Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
15/02/2009
Pratiquesfinanciresbasessurlesprincipesdelaloi islamique(Sharia,Sunnah)
Interdictiondepercevoirdesintrts (rib) Interdictiondelaspculation dansleschanges(gharar) Interdictionduhasard (massir) Interdictiondinvestirdansdessecteursproductifsjugsillicites (haram):jeuxduhasard,alcool,porc,armes,pornographie,
Source:TheEconomist,sep.2008
Mmesilafinanceislamiquemodernedatedela2moitidu 20sicle,sesoriginesremontent14sicles. Volumetotalmondialestimentre500et1000milliardsde dollars. DaprsleFMI,tauxdecroissancedenviron1015%paranau coursdeladerniredcennie. Potentieldecroissance:populationmusulmanemondialeest denviron1,5milliards,soit22,5%delapopulationmondiale, tandisquelevolumedesactifsdelafinanceislamique reprsentepeine1%descapitauxmondiaux.
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
15/02/2009
Rang 1 2 3 4 6 5 7 8 9 10 12 38 41
Pays Indonsie Pakistan Inde Bangladesh Turquie Egypte Nigeria Iran Algrie Al i Maroc ArabieSaoudite tatsUnis France
Population musulmane 207000105 159799666 151402065 132446365 70800000 70530237 64385994 64089571 32999883 88 32300410 26417599 4558068 4214790
%demusulmansdans lapopulationtotale 88% 97% 13% 88% 99% 85% 45% 98% 99% % 99% 100% 2% 7%
Source:http://en.wikipedia.org/wiki/Islam_by_country
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
Source:TheBankers,2007
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
15/02/2009
Source:TheBankers,2007
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
DaprslaBanqueIslamiquedeDveloppement,en 2008ilexistaitplusde300institutionsfinancires islamiquesoprantdansplusde75pays,etplusde 250fondscommunsdeplacementconformesaux principesdelaShariah traverslemonde. BeaucoupdveloppenMalaisieetdanslespaysdu p pp p y ConseildeCooprationduGolfe,etsedveloppede plusenplusenoccidentetdansplusieursautres paysmusulmans.
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
15/02/2009
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
10
15/02/2009
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
11
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
12
15/02/2009
EnGB,aumoins3banquesentirementislamiques(Source: FSA):
Islamic BankofBritain European Islamic Investment Bank BankofLondonandMiddleEast
13
Ansar Cooperative Housing Coporation Ltd.(AHCH) &Islamic Cooperative Housing Coporation Ltd. Co operative (ICHC)(http://www.ansarhousing.com/) UMGroup(http://www.umgroup.ca/)
UMFinancialmanagesaMusharakah (Partnership)real estate portfolioof$120million.Thecompany secured a $120millionMudarabah (Management)facility from Credit UnionCentralofOntarioin2004,which is used tofinance Shariah compliant realestate residential properties in Canada.
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
14
15/02/2009
LejournaldeMontraldanssonnumrodu21/01/2008
LaSocitcanadienned'hypothquesetdelogement(SCHL)va dpenserjusqu 100000$pourmenerunetudevaluant dpenserjusqu'100000$pourmenerunetudevaluant commentaccommoderlesmusulmansquidsirents'acheter unemaisontoutenrespectantlacharia.Lasocitd'tataen effetlancunappeld'offresle18dcembredernierpourla ralisationd'unetudesurlesprtshypothcairesrespectueux del'islam. Lecrdithypothcaireconformelachariagagneenintrt l'chelleinternationale.Ilyaaussiunintrtgrandissantau Canada,confirmeauJournalStphanieRubec,porte Canada confirmeauJournalStphanieRubec porte parolede laSCHL. LaSCHLemboteainsilepasauBureaudusurintendantdes institutionsfinancires.L'organismeadjannoncqu'il examinaitdesquestionsrglementairesrelativesauxservices financiersislamiques.
