G i l d e r s l e e v e , I n t e r n e t , 2 0 1 2

J o n g e r e n c o mmu n i c a t i e

JONGEREN COMMUNICATIE

INHOUDSOPGAVE ............................................................................................................................... VOORWOORD.................................................................................................................................... INLEIDING ....................................................................................................................................... 1 1. JONGERENCOMMUNICATIE ........................................................................................................... 2

1.1 1.2 1.3 1.4 1.4.1 1.5 Wie zijn jongeren? ................................................................................................................................. 2 Jongerentrends ...................................................................................................................................... 3 Algemene jongerencommunicatie ........................................................................................................ 5 Culturele jongerencommunicatie .......................................................................................................... 6 Nevenfactoren................................................................................................................................... 8 Vormgeving en inhoud .......................................................................................................................... 9

2.

JONGERENCOMMUNICATIE IN BRUGGE.......................................................................................... 10
2.1 2.1.1 2.1.2 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 Brugge Leeft......................................................................................................................................... 10 Beschrijving ..................................................................................................................................... 10 Media .............................................................................................................................................. 10 Brugge Studentenstad ......................................................................................................................... 14 Beschrijving ..................................................................................................................................... 14 Media .............................................................................................................................................. 14 Culturele organisaties .......................................................................................................................... 15 Jongerenpromoties ......................................................................................................................... 15 Campagnes ...................................................................................................................................... 16

3.

JONGERENCOMMUNICATIE IN ANTWERPEN ................................................................................... 17

3.1 3.1.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 Toerisme Antwerpen ........................................................................................................................... 17 This is Antwerp campagne .............................................................................................................. 17 Antwerpen Studentenstad .................................................................................................................. 18 Huis van de Student ........................................................................................................................ 18 Media .............................................................................................................................................. 18 Evenementen .................................................................................................................................. 20

4. 5. 6.

WAT BRUGGE NOG KAN LEREN VAN ANTWERPEN (OF ANDERSOM) ...................................................... 21 BESLUIT ................................................................................................................................. 22 BIJLAGEN ............................................................................................................................... 23
6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.5.1 6.5.2 6.5.3 Interview over Brugge Leeft met Roeland Van Den Driessche ............................................................ 23 Interview over Antwerpen Studentenstad met Malu Caeyers ............................................................ 23 Opleidingsaanbod in Brugge ................................................................................................................ 24 Opleidingsaanbod in Antwerpen ......................................................................................................... 25 Antwerp European Youth Capital 2011 ............................................................................................... 27 Het concept ..................................................................................................................................... 27 Generatie A ..................................................................................................................................... 27 Verover Antwerpen ......................................................................................................................... 27

JONGEREN COMMUNICATIE

6.6

Afbeeldingen ....................................................................................................................................... 28

7.

BRONNENLIJST ........................................................................................................................ 30
7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 Boeken, brochures, folders, onderzoeksrapporten, jaarverslagen ................................................. 30 Tijdschrift- en krantenartikels, nieuwsbrieven .................................................................................... 30 Cursussen en eindwerken.................................................................................................................... 30 Interview .............................................................................................................................................. 30 Elektronische communicatie ............................................................................................................... 30 Seminaries en presentaties ................................................................................................................. 31 Internetbronnen .................................................................................................................................. 31 Afbeeldingen en fotos ........................................................................................................................ 32

JONGEREN VOORWOORD COMMUNICATIE

Voor u ligt een eindproject waar heel wat tijd en energie is ingekropen, maar waarbij ook een bron aan kennis is vrijgekomen. Uiteraard realiseer je een eindproject niet alleen. Daarom ben ik enkele mensen een woord van dank verschuldigd. Vooral de personen die de tijd vrijmaakten om mijn vragen te beantwoorden, zijn een grote inspiratiebron voor mij geweest. De een wat gepassioneerder dan de ander, maar allen weten ze verdomd goed waar ze het over hebben. Daarom wil ik nadrukkelijk Roeland Van Den Driessche, Malu Caeyers en Tom Palmaerts bedanken voor hun tijd en interesse. Een zeer speciaal woord van dank wil ik richten aan mijn STEP-begeleider, Cia Muylle, die mij op tijd en stond wist bij te sturen en mijn eindproject aan haar kritische oog onderwierp. Altijd was ze bereid om mijn vragen te beantwoorden via mail, maar ook tegen een gesprek bij een kopje koffie zei ze geen nee. Ook Delphine, Wim en Ann verdienen een welgemeende dank je wel. Door hen werd mijn eindproject tot vervelens toe nagelezen op onduidelijke zinsconstructies, ellenlange zinnen, herhalingen, etc. Ten slotte bedank ik ook mijn papa, mama, zus en vriend. Niet alleen voor de steun en tips gedurende de realisatie van dit eindproject, maar ook voor de steun gedurende mijn volledige bacheloropleiding. Ik heb met veel plezier aan dit eindproject gewerkt. Hopelijk mag dit eindproject een verheldering zijn binnen de wondere wereld van jongeren, studenten en communicatie. Veel leesplezier!

JONGEREN INLEIDING COMMUNICATIE

Brugge is gekend onder de toeristen als het Veneti van het Noorden, maar het is meer dan dat. Sinds enkele jaren kunnen studenten er ook hun gading vinden. Misschien niet echt bij de historische gebouwen, maar dan wel (en vooral) binnen het culturele aanbod. Brugge doet meer dan ooit haar best om studenten tevreden te stellen, zodat er geen reden is om uit te wijken naar andere grotere studentensteden. Een van die projecten is Brugge Leeft en dat maakt meteen de link duidelijk met mijn stageplaats. Sinds het najaar van 2011 heeft Brugge Plus vzw een medewerker aangeworven die de jongerencommunicatie in Brugge grondig onder handen neemt. Dit eindproject gaat na in welke mate culturele en publieke organisaties in Brugge erin slagen om hun aanbod aan de man te brengen. Welke organisaties vinden studenten de moeite waard om een aanbod voor te creren en bovenal hoe communiceren ze? Via welke middelen en op welke manier wordt de aandacht van studenten getrokken? Wordt de communicatie efficint en/of effectief (in lijn met de vooropgestelde doelstellingen) ingezet? (Bagdat, Beavis, Capoen, 2010, p. 14) Op al deze vragen wordt gepoogd een antwoord te vinden. Enkel Brugge onder de loep nemen, zou alleen maar de pijnpunten blootleggen. Om te weten te komen wat Brugge nog kan ondernemen om beter te scoren, zal ik Antwerpen als modelstad beschouwen. Waarom precies Antwerpen, is een logische vraag, dus verdient ze ook een antwoord. Antwerpen heeft er met 2011 een boeiend jaar opzitten. Dit was namelijk het jaar waarin t Stad de titel van Europese Jongerenhoofdstad 2011 toegekend kreeg. Enkele organisaties werden gedurende dit jaar opgericht en er werden interessante partnerships gesloten. 2012 zou het jaar moeten zijn waarin het harde werk zijn vruchten afwerpt. Deze twee hoofdstukken worden voorafgegaan door het hoofdstuk jongerencommunicatie. Dit geeft me de ruimte om de theoretische kant van jongerencommunicatie weer te geven. Hier krijg je een antwoord op vragen als: Zijn jongeren echt zo lui? en Welke trends houden hen bezig anno 2012?. Daarna worden zowel de algemene jongerencommunicatie als de culturele jongerencommunicatie van naderbij bekeken. Hierdoor kon ik een duidelijk kader scheppen om de communicatie naar studenten van Brugge en Antwerpen op een kwalitatieve manier te analyseren. Om voor een voldoende afgebakend geheel te zorgen, worden jeugdwerk en sport buiten de deur gehouden, niettegenstaande geef ik toe dat dit een groot aandeel uitmaakt van een modaal studentenleven. Daarnaast worden enkel de communicatiemiddelen van de laatste zes maanden onder de loep genomen. Deze termijn laat toe om een volledige en bovenal recente analyse te maken van de gevoerde communicatie. Oorspronkelijk was ik van plan om alle jongerencommunicatie onder de loep te nemen, maar gedurende de periode dat ik me toelegde op dit eindproject, merkte ik al snel dat het begrip jongeren een breed en vaag begrip is. Daarnaast is iemand van veertien niet dezelfde persoon met dezelfde interesses en leefwereld als iemand van twintig jaar. Daarom koos ik ervoor om het begrip jongeren te beperken door studenten. Deze inleiding was er niet alleen om je een overzicht te geven van wat je te wachten staat, maar vooral om je warm te maken voor jongerencommunicatie. Hopelijk ben je na het lezen van dit eindproject net zo overtuigd als mij dat studenten een t ambitieuze en fascinerende groep is om links te laten liggen.

JONGEREN JONGEREN COMMUNICATIE COMMUNICATIE

In dit hoofdstuk worden jongeren in hun totaliteit besproken. Wat houdt ze bezig en door wie en wat worden ze benvloed. Een tip van de sluier der mysteries wordt opgelicht. Daarna wordt nagegaan hoe het mogelijk is om studenten op de hoogte te brengen van of te betrekken bij het (culturele) aanbod.

De jeugd van tegenwoordig krijgt tal van stigmas opgeplakt: Millenials, Generation Y, Generation Einstein, Globalists, Digital Youth, etc. (Box1824, Internet, 2012) Uiteindelijk zegt deze term meer over de onderzoeker dan over de jongeren zelf. Want jongeren hebben veel gelijkenissen, maar onderling zijn er ook grote verschillen waar te nemen. Daarom prefereert Tom Palmaerts, trendwatcher bij Trendwolves, de term slash-generatie. Jongeren hebben verschillende passies en combineren een rele en virtuele wereld, zodat het mogelijk is om tussen elke andere passie een slash te plaatsen. (e-mail van Tom Palmaerts, 13/5/2012) Hun leven wordt bepaald door twee belangrijke zaken: social media en het commercile aspect. Vandaag de dag is het normaal dat jongeren getypeerd worden door het niet-lineaire denken: ze beginnen ergens mee, maar eindigen ergens anders. Daarbovenop zijn ze absolute telescopers (geen multitaskers!). Want ondanks het feit dat het lijkt dat jongeren met verschillende taken tegelijk bezig zijn, kunnen ze zich maar concentreren op n taak. Daarom is de term telescopen van Steven Johnson hier meer van toepassing. (Boschma, Groen, 2010, p. 97) Het heeft betrekking op het bijhouden van een mentale prioriteitenlijst waarbij men razendsnel kan wisselen tussen verschillende prioriteiten (denk maar aan een videospel). Jongeren krijgen ongelooflijk veel informatie op zich afgestuurd, waardoor ze door het telescopen enkel de belangrijkste en interessantste info toegang verlenen. (e-mail van Tom Palmaerts, 13/5/2012) Smsen, telefoneren, naar de radio luisteren, tv kijken, de krant lezen en terwijl surfen op het internet is dagelijkse kost. Maar steeds wordt iets met meer concentratie uitgevoerd dan het andere. (De Bruyckere, Smits, 2011, p. 66) Ook Youngworks, een Amsterdams jongerencommunicatiebureau, is tot deze veronderstelling gekomen, maar zij noemen het fenomeen multiframen. (Nelis, van Sark, 2009, p. 134) Onder andere social media werken dit in de hand. Door deze media gaan ze vooral korte termijnrelaties aan en hierdoor verliezen hirarchische structuren aan kracht. Het kan ook een reden zijn waarom jongeren geen deel meer uitmaken van tribes: het is cool om je verschillen te uiten en niet meer tot n en dezelfde vriendengroep te behoren met slechts enkele eigenschappen gemeen. Daarbovenop staan ze aan de top van de influence-pyramid: ze halen hun inspiratie van diegenen die jonger zijn dan hen en benvloeden mensen ouder dan hen. (Box1824, Internet, 2012) De commercie zorgt ervoor dat jongeren meer en meer pragmatisch en materialistisch ingesteld zijn. (Boschma, Groen, 2010, p. 97) Dat steeds meer bedrijven zich richten op jongeren is niet zo vergezocht, want zo is de koopkracht van de Amerikaanse Y-generatie met 57% gestegen tegenover Generatie X en met 111% tegenover de Babyboomers. Onder meer het aantal jongeren wereldwijd werkte dit in de hand. De huidige Y-generatie wordt vertegenwoordigd door niet minder dan 2,3 miljard individuen. (Box1824, Internet, 2012) Dat jongeren de iPod- of mp3-generatie zijn, is een alom bekende statement, maar toch schuilt hier een kern van waarheid achter. Zo kunnen jongeren wel leven zonder tv en kranten, maar een leven zonder hun iPods is al heel wat moeilijker. Ze zijn er zich wel van bewust dat media-free time gelijk staat aan quality time, waardoor ze uiteindelijk een stuk meer vrije tijd hebben. (Boschma, Groen, 2010, p. 97-98)
2

JONGEREN COMMUNICATIE

Jongeren zijn sociale wezens. Naast hun ouders, leerkrachten op school en andere opvoeders van sportclubs en verenigingen, laten jongeren zich vrij gemakkelijk benvloeden door hun peers1. In een ruimere omgeving proberen zelfs verleiders (marketeers, communicatoren, etc.) en voorlichters een invloed uit te oefenen op jongeren. (Nelis, van Sark, 2009, p. 37-39) Heel regelmatig verloopt de communicatie tussen jongeren onderling via het internet. Maar het grote verschil met het internet ca. tien jaar geleden, is de echte online versie van jezelf. Vroeger werd nog vaak gebruik gemaakt van een nickname door de tech savvies2, maar vandaag de dag is iedereen die niet tot deze groep behoort terug te vinden op Facebook en LinkedIn onder zijn of haar echte naam. (De Bruyckere, Smits, 2011, p. 79-80) (e-mail van Tom Palmaerts, 13/5/2012) Binnen het kader van dit eindproject beperken we jongeren tot de groep studenten van 18 tot 22 jaar. Binnen de drie leeftijdsfasen van jongeren behoren zij tot de derde categorie: Vroeg-adolescenten: 10 tot 14 jaar Midden-adolescenten: 14 tot 16 jaar Laat-adolescenten: 16 tot 22 jaar Zij zijn jongvolwassenen en hebben veel weg van volwassenen, maar ze zijn het nog niet. In moeilijke situaties steken twijfels opnieuw de kop op. Ze komen meer uit voor hun mening waardoor hun identiteit na al die jaren vorm krijgt. Hun zelfbewustzijn groeit, want velen onder hen leren verantwoordelijker om te gaan met hun leven. (Groenen, Delmee, 2011, p. 11)

