Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
UGZIL
UGZIL##########################################################################################################################2 INFED##########################################################################################################################3 A<RIS NBA$ YAT TIGNIT N UMENNUP AMAZIP TAKUF################################4 NBA$ IMMUT NEP T-NPAN@##########################################################################5 NBA$UR D-TLULID AD TESRUD###################################################################6 TAJMILT N INA?UREN N UN?UL UGMI< I NBA###############################11 TENNA TPEMSA PEF TMETTANT N NBA#############################################16
ASEFRU NBA$ TIDDUKLA################################################################################################13 SAPRU A SAPRU$ Tarabbut n TWARGIT##################################################13 SAPRU$ Yidir BENOEDDI################################################################################14 IPENDIWWA N USIR$ Asafar LIHI##############################################################18 MANZA NBA$ Amnay A>RAMU###################################################################18 AD UR TALLAD$ Asafu UBRAHIM#############################################################21 UR IMMUT$ Soid CABALI##############################################################################21 AGRURES$ Yuba TUOLI###################################################################################27 TAGGWA Oumar DERWIC#####################################################################################################6 M;end UTANUT####################################################################################################6 Ccix UHACEM BUOZAMA###############################################################################10 Mu;a MELLAL#####################################################################################################12 Gudrun GRAF########################################################################################################19 Sifanus BUR###########################################################################################################35 ADIWENNI AFE++A: ARIFI###################################################################################################9 Xalid ULOE|BI#####################################################################################################15 Amnay#####################################################################################################################20 Uoeqqa#####################################################################################################################22 Sifaw APNAS########################################################################################################41 IWALIWEN N TEZLATIN ALBUM% MU:A###################################################################################################23 ALBUM% TILELLI ##############################################################################################28 ALBUM% AWES-I TALA####################################################################################36 ALBUM% NU BUDER LAYN ##########################################################################42
INFED :::::::::::::::::::::::
ga wu..un-a$ istin s tudert d twuri n Nba$ drup-d akw tijmilin yuwet ,art yuwet# Peyyrent twengimin agmen wulawen s ummupey n tmettant n Nba# Aseggwas ffir asru-nnes$ medden t-iran$ wid t-i;emlen s tidet gan i wulawen-nnsen ad siwlen# Ur da nzizdig ula nsakka inifif tapuyyit n wul# I,risen ap-d-igulan nugelawen-ten-d imek ap-d-ttuyaznen# Ur da ikennu wawal dikkan ul i temsirin n tje\\umt ula i tguriwin n tirra tapemsant# Imepriyen d tmepriyin n Usirem Amazip qad teprim g wu..un-a$ adiwenni d Ufe==a; d ina/uren nni,en$ taggwa n mass Oumar DERWIC d tin imeddukkal n una/ur# Iwaliwen n tezlatin n ku/ itwilen yarir Nba nesmatterawen-ten-d neodel-asen tirra s usekkil alatiniy^ Ku itwel s usnil-nnes# Isefra n usempwer gguten$ nessarem g imeddukkal mi ur nugil winnsen ad ap-ssurfen^ maci pes u..un-a ayed illan ! Tifriwin n wu..un-a ad gint asissen s wuddur n Nba gint aoezza i tawja n ayt ULOERBI# G wu..un-a nsassen s Nba$ nessempwer-t# G wu..un ya,en ad t-nper nesnirem-t ugar# Tapuri ipudan i :amid UO<UC d Mes.afa USAYA$ inekraf n Umussu Adelsan Amazip g ubniq n Tulal ! Tapuri ipudan i ku yan d i ku yat !
A<RIS
r di ingara useggwas n 2960 ar lli a issemi aggas tgira n wussan-nnes, zund i a-ifel mas
tayya usaka azerfan, meqqar llant dar Nba snat turagin iqqama d acumar, war tawuri, am turrma akw n Lme\\uk iyaman s gar afus n icenga n tudert. P tesga n uawan, izzri Mbarek yan itwel idusen ijjujgen yan uzemz idrusen, ifka ur iqqel a yamz; agudi yerna i useddi n tezlit tamazit udm-nnes ittnaen ugens n tema Sapru Band, tizlit yusin anezgum d uwuyyi teg asuel n inii ef wuddur d tudert, tizlit innan uhuy i wnuyu d uswala-asga. Tarabbut-ad teaf ass-a kku itwilen, amezwaru ila s uzwel Mua iffa g 2957, wiss sin Tilelli 2958, wiss ka Awes-i tala 2959 amma ameggaru azwel-nnes No Bordelines lli d teay trabbut tiyiriwn-a ig yat twuriwin lli mu tut tlaalt-nnes dar ugdud. Mek lli nenna tizlit n Saru tga asuel n tilawt d tewlaft n waddad n umdan amazi. Nba yaul iga tinigit n umennu f Timmuza d tiffugna d tmentilt d imal n yan uerf assa-nnes inii, iga ura yan wassa ittyaran s wure umezruy n tezlit tamazit ittnaen, ig udem n tensa ur ittaw umussu. Mac meqqar iga ifek unecka idrus mad sis irarn udem-nnes tsnurayin tinmasin ne is akkw inuba, d drusnt timegrawin nna t-id-ikwtin Umussu Amazi txsi tixsi n Nba!
t-id-nkwtti sul gar akwttay! aylli a-iemi useggwas-ad tmettant n yan tarwa n Tmaza, yan idrus a naf ne nera zund netta, ismun inger tui s udmawen-nnes d tensa s iarasn-nnes; amenasanau Mbarek ULORBI lli issen kigan s Nba, yan inbda,en n tedma Sapru Band, yat trubba istin tizlit ittnaen teg talkiwt n uwuyyi n ugdud amazi n Unul-ugmi, issuter tzlatin-nnes ad urrint wallen s tmazirt n Umazi ad rent gar addad lli llan. Ifel-a Nba yan uwetay idrusn ur izrin 29 n useggwas, illa ma yttinin Nba immut s tmaunt n Curg Strus, ili ma yttinin immut fkan-as ace``i, turda-ad tameggarut ar tt-nea iiwen n tmagrawin iswwurin Umussu Amazi. Iwiz ameggaru nea Nba d tema-nnes iga-t win ulmuggar n Twiza anja. Iwizad yucka-d tgira n wahli n tffugliwin lli isker Nba kigan n ierman Lmeuk ula bea-nnes useggwas lli izrin. I nra ad nssen imikk f tudert n uewwaad; ra nini Nba ilul taddart n Melleb Unul-ugmi, inn a inker, ier, idder ar lli iga amezraw g tesdawit yame/ gis snat turagin yat usaka n tzrawin n tefansist d
A<RIS
Asirem Amazip s immut Nba tin |ebbi nep tnpan @ Mayed imes ipenka-nnes d mayed as-iga l;al ur ta iymas Xalid ismutter isumren-a# Mu;a Mellal$ netta$ da ittini ur illi awed yan ,art usru n Nba % seg mi ayed t-ssnep t-ittap ka # Ayennap ad ap-isrgeg una/ur Oumar N AYT SOID innan % lxir aya issa Nba asafar$ tmerret-t lanimi # Da ittini Xalid ULOEBI$ iymas n una/ur$ iqqiman d igellin kigan n wussan g usbitar n iserdasen g Tmesna % Cirg strus ayed yapen Nba$ ur purnep awed yan wanza s nettini is ittunpa yagur % gzil pwzif a tudert mek isul ka ar d-iffep
ileqqwif iman-nnes @ Mek t-npan s inemdan$ mayed msen d mapef @ Kigan d aseqsi# Mennaw n medden da ttinin n wid npan Nba$ alin ggzen i wawal ard ak-inin nwid >anjis ag i``a irinen sucku seg mi ayed diges d-yapul
ittumum# Ku yan uxla isikk-tt lqilebnnes maka awed yan ak-yakkan anza d tmitar# Iseqsa mass Mimun UMM LOID g umagrad iffpen g usmel n Hisris#kum imeddukkal n una/ur d
TAGGWA
Nemyassan nek d Nba seg mayed isul iga arba acku ssarep kigan d walmessi n Ayt ULOERBI d tmesmunt Asafar n Melloeb g Umapa# Seg wakud-nnap ayed ap-ismun umdaz d yirir d u/awan d ummezday n ta.fi# Ipra Nba ilkem-nn tasdawit g imyafa netta d yina/uren imepnasen g Umussu Adelsan Amazip (MDM)# Dinnap ag yufa anrar n tafrit d upnas d usmussu n yinelliten# Ittawsen Nba s tin/i-nnes g tpuri d ulemmud maca drusen winna t-yukzen g (MDM)# Aya ayed yu==an ta/uri n Nba ur tennuli abrid per asidd# Idrus mayed issnen n wis iga Nba Amedyaz idras ugar mayed yannin nwis iga ameklu ipwemman tifelwa ipudan# Da rettup ad d-issufep umas Xalid ayenna nn-iffren g tmedyzin d tfelwa n Nba ad akzen ifganen nwis iga ana/ur amazip
Amedyaz amazip d yan g inekraf isertanen n Tmesmunt Tilelli aseggwas n 1994
Nba$ imellul-as wul$ iqqar-as ipef# Taguri-a as piyep$ s ugzal$ ad gelmep igellin# Imellul-as wul ucku da itettu agrures# Imellul-as ur da i..amez g imen,i,an# Iqqar-as ipef ucku ur da ttittrara ,art^ ig ifles s kan tpawsa da diges itteddu$ iwwet s uyenna mi ipiy ad issikez istayen-nnes# Unna ur tissinen kigan ad yini da isxitir ipefnnes# Timint-a ayed t-yu==an ad ig ampar yamu g winna izegguren ur idd g winna i.effuren# Iqqur-as ipef acku ur t-irri ipenka ula ikref ifassen-nnes yini % walu purnep mas nga amya # Izri-d Nba g twuri-nnes mas ittubdar# Da ssirimep g ina/uren ad diges asin mas ssudun s dat$ sgulun-nn tabrat n una/ur amazip i udpar-nnes# Qqimat g talwit ay iman n Nba !
