Vous êtes sur la page 1sur 11

O L G A M A R I A G R A B O W S K A- C H E N C Z K E

Wydzia Ekonomiczno-Spoeczny Uniwersytet Przyrodniczy wPoznaniu Wydzia Studiw Spoecznych Wysza Szkoa Bezpieczestwa zsiedzib wPoznaniu olga.grabowska@gmail.com

Kierunki rozwoju rynku usug szkoleniowych wWielkopolsce


sowa kluczowe: foresight, rozwj kadr, rynek usug szkoleniowych, potrzeby szkoleniowe streszczenie: Celem pracy jest analiza czynnikw determinujcych rozwj rynku usug szkoleniowych wWielkopolsce. Efektem analizy jest przedstawienie najwaniejszych kierunkw rozwoju rm szkoleniowych, uwzgldniajcych zmieniajce si potrzeby szkoleniowe pracownikw itendencje rozwojowe danej brany. Wpracy wykorzystano metody bada foresightowych, wtym metod literaturow imetod analizy kluczowych czynnikw sukcesu. Na podstawie przeprowadzonych bada potrzeb szkoleniowych wwybranej grupie zawodowej podkrelono znaczenie ofert specjalistycznych szkole dedykowanych.

Development directions of training services in Wielkopolska


keywords: foresight, human resources development, training services, training needs abstract: e aim of the study is to analyse the development determinants of the training services in Wielkopolska. e result of the analysis is apresentation of the main development directions of training companies, taking into account branch trends and changing training needs of the employees. e research was based on foresight methodology, including literature review and the key success factors analysis. Training needs survey conducted in aselected occupational group underlined the importance of specialized, dedicated training oers.

Foresight w praktyce zarzdzania przedsibiorstwem. Analizy i studia przypadkw Krzysztof Borodako, Micha Nowosielski (red.) Instytut Zachodni, Pozna 2012 by Instytut Zachodni, Pozna 2012

76

Olga Maria Grabowska-Chenczke WPROWADZENIE

Obserwacja zmian zachodzcych we wspczesnej gospodarce prowadzi do wniosku, e istotn si napdow iwanym czynnikiem determinujcym rozwj instytucji iprzedsibiorstw jest kapita ludzki. Kapita ludzki, okrelany jako zbir wiedzy, kompetencji iumiejtnoci, odgrywa ponadto kluczow rol wksztatowaniu konkurencyjnoci przedsibiorstw (Tabor 2007, s. 265; Rybicki, Pawowska 2009, s. 111, 112). Rozwj kapitau ludzkiego stanowi czsto warunek rozwoju pozostaych sfer funkcjonowania organizacji, atake warunek utrzymania osignitej wczeniej przewagi konkurencyjnej wdanej brany. Pogbianie wiedzy izdobywanie nowych kompetencji przez pracownikw najczciej odbywa si wtrakcie nabywania przez nich dowiadczenia zawodowego wramach wykonywania obowizkw subowych. Powszechn metod rozwijania kompetencji jest rwnie uczestnictwo wszkoleniach, kursach iwarsztatach doskonalenia zawodowego. Szkolenia ukierunkowane s zarwno na szybkie zaspokojenie biecych potrzeb pracownikw iorganizacji, jak ina realizacj dugofalowej polityki doskonalenia zawodowego personelu przedsibiorstwa. Celem artykuu jest analiza czynnikw determinujcych rozwj rynku usug szkoleniowych wWielkopolsce. Planowanym efektem analizy jest przedstawienie najwaniejszych kierunkw rozwoju rm szkoleniowych. Kierunki te uwzgldniaj zmieniajce si potrzeby szkoleniowe pracownikw ioglne tendencje rozwojowe wielkopolskiej gospodarki. Studia literaturowe ianaliza kluczowych czynnikw sukcesu pozwalaj na sformuowanie reeksji na temat przyszoci rynku usug szkoleniowych imoliwoci dugoterminowego ksztatowania tego rynku na podstawie przedstawionej wizji. Wyniki badania potrzeb szkoleniowych wwybranej grupie zawodowej dodatkowo potwierdzaj znaczenie okrelonego typu ofert szkoleniowych, ktrymi powinny dysponowa rmy iinstytucje wiadczce usugi szkoleniowe idoradcze.