In het Trendrapport 2012 van Trendwolves worden negen jongerentrends onder de loep genomen. Deze trends kunnen een leidraad zijn voor o.a. overheidsorganisaties om in te spelen op de trends die leven onder de jongeren. Ik zal telkens kort uitleggen wat ze betekenen en ze vertalen naar de communicatie- en bedrijfswereld, zodat dit een nuttige leidraad kan betekenen voor hen die vaak in contact komen met jongeren. God is a designer: Jongeren zijn niet creatief, maar hebben behoefte aan kleine creatieve concepten die een boost kunnen betekenen voor hun creativiteit. Tutorials winnen aan populariteit, omdat deze handleidingen de ideale leidraad zijn om zelf iets creatief te creren. Daarbij is niet het product op zich belangrijk, maar vooral het proces om dat product te verwezenlijken, zoals latte art. Dit fenomeen krijgt de klinkende naam: on stage creating. (Tom Palmaerts, Braine-lAlleud, 15/02/2012) Mensen die wl creatief zijn, kunnen terecht God genoemd worden: Creatives are the new gods. (Trendwolves, Internet, 29/4/2012) Organisaties die veel in contact komen met jongeren kunnen ervoor zorgen dat wat ze organiseren of communiceren creatief genoeg is dat jongeren het zullen delen op hun wall op Facebook. Dit is hoe jongeren leven, hun leven staat in het teken van Facebook en om dat virtuele leven te voeden, zoeken ze naar content in het chte leven. Micro business: Jongeren worden op steeds jongere leeftijd ouder, daarom is deze micro business-trend een logisch gevolg. Sociale netwerksites zorgen ervoor dat het steeds gemakkelijker is om te verkopen wat je creerde. O.a. Payvment, Goodsie en Shoptab bieden een platform op Facebook (F-commerce) om

Een groep mensen die tot je vriendengroep behoort en die soms net zoveel invloed op je gedrag kan hebben als je ouders. (Collegenet, Internet, 19/5/2012) 2 Tech savvy is de hedendaagse benaming voor een nerd, iemand die heel wat weet over technologie en technologische zaken, zoals b.v. een hacker. (Wiktionary, Internet, 14/5/2012)

JONGEREN COMMUNICATIE

deze kleine zaakjes gerund door gepassioneerde mensen bestaansrecht te geven. (Tom Palmaerts, Braine-lAlleud, 15/02/2012) Het is cruciaal om jongeren te stimuleren in iets waar ze goed in zijn. Daarom kunnen organisaties op hun website b.v. elke maand een internetbedrijfje in de kijker plaatsen. Voor jongeren is free publicity belangrijk en zo merken ze dat wat ze doen, gewaardeerd wordt. Do it together: Jongeren geloven in de kracht van samenwerken, waardoor collaboratieve consumptie toeneemt. Dit kan een reden zijn waarom o.a. Groupon het levenslicht zag. Daarnaast gaan jongeren meer en meer beroep doen op hun vrienden voor informatie via sociale netwerksites. De klassieke informatiemedia, waaronder reisgidsen en zelfs Google, liggen onder vuur. (e-mail van Tom Palmaerts, 13/5/2012) In 2012 is het dus belangrijk om een vriendengroep te benaderen en niet alleen het individu. Omdat jongeren steeds afhankelijker worden van hun vrienden, zullen ze hun beslissingen vaker toetsen aan wat hun vrienden denken of zullen doen. Inspire the world: Tom Palmaerts is ervan overtuigd dat jongeren bang zijn voor de zaken waar ze geen controle over hebben. Er zijn jongeren die dan afhaken uit cynisme, maar een andere grote groep neemt het heft in eigen handen. Ze hebben weinig vertrouwen in de maatschappij, maar daarom niet minder in zichzelf. Jongeren geloven in hun eigen kracht en willen dit met gelijkgestemden aan de maatschappij tonen. Het is een nieuwe vorm van verzet, waardoor ze reageren op hun eigen positieve manier. (Beckers, 3/05/2012, p. 6) Op deze trend kunnen organisaties weinig tot niet inspelen. Dreamotion: Dreamotion is een samentrekking van dreams en motion. Het verwijst naar trage dromen in een snel evoluerende wereld. Na een hectisch jaar 2011 (Arabische Lente, Indignados, etc.), komt nu de ontnuchtering. Ze grijpen terug naar zaken die hen bekend zijn (denk maar aan de retro-trend). (Smolders, Palmaerts, Internet, 15/12/2011) Forward to basic thinking betekent dat jongeren nostalgisch worden over de gewone dingen in het leven. Jongeren vinden familie zeer belangrijk en verlangen meer en meer om halftijds te werken, zodat familie en kwaliteit weer op de voorgrond komen. Een belangrijke gedachte is hier dat ze niet terug willen naar het verleden, want met zon visie kunnen ze de toekomst niet aan. Ze komen gewoon tot bezinning en beseffen waaraan ze veel waarde hechten in het leven. (Tom Palmaerts, Braine-lAlleud, 15/02/2012) Softfocus in filmpjes, slowmotion in reclame en retro fotobewerking zoals Instagram is een uiting van deze trend in het dagelijkse leven en hoe organisaties daarop inspelen. (Hoek van Dijke, Internet, 29/4/2012) Closed networks: Sommige vrienden delen zoveel van hun privleven dat het op spam begint te lijken. Wanneer je op de koop toe niet dezelfde interesses deelt, kan dit zeer ergerlijk overkomen. Bij closed networks gaat het om zeer private netwerken waarvan alleen je beste vrienden deel uitmaken, waardoor je er zo goed als elke facet van je leven kan delen. Bij Facebook is de groep zo groot dat enkel nog een vind ik leuk verwacht wordt, bij meer gesloten netwerken is er een hechtere band aanwezig waardoor er weer meer plaats is voor reacties. De sociale netwerksite Path waar maximaal 150 mensen je netwerk kunnen vervolledigen speelt handig in op deze trend. Belangrijk is hier het moment waarop het maximum aantal vrienden is bereikt en wanneer er bepaald moet worden wie tot dit netwerk hoort en wie niet. Path is maar n voorbeeld. Andere sociale netwerksites spelen in op specifieke interesses, zoals eten (Nosh). (Tom Palmaerts, Braine-lAlleud, 15/02/2012)

JONGEREN COMMUNICATIE

Dit kan een signaal zijn dat organisaties zich terug moeten beperken tot de essentie. Dit kan door kortingen te geven aan een zeer beperkte groep jongeren of door jongerenambassadeurs in te schakelen die het culturele aanbod kunnen personaliseren. Safety rules: Vrienden en familie nemen terug een prominente plaats in in ons leven, waardoor alles moet wijken om de veiligheid van onze dierbaren te garanderen. Geld wordt tot op de cent bijgehouden op Afas Personal en mensen om wie we geven dienen hun vrijheid op te geven, omdat we altijd en overal willen weten waar ze uithangen. (Trendwolves, Internet, 29/4/2012) Wanneer een stad een app ontwikkeld, kan het geen slecht idee zijn om er een location based app van te maken, zodat vrienden steeds weten waar je je bevindt. Cercle of food: De Komen Eten-trend is niemand onbekend, maar in 2012 gaat het verder dan dat. Jongeren gaan meer stilstaan bij het vegetarisch zijn en het creatief omgaan met eten. Zoals eerder vermeld is het proces minstens even belangrijk als het resultaat. Daarom zijn mensen meer genteresseerd in hoe voeding cht ontstaat. Jongeren gaan daardoor met zijn allen gaan vissen en jagen: Slowhunting in a fastmoving world. Urban farming zorgt ervoor dat groenten telen niet langer tot het platteland behoort, maar ook bij wijze van spreken in de slaapkamer kan gebeuren. Dit alles zal zich uiten in food raves (feestjes waar het klaarmaken van eten centraal staat). (Tom Palmaerts, Braine-lAlleud, 15/02/2012) Het thema food is een ideale inspiratiebron waarrond het culturele aanbod kan worden gecreerd. Kookworkshops of zelfs grote bakevenementen kunnen overwogen worden. Selective luxury: Oudere generaties leefden volgens een vast patroon dat bestond uit: studeren, werken, sparen, samenwonen, trouwen, kinderen en pensioen. Vandaag de dag beseffen jongeren meer dan ooit dat ze langer dan hun grootouders en zelfs langer dan hun ouders moeten werken. Daarom willen ze van tijd tot tijd een pauze in de vorm van een sabbatjaar, halftijds werken, etc. Een heel leven sparen zegt hen niets. Daarom willen ze wat nu aantrekkelijk lijkt. (Trendwolves, Internet, 29/4/2012) Deze trend is bijzonder dankbaar voor culturele instellingen. Als jongeren enkel ingaan op een aantrekkelijk aanbod, maak het aanbod dan aantrekkelijk! Organiseer een muziekvoorstelling of een geleid museumbezoek dat aansluit op de les- of werkuren, maak tickets beschikbaar via een lastminutebalie, enz. (Devos, 2004, p. 61)

Zoals ik al eerder aanhaalde, maken jongeren niet langer deel uit van n en dezelfde vriendengroep. Daarom is het als communicator not done om jongeren te behandelen als doelgroep, veel beter is het om ze als individu en 2 1 gesprekspartner te beschouwen. Het eerste deel van de figuur3 toont hoe het niet Figuur 1: Van solo-domain moet: wanneer de communicator slechts n domein of interesseveld (groene naar multi-domain, bol) van de jongere (c) probeert te bereiken, zal het merk als onrespectloos gezien Boschma, Groen, 2010, p. 66 worden. Beter is het wanneer je de verschillende domeinen en daardoor de volledige leefwereld van een jongere omvat (2). Op deze manier kan de jongere zelf kiezen in welke domeinen hij of zij het merk gebruikt of toelaat. (Boschma, Groen, 2010, p. 65-66) Deze nieuwe manier van communiceren, vraagt een volledig vernieuwde manier van werken. Vanaf nu dient iedereen te communiceren met jongeren vanuit liefde. Door middel van vijf eenvoudige stappen, zou dit geen struikelblok meer mogen zijn: (Boshma, Groen, 2010, p. 63-81)
3

In de figuur wordt n persoon afgebeeld, omringd met de vele hobbys en interesses die zijn/haar leven bepalen.

JONGEREN COMMUNICATIE

1.

2.

3.

4.

5.

Eigen houding veranderen Om jongeren op een efficinte manier te bereiken, is het de bedoeling om je eigen attitude te veranderen en jongeren centraal te plaatsen. Voortaan dien je dus jezelf de vraag te stellen: Hoe kunnen we relevant worden in het leven van jongeren? in plaats van Hoe kunnen we ervoor zorgen dat jongeren onze diensten met plezier aannemen?. Als jongeren niet zonder muziek kunnen, waarom dan niet zorgen dat jongeren hun muziek altijd bij zich kunnen hebben? Vrienden en fans zoeken en vinden Als merk moet je aansluiting zoeken bij de identiteit van de jongere zelf. Daarom moeten alle interessegebieden gevoed worden die een overlapping (kunnen) hebben met hetgeen de communicator aanbiedt. Inspireren is het nieuwe alternatief voor marktonderzoek Vanaf nu zijn doelgroepen en marktonderzoek verleden tijd en vrienden en fans de toekomst. Een stap in de goede richting, is creren wat jij wil. Fans meer betrekken Co-creation (beroep doen op klanten of gebruikers om een oplossing te vinden voor Figuur 2: Strangers een probleem) wordt vervangen door increation. Dit wil zeggen dat experts en / True fans, jongeren aan dezelfde tafel gaan zitten, waarbij de experts genspireerd kunnen Boshma, Groen, worden door de jongeren, maar het uiteindelijke product wordt door de experts zelf 2010, p. 76 uitgevonden. De behoeften van de jongeren worden aangebracht, niet de functies van een product. Daarnaast is het een oeroude wijsheid dat one true fan is worth perhaps 10 000 times as much as a stranger. Einddoel: fans vertellen de boodschap door Door als merk zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid te staan (vertel wat je bent, niet wat je wil zijn), vergroot je je geloofwaardigheid. Geloofwaardigheid spreekt aan en de kans op mond-totmond reclame neemt toe. Tenslotte wordt niemand verplicht om op die like-button te klikken. De mening van een vriend is doorslaggevender dan die van een onbekende. (Hoek van Dijke, Donkers, 2009, p. 33) Door een buzz rond je organisatie of merk te creren, kan het sneller op meer sympathie rekenen en daarbovenop heeft de communicatie in de toekomst een betere basis.

Het kiezen van een medium moet een weloverwogen strategie zijn. Vroeger werd de kanaalkeuze vooral vanuit technisch oogpunt benaderd: Wat kan ik daarmee doen?. Maar in tegenstelling tot de Babyboomers en Generatie X, ziet de Generatie Y het medium vanuit een emotionele hoek: Wat is de betekenis?. Daarom is het belangrijk om eerst en vooral na te denken over wat je wil communiceren en pas dan het medium te kiezen dat daar het best op aansluit. (Boschma, Groen, 2010, p. 83) De quote van Louis Sullivan form follows function is hier een grondbeginsel. Eenmaal het medium bepaald is, is het daarenboven belangrijk om na te gaan met welke andere media ze kan gecombineerd worden op voorwaarde dat de uitgedragen boodschap overal dezelfde is. Jongeren zijn gevoeliger dan wie dan ook voor een eenduidige boodschap. Indien er geen sprake is van synergie tussen de verschillende gebruikte kanalen, wordt een boodschap als onwaar beschouwd. (Eeckhout, De Lembre, 2007, p. 3) Elk medium dat aan een campagne wordt toegevoegd, dient ook een meerwaarde te betekenen voor de campagne. Indien dit niet het geval is, kan dit medium evengoed weggelaten worden. Efficintie blijft een doorslaggevende factor. (Hoek van Dijke, Donkers, 2009, p. 31) Door een communicatiemiddel voor te leggen aan een panel dat bestaat uit vijf zorgvuldig geselecteerde proefpersonen, kunnen ongeveer 80% van de fouten vermeden worden. (Van Steenkiste, Devriendt, Destrijker, 2004, p. 11) Hoe je het ook draait of keert: het begint en eindigt altijd bij de jongeren die je wil bereiken.

