Tijdens een open clinic op zijn voetbalclub volgt oud-Ajacied Kiki Musampa de voetbalkunsten van jongens en meisjes uit

de buurt.

HIER W

uren rsfig leide

hij rond. Nu is hele wereld e oetballer d e als profv terdamse ampa reisd in een Ams Kiki Mus d, waar hij in Nederlan t twee weer terug Samen me slop trekt. lub uit het n voetbalc rik Oulida. ndswijk ee ooter en Ta achtersta , Nordin W -Ajacieden akers andere oud Sietske Raaijm rmanny Foto's: kst: Azarja Ha e nodig. Te lek als dez heeft een p De buurt

RIPPERS DEN EGOT OR

10

/ INTERVIEW / Kiki Musampa in een achterstandswijk

Dooie boel Veel van de clubactiviteiten staan nog in de kinderschoenen. Twee jaar geleden, nadat Musampa een punt achter zijn profcarrire had gezet, besloot hij samen met Nordin Wooter te investeren in de voetbalvereniging. Die heette toen nog FC Nieuwendam en had op dat moment een teruglopend ledental. In 2010 konden we daadwerkelijk van start, vervolgt Musampa. Dat was een leerjaar. Maar wel een goed jaar. Voordat wij het overnamen was het hier een dooie boel. Het zou opgedoekt worden. Nu hebben we driehonderd leden. De club leeft weer; de kids hebben een goede tijd en ouders komen er met plezier. We zitten in een buurt waar een plek als deze hard nodig is. Voor afleiding, kansen en sociale samenhang. FC New Amsterdam begon vorig jaar geheel volgens de regels van de KNVB onderaan de competitieladder. Musampa: We zijn met een positief doelsaldo van bijna tweehonderd goals meteen gepromoveerd. Naar de vijfde klasse. Nog steeds veel te laag. Als je 21-0 tegen Knollendam speelt, is voor iedereen de lol eraf. In principe moeten we het seizoen uitzitten, maar de KNVB heeft in het verleden wel eens een uitzondering gemaakt als het echt niet meer te doen was. Dat is nu ook het geval, maar de bond werkt nog niet zo mee. Dat begrijp ik niet heel goed. We zetten een leuk project neer, krijgen goede reacties van mensen en het ledental schiet omhoog. Hopelijk draagt de KNVB binnenkort ook zn steentje bij. Christiano ronalDo-effeCt De gemeente gaf evenmin thuis, vertelt Musampa. Die geeft elk jaar een aantal kunstgrasvelden weg aan clubs in de stadsdelen. Tot nu toe niet aan ons. Terwijl je ziet hoe het trainingsveld er bij ligt. Door de belasting van het veld is het allemaal zand geworden. En zonder kunstgras kun je in de wintermaanden niks doen. Dit jaar komen we misschien in aanmerking voor twee velden. Ik zou het terecht vinden als we die kregen. Deze club zou verdwijnen. De boel was hier aan het verloederen. Nu staat er een bloeiende vereniging. Daar mag je als gemeente best dankbaar voor zijn en je medewerking aan verlenen. De gebrekkige steun van bond en gemeente heeft Kiki Musampa, Nordin Wooter en Tarik Oulida (die zich later bij het project aansloot) niet ontmoedigd. Ze blijven activiteiten opzetten voor de wijk en buurtbewoners. Kinderen die willen voetballen, kunnen zich aanmelden voor de Street Football Academy. Daarin wordt hen een combinatie van straat- en veldvoetbaltechnieken bijgebracht. De jeugd hier groeit op met straatvoetbal, legt Musampa uit. Dat is erg op techniek gericht. Pingelen, trucjes uithalen. Onze academy >>>

Het is even zoeken naar de kantine van FC New Amsterdam. De club ligt aan de rand van de stad, verscholen achter de eentonige flats van Nieuwendam-Noord. Bij aankomst blijkt de poort al open. Daarin zie je meteen een groot verschil met andere voetbalclubs, zegt Musampa. Hij loopt van de kantine naar zijn kantoor, dat uitkijkt over de trainingsvelden. Voor de meeste amateurclubs geldt dat je er niks te zoeken hebt, als je er geen lid bent. Bij ons is dat anders. We organiseren evenementen, verzorgen clinics voor jongens en meisjes, hebben een jeugdhonk en runnen een voetbalschool. Allemaal toegankelijk. Ook voor jongeren die geen lid zijn van de vereniging.

