Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
. . . ( ), . . . (), . . . (), . . .
(), . . . (), . . . (), . . . ()
RAA
RAA
JAVAKHK
SAMVEL KARAPETYAN
Critical study of the Georgian-language lapidary inscriptions and scientific literature by
ALEXANDRE KANANYAN
2006
725. 945:941479.25
85.113 (2)+63.3.(2)
- 294
- 294
. .
, ,
., 2006
, 2006, 624 32
:
:
:
The present work treats the history of the settlements and cultural monuments of Javakhk District of Gugark
Province of Historical Armenia on the basis of archive and field material. A special emphasis is laid on the lapidary inscriptions of the district.
Intended for the general reader and those interested in the history and culture of the Armenian and Georgian
nations.
. .
,
, .
44030000 2006.
703(02)2006
85.113 (2)+63.3(2
ISBN 5-8080-0651-1
2006
(RAA)
15-
1991-2006
Dedicated to the 15th anniversary (1991 to 2006) of the declaration of independence of the Republic of
Highland Karabakh (Artsakh)
(1991-2006) -
()
Anoush Zakarian
Lila Seredian
Arthur Seredian
Janette Zakari
Irma and Michael Macar
Audrey and Vahan Gregor
Arax and Gevork Voskanian
Frieda and Isaac Vartanian
Margrit and Armen Haghnazarian
..........................................................7
...............................................................8
.................................8
........................................................................8
..............................................................................8
........................................................................9
.................................................................9
.............................................10
.............................................................11
.........................................12
....................................................12
......12
- .....................................12
- ..................................12
- ...............................13
- ..................................13
................................................15
........................................................................15
............................................................16
................................................................16
....................................................................18
...................................................................18
.........................................................................18
..................................19
..........................................................20
.........................22
.........................................................22
.................................................22
.......................................................23
,.............................................23
- ........................................23
...............................................23
, , .......................23
...............................................................26
.....................................................27
......................................................25
.............................................................27
.....27
................................................................27
.................................................26
.............................................24
......................25
.........................................................................30
..................................................................37
..............................................................43
.................................................................46
............................................................53
, ..........................................78
..................................................................82
.................................................................84
.....................................................................89
...............................................................91
......................................................................92
.....................................................................95
................................................................101
...............................................111
..................................................................116
.....................................................................122
...................................................................123
...............................................................124
......................................127
...................................................................135
................................................................144
.........................................................................145
.............................................................150
....................................................................151
.................................................................155
.................................................................157
......................................................166
........................................................................170
.....................................................................175
..................................................................178
...................................................................188
..................................................................189
................................................192
................................................................205
....................................................................206
.........................................................................209
.............................................................211
.........................................................212
....................................................................215
....................................................................224
.................................................................230
...........................................................234
................................................................246
, ......................................248
...............................................................251
...............................................................265
, ....................269
.............................................................275
......................................................................276
................................................................282
............................................................291
.................................................................295
....................................................................288
......................................................................304
................................................................309
.....................................313
..................................................................338
.....................................................................341
..................................................344
..........................................347
.................................................................352
..............................................................361
................................366
........................................................369
.....................................................372
........................................................373
.............................389
................................................................391
..........................................................397
................................................................399
......................................................................401
............................................................404
..............................................................410
..............................413
..............................................................412
.................................................418
...............................................................420
................................................................422
.................................................................424
.................................................................465
..................................................................430
.................................................................443
...............................................451
............................................................455
5
....................................................................457
......................................................464
.................................................................471
.................................................................476
.................................................................479
............................................................484
.....................................................487
............................................................489
.................................................................493
.............................................................498
.....................................................................499
....................................................................502
................................................................508
..............................................................510
......................................................................514
......................................................523
...................................................527
......................................................530
.......................................................533
..................................................................537
........................................................................541
...................................................................547
.......................................548
......................................................................552
............................................................561
...........................562
...............566
........................575
.............................................577
......................................... 582
........................588
,
:
,
:
:
, . , - : - . , . , . -, . , . , . , . : - .
, . , . :
- : , - - ,
( ` ) - :
, :
, , - ` :
- , - 1:
,
: , , - 2: 3:
1988 -` -
, , ,
: - -:
__________
1 ., 1918- , , 1992: ., ,
, 1994: ., . , , 1995: .,
, , 1997: ., . , , 1997: ., .
, , 1999: ., , , 1999: ., ...
, , 2001: ., . , , 2002: ., XIX
XX , , 2003:
2 ., , , 1995: ., , , 1997: ., , , 1998:
., . , , , 1998: ., ., .
, , 2003 :
3 ., , , 1994: ., , , 1997: .,
, , 1998: ., , 1999: ., , , 2004
:
. :
:
-- . - -, . , -, , , , ,
, , : ...
1 ...
, ,
, , ,
. ,
, - ...2:
- - : - 3:
__________
1 ., -,
, , , 1963, 109-110:
2 ., . ., 104:
3 - - . . , - ,
-
- (
., . ., 78): -
: , . , - ,
,
, , - - , , .
. - .,
(
-, ,
1977, 2, 190, 195): . ,
, ,
- 3 (- )
,
2600 . 1700 . ... - , -...4:
. ,
,
: - :
, (), -, , (-) : , - :
, - ,
-:
.
. ...
, ...5: - - : - 6- : , - 37,5 2,
__________
- - ( berZeniSvili d.,
narkvevebi saqarTvelos istoriuli geografiidan,
zemo qarTli - Tri, javaxeTi, Tb., 1985): ,
(vvaxuSti, aRwera samefosa
saqarTvelosa, T. lomouris da n. berZeniSvilis
redaqciiT, Tb., 1941, 131):
4 ` , ,
, 1884, 24:
5 ., . ., 104:
3,3 : - `
. (2108 ),
(2076 ), (1990 ), (1986 ),
(1928 ) (1798 ):
,
(2560 ), - (2079 ), (2040 )
(1720 ): - -, - :
, ( - - , , ,
, . 1000 .
0,8804
: )6,
:
. -,
: - (3301 ), (3284 ),
(2799 ), (2714 ), .
(2375 ), (1883 ) :
__________
6 ., , . 1, , 1983, 49:
., 282, . 1: ,
, , ,
:
. -
- -
7:
1595 . - - , - ( - ) - - :
1745 .
.
... , , - , - : -...8: , - - . ... -. -__________
7 ., 390, 2: --
, -,
:
:
8 vaxuSti bagrationi, saqarTvelos geografia, Tbilisi, 1997, 133: - . ., - , . , , 1955,
81:
10
, , , , - :
...9:
, ,
: ,
-:
, -
1830 -
10:
__________
9 - . ., :
10 lomsaZe S., samcxe-javaxeTi (XVIII saukunis Suaw-
- -. :
,
, , , ():
: ... - :
, - 1,5 , - 11:
1893 . .
,
, -
, -
()12:
13:
(-, , , ) - :
14: ,
:
: , , , , , , , , j , :
:
. (,
, , ) :
, ,
__________
11 . ., , ,
, , ., 1893, 20-21:
12 . ., . , 18-19:
13 -, 1893, 180, 1-4:
14 ., , --
, 12 /V, 1983, 3:
11
:
,
- -.
,
, -- : -
, - 15:
1899 1900 . -
: - 1900 .
- - .
. -16:
- : -
(259 , 1369 )
3000 .
17:
:
. - : - 1089, 1283,
1319 1899 : -
1899 . - 19- , 241 , - 55, 2570
: 21 18:
1986 .:
__________
15 , , , 1901, 7,
178:
16 ,
, , 1901, 6, 247:
__________
17 , 248, 249:
18 , 1900, 103-105
12
.
- ... ,
- (786-764) 1 - : .
- .
( ), , - , - < (
) > (>, ,
, ,
,
- , , - ) > (> ) > - ( - )2:
.
- - - ,
-3:
.
- - ,
- -. , ,
__________
1 , - --
, :
2 ., , . 1, 1,
, 1998, 204:
3 ., : ,
(, )
., ,
(
-, 36, 2001, 69):
, ,
, , , , - 4: .
`
-5, ,
... :
...
.
,
...6:
... 185- - -:
- . .. - . ` - . ... - .
,
. - . , - :
. , , -, , ...7:
- (387 .)
:
__________
4 , , , 1991, 113:
5 . . -
,
` ... : ., , , 1993: ` .,
. 2001, 1-12, 89-180:
6 , 24:
7 , 46: - .,
, , 1, ,
1979, 167-169:
13
- . - ,
,
- : 1065- - -
-
( 1160 1210).
8:
1222-1245
9:
1236- :
1266-
,
-
:
. , :
, ,
,
: , (6000), 10:
,
, ,
`
:
- .
1637 . ( 1579
. ):
,
(- .):
,
-
: :
, -,
,
:
1735 .
. ,
, -
- .
- - :
1810 . -
: ,
: -
, 1828., -
- ,
:
:
,
: , - - - (
)
:
-
__________
__________
8 - . ., --
10 , , , --
, . , , 1936, 34:
9 . ., 56:
,
. . , , 1973, 67:
14
, - : ,
, -
: ,
, , , (- 10 )
. - :
1834 ., 1841 .`
, 44.000 -11:
, ,
- : - :
, - :
:
1905 .` - , ,
.
`
,
: .
16- 12 ,
` 80 , 20 ` : `
11 , 1-
. 10 : 6 , ` 5 : 15-
4 . ` 3 ...: `
7 : 15, 3...12:
1918 . - ` , , , , :
. `
85 , : 5 ,
40 : 2060
720-:
3250 2500-: . , 2,5 . , 8 .
, 15 , , , :
,
`
13:
-
, 1921
, ,
14:
_________
12 .- , 1905, 10, 150:
13 . ., -
_________
11 -
2315 :
15
(-
1,5-2 ) ,
- : ,
1595 . - - , - ,
,
200 :
:
- :
-
:
1 - ,
1841 .
, - -:
- -
, 1830 , -: 1893 .
102 , 60.000 , , 52 ` (3458 ), 8 -- (807 ), 19 , , - (638 ), 9 (347 ), 8
(951 ), 6 , (276 )2: 1979 . -__________
1 -
:
, , ,
:
2 -, 1893, 180, 2: , ,
, ., 1893, 21:
106.087 , 95.923-` ,
3.124- :
. , , ,
,
:
,
:
- .
:
- - .
,
,
:
- .
:
16
. , :
-
, - ,
:
:
`
:
` ,
:
,
,
1830 .
, :
` 1918 .
: , 1918 . ,
: , , 1/3
: : - ,
:
`
1920- -
: :
:
, , ,
:
.
:
31 3:
1892 . 25 8 4:
.
:
(, , ),
,
: ,
__________
3 ., ,
, 1894, 1074:
4 , , 1892, 1047:
17
5: ,
6:
, :
( ), : ,
(
), ( ), (
), (
), ( ),
(
),
( ) :
387 - ,
, ,
, , , , :
,
:
__________
5 ,
,
(
, , 1901, 7, 178): ,
, . .
1926 . ,
( ) - -
,
( iv. javaxiSvilis
moxseneba saqarTvelos mTavrobas 1926 w. ` , . 476, . 6, . 82111, berZeniSvili d., axalqalaqi javaxeTisa, artanuji, 1998, 7, 30, . 61)
6 berZeniSvili d., narkvevebi saqarTvelos istoriuli geografiidan, zemo qarTli - Tori, javaxeTi,
Tbilisi, 1985, 126:
` (1271-1289 .) (1293-1311 .) ,
-
. ... ...: , : , , ,
: :
, 7:
, ,
:
,
, ,
.
1705 . 393 .
... ,
: ,
,
8:
1724 - ,
.
, -, ,
, -- :
, 9: __________
7 (1207-1318),
, .
, , 1971, 174-175:
8 qarTlis cxovreba, IV, s. yauxCiSvilis redaqciiT,
Tbilisi, 1973, 736: ,
, , , ., ,
1976, 216:
9 qarTlis cxovreba, IV, . ., 738: , . ., 217:
18
, , 1801 .
,
(17 )10:
,
1828-1829 . - , , ,
11:
1944 ., ,
: ,
: , 1950-1970-
:
1980-
(, , , , , ) :
, ,
, , , :
, :
__________
10 , . 1, 501. lomsaZe S., . ., 361:
11 . 1828-
1829 . -
Tavisufali
gazeTi, 26.07-02.08.2005, 40:
1990-
- -
12:
1991 .
: 2002 . 17- 13, 2005 .
:
.
1841 .:
14
() , , 15: 1845 . 8 (,
, , , , , )
495 , 4.097 16: 1893 . 8 991 17: 1990 . `
18:
__________
12 rezonansi, 18. 01. 2003, 13:
13 karibWe, 12-25.08.2005, 14:
14
. -
: ,
, ,
: -, , :
,
: , - , .
:
,
:
: - , - ,
-, , , - :
. , , - .
: - (, 1875, 71):
15 , 1876, 48, 1:
16 lomsaZe S., samcxe-javaxeTi XVIII saukunis Suawlebidan XIX Suawlebamde, Tb., 1975, 338:
17 ., .
-, 1893, 221, 3:
18 madli, 1990, 10:
19
2000- . 160- ` :
.
: , 1595 .
,
, : ,
:
-
: ,
( ) ( `
):
1918-1921 .:
, () 1944 . :
1940- . 2- ,
: , ,
80-
, 40
:
6 , , ,
, , :
. , ,
,
(. ), , ( ` ): 1944 .:
. 1829-30 .
,
:
:
,
: , , ( )
, :
, :
` 1830 -: , 22
2
, 7 , 15 :
1834 . :
1836 . - ( ), , 7
:
1844 .
15
:
1845-47 .
:
1854 . `
` . ... ,
,
...19:
1855-56 .
:
__________
19 ` , . -56, .
20
1870- ,
:
,
, 1848 .
:
1852 .
:
1850-
:
1860 . ,
:
1860- ,
:
1907 . :
1927-29 .
:
1928 .
:
1930-32 . :
1944 .
:
1944 .
() :
,
: 1960-90 .:
1993-94 .,
,
, , , :
21
.
1837 : ,
( , , )
:
-
1836 . : 1860- -
: ,
1880- ,
( , , , ) (, )
:
-
,
` :
1885 . 1896-1905 ., , :
(1905 .)
: 1918
.
40 : 1918-1921 .
1:
,
,
,
,
( 1988
. ):
, :
`
, :
__________
1
, , , 2005:
22
:
, : :
-,
- -, ,
:
-
,
: ,
:
: , , , :
, , ,
,
:
- : `
: ,
, ,
, -
:
...1: , 1958 - ` 40 , , . , 2:
. :
:
,
:
1960- . :
, ... . ()
:
` (.` ) , ... :
,
:
, ... -
. :
. ` ... - :
, ,
__________
1 kviris palitra, 25-31. 07. 2005, 30:
2 :
,
: ,
,
:
. - (...
- .) :
, ` ,
, ,
, , , , , ,
, , , , , :
:
, , 3:
, -.
,
: - , , , , : - , , , :
__________
3 ., , . 1, 399-400 .,
. , 1927, 9,
524, ` , ,
1931, 319-320 - .,
, (.), , 1938, 99-104
., . , . XXV, 1898, 93-94: ., , .
II, , 1909, 28: , . VI
(1917-20), , 1922, 335: .
., 1916 . , , 1922, 41: ., - , . II, , 1975, 328: .
., ,.
, 1982, 2:
23
. -
- :
- , :
,
, - - :
- -: , - - ( ,
, -), - :
,
- . ,
4 ,
5:
,
, (- . - .) ,
:
, , .
:
(- -) : . - - .
:
- - ( .
, ):
__________
4 ` , ,
, . ` , ` ,
` :
5 ` , . ` ,
:
24
, ,
:
( . , .
, . ):
(, , ,
):
( , )
,
:
- , ,
: , , , -
: .
, . ,
. , - .
6:
__________
6 , -
,
: - : , ( -
), - , ,
: : - --`
: - - ` (- ) :
- ,
,
1830-
- :
-
1850-
: :
, ,
1853 .
. ... 1830 , , ,
, ...
, ,
:
29
264.
,
, , ,
, , : ,
7:
` 1854 . , . ...
, ,
...8, 1865 . . ... ,
,
,
, , ,
, ,
, , ,
,
,
,
,
...9:
1853 . __________
7 , . -56, . 12, . 306, . 1:
8 , . -56, . 12, . 306, . 31:
9 , . -56, . 12, . 306, . 31-32:
25
10: 1854 .
24- : 9 11 . ...
...12:
1866 .
:
.
1. , , , , , , , :
2. , , , -:
3. , , , , :
4. , -, :
5. , : ,
13:
: (,
, ), , - , ` :
, 1842 .
:
, __________
10 ,
:
12 :
13 , . -56, . 12, . 306, . 19, 36, 41:
26
, 14:
:
: ` .
, . , :
1990- .
, ,
: ,
:
, ,
: , ` , : `
15:
.
, , :
:
:
: ,
:
, :
:
`
__________
14 , . 152, . 153:
15 nozaZe z., rezonansi, javaxeTSi grZeldeba qvaTa
Rriali, 6 saaTze, 20.12.2001, 225:
,
,
: -
: ,
, `
:
`
: , :
: : ,
,
:
,
:
,
:
16: ()
. 17: 1990- .
18:
. . 19:
__________
16 . ., ,
. , , 1903-1905, 65, ., , . 1,
55, 71:
17 . ., - (-), . , 1959.
18 ., , , 1995:
19 berZeniSvili d., axalqalaqi javaxeTisa, artanuji, 1998, 7, 25-27: . , - . -, , -
,
- : .
( 1988
27
- .
, :
- ,
, , , , , : , , , ` , ,
,
:
.
,
:
: ,
-, , ,
, :
: , :
. , , , , ,
:
. , :
__________
., ) -
.
-
-:
, - - .
, ` - :
:
` ,
:
.
: , , , : ,
:
1898 .
20:
,
:
: :
( .), :
. . :
:
, :
: ,
:
` , ,
__________
20 ., 313, 334:
28
, :
. ,
: ( .21, .22,
.23, .24, .25) ,
:
-
: , . . ,
,
25:
, `
, ` 27:
( ),
,
:
.
__________
21 Brosset M., Mlanges asiatiques. t.II, 2e et 3e1, St. Ptersburg,
1854.
22 - ,
. , 1873, , 389:
23 ., . ., . , 1903-1905:
24 ., , . 1, , 1983: , .
,
, .
. , 1889, 40, 919:
25 . ., . .:
26 berZeniSvili d., . , 18:
27 kviris palitra, 25-31. 07. 2005, 30:
39:
` 40:
- ,
:
` , ) :
,
:
__________
39 , , 1988 .`
: ,
.-. . ` : , ` . :
40 , (` , , , ):
29
, (`
) ,
41:
.
`
:
,
:
( .) :
__________
41 , : ,
, ,
,
, ,
:
30
. --
. - ,
, 10 ,
1964-1985 :
. 1595 .
-
12 -1
2
14.000 : ,
1705-1706 .` ,
13.000 3:
1830 . 4
- :
. 1860- .
2 2 5:
__________
1 () , 1/120
( , - , . ,
., , 1961, 352):
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 229-230:
3 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 122:
4 ( Umudum)
() 16 :
5
( ), . 1, . 1, , 1870, 31:
-, - :
1 ( )
` - (,
6
) :
.
: 1918-
- : - - : - -
:
1880- -:
.
__________
6 1852 ., , 1851,
296:
31
1838
8
1840
9
1841
10
1842
11
1844
12
1845
12
1847
14
1849
185715
186016
186117
186218
186319
186420
186521
186622
186723
186824
186925
187026
187127
187228
187529
187430
187531
187632
187733
187834
188035
188136
188237
188338
47
47
123
112
116
120
135
144
152
165
144
152
211
219
223
228
231
231
236
232
241
242
239
240
243
128
126
129
131
139
145
188
200
200
215
182
183
193
193
197
197
213
214
214
216
216
217
216
251
238
245
251
274
289
280
365
344
367
393
402
416
421
428
428
449
446
455
458
455
457
459
463
459
461
646
648
651
654
654
645
245
360
361
361
363
365
360
216
286
287
290
291
289
285
__________
7 , . 53, . 1, . 1361, . 7-8:
8 , . 3800, . 4:
9 , . 3802, . 63-64:
10 , . 3805, . 78:
11 , . 3809, . 16:
12 , . 3811, . 72-73:
13 , . 3814, . 35:
14 , . 3818, . 39:
15 , . 3830, . 53-54:
16 , . 3833, . 66:
17 , . 3839, . 24:
18 , . 3836, 21:
19 , . 3843, . 20-21:
20 , . 3846, . 10:
21 , . 3848, . 11-14:
22 , . 74:
23 , . 3851, . 22:
24 , . 3853, . 27:
25 , . 3855, . 6-7:
26 , . 3857, . 19-20:
27 , . 3858, . 10:
28 , . 3859, . 58:
29 , . 3862, . 71-72:
30 , . 3864, . 28:
31 , . 3866, . 21:
32 , . 3868, . 30-31:
33 , . 3869, . 29-30:
34 , . 3850, . 218-219:
35 , . 3872, . 88:
36 , . 3873, . 98:
37 , . 3874, . 44:
38 , . 3875, . 48-49:
188539
188640
188941
189042
189143
189244
189345
189446
189747
189848
189949
190050
190151
190252
190553
190854
191055
191256
191457
191658
191859
192160
196861
198762
53
64
363
363
407
410
430
443
440
450
475
492
282
282
330
331
354
362
357
375
403
422
502
505
537
582
609
627
644
658
678
473
202
427
429
448
491
519
533
562
577
580
462
198
89
103
128
161
645
645
737
741
784
805
797
825
878
914
914
929
934
985
973
1128
1160
1206
1235
1258
930
400
1250
686
132 , 72-63:
.
: -__________
39 , . 3877, . 10:
40 , . 3878, . 12:
41 , . 3884, . 65:
42 , . 3887, . 146:
43 , . 3889, . 145:
708
(, 1891, 241):
44 , . 53, . 1, . 3891, . 117:
45 , . 3895, . 121-122:
46 , . 22, . 1, . 298, . 21-22: . 53, . 1, . 3896,
. 170-171:
47 , . 53, . 1, . 3899, . 143-144:
48 , . 3897, . 165: - ` 441
(-, 1898, 101, 3),
:
49 ., 19- 1899 . , , 1, , 1903, 7:
50 , . 53, . 1, . 3905, . 55:
51 , . 56, . 1, . 205, . 134-139:
52 , . 53, . 1, . 3907, . 19-20:
53 , . 3912, . 262-263:
54 , . 35, . 1, . 559, . 43:
55 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
56 , . 3919, . 58-59:
57 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174: - 1914 . 1448 ( 1915 ., , 1914, 82):
58 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
59 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
60 , . 355, . 1, . 895, . 2:
61 `
, . 1, , 1974, 45:
62
63 ., , 100:
32
1837-
64:
,
1864 .: -
.
183765
186466
186567
186868
187069
187270
1873/7471
187572
187673
187774
187875
187976
188077
188178
188379
188980
189181
1914/1582
191783
12
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
27
30
30
26
23
40
23
30
24
24
39
40
14
30
1
1
. . -
,
, -__________
64 , . 53, . 1, . 4077, . 20, ` . 3977, . 54:
65 , . 4077, . 20:
66 , . 3977, . 54:
67 , . 355, . 1, . 332, . 12, . 355, . 1, . 279, . 8, . 53,
. 1, . 3848, . 2:
68 , . 53, . 1, . 3977, . 54:
, , , -, , , - , , , -, - :
69 , . 53, . 1, . 3978, . 34:
70 , . 355, . 1, . 332, . 12:
71 ., 1830-1920 , , 1987, 513:
72 , . 53, . 1, . 3983, . 17: -: (, . 56, .
3, . 52, . 43):
73 , . 53, . 1, . 3850, . 51-52:
74 , . 3869, . 31, ` . 3850, . 130:
75 , . 3850, . 177:
76 , . 56, . 1, . 7279, . 3:
77 , . 53, . 1, . 3872, . 88:
78 ., :
79 , . 53, . 1, . 3875, . 48-49:
80 , . 3873, . 97:
81 , 1891, 241:
:
82 , . 57, . 2, . 1039, . 31:
83 , 1917, 35-36, 21 =
:
. . , --, --,
--
33
( 11,85 x 6,50 ), - ,
:
,
, - ,
-
(,
)84: ,
,
:
30- ,
. ,
, ,
:
,
, , :
, ,
, .
|
j(uar)i q(ri)s(tes)i. | q(rist)e S(eiwyal)e g(u)z(a)n g(ala)t(o)z(i).
. : :
. Brosset M., Mlanges Asiatique, II, 344: kalis trat e, saistorio masala V, iveria, 1891, # 239
., . ., 29 ciskariSvili v., .
., 122: berZeniSvili n., . ., 108: silogava
v., mravalTavi, VII, Tbilisi, 170: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, Tbilisi, 2000, 48:
. ;
jvari; g(u)z(a)n g(ala)t(o)zi patroni grte;
. ,
; galatozni; . ;
galatozni:
. grte gurante () () guranduxt: . - : .
. : . , ,
:
. . . `
,
, 1870-
, -. . ,
__________
84 , 1885, 3, 43:
34
. . --
. .
: - 1884-.
, . -85: .
, ,
: (20,2 x 10,4 ), - , ,
,
( ):
. `
,
__________
85 , 1885, 3, 43:
. ` .
( -), , ,
:
35
. 1,5
-
36
. 1,5 -
2 - ... -
. :
.
: --
, 1,5 -:
- , - - :
37
. - 19 , . . 1840-1940 - , :
.
1:
. 1595 .
6 , 25.000 2:
.
, - 3, 4
5:
.
:
` - -__________
1 ., . ., 30:
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 203-204:
3 (, Karagbek)
() 29 -:
4 (, Akbaba)
() 38 -, 9
-:
5 , 1984, 1:
,
.
18406
18417
18428
18449
184510
184711
184912
185313
185414
185515
185716
185
247
218
235
250
270
284
267
269
301
322
186
200
175
193
209
230
371
447
393
426
459
500
250
254
252
281
517
523
553
603
__________
6 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
7 , . 3802, . 67:
8 , . 3805, . 78-79:
9 , . 3809, . 16-17:
10 , . 3811, . 70-71:
11 , . 3814, . 35-36:
12 , . 3818, . 39-40:
13 , . 2743, . 37-38:
14 , . 3825, . 48-49:
15 , . 3826, . 46-47:
16 , . 3830, . 53-54:
38
186017
186118
186219
186320
186421
186622
186723
186824
186925
187026
187127
187228
187329
187430
187531
187632
187733
187834
188035
188136
188237
188438
188539
188640
188741
188942
189043
189144
189245
189346
189447
64
56
56
66
66
66
331
339
348
359
575
558
585
591
610
626
638
657
656
297
298
308
316
331
326
353
367
385
396
409
409
426
663
678
694
738
748
755
441
484
490
523
548
567
777
597
850
868
874
803
827
828
843
660
675
691
709
734
728
752
84
628
637
656
675
906
884
938
958
995
1022
1047
1066
1076
1096
1065
1104
1162
1184
1261
1296
1322
80
110
1374
1146
1510
1543
1565
1512
1561
1556
1595
__________
17 , . 3833, . 65-66:
18 , . 3839, . 24-25:
19 , . 3836, . 21-22:
20 , . 3843, . 21-22:
21 , . 3846, . 9:
22 , . 3848, . 74:
23 , . 3851, . 20-21:
24 , . 3853, . 28:
25 , . 3856, . 10:
26 , . 3857, . 20:
27 , . 3858, . 10-11:
28 , . 3859, . 57-58, 61-62, ` . 355, . 1, .
332, . 10, 12, 28:
29 , . 53, . 1, . 3862, . 71-72:
30 , . 3864, . 28-29:
31 , . 3866, . 21-22:
32 , . 3868, . 30-31: , 1875,
44, 2:
33 , . 53, . 1, . 3850, . 126, ` . 3869, . 29-30:
34 , . 3850, . 218-219:
35 , . 3872, . 88-89:
36 , . 3873, . 98-99, 101-102:
37 , . 3874, . 44-45:
38 , 1885, 3, 44:
39 , . 53, . 1, . 3877, . 11, 15, 80, 86-87:
40 1894 ., , 1893, 153:
41 , . 53, . 1, . 3880, . 41-42:
42 , . 3884, . 66-67:
43 , . 3887, . 148:
44 , . 3889, . 147:
45 , . 3891, . 119:
46 , . 3895, . 43-44: , 1894,
5, 794:
47 , . 22, . 1, . 298, . 22, . 53, . 1, . 3896, . 172-173:
189748
189849
189950
190051
190152
190253
190554
190855
191056
191257
191458
191659
192160
196561
198762
136
932
968
934
964
988
1007
1074
1084
1098
1136
1162
1184
210
810
848
798
824
831
832
892
900
936
992
994
1017
190
367
1742
1816
1732
1788
1819
1839
1966
1984
2034
2128
2156
2201
400
1150
1662
300
116- 63:
. 2005 . 10-
-
:
. 1863 .:
- .
186364
186565
186866
187267
187668
187769
1
1
1
1
1
21
27
41
20
20
__________
48 , . 53, . 1, . 3899, . 145-146:
49 , . 3897, . 167:
50 , . 3903, . 101-102:
51 , . 3905, . 52:
52 , . 3906, . 69:
53 , . 3907, . 21-22:
54 , . 3912, . 264-265:
55 , . 35, . 1, . 559, . 43:
56 , . 53, . 1, . 3917, . 136-137:
57 , . 3920, . 18-19:
58 , . 56, . 6, . 1020, . 175-176: ,
1740 ( 1915 ., 84).
59 , . 196, . 1, . 43, . 22-23:
60 , . 355, . 1, . 895, . 1:
61 , . 1, 95:
62
63 ., , 101:
64 , . 53, . 1, . 3977, . 56:
65 , . 3848, . 2:
66 , . 3977, . 56: 1868 . 5
: , , , , , , , , , , ,
:
67 , . 3859, . 57-58, 61-62:
68 , . 3850, . 52:
69 , . 130:
39
187870
187971
188172
188273
188574
1917/1875
198976
1
1
1
1
18
18
42
46
180
. ( ) . : - , , : ` - , 1830-
-
` . 77:
.
:
` 1868 . :
, :
: 12,20 x 10,40 (`
):
, ,
.
| [] |
o(fal)o ... Td | ams[m]? | S(ee)w(i)e.
. ... :
. ., . ., 30: ciskariSvili v.,
. ., 122-123: berZeniSvili n., . ., 155:
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi,
73:
. . . -` ufalo Tedo (Tevdore?) amis m(aSenebeli) Seewie (Seiwyale?): .`
() : . ams
mamas (): javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi-
ufalo, Tevdore - amis maSenebeli Seiwyale:
.
- ( silogava v., mravalTavi, VII, Tbilisi, 1980, 171):
__________
70 , . 178:
71 , . 56, . 1, . 7279, . 3, 8:
72 , . 53, . 1, . 3873, . 98-99, 101-102:
73 , . 3874, . 44-45:
74 .
, (, 1885, 3, 44):
75 ,
(, . 441, . 1, . 43, . 1):
76 :
77 , . 53, . 1, . 457, . 42-67:
. .
--, --
40
. .
-, -
. .
-,
-
41
. .
` javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi-,
,
42
. .
1868 .: - : 1885 .
. ... , -, 78: 1899 . - 19- 79:
:
, - :
.
1872 .
:
. 4
:
. | - () | - |
1868. () :
. :
. - : - -__________
78 , 1885, 3, 44
79 ., . ., 24
43
.
20 , . . 1760-1790
, :
-- :
. 1595 . - 14 - 14.000 1:
1718-1719 . - 26.000 2:
. - 1829-1830 .
3
:
.
,
:
-.
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 199-200:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
157:
3 ( Byk Kuk Geit)
3 ` (-) 40 :
18404
18415
18426
18447
18458
18479
184910
185311
185712
186013
186114
186215
186316
186417
16
16
16
65
69
75
88
82
82
86
94
90
101
105
103
110
113
65
70
78
89
79
80
85
82
102
104
88
91
94
97
130
139
153
177
161
162
171
176
192
205
193
194
204
210
__________
4 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
5 , . 3802, . 63-64:
6 , . 3805, . 78-79:
7 , . 3809, . 16-17:
8 , . 3811, . 70-71:
9 , . 3814, . 33-34:
10 , . 3818, . 40-41:
11 , . 2743, . 37-38:
12 , . 3830, . 53-54:
13 , . 3833, . 65-66:
14 , . 3839, . 24-25:
15 , . 3836, . 21-22:
16 , . 3843, . 21-22:
17 , . 3846, . 8-9:
44
. . -
186618
186719
186820
186921
187022
187123
187224
187325
187426
187527
187628
187729
187830
188031
188132
188233
188334
188435
188536
16
111
129
139
163
166
168
167
176
93
98
108
117
122
123
128
133
190
191
205
209
211
214
220
157
151
169
179
182
193
193
204
227
247
281
288
291
295
309
318
323
347
342
374
388
393
407
413
224
195
419
25
28
__________
18 , . 3848, . 74:
19 , . 3851, . 20-21:
20 , . 3853, . 28:
21 , . 3856, . 10:
22 , . 3857, . 24:
23 , . 3858, . 10-11:
24 , . 3859, . 57-58:
25 , . 3862, . 71-72:
26 , . 3864, . 27-28:
27 , . 3866, . 20-21: -, 1875, 44, 2:
28 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
29 , . 3869, . 29-30:
30 , . 3850, . 218-219:
31 , . 3872, . 88-89:
32 , . 3873, . 97-98:
33 , . 3874, . 43-44:
34 , . 3875, . 48-49:
35 , 1885, 3, 43:
36 , . 53, . 1, . 3877, . 14:
188737
188938
189039
189140
189241
189342
189443
189744
189845
189946
190047
190148
190249
190550
190851
191052
191253
191454
191655
35
43
237
241
247
249
255
258
256
281
292
279
279
280
279
304
329
338
345
357
363
216
222
225
231
235
240
242
254
262
251
251
259
263
271
281
296
305
308
315
453
463
472
480
490
498
498
535
554
530
530
539
542
575
610
634
650
665
678
__________
37 , . 3880, . 40-41:
38 , . 3884, . 65-66:
39 , . 3887, . 147:
40 , . 3889, . 146:
41 , . 3891, . 118:
42 , . 3895, . 42-43: , 1894, 5, 793:
43 , . 53, . 1, . 3896, . 171-172:
44 , . 3899, . 144-145:
45 , . 3897, . 167:
46 , . 3903, . 101-102:
47 , . 3905, . 52:
48 , . 3906, . 69:
49 , . 3907, . 21-22:
50 , . 3912, . 264-265:
51 , . 35, . 1, . 559, . 43:
52 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
53 , . 3920, . 18-19:
54 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: ,
564 ( 1915 ., 86):
55 , . 196, . 1, . 43, . 22-23:
45
191856
192157
196958
198759
70
279
80
280
70
185
553
160
1120
907
115 45- 60:
- . - 1865 -.
1
1
1
1
23
20
21
18
186561
187462
188063
188164
__________
56 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
57 , . 355, . 1, . 895, . 1:
58 , . 1, 134:
59
60 ., , 101:
61 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
62 , . 3864, . 27-28:
63 , . 3872, . 88-89:
64 , . 3873, . 97-98:
65 , . 457, . 42-67
66 , 1885, 3, 43
- ...67: -, , :
1899 .
19- 68: : -, ,
, - :
, - , :
`
__________
67 , . 56, . 1, . 3436, . 8
68 ., . ., 22
46
. -
. - 16 -, . . 1700-1720
- , :
. 1595 . - 7 ,
10.999 1:
:
. - 1929-1830 . 2
3 :
:
.
:
.
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 203:
2 ( Ye'ilyayla) ` (-) 15 :
3 ( Gzelova) ` (-) 13 :
18704
18835
18856
18867
19088
19129
191410
191511
191612
196813
198714
95
470
473
943
1306
1226
1334
1771
2264
2355
2174
2192
2125
1380
260
360
296
137- 15:
__________
4 , 28:
5 1885 ., , 1884,
III, 204:
6 , 1885, 26, 368:
7 1894 ., 154:
8 , . 316, . 1, . 102, . 36:
9 ., , , 1993, 95:
10 1915 ., 86:
11 , , 1915, 81:
12 , , 1916, 81:
13 , . 1, 139:
14
15 ., , 101:
47
. -, --,
. , 1870 .
7 16:
. 1870 . ` - 2 -17:
,
:
. - : - , , 1830- -- -
,
: 1856 .18,
,
. ...
-__________
16 , 28:
17 :
18 , , 1916, 81:
- ...19:
, - : - :
: - 11,5 x 6,56 :
1. ,
.
| | |
ese me no|Selman | davde | qva
. :
. Brosset M., Mlanges asiatiques. II, 342
., . ., 31 ciskariSvili, v. . ., 123:
berZeniSvili n., . ., 158: silogava v., mravalTavi, VII, 171: javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 71:
. .
()
(), .
__________
19 , . 56, . 1, . 3436, . 8
48
roSelman , oSebman
: . .
:
. . ,
- : .
- :
2. `
|
ese me d(a)C(i)m d(av)s(u)i | saolisZeman.
. :
. Brosset M., Mlanges asiatiques. II, 343
., . ., 31 ciskariSvili v., . ., 123
berZeniSvili n., . ., 158: silogava v., mravalTavi, VII, 171:
. . ` ; . .
: . ese me dCm dsa | saolisZem:
ese me daCim | saolisZem(?):
. . ,
- : .
- :
. . - .
-
: 1856 .
...
,
1856 , 20, - 186321 1903 :
:
__________
20 , , 1916, 81
21 , 1885, 26, 368 ` , . 316, .
1, . 102, . 36:
49
. . --, -,
1790 .
. .
.
1903 | () | | :
. :
. . , , 9
.
| |
() () ()()(), | () |.
() |
| ()()() | (1790)
:
. :
. 1915 .
22:
. :
-.
1. `
| | -| () | -. | |
| () | |. - | :
. :
__________
22 , , 1915, 81:
50
2. `
| | -(). | ... | |
() () :
. :
3. `
| | ()()() -|() -| | () . | .
| | 1853. 12/24:
. :
. 700 `
-, - :
.
2,5 -` , - ,
: - : - 1595 .
,
15 8.000 -23:
:
. .
`
. - ( 8,34x5,31
):
:
`
- .:
. -
__________
23 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 196-197:
51
. . --, ,
. 7-8 1643 . (90 x 90 x 19 ).
... |
() (1643):
. ., , 12:
.
2 -:
1595 . 4 10.00024,
1717-1718 . 1721-1722
.
5.000- 25:
(, ) . 4 -`
.
__________
24 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 205:
25 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
152, 170:
52
: 1595 .
7.000 26: - ` 1706-1707 . -, 11.000 27:
- . - :
.
6 `
-
:
.
-28:
__________
26 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 207:
,
( ) , (),
, , ( , . 9, , 1983, 594):
27 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
126:
__________
28 berZeniSvili n., . ., 170:
53
. -, - ,
(, -, ) ,
, - - :
() , - , . . 1690 - :
. - ` -. , 1
. - -: ,
1008-1012 , - , - 10441047, . - .
...2:
__________
1 , -, 1862, 101:
2 , 112:
` 1064 .
100.000- 3 -.
- ,
, ,
- - , -, - 4
1175 .,
, - .
__________
3 , . ` , , .` . ., ,
1956, 133 (... (100.000)- -...): - . ...
(
, , 1893, 112)
4 , , , 1973,
96: .
(1064) -... (, 502
54
. 1828 . `
.,
1828-1829 ., . 1, ., 1836, )
- , -
...5:
` 1291 . - - 14
6:
1484 7
__________
5 , 500:
, , 1942, 18:
6 , 1, .` . . ,
, 1966, 68: , - ([] . |
| | | -. | | -[|] |[] []...
|[...] :: [])
, - :
7 - .,
, . , 72:
1637 ,
- - ( -)
,
,
, 1828
1831
, ,
. .
. 1690
( ) -
. ` ,
- , 2, , 1901,
55
56
700 ,
120-130 -
. - `
,
.
() --
- 1 -: 16,0 x 14,4
, - ( - )8:
- :
__________
8 Zeglis megobari, 1976, 40 , 1997, 14,
4
. , 1980-
57
58
. ,
59
. , :
.
1218 v ECpeC Dpq D hk DD
60
.
-
, - -
-,
- -
: 1882 ., -
, ,
- -, , ,
: - -, ,
:
.
.
,
1294:
. ., , . 1, 55:
1362
, ...
...
. ., , . 1, 55:
. :
1451
. ., , . 1, 55:
, , ...
. ., , . 1, 55:
.
, , - , - :
.
7
.
1251 .
61
. - , 9:
1885 .
.
, - ,
200
10:
- - - -,
1988 .
, ` , ` .
. ,
- -, 4
(86 x 80 x 30
) .
() |() :: (150)
| :
. :
. , ` : ` ..:
. , , (100 x 72 x
55 ), , .
1988 -, - - - - . `
(- 195 x 79 x 5 ), -
__________
9 ., , . 1, 55:
10 , 1885, 3, 42:
. , 1301 .
62
. 127 x 63 x 20 , ` .
| ()| ()
(1301):
. :
- ( - )
. - -
. , -, -, 2 1 -
- 1883 - - -
, -
. 1831 -
1845- - -11: , - , - - . 1874
- . . - , 1890
. , 1896
12:
(. 1905 .)13: - ,
1905 . ... ,
, :
,
, - - 14:
. 1884 .,
3- , -__________
11 1852 ., 294 ( 1845
, . ).
12 ., . ., . , 66:
13 , 1905, 150.
14 -, . -, 1906, 6, 3:
. ,
- 15: 1890-
.
,
, :
, ,
:
, ,
: - - 16:
1880 .
. ... - , .
,
17:
1851 . , - 115-18:
.
6000
.
4 . - , 19:
1895 . 27.000 . - - 3 -
20:
(1903 .), - 4000 .,
-21: , - 1913 . , - .
,
, ,
- : - - ,
: - .
__________
15 , 1885, 3, 42:
16 ., . ., . , 66:
17 , 67:
18 1854 ., , 183, 220:
19 , 68:
20 -, 1895, 54, 3:
21 , 1903, 179.
63
, - :
:
, - - : - ,
.
,
: - , - , -
, - ,
22:
-
1914 -,
-
.
, :
, . . - - :
. , - 100-
: , -
,
23:
.
1831 -:
-. ...1831 - , - , :
- ,
...24: - -
(, ,
, ): ,
, : -__________
22 ., . -, 1913, 26, 207:
23 , 1914, 9, 70:
24 ., . ., . , 66:
, , (...
, - -, ...)25
. -
,
: ... ,
, 60-65 , - ...26:
, , - ...27, -, - - :
.
1830-28 805
%
99,4
185129
2599
%
97,1
186530
%
188331
2811
%
90,1
188632
4083
%
94,9
189633
%
189734
%
190235
5210
%
94,8
190536
5775
%
92,1
191637
6151
%
87,2
197938
10278
%
77,7
810
0,6
76
2,8
2675
2260
24
0,7
45
1,0
285
9,1
175
4,0
3120
4303
5303
5443
91
1,6
158
2,5
192
3,5
339
5,4
5493
6272
7055
506
3,8
2440
18,5
13224
__________
25 , 1878, 134, 1:
26 -, 1894, 130, 2-3:
27 :
28 1850 ., , 1849, 36.
29 1852 ., 293, 295:
30 . -, XIX .
, 1900, 61.
31 1885 ., 204:
32 1897 ., , 1896,
52-53:
33 1898 ., , 1897,
22-23:
34 . -, . ., :
35 , .
1, 2, , 1904, 80-81:
36 1908 ., , 1907, 325:
37 1917 ., , 1916,
190-193:
38 :
64
184139
184240
184441
184542
184743
184944
185145
185346
185447
185748
186049
186150
186251
186352
186453
186554
186655
186756
186857
186958
187059
187160
187261
187362
187563
187664
187765
187866
193
320
327
401
572
598
644
650
640
704
553
774
791
898
1025
1032
1066
1084
1117
1147
1142
1214
1248
1244
1285
1317
1355
1391
510
521
560
610
624
712
534
785
793
996
1020
1014
1045
1068
1107
1116
1113
1180
1211
1232
1253
1301
1333
1369
1456
1600
1634
1451
1489
1544
1082
1119
1204
1260
1264
1416
1087
1559
1584
1894
2045
2046
2111
2152
2224
2263
2255
2394
2459
2476
2538
2618
2688
2760
2813
2907
3089
3178
__________
39 , . 53, . 1, . 3802, . 62-63:
40 , . 3805, . 76-77:
41 , . 3809, . 13-14:
42 , . 3811, . 70-71:
43 , . 3814, . 34:
44 , . 3818, . 40:
45 , . 56, . 1, . 2596, . 26-27:
46 , . 53, . 1, . 2743, . 39-40:
47 , . 3825, . 49-50:
48 , . 3830, . 52-53:
49 , . 3833, . 65-66:
50 , . 3839, . 23-24:
51 , . 3836, . 20-21:
52 , . 3843, . 20-21:
53 , . 3846, . 8-9:
54 , . 3848, . 11-12:
55 , 74:
56 , . 3851, . 20-21:
57 , . 3853, . 27:
58 , . 3856, . 9:
59 , . 3857, . 23:
60 , . 3858, . 10:
61 , . 3859, . 56-57:
62 , . 3862, . 70-71:
63 , . 3866, . 19-20:
64 , . 3868, . 29-30:
65 , . 3869, . 28-29:
66 , . 3850, . 217-218:
188067
188168
188269
188370
188471
188672
188773
188974
189075
189176
189277
189378
189479
189780
189881
189982
190083
190184
190285
190586
190687
190888
191089
191290
191491
191692
192193
197994
199195
1745
1720
1753
1881
1644
1636
1698
1715
3389
3356
3451
3596
1953
2083
2181
2227
2272
2275
2282
2320
2449
2510
2537
2571
2627
2648
2771
2771
2827
2928
2990
3062
3071
500
1758
1877
1850
1886
1946
1937
1945
1963
2105
2167
2206
2233
2296
2316
2453
2453
2514
2600
2654
2693
2700
400
3711
3960
4031
4113
4218
4212
4227
4283
4554
4677
4743
4804
4923
4964
5324
5324
5341
5528
5644
5755
5771
900
10.278
15.800
600
730
__________
67 , . 3872, . 86-87:
68 , . 3873, . 96-97:
69 , . 3874, . 42-43:
70 , . 3875, . 47-48:
71 , 1885, 3, 42:
72 , . 53, . 1, . 3878, . 11-12:
73 , . 3880, . 39-40:
74 , . 3884, . 64-65:
75 , . 3887, . 143:
76 , . 3889, . 142:
77 , . 3891, . 114:
78 , . 3895, . 41-42:
79 , . 3896, . 167-168:
80 , . 3899, . 140-141:
81 , . 3897, . 162:
82 , . 3903, . 93-94:
83 , . 3905, . 55:
84 , . 3906, . 67:
85 , . 3907, . 16-17:
86 , . 3912, . 259-260:
87 , . 3915, . 20:
88 , . 35, . 1, . 559, . 42:
89 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
90 , . 3920, . 17-18:
91 , . 56, . 6, . 1020, . 170-171:
- 7484 ( 1915 .,
83):
92 , . 196, . 1, . 43, . 17-18:
93 , . 355, . 1, . 895, . 1: , 1933 .
10-
1933 . 4
berZeniSvili
, , ... (b
n., . ., 109):
94 :
95 saqarTvelo enciklopedia, t. 1, Tbilisi, 1997, 287:
65
. . -
. - , 1836 .:
1910 . ,
... ...96, , 1500 ., `
:
97: - 1911 .98:
, 1912 ., 3
, 20.000 .,
,
99:
:
1914 .
(
):
1836100
1854101
1860102
1865103
1876104
1877105
1878106
1881107
1885108
1886109
85
6
5
5
5
8
157
150
150
162
127
__________
96 , . -56, . 18, . 852, . 1:
97 , 1910, 95:
98 , 1911, 624:
99 , . -56, . 18, . 852, . 1:
100 :
101 , . 53, . 1, . 3825, . 49-50:
102 ., . ., 512:
103 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
104 , . 3850, . 51:
105 , . 100:
106 , . 177:
107 ., :
108 :
109 : , - . .
23 . 623. -
, ,
(, 1886, 469):
. 1914 .
1888110
1890111
1891112
1892113
1894114
6
1896115
1905116
1909117 14
(254-` )
1910/11118
12
(233-` )
1912119
13
(225-` )
1914120
1916121
130
129
139
123
165
487
447
460
445
. . 1871
__________
110 :
111 , . 53, . 1, . 3887 . 143:
112 , . 3889, . 142:
113 , . 3891, . 114:
114 , . 3895, . 99, . 3896, . 34, 167-168:
115 ., :
116 :
117 , . 57, . 2, . 1849, . 15:
118 , . 35, . 1, . 682, . 57:
119 , . 53, . 1, . 3920:
120 ., :
121 :
66
1871122
1876123
1877124
1878125
1890126
1891127
1892128
1894129
5
5
5
51
51
59
121
155
150
148
. , 1870- 1880- :
1875130
1876131
1877132
1880133
1881134
1882135
1883136
6
6
7
9
9
10
6
192
190
229
197
203
191
130
. 1889 .
. - ,
15.200 . 18 . 130140137:
. 1895 138:
. 1880 - - .
1880 14- -- , ,
: -- 1.500
, - 21- 139:
, 1898 . 140:
__________
122 , 1871, 368:
123 , . 53, . 1, . 3850, . 51:
124 , . 100:
125 , . 177:
126 , . 3887, . 143:
127 , . 3889, . 142:
128 , . 3891, . 114:
129 , . 3895, . 99, ` . 3896, . 34, 167-168:
130 , . 3866, . 19-20:
131 , . 3868, . 29-30:
132 , . 3869, . 28-29:
133 , . 3872, . 86-87:
134 , . 3873, . 96-97:
135 , . 3874, . 42-43:
136 , . 3875, . 47-48:
137 , 1905, 150.
138 : , ,
179:
139 ., . ., . , 67:
140 , 1905, 150.
. . `
1899 . , . 204, . 1, . 985
. . `
1899 . , . 204, . 1, . 985
. .
67
. . - ,
- -,
, 1830 -
1854
, -
. ... -
, , - , -
. , - ,
- :
, 24 1854
. ,
,
, .
,
,
- ...141 - `142
1856 - 1870, 1880,
1895 143: , 1884 . - -
- .
, - - . ,
- . , - -__________
141 , . 56, . 1, . 3245, . 1
142 , . 204, . 1, . 985, . 2:
143 , . 56, . 1, . 6408, . 1, 7 ` , . 204, .
1, . 985, . 1-22, , 1997, 14, 4
68
. . -, ,
, .
, -
, 144:
1895 .
145:
1897 .
1856 -
146:
1899 . , 147, .
__________
144 , 1885, 22, 309:
145 , . 204, . 1, . 985, . 1:
__________
146 , . 7:
147 , . 12:
69
. . -
. .
, -
6.000 , 4
, 2
: - 1.000 ...148:
1856 .
: - 1977 . -149
(- 24,7 x 16 ) - - -
- , -, , -
- (76 x
60 ):
` :
, .
, `
, `
1859 .150:
__________
148 , 1899, 203, 2:
149 , 1978, , 624
__________
150 , . 152, . 119:
70
. 1289 .
.
.
. :
.
... ...
. :
. ` - :
. ` `
,
` :
.
. - . 1989
.
.
. ` 65 x 34 , .
, ` .
. ` 60 x 46 ,
, ` .
()
: (1251 .)
...
... :
. Brosset M., Rapport sur un voyage archologique dans la
Gorgie et dans lArmnie xecut en 1847-1848 par M. Brosset;
livre 2, St. Ptersburg, 1850, 174:
- . -- -, ...151: --
, 1900 . - 152: , -__________
151 ., . ., . , 66:
152 , 1900, 206, 3:
71
. - .`
. ,
-
- -153: 1915 . 54
-154: 1916 . --
2000 . 155:
.
.
- , - .
__________
153 , , 1916, 84:
154 , , 1915, 84:
155 , 1916, 230.
72
. . -
, - - ...156: -:
. ` ,
, :
, ` __________
156 ., . ., . , 67:
- :
7,10 x 3,90 : ( 7-)157, 1884 . 158: ,
:
. `
__________
157 , 70
158 , 1886, 83
73
. --, -, -, ,
: , , , -
74
. - ,
75
, :
159 ( ,
) ,
:
.
| [] |
[] [] | |
[] 12 183(6), | . 18 ( 1911). | [] | ():
| [] [] | []
| . 12 1836 . | . 18
1911 . |
| .
. :
. -
.
__________
159 .
.
,
1889 . -` ( ., .
., 69):
76
: ... ,
,
:
.
, :
(- . ), .
2000 .
(- ), ,
:
.
:
1. `
: : | : :
| : : | :
: | : : |
: : : :
...aRv(a)S(e)ne ese w(mida)i | ...s(a)sa da
am(i)rsp[asalarisa] | g(a)m(re)k(e)lisa ZeTa
|
...arts?
p(a)tr(o)n(o)ba(sa)
S(in)a
|
...[sal]ocv(e)l(a)d s(u)lisa da | ...a
isd(i)ags Se(un)d(ue)n R(mrTma)n, a(me)n.
. ... ...
... ... ...
... . :
. ., . ., 37-38 .,
. ., 24 musxeliSvili l., arqeologiuri
eqskursebi, Tbilisi, 1941, 64: ciskariSvili v., .
., 53: berZeniSvili n., . ., 54: berZeniSvili
d., axalqalaqi javaxeTisa, 18, 58: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 47:
. . ` , ; ...ssa,
... ratis, Seunden: ` .
: . : . . .
aRvaSene ese wmida(mefobasa Tamari)ssa da amirsp(asalarisa) gamrekelisa ZeTa (da) ... ratisa
patronobasa Sina... . []
, ... .. . - wmindai, ...ratis patronobasa, Seundven: . - -
. [.
] : : - : | [
] : |[ ) - : : | [ ] : :
| [] : : : | : :
: : :: .
77
2.
.
... | ... ... | ... ... | ...
... | [...q(roni)k(o)nsa s]pd(?) | [dav]d(e)v
b(a)l[(a)hv(a)ri] | ... ese
. 294 . (1064 .)
... ...:
... | ... ... | ... | ...
... | ... g ... | ... fed ... | a(me)n.
. ... :
. silogava v., mravalTavi, VII, 175-176: silo gava v., samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 45,118, 133:
.
. :
1064 . :
3. .
q(rist)e S(eiwyal)e m(aria)m.
. :
. berZeniSvili d., axalqalaqi javaxeTisa,
artanuji, N 7, Tbilisi, 1998, 45:
. : ,
(1027-1072 .) :
78
,
. - 18 , . . 1740-1780 - :
. , 1595 . - 13 , 10.000 1:
. - 2 : 22
2
, 7-
`
, 15-` :
.
,
.
18403
18414
18425
18446
18457
18478
18499
185110
185311
185712
186013
186114
186215
22
30
33
33
88
92
100
109
110
100
100
107
115
122
135
139
143
81
77
80
92
100
110
115
109
126
120
133
136
141
161
169
180
202
210
210
215
216
241
242
268
275
284
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 194-195:
2 ( Gldere) ` () 42 :
:
3 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
4 , . 3802, . 62-63:
5 , . 3805, . 78-79:
6 , . 3809, . 16-17:
7 , . 3811, . 71-72:
8 , . 3814, . 33-34:
9 , . 3818, . 40-41:
10 , . 56, . 1, . 2596, . 29:
11 , . 53, . 1, . 2743, . 37-38:
12 , . 3830, . 53-54:
13 , . 3833, . 65-66:
14 , . 3839, . 24-25:
15 , . 3836, . 21-22:
186316
186417
186618
186719
186820
186921
187022
187123
187224
187325
187426
187527
187628
187729
187830
188031
188132
188233
188334
188435
188536
188737
188938
189039
189140
33
40
147
150
156
165
168
174
180
180
179
182
153
163
162
171
175
181
191
193
195
200
202
185
191
202
202
209
213
202
175
179
187
193
201
210
300
313
318
336
343
355
371
373
374
382
391
392
404
360
370
389
395
410
423
210
226
239
245
244
206
222
233
228
227
416
448
472
473
471
41
__________
16 , . 3843, . 21-22:
17 , . 3846, . 8-9:
18 , . 3848, . 74:
19 , . 3851, . 20-21:
20 , . 3853, . 28:
21 , . 3856, . 10:
22 , . 3857, . 24:
23 , . 3858, . 10-11:
24 , . 3859, . 57-58:
25 , . 3862, . 71-72:
26 , . 3864, . 27-28:
27 , . 3866, . 20-21:
28 , . 3868, . 30-31:
29 , . 3869, . 29-30:
30 , . 3850, . 218-219:
31 , . 3872, . 88-89:
32 , . 3873, . 97-98:
33 , . 3874, . 43-44:
34 , . 3875, . 48-49:
35 , 1885, 3, 43:
36 , . 53, . 1, . 3877, . 14:
37 , . 3880, . 40-41:
38 , . 3884, . 65-66:
39 , . 3887, . 147:
40 , . 3889, . 146:
79
189241
189342
189443
189744
189845
189946
190047
190148
190249
190550
190851
191052
191253
191454
191655
191856
192157
196858
198759
62
249
238
242
261
277
262
269
268
273
295
314
318
337
229
227
233
251
267
247
264
270
276
291
303
297
323
334
282
60
319
275
50
69
73
134
478
465
475
512
544
509
533
538
549
586
617
605
660
639
653
557
110
715
656
133
50- 60:
- . - 1865 -.
61
1865
187462
187563
188064
188165
1
1
1
1
24
25
25
26
30
. .
1830- 66:
, 67:
__________
41 , . 3891, . 118:
42 , . 3896, . 171-172:
43 , . 3895, . 42-43:
44 , . 3899, . 144-145:
45 , . 3897, . 166:
46 , . 3903, . 101-102:
47 , . 3905, . 52:
48 , . 3906, . 68:
49 , . 3907, . 20-21:
50 , . 3912, . 263-264:
51 , . 35, . 1, . 559, . 43:
52 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
53 , . 3920, . 18-19:
54 , . 887, . 2-3: `
1915 ., 83:
55 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
56 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
57 , . 355, . 1, . 895, . 1:
58 , . 1, 49:
59
60 ., , 100:
61 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
62 , . 3864, . 27-28:
63 , . 56, . 3, . 52, . 43:
64 , . 53, . 1, . 3872, . 88-89:
65 , . 3873, . 97-98:
66 , . 457, . 42-67:
67 , 1885, 3, 43
. .
-, --, -
80
. ` .
. .
__________
68
69 ., . ., 23
81
. 2-
82
. , -
.
25 -, 26 -, , . . 2076-2085 :
. , 1595 .
3.000
1, 1720-21 .` - , 5.000 2:
- 1924 .
36 ,
1930- ,
, 3: 1970 .
3314, 1988 . 32 , 162 :
23 :
40 , 22-
5:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 235:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 165:
3 berZeniSvili n., . ., 102:
4 , . 1, 598:
5 ., , 100:
.
: -, -
:
11,85 x 5,84 : - - :
83
. -, -, -,
,
84
. -
. - - : 7
, . . 1650-1700 :
. `
, -
, , - , : - 1:
. 1595 . 6
16000 2 -, 1707-1708 .` -, 20.5003 :
1899-1900 .,
, -
-
4:
__________
1 ., , . 1, 60:
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 220:
3 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 127:
4 ,
, 248:
350
117- 5:
. 1880- - . - , - 6:
.
7 :
. -
, - .
18388
18409
184110
184211
222
358
306
330
211
299
304
320
433
657
610
650
__________
5 ., , 101:
6 ., , . 1, 61:
7 ( Ortabahe) ` (-) 33 : ,
, :
8 , . 53, . 1, . 1361, . 7-8:
9 , . 3800, . 4:
10 , . 3802, . 65:
11 , . 3805, . 80:
85
184412
184513
184714
184915
185116
185317
185418
185719
186020
186121
186222
186323
186424
186525
186626
186727
186828
186929
187030
187131
187232
187333
187434
187535
187636
187737
187838
188039
188140
188241
188342
188443
53
63
63
357
380
143
149
213
228
233
227
215
245
255
265
285
285
285
314
322
327
337
340
345
349
341
387
129
149
183
240
235
237
209
210
222
233
247
246
246
262
272
287
286
283
298
306
364
389
401
417
417
430
422
338
356
377
397
389
406
408
698
767
272
298
396
468
468
464
424
455
477
498
530
531
531
576
594
614
623
623
643
655
677
684
702
745
778
814
806
836
830
188544
188745
188946
189047
189148
189249
189350
189451
189752
189853
189954
190055
190156
190257
190558
190759
190860
191061
191262
191463
191664
191865
191966
192167
197068
198769
110
132
258
354
440
476
503
500
512
502
501
514
401
425
415
437
448
459
484
438
477
500
508
515
485
470
490
366
391
368
381
381
407
442
504
505
541
573
584
928
469
474
511
534
544
930
300
250
878
953
1003
1008
1027
987
971
1004
767
816
783
881
829
866
926
1100
973
979
1052
1107
1128
1858
1420
550
1560
1528
- . - , - 1865 . .
78
__________
12 , . 3809, . 17:
13 , . 3811, . 71-72:
14 , . 3814, . 35:
15 , . 3818, . 40:
16 , . 56, . 1, . 2596, . 27:
17 , . 53, . 1, . 2743, . 38-39:
18 , . 3825, . 49-50:
19 , . 3830, . 54-55:
20 , . 3833, . 66:
21 , . 3839, . 25:
22 , . 3836, . 22:
23 , . 3843, . 20-21:
24 , . 3846, . 9:
25 , . 3848, . 11-14:
26 , . 3848, . 74:
27 , . 3851, . 20-21:
28 , . 3853, . 27:
29 , . 3856, . 10:
30 , . 3857, . 19-20:
31 , . 3858, . 10:
32 , . 3859, . 57:
33 , . 3862, . 71-72:
34 , . 3864, . 27:
35 , . 3866, . 22:
36 , . 3868, . 30-31:
37 , . 3869, . 28-29:
38 , . 3850, . 218-219:
39 , . 3872, . 88:
40 , . 3873, . 98:
41 , . 3874, . 44:
42 , . 3875, . 48-49:
43 , 1885, 3, 43:
__________
44 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
45 , . 3880, . 40-41:
46 , . 3884, . 65-66:
47 , . 3887, . 146:
48 , . 3889, . 145:
49 , . 3891, . 77:
50 , . 3895, . 121-122: , 1894,
5, 794:
51 , . 22, . 1, . 290, . 21-22:
52 , . 53, . 1, . 3899, . 143-144:
53 , . 3897, . 165:
54 , . 3903, . 101-102: , - 128 , 960
( ., . ., 7):
55 , . 53, . 1, . 3905, . 52:
56 , . 3906, . 68:
57 , . 3907, . 19-20:
58 , . 3912, . 262-263:
59 , . 56, . 1, . 95, . 105:
60 , . 35, . 1, . 559, . 43:
61 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
62 , . 3920, . 18-19:
63 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174:
1420 (
1915 ., 89).
