Wyd. Amber Sp. z o.o. Warszawa1999 , wydanie 1 Copyright by Wydawnictwo Amber Sp. z o.o.

1998

Przedmowa
Problemy i napicia wspczesnoci sprawiaj, e wielu ludzi szuka odpowiedzi na drczce ich pytania w ksigach, ktre przenosz do naszych czasw ukryte tajemnice staroytnej mdroci. Niestety, znajduj si wrd nich take liczne dziea quasi-mistyczne i pseudomagiczne, a ich tre w znacznej mierze opiera si na bdnym rozumieniu korzeni naukowej tradycji smoczego rodu. Dzieje si tak dlatego, e badacze nie maj dostpu do archiww zawierajcych podstawowe materiay historyczne. Co wicej, nie maj nawet dalekich zwizkw z Dworem Smoka lub spokrewnionymi z nim rodami Graala czy stosownymi instytucjami. Z tym wiksz przyjemnoci informuj Czytelnikw, e Laurence Gardner nie jest w tej dziedzinie niewtajemniczonym nowicjuszem, lecz doskonale poinformowanym przedstawicielem starej szkoy, ktrej zasady z tak swad reprezentuje. W Potomkach Dawida i Jezusa autor zawar bogaty dotyczcy staroytnoci materia, zaczerpnity z archiww Imperialnego i Krlewskiego Dworu Smoka i porwna go z rzadko ukazujc si w opracowaniach klasyczn chronologi zdarze w czasach, o ktrych mowa w Starym Testamencie. Rezultatem tej pracy jest dzieo niezwykle spjne, prezentujce zupenie nowe spojrzenie na histori, diametralnie rne od tego, ktre od dawna narzuca si ludziom w okrelonym celu. Los jednostki zaley od tego, gdzie zaczyna swoj yciow drog i jaki chce lub musi obra kierunek. Odnosi si to zarwno do pojedynczego czowieka, jak i do caego spoeczestwa, a warunki, kultura i osignicia danego spoeczestwa zale od tego, w jaki sposb postrzega ono swoje korzenie. Percepcja ta jest zdeterminowana oficjalnym programem edukacji, lecz jeli jest on sprzeczny z prawd, wrd czonkw tego spoeczestwa zapanuje dwoisto interesw, tote zamiast dy do realnych celw, zacznie si ono rozpada, a w kocu zupenie zniknie. W swojej pracy Laurence Gardner toruje drog do restytucji prawdziwej hi-arii naszego spoeczestwa i uwiadomienia mu jego autentycznego dziedzictwa. Polecam t ksik wszystkim, ktrzy powicili ycie poszukiwaniu wiecznego Graala.
Jego Krlewska Wysoko ksi Nicholas de Vere Princeps Draconis, Sovereign Grand Master, Magister Templi of Sarkany Rend The Imperial and Royal Dragon Court and Order

Wstp
Potomkowie Dawida i Jezusa to druga z serii ksiek powiconych temu przedmiotowi. Pierwsza nosia tytu Krew z krwi Jezusa. Cho dotycz tej samej tematyki, kada z nich stanowi samodzieln cao. Czytelnikom, ktrzy nie mieli okazji przeczyta Krwi z krwi Jezusa, naley si wyjanienie, e chronologiczna struktura tej ksika oparta jest na Nowym Testamencie i okresie 2 tysicy lat, jakie upyny do naszych czasw od narodzenia Jezusa. Natomiast ksika Potomkowie Dawida i Jezusa zajmuje si znacznie starszym okresem, ktry obejmuj dwie pierwsze ksigi Starego Testamentu. Ale wsplnym wtkiem obu ksiek jest analiza historyczna pism i dokumentw z rnych przyczyn nie wczonych do kanonu biblijnego. Przytaczam rwnie inne staroytne rda, ktre z pewnych ideologicznych powodw byway w przeszoci pomijane. Badania porwnawcze dowodz, e autentyczne rda z jakiegokolwiek okresu niewiele maj wsplnego z ich interpelacj w pniejszych kompilacjach, lecz wanie te zafaszowane zapoyczenia stanowi podstaw systemu nauczania. Dla tych, ktrzy nie mieli monoci zapoznania si z moj pierwsz ksik, Krew z krwi Jezusa, przedstawiam obecnie

krtkie streszczenie tego opracowania, ktre da pojcie o generalnym zaoeniu moich docieka. Po powstaniu ydowskim w Jerozolimie w I wieku n.e. Rzymianie spalili podobno wszelkie archiwa (publiczne i prywatne) dotyczce pochodzenia Jezusa z krlewskiego rodu Dawida. Okazao si jednak, e nie wszystkie dokumenty ulegy zniszczeniu i e przetrway w rkach krlewskich spadkobiercw, ktrzy swoje mesjanistyczne dziedzictwo przenieli z Ziemi witej na Zachd. Zwano ich desposynami (spadkobiercami Pana), a wadze rzymskie skazay ich na cicie mieczem. Juliusz Afrykaczyk pisa w 200 roku n.e., e wyrok nadal formalnie obowizywa, aczkolwiek potomkowie desposynw uparcie kultywowali dynastyczne tradycje. Po upadku imperium rzymskiego, mimo oporu rodu i wyznawcw konkurencyjnego nazaretaskiego Kocioa Jezusa, przeladowania kontynuowa nowo powstay Koci rzymski. Koci Jezusa konsekwentnie i otwarcie odegnywa si od rzymskiej interpretacji niepokalanego poczcia i zmartwychwstania, goszc, e religi naley opiera na naukach Jezusa, a nie na oddawaniu czci jego osobie. Co wicej - twierdzi, e roszczenia biskupw Rzymu do dziedzictwa po apostoach s bezprawne, poniewa zgodnie z ich interpretacj zostay im przekazane przez Piotra, pierwszego biskupa Rzymu. Tymczasem Piotr nigdy nie piastowa takiego urzdu ani w Rzymie, ani gdziekolwiek indziej. Potwierdza to nawet kocielna Konstytucja apostolska, w ktrej czytamy, e pierwszym biskupem Rzymu by brytyjski ksi Linus (syn Caractacusa Pendragona), ktrego na to stanowisko wyznaczy wity Pawe w 58 roku n.e., czyli jeszcze za ycia Piotra. W redniowieczu poparcie dla desposynw wzroso tak bardzo, e zaoyli oni wielkie celtyckie krlestwa w Brytanii i Europie. Jednak wci byli nkani przez papiey, ktrzy zdawali sobie spraw, e pki trwa prawdziwa dynastia krla Dawida, ich wasne uzurpowane apostolskie dziedzictwo nie ma racji bytu. W owych czasach Koci zdoa utrwali sw mesjanistyczn supremacj w Galii, lecz w pniejszym okresie doszo do konfrontacji z zakonem templariuszy, stranikw witego Grobu, a take z innymi grupami, popierajcymi prawdziw lini rodow zwan Sangreal (krlewska krew witego Graala). W wyniku tego powsta wsawiony okruciestwem wity Urzd (katolicka inkwizycja), bo Koci katolicki w Rzymie mg przetrwa tylko poprzez zdawienie niezalenoci dynastii witego Graala. Mijay stulecia, a wraz z upywem czasu spisek coraz bardziej si umacnia. Dlatego tak wiele wanych ksig nie weszo w skad Nowego Testamentu; dlatego tradycja dworu Artura bya potpiana przez biskupw; dlatego dziea Merlina zostay umieszczone na indeksie podczas soboru trydenckiego w latach 1545-1563 i dlatego krlowie z rodw Merowingw i Stuartw byli tpieni i zrzucani z tronw. Wiele rozpatrywanych z osobna zdarze historycznych byo w rzeczywistoci kolejnymi etapami represyjnych dziaa. Oficjalne stanowisko Kocioa najlepiej wyraa deklaracja aleksandryjskiego biskupa Klemensa. Po wykluczeniu fragmentu Ewangelii witego Marka napisa: Nie wszystkim naley ujawnia ca prawd". W tym stwierdzeniu czyni rozrnienie midzy prawdziw prawd" a prawd zgodn z wiar". Ta druga, ma si rozumie, jest waniejsza. Usunity fragment Ewangelii witego Marka (nadal znajdujcy si poza tekstem kanonicznym) wyranie stwierdza, e Jezus i Maria Magdalena byli maestwem. Kiedy podczas soboru kartagiskiego w 397 roku n.e. ustalono kryteria wyboru ewangelii do zestawu kanonicznego, ustalono najpierw, e musz one by pisane w imieniu dwunastu pierwszych apostow. Mateusz by oczywicie apostoem, podobnie jak Jan, ale ani ukasza, ani Marka nie wymieniano wrd pierwszej dwunastki. Z drugiej strony Tomasz by apostoem, tymczasem jego ewangelia zostaa wykluczona. O wiele waniejsze natomiast okazao si drugie kryterium, wedug ktrego dokonano doboru ewangelii. Zasada ta nosia wyrane znamiona dyskryminacji pciowej, eliminowaa bowiem wszystko, co wzmacniao status kobiet w kociele. Nauka kocielnej dyscypliny gosi bowiem: Nie zezwala si kobietom przemawiania w kociele (...) nie maj te prawa penienia funkcji mskich (...) albowiem gow kobiety jest mczyzna". Starajc si uniewani maeski status Jezusa, Koci ze strachu przed kobietami wprowadzi zasad celibatu kapanw, ktra w 1138 roku staa si nakazem, obowizujcym do dzi. Ale nie wynika on wcale z tekstu Biblii. Wrcz odwrotnie - wity Pawe w licie do Tymoteusza pisa, e biskup powinien si oeni i mie dzieci, bo mczyzna znajcy

codzienne ycie i zmuszony troszczy si o wasn rodzin o wiele lepiej przysuy si Kocioowi. Ale Krew z krwi Jezusa nie ogranicza si bynajmniej do przedstawiania historii rodzinnych i intryg. Zawarem w tej ksice take zasady mesjanistycznej suby wedug kodeksu witego Graala. Jest to ksika o dobrym i zym rzdzeniu, opowiadajca o tym, jak patriarchalne krlestwo zostao wyrugowane przez dogmatyczn tyrani i autorytarn wszechwadz. Jest to podr przez dawne wieki z perspektywy przyszych czasw. W Potomkowie Dawida i Jezusa przedstawiam powody, dla ktrych jedne ksigi weszy w skad biblijnego kanonu, inne za zostay pominite. Tym razem take mamy do czynienia z niewtpliw dyskryminacj pciow, z powodu ktrej wanym kobietom przyznano rol drugoplanow, podobnie jak si rzecz miaa w pniejszym czasie z Mari Magdalen. Ale w wypadku Starego Testamentu w gr wchodzi znacznie silniejszy element strategiczny, za spraw ktrego postanowiono zerwa z poprzedni tradycj, ustanawiajc koncepcj Boga wycznie rodzaju mskiego".

Rozdzia l Kolebka cywilizacji

wit smoka
W Krwi z krwi Jezusa pisaem o mesjanistycznej, krlewskiej spucinie rodu Jezusa - potomkw w linii prostej dynastii zwanej Sangreal (krwi krlewskiej). By to rd izraelskiego krla Dawida - rd, ktrego potomkw od czasw Jezusa bezlitonie cigay wadze kocioa chrzecijaskiego. Ale trzeba sobie przede wszystkim zada pytanie, czym ten monarszy rd si wyrnia? Jakie byo pierwotne dziedzictwo mesjanistycznej krlewskoci jego potomkw, ktrego tak si obawiali dostojnicy kocielni? Studiujc teksty przedbiblijne, zaskakujco atwo znale odpowied na te pytania, cho niekoniecznie w formie, jakiej mona by oczekiwa. Okazuje si, e Adam, Noe, Abraham i wiele innych dobrze znanych postaci z Ksigi Rodzaju to nie skromni lokalni pionierzy, lecz wybitne historyczne osobowoci, ktre pojawiy si ju w niezwykej epoce Krlw Smoka. Od zarania dziejw smoki stanowiy jeden z najwaniejszych elementw kultury, a przedstawiano je w najrozmaitszych postaciach i nadawano im rnorakie znaczenie. Staroytni Grecy wierzyli, e smoki s istotami z gruntu yczliwymi, przynoszcymi mdro i wiedz o yciu, natomiast w przekonaniu dawnych Hebrajczykw byy one wszdobylskimi szerzycielami grzechu. Wspaniay smok sta si godem cesarstwa chiskiego, narodowym symbolem szczcia. W tradycji wszystkich narodw, z wyjtkiem Hebrajczykw, smoki uznawano za stranikw uniwersalnej wiedzy i yczliwych opiekunw rodzaju ludzkiego. Dla celtyckich ludw Europy smok by niezaprzeczalnym symbolem wadzy najwyszej (ich wadcy nosili miano pendragonw, czyli przywdcw smokw -krlw nad krlami). Ale w 494 roku papie Gelazy I rzuci Kocioowi celtyckiemu wyzwanie, kanonizujc biskupa Jerzego z Aleksandrii, o ktrym legenda gosia, e pokona smoka. Ten brutalny i nielubiany turecki duchowny syn z obelg i oskare, jakie rzuca pod adresem odszczepiecw, a w kocu zosta zamordowany przez palestyski motoch w 361 roku n.e. Potem jednake objawi si jako synny mczennik wity Jerzy, a jego posta z czasem obrosa legend.

Chiski smok

Podczas soboru w Oksfordzie w 1222 roku ogoszono, e 23 kwietnia bdzie dniem witego Jerzego, a w XIV wieku na mocy dekretu krla Edwarda III Plantageneta uznano go za katolickiego patrona Anglii. Poczwszy od IV wieku Koci rzymskokatolicki demaskowa i przeladowa wyznawcw Kocioa celtycko-katolickiego i w tym kontekcie wity Jerzy jako smokobjca uosabia mciwo katolickiej inkwizycji wobec stronnikw mesjanistycznej dynastii. Smoki przeszy do chrzecijaskiej mitologii z tradycji hebrajskiej, najczciej przedstawiano je jako uskrzydlone, ziejce ogniem potwory, ale historycznie symbolizoway krlewskiego krokodyla lub wa morskiego (Bistea Neptunis w redniowiecznym dziele Krlowie rybakw i redniowieczny symbol frankoskiego krlewskiego rodu Merowingw). Wskutek zafaszowania tradycji w zachodnim chrzecijastwie wizerunek smoka przybra cakiem odmienn posta od tej, w jakiej pierwotnie by przedstawiany we wschodnich kulturach. Przeszed te do sfery legend i mitw, podczas gdy na przykad w staroytnym Egipcie by istot z krwi i koci jako historyczny messeh (wity smok, czyli krokodyl), ktrego tuszczem namaszczano faraonw podczas koronacji4. Wida wic, e to, co jedna kultura traktuje jako fakt historyczny, inna postrzega w kategoriach mitologicznych, a odnosi si to zwaszcza do sfery przekona religijnych, gdy przeciwiestwa kulturowe wyraaj si take w sporach na paszczynie duchowej. Chrzecijanie na przykad uznaj bstwa innych religii za postacie mityczne, ale utrzymuj, e ich wasne s rzeczywiste. I na odwrt. Gdzie wic szuka prawdy historycznej? Oxford English Dictionary definiuje histori jako cigy, metodyczny zapis wanych lub publicznych zdarze". Inne materiay rdowe podaj zblione definicje, z czego wynika, e termin historia" nie odnosi si tylko do samych zdarze, lecz take do dokumentw je opisujcych. Niektre pochodz z pierwszej rki, inne z drugiej lub nawet trzeciej, lecz w kadym wypadku s w jakim stopniu tendencyjne, wyraaj czyj pogld czy zakamuflowany interes. Gdy mamy do czynienia z kwestiami spornymi - natury militarnej, politycznej, spoecznej czy religijnej - wwczas historia staje si narzdziem przekazu o zabarwieniu sekciarskim lub nacjonalistycznym, a szczegy zdarze rni si w zalenoci od nastawienia, powiza i przekona kronikarzy. Dlatego na przykad przebieg dziaa wojennych jest odmiennie postrzegany przez przeciwnikw biorcych w nich udzia, to samo dotyczy sporw religijnych i politycznych. Czyli poznajemy t wersj zdarze historycznych, ktr aprobuje aktualna ekipa rzdzca. Jest to wersja autoryzowana, usankcjonowana i uprawomocniona przez nauk, lecz niekoniecznie prawdziwa, albowiem fakty ulegaj oficjalnej obrbce, interpretacji i stanowi przedmiot subiektywnych pogldw. Gdy dokumentacja dotyczy kwestii naukowych, wiadomo, e automatycznie podlega weryfikacji poprzez aktualnie prowadzone badania i przekazuje jedynie te fakty, ktre znane s w momencie ich rejestrowania. Jeszcze nie tak dawno, bo kilka dziesitkw lat temu, nie mielimy moliwoci bezporedniego kontaktowania si na due odlegoci. Nie potrafilimy przenosi si w krtkim czasie przez ocean ani ledzi relacji przeprowadzanych na gorco z wydarze rozgrywajcych si na caym wiecie. Obecnie jest to nie tylko moliwe, ale wrcz normalne, a w nadchodzcym stuleciu rzeczy, ktre obecnie wydaj si niewiarygodne, stan si cakowicie realne. Dlatego historia nie ma charakteru dogmatycznego. Moe jedynie rejestrowa okrelone punkty widzenia w danym momencie, zawsze bowiem trzeba bdzie uznawa pewien margines niepewnoci i nieznane elementy zdarze. Kiedy 2 tysice lat temu wykopano w Chinach jakie ogromne koci, kronikarze zapisali, e naleay one do smoka, albowiem

