Helicon

Hogeschool

2012

overtuigend - onderzoekend onderscheidend

Colofon Uitgave Hogeschool Helicon Socrateslaan 22a 3707 GL Zeist Telefoon (+31) (0)30 693 79 00 Fax (+31) (0)30 691 14 40 www.vrijeschoolpabo.nl Vormgeving Creja ontwerpen Oplage 20

Inhoudsopgave
Voorwoord ............................................................................................................................................................................................................. 3 I Jaarverslag.............................................................................................................................................................................................................. 4 Doelstellingen van de organisatie......................................................................................................................................................... 5 Verslag Raad van Toezicht............................................................................................................................................................................ 6 Kernactiviteiten: Lerarenopleiding Basisonderwijs Vrijescholen (Pabo).................................................................. 8 Kernactiviteiten: Opleiding docent dans / euritmie................................................................................................................. 15 Kernactiviteiten: Opleiding docent muziek..................................................................................................................................... 20 Interne organisatie......................................................................................................................................................................................... 27

Voorzieningen...................................................................................................................................................................................................... 25 Sociaal verslag.................................................................................................................................................................................................. 31 Medezeggenschap............................................................................................................................................................................................. 35 Financieel verslag ........................................................................................................................................................................................... 37 Gegevens organisatie...................................................................................................................................................................................... 39 Organisatieschema........................................................................................................................................................................................... 41 Cijfermatige overzichten studenten................................................................................................................................................... 42 Gegevens personeel......................................................................................................................................................................................... 44 II Jaarrekening......................................................................................................................................................................................................... 48 Balans per 31 december 2012...................................................................................................................................................................... 49 Kasstroomoverzicht 2012 en de vergelijkende cijfers 2011............................................................................................... 51 Staat van baten en lasten 2012 en de vergelijkende cijfers 2011..................................................................................... 50 Toelichting op de jaarrekening 2012................................................................................................................................................... 52 Grondslagen VOOR DE waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling......................................... 52 Financile instrumenten............................................................................................................................................................................... 53 Toelichting op de onderscheiden posten van de balans..................................................................................................... 56 Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa........................................................................................................ 61 Toelichting op de onderscheiden posten van de staat van Baten en lasten......................................................... 62 Accountantshonoraria................................................................................................................................................................................ 65 Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders.................................................................................................................. 66 Ondertekening van de jaarrekening................................................................................................................................................... 67 Overige gegevens................................................................................................................................................................................................ 68 Resultaatbestemming...................................................................................................................................................................................... 69 Controleverklaring........................................................................................................................................................................................ 70 Gebeurtenissen na balansdatum............................................................................................................................................................ 72

Jaarverslag 2012

Hogeschool Helicon

Voorwoord
Voor u ligt het jaarverslag over 2012 van Hogeschool Helicon. Hogeschool Helicon verzorgde tot 1 januari 2013 drie opleidingen: de Vrijeschool Pabo in Zeist en de opleidingen Docent Dans/Euritmie en Docent Muziek, beide in Den Haag.

Reeds in verschillende eerdere jaarverslagen is aangegeven dat er een proces gaande was om de Hogeschool te laten fuseren met een andere instelling. Het was volgens het College van Bestuur en de Raad van Toezicht niet wenselijk om als zelfstandige instelling de opleidingsactiviteiten voort te zetten. De te geringe omvang van de school en de meerjarige negatieve financile resultaten waren belangrijke redenen voor het bestuur om te zoeken naar aansluitingsmogelijkheden voor de drie opleidingen bij een grotere instelling voor hoger beroepsonderwijs. Deze werd gevonden in Hogeschool Leiden.

In het verslagjaar is, na de ondertekening van de Letter of Intent medio 2011, alle aandacht gericht geweest op het komen tot een fusie tussen beide instellingen onder voorwaarden die alle betrokken partijen kansen bood om de activiteiten van Hogeschool Helicon onder de meest gunstige omstandigheden te continueren. In juni 2012 is de zogenaamde fusieeffectrapportage ingediend bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. In oktober heeft de Minister, nadat gesprekken waren gevoerd met toezichthouders, besturen, medezeggenschap en financile verantwoordelijken van beide hogescholen, formeel zijn instemming gegeven voor de institutionele en bestuurlijke fusie tussen Hogeschool Leiden en Hogeschool Helicon per 1 januari 2013.

De consequentie van de geschetste ontwikkelingen is, dat het voorliggende verslag het laatste is dat verschijnt voor Hogeschool Helicon als zelfstandige entiteit. Een tijdperk is ten einde gekomen. Tegelijkertijd dienen nieuwe ontwikkelingen zich aan. Door de fusie met Hogeschool Leiden blijven de unieke opleidingen van Hogeschool Helicon voor het onderwijsveld bewaard. Allen die hebben bijgedragen om dit mogelijk te maken ben ik zeer erkentelijk.

Bas Holvast, voorzitter College van Bestuur a.i. (tot datum aansluiting Hogeschool Helicon bij Hogeschool Leiden, zijnde 1 januari 2013)

Jaarverslag 2012

Deel I

Jaarverslag

Hogeschool Helicon

Doelstelling van de organisatie

Algemeen
De Stichting Hogeschool Helicon, onderwijs vanuit antroposofie, is gevestigd te Zeist. De Stichting bestaat uit twee faculteiten met de volgende opleidingen:

- Faculteit Onderwijs (Zeist) Lerarenopleiding basisonderwijs vrijescholen - Faculteit Kunstvakonderwijs (Den Haag) Opleiding Docent Dans/Euritmie Opleiding Docent Muziek De drie opleidingen van Hogeschool Helicon zijn door de Nederlands-Vlaamse accreditatieorganisatie (NVAO) geaccrediteerd. De besluiten hiertoe traden in werking op 1 januari 2010 en vervallen op 31 december 2015.

Doelstelling vanuit het Statuut van Hogeschool Helicon 1998

1. Het bevorderen en in stand houden van een hogeschool vanuit antroposofie, in het bijzonder gericht op het oprichten en exploiteren van onderwijsactiviteiten voor werkgebieden van de antroposofische beweging. Tot deze activiteiten behoren pro-seminaristische activiteiten, initieel onderwijs, post-initile opleidingen, nascholing en contractonderwijs, schoolbegeleiding, onderzoek en ontwikkeling. De stichting acht het mede tot haar opgave om deze doelstelling te realiseren in samenwerking met vergelijkbare instellingen in het buitenland.

2. De stichting tracht haar doel te bereiken met alle middelen die hiervoor bevorderlijk kunnen zijn, in het bijzonder door het verkrijgen van particuliere, aangewezen en bekostigde instellingen, een en ander in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving, al dan niet door middel van een aparte stichting. 3. De administratieve organisatie van de in artikel 2 lid 2 van het Statuut genoemde instellingen en daarbij behorende onderwijsactiviteiten is zodanig dat geen vermenging optreedt in financieel-economisch opzicht waardoor subsidiegelden worden aangewend voor niet-bekostigde instellingen en de daarbij behorende onderwijsactiviteiten en subsidiegelden die onder verschillende wettelijke kaders moeten worden geadministreerd en verantwoord. Artikel 6 lid 3 is van toepassing.

Stichting Hogeschool Helicon, Onderwijs vanuit Antroposofie, stond tot het moment van aansluiting bij Hogeschool Leiden ingeschreven in het Stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel en Fabrieken onder nummer 41179301. Bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen was de stichting geregistreerd onder brinnummer 04CS.

Jaarverslag 2012

Verslag Raad van Toezicht

In 2012 heeft de Raad van Toezicht negen keer vergaderd, waarvan drie maal telefonisch. Het College van Bestuur was bij alle vergaderingen aanwezig. Er hebben drie informele overleggen plaatsgevonden tussen Raad van Toezicht, College van Bestuur en derde partijen in het kader van de voorgenomen aansluiting van Hogeschool Helicon bij Hogeschool Leiden. Voorts heeft de Raad van Toezicht twee maal overlegd met de groep van externe stakeholders, die vanuit het werkveld nauw betrokken waren met het proces rondom het transitieproces.

De Raad van Toezicht heeft in 2012 vooral, maar niet uitsluitend, toezicht gehouden op het bestuursbeleid met betrekking tot het transitieproces van Hogeschool Helicon. Gedurende de eerste vier maanden van het jaar heeft de Raad van Toezicht dit proces op onderdelen ook bestuurlijk ondersteund. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een overeenkomst tussen de steunstichtingen van Hogeschool Helicon en de Iona Stichting waarbij deze laatste zich garant stelt voor de terbeschikkingstelling van de vereiste middelen gedurende tien jaar vanaf het moment van verhuizing van de opleidingen naar Leiden. Met het bereiken van deze overeenstemming kon de definitieve fusiedatum worden vastgesteld op 1 januari 2013. De Raad van Toezicht is alle partijen bijzonder erkentelijk voor hun bereidheid zich bij hun uiteindelijke besluitvorming te richten op het belang van de overdracht van alle drie de opleidingen van Hogeschool Helicon aan Hogeschool Leiden.

Tevens heeft de Raad van Toezicht zijn toezichthoudende rol vervuld met betrekking tot de verhuizing naar Leiden van de Vrijeschool Pabo in de zomer van 2013, de ontwikkeling van de studentenaantallen van de drie opleidingen in het licht van de in 2011 opgestelde Business Case, en het proces voor de werving van een nieuw lid van de Raad van Toezicht van Hogeschool Leiden. Aangezien het de benoeming betrof van een kandidaat met kennis van het antroposofische pedagogische werkveld en visie van waaruit de Hogeschool Helicon opereert heeft de Raad van Toezicht van Hogeschool Helicon ermee ingestemd in deze procedure een cordinerende rol te spelen. In september wordt bekendgemaakt dat de procedure heeft geleid tot de benoeming van mw. Mr. Josephine de Zwaan, adviseur van de Raad van Toezicht van Hogeschool Helicon, als lid van de Raad van Toezicht van Hogeschool Leiden. In mei 2012 heeft de Raad de jaarrekening 2011 en het jaarverslag 2011 goedgekeurd, mede op basis van de bevindingen van de externe accountantscontrole en een analyse van de financile positie van de hogeschool. In december ging de Raad van Toezicht akkoord met de instelling van een declaratiebeleid voor het College van Bestuur naar het model van Hogeschool Leiden, met terugwerkende kracht vanaf 1 oktober 2010.

De bestuursstructuur (bestuur en toezicht) is ingericht volgens de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) en de principes van governance en getoetst aan de branchecode voor het hbo. Statutair zijn de onderscheiden functies van toezicht en bestuur geregeld.

De Raad van Toezicht bedankt alle medewerkers van Hogeschool Helicon voor hun inzet en betrokkenheid in een voor een ieder turbulent en ingrijpend jaar. De Raad vertrouwt erop dat met de inspanningen van bestuur, medewerkers en andere betrokkenen de drie opleidingen van Hogeschool Helicon binnen de Hogeschool Leiden een goede uitgangspositie zullen vinden om met kracht en overtuiging de pedagogisch maatschappelijke impuls van Hogeschool Helicon op een eigentijdse wijze verder te ontwikkelen.

Samenstelling en bevoegdheden
In 2012 is de samenstelling van de Raad van Toezicht ongewijzigd ten opzichte van het voorafgaande verslagjaar. Evenals in 2011 heeft dit jaar mevrouw Mr. J.G.J.M. de Zwaan als externe adviseur met juridische achtergrond de Raad van Toezicht bijgestaan.

Hogeschool Helicon

Raad van Toezicht Functie Voorzitter Leden Naam Dhr. J.M.M. Nijnens Drs. M.A. Becherer RC Dhr. C. Lam Eerste benoeming Oktober 2010 September 2009 Januari 2011 Lopende periode Tot datum fusie idem idem

Achtergronden en relevante activiteiten

Drs. M.A. Becherer, RC, (15 oktober 1958) is zelfstandig ondernemer met een eigen adviesbureau (Becherer Interim Management en Organisatieadvies). De eerste benoeming tot lid van de Raad van Toezicht vond plaats per 16 december 2009 voor een termijn van vijf jaar. Relevante nevenactiviteiten: Lid Raad van Toezicht en lid Auditcommissie OSG Piter Jelles (Leeuwarden) Lid Adviesraad HEC/ROI Noord-Nederland Lid Raad van Toezicht Stichting Verzorgd Wonen SHBB (Borger-Odoorn) (tot maart 2011) Voorzitter Stichting Noordelijk Internationaal Concours Hippique Assen (sinds 2003) Voorzitter Stichting Dorpshuis Drouwen, Bronneger en Bronnegerveen (sinds 2000)

De heer J.M.M. Nijnens (30 januari 1957) is algemeen directeur van Weleda Benelux SE. De eerste benoeming geschiedt per vergadering de dato 20 oktober 2010. De aanvankelijke benoeming was als lid van de Raad van Toezicht; per 1 januari 2011 volgde de heer Nijnens de heer J.W.A. Gouweleeuw op als voorzitter. De benoemingstermijn van de heer Nijnens liep aanvankelijk tot 1 september 2011. Inmiddels is deze verlengd tot de datum van de beoogde aansluiting bij Hogeschool Leiden. Relevante nevenactiviteiten: Vice voorzitter Raad van Toezicht van de Raphalstichting

De heer C. Lam (9 maart 1944) is bestuurder van de Antroposofische Vereniging in Nederland. Hij is toegetreden tot de Raad van Toezicht van Hogeschool Helicon per 21 januari 2011 voor de duur van het overgangsproces van Hogeschool Helicon naar Hogeschool Leiden.

Onafhankelijkheid De statuten van Hogeschool Helicon bepalen dat de functie van lid van de Raad van Toezicht is voorbehouden aan personen die hun functie van toezichthouder onafhankelijk kunnen uitoefenen. Voor de zittende leden van de RvT geldt, dat zij vanuit hun persoonlijke achtergronden in volkomen onafhankelijkheid functioneren.

Afzonderlijke commissies De Raad van Toezicht bespreekt alle onderwerpen die vallen onder zijn aandachtsgebieden in de volledige bestaande samenstelling. Er bestaan geen afzonderlijke commissies.

Remuneratie De functie van een lid van de Raad van Toezicht is een onbezoldigde functie. Onkosten, waaronder reiskosten, worden op dezelfde wijze en naar hetzelfde niveau vergoed als geldt voor medewerkers van de hogeschool, tenzij schriftelijk anders is overeengekomen. Ter aanvulling op deze bepaling uit de statuten van de hogeschool is in de vergadering van Raad van Toezicht en College van Bestuur van 16 december 2009 vastgesteld dat de leden van de RvT jaarlijks een onkostenvergoeding verstrekt krijgen van 4.500 welke in twee gedeelten betaalbaar wordt gesteld. In het verslagjaar hebben de leden van de RvT volgens deze afspraak een onkostenvergoeding uitbetaald gekregen.

Jaarverslag 2012

Kernactiviteiten: Lerarenopleiding Basisonderwijs Vrijescholen (Pabo)

Algemeen Vooruitlopend op de fusie met Hogeschool Leiden die per 1 januari 2013 werd gerealiseerd is er in 2012 steeds intensiever met Hogeschool Leiden samengewerkt. De drie opleidingen waren vertegenwoordigd tijdens de open dagen van Hogeschool Leiden en konden zich zo vanuit de toekomstige locatie al presenteren aan potentile studenten. In het kader van de PR voor de opleiding werd in het verslagjaar Uitgeverij Nachtwind gevraagd een nieuwe website te ontwerpen voor de Vrijeschool Pabo. Het resultaat van de inspanningen was een in vorm en opzet verrassende, kleurrijke internetpagina die recht doet aan de geest van de opleiding. De verwachting is dat de nieuwe pagina (www.vrijeschoolpabo.nl) veel enthousiaste bezoekers zal weten te trekken. In het najaar van 2012 is de website formeel gelanceerd in aanwezigheid van het College van Bestuur, de bouwers en een groot aantal medewerkers. Ook in 2012 werd de Vrijeschool Pabo van Helicon opnieuw uitgeroepen tot beste Pabo van Nederland (Elsevier, 29 september 2012).

Kernactiviteiten en producten De eerste kernactiviteit van de Pabo bestaat uit het verzorgen van een Bachelor opleiding tot leraar basisonderwijs (BA). De BA richt zich primair op het opleiden van studenten tot startbekwame leraren voor het primaire onderwijs, specifiek maar niet uitsluitend - gericht op het vrijeschoolonderwijs. De Bacheloropleiding kent naast de vierjarige voltijdse dagopleiding een variant die zich richt op iets oudere studenten in de vorm van een vierjarige, eveneens voltijdse, avondopleiding. Met ingang van het studiejaar 2013/2014 zal er ook een verkorte opleiding (tweejarig voor studenten die reeds een BA graad hebben behaald) van start gaan.

Beleid De Pabo wil haar studenten opleiden tot leraren die in hun werk het kunstzinnig handelen centraal stellen en voldoen aan de daarvoor noodzakelijke voorwaarden voor wat betreft kennis en vaardigheden. Door reflectie op het eigen handelen werken zij aan voortdurende en voortgaande professionalisering. Om dit te waarborgen heeft de opleiding in de afgelopen jaren acht Helicon-bekwaamheden gedefinieerd, waarin de zeven SBL-competenties zijn opgenomen, welke zijn gekoppeld aan de Dublin-descriptoren. De verplichte kennisbasis voor rekenen en taal is opgenomen in het curriculum. De Heliconbekwaamheden zijn verbonden met de vier Helicon kernkwaliteiten. Elk van deze kernkwaliteiten kleurt een bepaalde fase van de opleiding.

Studentenwerving In 2012 is het eerder aangezette beleid voor studentenwerving gecontinueerd en verder uitgebouwd. In nauwe samenwerking met Hogeschool Leiden is er veel werk verzet om de opleiding onder de nieuwe naam Vrijeschool Pabo (voorheen Pabo Hogeschool Helicon) in de markt te zetten.

Bijzondere trajecten Binnen de vierjarige voltijdopleiding biedt de Pabo de mogelijkheid tot het volgen van bijzondere trajecten. Via een EVCprocedure stelt de opleiding vast of een student hiervoor in aanmerking komt. Er zijn twee vormen mogelijk: verkorte trajecten en een postpropedeutisch duaaltraject. Een van de vormen van een verkort traject is het eenjarige traject voor studenten die al een pabodiploma hebben gehaald en zich willen specialiseren in het vrijeschoolonderwijs.

Hogeschool Helicon

Interne kwaliteitszorg De opleiding beschikt over een cordinator kwaliteitszorg die ervoor zorg draagt dat alle facetten van beleidsontwikkeling worden gevolgd en gevalueerd. De basis hiervoor wordt gevormd door een Kwaliteitshandboek en de daarvan afgeleide kwaliteitsplannen en kalenders. De evaluaties vinden grotendeels plaats via gestandaardiseerde enqutes. Om de curriculumherzieningen goed te kunnen evalueren worden alle curriculumonderdelen door middel van studentevaluaties gevolgd. De uitkomsten van deze evaluaties zijn doorgaans grotendeels positief. Uitkomsten hiervan en aanbevelingen van studenten worden door de cordinator kwaliteitszorg en de cordinator onderwijsontwikkeling in overleg met de Opleidingscommissie (OC) gewogen op de noodzaak tot bijstelling van het curriculum. In 2012 is verder gewerkt aan een actualisering van het curriculum, mede met het oog op de fusie met Hogeschool Leiden.

Zij-instroom
In 2001 is Hogeschool Helicon gestart met het traject zij-instroom, met als doel mensen met een HBO of Universitaire opleiding op te leiden tot leraar basisonderwijs. Met de Interim-wet zij-instroom leraren primair en voortgezet onderwijs werd beoogd het tekort aan leraren op te vangen. In het verslagjaar 2012 zijn er nog acht personen in opleiding. Op grond van een assessment en gebleken geschiktheid zijn er in dit jaar drie geschiktheidsverklaringen afgegeven. De bekwaamheidsverklaring werd aan n persoon verstrekt.

Overzicht zij-instroom 2008 t/m 2012

Jaar aanmelding 2008 2009 2010 2011 2012 Totalen aantal 3 5 1 4 3 16 Afgesloten in 1 jaar Afgesloten na 2 jaar 3 4 Niet afgesloten Afwijkend/ onbekend Nog lopend

1* 1 4 3 8

* traject tijdelijk gestopt, daardoor afgesloten in 2012.

Alumni
De lerarenopleiding werkt bewust aan een direct, maar informeel contact met haar afgestudeerden. Via stagebezoeken, cursussen en landelijke studiedagen en -weken, zoals de jaarlijks terugkerende Zomercursusweek in Zutphen, vinden ontmoetingen plaats tussen de docenten en hun alumni. Jaarlijks worden oud-studenten uitgenodigd voor een informele bijeenkomst om hun ervaringen en meningen over de opleiding terug te koppelen.

Pedagogische werkgroep
Samenstelling van de werkgroep De groep bestaat uit vijf leden. Deze zijn allen als docent en mentor werkzaam voor de Vrijeschool Pabo en de voorzitter (cordinator onderwijsontwikkeling) is tevens lid van het managementteam en de beleidsgroep.

