VERSLAG DEBAT 24 NOVEMBER 2011: Mobiliteit aan de kust: hoe bereikbaar zijn we nog?

Situering van het initiatief: Het Cordinatiepunt Duurzaam Kustbeheer startte een drietal jaar geleden het kustforum op, een forum voor alle stakeholders aan de kust. Dit kustforum zou in de toekomst kunnen uitgroeien naar een forum voor dialoog tussen betrokkenen aan de kust, de bevoegde instanties en politici. Het Kustforum behandelt elk jaar een aantal themas. Naast het kustforum wenst het Cordinatiepunt ook debatavonden te organiseren, waar 1 thema meer in de diepte uitgewerkt wordt. Mobiliteit is een thema dat door de stakeholders meermaals aangehaald werd. Een situatieschets werd gegeven door Frank Leys, Vlaams Auditor voor de Provincie West-Vlaanderen. Er zijn 4 debatsvragen behandeld, die opgehangen werden aan de 5 doelstellingen vanuit het mobiliteitsplan Vlaanderen: 1 de bereikbaarheid op een selectieve wijze waarborgen; 2 iedereen op een selectieve wijze de mogelijkheid bieden zich te verplaatsen, zodat elk volwaardig kan deelnemen aan het maatschappelijke leven; 3 de verkeersonveiligheid terugdringen en zo ook aantal verkeersslachtoffers; 4 de verkeersleefbaarheid verhogen; 5 de schade aan milieu en natuur terugdringen

Doelstelling 1: Bereikbaarheid
Elementen aangehaald tijdens de discussie: (1) Vlottere doorstroming voor de auto Suggesties en bedenkingen: doorstroming op de kustbaan en het verkeer dat er loodrecht op toestroomt extra autowegen voorzien (de A10 die als te smal ervaren wordt, Ax, ombouw N31) goede doorstroming naar en van randparkings doorstroming door Oostende is een probleem (specifiek wordt De Bolle aangehaald). Ook richting Oosteroever: een belangrijk gebied voor haven, visserij, recreatie en in de toekomst ook woonzone. (2) Gerichte uitbouw van het openbaar vervoer Voorstanders hiervan vinden dat Vlaanderen al te veel is volgebouwd met wegen. Concrete actiepunten zijn: verbinding tussen De Panne naar Knokke-Heist aanpakken: horizontaal moet je je met de auto verplaatsen om binnen een aanvaardbare tijdslimiet de andere kant van de kust te bereiken de Kusttram is te traag, infrastructuur is onvoldoende. Een monorail zou een oplossing kunnen bieden ontsluiting per trein naar binnenland is onvoldoende, enkel Oostende, Blankenberge en Knokke-Heist hebben een station. Belangrijk voor werkende kustbewoners. Stimuleren van het openbaar vervoer voor woon-werkverkeer uren van het openbaar vervoer afstemmen op zowel functioneel als toeristisch verkeer bouw het knooppunt Rijsel verder uit. Zet in op de as Rijsel-Oostende en Rijsel-Brugge. Noot van de NMBS hierbij: er is een proefproject geweest voor Rijsel, dat geen goede resultaten opleverde eerder investeren in goede verbindingen, dan in de heraanleg van treinstations (3) Veiliger en vlotter vrachtvervoer De havens Zeebrugge en Oostende zijn economische poorten, waarlangs heel wat goederen het land binnenkomen, die dan vervolgens hun weg moeten vinden naar het binnenland. Wat betreft vrachtvervoer wordt volgende concrete suggestie gedaan: noodzaak tot het aanleggen van tunnels, is veiliger en zorgt voor minder fileleed.

Er wordt ook geopperd dat uitbouw van het openbaar vervoer alleen onvoldoende is. Het is de combinatie van alle duurzame vervoersmiddelen die geoptimaliseerd moet worden. Daarbij mag de fijnmazigheid niet uit het oog verloren worden, want net dit kan ervoor zorgen dat de overgang naar de kleinere infrastructuur vlotter verloopt (openbaar vervoer->fiets). Concrete suggesties: meer kwaliteitsvolle infrastructuur voor de fiets (obstakels wegwerken zoals drempels, boordstenen). Denk ook reeds aan laadpunten voor elektrische fietsen meer plaats voorzien voor de fiets op het openbaar vervoer aandacht voor veiligheid van de fietser bij aanleg infrastructuur openbaar vervoer