tradycja gosia, e w pradawnych czasach wanie wielki smoczy ogon wyobi koryta rzek. Teraz wiemy, e byy to koci dinozaura, ale ludzie yjcy w tamtych czasach nie mogli ich zidentyfikowa, bo nie mieli najmniejszego pojcia o istnieniu dinozaurw. Nawiasem mwic, caa nasza wspczesna wiedza o tych zwierztach i ich rodowisku datuje si od roku 1820, liczy zatem zaledwie sto siedemdziesit lat. Niekiedy z koniecznoci historycy opieraj si na jedynym dostpnym rdle informacji, a do momentu odkrycia innego przeciwstawnego pogldu, ktry rzuca nowe wiato na przebieg zdarze. Podobnie jak w wypadku chiskich koci dinozaura, ydowski Stary Testament i chrzecijaskie Biblie stanowi take od dwch tysicy lat jedyn znan nam dokumentacj, ktrej nie moemy zweryfikowa, opierajc si na innych materiaach rdowych. Jak obecnie wiadomo, Stary Testament jest w znacznej mierze opracowaniem retrospektywnym, zestawionym w okresie midzy VI a II wiekiem p.n.e., lecz opisujcym zdarzenia sprzed setek, a nawet tysicy lat. Znajdujemy tam wzmianki o licznych materiaach rdowych, ale poniewa te wczeniejsze dziea nie przetrway do naszych czasw, jedyne, co kolejne pokolenia mogy zrobi, to traktowa Stary Testament albo dosownie, albo jako symboliczne ujcie historycznych faktw lub wreszcie w caoci go odrzuci. Wszelako rnica pomidzy nim a wieloma innymi zapisami historycznymi polega na tym, e Bibli nazywa si Pismem", ktre stanowi nie tylko kronik dawnych zdarze, lecz take podstaw ywej, szeroko rozpowszechnionej doktryny religijnej. Dopiero w poowie ubiegego stulecia wiato dzienne ujrzay pewne pisane wiadectwa czasw przedbiblijnych, a ich opracowanie i publikacja zajy kolejne dwadziecia lat. Nie dalej ni w latach 20. XX wieku (czyli zaledwie siedemdziesit lat temu) opinia publiczna moga si zapozna z kompetentnymi tumaczeniami zapisw o wiele starszych ni pierwotna wersja Starego Testamentu. W miar postpu prac archeologicznych dziesitki tysicy glinianych tablic i walcw z wyrytymi pismem klinowym zapisami odkryto w krainie Adama, Noego i Abrahama. Wiele z nich opisywao zdarzenia wspczesne patriarchom i biblijnym krlom. A co waniejsze i bardziej zaskakujce, znaczna ich cz przestawiaa fakty znane z Ksigi Rodzaju, co wskazywaoby na to, e Izraelici, ktrzy byli jej autorami, opierali si w swych opracowaniach na o wiele starszych przekazach. Przez wiele tysicy lat teksty te, niedostpne dla nikogo, spoczyway pod piaskami pusty Mezopotamii i Syrii, a ich odkrycie w ostatnich czasach (podobnie jak odkrycie dinozaurw) powinno zosta przyjte przez wszystkich z entuzjazmem. Ale tak si nie stao. Fakty historyczne byy znajome, osoby i miejsca dawao si uzna za pierwowzr starotestamentowych, lecz wymowa tekstw i interpretacja zdarze okazay si tak odmienne od wierze wpajanych ludziom przez setki lat, e zarwno spoeczestwa, jak i ich wadze poczuy si zagroone. Stao si bowiem nagle jasne, e to, co od dawna uznawano za autentyczne przekazy biblijne, wcale autentyczne nie jest. Na podstawie pierwotnych przekazw spreparowano je w taki sposb, aby pasoway do tworzcego si dwa i p tysica lat temu systemu religijnego. System ten, pocztkowo majcy charakter lokalnego kultu stworzonego przez Hebrajczykw, z czasem przeksztaci si w gwny nurt judaizmu, z ktrego nastpnie wyonio si chrzecijastwo, a podstaw obu religii sta si Stary Testament. Wyszo rwnie na jaw, e ksigi te (majce przede wszystkim na celu podtrzymanie tradycji w cikich czasach) stay si podwalin caej zachodniej cywilizacji i jako takie uznawane s za niepodwaaln prawd historyczn. Jak poprzednio stwierdziem, historia nie moe mie charakteru dogmatu, ale za spraw religii taki wanie charakter jej nadano. Nawet teraz duchowe dziedzictwo historii ujte w formie dogmatu przenika do szkolnych klas i przekazywane jest wiernym w kocioach, natomiast zupenie ignoruje si oryginalne materiay rdowe, ktre day pocztek przekazom biblijnym. Jest to o tyle godne ubolewania, e o wiele starsze dokumenty zawieraj znacznie bogatsze i bardziej szczegowe informacje o czasach patriarchw ni te, ktre znajdujemy w Starym Testamencie. W tekstach tych zdarzenia opisywane w Biblii s nie tylko lepiej uszeregowane pod wzgldem chronologicznym, lecz daj take o wiele lepsze pojcie o spoecznych i politycznych uwarunkowaniach zdarze.

yzny Pksiyc

W poszukiwaniu mesjanistycznego dziedzictwa Smoka musimy cofn si a do pradawnych korzeni krlewskiej tradycji - do odlegego wiata Ksigi Rodzaju, do czasw Adama, a nawet jeszcze wczeniejszych. Sceneri starotestamentowych zdarze s trzy wyranie okrelone rejony: Mezopotamia, Kanaan i Egipt. Przez te terytoria, graniczce poprzez ziemie egipskie i kananejskie z Morzem rdziemnym, pyn trzy wielkie rzeki: na zachodzie Nil toczcy wody w kierunku pnocnym, a od wschodu Tygrys i Eufrat, wpadajce do Zatoki Perskiej. Do koca ostatniej epoki lodowej, czyli 10 tysicy lat p.n.e. region bliskowschodni, a szczeglnie paskowy pomidzy Tygrysem i Eufratem i w delcie Nilu, doskonale nadawa si do irygacji. Dziki temu sta si kolebk cywilizacji, a co za tym idzie - terenem dynamicznego rozwoju rolnictwa, a take kultury materialnej i duchowej. Zyska wic nazw yznego Pksiyca. W umiarkowanym, wilgotnym klimacie Mezopotamii wyrastay potne lasy, a rnorodno rolin trawiastych daa pocztek uprawom jczmienia i pszenicy na szerok skal. Zboa uprawiano take w Kanaanie ju 10 tysicy lat p.n.e, w pnocnej Syrii okoo 9 tysicy lat p.n.e., a w dolinie Jordanu 8 tysicy lat p.n.e. W miar upywu czasu doskonalono technik uprawy i jako ziarna siewnego, stosowano coraz lepsze metody nawoenia i przyspieszania dojrzewania rolin, zaczto take upraw rolin strczkowych i warzyw (grochu i soczewicy).

W tych przyjaznych warunkach naturalnych oswajano rwnie niektre zwierzta i tworzono stada, a gwnym rdem misa byy gazele i kozy, te ostatnie zreszt dostarczay take mleka. Hodowla owiec staa si szczeglnie popularna w pnocnej Mezopotamii ju od okoo 9000 roku p.n.e., a od 6000 roku p.n.e udomowiono rwnie winie, psy i bydo. W tym okresie zaczy powstawa spoecznoci rolnicze, ktre z czasem rozrosy si w wioski i miasta, domy za budowano gwnie z glinianych cegie. Ludzkie osady wyrastay przewanie na wzgrzach, otaczano je rowami zabezpieczajcymi przed dzikimi zwierztami, a stada dodatkowo chroniono w drewnianych zagrodach. W zwizku z coraz intensywniejsz upraw zb wynaleziono kamienne arna, wytwarzano te naczynia codziennego uytku, a midzy lokalnymi spoecznociami kwit handel wymienny. W tym celu posugiwano si

czsto rwnie naturalnymi zasobami, zwaszcza ozdobami produkowanymi z wulkanicznego szkliwa, muszelek i kamieni pszlachetnych. Epok od 8000 roku p.n.e. nazywamy oglnie modsz epok kamienia, lecz wkrtce, bo ju od 6500 roku p.n.e. rozwinita kultura yznego Pksiyca wesza w epok brzu, pierwszy okres w historii metalurgii, kiedy to mied czono z cyn, otrzymujc wytrzymay stop zwany brzem. Osignicia wysoko rozwinitej cywilizacji robi szczeglnie silne wraenie, jeli uwiadomimy sobie, e najstarsze naczynia wykopane na terenie Brytanii pochodz z okoo 2500 roku p.n.e., a upraw jczmienia rozpoczto tam p stulecia pniej. Brytania wesza w epok brzu dopiero po przybyciu plemion z terytorium dzisiejszej Belgii, czyli okoo 2000 roku p.n.e. W 6000 roku p.n.e. Mezopotamczycy pywali odziami po penym morzu, tymczasem Brytyjczycy dopiero w 4 tysice lat pniej nauczyli si tkactwa. Nic zatem dziwnego, e najwczeniejsze legendy o dziejach ludzkoci narodziy si na ziemi biblijnej, na terytoriach yznego Pksiyca, bo w porwnaniu z ludami tej krainy mieszkacy innych czci wiata byli wci barbarzycami. Nie mi wtpliwoci co do tego, e historia wiata zaczyna si na ziemiach opisanych w Ksidze Rodzaju (w greckim tumaczeniu Biblii z III wieku p.n.e. ksiga te nosi nazw Genesis, co oznacza rdo, pocztek. W jzyku hebrajskim nazywa no j Bereszit, czyli Na pocztku.) Dopiero przy dziewitnastym pokoleniu prorokw z generacji wyliczonych przez Ksig Rodzaju pojawiaj si nazwy Kanaanu (Palestyny) i Egiptu. Byy to czasy ju po wyjciu Abrahama z rodzinnej Mezopotamii - kraju, ktrego tereny zajmuje obecny Irak. A zatem nasza opowie musi mie pocztek w Mezopotamii, a cilej mwic w jej poudniowej czci, albowiem Ksiga Rodzaju (11:31 powiada, e Abraham (w oryginale imi jego brzmiao Avram lub Abram) przy by z chaldejskiego Ur. Wczeniejsze biblijne opowieci utwierdzaj nas w prze konaniu, e rodzinne tradycje sigaj korzeniami do terenw pooonych miedz; Tygrysem a Eufratem, nad Zatok Persk. Nazwa Mezopotamia oznacza krain midzy rzekami" i wskazuje na teren; pooone midzy Tygrysem a Eufratem. W praktyce jednake jej granice obejmoway ziemie midzy rzekami od Gr Taurus na pnocy po wybrzee Zatoki Perskiej Pnocna Mezopotamia jest znana w historii jako Asyria, rejony rodkowe nazywano Akadem (tam ley dzisiejszy Bagdad, na pnoc od Babilonu). Niedugo po 4000 roku p.n.e. poudniow Mezopotami zaczto nazywa Sumerem (wymawiano t nazw jak Szumerf i tam te pojawili si pierwsi patriarchowie. Jednym z najpotniejszych miast staroytnego Sumeru byo Uruk (wspczenie noszce nazw Warka), std wywodzi si prawdopodobnie nazwa dzisiejszego Iraku. Na poudniowy wschd od Uruk, w dzielnicy Sumeru zwanej Chal-de, powstao miasto. Obecnie wody Zatoki Perskiej obmywaj tylko niewielki fragment wybrzea Iraku pomidzy Kuwejtem a Iranem (dawniej Persj), lecz w dawnych czasach zatoka wrzynaa si znacznie gbiej w ld, tak wic Ur znajdowao si nad samym jej brzegiem. Okrelenie miasto" nie jest w tym wypadku przesad, poniewa te wane orodki ju od 3800 roku p.n.e. stay si miastami w penym tego sowa znaczeniu, a Uruk ze swoj wielk wityni by z pewnoci pierwszym prawdziwym miastem na wiecie. Spoecznoci miejskie, posiadajce komunalne rady i zarzdy, zaczy powstawa ju okoo 5500 roku p.n.e., kiedy to rolnicza spoeczno Halafanw z Tel Halaf wytyczya brukowane ulice i zbudowaa kanalizacj na 3 tysice lat przed powstaniem prymitywnej konstrukcji Stonehenge w Brytanii. W tych czasach zachodni Europejczycy zaczli si dopiero posugiwa grubo ciosanym, drewnianym pugiem. W mezopotamskim miecie Arpaczyja powstay ogromne publiczne budowle w ksztacie uli, zwane toloi.

Przecitny tolos mia 10 24 metrw rednicy. Jedna z najwikszych spoecznoci Halafanw (w pobliu przyszego Ur) uformowaa si w delcie Tygrysu i Eufratu w Ubajd i stanowia wane centrum metalurgii i wyrobu naczy glinianych, obok za wyroso najwitsze miasto Sumeru - Eridu. Innymi wanymi orodkami miejskimi w tym rejonie byy Kisz, Nippur, Erech, Logasz oraz Larsa i podobnie jak wspczesne miasta wyrniaj si swymi katedrami, tak te kulturalne orodki (poczwszy od 3800 roku p.n.e.) charakteryzoway wspaniae, bogato zdobione, niebotyczne witynie. Mezopotamia ju od 10 000 roku p.n.e. stanowia najwaniejsze centrum kulturowe wiata, ale ogromny rozwj w tym rejonie nastpi okoo 4000 roku p.n.e., kiedy w poudniowej jego czci powstao i rozkwitao pastwo sumeryjskie z prawdziwie potnymi orodkami miejskimi. W tym czasie byy to w istocie miasta-pastwa, stanowice odrbne krlestwa, a historia bezprecedensowego, gwatownego rozwoju Sumeru znalaza odbicie w Ksidze Rodzaju w opowieciach o patriarchach. Ta niewiarygodna ekspansja kulturowa bya nie tylko wynikiem oglnej ewolucji spoeczestwa, lecz bez wtpienia u jej podstaw leaa rewolucja technologiczna i naukowa, ktra od dawna wprawia w zdumienie uczonych i historykw.

Rozdzia 2 Jak wdrowne ptaki

Kroniki Adamitw
Pamitajc o owych wspaniaych czasach Sumeru, warto teraz zajrze do Biblii i skonfrontowa znane nam fakty z tekstami w Ksidze Rodzaju. Przy tym nie naley pomija szerszego aspektu procesw ewolucyjnych zachodzcych na wiecie i przyczyn, dla ktrych sumeryjskie pastwo w tym okresie (4000-2000 rok p.n.e.) o kilka tysicy lat wyprzedzio pod wzgldem rozwoju cywilizacji naturaln drog ewolucji ludzkoci. Musimy przyjrze si dokadnie poszczeglnym elementom tego gwatownego rozwoju i wpywowi, jaki mia na przysze dzieje wiata. Przede wszystkim jednak powinnimy pamita o tym, e gdyby nie w szalony postp kulturowy staroytnej Mezopotamii nasza obecna cywilizacja nie zaistniaaby w takiej postaci, w jakiej znamy j dzisiaj. W naszych czasach w rnych czciach wiata nadal istniej plemiona Buszmenw wiodce ywot co prawda uporzdkowany, lecz wedug naszych obecnych standardw

