Bewust beschouwen, hoe publiek kunstwerk voltooit Bram de Clerk De voorsprong van de kijker, participatie en dramatische ironie van

de renaissance kunst. David, Michelangelo: idealen van de renaissance. Kijken en bewonderen van kunstwerk, moeilijk mee te relateren. Michelangelo graflegging 1510, graflegging van christus. Meester van de virgo inter virgines, Beweging ca. 1480. Draaiing van perspectief tov graflegging Michelangelo. Kijkt Jezus recht aan.Beschouwer staat op plek van Maria meer betrokkenheid met beschouwer. Titaan, Noli me tangere 1514. Jezus zegt raak mij niet aan want ik moet verrijzen naar de hemel. Geen lichamelijk kontact met aardse mensen. Jezus weergegeven als tuinman. Want Maria magdalena dacht dat Jezus een tuinman was. Dus we zien hoe magdalena kijkt. Rembrandt Noli me tangera : Jan Breugel Noli me tangere 1630 : Jezus als tuinman, iets laten zien van verschillende bewustwordingssniveaus. Kijken in het hoofd van Maria Magdalena, Kuifje stripverhaal lezer heeft een voorsprong jij veelmeer dan kuifje weet doordat Bobby kan praten maar dat verstaat niemand behalve de lezer. Dat is net hetzelfde als bij renaissance kunst Meester van flemalle Annunciatie 1427 Linksboven klein mannetje op lichtstralen: ziel van de vader. Kruis in de armen. Kruisiging wat wij weten maar Maria in het schilderij niet, Lorenzo Lotto, Madonna met kind heiligen Hieronymus, Nicolas van Tolentino Kist verwijst naar zijn dood die als een schaduw over hem heen hangt. Extra informatie voor de beschouwer, verschillende bewustwordingsniveaus Corregio Jupiter en Io 1532 Jupiter is verliefd op Io en wil haar verleiden maar dat wil zei niet. Dus hij verzint een list en veranderd zich in een wolk. Stuk wolk onder haar arm zie je een hand. Beschouwer ziet dat de wolk Jupiter is maar dat ziet io niet. Tintoretto Susan en de ouderlingen 1555 Suzanne neemt een bad en ze wordt begluurt door2 oudere mannen. Het gaat over waarneming en zien. Beschouwer is de grootste begluurder. Titaan Pastorale scne (concert inde openlucht) 1510 2 geklede heren en 2 naakte vrouwen. Inspiratie voor Manet. 2 vrouwen zijn geen sterveling maar goddelijk, Mannen kijken niet naar vrouwen, ze zijn onzichtbaar. Relatie met toneel, beschouwer krijgt meer informatie = dramatische ironie Varallo Sesai, Sacro Monte = klooster, heilige berg Pelgrimstocht langs kapellen. Elke kapel gewijd aan verschillende episodes van leven van Christus. Fresco's en sculptuur, hout of stuuc met echt haar en kleren. Empatische manier van weergeven.

