Ifọrọwọrọ Laarin Musulumi Ati Kristiani

Ifrwr
Laarin Musulumi Ati Kristiani
LATI W H. M. Baagil M.D.
ITUM Hudhayfah Dhikrullah Abdus-Salaam
Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini
Ni oruk lhun, ba Ajk aiye, ba Aak run. Emi dup fun lhun fun kika iwe afwk lori IFRWR LAARIN MUSULUMI ATI KRISTIANI bakannaa ti wn si f ki nk r asaju si iwe alani-loye plu iyanu yi. nikni ti o ba nif ninu fifi sin wera wn yio ri plp ohun iyanu ninu iwe yi eleyi ti o nj ipenija fun nkan ti awn plp enia ti fi igbakan ni igbagb wipe ohun ni o fi nj ododo jul. I yi lati w Dr. Hasan M. Baagil ntan iml si igbiyanju r ti o laapn lati e agbekal awn iwadi r yekeyeke, ni oki ati ni pipepipe. Ni abajade iwadi r nipa sin Kristianiti ati Bibeli ni eyiti o ju dun mrin l, Dr. Baagil, Musulumi kan ti o jupa jus sil, ko ki ne im wipe iyapa nu wa laarin awn Kristiani nibi awn igbagb ipil wn nikan ni o nim nipa r (Mtalkan, Ij Oluwa Jesu, etc.), bikoepe o tun nim wipe k Ile-ijsin (Church) ntako Bibeli ni plp igba debi wipe Bibeli funra r tun ne atako fun ara r! Awn r r plu alufaa ij Kristiani ati awn nia ij ti ki ne alufaa laarin asiko iwadi yi ni o e ipese fun IFRWR LAARIN MUSULUMI ATI KRISTIANI. Yio j ohun iyalnu fun kawe yi lati m wipe Jesu (PBUH) ko figbakan pe ara r ni lhun; wipe Jesu ko ku si ori agbelebu; wipe awn i iyanu ti Jesu e ni plp awn oji miran e bakanna, koda ti awn alaigbagb tun e plu; ati wipe Jesu funra r tun s astl dide Anabi Muhammad, alaafia lhun ki o ma ba gbogbo wn. Gbogbo eleyi plu afikun si j amujade lati r oki ti o fojuhan ti Bibeli mim. Ibeere ti o j wipe o daju ti o gbd waiye lhin igbati o ba ri iru awn itakora bayi ni: Nj r lhun ni Bibeli ne? Igbiyanju Dr. Baagil nibiyi ko ki ne wipe o gbiro lati ypr awn Kristiani bakanna ni ko ki ne lati fi Jesu ati awn k r lya. lhun koni j ki o rib! Idi r ni eyiti o daju ni lati e amujade wipe awn ayederu sun, awn aigbekal ati awn adapa ir m Allah ati awn oji r ni wn j eyiti wn fi ntabuku ati ie lya ara wn ti o si j nkan irira jul. Bakanna IFRWR LAARIN MUSULUMI ATI KRISTINI ne afihan ojupna Islam ninu awn r wonyi ti o si nalaye bawo ni Quran, ti wn e iipaya r fun Anabi Muhammad ni awn grun mfa dun lhin igbe aiye Jesu, alaafia lhun ki o ma ba awn mejeeji, e ne atune awn aie eleyi ti o (mm tabi aimm) kwnu ihin ti Jesu muwa. Iwe yi
R ASAJU
gbd afihan lati j dukia oniyebiye fun awn Musulumi ati awn Kristini, ni paapa jul o funni ni akolekan ninu awn ifrjomitoro r laarin awn agbagb meji. Ni a lhun, iwe yi yio j ohun elo kan ti o wulo fun awn Musulumi nibi awn akitiyan wa lati pe awn Kristini wa sinu Islam. Nidakeji, awn Kristini gbd ma ni akiyesi siwaju si nipa kini pato awn r Bibeli ati k wo ni Jesu kni gan, ni abajade ifiye si iwe yi. Nitoot, ggbi Musulumi ireti ni wipe awn ti ko ki ne Musulumi yio gba Ododo ti wn yio si jri si Ikan Allah ati wipe Muhammad ru, iran ati Oji R ni o ne. Ki lhun san Dr. Baagil ni san fun awn igbiyanju r lati le okunkun l. Ki alaafia lhun ma wa plu gbogbo wa patapata.
MUHAMMAD A. NUBEE
Emi j m il Amrika ti wn t dagba ninu igbagb Kristiani lati mde. Titi digba ti emi fi br si ni wa lohun kiri ninu mi mi, i.e Allah, plp awn nkan pataki ni emi ti nigbagb ninu r laiwadi. Lhin awn iwadi, iwe kika, ati akatunka iwe afwk IFRWR LAARIN MUSULUMI ATI KRISTIANI ti o wa niwaju mi yi, emi ti ka awn r lati inu Bibeli Mim ti King James Version bakanna tinu Quran Mim. Nikhin emi wa nkede Shahadah (Ijri) mi fun gbogbo aiye ni ede English lhinna ni ede Larubawa: Emi njri wipe kosi ba kan ayafi Allah, niti koni orogun, ati wipe Muhammad ru ati oji r ni, Ash-hadu an-la llaha illallahu wahdahu la shareeka lahu wa ash-hadu anna Muhammadan abduhu wa rasuluhu. Latipas ijri ipil ti ko ni abula yi emi ni igbagb pe plp enia ni yio fi ara wn sil fun Allah ninu mi ati ododo. Emi nireti wipe iwe kekere, kukuru ti o si tun rrun lati ka yi yio j kika kaakiri agbanlaiye ti yio si tun fa plp mi awn ti wn nwa igbagb otit nibiti kan wn yio ti ri ifkanbal ati itlrun.
IJW
ROY EARL JOHNSON
Ni oruk lhun, ba Ajk aiye, ba Aak run. Iwe kekere yi j kik fun abajade awn ifrwr ti mo ni plu alufaa ij Kristiani ati awn nia ij ti ki ne alufaa. Ifrwr yi j eyiti o waiye daada, ti o dun mni, lrjr plu ie agbekal r laini eyikeyi ero lati ko ipalara ba im olufkansi Kristiani. O j it ati ipenija fun sin Kristianiti. O si j ohun aigbdmani fun awn ti wn nk nipa Im Ifsin Wsin (Comparative Religion). K : Kristini M : Musulumi PBUH : Alaafia lhun ki o ma ba A PBUT : Alaafia lhun ki o ma ba Wn.
R OKI LATI W ONKWE
H. M. BAAGIL, M.D.
January, 1984
AWN ITORI IFRWR

Oju ewe 1. Ipade Akk Laarin Kristiani kan ati Musulumi kan6 2. Bibeli Mim.15 3. k Nipa Mtalkan.22 4. k Nipa Jesu Kristi ni lhun27 5. k Nipa Jesu Kristi m lhun...33 6. Nj Wn Kan Jesu m Agbelebu..36 7. k Nipa Iku fun Ammda ati Abinibi...40 1. Awn mejeeji Ismail ati Ishak ni lhun bukun.42 2. Idiwn ti Wolii Jeremiah..45 3. Titi iloh yio fi De..46 4. Bakka ni Mekka46 5. Ile Ogo Mi..47 6. Kk-Ogun Ktkt ati Kk-Ogun Rakunmi48 7. Wolii Ggbi Mose...49 8. m-d, Iran ati Ayanf Mi..50 9. ba Dafidi Pe E Ni Oluwa Mi..52 10. Iw ni Wolii naa bi?...............................................................52 11. Isami si plu mi Mim ati Ina .53 12. niti o Kere Jul ni Ijba run..53 13. Alabukun-fun ni Awn Onilaja..53 14. Olutunu..54 15. Iipaya fun Anabi Muhammad (PBUH)..56 16. Awn Ijuwe57
MUHAMMAD NINU BIBELI
IPADE AKK LAARIN KRISTIANI KAN ATI MUSULUMI KAN