Ameddakkwel n Nba d unekraf asertan n MDM g Imtepren aseggwas n 2007
A<RIS
peyyer tmettant n una/ur amazip Mbarek ULOERBI$ Nba pur imeddukkal-nnes$ Imazipen akw n uma,al lumen win Un/ul ugmi, n Me\\uk# Seg Imgun ar Msemrir seg Tazarin ar Tinpir ddan medden pef iqwma# Da yall ugdud amedyaz-nnes iper i mayed yallan$ idda u;dadiy s ugdez$ mayed itraran acengu !! Yume/ g tmentilt tamazipt s
Ku ig as-nesfeld$ nacc-k g leolawi n iperman-nnep$ neffep-nn g uqerru n Baddu d Bugafer# Issenecf-ap u/ru n leolu a Nba ! A Tagensut ur yad ya.fut umalu ! Akken tawuri-nnek tekcem amezruy$ tettyaru s wurep g udlis n tpawsiwin yajgulen n ugdud amazip zi Siwa ar Kanari seg >enjis ar Tunbuktu$ tbenned g twengimt n tferkit-nnep# Da ttinip yuda n tirra maka ur ba,ep$ Ilaq ad alsep ka# Max ur igi tajmilt xes i;la$ ipuda wawal-nnes##atg Zikenni$ nsul nga inelmaden g tesnawit Pris$ n Tizi n Imnayen$ da nettemsegraw s trabbut ar nessflid i itwel amezwaru n Nba neg pifes asarag# Max allig inna seg tallip n Yugerten ayed ur nuli@ Dinnap ayed mzenzan Imazipen ! Kifac@ Max ur tessind is izzenza Bukus Yugerten i |uma# Hakka-k$ iwaliwen n Lpaci ayennap yak@ Nitni ! Amsawal ger inelmaden ad awen-ifek timitar# Nba d aperbaz ad t-nini sucku isselkem tabrat$ lli nn-isguw..an g tesdawit$ i ugdud# Da nettiri g usfugel n i, n Yennayer ad ner/em i ka n u/awan nger Yidir nep Meo.ub$ ssoermen-ap# Akud-a
wajjrgen d waxbacen$ Nba$ s tezlatinnnes$ issegma tasuta-nnep pef trarit n ufus yirir-as ulac sma;! ulac ! Izdep igellin asirem$ asirem n yat tourrma tamazipt ittnapen pef$ usettay n tsertit d uspan$ tugdudt d izerfan n ufgan# Asirem n yat tourrma ur yad igi |ebbi g usrfuffen d umerret pef tmazipt d tmazirt# Izri-d umsebrid timitar-nnes g tewririn n ime..awen^ i\eza tugwda s ubpas$ ipennej nekratap s tegrawla !
dinna s teddid ar tesseflit i Nba# Tafsut n useggwas-a 2962$ sekkiwsep d kra n imeddukkal g Tmesna imi; ar nesseflid i Nba# Ya; matta uya @ Ne.fur awal ar agensu n usasu hat yan uterras seg Sus ayed itteksen iferki i ba,a,a ar isseflid i tebrat i Ubama# Irifiyen$ awed nitni$ itteobaden I/ri d Lwalid Mimun gan ansa i Nba g wussan idelsanen ssudsen aseggwasa g Tmesna# S ugzal$ Nba d amugger nep imkidda nettini s t\umiyt karfur#
Ipimi s wakal d tukki n wakud i tpawsa ur as-ipiy xes amdan issnen mamek issudus akud^ Yisin mas idda$ mayed nn-ira# Nba onip hill g imariran n usammer ayed issenen aya# Maci is irra wiyye, g tdinant nep yuf uger,-nnes winnsen^ icwa# S tmazipt un/i/$ s tzikert m.ewwe\# Nba yamu g medden issefliden ugar sawalen# Ayennap awed ayed t-yuwsen g uzru n isentlen pef yarir^ tapensa$ tamara$ tamazirt$ tutlayt$ timoe\fa$ tilelli$ tayri# Awed isem n itwil-nnes amezwaru ur yap g win widda tizwaren# Llan medden t-ispan pef yisem$ Mu;a# Mer nufi iqqim Nba ad nisin mas idda# Ur yap ubrid-nnes g win wiyye,# Onip mer iqqimi qad yirir s teorabt sucku yurem tafransist yarem tanegliziyt# Ayadda mi iga g yisem amun stil ur t-nukiz# Llan sin nep kra, imsawalen g pifes isawal maka meqqar ur issakez# Npiy ad nini warru tutid s uteklas###atg Mer iqqimi Nba yirir-ap ka ap-issefrun amun stil# Mer iqqimi Nba ikles itwel d trabbut n tazzanin isselmad ugar n kra, wayyuren# Mer ayed ib,an izi d izimer# Nessarem afud ameqwran i iymas Xalid ! Nba ! Arraw-nnep d winnek$ ikemzen pef tektiwin-nnek# Swunfu ay amnay$ ur d-tlulid ad tesrud!
Ay imeddukkal ! Ayenna nn-gulan wallapen-nnep ayed ne/ra g tisit n Nba# Matta tektiwin illan purnep g Usammer ur ten-d-truri teqqlit n Iman n Sapru @ Yarir taymat n Uoe..a d Umerpad# Meqqar as-kkan$ yan wakud$ isnayen n tarir tiseggwin$ yukey ikkasen tama allig injem# Ur iwhin !! Yarir tilelli n teflest% ad //alep i unna rip$ nek ad qqimep d Amazip # G tagara imeqet gar tamazirt itter iwes i Ubama$ imkidda akw tnettetter# Yuwi-d wawal awal ad t-inip# Asneflul g un/ul iceqqa s mi tiwepni nep kan isinagen ur llin ur da ttawsen# Tudert t;erra merrten medden g Umapa ixub-asen wa,u^ unna ur yu==in tamart iga abergag# Asemmi, da issergigi$ anerpi da issekna, ! Qqiman-t-d ka n tmesmunin mi ilqaq l;al$ nitenti ayed ittekken ingerap d timmuo,ert# Addad-a ag d-impi Nba$ nempi-d diges akw# I;la ixxa !
