Przywdztwo polityczne

Przywdca polityczny, inaczej w literaturze mona spotka si z okreleniami: fuhrer, caudillo, duce, wdz, ojciec narodu, wielki nauczyciel, komendant, wielki przywdca, najdro szy przywdca, nasz prezydent. Definicje przywdztwa politycznego: - Przywdztwo polityczne polega na wpywaniu na zachowania innych ludzi w sferze polityki. Pozostaje czym bliskim wadzy politycznej. - To relacja midzy jednostk (przywdc), a grup spoeczn, polegajc na tym, e ta pierwsza, kierujc si okrelonymi celami czy motywami, odwouje si do potencjalnych zwolennikw, uaktywniajc ich i obiecujc zaspokojenie uzewntrznionych potrzeb poprzez wykorzystanie pozostajcych w jej dyspozycji zasobw instytucjonalnych, politycznych, psychologicznych. (A. Antoszewski) -Sztuka pozyskiwania zwolennikw i minimalizowania wp ywu przeciwnikw, w warunkach istnienia zewntrznego wroga. - Z przywdztwem mamy do czynienia wwczas, jeli podmiot wadzy posiadajcy cele odzwierciedlajce reprezentowane przez niego interesy, we wspzawodnictwie i konflikcie lub kooperacji z innymi uczestnikami stosunku wadzy, potrafi skutecznie zmobilizowa odstpne zasoby spoeczne, aby uaktywni, zaangaowa i zaspokoi potrzeby i motywacje zwolennikw. - Przywdztwo jest relacj midzy tymi, ktrzy przewodz, a tymi, ktrzy za nimi podaj. - Miar przywdztwa jest stopie uzyskania zamierzonych efektw - przywdztwo wie si z oddziaywaniem na ludzi, zaufaniem, z odpowiedzialnoci, wysokimi standardami moralnymi, wykracza poza techniczny pragmatyzm zarzdzania. Przywdztwo partyjne: szczegln grup przywdztwa s przywdcy partyjni. Kierowanie parti jest duo bardziej obarczone ryzykiem ni inne funkcje. Oprcz stara o realizacj celw ugrupowania, ktremu szefuj, przywdcy partyjni musz brac pod uwag wicej czynnikw ryzyka. Przywdca musi dba take o zasoby ludzkie obecne w ramach organizacji, musi by zdolny do kompromisu koniecznego do utrzymania sprawnego zarzdzania parti i jej jednolitoci. Wg. B. Kaczmarka kilka sposobw identyfikowania istoty przywdztwa: Wadza personalna Autorytet Wadza NIE oparta na przymusie Specyficzna rola spoeczna, w tym rola w systemie wadzy Zdolno do kreowania struktury jej zmian Specyficzny zwizek midzy przywdc a zwolennikami Szczeglny sposb pojmowania wadzy

Porwnana przywdztwa do : 1.Pstrokaty kobziarz z Hamelin (JA JEBE) podobnie jak kobziarz, ktry wyprowadzi myszy z miasteczka, czarujc je swoj muzyk, lider wskazuje swym zwolennikom cele dziaania i kusi aby podali jego ladami. Cechy osobowe lidera znajduj si w centrum uwagi. 2. Kupiec bycie liderem wymaga zarwno wraliwoci na ludzkie potrzeby, jak i gotowoci do ich zaspokajania. Lider musi reagowa na potrzeby i pragnienia mas, i przekona je, e jedynie on im moe dopomc. Bieg wydarze zaley tu od wzajemnych stosunkw lidera i mas. 3. Marionetka to zwolennicy manipuluj liderem, kreujc jego si i zwracajc go w okrelonym kierunku, lider jest przedstawicielem swojej grupy: odzwierciedla jej cele i dziaa w jej imieniu. Przywdca jest refleksem swego otoczenia.