prymitywny. Tumaczy si to izolacj od reszty wiata. Ale czyme jest ta reszta wiata? Ludzie ci z pewnoci nie byli odgrodzeni od ewolucji, bo przecie wedug uczonych ewolucja jest procesem naturalnym, zachodzcym bez przerwy. Dziki rodowisku, w ktrym przebywaj, stanowi kwintesencj naturalnej ewolucji, lecz ewolucja ta od tysicy lat utrzymuje ich wci na tym samym etapie epoki kamienia. Wybitny uczony Zecharia Sitchin twierdzi w swoich Kronikach Ziemi, e prawdziwa zagadka tkwi nie w zacofaniu Buszmenw, lecz w naszym wasnym gwatownym postpie cywilizacyjnym. Milion lat zajo czowiekowi uwiadomienie sobie, e kamieniem nie tylko mona rzuca, ale e nadaje si on rwnie do obrbki i innych zastosowa. Kolejne 500 tysicy lat czowiek neandertalski uczy si wykorzystwa kamienne narzdzia, a dopiero po nastpnych 50 tysicy lat zacz uprawia ziemi i odkry obrbk metali. Te dugotrwae i pene trudu naturalne procesy ewolucyjne przywiody wreszcie ludzko do 5000 roku p.n.e. Gdyby przyj tak miar postpu, to daleko by nam byo obecnie do powstania matematyki, inynierii czy nauki w ogle, lecz oto my - zaledwie 7 tysicy lat pniej - wysyamy sondy na Marsa! W gruncie rzeczy to Buszmeni s prawdziwymi spadkobiercami powolnego postpu Natury. A my, tak zwana rasa cywilizowana, o wiele dugoci wyprzedzilimy samoistn ewolucj wycznie dziki umiejtnemu wykorzystaniu wiedzy. Nie jest to jednak dzieem przypadku: wiedzy nie mona wymyli, trzeba j zdoby i odziedziczy. W jaki sposb i po kim odziedziczylimy zatem wiedz? Jak si potem dowiemy, odpowiedzi na te pytania naley szuka w zachowanych tekstach staroytnych Sumerw, a wedug biblijnej opowieci o Adamie i Ewie, rdem owej mdroci jest Drzewo Wiadomoci Dobrego i Zego" (Ksiga Rodzaju 2:9). Od czasu gdy w 1871 roku przyrodnik Karol Darwin opublikowa dzieo O pochodzeniu czowieka, rozpta si spr o to, czy rasa ludzka ewoluowaa przez miliony lat stopniowo w sposb naturalny, czy te Adam i Ewa byli pierwszymi miertelnikami stworzonymi przez Boga, jak gosi Ksiga Rodzaju. Jeli przeledzimy cay proces ewolucji od najprymitywniejszych antropoidw sprzed 30 milionw lat, to i tak okae si, e czowiek neandertalski pojawi si okoo 70 tysicy lat p.n.e. Rasa ta wygina po blisko 40 tysicy lat, a okoo 35 000 roku p.n.e. pojawi si czowiek z Cro-Magnon, zapocztkowujc tym samym er Homo sapiens (czowieka mylcego) wraz z ca jego sztuk, odzieniem i struktur spoeczn. Jeli wic zaoymy, e Adam by pierwszym czowiekiem (czy choby symbolicznym uosobieniem pierwszego czowieka), to jak dat pocztkw ludzkoci powinnimy przyj: 35 000 rok p.n.e., 70 000 rok p.n.e. czy jeszcze wczeniejsz? Nie tak dawno, bo w 1996 roku papie Jan Pawe II stwierdzi, e teoria ewolucji bya czym wicej ni hipotez". Stwierdzenie to pado podczas konferencji Papieskiej Akademii Nauk, a poniewa papie jest z zaoenia nieomylny, dao to katolikom do mylenia. No bo jak mona pogodzi teori Darwina z tym, co zostao napisane w Ksidze Rodzaju? W kocu kardyna John O'Connor owiadczy w katedrze w. Patryka w Nowym Jorku, e by moe Adam i Ewa w ogle nie byli istotami ludzkimi, lecz jak nisz form zwierzt. Niedugo potem liczni przedstawiciele odamu katolickiego w Kociele anglikaskim zaczli powanie kwestionowa tradycyjn interpretacj tekstw biblijnych. Ale czy nie bya to z ich strony nadgorliwo? W gruncie rzeczy Ksiga Rodzaju okrela Adama jako czowieka" - istot mylc. W kontekcie oglnej ewolucji ycia na Ziemi teksty te s z pozoru cakiem spjne, cho od strony chronologicznej zawieraj pewne nonsensy, jak choby we fragmentach mwicych o Stworzeniu w cigu szeciu dni". Podobnie jak Darwin i inni uczeni, Ksiga Rodzaju stwierdza, e przed Adamem (czowiekiem) istniay na Ziemi roliny, ptaki i zwierzta (Ksiga Rodzaju 1:11-25). Te rozmaite formy ycia pojawiay si w porzdku uznawanym przez uczonych, a czowiek ostatecznie zdobywa nad nimi dominacj (Ksiga Rodzaju 1:28). Historia Adama nie zostaa po raz pierwszy spisana przez Hebrajczykw, poniewa opowie o nim znajduje si w znacznie starszych kronikach. A jednak cig zdarze przedstawionych w Ksidze Rodzaju jest cakowicie zgodny z odkryciami archeologicznymi i geologicznymi, cho w rzeczywistoci procesy ewolucyjne trway znacznie duej. Adam w Ksidze Rodzaju pojawia si nagle, ale zarazem przedstawia si go jako jedyn w swoim rodzaju form czowieka, ktr poprzedzay inne formy ycia. To oznacza,

e wbrew twierdzeniom kardynaa O'Connora Adam i Ewa wcale nie byli nisz form zwierzt", cho wci nie wiadomo, kiedy si pojawili. Czyli nadal musimy boryka si z kwesti czasu, w jakim pojawia si istota ludzka. Jeli przyjmiemy, i Adam nie nalea do gatunku nieinteligentnych an-tropoidw w rodzaju Homo habilis (okoo 2 milionw lat p.n.e.) i Homo erectus (okoo miliona lat p.n.e.), to stajemy przed pytaniem, czy by on prehistorycznym neandertalczykiem, czy pniejszym czowiekiem z Cro-Magnon? Fakt, i Adam posiada zdolno odrniania dobra od za po zjedzeniu zakazanego owocu (Ksiga Rodzaju 3:6,22), wskazuje na to, e nalea do gatunku Homo sapiens, co w dosownym tumaczeniu brzmi czowiek mdry" (od aciskiego sapientia, czyli mdro"). W istocie musia pochodzi ze znacznie bardziej rozwinitego gatunku Homo sapiens sapiens. A zatem czas jego pojawienia si przypada na okres po 35 000 roku p.n.e. Ale neandertalczycy i przedstawiciele innych gatunkw praludzi pojawili si przed tym okresem dlaczego wic mwi si o Adamie, e by pierwszym czowiekiem"? Jak ras zapocztkowa? atwiej jest umiejscowi Adama w czasie w aspekcie historycznym ni wedug zapisw w Ksidze Rodzaju. Ale nawet wwczas nie traci swego biblijnego pierwszestwa, bo niewtpliwie da pocztek gatunkowi. Przedtem jednak powinnimy dokadniej przyjrze si chronologii Ksigi Rodzaju, eby mc pniej zlokalizowa Adama i Ew w bardziej wiarygodnych historycznie czasach. W teologii chrzecijaskiej uwaa si, e Adam zaistnia w-4004 roku p.n.e. Pogld ten przyjto w 1650 roku, kiedy protestancki biskup z Irlandii, James Ussher z Armagh, opublikowa swoje synne dzieo Annales Veteris Testamenti. Jego metoda oblicze jest bardzo prosta, opiera si na wieku pierwszych patriarchw i ich potomkw (patrz: tab. Biblijny wiek pierwszych patriarchw, s. 233). W Ksidze Rodzaju napisano, e Adam mia 130 lat, kiedy narodzi si jego syn Set; Set liczy 105 lat, kiedy da ycie Enoszowi; Enosz mia 90 lat, gdy na wiat przyszed jego syn Kenan - i tak dalej. Do tego momentu (od Adama do Kenana) upyno 325 lat. Od Kenana do Noego mino 731 lat, a od Noego do Abrama (Abrahama) kolejne 890 lat - czyli w sumie 1946 lat od powstania Adama do narodzin Abrama. W tych obliczeniach dugo ycia poszczeglnych patriarchw (z Metuszelachem, ktry przey 969 lat) nie ma znaczenia, dlatego e liczy si tylko ich wiek prokreacyjny. Ksiga Rodzaju powiada, e od Adama do Abrama byo 19 pokole patriarchw, a wic 1946 lat podzielone przez 19 daje redni dugo ycia okoo 102 lat, gdy tymczasem obecnie rednia ta wynosi lat 30. Mona z atwoci zakwestionowa dugowieczno pierwszych patriarchw, ale nie wycigajmy zbyt pochopnych wnioskw, poniewa sceptycyzm utrudnia wszelkie poznanie. Problem z wyliczeniami Usshera polega na tym, e sum wieku patriarchw trzeba zacz liczy od konkretnego historycznego zdarzenia -on za sam ustala dat na 2348 rok p.n.e., czyli rok biblijnego Potopu. Jeli cofniemy si do czasw Noego, czyli do poowy drogi midzy Adamem i Abramem, okae si, e od pojawienia si Adama mino 1056 lat. W Ksidze Rodzaju napisano, e w chwili nastania Potopu Noe liczy 600 lat. A zatem wedug Biblii Potop nastpi 1056+600=1656 lat po pojawieniu si Adama. Wedug Usshera biblijny Potop mia miejsce w 2384 roku p.n.e., jeli wic dodamy 1656 lat do 2348 roku p.n.e., otrzymamy 4004 rok p.n.e., a dat t uznaje si w chrzecijastwie za dzie pojawienia si Adama. Dwiecie lat temu, w 1779 roku, zaakceptowana przez Koci Historia uniwersalna posuna si a tak daleko, e wyznaczya dzie rozpoczcia stworzenia wiata przez Boga na 21 wrzenia 4004 roku p.n.e.! W 1654 roku, na ponad sto lat przed Histori uniwersaln, sobr watykaski ogosi, e kady, kto zakwestionuje t dat, zostanie uznany za heretyka. Zapis ten znis dopiero papie Pius XII w 1952 roku w wystpieniu na forum Papieskiej Akademii Nauk. Stwierdzi te, e teolodzy nie mog ignorowa najnowszych odkry geologii i e nie ulega wtpliwoci, i Ziemia istnieje od miliardw lat. Powiedzia ponadto, e czas nie odgrywa zasadniczej roli w biblijnym Stworzeniu, albowiem owe sze dni pracy Boga maj charakter czysto symboliczny i e niezalenie od odkry wspczesnej nauki jest On nadal stworzycielem wszystkiego, co istnieje na ziemi. Owiadczenie to byo cakowicie zgodne z tym, co w 1996 roku powiedzia Jan Pawe II, lecz wielu duchownych zapomniao zapewne o wystpieniu papieskim sprzed czterdziestu czterech lat i ze zdumieniem przyjo stwierdzenie swego duchowego przywdcy, e Ksiga Rodzaju i nauki przyrodnicze s do pewnego stopnia

zbiene. Ale co mog powiedzie ydzi na ustalenia arcybiskupa Usshera? W kocu Stary Testament jest ich wit ksig i podstaw doktryny religijnej. Czy przyjmuj 4004 rok p.n.e. jako dat stworzenia wiata? Ot nie cakiem si zgadzaj, ale ustalaj zblion dat stworzenia Adama na 3760 rok p.n.e. - pierwszy rok w kalendarzu ydowskim. S pewne rnice w kalkulacji czasu, poniewa Hebrajczycy tradycyjnie posuguj si kalendarzem ksiycowym, skadajcym si z trzystu pidziesiciu czterech dni, gdy tymczasem kalendarz soneczny liczy dni trzysta szedziesit cztery. Prastara Ksiga Jubileuszy (6:2936) podkrela, e cykl ksiycowy jest zafaszowaniem cyklu nakazanego: Tak zostao nakazane w tablicach zesanych z nieba (...) a ty nakazae dzieciom Izraela, e powinny liczy dni w takim porzdku, trzysta i szedziesit cztery dni". Ksiga Jubileuszy jest w caoci powicona pomiarowi czasu, a rozpoczyna si nastpujco: Oto sowa podziau dni zgodnie z prawem i wiadectwem". Z tego powodu ascetyczni ydzi (jak na przykad powstaa w I wieku p.n.e. grupa esseczykw z Qumran) oskarali faryzeuszy i saduceuszy ze wityni Jerozolimskiej o grzech przeciwko sabatowi. Dowodzili, e rok soneczny liczcy trzysta szedziesit cztery dni dzieli si na pidziesit dwa siedmiodniowe tygodnie, a hebrajski rok ksiycowy - nie. Prawdopodobnie z tej przyczyny Ksiga Jubileuszy nie zostaa wczona do uznawanego przez Hebrajczykw Starego Testamentu. cilej mwic, rok soneczny w kalendarzu juliaskim, wprowadzonym w 45 roku p.n.e. przez Juliusza Cezara, dzieli si na mniej wicej 365 i 1/4 dnia, i tym wanie kalendarzem posuy si arcybiskup Ussher do swych oblicze w 1650 roku. Roczny cykl w tym kalendarzu liczy trzysta szedziesit pi dni, a jeden dzie (cztery 1/4 dnia) dodaje si co cztery lata, w tak zwanym roku przestpnym. Jeli wic przyj redni z oblicze chrzecijan i ydw, data stworzenia Adama wypadaaby w 3882 roku p.n.e., czyli znacznie pniej ni pojawienie si Homo sapiens 35 tysicy lat p.n.e. W istocie oznaczaoby to, e Adam zjawi si na wiecie grubo po starszej, rodkowej i modszej epoce kamienia, raczej w bliskowschodniej epoce brzu, kiedy to w powszechnym uyciu byo koo, metalowy pug i statki do morskiej eglugi. Jednak data ta nie odbiega zbytnio od pewnych dramatycznych wydarze w poudniowej Mezopotamii okoo 4000 roku p.n.e. A charakter tych zdarze sprawia, e nabieraj sensu cechy przypisywane Adamowi jako pierwszemu, jedynemu w swoim rodzaju czowiekowi. Warto w tym miejscu powiedzie sw kilka o Abramie, ostatnim z patriarchw, ktry w osiemnacie pokole po Adamie opuci rodzinne Ur w poudniowej Mezopotamii i powdrowa na pnoc do Haranu. Nastpnie, po mierci ojca Teracha Abram z on Saraj i bratankiem Lotem skierowa si na zachd, do ssiedniego Kanaanu (Ksiga Rodzaju 12:4-5). Uczyni to jakoby na rozkaz Boga, ale moe by jaki powd, ktry przyspieszy migracj? Z pewnoci tak.

Dom Abrama znajdowa si w Ur chaldejskim, wspaniaym miecie krlestwa Sumeru, a wspczesne kromki donosz, e wkrtce po 2000 roku p.n.e. zostao ono spldrowane przez krla ssiedniego Elamu. Cho miasto odbudowano, to jednak orodek wadzy przenis si na pnoc do Haranu, do krlestwa Mari. To tam wanie Terach zawid Abrama i innych krewnych. Ale Haran nie byo tylko nazw kwitncego miasta, lecz take imieniem brata Abrama (ojca Lota), ktry zmar, zanim rodzina opucia Ur chaldejskie (Ksiga Rodzaju 11:27-28). Inne miasta pnocnej Mezopotamii take nosiy imiona przodkw Abrama, co odkryli archeolodzy podczas wykopalisk prowadzonych w tym rejonie od 1934 roku. Wyczytali to z glinianych tablic, zawierajcych raporty gubernatorw i penomocnikw. Znaleziono tam nazwy takie jak Terach (ojciec Abrama), Nachor (ojciec Teracha), Serug (ojciec Nachora) i Peleg (dziadek Seruga). Jak widzimy, patriarchowie nie pochodzili z jakiej zwyczajnej rodziny, lecz byli potomkami potnej dynastii. Co wic stao si tak wanego, e to dawne dziedzictwo i rodowe dostojestwo nagle upado? Jakie okolicznoci zmusiy Abrama do ucieczki z Mezopotamii do Kanaanu? Sumeryjski tekst z 1960 roku p.n.e. (czyli z tego samego mniej wicej okresu, w ktrym Terach przenis rodzin z Ur do Haranu) moe zawiera klucz do tej zagadki: Bogowie opucili nas, jak wdrowne ptaki. Dym pokry nasze miasta caunem". Oto do akcji wkracza niezmiernie intrygujcy element: bogowie". Jacy bogowie? Aby znale odpowied na to pytanie, musimy cofn si do pocztku Ksigi Rodzaju. Ot po stworzeniu Adama Bg powiada: Uczymy czowieka na Nasz obraz, podobnego Nam". Pniej Bg, po zjedzeniu przez Adama i Ew zakazanego owocu, rzecze: Oto czowiek sta si taki jak My". Te teksty w Biblii s cakowicie zgodne z treci kronik z okresu sumeryj-skiego (Bogowie nas opucili" itd.), jednake przecz tradycji goszcej, e by tylko jeden Bg. I oto ten jedyny Bg nawet w samej Biblii mwi o sobie my", nasz" i o bogach" w liczbie mnogiej! Do kogo zatem si zwraca mwic: Oto czowiek sta si taki jak My"?