Doelstelling van de werkgroep Is verantwoordelijk voor het uitwerken van beleidsvoorstellen met betrekking tot: - eindkwalificaties (ontwikkelkader)

Jaarverslag 2012

- curriculuminhoud, niveau, actualiteit en samenhang - opleidingsconcept en studiebegeleiding - formele curriculumeisen - toetsbeleid Begeleidt eventuele ontwikkelgroepen onderwijsontwikkeling Organiseert de pedagogische vergaderingen en interne conferenties

Beleid van de werkgroep De pedagogische werkgroep vergadert eenmaal in de twee weken. In deze vergaderingen worden de pedagogische vergaderingen en de interne conferenties voorbereid. Deze bijeenkomsten, waarbij alle vaste docenten zijn uitgenodigd, dienen voor de pedagogische werkgroep als klankbord en als instrumenten om vernieuwing en verdieping van het curriculum te stimuleren in het college van docenten. Verder worden de resultaten van de evaluaties van het curriculum besproken en de nodige aanpassingen in het curriculum vastgesteld. Daarbij wordt uitgegaan van de evaluaties van studenten (opleidingscommissie) evaluaties en onderzoek door docenten (interne conferenties, pedagogische vergaderingen, mentorenoverleg en vakgroep didactiek) uitkomsten van de ontwikkelgroepen die door de beleidsgroep zijn ingesteld ten bate van curriculumontwikkeling en verbetering het werkveld (werkveldcommissie en platform van schoolleiders)

Resultaten
De interne conferenties In 2012 hebben er vier interne conferenties plaatsgevonden. Elk van deze bijeenkomst had een eigen onderwerp. In januari 2012 werd gesproken over toekomstgericht opleiden. Professor Gert Biesta hield als gastspreker een lezing over wat in zijn ogen toekomstgericht opleiden is en ook over de verhouding tussen antroposofische uitgangspunten en gangbare wetenschap. Met name werd gekeken welke onderwerpen voor het curriculum van de Pabo van belang zijn wil het toekomstbestendig worden.

In mei 2012 was het centrale thema van de conferentie het bespreken van de concepttekst over missie en visie die geschreven werd naar aanleiding van de interne conferenties in januari 2012 en november 2011. Ook werd gesproken over de consequenties op curriculumniveau van de zeven pijlers van de visie.

De conferentie van augustus 2012 hield zich bezig met de themas per studiejaar en de verdeling ervan in vier kortere bogen. Tevens werden duidelijke menskundige en didactische uitgangspunten geformuleerd voor de verandering naar een toekomstgericht curriculum.

In november, tenslotte, werd de opbrengst besproken van de werkgroepen die het jaar in vier kortere bogen hebben verdeeld. Bovendien werd het curriculum bestudeerd met het doel te bepalen hoe de praktijkervaringen in de stage beter zouden kunnen aansluiten bij de inhoud van de opleiding.

De pedagogische vergaderingen Het studiejaar 2011-2012 was begonnen met twee bespreekthemas. Dit werd voortgezet tot augustus 2012.

10

Hogeschool Helicon

1)

Hoe vormen we als college, als medewerkers, een schaal? Hoe verzorgen we de gemeenschap?

Hierbij werd gekeken naar samenwerken en de drie kenmerken 1. Dankbaarheid 2. Aanspreken 3. Elkaar bevragen Wat heeft ieder van ons nodig in de samenwerking om de eigen plaats in de gemeenschap goed in te kunnen vullen; hoe werkt het spirituele doel daarin?

2)

Voor wie leiden we op? Zijn we dienstbaar of vernieuwend?

Hierbij werden de volgende vragen en onderwerpen bestudeerd: Hoe kunnen we toekomstgericht opleiden? Hoe krijgen we zicht hierop vanuit een open wil? Besproken werd hoe de wil en de fantasie van de student kunnen worden gewekt. Vervolgens zijn we overgegaan naar de drie delen van de begincursus over vrijeschoolpedagogiek, didactiek en praktijk. We hebben gekeken naar de kenmerken ervan en zijn tenslotte uitgekomen bij de vraag naar de plastische en muzische stroom die daarin besproken wordt. Vanaf augustus 2012 zijn de bovenstaande twee lijnen losgelaten, om gezamenlijk meditatief Erabeitete Menschenkunde van R. Steiner te gaan bestuderen, dit mede als voorbereiding op een dag die door de begeleidingsdienst wordt georganiseerd op 15 maart 2013 over het plastische en muzische in het lesgeven.

Curriculumaanpassingen In het jaar 2012 zijn de volgende curriculumaanpassingen ingevoerd: Het eerste jaar van de dagopleiding begon in augustus 2012 in Leiden met een aangepast curriculum met twee dagen contacturen in de week en lintstages van n twee dagen per week. Dit kan als pilot werken voor twee vragen: hoe werkt een lintstage op de samenhang tussen intern en extern curriculum? Hoe werkt een andere verdeling tussen wetenschap, kunst en beroepsvaardigheidsvakken. De indeling was: n denkvak, n vaardigheidsvak, n muzisch vak en n beeldend vak; Lessen onderzoeksvaardigheden zijn weer verder aangescherpt in het derde jaar voor het werkstuk ritme en ademhaling; Er is een projectweek ingevoerd die samen met de studenten wordt voorbereid met de bedoeling nieuwe geschikte werkvormen te vinden. Dit jaar ging de projectweek over mediawijsheid en hebben we ons gericht op onderzoek naar en kennis over dit gebied; Er zijn extra lessen didactiek ingevoerd in de propedeuse van de dagopleiding; De terugkomdagen van de LIO studenten zijn verlengd en hebben een andere invulling gekregen op basis van hun vragen naar meer begeleiding op het gebied van onderzoek doen tijdens de stage; Er zijn extra rekenlessen ingevoerd om tegemoet te komen aan de eisen van de kennisbasis.

Verder zijn de gesprekken met de studenten over het curriculum weer opgepakt in een gezamenlijke studiemiddag.

Op het gebied van toetsen De toetsen voor de kennisbasis zijn ingepland aan het eind van het tweede studiejaar.

Governance Er vindt minimaal vier maal per jaar een kwaliteitsoverleg plaats waarin o.a. de ontwikkelplannen worden gevalueerd en besproken in zoverre er beleidsmatige vragen zijn.

Jaarverslag 2012

11

Toekomstverwachting Sinds januari 2013 is de overname van de Vrijeschool Pabo door Hogeschool Leiden een feit. De onderwijsgevende medewerkers zien de overgang als een moment voor herbezinning op de inhoud van het curriculum. Hiervoor zijn twee speerpunten gekozen: 1) De afsluiting van curriculumonderdelen in vier delen per studiejaar; 2) Een betere verhouding tussen intern en extern curriculum. Belangrijk bij dit laatste punt is de verzorging van een goede verstandhouding tussen het werkveld en de opleiding. De overgang naar Leiden heeft er tevens toe geleid dat de avondopleiding opnieuw zal worden vormgegeven. Dit werd vooral ingegeven door het feit dat het voor een landelijke opleiding in Leiden niet van de studenten kan worden verwacht dat ze twee dagen per week over grote afstanden en tot laat in de avond moeten reizen. Tenslotte is gestart met de ontwikkeling van een verkorte opleiding van twee jaren voor hbo of wo afgestudeerden.

Werkveldcommissie
Samenstelling De werkveldcommissie bestaat uit vertegenwoordigers van de vrijescholen, te weten: twee kleuterleidsters, twee onderbouwleraren, een middenbouwleraar, twee schoolleiders en twee alumni. De vergaderingen worden bijgewoond door de directeur van de begeleidingsdienst voor vrijescholen en door drie medewerkers van de Pabo, waaronder de directeur en de cordinator onderwijsontwikkeling.

Doelstelling Intermediair zijn tussen de opleiding en het werkveld van vrijescholen Reflecteren op de aansluiting van het curriculum van de opleiding op de ontwikkelingen in het vrijeschoolonderwijs

Beleid De commissie komt minimaal driemaal per jaar bij elkaar om concrete vragen over de inhoud en de kwaliteit van het curriculum te bespreken. De inhoud van het besprokene wordt teruggekoppeld naar het beleid.

Werkwijze In het verslagjaar is een nieuwe werkwijze van de commissie gerealiseerd. De directeur van de begeleidingsdienst voor vrijescholen neemt deel aan de vergaderingen. Vast punt van de vergaderingen is een inventarisatie van themas die actueel zijn binnen de vrijescholen. Er vindt een actievere terugkoppeling plaats vanuit het werkveld naar de commissie. Door uitwisseling van de ontwikkelingen binnen de opleiding, de scholen en begeleidingsdienst kan er een betere afstemming plaatsvinden.

Curriculum De scholen hebben aangegeven wat hun actuele themas zijn en welke wensen er liggen met betrekking tot het curriculum. Er is gekeken naar de kwaliteiten die de scholen verwachten van startbekwame leraren. De ontwikkelingen binnen de scholen maken dat de rol van de leerkrachten aan het veranderen is. De werkveldcommissie heeft kennisgenomen van de nieuwe ontwikkelingen binnen het curriculum en van de aanpassingen die hebben plaatsgevonden naar aanleiding van wensen van studenten en het werkveld. De werkveldcommissie is op de hoogte gesteld van de nieuwe ontwikkelingen rondom de invoering van de kennisbasis. Voorts is de commissie in kennis gesteld van de gang van zaken rondom de beoordeling van studenten.

12

Hogeschool Helicon

Kwaliteitszorg De werkveldcommissie heeft kennis genomen van het kwaliteitsjaarverslag en het beleidsjaarverslag.

Extern communicatiebeleid Er is met de werkveldcommissie van gedachten gewisseld over het externe communicatiebeleid 2011 van de Pabo Hogeschool Helicon.

Ontwikkelingen De werkveldcommissie is voortdurend op de hoogte gebracht van de ontwikkelingen inzake de toekomst van de hogeschool en haar opleidingen in het kader van de voorgenomen aansluiting bij Hogeschool Leiden.

Kwaliteitszorg Pabo
Interne kwaliteitszorg De opleiding beschikt over een cordinator kwaliteitszorg die er voor zorg draagt dat alle facetten van beleidsontwikkeling worden gevolgd en gevalueerd. Daarnaast worden individuele onderdelen van het curriculum gevalueerd. Uitkomsten van deze evaluaties worden met de medewerkers die deel uitmaken van de beleidsgroep vier maal per jaar in een kwaliteitszorg overleg besproken. De onderwijsevaluaties worden in het managementteam besproken. De kwaliteitszorg is vastgelegd in een kwaliteitshandboek en de daarvan afgeleide evaluatieplannen en kalenders. In 2012 heeft de kwaliteitszorg zich bestendigd conform de voornemens uit het jaar daarvoor. In het kwaliteitsjaarverslag is te lezen dat de opleiding in alle evaluaties gemiddeld positief beoordeeld wordt, zowel door werkveld als door studenten. Ook de Nationale Studenten Enqute (NSE) bevestigt dit: de Vrijeschool Pabo werd wederom als hoogst gewaardeerde Pabo genoteerd. De interne afstemming van jaarplan, beleid en uitvoering is goed verlopen. De cirkel van kwaliteitszorg is goed gemplementeerd.

Onderwijscommissie De onderwijscommissie, bestaande uit studenten uit elke jaargroep, is nauw betrokken bij de kwaliteitszorg. Zij draagt zorg voor mondelinge en schriftelijke evaluaties van curriculumonderdelen en terugkoppeling daarvan naar docenten. Het contact met de overige studenten vindt regelmatig plaats, waardoor er een grote betrokkenheid is bij de kwaliteit van de opleiding. In de onderwijscommissie worden ook uitgezette lijnen voor onderwijsvernieuwing binnen het curriculum besproken.

Master of Arts in Education (MA)

Karakteristiek van de opleiding Het Masterprogramma is een universitaire Master die onder auspicin van de Universiteit van Plymouth (UoP) in Engeland op Hogeschool Helicon wordt aangeboden. Het betreft een EIMP (European Integrated Masters Programme). Het programma heeft Professional Development als doelstelling. De student heeft een werkplek waarin onderzoek gedaan kan worden. Onderzoek doen en werken in een professionele omgeving maakt deze Masteropleiding uniek. Deze universitaire Master is een aanvulling op de BA (Bachelor) die de Pabo van Hogeschool Helicon biedt. De UoP levert de blauwdruk van de structuur van de Master, de invulling (modules) is aan Hogeschool Helicon. In het Masterprogramma wordt onderzoek gedaan in de lespraktijk. Deze manier van onderzoek wordt gestructureerd en gekanaliseerd door middel van vijf onderzoeksmethodes (Critical review of a Body of knowledge, Understanding the use of data, Developing practice through a project, Reflection on practice, Making an argument). De instructie en begeleiding vindt zowel in het Nederlands als in het Engels plaats. In een enkel geval worden tutorials ook in het Duits gegeven. De MA-titel wordt verleend door de University of Plymouth. De opleiding is toegankelijk voor mensen die in het onderwijs werken en minimaal een afgeronde hbo-opleiding hebben.

Jaarverslag 2012

13

Interne organisatiestructuur en personele bezetting 1. Tutor/studentenbegeleider 2. Lecturer/docent 3. Cordinator administratie 4. Cordinator PR 5. Opleidingsdirecteur Pabo Hogeschool Helicon, tevens belast met de eindverantwoordelijkheid van de Masteropleiding 6. Programme Director vanuit de University of Plymouth

Het Masterprogramma kent vier modules, die oorspronkelijk alle gericht waren op Special Educational Needs, maar die intussen van toepassing zijn op onderwijs in het algemeen. In het verslagjaar hebben vier studenten hun MA-titel ontvangen en waren er nog twaalf in opleiding.

Mede in het licht van de aansluiting van de opleidingen van Hogeschool Helicon bij Hogeschool Leiden is de Masteropleiding in het verslagjaar aan een kritische evaluatie onderworpen. Vragen over continuering van de bestaande opleiding, gewenste aanpassingen in vorm en inhoud, niveau en doelgroep hebben de revue gepasseerd. Het lijkt zinvol te investeren in een hbo-master die toegankelijk is voor de eigen bachelorstudenten, die aansluit bij de behoeften uit het werkveld en die de sterke punten van de bestaande opleiding kan integreren in een nieuw te ontwerpen opzet. Het ontwikkelen van een programma dat gebaseerd is op actuele, relevante vragen vanuit het werkveld is een uitdaging die de Vrijeschool Pabo met enthousiasme wil aangaan vanuit de inbedding in de programmastructuur van Hogeschool Leiden.

Nascholing Vrijeschool Pabo

De sector nascholing richt zich op deskundigheidsbevordering van leraren. De doelgroep bestaat primair uit kleuterleid(st) ers, leraren in de onderbouw, middenbouw en bovenbouw van vrijescholen. Vanuit het volledige nascholingsaanbod heeft in het verslagjaar alleen de tweejarige cursus Handwerken in de vrijeschool doorgang gevonden. De overige cursussen / opleidingen moesten wegens gebrek aan belangstelling worden geannuleerd. Omdat nascholing altijd een belangrijk onderdeel van de activiteiten van de Vrijeschool Pabo is geweest en ook gezien wordt als een essentile dienstverlening naar beginnende en ervaren leraren in het vrijeschoolonderwijs, is in het verslagjaar een medewerker van de pabo gevraagd een tweeledig actieplan uit te voeren. Zij heeft onderzoek gedaan naar de kennelijke discrepantie tussen het huidige opleidingenaanbod en de behoeften die leven in het onderwijsveld en op basis van de uitkomst van dit onderzoek voorstellen geschreven voor het ontwerpen van een nieuw nascholingsprogramma. Om tegemoet te kunnen komen aan de vragen uit het werkveld moet er een geheel geactualiseerd samenspel van nascholingsactiviteiten worden ontworpen, waarbij het gesprek met de scholen zal moeten leiden tot maatwerk bij de invulling van de programmainhoud. Uiteraard zijn in dit kader ook gesprekken gevoerd met de nascholingsafdeling van Hogeschool Leiden. Zoveel als mogelijk zullen de activiteiten van de Vrijeschool Pabo worden aangehaakt bij de processen en procedures zoals deze in Leiden worden gevolgd.

14

Hogeschool Helicon

Kernactiviteiten: Opleiding Docent Dans/ Euritmie (Euritmie Academie - EA) BA

Kernactiviteiten en producten
De Euritmie Academie wil bewegingsbegaafde, spiritueel gemotiveerde studenten opleiden in het vak euritmie, zodanig dat zij niet alleen de grondslagen van deze bewegingskunst goed leren beheersen, maar tegelijkertijd ook toegerust worden om als creatieve tijdgenoten in het beroepsveld te kunnen werken. De basis hiervoor is het beroepsbeeld van de euritmiepedagoog, daar kunnen andere beroepsspecialisaties bij aansluiten. De studie Euritmie is onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling van de persoonlijkheid en met sociale scholing. In die zin wil het instituut de studenten voldoende voorbereiden op een veeleisende euritmische beroepspraktijk. De Euritmie Academie stelt zich ten doel, de studenten vanuit een grondige vakopleiding wegwijs te maken in het toekomstige euritmische beroepsleven, zodat zij hun eigen sociaal maatschappelijke weg vinden in een authentiek en creatief persoonlijk spiritueel proces.

Met haar antroposofisch spirituele identiteit wil de Euritmie Academie zich midden in de Nederlandse maatschappij en in het Europese hogeschoolstelsel plaatsen. De accreditatie van de Bacheloropleiding van de Euritmie Academie door de Nederlandse overheid garandeert de kwaliteit en het studieaanbod. Daardoor kan deze opleiding beschikbaar gesteld worden aan een internationale groep studenten. Daarnaast levert de Euritmie Academie in nationaal en internationaal verband een actieve bijdrage aan het nog jonge bewegingsvak euritmie door een intensieve samenwerking met de verschillende werkgebieden, in het bijzonder met de vrijeschoolbeweging.

Het instituut wil een werkplaats zijn, waar met passie gemeenschappelijk aan de verdere ontwikkeling van de euritmie wordt gewerkt en waar de euritmie als kunst wordt uitgedragen. De samenwerking met de muziekopleiding van Hogeschool Helicon, die sinds zomer 2009 in hetzelfde gebouw gevestigd is, geeft daaraan een nieuwe kleur. De locus spiritus van de Euritmie Academie wordt zo door veelzijdige ontmoetingen bepaald: Ontmoeting met individuele mensen, docenten, studenten en bezoekers; ontmoeting met kunst, euritmie, muziek en antroposofie en de ontmoeting met jezelf.

Op dit moment heeft de Euritmie Academie twee euritmische basisopleidingen: de Bachelor Docent Dans/Euritmie als vierjarige voltijdstudie en als zesjarige deeltijdstudie. Daarnaast biedt het instituut, in samenwerking met de voormalige Norddeutsche Eurythmielehrer Ausbildung en de Euritmieschool in Witten/Annen (Duitsland), een eenjarige beroepsbegeleidende docentenopleiding voor afgestudeerde euritmisten aan, die op deze wijze het internationaal erkende Haagse Bachelordiploma kunnen verwerven. Een samenwerking met de propedeutische euritmieopleiding in Krefeld (DE) is in 2009 van start gegaan.

Het is de bedoeling om het opleidingsaanbod in de komende jaren verder uit te breiden. Concreet in voorbereiding is hier reeds een educatieve Masteropleiding, samen met de Opleiding docent muziek en wellicht andere partners. Ook een uitgebreider nascholingsprogramma in samenwerking met het werkveld staat op de agenda.

Uitgangspunten De euritmie wortelt in het antroposofisch mensbeeld en kunstbegrip; daarom is de antroposofie en de nauwe samenwerking met de Sektion fr Redende und Musizierende Knste van het Goetheanum te Dornach voor de Euritmie Academie de dragende basis.

Jaarverslag 2012

15

Binnen het instituut vormt eigen onderzoek en ontwikkeling op het gebied van kunst en de euritmische menskunde, gebaseerd op het werk van R. Steiner, een wezenlijk uitgangspunt voor curriculum, methodiek, didactiek en de begeleiding van studenten.

Kenmerk van de Haagse euritmie-impuls is een authentieke, vruchtbare spanning tussen verinnerlijking van de traditie en gefundeerde ontwikkeling. Op deze wijze wil de Euritmie Academie een eigen bijdrage leveren aan de verdere ontplooiing van de euritmie als kunst en cultuurimpuls voor de hedendaagse mens en toekomstige generaties. Daarachter staat de overtuiging dat de moderne mens voor de ontwikkeling van beweeglijk en integraal denken, de versterking van zijn vitaliteit en voor een bewuste vormgeving van het sociale leven in toenemende mate aangewezen is op de levens- en bewegingskrachten die de euritmie aanreikt.

Dit betekent dat een euritmieopleiding alleen kan floreren in een organisatievorm en een samenwerkingscultuur die rekening houdt met de sociale aspecten van de euritmische impulskrachten en deze zinvol weet te benutten. In die zin geeft het kwaliteits- en managementmodel Wegen naar kwaliteit(Wege zur Qualitt - WzQ) de Euritmie Academie een unieke kans om haar antroposofische identiteit en de eisen van een eigentijds management met elkaar tot een slagvaardig geheel te verbinden. De idele achtergrond en de kwaliteitsinstrumenten van Wegen naar kwaliteit vormen het uitgangspunt voor alle wezenlijke structuur-, proces- en samenwerkingsvragen van het instituut.