4. Walka na froncie przywdztwo jest reakcj na przemiany, ktre zachodz w rodowisku spoecznym. Moemy zrozumie dany typ przywdztwa, poznajc dany kontekst jego ksztatowania. 5. Pojcie-worek uznanie przywdztwa za pojcie-worek, ktre obejmuje wiele zmiennych wartoci: ich kombinacja decyduje o naturze przywdztwa w konkretnym msc i czasie. Diagram ilustrujcy wzajemne oddziaywanie prawdopodobnych elementw przywdztwa: KONTEKST, czyli ukad spoeczny

------ POSTPOWANIE LIDERA

Aby zanalizowa przywdztwo, trzeba wzi pod uwag (UWARUNKOWANIA PRZYWDZTWA): -uwarunkowania kontekstowe: wskazuje si tu na ukad spoeczny, ktrym sprawuje si przywdztwo, bd o nie walczy. Konieczna jest analiza sytuacji, w ktrej znajduje si lider oraz podlega mu zbiorowo. Mog by to realia polityczne (wtedy przywdztwo polityczne), oraz niepolityczne, np. dyrektorzy szk, ale niejednokrotnie dochodzi do sprawowania przywdztwa politycznego. R. Stewart uwarunkowania takie wyznaczaj granice, w ktrych liderzy mog si porusza oraz podlege im grupy. To nakadanie zarwno wymaga jak i ogranicze obecno i charakter sformalizowanych regu podejmowania decyzji, zakres odpowiedzialnoci lidera wobec swych klientw, charakter opozycji, i jej sia, natura przekona politycznych wicych lidera ze zwolennikami, dostpne mu rodki dziaania, klimat miejsca i czasu. Rwnie charakter opozycji oraz jej sia. Liderw ograniczaj rwnie systemy przekona i norm uznawanych przez spoeczno, w ktrej dziaaj. Wpyw ma take epoka, religia, horyzont kulturowy, zmiany, niepokoje, kryzysy. - cechy lidera: Przekonania z przekona wynikaj cele oraz strategie ich realizacji, np. to, czy lider parlamentarny jest przekonany o koniecznoci trzymania si linii partyjnej, oddziauje na jego stosunki z innymi parlamentarzystami, tak jak inicjatywy, ktre zg asza. Im odporniejsze s przekonania lidera na wpywy z zewntrz, tym gbiej wpywaj na jego dziaalno, np. Tetlock odkry, e uwarunkowane przez si przywizania do wyznawanej ideologii odnosz si analogicznie do Izby Gmin w WB. Styl dziaania to, jak lider skonny jest postpowa, podobnie wpywa na kierowan przeze zbiorowo. (ale wpyw jest mniejszy ni w przypadku przekona). Ksztatowanie formy i tonacji sprawowanego przywdztwa. Kwestia skonnoci do wsppracy, retoryki lub propagandy etc. Koter i Lawrence ujli burmistrzw w 5 klasach: opiekun, pedant, indywidualista, administrator, nowator. Styl waciwy liderowi moe na co najmniej dwa sposoby ograniczy swoich wsppracownikw 1) ludzie staraj si reagowa czujnie na jego preferencje, tak, by mie do niego atwy dostp. 2) efekt sobowtra skonno liderw do otaczania si ich wiernymi kopiami. Motywacja kariery pragnienie wadzy, wiara spraw, poczucie obowizku, potrzeba aprobaty i szacunku, urok stanowiska, ambicje statusowe i prestiowe, kompensacja osobistych kompleksw. Barber, bada ustawodawcw w Connecticut i stwierdzi, e odmiennym motywom kandydowania do lokalnej legislatywy odpowiada analogicznie zrnicowanie stylu pracy, wyrni: reklamiarza, widza, ponuraka, i prawodawc . Reklamiarz jest zainteresowany promocj wasnej osoby, widzowi zalezy na aprobacie kolegw, dlatego w procesie ustawodawczym zachowuje si biernie i potulnie, ponuraka do dziaania przycigno poczuie obowizku, a prawodawcy imponuj kompetencje, dlatego jest bardzo aktywny. To, na co pozwala liderowi stanowisko, niejednokrotnie koresponduje z ym, czego pragnie.