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
15
16
15/02/2009
Profit&loss sharing:
Mudaraba:linvestisseurfournitlescapitauxrequispourfinancerleprojet etpartagelesprofitsetpertesaveclentrepreneurselonunergle prtablie.Ilnyapasdegarantiederevenue. Musharaka:uneformedepartenariat,pourraittreassimil M h k f d i i i il lactionnariatdanslafinanceconventionnelle.
Murabaha (purchase andsalecontract):formedinstrumentde crditquipermetdacqurirunbienouquipementsansavoir contracterunempruntintrts.Parexemple,labanqueachtele bienetlerevendauclientunprixmajor.Leclientpaieen versementschelonns. Ijara (operatinglease ):contratdelocationoudecessionbail dans lequellabanqueachtedesmachinesetdesquipementspuisen transfrelusufruitaubnficiairepourunepriodedurantlaquelle elleconserveletitredepropritdecesbiens.lafinducontrat,le clientpeutacheterlebien.
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
17
Lapremirecompagniedassuranceislamiqueadmarrses oprationsen1979auSoudan.
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
18
15/02/2009
Troismodlesdefonctionnementexistent:
Mudharaba:profitsharingdanslequellesprofitssontrepartisentre loprateuretlessouscripteurs,aprsdductiondetouteslescharges p p , p g techniques,fraisdegestionetautresfraisgnraux. Wakala:oprateuragitcommeagentpourlecomptedesparticipants.Les fraisdegestiondeloprateursontexprimeenpourcentagedesprimes, etdcideannuellementdavance. Hybride:combinaisondesdeux,wakala pourlesfraisdegestionet mudharaba pourlinvestissement.
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
19
Source:TheEconomist,4sep.2008
Lesukuk estl'quivalent islamiqued'uneobligation ol'intrtdevientun profitprvu. Cetteformed'obligation estparticulirement utilisepourles financementsdesprojets immobilierset dinfrastructures.
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
20
10
15/02/2009
Source:Jobst etal.(FMI,2008)
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
21
Source:Jobst etal.(FMI,2007)
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
22
11
15/02/2009
DowJonesIslamic Market Indexes(premierindice introduiten1999) 999 FTSEGlobalIslamic IndexSeries MSCIGlobalIslamic Indices S&PShariah Indices GlobalGCCIslamicIndex
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
23
Plusieursinstrumentsncessitentla consultationdecomitdexpertsenloi l i d i d l i coranique(ShariaBoard)pourassurerla conformitdesproduitsetpratiquesaux principesislamiques. Cesexpertspeunombreux,souvent p p , rattachsdesorganismes indpendantsquiveillentaumaintiende lintgritdusystmeetlaconformit desproduits(AAOIFI,IFSB)
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
24
12
15/02/2009
TheAccountingandAuditingOrganizationforIslamicFinancial Institutions(www.AAOIFI.com)(Bahrein)
AAOIFIisanIslamicinternationalautonomousnonforprofitcorporate AAOIFIisanIslamicinternationalautonomousnon for profitcorporate bodythatpreparesaccounting,auditing,governance,ethicsandShari'a standardsforIslamicfinancialinstitutionsandtheindustry.Professional qualificationprograms(notablyCIPA,theShariaAdviserandAuditor "CSAA",andthecorporatecomplianceprogram)arepresentednowby AAOIFIinitseffortstoenhancetheindustryshumanresourcesbaseand governancestructures.
TheIslamicFinancialServicesBoard(www.IFSB.org)(Malaisie)
IFSBisaninternationalstandardsettingorganisationthatpromotesand enhancesthesoundnessandstabilityoftheIslamicfinancialservices y industrybyissuingglobalprudentialstandardsandguidingprinciplesfor theindustry,broadlydefinedtoincludebanking,capitalmarketsand insurancesectors.TheIFSBalsoconductsresearchandcoordinates initiativesonindustryrelatedissues,aswellasorganisesroundtables, seminarsandconferencesforregulatorsandindustrystakeholders.
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
25
Financeislamique Partagedurisque Actifstangibles Cotsdetransactionlevs Pasdechargesdintrts Marchenfortecroissance Liquiditdecourtterme Innovationfinancire I ti fi i Conformitrequise Gouvernancesurveiller Pasassurancedpt
@IssoufSoumar,Ph.D.