Prioriteiten 2012 Het beleid van de Euritmie Academie kende in het verslagjaar 2012 de volgende prioriteiten: Onderwijsinhoudelijk: de implementatie van een geheel nieuwe roosterstructuur; het inventariseren en gedeeltelijke implementeren van verdere mogelijkheden om vanuit Opleiding Docent Euritmie en Opleiding docent muziek gezamenlijke vakken aan studenten aan te bieden; Opleidingsaanbod: verdere uitwerking van een mogelijke toekomstige Master opleiding; PR/Studentenwerving: het ontwikkelen van nieuw materiaal en het organiseren van workshops op locatie; Personeelsbeleid: het verjongen van het docentencollege; Transitie: de overgang naar Hogeschool Leiden speelde een voortdurende rol in de ontwikkeling van beleidszaken.

Kernpunten van beleid

Lesgeven en begeleiden Het opleidingsprogramma van de Euritmie Academie is gebaseerd op het verwerven van twee vakgerichte competenties in euritmie en pedagogie en van twee persoonlijkheidsgebonden competenties: de sociale competentie en de zelfontwikkelingscompetentie. Voor de twee vakcompetenties zijn twee aparte leerlijnen ingericht met een veelzijdig vakkenpakket dat een logische en inzichtelijke onderlinge samenhang vertoont. De twee overkoepelende competenties zijn in deze twee leerlijnen gentegreerd. De sociale competentie en de zelfontwikkelingscompetentie worden dus binnen de euritmische en pedagogische vakken ontwikkeld, onder andere door middel van intensieve begeleidingstrajecten van de opleiding. Ook tussen theorie en praktijk is sprake van integratie binnen het programma. De theoretische vakken sluiten qua lesstof en niveau direct aan bij het betreffende euritmische en pedagogische praktijkstadium en de stages in de opleiding. In 2012 zijn de vakken menskunde, esthetica en antroposofie weer duidelijker van elkaar gescheiden en anders gerangschikt in het curriculum. De grootste vernieuwing op onderwijsgebied bestond in de lang voorbereide implementatie van een nieuw roosterconcept wat betreft de dag-, de week- en de jaarindeling. In dit verband werden onder andere de euritmielessen verder opgesplitst vanuit het oogpunt van de drievoudige doelstelling van het curriculum: instrumentscholing, bewegingsrepertoire en kunstzinnige toepassing.

16

Hogeschool Helicon

Kwaliteitszorg De Euritmie Academie hanteert evenals de Opleiding Docent Muziek het kwaliteitsmanagementmodel WzQwegen naar kwaliteit, een Total quality management system (TQM) dat zich op alle niveaus en wezenlijke aspecten van de organisatie richt. De kwaliteitscriteria van de NVAO voor opleidingen worden daarbij niet alleen gehandhaafd, maar verder aangevuld met een aantal sociaal-interactieve kwaliteitseisen die speciaal toegesneden zijn op non-profit instellingen in de dienstensector die werken ten behoeve van mensen. In 2012 werd de meerjarige implementatie van WzQ doorgezet. De kern van de kwaliteitszorg van de Euritmie Academie is gebaseerd op regelmatige interne en externe evaluaties met vaste docenten, gastdocenten, andere medewerkers, studenten, alumni en vertegenwoordigers van het nationale en internationale werkveld, zoals deze in de evaluatieagenda van de opleiding (geactualiseerd in oktober 2011) zijn vastgelegd. De opleiding functioneert thans binnen een netwerk van collega-instituten, vakgenoten, alumni en organisaties uit het nationale en internationale werkveld. Deze contacten worden ook informeel gebruikt ten behoeve van een permanente kwaliteitsontwikkeling van de opleiding.

Voor de realisatie van het kwaliteitsmanagement en de kwaliteitszorg is er voor de Euritmie Academie en de Opleiding Docent Muziek samen een stafmedewerker aangesteld die in het model WzQ is opgeleid. De kwaliteit van het toetsingsbeleid van de opleiding, zoals dit is vastgesteld in de nota Toetsen en Beoordelen van 2008, wordt bewaakt door de toetsingcommissie.

Interne organisatiestructuur De interne organisatiestructuur van de Euritmie Academie is ingericht volgens het kwaliteitsmanagementmodel WzQ. Dit houdt o.a. in dat leidingggevende en vaste docenten in de verantwoordingskring gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor het beleid van de opleiding dragen. Vanuit de verantwoordingskring worden diverse beleids- en cordinerende taken aan personen en delegatiegroepen gedelegeerd. Formeel eindverantwoordelijk voor het beleid binnen de verantwoordingskring is de directeur. Het model WzQ staat garant voor betrokkenheid, slagvaardigheid, een heldere verantwoordingsstructuur en onderling vertrouwen.

Voor de locatie Den Haag is er een verantwoordingsstructuur die uit drie organisatorische eenheden bestaat: de kunstvakopleiding, Opleiding Docent Dans/Euritmie, de kunstvakopleiding, Opleiding Docent Muziek het faciliterende management en de administratie van de locatie. Management en administratie van de locatie Den Haag vormen samen een organisatorische eenheid die aan de beide opleidingen huisvesting, faciliteiten, zakelijke leiding, kwaliteitsmanagement en een administratief ondersteuningsteam biedt. De relatieve zelfstandigheid van de beide betreffende opleidingen wordt door de overkoepelende dienstverlening van de locatie niet geraakt. De locatie wordt bestuurd door een locatiedirecteur (tevens zakelijke leiding). Deze locatiedirecteur werkt nauw samen met de opleidingshoofden en de beleidsgroepen van de twee opleidingen. Voor wat betreft het kwaliteitsmanagement is er n verantwoordelijke voor de gehele locatie. In verband met de verdere positionering van de opleidingen in de actuele overgangsfase werd er op locatieniveau een aparte functie Strategische ontwikkeling opleidingen ingericht.

Personeelsbeleid De Euritmie Academie had als prioriteit in 2012 de verdere verjonging van het docentencollege. Binnen de docentenformatie heeft er een verschuiving plaatsgevonden waardoor er wederom twee nieuwe jonge collegas konden worden aangesteld. Extra aandacht wordt er besteed aan het behoud van expertise en de overdracht van kennis en ervaring van oudere naar jongere medewerkers. Betreffende het ondersteunend personeel hebben er wat verschuivingen plaatsgevonden. Door een herverdeling van taken is er een efficintere werkwijze ontstaan. Op het gebied van scholing worden de wensen van de medewerkers zoveel mogelijk gehonoreerd. Twee docenten hebben in 2012 een masteropleiding afgerond. Een medewerker van de ondersteunende dienst volgt een opleiding gericht op de nieuwe functie.

Jaarverslag 2012

17

Studentenwerving De intensivering van de studentenwerving had in 2012 prioriteit. In het voorjaar heeft de Euritmie Academie samen met de Opleiding Docent Muziek een krant uitgebracht die is aangepast aan de wensen/eisen van de huidige tijd. Naast het verzorgen van folders, flyers, brochures, e.d. door een professioneel bureau is gebleken dat het kunstzinnige optreden en het verzorgen van workshops door docenten afgestudeerden en studenten erg belangrijk is voor onze studentenwerving. Hiermee zijn wij vanaf 2012 van start gegaan en deze lijn zullen wij onverminderd doorzetten en mogelijk uitbreiden. Internationale profilering zal ook in 2013 een belangrijk punt blijven.

Samenwerking Het samenwerkingsproject betreffende het afsluitende studiejaar voor buitenlandse zij-instromers die in Den Haag hun Bachelor-diploma willen behalen, verliep ook in 2012 zeer succesvol. Dit project heeft vooral in Duitsland een uitstekende reputatie. In enkele jaren tijd hebben er ca.100 instromers in Den Haag hun bachelorstatus verworven. De samenwerking, waarvan de basis in 2009 met een propedeutische euritmieopleiding in Krefeld werd gelegd, heeft er in 2011 toe geleid dat de eerste deeltijdstudenten van Krefeld zijn ingestroomd in de Opleiding Euritmie in Den Haag. Studenten van het volgende cohort kunnen in 2014 mogelijk worden verwacht.

Nieuwe projecten In het jaar 2012 zijn de masterplannen uitgebreid naar een Master Kunsteducatie (Master of Education in Arts) samen met de Opleiding Docent Muziek en mogelijk nog met andere partners. Het is de bedoeling dat deze master in september 2014 van start gaat.

Resultaten van beleid

Studieresultaten In het verslagjaar 2012 bedroeg het aantal afgestudeerden achttien. Door het hoge kwantum aan zij-instromers bedroeg de gemiddelde studieduur 2,61 jaar. De streefdoelen betreffende het studie-rendement werden ruimschoots gerealiseerd.

Bindend studieadvies In 2012 werd geen bindend studieadvies uitgebracht.

Onderwijs De opzet om meer lessen gezamenlijk aan studenten van de Euritmie Academie en Opleiding Docent Muziek te geven wordt, afgezien van het gezichtspunt van efficiency, ook inhoudelijk als verrijkend ervaren. De nieuwe roosteropzet wordt als positief beoordeeld, een enkele kinderziekte wordt in 2013 bijgesteld.

Opleidingsaanbod De ontwikkeling van de Master Kunsteducatie is zo ver gevorderd dat naar verwachting in 2013 de accreditatie kan worden aangevraagd.

Personeelsbeleid In 2012 is succesvol ingezet op verdere verjonging van het docentencollege.

Faciliteiten In 2012 waren er geen bijzonderheden voor wat betreft de faciliteiten. De accommodaties zijn na ingrijpende eerdere aanpassingen op orde.

18

Hogeschool Helicon

Organisatieontwikkeling/kwaliteitsmanagement De leidingstructuur van de locatie Den Haag is ingericht op basis van het managementmodel WZQ. Er is n locatiedirecteur en n verantwoordelijke voor het kwaliteitsmanagement voor beide opleidingen. Dit leidt tot een efficinte en slagvaardige werkwijze van de locatie Den Haag. De werkwijze vanuit het managementmodel WzQ heeft de managementprocessen verder gestroomlijnd en de betrokkenheid van de docententeams versterkt. Dit wordt door beide opleidingen als positief ervaren. In augustus 2012 werd er een vierde gezamenlijke WzQ-conferentie voor de medewerkers van beide opleidingen gehouden. Er is gebleken dat de werking van het managementmodel WzQ nauw aansluit bij de actuele discussie in het beroepsonderwijs over Professionele ruimte.

Jaarverslag 2012

19

Kernactiviteiten: Opleiding Docent Muziek BA

Kernactiviteiten en producten
De Opleiding Docent Muziek wil de studenten naast de landelijk overeengekomen competenties en vakbekwaamheden een kwalitatieve benadering van muziek en opvoeding bieden. De opleiding richt zich dus op studenten die de samenhang der dingen en de werking van muziek willen begrijpen en van daaruit met kinderen willen werken. Dit heeft een dubbele betekenis. In de pedagogische vakken wordt muziek gezien als ontwikkelingsstof, hetgeen consequenties heeft voor aspecten als repertoirekeuze en werkvormen. De Opleiding Docent Muziek wil dat de studenten muziekpedagogisch inzicht en gevoel ontwikkelen om in te kunnen spelen op de levensfasen van kinderen. Uitgangspunt daarbij is de antroposofische menskunde. De Opleiding Docent Muziek wil dat de studenten in hun werken met kinderen leren hoe de motorische, affectieve en cognitieve vaardigheden in een telkens wisselende balans hun sterkste werking hebben. Muziek moet leren de balans tussen binnen en buiten, tussen het eigen gevoel en de waarneming van de ander in een bewegelijke context te oefenen. Binnen deze gezonde ademhaling leren de studenten de kinderen te stimuleren om te scheppen vanuit hun eigen creativiteit, vanuit hun kern, vanuit hun natuur. Tegelijkertijd wordt de studenten het besef bijgebracht dat muziek bij uitstek een mogelijkheid biedt sociale vaardigheden (op) te wekken. De Opleiding Docent Muziek biedt de studenten derhalve veel ruimte tot het gaan van een eigen ontwikkeling in nauwe samenwerking met medestudenten.

Om deze pedagogische doelen te kunnen bereiken wordt in de Opleiding Docent Muziek veel aandacht geschonken aan de verdiepte kwalitatieve benadering van muziek, van klank, van tonen en van de muziekhistorie. De ontwikkeling van de mens zoals deze zich uit in de muziekgeschiedenis biedt veel aanknopingspunten voor het kiezen en ontwerpen van muziekmateriaal. Een fenomenologische benadering van klank, die mede aan de hand van speciaal daartoe ontwikkelde instrumenten wordt gerealiseerd, leert de studenten op een verdiepende manier te luisteren. Het luisteren is immers een vaardigheid die in de huidige wereld vol muzikaal (en verbaal) behang aandachtig geoefend moet worden. Op deze wijze kan door de muziek een verbinding worden gemaakt met de verborgen krachten achter de aardse verschijningen.

Door innerlijke verdieping in muziek en klank tracht de Opleiding Docent Muziek een brug te vormen naar de werkelijke wereld van de muziek. De Opleiding Docent Muziek schept de mogelijkheid om muziek echt te beleven en de spirituele kant van het muziek maken te ontwikkelen. Muziek is in de ogen van de Opleiding Docent Muziek niet een perfect en herhaalbaar eindproduct, maar het bewust worden van de innerlijke weg daar naartoe, zodat bezieling in de muziek komt. De Opleiding Docent Muziek wil een onderzoeksplek (ruimte) zijn om te beleven wat muziek met je doet, om kwalitatief te leren luisteren en om verbanden te leggen met de verschillende dimensies van het mens-zijn. In die zin streeft de Opleiding Docent Muziek ernaar om nieuwe vermogens te ontwikkelen die mens en cultuur verder brengen.

Met haar antroposofische spirituele identiteit wil de Opleiding Docent Muziek zich midden in de Nederlandse maatschappij en in het Europese hogeschoolstelsel plaatsen. De accreditatie van de Bacheloropleiding van de Opleiding Docent Muziek door de Nederlandse overheid garandeert de kwaliteit en het studieaanbod. Daardoor kan deze opleiding beschikbaar gesteld worden aan studenten uit het binnenland en de aangrenzende landen (Belgi, Duitsland). Daarnaast levert de Opleiding Docent Muziek een actieve bijdrage aan de verdere ontwikkeling van levend en genspireerd muziekonderwijs door een intensieve samenwerking met de vrijeschoolbeweging, het landelijke schoolmuziekverband, de conferentie Mens

20

Hogeschool Helicon

en muziek en tal van andere internationale contacten. Op dit moment biedt de Opleiding Docent Muziek een Bachelor Docent muziek aan als vierjarige voltijd studie. Daarnaast heeft het instituut een structureel samenwerkingscontract met de opleiding tot vrijeschool muziekdocent in Witten/Annen (DE), waardoor studenten van Witten /Annen in de afstudeerfase kunnen instromen in de Opleiding Docent Muziek om hier het internationaal erkende Bachelordiploma te kunnen verwerven. Het is de bedoeling om het opleidingsaanbod in de komende jaren verder uit te breiden. Naast de mogelijkheid tot individueel afgestemde minoren wordt onderzocht of de Opleiding Docent Muziek zou kunnen aansluiten bij de geplande educatieve Masteropleiding van de Euritmie Academie, eventueel samen met andere partners.

Uitgangspunten Bron voor het opleidingswerk van de Opleiding Docent Muziek is het antroposofisch mensbeeld en kunstbegrip en de antroposofische visie op ontwikkelingspsychologie en pedagogie. In het bijzonder belicht de antroposofie de spirituele achtergronden van de kunsten en hun samenhang met het innerlijk van de mens en zijn culturele ontwikkeling. In de visie van de antroposofie is de ontwikkeling van de cultuur- en muziekgeschiedenis direct als een soort weerspiegeling terug te vinden in de ontwikkeling van het kind. Hierdoor valt er een rechtstreeks verband te leggen met de pedagogische inzet van de muziek. Mensbeeld, muziekgeschiedenis, ontwikkelingspsychologie en pedagogie vormen zo een geheel. Hierbij komt dat er in de antroposofische visie op het (muziek)onderwijs, datgene wordt gecombineerd wat uit het kind zelf komt, met dat wat nodig is voor de maatschappij. De onderwijskundige antwoorden van een antroposofisch genspireerd (muziek) onderwijs op de behoeften van het kind werken in hoge mate daaraan mee, dat deze kinderen als volwassen burgers de waarden van individuele vrijheid, sociaalcompetentie en ontwikkelingsgerichtheid hebben verinnerlijkt.

Een belangrijke grondslag voor het opleidingswerk van de Opleiding Docent Muziek vormt eigen onderzoek en ontwikkelingswerk door docenten met vernieuwende impulsen m.b.t. het leren luisteren, het zingen, de instrumentenbouw en de improvisatie. Deze impulsen hebben uitstraling tot over de grenzen van de opleiding heen, hetgeen tegelijkertijd een richtinggevend voorbeeld voor de studenten kan zijn.

Een opleiding voor levend en genspireerd muziekonderwijs kan alleen floreren in een organisatievorm en een samenwerkingscultuur die doordrongen is van muzikaliteit en spiritualiteit. Het kwaliteit- en managementmodel Wegen naar kwaliteit(WzQ) geeft de Opleiding Docent Muziek een unieke kans om haar muzikaal-antroposofische identiteit en de eisen van een eigentijds management met elkaar tot een slagvaardig geheel te verbinden. In die zin vormen de idele achtergrond en de kwaliteitsinstrumenten van Wegen naar kwaliteit(WzQ) het uitgangspunt voor alle wezenlijke structuur-, proces- en samenwerkingsvragen van het instituut.

Kernpunten in het beleid Het jaar 2012 is te zien als een proefperiode van de nieuwe verantwoordingsstructuur. De locatiedirecteur staat in nauwe samenwerking met de opleidingshoofden en de beleidsgroepen van de twee in Den Haag gehuisveste opleidingen en is eindverantwoordelijk. De Opleiding Docent Muziek wordt inhoudelijk geleid door een opleidingshoofd die het werk verdeelt over verschillende delegatiegroepen. Gedragen door het docentenoverleg vormen opleidingshoofd, opleidingscordinator en een docent tezamen met de directeur en de kwaliteitsmanagement-verantwoordelijke een nieuw beleidsorgaan, de Verantwoordingskring Opleiding Docent Muziek. Dit orgaan komt tweewekelijks bijeen om beleid te ontwikkelen en de uitvoering ervan in gang te zetten. I.v.m. de verdere positionering van de opleidingen in de actuele overgangsfase werd er op locatieniveau een aparte functie Strategische ontwikkeling opleidingen ingericht. De evaluatieagenda is de leidraad geweest voor een aantal beleidswijzigingen die zowel organisatorisch al onderwijsinhoudelijk zijn. Zo is de missie en visie van de opleiding opnieuw verwoord en vastgelegd in een Leitbild.

Jaarverslag 2012

21

Onderwijs en begeleiding Het curriculum van de Bacheloropleiding Docent Muziek is opnieuw vanaf de basis doordacht. Door een vereenvoudiging en duidelijker aanpassing aan de nieuwste landelijke competentieset wil de Opleiding Docent Muziek beter volgbare leerlijnen beschrijven. De opleiding zal vanaf het studiejaar 2013-2014 geprogrammeerd zijn met het oog op het verwerven van vijf competentiegebieden (de startbekwaamheden van de beginnende muziekpedagoog), die afgeleid zijn van het competentieprofiel van de kennisbasis Docent Muziek voor de hbo-opleidingen. De Opleiding Docent Muziek zal daarbij een tweesporenbeleid hanteren van enerzijds twee vakgerichte competentiegebieden met betrekking tot artistieke en pedagogische bekwaamheden op het gebied van de muziek, en anderzijds drie persoonsgebonden competentiegebieden met betrekking tot sociale vermogens, omgevingsgerichtheid en de vaardigheid tot zelfontwikkeling. Terwijl de kunstzinnige en de pedagogisch-didactische vakcompetenties blijven uitgewerkt in twee leerlijnen met hoofdvakken, bijvakken en stages, zullen de studenten de drie persoonsgebonden competentiegebieden vooral integratief ontwikkelen binnen het muzikaal-artistieke en pedagogische curriculum.

In de muzikaal-artistieke leerlijn verwerft de student een uitgebreid spectrum van creatieve en ambachtelijke vaardigheden en ontwikkelt de student een brede kennis en theoretisch inzicht ten aanzien van het muzikale repertoire en de muziekgeschiedenis, o.a. vanuit een antroposofische visie. In de pedagogische leerlijn verwerft de student inzicht in de ontwikkelingspsychologische visie van de vrijeschoolpedagogie, vaardigheden tot de leeftijdsgerichte toepassing van het muzikale repertoire en de bijhorende muzikale en didactische middelen en ontwikkelt de student interactieve vaardigheden t.a.v. de (muziek)pedagogische ontmoeting met de leerling/cursist. Het sociale (interpersoonlijke) competentiegebied bevat vaardigheden die leiden tot samenwerken, communicatie en organisatie. Het ontwikkelen van omgevingsgerichtheid betreft de onderzoekende en ondernemende orintatie op de maatschappelijke contexten van vak en beroepspraktijk. De beoogde competentie tot zelfontwikkeling bestaat uit het vermogen tot zelfreflectie, zelfmanagement en de vaardigheid tot een leven lang leren.