JONGEREN COMMUNICATIE

De jongerencommunicatie van een stad gaat zeer vaak over het culturele aanbod dat die stad te bieden heeft. Jammer genoeg wordt cultuur bij jongeren niet altijd met open armen ontvangen. Daarom dient cultuur op een aangepaste en aantrekkelijke manier naar deze jongeren gecommuniceerd te worden, want jongerencommunicatie moet een bewuste keuze zijn. (van der Meulen, 03/2012, p. 9) Culturele jongerencommunicatie verloopt het best volgens een bepaald stramien, zodat het doel nooit verloren gaat. Want hoe dan ook blijft de voornaamste doelstelling: de culturele drempel lager maken voor de jeugd, waardoor een groter aandeel van het publiek bestaat uit jongeren. Eerst en vooral dient de communicator zich af te vragen wat de behoeften zijn van de jongeren en daarop aansluitend dient nagegaan te worden welk deel van het bestaande aanbod daar het best op aansluit. Ten slotte worden de geschikte boodschap en de kanalen bepaald. Het is duidelijk dat er een overzichtelijke strategie moet aanwezig zijn om jongeren te overtuigen om deel te nemen aan het culturele aanbod. Het 10-puntenplan dat Cultuurnet aanbiedt kan hier zeker soelaas brengen. (Cultuurnet, Internet, 2012) Voor de volledigheid voegde ik er nog een elfde punt aan toe. 1. Het culturele aanbod wordt vaak door kleine en grote organisaties georganiseerd, maar meestal is alleen het aanbod van de professionele actoren onder de jongeren bekend. Daarom is het belangrijk dat het volledige jongerenaanbod in het teken staat van een gezamenlijke strategie waarbij er een medium aanwezig is dat de activiteiten van lle actoren bundelt en communiceert. 2. Wanneer jongeren het gezicht worden van de gevoerde jongerencommunicatie, kan dit een positieve invloed hebben op leeftijdsgenoten. Een medium waar jongeren hun mening kunnen uiten en waar ruimte is om te bloggen, recenseren of discussiren heeft een grotere meerwaarde dan pakweg een uitnodigend artikel van een volwassene. Door ze als ambassadeurs in te schakelen, kunnen ze ook zelf het programma samenstellen of een adressenbestand ter beschikking stellen, waardoor geopteerd wordt voor een meer doelgerichte fanbasis. Het resultaat is een hechte groep die niets liever doet dan (culturele) activiteiten samen met hun vrienden te beleven. (Devos, 2004, p. 74) Hieruit blijkt dat one-way communicatie geen alleenstaand onderdeel mag zijn van een campagne, ook interactie dient anno 2012 de manier van communiceren te bepalen. 3. Een raakvlak doet wonderen. Enkel culturele producten met een hoge herkenbaarheid kunnen op veel respons rekenen. Door te appelleren aan bestaande smaakvoorkeuren, wordt de culturele drempel lager. Ook Franky Devos meent in zijn boek Ambrassadeurs dat jongeren eerder een mainstream- dan een avant-gardesmaak hebben. (Devos, 2004, p. 58) 4. Flyers, posters en vrijkaarten zijn onontbeerlijk om een jongeren-cultuurcampagne te doen slagen. Drukwerk in combinatie met een jongerenportaalsite en een e-zine kan al een groot deel van een communicatiesucces betekenen. 5. Geef een beperkte groep jongeren korting. Dit zorgt ervoor dat de korting de perceptie krijgt, dat die speciaal voor die groep jongeren ontworpen werd. En iedereen weet: schaarste maakt aantrekkelijk. 6. Last-minute aanbiedingen, kunnen een onverwacht leuke avond opleveren. Uit een onderzoek naar de vrijetijdsbeleving van de Antwerpse jongeren (2001-2002) bleek dat jongeren ten vroegste n dag op voorhand beslissen of ze een culturele activiteit bijwonen. Zeker voor grotere steden kan een last-minute ticketbalie rendabel zijn. 7. Authenticiteit, vanbinnen en vanbuiten. Door een duidelijke waarde en identiteit te profileren en daar realistisch over te zijn (wees niet t jong), wordt het al een stuk gemakkelijker om de juiste communicatie daarop aan te sluiten. De jongerensite spunk.nl is erin geslaagd om dit zeer mooi te verwoorden: een campagne voor jongeren mag niet voelen als een vader die vet cool zegt. (Nelis, van Sark, 2009, p. 140) Daarnaast identificeren jongeren zich vlugger met authentieke merken. Het is een soort codesysteem waarmee jongeren kunnen tonen wat ze belangrijk vinden in hun leven. (Hoek van Dijke, Donkers, 2009, p. 30) Naast een authentieke voorstelling of tentoonstelling is het vooral belangrijk om dit op een onvervalste manier te
7

JONGEREN COMMUNICATIE

communiceren naar de jonge doelgroep. Dit wordt het meest geapprecieerd als dit gebeurt in gewone verstaanbare taal zonder de jongerentaal na te apen. 8. Neem deel en win! Jongeren die dit lezen, zullen vlugger de aangeboden culturele activiteit in het achterhoofd houden dan bij een ordinaire communicatiecampagne. In samenwerking met een partnerorganisatie kan een aantrekkelijk prijzenpakket ontstaan. 9. Jeugd is koning. Een handgeschreven brief, een meet-and-greet met een idool of VIP-kaarten voor een evenement kunnen ervoor zorgen dat de mond overloopt waar hun hart van vol is. 10. Televisie is en blijft n van de krachtigste media. Ondanks de opkomst van tal van nieuwe media, heeft televisie nog het meeste geloofwaardigheid. Televisie is een dure aangelegenheid. Daarom kan een collectieve televisiespot een grote groep jongeren bereiken tegen een lagere kost. 11. Hoe sociaal de wereld van jongeren vandaag de dag ook is, respecteer hun privacy. Jongeren appreciren het niet om een sms te ontvangen van iemand die ze niet kennen. Enkel media die daarvoor bestemd zijn (post, e-mail, etc.), mogen daarvoor ingeschakeld worden. (Hoek van Dijke, Donkers, 2009, p. 32) Eenmaal de communicatiestrategie bepaald is, is het belangrijk om de juiste boodschap te formuleren. (Hoek van Dijke, Donkers, 2009, p. 31) Deze mag zeker niet te algemeen opgevat worden. Hoe concreter, hoe beter. Het bewijs dat Magritte meer is dan kunst alleen slaat meer aan dan Cultuur is terug van weggeweest.

Je kunt je de vraag stellen: Wat trekt jongeren over de schreef om al dan niet naar een cultureel evenement te gaan?. Het Nederlandse CJP somt een aantal tips op die cultuur aantrekkelijker maken bij de jeugd. Een korting zorgt ervoor dat jongeren zich gewenst voelen. Daarbovenop blijft de waardeperceptie van het evenement dezelfde, want de rele prijs wordt niet aangepast. Zowel de potentile cultuurgenieter, de ervaren cultuurgenieter als de student kunnen daarmee gelokt worden. Enkel de cultuurontwijker lijkt hiermee niet overtuigd. De jeugd is ook zeer gevoelig aan de inspanning die men moet leveren om al dan niet aanwezig te zijn op een evenement. Indien een cultuurproduct in een verre uithoek van de stad plaatsvindt, dan kan dit op minder enthousiasme rekenen dan wanneer dit plaatsvindt in het centrum van de stad. (Groenen, Delmee, 2011, p. 36-40) De mate van inspanning geldt zowel voor het aanbod als de communicatie. Als communicator moet je de jongeren opzoeken en niet omgekeerd: zorg dat je bent, waar de jongeren zijn. Het personeel dat in contact staat met de jongeren dient jong te zijn. Indien dit niet het geval is, is het mooi meegenomen als de oudere werknemer de jonge bezoeker op zijn gemakt stelt, zodat dit een goede start is voor de rest van de beleving. Daarnaast is duidelijkheid ook doorslaggevend. Dit zorgt ervoor dat onzekerheid weggenomen wordt. Zoals eerder vermeld zijn jongeren met duizend zaken naast elkaar bezig, daarom is het belangrijk dat ze in n oogopslag kunnen zien waar het om gaat, kort, maar krachtig dus. (Hoek van Dijke, Donkers, 2009, p. 30) Wel is het belangrijk dat die informatie niet opgedrongen wordt. Een relaxte houding kan verkregen worden door hen te inspireren en door aan te sluiten op hun leefwereld. Humor kan hier zeker en vast een hulpmiddel zijn. (Groenen, Delmee, 2011, p. 36-40) Wanneer beslist is op welke leeftijd men het aanbod wil richten, zorgt een aangepaste communicatiestrategie ervoor dat deze groep jongeren bereikt wordt. Als de opkomst bestaat uit jongeren van de leeftijdsklasse waarop gemikt werd, is dit een positieve stimulans voor cultuurdeelname in de toekomst. Een te oud publiek zorgt ervoor dat jongeren zichzelf nog wat te jong vinden voor een evenement en een te jong publiek zorgt ervoor dat ze het aanbod kinderachtig vinden. (Ibid.)

JONGEREN COMMUNICATIE

Vanuit het pleidooi dat er meer rekening moet gehouden worden met wat jongeren leuk en aantrekkelijk vinden, is het vanzelfsprekend dat de communicatiemiddelen ook meer vanuit het perspectief van de groep jongeren moeten worden ontwikkeld in plaats vanuit het perspectief van de communicator. Vaak worden communicatiemiddelen volgestouwd met allerhande logos, een vastgelegde huisstijl, moeilijke teksten, noem maar op. (Devos, 2004, p. 12) Tom De Bruyne, lector ecommerce en cybermarketing aan de Katholieke Hogeschool Mechelen, weet dat het veel beter is als men opteert voor een herkenbare stijl die verschilt van alle andere media die niet naar jongeren gericht zijn. Dit wil niet zeggen dat er een resem aan rigide regels moet worden opgelegd, die alleen maar beperkend en niet inspirerend werken. Een jongerenlabel dat ervoor zorgt dat jongeren de communicatie-uiting herkennen en er zich mee identificeren doet wonderen. (Van Steenkiste, Devriendt, Destrijker, 2004, p. 14) Alles draait ten slotte om herkenbaarheid en imago. Hierbij wordt het meteen duidelijk dat communicatie voor jongeren alleen maar bestemd mag zijn voor jongeren en niet in n en dezelfde adem ouders mag aanspreken. Een vastliggende mix van felle primaire kleuren en grote formaten van affiches, zijn zeker en vast aandachtspunten. (Ibid.)

JONGEREN COMMUNICATIE BRUGGE

Brugge is maar twee projecten rijk die studenten als doelgroep hebben: Brugge Leeft en Brugge Studentenstad. Dit hoofdstuk zal duidelijk maken in welke mate ze elkaar aanvullen dan wel tegenwerken. Tijdens het schooljaar 2011-2012 waren er 7000 studenten ingeschreven in de Brugse hogescholen en dit aantal neemt sinds kort gestaag toe, waardoor de stad een studentenpopulatie verwacht van 9000 studenten tegen 2015. De stad moet het vooral hebben van haar unieke bacheloropleidingen in Vlaanderen, want een masteropleiding is hier maar mogelijk vanaf volgend academiejaar in de United Nations University. (zie bijlage 6.3 p. 24) (Huysentruyt, Het Laatste Nieuws, 21/10/2011) Ongeveer n op vier zit op kot, maar in feite zou n op drie studenten graag een kot in Brugge bemachtigen. (Van Volcem, Brugge, juni 2012) (e-mail van Mercedes Van Volcem, 13/5/2012) In tegenstelling tot Gent en Leuven kent Brugge geen berucht uitgaansleven, maar studenten vallen dan meer voor haar gezellige bruine kroegen.

Het idee achter het initiatief Brugge Leeft is om de braindrain in Brugge tegen te gaan. (Van Den Driessche, Brugge, 5/4/2012) Andere en grotere steden hebben op studenten blijkbaar een grotere aantrekkingskracht dan de plakfactor van Brugge. De dienst Stedenbeleid van Brugge dient grootstedelijke problemen aan te pakken waarvan dit er dus n is. Deze dienst heeft Brugge Plus de middelen gegeven ( 100.000 in 2011 en 50.000 in 2012 en 2013) om iemand aan te stellen die dit project uitwerkt. (College van Burgemeester en Schepenen, 2011, p. 1) Uiteindelijk werd in augustus 2011 een medewerker voor de jongerencommunicatie aangesteld, met name Roeland Van Den Driessche, en dat betekende meteen een nieuwe, frisse wind doorheen Brugge Leeft. Brugge Leeft was oorspronkelijk een afstudeerproject van twee Brugse studenten dat toen enkel een website omvatte. Nadat de Brugge Leeft-website overgenomen werd door Brugge Plus vzw, werd van Brugge Leeft een waar handelsmerk gemaakt, zodat de jongerencommunicatie voortaan altijd onder de noemer van Brugge Leeft gevoerd kon worden. Brugge Leeft blijft echter contact houden met de oorspronkelijke ontwikkelaars van de website, zij kunnen dus nog steeds hun opmerkingen en bedenkingen doorgeven en hebben beiden een login van de vernieuwde website. (e-mail van Roeland Van Den Driessche, 23/4/2012) De overkoepelende doelstelling van Brugge Leeft is het beeld bevorderen van Brugge als een aantrekkelijke stad voor studenten en jongeren. Daarnaast zijn er nog enkele afgeleide doelstellingen die werden vermeld in het jaarverslag van Brugge Plus: (Strobbe, 2011, p. 26) 1. Jongeren een eenduidig en volledig overzicht aanbieden van wat er te beleven valt in Brugge; 2. Bruggeleeft.be heeft de ambitie d jongerenwebsite van Brugge te worden; 3. Kortingen van de culturele partners bundelen en beter communiceren; 4. Plaatselijke handelaars en horecazaken stimuleren om een korting te geven aan studenten en de Brugse jongeren.