64 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
65 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
66 , . 196, . 1, . 64, . 6:
67 , . 355, . 1, . 895, . 1:
68 , . 1, 685:
69
86
186570
187471
187672
187773
187874
188175
23
27
27
27
60
. 1884 -
(-) ,
: , 1884 . - .
... . ,
, - 76: 1885 .
- ,
. ... - -77:
. . 1830--: - 1841 .78: -- 79
1877 . - 80: - .
...: 12
, - - ...81,
1890- - . ...
:
,
. . 82: 1899 .
. ... 2-3 ,
, - ...83:
1901 .84: 1903 .
__________
70 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
71 ., . ., 514:
72 , . 53, . 1, . 3850, . 52:
73 , . 130:
74 , . 178:
75 ., :
76 , 1885, 3, 43:
77 ., , . 1, 60-61:
78 , . 56, . 1, . 1005, . 1, 22:
79 ., , . 1, 60:
80 , . 227, . 1, . 27, . 4
81 , 1877, 10, 2
82 -, 1896, 201, 3
83 -, 1899, 187, 2
84 , 1901, 98, 3
. . --
1988 2005 .,
. ...
: - 85: - 1905 ., - 1909 . ( -): - (24,90 x 14,70 ) , - , : :
__________
85 , 1903, 437
87
. .
1741 .
- , :
. , ` 5 .
() () () | . | -, () | -: | (1741):
. ., . , 13:
. :
:
(96 x 52 x 42 ).
, .
| | - | |. 1862:
. :
(196 x51 x 68 ).
, ` 7 .
|()()
() ()()() | -()(). .
| , , ()
| ()()()()() ()
() () | - |
()[] (18)90:
. :
. -
. . --
1988 2005 .
88
. . , -
`
. - - , - (- ), - ( , -), ( ):
-. - - - -` ,
: `
-
:
89
. -- --
. 17 -, . . 1740-1748
, :
. 1595 .
35 , 10.000 1:
,
1705-1706 .` ,
24.499 2:
1990- .
30 ,
:
. 1899-1900 ., ,
: __________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 214-215:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
120:
3:
.
.
1901
5
1914
6
1987
16
95
82
177
369
17
.
( )
, , : .
, __________
3 ,
, 248:
4 , 1901, 40, 1:
5 1915 ., 89:
6
90
, () ()7:
-. - ` 1,5
. 8:
__________
7 berZeniSvili n., . ., 113:
__________
8 , 114:
91
. 24 , . . 1920-1960 :
. 1595 . - - 12.000
1:
-
.
1914
(329 ), - 1944 ,
- ,
()
( ),
( )
:
.
. 2:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 209:
__________
2 berZeniSvili n., . ., 141:
92
. - 12 -, . - , . . 1730-1760
:
. 1899 .
, - , 48 45- 1:
1902
. 11 (` 600 . -)2:
. ,
3:
1829-30 . ()4 :
__________
1 , 1900, 43, 2:
2 , 1902, 265, 1:
3
(` ), . 1262, . 1, . 25,
453: lomsaZe S., . ., 332:
4 (, &enyurt) `
() 34 -: , :
. -
:
.
1840
6
1841
7
1842
8
1844
9
1845
10
1847
11
1849
12
1853
13
1854
14
1857
15
1860
63
67
71
81
85
83
87
90
95
95
107
64
60
68
79
82
77
89
80
91
98
107
127
127
139
160
167
160
172
170
186
193
214
__________
5 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
6 , . 3802, . 64:
7 , . 3805, . 78:
8 , . 3809, . 15:
9 , . 3811, . 71-72:
10 , . 3814, . 35:
11 , . 3818, . 41:
12 , . 2743, . 37-38:
13 , . 3825, . 48-49:
14 , . 3830, . 53-54:
15 , . 3833, . 66:
93
. . - . -- --
16
1861
17
1862
18
1863
19
1864
20
1865
21
1866
22
1867
23
1868
24
1869
25
1873
26
1875
27
1878
28
1884
29
1887
30
1889
31
1890
32
1891
33
1892
34
1893
35
1894
19
118
120
123
125
126
126
128
131
140
147
115
119
123
121
119
119
126
130
138
149
233
239
246
246
245
245
254
261
278
296
170
170
340
223
231
231
238
229
224
224
191
198
198
208
206
203
204
414
429
429
446
435
427
428
30
28
40
__________
16 , . 3839, . 25:
17 , . 3836, . 22:
18 , . 3843, . 21-22:
19 , . 3846, . 9:
20 , . 3848, . 12-13:
21 , . 3848, . 74:
22 , . 3851, . 20-21:
23 , . 3853, . 28:
24 , . 3856, . 9:
25 , . 3862, . 71-72:
26 , 1875, 44, 2:
27 , . 53, . 1, . 3850, . 218-219:
28 , 1885, 3, 43:
29 , . 53, . 1, . 3880, . 40-41:
30 , . 3884, . 65-66:
31 , . 3887 . 146:
32 , . 3889, . 145:
33 , . 3891, . 117:
34 , . 3895, . 42-43: , 1894,
5, 793:
35 , . 53, . 1, . 3896, . 170-171:
36
1897
37
1898
38
1899
39
1900
40
1901
41
1902
42
1905
43
1908
44
1910
45
1912
46
1914
47
1916
48
1918
49
1921
50
1987
63
75
186
243
254
244
257
264
267
297
308
305
329
240
248
270
110
224
242
219
228
240
240
259
275
280
285
289
300
330
90
467
496
463
485
504
507
556
583
585
614
529
548
600
200
800
107
60- 51:
- . , - , -__________
36 , . 3899, . 143-144:
37 , . 3897, . 166:
38 , . 3903, . 101-102:
39 , . 3905, . 52:
40 , . 3906, . 68:
41 , . 3907, . 20-21:
42 , . 3912, . 263-264:
43 , . 35, . 1, . 559, . 43:
44 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
45 , . 3920, . 18-19:
46 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: ,
1- - , 623 (
1915 ., 96):
47 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
48 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
49 , . 355, . 1, . 895, . 1:
50
51 ., , 101:
94
52
1865
187353
187554
188055
1988
21
15
9-
15
118
. - (. ) .
1830- - : - , , , 1839
.56, . -, : - 1868 . - . , 1869 -
. - 57:
, 1868-1869 . - : , -
- :
. , 11 .
() | -| () | -| | |- | |
()() . 1868 |
:
. :
` , 9 .
| - | |
| ... | - | | -. 15 ()| 1898 . :
. :
. , 4 .
1879 10- . |
- | -() () ()()
1815, 8 | - () () ():
. :
. , --
. . - .
1868 . 1898 .
1879 .
, -, ,
.
95
. 1 , , . . 1660-1700
:
. ` - , 9
,
1:
. 1595 . - -
6 , 7.665 2:
`
1726-1727 ., , - 4.000 3:
, - -
,
1829 1830 .
-
:
.
1829 .
4 : - ,
, - : - -,
5:
30- 6:
. -
.
__________
1 . , 1988, 2, 135-147:
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 228:
3 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
192:
__________
4 ` 25
, 45 -,
, :
5 , 1894, 118, 3-4:
6 berZeniSvili n., . ., 107:
96
18847
19088
19129
191410
191511
191612
198713
50
62
346
272
224
310
455
407
597
481
496
1387
103
50- 14:
. - 1829-30 .` -
,
- ,
(
): -
1887 ., , :
, :
:
,
-:
8 x 7,9 :
__________
7 , 1885, 26, 368:
8 , . 316, . 1, . 102, . 40:
9 ., , 95:
10 1915 ., 94.
11 , , 1915, 82:
12 , . 316, . 1, . 65, . 36-37:
13
14 ., , 101:
. --, -,
-
1. , .
[]
97
. - - , ,
., . ., 39: ., , XVI,
102: ., . ., 29: ciskariSvili v.,
. ., 121: javaxeTi. istoriul-xroTmoZRvruli gzamkvlevi, 55:
. . .
[] ; .
.
,
(?) ; . ; .
:
. .
: .
- :
2. , .
. [] -
. sax[eliTa] RmrTisaiTa a(e)go ese
eklesia w(mida) s(o)f(ro)nis qonqol(a)s
Z(i)s(a)Ta.
. ()
:
. Brosset M., Mlanges asiatiques. II, 343
., . ., 38 ., . ., 29
ciskariSvili v., . ., 122: berZeniSvili n., .
., 107: silogava v., samcxe-javaxeTis istoriuli
muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 46, 118,
134: javaxeTi. istoriul-xroTmoZRvruli gzamkvlevi, 55:
98
. . `. , , ,
, , ...; .
. ...RvTisaiTa aago ese eklesia wmidai...: . .
,
aigo: .
sax[eliTa] | R(mr)TisaiTa a(e)go ese | ekle|sia
w(mida) sfnrs ( sofrons) qonqols. .
. [.....]
; sax[eliTa] R(mr)TisaiTa. a(a)go ese ekle. ,
sia w(mida), s(o)f(e)lm[an...];
...: javaxeTi. istoriul-xroTmoZRvruli gzamkvlevi- saxeliTa RvTisaTa aego ese eklesia wmida sorons qonqolsa
amen:
. ` ( ., , . XII, 29 ciskariSvili v., javaxeTis epigrafika rogorc saistorio
wyaro, Tbilisi, 1959, 122): .
.: .
:
3. , ,
.
. : : | : :
: | : : : | :
. ese s(a)fl(a)vi mg(e)l(ais) | ars S(eundve)n R(mer)T(ma)n da v(i)nc | S(en)d(oba)i
Tq(ua)s m(a)sca S(eundve)n R(merTma)n.
. , , , :
. ., . ., 39 .,
. ., 30: berZeniSvili n., . ., 107:
javaxeTi. istoriul-xroTmoZRvruli gzamkvlevi,
55:
. . ` mgloviare (
), Seiwyalen, Tqos, Seunden, masac; .
.
(
...) . javaxeTi. istoriulxroTmoZRvruli gzamkvlevi-
(mgl) , , :
. javaxeTi.
istoriul-xroTmoZRvruli
gzamkvlevi- ` - .: , - - ,
- :
99
. :
` :
` ,
:
. .
1883 .15, 1887 .16:
__________
15 , . 316, . 1, . 102, . 40
16 , , 1916, 82
.
1916 . ( )17: , :
:
, , 2 .
() () . | () () :
. :
. , 1915 .
__________
17 , . 316, . 1, . 55, . 17
100
. .
- ,
. --
18, 1916 .
, 19:
. -
:
. ( ) 20:
__________
18 , , 1915, 82:
19 , , 1916, 82:
__________
20 berZeniSvili n., . ., 107-108:
101
.
16 , , , . . 1690-1700 :
.
` (. )
... ,
1: :
. ,
:
, :
1595 . , 21 ( ) 25000
__________
1 ., . , 1990, 9, 54-59:
` -2:
1745 .
. ...
, ,
...3:
1755 . . ... ,
() , ...4:
. ... , , , ...5:
.
__________
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 196:
3 - .,
, . , 84: ` vaxuSti vaxuSti bagra tioni, saqarTvelos geografia, Tbilisi, 1997, 131:
4 - ., . ., 108:
5 , 145:
102
. - - 6:
. .
: ,
, , , : , :
, , ,
, 1893 ... , :
, :
,
7:
: :
: : .
...8:
.
( )9, 1829 . 10:
` , ` :
5 :
, :
: 1873 ., , 80 2/3- , 1/3- 11: 1884-
__________
6 -, 1895, 150, 3:
7 :
8 -, :
9 1933 . .
, `
(1089-1125)
berZeniSvili n., . ., 143):
(b
10 ., , . 1, 59: ` -, 1895,
150, 3:
11 , 1873, 389:
46 , 2
12:
: , 1895 .
120 65-, 55-13: 1896 . 109 91 , ` 14: 1899 .
1038 688- , 354- 15:
. -
.
184016
184117
184218
184419
184520
184721
184922
185123
185324
185425
185726
186027
186128
186229
186330
186431
186632
186733
186834
186935
187036
187137
38
35
43
43
43
43
158
188
193
203
223
160
149
152
162
165
184
203
200
206
212
221
222
226
231
340
348
332
116
166
170
181
210
170
141
143
168
171
184
196
197
203
211
213
218
242
243
344
351
357
274
354
363
384
433
330
290
295
330
336
368
399
397
409
423
434
440
468
474
684
699
689
__________
12 , 1885, 3, 43:
13 -, 1895, 150, 3:
14 , 1896, 12, 1642:
15 , 1900, 43, 2:
16 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
17 , . 3802, . 62-63:
18 , . 3805, . 76-77:
19 , . 3809, . 16-17:
20 , . 3811, . 71-72:
21 , . 3814, . 33-34:
22 , . 3818, . 40-41:
23 , . 56, . 1, . 2596, . 30:
24 , . 53, . 1, . 2743, . 37-38:
25 , . 3825, . 48-49:
26 , . 3830, . 53-54:
27 , . 3833, . 65-66:
28 , . 3839, . 26-27:
29 , . 3836, . 21-22:
30 , . 3843, . 21-22:
31 , . 3846, . 8-9:
32 , . 3848, . 74:
33 , . 3851, . 20-21:
34 , . 3853, . 28:
35 , . 3856, . 10:
36 , . 3857, . 24:
37 , . 3858, . 10-11:
103
187238
187339
187440
187541
187642
187743
187844
188045
188146
188247
188348
188549
188750
188951
189052
189153
189254
189355
189456
189757
189858
189959
190060
190161
190262
190563
190864
191065
191266
191667
192168
339
351
359
365
365
223
224
235
236
243
250
258
266
283
289
301
288
291
300
353
373
352
370
381
391
418
450
477
500
539
163
372
215
221
229
238
232
240
240
260
271
279
291
284
295
308
335
343
336
348
356
368
420
437
484
527
552
137
40
50
78
698
716
730
718
737
438
445
464
474
475
490
498
526
554
568
592
572
586
608
688
722
688
718
737
759
838
887
961
1027
1091
300
__________
38 , . 3859, . 57-58:
39 , . 3862, . 70-71:
40 , . 3864, . 27-28:
41 , . 3866, . 20-21: , 1875, 44, 2:
42 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
43 , . 3869, . 29-30:
44 , . 3850, . 218-219:
45 , . 3872, . 88-89:
46 , . 3873, . 97-98:
47 , . 3874, . 43-44:
48 , . 3875, . 48-49:
49 , . 3877, . 14:
50 , . 3880, . 40-41:
51 , . 3884, . 65-66:
52 , . 3887, . 146:
53 , . 3889, . 145:
54 , . 3891, . 117:
55 , . 3895, . 42-43: , 1894,
5, 795:
56 , . 53, . 1, . 3896, . 170-171:
57 , . 3899, . 143-144:
58 , . 3897, . 166:
59 , . 3903, . 101-102:
60 , . 3905, . 52:
61 , . 3906, . 68:
62 , . 3907, . 20-21:
63 , . 3912, . 263-264:
64 , . 35, . 1, . 559, . 43:
65 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
66 , . 3920, . 18-19:
67 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
68 , . 355, . 1, . 895, . 1:
187474
187875
188076
188177
1
1
1
30
23
30
30
__________
69 1915 ., 96:
70 :
71 ., , 101:
72 maisuraZe k., javaxeTSi qarTuli skolebi ixurdeba, Georgian Times, 24, 17-24.06.2004.
73 : `
:
74 , . 53, . 1, . 3864, . 27-28:
75 , . 3850, . 218-219:
76 , . 3872, . 89:
77 , . 3873, . 97-98:
104
. . . --, --,
,
105
2004 .
140 , `
38 78:
. , , , ,
: 1884 .
,
79:
1896 . 80:
1970-
(
1936 . 150 ) :
-. 1895 .
- ,
81:
. (. ) . 1839 1841 . 82 . ,
,
` . :
1869 .83 : ,
, :
: :
: 18,00 x 9,86 :
,
:
, , 5 .
1869 | () | (), |
|
()()() ()
():
. :
. : __________
78 maisuraZe k.,, . .:
79 ., , . 1, 59:
80 , 1896, 12, 1642:
81 :
82 , . 53, . 1, . 457, . 42-67, ` . 3798
83 -, 1895, 150, 3 , .
1889 .
mmaisuraZe k., . .:
.
. .
106
3. , 4 .
|
, | (1839)-,
| (29)-:
. :
.
1936-37 .
,
. ... , . ,
,
.
,
, ...84:
,
.
(69 x 53 x 50 ), 6 .
() |
| | ()()() | |
:
. . ,
, 389:
. . ,
:
. 1834 .
1839 .
. .
: .
1. , 2 .
| ,
() (1834)-:
. :
2. , 6 .
| |
|, | (1836)-
| (6)-, () :
. :
__________
84 -, , 389:
. .
,
, ...: .
(, . 1, 59, 66): , 1901 .
. ...
, , . ,
, . . ..., , , ,
, . -56, . 18, . 425, . 23: ,
,
, 1296 ,
1289-1307 :
107
. - :
, 2001 .
(
),
:
.
-
. ,
, , :
.
,
:
.
:
1. , , 9 .
. | |
| | |
| [ ]| [] |
108
. . [] 8- ,
.
7- : : .
: .
. ` ,
: . . : ` `
:
. --,
.
,
( .,
II . , xelnawerTa
institutis moambe, 1, 1959, 8-9):
` : . javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- , . , saydarsa,
saydrisa (. ) . saydrisa
amis aRmSenebelsa ... Seundos RmerTman; .
... :
:
: . , 1212
.: .
1207 .: .
: . 1204 .:
. :
:
109
1. , ,
.
. ., . ., 41: rostomaSvili,
sofeli baraleTi, mogzauri, 28:
. , . , 1855
. 1765 .:
. . 1
`
` : , , : - : -
. . --, -
110
. .
-
` .
(- .):
5,00 x 3,27 :
. - - 85:
__________
85 berZeniSvili n., . ., 141:
111
.
23 -, . . 1790-1850 , :
. 1124 .,
1:
1745 . 2:
1595 . - 12 10.000
3: 1704-1705 ., 10.0004, 1705-1706 ., ` 35005, 1720-1721 ., 3500 6:
1899 . 19-
,
122 6-, 89-
, 26- ...7:
1902 . 600 . 10 8:
.
1829-30- __________
1 qarTlis Rxovreba, I, teqsti dadgenili yvela ZiriTadi xelnaweris mixedviT s. yauxCiSvilis mier,
Tbilisi, 1955, 344
2 vaxuSti bagrationi, saqarTvelos geografia, 132
3 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 195:
4 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
109:
5 , 121:
6 , 165:
7 , 1900, 4, 11 , 2: ,
, 125 117- , 1160
48- , 2362 169- (, 1900, 43, 2):
8 , 1902, 265, 1:
-9 ()10 :
. - ,
1899 .
, : .
184011
184112
184213
184414
184515
184716
184917
185118
185319
185420
185721
186022
186123
186224
186325
186426
186527
186628
35
46
49
49
49
49
104
121
131
151
170
180
185
178
207
216
215
230
264
267
276
278
289
289
92
89
93
109
156
170
175
176
177
186
205
224
220
229
238
243
248
248
196
210
224
260
326
350
360
354
384
402
420
454
484
489
514
521
537
537
__________
9 ( Topalavu') ` () 58 , :
10 (, Ozbek) `
() 18 -:
11 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
12 , . 3802, . 63-64:
13 , . 3805, . 78-79:
14 , . 3809, . 15-16:
15 , . 3811, . 70-71:
16 , . 3814, . 33-34:
17 , . 3818, . 40-41:
18 , . 56, . 1, . 2596, . 29:
19 , . 53, . 1, . 2743, . 37-38:
20 , . 3825, . 47-48:
21 , . 3830, . 53-54:
22 , . 3833, . 65-66:
23 , . 3839, . 24-25:
24 , . 3836, . 21-22:
25 , . 3843, . 21-22:
26 , . 3846, . 8-9:
27 , . 3848, . 12-13:
28 , . 3848, . 74:
112
186729
186830
186931
187032
187133
187234
187335
187536
187637
187738
187839
188040
188141
188242
188343
188444
188545
188746
188947
189048
189149
189250
189351
189452
189753
189854
189955
190056
190157
190258
190559
190860
318
329
331
349
366
371
377
265
273
288
299
306
304
311
583
602
619
648
372
675
688
80
406
403
420
430
429
444
446
331
347
356
366
364
384
390
737
750
776
796
793
828
836
465
493
509
516
526
536
532
538
601
629
602
618
624
638
657
680
397
437
459
464
478
487
488
465
626
652
500
518
533
544
582
607
862
930
968
980
1004
1023
1020
1003
1227
1281
1102
1136
1157
1182
1239
1287
62
80
125
125
107
__________
29 , . 3851, . 20-21:
30 , . 3853, . 28:
31 , . 3856, . 10:
32 , . 3857, . 24:
33 , . 3858, . 10-11:
34 , . 3859, . 57-58:
35 , . 3862, . 71-72:
36 , 1875, 44, 2:
37 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
38 , . 3869, . 30-31:
39 , . 3850, . 218-219:
40 , . 3872, . 88-89:
41 , . 3873, . 97-98:
42 , . 3874, . 43-44:
43 , . 3875, . 48-49:
44 , 1885, 3, 43:
45 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
46 , . 3880, . 40-41:
47 , . 3884, . 65-66:
48 , . 3887, .147:
49 , . 3889, . 146 ` , 1891, 92, 2:
50 , . 3891, . 118:
51 , . 3895, . 42-43:
52 , . 3896, . 171-172:
53 , . 3899, . 144-145:
54 , . 3897, . 167:
55 , . 3903, . 101-102:
56 , . 3905, . 52:
57 , . 3906, . 69:
58 , . 3907, . 21-22:
59 , . 3912, . 264-265:
60 , . 35, . 1, . 559, . 43:
191061
191262
191463
191664
191865
192166
198767
185
704
736
768
781
841
400
643
677
728
747
813
385
254
1347
1413
1496
1528
1654
785
1027
290
128- 68:
- . ` 1860- .
186569
187370
187571
187772
187873
188074
188175
188276
189477
47
20
20
45
43
34
34
31
50
-
1
1
1
1
1
, 1891 .
. ...
, , ,
.. ,
. , , ...78:
1917 . . ... . ,
79:
. . 1830-
__________
61 , . 53, . 1, . 3917, . 136-137:
62 , . 3920, . 18-19:
63 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: ,
1419 ( 1915 ., 98).
64 , . 196, . 1, . 43, . 22-23:
65 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
66 , . 355, . 1, . 895, . 1:
67 :
68 ., , 101:
69 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
70 ., . ., 514:
71 , . 56, . 3, . 52, . 43:
72 , . 53, . 1, . 3850, . 130, ` . 3869, . 30-31:
73 , . 3850, . 178:
74 , . 53, . 1, . 3872, . 88-89:
75 , . 3873, . 97-98:
76 , . 3874, . 43-44:
77 , . 53, . 1, . 3896, . 34, 171-172:
78 , 1891, 92, 2:
79 , 1917, 675:
113
. . --, --,
:
, 80: 1899 .
,
81:
1906 .:
: :
. : ,
:
__________
80 , 1885, 3, 43
81 ., . ., 21
- , : ,
:
, ` 4 .
()()() |
1862 |
| :
. :
. 0,5 ` ,
:
114
. ,
1862 .,
- -
,
: 8,10 x 4,9 : - :
. `
2 ,
115
: ,
.
.
.
3 -: 1595 . 2
8.910 82: 1721-1722 .` , 10.666 83:
.
6 -`
: 1595 .
5500
84 :
__________
82 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
170:
83 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 208:
84 :
116
. :
6,5 ,
, . . 1920-1950
(3300 ) .
. - 1705-1706
.` ,
10.000 1:
.
1830 . :
. -
.
18382
18473
18494
18515
18536
18577
18608
18619
186210
186311
186412
186513
186614
147
42
46
160
46
50
307
88
96
84
133
140
96
96
99
101
109
109
82
105
142
89
86
94
94
97
97
166
238
282
185
182
193
195
206
206
25
__________
1 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
122:
2 , . 53, . 1, . 1361, . 7-8:
3 , . 3814, . 35:
4 , . 3818, . 39:
5 , . 56, . 1, . 2658, . 10:
6 , . 53, . 1, . 2743, . 38-39:
7 , . 3830, . 53-54:
8 , . 3833, . 66:
9 , . 3839, . 25:
10 , . 3836, . 21:
11 , . 3843, . 20-21:
12 , . 3846, . 10:
13 , . 3848, . 11-14:
14 , . 3848, . 74:
186715
186816
186917
187018
187119
187220
187321
187422
187523
187624
187725
187826
188027
188128
188229
188330
188431
188532
188733
188934
189035
189136
189237
189338
189439
17
113
120
124
130
130
134
139
109
109
115
117
120
121
123
148
164
169
181
184
189
193
130
143
145
152
154
160
163
222
229
239
247
250
255
262
263
269
278
307
314
333
339
349
356
192
213
218
166
168
175
176
183
166
188
289
127
133
137
142
147
358
401
407
293
301
312
318
330
31
__________
15 , . 3851, . 20-21:
16 , . 3853, . 27:
17 , . 3856, . 9:
18 , . 3857, . 190-20:
19 , . 3858, . 10:
20 , . 3859, . 58:
21 , . 3862, . 71-72:
22 , . 3864, . 28:
23 , . 3866, . 21:
24 , . 3868, . 30:
25 , . 3869, . 29-30:
26 , . 3850, . 218-219:
27 , . 3872, . 89:
28 , . 3873, . 98:
29 , . 3874, . 44:
30 , . 3875, . 48-49:
31 , 1885, 3, 43:
32 , . 53, . 1, . 3878, . 10:
33 , . 3880, . 40-41:
34 , . 3884, . 65-66:
35 , . 3887, . 146:
36 , . 3889, . 145:
37 , . 3891, . 117:
38 , . 3895, . 121-122:
39 , . 22, . 1, . 298, . 21-22:
117
189740
189841
189942
190043
190144
190245
190546
190747
190848
191049
191250
191451
191652
191853
191954
192155
198756
45
50
45
201
210
211
216
224
227
248
164
164
165
161
176
176
192
256
268
262
277
272
338
190
218
215
217
224
342
150
120
95
365
374
376
377
400
403
440
585
446
486
477
494
496
680
821
270
357
. .
- : ,
(, , )
` : :
: 16,1 x
6,4 :
104
51- 57:
. - 1864
.
186458
186559
186860
187061
187262
188063
188264
188965
1
1
1
1
1
1
1
13
18
27
18
25
24
24
__________
40 , . 53, . 1, . 3899, . 143-144:
41 , . 3897, . 165:
42 , . 3903, . 101-102:
43 , . 3905, . 55:
44 , . 3906, . 68:
45 , . 3907, . 19-20:
46 , . 3912, . 262-263:
47 , . 56, . 1, . 95, . 95:
48 , . 35, . 1, . 559, . 43:
49 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
50 , . 3920, . 18-19:
51 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174: , 1914 . 821 ( `
. 1915 ., 102):
52 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
53 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
54 , . 196, . 1, . 64, . 6:
55 , . 355, . 1, . 895, . 1:
56 :
57 ., , 101:
58 , . 53, . 1, . 3977, . 55:
59 , . 355, . 1, . 279, . 8, . 53, . 1, . 3848, . 2:
60 , . 53, . 1, . 3977, . 55:
61 , . 3978, . 34:
62 , . 355, . 1, . 932, . 12:
63 , . 56, . 1, . 7279, . 16:
64 , . 31:
65 , . 53, . 1, . 3873, . 97-98:
. .
118
. .
--,
, --
119
. . - ,
`
120
. .
. .
(
), ,
. . 700 ` ,
.
( 5,9 x3,83 ):
-. 1 -,
. . 2010 -
. . -
-
.
121
, ( 2,5 )
-
,
( )
122
. 22 -, 4
, , . . 1100 :
. :
: , 1595 . 7
, 120.0001, 1706-1707 .
, 12.000 2: 1894 .
50 -
, 3: 1915 .
47 4:
1914 . (40 )5:
. 1916 . :
6:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 182-183:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
124:
__________
3 , 1885, 26, 368:
4 , , 1915, 84:
5 , , 1916, 84:
6 1915 ., 100:
123
. 18 -, . . 1880-1930
:
. 3000
1595 .1:
1841 . 18- .
2:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 289:
2 , 1875, 387, 1:
42 , 15- 3:
. 1927-29 .
4
1829 . :
1987 . 56 , 224 5:
__________
3 ., , 101:
4 ` () 40
:
5 :
124
. 12 , . . 1690-1720 :
.
1830 . 1 2 :
. -
:
.
18403
18414
18425
18446
18457
64
48
53
181
183
47
42
45
179
180
101
90
98
360
363
__________
1 ( Demirkiran) `
() 50 :
2 ` () 60 :
3 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
4 , . 3802, . 63-64:
5 , . 3805, . 77-78:
6 , . 3809, . 14-15:
7 , . 3811, . 71-72:
18478
18499
185310
185411
185712
186013
186114
186215
186316
186417
186518
186619
186720
186821
17
17
17
17
17
90
91
105
111
100
108
132
131
133
134
142
142
145
145
__________
8 , . 3814, . 34-35:
9 , . 3818, . 40-41:
10 , . 2743, . 37-38:
11 , . 3825, . 48-49:
12 , . 3830, . 53-54:
13 , . 3833, . 65-66:
14 , . 3839, . 24-25:
15 , . 3836, . 21-22:
16 , . 3843, . 21-22:
17 , . 3846, . 8-9:
18 , . 3848, . 12-13:
19 , . 3848, . 74:
20 , . 3851, . 20-21:
21 , . 3853, . 28:
94
96
101
105
99
104
88
94
100
102
103
103
102
100
184
187
206
216
199
212
220
225
233
236
245
245
247
245
125
186922
187023
187124
187225
187326
187427
187528
187629
187730
187831
188032
188133
188234
188335
188436
188537
188738
188939
189040
189141
189242
189343
189444
189745
189846
189947
190048
190149
190250
190551
190852
147
154
157
159
157
101
105
110
113
110
25
167
171
179
197
201
203
205
128
151
158
167
173
165
162
248
259
267
272
267
279
282
295
322
337
364
374
368
367
191053
191254
191455
191656
192157
198758
380
411
425
438
458
430
435
451
503
454
486
507
518
523
564
582
1
27
. . 1830-
: , -
24
44
213
222
232
243
250
237
238
248
285
227
273
284
287
286
300
305
167
189
193
195
208
193
197
203
218
227
213
223
231
237
264
277
__________
22 , . 3856, . 9:
23 , . 3857, . 24:
24 , . 3858, . 10-11:
25 , . 3859, . 57-58:
26 , . 3862, . 71-72:
27 , . 3864, . 27-28:
28 , . 3866, . 20-21: , 1875, 44, 2:
29 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
30 , . 3869, . 29-30:
31 , . 3850, . 218-219:
32 , . 3872, . 88-89:
33 , . 3873, . 97-98:
34 , . 3874, . 43-44:
35 , . 3875, . 48-49:
36 , 1885, 3, 43:
37 , . 53, . 1, . 3877, . 14-15:
38 , . 3880, . 40-41:
39 , . 3884, . 65-66:
40 , . 3887, . 146:
41 , . 3889, . 145:
42 , . 3891, . 117:
43 , . 3895, . 42-43:
44 , . 3896, . 170-171:
45 , . 3899, . 143-144:
46 , . 3897, . 166:
47 , . 3903, . 101-102:
48 , . 3905, . 52:
49 , . 3906, . 68:
50 , . 3907, . 20-21:
51 , . 3912, . 263-264:
52 , . 35, . 1, . 559, . 43:
314
329
334
342
200
290
313
317
316
190
203
604
642
651
658
390
890
120
56- 59:
- . ` 1860- -.
186560
187761
23
. . -
__________
53 , . 3917, . 135-136:
54 , . 3920, . 18-19:
55 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: ,
750 (
1915 ., 102):
56 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
57 , . 355, . 1, . 895, . 1:
58 :
59 ., , 101:
60 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
61 , . 3869, . 29-30:
126
. . --, -, 1909 . ,
__________
62 , 1885, 3, 43
63 ., . ., 30
127
. 19 , . . 1810-1890 :
. 1595 .
11 , 14.000 1,
1718-1719 .` 21.000 2:
.
1830 . 3 : 1844 .
15 ,
,
- . ... 12- . 1,
18405
18416
18427
18448
18459
184710
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 205:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
153-154:
3 ( Uzunyayla) ` () 20 -:
:
__________
4 , . 56, . 1, . 1761, . 1:
5 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
6 , . 3802, . 65-66:
7 , . 3805, . 77-78:
8 , . 3809, . 16-17:
9 , . 3811, . 70-71:
10 , . 3814, . 32-33:
1844
...4:
, , , , 1850-
1868-1870 .:
.
.
159
171
180
193
200
170
171
168
170
185
193
180
330
339
350
378
393
350
128
184911
185312
185413
185714
186015
186116
186217
186318
186419
186620
186721
186822
186923
187024
187125
187226
187327
187428
187529
187630
187731
187832
188033
188134
188235
188336
188437
188538
188739
188940
189041
189142
39
42
42
49
45
175
253
258
200
212
215
224
229
239
238
255
257
139
105
144
142
150
185
235
238
150
205
190
190
295
299
299
313
318
151
84
155
155
159
148
161
171
175
177
178
177
161
172
174
174
174
170
171
360
488
496
350
417
405
414
524
538
537
568
575
290
189
299
297
309
314
312
302
333
345
349
351
348
348
179
182
193
201
207
174
184
188
193
196
353
366
381
394
403
30
25
__________
11 , . 3818, . 38-39:
12 , . 2743, . 37-38:
13 , . 3825, . 48-49:
14 , . 3830, . 53-54:
15 , . 3833, . 65-66:
16 , . 3839, . 24-25:
17 , . 3836, . 21-22:
18 , . 3843, . 21-22:
19 , . 3846, . 8-9:
20 , . 3848, . 74:
21 , . 3851, . 20-21:
22 , . 3853, . 28:
23 , . 3856, . 10:
24 , . 3857, . 24:
25 , . 3858, . 10-11:
26 , . 3859, . 57-58:
27 , . 3862, . 71-72:
28 , . 3864, . 28-29:
29 , . 3866, . 21-22: , 1875, 44, 2:
30 , . 3868, . 30-31:
31 , . 3869, . 29-30:
32 , . 3850, . 218-219:
33 , . 3872, . 88-89:
34 , . 3873, . 98-99:
35 , . 3874, . 44-45:
36 , . 3875, . 49-50:
37 , 1885, 3, 43:
38 , . 53, . 1, . 3877, . 14-15:
39 , . 3880, . 41-42:
40 , . 3884, . 65-66:
41 , . 3887, . 148:
42 , . 3889, . 147:
189243
189344
189445
189746
189847
189948
190049
190150
190251
190552
190853
191054
191255
191456
191657
192158
198759
35
32
207
216
211
228
232
228
238
251
252
264
290
315
323
225
230
125
198
202
204
216
226
216
223
226
226
253
266
280
312
312
317
115
169
405
418
415
444
458
444
461
477
478
517
556
595
635
537
547
240
797
105
35- 60:
- .
() 1861 .61,
1865 -: 1860-1880-
.
186562
187463
187664
187765
187866
188067
11
1
1
1
1
23
14
15
31
__________
43 , . 3891, . 119:
44 , . 3895, . 43-44: , 1894,
5, 794:
45 , . 53, . 1, . 3896, . 172-173:
46 , . 3899, . 145-146:
47 , . 3897, . 167:
48 , . 3903, . 101-102:
49 , . 3905, . 52:
50 , . 3906, . 69:
51 , . 3907, . 21-22:
52 , . 3912, . 264-265:
53 , . 35, . 1, . 559, . 43:
54 , . 3917, . 136-137:
55 , . 3920, . 18-19:
56 , . 56, . 6, . 1020, . 175-176: ,
501 (
1915 ., 102):
57 , . 196, . 1, . 43, . 22-23:
58 , . 355, . 1, . 895, . 1:
59 :
60 ., , 101:
61 , . 56, . 1, . 4157, . 1-2:
62 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
63 ., . , 515:
64 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
65 , . 3850, . 130:
66 , . 178:
67 , . 3872, . 88-89:
129
188168
188269
1
1
35
18
. . , - : 1830-
( ): 70 ` .
(1839 . . ):
1860- :
1870 . , ... 71: , , :
1884 . .
, ,
, (). ,
, ...72: .
:
:
. 73: , 74:
1890-
. ... ,
,
__________
68 ., . , 515:
69 , . 53, . 1, . 3874, . 44-45:
70 , 1885, 3, 43
71 , . 56, . 1, . 13
72 , 1885, 22, 309:
73 , 1877, 9, 2-3: ., . ., . , 70
74 , . 56, . 1, . 10470, . 1-7
(1892 .)75: . ,
,
:
. -
. .
,
...76:
:
12 ` .
, , 77:
100 ` ,
- , `
1830- . ,
-,
( )
: __________
75 , . 53, . 1, . 3335, . 1
76 , . 54
77 iveria, 1898, 159, 26
130
. . -, --, - ,
, -
131
, ,
:
, 1933 .
78: 1980-1981 .
:
1. ,
.
|
| | |
o(fal)o. v(iTarc)a isen Ddaniel piri|sagan lomTasa, egr|e isnen amis w(midis)a eklesii|sa maSenebelni elTaga(n) |
j(o)j(o)x(e)TisaTa.
. , , :
. .
,
__________
78 berZeniSvili n., . ., 153:
132
elTagan: . ; ufalo: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi-
ufalo, lomTaisa,
isen:
. .
: . ,
-
- : ,
` . :
2. , , 7 .
. . | . .
|. |. : . |. . |.
.
() , () :
:
. Brosset M., Melanges asiatiques. II, 341
., . ., 42-43 ciskariSvili v ., . ., 28:
berZeniSvili n., . ., 153: silogava v., samcxejavaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli Zeglebi,
48, 119 135: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi, 77:
. . , ,
, : . ` RvTisaTa, SuamdgomelobiTa, giorgisaTa, TqvenmR, mRmdelTa
, ` mRdelTa, mogeca, yanai, TqrTans, ...Cemgan
RvTiT nasyidi: . -
..., , ..., burnaSelTa: .
gr gmn, mRlTa; giorgisaTa, Tiqaroans? .
, , ; SuamdgomelobiTa:
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi giorgisaTa, Tiqaroans ():
. . ,
, ,
(moTxrobiTi)
():
. , : .
: .
:
. , , . :
. .
1890- .
... ,
7 ,
3.600 ...79: 1896 . , 5.117 .80,
, ...
(1906 .)81: , 1905 .
,
. 5
,
82: 1907 .
. s(a)x(e)l(i)Ta
R(mrTi)s(a)Ta
d|a
S(ua)mdg(o)ml(obi)Ta w(midis)a g(iorgi)s(i)|Ta d(a)g(i)were me g(iorgi)m(a)|n Tq(u)en
b(u)rn(a)Sn(e)lTa
mR|d(e)lTa.
mog(e)c
y(a)na Tq(e)r|oans C(e)mg(a)n n(a)sy(i)di.
__________
79 -, 1894, 131
80 , . 53, . 1, . 3335, . 15
81 , . 54
82 , 1905, 785:
133
83:
,
:
. .
,
,
. --,
-
:
__________
83 , . 58
134
.
--, --, -
. , (200 x 72 x 20 ), :
` , ` (
, ):
. 4
` . . 2100 , 1595 . ( , 2.000 )84,
__________
84 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 207:
:
.
:
:
, , 12,28 x 6,57 :
- :
135
. --
. - - 22 -,
, -, . . 2020-2070
,
.
, -, - -:
.. -
5 , - (2800 ) , . . 2620 - ,
-
` - - - , ,
- ,
-
- ( )
, 1595 . 6000
1:
. -
1877-78 -, - .
-:
, 1877 . -__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 234:
136
2: - 1830 (
3 )
-`
` - :
, -, : , , 1893
., - .
,
, :
- : -4:
. -
1841
6
1842
7
1844
8
1845
9
1847
10
1849
11
1851
12
1853
13
1854
14
1857
15
1860
16
1861
17
1862
18
1863
19
1864
20
1866
21
52
98
105
119
162
170
180
176
201
208
228
238
282
290
288
299
308
95
101
113
170
180
176
169
201
208
246
231
275
280
280
287
291
193
206
232
332
350
356
345
402
416
474
469
557
570
568
586
599
__________
2 -, 1888, 194, 18 , 2:
3 ` () 11
-:
4 , 1893, 115:
5 , . 53, . 1, . 3802, . 64:
6 , . 3805, . 79:
7 , . 3809, . 16:
8 , . 3811, . 71-72:
9 , . 3814, . 33:
10 , . 3818, . 39:
11 , . 56, . 1, . 2596, . 32:
12 , . 53, . 1, . 2743, . 38-39:
13 , . 3825, . 47-48:
14 , . 3830, . 52-53:
15 , . 3833, . 67:
16 , . 3839, . 24:
17 , . 3836, . 21:
18 , . 3843, . 20-21:
19 , . 3846, . 10:
20 , . 3848, . 74:
186721
22
1868
23
1869
24
1870
25
1873
26
1875
187827
188428
188729
188830
188931
189032
189133
189234
189335
189436
189737
189838
189939
190040
190141
190242
190543
190844
191045
191246
191447
191648
191849
192150
192651
199152
340
350
370
385
423
304
307
329
335
362
644
657
699
720
785
492
457
949
629
553
657
674
702
736
692
708
769
796
805
785
807
836
911
934
1055
1104
589
607
628
657
631
662
716
734
760
750
777
803
877
905
993
1052
1203
1109
1182
1200
1246
1381
1330
1393
1323
1370
1485
1530
1565
1535
1584
1639
1788
1839
2048
2156
2225
2312
420
380
81
81
114
114
120
165
201
250
346
800
1812
3600
__________
21 , . 3851, . 21-22:
22 , . 3853, . 27:
23 , . 3856, . 9:
24 , . 3857, . 23:
25 , . 3862, . 70-71:
26 , 1875, 44, 2:
27 , . 53, . 1, . 3850, . 217-218:
28 , 1885, 3, 41:
29 , . 53, . 1, . 3880, . 40-41:
30 -, 1888, 194, 2:
31 , . 53, . 1, . 3884, . 64-65:
32 , . 3887, . 145 ` -, 1890, 196, 2:
33 , . 53, . 1, . 3889, . 144:
34 , . 3891, . 116:
35 , . 3895, . 41-42:
36 , . 3896, . 169-170:
37 , . 3899, . 142-143:
38 , . 3897, . 164:
39 , . 3903, . 93-94:
40 , . 3905, . 55:
41 , . 3906, . 68:
42 , . 3907, . 18-19 -, 1902, 47, 3:
43 , . 53, . 1, . 3912, . 261-262:
44 , . 35, . 1, . 559, . 43:
45 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
46 , . 3920, . 18-19:
47 1915 ., 133:
48 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
49 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
50 , . 355, . 1, . 895, . 1:
51 ., . ., 123:
52 , 1991, 21 :
137
450
195- 53:
. - 1885-1920
. 1966` -
-
,
, ,
- . - 1865
,
, ,
1885 . - () . - 54
- 1890 80 55,
1902
92 56
- .
186557
187558
187659
187760
187861
37
45
26
42
46
1
1
1
. .
1840 62, - , - ( 19,10 x 12,73 ) 1859
, - -
- , ,
, -__________
53 ., , 101:
54 , 1885, 3, 41:
55 -, 1890, 196, 2:
56 -, 1902, 47, 3:
57 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
58 , . 56, . 3, . 52, . 43:
59 , . 53, . 1, . 3850, . 52:
60 , . 130:
61 , . 177:
62 , . 53, . 1, . 457:
. . --,
138
. .
63 - 15.000 -64
, -
.
, `
, :
( 10,54 x
6,86 ) -, , `
2 .
1. ,
6 .
. . . . . -|. . | .
__________
63 , 1885, 3, 41:
64 -, 1902, 47, 3:
139
. . |. .
. | . . . .
: | .
q(rist)e R(merT)o a(di)de orTave S(in)a
cxoreb|aTa meW(o)rWleT(o)xcesi | Salva. ZiTa, ZmiTa maT|Ta cocxalTa, vaSeneT
w(mida) | ese saydari C(ue)n, q(e)b(a)sa da |
n(i)k(o)las ZeTa.
. :
. , :
1305-1346 .: . 1334-1346 .:
. 1191-1207 .: . 1190-1202/3 .:
2. , 7 : , ` .
. - | |
|[]
| [] -| [
]|
. q(rist)e R(mer)To, adide or(Ta)ve S(in)a cx(o)r(e)b(a)Ta, | Zlieri da o()Zl(e)veli yo|elTa mterT(a)g(a)n. meWo()rWleTo()x| [o()ce]si Salva, r(ome)lm(a)n ZaliTa | [RmrTis]aTa da mklaviTa Tavisi|Ta
SeaZrwo()nva yoeli [sof(e)li spa]|rseTi
sa.
. :
,
[]
:
. Brosset M., Rapport sur un voyage archologique dans la
Gorgie et dans lArmnie xecut en 1847-1848 174
., . ., 52: ciskariSvili v., ganZanis warwerebis Sesaxeb, 466-467 ciskariSvili v., javaxeTis epigrafika
rogorc
saistorio
wyaro, 98-99
berZeniSvili n., . ., 86: SoSiaSvili n.,
TorelTa feodaluri saxlis istoria da SoTa
rusTaveli, 35-41: oTxmezuri g., . ., 100-102
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi,
20:
. . ` , ,
, ,
[]
[ ]- : . -` , , , , -, , , , ...; cxovrebaTa, Zlielni, uZleveli, yovelTa, meWurWleTuxucesi, RvTisisaTa, SeaZrwunva, yovelis... - : . ` ..., meWurWleTux(uce)si, SeaZrwunva: . cxovrebaTa, meWurWleT-u[xuce]si, ...yoeli pa[troni spa]rseTisa: .
140
,
, meWurWleTux(uce)si, SeaZrwunva: javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- uZleveli, meWurWleTuxucesi, SeaZrwunva, yoveli:
.
: . . - .
: . 1014-1027 .: . 12991346 .: . 1305-1346 .: .
1334-1346 .: . 1191-1207 .: .
1190-1202/3 .:
. , .
, (9,86 x 6,22 ) - ,
: :
1.
.
. | .
| . . |
. . :
. R(mr)Tiv ggno|sani mefoba gi(orgi)si, | laSqarni d(a) s(a)mefo d(a)f(a)ren
| ded(a)o y(oel)Ta msnelisao.
. , []
[] , :
. . . ., 48 ciskariSvili v.,
ganZanis warwerebis Sesaxeb, saqarTvelos ssr
mecnierebaTa akademiis moambe, t. XV, # 6, 1954, 468469: ciskariSvili v., javaxeTis epigrafika rogorc
saistorio wyaro, Tbilisi, 1959, 101: berZeniSvili n.,
. ., 85: SoSiaSvili n., TorelTa feodaluri
saxlis istoria da SoTa rusTaveli, 35-41: oTxme zuri g., XIIXIII saukuneebis mijnis qarTuli lapidaruli warwerebi rogorc saistorio wyaro, 104105:
javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi, 20:
. --, --
141
. . ` , , RvTiv
gvirgvinosani, mefoba, daifaren, mxsnebeli: . daifaren: . msneliso; yovelTa:
. yovelTa: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- daifaren, yovelTa:
.
: . . - . :
. 1014-1027 .: . 1299-1346
.: . 1334-1346 .: . 13341346 .: . 1208-1222 .: . 1202/312015 .:
i , ,
: . `
,
, , ; cxovrebaT, uxucesi,
cocxala, ...vaSeneT romeli wmida saydari Cven...,
...Salva simonas mangzafas..., yovelTao: . , RmrTisa (ars?): . wminda, Cun, yovelTao: . mandaturTuxucesi,
ninkolasZeTa- , nikolasZeTa:
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi mandaturTuxucesi, yovelTao:
. .
( ., 49): . .
. :
Salva, simona, saman, lafas, . . , , ,
. , samangzafas 49:
: . . - . : . 1014-1027 .: . 1299-1346.: .
1334-1346 .: . 1334-1346 .:
. 1208-1222 .: . 1202/3-12015
.:
. ` : () (. ., 100): .
: ,
:
,
:
,
:
, , : .
- (. 1306-1308 ., Brosset
M., Rapport sur un voyage archologique dans la Gorgie et dans
lArmnie xecut en 1847-1848 par M. Brosset; livre 2, St.
Ptersburg, 1850, 173), - (1299-1301 . 1314-1346 .)
(. ., 173-174): .
2. , 7 .
|
|
- |
| -
q(rist)e R(merT)o. ad(i)de orTave cxorebaTa
mandat(o)rT (o)x|(o)cesi Salva, ZiTa da
ZmiTa maTgan cocxalTa. | vaSeneT meore
w(mida) ese saydari C(ue)n nikolas ZeTa. |
Salvas monasa manglafas meox eqmen R(merT)o
y(oe)lT(a)o. | saydari dedisa R(mr)T(i)sa.
. :
:
:
,
: []...
. Brosset M., Mlanges asiatiques. II, 173
., 49-50 ciskariSvili v., ganZanis warwerebis....,
467-468 ciskariSvili v. , javaxeTis epigrafika
rogorc saistorio wyaro, 99-100 berZeniSvili n.,
. ., 85: SoSiaSvili n., . ., 35-41
oTxmezuri g., XIIXIII saukuneebis mijnis qarTuli
lapidaruli warwerebi rogorc saistorio wyaro,
102-104 javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi, 20:
. . i, ,
- , , ,
mid, ve, -
142
, (1014-1027): .
, - ( .
, . ., 48, . 1):
- ., - ,
(brwyinvale) : :
: 60- .
:
- (JJamTaaRmwereli, mariamisuli qarTlis cxovreba, e. TayaiSvilis gam., 1906,
783):
20-25 , 1310 .:
, 1346 - , - : ,
1334 .,
javaxiSvili v., qarTuli eris
1334-1346 . (j
istoria, w. III, 72, . N. 8):
, , , 1310 (1334)-1346 .:
, .
: , , ,
1191-1207 ., 1208-1222 . ( SoSiaSvili n., TorelTa feodaluri saxlis istoria da SoTa rusTaveli, kr. SoTa rusTaveli, istoriul-filologiuri Ziebani,
1966): . . , , . (iingoroyva p., rusTaveliana, TxzulebaTa
krebuli, I, Tbilisi, 1963, 576-579), 1190-1202/3 .,
1120/3-1215 . ( oTxmezuri g., XIIXIII saukuneebis
mijnis qarTuli lapidaruli warwerebi rogorc
saistorio wyaro, epigrafikuli Zeglebi da xelna-
. . -
werTa minawerebi VI, Tbilisi, 1981, 104-105)
- : . ` - (Torel-axalcxeli)
1202/3-1215
., 1188-1202/3 .:
. (0,94 x 0,29 x
0,42 ) 65.
| | |[] [?]
| - |-[ ?]
143
. ():
... ...:
. berZeniSvili n., . ., 82:
. . -
: ` - . 66:
.
:
.
: , - :
. . 3 -, ,
2327 - (
6,83 x 4,45 ): , - `
:
24-:
. ` , 1933 .
-67:
. . --,
-
__________
66 , 83:
67 , 84:
144
. 14 -, , .
. 1720-1740 :
. , 1595 . 27 , 12.000 1:
. : ,
:
, 1914 . 744 2 1987 .
276 (78 )3:
1899-1900 .
: ,
4:
.
:
(, , ) . 2 :
:
1595 . ,
2.000 5: ,
1944 . -
: , 1914 . 185
6:
, , (
12,55 x 9,30 ):
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 217-218:
2 1915 ., 110:
3 :
4 ,
, 248:
5 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 237:
6 1915 ., 115:
. -, -
145
. 10 -, . . 1770-1800
, :
. 1595 .
25 , 6.000 1:
, 1704-1705 .,
8000 2:
1899 . 19-
. 110 4-, 3
, 30 3:
. 1830 . 4, ()5, 6 : 1834 . :
.
:
.
18477
18498
18519
10
1853
11
1857
12
1860
30
104
105
110
199
220
236
110
110
97
173
189
188
214
215
207
372
409
424
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 222-223:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
109-110:
3 , 1900, 43, 2:
4 2 78:
5
7 84:
6 , :
7 , . 53, . 1, . 3814, . 35:
8 , . 3818, . 41:
9 , . 56, . 1, . 2596, . 27:
10 , . 53, . 1, . 2743, . 37-38:
11 , . 3830, . 53-54:
12 , . 3833, . 66:
186113
14
1862
15
1863
16
1864
17
1866
18
1867
19
1868
20
1869
21
1870
22
1873
23
1875
24
1878
25
1884
26
1887
27
1889
28
1890
29
1891
30
1892
31
1893
32
1894
33
1897
34
1898
35
1899
36
1900
37
1901
43
261
272
272
277
284
299
301
312
315
330
213
214
228
233
235
248
255
266
277
293
474
486
500
510
519
547
556
578
592
623
378
332
710
485
497
517
537
531
537
532
570
598
573
587
608
416
443
443
460
458
474
478
515
539
516
593
605
901
940
1060
997
989
1011
1010
1085
1137
1089
1180
1213
60
61
105
110
__________
13 , . 3839, . 25:
14 , . 3836, . 22:
15 , . 3843, . 20-21:
16 , . 3846, . 10:
17 , . 3848, . 74:
18 , . 3851, . 20-21:
19 , . 3853, . 28:
20 , . 3856, . 9:
21 , . 3857, . 23:
22 , . 3862, . 71-72:
23 , 1875, 44, 2:
24 , . 53, . 1, . 3850, . 218-219:
25 , 1885, 3, 43:
26 , . 53, . 1, . 3880, . 40-41:
27 , . 3884, . 65-66:
28 , . 3887, . 146:
29 , . 3889, . 145:
30 , . 3891, . 117
31 , . 3895, . 42-43: , 1894,
5, 793:
32 , . 53, . 1, . 3896, . 170-171:
33 , . 3899, . 143-144:
34 , . 3897, . 165:
35 , . 3903, . 101-102:
36 , . 3905, . 52:
37 , . 3906, . 68:
146
190238
39
1905
40
1908
41
1910
42
1912
43
1914
44
1916
45
1918
46
1921
47
1987
131
177
614
661
675
619
654
683
722
780
250
618
646
658
589
592
603
613
768
150
352
1232
1307
1333
1208
1246
1286
1335
1548
400
1576
210
75- 48:
- . 1865 -:
1885 . : .
186549
187650
187751
187852
188153
188454
1987
1
1
1
1
1
19
30
30
30
30
320
. .
1847 . ( 1847 ):
, :
, : 55:
. :
, __________
38 , . 3907, . 19-20:
39 , . 3912, . 262-263:
40 , . 35, . 1, . 559, . 43:
41 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
42 , . 3920, . 18-19:
43 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174: ,
1- - , 1331 (
1915 ., 111):
44 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
45 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
46 , . 355, . 1, . 895, . 1:
47 :
48 ., , 101:
49 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
50 , . 3850, . 52:
51 , . 130:
52 , . 178:
53 ., . ., 516:
54 : , 1884 . -. ... -, - (, 1885, 3, 43)
55 , 1885, 3, 43
. . -, -, --
:
:
. ,
2 ,
1. .
. : | ... | ... |
147
148
,
... ... :
.
. :
. (1184-
1213 .) :
. - .
149
2. .
. [] |
| | ... | ... | ... | ... | ... |
... | ...
. (eso) q(rist)e [ad]ide mefeT(a) mefe
r(u)s(u)d(a)n da Ze m(a)T[i] | d(avi)T. q(rist)e
R(merT)o... | ... | ... | ... | ... | ... | ...
. ,
: ...:
. :
. -
(1222-1245 .):
(1230-1293 .) 1230 . :
3. .
[ ] |
| [], |
|[ ] ... |
[] | |
28 () | 1880 ():
. :
. .
150
. 26 -, 10 -, - , . . 2040-2060
,
:
. , 1930-
1:
. :
, 1909 . 201 ,
2133 2, 1914 . 2880 3,
1926- 311 , 2124 (94 , 1903 , 112 , 2 , 2 11 )4:
,
5:
1991 ., ,
6:
1990-
30 , 2004 .
4-7:
, . . ,
, , `
8:
__________
1 berZeniSvili n., . ., 80:
2 , 1909, 191, 5:
3 1915 ., 112:
4 ., . ., 123:
__________
5 ., , . 1, 62-64:
6 , 1 1997, 198.
7 maisuraZe k., javaxeTSi qarTuli skolebi ixureba,
Georgian Times, 17-24.06.2004, 24:
8 berZeniSvili n., . ., 80:
151
. --
. 13 -, . . 1880-1940
, -
:
. 1595 . 16 ,
16.400 1: 1709-1710 .`
8.0002,
1716-1717 . `
8.400 3:
. 1843 . ` ,
. : , 1843 - , : 1857 .
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 288:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
132:
3 , 148:
... .
1857 -
, ...
: , , .
.
. 1857:
4000 . ...4: -
5: ,
:
__________
4 -, 1895, 161, 3:
5 , . 56, . 1, . 3891, . 2:
152
6:
1901 .
. 2500 . 7:
:
:
. 8
, :
. -
: .
18499
10
1853
11
1854
12
1857
13
1860
14
1861
15
1862
16
1863
17
1864
18
1866
19
1867
20
1868
21
1869
22
1870
23
1873
24
1876
25
1877
26
1878
45
150
168
168
215
237
250
252
261
265
268
286
302
312
318
343
351
362
360
141
164
162
203
213
217
216
226
273
275
284
293
299
305
329
338
312
314
291
332
330
418
450
467
468
487
538
543
570
595
611
623
672
689
674
674
__________
6 :
7 , . 56, . 1, . 9823, . 1-5:
8 ( A'kale) ` (-) 51 ` :
9 , . 53, . 1, . 3818, . 40:
10 , . 2743, . 38-39:
11 , . 3825, . 48-49:
12 , . 3830, . 52-53:
13 , . 3833, . 67:
14 , . 3839, . 24:
15 , . 3836, . 21:
16 , . 3843, . 21-22:
17 , . 3846, . 11:
18 , . 3848, . 74:
19 , . 3851, . 21-22:
20 , . 3853, . 27:
21 , . 3856, . 9:
22 , . 3857, . 23:
23 , . 3862, . 70-71:
24 , . 3868, . 29-30:
25 , . 3869, . 29:
26 , . 3850, . 217-218:
188227
28
1884
29
1887
30
1889
31
1890
32
1891
33
1892
34
1893
35
1894
36
1897
37
1898
38
1899
39
1900
40
1901
41
1902
42
1905
43
1908
44
1910
45
1912
46
1914
47
1916
48
1918
49
1921
50
1926
51
1987
404
365
769
451
457
467
482
493
495
501
538
549
556
567
596
618
679
697
693
740
795
792
905
204
397
397
405
412
407
415
409
440
456
473
476
530
548
597
626
639
664
711
716
900
202
848
854
872
894
900
910
910
978
1005
1029
1043
1126
1166
1276
1323
1332
1404
1506
1508
1805
406
998
1123
69
126
180
165
263
277
107- 52:
- . 1865 -: ,
1916 .,
53:
.
__________
27 , . 3874, . 43:
28 , 1885, 3, 41:
29 , . 53, . 1, . 3880, . 39-40:
30 , . 3884, . 64-65:
31 , . 3887, . 143:
32 , . 3889, . 142:
33 , . 3891, . 114:
34 , . 3895, . 42-43:
35 , . 3896, . 167-168:
36 , . 3899, . 140-141:
37 , . 3897, . 163:
38 , . 3903, . 93-94:
39 , . 3905, . 55:
40 , . 3906, . 67:
41 , . 3907, . 17-18:
42 , . 3912, . 260-261:
43 , . 35, . 1, . 559, . 42:
44 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
45 , . 3920, . 17-18:
46 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172: ,
1203 ( 1915 ., 148):
47 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
48 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
49 , . 355, . 1, . 895, . 1:
50 ., . ., 124:
51 :
52 ., , 101:
53 , 1916, 22:
153
. --
186554
187655
187756
187857
188258
1988
1
1
1
1
1
16
20
20
24
27
. . , - :
1848
. . ...
,
,
59: ,
( 14,23 x 6,89 ): 1862 . ...
...60:
.
__________
54 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
55 , . 3850, . 51:
56 , . 130:
57 , . 177:
58 , . 53, . 1, . 3874, . 43:
59 , . 56, . 6, . 5, . 5
60 , . 56, . 1, . 4336, . 1
. . -
154
. . -
. javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli
gzmkvlevi, Tbilisi, 2000, 33:
. javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzmkvlevi- :
- :
2. .
. . . ,
1. .
. 1867 .
, : , 1868 . 10-
,
61:
__________
61 , . 5094, . 1
155
. -
. 22
-, , . . 1710-1760 , :
. 1914 .
96 1: 1944 .` ,
: , 1830 . __________
1 1915 ., 115:
156
. , 1505 .
() : 1987 .
,
33 , 128 2, 1988- 129 3:
. 1956 .
(142 x
70 x 13 ), :
.
__________
2
3
() | () |, () (1505):
. ., . ., 11:
.
:
157
. 2 -,
, . . 1705-1720
:
.
` : (. - .)
(- ):
, 1719-1720 .`
, 23.1971,
1723-1724 .`
14.600 2:
1899-1900 . ,
3:
__________
1 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 159:
2 , 177:
3 ,
, 248:
31 231
4:
407
: 177 1967 . 5 -:
.
: : ,
. , 1870: ` , 70 -:
1908 . : 2 ` , ()
: 1909 .
:
__________
4 , 249:
5 ., , 1994, 101:
158
. 1870 1908 .