Reakcja na stresy stanowiska przywdcw politycznych odznaczaj si niepewnoci i wysokim wskanikiem ryzyka. Gdy stres narasta, liderzy si usztywniaj, w efekcie atwiej im o podejmowanie decyzji, bo mniej myl wtedy o efektach. Polegaj wtedy jedynie na najbliszych wsppracownikach, czyli lider radzi sobie ze stresem unikajc brania pod uwag moliwych komplikacji. Robert Kennedy na podstawie uczestnikw gremiw, okrelajcych amerykask strategi wobec kubaskiego kryzysu rakietowego zauway, e uczestnicy pod wpywem stresu zachowuj si albo bardziej produktywnie, albo duo mniej, albo wcale. Liderw przeraaj wizje kopotw z rodzin, katastrofy pastwa, nieuchronnej utraty dotychczasowego statusu. Np. Nixon podczas afery Watergate. Rodowd istotne zwaszcza jest, na jakim stanowisku lider rozpoczyna swoj karier polityczn. Barber argumentowa, e pierwsze objte stanowisko pozwala oceni pniejszy kurs przywdcy. Lider jest produktem swojej epoki, to, co dziao si, kiedy dojrzewa, szuka pierwszej pracy i po raz pierwszy bra na siebie odpowiedzialno, jakie idee i zdarzenia formoway umysy modziey, gdy przechodzi ze stanu dojrzewania do wczesnej dorosoci, a zatem przeywa okres, w ktrym socjalizacja w wymiarze politycznym przebiega najszybciej, z jakimi problemami i trudnociami zmagali si wtedy ludzie. ALE czsto ludzie, ktrzy uczestniczyli w walce rewolucyjnej o niepodlego kraju, nie potrafi si przestawi na pokojowe warunki rzdzenia, itp. - klienci lidera klienci, to ludzie, ktrzy daj mu mandat do sprawowania wadzy i przed ktrymi trzeba si z niego rozliczy. S klienci, ktrzy maj kontakt WPROST z liderami, wwczas atwiej przedstawi im swoje pragnienia, ale jest wielu takich, ktrzy pozbawieni si moliwoci fizycznego kontaktu z przywdc. Oczekiwania wobec lidera s zatem wielokrotnie przekadane na inny jzyk ewoluuj. Liderzy musz zatem polega na porednikach-> wzrasta prawdopodobiestwo bdw w ocenie i nieporozumie, tworzy si zatem dogodne rodowisko dla manipulacji. Konieczne dla przywdcy jest posiadanie wiedzy o motywacjach, ktre ka opowiada si za konkretnym liderem klientom, bo zrnicowane motywy kad zrnicowane zadania przywdcze. Wane jest: na ile grupy zdolne s do mobilizacji, w jakiej mierze lider jest od nich uzaleniony. S grupy klientw, od ktrych pozycja lidera zaley bardziej ni od innych. Jak zauway McCall i Lombardo istot przywdztwa jest umiejtno pozyskiwania niezdecydowanych grup. - wizi midzy liderem a klientami dla przywdcy wane jest stworzenie wizi, ktra zapewnia harmoni, Lider musi nieustannie wyrwnywa szeregi swojej armii. Przywdca powinien wystpowa wobec swych klientw jako poszukiwacz konsensusu, specjalista od reklamy, psycholog rozwijajcy motywacje, werbownik, uwany suchacz i sprawny menader. Istotnym jest, e gdy lider odnosi sukces powstaje dodatkowa wie. Liderzy posuguj si kalkulacj: ile wysiku i ryzyka wie si zaangaowaniem w dan spraw, na ile za moe si ono przyczyni do wzrostu poparcia. Nie wszyscy klienci wyraaj dosadne stanowisko w kwestii przywdcy, czsto wikszo z nich przybiera stanowisko biernoci. Nie przygldaj si stale temu, co robi lider. Czasem mog take tworzy milczc konspiracj dla dobra lidera lider w cigu swojej kadencji za przyzwyczajenie zdobywa premi w postaci moliwoci