Sinds vrijdag 30 maart is Brugge Leeft terug te vinden onder een nieuwe website. (zie Figuur 3 p. 28) Deze werd slechts een dag op voorhand aangekondigd via een countdownklok. De kans dat jongeren de lancering opmerkten is dus zeer klein, want de communicatiemedewerker vermeldde de websitelancering slechts twee dagen op voorhand via de Facebookpagina. Daarbovenop bezoeken
10

JONGEREN COMMUNICATIE BRUGGE

weinig jongeren de Facebookpagina, laat staan de website elke dag. De website heeft een frissere look & feel dan de eerste versie en haar troef is het kort op de bal spelen. Zonder twijfel is deze website het meest up-to-date van alle Brugse websites. Dit heeft men vooral te danken aan de grote interactiemogelijkheden: op elke post kan gereageerd worden, jongeren kunnen zelf evenementen uploaden, deelnemen aan een evenement kan door in te loggen met je Facebookaccount, de evenementendatabase wordt elke dag bijgewerkt door Roeland Van Den Driessche, etc. Dit alles heeft tot gevolg dat de website maandelijks 3300 unieke bezoekers heeft en dat de gemiddelde tijd die men doorbrengt op de website twee minuten bedraagt. (Van Den Driessche, Brugge, 23/5/2012) Toch kan je merken dat de website zich nog in haar kinderschoenen bevindt. Bij de rubriek Stadsgids is nog geen info terug te vinden doordat de website werd afgewerkt en gelanceerd onder vrij grote tijdsdruk, maar hieraan wordt gewerkt door de Brugge Leeftmedewerker. Deze website toont wel dat er geleerd werd uit de fouten van de vorige website. Er werd geopteerd voor een frissere en aantrekkelijkere website in plaats van de sombere zwarte site met grasgroene accenten. Het gaat dus om een vernieuwing zonder aan herkenbaarheid in te boeten. Om jongeren nog meer warm te maken voor wat er in Brugge leeft, worden mooie sfeerbeelden getoond bij Nieuws en In de kijker. Duidelijkheid is waarschijnlijk het sterkste punt van deze website: er wordt een goed onderscheid gemaakt tussen titels en platte tekst, bij de evenementenkalender worden plaats en uur weergegeven met toepasselijke symbolen en de navigatiebalk bevat alle onderwerpen waarvan men uit ervaring geleerd heeft dat ze veel bezocht worden (Kalender, Tickets, Voordelen, Stadsgids, Nieuws en Contact). Toch zou ik graag enkele punten aanhalen die de gebruiksvriendelijkheid van de website negatief benvloeden: - De teksten werden niet echt webproof geschreven: lange teksten met weinig tot geen tussenkopjes. Andere teksten tonen dan weer rare kuren met tekens die fout worden ingelezen waardoor de surfer b.v. te zien krijgt. - Naast elk evenement staan de symbolen van Tickets te winnen!, Korting met je BL -pas en Cultuurcheques geldig, maar deze zijn niet clickable. Je kunt b.v. niet nagaan hoeveel korting je krijgt met je BL-pas of de cultuurcheques. - Tevens heeft elke jongere een andere mening over privacy, maar op de Brugge Leeft-website wordt hiermee weinig rekening gehouden: bij de evenementen kun je vriend n vijand op de hoogte brengen van je aanwezigheid op een komend evenement, met de aantrekkelijke knop ik ga. Het is niet mogelijk om de privacyinstellingen aan te passen. - Ook is er nog wat sleutelwerk wat betreft de structuur. Indien je meer info wil omtrent de Brugge Leeft-Jongerenpas (zie 2.1.2.d p. 12), dan is een gelijknamige rubriek niet terug te vinden. Wel is er een rubriek Voordelen met alle Brugse zaken waar je terecht kan met je BL-pas. Over de cultuurcheques is zelfs helemaal geen info terug te vinden op de vernieuwde site. - Een zoekfunctie is onvindbaar en alhoewel de website een hoge graad van interactiviteit laat uitschijnen is er geen enkele link terug te vinden naar de Twitter- en Facebookpagina van Brugge Leeft.

Zowel bij de gebruikers als bij de organisator valt Facebook in goede aarde, want naast de website ziet Roeland Van Den Driessche dit communicatiemiddel als het belangrijkste medium dat grotendeels de tone of voice bepaalt. (Van Den Driessche, Brugge, 5/4/2012) Op 22 april 2012 werd de pagina leuk gevonden door 4304 mensen. Voor een project dat nog maar een klein jaar bestaat, is dit zeker geen slecht aantal. De populairste leeftijdsgroepen zijn de 18- tot 24-jarigen en de populairste woonplaats is Brugge, dus hun doel schieten ze absoluut niet voorbij. De berichten die gepost worden zijn vooral bekendmakingen van winnaars, verslaggevingen en activerende berichten. Organisaties die tickets ter beschikking stelden, krijgen extra aandacht via deze Facebookpagina. Dat
11

JONGEREN COMMUNICATIE BRUGGE

Brugge Leeft en Brugge Plus op dezelfde fysieke locatie gevestigd zijn, is ook duidelijk, want vaak worden evenementen van de Facebookpagina van Brugge Plus voor het voetlicht gebracht en omgekeerd. Zo goed als elke werkdag kan je activiteit waarnemen op deze pagina en meerdere posts op n dag is schering en inslag. Vrij regelmatig wordt verwezen via een link naar de Brugge Leeftpagina. Dit is ongetwijfeld een positief punt, want de website is uiteindelijk waar het om draait. Brugge Leeft zorgt er ook voor dat ze op een goed blaadje bij de partners staat, elke partner werd digitaal leuk gevonden door Brugge Leeft: van fotografen over partners van de Brugge LeeftJongerenpas tot culturele organisaties. Dit zorgt er ook voor dat Brugge Leeft over heel wat tongen rolt, want 95 personen hebben het reeds over deze organisatie gehad op Facebook. (Facebook, Internet, 22/4/2012) De website en de Facebookpagina zijn de pronkpareltjes van Brugge Leeft, maar op geen enkele andere manier worden jongeren naar deze website en pagina gelokt. Het kan misschien een leuk idee zijn om het Brugge Leeft-logo te drukken op de polsbandjes van fuiven en er een actie aan te verbinden. Hierdoor worden jongeren via een pullstrategie naar de online versie van Brugge Leeft gestuurd. Daarbij kan ook een blog gelanceerd worden of een aanspreekpunt waar jongeren steeds met hun vragen of een babbel terecht kunnen.

Hoe actief Brugge Leeft op Facebook is, zo inactief is Brugge Leeft op Twitter. Welgeteld 5 tweets heeft de organisatie op haar palmares staan. De eerste tweet dateert van 30 augustus 2011, de laatste van 11 januari 2012. Als er geopteerd wordt om de communicatiestrategie vooral te enten op digitale en sociale media, dan is het naar mijn mening een zonde om niet actief te zijn op Twitter.

Tijdens september 2011 werd de Brugge Leeft-Jongerenpas voor de eerste maal via de post bedeeld aan alle Brugse 16- tot 24-jarigen. Daarnaast kregen de eerstejaarsstudenten van HOWEST en KHBO deze jongerenpas bij het welkomstpakket overhandigd. De studenten van de oudere jaren kregen ook de kans om de overige 2000 pasjes op te halen bij de dienst studentenvoorzieningen op de desbetreffende campus. In totaal werden er 16.000 stuks verdeeld. (Brugge Plus, 2011, p. 28) De jongerenpas is een combinatie van een fysieke kortingskaart in bankkaartformaat en een gentegreerde USB-stick (zie Figuur 4 p. 28). Reeds 27 zaken in Brugge bieden allerhande promoties aan de jongeren op vertoon van deze kaart. (Brugge Leeft, Internet, 18/5/2012) Op de 2 GB-grote USB-stick is een onverwijderbare link naar de Brugge Leeft-website te vinden, maar uiteraard kan deze USB-stick ook voor studie en vrije tijd aangewend worden. Deze kaart zorgt ervoor dat jongeren het gevoel krijgen deel uit te maken van een groep, daarbovenop levert de kaart extra zichtbaarheid op voor Brugge Leeft. (College van Burgemeester en Schepenen, 2011, p. 3) De reden waarom het pasje aan de Brugse jongeren werd gegeven is duidelijk (jongeren het gevoel geven dat ze deel uitmaken van een groep), de reden waarom de eerstejaarsstudenten de kaart ontvingen iets minder, want uiteindelijk beslisten zij al om in Brugge te studeren. Van Den Driessche vertelde me dat het de bedoeling is om de eerstejaarsstudenten te betrekken in het studentenleven van Brugge. Brugge Leeft was in september een vrij recent project en daarom in mindere mate bekend onder de studenten. Door haar jongerenpas worden de eerstejaarsstudenten gentroduceerd in het studentenleven van Brugge. (Van Den Driessche, Brugge, 5/4/2012).

12

JONGEREN COMMUNICATIE BRUGGE

De cultuurcheques zijn gratis te verkrijgen bij In&Uit4, Comedyshows5, Cactus Muziekcentrum6, Suburb Soundz7 en bij de beide hogescholen Howest en KHBO. Het principe is eenvoudig: indien de kostprijs van een ticket minder dan 10 bedraagt, dan krijgt de student een korting van 2,5 (n cultuurcheque), indien de studentenprijs van een ticket 10 of meer bedraagt, dan mag de student twee cultuurcheques afgeven met een korting ter waarde van 5. Enkel studenten van het HOWEST en het KHBO kunnen gebruik maken van deze cultuurcheque, de studenten van het Europacollege werden over het hoofd gezien. De korting wordt achteraf terugbetaald door de hogescholen aan de desbetreffende culturele instanties. (Van Den Driessche, Brugge, 5/4/2012) (zie Figuur 5 p. 28)

Dat de communicatie vooral verloopt via de digitale weg, heeft een impact op de hoeveelheid drukwerk. Enkel een maandelijkse kalender van Bruges InsideOut8 in flyerformaat waarvan de input wordt verzorgd door Brugge Leeft kan als een volwaardig communicatiemiddel worden beschouwd. Op de achterflap van de flyer wordt ruimte voorzien voor acties of evenementen die extra aandacht verdienen zoals b.v. Villa Bota op je kot op de aprileditie van deze flyer. Bij de BL-pas vond men ook een flyer in postkaartformaat die een bondig overzicht gaf van de voordelen die de BL-website en jongerenpas te bieden hebben. Raamstickers worden verspreid bij alle partners die bereid zijn om korting te geven op vertoon van de Brugge Leeft-pas. Tot slot zie je de banner met een breedte van drie meter regelmatig verschijnen op fuiven in Brugge. (Van Den Driessche, Brugge, 5/4/2012) In het eerste deel vermeldde ik dat jongeren het appreciren dat hun jongerentaal niet nageaapt wordt, maar heel regelmatig verschijnt er op de Facebookpagina en zelfs in de gedrukte kalender een aardig mondje jongerentaal. Daarnaast vult de communicatie elkaar enigszins aan, maar van een toegevoegde waarde kunnen we niet echt spreken.

Fotowedstrijd (in samenwerking met Brugge Studentenstad) Eind februari werd de fotowedstrijd aangekondigd door Brugge Leeft i.s.m. Brugge Studentenstad. Het doel van deze wedstrijd is om Brugge als een echte studentenstad op de Belgische kaart te zetten. Door middel van een persbericht en vele aanmaningen op Facebook, werden de studenten aangemoedigd om hun fotos te uploaden. Wat begon als dromerige postkaartjes van Brugge resulteerde in gewaagde en minder gewaagde studentenfotos. Niet minder dan 80 fotos vulden het fotoalbum van Brugge Leeft, wat duidt op een geslaagde actie. Naar mijn mening konden de fotos nog wat studentikozer, maar Brugge Leeft en Brugge Studentenstad zijn geslaagd in hun opzet, want de wedstrijd leefde onder de studenten: de populairste foto telde niet minder dan 503 likes. De beloningen varieerden van een verrassingspakket van Guido9 tot een Fnacbon van 150 en de foto gedrukt op 100 affiches en 2000 postkaartjes. (Brugge Leeft, Internet, 5/4/2012) Villa Bota op je kot (in samenwerking met Brugge Studentenstad, Villa Bota, KHBO en Howest) Op donderdag 19 april van 20u tot 1u vond Villa Bota op je kot plaats. Het ging om een evenement waaraan elk Brugs kot kon deelnemen (dit betekent dat ze die avond de internetradio moesten afstemmen op Villa Bota). Villa Bota zorgde voor een aangepaste DJ-set en een live-reporter bezocht
4

In&Uit is gevestigd in het Concertgebouw en is het centrale info- en reservatiepunt voor toerisme en cultuur. (Brugge Plus, Internet, 22/5/2012) 5 Comedyshows bepaalt de programmatie van stand-up comedians en regelt de ticketverkoop o.a. via hun website. 6 Cactus Muziekcentrum biedt 'hedendaags niet-klassieke muziek' aan als concertclub, muziekeducatief centrum en festivalorganisator. (stad Brugge, Internet, 22/5/2012) 7 Suburb Soundz wil in en rond de Brugse binnenstad met tal van evenementen, fuiven en optredens het bestaande evenementenaanbod voor jongeren verruimen. (Suburb Soundz, Internet, 22/5/2012) 8 Bruges InsideOut is het Brugse jongerenmagazine dat tweemaandelijks gratis wordt verdeeld in tal van van Brugse zaken en cultuurhuizen. 9 Guido wil studenten bereiken met haar website en stadsgids boordevol tips en weetjes.

