POZTVST PARADGMA- BLM

Sistematik: Dzen, i balant, eklektik deil Grgllk: Bilginin konusunu oluturan olay ya da nesnelerin gzlenebilir olmas Nesnellik: Bu gzlemin herkese ak olmas Bilim, grgl ve nesnel bir konusu olan sistematik bilgiler kmesi

Bilimsel Aratrmann Aamalar

Gzleme dayanarak konusunu oluturan olay ve nesneleri (olgular) kavramak, tanmlamak ve snflandrmak zere zmleyerek betimlemek. Olgular arasnda nedensellik ilikileri kurmak ve bu ilikileri gzlem yoluyla snayp gerekleyerek aklamak.

eitli dzeylerde gereklemi ilikileri genellikler, yasalar, kuramlar biiminde dile getirip, bunlardan kalkarak, olgularn gidii ve gelecekte alaca biimlere ilikin ndeyide bulunmak. Genelleme, gelecee dair projeksiyon.

Bilimsel alma iin bilin altnda tutulan varsaymlar:

Kendi dmzda bir olgusal dnyann varl Bu dnyann bizim iin anlalabilir olduu Bu dnyay bilme ve anlamann deerli bir ura olduu

Bilimsel dnme belli bir kafa disiplini gerektiriyor: Geree dnk Olaylara saygl Tutarl, ihtiyatl yarglar Uluorta genelleme yapmayan n yarg, dogmatik inan yok.

Bilim Din Felsefe

Bilim olgulardan yola kyor gene olgularla temellendiriyor Felsefe, olgulara deil, mantksal zmlemeye, bazen metafizik speklasyona giriyor. Felsefenin amac: Anlama ihtiyac: Evrenin yap ve dzenini, yaamn deer ve amacn, madde ve ruh ilikisini, bilgilerimizin gvenilirlik derecesini, iyi gzel ve dorunun niteliklerini

FELSEFENN AYRIMASI
Evrende olup bitenlerin gerisindeki geree inmek - Metafizik Bilgilerimizi, iyilik, doruluk, gzellik kavramlarmz eletirip, aa karmak Bilgi teorisi, etik (ahlak teorisi), estetik, mantk.

POZTVST-AKILCI PARADGMA

POZTVZMTES-YORUMLAYICI PARADGMA

Gereklik basittir: Evren etkileimsiz, kendi iinde tekdze, farkl ve kendine zg sistemlerin bir toplamdr. Bir ey paralarn toplamdr. Hiyerari dzenin ilkesidir: Sistemler en basitten en karmaa kadar hiyerarik bir srada snflandrlabilir.

Gereklik karmaktr.
Deikenlik eitlilik ve karlkl etkileim btn sistem ve olgularn doal zelliidir. Her sistem kendine zg zellikler gelitirir.

Heterari dzendir:

Sistemler hiyerarik ve piramitsel deil, aksine nceden kestirilemez karlkl snrllk, etkileim ve hareketlerle belirlenen heterarik bir dzendir.

Evren mekaniktir: Evren saat gibi alan mekanik bir objedir. Enerjisi bitinceye kadar belirli bir dzende devinimini srdrr. Gelecek ve yn belirlidir: Evrenin gelecei kestirilebilir. Gerekli matematiksel modellerin oluturulmas ve yeterli hesaplama ile herhangi bir sistemin davran kesinlikle nceden kestirilebilir. Nedensellik ilikisi: Newtoncu evrende paralar arasnda nedensellik ilikisini biliyorsak, bu ilikinin sonularn da aklamak mmkndr.

Evren holografiktir. Herey birbiri ile ilintilidir, her para btnn bilgisini tar.

Gelecek ve yn belirsizdir: Olaslklar bilinebilir, ancak kesin sonular kestirilemez. Gelecein belirsizlii doann kouludur. likiler dorusal deildir ve karlkl nedensellik vardr. A B1ye neden olmak yerine belki A ve B karlkl etkileerek birlikte evrimleir ve deiirler.

Deiim niceliksel ve birikim eklindedir: Sistemler birikim yoluyla geliirler, yani deiim sisteme bir yeni para ya da boyut ekler. Niteliksel ya da sramal deiim ok seyrektir . Nesnellik zorunluluktur: Bilme akl yoluyla anlama ile olasdr ve bu srete, gzlemci ve gzlenen kesin snrlarla birbirinden ayrlmtr.

Deiim morfogeniktir. Dzen dzensizlikten doabilir. Sistemler, nicel deiimlerden ok nitel deiimi yanstacak ekilde eitlilik, aklk, karmaklk, karlkl nedensellik ve belirsizlik gsterirler. Gzlemci belirli bir perspektife sahip katlmcdr: Gzlemci gzlenenden soyutlanm ve uzak deildir. Nesnellik diye bir ey yoktur, fakat perspektif vardr.

Dteki ve ykselen Paradigmalara likinTemel Dnmler

Pozitivist, aklc, grgl, yapsalc, Newtoncu

Pozitivizm tesi, Modern tesi, Grgl tesi, levselci tesi, Yorumlamac Holografik dnya gr nceden kestirilemezlik Durumsallk zne merkezli znel gereklik

Mekanik dnya gr nceden kestirilebilirlik Genellenebilirlik Evrensellik Nesnel gereklik

Byk sylemler, Tek doru Mkemmel bilgi Nesnelletirme ndirgeme lme Nicelletirme Evrensel yasalar Deer katksz sonular Deneysel sreler Bilgi kefedilir ortaya karlr

oulcu
Eksik bilgi Gr as Btnsellik Katlm Nitelletirme Duruma zg bulgular Deer-katkl sonular Katlm temelli sreler Bilgi yorumlanr ve oluturulur

Disiplinleraras anlay
Btn paralarn toplamndan hem daha geni hem de farkldr. Sonuca deil srece ynelik deerlendirme. Srekli deime Evrensellik, zaman ve mekan tesi dorunun reddi

Bilimsel dnme belli bir kafa disiplini gerektiriyor: Geree dnk Olaylara saygl Tutarl, ihtiyatl yarglar Uluorta genelleme yapmayan n yarg, dogmatik inan yok.