De afzonderlijke onderdelen van het curriculum zijn per studiejaar en competentie vanuit overkoepelende leer- en ontwikkelingsmottos op elkaar afgestemd. De onderliggende integratiegedachte maakt het mogelijk dat studenten vanuit het geheel van de studie zelfstandig dwarsverbanden leggen, bijvoorbeeld het ontdekken van de pedagogische werking van kunst en het kunstzinnige karakter van pedagogie, de samenhang tussen de artistieke en pedagogische leerstof en de persoonlijke, sociale en omgevingsgerichte ontwikkeling. De Opleiding Docent Muziek houdt bovendien rekening met de mogelijkheid van individueel gedifferentieerde leerwegen. Door deze vernieuwingen zal het huidige curriculum van de Opleiding Docent Muziek inhoudelijk niet principieel veranderen maar de systematiek wordt gedeeltelijk aangepast. Het toetsingsbeleid en het studiebegeleidingsconcept worden dienovereenkomstig bijgesteld. In 2012 is het nieuwe curriculum in grote lijnen vastgesteld. Begin 2013 zal dat worden vertaald naar de vakken en het toetsbeleid.

Naast de invoering van een tweetal nieuwe vakken per studiejaar 2012-2013 is ook het stagebeleid onderdeel van een verbetertraject geweest. Hierin was de kern de relatie tussen de wensen van de opleiding en de mogelijkheden van het werkveld beter op elkaar af te stemmen. Het stageplan is enerzijds meer flexibel geworden en anderzijds ook helderder in het beschrijven van de leerdoelen. De stage zoals beschreven in Stagegids 2012-2013 koppelt de stages in een aantal blokken aan elkaar zodat studenten zich langer met een werkplek kunnen verbinden. Tevens kent elk studiejaar nu een bijzonder werkveldstage die de studenten in minder voor de hand liggende werkgebieden plaatst waar de Docent Muziek werkzaam kan zijn. Een aantal in de vrijeschool praktijk moeilijk uitvoerbare stages zijn anders ingevuld. Ook de koorstage is opgeheven aangezien het vak koorscholing gecombineerd met ensemble voldoende voorziet in de praktijkscholing. Ook is het scriptiebeleid aangescherpt. De opdracht is uitvoeriger en concreter beschreven en ook het beleid aangaande de toekenning van de scriptiebegeleider en het bewaken van het tijdsplan is vastgesteld. Daarnaast zijn de eerste verkennende gesprekken gevoerd met mogelijke partners waarmee een gezamenlijke Master Kunsteducatie kan worden ontwikkeld.

22

Hogeschool Helicon

Interne kwaliteitszorg De Opleiding Docent Muziek hanteert evenals de Euritmie Academie het kwaliteitsmanagementmodel WzQwegen naar kwaliteit, een total quality management system (TQM) dat zich op alle niveaus en wezenlijke aspecten van de organisatie richt. De kwaliteitscriteria van de NVAO voor opleidingen worden daarbij niet alleen gehandhaafd, maar verder aangevuld met een aantal sociaalinteractieve kwaliteitseisen die speciaal toegesneden zijn op non-profit instellingen in de dienstensector die werken ten behoeve van mensen. In 2012 werd de meerjarige implementatie van WzQ doorgezet.

Voor de realisatie van het kwaliteitsmanagement en de kwaliteitszorg is er voor de Euritmie Academie en Opleiding Docent Muziek samen een stafmedewerker aangesteld die in het model WzQ is opgeleid.

Personeelsbeleid In 2012 heeft de Opleiding Docent Muziek afscheid genomen van twee medewerkers die jarenlang hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de opleiding. Dat heeft ook een vacature in de examencommissie tot gevolg gehad. Voor een aantal instrumentale vakken en het vak ondernemerschap zijn nieuwe gastdocenten aangesteld. Vanwege de overgang van de Opleiding Docent Muziek naar Hogeschool Leiden is een pas op de plaats gemaakt voor wat betreft het aanstellen van docenten in vaste dienst. Ten aanzien van het AOP is de medewerker voor PR nog niet opgevolgd. De huidige medewerkers trachten dit zo goed als mogelijk op te vangen. Alle vaste medewerkers zijn voorbereid op de bestuurlijke overgang naar Hogeschool Leiden per 1 januari 2013.

Interne organisatiestructuur De interne organisatiestructuur van de Opleiding Docent Muziek wordt, zoals eerder al aangegeven, in navolging van de Euritmie Academie ingericht volgens het kwaliteitsmanagementmodel WzQWegen naar Kwaliteit. Dit houdt onder andere in dat leidinggevenden en vaste docenten in de Verantwoordingskring (VK) gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor het beleid van de opleiding dragen. Vanuit de VK worden diverse beleids- en cordinerende taken aan personen en delegatiegroepen gedelegeerd. Formeel eindverantwoordelijk voor het beleid binnen de VK is de directeur. Het model WzQ staat garant voor betrokkenheid, slagvaardigheid, een heldere verantwoordingsstructuur en onderling vertrouwen.

Studieresultaten en studieadvies In het studiejaar 2011-2012 waren er vier Duitse en vier Nederlandse studenten in de afstudeerfase. Zes van deze studenten hebben in september 2012 hun Bachelor diploma in ontvangst genomen. Een aantal andere studenten heeft om uiteenlopende redenen studievertraging opgelopen. En student heeft de studie in de propedeuse verlaten vanwege langdurige ziekte. Het studiejaar 2012-2013 is begonnen met in totaal negen voltijdstudenten, waarvan drie in het eerste, twee in het tweede, nul in het derde en vier in het vierde en vijfde jaar. Een aantal studenten loopt om gezondheidsredenen en zwangerschap studievertraging op. Daarnaast nemen enkele cursisten deel aan diverse lessen. Bij de toelatingsexamens werd 75% van de studenten afgewezen vanwege onvoldoende muzikale vaardigheden. Voor de in het najaar van 2012 aangeboden vooropleiding was voldoende belangstelling en deze is derhalve sinds september vol in bedrijf. Inmiddels komen daar met enige regelmaat studenten bij.

Resultaten kwaliteitsbeleid Tweemaal per jaar houdt de opleiding een onderwijsevaluatie (studentenevaluatie) waarvan n schriftelijk en een andere mondeling. In het docentenoverleg is de ontwikkeling op managementniveau en de bestudering van het kwaliteitssysteem Wege zur Qualitt (WzQ) onderwerp van een aantal conferenties en docentenvergaderingen geweest. Met de eerdere verhuizing van de Opleiding Docent Muziek naar Den Haag is ook het voornemen om de processen vanuit de ideen van WzQ vorm te geven in principe aanvaard. De Opleiding Docent Muziek is daar in 2012 volop mee bezig geweest en heeft een

Jaarverslag 2012

23

en ander tot een breed gedragen organisatiestructuur uitgewerkt. Daarbij speelde in toenemende mate de samenwerking met Hogeschool Leiden een rol. De daar geldende regels en afspraken ten aanzien van de examen- en toetscommissie zijn in 2012 onderwerp van studie en gesprek geweest en zullen in studiejaar 2012-2013 worden gemplementeerd.

Resultaten curriculumvernieuwing In het studiejaar 2012-2013 zijn twee nieuwe vakken op het curriculum geplaatst; Muzikale Esthetica en Concertbezoek dragen bij aan een diepere en actuele verbinding met belangrijke werken uit de muziekgeschiedenis en concertpraktijk. Voor het vak Ondernemerschap is een gastdocent aangenomen die de vaardigheden die de docent muziek als zzper dient te bezitten oefent. Op basis van de eerste ervaringen is besloten de studenten een periode Alexandertechniek aan te bieden.

In het streven het internationale karakter van de opleiding te versterken geeft de Engelse musicus Michael Deason-Barrow als vakdocent methodiek-didactiek jaarlijks een week les aan Opleiding Docent Muziek studenten. In het najaar is door alle studenten deelgenomen aan de conferentie Mens en Muziek rond het thema Verwondering. Tevens zijn gastdocenten gevraagd om dieper in te gaan op het werken met de Choroi instrumenten (lier, fluit en slagwerk). Een interne conferentie daarover staat in 2013 gepland evenals een kennismaking met de zangmethode Lichtenberg. Daarnaast hebben de oudere studenten deelgenomen aan de Duitse conferentie voor muziekdocenten in de vrijeschool te Ravensburg.

Resultaten personeelsbeleid en interne kwaliteitszorg De docenten zijn tevreden over de nieuwe werkomgeving en staan open voor een verhuizing op termijn naar Leiden. Er zijn weinig mutaties geweest waardoor de aandacht vooral naar het onderwijs kon uitgaan. Voor psychologie en een aantal instrumentale hoofdvakken zijn nieuwe docenten aangetrokken. De werkwijze vanuit het managementmodel WzQ heeft de managementprocessen verder gestroomlijnd en de betrokkenheid van de docententeams versterkt. Het werken met een verantwoordingskring wordt als zeer vruchtbaar en doeltreffend ervaren. In augustus 2012 werd de vierde gezamenlijke WzQ-conferentie voor de medewerkers van beide opleidingen gehouden.

Resultaten externe communicatie De relatie met buitenlandse collegas en instituten, met name in Witten/Annen, heeft geleid tot een aanzienlijke uitbreiding van het studentenaantal. De Opleiding docent muziek heeft een internationaal afstudeertraject ingericht waar studenten na drie jaar studie muziek aan het Institut fr Waldorf-Pdagogik en drie jaar Hogeschool Helicon Opleiding Docent Muziek gezamenlijk de bevoegdheid Bachelor of Music in Education behalen. In 2012 zijn vier studenten uit Duitsland afgestudeerd. Aangezien het opleidingshoofd van de Opleiding Docent Muziek tevens voorzitter is van de Vereniging Leraren Schoolmuziek en in dien hoofde in veel landelijke gremia zit, is de Opleiding Docent Muziek zeer betrokken bij de meest recente ontwikkelingen van de kunstvakken in zowel PO als VO.

Studentenwerving In 2012 is op PR gebied de samenwerking met de Euritmie Academie versterkt wat heeft geleid tot een gezamenlijke krant, gezamenlijke posters en advertenties, een gezamenlijke huisstijl en een nog verder gentegreerde open dag. Op de open dagen van Hogeschool Leiden heeft de Opleiding Docent Muziek haar gezicht laten zien. Opleiding Docent Muziek is vooral verheugd over de toenemende kwaliteit van nieuwe studenten. Het PR beleid werpt wellicht niet zoveel kwantitatieve vruchten, maar wel zeker kwalitatieve vruchten af. De vooropleiding is in 2012 weer een gewenst aanbod gebleken en geeft de opleiding de kans meer studenten te kunnen aannemen bij de toelatingsexamens.

24

Hogeschool Helicon

Voorzieningen
Onderwijs Media Centrum
Samenstelling Het Onderwijs Media Centrum (OMC) van de locatie in Zeist heeft de beschikking over twee ruimtes: een ruimte waarin de collectie staat en waarin de uitlening plaatsvindt, en een studieruimte met leermiddelen en enkele pcs. De collectie bevat boeken, leermiddelen, brochures, muziek-cds, educatieve cd-roms, tijdschriften en educatieve audiovisuele middelen. Evenals in voorgaande jaren waren er in 2012 twee personen werkzaam in het OMC met een totale werktijdomvang van 1,11 fte: een bibliothecaris (0,585 fte) en een administratieve medewerker (0,585 fte). Per week is het OMC 33 uur geopend. De studieruimte is permanent beschikbaar. Het OMC staat ten dienste van de medewerkers en van de studenten van de Opleiding Leraar Basisonderwijs Vrijescholen Bachelor en Master, Opleiding Docent Muziek en de Opleiding Docent Dans/Euritmie, tevens alle opleidingsvarianten en de nascholingsactiviteiten.

Doelstelling en beleid Het aanschafbeleid is er voornamelijk op gericht een collectie samen te stellen ter ondersteuning van het onderwijs aan de studenten van de verschillende opleidingen enerzijds, en anderzijds ter voorziening van achtergrondvoorziening voor de docenten. Daarbij wordt het accent gelegd op vrijeschoolpedagogie en antroposofische vakliteratuur. De collectie neemt hiermee een unieke plaats in binnen de informatievoorzieningen in Nederland.

Samenwerking In de samenwerking tussen het OMC van de hogeschool en de bibliotheek van de Antroposofische Vereniging in Nederland wordt er naar gestreefd een gezamenlijke literatuur en vraagbaak te zijn, met elk zijn eigen specifieke collectie op het gebied van de vrijeschoolpedagogie en de antroposofie. Beide bibliotheken maken via interbibliothecair leerverkeer gebruik van elkaars collectie. Bovendien delen de samenwerkende partijen de kosten van de bibliotheeksoftware en het onderhoud en de hosting van de webcatalogus.

Producten
Boekenlijst De door de docenten verplicht gestelde literatuur wordt elk jaar door het OMC verzameld en geactualiseerd. Dat resulteert in een boekenlijst die aan het eind van elk studiejaar digitaal beschikbaar is.

Aanwinstenlijst In 2012 is de aanwinstenlijst tweemaal zowel op papier als digitaal uitgekomen.

Bibliotheekinstructie Jaarlijks wordt een uitgebreide bibliotheekinstructie gegeven aan alle nieuwe studenten. Zij leren de inhoud van de collectie kennen en hen wordt geleerd te zoeken in de (web)catalogus.

Tijdschriftattendering Elke twee weken wordt onder de docenten de inhoudsopgave van de nieuw verschenen tijdschriften verspreid (current contents).

Ontwikkelingen en toekomstverwachting Het proces van de fusie met Hogeschool Leiden laat uiteraard ook het OMC niet ongemoeid. Dat wordt met name zichtbaar

Jaarverslag 2012

25

in het collectiebeheer. Reeds in 2012 is het OMC bezocht door medewerkers van de mediatheek van Hogeschool Leiden om te kijken naar de samenstelling van onze collectie, eventuele verdubbeling in de gevoerde titels, en mogelijke overtalligheid van een deel van de bestaande collectie. Er zal met alertheid en bewustzijn worden gekeken naar welk deel van de collectie dient te worden overgebracht naar de mediatheek van Hogeschool Leiden, welke titels hier niet voor in aanmerking komen, en waar deze dan kunnen worden ondergebracht zodat belangstellenden hier wel over kunnen blijven beschikken.

Informatie en Communicatie Technologie (ICT)

De ICT-afdeling bestaat uit een systeembeheerder met een aanstelling van 0,8 fte en een ICT-cordinator met een aanstelling van 0,25 fte (gecombineerd met het werk als ICT-instructeur voor de propedeuse studenten). Daarnaast was er in het verleden regelmatig een ICT-stagiaire van een van de regionale mbo-opleidingen, die vanuit een leertraject mede zorg droeg voor de ondersteuning op ICT gebied. Hogeschool Helicon is als leerbedrijf erkend door Ecabo. De afdeling biedt ondersteuning aan studenten en medewerkers van de hogeschool en levert een belangrijke bijdrage aan het administratieve proces, alsmede aan de studiemogelijkheden voor de studenten. In de communicatie tussen studenten, medewerkers, stagescholen, externe contacten en anderen speelt de ICT een cruciale rol. Naast n van de hoofdtaken - het garanderen van een zo hoog mogelijke beschikbaarheid van het computersysteem - krijgt de ICT-afdeling als dagelijkse routine te maken met gebruikersvragen van zeer uiteenlopende aard. Daarvan maken ondersteunende adviezen en instructie een net zo belangrijk deel uit als het oplossen van (ver)storingen.

Een rustig jaar?

Het jaar 2012 stond in het teken van de toen nog voorgenomen aansluiting bij Hogeschool Leiden. Het economisch managen van een IT-infrastructuur met een fusie voor ogen levert permanente maar als overwegingen op. Dit betekende voor de ICT-afdeling een focus op beschikbaarheid in combinatie met consolidatie van bestaande voorzieningen, met alleen de hoogst noodzakelijke vervangingen. De beschikbaarheid van diensten staat of valt met het goed functioneren van apparatuur en daardoor leverde dit jaar meer onderhoud op aan de verouderende apparatuur. Daarin is veel hergebruik toegepast van materialen van binnen en buiten de organisatie. Ook is onderzocht welke upgrade van bestaande computers haalbaar is voor het geval de organisatie daar toch nog een aantal jaren op aangewezen zou zijn.

Kosten besparen en beperken

Naast consolidatie is ook gekeken voor welke voorzieningen het lonend kon zijn deze, voor een mogelijk nog korte periode, aan te passen. In dat kader is de internetverbinding omgezet naar een snellere variant en is er bespaard op telefoonlijnen. Ten behoeve van de printvoorzieningen in Zeist is het bestaande contract omgezet naar een gunstiger contract met een bruikbaar opzegmoment.

Stagiaires
Tot aan de zomervakantie draaide een stagiaire mee in een vrijwillige verlenging van zijn stage. Dat is niet eerder voorgekomen, maar de overweging was dat dit zowel voor Helicon als voor hem in dit geval een waardevolle ervaring was en bijdroeg aan een goede afsluiting van de stageperiode. Na de zomervakantie is er geen stagiaire meer aangenomen. De ICT-afdeling kon op dat moment geen zinvolle projecten bieden, waarbij tevens de verhouding tussen de begeleidingstijd en het effectieve rendement onderdeel van de overweging is geweest.

Beschikbaarheid
Al met al leverden de inspanningen opnieuw een naar behoren werkend netwerk op met een bijna maximale beschikbaarheid. De verwachting is dat er weer volop op ontwikkeling en vernieuwing kan worden ingestoken nadat de fusie een feit is.

26

Hogeschool Helicon

Interne organisatie
Algemeen
Hogeschool Helicon is een stichting met als vestigingsplaats Zeist en een tweede opleidingslocatie in Den Haag. Het College van Bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van doelstellingen en strategien en voor het uitvoeren van het strategische en operationele beleid van de hogeschool.

Bestuurlijke structuur
Het College van Bestuur bestaat statutair uit maximaal drie leden. De huidige omvang van het College is twee leden. Alle taken, verantwoordelijkheden en bestuurlijke bevoegdheden zijn neergelegd bij een voorzitter ad interim. Deze is door de Raad van Toezicht benoemd met de specifieke opdracht de mogelijkheid tot het zelfstandig voortbestaan van de hogeschool dan wel van n of meer van haar opleidingen te onderzoeken. De eerste benoeming vond plaats per 1 oktober 2010. Zoals reeds te lezen viel in het jaarverslag over 2011 heeft de onderzoeksopdracht geleid tot de visie dat Hogeschool Helicon voor een gezekerd, levensvatbaar voortbestaan van haar individuele opleidingen aansluiting diende te vinden bij een grotere, en een in termen van visie en inhoud aansluitende hbo-instelling. Medio 2011 hebben gesprekken hierover met Hogeschool Leiden geleid tot de gezamenlijke intentie om de drie opleidingen van Hogeschool Helicon onder te brengen bij Hogeschool Leiden. In het verslagjaar is het verzoek om instemming met deze fusie neergelegd bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs, die de zogenaamde fusie-effectrapportage inhoudelijk heeft getoetst, heeft de Minister geadviseerd zijn goedkeuring aan de voorgenomen fusie niet te onthouden. Het belangrijkste argument voor het instemmen met de fusie was dat er geen sprake was van substantieel nadelige effecten voor het onderwijsaanbod op korte of op langere termijn. Voorts stelt de Minister dat bij het achterwege blijven van de fusie de continuteit van het onderwijs in gevaar zou komen en dat door de fusie het voortbestaan van de unieke antroposofische opleidingsvarianten van Hogeschool Helicon in de toekomst op adequate wijze gewaarborgd worden.

De rol van de interimbestuurder van Hogeschool Helicon duurt voort tot het daadwerkelijke moment van juridische aansluiting bij Hogeschool Leiden per 1 januari 2013.

De leden van het College van Bestuur worden benoemd en ontslagen door de Raad van Toezicht. Leden van het College van Bestuur worden doorgaans voor onbepaalde tijd benoemd, echter onder de huidige omstandigheden is bewust gekozen voor een interim bestuursvoorzitter met de kwaliteiten van een veranderingsmanager. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het College van Bestuur en staat deze met raad terzijde. De Raad van Toezicht bestaat uit drie leden. Dit is de volgens de statuten van de hogeschool vastgestelde minimumbezetting. Het College van Bestuur en de Raad van Toezicht van Hogeschool Helicon richten zich bij de uitvoering van hun respectievelijke taken op het behartigen van de belangen van de stichting en de onder haar vallende opleidingen. Daarbij wordt rekening gehouden met de belangen van alle bij de hogeschool betrokken partijen (stakeholders). Het College van Bestuur brengt in vergaderingen met de Raad van Toezicht verslag uit over de gang van zaken binnen de hogeschool en tevens over alle relevant geachte onderwerpen. De aanstellingstermijn van de leden van de Raad van Toezicht bedraagt vijf jaar, waarbij herbenoeming voor een periode van drie jaar mogelijk is.

Het College van Bestuur wordt in zijn bestuurstaken ondersteund door de programmadirecteur van de Pabo en de locatiedirecteur Den Haag, die de operationele leiding heeft over de Opleiding Docent Dans / Euritmie en de Opleiding Docent Muziek. De directeuren worden op hun beurt bijgestaan door managers en cordinatoren. Het is de bestuurlijke

Jaarverslag 2012

27

visie van Hogeschool Helicon dat taken en bevoegdheden zo laag mogelijk in de organisatie dienen te worden neergelegd. De hogeschool ziet haar organisatie als een levend, ecologisch organisme van elkaar aanvullende, pro-actieve, zelfverantwoordelijke medewerkers. Een lerende schoolorganisatie werkt voortdurend aan de verbetering van interacties, motivatie van medewerkers en studenten, prestaties, resultaten en de realisatie van haar gemeenschappelijke missie. Het College van Bestuur en de directies fungeren als beleidsvaststellende organen en ook als monitor over de gemaakte beleidsafspraken.