Ur chaldejskie
Mimo i nazwa miasta Ur jest nam doskonale znana, gwnie ze wzmianek w Biblii, to jednak dopiero w tym stuleciu zdoano zlokalizowa jego pooenie, a same ruiny odkryto niemal przez przypadek. W pocztkach XIX wieku budowniczowie kolei bagdadzkiej zaprojektowali stacj kolejow okoo dwustu kilometrw na pnoc od Basry, poniewa byo to miejsce atrakcyjne dla turystw. Nad pustynn okolic dominowao wysokie wzniesienie, ktremu Beduini nadali nazw Tell al Muqajjar (Asfaltowy Kopiec). Ale kilka tysicy lat temu owa pustynia bya yzn dolin, gdzie uprawiano palmy daktylowe. Jak wkrtce odkryto, w tym wielkim kopcu znajdowaa si wielopoziomowa witynia Ur oraz inne obiekty staroytnego miasta. W 1923 roku archeolog sir Charles Leonard Woolley, wraz z zespoem uczonych z Museum i uniwersytetu w Pensylwanii, przystpili do wykopalisk na terenie wzgrza, poniewa kilka lat wczeniej na jego szczycie znaleziono zbir bardzo starych tekstw wyrytych na kamiennych walcach. Na jednej z tych pieczci cylindrycznych, jak je nazywano, wyryte byo imi krla Urnammu, ktry panowa w Ur okoo 2010 roku p.n.e. Uznano wic, e jest to prawdopodobnie miasto Abrama. Wewntrz wzgrza Woolley odkry liczne mniejsze paskowye, z czego wycign wniosek, e wyznaczay one granice kolejnych konstrukcji, ktre powstaway na budowlach z poprzednich epok. Pi z nich zidentyfikowano jako witynie o niezwykle grubych cianach, niczym fortece. Kada z budowli miaa wyoony kamieniami dziedziniec otoczony komnatami, z fontannami zasilanymi wod z rynien wyoonych niezniszczonym przez czas materiaem bitumicznym, a take rozmaite rodzaje piecw i wielkie ceglane stoy. Woolley napisa w swoim dzienniku: Napalilimy w jednym z nich i najstarsza kuchnia na wiecie znowu nadawaa si do uytku". Gwna witynia wewntrz Tell al Muqajjar stanowia zwieczenie czteropitrowej budowli z glinianej cegy, a na kadym poziomie rodkowy rdze budowli otacza taras. W wyszych partiach tarasy te zmniejszay si do rozmiarw stopni, tworzc piramid z zewntrznymi schodami prowadzcymi z jednego poziomu na nastpny, a na paskich tarasach w dawnych czasach sadzono drzewa, krzewy i wiszce ogrody. Budowle tego rodzaju s obecnie uznawane za typowe obiekty wielkich sumeryjskich metropolii, nadano im nazw zikkuratw, czyli wie wznoszcych si do nieba". Speniay waniejsz funkcj, poniewa uznawano je za wite gry" lub niebiaskie wzgrza". Najbardziej znanym zikkuratem jest wiea Babel (Ksiga Rodzaju 11:1-9), ktr zbudowano na babiloskiej rwninie Szinaru, czyli Sumeru. Zikkurat ten ju dawno rozpad si, lecz na jego miejscu Nabuchodonozor II (604-562 p.n.e.) zbudowa nowy, zasyn take jako konstruktor synnych wiszcych ogrodw Babilonu, ktre uznano za jeden z siedmiu cudw wiata. Cho ten najnowszy zikkurat take rozsypa si w proch, to jednak jego rozplanowanie widoczne na najniszym poziomie dowodzi, i by znacznie wikszy ni pierwotna budowla w Ur. W caym kompleksie wityni Ur oraz otaczajcych j mniej szych wity odkryto resztki biur, warsztatw, magazynw, sklepw, szpitali, sdw i szk. Pozostao te sporo dokumentw: zapiski prawnikw, poborcw podatkowych, mynarzy, sklepikarzy, nauczycieli, lekarzy, a nawet rejestry domu mody -wszystkie, rzecz jasna, sporzdzone jedynym w swoim rodzaju pismem klinowym Sumeru. Znaleziono ponadto kalkulatory matematyczne, w tym tablice z obliczeniami pierwiastkw kwadratowych i szeciennych, rwnania trjkta dokadnie takie same jak w geometrii Euklidesa, ktry y tysic siedemset lat pniej!

Zikkurat w Ur. ciana gwna miaa 16,5 metra wysokoci, wiea za okoo 23 metrw. Dwie niej pooone partie z wypalanej cegy byy czarne, wysza cz - czerwona, a umieszczon na samym szczycie wityni pokryto bkitnymi pytkami ze szkliwa ze zocistym daszkiem. Barwy te symbolizoway ciemnoci pieka, zamieszkan Ziemi, niebo i Soce.

Anglo-amerykaska ekipa kontynuowaa prace przez kolejne lata. Spod czerwonych urwisk Tell al Muqajjar wychyno w kocu cae miasto Ur otoczone murami z wypalanej cegy o wysokoci okoo 8,5 metra i 25,5 metra gruboci u podstawy. Okryto tam rwnie rozdzielone uliczkami rzdy domostw - ale co to byy za domy! W niczym nie przypominay siedzib prymitywnych ludw: byy to dwupitrowe wille, liczce nawet czternacie pomieszcze. ciany pokryway tynki pomalowane na biao, w hallach u wejcia znajdoway si umywalnie do opukiwania stp i doni z piasku przed przejciem do wewntrznych pomieszcze. Dziedzice w rodku wyoono pytami, na wyszy poziom prowadziy schody, a wok - na parterze i na galerii - znajdoway si pokoje dla domownikw i goci. Wille wyposaono nawet w toalety i umywalki ze znakomicie rozplanowanym systemem dostarczania wody i odprowadzania ciekw. Domy te zbudowano w drugim tysicleciu p.n.e., lecz nawet wedug wspczesnych standardw byy to luksusowe rezydencje. Jeeli Abram pochodzi z Ur, to bez wtpienia nalea do elity, albowiem nie byo w tym miecie ubogich dzielnic. Sir Leonard Woolley zanotowa w swoim dzienniku: Musimy cakowicie zrewidowa nasz pogld na osobowo hebrajskiego patriarchy, wiemy bowiem, w jak wykwintnym otoczeniu spdzi pierwsz cz ycia. By obywatelem wspaniaego miasta, dziedzicem tradycji starej, wysoko rozwinitej cywilizacji". Istotnie, jak si potem okae, Abram by potomkiem crki potnego krla Urnammu, budowniczego pierwszego zikkuratu w Ur. Jakby tych wielkich odkry byo mao, zesp Woolleya natkn si na inne niespodzianki. Badajc fundamenty liczcego 4 tysice lat zikkuratu i jego zewntrzne mury znaleziono pozostaoci innego wielkiego zikkuratu oraz ukrytego pod ziemi miasta pochodzcego z jeszcze starszych czasw, poniewa cegy, ktrymi wyoony by dziedziniec, zrobiono 4 tysice lat p.n.e. Byy tam grobowce i artefakty z 3700 roku p.n.e., czyli z czasw Adama, ponadto znaleziono cenne eksponaty archeologiczne z jeszcze odleglejszej epoki. Woolley i jego ludzie odkryli w istocie miejsce pochwku krlw wraz z zapiskami i innymi przedmiotami nieporwnanie cenniejszymi ni egipskie. Byy to niepodwaalne dowody istnienia najstarszej i najwikszej cywilizacji wiata, wysoko rozwinitej kultury, ktra istniaa ju na 2 tysice lat przed pocztkami pastwa egipskiego, a powstaa 4 tysice lat przed najwczeniejsz cywilizacj greck. Wszystkich tych odkry dokonano w latach 20. naszego stulecia pod wielkim kopcem piasku i smoy, obok stacji kolejowej, pozornie w samym rodku niczego.

Rozdzia 3 Purpurowe szaty i srebrne grzebienie

Wielki Potop
Badajc histori staroytnej sumeryjskiej Mezopotamii, moemy skonfrontowa chronologi stosowan w ksigach biblijnych, zwaszcza w Ksidze Rodzaju, z najnowszymi odkryciami archeologii. W tym wypadku najlepsz okazj do porwnania jest Wielki Potop opisany w opowieci o Noem (Ksiga Rodzaju 7:10-24). Mia on jakoby nastpi w dziewi pokole po Adamie i dalszych 9 pokole przed Abramem. Jeli wic uda si nam zlokalizowa w czasie Wielki Potop, wwczas zdoamy ustali najwaniejsze daty nastpstwa pierwszych patriarchw. Jak ju wspomniaem, za dat Potopu przyjmuje si 2348 rok p.n.e. wedug oblicze arcybiskupa Usshera. Ale przed odkryciem dokonanym przez Wooll-beya w latach 20. naszego stulecia ani Ussher, ani nikt inny nie mg zna rzeczywistej daty tego kataklizmu, ani nawet wiedzie z ca pewnoci, czy istotnie mia on miejsce w tym rejonie. Prace wykopaliskowe w Mezopotamii rozpoczy si przecie dopiero w dobre trzy stulecia po mierci Usshera. Jakie 13 tysicy lat temu (okoo 11000 roku p.n.e.), pod koniec ostatniej epoki lodowej na Ziemi zapanowa agodniejszy klimat. Szybka zmiana temperatury spowodowaa obsunicie si p lodowych w Arktyce i na Antarktydzie, przemieszczenie si duych mas wody, co z kolei wywoao wysokie fale pywowe w duych zbiornikach. Ale czy to wanie by w biblijny Potop? Raczej nie, cho niewtpliwie stao si to punktem zwrotnym w przyrodzie, zwiastujcym epok uprawy roli w rejonie yznego Pksiyca. To, co nastpio po biblijnym Potopie, nie byo pocztkiem ycia osiadego, ktre ju wczeniej istniao, lecz epok cywilizacji i rozkwitu sumeryjskich miast-pastw. Badajc okolicznoci Potopu w Ksidze Rodzaju, przyczmy si na chwil do sir Leonarda Woolleya i jego zespou, poniewa to oni odkryli pozostaoci przedpotopowej Mezopotamii. Naley jednake pamita, e w tych odlegych czasach Mezopotamia bya centralnym orodkiem do ograniczonego rejonu geograficznego. Przez wiele pokole wadcy tej czci kuli ziemskiej nosili miano Krlw Czterech Czwartych wiata", a zatem dua powd na tym skrawku ziemi uznana zostaa za katastrof na skal wiatow, tak jak to okrela Stary Testament. Po szeciu latach od rozpoczcia wykopalisk w Ur archeolodzy Woolleya znaleli interesujce groby pochodzce z okoo 3500 roku p.n.e., wrd nich rwnie grobowce kamienne. Jest to o tyle niezwyke, e w tej pustynnej krainie nigdy nie byo kamienia: w promieniu czterdziestu omiu kilometrw od Ur nie znaleziono nawet najmniejszego otoczaka. Ta podziemna konstrukcja bya swego rodzaju ekstrawagancj, archeolodzy od razu zorientowali si, e to grobowiec jakiej wanej osobistoci. Po wejciu do krypty ludzie Woolleya osupieli z zadziwienia, ujrzeli bowiem bogactwa, jakich nigdy przedtem nie widzieli. Byy tam zote puchary, ozdoby z czerwonego kamienia i lapis-lazuli, brzowe naczynia stoowe, srebrna biuteria, mozaiki z macicy perowej, przepiknie ozdobione muszlami harfy i liry, ogromny rydwan ze zotymi gowami lww i bykw, naczynia ze srebra, alabastru, miedzi i marmuru, narzdzia i bro ze zota oraz wszelkiego rodzaju przedmioty sztuki, ktre bogactwem i liczebnoci przewyszay nawet wspaniaoci znalezione w Egipcie w grobowcu Tutanchamona z okresu o tysic szeset lat pniejszego. Wraz z dostojnikiem pochowano wojownikw w hemach, z wczniami i tarczami z miedzi, srebra i zota. Odkryto take szcztki dam w purpurowych szatach, z wymylnymi nakryciami gowy, zotymi kolczykami i srebrnymi grzebieniami. Byy to szcztki licznej suby i stranikw gwnego grobowca, ktry, jak si okazao, nalea do krlowej Szubad, panujcej w czasach poprzedzajcych najstarsze dynastie egipskie. Obok znajdowa si grobowiec jej maonka, Abargiego. Szcztki Abargiego zostay bardzo zniszczone dawno temu, lecz ciao Szubad byo

prawie nietknite, a zostao wystawione na widok publiczny na zotych marach, w rku dzierya zoty kielich, obok za klczay dwie suebnice. Odziano j w paszcz naszywany paciorkami ze zota, srebra, lapis-lazuli, agatu i chalcedonu (rodzaj kwarcu). Na ramionach krlowej umieszczono srebrne i zote amulety, przedstawiajce ryby i gazele, gow jej za ozdabiaa korona ze zotych lici buku i wierzby. Obok dokonano dalszych odkry, gdy otwarto drugi krlewski grobowiec, na ktrym widnia napis Meskalamdug, krl". Napis na zotej misie wewntrz informowa, e krl Meskalamdug to Bohater Dobrej Ziemi". By on zapewne krewniakiem Szubad i Abargiego, a wrd ozdobnych przedmiotw w jego grobowcu znaleziono najpikniejsze wyroby zotnicze, jakie kiedykolwiek widzia wiat. Na gowie zmary mia hem z wytaczanej zotej blachy spojonej z ochraniaczami policzkach. Hem ten, liczcy 5 tysicy lat, ma ksztat peruki, z przedziakiem porodku i lokami misternie wyrzebionymi w metalu, opadajcymi falami i puklami zwijajcymi si wok doskonale uksztatowanych uszu. Wida wyranie kady wos, a cao zostaa wykonana z jednego arkusza 15-karatowego stopu zota i srebra. Napis na pieczci cylindrycznej gosi, e maonk Meskalamduga bya Nin-banda. W swoim czasie dowiemy si wicej o tej wielce wpywowej parze. Na tym etapie prac archeologicznych wykopano przedmioty z okresu o tysic siedemset lat wczeniejszego od czasw Abrama i ponad tysic lat wczeniejszego ni epoka Noego, lecz jak dotd nie znaleziono adnych ladw Potopu. Po tym obiecujcym odkryciu kopano dalej, bo wszyscy byli ciekawi, co znajduje si w jeszcze bardziej zamierzchej przeszoci. Drono coraz gbsze szyby, a wreszcie natrafiono na popi drzewny i liczne zapisane gliniane tablice. Kontynuowano prac, wydobywajc kawaki naczy i sprztw domowych, wreszcie kopacze oznajmili, e natrafili na twardy grunt. Uznali, e dotarli do koca, a przynajmniej tak im si zdawao. Wwczas sam Woolley zszed do jamy i ku swemu zaskoczeniu stwierdzi, i nie stoi na skalnym podou, lecz na wyjtkowo twardej warstwie gliny, ktra moga powsta tylko z osadw niesionych przez wod. W pierwszej chwili uzna, e skoro Ur w staroytnych czasach znajdowao si bliej wody, to z pewnoci s to muy dawnej delty Eufratu, jednake dokadne badanie terenu nasuno zgoa odmienne wnioski. Przede wszystkim koncepcja, i natrafiono na muy rzeczne, bya o tyle nie do przyjcia, e nawet dokopawszy si do tej gbokoci, uczeni nadal znajdowali si znacznie powyej poziomu morza, a ju z pewnoci ponad korytem Eufratu. Dlatego postanowili kontynuowa prace. Przedarli si przez kolejne dwa i p metra gliny, ktrej warstwa skoczya si rwnie nagle, jak si pojawia. Pod ni znajdowaa si ziemia tego samego typu co grunt w caym rejonie yznego Pksiyca. Nastpnie znowu pojawiy si lady zasiedlenia przez ludzi: naczynia, dzbanki, misy itp. Pod grub warstw wodnego nanosu znaleziono pozostaoci ludzkiego osadnictwa, a gdy przeprowadzono analiz gliny, okazao si, i zawiera szcztki zwierzt morskich z czasw, gdy morze zalao cay ten rejon. Zbadano warstwy geologiczne, ktre -podobnie jak w innych sytuacjach -ukazuj swj wasny kalendarz. Pokad gliny zosta naniesiony na starsz osad okoo 4000 roku p.n.e., a Woolley wysa do Londynu taki oto telegram: Znalelimy Potop". Potem inni archeolodzy prowadzili badania w dolinie Eufratu-Tygrysu. W sporej odlegoci na pnocny zachd od Ur, w Kisz w pobliu Babilonu, warstwa nanosu zmniejszya si do 46 centymetrw, lecz nadal stanowia zwarty pokad. Obliczono, e fale potopu zalay teren o dugoci 644 kilometrw z pnocy na poudnie i 161 kilometrw ze wschodu na zachd. W owym czasie by to prawdziwy kataklizm i ludziom tam zamieszkaym wydawa si z pewnoci kocem wiata. Jeli wic wedug przyjtych oblicze Adam pojawi si w 3882 roku p.n.e., a Noe y w dziewi pokole po Adamie, to z pewnoci kalkulacje te s mylne. Skoro wiek warstwy popotopowej w Mezopotamii zosta ustalony na okoo 4 tysice lat p.n.e., oznaczaoby to, e potop nastpi jeszcze przed Adamem. Nie ma absolutnie adnych ladw nanosu powodziowego w okresie okoo 2348 roku p.n.e. Std wniosek, e obliczenia arcybiskupa Usshera s bdne. Jeli wic Noe y w okresie Potopu -jak gosi Biblia - to znaczy, e data pojawienia si Adama przypada na okres wczeniejszy. I tu z pomoc przychodz nam staroytne mezopotamskie teksty, ktre na przekr Biblii dowodz, e Adam pojawi si po" Potopie.

Kiedy zatem pojawi si Noe? Wyglda na to, e w ogle go nie byo. Spord dwudziestu tysicy zachowanych glinianych tablice, ktre odkopano w najsynniejszym staroytnym archiwum wiata w Niniwie w mezopotamskiej Asyrii, dwanacie opowiada histori Potopu. Wedug tych tekstw bohaterem, ktremu bogowie polecili zbudowa statek", by krl Utanapisztim ze Szuruppak, ktry wada t krain okoo 4000 roku p.n.e. W opowieci o nim czytamy, e gdy wody opady, cay ludzki rodzaj obrci si w glin; ziemia bya paska jak dach domu". Zanim jednak bliej przyjrzymy si mezopotamskim opowieciom o Potopie, warto dowiedzie si, jak hebrajscy autorzy Ksigi Rodzaju niemal 3,5 tysica lat pniej przeszczepili legend Utanapisztima do znacznie pniejszych czasw Noego. Dziki temu atwiej bdzie nam zlokalizowa w czasie historycznego Adama.

