NR 3 (8) MARZEC 2013

ORGAN STOWARZYSZENIA PRZYJACI SZCZEBRZESZYNA

Z okazji wit Zmartwychwstania Paskiego wszystkim czytelnikom Chrzszcza yczymy ciepych rodzinnych spotka, duo radoci i otuchy. Cieszmy si yciem, cieszmy si wiosn, yczc najbliszym, sobie i wszystkim ludziom

Wesoego Alleluja.
Niech bdzie tak, jak w tej wspaniaej pieni Wesoy dzi nam dzie nasta.
SZCZEBRZESZYN

CHRZSZCZ NR 3 (8)

MARZEC
Och, jak szybko ten czas biegnie. I chocia czas witecznego wyciszenia dawno ju min, tu przed nami nowe oczekiwania. Na pierwsze cieplejsze promienie soca, na pierwsze ciepe podmuchy wiatru. Pomimo, e zima potrafi by pikna, magiczna, ale te daje nam si we znaki. Roliny przykryte zimow pierzynk przez dugie zimowe miesice czekaj - byle do wiosny. I cho wikszo przyrody jeszcze pi. W nizinach, pod miedzami ley ubity twardy nieg. Pod nogami breja ze niegu. Ale najbardziej niecierpliwe rolinki sygnalizuj nam bliskie nadejcie wiosny. Ot przed nami okres przedwionia. Gdy pierwsze marcowe soce dotknie poudniowej rabaty, ju prawie spod niegu wychylaj si biae kwiaty przebiniegi, trudno si oprze urokowi tych, w zasadzie, niepozornych kwiatw, ale pierwszych w naszym ogrodzie. Za nimi niemiao wyoni si delikatne, napczniae kwiaty krokusw. W niektrych lasach liciastych due poacie obejmuj przebiniegi, po nich fioki rogate - rolinki wystpujce w ogrodach sadach, lasach. To wanie w lasach na przeomie marca i kwietnia zakwita przepiknie przylaszczka. Po niej cae poacie zawilca gajowego biaego, ale czsto wystpuje w lesie zaburskim o kwiatach koloru tego. Marzec bywa te kapryny. Jeszcze i drobny nieg popada. Na zalanych kach woda zamarza. I cho wczenie przylecia skowronek, zapiewa tylko niemiao w dni soneczne, ale takich dni bywa bardzo mao. Przedwionie ma rne oblicza. Raz na Zwiastowanie N.M. Panny bywaj zamiecie, zawieje, innym razem na Dzie Kobiet zasiano pszenic jar. Jak mwi przysowie Na Zwiastowanie bociek na gniedzie stanie. Ale nieraz stanie na zalanych zamarznitych kach bliski zamarznicia bez poywienia. Natura jest askawa, za kilka dni wyjrzy ciepe soce, a wraz z nim przyroda oywi si na dobre. W ludzi te wstpi nowy duch, nadzieja na odrodzenie. Bo wita tu tu. Zakwity wierzbowe bazie. Jej gazki byy niegdy jednym z elementw przybrania palmy. Bya trzcina wprost z naszych k, byy wanie te przepikne bazie, by kwiat z okien naszych babci prymula, byy gazki ywotnika, gazki asparagusu domowego i koniecznie kwiat swojej roboty z bibuy marszczonej. Dzi cywilizacja wypara pikno tamtych palm. Kupione pikne, ale c w nich dominuje? Malowane trawy, niemiertelniki (kwiaty), z wir drzewnych robione kwiaty a wszystko malowane w najrniejsze barwy. Tylko nie ma w nich powiewu tamtych lat. Ale nie wszyscy tamto pamitaj, a my musimy si przystosowa do nowej ery.
2

A i w tej nowej erze jest co, co obchodzono od wiekw. Palmowa Niedziela - triumfalny wjazd Chrystusa do Jerozolimy, lecz za kilka dni mka i okrutna, przeraajca mier. Ale w niedziel od rana dwik dzwonw oznajmi nam wielkie zwycistwo - Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa i pie Wesoy dzi nam dzie nasta. Usunie z naszych twarzy wszelki smutek, z serca nienawi i rozgoryczenie. Bo marzec, bo wita Wielkanocne to miesic radoci, to miesic pierwszych oznak wiosny. To miesic najbardziej kolorowych wit w roku. wita Wielkanocne spdzimy rodzinnie wrd swoich najbliszych, cieszmy si yciem, wiosn, yczc najbliszym i sobie, i wszystkim ludziom dobrej woli. Wesoego Alleluja. Stefania Krukowska

Przedwionie
Koczy si luty, zblia si marzec, ciesz si dzieci, modzie i starzec, bo ju soneczko lepiej przygrzewa ptactwo si budzi i piknie piewa. Niedugo bocian ju zaklekocze, a ja zapraszam ci na Roztocze, moesz zobaczy Frampol, Zwierzyniec, moesz zatrzyma si w Szczebrzeszynie, w ciszy, spokojnie czas ci upynie. Jeli swe kroki do nas skierujesz, czas mio spdzisz, nie poaujesz, zwiedzisz miasteczko i okolice, moesz odwiedzi te Radecznic, tam jest kociek, w nim bij dzwony, wity Antoni tam objawiony, moesz by take zadowolony. Janina Gsior (Gaj Gruszczaski)

CHRZSZCZ NR 3 (8)

Wielki Post
Pierwsze wzmianki o pocie poprzedzajcym Wielkanoc pochodz z II wieku i zawdziczamy je Tertulianowi, rzymskiemu pisarzowi. Pisa on o trwajcym dwa dni pocie obowizujcym w Wielk rod i Wielki Pitek. w. Ireneusz wspomina za o pocie trwajcym tydzie, w Galicji w 190 roku. W VII wieku rod Popielcow wyznaczono na pierwszy dzie liturgii Wielkiego Postu. Zgodnie z naukami Kocioa Wielki Post ma by czasem rozmyla, wielkiej pobonoci, dobrych uczynkw i przygotowaniem do godnego uczestnictwa w wicie Zmartwychwstania Paskiego. Z Wielkim Postem zwizane byy i s rozmaite ograniczenia. Wierni natomiast dobrowolnie wyznaczaj sobie postanowienia wielkopostne. Wedug bada CBOS z 2012 r. Wielki Post to czas szczeglny dla wikszoci dorosych Polakw. Najwicej, bo 80% z nich deklarowaa, e unika w tym okresie hucznych zabaw i imprez, trzy czwarte (74%) starao si przystpi do spowiedzi, 66% planowao uczestniczy w wielkopostnych rekolekcjach, niemal tyle samo (64%) przykadao wiksz wag do przestrzegania postu. Ponad poowa (59%) staraa si uczestniczy w naboestwach Drogi Krzyowej lub Gorzkich alw oraz zmieni co w swoim yciu na lepsze (57%), a okoo poowy deklarowao, e w tym okresie na og bardziej wspomaga potrzebujcych (49%) oraz wicej si modli (46%). W dawnych czasach za nieprzestrzeganie wymaga wynikajcych z Wielkiego Postu groziy surowe kary. Wrd tych wymaga byo: ograniczenie si do jednorazowego, wieczornego posiku nie obejmujcego misa, nabiau i jaj, zakaz poycia maeskiego, prowadzenia wojen, procesw sdowych, polowania, widowisk. Za Bolesawa Chrobrego wprowadzono kar wybijania zbw za nieprzestrzeganie Wielkiego Postu. Obok kar cielesnych byy i boskie, o ktrych pisze Gall Anonim, opisujc porak Wadysawa Hermana z Pomorzanami w 1109 r.: bicz ten, zdaniem naszym, Bg wszechmocny spuci na przestpcw postu czterdziestodniowego ku ich poprawie, jak to pniej objawi niektrym uratowanym z tego niebezpieczestwa (cyt. za: Stomma 1981: 112). Dokadnie w poowie Wielkiego Postu przypaday zapomniane ju dzisiaj obchody ppocia (zwane take dniem garkotuka). Po ulicach wsi i miast biegali chopcy, haasujc drewnianymi koatkami i terkotkami, motami zwanymi szlagami. Rozbijali gliniane garnki i czerepy wypenione popioem o drzwi domw. Zazwyczaj przyjmowano te psoty ze zrozumieniem, jako zapowied, e zblia si czas witeczny i naley rozpocz wiosenne porzdki i przygotowania do obchodw Wielkanocy.