Uitgenodigd om te participeren in bijbelverhaal. Graf Christus: sculptuur dode christus in graf, pelgrim draait zich overziet een fresco van de herrezen christus. Als pelgrim de kapel treedt ziet hij Maria Magdalena die nog niet weet dat hij herrezen is. Dr. Jan Baetens Kijken en bekeken worden. Het schilderij als (anti) schouwspel in de 18e en 19 eeuw Norman Rockwell, de kunstcriticus 1955 Spot met zijn zoon die ook kunstenaar wil worden. Vrouw in portret moeder van zijn zoon, dus zijn vrouw. Hij kijkt in decollet van zijn eigen moeder. Fysieke ruimte van beschouwer fictief verlengt. Where is Wally? Contact fysieke ruimte in het schilderij en mensen die ernaar kijken. Pere Borrell delen Caso, ontsnappen aan de kritiek. Verlengstuk van onze realiteit. Voor onze ogen gemaakt is het dan nog realiteit. Meegaan in reality soap, expliciet wij zijn de werkelijkheid. Maar spelers weten dat iemand kijkt dus zal zich anders gedragen. Lijkt meer op toneel Kunnen we geloven dat het schilderij een verlengstuk zijn van onze wereld terwijl hiervoor ons gemaakt is en wij ernaar kijken. Schilderij weet dat men kijkt, meer toneel. 18 eeuw : Portret van Denis Dedirot 1767 Het vertrek van Apollo, Boucher 1753. Dedirot Goden bijgeschilderd voor ons genot. Godin bewust is van de kijker en gaat zich daardoor gaat ze zich anders gedragen dus toneel. 'Het vergeten van jezelf' criticus houden zich daarmee bezig in schilderijen. Chardin, Het bikkelspel. Dame niet bewust van onze aanwezigheid. Te geconcentreerd om de beschouwer op te merken. Charlie, de zeepbel 1739. Ware zelf toont en niet toneel, anti-schouwspel, werkelijke werkelijkheid tonen, kunstcritici Dedirot Charlie, het kaartenhuis 1737 verdient in eigen spel. Detail 2 kaarten: Een de werkelijkheid ander niet. Doen alsof publiek er niet is als je kunst maakt dan is het afgebeelde realiteit en geen toneel. Greuze, de ondankbare zoon 1777 expressief: lijkt te slecht theater Figuren zo druk bezig. Niet bewust van de beschouwer. Louis David De eed van de Horatii 1785 Totale absorptie lijkt het realiteit Gerinvult, vlot van medusa 1819 Dynamiek tussen theater en echte werkelijkheid actueel 18e eeuw. Jeffrey Wall: Gensceneerde foto's, niet bewust van beschouwer. Paradox de kunstcriticus Rockwell Absoroptie van zoon. Schilderij in het schilderij zich op het publiek richten. Wij denken dat de zoon echt is doordat zelfs de schilderijen ervan bewust is dat de zoon er staat. Maar de zoon is niet bewust van het publiek. Kijken naar een stukje realiteit.

Marijke Goesting Witte verf en kogelgaten over de wisselwerking tussen kust en ruimte Nazi bunker Berlijn classicistische stijl. Tentoonstellingruimte, priv museum. Ruimte en licht belangrijke elementen. Beladen geschiedenis: Schuilplaats luchtaanvallen. FriedrichstraBe in Berlijn. Rode leger: gevangenis. Omslagdoek tropische vruchten, Bananenbunker en daarna werd het een club. Anselm Reyle, verschillende kunstwerken tentoongesteld Nadruk op de omgeving. Historische betekenis en de ervaring van de beschouwer. Zij kunst als filmset. Theater tegen over de kunst. Aanwezigheid van kunst als een wijzend gebaar. Heuwagen 2001/2008: Blacklights opgezet, onzichtbaar licht. Alleen het spoor worden zichtbaar zoals witte strepen: spoor van geschiedenis 2 specifieke momenten, stroomuitval woII en wereldse atmosfeer van fantasty feesten. Man Ray, Rayograph: sporen zichtbaar. Sporen zichtbaar in de kunst: beschreven door Kraus Object uit omgeving haalt is de verwijzing instabiel. Andere context wordt het voorwerp ontvreemd. Herkent wat eigenlijk vergeten was: voelt vertrouwd. Wisselwerking kunst en ruimte: boemerang. Witte ruimtes = white cube Elmgreen en dragset, temporale placed 2002. Sfeer van ziekenhuis. Witte muren klinisch steriel en onpersoonlijk ook in ziekenhuis. White cube en ziekenhuis. White cube = meta tijd, bunker= historische tijd. Afwisseling is soort tijdreis. Beperktere manier van leven: verwijzing tussen ziekenhuis en white cube Hetrotopia = andere plekken. Ziekenhuis is Hetrotopia want mensen gaan erheen die zich anders gedragen dan de normale mens. Bunker verwijst tijd van crisis dus andere manier van leven dan gewone samenleving. Gebouw plaatst zich constant buiten de samenleving. Nieuwe ervaringen en interpretatie ontstaan tussen kunstwerk en de omgeving. Metten Gieske, De intiemste eenwording met kunst liaisons amoureuses in werk van Picasso, Acconci, EXPORT en Abramovic Kunst is in essentie een vorm van communicatie. Maar is daar wel altijd sprake van.Het kunstwerk spreekt tegen de toeschouwer maar niet andersom. Geen interactieve dus geen communicatie. Hans Georg Badkamer: horizonversmelting Wereldbeeld wordt waziger door beschouwen van kunst of lezen van een roman. Het verandert het een beetje. Strategie: overvallen of emotioneel raken. Toeschouwer wordtmet zichzelf geconfronteerd waardoor zijn wereldbeeld wordt veranderd. Marina Abramovic: the artistiek is present 2010. Kunstenaar en toeschouwer staren een aantal seconden elkaar aan en vormen zo het kunstwerk. Ander werk van haar hingen eromheen, het bevatte erotische afbeeldingen van haarzelf. Bovenzinnelijke toestand van de kunstenares benvloed deelnemer. Ze kreeg pijn door het lange zitten en meditatieve concentratie.