.
: , 1830 .
:
()
: , :
6, 7, 8
( 40 250-260 ):
:
.
.
__________
6 136, . 3:
7 ( Ortadz) `
() 10 -,
2,5 , 2
:
8 (, Altinbulak) `
() 14 -, 2 :
18389
184010
184111
184212
184413
14
1845
15
1847
16
1849
17
1851
18
1853
19
1854
20
1857
21
1860
22
1861
23
1862
24
1863
25
1864
26
1866
27
1867
28
1868
29
1869
30
1870
31
1871
32
1872
33
1873
34
1876
35
1877
36
1878
37
1880
38
1882
39
1883
53
75
310
192
223
231
251
310
255
265
269
290
293
315
334
355
364
370
373
374
410
416
443
459
465
476
495
404
512
515
548
566
574
311
307
239
245
262
320
235
250
263
279
282
303
303
321
326
338
336
338
356
371
383
354
405
408
427
451
454
472
500
522
522
621
499
462
476
513
630
490
515
532
569
575
618
637
676
690
708
709
712
766
787
826
853
870
884
922
955
966
987
1048
1088
1098
__________
9 , . 53, . 1, . 1361, . 8:
10 , . 3800, . 4:
11 , . 3802, . 64-65:
12 , . 3805, . 77:
13 , . 3809, . 16:
14 , . 3811, . 71-72:
15 , . 3814, . 34:
16 , . 3818, . 40:
17 , . 56, . 1, . 2596, . 36:
18 , . 53, . 1, . 2743, . 39-40:
19 , . 3825, . 49-50:
20 , . 3830, . 52-53:
21 , . 3833, . 66-67:
22 , . 3839, . 24:
23 , . 3836, . 20-21:
24 , . 3843, . 21-22:
25 , . 3846, . 10-11:
26 , . 3848, . 75:
27 , . 3851, . 20-21:
28 , . 3853, . 27:
29 , . 3856, . 10:
30 , . 3857, . 23:
31 , . 3858, . 70-71:
32 , . 3859, . 58-59:
33 , . 3862, . 72-73:
34 , . 3868, . 30-31:
35 , . 3869, . 31:
36 , . 3850, . 218-219:
37 , . 3872, . 88:
38 , . 3874, . 42-43:
39 , . 3875, . 47-48:
159
188440
41
1885
42
1886
43
1887
44
1889
45
1890
46
1891
47
1892
48
1893
49
1894
50
1897
51
1898
52
1899
53
1900
54
1901
55
1902
56
1905
57
1908
58
1910
59
1912
60
1914
61
1916
62
1918
63
1921
64
1987
97
154
307
798
593
593
779
809
840
858
847
850
859
923
943
966
980
1002
1016
1094
1117
1195
1277
1291
1338
1400
300
546
546
573
606
640
659
665
678
681
708
705
722
738
770
783
839
875
940
989
1006
1021
1378
250
1139
1139
1352
1415
1480
1517
1512
1528
1540
1631
1648
1688
1718
1772
1799
1933
1992
2135
2266
2296
2359
2778
550
3510
.
1837 . : - 1864 . 1885 .: 1881 . () ,
1918 .:
__________
40 , 1885, 3, 42:
41 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
42 , . 3878, . 11:
43 , . 3880, . 39-40:
44 , . 3884, . 64-65:
45 , . 3887, . 143:
46 , . 3889, . 142:
47 , . 3891, . 114:
48 , . 3895, . 167-168:
49 , . 3896, . 41-42:
50 , . 3899, . 140-141:
51 , . 3897, . 162:
52 , . 3903, . 93-94:
53 , . 3905, . 55:
54 , . 3906, . 67:
55 , . 3907, . 16-17:
56 , . 3912, . 259-260:
57 , . 35, . 1, . 559, . 42:
58 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
59 , . 3920, . 17-18:
60 , . 56, . 6, . 1020, . 170-171: ,
2052
( 1915 ., 121):
61 , . 196, . 1, . 43, . 17-18:
62 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
63 , . 355, . 1, . 895, . 1:
64 :
. -
- .
183765
186566
186867
187068
187269
187570
188171
191372
191473
191674
1
1
1
1
30
56
70
40
34
`
. 45
.
1
37
.-
2006 .
:
. . ,
( ) :
1870- 75, 1830- , :
: , ,
, __________
65 , . 53, . 1, . 4077, . 19:
66 , . 355, . 1, . 279, . 8, . 53, . 1, . 3848, . 2:
67 , . 53, . 1, . 3977, . 54: , - -, , ,
, , , -, , -:
68 , . 3978, . 35:
69 , . 355, . 1, . 332, . 12:
70 , . 53, . 1, . 3983, . 18, . 53, . 3866, . 20:
71 ., , . 1, 127:
72 , . 427, . 1, . 154, . 311:
73 , . 223:
74 , . 276, . 1, . 8, . 8:
75 , 1876, 21, 3
160
: 19,68 x 12 :
- , , ,
:
1. .
(1516) | ...
. ., . ., 11:
2. .
... ...
. :
. ` - :
. . --, --,
-
. . ,
161
162
. .
, . ` ,
, .
. (80 x 58 x 14 ) , .
... | || || | ()
... | || | ...:
. :
. ` :
(- .): :
, :
. 2
` ,
, , : , 1595 . 6 11000
163
164
. -, --
76:
1960- . :
,
... - .77 () :
(- .):
:
: 70
.
__________
76 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 174-175:
77 CubinaSvili T., murCis Zeglebi, komunisti, 1963,
25.09:
165
. - -, ,
, 8,18 x 4,8 : : -
- :
166
. 13
, 10 , , . . 1810-1860
: - :
.
-: -, - (- , , ,
):
. : - 988 .
.
( - ..) -
. ,
...1:
1595 .
- 7 12.000 -2: , ` 1704-1705 .` -, 12.000
3:
` - , :
, - . -
: 4: - - -__________
1 , . , 1885, 252:
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 287-288:
3 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
110:
4 -, 1893, 198, 3:
, 5 6 -:
. -
(, , , ,
): ,
. - ...7:
. - - :
. - .
18408
18419
184210
184411
184512
184713
184914
185315
185416
185717
186018
186119
186220
186321
76
93
97
109
112
113
120
143
153
155
169
194
190
196
75
84
86
95
102
105
110
135
134
144
163
190
194
201
151
177
183
204
214
218
230
278
287
299
332
384
384
397
__________
5 - ` -, 35 ,
:
6 :
:
7 -, 1893, 198, 3:
8 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
9 , . 3802, . 64-65:
10 , . 3805, . 77-78:
11 , . 3809, . 14-15:
12 , . 3811, . 70-71:
13 , . 3814, . 33-34:
14 , . 3818, . 38-39:
15 , . 2743, . 38-39:
16 , . 3825, . 48-49:
17 , . 3830, . 52-53:
18 , . 3833, . 66-67:
19 , . 3839, . 23-24:
20 , . 3836, . 20-21:
21 , . 3843, . 21-22:
167
186422
186623
186724
186825
186926
187027
187128
187229
187330
187431
187532
187633
187734
187835
188036
188137
188238
188339
188440
188541
188742
188943
189044
189145
189246
189347
189448
189749
189850
189951
190052
190153
38
201
207
221
225
230
230
237
241
251
199
200
215
218
221
221
224
225
228
257
261
269
271
271
274
273
234
232
242
246
246
262
265
400
407
435
443
451
451
461
467
479
489
494
491
493
511
517
517
536
542
288
317
326
339
355
367
364
382
417
435
449
457
461
280
308
313
331
340
351
358
379
416
421
427
428
428
568
625
629
670
695
718
722
761
833
856
876
885
889
190254
190555
190856
191057
191258
191459
191660
191861
192162
192663
198864
123
170
474
496
538
568
601
624
638
650
221
437
463
499
527
559
579
602
630
202
167
420
911
959
1037
1095
1160
1203
1240
1280
423
975
2000
180
70- 65:
- . -
` 1837 -.
56
__________
22 , . 3846, . 8-9:
23 , . 3848, . 74:
24 , . 3851, . 20-21:
25 , . 3853, . 27:
26 , . 3856, . 9:
27 , . 3855, . 6-7:
28 , . 3858, . 9-10:
29 , . 3859, . 56-57:
30 , . 3862, . 70-71:
31 , . 3864, . 25-26:
32 , . 3866, . 19-20:
33 , . 3868, . 29-30:
34 , . 3869, . 28-29:
35 , . 3850, . 217-218:
36 , . 3872, . 86-87:
37 , . 3873, . 96-97:
38 , . 3874, . 42-43:
39 , . 3875, . 47-48:
40 , 1885, 3, 41:
41 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
42 , . 3880, . 39-40:
43 , . 3884, . 64-65:
44 , . 3887, . 144:
45 , . 3889, . 143:
46 , . 3891, . 115:
47 , . 3895, . 41-42:
48 , . 3896, . 168-169:
49 , . 3899, . 141-142:
50 , . 3897, . 163:
51 , . 3903, . 93-94:
52 , . 3905, . 55:
53 , . 3906, . 67:
183766
1
1
186567
1
16
187468
1
40
187569
20
188070
1
27
188171
1
40
190972 3
1
75
191073
1
57
191174
1
57 3 .
191275
1
52
191376
191777
198978
320
. .
,
__________
54 , . 3907, . 17-18:
55 , . 3912, . 260-261:
56 , . 35, . 1, . 559, . 42:
57 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
58 , . 3920, . 17-18:
59 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172: ,
1255 ( 1915 ., 121):
60 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
61 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
62 , . 355, . 1, . 895, . 1:
63 ., . ., 124:
64 :
65 ., , 101:
66 ., . ., 197:
67 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
68 , . 3864, . 25-26:
69 , . 56, . 3, . 52, . 44:
70 , . 53, . 1, . 3872, . 86-87:
71 , . 3873, . 96-97:
72 ., . ., 517:
73 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
74 , . 35, . 1, . 682, . 57:
75 , . 53, . 1, . 3920, . 17-18:
76 ., . ., 197:
77 , 1917, 35-36, 21:
78 :
168
. . --, --, --
169
1869 .79,
1870-
` . :
, 1869-70
.: ,
:
:
1920- , -
2 :
- , ,
: , 1933 .
80:
.
: ( ) - 1595 . 9 - 11000 81:
.
: 1595 . 39
19.000 - 82: - , . , - ,
83:
__________
79 , . 53, . 1, . 3856, . 9:
__________
80 berZeniSvili n., . ., 64:
81 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 286:
82 , 286-287:
83 berZeniSvili n., . ., 63:
170
. --
. - 11 , . . 1670-1700 - :
. , 1595 .
7 , 10.0001,
1705-1706 .` ` 21.630
2:
1899-1900 .
3:
150
59- 4:
. - 1830 .
()5
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 204:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 120:
3 ,
, , 1901, 6, 248:
4 ., . ., 101:
5 ( Kirmzita') 1829 .
18 :
:
4 :
. -
: - .
18406
18417
18428
18449
184710
184911
185312
185713
186114
186215
89
72
80
89
104
106
120
90
132
132
82
69
75
87
102
104
118
76
107
108
171
141
155
176
206
210
238
166
239
240
__________
6 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
7 , . 3802, . 62-63:
8 , . 3805, . 77-78:
9 , . 3809, . 14-15:
10 , . 3814, . 34-35:
11 , . 3818, . 40-41:
12 , . 2743, . 37-38:
13 , . 3830, . 53-54:
14 , . 3839, . 24-25:
15 , . 3836, . 21-22:
171
186316
186417
186618
186719
186820
187021
187122
187223
187324
187425
187526
187627
187728
187829
188030
188131
188232
188333
188434
188535
188736
188937
189038
189139
189240
189341
189442
189543
189744
189845
189946
190047
27
141
137
137
150
152
156
163
171
170
107
112
117
123
123
127
129
140
140
180
161
170
178
182
179
180
145
144
150
159
172
167
166
190
206
225
222
230
229
233
240
166
191
220
225
251
248
246
252
276
295
273
288
280
286
280
290
248
249
254
273
275
283
292
311
310
317
309
325
305
320
337
354
346
346
25
39
49
356
397
445
447
481
477
479
492
500
556
581
553
578
__________
16 , . 3843, . 21-22:
17 , . 3846, . 8-9:
18 , . 3848, . 74:
19 , . 3851, . 20-21:
20 , . 3853, . 28:
21 , . 3856, . 9:
22 , . 3858, . 10-11:
23 , . 3859, . 58-59:
24 , . 3862, . 71-72:
25 , . 3864, . 27-28:
26 , . 3866, . 20-21:
27 , . 3868, . 30-31:
28 , . 3869, . 29-30:
29 , . 3850, . 218-219:
30 , . 3872, . 88-89:
31 , . 3873, . 97-98:
32 , . 3874, . 43-44:
33 , . 3875, . 48-49:
34 , 1885, 3, 43:
35 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
36 , . 3880, . 40-41:
37 , . 3884, . 65-66:
38 , . 3887, . 146:
39 , . 3889, . 145:
40 , . 3891, . 115:
41 , . 3895, . 42-43: , 1894,
5, 793:
42 , . 53, . 1, . 3896, . 170-171:
43 , . -56, . 18, . 289, . 2:
44 , . 53, . 1, . 3899, . 43-44:
45 , . 3897, . 165:
46 , . 3903, . 101-102:
47 , . 3905, . 52:
. -
190148
190249
190550
190851
191052
191253
191454
191655
191856
192157
198758
49
77
297
310
328
338
357
376
391
400
288
150
298
297
319
338
357
374
381
387
292
100
224
595
607
647
676
714
750
772
787
580
250
988
. - (19131944) :
- .
1865 : 1885 .,
, - .
186559
187560
187661
1
1
1
27
24
18
__________
48 , . 3906, . 68:
49 , . 3907, . 19-20:
50 , . 3912, . 262-263:
51 , . 35, . 1, . 559, . 43:
52 , . 3917, . 135-136:
53 , . 3920, . 18-19:
54 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174: ,
683 ( 1915 ., 125):
55 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
56 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
57 , . 355, . 1, . 895, . 1:
58 :
59 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
60 , . 3866, . 20-21:
61 , . 3850, . 52:
172
. . --, --, -- --
187762
187863
188064
188165
188366
1
1
1
1
1
27
21
27
23
15
. . 1830-
1880- :
1893 .,
. ...1893
, , , __________
62 , . 130:
63 , . 178:
64 , . 3872, . 88-89:
65 , . 3873, . 97-98:
66 , . 3875, . 48-49:
, , ...67:
` 1895 .,
68:
. ... ...
. - ,
, - , - , -,
- . - ...69,
70:
__________
67 , . -56, . 18, . 289, . 2:
68 :
69 :
70 , 1885, 3, 43
173
1903 .,
, , -71:
1905 . - 72:
, , - 73: -
1911 . 29-74:
. `
- - , -, - ` -.
. 12 .
| | - |, | 1828
| 15 | | - | |
1877, | | 1897:
. :
.
1874 .:
__________
71 , 1903, 436:
72 , 1905, 406-407:
73 , . 56, . 1, . 8949, . 1-27
74 , . 35, . 1, . 682, . 8
174
.
1874 ., . ,
1999
. - 1874 . - () :
175
--
. - 6 ,
, . . 1720-1730 :
. - 1
, 1595 . 16 (-, , - , - , - ), 10.000 -2: , 1705-1706 .`
, - 10000 3:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 227:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 122:
3 - . , - , . ,
,
... (
, , 1912, 110):
,
.
1936 . -4 (-) , 1987 . 141 561 -: (2001 .)
100-110 :
86 - 38- 5:
__________
.
, [
], ,
, ,
,
, - ... (
, , , 1986, 166): - . , . - .,
. (
, . , , 1984, 426 .,
, , 1881, 172 ., . ., .
, 801): , - - () :
4
:
5 ., , 102:
176
. 1072 .
. - - ,
:
, 6:
(120 x 65 x 32 ). .
` :
.
` 1933 . : `
1
180 x 82 x 40 .
.
. . : : | :
:
|
:
[] | ...
__________
6 . , 1942 . , 1944 ., . , ,
: berZeniSvili n., . ., 138:
177
:
..
|
:
[] | :
. s(a)x(e)l(i)Ta R(mrTisa)Ta | me,
b(e)rm(a)n zr(e)sk(e)lman ava|S(e)ne zuinakti
brZ(a)ne[biTa] | amirspas(a)l(a)risa z(a)q(a)ri(a)s(i)Ta ... [o]|rsave cxo(re)basa m...s...Sa
m... | dRegrZ(e)l(o)b(i)saT()s -a-r- | i uyvT
sunakteon-
, :
(. 1212 .)
:
. | |
ad(i)d(e)n | c(o)ta Z|ei.
. ():
. berZeniSvili n., . ., 138: silogava v.,
samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 35-36, 115, 130: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 43:
. . . :
:
. | : | | : :
ad(i)d(e)n R(merTma)n S(a)lva da Zmai m(a)Ti
i(van)e.
.
:
. berZeniSvili n., . ., 139: silogava v.,
samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 35-36, 115, 130: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 100-101:
. . . :
:
, -
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi-
. 1995 .
:
.
[ ] :
178
. - 16 , . . 1695-1740 - :
. , 1595 . - 12 - 13.000 1: 1718-1719 .` - ,
10.9992, 1722-1723 .` - 6.500 3:
1884 . 4:
1899 . 19-
72 69- , 9- 5:
- 46 ( 600 .
)6:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 199:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
157:
3 , 173:
4 , 1885, 3, 43:
5 , 1900, 43, 2:
6 , 1902, 265, 1:
. - 1829-30 .
7 :
1836 .
- ( ) ,
, 7 :
. - - - :
.
1840
9
1841
10
1842
11
1844
12
1845
13
1847
286
248
255
277
282
310
290
260
270
289
295
320
576
508
525
566
577
630
__________
7
37, 3:
8 , . 53, . 1, . 3800, . 4
9 , . 3802, . 62-63
10 , . 3805, . 78-79
11 , . 3809, . 16-17
12 , . 3811, . 71-72
13 , . 3814, . 33-34
179
184914
15
1853
16
1854
185717
186018
186119
186220
186321
186422
186623
186724
186825
186926
187027
187128
187229
187330
187431
32
1875
33
1876
34
1877
35
1878
36
1880
37
1881
38
1882
39
1883
40
1884
41
1885
42
1887
43
1889
44
1890
45
1891
42
321
267
274
200
232
230
325
240
244
180
197
210
646
507
518
380
429
440
235
242
242
248
257
255
257
271
279
275
281
208
216
216
213
221
223
222
218
221
225
235
296
281
285
287
291
300
307
236
221
226
240
242
242
253
443
458
458
461
478
478
479
489
500
500
516
527
527
532
502
511
527
533
542
560
43
294
324
343
340
349
__________
14 , . 3818, . 40-41
15 , . 2743, . 37-38
16 , . 3825, . 48-49
17 , . 3830, . 53-54
18 , . 3833, . 65-66
19 , . 3839, . 24-25
20 , . 3836, . 21-22
21 , . 3843, . 21-22
22 , . 3846, . 8-9
23 , . 3848, . 74
24 , . 3851, . 20-21
25 , . 3853, . 28
26 , . 3856, . 10
27 , . 3857, . 23
28 , . 3858, . 10-11
29 , . 3859, . 57-58
30 , . 3848, . 71-72
31 , . 3864, . 27-28
32 , . 3866, . 20-21
33 , . 3868, . 29
34 , . 3869, . 30
35 , . 3850, . 218-219
36 , . 3872, . 88-89
37 , . 3873, . 97-98
38 , . 3874, . 43-44
39 , . 3875, . 48-49
40 , 1885, 3, 43:
41 , . 53, . 1, . 3877, . 11
42 , . 3880, . 40-41
43 , . 3884, . 65-66
44 , . 3887, . 147:
45 , . 3889, . 146:
261
283
290
285
295
555
607
633
625
644
189246
47
1893
48
1894
49
1897
50
1899
51
1900
52
1901
53
1902
54
1905
55
1908
56
1910
57
1912
58
1914
59
1916
60
1918
61
1921
62
1987
60
72
69
93
342
343
347
382
382
399
408
415
451
469
492
516
541
539
354
190
299
299
298
349
338
351
360
367
392
409
429
444
457
471
349
185
266
641
642
645
731
720
750
768
782
843
878
921
960
998
1010
703
375
1270
186565
187466
187567
187668
187769
187870
188071
1
1
49
20
1
1
1
1
1
20
20
18
16
20
__________
46 , . 3891, . 118:
47 , . 3895, . 42-43 , 1894,
5, 794:
48 , . 53, . 1, . 3896, . 171-172:
49 , . 3899, . 144-145
50 , . 3903, . 101-102
51 , . 3905, . 52
52 , . 3906, . 68
53 , . 3907, . 20-21
54 , . 3912, . 263-264
55 , . 35 . 1, . 559, . 43
56 , . 3907, . 135-136
57 , . 3920, . 18-19
58 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: ,
689 ( 1915 ., 130):
59 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
60 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
61 , . 355, . 1, . 895, . 1:
62 :
63 ., , 101:
64 ., . ., 517:
65 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
66 , . 3864, . 27-28:
67 , . 56, . 3, . 52, . 43: :
68 , . 53, . 1, . 3850, . 52:
69 , . 130:
70 , . 178:
71 , . 3872, . 88-89:
180
. . --, --, - --
188172
198873
25
206
. .
- .
1308 ., ,
:
-
, - , ,
__________
72 , . 3873, . 97-98:
73 :
: ,
,
-: - -
:
. - 1830-
74: 1898 . (1899 . - 19- ) - , ...
-__________
74 , . 56, . 1, . 13
181
,
75: ,
76: 1900 .
, ...
, - - : - ,
,
-
-, -77: , -
. . -,
,
__________
75 -, 1898, 18, 2
76 ., . ., 27-28
77 , . 53, . 1, . 3356, . 6
182
. .
, - :
. - ( -), , - : - 12,12 x 9,72 :
1.
.
.
| - -: : : :
183
2.
.
|
| | |
q(riste), S(eiwyal)e goga da | Cqarai da
m|owyale eqn|en da adRe|hrZele.
. , :
. silogava v., mravalTavi, VII, 181
. . adRegrZele:
. . ,
adRehrZele adRerZele - , , g- h- .
: . `
- :
3.
.
. `
- :
6.
` .
.
. n(i)k(olo)z
. :
. silogava v., mravalTavi, VII, 179:
. . `
- :
7. ,
.
. | | - |
. baRaT(u)rs da | missa Sv(i)l|sa giorgis | S(eundue)n R(merTma)n.
petre
. :
. silogava v., mravalTavi, VII, 180:
. . ,
:
4. ` ,
.
... ...
q(rist)e s ... e ...
. ...:
. :
. -
` ,
:
5.
.
. |
. Wurva(a)nT rus(u)dans S(eundue)n
R(merTma)n.
. :
. silogava v., mravalTavi, VII, 179:
. . Seundven:
. , -
,
:
.
:
. Brosset M., Mlanges asiatiques II, 343: ciskari Svili v., . ., 94: silogava v., mravalTavi, VII,
178: javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi, 70:
184
. . : . `
, Svilsa, Seundven: . Seundven:
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi mis, Svils, Seundven:
. .
:
: . `
- :
. : - -
,
` :
(149 x 47 x 38 ). , 8 .
(1582) | () | | | ()()() | () | | :
. :
.
:
- : - : , , .
. 6 .
.
1582 . . ,
185
. - 1 `
, - , --
:
. ,
(- .):
186
187
.
,
:
` javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi-
, - ,
:
10,10 x 11,5 :
. 100
,
: 1933 . -78
:
__________
78 berZeniSvili n., . ., 152:
188
. - 20 -, . . 1780 - :
. 1595 .
13
( -), 3.500 1:
. 1914 . (112
)2:
1944 .: :
1987 . 13 48 3,
1988- `
42 :
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 283-284:
2 1915 ., 213:
3 :
. ` ,
1882-1883 . 1300 .4
- :
__________
4 . :
189
. --
. - 8 -, . . 1920-1960
:
. - 1829-30 . -:
: 1918 .
-, 7-:
1922 . -
1: 1933 . .
, 1918 . - 2,
:
1988-` , - 38 9 - :
. - . - , ,
.
__________
1 -, . 2, , 1988, 398:
2 berZeniSvili n., . ., 109:
1880
4
1881
5
1882
6
1883
7
1884
8
1885
9
1886
10
1887
11
1890
12
1891
13
1892
14
1893
15
1894
16
1897
80
75
76
74
74
74
78
80
154
149
154
154
76
76
91
92
95
96
97
102
108
80
80
93
92
97
105
103
112
112
156
156
184
184
192
201
200
214
220
14
__________
3 , . 53, . 1, . 3872, . 90:
4 , . 3873, . 99:
5 , . 3874, . 44:
6 , . 3875, . 48-49:
7 , 1885, 3, 43:
8 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
9 , . 3878, . 12:
10 , . 3880, . 40-41:
11 , . 3887, . 184:
12 , . 3889, . 192:
13 , . 3891, . 116:
14 , . 3895, . 120-121:
15 , . 22, . 1, . 298, . 21-22:
16 , . 53, . 1, . 3899, . 142-143:
190
189817
18
1899
19
1900
20
1901
21
1902
22
1905
23
1907
24
1908
25
1910
26
1912
27
1914
28
1916
29
1918
30
1921
31
1987
24
55
40
109
110
108
116
116
119
107
110
117
120
120
122
130
143
146
155
156
240
50
125
135
134
131
141
255
45
216
220
225
236
236
241
238
255
278
280
286
297
495
95
138
28
14- 32:
. . 1880-
: - 1884 .33:
, , ,
-
: ,
. .
__________
17 , . 3897, . 167:
18 , . 3903, . 93-94:
19 , . 3905, . 55:
20 , . 3906, . 68:
21 , . 3907, . 19-20:
22 , . 3912, . 262-263:
23 , . 56, . 1, . 95, . 93:
24 , . 35, . 1, . 559, . 43:
25 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
26 , . 3920, . 18-19:
27 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174: ,
1- - , 305 ( 1915 ., 187).
28 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
29 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
30 , . 355, . 1, . 895, . 2:
31 :
32 ., , 101:
33 , 1885, 3, 43
. . -, --
--
191
, ,
- (59 x
58 x 76 ):
. .
1902 .
: 13,20 x
6,10 : ` 1902 .:
. .
. . 2 -- -, . - 8,88 x 5,35 ,
:
. 1946 .
:
192
. --
. 14
, -
1,5 -,
- :
.
(--)1:
. -
- . ...
...2:
__________
1 - .,
, . , , 1934, 197:
2 , 107:
. ...
, (-), .
, ... (
., , .
, 202): ` . ., . , 39: , ,
., ,
. IV, , 1982, 52:
, 1089, 1283
1319 -3
:
- :
1410 . - .
- (
, ...)4, `
1426 . (. (1426),
, -,
...)5, 1442 . ( ... - , -, , -__________
3 ., , ,
1982, 198.
4 ,
` , .` ., , 1955,
103:
5 , 354:
193
...)6 1448 .
(... - ...)7 :
- ` - - - 8:
: -__________
6 , 535:
7 , 618:
8 ., , . 1, 403 ` ., -, , 1969, 292 iveria, 1893, 40,
2:
- -:
-, -
:
, , - . . , - 1,5 ,
,
,
,
-: ,
194
. , ,
195
196
.
,
- , : - ,
197
, ...:
- , 9:
. , - :
. ,
(
) , `
: -- : - : -__________
9 ., , . 1, 71:
, , . -
:
. `
,
,
:
. 1960-
1 -` ,
,
` 100
, ,
:
. :
310:
, 1954 . . ,
5 11:
1960- -
,
__________
10 , 71-72:
11 . ., . .:
198
. 2005 .
199
. 2005 .
200
201
. 1386 .
12:
__________
12 2005 .
:
202
. . 1960-
203
.
1960-
1. . 132 x 62 x 27 ,
`
(1386) | |
|...:
. :
2. . .
(1415) | ,
, ,
, :
. . ., . ., 199:
3. . .
(1417) | ... | :
. ., , . 1, 71: . .,
. ., 200:
4. . , . .
(1425) | : :
| ) | , ()() ( : :
. ., , . 1, 71: . .,
. ., 199:
. . ` - ` ...:
. 202- :
| () ,
() , | ()
, () : | |
... ... ... |
() ()
... | ..., ... :
. ., , . 1, 71-72:
. 202- :
. -
204
. ...
. Brosset M., Rapports sur un voyage archologique dans
la Georgie et dans lArmenie, p. 158.
1953 .
-: . -, . . : -
-:
.
[. ] : :
|: : : : | []:
: : : [] | : :
[] | : :
:
[. Swv]niTa da Zl(i)er(e)b(i)Ta varZi(i)sa R|(mrTi)s mS(o)bl(i)s(a)Ta q(roni)k(on)s
l (38) d(a)v(i)wye | [z]Ro()de ese me, mefe(Ta) mefi[s] | d(avi)T(i)s v(a)rZ(el)m(a)n s(a)wolis mwign(o)b(a)rm(a)[n] | Tm(o)g(u)s, m(u)rv(a)n kTxisZ(e)m(a)n. T(evdor)e d(ad)ga.
. , 38 .
(1350 .) [] ,
`
( ): :
. -
, ,
, `
. .
,
__________
13 kviris palitra, 30, 25-31.07.2005:
205
. - 4 , , . . 1690 - , 0,5 :
.
:
1:
- 1595 .` 500
2:
1911 ., 1913 . ...
1913 . 6-
1369 ,
3:
53 - 22- 4:
.
1907 .
. ...
1911 1912
` ...5:
1911 . 156, 1913 . 17 (- 200 )7: - .
,
, -
, -
, - ...8:
-
1912 . 18-9:
1987 . 95 , 418 10:
.
, 1915 . 2378
,
11, , ,
:
. - 12:
__________
1 saginaSvili mariam, minis sanelsacxeblebi javaxeTidan, Zeglis megobari, 1988, 3, 53-56:
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 238:
3 , . -56, . 18, . 980, . 34:
4 ., , 101:
__________
5 , . -56, . 18, . 980, . 34:
6 , . 53, . 1, . 3438, . 2:
7 , . 4:
8 :
9 :
10 :
11 , . 56, . 18, . 980, . 32:
12
., . - , 1986, 2, 133-135:
206
. -
. - 8 -, 11 , . . 1840-1860 - :
. 21
13000
1595 . --1:
, - , ,
, 2:
, 1705-1706 .`
, 16.200 3:
. - 1829-30 .
()4
5 :
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 229:
2 :
3 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 121:
4 ,
30 :
. -
.
1884
7
1908
8
1912
9
1914
10
1915
11
1916
12
1926
13
1987
20
45
95
140
153
364
326
758
600
570
686
658
690
830
742
163
14
. 67- :
__________
5 `
18 : :
6 , 1885, 3, 41, 26, 368:
7 , . 316, . 1, . 102, . 43:
8 ., , 95:
9 1915 ., 189:
10 , , 1915, 83:
11 , . 316, . 1, . 65, . 37:
12 ., . ., 124:
13 :
14 ., , 101:
207
. -, . -- --
. - , 1908 . 2 - 50 ( )15:
. .
1843 . , . -, , 1843 . ...16: 1893 . - -17: 1899 . 19- -__________
15 , . 316, . 1, . 102, . 43:
16 , 1885, 26, 368:
17 , , 1916, 83:
(- )18: 1905
. - -:
: 1995 . - ( -):
__________
18 ., . ., 34-35:
208
.
.
1905 | | | |
:
. :
() () () | ()()
|()
:
. :
. 1915 .
19:
.
:
__________
19 , , 1915, 83:
209
. - 12 -, - , . . 1600
:
. , 1595 . - 10 , 12.000 1:
. 1829-1830 .
:
, , ,
1914 . 504 2: - 1944 .,
: -
, `
(1988 . 6 ):
.
, -, 1840-
- , 1850- ,
1855-56 .
:
1840
4
1841
5
1842
6
1844
7
1845
8
1847
9
1849
10
1851
11
1853
12
1854
20
101
95
100
109
112
115
119
80
92
94
100
81
85
97
104
108
111
77
88
90
201
176
185
206
216
223
230
157
180
184
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 201:
2 1915 ., 188.
3 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
4 , . 3802, . 65-66:
5 , . 3805, . 78-79:
6 , . 3809, . 16-17:
7 , . 3811, . 70-71:
8 , . 3814, . 35-36:
9 , . 3818, . 39-40:
10 , . 56, . 1, . 2596, . 30:
11 , . 53, . 1, . 2743, . 37-38:
12 , . 3825, . 48-49:
. .
1839 .13: - , - , - , - :
-:
. . -,
__________
13 , . 457, . 42-47:
210
. -- -,
. ` - ,
(` - -), -
- :
. ` - --
, , , -, - (7,59 x 5,05 ):
-. - (10,70 x 9,05 ) -
:
211
. -,
. - 35 -, 18,5 -,
, . . 2110-2130 - ,
:
. 1930-32 .
- -:
. 1999 .
.
, - :
. ` 6 .
| , , |
| | , ()
- | 1997-1999:
. :
.
,
60 ` - :
212
. . --, --
213
. - 17 , . . 1770 - :
.
- 1595 - :
- 8
10.500 1: , 1724-1725 .`
, 8.000 2:
1899 . 19- 26
19- 3:
75 37- 4:
. 1838 . 7
, 1829-30 . 5 :
.
1850- -:
.
1853
7
1854
8
1857
9
1860
10
1861
11
1862
12
1863
13
1864
14
1866
15
1867
16
1868
17
1869
18
1870
19
1871
15
61
62
76
77
77
80
83
84
88
94
100
104
104
115
65
71
55
61
73
71
74
73
77
81
85
92
92
101
126
133
131
138
150
151
157
157
165
175
185
196
196
216
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 198:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
181:
3 , 1900, 43, 3:
4 ., , 101:
5
6 , . 53, . 1, . 2743, . 37-38:
7 , . 3825, . 48-49:
8 , . 3830, . 53-54:
9 , . 3833, . 65-66:
10 , . 3839, . 24-25:
11 , . 3836, . 21-22:
12 , . 3843, . 21-22:
13 , . 3846, . 8-9:
14 , . 3848, . 74:
15 , . 3851, . 20-21:
16 , . 3853, . 28:
17 , . 3856, . 10:
18 , . 3855, . 6-7:
19 , . 3858, . 70-71:
187220
21
1873
22
1874
23
1875
24
1876
25
1877
26
1878
27
1880
28
1881
29
1882
30
1883
31
1884
32
1887
33
1889
34
1890
35
1891
36
1892
37
1893
38
1894
39
1897
40
1898
41
1899
42
1900
43
1901
44
1902
45
1905
46
1908
47
1910
48
1912
49
1914
117
119
103
103
130
115
119
122
121
133
135
107
101
101
101
102
101
103
220
222
223
229
237
216
220
223
223
234
238
136
141
142
142
147
150
153
167
172
166
173
185
186
201
204
220
231
241
113
120
120
125
125
125
132
155
164
154
157
165
158
173
188
200
207
212
249
261
262
267
272
275
285
322
336
320
330
350
344
374
392
420
438
453
18
20
26
36
__________
20 , . 3859, . 57-58:
21 , . 3862, . 71-72:
22 , . 3864, . 28-29:
23 , . 3866, . 20-21:
24 , . 3868, . 29:
25 , . 3869, . 2-30:
26 , . 3850, . 218-219:
27 , . 3872, . 88-89:
28 , . 3873, . 97-98:
29 , . 3874, . 44-45:
30 , . 3875, . 49-50:
31 , 1885, 3, 43:
32 , . 53, . 1, . 3880, . 41-42:
33 , . 3884, . 65-66:
34 , . 3887, . 148:
35 , . 3889, . 147:
36 , . 3891, . 119:
37 , . 3895, . 42-43: , 1894,
5, 794:
38 , . 53, . 1, . 3896, . 172-173:
39 , . 3899, . 145-146:
50 , . 3897, . 167:
41 , . 3903, . 101-102: , 1900, 43, 2:
42 , . 53, . 1, . 3905, . 52:
43 , . 3906, . 69:
44 , . 3907, . 21-22:
45 , . 3912, . 264-265:
46 , . 35, . 1, . 559, . 42:
47 , . 53, . 1, . 3917, . 136-137:
48 , . 3920, . 18-19:
49 , . 56, . 6, . 1020, . 175-176: ,
461 (
1915 ., 152).
214
191650
191851
52
1921
53
1987
65
257
250
110
220
260
100
477
510
210
548
137
- .
.
54
1865
55
1874
56
1875
57
1876
58
1877
59
1878
60
1880
61
1881
62
1882
1
1
-
1
1
1
1
1
1
17
20
25
13
16
15
20
20
14
. (. ) . - 1840-:
, 63: 1890-
,
- 64: 1903 . - ,
- 65: , 1905
.
66: - 1906 , - - :
__________
50 , . 196, . 1, . 43, . 22-23:
51 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
52 , . 355, . 1, . 895, . 1:
53 :
54 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
55 , . 3864, . 28-29:
56 , . 56, . 3, . 52, . 43:
57 , . 53, . 1, . 3850, . 52:
58 , . 130:
59 , . 178:
60 , . 3872, . 88-89:
61 , . 3873, . 97-98:
62 , . 3874, . 44-45:
63 , 1885, 3, 43
64 , . 56, . 1, . 8948, . 1, 25-26, ` . 8949, . 14
65 , 1903, 436:
66 , 1905, 406-407:
. : :
215
. --
. - 10 -, - , , . . 16601670 :
. 1595 . 61 ,
15.000 1:
1870-80-
: 1873
. 1200 -2, 1884- - 3:
1899 . 19-
130 2- , 3 4: - - 5:
1899-1900 .
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 202-203:
2 , 1873, 6, 3:
3 , 1885, 3, 43: .
. 75, . 159:
4 , 1900, 43, 2:
5 , 1901, 40, 1:
-
6
:
- 280 , 125- 7:
.
:
1830 . - 8, :
. -
:
-.
1838
10
1840
11
1841
191
156
185
110
135
167
301
291
356
__________
6 ,
, 248:
7 ., , 101:
8 ( Aktoprak)
() 17 -:
9 , . 53, . 1, . 1361, . 9-10:
10 , . 3800, . 4:
11 , . 3802, . 66:
216
184212
184413
14
1845
15
1847
16
1849
17
1851
18
1853
19
1854
20
1857
21
1860
22
1861
23
1862
24
1863
25
1864
26
1866
27
1867
28
1868
29
1869
30
1870
31
1871
32
1872
33
1873
34
1874
35
1875
36
1876
37
1877
38
1878
39
1880
40
1881
41
1882
42
1883
43
1884
32
64
72
190
207
200
200
151
156
232
235
275
273
259
263
272
284
294
310
321
325
335
342
351
360
383
372
391
427
429
431
431
81
__________
12 , . 3805, . 80:
13 , . 3809, . 15:
14 , . 3811, . 70-71:
15 , . 3814, . 35:
16 , . 3818, . 40:
17 , . 56, . 1, . 2596, . 31:
18 , . 53, . 1, . 2743, . 37-38:
19 , . 3825, . 49-50:
20 , . 3850, . 53-54:
21 , . 3833, . 66:
22 , . 3839, . 24:
23 , . 3836, . 22:
24 , . 3843, . 21-22:
25 , . 3846, . 10:
26 , . 3848, . 74:
27 , . 3851, . 20-21:
28 , . 3853, . 27:
29 , . 3856, . 10:
30 , . 3857, . 20:
31 , . 3858, . 10:
32 , . 3859, . 57:
33 , . 3862, . 71-72:
34 , . 53, . 1, . 3864, . 28:
35 , . 3866, . 21:
36 , . 3868, . 31:
37 , . 3869, . 29:
38 , . 3850, . 218-219:
39 , . 3872, . 88:
40 , . 3873, . 98:
41 , . 3874, . 45:
42 , . 3875, . 50:
43 , 1885, 3, 43:
171
185
201
200
150
158
230
228
270
271
260
260
269
269
269
289
307
312
327
341
333
342
373
346
363
393
396
399
419
361
392
401
400
301
314
462
463
545
544
519
523
541
553
563
599
628
637
662
683
684
702
724
732
756
718
754
820
825
830
850
188544
45
1886
46
1887
47
1889
48
1890
49
1891
50
1892
51
1893
52
1894
53
1897
54
1898
55
1899
56
1900
57
1901
58
1902
59
1905
60
1908
61
1910
62
1912
63
1914
64
1916
65
1917
66
1918
67
1919
68
1921
69
1987
130
135
210
403
403
448
476
463
490
498
504
508
557
585
567
576
604
609
665
719
764
784
833
850
398
398
411
432
428
447
457
408
485
547
578
536
542
558
585
664
682
733
760
786
794
1282
1270
400
200
572
801
801
859
908
891
937
955
912
993
1104
1163
1103
1118
1162
1194
1329
1401
1497
1544
1619
1644
1200
2552
1967
600
2524
- . - .
1865
71
1881
1
1
41
60
70
__________
44 , . 53, . 1, . 3877, . 11:
45 , . 3878, . 12:
46 , . 3880, . 41-42:
47 , . 3884, . 66-67:
48 , . 3887, . 148:
49 , . 3889, . 147:
50 , . 3891, . 119:
51 , . 3895, . 124:
52 , . 22, . 1, . 298, . 21-22:
53 , . 53, . 1, . 3899, . 145-146:
54 , . 3897, . 167:
55 , . 3903, . 101-102:
56 , . 3905, . 52:
57 , . 3906, . 69: ,
, - 1122 , 578- -, 544- (, . 56, . 1, . 205, . 139):
58 , . 53, . 1, . 3907, . 21-22:
59 , . 3912, . 264-265:
60 , . 35, . 1, . 559, . 43:
61 , . 53, . 1, . 3917, . 136-137:
62 , . 3920, . 18-19:
63 , . 56, . 6, . 1020, . 177: , -, 1967
( 1915 ., 195).
64 , . 196, . 1, . 43, . 22-23:
65 , . 56, . 1, . 95, . 98:
66 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
67 , . 196, . 1, . 64, . 6:
68 , . 355, . 1, . 895, . 1-4:
69 :
70 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
71 ., . ., 518:
217
188472
189473
38
. 1830- -
. - (. 1839.)74: 1840 . - 75: `
, 1856 ., - .
: ,
. - , -
: - - : - - 8,34 x 5,20 ,
:
, ,
:
.
__________
72 :
73 , . 53, . 1, . 3896, . 34, 172-173:
74 , . 457, . 42-67
75 , . 3800, . 4
. .
. . narkvevebi saqarTvelos istoriuli geografiidan. zemo qarTli - Tori, java-
218
. - .
219
. .
--, --, -, --, -
--
xeTi, Tbilisi- samxara :
javaxeTi. istoriuli-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- , qriste,
Seiwyale samxara: ,
.
| |[]; q(rist)e S(ei)wy(al)|e s(a)mxara[].
. :
: . , - , :
. . ,
...- , ,
-76
... (. 1856.) , - -: , 1857 -77
__________
76 , . 56, . 1, . 3436, . 8
77 , . 53, . 1, . 3830
220
. . --
`
. : , - , - : .
:
.
.
, - - ` -
:
-,
- - :
. :
1595 -: 5
, 14.00078: , 17051706 .` ,
5.50079, 1717-1718 .` 7.00080, 1718-1719 .` 4.000
81:
() . 3
-, -__________
78 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 203:
79 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
121:
80 , 152:
81 , 157-158:
. - . - .
221
222
223
.
,
,
,
, -
, , - () - (--
14,47 x 5,28 ) :
- - :
224
. --
. 24 -, . . 1700-1740
, , :
. , 1595 . -1
36 , 13.000 :
- ,
, , -2:
, 1854 . - .
3
: ` -4
, 1893 . :
. , ,
1914 .
5
338 : -__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 276-277:
2 :
3 , 1876, 1, 196:
4 , , , ., 1893,
21:
5 1915 ., 194:
1944 . ,
(-) :
:
1981 . 1- `
362 , 1987- 94 ,
366 :
. 0,5 -
- - :
:
. `
. 3
-` ` -: --
.
0,5 -
: 1595 . - 21 ,
8.000 6: , - ,
,
, -__________
6 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 280:
225
,
(, ,
7
) :
: . 28 , 1 , . .
1780-1800 :
.
-.
. - : -
, ,
: -, , , , -, ,
, , , , ,
...8:
. , 1595 .
26
22.500
9: , - - , - , , -10:
, - , -
: 17051706 .` ,
17.500 11:
. 1877-78 . -
-. ... -- -
12: 1884 .
. 15 15 13:
__________
7 :
8 ., .
, 1916, 17, 528:
9 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 278-279:
10 :
11 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
118:
12 ., . ., 528:
13 , 1885, 3, 41:
226
, - : , 1912 .
30 , 1014: 1914- 52
20-15, 1916 - 55
20-16: 1940- , , 1944 .,
`
1945 .:
.
-.
187817
188018
188119
188220
188321
188422
188523
188624
188725
188926
189027
189128
189229
189330
189431
189732
189833
189934
190035
190136
190237
190538
190639
52
52
49
52
54
48
50
50
53
55
100
102
99
105
109
57
57
67
75
77
78
84
88
88
100
107
107
106
106
112
132
154
59
59
73
73
78
82
82
85
85
91
102
104
107
117
117
120
127
116
116
140
148
155
160
166
173
173
191
209
211
213
223
229
252
281
190840
191041
191242
191443
191544
191645
192146
23
144
155
158
163
130
136
144
148
162
75
149
65
33
274
291
302
311
313
311
140
122
48- 47:
- . 1881 .
1 14 48 - -
15
__________
14 , 1912, 284, 5:
15 , 1914, 15, 127-128:
16 ., . ., 528:
17 , . 53, . 1, . 3850, . 217-218:
18 , . 3872, . 86-87:
19 , . 3873, . 96-97:
20 , . 3874, . 42-43:
21 , . 3875, . 47-48:
22 , 1885, 3, 41:
23 , . 53, . 1, . 3877, . 14:
24 , . 3878, . 11:
25 , . 3880, . 39-40:
26 , . 3884, . 64-65:
27 , . 3887, . 143:
28 , . 3889, . 142:
29 , . 3891, . 114:
30 , . 3895, . 41-42:
31 , . 3896, . 167-168:
32 , . 3899, . 140-141:
33 , . 3897, . 162:
34 , . 3903, . 93-94:
35 , . 3905, . 55:
36 , . 3906, . 67:
37 , . 3907, . 16-17:
38 , . 3912, . 259-260:
39 , . 3915, . 20:
:
- : , 1916 .
. . -
, ,
, :
, -__________
40 , . 35, . 1, . 559, . 42:
41 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
42 , . 3920, . 17-18:
43 , . 56, . 6, . 1020, . 170-171: ,
413 ( 1915 ., 160):
44 , . 53, . 1, . 900, . 4:
45 , . 196, . 1, . 43, . 17-18:
46 , . 355, . 1, . 895, . 1:
47 ., , 102:
48 , . 53, . 1, . 3873, . 96-97:
227
. .
-,
228
.
.
, : -, 40-50 , - -: -
49:
. 50. , - :
:
- - - :
__________
49 ., . ., :
50 , . 53, . 1, . 900, . 4:
. -
:
( ` 100 x 72 x 45 ). , , .
229
. .
1676 .
230
. -
.
, - 17 -, . . 11401180
:
. -
. ...
, -, - 1:
. - : - 1595 .
127 ( ,
),
25.000 2: 1-2 , - ,
( - ,
, , -__________
1 , 1879, 157, 1:
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 171-173:
, , ,
, , - , ,
, , ,
,
, , - , -, , -, ,
, )3
, , -, :
, 1625 . - - : -, ,
:
4:
__________
3 :
4 vaxuSti bagrationi , saqarTvelos
Tbilisi, 1997, 130:
geografia,
231
. , 1824 ., - ,
- ,
5
1828-1829 . :
1829-30 . - -: , , - -,
1840 -:
1878 .:
1914 . 1- - ,
2010 6: 1944 . - - :
.
.
18247
18408
18419
10
1842
11
1844
12
1845
13
1847
14
1849
15
1853
16
1854
17
1857
18
1860
19
1861
20
1862
21
1863
22
1864
186623
124
128
133
151
156
100
96
89
50
45
47
49
48
46
46
45
120
124
130
143
148
104
87
85
43
37
41
40
42
47
46
45
20
244
252
263
294
304
204
183
174
93
82
88
89
90
93
92
90
15
__________
5 ., , 132:
6 1915 ., 197:
7 ., , 83:
8 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
9 , . 3802, . 65-66:
10 , . 3805, . 79-80:
11 , . 3809, . 17-18:
12 , . 3811, . 73-74:
13 , . 3814, . 35-36:
14 , . 3818, . 40-41:
15 , . 2743, . 39-40:
16 , . 3825, . 49-50:
17 , . 3830, . 54-55:
18 , . 3833, . 67-68:
19 , . 3839, . 25-26:
20 , . 3836, . 21-22:
21 , . 3843, . 21-22:
22 , . 3846, . 8-9:
23 , . 3848, . 74:
186724
186825
186926
187027
187128
187229
187330
187431
187532
187633
187734
48
48
48
48
48
49
50
46
46
46
48
46
44
45
53
30
48
28
94
94
94
96
94
93
95
96
101
101
58
232
. -
, ,
, - (41/2): - :
, - :
41/2 -:
, , , : -
:
...37: , --
38,
:
.
, - :
-, : -
. ,
__________
37 , . 56, . 1, . 11101, . 1
__________
38 , . 12-13
: .
, - :
.
, - | , -
, , - / [?]
/ . /, -
saxeliTa RvTisaTa, oxiTa da SewevniTa
wmidisa mSoblisa RvTisaTa, mindobiTa
wmidisa ioane maxarobelisaTa, viwye mefeT
mefisa molareTuxucesma zaqaria, Zeman
qamqamis Svilisaman, ofelman koSki da
galavani ese q[v?](ronikon)sa mb da
gavaTaveT md. RnerTo... guilxine, amin.
. , ,
,
( ) (), 42 . (1354) 44 . (1356): ... . :
. Brosset M., Rapports sur un voyage archologique II,
152-153: Brosset M., Mlanges asiatiques. II, . 277, 290-291:
Brosset M., Explication des divers inscriptions gorgiennes, armniennes et grecques, VI, 2, 1938, p. 77. ., . .,,
22: ciskariSvili v., . ., 111:
. .
. 1838 . : . : 1847-1848 . .
,
: .
(Brosset M., Rapports sur un voyage archologique..., pp.
152-153).
: vTia: : : mid: |
oi: | ii: oa: mida: oan:
aaea|: : eT: ef: oareesa: | : a: : : aeaa:
|: : aaan: : : | : oronikons:
:: : :
233
saxeliTa R(vTi)s(a)Ta da S(e)wevniTa w(mid)isa |2
mS(o)bl(i)sa |3 m(i)s(i)saTa mindobiT(a) w(mid)is(a)
I(oan)e m(a)x(a)r(e)blis|4(a)Ta viwye mef(eT) m(ef)isa
m(o)l(are)Txuc(es)m(a)n |5 qa[?] Zem(a)n qmqmis Svilis
n(a)T(e)s(a)vm(a)n koS|6ki da g(a)l(a)v(an)i ese e |7 e
q(oronikon)sa mb da elTe md RT
. (
). Au nom de Dieu, avec lassistance de sa sainte
Mre, avec confiance en S. Jean-lEvangliste; jai commenc, moi
chef des trsoriers du rois des rois, Kam ou Kadw (nom abrg),
parent du fils de Kamkam, cette tour et cette enciente..., en lane
pascale 42, et je lai acheve en 44 ...:
.
, (), ,
42- 44-:
, .
: : : :
: : (oi Zka (Zakaria?), fils de
Kamkamis-Chwili, dOph) :
: : : : :
. -
, , :
(Melanges Asiatiques..., II, MeI, 291), - (. , , . XII, 22):
. ,
,
. .
|
|
|
|
[?] |
:
(saxeliTa RvTisaTa, oxiTa da SewevniTa wmidisa
mSobelisa RvTisaTa, mindobiTa wmidisa ioane maxarobelisaTa, viwye mefeT-mefisa molareTuxucesma
zaqaria, Zeman qamqamisaSvilisaman, ofelman koSki da
galavani ese qronikonsa mb da gavaTaveT md. RmerTo
... gulxise, amin.)
, :
( ciskariSvili v.,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro, Tbilisi, 1959, 112): .
javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi-:
234
. - 20 -,
2 , . . 1480-1560
, :
. - , - --
:
1595 .
40 , 15.165
1: 1704-1705 .
- 15.0002, 1714 .,
10.000 3:
,
- :
,
,
: -__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 175-176:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
109:
3 , 141:
, -
, :
- - `
, :
, - :
- - - -4
:
__________
4 1880- - - - (droeba, 1882, 185):
- - -: -, - , - :
,
235
. -, - , .
18245
6
1884
7
1900
8
1908
9
1914
10
1915
11
1916
12
2000
46
200
230
295
1162
1031
262
1120
2187
1900
2330
2130
2193
1905
175
77- 13:
- . - : ,
1908 . 2 25 , - 14:
. (. ) . 1840 . ...
. , . 1840 ..15, - 1900 . ... 25-
-
: ,
12 ,
9 - ,
: ...
- .
, , - , - 16: , ` -
, - -
. ,
, ,
__________
, -: , 1905 . - ,
(WiWinaZe z., samcxe-saatabago,, Tiflis, 1905, 99):
5 ., . ., 83:
6 , 1885, 26, 368:
7 , , 1916, 81:
8 , . 316, . 1, . 102, . 33:
9 1915 ., 197.
10 , , 1915, 81:
11 , . 316, . 1, . 65, . 36:
12 2 x 2, Tbilisi,, 01.09.2000, 1:
13 ., , 101:
14 , . 316, . 1, . 102, . 33:
15 , 1885, 26, 368
16 , 1900, 124, 2
. . -, -,
, .
, , - 4-5 -- ,
, - ,
-- ,
236
18:
- -, - ,
500 ., , - , - 800 . 19:
`
- - - -
,
12000, 30000 ., 500
. , 2000 . ,
1000 . 20:
.
21: , -
1914 .22:
-:
. ,
,
, `
:
. .
-
`
: ,
-
:
- - ,
, - ,
- ...17: - --: , ,
, - - .
...
,
, : -__________
17 , 1900, 180, 2:
. ` 5 .
. 1915 .
23
:
__________
18 , 1900, 124, 2:
19 :
20 , 1900, 154, 2:
21 , , 1916, 81, `
, . 316, . 1, . 102, . 33
22 , . 316, . 1, . 30, . 95
23 , , 1915, 81:
237
. 1898 . . ,
1990- - `
. - - (1961-1999)
: :
.
() (1471):
. :
. .
,
. - 24:
,
,
__________
24 , , 1916, 81
238
. ` 1471 . ,
,
239
. - .
: . - .
.
- ...
q(rist)e S(eiwyal)e Zr? s(u)li
g(iorg)i q(rist)e S(eiwyal)e.
da
. ...
:
.
- .
240
. - . , .
241
. . --
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi qriste Seiwyale ... mama suliTa da giorgi
Seiwyale; . ...-
:
. javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi- .:
.
.
,
: , :
242
. --
. - 16 -,
2 , . . 1930-1950
: - - :
. -- - , - . - :
.
,
:
.
1830 . 1, 2 :
. -
- - .
__________
1 (, Yolgeti) 1915 .
` () 12 :
2 12 :
18473
4
1849
5
1853
6
1854
7
1857
8
1860
9
1861
10
1862
11
1863
12
1864
13
1866
14
1867
186815
16
1869
27
26
100
100
119
121
130
151
164
167
175
178
177
187
189
190
82
94
123
125
134
143
170
165
174
179
181
147
150
158
182
194
242
246
264
294
334
332
349
359
358
334
339
348
__________
3 , . 53, . 1, . 3814, . 34-35:
4 , . 3818, . 40-41:
5 , . 2743, . 38-39:
6 , . 3825, . 48-49:
7 , . 3830, . 52-53:
8 , . 3833, . 7-8:
9 , . 3839, . 23-24:
10 , . 3836, . 22-23:
11 , . 3843, . 21-22:
12 , . 3846, . 9-10:
13 , . 3848, . 74:
14 , . 3851, . 21-22:
15 , . 3853, . 27:
16 , . 3856, . 9, . 56, . 1, . 5336, . 8:
243
187017
18
1871
19
1872
20
1873
21
1874
22
1875
23
1876
24
1877
25
1878
26
1880
27
1881
28
1882
29
1883
30
1884
31
1885
32
1887
33
1889
34
1890
35
1891
36
1892
37
1893
38
1894
39
1897
40
1898
41
1899
42
1900
43
1901
44
1902
45
1905
46
1908
191047
48
1912
194
208
206
209
165
167
172
179
359
375
378
388
398
191449
50
1916
51
1918
52
1921
198753
422
425
439
479
499
508
491
125
. 53- 54:
- .
.
110
560
540
435
175
484
450
447
135
472
1044
990
882
310
1896
35
223
214
225
249
265
268
257
199
211
214
230
234
240
234
77
55
35
274
309
315
327
334
338
335
336
363
376
377
390
402
419
447
475
500
527
251
282
284
282
295
298
304
302
329
345
354
363
378
387
406
435
443
472
__________
17 , . 53, . 1, . 3857, . 23:
18 , . 3858, . 9-10:
19 , . 3859, . 56-57:
20 , . 3862, . 70-71:
21 , . 3864, . 26-27:
22 , 1875, 44, 2:
23 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
24 , . 3869, . 28-29:
25 , . 3850, . 217-218:
26 , . 3872, . 86-87:
27 , . 3873, . 96-97:
28 , . 3874, . 42-43:
29 , . 3875, . 47-48:
30 , 1885, 3, 41:
31 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
32 , . 3880, . 39-40:
33 , . 3884, . 64-65:
34 , . 3887, . 144:
35 , . 3889, . 143:
36 , . 3891, . 115:
37 , . 3895, . 41-42:
38 , . 3896, . 168-169:
39 , . 3899, . 141-142:
40 , . 3897, . 164:
41 , . 3903, . 93-94:
42 , . 3905, . 55:
43 , . 3906, . 67:
44 , . 3907, . 18-19:
45 , . 3912, . 261-262:
46 , . 35, . 1, . 559, . 42:
47 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
48 , . 3920, . 17-18:
525
591
599
609
629
636
639
638
692
721
731
753
780
806
853
910
943
999
1865
56
1873
57
1875
58
1876
59
1877
60
1878
61
1881
62
1910
63
1911
64
1914
65
1916
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
11
30
30
21
32
34
35
100
100
61
. . - 1840- - - : 1848 . - ` -
. ...
, , , -,
, - ,
, - -. - , -__________
49 , . 56, . 6, . 1020, . 172-173: ,
1080 ( 1915 ., 198).
50 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
51 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
52 , . 355, . 1, . 895, . 1-4:
53 :
54 ., , 101:
55 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
56 ., . ., 520:
57 , . 56, . 3, . 52, . 43:
58 , . 53, . 1, . 3850, . 51:
59 , . 130:
60 , . 177:
61 ., . ., 520:
62 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
63 , . 35, . 1, . 682, . 57: , 100
20- :
64 ., . ., 521:
65 , 1916, 45, 1424:
244
. . --, --, ,
245
- , - ...66:
- : - 1882-84 .,
, -, ...
, - 28-...67: -
:
.
( 18,68 x 11,02 ),
,
: 1990-
1993 .
13- .
, .
. : - . - 68:
1995 . - 165
. 110-- 69:
. , ` 16 .
() | | , () |
|
| | 1882
() , | ()()() . . |
() ()() | 1884 ,
() | | () | ()() | |:
. :
. 2,5 `
,
24 -__________
66 , . 56, . 6, . 5, . 5:
67 , 1885, 3, 41:
68 ., . -. , 1993, -, 17:
69 ., . -, 1995, -, 130-131:
246
. , - .
247
11,6 -
3
. ` , -
- , -
. - -
1985 `
- -,
(120 x 70 ) -
. - - 70:
. 53
__________
70 berZeniSvili n., . ., 73:
248
. 3
, , . . 17001720 ,
:
. - (xevi ospisa)1:
. , 1595 . - 16 (
, ` -, ), 5.490 2:
, - `
,
, - --
: 1704-1705 . - , 30.990
3:
- : 1873 . , 650 - , - -
4:
. - - , - :
50 , - 30 : :
--
__________
1 ., . ., 118:
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 218:
__________
3 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 110:
4 , 1873, 6, 3:
249
:
: ,
1829 ...5:
1899 . 19- ( 67
, 573 )
6:
1899-1900 .,
,
7
:
- 41 , 14-
8:
. 1830 . : 1918 .
:
__________
5 -, 1898, 159, 2: ,
(, 1883,
99, 1): , 1903 .
.
: - . - , -- ,
. - - 50 ., - 25 ., - - 10 .,
- 50 ., - 50 ., -- - 25 ., 32 . (- ), - 100
:
.
- : .
- --, - ,
:
.
, .
: .
,
,
: . ,
- ,
, , -
: - - ,
(, 1903, 75, 3):
6 , 1901, 40, 1:
7 ,
, 248:
8 ., , 101:
. --, -
-9
:
. , ,
__________
9 berZeniSvili n., saqarTvels istoris sakiTxebi II,
1964, 55:
250
,
1980-
- :
251
. --
. - 7 -,
, -
, . . 1780-1800 :
.
( - ) 1595 . 28
, 20.000 1: -`
, - , - , - , -2: , 3
7500
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 225-226:
2 :
3:
, ` , : , 1709-10 .
, 11.3004, 17211722 .` 2.500 5:
` -- 6:
1918 .` - , -__________
3 , 226-227:
4 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
133-134:
5 , 165:
6 , 1885, 3, 41:
252
: - 7:
1978 . - ,
:
1. .
1917-1918 . 1918 .
1 V .
.
700 . . .
7 : .
__________
7 ` - . ... -, 30 , -
( - ..):
, -,
, - , ,
:
: ,
, ( 15 ) :
, 800 ,
: ,
, - : - : - , , - :
, : - ,
,
: ,
: - : -, : - , , - :
:
20-
- , - : -, , , - , , : - : , , -, , , -, , ,
, , -,
(),
,
., 80-.
(
, 27 , 1998):
. -, 1918 .
253
. -
. . . . . . . .
. 1978 . 34 :
1918 . V 19 . . , , 700 .
7 , , , 1978 IX :
. :
2. .