Rynek usug szkoleniowych w Wielkopolsce TENDENCJE NA RYNKU USUG SZKOLENIOWYCH WWIELKOPOLSCE

77

Analizujc przesanki rozwojowe Wielkopolski szczegln uwag zwraca obszar wiedzy ikwalikacji zwizany zkapitaem ludzkim. Kapita ludzki, postrzegany przez pryzmat wspodpowiedzialnoci, gotowoci do wsppracy iwzajemnego zaufania jest kategori warunkujc zarwno skuteczne wspdziaanie osb tworzcych system gospodarczo-spoeczny, jak itransformacj wiedzy wtym systemie (Hada, Wyrwicka 2011, s. 42). Oceny ekspertw na temat rozwoju regionu Wielkopolski wperspektywie dugookresowej zakadaj, e Wielkopolska jest znaczcym wskali kraju orodkiem prorozwojowych bada naukowych iwdroe oraz twrczym centrum edukacyjnym na poziomie akademickim. Zpowyszej diagnozy wynika, e region posiada bogate zaplecze wiedzy ikompetencji, ktrymi moe dzieli si nie tylko z odbiorcami usug szkoleniowo-doradczych wregionie, ale iwcaym kraju (Pacholski, Fertsch, uczka, Wyrwicka 2011, s. 55). Ponadto, jak zauwaaj autorzy oceny, budowanie kapitau spoecznego naley rozpoczyna od jednostek, ktre stawiaj sobie za cel przestrzeganie regu wzajemnoci, yczliwoci, wyrozumiaoci, empatii iwsppracy. Wtym kontekcie istotne okazuje si budowanie kapitau spoecznego, wtym kapitau ludzkiego, za pomoc ksztatowania wrd czonkw spoeczestwa cech, upodstaw ktrych le kompetencje spoeczne iumiejtnoci interpersonalne, zwane umiejtnociami mikkimi. Optymistyczne scenariusze rozwoju Wielkopolski do 2030 r. zakadaj dynamiczny rozwj klastrw branowych ocharakterze oddolnym. Klastry sprzyja bd zacieraniu si granic organizacyjnych, swobodnemu przepywowi informacji oraz szybszej transformacji wiedzy wobrbie sieci gospodarczych (Borowiec, Goliska, Grzelczak 2011, s. 68). Trend ten powinien sprzyja rwnie wikszemu otwarciu si uczestnikw sieci na oferty szkoleniowe wspierajce proces generowania idyfuzji wiedzy oraz ksztatowania relacji sieciowych, wtym relacji interpersonalnych. Sprzyjajcymi czynnikami rozwoju Wielkopolski bd take wzrost uznania dla kompetencji fachowych oraz wzrost poziomu zaufania pomidzy przedstawicielami podmiotw gospodarczych (Borowiec, Goliska, Grzelczak 2011, s. 71). Czynniki te