Niedziela Wielkanocna
Wielka, Wielkanocna, czy te wito Zmartwychwstania Paskiego w pierwszych wiekach nazywana bya Pasch. Najwczeniejsze wzmianki o obchodach Wielkanocy mona znale w pismach pisarzy chrzecijaskich, ojcw Kocioa z II w. i przeomu II i III w., w dzieach Tertuliana, w. Ireneusza i Hipolita (Ogrodowska 2009: 159). Wielkanoc obchodzona jest od VII w. po dzi dzie w niedziel po pierwszej wiosennej peni ksiyca. Jej najwczeniejszy moliwy termin to 22 marca, zdarzyo si to ostatni raz w 1818 r. i powtrzy dopiero w roku 2285. Najpniejszy moliwy termin przypada 25 kwietnia (Ferenc-Szydeko 2010: 184-185). Godzina Zmartwychwstania Jezusa nie jest znana, jednak na jej pamitk obchodzi si rezurekcj. Jak podaje Szymanderska (2003: 215) niegdy rezurekcja koczya Wielk Sobot. Dzwony zwoyway wiernych na 12 w nocy. Od czasw stanisawowskich przeniesiono rezurekcj na niedzielny wit, aby oszczdzi wiernym niezbyt bezpiecznych powrotw do domu w nocy. Jak napisa ks. Jaworski (1964: 64-65), rezurekcja to tylko sowiaski i polski zwyczaj, jednak nigdzie nie jest tak przeywany i tak nie przemawia do serc jak w Polsce, szczeglnie na wsi: Wrd jeszcze szarego ranka, rozdzwoniy si radonie dzwony, wieszczce wszystkim, do ktrych dwik piowych gosw dzwonu doj potrafi, e Chrystus Zmartwychwsta, by t chwil jak najbardziej przypodobni tamtej, kiedy to pierwsze blaski wschodzcego soca rowiy upione drzewa i rozpdzay nocn mg. Maryja Matka i wierna Maria z Magdali, pene przeczu i troski, czekay witu z utsknieniem. Nadszed ranek. wit si rozjarzy i rozsoneczni. Nastaa wiosna Anio czuwa przy kamieniu grobowym. Zmartwychwsta Pan. Pokona mier. I to jest dla ludzkoci najradoniejsze. To wyjcie z grobu, to pkanie ska i kamieni maj symbolizowa strzay podczas procesji Rezurekcyjnej, ktra o rnych godzinach jest obchodzona. Po rezurekcji witano si sowami: Chrystus Pan Zmartwychwsta, na co naleao odpowiedzie: Zmartwychwsta prawdziwie. Po powrocie do domu nastpowao obfite niadanie, rozpoczynane od dzielenia si wiconym jajkiem, yczono sobie zdrowia i radoci. Zwykle to ojciec podchodzi i wrcza kademu czstk jajka i najlepsze yczenia. Pniej siadano do jedzenia, naleao nadrobi zalegoci po czterdziestodniowym Wielkim Pocie.
3

CHRZSZCZ NR 3 (8)

Powstanie styczniowe na Zamojszczynie.

c.d. W grupie osb biorcych udzia w powstaniu na uwag zasuguj przede wszystkim dowdcy bez reszty oddani sprawie narodowego wyzwolenia, sami powstacy, ale rwnie osoby postronne udzielajce powstacom daleko rozumianej pomocy z likwidacj denuncjatorw, jak to miao miejsce w przypadku Kazimierza Bohdanowicza, mieszkaca Maej Bukowej (obwd krasnostawski), ktry zabi denuncjatora i zdrajc Starczewskiego. Dn. 32 stycznia 1863 stycznia Kozacy pod dowdztwem Witkowskiego (Bidkowskiego?) zjawili si we wsi, by go pojma, wywizaa si ze stacjonujcymi w pobliu powstacami potyczka, w wyniku ktrej ci pierwsi musieli salwowa si ucieczk, Witkowski zosta ranny. W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku oddzia lekarza z Dubienki, Neczaja (z pochodzenia Rusina) liczcy 400 powstacw zaj Hrubieszw i zabra kas powiatow. Sam Neczaj zosta wzity do niewoli podczas ataku na folwark alin (ok. 13 km. na pn wsch. od Chema), a nastpnie rozstrzelany 22 lutego 1863 roku. Obelisk upamitniajcy jego mier wzniesiono w 1963 w Krasnymstawie. 15 maja 1863 roku zosta zamordowany we dworze w Moozowie lekarz z oddziau Zapaowicza - Juwenal Niewiadomski. Z innych biorcych udzia w walkach z Kozakami i Rosjanami postaci, dowdcw udao si odnale w opracowaniu Stanisawa Zieliskiego, pracownika Muzeum w Rapperswil, nazwiska nastpujcych osb: Borelowski Marcin "Lelewel", pukownik, dowdca w powstaniu styczniowym. Jego oddzia w z grup powstacw dowodzonych przez Kajetana Cieszkowskiego oraz 17 kompani wgiersk pod dowdztwem Edwarda Nyary stoczy 3 wrzenia 1863 roku bitw pod Panaswk, rotmistrz Stanisaw Buchowiecki, z- ca Marcina Borelowskiego "Lelewela", kpt. Aleksander Ubysz, walczy pod Tuczapami w oddziale alplachty, dr Karol Lewakowski, adiutant alplachty, Kozowski, szef sztabu w oddziale wieka, Walisz, szef sztabu M. Borelowskiego "Lelewela", por. Jan Mita, odznaczy si w walce pod Moozowem 25 padziernika 1863 roku, por. elazowski, odznaczy si w walce pod Moozowem 25 padziernika 1863 roku, Piasecki, 3 lutego 1863 roku wkroczy ze swym oddziaem do Tomaszowa i ogosi Rzd Narodowy Julian Sekutowski, odznaczy si w walce pod Starwsi (pd. wsch od Tyszowiec),
4