nonkonformistycznych zachowa-> ludzie, skoro ju zainwestowali w danego polityka, chc aby si mu powiodo. Blanke okreli nastpujco modele zwizkw lidera i zwolennikw: a) wadza nad nimi, b) wadza ich wykorzystujca c) wadza wsplnie z nimi, d) wadza przeciwko nim. Ocena lidera zaley pozytywnie od stopnia zharmonizowania ich (klientw) oczekiwa z zachowaniem lidera. - zachowanie lidera trudno zdefiniowa, co moe by zachowaniem, ale oglnym przejawem zachowania jest na pewno walka o przetrwanie danego bytu politycznego. Tucker wymienia: definiowanie sytuacji, planowanie dziaa, mobilizacja klientw na rzecz jego poparcia. Burns mwi, e powinnimy zwrci uwag z jednej strony na reakcj lidera wobec potrzeb, aspiracji i wartoci obecnych wrd zwolennikw, a z drugiej na prby ich ksztatowania, rwnowaenie spolegliwoci wobec zaplecza wasnymi reformatorskimi deniami, ktrym lider stara si nada zinstytucjonalizowan posta. Definicje przywdcy politycznego, przywdcy: - przywdca jest specyficznym i ogromnie uzalenionym od warunkw, lecz najbardziej skutecznym spord dysponentw wadzy, jeli ocenia to z punktu widzenia rzeczywistej zmiany, ktra zostaje ostatecznie uzyskana. - przywdca jest niezalen si, ktra przetwarza motywacyjn baz zwolennikw zaspokajajc ich motywacje.

- przywdc politycznym jest ten, kto w stopniu znacznym jest w stanie sk oni swych zwolennikw do dobrowolnego dziaania zgodnie z wol przywdcy.Przywdztwo jest wic relacj midzy tymi, ktrzy przewodz, a tymi ktrzy za nim podaj. - przywdca polityczny to taki, ktry prowadzi swych zwolennikw do dziaa politycznych, a wic skierowany na zdobycie wadzy, jej sprawowanie lub wywieranie wpywu na to, jak wadza jest sprawowana. - przywdca to kto, kto przewodzi, kieruje, narzuca swoj wol innym. Przywdztwo, a wadza: Zrozumienie istoty przywdztwa wymaga uchwycenia istoty wadzy, bowiem przywdztwo jest jej specyficzn form. B. Russel mwi, e wadza jest podstawowym pojciem nauk spoecznych w tym sensie, jakim energia jest podstawowym pojciem fizyki. To rnica maksymalniej siy, z jak A moe oddziaywa na B i maksimum oporu, jaki B jest w stanie przeciwstawia A -> to RELACJA midzy osobami. W ujciu Maxa Webera, to prawdopodobiestwo, e jeden z uczestnikw spoecznej relacji bdzie w stanie niezalenie od oporw narzuci swoj wol, przy czym obojtne jest, na czym owo prawdopodobiestwo si opiera. Psychologiczna koncepcja wadzy: wadza to proces, w ktrym osoby j sprawujce, dziaajc z uwagi na pewne motywy i cele maj mono wywoania podanych zmian w zachowaniu czowieka lub zwierzcia podlegajcego wadzy oraz w otoczeniu, a pozwalaj im na to zasoby wadcze take umiejtnoci ktre wia si z tymi celami i zapewniaj uzyskanie owych zmian. Atrybuty wadzy: (R. Dahl): zakres wadzy, rozkad wadzy, sia i obszar. We wadzy dziaania podejmowane s w imi urzeczywistnienia celw wadajcych, zupenie niezalenie od tego, czy pokrywaj si z celami podwadnych. W przywdztwie natomiast, chodzi o sytuacje, w ktrych pewne osoby majce okrelone motywy i cele, we wspzawodnictwie lub konflikcie z innymi mobilizuj instytucjonalne, polityczne, psychologiczne i wszelkie inne zasoby, aby uaktywni, zaangaowa i zaspokoi motywacje zwolennikw. Przywdztwo rozgrywa si w warunkach konfliktu bd rywalizacji, gdy liderzy wspzawodnicz