Instytut Filologii Romaskiej Zakad Iberystyki

Komunikacja niejzykowa
dr Justyna Wesoa

Wstp do jzykoznawstwa

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Niewerbalne akty komunikacji

gestykulacja wyraz mimiczny twarzy dotyk i kontakt fizyczny wygld fizyczny dwiki paralingwistyczne kana wokalny spojrzenie i wymiana spojrze dystans fizyczny midzy rozmwcami pozycja ciaa w trakcie rozmowy organizacja rodowiska

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Kinez(jet)yka i proksemika
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA (hiszp. COMUNICACIN NO VERBAL) KINEZ(JET)YKA (hiszp. KINSICA) nauka badajca postaw, gesty, pozycj i ruchy ciaa suce komunikacji. PROKSEMIKA (hiszp. PROXMICA) nauka zajmujca si postrzeganiem czowieka w przestrzeni spoecznej i indywidualnej rozumianej jako wytwr kultury, badajca m.in. komunikowanie si przy pomocy pooenia wzgldem otoczenia, a w szczeglnoci wzgldem innych osb).

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Rodzaje przestrzeni interpersonalnej (strefy dystansu)

Strefa publiczna (powyej 3,6 m) Strefa spoeczna (1,22 3,6 m) Strefa osobista (46 122 cm) Strefa intymna (15-45 cm) Dystans fizyczny = dystans psychiczny Dystans fizyczny jest uzaleniony od: poziomu znajomoci, wieku, pci, rasy.

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Typ relacji interpersonalnej a dystans fizyczny

POZIOM ZNAJOMOCI
rozmowa osb nieznajomych rozmowa osb znajcych si rozmowa przyjaci 70 cm 60 cm 49 cm 61 cm 67 cm 57 cm 45 cm 60 cm 57 cm 55 cm

WIEK
rozmowa osb rwnych wiekiem rozmowa starszego z modszym

PE
kobieta zwracajca si do znajomej kobieta w rozmowie z blisk przyjacik mczyzna w rozmowie z koleg mczyzna w rozmowie z przyjacielem mczyzna w rozmowie z kobiet

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Dotyk i kontakt fizyczny dotyk funkcjonalno profesjonalny towarzyszcy wykonywaniu czynnoci zawodowych dotyk grzecznociowo rytualny - podczas wymiany uciskw na powitanie dotyk przyjacielsko koleeski - wyraajcy sympati np. obejmowanie ramieniem dotyk intymno seksualny - forma wymiany kontaktowej, czcej si z gbokim przywizaniem emocjonalnym i wizi mioci

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Spojrzenie i wymiana spojrze

Funkcje kontaktu wzrokowego: regulacja przebiegu komunikacji, ekspresja emocji, definiowanie relacji interpersonalnej. Pierwsza wymiana spojrze: kana kontaktu jest otwarty Procent czasu, w ktrym utrzymywany jest kontakt wzrokowy midzy rozmwcami, wzrasta, gdy: - wzrasta dystans fizyczny midzy rozmwcami - rozmawiaj dziewczta (chopcy rzadziej prowadz wymian spojrze). rednia dugo (ale nie ilo) wzajemnych spojrze: - nie wzrasta w miar wzrostu dystansu fizycznego - jest wiksza midzy dziewcztami ni midzy kobietami - jest znacznie wiksza midzy przyjacimi ni znajomymi

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Zasady interpretacji zachowa niewerbalnych

1. 2. 3. Nie mona jednoznacznie przypisa okrelonym gestom jakiego znaczenia. Interpretacji powinny podlega zespoy zachowa niewerbalnych (postawa, mimika, gesty, dystans, ton). Kady posiada charakterystyczne zachowania niewerbalne. Nieznajomo indywidualnych nawykw moe prowadzi do mylnych interpretacji. Sytuacja wpywa na zachowanie. Pomocna moe by werbalizacja tego, co zauwaamy. Pomocne mog by pytania kontrolne. Podstaw ksztacenia umiejtnoci interpretacji cudzych zachowa niewerbalnych jest wiadomo wasnych. Nasze zachowania niewerbalne wpywaj na cudze.

4. 5. 6. 7. 8.

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Historia bada w piguce

1872 - Karol Darwin: The expression of the emotions in man and animals (1809-1882) XX wiek - rozwj bada: Edward Sapir: niewiadoma reakcja na bodce zwizane (1884-1939) z ekspresj ciaa Zygmunt Freud: niekontrolowane zachowanie ludzkich rk (1856-1939) Ray Birdwhistell: twrca terminu KINEZYKA (lata 70) komponent sowny - 35 % (1918-1994) przekaz niewerbalny 65 % Albert Mehrabian: rodki niewerbalne - 55 % informacji (1939-) brzmienie gosu 38 % sowa 7 %

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Klasyfikacje gestw
1941 - David Efron: - gesty znaczce niezalenie od treci werbalnej - gesty znaczce tylko w poczeniu z wypowiedzi 1969 Paul Ekman i Wallace Friesen: - EMBLEMATY (hiszp. EMBLEMAS) akty niewerbalne atwo przekadalne na sowa i atwo odczytywane przez konwencjonalne kody kulturowe.

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Emblematy hiszpaskie

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Klasyfikacja gestw wg Ekmana i Friesena - cd

ILUSTRATORY (hiszp. ILUSTRADORES) zachowania niewerbalne oferujce komentarz do wypowiadanego tekstu, wizualizacja zagadnie, o ktrych si mwi. Wprowadzaj dodatkowe znaczenie niewyraone werbalnie.

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Klasyfikacja gestw wg Ekmana i Friesena - cd WSKANIKI EMOCJI (hiszp. MUESTRAS DE AFECTO) zachowania niewerbalne majce na celu okazanie przeywanych stanw uczuciowych. REGULATORY KONWERSACYJNE (hiszp. REGULADORES) zachowania niewerbalne suce utrzymywaniu i modyfikacji sposobu mwienia oraz suchania, tj. organizowaniu aktywnoci konwersacyjnej. Maj moc modyfikowania rl w prowadzonym dialogu. ADAPTATORY (hiszp. ADAPTADORES) zachowania niewerbalne pozwalajce mwicemu osign najbardziej komfortow dla niego pozycj konwersacyjn.

Wstp do jzykoznawstwa Komunikacja niejzykowa

Inne klasyfikacje gestw

Mark Knapp (1978) powtarzanie zastpienie akcentowanie tekstu mwionego regulatory konwersacji maskowanie David McNeill (1992) gesty deiktyczne uderzenia gesty kohezywne (spjnociowe, spajacze tekstu) gesty ikoniczne gesty metaforyczne