Verslag van het College van Bestuur (CvB)

Samenstelling Het College van Bestuur van Hogeschool Helicon bestond per 31 december 2012 uit de volgende leden: Dhr. S. Holvast Dhr. R.A.A. Lemmers Hogeschool Helicon verzorgde tot 1 januari 2013 drie opleidingen: de Vrijeschool Pabo in Zeist en de opleidingen Docent Dans/Euritmie en Docent muziek, beide in Den Haag. - voorzitter ad interim; - lid.

Zoals vermeld in eerdere jaarverslagen was het College van Bestuur van mening dat het zelfstandig voortbestaan van Hogeschool Helicon niet langer uitgangspunt en doelstelling moest zijn van het bestuurlijk handelen. Het uiteindelijke doel diende te zijn dat de continuteit van de hogeschool voor de lange termijn gewaarborgd zou blijven. Vanuit die visie was het College van Bestuur ervan overtuigd dat Hogeschool Helicon zich beter kon aansluiten bij een andere hogeschool, waarbij de eigen identiteit van de school en haar opleidingen verankerd en zichtbaar dienden te blijven. Een zelfstandig voortbestaan van Helicon was voor de langere termijn om meerdere redenen niet wenselijk. Allereerst was de omvang hiervoor te gering. Daarbij kwam dat in het verslagjaar voor het vijfde opeenvolgende jaar een negatief financieel resultaat werd geboekt, hetgeen tot een verdere daling van het vermogen heeft geleid.

Bovenstaande laat onverlet dat er ook in 2012 goed onderwijs werd gegeven en dat de identiteit van Hogeschool Helicon (docenten opleiden vanuit het antroposofisch mensbeeld) een relevantie heeft waar maatschappelijk vraag naar is. Wederom werd de Pabo uitgeroepen tot beste Pabo van Nederland (Elsevier, 29 september 2012).

In het vorige verslag werd vermeld dat waarschijnlijk in de tweede helft van 2012 de fusie met Hogeschool Leiden definitief haar beslag zou krijgen. Op 31 december 2012 is de fusie bij notarile akte formeel een feit geworden. Met behoud van identiteit en werkgelegenheid zijn de drie opleidingen van Helicon overgedragen aan Hogeschool Leiden. De Vrijeschool Pabo zal met ingang van het studiejaar 2013/2014 in Leiden zijn gevestigd, de twee opleidingen in Den Haag zullen op termijn ook naar Leiden verhuizen.

Branchecode Governance
In 2006 hebben de hbo-instellingen afspraken gemaakt over goed bestuur, toezicht en verantwoording. Deze afspraken zijn vastgelegd in de zogenaamde Branchecode Governance voor het hbo. In de Branchecode zijn zowel de principes, dat wil zeggen de algemeen geaccepteerde en breed gedragen opvattingen over bestuur en toezicht, geformuleerd, als de uitwerkingen hiervan. Bij de uitwerking hebben de individuele instellingen de mogelijkheid hun eigen invulling te geven aan de beschreven principes. Hogeschool Helicon onderschrijft de Branchecode Governance voor het hbo, en tracht als goed werkgever en verantwoord bestuurder haar organisatorische processen alsook de structuren van verantwoordelijkheid en verantwoording te regelen en inzichtelijk te maken. Bestuur en toezicht van Hogeschool Helicon

28

Hogeschool Helicon

zijn derhalve ingericht volgens de uitgangspunten van de branchecode, zowel in organisatorische zin als in termen van het gevoerde bezoldigingsbeleid. De verantwoording hiervan is elders in het voorliggende jaarverslag opgenomen. Eveneens in aansluiting op de bepalingen van de branchecode hecht Hogeschool Helicon aan de visie dat transparantie in bestuur en toezicht bijdragen aan de open dialoog met interne en externe belanghebbenden. De communicatiemiddelen die hiertoe zijn ingezet zijn onder andere de website van de hogeschool, de werkveldcommissies van de opleidingen, het in 2010 ingerichte Stakeholdersoverleg, de persoonlijke contacten die het bestuur onderhoudt met betrokken personen en organisaties, en de interne digitale nieuwsbrief.

Belangrijke documenten en publicaties, die inzicht verschaffen in hoe de hogeschool haar verantwoordelijkheden als werkgever en maatschappelijk betrokken onderneming heeft vastgelegd, worden in 2012 integraal gepubliceerd op de website (www.hhelicon.nl). Deze omvatten: de statuten van Hogeschool Helicon, met inbegrip van het bestuursreglement en het huishoudelijk reglement van de Raad van Toezicht; profielschets Raad van Toezicht; het klokkenluidersreglement; de integriteitscode; regeling ongewenst gedrag; jaarverslagen. In het verslagjaar hebben zich noch voor het College van Bestuur noch voor de Raad van Toezicht vormen van belangenverstrengeling voorgedaan.

Helderheid in de bekostiging van het Hoger Onderwijs

In de zomer van 2003 schreef de toenmalige Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de notitie Helderheid in de bekostiging van het Hoger Onderwijs. Deze notitie was bedoeld om de bekostigde universiteiten en hogescholen helderheid te verschaffen over de interpretatie en toepassing van de bestaande bekostigingsregels voor de tellingen van de bekostigingsparameters van 1 oktober 2003 en volgende jaren. Het bekostigingsoverleg dat in diezelfde periode is gevoerd met het hoger onderwijsveld was er op gericht om duidelijkheid te verschaffen over eventuele ongewenste neveneffecten en administratieve lasten van voorgenomen beleidsmaatregelen met betrekking tot de bekostigingsregels. Grotere eenduidigheid met betrekking tot interpretatie van de bekostigingsregels onder handhaving van de bestaande verantwoordingslijnen was wenselijk. De notitie meldt hierover: De verantwoordelijkheden van raden van toezicht, van colleges van bestuur, van bestuursraden, van examencommissies en andere organen van de instelling blijven volledig in stand. Ook het accreditatiestelsel, het toezicht door de Inspectie en de accountantsverklaring bij de jaarstukken van de instellingen moeten blijven zorgen voor een bestuurscultuur bij de instellingen die recht doet aan de bestuurlijke integriteit, die van maatschappelijk verantwoordelijke instellingen verwacht mag worden. Ik ga er hierbij vanuit de interpretatie van de bekostigingsregels, zoals hierbij weergegeven, ook nadrukkelijk betrokken worden bij het interne toezicht van de instellingen en bij de publieke verantwoording. De instelling blijft verantwoordelijk voor een doelmatige en rechtmatige besteding van de rijksbijdrage en dat moet blijken uit de jaarstukken.

De notitie noemt onder andere de volgende themas: 1. Uitbesteding Het gedeeltelijk uitbesteden van bekostigd onderwijs aan een niet door de overheid bekostigde private organisatie, tegen betaling voor de geleverde prestaties. Voor Hogeschool Helicon is dit niet van toepassing.

Jaarverslag 2012

29

2. Investeren van publieke middelen in private activiteiten Het aanwenden van de rijksbijdrage voor een privaatrechtelijke rechtspersoon (bijvoorbeeld een contractstichting), of voor voorzieningen voor studenten (bijvoorbeeld huisvesting of sportfaciliteiten), of om investeringen te doen in gebouwen in het buitenland, of voor de ontwikkeling van onbekostigd onderwijs. Hogeschool Helicon verricht geen investeringen vanuit de rijksbijdrage in private activiteiten.

3. Bekostiging van buitenlandse studenten a. Buitenlandse studenten in het buitenland die deelnemen aan distance learning (leren op afstand) via een Nederlandse instelling b. Buitenlandse studenten die in feite (grotendeels) in het buitenland studeren c. Buitenlandse studenten die in Nederland een deel van de opleiding c.q. stage volgen d. Buitenlandse studenten die het laatste jaar zowel bij een buitenlandse als een Nederlandse hogeschool zijn ingeschreven en die een Nederlands diploma behalen Hogeschool Helicon kent geen uitwisselingsovereenkomsten zoals gedefinieerd in de notitie

4. Bekostiging van maatwerktrajecten Het ontwikkelen van maatwerktrajecten waarbij een derde - een externe organisatie of bedrijf - een bijdrage betaalt voor het op maat snijden van een bestaande opleiding. Hogeschool Helicon heeft geen maatwerktrajecten voor derden.

Klokkenluidersreglement
Hogeschool Helicon heeft een klokkenluidersreglement. In het verslagjaar heeft de Medezeggenschapsraad zich gebogen over een al eerder hiervoor opgestelde concepttekst. Nadat de instemming van de raad was verkregen is het reglement door het bestuur van onmiddellijke toepassing verklaard. Tijdens het verslagjaar hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan die binnen de reikwijdte van het reglement vallen.

30

Hogeschool Helicon

Sociaal verslag
Personeel en Organisatie: ontwikkelingen beleid plannen uitvoering Ontwikkelingen
In 2011 hebben de Colleges van Bestuur van Hogeschool Helicon en Hogeschool Leiden de intentie uitgesproken om de opleidingen van Helicon onder te brengen bij Hogeschool Leiden. Na instemming met dit voornemen door de beide Raden van Toezicht, na een positief advies hierover van de Ondernemingsraad van Hogeschool Leiden en de Medezeggenschapsraad van Hogeschool Helicon, en tevens na een instemmende reactie van de Antroposofische Vereniging, is in mei 2012 het definitieve besluit tot fusie genomen. Voor de medewerkers van de drie opleidingen zijn de gevolgen van dit besluit op sommige vlakken marginaal, op andere ingrijpend ook tijdens het verslagjaar al voelbaar geweest. In september 2012 is het door beide hogescholen met de sociale partners overeengekomen Sociaal Plan aan de medewerkers gepresenteerd. De locatiewijziging (voor de Vrijeschool Pabo reeds met ingang van het studiejaar 2013-2014), die voor met name de medewerkers van de Pabo aanzienlijk langere reistijden met zich mee zal brengen, vraagt om een Sociaal Plan dat voorziet in een overgangsperiode voor de harmonisatie van de bestaande reiskosten- en reistijdenregelingen. Het overeengekomen plan voldoet hieraan. Uiterlijk per september 2015 zullen ook de kunstvakopleidingen in Leiden gehuisvest moeten zijn. Met ingang van het studiejaar 2012-2013 wordt het propedeusejaar van de Vrijeschool Pabo reeds in Leiden aangeboden. Na uitvoerig overleg is hiertoe besloten met als belangrijkste motivatie om reeds nu in Leiden deel uit te gaan maken van een groter organisatorisch en organisch geheel. Dit wordt als belangrijke voorwaarde gezien om te komen tot een groei van de studentenaantallen voor deze opleiding. Voor de interne organisatie van de Pabo is deze splitsing van de opleiding een ontwikkeling die weliswaar als noodzakelijk wordt gezien, maar die uiteraard ook nadelen kent. Het is om die reden van groot belang om met ingang van het studiejaar 2013/2014 over te gaan tot verplaatsing van de gehele opleiding naar Leiden.

Personele opbouw
In 2012 zijn de beleidslijnen van het voorafgaande jaar met betrekking tot de personele opbouw voortgezet en is er met terughoudendheid invulling gegeven aan de formaties per opleiding. Om te komen tot beheersbare en verantwoorde personeelslasten wordt voor de opleidingen de omvang van de personeelsomvang ingepast in de goedgekeurde begrotingen, zonder in te leveren op de gehanteerde kwaliteitsnormen. Het spreekt vanzelf dat bij dit alles de voortgang van de primaire processen de belangrijkste factor is.

Professionalisering
Hogeschool Helicon is zich bewust van het feit dat een organisatie wel vaart bij scholing van haar medewerkers. Immers, wie groeit in de eigen mogelijkheden en zich professioneel ontwikkelt, zal ook bijdragen aan de voortgaande ontwikkeling van de organisatie. In de jaarlijkse functioneringsgesprekken worden de medewerkers gestimuleerd hun scholingsbehoefte kenbaar te maken. Zo heeft een medewerker van de Pabo deelgenomen aan de implementatiecursus Protocol Ernstige Reken-Wiskundeproblemen en Dyscalculie (NVORWO). Twee medewerkers nemen deel aan de eigen Masteropleiding, en een medewerker volgde de opleiding Didactiek voor het hbo-onderwijs en zette daarmee een belangrijke stap in de groei in zijn functie. Ook binnen de opleidingen van de vestiging in Den Haag wordt de ontwikkeling van medewerkers door middel van deelname aan opleidingstrajecten actief aangemoedigd en ondersteund. Twee docenten van de Opleiding Docent Dans/Euritmie hebben een externe masteropleiding gevolgd en n ondersteunende medewerker heeft een opleiding gevolgd in verband met een functiewisseling.

Jaarverslag 2012

31

Functioneren en beoordelen
De gesprekscyclus is erop gericht het gesprek tussen werknemers en leidinggevenden met betrekking tot kwaliteit in het werk, persoonlijke ontwikkeling en zorg voor individuele wensen in stand te houden. De leidinggevenden van de drie opleidingen hebben zich ingespannen om in 2012 de jaarlijkse functioneringsgesprekken met hun medewerkers te voeren. Met name als gevolg van langdurige ziekte bij een aantal medewerkers heeft een deel van de gesprekken niet kunnen plaatsvinden. In het jaarverslag 2011 werd gemeld: Het bestaande interne reglement functioneren en beoordelen vraagt om aanpassing. Een nieuw beoordelingssysteem is in ontwikkeling. Hogeschoolbreed wordt gezocht naar een methodiek die aansluit bij de visie van de hogeschool en de behoefte van de medewerkers aan een periodieke terugkoppeling over het individuele functioneren. In afwachting van de formele vaststelling van de beoordelingsregeling door het College van bestuur ontvangen de medewerkers de jaarlijkse salarisverhoging in overeenstemming met de daarvoor in de CAO-hbo vastgestelde percentages. Omdat met de aanstaande aansluiting bij Hogeschool Leiden de regelingen voor functioneren en beoordelen automatisch van toepassing worden voor de medewerkers van Hogeschool Helicon, is ervoor gekozen in dit stadium niet meer over te gaan tot het herformuleren van een adequate hogeschoolbrede regeling functioneren en beoordelen. Alle medewerkers die nog niet het maximum van de bij hun functie behorende salarisschaal hebben bereikt, hebben in augustus van het verslagjaar een salarisverhoging gekregen volgens het geldende normpercentage.

Professionele Ruimte
In het hbo is de professionele ruimte een actueel onderwerp van gesprek. Binnen Hogeschool Helicon wordt reeds op optimale wijze invulling gegeven aan het begrip professionele ruimte. Door hun deelname aan overlegstructuren, zoals deze worden geboden in pedagogische werkgroepen, verantwoordingskringen en andere interne gremia, hebben de docenten van de drie opleidingen een maximale invloed op het inhoudelijke beleid rondom het onderwijs. Hogeschool Helicon meent hiermee de bouwstenen van de professionele ruimte zoals deze door de hbo-raad zijn benoemd, in de dagelijkse onderwijsprocessen te hebben ingebed: versterking van de dialoog binnen de instellingen; grotere betrokkenheid en zeggenschap van de professionals bij de onderwijskundige invulling; versterking van het werken in teams; uitbouw van de balans tussen verantwoordelijkheid dragen en verantwoording afleggen.

Jubilea
In 2012 kende de Pabo twee medewerkers die 12,5 jaar in dienst waren. Er zijn geen gratificaties uitgekeerd in overeenstemming met artikel H-5 van de CAO-hbo 2010-2012.

Actieplan Leerkracht
Op 17 november 2008 is door de sociale partners in het onderwijs en de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het Definitief akkoord Convenant LeerKracht van Nederland voor de Sector Hoger Beroepsonderwijs tot stand gekomen. Van 2009 tot en met 2012 stelt de minister jaarlijks gelden beschikbaar (voor Hogeschool Helicon is een bedrag vastgesteld van 41.600) om door middel van schaalverhoging het beroep van docent aantrekkelijker te maken. In dit verband zijn tussen het Ministerie, de vertegenwoordigende sociale partners en Hogeschool Helicon afspraken gemaakt over de besteding van de vanuit het plan LeerKracht beschikbaar gestelde gelden. Geconstateerd moet worden dat ook in 2012 maar zeer minimaal aanpassingen in de salariring van de docenten konden worden doorgevoerd om te komen tot volledige uitputting van het budget. In samenspraak met Hogeschool Leiden is het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en

32

Hogeschool Helicon

Wetenschap verzocht het budget van Helicon over te hevelen naar Leiden, om dit vervolgens beschikbaar te stellen voor doorgroeimogelijkheden voor de docenten van Hogeschool Helicon. Wanneer de toestemming van het Ministerie hiervoor is verkregen, zal Hogeschool Leiden in overleg treden met de vakorganisaties om een nieuw convenant op te stellen.

Decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen (DAM-gelden)

Voor 2012 is geen nieuw bestedingsdoel voor de decentrale middelen vastgesteld. Het door Hogeschool Helicon gereserveerde bedrag zal aan de DAM-gelden van Hogeschool Leiden worden toegevoegd, met dien verstande dat de middelen beschikbaar blijven voor de medewerkers van voormalig Hogeschool Helicon.

Reiskostenregeling
Hogeschool Helicon hanteert voor haar medewerkers een regeling waarbij per gereisde kilometer (woon- / werkverkeer en dienstreizen) een bedrag van 0,19 wordt vergoed. Wanneer wordt gereisd per openbaar vervoer, vindt tegen overlegging van een vervoersbewijs volledige vergoeding van het daarvoor betaalde bedrag plaats. Voor vergoeding van kosten van het woon-/werkverkeer wordt uitgegaan van een minimum afstand van 10 kilometer. Voor het overige gelden er geen beperkingen voor de reiskostenregeling. De hogeschool verplicht haar medewerkers niet om te verhuizen en wenst om die reden geen maximum te verbinden aan haar reiskostenregeling in termen van afstand en tijdsduur. Hogeschool Helicon beschikt niet over een openbaar vervoer plan. Na aansluiting bij Hogeschool Leiden zal zodra de fysieke verhuizing van de opleidingen een feit is, een gefaseerd afbouwplan in werking treden om te komen tot aanpassing van de reiskostenregeling aan de hiervoor in Leiden bestaande regeling, dit in overeenstemming met het in het kader van de fusie opgestelde Sociaal Plan.

Samenstelling personeelsbestand
De recente begrotingen van Hogeschool Helicon laten toenemende verliezen zien, die veelal te wijten zijn aan afnemende baten (als gevolg van teruglopende studentenaantallen) en toenemende lasten (kosten voor de onderwijsorganisatie en personele lasten). Het College van Bestuur heeft in het verslagjaar gestuurd op een verantwoorde invulling van het aantal ftes van het personeelsbestand. Daar waar vacatures ontstonden zijn deze met terughoudendheid ingevuld. De kwaliteit van de onderwijsprogrammas is in alle gevallen het leidende principe geweest bij besluiten over het uitbreiden dan wel inkrimpen van taken of het invullen van vacante posities. In zijn totaliteit is het aantal ftes hogeschoolbreed met 2,5 fte teruggebracht van 40,98 naar 38,36 fte. De inkrimping heeft zich voorgedaan voor zowel docenten als ondersteunende medewerkers.

Flexibel/vast
Hogeschool Helicon kent weinig verloop onder haar medewerkers. Arbeidsovereenkomsten met nieuwe medewerkers hebben in beginsel bij aanvang een tijdelijk karakter met uitzicht op een vast dienstverband D3. Zodra er sprake is van een vast dienstverband blijven medewerkers, vanuit hun intrinsieke verbondenheid met de hogeschool en het aangeboden onderwijs, doorgaans vele jaren in dienst van de hogeschool. Continuteit van onderwijskwaliteit en -inhoud is hiermee gegarandeerd. Met de aansluiting bij Hogeschool Leiden in het vooruitzicht zijn in 2012 bij de Euritmie Academie drie nieuwe medewerkers aangetrokken die met een tijdelijke arbeidsovereenkomst (D6) aan het werk zijn gegaan. Een vierde medewerker heeft een tijdelijke verlenging van de oorspronkelijke, eveneens tijdelijke overeenkomst gekregen. De overwegingen die hieraan ten grondslag liggen hebben met name te maken met de noodzaak en de behoefte om in een overgangssituatie de vaste personele lasten scherp te kunnen monitoren en hierop te kunnen sturen bij veranderende omstandigheden. Van uitzendkrachten wordt binnen de twee vestigingen slechts minimaal gebruik gemaakt.

Jaarverslag 2012

33

Uitkering bij ontslag

Het beleid van de hogeschool is dat er geen uitkeringen bij ontslag worden gedaan; slechts indien hier gegronde redenen voor zijn, kan er van dit beleid, mits gemotiveerd, worden afgeweken. In 2012 is er bij zowel de Pabo als bij de Euritmie Academie voor gekozen afscheid te nemen van een medewerker waarbij er sprake was van een uitkering bij ontslag.

