcsagrado do rci, quc
ja Iavia afinado a sua gcncrosidadc ara caniar-
lIc a diia. Dcscjo coniar-vos una coisa, nas
dcvcrcis guarda-la no nais rccndiio da alna.
PFIMEIFO NODFE Logo quc falardcs, scra
coisa noria, iornando-nc cu a sua sculiura.
SECUNDO NODFE Elc crvcricu una
scnIoriia aqui dc Florcna, dc nonc ililado. Esia
118
noiic clc vai saciar o scu dcscjo no dcsojo da
Ionra dcla. Fcz-lIc rcscnic do ancl dc fanlia c
sc considcra fclicssino con cssc conronisso
cscandaloso.
PFIMEIFO NODFE Quc Dcus nos aicnuc o
insiinio dc rclcliao. Quc sonos, quando nao
assanos dc nos ncsnos!
SECUNDO NODFE Acnas iraidorcs dc
nos rorios. E da ncsna nancira quc as
iraics, cn scu curso rcgular, sc rcvclan iais
quais sao, anics dc alcanarcn a ncia
aloninavcl, assin ianlcn o indivduo quc
raiica violcncia conira sua dignidadc, cIcga a
inundar as rorias nargcns.
PFIMEIFO NODFE Nao scra aliancnic
condcnavcl cssa rocnsao dc nos fazcrnos
rcgcs dc nossas inicncs ilcgiinas? Assin
scndo, vanos ficar rivados dc sua conanIia?
SECUNDO NODFE Mas so dcois da ncia-
noiic, quc c a Iora narcada ara a cnircvisia.
PFIMEIFO NODFE Eniao falia ouco.
Tcria nuiio gosio cn quc clc vissc scr
anaionizado o scu anigo, ara quc udcssc
avaliar o scu rorio disccrnincnio, quc o lcva,
or nancira iao csiranIa, a raiicar scnclIanic
vclIacaria.
119
SECUNDO NODFE Enquanio o condc nao
cIcgar, nao nos ocuarcnos con o ouiro, ois c
a rcscna dclc quc lIc vai scrvir dc aoiic.
PFIMEIFO NODFE Enquanio cscranos,
quc icndcs ouvido a rcsciio dcsia gucrra?
SECUNDO NODFE Ouvi falar cn
ncgociacs dc az.
PFIMEIFO NODFE isso ncsno, ois
osso asscgurar-vos quc a az ja foi assinada.
SECUNDO NODFE Assin scndo, quc fara
o Condc dc FossilIao? Coniinuara a viajar, ou
voliara ara a Frana?
PFIMEIFO NODFE So or cssa crgunia
concluo quc sois csiranIo a scu consclIo.
SECUNDO NODFE Dcus nc livrc, scnIor!
Quc dc ouiro nodo nc iornaria cunlicc dc scus
aios.
PFIMEIFO NODFE Ha ccrca dc dois ncscs
sua csosa dcsaarcccu dc casa, sol rcicio dc
ir cn crcgrinaao aic o saniuario dc Sao Jaqucs
lc Crand, roncssa quc cunriu con ausicra
icdadc. Enquanio csicvc cn casa iornou-sc
rcsa do acalrunIancnio cla roria dclicadcza
dc sua consiiiuiao. Por fin, iransfornou cn
gcnido o uliino alcnio, c agora cania no ccu.
120
SECUNDO NODFE Cono sc cIcgou a
salcr isso?
PFIMEIFO NODFE Princialncnic or
carias dcla roria, quc confirnan sua Iisioria
aic ao noncnio da noric, quc nao odcndo scr
coniada or cla ncsna, foi ficlncnic dcscriia clo
aroco do lugar.
SECUNDO NODFE E o condc, csia a ar
dc iodos csscs faios?
PFIMEIFO NODFE Dc iodos, onio or
onio, nao lIc scndo csiranIa a ncnor aricula
da vcrdadc ioial.
SECUNDO NODFE Sinio dc coraao quc
clc vcnIa a alcgrar-sc con cssa noicia.
PFIMEIFO NODFE ciraordinario, isso
dc cnconirarnos, or vczcs, consolo cn nossas
rorias crdas.
SECUNDO NODFE E cono, nuiias vczcs,
afoganos cn lagrinas aquisics rcais! As
Ionrarias quc a sua lravura lIc granjcou or
aqui irao cnconirar cn casa orolrio cquivalcnic.
PFIMEIFO NODFE A icia dc nossa vida c
conosia dc fios nisiurados. dc lcns c dc nalcs.
Nossas viriudcs sc iornarian orgulIosas scn os
aoiics dc nossos dcfciios, cono os nossos vcios
dcscscrarian, sc nao fosscn alcniados cla
121
viriudc. (Entu un cudo.} Eniao, or ondc anda
icu ano?
CFIADO Enconirou o duquc na rua,
scnIor, c dcscdiu-sc solcncncnic dclc. Sua
ScnIoria aric ananIa ara a Frana. O duquc
lIc dcu carias dc rcconcndaao ara o rci.
SECUNDO NODFE Quc lIc scrao nais do
quc ncccssarias, ainda quc cn scu louvor digan
nais do quc ossan fazc-lo
PFIMEIFO NODFE Nao odcrao scr nuiio
lrandas, dada a disosiao ascra cn quc sc
cnconira o rci. A vcn vindo Sua ScnIoria. (Entu
Hctun.} Eniao, nilordc; ja nao assa dc ncia-
noiic?
DEFTFAM Liquidci dczcsscis ncgocios csia
noiic, cada un do conrincnio dc un ncs, ial
foi a ninIa aiividadc. Dcscdi-nc do duquc,
ofcrcci os rcsiinos s cssoas quc o ccrcan,
cnicrrci una csosa, us luio or cla, cscrcvi a
ninIa nac quc csiou dc volia, arrunci as nalas
c, no inicrvalo dc ianios ncgocios dc nonia,
ainda udc lcvar a lon icrno algunas coisinIas
agradavcis. A uliina c a nais inorianic; nas
cssa ainda nao csia concluda.
SECUNDO NODFE Sc for ccrcada dc ccria
dificuldadc c iivcrdcs dc viajar ananIa, scra
rcciso quc Vossa ScnIoria sc arcssc.
122
DEFTFAM Quando digo quc ainda nao
csia concluda, c clo rcccio dc ouvir falar dcla
ara dianic. Mas nao iircnos, afinal, rcrcscniar
o dialogo cnirc o lufao c os soldados? Vanos,
irazci-nc logo o nodclo falso. Enganou-nc ial
qual rofcia dc oraculos duvidosos.
SECUNDO NODFE Idc lusca-lo. (Sucn
uguns sodudos.} Passou a noiic no ironco, o
coiiado do valoroso cnlusiciro.
DEFTFAM Nao faz nal, quc scus
calcanIarcs sc iornaran ncrcccdorcs disso
ncsno, or Iavcrcn usurado csoras or ianio
icno. En quc disosiao sc cnconira?
PFIMEIFO NODFE Ja dissc a Vossa
ScnIoria quc clc sc cnconira no cco. Mas ara
rcsondcr cono dcvcis scr conrccndido, dirci
quc cIora cono una raariga quc Iouvcssc
dcrranado o lciic. Confcssou-sc con Morgan
quc clc acrcdiiou scr adrc cnuncrando-lIc
iodos os ccados, dcsdc quando alcana a
ncnoria, aic ao rcccnic dcsasirc quc lIc valcu
scr osio no ironco. E quc inaginais quc icnIa
clc confcssado?
DEFTFAM Dcccrio nada con rclaao a
ninIa cssoa?
SECUNDO NODFE Sua confissao foi
ionada or cscriio c scra lida cn sua rcscna.
123
Sc Vossa ScnIoria csiivcr includo ncla, o dc quc
icnIo quasc ccricza, scra rcciso rcvcsiir-vos dc
acicncia or ocasiao dc sua lciiura.
(Votun os sodudos con Puocs.}
DEFTFAM A csic carrcguc cssc
