Regio West-Vlaanderen

DE RECHTSTREEKS TOEGANKELIJKE JEUGDHULP VAN BRUGGE-OOSTENDE IN BEELD

De voorzieningen rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp van het netwerk Brugge-Oostende stellen zich aan elkaar voor

Mei 2009

DE RECHTSTREEKS TOEGANKELIJKE JEUGDHULP VAN BRUGGE-OOSTENDE IN BEELD

De voorzieningen rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp van het netwerk Brugge-Oostende stellen zich aan elkaar voor

Mei 2009

INHOUD
SITUERING ...........................................................................................................................................................................5 BREDE INSTAP .....................................................................................................................................................................6 I. PREVENTIEVE WERKING KIND EN GEZIN KIND EN GEZIN ...........................................................................................6 II. INLOOPTEAM DE VIERTORRE - KIND EN GEZIN ............................................................................................................8 III. TELE ONTHAAL - ALGEMEEN WELZIJNSWERK ....................................................................................................... 10 BREDE INSTAP - ACHTERLIGGEND HULPAANBOD........................................................................................................ 11 IV. CENTRA ALGEMEEN WELZIJNSWERK - ALGEMEEN WELZIJNSWERK .................................................................... 11 CAW De Viersprong ....................................................................................................................................................... 11 CAW De Poort ............................................................................................................................................................... 16 CAW en jeugdzorg Middenkust .....................................................................................................................................21 V. CENTRA VOOR LEERLINGENBEGELEIDING (CLB) ........................................................................................................25 ACHTERLIGGEND HULPAANBOD ....................................................................................................................................30 VI. CENTRA VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG (CGG) ........................................................................................30 CGG Noord West-Vlaanderen .........................................................................................................................................30 CGG Prisma ...................................................................................................................................................................32 VII. CENTRA VOOR KINDERZORG EN GEZINSONDERSTEUNING (CKG) - KIND EN GEZIN..............................................35 CKG Kapoentje ..............................................................................................................................................................36 CKG Sint-Clara ...............................................................................................................................................................38 VIII. PLEEGZORG OPVANG VZW KIND EN GEZIN (EN BJB)............................................................................................43 IX. CENTRUM INTEGRALE GEZINSZORG TEN ANKER CIG ............................................................................................44 X. VERTROUWENSCENTRUM KINDERMISHANDELING (VK) - KIND EN GEZIN ...............................................................49 XI. COMIT BIJZONDERE JEUGDZORG BRUGGE-OOSTENDE - BJB...............................................................................52 NIET RECHTSTREEKS TOEGANKELIJKE JEUGDHULP...................................................................................................55 Bijzondere jeugdbijstand.................................................................................................................................................58 Vlaams agentschap personen met een handicap ...........................................................................................................58 CRISIS JEUGDHULP WEST-VLAANDEREN ......................................................................................................................60

SITUERING
En van de opdrachten van de netwerken rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp is de continuteit van de jeugdhulp bewaken. In functie hiervan startte de netwerkstuurgroep rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp van Brugge-Oostende een werkgroep continuteit en cordinatie op. Ze gaf haar de opdracht modaliteiten uit te werken voor verwijzing. Om het hulpaanbod in de regio beter te leren kennen, werd hierover informatie uitgewisseld. De nadruk lag hierbij op voorwaarden voor verwijzing. Deze uitwisseling gebeurde telkens aan de hand van een korte voorstellingstekst per dienst. De werkgroep wil dit voorbereidend werk niet verloren laten gaan en er het bredere werkveld van mee laten genieten. Ze vindt het opportuun het werkmateriaal kenbaar te maken aan een ruimer publiek, als een soort inhoudelijke aanvulling op de sociale kaart. In deze bundel vindt u voorstellingsteksten van het hulpaanbod rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp in BruggeOostende. Basis voor de voorstellingsteksten vormde de moduledatabank van Integrale Jeugdhulp, www.jeugdhulpwijzer.be. Meestal werd ook informatie toegevoegd uit folders, website en teksten van de organisatie in kwestie. De teksten werden dikwijls nog aangevuld op basis van de besprekingen in de werkgroep. Door gebruik te maken van de moduledatabank wilden we hulpverleners ook stimuleren om van dit instrument gebruik te maken wanneer informatie over een dienst nodig is. In de voorstelling maakten we een onderscheid tussen aanbod van de brede instap (onthaal en vraagverheldering) en aanbod van het achterliggend aanbod. Voor een visuele voorstelling van de verhouding brede instap andere hulpverlening in het netwerk, verwijzen we naar het schema helemaal achteraan in deze bundel. Bij de voorstelling heeft de werkgroep abstractie gemaakt van mogelijke wijzigingen in toegankelijkheid van het hulpaanbod (bv. thuisbegeleidingsdiensten) die samengaan met de komst van de intersectorale toegangspoort. Een kort overzicht van de voorzieningen uit het netwerkgebied Brugge-Oostende die niet rechtstreeks toegankelijk zijn, vindt u achteraan deze bundel. Op de laatste pagina hebben we ook de voorstelling van het hulpprogramma crisis opgenomen. Het is belangrijk dat hulpverleners dit aanbod kennen en weten dat ze er beroep kunnen op doen als ze geconfronteerd worden met een crisissituatie. Hoe hiermee verder? We hopen alvast dat de informatie in deze bundel u kan helpen in uw dagdagelijkse verwijspraktijk. Daarnaast gaf de informatie-uitwisseling in de werkgroep reeds aanleiding voor het verder uitspitten voor een aantal structurele knelpunten in de doorverwijzing. Deze worden verder meegenomen in de netwerkstuurgroep en desgewenst in een hernieuwde samenkomst van de werkgroep continuteit en cordinatie.

BREDE INSTAP
I. PREVENTIEVE WERKING KIND EN GEZIN KIND EN GEZIN Regiohuis Oostende Zandvoordestraat 375 8400 Oostende Tel: 059 50 59 64 Regiohuis.oostende@kindengezin.be www.kindengezin.be Regiohuis Brugge St. Godelievedreef 20 8310 Brugge Tel: 050 32 15 39 Regiohuis.brugge@kindengezin.be Regiohuis Houtland St. Godelievedreef 20 8020 Oostkamp Tel:050 84 11 36 Regiohuis.oostkamp@kindengezin.be

1.Doelgroep - leeftijd: Aanstaande ouders en ouders met kinderen tot 3 jaar. 2. Hulpaanbod Enkel de preventieve werking van de Kind en Gezin regiodienstverlening valt onder Integrale Jeugdhulp. De modules daaronder vallen allemaal binnen de brede instap. De preventieve werking van Kind en Gezin biedt 10 modules aan: Onthaal: - Onthaal ten aanzien van ouders en hun jonge kind via kennismakingsbezoek aan huis Jonge ouders met een baby waar er wegens omstandigheden (bv.prematuur kind) geen bezoek in de kraamkliniek heeft kunnen plaatsvinden of bij moeders die zijn thuis bevallen Bij adoptie enkel op vraag van de ouders Bij jonge ouders van kinderen die niet in Vlaanderen geboren zijn maar zich wel bevinden op het grondgebied Vlaanderen - Onthaal via informatiesessies voor aanstaande ouders Vooral gericht op zwangeren en hun partner die voor de eerste keer zwanger zijn Georganiseerd in kraamklinieken - Onthaal ten aanzien van ouders en hun jonge kind via de vrijwilligers van de consultatiebureaus Enkel bereikbaar op het moment van de zittingen Het aantal contactpunten is beperkt. Momenten op te vragen en afspraken te maken door de clint via Kind en gezin-lijn - Onthaal ten aanzien van maatschappelijk kwetsbare aanstaande ouders via een binnenloopmoment Onthaal t.a.v. maatschappelijk kwetsbare gezinnen tijdens de prenatale periode (meer bepaald voor maatschappelijk kwetsbare zwangere vrouwen) wordt door de preventieve zorg o.a. geboden via de Kind en Gezin-Lijn, een vorm van telefonische dienstverlening. Mogelijks is de drempel naar deze vorm van onthaal voor een aantal maatschappelijk kwetsbare zwangere vrouwen te hoog. Voor deze gezinnen worden binnenloopmomenten georganiseerd in Oostende en in Menen, in wijken met een hoge concentratie aan maatschappelijk kwetsbare gezinnen. Het regioteamlid van Kind en Gezin evalueert de haalbaarheid voor het betrokken gezin om beroep te doen op de Kind en Gezin-Lijn. Indien dit niet haalbaar is binnen de levenscontext van de clint, informeert het regioteamlid de clint over de contactmogelijkheden via een binnenloopmoment. - Onthaal ten aanzien van pasbevallen vrouwen en hun baby via Bezoek aan Bed Enkel in kraamklinieken Meestal proactief, niet op vraag van de clint - Onthaal via de Kind en Gezin-lijn Frontoffice van 8 tot 20u tijdens werkdagen Backoffice voor diepere informatie en vraagverheldering: 9 17u tijdens werkdagen Enkel voor clinteel, hulpverleners kunnen via het regiohuis contact opnemen

Vraagverheldering: - Vraagverheldering ten aanzien van maatschappelijk kwetsbare (aanstaande) ouders via bezoek aan huis - Vraagverheldering ten aanzien van maatschappelijk kwetsbare ouders via ontvangst op het consultatiebureau - Vraagverheldering ten aanzien van maatschappelijk kwetsbare aanstaande ouders via een binnenloopmoment - Vraagverheldering ten aanzien van maatschappelijk kwetsbare (aanstaande) ouders via de Kind en Gezin-lijn 3. Indicaties Alle probleemdomeinen 4. Toegankelijkheid wie kan aanmelden: Iedereen kan aanmelden 5. Kostprijs gratis

II. INLOOPTEAM DE VIERTORRE - KIND EN GEZIN Hospitaalstraat 35/1 8400 Oostende Tel. 059 40 25 03 of 059 40 25 04 of 0473 75 06 88 inloopteam@sho.be 1.Doelgroep - leeftijd Aanstaande kansarme ouders en kansarme ouders met jonge kinderen tot en met 3 jaar (en niet-schoolgaande kinderen tot en met 6 jaar). Inloopteam De Viertorre richt zich ook naar (aanstaande) tienerouders. 2. Hulpaanbod Inloopteam De Viertorre vzw wordt vanuit Kind en Gezin gesubsidieerd voor werkingsgebied Oostende. De organisatiestructuur is een samenwerkingsverband tussen vzw Kind en Preventie en vzw Thuishulp. Inloopteam De Viertorre biedt twee modules aan: - Laagdrempelig onthaal voor maatschappelijk kwetsbare (aanstaande) ouders met jonge kinderen Oostende Luisteren naar de vraag, goed ontvangen zodat clint zich welkom voelt en gerespecteerd, eerste beeldvorming n informeren over aanbod. Via telefonische contacten, persoonlijke contacten op het centrum en/of pro-actief outreachend. Pro-actief outreachend kan betekenen dat het onthaal gebeurt binnen een andere laagdrempelige setting (bv. buurtwerk). Het eerste contact met het inloopteam kan gebeuren op verschillende manieren: onthaal in Huize Willy Kooy (Hospitaalstraat 35, Oostende) onthaal in Buurthuis Oud-Hospitaal (Amsterdamstraat 61) Het Ruilhoekje (Langestraat 83) Telefonisch of via mail Het inloopteam kan info of tips geven, kan doorverwijzen naar andere diensten (eventueel begeleid doorverwijzen), kan bemiddelen, Doelen: zich gehoord voelen: de (aanstaande) ouder kan op verhaal komen vragen stellen: vragen vanuit de (aanstaande) ouder worden op een klantvriendelijke manier opgenomen. Hierna kan bekeken worden of de (aanstaande) ouder kan verwezen worden bekendmaking aanbod inloopteam: de (aanstaande) ouder wordt gemotiveerd om gebruik te maken van het aanbod van het inloopteam: Nederlandstalige moedergroepen, Franstalige moedergroep, prenatale groep, babymassage groep, tienermoedergroep, groepsbijeenkomsten rond kleuterparticipatie, Het Ruilhoekje. - Vraagverheldering voor maatschappelijk kwetsbare (aanstaande) ouders met jonge kinderen Oostende Methodische inschatting maken van de behoefte aan ondersteuning / hulp van het gezin op de verschillende levensdomeinen die van belang zijn voor de ontwikkeling van het kind. De medewerker van het inloopteam biedt duidelijke informatie over het gediversifieerd aanbod van ondersteunings- en/of hulpverleningsactiviteiten tegen de achtergrond van de eigen dienstverlening en rekening houdend met de ruimere context van de jeugdhulpverlening. Het inloopteam kan hierbij informatie geven over het intern aanbod: groepswerkingen, Het Ruilhoekje, doorverwijzing, bemiddeling, zorgafstemming. Het inloopteam kan ook informatie geven over het externe aanbod. Doelen: structuur: binnen het verhaal van de (aanstaande) ouder probeert de medewerker van het inloopteam structuur aan te bieden door het verhaal op te splitsen in verschillende domeinen: wonen, arbeid, psychisch, opvoeding, vrije tijd, financieel/materieel. terugkoppeling: de aangebrachte structuur wordt teruggekoppeld naar de (aanstaande) ouder met de vraag wat de verwachtingen zijn tov het inloopteam en waar er al actie rond ondernomen wordt. prioriteiten: aan de (aanstaande) ouder wordt gevraagd welke prioriteiten liggen in hun hulpvraag. Dit wordt teruggekoppeld naar de opvoeding van de kinderen.

3. Indicaties Alle probleemdomeinen

4. Toegankelijkheid wie kan aanmelden: Rechtstreeks toegankelijk. Het inloopteam De Viertorre is gesubsidieerd voor werkingsgebied Oostende, maar de (aanstaande) ouder, wonende buiten stad Oostende, is ook welkom mits hij/zij zich zelf tot bij ons kan verplaatsen.

5. Kostprijs gratis

6. Visie Inloopteam De Viertorre: Het inloopteam werkt vindplaatsgericht. Het inloopteam werkt empowerend en participatief. Het inloopteam werkt met een ervaringsdeskundige en vrijwilligers uit de doelgroep. Het inloopteam werkt integraal.

III. TELE ONTHAAL - ALGEMEEN WELZIJNSWERK Postbus 2 8310 Assebroek Tel: 050 37 37 26 West-vlaanderen@tele-onthaal.be www.tele-onthaal.be telefonische hulp106 1. Doelgroep - leeftijd: Het hulpaanbod is niet leeftijdgebonden. Iedereen kan bij Tele-Onthaal terecht met zijn vragen, zorgen en problemen, zowel minderjarigen als hun ouders (en andere belangrijke opvoeders uit de omgeving van het kind/de jongere). Tele-Onthaal is toegankelijk vanaf men de vaardigheden heeft om te telefoneren of om een onlinegesprek te voeren.

2. Hulpaanbod Tele-Onthaal biedt twee modules aan: - Telefonisch onthaal, informatie- en adviesverlening, vraagverheldering en begeleiding, West-Vlaanderen Tele-Onthaal biedt 24 uur op 24 uur, 7 dagen op 7 telefonische hulpverlening via het gratis noodnummer 106. Iedereen kan er terecht met om het even welke vragen of problemen. Oproepers krijgen de kans te vertellen wat in hen omgaat. De vrijwilliger luistert actief, hij denkt mee, voelt mee en zoekt mee. Indien nodig bezorgen we de contacten voor verdere hulp. Vrijwilligers worden hiertoe opgeleid en gecoacht door professionelen. De hulpverlening van Tele-Onthaal is anoniem zowel van de kant van de oproeper als van de kant van de vrijwilliger. - Online-onthaal, informatie- en adviesverlening, vraagverheldering en begeleiding, West-Vlaanderen Via de website www.tele-onthaal.be biedt Tele-Onthaal de kans om op geregelde tijdstippen in de week een hulpverlenend gesprek te voeren met n van de vrijwilliger. Ook bij onlinehulp gelden de basisprincipes van Tele-Onthaal: anonimiteit en discretie.

3. Indicaties Alle probleemdomeinen

4. Toegankelijkheid Tele-Onthaal is rechtstreeks toegankelijk telefonisch en online. De drempel om contact te nemen is zeer laag. De hulpverlening is anoniem en gratis.

5. Kostprijs Telefoneren naar het nummer 106 is gratis. De oproepen aan Tele-Onthaal worden niet vermeld op de factuur. Voor een online gesprek heeft men een internetverbinding nodig.

6. Visie De uitgangspunten van de hulpverlening zijn anonimiteit, geheimhouding, discretie en respect voor de hulpvrager. Er wordt steeds vraaggericht gewerkt. Dit wil zeggen dat de oproeper eigen keuzes kan maken, die hem/haar min of meer controle geven over de (probleem)situatie en over zijn/haar leven. Keuzevrijheid en autonomie staan dan ook centraal in de hulp.

10

BREDE INSTAP ACHTERLIGGEND HULPAANBOD

IV. CENTRA ALGEMEEN WELZIJNSWERK - ALGEMEEN WELZIJNSWERK De CAW hebben heel veel verschillende modules. De omvang van de modules is dikwijls heel klein. Zo kan een module beperkt zijn tot 6 u/week. Alle toegang tot de hulp verloopt via de onthaalpunten. Verwijzers moeten dus telkens verwijzen naar het algemeen of specifiek onthaal. Het onthaal of de instroomcordinator beslist van welke module de clint gebruik kan maken. Elk CAW heeft drie kerntaken: Onthaal: voor iedereen vrij toegankelijk, biedt informatie, advies en orintatie en is de toegangspoort tot het CAW. Psychosociale begeleiding: slechts bereikbaar via onthaal Preventie en beleidssignalering.

CAW DE VIERSPRONG Brugge Garenmarkt 3, 8000 Brugge Tel: 050 47 10 47 Fax: 050 47 10 48 E-mail: caw.brugge@deviersprong.be Website: www.deviersprong.be Blankenberge Astridlaan 35 830 Blankenberge Tel: 050 41 84 22 Fax: 050 42 68 43 E-mail:caw.blankenberge@deviersprong.be E-mail:caw.blankenberge@deviersprong.be Knokke-Heist Albertlaan 65 8300 Knokke-Heist Tel: 050 62 74 74 Torhout s Gravenwinkelstraat 20 8820 Torhout Tel: 050 21 25 22 Fax: 050 21 61 04 Email:caw.torhout@deviersprong.be

1. Doelgroep leeftijd CAW De Viersprong wil een zeer breed doelpubliek bereiken: alle inwoners van het werkgebied kunnen met hun vragen en/of problemen in verband met welzijn terecht in de algemene onthaalpunten. Deze vragen en/of problemen kunnen gesitueerd zijn op n of meerdere levensdomeinen: o Partnerrelatie o Gezin en opvoeding o Seksualiteit en zwangerschap o Persoonlijke levenssfeer o Armoede en uitsluiting o Thuisloosheid o Kinderen die recent iets moeilijks hebben meegemaakt We besteden bijzondere aandacht aan kwetsbare mensen, gezinnen en groepen De leeftijd kan verschillen volgens het aanbod (zie modules in hulpaanbod)

2. Hulpaanbod CAW De Viersprong biedt 26 modules (en 3 weesmodules) aan: 2.1. In het kader van brede instap algemeen onthaal: CAW De Viersprong beschikt over 4 algemene en 4 specifieke onthaalpunten in de regio.