11

leert kinderen om dat functioneel toe te passen op het veld. Het Christiano Ronaldo-effect, zeg maar. Voor wie niet zo bekend is met straatvoetbal, maar dat wel wil leren, hebben we bovendien speciale clinics. buitensChoolse opvang Niet alle clubactiviteiten hebben met voetbal te maken. We gaan vanaf komend seizoen ook fiets- en loopavonden voor de vrouwen uit de buurt organiseren. Hun mannen kunnen elkaar dan bijvoorbeeld in de kantine ontmoeten, waar we halal eten zullen serveren. Het ROC levert ons intussen stagiaires. Die helpen nu met de renovatie van de club, maar zullen straks ook activiteiten gaan begeleiden. We willen iedereen het gevoel geven welkom te zijn. Inclusief de Marokkaanse of Turkse vrouwen die normaal gesproken niet bij een vereniging komen. Om het hen gemakkelijker te maken, starten we hier binnenkort ook buitenschoolse opvang voor hun kleine kinderen. We willen iedereen in beweging krijgen en sociale samenhang creren. Want deze vereniging is niet van Kiki, niet van Nordin en niet van

12

/ INTERVIEW / Kiki Musampa in een achterstandswijk

Tarik, maar van de buurt. Dat gevoel moeten de mensen ook hebben. Zodat ze er zorgzaam en trots mee omgaan. Dat maatschappelijke effect van onze club is belangrijker dan sportieve prestaties, zoals hoe hoog ons eerste elftal speelt, zegt Musampa. Dat we in een hogere divisie willen komen, is trouwens niet alleen een sportief streven. Het eerste elftal heeft een voorbeeldfunctie. We willen ermee uitstralen dat bij ons iedereen de top kan bereiken. Voor de n is dat betaald voetbal, voor de ander het hoogste niveau van de amateurs. We hebben al een paar jongens naar Ajax en PSV gestuurd voor een profstage. Het contact met Ajax is natuurlijk goed vanwege onze achtergrond daar. In de toekomst willen we nog meer een springplank voor talent zijn. politiek asiel Kiki Musampas eigen profcarrire begon bij B2 van de jeugdopleiding van Ajax. Hij was 12 jaar toen de Amsterdamse club hem opmerkte. Dat was tijdens een oefenwedstrijd tussen Ajax en Blauw Geel 55 Ede, waar ik sinds mijn tiende lid van was. Musampa, geboren in Congo, droomde als klein jongetje nooit van een voetbalcarrire. Toen ik nog in Congo woonde, voetbalde ik zelfs helemaal niet. Er heerste wel een straatvoetbalcultuurtje, maar ik was te klein om mee te doen en stond aan de kant te kijken. Pas toen we op mijn achtste politiek asiel kregen in Nederland, begon ik ook op straat te voetballen. De jongens op straat hadden het altijd over de club. Dat was Blauw Geel 55 Ede. Daar ben ik toen ook maar lid van geworden; zo was ik tenminste bij mijn vriendjes. Het was wel even wennen om naar een trainer te moeten luisteren. Op straat zegt niemand wat je moet doen, daar kun je gewoon lekker pingelen. Die straattechniek maakte wel dat mijn vriendjes en ik vaak beter waren dan onze tegenstanders. De Musampas vormden geen sportgezin. Vader was minister in een Congolese deelstaat, moeder directeur van een universiteit. Mijn ouders hadden eigenlijk niks met voetbal. Die vonden school veel belangrijker. Ze kwamen me ook nooit aanmoedigen bij wedstrijden. Pas toen ik in het eerste van Ajax speelde, kwamen ze toch maar eens kijken. Een opleiding was niks voor mij. Ik geloof dat je met de juiste instelling alles kan bereiken. Daar hoef je niet voor gestudeerd te hebben. Zijn carrire onderstreept die woorden. Na zijn overstap naar Ajax maakte hij daar de topseizoenen 94/95 en 95/96 mee. Hierin werd de club niet alleen landskampioen, maar won ook de Champions League en de wereldbeker. In 1997 ging Musampa nieuwe uitdagingen aan. Hij reisde de hele wereld over. Zo speelde hij onder meer bij Atltico Madrid, Manchester City, AZ Alkmaar en FC Seoul. Na nog een korte tijd bij Willem II onder contract te hebben gestaan, zette hij in 2009 een punt achter zijn profcarrire. enorm ego Als er ets is dat de oud-Ajacied mee wil geven aan zijn pupillen bij FC New Amsterdam, dan is dat het belang van een goede mentaliteit. Musampa: Als je niet de juiste instelling hebt, kun je nog zoveel talent hebben, maar ga je het niet maken. Getalenteerde voetballers moeten goed begeleid worden; mentaal, maar ook fysiek. Een speler moet bijvoorbeeld weten wat hij moet eten. Hij moet zijn eigen lichaam kennen. En de discipline opbrengen om sterker te worden. Alles om het optimale te bereiken. Vaak weten spelers dat niet. Ik heb deze dingen zelf ook pas de laatste jaren geleerd. Ik heb geen begeleider gehad. Misschien was mijn carrire anders nog mooier geweest. Maar het is goed dat ik het nu allemaal weet; nu kan ik er anderen mee helpen. Na mijn eigen succes wilde ik graag tijd aan anderen besteden, zegt Musampa. Aan deze buurt. Een moeilijke wijk. De jongens op straat hebben allemaal een ego van hier tot Tokio. Je moet ze echt leren om in groepsverband te functioneren. Dat doe je allereerst door ze bewust te maken van het feit dat ze hier voor zichzelf zijn. Of iemand nu wel of niet komt, k slaap er niet minder door. Ook moet je laten weten dat respect bij deze club heel hoog in het vaandel staat. Iedereen die hier training geeft, doet dat vrijwillig. Het eerste wat zij daarvoor moeten terugkrijgen, zowel van de Fjes als van veteranen, is respect. Er zijn jongens bij die heel stoer waren, echte egotrippers, maar die nu wel de kar trekken. Als leidersfiguren wijzen zij anderen op hun fouten en helpen ze hen hun gedrag te veranderen. betaalD voetbal Wanneer een jongen zich agressief of problematisch gedraagt, staan er ook maatschappelijk werkers klaar bij de club. Misschien heeft dat gedrag te maken met een vervelende situatie in zijn familie. Er wordt dan met hem gepraat om tot de kern van het probleem te komen. Het enige wat wij willen, is hem helpen. Zon jongen voelt zich dan begrepen en ontdekt waar zijn woede vandaan komt. Als hij later weer op straat is, heeft hij toch een andere houding. Dan denkt hij wel twee keer na voordat hij een ruzie uitlokt. Met die zelfreflectie en zelfbeheersing heb ik moeilijke jongens tot het betaald voetbal zien komen. Dat zijn prachtige successen. Daar doe ik het voor.