cnluado! Dc nin clc nada odcra dizcr. Mas
silcncio! Silcncio!
PFIMEIFO NODFE CIcgou o calra-ccga.
Porio iariarossa.
PFIMEIFO SOLDADO Esia dcicrninando a
ioriura. Nao qucrcis falar scn quc rccorranos a
cssc roccsso?
PAFOLLES Para cu dizcr o quc sci nao Ia
ncccssidadc dc violcncia. Sc nc acriardcs cono
una cnada nada nais odcrci dizcr.
PFIMEIFO SOLDADO Doslo cIinurcIo.
PFIMEIFO NODFE Dollilindo
cIicurnurco.
PFIMEIFO SOLDADO Sois un gcncral
niscricordioso. Nosso gcncral vos nanda
rcsondcr s crgunias quc irago anoiadas ncsic
acl.
PAFOLLES Con iania sinccridadc cono
cscro vivcr.
124
PFIMEIFO SOLDADO Princiro,
crguniai-lIc a quanio nonia a cavalaria do
duquc." Quc rcsondcis a isso?
PAFOLLES Cinco ou scis nil cavalos, nas
fracos c inrcsiavcis. As iroas csiao csalIadas,
scndo iodos os conandanics uns olrcs dialos,
afirno-o cla ninIa rcuiaao c ncu crcdiio; iao
ccrio cono ainda cscro vivcr.
PFIMEIFO SOLDADO Dcvo cscrcvcr vossa
rcsosia ncsscs icrnos?
PAFOLLES Pcrfciiancnic; odcrci
confirna-la sol jurancnio, da nancira quc
julgardcs nais convcnicnic.
DEFTFAM Para clc iudo c o ncsno. O
aiifc csia crdido dc iodo.
PFIMEIFO NODFE Esiais cnganado,
nilordc; qucn csia dianic dc vos c nonsicur
Parollcs, o galanic niliiarisia ara usarnos dc
sua roria crcssao quc iraz no no da
cIara ioda a icoria da gucrra c na onicira do
unIal a sua raiica dc soldado.
SECUNDO NODFE Dc Iojc cn dianic nao
confiarci cn ncnIun Ioncn so orquc iras a
csada lina, ncn acrcdiiarci quc ossa icr
ncrccincnio so or scr inccavcl no irajar.
125
PFIMEIFO SOLDADO Muiio lcn; ja csia
cscriio.
PAFOLLES Cinco ou scis nil Ioncns dc
cavalo, dissc... So dirci a vcrdadc... Anda or a.
Podcis ionar noia, ois so dirci a vcrdadc.
PFIMEIFO NODFE Ncssc onio, dc faio,
clc anda crio da vcrdadc.
DEFTFAM Mas ncn or isso lIc sou
agradccido cla nancira or quc a cnunciou.
PAFOLLES Uns olrcs dialos, c o quc vos
digo. Anoiai isso ianlcn, or olscquio.
PFIMEIFO SOLDADO Muiio lcn; ja csia
cscriio.
PAFOLLES Hunildcncnic vos agradco,
scnIor. A vcrdadc c a vcrdadc. Os coiiados sao
niscravcis a conia inicira.
PFIMEIFO SOLDADO Pcrgunia-lIc a
quanio solc a infaniaria." Quc rcsondcis a isso?
PAFOLLES Por ninIa Ionra, scnIor;
iivcssc cu dc vida acnas csia Iora, vou dizcr-vos
a vcrdadc. Dciai-nc rcflciir. Surio, ccnio c
cinqucnia; Sclasiiao, ouiro ianio; Coranlus,
ouiro ianio; Jaqucs, ouiro ianio; Cuiliian,
Cosno, Ludovico c Craiii, duzcnios c cinqucnia
cada; ninIa roria conanIia, a dc Crisiovao,
126
Vaunond, Dcniii, duzcnios c cinqucnia cada.
Dcssc nodo, o cnuio das iroas, cnirc docnics
c saos, or ninIa vida, andara or unas quinzc
nil calcas, scndo quc nciadc dcssa gcnic, dc
ncdo dc cair cn cdaos, nao sc aircvc a sacudir
a ncvc dos casacos.
DEFTFAM Quc c quc cssc sujciio ncrccc
quc lIc faanos?
PFIMEIFO NODFE Nada, a nao scr
agradcccrnos-lIc. Pcrgunia o quc clc cnsa a
ncu rcsciio c dc quc concciio cu gozo junio do
duquc.
PFIMEIFO SOLDADO Muiio lcn; ja csia
cscriio. Dcvcis crguniar-lIc sc no
acanancnio Ia un ccrio Caiiao Dunain,
franccs; cn quc concciio c iido clo duquc, sc c
Ioncn dc valor, Ioncsio c ccricnic cn assunio
dc gucrra, c sc nao scra ossvcl, ncdianic una
loa sona dc ouro induzi-lo a rclclar-sc." Quc
dizcis disio agora? Salcis algo a rcsciio?
PAFOLLES Por olscquio, crniii quc
rcsonda or arics. Fornulai as crgunias una
a una.
PFIMEIFO SOLDADO ConIcccis cssc
Caiiao Dunain?
127
PAFOLLES ConIco-o, sin; cra arcndiz
dc un rcncndao, cn Paris, dc ondc foi culso a
cIilaiadas or Iavcr cngravidado una raariga
sinloria da casa do crifc, idioia c nuda, quc
nao salia dizcr nao.
(Dunun, cncoczudo, cuuntu u nuo.}
DEFTFAM Por olscquio, dciai a nao cn
az, quc o ccrclro dclc sc iornara alvo da
rincira iclIa quc cscaar dc cina.
PFIMEIFO SOLDADO Muiio lcn. Essc
caiiao sc acIa no acanancnio do Duquc dc
Florcna?
PAFOLLES Por iudo quanio sci, csia, c
cIcio dc iolIos.
PFIMEIFO NODFE OI, nao nc olIcis
dcssc nodo, scnIor, quc dcniro dc ouco vanos
ouvir falar dc Vossa ScnIoria.
PFIMEIFO SOLDADO Dc quc concciio clc
goza junio do duquc?
PAFOLLES O duquc so o considcra cono
un olrc oficial da ninIa conanIia, icndo-nc
cscriio Ia dias una caria ara quc o nandassc
cnlora. Pcnso quc ainda dcvo icr cssa caria no
lolso.
128
PFIMEIFO SOLDADO Eniao vanos
rocura-la.
PAFOLLES Para scr sinccro, nao icnIo
nuiia ccricza; sc nao csiivcr no lolso, dcvc csiar
na ninIa icnda, nun nao dc carias do duquc.
PFIMEIFO SOLDADO Aqui csia cla! Sc nao
c cla, c coisa scnclIanic. Posso lcr-vos o quc
conicn?
PAFOLLES Nao sci sc scra cssa caria.
DEFTFAM Nosso inicrrcic rcrcscnia
nuiio lcn o scu acl.
PFIMEIFO NODFE Ecclcnicncnic.
PFIMEIFO SOLDADO Diana, o condc c
un lolo cIcio dc dinIciro..."
PAFOLLES Isso nao c a caria do duquc,
nas una advcricncia a una scnIoriia Ioncsia dc
Florcna, una ial Diana, ara acauiclar-sc conira
as scducs dc un ial Condc dc FossilIao, un
raazola iolo c scn ocuaao, nas, or isso
ncsno, nuiio luurioso. Por olscquio, guardai
cssc acl.
PFIMEIFO SOLDADO Nao; rinciro Ici dc
lc-lo, con vossa crnissao.
129
PAFOLLES MinIa inicnao, ao cscrcvc-lo,
osso asscvcrar-vos, cra das nais Ioncsias, con
rclaao donzcla, ois icnIo o condc na conia dc
un raaz lulrico c crigoso, vcrdadcira lalcia da
viriudc, quc dcvora quanio ciinIo lIc assa
cla frcnic.
DEFTFAM VclIaco dc una figa! Paiifc or
iodos os lados!
PFIMEIFO SOLDADO En vcz dc juras,
iona-lIc dinIciro. Conia fciia or clc c coisa
noria. Por isso, iraia dc o colrar, rinciro; or
ncnos quc lIo arranqucs, c o quc inoria. Ouvc,
Diana, o consclIo dc un soldado. lcijar nao
dcvcs noo ou nanorado. ConIco lcn a