ADIWENNI
Mas testi tezlit tamazipt n tpensa$ ttirird yirir Nba$ pef tezlatin nni,en @ Necc twarip apennij amazip amezdag d wenni yissin amnus n tpensa tamazipt$ u zzayes i tiwe, tmazipt ad tettwassen per Imazipen# Zemmarep add inip belli tara izi d-itaym Ufe==a; d Nba d icten d aperbaz n Umussu Adelsan Amazip# Man aya i danep yejjin nisi amnus di ipennijennnep# Abrid-nneep d ijj umnus-nnep d ijj# Da nsawal a..as pef usempwer nep tajmilt i una/ur# Matta tejmilt i Nba@ Mamek t-nessempur@ Asempar zi Nba$ marra min pa nessempar zi Nba war nzemmer ad as-nuc amcan-nnes maca nzemmer ad ne,far abrid-nnes# Ad ne,far abrid n ipennijen-nnes igrawliyen$ abrid n imerdasen-nnes imeqwranen yesseswen Tamazpa s idammen-nnsen m;end ad teddar tmazipt# Nba oad yeddar di twengimt-nnep$ oad yedder s ipennijennnes imezdagen# Ssirimep zi tse,ma n Sapru ad tarni isuraf per zzat zi Imazipen marra wer tettun ca Nba# Awal ameggaru Afus deg fus tanemmirt i wemnus Ulac sma; ulac ! An\\ez ula nekna# Tanemmirt ! Tudert i tmazipt$ tamazipt i tudert
Dillip g ur ta t-yap ka da puri ittekka aha iwa allig iqqima igellin s akal upulep ar t-t/urep allig yuwi bu lamant lamant-nnes# Meqqar t-ugrep s wattayen n 40 n useggwas swanfap-as ar i-ittekkes tapufi# Ay ayed nezzri ! Ccarep ides igellin netta ula tawja-nnes kigan$ myissinep d aytmas# Ass-nnap g apqer;en iman$ ullip amm tselmya$ nuder i memmi#
10
A<RIS
Tga tejmilt ssedwlen imariren d imedyazen d imyaruten n Un/ul ugmi,$ ass n sed 19 febrayer 2011$ g usrir n alistin$ asissen s tizi n Nba g iger n t/uri# Gant-nn tse,miwin d imarayen oewwam s usrir$ awedyan nn-tume/ tgemmi# Mu;a Mellal$ ur yufin ad nn-yas$ yuzen-nn yan uberruy n ini/ri g itoezza tawja n igellin$ issebpes SAPRU BAND# Izzri Mu;a g ini/ri-agi awed yat tezlit ilan azwel n IDDA IDDU$ tarezzift i iman n una/ur# Usan-d imarayen d imeddukkal n Tgensut (Nba) g Swisra d Fransa d awed ulunya### ad oezzan tawacult msafa,en d una/ur# Tetkar alistin tikkelt-a s Imazipen n Umapa d Yijjyal maci s Hamas d Fate;$ ayed ur te/rim# Axxik-id ay awal$ sguten imeddukkal tijmilin ar
tteferfirent wallen s ime..awen imkiddap g tqeccerd ta/alimt# Mer hilli idnep-tellim ay imepriten d tmepriyin n USIREM AMAZIP !! Da akw nettasey s uyenna mi npi Mu;a ger leolawi izla$ mneqqrent tepwratin$ iwed wa,u n tara d nnwar ar nettasi
11
tixat n be..u n Nba$ oenday-ap ! Illa Uhacem$ ilin IMENZA N TLELLI d IMAL d WAYLALEN d UMNAY###atg^ ku tarabbut tules i ka g tezlatin n igellin# Tihawt$ nettat$ xes zwur-as ar id k-ttasey# Ar d-nessektay is isnal tawuri-ad umedyaz amazip Mu;a BENSAYEN$ tekka tdeggwat attayen n 5 n temrilin izdin# Tanemsawiyt$ massa Gudrun GRAFF$ (per taggwa-nnes g usebter wis 19) ur tu==i mayed ur tenni pef Nba$ seg vvwab ar tapensa d tmelli n wul# Itkar wul n Nba s tayri n leqwam nni,en$ as-tseggra awal-nnes# Tamunt n Imyura n Merruk g Imtepren$ nn-yusan ass n tejmilt$ tsawel pef udlis TAWARGIT N UTBIR tessujad pef Nba# Adlis ismutturen iwaliwen akw n walbumen yarir una/ur# Idd ameklu n tfelwa$ Saoid NJIMA$ isrezzef wahli d unnupen ipwma s ifassennnes i tawja n una/ur# G tyira$ ariren ina/uren s mas llan yat tezlit i yiman n Nba# Ariren tizlit i;mel Nba a..as$ Yan Utbir# Tajmilt ur ittettu awed yan# Hhh
Tentel tulett ur isawalen xes tidet# Ssnep-t igellin smi nekk ayed as-ikellsen itwilen$ izizdeg isefra-nnes# Issen Nba ad imsawa, d imarayen-nnes d widda d-imzaray g imepnasen# Ur ==in ixellif inaw-nnes^ yarir arcaq d tayri maka ur ==in ittu tamentilt-nnes tamezwarut$ tamazipt# Toe\\em-i kigan tmettant-nnes allig akw sbeddip umuten-inu g twuriwin tina/urin$ smuttip aklas n itwilinu#
G HESRESS#CM$ 2011-01-1
TAGGWIWIN N IMDDUKKAL-NNES#
G %HESRESS#CM$ 2011-01-14
12
ASEFRU
NBA
Nnan immut NBA Nall nut wiyha nemce, ;erribu Nenada-t ammas n ikaba\en nper Sapru Ku yan inna-d ha-yi ad asip asafu Issap ad nn-igulu ad iqqim g uswunfu Nnan usar d-yapul NBA Ibbey dignep wawal i\ez usirem g wul Tap tawla ifadden nedhec iotu mker,ul S yirir nnan-d ime//anen awes-i tala S yirir icenna-d ugdud tayri n NBA
SAPRU A SAPRU
Sapru a sapru Burzen issek Imazipen Sapru a sapru Mmuten pifek Imazipen Is nnan ad ur teknut Tioe//it ayed usin Is nnan ad ur teqqart Tilelli amm ule==ig Ikka-d wafa igenna Yume/ akal d igenna S buheyyuf d ugari S usemmi, d irifi ad t\ez ula tekna Ard alin s afella Tiwetmin d tcirratin Ig annayent amettin Ur llin ipuyyan Ur llin im..awen I mayed illan@ Tipwratin I mapef immut igellin@ Tamurt-a pef immut Tioe//it as-immut Tudert is as-te\zag Tilelli amm ule==ig Ad d-mpin g umerdul S inezbayen idder wul Sapru a sapru Apulid axatar Sapru a sapru Tugerd akw idurar
Asefru tarir tse,ma n Twargit
Tsu, tebja n lmut tenxer-ap tudert Ipenka igma tame/ dignep tmu,int Nsellas i tdinant tatged Timmuzpa Naf-nn Xalid d Fwi ur ttun llpa Nnan ulac NBA Nenna-d immudda NBA agulu-nnes d nekwni
13
Asefru tarir tse,ma Tawargit
ASEFRU
SAPRU
Idir BENOEDDI
Imenasen n wakud-i$ Ad sbeddin ao\ab/ri# Ay ul n ayt tlelli! An/i/-nnek d i/gigi N yimran g yizli# Inger tanezli d yili$ Yukey-d i yiswi$ Amazi ilan tawuri#
Kecme abrid s uyeffas$ Zule yasey-i waysas# Tifiyyi n imi tar tumas!
Uli-ak adrar n Saru$ Asi aanib ar ifek itturu$ Tasey ti. isaffen ad tru! Ad ak-nn-azne asefru# Ay atbir n tlelli! Ay izem n te/gi! Asafu n yinii# Nekwni$ nekkwenti if tmazit nusey Tussna^ awed agari#
Kti-d nwis iffe tillas# Immut$ nger iflila fellas# Ansa-nnes$ ilsanamsas#
Argwu i udrar n Saru$ Sirse tirra$ intu zerru$ Tafes ti. akettay g usaru# Uzne-ak-nn uddur g usefru#
Amawal (lexique) : Aanib : Stylo ; Tigi : fort ; Asafu : Flambeau ; Tanezli : Facilit ; Ilii : Difficult ; Amha : Prsent ; Izri : Pass ; Inta : Dbuter. Asaru : film.