Tradycja hebrajska
Uczeni s zgodni co do tego, e w Ksidze Rodzaju pojawiaj si dwa opisy stworzenia. Uznaje si, e autor pierwszego (Ksiga Rodzaju 1:1-2:4) to kapan z VI wieku p.n.e., ktrego intencj byo wychwalanie Boga za to, e wyoni Ziemi z ciemnoci, bezadu i pustki. Ustalono tam te, e sidmy dzie, czyli szabat, jest zwyczajowo dniem wolnym od pracy. Drugi opis stworzenia (Ksiga Rodzaju 2:5-25) wywodzi si z nieco starszej tradycji, a jego autora czsto nazywa si jahwist, poniewa jako pierwszy wprowadzi imi Jahwe. Imi Jahwe od rdzenia JHWH - co znaczy Jestem ktry jestem") byo uywane obok kananejsko-hebrajskiego terminu Elohim, ktry w powszechnym mniemaniu oznacza Boga. Ale Elohim jest w istocie rzeczownikiem w liczbie mnogiej, a liczba pojedyncza tego sowa brzmi El lub Eloh i oznacza wzniosy". Elohim byli dawnymi bogami Kanaanu, co wyjania uycie liczby mnogiej w Starym Testamencie, na przykad Oto czowiek sta si taki jak My" (Ksiga Rodzaju 3:22). Najwyraniej w czasach, w ktrych kompilowano Stary Testament, liczba mnoga elohim w oryginalnym tekcie odnosia si do koncepcji jedynego boga Jahwe. Jakkolwiek byo, ksigi Kananejczykw okrelaj poprzednika Jahwe terminem wielki El Eljon", ktry posiada moc nadawania wadzy w porozumieniu z Mistrzem Rzemiosa, o czym pisz w dalszej czci ksiki. Siedziba El Eljona znajdowaa si u rde dwch rzek" (Tygrysu i Eufratu), gdzie przyjmowa on ambasadorw i rozstrzyga spory. Jego najstarszy syn nosi imi Baal (Pan), a brami byli Jamm Lewiatan (czyli Potwr Morski - Ksiga Psalmw 74:14), Mot (mier), Szahar (wit) i Szalem (Pokj), a od tego ostatniego imienia wywodzi si nazwa miasta Juruszalem (Jerozolima): miasto pokoju. Ich siostr bya Anat, Krlowa Niebios. Lecz jeli siedziba El Eljona znajdowaa si u rde obu rzek, to i jego wadza musiaa obejmowa najpierw Mezopotami, a dopiero potem ziemi Kanaan. Std naley wnosi, e tradycja El Eljona przeniesiona zostaa z Mezopotamii do Kanaanu (Amarantowej Ziemi) - a stao si to prawdopodobnie za spraw wnuka Noego, Kanaana, ktrego potomkowie rozproszyli si" za granic (Ksiga Rodzaju 10:6-18). Poniewa El oznacza Wzniosy", to ten sam Wzniosy musia mie swoje wasne imi take w czasach staroytnego Sumeru. Przed XX wiekiem niewiele byo wiadomo o tradycji religijnej Kananejczy-kw, ale po 1929 roku odkryto wiele staroytnych tekstw w Ras Szamra (dawniej miasto to nosio nazw Ugarit) w pmocno-zachodniej Syrii. Pisma te pochodz z okoo 1400 roku p.n.e., a dowiadujemy si z nich, e maonka El Eljona nazywaa si Aszera (lub Asztoret), tradycja religijna Kananejczykw koncentrowaa si wok podnoci, zarwno w rodzinie, jak w rolnictwie i hodowli. Inne boginie z tych czasw nosiy imiona Padrija, Tallija i Arsija. Izraelici bowiem odeszli od koncepcji boga i jego maonki w chwili, gdy odrzucili Asztoret i uznali wiar w jedynego Boga Jahwe, czyli przywaszczonego przez nich El Eljona. Ale wiara w jedynego Boga nie pojawia si w czasach Abrama ani nawet Mojesza. Nastpio to znacznie pniej, w czasach sdziego Samuela, kiedy to Synowie Izraela usunli Baalw i Asztarty i suyli tylko samemu Panu" (Pierwsza Ksiga Samuela 7:4). A byo to okoo 1100 roku p.n.e. Mimo i pierwsi hebrajscy kompilatorzy Starego Testamentu zastpili El Eljona Jahwe (w oryginale sowo to pisane jest bez samogosek: JHWH), pluralistyczna koncepcja Elohim (bogowie) bya w wikszoci tekstw ignorowana i tumaczona w liczbie pojedynczej, jako Bg". Ale w Psalmie 82 uywa si liczby mnogiej, kiedy to Jahwe-El porodku bogw sd odbywa". Jeden z pierwszych historykw chrzecijaskich, Juliusz Afrykaczyk z Edessy (200-245 n.e.), zauwaa, e poza statusem boskim Elohim w niektrych niekanonicznych tekstach - okrelani byli jako obcy wadcy" i sdziowie". Pierwsza wersja stworzenia w Ksidze Rodzaju koczy si ustanowieniem dnia wolnego (szabatu), druga natomiast - instytucji maestwa: Dlatego to mczyzna opuszcza ojca swego i matk swoj i czy si ze sw on tak cile, e staj si jednym ciaem" (Ksiga Rodzaju 2:24). Jednak w obu wersjach mowa jest o tym, e rodzaj ludzki panuje nad zwierztami. W Ksidze Rodzaju (1:27) napisano, e Bg stworzy Adama, a potem w tej samej Ksidze (2:7) Adam zosta jakby ponownie stworzony - std mona wnioskowa, e histori

t opowiada dwch rnych autorw, a ich odrbne relacje umieszczono obok siebie. Nie ma wtpliwoci, e zanim powsta ydowski Stary Testament, Hebrajczycy opierali swoj tradycj na dziedzictwie kulturowym Kananejczykw. Na t tradycj zoya si jednak take kultura Sumeru. Z tego wzgldu naley pamita, e dziewitnacie pierwszych pokole, od Adama do Abrama, to byli Mezo-potamczycy, a gdy Abram okoo 1990 roku p.n.e. wyemigrowa do Kanaanu, przyby tam niejako yd ani Kananejczyk, lecz jako Sumer. Mimo to zosta pierwszym Sumerem formalnie zaliczonym do Hebrajczykw i czczony by odtd jako najstarszy patriarcha ydowskiej rasy. Wynika to z przymierza z Jahwe (Ksiga Rodzaju 17), a cilej mwic z El Eljonem (zwanym we wczeniejszych wersjach Biblii El Szaddai), po ktrym Abram i jego potomkowie zaczli stosowa rytua obrzezania chopcw. Wtedy to wanie Abram przeobrazi si w Abrahama i u-znany zosta ojcem swego ludu. Okrelenie Hebrajczyk wywodzi si od imienia patriarchy Ebera (Hebera/ Abara), yjcego sze pokole przed Abrahamem. Nazwa Izraelici wzia si od imienia wnuka Abrahama, Jakuba, ktry przybra nowe imi Izrael (Ksiga Rodzaju 35:10-12). Dosownie tumaczony zwrot Is-ra-el oznacza wojownik Ela", niektrzy twierdz, e Jsra-el znaczy El rzdzi", inni - e El walczy". Niezalenie od tego, ktra interpretacja jest poprawna, samo imi wskazuje raczej na kananejsk tradycj El Eljona ni na pniejsz tradycj ydowskiego Jahwe. Take miejscowo Luz, gdzie Jakub otrzyma nowe imi, zostaa przemianowana na Bet-el (Betel - Ksiga Rodzaju 28:19), co oznacza Dom Ela". Angielska nazwa Jew (yd) pochodzi od Judejczykw", czyli hebrajskich Izraelitw z Judei w Kanaanie, i pniej odnosia si do caego narodu Izraela. Wedug ydowskiego tradycyjnego prawa (Halakha) ydem jest ten, kogo na wiat wydaa ydowska matka, lecz wspczenie ydem, niezalenie od pochodzenia moe zosta kady, kto przyjmie wiar ydowsk. Pochodzenie od Abrahama czy od hebrajskich przodkw nie ma ju w wielu rodach ydowskich tak wielkiego znaczenia, a jedynie sens emocjonalny i symboliczny.

Stary Testament
Najbardziej fascynujce w pojciu ydowski" jest to, e nie oznacza ono wycznie religii, ale te i star tradycj kulturaln, trwajc od czasw Abrahama. Okrelenie yd" w niczym nie przypomina okrelenia chrzecijanin", po-niewa"oznacza jedyn w swoim rodzaju cech narodowociow - by czonkiem jednej wielkiej rodziny. Dlatego niezalenie od tego, w jakim kraju wiata yd przebywa, zawsze i wszdzie wyrnia si przynalenoci do kultury ydowskiej. Chrzecijastwo natomiast nie ma nic wsplnego z pochodzeniem kulturowym lub rasowym, oznacza kosmopolityczn spoeczno religijn, do ktrej mona nalee lub nie. Judaizm rozwin si dziki mocnym wizom albo przyrodzonym prawom i tylko z pozoru ma swoje korzenie w Kanaanie, poniewa jego patriarchalne rda sigaj staroytnej Mezopotamii. Trudno si wic dziwi, e w judaizmie poczyy si dawne tradycje mezopotamskie i kananejskie. Widzimy wyranie, jak relacje o prawdziwych zdarzeniach, takich jak Potop i zbudowanie arki, ulegy chronologicznemu zagmatwaniu w dzieach kronikarzy spisujcych je po upywie tak dugiego czasu. Kiedy wic Stary Testament zosta napisany i przez kogo? Jak wiemy, pocztkowe wersety Ksigi Rodzaju zostay skompilowane w VI wieku p.n.e., w jakie 1,4 tysica lat po Abrahamie, 2 tysice lat po Noem i 3,5 tysica lat po mezopotamskim potopie. Skd zatem czerpano informacje o tych dawnych zwizkach genealogicznych? Kto zarejestrowa i przechowywa przez tyle stuleci kroniki pokole patriarchw? Obecnie mona odtworzy drzewo genealogiczne przecitnego czowieka do kilku pokole wstecz, potem zadanie staje si coraz trudniejsze, a czasem nawet wrcz niewykonalne. Ale w rodach arystokratycznych odtworzenie pochodzenia jest ju o wiele prostsze, poniewa drzewa genealogiczne od wiekw znajduj si w rodzinnych archiwach. Dla autorw Starego Testamentu zadanie to w VI wieku p.n.e. take nie byo trudne, bo nastpstwo patriarchw, poprzez Noego i Abrahama, odnotowywano rwnie skrupulatnie jak nastpstwo czonkw wspczesnych rodw arystokratycznych, a ich potomkowie zwizani

byli z krlewskimi domami Egiptu i Judy. Ale najciekawsze jest nie to, e od najdawniejszych czasw prowadzono rejestry potomkw tej wpywowej rodziny, lecz e zyskaa ona miano uprzywilejowanej" ju 6 tysicy lat temu, na dugo przedtem, zanim Hebrajczycy zapisali swoj histori. Dlaczego tak byo, dowiemy si, badajc uwicone dziedzictwo, ktre przeszo na Jezusa i dalej. Pi pierwszych ksig Starego Testamentu: Ksiga Rodzaju, Ksiga Wyjcia, Ksiga Kapaska, Ksiga Liczb i Ksiga Powtrzonego Prawa, nosz nazw Tora (Prawo) lub Pentateuch (oznaczajc w jzyku greckim dzieo zoone z piciu czci). Powszechnie uwaa si, e powstay z inspiracji nauk Mojesza (XIV wiek p.n.e.), tak bowiem pisze w I wieku n.e. historyk Jzef Flawiusz we wstpie do swego dziea Dawne dzieje Izraela. Ale uczeni s w zasadzie zgodni co do tego, e nowoczesny Pentateuch jest prac skompilowan z rnych wczeniejszych kronik poczwszy od IX wieku p.n.e. i po raz pierwszy zebranych w jedn cao w VI wieku p.n.e. Moe rzeczywicie tak byo, zwaszcza e ksigi zawieraj take prawo Mojeszowe, ale jak si pniej przekonamy, ich historyczna tre siga do znacznie starszych mezopotamskich kronik, a z Biblii wiemy, e w VI wieku p.n.e. wielu Izraelitw byo zakadnikami Babiloczykw. Druga Ksiga Krlewska opowiada o obleganiu Jerozolimy w latach 606-586 p.n.e. przez mezopotamskiego krla Nabuchodonozora. Schwyta on judejskiego krla Jechoniasza, uprowadzi do Babilonu i przesiedli na wygnanie ca Jerozolim, mianowicie wszystkich ksit i wszystkich dzielnych wojownikw, dziesi tysicy pojmanych, oraz wszystkich kowali i lusarzy. Pozostaa jedynie najubosza ludno kraju" (Druga Ksiga Krlewska 24:14). Stao si to rzekomo z rozkazu Jahwe, poniewa pradziadek Jechoniasza krl Manasses postawi wityni Baalowi, synowi El Eljona. Ale skoro Jahwe i El Eljon byli synonimami Boga (pierwszy dla Hebrajczykw, drugi dla Kananejczykw), Manasses najwyraniej obrazi najwysze bstwo, skadajc hod synowi Boemu. Jakkolwiek interpretowano te wypadki w owym czasie, faktem jest, e Nabuchodonozor zrujnowa Jerozolim i Jud, zburzy te Wielk wityni Salomona. Jedynie z powodu gniewu Pana przyszo to na Jud po to, by go odrzuci od oblicza Jego skutkiem grzechw Manassesa, odpowiednio do wszystkiego co popeni" (Druga Ksiga Krlewska 24:3). Od 586 roku p.n.e. ponad dziesi tysicy Izraelitw byo niewolnikami Babilonu - w tym krlowie, kapani, prorocy i inne wane osoby. Ich potomkowie pozostali tam jeszcze do 536 roku p.n.e., kiedy to 50-tysiczna grupa powrcia do Jerozolimy. To w Mezopotamii wanie w VI wieku p.n.e. powstao wiele ksig Starego Testamentu, przy czym niema ich cz stanowiy stare babiloskie kroniki oraz rwnie starodawna hebrajska Ksiga Prawa (stanowica trzon Ksigi Powtrzonego Prawa), ktr znalaz w wityni Jerozolimskiej arcykapan Chilkiasz krtko przed inwazj Nabuchodonozora (Druga Ksiga Krlewska 22:8). Cho zasadnicza cz Starego Testamentu zostaa skompilowana podczas niewoli babiloskiej, w II wieku p.n.e. dodano do niej niektre inne ksigi, na przykad Ksig Daniela. Nawet w I wieku n.e., ju za ycia Chrystusa, nie byo jednolitego tekstu Biblii dostpnego dla wszystkich ydw. Rne ksigi istniay oddzielnie, o czym wiemy na podstawie trzydziestu omiu zwojw, na ktrych spisano dziewitnacie starotestamentowych ksig odnalezionych w Qumran w Judei w latach 1947 - 1951. Wrd nich znajduje si liczcy siedem metrw hebrajski zwj zawierajcy Ksig Izajasza - najduszy ze wszystkich zwojw znad Morza Martwego. Pochodzi z 100 roku p.n.e. i jest najstarszym istniejcym tekstem biblijnym. Pierwszy zestaw poczonych ksig uznawanych powszechnie za hebrajsk Bibli pojawi si po zburzeniu Jerozolimy przez rzymskiego wodza Tytusa Flawiusza w 70 roku n.e. Celem tego przedsiwzicia byo przywrcenie wiary w judaizm w okresie spoecznego wzburzenia (sowo Biblia" pochodzi z jzyka greckiego i oznacza ksigozbir"). W tej wersji Stary Testament napisany zosta po hebrajsku, a sowa zawieray jedynie spgoski. Rwnoczenie pojawio si greckie tumaczenie przeznaczone dla licznych zhellenizowanych ydw. Nosio nazw Septuaginta (po acinie oznacza to siedemdziesit"), poniewa do tumaczenia zaangaowano siedemdziesiciu dwch uczonych. Potem, w IV wieku n.e., wity Hieronim dokona tumaczenia Starego Testamentu na acin dla potrzeb coraz liczniejszych chrzecijan. Przekad ten otrzyma nazw Vulgata, czyli ksiga dla ludu.

Okoo 900 roku n.e. stary hebrajski tekst pojawi si w nowej formie, opracowany przez ydowskich uczonych zwanych masoretami. Nazw t zawdziczali temu, e opatrzyli tekst biblijny przypisami (po hebrajsku massorah). Najstarsza kopia z tamtych czasw zostaa sporzdzona w 916 roku n.e. Obecnie dysponujemy tekstem masoretw, greck Septuaginta, acisk Vulgat oraz licznymi tumaczeniami na wiele jzykw. Ale w kadym przypadku mamy do czynienia z nowoytnym Starym Testamentem, a kada z wersji podlegaa interpretacjom w trakcie kolejnych tumacze. Jakie to szczcie, e obecnie moemy skonfrontowa te teksty z odkrytymi przez sir Leonarda Woolleya i innych archeologw glinianymi tablicami ze staroytnych mezopotamskich miast, jak Ur, Niniwa i wielu innych. Teksty te musiay by znane Izraelitom przebywajcym na wygnaniu w VI wieku p.n.e. i z nich zapewne czerpali oni wasne relacje o Stworzeniu i Potopie. Kroniki mezopotamskie zawieraj bowiem klucz do zrozumienia wielu dawnych zdarze opisanych w Ksidze Rodzaju.