1918 . V 19 60
700
.
27 .
, , :
. :
. 8
119 . 46- :
. :
.
.
__________
8 ., , 101:
1840
10
1841
11
1842
12
1844
13
1845
14
1847
15
1849
16
1853
17
1854
18
1857
19
1860
20
1861
21
1862
22
1863
23
1864
24
1866
25
1867
26
1868
27
1869
28
1870
34
74
71
75
89
92
92
100
84
85
110
113
118
118
121
124
127
132
136
141
143
75
80
84
95
98
90
103
86
86
113
118
116
116
119
124
130
137
138
139
144
145
151
159
184
190
182
203
170
171
123
231
234
234
240
248
257
269
272
280
287
__________
9 , . 53, . 1, . 3800, . 4-5:
10 , . 3802, . 63-64:
11 , . 3805, . 77-78:
12 , . 3809, . 15-16:
13 , . 3811, . 72-73:
14 , . 3814, . 34-35:
15 , . 3818, . 38-39:
16 , . 2743, . 38-39:
17 , . 3825, . 48-49:
18 , . 3830, . 52-53:
19 , . 3833, . 7-8:
20 , . 3839, . 23-24:
21 , . 3836, . 22-23:
22 , . 3843, . 21-22:
23 , . 3846, . 10-11:
24 , . 3848, . 74:
25 , . 3851, . 21-22:
26 , . 3853, . 27:
27 , . 3856, . 9:
28 , . 3857, . 23:
254
187129
30
1872
31
1873
32
1874
33
1875
34
1876
35
1877
36
1878
37
1880
38
1881
39
1882
40
1883
41
1884
42
1885
43
1887
44
1889
45
1890
46
1891
47
1892
48
1893
49
1894
50
1897
51
1898
52
1899
53
1900
54
1901
55
1902
56
1905
57
1908
58
1910
59
1912
139
144
140
149
148
152
157
175
179
189
193
195
195
156
151
157
168
168
176
178
288
292
292
300
304
313
326
336
357
361
371
373
197
218
234
242
245
244
251
253
268
275
279
288
291
299
321
335
354
360
185
208
221
232
234
233
241
240
252
257
259
267
274
282
306
329
343
359
382
426
455
474
479
477
492
493
520
532
538
555
565
581
627
664
697
719
30
40
57
__________
29 , . 3858, . 9-10:
30 , . 3859, . 56-57:
31 , . 3862, . 70-71:
32 , . 3864, . 26-27:
33 , . 3866, . 21-22 , 1875,
44, 2:
34 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
35 , . 3869, . 28-29:
36 , . 3850, . 217-218:
37 , . 3872, . 87-88:
38 , . 3873, . 96-97:
39 , . 3874, . 42-43:
40 , . 3875, . 47-48:
41 , 1885, 3, 41:
42 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
43 , . 3880, . 39-40:
44 , . 3884, . 64-65:
45 , . 3887, . 144:
46 , . 3889, . 143:
47 , . 3891, . 115:
48 , . 3895, . 41-42:
49 , . 3896, . 168-169:
50 , . 3899, . 141-142:
51 , . 3897, . 163:
52 , . 3903, . 93-94:
53 , . 3905, . 55:
54 , . 3906, . 67:
55 , . 3907, . 17-18:
56 , . 3912, . 260-261:
57 , . 35, . 1, . 559, . 42:
58 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
59 , . 3920, . 17-18:
191460
191661
62
1918
63
1921
64
1987
95
173
396
404
305
50
362
361
308
47
758
765
613
97
734
- . - : 1873
. 1 , 25 65: - 1875 . (- -)66:
1880-67:
. (. -)
. , ` - - :
: 1830- -
. -- -68: 1850- - . 69:
1830-1850- - , - :
: -: 13,65 x 6,6 :
. .
__________
60 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172: ,
766 ( 1915 ., 199).
61 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
62 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
63 , . 355, . 1, . 895, . 1:
64 :
65 ., . ., 518:
66 , . 56, . 3, . 52, . 44:
67 ., :
68 , . 53, . 1, . 457
69 , . 3830
255
. . . - --, -, --, -, --
-: -:
. 1896 . . - - --
256
. .
: - -: . , - - -: .
1. .
...
|
... ...
odes TaT(a)rTay[oveli?] q(ve)y(ana)
wa[agvar]To misg(a)n da[umTavre?]b(e)lni
k(a)ris bW(e)ni... me Coga gavaTaven. v(i)nca...
257
. ,
.
/,
/ / /. , /
|:
. ,
, : ,
[ ]
37 . :
, . , ,
- / -
:
.
. . : , . ,
, ,
:
. ,
,
. - (1027-1072 ) : .
,
, , : ,
,
: javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi-
. :
2.
.
q(rist)e S(eiwyal)e
S(e)ni.
g(iorg)i
m(o)na
258
. , :
. ., . ., 122 .,
. ., 32:
3.
, , .
.
. :
...:
4.
.
[] | |
| [] [] |
[] . [ ]
[j(uar)i q(rist)esi] | q(rist)e, ad(i)d(e)
melqiz(e)dek qarTlisa | k(a)Tal(i)kozi
orTa[v]e S(in)[a] | cxo[r(e)b(a)Ta], a(mi)n. |
[q(roni)k(o)ni iyo smT].
. , . : 249 . (1029 .):
. ., . ., 122: .,
. ., 32: berZeniSvili n., . ., 106:
. .
[ ] ,
, , , ... ;
cxovrebaTa: . , , ,
:
.
1010-1033 .: ` 1010-1029 .,
: 1029 .:
.
,
: - , 5,85 x 3,80 :
. - --, --
,
-
,
- --
259
. -, --, - --,
:
1830
: , --
- -: 1896 . . ,
--
260
,
70:
. 1,5 ` , - ,
-
: - :
9
: - ,
. 72
, : .
1. .
- 1595 . ,
2500 - 71
. - ,
__________
70 ., . ., 121: ciskariSvili
v., . ., 60:
71 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 237
. ... ... |
... : |
...: : ... |
...
| []
... | [] -... | |
|
...qan(e)lis Zisa vardans m(i)bo[Ze]s | s...
xorodx()rani o? dadevani? | sioa...?
ajilmlS(e)niTa? | d(a) otiagriTa? de... |
oni... ...Ta odes mimomxodes k(a)c(i)sa?
ar...l? | [m]yo... asarjimlSens ocda aTiTa
w... | mT... [C]oidmeti aTasi TeTri
kaT(a)likoz(is)a ... | mT...a ...ned ...sa q(u)eSe
... | Sdno ... | si Te... ...am... ...Ts... ...lni.
. ... ......, ..., ...,
... , ... ()...:
__________
72 ., . ., 124:
261
262
. --,
- -,
263
. -
. . , . ., 124: berZeniSvili
n., . ., 110: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 41:
. .
; ...Zisa vardans ...maedani... odes mimomxodes kaci... ocda aTi meti
aTasi TeTri qarTuli kaTalikozi: .
. : . ...qanlis Zisa
vardans mibo(Ze)s: | s... xorodxrani o (?) da de vani:
... | sica (...T) aji mlSniTa: d(a) oticgriTa: d(e...b) |
onen(a ...) Ta odes me momxudes kaci ar (a...)l | (m)yoa
(...) asarjimlSens ocda aTiTa da (liTa) | mov (...C)
uidmeti aTasi TeTri qaTlikza (d...) | mTi (j...n)ed
d(a) osa qSe (yvliTrT-oa...) | Sndo: (...i) id(e-gadv-a
oc) iaTa | si Te (Tri ... s-)m- ... Ts(o)lni: javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- q...qanlis Zesa vardans miboZes sasamsaxurod xranio da
devani ... sios ... aji mlSniTa n...oxigriTa ae ... onen
...Ta odes me momxudes kaci ara ... myoa ... as arji
|
|
q(rist)e adide io(va)ne oqr(o)p(ir)i |
q(arTlisa) k(aTa)l(iko)zi orTave | S(i)n(a)
cx(o)rebaTa y(av)n a(me)n.
. ,
() , . :
. silogava v., mravalTavi, VII, 177: javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 41:
. javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- oane, iyavn:
264
3. , , `
, , .
... | ...
viy... ...ad | rni ...
. ., . ., 124: berZeniSvili n.,
. ., 111:
. . :
.
1033-1048 .:
,
980-1001 .:
.
, - 73:
__________
73 berZeniSvili n., . ., 112:
265
.
, -, . . 1680-1690 : - (40-50 )
. , 1595 . - 19 , 9.000 1:
,
, - , - , , , - : , 1718-1719 .`
,
6.5002, 1721-1722 .` - 2.500 3:
. - - -
.
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 224:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 155:
3 , 171-172:
1884
5
1908
6
1912
7
1914
8
1915
9
1916
10
1987
60
65
305
300
291
295
560
585
723
556
591
1257
266
. . -,
267
190812: 1861-
. , . , , 1861 ...13:
1903.14:
( 1908 . . )15:
__________
12 , , 1916, 82
13 , 1885, 26, 368
14 , . 204, . 1, . 1346, . 1-22
15 , . 316, . 1, . 102, . 44
1910-
16:
:
.
17:
__________
16 , . 83, . 3
17 berZeniSvili n., . ., 142:
268
. ( 65 )
269
, . -, ` ,
. 12
, , , 2 , - : :
.
() .
() (), , ()
, ,
[] ,
( ,
, , -
. , 1
) :
. `
.
,
2:
. ... . (... 356-323)
. ..., ,
...3:
__________
1 qarTlis cxovreba, I, 44: ` qarTlis cxovrebis Zveli somxuri Targmani, qarTuli teqsti da
Zveli somxuri Targmani gamokvleviTa da leqsikoniT gamosca abulaZe i., Tbilisi, 1953, 49:
- .,
, . , 155: , 31:
2 , 11:
3 , 20:
270
, . -- -
. . . -
:
... `
(... 93-81) , .
... , ...4:
(. .` - 726)`
.
, [] : ,
:
, , ,
,
[] (
,
5
) :
821 .` (806-833) ,
__________
4 , 27:
5 - . ., - , . , 157:
.
6
... :
1215 .
, , ,
. ... :: ...7:
,
, ` .`
:
. , ,
1944 . ,
:
__________
6 , ,
1860, 54: , . - ,
,
- () (mmxiTar airivaneci, qronografiuli
istoria, Zveli somxuridan Targmna, Sesavali, SeniSvnebi da saZieblebi daurTo liana davlianaiZetatiSvilma, Tb., 1990, 99):
7 , 1, 63:
271
.
, 25 , :
.
, ,
,
: , , .
: : : :
: | : :
: | :
:
s(a)x(e)liTa R(mrTisa)Ta, me, iCq(i)Tm(a)n
g(u)rg(e)nis Zem(a)n | aRv(a)S(e)ne ekl(e)s(ia)
ese. m(a)m(u)li C(ue)ni s(a)x(e)lsa z(ed)a
w(mid)isa | n(a)Tl(i)smc(e)m(li)s(a)sa. s(a)l(o)c(a)v(a)d CemT()s da mS(o)b(e)lTa
C(e)mTaT()s.
. ,
, ,
, .
- ,
[]
:
. Brosset M., Rapports sur un voyage archologique... II,
165: kalistrate, iveria, 239, 1891: .,
. ., 129: ciskariSvili v., . ., 47:
berZeniSvili n., . ., 129: oTxmezuri g., XIIXIII
saukuneebis mijnis qarTuli lapidaruli warwerebi
rogorc saistorio wyaro, 82-84: silogava v., samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli Zeglebi, 98:
. . vTisa, u ( , u), ,
ea: RvTisaTa, -
ioane qarTlisaman, eklesia, mamulovani, wmindis,
naTlis mcemelisa, salocvelad CemTvis, CemTaTvis: .
, , ; RvTisaTa, eklesiai, Cveni, CemTvis, CemTaT: . : :
; salocvelad, sulisa,
CemTaTs, CemTaTa: . naTlismcemlissa:
. . 1933 . , -
.
, ,
:
. 1950- ,
-
272
, .
, .
- .
8: ,
2005 .
,
:
. 117 x 69 x 27 , ,
` 19 .
| || | || ||| | || | | | |||, | :
__________
8 . ., . .:
, .
- .
. . ., . ., 199:
. ` :
. , , 2
: ` 6 4 .
|, | |, | , | | :
|, |:
. . ., . ., 199:
. ` :
, . - .
273
274
, . - .
275
. 5 , 1,5 , .
. 2010-2035
. 1928 .
:
.
. 35 . 13- 1:
. 1987 78 324
__________
1 ., , 101:
276
. --
. 19 , -
, . . 1730-1750 :
. , 1595 . 17 , 13.000 1, 17181719 .
, 12.500 6.000 2:
1884 . 3:
1899 . 19- 32
1-4:
1918 . :
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 200-201:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 156:
3 , 1885, 43, 43: ( .,
178, 215):
4 , 1900, 43, 2:
:
95 39- 5:
. ( , ):
.
-
.
1840
7
1842
8
1844
9
1847
10
1849
11
1853
34
32
34
37
43
55
31
31
36
20
39
39
65
63
73
57
94
94
__________
5 ., , 101:
6 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
7 , . 3805, . 78-79:
8 , . 3809, . 16-17:
9 , . 3814, . 33-34:
10 , . 3818, .
11 , . 2743, . 37-38:
277
186012
13
1861
14
1862
15
1863
16
1864
17
1866
18
1867
19
1868
20
1869
21
1870
22
1871
23
1872
24
1873
25
1874
26
1875
27
1876
28
1877
29
1878
30
1880
31
1881
32
1882
33
1883
34
1884
35
1885
36
1886
37
1887
38
1889
39
1890
40
1891
41
1892
42
1893
43
1894
15
34
48
48
48
48
48
100
100
100
100
102
101
104
26
44
44
44
44
44
80
80
80
80
87
90
87
110
137
138
138
141
140
137
90
105
107
112
112
116
116
60
92
92
92
92
92
180
180
180
180
189
191
191
196
200
200
242
245
250
253
256
253
133
133
152
158
160
166
171
178
179
123
122
138
150
159
161
164
178
182
256
255
290
308
319
327
335
356
361
20
31
__________
12 , . 3833, . 67-68:
13 , . 3839, . 24-25:
14 , . 3836, . 21-22:
15 , . 3843, . 21-22:
16 , . 3846, . 8-9:
17 , . 3848, . 74:
18 , . 3851, . 20-21:
19 , . 3853, . 28:
20 , . 3856, . 10:
21 , . 3857, . 24:
22 , . 3858, . 10-11:
23 , . 3859, . 57-58:
24 , . 3862, . 71-72:
25 , . 3864, . 27-28:
26 , . 3866, . 21-22: ,
1875, 44, 2:
27 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
28 , . 3869, . 29-30:
29 , . 3850, . 218-219:
30 , . 3872, . 88-89:
31 , . 3873, . 97-98:
32 , . 3874, . 43-44:
33 , . 3875, . 48-49:
34 , 1885, 3, 43:
35 , . 53, . 1, . 3877, . 14:
36 , . 3878, . 12:
37 , . 3880, . 40-41:
38 , . 3884, . 65-66:
39 , . 3887, . 147:
40 , . 3889, . 146:
41 , . 3891, . 118:
42 , . 3895, . 42-43:
43 , . 3896, . 171-172:
189744
45
1898
46
1899
47
1900
48
1901
49
1902
50
1905
51
1908
52
1910
53
1912
54
1914
55
1916
56
1918
57
1921
58
1987
32
20
53
166
203
207
212
220
229
218
232
245
260
274
278
277
220
70
196
212
205
214
219
216
241
250
248
252
250
257
200
60
399
419
417
434
448
434
473
495
508
526
528
534
420
130
642
. .
, ,
. ( `
10,46 x 6,29 ):
1899
59
. 19- :
,
` :
. .
__________
44 , . 3899, . 144-145:
45 , . 3897, . 166:
46 , . 3903, . 101-102 , 1900,
43, 2:
47 , . 53, . 1, . 3905, . 52:
48 , . 3906, . 69:
49 , . 3907, . 20-21:
50 , . 3912, . 263-264:
51 , . 35, . 1, . 559, . 43:
52 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
53 , . 3920, . 18-19:
54 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: ,
482 (
1915 ., 146):
55 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
56 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
57 , . 355, . 1, . 895, . 1:
58 :
59 ., . ., 23:
278
279
. , ,
.
60.
__________
60 ., . . 69:
1. .
q(rist)e S(eiwyal)e p(a)v(l)e.
. , :
. ., . ., 69:
280
. . --, ,
2. .
3. .
q(rist)e S(eiwyal)e.
. , :
q(rist)e mois(en)e s(u)li...
. , ...
. ., . ., 69:
. ., . ., 69:
281
. . :
:
. ` .
:
wlisa....
. :
. :
61
. . 1863 . , , 1867 - .
__________
61 , . 53, . 1, . 3843
. - 65:
__________
62 , . 3851
63 , 1885, 3, 43
64 ., . ., 22:
65 berZeniSvili n., . ., 141:
282
. --
. 24 -, . . 1830-1870
, 1 ()
2 :
. 1595 .
33
, 26.365 : ( ,
__________
1 . (10 ), , 25 . : ,
:
, 10 ,
, : ,
, , , ( 30 )
(, 1891, 248):
, (, 1885, 3, 41):
, , , , , , , , ,
, , ),
2: 1705-1706 .
19.165 3:
1850 .
.
(1723 .)4:
1834
, ,
5, . : 1893 .6:
__________
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 277-278:
3 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 118:
4 , . ` , , 1970,
9983, 1024:
5 ., , , ,
1893, 92:
6 ., . , 1876,
1, 196: 1841
. 18- ( , 1875, 38, 1):
283
1892 .
, 30 7:
. 3
. ...
, : , :
, : ,
8:
1884 .9:
. 1860-
, , , .
6-7
:
, 10:
5 ,
3 , 9-10 :
11:
.
12, ()13, ()14
15 16 1829-30 ., 4 : ,
1834 .
:
__________
7 -, 1893, 30, 20 :
8 -, 1896, 112, 2:
9 ., , . 1, 57:
10 ., . ,
1877, 10, 2:
11 ., . , 96: -,
1896, 112, 2:
12 `
() 16 : Bykty.
13 ` :
gm.
14 :
15 () `
() 8,5
-: Yerlisu.
16 () `
, 10 ,
4,5 ,
5,5 :
. -
: .
184017
184118
184219
184420
184521
184722
184923
185124
185325
185426
185727
186028
186129
186230
186331
186432
186633
186734
186835
186936
187037
187138
187239
187340
187441
187542
187643
187744
71
128
326
327
335
365
460
470
494
447
476
473
508
523
584
606
624
620
619
651
592
610
619
633
656
675
291
293
354
324
440
460
467
400
470
469
474
506
524
534
541
532
528
544
576
598
608
636
629
632
726
833
654
715
617
620
639
689
900
930
961
847
946
942
982
1029
1108
1140
1165
1152
1147
1195
1168
1208
1227
1269
1285
1307
1319
1342
1380
1548
160
__________
17 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
18 , . 3802, . 63-64:
19 , . 3805, . 76-77:
20 , . 3809, . 14-15:
21 , . 3811, . 72-73:
22 , . 3814, . 33-34:
23 , . 3818, . 40-41:
24 , . 56, . 1, . 2596, . 34-35:
25 , . 53, . 1, . 2743, . 39-40:
26 , . 3825, . 49-50:
27 , . 3830, . 52-53:
28 , . 3833, . 66-67:
29 , . 3839, . 23-24:
30 , . 3836, . 20-21:
31 , . 3843, . 21-22:
32 , . 3846, . 10-11:
33 , . 3848, . 74:
34 , . 3851, . 21-22:
35 , . 3853, . 27:
36 , . 3856, . 9:
37 , . 3857, . 23:
38 , . 3858, . 9-10:
39 , . 3859, . 56-57:
40 , . 3862, . 70-71:
41 , . 3864, . 25-26:
42 , . 3866, . 21-22: ,
1875, 44, 2:
43 , . 53, . 1, . 3868, . 29:
44 , . 3869, . 28-29:
284
187845
188046
188147
188248
188349
188450
188551
188652
188753
188954
189055
189156
189257
189358
189459
189760
189861
189962
190063
190164
190265
190566
190867
191068
191269
191470
191671
191872
192173
198774
838
869
906
919
921
720
757
778
797
800
1558
1626
1684
1716
1721
965
965
1145
1180
1218
1242
1242
1235
1237
1312
1332
1348
1374
1417
1475
1597
1679
1798
1891
1975
2000
1915
450
928
828
901
933
960
995
941
932
946
1024
1038
1058
1095
1133
1167
1280
1319
1391
1489
1549
1546
1898
350
1893
1893
2046
2113
2178
2237
2183
2167
2183
2336
2370
2401
2469
2550
2642
2877
2998
3189
3380
3524
3546
3813
800
994
166
240
332
430
279
__________
45 , . 3850, . 217-218:
46 , . 3872, . 86-87:
47 , . 3873, . 96-97:
48 , . 3874, . 42-43:
49 , . 3875, . 47-48:
50 , 1885, 3, 41:
51 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
52 , . 3878, . 11:
53 , . 3880, . 39-40:
54 , . 3884, . 64-65:
55 , . 3887, . 143:
56 , . 3889, . 142:
57 , . 3891, . 114:
58 , . 3895, . 41-42: , 1894,
5, 793:
59 , . 53, . 1, . 3896, . 167-168:
60 , . 3899, . 140-141:
61 , . 3897, . 163:
62 , . 3903, . 93-94:
63 , . 3905, . 55:
64 , . 3906, . 67:
65 , . 3907, . 17-18:
66 , . 3912, . 260-261:
67 , . 35, . 1, . 559, . 42:
68 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
69 , . 3920, . 17-18:
70 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172: , 3088 ( 1915 ., 136):
71 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
72 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
73 , . 355, . 1, . 895, . 1:
74 :
580
230- 75:
. , - ( ) . ,
:
1846
()76:
. -
1860 .` 2
(4 )
77: :
.
186578
1
48
187379
1
35
80
1875 . - 55
187681
2
41
187782
1
56
187883
1
60
84
1894
1
30
189685
190586
191087
1
60
191188 2
1
60
191289
1
60
191490
1
54
191691
285
. . - --,
. - . 1830- : 1860 .
, 93:
, ,
1880- .
. ...
, 13.000 .
: 20 . ...94:
1894 .:
1896 .
. . , 1891
,
95: __________
93 , . 56, . 1, . 4152, . 1
94 -, 1891, 150, 3
95 -, 1896, 180, 3
100 .
96: 1896 .
,
:
.
. , 1891
. ,
, . ,
,
,
.
. __________
96 :
286
. . -
,
...97:
, 1896 .` :
` 23.75 x 13.25 :
. ,
9 .
() | () | ,
| ,
__________
97 -, 1898, 13, 4
| 1894 |
, | . .
| ()
|()() () :
. :
.
, 6 .
| , |, , , |,
, |,
1896 | :
. :
287
. , 1866 ., -
- ., .
. `
-,
, :
:
. , 4
.
| () , | () 1866 | 10:
. :
.
, ` - :
. . ...
98:
__________
98 -, 1896, 126, 2:
288
.
- .,
289
.
4,5 -`
150 ,
:
, 1705-1706 .` , 22.000 99:
1853 .
- ,
,
100:
.
, :
6 , ...101:
-
, 4-5 :
. , ,
,
,
2 ,
, 8 .
() () | () | () | ... | | :
. :
. 3 ` :
, :
__________
99 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 120:
100 ` 1853 . 5- .
30-
,
.
...
. ., . , , ,
1915, 22-23:
101 , 1881, 191, 3: ,
395 (, 1893, , 24):
757 .` . ... -
290
,
. ,
102:
1595 . ` 15
15000
103: ` , , , , , , :
. 5 -` , 1
-, ()
, , 1595 . 3 , 6.000
104: 1841 ., , .
, ,
105:
. :
: - .:
__________
102 , 106:
103 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 285-286:
__________
104 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 283:
105 , 1875, 387, 1:
291
. --
. 3,5
,
, . . 1740-1790
. ,
-
, : , 1595 .
20.000 1:
.
1829-1830
. ... :
1829-
:
, :
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 230-231:
50 2: , , 1905
. . ,
3: . 1930-
4:
.
.
__________
2 ., . , 1894, 118, 3-4: ,
1894, 313-315, ` 1901 .
3 WiWinaZe z., . , 5, 24: ,
, 1901 150
( ` , , , ) (aaxuaSvili
i., samcxe-saaTabagos eTnosi, istoria da geografia skolaSi, 1990, 1-2)
4 berZeniSvili n., . ., 109:
292
. . -- --
15955
18846
18917
19088
19129
191410
191511
191612
198713
13
79
120
150
523
637
636
773
859
758
795
1273
1280
1557
1573
1632
2120
200
96- 14:
. -
: 1891 . , 15: 1910 . 16:
1916 . 43 17, - 18:
. ( . ) - . h 1843
., .
,
. , 1843 , __________
5 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 230-231:
6 , 1885, 26, 368:
7 , 1891, 241.
8 , . 316, . 1, . 102, . 41:
9 ., , 95:
10 1915 ., 137:
11 , , 1915, 83:
12 , . 316, . 1, . 65, . 36:
13 :
14 ., , 101:
15 , 1891, 241:
16 , , 1916, 83:
17 , . 316, . 1, . 65, . 36-37:
18 , 1910, 140, 3:
, 190819: ,
1895 . 9-
20: -
21:
1896 . 28- . .
, , ,
,
22:
1897 . 10-
23:
1900 . 8- , -24: 1906 .
4000 . 25:
(
) 1916 .26:
__________
19 , , 1885, 26, 368:
20 , . 204, . 1, . 981, . 1:
21 , . 3:
22 , . 6:
23 , . 7:
24 , . 25: ` , 1900, 206, 3:
25 , 1908, 99, 2:
26 , . 316, . 1, . 55, . 12:
293
. -
. 1915 .
27:
. 60 ,
,
- :
, ,
, __________
27 , , 1915, 83:
: 170 x 100 x 46
, :
87 x 80 x 16 :
:
( 200 x 120 x 24 ). 9 .
|
| , |,
, | , , , | , |, |, |. () (1502):
. ., , 11:
294
. 28:
. 1502 .
__________
28 berZeniSvili n., . ., 108:
295
. 12
, - , . .
1700 :
.
,
.
, , [][]- : , ,
, ,
:
,
1.
[]
...2:
: . 2 : :
...
...: :
3:
1595 . 3
10000 4,
1718-1719 . , 3333 5:
1810 . -
:
, ,
,
:
,
,
,
6:
1811-12 . - (57 )
7:
1899 . 19- 78
8:
1899-1900 .
9:
.
.
__________
1 - .,
, . , 17:
2 , , , 1871, 35: . ... ,
,
, , , 58):
(
3 berZeniSvili n., . ., 142:
4 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 193:
__________
5 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
158:
6
` , . IV, , 1870,
805:
7 , 18: lomsaZe S., . ., 326:
8 , 1900, 43, 2:
9 ,
, 248:
296
. -
. . --,
181010
183211
189912
191413
198714
200415
112
28
78
107
158
560
681
901
428
.
, :
, 1980- __________
10 , IV, , 1870, 953:
11 , . 1268, . 1, . 246. lomsaZe S., .
., 327:
12 , 1900, 43, 2:
13 1915 ., 145:
14 :
15 maisuraZe k., javaxeTis qarTvelebs ingiloebis
emuqrebaT, Georgian Times, 27.05-03.06.2004, 21:
64
, 2004 . 10 16:
, 2004- 158 ,
110-120
17:
. . - 1846 . .
, :
bedi
297
., 119 kakabaZe s., kvleva-Ziebani saqarTvelos istoriis sakiTxebis Sesaxeb, 1920, 7-11: berZeniSvili
n., . ., 142: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 62:
. . . , wmidisa, kviriakisa, qiSvadsa, Tanamecxedresa, Tamars, Seundos, missa,
mecxedresa, Seundos: . . , wmidisa,
kvirikes, saydris, Tanamecxedresa, mefis, Tam(a)rs,
RmerTma, mecxedresa, mzeqals, Seundvnes, RmerTma: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi-
Tamars, mecxedresa:
. - .:
: :
. ., . ., 74: beriZe v., samcxis
xuroTmoZRvreba, 1956, 216-217 ciskariSvili v., .
. :
. : ,
, ,
, 1930 18:
. 2004-
107 19:
. 1856 . . ...
...20:
__________
18 berZeniSvili n., . ., 142:
19 maisuraZe k., :
20 , . 56, . 1, . 3591, . 4:
298
. -
. 18 -, . . 1760-1820
:
. - : 1595 .
18 ,
15.000 1: , ,
,
:
1745 . `
. ... ,
, ...2:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 191-192:
2 - .,
, . , 84 vaxuSti bagrationi, saqarTvelos geografia, 131:
1755 . ` . ... , () ,
...3:
: , 1870- . ,
800 4:
. 1914 .
511 5: ,
1924 .,
, 5 , , . , 1918 .: , 1924 . ,
4 6: 1927-28 .
__________
3 - .,
, . , 108:
4 , 1873, 6, 3:
5 1915 ., 144:
ber 6 1933 . 2-3 , (b
ZeniSvili n., . ., 155), :
299
,
, - , : ,
1930- . 2-3
,
(
1952 .): , 1944
. : 1940- .
50 30
: , :
,
7: , 1930- .
8: 1987 . 119 , 564 9:
, 1989 . ,
10:
2001 . 120 116- 11, 4- , 2004- 110-` ,
5-` 12:
. 7 13: , ,
:
, (
__________
7 (1928 .) : , , 1971 . 85 ,
5 1971-1976 . ... mmaisu raZe k., javaxeTSi qarTuli skolebi ixureba,
Georgian Times, 17-24.06.2004, 24: :
8 berZeniSvili n., :
9 :
10 maisuraZe k.,, :
11 :
12 maisuraZe k., :
13 ., . ., 54:
. -,
300
.
,
,
11,0 x 7,0 ): ,
, - -
,
:
301
. ,
,
( ),
(
11,20 x 8,80 )
:
- :
-
:
:
. , , ,
, .
( 125 x 90 x 22 ), 4 .
()()() | () | |:
. ., , 10:
.
1 -:
1595 .
3000 14:
__________
14 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 208:
302
. - , ,
,
, 1706-1707 .`
, 6.000 15:
__________
15 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 124:
. ,
( )
(
11,70 x 7,0 )
1,5 : -
303
- :
.
, ,
:
.
--, --,
304
. 5 , , . . 1680 :
. 1595 .
19 , 12.000 1: ,
( ,
, , , ,
, , ,
):
, 1899 . 19- 84 7-
2, 1901 .
3:
1899-1900 .
:
4:
49 187 5:
. 25 270 1830 .
6:
12
:
-
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 221:
2 , 1900, 43, 2:
3 , 1901, 40, 1:
4 ,
, 248:
5 , 249:
6 ( ayky)
() 36 , : ., ., . ., 24:
18389
184010
184111
184212
184413
184514
184715
184916
185317
185418
143
258
244
251
270
274
185
192
210
220
299
235
253
249
261
270
190
203
228
223
442
493
497
500
531
544
375
395
438
443
__________
7 1847 . - 176 (92 ., 84 .)
(, . 53, . 1, . 3814, . 32-33): ,
1852 ., - , (, . 56, . 1, . 3436, . 8):
8 ( .,
205):
9 , . 53, . 1, . 1361, . 7-8:
10 , . 3800, . 4:
11 , . 3802, . 65:
12 , . 3805, . 78:
13 , . 3809, . 15:
14 , . 3811, . 71-72:
15 , . 3814, . 35:
16 , . 3818, . 40:
17 , . 2743, . 38-39:
18 , . 3825, . 49-50:
305
185719
186020
186121
186222
186323
186424
186525
186626
186727
186828
186929
187030
187131
187232
187333
187434
187535
187636
187737
187838
188039
188140
188241
188342
188443
188644
188745
188946
189047
189148
189249
189350
49
260
277
281
280
291
309
308
308
338
346
359
367
368
376
368
234
205
246
242
258
262
267
267
280
288
297
302
306
312
319
383
285
288
302
315
324
326
371
225
237
245
255
266
254
494
482
527
522
549
571
575
575
618
634
656
669
674
688
687
693
698
700
510
525
547
570
590
580
336
382
386
389
411
401
404
259
285
301
309
322
312
313
595
667
687
698
733
713
717
50
60
78
__________
19 , . 3830, . 54-55:
20 , . 3833, . 66:
21 , . 3839, . 24:
22 , . 3836, . 22:
23 , . 3843, . 21-22:
24 , . 3846, . 10:
25 , . 3848, . 11-14:
26 . , . 74:
27 , . 3851, . 20-21:
28 , . 3853, . 27:
29 , . 3856, . 10:
30 , . 3857, . 20:
31 , . 3858, . 10:
32 , . 3859, . 57:
33 , . 3868, . 71-72:
34 , . 3864, . 27:
35 , . 3866, . 21: ,
1875, 44, 2:
36 , . 53, . 1, . 3868, . 31:
37 , . 3869, . 29:
38 , . 3850, . 218-219:
39 , . 3872, . 88:
40 , . 3873, . 98:
41 , . 3874, . 45:
42 , . 3875, . 50:
43 , 1885, 3, 43:
44 , . 53, . 1, . 3877, . 12:
45 , . 3880, . 41-42:
46 , . 3884, . 66-67:
47 , . 3887, . 148:
48 , . 3889, . 147:
49 , . 3891, . 119:
50 , . 3895, . 124: , 1894, 5,
793:
189451
189752
189853
189954
190055
190156
190257
190558
190859
191060
191261
191462
191663
191764
191865
191966
192167
198768
84
109
120
390
437
456
437
470
481
483
542
571
576
598
524
538
314
345
367
353
369
377
383
416
455
469
491
490
494
520
475
220
180
312
704
782
823
790
839
858
866
958
1026
1045
1089
1014
1032
1000
995
1159
400
1237
- . 1860-.
186569
1
70
1875 .
187671
1
187772
1
187873
1
62
40
23
36
31
.
: :
__________
51 , . 22, . 1, . 298, . 22:
52 , . 53, . 1, . 3899, . 145-146:
53 , . 3897, . 168:
54 , . 3903, . 101-102: , 1900, 43,
2:
55 , . 3905, . 52:
56 , . 3906, . 69: , , 473 ., 370 . (, .
56, . 1, . 205, . 139):
57 , . 53, . 1, . 3907, . 22-23:
58 , . 3912, . 265-266:
59 , . 35, . 1, . 559, . 43:
60 , . 3917, . 136-137:
61 , . 3920, . 18-19:
62 , . 56, . 6, . 1020, . 177:
63 , . 196, . 1, . 43, . 24:
64 , . 56, . 1, . 95, . 160:
65 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
66 , . 196, . 1, . 64, . 6:
67 , . 355, . 1, . 895, . 1:
68 :
69 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
70 , . 56, . 3, . 52, . 42: ,
` :
71 , . 3850, . 52:
72 , . 130:
73 , . 178:
306
. 1491 .
.
( 93 x 73 x 20 ), 3 .
,
,
1491 . .
() , , , | | 1491:
. :
307
. . --, --, -
. . . , ,
1830- , , 1839 . .
74, 1840- . 75 : , 1839-40 .
:
:
, __________
74 , . 457, . 42-67:
75 , . 3800, . 4:
1848 ., 76:
. ... , ...77:
1884 . 78:
.
__________
76 , . 56, . 6, . 5, . 5:
77 :
78 , 1885, 3, 43
308
. --
, 2 .
|
, 1890-:
. :
. .
1890 .,
-
. ,
, :
.
:
309
. 2
, , . .
1680-1740 ,
:
. 1595 .
- 1 , 14.000 1:
. - 1860- . -,
` .
... 4
,
- 2:
. -
3:
. -
-.
185313
185414
185715
186116
186217
186318
186419
186520
186621
186722
186823
186924
187025
187126
187227
187328
187429
187530
187631
187732
187833
188034
188135
188236
188337
__________
13 , . 53, . 1, . 2743 . 38-39:
14 , . 3825, . 47-48:
15 , . 3830, . 53-54:
16 , . 3839, . 26:
17 , . 3836, . 21
18 , . 3843, . 21-22:
19 , . 3846, . 10:
20 , . 3848, . 11-14:
21 , . 74:
22 , . 3851, . 21-22:
23 , . 3853, . 27:
24 , . 3856, . 10: . 3855, . 6-7:
25 , . 3857, . 19-20:
26 , . 3858, . 10:
27 , . 3859, . 57:
28 , . 3862, . 71:
29 , . 3864, . 27:
30 , . 3866, . 20:
31 , . 3868, . 30-31:
32 , . 3869, . 28-29:
33 , . 3850, . 218-219:
34 , . 3872, . 88:
35 , . 3873, . 97:
36 , . 3874, . 44:
37 , . 3875, . 48-49:
18384
18405
18416
18427
18448
18459
184710
184911
185112
25
113
108
120
126
140
143
143
154
149
102
105
116
120
131
135
120
129
116
215
213
236
246
271
278
263
283
265
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 224:
2 , 1877, 11, 2:
3 ( AdF\F2) ` (-) 11 -:
4 , . 53, . 1, . 1361, . 8-9:
5 , . 3800, . 4:
6 , . 3802, . 64:
7 , . 3805, . 78:
8 , . 3809, . 15:
9 , . 3811, . 72-73:
10 , . 3814, . 34:
11 , . 3818, . 39:
12 , . 56, . 1, . 2596, . 31:
30
30
156
158
172
167
169
178
180
183
183
188
198
207
205
214
220
229
133
141
138
146
149
153
156
164
164
175
181
190
197
198
205
260
252
252
261
281
289
290
294
228
245
253
260
265
267
259
289
299
310
313
318
331
336
347
347
363
379
397
402
412
425
489
454
461
480
497
514
541
554
557
553
310
188438
188539
188740
188941
189042
189143
189244
189345
189446
189747
189848
189949
190050
190151
190252
190553
190754
190855
191056
191257
191458
191659
191860
192161
198762
31
86
130
476
313
349
364
374
383
390
377
379
408
417
428
435
454
475
521
269
293
296
303
311
314
308
324
325
333
340
348
361
370
404
551
562
580
600
600
575
200
409
451
500
524
531
500
175
582
642
660
677
694
704
685
703
733
750
768
783
815
845
925
900
960
1013
1080
1120
1131
1075
375
1436
.
- ` - - .
, ,
:
__________
38 , 1885, 3, 43:
39 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
40 , . 3880, . 40-41:
41 , . 3884, . 65-66:
42 , . 3887, . 145:
43 , . 3889, . 114:
44 , . 3891, . 116:
45 , . 3895, . 120-121:
46 , . 22, . 1, . 298, . 21-22:
47 , . 53, . 1, . 3899, . 142-143:
48 , . 3897, . 165:
49 , . 3903, . 93-94:
50 , . 3905, . 55:
51 , . 3906, . 68:
52 , . 3907, . 19-20:
53 , . 3912, . 262-263:
54 , . 35, . 1, . 559, . 43:
55 , . 35, . 1, . 559, . 42:
56 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
57 , . 3920, . 18-19:
58 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174: ,
1121 ( 1915 ., 147: ` , . 196,
. 1, . 64, . 6):
59 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
60 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
61 , . 355, . 1, . 895, . 1:
62 :
. .
- -
...63:
- .
: 1865 . - 1 14 64: - :
. . .
1841 . . 65
. - : 1870- - - , - . ...
,
, - ,
__________
63 :
64 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
65 , . 3798
311
, - ( )67:
,
, , , 1884 .
68:
. :
-: :
:
( 100 x 75 ),
2 .
| () ...
...:
. ., , 10:
. .:
, .
, .
[-]
ad(i)d(e) R(mer)Ti d [-] yWblie
. ...:
. :
. -
69 . - -` 3 :
- - 1595 .` 2500
70:
. .` .
.
,
(11,50 x 6,15 ) -__________
67 , . 53, . 1, . 3850, . 206
68 , 1885, 3, 43
69 . , :
70 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 233:
312
. --, --,
,
,
313
. - 9 , - , . . 1740 - :
. - ,
506 . -. ... -...1:
- :
- ,
: , ,
:
. 1899-1900 . - -
- 2: - 25 ` 136
3:
1901 . - 4:
. ,
, - : - , , - 1898 . -:
: 1989 .`
__________
1 , , 1901, 183: javaxiSvili
i., qarTveli eris istoria, t. 1, 300: aleqsiZe z.,
epistoleTa wigni, Tbilisi, 1968, 161:
2 ,
, 248:
3 , 249:
4 , 1901, 40, 1:
,
:
, - 5:
. , 1595 .
20 (
, , ,
, ,
, , - , ,
, , ),
25.000 6:
- , , 1829-30 .
:
, ,
, ,
:
1830- , 7 :
. .
__________
5 1984 .
- (
) ,
, - 1861 ,
- : - .,
, ... -, 1995, 6 , 2:
6 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 222:
7 (, Gkebk)
() 35 :
314
18408
18419
184210
184411
184512
184713
184914
185115
185316
185417
185718
186019
186120
186221
186322
186423
186624
186725
186826
186927
187028
187129
187230
187331
187432
187533
187634
187735
187836
188037
63
68
194
184
193
212
224
233
241
238
260
263
283
294
302
310
322
328
341
380
387
398
404
418
425
433
185
188
194
209
216
214
215
217
243
247
264
269
282
281
295
302
308
328
331
337
347
359
384
393
379
372
387
421
440
447
456
455
503
510
547
563
584
591
617
630
649
709
718
735
751
777
809
826
837
813
846
926
941
986
100
450
488
501
526
396
438
440
460
__________
8 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
9 , . 3802, . 64-65:
10 , . 3805, . 77:
11 , . 3809, . 13-14:
12 , . 3811, . 72-73:
13 , . 3814, . 33-34:
14 , . 3818, . 39-40:
15 , . 2596, . 36:
16 , . 2743 . 39-40:
17 , . 3825, . 49-50:
18 , . 3830, . 52-53:
19 . . 3833, . 66-67:
20 , . 3839, . 23-24:
21 , . 3836, . 20-21:
22 , . 3843, . 21-22:
23 , . 3846, . 10-11:
24 , . 3848, . 74:
25 , . 3851, . 21-22:
26 , . 3853, . 27:
27 , . 3856, . 9:
28 , . 3857, . 23:
29 , . 3858, . 9-10:
30 , . 3859, . 56-57:
31 , . 3862, . 70-71:
32 , . 3864, . 25-26:
33 , . 3866, . 19-20: -, 1875, 2:
34 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
35 , . 3869, . 28-29:
36 , . 3850, . 217-218:
37 , . 3872, . 86-87: ,
. ( )
,
60 : gvaramaZe i.
(vinme mesxi), axali SeniSvnebi, droeba, 1880, # 196:
188138
188239
188340
188441
188542
188743
188944
189045
189146
189247
189348
189449
189750
189851
189952
190053
190154
190255
190556
190857
191058
191259
191460
191561
191662
191863
192164
198765
543
555
550
464
477
469
1007
1032
1019
578
624
654
655
677
680
689
704
729
746
770
781
810
833
863
913
960
1013
1069
486
580
608
628
648
636
644
661
679
676
694
700
729
745
783
830
898
944
987
1064
1204
1262
1283
1325
1316
1333
1365
1408
1422
1464
1481
1539
1578
1646
1743
1858
1957
2056
1094
898
257
1009
864
260
2103
1762
517
2610
97
120
136
225
245
584
- . -
.
__________
38 , . 53, . 1, . 3873, . 96-97:
39 , . 3874, . 42-43:
40 , . 3875, . 47-48:
41 , 1885, 3, 41:
42 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
43 , . 3880, . 39-40:
44 , . 3884, . 64-65:
45 , . 3887, . 143:
46 , . 3889, . 142:
47 , . 3891, . 114:
48 , . 3895, . 41-42: , 1894,
5, 794:
49 , . 53, . 1, . 3896, . 167-168:
50 , . 3899, . 140-141:
51 , . 3897, . 162:
52 , . 3903, . 93-94:
53 , . 3905, . 55:
54 , . 3906, . 67:
55 , . 3907, . 16-17:
56 , . 3912, . 259-260:
57 , . 35, . 1, . 559, . 42:
58 , . 3917, . 145-135:
59 , . 3920, . 17-18:
60 , . 56, . 6, . 1020, . 170-171: , - 2170 ( 1915 ., 113):
61 , . 53, . 1, . 897, . 3:
62 , . 196, . 1, . 43, . 17-18:
63 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
64 , . 355, . 1, . 895, . 1:
65 :
315
186566
1
187467
1
187568
1
187669
1
187770
1
187871
1
188072
1
188173
1
188274
1
190975
1
191076
1
191177 3
1
191278
1
191479
1
191780
200181
61
38
49
46
49
50
50
30
31
75
41
41
40
65
430
. .
- ,
964 . - . - : - -: , ,
-
82, - ( - ):
,
,
, .
- :
1830- - -__________
66 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
67 , . 3864, . 25-26:
68 , . 3866, . 19-20:
69 , . 3850, . 51: . 3868, . 29-30:
70 , . 130: . 3869, . 28-29:
71 , . 177:
72 , . 3872, . 86-87:
73 , . 3873 . 96-97:
74 , . 3874, . 42-43:
75 ., . ., 516:
76 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
77 , . 35, . 1, . 682, . 57:
78 , . 3920, . 17-18:
79 ., :
80 , 1917, 35-36, 21:
81 :
82 ., ., , , 1947, 5-16: beriZe v., kumurdos taZari
1000 wlisaa, Zeglis megobari, 1964, 2, 25-27:
. .
-- 2 -
: - ,
316
. . ,
317
. . , , , , ,
., ., , , 1947,
318
. .
319
. . ,
, .
-, 1860- --
:
, - --
320
. ...
- ...83: - 84, - : , -, - :
. -
.
1. , , .
2. , 18 .
| - |
|
| | |
| |- | | |
| | |
| | | .
S(e)wevn(i)Ta R(mrT)is(a)Ta iov(a)ne |
eb(i)sk(o)p(o)sm(a)n d(a)dva s(a)Z(i)rkv(e)li
am(i)s | ekles(ii)sa, (e)liTa C(e)m c(o)dv(i)lisa s(a)koc(a)ris(a)Ta | leon m(e)fisa z,
ad(i)d(e)n R(merTma)n. qr(o)n(i)k(o)nsa | r|pd, |
.
. , - :
. Brosset M. , Rapports sur un voyage archologique... II,
167 gvaramaZe i. (vvinme mesxi), axali SeniSvnebi,
droeba, 1880, # 196, gvaramaZe i. (vvinme mesxi), javaxeTidam, arxeologiuri SeniSvnebi, droeba, 1882, # 150,
2-3 kalistrate, saistorio masala IV, iveria, 1891,
# 239 ., . ., 83 rostomaSvili i.,
sofeli kumurdo da misi didebuli naSti, mogzauri, # 2, 1901, 106 ., . . 36, .
VI, . 12: . ., . .,
, 1947, 3, . 7: ciskariSvili v., . .
10, 1 berZeniSvili n., . . 131
beriZe v., Zveli qarTuli ostatebi, 1967, 203 (-): .,
, 1967, . 56, 57, . # 5,
., ,
(1942),
, . I., , 1970, 236-261, qarTuli warwerebis korpusi, lapidaruli warwerebi, I, aRmosav-
__________
83 , . 56, . 1, . 306, . 13
84 , 1885, 3, 41
321
: - : 184 ., - ,
. - : ,
. :
. Brosset M., . . 1850, 167-168.
alxaziSvili i., varZiis miZinebis RvTismSoblis
dResaswauli, droeba, 1877, # 147 gvaramaZe i. (vinme
mesxi), . , 2-3 kalistrate, . :
Jordania T., qronikebi da sxva masala saqarTvelos
istoriisa da mwerlobisa, w. I, 1892, 90: .,
. . 84-85 rostomaSvili i., sofeli kumurdo
da misi didebuli naSti, mogzauri, # 2, 1901, 106108: , ,
, . XXIV, . V, 1904,
168-169, . 49 .,
, , XXV, , 1905, 174
janaSvili m., saqarTvelos istoria, t. I, uZveles
droiTgan 985 wl., tfilisi, 1906, 337 .,
. . 36-38 .,
, 1914, 168-199, . 496: .,
, , . VI, . III, 1922,
293-295 . ., . ., . ., 3,
. 8 ciskariSvili v., . . 11: beriZe v., . .:
berZeniSvili n. , . . 131-132 .,
, 1967, . 65, . # 5: .,
,
(1942), ` , . I.,
, 1970, 238, 100-1 beriZe v., qarTuli
xelovneba VIII-X saukuneebSi, saqarTvelos istoriis narkvevebi, t. II, saqarTvelo IV-X saukuneebSi,
tomis redaktori mesxia S., Tbilisi, 1973, 639: qwk I,
lapidaruli warwerebi, aRmosavleT da samxreT
saqartvelo (V-X ss.), Seadgina da gamosacemad moamzada, SoSiaSvilma n. , Tbilisi, 1980, 262-264:
mWedliSvili b., wunda, Zeglis megobari 3, 1987, 27:
silogava v., . ., 39-41, 83, 108, 116, 3, 4:
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi,
98:
. . ` eei, vTa, - | iomoa, e, a ,
merTa, oo, , | ve -, e, a, i, , ,
a, a (cest lui aui a pos), mi: . `
RvTisaTa, ioane, episkoposman, dasdva, eklesiisa,
..safarTa Cem codvilisa..., sakocarisasa, ` ...xCcddnRn
qoronikonsa, sdTamasa, SabaTsa, mTaerisa, erisTaobasa, zeadisasa, balavari, man dadva: ` RvTisiTa, davasrule, xeliTa, sakocarisaTa sakuTrisaTa, mefisaze, qoronikonsa
: . ` - dadva srul,
sakocarisaTa- sakuTrisaTa, qknsa, Tvesa,
dResa , mTvarissa, erisTobasa, zassa, es, man, bal, |
avari, man dadva, an: . `
, , , , ,
, , ; RvTisaiTa, ioanne, davdev, pirvelad , eklesiisai, xeliTa, qoronikonsa, Tvesa, maissa, pirvelsa, mTvarisasa, erisTvobasa,
zviasis, balavari, mun daidva, amin: . `
, , , ( ): .
( ) ziadisasa,
- balavari maSin daidva; . `
, , amisa, saocrisaTa, ` zobasa,
Tuesa, a , mToarisasa, erisTaobasa, balavari, mun
daidva: .
, episkoposman, xeliTa, qoronikonsa, maissa, a
, mToarissa, erisTvobasa, zassa, balavari, man dadva,
. ;
RmrTisaiTa, eklesiai, xeliTa, qoronikonsa, maissa, a
- pirvelsa, mTvarissa, erismTavrobasa, zviassa, balavari, man dadva;
, episkoposman, xeliTa, Tusa, maissa, a -
pirvelsa, mToarissa, erisTvobasa, zassa, balavari, man dadva, . ; . -` - ebiskpsmn,
mefisa; episkoposman, sakocarisaTa, adides, Tvesa, massaa, mToarissa, zassa, balavari, man daidva, amin: . -` sakocrisaTa, Tuesa, axal ?, zuiasasa, balavari, mun daidva: .
, , , , ;
erisTvobasa, zviassa!, man didva!; kumurdo.
taZris epigrafika zuiassa,
...man dadva: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi- mTuarisasa, zuiasa, mun daidva:
. 964 .:
3. 14
.
| | | | |
| | | |
| | | |
w(mida)o
|
ekl(e)|si(a)o
S(e)n(n)|i
m(u)S(a)kn|i da y(ove)l|ni maS()|n(e)b(e)lni
S(e)n(n)|i dResa mas | s(a)Sj(e)lis(a)s|a
daif(a)r|en da S(ei)w(yal)e. | glax(a)ki |
g(iorg)i l(o)cv(a)sa | mom(i)s(e)n(e)T.
,
: () - :
.
322
4. 1 7 .
.
:
| |
|
| | |- |
. s(a)x(e)liTa R(mrTisa)Ta, me, efr(e)m
eb(i)sk(opo)sm(a)n
d(au)d(e)v
aR(a)p(a)d
g(a)br(ie)l(a)ksa, | e(risTavT) e(risTavs)sa
yv(e)l(ie)rsa p(a)r(a)sk(e)vi, dRes(a)sw(au)li
w(mida)Ta | mT(a)v(a)r ang(e)l(oz)T(a) da
av(i)|R(e)T m(i)sg(a)n f(a)si sr(u)li. vi|n
S(e)cv(a)l(o)s kr(u)li | ars amiT x(a)t|iTa
da C(emi)|Ta j(uari)Ta.
. , ` -,
(erisTavT erisTavi) ,
: ,
:
. Brosset M., . ., 168-169 gvaramaZe i.
(vinme mesxi), axali SeniSvnebi, droeba, 1880, # 196
gvaramaZe i. (vinme mesxi), javaxeTidam, arxeologiuri
SeniSvnebi, droeba, 1882, # 150, , 2-3; kalistrate,
. : ., . ., 86:
., . ., 39 ciskariSvili v., . ., 16;
berZeniSvili n., . ., 132-133 silogava v., .
., 65-70, 86, 111-112, 121-122, 23-24:
. . ` ae , ae, vTi, ave, :
dR, eiisa, ava-oa, ,
, va: . ` RvTisaTa, episkoposman, davsdev, gabriel
kisias, yveliersa, mexuTe, mTavarTa angelozTa, -, ... giorgi RvTis msaxur mefisa sruli,
Sescvalos,
jvariTa;
`
RvTisaTa, episkoposman, davdev, gabriel k-sa, yveliersa, mTavarTa angelozTa wmindaTa; ,
...daedva giorgi RvTis msaxur mefesa sruli...,
kruli aris, jvariTa:
` RvTisa, episkoposman, davdev, gabriel
kaTalikozisa, xuTSabaTsa, wmindaTa, mTavar-angelosTa, vinc, jvariTa: . ` ,
, , ; RvTisaTa, kumurdoelisa, mexuTesa, yveliersa, angelozTa, CvemiTa: .
` , , ,: . -` , , ; davde, gabriel kumurdoelisa, yveliersa, jvariTa: .
sxlTa; davdev, gabriel kumurdoelisa, ebiskoposisa,
yvelierisa, wmindaTa, vinc, CueniTa:
.
:
: . . ... moi lveque Eprem, jai fix pour Gabrilac une
agape, le 5e jour de la semaine du Tyrophage..., . , ...: . ... , ,
.: . . ... , , ()
323
, ,
...: . ...davdev aRapad
gabriel kumurdoelisa ebiskoposisa yvelierisa
paraskevi..., . ... ,
...: . kumurdo, taZris epigrafika Tbilisi (1994, 65-70) , :
: :
( ),
. ...
, ()
...: ,
. , ;
(gabrielakisa) g(a)br(ie)l(a)k(i)sa : , erisTavT
erisTavi : ,
oTxmezuri
(o
g., XII-XIII saukuneebis mijnis qarTuli lapidaruli
warwerebi, rogorc saistorio wyaro, 1981, 81, 98, 115):
,
: ; :
. . . - : . 80-90- .:
gvaramaZe i. (vinme mesxi), javaxeTidam, arxeologiuri SeniSvnebi, droeba, 1882, # 150, , 2-3
kalistrate, . : ., . ., 87
., . ., 39 v. ciskariSvili, .
., 17 berZeniSvili n., . ., 133 silogava v.,
k. ., 65-70, 86, 111-112, 121-122, 24:
. . ` iwyal, mi: . -` gabriel kirisa ` gabriel ksa: -` qtiste` , ` qriste, gabriel kaTalikozisa amen : . ;kumurdoelisa, amin: . gabriel
kumurdoelisa, amin: . gabriel kumurdoelisa ebiskoposisa, amin: . kumurdo,
taZris epigrafika gabriel kumurdoelsa, e
ebiskopossa
. . , . ,
. . :
. .
- : .
80-90- .:
6. , 1
.
q(rist)e S(eiwyal)e s(u)li m(o)l(o)z(oni)si. a(me)n.
. , . -:
5. , 3 .
| |
q(rist)e, S(eiwyal)e s(u)li | g(a)br(ie)l(a)k(i)|s(a) a(me)n.
. , .
:
. Brosset M., . ., 169 gvaramaZe i. (vinme
mesxi), . axali SeniSvnebi, droeba, 1880, # 196,.
324
7. , 10 .
. | |
| | - | |
| || - | | -
. s(a)x(e)liTa | R(mrTisa)Ta, |me, g(rigol)l | eb(i)sk(opos)m(a)n d(au)d(e)v ||
|
|
. s(a)x(e)liTa R(mrTisa)Ta, me, (ovan)e
ep(i)sk(opo)s(man) d(au)d(e)v | dRe ax(u)s(e)b(isa) aR(a)p(a)d vaCe erisT(a)vsa. | vin
S(e)cv(a)l(o)s kr(u)lia amiT x(a)tiTa,
C(em)iTa juar(i)Ta.
. , -, -: , - :
325
.
vinme
. Brosset M., . ., 169 gvaramaZe i. (v
mesxi), axali SeniSvnebi, droeba, 1880, # 96: gvaramaZe
i.
mesxi ), javaxeTidam.
(vvinme
arxeologiuri
SeniSvnebi, droeba, 1882, # 150, , 2-3 kalistrate, .
: ., . ., 88 rostomaSvili
i., . ., 110 ., . ., 40
ciskariSvili v., . ., 18 berZeniSvili n., .
., 133 . ., . ., .
., . 7 () qwk I, lapidaruli warwerebi,
aRmosavleT da samxreT saqartvelo (V-X ss.), 266267, 103,2 silogava v., kumurdo, taZris epigrafika, 45-46, 84, 108, 117, 7-8 silogava v.,
samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 52-53, 121,137:
. . ` vTisa,
oan,
iopoa, ae, ea, (Wan), i-a, , a, va . `
RvTisaTa, ioane, davudev aRvsebisa
(aRdgomisa), vinc, jvariTa CemiTa; RvTisa, ioane, efiskoposman, davdev, aRvsebai,
erisTavisa, jvariTa: ` RvTisa, ebiskoposman,
davdev, axseneba, iovane erisTavisa, vinc, jvariTa. .
` ioanne, davdev, axvsebisai, erisTavisa,
Sescvalos, CveniTa, jvariTa. .
, : . `
, ; oane,
ebiskoposman, davdev, aRvseba, erisTavisa. . axuseba, CueniTa: . davdev, axvsebisa, erisTavisa, CueniTa: . axuseba; iovane:
. , - , :
. - - ,
964 -:
9. , 6 .
| |
| | - |
s(a)x(e)liTa R(mrTisa)Ta, me, g(a)b(rie)|l
eb(i)sk(opo)sm(a)n d(au)d(e)v | aR(a)p(a)d dRe
eg(na)t(i)si | g(o)l(ia)Tsa. vin S(e)cv(a)|l(o)s kr(u)l(i)a am(i)T | x(a)t(i)Ta, C(em)iT
j(ua)r(i)T(a).
. , -, () : ,
:
. Brosset M., . ., 169 gvaramaZe i., (vinme
mesxi), axali SeniSvnebi, droeba, 1880, # 96; gvaramaZe
i. , (vinme
mesxi) , javaxeTidam.
arxeologiuri
SeniSvnebi, droeba, 1882, # 150, 2-3 ., .
., 89 ., . ., 40 ciskariSvili
v., . ., 19 berZeniSvili n., . ., 134
.
dans la chapelle des Anges..., . ...
: . ...davudev aRapad dRe egnatis gelaTisa, . ... : . ...
: .
, (
) . ... : . . :
. ...daudev aRapad dRe
egnatisi glTsa (goliaTsa?), . :
. ,
silogava v.,
: (s
kumurdo, taZris epigrafika, Tbilisi, 1994, 52-53)
10. , 9 .
: |
|
|[] |
|: :
| |[]
|
s(a)x(e)l(i)Ta R(mrTisa)Ta. me, z(o)s(i)me
k(umurdoelman) | S(e)vm(o)se s(a)k(u)rTx(e)v(e)li, b(a)rZim | fexS(ue)mi, jo(a)ri da S(e)v(a)mkve x(a)|ti R(mr)T(ae)b(i)s(a) el(i)Ta
d(a)v(i)Tisa|Ta. dao()d(e)v sal(oc)v(e)l(a)d
326
[] -
:
. :
, :
. Brosset M., . ., 169-170 gvaramaZe i.
(vinme mesxi), axali SeniSvnebi, droeba, 1880, # 96
gvaramaZe i. (vinme mesxi), javaxeTidam. arxeologiuri
SeniSvnebi, droeba, 1882, # 150, 2-3 .
., 89-90 ., . ., 40 ciskari Svili v., . ., 19-20, 2 berZeniSvili n.,
. ., 134 silogava v., kumurdo, taZris epigrafika, 62-64, 86, 111, 121, 20 silogava v.,
samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 53-54, 122, 137-138:
. . ` vTiaa,
pisoposi,
aurTe, a, eu, aei, ei,
aii, aca, oi, :
ria. io eao eaeea emisa a-uo ierei u i aiT i
eaos: . ` `
RvTisaTa, episkopozman, ...barZim fexSumiTa,
` da jvariTa (asaTi drahkanisa) Sevamkevi
xatiTa, ; ` RvTisaTa, ek (ebiskoposman), feSxumi, jvari, Sevamkev, ReTisai,
xeliTa, daviTisaTa daudv, salocavad -` ubsa eklesianTa diakonis Sesandoblad x wmida sabasa SemweobiT rb. amiT xatiTa vin Secvalos.
. - , , , ,
` , ...
..., RvTisaTa, fexSumi, jvari, Sevamkevi,
xatiT, RmrTaebisa , xeliTa, daviTisaiTa, daudve,
salocvelad, ` eklesianTa diakoni,
: . ` , , , ,
, , ` :
| |
: . ` , , ,
, , ` | :
| | | ;
kumurdoelma,
Sevamkevi,
fexSumi,
RuTaebisa,
aRusebisa, e, krieleisoniTa dekanozi Seusuenebdes
| |
| |
|
didsa S(a)f(a)Ts | aR(a)pi m(i)r(da)t(i)si.
| q(rist)eS(o)b(i)si w(i)na dR(e) | g(o)l(ia)T(i)sa. v(i)n S(e)c|v(a)l(o)s kr(u)li(a)
R(mr)Tis | p(i)r(i)Ta.