Westerse mensen sluiten zich te vaak af van een directe ervaring van pijn of ongemakkelijkheid. Kunstwerk keek terug. Beschouwer werd zelf beschouwd. Picasso, het bordeel van Avignon. Oorspronkelijk 2 mannen in het schilderij willen plaatsen. Beschouwer neemt plek in van de mannen. Versmelting fictieve ruimte en fysieke ruimte. Vrouwen kijken naar ons op een agressieve manier. Erotische relatie met de beschouwer. Beleven van een kunstwerk, leenwoorden met kunst vergeleken met het bedrijven van liefde. Vito Acconci, Seedbed, 1972 Kunst en kunstwerk teveel op een voetstuk geplaatst. Rollen kunst en toeschouwer werden omgedraaid. Valies Export, Tapp underground Tastzin, 1968 Meer dan een zintuig werd ingeschakeld. Veilige positie om kunst te beschouwen werd ontzegt. Niet passief consumeren. Psychische en fysieke ruite wordt doorbroken. Weerleggen wereldbeeld doel van moderne kunst. Werking spiegels in kunstwerken. Schilderkunst als afspiegeling. Alberti stelt dat de narcissen mythe de basis is van de schilderkunst. Schilderkunst is het belangrijkste van alle media. Versmelting schilderkunst en spiegel. Schilderkunst is een spiegel dus draagt daardoor bij aan zelfkennis. Spiegel medium iets te laten zien wat je nog niet wist. Reflectie van iets leidt tot reflectie over iets. Het leidt dus tot reflectie. Jan van Eyck Grote afmeting van spiegel terwijl de meeste spiegels zeer klein zijn. Spiegel hangt centraal en trekt de aandacht. Rode en een blauwe figuur staand in een deuropening. Jan van Eyck was hier, staat boven de spiegel geschreven. Bewuste beschouwer bewonderd zich wat hij ziet , wat hij niet ziet en wat hij kan zien. Artistieke zelfreflectie spiegel is geschilderd. Hoe bewuster je beschouwd hoe veel beter je met de discussie over kunst kunt meepraten. Las Meninas, Delasquez. Schilderij van van Eyck was toen inzet bezit van de Spaanse vorst. Schilderkunst compositie en de vraag over wat is schilderkunst. Manet. Beschouwer goed kijken wat wel spiegel is en wat niet. Grens tussen beeld en spiegelbeeld is diffuser. Ligt ook aan schildestijl Jeff Wall (foto), alles is spiegel geworden. Samenhang 3 beeldelementen. Kunstwerken met spiegels zijn langzame kunstwerken. Reflectie op de beeldende kunst. Niets is onveranderlijk Esthetisch object: schilderij op de muur. Iets wat men niet mooi vond veranderde men dat. Signaturen verwijderen want als storend werd gezien. (schoonouders van verteller) Kunstwerken aan muur aan hun verwachtingen moesten voldoen. In middeleeuwen ging dat niet heel anders. Jacob Cornelis van Oostsanen ca. 1470 portret familieleden. (bidden voor zielenheil) me Morin Benige gezichten, mopsneusjes en priemoogjes. Maar 2 personen zijn naar het leven geschilderd (al 50 jaar overleden toenhet geschilderd werd). De rest

van de koppen lijken op elkaar. Afwijkende kleding voor identificatie. Portretten hoefden in die tijd niet kloppende te zijn. Fictieve koppen van mensen die al lang dood zijn maar het was wel een portret. De kunstenaar maakte schetsen van bestaande mensen op straat. Achterste meisje vergeten te schilderen. Het is later erbij geschilderd, bruine verf schijnt erdoorheen.

Eduard Manet, Olympia