11

- Ambulant onthaal, vraagverheldering en informatie- en adviesverlening voor ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit de leefomgeving van kinderen en jongeren in Brugge o in Brugge, Blankenberge, Knokke-Heist, Torhout o 0-24j - Ambulant onthaal en vraagverheldering Torhout (JAC-werking) o 12j-25j of meer Het algemeen onthaal biedt iedereen met vragen en/of problemen in verband met welzijn adequate informatie, een eerste opvang en een luisterend oor en desgewenst advies. Het onthaal wil mensen wegwijs maken in de veelheid aan dienst- en hulpverlening. In het onthaal worden welzijnsproblemen samen met de clint nader verkend en gesitueerd in hun context, op zoek naar aanknopingspunten voor een oplossing. Het algemeen onthaal werkt via n of meer gesprekken op het onthaalpunt, zo nodig via huisbezoek of telefonisch. Waar mogelijk wordt - vertrekkend van de mogelijkheden van de clint en steunend op zijn natuurlijke leefomgeving onmiddellijk een aanzet tot oplossing geboden. In een instapgesprek kan samen met de clint onderzocht worden of psychosociale begeleiding aangewezen is. De onthaler kan de clint ook verwijzen en gericht toeleiden naar een meer geschikt hulpaanbod. 2.2. Achterliggend aanbod: Via algemeen onthaal: Onderstaand aanbod is enkel bereikbaar via algemeen onthaal en een onthaalgesprek: - Ambulante bemiddeling in conflicten tussen jongeren en hun ouders in Brugge o 12-24j - Mobiele en ambulante, integrale begeleiding voor gezinnen met kinderen o In Brugge, Torhout, Blankenberge, Knokke-Heist o 0-24j o De begeleiding wil vooral een aanbod doen aan gezinnen die n of meer van de volgende moeilijkheden ervaren: al een hele hulpverleningsgeschiedenis achter de rug hebben; sociale, economische en psychosociale problemen zitten verweven; een ambulante begeleiding op 1 levensdomein is onvoldoende; men wil of kan niet begeleid worden in de thuisbegeleidingsmodules van bv BJB of psychiatrie. o De begeleiding wordt in de eerste plaats aangeboden aan steunfiguren van het gezin (ouders, grootouders, ). De kinderen worden betrokken in de mate dat dit wenselijk en afgesproken is met hun opvoeders. - Ambulante psychosociale begeleiding voor ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit de leefomgeving van kinderen en jongeren met opvoedingsproblemen o In Brugge, Torhout, Blankenberge, Knokke-Heist o 0-24j - Ambulante psychosociale begeleiding voor jongeren o In Brugge, Torhout en Blankenberge o 12 jaar - 25 jaar of meer - Ambulante bemiddeling voor scheidende en gescheiden ouders over hun ouderschap in Brugge o De beslissing tot scheiden is door beide ouders reeds genomen of beide ouders zijn al uit elkaar (wonen dus apart) of de scheiding is reeds uitgesproken door de rechtbank. o Partners willen beiden bemiddeling door het CAW. o Partners kunnen zich naar het centrum verplaatsen - Residentile begeleiding voor gezinnen met kinderen in Brugge o Enkel toegankelijk via onthaalgesprek in algemeen onthaal of onthaal crisisopvang o 0 tot en met 17j o Hulpverlening zelf is gratis, wel maandelijkse verblijfkost - Korte individuele begeleiding voor kinderen die een moeilijke gebeurtenis hebben meegemaakt (weesmodule) o In Torhout, Brugge en Blankenberge o 3-14j o De omvang van het hulpaanbod is voorlopig beperkt tot enkele uren per week in elk van de betrokken teams. o Belangrijk is de afgrenzing van het hulpaanbod. Het segment dat het CAW met dit nieuwe hulpaanbod wil bestrijken, beperkt zich tot een zeer gerichte ondersteunende tussenkomst in een vroeg stadium, voor
12

kinderen die recent een moeilijke gebeurtenis hebben meegemaakt. Het aanbod kinderhulpverlening omvat dus niet: Technische psychodiagnostiek aan de hand van psychologische tests. Behandeling van ontwikkelings-, gedrags- of persoonlijkheidsstoornissen. Het is evenmin de bedoeling met kinderen te werken waarvan de problemen samenhangen met complexe gezinsproblemen of met vroegere traumatische ervaringen. o Het CAW voorziet altijd tenminste een gesprek met de volwassene(n) d.w.z. ouder(s), grootouder(s) of andere opvoedingsverantwoordelijken), voor men eventueel met kinderen zelf aan de slag gaat. Ook een of meer gesprekken met het kind erbij en/of met het gezin zijn vaak voorzien. Via Specifiek onthaal team slachtofferhulp: Slachtofferhulp biedt emotionele opvang, informatie en advies aan slachtoffers van een recent misdrijf (diefstal, beroving, slagen en verwondingen, moord en doodslag, ontvoering en gijzeling, oplichting, bedreiging, pesterijen en stalking, zedenmisdrijven) of een ramp en hun na(ast)bestaanden en aan de nabestaanden van slachtoffers van een dodelijk ongeval. Slachtofferhulp is vroeghulp: er wordt gewerkt rond de focus van het actuele misdrijf of de confrontatie met recente gebeurtenissen. De verwerking van een trauma uit het verdere verleden hoort daar niet bij: in dit geval wordt verwezen naar het algemeen onthaal. Slachtofferhulp neemt zelf contact op met de slachtoffers of hun na(ast)bestaanden in de eerste dagen na de confrontatie met het misdrijf, de ramp of het ongeval. Meestal gebeurt dit op verwijzing door de politie, wanneer het slachtoffer of de na(ast)bestaanden hiervoor hun toestemming gaven. Slachtoffers en hun na(ast)bestaanden kunnen evenwel ook zelf contact nemen met Slachtofferhulp, of verwezen worden door (al of niet professionele) anderen. Het eerste gesprek kan (na een telefonisch contact) een huisbezoek zijn, of plaats vinden op een onthaalpunt. Slachtofferhulp biedt gerichte informatie, advies en ondersteuning rond de confrontatie met de schokkende gebeurtenis. Zo nodig wordt in een instapgesprek met de clint besproken of psychosociale begeleiding nodig is, vooral wanneer de confrontatie met het misdrijf, de ramp of het ongeval met andere problemen verwikkeld geraakt of wanneer de verwerking erg moeilijk dreigt te worden. Vooral bij nmalig slachtofferschap (inbraak, straatroof, verkeersongeval) worden ook vrijwilligers ingeschakeld. Zij nemen kort na de feiten contact met de slachtoffers en bieden (meestal via huisbezoek) ondersteuning aan. Deze vrijwilligers volgden hiervoor een specifieke vorming, en worden gesuperviseerd door beroepskrachten. Onderstaande modules zijn dus enkel toegankelijk via het specifiek onthaal slachtofferhulp, na een onthaalgesprek - Korte mobiele en ambulante psychosociale begeleiding voor kinderen, jongeren, hun ouders en andere gezinsleden die slachtoffer, na(ast)bestaande van een slachtoffer of getuige zijn van misdrijf, ongeval, ramp of zelfdoding gerechtelijk arrondissement Brugge o In Brugge, Torhout, Oostende, Tielt o 3-25j o Het misdrijf is recent gebeurd of actueel o Betrokkenheid ouders: de communicatievaardigheid van de minderjarige is bepalend voor de mate waarin de ouders betrokken worden in het begeleidingsproces: hoe meer communicatievaardig de minderjarige is hoe minder de ouders betrokken - Korte ambulante groepsbegeleiding voor kinderen, jongeren, hun ouders en andere gezinsleden na het plots en gewelddadig overlijden van een gezinslid in West-Vlaanderen o In Brugge o 8-12j

2.3. Crisishulp: Toegankelijk via specifiek onthaal crisisopvang - Ambulante vraagverheldering en kort verblijf voor gezinnen met kinderen in een crisissituatie in Brugge Het specifiek onthaal crisisopvang biedt onmiddellijke orintatie en zo nodig opvang aan mensen (volwassenen en gezinnen) in een acute psychosociale noodsituatie die gepaard gaat met dakloosheid. Het werkgebied omvat de provincie West-Vlaanderen. Naast dit aanbod staat CAW De Viersprong mee in voor de organisatie en bemanning van het meldpunt (en interventie) crisishulp in het kader van Integrale Jeugdhulp.

13

3. Indicaties De indicaties zijn beschreven in het hulpaanbod.

4. Tegenindicaties De tegenindicaties zijn beschreven in het hulpaanbod. Voor de begeleiding gelden deze tegenindicaties: Het betreft eerstelijnshulpverlening. Gezinnen of jongeren met zeer zware psychiatrische problemen of minderjarigen met een ernstige handicap vallen buiten het bereik van deze hulpverlening.

5. Toegankelijkheid / wie kan aanmelden Iedereen kan rechtstreeks (ook zonder afspraak), telefonisch, schriftelijk of per e-mail terecht in het algemeen onthaal.

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? Welk team je ook beoogt voor je clint, neem als verwijzer contact op met het algemeen onthaal. Alle onthaalpunten hebben vrij toegankelijke openingsuren en de mogelijkheid om op andere momenten op afspraak te komen. De aanmelding kan rechtstreeks, telefonisch, schriftelijk of via e-mail gebeuren. Er wordt geen hulpverlening opgezet via mail of chat: de onthaler zal de clint(en) uitnodigen voor een gesprek op dienst. De onthaler (intaker) ontvangt de clint(en) en afhankelijk van de vraag, de mogelijkheden en specifieke context van de clint, zal hij/zij zoeken, op het moment zelf of na n of meerdere gesprekken naar de meest aangewezen en minst ingrijpende hulpvorm, hetzij binnen het eigen centrum of daarbuiten. Wanneer hij/zij eender welke vorm van begeleiding beoogt, maakt de onthaler (intaker) gebruik van het intake-instrument dat prof. Baert heeft ontwikkeld. Aan elk onthaalpunt is een instroomoverleg gekoppeld dat wordt geleid door een instroomcordinator. Die heeft het mandaat om, na lezing van het verslagformulier, het hulpverleningsvoorstel van de onthaler hetzij te volgen en te bekrachtigen of te oordelen dat een bespreking noodzakelijk of wenselijk is. Ook de onthaler zelf kan een bespreking vragen. Dit instroomoverleg vindt voor ambulante teams minimaal wekelijks plaats, voor de residentile teams pas op het moment dat er vrije plaatsen zijn. Pas na de bekrachtiging van de instroomcordinator kan een (ambulante /residentile) begeleiding binnen het centrum worden opgestart. De begeleidingsteams binnen CAW de Viersprong zijn dus niet rechtstreeks toegankelijk, ook niet voor verwijzers die clinten willen aanmelden of doorverwijzen. Wanneer de clint(en), na het instroomoverleg alsnog verwezen wordt dan maken wij, op vraag van en mits toelating van de clint(en) hetzij zelf het verslagformulier over aan de begeleidingsdienst waar naar verwezen wordt of geven het mee met de clint, om zo de doorverwijzing te faciliteren en te voorkomen dat het intakegebeuren helemaal opnieuw moet gebeuren.

7. Kostprijs Onthaal is gratis. Voor begeleiding wordt in afwachting van een uniforme sectorafspraak een clintbijdrage gehanteerd van 7 per individueel gesprek en 10 per gezinsgesprek. Clinten met een hoger inkomen betalen een bijdrage van 15 per individueel gesprek en 20 per koppel- of gezinsgesprek. Hierover wordt enkel gesproken indien clinten over voldoende inkomen beschikken. Zoniet is de begeleiding gratis of wordt in overleg met de clint een ander bedrag afgesproken. Slachtofferhulp is gratis. Crisisopvang voor gezinnen: dagprijs volgens protocol met OCMW, momenteel 19.33 voor volwassenen en 12.37 voor kinderen van minder dan 12 jaar. Crisisinterventie meldpunt: gratis

14

8. Visie/missie Er wordt steeds vraaggericht gewerkt. Dit wil zeggen dat de clint eigen keuzes kan maken, die hem/haar min of meer controle geven over de (probleem)situatie en over zijn/haar leven. Keuzevrijheid en autonomie van de clint staan dan ook centraal in de hulp. Centrale waarden: Autonome opstelling die garandeert dat het belang van de clint centraal staat Veilige vertrouwensrelatie, discretie en respect voor eigenheid en overtuiging van clinten Actief pluralisme waarin de clint een keuzevrijheid gegarandeerd wordt Integraal mensbeeld als basis voor een integrale benadering van hulpverlening Complementaire rol voor vrijwilligers in nauwe samenwerking met beroepskrachten Dynamisch mensbeeld, vertrekken van de competentie en groeikansen van mensen Evenwicht tussen de zorg voor clint, medewerkers en organisatie, tussen houvast en ruimte en tussen afstand en nabijheid in de hulpverleningsrelatie Evenwicht tussen houvast en ruimte, respect voor eigenheid en verbondenheid, tussen continuteit en vernieuwing, inspraak en leiding in de interne samenwerkingsrelaties Evenwicht tussen belangen van de clint en de samenleving, rekening houdend met mogelijkheden en de grenzen van andere organisaties en van overheden in de externe relaties, waarin netwerkvorming een centraal gegeven wordt.

15

CAW DE POORT Algemeen onthaal Vlamingdam 36 8000 Brugge 050 44 57 00 onthaal@cawdepoort.be www.cawdepoort.be JAC Kleine Hertsbergestraat 1 8000 Brugge 050 33 83 06 jac@cawdepoort.be www.jac-brugge.be

1. Doelgroep leeftijd Voor iedereen De leeftijd kan verschillen volgens het aanbod (zie modules in hulpaanbod)

2. Hulpaanbod CAW De Poort beschikt over 2 algemene en 2 specifieke onthaalpunten in de regio. Algemeen: algemeen onthaal en jongerenonthaal, specifiek: CGSO en justitieel welzijnswerk. CAW De Poort biedt 20 modules aan die gericht zijn naar minderjarigen: 2.1. In het kader van brede instap onthaal: - Ambulant onthaal en vraagverheldering voor jongeren in Brugge (JAC-werking) - Ambulante informatie- en adviesverlening voor jongeren Brugge (JAC-werking) o Beide 12- 25j of meer o Het JAC is heel sterk op zoek naar andere onthaalmethodieken: via e-mail hulpverlening, chat hulpverlening. o Het JAC geeft informatie en advies en kortdurende ondersteunende hulp, maar neemt geen begeleiding op. - Ambulant onthaal, vraagverheldering en informatie- en adviesverlening voor ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit de leefomgeving van kinderen en jongeren Brugge o 0-24j of meer - Ambulante informatie- en adviesverlening voor jongeren met seksuele en relationele vragen Brugge (CGSO) - Ambulant onthaal en vraagverheldering voor jongeren met seksuele en relationele vragen Brugge (CGSO) o Beide 12- 25j of meer - Ambulant onthaal, vraagverheldering en informatie- en adviesverlening voor ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit de leefomgeving van kinderen en jongeren met seksuele en relationele vragen Brugge (CGSO) o 0-24j of meer De onthaalprocedure omvat het verzorgen van het eerste contact van een clint met CAW De Poort, het verstrekken van onmiddellijke hulp en/of via het intakeproces de clint in contact brengen met de juiste (interne of externe) begeleidingsdienst.

2.2. Achterliggend aanbod: Enkel toegankelijk na gesprek in algemeen onthaal - Ambulante psychosociale begeleiding voor jongeren Brugge o 12-25j of meer - Mobiele en ambulante, integrale begeleiding voor gezinnen met kinderen Indicaties: o 0-24j o De begeleiding wordt in de eerste plaats aangeboden aan steunfiguren van het gezin (ouders, grootou ders,...). De kinderen worden betrokken in de mate dat dit wenselijk en afgesproken is met hun opvoe ders.
16

o De begeleiding wil vooral een aanbod doen aan gezinnen die n of meer van de volgende moeilijkheden ervaren: al een hele hulpverleningsgeschiedenis achter de rug hebben; sociale, economische en psychosociale problemen zitten verweven; een ambulante begeleiding op 1 levensdomein is onvoldoende; men wil of kan niet begeleid worden in de thuisbegeleidingsmodules van bv BJB of psychiatrie. - Ambulante psychosociale begeleiding voor ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit de leefomgeving van kinderen en jongeren met opvoedingsproblemen Indicaties: o 0-24j o Voorrang voor personen met een verhoogd risico op verminderde welzijnskansen. Er wordt nagegaan of minstens drie van de volgende criteria aanwezig zijn: clint heeft een verminderde financile draagkracht; clint heeft een tijdelijke beperkte draagkracht, huidig functioneren is bedreigd/verstoord; clint heeft verminderde sociale vaardigheden/sociale netwerken die zijn huidig functioneren (of van zijn omgeving) bedreigen of verstoren; clint ervaart een lijdensdruk die een weerslag heeft op meerdere terreinen van zijn/haar leven (mensen die hun individueel en/of relationeel functioneren als problematisch ervaren). o Ouderschap na echtscheiding o Nieuw samengestelde gezinnen o Geestelijke gezondheid: gedrags-, emotionele en andere psychiatrische problemen o Lichamelijke gezondheid: problemen ten gevolge van ongezonde levensstijl (o.a. verslavingsproblematiek) - Ambulante bemiddeling voor scheidende en gescheiden ouders over hun ouderschap Brugge Indicaties o 0-24j o De beslissing tot scheiden is door beide ouders reeds genomen of beide ouders zijn al uit elkaar (wonen dus apart) of de scheiding is reeds uitgesproken door de rechtbank. o Partners willen beiden bemiddeling door het CAW. o Partners kunnen zich naar het centrum verplaatsen. - Mobiele en ambulante begeleiding en training voor jongeren in functie van zelfstandig wonen Brugge o 17-24j o De minderjarige moet de toestemming hebben van de ouder(s) of via een gerechtelijk vonnis de toe stemming verkregen hebben om zelfstandig te wonen. o De minderjarige moet zelf over een inkomen beschikken. - Ambulante vraagverheldering en kort verblijf voor vrouwen met kinderen in een crisissituatie Brugge (De Brug) o Dit gebeurt via het algemeen onthaal, maar bij crisis wordt er geen langdurige intake gedaan. - Residentile begeleiding voor vrouwen met kinderen Brugge (De Brug) Voor beide bovenstaande modules geldt: o Kinderen: 0-17j o Nederlands-, Frans- of Engelstalig o Indien de aangemelde clint (of een ander lid van het clintsysteem) kampt met een acute verslavings problematiek en/of kennelijk onder invloed is op het moment van de opname kan deze persoon niet terecht in de residentie De Brug. o De problematiek van de vrouw en de kinderen moet hanteerbaar zijn binnen een groepsopvang. o Aangemelde clinten met een acute psychiatrische problematiek kunnen niet terecht voor crisisopname in De Brug. o Geen rolstoelgebruikers o Clinten moeten zelfstandig kunnen functioneren in groepsverband.

Via specifiek onthaal: justitieel welzijnswerk - Mobiele begeleiding tussen kinderen, jongeren en hun gedetineerde ouder Brugge o 0-16j o Het gaat over de contacten tussen kinderen, jongeren en hun gedetineerde ouder in het Penitentiar Complex Brugge of het Penitentiair Landbouwcomplex te Ruiselede. o De herkomst van de gedetineerden, als ook die van zijn/haar kinderen, kan uit heel Vlaanderen zijn.

17

Bezoekruimte: via een instapgesprek - Ambulante begeleiding van en toezicht op het contact tussen enerzijds kinderen en jongeren en anderzijds een gescheiden ouder of grootouder - gerechtelijk arrondissement Brugge o 0-17j o Deze begeleiding is aan een aantal voorwaarden verbonden: Clint moet een overeenkomst ondertekenen om de begeleiding op te starten. Clint moet akkoord gaan dat een dossier wordt bijgehouden. Het belang van het kind wordt niet door de bezoekregeling geschaad. Bezoekruimte kan niet als de verantwoordelijkheid om te starten met de begeleiding bij de kinderen wordt gelegd. Bezoekruimte kan niet als er aanwijzingen zijn dat omwille van een psychiatrische stoornis, middelen misbruik, risico op agressief gedrag, en andere bij n van de ouders of bij beiden de begeleiding niet haalbaar is. Bezoekruimte kan niet als na de intake blijkt dat de bezoekruimte niet de meest geigende oplossing is voor de clinten. o Er worden veel tegenindicaties geformuleerd om te vermijden dat uitzichtloze situaties te gemakkelijk door de rechter hier naartoe worden gestuurd. Via specifiek onthaal: CGSO - Ambulante psychosociale begeleiding voor ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit de leefomgeving van kinderen en jongeren met opvoedingsproblemen van relationele en seksuele aard Brugge (CGSO) o 0-24j of meer - Ambulante psychosociale begeleiding voor jongeren met seksuele en relationele vragen Brugge o 14-25j of meer

Via EXIT - Langdurige ambulante vraagverheldering, diagnostiek en psychosociale begeleiding voor jongeren die seksueel grensoverschrijdend gedrag stellen en voor hun gezin - West-Vlaanderen o Dit is nog maar heel recent een dienst van het CAW De Poort en het wordt zeer integraal aangepakt. o 12-17j o Seksuele problematiek op de voorgrond o Kan niet indien verslavingsproblematiek die samengaat met dysfunctioneren in het dagelijks leven o Jongere moet voldoende Nederlands spreken o Jongeren kunnen bij EXIT terecht op eigen initiatief, op initiatief van hun directe omgeving, op doorver wijzing van bijvoorbeeld het Centrum voor LeerlingenBegeleiding, het Vertrouwenscentrum Kindermis handeling, een Comit voor Bijzondere Jeugdzorg, een huisarts of opgelegd door de jeugdrechtbank. o De jongeren hebben hun hoofdverblijfplaats in de gerechtelijke arrondissementen Brugge, Ieper of Veurne.

2.3. crisishulp CAW De Poort staat mee in voor de organisatie en bemanning van het meldpunt (en interventie) crisishulp in het kader van Integrale Jeugdhulp.

3. Indicaties De indicaties zijn beschreven in het hulpaanbod.

4. Tegenindicaties Bijkomende tegenindicaties: Er is een ernstige verslavingsproblematiek, gezondheidsproblematiek, psychiatrische problematiek, of handicap aanwezig waardoor begeleiding op de eerste lijn niet werkbaar is. In die gevallen verwijst het CAW naar betrokken sectoren en voorzieningen.

5. Toegankelijkheid / wie kan aanmelden Iedereen kan aanmelden.

18

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? De aanmeldingsprocedure verloopt onderstaand stroomdiagram

19

7. Kostprijs Onthaal en begeleiding gratis (behalve eventuele administratieve kosten). Uitzondering: begeleiding in CGSO: 13 euro minderjarigen 18 euro volwassenen De kostprijs mag echter geen belemmering vormen voor begeleiding. Residentieel verblijf: Vrouw : 22,19 / dag Kind ouder dan 12 jaar: 22,19 / dag Kind jonger dan 12 jaar: 13,65 / dag Dit zijn de officile prijzen die afgesproken zijn tussen de opvangcentra en het OCMW.