K. Nitori kini o fi j ninu dun mwa ti o khin yi ni plp awn ijiroro laarin awn Kristiani ati awn Musulumi nipa igbagb ti waiye? M. Emi ro wipe nitoriti oniruuru awn nkan wa ni o ri bakannaa. Anigbagb ninu Ada Kano ti o ti ran plp awn Oji siwa ati ninu Jesu ggbi Masihu bakannaa ggbi r lhun eleyi ti awn m Israeli si k jal. Alkuran Mim nmnu ba ninu Surah 3:45 Nigbati Malaika wipe: Ir Mariyama, dajudaju lhun fun ni iro-idunnu plu gbolohun kan lati d R wa, nikan ti oruk r yio ma j Masihu Isa m Mariyama, abiyi ni ni aiye ati ni run, yio maa b ninu awn ti a sunm (Allah). Awn ijiroro waiye nibigbogbo ni Europe, Canada, USA ati Australia. Koda Vatican naa ko gbhin ni aye ti o j wipe plp awn ifrwr ni o waiye laarin awn lgbn nipa kika r Bibeli ti Vatican ati awn lgbn Musulumi ti il Egypt ni ilu Rome ni 1970 ati ni ilu Cairo ni 1974 ati 1978. Bakannaa laarin awn lgbn nipa Bibeli ti Vatican ati awn mwe Musulumi ti il Saudi Arabia ni ilu Rome ni 1974. plp igba ni ilu Colombo, ki a ma wa s awn Musulumi ti plp awn ile ijsin (churches) pe lati wa e agbekal Islam. K. Ti o baj wipe Kristiniti ti nsunm gbrun meji dun ati ti Islam si ti ju grun mrinla dun l, kiwani idi ti awn ijiroro wnyi ko fi waiye ni awn ggrun dun shin? M. Fun awn snturi mta si mrin ti o gbhin plp awn oril ede Asia ati Afrika ti awn Musulumi j alakoso r ni Britian, France, Holland, Belgium, Spain ati Portugal ko lru. plp awn akonilru Kristini ni wn gbidanwo lati yi plp Musulumi lkan pada ni eyikeyi na ti wn ba le fi yi wn lkan pada, plu fifun awn alaini ni itju egbogi, a, onj ati i, ugbn awn di ni wn ri yi lkan pada. Di ninu awn enia pataki lawuj ni wn ri kan wn yipada si Kristiniti nitori ero ainidi wn ti wn nro wipe Kristiniti ni o mu aiye laju plu idagbasoke ninu im wa ba wn. Wn e aie plu iro yi nitoripe idagbasoke l lhin igbati wn e ipinya laarin ilu ati ile ijsin (church) ni Europe. Lhin ogun agbaiye lkeji plp awn Musulumi lati awn oril ede Asia ati Afrika ni wn e irn ajo ggbi oi lsi Iha Iw-Orun, eleyi ti o j
ki wn ni ajep siwaju si plu awn Kristini. Bakannaa awn m-akk sapa pup nibi ie afihan Islam. K. Nj ori awn idi miran ti awn ijiroro fi waiye ni awn ode-oni paapaa ld awn ara wn? M. Emi ro wipe alafo aarin awn mejeeji ti ndinku nigbati kkan wn ti ngba fun ara wn, bi o til j pe awn mejeeji i nfigagbaga lori yiyi p lkan pada. Emi i ma ne iranti oluk mi ti o j Kristiani ti o ma ns pe, Muhammad onidan, alala, alarun. Nisinyin di ni o ma ri ninu awn akwe ti wn nlo iru na bayi lati royin Islam. Awa Musulumi nm wipe asunm awn Kristiani ju bi a e sunm awn Juu ati awn alaigbagb l ggbi Kuran e s astl r ninu Surah 5:82: Dajudaju ir yio rip e awn enia ni ta-ie si awn onigbagb ododo ni awn Yahudi ati awn ti nda nkan p m lhun atipe ir yio tun ri pe awn ti o sunm wn ju ni if si awn onigbagb ododo ni awn ti nwn ns pe awa ni Nasara, eyi ni j b nitoripe awn alufa mb ninu wn ati awn oludara-wn yanri fun sin lhun ati pe nwn ko j onigberaga. Awn ya Kristiani kan nibayi ti nni ilsiwaju ti tobi lori gbigba ni akk iru r ninu itan wipe Muhammad (PBUH) ya wa lati ara Ismail latipas Kedari mkunrin r lkeji. The Davis Dictionary of the Bible, 1980, ti Board of Christian Education of the Presbyterian Church ni USA e onigbw r, k kal lab gbolohun Kedari: ya kan ti o yaw a lati ara Ismail (Gen. 25:13) Awn enia Kedari ni Plinys Cedrai, ati lati inu iran wn ni Muhammad tifahan nigbhin. The International Standand Bible Encyclopedia ns r ti o nb yin lati d A. S. Fulton: Ninu awn iran Ismail, Kedari gbd j kan ninu awn ti o j pataki, ati nibayi nigbati o di akoko igbhin oruk naa wa di eyiti wn tm gbogbo awn ya astigbo lori. Latipas Kedari (Arab. Keidar) ni o j wipe awn Musulumi onim nipa iran ti tpas ya Muhammad wa lati ara Ismail. Bakannaa Smiths Bible Dictionary naa koni gbhin nigbati o t eleyi ti o nb yi jade: Kedar (dudu). mkunrin Ismail lkeji (Gen. 25:13) Muhammad tpas iran r lsi d Ibrahim lati iha idile Koreii abiyi, ti o hu jade lati ara Kedari. Awn Larubawa ti o wa ni Hejaz ni wn npe ni Beni Harb (awn m ogun), wn si j armdm Ismail lati idal wn. Palgrave ns pe ede wn j eyiti o da aka ggbi igbati wn k Kuran kal
(A.D. 610), ni eyiti o ju gbrun kan ati igba dun l ni o ti fi wa ni eyiti ko yi pada; ri ti o kunna kan ti ko ri ayipa ti awn idasil nila-oorun. Dukiya ti o tobiju ti awn Musulumi ti wn i kuro ni ilu wn lsi ilu miran muwa si apa Ila-oorun koki ne agbara wn bikoe Islam eleyi ti o ngbil nibiyi lw. plp awn malai ati awn Aaye Islam ni wn ti e idasil wn ti plp siti pada si Islam. Emi yan lati lo gbolohun padasi yat si yilkan-pada, biotijpe gbogbo enia ni wn bi ni niti o jupajus sil fun Allah, i.e. Islam, eleyi ni adam gbogbo m ti a bi. Awn obi tabi ara ilu ni wn yi kan r si Juu, Kristini, awn igbagb miran tabi aigbagb. Eleyi j ri bakannaa wipe Islam ko gbil latipas ida ugbn latipas itankal ld awn ni kkan tabi awn akjp awn Musulumi. Awa koni awn i riran pataki ti a e agbekal r ggbi o ti wa ninu awn i riran Kristini. Iye enia aiye ti lekun lonka 136% lati 1934 si 1984, Kristianiti ko ida 47% nigbati Islam ko ida 235%. e agbeywo The Plain Truth, February 1984, ninu r Ajdun Aadta dun r, ti o ns lati inu The World Almanac and Book of Facts 1935 ati Readers Digest Almanac and Yearbook 1983. K. Ti gbogbo awn sin mtta, Juu, Kristianiti ati Islam ba ne apemra pe d lhun Kan ati Adda kannaa ni awn ti wa, kiwa ni idi r ti wn fi yat si ara wn? M. Gbogbo awn Anabi pata lati ori Adam titi de ori Muhammad (PBUT) ni wn fi i kannaa ran: eleyi ni ne, ijupajus da enia sil fun Allah. Ijupajus sil yi ni wn npe ni Islam ninu ede Larubawa; bakannaa Islam ntum si Alaafia, alaafia laarin Adda ati awn da R. Ti ko dabi awn oru Juu ati Kristiani, Allah Adda funra R ni o fun Islam ni oruk yi, ggbi o ti s ninu Surah 5:3: Loni yi Mo e sin nyin ni pipe fun nyin ati pe Mo e aepe idra Mi le nyin lori ati pe Mo ynu si Islam ni sin fun nyin. Eyikeyi oruk Juu tabi Kristianiti ni a ko ri ninu Bibeli, koda ko si ninu iwe itum Bibeli. Kosi eyikeyi Wolii Israeli ti o mnuba gbolohun Juu. Jesu ko beere rara lati e idasil Kristianiti loril aiye bni ko sip e ara r ni Kristini. Wn s gbolohun Kristianiti ni awn igba mta pere ninu Majmu Titun ati akk ninu Antioku. Nidhin ld ba Agrippa II si Paul ninu Ie Awn Aposteli 26:28: Agrippa si wi fun Paulu pe, Plu r iyanju di si I, iw iba s mi di Kristiani.
Bayi ruk Kristiani awn ta ni o kk fun bokanran awn r. Ati nikhin ld Peteru ninu lta r lati tu awn olododo ninu ni 1 Peteru 4:16: ugbn bi o ba jiya bi Kristiani, ki oju ki mae ti i Akk niti wn yio pe ni Musulumi ni oril aiye ko ki ne Muhammad ugbn Abraham niti o jupajus sil fun Allah. Am nigbati o e wipe na igbe aiye ni Islam j loj ki wn ipaya r fun awn Anabi miran aju Abraham bi Adam ati Noah. Nigbanaa wn ntle Islam ggbi na igbesi aiye fun gbogbo iwa enia. K. Bawo ni Abraham e le j Musulumi? Juu ni wn m si! M. Juu k? Tani o s b fun ? K. B ni wn e kwa; Bibeli naa si gbd fi idi eyi mul plu. M. Nj o le fihan mi nibo ninu Bibeli ti o ti s wipe Juu ni i? Ti iw ko ba tete ri, j ki emi ran lw. Ka Genesisi 11:31. K. Tera si mu Abramu m r, ati Loti, m Harani, m m r, ati Sarai aya m r, aya Aramu m r; nwn sib a wn jade kuro ni Uri ti Kaldea, lati l si il Kenaani; nwn si wa titi de Harani, nwn si joko sib. M. Nitorinaa Abraham niti wn bi ni Uri ti Kaldea ko ki fi ne Juu. Akk nitori pe Uri ti Kaldea wa ni Mesopotamia, eleyi ti o j arapa Iraq bayi. Nigbanaa Larubawa ni o p nib ju Juu l. lkeji ruk Juu de lhin igbe aiye Judah, ti ne armdm Abraham (wo at ti o wa ni oju ewe ti o gbhin). Ka Genesisi 12:4 ati 5 siwaju si. K. Abramu si j ni arundilgrin dun nigbati o jade ni Harani ni il Kenaani ni nwn ni wn si wa si. M. Bayi ni Abraham e i l si Kenaani ni ni dun marundilgrin Bibeli si s ni eyiti o fojuhan wipe alejo ni o j nib ninu Genesisi 17:8 (Emi o si fi il ti iw e alejo nib fun , ati fun iru-m r lhin r, gbogbo il Kenaani ni ini titi lailai; emi o si ma e lrun wn. Nibayi ka Genesisi 14:13. K. nikan ti o sa asala de, o si ro fun Abramu Heberu ni; M. Bawo wa ni iw yio e pe Abraham ni Juu ti Bibeli funrar si npe ni Heberu eleyi ti o ntum si kunrin kan lati ba miran ti Euphrates. Bakannaa o si ntum si eyiti Eberu, armdm Shem. Nibayi ka ninu Genesisi 32:28 ohun ti o l si oruk Jakobu lhin ti o jijakadi plu angli. K. O si wipe, A ki yio pe oruk r ni Jakobu m, bikoe Israeli: nitoripe, iw ti ba lrun ati enia ja, iw si bori. M. Bayi Heberu Abraham. Awn armdm Jakobu ni awn Israeli ti wn j ya mejila. Juhah ni wn dape ni Juu nitoripe awn armdm Judah
10
ni wn npe ni Juu nipil. Lati m nitoot niti Mose j, ka ksodu 6:1620. K. Wnyi si li oruk awn m Lefi ni iran wn; Gersoni, ati Kohati, ati Merari Ati awn m Kohati: Amramu Amramu si f Jokebedi arabirin baba r li aya, on li o si bi Aaroni ati Mose fun u: M. Bayi ni Mose ko ki ne Juu nitoripe ko ki ne armdm Judah ugbn Lefi. Mose ni olufun-lofin (Torah ni ofin) si awn m Israeli. K. Bawo ni ma e alaye eyi? M. Nitoripe awa ma nlo Kuran ggbi idiwn. Iw le alaye Bibeli oun ie atune tanu Juu ati Kristiani plu awn r inu Kuran. Ohun ni Iwe ti wn ipaya r gbhin eleyi ti w ibaj ko ti kan tabi e iyanj r. Awn r inu r j eyiti Allah jri r ninu Surah 2:2 Tira yi, ko si iyemeji ninu r... oun bakannaa ninu Surah 15:9 Dajudaju Awa ni A s iranti na kal atipe dajudaju Awa ni Olu fun iwe yi (kuro nibi ibaj). Aayah yi j ipenija fun araiye. O j ohun ti o daju wipe eyiti o ju grun mrinla dun ti kja ti a ko si ri y r kano ninu Kuran ti o yi pada bi o til jpe awn alaigbagb sa gbogbo igbiyanju wn lati yi i pada, ugbn wn di ni abuku ninu awn isapa wn. Ggbi wn ti sr r ninu Aayah Mim yi: Awa ni Olu fun iwe yi (kuro nibi ibaj), plu Allah, O ti . Ni iyat fun eyi, awn iwe mim miran (Tarah, Saburah, Injila, etc.) ni wn ti yipada ni na ie awn afikun sinu r, iy kuro ninu r tabi awn iyipada kuro nibi atilwa. K. Kini nkan kan ti Kuran s nipa Abraham ati Mose ti o j wipe o le e amujade r lati inu Bibeli? M. Ninu Surah 3:65 nyin oni-tira, eee nyin fi njiyan nipa Ibrahima, bni a ko s At-Ta-orata ati Injila kal (loju r) bikoe lhin r, nyin ko ha e laakaye ni? Ati ninu Surah 3:67 Ibrahima ki ie Yahudi bni ki ie Nasara, ugbn o j niti o duro deedee, o j Musulumi, on ko si si ninu awn abria. Ninu Surah 2:140 Tabi nyin ns wipe: Dajudaju Ibrahima ati Ismaila ati Ishaka ati Yakuba ati awn armdm j Yahudi ati Nasara? S (Muhammad) wipe: nyin ni ha ju ni im tabi lhun (ni o ju ni im)? Tani ha e abosi ju niti o fi ri ti mb ld r lati d lhun pam l? lhun ko nigbagbe ohun ti nyin ne. Ni dajudaju wn ki ne Juu tabi Kristiani nitoripe ruk awn Juu j jade lhin Judah ti oruk awn Kristian j jade lhin igbati Jesu ti l tiptip.
11
K. O e aktun simi lati gb oruk Allah. Kini idi ti iw ko fi s lhun ti o ba ns Gsi? M. Bni, nitoot, oruk Allah ma ndabi aktun si awn ti wn ki ne Musulumi ugbn oruk yi ni gbogbo awn Anabi lo lati ori Adam titi de ori Muhammad (PBUT). O jade lati ara awn gbolohun meji Larubawa Al-Ilah, i.e. lhun Naa. Ti wn ba ja leta I sil iw yio pada ri gbolohun Allah. Ggbi aaye r ninu gbolohun r o le ni irisi Allaha eleyi ti o sunm oruk Adda ni Heberu, i.e Eloha. ugbn awn Juu ma ni Elohim ti irisi p lo eleyi ti o ntka si lhun ti o ju ykan l. Gbolohun Allaha ndun ni eyiti o sunm gbolohun lhun ni Aramaic ti Jesu lo, ti wn s ni Alaha (e aywo Encyclopedia Britannica 1980 ni ab Allah and Elohim). Nitorinaa nigbati oruk Allah j aktun si awn ti ki ne Musulumi, ko ki ne aktun si gbogbo awn Anabi lati ori Adam titi de ori Muhammad (PBUT), ggbi k Islam kanna ni wn e ikede r, i.e. ijupajus sil, atipe gbolohun Allah ntka si ruk nikan ti o ga jul ti O nb. Ko gba ilpo tabi im ak ati abo yat, bayi kosi ohun bi b ggbi Allahs, tabi ak tabi abo Allah, ggbi ko ti si awn lhun tabi lhun ak ati lhun abo. O j ohun ti o ru ni loju lati lo gbolohun lhun (God) nigbati plp awn Kristiani Elede Gsi i nri Jesu ggbi lhun. Paapaa gbolohun Adda bakannaa nru ni loju, nitori plp awn Kristiani i nduro lori wipe Jesu ni o da aiye. Ko ki ne oruk Allah nikan ni o j aktun, ugbn bakannaa na ti awn Musulumi ngba fi jsin fun Allah plu aluwala, itriba, ikunl, iforibal oun aaw naa tun j aktun si awn ti wn ki ne Musulumi, ugbn ko j aktun si awn Anabi patapata. Nigbati aluwala (if iwaju ori, awn apa, s, ati ifi omi pa ori) iwaju ijsin j eyiti awn Kristiani ode oni ti pati, o i j ohun aigbd mae fun awn Musulumi ati awn Anabi ti wn ti l, ggbi a ti ri ninu awn s Bibeli ti o nb wnyi: ksodu 40:31-32 Ati Mose ati Aaro ati awn m r w w ati s wn ninu r. Nigbati nwn ba l sinu Ag aj, ati nigbati wn ba sunm pp na, nwn a w; bi OLUWA ti pa fun Mose. Bi o til j pe Paul yi plp k Jesu pada, o i e otit nipa aluwala ggbi a ti ri ninu Ie awn Aposteli 21:26 Nigbana ni Paulu mu awn kunrin na; ni ij keji o e iwnum plu wn; o si w inu tmpili l Awn obirin Musulumi ma nki irun wn plu bibo ori wn ggbi o ti wa ninu 1 Krinti 11:5,6 ati 13 ugbn olukuluku obirin ti ngbadura tabi ti nstl li aibo ori r, o e alaibw fun ori r: nitori kanna ni plu niti o fari. Nitori bi obirin ko ba bo ori r, j ki o r irun r plu: ugbn bi o ba
12
epe ohun itiju ni fun obirin lati r irun tabi lati fari r, j ki o bo ori gba a ro laarin nyin tikaranyin: o ha t ki obirin ki o maa gbadura si lrun laibori? Awn Musulumi ma njsin plu itriba, ikunl, iforibal oun ainibata ls ggbi awn Anabi ti o ti l ti e b: Orin Dafidi 95:6 wa, j ki a wol , ki a triba: j ki a kunl niwaju Oluwa, lda wa. Joua 5:14 Joua si wol niwaju r, o si foribal 1 Awn ba 18:42 Elijah si gun ori oke Karmeli l; o si triba , o si fi oju r si agbedemeji eekun r. Numeri 20:6 wn (Mose ati Aaroni) si doju wn bol: ogo OLUWA si han si wn Genesisi 17:3 Abramu si dojubol; lrun siba a sr pe ksodu 3:5 ati Ie awn Aposteli 7:33 Oluwa si wi fun u (Mose) pe, Tu bata r kuro li s r: nitori ibiti iw gbe duro ni il mim ni. Kristiani kan yio wa gbn riri ti o ba gb wipe Iri ajo mim tabi Hajj nibi awn Musulumi e ne ni iwoyi nipa iyipo kari okuta mim Kaabah ni Mekka, j eyiti plp awn Anabi ti e kja, paapaa jul awn Anabi ti wn j Yhudi. K. Emi koi ti ka tl Irin ajo mim tabi okuta mim ninu Bibeli. M. Eleyi j ohun ti wn daruk r yekeyeke ni plp igba ugbn awn oluka Bibeli ma nfoju foda: 1. Jakobu nigbati o nl si Padan-aram o la ala o si k opo wn eleyi ti o pe ni Beteli, i.e. ati Ile Oluwa (Genesisi 28:18-19). 2. Ni p dun syin Anabi Jakobu yi kanna, ni Allah pa a la pe ki o l si Beteli (Genesisi 35:4, 14, 15). Jakobu palm gbogbo awn Oria ajoji ti o wa nib aaju ki o to l sib. Lhinnaa Anabi Muhammad bakannaa palm kuro gbogbo awn ere ti o wa layika okuta mim Kaabah ni Mekka. 3. Jakobu ati baba iyawo r Labani k wn miran (Genesisi 31:45-49) Jakobu si mu okuta kan, o si gbe e ro e wn. Jakobu si wi fun awn arakunrin r pe, maa ko okuta j; nwn si ko okuta j, nwn si e okiti; nwn si jun nib lori okiti na. Labani si s oruk r ni Jegari-Sahaduta: ugbn Jakobu s ni Galeedi. Ati Mispa; nitoriti o wipe, Ki OLUWA ki o ma temi tir 4. Jefta ati Ammoni ni ija si ara wn. Jefta si bura si Oluwa Mispa ti Gileadi pe ohun yio fi mbirin ohun kano rub ti ohun ba gun. O si gun, o dana sun mbirin r nib ni laaye ni irub si Oluwa (Awn Onidaj 11: 29-39). 5. gba marun awn kunrin jagunjagun lati inu awn idile Israeli
13
mkanla bura niwaju Oluwa ni Mispa lati pa awn idile Benjamini run (Awn Onidaj 20 ati 21). 6. Awn m Israeli ni ab Samueli bura ni Mispa lati pa awn oria wn run ti wn ba ni igun lori awn Filistini (1 Samueli 7). 7. Gbogbo idile Israeli ni o koj si Mispa nigba ti wn yan Samueli ni ba Israeli (1 Samueli 10). O wa farahan gbangba ni bayi wipe ko si Mispa kan ti o ku ku loril aiye yi ayafi ti lailai kano ti o wa ni Ilu Mim Mekka ti Abraham ati m r Ismail k, niti ti Anabi Muhammad pada wa jade lati ara r. Awn Musulumi gangan ni awn olutle gbogbo awn Anabi patapata. Emi le s awn nkan miran fun iw nipa awn Musulumi, Islam ati Muhammad (PBUH) ninu Bibeli, ugbn idi wo ni o le fi m eyi nigbati iw ko wa lati m ododo? K. Emi ni idaniloju nipa igbagb mi ggbi Kristiani ugbn emi gbaniyanju lati m siwaju si nipa awn sin mejeeji. Ni awn igba miran rin a pami ggbi Kristiani lhin ti mo ba ka awn iwe ti awn Musulumi k. M. Nj o mu iw lkan ninu igbe aiye olufkansi r bi? K. Bni, emi ko ma nl si church deede m bi ti athinwa. Emi ti ma nka ni kk awn iwe ti awn Musulumi k. Emi si ti beere lw awn plp Musulumi ohun ti ko han simi, ugbn ko ti si eyiti o tmi lrun. Emi nwa igbagb kan eleyi ti emi lee gbarale, eleyi ti yio fun mi ni ifkanbal, ti o si mgbn dani, ti ki ne eyiti emi yio kan nigbagb ninu r laini im nipa r. M. Bi o e gbd ri ni eyi. Emi m riri iduro r. ugbn wn ko yda funwa lati tan nikni. Awn ti o ba f gbwa nikan ni awa ma ne ikede fun. K. ugbn emi ni ominira lati yan eyikeyi igbagb ti emi ba f laayo ti ko si si nikni ti o le dami lkun r. M. Bni, kosi ijni nipa ninu sin. K. Kini idir ti awn Musulumi fi npe awn enia miran lati gba igbagb, nigbanaa? M. Ggbi awn Kristiani e npe awn Juu lati gba Jesu ggbi Messiah, b naa ni awa Musulumi e npe awn Kristiani nigbakannaa plu awn Juu ati gbogbo da enia lati gba Muhammad (PBUH) ni Igbhin awn Anabi patapata. Anabi Muhammad (PBUH) s pe: J i mi ani boe ayah kan (s kan ti Kuran Mim). Bakannaa Isaiah s ninu ori 21:13 pe, r-Im niti Arabia, eleyi ti o ntum si ojue awn Larubawa Musulumi, eyiti o ntum si ti gbogbo awn
14
Musulumi ni bayi, lati e itankal Islam. Isaiah s eleyi lhin igbati o ri ninu ala kk-ogun ktkt ati kk-ogun rakunmi (21:7): O si ri kk-ogun plu lin meji-meji, kk-ogun ktkt, kk-ogun rakunmi; o si fi ibaral ttilel gidigidi. Kk-ogun ktkt ni o pada di Jesu niti o w Jerusalem (Johanu 12:14; Matteu 21:5). Tawani niti o j kk-ogun rakunmi nigbanaaa? Kole j lomira ti o ju Muhammad (PBUH) l niti o de ni nkan bi grun mfa dun lhin ti igbati Messiah ti wa. Ti eleyi ko ba j, lhinnaa astl yi ko ti di mimu niyn. K. Alaye r ngbami niyanju lati tun l e aywo Bibeli gidigidi siwaju si. Yio wu mi lati ni awn ifwr plu r siwaju si. M. Bni, ti o ba e aeyri ni ile aiye yi, ko tum sipe o ti e aeyri ni lhinwa la. Igbhin ni dara jul ti yio si p jul. Nibayi awn enia ti nsunmra si ati aiye. J ki a ma wa pap plp igba lati ma jiroro nipa awn aaw plu is otit ati lai e tanu. Islam duro lori ipil gbn ero ori, iw ko kan gbd tw gba a b. Paapa Bibeli yin s pe, maa wadi ohun gbogbo daju; di eyiti o dara mu inin 1 Tessalonika 5:21). K. Iw muwa nisinyi kk-ogun rakunmi lati inu Isaiah ti iw si pinnu wipe Muhammad ni. Nigbanaa e wn s astl r ninu Bibeli ni? M. O daju. K. Ninu Majmu Lailai tabi Majmu Titun? M. Ninu mejeeji. ugbn iw ko le dam ninu Bibeli ni odiwn igba ti iw ko ti ni igbagb ninu kanoo lhun. Ohun ti mo gba lero nipe ni odiwn igbati iw bai ni igbagb ninu Mtalkan, Jesu ni Oluwa, Jesu m lrun, Iku fun Amm da ati Abinibi. Awn enia ni o e agbekal gbogbo awn k wnyi. Jesu ti s astl ninu (Matteu 15:9) wipe awn enia yio ma sin oun laini anfani ti wn yio si ni igbagb ninu awn k ti awn enia e agbekal r: ugbn lasan ni nwn ntriba fun mi, Nwn nfi ofin enia kni fun k.
15
BIBELI MIM
M. Nj o da iw loju wipe Bibeli j mim? K. Bni, emi ni idaniloju nipa eyi; r lhun ni o ne. M. Ka ohun ti Luku s nipa iwe iranti r ni 1:2 ati 3. K. Ani gg bi awn ti o e oju wn lati ibr, ti nwn si jasi iran r na, ti fi le wa lw; O si y fun mi plu, lati kwe si lss bi mo ti wadi ohun gbogbo kinikini si lati ipil, Teofilu lla jul. M. Ti Luku ba s wipe oun tikalara oun ko ki ne alafojuri ati pe awn im ti oun koj yi j lati d awn niti r oju wn ni, ti ko si ki ne ggbi awn r ti lhun e imisi r, nj iw i tun gba Bibeli gb ni r lhun? K. Boya ipin yi nikan ni ki ne r lhun. M. Itan fi han wipe oniranran ayipada ni o ba Bibeli ni awn j aiye r. The Revised Standard Version 1952 ati 1971, the New American Standard Bible ati the New World Translation of the Holy Scripture ti y awn s kan pato kuro ti a ba fi wn we the King James Version. Readers Digest ti di ida adta ninu grun ku kuro ninu Majmu Lailai ti o si di ida marundilgbn ku kuro ninu Majmu Titun, Ni awn kan shin awn Kristiani lgbn nipa Bibeli f desex Bibeli. Nj mim ntum si wipe nj Bibeli da nide kuro ninu aie? K. Bni, bi o e ri niyn. ugbn iru aie wo ni iw gba lero? M. e bi s kan s wipe nikan ti o daju ku ni ni adta dun ti s miran tun s wipe niyi kannaa ku ni ni gta dun, nj awn r mejeeji yi le j otit? K. Rara, awn r mejeeji ko le j otit lai. ykan pere ni o le j otit tabi ki mejeeji j aie. M. Ti iwe mim ba ko awn s ti o fi ori gbarawn j sinu, Nj iw i tun ro o si mim? K. Ti o ba rib ko ki ne mim, nitoripe iwe mim j iipaya lati d lhun o si gbd j ohun ti yio oro lati ko awn aie tabi awn s ti o fi ori gbarawn j sinu. M. Nigbanaa o j eyiti ko ki ne mim. K. B gl; iwa mim r yio farain. M. Ti o ba ri b, iw k le gba a gb ni ida grun ninu grun. Kini o le j okunfa eyi nigbanaa?
16
K. O le j aie nibi aksil; iyipada imm lati w awn akwe plu pipar tabi ie afikun. M. Ti awn s ti o fi ori gbarawn ba wa ninu Bibeli, nj iw i tun ro o si mim? K. Emi ko nigbag wipe Bibeli ko ki ne mim, nigbati emi ko ti ri eyikeyi awn s ti o fori gbari ninu r. M. plp awn s ti o fi ori gbarawn ni o wa ninu r. K. Ninu Majmu Lailai tabi Titun? M. Ninu awn Majmu mejeeji. Eleyi ni di ninu wn: II Samueli 8:4 I Kronika 18:4 Dafidi si gba gbrun kk-ogun lw r, ati dgbrun lin, ati gbaawa awn ls Ibeere: dgbrun tabi dgbarun? II Samueli 8:9-10 Nigbati Toi ba Hamati si gb pe Dafidi ti pa gbogbo ogun Hadadeseri, Toi si ran Joramu m r si Dafidi ba, lati ki i, ati lati sure fun u nitoripe o ti ba Hadadeseri jagun, o si ti pa a: nitoriti Hadadeseri sa ti ba Toi jagun. Jorami si ni ohun elo fadaka, ati ohun elo wura, ati ohun elo id li w r. I Kronika 18:9-10 Nigbati Tou ba Hamati si gb pe Dafidi ti pa gbogbo ogun Hadareseri ba Soba, O ran Hadoramu m r s Dafidi ba lati ki i ati lati y fun u, nitoriti o ti ba Hadareseri ja o si ti gun r (nitori Tou ti j ta Hadareseri); o si ni oniruru ohun elo wura ati ti fadaka ati id plu r. Dafidi si gba gbrun kk-ogun, ati dgbarun lin, ati gbaawa awn ls
Ibeere: Toi tabi Tou, Joramu tabi Hadoramu, Hadadeseri tab Hadareseri?
17
II Samueli 10:18 Awn ara Sira sisa niwaju Israeli; Dafidi si pa ninu awn ara Siria dgbrin awn awn onikkogun, ati k meji lin, nwn si klu obaki olori ogun wn, o si ku nib.
I Kronika 19:18 ugbn awn ara Siria sa niwaju Israeli, Dafidi si pa dgbarin enia ninu awn ara Siria ti o wa ninu kk-ogun, ati k-meji ls, o si pa ofaki olori ogun na.
Ibeere: dgbrin awn awn onikk-ogun tabi dgbarin enia? k meji lin tabi ls? obaki tabi ofaki? II Awn ba 8:26 ni dun mejilelogun ni Ahasiah j nigbati o br si ijba; II Kronika 22:2 ni dun mejilelogoji ni Ahasiah, nigbati o br si ijba.
Ibeere: dun mejilelogun tabi mejilelogoji? II Awn ba 24:8 ni dun mejidilogoji ni Jehoiakini nigbati o br si ijba, o si jba li ou mta ni Jerusalemu. II Kronika 36:9 ni dun mj ni Jehoiakini nigbati o br si ijba, o si jba li ou mta ati ij mwa ni Jerusalemu.
Ibeere: dun mejidilogoji tabi dun mj? Ou mta tabi ou mta ati ij mwa? II Samueli 23:8 Wnyi si li oruk awn kunrin alagbara ti Dafidi ni: niti o joko ni ibujoko Takmoni ni olori awn balogun, on si ni Adino Esniti ti o pa dunrun enia lrikan. I Kronika 11:11 Eyi ni iye awn kunrin akni ti Dafidi ni: Jaobeamu m Hakmoni, olori ninu awn gbn balogun: on li o gbe k r soke si dunrun enia ti opa lrikan.
Ibeere: Takmoni tabi Hakmoni? dunrun enia tabi dunrun enia?
18
II Samueli 24:1 I Kronika 21:1 Ibinu Oluwa si ru si Israeli, o si ti Satani si duro ti Israeli, o si ti Dafidi si wn, pe, L ka iye Israeli Dafidi lati ka iye Israeli. ati Juda. Ibeere: Nj Oluwa Dafidi nigbanaa ni Satani? lhun koni j! II Samueli 6:23 Mikali mbirin Saulu ko si bi m, titi o fi di j iku r. II Samueli 21:8 ba si mu awn mkunrin mejeji ti Rispa mbirin Aia bi fun Saulu, ani Armoni ati Mefiboeti, ati awn mkunrin mararun ti Merabu, mbirin Saulu, awn ti o bi fun Adrieli m Barsillai ara Meholati.
Ibeere: e Mikali bi awn m tabi ko bi? Iwe kukuru: Oruk Mikali ninu II Samuel 21:8 i wa b ninu King James Version ati The New World Translation of the Holy Scriptures ti awn Jehovas Witnesses nlo, ugbn wn ti yi i pada si Merab ninu the New America Standard Bible 1973. K. Emi ko ri on tl ri. Nj plp r i tun wa? M. e o f lati m siwaju si? Nj eleyi ko ti trun lati k ij mim r? Wo Genesisi 6:3 Oluwa si wipe, mi mi ki yio fi igba-gbogbo ba enia ja, ran ara sa li on plu: j r yio si j gfa dun. ugbn ni dun melo ni Noah nigbati o ku? O ju gfa dun l. Wo Genesisi 9:29 Gbogbo j Noa j gbrun dun o di aadta: o si ku. Awn Kristiani jgbn kan ndimu ko ki ne wipe j ori enia ti o p jul yio j gfa ugbn wipe ikun omi nwa ni gfa dun. Ani eleyi ko bamu nitoripe nigba asiko ikun omi Noah ti gbd j ni gbta ati ogun (500+120) dun ugbn Bibeli s pe gbta dun. e aywo awn s wnyi- Genesisi 5:32 Noa si j ni dgbta dun, Genesisi 7:6 Noa si j ni gbta dun nigbati kikun-omi de si aiye. Kristianiti gbagb wipe lhun da enia ni awran ara R: funfun, dudu tabi eyikeyi miran, ak tabi abo? Eleyi wa ni ibamu si Genesisi 1:26 lrun si wipe, J ki a da enia li aworan wa, gg bi iri wa ugbn eleyi ntako
19
(Isaiah 40:18 ati 25): Tali nyin o ha fi lrun we? Tabi aworan kini nyin o fi e akawe r? Nj tani nyin o ha fi mi we, tabi tali emi o ba dgba? ni ni-Mim wi. Bakannaa wo (Orin Dafidi 89:6) Nitoripe, tali o wa li run ti a le fi we Oluwa? Ati (Jeremiah 10:6-7) Ko si nikan ti o dabi iw, Oluwa!... ko si niti o dabi iw. K. Sibsib ninu Majmu Lailai ni gbogbo awn eleyi wa. M. Nibayi j ki a l sinu Majmu Titun. Johanu 5:37 Johanu 14:9 nyin ko gb ohun r nigba kan ri, niti o ba ti ri mi, o ti ri Baba bli ko ri aw r. Johanu 5:31 Bi emi ba njri ara mi, ri mi ki ie otit. Johanu 8:14 Jesu dahun o si wi fun wn pe, Bi mo til njri fun ara mi, otit li ri mi
Iwnyi kanni di ninu awn itakora ti o wa ninu Majmu Titun. Iw yio i tun ri siwaju si ti a ba ni ifrjomitoro r pap lori otit awn k Kristianiti igbalode gg bi Mtalkan, Jesu ni lhun, Jesu m lhun, Iku fun Amm da ati Abinibi, ki a ma ti wa s nipa itabuku plp awn Anabi ninu Bibeli gg bi awn olujsin fun awn oria eke ati ifsun ibalo obi plu m, iba obirin lo ni tipa, ati agbere kan wn. K. Nibo ni iw ti ri iyn ninu Bibeli? M. Wn e afihan Noah ni niti o ti mu ti yo debi wipe o b ara r si ihoho niwaju awn mkunrin r kekere (Genesisi 9:23-24): Ati emu ati Jafeti mu ggwu, nwn si fi le ejika awn mejeji, nwn si fi hin rin, nwn sibo ihoho baba wn; oju wn si wa lhin; nwn ko si ri ihoho baba wn. Noa si ji kuro li oju ti-waini r, o si m ohun ti m r kekere e si i. Ko ki ne sun ini iyawo pup nikan ni wn fi kan Solomoni bikoepe wn tun ni o njsin fun awn oria eke wn plu (1 Awn ba 11:9-10): Oluwa si binu si Solomoni Ti o si pa fun u nitori nkan yi pe, Ki o ma e t awn oria lhin: ugbn ko pa eyiti Oluwa fi a fun u m. Aaroni, ggbi Anabi kan ti o tle gbn r Mose l si d Farao, wn fi sun kan pe o fi ohun-na fi gbr-malu fun awn m Israeli ki wn le ma a jsin fun u (Eksodu 32:4): O si gba wn li w wn, o si fi ohun-na fifin
20
e e, o si da a li aworan gbr-malu: nwn si wipe, Israeli, wnyi li oria r, ti o mu goke lati il Egipti wa. Iw yio ka nipa Anabi kan eleyi ti o f awn m meji ni aya ni akoko kanna (Genesisi 29:28): Jakobu si e b, o si e s r pe: o si fi Rakeli mbirin r fun u li aya plu. Wn si fi sun agbere kan Anabi miran (11 Samueli 11:4-5): Dafidi si ran awn iran, o si mu u; on si w inu ile t l, on si ba a dap: nigbati o si w ara r m tan, o si pada l si ile r. Obirin na si fra ku, o si ran o si s fun Dafidi, o wipe, Emi fra ku. Ibeere mi nipe: Ti o ba ri bayi bawo wa ni wn e le tw gba Dafidi sinu itan iran Jesu nigbati o j wipe ie ni o br plu nikan ti o ti daran iwaagbere? Allah da-lkun eyi! Nj eleyi ko ki ne atako plu ohun ti wn s ninu (Deuteronomi 23:2): m-ale ki yio w inu ij enia Oluwa; ani de iran kwa enia r kan ki yio w inu ij enia Oluwa. sun miran ti ie ohun ew plu bi oun plu iba obirin lo ni tipa ld Amnoni mkunrin Dafidi lori iyekan arabirin r Tarami (11 Samueli 13:14) ugbn o (Amnoni) k lati gb ohun r; o si fi agbara mu u (Tarani), o si gun r, o siba a dap. Sibsib ilpo ibalop tipatipa ld Absalomu si awn obirin Dafidi, ni wn s ni 11 Samueli 16:22 Nwn si t ag kan fun Absalomu li oril; Absalomu si wle t awn obirin baba r li oju gbogbo Israeli. (Emi ko le gbagb wipe enikni nile aiye yi le e eyi, ani alaimoye enia ko le e e.) Ibalo obi plu m miran, ld Judah ati Tamari iyawo m r: Nigbati Judah nl si Timnati lati l si d awn olurrun agutan r o ri Tamari; o fi i pe panaga nitori o boju r (Genesisi 38:18) O (Judah) si fi wn fun u, o si wle t l, on si ti ipa d r yun. Bi o til j pe ta aiyeraye ni awn Yhudi ati Musulumi, ko si eyikeyi Musulumi ti o le k iwe kan ti yio wa fi oot iba obirin lo ni tipa, iwa agbere, ie ohun ew plu bi tabi paaga t eyikeyi ninu Anabi Yhudi ggbi Judah, Dafidi, Jesu, etc. Allah ran gbogbo awn Anabi fun itsna araiye. Nj iw lero wipe lhun fi i itsna ran awn ni ibi? K. Emi ko lero b. ugbn e iw ko gbagb ninu Bibeli ni? M. Awa gbagb ninu gbogbo awn Iwe Mim pata, am ninu da ateteke ni. lhun ran Oji kan gg bi olukil si orile-ede kkan, ti awn kan ninu wn si ni Iwe Mim lw gg bi ifnahan fun orile-ede yn nikano.
21
Suhuf si Abraham, Torah (apakan Majmu Lailai) si Mose, Zabur (Orin Dafidi) si Dafidi, ati Injeel (Ihin Rere) si Jesu. Kosi ikan ninu awn Iwe Mim yi ti o i wa ni da ateteke wn ni bayi. Gg bi eto Allah ni ateteke, Nikhin O ran Muhammad (alaafia lhun ki o ma ba a) gg bi Edidi gbogbo awn Oji plu Kuran Mim gg bi atnisna fun gbogbo da enia, ni gbogbo aaye ati ni gbogbo asiko. Jesu funrar s wipe awn m Israeli nikan ni wn ran oun si (Matteu 15:24): A ko ran mi, bikoe si awn agutan ile Israeli ti o nu. Bakannaa (Matteu 1:21): Yio si bi mkunrin kan, Jesu ni iw o pe oruk r: nitori on ni yio gba awn enia r la kuro ninu wn. Paapaa o s wipe oun ko wa lati wa e awn ayipada bikoe lati wa e amu (Matteu 5:17-18): mae ro pe, emi wa lati pa ofin tabi awn wolii run: emi ko wa lati parun, bikoe lati mu. Loot ni mo sa wi fun nyin, Titi run on aiye yio fi kja l, ohun kikini kan ninu ofin ki yio kja, bi o ti wu ki o ri, titi gbogbo r yio fi . K. ugbn ni Marku 16:15 Jesu s pe, l si gbogbo aiye, ki si ma wasu ihinrere fun gbogbo da. M. Eleyi ntako ohun ti wn s ni oke Matteu 15:24 ati Matteu 1:21. lkeji ni wipe, wn ti y Marku 16:9-20 kuro ninu plp awn Bibeli. The New American Standard Bible fi ipin yi sinu awn akm o si k awn iwe itum ti o mb yi: The New World Translation of the Holy Scriptures ti awn Ajri Jehovah (Jehovahs Witnesses) nlo njw wipe awn iwe afwk ti atij kan e afikun r ipari gigun kan tabi r ipari kukuri kan lhin Marku 16:8 ugbn awn kan fo kja. Ati the Revised Standard Version t iwe ifiye si ti o mb yi: Awn kan ninu awn ala atij mu iwe de opin ni ipari s 8 Bakannaa eleyi ntum si wipe ajinde ko daju gg bi wn ti e alaye r ni 16:9. K. ugbn Jesu s ni Matteu 28:19 pe: Nitorina l, ma k oril-ede gbogbo M. Oril-ede gbogbo gbd tum si gbogbo awn ya mejila ti Israeli; bi bk o ntako Matteu 15:24 ati Matteu 1:21. Ninu the New American Standard Bible ati New World Translation of the Holy Scriptures wn ko tum r gg bi oril-ede gbogbo bikoe gg bi awn oril-ede gbogbo eleyi ti o ntum si awn ya mejila ti Israeli. Kini o ro nipa Bibeli ni bayi? K. Igbagb mi ninu r ti nbr si ni mi ni bayi. M. O dami loju pe iw yio ti loye ododo ti Islam lhin igba ti a ti sr lori awn iyat wa.
22
K NIPA MTALKAN
M. Nj iw i tun gbagb ninu Mtalkan? K. Ti o daju gidi; wn k sinu Episteli Ikini ti Johannu (5:7 ati 8): Nitoripe awn mta li o njri ni run, Baba, r ati mi Mim: awn mtta si j kan. Atipe awn mta li o njri ni aiye, mi, ati omi, ati j: awn mtta si fnu ko ninu kan. M. Oh, eleyi wa ninu King James Version, ti wn ynda ni 1611, ti o si m ri ti o nipa fun k Mtalkan. ugbn ni bayi ipin yi, Baba, r ati mi Mim: awn mtta si kan, ni wn ti par kuro ninu Revised Standard Version ti 1952 ati 1971 ati ninu plp awn Bibeli miran, bi ti itum eleyi ti o ni ipalara lori r iwe ti Greek. Episteli Ikini ti Johannu (5:7 ati 8) ninu New American Standand Bible ka gg bi o ti mb yi: mi li o si njri, nitoripe otit li mi. Nitoripe awn mta li o njri, mi, ati omi, ati j: awn mtta si fi ohun kan. Bakanna, ninu New World Translation of the Holy Scripture ti awn Ajri Jehovah nlo, iw yio ri: Nitoripe awn ajri mta wa, mi, ati omi, ati j, awn mtta si fi ohun kan. O ye emi ti iw ko ba m wipe wn ti y ipin pataki yi kuro, bikoepe emi nro idi ti plp awn alufaa ati awn oniwaasu ko fi ni akiyesi eleyi. Mtalkan ki ne k ti Bibeli, paapaa jul gbolohun Mtalkan ko si ninu Bibeli tabi awn iwe itum Bibeli, ko ki ne ohun ti Jesu kni lk r rara bni kosi mnu ba rara ri. Kosi eyikeyi ipil tabi ri fun ninu Bibeli fun itwgba Mtalkan. K. ugbn ninu Matteu 28:19 a i tun ri nib: ki si ma baptisi wn li oruk Baba, ati ni ti m, ati ni ti mi Mim. Wn ko ti y ipin eleyi kuro sibsib; e eleyi ko ki ne ri fun Mtalkan? M. Bk.Ti o ba s pe awn enia mta joko tabi jun pap, nj eyi ntum wipe wn di ara enikan nibi? Agbd. Idal Mtalkan ld Athanasius, deakoni m Egypt lati Alexandria,di eyiti Council of Nicaea twgba ni A.D. 325, i.e ni eyiti o ju grun mta dun l lhin ti Jesu ti l tan. Kosi iyemeji pe iwa awn keferi Romu ni ipa lori k yi, wn yi oa didap mtalkan; Sabbath pada si Sunday; December 25, eleyi ti o j j-ibi oriaoorun Mithra wn, ni wn wa fihan gg bi j-ibi ti Jesu, bi o til j pe Bibeli s astl han kedere ti o si da lkun ie igi j-ibi Kristi l ni
23
Jeremiah 10:2-5: Bayi li Oluwa wi, mae k iwa awn keferi, ki ami run ki o ma si daamu nyin, nitoripe nwn ndamu awn oril-ede. Nitori asan ni ilana awn oril-ede; nitori igi ti a ke lati igbo ni i w onina ati aake; Nwn fi fadaka ati wura e e l, nwn fi io ati olu di i mu, ki o ma le mi. Nwn naro bi igi p, ugbn nwn ko fhun: gbigbe li a ngbe wn, nitori nwn ko le rin. Ma bru wn; nitori nwn ko le e buburu, bli ati e rere, ko si ninu wn. Nitoripe Isin Kristi ti yapa jina kuro ni ipil awn k Jesu, Allah wa ran Oji R igbhin, Muhammad, ni gg bi o ti wa lara ero ateteke R, bi olutaniji lati da awn iyipada b sipo: iwe ikaye ou, s ati j ti Roman Julian ni wn mu jade gg bi iwe ikaye ou, s ati j ti mlhin Kristi; wn ko si e ran ld lew; ikla di asan lati w Paulu (Awn Ara Galatia 5:2): Kiyesi i, emi Paulu li o wi fun nyin pe, bi a ba k yin nila, Kristi ki yio li ere fun nyin li ohunkohun. Kuran Mim ne ikil ni Surah: 5:73: Dajudaju nwn ti e aigbagb awn niti o wipe: lhun ni ikta (awn) mta. Kosi lhun kan ayafi lhun Ao (i.e. Allah). Bi nwn ko ba iw nipa ohun ti nwn ns, iya lta-elero yio kan awn niti o e aigbagb ninu wn. Nj iw i tun gbagb ninu Mtalkan eleyi ti Jesu ko koni ni k r rara? K. ugbn nikan naa ni lhun ati Jesu (Johannu 14:11): gba mi gb pe, emi wa ninu Baba, Baba si wa ninu mi. M. Ti o ba rib l ka Johannu 17:21. K. Ki gbogbo nwn (awn m hin) ki o le j kan; gg bi iw, Baba, ti j ninu mi, ati emi ninu r, ki awn plu ki o le j kan ninu wa M. O fi ojuhan kedere ni ahin wipe nikan naa ni lhun ati Jesu, ugbn bakanna awn m hin nikan naa ni wn ninu Jesu ati lhun. Bi Jesu ba j lhun nitoripe o wa ninu lhun, kiwa ni idi r ti awn m lhin Jesu nigbanaa ko fi ne lhun, nibi gbogbo wn e j gg bi Jesu bakanna ninu lhun? Bi lhun, Jesu ati mi Mim m nikan oo ti Mtalkan, nigbanaa plu idarap awn m hin Jesu mwn wn gbd le m lhun kan ti mdogun. K. ugbn Jesu ni lhun ni ibamu si Johannu 14:9: niti o ba ti ri mi, o ti ri Baba. M. Boju wo ohun ti wa aaju ati lhin eleyi: (Johannu 14:8): Filippi wi fun u pe, Oluwa, fi Baba nah an wa, o si to fun wa. (Johannu 14:9): Jesu wi
24
fun u pe, Bi akoko ti mo ban yin gbe ti p to yi, iw ko si ti im mi sib Filippi? niti o ba ti ri mi, o ti ri Baba; iw ha ti e wipe, Fi Baba han wa? Jesu beere lw Filippi bawo o e le e afihan lhun fun awn m hin, eleyi ti ko le e e e. Iw gbd gbagb ninu lhun plu ibu iyin fun da R: oorun ni, oupa ni, gbogbo da ni o, ati Jesu funra r ti lhun da. O s ninu (Johannu 4:24): mi li lhun ati ninu (Johannu 5:37): ..nyin ko gb ohun r nigba kan ri, bli ko ri aw r. Bawo ni iw e le ri mi nigbana? Jesu ni ohun ti wn ri ko ki ne lhun. Paulu s ninu (1 Timoteu 6:16): niti enia kan ko ri ri ti ko si le ri Nitorina ohun ti o le ri ki ne lhun. Kuran ns ni (Surah 6:103): Awn oju kole rkirika lhun, nitori titobi R kja ki oju kan rkirika R. On si nri awn oju, On ni Alanu, Alakiyesi. K. Ki a oot, o nira lati k ohun ti wn ti nk wa lati igba ewe. M. Boya awn ibeere ti o nbwa yi yio fun iw agbye ti o peye nipa Mtalkan: Kini mi Mim? K. mi Mim naa ni mi Mim, bakanna oun naa ni lhun. Wn k wa wipe, Baba ni lhun, m ni lhun, mi Mim ni lhun. Wn ko gbawa laye lhun Three, bikoe lhun kan. M. Ka Matteu 1:18. K. Bi ibi Jesu Kristi ti ri niyi: li akoko ti a f Maria iya r fun Josefu, ki nwn to pade, a ri i, o loyun lati w mi Mim wa. M. Ni bayi e akawe r plu Luku 1:26 ati 27. K. Li ou kfa a si ran angli Gabrieli lati d lrun l si ilu kan ni Galili, ti a npe ni Nasareti, Si wundia kan ti a f fun kunrin kan, ti a npe ni Josefu, ti idile Dafidi; oruk wundia na a si ma j Maria. M. Bayi nibi ibi iyanu ti Jesu, Matteu daruk mi Mim ati Luku si daruk angli Gabrieli. Kini mi Mim nigbana? K. mi Mim ni angli Gabrieli. M. e iw i tun gbagb ninu Mtalkan nibayi? K. lhun ni lhun, mi Mim (Holy Ghost) tabi mi Mim (Holy Spirit) ni angli Gabrieli, Jesu si ni M. J ki emi ran iw lw: Jesu ni Alastl, m Maria. K. Bawo ni iw e le wa iyanju si ohun ti awa npe ni ohun ti o ju im l? M. Awa nlo Kuran Mim gg bi pagun lati fi e atune awn iyipada ti awn enia mu ba awn iwe mim ti iipaye r ti aaju. Bi iw ba gbagb nisinyi ninu lhun kano, ati Jesu m Maria gg bi Anabi (Alastl),
25
kini o fa ti o fi gbe s kan siwaju si ki o si gba Muhammad gg bi Anabi Igbhin? Wi Shahadah tabi Ijri lhin mi, ede English ni akk, lhinna ni ede Arabic. K. Emi njri wipe kosi ba kan ayafi Allah, niti koni orogun, ati wipe Muhammad ru ati oji r ni, Ash-hadu an-la llaha illallahu wahdahu la shareeka lahu wa ash-hadu anna Muhammadan abduhu wa rasuluhu. ugbn bawo ni nipa awn obi ati awn obi obi mi? Emi i nf lati wa plu wn; Kristieni ni gbogbo wn. M. Abraham fi awn obi ati awn obi obi r sil nigbati Ododo i.e. Islam ipaya si i. Olukuluku ni o ru ru ara r. Boya Ododo ko ti de waba awn baba nla r ni aka gg bi o ti de ba iw nisinyi ni. Kuran Mim ns ni Surah 17:15: niti o ba tna o tna fun mi ara r, niti o ba ina o ina fun u ni. Arru kan ko ni ru ru lomiran. Awa ki fi iya j nikan titi Awa yio fi gbe oji dide si wn (lati wa kil fun wn). Bayi ododo ti de wa ba iw nisinyi, eyitoku ku si w r. K. Nj ko rrun lati gba isin mejeeji ti Islama ti Kristieniti? M. Kosi ijnipa ninu sin. Iw le e eyikeyi ti o ba f. Am bi iw bad a awn igbagb mejeeji pap, o ntum si wipe sib sib iw ko ti tuba si Allah rara. Iw i j alaigbagb, gg bi o ti s ninu Surah 4:150-152: Dajudaju awn ti ko gba lhun gb ati awn oji R ti nwn si nf lati fi ooya si arin lhun ati awn oji R (ni inigbagb ninu lhun ati awn oji R) ti nwn sin wipe: Awa gba apakan gb (ninu awn oji) awa ko si gba apakan gb; nwn si nf lati mu oju na kan larin (mejeeji) yi. Awn wnyi ni alaigbagb ni ododo; a si ti pese iya lta fun awn alaigbagb. ugbn awn niti o gba lhun gb ati awn oji R ti nwn ko si e ipinya ni arin nikni ninu wn, laip a o fun wn ni san, lhun si j Alaforiji, Alanu. Iw i le pada gba plu mi bi sr siwaju si. K. Nj a gbd wi ijw (Shahadah) ki a to di niti oni iw lrun? M. Ni gbara ti o ba ti balaga, ti o si pe ni lakaye, iw ti di niti wn la iw b lrun yala o e Shahadah ni o tabi rara. Allah ko da aiye yi lasan, O fun iw ni awn orikerike ara lati le e iyat larin otit ati iie. O si ti ran plp awn Anabi ni awn olukil. O ada wa ki a le ma jsin fun U ati wipe ki a le figagbaga plu da ara wa nibi ie rere ni aiye yi. Surah 3:191: Oluwa wa! Iw ko da (gbogbo) eyi lasan. Ogo ni fun !...
26
Surah 90:8-10: Nj Awa ko ti e oju meji fun u. Ati ahn kan ati ete meji. Atipe Awa ti fi na meji ti o yanju m (rere ati ibi)? Surah 51:56: Atipe Emi ko e da alijnu ati enia lasan ayafi ki nwn le maa sin Mi (nikan). Gbogbo ohun ti enia ba e nitori Allah ijsin ni o j. Surah 18:7: Dajudaju Awa ti e ohun ti mb ni ori il ni s fun il na, ki A le ba dan wn wo ni (ki A le m) tani ninu wn ti o dara jul ni i.
27
K NIPA JESU KRISTI NI LHUN