za co awansowany zosta do rangi kapitana (18 stycznia 1864 roku) Oswald Radziejowski, byy oficer puku strzelcw pieszych z 1831 roku, Tomasz Winnicki, szef sztabu gen. Jezioraskiego, walczy pod Kobylank, Kukiel, student Uniwersytetu Warszawskiego, peni funkcj komisarza Rzdu Narodowego w oddziale Neczaja. W dziaalno powstacz zaangaowany by take Robert Adolf Przegalinski, pod pisarz Sdu Pokoju w Szczebrzeszynie, od roku 1862 agent powstaczy, komendant tajnej siy zbrojnej tzw. "setki" powstaczej, tymczasowy naczelnik miasta. Wspomnienia Roberta Przegaliskiego z roku 1863, w ktrych odnotowa fakty z okresu swej dziaalnoci w Szczebrzeszynie, a take w Panaswce (po bitwie rozegranej we wrzeniu 1863 roku zajmowa si pochwkiem polegych powstacw) znajduj si w Archiwum Biblioteki im. H. opaciskiego w Lublinie (sygn. 1970- 75, k. 27 28. Jako dobry organizator da si pozna Pawe Parada, wocianin ze wsi Branew pooonej na terenie Ordynacji Zamoyskiej. Staraniem kogo z rodziny Zamoyskich ukoczy cztery klasy szkoy w Szczebrzeszynie (nie wiemy, jaka to bya szkoa). Podczas powstania da si pozna jako dobry organizator i dowdca oddziau kosynierw, zoonego z dwudziestu chopw i mieszczan ordynackich. 16 czerwca 1864 roku zosta aresztowany. Wiziony by w Lublinie, zbieg i przedosta si na teren Galicji. Data jego mierci nie jest znana. Ks. Micha Lenkiewicz - proboszcz parafii szczebrzeszyskiej, dziekan zamojski, praat kapituy zamojskiej, honorowy sdzia pokoju, prezes sdu apelacyjnego powiatu zamojskiego y w latach 1799 1864. Przez okoo czterdzieci lat pracowa na Zamojszczynie. Proboszczem parafii szczebrzeszyskiej zosta w 1851 roku, od roku 1857 peni funkcj sdziego pokoju powiatu zamojskiego. W roku 1856 zosta kanonikiem, a w roku 1859 kustoszem kapituy zamojskiej i dziekanem dekanatu zamojskiego. Ksidz Lenkiewicz udziela si czynnie w konspiracji, w 1861 roku zosta aresztowany za udzia w manifestacjach patriotycznych zesano go w gb Rosji. W roku 1862 powrci do Szczebrzeszyna, by ze zdwojon si zaangaowa si w dziaalno konspiracyjn. Znany by w rodowisku zamojskim z dziaalnoci na rzecz najuboszych peni funkcj prezesa Rady Zakadw Opiekuczych powiatu zamojskiego.

CHRZSZCZ NR 3 (8)

Zmar 27 sierpnia 1864, grb jego znajduje si na cmentarzu w Szczebrzeszynie. Uczestnikami powstania byli: Jaboski Tomasz (1844 1918), mieszkaniec Zamocia, za udzia w powstaniu wiziony w cytadeli warszawskiej, zesany na Sybir, pochowany jest na cmentarzu parafialnym w Zamociu (przy ul. Peowiakw). Franciszek Rzymski, mieszkaniec Janowa Lubelskiego (10. X. 1840 - 6. III. 1913), spoczywa na miejscowym cmentarzu. Podporucznik Wacaw Otarzewski, mecenas z Kijowa, zmar w wieku 80 lat (28. IV. 1922 roku), rwnie pochowany na cmentarzu w Janowie Lubelskim. Piotr Luge (1838 - 1929), pochowany na cmentarzu we Frampolu. Franciszek Wincenty Janus, rodem z Bigoraja. Zmar 17 stycznia 1933 roku. Kurkiewicz Wadysaw - dowodzi "'setk" powstacw szczebrzeszyskich 26 stycznia 1863 obj dowdztwo nad grup; tego samego dnia powstacy spotkali si z zaog rosyjsk w Zwierzycu po wymianie strzaw wycofali si w kierunku Zamocia. Swj udzia w powstaniu miaa take modzie ze Zwierzyca, m. in: Stanisaw Dekaski, Edward Dziewiszek, Feliks Krotki, Seweryn Gisges, Edward Lewandowski. Wraz z grup okoo 700 powstacw wzili udzia w zwyciskiej potyczce z Rosjanami pod Panaswk, niektrzy zostali ranni, inni, jak Walenty Fleszar walczyli dalej w oddziale "Lelewela", biorc udzia w walce pod Batorzem, ktra zakoczya si przegran Marcina Borelowskiego. Spord zwierzynieckich powstacw ycie za ojczyzn oddali: Julian Sieklucki (wzity przez Rosjan do niewoli podczas ataku na Modliborzyce, zosta rozstrzelany w Janowie 9 lutego 1863 roku), Feliks Krtki (zgin pod Panswk), Romuald Rola Gadomski (udzia w powstaniu wzi ju jako 16 letni chopiec, walczy w Okrgu Warszawskim), Marcin Sokoowski (pracownik Wydziau Lasw), Teresa Prus Jezierska (jej mogia znajduje si na cmentarzu w Zwierzycu), Bolesaw Jasiski na powstaczy szlak bojowy wstpi w wieku 14 lat, walczy w Okrgu Warszawskim, nastpnie uda si na tuacz wdrwk. Swj los zwiza z Rumuni, do kraju powrci jako wiekowy starzec. Powstanie styczniowe zapisao si w pamici mieszkacw wsi Suwek tak oto opowieci. W ubiegym stuleciu ya w Suwku dziewczyna niezwykej urody Magda Bulakwna. Wrd czterech braci bya jedynaczk. Rodzice kochali j nad ycie i, jak na owe czasy, na wiele jej pozwalali.

Ot dorastajca Magdusia wietnie jedzia konno, nosia czasami "chopaczyskie" portki, a e bya adna, lubiana i sprytna, uchodzio jej to na sucho. A nadszed czas powstania 1863 roku. Kilku chopcw, a i dwaj bracia dziewczyny poszli do lasu. Magda marzya, aby pj razem z brami, jednak tatulo wybi jej to pasem z gowy. Latem 1863 roku Magda pasa pnym wieczorem konie "Na Bocie", gdy pod pobliskimi polami na " Nawoszczynie" usyszaa strzay. Z pocztku bardzo si przestraszya. Gdy odgosy walki umilky, babska ciekawo wzia gor. Dziewczyna skradaa si cichutko, gdy nagle usyszaa jk i jaki dziwnie znajomy gos nawoujcy pomocy. Przemoga strach i podesza bliej. W ksiycowej powiacie lea na ce skrwawiony Jasiek, jej starszy brat ranny w potyczce. Rosa i silna dziewczyna nie namylaa si dugo. Wzia Jaka na plecy i zaniosa do domu. Schowano go do stodoy i "wykaraska si" z ran, i doy sdziwego wieku.