Doelstelling 2: Verkeersleefbaarheid
Argumenten voor een volledig autovrij centrum voor zowel lokaal als toeristisch verkeer, met voorzien van ondergrondse parkings, zijn de volgende: de wagen staat 80% van de tijd stil, en mag dus de openbare ruimte niet innemen parkings in het centrum zorgen voor zoekverkeer uitzondering voor leveringen, ouderen en mindermobielen: moeten wel de stad in kunnen met de wagen Een andere optie is dichtbij parkeren in het centrum behouden voor inwoners en lokaal verkeer, het toeristisch verkeer uit het centrum weren en randparkings voorzien. De opmaak van een sluitend gemeentelijk mobiliteitsplan wordt als noodzakelijk gezien. (1) Randparkings: Veel kuststeden hebben een kleine kern en daarom zijn randparkings ideaal. Wel moet rekening gehouden worden met de bereikbaarheid van de randparkings. Ideen die hierrond leven zijn: o zorg voor een goede aansluiting: shuttlebus openbaar vervoer naar het centrum - een ondergrondse metro naar/in het centrum o fijnmazig (fiets)netwerk uitbouwen. Oostende kan alvast een succes voorleggen met zijn Fietspunt en wat betreft het gebruik van de fiets in de stad o de afstanden in de centrumgebieden van meeste kustgemeenten zijn relatief klein en die kan je te voet afleggen. Dit is een troef voor de kustgemeenten o zorg voor een eenduidige signalisatie van zowel betalende als gratis parkings, om zoekverkeer te vermijden. Deze informatie zou zichtbaar moeten zijn bij het binnenrijden van een badplaats/centrum o buitenlands voorbeeld (Italiaanse steden): sluit het stadscentrum af. Bewijs nodig om in binnenstad te parkeren, anders verplicht randparking te gebruiken Kanttekening bij randparkings: o nemen veel van de beschikbare openbare ruimte in. Er moet gedifferentieerd kunnen worden naargelang het toeristische seizoen. o Randparkings worden te weinig gebruikt omdat er te veel parkeerplaats voorzien is in de binnenstad (2) Ondergronds parkeren: Een argument om ondergrondse parkings te voorzien: gebruik openbare ruimte voor groenvoorzieningen. Bovengrondse randparkings zorgen voor weinig aantrekkelijke, lege en grauwe openbare ruimte; Kanttekening: Wat doe je met dure maar leegstaande ondergrondse parkings buiten het toeristische seizoen?

Doelstelling 3: Verkeersveiligheid
Bouw het openbaar vervoer langsheen de kust verder uit, zodat men zich veiliger kan verplaatsen met bus, trein, tram, n de nodige veiligheidsmaatregelen nemen: aanleg van aparte busbanen, bewaakte overwegen aan de tram, Er wordt opgemerkt dat het een n-n verhaal is: het fietsroutenetwerk moet samen met het openbaar vervoer uitgebouwd worden.

(1) Openbaar vervoer de bedenking wordt geopperd of openbaar vervoer wel een taak is van de overheid. Een kustmetro bijvoorbeeld kan gerealiseerd worden via een pps-structuur. Hier wordt tegenin gebracht dat privatisering kan leiden tot afschaffing van bepaalde lijnen. uitbouw gericht naar buitenlandse toerisme wat met de veel mensen die gratis met het openbaar vervoer reizen? (2) Veilig fietsroutenetwerk, zowel functioneel als toeristisch de bewegwijzering verbeteren fijnmazige fietsinfrastructuur optimaliseren maatregelen naar veiligheid toe: o zorg dat sneeuw geruimd wordt op de fietspaden in de winter o ronde punten zijn gevaarlijk voor fietsers, meer afscherming en duidelijke regels nodig o onveilige dwarsingen moeten aangepakt worden, eventueel ondergronds bovengemeentelijke samenwerking noodzakelijk voor aanpak fietspaden

Doelstelling 4: Duurzaamheid
Elementen aangehaald tijdens de bespreking: beter aansluiten van de verschillende modi op elkaar is noodzakelijk, knooppuntkaarten zijn hierbij handig. aandacht voor toegankelijkheid bij het openbaar vervoer: ouderen en bejaarden moeten goed op- en af kunnen stappen impact van de N34/Koninklijke Baan op het milieu: waardevol natuurareaal wordt doormidden gesneden. Door de N34 bvb 1 km landinwaarts te leggen open je toeristische perspectieven: wandelpaden mogelijk in de duinen er moeten niet noodzakelijk minder autos komen, maar deze moeten dringend milieuvriendelijker worden comfort van het openbaar vervoer is problematisch in het zomerseizoen (overvolle treinen en trams) zet op bepaalde plaatsen gericht bussen in voor functioneel vervoer/bedrijfsvervoer stem de uurregeling van de verschillende openbaar vervoer modi op elkaar af 1 ticket voor alle openbaar vervoer systemen De Lijn en NMBS roepen op om de financile haalbaarheid van voorstellen niet uit het oog te verliezen, en verdere randopmerkingen zijn: in het zomerseizoen worden wel extra treinen ingelegd, maar iedereen wil op hetzelfde uur vertrekken en aankomen waardoor treinen toch overvol zitten. Treinverbindingen moeten economisch rendabel zijn stelplaatsen van de Lijn zijn door pps-structuren tot 15% duurder geworden. Investeringen in openbaar vervoer zijn altijd moeilijker aan te pakken in het Verenigd Koninkrijk is het openbaar vervoer 15% van haar reizigers kwijtgespeeld door de privatisering Noot: de geringe aanwezigheid van de kustgemeenten wordt als een gemiste kans ervaren.