Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Mevr. Maritte (Jet) Bussemaker d.t.k.v.

de Vertegenwoordiging van Nederland in Willemstad (VNW) Scharlooweg 55, Willemstad, Curaao Tel: +5999 434-3200 Fax: +5999 461-4705 E-mail: info@vnw.minbzk.nl

Willemstad, 8 januari 2013.

Betreft: vervolg op urgent verzoek tot heroverweging terugbetalingsbeleid curaaose studenten

Geachte Minister, Op 15 december 2011 heb ik, toen nog lid van het Parlement van Curaao, de nederlandse Minister van Onderwijs benaderd om aandacht te vragen voor ex-studenten uit Curaao, die na de afronding van hun studie of staking daarvan met enorme uitdagingen worden geconfronteerd bij het terugbetalen van het opgebouwde studieschuld bij de DUO. In die brief werd de Minister van Onderwijs genformeerd dat verschillende studenten uit Curaao na hun studieperiode in de praktijk worden geconfronteerd met een feitelijke studieschuld en terugbetalingsconstructie, zonder een feitelijke helpdesk om hen te kunnen ondersteunen bij vragen en onduidelijkheden die er zijn en waarbij communicatie essentieel is. In het eerdere schrijven is reeds aangegeven dat het om een drietal groepen gaat: 1. de groep studenten die via de Stichting Studiefinanciering Curaao (SSC) de DUOlening is aangegaan, 2. de groep studenten die zelfstandig zonder tussenkomst van de curaaose regering in Nederland is gaan studeren (de zogenaamde free-movers) en 3. een groep studenten die, toen het nog mogelijk was, via de IBG op Curaao is blijven studeren om o.a. braindrain van curaaose jongeren naar Nederland in te dammen. De ex-studenten zijn machteloos en worden door het gebrek aan een DUO-helpdesk hier ter plaatse continu geconfronteerd met onnodig verder oplopende schulden (niet ontvangen van post, geen zicht op totale studieschuld ondanks verzoeken hiertoe, een groep die betaald zonder inzicht te hebben wat precies wordt betaald en hoe de schuld afneemt, achterstand oplopen doordat de unilateraal vastgestelde verplichte aflossing dusdanig hoog is dat het vergeken met de lokale salarissen disproportioneel is, hoge transactiekosten bij het overschrijven van de deelaflossingen, het oplopen van achterstand waardoor de verjaarde schulden via de deurwaarder zonder pardon worden gencasseerd, het gebrek aan de

begeleiding over de te bewandelen trajecten om uitstel, pauze en kwijtschelding te vragen, de hoge internationale telefoonkosten inclusief wachttijden om een beetje informatie te kunnen krijgen, verzoeken om DUO-draagkrachtmeting die door onbekende oorzaken niet of niet op tijd worden afgehandeld terwijl de achterstand blijft oplopen, deurwaarder die beslag legt op de hele salaris na aftrek van de belastingen en verplichte sociale lasten). In het eerdere schrijven van 15 december 2011 is uitgebreid hierover rapportage gedaan. Ondanks mijn verzoek van eind 2011 om de groeiende groep ex-studenten die betalingsmoeilijkheden heeft, de nodige aandacht te geven om deze ongewenste situatie te verhelpen is er niets gedaan voor Curaao. Ook het verzoek om een helpdesk in te richten op Curaao waar de ex-studenten de nodige ondersteuning kunnen krijgen bij de terugbetalingsproblematiek is niet gehonoreerd. Het verzoek om een lokale bankrekening beschikbaar te stellen, waar de ex-studenten hun studieschuld in guldens kunnen terugbetalen zonder de continue Euro-Gulden-koerswisselingen is ook niet gehonoreerd. In de tussentijd blijft het probleem zich manifesteren en doorgroeien en voor de ex-studenten betekent dit in concreto dat zij geen zicht hebben op de totale studieschuld/ nog te betalen studieschuld (een aantal heeft hierom gevraagd zowel bij de DUO als bij de deurwaarder). De totale studieschuld blijft groeien, vanwege het niet kunnen betalen van de door het DUO unilateraal vastgestelde aflossingsbedrag (er is nog weinig bekend over de procedure van de draagkrachtmeting in de praktijk). De studenten betalen een deel van de jaarlijks af te lossen bedrag en de rest verjaart. Het verjaarde deel wordt gestuurd naar het incassobureau, die zonder pardon het bedrag int of beslag laat leggen op de salarissen. Een groep leent extra geld bij een commercile bank om de achterstand te betalen, een lening die uiteraard terugbetaald moet worden. Hierdoor worden de ex-studenten geconfronteerd met verschillende terug te betalen instanties i.v.m. hun studieschuld: de DUO voor de lopende aflossingen, de deurwaarder voor de opgelopen achterstand in de aflossingen, de lokale bank waarbij de lening is aangegaan om een deel van de schuld te kunnen betalen en om beslag op het salaris te kunnen voorkomen. Voor de SSC-studenten die een aanvullende lening hebben gehad, is er een extra terugbetalingsstroom (buiten de invloedssfeer van Nederland, maar wel belangrijk voor een totaal beeld van wat zich feitelijk afspeelt). Mede naar aanleiding van mijn schrijven is er in 2012 wel een onderzoek verricht naar de terugbetalingsproblematiek onder onze ex-studenten waarbij de resultaten in een rapportage van 6 juli 2012 aan de Tweede Kamer bekend zijn gemaakt . De ex-studenten werden jammer genoeg gestigmatiseerd als zijnde wanbetalers in plaats van de zo nodige en door hen verzochte handreiking om de weg te bewandelen om een overzicht te ontvangen van hun totale studieschuld, de draagkrachtmetingsprocedure (niet te verwarren met het formulier) en pauzeprocedure/aflossingsvrije periode etc. In de rapportage aan de Tweede Kamer werd de indruk gewekt alsof de problematiek relatief eenvoudig is op te lossen en dat de praktijk gaat zoals op papier vastgelegd. Door het niet erkennen van het probleem en door het niet aanpakken daarvan blijft de problematiek groeien.