Niektre obiekty i wydarzenia upamitniajce bohatersk walk powstacw styczniowych Szczebrzeszyn - w okresie midzywojennym staraniem szczebrzeszyskich harcerek Pierwszej eskiej Druyny Harcerskiej im. Emilii Plater wzniesiono na miejscowym cmentarzu obelisk powicony powstacom roku 1863 w Szczebrzeszynie. Panaswka - Pomnik Powstacw 1863 roku i mogia bohaterw bitwy pod Panaswk. Cmentarz w Jzefowie - grb poety Mieczysawa Romanowskiego. Cmentarz w Batorzu - mogia trzydziestu powstacw polegych pod Batorzem wraz z dowdc Marcinem Borelowskim Lelewelem. W roku 1963 Poczta Polska wydaa okolicznociowe stemple pocztowe upamitniajce 100 rocznic bitew stoczonych podczas powstania styczniowego w: Fajsawicach (24. VIII. 1963), Janowie Lubelskim (18. VIII. 1963) oraz stemple upamitniajce sylwetki dowdcw powstania: Marcina "Lelewela" Borelowskiego (Krasnobrd 24. II. 1963), Bosaka (Jzefw k/Bigoraja 17. IV. 1963), Zygmunta Chmieleskiego (Janw Lubelski 6. VII. 1963), Marcina "Lelewela" Borelowskiego (Zwierzyniec 3. IX. 1963). Regina Smoter Grzeszkiewicz
5

CHRZSZCZ NR 3 (8)

Szczebrzeski czy Suplement !

Suplement do mojego artykuu: Nie lubliski a lubelski; Nie szczebrzeszyski a szczebrzeski umieszczonego w styczniowym numerze Chrzszcza. Piszc ten artyku byem przekonany, e forma: szczebrzeski jest prawidowa, gdy nikt jej nie zakwestionowa przez kilka wiekw. Takich form przymiotnikowych, jak szczebrzeski, utworzonych od skrconych nazw miejscowoci, funkcjonuje w Polsce sporo Dla przykadu najblisze nam zamojski i lubelski. Gdyby od penych nazw Zamocia i Lublina utworzy form przymiotnikow: zamociski i lubliski byaby to, tak jak szczebrzeszyski, form poprawna, ale dla mieszkacw dziwna i na pewno nie do przyjcia. Niestety, spotkao to Szczebrzeszynwielu bezrefleksyjnie tej formy uywa, m.in. rodki przekazu, szkoy, wiatli ludzie itd. Nie bdc, jak pisaem, jzykoznawc zwrciem si do Ministra Administracji i Cyfryzacji z prob, aby podlega mu Komisja Nazw Miejscowoci i Obiektw Fizjograficznych wyjania, czy forma szczebrzeski jest poprawna. Komisja ta ma w swoim skadzie wybitnych znawcw tematu, a jej orzeczenia s, moc Ministra, prawnie wice wszystkich na terytorium Polski. Otrzymaem w tych dniach z Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji odpowied i odpis orzeczenia komisji: Sprawa, o ktrej Pan pisze jest nam dobrze znana. Oczywicie, e historycznie potwierdzon postaci przymiotnika od nazwy miasta Szczebrzeszyn jest szczebrzeski. Z tego typu formami przymiotnikowym, od skrconych podstaw nazw miejscowoci, mamy czsto do czynienia. Obok niej wystpuje poprawna (chocia moe nie tak adna) forma szczebrzeszyski. Ponawiam swj apel do wadz, instytucji, firm i mieszkacw Szczebrzeszyna: uywajmy nadal majc kilkusetletni tradycj form szczebrzeski. Forma szczebrzeszyski jest uywana zaledwie od okoo 50 lat. Sowo to jest dugie, nieporczne, nazbyt szeleszczce, dranice uszy. Przez takie sowa Anglicy nazywaj nasz jzyk gsim, a Rosjanie z pogarda mwi o nas: pszapszaki. Zachowajmy, jak mieszkacy starych krajw europejskich, odwieczne tradycje. Romuald Koodziejczyk
6

Ocali od zapomnienia
Stefan Bakuniak (1922 1988) Urodzi si 10 sierpnia 1922 roku w Sitacu Wolicy. By synem Jzefa i Katarzyny z domu Tor. By dziaaczem spoecznym, organizatorem tworzenia instytucji uytecznoci publicznej w Szczebrzeszynie. Pochodzi z patriotycznej rodziny, ktrej czonkowie walczyli z okupantem niemieckim w szeregach AK i BCh. W oddziaach podlegych miechowi ps. ,,Cig walczyli: Stefan Bakuniak ps. ,,Wiz i jego krewni Apoloniusz Bakuniak ps.,,Eryk z Sitaca, Wacaw Bakuniak ps. ,,Beczka, Stefan Bakuniak ps. ,,Strzaa, Edmund Bakuniak ps. ,,Je, ktry wczeniej by onierzem 27 Dywizji Woyskiej. W ruchu oporu dziaali Pawe Bakuniak i jego ona Franciszka. W zbrojnym ruchu oporu uczestniczyy te kuzynki ,,Wiza jako sanitariuszki i czniczki wywiadu: Aniela Bakuniak ps. ,,Addis Abeba i Zofia Bakuniak ps. ,,Dorotka, ,,Bronka. Stefan Bakuniak i jego krewni podlegli ,,Cigowi, brali udzia w akcjach specjalnych odwetowych za pacyfikowanie polskich wsi Sochy, Kitw i inne, na niemieckie wsie: Huszczka, Rki koo Udrycz, na wartowni SS w Ruskich Piaskach, gdzie rozbrojono andarmw oraz w obronie wiosek hrubieszowskich przed Ukraicami. Po zakoczeniu II wojny wiatowej Stefan Bakuniak ujawnia si i po uzupenieniu wyksztacenia na poziomie szkoy redniej rozpoczyna prac zawodow w rnych instytucjach, a najduej w cukrowniach Klemensw i Wouczyn. Jako czonek Zwizku AK uczestniczy w uroczystociach rodowiskowych i szkolnych organizowanych z okazji rocznic historycznych i wit narodowych, podkrelajc ich znaczenie w umacnianiu patriotyzmu w spoeczestwie. Temu suy rwnie udzia modziey w pracach i dziaaniach spoecznych na rzecz rodowiska. Za wspprac z organizacjami modzieowymi zosta nagrodzony medalami: Zasuony Dziaacz Harcerstwa Polskiego i Przyjaciel Dziecka. Zdolnoci organizacyjne i spoecznego dziaania ujawni w peni w latach 70 - tych w czasie stara Szczebrzeszyna o budow nowej szkoy podstawowej i przedszkola. W 1977 r. na zebraniu Komitetu Rodzicielskiego szkoy podstawowej zosta powoany Spoeczny Komitet Budowy Szkoy, ktry wyoni swoje prezydium: przewodniczcy Stefan Bakuniak, penicy od 1975 r. funkcj przewodniczcego Komitetu Rodzicielskiego,