78

Olga Maria Grabowska-Chenczke

mog mie jednoczenie istotny wpyw na wzrost gotowoci do doskonalenia zawodowego, atym samym na zwikszenie liczby odbiorcw usug szkoleniowych. Zkolei scenariusze pesymistyczne zakadaj, e barier wrozwoju regionu Wielkopolski moe by nadmierna informatyzacja systemu edukacyjnego, prowadzca do szumu informacyjnego (Borowiec, Goliska, Grzelczak 2011, s. 75). Negatywne zjawiska wsferze edukacji mog spowodowa zahamowanie procesu dyfuzji wiedzy, odpyw najlepszych fachowcw iprzekwalikowanie nauczycieli. Specjalici pozostajcy wregionie niechtnie bd dzieli si wiedz iposiadanymi umiejtnociami, co wefekcie moe doprowadzi do stagnacji rwnie na rynku usug szkoleniowych iobnienia jakoci oferowanych usug. Najbardziej prawdopodobny scenariusz wskazuje jednak na wzrost znaczenia kompetencji fachowych (wzrost znaczenia wielozawodowoci iintegracji kwalikacji) przy rwnoczesnym monopolizowaniu wiedzy przez osoby onajwyszych kompetencjach (Borowiec, Goliska, Grzelczak 2011, s. 80). Oferty usug szkoleniowych bd musiay zatem uwzgldnia zarwno oferty szkole ukierunkowanych na proces generowania wiedzy, jak ina stymulacj procesu integrowania wielu posiadanych, lecz bardzo rnych umiejtnoci. Na rynku usug szkoleniowych wane miejsce bd zajmowa programy szkole skoncentrowanych na przekazywaniu konkretnej wiedzy praktycznej, acoraz wiksze znaczenie bdzie miao angaowanie praktykw, cieszcych si duym autorytetem izaufaniem spoecznym. Wraz ze wzrostem wymaga konkurencyjnego rynku wane bdzie dostarczanie pracownikom konkretnych narzdzi marketingowych iorganizacyjnych. Firmy wiadczce usugi szkoleniowo-doradcze wwikszym stopniu powinny wzi pod uwag moliwy wzrost zapotrzebowania na szkolenia zzakresu usug marketingowych, narzdzi ksztatowania wizerunku rmy ipublic relations wrd przedstawicieli rnych bran ispecjalnoci. Niemniej jednak istotnym czynnikiem ksztatujcym rynek usug szkoleniowych wWielkopolsce nadal pozostaje jako wiadczonych usug. Na podstawie analizy sytuacji wielkopolskiego rynku usug szkoleniowych, przeprowadzonej przez H. Palucha (2010) mona wnioskowa, e utrzymanie szkolenia, jako produktu znajdujcego uznanie

Rynek usug szkoleniowych w Wielkopolsce

79

ipopyt wrd organizacji iklientw indywidualnych, moliwe jest jedynie pod warunkiem zachowania wysokiej jakoci szkole. Do wybranych aspektw determinujcych jako szkole Paluch (2010, s. 269) zalicza: jako zatrudnionych trenerw, jako programw imateriaw szkoleniowych, jako wykorzystywanych metod aktywizujcych szkolenia oraz jako stosowanych metod oceny szkole pod ktem analizy ich wpywu na dziaalno organizacji wprzyszoci. Ponadto mona przewidywa, e rola jakoci ofert szkoleniowych wzronie wraz zodpywem funduszy unijnych, wduym stopniu ksztatujcych obecn sytuacj na rynku szkole. Podobne reeksje dla Wielkopolski pyn zraportu na temat przyszoci rynku szkole wPolsce. Autorzy raportu efs End of Financial Support. Przyszo rynku szkole wPolsce podkrelaj coraz wiksze znaczenie komercjalizacji usug szkoleniowych (Czernecka, Milewska, Woszczyk, Zawocki 2011). Naley zatem przypuszcza, e przedsibiorstwa oraz klienci indywidualni bd wnajwikszym stopniu zainteresowani szkoleniami cile dopasowanymi do aktualnych potrzeb, zgodnych zcelami biznesowymi lub indywidualnymi strategiami rozwoju, tzw. szkoleniami skrojonymi na miar (Czernecka, Milewska, Woszczyk, Zawocki 2011).
METODYKA BADA