. :
- : , -:
. Brosset M., . ., 170 varamaZe i. (vinme
mesxi), javaxeTidam. arxeologiuri SeniSvnebi, droeba, 1882, # 150, 2-3 ., . ., 89-90 ., . ., 40 ciskariSvili v., . .,
20 berZeniSvili n., . ., 133 silogava v.,
kumurdo, taZris epigrafika, 54-56, 85, 110, 119-120,
14:
. . ` i, aani, rist
eiwyal, , - ` , ia, vTia: . ` didisa,
SabaTisa, mamantisa qeSbsian
aglsTsa vin Secvalos kruli RTis piriTa:
. : . , qristeSobis, gulbaTisa, RmrTisa: . krl;
327
.
( ( ): . mirdatisi () gulbaTisa (): .
mrts (martiasi?)
glTs (goliaTisa?) :
, 9-
: . . - . :
12. , 10 .
| []| [] | - | [] |
[]| [] | []|
[] | []
ianvr(i)s[a] [-sa] | amba pa[v]|lesi aR(a)p[i] ||
m(an)g(le)lisi
R(merTma)n
mis
|
dR(i)sa
()-
,
: ,
:
.
13. , 3 .
[--] [] | [--]
[--] | [--] [-][--]
. q(rist)e, S(eiwyal)[e] [-] [d]ad[e]b(u)li,
s(a)fl(a)v(a)d m[i]s(u)li da s(u)l[i] ga[m]z[adebuli](?)
. , ... ,
, ():
. ., . ., 22 silo gava v., kumurdo, taZris epigrafika, Tbilisi, 47, 84,
109, 118, 9:
.
. .
:
[--] [--]; :
. 964 . .
:
14. , 1 .
-
...
...Ti m(a)r(ia)m d(e)d(o)f(a)li. aReS()na
St(o) ese m(e)f(o)b(a)sa m(a)Tsa, mRd(e)lTm(o)ZR(u)r(o)b(a)sa z(o)s(i)me k(u)m(u)rdo(e)lis(a)sa.
328
... : - , - :
.
15. , .
j(uar)i q(ristes)i.
. :
. Brosset M., . ., 171 ., .
., 91-92 ., . ., 42 ciska riSvili v., javaxeTis epigrafika rogorc saistorio
wyaro, Tbilisi, 1959, 22: silogava v., kumurdo, taZris
epigrafika, 74-75, 87, 112, 123, 28 silogava
v., samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli
epigrafikuli Zeglebi, 54, 122, 138:
. . ` var riste:
. .
:
. 1511-1515 .:
16. , .
. : : : :
[] | [] : :
: : : |
: : : : : :
: : :
. i(eso) q(rist)e, d(ide)b(u)l hy(a)v orT(a)ve
S(i)n(a) c[xor(e)baTa] | [m]eored aRmS(e)n(e)b(e)li,
p(a)tr(o)ni elisb(a)l, d(e)da m(a)Ti | qristina,
mecxedre m(a)Ti m(a)rix, Zeni m(a)Tni da as(u)lni
m(a)Tni, a(mi)n.
. :
,
` , ` ,
. :
. Brosset M. , . ., 171 gvaramaZe i. (vinme
mesxi), javaxeTidam. arxeologiuri SeniSvnebi, droeba, 1882, # 150, 2-3 ., . ., 91-92 . , . ., 42 ciskariSvili v., .
., 22, 3 berZeniSvili n., . ., 135
silogava v., kumurdo, taZris epigrafika, 72-75, 87,
112, 123, 28 silogava v., samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi,
54, 122, 138 javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi, 99:
. . ` e, idebul, ovrea-, aeee, a, , e: .
` - ` ... hyav orTave Soris patroni elisbal da...,
...marix Zeni maTni da asulni maTni..., ...kedeli meored
aRmSenebeli qristina mecxedre maTa...: . -, [-], , :
` ,
: : : : : -
: : : : : : :;
ieso, Sin, cxovrebasa, aRmaSenebeli jiqi (!), marit, misni,
ristina: . ` , :.
, ; ies, cxorebasa: .
m|2eored; ies, aRmaSenebeli: .
, iesu;
aRmaSenebeli: javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi- iesu:
. .
,
:
. .
: . ,
.
, (1517-1528 .) , , : . , SaraSiZe q. , saqarTvelos
. (S
istoriis masalebi (XV-XVIII ss.), masalebi saqarTvelosa da kavkasiis istoriisaTvis, nakv. 30, Tbilisi,
1954, 205-216) , 1505-1515
. : . 1511-1515 -:
329
17. , ,
.
: :
R(merTm)an
S(eundve)n.
g(a)l(a)t(oz)sa
m(i)q(ae)ls
19. .
. :
. Brosset M., . ., 171 gvatSramaZe
i.
(vinme mesxi), . , droeba, 1882, # 150, , 2-3
., . ., 91-92 ., . .,
42 ciskariSvili v., . ., 22 berZeniSvili n.,
135 silogava v., kumurdo, taZris epigrafika,
Tbilisi, 76, 87, 112, 123, 28 silogava v., samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 54, 122, 138:
. . ` marTma,
aa,
eundves: . `
` ...ngleds miqails Seundos.:
. , ; Seundos: . ,
: . , ; miqels, Seundos: . Rn, Sns; miqels, Seundos:
. . 1511-1515 .:
18. , , .
: | : |
z(o)s(i)me k(u)m(u)rd|oelsa
R(merTma)n, a(mi)n.
.
. . ` eundve: . :
. ; Seunduen:
. . 1511-1515 .:
S(eu)n(do)s
||
:
. Brosset M., . ., 171 vinme mesxi, . -, droeba, 1882, # 150, 2-3 ., . .,
91-92 ., 42 ciskariSvili v., 22
berZeniSvili n., 135 silogava v., kumurdo, taZris
epigrafika, 76, 87, 112, 123, 28 silogava v.,
samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 54, 122, 138:
m(aria)m.
. :
. ., . ., 43 silogava v.,
kumurdo, taZris epigrafika, 48, 84, 109, 118,
10:
. . :
20. , , .
g(ua)r(an)d(ux)t.
. :
. kalistrate, saistorio masala, iveria, 1891,
# 247 ., , . XII, , 1909,
36 ., , (1942), `
, . I., , 1970, 245, 97-1 ., . V-XI , , 1977, 94,
83 silogava v., kumurdo, taZris epigrafika, 48-49, 84,
109, 118, 11:
. ` guranduxt:
. . :
21. .
330
.
97-1 ., . ., 96 silogava v., kumurdo, taZris epigrafika, 50-51, 84, 109, 119:
. . :
23.
, .
. ,
.
q(rist)e, S(eiwyal)e (ovan)e.
. :
adam
. :
. ., . ., 92 .,
. ., 37 ., . V-XI , ,
1977, 96 silogava v., kumurdo, taZris epigrafika,
. ., 50, 84, 109, 118:
. . -
24. .
ca
. :
. ., . ., 92 .,
. ., 36 ., ,
,
.
:
22.
.
[]
[e]va
. :
. ., . ., 92 .,
. ., 37 ., ,
(1942),
, . I., , 1970, 245,
.
, . I, 245 ., . .,
96, 76 silogava v., kumurdo, taZris epigrafika, 51, 85, 110, 119:
. .
:
25. ,
.
331
. . : - .:
[]
q(ue)y(ana)[].
. :
. ., . ., 36 .,
,
,
` , . I, 245
., . ., 96 silogava v., kumurdo,
taZris epigrafika, 52, 85, 110, 119:
. - -, - 1 -`
-85:
28. ( 78 x 87 x
95 )
.
... []|
[][] |...
...Zem(a)n g(u)rg(e)n korapala[ti]sam(a)n
[S](e)w(i)[r]a ar(e)Sti s(a)ydr(i)sa k(u)m(u)rd(o)sasad.
. .
:
26. .
q(rist)e S(eiwyal)e ab(e)la.
. , :
. silogava v., kumurdo, taZris epigrafika,
.
27. 1980 .
.
[...][...]
[...][...]
[...][...]
[...][...]
[s(a)x(e)l(i)T]a R(mrTisa)Ta. | [m]e,
ef[rem ebiskoposman daudev aRapad...] | [...]
av(i)R(e)T [f(a)]si sr(u)li. [...].
. , ` , ...: :
. silogava v., samxreT saqarTvelos warwerebis Seswavla xelnawerTa institutis epigrafikuli
eqspediciis mier, mravalTavi, X, 1983, 265-266:
silogava v., kumurdo, taZris epigrafika, 64-65:
... - :
.
__________
85
, -:
:
332
. , ...:
. javaxiSvili a., . ., 750 qarTuli
[] |
(erisTavT
erisTavi) ( 896 .) (adarnase) ( 918 .), 881-918 . : .
. ,
881-896 .: . ,
,
881-891 .:
, 881-918 . :
29.
,
.
[...]
q(rist)e S(ei)wy(a)le ...
31. .
q(rist)e S(eiwyal)e g(abrie)[l, a(me)n].
. , . :
. javaxiSvili a., . , 750-751
qarTuli warwerebis korpusi I, lapidaruli warwerebi, aRmosavleT da samxreT saqartvelo (V-X ss.),
112 silogava v., kumurdo, taZris epigrafika, 8182, 88, 113, 125, 33:
. . ; . q(rist)e, (ame)n :
. . , :
333
. . -
.
- :
32. , .
qarTuli warwerebis korpusi I, lapidaruli warwerebi, aRmosavleT da samxreT saqartvelo (V-X ss.),
112 silogava v., kumurdo, taZris epigrafika, 81-82,
88, 113, 125, 33:
334
. ,
., , , 1984,
. . : . - ; gabriel- naTanel:
. . , :
. - - 2 -: ,
: - -:
. `
, - :
,
,
335
.
- ,
- : -
:
. :
3 : - , `
, :
- ,
: - :
.
5 : 1914 . -
336
.
--
2 , --, -,
337
. -- --
602 85:
__________
85 1915 ., 141:
- :
338
. -, `
. - 12 -,
9 ,
, 3 , . . 1840-1890
:
. 1595 .
` - 12
, 21.000 1:
,
` 1703-1704 . ,
10.0002, 1719-20 . - 7.000 3:
1869-81 . - 4:
800
204- :
.
:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 225:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
108:
3 , 161:
4 , 10036, 1034:
, ,
5 ,
1829-30 :
. - 6
, 193032 .
:
. -
- .
__________
5 ., 206, 5 .:
6 , 1884, 39, 1: , ,
`
. ...
1828 .
( , - - . .) ... (-, 1886, 42, 2):
339
15957
18708
18839
188410
190811
191212
191413
191514
191615
198716
12
125
658
445
1525
1344
1103
1324
1429
2796
2760
2861
2817
2869
3630
160
374
410
788
- . -
- , 1863 .17:
1884 .
18: 1886 .
- ,
40 ..., 5 ,
...19:
1904 .
- - - , - 1980- 20:
1908 . 100 21:
. 1908 .
, 150 -22: 1916 . - -23:
. 1988 .
` 830 -:
. 1835
24, , ,
1856 -, 1856 . - 25 -__________
7 gurjistanis vilaieTis didi davTari, :
8 , 31:
9 1885 ., 204:
10 , 1885, 3, 41, 26, 368:
11 , . 316, . 1, . 102, . 46:
12 ., , 95:
13 1915 ., 213:
14 , , 1915, 83:
15 , . 316, . 1, . 65, . 36:
16 :
17 ., . ., 194:
18 , 1885, 3, 41:
19 -, 1886, 42, 2:
20 ., . ., 195:
21 , . 316, . 1, . 102, . 46:
22 :
23 , , 1916, 83:
24 , 1885, 26, 368:
25 , , 1916, 83:
. . --
1893 26 - , - ,
:
.
, 4 .
. 1880 .
,
27.
.
. . , :
. gvaramaZe i. (vinme mesxi), axali SeniSvnebi,
droeba, 1880, 196:
__________
26 , . 316, . 1, . 102, . 46:
27 . . ,
. :
340
. . -
. 1915 .
,
-28:
.
- --
__________
28 , , 1915, 83:
- :
341
. -
. - 14 -, . . 1740
:
. 1595 .
- 20 , 31.000 1:
`
1704-1705 .` ,
29.0002,
3
10.600 , 1709-1710 .` - 2.000 4:
. - ,
- - , - `
:
: - 1914 . 917 5:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 216-217:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 109:
3 , 110:
4 , 133:
5 1915 ., 168:
1944 . :
40 , , : 1987 . 74
298 6:
.
,
: , 1870 .
: -
. ...
...7: ,
` :
.
4 , . . 1714-1720 :
__________
6 :
7 , . 56, . 1, . 306:
342
1595 ., 12
12.000 8:
1718-1719 .` ,
9.2509, 1719-1720 .` - 12.00010, 17261727 .` 7.000 11:
. -
, ` :
: :
12: , 1914 . 225 -13:
__________
8 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 228:
9 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
157:
10 , 162:
11 , 192:
12 , . berZeniSvili n.,
() (b
. ., 114):
__________
13 1915 ., 84:
343
. --, ,
- -
344
. - 20 , . . 1780-1830 - , -
:
. :
:
2- : 1899 . 19-
38 12-,
1:
. - - 2 : 1918 .
- ( ):
. -
` 1869 -3, ,
, 1830 1868 .
.
18694
18705
18716
18727
18738
18749
187510
187611
164
164
164
166
169
170
170
170
172
173
171
173
304
304
304
338
342
343
349
344
24
__________
1 , 1900, 43, 2:
2 ( Uzunyayla) ` () 20 -:
-:
3
(1830-1969 . )
, :
4 , . 53, . 1, . 3856, . 10:
5 , . 3857, . 24:
6 , . 3858, . 10-11:
7 , . 3859, . 57-58:
8 , . 3862, . 71-72:
9 , . 3864, . 28-29:
10 , . 3866, . 20-21: ,
1875, 44, 2:
11 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
187712
187813
188014
188115
188216
188317
188418
188519
188720
188921
189022
189123
189224
189325
189426
189727
189828
189929
190030
190131
190232
190533
190834
191035
171
175
187
184
188
191
147
149
154
160
165
175
318
349
341
344
353
366
195
219
234
233
249
251
257
259
280
294
286
297
309
304
325
344
337
177
294
302
295
303
303
302
312
325
334
325
237
245
250
279
294
294
372
513
536
528
552
554
559
561
605
628
611
534
554
554
604
638
638
25
30
38
51
__________
12 , . 3869, . 29-30:
13 , . 3850, . 218-219:
14 , . 3872, . 88-89:
15 , . 3873, . 97-98:
16 , . 3874, . 44-45:
17 , . 3875, . 49-50:
18 , 1885, 3, 43:
19 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
20 , . 3880, . 41-42:
21 , . 3884, . 65-66:
22 , . 3887, . 148:
23 , . 3889, . 147:
24 , . 3891, . 119:
25 , . 3895, . 43-44: , 1894,
5, 793:
26 , . 53, . 1, . 3896, . 172-173:
27 , . 3899, . 145-146:
28 , . 3897, . 167:
29 , . 53, . 1, . 3903, . 101-102: , 1900,
43, 2:
30 , . 53, . 1, . 3905, . 52:
31 , . 3906, . 69:
32 , . 3907, . 21-22:
33 , . 3912, . 264-265:
34 , . 35, . 1, . 559, . 43:
35 , . 53, . 1, . 3917, . 136-137:
345
. .
--, --,
36
1912
191437
191638
191839
192140
197941
198742
82
359
375
383
320
90
322
327
333
335
78
152
168
681
702
716
655
168
710
703
. -
- 1870-80- .
187443
187644
24
__________
36 , . 3920, . 18-19:
37 , . 56, . 6, . 1020, . 175-176: ,
, ` 585
( 1915 ., 111):
38 , . 196, . 1, . 43, . 22-23:
39 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
40 , . 355, . 1, . 895, . 1:
41 , . 7, , 1987, 6:
42 :
43 ., . ., 520:
44 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
187745
187846
188047
188248
1
1
29
30
15
2005 . 10- -
:
. .
1868 .: --49:
1899 . 19- 50: 1903 . ,
`
51: :
17,35 x 10,18 :
__________
45 , . 3869, . 29-30: . 3850, . 130:
46 , . 3850, . 178:
47 . ., :
48 , . 53, . 1, . 3874, . 44-45:
49 , 1885, 3, 43
50 ., . ., 25-26
51 , 1903, 436:
346
.
. 4 .
.
( 6,81 x
4,36 ) : :
347
. - 11 -, - 6,5 , - , . . 1835-1860
. 3 - 12.000 1595 .
1: ,
`
1705-1706 .` ,
7.000 2:
1880- - 3:
- 76 , 38 -4
. ,
,
, , -
. 1850`
18535
18576
18607
18618
18629
186310
186411
42
56
53
66
70
72
74
35
46
49
54
55
58
58
77
102
102
120
125
130
132
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 227-228:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
121:
3 , 1885, 3, 41: , - . -, :
4 ., , 102:
5 , . 53, . 1, . 2743 . 38-39:
6 , . 3830, . 52-53:
7 , . 3833, . 66-67:
8 , . 3839, . 23-24:
9 , . 3836, . 20-21:
10 , . 3843, . 21-22:
11 , . 3846, . 10-11:
186512
186613
186714
186815
186916
187017
187118
187219
187320
187421
187522
187623
187724
187825
188026
188127
188228
188329
188430
188531
188732
188933
189034
189135
189236
14
76
76
81
83
88
90
91
91
91
60
60
67
68
72
74
75
79
79
136
136
148
156
160
164
166
170
170
103
105
111
114
115
123
122
87
87
91
97
103
101
100
190
190
202
211
218
224
222
127
147
150
159
165
170
110
120
118
122
125
127
237
267
268
281
290
297
181
180
15
__________
12 , . 3848, . 11-12:
13 , . 74:
14 , . 3851, . 21-22:
15 , . 3853, . 27:
16 , . 3856, . 9:
17 , . 3857, . 23:
18 , . 3858, . 9-10:
19 , . 3859, . 56:
20 , . 3862, . 71-72:
21 , . 3864, . 26-27:
22 , . 3866, . 20-21: ,
1875, 44, 2:
23 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
24 , . 3869, . 29-30:
25 , . 3850, . 217-218:
26 , . 3872, . 88:
27 , . 3873, . 96-97:
28 , . 3874, . 42-43:
29 , . 3875, . 47-48:
30 , 1885, 3, 41:
31 , . 53, . 1, . 3877, . 10-11:
32 , . 3880, . 39-40:
33 , . 3884, . 65-66:
34 , . 3887, . 145:
35 , . 3889, . 144:
36 , . 3891, . 116:
348
189337
189438
189739
189840
189941
190042
190143
190244
190545
190846
191047
191248
191449
191650
191851
192152
192653
197554
198755
198856
37
64
165
167
186
197
194
203
206
215
231
244
242
254
256
251
257
170
123
128
136
143
139
140
141
146
155
162
180
200
210
216
245
160
68
146
122
143
288
295
322
340
333
343
347
361
386
406
422
454
466
467
502
330
382
797
586
780
- . - - 1870-80- . .
187457
187658
187759
187860
188361
188462
198863
1
1
1
1
15
15
15
10
9-
69
__________
37 , . 3895, . 42-43:
38 , . 3896, . 169-170:
39 , . 3899, . 142-143:
40 , . 3897, . 164:
41 , . 3903, . 93-94:
42 , . 3905, . 55:
43 , . 3906, . 68:
44 , . 3907, . 18-19:
45 , . 3912, . 261-262:
46 , . 35, . 1, . 559, . 43:
47 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
48 , . 3920, . 18-19:
49 , . 56, . 6, . 1020, . 172-173: ,
496 (
1915 ., 137):
50 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
51 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
52 , . 355, . 1, . 895, . 1:
53 ., . ., 123:
54 , . 7, , 1981, 33:
55 :
56 :
57 ., . ., 520:
58 , . 53, . 1, . 3850, . 51:
59 , . 130:
60 , . 177:
61 , . 53, . 1, . 3875, . 47-48:
62 ., :
63 :
. . -: , -, - , 1850-- , - -
( 9,05 x 5,42 ),
: - --
. .
: - - :
:
1. 5
.
| | |
{} |
349
. . --, --, --
q(rist)e, a(di)de oq(ro)p(ir)i, q(arTlisa)
k(aTalikozi).
. , `
:
. ., . ., 71 .,
. ., 33 ciskariSvili v., . ., 30: berZe niSvili n., . ., 75 javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 35:
. . .
qaTalikozi, :
. (1033-1048 .)
:
3. ,
9 .
| | | |
| | - | |
350
. . ,
. - , - . -, 1893 . --
351
. . , ,
- , --
: - 1933 . 64:
__________
64 berZeniSvili n., . ., 75:
352
. - 8 , 11 -,
, . . 1795 :
.
- :
: , , :
1918 .` -,
:
. 1899-1900 . - -,
- 1:
1937 . - ,
150
( 60-)2,
1944- :
. - 3:
-: - ` -
__________
1 ,
, 248:
2 ., , 102:
3 1898 . - .
. .
, - -, - ( ., . ., 75).
-: 1870 . 16 (103
., 111 .)4: 1918 .
: - () :
- - :
1870- : - ,
, -, :
, 1918 ., - 30 ,
(), - (13-14 ), - (7-8 ) (7-8
):
.
- ` 1870- .
18705
18756
18777
18788
18809
188110
188211
188312
188413
188514
188715
5
5
36
20
56
49
49
49
49
53
54
34
34
36
39
38
39
83
83
85
88
91
93
61
68
48
50
109
118
__________
4 , . 1, 28:
5 :
6 , 1875, 44, 2:
7 , . 53, . 1, . 3869, . 30-31:
8 , . 3850, . 217-218:
9 , . 3872, . 86-87:
10 , . 3873, . 96-97:
11 , . 3874, . 42-43:
12 , . 3875, . 47-48:
13 , 1885, 3, 41:
14 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
15 , . 3880, . 39-40:
353
188916
189017
189118
189219
189320
189421
189722
189823
189924
190025
190126
190227
190528
190829
191030
191231
191332
191433
191634
191835
192136
198737
18
73
72
76
81
83
86
101
104
108
114
114
118
124
22
125
136
48
51
54
55
57
61
65
66
70
70
73
74
81
86
100
104
137
134
170
25
104
98
138
52
13
25
27
180
121
123
130
136
140
147
166
170
178
184
187
192
205
208
225
240
150
241
232
308
1200
. 1989 . - 125 :
. . -:
: , 1894 . . 38,
1899-1910 . . 39, 1921 . . 40 :
1903 .
41:
__________
16 , . 3884, . 64-65:
17 , . 3887, . 144:
18 , . 3889, . 143:
19 , . 3891, . 115:
20 , . 3895, . 41-42:
21 , . 3896, . 168-169: . 22, . 1, . 298, . 21:
22 , . 53, . 1, . 3899, . 141-142:
23 , . 3897, . 163:
24 , . 3903, . 93-94:
25 , . 3905, . 55:
26 , . 3906, . 67: - 116 ., 73 . (, .
56, . 1, . 205, . 134-135):
27 , . 53, . 1, . 3907, . 17-18
28 , . 3912, . 260-261:
29 , . 35, . 1, . 559, . 42:
30 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
31 , . 3920, . 18-19:
32 , 1903, 436:
33 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172:
34 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
35 , . 469, . 3, . 2, . 1-2:
36 , . 355, . 1, . 895, . 4:
37 :
38 , . 22, . 1, . 298:
39 , . 53, . 1, . 3903, ` . 3917:
40 , . 355, . 1, . 895:
41 ., 1903, 437:
. . -,
--, 1060 .
, : -
, :
354
. , 7
.
,
:
-:
,
:
.
, .
...
. :
. - .:
[] |
[] |
| [] [] [] |
[] | [][]
[][] [] |
(eso) q(rist)e, a(di)de b(a)g(ra)t | afx(a)zTa da qarTv[(e)lTa] | m(e)fe, s(e)v(as)t(o)si da Ze m(a)Ti g(iorg)i k(ura)p(ala)ti,
| S(ee)w(ie)n, dao()tkb(e)n T[ualn]i, [ke]Til
(e)q[m(e)n] | [p](a)t(o)s T(e)od(os)es Zesa,
r(ome)lT(aT)s | [g](a)ns(a)Zl(ie)r(e)[bl(a)d] [a]v(a)g[e] [ese] ekl(e)sia, | q(roni)k(o)ni iyo sp.
. , - []
, ,
,
,
: 280
. (1060 .):
. ., . ., 76: .,
. ., 26-27: ciskariSvili v., . ., 39-40:
berZeniSvili n., . ., 61: javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 43:
. .
. ... ...
...
... ... ... ...
: -. qriste adide bagrat afxazTa da
qarTvelTa mefe evastosi da Ze ... giorgi
kuropalati Seewien dautkben ... bagrats Teodoses
qoronikoni iyo 280 (anu 210): . - , ,
355
356
,
: []: , - , -
. , - - (?), (- , ), , - , -
, :
.
.
: . javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- es, dautkben Tualni, pets Tods Zes
...erTs gansaZliereblad, qoronikoni iyo sp:
1060 .:
- (1027-1072 .)
- (1072-1089 .):
. : - -: , - :
:
- :
.
( 115 x 73 x 17 ), 5 .
() (1314): |() | | -, () () | :
. ., , 8:
. 3 .
()() |
()
|() , () ()
:
. ., , 8:
.
, .
( 170 x 64 ). ,
.
| () | ... | ()-:
. :
(182 x 72 ). , 5 .
() (1316) | |
|, |:
. :
. , 1314 .
357
. ,
358
-.
:
- :
() .
` ` - 42:
__________
42 berZeniSvili n., . ., 62:
359
360
361
. --
.
5 -, . . 1680-1740 - , - 1,5
:
. - 1595 . -
18 13.000 - 1: :
, , 1704-1705 .` - , 12.000 2:
1899 . 19- - 78 17- ,
1- 3: - 1901 .
4:
1899-1900 .
-__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 219:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 109:
3 , 1900, 43, 2:
4 , 1901, 40, 2:
-
5:
- 14 67 6:
172 72- 7:
. - (29 ) 1829-30 .
8 :
. - .
. - ...:
- 9:
__________
5 ,
, 248:
6 , 249:
7 ., , 102:
8 ., 30,
4 .:
9 -, 1896, 133, 2-3:
362
. - - :
.
184010
184111
184212
184413
184514
184715
184916
185117
185318
185419
185720
186021
186122
186223
186324
186425
186526
186627
186728
186829
186930
187031
187132
187233
187334
187435
187536
187637
187738
36
39
23
127
143
151
161
152
154
160
156
173
180
170
171
190
195
202
208
202
202
215
219
227
227
243
243
249
131
143
147
159
160
150
157
161
183
186
182
193
193
201
205
213
210
210
224
232
236
241
241
241
266
258
286
298
320
312
304
317
317
356
366
352
364
383
396
407
421
412
412
439
451
463
463
484
484
515
524
527
534
461
50
264
235
270
226
__________
10 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
11 , . 3802, . 64:
12 , . 3805, . 78:
13 , . 3809, . 15:
14 , . 3811, . 72-73:
15 , . 3814, . 35:
16 , . 3818, . 40:
17 , . 56, . 1, . 2596, . 30:
18 , . 53, . 1, . 2743 . 37-38:
19 , . 3825, . 47-48:
20 , . 3830, . 53-54:
21 , . 3833, . 66:
22 , . 3839, . 26:
23 , . 3836, . 22:
24 , . 3843, . 21-22:
25 , . 3846, . 10:
26 , . 3848, . 11-14:
27 . , . 74:
28 , . 3851, . 20-21:
29 , . 3853, . 27:
30 , . 3856, . 10: . 3855, . 6-7:
31 , . 3857, . 19-20:
32 , . 3858, . 10:
33 , . 3859, . 57:
34 , . 3862, . 71-72:
35 , . 3864, . 27:
36 , . 3866, . 21:
37 , . 3868, . 30-31:
38 , . 3869, . 28-29:
187839
188040
188141
188242
188343
188444
188545
188746
188947
189048
189149
189250
189351
189452
189653
189754
189855
189956
190057
190158
190259
190560
190761
190862
191063
191264
191465
191666
191867
191968
192169
198770
246
257
256
266
277
233
250
252
260
260
479
507
508
526
537
274
282
302
318
330
339
346
340
263
282
283
296
305
299
306
305
537
564
585
614
635
638
652
645
386
410
384
402
419
415
434
341
354
350
362
370
376
407
462
490
507
526
530
534
405
444
453
484
585
476
300
200
727
764
734
764
789
791
841
800
867
934
960
1010
1115
1010
1105
500
1628
45
70
78
91
108
375
__________
39 , . 3850, . 218-219:
40 , . 3872, . 88:
41 , . 3873, . 98:
42 , . 3874, . 44:
43 , . 3875, . 48-49:
44 , 1885, 3, 43:
45 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
46 , . 3880, . 40-41:
47 , . 3884, . 65-66:
48 , . 3887, . 145:
49 , . 3889, . 144:
50 , . 3891, . 116:
51 , . 3895, . 120-121:
52 , . 22, . 1, . 298, . 21-22:
53 -, 1896, 133, 2-3:
54 , . 53, . 1, . 3899, . 142-143:
55 , . 3897, . 165:
56 , . 3903, . 101-102:
57 , . 3905, . 52:
58 , . 3906, . 68:
59 , . 3907, . 19-20:
60 , . 3912, . 262-263:
61 , . 56, . 1, . 95, . 154:
62 , . 35, . 1, . 559, . 43:
63 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
64 , . 3920, . 18-19:
65 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174: ,
1105
( 1915 ., 153):
66 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
67 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
68 , . 196, . 1, . 64, . 6:
69 , . 355, . 1, . 895, . 1:
70 :
363
. . -, --,
. -
, 1881 . 1 -, 42 71:
. 1840-1850- - . ,
1860- ` .
: , 1850-1860- -
: - 1867 .: - :
, 72 - ,
. ...
, -
73:
__________
71 ., . ., 522:
72 , 1885, 3, 43
. :
__________
73 -, 1896, 133, 2-3
. , 13 .
1867 | () - | () () | |
, |
() | () |
()()() () | ()-() () () | ()() - () | ()()
| () ():
364
. , -
- .
. . - - - - , - - , ,
,
, -:
. .
,
1850:
. :
[...] |
| -
q(rist)e adide b(a)gr(a)t ko[rapalati]
| afx(a)zTa m(e)fei da Ze m(i)s(i) | a(S)ot be--imTirtsf
. , - -...
. javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi, Tbilisi, 2000, 52:
365
. . 0,5
-
.
. . ,
-, --
: , ,
, - : 7,20
x 4,35 : :
366
. --
. 3 ,
, . . 1700-1720
, - ,
:
. 1595 . 9
(
), 3.200 1:
: 1829-30
.` - ` - ()2 :
.
- - .
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 218:
2 ., 37, .
4: , :
18403
18414
18425
18446
18457
18478
18499
185310
185411
185712
186113
186214
59
51
44
48
66
70
61
64
75
79
98
87
92
48
58
99
102
107
121
130
111
121
137
142
187
155
163
__________
3 , . 53, . 1, . 3800, . 4-5:
4 , . 3802, . 64-65:
5 , . 3805, . 77-78:
6 , . 3809, . 13-14:
7 , . 3811, . 72-73:
8 , . 3814, . 34-35:
9 , . 3818, . 38-39:
10 , . 2743, . 38-39:
11 , . 3825, . 48-49:
12 , . 3830, . 52-53:
13 , . 3839, . 23-24:
14 , . 3836, . 22-23:
55
60
50
57
62
63
89
68
71
367
186315
186416
186617
186718
186819
186920
187021
187122
187223
187324
187425
187526
187627
187728
187829
188030
188131
188232
188333
188434
188535
188636
188737
188938
189039
189140
189241
189342
189443
189744
189845
29
93
102
105
102
111
111
118
125
130
131
69
68
74
90
91
94
98
95
106
110
137
143
148
152
155
160
165
111
117
119
132
137
134
134
162
170
179
192
202
205
216
220
236
241
245
242
248
260
267
284
292
294
299
168
168
185
194
200
207
186
183
186
201
213
132
132
153
155
166
178
160
147
149
169
174
300
300
338
349
366
385
346
330
335
370
387
20
21
__________
15 , . 3843, . 21-22:
16 , . 3846, . 10-11:
17 , . 3848, . 75:
18 , . 3851, . 21-22:
19 , . 3853, . 27:
20 , . 3856, . 9:
21 , . 3857, . 23:
22 , . 3858, . 9-10:
23 , . 3859, . 56-57:
24 , . 3862, . 70-71:
25 , . 3864, . 26-27:
26 , . 53, . 1, . 3866, . 21-22 ,
1875, 44, 2:
27 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
28 , . 3869, . 28-29:
29 , . 3850, . 218-219:
30 , . 3872, . 87-88:
31 , . 3873, . 96-97:
32 , . 3874, . 42-43:
33 , . 3875, . 47-48:
34 , 1885, 3, 43: ,
21 :
35 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
36 , . 3878, . 10-11:
37 , . 3880, . 39-40:
38 , . 3884, . 64-65:
39 , . 3887, . 143:
40 , . 3889, . 142:
41 , . 3891, . 114:
42 , . 3895, . 41-42:
43 , . 3896, . 167-168:
44 , . 3899, . 140-141:
45 , . 3897, . 162:
189946
190047
190148
190249
190550
190851
191052
191253
191454
191655
192156
198757
53
64
208
216
213
222
227
254
264
266
280
294
245
101
179
185
185
195
211
209
224
227
236
228
98
395
398
407
422
465
473
490
507
530
473
199
859
1899-1900 .
58:
. -
1874 .59, 1877 .
1760, 1878 . 19 61:
1880 .62:
. .
: , `
. .
__________
46 , . 3903, . 93-94:
47 , . 3905, . 55:
48 , . 3906, . 67:
49 , . 3907, . 16-17:
50 , . 3912, . 259-260:
51 , . 35, . 1, . 559, . 42:
52 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
53 , . 3920, . 17-18:
54 , . 56, . 6, . 1020, . 170-171: , -
1073 (
1915 ., 199):
55 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
56 , . 355, . 1, . 895, . 1:
57 208 859 133 (475 )
, 75 (384) :
58 ,
, 248:
59 ., . ., 518:
60 , . 53, . 1, . 3850, . 130:
61 , . 177:
62 ., :
368
. .
-- --
: - , - - :
` -: 8,96 x 5,46 :
, , - 1830-
. ,
63:
64: 1980- - - :
__________
63 , 1885, 3, 43
64 -, 1898, 159, 2
. :
, 2006 .
: ,
, , :
369
. -
. 18 -, 8 -, . . 1890-1920
, :
. - : 1595 .
- 7.000 1:
, 1830 :
. - 1829-30 2 22 , , - , - (7
) (15 ) :
.
-
.
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 234:
2 - ( ., 78, . 2):
18403
18414
18425
18446
18457
18478
18499
185110
185311
185412
185713
186014
186115
19
72
85
91
101
112
91
100
79
91
93
136
151
152
77
91
99
109
120
110
110
70
87
93
136
144
129
149
176
190
210
234
201
210
149
178
186
272
295
281
__________
3 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
4 , . 3802, . 63-64:
5 , . 3805, . 78-79:
6 , . 3809, . 15-16:
7 , . 3811, . 72-73:
8 , . 3814, . 32-33:
9 , . 3818, . 39-40:
10 , . 56, . 1, . 2596, . 32:
11 , . 53, . 1, . 2743 . 38-39:
12 , . 3825, . 48-49:
13 , . 3830, . 52-53:
14 , . 3833, . 66-67:
15 , . 3839, . 23-24:
370
186216
186317
186418
186519
186620
186721
186822
186923
187024
187125
187226
187327
187428
187529
187630
187731
187832
188033
188234
188335
188436
188537
188738
188939
189040
189141
189242
189343
189444
189745
189846
36
153
159
158
163
163
168
166
169
177
180
186
195
128
138
144
157
157
155
158
166
172
178
179
178
215
228
228
237
239
241
193
215
212
217
218
219
281
297
302
320
320
323
324
335
349
358
365
382
388
403
408
443
440
454
457
460
251
280
289
292
294
300
308
314
333
335
220
239
258
262
270
262
263
269
282
277
471
519
547
554
564
562
571
583
615
612
42
42
47
__________
16 , . 3836, . 20-21:
17 , . 3843, . 20-21:
18 , . 3846, . 9-10:
19 , . 3848, . 11-12:
20 , . 74:
21 , . 3851, . 21-22:
22 , . 3853, . 28:
23 , . 3856, . 9:
24 , . 3857, . 23:
25 , . 3858, . 9-10:
26 , . 3859, . 56-57:
27 , . 3862, . 70-71:
28 , . 3864, . 26-27:
29 , . 3866, . 21-22: -, 1875, 44, 2:
30 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
31 , . 3869, . 29:
32 , . 3850, . 217-218:
33 , . 3872, . 87-88:
34 , . 3874, . 42-43:
35 , . 3875, . 47-48:
36 , 1885, 3, 41:
37 , . 53, . 1, . 3877, . 14:
38 , . 3880, . 39-40:
39 , . 3884, . 64-65:
40 , . 3887, . 145:
41 , . 3889, . 144:
42 , . 3891, . 116:
43 , . 3895, . 41-42: , 1894,
5, 794:
44 , . 53, . 1, . 3896, . 169-170:
45 , . 3899, . 142-143:
46 , . 3897, . 164:
189947
190048
190149
190250
190551
190852
191053
191254
191455
191656
191857
192158
192659
198760
72
120
344
346
353
370
396
420
448
472
280
285
293
300
337
343
375
390
490
465
80
400
450
70
624
631
646
670
733
763
823
862
941
890
915
150
430
1051
98
215
126
50- 61:
. - , ,
,
` 1865 .
186562
1
187363
187464
187565
187666
1
187767
1
187868
1
188169
1
188270
1
191771
19
17
18
28
20
17
24
. . - 1830-- ,
__________
47 , . 3903, . 93-94:
48 , . 3905, . 55:
49 , . 3906, . 68:
50 , . 3907, . 18-19:
51 , . 3912, . 261-262:
52 , . 35, . 1, . 559, . 42:
53 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
54 , . 3920, . 18-19:
55 1915 ., 89:
56 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
57 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
58 , . 355, . 1, . 895, . 1:
59 ., . ., 125:
60 :
61 ., , 101:
62 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
63 ., . ., 513:
64 :
65 , . 56, . 3, . 52, . 17:
66 , . 53, . 1, . 3850, . 51:
67 , . 3869, . 28-29:
68 , . 3850, . 177:
69 , . 3873, . 96-97:
70 , . 3874, . 42-43:
71 , 1917, 35-36, 21:
371
. -
. . -,
, - - : , - ,
:
13,61 x 9,15 :
. -
, ,
,
- .
T(evdor)e w(mida).
. (. ):
. ., . ., 35: ciskariSvili v.,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro,
Tbilisi, 1959, 123:
. . ` wmidai: . -` wminda:
372
. --
. - 11 , 10 -, . . 1795-1840
,
:
. - 1829-30 .,
:
. - -
.
18476
7
1849
8
1853
9
1854
10
1857
11
1860
12
1861
13
1862
14
1863
15
1864
16
1865
17
1866
18
1867
__________
6 , . 3814, . 33-34:
7 , . 3818, . 39-40:
8 , . 2743 . 38-39:
9 , . 3825, . 48-49:
10 , . 3830, . 52-53:
11 , . 3833, . 66-67:
12 , . 3839, . 23-24:
13 , . 3836, . 20-21:
14 , . 3843, . 21-22:
15 , . 3846, . 10-11:
16 , . 3848, . 11-12:
17 , . 74:
18 , . 3851, . 21-22:
1840
2
1841
3
1842
4
1844
5
1845
130
121
129
140
150
126
116
125
137
142
256
237
254
277
292
__________
1 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
2 , . 3802, . 64-65:
3 , . 3805, . 76-77:
4 , . 3809, . 14-15:
5 , . 3811, . 72-73:
37
41
41
41
41
160
165
173
174
200
254
229
228
237
241
235
235
347
165
160
171
172
179
243
227
235
237
237
226
226
343
325
325
326
346
379
497
456
463
474
478
461
461
700
373
186819
20
1869
21
1870
22
1871
23
1872
24
1873
25
1874
26
1875
27
1876
28
1877
29
1878
30
1880
31
1881
32
1882
33
1883
34
1884
35
1885
36
1886
37
1887
38
1889
39
1890
40
1891
41
1892
42
1893
43
1894
44
1897
45
1898
46
1899
47
1900
48
1901
49
1902
50
1905
353
359
367
380
387
399
351
369
375
384
385
393
420
332
342
361
378
388
399
396
306
319
339
352
350
350
704
728
742
764
772
792
798
790
816
638
661
700
738
738
749
412
412
465
480
490
512
505
501
506
535
540
542
550
539
554
597
376
372
401
408
424
437
421
431
431
470
488
490
496
514
533
574
788
788
866
888
914
949
926
932
937
1005
1028
1032
1046
1053
1087
1171
56
55
__________
19 , . 3853, . 27:
20 , . 3856, . 9:
21 , . 3857, . 23:
22 , . 3858, . 9-10:
23 , . 3859, . 56-57:
24 , . 3862, . 70-71:
25 , . 3864, . 25-26:
26 , . 3866, . 19-20: , 1875, 44, 2:
27 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
28 , . 3869, . 28-29:
29 , . 3850, . 217-218:
30 , . 3872, . 86-87:
31 , . 3873, . 96-97:
32 , . 3874, . 42-43:
33 , . 3875, . 47-48:
34 , 1885, 3, 41:
35 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
36 , . 3878, . 11:
37 , . 3880, . 39-40:
38 , . 3884, . 64-65:
39 , . 3887, . 144:
40 , . 3889, . 143:
41 , . 3891, . 115:
42 , . 3895, . 41-42:
43 , . 3896, . 168-169:
44 , . 3899, . 141-142:
45 , . 3897, . 163:
46 , . 3903, . 93-94:
47 , . 3905, . 55:
48 , . 3906, . 67:
49 , . 3907, . 17-18:
50 , . 3912, . 260-261:
190851
52
1910
53
1912
54
1914
55
1916
56
1918
57
1921
58
1926
59
1988
125
185
633
680
725
742
740
710
99
629
665
706
734
746
725
96
1262
1345
1431
1476
1486
1435
195
924
1620
177
302
62
1865
63
1875
64
1876
188165
198966
1
.
1
1
41
20
26
30
270
. . - 1830- .
, 1869 . - , :
. 5 .
1. () | - |() |- | ()()()
(), 1869:
. :
__________
51 , . 35, . 1, . 559, . 42:
52 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
53 , . 3920, . 17-18:
54 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172:
55 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
56 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
57 , . 355, . 1, . 895, . 1:
58 ., . ., 124:
59 :
60 ., , 102:
61 , 1885, 3, 41:
62 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
63 , . 56, . 3, . 52, . 44:
64 , . 3850, . 51:
65 ., . ., 515:
66 :
374
. . --, --,
. 3 .
2. , | , () |
, 1869:
. :
. - : - 2- - :
375
. - 19 -, 2
,
, . . 19401980
. - 1829-30
1 - , .
... - ( ) 2
1847 .
, , , - , ,
3:
202 , 72- - 4:
.
,
- :
.
18405
18416
18427
18448
18459
184710
184911
185312
106
116
121
137
160
161
172
176
83
91
104
117
134
150
160
173
189
207
225
254
294
331
332
349
__________
1 ( Dumlu) ()
19 -:
2 ., ,
, 1895, 2, 326:
3 , . , , 1885, 123:
4 ., , 101:
5 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
6 , . 3802, . 63-64:
7 , . 3805, . 78-79:
8 , . 3809, . 15-16:
9 , . 3811, . 72-73:
10 , . 3814, . 34-35:
11 , . 3818, . 39-40:
12 , . 2743 . 38-39:
185413
185714
186015
186116
186217
186318
186419
186620
186721
186822
186923
187024
187125
187226
187327
187428
187529
187630
187731
187832
188133
188234
188335
188436
188537
42
178
238
216
219
223
230
234
245
250
287
299
307
316
323
332
175
223
205
203
214
214
222
230
246
255
260
258
265
270
278
349
365
369
390
395
387
295
319
319
331
336
331
353
461
421
422
437
444
456
475
496
542
559
565
581
593
600
627
631
644
684
688
721
731
718
402
345
747
60
64
__________
13 , . 3825, . 48-49:
14 , . 3830, . 52-53:
15 , . 3833, . 66-67:
16 , . 3839, . 23-24:
17 , . 3836, . 20-21:
18 , . 3843, . 21-22:
19 , . 3846, . 9-10:
20 , . 3848, . 74:
21 , . 3851, . 21-22:
22 , . 3853, . 27:
23 , . 3856, . 9:
24 , . 3857, . 23:
25 , . 3858, . 9-10:
26 , . 3859, . 56-57:
27 , . 3862, . 71-72:
28 , . 3864, . 26-27:
29 , . 3866, . 19-20: ,
1875, 44, 2:
30 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
31 , . 3869, . 28-29:
32 , . 3850, . 217-218:
33 , . 3873, . 96-97:
34 , . 3874, . 42-43:
35 , . 3875, . 47-48:
36 , 1885, 3, 41:
37 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
376
188738
188939
189040
189141
189242
189343
189444
189745
189846
189947
190048
190149
190250
190551
190852
191053
191254
191455
191656
191857
192158
192659
198760
115
147
208
439
457
477
490
510
516
499
554
570
578
599
611
637
664
717
762
823
858
848
998
185
387
394
413
426
436
430
429
472
496
507
524
534
558
581
609
655
695
732
733
974
125
179
406
826
851
890
916
946
946
928
1026
1066
1085
1123
1145
1195
1245
1326
1417
1518
1590
1581
1972
310
903
1683
- . - 1860-
.
186561
187462
187663
187764
187865
19
1
1
1
22
62
70
188166
1895/1905
190667
191068
191169 ,
20
1
1
54
54 (6-` .
.
, 1830 - , - , ,
1850-60 - , - , 1896
14 - -, -70: 1913 - `
1000
- (1913 ) - -71
__________
38 , . 3880, . 39-40:
39 , . 3884, . 64-65:
40 , . 3887, . 144:
41 , . 3889, . 143:
42 , . 3891, . 115:
43 , . 3895, . 41-42: , 1894,
5, 794:
44 , . 53, . 1, . 3896, . 168-169:
45 , . 3899, . 141-142:
46 , . 3897, . 164:
47 , . 3903, . 93-94:
48 , . 3905, . 55:
49 , . 3906, . 67:
50 , . 3907, . 18-19:
51 , . 3912, . 261-262:
52 , . 35, . 1, . 559, . 42:
53 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
54 , . 3920, . 17-18:
55 , . 56, . 6, . 1020, . 172-173 `
1915 ., 195:
56 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
57 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
58 , . 355, . 1, . 895, . 1:
59 ., . ., 125:
60
61 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
62 ., . ., 518:
63 , . 53, . 1, . 3850, . 51:
64 , . 130:
65 , . 177:
. .
,
3 - ,
10
19,67 x 11,68 -,
.
-__________
66 ., :
67 : , 1913, 210, 3:
68 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
69 , . 35, . 1, . 682, . 57: - (, 1913,
210, 3):
70 , . 53, . 1, . 2917, . 23-25:
71 , . 3450, . 1-7, ` . 56, . 1, . 11746, . 13: , 1913, 1004:
377
. . -- --
-
(100 x 81 )
(78 x 33 x 29 )
. - -
:
.
,
:
378
. --
. - 17 -, . . 1980-2020
:
.
1595 .
` - 5.000 1:
` - - , ,
2:
1829-30 .
, - , 1848 .
:
101
50- 3:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 208:
2 dilis gazeTi, 1996, 200:
3 ., , 102:
. 1854 .
4 ,
:
` 1857 -, ,
, - .
18575
18606
18617
18628
18639
186410
186511
22
26
26
64
86
107
111
109
111
112
66
74
88
96
103
107
106
130
160
195
207
213
218
218
__________
4 ., 209:
5 , . 53, . 1, . 3830, . 54-55:
6 , . 3833, . 65-66:
7 , . 3839, . 25:
8 , . 3836, . 21-22:
9 , . 3843, . 21-22:
10 , . 3846, . 8-9:
11 , . 3848, . 12-13:
379
186612
186713
186814
186915
187016
187117
187218
187319
187420
187521
187622
187823
188024
188125
188226
188327
188428
188529
188730
188931
189032
189133
189234
189335
189436
189837
189938
190039
190140
190241
190542
190843
26
112
119
120
129
133
135
136
139
106
108
107
104
105
107
108
109
154
159
166
172
180
184
114
163
174
179
181
187
218
227
227
233
238
242
244
248
259
263
268
322
340
351
361
371
123
141
143
143
152
152
156
164
309
195
208
215
222
248
262
192
201
226
231
240
244
246
248
354
275
285
291
303
325
345
315
342
369
374
392
396
402
412
663
470
493
506
525
573
607
25
32
47
51
__________
12 , . 74:
13 , . 3851, . 20-21:
14 , . 3853, . 28:
15 , . 3856, . 10:
16 , . 3857, . 24:
17 , . 3858, . 10-11:
18 , . 3859, . 57-58:
19 , . 3862, . 71-72:
20 , . 3864, . 27-28:
21 , . 3866, . 20-21: ,
1875, 44, 2:
22 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
23 , . 3850, . 218-219:
24 , . 3872, . 88-89:
25 , . 3873, . 97-98:
26 , . 3874, . 43-44:
27 , . 3875, . 48-49:
28 , 1885, 3, 43:
29 , . 53, . 1, . 3877, . 14:
30 , . 3880, . 40-41:
31 , . 3884, . 65-66:
32 , . 3887, . 147:
33 , . 3889, . 146:
34 , . 3891, . 118:
35 , . 3895, . 42-43:
36 , . 3896, . 171-172:
37 , . 3897, . 166:
38 , . 3903, . 101-102: , 1900,
4, 2:
39 , . 53, . 1, . 3905, . 52:
40 , . 3906, . 68:
41 , . 3907, . 20-21:
42 , . 3912, . 263-264:
43 , . 35, . 1, . 559, . 43:
191044
191245
191446
191647
191848
192149
198750
80
275
297
311
315
327
110
359
373
384
380
330
90
199
634
660
695
695
657
200
735
187554
187655
187756
187857
188258
198859
-
1
1
1
1
20
18
18
22
26
90
. . 1848
.: 1899 . - 19- 60, 1902 .:
: 16,25 x 8,15 :
.
1902 . 25 () |()
| () |
() () | __________
44 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
45 , . 3920, . 18-19:
46 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: ,
713 (
1915 ., 177):
47 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
48 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
49 , . 355, . 1, . 895, . 1:
50
51 , 1900, 43, 2, 4, 2: , .
, 1900
. 2- 75 :
52 , 1902, 265, 1:
53 , 1916, 794:
54 , . 56, . 3, . 52, . 43:
55 , . 53, . 1, . 3850, . 52:
56 , . 130:
57 , . 218-219:
58 , . 3874, . 43-44:
59 :
60 ., . ., 28:
380
.
, .
--, --,
` ,
.
, , , ,
,
, , :
.
` :
381
. ,
. - 61:
. - ` __________
61 berZeniSvili n., . ., 151:
:
- `
:
- . - :
382
: (3 )
: - ( - ): - 4-5 - :
9 :
- : , - :
8,90 , `
4,25 : - :
. -
-,
383
384
. -
,
. : ,
` :
` 13,35 x 10,85 :
.
,
, , - -: `
3,60 x 2,25 :
.
,
:
,
4,25 x 2,10 : - :
.
- ( 3,50 x 2,05 ):
.
1. . , 4 ( ` 100 x 80 ),
` 11 .
. ,
385
386
. ,
.
javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi
387
. 3-
- .
.
,
.
ganki[Txv]isasa... | ...ula maSin davwere o[des] | ...j[?]
aseTisa eklesia.. a... | ...nios eli-ed-wa: . ... maSin davwere, odes mcxeTisa eklesiai
dawues da wminda ninos xeli tyved waritanes: . - ` -
. - . [.]
[ ] | [] [-] | [] [ ] | [-] [] | [] - | [] | [] [] |
[] | [] {} []
| [] [] | [ ] - []; aS(e)nd(a) [w(mida) ese vani
R(mrTi)smS(o)bl(i)s] | [samkd]re, odes [qarTvelTa] |
[mefe]man, kur[apalatman daviT da erman] | [yove]lman
ese vani [da krebuli] | [Seguib]rala, {ma}Sin didisa |
[Wiris]agan gu(i)sn(a). da | [u(fal)o] isenin igic[a]
| [dRes]a mas ganki(Tx)vi(s)asa. | [s]ulam {m}aSin
davwere, [odes] | [ag(a)r(ian)Ta] mcxeTisa ekl(e)siai
da[wues] | [da ni]nois eli t(yu)edac wa[r(i)t(a)n(e)s];
. , [] ,
:
: [] , () : . , , . ...]
| | |
388
: . - , -
, - : ,
` . - - .
- , - () (. 1000/1001.): .
.:
2. .
, ` 9 .
| |
| | - | | -| |
saxeliTa R(mr)Tisa|Ta da meuxe|biTa
wmidisa Rm|rTismSoblisa|Ta ese wmida
ekl|esia udes aReSen|a, maSin es adgi|li
tyisagan ara Cn|da.
.
, ,
[] :
.
-- .
| |
|
| | []
[] | [ ]
[]; ...m]aSin d... | ...rel ese... |
...man kur... | ...lman ese vani... | ...ra maSin didisa... | ...gan
guisen da... | ...moisene igica... | ...dResa mas
gankiTsasa... | ...ula. maSin davwereT, [odes] mcxeTisa
eklesiai da[wues] | [da wmidisa ni]nos eli tyued
wa[ritanes]; . ... ,
() :
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- .
- . - :
. . :
. - - .:
. (1959 .) , ,
1964 . . 20-30 : .
- .
ciskariSvili v.,
. ., . ., 99:c
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro, TbiberZeniSvili n., javaxeTis 1933 wlis...,
lisi, 1959, 42:b
150: lapidaruli warwerebi, aRmosavleT da
samxreT saqartvelo (V-X ss.), Seadgina da gamosacemad moamzada, SoSiaSvilma n., . ., 275-276:
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi,
Tbilisi, 2000, 68:
. . .
RvTisaTa, ...da meuxebiTa , RmrTis mSobelisaiTa,
eklesia, odes, ese: . RmrTis mSoblisaiTa, ese adgili: . meoxebiTa, RmrTismSobelisaTa, eklesia
, odes: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi- meoxebiTa RmrTismSobelisaiTa, eklesia, odes:
. . . : . - - me u xebiTa u des
meoxebiTa odes :
. , ,
- ., . ` - ., .
.:
3. . ,
.
w(mida)i k(u)ir(ike).
. :
. ., . ., 100: berZeniSvili n.,
javaxeTis 1933 wlis..., 150:lapidaruli warwerebi,
aRmosavleT da samxreT saqartvelo (V-X ss.),
Seadgina da gamosacemad moamzada, SoSiaSvilma n.,
. ., 276-277:
389
. . , (wmidai
Teodore). . ; . wi...
kir...:
. . :
. , . ` - ., . .:
4. , .
[] | [] | ... |
...
[s(a)x(e)]l(i)Ta R(mrTisa)Ta | wmidai
v(a)n[i] | ... nada | ...edn.
. , ...
. berZeniSvili n., javaxeTis 1933 wlis..., 150151:lapidaruli warwerebi, aRmosavleT da samxreT
saqartvelo (V-X ss.), Seadgina da gamosacemad moamzada, SoSiaSvilma n.,. ., 276-277:
. . ... Tga iy sia... | ... ayva...
| ... Tana... | ... : . ,
:
. . , -
, . .:
5.
, , .
[]... |
w(mida)i k(u)i[r(ik)e] m...|an (amin?).
. , ... ():
. berZeniSvili n., javaxeTis 1933 wlis..., 151:
lapidaruli warwerebi, aRmosavleT da samxreT
saqartvelo (V-X ss.), Seadgina da gamosacemad moamzada, SoSiaSvilma n., . ., 277:
. w kzman:
. . :
. , -
, . .:
6. .
w(mida) m(i)q(ael).
. :
. ., . ., 100:
. . wmidai miqel:
. , .
. 2005 . 16-
32 ,
62:
__________
62 kviris palitra, 18-24. 07. 2005, 29: ` qronika, 24-31. 07. 2005, 29:
. 3-
-
63:
__________
63 , 23. 07. 2005, 57-58:
390
. `
1 64:
__________
64 berZeniSvili n., . ., 151:
391
. --
. - 15 -, . . 1690-1720
,
:
. ` : 1595 .
6 - 10.000
1, 1706-1707 .` - , 21.333 2:
,
1830- :
.
3
(), 4 (),
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 193-194:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
124:
3 ( Sariyazla) `
() 22 -:
4 (, Beypinari) `
() 14 -:
5, (), 6 (-) :
1899 . 19- - :
130 117- , 1.048
86-` , 2.158 692-` -7: - 1902 . - 600 . 67
8:
- 280 , 100- 9:
__________
5 ( Mezraa) ` (-) 43 -:
6 ( Pa'ayurdu) ` (-) 24 -:
7 , 1900, 43, 2: 1900 . 11-` -
. 130 , - , 166 , 19 .
500 (,
1900, 4, 2):
8 , 1902, 265, 1:
9 ., , 102:
392
. - ,
1899 . (
),
.
184010
184111
184212
184413
184514
184715
184916
185117
185318
185419
185720
186021
186222
186323
186424
186625
186726
186827
186928
187029
187130
187231
187332
187433
187534
187635
187736
187837
188038
35
56
53
53
53
180
179
156
169
174
200
211
220
236
246
260
219
277
284
289
282
319
326
340
352
347
346
356
141
130
143
153
160
190
220
245
274
286
228
242
240
275
278
269
284
279
296
296
302
300
307
363
379
387
407
336
332
346
357
321
309
299
322
334
390
431
465
510
532
488
551
526
557
567
551
603
605
636
648
649
646
663
680
680
699
711
733
764
60
__________
10 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
11 , . 3802, . 63-64:
12 , . 3805, . 78-79:
13 , . 3809, . 16-17:
14 , . 3811, . 71-72:
15 , . 3814, . 33-34:
16 , . 3818, . 40-41:
17 , . 56, . 1, . 2596, . 28:
18 , . 2743 . 37-38:
19 , . 3825, . 47-48:
20 , . 3830, . 53-54:
21 , . 3833, . 65-66:
22 , . 3836, . 22-23:
23 , . 3843, . 21-22:
24 , . 3846, . 8-9:
25 , . 3848, . 74:
26 , . 3851, . 20-21:
27 , . 3853, . 28:
28 , . 3856, . 10:
29 , . 3857, . 24:
30 , . 3858, . 10-11:
31 , . 3859, . 57-58:
32 , . 3862, . 71-72:
33 , . 3864, . 27-28:
34 , . 3866, . 20-21: ,
1875, 44, 2:
35 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
36 , . 3869, . 29-30:
37 , . 3850, . 218-219:
38 , . 3872, . 88-89:
188139
188240
188341
188442
188543
188744
188945
189046
189147
189248
189349
189450
189751
189852
189953
190054
190155
190256
190557
190858
191059
191260
191461
191662
192163
198764
410
420
434
372
378
382
782
798
816
439
480
504
504
531
527
542
547
595
626
587
613
631
643
687
721
739
756
799
786
400
365
405
414
411
429
431
437
461
516
537
508
526
536
547
587
606
633
649
668
667
360
804
885
918
915
960
958
979
1008
1111
1163
1095
1139
1167
1190
1274
1327
1372
1405
1467
1453
760
1087
65
100
131
257
. -
1872 . - :
- . :
: - ` 1865 -.
__________
39 , . 3873, . 97-98:
40 , . 3874, . 43-44:
41 , . 3875, . 48-49:
42 , 1885, 3, 43:
43 , . 53, . 1, . 3877, . 10-11:
44 , . 3880, . 40-41:
45 , . 3884, . 65-66:
46 , . 3887, . 147:
47 , . 3889, . 146:
48 , . 3891, . 118:
49 , . 3895, . 42-43: , 1894,
5, 793:
50 , . 53, . 1, . 3896, . 171-172:
51 , . 3899, . 144-145:
52 , . 3897, . 166:
53 , . 3903, . 101-102:
54 , . 3905, . 52:
55 , . 3906, . 68:
56 , . 3907, . 20-21:
57 , . 3912, . 263-264:
58 , . 35, . 1, . 559, . 43:
59 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
60 , . 3920, . 18-19:
61 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: , 1252 (
1915 ., 157):
62 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
63 , . 355, . 1, . 895, . 1:
64
393
. 1872 . , , . - --
186565
1873/7466
187567
187668
187769
187870
188171
1884/8572
1
1
.
1
1
1
1
43
20
25
24
24
26
45
__________
65 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
66 ., . ., 522:
67 , . 56, . 3, . 52, . 43:
68 , . 3850, . 52:
69 , . 130:
70 , . 177:
71 ., :
72 , 1885, 3, 43: .,
:
. .
1830- . ... - ...73:
, 74: 1899 .
19- - 75: - : - :
.
, -:
__________
73 , . 56, . 1, . 306, . 13
74 , 1885, 3, 43
75 ., . ., 26
394
.
--, -- -
. 2 -- ,
(. ) -, 1595
. 3 9.000 -76: 1728-1729 . -, 4.50077, - ( ) 14.000 78:
.
,
.
.
__________
76 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 193:
77 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
198:
78 :
.
,
: ,
, - ( 8,20 x 4,25 ): --
395
. -, 1988 . 2001 . ,
- `
396
- .: 2000-2001 . -, , ,
-,
79:
__________
79 -
, , - : - : , ,
, 2000 .
11-
:
, :
, dilis gazeTi, 20.12.2001, 283: rezonansi, 20.12.2001, 350: 6 saaTze, 21.12.2001, 226,
:
.
, :
397
--
. 17 -, . . 1850-1880
:
. 1920 :
.
,
:
1595 .
5.000 1: - ` :
, , , , 1841 .
. 2:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 289:
2 , 1875, 38, 1:
34
14- 3:
. 1987 .
35 160 :
.
-
.
__________
3 ., , 102:
398
. - .
,
, ` , (1920-30- , ,
, ): -
:
( , , ):
399
. --
.
23 , . . 1940-1980
, :
:
. - 1595 - , 5.000 - - 1:
` 1719-1720 ., - ,
5.000 2:
. -3 , 1890-
:
.