CHRZSZCZ NR 3 (8)

z-ca przewodniczcego Zygmunt Krasny dyrektor Przedsibiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, sekretarz- Maria Broek i czonek Marian Ciebie. Przewodniczcy komitetu mocno wspierany przez prezydium, wadze administracyjne i mieszkacw miasta, doprowadzi do wykupienia waciwego terenu pod budow szkoy. Nastpnie 8 stycznia 1979 roku teren zosta przekazany Zbiorczej Szkole Gminnej i komitetowi budowy szkoy. Rozpoczy si dziaania komitetu majce na celu wprowadzenie inwestycji do Narodowego Planu Spoeczno Gospodarczego. Dziaania komitetu byy efektywnie wspierane przez Jerzego Koodziejczyka dyrektora Departamentu Kadr Ministerstwa Owiaty absolwenta Liceum Pedagogicznego w Szczebrzeszynie, oraz przez Naczelnika Miasta Henryka Godzisza. Przez cay okres budowy Stefan Bakuniak peni funkcj spoecznego inspektora nadzoru, organizujc prace spoeczne zakadw pracy z terenu gminy przy pracach zwizanych z wykopami i fundamentami. W 1975 roku Prezydium Rzdu zatwierdzio budow szkoy jako inwestycj centraln. Naley wspomnie (pamitam to osobicie), e ,by zwikszy zaangaowanie pracownikw budowlanych, gotowa dla nich, z wasnych rodkw, zupy. Wszystkie te przedsiwzicia, w szczeglnoci zaangaowanie St. Bakuniaka spowodoway, e w cigu 4-ech lat w okresie 1981-1985 zosta wybudowany komplet budynkw owiatowych przy ulicy Ogrodowej. Z okazji ich oddania do uytku, 2 wrzenia 1985 roku odbya si oglnopolska centralna inauguracja roku szkolnego 1985/1986, z udziaem najwyszych wadz owiatowych i zwizkowych Polski, i wojewdztwa zamojskiego. W czasie tej uroczystoci prof. Faron, w dowd uznania, i za wkad pracy w budow szkoy, odznaczy Stefana Bakuniaka, najwyszym wyrnieniem owiatowym Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Wybudowany kompleks budynkw owiatowych w peni zabezpiecza potrzeby lokalowe wszystkich szk Szczebrzeszyna. Pozosta jednak problem braku mieszka. Rozwj szkolnictwa, powstanie na terenie miasta i gminy Szczebrzeszyn zakadw produkcyjnych, wizao si z duym zapotrzebowaniem na mieszkania. Nowe zadanie, ktrego podj si Stefan Bakuniak wraz z gronem dziaaczy spoecznych na czele z Kazimierzem Makielem to podjcie stara

o utworzenie spdzielni mieszkaniowej. Naczelnik Miasta i Gminy Szczebrzeszyn Jozef Kniaziowski, w odpowiedzi na pismo Komisji Organizacyjnej z dnia 10.03. 1982 r. wyda zezwolenie na zaoenie Spdzielni Mieszkaniowej w Szczebrzeszynie. W zebraniu zaoycielskim Spdzielni, ktre odbyo si 15 kwietnia 1982 roku, w sali konferencyjnej urzdu miasta, udzia wzili:
-Jzef Kniaziowski- naczelnik M i G Szczebrzeszyn, -Tadeusz Biczak -z-ca naczelnika -Tadeusz Jasica prezes Spdzielni Mieszkaniowej im. Waleriana ukasiskiego w Zamociu, - czonkowie Spdzielni im. W. ukasiskiego w Zamociu, zamieszkali na terenie Miasta i Gminy Szczebrzeszyn.

Na zebraniu tym zostaa wybrana Rada Nadzorcza spdzielni I szej kadencji w skadzie: 1. Kazimierz Makiel - przewodniczcy 2. Krystyna Danielewicz 3. Jan Scibor 4. Krzysztof Kornacki 5. Janusz Daniowicz 6. Ryszard Korczakowski 7. Alina Radziszewska Rada Nadzorcza Spdzielni wybraa zarzd w skadzie: 1. Stefan Bakuniak prezes 2. Stanisaw Augustynek czonek 3. Czesaw Bartnik czonek. Spdzielnia zostaa wpisana do rejestru w Sdzie Rejonowym w Zamociu. Prezes Stefan Bakuniak z powiceniem organizowa i osobicie nadzorowa jako prac w budowanych budynkach mieszkalnych. W latach 1982 -1993 wybudowano 7 budynkw. W dowd uznania za podejmowanie spoecznych inicjatyw i udzia w ich realizacji zosta odznaczony Krzyem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W czasie nadzoru nad wykonaniem prac przy jednym z budynkw Stefan Bakuniak zmar na zawa serca w dniu 12 czerwca 1988 roku. Zosta pochowany na cmentarzu w Szczebrzeszynie.
Postscriptum mija czas, odchodz roczniki modziey uczcej si w nowej szkole, zmieniaj si dyrekcje szk i skady rad pedagogicznych, nastpuje rotacja, a wrcz wymiana pokoleniowa lokatorw i wacicieli mieszka osiedla XXX -lecia i mieszkacw Szczebrzeszyna. Zanika pami o ludziach mijajcego czasu, ktrym naley si wdziczno wspczesnych szczebrzeszakw, za dokonania na rzecz rozwoju ,a teraz atwiejszego przetrwania naszego miasta Szczebrzeszyna.

Aleksander Przysada

CHRZSZCZ NR 3 (8)

Porucznik Konrad Bartoszewski Wir

Mina 70. rocznica egzekucji rodziny Bartoszewskich na rynku w Jzefowie. Zbrodnia ta stanowi nie tylko symbol mczestwa i walki jzefowskiej ludnoci w czasie pacyfikacji niemieckiej, ale take osobiste nieszczcie syna rozstrzelanych Konrada Bartoszewskiego Wira. Przy tej okazji trudno nie wspomnie o jego patriotyzmie i yciu penym powicenia. Porucznik Bartoszewski urodzi si w 1914r. w Baranwce na Woyniu. Przed wybuchem wojny ukoczy studia polonistyczne na UW. Bra udzia w wojnie obronnej Polski we wrzeniu 1939r. w skadzie 7 pp. leg. Jego szlak bojowy zakoczy si 24 wrzenia pod Tomaszowem Lubelskim. Po zakoczeniu kampanii wrzeniowej wrci do domu w Jzefowie. Od jesieni 1939r. rozpocz dziaalno konspiracyjn, pocztkowo w SZP a nastpnie ZWZ. Uywa pseudonimw: Wir, Zadora. By jednym z organizatorw konspiracji na ziemi bigorajskiej. Jego zdolnoci i wyksztacenie pozwoliy mu szybko awansowa. Pocztkowo by zastpc, a nastpnie dowdc placwki ZWZ Jzefw. W 1942r. awansowa na komendanta Rejonu Jzefw. W strukturach AK kierowa rwnie oddziaem dywersji. Po pewnym czasie, gdy na Zamojszczynie rozpoczy si wysiedlenia, kierowa Oddziaem Interwencji Obwodu Bigoraj. W tym czasie prowadzi liczne akcje dywersyjne i bojowe przeciwko Niemcom. Jego dziaania wizay siy okupacyjne walk i odcigay je od prowadzenia akcji pacyfikacyjnej. Poniewa prowadzi aktywn dziaalno partyzanck, zosta zdekonspirowany i 25 lutego 1943r. aresztowany przez andarmw niemieckich. Podczas akcji odbicia go z aresztu w Jzefowie, powstrzyma swoich onierzy przed rozbrojeniem czy nawet zlikwidowaniem zaogi posterunku, w ktrym by osadzony. Po ucieczce ulokowa si z oddziaem na niedaleko pooonym wzgrzu i obserwowa sytuacj w miecie. Niemcy w tym czasie aresztowali jego rodzicw i osiemnastoletni siostr. Za atak na posterunek i uwolnienie Bartoszewskiego rozstrzelali ich publicznie 26 lutego 1943r. na rynku w Jzefowie. To tragiczne wydarzenie miao by ostrzeeniem dla innych przed wszelkimi formami sprzeciwu wobec okupantw. Bartoszewski mimo osobistej tragedii, aby chroni mieszkacw Jzefowa przed odwetem, nie zdecydowa si zaatakowa Niemcw.
8