8. Visie/missie Er wordt steeds vraaggericht gewerkt. Dit wil zeggen dat de clint eigen keuzes kan maken, die hem/haar min of meer controle geven over de (probleem)situatie en over zijn/haar leven. Keuzevrijheid en autonomie van de clint staan dan ook centraal in de hulp. Het onthaal gebeurt anoniem. Kernwaarden: We vinden het een fundamenteel recht van ieder mens, een beroep te kunnen doen op een hulpverlening en vorming waarbij het zelfbeschikkingsrecht en de verantwoordelijkheid van de clint centraal staan. Onze grondhouding vertrekt vanuit het respect voor ieders waarden, normen en ideologien. Op een serene en ethisch verantwoorde manier wordt hulpverlening uitgebouwd in voortdurende dialoog. We vertrekken vanuit een emancipatorisch denken en handelen dat zich uit in: 1. het geloof in de positieve kracht van en het stimuleren van persoonlijke groei van clinten en medewerkers. 2. het opnemen van de maatschappelijke signaalfunctie, sociale actie en oog voor nieuwe welzijnsnoden vanuit het werken naar een rechtvaardige samenleving. Binnen onze organisatie willen we vanuit een democratisch uitgangspunt een open dialoog op gang brengen waarbij we alle medewerkers betrekken in een sfeer van gelijkwaardigheid en vertrouwen. CAW De Poort kiest voor een doorgedreven inhoudelijke samenwerking en afstemming tussen de verschillende afdelingen met respect voor de fundamenten van de afdelingen. Vanuit het besef dat de welzijnsnoden van de hulpvragers wijzigen en evolueren kiest CAW De Poort voor een voortdurende bevraging en, indien nodig, bijsturing van de werkingen.

20

CAW EN JEUGDZORG MIDDENKUST Ambulant begeleidingsteam - Algemeen onthaal Sint-Sebastiaansstraat 18 8400 Oostende Tel : 059 70 37 42 of 059 70 72 03 Fax: 059 80 75 62 abt@cawjz.be http://www.cawjz.be Onthaal opvangcentra St. Sebastiaansstraat 31 8400 Oostende Tel: 059 50 45 02 Fax: 059 51 58 88 onthaalopvangcentra@cawjz.be Jongerenspecifiek onthaal - JAC Kaaistraat 28 8400 Oostende Tel: 059 50 57 45 Fax: 059 50 68 94 info@jacoostende.be http://www.jacoostende.be Onthaal Sociaal Huis Edith Cavellstraat 15 8400 Oostende Tel: 059 55 56 10

1. Doelgroep leeftijd Iedereen met vragen of problemen die zich binnen de regio Oostende, Middelkerke, Bredene, De Haan, Gistel, Oudenburg en Eernegem bevindt, kan bij de organisatie terecht. De vragen situeren zich op het vlak: - relationele problemen - individueel psychologische problemen - sociaal-administratieve problemen en juridische vragen Leeftijd kan verschillen volgens aanbod (zie hulpaanbod).

2. Hulpaanbod CAW en Jeugdzorg Middenkust werkt met vier toegangspoorten: het Ambulant Begeleidingsteam (ABT), het Jongeren specifiek onthaal, het onthaal opvangcentra, het onthaal Sociaal Huis. Naast de werking Algemeen Welzijnswerk biedt de organisatie twee werkvormen aan die onder de Bijzondere Jeugdbijstand vallen en niet rechtstreeks toegankelijk zijn: thuisbegeleidingsdienst De Korre en dienst begeleid zelfstandig wonen Jeugdhaven.

CAW Jeugdzorg en Middenkust biedt 13 modules aan (waarvan 1 in ontwerpfase):

2.1. In het kader van brede instap algemeen onthaal: - Ambulant onthaal en vraagverheldering voor jongeren in Oostende (JAC-werking) - Ambulante informatie- en adviesverlening voor jongeren in Oostende (JAC-werking) o Allebei: 12j -25 j of meer - Ambulant onthaal, vraagverheldering en informatie- en adviesverlening voor ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit de leefomgeving van kinderen en jongeren in Oostende (ABT) o 0-24j - Ambulant onthaal en vraagverheldering voor jongeren binnen residentieel onthaal De Kogge o 17-25j en meer o de onthaalpoort is gekaderd binnen een residentile werking en staat in voor de vraagverduidelijking, uitdieping en eventuele toeleiding tot de residentile opvang of woonbegeleiding. Andere onthaalvragen worden doorverwezen naar het JAC (jongerenonthaal). o Als het JAC gesloten is, kunnen jongeren terecht in het onthaal van De Kogge.

21

2.2. Achterliggend aanbod: Enkel na vraag door jongere gesteld - Ambulante bemiddeling in conflicten tussen jongeren en hun ouders in Oostende o 12-24j o De bemiddelingsvraag dient door de jongere te worden gesteld. Bemiddeling wordt niet aangeboden op exclusieve vraag van de ouders of voogd. o Er dient een oplossingsperspectief te zijn op korte termijn, anders wordt er doorverwezen naar het begeleidingsaanbod van het ABT Aanbod enkel mogelijk nadat aanvraag besproken werd op het instroomoverleg (ISO): - Mobiele en ambulante, integrale begeleiding voor gezinnen met kinderen in Oostende o 0-24j o De begeleiding wil vooral een aanbod doen aan gezinnen die n of meer van de volgende moeilijkheden ervaren: al een hele hulpverleningsgeschiedenis achter de rug hebben; sociale, economische en psychosociale problemen zitten verweven; een ambulante begeleiding op n levensdomein is onvoldoende; men wil of kan niet begeleid worden in de thuisbegeleidingsmodules van bv BJB of psychiatrie. o De begeleiding wordt in de eerste plaats aangeboden aan steunfiguren van het gezin (ouders, groot ouders, ). De kinderen worden betrokken in de mate dat dit wenselijk en afgesproken is met hun opvoeders. - Ambulante psychosociale begeleiding voor ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit de leefomgeving van kinderen en jongeren met opvoedingsproblemen in Oostende o 0-24j - Ambulante psychosociale begeleiding voor jongeren vanaf 12 jaar in Oostende o 12j-25 of meer o Dit wordt niet meer opgenomen door het JAC maar door het begeleidingsteam. o Er is een sterk stijgende vraag naar dit aanbod. - Ambulante bemiddeling voor scheidende en gescheiden ouders over hun ouderschap o 0-24j o De beslissing tot scheiden is door beide ouders reeds genomen of beide ouders zijn al uit elkaar (wonen dus apart) of de scheiding is reeds uitgesproken door de rechtbank. o Partners willen beiden bemiddeling door het CAW. o Partners kunnen zich naar het centrum verplaatsen o Er kan een beperkt (drie lopende) aanbod rechtbankgebonden bemiddelingen aangeboden worden o Kan niet als geen van de ouders woont in het werkingsgebied van de organisatie o Kan niet als n van beide ex-partners niet wenst in te stappen in het vrijwillige proces van ouderschapsbemiddeling o Kan niet als er tegelijk ook gerechtelijke procedures lopen, die interfereren met de inhoud van de bemiddeling Enkel via onthaal opvangcentra - Mobiele en ambulante begeleiding en training voor jongeren in functie van zelfstandig wonen in Oostende (de Zulle) o 17-24j o De minderjarige moet de toestemming hebben van de ouder(s) of via een gerechtelijk vonnis de toe stemming verkregen hebben om zelfstandig te wonen. o De minderjarige moet zelf over een inkomen beschikken. o Gezien het een samenwerkingsverband met stad Oostende betreft en gezien de beperking van omkadering, kunnen we enkel BZW aanbieden binnen de stad Oostende in plaats van de hele regio Mid denkust. o De minderjarigen dienen te beschikken over een zelfstandige woonst. - Residentile begeleiding voor ouder(s) met kinderen in Oostende (De Dreve) o 0-17j o De voorziening behoudt zich het recht een aanvraag van een moeder, vergezeld van een zoon tussen 14 en 17 jaar, te overwegen afhankelijk van de samenstelling van de huidige groep o Gericht naar vrouwen vergezeld van kinderen, die dreigen dak- en of thuisloos te worden

22

- Residentile begeleiding voor ouder(s) en hun kind in Oostende (Oase) o 0-17j o Vrouwen al of niet vergezeld van hun kind die dreigen dak- en of thuisloos te worden - Residentile kortdurende begeleiding voor ouder(s) met minderjarige(n) in Oostende o 0-17j o Op dit moment zijn slechts vier wooneenheden geschikt voor de kortopvang van ouder(s) met kind(eren) o Het kan geenszins de bedoeling zijn dat ouders met kleine kinderen mee opgevangen worden binnen de setting van het onthaalcentrum kortopvang. Er wordt zoveel als mogelijk getracht om hen een aangepaste studio ter beschikking te stellen, zodat het tijdelijke verblijf een minder bedreigende omgeving kan zijn voor de minderjarigen dan het functioneren in een leefgroep Onthaal allochtonen : Dit aanbod is niet opgenomen in de moduledatabank omdat het niet specifiek gericht is naar minderjarigen en ouders. Hier komen wel veel vragen over de problematiek van niet begeleide minderjarige vreemdelingen.

3. Indicaties De indicaties zijn beschreven in het hulpaanbod.

4. Tegenindicaties Bij de onthaalwerkingen zijn er geen contra-indicaties. Voor begeleiding en bemiddeling: de verslavings-, gezondheids-, psychiatrische problematiek en/of ernst van een handicap is dermate groot dat deze niet op de eerste lijn begeleid kan worden. Voor de drie residentile settings behoudt de organisatie zich het recht een aanvraag te weerhouden omwille van: groepsdynamiek bereikte maximum capaciteit psychiatrische problematieken toegankelijkheid van de dienst (rolstoelgebruikers) mensen zonder papieren en illegalen (in functie van betaling verblijfskosten) zware mentale beperkingen geen mogelijkheid om tot overleg te komen over probleemdomeinen betreffende opvang en begeleiding

5. Toegankelijkheid / wie kan aanmelden Iedereen kan zich aanmelden via de vier toegangspoorten. Het algemeen welzijnswerk onthaal moet deze brede toegankelijkheid verzekeren. Dit biedt echter steeds minder vaak ook de garantie en/of ruimte om ook een begeleidingsaanbod te verzekeren (op relatief korte termijn).

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? Aanmelding kan zowel persoonlijk, schriftelijk, via mail of telefonisch gebeuren. Zoals gezegd werkt het CAW met vier toegangspoorten: Het Jongeren specifiek onthaal, het Ambulant Begeleidingsteam (ABT), het Onthaal Opvangcentra en het onthaal Sociaal Huis. De eerste drie hebben minimaal wekelijks een instroomoverleg (ISO) waar nieuwe aanvragen naar begeleiding of opname besproken worden. Deze ISOs zijn toegankelijk voor verwijzers zodat, met medeweten en toestemming van de clint een intakegesprek mogelijks overgeslagen kan worden. Daarna kan een instroomoverleg verder exploratie voorstellen, een intern begeleidingsvoorstel doen of een extern verwijzingsvoorstel doen. Specifiek bij het JAC: Afhankelijk van de context kan de medewerker een eventuele doorverwijzing opvolgen of samen met de jongere afspreken om feedback te geven over het verloop van zijn handelen in het kader van de hulpvraag.
23

7. Kostprijs Het onthaal en de vraagverduidelijkende gesprekken zijn steeds gratis. Rekeninghoudend met de financile mogelijkheden van de clint wordt er een bijdrage gevraagd voor het ambulante begeleidingsaanbod, nl: varirend van 0 over 3 tot max. 7 voor een individuele begeleiding ,5 en van 0 over 6 tot max. 12,5 voor koppel of gezinsgesprekken Uitzondering hierop is het begeleidingsaanbod aan minderjarigen (als rechtstreekse clint): dit is steeds gratis! Uiteraard kan het nooit dat hulpvragers niet intekenen op een aanbod omwille van een te hoge financile verwachting. Deze is steeds bespreekbaar met de hulpverlener. Voor scheidingsbemiddeling: Bijdrage per gesprek: 6 of 12,50 (afhankelijk van inkomen) en 50 of 75 voor de bemiddelingsovereenkomst (afhankelijk van een onderhandse overeenkomst of een document ter homologatie bij de rechtbank) Voor residentieel aanbod De dagprijs bedraagt momenteel 18,22 euro voor een volwassene en 11,66 euro voor een kind tot 12 jaar. Deze bedragen zijn bepaald door het Ministerie. Indien men over geen inkomsten beschikt, wordt er een aanvraag gericht naar het OCMW waar men het laatst gedomicilieerd stond. Het OCMW betaalt daar bovenop een zakgeld van 3,54 euro per dag voor een volwassenen en 1,70 euro per dag voor een kind. Indien men wel over een inkomen beschikt (werkloosheid, ziekte...) wordt dit bedrag aangewend om de verblijfskosten te betalen. Indien dit onvoldoende zou zijn wordt er eveneens een opleg aan het bevoegde OCMW gevraagd. In dit geval geldt hetzelfde bdrag als zakgeld. Het OCMW vraagt in ruil voor de opleg op de verblijfskosten de maandelijkse toelage van de kinderbijslag. Beschikt men over voldoende inkomsten, wordt het verblijf betaalt, wat overblijft geldt als zakgeld. Om de zekerheid te krijgen dat de verblijfskosten betaald worden, wordt er met een volmacht gewerkt.

8. Visie/missie Missie en visie ten aanzien van de doelgroepen: Het CAW & JZ Middenkust is een pluralistische eerste en tweede lijnsorganisatie die, waakzaam voor de veranderende waarden en normen in onze samenleving, het meest gepaste hulpverleningsaanbod aanbiedt en ontwikkelt voor iedereen die hierop beroep doet. Een bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar risicogroepen. Het hulpverleningsaanbod is vraaggericht en emancipatorisch. Zorg op maat en een solidaire opstelling ten aanzien van de meest kwetsbare groepen in onze samenleving is hierbij van het grootste belang. Een constante bevraging van onze eigen werking en maatschappelijke positie is daarom noodzakelijk. Een concretisering van deze missie en visie op afdelingsniveau waarborgt de afstemming op de specifieke doelgroepen. Missie en visie ten aanzien van de medewerkers: Het CAW & JZ Middenkust kiest voor een transparante organisatiecultuur die wordt gekenmerkt door stabiliteit voor wat betreft de basiswaarden enerzijds, en door een dynamisch en open beleid ten overstaan van de steeds evoluerende noden en behoeften van onze medemens anderzijds. Participatie van alle actoren in de besluitvorming en organisatie is hierbij essentieel. Het CAW & JZ Middenkust garandeert binnen de beperkingen van haar budgettaire mogelijkheden optimale voorwaarden voor medewerkers en clinten. Om de uitvoering van de kernfuncties te optimaliseren, zoekt het CAW & JZ Middenkust bijkomende middelen, zonder hierbij de integriteit van de organisatie en de werking in het gedrang te brengen. Missie en visie ten aanzien van de organisatie: Het CAW & JZ Middenkust kiest voor een transparante identiteit die gekenmerkt wordt door stabiliteit voor wat betreft de basiswaarden enerzijds en door een dynamisch en open beleid ten overstaan van wisselende behoeften anderzijds. Hierbij is het vertrouwen in de mogelijkheden van de medewerkers belangrijk. Het CAW & JZ Middenkust schept dan ook de voorwaarden die nodig zijn om als medewerker te kunnen groeien en te ontwikkelen. Participatie van alle actoren in de besluitvorming is hierbij essentieel.

24

V. CENTRA VOOR LEERLINGENBEGELEIDING (CLB)

CLB van het gemeenschapsonderwijs De Klaver

Klaverstraat 49 8000 Brugge Tel: 050 44 50 10 Fax: 050 34 73 55 clb.brugge@g-o.be www.clbdeklaver.be St. Michiels Rijselstraat 3A 8200 St. Michiels Tel: 050 38 18 49 clb.brugge.stmichieis@g-o.be Buitengewoon Onderwijs Doornstraat 35 8200 Sint-Andries Tel: 050 39 18 29 clb.brugge.buo@g-o.be Blankenberge Vredelaan 39 8370 Blankenberge Tel: 050 41 42 50 clb.brugge.blankenberge@g-o.be De Haan Koninklijke Baan 5 8420 De Haan Tel: 059 23 41 69 clb.brugge@dehaan@g-o.be Assebroek Daverlostraat 130 8310 Assebroek Tel: 050 35 45 88 clb.brugge.assebroek@g-o.be

Interstedelijk CLB
Brugge Lange Rei 26 8000 Brugge Tel: 050 33 21 72 Fax: 050 34 45 80 Clb.brugge@gent.be Oostende Northlaan 14 8400 Oostende Tel: 059 70 75 41 Fax: 059 51 73 65 Clb.oostende@gent.be

CLB Gemeenschapsonderwijs Oostende

Hennepstraat 53 8400 Oostende Tel 059 70 21 00 Fax 059 51 12 09 clb.oostende@rago.be www.clboostende-gemeenschapsonderwijs.be Koekelare Moerestraat 20 8680 Koekelare Tel 051 58 87 93 Fax 051 58 26 13 clb.oostende.koekelare@rago.be

Vrij CLB Oostende-Gistel

Frre-Orbanstraat 145 8400 Oostende tel. 059 50 68 01 fax 059 80 20 28 clboostende@clboostende.be www.clboostende.be

Vrij CLB Brugge(n)

Niveau secundair onderwijs Sint-Maartensbilk 2 8000 Brugge Tel 050 440 220 Fax 050 440 221 brugge1@clbbrugge.be www.clbbrugge.be Niveau basisonderwijs Legeweg 83A 8200 Sint-Andries Tel 050 440 220 Fax 050 450 791 brugge2@clbbrugge.be
25

Vrij CLB Oostkust

Astridlaan 35 8370 Blankenberge Tel 050 41 84 22 Fax 050 42 68 43 info@clbblankenberge.be www.clboostkust.be

Vrij CLB Torhout

Papebrugstraat 8 8820 Torhout Tel 050 23 15 17 Fax 050 23 15 27 algemeen@clbtorhout.be www.clbtorhout.be

In het netwerkgebied Brugge-Oostende zijn 7 CLB actief. Alle CLB hebben een soortgelijk aanbod en bieden dezelfde modules aan.

1. Doelgroep leeftijd Minderjarigen van 2,5 tot 24 jaar, hun ouders of opvoedingsverantwoordelijken. Het hulpaanbod is er voor alle leerlingen, ingeschreven in een kleuter- lagere of secundaire school of een voor de vervulling van de deeltijdse leerplicht erkende vorming, gelegen in het CLB-werkgebied. Meerderjarige leerlingen kunnen dus ook van dit aanbod gebruik maken.

2. Hulpaanbod CLB begeleiden de leerlingen van alle scholen waarmee ze een begeleidingsplan/contract hebben afgesloten, op vlak van: leren en studeren schoolloopbaanbegeleiding psychisch en sociaal welbevinden preventieve gezondheidszorg In hun begeleiding werken de CLB vanuit de methodiek van handelingsgericht werken. De begeleiding vertrekt vanuit emancipatorisch perspectief en is gericht op het welbevinden van de leerling in zijn/haar onderwijs-leersituatie. De CLB bieden 10 verschillende modules aan, op hun verschillende vestigingsplaatsen:

Brede instap: onthaal, vraagverheldering en informatie - Laagdrempelig ambulant onthaal voor schoolgaande kinderen, jongeren, hun gezin en hun leefomgeving Iedere persoon die aanbelt, telefoneert of mailt zal respectvol ontvangen worden. Vragen die totaal buiten de scope Onderwijs-Welzijn vallen, worden dadelijk doorverwezen. De module Onthaal is niet te lezen als een loketfunctie. - Ambulante vraagverheldering voor schoolgaande kinderen, jongeren, hun gezin en hun leefomgeving behorende tot het werkgebied van het CLB De vraagverheldering is gericht op vragen mbt de vier CLB-domeinen: het leren en studeren, de onderwijsloopbaan, de preventieve gezondheidszorg en het psychisch en sociaal functioneren. - Ambulante informatieverstrekking voor schoolgaande kinderen, jongeren, hun gezin en hun leefomgeving behorende tot het werkgebied van het CLB Op een gestructureerde wijze onafhankelijke, objectieve en volledige informatie verstrekken aan leerlingen, ouders en schoolpersoneel over: de structuur en de organisatie van het Vlaamse onderwijs, het volledige onderwijsaanbod, de aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt, de welzijnsvoorzieningen en de gezondheidsvoorzieningen.

Bemiddeling, ondersteuning en begeleiding - Mobiele en ambulante bemiddeling in conflicten in de onderwijsleersituatie tussen kinderen, jongeren, hun gezin en hun leefomgeving behorende tot het werkgebied van het CLB Wij beogen een specifiek soort bemiddeling tussen partijen: school-ouders, school-leerling(en), ouders leerling met oog op het vermijden van meer ingrijpende vormen van hulp. Bemiddeling bij conflicten die het leerproces en/of de schoolloopbaan dreigen te belemmeren (nu of in de toekomst). Het dient te gaan over een schoolgerelateerd probleem, waarbij CLB subsidiair werkt t.o.v. de school en subsidiair t.o.v. de ouders. - Ambulante ondersteuning voor leerkrachten in het kader van de begeleiding van een leerling behorende tot het werkgebied van het CLB Ondersteuning van leerkrachten gebeurt vanuit de methodiek van consultatieve leerlingenbegeleiding en handelingsgericht werken. - Ambulante ondersteuning van ouders van schoolgaande kinderen en jongeren behorende tot het werkgebied van het CLB
26

Kortdurende ondersteuning bij problemen die het leerproces en/of de schoolloopbaan dreigen te belemmeren (nu of in de toekomst). De ondersteuning moet in functie zijn van de opvolging en begeleiding van de jongere in de schoolse context en wordt ingezet op het ogenblik dat bij een kind/jongere een hardnekkig probleem in perspectief van onderwijs vastgesteld wordt en de mogelijkheden binnen de school uitgeput zijn. Ondersteuning van ouders loopt vaak in combinatie met modules begeleiding van leerlingen en schoolondersteuning. Contra-indicaties: CLB biedt zelf geen therapie of behandeling of langdurige of intensieve begeleiding - Ambulante begeleiding van schoolgaande kinderen en jongeren behorende tot het werkgebied van het CLB Het centrum zet de begeleiding alleen voort als de betrokken leerling hiermee instemt, op voorwaarde dat hij in staat is tot een redelijke beoordeling van zijn belangen, rekening houdend met zijn leeftijd en maturiteit. De minderjarige van twaalf jaar en ouder wordt vermoed in staat te zijn tot een redelijke beoordeling van zijn belangen. Indien de minderjarige jonger dan 12 jaar en/of niet in staat tot een redelijke beoordeling van zijn belangen wordt de begeleiding alleen voortgezet mits de ouders van de betrokken leerling ermee instemmen. Begeleiding van de leerling enkel mits engagement, toestemming en actieve betrokkenheid van de leerling. Het gaat om een kortdurende begeleiding. Contra-indicaties: CLB biedt geen therapie, behandeling en remedial teaching. Geen begeleiding voor zorgvragen die gevat zijn door vakoverschrijdende eindtermen en de ontwikkelingsdoelen, indien er geen voortraject was op school (bv. via leerlingenbegeleiding).