1914 . 367 4, 1918- 22 (165 .,
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 209:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
161:
3 ., 37, . 3:
4 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
. --
400
. . ,
), (1886 .):
- , - . -, :
. 1 ` :
401
. --
. - 27 -,
, . . 2020-2080
, :
. - 1595 - : -
,
4.000 1: - ` 1724-1725 .
, 5.999
2:
. 1860 -
, - () 1829-30 - ... 25
-__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 208:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
181:
3 - - , - 4
. - , - : - 1890- - .
18675
18686
18807
18818
18829
188410
40
43
45
47
47
37
57
33
32
33
77
100
78
80
80
12
__________
3 , 1903, 54, 3:
4 :
5 , . 53, . 1, . 3851, . 21-22:
6 , . 3853, . 28:
7 , . 3872, . 88-89:
8 , . 3873, . 97-98:
9 , . 3874, . 44:
10 , 1885, 3, 43:
402
188511
188712
188913
189014
189115
189216
189317
189418
189719
189820
189921
190022
190123
190224
190525
190626
190827
191028
191229
191430
191631
192132
24
47
50
56
56
57
57
57
55
173
177
156
164
169
171
184
184
197
206
218
225
227
63
33
39
44
42
44
46
49
50
143
153
151
159
163
169
184
184
194
203
208
216
216
48
80
89
100
98
101
103
106
105
322
330
307
323
332
349
368
368
391
409
426
441
443
111
50
20- 33:
. 1860
, - 1867.34:
1899 19 -35:
1903
- 36 :
.
, ,
__________
11 , . 3877, . 10:
12 , . 3880, . 40-41:
13 , . 3884, . 65-66:
14 , . 3887, . 147:
15 , . 3889, . 146:
16 , . 3891, . 118:
17 , . 3895, . 42-43:
18 , . 3896, . 171-172:
19 , . 3899, . 144-145:
20 , . 3897, . 167:
21 , . 3903, . 101-102:
22 , . 3905, . 52:
23 , . 3906, . 69:
24 , . 3907, . 21-22:
25 , . 3912, . 264-265:
26 , . 3915, . 20:
27 , . 35, . 1, . 559, . 43:
28 , . 3917, . 136-137:
29 , . 3920, . 18-19:
30 , . 56, . 6, . 1020, . 175-176:
31 , . 196, . 1, . 43, . 22-23:
32 , . 355, . 1, . 895, . 1:
33 ., , 102:
34 , . 53, . 1, . 3851:
35 ., . ., 18-19:
36 , . 53, . 1, . 3423, . 1-3:
. . -,
(
9,48 x 5,59 ):
403
. -` , -
404
. - 4 ,
, . . 1740 :
. 1595 . -
, ( ,
- ), - ,
1: - : -
3.0002, 2.000 3: ,
6 - , -4 :
1899-1900 .
- - - - 5: - 3 12 6:
1901 . ` - 7:
47 , 18- 8:
.
.
, ...
...9:
. :
1829 .
__________
1 berZeniSvili n., . ., 59:
2 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 236:
3 :
4 :
5 ,
, 248:
6 , 249:
7 , 1901, 40, 2:
8 ., , 102:
9 -, 1895, 108, 3:
: 1918 . - -:
-
, - . - ,
: - ...10:
: , , 1860 , 21
11- (38 .,
34 .), 5- (20 ., 18 .), 5-
(31 ., 33 .)11: 1895-
9 (7 , 5
)12: 1918 .
13,
: - , 1845-47 .
: - , -
:
, 1989 . , , , 14:
2004 . 77 ,
20-` , ` 15:
__________
10 :
11 , 27:
12 -, 1895, 108, 3:
13 berZeniSvili n., saqarTvels istoris sakiTxebi II,
1964, 58:
14 maisuraZe k., javaxeTSi qarTuli skolebi ixurdeba, Georgian Times, N 24, 17-24.06.2004.
15 :
405
. - -
.
16
1838
184017
184118
184219
184420
184521
184722
184923
185724
186125
186226
186327
186428
186529
186630
186731
186832
186933
187034
187535
187736
188037
188138
188239
188340
188541
188742
188943
189344
189445
45
40
41
49
56
60
18
19
20
22
22
22
22
22
18
18
18
18
18
47
33
33
40
45
52
11
11
18
17
17
17
17
17
19
19
19
19
19
92
73
74
89
101
112
29
30
38
39
39
39
39
39
37
37
37
37
37
37
31
34
34
35
31
29
31
31
36
68
60
65
65
71
35
36
34
35
31
38
36
37
66
74
70
72
__________
16 , . 53, . 1, . 1361, . 6-7:
17 , . 3800, . 4:
18 , . 3802, . 64-65:
19 , . 3805, . 77-78:
20 , . 3809, . 14-15:
21 , . 3811, . 70-71:
22 , . 3814, . 33-34:
23 , . 3818, . 39-40:
24 , . 3830, . 52-53:
25 , . 3839, . 25-26:
26 , . 3836, . 22-23:
27 , . 3843, . 21-22:
28 , . 3846, . 8-9:
29 , . 3848, . 11-14:
30 . , . 74:
31 , . 3851, . 21-22:
32 , . 3853, . 27:
33 , . 3856, . 10:
34 , . 3857, . 19-20:
35 , 1875, 44, 2:
36 , . 53, . 1, . 3869, . 30-31:
37 , . 3872, . 89-90:
38 , . 3873, . 98-99:
39 , . 3874, . 42-43:
40 , . 3875, . 47-48:
41 , . 3877, . 10:
42 , . 3880, . 39-40:
43 , . 3884, . 64-65:
44 , . 3895, . 41-42:
45 , . 22, . 1, . 298, . 21-22:
189946
190047
190148
190349
190650
190851
191052
191253
191454
191855
192156
198057
198758
200459
42
46
47
46
42
43
53
57
62
66
50
57
57
62
95
30
86
25
8
8
12
72
96
57
88
88
90
98
103
114
119
128
151
181
55
400
366
. 2004 . -
17 60:
. - ,
:
. . . 5-4 - 3 : - - , - ,
:
. ...-
- , 11/2 -, 1 5
61:
. ( ) .
183962 184163 ,
( 1903 .)64
, - : -__________
46 , . 3903, . 93-94:
47 , . 3905, . 55:
48 , . 3906, . 67:
49 , 1903, 436:
50 , . 53, . 1, . 3915, . 20:
51 , . 35, . 1, . 559, . 42:
52 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
53 , . 3920, . 18-19:
54 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174:
55 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
56 , . 355, . 1, . 895, . 1:
57 , . 8, , 1982, 100:
58 :
59 maisuraZe k., :
60 :
61 -, 1895, 108, 3: ` . .,
,.
, 1982, 2, 97-98:
62 , . 53, . 1, . 457
63 , . 3798,
64 , 1903, 436:
406
. --
--,
- .,
- .
407
. ` ,
. .
. .
-...65:
. - `
, - : , - -, -
:
__________
65 -, 1895, 108, 3
() , - ()():
...:
. ., , 10:
. `
- - 1595 .
- - :
. - :
408
409
.
,
,
, , - ( ` 7,15 x 4,60
): -: ( 1,10 )
1 :
- :
. 1932 . - - -66:
__________
66 berZeniSvili n., . ., 59:
410
. - 10 , 8 -,
, - 2
, . . 1800-1830 :
. - -
,
: , 1595 .
3 , 10.500 1:
- ` 1721-1722 .
2:
. - 1829-30 . - :
. -
.
18403
18414
18425
18446
18457
18478
18499
185310
185411
185712
186013
186114
57
70
76
85
85
92
99
104
107
116
144
158
56
56
61
77
80
76
79
90
93
104
131
156
113
126
137
162
165
168
178
194
200
220
245
314
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 231:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 168:
3 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
4 , . 3802, . 63-64:
5 , . 3805, . 77-78:
6 , . 3809, . 14-15:
7 , . 3811, . 72-73:
8 , . 3814, . 33-34:
9 , . 3818, . 39-40:
10 , . 2743 . 38-39:
11 , . 3825, . 48-49:
12 , . 3830, . 52-53:
13 , . 3833, . 66-67:
14 , . 3839, . 23-24:
186215
186316
186417
186618
186719
186820
186921
187022
187123
187224
187325
187426
187527
187628
187729
187830
188031
188132
188233
188334
188435
188536
188737
188938
189039
28
28
162
167
174
177
189
198
208
211
210
224
227
156
151
154
171
172
180
180
181
182
189
201
318
318
328
338
361
378
388
392
392
413
428
440
240
238
245
258
267
269
277
210
205
213
222
224
228
228
451
443
458
480
491
497
505
268
294
308
318
229
261
264
267
497
555
572
585
20
36
__________
15 , . 3836, . 20-21:
16 , . 3843, . 21-22:
17 , . 3846, . 10-11:
18 , . 3848, . 74:
19 , . 3851, . 21-22:
20 , . 3853, . 27:
21 , . 3856, . 9:
22 , . 3857, . 23:
23 , . 3858, . 9-10:
24 , . 3859, . 56-57:
25 , . 3862, . 70-71:
26 , . 3864, . 25-26:
27 , 1875, 44, 2:
28 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
29 , . 3869, . 28-29:
30 , . 3850, . 217-218:
31 , . 3872, . 86-87:
32 , . 3873, . 96-97:
33 , . 3874, . 42-43:
34 , . 3875, . 47-48:
35 , 1885, 3, 41:
36 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
37 , . 3880, . 39-40:
38 , . 3884, . 64-65:
39 , . 3887, . 144:
411
189140
189241
189342
189443
189744
189845
189946
190047
190148
190249
190550
190851
191052
191253
191454
191655
191856
192157
192658
81
100
324
318
316
325
358
366
376
384
397
402
417
429
460
479
491
486
510
150
285
278
280
290
316
320
323
328
331
341
354
366
391
412
439
454
490
130
609
596
596
615
674
686
699
712
728
743
771
795
851
891
930
940
1000
280
524
102
145
51- 59:
- . -
1865 - : , 1875 .
- -, , - - 60:
186561
187462
187563
187664
187765
188066
1
1
.
1
1
1
18
20
40
32
20
33
__________
40 , . 3889, . 143:
41 , . 3891, . 115:
42 , . 3895, . 41-42:
43 , . 3896, . 168-169:
44 , . 3899, . 141-142:
45 , . 3897, . 163:
46 , . 3903, . 93-94:
47 , . 3905, . 55:
48 , . 3906, . 67:
49 , . 3907, . 17-18:
50 , . 3912, . 260-261:
51 , . 35, . 1, . 559, . 42:
52 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
53 , . 3920, . 17-18:
54 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172: ,
799 ( 1915 ., 154):
55 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
56 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
57 , . 355, . 1, . 895, . 1:
58 ., . ., 124:
59 ., , 102:
60 , 1875, 348:
61 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
62 , . 3864, . 25-26:
63 , . 56, . 3, . 52, . 44:
64 , . 53, . 1, . 3850, . 51:
65 , . 3869, . 28-29:
66 , . 3872, . 86-87:
. . -, --,
-- -
412
. , , .
188167
1
190668
1908/0969
1
191070
1
191171 4-, 1 2
1912/1372 3
1
191473
1
40
62 5-` .
48
48 2-` .
44
53
. . - 1839 -74:
75 (
17,25 x 7,10 ): - ,
: .
- :
__________
67 ., . ., 521:
68 :
69 , . 57, . 2, . 1849, . 16:
70 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
71 , . 35, . 1, . 682, . 57:
72 , . 3920, . 17-18:
73 ., :
74 , . 53, . 1, . 457:
75 , 1885, 3, 41:
. - , - ( ),
: - :
- :
-. 1932 .
76:
. 1 - () -, , 1595 .
-,
11 ( - ),
8.000 77:
__________
76 berZeniSvili n., . ., 62:
77 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 237:
413
. - , -, . . 1920-1960 , - 2
.
, -
1841
. - ` - - - -, 1983 6 - 1990
-
. 1909 . 33 , 398
1, 1914 554 2: -
- - 1926 .
69 , 426 (101 , 295
, 13 , 17 )3, 1979
3614 3080 , 57
, -
1987 5868
(1493 )
500 , 158- 4:
. 1993 .
1918-20 .
(.`
):
__________
1 , 1909, 191, 5:
2 1915 ., 100:
3 ., . ., 123:
__________
4 ., , 101:
414
.
: - 2 -,
. . 1725 :
. - () - () , - : - ,
, (- ) :
. 1899 . ,
,
1:
1899-1900 .
- - - - 2: - 17 92 3:
127 , 52- 4:
.
- :
1893 . .
, , , - : - , - ...5:
.
25
1829 .
. , , , 6:
__________
1 , 1901, 40, 1:
2 ,
, 248:
3 , 249:
4 ., , 102:
5 -, 1893, 86, 2-3:
6 , . -56, . 12, . 66, . 1:
7, 8,
9, 10 : - :
- 1918 .`
1400 :
. -
- .
183811
184012
184113
184214
184415
184516
184717
184918
185119
185320
185421
185722
186023
38
133
148
134
141
150
182
190
200
185
169
171
172
156
158
159
137
142
152
190
200
211
194
167
170
174
175
291
307
271
283
302
379
390
411
379
336
341
346
361
__________
7 ` - () 9 :
8 `
() - 46 :
9 ` ,
18 :
10 `
() 40 , - : :
11 , . 53, . 1, . 1361, . 6-7:
12 , . 3800, . 4:
13 , . 3802, . 64-65:
14 , . 3805, . 76-77:
15 , . 3809, . 13-14:
16 , . 3811, . 70-71:
17 , . 3814, . 33-34:
18 , . 3818, . 39-40:
19 , . 56, . 1, . 2596, . 35:
20 , . 2743 . 39-40:
21 , . 3825, . 48-49:
22 , . 3830, . 52-53:
23 , . 3833, . 67:
415
186124
186225
186326
186427
186528
186629
186730
186931
187032
187133
187234
187335
187436
187537
187638
187739
187840
188041
188142
188243
188344
188445
188546
188747
188948
189049
189150
189251
189352
189453
189754
41
41
206
210
214
219
225
225
243
247
247
246
248
255
184
193
190
191
194
194
206
214
235
239
239
236
268
268
266
285
291
304
316
249
242
241
263
285
298
301
390
403
404
410
419
419
439
461
482
485
487
491
509
502
517
510
507
548
576
602
617
335
350
308
325
339
343
344
343
376
315
329
330
335
352
351
350
357
387
650
679
638
660
691
694
694
700
763
48
48
80
__________
24 , . 3839, . 25-26:
25 , . 3836, . 20-21:
26 , . 3843, . 21-22:
27 , . 3846, . 10-11:
28 , . 3848, . 11-12:
29 , . 74:
30 , . 3853, . 27:
31 , . 3856, . 9:
32 , . 3857, . 19-20:
33 , . 3858, . 9-10:
34 , . 3859, . 56-57:
35 , . 3862, . 70-71:
36 , . 3864, . 25-26:
37 , . 3866, . 19-20: -, 1875, 44, 2:
38 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
39 , . 3869, . 28-29:
40 , . 3850, . 217-218:
41 , . 3872, . 86-87:
42 , . 3873, . 96-97:
43 , . 3874, . 42-43:
44 , . 3875, . 47-48:
45 , 1885, 3, 43:
46 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
47 , . 3880, . 39-40:
48 , . 3884, . 64-65:
49 , . 3887, . 143:
50 , . 3889, . 142:
51 , . 3891, . 114:
52 , . 3895, . 41-42: -, 1893,
86, 2-3:
53 , . 53, . 1, . 3896, . 167-168: . 22, . 1, .
298, . 21-22:
54 , . 53, . 1, . 3899, . 140-141:
189855
189956
190057
190158
190259
190560
190661
190862
190963
191064
191265
191466
191667
191868
192169
198770
130
125
160
381
392
403
411
424
462
462
484
405
411
414
433
449
477
477
478
503
533
556
578
720
116
487
517
536
553
680
113
168
786
803
817
844
873
939
939
962
923
990
1040
1092
1131
1400
229
569
- .
, , ,
:
1837 . :
1865-.
183771
186572
186873
187074
187475
187576
187677
187778
187879
1
1
1
.
1
1
1
1
27
32
31
40
54
54
44
46
__________
55 , . 3897, . 162:
56 , . 3903, . 93-94:
57 , . 3905, . 55:
58 , . 3906, . 67:
59 , . 3907, . 16-17:
60 , . 3912, . 259-260:
61 , . 3915, . 20:
62 , . 35, . 1, . 559, . 42:
63 , . -56, . 12, . 66, . 1:
64 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
65 , . 3920, . 17-18:
66 , . 56, . 6, . 1020, . 170-171: ,
1189 ( 1915 ., 204):
67 , . 196, . 1, . 43, . 17-18:
68 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
69 , . 355, . 1, . 895, . 1:
70
71 , . 53, . 1, . 4077, . 19:
72 , . 3848, . 2:
73 , . 3977, . 53:
74 , . 3978, . 34-35:
75 , . 3864, . 25-26:
76 , . 3866, . 19-20:
77 , . 3850, . 51:
78 , . 3869, . 28-29:
79 , . 3850, . 177:
416
. ` - .
188080
188181
188282
188483
190984
1
1
1
25
28
33
,
. 25
1
15
. . - ` 1830-
. : 1852-
,
-__________
80 , . 3872, . 86-87:
81 , . 3873, . 96-97:
82 , . 3874, . 42-43:
83 , . 3998, . 10-11:
84 , . 56, . 12, . 66, . 7:
417
: 1933 . - - : - 3
86:
. 1909 . . 1881 .,
. 1905 .87:
. -
:
- `
,
__________
86 , 1997, 53, 6
87 , . -56, . 12, . 66, . 2:
: -
(112 x 73x 20 ):
(90 x 75 x 18 ).
, - () ... ...:
. ., , 10:
(65 x 57 x 16 ). .
418
.
, 1870 - - , 1 -, . . 1720
. - 1,
, - - :
. 1877-78
, -
- 1881-82 . - . . - . 2:
( - ), - - .
: , ,
. ... - 3:
.
1881-1882
:
, , - : , - -
, ,
.
, , , ... - : ,
__________
1 , 1873, 16, 4:
2 , . 53, . 1, . 3874, . 43:
3 , . 46-47:
4: -, - ,
:
. 1829-30 . - :
, 50 (1830-1870-
), - ( ),
:
.
.
18385
18406
18417
18428
18449
184510
184711
184912
185113
185314
185415
185716
186017
186118
186219
41
43
152
106
129
136
152
162
115
135
137
146
150
138
145
161
162
148
114
145
150
160
170
125
218
126
130
135
119
121
141
141
300
220
274
286
312
332
240
253
263
276
285
257
266
302
303
__________
4 -, 1895, 128, 1
5 , . 53, . 1, . 1361, . 7-8:
6 , . 3800, . 4:
7 , . 3802, . 64-65:
8 , . 3805, . 76-77:
9 , . 3809, . 13-14:
10 , . 3811, . 70-71:
11 , . 3814, . 33-34:
12 , . 3818, . 39-40:
13 , . 56, . 1, . 2596, . 36:
14 , . 53, . 1, . 2743, . 39-40:
15 , . 3825, . 49-50:
16 , . 3830, . 54-55:
17 , . 3833, . 66-67:
18 , . 3839, . 23-24:
19 , . 3836, . 20-21:
419
186724
186825
186926
187027
187128
187229
187330
187431
187532
187633
187734
187835
188036
188137
176
180
187
193
195
200
209
165
173
174
181
182
183
188
341
353
361
374
377
383
397
409
234
227
236
242
252
205
189
196
212
217
439
416
432
454
469
48
- . - 1860- - .
186320
186421
186522
186623
43
163
164
171
171
__________
20 , . 3843, . 21-22:
21 , . 3846, . 10-11:
22 , . 3848, . 11-12:
23 , . 74:
153
154
157
157
316
318
328
328
186538
187439
187540
187741
187842
188143
1
1
1
1
1
21
35
25
50
28
30
__________
24 , . 3851, . 20-21:
25 , . 3853, . 27:
26 , . 3856, . 9:
27 , . 3857, . 23:
28 , . 3858, . 9-10:
29 , . 3859, . 56-57:
30 , . 3862, . 70-71:
31 , . 3864, . 25-26:
32 , 1875, 44, 2:
33 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
34 , . 3869, . 28-29:
35 , . 3850, . 217-218:
36 , . 3872, . 86-87:
37 , . 3873, . 96-97:
38 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
39 , . 3864, . 25-26:
40 , . 56, . 3, . 52, . 44:
41 , . 53, . 1, . 3869, . 28-29: ,
- 30 ( , . 3850, . 130):
42 , . 3850, . 177:
43 , . 3873, . 96-97:
420
. -
. , (2016 )
, 24 ,
. . 1820-1860 :
,
. ` -
, - - ` 1860.
18611
18622
18633
18644
18655
41
41
41
41
41
32
32
32
32
32
73
73
73
73
73
__________
1 , . 53, . 1, . 3839, . 24-25:
2 , . 3836, . 22-23:
3 , . 3843, . 21-22:
4 , . 3846, . 8-9:
5 , . 3848, . 12-13:
18666
18677
18688
18699
187010
187511
187812
188013
188114
188215
188316
188417
188718
41
41
41
41
41
32
32
32
32
32
73
73
73
73
73
60
67
67
65
67
44
51
51
50
50
104
118
118
115
117
70
53
123
11
10
__________
6 , . 74:
7 , . 3851, . 20-21:
8 , . 3853, . 28:
9 , . 3856, . 10:
10 , . 3857, . 24:
11 , 1875, 44, 2:
12 , . 53, . 1, . 3850, . 218-219:
13 , . 3872, . 88-89:
14 , . 3873, . 97-98:
15 , . 3874, . 44:
16 , . 3875, . 49-50:
17 , 1885, 3, 43:
18 , . 53, . 1, . 3880, . 40-41:
421
. -- 1864 .
78
32-30
1914 . 617 31,
, 1989- 56
( ):
. - 1989 .` - 8 --
( ), -, - , 32
, , - ,
.
1864
. 1989
8 :
. - - :
.
1861-63 ,
`
__________
19 , . 3884, . 65-66:
20 , . 3895, . 42-43:
21 , . 3884, .
22 , . 3903, . 101-102:
23 , . 3905, . 52:
24 , . 3906, . 69:
25 , . 3915, . 20:
26 , . 35, . 1, . 559, . 43:
27 , . 53, . 1, . 3917, . 136-137:
28 , . 3920, . 18-19:
29 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
30 ., , 102:
31 1915 ., 206:
__________
32 , - - 3 ,
, 1 :
188919
189320
189421
189922
190023
190124
190625
190826
191027
191228
191829
19
30
77
85
57
63
134
148
83
85
88
99
112
123
134
165
69
72
68
76
80
86
88
152
152
157
156
175
192
209
222
317
422
. - 10 -,
, -, . . 1660 - :
. 1595 .
52 , 9.000
1: , - ,
(, , ,
)2:
1899-1900 .
- -
3:
. - : , 1914 .
6694, 1987- 54 , 183
()5:
.
:
.
5 -,
11 -, . . 1680-1700
, - :
. 1595 .
- 8 14.500
6: ,
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 176-177:
2 :
3 ,
, 248:
4 1915 ., 208:
5 :
6 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 218:
- (-, ) , , - :
, 1899-1900 . - - , -
7: -
9 50 8:
1914 . (602
)9: :
40 1944 - - :
. - -:
. 7
` - :
.
1595 . ` 8
10000 10:
. :
:
.
1. .
|
q(rist)e S(eiwyal)e Cel? S(eund)v(e)n
c(o)dv(an)i.
. , ... ...
. ., . ., 73 ciskariSvili v.,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro,
Tbilisi, 1959, 124:
. . ` Cel? : . -` Cel? :
__________
7 ,
, :
8 , 249:
9 1915 ., 141:
10 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 183:
423
. . - (mxeruli) :
` :
4. , .
q(rist)e S(eiwyal)e g(a)bri(e)l.
.
2. .
am ekl(esii)s...
. ...
. ., . ., 73 ciskariSvili v.,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro,
Tbilisi, 1959, 124:
. . ` eklesias: . -` eklesias eklesiis:
. .
(mxeruli) :
` :
3. , ,
.
q(rist)e S(eiwyal)e m(i)k(a)el c(o)d(vil)i.
. , :
. ., . ., 74 ciskariSvili v.,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro,
Tbilisi, 1959, 124:
. . ` miqel: . -` miqel:
. . - (mxeruli) :
` :
. ., . ., 74 ciskariSvili v.,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro,
Tbilisi, 1959, 124:
. . - (mxeruli) :
` :
5. .
... ...
q(rist)e S(eiwyal)e ... Sv ... Seundven ...
. , , ...:
. ., . ., 75 ciskariSvili v.,
. 3
-` :
, 1595 . 10
, 10.00411, 1721-1722 .` 20700 12:
1899-1900 .
:
` - :
__________
11 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 173-174:
12 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
172-173:
424
. - 7 -,
, . . 1680 :
. 1595 . 16
, 16.000 1: ,
-,
- - (, , ) 2:
, - ` 1705-1706 .` - 25.000 3:
1899-1900 . -
- -
4:
84
33- 5:
. - : 1914 . 497 6, 1987 52 , 182 7:
. 1956 . ,
- - (1,08 x 60 x 35 )
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 174:
2 :
3 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
119:
4 ,
, 248:
5 ., , 102:
6 1915 ., 208:
7
. . - :
. ` 5 .
. | | |
|
. (eso) q(rist)e, | a(di)de | T(a)m(ar)
d(a) Ze | m(a)Ti l(a)Sa. Se(i)wy(a)l(e), |
b(eSqe)n, g(u)rg(en), k(rike)s Zeni.
. : : ,
[] :
. ciskariSvili v. , javaxeTis epigrafika
rogorc saistorio wyaro, Tbilisi, 1959, 66:
oTxmezuri g., XII-XIII saukuneebis mijnis qarTuli
lapidaruli warwerebi rogorc saistorio wyaro,
epigrafikuli Zeglebi da xelnawerTa minawerebi VI,
Tbilisi, 1981, 71-72: javaxeTi.
istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi, Tbilisi, 2000, 92:
. .
: - bn, gr gks (gamreklis?): .
,
. gn giorgi, grigol; kostantines:
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi ,
` qriste, adide
Tamar da Ze maTi laSa, Seiwyale bn gr gamrekelis
Zeni; . ,
: () () :
.
(1184-1213 .) - -
(1213-1222 .): . 1189-1202 .:
425
. --
.
9 -, 7 -, , . . 1820-1840 :
`
.
1595
. , - 16 , 11.160 1:
, 1707-1708 .` ,
6.830, 1709-1710
.` 6.830 2:
1899 .
19- , -,
3:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 219:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
127-128, 134:
3 , 1901, 40, 1:
1899-1900 .
- -
4:
184
89- 5:
.
1829-1830
. - - ,
- .
18406
18417
200
182
167
157
367
339
__________
4 ,
, 248:
5 ., , 102:
6 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
7 , . 3802, . 63-64:
426
18428
18449
184510
184711
184912
185313
185414
185715
186016
186117
186218
186319
186420
186521
186622
186723
186824
186925
187026
187127
187228
187329
187430
187531
187632
187733
187834
188035
188136
188237
188338
188439
67
65
65
65
185
197
200
215
230
256
253
275
298
301
303
313
326
332
332
342
353
357
371
376
387
396
160
179
191
205
220
234
245
256
276
286
289
308
319
315
315
327
346
356
372
374
380
386
80
416
436
454
472
478
484
473
407
393
414
426
437
435
437
345
376
391
420
450
480
498
531
574
587
592
621
645
647
647
669
699
713
743
750
767
782
798
793
823
829
868
898
915
914
910
88
__________
8 , . 3805, . 77-78:
9 , . 3809, . 16:
10 , . 3811, . 72-73:
11 , . 3814, . 34-35:
12 , . 3818, . 39-40:
13 , . 2743 . 38-39:
14 , . 3825, . 48-49:
15 , . 3830, . 52-53:
16 , . 3833, . 66-67:
17 , . 3839, . 23-24:
18 , . 3836, . 20-21:
19 , . 3843, . 21-22:
20 , . 3846, . 10-11:
21 , . 3848, . 11-12:
22 , . 74:
23 , . 3851, . 21-22:
24 , . 3853, . 27:
25 , . 3856, . 9:
26 , . 3857, . 23:
27 , . 3858, . 9-10:
28 , . 3859, . 56-57:
29 , . 3862, . 70-71:
30 , . 3864, . 26-27:
31 , . 3866, . 19-20: -, 1875, 44, 2:
32 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
33 , . 3869, . 28-29:
34 , . 3850, . 217-218:
35 , . 3872, . 87-88:
36 , . 3873, . 96-97:
37 , . 3874, . 42-43:
38 , . 3875, . 47-48:
39 , 1885, 3, 41:
188540
188741
188942
189043
189144
189245
189346
189447
189748
189849
189950
190051
190152
190253
190554
190855
191056
191257
191458
191659
191860
192161
192662
198763
171
260
489
519
522
532
548
538
532
539
578
601
610
617
630
641
678
722
760
806
822
824
965
162
452
481
489
504
508
495
496
520
546
566
579
588
600
610
631
665
703
731
768
762
952
158
200
405
941
1000
1011
1036
1056
1033
1028
1059
1124
1167
1189
1205
1230
1251
1309
1387
1463
1537
1590
1586
1817
320
971
1665
- . - 1870 .
187464
187565
187666
187767
187868
1
.
1
1
1
50
50
41
50
49
__________
40 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
41 , . 3880, . 39-40:
42 , . 3884, . 64-65:
43 , . 3887, . 144:
44 , . 3889, . 143:
45 , . 3891, . 115:
46 , . 3895, . 41-42:
47 , . 3896, . 168-169:
48 , . 3899, . 141-142:
49 , . 3897, . 163:
50 , . 3903, . 93-94:
51 , . 3905, . 55:
52 , . 3906, . 67:
53 , . 3907, . 17-18:
54 , . 3912, . 260-261:
55 , . 35, . 1, . 559, . 42:
56 , . 3917, . 134-135:
57 , . 3920, . 17-18:
58 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172: ,
1438 ( 1915 ., 119):
59 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
60 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
61 , . 355, . 1, . 895, . 1:
62 ., . ., 125:
63
64 , . 53, . 1, . 3864, . 26-27:
65 , . 56, . 3, . 52, . 44:
66 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
67 , . 3850, . 51:
68 , . 177:
427
,
-: 1 , . 566)74 , - :
1917 .
75:
. - 1850
76 :
4 -
,
. - , , -, :
. . `
, .
q(rist)e, S(ei)wy(a)l(e)n mS(o)b(e)lni... /
m(a)S(ene)b(e)lni...
. , ... / ...
ciskariSvili v.,
. ., . ., 54:c
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro,
Tbilisi, 1959, 124-125:
. . -, --
188069
1
188170
1
188271
1
188472
42
30
25
. .
__________
74 , 1915, 268:
75 , 1917, 35-36, 21:
76 , 1885, 3, 41:
428
. --,
--, -, - 2 , ,
429
.
- .
. .
`
,
: . ,
` .
m(a)S(ene)b(e)lni... :
-` 1710-1711 .` ,
13.000 78: `
,
4.500 79:
, 1717-1718 .` -, 8.00080, 1718-1719 .`
5.832 81:
:
. :
3
.
` 2 82:
- ( .),
(- .):
. 0,5
-, , - 1595 . - - ` 15
(
, -, ) 17.500
77:
__________
77 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 227:
__________
78 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 135:
79 , 137-138:
80 , 151:
81 , 156:
82 berZeniSvili n., . ., 79:
430
. --
.
18 -, - 5 -,
, . . 1880-1930 - :
. ` - . - ,
,
1:
. ,
, 1712 .`
, 1.999 2:
1847 ., - ,
- - , , ,
,
3:
__________
1 ., , . 1, 61:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 139:
3 , . , 123:
. 5 - , , ,
,
, - :
. 1860- - 15 , 1 4:
.
5, 6 7 1829-30
.8:
__________
4 , 29:
5 ., 94, .
5: ,
:
6 ., 86, .
7: , - ( ., 86, .
7 445):
7 ( S$tl) ` (-) 11 :
8 ., , . 1, 62:
431
. -
.
18309
184010
184111
184212
184413
184514
184715
184916
185117
185318
185419
185720
186021
186122
186223
186324
186425
186526
186627
186728
186829
186930
187031
187132
187233
187334
187435
187536
187637
187738
86
160
230
255
263
282
304
320
367
312
428
434
423
459
479
485
497
516
521
521
567
584
612
629
654
669
680
126
226
228
231
247
320
330
360
300
397
412
418
413
498
481
497
508
521
521
551
557
589
594
600
627
636
733
683
663
624
286
456
483
494
529
624
650
717
612
825
846
841
872
977
974
994
1023
1042
1042
1118
1141
1201
1223
1254
1296
1316
1367
1359
1396
1307
64
80
94
94
96
108
__________
9 ., . ., 27:
10 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
11 , . 3802, . 63-64:
12 , . 3805, . 78-79:
13 , . 3809, . 15-16:
14 , . 3811, . 72-73:
15 , . 3814, . 32-33:
16 , . 3818, . 39-40:
17 , . 56, . 1, . 2596, . 32:
18 , . 2743 . 38-39:
19 , . 3825, . 48-49:
20 , . 3830, . 52-53:
21 , . 3833, . 66-67:
22 , . 3839, . 23-24:
23 , . 3836, . 20-21:
24 , . 3843, . 20-21:
25 , . 3846, . 9-10:
26 , . 3848, . 11-12:
27 , . 74:
28 , . 3851, . 21-22:
29 , . 3853, . 27:
30 , . 3856, . 9:
31 , . 3857, . 23:
32 , . 3858, . 9-10:
33 , . 3859, . 56-57:
34 , . 3862, . 70-71:
35 , . 3864, . 26-27:
36 , . 3866, . 19-20: -, 1875, 44, 2:
37 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
38 , . 3869, . 28-29:
187839
188040
188141
188242
188343
188444
188545
188746
188947
189048
189149
189250
189351
189452
189753
189854
189955
190056
190157
190258
190559
190860
190661
191062
191263
191464
191665
191866
192167
192668
677
713
736
759
747
615
638
660
666
679
1292
1351
1396
1425
1426
778
952
967
988
1031
1059
1053
1093
1154
1190
1216
1264
1294
1331
1412
1431
1412
1555
1620
1279
1305
1800
261
751
784
808
832
842
870
824
914
988
1016
1026
1050
1079
1109
1167
1171
1167
1267
1330
1350
1374
1600
260
1529
1736
1775
1820
1873
1929
1947
2007
2142
2206
2242
2314
2373
2440
2579
2608
2579
2822
2950
2629
2679
3400
521
1376
109
175
262
337
311
__________
39 , . 3850, . 217-218:
40 , . 3872, . 86-87:
41 , . 3873, . 96-97:
42 , . 3874, . 42-43:
43 , . 3875, . 47-48:
44 , 1885, 3, 41:
45 , . 3877, . 10-11:
46 , . 3880, . 39-40:
47 , . 3884, . 64-65:
48 , . 3887, . 145:
49 , . 3889, . 144:
50 , . 3891, . 116:
51 , . 3895, . 41-42: , 1894,
5, 794:
52 , . 53, . 1, . 3896, . 169-170:
53 , . 3899, . 142-143:
54 , . 3897, . 164:
55 , . 3903, . 93-94:
56 , . 3905, . 55:
57 , . 3906, . 68:
58 , . 3907, . 18-19:
59 , . 3912, . 261-262:
60 , . 3915, . 20:
61 , . 35, . 1, . 559, . 42:
62 , . 3917, . 134-135:
63 , . 3920, . 17-18:
64 , . 56, . 6, . 1020, . 172-173: ,
2946 ( 1915 ., 179):
65 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
66 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
67 , . 355, . 1, . 895, . 1:
68 ., . ., 125:
432
194069
198770
199271
199372
199473
199574
280
569
616
691
703
715
1273
1301
2586
2518
2561
2584
2574
354
138- 75:
- . - - 1860- :
:
1875 .
, ,
- ,
- 76:
, 1878 -` - . ...1878
- -
77:
186578
187479
187580
188081
188382
189083
197584
198285
199386
199587
1
1
-
1
1
1
80
48
55
82
20
75
685
581
424
436
__________
69 ., . ., 27:
70 :
71 :
72 :
73 :
74 :
75 ., , 102:
76 , 1875, 348:
77 , 1880, 91, 3:
78 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
79 , . 3875, . 47-48:
80 , . 3866, . 19-20:
:
81 , . 3872, . 86-87:
82 , . 3875, . 47-48:
83 ., . ., 49:
84 :
85 :
86 :
87 :
. . -,
-, --
. 1880 88:
. . 1830-
. ,
:
, - , -__________
88 1884 - (... - , , 1885, 3, 41) -
. ,
1887 ... (, 1912, 84, 3):
433
. .
, ,
434
. .
(
15,12 x 6,98 ):
:
- ,
, , - . - :
1. .
q(rist)e, S(eiwyal)e (e)r(e)m(a) q(rist)e,
S(eiwyal)e x(a)raZe.
. , :
:
ciskariSvili v.,
. ., . ., 104:c
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro,
Tbilisi, 1959, 37:
. . ` iremai: . ` irema:
. . .
:
2. .
q(rist)e, S(eiwyal)e giorga (?) |
q(rist)e, S(eiwyal)e C(oga) b(e)Sq(e)n(i)s
y(ma).
. , : :
. . , . ., 105 ciskariSvili v.,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro,
Tbilisi, 1959, 37:
435
. .
. . ` giorgai, Coga ,
qoronikons 460: . gaia, beSqenis yma: .
` qronikons 460:
. .
, ,
- :
, - ` ,
. beSqenis yma
( ., . .,
105, . 1,2): . .
(y)- (460 = 1240 .),
,
. qriste, Seiwyale giorga (gaiai), qriste, Seiwyale C (Coga?...) beSqenis yma, . (). , ():
` `
. y = 800, = 60
860 ., , .
. 460 .: , .
: - ,
400 -, - ( ) 400:
.
1240 .:
. :
3. .
ad(ide)n R(merTma)n f(a)rs(ma)n e(risTavT) e(risTavi), a(e)S(e)na ese ekl(e)s(i)a
4. , .
q(rist)e, S(eiwyal)e y(ovel)ni.
. , :
. . , . ., 106 v. ciskariSvili,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro, Tbilisi, 1959, 38:
. . qriste, Seiwyale
ioane : - - -, - :
,
- - : -. , . , :
, , :
5. , .
q(rist)e, S(eiwyal)e [cxoreba?] q(rist)e,
S(eiwyal)e g(iorg)i.
436
. .
, (-
):
. ., . ., 107 ciskariSvili v.,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro, Tbilisi, 1959, 38:
. ` :
6.
( ) 1989 . , 11 ,
.
|
| , |
| :
|
{} |
| |
| .
. g(iorg)i S(a)z(e)l(i)s Z(e)sa da ZeTa |
misTa S(eundue)n R(merTma)n. daidves | ori
dRe aR(a)pi rome | racara zed(a)Se da
sef(i)sk(u)eri | gamov(i)des b(a)rb(a)robai |
da meored moslvasa | mas {s}ayd(a)rsa
Sig(a)n myo|fma ver(a)vin da(a)klos wi|rv(a)i
C(u)enma mom(a)v(a)lman | da v(i)nca da(a)klos k(a)nonsamca | q(u)eSe ars. am(e)n.
.
:
[.] : , , . :
. silogava v., mesxeTi, 07.02.1991: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, Tbilisi, 2000,
28:
. .
. javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- Seundven, rome arca zedaSe, mosvlasa, ama saydarsa:
. . ` .:
. .
, :
- : - (erisTavT erisTavi),
- (1027-1072)
gverdwiTeli r., zeda Tmogvis warwerebi,
(g
saqarTvelos saxelmwifo muzeumis moambe, t. XIV,
1947, 242: qarTuli epigrafika, rogorc
istoriuli wyaro, 75):
(. )
: , , -
, - (10271072 .) : ,
, - ,
437
. . --, --, -,
, 1877 .
. .
, ,
(rameTu cixis ufalni
kacni mtkice iyunes erTgulebasa zeda bagratissa,
Tuinier farsman Tmogvelsa da beSqen jayelisa,
438
. . . 1988 .
, : ,
,
( ciskariSvili v., . ., 38-39):
. . 1869 .,
, - -:
. - : - ( -) , (
22,75 x 13,95 ): 1903 .
(... --
... ... | | -| | () | () |
() | () ... |
__________
89 , 1903, 437:
90 ., . ., 16:
. .
1658 .
439
440
() () | (1678) -:
. - . (, . 1, 61), . - (. ., 16-17):
( ` 130 x 43 x 14
), , 5 .
1843 | |
[] | , | :
. :
441
442
, `
. `
1877 |
| | :
. :
.
: - .
, -: -: .
1. . 4 `
1858 | | | -:
. :
2. . 7 `
1860 | | | |()
|()() |():
. :
3. . 3 `
1862 | | - | ...:
. :
4. . 7 `
1862 | | , | |
| |:
. :
5. . 7 `
1863 | | , | |
() | |:
. :
. ` -, -,
91:
6. . 6 `
| | ||, | 1869:
. :
__________
91 ., . ., 17-19:
443
. --
. 25 -, 15 -,
3 , . . 2000-2050 ,
,
. ,
( )
. -
:
1595 .
6.500
1
:
,
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 234:
2
. 1860- 33 , 1
3
(6 ., 6 .), :
1880- . 56
(244 ., 205 .), 2 (6 ., 8 .)4:
1926 . 99 , 646 ,
12- , 5:
1944 .` ,
, , , ,
,
.
` , `
, ` ,
__________
2 -, 1888, 208, 3:
3 , 32:
4 ., , . 1, 65-66:
5 ., . ., 123:
444
. --, --, -, -
,
,
, (, -
), ` -
,
, ( - )
445
. ,
, ( ` 11,70 x 6,27 )
` :
,
: -
-
- :
( `
15,46 x 10,93 ), ,
,
:
,
446
. -,
--, -, --, -, -
.
,
, `
, .
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi-
447
448
:
:
, ` ( ` 10,73 x 6,56 ): ` -
: 1980-
:
. .
:
1. . 1
q(rist)e
. :
. ., . ., 96:
. . :
,
- :
2. .
. 1946 . . .
(
270 x 70 x 50):
. 7 , .
. --,
--,
. | |
| | | | -
. a(di)d(e)n d(a) d(aa)m|y(a)r(e)n R(merTma)n y(ov)l(is)a | aR(mo)s(av)l(e)Tisa d(a)
. 2 ,
,
449
450
. ,
, ,
:
. ciskariSvili v., . ., 68; oTxmezuri g.,
XII-XIII saukuneebis mijnis qarTuli lapidaruli
warwerebi rogorc saistorio wyaro, 78-79;
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi,
25:
. . yovlis, dasavleTis,
TiTmpyrobeli:
. 1259-1270 . - (1247-1270) :
2 `
, ,
( ` 11,20 x
6,37 ): `
- :
. 21 -,
, . . 21102125 :
. 1840- : 1914 .
859 1: 1990- , 2003 . 8 2:
2004 .
, 10
25 ,
2004 3 3:
. ,
,
__________
1 1915 ., 190:
2 burdiaSvili m., studenturi moZraoba javaxeTis
gadarCenas cdilobs, akcenti, 05-06. 06. 2003, 42:
3 maisuraZe k., javaxeTSi qarTuli skolebi ixureba,
Georgian Times, 17-24. 06. 2004, 24:
451
. --
. - 18 , . . 1740-1770 - :
. , 1595 . - 4 , 11.955 1,
1721-1722 .` 8.999 2:
1709 . :
.
1850- :
. -
: - .
1853
4
1857
17
24
9
12
26
36
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 197-198:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
170:
3 , . 53, . 1, . 2743 . 37-38:
4 , . 3830, . 53-54:
18605
18616
7
1862
8
1863
9
1864
10
1865
11
1866
12
1867
13
1868
14
1869
15
1870
16
1871
17
1872
6
5
5
25
24
24
24
24
24
24
24
24
21
25
22
25
26
__________
5 , . 3833, . 67-68:
6 , . 3839, . 24-25:
7 , . 3836, . 21-22:
8 , . 3843, . 21-22:
9 , . 3846, . 8-9:
10 , . 3848, . 12-13:
11 , . 74:
12 , . 3851, . 20-21:
13 , . 3853, . 28:
14 , . 3856, . 10:
15 , . 3857, . 24:
16 , . 3858, . 70-71:
17 , . 3859, . 57-58:
17
20
20
20
20
20
20
20
23
22
41
44
44
44
44
44
44
44
44
47
47
22
24
47
50
452
. -
187318
19
1874
20
1875
21
1876
22
1877
23
1878
24
1880
25
1881
26
1882
27
1883
28
1884
29
1885
30
1886
31
1887
32
1889
33
1890
34
1891
35
1892
36
1893
37
1894
28
26
28
40
41
41
42
42
43
26
34
35
34
34
32
34
54
54
54
54
77
76
75
76
74
77
43
43
46
43
49
49
50
51
50
34
34
40
39
38
41
53
40
41
77
77
86
82
87
90
93
91
91
__________
18 , . 3862, . 71-72:
19 , . 3864, . 27-28:
20 , . 3866, . 20-21: -, 1875, 44, 2:
21 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
22 , . 3869, . 29-30:
23 , . 3850, . 218-219:
24 , . 3872, . 88-89:
25 , . 3873, . 97-98:
26 , . 3874, . 43-44:
27 , . 3875, . 48-49:
28 , 1885, 3, 43:
29 , . 53, . 1, . 3877, . 10-11:
30 , . 3878, . 12:
31 , . 3880, . 40-41:
32 , . 3884, . 65-66:
33 , . 3887, . 147:
34 , . 3884, . 146:
35 , . 3891, . 118:
36 , . 3895, . 42-43:
37 , . 3896, . 171-172:
189738
39
1898
40
1899
41
1900
42
1901
43
1902
44
1905
45
1908
46
1910
47
1912
48
1914
49
1916
50
1918
51
1921
52
1987
10
16
46
55
59
53
55
55
51
54
60
60
69
69
77
95
30
44
47
44
47
47
43
46
52
52
55
60
65
92
20
99
106
97
102
102
94
100
112
112
124
129
142
187
50
195
- 29 , 13- 53:
. 1988 .
:
__________
38 , . 3899, . 144-145:
39 , . 3897, . 166:
40 , . 3903, . 101-102: , 1900,
43, 2:
41 , . 53, . 1, . 3905, . 52:
42 , . 3906, . 68:
43 , . 3907, . 20-21:
44 , . 3912, . 263-264:
45 , . 35, . 1, . 559, . 43:
46 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
47 , . 3920, . 18-19:
48 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: ,
170 ( 1915 ., 181).
49 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
50 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
51 , . 355, . 1, . 895, . 1:
52 :
53 ., , 102:
. . --,
--, -, ,
. .
`
1856 ., ,
,
1864 .: 1899 .
19- 54: , - 55 1900-
:
1911 .
1-, 1909 .:
__________
54 ., . ., 23-24
55 , 1885, 3, 43
453
454
. .
. 2 `
1856 | :
. :
. 1 `
1864:
. :
. 5 `
() | -| | | ()-(), () 1909:
. :
455
. --
. - 22 -,
6 -,
, . .
1990-2020 :
. , 1930-
1:
. ,
40- -, 1909 . 66 , 623 2, 1914 .
797 3, 1926 . 75 , 411 4:
1990- .
,
2003 . 69 5:
__________
1 berZeniSvili n., . ., 67:
2 , 1909, 191, 5:
3 1915 ., 208:
4 ., . ., 123:
5 burdiaSvili m., studenturi moZraoba javaxeTis
gadarCenas cdilobs, akcenti, 05-06. 06. 2003, 42:
107
40- 6:
__________
6 ., , 102:
456
. , ,
. 0,5 `
, -, :
- :
457
. --
.
16 -, . . 1910-1940
:
. 1595 . - - - 4 (
, , ...) - 12.000 1: 1720-1721 .`
,
2.490 2:
1834 . .
.
3
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 282:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
166:
3 45 , , 1847 . 4-
. (, 1876, 1,
177):
4: -5
1893 . :
. - - - . :
, 4
, ( - , - ):
1862 .
__________
4 , . 53, . 1, . 3833, . 95-96:
. ...- 2/3 ,
,
1835
5500 ( 300 .)
, - ...
(-, 1897, 117, 3): , .
,
( , 1875,
38, 1):
5 , , 1893, 21:
458
- .
...
,
- ...6: ` 1240
1231 .7:
10.000
, 30.000 , 3 300
8: 1869 . `
-
9:
.
1910 .
( ), 10:
. - 1829-30 .
:
. ` -
: - - - .
11
1840
12
1841
13
1842
14
1844
15
1845
16
1847
17
1849
18
1853
19
1854
20
1857
21
1860
22
1861
59
62
191
157
165
181
200
232
281
292
294
231
256
345
178
142
150
168
180
214
262
272
268
257
283
304
369
299
315
349
380
440
543
564
562
488
539
649
__________
6 , . 53, . 1, . 2807, . 2:
7 , . 4
8 , . 6:
9 :
10 , 1912, 199, 3:
11 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
12 , . 3802, . 63-64:
13 , . 3805, . 76-77:
14 , . 3809, . 13-14:
15 , . 3811, . 72-73:
16 , . 3814, . 33-34:
17 , . 3818, . 39-40:
18 , . 2743 . 38-39:
19 , . 3825, . 48-49:
20 , . 3830, . 52-53:
21 , . 3833, . 66-67:
22 , . 3839, . 23-24:
186223
24
1863
25
1864
26
1865
27
1866
28
1867
29
1868
30
1869
187031
1871.32
33
1872
34
1873
35
1874
36
1875
37
1876
38
1877
39
1878
40
1880
41
1881
42
1882
43
1883
44
1884
45
1885
46
1886
47
1887
48
1889
49
1890
50
1891
51
1892
52
1893
62
62
344
362
372
377
377
397
409
417
420
428
446
470
303
316
320
326
326
351
378
390
396
409
417
432
480
433
435
487
506
527
519
423
365
374
397
410
415
409
647
678
692
703
703
748
787
807
816
837
834
902
931
1059
903
798
809
884
916
942
928
555
555
612
617
632
647
659
670
423
423
479
492
505
516
524
537
978
978
1091
1109
1137
1163
1183
1207
96
93
__________
23 , . 3836, . 20-21:
24 , . 3843, . 21-22:
25 , . 3846, . 10-11:
26 , . 3848, . 11-12:
27 , . 74:
28 , . 3851, . 21-22:
29 , . 3853, . 27:
30 , . 3856, . 9:
31 , . 3857, . 23:
32 , . 3858, . 9-10:
33 , . 3859, . 56-57:
34 , . 3862, . 70-71:
35 , . 3864, . 25-26:
36 , . 3866, . 20-21: -, 1875, 44, 2:
37 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
38 , . 3869, . 28-29:
39 , . 3850, . 217-218:
40 , . 3872, . 86-87:
41 , . 3873, . 96-97:
42 , . 3874, . 42-43:
43 , . 3875, . 47-48: , - 1015 (
1885 ., 204).
44 , 1885, 3, 41:
45 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
46 , . 3878, , 11:
47 , . 3880, . 39-40:
48 , . 3884, . 64-65:
49 , . 3887, . 143:
50 , . 3889, . 142:
51 , . 3891, . 114:
52 , . 3895, . 41-42:
459
189453
54
1897
55
1898
56
1899
57
1900
58
1901
59
1902
60
1905
61
1908
62
1910
63
1912
64
1914
65
1916
66
1918
67
1921
198768
167
300
682
747
754
757
772
800
833
892
954
1030
1069
1131
1139
1390
266
541
602
627
635
659
688
809
877
925
999
1043
1093
1099
1365
240
351
1223
1349
1381
1392
1431
1688
1642
1769
1879
2023
2112
2224
2238
2755
506
1258
240
126- 69:
- . 1860- : : 1875 .
70:
, 1885 . - 1886 .
`
1888-
,
- 71: - , ,
,
-: - -__________
53 , . 3896, . 167-168:
54 , . 3899, . 140-141:
55 , . 3897, . 163:
56 , . 3903, . 93-94:
57 , . 3905, . 55:
58 , . 3906, . 67:
59 , . 3907, . 17-18:
60 , . 3912, . 260-261:
61 , . 35, . 1, . 559, . 42:
62 , . 3917, . 134-135:
63 , . 3920, . 17-18:
64 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172:
65 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
66 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
67 , . 355, . 1, . 895, . 1:
68 :
69 ., , 102:
70 , 1875, 348:
71 -, 1888, 122, 1:
. .
,
72: , 1909 .
. - - 73: 2-
.
- . 1) - . . . -, , ,
.
- : 2)
__________
72 1903 . -
. - , . 1866 .
. 10-: : 7
10
( - - . ),
... (, 1903, . , 1, 9):
73 , 1909, 7, 2:
460
. , 6
, - -, (2 )
:
, - :
: 3) - - ,
600 : - .
400 , 200 ,
(1200 .)
, - -74: - 17-75: 1912 .
- 1000 . . - , . -
76: , -
. :
1913 .
-. . - - 2000 ., 1000 .
, - ... - 3 (1914, 15, 16 .)
: 3 - 1000 .: - 8-...77:
. 1916 .
- 300 .
- 78: 1916 .
5-
. ...
100 , 20- . - :
1 2 ...79:
, 1917 . -__________
74 , 1909, 32, 511:
75 : , 1909, 20, 3:
76 , 1912, 55, 4:
77 , 1913, 24, 193-194:
78 , 1916, 466, 469:
79 , 1916, 45, 1424:
. - 11- - - - :
10-12 ., 4 - -, - :
.
. :
...80:
- 1990-
. :
:
.
81
1865
1
29
82
1874
1
40
83
1875
40
84
1876
1
19
85
1877
1
38
86
1878
1
17
87
1880
1
31
88
1881
1
34
89
1883
1
12
90
1906
,
91
1910
92
1912
, 2
65
93
1912/13
1
67 7-` .
94
1914
2
101
95
1916
3
100 20-` .
96
1917
__________
80 , 1917, 9, 216:
81 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
82 , . 3864, . 25-26:
83 , . 56, . 3, . 52, . 44:
84 , . 53, . 1, . 3850, . 51:
85 , . 3869, . 28-29:
86 , . 3850, . 177:
87 , . 3872, . 86-87:
88 ., . ., 523:
89 , . 53, . 1, . 3875, . 47-48:
90 , . 56, . 3, . 625, . 13: , - - 1909 - (, 1910, 1, 2):
91 . - ` - (, 1910, 792):
92 , . 53, . 1, . 3920 . 17-18:
93 , . 56, . 3, . 625, . 15-16:
94 ., :
95 , 1916, 45, 1424:
96 , 1917, 35-36, 21:
461
. . --
. . 1830--97: , 1853 . - . :
,
- (
). ... 13- 1853
, - , - -
27- - ,
, , - ,
,
, - -
__________
97 , . 53, . 1, . 457, . 42-67:
-98
99
: , - - , , - , - 1853 .:
.
: - , - - :
1. .
2. .
462
.
,
. [.]
: ...
. javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi, 33:
. javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi- - .
. . --, -,
. .
- ( ),
:
. . : ,
, , --
463
,
.
, (- ) 101:
. .
:
__________
100 , . ., 70
__________
101 -, 1889, 132, 2-3
464
. 30
,
, ,
, ,
- :
.
, : - :
` , ,
-, , -: -
, , - --
, , - - : ,
, -, - : - ,
,
-:
.
: 1: -__________
1 vahanis qvabTa gangeba, musxeliSvili l-is gamocema, 1939, 9-10:
465
`
, 2: -
:
, -, 1204 . --, , - :
, 1204 .
-3 - : ,
- , - :
, -
4:
1204-1234 . , - (erisTavT erisTavi) -- - 5:
- ` - : 1393 . - , ganvage saukunoi saxsenebeli damovasene ekurtarsa, samkvidrebelsa orcTa CemTasa, vanis quabdTa, sanawilesa da saflavsa CemTa micvalebulTasa da saflavsa zeda Swirvelsa6:
, - ,
. wmidasa monastersa quabTa ... movasene ese ekudarsa Cuensa,
samkvidrebelsa da saflavTa CunTa7:
, - -- :
. - : -
, :
: - -,
__________
2 gabaSvili c., varZia, gzamkveli, 1945, 38:
3 vahanis qvabTa gangeba, . ., 12:
4 vahanis qvabTa gangeba, . ., 17:
5 Jordania T., istoriuli sabuTebi Sio-mRvimis monastrisa, 1895:
6 Jordania T., . ., 44-45:
7 Jordania T., . ., 46:
: -: - ,
:
1. . ` 7 .
. [ ] | :
[]
[]|
[:
]
[]: | : [ ]:
|: : []: [: ] | -:
[]: : |[ ]
466
. i(eso) qriste, [S(ei)wy(a)le orT(a)]ve
| S(in)a s[o()fevaTa] m[e]f(e)|Ta [m(e)fe da]
d(e)d(o)[f(a)li] | T(a)m(a)r. we[lsa m](e)f(o)bisa m(a)|Tis(a)sa k (20) an[t](o)n [W(yondidli)sa m](ie)r | aReS(e)na zR(u)[d]e ese
S[(eundue)|n R(merTma)n].
. , .
20- . :
. musxeliSvili l., vahanis qvabTa gangeba,
Tbilisi, 1939, 12; berZeniSvili n., savaziro feodalur saqarTveloSi, enis, istoriisa da materialuri kulturis institutis moambe, t. V-VI, 1940,
397; ciskariSvili v., . ., 51; berZeniSvili n.,
. ., 116; oTxmezuri g., XII-XIII saukuneebis mijnis qarTuli lapidaruli warwerebi, rogorc saistorio wyaro, 105-107, 19:
. . . [- - qe..., - maTisasa, - - aReSena, ; qriste RmerTo, Wyondidelisa,
Seunduen RmerTman : .
. [- qe: e,
-
maTisasa,
;
. [- qe: e,
- maTisaa; Seundven: . iesu,
Seundven:
. .
. :
. , . , ,
, . , -, :
1204 .
, ,
,
: . - ` - 1184 . - : (1178-1187 .)
:
-
, , 1204 . -berZeniSvili n. ,
, (b
savaziro feodalur saqarTveloSi, enis, istoriisa
da materialuri kulturis institutis moambe, t. VVI, 1940, 397):
(1184-1213 .) 20-
1204 - :
2. . - ` ( - ` 150 x 50 x 36 ) 5 - , 1965 .
. . - .
.: : : : : :
: |: : : :
: : | :
: : : : |:
: : | :
: : : :
:
. i(eso) q(rist)e, ad(i)de orT(a)ve S(i)na s(u)f(e)v(a)Ta m(e)f(e)T|a m(e)fe da d(e)d(o)f(a)li T(a)m(a)r, r(om)lisa ze me, | iCq(i)Tm(a)n, gorg(e)nis Zem(a)n, av(a)S(e)ne ked(e)li ese da da|v(a)s(ue)n(e)n x(a)tni: m(a)cx(ov)ris(a), R(mrTi)smS(o)blis(a), n(aT)l(i)smc(e)ml(i)s(a) | da j(uar)i w(mid)isa
s()m(eo)nisi. v(i)nca il(o)cv(i)d(e)T m(e)ca
m(o)m(i)s(e)n(e)T.
.
. ,
, ` , () , ,
() : , :
. gafrindaSvili g., vanis qvabis ganZi, Zeglis
megobari, 6, 1966, 8: oTxmezuri g., . ., 81-82,
8: silogava v., samcxe-javaxeTis istoriuli
muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 50-51, 9798, 120, 136, 21: javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 116:
. . ieso, aRvaSene,
davasvenen, svimeonisi: . gurgenis Zeman,
macxovris, RmrTismSoblis, naTlismcemlis, suimeonisi: . iesu, gurgenisZeman: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- ieso, gurgenisZeman, aRvaSene, davasvenen, macxovrisai, RmrTismSoblisai, naTlismcemlisai, jvari, svimeonisi, momaxseneT:
. `
(), :
24-
. ...
, ,
, . 24-... , (mmetreveli e., masalebi ierusalimis qarTuli koloniis
istoriisaTvis XI-XVII ss., Tbilisi, 1962, 72 ( 78),
141-142:
. `
1189-1204 .: . - : . 11841207 .:
3. ` 132 x 38 x 30 .
1965 .` .
467
, .
. |
. ese ars sam(k)dr(e)b(e)li C(ue)n, g(u)rg(e)n(a)Ti. me, iCqiTm(a)n aRv(a)S(e)ne, S(emindv)n(e)s R(merTma)n.
. ` :
. :
. silogava v., iCqiT gurgenisZis sami warwera,
nergi, 17.10.1994: talaxaZe i., vanis qvabTa monastris
personologiisaTvis, onomastikuri Ziebani, I, axalcixe, 1995, 71: silogava v., samcxe-javaxeTis istoriuli muzeumis qarTuli epigrafikuli Zeglebi, 42,
97, 117, 132, 20:
. .
Semindvnes, Segndvnes Seundos
:
. . ` : gafrin 1186-1191 : (g
daSvili g., arqiteqturul-arqeologiuri Ziebani
vanis qvabebSi 1967 da 1968 ww., saqarTvelos saxelmwifo muzeumis arqeologiuri eqspediciebi, II,
Tbilisi 1971, 109, 114):
1986 .
:
. :
. .
,
, 13 .
1. .
. RamaeraTo da yovla wamidao: dedofalo: RmaraTais maSobelo da: ranic:. wamidani:. da mTavara:. angelozni:. sauenaebixarT Tquensa:. Zalasa da mowyalebasa:.
uSveleTa da ulaxinaeT:. mosamasaxuraesa:.
miwasa:. Tquensa Tuala:. patiosanasa: uebaros gulaqanas:. vaiyava:. co[d?]avili:. roma:. moiyvana:. manuCara:. qlada: da gasaTxovarada:. qamari:. me: jaera:. ara medga:.
RamaraTaisa madloba:. da mowamidaTa:. madlama:. Cemsa:. ulamazesi:. sulieri:. dedas:.
miwazeda:. ara: iareboda: da arc:. saxua:.
gamosula:. arc Tualada:. arc tanada arc:.
zniTa:. arc:. gonebiTa:. Tuarema:. Cemni:. mnaxavni: ara:. gamomatyuvanaebna:. es:. xizanani:.
arian:. amisni:. mowameni:. da es lomi:.