Wcelu okrelenia czynnikw determinujcych rozwj rynku usug szkoleniowych wWielkopolsce przeanalizowano tre scenariuszy opracowanych wramach projektu Foresight Sieci gospodarcze Wielkopolski (Hada, Wyrwicka 2011; Pacholski, Fertsch, uczka, Wyrwicka 2011) oraz przestudiowano literatur zzakresu aktualnych metod ikierunkw rozwoju pracownikw (Drzewiecki, Domeradzka, Hyla, Puszcz, Zaborek, Zitalewicz 2012; Harward 2012). Analiz wzbogacono ownioski pynce zraportw na temat przyszoci ikluczowych trendw, ksztatujcych rynek usug szkoleniowych zarwno wWielkopolsce, jak ina terenie caego kraju (Czernecka, Milewska, Woszczyk, Zawocki 2011; Paluch 2010; Ragin-Skorecka 2010; Staniec 2004; Worek, Stec, Szklarczyk, Keler 2011). Sytuacj na rynku usug szkoleniowo-doradczych wWielkopolsce przedstawiono ponadto wwietle wynikw

80

Olga Maria Grabowska-Chenczke

badania potrzeb szkoleniowych przeprowadzonego wrd przedstawicieli wybranej grupy zawodowej.


CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU BADA

Gwnym przedmiotem bada byy czynniki warunkujce rozwj rynku usug szkoleniowych wWielkopolsce. Czynniki te traktowane s jako zmienne determinujce zarwno sukcesy, jak iporaki dowiadczane wramach prowadzonej dziaalnoci usugowej. Czynniki, oktrych mowa, zostay wyodrbnione na podstawie studiw literaturowych oraz na podstawie wynikw badania aktualnych potrzeb szkoleniowych wwybranej grupie zawodowej osb zatrudnionych wprzedsibiorstwach dziaajcych na terenie Wielkopolski. Potrzeby szkoleniowe okrelane s najczciej jako luki kompetencyjne wzakresie wiedzy iumiejtnoci pracownikw. Badanie potrzeb ma zatem na celu ustalenie poziomu rozbienoci midzy stanem obecnym apodanym wodniesieniu do zdiagnozowanych luk (Neczaj-widerska 2005, s. 71). Wzestawieniu zwynikami badania potrzeb szkoleniowych, przeprowadzonego wrd reprezentantw zawodw prawniczych wWielkopolsce, teoretyczn denicj potrzeb mona jednoczenie poszerzy opraktyczn denicj celw dziaa edukacyjnych, wktrych osigniciu ma pomc dane szkolenie. Wbadaniu sondaowym potrzeb szkoleniowych wzio udzia cznie 11 przedstawicieli zawodw prawniczych, wtym 7 kobiet i4 mczyzn wwieku od 26-45 lat. Zkad osob przeprowadzono obszerny wywiad wzakresie potrzeb doskonalenia zawodowego. Za pomoc ankiety, skadajcej si z10 zoonych pyta, zdiagnozowano wsposb kompleksowy dotychczasowe dowiadczenia szkoleniowe osb badanych, czynniki motywujce do udziau wszkoleniach oraz przeprowadzono autodiagnoz wzakresie luk kompetencyjnych itrudnoci, jakich poszczeglne osoby dowiadczaj wtrakcie wykonywania konkretnego zawodu prawniczego. Badanie zostao przeprowadzone wramach stau odbywanego przez autork wrmie wiadczcej usugi szkoleniowo-doradcze na terenie Wielkopolski. Zuwagi na poufno uzyskanych danych, wniniejszym artykule zostan zaprezentowane jedynie uoglnione wnioski na temat zapotrzebowania na okrelony typ ofert szkoleniowych. Wnioski te

Rynek usug szkoleniowych w Wielkopolsce

81

wpisuj si jednak wogln reeksj na temat prolu zapotrzebowania na dziaalno szkoleniowo-doradcz, wiadczon przez przedsibiorstwa iinstytucje wWielkopolsce.
WYNIKI BADA