condiao do condc, quc nunca soulc ondc o
rulor sc cscondc. Tcu, confornc aos ouvidos ja ic
dissc, Parollcs."
DEFTFAM Scra lcvado or iodo o
acanancnio, ara scr cIilaicado con csscs
vcrsos na icsia.
PFIMEIFO NODFE o vosso anigo
dcvoiado, scnIor, o fanoso oligloia c soldado
invcncvcl.
DEFTFAM Nunca suorici a visia dc gaios;
dc agora cn dianic, ara nin clc nao assara dc
un gaio.
130
PFIMEIFO SOLDADO Do olIar dc nosso
gcncral, scnIor, dcduzo quc icrcnos dc cnforcar-
vos.
PAFOLLES OI, scnIor! A vida, scja or
quc rco for! Nao c quc a noric nc causc ncdo;
nas scndo ianios os ncus ccados, dcscjaria
assar o quc nc solrassc dc icno a arrccndcr-
nc dclcs. Dciai-nc vivcr
PFIMEIFO SOLDADO Vcrcnos o quc c
ossvcl fazcr, no caso dc scrdcs sinccro na
confissao. Mas volicnos a cssc Caiiao Dunain.
Ja rcsondcsics con rclaao ao scu valor c ao
concciio cn quc clc c iido junio ao duquc. E
quanio Ioncsiidadc?
PAFOLLES Foulara, scnIor, un ovo dc
un convcnio, ois quanio a roulos c violacs so
c conaravcl a Ncssus. Elc sc gala dc nao
nanicr jurancnios, scndo nais foric do quc
Hcrculcs ara quclra-los. Mcniira, scnIor, con
ial volulilidadc, quc a vcrdadc vos arcccra una
iola. O vcio da lclida c a sua naior viriudc, ois
sc cnlclcda cono un orco c no sono nao causa
ncnIun dano, a nao scr roua da cana. Mas,
or scr conIccido ncssc ariicular, c osio a
dornir solrc alIa. A rcsciio da Ioncsiidadc,
scnIor, ouqussino ainda odcra scr
acrcsccniado, sc nao for quc clc icn iudo quanio
una cssoa Ioncsia nao dcvc icr, scndo
131
inicirancnic carcccnic dc quanio rccisa icr una
cssoa Ioncsia.
PFIMEIFO NODFE Ja conco a ana-lo or
isso.
DEFTFAM Por causa da dcscriao dc iua
Ioncsiidadc? A csic quc o carrcguc! Para nin,
cada vcz iorna-sc nais gaio.
PFIMEIFO SOLDADO E quc dizcis dc scus
conIccincnios lclicos?
PAFOLLES Por ninIa fc, scnIor, clc iocou
ianlor dianic dos concdianics inglcscs... Nao
csia cn nin calunia-lo, nas ignoro quc Iouvcssc
ccrcido qualqucr ouira aiividadc soldadcsca, a
nao scr quc icvc a Ionra dc scr na Inglaicrra
oficial no lugar dcnoninado Milc-cnd, ara
cnsinar os rccruias a fornarcn a dois dc fundo.
Dcscjaria conccdcr ao Ioncn as Ionras quc
udcssc, nas ncssc ariicular nao csiou nuiio
scguro.
PFIMEIFO NODFE Dc ial nodo clc
sucrvilanizou a vilania, quc sc iornou digno dc
adniraao cla sua roria raridadc.
DEFTFAM A csic quc o carrcguc!
Coniinua scndo un gaio.
132
PFIMEIFO SOLDADO Scndo iao ninguado
dc viriudcs, nao icrci ncccssidadc dc crguniar-
vos sc o ouro odcria lcva-lo dcscrao.
PAFOLLES Por un quari d'ccu, scnIor, clc
scria caaz dc vcndcr sua aric da salvaao c o
dirciio dc Icrana no ccu, cIcgando, aic, a
dcsojar ara scnrc dcssc dirciio iodos os scus
dcsccndcnics.
PFIMEIFO SOLDADO E quc dizcn dc scu
irnao, o ouiro Caiiao Dunain?
SECUNDO NODFE Para quc crguniar-lIc
a ncu rcsciio?
PFIMEIFO SOLDADO Cono c clc?
PAFOLLES Corvo do ncsno ninIo; nao
iao grandc, rcalncnic, cn londadc quanio o
ouiro, nas nuiio naior no nal. En covardia,
solrcuja o irnao, quc assa or scr un dos
naiorcs olircs do nundo. Nuna rciirada,
assa na frcnic dc qualqucr lacaio; nas quando
sc iraia dc avanar, aiacan-lIc as cailras.
PFIMEIFO SOLDADO Sc vos dciarnos
con vida, conscniircis cn irair os florcniinos?
PAFOLLES Sin, c o caiiao dc sua
cavalaria, o Condc dc FossilIao.
133
PFIMEIFO SOLDADO Vou falar cn
ariicular con o gcncral, ara vcr o quc clc
dccidc.
PAFOLLES (u utc} Nunca nais qucro
salcr dc ianlor. A csic quc lcvc a iodos. Mcii-
nc ncssc crigo, soncnic ara fingir valcniia c
dcsfazcr a susciia dcssc raazola lascivo, o
condc. Mas qucn odcria susciiar dc una
cnloscada no onio cn quc fui rcso?
PFIMEIFO SOLDADO Nao Ia rcncdio,
scnIor; icrcis dc norrcr. Dissc o nosso gcncral
quc dcois dc Iavcrdcs rcvclado or nancira iao
vil os scgrcdos do ccrciio a quc cricnccis, c
dado infornacs iao csifcras dc cssoas iidas
cn iao alio concciio, nao odcis scr dc ncnIun
uso Ioncsio ncsic nundo. Por iudo isso,
rccisais norrcr. Carrasco, fora con a calca
dclc!
PAFOLLES OI, Dcus, scnIor! Dciai-nc
vivcr, ou dciai-nc vcr a noric!
PFIMEIFO SOLDADO Dcn; isso vos scra
crniiido, cono ianlcn dcscdir-vos dc vossos
anigos. (Dcsucndu-Ic os oIos.} OlIai volia.
conIcccis algun dos rcscnics?
DEFTFAM Don dia, nolrc caiiao.
134
SECUNDO NODFE Dcus vos alcnoc,
Caiiao Parollcs.
PFIMEIFO NODFE Dcus vos guardc, nolrc
caiiao.
SECUNDO NODFE Caiiao, icndcs alguna
conissao ara o scnIor Lafcu? Esiou dc viagcn
ara a Frana.
PFIMEIFO NODFE Mcu lon caiiao, nao
odcis dar-nc una coia do soncio quc
cscrcvcsics a Diana, a roosiio do Condc dc
FossilIao? Sc cu nao fossc iao covardc, vo-la
ionaria fora Passai lcn.
(Sucn Hctun c os noIcs.}
PFIMEIFO SOLDADO Caiiao, ficasics
rcduzido a nada, con cccao dc vossa cIara,
quc ainda conscrva un no.
PAFOLLES Qucn nao scria csnagado or
una conjura?
PFIMEIFO SOLDADO Sc udcrdcs
cnconirar un lugar cn quc as nulIcrcs scjan
iao dcsiiiudas dc vcrgonIa quanio vos, fundarcis
un ovo dc dcslavados. Eu ianlcn ario ara a
Frana. La falarcnos dc vos. (Su.}
PAFOLLES Ainda assin, agradco. Sc no
ciio iivcssc grandc coraao, agora icria clc
135
csiourado. Foi-sc o iiulo dc caiiao; nas cono
qualqucr dclcs vou iraiar dc concr, lclcr c ao
sono calnancnic cnircgar-nc. MinIa vida vai
dccndcr, dc agora cn dianic, acnas do quc
rcalncnic sou. Os quc na conia sc iivcrcn dc
lilircs ioncn noia, ois c ccricza rcvclar-sc
lurro iodo lora quc c gcnic or lanlurro. Drio,
arrcfccc! Esada, cria ronIa! Parollcs vai dciar
dc icr vcrgonIa. A vida coniinua a scr risonIa.
Vou scgui-los. (Su.}
136