14
ADIWENNI
Mayed ur ta ap-inni Xalid pef Nba @ Yuf is tseqsam ka hat piyep ad awen asekka ar nnif ard iga nba amepras n ufgan# ya,en umma nek pifes sawalep ar tu;lem# S ugzil$ tugdut d izerfan n
Nseqsa-k acku tgit iymas$ tenmala-t ugar# Medden ya,en ssnen Nba ana/ur ur ssinen amdan @ Is;a ! Udem ssnen imsefliden-nnes ayed pures$ ur da itxellaf udmawen$ iga ana/ur# Purnep g tmazirt$ Melloeb$ unna tseqsat pef Nba irar-ak$ awed yan ak-ittinin ka ur inni umezwaru# Udem-nnap ayed pur iyma awed g taddart$ irceq da ittevva# Wahli d ana/ur amazip ayed inqer,en isul ime//iy seg Meksa$ Acehbar tatged# Xes da i..ar u;emmar yini uxam n trabbut s wakal a;afi,# Is npiy ad nini tga tmettant n Nba i
15
A<RIS
Le 12-01-2011
Le 11-01-2011
16
A<RIS
La;dat 11-01-2011
17
ASEFRU
IPENDIWWA N USIR
Asafar LIHI
MANZA NBA
Amnay A>|AMU
Tidyalin n iperman d igujilen$ ?rip-ten benneoman d usir g ufus# Urcalim d Melloeb yat ! Amm Lmasi; tabrat g imawen n i,u,an# Ti/illa i wa/a ! Oibneqqer g isem,al ! Ta.fi teggez akal $ Tagensut a Ssiwal ! Teffep-i-d g Bugafer% iman n umapa# Teskiky-i-d tawrapet$ nek ttrup# Pef iyyis tusi af,iz^ Iyyis n wuzzal$ af,iz n umavvu# Nba ! Wa Nba ! Nker ! G uyerri n ugrawal G wallen n isetma G twengimt n Masin-nnep ?rip-k$ mnip-k$ ufip-k# Tifawin ! Timensiwin !
Inder Sapru fafap Tala ami sellap Tusit aoerrim grap Tzuzzert tapufi fellap Tu==id ime..awen g wallen Tukerd ta,sa g imawen Tagust te//id-tt g ulawen I Sapru te\zit imassen Nba iyma ayed iddan Ur ukizep mayed ij\an Smaren wussan ipudan Ur sar t-annip ayed i-nnan Ini-yi matta keyyin A unna mi nnan igil
18
TAGGWA
TAJMILT I NBA
Gudrun GRAF Yuwi-i-d ugratsa$ g tyiriwin n useggwas n 2008$ ad urup kan i,risen pef ina/uren imerrukiyen acku ssenep wahli digsen g faysbuk ucurep-idsen kigan# Tkarerp g Swisra talugt-inu s nnmari n ttilipriwin$ am/ep abrid s Me\\uk# Ur kkip pef ad nn-gulup xes kan wussan mnalap asrqqat$ Smaoil BULOEBBAS$ i-d-iyman spur id Sapru (Nba d Xalid)# Meqqar nn-nnula ussan n ukayad g tesdawit nespuda apwjdim nemrara kigan d awal dyu==an wahli d akettay#
Mbarek OULARBI$ aoerrim ilan azal s tnumi-nnes d umenup mgal assitem n iperman n ayt pursen ittiri kigan# Yufa-d Nba tiflut-inu tunef smi kip kigan d akud-inu i iwes n tmizar i;ewjen$ ar ssegmap tasa pef medden mi ilqaq l;al# Ssusment-i$s tidet$ twuriwin-nnes g issempur s leowayd n Imazipen g yat tmetti g izerri usnay adelsan seg iles s waye,^ rip ad inip g yat tmetti pur tsul tga tirra tamaynut$ yat tmetti g iga uwessar iri itteddun# Asru-nnes amm uskem, n tsedlist# Aya onip ayed iccwan ifassen n Nb$ xes ayenna mi ur ileqqiy# Da ipwmma tifelwin$ iwet adinan$ yirir tizlatin# Iga umeddakwel-a aberra; nep lbuq n yat tsuta kullut# Ira bahra tamurtnnes$ lumen tamazirt-nnes g Un/ul ugmi, d imezdap-nnes# Ran-t akw medden# Ddip allig rip ad /rep Nba$ tikkelt ya,en$ teffpi-i-d yat twuri g Asya# Akud-nnap ag immecteg Nba mezyan$ ifek-t usayes i waye,$ tamazirt i taye,# Idd aseggwas n 2010 hat netta ag as-yuw, wass# Timitar nwis ira ad ap-izri aseggwass-nnap ggutent^ diges ag t-yusi Usinag Ageldan n Tussna Tamazipt (SGUA) ad ig amarir n useggwas$ dikes ag izzri abaraz n tudert-nnes g >anjis g usayes g ipennej d umarir axatar Yidir# Ur ioe..ir l;al izzri tabratnnes be\\a n tmazirt$ dinnap ag t-mnalap tikkelt tiss snat d tmeggarut g Swisra# G uzulu-nnes ukip d ka^ ur teswanfa twengimt-inu$ ufip-as ka# Fisao ayed ukzep nek d imeddukkal-inu irinen g idammen-nnes# A==ep wahli d awal ard t-.furep s Merruk g iswanfa ihezza imik# Da s dinnap qad as-yaf l;al waye, yupul imkillip iga$ min ccek# Da i-qqaren awed g tmazirt-inu s tamestant n iman# Tura llan iman Nba idi aha awed g twuri# Da sslan iwaliwen n tezlatin n igellin lkelyan-inu# Ggudint tpawsiwin ira ad issker i ugdud-nnes ad fellas iofu Loali iwala-t s r;emt# Ur gint temnirin ula aoraq tirefet i Nba s wulawen# Illa geratnep abda$ ig-ap asafu n tidet ur ixessin#
Tameddakwelt n Nba seg Swisra Issapl-t-d seg t\umiyt % Asafar LIHI
19
ADIWENNI
TADIWENNIT D UMNAY
Azul fellak ay Amnay , mayd ttinid ef lmut ne tamettant n igellin n Nba ?
Nba lmut-nnes tezrey digne yan ugzay anaum, adar-nnes iqquma-d ammas n yiger n turi tamazit g Unul ugmi g Merruk akw d Tamaza. Nessar ides nekwni g tarabbut n Umnay Band wahli, nessar wahli n tawsiwin , nessar kigan n wussan , nessar kigan n tdeggwatin tinaurin. Ur idrus mayd nessar. Ur idd yiwet tusdit ag ri ad ini mayed ukze g tmettant-nnes. Da as-ssirime i Tgensut talwit d lehna.
Nera nwis tariret yat tezlit i yiman n Nba, mayd tessuturet g Imazien iran, awed nitni, ad srezzfen kadakwma i Nba!
Usi xef ialen-inew nekkin Amnay , ad ttirire tizlatinnnes dinna kki. Ass n 09 yennayer ilaq ad ittusfugla g mayed igen akw adar. Tuda tektidde n tejmilt g tessurent akw trubbanne. Da qqare seg da i imariren s umata ad swengmen g kan tejmilt dyusan teccur-a.
Tanemmirt-nnek ay Amnay , han awal ameggaru urek!
tizlit-nna aru-tt g idsent tassain art unemis llig ssne is tiwi lmut amenas Nba , ara-tt s ler , ara-tt s wul iran ittebbin , anya-nnes ur d-iddi ar art wussan yaen maca tizlit tga tin tidet , ur diges tikerkas , xes ayenna zri. Da ssuture g ugdud, isrusen tirsal n umezruy, ad isikk adar abrid n Nba. Ur annaye tajmilt yugren ta.
Wahli aya ssne is tella tesunt Asirem Amazi, da snimmire kigan ierrimen akw diges illan. Da snimmire kul mayd itnaan ef tmazit ar sgulun inemisen lumar win udar-dde g nella .