.
:
: ,
:
,
[ ]:
,
: :
()
:
. berZeniSvili n., . ., 119:
.
:
- :
2. .
3. .
4. .
468
5. .
6. .
. RmerTo: s(a)bailoTo: Semaxuew: mwy(a)l(o)belo: Tul faraTo: zaRumadai: gaTqamulo: Seni saxei: zaRmadi: gaTqamuto: me:
Senasa: saxel ... xasenebasa: sada Rrasavara: kurTxeul xara: didebul[o Rmr]Tobisa: Tato:. qarasatanobisao:. ... sabaral ...
saukuno: miSele: naxqosa: Semana: sabral
vara: ranica: ... gexewebi:. sadidosa:. araca:.
me: mogideba:. rome: daRode: Tu: amasa ... ma-
8. .
9. .
10. .
cixesa: vazi:. ezo:. maRalsa Tuln:. Zalva:. Semomacdeba: gaza:. gurabTa:. Semovalena: mcvelni: mazeda:. dagebana: maSigana: orni:. guSagn: nabadsa: ara dacdeba: maTsa Semabmelsa: daocena cecxlureba: moedebian. Cemo nu moxula Cemazedana: saxiTa
mebarZolTa:. wsiTa:. nurca me momkalva:
WiriTa:. amisagana: uaresiTa damTmeTa
dagTmob:. WiriTa amisgan uaresiTa...
469
. , , , , ,
,
: , :
:
. berZeniSvili n., . ., 122; javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 116:
. ` - .:
11. .
12. .
, : :
. berZeniSvili n., . ., 123:
. ` - .:
13. .
5
` 1953 . .
.
` 11 .
. [] []
| : [] [...] |
: : : : : |
: : [] | [] :
: : : [] | :
[] : : : [] |
: : : : : |[][]
: [] |
: | [][] [] :
470
[] | : :
|| [] [] | [] | []
.
s(a)x(eli)Ta
R(mr)Ti(sa)Ta.
me,
g(iorg)[a] x(u)c(es)m(a)n davw[ere] | m(a)s
Jams, odes g(og)as movid[a] [...] | x(o)r(a)s(a)ni q(a)l(a)q(i)T. me, g(iorg)a f(ria)d
c(o)d(vil)s. mew|ifa movida j(ava)x(eT)s da
Sehrisx[a] | [y](ove)li y(ove)ls q(ris)t(e)sda. met(a)d ax(a)lq(a)l(aqi)[T] | waiRo,
as[wy]uida da t(yue)d wai[Ro]. | y(ove)li
mesxi az(nau)ri S(i)g(a)n dga. f(ar)s(ma)n
pir|-eq[m]n[a] m(e)f(e)s. mok(le)s da y(ove)li
as(wyui)des. | o(fal)o. Seundven goh(a)ris
| co[dv]an[i], a(me)n; da miraSxnel[Ta] |
y(ove)lTa Seundven, o(fal)o, a(me)n; ||
[meca], f(ria)d cod[vi]li | momise[neT], |
[g(iorg)a] beri.
. , , [] , ...
() : `
: ,
: , :
[] : : : , , .
: [ ]
:
. silogava v., erTi epigrafikuli Zegli TurqseljukTa Semosevis Sesaxeb XI s. saqarTveloSi,
aspinZa. samcxisa da javaxeTis sazRvarze, axalcixe, 2000, 231:
. . :
-
- 1064 . : , . ,
:
() .
() :
471
.
6 -, . . 1740-1780
:
. , 1595 . - 17 - 19.500 1: - ` 1703-1704 ., ,
6000 2:
1899 . 19-
, ,
` 1901 - 3:
1899-1900 .
-
4
: -5
56 ` 328 :
.
. ... - , , , -:
. , : - , - , - -...:
-. , - -
- :
: -__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 214:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 108:
3 , 1901, 40, 1:
4 ,
, 248:
5 , 249:
...:
, - , - -: -
6
:
.
,
, : - .
- , - ... :
, - : -: , 7:
1892 . -
: - 300 , 100-
8: -` 1893 .,
-` . - .
- ...: ,
.
9:
, ,
: 1895 . -__________
6 -, 1895, 128, 3:
7 :
8 , 1893, 18, 1-2: `
150 (, 1893, 12, 2): -
. ... , - ... (, 1895, 128, 3):
9 , 1893, 12, 2: -, 1893,
15, 1:
472
. - , - - () (- ) 10:
. - 1829-30 .
:
. -
- .
11
1840
12
1841
13
1842
14
1844
15
1845
16
1847
17
1849
18
1853
19
1854
20
1857
21
1860
22
1861
23
1862
24
1863
25
1864
26
1865
27
1866
28
1867
29
1868
30
1869
31
1870
32
1871
23
1872
34
1873
88
88
214
227
233
261
272
270
223
343
355
381
411
420
432
440
446
457
457
471
485
499
507
514
544
561
193
185
199
215
263
265
276
298
302
337
365
385
399
419
424
427
427
451
461
474
488
498
508
525
407
415
431
476
535
535
569
641
657
718
776
805
831
859
870
884
884
922
946
973
925
1012
1052
1081
88
__________
10 -, 1895, 128, 3:
11 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
12 , . 3802, . 64-65:
13 , . 3805, . 76-77:
14 , . 3809, . 13-14:
15 , . 3811, . 70-71:
16 , . 3814, . 33-34:
17 , . 3818, . 38-39:
18 , . 2743 . 38-39:
19 , . 3825, . 49-50:
20 , . 3830, . 52-53:
21 , . 3833, . 66-67:
22 , . 3839, . 23-24:
23 , . 3836, . 20-21:
24 , . 3843, . 21-22:
25 , . 3846, . 10-11:
26 , . 3848, . 11-12:
27 , . 74:
28 , . 3851, . 21-22:
29 , . 3853, . 27:
30 , . 3856, . 9:
31 , . 3857, . 23:
32 , . 3858, . 9-10:
33 , . 3859, . 56-57:
34 , . 3862, . 70-71:
187435
36
1875
37
1876
38
1877
39
1878
40
1880
41
1881
42
1882
43
1883
44
1884
45
1885
46
1886
47
1887
48
1889
49
1890
50
1891
51
1892
52
1893
53
1894
54
1895
55
1897
56
1898
57
1899
58
1900
59
1901
60
1902
61
1905
62
1908
63
1910
64
1912
65
1914
130
1101
1059
1108
1091
1057
1140
1140
1179
1186
579
584
602
649
674
677
686
529
507
455
491
491
502
500
717
531
778
794
922
941
916
928
944
578
581
605
623
605
622
621
1248
1321
1356
1375
1527
1564
1521
1550
1565
968
987
998
1023
1042
1083
1175
1211
1290
1360
1415
672
694
701
730
747
760
923
958
1010
1073
1134
1640
1681
1699
1753
1789
1843
2098
2169
2300
2433
2549
133
187
222
__________
35 , . 3864, . 25-26:
36 , . 3866, . 20-21: -, 1875, 44, 2:
37 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
38 , . 3869, . 28-29:
39 , . 3850, . 217-218:
40 , . 3872, . 86-87:
41 , . 3873, . 96-97:
42 , . 3874, . 42-43:
43 , . 3875, . 47-48: , - 1012 (
1885 ., 204).
44 , 1885, 3, 41:
45 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
46 1894 ., 156.
47 , . 53, . 1, . 3880, . 39-40:
48 , . 3884, . 64-65:
49 , . 3887, . 143:
50 , . 3889, . 142:
51 , . 3891, . 114:
52 , . 3895, . 41-42:
53 , . 3896, . 167-168:
54 -, 1895, 128, 2:
55 , . 53, . 1, . 3899, . 140-141:
56 , . 3897, . 162:
57 , . 3903, . 93-94:
58 , . 3905, . 55:
59 , . 3906, . 67:
60 , . 3907, . 16-17:
61 , . 3912, . 259-260:
62 , . 35, . 1, . 559, . 42:
63 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
64 , . 3920, . 17-18:
65 , . 56, . 6, . 1020, . 170-171:
2720
( 1915 ., 104):
473
. . - --
191666
67
1918
68
1921
69
1987
310
1425
1315
400
1118
1328
300
2543
2643
700
2257
557
71
1865
72
1873
73
1874
74
1875
75
1876
76
1877
77
1878
78
1880
1
1
1
.
1
1
1
1
__________
66 , . 196, . 1, . 43, . 17-18:
67 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
68 , . 355, . 1, . 895, . 1:
69 :
70 ., , 102:
71 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
72 ., . ., 524:
73 , . 53, . 1, . 3864, . 25-26:
74 , . 56, . 3, . 52, . 44:
75 , . 3850, . 51:
76 , . 3869, . 28-29:
77 , . 3850, . 217-218:
78 , . 3872, . 86-87:
55
35
48
35
40
32
31
31
188179
80
1882
1
1
40
42
- - () - (1881)81, , -, :
. . :
1830-:
, 82, - 1887 . - 83: 1914 . , 1200 .84: :
, , - .
| :
q(rist)e S(eiSyal) zon zur gWb? :
. , ...
. :
__________
79 , . 3873, . 96-97:
80 , . 3874, . 42-43:
81 -, 1895, 128, 2:
82 , 1885, 3, 41:
83 -, 1887, 174, 2:
84 , . 53, . 1, . 3459, . 1-6: . -56, . 18, .
994, . 1: ` , 1914, 881:
474
. -
.
, - -
:
-. - --. ,
: - ,
475
.
- ` .
. -
, ,
` . 2002 .
,
85: ,
, .
...
, 86:
. .
` . , 3
` . (2001 ) : - ,
:
, - -87
:
__________
85 -, 1887, 174, 2:
86 :
87 ., . ., 70:
476
. --
. 15 -, . . 1700-1720
:
:
. , 1595 .
, , 3.000
1:
. -, - ,
,
-: -,
, - :
- : - , -__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 206:
2 : ,
1910- . - 3:
, -
:
. -
.
1884
5
1908
24
115
172
__________
2 (2001 . ) - ,
- - ` :
- : -, , , - :
3 , , 1916, 83:
4 , 1885, 26, 368:
5 , . 316, . 1, . 102, . 34:
477
. ` -
,
19146
19157
8
1916
24
101
98
291
185
199
170
68- 9:
. . 1916 .
,
10, , ,
1884 . . - 11:
__________
6 1885 ., 103:
7 , , 1915, 83:
8 , . 316, . 1, . 65, . 36-37:
9 ., , 102:
10 , , 1916, 83
11 , 1885, 26, 368
. 1491 .
,
. 1890 .
12
13
: 1908 . : 1915 .
__________
12 , . 316, .1, . 102, . 34
13 :
478
-
14
:
, - -:
. `
( ) -,
, :
( ` 106 x 42 x 50 ), 5 .
() (1491). | ()|()()
| () ()|:
. :
. - : - - ,
:
. - ,
, , ,
:
__________
14 , , 1915, 84:
479
.
13 -, . . 1670-1690
:
. 18
,
8.000 , 1595 . -1: , 1718-1719 .` - , 18.500
2:
.
-. ,
:
1870 .
(8
, 51 ., 42 .) (8 , 47 ., 41
.)3: 1914 .
1074 4: 1944 . -, , 1947 -,
,
- ,
:
1964 .
5: 1990 . - (3
, )6:
(2001 .)
180 , 7-8 2
:
. -
-
.
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 197:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
157:
3 , 25:
4 1915 ., , 1914,
103:
5 kaxa maisuraZe, javaxeTSi qarTuli skolebi ixureba, Georgian Times, 17-24. 06. 2004, 24:
6 soflis cxovreba, 16.02.1990, 6:
1870
8
1884
9
1908
10
1912
11
1915
12
1916
13
1987
36
96
113
358
348
209
367
560
625
674
706
820
77
95
200
175
62- 14:
1 (1964-1992):
. - : 1916 . 1 -, 45 15:
. - . - 1843 .16, - 1856 . -
, 1856 : -17:
189818, 190319 1916 (- )20 :
. - :
. 1915 .
--21
:
. . -, -__________
7 , 25:
8 , 1885, 26, 368:
9 , . 316, . 1, . 102, . 35:
10 ., , 95:
11 , , 1915, 81-82:
12 , . 316, . 1, . 65, . 36-37:
13 :
14 ., , 102:
15 , . 316, . 1, . 65, . 36-37:
16 , 1885, 26, 368
17 , , 1916, 81-82:
18 , . 316, . 1, . 102, . 35:
19 , , 1916, 81-82:
20 , . 316, . 1, . 55, . 18
21 , , 1915, 82:
480
. . - --, --,
-
:
. ` -- 100 -, - - ,
. : ` 1848 .
,
- : 1893 . . - , -
,
:
[]|
[] [] |
s(a)x(e)l(i)Ta R(mrTisa)Ta d(ai)dva ese
[b(a)l(ah)v(a)]ri (e)l(i)Ta c(o)[d(vi)]lisa
[ova]nes da g(a)br(ie)l(isa)Ta. qr(oni)k(o)ni iyo sm (240)
. ,
:
240 . (240 + 780 = 1020 .):
. Brosset M. , . ., 175 ., .
., 46 ciskariSvili v., . ., 123-124;
berZeniSvili n., . ., 165; javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 61:
. .
aei via eia |
481
. -, --, --, -, -
oioe | ; . , ,
, ...; RvTisaTa, es, varevans, xeliTa,
qoronikoni: . RvTisaTa, varevans, xeliTa, qoronikoni: . [blv]ri, codvilis,
[ioa]nes; balaveri, ioanes: javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- balavari, ioanes,
qoronikoni:
. . (55 . = 1365 .): . . . : .
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvru-
li gzamkvlevi-
13-
` 1020 :
. - 1 , :
- 1595 .22: -__________
22 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 191:
482
.
-, ,
- - 14
8.000 : --
- 1719-1720 .` -23
15.500 , 1724-1725 .`
7500 -24: - :
. . ` -
25
. :
, - : - - , :
__________
23 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
160:
24 , 185:
25 berZeniSvili n., . ., 169:
483
.
. , 6 `
. |[]
. saxeliTa Rm(rTi)s(a)iTa m(e)oxe|[biTa]...
. , ...
. berZeniSvili n., . ., 170: javaxeTi.
istoriul-xroTmoZRvruli gzamkvlevi, 57:
. . 4
: . moxe...: javaxeTi. istoriul-xroTmoZRvruli gzamkvlevi- q. saxeliTa
RmrTisaiTa meoxebiTa ... me...zo...amri...aRva...oqm...Taga...:
. . . ... , ...,
. , : , , .
. ,
, `
:
. ` ,
, - : javaxeTi. istoriul-xroTmoZRvruli gzamkvlevi- -
.:
. . ,
- .
.
, -
26:
__________
26 berZeniSvili n., . ., 170:
484
. . .
. - , -, 5 -:
.
, -,
:
- - -.
, ,
1
... :
- ,
- , - : -
- - . - . -__________
1 , 534:
[] -, : - ,
2
... :
1.
()
.
. |
|
|
.
y(ovla)d
w(mida)o
v(a)rZ(ii)sa
R(mrTi)s mSobelo, adide orTave Sina s(u)f(e)v(a)Ta didsa amis tr(a)p(e)zisa aRmS(e)n(e)b(e)li, p(a)tr(o)ni ivane, as(u)f(e)ve da
c(o)dv(a)ni m(a)Tni S(eund)n(e)s R(merTma)n,
a(me)n.
. ,
__________
2 - .,
, . , 23:
485
. . .
,
, .
:
. ciskariSvili v., . ., 115; javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 119:
. javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- Seundos:
. . : . .
1391-1444 .
(mmelitauri k., SoSiaSvili n., xanTaZe S.,
jamburia g., varZia, Tbilisi, 1955, 80):
. ,
. . 60- . ,
k. ,
. (mmelitauri
SoSiaSvili n., xanTaZe S., jamburia g., . ., 80):
2. ,
.
.
|
| :
486
3. .
.
|
[] | [] []
|
y(ov)lisa aRmosavleTisa | mefeTa mefe
Svi[li] | Ze g(ior)g[(i)si] Tamar C(em)i
Sv(i)li SeZelcsmca.
.
, :
. Brosset M.., . ., 292-293:
. . . Le roi des rois de tout
hoe, RmrTisa dedao, miiTuale ... msaxureba Cem mier monisa Senisa rati ... da
487
. - 23 , 22 -, . . 2080-2100 - , -:
. 40- . - - , 1914 .
197 1:
:
1956 .: -, 1937 -
- -: - , 1988 52 , 286 :
- 90 , 36- 2:
__________
1 1915 ., 105:
2 ., , 102:
. 1960-80- - 8- - .
1966/67
1967/68
1968/69
1969/70
1970/71
1971/72
1974/75
1980/81
1986/87
1987/88
1988/89
42
52
59
71
81
78
62
51
56
46
44
. 0,5
- -
, -: - (245 x 115 x 45 ):
. 2
` :
488
. , ,
489
. - 30 -, - ( ), . .
1990-2040 (
1989,7 )
. 1595 .
,
, - , 3.000 1:
1880- - . . - ...2:
. - 1860 - 3 -
60 30 - 33 , - 19 5 3
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 206:
2 , 1885, 3, 43:
3 , 1903, 54, 3:
. -
.
1867
5
1868
6
1880
7
1881
8
1882
9
1883
10
1884
11
1885
12
1887
13
1889
41
41
94
94
103
116
26
26
104
104
105
116
67
67
198
198
208
232
122
148
159
117
136
145
239
284
304
30
__________
4 , . 53, . 1, . 3851, . 21-22:
5 , . 3853, . 28:
6 , . 3872, . 88-89:
7 , . 3873, . 97-98:
8 , . 3874, . 43-44:
9 , . 3875, . 49-50:
10 , 1885, 3, 43:
11 , . 53, . 1, . 3877, . 11:
12 , . 3880, . 40-41:
13 , . 3884, . 65-66:
490
. . -- --
189014
189115
189216
17
1893
18
1894
19
1897
20
1898
21
1899
22
1900
23
1901
24
1902
25
1905
26
1908
27
1910
28
1912
29
1914
30
1916
31
1921
68
159
164
163
171
179
274
285
275
290
292
294
223
238
256
284
301
293
190
146
146
146
153
159
239
265
244
153
164
169
229
252
261
280
285
289
170
305
310
309
324
334
513
550
519
443
456
463
452
489
517
564
586
582
360
120
75- 32:
__________
14 , . 3887, . 148:
15 , . 3889, . 147:
16 , . 3891, . 119:
17 , . 3895, . 42-43:
18 , . 3896, . 172-173:
19 , . 3899, . 145-146:
20 , . 3897, . 167:
21 , . 3903, . 101-102:
22 , . 3905, . 52:
23 , . 3906, . 69:
24 , . 3907, . 21-22:
25 , . 3912, . 264-265:
26 , . 35, . 1, . 559, . 43:
27 , . 53, . 1, . 3917, . 136-137:
28 , . 3920, . 18-19:
29 , . 56, . 6, . 1020, . 175-176:
30 , . 196, . 1, . 43, . 22-23:
31 , . 355, . 1, . 895, . 1:
32 ., , 102:
. - , ,
, .
- .
. ,
...33:
. - 1912 -
34
- 1913
18
-
- ,
, -35
.
, - , 1870 1884
-, 36 , 1899
19 - 37 -, - -
__________
33 , 1912, 190, 3:
34 , 3:
35 , 1913, 187, 3:
36 , 1885, 3, 43:
37 ., . ., 18:
491
. --, , -, ,
-
492
. ,
2,5 , - , , - (- )
. 2,5
--, -,
, ,
493
. --
. -
.
. - 24 -, - 3 , . . 1340-1420 - :
. -, 1, -2, ()3 4 (182930 .), . ...
... ()
, , - :
...5:
1840
7
1841
8
1842
9
1844
10
1845
11
1847
12
1849
13
1853
14
1854
15
1857
16
1860
__________
1 :
2 :
3 ., 37, .
4: , :
4 (, Kemerkaya, `
() 45 -:
5 , 1873, 15, 2:
__________
6 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
7 , . 3802, . 65-66:
8 , . 3805, . 79-80:
9 , . 3809, . 17-18:
10 , . 3811, . 73-74:
11 , . 3814, . 35-36:
12 , . 3818, . 40-41:
13 , . 2743 . 39-40:
14 , . 3825, . 48-49:
15 , . 3830, . 54-55:
16 , . 3833, . 67-68:
31
122
148
150
165
121
140
161
175
180
170
177
127
144
153
169
110
120
139
144
144
136
142
249
282
303
334
231
260
300
319
324
306
319
494
186117
186218
19
1863
20
1864
21
1865
22
1866
23
1867
24
1868
25
1869
26
1870
27
1871
28
1872
29
1873
30
1874
31
1875
32
1876
33
1877
34
1878
35
1880
36
1881
37
1882
38
1883
39
1884
40
1885
41
1887
42
1889
43
1890
44
1891
45
1892
46
1893
47
1894
48
1897
35
35
183
186
193
203
207
207
210
213
225
230
235
245
245
162
168
167
172
177
177
189
196
204
208
213
213
218
253
262
268
268
287
295
294
242
248
259
275
289
307
325
345
354
360
375
384
384
399
409
429
438
448
458
463
475
487
495
510
527
543
576
602
619
294
324
351
322
430
434
446
436
396
332
364
376
323
392
396
406
407
388
626
688
727
645
822
830
852
843
784
40
__________
17 , . 3839, . 25-26:
18 , . 3836, . 21-22:
19 , . 3843, . 21-22:
20 , . 3846, . 8-9:
21 , . 3848, . 13-14:
22 , . 75:
23 , . 3851, . 20-21:
24 , . 3853, . 28:
25 , . 3856, . 10:
26 , . 3857, . 23:
27 , . 3858, . 10-11:
28 , . 3859, . 57-58:
29 , . 3862, . 71-72:
30 , . 3864, . 28-29:
31 , . 3866, . 21-22:
32 , . 3868, . 30-31:
33 , . 3869, . 29-30:
34 , . 3850, . 218-219:
35 , . 3872, . 90:
36 , . 3873, . 98-99:
37 , . 3874, . 44-45:
38 , . 3875, . 49-50:
39 , 1885, 4, 56:
40 , . 53, . 1, . 3877, . 14-15:
41 , . 3880, . 41-42:
42 , . 3884, . 66-67:
43 , . 3887, . 148:
44 , . 3889, . 147:
45 , . 3891, . 119:
46 , . 3895, . 33-34:
47 , . 3896, . 54-55:
48 , . 3899, . 145-146:
189849
189950
51
1900
52
1901
53
1902
54
1905
55
1906
56
1907
57
1908
58
1910
59
1912
60
1914
61
1915
200162
100
409
418
419
422
445
486
507
404
412
410
411
430
470
450
600
520
520
500
461
450
813
830
829
833
875
956
957
957
1100
981
1050
1052
120
570
2100
64
1865
65
1873
66
1874
187667
187768
187869
33
1
1
1
1
35
21
26
27
__________
49 , . 3897, . 162:
50 , . 3903, . 83-84:
51 , . 3905, . 58:
52 , . 56, . 1, . 205, . 133-134:
53 , . 53, . 1, . 3907, . 16-17:
54 , . 3912, . 259-260:
55 , . 3915, . 42:
56 , . 56, . 1, . 240, . 2:
57 , . 35, . 1, . 559, . 39:
58 , . 3917, . 35-36:
59 , . 3920, . 49:
60 1915 ., 186:
61 , 1915, 247, 3:
62 :
63 ., , 102:
64 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
65 ., . ., 510:
66 , . 53, . 1, . 3864, . 28-29:
67 , . 3850, . 52:
68 , . 130:
69 , . 178:
495
188170
1
188371
1
188472
188573
190974
191075
1
191176 , 3 1
1911/1277 , 1
1912/1378 3
191579
35
15
45
60
40
. .
1830-: , ... - 1843
1845 . 80: - ,
,
1873 . . ...
. -...: , - 30 : , 26
. , . -...81:
2004 . . (
16,80 x 10,55 ) ,
:
. .
: , -, - , -, , - :
. 1 ` , - - :
- . : -
__________
70 , . 3873, . 98-99:
71 , . 3875, . 49-50:
72 ., . ., 510:
73 :
74 :
75 , . 53, . 1, . 3917, . 35-36:
76 , . 35, . 1, . 682, . 57: 60 8-` :
77 :
78 : , 40 16 :
79 , 1915, 247, 3:
80 , . 53, . 1, . 3811, . 73-74
81 , 1873, 15, 2 ,
(1869 .), ,
(. 1875 .):
.
., , , 2003, 67:
. . ,
, , 2004 .
496
. --, --, ,
497
. -, , -
- :
82:
,
, , , ,
, , - -
__________
82 , 1873, 15, 2
-
-
:
.
` , - -
, :
498
. 30 -, , . . 2080-2090 :
. 40 :
1914 . 469 1:
1993 . ... 2000-1800 .
: 2000
.: , 28
3 : `
,
4000 2:
__________
1 1915 ., 186:
__________
2 xvalindeli dRe, 20.07.2005, 138:
499
. 11 , -- , . . 17101730 :
. 1595 . 6 ,
1.500 1: , ` 1706-1707
.` 6.500
2:
1899 . 21 19- , 3
3: 1901 . 4:
, 1902 . 3 ,
` 600 . 5:
1899-1900 .
6:
. 1829-30 . ()7 :
, - , 1860
8:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 238-239:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
127:
3 , 1900, 43, 2:
4 , 1901, 40, 1:
5 , 1902, 265, 1:
6 ,
, 248:
7 (, Yumakli) ` () 40 -, 8 :
8 , 1903, 54, 3:
.
.
18479
184910
185311
185712
186013
186114
186215
186316
186417
186618
186719
186820
186921
187022
187123
187224
187325
187426
187527
187628
187729
187830
9
9
9
9
9
29
31
36
53
54
51
52
56
55
55
57
55
56
56
60
58
61
23
20
22
33
36
42
42
41
44
45
50
54
57
56
56
57
58
64
68
73
58
56
57
52
51
58
86
90
93
94
97
99
100
107
99
112
112
116
115
119
122
122
122
124
130
__________
9 , . 53, . 1, . 3814, . 35:
10 , . 3818, . 40-41:
11 , . 2743, . 37-38:
12 , . 3830, . 53-54:
13 , . 3833, . 65-66:
14 , . 3839, . 24-25:
15 , . 3836, . 22-23:
16 , . 3843, . 21-22:
17 , . 3846, . 8-9:
18 , . 3848, . 74:
19 , . 3851, . 20-21:
20 , . 3853, . 28:
21 , . 3856, . 9:
22 , . 3857, . 23:
23 , . 3858, . 10-11:
24 , . 3859, . 57-58:
25 , . 3862, . 71-72:
26 , . 3864, . 27-28:
27 , . 3866, . 20-21: , 1875, 44, 2:
28 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
29 , . 3869, . 29-30:
30 , . 3850, . 218:
500
188031
188132
188233
188334
188435
188536
188737
188938
189039
189140
189241
189342
189443
189744
189845
189946
190047
190148
190249
190550
190851
191052
191253
191454
191655
191856
192157
198758
74
75
75
78
64
63
62
62
138
138
137
140
79
88
91
91
95
94
94
91
96
99
97
97
104
110
118
124
119
122
126
125
178
25
64
73
76
76
78
78
79
79
86
92
86
87
90
91
96
101
93
97
100
103
181
15
143
161
167
167
173
172
173
170
182
191
183
184
194
201
214
225
212
219
226
228
359
40
239
12
16
21
21
25
54
__________
31 , . 3872, . 87-88:
32 , . 3873, . 97-98:
33 , . 3874, . 43-44:
34 , . 3875, . 48-49:
35 , 1885, 3, 43:
36 , . 53, . 1, . 3877, . 10-11:
37 , . 3880, . 40-41:
38 , . 3884, . 65:
39 , . 3887, . 146:
40 , . 3889, . 145:
41 , . 3891, . 117:
42 , . 3895, . 42-43: , 1894,
5, 793:
43 , . 53, . 1, . 3896, . 170-171:
44 , . 3899, . 143-144:
45 , . 3897, . 165:
46 , . 3903, . 101-102: , 1900,
43, 2:
47 , . 53, . 1, . 3905, . 52:
48 , . 3906, . 68:
49 , . 3907, . 19-20:
50 , . 3912, . 262-263:
51 , . 35, . 1, . 559, . 43:
52 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
53 , . 3920, . 18-19:
54 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174: ,
1- , 210 (
1915 ., 190).
55 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
56 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
57 , . 355, . 1, . 895, . 1:
58 :
. . . --
36
19- 59:
- .
1870- : ,
1891 . , 60:
187361
187462
187563
187764
198865
1
1
.
1
10
10
10
22
4-
. (. ) .
1840-,
1848 . , ,
, . ... ,
...66: ,
__________
59 ., , 102:
60 , 1891, 94, 3:
61 ., . ., 524:
62 , . 53, . 1, . 3864, . 27-28:
63 , . 56, . 3, . 52, . 43:
64 , . 53, . 1, . 3869, . 29-30:
65 :
66 , . 56, . 6, . 5, . 5
501
, :
1891 .:
, 1899 .
19- 67:
1988 . :
.
` 5 .
1891 ()
| |
| | :
. :
__________
67 ., . ., 30
502
. -
. - 17 , . . 1740 - :
. - 1595 -:
`
-, ,
10 - (
, ` , , )
15.000 1:
1830 .:
1918 .` -, 900
- :
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 198:
300
, - :
- 150 , 54- 2:
. -
3 ( -) 1829-30 .4: -, ,
26 : ,
: -, , - , -__________
2 ., , 102:
3 ,
14 ` : 1504 .
` :
: 2 , ,
, ` :
4 , 1894, 118, 3-4:
503
, , -, 5 (
, 1831-
):
. -
,
.
18706
18847
19088
19129
191310
191411
191512
191613
198714
199115
199316
200117
26
135
125
260
429
104
420
371
106
443
550
437
387
88
699
791
900
800
824
2108
2250
627
230
.
: - - . -
- 50 18:
- , - -:
. . - 1980- - 1860- 19 :
- :
. - . - 1856 .
, . , 1856
__________
5 ., 172, . 5:
6 , 28:
7 , 1885, 26, 368:
8 , . 316, . 1, . 102, . 37:
9 ., , 95:
10 , . 316, . 1, . 26, . 4:
11 1915 ., 190:
12 , . 316, . 1, . 65, . 36-37:
13 , , 1915, 82:
14 :
15 :
16 :
17 :
18 , 1894, 118, 3-4:
19 , :
. . --, - --
, ,
189420 ( 1892 .): 1915 .
__________
20 , , 1916, 82
504
. . 1464 1465 .
505
. . - , -
-21: ,
: `
-:
:
1. ( 96 x 55 ).
` 3 .
() (1464) | ()
( | ) ()()()
...:
. ., , 9:
2. ` 92 x 55 .
, 3 .
__________
21 , , 1915, 82:
() (1465) | ()()| |
() () ...:
. ., , 9:
. - - - ( ,
, ,
) -: - 22:
__________
22 - ,
, , -
, :
506
. , 1915-1918 .
.
507
. -
. - - - :
. `
: -
, , - - - :
.
:
` - :
, -, - ,
- -
-, - :
`
, (- 215 , . 50 ):
-. 2 `
, - ( 14,5 x 10,50 ,
2,06 ),
- ,
:
. -
-: , 1595 . - 10 ( - ) 11166
23 : 1716-1717 .
4000,
2000 -24:
__________
23 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 195-196:
24 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
149:
508
. --
. 2
, 10 , 11 , . . 1930-1970 :
. , 1595 .
, 4.000 1:
1714 .
- 10.5002, 1717-1718 .` - , 10.000 3:
.
4
. -
.
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 236:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
141:
3 , 152:
4 ` - ( ., 338, . 6):
18705
18846
19087
19128
19149
191510
191611
192612
195913
198714
16
96
93
64
300
274
79
125
353
308
189
317
574
585
697
660
661
756
734
551
176
- 45 , 19- 15:
__________
5 , 31:
6 , 1885, 3, 41:
7 , . 316, . 1, . 102, . 38:
8 , . 3920, . 18-19:
9 1915 ., 193:
10 , , 1915, 83:
11 , . 316, . 1, . 65, . 36-37:
12 ., . ., 124:
13 :
14 :
15 ., , 103:
509
. . --, --
- . - - :
1860- 16, , -, 1912 . ,
...17:
1988 . 91 -
. - .
1850 - , -18 1915 .
19:
__________
16 , :
17 , 1912, 254, 3:
__________
18 , . 316, . 1, . 102, . 38: , - 1851-:
(, 1885, 26, 368
, , 1916, 83):
19 , , 1915, 83:
510
. - 30 , 30 -,
, - -, . . 2080-2130 - :
. , 1595 .
, 10.000 1:
. 40- . - :
1909 . 45 ,
364 2, 1914 . 508 3:
-
:
:
. :
, ,
` 14,32 x 6,80 :
. ,
, -:
1980- -
:
.
--
1. .
2. , .
q(rist)e S(eiwyal)e p(a)vle, a(me)n.
. , . :
q(rist)e S(eiwyal)e p(av)le.
. , :
. ., . ., 57.
. . amin:
. ` - .:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 234:
2 , 1909, 191, 5.
3 1915 ., 175.
. ., . ., 58:
. ` - .:
. ` :
, 5,92 x
3,82 :
511
.
--, -
:
.
, :
4
:
4 4:
, :
. 2,5 ,
. . 2398,5
- (2,77 x 70 x 38 ), - , .
- 8
.
__________
4 berZeniSvili n., . ., 99:
| | |
| | | |
512
. ,
513
: :
:
.
. javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi, 11:
. javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi- gvedivar:
. ` .:
.
, -
, , -
, 3
5:
__________
5 . ., .:
514
. -
. - 25 , 22 -, - , , - , . . 2080-2110 - :
. 1595 .
5.000 ,
1: , - ` 1714 .`
,
1.000 2:
. - ,
1829-1830 .: - 1896 . - , - - . ...
, -__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 234:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
141-142:
. , - : -
- , ,
- 3:
. - ,
- , 1841-42, 1853-54 187880 . .
18404
18425
18446
18457
18478
18499
89
50
61
92
140
133
66
44
53
89
132
107
155
94
114
181
242
240
__________
3 , 1896, 12, 1:
4 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
5 , . 3805, . 78-79:
6 , . 3809, . 15-16:
7 , . 3811, . 71-72:
8 , . 3814, . 32-33:
9 , . 3818, . 38-39:
515
185110
185311
185412
185713
186014
186115
186216
186317
186418
186619
186720
186821
186922
187023
187124
187225
187326
187427
187528
187629
187730
187831
188032
188133
188234
188335
188436
188537
188738
188939
189040
189141
24
44
53
53
53
53
121
242
177
181
212
229
228
225
232
235
250
259
266
275
280
286
295
99
222
152
166
181
212
218
216
215
220
245
248
250
262
265
270
276
297
320
325
349
346
354
354
288
300
306
225
226
231
228
220
464
329
347
393
441
446
442
447
455
495
507
516
537
545
556
571
588
572
585
620
631
574
572
585
582
370
413
448
456
454
239
281
295
312
329
609
694
743
768
783
75
79
__________
10 , . 56, . 1, . 2596, . 32:
11 , . 53, . 1, . 2743, . 38-39:
12 , . 3825, . 47-48:
13 , . 3830, . 52-53:
14 , . 3833, . 66-67:
15 , . 3839, . 23-24:
16 , . 3836, . 20-21:
17 , . 3843, . 20-21:
18 , . 3846, . 9-10:
19 , . 3848, . 74:
20 , . 3851, . 21-22:
21 , . 3853, . 27:
22 , . 3856, . 9:
23 , . 3857, . 23:
24 , . 3858, . 9-10:
25 , . 3859, . 56-57:
26 , . 3862, . 70-71:
27 , . 3864, . 25-26:
28 , . 3866, . 19-20: ,
1875, 44, 2:
29 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
30 , . 3869, . 28-29:
31 , . 3850, . 217-218:
32 , . 3872, . 87-88:
33 , . 3873, . 96-97:
34 , . 3874, . 43-44:
35 , . 3875, . 48-49:
36 , 1885, 3, 41:
37 , . 53, . 1, . 3877, . 10-11:
38 , . 3880, . 40-41:
39 , . 3884, . 64-65:
40 , . 3887, . 145:
41 , . 3889, . 144:
189242
189343
189444
189745
189846
189947
190048
190149
190250
190551
190852
191053
191254
191455
191656
191857
192158
192659
198760
158
160
221
446
463
462
486
508
528
554
566
596
610
686
689
764
807
335
337
358
399
414
429
445
466
483
553
572
644
682
873
875
189
754
880
154
798
799
844
907
942
983
1011
1062
1093
1239
1261
1408
1489
1539
1627
1755
343
1169
2386
260
107- 61:
1980-
:
2003 .
, 600
300-62:
-.
` 2003 .
, ,
,
63:
__________
42 , . 3891, . 116:
43 , . 3895, . 41-42:
44 , . 3896, . 169-170:
45 , . 3899, . 142-143:
46 , . 3897, . 164:
47 , . 3903, . 93-94:
48 , . 3905, . 55:
49 , . 3906, . 68:
50 , . 3907, . 18-19:
51 , . 3912, . 261-262:
52 , . 35, . 1, . 559, . 43:
53 , . 3917, . 135-136:
54 , . 3920, . 18-19:
55 1915 ., 173.
56 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
57 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
58 , . 355, . 1, . 895, . 1-4:
59 ., . ., 123:
60 :
61 ., , 103:
62 RuduSauri n., ubralod araferi gveZleva. rac
Cveni udebebiT davkargeT, is unda davibrunoT,
rezonansi, 18.01.2003, 13:
63 :
516
- .
` 1860- : , 1880-
, ,
, 64: , 1907 . - 20-25 ,
-- - 65:
186566
187467
187568
187669
187770
1
1
. .-
1
1
43
40
40
24
24
.
- , 1990- 2000-
71:
1990 . 72: ,
. 73:
:
1. ,
, 8 .
| | |
| | | |
|
__________
64 , . 56, . 6, . 558, . 127-128:
65 :
66 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
67 , . 3864, . 25-26:
68 , . 56, . 3, . 52, . 43:
69 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
70 , . 3869, . 28-29:
71 RuduSauri n., :
72 2003 .
,
, ` :
, :
73 burdiaSvili m., qarTveli studentoba javaxeTSi.
aqcenti, 05-06. 06. 2003, 42:
. --, -
q(rist)e Z(e)o | da s(i)ty(ua)o R|(mr)T(i)s(a)o, a(di)de |ov(a)ne oqr|op(i)ri q(a)rTl|(i)sa k(a)Tal(i)k(o)z|i orTav|e S(i)na
cx(o)r|eb(a)Ta. a(me)n.
517
. , , ,
, , . :
.
518
519
2. , .
| |
q(rist)e ad(i)de b(a)g|rat ko()r(a)p(a)l|(a)ti.
. , :
3. , , 6 .
. |
|[] | []
|[] |
4. `
q(rist)e, S(eiwyal)e mwevari.
. , ():
520
q(rist)e, S(eiwyal)e baia. q(rist)e S(eiwyal)e gaia.
. , : ,
:
[]
q(rist)e S(eiwyal)e momwulis[Ze].
.
():
. ., . ., 111 ciskariSvili v.,
., 33 berZeniSvili n., javaxeTis 1933 wlis
eqspediciis dRiuri: sis. 1, 1964, 96
. . ` : . ` -:
. ` - .:
7. .
q(rist)e, S(eiwyal)e x(e)li.
. , :
. ., . ., 111: ciskariSvili v.,
., 33: berZeniSvili n., javaxeTis 1933 wlis
eqspediciis dRiuri: sis. 1, 1964, 96:
. ` - .:
521
8.
.
q(rist)e ad(i)de m(i)q(ae)l q(a)rT(li)sa ||
b(i)n(e)qs(a)l(a)ri.
. , :
. ., . ., 111 ciskariSvili v.,
., 33 berZeniSvili n., javaxeTis 1933 wlis
eqspediciis dRiuri, 94 javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi, 14:
. . ` ; miqel,
qarTlisa spasalari: . ` ;
miqel, qarTlisa spasalari (?): . miqel:
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi miqel, bnqsalari:
. javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi-
qarTlisa
banaqasalari, qarTlisa xuroTmoZRvarTuxucesi; . :
` - .:
, , , :
2004 .
74:
9. .
|
q(rist)e, S(eiwyal)e g(a)br(iel) | da elis(a)bed.
. , :
. Brosset M., Mlanges asiatiques, II, 158-159
., . ., 112 ciskariSvili v., .,
33 berZeniSvili n., ., 96
. . `gabri[el] (?):
. ` - .:
. .
. .
:
` 1840- -:
__________
74 alia, 69, 10-12.06.2004: ` axali Taoba,
158, 10.06.2004:
522
. , , . `
1914 .
1 . 1914.
. .
` - : :
:
- ,
.
:
523
. --
.
18 -, 8 -, -, . . 1890-1950 - :
` ,
. , 1595 . - , 4.000 1:
:
1880-
2:
,
- `
1860- , , -
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 235:
2 , 1885, 3, 41: , .
:
: `
:
. ` .
,
- .
. -
- .
18613
18624
18635
18646
18657
18668
18679
20
52
52
55
54
92
92
97
29
29
27
27
64
64
68
81
81
82
81
156
156
165
__________
3 , . 53, . 1, . 3839, . 26:
4 , . 3836, . 23:
5 , . 3843, . 21-22:
6 , . 3846, . 9-10:
7 , . 3848, . 11-12:
8 , . 74:
9 , . 3851, . 21-22:
524
186810
186911
187012
187113
187214
187315
187416
187517
187618
187819
188020
188121
188222
188323
188424
188525
188726
188927
189028
97
102
103
104
105
105
69
76
83
88
90
93
106
131
140
141
152
154
94
115
122
128
133
128
166
178
186
192
195
198
204
195
200
246
262
269
285
282
155
167
167
176
137
149
153
155
392
316
320
331
28
26
__________
10 , . 3853, . 27:
11 , . 3856, . 9:
12 , . 3857, . 23:
13 , . 3858, . 9-10:
14 , . 3859, . 56-57:
15 , . 3862, . 70-71:
16 , . 3864, . 26-27:
17 , . 3866, . 19-20: ,
1875, 44, 2:
18 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
19 , . 3850, . 217-218:
20 , . 3872, . 87-88:
21 , . 3873, . 96-97:
22 , . 3874, . 42-43:
23 , . 3875, . 48-49:
24 , 1885, 3, 41:
25 , . 53, . 1, . 3877, . 14:
26 , . 3880, . 39-40:
27 , . 3884, . 64-65:
28 , . 3887, . 145
189129
189230
189331
189432
189733
189834
189935
190036
190137
190238
190539
190840
191041
191242
191443
191644
191845
192146
192647
198748
30
46
40
57
157
173
169
164
173
182
186
194
193
202
204
216
222
248
269
164
155
155
160
164
173
176
178
185
193
203
214
234
250
280
210
55
272
215
45
340
324
319
333
346
359
370
371
387
397
419
436
482
519
573
552
425
100
297
726
__________
29 , . 3889, . 144:
30 , . 3891, . 116:
31 , . 3895, . 41-42: , 1894,
5, 794:
32 , . 53, . 1, . 3896, . 169-170:
33 , . 3899, . 142-143:
34 , . 3897, . 164:
35 , . 3903, . 93-94:
36 , . 3905, . 55:
37 , . 3906, . 68:
38 , . 3907, . 87-19:
39 , . 3912, . 261-262:
40 , . 35, . 1, . 559, . 42:
41 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
42 , . 3920, . 17-18:
43 1915 ., 89.
44 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
45 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
46 , . 355, . 1, . 895, . 1:
47 :
48 :
525
. . --, --, -
72 , 35- 49:
- . ` 1873 -.
187350
187451
187552
187753
187854
1
1
1
1
__________
49 ., , 101:
50 ., . ., 513:
51 , . 53, . 1, . 3864, . 26-27:
52 , . 56, . 3, . 52, . 43:
53 , . 53, . 1, . 3850, . 130:
54 , . 177:
15
17
15
21
20
188055
188156
15
1862 | | -:
. :
__________
55 ., :
56 , . 53, . 1, . 3873, . 96-97:
526
. .
,
:
527
. --
. 1 -, - 11 , 12 -,
, . . 1800-1810 - :
. 1880- -
1:
. -
2 - 1829-30 .:
. - - ,
-
.
__________
1 , 1885, 3, 41: , .
:
2 ( Dada') ` ()
3 :
18403
18414
18425
18446
18457
18478
18499
185310
185411
185712
186013
186114
186215
26
27
27
76
81
88
98
102
100
84
98
115
122
131
149
154
81
78
82
90
94
102
100
89
100
107
100
115
116
157
159
170
188
196
202
184
187
215
229
231
264
270
__________
3 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
4 , . 3802, . 64-65:
5 , . 3805, . 77-78:
6 , . 3809, . 14-15:
7 , . 3811, . 72-73:
8 , . 3814, . 33-34:
9 , . 3818, . 39-40:
10 , . 2743, . 38-39:
11 , . 3825, . 48-49:
12 , . 3830, . 52-53:
13 , . 3833, . 66-67:
14 , . 3839, . 23-24:
15 , . 3836, . 20-21:
528
186316
186417
186618
186719
186820
186921
187022
187123
187224
187325
187426
187527
187628
187729
187830
188031
188132
188233
188334
188435
188536
188737
188938
189039
189140
189241
189342
189443
189744
189845
189946
27
27
155
159
163
173
176
184
188
195
200
206
122
125
134
173
175
185
186
193
200
202
211
232
257
277
288
298
297
223
225
222
223
220
224
229
25
277
284
297
346
351
369
374
388
400
408
423
428
434
457
479
500
508
522
526
34
307
334
337
348
357
357
358
368
384
387
399
223
247
261
265
273
277
279
287
312
316
328
540
581
598
613
630
634
637
655
696
703
727
__________
16 , . 3843, . 21-22:
17 , . 3846, . 10-11:
18 , . 3848, . 74:
19 , . 3851, . 21-22:
20 , . 3853, . 27:
21 , . 3856, . 9:
22 , . 3857, . 23:
23 , . 3858, . 9-10:
24 , . 3859, . 56-57:
25 , . 3862, . 70-42, . 3905, . 55, 71:
26 , . 3864, . 25-26:
27 , . 3866, . 19-20: ,
1875, 44, 2:
28 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
29 , . 3869, . 28-29:
30 , . 3850, . 217-218:
31 , . 3872, . 86-87:
32 , . 3873, . 96-97:
33 , . 3874, . 42-43:
34 , . 3875, . 47-48:
35 , 1885, 3, 41:
36 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
37 , . 3880, . 39-40:
38 , . 3884, . 64-65:
39 , . 3887, . 144:
40 , . 3889, . 143:
41 , . 3891, . 115:
42 , . 3895, . 41-42:
43 , . 3896, . 168-169:
44 , . 3899, . 141-142:
45 , . 3897, . 163:
46 , . 3903, . 93-94:
190047
190148
190249
190550
190851
191052
191253
191454
191655
191856
192157
192658
198859
74
90
404
418
421
443
442
456
483
491
478
355
109
328
339
348
358
378
388
401
434
439
340
100
101
160
732
757
769
801
820
844
884
925
917
695
209
507
800
130
, 55- 60:
- . 1860- .
186561
187662
187763
187864
188065
188266
198067
9-
1
1
1
1
1
1
12
24
20
20
28
18
65
. . .
1850-` - . , - 1869-` . : - , 1868-69 .
:
,
:
__________
47 , . 3905, . 55:
48 , . 3906, . 67:
49 , . 3907, . 17-18:
50 , . 3912, . 260-261:
51 , . 35, . 1, . 559, . 42:
52 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
53 , . 3920, . 17-18:
54 , . 56, . 6, . 1020, . 171-172: ,
644 ( 1915 ., 144).
55 , . 196, . 1, . 43, . 18-19:
56 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
57 , . 355, . 1, . 895, . 1:
58 ., . ., 124:
59 :
60 ., , 102:
61 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
62 , . 3850, . 51:
63 , . 130:
64 , . 177:
65 , . 53, . 1, . 3872, . 86-87:
66 , . 3874, . 42-43:
67 :
529
. . . --, -,
--, --, - --
530
. - 4 , 17
-,
5,5 -, - 200 . . 19301980
. 1829-30
1 :
, - , , 1870 .
, 8 (43 .,
53 .)2, 1884 . 6
3: 1918 . 4:
.
.
1853
18546
18577
18608
18619
186210
186311
186412
186613
186714
186815
13
42
44
45
47
62
67
71
70
71
76
81
36
38
36
57
66
67
69
74
76
79
84
78
82
81
104
122
134
140
144
147
155
164
__________
1 ( Myratgeldi) `
() 15 , :
2 , 32:
3 , 1885, 3, 41:
4 berZeniSvili n., . ., 64:
5 , . 53, . 1, . 2743 . 38-39:
6 , . 3825, . 48-49:
7 , . 3830, . 52-53:
8 , . 3833, . 66-67:
9 , . 3839, . 23-24:
10 , . 3836, . 20-21:
11 , . 3843, . 21-22:
12 , . 3846, . 9-10:
13 , . 3848, . 74:
14 , . 3851, . 21-22:
15 , . 3853, . 27:
186916
187017
187118
187219
187320
187421
187522
187623
187724
187825
188026
188127
188228
188329
188430
188531
188732
188933
189034
189135
189236
189337
189438
189739
81
87
89
88
91
82
87
90
95
95
109
135
144
158
167
174
169
112
125
123
136
142
152
152
163
174
179
183
186
200
207
221
260
267
294
309
326
321
181
188
204
212
216
216
218
220
235
158
180
188
194
206
214
210
215
228
339
368
392
406
422
430
428
435
463
18
18
28
__________
16 , . 3856, . 9:
17 , . 3857, . 23:
18 , . 3858, . 9-10:
19 , . 3859, . 56-57:
20 , . 3862, . 70-71:
21 , . 3864, . 26-27:
22 , . 3866, . 19-20: ,
1875, 44, 2:
23 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
24 , . 3869, . 28-29:
25 , . 3850, . 217-218:
26 , . 3872, . 86-87:
27 , . 3873, . 96-97:
28 , . 3874, . 42-43:
29 , . 3875, . 47-48:
30 , 1885, 3, 41:
31 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
32 , . 3880, . 39-40:
33 , . 3884, . 64-65:
34 , . 3887, . 144:
35 , . 3889, . 143:
36 , . 3891, . 116:
37 , . 3895, . 41-42: , 1894,
5, 794:
38 , . 53, . 1, . 3896, . 168-169:
39 , . 3899, . 141-142:
531
189840
189941
190042
190143
190244
190545
190846
191047
191248
191449
191650
191851
192152
192653
198754
236
237
242
258
267
292
305
214
240
349
316
245
128
51
58
234
239
243
250
256
273
284
287
317
342
353
260
125
86
215
470
476
485
508
523
565
589
501
557
691
669
505
353
593
801
113 58- 55:
- . -
1860- : 1875 .
:
:
186556
187357
187558
188159
1
1
1
10
10
10
21
. . 1850-: 1875 - ( ) - ( )
- 16,80 x 10,33 ,
90
__________
40 , . 3897, . 164:
41 , . 3903, . 93-94:
42 , . 3905, . 55:
43 , . 3906, . 67:
44 , . 3907, . 18-19:
45 , . 3912, . 261-262:
46 , . 35, . 1, . 559, . 42:
47 , . 53, . 1, . 3917, . 134-135:
48 , . 3920, . 17-18:
49 , . 56, . 6, . 1020, . 172-173: ,
608 (
1915 ., 195).
50 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
51 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
52 , . 355, . 1, . 895, . 1:
53 ., . ., 125:
54 :
55 ., , 101:
56 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
57 ., . ., 518:
58 , . 56, . 3, . 52, . 44:
59 ., :
. . --
`
`
()() ()() () () () ,
() - [] --
532
. . ,
,
`
|
| |
() ()() |
() () : 1875 ()()() ...28:
. :
. ` 1930-
60:
- :
. -
,
61:
.
. :
__________
60 berZeniSvili n., :
61 :
533
. -
. - 18 -, . . 1990-2030
:
. -, 5.000
, 1595 . - 1:
1899 . 19- 51- ,
27 2:
1902 . - - 600 . 11
3:
. - 1829-30 .
, - 1836 .
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 206:
2 , 1900, 43, 2:
3 , 1902, 265, 1:
- ( )
:
.
1850 :
- -- .
18574
18605
18616
18627
18638
18649
186510
12
24
24
110
108
121
127
132
138
139
101
86
113
114
118
123
131
211
194
234
241
250
261
270
__________
4 , . 53, . 1, . 3830, . 53-54:
5 , . 3833, . 65-66:
6 , . 3839, . 25:
7 , . 3836, . 21-22:
8 , . 3843, . 21-22:
9 , . 3846, . 8-9:
10 , . 3848, . 12-13:
534
186611
186712
186813
186914
187015
187116
187217
187318
187419
187520
187621
187822
188023
188124
188225
188326
188427
188528
188729
188930
189031
189132
189233
189334
189435
189736
189837
189938
190039
190140
190241
24
139
150
154
158
166
172
174
180
131
131
131
138
141
145
146
154
200
195
203
209
214
217
167
167
278
291
287
288
270
281
281
296
307
317
320
334
343
354
367
352
481
500
501
505
227
260
267
268
277
282
276
288
305
313
312
312
319
314
291
304
307
305
307
310
309
306
333
342
336
336
348
350
518
564
574
573
584
592
585
594
638
655
648
648
667
664
30
37
54
__________
11 , . 74:
12 , . 3851, . 20-21:
13 , . 3853, . 28:
14 , . 3856, . 10:
15 , . 3857, . 24:
16 , . 3858, . 10-11:
17 , . 3859, . 57-58:
18 , . 3862, . 71-72:
19 , . 3864, . 27-28:
20 , . 3866, . 20-21: ,
1875, 44, 2:
21 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
22 , . 3850, . 218-219:
23 , . 3872, . 88-89:
24 , . 3873, . 97-98:
25 , . 3874, . 43-44:
26 , . 3875, . 48-49:
27 , 1885, 3, 43:
28 , . 53, . 1, . 3877, . 14:
29 , . 3880, . 40-41:
30 , . 3884, . 65-66:
31 , . 3887, . 147:
32 , . 3889, . 146:
33 , . 3891, . 118:
34 , . 3895, . 42-43:
35 , . 3896, . 171-172:
36 , . 3899, . 144-145:
37 , . 3897, . 166:
38 , . 3903, . 101-102: , 1900,
43, 2:
39 , . 53, . 1, . 3905, . 52:
40 , . 3906, . 68:
41 , . 3907, . 20-21:
. . --,
- -
535
190542
190843
191044
191245
191446
191647
191848
192149
198750
57
95
329
350
364
387
412
430
360
120
199
375
377
385
400
408
428
358
100
704
727
749
787
820
858
718
220
735
() | | - | | |- | 1891 |, |- 1-:
. :
. . - : -
:
. -` 1 , -
.
:
, - ,
:
__________
42 , . 3912, . 263-264:
43 , . 35, . 1, . 559, . 43:
44 , . 53, . 1, . 3917, . 135-136:
45 , . 3920, . 18-19:
46 , . 56, . 6, . 1020, . 174-175: ,
730 (
1915 ., 177).
47 , . 196, . 1, . 43, . 21-22:
48 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
49 , . 355, . 1, . 895, . 1:
50 :
51 ., , 102:
52 , . 56, . 1, . 3436, . 8
53 ., . ., 29
. .
--, -, -
536
. . ,
. - -
537
. - 17 -,
4 , . . 1720-1745
:
. 1595 .
54 ,
14.630 1: 1703-1704 .` -, 10.000 2:
-
-
3:
. 1914 . -- 348 4: - 1944 .
:
. 1930-
, : , , - 5, - - , - , , (125 x 65 x
25 )6, ,
-:
7,
: : : , : .
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 215-216:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
109:
3 ., . ., 61:
4 1915 ., 137:
5 ., . ., 10:
6 ., , 9
7 ., . ., 60-61:
.
1. ` 3 .
|
|
Ppatonsa y(ua)ry(ua)r(e)s g(au)m(ar)j(v)e
R(merT){o}. misiTa brZ(a)n(e)biT(a) aRv(a)Se(ne)T ese s(a)yd(ari) C(ue)n q(a)rc(e)b(e)lTa.
. : , :
538
. ,
. ., . ., 61: ciskariSvili v.,
., 117; berZeniSvili n., ., 115;
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi,
104:
. . patronisa yvaryvaris
gamarjvebisiTa brZanebiTa aRvaSeneT romeli Cven
qarcebelTa: . . : . patonsa yryrs:: gmje Rom | i-
539
: -, . . , 1361 .
: .
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli
gzamkvlevi- - .:
2. ` 3 .
|
|
mamis(a)s l{a}S|q(a)raiZes misni | codvani Seun(d)|nes R(mer)Tm{a}n.
.
:
. ., . ., 61 ciskariSvili v.,
., 117 berZeniSvili n., ., 115
javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi,
104:
. . mamasa, laSqriZes,
RmerTmana: . mamas, laSqriZes, RmerTmana:
. , - ,
:
. .
: . . :
. javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi-
- .:
3. ` 4 .
| : |
|
al(a)bis
Z(e)sa
|
g(a)mg(ebe)lsa
oq|r(o)p(i)rsa
da
j|obins
S(eundne)s
R(merTma)n.
.
:
. ., . ., 62: ciskariSvili v.,
javaxeTis epigrafika rogorc saistorio wyaro,
Tbilisi, 1959, 118: berZeniSvili n., javaxeTis 1933
wlis eqspediciis dRiuri: sis. 1, 1964, 114: javaxeTi.
istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi, Tbilisi,
2000, 104:
. . ,
,
; albis, jubinsa, Seundos: .
, ; albis, jubinsa, Seundos: .
jubins:
javaxeTi.
istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi- oqropirs, jubins:
. .
:
. javaxeTi.
istoriulxuroTmoZRvruli
gzamkvlevi-
- .:
4.
.
| |
g ... gns ...|T ies ... | S(eundne)s R(merTma)n.
. ... :
. berZeniSvili n., javaxeTis 1933 wlis eqspediciis dRiuri: sis. 1, 1964, 115:
. . `
: - :
. - .:
5.
.
. ...
. aT...
. ...():
. berZeniSvili n., javaxeTis 1933 wlis eqspediciis dRiuri: sis. 1, 1964, 115:
. . ` : ,
:
. javaxeTi. istoriul-xuroTmoZRvruli gzamkvlevi-
- .:
.
1595 . - 22 16.700
8 :
1718-1719 .` -,10.000 9:
1831 . 10:
. , 1914 .
115 - 11:
. - , ,
, -, (
9.35x5.27 ):
.
12:
__________
8 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 213-214:
9 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 155:
10 , . 163, . 1193:
11 1915 ., 107:
12 berZeniSvili n., . ., 115:
540
. -- --
541
.
28 -, 6 -,
:
. 1914 . ,
706 1: 1944
:
.
1418, ,
, ,
, ...: , ,
...2:
,
-
. -
. . , 1418 . ,
__________
1 1915 ., 170.
__________
2 , 222:
542
. -
.
8 -, . . 1910-1940 - :
. , 1595 .
27 -, 11.000 1:
` 1721-1722 .` - ,
11.000 2:
:
1899 . 19- 80 8- , 3
3:
. - :
1829-30 . - ,
, ` 1852 .,
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 223:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww.,
171:
3 , 1900, 43, 2:
4:
. 1853 -` - ,
, -
.
18535
18576
18607
18618
18629
186310
186411
186512
28
33
158
130
150
163
164
172
181
184
139
125
139
144
147
151
158
162
297
255
289
307
311
323
339
346
__________
4 , . 56, . 1, . 3436, . 8:
5 , . 53, . 1, . 2743 . 37-38:
6 , . 3830, . 53-54:
7 , . 3833, . 65-66:
8 , . 3839, . 25:
9 , . 3836, . 21-22:
10 , . 3843, . 20-21:
11 , . 3846, . 9-10:
12 , . 3848, . 11-12:
543
186613
186714
186815
186916
187017
187118
187219
187320
187421
187522
187623
187724
187825
33
184
192
196
198
213
218
229
236
162
177
179
183
197
198
215
222
230
249
257
251
265
278
40
346
369
375
381
410
416
444
458
485
491
481
514
535
__________
13 , . 74:
14 , . 3851, . 20-21:
15 , . 3853, . 27:
16 , . 3856, . 9:
17 , . 3857, . 23:
18 , . 3858, . 10-11:
19 , . 3859, . 57-58:
20 , . 3862, . 71-72:
21 , . 3864, . 27-286:
22 , . 3866, . 20-21: , 1875, 44, 2:
23 , . 53, . 1, . 3868, . 29:
24 , . 3869, . 29-30:
25 , . 3850, . 218-219:
188026
188127
188228
188329
188430
188531
188732
188933
189034
189135
189236
189337
189438
270
269
272
275
277
276
281
285
547
545
553
560
281
305
313
320
323
328
326
336
293
331
341
353
368
374
361
376
574
636
654
673
691
702
687
712
50
__________
26 , . 3872, . 87-88:
27 , . 3873, . 97-98:
28 , . 3874, . 43-44:
29 , . 3875, . 48-49:
30 , 1885, 3, 43:
31 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
32 , . 3880, . 40-41:
33 , . 3884, . 65-66:
34 , . 3887, . 146:
35 , . 3889, . 145:
36 , . 3891, . 117:
37 , . 3895, . 42-43:
38 , . 3896, . 169-170:
544
189739
189840
189941
190042
190143
190244
190545
190846
191047
191248
191449
191650
191851
192152
198753
80
109
170
371
395
371
391
408
402
432
451
497
539
557
579
695
150
222
373
390
332
353
360
366
393
410
441
460
482
495
610
110
744
785
703
744
768
768
825
862
938
999
1039
1074
1305
260
997
196
82- 54:
- . - -` 1860- 55:
,
, . ...
,
, , 56:
, 1911 ., , :
186557
2
1
187458
1
187559 -
187660
1
187761
1
187862
1
188063
2
188164
1
188265
1
188366
1
198967
18
15
45
21
14
24
60
42
19
10
170
. . - 1856 . - ,
. ...