Cena IV

Focnu. Un quuto cn cusu du uuu. Entun
Hccnu, u uuu c Dunu.

HELENA Para icrdcs ccricza dc quc cn
iudo convosco fui sinccra, vou irazcr-vos cono
fiador un nonc dos naiorcs da crisiandadc,
scndo ncccssario quc anic scu irono cu va dolrar
os joclIos anics dc ao fin cIcgar do ncu
roosiio. Prcsici-lIc Ia icno singular scrvio,
iao caro quanio a vida. O rorio ciio do iariaro
inscnsvcl alalado odcria ficar c cn iudo graio.
Soulc dc fonic ccria quc Sua Craa sc acIa cn
MarsclIa, csiando dc ariida ara la un conloio
dc confiana. Discrsadas as iroas, ncu narido
voliara ara casa, ondc, con a ajuda do ccu c a
crnissao do rci ncu ano, cIcgarcnos rinciro.
VIVA Ccniil dana, nunca iivcsics scrva a
qucn iocassc iao crio vossa diia.
HELENA Ncn aniga, scnIora, ja iivcsics,
cuja ncnic iao indcfcsa iralalIassc ara
rcniar-vos a anizadc. Fui clciia clo ccu, odcis
crcr-nc, ara o doic rovcr dc vossa filIa, assin
137
cono cla ianlcn o foi ara ajudar-nc agora a
rcavcr ncu narido. csiranIos Ioncns, quc vos
nosirais, assin, iao carinIosos ara qucn vos
icn odio, quando as fornas lascivas dos scniidos
cnganados a icnclrosa noiic dcian suja! Dcssc
nodo a luuria sc alincnia con o quc rculsa lIc
roduz violcnia. Mas dcois voliarcnos a cssc
assunio, scndo rcciso, Diana, quc sol ninIa
nodcsia dircao vcnIais dc novo a adcccr or
nin.
DIANA Enlora a noric, dc ar con a
Ioncsiidadc, nc advicssc dc vossa inosiao, a
vos cricno, dcclarando-nc ronia a sofrcr
quanio nc nandardcs fazcr.
HELENA Pacicncia un ouco. Nao falia
nuiio ara quc dc novo icnIanos o vcrao,
quando as rosciras sc colrircn dc florcs c dc
csinIos, agradavcis ficando, a un icno, c
agudas. Prccisanos ariir; nossa carruagcn ja sc
acIa ronia; o icno nos convida. scnrc lon
iudo o quc acala lcn. O fin coroa a olra. A
irajcioria nais difcil inoria naior gloria.
(Sucn.}
138


Cena V

HossIuo. Un quuto no uuco du condcssu.
Entun u condcssu, Lucu c o IoIo.

LAFEU Nao, nao, nao! Vosso filIo foi
dcscncaninIado or un sujciio vcsiido dc iafcia,
cujo cccravcl aafrao odcria iingir ioda a
nocidadc nal cozida c asiosa dc una naao.
Scn clc, vossa nora ainda odcria csiar viva, c
cn Frana vosso filIo, nuiio nais favorccido clo
rci do quc or cssc zangao dc cauda vcrnclIa, a
quc nc rcfcri.
CONDESSA Dcscjara nunca o icr
conIccido. Foi a causa da noric da nais viriuosa
donzcla quc janais a naiurcza icvc a Ionra dc
criar. Sc clc fossc dc ncu sanguc c nc iivcssc
cusiado os nais agradavcis gcnidos dc una nac,
nao odcria dcdicar-lIc nais cniranIado anor.
LAFEU Ecclcnic ncnina! Ecclcnic
ncnina! Tcrcnos dc aanIar nil saladas ara
cnconirar ouira vcrdura igual.
139
DODO Fcalncnic, scnIor, cla cra a
nangcrona, ou nclIor, a arruda da salada.
LAFEU Isso nao sao vcrduras, idioia, nas
florcs crfunadas.
DODO Ora, scnIor, cu nao sou o grandc
Nalucodonosor; cnicndo nuiio ouco dc crvas.
LAFEU Quc c quc rcsuncs scr,
rcalncnic. vclIaco ou iolo?
DODO Tolo, scnIor, a scrvio dc una
nulIcr, c vclIaco ao dc un Ioncn.
LAFEU Por quc cssa difcrcna?
DODO Porquc cnganaria o Ioncn con
sua nulIcr c faria o scrvio dclc.
LAFEU Assin, rcalncnic, scrcis un
vclIaco ao scrvio dclc.
DODO E nulIcr dclc, scnIor, daria o
ncu lasiao, ondo-nc ao scu scrvio.
LAFEU Dirci dc ii quc cs as duas coisas ao
ncsno icno. vclIaco c iolo.
DODO Ao vosso scrvio.
LAFEU Nao! Nao! Nao!
140
DODO Por quc nao, scnIor? Sc nao udcr
ficar a vosso scrvio, odcrci ficar no dc un
rncic iao grandc quanio vos.
LAFEU Qucn c cssc rncic? franccs,
acaso
DODO Por ninIa fc, scnIor; o nonc dclc c
inglcs, nas sua fisiononia c nais qucnic na
Frana do quc aqui.
LAFEU Quc rncic c cssc?
DODO O rncic ncgro, scnIor; alias, o
rncic das ircvas, o dcnnio.
LAFEU Dasia; iona csia lolsa, quc, alias,
nao c dada con a inicnao dc afasiar-ic do ano
dc quc falasic. Coniinua a scrvi-lo.
DODO Eu sou un Ialiianic dos losqucs,
scnIor, quc scnrc gosici dc una loa fogucira.
Ora, o anor dc quc vos falci nanicn scnrc un
fogo vivo. Mas una vcz quc clc c o rncic do
nundo, quc sua nolrcza crnanca na coric. Eu
sou cla casa da oria csirciia, quc considcro
cqucna cn dcnasia ara quc ossa cnirar a
ona; os quc sc IunilIarcn, assarao; nas cn
sua naioria os Ioncns sao or dcnais dclicados
c friorcnios c so iransiian cla csirada florida,
quc vai dar na oria anla c no fogo vivo.
141
LAFEU Scguc o icu caninIo. Conco a nc
cnfarar dc ii, o quc dcclaro con anicccdcncia,
ara quc nao vcnIanos a nos dcsavir. Scguc o
icu caninIo c vai vcr sc os ncus cavalos csiao
scndo iraiados scn ncnIuna naroicira.
DODO Sc con clcs usassc dc naroicira,
scnIor, scrian naroiciras cavalarcs, o quc clcs
icn dirciio, cla lci da naiurcza. (Su.}
LAFEU Un naroio ladino c dc grandc
nalvadcz.
CONDESSA o quc clc c, dc faio. O ncu
dcfunio narido sc divcriia lasianic cusia dclc.
So coniinua aqui cn casa or scr isso disosiao
icsiancniaria dc ncu narido, quc clc considcra
caria dc rivilcgio ara suas naroiciras. O ccrio c
quc ningucn lIc cnlarga o asso, corrcndo clc
or ondc lcn cnicndc.
LAFEU Cosio nuiio dclc; nao c nau
sujciio. Mas csiava ara dizcr-vos quc, dcsdc quc
cu soulc da noric da loa scnIora c quc ncu
scnIor vosso filIo ja csiava dc volia, inicrccdi
junio ao rci ara quc clc lIc falassc a favor dc
ninIa filIa, o cn quc Sua Alicza ja Iavia
cnsado cn sua graciosa dclilcraao, quando
anlos cran dc ncnoridadc. Sua Alicza roncicu
inicrccdcr ncssc scniido, o quc c a nclIor
nancira dc dcsfazcr a na voniadc quc clc
142
udcssc icr cn rclaao a vosso filIo. Quc diz
Vossa ScnIoria dcssa idcia?
CONDESSA Alcgra-nc lasianic, nilordc,
scndo ncu dcscjo quc ossa vir a rcalizar-sc scn
ncnIun cnlarao.
LAFEU Sua Alicza cIcga dc MarsclIa iao
lcido cono quando iinIa irinia anos. Esiara
aqui ananIa, sc dcsia vcz nao nc cnganou a
cssoa cujas infornacs rarancnic falIan
CONDESSA Alcgra-nc a cscrana dc
rcvc-lo anics dc norrcr. Fcccli carias dc ncu
filIo, con a noicia dc sua cIcgada ara csia
noiic. Pco quc Vossa ScnIoria sc dcnorc aqui
cn casa, aic quc clcs sc falcn.
LAFEU Esiava a rocurar un rcicio,
ninIa scnIora, ara jusiificar isso ncsno.
CONDESSA Dasiaria invocardcs vosso
Ionroso rivilcgio.
LAFEU A quc ja icnIo rccorrido nuiias
vczcs, ninIa scnIora; nas, graas a Dcus, ainda
conscrva o rcsigio.
(Votu o IoIo.}
DODO MinIa scnIora! La fora csia o jovcn
condc, vosso filIo, con un cnlasiro dc vcludo
no rosio. Sc cscondc alguna cicairiz, so o vcludo
143
c quc odcra dizc-lo. Mas c un oiino cnlasiro
dc vcludo. A facc csqucrda dclc c dc ircs clos c
ncio; nas a dirciia c inicirancnic glalra.
LAFEU Una cicairiz adquirida
nolrcncnic, ou una cicairiz nolrc, c una lcla
disiinao Ionorfica, ial cono c dc suor quc scja
cssa.
DODO Sin, nas o rosio c quc nos fica
riscado!
LAFEU Vanos ao cnconiro dc vosso filIo;
ja nc iarda odcr convcrsar con cssc jovcn c
nolrc soldado.
DODO Por ninIa fc! Ia una duzia dclcs,
con cIacus dclicados c ricos, dc lunas
galanics, quc nao aran dc fazcr ncsuras c
cunrincniar iodo o nundo.
(Sucn.}
144