Leerplichtbegeleiding - Ambulant hulpaanbod in het kader van leerplichtproblemen voor kinderen, jongeren, hun gezin en hun leefomgeving behorende tot het werkgebied van het CLB (6-17j) Het betreft een verplichte opvolging van leerplichtproblemen in samenwerking met de school. Dit is een verplichte opdracht. Het verplicht hulpaanbod richt zich naar alle leerplichtige jongeren ingeschreven in scholen en instellingen die behoren tot het CLB-werkgebied en waar het CLB dus een beleidscontract/beleidsplan mee afgesloten heeft. Daarnaast behoudt het CLB zijn bevoegdheid en verantwoordelijkheid wanneer een leerling van school verandert tot wanneer de leerling is ingeschreven in een school dat door een ander centrum wordt bediend. Als een leerling voor een bepaalde periode niet ingeschreven is in een school, behoudt het centrum zijn bevoegdheid en verantwoordelijkheid ten aanzien van die leerling tot het einde van de periode van niet-inschrijving. De doelstelling van de leerplichtbegeleiding is n van de basisrechten, met name het recht op onderwijs, voor iedereen te vrijwaren. Leerplichtbegeleiding moet daarbij ruimer worden genterpreteerd dan de leerling zo snel mogelijk terug in de school krijgen. Werk maken van leerplichtbegeleiding is geen gesoleerd gebeuren maar dient te kaderen in een globale aanpak waarbij de leerling, de school, ouders en het CLB elkaars partners zijn.

Diagnostiek Voor de vier modules diagnostiek gelden volgende indicaties en contra-indicaties: - Het verzamelen van de informatie gebeurt op basis van wetenschappelijke kennis en volgens een systematisch en hypothese aftoetsend model, al dan niet in samenwerking met externe partners. In alle fasen van dit proces is er samenwerking en overleg met de clint. - De diagnostiek moet in functie zijn van de opvolging en begeleiding van de jongere binnen de schoolse context en wordt ingezet op het ogenblik dat bij een kind/jongere een hardnekkig probleem in perspectief van onderwijs vastgesteld wordt en de mogelijkheden binnen de school uitgeput zijn. Contra-indicaties: - Geen systematische diagnostiek (regelmatig terugkerend onderzoek) van groepen leerlingen - Geen diagnostiek louter voor derden: enkel diagnostiek die kadert binnen de hulpvraag en/of begeleiding van de leerling op school Per module zijn er ook nog een aantal specifieke aanvullingen: - Ambulante diagnostiek met betrekking tot schoolgerelateerde problemen met het oog op een gerichte doorverwijzing naar gespecialiseerde diagnostiek - Ambulante diagnostiek van schoolgerelateerde problemen met het oog op het formuleren van handelingsgerichte oplossingsstrategien individuele leerproblemen: rekenen, dyscalculie, lezen en spelling, dyslexie, dysorthografie, ...
27

Problemen met studeren: studieorganisatie en planning, studiemethode, werkhouding, aandacht, concentratie, uitstelgedrag, motivatie, ... Problemen met schoolloopbaan: spijbelen, studiekeuze,... Psychisch en sociale problemen: faalangst, schoolfobie, pestgedrag, gedragsproblemen, sociale vaardigheden, ... Preventieve gezondheidszorg: spraak, motoriek, lateralisatie, ... - Ambulante diagnostiek van schoolgerelateerde problemen met het oog op het toekennen van extra onderwijsondersteuning Verplichte attestering bij instap buitengewoon onderwijs en gentegreerd onderwijs (GON). Attestering is beperkt tot het bepalen van het onderwijsniveau, het type en de opleidingsvorm. De keuze van de school is de verantwoordelijkheid van de ouders en de leerling. Vervroegde of verlate instap in het lager onderwijs Specifieke overgangen binnen het onderwijs, waarvoor een attest verplicht is. Bij een verwijzing naar type 6 (visuele stoornis), type 7 (auditieve stoornis) en bij autisme spectrumstoornissen is de formele bevestiging van een geneesheer specialist nodig. - Ambulante diagnostiek met betrekking tot het opmaken van een dossier Vlaams Fonds, voor schoolgaande kinderen en jongeren behorende tot het werkgebied van het CLB Deze module kadert niet binnen de kernopdrachten van het CLB. Dit hulpaanbod kadert binnen de aanvullende opdrachten die een centrum kan uitvoeren tegen vergoeding en mag in geen geval leiden tot een verminderde verwezenlijking of het in gevaar brengen van de realisatie van de strategische doelstelling zoals omschreven in het decreet CLB. Contra-indicaties: Geen diagnostische beeldvorming op vraag van derden: enkel diagnostiek die te kaderen valt in het verlengde van de reguliere CLB-opdracht. Diagnostische beeldvorming is beperkt tot deze Vlaams Fondsdomeinen waarvoor het betrokken centrum een erkenning heeft verkregen.

3. Indicaties Indicaties staan beschreven in het hulpaanbod.

4. Contra-indicaties waarvoor kan je geen beroep doen op het CLB? Contra-indicaties staan beschreven in het hulpaanbod

5. Toegankelijkheid wie kan aanmelden Leerlingen, ouders, school kunnen aanmelden. Het CLB is gesloten van 15 juli tot en met 15 augustus, op zaterdag, zondag en op de wettelijke en decretale feestdagen. Het centrum bepaalt op welke wijze het na 17u kan worden geconsulteerd. Het CLB is gesloten tijdens de kerstvakantie en de paasvakantie, uitgezonderd twee dagen tijdens de kerstvakantie. Voor de openingsdagen in de kerstvakantie zie www. ond.vlaanderen.be/clb. Tijdens deze sluitingsperioden kan je wel terecht op de CLB-telefoon (tel.: (02)219 78 71 voor de centra van het gemeenschapsonderwijs en (078)15 55 51 voor de vrije centra).

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? CLBs zijn te contacteren binnen de school waar de leerling school loopt of op het gewone contactadres. Meestal is er geen apart onthaal. Elke medewerker doet onthaal: als bijvoorbeeld een leerling op school een vraag stelt aan een CLBmedewerker, zal hij onthaald worden.

7. Kostprijs gratis

28

8. Visie Wat is eigen aan een CLB-begeleiding? De begeleiding waarvoor een CLB instaat, vertoont een aantal typische kenmerken: de leerling staat centraal; de begeleiding is multidisciplinair want verschillende vakmensen werken aan een oplossing in teamverband, elk vanuit hun eigen discipline; de geheimhouding van gegevens wordt gegarandeerd: dit waarborgt een onafhankelijke werking van het CLB-personeel tegenover scholen en andere instellingen; de werking van het CLB is vraaggestuurd: een CLB gaat in op vragen van ouders en leerlingen; daarnaast kan een CLB ook voorstellen tot begeleiding aan scholen doen; het centrum begeleidt prioritair en intensief leerlingen die leerbedreigd zijn door hun sociale achtergrond en leefsituatie; er is bijzondere aandacht voor leerlingen uit het buitengewoon onderwijs, het kleuteronderwijs en de aanvangsjaren van de lagere school, het technisch, kunst-, beroepssecundair onderwijs, het deeltijds beroepsonderwijs en de erkende vormingen, het eerste leerjaar B, het beroepsvoorbereidend jaar; de dienstverlening is gratis. Begeleiding gebeurt in een sfeer van vertrouwen en dialoog. Het initiatief gaat in principe altijd uit van de vraagsteller. Een begeleiding kan dus pas opgestart worden nadat een leerling of een ouder daartoe het initiatief neemt. Vraagt een school het CLB om een leerling te begeleiden, dan zal het centrum altijd eerst de uitdrukkelijke toestemming vragen aan de ouders (voor een leerling jonger dan 12 jaar) of aan de leerling zlf (vanaf 12 jaar). In principe kan begeleiding door een CLB niet verplicht worden. Er zijn echter twee uitzonderingen op deze regel, waarbij de verplichting toch geldt: bij spijbelgedrag; bij sommige medische onderzoeken en inentingen. Het CLB en de school waarmee het samenwerkt behoren niet noodzakelijk tot hetzelfde net. Een CLB kan tot n van de volgende netten behoren: het vrij gesubsidieerd net (ingericht door een vzw); het officieel gesubsidieerd net (steden en gemeenten of de provincie als inrichtende macht); het net van het gemeenschapsonderwijs. Een CLB kan scholen begeleiden die behoren tot gelijk welk onderwijsnet (vrij gesubsidieerd onderwijs, stedelijk en gemeentelijk onderwijs, provinciaal onderwijs, gemeenschapsonderwijs). Een CLB kan dus netoverschrijdend werken.

29

ACHTERLIGGEND HULPAANBOD
VI. CENTRA VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG (CGG) CGG NOORD WEST-VLAANDEREN Hoofdzetel: Langestraat 113 8000 Brugge Tel.: 050 342 424 Fax: 050 342 142 info-brugge@cgg.be www.cgg.be Minderjarigen Brugge Moerkerksesteenweg 116 8310 Brugge Tel.: 050 339 627 Fax: 050 334 761 jongerenbrugge@cgg.be Oostende Frre-Orbanstraat 143 8400 Oostende Tel.: 059 500 500 Fax: 059 511 256 info-oostende@cgg.be

1. doelgroep leeftijd 3j 18 jaar Kinderen en jongeren met (mogelijke) geestelijke gezondheidsproblemen Slechts hoogst uitzonderlijk komen meerderjarigen in aanmerking voor dit aanbod. Dit wordt per aanmelding beslist op de intakecommissie. Ontwikkelingsgeschiedenis, context en pathologie zijn hierbij indicatief. Even uitzonderlijk komen kinderen beneden de drie jaar in aanmerking voor dit aanbod, ook hierover wordt beslist op basis van multidisciplinair overleg.

2. Hulpaanbod Het CGG biedt 11 modules aan die telkens in Brugge en Oostende worden aangeboden: - Vraagverheldering Brugge en Oostende: Leidraad bij vraagverheldering is zeker het subsidiariteitsbeginsel; wat in minder gespecialiseerde hulpverlening kan, wordt beter daar uitgevoerd. - Korte diagnostiek Brugge en Oostende: Korte diagnostiek is onderdeel van een normaal behandeltraject binnen het aanbod. Dit wordt niet gesoleerd uitgevoerd maar kadert steeds in de vraag naar hulpverlening/begeleiding. - Diagnostiek Brugge en Oostende: Dit aanbod kadert steeds in een gestelde vraag naar hulpverlening of begeleiding, op een vraag naar diagnostiek op zich wordt niet ingegaan. Bij onderstaande modules gebeurt de toeleiding naar het aanbod na multidisciplinair overleg, eventueel in overleg met betrokkenen. Een verwijzer kan niet rechtstreeks naar een module verwijzen. - Korte diagnostiek en behandeling Brugge en Oostende: Dit kortdurend aanbod verschilt qua visie en attitude van het klassiek ongelimiteerd (psychotherapeutisch) behandelaanbod. Hier worden onmiddellijk concrete, realistische doelen vooropgesteld, gekoppeld aan de eindigheid van de werkrelatie (5 tot 7 sessies) - Behandeling Brugge en Oostende - Psychofarmacologische behandeling Brugge en Oostende - Lange behandeling Brugge en Oostende - Training Brugge en Oostende: - Gezins- en omgevingsbehandeling Brugge en Oostende - Ouder- en omgevingsbehandeling Brugge en Oostende - Groepstraining voor ouders en omgeving Brugge en Oostende

30

3. Indicaties

Problemen situeren zich op vlak van: - Geestelijk welzijn: vb. slachtofferschap - Geestelijke gezondheid: vb. gedragstoornissen, emotionele stoornissen, andere psychiatrische stoornissen - Gezin en opvoeding: vb. problemen in verband met opvoeding, lichamelijke mishandeling en verwaarlozing, emotionele mishandeling en verwaarlozing, seksueel misbruik, oudermishandeling Er is bij voorkeur toch al sprake van psychische of kinderpsychiatrische problematiek.

4. Tegenindicaties Mentale handicap waarbij verbale communicatie erg moeilijk is. Dit wordt telkens afgewogen bij aanmelding en/of intakegesprek.

5. Toegankelijkheid / wie kan aanmelden De aanmelding gebeurt bij voorkeur telefonisch. Iedereen kan zelf een hulpvraag stellen. De clint kan zelf contact opnemen of dit kan gebeuren door de hulpverlener die de clint door verwijst.

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? Het eerste contact Na telefonische aanmelding streven we ernaar om binnen de twee werkdagen een eerste telefonisch contact met betrokkene te regelen. Dit gebeurt door een lid van het voordeurteam. Bedoeling van dit eerste (screenings)gesprek is snel zicht te krijgen op de klacht, het reeds doorlopen parcours, vroegere hulpverlening, wie nog betrokken is, Na dit (screenings)gesprek kan beslist worden tot doorverwijzing of tot verder zetten van de vraagverheldering. Dit gebeurt via (intake-) gesprek, overleg met verwijzer(s), overleg met andere betrokkenen, enz Deze verzamelde gegevens worden besproken op het voordeurteam. Op het einde van de voordeurteamfase wordt een adviesgesprek gehouden (face to face of telefonisch) waarbij het mogelijke aanbod wordt voorgesteld, waarbij verdere afstemming met het clintsysteem wordt nagestreefd, enz In afwachting van de start van de afgesproken behandeling worden er afspraken gemaakt met betrekking tot de overbruggingsperiode. De verantwoordelijke van het voordeurteam blijft verantwoordelijk en aanspreekbaar tot de behandeling wordt opgestart. Elke clint passeert eerst het voordeurteam. Van daaruit wordt hij naar een bepaalde module doorgestuurd of teruggestuurd naar de verwijzer. Behandeling in overleg Binnen ons centrum werken de verschillende hulpverleners binnen een team. Zon team bestaat minstens uit een psychiater (medisch eindverantwoordelijke), psychologen, maatschappelijk werkers en ergotherapeuten. Het verloop van de behandeling wordt steeds overlegd en besproken met collegas. Op die manier proberen wij de best mogelijke hulpverlening aan te bieden. In het behandeldossier wordt alle belangrijke informatie met betrekking tot de behandeling op een kwaliteitsvolle manier opgenomen. Dit dossier wordt centraal en beveiligd bewaard en wordt alleen door de verantwoordelijke hulpverleners gebruikt. Al onze medewerkers zijn gebonden aan de regelgeving inzake beroepsgeheim. Er wordt in principe nooit informatie met betrekking tot de behandeling doorgegeven aan derden. Als die vraag aan ons wordt gesteld, wordt er steeds met de clint overlegd op welke manier wij met deze vraag kunnen omgaan.

7. Kostprijs Het eerste intakegesprek is gratis. Voor elk face to face contact wordt in principe 5 aangerekend,vrijstelling is mogelijk. Verdere face to face contacten: 5 Voor consultaties bij artsen (psychiatrisch consult) gelden de officile tarieven. Derde betalers regeling, clint betaalt remgeld.

31

8. Visie/missie Het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Noord-West-Vlaanderen, vzw neemt haar verantwoordelijkheid op in het ruime veld van de geestelijke gezondheidszorg. Het is daartoe gemandateerd door de erkenning van de Vlaamse gemeenschap maar eveneens door het engagement en de betrokkenheid van medewerkers en bestuurders. Onze prioriteiten zijn zowel preventie als behandeling. Wij richten ons in samenwerking met andere actoren op het individu, zijn omgeving en op de samenleving. Wij stn voor een kwaliteitsvol en ethisch handelen en werken met voldoende kritische zin, multidisciplinair en multi-modaal in teamverband. Het CGG garandeert intern n extern een respectvolle benadering van wie er beroep op doet, en vooral ten aanzien van de levensbeschouwelijke verscheidenheid. Daarnaast worden ook de universele verklaringen van de rechten van de mens en van het kind onderschreven. We kiezen voor een lerende en voorwaardenscheppende organisatie die gericht omgaat met de kwetsbaarheid van iedereen.

32

CGG PRISMA Locatie Oostende Maria Theresiastraat 19 8400 Oostende Tel. 059 50.39.53 spdkenj.oostende@cggprisma.be www.cggprisma.be Locatie Blankenberge Astridlaan 35 8370 Blankenberge Tel. 050 41.84.22 of 050 426843 blankenberge@cggprisma.be

1. Doelgroep leeftijd CGG Prisma biedt op twee locaties een specifieke werking aan voor kinderen en jongeren (Blankenberge en Oostende). De diensten richten zich tot kinderen, pubers en adolescenten met psychische en psychiatrische problemen en tot hun ouders. Binnen onze doelgroep wordt er specifieke aandacht gegeven aan sociaal en/of financieel zwakkeren.

2. Hulpaanbod Een divers aanbod van behandelingsmethodieken wordt gehanteerd: speltherapie - individuele gesprekstherapie - nonverbale therapie - ouderbegeleiding - opvoedingsondersteuning - gezinstherapie - ... Het team is samengesteld uit psychologen en maatschappelijke werkers. Elk van hen heeft bijkomende opleiding en vorming genoten. Het CGG biedt 25 modules aan. De meeste modules worden op de verschillende locaties aangeboden: - Mobiele en ambulante vraagverheldering voor kinderen en jongeren met (mogelijke) geestelijke gezondheidsproblemen (Oostende en Blankenberge) - Korte mobiele en ambulante diagnostiek voor kinderen en jongeren met (mogelijke) geestelijke gezondheidsproblemen (Oostende, Blankenberge) - Mobiele en ambulante diagnostiek voor kinderen en jongeren met (mogelijke) geestelijke gezondheidsproblemen (Oostende en Blankenberge) - Mobiele en ambulante behandeling voor kinderen en jongeren met geestelijke gezondheidsproblemen (Oostende, Blankenberge) - Ambulante groepsbehandeling voor kinderen en jongeren met geestelijke gezondheidsproblemen (Blankenberge) - Mobiele en ambulante psychofarmacologische behandeling voor kinderen en jongeren met geestelijke gezondheidsproblemen (Oostende en Blankenberge) - Lange mobiele en ambulante behandeling voor kinderen en jongeren met geestelijke gezondheidsproblemen (Oostende, Blankenberge) Slechts mogelijk na intake en indicatiestelling en daaropvolgend multidisciplinaire teambesluit - Mobiele en ambulante behandeling voor gezinnen met kinderen met geestelijke gezondheidsproblemen (Oostende, Blankenberge) - Ambulante training voor kinderen en jongeren met geestelijke gezondheidsproblemen en voor hun ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit hun leefomgeving (Oostende) - Mobiele en ambulante behandeling voor ouders en opvoedingsverantwoordelijken van kinderen en jongeren met geestelijke gezondheidsproblemen (Oostende, Blankenberge) - Ambulante groepstraining voor ouders, opvoedingsverantwoordelijken en anderen uit de leefomgeving van kinderen en jongeren met geestelijke gezondheidsproblemen (Oostende)

33

Hoewel in de meeste modules mobiel wordt vermeld worden in de praktijk slechts sporadisch huisbezoeken gedaan. Werking van de dienst: Behandelingsaanbod: psychotherapie, sociale en psychologische begeleiding, speltherapie, gezinstherapie, adviesverstrekking, opvoedingsondersteuning, ouderbegeleiding, begeleiding aan huis (indien nodig), ... Setting: individueel, kind/adolescent en zijn ouder(s), het volledige gezin, bij nieuw samengestelde gezinnen wordt ernaar gestreefd steeds beide partijen te betrekken in de begeleiding. Het behandelend Team is samengesteld uit psychologen en maatschappelijk werkers. Zoals op andere plaatsen is ook hier geen kinderpsychiater aanwezig. Indien de problematiek van die aard is zal steeds beroep gedaan worden op een externe kinderpsychiater in de regio. Het onthaal en de administratieve ondersteuning wordt verzorgd door administratieve medewerkers. De fasering ziet er als volgt uit: Een intake en onderzoeksfase Diagnosestelling en opstellen behandelplan Behandelfase

3. Indicaties Problemen situeren zich op vlak van: - Geestelijk welzijn: vb. slachtofferschap - Geestelijke gezondheid: vb. gedragsstoornissen, emotionele stoornissen, hechtingsstoornissen, stemmingsstoornissen, andere psychiatrische stoornissen - Gezin en opvoeding: vb. problemen ivm opvoeding, problemen met onderlinge communicatie, lichamelijke mishandeling en verwaarlozing, emotionele mishandeling en verwaarlozing, seksueel misbruik, oudermishandeling De problemen moeten van die aard zijn dat hulpverlening binnen de eerste lijn als ontoereikend wordt beschouwd.