13

/ REPORTAGE / Nederlanders in Marokkaans nationaal elftal

once in a lifet

Zon kans krijg je

Een wolkeloze lucht en een aangename temperatuur. Samen zorgen ze deze zondag voor veel toeloop naar het sportveld naast Casablancas Mohamed V-stadion. In dit grootste stadion van Marokko wandelen ouders met hun kinderen over de verweerde hardloopbaan, zitten jonge stelletjes in de vervallen dug-outs en fietst een jongetje over het speelveld. Dat veld bestaat eigenlijk uit kunstgras, maar daar is weinig meer van te zien. Door intensief gebruik is het een zandbak geworden, met in het strafschopgebied diepe, droge kuilen. Toch is de Marokkaanse Hockeyfederatie blij met het veld, want dit is slechts een van de twee hockeyvelden in het land. De ander ligt helemaal bij het vliegveld en wordt weinig gebruikt. Sowieso wordt er niet veel gehockeyd in Marokko. Voetbal, tennis en golf: dt zijn de sporten die er hier toe doen. fietsenDe jongens en aasgieren Hockey is inderdaad geen grote sport in Marokko , vertelt Kamal Ghallali, president van s lands hockeyfederatie. Voetbal is wat

populairder. Ghallali heeft gevoel voor understatement. Voetbal is in Marokko zveel populairder dat wedstrijden in de nationale hockeycompetitie soms pas kunnen starten als twee straatteams hun potje voetbal op het kunstgrasveld hebben afgerond. Maar vandaag ziet het er voorspoedig uit voor het nationale hockey. Zodra het fietsende jongetje van het veld is gejaagd, kan de wekelijkse competitiewedstrijd beginnen. In de Marokkaanse hockeyleague spelen acht teams met in totaal honderd hockeyers. Door een gebrekkige organisatie en materiaaltekort vindt er soms jaren achtereen geen competitie plaats. In de jaren 50 was hockey groot in Marokko, verzucht Ghallali, terwijl hij in pak, met een baseballcap en grote zonnebril op naar de start van de wedstrijd kijkt. Na de jaren 60 zakte de interesse in het Marokkaanse hockey in. Dat is niet meer goed gekomen. Hockey heeft zich niet goed ontwikkeld. Daar komt nu verandering in. Althans, als het aan de Nederlandse hockeytrainer Jaap Suyk ligt. Bij de Marokkaanse hockeybond