De problemen die zijn aangekaart zijn niet nieuw, maar ze vragen om een oplossing op korte termijn. In de rapportage van 6 juli j.l. van de toenmalige politiek verantwoordelijke staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, heeft hij de Tweede Kamer genformeerd dat er verschillende acties zijn ondernomen om de informatievoorziening voor de doelgroep beter en gerichter te maken (zoals een apart formulier draagkrachtmeting. Verder schrijft hij over een speciaal e-mailadres?, spreekuren op de eilanden niet op Curaao in ieder geval-? DUO jaarlijks mondelinge voorlichtingsbijeenkomsten ter plaatse te laten organiseren?). Op Curaao is er echter weinig hierover bekend. In zijn rapportage van 6 juli j.l. aan de Tweede Kamer schrijft de toenmalige staatsecretaris verder dat wanbetaling op de eilanden een probleem blijft dat moet worden opgelost, waarbij de inningsactiviteiten van DUO op o.a. Curaao onverminderd worden voortgezet ongeacht de penibele geschetste situatie. Mede aan de hand van mijn brief van 15 december 2011, heeft de toenmalige staatssecretaris wel een tweetal aanvullende acties ondernomen om het terugbetalingsprobleem op te lossen, die echter uitsluitend gelden voor Caribisch Nederland (de BES-eilanden), terwijl het grootste probleem zich op Curaao manifesteert (veel meer inwomers en uiteraard ex-studenten). Die twee acties zijn: 1. In de vorm van een pilot het openen van een lokale bankrekening waar debiteuren hun schulden in eigen valuta kunnen terugbetalen; hij gaf verder aan dat als dat succesvol blijkt, de doelgroep mogelijk kan worden uitgebreid met debiteuren woonachtig op Curaao, Aruba en Sint Maarten. 2. Hij ging echteruit van het openen van een lokaal aanspreekpunt, waar ter plaatse personen, ex-studenten worden gewezen op de consequenties van wanbetaling. Het feit dat een aanspreekpunt is overwogen is toe te juichen; maar dat het niet op Curaao ingericht wordt zoals in mijn eerdere schrijven verzocht is te betreuren. Daarnaast is de vraag of het aanspreekpunt niet eerder het karakter moet krijgen van een bureau die volledige, correcte informatie en te volgen procedures aan de ex-studenten geeft en hun de mogelijkheid aanbiedt om een totaalbeeld te hebben van hun studieschuld, en waar mogelijk gebruik te maken van de terugbetalingsfacititeiten zonder de enorme ruis die nu in het communicatiesysteem zit. De ex-studenten zijn zich ervan bewust dat ze moeten terugbetalen; hierover bestaat er geen twijfel. Het punt is dat het systeem onrechtvaardig is. Hierover ben ik al eerder uitgebreid ingegaan. Inmiddels ben ik niet meer politiek actief, maar gelet op het probleem en de aandacht die het nodig heeft, zal ik me blijven inzetten voor o.a. deze groep ex-studenten die graag een oplossing wil zien voor het groeiend probleem. Hiertoe heb ik recentelijk een stichting (Marilyn Alcal-Wall Foundation) in het leven geroepen om deze studenten te begeleiden en meer informatie te geven op basis van de kennis die ik heb en op basis van de verschillende digitale informatiekanalen, inclusief de DUO. Daarnaast geef ik individuele en cllectieve informatiesessies aan de genoemde groep. Ook heb ik een Facebook-pagina waarop zoveel mogelijk informatie hierover wordt bekend gemaakt. De verkeerde perceptie dat de groep ex-studenten niet wil betalen en dat de ex-studenten dus wanbetalers zijn, de oplopende schulden wegens het gebrek aan de nodige ondersteunigng/

het enorme gemis aan een helpdesk die dit probleem enorm zou kunnen verhelpen, blijft om aandacht n verder acties vragen. Acties uitgaande van de bereidwilligheid om terug te betalen op basis van juiste, volledige informatie en de reeds geschetste perikelen, in plaats van acties gericht op de perceptie van wanbetaler zijn hierbij van belang. Van deze kant worden de nodige inspanningen gedaan en ik ben blij dat de voormalige staatssecretaris in zijn rapportage aan de Tweede Kamer heeft aangegeven dat we samen naar een oplossing moeten zoeken en dat Curaao ook met de DUO hierin mag meedenken. Namens de ex-studenten die in deze situatie zitten, hoop ik dat die samenwerking op korte termijn gestalte krijgt. Hiertoe zou ik u, ook namens de ex-studenten willen uitnodigen om een onderhoud op korte termijn op Curaao en om eventueel ook een groep ex-studenten te woord te staan opdat u zich ter plaatse een beeld kan vormen van de werkelijke situatie.

Namens een groep ex-studenten, Marilyn Alcal-Wall Voorzitter Marilyn Alcal-Wall Foundation Snipweg 23-A Tel: +5999 512-1966 Fax: +5999 767-8728 FB: https://www.facebook.com/marilynalcalawalle.foundation

Cc

Tweede Kamer Minister van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport Curaao. Mevr. R. Bitorina Ombudsman van Curaao Ex-studenten Curaao-DUO