- ,
-
- 68: - , 1857 ., - . - : , --
()-()()
| ()()() ... | |
() 1911 ., ():
. :
__________
39 , . 3899, . 143-144:
40 , . 3897, . 165:
41 , . 3903, . 101-102: , 1900,
43, 2:
42 , . 53, . 1, . 3905, . 52:
43 , . 3906, . 68:
44 , . 3907, . 19-20:
45 , . 3912, . 262-263:
46 , . 35, . 1, . 559, . 43:
47 , . 3917, . 135-136:
48 , . 3920, . 18-19:
49 , . 56, . 6, . 1020, . 173-174: ,
1- - 833 (
1915 ., 168).
50 , . 196, . 1, . 43, . 20-21:
51 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
52 , . 355, . 1, . 895, . 1:
53 :
54 ., , 102:
55 , 31:
56 , 1885, 3, 43:
. 1911 .
__________
57 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
58 , . 3864, . 27-28:
59 , . 56, . 3, . 52, . 43:
60 , . 53, . 1, . 3850, . 52:
61 , . 3869, . 29-30:
62 , . 3850, . 178:
63 , . 3872, . 87-88:
64 , . 3873, . 97-98:
65 , . 3874, . 43-44:
66 , . 3875, . 48-49:
67 :
68 , . 56, . 1, . 3436, . 8
545
,
:
, 69:
__________
69 , 1885, 3, 43
- - :
1899 . --
546
. . ,
(
):
. ( )
: ,
, ,
, :
. , , 7 .
|
| () | | | | 1899-, 26-:
. :
.
,
- :
. 1990 .
:
547
. 24
( ) -, 7,5 -,
, . . 2030-2060
, ,
:
. -
- - 1:
. 1909 .
107 , 952 2, 1914 . 797 3:
1990- .
10
, , ,
2004 .
4:
. . `
- 1933 . - - ,
5:
__________
1 , 1909, 191, 5:
2 berZeniSvili n., . ., 68:
3 1915 ., 182:
__________
4 maisuraZe k., javaxeTSi qarTuli skolebi ixurdeba, Georgian Times, N 24, 17-24.06.2004;
5 berZeniSvili n., . ., 79:
548
. 15 -,
4 -,
, . . 1860-1880
. 1595 . -
( ,
7.000 )1
, ,
(- ) : ` 1724-1725
.` ,
10.0002, 1725-1726 .` , 5.000 3:
. 1829-30 .
1870 . , (33 ,
182 ., 156 .) 7 (8 ., 7 .)4:
. -
18685
18696
18707
18718
18739
187510
34
168
174
178
184
201
145
156
164
166
193
313
330
342
350
394
395
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 235:
2 Cildiris eialeTis jaba davTari 1694-1732 ww., 183:
3 , 187:
4 , 29.
5 , . 53, . 1, . 3853, . 27:
6 , . 3856, . 9:
7 , . 3857, . 23:
8 , . 3858, . 9-10:
9 , . 3862, . 70-71:
10 , . 3866, . 19-20: , 1875, 44, 2:
187611
187712
187813
188014
188115
188216
188317
188418
188519
188720
188921
189022
189123
189224
189325
189426
189727
189828
189929
190030
190131
190232
190533
190834
191035
206
158
157
181
185
191
185
202
148
159
161
158
168
161
408
306
309
342
343
359
346
198
233
249
254
260
267
277
272
308
316
321
332
343
348
370
384
419
175
194
198
198
210
214
220
279
289
293
302
318
333
335
355
368
403
373
427
447
452
470
481
497
551
597
509
623
650
676
683
725
752
822
34
83
__________
11 , . 53, . 1, . 3868, . 29-30:
12 , . 3869, . 28-29:
13 , . 3850, . 217-218:
14 , . 3872, . 86-87:
15 , . 3873, . 96-97:
16 , . 3874, . 42-43:
17 , . 3875, . 47-48:
18 , 1885, 3, 41:
19 , . 53, . 1, . 3877, . 10:
20 , . 3880, . 39-40:
21 , . 3884, . 64-65:
22 , . 3887, . 145:
23 , . 3889, . 144:
24 , . 3891, . 116:
25 , . 3895, . 41-42:
26 , . 3896, . 168-169:
27 , . 3899, . 142-143:
28 , . 3897, . 164:
29 , . 3903, . 93-94:
30 , . 3905, . 55:
31 , . 3906, . 67:
32 , . 3907, . 18-19:
33 , . 3912, . 261-262:
34 , . 35, . 1, . 559, . 42:
35 , . 3917, . 134-135:
549
191236
191437
191638
191839
192140
198741
110
365
446
476
482
470
167
432
456
550
475
144
878
932
1032
945
311
1555
||
d(e)r(e)n(i)g (?)
. :
. erZeniSvili n., javaxeTis 1933 wlis eqspediciis dRiuri: sis. 1, 1964, 65:
. . - dCng:
. 1933 . . ( 185
x 85 ) ( ) :
.
d
|| p - (?) || an
|| l
|| d
|| - Cn
|| a
|| g
|| z
|| l
|| g
|| e - (i?) || ye
||
|| k
|| n
.
, , , ,
: . javaxeTi. istoriul-
__________
36 , . 3920, . 17-18:
37 , . 56, . 6, . 1020, . 172-173: ,
1093 ( 1915 ., 169).
38 , . 196, . 1, . 43, . 19-20:
39 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
40 , . 355, . 1, . 895, . 1:
41 :
42 ., , 102:
43 , . 53, . 1, . 3873, . 96-97:
44 , . 3875, . 47-48:
45 , . 3853:
. . -, -
xuroTmoZRvruli gzamkvlevi-
,
,
. drng, meci, angelozi, dlk, simon qriste
Seiwyale meci; . , , , , , :
. ` - : 1595 .
550
551
.
- . .
,
, - . .
,
5.000 46: ,
- 1714 .` ,
__________
46 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 233:
552
. -
. 7
( ) ,
, . . 1670 - :
. 1595 .
- 18
20000 1: ,
, , -
( , , ,
, -, ,
)2: , 1830 .:
2- - :
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 192:
2 :
, 1899
. ,
, ` 1901 .
3:
1899-1900 .
4:
55 266 5:
. - -` , ,
: - - :
__________
3 , 1901, 40, 1:
4 ,
, 248:
5 , 249:
553
. 1860- - 3 1 6:
. - - (), (-, , ), - () (-, ) 1829-30 .:
. - , - , 1847-49 ., - .
18407
18418
18429
184410
184511
184712
184913
185114
185315
185416
185717
186018
186119
186220
186321
186422
186523
186624
186725
186826
186927
187028
187129
34
45
43
43
44
191
204
210
222
230
140
190
169
198
206
247
240
227
228
2235
244
220
220
242
248
260
267
280
189
200
206
217
224
136
109
139
170
186
226
210
186
189
191
200
200
200
211
216
223
225
230
380
404
416
439
454
276
299
300
368
386
473
450
413
417
426
444
420
420
453
464
483
492
510
__________
6 , 26:
7 , . 53, . 1, . 3800, . 4:
8 , . 3802, . 63-64:
9 , . 3805, . 77-78:
10 , . 3809, . 14-15:
11 , . 3811, . 71-72:
12 , . 3814, . 34-35:
13 , . 3818, . 39-40:
14 , . 56, . 1, . 2596, . 31:
15 , . 53, . 1, . 2743 . 38-39:
16 , . 3825, . 49-50:
17 , . 3830, . 53-54:
18 , . 3833, . 65-66:
19 , . 3839, . 26-27:
20 , . 3836, . 21-22:
21 , . 3843, . 21-22:
22 , . 3846, . 9-10:
23 , . 3848, . 12-13:
24 , . 74:
25 , . 3851, . 20-21:
26 , . 3853, . 27:
27 , . 3856, . 10:
28 , . 3857, . 24:
29 , . 3858, . 9-10:
187230
187331
187432
187533
187634
187735
187836
188037
188138
188239
188340
188441
188542
188743
188944
189045
189146
189247
189348
189449
189750
189851
189952
190053
190154
190255
190556
190857
191058
191259
191460
271
273
236
231
278
309
315
325
337
351
341
224
238
254
261
277
286
275
507
504
498
493
502
547
569
586
614
637
616
349
469
476
495
509
496
513
519
557
594
562
572
590
596
744
787
793
827
860
285
314
318
322
325
619
332
340
544
565
544
556
561
568
604
642
666
696
714
634
783
794
817
834
815
845
859
1101
1159
1106
1128
1151
1164
1348
1429
1459
1523
1574
60
52
84
103
__________
30 , . 3859, . 56-57:
31 , . 3862, . 71-72:
32 , . 3864, . 26-27:
33 , . 3866, . 20-21: , 1875, 44, 2:
34 , . 53, . 1, . 3868, . 30-31:
35 , . 3869, . 28-29:
36 , . 3850, . 218-219:
37 , . 3872, . 87-88:
38 , . 3873, . 97-98:
39 , . 3874, . 44-45:
40 , . 3875, . 49-50:
41 , 1885, 3, 43:
42 , . 53, . 1, . 3877, . 11:
43 , . 3880, . 41-42:
44 , . 3884, . 66-67:
45 , . 3887, . 148:
46 , . 3889, . 147:
47 , . 3891, . 119:
48 , . 3895, . 43-44:
49 , . 3896, . 172-173:
50 , . 3899, . 145-146:
51 , . 3897, . 167:
52 , . 3903, . 101-102:
53 , . 3905, . 52:
54 , . 3906, . 69: , 1901, 40, 1:
55 , . 53, . 1, . 3907, . 21-22:
56 , . 3912, . 264-265:
57 , . 35, . 1, . 559, . 43:
58 , . 53, . 1, . 3917, . 136-137:
59 , . 3920, . 18-19:
60 , . 56, . 6, . 1020, . 175-176: ,
1198 ( 1915 ., 169).
554
191661
191862
192163
198764
873
815
210
150
328
802
190
264
1201
1617
400
1007
170
70- 65:
- - -` 1860- .
186566
187467
187568
187669
187770
187871
188072
188173
188274
1
1
1
1
1
1
1
1
65
30
40
20
20
17
34
27
17
. - .
. :
`
1830- : -, , :
, -75, .
,
: 1903 . - 76:
:
, 1937 .
:
,
- :
: .
__________
61 , . 196, . 1, . 43, . 23-24:
62 , . 469, . 3, . 2, . 1-4:
63 , . 355, . 1, . 895, . 1:
64 :
65 ., , 102:
66 , . 53, . 1, . 3848, . 2:
67 , . 3864, . 26-27:
68 , . 56, . 3, . 52, . 43:
69 , . 53, . 1, . 3850, . 52:
70 , . 130:
71 , . 178:
72 , . 53, . 1, . 3872, . 87-88:
73 , . 3873, . 97-98:
74 , . 3874, . 44-45:
75 , 1885, 3, 43
76 , 1903, , 437
. . -
.
... ...
... [s](u)l(i)s(a) ... (?)
. ... ... : ()
. :
. ` - .:
. :
,
, -:
. . - ,
555
556
. , 1463 1464 .
557
. ,
558
. ,
559
. 1900 .
, - -
:
1. ( ` 93 x 60 x 29 ). `
5 .
()() ()
| | ()()|() | -, () (1463):
. ., , 9:
2. ( ` 54 x 77 x 15 ).
,
.
() (1464) ... [] -:
. ., , 9:
3. ( ` 120 x 60 x 30 ). ` 6 .
() ... | |
| | ()()() | :
. ., , 9:
4. ` 53 x 51 . `
.
[]
...:
()()()
--
. ., , 9:
5. ( ` 30 x 29 x 15 )
... : ...:
. ., , 9:
. 0,8
-: 1595 . 3 , - 3.834 77:
.
, , --
. , ,
,
__________
77 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 206:
560
. --, -- -
,
: - --
` -
:
561
.
22 -, 2
, . . 1840-1880 :
. 1595 .
31 ,
10.000
( , , , , ,
, ) 1:
: 1841 .
` . , 2:
. 1987 . 25 , 103
:
__________
1 gurjistanis vilaieTis didi davTari, 278:
2 , 1875, 38, 1:
562
.
, `
.
-
964
964
964
964
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1020
1029
1060
1072
,
.
. 2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 2
,
.
,
.
. 4
. 2
.
3
.
.
.
.
.
.
3
` .
3
.
.
.
563
-
-
-
-
-
-
-
-
1029
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
.
1204
1251
1251
1289
1294
-
-
-
-
-
-
-
1301
1308
1314
1316
3
5
.
. 2
2
. ,
.
.
.
.
.
.
2
.
.
2
.
,
,
,
. 2
2
,
.
. 3
564
1356
1362
1386
-
-
-
-
1415
1417
1425
1451
1463
1464
1464
1465
1471
1491
1491
- .
- .
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1502
1505
1511-1515
1516
1582
1643
1676
1678
1733
1741
1803/1804
1834
1836
1837
1839
, .
13
.
. 4
, -
565
1843
1850
1853
1855
1856
1857
1857
1858
1860
1862
1862
1862
1862
1862
1863
1864
1866
1867
1868
1868
1868
1869
1869
1869
1869
1869
1870
1875
1877
1879
1880
1882/1883
1884
1890
1890
1891
1891
1894
1896
1896
1897
1898
1898
1899
1902
1902
1903
1905
1905
.
1908
1909
1909
1911
1911
1997-1999
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. -
. -
.
. ,
.
.
.
.
.
.
.
.
.
566
, , , - , .
. , , 1973:
. ., . , , ,
1915:
, , 1901:
, ., , 1992:
, - , . , ., , 196:
, ,
.` ., , 1955:
, . , .` . .,
, 1956:
, , , 1973:
, , 1860:
, , , 1991:
, , 1912:
, , 1884:
-, , 1893:
,
. , 1885:
, , 1942:
, , , 1986:
, ,
1862:
(1207-1318),
, .
, , 1971:
, . , , 1970, 9983, 10036:
, , ,
1871:
, ,
, ,
., , 1976.
, ,
, ., ,
1986.
. ( ), ,
,
., , 1976.
, ,
., , 1982.
, ., ,
., , 1989.
, ,
., , 1979.
, ,
., ., 1990.
-,
, ,
., , 1979.
567
, . 22, . 1, . 298:
, . 35, . 1, . 148, 559, 682:
, . 53, . 1, . 457, 887, 897, 900, 1287, 1361, 2743, 2807,
3327, 3335, 3356, 3423, 3438, 3459, 3798, 3800, 3802, 3805,
3809, 3811, 3814, 3818, 3825, 3826, 3830, 3833, 3836, 3839,
3836, 3843, 3846, 3848, 3850, 3851, 3853, 3855, 3856, 3857,
3858, 3859, 3862, 3864, 3866, 3868, 3869, 3872, 3873, 3874,
3875, 3877, 3878, 3880, 3884, 3887, 3889, 3891, 3895, 3896,
3897, 3899, 3903, 3905, 3906, 3907, 3912, 3915, 3917, 3919,
3920, 3931, 3977, 3978, 3983, 4077:
, . 56, . 1, . 31, 52, 95, 192, 205, 865, 1274, 1761, 2596,
3245, 3352, 3436, 3516, 3591, 3891, 4152, 4157, 4254, 4336,
5336, 6408, 7279, 8920, 8948, 8949, 9823, 10470, 11101, 11746:
, . 56, . 3, . 52, 625:
, . 56, . 6, . 5, 289, 1020:
, . 56, . 12, . 66, 306:
, . 56, . 18, . 425, 852, 980, 994:
, . 57, . 1, . 392:
, . 57, . 2, . 1039, 1849:
, . 113, . 3, . 75:
, . 114, . 2, . 3:
, . 114, . 2, . 24:
, . 196, . 1, . 43, 64:
, . 200, . 1, . 104:
, . 227, . 1, . 27:
, . 276, . 1, . 8:
, . 316, . 1, . 26, 30, 55, 65, 83, 102:
, . 355, . 1, 279, 332, 895, 932:
, . 427, .1, . 154:
, . 441, . 1, . 43:
, . 469, . 3, . 2:
, . 152, . 119, 153:
, . 204, . 1, . 981, 985, 1346:
, . 427, . 1, . 154:
, . 476, . 6:
(), . 1262, . 1, . 25.
. , ,
, 1987:
., , , 1881
., , , 1997:
., 1917-1923 .,
, 1996:
., , , 1994:
., , , 1997:
. ,
, , 1997:
., , , 1998:
., , , 1998:
, 1, .` . . ,
, 1966:
., -,
, , , 1963:
.,
XIX - , , , 1895:
., , , 2004 :
., . , , 2002:
. ., , .
, , 1903-1905:
., , .
, , 1806:
., , , 1995:
., , . 1, , 1983:
., , , 1892:
., 1830-1920 ,
, 1987:
., , , 1969:
., , . 1, 1, -, 1998:
., , , 1995:
., , , 2003:
,
. 2, , 1988:
1918-1920 . (
), , ., ., .,
., ., , 2000:
, . 1, , 1974, .
7, , 1987, . 8, , 1982, . 9, , 1983:
., , , 1994:
., .
, , 1995:
., . , , 1997:
- .,
, . , , 1934:
- .,
, . , , 1936:
- .,
, . , , 1955:
., , . . , , 1994:
., . , ,
1999:
., XIX XX
, , 2003:
. ,
, , 2005:
., ., .
, , 2003:
., , , 1993:
., , , 1970:
., , . , , 1984:
., , , 1931:
., 1918-
, , 1992:
., ... , , 2001:
., , , 1999:
., , , 1997:
., . , , ,
1998:
., , , 1997:
., , , 1993:
568
beriZe g., javaxuri dialeqtis saleqsikono masala,
Tbilisi, 1981.
beriZe v., Zveli qarTveli xuroTmoZRvrebi, Tbilisi,
1956.
beriZe v., Zveli qarTveli ostatebi, Tbilisi, 1967.
beriZe m., javaxeTi (toponimikuri analizi), Tbilisi,
1992.
berZeniSvili d., narkvevebi saqarTvelos istoriuli
geografiidan. zemo qarTli - Tori, javaxeTi,
Tbilisi, 1985.
berZeniSvili n., dokumentebi saqarTvelos socialuri istoriidan, I, Tbilisi, 1949.
berZeniSvili n., dokumentebi saqarTvelos socialuri istoriidan, II, Tbilisi, 1953.
berZeniSvili n., saqarTvelos istoriis sakiTxebi,
javaxetis 1933 wlis eqspediciis dxiuri, I, Tbilisi,
1964.
boWoriZe g., kaxeTis axwera 1801 wlisa, saqarTvelos
arqivi, III, Tbilisi, 1927.
giuldenStedtis mogzauroba saqarTveloSi, t. I,
gelaSvilis g. gamocema, Tbilisi, 1962.
gurjistanis vilaieTis didi davTari, Turquli
teqsti gamosca, Targmani gamokvleva da komentariebi daurTo jiqia s., w. II, Tbilisi, 1941.
boWoriZe g., mogzauroba samcxe-javaxeTSi, Tbilisi,
1992.
gafrindaSvili g., varZiisa da misi midamoebis
qvabebi, Tbilisi, 1957.
zaqaraia p., saqarTvelos Zveli cixesimagreebi, Tbilisi, 1988.
zedginiZe g., Torel-javaxTa da jayel-mesxTa samamulo mflobelobis Sesaxeb, krebuli iv. javaxiSvili, Tbilisi, 1977.
TeTvaZe S., TeTvaZe o., somxebi saqarTveloSi, Tbilisi,
1998.
Tofuria v., qvajvarani saqarTveloSi, masalebi saqarTvelosa da kavkasiis istoriisaTvis, nakv. 4,
1942.
TofCiSvili r., mosaxleobis Sida migraciuli procesebis mniSvnelobisaTvis saqarTvelos istoriaSi, mieZxvna aleqsandre orbelianis xsovnas
(meore samecniero konferencia), Tbilisi, 1998.
TofCiSvili r., sad wavida javaxeTis qarTuli
mosaxleoba, Tbilisi, 2000.
kakabaZe s., istoriuli sabuTebi, IV, Tbilisi, 1913.
kakabaZe s., mefe giorgi andronikes Svili alastaneli, wvrili Studiebi, tfilisi, 1914.
kakabaZe s., qarTuli saxelmwifoebriobis genezisis
sakiTxebi, saistorio moambe, w. I, 1924.
lomsaZe
S ., samcxe-javaxeTi
XVIII
saukunis
Suawlebidan XIX Suawlebamde, Tb., 1975.
saqarTvelo. enciklopedia, t. T, Tbilisi, 1997.
saqarTvelos ssr administraciul-teritoriuli
dayofa 1987 wlis 1 ianwris mdgomareobiT, Tbilisi, 1987.
makalaTia s., mesxeT-javaxeTi, Tbilisi, 1938.
maliTauri k., SoSiaSvili n., xanTaZe S., jamburia g.,
varZia, Tbilisi, 1955.
melitauri k., varZiis samSeneblo-xuroTmoZRvruli
Seswavlis sakiTxebi, Tbilisi, 1961.
maruaSvili l., saqarTvelos fizikuri geografia,
naw. 2, Tbilisi, 1970.
masalebi saqarTvelos istoriuli geografiisa da
toponimikisaTvis, I, z. aleqsiZisa da S. burjanaZis
gamocema, Tbilisi, 1964.
meliqseT-begi l., TrialeT-walkis materialuri
kulturisa da toponimikis sakiTxebisaTvis, kr.
marqsistuli enaTmecniereba, Tbilisoi, 1934.
569
, . IV, , 1870; . ,
, 1885.
., .
V-XI , , 1977.
., ,
, 1950.
.,
?!, , 1996.
, , 1964.
.,
XX , , 1967.
., , , 1888.
.,
,
(), . 3, , 1886.
., ,
, 1960.
.,
.,
.,
., ,, ,
1957.
., ,
, 1914.
., ( ). -
. , 1983.
.,
,
, . 4, ., 1836.
., , ,
1982.
.,
, ., 1835.
., . ., ,
1901.
., - , . II,
, 1975, . 328.
. ., 1916
. , , 1922.
., , , 1998.
., -
, ,
, . 2, , 2001.
., -
1918-1920 ., politika, , 1998,
N 4-6.
.,
XVII-XVII ., , 1959.
., 19- 1899 .,
, , 1, , 1903.
.,
, , 1869.
, . I, , 1989.
, . II, , 1988.
., ,
, 1881.
(), . 1, . 1, , 1870.
C ., , ,
1947.
., ., ,
, 1947.
.,
, , 1984.
., , .
II, , 1909.
., 1971-
, , 1952.
.,
1828-1829 ., . 1-2, ., 1836.
,
, , 1872.
.,
, , 1969.
., , ,
1970.
., ,
, 1918.
570
., . .
, 1993, -, 17:
., .
, , 2002:
, . , 1914, N 9:
.,
. , , 2002:
.,
. , 09.02.2001:
, . , 1876, N 48:
. ., .
, 1914, N 4:
., . -, 1916, 17:
., . , 1876, 1:
.,
. , 14.02.2001:
., . , 36, 2001:
- ,
. , 1887:
.,
. , 01-08.08.1998:
., . ,
1894, 118:
., .-
, 1894, :
., .-
, 1895, :
,
. , , 2002:
., 1830-1930 . (
).- , 1998, 2:
. ., . , 1987, 2:
., ,
... , 1995, 6 :
., ,
. , 1997, 4 :
. ,
. , 07.10.1997:
., . , , 2002:
. ,
-
. , , 2002:
., 80-.- , 27.06.1988:
., -. , 1977, 2:
. ., , N 5, 1894:
.,
. , , 2002:
., . , 1893, 221:
., . ,
1913, 26:
-, . , 1873, :
- ., 1829 .
.- , 1940,
3:
- ., . , 1, , 1979.
., .
, 12 /V, 1983, 3:
., ., .- , 12.05.1985:
. , . ,
24.04.1992:
. ,
19- .
-, 1998, 1-3:
., , .
, 2000:
.,
. , , 2002:
., - .
, , 2002:
., .
, 1986, 2:
., .
, , 2002:
.,
. , 13.10.1988:
. , -
. , ,
2002:
., . , 1877,
10:
., ., . , 03.07.1986:
, - . .- , 2002:
, . , , 1926,
1:
. ., . ,
, , ., 1893:
,
. , 1901, 6:
, . , 1901, 7:
, .- , 1903, 1:
., .
, 1927, 9:
. . , .
, 1982, 2:
., .
, 01.11.1990:
., . -, 1995, -:
., . ,
30.05.1988:
, .
, 1903, 113:
., . , 1882, N 75:
., .
, 12.04.2-1999:
., . . ,
10.02.2001:
., . , 1892:
., .
, 1894:
. , 1988, 2:
-, . -, 1906, 6:
- ., .- ,
1875:
., .
, 1894, :
., .
, 1894, :
., .
, 1990, 9, 54-59:
., . ,
1903, 8:
., .,
. , 17.04.1976:
571
gaxaria l., minaZis wyalsacavi -alternativa?!.
komunisti, 27.07,1988.
gelaSvili n., mesxet-javaxeTi anu samcxe-saaTabago.
xma erisa, 1995, N 2-3.
gvaramaZe (vinme mesxi), javaxeTis istoriidam. arqeologiuri SeniSvnebi. droeba, 1882, 150.
gvaramaZe (vinme mesxi), xma xizabavridan. droeba,
1882, 185.
gverdwiTeli
r. , zeda
Tmogvis
warwerebi.
saqarTvelos saxelmwifo muzeumis moambe, XIV-B,
Tbilisi, 1947.
gluaSvili u., ra xdeba javaxetis skolebSi. rezonansi, 09.07.2001.
gogebaSvili i., aspinZis omi. madli, 15.12.1992.
gumberiZe o., varZia mindoda menaxa. axalgazrda
komunisti, 07.03.1989.
gurgenize
v ., me
javaxeTs
ra
miWirda...,
saqarTvelos respublika, 06.11.1991.
daTukiSvili
m ., saqvelmoqmedo
sazogadoeba.
aspinZisxevis eqspediciis sponsori, axalgazrda
iverieli, 14.07.1990.
danelia v., Tokis taZari bewvze hkidia. saqarTvelos respublika, 193, 16.08.2005.
zedginiZe g. samxreT saqarTvelos zogierTi punktis
adgilmdebareobis
dazustebisaTvis.
macne,
istoriis,
arqeologiis,
etnografiisa
da
xelovnebis istoriis seria, Tbilisi, 1972, 3.
TeTvaZe s., javaxuri problemebi. axalgazrda komunisti, 14.09.1989.
TomaZe m., mocimcime cisTvali. soflis cxovreba,
05.07.1883.
ivaniZe n., oda-saxlebi aspinZis raionSi. saqartvelos buneba, 1991, 7.
imerliSvili n., vin gadaakeTa axalqalaqis uZvlesi
qarTuli eklesiebi somxur eklesiebad? arapolitikuri gazeTi, 2002, 2.
kakanaZe g., SveicariaSi samcxe-javaxeTis mitacebis
gegma SemuSavda. jeorjian taimsi, 2002, 4.
kakanaZe g., saqarTvelos rukis danakuwebis strategia. jorjian Taimsi, 2002, 5.
isakaZe T., istoriuli paradigmebi. literaturuli
saqartvelo, 23.03.1990.
kalandaZe i., kvaxaZe e., axalgazrda komunistis mudmivmoqmedi Jurnalisturi eqspedicia sruliad
saqarTvelo, axalqalaqis raioni. axalgazrda
komunisti, 31.05.1988.
kalistrate, saistorio masala, IV. iveria, 239,
1891.
kekeliZe
k. ,
kanonikuri
wyobileba
Zvel
saqarTveloSi. tfilisis universitetis moambe,
X, 1930.
kenWoSvili s., axalqalaqisa da kumurdos eparqia,
mociqulebis Semdeg javaxeTi wminda ninom
moiloca. karibWe, 14, 12-15.08.2005.
kldiaSvili a., ananauris moxatuloba. Tbilisi,
06.10.1986.
koJoriZe d., axalqalaqi revoluciamdel xanaSi.
macne, istoriis, arqeologiis, etnografiisa da
xelovnebis istoriis seria, Tb., 1977,N 2.
lebaniZe m., ruseTis bazebi amerikas Sua aziis derefans uxargavs. versia, 2002, 31.
lefsveriZe T., javaxeTSi Casaxlebuli somxebiT,
rusebma me-5 kolona Seqmnes. Tavisufali
gazeTi, 40, 26.07-02.08 2005.
lominaZe b., masalebi dasavleT saqarTvelos XVIIXVIII s-Ta istoriis qronologiisaTvis. masalebi saqarTvelosa da kavkasiis istoriisaTvis,
nak. 29, 1951.
572
lominaZe b., kaTalikosebi, qarTuli sabWoTa enciklopedia. 5, 1980.
lomouri n., Zveli saqarTvelos savaWro gzebis
sakiTxisaTvis, istoriis institutis Sromebi, IV,
nakv. I, Tbilisi, 1958.
maisuraZe k., javaxeTis qarTvelebs ingiloebis bedi
emuqrebaT. Georgian Times, 21, 27.05. - 03.06. 2004;
24, 17-24.06.2004.
maisuraZe k., somxebma varZia, xerTvisi da Tmogvi
Tavisad gamoacxades. Georgian Times, 38, 2005.
mamisaSvili a., kidev erTxel javaxeTis gasaWirze.
axalgazrda komunisti, 17.03.1990.
manveliSvili a., saqartvelos sazRvrebi. sarkmeli
saqartvelo, 4, 2001.
maxaraZe s., saqarTvelos sofeli, sadac qarTvelebs
Ramis gaTevis ufleba ar aqvT. spektri, 19, 1724.05.2002.
megrelaZe g., or-ojaxiani separatizmi?!, droni, 0609.09.1997, 78 (470).
melitauri k., axalqalaqis cixis naStebi. Zeglis
megobari, 40, 1976.
miJiaSvili n., javaxeTi xelisuflebas mxolod
arCevnebis win axsendeba. rezonansi, 159,
19.06.2001.
miqiaSvili n., samaCablo, afxazeTi... axla javaxeTic?!,
rezonansi, . 160, 20.06.2001.
morCaZe n., qarTveli eris mwvenieri samSoblo.
Tbilisi, 79.
mosiaSvili T., raSi gvWirdeba qarTuli. rezonansi, 23.06.2001.
mosiaSvili T., ratom toveben javaxeTs duxoborebi.
saqarTvelo, 39, 02.03.2005.
nemzaZe T., xospios eklesia. Zeglis megobari, 2,
1993.
nozaZe z., qveTa Raladi javaxeTsi grZeldeba. 6
saaTze, 2001, 225.
nozaZe z., qarTuli eklesiis qvebiT somxuri taZari
aaSenes, 23-29.08.2002
oboliZe x., kalandaZe inga, kvaxaZe eTer, Sruli
saqartvelo, bogdanovkis raioni. axalgazrda
komunisti, 11.11.1988.
oquaSvili z., Zma da da. (javaxuri legenda). iveria, 1893, 40.
rostomaSvili i., sofeli baraleTi. mogzauri, 1901,
1.
rostomaSvili i., sofeli kumurdo da misi didebuli naSTi. mogzauri, 1901, 2.
silogava v., xelnawerTa institutis epigrafikuli
eqspediciis
1977
w.
muSaobis
angariSi.
mravalTavi, VII, Tbilisi, 1980.
silogava v. , samxreT saqarTvelos warwerebis
Secwavla xelnawerTa institutis epigrafikuli
eqspediciis mier. mravalTavi, X, 1983.
taliaSvili i., aspanas qalsa hyvaobda Tu..., axalgazrda komunisti, 14.11.1989.
taliaSvili i., ...ese man ganki(Txui)sasa...., axalgazrda komunisti, 16.121989.
taryaSvili n., qarTuli salocavebis saZirkvelze
somxebi eklesiebs ageben!, asaval-dasavali, 2002,
6 (391).
feraZe d., javaxeTis qarTveloba daxmarebas iTxovs.
alia, 84, 2002.
qiqava T., upirvelesi Zegli. ganaTleba, 12.02.1993.
qoqiaSvili g., naiarevi taZrebi. aisi, 4, 31.01.2006.
qoqiaSvili s., daniel winaswarmetyveli saRamos
tbisTan. saqarTvelos respublika, 276,
16.10.2003.
qoqiaSvili s., kelia - rogorc saxelosno, xati -
. -, XIX .
, 1900, 61.
., ., : ,
. . ,
30.08.1989.
., .,
. , 01.05.1991.
., . , 19.02.1989.
.,
. , N. 78, 22.04.1999.
., . ,
24.09.1988.
., . ,
18.02.1989.
., . , 26.05.1989.
., ,
,
, . XVII,
, 1893.
. ., - (-). . , 1959.
., . , 1873,
115, 119, 120.
.,
, . 7, , 1889.
.,
. , . III, ,
1925.
,
. , 1881, N 146.
., .
, 14.05.1983.
.,
. , .
VI, . III, 1922.
., .,
- (II . XVIII .).
, 1982, 3.
- ., . masalebi
saqarTvelos etnografiisaTvis, 1957, 9.
., 19- 1899 .
, , . 1, , 1903.
., 150- .
, 02.01.1962.
.,
.
, . XXV, 1898.
., . ,
1908, N 78.
., ... , 04.10.1990.
Mercan S., Trkiye ve azerbaycana qarsi ermenilerin razi iddialarina bir baxis, axali azrovneba, 2002, 3.
573
, 1894, 118:
, 1895, 41, 43:
, 1896, 12, 15:
, 1994, 305:
, , 1891:
, , 1903, . , 1:
, 1905, 10:
, 1978, :
, 1916, 45:
, 1917, 9:
, 1984, 1:
, , 2002:
, 1991, 21 :
, 1894, 1901
, 1909, 32:
, 1912, 10, 49, 55, 84, 119, 187, 190, 199, 254, 284:
, 1913, 187, 210:
, 16.09.1926, 211 (1071):
, 1873, 6, 15:
, 1875, 38, 44, 387:
, 1876, 48:
, 1880, 91:
, 1881, 191:
, 1873, 6, 15, 16:
, 1875, 38, 44:
, 1876, 21
, 1877, 9, 11:
, 1878, 134:
, 1879, 157:
, 1880, 91:
, 1881, 191:
, 1883, 34, 99:
, 1884, 39:
, 1886, 83
, 1888, 24, 69:
, 1891, 92, 94:
, 1897, 138, 145, 148:
, 1899, 203:
, 1900, 4, 43, 124, 154, 180:
, 1901, 40, 98
, 1902, 265:
, 1903, 17, 54, 75:
, 1904, 171:
, 1910, 95:
, 1915, 247:
, 1917, 5:
, 1997, 14, 53:
, 1892, 1900:
, 1894, 5:
, 1896, 12:
-, 1886, 42:
-, 1887, 174:
-, 1888, 122, 194, 208:
-, 1889, 132:
-, 1890, 196:
-, 1891, 150:
-, 1893, 15, 30, 86, 105, 110, 128, 180, 198:
-, 1894, 130, 131
-, 1895, 54, 108, 128, 150:
-, 1896, 112, 126, 133, 180, 201:
-, 1897, 105, 117:
-, 1898, 7, 13, 18, 101, 159:
-, 1899, 134, 187:
-, 1902, 47:
, 1913, 24:
, 1914, 9, 15:
, 1875:
, 3.07.1986:
574
, 1909, 7, 20:
, 23. 07. 2005, 57-58:
, 1899, 49:
, 1876, 1, 196:
, , 1915
, , 1916:
, 1917, 35-36.
, 07.04.1993.
, ..., 07.06.1990.
, . 1,
2, , 1904.
, 1846, 50.
, 1873, 119.
, 1891, 241.
, 1898, 176.
, 1900, 206.
, 1903, 179.
, 1904, 40.
, 1907, 81.
, 1908, 99.
, 1910, 1.
1850 ., , 1849.
1852 ., , 1851.
1853 ., , 1852.
1854 ., , 1883.
1885 ., , 1884.
1894 ., , 1893.
1897 ., , 1896.
1898 ., , 1897.
1908 ., , 1907.
1915 ., , 1914.
1917 ., , 1916.
, 1916, 230.
, 29.11.1898.
, 1899, 5185.
, 1905, 150, 206.
, 1 1997, 198.
, 25.01.1900, 05.03.1900.
, 1909, 191.
, 1910, 140.
, . VI (1917-20), ,
1922.
1-4
5
6
7
8
9
10
11, 13
12
14-16
17
18
19-20
21-23
24-25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
, , ,
`
`
` -
`
`
`
-
-
.
.
.
.
.
.
-
.
.
.
.
.
.
.
.
-
-
575
576
62
63
64
65
66-67
68-69
70
71
72
73
74
75
76
.
,
...
577
,
. 86
457
., 8, 62-63, 309-312
364
. 21, 24-25, 30, 34
, 9, 30, 116, 252, 543
291
,
. 19
21
. 10, 37, 39-42, 178, 399, 497
23
. 18, 341-343
. 43, 45
,
. 91
. 25
. 10, 25, 46-47
. 106, 178
,
14, 225
., -, 423
. 63, 135, 176
., . 91, 243, 248, 295,
299
. 151-153, 290, 299
,
,
547
,
. 19, 78, 369
,
., .
. 352
15, 292, 418
. 299
54, 270
. 152
. . 299
9
18
, -
., . 17, 19, 122, 234, 269,
271, 299, 464, 476, 493, 541
. 82
. 117
. 283
, .
84
23
,
. 17
,
. 19, 23, 84, 86-88, 145
17, 304, 552
206
. 331
. 46, 49
, 8, 11, 95, 102, 253,
269, 291, 404, 479, 502-503, 514, 553
- 21, 270, 479, 483, 493
, - 157
. 25
13, 19, 209, 479
18, 89-90, 539
. 84, 391
. 91
., .
. 92-94, 151, 499
14, 205, 276, 344, 361, 401
. 189
. 117
. 206, 215, 284, 414, 508
. 25, 27, 95-97, 99-100, 291
. 10, 20, 22, 24, 101-110, 298,
489
,
. 213
()
,
, 290
. 10, 20, 91, 111, 113-115, 155156, 421
. 22-23, 116-121, 243
. 414
. 122
.
. 20, 123, 457
,
. 17, 420, 489, 502
. 135
. 124
.78, 145, 369
. 124-126, 499
.
9
8, 430, 455, 547
. 19, 25, 127134, 344, 497
,
. 52
- 43
. 14, 22-23, 26-27, 70, 135-137,
443
. 15, 18
12
. 493
, -, 358
. 204
. 158
23
. 19
. 347
. 291
. 10, 14
,
413
.
9, 15, 407, 412,
429, 457, 481, 548, 552
. 18, 144, 299, 470
. 13
, - 22, 157
,
. 17, 19, 78, 84, 144, 146-149, 499
. 294
. 18, 150, 430, 547
., . 17, 502
. 70
. 220, 222-223
. 8, 12-13, 17, 23, 270
. 166
. 14, 151-153
(, , ,
) . 144
., -,
478
. 19
. 19, 20
. 352
12
, 270
. 145, 414
. 10, 166-169
21-22, 156, 159-165
. 530
. 54
. 158
.
. 17
. 51
. 553
. 304, 542
., .
. 24, 137
. (. -) , - 24,
254-256
111, 158
. 18, 430, 547
12
., .
. 20, 170-174, 401, 499, 503
9, 175, 177
578
. 136
303
. 166, 175-177
.,
. 16, 19, 24-25, 56, 178-187,
213, 276, 533, 535
- - .
178
,
. 106, 531
. 52
. 19, 29, 188
. 14, 189-191
335-336
9
,
. 11, 13, 131, 137, 205, 249,
295, 495
., , 532
42
345
13
. 206, 338
. 11
,
. 176
,
,
., 26-29, 192-197, 204, 269,
484
. 20, 22, 205, 304
13, 20
. 209
25, 210
. 123, 458
. 37, 366, 499
. 206-208, 252, 338
- . 111
. 19-20, 23, 378
. 8, 19, 23, 135, 249, 513
. 46, 472, 479
, - 264
16-17, 19, 151, 298, 530
, 132
17
269
. 25
. 295
. 19, 178, 212-214, 313
17
393
9
., .
. 14, 17, 19-20, 24-25, 127,
189, 225, 252, 299, 304, 401, 430, 443,
510, 513, 542, 544
. 92
., -, 478
., -,
371
. 289
8
19, 26, 269-274
113
- 405
. 301-303
16-17, 23, 236
. -, 478
. 10, 20, 75, 276-281, 494
. 170, 503
.
. 527
. 461
12
. 25, 260-261
. 17
,
., -,
25, 535
. 166
, ,
. 14, 21, 282-290, 561
., -, 483
,
- 381
. 145, 152, 215, 283, 404,
418, 502, 471
32, 100, 291-294
. 247
. 166
. 493
( ) 472
, -
283-284, 287
8, 29
, 155
. 18, 22, 24, 101, 295-297
. 10, 19, 101, 298-303
12
8
, -,
497
14, 24, 236, 283
105
, , 394-395
20, 126, 205, 243, 304-308, 489, 542
. 235, 249
. 136, 158, 443
. 309-312
,
24-25, 27, 166, 176, 313-337,
341
.
, -, 515
8, 13, 19, 27, 89, 95, 144, 155,
192, 196-197, 224-225, 230, 234, 269,
271, 313, 422, 464, 469, 479, 484
, -,
560
13, 15, 23, 26, 28-29, 182, 269,
289
,
. 14, 20, 206, 211, 252, 291,
338-340, 487, 508
8
. 375
12
., .
. 17-18, 25, 341-343, 422, 461,
537
. 12, 235
579
., -, 483
. 206
. 242
, -
260-263
.,
-, 539
. 27, 347-351, 429
., .
- . 489
., .
., -, 422
18
,
. 14, 20, 166, 352-353, 355358, 360
. 20, 378-390
. 185-187
381
. 17
. 10, 25, 391-396
., .
. 91
.,
.
. 19, 90
303
. 397-398
. 23, 399-400, 537
. 17, 20, 401-403, 499
., -,
532
. , 22, 101
., -, 559
. 20, 224-227
,
., . 12, 258, 387-388
25
., ., 166, 338, 514
. 23-24, 404-409
. 162, 164-165
., -, 507
., .
299-300
. 111
,
. 115
8, 102
. 134
, 26, 7273
.,
.
23
. 410-412
. 414
., -, 539
. 189
. 13
,
. 46
, - 138,
140-141
., .
. 17
.,
.
., .
., . 10, 15, 18, 166,
206, 211, 242, 251, 338, 347, 352, 369,
372, 375, 410, 413, 425, 430, 443, 450,
455, 487, 498, 508, 510, 513, 514, 523,
527, 530, 547-548
. 283
, -
283
., -, 429
. 19
. 19
. 19, 127
. 19-20, 304, 542, 544
,
9
9, 15, 150, 338, 450
391, 418
. , .
193
., .
. 10, 361-365
. 192
. 248, 366-368
. 18
. 19, 78, 369-371, 523
. 372
. 283
. 276, 375-377, 547
., .
., .
., .
12, 23, 270
, .
. 313
,
. 169
17
8
,
. 54, 135, 149
. 37, 366, 493
301
303
. 21, 166, 206, 414-417
., 283
. 421
. 13, 136, 249, 289
, 282
. 418-419
. 420-421
. 344
. 422-423
,
., -, 549
. 414
. 499
12, 17, 53, 484
290
., , 487
., .
. 342, 424
.,
,
,
,
. 23, 425-429
.
. 20, 84, 87, 145, 352, 430, 443
., 8, 10, 50-52
. 375
. 14, 21-22, 27, 84, 430-443
. 391
. 19, 84, 443-450
9, 443
. 288-289
. 18, 430, 450
. 20, 369
78, 102
9, 19, 185, 209
. 9, 381, 384
. 8, 13, 17, 192, 233, 270
12
580
. ,
- 14, 123, 151-152,
224, 282, 284, 397, 457, 460, 561
. ,
- 212-213
. , , 367, 368
. , -
33-34
. , 49
. . ,
- 104-105
. , 153
. ,
192
. , -
209
. ( .
) ,
- 292
. ,
- 348-351
. , 353
,
-, 376
. ,
-, 379, 388
. ,
-, 393
. , , 432--437
. , , 477
. , , 479-480
. ,
-, 484-486
. , -,
541
. , , 544-546
. ,
- 48-49
. , 206, 208
. , 339
. , , 503-505
. , 296
. ,
- 117
. ,
- 146
. ,
-, 521
. ,
- 345
. , - 86
. , - 277278, 281
. , , 535-536
, -, 402
. , -, 418
. , -, 453-454
. . .,
-, 528-529
. , -, 462
. , 376
. ,
- 44-45
. .
, - 309-311
. - ,
-, 554-555
. .
, - 353
. . , - 363-365
. , 411-412
. , -,
26, 475
. , -
61, 65-67, 69-70, 76
. , - 99-100
. , - 217,
219-220
. , -
370-371
. , -, 460462
. , -, 495
. .
-
. , - 120
. , -
237
. , -
137-139
, , 490
. , .
.
. , , 373
. , , 531-532
. , -,
549, 551
. ,
- 24, 315-319
. , - 24,
32-33
. , -,
. - .
. , 125-126
. , , 416-417
. ,
-, 534-536
. , -,
475
. , -
23, 109
. , -
129
. , -
26, 142
. , -
191
. , , 522
. , -
365
. - ,
- 231
. - ,
- 285-286
.
-
,
-, 509
. ,
- 79
,
-, 427
. , , 479, 483
. .
, -, 528
.
, - 39-41
. ,
- 129131,
. . , - 217
. , , 437-439
. , - 42
. 65
. , - 112
. , - 172-173
. , - 190
. , - 280281
, 376
. . , , 500-501
. 475
. - .
- 93-94
. 65
. 92
. , -
159-162
. , 211
. , -
242-245
. 135
. , - 227229
. , -, 473,
475
. , -
24, 56, 180-182, 184
(. , .
) , 265-266
. . , - 307-308
. .
, 353
581
. ,
-, 523, 525-526
. (. )
, - 235-236
.
,
-, 405
. , 167-169
. , . , -
. 37
. 281
. 20, 451-454
. 295
. 309
- 151
. 18, 375, 455-456, 547
, , 467
. 430, 443
. 14, 27, 123, 397, 457-463
23
. 464-470
23
., . 111, 170
, -, 495497
114
. 7, 10, 21, 2, 166, 176
. 476-478
., -, 25,
481-483
. 169
19, 204, 269, 484-486
. 204
464
. 10, 24, 27, 479-483
. 404, 471-475
. 95, 291, 502-503
, -
258-259
. 50-52
. 123, 458
, - 138-139
. 17
.,
.
., .
., 487-488
8
. 20, 276
9, 115, 401, 420, 489-492
. 10, 276, 493
18, 413
. 18, 498
8, 13, 15, 24, 29
. 124
8
9, 74
. 18, 413
., .
303
,
,
- . 110
, -
270
,
., -, 429
. 292
.,
233
. 19-20 , 172, 178, 243, 401, 489,
499
.
., .
. 23, 291, 502-507
. 25
299, 502
. 220
,
,
.
. 30, 361
269-270
. 14, 20, 208, 252, 338, 508509
22
117
. 101
8-9, 27, 53-54, 72, 95, 135,
157, 209, 215, 220, 230, 248, 251, 260,
304, 338, 347, 350, 369, 422-425, 429430, 443, 450, 455, 523, 548-549
. 510-513
8-9, 12, 15, 82, 252, 487,
498, 510, 514, 552
,
. 14, 18, 23, 487, 514-522
. 391
9, 135
. 523-526
. 100
. 527-529
. 530-532
., .
. 251
23
. 412
. 19, 381, 533-536
,
8, 53-54, 62, 166, 352,
358, 372, 404, 407, 409-410, 414, 471,
527
. 476
16-18, 23, 77, 258,
271, 486, 519, 521
. 10, 19, 537-540
., . 335, 337, 341, 422
12
, - 121
, - 135
. 206, 338, 414
. 242
. 553
182
. 52
., -, 478
. 391
. 541
. 20, 304, 542-546
(, ) . 25, 51-52
. 224-225
. 283
. 468
. 372
. 127, 344
. 18, 375, 547
. 10, 548-551
. 552-560
. 233
. 561
582
479, 483
,
, . 1582 .
, 252
, -
508
, - ,
51
, - 95
, - 151
, - 539
, -
276
, -
220
331
. 286
, . 49
, , . 1595 .
313
. 173-174
330
424
469
, 206
236
, . 1491 . 306
. 417
, . 1595 . 304
, 539
495
, 276
, 494
, 159
, 145
, , -
338
, - 341
, - 430
, - 548
,
285
286
. (... 356-323) 269
. 291
, - 401
, - 424
, - 178
, - 429
, - 542
442
, ,
,
,
,
, 286
, 554
, ` , . 1595 .
313
53
559
, 252
505
, , . 1595 . 230
442
442
, , . 1595 . 313
, 391
468
225
, . 1595 . 282
, 305
, .
71
546
465, 466
, 352
421
,
. 516 364
459
, 206
, . 1448 . 193
, 252
, . 1595 . 265
, (
.) 252
, (
.) 421
77
, , 1316 , 356
17
191
451
, 393
, 59, 61
, . 1251 . 70
, 224
, , .
1595 . 304
, . 1595 . 265
, 225
, ` ,
, , . 1595 . 230
, 412
, . 1595 . 290
, 559
, 429
, 561
77
, . 1595 . 290
, 502
, 552
, 553
, 429
, . 1386 . 203
308
, - 166
440
506, 507
, , .
276
, , .
506
. 505
12
. 236
, (... 93-81)
270
. (... 786-764) 12
.,
245
, (...
189-160) 12, 270
, . 1595 . 265
, 552, 553, 560
, 502
405
,
63
53
(1027-1072
.) 53, 77, 354, 356, 354, 356, 519
, ` ,
, , . 1595 . 230
,
, 364
, 29
,
15, 24
, 252
, 479
, 183
, 179
,
347, 523, 524, 527
422
520
. 220
80
519
, , . 1595
. 230
, , . 1595 .
230
, . 1491 . 306
106
233
284
( .) 424
( .) 434
, 177
, 469
. 28
, 479
. 7, 26, 28
583
. 7, 28, 89-90, 150, 169,
176-177, 189, 291, 298, 342, 467, 482,
532, 547
142
497
., 159
231-232
416
. 7, 27, 28, 204, 233, 271, 480
, . 1502 . 293
272
, . - 225
, . - 332
, . - 423
, . - 480
, . - 521
, , . 1595
. 230
, , ` ,
. 1595 . 230
, , . 1834 . 106
. 324
322-323
. 159
,
166
. 112
103
13, 76-77
520
442
, 503
. 521
. 22, 469
. 22, 28, 204
448
197
, . - 239
, . - 258
, . - 321, 332
, . - 434
, (1014-1027)
142, 350
, (1072-1089)
354, 356
, ,
(1156-1184) 485, 486
, (12131222 .) 108, 177
-, (1299-1301
. 1314-1346 .) 140-142
, 132
, 183
, 436
470
183
, . 1595 . 304
, , . 1595 .
304
325, 326
469
, . 1289 . 70
470
,
, 252
513
131
48
285
272
(806-833 .)
(1230-1293 .) 149
(1293-1311 .) 17
, , ` ,
. 1595 . 230
, 77, 450
, (10891125) 102
(1346-1360
.) 204
. 26, 28, 197, 271
, 112
. 208, 509
333
, 1125-1156
. 485
, (1271-1289 .) 17
76
501
549
, -
225
, - 425
. 233
, 137
, 412
559
424
49
, . 1502 . 293
, . 1502 . 293
, , 5354
, , . 1595 .
230
17
434
-, 465
, 465
269
330
272
, 112
. 322, 331
12
, , . 1595 .
230
, 252
59
13, 77, 177,
484
( ) 233
, 484
12
,
326, 328-329
, 411
, 321
. 505
, 502
521
584
, 515
328
. 7, 28, 525
182-183
. 7
468
, 252
. 7, 28, 232, 239, 241
, . - 296
, . - 417
(1184-1213 .) 76, 148,
177, 271, 424, 464, 466, 486
, 14
, . 1502 . 293
272
204
39
204
154
, 313
, 76
, - 459
374
162
. 26
. 14
, 243
469
, 462
290
, - 394
, - 471
, - 514
, 457
. 204
. 233
, ,
. 252
, ,
. 502
422
, , . 1595
. 230
, , .
1595 . 230
, 417
, , . 1595
. 230
, ,
, . 1595 . 230
, , . 1595
. 230
522
. 340
. 49
100
, . 1595 . 282
61
272
, , . 1595 .
230
, 552
434
,
102
, . 1502 . 293
109
559
531
, 206
, 129
, . 1595 . 304
272
, 469
, - 391
, - 220
. 292
. 18
468
272
349
, 182
1033-1048 . 263-264, 349-350,
517, 519
. 320, 324, 330
, 271, 464, 466, 467
76-77
, - 361
, - 178
, -
234
, - 499
, - 220
- 537
, 276
485
, 177
501
478
. 7, 28, 106, 197
, 1213-1222
108, 177, 424
, , . 1595 .
313
539
321
77
, . 1676 . 228
28, 271
, 150
77
498
, 276
. 12
. 14, 24, 25,
76, 87, 151, 224, 290, 397, 561
, 553
., 473
,
416
, , . 1595 .
230
, , . 1595 . 230
, . - 282
, . - 304
, , .
1595 . 304
, 552
, , . 1595 . 313
, . 86
507
295
, 363
204
424
., . 292
106
, - 220
-
295
, . - 374
, . - 424
80
106
, 415
. . 1595 . 188
. . 1595 . -
338
., -, . 1595 .
251
299
., 10
494
313
, . 1741 . 87
., 411
,
167
, , `
, . 1595 . 230
, 429
, 404
, 14
, - 251
, - 265
, - 410
, - 429
, , ` , .
1595 . 230
, . 1595 . 290
, - 206
, -
151
, -
127
, 51
, - 84
, - 341
, - 548
443
, - 507
, ,
, . 1582 .
. 113
, 553
585
, 32
106
, - 122
, - 282
, - 338
, - 537
, 287
, . - 290
, . - 552
, 503
,
460
, . 1595 . 282
, . 1595 . 248
, , ,
. 1595 . 230
, . 1741 . 87
, 552
, 94
, -
461
, ,
. 1595 . 251
, , . 1595 .
230
, . 1505 . 156
, 429
, 465
, 464, 465
413
292
, 206
, , . 1595 . 313
, 176
. 291
, 182
183
, 552
297
. 363
313
459
459, 460, 463
50
321
, 175
, , . 1595 . 230
. 105, 299
479
141
. 460
, 352
, . - 290
, . - 313
,
287
. 426
467
405
. 7, 28, 106
442
,
,
53, 77, 328-329
, ` 328
211
, . - 272
, . - 505
. 249
98
, , , .
1595 . 230
, , , .
1595 . 230
, 479
493, 494
494
494
, 494
1010-1033 . 258, 350
, 102
., 415
, - 30
, - 342
, - 170
, - 508
, - 43
, -
265
, - 341
75-76, 484
457
297
281
, 63
, . 1502 . 293
326
, . - 301
, . - 313
, 206
, . - 423
, . - 521
, 329
489
154
, 462
. 373
272
, . 1417 . 203
519
157
, 553
106, 152,
286
541
, . 1448 . 193
, . 1491 ., - 306
, . - 282
, . 1595 ., - 304
, . 1595 . 206
, ` ,
, , . 1595 . 230
, , . 1595 . 230
, , . 1595 . 230
, , . 1595 .
313
, 366
. 94-95, 151
, 252
313
323-324
520
, , . 1595 .
251
, , . 1595 .
230
, ,
, . 1595 . 251
., -, . 1595 .
230
12
. 505
505
, , ` , . 1595 . 230
269
, 537
, 52
, 111
, 116
, 248
, -
394
, -
302
, -
347
, -
479
, . 1502 . 293
, . 94
204
, 465
106
459
49
, - ,
481, 482
67
561
, , . 1595 . 313
454
454
480
, .
, 417
417
, 553
, -
234
, - 251
, -
342
, , -
115
13, 16
, 552
468
, 159
541
586
67, 151
. 1294 , 60
204
. 297
139, 141
183
. 18
106
, 553
12
507
47
, 552
, 436
, 139-142
, 177
13
, . 1314 . 356
- 193
, . - 265
, . - 561
,
111
, 252
54, 77
, , . 1595 .
313
225
407
, . 1595 . 290
511
469
12
. 122,
236, 476, 478
, 476
13, 295
457
, 554
. 28, 204
192
, .
, . 1676 . 228
, . 1502 . 293
256-257, 434
183
106
, , , .
1595 . 230
, ` , . 1595 .
313
, 24, 25
, . - 279
, . - 510
327
, 421
183
106
. 364
421,
, 373
106
. 339
, . 1502 . 293
, 142
, . 1502 . 293
. 204
., . 177, 424, 448
, 206
459
. 7
269
, 404
( ) 7576, 284
539
77, 486
, 76-77
422
469
. 7, 28, 255, 259, 271,
427, 434, 448, 480
, 469
467, 469
(1222-1245 .) 13,
149
182
106
430
392
, 391
321
, . - 282
, , ,
. 1595 . 251
, , . 1595 . 248
, 561
, 494
197
494
219
468
53
. 484, 485
. 438
, . 1741 . 87
, . 1839 . 106
, . - 61
, . - 282
, . - 364
, . - 478
, . - 502
, . - 552
, . - 561
, , - 465
, 313
, 404
, , . 1595 .
304
, 206
, , . 1595 . 230
, , , .
1595 . 230
, . - 304
, . - 424
, ,
, . 1595 . 251
., . 1425 . 203
, 13
13
. 12
, 252
., 500
313
469
, 1505 . 156
. 363, 532
230, 248
, 213
53
252
, 252
, 421
., . 1999
. 237
. 7, 28
, . 1502 . 293
, 419
., 49
. 552
(. .` 726)
166
, , . 1595 .
230
, , . 1595 . 313
356
94
94
94
, , . 1595
. 230
97
177
18
442
, 559
. 1463 .
106
, 82
, - 399
, - 429
313
, . 1595 . 282
9, 17
464
, 12
27
. 11
272
484
587
, 112
171, 174
, 324
, -
342
, . - 260
, . - 282
, . -422
53, 295
313
(),
252
252
313
, 525
. 376
459
407
, 402
272
, . 1676 . 228
,
356
. 235-236
,
, -, 457
, 111
- , 379
- . `
. . 86-87
, 363, 366
. 490
546
- . 87
- , 544
- 544
. 137-138
137, 142
- , 339-340
- , 339
-
,
214
. 546
- . 105
. 561
- . 363
- 192
537
- 516
- . . 516
- .,
284
-. . 99
- . 211
- , . 479
- , 339
- 149
- , 432
532
- , ,
254
-, 252
- 281
- . 432
- . 457
541
541
191
191
, 252
295
, . 1595 . 282
502
, ` ,
, , . 1595 . 230
, , . 1595 . 230
, 248
249
248
443
, 12
. 270
435
470
399
, 429
, , 391
. 11
233
215
, 178
,
75, 215, 276
269
272
139
, - 298
561
442
442
296
, 338
208
. 100, 292-293
., 76
313
, 1291 .
54
157
, 252
, ` 328
313
. 271
, -- 89
, - 423
, 482
, - 425
, - 507
, - 551
, - 429
451
-
276
77
422
, 502
, 539
459
, 252
588
331
[] 469
132
204, 486
...
... 256
204
132
331
327
386
537
areSti 331
axalqalaqi 470
burnaSen 132
589
331
330
539
364
520
80
183
[...] 364
519
176
519
424
177
[] 470
520
521
423
480
: 322
| 323
| 325
332
[] 486
[] []
354
448
33
239
257
321
435
354
349
485
183
140
436
322
324
325, 326
539
76
132
434
183
424
467
132
[] 331
329
177
[...] 331
131
511
333
485
325
149
448
204
48
[] 330
521
328
322
260
324
233
325, 327,
329
329
320
176
39
371
424
147, 486
[]|
[]
[] 465, 466
354
484
182
320
348
76
271, 466,
467
107
539
320
424
98
141
| 141
258
[ ] : 177
| 138,
149
323
77
329
324
349
[] 520
204
327
326
328
423
520
329
519
139, 141
183
386
47
324
330
[] 480
320
263
516
434
349
539
[]| 327
183
279
510
[?] 142
182
47
177
[] 219
48
98
96
233
97
328
[] 331
537
434
256, 257
183
177
388, 389
389
182
434
539
80
abela 331
adam 330
azati 469
alabi 539
anna 467, 468
anna raCeulaZe 469
590
eva 330
elisabed 521
elisbal 328
efrem episkoposi 322, 331
vardan qanelis Ze 260
vaCe erisTavi 324
zaqaria amirspasalari 77, 177
zaqaria molareTuxucesi 233
zia erisTavi 320
zosime kumurdoeli 325,, 326, 327, 329
Tamar 148, 424
Tamar qali 467
Tamara mefeTa mefe da dedofali
466
Tedo 39
Tevdore 204, 461
Tevdore wmida 371
Tevdore 39
Tevdorem 154
Teodore [p]atosi 354
Tumiani 469
ivane 177
ivane patroni 484
ina 468
iovane 182
iovane 349
isdiags 76
iCqiT gurgenis Ze 271, 466, 467
giorgi laSa mefe 108
leon mefe 320
li pariti qveSeli 182
luka 468
gulbadi 296
krike 424
mazeqali 296
manglafas 141
mariam 77
mariam 329
mariam dedofali 327
mandatorT oxocesi Salva 141
marix 328
mgelais 98
melqizedek qarTlisa kaTalikozi
258, 350
mefeTa mefe rusudan 149
meWorWleToxcesi Salva 139
Salva 177
mirdati 326
miqael 423
miqel 154, 461
miqae)l qarTlisa bineqsalari 520
591
,
:
.....................................1
`
.............10
..............................1
, . ...........1
, . ......1
..................................1
, . ........1
, . ...........1
, . ...........1
..................................1
. . .....................1
, . .......................1
................................1
, . ...1
...............................1
....1
, . ............1
-..4
................................1
/ .................10
...................................1
.....................1
....................1
, . ..........1
, . ...........1
.....................................................1
, . .............1
, . ........................................1
, . ...........12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14 15 16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
25
28
29
31
30
32
33
34
35
36
38
37
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48 49 50
51 52 53
55
54
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
592
RAA
???????????
23 , 2006
500
PHOTOGRAVURE ZAVEN & FILS ()
2004