Wwyniku przeprowadzonych bada potrzeb szkoleniowych ustalono, e 81,8% osb badanych nie brao dotychczas udziau wszkoleniach zzakresu mikkich umiejtnoci zawodowych, takich jak np. asertywno, zarzdzanie czasem pracy, radzenie sobie ze stresem. Pomimo i wysoki odsetek osb nie korzystajcych do tej pory ze wsparcia szkoleniowego moe wiadczy obraku potrzeb szkoleniowych iwysokim poziomie kompetencji mikkich pracownikw, dalsze wyniki wiadcz raczej oduej dysproporcji pomidzy skonnoci osb do korzystania zofert szkoleniowych afaktycznym zapotrzebowaniem na szkolenia podnoszce poziom tych kompetencji. Spord kryteriw warunkujcych wysok ocen szkolenia osoby badane wymieniay najczciej praktyczny wymiar szkolenia, kompetencje trenerskie osb prowadzcych szkolenia oraz stopie realizacji tematu szkolenia. Wprzypadku szkole mikkich, opartych na kompetencjach izdolnociach interpersonalnych iemocjonalnych zwaszcza pierwsze iostatnie kryterium moe stanowi dla trenerw wyzwanie, gdy wocenie efektywnoci szkolenia mikkiego czsto trudno jest okreli obiektywny, mierzalny ijednakowy dla wszystkich uczestnikw wskanik skutecznoci wykorzystania wiedzy iumiejtnoci zdanego szkolenia wpraktyce (por. Ragin-Skorecka 2010, s. 253). Zkryteriami oceny szkolenia koresponduj czynniki motywujce osoby badane do udziau wszkoleniu. Do najczciej wymienianych czynnikw nale bowiem temat szkolenia (deklaracja 100% osb badanych) idowiadczenie trenera (deklaracja 70% osb badanych). Wanym aspektem motywacyjnym s rwnie czynniki zewntrzne, takie jak obowizek doskonalenia zawodowego iuczestnictwa wszkoleniach zawodowych, ktre wi si ze zdobywaniem okrelonej liczby punktw szkoleniowych (por. Uchwaa nr 30/B/vii/2008 krrp w sprawie okrelenia zasad wypeniania przez radc prawnego obowizku brania udziau wszkoleniach zawodowych; Uchwaa nr 57/2011 nra odoskonaleniu

82

Olga Maria Grabowska-Chenczke

zawodowym adwokatw). Kluczowym wnioskiem pochodzcym ztej czci badania jest konieczno przestrzegania wymogu precyzyjnego okrelania obszaru tematycznego szkolenia, awic szczegowego opracowania programw szkoleniowych dedykowanych konkretnym odbiorcom szkole. Na istotne braki wtym wzgldzie, wodniesieniu do brany niepublicznych usug szkoleniowych, wskazuje wswojej analizie wielkopolskiego rynku usug szkoleniowych Paluch (2010). Autor analizy zwraca uwag, e jednym zprzejaww braku profesjonalizmu wbrany jest kompilowanie programw szkoleniowych rnego pochodzenia itraktowanie posiadanych programw jako uniwersalnych dla wszystkich bran. Rwnie niekorzystnym zjawiskiem rynkowym jest wedug Palucha (2010) marginalizowanie lub nieprofesjonalne podejcie do analizy faktycznych potrzeb szkoleniowych usugobiorcy. Ciekawe spostrzeenie nasuwa si przy porwnaniu wynikw samooceny osb badanych wzakresie trudnoci dowiadczanych wtrakcie wykonywania pracy zawodowej ideklaracji tych osb odnonie do potrzeb szkoleniowych. Osoby badane znacznie czciej wskazyway na potrzeb szkoleniow wramach danej umiejtnoci mikkiej, ni na trudnoci zwizane zwykorzystaniem tej samej umiejtnoci wcodziennej pracy. Przykadem jest umiejtno autoprezentacji iwystpie publicznych wskazywana jako potrzeba szkoleniowa przez 27% ankietowanych, azarazem nie okrelona przez adn zosb jako trudno. Wiele osb (91%) deklarowao, e wzicie udziau wszkoleniach wie si czsto zprzeamaniem rnorodnych barier. Do najczciej wymienianych nale bariery nansowe, brak czasu, nadmiar obowizkw zawodowych oraz trudny do pogodzenia znimi termin szkolenia.
ZAKOCZENIE