ATO V
Cena I

MuscIu. Unu uu. Entun Hccnu, u uuu c
Dunu, con dos cudos.

HELENA O viajar inccssanic, dia c noiic,
vos dciou csgoiada. Nao odcnos dar rcncdio
ara isso. Mas sc os dias c as noiics
confundisics, c cssc graccis ncnlros nagoasics
ara ncu rovciio, icndc acicncia, ois dc ial
nancira na ninIa graiidao vos cnraizasics, quc
inossvcl scra dali sairdcs. Fcliz cnconiro! (Entu
un gcnt-Ioncn ucoco.} Esic Ioncn odcria
olicr-nc audicncia junio ao rci, no caso dc usar
a ncu favor dc scu rcsigio. Dcus vos guardc,
scnIor!
FALCOEIFO E a vos ianlcn.
HELENA En Frana ja vos vi, scnIor; na
coric.
FALCOEIFO Sin, la ja csiivc algunas
vczcs.
145
HELENA Crcio, scnIor, quc ainda gozais
do alio concciio da londadc quc iodos vos
louvavan. Assin, rcnida clas circunsiancias
quc csquccida nc fazcn or conlcio das
nanciras coricscs, ora aclo ara vossa viriudc,
quc Ia dc scr-nc ara scnrc lcnlrada.
FALCOEIFO Quc qucrcis?
HELENA Quc icnIais a londadc dc ao rci
fazcr cIcgar csic cdido dc ninIa aric, Iunildc,
c dc ajudar-nc quanio cn vos csiivcr, orquc
falar-lIc nc vcnIa a scr ossvcl.
FALCOEIFO Mas Sua Alicza nao sc acIa
aqui.
HELENA Quc nc dizcis, scnIor!
FALCOEIFO Pariiu uliina noiic, con
nais rcssa do quc dc Ialiio.
VIVA OI Dcus! Pcrdcnos iodo nosso
iralalIo!
HELENA Ainda vos afirno quc lcn csia
iudo o quc lcn acala, nuiio cnlora arca o
icno advcrso c os ncios dcficicnics. Por
olscquio, ara ondc foi o rci?
FALCOEIFO Para o casiclo dc FossilIao,
scgundo nc disscran. Para la nc dirijo.
146
HELENA Por olscquio, scnIor, ja quc c
rovavcl cnconirardcs o rci anics dc nin, nas
naos graciosas cnircgai-lIc csia caria. NcnIun
dano disso vos advira, scndo ossvcl quc vcnIais
a alcanar alguna graa. Scguir-vos-ci con ioda
a diligcncia ossvcl.
FALCOEIFO Dcn; farci o quc cdisics.
HELENA Havcis dc scr rcconcnsado,
icnIa iudo o fin quc iivcr. Mas c rcciso
noniarnos a cavalo novancnic. Dcrcssa! Cuidai
disso.
(Sucn.}
147


Cena II

HossIuo. Puto ntco do uuco du condcssu.
Entun o IoIo c Puocs.

PAFOLLES Mcu lon scnIor LavacIc,
cnircgai csia caria a nilord Lafcu. Ja nc
conIcccsics cn nclIorcs condics, scnIor,
quando cu vivia na faniliaridadc dc rouas nais
linas. Mas agora, scnIor, sujci-nc no aniano
da Foriuna c calo o cIciro nuiio aiivo dc scu
aiivo dcsfavor.
DODO Por ninIa fc, c rcciso quc o
dcsfavor da Foriuna scja, dc faio, rcclcnic, ara
calar cIciro iao aiivo cono disscsics. Dc Iojc cn
dianic nao concrci cic friiado na naniciga da
Foriuna. Por olscquio, nao fiqucis do lado dc quc
sora o vcnio.
PAFOLLES Ora, scnIor, nao Ia
ncccssidadc dc iaardcs o nariz; falci so or
nciafora.
DODO Pouco inoria, scnIor. Sc as
vossas nciaforas fcdcrcn, iaarci, da ncsna
148
forna, o nariz dianic dclas, cono dianic das
nciaforas dc qucn qucr quc scja. Afasiai-vos, or
olscquio.
PAFOLLES Por olscquio, scnIor, cnircgai
csic acl cssoa dc quc vos falci.
DODO PaI! Fccuai, scnIor! Enircgar a un
gcniil-Ioncn un acl quc vcn da rcircic da
Foriuna! Mas vcdc! A vcn vindo clc. (Entu
Lucu.} Aqui csia, scnIor, un licIano ou gaio da
Foriuna scn scr alniscarciro quc caiu no
vivciro nauscalundo do scu dcsfavor c quc, cono
clc rorio o dcclarou, sc cnorcalIou iodo.
Conjuro-vos, scnIor, a roccdcr con csia cara
da nancira or quc lcn cnicndcrdcs, ois arccc
scr un olrc-dialo, dccado, cngcnIoso c idioia.
Con csscs snilcs dc consolo, lancnio-lIc a
dcsgraa c o cnircgo a Vossa ScnIoria.
PAFOLLES Milordc, cu sou una criaiura a
qucn a Foriuna arranIou or nancira
crudclssina.
LAFEU E quc qucrcis quc cu faa? Agora c
iardc ara aarar-lIc as unIas. Mas quc
naroicira fizcsics Foriuna, ara quc cla vos
arranIassc? Dc si, cla c una loa scnIora;
acnas nao suoria quc os naroios roscrcn
sol sua caa. Aqui icndcs un quari d'ccu. Quc o
juiz ronova a az cnirc vos; icnIo ouiras
ocuacs.
149
PAFOLLES Sulico a Vossa Honra ouvir-
nc acnas una alavra.
LAFEU Con isso, acnas ncndigais nais
un vinicn. Dcn; quc scja; scra vosso; nas
discnsai-nc dc ouvir cssa alavra.
PAFOLLES Mcu nonc, ncu londoso lordc,
c Parollcs.
LAFEU Dcssc nodo, cdis nais dc una
alavra. Dcus c a ninIa aiao! Dai-nc a nao.
Cono assa o vosso ianlor?
PAFOLLES OI, ncu lon scnIor! Fosics o
rinciro a cnconirar-nc.
LAFEU Vcrdadc? E o rinciro, ianlcn, a
crdcr-ic.
PAFOLLES Dccndcra dc vos, nilordc,
rcor-nc junio da graa, or quc fosics vos quc
nc iirasics dc crio dcla.
LAFEU Cono assin, naroio! Airilus-nc,
a un so icno, o oficio dc Dcus c do dialo? Un
ic rcc na graa c o ouiro ic iira dcla. (Ouuc-sc
toquc dc cun.} O rci vcn vindo; conIco-o clo
ioquc dc clarin. Dcois rocura or nin,
naroio; ainda csia noiic falci a icu rcsciio.
Enlora scjas naroio c ionio, rccisaras concr.
Vanos; vcn conigo.
150
PAFOLLES Fogarci a Dcus or vos.
(Sucn.}
151


Cena III

O ncsno. Un quuto no uuco du condcssu.
Cuns Entun o c, u condcssu, Lucu, noIcs,
gcnts-Ioncns, guudus, ctc.