13

JONGEREN COMMUNICATIE BRUGGE

enkele deelnemende koten. In ruil voor het invullen van een online formulier en een handtekening van de kotbaas, kregen de deelnemende koten een partypakket dat mogelijk gemaakt werd door Pepsi, Maes, Brugge Tripel en KBC. Doordat de kotbaas zijn/haar handtekening onder het formulier plaatste, werd bevestigd dat men op de hoogte was van het evenement dat in het kot plaatsvond. (Villa Bota, Internet, 21/4/2012) Van Den Driessche vertelde me dat de opkomst aan de flauwe kant was: er werden slechts zeven inschrijvingen geteld. De grote schuldige voor deze lage opkomst is de beperkte communicatie die hieromtrent gevoerd werd. Een persbericht, enkele vermeldingen via de jongerenradio Villa Bota en een paar berichten op de Facebookpaginas van Villa Bota en Brugge Leeft bleken niet voldoende om het evenement te laten leven onder de jongeren. Het grote voordeel van de fotowedstrijd was dat de jongeren continu werden herinnerd aan de fotowedstrijd door de fotos die regelmatig verschenen op de Facebookpagina.

Brugge Studentenstad is een samenwerking tussen de Brugse hogescholen KHBO en Howest, het Europacollege, Brugge Leeft, de dienst Stedenbeleid en de dienst Flankerend Onderwijsbeleid en wordt voorgezeten door de burgemeester en de schepen van Onderwijs. (Van Den Driessche, Brugge, 5/4/2012) Theoretisch gezien kan dit als een werkgroep gezien worden die tweemaal per jaar samenkomt, maar met dat verschil dat het KHBO, het Howest en de Stad Brugge elk 5000 per jaar investeren in deze werkgroep. Dit geld wordt dan uitgekeerd aan grote evenementen als Student Welcome en het Sportevent. (e-mail van Roeland Van Den Driessche, 23/4/2012) Als je de website van Brugge Studentenstad bezoekt, dan is de kans groot dat je je afvraagt wat het onderscheid is tussen Brugge Studentenstad en Brugge Leeft. Om eerlijk te zijn is de grens zeer vaag. Maar officieus heeft Brugge Leeft de verantwoordelijkheid voor de Brugse jongerencommunicatie en bundelt Brugge Studentenstad alle initiatieven die een voordeel kunnen betekenen voor de Brugse studenten.

Ondanks de amateuristische uitstraling (de website werd ingebed in de website van de stad Brugge en het campagnebeeld is van vrij slechte kwaliteit), wordt wel alle moeite van de wereld gedaan om de website zo up-to-date mogelijk te houden. (zie Figuur 6 p. 28) Daarnaast mag de site nog zo eenvoudig zijn van structuur, toch werden een kruimelpad en zoekmachine voorzien. Ondanks het feit dat de teksten webproof zijn (kort, overzichtelijk en vergezeld van beeldmateriaal), is er geen sprake van een consequente opmaak (verschillende lettergroottes, letterkleur, etc.). Alle publicaties die ooit in druk verspreid zijn, kunnen ook gedownload worden. Dus de aantrekkelijke cafgids van Brugge en de studierichtingen die Brugge te bieden heeft, kunnen ook uit de thuisprinter rollen. In het algemeen kunnen we zeggen, dat er wel voldoende informatie terug te vinden is, maar toch iets te beknopt, waardoor de meeste vragen onbeantwoord blijven zoals wie er verantwoordelijk is voor Brugge Studentenstad en hoe hij/zij te bereiken is. Anno 2012 is een site een stap in de goede richting, maar niet actief zijn op de belangrijkste social mediasites als Facebook en Twitter maakt geen goede indruk. Het contrast tussen Brugge Leeft enerzijds en Brugge Studentenstad kan niet groter zijn. Het is bijzonder spijtig dat een organisatie met zon belangrijke naam zo weinig moeite doet om die naam
14

JONGEREN COMMUNICATIE BRUGGE

hoog te houden. Als dit maar een werkgroep is, waarom dan zon belangrijke pagina op de website van Brugge? Uiteindelijk zal elke student die de zoekwoorden Brugge student intypt in Google als eerste twee resultaten de link van Brugge Studentenstad zien. De missie van Brugge Studentenstad (als werkgroep) wordt niet vertaald in de website, waardoor er een concurrentie onstaat tussen Brugge Leeft enerzijds en Brugge Studentenstad anderzijds. Dit kan onmogelijk de bedoeling van de stad Brugge zijn. Ofwel moeten de verantwoordelijken beslissen dat Brugge Studentenstad een andere strategie moet volgen ofwel moet een fusie met Brugge Leeft overwogen worden.

UiThoek voor studenten (in samenwerking met Brugge Leeft) Op initiatief van Brugge Plus in samenwerking met de Brugse hogescholen werd een UiThoek genstalleerd in het KHBO en Howest. Deze UiThoek bestaat uit een zithoek met bankjes, een folderrek, een affichewand en een tv-scherm waarop een presentatie herhaald wordt met het cultuuraanbod van de maand. (Cultuurnet, Internet, 2011) Af en toe wordt in het kader van een bepaald evenement een activiteit georganiseerd, zoals een jazz-optreden door De Werf bij mooi weer. Deze promo-activiteiten gebeuren op kosten van de culturele organisaties. (Van Den Driessche, Brugge, 5/4/2012)

Zoals ik in het eerste deel aanhaalde, is het belangrijk om naar jongeren toe een speciaal beleid te voeren met o.a. kortingen, last-minute aanbiedingen, etc. Een vergelijkende studie maakte me duidelijk dat alle culturele organisaties voordelen aanbieden die specifiek afgestemd zijn op 16- tot 24-jarigen. Wel zijn deze kortingen zeer divers en niet gecentraliseerd. Enkel de cultuurcheques van Brugge Leeft worden door alle culturele organisaties (op Cinema Liberty na) aanvaard. Daarnaast heeft elke culturele organisatie nog eens een andere promotie, wat ervoor zorgt dat er absoluut geen eenheid meer heerst. Een overzicht: Het Concertgebouw biedt gratis de Discoverypas (-50%) aan voor alle jongeren tot 26 jaar. (Concertgebouw, Internet, 1/5/2012) Cactus Muziekcentrum heeft enkel voor de 16-, 17- en 18-jarigen die in Brugge school lopen de Student Redux waarbij alle concerten die met het desbetreffende logo aangeduid worden slechts 5 kosten. (Cactus Music, Internet, 1/5/2012) Het Cultuurcentrum biedt met het Jonge Kaasaanbod (whats in a name?) alle jongeren tot 26 jaar bepaalde voorstellingen en concerten aan voor 6. Voor alle andere voorstellingen geldt een korting van -20% voor alle jongeren tot 26 jaar. Deze doelgroep kan 10 minuten voor de voorstelling nog tickets kopen aan 6 wanneer deze nog beschikbaar zijn. (Cultuurcentrum, Internet, 1/5/2012) Jongeren die bij De Werf naar een voorstelling komen kijken, betalen slechts 5 (jongeren tot 21 jaar) of krijgen een korting van 3 (jongeren tot 26 jaar). (De Werf, Internet, 1/5/2012) Bij Cinema Lumire en Cinema Liberty betalen studenten slechts 6 voor een film. (Lumire Cinema, Internet, 1/5/2012) (Cinema Liberty, Internet, 1/5/2012) Een aantal tekortkomingen komen hier bovendrijven. Bij het Concertgebouw komen enkel de klassieke concerten aan bod en net niet de concerten of voorstellingen die de modale student interesseren, zoals stand-up comedian of concerten van populaire groepen. En wat met de studenten (wel of geen Bruggelingen) die niet in Brugge studeren bij het Cactus muziekcentrum? Binnen de groep van culturele organisaties die Brugge rijk is, is het Cultuurcentrum zonder twijfel het meest volledig op het vlak van jongerenpromoties. Niemand werd over het hoofd gezien.
15

JONGEREN COMMUNICATIE BRUGGE

Daarbovenop bieden ze met het Jonge Kaasaanbod een specifiek programma aan dat afgestemd is op de behoeften van jongeren en studenten. Het impulsieve karakter van Generatie Y wordt ook beloond met de last-minute tickets. Het doel van Brugge Leeft is onder andere om het culturele aanbod te stroomlijnen, zodat er terug sprake is van een ordelijk geheel. Hierboven werd reeds bewezen dat hiervan absoluut geen sprake is.

Musea Brugge kampt met een imagoprobleem, waardoor weinig jonge mensen een bezoekje brengen aan de vele locaties die Musea Brugge rijk is. Daarom ontwikkelde ze de actie: Bruggemuseum Paspoort. Door middel van een paspoort kunnen stempels verzameld worden, waarmee je kans maakt op een heuse prijs. Bij zes stempels krijg je een verjaardagskalender, bij negen stempels maak je kans op een chocoladeworkshop en bij twaalf stempel mag je misschien op het dak van de Gentpoort genieten van een luxe-ontbijt met je gezin. Er is per gezin n paspoort voorzien en de paspoorten werden verdeeld via het stadsmagazine Bruggespraak. (12 Plekken: Bruggemuseum Paspoort, Internet, 14/5/2012) Oorspronkelijk dacht ik dat dit een campagne voor kinderen was, maar niets is minder waar. Onder andere Roeland Van Den Driessche werd gevraagd of hij het paspoort in de kijker wilde brengen met Brugge Leeft. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

16

ANTWERPEN COMMUNICATIE

JONGEREN

Na een jaar de titel te mogen dragen van Europese Jongerenhoofdstad in 2011, is Antwerpen geen groentje meer op het vlak van jongerencommunicatie (zie bijlage 6.5 p. 27). Toerisme Antwerpen en Antwerpen Studentenstad zijn de twee organisaties die studenten bij de hand nemen en rondleiden in de Vlaamse havenstad, modestad n studentenstad.

Toerisme Antwerpen richt zich met de campagne This is Antwerp op de jonge toeristen uit het binnen- en buitenland die een trip naar Antwerpen plannen. Maar doordat er heel wat affiches en flyers in de Antwerpse binnenstad te vinden zijn, kan ook elke Antwerpse student de voordelen van This is Antwerp aan den lijve ondervinden. (zie Figuur 7 p. 28)

Niet alleen Belgen en Nederlanders tonen veel interesse in de modestad, ook anderstaligen uit alle uithoeken van de wereld zakken af naar Antwerpen. Daarbovenop blijkt 22% van alle internationale bezoekers tussen de 18 en 29 jaar te zijn. Toerisme Antwerpen weet op een professionele en georganiseerde manier met een mooi vormgegeven brochure en een overzichtelijke app haar troeven naar de jongeren toe uit te spelen. (De Roeck, Internet, 23/4/2012)

This is Antwerp is een grootschalig internationaal project dat actief jongeren vanuit alle landen van Europa wil lokken naar de scheldestad. In totaal zijn er 30.000 exemplaren van het boekje te vinden op 80 verschillende locaties in Antwerpen en in hostels, stations, infobalies, toeristische trekpleisters, etc. in heel Belgi. 5000 exemplaren werden ook verspreid in Parijs, Londen, Amsterdam, Hamburg en Berlijn via hostels en reisorganisaties. (Ibid.) Een 36 bladzijden tellende Engelstalige brochure biedt een bondig overzicht van de Antwerpse districten, winkels, koffiehuizen, frituren, het uitgaansleven en waar je moet zijn om locals te ontmoeten. Zesmaandelijks wordt een nieuwe versie uitgegeven naargelang het winter- of zomerseizoen. De Engelse brochure is vlot geschreven en leest als een trein. De teksten werden steevast ingedeeld in alineas en hier en daar werden bepaalde woorden in een groene kleur gezet wat de structuur ten goede komt. De brochure is rijkelijk gellustreerd met fotos, waardoor jongeren alleen maar met een goed gevoel kunnen uitkijken naar hun trip. (Ibid.)

De applicatie voor iPhone of Android is de gepdatete versie van de brochure. Reeds 12.569 keer werd de app gedownload sinds ze in 2011 werd gelanceerd. (Ibid.) Uiteraard is de app een handleiding zoals je die verwacht: boordevol hotspots (in een lijst of op een kaart) ingedeeld volgens groepen als see, shop, eat & drink, sleep, wifi, etc. Maar de app is meer. Je kunt kennismaken met de tien locals die meewerkten aan de realisatie van deze app. Er is ook een handige kalender aanwezig die je wegwijs maakt doorheen de evenementen die Antwerpen sieren. Wel is het spijtig dat evenementen die al voorbij zijn niet gewist worden. Dit betekent dat je een heel eind naar beneden moet scrollen om een activiteit te vinden die vandaag plaatsvindt. Ook kun je zelf berichten posten binnen de community door je aan te melden met Facebook. Uiteraard kon een favorietenlijstje dat je zelf kan aanvullen hier niet ontbreken, maar jammer genoeg kunnen deze plaatsen enkel getoond worden in een lijst en niet op een kaartje. Ik kan besluiten dat dit een goede app is die haar doel niet uit het oog verloren is: jonge toeristen tot dienst zijn en entertainen.

17

ANTWERPEN COMMUNICATIE

JONGEREN

Sinds 2003 heeft Antwerpen de organisatie Antwerpen Studentenstad opgericht. Met 38 000 studenten, waarvan 700 erasmusstudenten in 2012 is dit zeker geen misplaatst initiatief. (Caeyers, Antwerpen, 11/5/2012) Dit is een samenwerking die tot stand gekomen is tussen de stad Antwerpen, de Associatie van de Universiteit en Hogescholen Antwerpen en het Antwerps Studentenoverleg.