18

Hockey is in Marokko verre van populair. Maar het net opgerichte nationale hockeyelftal met onder anderen

ime

Nederlandse en Duitse hockeyers moet daar verandering in brengen. In september doet het team voor het eerst mee aan een groot, internationaal toernooi: de African Games. Een hoge notering daar zal zorgen voor een hockeyindustrie die Marokkaanse jongeren kansen biedt.
Tekst: Bart Speleers Fotos: Saskia de Ruiter

opperde hij de oprichting van een nationaal hockeyelftal, bestaande uit Marokkaanse hockeyers n Europeanen van Marokkaanse afkomst. Zijn idee viel in goede aarde. Samen met de Marokkaanse hockeybond startte Suyk de Hockey Academie in Amsterdam. Daar konden Nederlands-Marokkaanse jongens met of zonder hockeyervaring zich aanmelden. De media doken als aasgieren op het nieuws. Zij meldden dat het project in het leven was geroepen om kansarme, werkloze jongeren uit Amsterdam een toekomst te bieden door ze op te leiden tot hockeyprofessional. De PVV stelde Kamervragen over dit absurde project en wilde weten hoeveel Nederlands belastinggeld ermee gemoeid is. straat-marokkaantjes en tophoCkeyers Suyk werd verrast door alle media-aandacht, die gebaseerd was op verkeerde informatie. Zijn plan was niet om kansarmen een toekomst te bieden, vertelt hij, maar om hockey te promoten onder

Nederlands-Marokkaanse jongens. En daarmee wellicht hun integratie te bevorderen; hun contact met niet-Marokkaanse mensen. Dat effect zie je onder Nederlands-Marokkaanse meisjes, die al in groten getale hockeyen, weet Suyk. Twaalf jongens meldden zich tot nog toe aan bij de Amsterdamse hockeyacademie, bereid om klaargestoomd te worden voor het Marokkaanse team. Sommigen spelen op hoog niveau in de Nederlandse competitie, anderen hadden nog nooit een stick vastgehouden. Van kansarme Marokkanen was geen sprake; alle spelers studeren of werken. Voor n van hen, Soef Riani (22), was de berichtgeving in de pers reden om zich aanvankelijk niet bij Suyk te melden. Ik wilde niet geassocieerd worden met straat-Marokkaantjes die zonder baan de hele dag op straat hangen. Riani werd toch nieuwsgierig, volgde een eerste training en stelde zijn beeld bij. De student Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, die op zn twaalfde al eens een jaar had gehockeyd, besloot vervolgens een gooi naar het nationale team te doen. Ik wilde altijd profvoetballer worden,>>>

19

Hockeytrainer Jaap Suyk

Nabil el Outak: overdag hockeyinternational, 's nachts fabrieksmedewerker.

De scheidsrechter blaast driftig op zijn fluitje. Ze zijn hier wat temperamentvoller dan in Nederland, lacht Suyk
maar dat is niet gelukt. Nu krijg ik alsnog een kans, als hockeyer. Zon mogelijkheid krijg je once in a lifetime. Vorige zomer trainde Suyk de jongens dagelijks, zonder budget en op een geleend hockeyveld in Amsterdam. Na twee maanden speelde de groep goed hockey, zegt de trainer. Drie vier jongens komen inmiddels in aanmerking voor het nationale team, onder wie Soef Riani. Suyk vertrok begin dit jaar naar Marokko voor de selectie van lokale spelers en het opzetten van hockeyacademies in het land. De Nederlands-Marokkaanse hockeyers kregen sindsdien training van voormalige tophockeyers als Floris Jan Bovelander. slippers en De olympisChe spelen Terug naar Casablanca, waar de wedstrijd op het veld geregeld wordt onderbroken door heftige discussies tussen hockeyers. De scheidsrechter, tevens vicepresident van de Marokkaanse hockeybond, blaast driftig op zijn fluitje. Ze zijn hier wat temperamentvoller dan in Nederland, lacht Suyk, die vooral aandacht heeft voor de drie aankomende internationals die vandaag spelen. Op de hardloopbaan naast het veld slaan ondertussen vijf hockeyers van de nationale selectie die in totaal uit twintig hockeyers bestaat een balletje over of oefenen strafcorners op een muur. International Bouhanna Mustapha (27) doet niet mee. Stocijns staat hij op slippers en met de armen over elkaar heen naar zijn ploeggenoten te kijken. De hockeyer is weinig spraakzaam. De Marokkaanse spelers kunnen veel leren van de tophockeyers uit Europa, mompelt hij. Ik hoop op een goed nationaal team, dat kampioen wordt in Zimbabwe. In dat land vinden in september de