FEI Ncla crdcnos una joia rara, o quc
nos dcrcciou. Mas vosso filIo, louco dc iodo cn
iodo, rcvclou-sc inicirancnic falIo dc scniidos
ara avaliar-lIc o rco.
CONDESSA Isso ao assado cricncc, ncu
scnIor. Sulico a Vossa Majcsiadc ionar o caso
cono rclcliao naiural da nocidadc, cn quc o olco
c o fogo, cn dcnasia forics ara a razao, cn
cIanas sc dcrranan.
FEI Mui rczada scnIora, crdoci iudo,
iudo csqucci, conquanio ja conira clc ninIa
vingana arnada sc cnconirassc, ronia ara o
disaro.
LAFEU Dcvo dizcr cdindo rcviancnic
crdao do aircvincnio quc nilordc noo
ofcndcu, dc faio, scu nonarca, sua nac c a
consoric; nas foi clc, clc ncsno, qucn icvc nais
152
rcjuzo. crdcu a csosa, cuja fornosura
ofuscava a visao nais aguada, cuja fala rcndia
as oias iodas, cujo rinor forava os nais
ardcnics ciios a dcclararcn-sc caiivos.
FEI O louvor do assado, nais qucrida
dcia sua lcnlrana. Dcn; cIanci-o. Ja csianos
calnos; a rincira visia aagara qualqucr
lcnlrana irisic. Nao nos ca crdao; noria ja
sc acIa a naiurcza dc sua grandc cula, cujos
rcsios ardcnics cnicrranos nais fundo do quc o
ollquo. Elc quc vcnIa cono csirangciro, nao
cono culado. Elicai-lIc qual c nossa voniadc.
CENTIL-HOMEM Pois nao, ncu solcrano.
FEI Quc diz. clc dc vossa filIa? Acaso lIc
falasics?
LAFEU Pc-sc ao disor dc Vossa
Majcsiadc.
FEI Eniao farcnos cssc casancnio Fcccli
carias quc nc falan dclc cn icrnos clogiosos.
(Entu Hctun.}
LAFEU No scnllanic lc-sc-lIc quc csia
lcn.
FEI Nao sou un dia dc ncvociro coninuo,
quc a un so icno odcras cn nin vcr sol c
granizo. Ccdcn, orcn, o asso as nuvcns ncgras
153
aos raios luninosos. Aroina-ic; volia a scr lclo
o icno.
DEFTFAM Mcu qucrido solcrano, crdoai-
nc os grandcs crros dc quc sinccrancnic nc
arrccndo.
FEI Tudo csia lcn; ncn nais una alavra
solrc o assado. A ocasiao cgucnos clos
calclos, ois ja csianos vclIos; nossas
rcsolucs nais arcssadas, o c suiil do icno
silcncioso ialvcz as uliraassc anics quc ossan
iornar-sc rcalidadc. Esiais lcnlrado da filIa
dcsic nolrc?
DEFTFAM Con incfavcl adniraao,
scnIor. Logo dc incio fiz dcla a ninIa cscolIa,
anics quc o ousado coraao sc airavcssc a
iransfornar-nc cn arauio aircvido a lngua
inida. Ao fiar ncla os olIos, a nirada
dcsdcnIosa cnrcsiou-nc o vil dcsrczo quc
iorcc os iraos a qualqucr lclcza, dcsdcnIa as
corcs frcscas, or csurias, c dilaia ou conrinc
qualqucr forna roorcional no nais Icdiondo
oljcio. Foi or icr isso aconiccido quc cla
oljcio dc louvor dc iodo o nundo c quc cu anava
dcsdc quc a crdcra assou-nc a scr na visia
o grao dc ocira quc inconoda scn ircguas.
FEI Doa cscusa. O faio dc lIc icrcs algun
dia dcdicado cssc anor, aaga cnorncs colunas
dc iua dvida vuliosa. Mas o anor airasado, cono
154
a roria dcncncia rcluianic c oliida a cusio,
ara o grandc doador nao ccssa nunca dc clanar,
qual ccnsura ncrccida. Ja csia norio o
inoccnic". Nossas falias rcciiiadas so dcsrczo
nosiran or quanio dc valioso scja nosso, nao
lIcs dando valor, cnquanio dura, scnao quando
ja csia na sculiura. Por vczcs, nosso dcsrazcr,
injusio conosco ncsno, csnaga a iodo cusio
nossos anigos, ara lasiina-los, quando cinza sc
iornan. Dcscriado, o anor, cn nos, lasiina o
aconiccido, cnquanio o odio dorniia a iardc ioda.
Sirva dc dolrc dc finados isio ara a londosa
Hclcna. E agora csquccc-ic dcla. Fcncic o icu
cnIor sinccro ara a lcla Magdala, quc ja c iua.
Pcrnancccr aqui c ncu inicnio, ara assisiir do
viuvo o casancnio.
CONDESSA Quc o ccu alcnoara nais quc
o rinciro; ou, naiurcza, naia-nc ligciro!
LAFEU FilIo, cn qucn dcvc coniinuar o
nonc dc ninIa casa, da-nc un cnIor digno dc
icu afcio, quc a ccniclIa avivc no csriio da
noiva, orquc rcsics cla vcnIa aic aqui.
(Hctun Ic cntcgu un unc.} Por ninIa vclIa
larla c scus clos, a dcfunia Hclcna cra graciosa
c loa. Ao dcscdir-sc da coric a uliina vcz, vi-lIc
no dcdo un ancl igual a csic.
DEFTFAM Mas nao csic!
155
FEI Mosirai-no, or olscquio, ois
cnquanio vos falava o olIar iinIa nclc fio. Essc
ancl ja foi ncu; a Hclcna o dci, Tcndo-lIc
asscvcrado quc sc un dia sc vissc alandonada
cla soric, ronio a auilia-la nc acIaria, visia
dcsia ninIa lcnlrana. Cono o ousio iivcsics dc
riva-la do quc acina dc iudo cla rczava?
DEFTFAM Mcu gracioso solcrano,
conquanio vos agradc considcrar o ancl sol cssc
asccio, janais lIc cricnccu.
CONDESSA FilIo, or ninIa vida, cssc
ancl cu vi no dcdo dcla, quc o anava ianio cono
a roria vida.
LAFEU TcnIo ccricza dc a icr visio con
clc.
DEFTFAM Enganais-vos, nilordc; janais
cla viu scnclIanic ancl. Esic jogado, cn
Florcna, nc foi dc una jancla, nun acl
cnvolvido, quc coniinIa o nonc da cssoa quc o
jogara. Era una jovcn nolrc, quc nc iinIa na
conia dc soliciro. Mas ao -la a ar da siiuaao,
con infornar-lIc scn circunloquios quc
inossvcl fora, dcniro das nornas da Ionra,
cfciivar-sc o quc cu adivinIava cn scus accnos,
ficou dc iodo saiisfciia c nunca nc rcclanou o
ancl.
156
FEI O rorio Pluio, salcdor do cliir c da
alquinia, nao conIccc os nisicrios da naiura
cono cu os dcssc ancl, sin, cssc ncsno, quc foi
ncu c dc Hclcna. Pouco inoria qucn vo-lo
Iouvcssc dado. Assin, sc icndcs lcno
conIccincnio dc vos rorio, confcssai quc csia
joia foi dc Hclcna, rcvclando-nos a ascra
violcncia or quc vicsics a olic-la. O icsicnunIo
cla invocou dos sanios, dc quc nunca do dcdo o
iiraria, sc nao fossc ara no lciio vo-lo dar dc
nucias (u quc unus suIstcs} ou cnviar-no-lo,
quando sc vissc cn conjuniura circna.
DEFTFAM Ela janais o viu.
FEI Esias ncniindo, afirno-o or ninIa
Ionra. E ora nc fazcs adniiir conjciuras quc o
rcccio nc lcva a rcclir. Caso iu Iouvcsscs sido
iao dcsunano, o quc inossvcl scra dc