Amsawal issawey: Masin AGNAW
20
ASEFRU
AD UR TALLAD
Asafu UBRAHIM
UR IMMUT
Soid CABALI
I//ay waggwa-nnes Texxa twada-nnes Nume/-am afus Ad ur tallad Sa;it a yemmas Ader i yime..awen Ha-t iga abpas Ad ur tallad Innegza uterras Igan apilas Idder isul Ad ur tallad Uhu a yemmas Ad ur tallad Rnu tipwratin Tessiremd-ap imal
Sa;it a ugmas Awes-as afus Ad ur ttru$ Ad ur talla
Aseggwas assa yurri-d Xef iyma yufen akaba\ Ime..i digi iqlulli-d Amm izdaz g idurar Ul-inu ignen assa yuki-d Iggal ittnap i\ezza iyidar Ur immut Nba A yan yusin anezgum A yan iddren ar ittumum Yaccek-as i/ri ig aziwal Ass-a mek tram ad tumum Acerrig illan ad t-tegnum Tabrat tekka-d isem,al Yara-tt Nba ad ur tettum
21
ADIWENNI
22
IWALIWEN N TEZLATIN
MU:A 2007
Tessafep-d trabbut Iman n SAPRU$ Sapru BAND dpi$ itwel-nnes amezwaru MU:A g 10 dujanbir aseggwas n 2007# Llnat diges tamt n tezlatin ka taru-t trabbut Sapru ka yaru-t umzil n tiwan mass Oumar DERWIC# Iga walbum-a$ xes netta$ abrid i tlalit n wahli n tse,miwin g Un/ul ugmi,$ ig aparas i trubba ya,en s tfarest d ussufep n tezlatin-nnsent g itwilen# Mek nsawel pef walbum-a qad nsiwel pef tezlit ilan azwel n GRA-D IFASSEN$ tizlit issen ume/yan d umeqwran s tdusi n iwaliwen-nnes d unya s tt-yarir Nba# Tizlit-agi$ mek nra$ d tamsirt tamezwarut g uperbaz n Umussu Adelsan Amazip# kamla d-tlula twepni n Ayt PIPUC$ yaru Oumar DERWIC$ yirir Mbarek ULOEBI tiwan-a% Seg Yimgunen ar Msemrir, Seg Tazarin ar Tinpir u Pipuc irad yidir Da nesfafa tawengimt s Riru mi tuccka tsarut irgel pifes u;anu$ nsegrawel allapen s MU:A izlan ger leolawi# Idd ULAC SMA: da tessla ar tessikiy Amazip s umennup d s izumal-nnes g nbedder Yugerten d Bujemoa HEBBAZ# Dagi iwaliwen n tezlatin n itwel$ tapuri ipudan a id Mu;a!
23
MU:A
Igellin a Mua Igellin a mua ger lelawi izla Arun-t yizan tedda ifes tmara Mua d acumar yera-a-d bea G tmazirt n daddas yaul ig u bea Ragen wussan n Mua ragen Ineqqa-t wakud ineqqa-t Lmexzen
ULAC SMA: !
Seg talli n Yugerten Ayed ur nuliy Nettemer/a da , na-nn Dinna nugey. I,-a ,nagur d imu,an Ih,ad nini : Ulac sma; ! Ulac sma; ! Ulac !
Seg mayed illa Mua itteddu s uzir Mua ur in iwareg ad ig lwazir Imi Mua arum imey abadir Ur iawen Mua xes aruc n lkumisir Tekka ar-ak ddula s uruc a mua fafa Widde k-yumen mer ufin ssien-ak afa Aha idd Mua fafayat a idd Mua Aha idd Mua tanekra a idd Mua Igjem-id wuzu n Umuriski A yiwen Warab araymi Gan Mua d abujadi Azenen-t ad iwwet aumey Mua iftel lewari Han Oellal iayen Bariz Ad d-ier demya,i Yuul-d amen akwrsi Nnan-i ur teswit amezzur Idles-nnek fulklur Widde a-inan Qeddur Nnan-i ilha uzemmur ~`an i Lmerruk abaur Amazi iqqim d erur Tamunt ay Imazien Nekk abrid n eu u Mu Tamunt ay Imazien Nekk abrid n Zayd U mad Nekkat abrid n Lunis Nekk abrid n Yugerten Nekk abrid n Dihya Tamunt ay Imazien ad terre ula tekwna Igellin a Mua igellin a Mua
Irad izizdeg Hebbaz Abrid-nne Iga if ad ur ire/ Wawal-nne Wi iran i tmazirt a/a/ Zlan umatne . Uryael , ira tigduda Tili tlelli Adabu netta d merda , Ul n ulili , Ran ad asin akw amda Nitni hilli Sseran arraw-nnsen S wure g Bariz ; Ad am/en adar-nnsen Ne,fur adriz Amazi , ur ittisin Pas Warekziz Akabar inwan g Fas , Isus tamurt Seg Oellal ar akw Oebbas , Uwin tadurt ; Ran a nidir g tillas Nettu tawurt. Ad nenna yef yizerfan, Ad di d-nlal !! Ad ne//u kigan azyan G uya n wakal Ur ngi wid inezzan, Assa d yimal. Ulac smah ! Ulac smah ! Ulac ! Oumar DERWIC
24
RIRU
A riru a riru a riru a riru mayd yaen riru Tucek-as tsarut irgel-as uanu Riru g tadawt n mayes ur tsula Riru da yalla ur yufi lehna Riru ur yamu isselka-t udabu Ig-as algamu irgel-as uanu Riru ur yamu inea-t ubadu Ig-as algamu irgel-as aanu Riru da yalla da yalla ef yimal Pef tidet n wuzzal as-yiwin akal
MON ETRANGERE.
Malgr le froid de l'hiver, Je me chauffais dans ta peau ; Juste au dessous de ton cur, Je me sens l'quateur. Au fond de tes yeux noirs, J'ai gard ma bonne humeur, Aprs des ans d'errance, De sres insuffisances, Tu m'as mis en couleurs ; Mes yeux teints d'or, Luisaient en ta prsence. Malgr toute apparence De courage et d'indiffrence, Tu caches fort ta peur
Et un amour de trsor. Frachis et gagne bonheur, Sous mes mains-ci de glace, Mure par mes odeurs!
A riru a ruri a riru a riru mayed yaen riru Teswat tfunast inea-t udabu
Omar DEROUICH
25
GRA-D IFASSEN!