Przedstawiona charakterystyka kierunkw rozwoju rynku usug szkoleniowych wWielkopolsce podkrela znaczenie profesjonalnego podejcia do oferowanych usug. Profesjonalizm usug szkoleniowych dotyczy zarwno utrzymywania wysokiej jakoci programw szkoleniowych, jak izapewnienia kompetentnej kadry trenerw, czcych wiedz teoretyczn zbogat praktyk. Trend wkierunku komercjali-

Rynek usug szkoleniowych w Wielkopolsce

83

zacji usug szkoleniowych powoduje, e coraz waniejsze staje si rozumienie potrzeb biznesowych klienta idopasowanie oferty szkoleniowej do jego rnorodnych potrzeb branowych. Wnioski te potwierdzaj liczne wyniki bada potrzeb szkoleniowych, wtym rwnie wyniki badania potrzeb szkoleniowych przedstawione wniniejszym artykule. Rosnce zrnicowanie wewntrzne rm szkoleniowych powoduje, e klienci coraz czciej przy wyborze podmiotu szkolcego bior pod uwag poziom specjalizacji rmy wdanej dziedzinie. Spord wielu rnych obszarw tematycznych szkole, na jakie mona spodziewa si duego zapotrzebowania wcigu najbliszych kilku lat, specjalici wymieniaj wpierwszej kolejnoci ksztacenie jzykowe, szkolenia informatyczne oraz specjalistyczne szkolenia zawodowe, pozwalajce na zdobywanie konkretnych uprawnie ikwalikacji zawodowych (Worek, Stec, Szklarczyk, Keler 2011). Podobne perspektywy rozwoju rynku usug szkoleniowych zawieraj ekspertyzy uwzgldniajce wyzwania zwizane zfunkcjonowaniem polskich przedsibiorstw wprzestrzeni Unii Europejskiej. Przedsibiorcom planujcym aktywno na rynku szkoleniowym zaleca si dodatkowo korzystanie zusug zewntrznych instytucji, zajmujcych si monitorowaniem popytu ipoday, ocen zapotrzebowania na konkretne typy szkole oraz ocen jakoci oferowanych usug szkoleniowych (Staniec 2004). Przejawem mylenia strategicznego przedsibiorcw bdzie rwnie oferowanie szkole, ktrych ukoczenie zostanie poparte rozpoznawalnymi iuznanymi certykatami, zgodnymi ze standardami europejskimi. Warto rwnie stale dba opodnoszenie wiadomoci pracodawcw wzakresie korzyci pyncych zpodnoszenia kwalikacji irozwijania kompetencji wrd pracownikw. Rwnoczenie istnieje coraz wiksza konieczno promowania nawyku uczenia si przez cae ycie iksztatowania polityki zatrudnienia, wramach ktrej podnoszenie kompetencji ikwalikacji stanowi aktywny instrument rynku pracy (Grniak 2012).
LITERATURA
Borowiec A., Goliska P., Grzelczak A. (2011) Scenariusze transformacji wiedzy wsieciach gospodarczych synteza, [w:] M.K. Wyrwicka (red.), Foresight Sieci gospodarcze Wielkopolski scenariusze transformacji wiedzy wspierajce inno-