dcnonsirar, cnlora a duvida nc rcnancsa,
ainda... TinIas-lIc odio norial, c cla norrcu.
Nada odia fazcr-nc crcr nais nisso do quc a
visia dcssc ancl. Valc o ncsno quc cu a Iouvcssc
visio norrcr. Lcvai-o daqui rcso! (Os guudus
scguun Hctun.} Scja qual for o dcscnlacc disio,
ninIa ccricncia do assado lcva-nc a nao
considcrar vaos ncus rcccios. Vanos! Lcvai-o
logo! Ainda Iavcrcnos dc caninar csia qucsiao
or niudo.
157
DEFTFAM Caso ossais rovar quc cn
qualqucr icno lIc cricnccu o ancl, icrcis
rovado quc cono csoso lIc suli no lciio, c isso
cn Florcna, ondc cla nunca csicvc. (Su
cscotudo.}
FEI Una susciia airoz nc dcia afliio.
(Entu o gcnt-Ioncn ucoco.}
FALCOEIFO Cracioso solcrano, ignoro sc
ncrco, ou nao, ccnsura. Esic rcqucrincnio nc
foi dado or una florcniina quc airasada ficou dc
vos dc ircs ou quairo osias, ara quc cn naos
udcssc arcscniar-vo-lo. Acciici a incunlcncia,
conovido anic a graa c as alavras cloqucnics
da olrc sulicanic, quc, scgundo nc disscran,
aguarda aqui dcsacIo. Traduz-sc-lIc nos iraos
fisionnicos a inoriancia do assunio, quc,
confornc cla roria o clicou cn icrnos suavcs
c concisos, ianio a cla diz rcsciio cono a Vossa
Crandcza.
FEI Anic as inuncras roncssas dc casar
conigo, quando sua csosa vicssc a falcccr
coro ao confcssa-lo dcici-nc conquisiar or
clc. Agora, o Condc dc FossilIao csia viuvo,
falIaran iodos os scus jurancnios, o quc nc
cusiou a Ionra. Fugiu dc Florcna scn dcscdir-
sc dc nin, icndo-o cu scguido aic csic as, a fin
dc incirar jusiia. Conccdci-na, o rci! quc csia
cn vos fazc-lo, quc, dc ouiro nodo, un scduior
158
iriunfa c una olrc donzcla ficara crdida. Diana
Caulcio."
LAFEU Vou conrar un gcnro na fcira;
nao qucro salcr dcsic; agarci a sua iaa.
FEI Insirou-ic, o ccu, fazcndo-ic
dcscolrir isio iudo. Quc iniroduzan logo cssas
sulicanics c irazci-nc dc novo o condc. (Sucn o
gcnt-Ioncn ucoco c uguns guudus.} TcnIo
nuiio ncdo, scnIora, dc quc Hclcna Iouvcssc
sido assassinada or nancira larlara.
CONDESSA Eniao, jusiia ara os
crininosos.
(Votu Hctun cscotudo.}
FEI Adnira-nc, scnIor, quc, scndo iodas
as nulIcrcs, scgundo vos, uns nonsiros dc quc
corrcis, dcois dc lIcs jurardcs fidclidadc, ainda
cnscis cn nucias. (Votu o gcnt-Ioncn
ucoco con u uuu c Dunu.} Qucn c cssa
nulIcr?
DIANA Una ulirajada florcniina, nilordc,
quc dcsccndc da casa dos aniigos Caulcios. A
ar ja csiais, scgundo nc disscran, do quc nc
irouc aqui. Salcis, orianio, aic quando sou
digna dc icdadc.
VIVA ninIa filIa, ncu scnIor; ncus
anos c ncu nonc adcccn viiucrio cla ofcnsa
159
quc a vossos cs nos irouc, scndo fora
ciinguircn-sc, no caso dc nao nos dardcs o
rcncdio azado.
FEI Aroinai-vos, condc. Qucn sao csias
scnIoras? ConIccci-las?
DEFTFAM Majcsiadc, nao osso ncn
dcscjo conicsia-lo. Acusan-nc dc nais alguna
coisa?
DIANA Por quc olIais vossa csosa dcssc
nodo?
DEFTFAM Nao c ninIa, scnIor.
DIANA Sc vos casardcs, cssa nao Icis dc
dar, quc nc cricncc; o voio quclrarcis, quc nc
cricncc; a nin roria darcis, quc nc cricno,
ois nossas juras nos uniran ianio quc qucn vos
dcsosar casa conigo. Ou nos dois, ou ncnIun.
LAFEU (u Hctun} Vossa rcuiaao caiu
nuiio anic ninIa filIa; nao sois narido ara cla.
DEFTFAM ScnIor, csia nulIcr c una
criaiura aaionada c louca. Divcrii-nc, or
vczcs, ao scu lado, nas conjuro Vossa Craa a
fazcr nclIor concciio do ncu nonc, nao dando
acolIincnio idcia dc quc vicssc a cair ianio.
FEI Nao odcrcis, scnIor, ficar anigo do
ncu concciio, cnquanio, clos aios, ncrcccdor
160
nao vos nosirardcs disso. Traiai dc dar nais
foric lrilIo ao nonc do quc o quc icn no ncu
concciio agora.
DIANA Dondoso solcrano, crguniai-lIc,
sol jurancnio, sc clc nao rcsunc quc nc
colIcu, dc faio, a virgindadc?
FEI Quc lIc rcsondcs a isso?
DEFTFAM una inudcnic, scnIor; no
acanancnio cra nanccla dc iodos os soldados.
DIANA injusiia, scnIor, quc clc nc faz,
orquc sc cu fossc isso quc ora falou, icr-nc-ia,
ccrio, adquirido or rco insignificanic. Crcdiio
nao lIc dcis. Vcdc csic ancl, quc cn alia csiina c
rica avaliaao nao acIa aralclo. No cnircianio,
con isio clc conrou una nanccla dc iodos os
soldados, sc c quc cu o cra.
CONDESSA Elc ficou corado; c o ancl dclc.
Dcsdc scis gcracs vcn csia joia scndo doada
cn icsiancnio c scnrc irazida clo dono cn
alia csiina. Ela c, dc faio, csosa dclc; valc or
nil rovas o ancl.
FEI Nao nc disscsics quc Iavcis visio
algucn aqui na coric quc vos odia confirnar
iudo isso?
161
DIANA Dissc, nilordc; nas c
cnvcrgonIada quc aclo ara o icsicnunIo dclc.
Parollcs c o scu nonc.
LAFEU Vi cssc Ioncn Iojc ncsno na
coric, sc c quc o nonc dc Ioncn odcnos dar-
lIc.
FEI Idc lusca-lo.
(Su un cudo.}
DEFTFAM A quc vcn clc aqui? Na conia c
iido dc un crfido sujciio, consurcado dc iodos
os dcfciios dcsic nundo, c quc docnic sc nosira
so idcia dc dizcr a vcrdadc. concclvcl quc cu
vcnIa a scr o quc disscr un Ioncn quc afirna o
quc quiscrcn?
FEI Mas c ccrio icr cla o vosso ancl.
DEFTFAM Nao o ncgo; c o ncsno.
Confcsso quc cIcguci a gosiar dcla c quc lIo
dcclarci, scguindo nisso o uso da nocidadc.
Tcndo lcna conscicncia da disiancia quc
ncdcava cnirc nos dois, con risos c ncgaas
soulc cngodar-nc o ardor, or scr salido quc
iudo o quc sc oc faniasia so scrvc dc cciia-
la. Finalncnic, sua infiniia asiucia associada
lclcza vulgar quc nc inflanava, nc vcnccran dc
iodo. Dcssc nodo conscguiu cla o ancl, icndo cu
162
oliido or cssc cusio o quc qualqucr soldado
viria a icr or rco do ncrcado.
DIANA Prcciso rcvcsiir-nc dc acicncia.
Vos, quc csosa iao nolrc rcudiasics
ncnoscalar dc nin odcis agora. So una coisa
vos co ois iao falIo dc lrio vos nosirais,
crco o narido nandai luscar o ancl, quc cu