M. Nj lhun ni Jesu? K. Bni. Ninu Ihin-Rere ni ibamu si (Johannu 1:1): Li ateteke li r wa. r si wa plu lrun, lrun si li r na. M. A ti fi nu ko wipe ko gbd si itakora ninu Iwe Mim kan. Bi awn s meji ti o fi origbara wn ba wa, nigbana ykan pere ni o le j otit; awn mejeeji ko le j otit laiye tabi ki awn mejeeji j iie. Ni ibamu si Johannu 1:1 lhun ni Jesu. Ti o ba wa ri b lhun melo ni o wa? O kere ju a o ri meji. Eleyi ntako plp awn r ninu Bibeli: (Deuteronomi 4:39): Oluwa on li lrun loke run, ati lori il nisal: ko si lomiran.; (Deuteronomi 6:4): Gb, Israeli: Oluwa lrun wa, Oluwa kan ni; (Isaiah 43:10-11): ki nyin ki o le m, ki si gba mi gb, ki o si ye nyin pe, Emi ni; a ko m lrun kan aaju mi, bni kan ki yio hu lhin mi. Emi, ani emi ni Oluwa; ati lhin mi, ko si olugbala kan.; (Isaiah 44:6): Bayi ni Oluwa wi Emi ni ni-kini, ati ni-ikhin; ati lhin mi ko si lrun kan.; (Isaiah 45:18): Nitori bayi ni Oluwa wi, niti o da awn run; lrun tikarar ti m aiye, ti o si e e; o ti fi idi r mul, ko da a lasan, o m ki a le gbe inu r: Emi ni Oluwa; ko si lomiran. Lati inu Isaiah 45:18 nikan a le pinnu wipe lhun nikan ni Adda atipe ko si lomiran, paapaa Jesu, ko kopa ninu ida da. Iw tun l ka siwaju si: Deuteronomi 4:35; Eksodu 8:10; 11 Samueli 7:22; 1 Awn ba 8:23; 1 Kronika 17:20; Orin Dafidi 86:8, 89:6 ati 113:5; Hosea 13:4; Sekariah 14:9. K. Am awn eleyi inu Majmu Lailai ni gbogbo wn wa. e iw ri i ninu Majmu Titun? M. O wa nib. Ka ohun ti Jesu tikarar s ninu (Marku 12:29): Jesu si da a lohun, wipe, Ekini ninu gbogbo ofin ni, Gb, Israeli; Oluwa lrun wa Oluwa kan ni. (1 Awn Ara Korinti 8:4): a m pe ohun asan li oria li aiye, ati pe ko si lrun miran bikoe kanoo. (1 Timoteu 2:5): Nitori lrun kan ni mb, Onilaja kan plu larin lrun ati enia, on papa enia, ani Kristi Jesu. Boju w agbekal r yn on papa enia, ani Kristi Jesu. Nibayi iw wa le s wipe Johannu 1:1 ni o j ododo ti gbogbo awn s miran ti o ku si j iie, tabi idakeji. K. O oro lati daj!
28
M. J ki a e akiyesi r ni oju na ti Kuran, eleyi si ni o e dede plu ohun ti Jesu tikarar s ninu Bibeli. Wn daruk Jesu ni lplp igba ninu Kuran gg bi Gbolohun lhun kan. Ninu Surah 3:39: Awn Malaika sipe e (Zakariya) nigbati o wa ni iduro ti nkirun ninu ile-isin pe dajudaju lhun nfun niro-idunnu nipa Yahya ti yio jri ododo nipa r kan ti o ti d lhun wa yio si j ni-la, ko si j niti nyanhanhan (nipa obirin) yio si j Anabi yio si wa ninu awn ni-rere. Ninu Surah 3 yi kanna, o s ni s 45: (Ranti) nigbati Malaika wipe: Ir Mariyama, dajudaju lhun fun ni iro-idunnu plu gbolohun kan lati d R wa, nikan ti oruk r yio maa j Masihu Isa m Mariyama, abiyi ni ni aiye ati ni run, yio maa b ninu awn ti a sunm (lhun). Ni awn s mejeeji ti Kuran yi, wn pe Jesu ni Gbolohun kan lati d Allah, i.e Gbolohun kan ti o wa lati d Allah tabi ti o j ti Allah, ni ibamu plu Awn Ara Koritin ikini 3:23: nyin si ni ti Kristi; Kristi si ni ti lrun. Bi o e y ki wn k Johannu 1:1 naa ni: r si ni ti lrun. Aie le j ninu itum lati Aramaic si Greek, o le j amm e tabi rara. Ni ede Greek Theos ntum si lhun nigbati Theou ntum si ti lhun (e ayewo Greek Dictionary, Greek Bible, tabi Muhammad in the Bible by Prof. Abdul-Ahad Dawud, former Bishop of Uramiah, page 16). Iyat lta kano pere am awn abajade ti o tobi. K. Kini idi ti wn fi pe Jesu ni r lhun ninu awn Iwe Mim mejeeji? M. da Jesu ninu apo ibi Maria waiye laisi ipil iru, o kan l plu a Allah: Jb gg bi O ti s ninu Surah 3:47 yi kanna: O (Maria) wipe: Oluwa mi, bawo ni mkunrin kan yio e maa b fun mi, nigbati abara kan ko fw kan mi? On (Malaika) si wipe: Bayi ni Allah ne da ohun ti o ba f. Nigbati o ba pinnu r kan yio wi fun pe: Jb, yio si j b. K. lhun ni Jesu nitoripe o kun plu mi Mim. M. Kini idi ti iw ko fi ri awn enia miran ti wn kun plu mi Mim ni ni giga? (Ie Awn Aposteli 11:24): Nitori on (Barnabas) j enia rere, o si kun fun mi Mim, ati fun igbagb: enia pip li a si ka kun Oluwa. (Ie Awn Aposteli 5:32): Awa si li lri nkan nwnyi; ati mi Mim plu, ti lrun fifun awn ti o gb tir. Tun bojuwo siwaju si: Ie Awn Aposteli 6:5; 11 Peteru 1:21; 11 Timoteu 1:14; 1 Awn Ara Korinti 2:16; Luku 1:41. K. ugbn Jesu ti kun fun mi Mim nigbati o i wa ninu apo ibi iya r.
29
M. B naa ni plu Johannu Onirinbomi (Luku 1:13, 15): ugbn angli na wi fun u pe, Ma bru, Sakariah: nitoriti adura r gba; Elisabeti aya r yio bi mkunrin kan fun yio kun fun mi Mim ani lati inu iya r. K. ugbn Jesu le e awn i iyanu. O b gbrun marun enia plu akara marun ati ja meji pere. M. Elia ati Elijah naa e iru eyi gl, Elia b grun enia plu ogun iu akara ka-barle ati iri ka di (11 Awn ba 4:44): Bli o gbe e ka iwaju wn, nwn si j, nwn si ku sil, gg bi r Oluwa. Elijah onigbw ibisi ororo ti opo kan ati ti o s fun pe (11 Awn ba 4:7): L, ta ororo na, ki o si san gbese r, ki iw ati awn m r ki o si j owo ti o ku. Bakanna wo (1 Awn ba 17:16): Ikoko iyfun na ko ofo, bni kolobo ororo na ko gb, gg bi r Oluwa, ti o ti ipa Elijah s. Bakanna (1 Awn ba 17:6): Awn iy iwo si mu akara plu ran fun u wa li owur, ati akara plu ran li al: on si mu ninu odo na. K. ugbn Jesu le wo tan san. M. Gg b naa ni Elia e s fun Naamani niti o j adt pe ki o w ninu odo Jordani (11 Awn ba 5:14): Nigbana ni o (Naamani) skal, o si t ara r b inu Jordani nigba meje, gg bi r enia lrun (Elia): ran ara r sit un pada b gg bi ran ara m kekere, on si m. K. ugbn Jesu le j ki afju tun pada reran. M. Gg b naa ni Elia e e (11 Awn ba 6:17): Elia si gbadura, o si wipe, Oluwa, emi b , la a li oju, ki o le reran. Oluwa si la oju dmkunrin na; on si reran (11 Awn ba 6:20): O si e, nigbati nwn de Samaria ni Elia wipe, Oluwa, la oju awn enia wnyi, ki nwn ki o le reran. Oluwa si la oju wn; nwn si reran; si kiyesi i, nwn mb li aarin Samaria. B naa ni wn s pe Elia fa ifju (11 Awn ba 6:18): Nigbati nwn si skal t wa, Elia gbadura si Oluwa, o si wipe, Emi b , bu ifju lu awn enia yi. On si bu ifju lu wn gg bi r Elia. K. Jesu le ji oku dide. M. Fi we Elijah (1 Awn ba 17:22): Oluwa si gb ohun Elijah; mi mde na sit un pada wa sinu r, o si sji. Bakanna fi we Elia (11 Awn ba 4:34): On (Elia) si goke, o si dubul le m na, o si fi nu r le nu r, ati oju r le oju r, ati w r le w r: on si na ara r le m na, ara m na si di gbigbona. Ani egungun oku Elia le da mi pada si ara oku ni ogede kikan lasan (11 Awn ba 13:21): O si e, bi nwn ti nsinku kunrin kan, si kiyesi i, nwn
30
si ri gb kan; nwn si ju oku na sinu isa-oku Elia, nigbati a si s sil, ti kunrin na fi ara kan egungun Elia, o si sji, o si dide duro li s r. K. ugbn Jesu rin lori omi. M. Mose na w r si oju okun (Eksodu 14:22): Awn m Israeli si l sinu aarin okun ni il gbigb: omi si e odi si wn li w tun, ati w osi. K. ugbn Jesu le awn mi eu jade. M. Jesu funra r gba wipe awn miran le e e (Matteu 12:27 ati Luku 11:19): Bi o ba si e pe nipa Beelsebubu li emi fin le awn mi eu jade, nipa tani awn m nyin fin nle wn jade? Nitorina ni nwn o fi ma e onidaj nyin Bakanna awn m hin naa le le awn mi eu jade nibi Jesu ti s ni (Matteu 7:22): plp enia ni yio wi fun mi li j na pe, Oluwa, Oluwa, awa ko ha stl li oruk r? ati oruk r ki a fi le awn mi eu jade? Ati li oruk r ki a fi e p i iyanu nla? Paapaa awn wolii eke yio e awn i eem, gg bi Jesu tikarar ti s astl r (Matteu 24:24): Nitori awn eke Kristi, ati eke wolii yio dide, nwn o si fi ami ati ohun iyanu nla han; tob bi o le e e nwn o tan awn ayanf paapaa. K. ugbn Elijah ati Elia e awn i iyanu latipas ie adura si Oluwa ni. M. Jesu naa e awn i iyanu plu ore-f lhun, bi ohun funrar e s (Johannu 5:30): Emi ko le e ohun kan fun ara mi ati (Luku 11:20): ugbn bi o ba e pe ika lrun li emi fin le awn mi eu jade, ko si aniani, ijba lrun de ba nyin. Gbogbo awn i iyanu ti Jesu e ni awn Anabi, awn m hin, ati paapaa awn alaigbagb ti wn aaju ti e. Ni bamiran, Jesu ko le e i agbara kan nibi ti aigbagb ba wa (Marku 6:5-6): On ko si le e i agbara kan nib, ju pe o gbe w r le awn alaisan di, o si mu wn larada. ni si ya a nitori aigbagb wn. O si l si gbogbo ileto yika, o nkni. K. ugbn Jesu jidide lhin j ti o ku. M. Awa yio pada sr ti o ba ya nipa ila lore r nitoripe plp ariyanjiyan ni o wa nipa r. Emi yio kan s ni oki bayi wipe ihinrere Paulu niti ko foju ri Jesu rara nigba aiye r ni eyi (11 Timoteu 2:8): Ranti Jesu Kristi, ti o jinde kuro ninu oku, lati inu iru-m Dafidi, gg bi ihinrere mi. Ihinrere ajinde tinu Marku 16:9-20 ni wn ti ykuro bankana ninu awn plp Bibeli. Bi wn ko ba y kuro wn t jade plu lta kekere tabi ki
31
o wa larin awn akm meji ati plu itum. L wo Revised Standard Version, New American Standard Bible ati New World Translation of the Holy Scriptures ti awn Ajri Jehovah. J ki emi beere ohun kan lw r: Nj Jesu pe ara r ni lhun ri abi spe: Emi niyi, lhun yin, ati ki si ma sin mi? K. Nhun, ugbn lhun ati enia ni. M. Am e o pe apemra eleyi? K. Rara. M. Nitoot o ti s astl wipe awn enia yio ma jsin fun oun lori asan ati wn yio nigbagb ninu awn ilana ti ki ne ti lhun ugbn ti awn enia gbe kal (Matteu 15:9): ugbn lasan ni nwn ntriba fun mi, Nwn nfi ofin enia kni fun k. Gbogbo awn ofin ti Kristeniti igbalode j agbekal awn enia: Mtalkan, Jesu m lhun, Jesu Kristi ni lhun, Iku fun ammda ati Abinibi. Lati inu awn r ti Jesu, ti o wa ni aksil ninu Majmu Titun, ko pe ara r ri ni ni giga tabi oun ni lhun: ati pe emi ko da ohunkohun e fun ara mi (Johannu 8:28); Baba mi tobi ju mi l (Johannu 14:28); Oluwa lrun wa Oluwa kan ni (Marku 12:29); lrun mi, lrun mi, eee ti iw fi kmi sil? (Marku 15:34); Baba, li w r ni mo fi mi mi le (Luku 23:46); ugbn niti j ati wakati na, ko si nikan ti o m , ko si, ki til ie awn angli run, tabi m, bikoe Baba mi nikanoo (Marku 13:32). Wn pe Jesu ni alastl, lukni lati d lhun, oji R, Mesaya, lhinwa igbanaa wn gbe soke si m lhun, lhin eyi wn s di lhun funra R. Ni bayi j ki a lo gbn ero ori wa: bawo ni niti yio tan bi niti yio tan miran e le bi lhun? Jesu sun nigba ti lhun ki isun (Orin Dafidi 121:4): Kiyesi i, niti npa Israeli m, Ki itogbe, bni ki isun. lhun gbd lagbara ugbn bawo ni awn enia e le tut si lara, la a lore gg bi wn ti s. Bawo ni Jesu e le j lhun bi oun naa ba triba fun lhun gg bi eyikeyi ara idi baj miran (Luku 5:16): O si yra si iju, o si gbadura. Satani dan Jesu wo fun ogoji j (Luku 4:1-13) am ni (James 1:13) oun s pe: nitori eu ko le dan lrun wo Bawo ni Jesu e le j lhun, nigbana? A tun le e alaye plu gbn ero ori wa siwaju si ati siwaju si. K. Bni, emi funrami ko gb ye ugbn awa ni lati gba laimdi r.
32
M. e ko ma tako Bibeli tikarar eleyi ti o ns wipe iw gbd wadi r (1 Tessalonika 5:21): maa wadi ohun gbogbo daju; di eyiti o dara mu inin. K. Ni ododo o j nkan ti o runi loju. M. ugbn (I Awn Ara Korinti 14:33) ns pe: Nitori lrun ki ie lrun ohun rudurudu, ugbn ti alafia, gg bi o ti j ninu gbogbo ij enia mim. Awn ofin ti awn enia da kal ni darudap sil.
33
K NIPA JESU KRISTI M LHUN