Wiemy ju, e biblijne orodki cywilizacji, jak Ur, Babilon i Niniwa, byy miastami staroytnej Mezopotamii, przy czym Ur i Babilon znajdoway si w sumeryjskiej Chaldei (pniej zwanej Babilonem), a Niniwa w Asyrii. Wiemy te, e niektre mezopotamskie miasta nosiy imiona przodkw Abrahama wymienionych w Ksidze Rodzaju - na przykad Peleg, Serug, Nachor, Terach i Haran. Przyjrzyjmy si teraz innym nazwom miast wymienionych w Ksidze Rodzaju, eby sprawdzi, czyje take odkryto. Najwicej nazw miast wymienia si w Ksidze Rodzaju 10:8-12, we fragmencie powiconym praprawnukowi Noego Nimrodowi:
Kusz za zrodzi Nimroda, ktry by pierwszym mocarzem na ziemi. By on te najsawniejszym na ziemi myliwym (...) On to pierwszy panowa w Babelu, w Erek, w Akad i w Kalne w kraju Szinear. Wyszedszy z tego kraju do Aszszuru, zbudowa Niniw, Re-chobot-Ir i Kaach i Resan, wielkie miasto pomidzy Nizin a Kaach.

Ogrody Edenu

Miasto Nimrod (obecnie zwane Nimrud) zostao odkopane w 1845 roku przez angielskiego dyplomat Austena H. Layarda. Krtko potem wybitny brytyjski asyriolog Henry Creswicke Rawlinson nieco na pnoc od Nimrud w Niniwie (staroytna Ninua) wydoby spod ziemi wielk bibliotek krla Assurbanipala. W dawnych czasach miasto Nimrud zwano Kalhu, co jest synonimem biblijnego Kaach, wedug Ksigi Rodzaju zaoonego przez myliwego Nimroda. Krlestwa Nimroda w Babel i Akad to odpowiednio Babilon i Akad. Wspczesny Bagdad i Babilon znajduj si w tej czci Iraku, ktra w staroytnoci nosia nazw Akad, na pnoc od Sumeru, a dawni krlowie Akadu byli take krlami Kisz, miasta pooonego na wschd od Babilonu. Kisz to to samo co Kusz, o czym ju wspomniaem. Erech to nic innego jak Uruk (wspczesna Warka), od ktrego pochodzi nazwa pastwa Irak, natomiast kraj Szinear to Sumer. Identyczno nazw i imion przodkw Abrahama powtarza si take w tekstach Pentateuchu, ale tym razem trudno si zorientowa, czy miejsca zostay nazwane od imion ludzi, czy te ludzie nosz imiona pochodzce od nazw. Jakkolwiek byo, wiadomo, e chodzi tu o jaki wybitny rd, ktrego czonkowie byli wadcami mezopotamskich krain. W kwestii imion wymienionych w Ksidze Rodzaju istnieje prawdopodobiestwo, i byy miejscowe, czyli nadawano je od nazw miast, w ktrych znajdoway si siedziby czonkw rodu. Podobnie szkocki arystokrata hrabia Moray, czyli pan na Moray, podpisuje si po prostu Moray, a ksi Atholl, czyli waciciel posiadoci Atholl, take nazywany jest Atholl, niezalenie od swego imienia. Nawet w pniejszych ksigach Starego Testamentu wiele imion ma charakter opisowy, jeli nawet nie miejscowy. Doskonaym przykadem jest tu ksi Zerubbabel, ktry wywid Izraelitw z niewoli babiloskiej w 536 roku p.n.e., albowiem Zerubbabel znaczy po prostu zrodzony w Babilonie". W dziewiciu wczeniejszych rozdziaach Ksigi Rodzaju niewiele wymienia si nazw miejscowoci, z wyjtkiem oczywicie ogrodw Edenu. W jzyku Sumerw bujne

pastwiska midzy nawodnionymi terenami (ktre obecnie nazywamy stepami) nosiy nazw eden. Najsynniejszy eden staroytnoci znajdowa si w Eridu (wspczesne Abu Szarain), w odlegoci ponad 26 kilometrw na poudniowy wschd od Ur, w delcie Eufratu. Eridu byo najwitszym miastem staroytnej Mezopotamii i pierwsz przed Potopem siedzib sumeryjskich krlw. Odkopane rumy wityni w zikkuracie Eridu pochodz z 2100 roku p.n.e., ale poniej znaleziono jeszcze siedem wity (niektre odznaczaj si wspania architektur), zbudowanych jedna nad drug, a ich wiek siga czasw prehistorycznych. Poniewa najstarsz ziemsk cywilizacj by Sumer, to z biblijnego puktu widzenia yzny Eden w Eridu stanowi najstarszy orodek cywilizacji Sumeru i wiata. Cztery rzeki Edenu" (Ksiga Rodzaju 2:10-14) spowodoway wiele teologicznych kontrowersji, a badacze szukali wszdzie owych czterech rzek, ktre pasowayby do opisanych w Starym Testamencie. Ale tak naprawd nie ma w tym adnej sprzecznoci, poniewa tumaczenia tekstw Ksigi Rodzaju s przewanie niecise:
Z Edenu za wypywaa rzeka, aby nawadnia w ogrd, i stamtd si rozdzielaa, dajc pocztek czterem rzekom. Nazwa pierwszej - Piszon; jest to ta, ktra okra cay kraj Chawila, gdzie si znajduje zoto (...) Nazwa drugiej rzeki - Gichon; okra ona cay kraj Kusz. Nazwa rzeki trzeciej - Chiddekel; pynie ona na wschd od Aszszuru. Rzeka czwarta - to Perat.

Eufrat, ktry wpada do Zatoki Perskiej, jest nam znany, ale co z innymi rzekami? Nie ma na przykad w pnocnej Afryce rzeki, ktra wypywaaby z Sumeru, okrajc przedtem Etiopi. W gruncie rzeczy adna rzeka nie okra Etiopii. W tumaczeniu cytowanego wyej fragmentu s co najmniej trzy kardynalne bdy. Po pierwsze, w hebrajskim oryginale wcale nie jest napisane, e ta rzeka staje si czterema rzekami, wypynwszy" z Edenu, lecz e cztery rzeki wpywaj do" Edenu i tam staj si jedn rzek. Po drugie, czasownik okra" (dwukrotnie uyty w cytowanym tekcie) znaczy to, co znaczy, natomiast hebrajski rdze SBB oznacza krty bieg. Tak wic pierwsza rzeka nie okra kraju Chawila, lecz wije si przez kraj Chawila. To samo odnosi si do drugiej rzeki (ktra jakoby okra Etiopi) - z tym, e nazwa Etiopia" ani razu nie wystpuje w oryginalnym tekcie. Nazwa kraju brzmi Kusz. Tumaczenia Biblii zwykle odnosz j do Kusz (obecnie Sudan), dawna Abisynia w Afryce pnocnej. Lecz w tamtych zamierzchych czasach Etiopia nie istniaa, natomiast Grecy nazywali tak ca pnocn Afryk. Biblijna kraina Kusz to w istocie Kusz lub Kisz (wspczenie Al 'Uhaimir), leca na poudnie od Babilonu. Trzecia rzeka, Chiddekel, to po prostu Tygrys, pyncy na wschd od Aszszur, czyli Asyrii. Grecka nazwa tej rzeki brzmi Tigris, hebrajska - Hiddekl, akadyjska - Idiklat, a aramejska - Didlat. A zatem rzeki, ktre wpyway do Edenu, to Tygrys i Eufrat oraz ich gwne dopywy, z ktrych jeden przepywa przez Kisz, a drugi przez krain plemienia Chawila. Dokadne tumaczenie z hebrajskiego tego fragmentu Ksigi Rodzaju powinno zatem brzmie nastpujco:
Rzeka wpywa do Edenu, aby nawodni jego ogrody; przedtem bya czterema gwnymi odgazieniami. Nazwa pierwszego brzmi Piszon; to ta rzeka, ktra wije si przez krain plemienia Chawila, gdzie si znajduje zoto (...) Druga rzeka nosi nazw Giszon; to ta, ktra wije si przez kraj Kisz. Nazwa trzeciej rzeki brzmi Tygrys; to ta, ktra pynie na wschd od Aszszur. Czwart rzek jest Eufrat.

Rozdzia 4 Chaldejska Ksiga Rodzaju

Biblia i Babel
Gdy na wysokociach niebo nie miao imienia, A ziemia poniej nie bya nazwana; By tylko Apsu, ich rodzic pierwotny, Mummu i Tiamat - ktra zrodzia ich wszystkich, Ich wody byy razem zmieszane.

Tak rozpoczyna si Historia Stworzenia poprzedzajca Ksig Rodzaju - przez staroytnych Babiloczykw i Asyryjczykw zwana Enuma elisz, zgodnie z pocztkowymi sowami Gdy na wysokociach". Pierwotnie powstaa okoo 1700 roku p.n.e.. S te wersje z pierwszego tysiclecia p.n.e., z jednej z nich pochodzi cytowany na pocztku rozdziau fragment. Ta poetycka opowie na wstpie oznajmia, e z pocztku nie byo nic oprcz wody, albowiem Apsu (pierwiastek mski) by sodkimi wodami", Mummu (pierwiastek mski) oznacza tuman mgy", a Tiamat (pierwiastek eski) to sone wody". Tekst ten nie rni si bardzo od pierwszych wersetw Ksigi Rodzaju napisanej w VI wieku p.n.e., gdzie czytamy, e Bg stworzy suchy ld:
Ziemia za bya bezadem i pustkowiem, ciemno bya nad powierzchni bezmiaru wd, a Duch Boy unosi si nad wodami. (Ksiga Rodzaju l :2)

W dalszej czci eposu nie ma mowy o tym, e Ziemia zostaa stworzona w sze dni, a sidmy by dniem odpoczynku, jak to czytamy w Ksidze Rodzaju. Ale do mylenia daje fakt, i oryginalna historia Stworzenia spisana zostaa na szeciu glinianych tablicach, na sidmej za czytamy o uroczystociach odbytych dla uczczenia zdobyczy i osigni babiloskiego boga Marduka (patrz: Babiloski Epos o Stworzeniu a Ksiga Rodzaju). Pierwsze tablice z tekstem Enuma elisz odkopano w latach 1848-1876, podczas wyprawy archeologicznej sir Austena Henry'ego Layarda, a znajdoway si one w bibliotece krla Assurbanipala wNiniwie. Opublikowa je w 1876 roku George Smith z British Museum pod tytuem The Chaldean Account of Genesis (Chaldejska wersja Ksigi Rodzaju). Inne tablice i fragmenty zawieraj t sama, wersj eposu odkopan w Assur, Kisz i Uruk, a z kolofonw (znakw firmowych wydawcy) wynikao, e istniay dawniejsze teksty w jeszcze starszym jzyku. Opowiaday o tym, jak pewne bstwo stworzyo niebo i Ziemi i wszystko na Ziemi, w tym rodzaj ludzki.

Marduk dziercy rzg i piercie jako symbole boskiej sprawiedliwoci (relief babiloski)

Warto zauway, e istniej gbsze asocjacje midzy mezopotamskimi tekstami a Ksig Rodzaju, ktrych na pierwszy rzut oka nie wida. Jednym z takich wsplnych mianownikw jest akadyjskie imi Tiamat (sone wody). W Ksidze Rodzaju uyto okrelenia bezmiar wd", co po hebrjsku znaczy tehm, a sowo to ma podobny rdze jak imi Tiamat. Tehm w liczbie mnogiej staje si tehomot (thwmwt), lecz jak twierdz

semityci, podobiestwo midzy hebrajskim tehomot a akadyjskim imieniem Tiamat zostao celowo skryte ze wzgldw doktrynalnych. Wedug eposu Enuma elisz babiloski bg

Marduk stoczy bj z pierwotnymi wodami Tiamat, ktre przedstawia si w relacji jako morskiego smoka.
Ta cz historii nie znalaza odzwierciedlenia w Ksidze Rodzaju, pisze si w niej tylko, e Bg oddzieli wody". Jednake znajdujemy wzmiank o tym zdarzeniu w Psalmie 74 (wersety 13-14):
Ty ujarzmie morze sw potg, skruszye gowy smokw na morzu. Ty zmiadye by Lewiatana, wydae go na er potworom morskim.

W tej relacji smok z tehom nosi imi Lewiatana (sowo to jest pochodzenia kananejskiego). Takie samo imi potwr nosi w Ksidze Hioba. W innym miejscu Starego Testamentu grony morski smok ma na imi Rahab (Psalm 89, werset 11):
Ty podeptae Rahaba jak padlin.

A w Ksidze Izajasza (51:9) czytamy:

Przebud si, przebud! Przyoblecz si w moc, o rami Paskie! Przebud si, jak za dni minionych, w czasie zamierzchych pokole. Czye nie Ty powiartowao Rahaba, przebio Smoka?"

Dotychczas ustalilimy, e potwr bezmiaru wd, ciemnoci, bezadu i pustkowia nazywa si w tradycji kananejskiej Jam (co oznacza morze"), a w ksigach Mezopotamczykw, Kananejczykw i Hebrajczykw powtarza si ten sam wtek: najwikszym dokonaniem ich gwnych bstw byo okieznanie dzikich wd oceanu. Nawet w pniejszych naukach gnostykw aleksandryjskich wielki pierwszy ojciec", Jaldabaoth, zosta wyoniony z gbi przez Ducha witego, ktry nosi imi Sofia, czyli Mdro. Duch wity-Sofia (wedug Ksigi Rodzaju Duch Boy) unosi si nad wodami". (Sowo ruah, tumaczone w Ksidze Rodzaju jako duch", oznaczao wiatr".) W VI wieku p.n.e., kiedy Izraelici stali si niewolnikami Nabuchodonozora, epos Enuma elisz by w Babilonie recytowany, podobnie jak setki lat wczeniej, podczas noworocznych uroczystoci. Obchody trway przez pierwszych jedenacie dni miesica nisan (wspczenie marzec-kwiecie), poemat za (liczcy dziewiset dwadziecia wierszy) stanowi przedmiot kaza arcykapana, a niektre jego fragmenty byy odgrywane. Staroytna opowie o Stworzeniu nie moga uj uwagi Izraelitw, a jej tre ich urzeka. W owym czasie nazywali swego Boga Jahwe (od rdzenia JHWH), zrezygnowali natomiast z jego kananejskich imion El Eljon i El Szaddai, a poniewa uniwersalna historia stworzenia odgrywaa si na ich oczach, nie miao znaczenia, e babiloskie bstwo nazywao si Marduk. W ten sposb narodzia si biblijna Ksiga Rodzaju, gdy izraeliccy kapani skrupulatnie zapisywali w niej swoje wraenia. Istnieje jedna zasadnicza rnica midzy babiloskim eposem a Ksig Rodzaju. Ta pierwsza historia opowiada bowiem nie tylko o bogu Marduku, ale te o innych bstwach babiloskiego panteonu, ktre w tradycji kananejskiej wystpoway jako Elohim (wznioli). W dalszej cz Enuma elisz czytamy:
adna trzcina nie miaa jeszcze formy, adne bagno nie miao oblicza. aden z bogw nie pojawi si jeszcze, Nikt nie nosi imienia, los nie ciy na nikim; W prdach wd rodzili si bogowie.

Nawet z tekstw biblijnej Ksigi Rodzaju, ktre powstaway na wygnaniu w VI wieku p.n.e., wida wyranie, jak manipulowano jej treci. Izraelici, podobnie jak Babiloczycy, uywali rzeczownika bg" w liczbie mnogiej. Byli to Elohim, bracia El Eljona, ktrzy na uytek koncepcji jedynego boga Jahwe zostali sprowadzeni do liczby pojedynczej. Warto raz jeszcze powrci do tego, co On sam powiedzia w Ksidze Rodzaju: Uczymy czowieka na Nasz obraz, podobnego Nam" i Oto czowiek sta si taki jak My". Po opowieci o ktniach midzy bogami i o stworzeniu nieba, Enuma elisz mwi o

tym, e Marduk ustali orbit Ziemi wok Soca i wyznaczy zadania Ksiycowi, okrelajc w ten sposb ziemski rok i jego podzia, przy czym rol Ksiyca byo zwiastowanie nocy i miesicy. Podobny opis znajdujemy w Ksidze Rodzaju: A potem Bg rzek: Niech powstan ciaa niebieskie, wiecce na sklepieniu nieba, aby oddzielay dzie od nocy, aby wyznaczay pory roku, dni i lata". Nastpnie Enuma elisz opowiada, e Marduk w rozmowie z innym bogiem zakomunikowa swj ostateczny zamiar: Potem stworz lullu - Czowiek bdzie imi jego. Tak, powinienem stworzy lullu, Czowieka". Przerwijmy teraz rozwaania o Stworzeniu. Do pojawienia si Czowieka (lullu) powrcimy w swoim czasie. A to dlatego, e okazuje si obecnie, i opowie o babiloskim Marduku i jego dziele tworzenia nie jest wcale najwczeniejsz relacj. Jest z pewnoci o jakie tysic lat starsza od tej, ktr znamy z Ksigi Rodzaju, ale pochodzi z okresu babiloskiego, cywilizacja ta za zacza si okoo 1890 roku p.n.e. Przedtem w Mezopotamii od 3800 do 1960 roku p.n.e. istniaa wspaniaa kultura Sumeru, epoka krlw Eridu, Kisz, Szuruppak, Larsy i Ur. Pierwowzr Marduka pojawia si w kromkach staroytnych Sumerw, w nich te znajdziemy pierwsze wzmianki o Adamie.