African Games plaats, waaraan het Marokkaans nationaal hockeyelftal voor het eerst deelneemt. Nooit eerder heeft Marokko op een internationaal hockeytoernooi gespeeld. De nummers een en twee van de African Games mogen deelnemen aan de Olympische Spelen. Zodra Mustapha wegslentert, vertelt Suyk: Voor Bouhanna is spelen in het nationale elftal echt een uitweg. Hij heeft nauwelijks opleiding genoten en is werkloos. Maar hij kan verschrikkelijk goed hockeyen. Bouhanna is een van mijn beste spelers. De trainer hoopt dat de internationals binnenkort een salaris van de Marokkaanse Hockeyfederatie ontvangen. riant buDget en weeshuizen Hockeyer Nabil El Outak (26) ziet uit naar zijn eerste loon van de hockeybond. Hij werkt nu nog s nachts in een fabriek waar hij elektronische apparaten controleert. Trainingen volgt hij s ochtends, na zijn nachtdienst. Het is moeilijk een baan te krijgen in Marokko, vertelt El Outak. De werkloosheid is vooral onder jongeren groot. Sommige werkloze internationals kunnen door gebrek aan geld zelfs niet naar de training komen. Door het onlangs beschikbaar komen van een riant budget, komt daar een eind aan, zegt Suyk. Materiaal, reiskosten en oefenkampen in Spanje en Portugal kunnen ervan worden betaald. Het budget komt van een Marokkaans ministerie dat het promoten van hockey beschouwt als een goede manier om kansarmen te helpen ontwikkelen. Dat is ook wat Suyk nastreeft met de oprichting van hockeyacademies door heel Marokko. Als voorbeeld haalt hij landen als India, Bangladesh en Pakistan aan. Met academies bij scholen, weeshuizen en in achterstandsbuurten krijgen jongeren daar de kans zich te ontworstelen aan hun situatie. Er zijn internationals die zo zijn doorgebroken. In die Aziatische landen is een hockeyindustrie ontstaan, met betaalde trainers, hockeyscholen en een levendige

20

/ REPORTAGE / Nederlanders in Marokkaans nationaal elftal

handel in hockeygadgets. In Afrika kan dat ook, meent Suyk. De trainer heeft plannen voor hockeyacademies bij de weeshuizen van SOS Kinderdorpen in Marokko. Ook wil hij deelnemen aan de Special Olympics, met een team verstandelijk gehandicapten. Maar voor een structurele ontwikkeling van het hockey in het NoordAfrikaanse land is meer nodig. De eerste stap is het vergroten van de populariteit van hockey. En dat moet het nationale elftal bereiken. Zodra het nationale elftal hoge ogen gooit op de African Games, dan wordt hockey snel populair, gelooft Suyk. Hij krijgt bijval van hockeyer Mahmoud Bik (28): Marokkanen zijn sport minded. Als een nieuwe sport als hockey het goed doet op een toernooi, voelen ze passie en willen ze het zelf proberen. Geef een kind dan een stick en hij laat die niet meer los. Maar is een goed resultaat voor een onervaren team haalbaar in Zimbabwe? Suyk denkt van wel. Landen als Zuid-Afrika, Egypte, Ghana en Nigeria? Daar moeten we van kunnen winnen.

Van links naar rechts: Nabil el Outak, Jaap Suyk, keeper Zitouna Mourad en grote belofte Bouhanna Mus tapha.

Lees meer over het nationale hockeyelftal van Marokko. Ga naar: www.hockeymaroc.com.

21