M. e m lhun ni Jesu bi? K. Bni. Ka ninu Matteu 3:17, nigbati Johannu e irinbmi fun Jesu: Eyi ni ayanf m mi, niti inu mi dun si gidigidi. M. Iw ko le gba gbolohun m gg bi o ti ri gangan, nitoripe gr awn Wolii ati awa naa ni wn pe ninu Bibeli bakanna, awn m ati awn m lhun. Ka (Eksodu 4:22). K. Iw (Mose) o si wi fun Farao pe, Bayi li Oluwa wi, m mi ni Israeli, akbi mi. M. Nibiyi ni Jakobu (Israeli) Akbi R. Bayi ka (11 Samueli 7:13-14) tabi (1 Kronika 22:10). K. On (Solomoni) o si k ile fun oruk mi, emi o si fi idi it ijba r kal lailai. Emi o ma e baba fun u, on o si ma j m mi M. Yio ma j ohun iruju bi o ba ka Jeremiah 31:9: nitori emi j baba fun Israeli, Efraimu si li akbi mi. Ninu Eksodu 4:22 nisinsinyi, wn pe Israeli ni akbi, plu. Nibayi tawani akbi m gangan? Israeli abi Efraimu? Gbogbo enia le j lhun; ka (Deuteronomi 14:1). K. m Oluwa lrun nyin li nyin ie. M. Gbogbo enia bakanna ni wn tun le pe ni akbi m; ka (Awn Ara Romu 8:29). K. Nitori awn niti o ti m tl, li o si ti yan tl lati ri bi awran m r, ki on le j akbi larin awn arakunrin pup. M. Bi gbogbo enia ba j akbi, kiwani Jesu j nigbana? K. Oun nikan ni m ti lhun bi. M. Tiptip iwaju ki wn to bi Jesu, lhun s fun Dafidi (Orin Dafidi 2:7): Emi o si rohin ipinnu Oluwa: O ti wi fun mi pe, Iw li m mi, loni ni mo bi . Bayi Dafidi j m ti lhun bi bakanna. Itum m lhun ko ki ne gg bi o ti ri gan ugbn ifi ohun we ohun. O le j nikni ti lhun yanf. Jesu naa s wipe lhun ko ki ne Baba oun nikan bikie Baba ti nyin naa (Matteu 5:45,48). K. Ki nyin ki o le ma j m Baba nyin ti mb li run; ati Nitori ki nyin ki o pe, bi Baba nyin ti mb li run tipe. M. Nitorina iw yio ri plp r ninu Bibeli ti o ntka si m lhun eleyi ti o nfi if ati iwuri han, isum lhun, ko ki ne Jesu nikan ni o wa fun. Iw yio ri awn mkunrin ati awn mbirin lhun (11 Awn Ara
34
Korinti 6:18): Emi o si j Baba fun nyin, nyin o si j mkunrin mi ati mbirin mi, Li Oluwa Olodumare wi. Ni iwoye si eleyi ati awn r miran ninu Bibeli, ko si eyikeyi idi ti wn fi le ka Jesu si m lhun nibi o ti ri gan ati ninu oye ti ko lgb. K. Am koni baba kankan; idi eyi ni oun fi j m lhun. M. Kini idi ti nyin fi kiyesi Adamu nigbana ti ko ki fi ne gg bi m lhun. Oun ko ni baba ati iya mejeeji, atipe wn pe bakanna ni m lhun ninu (Luku 3:38): Seti, ti ie m Adamu, ti ie m lrun. Ka (Awn Heberu 7:3). K. Laini baba, laini iya, laini itan iran, bni ko ni ibr j tabi opin j aiye; ugbn a e e bi m lrun; o wa li alufa titi. M. Tani oun? Idahun wa ni (Awn Heberu 7:1): Nitori Melkisedeki yi, ba Salemu, alufa lrun gaogo, niti o pade Abrahamu Oun tun j alailgb ju Jesu tabi Adamu l. Kini idi ti nyin ko fi yan oun lati j m lhun tabi lhun funrar? K. Kini nyin npe Jesu nigbana? M. Awa Musulumi npe ni Jesu m Mariyama. K. Kosi niti o le gbonu eyi. M. Bni, ohun rrun ko si si niti o le gbonu r. Jesu pe ara r ni m eniyan o si k ki ma pe ni m lhun. Ka (Luku 4:41). K. Awn mi eu jade lara ni pip plu, nwn nkigbe, nwn sin wipe, Iw ni Kristi m lhun. O si mba wn wi, ko si j ki nwn ki o fhun: nitoriti nwn m pe Kristi ni ie. M. Jesu niti o j Messiah ti wn nreti, Wolii, wn wa gbe soke lati olukni l si m lhun, Oluwa, ati nikhin wn wa s di lhun funra R. Ka (Johannu 3:2): On na li o t Jesu wa li oru, o si wi fun u pe, Rabbi, awa m pe olukni lati d lrun wa ni iw ie; (Johannu 6:14): Nitorina nigbati awn kunrin na ri i ami ti Jesu e, nwn wipe, Loot eyi ni woli na ti mb wa aiye. Bakanna wn pe Jesu ni wolii ninu (Johanu 7:40, Matteu 21:11, Luku 7:16 ati 24:19). (Ie Awn Aposteli 9:20): Lojukanna o (Paulu) si nwasu Kristi ninu awn sinagogu pe, m lrun li ie. (Iw tun le pinnu nibiyi wipe awn Kristiani ni ibr i nlo awn sinagogu, ugbn lhin na nigbati wn ya Kristianiti kuro loju awn na k Jesu ti atetekoe, wn e idasil awn church. Wn le Paulu, Barnabasi ati awn keferi kuro ninu sinagogu nigbati wn fi su is r ibaj si ohun mim ati aim kan wn. Wo Ie Awn Aposteli 13:50, 17:18 ati 21:28.) Luku 2:11:
35
Nitori a bi Olugbala fun nyin loni ni ilu Dafidi, ti ie Kristi Oluwa. Johannu 1:1: Li ateteke li r wa, r si wa plu lrun, lrun si li r na.
36
NJ WN KAN JESU M AGBELEBU?