mier rodziny odcisna na jego sumieniu ju na zawsze niezatarte pitno. Bl po stracie bliskich by tym wikszy, i jego ojciec sprzeciwia si dziaalnoci syna w konspiracji. Te wydarzenia nie powstrzymay Wira przed dalsz walk, a nawet przyczyniy si do utworzenia oddziau lenego dla zdekonspirowanych onierzy, w ktrym obj dowodzenie. Podczas przypadkowego starcia w marcu 1943r. zosta ciko ranny. Mimo dugiego leczenia sta si inwalid. Niezwyke umiejtnoci dowdcze ukaza podczas niemieckiej akcji pacyfikacyjnej Sturmwind II na terenie Puszczy Solskiej. W czasie obawy na partyzantw dowodzi kompani w skadzie zgrupowania Edwarda Markiewicza Kaliny. Gdy plan przetrwania na trudno dostpnych bagnach zawid, Wir przej dowodzenie i stworzy plan przebicia si przez piercie oblenia pod Osuchami. Z czci onierzy dokona szturmu na pozycje niemieckie i wyszed z okrenia. Jako jedyny dowdca kompanii przey i wyprowadzi swoich ludzi. Jego oddziay poniosy najmniejsze straty ze wszystkich zamknitych w kotle. Pocztkowy stan zgrupowania pod dowdztwem majora Kaliny liczy okoo 800 onierzy. W czasie prb wyjcia z oblenia zgina poowa partyzantw. W bitwie pod Osuchami z oddziaw Wira zgino 17 onierzy, a 100 ocalao. W czasie akcji Burza na Zamojszczynie sta na czele III batalionu 9 pp. Bra udzia w cikich walkach o Zwierzyniec. Po zajciu jego terenu przez Armi Czerwon pozosta w konspiracji. W dalszym cigu rozbija wizienia i areszty, uwalniajc z nich wielu onierzy AK. Po rozwizaniu AK zosta mianowany zastpc komendanta obwodu bigorajskiego NSZ, a nastpnie WiN. Po aresztowaniu czonkw komendy lubelskiego okrgu WiN, w 1946r. Konrad Bartoszewski zosta mianowany zastpc komendanta i szefem sztabu okrgu lubelskiego WiN. Po rozmowach przeprowadzonych w 1947r. pomidzy przedstawicielami Okrgu Lubelskiego i funkcjonariuszami MBP postanowi si ujawni. Po zakoczeniu dziaalnoci konspiracyjnej pracowa w instytucjach kulturalnych w Warszawie. W 1952r. zosta aresztowany i skazany na 6 lat pozbawienia wolnoci za kontakty z organizacjami konspiracyjnymi.

CHRZSZCZ NR 3 (8)

Po dwch latach wyszed na wolno i pracowa jako nauczyciel. W 1969r. zdoby stopie doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie Wrocawskim. Od tego roku mieszka w Lublinie i pracowa na KUL - u. By czonkiem redakcji Encyklopedii Katolickiej oraz redaktorem dziau literatury angielskiej i amerykaskiej. Spod jego pira wyszy liczne artykuy i publikacje. Zbigniew Jakubik, ktry by onierzem z oddziau Wira, mwi o nim nastpujcymi sowami: Stopie inteligencji mierzy mona take moliwociami przystosowania si do zmieniajcych si warunkw i sytuacji pewn duchow akrobatyk, pozwalajc czowiekowi na swobodne przerzucanie si z jednej platformy yciowej czy intelektualnej na inn. Wir zdolno t posiada w wysokim stopniu, co szczeglnie odbijao si we wspyciu z onierzami, podoficerami, wreszcie z kolegami i przeoonymi. Wir by zawsze sob. Grzeczny, uprzejmy, z lekka sceptyczny, nie unosi si, nie traci panowania i nie przebra nigdy miary w gniewie czy radoci, i tym imponowa onierzom. O ludziach z tak bogatym yciorysem jak Bartoszewski, cigle mao si pisze. Zainteresowanie t tematyk sabnie wraz z odchodzcym pokoleniem ludzi biorcych udzia w wojnie. Z biegiem czasu i zacierajcych si po nim wspomnieniach pora odwiey o nim pami. Andrzej Harkot

ZAPOMNIANA FABRYKA KALAFONII I TERPENTYNY - ALWA

Po odzyskaniu przez Polsk niepodlegoci i po zwyciskiej wojnie z bolszewikami w 1920 roku, nard polski przystpi do odbudowy zniszcze wojennych, ktre byy ogromne, tak w rolnictwie jak i w przemyle. Okolice Szczebrzeszyna byy typowymi obszarami rolniczo-lenymi. Jedynie Cukrownia Klemensw dawaa stae zatrudnienie kilkudziesiciu osobom a w okresie kampanii cukrowniczej pracowao tam ponad stu zatrudnionych. Kiedy ruszya powojenna gospodarka, wzroso zapotrzebowanie na surowce naturalne, jak i rnego rodzaju komponenty. Jednym z takich komponentw bya terpentyna, ktr wykorzystywano w przemyle do produkcji farb, lakierw, pasty do podg i obuwia, a take jako rodka w medycynie. Terpentyn otrzymywao si z ywicy drzew iglastych, gwnie sosny, przez destylacj z par wodn, lub ekstrakcj benzyn karpiny sosnowej.