Naast de studentenvoorzieningen van de Universiteit en hogescholen, staat het Huis van de Student de Antwerpse student ook bij met raad en daad. Elke werkdag is dit modern infoloket open van 10 tot 17u en elke vrijdag van 10 tot 15u. Het huis wordt bemand door vijf medewerkers die je graag info geven over ongeveer alles wat het studentenleven aangaat. Tot het takenpakket van deze vijf medewerkers behoren o.a. evenementen organiseren, de website en de blog onderhouden, persberichten opstellen, het studentenbeleid vormgeven en onderzoek voeren naar de opinievorming over Antwerpen als studentenstad. Daarnaast is het Huis van de Student de uitvalsbasis van het Antwerps Studentenoverleg. (Antwerpen Studentenstad, Internet, 13/5/2012)

De website van Antwerpen Studentenstad is een schoolvoorbeeld voor andere steden die studenten willen bereiken. (zie Figuur 8 p. 28) Met een dynamische banner en een overzichtelijke structuur is het een plezier om te vertoeven op deze webpagina. Er werd rekening gehouden met de erasmusstudenten, want de website is in twee talen beschikbaar: Nederlands en Engels. In de website werd ook een blog gentegreerd, maar het laatste blogbericht dateert van 1 oktober 2011. Zoals het bij een goede studentenorganisatie hoort, zijn lle teksten geschreven in een vlot metaforisch taaltje. Toch zou hier en daar een tussentiteltje niet misplaatst zijn. Deze site is de enige (van de sites die ik onder de loep nam) die de student een woordje uitleg verschaft omtrent de historie van deze organisatie. Enkele werkpunten zijn: het niet linken van adressen aan Google Maps, e-mailadressen zijn niet clickable, een kalender met activiteiten ontbreekt en er is geen link of stream terug te vinden naar de Facebookpagina.

In het interview met Malu Caeyers werd mij verteld dat er jaarlijks vijf nieuwsbrieven worden verzonden. In de praktijk mag dit gereduceerd worden tot drie exemplaren.10 (zie Figuur 10, Figuur 11 en Figuur 12 p. 29) Alle studenten in Antwerpen en de partners van Antwerpen Studentenstad ontvangen de nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief neemt steeds dezelfde indeling aan die bestaat uit een inhoudsoverzicht dat gelinkt is aan de titeltjes en de eigenlijke nieuwsbrief. Wat me opvalt is dat het niet mogelijk is om je uit te schrijven. Doordat de nieuwsbrief een zeer lage frequentie kent, is de inhoud des te interessanter. De tekstjes zijn kort en bondig en gaan vaak over onderwerpen als evenementen, studententips, mededelingen en oproepen.

Sinds zeer kort (2 april 2012) is Antwerpen Studentenstad op de Facebookboot gestapt. En toch zijn er op 17 mei 2012 al 4854 studenten die hun weg gevonden hebben naar deze Facebookpagina. Het gros van de berichten zijn links naar andere sites en artikels die gepost worden. Wel hebben ze al mooi werk geleverd door hun timeline op te smukken met fotoalbums van voorbije evenementen. Leuk dat ze hun strategie met Facebook hebben uitgebreid, maar toch heel wat te laat.
10

Door telkens de maand aan te passen in het webadres kon ik nagaan voor welke maanden deze link geldig was. Ik vond een editie terug van april 2011, juni 2011 en januari 2012.

18

ANTWERPEN COMMUNICATIE

JONGEREN

Zeven cultuurcheques voor evenveel cultuurgenres (film, muziek, bibliotheek, museum, dans, klassieke muziek en theater) zorgen ervoor dat de student alle facetten van het cultuurlandschap kan ontdekken. Ze zijn te koop in de meeste campussen van de Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen en in het Huis van de Student. (Antwerpen Studentenstad, Internet, 9/5/2012) Vroeger werd er per genre een ander cultuurboekje gemaakt, maar om de kosten/baten-balans in evenwicht te houden, is men twee jaar geleden overgeschakeld naar n boekje waarin alle genres vertegenwoordigd zijn. (Caeyers, Antwerpen, 11/5/2012) Hierdoor wordt ook een breder publiek aangesproken. Iemand die genteresseerd is in n genre kan nu ook kennis maken met andere genres en wordt zo uitgenodigd tot evenementen die hij/zij anders nooit zou bezoeken. Omdat het culturele aanbod te groot is om er als modale student aan uit te geraken, biedt Cultoer een beknopt overzicht dat speciaal voor hen geselecteerd werd uit het bestaande aanbod door de medewerkers van Antwerpen Studentenstad. (Cultoer, Internet, 9/5/2012) Wanneer studenten een activiteit uit het Cultoeraanbod bijwonen, wordt altijd een extra voorzien zoals een aperitiefje of een nabespreking. (Caeyers, Antwerpen, 11/5/2012) Het initiatief heeft een belangrijk voordeel: de student wordt als het ware verplicht geconfronteerd met genres die minder voor de hand liggen. De mainstreamsmaak wordt daardoor wat getemperd, terwijl de avant-gardesmaak gestimuleerd wordt. (Devos, 2004, p. 62) Hoeveel studenten de cultuurcheques aankopen is niet geweten. Wel merkt men dat het aanbod warm onthaald wordt en dat vooral de extras die aangeboden worden in goede aarde vallen. (Caeyers, Antwerpen, 11/5/2012)

Antwerpen deed geen beroep op Guido om een studentengids te ontwerpen, maar ontwierp er zelf een. In twee versies uiteraard: Nederlands en Engels en gedrukt op 25 000 exemplaren. (e-mail van Malu Caeyers, 21/5/2012) Het gaat om een goed gevuld praktisch boekje dat bestaat uit een 120-tal paginas. De eerstejaars ontvingen de gids bij hun welkomstpakket, de andere studenten kunnen de gids afhalen in het Huis van de Student. (Nieuwsbrief, Internet, 6/2011) Uiteraard komen de klassieke themas als eten, drinken, shoppen, vrije tijd, cultuur, etc. aan bod. Maar daarnaast voorzag ze enkele andere tips die de klassieke studentengidsen over het hoofd zien als goedkope winkels, wifihotspots, koffiebars en jaarlijkse evenementen. Net zoals alle andere communicatie-uitingen van Antwerpen Studentenstad wordt ook hier een taal gehanteerd die door studenten geapprecieerd wordt en doorspekt is van metaforen en kwinkslagen. Dat de gids enkel gebruik maakt van cartoons en geen fotos integreert, kan als een minpunt worden beschouwd. Daarnaast zou ik aanbevelen om deze gids voor een klein bedrag van b.v. 5 euro te verkopen waardoor het mogelijk wordt om kortingsbonnen aan te bieden. Nu is de gids niet meer dan een uitgebreide stadsgids op maat van de student. Mogelijks zou het voor studenten ook interessant zijn, mocht de gids bij de stuvos op de desbetreffende campussen verkrijgbaar zijn.

De app die Bagaar in opdracht van Antwerpen Studentenstad ontworpen heeft om de studenten tot dienst te zijn, is een mooie aanvulling op de gedrukte en digitale communicatie. (Caeyers, Antwerpen, 11/5/2012) De app is uitgerust met een aantrekkelijk interface die de student introduceert in de winkel-, uitgaans- en ontspanningsmogelijkheden van Antwerpen. Aan de hand van 11 onderwerpen kan de student deze app als gids gebruiken in de studentenstad. Een presentatie van Boondoggle leerde me ooit dat brilliante apps niet per se vergezocht moeten zijn, zelfs geen nieuw idee moeten omvatten. Wat het onderscheid bepaalt tussen een goede en een fantastische app is de sterke focus. (Sterck, Vrolix, Gent, 22/10/2011) Aan deze voorwaarden voldoet
19

ANTWERPEN COMMUNICATIE

JONGEREN

de app zonder twijfel. Maar echt smart zou ik de app evenwel niet durven noemen. De kaart werkt aan de trage kant en het is niet mogelijk om op afstand te zoeken, waardoor het voor de student onmogelijk is om de dichtstbijzijnde attractie te selecteren. De app speelt weinig of niet in op het mobiele aspect en de shaker die een extra ludieke functie toevoegt aan de app, is voor mij overbodig. Deze functie pikt willekeurig een item uit de studentengids bij het schudden van de smartphone. Hoe langer je schudt, hoe specialer de activiteit. Misschien kan het een leuk idee zijn dat een samenwerking wordt aangegaan met de plaatselijke horeca of dat studenten hun aanwezigheid kunnen kenbaar maken via de app. De sterkte van de This is Antwerp-app is de zwakte van de Student Guide Antwerp-app: de betrokkenheid is verloren gegaan. Alhoewel de verschillende adresjes oorspronkelijk aangebracht werden door studenten, heb je niet meer het gevoel dat studenten meegewerkt hebben aan de app.

Antwerpen Studentenstad voorziet affiches voor elk groot project, namelijk voor: Cultuurcheques, Cultoer, Studay en Adream. (zie Figuur 9 p. 28) In de meeste gevallen voldoen deze affiches aan de voorschriften die de stad Antwerpen oplegt m.b.t. de vermelding van het logo van de stad. (Huisstijlgids, Internet, 25/10/2011) Deze zijn gedrukt op A2-formaat en volgestouwd met aantrekkelijke campagnebeelden ofwel met het organisatiebeeld van Antwerpen Studentenstad dat ook de website siert. Voor alle evenementen behalve Adream, zijn affiches een uitstekend communicatiemiddel. Bij Adream wordt slechts een beperkt publiek aangesproken, namelijk de laatstejaars. Wanneer zij bereikt worden via mail of een persoonlijke brief, is dit een communicatiestijl die meer bij de sfeer van het afstudeerfeest past.

Net zoals de affiches zijn er ook folders beschikbaar over de werking van de Cultuurcheques en over Antwerpen Studentenstad zelf. Ook werden ludieke postkaarten ontworpen in dezelfde stijl van de Studentengids.

Elke student verwacht het en elke studentenstad doet het: een officiel welkomstevent om de start van het jaar feestelijk in te zetten. Toch doet Antwerpen Studentenstad heel wat meer dan dat van haar verwacht wordt: een programma van muziek over cultuur & info tot een chill zone. Daarbovenop worden een aantal afterparties georganiseerd onder de noemer After Studay. (StuDay, Internet, 8/5/2012) Jaarlijks mag Antwerpen zon 24 000 studenten op Studay verwelkomen, dat ondertussen al aan haar negende editie toe is. (Caeyers, Antwerpen, 11/5/2012) Dit evenement wordt gecommuniceerd naar de studenten met affiches die verspreid worden via alle onderwijsinstellingen en op openbare plaatsen.

In tegenstelling tot andere studentensteden, verwent Antwerpen haar laatstejaarsstudenten tot de allerlaatste dag. Adream is een gratis afstudeerfeest voor alle laatstejaars Academische Masters of Professionele Bachelors. Voor het vierde jaar op rij wordt voor een ander concept en/of een andere locatie gekozen. Dit jaar viel de keuze net zoals bij de editie van 2011 op een trendy retroparty die in de Antwerpse Zoo plaatsvindt. (Adream, Internet, 8/5/2012) (Student Guide Antwerp, applicatie, 8/5/2012) Van de 8000 studenten die afstuderen, kunnen er een 2000-tal Adream bijwonen. Zij krijgen allen een schriftelijke uitnodiging voor hen en hun partner. Vooraf inschrijven is uiteraard verplicht. (Caeyers, Antwerpen, 11/5/2012)

20

JONGEREN VERGELIJKING COMMUNICATIE

Eerst en vooral wil ik benadrukken dat Brugge en Antwerpen zeer veel van elkaar verschillen. Beiden hebben hun sterktes en gebreken, maar ook hun specifieke karakter. Uiteindelijk is het de bedoeling dat elk dit karakter benadrukt en niet verloochent. Daarom mag het niet de intentie zijn van Brugge om Antwerpen als ht grote voorbeeld te nemen. Bovendien is dit ook niet mogelijk. Antwerpen heeft heel wat meer middelen ter beschikking dan Brugge en wanneer we dit in verband brengen met de demografische gegevens, dan is meteen duidelijk waarom: in Antwerpen is 29,1% (140.000) van de bevolking jonger dan 25 jaar, in Brugge is dat 27,17% (31.779) van de bevolking. (JBP Antwerpen, Internet, 14/5/2012) (JBP Brugge, Internet, 14/5/2012) AEYC 2011 mag dan wel voorbij en opgedoekt zijn, toch hoop ik dat deze grootse campagne een inspiratiebron mag zijn voor elke stad die naar of met jongeren communiceert. (zie bijlage 6.5 p. 27) Vooral de professionele website deed me de ogen openen en daar werd het grote verschil met Brugge me duidelijk. De aanpasbare lay-out, de hoge graad van interactiviteit en de hilarische blogberichten zorgen ervoor dat dit het type website is waar je spontaan naartoe surft uit nieuwsgierigheid. Bij geen enkele andere Brugse website had ik dit gevoel. Vandaag de dag hebben 81% van de jongeren tussen 12 en 18 jaar een smartphone en ondanks de hoge kosten heeft n op drie haar weg naar mobiel internet al gevonden. (T.Y., De Standaard, 10/5/2012) This is Antwerp en Antwerpen Studentenstad spelen met hun apps handig op deze recente evolutie in. Toch is de app van This is Antwerp iets aantrekkelijker doordat de locals ook een gezicht krijgen. Brugge Leeft kondigde in haar evaluatie- en plannenrapport voor 2012 aan dat ze een mobiele app wil ontwikkelen. (Van Den Driessche, 2012) Dit is een bewuste keuze waar je in principe maar n kans voor krijgt, daarom is het belangrijk om exact te weten welk doel de app heeft en hopelijk is dat niet louter de online evenementenkalender overnemen. Mijn boodschap aan Brugge: Maak het mobiel, sociaal en integreer location based functies. Mijn advies voor een app voor Brugge Leeft is een applicatie waarin de kalender en de stadsgids gentegreerd worden. Het is de bedoeling dat jongeren aspecten van Brugge te weten komen door middel van tips en weetjes. Dit kan zowel over het culturele aanbod als over historische feiten gaan. In combinatie met push notificiations kan de jongere op de hoogte gebracht worden wanneer hij/zij een plaats passeert die korting geeft aan jongeren met een BL-pas. - Daarnaast dient de jongere gestimuleerd te worden om Brugge te ontdekken. Daarom kunnen routes geselecteerd worden naargelang je interesse: de levensgenieter, de Bourgondir, de shopaholic, de cultuurliefhebber, de bierkenner, etc. Dit zijn uitgestippelde routes die weergegeven worden op een kaartje van Brugge. - Daarbovenop kun je inchecken op alle plaatsen die vermeld zijn in de stadsgids. Inchecken met een grote groep vrienden kan je een korting opleveren. Ondanks het rijke culturele aanbod, wordt in Brugge vrij weinig moeite gedaan om jonge mensen te bereiken en daarbovenop speelt Brugge Leeft hier slechts in beperkte mate op in. Zo kunnen de cultuurcheques van Brugge Leeft zich beter laten inspireren door de classificatie van Antwerpen Studentenstad. Hierdoor wordt de culturele drempel voor studenten verlaagd om minder populaire dimensies van cultuur te ontdekken. Op toeristisch vlak moet Brugge absoluut niet onderdoen voor Antwerpen: beiden hebben een stad die een waaier van mogelijkheden biedt voor zowel studenten als de jonge toerist. Nochtans heeft enkel de toeristische dienst van Antwerpen een beleid uitgewerkt om jonge toeristen wegwijs te maken in de grote stad. Een gids met populaire bruine kroegen, schattige snuisterwinkeltjes en gezellige eetadresjes ontworpen door en voor jonge mensen kan zeker en vast een stimulans zijn om even om te rijden naar Brugge.