M. Kuran Mim ns ninu Surah 4:157 wipe wn ko kan Jesu m agbelebu: Ati r nwn (Yehudi) ti nwn ns pe dajudaju awa ti pa Al-Masihu, Isa m Mariyama Oji lhun, b si ni nwn (Yehudi) ko pa a, b si ni wn kori kan m agbelebu (alore) Nj iw i nigbagb wipe o ku si ori agbelebu? K. Bni, o ku ati lehin naa o wa jinde. M. Gbogbo wa ni afnuko wipe ko si nikan ti o ri akoko ti o jinde. Wn ri isa-oku nibi ti wn ti gbe Jesu sil, ni ofifo lhin na wn pinnu wipe o jinde nitoripe awn m hin ati awn lrin miran ri i ni laaye lhin ti wn ni wn kan m agbelebu. e ko e e ni, gg bi Kuran ti ntnu m, wipe ko ku si ori igi agbelebu? K. Nibo ni ri wa nigbana? M. j ki a wo awn r inu Bibeli ti o gbe ri yi ls. Nj iw bu ouwn ti o jul fun ohun ti Jesu s abi agbs awn m lhin, aposteli ati awn lrin miran? K. Tl ajul fun Jesu tikarar. M. Eleyi ni ibamu plu ohun ti Jesu s (Matteu 10:24): m hin ki iju oluk r l, bni m-d ni ki iju oluwa r l. K. ugbn Jesu funrar s wipe oun yio ji kuro ninu oku (Luku 24:46): O si wi fun wn pe, Bli a ti kwe r, pe, pe ki Kristi ki o jiya, ati ki o si jinde ni ij kta kuro ninu oku. M. Nigba pup ni wn ma nbukun ijiya ninu Bibeli ti wn yio w ape ni iku gg bi Paulu e s (1 Awn Ara Korinti 15:31): Mo s nipa iogo ti mo ni lori nyin ninu Kristi Jesu Oluwa wa pe, emi nku lojojum. (i.e emi njiya lojojum). Nihin ni di awn ri: 1. Ni ori agbelebu o b lhun fun iranlw (Matteu 27:46): lrun mi, lrun mi, eee ti iw fi kmi sil? Ati ninu (Luku 22:42): Wipe, Baba, bi iw ba f, gba ago yi lw mi: ugbn if ti emi k, bikoe tir ni ki a e. (Ago yi ni ago iku.) 2. Adua ti Jesu pe ki oun ma ku si ori agbelebu j eyiti lhun gba, ni ibamu si Luku, Awn Heberu ati Jakbu. Nj bawo oun tun e gbd ku si ori agbelebu? (Luku 22:43): Angli kan si y si i lati run wa, o ngba a ni iyanju. O ntum si wipe angli kan fi da a loju wipe lhun ko ni fi sil
37
laini ranlw. (Awn Heberu 5:7): ni nigba j r ninu ara, ti o fi kun rara ati omije gbadura, ti o si bb ld niti o le gba a sil lw iku, a si gbohun r nitori mi w r. Adua ti Jesu j gbigba, eyiti o ntum si pe lhun gba laiyinhun pada. (Jakbu 5:16): I ti adura olododo ne li agbara pup. Jesu funrar ni (Mattew 7:7-10): Bere, a o si fifun nyin; wa kiri, nyin o si ri; kankun, a o si i i sil fun nyin. Nitori nikni ti o bere nri gba; niti o ba si wa kiri nri: niti o ba si nkankun, li a o i i sil fun. Tabi kunrin wo ni ti mb ninu nyin, bi m r bere akara, ti o j fi okuta fun u? Tabi bi o bere ja, ti o j fun u li ejo? Bi o ba j pe gbogbo adua Jesu ni lhun gba, ti o fi m ki o ma ku si ori agbelebu, bawo wa ni o tun e le ku si ori agbelebu? 3. Awn m-ogun ara Romu ko kan awn s r (Johannun 19:32-33): Nitorina awn m-ogun wa, nwn si egungun itan ti ekini, ati ti ekeji ti a kan m agbelebu plu r. ugbn nigbati nwn de d Jesu, ti nwn si rip e, o ti kun a, nwn ko si egungun itan r. e iw le gbarale awn m-ogun wnyi nitori isr iku, abi wn f gba Jesu la bi wn ti ri i lalai? 4. Bi Jesu ba ku si ori agbelebu, j r yio dip ko si ni si j ti yio an jade ni ara r nigbati wn gun gb r. ugbn Ihinrere ns wipe j ati omi njade; (Johannu 19:34): ugbn kan ninu awn m-ogun na fi k gun u li gb, lokukanna j ati omi si tu jade. 5. Nigbati awn Farisi beere lw Jesu fun ami ododo i pataki r, oun dahun pe (Matteu 12:40): Nitori bi Jona ti gbe san mta ati oru mta ninu ja; bli m-enia yio gbe san mta on oru mta ni inu il. Wayi wn gbagbo, eleyi ti ko ki ne san mta ati oru mta plu ugbn j kan (j Abamta, san nikan) ati oru meji (oru j ti ati oru j Abamta). Nj Jona wa laaye ninu ja? K. Bni. M. Nj Jona i wa laaye nigbati wn p jade lati inu ja? K. Bni. M. Nigbana Jesu i wa laaye gg bi oun ti stl. 6. Jesu tikalara r s wipe oun ko ku si ori agbelebu. Ni owur kutukutu j s Maria Magdalene l si iboji, eleyi ti o wa ni ofifo. O si ri nikan ti o dabi lgba. O si pada m wipe Jesu ni lhin ti wn j sr o si f fw kan an. Jesu si wipe (Johannu 20:17): Mae fi w kan mi; nitoriti Emi
38
ko ti igoke l sd Baba mi Mae fi w kan mi, boya nitori pe gb tutu yio dun un. nitoriti Emi ko ti igoke l sd Baba mi, o ntum si wipe sibsib o wa laaye, ko si ti i ku, nitori bi nikan ba ku, nigbana o npada l si d Ada ni. Eleyi ni ri ti lagbara ti Jesu jw funra r. 7. Lhin kikan m agbelebu ti wn s awn m-hin ro wipe ko ki ne Jesu kanna niti ara ugbn niti mi, nitori mi ni awn ara ti o jinde. K. Duro na. Bawo ni o e le da iw loju wipe mi ni awn ara ti o jinde? M. Eleyi ni ohun ti Jesu funra r s ninu Bibeli: wipe wn ba awn angli dgba. K. Nibo ninu Bibeli? M. Ni (Luku 20:34-36): Jesu si dahun o wi fun wn pe, Awn m aiye yi a ma gbeyawo, nwn a si ma fa iyawo fun-ni. ugbn awn ti a ka y lati jogun aiye na, ati ajinde kuro ninu oku, nwn ki igbeyawo, nwn ki ifa iyawo fun-ni: Nitori nwn ko le ku m; nitoriti nwn ba angli dgba; awn m lrun si ni nwn, nitori nwn di awn m ajinde. Nigbanaa Jesu mu dawn loju plu jij ki wn fi w kan awn w ati s r, wipe nikanna ni oun. Sibsib nigbati wn ko tun gbagb, o beere fun ohun jij lati fi han wn wipe oun i njun gg bi eyikeyi ohun lmi. Ka (Luku 24:36-41): Bi nwn (awn m-hin) si ti ns nkan wnyi, Jesu tikarar duro li arin wn, o si wi fun wn pe, Alafia fun nyin. ugbn aiya fo wn, nwn si diju, nwn ebi awn ri iwin. O si wi fun wn pe, Eee ti ara nyin ko lel? eetie ti irokuro fi ns ninu kan nyin? wo w mi ati s mi,pe emi tikarami ni: di mi mu ki wo o; nitoriti iwin ko ni ran on egungun lara, bi nyin ti ri ti mo ni. Nigbati o si wi b tan, o fi w on s r han wn. Nigbati nwn ko si ti igbagb fun ay, ati ti nu si nya wn, o wi fun wn pe, nyin ni ohunkohun jij nihinyi? Nwn si fun u li ja bibu, ati afara oyin di. O si gba a, o si j loju wn. 8. Bi iw ba i gbagb wipe o ku si ori agbelebu, nigbanaa Wolii eke ni ti lhun bi le nibamu si awn r wnyi: (Deuteronomi 13:5): Ati wolii na, tabi alala na, ni ki nyin pa (Deuteronomi 21:22-23): Bi kunrin kan ba da kan ti o y si iku, ti a si pa a, ti iw si so o lori igi; Ki oku r ki o mae gbe ori igi ni gbogbo oru, ugbn bi o ti wu ki o e ki iw ki o sin i li j na; nitoripe ni egun lrun li niti a so; ki iw ki o ma ba ba il r j, ti Oluwa lrun r fi fun ni ini, Lati nigbagb ninu iku r lori agbelebu ni lati pe ij wolii r nir. Awn Yehudi ntnum pe awn ti pa Jesu si ori agbelebu fun idi eyi wn gbd
39
gba gigegun le Jesu, plu. Igbagb awn mlhin Kristi yi nlodi si k Bibeli ninu (Hosea 6:6): Nitori aanu ni mo f, ki ie b, ati im lrun ju r-b sisun l. Bni o nlodi si k ti Jesu (Matteu 9:13): ugbn l si k bi aa ti m eyi si, Anu ni emi nf, ki ie b Lkeji Jesu tun s ni (Matteu 12:7): ugbn nyin iba m ohun ti eyi j: Anu li emi nf ki ie b; nyin ki ba ti da awn alail lbi. K. Nj kini idi ti awn enia fi gbagb ninu ajinde? M. Paulu ni o kwn lk ajinde (Ie Awn Aposteli 17:18): Awn kan (Yehudi) sin wipe, Kili alahes yi yio ri wi? awn miran si wipe, O (Paulu) dabi oniwasu ajeji oria: nitoriti o nwasu Jesu, on ajinde fun wn. Paulu ti ko ri Jesu ri naa gba wipe ajinde ni ihinrere oun (11 Timoteu 2:8): Ranti Jesu Kristi, ti o jinde kuro ninu oku, lati lati inu iru-m Dafidi, gg bi ihinrere mi. Oun naa ni akk niti o kede Jesu gg bi m lhun plu (Ie Awn Aposteli 9:20): Lojukanna o (Paulu) si nwasu Kristi ninu awn sinagogu pe, m lrun li on ie Nitorinaa Isin Kristianiti ko ki ne k Jesu bikoe ti Paulu. K. ugbon (Marku 16:19) ns wipe wn gbe Jesu gun oke run l o si joko ni w tun lhun: Bni nigbati Oluwa si ti ba wn sr tan, a si gba a l soke run, o si joko li w tun lrun. M. Gg bi emi ti s fun iw nigbati a nsr nipa Bibeli Mim wipe Marku 16, s 9-20, ni wn ti y kuro ninu awn Bibeli kan. Wo ifiyesi inu Revised Standard Versin, New American Standard Bible ati New World Translation of the Holy Bible ti Church awn Ajri Jehovah. Bi iw ba i gbagb wipe Jesu j bakan nitoriti wn gbe gun oke run l, eee ti iw ko fi gba awn Anabi miran ti wn gbe awn naa plu gun oke run l gg bi ti lhun? K. Awn wo ni? M. Elijah (11 Awn ba 2:11-12): Elija si ba aaja goke re run. Elia si ri i, o si kigbe On ko si ri i m lhun gbe Enoku plu goke run l (Genesisi 5:24): Enoku si ba lrun rin: on ko si si; nitori ti lrun mu u l. Wn tun eleyi s ni (Awn Heberu 11:5): Nipa igbagb li a i Enoku nipo pada ki o mae ri iku; a ko si ri i, nitoriti lrun i i nipo pada: nitori aju iipopada r, a jri yi si i pe o wu lrun.
40
K NIPA IKU FUN AMMDA ATI ABINIBI