Pozostaoci sta tego procesu bya kalafonia. ywicy jak i karpiny w okolicach Szczebrzeszyna byo pod dostatkiem, tak w lasach chopskich poserwitutowych, jak i w lasach Ordynacji. Polska w tym czasie importowaa terpentyn i kalafoni z Francji, Grecji, Portugalii i USA. Jednym z pionierw rozwoju tego przemysu w Polsce by in. Aleksander Waligra, absolwent Politechniki Lwowskiej, ktry posiada fabryki kalafonii i terpentyny w Krystynopolu i Starachowicach. Trzeci nowoczesn fabryk chcia in. Waligra wybudowa w poudniowej Zamojszczynie. Pocztkowo jego wybr pad na Zwierzyniec, lecz wczesny zarzd Ordynacji nie zgodzi si na odstpienie terenu dla fabryki w Zwierzycu. In. Waligra postanowi zbudowa swoj fabryk w Brodach Maych w pobliu stacji kolejowej Szczebrzeszyn. Fabryk zlokalizowano na kach, pomidzy torem kolejowym a szos SzczebrzeszynZwierzyniec. Tutaj w maju 1934 roku, ku zaskoczeniu okolicznych mieszkacw, zaczto budowa do du fabryk. Tempo budowy byo imponujce. Ju w kwietniu 1935 roku zaczto produkcj. Nazw fabryki tworzyy dwie pierwsze litery imienia i nazwiska waciciela, Al-wa. Teren fabryki zajmowa ok. 4 hektarw. Karpin skadowano pod wiatami lub pod goym niebem. Fabryka skadaa si z budynkw: kotowni, maszynowni, sieczkarni, ekstrakcji, destylacji, przetwrni, pakowni, warsztatw, laboratorium, kuni i administracji. Ponadto wybudowano budynek mieszkalny i azienki robotnicze. Nowoczesne maszyny do produkcji sprowadzono z Niemiec i USA, a czciowo wprowadzano urzdzenia zaprojektowane w fabryce i wykonane we wasnych warsztatach. Karpin kupowano nie tylko w powiecie zamojskim, ale take w bigorajskim, tomaszowskim a nawet w powiecie rawskim (Rawa Ruska). Wikszo dostawy karpiny pochodzia z lasw chopskich, a reszta z lasw ordynackich. Dla chopskich posiadaczy okolicznych lasw by to do spory dochd. Inna sprawa przedstawiaa si z pozyskaniem ywicy, ktr w tamtym czasie nazywano balsamem ywicznym otrzymywanym przez ywicowanie sosny. By to patologicznie spowodowany wyciek ywicy z drzewa przez odpowiednie nacicie kory. Chopi nieufnie odnosili si do ywicowania, uwaajc to za nie rentowny dochd, a take upatrywali w tym techniczne osabienie drzewa.
9

CHRZSZCZ NR 3 (8)

Procesu ywicowania podja si Ordynacja dziki wiedzy in. Stanisawa Szymaskiego nadleniczego w Nadlenictwie Tereszpolskim. Wyniki byy znakomite. Produkcja fabryczna ruszya w systemie caodobowym na trzy zmiany. Z roku na rok by bardzo widoczny rozwj produkcji i postp w zatrudnieniu. Lata/zatrudnienie osb: 1935/64, 1936/75, 1937/80, 1938/97.Fabryka produkowaa 5 gatunkw kalafonii, 8 gatunkw terpentyny i okoo 20 gatunkw innych pochodnych produktw. Kalafonia pakowana bya w beczki drewniane, ktre wykonywano w stolarni fabrycznej. Terpentyn transportowano w cysternach, beczkach elaznych lub balonach szklanych. In. Waligra wyjeda do USA, by tam przyjrze si bliej postpowi technicznemu tego przemysu, ktry by dominujcy w wiecie. Prowadzono wasne badania w laboratorium fabrycznym i wdraano wasne pomysy. Tu opracowano syntezy kamfory z terpentyny. Kamfora w 100% bya przez Polsk importowana. Pracodawca inspirowa zatrudnionych pracownikw do wasnych przedsiwzi. Efektem tego byo zaoenie przez pracownikw samochodowego przedsibiorstwa przewozowego w 1938 roku. Ponadto kilku urzdnikw z fabryki wybudowao obok Alwy ma fabryczk siarczku elaza. 6 wrzenia 1939 roku samoloty niemieckie zbombardoway Alw. Po naprawieniu szkd wynikych z bombardowania, fabryka wznowia produkcj. W 1941 roku w niewiadomych okolicznociach Niemcy aresztowali in. Waligr, ktrego wywieziono do Owicimia. Powrci z obozu w styczniu 1942 roku. O tym wspomina dr Klukowski w Dzienniku pod dat 27 stycznia : By u mnie in. Waligra, ktry dopiero co wrci z Owicimia.. Wyglda na pozr niele, lecz to zudzenie, bo twarz ma z lekka obrzk. Oczywicie, nic nie mwi o swoich przeyciach, ja go te o nic nie pytaem. W pierwszych dniach kwietnia 1944 roku Niemcy zarzdzili demonta maszyn i pakowanie ich do wywozu. Po kilkunastu dniach niemiecki treunhnder (powiernik) Becker z Lublina (w maju dokonano na niego udanego zamachu w Lublinie) nakaza ponowne zamontowanie maszyn i wznowienie produkcji. Obawiajc sie przyjcia sowietw dnia 9 maja 1044 r., Aleksander Waligra Alw zlikwidowa, pracownikw zwolni i sam wyjecha . Po wojnie Alw znacjonalizowano i produkcja bya kontynuowana.
10

Produkcj kalafonii i terpentyny zaniechano gdzie pod koniec lat 60-tych. Powstaa tam jaka nowa fabryczka, ktra miaa inny profil produkcyjny. Co stao si z in. Waligr? Chodziy plotki, e osiad w Kanadzie, ale to chyba tylko plotki. W konkluzji chc nadmieni, e te najwiksze dwa zakady - Cukrownia Klemensw i Alwa daway utrzymanie okoo 200 rodzinom. Dzi ju ich nie ma. rda. 1. Artyku Kazimierza rodulskiego w Tece Zamojskiej z roku 1939. 2. Zygmunt Klukowski Zamojszczyzna 3. Notatki wasne, informacje uzyskane od znajomych i pracownikw Alwy. Jan Makara Relacja z III HALOWEGO TURNIEJU PIKI NONEJ O PUCHAR BURMISTRZA SZCZEBRZESZYNA W sobot 23.02.2013 r. na obiektach sportowych Gimnazjum im. Polskich Olimpijczykw w Szczebrzeszynie odby si III HALOWY TURNIEJ PIKI NONEJ O PUCHAR BURMISTRZA SZCZEBRZESZYNA. W zawodach uczestniczyo 8 druyn (chopcy rocznik 2001 i modsi): Skorpion Zamo, Osir Bigoraj, Tomasovia Tomaszw Lub., AMSPN Hetman Zamo, Gaudium Zamo I, Gaudium II, Roztocze Szczebrzeszyn I oraz Roztocze II. Ogem rozegrano 18 spotka, w ktrych wystpio 76 modych pikarzy. W przerwie, po fazie grupowej, zaprezentowaa si modzieowa grupa taneczna GRAND X z MDK Szczebrzeszyn. Puchary, medale i dyplomy najlepszym druynom wrczyli zastpca Burmistrza Szczebrzeszyna Jerzy Banaszkiewicz, dyrektor Domu Kultury Sawomir Kalita oraz wiceprezes ASPN Roztocze Kamil Pomaraski. KLASYFIKACJA KOCOWA I miejsce - Roztocze Szczebrzeszyn I II miejsce - Tomasovia Tomaszw Lub. III miejsce - Gaudium Zamo I NAGRODY INDYWIDUALNE NAJLEPSZY ZAWODNIK Maciej Kuniarski (Tomasovia Tomaszw Lub.) NAJLEPSZY BRAMKARZ Mateusz Sucki (Gaudium Zamo I) KRL STRZELCW Mikoaj Nawrocki 15 bramek (Roztocze Szczebrzeszyn I) MDK Szczebrzeszyn

CHRZSZCZ NR 3 (8)

Nie ma ju Zespou Szk Nr 1 im. Zamoyskich w Szczebrzeszynie.