4. Tegenindicaties Deze worden individueel bepaald.

5. Toegankelijkheid / wie kan aanmelden Iedereen kan aanmelden. Meestal worden clinten doorverwezen door hun huisarts, de school, het CLB, het CBJ, ... Het CGG verkiest op doorverwijzing te werken. Het promoot geen rechtstreekse aanmeldingen van clinten.

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? Aanmeldingen kunnen zowel telefonisch, schriftelijk, digitaal of persoonlijk gebeuren op de verschillende locaties. De clinten worden na een korte screening uitgenodigd voor een intakegesprek. Men probeert het eerste intakegesprek binnen de week te plannen. In dit intakegesprek wordt samen met een hulpverlener de hulpvraag gevormd. De intake wordt besproken in het multidisciplinair team waarna een behandelplan wordt opgesteld. Dit behandelplan wordt aan de clint voorgesteld en samen besproken in een adviesgesprek. Een intakefase bestaat standaard uit een gesprek met de ouders en het kind/adolescent, een spelobservatie of een individueel gesprek en een gesprek met de ouders. De ouders en de school vullen een aantal bijkomende vragenlijsten in die helpen bij de teambespreking. Bij nieuw samengestelde gezinnen worden beide partijen uitgenodigd voor een gesprek. Het kan ook relevant zijn, vb. bij plaatsing, om belangrijke opvoedingsfiguren uit de directe omgeving ook uit te nodigen. Indien na de intakefase onvoldoende duidelijkheid is omtrent de problematiek om een behandelplan te kunnen opstellen of indien er een vermoeden is van individuele problematiek van het kind kan gekozen worden voor een belevingsonderzoek. In een vijftal sessies wordt aan de hand van diagnostisch materiaal en klinische observatie een duidelijker beeld geschept op de problematiek. Na de intakefase of het belevingsonderzoek kan het besluit van het multidisciplinaire team ook een doorverwijzing behelzen. Indien er besloten wordt tot therapie binnen de dienst wordt de clint op de wachtlijst geplaatst en wordt het dossier zo snel mogelijk opgenomen. Er kan ook rechtstreeks een belevingsonderzoek aangevraagd worden. De clint moet hiervoor niet noodzakelijk de ganse intake procedure doorlopen hebben. Bij doorverwijzing vanuit een andere dienst wordt er soms niet opnieuw een intake gedaan.

34

7. Kostprijs De hoogte van de persoonlijke bijdrage tijdens de behandeling wordt in het eerste gesprek met de hulpverlener afgesproken. Een bijdrage van 5 euro per gesprek wordt als maximum- tussenkomst gevraagd. De maximum bijdrage voor een koppelof gezinsgesprek bedraagt 10 euro. Voor de consulten bij de psychiater worden de geldende honoraria gevraagd. Een derde betalersregeling is eveneens mogelijk.

8. Visie/missie Overeenkomstig het decreet van 18 mei 1999, verstrekt het CGG Prisma vzw een verantwoorde zorg die voldoet aan de vereisten van doelmatigheid, doeltreffendheid, continuteit, veiligheid en maatschappelijke aanvaardbaardheid en bestaat onder meer uit volgende elementen: intake, diagnose en indicatiestelling, sociaal-psychiatrische en psychotherapeutische behandeling en begeleiding, informatie en adviesverstrekking aan verwijzers met betrekking tot haar opdracht, werkingsbeginselen en doelgroepen. Het centrum heeft als opdracht een verantwoorde zorg aan te bieden met het oog op het herstel van het psychisch evenwicht of het draaglijk maken van psychische stoornissen voor clinten en hun leefomgeving opdat aldus clinten competenties verwerven of ontwikkelen die de basis vormen voor hun emancipatie en hun maatschappelijk functioneren. Beroepsgeheim Alle medewerkers van het centrum zijn gebonden aan het beroepsgeheim en respecteren uw privacy. De multidisciplinaire werking staat borg voor een regelmatig overleg tussen de verschillende hulpverleners en is onderhevig aan het gedeeld beroepsgeheim. Het centrum staat open voor elke religieuze, filosofische of ideologische overtuiging.

35

VII. CENTRA VOOR KINDERZORG EN GEZINSONDERSTEUNING (CKG) KIND EN GEZIN CKG KAPOENTJE Brabantstraat 4 8400 Oostende Tel 059 25 53 00 info@ckgkapentje.be www.ckgkapoentje.be

Vooraf: Het CKG heeft sinds september 2008 zijn werking in Oostende gecentraliseerd. De vroegere gebouwen in De haan zijn nu een sociaal vakantiecentrum voor in hoofdzaak mensen met een laag inkomen. Meer info op www.derepoo.be. CKG Kapoentje besloot in de Westhoek geen antenne of steunpunt te installeren, maar wel om het werkingsgebied te verruimen met een continue mobiel aanbod. Op vandaag is het CKG actief op het grondgebied van volgende gemeenten: De Panne, Veurne, Koksijde, Nieuwpoort, Middelkerke, Gistel, Ichtegem, Oudenburg, Oostende, Bredene, De Haan, Blankenberge. 1. Doelgroep leeftijd Gezinnen met jonge kinderen tot 12 jaar die: - acuut of occasioneel in een probleemsituatie verkeren; - gezinsfuncties tijdelijk onvoldoende kunnen uitoefenen; - nood hebben aan opvoedingstraining, inzichten, aanpak, structuur, ; - stressfactoren ondervinden in het gezin die de opvoeding bemoeilijken.

2. Hulpaanbod CKG Kapoentje vzw biedt als regionale pluralistische voorziening, preventieve opvoedingshulp aan gezinnen met jonge kinderen die een hulpvraag stellen in verband met het opvoedingsgebeuren waarbij er voldoende perspectief aanwezig is om tot verandering te komen. Gedurende dit hulpverleningsaanbod stellen we het kind en de gezinscontext centraal. Dit aanbod geldt ook voor zwangere moeders. CKG Kapoentje biedt 8 modules aan in 4 werkvormen: mobiel, ambulant, residentieel en crisisopvang. De hoofdmodule is steeds mobiel waarbij ambulante en residentile opvang extra worden ingezet waar nodig.

2.1. Mobiele werkvorm - Mobiele pedagogische diagnostiek voor gezinnen met jonge kinderen (0-12 jaar) Duur: 1 maand, 3 interventies per week - Mobiele en ambulante pedagogische begeleiding en training voor kinderen (0-12jaar) en hun gezin Duur: max. 6 maand, minimaal 6 interventies per maand Vanuit de gezinsbegeleiding met de ouders een handelingsplanning opstellen met concrete en herkenbare doelstellingen vertrekkend vanuit de gave gebieden die in hun functioneren als ouder en in hun relatie met hun gezin nog intact zijn. Door de ganse begeleiding heen hanteren we het principe van positief ouderschap en gedeelde opvoedingsverantwoordelijkheid tussen ouders en CKG Kapoentje. Naast het trainingsprogramma binnen CKG Kapoentje door de leefgroep- en individuele begeleiders, zorgt de gezinsbegeleider voor een stimulerende en ontwikkelingsbevorderende contextuele begeleiding van het gezin als geheel. De gezinsbegeleider vervult hierbij de rol van coach die het aangeleerde in CKG Kapoentje opvolgt in de eigen thuissituatie van het kind en die tezelfdertijd met de ouders de weg bewandelt om tot zon optimaal mogelijke gezinscontext te komen. Dit met aandacht voor het welzijn van alle gezinsleden, de woonsituatie van het gezin, de eventuele werksituatie van het gezin en het sociale netwerk rond het gezin. Afhankelijk van de leeftijd van het kind komt hier uiteraard ook de schoolse situatie op de voorgrond. De gezinsbegeleider blijft in nauw overleg met de verwijzende instantie en heeft eveneens aandacht voor het opbouwen van een vangnet voor het gezin buiten de hulpverlening. (Kinderopvang, kleuteronderwijs,
36

vrijetijdsinvulling, stimulatie tot participatie aan diverse opvoedingsverrijkende activiteiten). CKG Kapoentje heeft eveneens als doel om in die situaties waar meer gespecialiseerde of andere hulpvormen nodig zijn voor het gezin en de kinderen, het gezin hierop positief voor te bereiden en toe te leiden naar deze hulpverlenende instanties. 2.2. Ambulante werkvorm - Ambulante opvang voor kinderen en integrale begeleiding voor hun gezin, zowel mobiel als ambulant ( Oostende ) Duur: max. 6 maand, maandag tot vrijdag 8u30 17u30 Voor de niet schoolgaande kinderen, babys, peuters en kleuters voorzien in een ontwikkelingsstimulerende dagopvang. Voor lagere schoolkinderen voorzien in een aangepaste vrijetijdsinvulling na de schooluren en tevens in een studie ondersteuning waarbij de nodige inzichten en materile voorwaarden aan de ouders via modeling overgebracht worden. Via groepswerking en individuele trainingssessies, ouders overdag via modeling alle noodzakelijke vaardigheden en inzichten aanleren om op een gepaste manier zelf te kunnen instaan voor verzorging, voeding en pedagogische structuur van hun jonge kinderen.

2.3. Residentile werkvorm - Korte residentile opvang voor kinderen ( 0 tot 12 jaar ) en integrale begeleiding voor hun gezin, zowel mobiel als ambulant Duur: max. 2 weken, 7 dagen op 7 / 24u/24u - Lange residentile opvang voor kinderen (0-12 jaar) en integrale begeleiding voor hun gezin , zowel mobiel als ambulant Duur: max. 6 maand, 7 dagen op 7 / 24u/24u - Onderbroken residentile opvang voor kinderen (0-12 jaar) en integrale begeleiding voor hun gezin , zowel mobiel als ambulant Duur: max. 6 maand, 7 dagen op 7 / 24u/24u Tijdens de residentile opvang kunnen ouders dagelijks op bezoek komen. Afhankelijk van hun persoonlijke situatie en trainingsprogramma kan dit tussen 8u en 22u. Om de drukte in de residentie te respecteren wordt met alle ouders een bezoekregeling uitgewerkt.

2.4. crisisopvang/crisisinterventie/crisisbegeleiding - Zeer korte crisisopvang voor kinderen van 0 tot 12 jaar zowel rechtstreeks of via crisismeldpunt IJH, 24u/24u bereikbaar - Crisisinterventie: 3 dagen na elkaar aan huis, maandag tot zaterdag 8u-22u - Crisisbegeleiding: 28 dagen na elkaar, 3 tot 5 interventies per week, maandag tot zaterdag 8u-22u

2.5. STOP 4-7 Trainingsprogramma voor kinderen (4 tot 7 jaar), met lastig gedrag, hun ouders en leerkracht. Duur: 10 weken. Voor kinderen 1 dag per week, voor de ouders een halve dag per week en voor de leerkrachten 4 bijeenkomsten gedurende het programma.

2.6. Het Verschil Integraal woonzorgproject voor gezinnen die kampen met slechte huisvesting, hoge opvoedingsstressfactoren, financile problemen en arbeidsproblemen. Duur: maximaal 9 maanden, minimaal 1 interventie per dag. Voorwaarde: het gezin is reeds gekend in het CKG, er is bereidheid om een hulpverleningscontract na te leven. Het contract wordt opgesteld in onderling overleg na grondige diagnostiek van het gezinsfunctioneren. De insteek is geschoeid op positieve energie die vrijkomt vanuit een verblijf in een hedendaags individueel appartement.

3. Indicaties Er wordt een hulpvraag rond het opvoedingsgebeuren ervaren. De opvoeding geeft moeilijkheden die te maken hebben met stressfactoren op een aantal terreinen. De leeftijd van de kinderen is tussen 0 en 12 jaar, of voor de geboorte. Het gaat om plotse acute situaties en/of problemen in wording of ernstige risicosituaties.
37

 Men toont een minimale bereidheid om als ouder(s) mee te investeren in het begeleidingsproces. De ouders geven een mandaat aan het CKG om hulp te bieden. Het sociale netwerk rond het gezin volstaat niet of is ontoereikend om het probleem op te lossen en/of het gezin leeft gesoleerd. De aanmeldende dienst stelt vast of vermoedt dat er een opvoedingsprobleem aanwezig is in het gezin maar wenst een grondiger observatie. 4. Contra-indicaties waarvoor kan je geen beroep doen op het CKG Binnen het CKG wordt bij elke aanmelding afgewogen of de specifieke individuele kindproblematiek haalbaar is (gedragsstoornissen, handicap,). Het CKG verzorgt geen occasionele kinderopvang. POS-aanmeldingen (problematische opvoedingssituatie) vanuit het Comit voor Bijzondere Jeugdzorg (die als POS-case geopend zijn). Bij ambulante en mobiele begeleiding moet de veiligheid van het kind voldoende gewaarborgd zijn.

5. Toegankelijkheid wie kan aanmelden: Zowel ouders, familie of andere diensten kunnen aanmelden alsook jeugdrechter maar dan enkel met maatregel van hoogdringendheid. 6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? Intakeprocedure - Aanmelding - Verkennend gesprek - Dossieroverleg - Definitief intakegesprek - Opname Hulpverleningstraject - Tussentijdse evaluaties - Hulpverlening op maat - Vraaggericht Afsluiten begeleiding - Doorverwijzing en/of nazorg - Eindevaluatie - Evaluatie van de hulpverlening door de clint

7. Kostprijs Diagnostiek en mobiele begeleiding zijn gratis. Voor ambulante en residentile begeleiding wordt een ouderbijdrage verrekend op basis van de financile gezinssituatie.

8. Visie Pedagogisch interactieproces tussen opvoeder en kind in de leefgroep De orthopedagogische visie van W. ter Horst wordt gehanteerd. Deze vertrekt vanuit de competentie van de opvoeder zelf, de psychische-fysische-emotionele toestand van het kind, de omgeving van het kind en de context van het kind. De ontwikkelingspsychologische visie van Piaget wordt gehanteerd om de ontwikkeling en stimulatie van de kinderen te garanderen. Agogisch interactieproces tussen begeleider en ouder De contextuele therapie van Ivan-Boszormenyi-Nagy wordt gehanteerd. Deze vertrekt vanuit de praktijk van de contextuele hulpverlening en een aantal specifieke contextuele interventies die Nagy methodisch hanteert. Er is aandacht voor ouders en kinderrechten. Dit wil zeggen dat het gezin de eerste omgeving blijft van het kind en dat er wordt gewerkt aan de emancipatie van de gezinnen.

38

Gericht op opvoedingshulp. Dit wil zeggen dat we zorg op maat en naadloze zorg willen leveren door de naadloze inzet van de diverse werkvormen/modules. Ondersteuning op diverse leefdomeinen. Dit wil zeggen dat we aandacht besteden aan het gezins- en pedagogisch functioneren. Het samenwerken met externe personen en instanties in het kader van de hulp - en dienstverlening. Clintoverleg - We praten met ouders en diensten, we praten niet over ouders heen. - Wie doet er wat en wanneer - Wie is er de spilfiguur voor het gezin - Wat zijn de verwachtingen van de samenwerkende diensten: het inspraakrecht van de ouders respecteren, de integriteit en veiligheid van het kind garanderen of afdwingen, ouders eerlijk behandelen, het standpunt van het clintoverleg collegiaal brengen naar ouders. Maatschappelijke waarden: Onze hulpverlening is steeds een dialoog met de hulpvragers. De hulp is op maat van het gezin en op hun tempo . De hulpverlening is vrijwillig maar niet vrijblijvend. Ouderparticipatie staat centraal, alle medewerkers zien ouders als volwaardige partners. Het hulpaanbod wordt bepaald in overleg met de ouders, het handelingsplan wordt samen opgesteld en staat centraal. Indien de hulpverlening faalt en het belang van het kind ernstig wordt geschaad, ondernemen we in samenspraak met de ouders de stappen die de veiligheid voor het kind moeten vrijwaren. We staan open voor bedenkingen en verzuchtingen van hulpvragers en verwijzers en proberen hier constructief mee om te gaan. Er wordt van alle medewerkers verwacht dat ze bereid zijn in openheid en eerlijkheid samen te werken aan een optimaal functioneren van ons centrum om zo een kwaliteitsvol mogelijke hulpverlening mogelijk te maken. Van alle medewerkers wordt verwacht dat ze het beroepsgeheim respecteren. We streven ernaar onze begeleiders maximaal present te laten zijn voor onze gezinnen. We hechten belang aan regionale samenwerkingsverbanden. We streven naar een optimale en efficinte werking door het juist inzetten van middelen, medewerkers en infrastructuur.

39

CKG SINT-CLARA Hoofdzetel Garenmarkt 9 8000 Brugge Tel. : 050 338206 Fax : 050 440289 ckg@sint-clara.be Steunpunt Diksmuide Sociaal Huis Diksmuide Ijzerheemplein 4 8600 Diksmuide GSM: 0475 737351 ckg@sint-clara.be

1. Doelgroep - leeftijd: Het C.K.G. Sint-Clara staat open voor kinderen van 0-12 jaar waarbij er een verhoogd risico is op een verstoorde leef- en opvoedingssituatie binnen het gezin van herkomst en waarbij er mogelijks ontwikkeling van probleemgedrag bij de kinderen is. Sint-Clara kan ondersteuning bieden aan gezinnen binnen volgende voorwaarden : - gezinnen in al hun diversiteit houdt in dat we open staan voor alle mogelijke gezinsvormen ( bv. noudergezinnen, nieuw samengestelde gezinnen ), alsook alle mogelijke bijzondere leefsituaties ( bv. vluchtelingen, kansarmen, allochtonen, ouders met een psychiatrische problematiek ) - nood aan kinderzorg en gezinsondersteuning - hulpvraag rond opvoedingsgebeuren die vastloopt of dreigt vast te lopen - voldoende perspectief op verandering - bijzondere aandacht voor kinderen van 0 tot 6 jaar - gezinnen met kinderen in een acute crisissituatie

2. Hulpaanbod De hulpverlening binnen het CKG gebeurt aan de hand van de verschillende modules omschreven door Kind en gezin, verschillende werkvormen en verschillende theoretische kaders. Elke werkvorm heeft zijn specifieke indicaties en manier van werken. Bij het zoeken naar een gepaste hulpverleningsvorm voor een welbepaald gezin wordt er steeds een afstemming gezocht van de hulpverlener naar het gezin, naar de verschillende relaties en mogelijkheden binnen het gezin en de afstemming met externe hulpverlening. CKG Sint-Clara biedt 9 modules aan: 2.1. Mobiele werkvorm - Mobiele en ambulante pedagogische begeleiding voor kinderen en hun gezin in de regio Brugge Diksmuide/Ieper = standaard mobiele thuisbegeleiding Uitgangspunt blijft voornamelijk de moeilijke opvoedingssituatie thuis. Via mobiele begeleiding willen ze de pedagogische bekwaamheid van het gezin vergroten en verstevigen. Bij gezinnen die mobiel begeleid worden, kunnen zich volgende problematieken voordoen: pedagogisch, individuele problematiek van de ouders, materile problematieken, relationele problematieken. De aanvraag voor mobiele begeleiding kan gebeuren rechtstreeks door de ouders, via andere eerstelijnshulpverleners (CLB,CAW, ), maar de begeleiding kan ook opgestart worden vanuit de residentile of ambulante werkvorm, waarin deze begeleiding een volgende stap kan betekenen in de begeleiding van het kind naar huis toe. - Mobiele intensieve gezinsbegeleiding van babys en hun gezin - Amberbegeleiding regio Brugge - Diksmuide Amber is een vroegtijdige ( prenataal en/of postnataal ) intensieve pedagogische begeleiding aan huis gedurende een korte periode. De bedoeling is om via een vroegtijdige intensieve ouderbegeleiding, de pedagogische vaardigheden aan te leren die nodig zijn om de ontwikkelingskansen van de baby te optimaliseren en het gezinsfunctioneren in het algemeen te verbeteren. Het opstarten van de begeleiding start voordat de baby de leeftijd van 6 maanden heeft bereikt en is reeds mogelijk vanaf de 8ste zwangerschapsmaand. We gaan gemiddeld 3 maal per week op huisbezoek gedurende een 2 3-tal uur. De maximumduur van de begeleiding bedraagt 6 maand. - Mobiele pedagogische diagnostiek voor gezinnen met kinderen (0 - 12j.) in de regio Brugge Diksmuide/Ieper Deze module orinteert zich naar gezinnen met kinderen tussen 0 en 12 jaar, in al hun diversiteit, die een hulpvraag hebben omdat het opvoedingsgebeuren voor ouder en/of kind vastloopt of dreigt vast te lopen.

40

De doelstelling van de module pedagogisch diagnose is een foto te maken van het pedagogisch functioneren van het gezin. Hierin onderscheiden we verschillende elementen. Ten eerste maken we een probleeminventarisatie. Ten tweede wordt het pedagogisch functioneren van het gezin uitgediept. Er wordt gekeken naar het algemeen functioneren van het gezin, is er een vermoeden van een kindfactor, is er een vermoeden van een ouderfactor, de pedagogische interactie tussen ouder(s) en kind(eren), de pedagogische vaardigheden van elke ouder en het samen ouderen. Als laatste proberen we een beeld te krijgen van de noden en de krachten in het gezin. De bedoeling is dat onze medewerkers op een relatief korte termijn (4 tot 6 weken) het gezin en hun doorverwijzer inzicht en advies kunnen geven. Wij maken enkel de foto, wij formuleren enkel het advies. De doorverwijzer blijft de eerste verantwoordelijke om met het gezin dit proces van vervolghulp aan te vatten. Ouders verwachten vaak dat je hen ook begeleiding aanbiedt. Het is belangrijk dat dit in het intake-gesprek goed wordt doorgepraat.