K. Bayi irapada lati ara kikan m agbelebu ko ki ne ilana ti Jesu? M. Eleyi ni adikan iku fun ti Ile Ijsin (Church) twgba ni awn grun mta si mrin dun lhin ti Jesu ti fi aiye sil. O ntako Bibeli on tikalaar ni gg bi awn r ti o mb wnyi ti fihan: (Deut. 24:16): A ko gbd pa awn baba nitori awn m, bni a ko gbd pa awn m nitori awn baba: olukuluku enia li a o pa nitori r. (Jeremiah 31:30): ugbn olukuluku ni yio ku nitori aiedeede r. (Esekili 18:20): kan ti o ba , on o ku. m ki yio ru aiedeede baba, bni baba ki yio ru aiedeede m: ododo olododo yio wa lori r, iwa buburu enia buburu yio si wa lori r. Nitorina Adam ati Efa ni wn ni lati dahun fun aie ara wn, eleyi ti Allah plu ti e amojukuro r fun wn gg bi agbye Islam. K. ugbn inu Majmu Lailai ni awn eleyi wa. M. Ka ohun ti Jesu tikalaar s ni (Matteu 7:1 ati 2). K. mae dani li j, ki a ma ba da nyin li j. Nitori iru idaj ti nyin ba e, on ni a o si e fun nyin, iru ouwn ti nyin ba fi wn, on li a o wn fun nyin. M. Ka (1 Awn Ara Korinti 3:8). K. Nj niti ngbin, ati niti mbomirin, kan ninwn jasi: olukuluku yio si gba ere tir-gg bi i tir. ugbn awa gbagb ninu Abinibi! M. e iw i nf ki emi fi rinl wipe wn bi awn m laini lrun rara? Ka (Matteu 19:14). K. ugbn Jesu ni, Jw awn mde kekere, ma e dawn lkun ati wa sd mi; nitoriti iru wn ni ijba run. M. Nitorina olukuluku enia ni o waiye laini lrun rara atipe gbogbo awn mde ni wn ni ijba run. Nj iw m wipe Paulu ni o pa ofin Mose r? Ka (Ie ti awn Aposteli 13:39). K. Ati nipa r li a nda olukuluku niti o gbagb lare kuro ninu ohun gbogbo, ti a ko le da nyin lare ninu ofin Mose. M. J ki emi beere ibeere kan. Kini idi ti iw fi gbagb ninu ajinde bi Paulu tikalarar, niti ko foju ri Jesu ri laiye, jw wipe eleyi ni ihinrere oun? K. Nibo niwn k si? M. Ka (11 Timoteu 2:8).
41
K. Ranti Jesu Kristi, ti o jinde kuro ninu oku, lati inu iru-m Dafidi, gg bi ihinrere mi. ugbn kini idi ti a fi gbd wipe wn kan an m agbelebu ati ti o si ji dide ninu oku? M. Bni a mbini, emi paapaa ko m. Isin Islam mle ori ipil gbn ero ori o si j ilana ti o da aka ti gbogbo awn Anabi Allah ti ko si dibaj plu iwa awn keferi ati igba ohun asan gb. K. Eleyi ni ohun ti emi nwa gan. M. Nitori kini iw ko fi gbimran lati wi Shahadah (Ijri), ede English ni akk, lhinna ni ede Arabic. J ki emi ran iw lw lati wi i. K. Emi njri wipe kosi ba kan ayafi Allah, niti koni orogun, ati wipe Muhammad ru ati oji r ni, Ash-hadu an-la llaha illallahu wahdahu la shareeka lahu wa ash-hadu anna Muhammadan abduhu wa rasuluhu. Nj wn s astl Anabi Muhammad (PBUH) ninu Bibeli? M. Bni, ugbn ko pn dandan fun Musulumi lati m eyi lati inu Bibeli. Gg bi o e j pe iw k Bibeli yio wu mi lati jiroro oki nipa r plu r ni j igba miran. N.B.: Ifrwr iyoku yio waiye larin awn Musulumi meji: M ati m.
42
MUHAMMAD NINU BIBELI Awn mejeeji Ismail ati Ishak ni lhun bukun
M. Nitori kini Ismail ati iya r Hagar fi fi sil? m. Lhin igbati Ishak janu mu, iya r Sarah ri Ismail ti o fi i rrin, ko si f Ismail role plu m r Ishak (Genesisi 21:8-10): m na si dagba, a si ja a li nu mu: Abrahamu si se ase nla li j na ti a ja Isaaki li nu mu. Sara si ri m Hagari, ara Egipti, ti o bi fun Abrahamu, o nfi i rrin. Nitorina li o e wi fun Abrahamu pe, Le rubirin yi jade ti on ti m r: nitoriti m rubirin yi ki yio e arole plu Isaaki, m mi. M. Ishak wa ni bi m dun meji nigbati o janu mu. Ismail nigbana si j ni dun mrindilogun nitoripe Abraham j ni dun mrindilaadrun nigbati Hajara bi Ismail o si j ni grun dun nigbati wn bi Ishak, gg bi (Genesisi 16:16): Abramu si j ni rindilaadrun dun, nigbati Hagari bi Imaeli fun Abramu, ati (Genesisi 21:5): Abrahamu si j ni grun dun, nigbati a bi Isaaki m r fun u. Genesisi 21:8-10 nigbanaa wa ni eyiti o forigbari plu Genesisi 21:14-21 nibiti wn ti yaworan Ismail gg bi mw ti wn gbele ejika iya r, ti wn pe ni dmkunrin ati mde, nigbati awn mejeeji fi Sarah sil: Abrahamu si dide ni kutukutu owur, o mu akara ati igo omi kan, o fi fun Hagari, o gbe e le e li ejika, ati m na,...Dide, gbe mdekunrin na, ki o si di i mu Aworan m-w ni eleyi ko si ki ne ti dmkunrin. Nitorinaa Ismail ati iya r Hajara ti fi Sarah sil tiptip aaju ki wn to bi Ishak. Gg bi agbye ti Islam, Abraham mu Ismaeli ati Hajara o si l t ilu titun do ni Mekka, ti wn npe ni Parani ninu Bibeli (Genesisi 21:21), nitori a mim ti wn pa Abraham gg bi ara ero lhun. Hajara ni igba meje larin awn oke meji, Safa ati Marwa, ti o nwa omi; eleyi ni o wa di ti ilana isin Islam fun irin ajo mim lddun ni Mekka ld awn aadta k aimye Musulumi lati gbogbo aiye. Kanga omi ti wn daruk ninu Genesisi 21:19 i wa di oni, ohun ni wn npe ni Zamzam bayi. Awn mejeeji Abraham ati Ismail; niwn wa pada k okuta mim Kabah ni Mekkah nigbhin. Ami ibi ti Abraham lo lati e iblhun ni gb Kabah si wa nib, ohun ni wn npe ni Makam Ibrahim loni, i.e. ibuduro Ibrahim. Ni awn asiko Hajj, awn Oluble lhun wo ati awn Musulumi kaakiri gbogbo aiye ma neranti r Abraham ati Ismail nipa ipa ran sin.
43
m. ugbn Bibeli ndaruk Ishak wipe oun ni ki wn fi rub. M. Nhun, agbye Islam ni wipe adeun ti o wa larin lhun, Abraham ati mkunrin r kano Ismail j mimu ti wn si ti fi edidi di nigbati wn f fi Ismail rub. Ati ni j kanna ni Abraham, Ismail ati gbogbo awn kunrin ile r k ila nigbati wn ko yi ti bi Ishak pluplu (Genesisi 17:24-27): Abrahamu si j ni kandilgrun dun, nigbati a k ni ila ara r. Ati Imaeli m r kunrin j ni dun mtala nigbati a k ni ila ara r. Li j na gan li a k Abrahamu ni ila, ati Imaeli m r kunrin. Ati gbogbo awn kunrin ile r, ti a bi ninu ile r, ati ti a si fi owo ra lw alejo, ni a k ni ila plu r. dun kan lhin r wn bi Ishak wn si k ni ila nigbati o di ni j mj (Genesisi 21:4-5): Abrahamu si k Isaaki m r ni ila, nigbati o di m ij mj, gg bi lrun ti fi a fun u. Abrahamu si j ni grun dun, nigbati a bi Isaaki m r fun u. Bayi nigbati wn da majmu ti wn si fi edidi di (ikla ati irub) Abraham wa ni ni kandilgrun dun ati Ismail si wa ni ni dun mtala. Wn bi Ishak ni dun kan lhin r nigbati Abraham j ni grun dun. Awn armdm Ismail, Anabi Muhammad (PBUH), plu gbogbo awn Musulumi, i ku lori ododo adeun ila kik yi titi di oni. Ninu awn irun wn ti o kereju marun ni ojum awn Musulumi ma nfi iyin ti Abraham ati ti awn armdm r plu iyin ti Muhammad (PBUH) ati ti awn armdm r. m. ugbn ninu Genesisi 22 wn daruk wipe Ishak ni ki wn o fi rub! M. Emi m on, ugbn iw yio iforigbari nib. Wn daruk nib Issaki, m r na kano. e ko y ki wn k ni Imaeli, m r na kano nigbati Ismail ti wa ni ni dun mtala ti wn ko si ti bi Ishak plu? Nigbati ti wn bi Ishak Abraham ti ni awn mkunrin meji niyn. Nititori askjala wn yi oruk Ismail ti o wa ninu gbogbo Genesisi 22 patapata pada si Ishak, ugbn lhun pa gbolohun kano m lati fihan wa ohun ti o gbd j. Awn gbolohun Ni bibisi emi o mu iru-m r bisi ti o wa ninu Genesisi 22:17 wn ti lo o ni tl fun Ismail ninu Genesisi 16:10. Nj ko bamu lati lo gbogbo Genesisi 22 fun Ismail nigbanaa? Emi o si s di oril-ede nla wn tun-s nigba meji fun Ismail ninu Genesisi 17:20 ati Genesisi 21:18, wn ko si lo o fun Ishak rara. m. Awn Yehudi ati awn m-lhin Kristi i ntnum wipe Ishak gaju Ismail l.
44
M. Eleyi ni ohun ti wn ns ugbn ko ki ne ohun ti Bibeli la kal lss (Genesisi 15:4): Si wo o, r Oluwa t (Abraham) wa, wipe, Eleyi (Elieseri ti Damasku) ki yio e arole r; bikoe niti yio yi inu ara r jade, on ni yio si e arole r Nitorinaa arole ni Ismail plu. (Genesisi 16:10): Angli Oluwa na si wi fun u (Hagari) pe, Ni bibi emi o mu iru-m r bi si i, a ki yio si le ka wn fun plp. (Genesisi 17:20): Emi si ti gb adura r fun Imaeli: kiyesi i, emi o si busi i fun u, emi o si mu u bisi i, emi o si s di pup gidigidi; emi o si s di oril-ede nla. (Genesisi 21:13): Ati m rubirin na plu lie mi o s di oril-ede, nitori iru-m r ni ie. (Genesisi 21:18): Dide, gbe mdekunrin na, ki o si di i mu; nitoriti emi o s di oril-ede nla. (Deuteronomi 21:15-17): Bi kunrin kan ba si li aya meji, ti o f kan ti o si korira ekeji, ti nwn si bi m fun u, ati eyi ti o f ati eyiti o korira; bi akbi m na ba e ti niti o korira; Yio si e, li j ti o ba fi awn m r jogun ohun ti o ni, ki o mae fi m obirin ti o f e akbi ni ipo m obirin ti o korira, ti ie akbi: ugbn ki o jw m obirin ti o korira li akbi, ni fifi ipin meji fun u ninu ohun gbogbo ti o ni: nitoripe on ni ipil agbara r; itsi akbi ni tir. Islam ko k ibukun lhun lori Ishak ati awn m r, ugbn m ileri ni Ismail ne lati ara niti Muhammad (PBUH) ti pada jade nigbhin gg bi igbhin awn Anabi. m. ugbn awn Yehudi ati awn Kristiani npariwo wipe m kan ti a ko bi ni na igbeyawo ni Ismail j. M. Eleyi ni ohun ti wn ns ugbn ko ki ne ohun ti Bibeli e alaye r. Bawo ni Wolii nla bi Abraham e ni iyawo kan ti o lodi sofin ti o sit un bim laie igbeyawo! (Genesisi 16:3): Sarai, aya Abramu, si mu Hagari mbirin d r ara Egipti na, lhin igbati Abramu gbe ile Kenaani li dun mwa, o si fi i fun Abramu k r lati ma e aya r. Bi igbeyawo ba ba ofin mu, bawo wa ni m wn e le j eyiti o lodi sofin nigbanaa! Nj igbeyawo larin awn ajeji meji, ara Chald ati ara Egipti, ko ba ofin mu ju igbeyawo larin kunrin kan plu mbirin baba r? Ibaie ir ti Abraham tabi ko ki ne ir, o wa ninu (Genesisi 20:12): Ati pluplu nitoot arabirin mi ie, mbirin baba mi ni, ugbon ki ie mbirin iya mi; o si di aya mi.
45
Oruk ti ne Ismail Allah funra R ni o yan plu (Genesisi 16 :11): Angli Oluwa na si wi fun u pe, kiyesi i, iw loyun, iw o si bi mkunrin, iw o si s oruk r ni Imaeli; nitoriti Oluwa ti gb ohun aro r. Ismail ntum si lhun ngb. Ati pe nibo ninu Bibeli ni wn k si wipe m kan ti a ko bi ni na igbeyawo ni Ismail j? m. Ko si nibikan ninu Bibeli. M. Tip iwaju ki wn to bi Ismail ati Ishak, Allah da majmu plu Abraham (Genesisi 15:18): Li j na gan li Oluwa ba Abramu da majmu pe, iru-m r ni mo fi il yi fun, lati odo Egipti wa, titi o fi de odo nla ni, odo Eufrate. Nj ko ki ne ipin Larubawa ti o tobi ju ni o wa larin odo Nile ati odo Eufrate, ni aaye ti gbogbo awn m Ismail pada fi e ibudo? m. e ohun ti o ns ni ni wipe ko si il kankan ti j ti ileri fun Ishak ati awn m r? M. Awa Musulumi ko fi igbakan k wipe ibukun wa fun Ishak plu. Wo (Genesisi 17:8): Emi o si fi il ti iw e alejo nib fun , ati fun iru-m r (Ishak) lhin r, gbogbo il Kenaani ni ini titi lailai; emi o si ma e lhun wn. e iw ri iyat wipe wn pe Abraham ni alejo ni il Kenaani ugbn ki ne ni il ti o wa larin Nile ati Eufrate. Gg bi m Chald o sunm Larubawa ju ki o j Yehudi l. m. ugbn wn da majmu yi plu Ishak ni ibamu si (Genesisi 17:21): ugbn majmu mi li emi o ba Isaaki da, niti Sara yio bi fun li akoko iwoyi amdun. M. e eleyi y Ismail kuro ni? Nibo ninu Bibeli ti o ti s wipe Allah ko ni da majmu kan plu Ismail? m. Ko si nibikan.
Idiwn ti Wolii Jeremiah