21

JONGEREN BESLUIT COMMUNICATIE

Zowel This is Antwerp als Antwerpen Studentenstad hebben een blog. Toch prefereer ik een mix van de twee: de regelmaat van This is Antwerp met de sappige schrijftaal van Antwerpen Studentenstad. Dat brengt ons meteen bij het verschijnsel ambassadeurs. Antwerpen Studentenstad heeft een redacteursteam van jonge mensen die de stad verkennen en alles bundelen in een aantrekkelijke studentengids. Brugge Leeft bevindt zich nog in een beginstadium: ze zendt jonge fotografen op pad om evenementen en haar bezoekers op de gevoelige plaat vast te leggen. Het zijn beiden mooie initiatieven, maar persoonlijk vind ik dat het verder kan gaan dan dat. (zie 1.4 Culturele jongerencommunicatie p. 6) Antwerpen Studentenstad is bijzonder sterk op twee vlakken, waardoor ze voorsprong heeft op andere studentensteden: de infobalie en het afstudeerfeest. Het zal niemand verbazen als ik zeg dat studenten nood hebben aan sociaal contact en dit niet alleen met medestudenten. Ze zoeken naar allerhande gelegenheden voor een gezellige babbel. Antwerpen Studentenstad stelt de studenten centraal en met haar infobalie maakt ze duidelijk dat niet alles geregeld kan worden via het internet. Het afstudeerfeest zorgt ervoor dat Antwerpen een blijvende positieve indruk nalaat, dat ze geholpen worden bij de nieuwe fase in hun leven en dat netwerken op dit evenement mogelijk is. Misschien een inspiratiebron waaruit geput kan worden door Brugge Leeft?

Na de vergelijkende studie kan ik begrijpen dat sommigen denken dat Brugge het gevoel voor jongerencommunicatie verloren is of zelfs nooit in zich had. Sinds enkele jaren wordt Brugge tot de Belgische studentensteden gerekend, waardoor het aantal jonge mensen sinds kort meer vertegenwoordigd is. Zoals elke andere stad moet ze de tijd krijgen om daarin te groeien. Wat me globaal gezien opviel bij Antwerpen, is het homogene karakter van de communicatie op vlak van vormgeving. Ondanks de verschillende organisaties met dito huisstijlen, is er sprake van eenheid. Vanaf de eerste blik is het duidelijk of het om een affiche of flyer van Antwerpen, dan wel van een andere stad gaat. Wat daarentegen sterk is aan de Brugse jongerencommunicatie en evenementen zijn de vele samenwerkingen. Geen enkele organisatie leeft in een vacum waardoor er nu en dan toffe initiatieven zoals een fotowedstrijd of UiThoek voor studenten uit de bus komen. Brugge heeft blijkbaar de oeroude zegswijze samen staan we sterk goed in haar oren geknoopt. Daartegenover heeft Antwerpen veel grotere organisaties, maar er worden geen belangrijke bondgenootschappen gesloten. Ze werken elk afzonderlijk op hun persoonlijke manier. Ondanks het feit dat beide steden vrij goed bezig zijn, blijven ze toch wat ter plaatse trappelen. Zowel Brugge als Antwerpen spelen weinig (Antwerpen) tot niet (Brugge) in op de hedendaagse jongerentrends, terwijl daar zoveel potentieel aanwezig is. Ook de regelmaat waarmee bepaalde communicatiemiddelen zoals een blog of Twitter onderhouden worden, is nog niet optimaal. Vooral het Twitterverhaal blijft nog een zo goed als ongeopend boek bij beide steden.

22

JONGEREN COMMUNICATIE

CONTACTGEGEVENS functie e-mailadres tel locatie

medewerker jongerencommunicatie Roeland.Vandendriessche@bruggeplus.be 050 44 30 03 Wollestraat 53 | 8000 Brugge

Wat houdt het project Brugge Leeft in? Waarom was er nood aan een groots project als Brugge Leeft? Sinds wanneer bestaat Brugge Leeft? Van welke communicatiemiddelen wordt er gebruik gemaakt? Met welke (culturele) partners wordt er samengewerkt? Welke campagnes heeft Brugge Leeft al op haar palmares staan? Tot welke doelgroep(en) richt Brugge Leeft zich? Is het idee om een USB-stick als jongerenpas te gebruiken een succes? Merken de partners een verschil met voorheen? Wordt het USB-stickconcept verdergezet de volgende jaren? Ik heb gemerkt dat Brugge Leeft weinig gebruik maakt van Twitter, is daar een reden voor? Wat is het verschil tussen Brugge Leeft en Brugge Studentenstad? Maakt Brugge Leeft gebruik van de talenten van jongeren? Worden er m.a.w. op de een of andere manier ambassadeurs ingeschakeld? Zou het mogelijk zijn om een voorbeeld te ontvangen van een cultuurcheque, flyer, poster, etc. ?

CONTACTGEGEVENS functie e-mailadres tel locatie

medewerker Antwerpen Studentenstad Malu.Caeyers@stad.Antwerpen.be 03 292 31 70 Sint-Jacobsmarkt 16 | 2000 Antwerpen

Hoeveel mensen zijn er werkzaam bij Antwerpen Studentenstad? Hoeveel studenten is de stad Antwerpen rijk? En hoeveel erasmusstudenten zijn er die jaarlijks afzakken naar Antwerpen? Zit er een communicatiebureau achter Antwerpen Studentenstad? Wie is verantwoordelijk voor de redactie en het ontwerp van de studentengids? Kunnen de studenten op de een of andere manier korting krijgen bij handelszaken in Antwerpen? Wie heeft de app Student Guide Antwerp ontworpen? Hoeveel studenten nemen jaarlijks deel aan Adream? Waar ging Adream de vorige edities door? Hoe vaak wordt de nieuwsbrief verzonden? Hoeveel studenten zakken jaarlijks af naar StuDay? Zijn de cultuurcheques een initiatief van Cultoer of Antwerpen Studentenstad? Merk je dat de cultuurcheques op veel populariteit kunnen rekenen onder de studenten? Zijn er daarvan cijfers beschikbaar? Wat houdt Cultoer precies in? Is dit een aanbod speciaal voor studenten of een greep uit het bestaande aanbod? Zou het mogelijk zijn om een voorbeeld te ontvangen van de nieuwsbrief, cultuurcheque, studentengids, flyer, poster, persbericht, etc. ?
23

JONGEREN COMMUNICATIE

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie Sport en bewegen Verpleegkunde HANDELSWETENSCHAPPEN & BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement Netwerkeconomie Office management Toegepaste informatica LERARENOPLEIDING Kleuteronderwijs Lager onderwijs Secundair onderwijs SOCIALE OPLEIDINGEN Sociaal werk Toegepaste psychologie TECHNISCHE CREATIEVE OPLEIDINGEN ARCHITECTUUR Toegepaste architectuur UNIEKE OPLEIDINGEN IN VLAANDEREN Trajecten Bio-informatica Bouwmanagement Computer & Cyber Crime Professional Entertainment marketing Greenovating organisations Bachelors Netwerkeconomie Sport en bewegen Toegepaste architectuur (Howest, Internet, 22/5/2012)

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie Ergotherapie Logopedie en audiologie Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (eerste twee jaar van de academische bachelor) Verpleegkunde Voedings- en dieetkunde Vroedkunde HANDELSWETENSCHAPPEN &
BEDRIJFSKUNDE

POSTGRADUATEN EUROPESE STUDIES EU International Relations and Diplomacy Studies European Political and Administrative Studies European Economic Studies European Legal Studies European General Studies (Europacollege, Internet, 22/5/2012)

Bedrijfsmanagement Office management Toerisme en recreatiemanagement Hotelmanagement LERARENOPLEIDING Kleuteronderwijs Lager onderwijs Secundair onderwijs (KHBO, Internet, 22/5/2012)

MASTEROPLEIDINGEN INZAKE REGIONALE INTEGRATIE (ZOALS DE EUROPESE UNIE, DE ARABISCHE LIGA OF DE UNIE VAN AFRIKAANSE LANDEN)

Vanaf het academiejaar 20122013. (TDS, Het Nieuwsblad, 10/9/2011)

24

JONGEREN COMMUNICATIE

Bachelors, masters, postgraduaten, doctoraten en lerarenopleiding GENEESKUNDE EN

REVALIDATIEWETENSCHAPPEN

Bachelors, masters en postgraduaten ARCHITECTUUR Architectuur Interieurarchitectuur GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie Intensieve zorg en spoedgevallenzorg Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie Verpleegkunde Vroedkunde INDUSTRILE WETENSCHAPPEN EN
TECHNOLOGIE

Bachelors, masters en postgraduaten GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie Verpleegkunde Geriatrische gezondheidszorg Vroedkunde HANDELSWETENSCHAPPEN EN
BEDRIJFSKUNDE

Geneeskunde Verpleegkunde Vroedkunde LETTEREN EN WIJSBEGEERTE Geschiedenis Taal- en letterkunde Wijsbegeerte POLITIEKE EN SOCIALE
WETENSCHAPPEN

Communicatiewetenschappen Politieke wetenschappen Sociologie RECHTEN Rechten TOEGEPASTE ECONOMISCHE

WETENSCHAPPEN

Bedrijfskunde Economisch beleid Handelsingenieur Handelsingenieur in de Beleidsinformatica Sociaal-economische wetenschappen WETENSCHAPPEN Bioingenieurswetenschappen Biologie Chemie Fysica Informatica Wiskunde Milieuwetenschap FARMACEUTISCHE, BIOMEDISCHE EN
DIERGENEESKUNDIGE WETENSCHAPPEN

Bouwkunde Chemie Elektromechanica Elektronica-ICT Grafische en digitale media Vastgoed PRODUCTONTWIKKELING TOEGEPASTE TAALKUNDE HANDELSWETENSCHAPPEN EN
BEDRIJFSKUNDE

Toegepaste informatica Bedrijfsmanagement Office management AUDIOVISUELE EN BEELDENDE

KUNST

Biochemie en biotechnologie Biomedische wetenschappen Diergeneeskunde Farmaceutische wetenschappen (UA, Internet, 23/5/2012)

Beeldende kunsten Conservatie en restauratie MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Dans Muziek Drama ONDERWIJS Kleuteronderwijs Lager onderwijs Secundair onderwijs Buitengewoon onderwijs SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk

Bedrijfsmanagement Toegepaste informatica Office management INDUSTRILE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Audiovisuele technieken Autotechnologie Biochemie Biomedische laboratoriumtechnologie Chemie Elektromechanica Elektronica-ICT Multimedia en Communicatietechnologie LERARENOPLEIDING Kleuteronderwijs Lager onderwijs Secundair onderwijs Buitengewoon onderwijs Pedagogie van het Jonge Kind Zorgverbreding en Remedirend Leren SINT LUCAS ANTWERPEN Beeldend Onderzoek Grafisch Ontwerp Juweelontwerp en Edelsmeedkunst Vrije Kunsten SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal Werk Orthopedagogie

(Artesis, Internet, 23/5/2012)

25

(kdg, Internet, 23/5/2012)

JONGEREN COMMUNICATIE

TECHNOLOGIE Biomedische laboratoriumtechnologie Chemie Elektromechanica Energiemanagement Integrale veiligheid HANDELSWETENSCHAPPEN EN

BEDRIJFSKUNDE

Communicatiemanagement Hotelmanagement Internationaal ondernemen Journalistiek Office management Rechtspraktijk GEZONDHEIDSZORG Voedings- en dieetkunde ONDERWIJS Secundair onderwijs SOCIAAL-AGOGISCH WERK Orthopedagogie (Plantijn, Internet, 23/5/2012)

26

JONGEREN COMMUNICATIE

Antwerpen is een bruisende jongerenstad en dat heeft de Europese Jongerenraad geweten. In 2011 promoveerde deze raad de stad Antwerpen tot de derde Europese Jongerenhoofdstad na Turijn en Rotterdam. Met meer dan 330 initiatieven, het exclusieve jongerencommunicatiebureau Generatie A en een team van jongerenambassadeurs is het een fantastisch jaar geworden voor de Antwerpse jongeren.

Met AEYC2011 had Antwerpen een zestal doelstellingen voor ogen, namelijk: 1. Alle jongeren moeten de kans krijgen hun eigen talenten te kunnen ontdekken en te ontplooien; 2. AEYC2011 is een ideale stimulans om het jeugdbeleid een kans te geven om te vernieuwen en te innoveren; 3. Het imago van Antwerpen als jongerenstad moet een boost krijgen door een breder draagvlak te creren waardoor jongeren de kans krijgen om creatief actief te zijn. Dit door allianties aan te gaan met partners; 4. Zoveel mogelijk drempels wegwerken waardoor de enthousiasmering van lle jongeren een logisch gevolg is. AEYC2011 is er voor n door jongeren; 5. De banden tussen Europa en Antwerpen versterken waardoor een wederzijdse leerrelatie ontstaat; 6. Het jeugdbeleid betrekken op meer domeinen dan enkel vrijetijdsbesteding, zoals ecologie, toerisme en innovatieve economie. (AEYC2011, Internet, 5/05/2012)

Generatie A is het jongerencommunicatiebureau dat haar oprichting te danken heeft aan AEYC2011. Generatie A bestond uit zes jonge mensen die de volledige communicatie van AEYC2011 voor hun rekening genomen had. In totaal heeft het zeskoppig team 13 projecten op haar palmares staan. (Ibid.)