2.2. Ambulante werkvorm - Ambulante opvang voor kinderen in Brugge en mobiele en ambulante, integrale begeleiding voor hun gezin Bij deze werkvorm verblijven de kinderen nog in hun gezin maar kunnen ze overdag in het CKG worden opgevangen. Dit kan voor vier dagen of enkele dagen per week, dit in samenspraak met de ouders. In het weekend verblijven de kinderen ook in hun gezin. Bij deze opvang wordt er extra aandacht besteed aan de opvoedingssituatie hier en thuis en is de interactie met de ouders vrij intens. Ouders worden uitgenodigd om 1 x om de 14 dagen een halve dag te participeren in de leefgroep (=oudertraining). Ook kunnen zij deelnemen aan koffiemomenten of groepsactiviteiten in de leefgroep. De ouders worden dagelijks op de hoogte gebracht over het verloop van de dag bij hun kind, is er mogelijkheid als hulpverlener om in te spelen op actuele vragen van de ouder en kunnen de ouders ook via gesprekken begeleid worden in hun opvoedingstaak. 2.3. Residentile werkvorm Zeer korte residentile opvang in Brugge voor kinderen uit gezinnen in een crisissituatie Korte residentile opvang voor kinderen in Brugge en ( mobiele en/of ambulante ) integrale begeleiding voor hun gezin Lange, residentile opvang voor kinderen in Brugge en ( mobiele en ambulante ) integrale begeleiding voor hun gezin ( wachtkamer; geen perspectief naar huis). Onderbroken residentile opvang voor kinderen in Brugge en (mobiele en/of ambulante) integrale begeleiding voor hun gezin

De residentile werkvorm staat open voor gezinnen met kinderen die acuut of occasioneel in een probleemsituatie terechtkomen of dreigen terecht te komen, waarbij de opvoedingssituatie thuis in het gedrang komt en waardoor het kind niet langer meer thuis kan verblijven. Deze kinderen worden hier dan voor een tijdelijke periode opgenomen. Het is voor een kind en zijn gezin de meest ingrijpende werkvorm. Belangrijke voorwaarde is dat er met een tijdelijk hulpaanbod (focus op 3 maanden, kan eventueel naar 6 maanden uitgebreid worden) voldoende perspectief is op verandering (verbetering) van de gezinssituatie thuis.

2.4. specifiek aanbod: STOP (Samen sterker Terug Op Pad) - een vroege interventie voor jonge kinderen met gedragsproblemen Stop 4-7 (Samen Sterker Terug Op Pad) is een interventie/trainingsprogramma voor jonge kinderen tussen 4 en 7 jaar, die thuis en/of op school (ernstige) gedragsproblemen vertonen. Het gaat om een samenwerkingsverband tussen twee CKGs in West-Vlaanderen: CKG Don Bosco (Kortrijk Roeselare) en CKG Sint-Clara (Brugge - Diksmuide). De training focust op de drie verschillende domeinen die samenhangen met de belangrijkste contexten voor een kind: kindtraining, oudertraining en leerkrachtentraining. De training is kosteloos. Het enige wat we vragen, is het engagement van de ouders en van de school.

41

3. Indicaties De aanvraag naar hulpverlening kan gebeuren door het gezin zelf, andere hulpverlenende instanties, het comit voor bijzondere jeugdzorg of jeugdrechtbank. De aanvraag wordt hier steeds genoteerd op het Aanmeldingsformulier (AAK). Na aanmelding wordt de hulpvraag besproken op de stafvergadering. Indien nodig zal er eerst nog een grondige intake gebeuren om een heel duidelijk beeld te hebben rond de eigenlijke hulpvraag. Er kan daartoe een kennismakingsgesprek gebeuren met een gezinsbegeleider en/of psycholoog vanuit het CKG Sint-Clara, de verwijzende hulpverlener en het gezin. Tijdens de intakeprocedure zoeken we naar: - hulpvraag van de ouders / aanmelders - de minimale bereidheid (motivatie) van de ouders - moeilijkheden betreffende de opvoeding die extra ondersteuning vragen, stellen we ons de vraag of de situatie heel acuut is, of er problemen in wording zijn of dat het reeds een ernstige risicosituatie is, - werkpunten op vlak van verzorging, basale opvoeding, uitbreiden van sociaal netwerk - de gezonde krachten in de leefsituatie - sociaal netwerk van de ouders Indien het kind (en gezin) voldoet aan de indicaties, ook rekening houdend met de bezetting, kan er bij goedkeuring gestart worden met de begeleiding in n van de omschreven werkvormen. Bij lange residentile opvang: Deze wachtkamer kan naar aanleiding van het beindigen van een interne module van het eigen centrum maar ook op aanvraag van een externe verwijzer (BJZ, JRB) die een overbrugging zoekt naar een andere residentile setting van langduriger aard

4. Contra-indicaties waarvoor kan je geen beroep doen op het CKG Bij diagnostiek: diagnostische vragen van doorverwijzers zonder vraag van ouders en therapeutische diagnostiek ifv een individuele stoornis worden niet opgenomen. Bij mobiele begeleiding: Gebrek aan basisveiligheid in het gezin, ouders staan niet open voor intensieve begeleiding, dan wordt geen begeleiding opgenomen. Bij STOP: mentale handicap van het kind Voor ambulante en residentile opvang: - Te zware individuele kind problematieken kunnen een tegen indicatie zijn ifv een haalbare integratie in de leefgroep: dit is telkens intern af te wegen - de ambulante opvang is geen alternatief voor de reguliere kinderopvang

5. Toegankelijkheid wie kan aanmelden: Iedereen kan aanmelden.

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? De Procedure staat beschreven bij de indicaties.

7. Kostprijs Voor begeleiding en diagnostiek: gratis Bij residentile opvang: ouderbijdrage in verhouding tot gezinsinkomen

8. Visie/missie Ons belangrijkste werkingsprincipe is laagdrempeligheid: ouders kunnen ook rechtstreeks bij ons terecht zonder tussenkomst van verwijzende instanties.
42

Ook het preventief karakter, of de voorkoming van escalatie van problemen staat centraal bij onze tijdelijke, kortdurend hulpverlening. Binnen een vrijwillig kader voorkomen we dat meer langdurige en intensieve hulp nodig wordt. De verantwoordelijkheid van de ouders blijft centraal staan. Onze uiteindelijke doelstelling is steeds het kind zo snel mogelijk weer binnen het gezin in een pedagogisch verantwoord klimaat laten opgroeien. We helpen de ouders de energie terug vinden, om terug te kunnen omgaan met de noden en behoeften van hun kind. Het preventieve karakter van onze instelling belet echter niet dat we in eerste instantie alle kinderen opvangen of alternatieven bieden aan ouders of verwijzende hulpverleners die in een crisissituatie komen aankloppen. Wij zijn daarvoor permanent toegankelijk, 24 uur op 24 uur. Omdat de ondersteuning beperkt is in tijd worden de ouders wel intensief bij de werking betrokken zodat het gezin zo spoedig mogelijk zijn functies ten aanzien van het kind weer kan opnemen. Empowerment vormt een kernprincipe binnen de begeleiding : de krachten in het gezin worden naar boven gehaald en versterkt. Er is een blijvend respect en geloof in de mogelijkheden van de ouders. Er wordt steeds gekozen voor de minst ingrijpende vorm van hulpverlening. In elke werkvorm hebben we vooral aandacht voor vier domeinen: - Een verantwoord pedagogisch klimaat creren om de ontwikkeling van de kinderen te bevorderen; rekening houdend de rechtspositie van de minderjarige - De plaats van het kind in het gezin bewaken en verstevigen; - Het gezin begeleiden en ondersteunen in het waarmaken van zijn opvoedkundige taak; - Zoeken, indien nodig, naar een verantwoorde verwijzing, wanneer de veiligheid van het kind in het gedrang komt, er onvoldoende draagkracht is binnen het gezin, er geen onmiddellijk toekomstperspectief is, Onze eerste zorg gaat uit naar het kind in zijn eigen leefwereld, rekening houdend met zijn eigenheid en ontwikkeling, zijn rechten. De veiligheid van het kind binnen het opvoedingsgebeuren staat hierbij steeds centraal. Samenwerking: Omdat gezinszorg veel verschillende invalshoeken heeft en het gezin ook voor andere deelaspecten hulp kan krijgen van andere sociale diensten, hechten wij veel belang aan de samenwerking met andere hulpverleningsdiensten uit de regio. Deze samenwerking uit zich in vele overlegmomenten met andere hulpverleners waarbij de aandacht voor de privacy en het respect van de eigenheid van ouders en kind altijd aanwezig zijn. In deze samenwerking blijft onze aandacht toegespitst op het belang van het kind en zijn rechten. Ook in de toekomst willen we verder inspelen op de veranderingen binnen de integrale jeugdhulpverlening en onze werking verder afstemmen op onze doelgroep en zijn hulpvragen

43

VIII. PLEEGZORG OPVANG VZW KIND EN GEZIN (EN BJB) Opvang vzw is werkzaam in gans Vlaanderen. Voor de regio Brugge-Oostende (en gans West-Vlaanderen) is het aanspreekpunt in Brugge: Opvang vzw Ruddershove 4 8000 Brugge tel: 050 32 72 70 Fax: 050 32 72 77 E-mail: herlinda.reunbrouck@opvang.be Website: www.opvang.be 1. Doelgroep - leeftijd: O maanden 12 jaar of uit het basisonderwijs

2. Hulpaanbod Opvang vzw heeft twee erkenningen: Om pleegzorg voor jongeren in problematische opvoedingssituaties (POS) of die een als misdaad omschreven feit hebben gepleegd (MOF), te kunnen organiseren is Opvang erkend door de afdeling Bijzondere Jeugdbijstand van het agentschap Jongerenwelzijn van de Vlaamse Gemeenschap. Dankzij de erkenning als Dienst voor Gezinsondersteunende Pleegzorg (GOP) door het agentschap Kind en Gezin bij de Vlaamse Gemeenschap kan Opvang op vraag van de eigen ouders kinderen in pleeggezinnen plaatsen. Dit kan voor opvoedingscrisissen die op termijn kunnen opgelost worden. Men hoopt op die manier te voorkomen dat opvoedingssituaties echt problematisch worden. Beide erkenningen laten toe kinderen te plaatsen in gezinnen die voorheen geen contact hadden met het pleegkind of zijn gezin van herkomst, zgn. bestandgezinnen. Zij laten ook toe dit te doen in gezinnen die het pleegkind en zijn of haar ouders voorheen reeds kenden (familie, vrienden, kennissen,).Wij noemen dit netwerkplaatsingen. Gezien de werking in het kader van de Bijzondere Jeugdbijstand niet rechtstreeks toegankelijk is, wordt deze niet in deze tekst opgenomen. Opvang vzw biedt vijf modules aan in de regio Brugge-Oostende - Zeer kort verblijf in een pleeggezin voor kinderen en mobiele en ambulante begeleiding voor hun gezin, met het oog op een terugkeer naar huis, in West-Vlaanderen. (duur: 2d. tot 1 maand) o acute noodsituatie - Kort verblijf in een pleeggezin voor kinderen en mobiele en ambulante begeleiding voor hun gezin, met het oog op een terugkeer naar huis, in West-Vlaanderen (duur: 1 week tot 3 maanden) o er is sprake van een tijdelijke noodsituatie waarbij het opvoedingssysteem vastloopt of dreigt vast te lopen en waarvoor met een tijdelijk hulpaanbod voldoende perspectief is op verandering - Onderbroken verblijf in een pleeggezin voor thuiswonende kinderen en mobiele en ambulante begeleiding voor hun gezin in West-Vlaanderen (duur: 1j tot 2j) - Crisisopvang in een pleeggezin voor kinderen en mobiele en ambulante begeleiding voor hun gezin, met het oog op een terugkeer naar huis, in West-Vlaanderen (duur: 2d. tot 1 maand) Voor bovenstaande modules geldt de voorwaarde dat er sprake is van een tijdelijke noodsituatie waarbij het opvoedingssysteem vastloopt of dreigt vast te lopen en waarvoor met een tijdelijk hulpaanbod voldoende perspectief is op verandering.

- Kort verblijf in maanden) o o o

een pleeggezin voor babys in het licht van een mogelijke adoptie in West-Vlaanderen (duur: 1 week tot 3 Ouders hebben zich akkoord verklaard met de opvang van hun kind in een pleeggezin Ouders overwegen afstand van hun kind voor adoptie Contra-indicatie: zware problematiek (medisch, handicap, ) waardoor opvang in een gezin onmogelijk is

44

3. Indicaties Geestelijk welzijn, gezin en opvoeding, sociale situatie

4. Contra-indicaties waarvoor kan je geen beroep doen op Opvang? Voor bovenstaande modules is opvang in een pleeggezin niet mogelijk als er sprake is van n van onderstaande situaties: - een problematische opvoedingssituatie (POS) - crimineel gedrag bij de ouders waardoor de veiligheid van het pleeggezin in gevaar dreigt te komen - het kind is niet in staat tot enige relatievorming met de pleegouders (affectief relationele vaardigheden) - extreem afwijkend gedrag, ernstige lichamelijke afwijkingen, zwakzinnigheid of psychiatrische stoornissen bij het kind - het kind wil zelf niet naar een pleeggezin of ouders verzetten zich er tegen

5. Toegankelijkheid wie kan aanmelden: Gezinsondersteunende pleegzorg (GOP) wordt georganiseerd op uitdrukkelijke vraag van de ouders. Aanmelding kan telefonisch of per mail. Na aanmelding volgt intake (vraagverheldering).

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? Ouders geven schriftelijk hun akkoord voor de opvang van hun kind in een bepaald pleeggezin. Bij de start van de hulpverlening wordt de opvang toevertrouwd aan een vaste pleegzorgbegeleider. Voor de start van de opvang worden de duur van de opvang, contacten tussen ouders en kind en praktische afspraken besproken. Deze worden genoteerd in een samenwerkingsovereenkomst. In een ondersteuningsplan wordt genoteerd welke doelen idealiter bereikt zouden moeten worden via de opvang en de begeleiding. Het kind wordt, afhankelijk van zijn of haar ontwikkelingsniveau genformeerd over en betrokken bij de voortgang van de begeleiding. Een nauwe opvolging van het proces maakt constante bijsturing mogelijk. Bij het beindigen van de opvang wordt het proces gevalueerd. Indien nodig worden afspraken gemaakt m.b.t. nazorg.

7. Kostprijs Een ouderbijdrage wordt aangerekend in verhouding tot het gezinsinkomen. Kind en Gezin heeft hiervoor regels vastgelegd. Uitzonderingen zijn mogelijk. De ouderbijdrage wordt gend door Opvang. Rechtstreekse financile verhandelingen tussen ouders en pleegouders zijn niet toegelaten. Het opvanggezin draagt tijdens de verblijfsperiode de kosten voor de dagdagelijkse voeding en verzorging. Kosten voor medische tussenkomsten blijven ten laste van de ouders. De overheid voorziet een onkostenvergoeding voor pleegouders.

8. Visie Kinderen en jongeren hebben het recht om op te groeien in een veilige en stabiele gezinscontext. Wanneer ouders de zorg (tijdelijk) niet aan kunnen kan pleegzorg een geschikt hulpaanbod zijn. Tijdens de pleegplaatsing behouden ouders de eindverantwoordelijkheid voor hun kind. Tijdens de pleegplaatsing zoeken wij een maximale participatie van de clint en zijn omgeving. De vrijwaring van de ontwikkelingskansen van het kind staat centraal. Als dienst voor pleegzorg willen wij de eigen cultuur, de gewoontes en de eigen levensstijl van het natuurlijke milieu maximaal respecteren. Wij verwachten hetzelfde van onze pleegouders. Als vrijwillige medewerkers onderschrijven zij het belang ouderlijke verantwoordelijkheid te respecteren.

45

IX. CENTRUM INTEGRALE GEZINSZORG TEN ANKER CIG Hoofdadres: Dorpsstraat 70 8420 Klemskerke Tel: 059 23 46 78 Fax: 059 23 82 84 tenanker@skynet.be Oostende Heilig Hartlaan 14 8400 Oostende Tel: 059 32 46 28 Fax: 059 80 64 81 afdelingoostende@cigtenanker.be

1. Doelgroep - leeftijd: Gezinnen en gezinsleden waarvan het gezinsfunctioneren zo diepgaand problematisch is dat gezinsdesintegratie een werkelijke dreiging vormt. Gezien het een opvang van gezinnen betreft zullen zowel de minderjarige als de meerderjarige kinderen in de opvang worden betrokken. Er wordt dan ook geen rekening gehouden met de leeftijdsgrens van 18 jaar. De minimum- en maximumleeftijd van de minderjarigen hebben betrekking op de kinderen van de begeleide gezinnen. Voor de ouders is er geen minimum- of maximumleeftijd bepaald. In de locatie te Oostende kunnen enkel minderjarige (aanstaande) moeders met hun kind terecht. In Klemskerke kunnen ook minderjarige koppels terecht.

2. Hulpaanbod Het centrum zorgt voor residentile (31 eenheden), ambulante (1 eenheid) en mobiele begeleiding (6 eenheden) van ouders en kinderen en van aanstaande ouders. De opvang en begeleiding zijn gericht op het voorkomen van de gezinsdesintegratie, op het verhogen van de draagkracht en het verminderen van de draaglast van de gezinsleden, op relatiebekwaamheid, op emancipatie en op maatschappelijke integratie. Het streven naar haalbaar ouderschap is een centraal thema. De opvang en/of begeleiding in of door het CIG is altijd tijdelijk van aard. De verblijf- en/of begeleidingsduur bedraagt gemiddeld niet meer dan 9 maanden, dit kan eventueel verlengd worden met 3 maanden. Ten Anker beoogt integrale gezinsgerichte begeleiding: - de begeleiding richt zich op het volledige gezin en op de context van elk individueel gezinslid - er wordt begeleiding geboden op de verschillende terreinen en niveaus van de gezinsproblemen - er is een trajectbegeleiding van intake tot nazorg - in combinatie met verschillende, flexibele werkvormen: residentieel (leefgroepwerking voor minderjarigen of studiowerking), ambulant en mobiel. Deze werkvormen kunnen elkaar opvolgen of voorafgaan. Zwangerschapsbegeleiding Er wordt informatie verstrekt in verband met zwangerschap en bevalling. Tijdens de zwangerschap wordt aandacht gegeven aan medische en psychologische begeleiding. De bevalling wordt op praktisch vlak voorbereid. Er is persoonlijke begeleiding bij vragen rond het behoud van het kindje, de mogelijkheid tot adoptie of plaatsing in een pleeggezin of ondersteuning van een gastgezin. Specifieke informatie wordt gegeven in geval van ongewenste zwangerschap. Begeleiding ouder(s)-kind Hier wordt gezocht naar een evenwicht tussen de mogelijkheden van de ouder(s) en het welzijn van het kind. De ouder wordt ondersteund en geholpen in moeilijke opvoedingssituaties, pedagogische vaardigheden worden aangeleerd en versterkt. De affectief-pedagogische relatie wordt aandachtig gevolgd. Verzorgingsvaardigheden worden aangeleerd. In de residentile en ambulante werking is er kinderwerking en ondersteuning door de begeleiding binnen de leefgroep en studiowerking. Er wordt samen met het gezin gezocht naar mogelijkheden die de draaglast van de ouder(s) verminderen en de draagkracht verhogen.
46

 Relatie met partner en familie Aan de ouder/het gezin worden rele kansen geboden om relaties bespreekbaar te maken. Er wordt gezocht naar en gewerkt met hulpbronnen om het eigen netwerk van de clint uit te breiden en/of te versterken. Aan de hand van geigende methodieken worden de relaties en posities van de gezinsleden en hun context in kaart gebracht. Groei naar zelfstandigheid Van bij het begin van de begeleiding wordt gewerkt aan een geleidelijke opbouw of behoud van de zelfstandigheid. Deze training kan zich o.a. situeren op psycho-sociaal en emotioneel vlak, op sociaal-administratief, financieel en huishoudelijk vlak. Binnen de begeleiding is er bijzondere aandacht voor onderwijs, tewerkstelling en vrije tijd.

Werkwijze: De gezinsleden worden individueel begeleid binnen hun context, maar ook het gezinsgeheel is onderwerp van begeleiding. Methodieken en aspecten van het contextuele denken worden gehanteerd in de begeleiding. Als begeleidingsmethodes wordt gebruik gemaakt van evaluaties, stappenplan, begeleidingscontract, individuele (ondersteunende) gesprekken, modelling, ... Praktische leermethodes worden opgezet: duplo-methodiek, video-hometraining, . Themagerichte informatie wordt bijgebracht aan de hand van didactisch materiaal. Aanwezige disciplines: psycholoog, maatschappelijk assistent, orthopedagoog, verpleegster, kinderverzorgster.