Seg Yimgunen ar Msemrir, Seg Tazarin ar Tinpir amazip ir' ad yidir Adabu , da t-izizdir. Tiwizi d-tuwi Sbanya, Izerfan ,llan-nn g yir. D Merruk da ittirir, Tiourrma, tedda s uzir, Da tneggwa amm ubadir, Tekkat ad inem ugadir Rba, inn ap : Thenna ! Ad taf, yan wass, ad tidir. Tader ugar n tlettmeyya ! Abrid, ur illi s adrar, Ur ipri pas iwis n umpar. Ran wi ubuy n tguta. Tawuri, tin uzapar Nep iwer-inn i Jibralt.ar Nezla nebbi-k ay a,ar, Ur nessin yu g tmizar, Tamara-a, tettwasen. Tasa tettupul adpar Ig ap-imellul wazzar. Apuyyi-nnep, da ittpar Amm tuga inpa wafar . Oumar DERWIC Grat-d! Grat-d ifassen! Yuker-ap-tt ja,armeyya.Amasin yannin ispayya, Izuz wakal g Biyya,
26
ASEFRU
AGRURES
YUBA TUOLI
Ar yalla usefru ger ifassen-inu Ira wul ad istep iflufel unelli Ar yalla usefru ger ifassen-inu Awsen-as idlisen s ugrures Ullan idurar d ikalen s upuyyi Ar ttergigin igenwan s uqewwec A tamettant ay illis n xub n wa,u Udem-nnem iga aberrkan n bexxu Tukerd tiourrma d teslmiyiwin Tasid afukal d unna inmen Ay udem n tfipra taderpalt Ur tessind asirem ula tiwirga Tenvid amdaz g wulawen-nnep Tessapd dignep afa g idammen Utan wusmawen n ;erribu d uxzit Pef be..u n Nba d umareg-nnes Ay a/awan tgid agujil n tdinant Tgid aderpal n unya n tugdut Tulla tebja ar tekkat udem-nnes Awsen-as idlisen s ugrures Ullan idurar d ikalen s upuyyi Ar ttergigin igenwan s uqewwec Ar ssuturep g Wiyha ad i-iselli Ay ipnka ay acengu n tudert Amawal (lexique): Tamettant: Mort ; Tiourrma: Jeunesse ; Taselmya: Bb ; Amu,in: Malade ; Afukal: Paralys ; Agujil: Orphelin ; Tugdut: Dmocratie ; Flufel: Bouillonner ; Apuyyi: Cri ; Taguni: Sommeil. Ar ssuturep g Wiyha ad i-iselli Ay ipenka ay acengu n tudert Tsersed dignep tiqqet g Yennayer Tebbid amdaz taderd i ta,sa Rip ad allep grep yan upuyyi Ur rip ad ak-inip a Nba ar timnilit Dpi g tukid is trid ad teswunfud Taguni n talwit d twirga i;lan Ulawen tellid digsen tudert aha
Tanemmirt pef u/awan d inyaten
27
IWALIWEN N TEZLATIN
TILELLI 2008
r iwhin g usnil-a ad akw nsiwel pef uyedda pef iduy lbarud g itwel TILELLI# Amezwaru$ tezri trabbut seg yirem n u/awan s U/awan# Wiss sin$ gguten isentlen pef d-uwint tezlatin awal# Wis kra, ssusment-ap akw tezlatin# S ugzal$ tsenneqerd tezlit ANESSAF tadawt n tnekkint d t;ellal ger Imazipen$ nga liui$ da nessenpa tasa$ iqriyen-nnep rran Ccerfa$ nekwni nerra taccrifin# AYHAY da tsawal pef ipef-nnes meqqar da tse,sa da tessla# Oebbas irbe; g llu.u ! Ifek-as i Umazip r;u ! Assap-nnep d Lberlaman n Ifasiyen aoreb/ri ap-isbeddan pef uptir$ ire/ap afriwen# Unna tap tpufi n tmazirt issfeld i TAMAZIRT$ amur n wakal$ yu nep iles# Tessedwel tezlit-a tajmilt i Tizi n Imnayen i Tinpir d Ufrekla i Umapa d mayed igen adpar g Un/ul ugmi,# A tapufi-nnem a tamazirt ap-yurun ! Ur ittu igellin n Nba amepnas g uflujju$ Sliman UOLLI anekraf n Umussu Adelsan Amazip ittyam/en g ubniq-nnep (hhh) Tucka# Yarir Nba //an-ak aptir g ubrid n tlelli### abrid-nnek ne.far### wiyha a Sliman nugi ad naki# Nezwar s tnekkint g UNASSAF ad neggru s tayri g UL-INU# Eg ta/ult i wallen a==-i ad omup$ ul-nnem iga tigemmi-inu diges mayed rip$ ig illa usemmi, d ugris purem ag ssenfip# Iwa tezram !!
28
SLIMAN UOLI
Seg wul-iw yevfan Azul ameqwran Keyyin a Sliman Aryaz ameqwran
ANASSAF
Mec ak-tt-/man keyyin Nekkin ur i-tt-/emman Mec ak-tt-kemsen keyyin Ggullip ur i-tt-kmmsen! Ur sulep gip amm llip Xes ad ur i-ttessa,! Anef imi ffepen-d iqucan-nnek Ur yad da i-se,san !
Wiyha a Sliman Nugi ad naki Wiyha a Sliman Nga amm wulli Taymatt-nnek ay anassaf Ak-;ebsen meqqar Akk gin d acemkar Nssen-k ame;,ar Abrid-ik ne.far Tasuta-nnek tezdaya-k ! Ar tekkat tiba/alin ! A unna rran Ccerfa ! A U Oli Sliman Isselka-k zzman A U Oli Sliman R/an-ak afriwen Keyyin terrut Taccerifin ! Cuf yan ;errin amm tili Inna-k ira Tilelli$ Ayed ak-ullip Tssenpit-i tasa tgi-t laui! Xes awitti-t i yemmak ! Uda-k xla n t;ellal ! Nekkin yad ur gip iymak
29
TAMARA
Oafak a bu t;anut Oeb\-i-d a/alim ijjan Ad t-amsep i ti. yallan Ad teqqar amm kan tanutt Oafak aha bu t;anutt Ad ur seksiwep Aoraben Oafak a bu t;anut Nemyar aya d Lmexzen# Tarwa n Fas g Cira.un Da kemmin Ssiga\ ! Tarwa n Fas g Lbe\laman! Da ttellmen tikerkas! Mu;a idder g uqecmir! Ar ikemmi ka/a! Ikka-t zzit d uprum Ur yufi mayed ilsa#
Oafam a tudert ijjan! Ek-i-d yan uclif n tmara Ad t-oawdep i ta yellan Nekkin walfep a/a/a! Oafam a tudert ijjan! Ad tefsis tudert i ka Oafam a tudert ijjan! Nek myarep tamara#
Timlellay Olalabu! Mayed teona I..u :EMMU! Timlellay n Buoezza! Ayed ap-isskar udabu! Pas ad nekkat ;erribu! Da ap-isnap ar ap-ibe..u!
30
TAGREST TABERKANT
Ass-a ukip d usemmi,$ Iman-i-d d tillas Tafuyt ur d-tuliy$ Idel-tt uzwu n tkerkas
TARIR
Han tarir tume/-ap ! Da tekkat ar nekkat ! Ioawen-as wakud ! Yusi-d /ar-i ameora,#
Inurez ipal udabu idd ad ak Ire/ ifadden Tarwa n Dades teddam$ Irakwen-i-d uqwryan Ay agdud awis mantur@ Iqqan add tfafad! Nekwni nume/ yad abrid$ Mek d-tukid tseqqsad# Ass-a ayed nnip ad allep$ Ime..awen i;erran Acku assa ayed /rip Is llip d wuccan# Kkip abrid g tillas A/a/a inpa-i! Iddep ur ufip agari$ As-usip apuyyi# Usin medden s umurku Ame//an d umeqwran Nekwni nu;el nespuyyu Walu mayed isellan# Unna ur ipiyen i tnupi$ Ad ur ap-ire//a ! Nekwni seg mayed nella ! Neqqim aha nettemzenza! Tagrest ad tezrey teddu$ I uzmul n wussan Mani mayed iferrun Ayenna yapen medden @
Nba ULOERBI d M;end UTANUT
Tagrest taberkant#
31
AYHAY
Oebbas irbe; g llu.u ! Ifek-as i Umazip r;u ! Iffep-ap-d zund Bexxu ! Inna-as i tmazipt uhu ! Ad tergel /ari a==-i ad omup Pas yuw,-nn l;ukuma Irar-d akud n ssiba ! Iffep-ap-d g ttelfaza$ Icbe; maca ishu\\a ! ameo,ur Ar isxitir aoebbu, S udrim n yan umezlu, Inna-ap utat alu, Oebbas-a d amesxu, Ul-nnem iga tigemmi-inu diges mayd rip Nepra s yiles n lwazir Nume/ apruc n lkumisir ! Sbeddan-ap pef uptir ! Rr/en-ap afriwen amm utbir# D umpar iga apilas ! Izzenza-ap umessas Abergag axendallas Tawuri-nnes tikerkas# Uwin-ap ttiliizyun ! Kan-tt i tarwa n Feroun ! Zedpen diges amm ..aoun ! Ran ad ap-oedmen lwacun# Ad am-d-i-yawip tafsut d wassid n wayyur Yurey-i tala d lhemm d yurey-i tillas R/em imi-nnem ssuter mayed trit ad t-idawip Ig illa usemmi, d ugris purem ag ssenfip Udem-nnem iga lmri a==-i ad mnup Isinep is i-t/il tudert is ur da sbertup Isman kullu tikwlatin amm tislit n un/ar Ad kem-tfurep amm umalu-nnem gan-i d Eg ta/ult i wallen-nnem a==-i ad tt-omup
UL-INU
32
AMEPNAS
Llef tipwratin A yemma //ad isefra Tarwa-nnem ur nzin Imal ad gin tamepra Rrba, ag d-mdin Apyul ikkasen tasga Apyul bu tmezyin Isi, peff iyma g Taza U Pipuc brin Ffepen-t-id issutren Lmexzen ur rin Iciccid /arsen ibhimen Maci yan nep sin Ayed usin s ibniqen Lba..el ayed ten-iplin Mer ufin widdep ad ten-``in! Ya lala lelella afus i Ayt Pipuc Ya lala lelella irizen ur is,ao upruc# Uddur akw yellan Yuwi-t yuwi-t umepnas Tarwa n tserdan Ursar ffipen tillas Usin-d ipwrcan D lasyuf s aytma g Meknas Gan-d amm ire//an! Ad diges bbin l;es;as! Ran ad uten waxxa drusen S umzeb\i d i/ran Kin-d itnan s Imepnasen Um/en-d lemlayen Ad veffan Ccuineyyin Ya lala lelella a,a, i ja,armeyya ! Ya lala lelella nespuy i gar Ddula# Medden ur festin Uwsen tapwct umussu Amepnas meskin Ikka afus g umurku Izerfan n ufgan Festan is um/en ,u\u Mer idd Falas.in Nekren-d ad siwlen Kullu
Lujju tteyafracen
Oebbas yuwi tifernin Waddep iggullan Isexsay pifnep tiftilin! Tureyya JEB|AN Taneplafet n idelsan Tiyira n zzman Lakumidi g lberlaman! Ya lala lelella ut afus i l;ukuma Ya lala lelella Ad tecde; Sseodiyya
33
TAMAZIRT
Wa taufi-nnem a tamazirt Nekkin ar swengime Nekkin ar smummuye S wul-inu ittebbin . Maca ad kem-asi Afella n iir-inu A tamazirt i-yurun. Nekkin ra kem-enu Akwnn ifragen ran Ad iiren tilelli. Ad kem-nge s ufus-inu Tussna-nu d yiles-inu A winna izwaren ! Nekwni ar nettagem Nitni ar ssan Nekwni ar nkrrez Nitni ar ttettan . Asekka g di-nedda Nmun akw s aytma Ar nessiliy isufa. Yali-d wass ameqwran Tali-d tafuyt-nne S wudem-nnes izeddig Sella i tewratin Awd i yesfra , uddur-nne ilula Ddun isewngimen , ddun ismummyen Tamazit awal-inw Nekwni ar nettali Nitni ar swengimen . Nekwni ar nettssa Nitni ar smummuyen !