84

Olga Maria Grabowska-Chenczke


wacyjn gospodark. Raport kocowy, Wydawnictwo Politechniki Poznaskiej, Pozna. Czernecka M., Milewska J., Woszczyk P., Zawocki P. (2011), EFS End of Financial Support. Przyszo rynku szkole wPolsce, h p://www.efs.gov.pl/AnalizyRaportyPodsumowania/baza_projektow_badawczych_efs/Documents/ Raport%20efs_End%20of%20Financial%20Support.pdf (stan na dzie 29 padziernika 2012). Drzewiecki A., Domeradzka J., Hyla M., Puszcz H., Zaborek M., Zitalewicz U. (2012), 10 trendw wrozwoju pracownikw wroku 2012 wedug House of Skills, h p://blog.weknowhow.pl/wp-content/uploads/2012/04/10-trend%C3%B3w-w-rozwojpracownik%C3%B3w.pdf (stan na dzie 25 padziernika). Grniak J. (2012) Kompetencje jako klucz do rozwoju Polski. Raport podsumowujcy drug edycj bada Bilans Kapitau Ludzkiego realizowan w2011 roku, h p://bkl.parp.gov.pl/system/les/Downloads/20120425220954/Raport2012_e.pdf (stan na dzie 8 padziernika). Grzelczak A. (2010), E-learning jako dziaanie wspierajce proces szkolenia pracownikw, [w:] M.K. Wyrwicka (red.), Analiza sytuacji Wielkopolski wkontekcie transformacji wiedzy wsieciach gospodarczych, Wydawnictwo Politechniki Poznaskiej, Pozna. Hada ., Wyrwicka M.K. (2011), Przesanki rozwojowe Innowacyjnej Wielkopolski, [w:] M.K. Wyrwicka (red.), Foresight Sieci gospodarcze Wielkopolski scenariusze transformacji wiedzy wspierajce innowacyjn gospodark. Raport kocowy, Wydawnictwo Politechniki Poznaskiej, Pozna. Harward D. (2012), Key trends for 2012: New era of personal learning is transforming the training industry, h p://www.trainingindustry.com/media/4081622/2012%20 trends.pdf (stan na dzie 19 padziernika) Kozak A., aguna M. (2009), Metody prowadzenia szkole: czyli niezbdnik wpracy trenera, Gdaskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdask. Mytkowski D., Komosa M., Niedzielska E. (2011), Analizapotrzebszkoleniowych personelu medycznego oraz pracownikw wykonujcych zawody niemedyczne wramach systemu opieki zdrowotnej wPolsce. Badanie ewaluacyjne zrealizowane na zlecenie MinisterstwaZdrowia,h p://www.ewaluacja.gov.pl/Wyniki/ Documents/6_125.pdf (stan na dzie 24 wrzenia 2012). Neczaj-widerska R. (2005), Rozpoznanie ianaliza potrzeb szkoleniowych organizacji, e-mentor nr 1 (8). Pacholski L., Fertsch M., uczka T., Wyrwicka M.K. (2011), Opinie eksperckie na temat rozwoju regionu, [w:] M.K. Wyrwicka (red.), Foresight Sieci gospodarcze Wielkopolski scenariusze transformacji wiedzy wspierajce innowacyjn gospodark. Raport kocowy, Wydawnictwo Politechniki Poznaskiej, Pozna.