Tajemnica Sumeru
Uczeni zgodnie twierdz, e pochodzenie Sumerw pozostaje tajemnic. Wybitny archeolog sir Leonard Woolley powiada, e nie wiadomo, skd przybyli". Znany badacz Sumeru Noah Kramer twierdzi, e ich pierwotnego miejsca pochodzenia nie da si z ca pewnoci ustali". Historyk zajmujcy si Irakiem, Georges Roux, twierdzi, e ostatnie odkrycia nie do, e nie przynosz rozwizania tej zagadki, to jeszcze bardziej t spraw gmatwaj". A orientalista Henri Frankfort sugeruje, e w kwestii pochodzenia Sumerw moe si okaza, i s oni mieszacami". Naukowcy s zgodni take i w tym, e Sumerowie wcale nie nazywali si tak, bo yli w Sumerze. Wrcz odwrotnie - kraj nazywa si Sumer, poniewa oni si w nim osiedlili. Co wicej, nard ten zyska takie miano nie od nazwy miejsca, lecz wprost z wasnego, jedynego w swoim rodzaju jzyka sumeryjskiego. Naleaoby raczej mwi, e byli ludem mwicym po sumeryjsku". Po dzi dzie badaczy intryguje nage, niespodziewane pojawienie si Sumerw jak gdyby znikd. Nie ma jednak wtpliwoci, e przybywajc do poudniowej Mezopotamii, reprezentowali cywilizacj znacznie bardziej rozwinit ni istniejca w wiecie, z ktrego mogli pochodzi. Nie byo w owym czasie (czyli okoo 4000 roku p.n.e.) na kuli ziemskiej kultury cho troch przypominajcej sumeryjsk. Zagadkowy jest nawet ich jzyk. Uczeni badajcy pierwsze tablice odkryte w ubiegym wieku stwierdzili, e nie nalea on ani do grupy jzykw semickich, ani indoeuropejskich. Nie wykazywa adnych podobiestw do jzykw, ktrymi posugiwali si Arabowie, ydzi, Kananejczycy, Fenicjanie, Syryjczycy, Asyryjczycy, Persowie, Hindusi, Egipcjanie, nie by te spokrewniony z jakimkolwiek jzykiem uywanym w Europie, Azji czy Afryce. Profesor Kramer uwaa, e jzyk sumeryjski Jest wyjtkowy i nie wywodzi si z adnego innego jzyka, ywego czy martwego". Jaki zatem by ten dziwny jzyk - jzyk staroytnych krlw o nieprawdopodobnych imionach, jak Alulim, Enmengalanna i Palakinatim, ktrzy panowali w Mezopotamii jeszcze na dugo przedtem, zanim pojawia si pierwsza dynastia w Egipcie? Imiona te nic nie mwi ani historykom, ani jzykoznawcom, a asyriolog sir Henry Rawlinson oznajmi w Royal Asiatic Society w 1853 roku, e nie nale one do adnej znanej grupy etnicznej czy kultury. Odcyfrowanie tekstw w jzyku sumeryjskim stao si atwiejsze dziki ksigom napisanym w staroytnym jzyku akadyjskim, zaopatrzonym w przypisy wskazujce sumeryjskie rda, z ktrych przepisywano dany fragment. Akadyjski ma znan struktur wszystkich jzykw semickich, podobny jest zatem do wielu innych staroytnych bliskowschodnich jzykw, dziki czemu lingwici specjalizujcy si w nich mogli te teksty przetumaczy. Nastpnie pooono obok siebie teksty w jzyku akadyjskim i sumeryjskim i stworzono dwujzyczny sownik symboli zgosek. Porwnujc akadyjskie sowa i zwroty z odpowiednimi symbolami w jzyku sumeryjskim zdoano go rozszyfrowa, mimo i s to dwa zupenie odmienne jzyki.

Sumeryjskie tablice s najstarszymi znanymi tekstami, a zostay spisane okoo 3400 roku p.n.e.. Nie jest to jednak jzyk prymitywny czy prostacki i nie ma sobie podobnych w adnym zaktku wiata. Pismo sumeryjskie pojawio si w penej, zoonej formie jakby z innego wiata. Nazywamy je pismem klinowym, poniewa skada si z kanciastych symboli fonetycznych, czyli klinw, bdcych podobno uproszczon form piktogramw sumeryjskich kapanw. Niewiele wicej ni sto lat temu nikt nawet nie sysza o Sumerach, lecz obecnie British Museum, Luwr, muzeum w Berlinie i uniwersytet w Yale posiadaj znacznie bogatsze zbiory ich tekstw ni wiadectw pisanych jakiejkolwiek innej staroytnej kultury. Znajduj si tam dziesitki tysicy glinianych tablic i pieczci, obejmujce wszystko - od rejestrw urzdowych i podatkowych po eseje i literatur. Wiele z nich pochodzi z odlegej epoki. S o tysic lat starsze od Iliady i Odysei, starsze nawet ni najwczeniejsze wersje Ksigi Rodzaju. Gliniane tablice s paskie lub nieco poduszkowate. Pisarze grawerowali na nich rylcem linie poziome i pionowe, tworzce kwadraty lub prostokty, w ktre wpisane s piktogramy. Ryto te na mikkiej glinie ukonie przycit trzcin, po czym tabliczki wypalano w gorcym socu Mezopotamii. Pieczcie s zupenie inne, wykonano je w formie kamiennych walcw, ale rnica midzy nimi a tablicami polega przede wszystkim na tym, e pismo jest wypuke, jak na

blasze drukarskiej lub krlewskiej pieczci. Znajdujemy na nich zarwno pismo, jak obrazki, ktre tak wiele mwi nam o epoce i kulturze Sumeru. Pieczcie te odbijano w mikkiej glinie, ktr nastpnie wypalano. Kamienne pieczcie mona byo odbija dowoln ilo razy, dziki temu tworzono kopie (na przykad do dekoracji budowli i naczy), ponadto przechowywane w archiwach oryginay" wykluczay faszerstwo.

Pismo klinowe Enuma elisz

Rozwijajce si pastwo potrzebowao pisarzy i administratorw, dlatego Sumerowie zaoyli pierwsz na wiecie profesjonaln szko biznesu, gdzie ksztacono urzdnikw i sekretarzy. Wkrtce ranga szkoy znacznie wzrosa, ksztacia take adeptw innych zawodw, na przykad lekarzy, uczonych, historykw, astronomw, matematykw, prawnikw, ksigowych itp. Jednym z absolwentw szkoy w pniejszych czasach by nie kto inny, jak sam krl Asyrii Assurbanipal, ktry w VII wieku p.n.e., na sto lat przed wziciem Izraelitw do niewoli, zapisa na glinianej tablicy:
Bg uczonych w pimie udzieli mi daru znajomoci jego sztuki. Zostaem wtajemniczony w sekrety pisania. Mog nawet czyta zawie tablice po sumeryjsku; rozumiem zagadkowe sowa rzebione w kamieniu w czasach przed Potopem.

W czasach przed Potopem?" Ale on nastpi w 4000 roku p.n.e.! O jakich wic kamiennych napisach z tak odlegych czasw mwi krl? Jak zobaczymy, Assurbanipal, podobnie jak wielu innych czonkw uprzywilejowanej warstwy spoecznej, dowiedzia si o tym z pilnie strzeonych archiww pierwotnej cywilizacji - z dokumentw zawierajcych wit wiedz, ktre nosz nazw Tablic przeznaczenia. Warto moe w tym miejscu przypomnie sobie, czego tak naprawd szukamy: korzeni rodu Graala, dynastii, ktr przypuszczalnie zapocztkowa Adam. Tradycja gosi, e by pierwszym czowiekiem, i w tym sensie by on pierwszym przedstawicielem wysoko rozwinitej rasy Homo sapiens. A pierwsz naprawd zaawansowan w rozwoju ras na wiecie byli Sumerowie; pojawili si nie wiadomo skd, reprezentowali kwitnc wiedz i technik w czasach tu po 4000 roku p.n.e., ich pastwo rzdzone przez krlw i kapanw utrwalio si okoo 3800 roku p.n.e. Jak dat pojawienia si Adama przyjlimy? By to rok 3880 p.n.e.

Rozdzia 5 Krlestwo aniow

Nefilim
Jedno z najbardziej tajemniczych stwierdze Starego Testamentu znajdujemy w Ksidze Rodzaju (6:1-4), gdzie w odniesieniu do czasw Noego czytamy:
A kiedy ludzie zaczli si mnoy na ziemi, rodziy im si crki. Synowie Boga, widzc, e crki czowiecze s pikne, brali je sobie za ony, wszystkie, jakie im si tylko podobay (...) A w owych czasach byli na ziemi giganci; a take pniej, gdy synowie Boga zbliali si do crek czowieczych, te im rodziy. Byli to wic owi mocarze, majcy saw w owych dawnych czasach.

We fragmencie tym uyte jest hebrajskie sowo nefilim, ale we wszystkich tumaczeniach mowa jest o gigantach: A w owych czasach byli na ziemi giganci". Jest to znieksztacenie pierwotnego tekstu, albowiem oba sowa- giganci i nefilim - nie oznaczaj tego samego. Bd powsta std, e nie istnieje liczba pojedyncza dla nefilim, a tumacze Starego Testamentu poszli za sugesti wielu autorw, w tym Jzefa Flawiusza, ktry w I wieku n.e. tak pisze w Dawnych dziejach Izraela:
Wielu bowiem aniow Boych zeszo si z niewiastami i urodziy one synw zuchwaych, ktrzy tak ufali swej sile, e za nic mieli wszelk uczciwo; to, co tradycja mwi do ich postpowaniu, przywodzi na myl owe zuchwalstwa, ktre Grecy przypisuj gigantom.

Jak std wida, Jzef (swego czasu dowdca powstacw w Galilei, urodzony w 37 roku n.e.) wcale nie mwi, e nefilim to giganci. W istocie w ogle o nich nie wspomina, pisze jedynie o anioach Boych", ktrych synowie (zrodzeni przez ziemskie kobiety) dopuszczali si przemocy, podobnie jak ci, ktrych Grecy zwali gigantami". Ksiga Rodzaju powiada, e ich potomstwo stao si mocarzami, majcymi saw w owych dawnych czasach". Ale ten opis (niezalenie od opisu wygldu fizycznego) odnosi si do cech wybitnych, jakie posiada Nimrod, pierwszy mocarz na ziemi". Tumaczenie nefilim jako giganci" jest cakowicie niecise. Ale co w takim razie sowo to oznacza? Ot znaczy ono: Ci, ktrzy zeszli z gry", Ci, ktrzy spadli" lub Ci, ktrzy zostali zrzuceni". Tak zwani synowie Boga" (jak twierdz Hebrajczycy) sami cignli na siebie hab, czc si z ziemskimi kobietami, a w pochodzcej z II wieku p.n.e. Ksidze Henocha i rozmaitych innych pismach apokryficznych mowa jest o tym, e popadli w nieask". Czasownik popadli" ma ten sam rdze co nefilim (ci, ktrzy spadli), a poniewa synowie

Boga" w Septuagincie - greckim tumaczeniu Ksigi Rodzaju - s nazywani anioami (aggelos), to w Pimie witym mamy do czynienia z now ras ludzk. Byli ni upadli anioowie. Ksiga Henocha podaje nawet, e byo okoo dwustu upadych aniow, ktrym przewodzili dziesitnicy". Poniewa cay tekst Ksigi Rodzaju jest niezbyt jasny, nie wiadomo wic, czy nefilim i synowie Boga byli tymi samymi osobami. Nie jest te do koca pewne, czy synowie Boga to anioowie, cho w II wieku rabbi ben Jochai twierdzi, e nie, a ydowska tradycja utrwala ten pogld. Stary Testament jest w tym wzgldzie do nieprecyzyjny, poniewa okrele synowie Boga" i anioowie" uywa oddzielnie, tymczasem w Ksidze Hioba (1:6, 2:1) mowa jest o tym, e gdy synowie Boy udawali si, by stan przed Panem, Szatan te poszed z nimi" (w starszej kananejskiej tradycji odpowiednikiem Szatana jako krnbrnego syna El Eljona by Baal). Poza Bibli znajdujemy wielu Szatanw, a w Ksidze Jubileuszy liczna ich grupa (tworzca agresywn band) jest reprezentowana przez niejakiego Mastema. W licznych wtkach pism niekanonicznych szatani zazwyczaj dokonuj swych napaci tylko za zezwoleniem Boga. Jeli natomiast idzie o synw Boga", to i tym razem popeniono bd podczas tumaczenia tekstu Ksigi Rodzaju. Hebrajskie oryginay s w tym wzgldzie bardziej dokadne, nazywaj ich bene ha-elohim, a sowo elohim pojawia si w liczbie mnogiej. Czyli zwrot ten w wiernym przekadzie powinien brzmie: synowie bogw". Jeli ju chcemy ucili gramatycznie ten przekad, to elohim jest liczb mnog obu rodzajw, czyli wspomniany fragment mona rwnie tumaczy jako synowie bogi", albowiem-Elohim, to zarazem wznioli i wzniose. Jak wic widzimy, nawet Jahwe przyznaje, e s inni bogowie - i w gruncie rzeczy synowie" ci byli synami owych innych bogw. Ksiga Jozuego (24:2) mwi o tym, e Jahwe uzna fakt, i ojciec Abrahama, Terach suy innym bogom". Stary Testament nie tylko opowiada o jego sporach z bene ha-elohim (synami bogw i bogi), lecz take o jego deniu do supremacji w panteonie. W Biblii jerozolimskiej znajdujemy opis uczestnictwa Jahwe w Boskim Zgromadzeniu. Czytamy o tym w pierwszych wersetach Psalmu 82, ktrego autorem jest Asaf, pochodzcy z rodu Lewitw muzyk i dyrygent chru krla Dawida:
Bg powstaje w zgromadzeniu bogw, porodku bogw sd odbywa.

W wersecie 6 czytamy:
Ja rzekem: Jestecie bogami i wszyscy - synami Najwyszego.

Mona std wnosi, e Jahwe uznaje swoich odpowiednikw na wielkim zgromadzeniu bstw. W Ksidze Henocha synw bogw nazywa si Czuwajcymi, wspomina si o nich rwnie w Ksidze Daniela i Ksidze Jubileuszy. Henoch wyjania ponadto, e Czuwajcy to te same istoty boskiego pochodzenia, ktre zwizay si z ziemskimi kobietami. Z Ksigi Daniela dowiadujemy si, e Czuwajcy byli spokrewnieni z Nefilim, a krl Nabuchodonozor ma wizj, w ktrej midzy innymi pojawiaj si zstpujcy w d" Czuwajcy:
Patrzyem, w moim ou, na obrazy [istniejce] w mojej gowie, a oto Czuwajcy i wity zstpowa z nieba. (Ksiga Daniela 4:10) Wedug postanowienia Czuwajcych [taki jest] dekret, sprawa rozstrzygnicia przez witych... (Ksiga Daniela 4:14) To natomiast, e krl widzia Czuwajcego i witego zstpujcego z nieba... (Ksiga Daniela 4:20)

Liczba pojedyncza od Nefilim brzmi Nefil. Warto jednak zwrci uwag, e termin ten (a przynajmniej jego pozbawiony samogosek semicki rdze NFL -zrzuca), ktry wystpowa we wczesnych wersjach Ksigi Rodzaju od VI wieku p.n.e., zosta wyparty przez

okrelenie Czuwajcy" w czasach, kiedy powstaa Ksiga Daniela, czyli okoo 165 roku p.n.e. W niekanonicznych Ksigach Heno cha i Jubileuszy (powstaych mniej wicej w tym samym czasie) uywa si sowa Czuwajcy" zamiast Nefilim. Mimo ortodoksyjnych ydowskich tradycji, Nefilim/Czuwajcy zostali ju w tym czasie zaklasyfikowani do kategorii upadych aniow" lub gigantw". Przykadem tego moe by tak zwany Dokument Damasceski, ktry powsta w I wieku n.e. lub nieco wczeniej i zosta znaleziony wrd zwojw znad Morza Martwego:
Otworz wam oczy (...) aby nie kusiy was nieczyste skonnoci i podliwe spojrzenia. Albowiem wielu zbdzio z tego powodu (...) Czuwajcy w niebie z tej przyczyny upadli (...) I ich synowie, wysocy jak drzewa cedrowe, ktrych ciaa byy niczym gry.

