04 april 2013 , pag.

De vervuilende Islaraffinaderij op Curaao. Foto: ANP

Niemand doet iets tegen de uitstoot van Isla

INTERVIEW ARJAN LINTHORST
3 Meppeler strijdt tegen vervuilende raffinaderij op Curaao 3 Stichting SMOC stapt naar Europees Hof voor de Rechten van de Mens

Door Esther van der Meer "Als de homorechten in Rusland op het spel staan, als in China mensenrechtenactivisten in de cel gegooid worden, staat Nederland klaar om als eerste met het vingertje te wijzen. Maar als in ons eigen koninkrijk de mensenrechten geschonden worden, dan zeggen we gemakshalve: dat moet Curaao zelf maar oplossen." Arjan Linthorst (35) is boos, boos dat de Nederlandse regering haar verantwoordelijkheid niet neemt. Al sinds 2005 maakt de Drent, geboren en getogen in Ruinen, zich sterk voor SMOC, de stichting Schoon Milieu op Curaao die eist dat er iets gebeurt aan de vervuiling door de Islaraffinaderij in Willemsstad. Ondanks juridisch succes braakt de fabriek nog altijd zijn kwalijke dampen uit over de armste delen van het eiland. Sinds een uitzending van Zembla staat de fabriek weer even volop in het nieuws. Daarin stelde de Groningse hoogleraar Herman Brring dat Nederland volgens het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden de mogelijkheid n de plicht heeft in te grijpen op Curaao. Maar verantwoordelijk minister Ronald Plasterk zei vorige week in antwoord op vragen van D66, GroenLinks en de Partij voor de Dieren dat het hier wat hem betreft een interne aangelegenheid betreft. Laf, vindt Linthorst het. "Deze reactie stuit me zeer tegen de borst." Waarom maakt een docent scheikunde op het CSG Dingstede in Meppel zich zo druk over een stinkfabriek in onze overzeese gebiedsdelen? "Ik kan niet tegen onrecht. En de stoffen die de Isla uitbraakt hebben

te maken met milieu en scheikunde. Dat vind ik interessant." Van 2005 tot 2007 maakte hij bovendien zelf de effecten van de Isla mee. "Ik gaf les op een school onder de rook van de fabriek, op het armste deel van het eiland. Als de fabriek werkt, stinkt het daar altijd. De geur van rotte eieren. Maar als de fabriek de milieunormen overschrijdt, en dat gebeurt om de haverklap, is de stank ondragelijk. Dan was het iedereen voor zichzelf en wegwezen. Dan stroomde de school in een paar minuten leeg." Huidallergie, roetdeeltjes in de luchtwegen, hoofdpijn, concentratieproblemen. Het zijn de minste klachten die de fabriek veroorzaakt. Jaarlijks vallen er ook minstens achttien doden, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Linthorst: "De fabriek is bijna honderd jaar oud. Aan onderhoud is decennialang niks gebeurd. Steeds vaker lekt er olie. Shell, de vorige eigenaar, heeft een afvalmeer achtergelaten. En Curaao doet niets. Er is nog nooit een boete uitgedeeld. Tot op zekere hoogte snappen we dat. Het probleem is te groot geworden, de regering heeft de capaciteit niet om op te treden. Maar Nederland wel." En toch doet ook Nederland niets. Toch geeft SMOC niet op. "Schone lucht is een fundamenteel recht. We stappen nu naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens om af te dwingen dat Nederland optreedt. Isla moet gedwongen worden te moderniseren om zo aan de milieu-eisen te voldoen. Zo niet, dan willen we dat de fabriek sluit." Ook na acht jaar vruchteloze juridische strijd is Linthorst nog even strijdbaar: "Alles pleit voor ons. We hebben studies die terug gaan tot de jaren zeventig die ons in het gelijk stellen. Uiteindelijk gaan we winnen." Arjan Linthorst.