Vous êtes sur la page 1sur 17

13-06-2011

Bioqumica
ESTUDO DAS REACES QUMICAS NO CONTEXTO DE ORGANISMOS VIVOS

MARTA C. JUSTINO mscampos@itqb.unl.pt

A Bioqumica
Cincia que estuda os processos qumicos e fsicos

que ocorrem nos seres vivos, para a sua compreenso a nvel molecular Palavras chave em bioqumica:

Biomolculas Enzimas ATP, NADH, FADH2 Metabolismo, anabolismo e catabolismo

13-06-2011

Biodiversidade dos organismos vivos, uniformidade bioqumica


Relao filogentica entre as espcies de seres vivos conhecidas que se dividem em 3 reinos

Eucariotas

Procariotas

Os seres vivos tambm so feitos de tomos

13-06-2011

Composio elementar dos seres vivos


Principais componentes das biomolculas
Elemento O C H N P S Composio por peso (%) 65 18 10 3 1 0,25

Adaptado de H. A. Harper, V. W. Rodwell, P. A. Mayes, Review of Physiological Chemistry, 1977.

Composio elementar dos seres vivos


Macrominerais
Elemento Na K Mg Ca Composio por peso (%) 0,15 0,35 0,05 1,5

Oligoelementos
Composio varivel dependente do tipo de clulas e de organismo

Elemento Fe, Cu, Zn, Mo, Mn, Co, Se, F, Cl, I Li, Sr, Al, Si, Pb, V, As Br

Composio por peso (%) 0,07

vestigial

13-06-2011

As molculas dos seres vivos so compostos orgnicos


Compostos orgnicos so feitos de cadeias de carbonos ligados covalentemente Hidrocarbonetos

Cadeia simples

Cadeia ramificadas

Cclicos

Grupos funcionais importantes na bioqumica


Alcool
grupo hidroxilo

Tiol
grupo sulfidrilo

Derivados de acilo
grupo carbonilo

X Amina
/R /R /R

R,H cidos carboxlicos

steres
R

/R

Fosfatos grupo fosforilo amida


/R

anidridos
O

Aldedos e cetonas
grupo carbonilo

tiosteres
SR

Coenzima A

13-06-2011

Principais Biomolculas
Macromolculas
Glcidos/Glcidos (Polisidos ou Sacridos)

Monomero
Oses ou sidos cidos gordos Glicerol, colesterol Outros... Nucletidos

Funes
Fonte de energia (glucose) Armazenamento de energia (glicognio e amido) Estrutural (celulose) Estrutural (fosfo lpidos das membranas) Armazenamento de energia (Triacilgliceridos) Regulao (hormonas) Armazenamento e transferncia de informao (ADN e ARN) Transferncia energtica (ATP) Catlise (enzimas); Controlo (insulina); Estrutura (colagnio); Movimento (actina); Proteco (anticorpos); Regulao gnica; Receptores membranares; Transporte (hemoglobina)

Lpidos

cidos nucleicos DNA e RNA

Protenas

Aminocidos

Glcidos
Frmula qumica de uma ose (CH2O)n Aldose Cetose

(CH2O)6 hemicetal

hemiacetal

furanose anel de 6

piranose anel de 5

13-06-2011

Glcidos
condensao
disido

hidrlise
... glicognio

celulose

...

Lpidos
Triacilglicerol
Apolar, Armazenar energia

Fosfatidil-diacilglicerol - fosfolpido
apolar

glicerol

cidos gordos
polar Constituintes das membranas

13-06-2011

Lpidos

colesterol

Protenas

Ligao peptdica entre 2 aminoacidos

13-06-2011

Protenas

Enzimas catalizadores biolgicos

13-06-2011

Enzimas so especficos
Estrutura especfica para ligar substractos
Teoria da chavefechadura

Facilitam estados de transio Baixando a sua energia

cidos nucleicos
Fosfato

Nucletido
Base

pentose ADN cido desoxiribonucleotido ARN cido ribonucletido

Desoxiribose

Ribose

13-06-2011

cidos nucleicos
Fosfato

Nucletido
Base Bases

acar

Uracilo (rna)

cidos nucleicos
Ligao fosfodister

Pontes de hidrognio

Ligao fosfodister

10

13-06-2011

cidos nucleicos
Cadeia dupla (ADN) Cadeia simples (ARN)
Tambm h pontes de H no ARN

cidos nucleicos

Complementaridade das bases

11

13-06-2011

Biodiversidade dos organismos vivos, uniformidade bioqumica

Replicao Transcrio

Traduo Enzimas (catalizadores)

Metabolismo
Conjunto das reaces qumicas dos seres vivos

Outras funes (ex. Transportadores de membrana, etc)

A sntese de (bio)molculas requer energia

Calor

Acoplar quebra de ligaes

12

13-06-2011

A molcula de ATP
ATP

ADP + Pi

Ligao altamente

energtica

Acoplamento da hidrlise de ATP a uma reaco endergnica

13

13-06-2011

A molcula de ATP, a unidade de energia das clulas

Reaco anablica

Reaco catablica

Metabolismo da clula est dividido em dois


catabolismo anabolismo

14

13-06-2011

O metabolismo feito de vias metablicas


Conjunto de reaces para ir do primeiro substrato ao produto final Via metablica linear Via metablica ramificada

Ciclo metablico (via cclica)

Metabolismo energtico das clulas


Glcidos Lpidos glicerol c gordos glucose Gliclise piruvato BetaOxidao Acetil-CoA Ciclo dos cidos tricarboxlicos
NADH, FADH2 succinato

Protenas

Amino cidos

Cadeia respiratria e fosforilao oxidativa ATP

15

13-06-2011

Metabolismo das clulas


Glcidos Lpidos glicerol c gordos
NADPH

Via dos fosfatos Pentose

Protenas glucose Gliclise Gliconeo gnese Traduo Amino cidos

Sntese de c gordos

piruvato Acetil-CoA Ciclo dos cidos tricarboxlicos


NADH, FADH2 succinato

Cadeia respiratria e fosforilao oxidativa ATP

Metabolismo das clulas

16

13-06-2011

Viso simplista do metabolismo da clula humana

17

Vous aimerez peut-être aussi