Verhouding man-vrouw
In de personeelswerving wordt geen onderscheid gemaakt tussen mannen en vrouwen, omdat in dat verband steeds wordt gezocht naar de juiste kennis en ervaring en aansluiting bij de gewenste competenties. Bij de hogeschool zijn meer vrouwen dan mannen werkzaam. Bij zowel mannen als vrouwen en bij zowel docenten als ondersteunende medewerkers, werkt de grote meerderheid in deeltijd. Het aantal mannen en vrouwen in managementfuncties is gelijk.

Leeftijd
Zoals al aangegeven zijn de medewerkers van de hogeschool bewust en principieel verbonden met de filosofie en cultuur achter de opleidingen. De langdurige dienstverbanden zijn hiervan een duidelijk teken. Uiteraard heeft dit consequenties voor de leeftijdopbouw van het personeelsbestand. Meer dan de helft van het aantal medewerkers (afgerond 52%) is 55 jaar of ouder. In 2011 was dit nog 48%, en in 2010 44%. De gehele onderwijssector heeft te maken met een sterke vergrijzing / ontgroening. Hogeschool Helicon is hier geen uitzondering op. In haar aannamebeleid hebben de opleidingen bij het vervullen van vacatures daar waar mogelijk ingezet op verjonging van het team om problemen in de continuteit op termijn te voorkomen. Een groot effect heeft dit beleid echter niet gehad, mede als gevolg van de bezuinigingsmaatregelen gericht op de formatieve omvang.

Vertrouwenspersoon
De twee locaties van Hogeschool Helicon hebben beide hun eigen externe vertrouwenspersoon op wie zowel medewerkers als studenten in voorkomende gevallen een beroep kunnen doen. Dit kan gebeuren op eigen initiatief dan wel op advies van studiementoren of het opleidingsmanagement. Een eerste contact kan leiden tot een of meer vervolggesprekken, die tot doel hebben de vraagstelling te verhelderen, een probleemstelling te formuleren en vervolgens tot een advies te komen, te verwijzen naar een andere hulpverlener of te bemiddelen naar de opleiding.

Klachtencommissies
Beide locaties van Hogeschool Helicon hebben een regeling die voorziet in het behandelen van klachten van studenten. De betreffende procedures zijn opgenomen in de Studentenstatuten zoals deze voor de drie opleidingen gelden. In 2011 is er bij de Haagse vestiging n klacht behandeld naar aanleiding van een negatief bindend studieadvies. De afronding van deze klacht vond in 2012 plaats.

34

Hogeschool Helicon

Medezeggenschap
De Medezeggenschapsraad van Hogeschool Helicon functioneerde ook in 2012 als het wettige overlegorgaan ten behoeve van de medezeggenschap van medewerkers en studenten van alle afdelingen/faculteiten van de hogeschool. De raad vervult deze functie door enerzijds contacten te onderhouden met de afzonderlijke geledingen en anderzijds met het College van Bestuur, met de opleidingsdirecties en met de Raad van Toezicht. De drie opleidingen die deel uitmaken van Hogeschool Helicon, te weten de Vrijeschool Pabo, de Opleiding Docent Muziek te Den Haag (Opleiding Docent Muziek) en de Opleiding Docent Dans/Euritmie te Den Haag (Odd/e, Euritmie Academie (EA)) kennen geen afzonderlijke deelraden. De medezeggenschapsraad functioneert dus zowel op centraal niveau als ook op afdelingsniveau als overlegorgaan, ten opzichte van de verantwoordelijke bestuurders.

Samenstelling Op 1 januari 2012 bestond de MR uit twee studenten en vier medewerkers van Hogeschool Helicon. Op 31 december 2012 bestond de MR uit drie studenten en drie medewerkers van Hogeschool Helicon.

Uitgangspunten De MR neemt zijn rol als enige interne toezichthouder en als beleidsadviseur serieus en ziet het als zijn belangrijkste taak de belangen van studenten en medewerkers op beleidsniveau zowel centraal als per afdeling - te behartigen en zo bij te dragen aan een goed hogeschoolbeleid. De MR doet dit door gevraagd en ongevraagd te reflecteren op het beleid en waar nodig advies te geven, waar er geen statutair vastgelegd medebeslissingsrecht is. De MR volgt daartoe de grote lijnen van het beleid, zowel op personeel gebied, op financieel gebied als op de kwaliteit van het geboden onderwijs. De MR spant zich in om zo goed mogelijk op de hoogte te zijn van het gevoerde beleid en de beleids ontwikkelingen binnen de hogeschool en beijvert zich een goed contact te onderhouden met het College van Bestuur. Om zijn functie goed te kunnen uitoefenen is het van groot belang dat het CvB de Raad in kennis stelt van zijn beleid of tijdens beleidsvorming tijdig om advies vraagt.

Werkzaamheid De leden van de MR zijn gedurende het verslagjaar zeven maal in vergadering bijeen geweest. In het centrum van de aandacht stonden dit jaar de stappen die gezet moesten worden om de realisering van de fusie van Hogeschool Helicon met Hogeschool Leiden ordentelijk te volgen en daarin onze bijdrage te leveren.

Daarnaast zijn er enkele bijeenkomsten geweest van de MR en het CvB en bilateraal overleg tussen de bestuurder a.i. en de voorzitter van de MR. Er hebben bezoeken plaatsgevonden aan Hogeschool Leiden in het kader van de kennismaking met het management, en met de OR van Leiden. De voorzitter van de MR en leden van de MR hebben vanuit hun functie meerdere malen deelgenomen aan overleg. Te noemen valt: het genoemde regelmatig bilateraal overleg met de bestuurder van Helicon, vooroverleg met de vakbonden in het kader van het decentraal overleg, deelname aan de vergaderingen van de landelijke vereniging van Medezeggenschapsraden van hogescholen in Nederland, deelname aan het overleg over het Sociaal Plan ten behoeve van de medewerkers van Hogeschool Helicon.

Jaarverslag 2012

35

De MR heeft zich op verzoek van het CvB gebogen over een aantal documenten en regelingen in het kader van de governance: naast de regeling Lief en Leed, a. integriteitscode b. klokkenluidersregeling c. regeling ongewenst gedrag d.1 reglement van de Raad van Toezicht d.2 melding eerste benoemingstermijn en einddatum zittingstermijn leden Raad van Toezicht d.3 profielschets Raad van Toezicht d. 4 rooster aftreden Raad van Toezicht d. 5 commissies Raad van Toezicht

In het kader van de reeds genoemde fusie hebben er meerdere overlegsituaties plaatsgevonden rondom het sociaal plan, waarbij de vakbonden ook betrokken waren. De fusie-effectrapportage heeft aandacht gevraagd. De voorzitter van de MR heeft in Leiden een gesprek gevoerd met de door de minister aangewezen commissie welke een fusietoets moest uitvoeren.

Advisering en instemming inzake lopend beleid Naast de reguliere aandachtspunten welke jaarlijks op de agenda staan van de MR werd er dit jaar veel aandacht gevraagd voor het transitieproces. In het kader van het lopend beleid werden naast de bovengenoemde onderwerpen, de volgende themas behandeld: De professionele ruimte; De besteding van de decentrale middelen arbeidsvoorwaarden.

Landelijke Vereniging In 2010 heeft de MR zich aangemeld als lid van de hernieuwd opgerichte landelijke vereniging van medezeggenschapsraden van hogescholen in Nederland. De vergaderingen van deze vereniging, welke tweemaal per jaar plaatsvinden, werden ook in 2012 bijgewoond.

Het aantal studenten in de raad is in dit jaar gelukkig uitgebreid met n. Van de kant van de medewerkers heeft een medewerker in het lopend jaar afscheid genomen.

36

Hogeschool Helicon

Financieel verslag
Financile ontwikkelingen
Resultaatvergelijking In onderstaande opstelling wordt van Hogeschool Helicon het resultaat vergeleken van de kalenderjaren 2007 tot en met 2012. De baten en lasten worden hier in verhouding tot de baten opgenomen.

Exploitatierekening BATEN Rijks- en overige bijdragen Collegegelden Opbrengst werk derden Overige baten Rente Totaal baten LASTEN Personeel Materieel Rente Buitengewoon resultaat Totaal lasten

2012 % 83,8 9,4 2,1 4,1 0,6 100,0

2011 % 80,8 9,8 3,0 5,7 0,7 100,0

2010 % 83,2 9,4 2,5 4,2 0,7 100,0

2009 % 82,9 9,7 3,4 3,1 0,9 100,0

2008 % 80,2 10,6 3,6 4,3 1,3 100,0

2007 % 81,7 11,7 3,3 2,3 1,0 100,0

79,6 27,4 1,3 0,0 108,3

78,0 26,4 1,4 0,0 105,8

74,8 28,1 1,4 0,0 104,3

74,7 25,8 1,5 0,0 102,0

68,2 34,5 1,4 0,0 104,1

66,9 25,8 1,6 0,0 94,3

Financile positie De vaststelling van kengetallen is een momentopname per einde van het (boek)jaar. Ze kunnen sterk wisselen gedurende een (studie)jaar. De financile positie is eind 2012 gedaald zoals door het bestuur vorig jaar al aangekondigd was.

Kengetallen Liquiditeit Solvabiliteit Rentabiliteit

2012 0,7 32,6 % -8,4%

2011 1,8 36,9% -5,8%

2010 1,9 38,2% -4,4%

2009 2,0 40,2% -3,3%

2008 2,5 41,0% -4,1%

2007 2,5 43,9% 5,7%

Liquiditeit is de verhouding tussen vlottende activa minus voorraden en de kortlopende schulden. Het betreft het vermogen van een hogeschool om op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen. De liquiditeit is in het verslagjaar verslechterd, enerzijds doordat het negatieve exploitatieresultaat heeft geleid tot een verlaging van de liquide middelen, en anderzijds doordat een oorspronkelijk langlopende lening begin 2013 is afgelost en daarom per balansdatum onder de kortlopende schulden is vermeld. Solvabiliteit is de verhouding tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen dat weergeeft de mate waarin men op lange termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. De solvabiliteit is in het verslagjaar verslechterd doordat het eigen vermogen relatief meer is afgenomen dan het totale vermogen. Rentabiliteit is de verhouding tussen het resultaat uit gewone bedrijfsvoering en de totale baten. Dit geeft aan in hoeverre een hogeschool middelen kan genereren om te investeren in het onderwijsproces. In het verslagjaar was de rentabiliteit slechter dan in het jaar daarvoor, doordat bij vrijwel gelijkblijvende totale baten het resultaat uit gewone bedrijfsvoering is verslechterd.

Jaarverslag 2012

37

Treasury Een treasurystatuut is opgesteld en wordt nageleefd binnen Hogeschool Helicon. Gezien de fusie met Hogeschool Leiden per 1 januari 2013 is dit statuut in 2012 niet geactualiseerd. Hogeschool Helicon bezit geen aandelen, obligaties of effecten. Er wordt geen actief beleggingsbeleid en/of beleningsbeleid gevoerd.Mede vanwege de geringe omvang wordt door de hogeschool zo zorgvuldig mogelijk met haar geldelijk vermogen omgegaan. Er zijn geen investeringen in private activiteiten gedaan met publiek geld (rijksbijdrage).

Risicomanagement Helicon heeft een relatief eenvoudig systeem ter controle en beheersing van risicos. Administratieve processen zijn decentraal ingericht met een beperkte personele bezetting en vallen onder directe aansturing van de opleidingsdirecteuren. Relevante verplichtingen kunnen alleen worden aangegaan door de twee opleidingsdirecteuren (mits dit binnen hun begroting blijft) en in overleg met en goedkeuring van het College van Bestuur. Hetzelfde geldt voor het goedkeuren van betalings- verplichtingen. Financile overzichten van de gehele hogeschool en per opleiding worden per kwartaal doorgenomen door het College van Bestuur waarbij de opleidingsdirecteuren de achtergrond van de cijfers verklaren en hun toekomstig opleidingsbeleid naar aanleiding van deze overzichten bespreken. Vanaf het derde kwartaal wordt er een jaareindeverwachting opgesteld.

Analyse financin 2012 Evenals voor 2011 was voor 2012 in de begroting al rekening gehouden met een negatief resultaat, ditmaal van EUR 253.108. Met een gerealiseerd negatief resultaat van EUR 318.801 is het behaalde resultaat slechter dan begroot. Het negatieve resultaat wordt met name veroorzaakt door een dalend aantal studenten bij Hogeschool Helicon in de afgelopen jaren en een niet-flexibel personeelsbestand. Bovendien drukken kosten voor overhead zwaar op een (zeer) kleine hogeschool als Helicon is. Mede om deze reden heeft per 1 januari 2013 de fusie met Hogeschool Leiden plaatsgevonden. De personeelslasten zijn in het verslagjaar wederom lager dan in het jaar daarvoor. Als gevolg van de afwaardering van verbouw, inventaris en apparatuur zijn de kosten van afschrijving eenmalig verhoogd. Als gevolg van enkele langdurig zieke medewerkers zijn de kosten voor inhuur van personeel hoger uitgevallen dan begroot, de verzekeringsuitkering was echter ook hoger. De in 2013 te maken accountantskosten voor de controle van de jaarrekening 2012 zijn reeds opgenomen in de jaarrekening 2012.

Declaraties College van Bestuur 2012

Representatie Reis- en verblijf Binnenland Reis- en verblijf buitenland Overig BTW Totaal incl. BTW Voorzitter CvB 0 1.948,10 0 0 381,16 2.329,26 Lid CvB 0 0 219,52 193,34 0 412,86 Totaal 0 1.948,10 219,52 193,34 381,16 2.742,12

Toekomstverwachtingen en begroting 2012 Omdat Hogeschool Helicon per 1 januari 2013 is gefuseerd met Hogeschool Leiden is er voor Hogeschool Helicon geen begroting 2013 opgesteld. De exploitatie van de drie opleidingen van voormalig Hogeschool Helicon maakt deel uit van de begroting 2013 zoals die is opgesteld door Hogeschool Leiden.

38

Hogeschool Helicon

Gegevens organisatie
Instellingsgegevens
Hogeschool Helicon Bezoekadres: Socrateslaan 22a, 3707 GL Zeist Postadres: Socrateslaan 22a, 3707 GL Zeist Telefoon: 030-6937900 Fax: 030-6911440 E-mail: Internet: info@hhelicon.nl www.hhelicon.nl

College van Bestuur

Voorzitter a.i.: S. Holvast Lid: R.A.A. Lemmers

Opleidingsdirecties
Locatiedirecteur vestiging Den Haag Mw. J.M. Tijsterman Opleidingsdirecteur Pabo Helicon Mw. M.J. van den Broek (tot 1-12-2012) Waarnemend Opleidingsdirecteur Pabo Helicon S. Holvast (na 1-12-2012)

Samenstelling Medezeggenschapsraad
Per 31 december 2012 kende de Medezeggenschapsraad van Hogeschool Helicon de volgende samenstelling:

Studentleden: Tessa van Alphen Jacomijn de Groot Roos Kamsma

Personeelsleden: Marianne van Asperen (Opleiding Docent Muziek) Fred Beekers (Vrijeschool Pabo - voorzitter) Bart Jeroen Kool (Euritmie Academie)

Behalve de vergaderingen in eigen kring (voor verslaglegging hiervan zie elders in dit jaarverslag) vond er ook regelmatig bestuurlijk overleg plaats tussen het College van Bestuur en de voorzitter van de Medezeggenschapsraad. De belangrijkste bespreekpunten waren de toekomst van de drie opleidingen van Hogeschool Helicon en in dat verband de voortgang van het lopende fusietraject met Hogeschool Leiden.

Jaarverslag 2012

39

Opleidingsaanbod
Vrijeschool Pabo (Zeist) vierjarige dagopleiding (BA) vierjarige avondopleiding (BA) Master of Arts in Education (MA) Opleiding Docent Muziek (Den Haag) vierjarige voltijdopleiding (BA) Euritmie Academie (Den Haag) vierjarige voltijdopleiding (BA) zesjarige deeltijdopleiding (BA) njarige docentenopleiding voor afgestudeerde euritmisten (BA)

40

Hogeschool Helicon

Organisatieschema
Pabo Helicon Euritme Academie - Bachelor opleidingen Opleiding Docent Muziek - Bachelor opleidingen

- Bachelor opleidingen - Master opleiding - Zij-instroom - Nascholing

OP

AOP

OP

AOP

OP

Directie Pabo Helicon

Locatiedirectie Den Haag

College van Bestuur

MR

Raad van Bestuur

College van Bestuur

Jaarverslag 2012

41

Cijfermatige overzichten studenten

Ingeschreven studenten over 2005 t/m 2012
2006-07 Opleiding Leraar Basisonderwijs Opleiding Docent Dans/Euritmie Opleiding Docent Muziek Totaal 276 44 6 326 2007-08 242 66 11 319 2008-09 228 46 9 283 2009-10 185 60 9 254 2010-11 185 59 11 255 2011-12 159 51 17 227 2012-13 143 51 11 205

Tabel aantallen studenten; peildatum 1 oktober.

Instroom over 2005 t/m 2012

2006-07 Opleiding Leraar Basisonderwijs Opleiding Docent Dans/Euritmie Opleiding Docent Muziek Totaal 77 19 2 98 2007-08 72 20 6 98 2008-09 58 18 4 80 2009-10 48 18 2 60 2010-11 64 24 3 91 2011-12 44 18 7 68 2012-13 40 23 3 66

Tabel instroom studenten; peildatum 1 oktober, exclusief herinstromers.

Verdeling van de vooropleiding van instromers in 2012-2013

havo Opleiding Leraar Basisonderwijs Opleiding Docent Dans/Euritmie Opleiding Docent Muziek 18 2 1 mbo 9 2 1 1 vwo 4 hbo 2 wo Buiten-land 1 15 anders* 6 4

*Verdeling van instroom anders in 2012-2013

21+ toets Opleiding Leraar Basisonderwijs Opleiding Docent Dans/Euritmie Opleiding Docent Muziek 3 4 WO propedeuse HBO propedeuse 3

Afgestudeerden per studiejaar

2005-06 Opleiding Leraar Basisonderwijs Opleiding Docent Dans/Euritmie Opleiding Docent Muziek 64 13 0 2006-07 71 20 0 2007-08 40
24

2008-09 50
25 0

2009-10 32
20 1

2010-11
36

2011-12 29 17
2

14
1

In september 2012 zijn er bij Opleiding Docent Muziek 4 studenten afgestudeerd. Zij tellen mee voor de bekostiging diploma van 2011-12. Per 1 oktober staan zijn dan ook niet bij tabel ingeschreven studenten.

42

Hogeschool Helicon

Gemiddelde studieduur afgestudeerde studenten

2005-06 Opleiding Leraar Basisonderwijs Opleiding Docent Dans/Euritmie* Opleiding Docent Muziek 3,80 Geen gegevens Geen gegevens 2006-07 3,89 2,00 Geen gegevens 2007-08 3,87 1,95 5,33 2008-09 4,21 2,04 Geen gegevens 2009-10 4,33 1,9 1 2010-11 4,04 1,7 6 2011-12 4,56 2,6 2

* De gemiddelde studieduur van de Opleiding Docent Dans/Euritmie is 2,6 jaar en voor de Opleiding Docent Muziek is deze 2 jaar. De voltijdsopleiding duurt vier jaar, maar in het vierde jaar stromen buitenlandse studenten in op basis van elders verworven competenties (EVCs), en zij kunnen vervolgens in n jaar hun getuigschrift behalen. Dit heeft uiteraard consequenties voor de totale gemiddelden.

De hogeschool organiseert geen maatwerktrajecten voor in het CROHO geregistreerde opleidingen. Ook bekostigd onderwijs wordt door de hogeschool niet uitbesteed aan private organisaties. Er zijn geen internationale uitwisselingsovereenkomsten van staf en studenten.

Jaarverslag 2012

43

Gegevens personeel
Alle opleidingen van Hogeschool Helicon hebben een zeer stabiel personeelsbestand. Wanneer eenmaal een arbeidsovereenkomsten is aangegaan, dan blijven de medewerkers vele jaren bij de hogeschool betrokken. Zoals elders in het jaarverslag al is aangegeven, heeft dat veelal te maken met de verbondenheid die de medewerkers voelen met het antroposofisch gedachtengoed van waaruit de opleidingen worden aangeboden en de interne instellingscultuur die hier niet van kan worden losgezien.

Arbeidsovereenkomsten Per 31 december 2012 bedroeg het aantal dienstbetrekkingen 65 (2011: 71; 2010: 75; 2009: 78; 2008: 74; 2007: 74, en 2006: 73), met een totale omvang van 38,36 fte (2011: 40,98; 2010: 43,69; 2009: 45,36; 2008: 43,42; 2007: 41,99; en 2006: 41,37). Van deze 65 medewerkers hadden er drie een aanstelling voor bepaalde tijd. De totale omvang van deze aanstellingen bedroeg 1,11 fte. Al deze tijdelijke overeenkomsten hebben een looptijd tot en met 31 augustus 2013. En medewerker van de Euritmie Academie had een nul-urencontract. Alle overige aan de hogeschool verbonden medewerkers hadden een vast dienstverband. De hogeschool heeft geen medewerkers die een arbeidsmarkttoelage ontvangen. De hiernavolgende tabellen geven een overzicht van de aanstellingen per einde kalenderjaar, onderverdeeld naar functiecategorie, voltijd/ deeltijd, leeftijd en geslacht, in absolute aantallen en in procenten.