Het CIG biedt 10 modules aan Residentile werkvorm Lange residentile, integrale begeleiding en training voor (aanstaande) minderjarige tienerouders te Klemskerke Lange residentile, integrale begeleiding en training voor (aanstaande) minderjarige tienerouders te Oostende Intensieve residentile, integrale begeleiding en training voor (aanstaande) gezinnen met ernstige opvoedkundige en andere gezinsproblemen te Klemskerke/De Haan. Lange residentile, integrale begeleiding, training en behandeling voor (aanstaande) gezinnen met ernstige opvoedkundige en andere gezinsproblemen te Klemskerke Lange residentile, integrale begeleiding, training en behandeling voor minderjarige (aanstaande) tienerouders en hun kind te Klemskerke

Concreet gebeurt dit in een leefgroepwerking (afdeling oostende) voor tienermoeders en een studiowerking (in Klemskerke) voor gezinnen en gezinsleden waarvan het gezinsfunctioneren ernstig bedreigd wordt. In Klemskerke is er ook mogelijkheid tot opname van twee-oudergezinnen.

Ambulante en mobiele werkvorm Intensieve, mobiele en ambulante, integrale begeleiding en training voor (aanstaande) gezinnen met ernstige opvoedkundige en andere gezinsproblemen Lange mobiele en ambulante, integrale begeleiding, training en behandeling voor (aanstaande) gezinnen met ernstige opvoedkundige en andere gezinsproblemen in de provincie West-Vlaanderen (exclusief de regio Kortrijk, Tielt, Roeselare)

Crisishulp Kort verblijf voor gezinnen met kinderen in een crisissituatie te Klemskerke Kort verblijf voor minderjarige (aanstaande) tienermoeders met kinderen in een crisissituatie te Oostende Intensieve, mobiele en ambulante crisisbegeleiding voor (aanstaande) gezinnen in een straal van 25 km rond Klemskerke/De Haan

47

Structuur van de werking:

3. Indicaties Algemene indicaties: - Ernstige opvoedkundige problemen, problematische ouder-kind relatie, tekort aan ouderlijke vaardigheden: er moet steeds een vraag zijn naar opvoedingshulp en ondersteuning. Een gezin met enkel relatieproblemen komt bijvoorbeeld niet in aanmerking. - Dysfuncties in het gezinsfunctioneren - Hechtingsproblematiek - Escalerende ontwikkelingsfase en/of gezinsfase problematieken - Verwenning, mishandeling, verwaarlozing, seksueel misbruik op voorwaarde dat de veiligheid en basiszorg voor het kind gewaarborgd blijven - Intrafamiliaal geweld op voorwaarde dat de veiligheid en basiszorg voor het kind gewaarborgd blijven - Psychische of relationele problemen die een destabilisatie van het gezinsevenwicht teweegbrengen - In functie van trajectbegeleiding, als vervolg op een residentile begeleiding Deze indicaties gelden voor alle onderstaande modules: - Intensieve, mobiele en ambulante, integrale begeleiding en training voor (aanstaande) gezinnen met ernstige opvoedkundige en andere gezinsproblemen in de provincie West-Vlaanderen (exclusief de regio Kortrijk-Roeselare-Tielt) - Lange mobiele en ambulante, integrale begeleiding, training en behandeling voor (aanstaande) gezinnen met ernstige opvoedkundige en andere gezinsproblemen in de provincie West-Vlaanderen (exclusief de regio Kortrijk, Tielt, Roeselare) Lange residentile, integrale begeleiding en training voor (aanstaande) minderjarige tienerouders te Klemskerke Lange residentile, integrale begeleiding en training voor (aanstaande) minderjarige tienerouders te Oostende Lange residentile, integrale begeleiding, training en behandeling voor minderjarige (aanstaande) tienerouders en hun kind te Klemskerke Met bijkomende specifieke indicaties voor de drie bovenstaande modules: Vragen rond begeleiding (ongewenste) zwangerschap en geboorte bij tienerouders (ongewenste) zwangerschap en geboorte die in de eigen context niet kan opgevangen worden Vragen rond voorbereiding van tienerouders op zelfstandigheid en zelfverantwoordelijkheid Onzekerheid of er voldoende zorg en veiligheid zal geboden worden aan het nog ongeboren kind In perspectief op gezinshereniging Intensieve residentile, integrale begeleiding en training voor (aanstaande) gezinnen met ernstige opvoedkundige en andere gezinsproblemen te Klemskerke/De Haan. Lange residentile, integrale begeleiding, training en behandeling voor (aanstaande) gezinnen met ernstige opvoedkundige en andere gezinsproblemen te Klemskerke
48

Met bijkomende specifieke indicaties voor de twee bovenstaande modules: Andere hulpverleningsvormen zijn ontoereikend of binnen de thuissituatie is er dermate veel onrust en onveiligheid dat veranderingen moeilijk te realiseren zijn Binnen de trajectbegeleiding: als vervolg of tussenstap op mobiele begeleiding Vragen rond begeleiding (ongewenste) zwangerschap en geboorte bij tienerouders (ongewenste) zwangerschap en geboorte die in de eigen context niet kan opgevangen worden Vragen rond voorbereiding van de tienerouder(s) op zelfstandigheid en zelfverantwoordelijkheid Onzekerheid of er voldoende zorg en veiligheid zal geboden worden aan het nog ongeboren kind In perspectief op gezinshereniging

4. Contra-indicaties waarvoor kan je geen beroep doen op het CIG? Acute psychiatrische problematiek: er blijven vaak mensen met psychische problemen maar die moeten relatief stabiel zijn. Acute ernstige verslavingsproblematieken: alcohol en drugs zijn verboden. Als er na verloopt van tijd toch een verslavingsproblematiek naar boven komt, is behandeling en begeleiding rond verslavingsprobleem een voorwaarde voor verdere begeleiding. Bij residentile werkvormen: Risico tot escalatie van agressie bij de opname of tijdens het verblijf

5. Toegankelijkheid wie kan aanmelden: De hulpverlening op residentile, ambulante of mobiele basis gebeurt op doorverwijzing of op eigen initiatief van de ouder of het gezin. Mogelijke doorverwijzers zijn artsen, centra algemeen welzijnswerk, diensten van Kind en Gezin, OCMWs, Vertrouwenscentra Kindermishandeling, ... . Het Comit voor Bijzondere Jeugdzorg en de Jeugdrechtbanken zijn bijzondere doorverwijzers, gezien de specifieke begeleiding die CIG Ten Anker biedt aan minderjarige zwangere meisjes en hun context.

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? Elke begeleiding start met een intakegesprek. In deze intake wordt gepeild naar de hulpvraag van het gezin en wordt het hulpverleningsaanbod in kaart gebracht. De meest geschikte hulpverleningsvorm wordt gezocht en besproken met het gezin, er van uitgaande dat kan gewerkt worden met een systeem van trajectbegeleiding, waarbij de verschillende werkvormen van Ten Anker elkaar opvolgen en aanvullen. Hierbij wordt rekening gehouden met leeftijd, problematiek en mogelijkheden van de ouder(s) en kind(eren). Bij de start van de begeleiding wordt voor elk gezin een hulpverleningsprogramma opgesteld. Dit hulpverleningsprogramma is het overkoepelende geheel dat alle centrale documenten bevat die informatie geven in verband met de hulpverlening aan de clint. Van bij de aanvang van opname of begeleiding worden de aangebrachte problemen opgenomen in het begeleidingsplan. Het begeleidingsplan beschrijft de algemene doelstellingen die vooropgesteld worden, in aansluiting op de hulpvraag. Er wordt gestart met de begeleidingspunten die voor het gezin het meest urgent en haalbaar zijn en vertrokken vanuit de sterke punten van het gezin. Het begeleidingsplan en vooral de begeleidingspunten worden regelmatig gevalueerd en aangepast in functie van de evolutie die de ouder/het gezin doormaakt. Bij bijzondere problemen (medisch, psychisch) wordt de ouder of het kind doorverwezen. De externe hulpverlening wordt opgevolgd. Het beindigen van de hulpverlening kan gebeuren op vraag van het gezin of van het centrum. De motivatie hiertoe wordt duidelijk gesteld.

7. Kostprijs Clintbijdrage op 14.10.2008: 9,43 euro voor het eerste gezinslid/dag 4,71 euro voor het tweede 3,15 euro voor het derde en volgende gezinslid

49

Voor de aankoop van voeding waar de clint zelf moet voor instaan wordt een bedrag van de clintbijdrage terugbetaald: 4,71 euro voor het eerste gezinslid 4.01 euro voor het tweede 3,14 euro voor het derde en volgende gezinsleden Het voedingsgeld wordt betaald aan de bewoners van de studio en de bewoners van de doorgroeigroep bij de tienermoeders. De frequentie hangt af van het begeleidingsstadium. Binnen de tienermoeders wordt gewerkt met big budget. Deze bedragen zijn aan de index gekoppeld. Er zijn een aantal extra kosten zoals voor gebruik van wasmachine en droogkast, TV en fiets, aankoop van vuilniszakken en luiers.

8. Visie Onze begeleiding biedt een integrale gezinsgerichte begeleiding, gericht op het volledige gezin en op de context van elke persoon met als doel het voorkomen van gezinsdesintegratie, het stabiliseren en/of verbeteren van de gezinstoestand, het verhogen van de betrouwbaarheid in de relaties van de gezinsleden en de opbouw en/of herstel van het zelfstandig functioneren. We bieden levensfase gebonden ontwikkelingskansen aan de minderjarige ouder als persoon. We gaan samen op zoek naar een evenwicht in ouderschap en groei als minderjarige. In onze hulpverlening staat het (ongeboren) kind binnen de relatie met zijn ouders centraal. We richten ons op de positieve krachten, de inzet van elk gezinslid en de potentile groeimogelijkheden. We gaan op zoek naar hulpbronnen. De problemen worden binnen hun volledige context bekeken. We spreken ouders aan in hun verantwoordelijkheid als ouder en gaan op zoek naar haalbaar ouderschap. We bieden een integrale, procesmatige, emancipatorische begeleiding met mogelijkheid tot trajectbegeleiding steeds op maat van het gezin. Onze werking is multidisciplinair. Onze hulpverlening is gestoeld op de contextuele visie, de systeemtheorie en gedragstherapeutische modellen. We staan open voor invloeden vanuit andere modellen en zoeken naar een zinvolle integratie binnen onze werking.

50

X. VERTROUWENSCENTRUM KINDERMISHANDELING (VK) KIND EN GEZIN Blankenbergsesteenweg 112 8000 Brugge Tel 050 34 57 57 of 0800 97 0 79 Fax: 050 33 37 08 info@vertrouwenscentrumwvl.be www.kindermishandeling.org

1. Doelgroep - leeftijd 0-17 j ongeboren kinderen, pasgeborenen, kinderen en jongeren tot en met 17 jaar en verlengd minderjarigen behoren tot de beoogde leeftijdsgroep.

2. Hulpaanbod Het VK biedt 6 modules aan: Ambulante vraagverheldering voor kinderen, jongeren en hun leefomgeving bij een geval (of vermoeden) van kindermishandeling Ambulante diagnostiek voor minderjarigen en hun clintsysteem in een situatie (of vermoeden) van kindermishandeling in de provincie West-Vlaanderen Korte ambulante begeleiding voor kinderen en jongeren die slachtoffer werden van kindermishandeling en voor hun gezin en hun leefomgeving Korte ambulante begeleiding in crisissituaties voor minderjarige slachtoffers van kindermishandeling en voor hun clintsysteem in de provincie West-Vlaanderen. Langdurige ambulante begeleiding van minderjarige slachtoffers van kindermishandeling en voor hun clintsysteem in de provincie West-Vlaanderen : deze module gaat exclusief over jongeren voor wie de start van de hulpverlening op het VK is gemaakt en die niet in de reguliere hulpverlening terecht kunnen. Langdurige, laag frequente, ambulante begeleiding als opvolging van de hulpverlening aan minderjarige slachtoffers van kindermishandeling en voor hun clintsysteem in de provincie West-Vlaanderen.

Wanneer een situatie wordt aangemeld, probeert het VK een inschatting te maken van wat er juist aan de hand is met een kind of een jongere. Het VK tracht zicht te krijgen op de ernst en de omvang van het probleem en doet dit op verscheidene manieren. Enerzijds proberen we contact te leggen met mensen die vanuit hun professionele bezigheden een beeld kunnen schetsen van het kind en zijn leefsituatie: een huisarts, een centrum voor leerlingenbegeleiding, diensten uit bijzondere jeugdzorg, Er wordt duidelijk gemaakt aan diegene waarmee contact wordt opgenomen dat het om een exploratie gaat, dat het betreffende kind en zijn gezin al dan niet reeds op de hoogte zijn en dat de meegedeelde informatie binnen het beroepsgeheim valt. Anderzijds komen we met het VK direct tussen. Er is dan een gesprek met de minderjarige, de ouders en/of andere rechtstreeks betrokkenen. Een combinatie van beide methodes kan natuurlijk ook. Elke aangemelde situatie is uniek en dient ook zo bekeken te worden. Er zijn geen standaardstrategien beschikbaar. Bij elke situatie wordt ingeschat welke stappen er nodig zijn om meer informatie te verzamelen over een kind en zijn situatie Crisisinterventie In een aantal situaties is de informatie zo verontrustend dat er een dringende tussenkomst nodig is. Dit kan inhouden dat het VK dezelfde dag van de melding al rechtstreeks contact opneemt met de ouders, het kind of andere betrokkenen. Het gebeurt ook dat het VK niet voldoende garanties heeft voor de veiligheid van een kind. Dan wordt er contact opgenomen met het Comit Bijzondere Jeugdzorg en/of justitile instanties die de situatie dan verder cordineren. Contact met het kind en zijn/haar gezin Het VK probeert hulp te bieden of op te starten vanuit de behoeften van het kind. De positie van het kind staat centraal: Wat heeft het kind of de jongere op dit ogenblik nodig?
51

In het contact met het kind en/of het gezin wordt er door de hulpverleners van het VK benoemd hoe ze de situatie bekijken. De ongerustheid over een probleem wordt benoemd n verklaard. De ouders of andere volwassenen die verantwoordelijk zijn, worden duidelijk geconfronteerd met de ongerustheid over verwaarlozing of mishandeling. Er wordt bij de volwassenen gestreefd naar erkenning. Dit houdt in dat de volwassenen kunnen toegeven (geheel of gedeeltelijk) dat er verwaarlozing of mishandeling plaatsvindt, dat zij hiervoor de verantwoordelijkheid opnemen en kunnen aanvoelen dat zij bij het kind/slachtoffer leed hebben veroorzaakt. Verdere hulp Er wordt met alle partijen (ouders, slachtoffers, andere kinderen of volwassenen) gezocht naar mogelijkheden om terug tot een veiliger samenleven te komen. In elke stap van de hulpverlening bekijkt het VK of het slachtoffer voldoende veiligheid wordt geboden. Na de eerste fase, waarin de ouders aangesproken worden en zich engageren om te werken aan een veiliger samenleven, kan de verdere hulp vanuit het VK twee vormen aannemen: Het VK verwijst de ouders naar andere hulpverleners om het kind en zijn gezin verder te begeleiden. Het VK wordt dan op de hoogte gehouden van de evolutie van de hulpverlening. Indien er geen mogelijkheden zijn vanuit andere diensten om hulp op te starten, zal het VK de begeleiding verderzetten tot zolang het nodig blijkt. Cordinatie Een aantal gezinnen is reeds bekend bij verschillende hulpverleningsinstanties. Daarom kan het zinvol zijn dat de inspanningen van deze diensten gebundeld worden en afgestemd op elkaar. Het VK probeert in een aantal situaties om alle betrokken hulpverleners samen te brengen in een rondetafelconferentie of een netwerkoverleg en neemt met akkoord van alle partijen eventueel de cordinatie op van het dossier. Vanuit de invalshoeken van elke dienst stellen we samen de diagnostiek op punt en werken we een gezamenlijke strategie uit. Indien nodig neemt het VK zelf contact op met het betrokken gezin om zn positie in het dossier uit te leggen.

3. Indicaties Een problematiek van gedrags-, emotionele- en psychiatrische stoornis verbonden met een (bezorgdheid over mogelijke) kindermishandeling Risicosituaties op kindermishandeling Het VK heeft een duidelijk mandaat voor intrafamiliaal geweld, voor extrafamiliaal geweld moeten we bekijken in functie van het slachtoffer welk mandaat het VK kan opnemen Het vertrouwenscentrum kindermishandeling West-Vlaanderen werkt voor de ganse provincie. De officile verblijfplaats van het gemelde kind is hierbij bepalend. Kinderen die ingeschreven zijn in woonplaatsen buiten de provincie worden verwezen naar de collegas van de desbetreffende provincie.

4. Contra-indicaties Het thema kindermishandeling is niet aan de orde, andere problematiek niet gelinkt aan kindermishandeling. Enkel verwerkingsproblematiek van vroegere mishandeling. Als mensen al klacht ingediend hebben bij de politie, dan vervalt voor het VK de diagnostische vraag en komt het VK niet meer tussen.

5. Toegankelijkheid wie kan aanmelden De VKs zijn een meldpunt voor alle mogelijke situaties van geweld op kinderen. Iedereen (zowel hulpverleners als mensen uit de omgeving van een kind als het kind zelf) die een vermoeden of een ongerustheid heeft over verwaarlozing of mishandeling van een kind, kan contact opnemen met een VK. Het VK is telefonisch bereikbaar tussen 9 en 17u. Tijdens de avonduren en in de weekends is er voor dringende situaties een telefonische wachtdienst.

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? Je kan melden via persoonlijk contact, telefonisch, schriftelijk of per e-mail. Anonimiteit is mogelijk, maar niet vanuit hulpverleners. De vraag wordt beluisterd en men vraagt meer informatie in een poging om de situatie te objectiveren en een inschatting
52

te maken. Melders zitten soms zo diep in een urgentiedenken dat ze de rest van de informatie vergeten na te gaan en niet geven. Eigenlijk komen in deze fase de vragen aan bod die ook terug te vinden zijn in de signaallijst verontrustende opvoedingssituaties www.signaallijst.be. Van professionele hulpverleners wordt meestal verwacht dat ze de situatie bespreken met hun clint, dat ze een brugfunctie opnemen naar de clint. In sommige gevallen is dat niet aangeraden om de integriteit van de minderjarige niet in gevaar te brengen.

7. Kostprijs Hulpverlening is gratis. Geen onrechtstreekse kosten.

8. Visie en missie Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling West-Vlaanderen is het provinciale meldpunt voor al wie een situatie van geweld tegen kinderen kent of hiervan een vermoeden heeft. Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling is binnen de hulpverlening het centrale ankerpunt in het zoeken of aanbieden van hulp voor een kind in nood: het mishandelde, verwaarloosde of seksueel misbruikte kind. De samenleving geeft het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling het mandaat om de melding te onderzoeken en in de gepaste gevolggeving te voorzien waarbij het belang van het kind centraal staat. Visie en maatschappelijke waarden. Kindermishandeling doet onrecht aan kinderen. o Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling onderschrijft het Verdrag inzake de Rechten van het Kind (20/11/1989) en in het bijzonder artikel 19 waarin de samenleving zich engageert om de fysieke en psychische integriteit van kinderen en jongeren maximaal te beschermen. o Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling stelt in zijn handelen de belangen van het kind centraal. Het appelleert, desnoods aanklampend, de zorgdragers op hun verantwoordelijkheden. Kindermishandeling is een verborgen leed, meestal in de beslotenheid van een gezin. o Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling organiseert zich laagdrempelig naar ieder, professioneel of vanuit de omgeving, die een situatie van geweld kent of hiervan een vermoeden heeft. Kindermishandeling vraagt om hulp n bescherming. o Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling werkt vanuit een hulpverleningsperspectief. Bescherming van het kind tegen verder geweld tracht het prioritair binnen de vertrouwelijkheid en op vrijwillige basis te realiseren. Indien de fysieke of psychische integriteit binnen dit kader niet voldoende kan beveiligd worden, zal afgewogen worden om die instanties die dwingende vormen van bescherming kunnen bieden op de hoogte te brengen. Kindermishandeling is de verantwoordelijkheid van alle professionele zorgdragers die met kinderen en gezinnen werken. o Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling ondersteunt hen en werkt nauw met hen samen in de zorg en hulp voor deze kinderen en hun gezinnen. Kindermishandeling is een complexe problematiek en vraagt een deskundige, weloverwogen en respectvolle aanpak. o Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling realiseert dit door een multidisciplinaire werking met goed opgeleide medewerkers. o Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling staat borg voor de integriteit en professionaliteit van zijn medewerkers. o Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling benadert iedereen op een respectvolle manier zonder onderscheid. Kindermishandeling is een belastende problematiek voor hulpverleners. o Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling draagt zorg voor zijn medewerkers door goede ondersteuning en waardering.

53

XI. COMIT BIJZONDERE JEUGDZORG BRUGGE EN OOSTENDE (CBJ) - BJB CBJ Brugge Gistelse Steenweg 300 8200 Brugge Tel: 050 30 12 30 Fax: 050 30 12 31 dirk.meuleman@jongerenwelzijn.be www.jongerenwelzijn.be CBJ Oostende Torhoutsesteenweg 699 8400 OOSTENDE Tel: 059 25 55 75 Fax: 059 25 55 80 dirk.meuleman@jongerenwelzijn.be

1. Doelgroep - leeftijd: Minderjarigen en hun gezin. Eenmaal zij hulpverlening in de BJB ontvangen (via het CBJ of via de JRB), kunnen zij schriftelijk bij het CBJ vragen om deze hulp na hun 18 verjaardag verder te zetten: - een opvoedend project kan nog 6 maanden verder lopen. - gezinsverblijf, verblijf in begeleidingstehuis, en kamertraining kan tot de 20 verjaardag verlengd worden. - BZW (begeleid zelfstandig wonen) kan tot de 21 verjaardag. Wanneer een meerderjarige op zijn 18 of erna verkiest de hulpverlening in de BJB stop te zetten, kan hij/zij toch nog vragen opnieuw in te stappen. Dit is de spijtprocedure. Deze mogelijkheid loopt over 3 maanden wat betreft pleeggezin, begeleidingstehuis en kamertraining; over 6 maanden voor BZW.