Financeconventionnelle Spculation,partagedurisque Actifstangiblesetintangibles Faiblescotsdetransaction Chargedesintrts Marchrelativementmature Plusdevolume Innovationfinancire I ti fi i Conformitacquise Besoinde+gouvernance Assurancedpt
26
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
13
15/02/2009
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
27
Plusieursgrandesbanquesoccidentalesontdesdivisionsde financeislamique
Citi,HSBC,Deutsche,BNPParibas,CrditSuisse,SocitGnrale,
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
28
14
15/02/2009
29
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
30
15
15/02/2009
Lafinanceislamiqueestellelabridescrises immobilires?
NON:peuttreplusexposecausedesastructure.
Lafinanceislamiqueestelleimmunisecontreles risquesdecontagionissusdelinnovationfinancire?
POSSIBLE:silapratiquerespectelesfondementsdebase. POSSIBLE:silapratiquerespectelesfondementsdebase
Do,ncessitdunergulationstricteetpeut treuniforme.
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
31
Lessceptiquespensentquelafinanceislamiquenefaitque reproduirelesinstrumentsconventionnelsavecdesnoms arabesenseservantdelareligioncommeexcuse Semblerptercertaineserreursdusystmefinancier conventionnel Risquededrapageassocilarecherchedeprofitsen absencedesurveillancetroite Manqueduniformisationetdorganedesurveillanceunique Paslabridesrisquesfinanciers(crdit,liquidit, oprationnels)
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
32
16
15/02/2009
Le20nov.2008KualaLumpurlors delaconfrence EnhancingtheResilienceand StabilityoftheIslamicFinancialSystem),M.Rifaat AhmedAbdelKarim,SGdelIFSB disait: AstheIslamicfinancialservicesindustry(IFSI)israpidlyexpandinggloballywithan increasingnumberofcountriesaspiringtobecomeIslamicfinancialcentres,coupledwith thefactthattheindustryisnotimmunetorisks,itisofutmostimportancetoensurethat thestandardsdevelopedandadoptedbytheIFSBarepromptlyimplementedand effectivelyenforcedinjurisdictionswhereIslamicfinancialservicesarebeingoffered.This wouldenhancetheunderstandingofthestakeholdersoftheIFSIonthepeculiaritiesof Islamicfinancialbusinessanditsrisksandthusstrengthentheircapabilitiestoeffectively managetheserisksinordertoachievethedesiredoutcomeoffinancialstabilityintheIFSI. (http://www.ifsb.org/preess_full.php?id=99&submit=more) SurlesitedelIFSB endatedu13janvier 2009(sminaire Seoul),Rifaat AhmedAbdel Karim,SecretaryGeneraldelIFSBaffirmait:"Thepursuitoffinancialstabilitydoesnot solelydependontheeffectiveenforcementandimplementationofhighqualityprudential standards."Hehighlightedthatfinancialstabilityrequiresthedevelopmentofotherkey componentsoftheIslamicfinancialinfrastructure,whichinclude:(1)Asystemicliquidity infrastructure;(2)Alegalinfrastructure;(3)Aninformationinfrastructure;and(4)Financial safetynetmechanisms.(http://www.ifsb.org/preess_full.php?id=104&submit=more)
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
33
Difficultslisauxinterprtationsdesloisislamiquesentrelespays etaussientreslesexperts Accroitrelenombrerestreintdexpertsenthiqueislamique Impositiondunordreouduneassociationdesexpertsenthique, avecsipossibleuneaccrditation Standardisationetconformit Maintiendelintgritdusystmeetlaconformitdesnouveaux produits Ncessitdamenderlesloisfiscalesexistantesdansplusieurspays (ex.GBafaitunpasdanscesensen2004)
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
34
17
15/02/2009
35
Miseenplacedestructurescommunesderglementationet desurveillance Instaureruncadreuniformedegestiondesrisquesetde gouvernance Uniformisationdesrglementations(comptable,fiscale, juridique,rglementaire,etc.) Pouvoirgnrerplusdeliquiditsurlesmarchsdecourt, Pouvoirgnrerplusdeliquiditsurlesmarchsdecourt moyenetlongtermes Rflchirlquivalentdelassurancedptquiassureune certainestabilitdusystmebancaire!