Nowoci wydawnicze
W marcu Biblioteka Publiczna w Szczebrzeszynie proponuje pastwu dwie nowoci wydawnicze. Pierwsz z nich jest wzruszajca powie o sile przyjani i zabawnym wpywie jogi Kwestia rwnowagi Zoe Fishman. Charlie jest pikna, mdra i bogata. Ma wszystko, czego mona zapragn, z wyjtkiem normalnego ycia. Pragnc to zmieni, z dnia na dzie rzuca prac i zakada wasn szko jogi. Jej pierwszymi klientkami s trzy koleanki z czasw szkolnych. Sabine, Naomi i Bess spotykaj si co tydzie na zajciach w szkole Charlie. ycie ma dla nich mnstwo niespodzianek: przyja, nowe szanse, mio i ogromne zmiany. Druga pozycja to precyzyjnie skonstruowana intryga, mistrzowsko stopniowane napicie, faszywe tropy prowadzce donikd, pozornie niemoliwe do wyjanienia zagadki i zaskakujce zakoczenie. To podstawowe cechy literackiego stylu Harlana Cobena w powieci ,,Schronienie. Zapraszamy MGBP w Szczebrzeszynie

Rada Powiatu w Zamociu, na swojej sesji w dniu 27 lutego 2013 roku o godz. 11.00 podja uchwa w sprawie rozwizania zespou Szk Nr 1 im. Zamoyskich w Szczebrzeszynie. Nastpna uchwaa wczya Liceum Oglnoksztacce im. Zamoyskich w Szczebrzeszynie w struktur Zespou Szk nr 2 im. dr Zygmunta Klukowskiego w Szczebrzeszynie. Podjcie takiej uchway motywowano ma iloci uczniw i koniecznoci zmniejszenia wydatkw na szkolnictwo. Tradycje 200- letnie szk im. Zamoyskich i czowiek ucze tych szk, przegray w zetkniciu z polityk finansow Rady Powiatu w Zamociu. Jeszcze raz okazao si, e waniejsze od czowieka s pienidze. Chluba naszego miasta - Szkoy im. Zamoyskich, ktre na przestrzeni 200- letniej pracy uksztatoway wielu wartociowych absolwentw, patriotw, bojownikw o niepodlego, a przede wszystkim tysice nauczycieli, trac swoj tosamo i niezaleny byt. W rozmowach z absolwentami szk im. Zamoyskich wyczuwa si smutek. Do tej pory byli oni dumni z tego, ze ukoczyli t szko. Wszyscy wspominaj te wspaniae chwile, jakie przeyli w czasie nauki; wspominaj nauczycieli profesorw i nie bardzo mog zrozumie, jak mona byo (z caym szacunkiem dla szkoy zawodowej) wczy ich szko w struktury Zespou Szk nr 2. W Szkoach im. Zamoyskich prowadzony jest nabr uczniw. Zorganizowane zostay dni otwarte. W ich trakcie pokazywane s osignicia szkoy w zakresie dydaktycznym i wychowawczym oraz przebogata historia i tradycje szkoy, zwizanej nieodcznie z histori naszego Miasta. Uchway wchodz w ycie z dniem 1. wrzenia 2013r. R.

11

CHRZSZCZ NR 3 (8)

Forum Sekretarzy Jednostek Samorzdu Terytorialnego wojewdztwa lubelskiego

W dniach 7 8 marca br. odbyo si w naszym miecie Forum Sekretarzy Jednostek Samorzdu Terytorialnego wojewdztwa lubelskiego. Organizatorem Forum by Lubelski Orodek Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej. FRDL to najwiksza pozarzdowa organizacja szkoleniowo-doradcza, wspierajca rozwj samorzdnoci w Polsce. Zostaa zaoona 18 wrzenia 1989 roku. Grup zaoycielsk stanowili parlamentarzyci - aktywni przedstawiciele wczesnej opozycji demokratycznej: prof. Walerian Pako, Andrzej Celiski, Aleksander Paszyski, Jerzy Stpie i prof. Jerzy Regulski, ktry od pocztku jest prezesem Fundacji. Spotkania w ramach Forum Sekretarzy odbywaj si cyklicznie. Ich celem jest poruszanie wakich tematw, ktre w danym czasie najbardziej interesuj pracownikw samorzdw. W trakcie spotkania rwnie istotne co oficjalne dyskusje, s rozmowy kuluarowe. Podczas nich uczestnicy maj okazj do podzielenia si wasnymi dowiadczeniami. Zarwno tymi dobrymi jak i zymi. Gwnymi tematami obecnej konwencji byy: Kontrola Zarzdcza oraz Dostp do informacji publicznej. Organizator zawsze dba o to, aby zajcia prowadzone byy przez ekspertw z danych dziedzin. Pierwszego dnia temat Kontroli Zarzdczej omawiaa pani Ewa Galant- Szala, audytor wewntrzny, wieloletni pracownik sub publicznych. Osoba z du wiedz teoretyczna i praktyczn. W dniu nastpnym, Ustaw O Dostpie Do Informacji Publicznej referowaa dr Marta Michalczuk Wlizo, prawnik, politolog, adiunkt na Wydziale Politologii UMSC, wykadowca WSEiI w Lublinie. Specjalista w Departamencie Prawnym Min. Zdrowia i Wydziale Nadzoru i Kontroli Urzdu Wojewdzkiego w Lublinie. Fora prcz sposobnoci do zdobycia nowej wiedzy s rwnie okazj do promocji miejsc, w ktrych s organizowane. Tak byo rwnie i tym razem. Bardzo umiejtnie z tej okazji skorzystaa Pani Maria Loc-Oczko, Sekretarza Miasta i Gminy Szczebrzeszyn. Zaprosia szczebrzeskich malarzy aby w trakcie Forum zorganizowali wystaw obrazw. Gocie odbyli rwnie krtki spacer po Szczebrzeszynie z przewodnikiem, ktry niezwykle ciekawie opowiedzia o naszym miecie. W trakcie wieczoru uczestnicy Forum mogli posucha koncertu zespou muzycznego, ktry funkcjonuje przy naszym Domu Kultury.

Wystp zrobi due wraenie na suchaczach. Jedn z przygotowanych atrakcji by wieczr autorski Czesawy Borowik, znakomitej reportaystki Radia Lublin, ktra na zaproszenie FRDL przyjechaa do Szczebrzeszyna, ze swoimi reportaami. O tym, e warto wykorzysta kad okazj do promocji miasta niech wiadczy gos jednego z uczestnikw: Czsto przejedalimy przez Szczebrzeszyn jadc na Roztocze, ale nie zatrzymywalimy si tu. Szkoda, gdy s w tym miecie ciekawe rzeczy do zobaczenia. Opowiem, moim znajomym, e warto w Szczebrzeszynie zrobi przystanek na obiad lub choby na kaw. Pawe Kudka

Temat Kontroli zarzdczej budzi due zainteresowanie.

Dom Kultury sta si tym razem witynia Reportau.

www.chrzaszcz.com.pl

Chrzszcz miesicznik informacyjny Wydawca Stowarzyszenie Przyjaci Szczebrzeszyna Redakcja Zygmunt Krasny, Joanna Dawid, Mateusz Sirko Adres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kociuszki 1 E-mail: sps@onet.eu Projekt rysunku Chrzszcza Monika Niechaj 12