Verover Antwerpen is een interactief stadsspel dat veel wegheeft van Foursquare, maar dan zonder smartphone. Via de website aeyc2011.be en de A-kaart is het mogelijk om punten te verzamelen en wie op 20 november 2011 het meest punten had verzameld, werd virtueel burgemeester van Antwerpen of van n van haar districten. (AEYC2011, Internet, 5/05/2012) Het spel leefde onder de jongeren, toch maakten slechts 508 mensen een profiel aan op de website. (Ibid.) Misschien werd dit te weinig onder de aandacht gebracht.

27

JONGEREN COMMUNICATIE

Figuur 3: Brugge Leeft website, Internet, 2012

Figuur 4: Brugge Leeft jongerenpas, Internet, 2011

Figuur 5: Brugge Leeft cultuurcheque, Van Den Driessche (R.), 5/4/2012

Figuur 6: Brugge Studentenstad website, Internet, 2012

Figuur 7: This is Antwerp affiche, foto, 11/5/2012

Figuur 8: Antwerpen Studentenstad, website, Internet, 2012

Figuur 9: Affiches Antwerpen Studentenstad, Huis van de Student, 11/5/2012

28

JONGEREN COMMUNICATIE

Figuur 10: Antwerpen Studentenstad nieuwsbrief, Internet, 4/2011

Figuur 11: Antwerpen Studentenstad nieuwsbrief, 6/2011

Figuur 12: Antwerpen Studentenstad nieuwsbrief, Internet, 1/2012

29

JONGEREN COMMUNICATIE

BAGDAT (A.), BEAVIS (S.), CAPOEN (D.), e.a. Een strategisch communicatieplan voor een overheidsorganisatie uitwerken, Brussel, Jacky Leroy, 2010, 50 p. BOSCHMA (J.), GROEN (I.), Generatie Einstein Slimmer, sneller en volwassener. Amsterdam, Bruna Uitgevers A.W., 2010, 264 p. STROBBE (F.), Brugge Plus vzw - Jaarverslag 2011. Brugge, 2011, 56 p. DEVOS (F.), Ambrassadeurs: over jongeren, cultuur en communicatie. Brussel, Cultuurnet, 2004, 91 p. GROENEN (W.), DELMEE (B.), LIEFTINK (J.), LINNEMANN (E.), Hoe versla ik de PlayStation. CJP i.s.m. YoungWorks, 2011, 63 p. NELIS (H.), VAN SARK (Y.), Puberbrein binnenstebuiten. Utrecht/Antwerpen, Kosmos Uitgevers, 2009, 223 p. Nota voor het College van Burgemeester en Schepenen, Dossiernummer 98890. Brugge, 16/05/2011, 3 p. VAN DEN DRIESSCHE (R.), Jongerencommunicatie Brugge Leeft evaluatie en plannen 2012. Brugge, Brugge Leeft, 2012, 2 p. VAN STEENKISTE (A.), DEVRIENDT (D.), DESTRIJKER (W.), e.a. Zeg jong. Rapport Pilootproject Bornem/Dendermonde. Brussel, Onderzoekscentrum Kind & Samenleving, Porter Novelli, 31/10/2004, 71 p.

BECKERS (L.), Optimisme, de nieuwe rebellie. In: De Morgen, 3/05/2012, p. 6. VAN DER MEULEN (K.), Jongerencommunicatie moet een bewuste keuze zijn. In: Cultuurplein Magazine, 1 (03/2012) 3, p. 8-10. GDEW, Radio Modern zwaait studenten uit. In: Gazet van Antwerpen, 28/6/2011, p. 42. HUYSENTRUYT (B.), Is Brugge interessant voor studenten? In: Het Laatste Nieuws, 21/10/2011, p. 19 TDS, Brugse universiteit wil cursussen geven. In: Het Nieuwsblad, 10/9/2011, p. 71 TY, Van gamen kun je leren, In: De Standaard, 10/5/2012, p. 6.

EECKHOUT (H.), DE LEMBRE (K.), Gentegreerde Marketingcommunicatie : Instrumenten. Gent, Arteveldehogeschool, 2007, 292 p. HOEK VAN DIJKE (N.), DONKERS (I.), Ontdek afstudeerscriptie. Eindhoven, Fontys Hogeschool Communicatie, 2009, 87 p.

VAN DEN DRIESSCHE (R.), medewerker jongerencommunicatie Brugge Leeft, genterviewd te Brugge, 5/4/2012. VAN DEN DRIESSCHE (R.), medewerker jongerencommunicatie Brugge Leeft, gesprek in Brugge, 23/5/2012. CAEYERS (M.), medewerker Antwerpen Studentenstad, genterviewd te Antwerpen, 11/5/2012.

Mercedes Van Volcem, schepen voor ruimtelijke ordening en huisvesting, mercedes@vanvolcem.be, 13/5/2012, e-mail naar Stephanie Van Hove, stephanie.vanhove@hotmail.be.
30

JONGEREN COMMUNICATIE

Roeland Van Den Driessche, roeland.vandendriessche@bruggeplus.be, 23/4/2012, e-mail naar Stephanie Van Hove, stephanie.vanhove@hotmail.be. Roeland Van Den Driessche, roeland.vandendriessche@bruggeplus.be, 23/4/2012, e-mail naar Stephanie Van Hove, stephanie.vanhove@hotmail.be. Tom Palmaerts, tom@trendwolves.com, 13/5/2012, e-mail naar Stephanie Van Hove, stephanie.vanhove@hotmail.be. Malu Caeyers, malu.caeyers@stad.Antwerpen.be, 15/5/2012, e-mail naar Stephanie Van Hove, stephanie.vanhove@hotmail.be. Malu Caeyers, malu.caeyers@stad.Antwerpen.be, 21/5/2012, e-mail naar Stephanie Van Hove, stephanie.vanhove@hotmail.be.

DE ROECK (M.), This is Antwerp 2012: add Antwerp to the need-to-visit destinations for young travellers, Antwerpen, Toerisme Antwerpen, 23/4/2012. PALMAERTS (T.), TechDays 2012 Trends 2012, Braine-lAlleud, Microsoft, 14-16/2/2012. STERCK (N.), VROLIX (T.), Five things you appsolutely need to know, Gent, Arteveldehogeschool, 22/10/2011. VAN VOLCEM (M.), Brugge Studentenstad, Brugge, 6/2011.

12 plekken: Bruggemuseum Paspoort, online op: http://www.12plekken.be/Bruggemuseumpaspoort.aspx (14/5/2012). Adream, online op: http://www.adream.be/ (8/5/2012). AEYC 2011, online op: http://www.aeyc2011.be (5/5/2012). Artesis Hogeschool, online op: http://www.artesis.be/ (23/5/2012). Box1824, We all want to be young, 2011, online op: http://devour.com/video/we-all-want-to-beyoung/ (27/3/2012). Brugge Leeft, online op: http://www.bruggeleeft.be/ (7/4/2012). Brugge Studentenstad, online op: http://www.brugge.be/internet/nl/studentenstad/index.htm (15/4/2012). Cactus Muziekcentrum, online op: http://www.cactusmusic.be/ (1/5/2012). Cinema Lumire, online op: http://lumierecinema.be/ (1/5/2012). Concertgebouw Brugge, online op: http://www.concertgebouw.be/discovery/ (1/5/2012). Cultoer, online op: http://www.cultoer.be/ (9/5/2012). Cultuurcentrum, online op: http://www.cultuurcentrumbrugge.be/ (1/5/2012). De Werf, online op: http://www.dewerf.be/ (1/5/2012). Europacollege opleidingen, online op: http://www.coleurope.eu/template.asp?pagename=studyintro (22/5/2012). HOEK VAN DIJKE (N.), Jongerentrends n jongeren over merken, marketing en reclame. In: Frankwatching, 30/5/2012, online op: http://www.frankwatching.com/archive/2011/05/30/jongerentrends-jongeren-over-merkenmarketing-en-reclame/ (29/4/2012). Howest opleidingen, online op: http://www.howest.be/Default.aspx?target=howest&lan=nl&item=9 (22/5/2012). Infogids Brugge van A tot Z, online op: http://www.brugge.be/internet/nl/Bewonersinfo/Infogids_Brugge_van_A_tot_Z/infogidsJ.htm#2 (15/4/2012). JANSSENS (P.), Huisstijlgids van de groep Antwerpen, 25/10/2011, online op: http://www.antwerpen.be/docs/Stad/Bedrijven/Marketing_en_communicatie/MC_Com/huisstijl gids/20111025_huisstijlgids.pdf (14/5/2012).

31

JONGEREN COMMUNICATIE

Jeugdbeleidsplan Brugge 2011-2013, online op: http://www.jeugddienstbrugge.be/downloads/publicaties/Jeugdbeleidsplan.pdf (14/5/2012). Jeugbeleidsplan Antwerpen 2011-2013, online op: http://www.antwerpen.be/docs/Stad/Bedrijven/Lerende_stad/LS_Jeugd/definitieve_versie_JBP_ 2011_2013web.pdf (14/5/2012). Jongeren. In: Cultuurnet, online op: http://www.cultuurnet.be/uitnetwerk/uitbib/dossiers/jongeren-0 (14/4/2012). Karel de Grote-Hogeschool, online op: http://www.kdg.be/ (23/5/2012). KHBO opleidingen, online op: http://www.khbo.be/opleidingen (22/5/2012). Lezing van Tom Palmaerts van Trendwolves over trends in 2012 (slides + video), 12/3/2012, online op: https://xyofeinstein.wordpress.com/2012/03/12/lezing-van-tom-palmaerts-van-trendwolvesover-trends-in-2012-slides-video/ (29/4/2012). Our Mobile Planet: Aantal dagelijkse online sessies op smartphone Think Insights with Google, 2012, online op: http://www.ourmobileplanet.com/nl/graph/?country=be&category=MOBI&topic=MOBI_SPSESS& stat=SPSESS1&stat=SPSESS2&stat=SPSESS3&subcategory=GSA&wave=wave2&age=a18_29&gend er=all&active=stat (19/5/2012). Peers - Biologie Begrippenlijst Hoofdstuk 5, online op: http://www.collegenet.nl/content/biologie/lesbrieven/Biologie-Hoofdstuk5-Begrippenlijst.doc (19/5/2012). Plantijn, online op: http://www.plantijn.be/ (23/5/2012). SMOLDERS (L.), PALMAERTS (T.), De jongerentrends voor 2012. In: Studio Brussel, 15/12/2011, online op: http://www.stubru.be/media/dejongerentrendsvoor2012 (29/4/2012). Studay, online op: http://www.studay.be/nl/home (8/5/2012). Student Guide Antwerp, iPhone applicatie via http://itunes.apple.com/be/app/student-guideantwerp/id507168116 (5/5/2012). Suburb Soundz, online op: http://vi.be/organisations/about/home.jsp?id=6825 (22/5/2012). TRENDWOLVES, Trend report 2012. 15/12/2011, online op: http://issuu.com/trendwolves/docs/trendrapportweb?mode=window&backgroundColor=%23222222 (29/4/2012). UiT in Brugge lanceert de UiThoek voor studenten. In: Cultuurnet, 2011, online op: http://www.cultuurnet.be/kennisitems/uit-brugge-lanceert-de-uithoek-voor-studenten (7/4/2012). Universiteit Antwerpen, online op: http://www.ua.ac.be/main.aspx?c=*UA (23/5/2012). Villa Bota op je kot, online op: http://villabota.be/programma/villa-bota-op-je-kot (21/4/2012). Visit Antwerpen, online op: http://www.visitantwerpen.be (13/5/2012). Wiktionary, online op: http://en.wiktionary.org/ (14/5/2012).

Antwerpen Studentenstad affiches. Eigen foto. In: Het Huis van de Student, 11/5/2012. Antwerpen Studentenstad nieuwsbrief april 2011. Online op: http://www.antwerpenstudentenstad.be/mailing/april2011/index.html#5 (17/5/2012). Antwerpen Studentenstad nieuwsbrief mei 2011. Online op: http://www.antwerpenstudentenstad.be/mailing/juni2011/index.html#5 (17/5/2012). Antwerpen Studentenstad nieuwsbrief januari 2012. Online op: http://www.antwerpenstudentenstad.be/mailing/januari2012/index.html#5 (17/5/2012). BOSCHMA (J.), GROEN (I.), Van solo-domain naar multi-domain. In: Generatie Einstein - Slimmer, sneller en volwassener, 2010, p. 66. BOSCHMA (J.), GROEN (I.), Strangers / True fans. In: Generatie Einstein Slimmer, sneller en volwassener, 2010, p. 76.

32

JONGEREN COMMUNICATIE

Brugge Leeft Jongerenpas. 26/10/2011, Online op: http://www.focuswtv.be/nieuws/algemeen/jongeren-tussen-16-en-24-krijgen-jongerenpas-in-brugge/article1195124261180.htm (7/4/2012). Brugge Leeft website. online op: www.bruggeleeft.be (30/3/2012). Brugge Studentenstad website, online op: www.bruggestudentenstad.be (30/3/2012). GILDERSLEEVE (O.), Youll laugh and cry. Advertisement for The Fresher of the Guardian voorblad, online op: http://www.owengildersleeve.com/work_pages/laughandcry.html (17/5/2012). VAN DEN DRIESSCHE (R.), Brugge Leeft Cultuurcheque, gekregen uit de hand van Van Den Driessche (R.), 5/4/2012.

33