Rynek usug szkoleniowych w Wielkopolsce


Paluch H. (2010), Wielkopolski rynek usug szkoleniowych na tle rynku krajowego, [w:] M.K. Wyrwicka (red.), Analiza sytuacji Wielkopolski wkontekcie transformacji wiedzy wsieciach gospodarczych, Wydawnictwo Politechniki Poznaskiej, Pozna. Ragin-Skorecka K. (2010), Szkolenia jako sposb zwikszania kompetencji pracownikw, [w:] M.K. Wyrwicka (red.), Analiza sytuacji Wielkopolski wkontekcie transformacji wiedzy wsieciach gospodarczych, Wydawnictwo Politechniki Poznaskiej, Pozna. Rybicki J., Pawowska B. (2009), Kapita intelektualny jako podstawa budowy przewagi konkurencyjnej, [w:] E. Oko-Horodyska, R. Wisa (red.), Kapita intelektualny ijego ochrona, Instytut Wiedzy iInnowacji, Warszawa. Staniec A. (2004) Ekspertyza Rynek usug szkoleniowych dla przedsibiorstw wPolsce opracowana przez Instytut Zarzdzania na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsibiorczoci, h p://www.parp.gov.pl/index/more/276 (stan na dzie 17 padziernika 2012). Tabor J. (2007), Rozwj kompetencji ainnowacyjno maych irednich przedsibiorstw wwietle bada, [w:] E. Oko-Horodyska, A. Zachorowska-Mazurkiewicz (red.), Innowacje wrozwoju gospodarki iprzedsibiorstw: siy motoryczne ibariery, Instytut Wiedzy iInnowacji, Warszawa. Uchwaa nr 30/B/vii/2008 Krajowej Rady Radcw Prawnych zdnia 6 czerwca 2008 r. wsprawie okrelenia zasad wypeniania przez radc prawnego obowizku brania udziau wszkoleniach zawodowych. Uchwaa nr 57/2011 Naczelnej Rady Adwokackiej zdnia 19 listopada 2011 r. odoskonaleniu zawodowym adwokatw. Wolaski R. (2007), Wiedza iinnowacje wmaych irednich przedsibiorstwach postp czy stagnacja? [w:] E. Oko-Horodyska, A. Zachorowska-Mazurkiewicz (red.), Innowacje wrozwoju gospodarki iprzedsibiorstw: siy motoryczne ibariery, Instytut Wiedzy iInnowacji, Warszawa. Worek B., Stec K., Szklarczyk D., Keler K. (2011), Kto nas ksztaci po zakoczeniu szkoy? Raport zbada rm iinstytucji szkoleniowych wzbogacony wynikami bada ludnoci oraz bada pracodawcw realizowanych w2010 r. wramach projektu Bilans Kapitau Ludzkiego, h p://bkl.parp.gov.pl/system/les/ Downloads/20110616070806/Kto_nas_ksztalci_po_zakonczeniu_szkoly.pdf (stan na dzie 8 padziernika 2012).

85

Vous aimerez peut-être aussi

  • Biuletyn IZ NR 300
    Biuletyn IZ NR 300
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 300
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 307
    Biuletyn IZ NR 307
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 307
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 308
    Biuletyn IZ NR 308
    Document7 pages
    Biuletyn IZ NR 308
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 306
    Biuletyn IZ NR 306
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 306
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 299
    Biuletyn IZ NR 299
    Document4 pages
    Biuletyn IZ NR 299
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 291
    Biuletyn IZ NR 291
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 291
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 304
    Biuletyn IZ NR 304
    Document6 pages
    Biuletyn IZ NR 304
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 294
    Biuletyn IZ NR 294
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 294
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 305
    Biuletyn IZ NR 305
    Document4 pages
    Biuletyn IZ NR 305
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 302
    Biuletyn IZ NR 302
    Document4 pages
    Biuletyn IZ NR 302
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 296
    Biuletyn IZ NR 296
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 296
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 303
    Biuletyn IZ NR 303
    Document6 pages
    Biuletyn IZ NR 303
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 301
    Biuletyn IZ NR 301
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 301
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 298
    Biuletyn IZ NR 298
    Document4 pages
    Biuletyn IZ NR 298
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 272
    Biuletyn IZ NR 272
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 272
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 293
    Biuletyn IZ NR 293
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 293
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 289
    Biuletyn IZ NR 289
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 289
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 292
    Biuletyn IZ NR 292
    Document6 pages
    Biuletyn IZ NR 292
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 290
    Biuletyn IZ NR 290
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 290
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 287
    Biuletyn IZ NR 287
    Document4 pages
    Biuletyn IZ NR 287
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 288
    Biuletyn IZ NR 288
    Document3 pages
    Biuletyn IZ NR 288
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 276
    Biuletyn IZ NR 276
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 276
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 271
    Biuletyn IZ NR 271
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 271
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 275
    Biuletyn IZ NR 275
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 275
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 278
    Biuletyn IZ NR 278
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 278
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 274
    Biuletyn IZ NR 274
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 274
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 266
    Biuletyn IZ NR 266
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 266
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 267
    Biuletyn IZ NR 267
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 267
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 268
    Biuletyn IZ NR 268
    Document6 pages
    Biuletyn IZ NR 268
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation
  • Biuletyn IZ NR 270
    Biuletyn IZ NR 270
    Document5 pages
    Biuletyn IZ NR 270
    Instytut Zachodni w Poznaniu
    Pas encore d'évaluation