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
36
18
15/02/2009
37
CFAMagazine,Islamic Finance:HowNewPractitioners ofIslamic Financeare Mixing Theologie andModernInvestment Theory,March/April2005. M.Iqbal,AGuidetoislamic Finance,RiskBooks,2007. Islamic Development Bank,33rdAnnual Report1428H(20072008),Chapter 5: Strengthening Islamic Finance,IDB2008. PricewaterhouseCoopers,Takaful:Growth opportunities inadynamic market, PWCInsurance,2008. KPMGTax Monitor,IslamandtheTax Code Should IrelandFollow theUKs Lead?ByBrianDaly,FinanceMagazine(August),15,2005. V.Sundararajan &L.Errico,Islamic FinancialInstitutionsandProducts inthe GlobalFinancialSystem:KeyIssuesinRisk ManagementandChallengesAhead, IMF2002. A.S.Syed,Islamic A S Syed Islamic CapitalMarket Products Developments andChallenges IDB Products:Developments andChallenges,IDB 2005. TheBankers,Top500FinancialIslamic Institutionslisting,Nov.2007. TheEconomist,Islamic finance:Savings andsouls,4sep2009. TheEconomist,Ashortintroduction:Faithbased finance,4sep2009.
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
38
19
15/02/2009
A.Jobst,TheEconomics ofIslamic FinanceandSecuritization,IMF2007. A.Jobst,P.Kunzel,P.Mills&A.Sy,Financeislamique:Lademandedetitresconformeslacharia augmenterapidement,BulletinduFMI,Volume36,Numro12,octobre2007,pp.182183. A.Jobst,P.Kunzel,P.Mills,&A.Sy, Islamic BondIssuance What A Jobst P Kunzel P Mills &A Sy Islamic BondIssuanceWhat Sovereign Debt Managers Need toKnow,IMF2008. A.Jobst,P.Kunzel,P.Mills,&A.Sy,ShariahCompliant Securities:Islamic FinanceExpanding Rapidly,IMF2007. M.Cihk &H.Hesse,Servicesfinanciersislamiques:Banquesislamiquesetcontrleprudentiel, BulletinduFMI,Volume37,Numro6,juin2008,pp.9697. M.ihk &H.Hesse,Islamic FinancialServices:Study ShowsLarger Islamic BanksNeed Prudential Eye,IMF2008. M.ihk &H.Hesse,Islamic BanksandFinancialStability:AnEmpirical Analysis,IMF2008. M.ElQorchi,Islamic FinanceGears Up,Finance&Development,Vol.42,#4,IMF2005. J.Sol,Islamic Finance:Islamic Banking Makes Headway,IMF 2007. J.Sol,Introducing J Sol Introducing Islamic Banksinto Conventional Banking Systems IMF2007 Systems,IMF2007. A.Sy,Islamic Finance,Malaysia:AnIslamic CapitalMarket Hub,IMF2007.
@IssoufSoumar,Ph.D.
Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
39
Pourlesindicesdeperformancedesfonds islamiques: www.failaka.com FinancialServicesAuthority ofBritain:www.fsa.gov.uk IslamicDevelopmentBank:www.isdb.org IslamicFinancialServicesBoard:www.ifsb.org TheAccountingandAuditingOrganizationforIslamic FinancialInstitutions:www.aaoifi.com Islamic InternationalRatingAgency www iirating com InternationalRatingAgency:www.iirating.com BankNegaraMalaysia(CentralBankofMalaysia): www.bnm.gov.my Fonds montaire international:www.fmi.org
@IssoufSoumar,Ph.D. Laboratoired'ingnieriefinanciredel'UniversitLaval
40
20