Tabel 1 Personeelsbezetting in fte en personen

Categorie Onderwijzend Personeel (OP) Ondersteunend Personeel (AOP) Management Totaal Per 31-12-2010 Fte personen % (fte) 19,62 17,30 6,77 43,69 36 29 10 75 44,9 39,6 15,5 100 Fte 19,54 16,09 5,35 40,98 Per 31-12-2011 Personen % (fte) 38 27 6 71 47,7 39,2 13,1 100 Fte 18,17 14,84 5,35 38,36 Per 31-12-2012 Personen % (fte) 34 25 6 65 47,4 38,7 13,9 100

Vergelijking personeelsbestand in personen en fte

In het verslagjaar is het absolute aantal medewerkers opnieuw afgenomen. In het kader van de beheersing van de vaste kosten hebben alle opleidingen in 2012 evenals de voorafgaande jaren sterk gestuurd op een conservatief vervangingsc.q. wervingsbeleid. Met name in het ondersteunend personeel kon een overbezetting worden geconstateerd. Met de gaande ontwikkelingen is de formatie van het AOP tot reler proporties teruggebracht. Het aantal managementleden is in 2012 onveranderd gebleven. In dit verband wordt onder het management verstaan het College van Bestuur (1 lid met een arbeidsovereenkomst), de opleidingsdirecteur van de Pabo en de locatiedirecteur Den Haag, alsmede de twee Opleidingscordinatoren en de Cordinator Onderwijsontwikkeling van de Lbvs. Per 1 december 2012 is afscheid genomen van de Opleidingsdirecteur van de Vrijeschool Pabo. Haar functie wordt na haar vertrek waargenomen door Bas Holvast, tot het moment dat een nieuwe opleidingsmanager kan worden aangesteld. Deze procedure zal door Hogeschool Leiden in de eerste maanden van 2013 worden opgestart. Doordat het Management Team van de Vrijeschool Pabo in de loop van 2012 al was uitgebreid met de Cordinator Kwaliteitszorg heeft het vertrek van de Opleidingsdirecteur voor de totale omvang van het Management Team geen consequenties. Vier managementleden (twee vrouwen, twee mannen, totaal 01,22 fte MT) vervullen tevens docententaken (2,78 fte); in deze tabel zijn zij echter uitsluitend als management opgenomen ter vereenvoudiging van de verslaglegging.

44

Hogeschool Helicon

Verdeling voltijd-deeltijd onder mannen en vrouwen

In tabel 2 is de verhouding weergegeven tussen medewerkers in voltijd en deeltijd, onderverdeeld naar mannen en vrouwen. Opvallend hierbij is het grote aantal deeltijdaanstellingen, bij de vrouwen maar ook bij de mannen. Voor de drie opleidingen samen hebben in totaal slechts 14 van de 65 medewerkers een volledige aanstelling, waarvan zeven mannen (van de 27) en zeven vrouwen (van de 38).

Tabel 2 Verhouding voltijd deeltijd voor mannen en vrouwen Onderwijzend personeel Aantal Fte 14 8,22 20 9,96 34 18,18 10 18 28 4,22 7,96 12,18 Management Aantal 3 3 6 1 0 1 Fte 2,35 3,0 5,35 0,35 0,0 0,35 Overige functies Aantal 10 15 25 9 13 22 Fte 6,09 8,74 14,83 Totaal (in %) Aantal 27 (41,5) 38 (58,5) 65 (100) Fte 16,66 (43,4) 21,70 (56,6) 38,36 (100)

Aanstellingen Mannen Vrouwen Totaal Waarvan deeltijd Mannen Vrouwen Totaal

5,09 20 (30,8) 9,66 (25,2) 6,74 31 (47,7) 14,70 (38,3) 11,83 51 (78,5) 24,36 (63,5)

Tabel 3 Inschalingsoverzicht onderwijzend personeel per opleiding

Schaal Opleiding Vrijeschool Pabo Euritmie Academie Opleiding Docent Muziek Totaal 9 Aantal 0 0 0 0 10 Fte Aantal 0 0 0 3 0 0 0 3 11 12 Fte Aantal Fte Aantal 0 17 6,7354 6 1,6 4 2,786 4 0 1,6 3 0,271 2 13 Fte Aantal 4,58 0 3,97 0 0,2103 1 1 Totaal Fte Aantal Fte 0 23 11,3154 0 11 8,356 0,8 0,8 6 40 1,2813 20,9527

24 9,7924

12 8,7603

De bovenstaande tabel geeft de verdeling over de verschillende salarisschalen van het onderwijzend personeel. In dit overzicht zijn de onderwijstaken van de leden van het Management Team van de Vrijeschool Pabo apart meegenomen. Hogeschool Helicon heeft in totaal 34 docenten en vier onderwijsgevende managers in dienst. En docent is werkzaam bij twee opleidingen, n docent heeft onderwijstaken bij drie opleidingen. Tenslotte is met n in schaal 11 geplaatste docent een nul-urencontract aangegaan. Aangezien op basis hiervan zijn aanstelling niet is gekoppeld aan een vast aantal ftes is hij in bovenstaand overzicht niet opgenomen.

Tabel 4 Inschalingsoverzicht ondersteunende functies (aantal en fte) Schaal Opleiding Vrijeschool Pabo Euritmie Academie Opleiding Docent Muziek Totaal 0 0 1 0,0487 0 3 1 0,4875 0 0 4 2 1,35 1 0,236 0 5 1 0,525 3 1,8963 0 6 3 2,019 0 0 7 1 0,8 2 1,7895 0 8 1 0,8 2 1,04 0 3 1,84 9 1 0,25 0 0 1 0,25 10 2 1,7 3 1,394 0 5 3,094 13 0 0 1 0,5 1 0,5 Totaal 12 7,9315 11 6,4045 1 0,5 25 14,836

1 1 0,0487 0,4875

3 4 1,586 2,4213

3 3 2,019 2,5895

Jaarverslag 2012

45

Leeftijd
Over het totale personeelsbestand bekeken is er een bijzonder onevenwichtige verdeling over de leeftijden. Dit is een van de gevolgen van de langdurige arbeidsrelaties van de hogeschool en haar medewerkers. Wanneer uitstroom slechts op geringe schaal plaatsvindt, zijn er ook weinig mogelijkheden om sterk te sturen op verjonging van het medewerkersbestand. Om die reden zijn zeker de jongere leeftijdscategorien binnen Hogeschool Helicon ondervertegenwoordigd. De categorie 55 jaar en ouder is veruit de grootste groep (34 van de 65 medewerkers). Er zijn slechts vijf medewerkers jonger dan 35 jaar. De geconstateerde vergrijzing / ontgroening geldt voor zowel het onderwijsgevende als het ondersteunende personeel. De gemiddelde leeftijd ligt in 2012 op 51,22 jaar. Tabel 5 geeft cijfermatig inzicht in de opbouw van de verschillende leeftijdscategorien.

Tabel 5 Leeftijdsopbouw per opleiding in procenten Leeftijd Opleiding Vrijeschool Pabo Euritmie Academie Opleiding Docent Muziek Totaal 25-29 1 2 0 3 (4,6) 30-34 0 2 0 2 (3,1) 35-39 3 3 0 6 (9,2) 40-44 1 2 0 3 (4,6) 45-49 3 1 0 4 (6,2) 50-54 10 3 0 13 (20) 55-59 10 6 4 20 (30,8) >60 6 7 1 14 (21,5) Totaal 34 (52,3) 26 (40,0) 5 (7,7) 65 (100)

Tabel 6 Leeftijdsopbouw per functiegroep in procenten

Onderwijzend personeel M V 1 0 0 2 2 3 0 0 0 0 2 2 8 7 3 4 15 19 (23,1) (29,2) Management M V 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 2 0 3 3 (4,6) (4,6) Overige functies M V 0 2 0 0 0 1 1 2 2 1 3 4 2 2 2 3 10 15 (15,4) (23,1) Totaal M V 0 3 0 2 4 2 1 2 1 3 6 7 10 10 7 7 28 37 (43,1) (56,9)

Leeftijd 5-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 >60 Totaal

Totaal (%) 3 (4,6)) 2 (3,1) 6 (9,2) 3 (4,6) 4 (6,2) 13 (20) 20 (30,8) 14 (21,5) 65 (100)

Verzuim In recente jaren werd de hogeschool geplaagd door een groot aantal langdurig zieke collegas. In 2011 kwam hiervoor in elk geval voor de Vrijeschool Pabo een kentering. Zieke collegas begonnen weer geleidelijk te rentegreren, waardoor het totale verzuim voor de Zeister vestiging met een flinke sprong naar beneden ging. Helaas toonde in datzelfde jaar het verzuim bij de Euritmie Academie een toename met bijna 1%. In 2012 laat het verzuim van de Pabo weer een aanzienlijke stijging zien. Opnieuw was er sprake van langdurig verzuim bij een aantal medewerkers. Dit in combinatie met een geringere totale aanstellingsomvang maakt dat het totale verzuim voor de lerarenopleiding tot ruim boven de 10% steeg. In het verslagjaar bleef het verzuim bij de Euritmie Academie enigszins op het niveau van het jaar daarvoor, terwijl de Opleiding Docent Muziek een aanzienlijke daling laat zien. Hogeschoolbreed komen de cijfers echter ver boven het landelijk gemiddelde uit.

46

Hogeschool Helicon

Tabel 7 Verzuim in procenten per opleiding per kwartaal Pabo 1e kw. 2e kw. 3e kw. 4e kw. gem. 2006 10,97% 6,11% 2,7% 4,36% 6,35% 2007 10,83% 6,57% 6,44% 5,54% 7,53% 2008 3,35% 1,39% 1,85% 3,09% 2,46% 2009 5,51% 1,51% 4,89% 5,86% 4,4% 2010 15,76% 14,5% 18,16% 17,10% 16,38% 2011 10,54% 9,22% 10,04% 7,94% 9,46% 2012 13,81% 12,18% 12,5% 11,34% 12,46%

EA 1e kw. 2e kw. 3e kw. 4e kw. gem. ODM* 1e kw. 2e kw. 3 kw.

e

2006 3,78% 0,39% 0,49% 2,77% 1,79% 2006

2007 1,37% 1,38% 0,81% 1,59% 1,32% 2007

2008 3,00% 5,07% 0,95% 1,04% 2,52% 2008

2009 1,03% 1,86% 2,21% 2,27% 1,67% 2009

2010 3,11% 4,4% 6,83% 12,35% 6,51% 2010 3,66% 3,18% 5,84% 15,1% 7,36%

2011 7,00% 7,14% 7,77% 3,59% 7,49% 2011 7,38% 0,0% 0,0% 1,04% 3,30%

2012 9,63% 5,57% 6,98% 8,87% 7,76% 2012 1,76% 0,0% 0,3% 4,49% 1.63%

4e kw. Gem.

Functioneren en beoordelen Binnen Hogeschool Helicon wordt het functioneringsgesprek beschouwd als het belangrijkste ontwikkelinstrument dat voorhanden is voor de medewerkers. Het gesprek geeft de ruimte om te reflecteren over het dagelijkse functioneren van de medewerker, om stil te staan bij diens scholingswensen en om de vinger aan de pols te houden voor diens algemene welbevinden. Hogeschool Helicon heeft geen systeem ingericht voor het geven van beoordelingen. Na de aansluiting bij Hogeschool Leiden zal de systematiek die daar voor de gesprekscyclus wordt gehanteerd ook van toepassing zijn voor de medewerkers van Hogeschool Helicon.

De leidinggevenden van de Vrijeschool Pabo hebben zich ingespannen de jaarlijkse functioneringsgesprekken met de medewerkers te voeren. Gesprekken die door omstandigheden (bijvoorbeeld als gevolg van ziekte) geen doorgang konden konden vinden tijdens het verslagjaar (dit betrof vier medewerkers) zijn in 2013 alsnog gevoerd, dus in elk geval nog tijdens hetzelfde studiejaar. In totaal hebben er voor de Pabo 31 gesprekken plaatsgevonden.

Binnen de Euritmie Academie zijn 23 functioneringsgesprekken gevoerd, en voor de Opleiding Docent Muziek waren dat er drie. Als gevolg van ziekte hebben in het verslagjaar niet alle gesprekken plaatsgevonden. De niet gevoerde gesprekken zijn uitgesteld en zijn of worden op een nader moment alsnog geagendeerd.

Jaarverslag 2012

47

Jaarrekening

Stichting Hogeschool Helicon Onderwijs Vanuit Antroposofie

48

Hogeschool Helicon

Balans per 31 december 2012

(na resultaatbestemming) ACTIVA VASTE ACTIVA Materile vaste activa (1) Financile vaste activa (2) Totaal vaste activa 1.335.330 1.304.967 30.363 1.520.817 1.490.588 30.229 31-12-2012 EUR EUR 31-12-2011 EUR EUR

VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen (3) Liquide middelen (4) Totaal vlottende activa TOTAAL ACTIVA PASSIVA EIGEN VERMOGEN Eigen vermogen (5) VOORZIENINGEN (6) LANGLOPENDE SCHULDEN (7) KORTLOPENDE SCHULDEN (8) TOTAAL PASSIVA 2.584.338 843.270 31.889 30.363 1.678.816 3.146.275 843.270 1.162.071 45.204 1.033.262 905.738 1.162.071 2.584.338 1.249.008 3.146.275 264.964 984.044 1.625.458 282.827 1.342.631

Jaarverslag 2012

49

Staat van baten en lasten 2012 en de vergelijkende cijfers 2011

2012 EUR BATEN Rijksbijdragen (9) College- en examengelden (10) Baten werk in opdracht van derden (11) Overige baten (12) TOTAAL BATEN LASTEN Personeelslasten (13) Afschrijvingen (14) Huisvestingslasten (15) Overige lasten (16) TOTAAL LASTEN SALDO BATEN EN LASTEN FINANCIELE BATEN EN LASTEN Rentebaten Rentelasten -29.406 4.055.160 - 289.395 3.765.765 3.175.096 358.048 79.128 153.493 3.754.480 EUR Begroting 2012 EUR EUR 3.128.336 411.194 86.000 128.950 3.893.262 2011 EUR 3.188.365 385.375 119.858 199.664 EUR

3.015.767 185.136 280.902 573.355

3.044.568 131.158 313.305 488.607 3.977.638 -223.158

3.078.066 123.963 273.375 617.728 4.093.132 - 199.870

21.609 51.015

25.050 55.000 -29.950

26.790 55.435 -28.645

RESULTAAT

- 318.801

-253.108

- 228.515

50

Hogeschool Helicon

Kasstroomoverzicht 2012 en de vergelijkende cijfers 2011

31-12-2012 EUR Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo van baten en lasten Aanpassingen voor: - afschrijvingen - mutaties voorzieningen EUR EUR 31-12-2011 EUR

- 289.395 185.135 - 13.315 -117.575

- 199.870 123.963 1.626 - 74.281

Veranderingen in vlottende middelen: - vorderingen - reclassificatie van langlopende naar kortlopende schulden* Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

17.863 773.078 790.941 673.366 21.609 -51.015 -29.406 643.960

111.608 -177.940 66.332 -140.613 26.790 -55.435 -28.645 -169.258

Kasstroom uit investeringsactiviteiten - investeringen mat.vaste activa - overige investeringen fin. vaste activa Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

485 -133 352 352

-10.455 1.916 -8.538 -8.538

Kasstroom uit financieringsactiviteiten - nieuw opgenomen leningen - reclassificatie van langlopende naar kortlopende schulden* Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten

134 -1.003.033 -1.002.899 -1.002.899 -------------- -358.587

-1.916 -88.402 -90.318 -90.318 --------------268.115

Mutatie liquide middelen

Beginstand liquide middelen per 1 januari Mutatie boekjaar Eindstand per 31 december

1.342.631 -358.587 984.044

1.610.746 -268.115 1.342.631

* De aflossing van de langlopende hypotheekschuld in januari 2013 heeft geleid tot een reclassificatie van de hypotheekschuld van langlopende naar kortlopende schulden.

Jaarverslag 2012

51

Toelichting op de jaarrekening 2012

GRONDSLAGEN ALGEMEEN
Toegepaste standaarden De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel9 Boek2 Burgerlijk Wetboek. Dit op grond van de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijsinstellingen. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaat bepaling zijn gebaseerd op historische kosten.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde.

Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouw baar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Baten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risicos met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.

De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.

De jaarrekening wordt gepresenteerd in euros, de functionele valuta van de organisatie.

De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerke lijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzie ningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

52

Hogeschool Helicon

Financile instrumenten
Financile instrumenten omvatten vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. De financile instrumenten maken deel uit van de handelsportefeuille en worden bij de eerste opname verwerkt tegen rele waarde en wijzigingen in die rele waarde worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. In de eerste periode van waardering worden toerekenbare transactiekosten als last in de winst- en verliesrekening verwerkt.

Materile vaste activa De gebouwen en terreinen, inventaris en apparatuur, andere vaste inventaris en materile vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materile vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen.

De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op terreinen en op materile vaste activa in uitvoering en vooruitbetalingen op materile vaste activa wordt niet afgeschreven.

De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: Gebouwen Verbouwing pand Den Haag Inventaris en apparatuur Vleugels : : : : 4 10 20-25 3,33

Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen.

Financile vaste activa De grondslagen voor de waardering van overige financile vaste activa is beschreven onder het hoofd Financile instrumenten.

Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waarde vermin deringen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdien mogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige nettokasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde.

Vervreemding van vaste activa Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere actuele waarde, onder aftrek van verkoopkosten.

Jaarverslag 2012

53

Vorderingen De grondslagen voor de waardering van vorderingen is beschreven onder het hoofd Financile instrumenten.

Eigen vermogen Onder het eigen vermogen worden de algemene reserves en de bestemmingsreserves en de bestemmingsfondsen gepresenteerd. De algemene reserve bestaat uit de reserves die ter vrije beschikking staan van het bestuur. Indien een beperktere bestedingsmogelijkheid door de organisatie is aangebracht, dan is het aldus afgezonderde deel van het eigen vermogen aangeduid als bestemmingsreserve. Indien de beperktere bestedingsmogelijkheid door derden is aangebracht, dan wordt dit deel aangemerkt als bestemmingsfonds.

Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd tegen hetzij de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wikkelen, hetzij de contante waarde van die uitgaven. Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer er sprake is van: een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden; en waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is.

Pensioenen Uitgangspunt is dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die periode aan het pensioenfonds verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Verder wordt op balansdatum een voorziening opgenomen voor bestaande additionele verplichtingen ten opzichte van het fonds en de werknemers, indien het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichtingen een uitstroom van middelen zal plaatsvinden en de omvang van de verplichtingen betrouwbaar kan worden geschat. Het al dan niet bestaan van additionele verplichtingen wordt beoordeeld aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst met het fonds, de pensioenovereenkomst met de werknemers en andere (expliciete of impliciete) toezeggingen aan de werknemers. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de beste schatting van de contante waarde van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen op balansdatum af te wikkelen. Voor een op balansdatum bestaand overschot bij het pensioenfonds wordt een vordering opgenomen als de organisatie de beschikkingsmacht heeft over dit overschot, het waarschijnlijk is dat het overschot naar de organisatie zal toevloeien en de vordering betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Langlopende schulden De waardering van langlopende schulden is toegelicht onder het hoofd Financile instrumenten.

Kortlopende schulden De waardering van kortlopende schulden is toegelicht onder het hoofd Financile instrumenten.

Batenverantwoording Baten worden verantwoord in het jaar waarop deze betrekking hebben. Indien baten betrekking hebben op een specifiek

54

Hogeschool Helicon

doel worden de baten verantwoord naar rato van de verrichte werkzaamheden. Dit voorzover eveneens sprake is van een terugbetalingsverplichting. De normatieve rijksbijdrage (lumpsum) wordt op basis van de jaarlijkse toekenning in de staat van baten en lasten verwerkt. Geoormerkte rijksbijdragen worden als baten verantwoord voor zover besteding heeft plaatsgevonden die in overeenstemming zijn met de daaraan te stellen eisen. Het nog te besteden deel wordt verantwoord onder de kortlopende schulden. Bij collegegelden geldt als uitgangspunt dat de reguliere onderwijsactiviteiten en daarmee de collegegelden gelijkmatig over het collegejaar zijn gespreid.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.

Bepaling rele waarde Een aantal grondslagen en toelichtingen in de jaarrekening vereisen de bepaling van de rele waarde van zowel financile als niet-financile activa en verplichtingen. Voor waarderings- en informatieverschaffingsdoeleinden is de rele waarde op basis van de volgende methoden bepaald. Indien van toepassing wordt nadere informatie over de uitgangspunten voor de bepaling van de rele waarde vermeld bij het onderdeel van deze toelichting dat specifiek op het betreffende actief of de betreffende verplichting van toepassing is.

Vorderingen De rele waarde van handels- en overige vorderingen wordt tegen de contante waarde van de toekomstige kasstromen geschat.