34
TAGGWA
AMEDDAKKWEL-INU
Sifanus BUR
Ittusater-i ad urup ka pef igellin n Nba ukan ssencfep takettayt-inu af ad d-smunep ka g uyedda neccar# Sulep da ccencafep g twengimt ffqep-nn g yan wakud ne;ya-t# Yan wakud g ur immut Nba ! Ur d-apulep ipef-inu allig idda l;al# Ittex t-i-d-apulep iceqquy-i dip ad amnep idd s tidet intel Nba ! Ccarep d Nba ame.fat d umessas# Myassanep ides igellin g useggwas n 2006^ ayenna yamuu g yat tdeggwat tadelsant issudes Umussu Adelsan Amazip (MDM) g tesdawit Dda Lmulud MOEMMRI n Imtepren# Dinnap ag t-ssnep isinen-t nep t-ufan mennaw n imepnasen n (MDM)# Nufa-t aoerrim ittnapen ad ifek i t/uri$ lumen irir d unya# Aswengem-nnes isenden s uqbur yajey amaynu ayed ixwlan medden# Iga ufital nep a;anu wis 28$ g uparam asdawan n Imtepren$ ansa g nemmelmad neccur tiram d Nba# Nezzri i,an pef wiyd nekkat tadinant nettirir akw tizlatin# I,an g ttillin imeddukkal inmalan ana/ur zund Xudu d Ozza d Lmalik d Oaziz d Bikam d iska d Oeddi d Mujan# Nba iga yan usmun seg dignep$ izeddig wul-nnes$ ur da i..amez g tgensut n wul-nnes# Mayed t-igan ad purep i/il ugar amusnaw iga acku issen kigan amezruy yakez tasertit# Tizlatin-nnes ad awen-fkint inepmisen# Da ak-isawal pef Yugerten ard da t-ttenniyd data-k# Mbarek ad iqqim izdep ulawen n imeddukkal-nnes d ugdud-nnes#
35
IWALIWEN N TEZLATIN
36
IPEF N UZGER
Ur nudir ula nedder Ur ngin ula nenker Ur neri ur nsemder Ur purnep mayed neffer
TABRAT I UBAMA
Ubama nekk d ame/yan Yemmi ozizen tenna-i Memmi wi i-igan ka yafi# Nekwni nupal d ameqwran Nepra nuli s ifadden Awini-tt ayt idrimen Sawlep dat Lbe\laman Uwin-i-d ayt ioekwzan Beddan pifi ran ad i-nen# Awyati-nn s Marikan Ad idirep amm imdanen Ssufpat-i-nn g ixe\\iqen :ellu issergigin akal Abujadi are;;al Ayed asen-inna Oellal# Amenas g ubniq ipmel Tarwa-nnep mmuten s utfel Tidet n wi tdderpel# Nger apuyyi ar agdal Ad asin aqwryan ungal Yap-i uya seg Listiqlal# Negr-ak aoban amellal Asey ifi bu t;ellal Hat sbeddip acenyal# Ubama nekk d Amazip S tmagit d yiles-inu stip Ran wi ad digsen fsip! Ad ge Ao\ab ur rtip Ur idd Lyaman ag d-ddi Grap cigan d asettip Memmi unna d-ssegmi Ad as-ge isem nna ri Meqqar d s idammen piyep
Nekwni nugi ad nper Ipef-inu amm win uzger Ur nkriz mayed nmegger Is tram ad neg Abe\ba\
Ur noeqqal yad i bucfer Tin Baddu ula Bugafer Tirrugza d mas tess.fer Ur nsul da tes-nbedder
Tamara tegnap g ipmer Ur noe//i ad-as nper Is tram ad nettetter G wakal g d-nenker
37
LALLA MIMUNA
G ubrid igan apwzzaf G ubrid nga akaba\ Tawrirt ad tes-nali zik Ur neggwid i fad d la/ Tawant tella-ap g wul Ur neggwid i fad d la/
ABRID-INU
Age,rur inney-i-d aqmu$ Issenecf-i u/ru n leolu$ Ur yad ya.fut umalu$ Ipef inker ir'ad iddu#
G ugraw abadir nga-t Diges asafar i ku yan Iqbilen urmen akw ``an S uryaz ula tame..ut S ungal ula amellal S taymat nccar akw lxi\
Amalu$ tga-i tmara Tapwct asip tissufra Ad nadap nek anfara Nep d-zaydep taye, tmara#
Ntter i Mulana nper-as Gin-ap tisura pef uyeffas Raren ul-inu d afessas Afra; ufan aytmas Ma\s i/il ay aseggwas Tizzwa pef ule==ig arras Um/en-ap ayt tmezyin Tayri tellap g wul Tayri n wa-nn d ta-nn d wa-nn Tudmawin ur akw ;lint Winnek a Rebbi ayd nga Nemya ifassen ad neddu Nemyiri akw afella
Oumar >AWES
Ka nan-t s rrvav d ssif$ Ka nan-t waman bessif^ Tiourrma yugin l;if Temmut g La.las d Arrif#
Reglen pifnep tifelwin$ Ukern-ap tiwargiwin$ Ur ap-isul pas a/ey-inn# Immut meskin g waman$ Immut ``an-t iselman$ Ur tekkul l;ukuma$ Ur ibriy lberlaman#
38
AWES-I TALA
Yan utbir ikkan igenwan Rrus-d uri ad ak-ini
TA>FI N UZEMMUR
Azemmur-nnep inwa$ Da d-iseflilliy g isekwla$ Wahli aya t-nufa Ad ap-yili d mase``a#
Agummu$ win tegrest$ Ur irwis tifirest$ Yusey ungal n tallest I,uf agensu tabest#
Yu==a-i-d azmul g ul Iga-i pur wi d amm umdo,ur Is digun mayed ittawin Yat tebrat ad as-tinim
Yap-i-d uvemmi, g yigran$ Da yi-ttiqiqen ifassen^ Ulip ggzep izemran$ Tikkelt-a$ /ermep kigan#
A ta.fi n uzemmur Han lamant llip tsul Da iss-ssarap iberdan Idmaren-inu ag tt-h,ip Ipwr,an apef tt-usi Asag t-ne/mi netkur Akufi n walu, aqbur!