vo-lo cnircgo; nas dcvolvci o ncu.
DEFTFAM Nao csia conigo.
FEI Por favor, a quc ancl vos rcfcrisics?
DIANA En iudo igual, ncu solcrano, a
cssc quc vos vcjo no dcdo.
FEI ConIccci-lo? Aic Ia ouco csic ancl
lIc cricncia.
DIANA Eniao foi cssc quc lIc dci no lciio.
FEI Assin, nao c vcrdadc quc lIo
Iouvcsscis jogado da jancla?
DIANA Dissc o quc Iouvc.
(Votu o cudo con Puocs.}
DEFTFAM ScnIor, confcsso quc cssc ancl
foi dcla.
163
FEI Vacilais a ioda Iora; qualqucr cna
vos faz csircncccr. csic o sujciio a quc vos
rcfcrisics?
DIANA Sin, nilordc.
FEI Conciio-vos, naroio, a dcclarar-nos
nas scn ncniir c scn nosirardcs ncdo dc odcr
vir a dcsgosiar vosso ano o quc dclc salcis c
dcsia dana.
PAFOLLES Sc for do agrado dc Vossa
Majcsiadc, dirci quc ncu ano scnrc sc oriou
cono un gcniil-Ioncn Ionrado. ccrio icr
raiicado algunas arrclias, nas isso cono
qualqucr gcniil-Ioncn cosiuna fazcr.
FEI Vanos ao quc inoria. Elc anou csia
nulIcr?
PAFOLLES Por ninIa fc, scnIor, anou.
Mas cono?
FEI Cono? o quc crgunio.
PAFOLLES Elc a anou, scnIor, cono un
cavalIciro ana una nulIcr.
FEI E cono c isso?
PAFOLLES Elc a anou, scnIor, c ao
ncsno icno nao a anou.
164
FEI Cono iu cs vclIaco c ao ncsno icno
nao cs vclIaco. Quc sujciio cIcio dc disiincs!
PAFOLLES Sou un olrc Ioncn, scnIor,
s ordcns dc Vossa Majcsiadc.
LAFEU Tanlor clc c lon, nilordc, nas
cssino orador.
DIANA Salcis quc clc nc roncicu
casancnio?
PAFOLLES Por ninIa fc, sci nuiio nais
do quc vou falar.
FEI Eniao nao rcicndcs dizcr iudo o quc
salcs?
PAFOLLES Sc for do agrado dc Vossa
Majcsiadc. Cono dissc, cu cra o inicrncdiario
cnirc anlos. Mas, acina disso, clc a anava,
orquc, dc faio, csiava louco or cla, c falava dc
Saianas, do linlo, das Furias c dc nao sci o quc
nais. Naquclc icno cra iao grandc o ncu
rcsigio junio dclcs, quc cu salia quando
sulian ara a cana c ouiras coisinIas nais,
cono, or ccnlo, a roncssa dc casancnio c
ccrias ariicularidadcs quc nc cnscjarian un
lon casiigo, no caso dc vir a rcvcla-las. Por isso
nao dirci o quc sci.
FEI Ja disscsic iudo, a ncnos quc
udcsscs acrcsccniar quc clcs sc casaran. Mas
165
cs nuiio rccioso na iua cosiao. Pc-ic dc
lado. Scgundo o disscsics, csic ancl vos
cricnccu?
DIANA Sin, nilordc.
FEI Qucn vo-lo dcu? Ou cniao, ondc o
conrasic?
DIANA Nao o conrci, nilordc, ncn no
dcran.
FEI Qucn, ois, vo-lo cnrcsiou?
DIANA Ningucn, nilordc.
FEI Ondc o cnconirasics?
DIANA En ncnIuna aric.
FEI Sc or nancira alguna o ancl foi
vosso, cono o dcsics a algucn?
DIANA Nunca dci nada.
LAFEU Essa nulIcr, scnIor, c ial qual
nao cn luva folgada. cnira c sai voniadc.
FEI Lcvai-a rcsa; nao nc agrada agora.
Pondc-a no carccrc. c csic aqui ianlcn. Sc nao
disscrcs cono acIasic o ancl, norrcras Iojc
ncsno.
166
DIANA Janais Ici dc confcssar-vos ial
coisa.
FEI Idc con cla!
DIANA Posso dar una fiana.
FEI Agora crcio quc cras ncsno rancira
dc soldados.
DIANA Por Jovc! Sc algun Ioncn nc
ossuiu, fosics vos.
FEI Por quc causa ianio icno lIc
assacasics iais coisas?
DIANA Por scr clc inoccnic c culado. Elc
icn cicncia dc quc cu ja nao sou virgcn, c o
jurara; nas cu juro quc o sou, scn quc clc o
crcia. Nao nc cIancis, o rci, dc qualqucr coisa;
ou virgcn sou ou dcsic vclIo csosa. (Aontu
uu Lucu.}
FEI Zonla dc nos. Lcvai-a logo rcsa.
DIANA Dondosa nac, irazci dcrcssa a
fiana.
(Su u uuu.} Ja vira o joalIciro, o
roriciario do ancl, quc nc scra fiador scguro.
Quanio a csic nolrc, quc icn cicncia lcna dc nc
icr dcsonrado, nuiio cnlora nal ncnIun nc
fizcssc, alsolvo-o cn iudo. Julga clc quc ncu
167
lciio csia nancIado, conquanio a csosa clc Iaja
cngravidado. Enlora noria, ncla o filIo ula;
ncsia cIarada csia ninIa cscaula. AdivinIai
agora.
(Votu u uuu, con Hccnu.}
FEI Quc corcisia nc iludc o ofcio naiural
dos olIos? rcal o quc csiou vcndo?
HELENA Nao, nilordc; a sonlra acnas
vcdcs dc una csosa; o nonc, nao a csscncia.
DEFTFAM OI, anlos! anlos! Pcrdoa-nc!
HELENA londoso gcniil-Ioncn, quando
cu cra cono csia scnIoriia vos acIci solrcnodo
rcssuroso. Vosso ancl csia aqui, c aqui a caria
quc nc cscrcvcsics. Ncla odc lcr-sc. Quando do
dcdo o ancl nc arrclaiarcs, c un filIo ncu
iivcrcs..." Esia fciio. E ora qucrcis scr ncu con
nais dirciio?
DEFTFAM Sc cla isso dcnonsirar, o rci, cu
juro quc lIc dcdicarci o anor nais uro.
HELENA Sc iudo claro cu nao dciar
dcois, Iaja cicrno divorcio cnirc nos dois. nac
qucrida! Vcjo-vos con vida?
LAFEU Sinio alIo nos olIos; csiou a onio
dc cIorar. (A Puocs.} Mcu caro Joao Tanlor,
cnrcsia-nc o lcno. Assin; olrigado. Aarccc la
168
cn casa, ara nc disirarcs un ouco; nas dcia
dc lado csscs salanalcqucs, quc sao
insuoriavcis.
FEI Coniar-nc-cis cssa Iisioria inicira c
nua, orquc a alcgria cn lorloics dcflua.(A
Dunu.} Sc ainda cs loiao dc rosa, cscolIc csoso,
quc cu ic darci un doic gcncroso, ois csiou
vcndo quc una csosa ncsira, virgcn cono cs,
salvasic or Ioncsia. Tudo isso c o nais quc
ouvir nao osso agora nc coniarcis dcois, cn
nclIor Iora. Tudo arccc lcn; scndo o fin docc,
quc inoria quc o conco anargo fossc?
(Cuns. Sucn.}
169


EPLOGO

(Dto co c.}

Fcrcscniada a ca, c o rci ncndigo. Tudo
acalara lcn, c o quc vos digo, sc alna nos
laicrdcs. Alcgria vircis acIar aqui dia or dia.
Dasicn-vos nossas loas inicncs; dai-nos as
naos; cis nossos coracs. (Su.}
170


coylcfi 2000 Fidcndo Casiigai Morcs

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

__________________
AJulIo 2000

Proilido iodo c qualqucr uso concrcial.
Sc vocc agou or cssc livro
VOCE FOI FOUDADO!
Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS
dircio na fonic.
www.cloolslrasil.con

Vous aimerez peut-être aussi