2. Hulpaanbod Het CBJ biedt drie modules aan: - Ambulante informatie- en adviesverlening en vraagverheldering voor kinderen, jongeren en hun gezin in een (mogelijk) problematische opvoedingssituatie. - Mobiele en ambulante diagnostiek en bemiddeling voor kinderen, jongeren en hun gezin in een (mogelijk) problematische opvoedingssituatie - Lange mobiele en ambulante begeleiding van het hulpverleningstraject van kinderen, jongeren en hun gezin in een problematische opvoedingssituatie Het CBJ kan tussenkomen in problematische opvoedingssituaties (POS). Na onderzoek kan hulpverlening worden georganiseerd binnen (hoofdzakelijk) of buiten de BJB, en wordt deze hulpverlening opgevolgd. Wat is een POS? 1. Vooreerst kan gesteld dat een POS verder staat op de lijn dan een opvoedingsvraag, opvoedingsspanning, en opvoedingscrisis. Een POS is complexer en langduriger. 2. Decretaal wordt een POS omschreven als een situatie waarin de fysieke integriteit, de affectieve, morele, intellectuele of sociale ontplooiingskansen van minderjarigen in het gedrang komen door bijzondere gebeurtenissen, relationele conflicten of door omstandigheden waarin ze leven. 3. We bekijken of een aanmelding wel een POS betreft. Als instrumenten gebruiken we daartoe een aantal parameters in de breedte, de hoogte en de lengte. In het kort bedoelen we met breedte dat het gezinnen betreft met een veelheid van problemen in diverse gebieden; niet alleen de opvoeding. Met hoogte bedoelen we de ernst van de problematiek; de ernst zoals die wordt ingeschat door de omgeving (normen), maar ook de ernst waarmee de betrokkenen zelf op een bepaald moment hun problemen ervaren. Met lengte bedoelen we de chroniciteit. De problematische situatie bestaat al langer; gewoon op zich, of ook door gebrekkige ondersteuning vanuit eigen netwerk, of door ontoereikend effect van geboden hulpverlening om welke reden dan ook. Kortom een POS is een ernstige langdurende en complexe gezinsproblematiek.

Welke hulpverlening kan vanuit het CBJ worden georganiseerd? 1. Meestal wordt er beroep gedaan op hulpverlening binnen de sector van de BJB. We geven een overzicht : - preventieve sociale actie (PSA-programma) met pedagogisch ondersteunende doelstelling (draagkracht
54

verhogend of draaglast verlagend) zoals : speelpleinwerking, familiale hulp, schoolinternaat, - thuisbegeleiding. - dagcentrumbegeleiding. - OOOC-opname : onthaal, orintatie, en/of observatie. - verblijf in pleeggezin. - opname in een begeleidingstehuis : uitgesplitst in leefgroep of kamertraining. - opname in een psychiatrische setting. - BZW (begeleid zelfstandig wonen). - inschakeling van een project; veelal ervaringsgericht leren. 2. Deze hulp dient te verlopen volgens de doelstellingen die de consulent verwoordde in een hulpverleningsprogramma, waarvan het gezin kennis heeft en waarmee het akkoord gaat. Dit programma wordt door de voorziening in dtail omgezet in een handelingsplan waarin concrete werkpunten en termijnen worden uitgezet. 3. Maar ook buiten de sector BJB kan worden hulp georganiseerd of naartoe verwezen. We denken dan op samenwerking met het volledige gamma in de ambulante sector, maar eveneens met (semi-)residentile hulp zoals CKG, psychiatrie, CIG, voorzieningen van het VAPH als MPIs, GemeenschapsMPIs, enz.

3. Indicaties enige vorm van medewerking van de clint is een vereiste, maar clint moet geen hulpvraag hebben. Het is juist de taak van het CBJ om hulp aanvaard te maken. van de verwijzer wordt verwacht dat hij het clintsysteem informeert over de ervaren problemen en de aanmelding bij de bijzondere jeugdbijstand van de verwijzer wordt verwacht dat hij eens contact opneemt met het CBJ vooraleer hij een clint doorstuurt, van de verwijzer wordt een actieve participatie in het verdere traject verwacht

Voorwaarden voor tussenkomst: 1. Het moet om een POS gaan. 2. Er is een maatschappelijke noodzaak tot interveniren. Er is een maatschappelijke grens overschreden. Hier komt het belang van het kind bij kijken. 3. De tussenkomst van het CBJ is subsidiair. Andere hulpverlening heeft voorrang en moet (tenzij grondige reden) eerst worden uitgeprobeerd. Immers, niet enkel het CBJ is bevoegd voor POS. Iedere hulpverlener is verantwoordelijk voor POS. 4. Het CBJ moet een meerwaarde kunnen bieden : - en/of er is specifieke hulpverlening vanuit de sector bijzondere jeugbijstand noodzakelijk, - en/of een aanklampende houding is vereist, - en/of inschakeling van de bemiddelingsfunctie lijkt zich op te dringen. 4. Contra-indicaties waarvoor kan je geen beroep doen op het CBJ het CBJ doet geen eigen begeleiding. Het CBJ organiseert hulp en volgt deze op. het CBJ houdt geen toezicht, of doet geen loutere opvolging van gezinssituaties, waarin geen hulp werd georganiseerd. het CBJ komt niet tussen in eender welke geschillen of verwikkelingen inzake omgangsregeling (soms komen we wel tussen voor de POS bij een van de partijen). voor dringende tussenkomst in levensbedreigende en onmiddellijk te beveiligen situaties is het CBJ niet geoutilleerd. Daartoe bestaat de vordering van het parket (ev. Via verbaliserende politie) voor een hoogdringende maatregel bij de jeugdrechtbank anonieme meldingen worden in principe niet behandeld

5. Toegankelijkheid wie kan aanmelden: In principe kan eender wie een aanmelding doen. Meestal en liefst gebeurt dit door het betrokken gezin zelf, hetzij de ouders, hetzij de jongere, op verwijzing van een hulpverleningsdienst, die reeds in de problematiek tussenkwam (door ons aanvullend karakter is hulpverlening vooraf meestal, maar niet exclusief een voorwaarde), en om diverse redenen vindt dat hulpverlening door de BJB geboden is. We vragen dat de komst van het gezin vooraf toegelicht worden door deze dienst, waardoor er alvast telefonisch overleg is of de doorverwijzing terecht is.

55

Naast het gezin of een lid ervan, en naast hulpverleningsdiensten, kunnen ook politie en parket een aanmelding doen. Van de aanmelder, die niet tot het gezin behoort, verwachten we meestal en minstens dat het betrokken gezin van de aanmelding op de hoogte is, en dat hij zich zo mogelijks actief bij de verwijzing en het verdere verloop laat betrekken. Bij voorkeur wordt ook informatie doorgegeven over het proces dat al met de clint gelopen is.

6. Procedure hoe aanmelden en hoe verder? Een aanmelding kan iedere werkdag gebeuren tijdens de kantooruren. Iedere dag is er een consulent van aanmeldingsdienst. Best gebeurt de aanmelding telefonisch, waarin kort de problematiek en de hulpvraag kan geschetst worden. Dit heeft het voordeel dat de consulent reeds kan inschatten of de zaak iets voor het CBJ is. Zo niet, kan advies of een verwijzing volstaan, en is de clint niet nodeloos zijn volledig verhaal ter plaatse komen doen. Indien wel ingeschat wordt dat de situatie een POS kan zijn, dan brengt de consulent deze zaak op het wekelijkse team. Meestal heeft hij daartoe gegevens genoeg vanuit het eerste contact. Zo nodig, kan hij vr de teamvergadering nog eerst een afspraak hebben met de clint of een belangrijke derde. Het team bepaalt uiteindelijk op basis van een eerste doorlichting van de POS volgens de parameters of een zaak wordt opgenomen. Zo ja, wordt een consulent aangesteld die verder bevoegd zal zijn. De clint en de verwijzer worden op de hoogte gebracht. Uitzondering: bij een aanmelding van een crisis, waarbij een onmiddellijke opvang moet worden georganiseerd (na bemiddeling met alle betrokkenen met in eerste instantie oog op onmiddellijk herstel, zo niet op een akkoord voor opvang binnen het eigen netwerk of er buiten), kan de consulent mits overleg met zijn teamverantwoordelijke de dag zelf deze hulp verlenen. Evenwel kan in dergelijke situaties ook, buiten het CBJ, beroep gedaan worden op bvb. een CKG voor jonge kinderen, of op een crisisopvangnetwerk voor jongeren. De aangestelde consulent krijgt als opdracht een case-onderzoek mee. Dit onderzoek start altijd (behalve uitzonderingen) vanuit het gezin, en breidt zich met toestemming van het gezin uit naar relevante derden. De processtappen van dit caseonderzoek bestaan uit prescreening, screening, diagnose, indicatie, hulpvoorstel en toewijzing, en na bespreking van deze stappen in team. De clint wordt nauw betrokken. Dit onderzoek kan lopen over een periode van 2 3 maanden. Toewijzing kan maar gebeuren na goedkeuring van het bureau. Belangrijke toevoeging: Eerstelijnsdiensten verwijzen dikwijls door met al een duidelijke verwachting naar een bepaald aanbod (bv. thuisbegeleiding). Het CBJ lost die verwachting niet steeds in en vindt soms een ander hulpaanbod meer aangewezen. Het CBJ vraagt de eerste lijn die openheid te laten en clinten nog niet teveel toe te leiden naar een bepaald aanbod. Anders schept dit valse verwachtingen.

7. Kostprijs - Raadpleging CBJ en onderzoeken POS door CBJ is gratis - sommige hulpverleningsvormen hebben financile implicaties: oa op de kinderbijslag - bureau van CBJ kan (afhankelijk van financile mogelijkheden van ouders en jongere) bijdrage opleggen

8. Visie Beleidsprincipes: Respect voor de kinderrechten. Clintgerichtheid. Dit gaat verder dan clintvriendelijkheid. Het heeft te maken met meetbare clintbetrokkenheid en participatie, en versteviging daarvan; zowel van ouders als van het kind/de jongere. Bedoeld wordt ook dat de hulp zo vraaggericht mogelijk wordt verleend. Slaat tenslotte ook op voldoende informatie van de clint over het gevraagde engagement, gezien de vrijwilligheid niet vrijblijvend is. Subsidiariteit. Hier gaat het om keuze van minst ingrijpende maatregel bij gelijk blijvend effect. Dit heeft ook te maken met het aanvullend karakter van de BJB; zorg vanuit het eigen netwerk en eerstelijnshulp gaat voor. Ook heeft vrijwillige hulp voorrang op gedwongen hulpverlening. Gezinsgerichtheid. Er wordt beoogd dat de hulpverlening zich niet alleen richt op het kind/de jongere, maar op het gehele gezin. Zo veel mogelijk behoud van de gezinsintegriteit staat voorop, ook zelfs bij plaatsing. Positie en verantwoordelijkheid van de ouders moeten worden gestimuleerd. Tenslotte moet ook het gezin in zijn context in het vizier gehouden worden.

56

De kenmerken van de vrijwillige hulpverlening vanuit het CBJ : Vrijwilligheid : gevraagd of aanvaard. Een hulpvraag hebben is geen conditio sine qua non. Aanvaarding is een procesdoel (cfr. aanklampende houding). Verder is vrijwilligheid geen vrijblijvendheid. Er wordt een engagement van de clint gevraagd, waarop men kan worden aangesproken. Vrijwilligheid duidt ook op appl doen op verantwoordelijkheid en een kans geven met hulp zelf het probleem op te lossen (cfr. het emancipatorisch gedachtengoed). Het noodzakelijke karakter ervan. Het aanklampende en motiverende karakter ervan, zowel in de fase van het case-onderzoek als tijdens het casemanagement. Het aanvullende karakter ervan t.o.v. andere hulpverleningsdiensten; nog benadrukt door het feit dat het CBJ zelf geen hulpverlening/begeleiding doet. Het CBJ heeft een maatschappelijke opdracht, en dient zijn verantwoordelijkheid op te nemen wanneer een kind/jongere dermate in gevaar verkeert dat hulp noodzakelijk is, en een vrijwillig akkoord om welke reden ook niet verkregen wordt. Ook bij deze opdracht moeten de beleidsprincipes gehandhaafd blijven.

57

NIET RECHTSTREEKS TOEGANKELIJKE JEUGDHULP

BIJZONDERE JEUGDBIJSTAND

Begeleidingstehuizen Binnenstad vzw (Brugge) - CANO Maria Goretti - Ter Reie, leefgroep De Boomhut en de Zandloper - Halfweekcentrum - Halfweekhuis De Kantel vzw (Brugge) - Leefgroep A-B-C en adolescentengroep - TCK (gemengd 17 - 18 jaar Tronkestik (Brugge) Nieuwland vzw (Brugge) - De Spiegel - TCK De Grens - TCK Cruushove (Brugge) - TCK - Begeleidingsgroep De Kleine Dennen (Knokke)

Thuisbegeleiding Binnenstad (Brugge) De Kerseboom (Brugge) Nieuwland - De Balans (Koolkerke) De Kantel - De Meerkant (Brugge) Arcade - t Veer (Oostende) CAW&JZ Middenkust - De Korre (Oostende) Begeleid zelfstandig wonen De Kerseboom (Brugge) CAW&JZ Middenkust - Jeugdhaven (Oostende) Pleegzorg Oikonde (Brugge/Oostende) West-Vlaamse Pleeggezinnendienst (Brugge) Opvang (Brugge) Andere/projecten Gemeenschapsinstelling De Zande (Beernem) Home Agatha

t Groot Hersberge (Torhout) - Leefgroep - TCK De Brem (Oostende) Arcade vzw - Weid en Wilgen - leefgroepen Jade, Amber, Opaal, Indigo, Terra en Sepia (Gistel) - Weid en Wilgen - TCK Lithops (Oostende) De Bolle (Oostende) Onthaal, observatie en orintatie centra De Zandberg (Varsenare) t Laar (Brugge) Dagcentra Binnenstad - De Belsepit (Brugge) De Schoor (Koolkerke) Nieuwland - De Teerling (Brugge) en de Totebel (Blankenberge) De Takel (Oostende) Verwijzers Comit Bijzondere Jeugdzorg (Brugge/Oostende) Sociale Dienst Jeugdrechtbank (Brugge) Bemiddelingscommissie (Brugge)

Prusik (project ervaringsleren) Blink! (Time-out project)

58

VLAAMS AGENTSCHAP PERSONEN MET EEN HANDICAP

Internaten Het Anker (Brugge) Dienstencentrum Ter Dreve (Brugge) Tordale (Torhout) Spermalie (Brugge) VOC Rozenweelde (Aartrijke) Semi-internaten Het Anker (Brugge) Dienstencentrum Ter Dreve (Brugge) Tordale (Torhout) Spermalie (Brugge) VOC Rozenweelde (Aartrijke) Centrum van de Oostkust Het Vlot (Zeebrugge) Observatie en behandelingscentrum W.O.T.C. De Berkjes (Brugge) Thuisbegeleiding Start West-Vlaanderen (Brugge) Thuisbegeleiding Spermalie (Brugge) Pleegzorg Oikonde (Brugge/Oostende)

59

CRISISJEUGDHULP WEST-VLAANDEREN

Sinds 1 december 2008 is er een nieuw aanbod crisisjeugdhulp in West-Vlaanderen. Een 30 tal jeugdhulpvoorzieningen uit 7 verschillende sectoren in West-Vlaanderen vormen samen een vangnet voor alle minderjarigen van 0-18 jaar in crisis. Waaruit bestaat dit vangnet? Crisismeldpunt 18 jaar 050 33 77 401 Telefonisch meldpunt dat 24u/24u en 7d/7d bereikbaar is Samenwerking tussen CAW De Viersprong en CAW De Poort Verkent samen met de aanmelder het probleem Maakt een inschatting van de acuutheid van de situatie en de veiligheid van de minderjarige Ondersteunt de aanmelder in het zoeken naar oplossingen en geeft advies Schat in of minderjarige en leefomgeving akkoord is om mee te werken Zoekt naar de meest aangewezen vorm van crisishulp of combinatie ervan Schakelt crisishulp in

Crisisinterventie 9 voorzieningen gespreid over West-Vlaanderen onmiddellijke, korte (maximum 3 dagen), intensieve stressverlagende hulp Eerste hulp bij emotionele en relationele ontploffingen Nodigt alle betrokkenen uit Schat de crisis in Installeert veiligheid Komt aan huis of in een voorziening Crisisbegeleiding 9 voorzieningen gespreid over West-Vlaanderen Biedt intensieve begeleiding (maximum 28 dagen) Bewaakt de veiligheid Maakt een doelstellingenplan met minderjarige en leefomgeving Komt aan huis of in een voorziening Crisisopvang 27 voorzieningen gespreid over West-Vlaanderen Biedt opvang voor 7 dagen (Bed/Bad/Brood) Biedt veiligheid Steeds in combinatie met interventie of begeleiding In sociaal netwerk (familie/vrienden), in een crisisopvanggezin of in een residentile voorziening

Bij elke aangemelde casus wordt grondig onderzocht welke hulp of combinatie van hulp noodzakelijk is. Het centrale crisismeldpunt neemt hierin een beslissing en activeert de crisishulp. In overleg met de aanmelder wordt eveneens gezocht naar de passende vervolghulp.

1 Geef dit telefoonnummer niet door aan minderjarigen en/of hun ouders
60

Uitgangspunten hulpprogramma crisis? Het hulpprogramma is een buffer voor die crisissen die niet in de reguliere hulpverlening kunnen worden opgevangen. De aanmelder zoekt eerst zelf in de reguliere hulp een oplossing voor de crisissituatie. Pas wanneer dit niet lukt, kan de aanmelder het crisismeldpunt opbellen. Hulpprogramma crisis is vrijwillige hulpverlening en situeert zich in de buitengerechtelijke hulp. Ouders/opvoedingsverantwoordelijken en minderjarige dienen akkoord te gaan met de stappen die worden gezet. Crisisjeugdhulp wordt enkel opgestart met toestemming van de minderjarige en zijn leefomgeving. Soms is een akkoord van alle partijen niet mogelijk. Minimaal moeten de ouders/opvoedingsverantwoordelijken ingelicht zijn. De veiligheid van de minderjarige is een belangrijke parameter bij de inschatting van de crisis Wanneer aanmelden? Een minderjarige is in crisis Je oordeelt dat je nu moet ingrijpen Je vindt geen oplossingen binnen de reguliere jeugdhulp en/of leefomgeving Er is geen dringende medische hulp nodig Enkel met toestemming van de minderjarige en/of de ouders contacteer je het crisismeldpunt Wie kan aanmelden? Professionele verwijzers. Dit zijn: alle personen of voorzieningen die beroepshalve in contact komen met kinderen, jongeren en hun leefomgeving in crisis. Concreet: alle hulpverleners, maar ook dienstverleners zoals politie, leerkrachten, huisartsen, jeugdwerkers, straathoekwerkers, Verwachtingen t.a.v. aanmelder? De aanmelder wordt en blijft maximaal betrokken bij de crisisjeugdhulp. Concrete taken aanmelder: o Hij vraagt het akkoord van de minderjarige en/of leefomgeving o Hij informeert de clint over de aard van de crisishulp o Hij blijft, als mogelijk, beschikbaar tot op het moment van dispatching o Hij maakt afspraken met de clint m.b.t. kledij, verzorging, vervoer o Hij volgt het crisistraject van heel nabij op o Hij zoekt actief mee naar vervolghulp De ene aanmelder kan intensiever en langer betrokken worden in het proces van de crisishulp dan de andere. Het crisismeldpunt maakt mee deze inschatting en zoekt indien nodig naar andere oplossingen. Specifieke afspraken bij aanmelding door leerkrachten? Wanneer een leerkracht wordt geconfronteerd met een minderjarige in crisis informeert hij steeds het CLB, dat verbonden is aan de school. In overleg wordt dan beslist of een minderjarige aan het hulpprogramma wordt aangemeld of niet. Indien overleg met het CLB voor de aanmelding aan het hulpprogramma niet mogelijk is, dan informeert de leerkracht de eerstvolgende werkdag het CLB over de crisismelding. In overleg met het CLB wordt dan besproken hoe de verdere opvolging verloopt. Ondersteuningsstructuur hulpprogramma? Draaiboek hulpprogramma crisis: o praktische leidraad voor alle organisaties en medewerkers die actief zijn binnen het samenwerkingsverband Netwerkstuurgroep crisis, kerngroep hulpprogramma en casusoverleg o Doel: samenwerking richten, evalueren en bijsturen o Cyclisch proces o Signaleren van tekorten aan beleid Contactpersonen Eveline Popelier, stafmedewerker regio West-Vlaanderen, 050 30 12 86 Eveline.popelier@wvg.vlaanderen.be

61

COLOFON

Samenstelling
Integrale Jeugdhulp West-Vlaanderen

Verantwoordelijke uitgever
Patrick Bedert, Afdelingshoofd afdeling Beleidsontwikkeling, Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Ellipsgebouw, Koning Albert II-laan 35 bus 30, 1030 Brussel

Grafische vormgeving
Ingrid Van Rintel, Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid, Communicatie

Druk
Agentschap Bestuurszaken, Facilitair Management, Digitale drukkerij

Depotnummer
D/2009/3241/252

62