Oumar DERWIC
39
40
ADIWENNI
Azul Sifaw ! Azul fellak a Masin. Nessen is iceqqa wawal maka yuwi-t-id wakud. Mbarek ULERBI, mayed inna Sifaw ? Imkinna tessnem, iga Mbarek yan unaur nn-isgulan tauri tamazit ayedda ttes-nra maka iktab-as ad iddu meqqar t-nra. Isseqned-a unemis n lmut-nnes. Mbarek ULERBI ur immut, iwaliwen-nnes sullen ddren. Nek isul uri, isul gratne, aydde ayd nni ad ifes ini nnik. Ur tma.elt ad tgert s ugratsa yat tejmilt, tennit ka g tizwiri n iniri maka ur iuda uklas. Mayed tennit ? Nga tajmilt i Nba s yat tezlit azwelnnes NEMYAR-K A NBA , neg, nekk d kan inauren, ad nettegga tajemilt i Nba ku aseggwas. Han mayed nni aya. Idd kra n tmesmunt ayd iran ad issudus tajemilt-nna mid xes kwnni inauren gratun ? Nessarem ad nemyawas d tmesmunin ucku g tyira iga Nba win medden akw. Nexwla min timesmunin a xali. I mantur ayed tram ad tgem tawuri-dde ?
Qqad tes-nesskar g ku amulli n tmettant n igellin n Nba igan 09 yennayer s le;sab n lmasih. Han ka urnn itteddun!!!
Amsawal issawey% kMasin AGNAW
kkkkkkkkkkkkk
41
IWALIWEN N TEZLATIN
Diges ta/at n tezlatin$ NU BUDER LAYN iga itwel ameggaru g yamu igellin n Nba# 1: Illis n mdden ; 2: Anassaf ; 3: everything ; 4 Suzana ; 5: Usar! ; 6: Tagrawla ; 7: Uncomrarable ; 8: Mma ; 9: Instrumental# G itwel-a yarir Nba iwaliwen n Ciksir (/er tizlit% Uncomrarable)$ yales i yat tezlit$ Suzana$ ityassen akw g uma,al lumen g stil n Art Kumaani# Ur ittu Nba ad yini g tezlit Anassaf 2 ayeddda ur inni g tmezawarut ula ittu ad issempwer tame..ut# Issempwerr tameggarut-a snat tikkal$ tamezwarut g ILLIS N MEDDEN d tissnat g MMA^ snat tejmilin# Mek nessfeld g ULAC SMA: d MU:A i u;maq qqad nessffeld g TEGRAWLA i ubanuq n upewwep# Tizlit mi re//men Imazipen$ tiyiriwin-a$ g tmeskaniyin ittyassen s yisem n Twada# Maci xes Imepnasen n Umussu ayed issefliden i tizlit-a !! Awed inehjawiyen ityassen s yisem n ..alaba ttewriyyin ( Imezraw Igrawliyen ) d ttawejjuh lamazipi lkifa;i ( Aparas Amazip Ameggat ) da ssefliden i tezlit# Nekratap s tegrawla ! Ay imepri n Usirem tapuri ipudan !
42
SUZANA
Da d-semmktaye ass-lli g kem-annaye D lmektub nna a-isemlqqayen D zzher id-yiwin ar urem Allig kem-id-yiwey awd kem Tersat g irbi-inw irgha-yam Ur da ttuale nnume-kem
MMA
Meqqar d-usip ad urup Ad irirep ad spuyyup Ar asekka ar imal Ad reggwlep ur swunfup Ad ttazlap s ggi, d wass Ar asekka ar imal
Ussan-inw tesxebeq-ten lexyu-inw trekkwec-ten lacal-inw ttaa-ten Tgit-i d yan ider ilin
Ur nnip ad rarep amerwas D mayd i-tgit kemmin llsas Tazzla tili ass amm wass Aggwa-nnem ur igi afessas Kem afrag tgit aossas Amm wass purem amm useggwas
Mayd ila wass nekkin tserkala Imeddukkal-inw nnan-i : mmare G luqt n imkli ur da keccme ir lkala ami tafe Awd ggi g taddart ig kecme Xes amalu-nnem ayd tdukkule
Awd ittes ur da t-ttafa Lalu-nnun ur da t-ttefe Awd g twirga-inw ig nnudma Xes s isem-nnem as-shncire
43
Ass-nna g tra ad teddu ; tra ad tawel
EVERYTHING
My Little Angel Why Do you Cry ? Where Does it hurt I will make it Better. My Little Angel Why are you laughing what is so funny Let Me continue your Happiness My Little Angel Your Eyes are so big and Your smile is so beautiful i hold You close And feel you comfort My Little Angel Let Me always be here for You in Everyway Passible To have You.. have a Perfect life Everything i feel and everything i want to feel involves You Everything i do And everything i want to do is with You Everything i say and everything i want to say is to You Everything i Love and Everything I want to love Is You
UNCOMPARABLE !
Shall I compare thee to a summer's day? Thou art more lovely and more temperate: Rough winds do shake the darling buds of May, And summer's lease hath all too short a date: Sometime too hot the eye of heaven shines, And often is his gold complexion dimmed; And every fair from fair sometime declines, By chance, or nature's changing course untrimmed; But thy eternal summer shall not fade, Nor lose possession of that fair thou ow'st; Nor shall death brag thou wand'rest in his shade, When in eternal lines to time thou grow'st: So long as men can breathe or eyes can see, So long lives this, and this gives life to thee. (William Shakespeare, 1609)
44
ILLIS N MEDDEN
Ad am-inip yan wawal Ur isbiriy uzmez-ad A kem-arip i bu t;ellal Ssup a/ur-nnem s fal
Ad nyad nupul hat usar Ggwdep-am ad d-i-tupult Yan wass ur id-i-ttafat Amuttel-inw iga amm ta/ult Ur inni usar d-ttfafad
Tikkal rip ad allep Udem-nnem awwrap amm walim Zuzrep-t ikka igenna Illi zuzrep amm walim Tayri tekka igenna A illis n medden Maca ggwdep is gip aryaz Ime..awen-nnem ar ggalep Ruran-i gip amedyaz Gip-am ard tarut arraw Mpin-am g tikerkas Ad am-ig wul-nnem aodaw Nebna iperman n ugris G ugens-nnsen nessap-asen afa Rulep i tmeqqit Nbna pef ulxix tikerkas Apep amda Uyellant amm irugga Urmep ssnep prip tawda A illis n medden ur yad puri tsul tasa Gip digem ipef ar i-ttinit Tuft puri issettma Issettm-am kem tikerkas Alla ger-d awd Iverman Yir/ig-am awd wallas
45
USAR ! TAGRAWLA
Nek d keyyin d uxeddam D winna ipran ccumren Winna imellan n,un aman Zlan g tmizar n medden Nek d keyyin d u;ufar D tme..ut d wid ik\efsen Tarwa n udrar d winna akw ilkan d winna akw sgujilen Taufi-nnek da i-tta Keyyin keyyin as-qqele Tudert-dde tbda-a Ur as-samie ar d-mmete Ur kem-ttu ad ggalle Udem-nnem ur t-nefala Tiwirga-nne usent-a Seg mayd d-lli dadde Annaye udem g lemri Yaul inkujjer-i uyerri Han tasuta-inw tzrey-i Lwrba d tufi brint-i Imal-nnep iga ungal te``a-t tfipra n ugdal G igurdan ur illi umellal Lavala amm listiqlal# Merday irdil upulid Izzri-t wudem i wakal Merday d apulen waman Yupul wamud i/uran Merday neqqil Iseggwasen ur Merday nuwip Addag ismur s tafuyt d-ttalin i ye/ran imendi Ccumre fukki tiri lgra d war tawuri ur yad sula taufi G umazir n ubulisi Uul-d a memmis n ierman S tidet nna illan Ur yad tgi amm zman Asif aulen-t-id waman ! A yelli nnel idammen Mecta n yan ayd ten-yallan G tmurt-a ur ==in thenna G tmurt-a ur sar thenna Xes aqwryan d tmara Nekrat-ap s tegrawla Tuf tmuri ma illan Yuf ur iumiyen . Kti-d ussan lli g nman Keyyin memmis n udrar Ur tgit win uzaar
Ur nepri ngasen ipwyal Iqqur dignep abeqqal Ig zrin nut-asen aqellal D ubeqqa nessiley acenyal
46