Jaarverslag 2012

55

Toelichting op de onderscheiden posten van de balans

VASTE ACTIVA
1 Materile vaste activa Cum. Afschrijvingen

Afschrijvingen

Cum. Afschrijvingen

Investeringen

Aanschafprijs

Aanschafprijs

Boekwaarde

Gebouwen en terreinen: Gebouwen Aanbouw Terreinen Verbouw* Desinvestering Inventaris en Apparatuur* Desinvestering Totaal

1-1-12 EUR 2.232.772 22.876 680.670 52.568 _________ 2.988.886 515.852 _________ 3.504.738

1-1-12 EUR 1.607.594 8.567 0 11.390 ________ 1.627.551 386.599 ________ 2.014.150

1-1-12 EUR 625.178 14.309 680.670 41.178 ________ 1.361.335 129.253 ________ 1.490.588

2012 EUR 0 0 0 0 _________ 0

2012 EUR 89.311 0 0 41.178 ________ 130.489 54.647 ________ 185.136

31-12-12 EUR 2.232.772 22.876 680.670 52.568 ________ 2.988.886 515.367 ________ 3.504.253

31-12-12 EUR 1.696.905 8.567 0 52.568 ________ 1.758.040 441.246 ________ 2.199.286

31-12-12 EUR 535.867 14.309 680.670 0 ________ 1.230.846 74.121 ________ 1.304.967

______485 485

* Een versnelde afschrijving heeft plaatsgevonden voor verbouwingen en inventaris vanwege de fusie met Hogeschool Leiden per 1 januari 2013. Vanaf studiejaar 2013-2014 zal Pabo onderwijs plaatsvinden in Leiden. De opleidingen voor docent euritmie en muziek zullen in 2014 overgaan naar Leiden. De boekwaarde van de verbouwingen aan de huurpanden in Den Haag zijn teruggebracht naar nul. Bij de overgang van de locaties in Zeist en Den Haag zal de inventaris, met uitzondering van de vleugels, niet langer gebruikt worden. Een versnelde afschrijving voor inventaris en apparatuur heeft plaatsgevonden van EUR 15k. Voor de post verbouwingen bedraagt deze EUR 36k. OZB en verzekerde waarde gebouwen en terreinen OZB- waarde gebouwen en terreinen Verzekerde waarde gebouwen Bedrag EUR 1.831.000 3.613.299 Peildatum 1-1-2012 1-1-2013

Financile vaste activa Overige vorderingen: Lening u/g Stichting Delos Totaal Financile vaste activa

31-12-2012 EUR 30.363 30.363

31-12-2011 EUR 30.229 30.229

Lening u/g Stichting Delos Aan Stichting Delos te Den Haag zijn leningen verstrekt tegen een rentepercentage van maximaal 4%. Deze leningen zijn direct opeisbaar en hebben een directe relatie met de langlopende schuld Lening o/g 8 particulieren vermeld bij Langlopende schulden. Afschrijvingen Investeringen Boekwaarde Boekwaarde

Standplaats Lening Stg. Delos Den Haag

1-1-12 EUR 30.229

2012 EUR 134

2012 EUR 0

31-12-12 EUR 30.363

56

Hogeschool Helicon

Boekwaarde

VLOTTENDE ACTIVA
3. Vorderingen Debiteuren Ministerie van OCW Personeel Overige Overige vorderingen Vooruitbetaalde kosten Overige Overlopende activa Totaal vorderingen 4. Liquide middelen Kasmiddelen Tegoeden op bankrekeningen Totaal liquide middelen 25.725 37.971 63.696 264.964 31-12-2012 EUR 3.176 980.868 984.044 31-12-2011 EUR 2.311 1.340.320 1.342.631 0 2.552 2.552 25.548 55.097 80.645 282.827 31-12-2012 EUR EUR 198.716 0 829 3.699 4.528 31-12-2011 EUR EUR 197.654 0

Ten behoeve van Stichting Waarborgfonds HBO is een bankgarantie opgesteld van EUR 10.000. Deze zal vrijvallen bij opheffing van Stichting Waarborgfonds HBO in 2013. Alle liquide middelen staan ter vrije beschikking.

EIGEN VERMOGEN
5. EIGEN VERMOGEN Saldo 31-12-11 EUR Algemene reserve Bestemmingsreserve: Reserve vervanging personeel Reserve sociaal statuut Reserve vleugelfonds Bestemmingsfonds Waarborgfonds HBO 1.076.961 10.642 61.601 2.805 10.062 1.162.071 Bestemming exploitatiesaldo EUR - 318.801 0 0 0 0 - 318.801 -10.642 -61.601 -2.805 0 0 0 0 0 10.062 843.270 Overige mutaties EUR 75.048 833.208 Saldo 31-12-12

Bestemmingsreserves Als gevolg van de fusie per 1 januari 2013 met Hogeschool Leiden zijn alle bestemmingsreserves vrijgevallen ten gunste van de algemene reserve.

Bestemmingsfonds Waarborgfonds In het kader van de Omkering van de Kapitaaldienst Financiering is met de Stichting Waarborgfonds HBO een borgtochtovereenkomst gesloten, waarin is opgenomen dat de hogeschool gedurende de looptijd van de aangegane geldlening bij de Bank Nederlandse Gemeenten N.V. een bankgarantie afgeeft. Aangezien het reservering van gelden betreft, behoort

Jaarverslag 2012

57

het onder het Eigen Vermogen verantwoord te worden. In het kader van stelselwijziging is dit ultimo 2007 onder een bestemmingsfonds verantwoord.

VOORZIENINGEN
6. VOORZIENINGEN Saldo 31-12-11 EUR Afstudeerfonds Personeelsbeloning Totaal 8.508 36.696 45.204 Dotatie Onttrekking 2012 EUR 0 0 0 2012 EUR -8.508 0 -8.508 Vrijval 2012 EUR 0 -4.807 -4.807 31.889 Saldo 31-12-12 EUR 0 31.889 0 Onderverdeling saldo < 1 jr. EUR >1jr. EUR 0 31.889

Afstudeerfonds Deze voorziening was getroffen om studenten aan de hogeschool in financile zin tegemoet te komen vanaf het moment dat zij geen recht meer hebben op studiefinanciering in de vorm van een voorwaardelijke beurs (gemengde studiefinanciering). De voorwaarde voor het treffen van deze voorziening vervalt per 31/12/2012 vanwege de overgang naar de systematiek van Hogeschool Leiden.

Personeelsgratificatie Deze voorziening is opgenomen ten behoeve van toekomstige gratificaties en jubileumuitkeringen aan het personeel van de hogeschool. De contante waarde is bepaald op basis van een indexeringspercentage van 1,2% (CBS-index CAO-lonen gesubsidieerde sector) en een IAS 19 disconteringspercentage van 3,04% zoals overeengekomen is door de EEBTT.

LANGLOPENDE SCHULDEN
7. LANGLOPENDE SCHULDEN Stand per 31-12-2011 EUR 1.060.832 29.197 30.228 1.407 1.121.664 88.402 1.033.262 Nieuwe leningen Aflossingen 2012 2012 EUR EUR 0 88.402 0 29.197 134 0 134 0 1.407 119.006 Stand per 31-12-2012 EUR 972.430 0 30.362 0 1.002.792 972.429 30.363 Looptijd <1 jr. <1 jr. > 1 jr. < 1 jr. rente% % 4,67-5,33 0 0-4 0

Bank Nederlandse Gemeenten N.V. Ministerie van OCW Overige: Lening o/g 8 particulieren Lening o/g 2 particulieren te Den Haag eo Totaal Af: Kortlopend deel lening BNG Saldo Langlopende schulden

Bank Nederlandse Gemeenten N.V.

In verband met de omkering van de kapitaaldienstfinanciering ten aanzien van het onroerend goed aan de Socrateslaan 22a is per 31-12-1993 een lening aangegaan ten bedrage van EUR 2.320.616 bij de BNG onder leningsnummer 40.0081.941. De leningsvoorwaarden zijn als volgt: rente Tot 1 januari 2004 was de jaarlijkse rente 6,95% vast, maandelijks te voldoen. Per 31 december 2008 is de hypotheek gewijzigd. De rente is thans over de helft van het schuldrestant 5,33% per jaar tot 1-1-2014 en over de andere helft 4,67% tot 1-1-2014.

58

Hogeschool Helicon

 looptijd aflossing zekerheden

30 jaar Vanaf 1 januari 2004 is de hypotheek gewijzigd in geheel lineaire aflossing. Verpanding van vorderingen die door het Ministerie van OCW worden verstrekt met betrekking tot het huisvestingsdeel van de financiering voor de afkoopsom voor de overdracht van het economisch claimrecht en de borgstelling door de Stichting

Waarborgfonds HBO te Den Haag.

Vanwege de opheffing van de Stichting Waarborgfonds HBO in 2013 en de fusie met Hogeschool Leiden per 1 januari 2013 heeft aflossing van de BNG lening plaatsgevonden in januari 2013. De borgstelling van Stichting Waarborgfonds ten gunste van BNG is hiermee komen te vervallen.

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Deze schuld betreft de liquiditeitsbijdrage 1988 in verband met de gespreide inning van de collegegelden. Vanwege de overname door Hogeschool Leiden per 1 januari 2013 is deze schuld vermeld bij Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen. Het effect op het resultaat bedraagt EUR 29k.

Overige leningen (o/g > 1 jaar) Van in totaal tien particulieren zijn leningen ontvangen, waarvoor bij twee leningen rente in rekening wordt gebracht. De uitstaande bedragen zijn direct opeisbaar (zie ook de toelichting bij de financile vaste activa, lening Stg. Delos).

KORTLOPENDE SCHULDEN
8. KORTLOPENDE SCHULDEN Bank Nederlandse Gemeenten (lening kortlopend deel) *1 Crediteuren Loonheffing Omzetbelasting Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake van pensioenen Overige kortlopende schulden Vooruit ontvangen collegegelden Vakantiegeld Dec.arbeidsvoorw.middelen *2 Overige overlopende passiva Overlopende passiva 31-12-2012 EUR EUR 972.429 71.164 124.349 669 125.018 42.506 300 241.683 77.613 31.777 116.326 467.399 1.678.816 31-12-2011 EUR EUR 88.402 51.568 134.149 564 134.713 37.369 300 277.605 86.725 7.064 221.992 593.386 905.738

*1 De BNG lening is in januari 2013 afgelost, waardoor de langlopende lening in zijn geheel als kortlopende lening in 2012 is gepresenteerd. *2 Op basis van de CAO voor hoger beroepsonderwijs is Hogeschool Helicon verplicht 1,15% van de jaarlijkse bruto loonsom in te zetten voor decentrale arbeidsvoorwaarden.

Financile Instrumenten
Hogeschool Helicon maakt bij de uitvoering van haar activiteiten gebruik van uiteenlopende financile instrumenten die Hogeschool Helicon blootstellen aan markt- en/of kredietrisicos. Dit betreffen financile instrumenten die in de balans zijn opgenomen zoals debiteuren, overige vorderingen, liquide middelen, leningen, crediteuren en overige schulden. Hogeschool Helicon heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico te beperken. Hogeschool Helicon handelt niet in aandelen, obligaties en derivaten.

Jaarverslag 2012

59

Kredietrisico De vorderingen uit hoofde van debiteuren zijn verspreid zonder dat daarbij sprake is van concentratie bij grote debiteuren. Het kredietrisico is daarmee beperkt. Voorts wordt verwezen naar de gegeven toelichting op de vlottende activa.

Renterisico Hogeschool Helicon heeft geen leningen uitgegeven en loopt wat dat betreft geen risicos. Hogeschool Helicon heeft langlopende leningen uitstaan bij Stichting Delos zonder renterisico. Hogeschool Helicon houdt een groot deel van haar vermogen aan in liquide middelen, op bankrekeningen in rekening courant, zakelijke spaarrekeningen en kortlopende depositos. De rentepercentages op deze banktegoeden zijn het afgelopen jaar gedaald. Uit het oogpunt van voorzichtigheid wordt in de begroting altijd uitgegaan van een beperkt bedrag aan rente-inkomsten.

Marktwaarde De marktwaarde van de meest in de balans verantwoorde financile instrumenten, waaronder vorderingen, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. De financile instrumenten (zowel financieel actief als financieel passief ) worden gewaardeerd volgens de historische waarde.

Kasstroomrisico en liquiditeitsrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument in omvang zullen fluctueren. Hogeschool Helicon wordt periodiek bevoorschot door het Ministerie van OCW. Het kasstroomrisico en liquiditeitsrisico worden beperkt door de spreiding van betalingen. Overigens is het merendeel van de banktegoeden direct opneembaar. Hogeschool Helicon heeft geen beleggingen in instrumenten waarbij sprake is van een variabele rente en is hierdoor niet blootgesteld aan een significant kasstroomrisico.

60

Hogeschool Helicon

Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa

Huur Met de stichting Delos te Den Haag is een huurovereenkomst voor onbepaalde tijd afgesloten betreffende de lesruimten, waarvoor in 2012 EUR 21.012 verschuldigd is. Met de Stichting Euritmie is een huurovereenkomst gesloten voor onbepaalde tijd betreffende het pand Riouwstraat 1 te Den Haag, waarvoor in 2012 EUR 60.000 verschuldigd is.

Stichting Waarborgfonds HBO Ingevolge de gesloten standaardovereenkomst van borgtocht artikel 7, heeft Hogeschool Helicon zich verbonden niet zonder schriftelijke toestemming van de Stichting Waarborgfonds HBO, de aan de hogeschool toebehorende registergoederen te vervreemden of met enig recht te bezwaren.

Door de vereniging van hogescholen is op 28 april 2011 besloten om de verplichte aansluiting door hogescholen bij het Waarborgfonds met ingang van 1 januari 2013 te beindigen. Zodra het Waarborgfonds voor geen enkele lening meer borg staat, zal het fonds worden geliquideerd. Daarna wordt overgegaan tot uitkering van het depot, hetgeen leidt tot aanvullende baten. Deze aanvullende baten bedragen EUR 54k.

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Hogeschool Helicon heeft bij liquidatie de verplichting om EUR 29.197 liquiditeitsbijdrage uit 1988 terug te betalen aan het Ministerie van OCW, welke niet is opgenomen in de jaarrekening.

Jaarverslag 2012

61

Toelichting op de onderscheiden posten van de staat van baten en lasten

9. Rijksbijdragen OCW en overige subsidies OCW 2012 EUR 3.175.096 3.175.096 3.128.336 Begroting 2012 EUR 3.128.336 3.188.365 2011 EUR 3.188.365 Rijksbijdragen

10.

College- en examengelden Collegegelden

2012 EUR 358.048 358.048

Begroting 2012 EUR 411.194 411.194

2011 EUR 385.375 385.375

Het verschil ten opzichte van de begroting voor collegegelden wordt met name verklaard door het niet doorvoeren van de Langstudeerdersmaatregel.

11.

Baten werk in opdracht van derden Contractonderwijs: Baten nascholingsactiviteiten en -dienstverlening Baten opleiding zijinstroom Baten cursusactiviteiten Baten Masteropleiding University of Plymouth

2012 EUR 45.494 10.750 18.734 4.150 79.128

Begroting 2012 EUR 60.000 10.000 11.000 5.000 86.000

2011 EUR 70.364 22.625 9.778 17.091 119.858

12.

Overige baten Verhuuropbrengst Detachering personeel Schenkingen Overige *1

2012 EUR 29.873 31.638 1.528 90.454 153.493

Begroting 2012 EUR 26.000 43.700 500 58.750 128.950

2011 EUR 44.099 41.631 39.109 74.825 199.664

*1 De post Overige baten is EUR 15k hoger dan vorig jaar en EUR 31k hoger dan begroot. Een langlopende schuld aan het Ministerie OCW van EUR 29k is ultimo 2012 gerubriceerd als Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen.

62

Hogeschool Helicon

13. Personele lasten

Brutolonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Lonen en salarissen Reservering Dec.arb.voorw.middelen Incidenteel personeel *1 Overig *2 Overige personele lasten Af: uitkering langdurig ziekteverzuim *1

2012 EUR 2.152.483 226.324 304.676 2.683.483 24.713 183.758 181.700 390.171 - 57.887 3.015.767

Begroting 2012 EUR 2.192.974 255.000 293.244 2.741.218 27.500 140.000 185.850 353.350 -50.000 3.044.568

2011 EUR 2.236.047 254.109 298.088 2.788.244 14.068 191.255 176.311 381.634 - 91.812 3.078.066

*1 In 2011 en 2012 had de hogeschool een relatief hoog aantal medewerkers dat langdurig ziek was. Dit heeft geleid tot een hogere inhuur van personeel dan begroot. *2 De premie voor ziekteverzuimverzekering is verhoogd als gevolg van hoger risico.

Aantal FTE's per 31-12

2012 fte's

Begroot fte's 20,0 21,0 41,0

2011 fte's 21,6 19,4 41,0

OP (onderwijzend personeel) AOP (algemeen ondersteunend personeel) en management

18,2 20,2 38,4

14.

Afschrijvingen op vaste activa Materile vaste activa: Gebouwen Zeist Verbouw Den Haag Inventaris en apparatuur

2012 EUR 89.311 41.178 54.647 185.136

Begroting 2012 EUR 90.000 8.210 32.948 131.158

2011 EUR 89.311 5.257 29.395 123.963

Als gevolg van een versnelde afschrijving voor verbouwingen en inventaris van in totaal EUR 51k zijn de afschrijvingen hoger dan de begroting en vorig jaar.

15.

Huisvestingslasten Huur Verzekering gebouw Onderhoudskosten Energie (gas,elektra,water) Schoonmaakkosten Heffingen Overige

2012 EUR 81.012 7.889 23.218 50.589 54.105 10.975 53.041 280.902

Begroting 2012 EUR 84.000 7.670 44.500 66.935 60.000 12.500 37.700 313.305

2011 EUR 81.012 7.513 23.447 56.218 55.881 10.420 38.884 273.375

Jaarverslag 2012

63

16.

Overige lasten Administratie, beheer en bestuur Reis- en verblijfkosten Inventaris/apparatuur/leermiddelen/onderwijskosten *1 Accountantskosten *2 PR-kosten Overige beheerslasten Kosten werk voor derden/contractonderwijs *3

2012 EUR 162.339 49.301 168.884 86.585 75.391 19.393 11.462 573.355

Begroting 2012 EUR 167.000 40.800 68.000 45.273 95.534 18.000 54.000 488.607

2011 EUR 216.356 54.065 121.798 49.105 83.879 19.058 73.467 617.728

*1 Deze kosten zijn EUR 101k hoger dan begroot en EUR 47k hoger dan vorig jaar. In 2011 heeft een eenmalige vrijval met betrekking tot het lectoraat plaatsgevonden van EUR 27k. De begroting 2012 is te laag geweest, synergie-effecten als gevolg van de fusie waren hier reeds in meegenomen. *2 De nog te maken kosten in 2013 voor de accountants controle 2012 zijn opgenomen als verwachte kosten 2012 in tegenstelling tot voorgaande jaren. *3 Een vrijval van een reservering van EUR 20k heeft plaatsgevonden gerelateerd aan de Universiteit van Plymouth.

64

Hogeschool Helicon

Accountantshonoraria
KPMG Accountants N.V. 2012 EUR Controle van de jaarrekening Andere niet-controleopdrachten 73.152 13.433 86.585 In de accountantskosten voor 2012 zijn zowel de kosten voor controle van de jaarrekening 2011 als 2012 opgenomen. KPMG Accountants N.V. 2011 EUR 40.150 8.955 49.105

Jaarverslag 2012

65

Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders

Functie CvB Dhr. R.A.A. Lemmers Dhr. S. Holvast** (voorzitter) Per 31/12/12 afgetreden Interim Aanstelling Beloningen periodiek 2012 EUR 31.141 89.679* Beloningen betaalbaar op termijn 2012 EUR 1.310 0 Uitkeringen ivm beindiging dienstverband 2012 EUR 0 0

* Genoemde bedragen zijn geen loon, maar gedeclareerde bedragen.

RvT Dhr. J.M.M. Nijnens Dhr. M.A. Becherer** Dhr. C. Lam 01/01-31/12 01/01-31/12 21/0131/12 Voorz.

2012 EUR 4.623 6.096 4.500

**De voor de heren Holvast en Becherer vermelde bedragen zijn inclusief BTW.

66

Hogeschool Helicon

Ondertekening van de jaarrekening

College van Bestuur
Leiden, 6januari juni 2013 vanaf 1 2013

Raad van Toezicht vanaf 1 januari 2013

E.P. van Maanen S.J. van Driel

A.M. Mur

College van Bestuur tot 1 januari 2013

Raad van Toezicht tot 1 januari 2013

S. Holvast M.A. Becherer

Jaarverslag 2012

67

Jaarrekening

Overige gegevens

68

Hogeschool Helicon

Resultaatbestemming
Resultaat 2012
Het boekjaar 2012 is afgesloten met een nadelig nettoresultaat van EUR 318.801. Voorgesteld wordt om deze als volgt te verdelen: ten laste van de Algemene reserve EUR -318.801 - 318.801

Jaarverslag 2012

69

Controleverklaring
Verklaring betreffende de jaarrekening van de onafhankelijke accountant

70

Hogeschool Helicon

Jaarverslag 2012

71

Gebeurtenissen na balansdatum
per 1 januari 2013 heeft een bestuurlijke fusie plaatsgevonden met Hogeschool Leiden.

72

Hogeschool Helicon

Hogeschool Leiden Zernikedreef 11, 2333 CK Leiden Postbus 382, 2300 AJ Leiden info@hsleiden.nl www.hsleiden.nl