odwoujc si do motywacyjnej bazy potencjalnych zwolennikw. Naga wadza nie dopuszcza wspzawodnictwa czy konfliktu, gdy nie chodzi w niej o zaangaowanie podwadnych. Jest specyficznym typem sprawowania wadzy; jest: relatywne, kolektywne, zorientowane na cele. Zakres i zasig przywdztwa jest bardziej ograniczony ni w przypadku wadzy. Przewodzi si innym istotom, nie rzeczom. WSZYSCY przywdcy s aktualnymi bd potencjalnymi wadcami, ale nie odwrotnie!! Istot przywdztwa jest WSPODDZIAYWANIE Przywdztwo jest Tylko subteln form odmiany brutalnej wadzy, sprawowanej z przyzwoleniem ofiary. Przywdca posiada zwolennikw, ktrzy aktywnie go wspieraj. Typy, typologie przywdcw: TYPOLOGIA LASSWELLA (ze wzgldu na rodzaj wykonywania zada): Teoretyk teoretyk tworzy podstawy ideologiczne, objania i tumaczy rzeczywisto, okrela najwaniejsze wartoci. Agitator zachca do dziaania, mobilizuje, inicjuje, nagania problemy, robi wszystko, by pozyska nowych zwolennikw. Administrator przywdca pochonity dziaaniami koordynacyjnymi reform czy reorganizacj urzdw.

Typy i style przywdztwa: Ze wzgldu na poziom:

- narodowy: Stalin, Pisudski, -regionalny/lokalny Rutkiewicz, Ryszard Grobelny - ponadnarodowy MIDZYNARODOWY AUTORYTET TO JEDNAK NIE PRZYWDZTWO! Papiez, Putin, prezydenci USA Ze wzgldu na opozycj/wadz - opozycyjne Kaczyski - sprawujce wadz :D Tusk Ze wzgldu na stosunek do demokracji: - demokratyczny akceptacja podstawowego kanonu wartoci demokratycznych, czyli zasad, e wadza pochodzi od obywateli, ktrzy o jej sprawowaniu decyduj w wolnych i uczciwie przeprowadzonych wyborach, wszyscy obywatele powinni korzysta z rwnych praw i wolnoci, pastwo powinno traktowa wszystkie nurty polityczne, zasada wolno ci sumienia i wyznania, wolnoci sowa. Mona by przywdc demokratycznym w niedemokratycznych warunkach. - autokratyczny przeciwnie :D Ze wzgldu na stopie ideologizacji: (Przewaga przywdcw ideologicznych lub przywdcw pragmatycznych wynika z warunkw historycznych. Spokojne czasy: pragmatyzm, czasy kryzysu, wojny: ideologia) - ideologiczny kieruj si w wysokim stopniu racjami wynikajcymi z ideologii. - pragmatyczny elastycznie traktuje ideologi, na pierwszy plan wysuwa skuteczno dziaania. 6 rl przywdcw: ( nie bd. Tumaczy bo nazwy mwi same za siebie, a literatura niczego odkrywczego nie proponuje;) ) *role w duej mierze nie musz wcale wynika z chci czy osoby przywdcw! Wyzwoliciele narodu i budowniczy pastwa narodowego, obrocy ojczyzny, rewolucjonici, reformatorzy, konserwatorzy, tyrani. (wg. J. MacGregor Burns) Transakcyjne polega na oboplnej wymianie wartoci ekonomicznych i politycznych midzy przywdc a podwadnymi. To pewnego rodzaju UMOWA midzy przywdc a podwadnymi. Wielko tej wymiany okrela granice umowy, przez co samo przywdztwo nie wykracza poza ramy. Transformacyjne kiedy przywdca i jego zwolennicy wchodz we wzajemne relacje, ktre wynosz ich zachowania i ,oralne aspiracje na wyszy poziom. Ich cele pocztkowo s powizane ze sob, ale odrbne, staj si jednoci. Od tej pory przywdca i jego zwolennicy funkcjonuj razem wspomagajc wsplny cel. Wprowadzenie elementw: poczucie misji, szczeglne zaangaowanie w realizowane zadania, wykraczanie poza interes partykularny na rzecz celw oglnych. Sytuacyjny model