Jeremiah 28:9: Woli ni ti o s astl alafia, bi r ba e, nigbana ni a o m woli na pe, Oluwa ran nitoot. Gbolohun Islam plu ne afihan Alaafia, Ifaiya bal. Alaafia larin Adda ati awn da R. Astl Jeremiah yi ko e lo fun Jesu, gg bi oun funra r ti s wipe oun k wa fun alaafia (Luku 12:51-53): nyin ebi alafia li emi
46
wa fi si aiye? Mo wi fun nyin, Bk; ki a sa kuku pe iyapa: Nitori lati isisiyi l, enia marun yio wa ni ile kanna ti a ya ni ipa, mta si meji, ati meji si mta. A o ya baba ni ipa si m r kunrin, ati mkunrin si baba; iya si mbirin r, ati mbirin si iya r; iyak si iyawo r, ati iyawo si iyak r. e aywo Matteu 10:34-36 plu.
Titi iloh yio fi De

Eleyi ni ihin Jakobu si awn m r iwaju ki o to ku. (Genesisi 49:1): Jakobu si pe awn m r, o si wipe, ko ara nyin j, ki emi ki o le wi ohun ti yio ba nyin lhin-la fun nyin. (Genesisi 49:10): pa-alade ki yio ti w Judah kuro, bni olofin ki yio kuro laarin s r, titi titi iloh yio fi de; on li awn enia yio gb tir. B ni iloh tun ne oruk ilu ugbn ojulowo itum r ni alaafia, ifaiya bal, isimi, i.e., Islam. Ko le tka si ilu ni nihin lai. Bi o ba tka si enia kan, o le j abtl Shaluah [Elohim], i.e. Oji [Allah]. Nitorinaa ij Anabi lati ara idile Ishak yio duro ni gbara ti iloh ba ti nde. Eleyi ne dede plu Surah 2:133: Nj nyin ha wa nib nigbati iku de ba Yakuba ti o s fun awn m r pe: Kini nyin yio ma sin lhin mi? Nwn dahun pe: Awa yio ma sin lhun r (Allah) ati lhun awn baba r Ibrahima, Ismaila ati Ishaka, lhun kanoo, awa yio j Musulumi (niti o ju ara r sil) fun U. Iipo pada ij Anabi lsi d oril-ede miran j ohun ti Jeremiah 31:36 ti kil r: Bi ilana wnyi ba y kuro niwaju mi, li Oluwa wi, nj iru-m Israeli plu yio dkun lati ma j oril-ede niwaju mi lailai. Jesu plu ywi ni Matteu 21:43: Nitorina emi wi fun nyin pe, A o gba ijba lrun lw nyin, a o si fifun oril-ede ti yio ma mu eso r wa.
Bakka ni Mekka
Kabah Mim ti Abraham ati mkunrin r Ismail k wa ni Mekka. Oruk yi Mekka (Makkah) j eyiti wn daruk lkan ninu Kuran Mim ninu Surah 48:24. Oruk miran fun Mekka ni Bakka, o dalori iyat ya. Wn da oruk
47
eleyi naa lkan, ninu Surah 3:96: Dajudaju ile akk ti a fi lel (ni ibusin lhun) fun awn enia on ni eyiti mb ni Bakka (Mekka), ti o ni ibukun, imna (otit) fun gbogbo enia. O to yani lnu, gbolohun Bakka yi j eyiti Wolii Dafidi (PBUH) daruk ninu Psalm r 84:6: Awn ti nla afonifoji Bakka l, nwn s di kanga; Akr-ojo si fi ibukun bo o. Kanga nihin ni eyiti a m gidigidi kanga Zamzam, ti o i wa di bayi, ti o sunm Kabah.
Ile Ogo Mi
Isaiah, ori 60: 1. Dide, tan iml: nitori iml r de, ogo Oluwa si y lara r. Fiwera plu Surah 74:1-3: Ir (Muhammad) ti o da a bori ml! Dide ki o ma e kilkil! Ki o si maa e agbega fun Oluwa r! 2. Nitori kiyesi i, okunkun yio bo aiye ml, ati okunkun biribiri yio bo awn enia: ugbn Oluwa yio y lara r, a o si ri ogo r lara r. Wi wa Anabi Muhammad (PBUH) j ni asiko aimoye nigbati gbogbo aiye ti gbagbe kanoo lhun gg bi Abraham ati gbogbo awn Anabi miran ti o fi m Jesu ti k wn. 3. Awn keferi yio wa si iml r, ati awn ba si titan yiy r. 4. Gbe oju r soke yika, ki o si wo; gbogbo wn a ara wn j p, nwn wa sd r Ninu igba ti o kere si dun mtalelogun gbogbo awn Larubawa parap. 5. nitori a yi r kun pada si , ipa awn keferi yio wa sd r. Ninu igba ti o kere si grun dun kan Islam tan jade kuro larin il Larubawa l si awn oril-ede miran. 6. plp rakunmi yio bo o ml, awn m rakunmi Midiani on fa; gbogbo wn o wa lati eba: nwn o mu wura ati turari wa; nwn o fi iyin Oluwa han sode. 7. A o a gbogbo w-ran Kedari j sd r, awn agbo Nebaioti yio e iran fun ; nwn o goke wa si pp mi plu itwgba, emi o si e ile ogo mi li ogo. Awn ya Kedari (Larubawa) ti wn ti pin ylyl nigbanaa wn wa parap. Ile ogo mi nibin ntka si Ile Allah ni Mekka bni ko si ki ne Ile-Ijsin Kristi bi awn srsr Kristiani ti lero r. Ohun ti o daju ni wipe abule Kedari (ti o f j gbogbo Saudi Arabia loni) ni oril-ede kano ti eyikeyi agbara Ile-Ijsin Kristi ko ti raye w.
48
8. Nitorina awn aas r yio i sil nigbagbogbo; a ki yio se wn lsan ati loru, ki a le mu la awn keferi wa sd r, ki a ba si mu awn ba wn wa. Ohun ti o daju ni wipe aaye ijsin (Msalasi) ti o wa ni ayika Kabah Mim ni Makka nwa ni ii sil lsan ati lorun lati igba ti Anabi Muhammad (PBUH) ti f m kuro nidi awn oria lati egbeje (1,400) dun shin.
Kk-Ogun Ktkt ati Kk-Ogun Rakunmi

Iipaya ti Isaiah nipa awn meji ti wn ngun nkan ninu Isaiah 21:7: O si ri kk-ogun plu lin meji-meji, kk-ogun ktkt, kk-ogun rakunmi; Tani agun ori ktkt? Gbogbo awn m-akk Sunday School ni yio m . Eyi ni Jesu (Johannu 12:14): Nigbati Jesu si ri m ktkt kan, o gun; gg bi a ti kwe pe. Tani, nigbanaa, ireti agun rakunmi? Anabi alagbara yi ni awn aka Bibeli ti fi oju foda. Eleyi ni Anabi Muhammad (PBUH). Bi eleyi ko ba bamu, astl ko ti di mimu nigbanaa. Eyi ni idi ti Isaiah fi s siwaju si ninu ori kanna (21:13): r-im niti Arabia eleyi ti o ntum si ojue awn Larubawa Musulumi, eyiti o ntum si ti gbogbo awn Musulumi ni bayi, lati e itankal r Islam. Isaiah 21:14: Awn olugbe il Tema bu omi wa fun niti ongb ngb, onj wn ni nwn fi aju niti nsal. Afaim ki o ma j Tema ni Madinah nibi ti Anabi Muhammad (PBUH) ati awn lgb r il. Olugbe Ilu Madinah kan nfi nikan ninu awn ti wn iwa si Madinah e miya ti o si nfun lonj ati aabo. Isaiah 21:16: Nitori bayi li Oluwa ti s fun mi, ki dun kan to pe, gg bi dun alagbae, gbogbo ogo Kedari yio w. Ni dede inu dun keji Hijrah (Ii kuro ni Mekka lsi Madinah) wn egun awn keferi ninu ogun Badr. Lakotan Isaiah 21:17: awn alagbara ninu awn m Kedari yio dinku: nitori Oluwa lrun Israeli ti wi i. Kedari ni mkunrin lkeji fun Ismail (Genesisi 25:13) lati ara niti AnabiM uhammad ti jade nigbhin. Ni ibr awn m Kedari ndoju ija k Muhammad (PBUH) ati awn lgb
49
r. Am gg bi plp ninu wn ti ngba Islam, onka awn m Kedari ti wn doju ija k , dinku. Ninu awn s Bibeli kan bakannaa ni Kedari j plu Arabia ni apap, gg bi o ti wa ni Esekili 27:21: Arabia, ati gbogbo awn m-alade Kedari
Wolii Ggbi Mose

lhun ba Mose sr (Deuteronomi 18:18): Emi o gbe wolii kan dide fun wn laarin awn arakunrin wn, bi iw (Mose); emi o si fi r mi si i li nu, on o si s fun wn gbogbo eyiti mo pala. 1. Awn arakunrin m Israeli (awn m Abraham lati iha Ishak) ni awn m Ismail (awn m Abraham lati iha Ismail). Nihin Jesu ko si lara wn nitori m Israeli; bi bk bayi ni wn ko ba e k wolii kan fun nyin laarin ara nyin. 2. Nj Muhammad ko da bi Mose bi? Bi wn ko ba tw gba, ileri yi sibsib gbd di amu. At ti o wa nisal yi, wa latinu Ittihad, January-March 1982, oju-ewe 41, 3. emi o si fi r mi si i li nu. Nitorinaa iipaya lhun wa latipas Jubril, ero Anabi Muhammad ko si plu r. ugbn eyi ni o ba gbogbo iipaya lhun l. Boya wn daruk nihin kan pato nitori fi fiwe iipaya ti Mose eleyi ti o wa ni kik sil sinu pako bi igbagb. Eleyi ti o mb yi ni afiwera larin awn iesi pataki ti Mose, Muhammad ati Jesu eyiti o le alaye oruk anabi yn ti o mb lhin Mose:
Agbegbe Afiwera Ibi Igbeaiye bi Iku Ie Igbeaiye Iikiri Tipatipa (lhin balaga) Jijagun awn ta Eso Ija ogun Kik Iipaya kal da awn k Itwgba Iajuda (awn enia r) Mose Bi athinwa Gbeiyawo plu awn m Bi athinwa Anabi, Oelu Lsi Median Ilepa ti o gbona Igun ni ie, Agbara Ni oju aiye r (Torah) Ti mi, ti ofin Wn k sil ni akk ki wn to wa twgba Muhammad Bi athinwa Gbeiyawo plu awn m Bi athinwa Anabi, Oelu Lsi Medinah Ilepa ti o gbona, awn ogun Igun ni ie, Agbara Ni oju aiye r (Kuran) Ti mi, ti ofin Wn k sil ni akk ki wn to wa twgba Jesu Ti kii fi igbagbogbo rib Kogbeiyawo kosi bim Ti kii fi igbagbogbo rib Anabi Ko lsi ibikan Ko ri iru ogun kannaa Igun ni ie Lhin aiye r Ti mi ni pataki Wn k sil (p awn m Israeli)
50
Deuteronomi 18:19: Yio si e, niti ko ba fetisi r mi ti on o maa s li oruk mi, emi o bere lw r. Ninu Kuran awn Surah 113 ninu 114 ni o br plu Ni oruk Allah Olore-f Alanu jul. B gg, nibi i oj wn awn Musulumi ma nbr plu sis r yi. Ko ki ne ni oruk lhun, ugbn ni oruk mi, oruk adani R eyiti ne Allah. Gg bi o ti j oruk yi, ko triba fun im ak ati abo yat bi lhun ak tabi abo, abi p bi lhun kan tabi awn lhun. Awn Kristiani ma nbr plu Ni oruk Baba, m, ati mi Mim. A gbd fiyesi wipe awn niti ko ba fetisi si r r, tabi niti wn gbolnu, wn yio jiya. Eleyi j ibamu plu awn r inu Kuran Mim (Surah 3:19): Dajudaju sin (kanoo) ti mb ld lhun ni Islam. (Surah 3:85): nikni ti o ba tun wa sin kan yat si Islam, a ki yio gba a lw r; ni j ikhin on yio si wa ninu awn ni-ofo.
m-d, Iran ati Ayanf Mi