przywdztwa (F. Fiedler) W tym modelu czym innym jest przywdztwo w sytuacji kryzysowej, a czym innym w warunkach normalnych. Najwaniejszymi czynnikami w oparciu o ktre powinno si postrzega przywdztwo jako element ksztatujcy efektywno grupy s STYL PRZYWDZTWA i MOLIWOCI KONTROLOWANIA I WYWIERANIE WPYWU NA PRZYWDC. Relacje midzy przywdc a czonkami grupy, charakter zadania, pozycja wadcza to ZMIENNE SYTUACYJNE. Styl przywdztwa jest natomiast niemal wrodzony. Zmiana sytuacyjna to warunki, w ktrych przywdca dziaa, okrelaj jego charakter i czyni go silnym i efektywnym, lub nie. *Teoria Zeitgeist (ducha czasu) ( NP. ADOLF HITLER przykad z w)opisana midzy innymi przez Elmsa i Stonea, mwi, e specyficzne warunki historyczne i kulturowe wytwarzaj szczeglny klimat emocjonalny, w ktrym ludzie s skonni powierzy przywdztwo do przypadkowej osobie, znajdujcej si akurat w okrelonym czasie we waciwym miejscu. Teoria ta

zakada, e osoba ta nie musi wyrnia si niczym szczeglnym, nie musi posiada adnych staych cech. Przywdztwo tworz wic okolicznoci, duch czasu, od ktrego to okrelenia teoria wzia nazw. Wydaje si jednak, e takie rozumienie kreowania przywdztwa jest nadmiernym uproszczeniem, zakada bowiem, e tak naprawd kady w okrelonych warunkach moe zosta przywdc. Cakowicie w opozycji do tej teorii znajduje si *teoria wybitnej jednostki (Balcerowicz przykad z w)(Great Man History), sformuowana miedzy innymi przez Katza, Stonea i Aronsona. Od wiekw uwaano, e przywdcami zostaj osoby o nieprzecitnych przymiotach osobowociowych i intelektualnych. Szczeglnie du moc oddziaywania ma osoba o odpowiednio duym prestiu, ktry moe wynika z nazwiska, tytuw, tradycji, majtku, odniesionych sukcesw (presti nabyty), bd opiera si na wrodzonym uroku i mocy wpywu (presti osobisty, pniej nazwany charyzm). Zgodnie z teori Le Bona, osoby majce presti (nabyty lub osobisty) wywouj u ludzi fascynacj i podziw. Opinie przywdcy nie s poddawane dyskusji oraz krytyce. Presti upada, gdy przywdca zaczyna ponosi niepowodzenia. Tego typu przywdztwo pojawia si przede wszystkim w warunkach chaosu, zagroenia oraz niepewnoci. W teorii tej wtpliwo budzi jednak fakt, e nie wszystkie wybitne jednostki odnosz sukces oraz e sukces odniesiony raz nie gwarantuje sukcesu w innych okolicznociach. Wniosek, jaki z tego pynie jestprosty.Nie wystarczaj nieprzecitne przymioty, potrzebne jest co jeszcze. Stylem przywdztwa politycznego jest sposb komunikowania si przywdcy ze zwolennikami i przeciwnikami.<- to powiedzia A. Antoszewski. Najwaniejsze ze styli i typw przywdztwa politycznego: Demokratyczne i autorytarne rnica wie si z nastawieniem przywdcy, demokratyczny otwarty na ludzi, rne opinie, docenianie znaczenia organw kolegialnych, preferencje kompromisw. Autorytarny nastawia si na zadania, ktre musi wykona, pewny siebie, przekonany o swych racjach, brak tolerancji dla opozycji, danie posuszestwa w zamian za okrelone korzyci, marginalizowany zakres konsultacji spo. Charyzmatyczne szczeglny typ przywdztwa wynikajcy z cech osobowoci przywdcy. Wywodzi si z teorii legitymizacji M. Webera, charyzma jest zespoem cech wynikajcych z osobowoci przywdcy, w przypadku przywdztwa jest podstaw relacji midzy przywdc a zwolennikami. Stanowi o jego sile