Imu istl Muhammad (PBUH) ti o han ketekete ni o wa ninu Isaiah 42: 1. Wo iran mi, niti mo gbero; ayanf mi; niti inu mi dun si; mo ti fi mi mi fun u; on o mu t wa fun awn keferi. B gg ni o pe ni iran mi ninu s 19. Ko si iyemeji gbogbo awn Anabi nitoot ni wn j awn iran, m-d ati ayanf ti Allah. Sibsib ko si Anabi kan ti gbogbo aiye pe ni oruk yi pato gg bi Muhammad (PBUH) ni ede Arabic Abduhu wa Rasuluhul Mustafa, i.e. ru iran ati ayanf oji R. Ijri nikan ti o ba gba Islam ni: Emi njri wipe kosi ba kan ayafi Allah, niti koni orogun, ati wipe Muhammad ru ati oji r ni. Iru agbekal yi kanna wn a ma tuns ni awn igba marun lojum ninu Tashahhud lasiko awn irun ranyan, ati ni awn plp igba bi Musulumi kan ba ne awn adua ti wn yan. Oruk Anabi Muhammad (PBUH) ti o wp ju ni Rasulullah, i.e. Oji Allah. 2. On ki yio kigbe, bni ki yio gbe ohun soke, bni ki yio j ki gb ohun r ni igboro. Eleyi njuwe iwa tit Anabi Muhammad (PBUH). 3. yio mu t wa si otit. 4. Aar ki yio mu u, a ki yio si daiya fo o, titi yio fi gbe t kal li aiye:
51
awn erekuu yio duro de ofin r. Eleyi ni lati fi we Jesu, niti ti ko gun awn ta r ti o si da lara nitori awn m Israeli k sil. 5. 6. Emi Oluwa li o ti pe ninu ododo, emi o si di w r mu, emi o si pa m, emi o si fi e majmu awn enia, iml awn keferi. emi o si pa m, i.e. ko si Anabi kan ti yio wa lhin r. Larin igba di plp awn keferi ni wn t sna Islam. 7. Lati la oju awn afju, lati mu awn onde kuro ninu tubu, ati awn ti o joko li okunkun kuro ni ile tubu. Awn afju, igbeaiye okunkun o ntka nihin si igbeaiye awn keferi. Lati mu awn onde kuro ninu tubu o ntka si ipa owo ru r ni akk iru r ninu itan igbesi aiye m enia. 8. Emi ni Oluwa: eyi ni oruk mi: ogo mi lie mi ki yio fi fun lomiran, bni emi ki yio fi iyn mi funer e gbigb. Anabi Muhammad (PBUH) j alailgb laarin gbogbo awn Anabi gg bi o e j pe ohun ni Igbhin gbogbo awn Anabi pata ati bi awn ilana r i e wa laiyipada titi di oni, ni fi fiwe isin Kristianiti ati Yehuda. 9. 10. k orin titun si Oluwa, iyin r lati opin aiye Orin titun ni gg bi koe si ni Heberu tabi Aramaiki, bikoe Arabiki. Iyin lhun ati oji R Muhammad ni wn ma nwi ni igba marun lojum lati ori awn aoro awn aimoye aadta ok malasi kaakiri aiye. 11.J ki aginju ati ilu-nla ib ohun wn soke, ileto wnni ti kedari ngbe: j ki awn ti ngbe apata krin, j ki nwn ho lati ori oke-nla wa. Lati ori Oke Arafat ni ba Mekka ni awn Arinrin ajo-mim ti ma nwi gbolohun ti o nb yi ni ddun: Emi jp [fun ijsin R] Ir, Allah. Emi jpe R. Emi jpe R. Ko si orogun plu R. Emi jpe R. Dajudaju ti Iw ni gbogbo iyin, ibunkun ati agbara-nla. Ko si orogun plu R. Isaiah 42 ko e fi l Anabi m Israeli lai gg bi Kedari e j mkunrin lkeji ti Ismail. Wo Genesisi 25:31. 12.J ki nwn fi ogo fun Oluwa, ki nwn si wi iyin r ninu erekuu. Nitoot Islam tan kal de awn erekuu kekeke ni jinajina bi Indonesia ati kun Caribbea. 13.yio bori awn ta r. Laarin asiko kukuru wn fi idi Ijba lhun lel si ori plu dide Muhammad (PBUH). Isaiah ori kejilelogoji yi ni o e dede iwa Anabi Muhammad (PBUH) gangan.
52
ba Dafidi Pe E Ni Oluwa Mi
Orin Dafidi 110:1: Oluwa wi fun Oluwa mi pe, Iw joko li w tun mi, Titi emi o fi s awn ta r di apoti-itis r. Wn daruk Oluwa meji ni nihinyi. Bi Oluwa iaaju (niti nsr) ba j lhun, Oluwa ekeji (niti wn nba sr) ko le j lhun plu, nitoripe lhun kan ni Dafidi m. Nitorinaa bayi ni wn e gbd ka: lrun wi fun Oluwa mi pe Tani ni naa ti Dafidi pe ni Oluwa mi? Awn mlhin Kristi yio s pe Jesu. Bawo ni Dafidi e le pe e ni Oluwa mi nigbati o j m r, o jiyan. Jesu s ni (Luku 20:42-44): Dafidi tikarar si wi ninu iwe Psalmu pe, Oluwa wi fun Oluwa mi pe, Iw joko li w tun mi, Titi emi o fi s awn ta r di apoti-itis r. Nj bi Dafidi ba pe e li Oluwa; on ha si e j m r? Jesu ni ko ba mu idahun wa ko ba ma j eyi ti wn k sinu awn Ihinrere merin Church, ama wn kedere ninu Ihinrere Barnabasi wipe wn e ileri yi ninu Ismail, ko si ki ne Ishak. Oluwa Dafidi bayi ni Muhammad (PBUH) ti o ri ninu mi. Ko si Anabi kan ti o e aeyri ju Muhammad l. Paapaa apap gbogbo i awn Anabi yoku lapap i kere ni ie afiwe r awn ohun ti Muhammad (PBUH) e laarin asiko kukuru dun mtalelogun, ni eyiti o i wa duro laiyipada titi di igba isisiyi.
Iw ni Wolii naa bi?

Awn Juu ran awn alufaa ati awn m Lefi si Johannu lati bi i leere pe tani oun ne. (Johannu 1:20-21): O (Johannu Onitbm) si jw, ko si s, o si jw pe, Emi ki ie Kristi na. Nwn si bi i pe, Tani iw ha ie? Elijah ni bi? O si wipe, Bk. Iw ni woli na bi? O si dahun wipe, Bk. Ibeere pataki ni aaye yi ni: Iw ni wolii na bi? Tawani nigbanaa Wolii ti a ti nreti r tip lhin igba ti Jesu ati Johannu Onitbmi ti wa? Nj oun k ni o da gg bi Mose (Deuteronomi 18:18) niti ne Muhammad (PBUH)?
53
Isami-si (Baptisi) plu mi Mim ati Ina

Matteu 3:11: Loot li emi nfi omi baptisi nyin fun ironupiwada: ugbn nikan ti o pju mi l mb lhin mi, bata niti emi ko to gbe; on ni yio fi mi Mim ati ina baptisi nyin. Bi o ba j Jesu ni wn ntka si nihin ni, Johannu Onitbmi ko ni pada ma l gbe inu igbo m, bikoepe yio som ti yio si j kan ninu awn mhin r, eleyi ti ko si e b. Nitorina Wolii alagbara miran ni wn ntsi, ko si ki ne Jesu. Eleyi ti o mb lhin Johannu Baptisti ko le j Jesu nitoripe awn mejeeji j lgbakanna ni. Nihin lkansi, Nj Anabi Muhammad k ni Johannu Baptisti ntka si?
niti o Kere Jul ni Ijba run

Wn tun r Jesu s gg bi o ti s (Matteu 11:11): Loot ni mo wi fun nyin, Ninu awn ti a bi ninu obirin, ko si niti o ti idide ju Johannu Baptisti l; ugbn niti o kere jul ni ijba run o p ju u l. e iw le gbagb wipe Johannu Baptisti p ju Adam, Noah, Abraham, Mose, Dafidi ati plp awn Anabi miran l? Melo ni onka awn keferi ti Johannu Baptisti yi lkan pada atipe m-hin melo ni o ni? ugbn eleyi gangan k ni oju r nihin. Ibeere ni pe: Tani niti o kere jul ni ijba run, ti o si p ju Johannu Baptisti l? Fun idaniloju ko ki ne Jesu, nitoripe ni asik yn wn ko ti da ijba run sil, bakanna ni ko si s wipe oun ni niti o kere jul, i.e. niti o tun jul. Ijba run nj lhun gg bi niti o ga jul ati gbogbo awn Anabi. niti o kere jul tabi tun jul nihin ni Anabi Muhammad (PBUH).
Ninu iwasu r lori oke wn tun r Jesu s gg bi o ti s (Matteu 5:9): Alabukun-fun li awn onilaja: nitori m lrun ni a o ma pe wn. Islam ntum si ifaiya-bal plu: ifaiya-bal laarin Ada ati olusin, Jesu ko mura i riran r gg bi onilaja nitori ko wa fun alaafia.
Alabukun-fun ni Awn Onilaja
54
(Matteu 10:34-36): mae ro pee mi wa ran alafia si aiye, emi ko wa ran alafia bikoe ida. Mo wa lati ya mkunrin ni ipa si baba r, ati mbirin ni ipa si iya r, ati ayam si iyak r. Awn ara-ile enia si li ta r. Wo Luku 12:49-53 plu.
Olutunu
Johannu 14:16: Emi o si bere lw Baba, on o si fun nyin li Olutunu miran, ki o le maa ba nyin gbe titi lailai. Awa ko m pato gbolohun ateteke Aramaiki ti Jesu Kristi lo fun Olutunu. Bibeli miran lo Olugbw, Olugbeja, Oluranlw, ati ninu awn Bibeli ti Greek wn gbolohun Paranlete. Oniranran awn alaiye ni o wa fun u: mi Mim, r, nikan, etc. Kuran ns ninu Surah 61:6 wipe Jesu daruk Ahmad ni eyiti o han kedere: Atipe [e iranti] nigbati Isa m Mariyama spe: nyin m Israeli! dajudaju emi j oji Allah [ti O ran] si nyin ti o jri ododo si ohun ti o ti iwaju ninu At-Taorata, mo si j olufun [nyin] niro idunnu nipa Oji kan ti yio de lhin mi ti oruk r yio ma j Ahmad. (Ahmad ni oruk lkeji ninu oruk Anabi Muhammad, nibi o si ti ri gan-an o ntum si niti o nyin Allah ju awn miran l.) Eyikeyi ti itum Olutunu le j, a pari r sibi wipe Jesu fi awn i ti ko yanju r kal ati wipe nikan mbwa lati wa yanju i riran r. j ki wadi ninu im Bibeli bi Olutunu yi ba y iwa Anabi Muhammad (PBUH): 1. Olutunu miran: plp awn Olutunu ni wn ti wa ati omiran i mb wa. 2. ki o le maa ba nyin gbe titi lailai: nitori pe nyin ko ni-lo omiran m lati wa lhin r, ati oun si ni Igbhin gbogbo awn Anabi patapata. Ilana r yio maa wa titi lailai, ati ni pipe. Ni toot Kuran Mim ati awn k r wa bi wn tie lati egbeje dun syin. 3. yio fi oye ye araiye niti (Johannu 16:8): gbogbo awn Anabi niran, paapaa Abraham, Mose, Dafidi ati Solomonu ni wn j awn aladugbo ati awn enia wn niya nitori , ugbn ko ki ne araiye bi Muhammad e e. Ko fa gbongbo ibriatu tu ni Arabia laarin asiko dun mtalegun nikan, bikoe pe o tun gbe awn aoju dide l sd
55
Heraclius, awn ba alaye ti Persia ati Romu, l sd Najashi, ba Ethiopia ati si Muqauqis alakoso il Egipti. O e ikil fun awn mlhin-Kristi lori ipin Ikan lhun si mtalkan, ati lori igbe Jesu soke si ipo m lhun ati si ipo lhun. Ohun ni o ba awn Juu (Yehudi) ati awn mlhin Kristi (Kristiani) wi lori ifwbaj kan awn Iwe Mim wn, ti o si e afihan t-ibi Ismail (PBUH), bakanna o tun f awn Anabi m kuro ninu awn sun agbere, ie nkan ew plu bi ni, ifipa banilop ati ibria. 4. nitoriti a ti e idaj alade aiye yi (Johannu 16:11). Eleyi ni Eu gg bi wn e alaye r ninu Johannu 12:31 ati 14:30. Nitorina Anabi Muhammad (PBUH) wa lati wa k araiye nipa ikasi idaj. 5. mi otit (Johannu 16:13). Lati kekere ni wn ti npe Anabi Muhammad (PBUH) ni al-Ameen, i.e. niti ko ni eru tabi niti o kun fun otit, ati yio t nyin si na otit gbogbo (Johannu 16:13). 6. Nitori ki yio s ti ara r; ugbn ohunkohun ti o ba gb, on ni yio ma s (Johannu 16:13). r lhun ni Kuran Mim ne. Kosi y r r tabi ti awn lgb r kano ninu r. Angli Jubril nka a fun u, oun si nde ml sinu lakaye ati awn akwe r si nk kal. Awn r ati k j eyiti wn k kal sinu Hadith tabi Aa Anabi (ju kan l, Ahadith). Ni fifiwe Deuteronomi 18:18: emi o si fi r mi si i li nu, on o si s fun wn gbogbo eyiti mo pala. Eleyi e dede plu Surah 53:2-4: ni nyin (Muhammad) ko ina b si ni ko snu. Atipe ki ns r if-inu. On ko j kinikan bikoe i ti a ran. 7. yio si s ohun ti mb fun nyin (Johannu 16:13). Gbogbo istl nipa Anabi Muhammad (PBUH) ni o pada . 8. On o ma yin mi logo (Johannu 16:14). Nitoot Kuran Mim ati Anabi Muhammad (PBUH) ni ibw pup fun Jesu ju Bibeli ati awn Kristiani tikara wn l. Eyi ti o mb wnyi yio alaye: a. lati gbagb iku r lori agbelebu j ohun ti o ntabuku ij wolii r ni ibamu si Deuteronomi 13:5: Ati wolii na, tabi alala na, ni ki nyin ki o pa O si tun nfi ont t gg bi ni egun (Ki Allah da lkun!) ni ibamu si Deut. 21:22-23: nitoripe ni egun lrun li niti a so b. Matteu 27:46: lrun mi, lrun mi, eee ti iw fi k mi sil? Nj eleyi ki ne abuku si Jesu ninu aigbkle ninu Allah?
56
c. Awa Musulumi ko le gbagb wipe Jesu le sami awn Keferi gbi aja ati ld ati ki o si ma ba iya r sr p Obirin yi, gg bi Kuran ti ns ninu Surah 19:32: Ati ki nma e rere iya mi (i.e. Mariyama), atipe (Allah) ko e mi ni ajninpa, ati oloriburuku. Matteu 7:6: mae fi ohun mim fun aja, ki ma si e s peril nyin siwaju ld Johannu 2:4: Jesu si wi fun u pe, Kini e temi tir, obirin yi?
Iipaya fun Anabi Muhammad (PBUH)

Iipaya akk ti Allah latipas Angli Jubril si Muhammad (PBUH) ni gbolohun Iqra eleyi ti o ntum si Maa ka ninu Surah 96: 1-5. Gg bi o ti j alaaimwe o si dahun pe: Emi ko le ka. Iipaya akk yi ni wn s astl r ninu Isaiah 29:12: A si fi iwe na fun niti ko m iwe, wipe, Emi b , ka eyi, on si wipe, emi ko m iwe. Ito iipaya ko ki ne gg bi ito ti a ri ninu Kuran. Ni agbekal miran, ipin akk ti wn ipaya r kni o wa ni oju-ewe akk bakanna ni ki ne ipin igbhin ti wn ipaya r ni o wa ni oju-ewe ti o gbhin. Eleyi ni wipe awn iipaya skal didi ti wn si fi si aaye r ninu Kuran gg bi Allah ti e la a kal, wn s ohun naa plu ninu Isaiah 18:10-11: Nitori a le a, a le a, s le s, s le s; di nihin, di lhun: Nitori ni ete ajeji ati ni ede miran li on o fi ba enia wnyi sr. Ede miran ntum nihin si Ede miran, ti ko ki ne Heberu tabi Aramaiki ugbn Arabia. Awn Musulumi kaakiri aiye nlo ede kan, eleyi ti ne Arabia, nibi ib lhun wn, ninu irun wn, irin-ajo mim ati nigbati wn ba nki ara wn. Ede ikan yi plu j eyiti (Sefania 3:9) ti s istl r: Nitori nigbana li emi o yi ede mim si awn enia, ki gbogbo nwn ki o le ma pe oruk Oluwa, lati fi kan kan sin i. Nh Ododo ti de ni Arabia (Larubawa), ugbn awnkan i nreti Anabi Jesu (PBUH), ni niti o le k awn enia lati sin Allah ni ede kan ti ko lgb ti o ba pada wa ni lkeji. O da awa Musulumi loju wipe ti Anabi Jesu ba pada wa ni lkeji yio darap m awn Musulumi ninu awn Malasi wn nibi o e pe o da gg bi eyikeyi awn Musulumi miran, wn kla fun, ko ki nj ran ld, o nki awn irun plu aluwala, o nduro, o nbr ati iforibal fun lhun.
57
AWN IJUWE
I. Explanatory English Translation of Holy Quran, by Dr. Muhammad Taqui-Din Al-Hilali and Dr. Muhammad Muhsin Khan. The Holy Bible, King James Version, authorized 1611. The Holy Bible, Revised Standard Version. New World Translation of the Holy Scriptures: Jehovahs Witnesses Church. New American Standard Bible. The Myth of the Cross, by A. D. Ajijla.
II. III. IV. V. VI.
VII. The Cross and the Crescent, by Maulana Muhammad Imran. VIII. Davis Dictionary of the Bible, 1980. IX. X. XI. The International Standard Bible Encyclopedia. Smiths Bible Dictionary, 1980. Encyclopedia Britannica, 1980.
XII. Muhammad in the Bible, by Prof. AbduL-Ahad Dawud. XIII. Muhammad in the Bible, by Ahmed Deedat. XIV. Jesus, A Prophet of Islam, by Sulaiman Shahid Mufassir. XV. Biblical Studies from Muslim Perspective, by S. Mufassir. XVI. Muhammad in the Bible, by Jamal Badawi: Al-Ittihad, JanuaryMarch, 1982.

Ifọrọwọrọ Laarin Musulumi Ati Kristiani

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Ifọrọwọrọ Laarin Musulumi Ati Kristiani

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Ifrwr

Laarin Musulumi Ati Kristiani

LATI W H. M. Baagil M.D.

ITUM Hudhayfah Dhikrullah Abdus-Salaam

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

ROY EARL JOHNSON

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

R OKI LATI W ONKWE

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

AWN ITORI IFRWR

MUHAMMAD NINU BIBELI

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

IPADE AKK LAARIN KRISTIANI KAN ATI MUSULUMI KAN

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ibeere: Takmoni tabi Hakmoni? dunrun enia tabi dunrun enia?

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

K NIPA JESU KRISTI NI LHUN

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

K NIPA JESU KRISTI M LHUN

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

NJ WN KAN JESU M AGBELEBU?

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

K NIPA IKU FUN AMMDA ATI ABINIBI

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Idiwn ti Wolii Jeremiah

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Titi iloh yio fi De

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Ifrwr laarin Musulumi ati Kristini

Kk-Ogun Ktkt ati Kk-Ogun Rakunmi