i powoduje zdobycie poparcia. A. Antoszewski ten rodzaj przywdztwa opiera si na uznaniu talentw przywdcy w odczuciach jego zwolennikw. rdem charyzmy jest take rodzaj misji wypenianej. Wspczesna charyzma kojarzy si z inspiracj innych do dziaania, wytwarzaniem przekonania, e daje szans udziau w czym niezwykym. Przywdca zaraa entuzjazmem. <- np. Luter King, Fiedel Castro, Ronald Reagan. Rutynowa, integrujce, katalityczne, transformacyjne (charakter powiza przywdztwa z pastwem) Rutynowe (monarchowie w Europie) gdy lider jest cile zwizany z okrelonymi organizacjami i grupami spoeczestwa, nie podejmuje prb prognozowania wydarze, ogranicza si tylko do reagowania, gdy zmieniaj si warunki spoecznopolitycznymi. Jest pasywny. Integrujce(np. Roosevelt) gdy przywdca jest cile zwizany z otoczeniem spoecznym i instytucjonalnym oraz z panujcymi tam normami, ale mimo tego przejawia pewn aktywno do wpywania i kontroli procesu zmiany politycznej oraz adaptacji do nowych warunkw Katalityczne - przywdca jest aktywny i kreatywny, ma duy wpyw na tworzenie zasad takiego ukadu. Czsty inicjator reform systemowych, nie jest jednak samodzielnym wykonawc. Transformacyjne zwane inaczej kryzysowym przywdca zajmuje silni autonomiczn pozycj, wytycza kierunki dziaa systemowych i dokonuje reform przystosowujcych pastwo do realizacji celw spo. Ktre zaoy. Despotyczne, charyzmatyczne, autorytarne i merytoryczne (A. Wildawsky wiza typy przywdcw z ustrojem politycznym) Despotyczny w ustrojach autorytarnych, przywdztwo ma charakter nieograniczony i stay, przywdca pojawia si w sytuacjach zagroenia. Autorytarny dominuj nad wszystkim, co im podlega, charakter cigy, ale rwnie ograniczone. Wystpuje w ustrojach hierarchicznych.

Merytoryczny w sabo uregulowanych systemach rynkowych, charakter czasowy i ograniczony, wie si to z prawem grup spoecznych do wyboru przywdcy na podstawie umowy okrelajcej czas i cel. Umiarkowane, radykalne umiarkowane oznacza typ przywdztwa, w ktrym lider podlega cigej weryfikacji i systematycznemu odnawianiu. Przekonuje, szanuje rnorodno, nie apeluje do lkw i uprzedze, dy do obnienia poziomu polaryzacji politycznej. Radykalny natomiast nie znosi sprzeciwu, odrzuca kompromis, wykorzystuje uprzedzenia i obawy grupy, charakter staly i opiera si na wierze we wsplne wartoci. TAKE: (pojawio si na wiczeniach dodatkowo) Przywdca pozycyjny i behawioralny- formalny, demokratyczny Retrospektywny, prospektywny- przyszo,przeszoci Ekstrawertyczny, introwertyczny- nie znosi sprzeciwu, nie nastawiony na kompromis(Stalin), a introwertyk kieruje sie rozumem, dopuszcza wplywy innych osb.,mniej agresywny Harmel i Svasand przywdztwo w partiach politycznych, powinno wyglda nastpujco: powstawanie partii- kreator, tworzenie struktury organizator, reprezentowanie na arenie midzynarodowej stabilizator. CZY PRZYWDZTWO POLITYCZNE MONA UTOSAMI Z BIUROKRACJ?! Tak, poniewa dzisiaj wszystko mamy zbiurokratyzowane i z instytucjonalizowane nawet genera podejmuje decyzje zza biurka. Wszdzie urzdnicy, procedury, od ktrych w rnym stopniu s zaleni tzw. przywdcy polityczni. Funkcja przywdztwa: integracyjna, kreacyjna, kontrolna, tworzenie strategii dziaania, administracyjna, rozwizywanie konfliktw, motywacyjna.