Pisma takie pokazuj, jak w miar upywu stuleci pewne oryginalne pojcia i znaczenia zostay wyrwane z kontekstu historycznego. W VI wieku p;n.e. yjcy na wygnaniu Izraelici w dobrej wierze przepisali swoje dzieje z babiloskich kronik. Odkrywszy star ksig Prawa Mojeszowego, pracowicie tworzyli na jej podstawie wasn doktryn religijn, po czym powrcili do Jerozolimy i Judei wyposaeni w obszern literatur. W II wieku p.n.e. (czyli w 400 lat pniej) powstay dalsze ksigi, ktre niekoniecznie miay na celu odzwierciedlenie faktw historycznych, lecz stanowiy raczej zbir mitw, zdolny przeciwstawi si przewaajcej w owym czasie kulturze grecko-aleksandryjskiej. By to wiek romantyzmu, ale romantyzm ten na nieszczcie przesoni spory kawa historii, dlatego pierwotni nefilim epoki Sumeru przeobrazili si w upadych aniow. Tak wic tradycja upadych aniow" przetrwaa przez niemal dwa tysiclecia jednak nigdy nie miaa nic wsplnego z pierwotn mezopotamsk kultur i histori. Tracc histori, utracilimy rwnie moliwo zdobycia wiedzy zapisanej ponad 4 tysice lat temu. A byy to bezporednie dowiadczenia staroytnego Sumeru, ziemi, na ktrej rozkwita najstarsza cywilizacja wiata, a cywilizacja ta o tysice lat wyprzedzia naturalny bieg ewolucji rodzaju ludzkiego. To wanie bya owa kraina Elohim - wzniosych, to byo krlestwo tajemniczych Nefilim -tych, ktrzy zstpili z niebios. Spjrzmy jeszcze raz na odpowiednie fragmenty Ksigi Rodzaju, ale nie sugerujc si tradycyjnymi, czstokro bdnymi tumaczeniami. Tym razem pragn przedstawi dokonany przez semityst Zechari Sitchina przekad z hebrajskiego, ktry daje nam lepsze pojcie o prawdziwym sensie tekstu:
Ujrzeli synowie boy, e crki ludzkie byy pikne. Wzili wic sobie za ony te wszystkie, ktre sobie upatrzyli. [...] Byli na ziemi Nefilim w owych czasach, rwnie i potem, gdy synowie boy obcowali z crkami ludzkimi, a one im rodziy dzieci. Byli to mocarze wiecznoci - ludzie szem.

A wic wreszcie synowie Boga okazali si synami bogw", natomiast nieznoni mityczni giganci przeobrazili si w istoty znacznie bardziej interesujce z historycznego punktu widzenia: w mocarzy wiecznoci". Lecz co to za nowe sowo, ktre umkno z tradycyjnych tumacze? Co to znaczy ludzie szem"? W staroytnoci szem tumaczono jako wznoszcy si w gr ognisty kamie" -a z tym pojciem spotkamy si jeszcze nieraz. Skoro rozprawilimy si ju z gigantami w tym konkretnym kontekcie, warto teraz zastanowi si nad ich ogln rol w Starym Testamencie. Najczciej pojawiaj si w Ksidze Powtrzonego Prawa. Opowiada ona o Mojeszu i Izraelitach po powrocie z Egiptu do Kanaanu, a take o najedzie Izraelitw na Ka-naan pod wodz Jozuego. W wielu miejscach okrela si Kananejczykw jako olbrzymw, ale z relacji tych nie odnosimy wraenia, e byli istotami nadludzkimi. Po prostu byli wysi i wygldali groniej ni przybysze. Przypomnijmy kilka fragmentw Ksigi Powtrzonego Prawa:
Lud to (Amoryci) jest liczniejszy i wyszy wzrostem od nas, miasta ogromne, obwarowane a do nieba. Poprzednio mieszkali w niej Emici, nard wielki, liczny i wysoki jak Anakici.

Nie zaczepiaj ich, nie wszczynaj z nimi wojny, gdy nie daem ci na wasno niczego z ziemi synw Ammona (...) Rwnie t ziemi zamieszkiwali poprzednio Refa-ici, ktrych Ammonici nazywali Zamzummitami. Nard to wielki, liczny i wysoki, jak Anakici. Suchaj, Izraelu, ty dzisiaj masz przej przez Jordan, aby wydziedziczy narody wiksze i mocniejsze od ciebie, miasta ogromne i umocnione pod niebo, lud mocny i wysoki, synw Anaka.

Poniewa tak wiele plemion kananejskich uwaano za olbrzymw zamieszkujcych ogromne miasta, mona przyj, i byli to ludzie wysokiego wzrostu, z pewnoci wysi od Izraelitw, ktrzy byli raczej niscy w porwnaniu z normalnym wzrostem mieszkacw Kanaanu. Najlepiej znanym olbrzymem Starego Testamentu jest oczywicie Goliat z Gat, filistyski wojownik, ktry rzuci wyzwanie pastuszkowi Dawidowi. Napisano, e Goliat liczy sze okci i jedn pid wzrostu", co daje w przyblieniu 3,27 metra. Trzeba przyzna, e wzrost to olbrzymi, i nawet zakadajc pewn przesad (powiedzmy 25 procent) relacji na benefis Dawida, to i tak daje to nam mczyzn wysokiego na 2,4 metra. Ale i wspczenie zdarzaj si ludzie o takim wzrocie. Niemiecki zapanik Kurt Zehe mierzy na przykad 2,5 metra, a rotterdamski kolos ringu Reinhardt mia a 2,85 metra. Wielu wspczesnych amerykaskich koszykarzy mona uzna za gigantw (zarwno pod wzgldem fizycznym, jak i mistrzostwa w grze), ale z pewnoci nie przypominaj ohydnych wielkoludw, ktrych wizerunek kojarzy si z pojciem giganta utrwalonym w mitologii i literaturze. Mimo ogromnego wzrostu Goliata i potnego miecza mody Dawid zabija go, zanim jeszcze doszo do oficjalnej walki, a to dziki dobrze wymierzonemu w czoo olbrzyma strzaowi z procy. Scen t w zabawnej formie odtworzono w filmie z Harrisonem Fordem Poszukiwacze zaginionej arki, kiedy to Indiana Jones, napadnity przez uzbrojonego w miecz bandyt, po prostu wyciga pistolet i strzela do niego. Pniej, zagroony przez rwnie wysokich krewniakw Goliata Dawid poczu zmczenie", pozostawi wic walk z nimi swojej subie (Druga Ksiga Samuela 21:15-22). Elchananowi z Betlejem udao si zabi brata Goliata z Gat, ktrego drzewce dzidy wyglday jak wa tkacki". Bratanek Dawida Jonatan zabi nastpnie syna Goliata, ktry mia u kadej rki po sze palcw i po sze palcw u kadej nogi". Inni synowie Goliata, Iszbo-be-Nob i Saf, take polegli z rk ludzi Dawida, Abiszaja i Sibbekaja, ale nigdzie nie wspomniano, w jaki sposb Izraelici odnieli zwycistwa.

Czuwajcy
Jeeli anioowie to nie giganci ani te bene ha-elohim (synowie bogw), to kim waciwie byli? Jak pisaem ju w Krwi z krwi Jezusa, trzeba od razu sobie uwiadomi, e w okreleniu anio" nie ma nic duchowego ani nawet bezcielesnego. Greckim okreleniem aggelos (lub czciej stosowan transkrypcj ange-los albo aciskim odpowiednikiem angelus) tumaczono oryginalne hebrajskie sowo mal'at, co oznacza posaca". Angielski zapoyczy rzeczownik angel z aciny, lecz anglo-saksoski termin engel pochodzi pierwotnie od francuskiego angele. Tak wic anio Paski oznacza po prostu wysannika Pana albo cilej mwic, ambasadora Pana. Archanio by ambasadorem wyszej rangi (prefiks arkhi pochodzi z greki i oznacza midzy innymi nadrzdny", a wystpuje w sowach takich jak arcyksi, arcybiskup itp.) Anioowie ze Starego Testamentu zachowywali si przewanie jak normalni ludzie. Na przykad w Ksidze Rodzaju (19:1-3) dwaj anioowie odwiedzili dom Lota, on za przygotowa wieczerz, poleciwszy upiec chleba przanego. I posilili si". Wikszo starotestamentowych aniow zaliczaa si do tej kategorii, jak na przykad ten, ktry spotka on Abrahama, Hagar, u rda, zatrzyma olic Balaama na drodze, rozmawia z

Manoachem i jego on, siedzia z Gedeonem pod terebintem. Nawet o archaniele Gabrielu mwi si w Ksidze Daniela (9:21) jako o mu", ktry przyby do i powiedzia: Danielu, wyszedem teraz, aby ci da cakowite zrozumienie". Inni anioowie byli, zdaje si, kim wicej ni tylko posacami, poniewa przedstawia si ich jako uzbrojonych emisariuszy, posiadajcych straszliw moc niszczenia. Ten rodzaj mciwego anioa przestawiono w Pierwszej Ksidze Kronik (21:14-16): I posa Bg Anioa do Jerozolimy, aby j wyniszczy (...), a w jego rku miecz wycignity nad Jerozolim". W niekanonicznej Ksidze Henocha wymienia si Gabriela jako jednego z siedmiu archaniow, obok Michaa, Rafaela, Uriela, Raguela, Sarakaela i Remiela25. Ksiga Jubileuszy stwierdza, e Henoch, jeden z pierwszych patriarchw, by pierwszym wrd dzieci czowieczych zrodzonych na Ziemi, ktry umia pisa, posiad wiedz i mdro - on te zapisa znaki niebios". Znaki te przedstawione s jako Nauka Czuwajcych" (Tablice przeznaczenia), ktra zostaa w odlegych czasach wykuta w kamieniu", a Henoch mwi, e Czuwajcy byli witymi anioami, ktrzy patrz" W niektrych zaklciach wspczesnych czarownikw wzywa si pewne bstwo imieniem Rehctaw. Wielu ludzi sdzi, e ma to zowieszcze znaczenie, ale tak naprawd jest to sowo Watcher (ang. Czuwajcy) wymawiane wspak.

Nafidem i Eljo
Wiemy ju, e Nefilim (Czuwajcy) popadli w nieask, poniewa zwizali si z crkami czowieczymi i mieli z nimi dzieci. Henoch donosi, e ich dowdcy (siedmiu archaniow) rozgniewali si, poniewa Dziesitnicy jli uczy swoje potomstwo zbyt szybko i zbyt wielu rzeczy rwnoczenie, przekazujc mu tajemnic znakw z dawnych czasw. Mwi si, e nauczali na przykad o metalach znajdujcych si w ziemi i o tym, jak je mona spoytkowa; o korzeniach rolin i ich leczniczych waciwociach; o Socu, Ksiycu i gwiazdozbiorach, o chmurach i klimacie. Archanioowie strofowali rwnie przywdcw Czuwajcych za to, e ujawnili wieczne tajemnice" i wprowadzili w ludzk ras zamieszanie, bo ich synowie growali nad podlegajcymi procesowi ewolucji dziemi ludzkimi. Pisma te dowodz, e dysponujc tak przewag, potomstwo Czuwajcych przejo militarn wadz nad ziemskimi brami (ktrych nazywano Eljo), zabijajc ich na masow skal. Czsto powiada si, e odrobina wiedzy jest bardzo niebezpieczn rzecz", i powiedzenie to pasuje do tej sytuacji. Cho synowie Czuwajcych (zwani Nafidem) uzyskali od swoich ojcw Nefilim spor wiedz, to jednak pod wzgldem genetycznym byli wci nieco prymitywni, gwnie dziki ziemskim matkom, i najwyraniej nie potrafili tej wiedzy wykorzysta w sposb waciwy. Stanowili wic przykad Darwinowskiej zasady, e przetrwaj tylko najlepiej przystosowani". Byli wiksi i silniejsi ni ich ssiedzi, mieli nad nimi przewag, dlatego ich mordowali! Ksiga Jubileuszy powiada, e podczas walk midzy Nafidem a Eljo dochodzio do ludobjstwa, a Nefilim bezskutecznie prbowali powstrzyma swoich synw. Zdarzenia opisywane w Ksigach Henocha i Jubileuszy zdaj si na pierwszy rzut oka mie zwizek z treci rozdziau 6. Ksigi Rodzaju, a sposb ich przedstawienia wskazywaby na to, e dziay si w czasach bezporednio poprzedzajcych Potop. Ale Potop wedug Ksigi Rodzaju wydarzy si w czasach Noego, tymczasem, jak si teraz okazuje, nastpi jeszcze przed Adamem. W zasadzie historia stworzenia wedug Ksigi Rodzaju pasuje do kronik spisanych na tablicach w staroytnym Sumerze, natomiast opowie o wymordowaniu prymitywnych przodkw przez wyej rozwinit ras pochodzi ze znacznie wczeniejszej epoki. Poniewa Ksiga Jubileuszy odwouje si do Ksigi Henocha, std wynika, e zostaa napisana pniej ni ta ostatnia, ktra (w znanej nam dzi formie) powstaa w II wieku p.n.e. Wiemy jednak, e cho pierwsza wersja Ksigi Rodzaju pojawia si dopiero w VI wieku p.n.e., to jednak jej tre pochodzi ze znacznie starszych kronik. Na tej samej zasadzie moemy przyj, e Ksiga Henocha take zostaa skompilowana ze staroytnych rde, cho pojawia si w niej duch teologii waciwy znacznie pniejszej epoce. Przypuszcza si, i pierwotna jej wersja zostaa napisana przez Henocha, pradziadka Noego, a we wstpie do

niej znajdujemy informacj, e wiedz przekazali Henochowi anioowie: I od nich usyszaem wszystko, dziki nim zrozumiaem to, co zobaczyem, ale wiedza ta nie bya przeznaczona dla tego pokolenia, lecz dla tych, ktrzy nadejd znacznie pniej". Czy zatem Ksiga Rodzaju miaa co niezwykego do powiedzenia o Henochu? Z pewnoci tak, bo ze wszystkich patriarchw tego rodu (zarwno tych, ktrzy yli przed nimi, jak tych, ktrzy nastali po nim) tylko Henoch i Noe yli w przyjani z Bogiem" - albo cilej mwic z Elohim". Wida wic wyranie, e historia o walce rasowej midzy Nafidem a Eljo pochodzi z okresu grubo poprzedzajcego Potop i czasy Adama. W tym kontekcie niezmiernie istotny jest fakt, i korzenie Nefilim sigaj dziesitki tysicy lat wstecz (o czym przekonamy si na podstawie sumeryjskiego wykazu krlw). Od czasu ludobjstwa Nefilim stali si tym, co moglibymy nazwa anioami strami -czyli opiekunami ocalonego wiata, ktry praktycznie sami zniszczyli. Ich nowym krlestwem sta si wiat lemuryjskich Nafidem trzeciego odgazienia rasy Homo sapiens - wysoko rozwinitej kultury afroazjatyckiej CroMagnon, ktra okoo 30 000 roku p.n.e. wypara swoich przodkw ze szczepu Eljo.

Rozdzia 6 Era owiecenia

Brakujce ogniwo
W opublikowanej w 1871 roku rozprawie O pochodzeniu czowieka brytyjski przyrodnik Karol Darwin uku okrelenie brakujce ogniwo", w odniesieniu do wyranych anomalii w procesie ewolucji czowieka. W naszym przypuszczalnym rodowodzie mona zaobserwowa pewn niekonsekwencj, ktra na pierwszy rzut oka sprawia wraenie luki czy przerwy w kolejnych etapach rozwoju czowieka, lecz szybko si zorientowano, e to nie luka, e mamy natomiast do czynienia z nieznanym nam ogniwem. Panuje powszechne przekonanie, e Darwin uwaa, i ludzie s potomkami czekoksztatnych map, takich jak szympansy, orangutany i goryle. Ale to bzdura; Darwin nigdy tak nie twierdzi. Gdyby gatunek ludzki rozwin si z tych zwierzt, na Ziemi nie byoby ju dzi ani jednego szympansa, orangutana czy goryla. Przypuszcza si natomiast, e czowiek ewoluowa z cakiem odmiennego rodzaju stworzenia - dwunonej, naziemnej mapy, ale adne odkrycie archeologiczne nie potwierdza tej teorii. Uznano wic, e musia istnie jaki przedczowiek, czowiek-mapa, czowiek pierwotny: czyli brakujce ogniwo" ewolucji. Ju sama koncepcja czowieka pochodzcego od mapy bya dla Kocioa kamieniem obrazy, poniewa przeczya temu, co gosi Ksiga Rodzaju: e czowiek (Adam) zosta od razu stworzony w postaci dorosego mczyzny. Na kilka lat przed ukazaniem si O pochodzeniu czowieka Darwin opublikowa dzieo O powstawaniu gatunkw. Koci podj wyzwanie w czerwcu 1860 roku, skaniajc najwikszego zwolennika Darwina w Oksfordzie do publicznej konfrontacji z przeciwnikiem Darwinowskiej teorii. Mowa tu o dyskusji midzy Thoma-sem Henrym Huxleyem i biskupem Samuelem Wilberforce'em, ktry niestety -zamiast prowadzi powan debat, zbywa argumenty przeciwnika sarkazmem. Pyta Huxleya: Czy to za porednictwem ojca i matki pochodzi pan od mapy?" Huxley odpar na to, e raczej wolaby pochodzi od mapy, ni przyzna si do pokrewiestwa z takim ignorantem. Biskup zosta wygwizdany przez publiczno, ktra spodziewaa si rzeczowej dyskusji, i na tym incydent si skoczy. Zwycistwo, niemal walkowerem, odnis Huxley, publiczno bowiem od razu zorientowaa si, e nawet bez dowodw teoria Darwina jest znacznie sensowniejsza ni stanowisko Kocioa, gdy biskup nie umia wesprze go rzeczowymi argumentami. Jednak okazao si, i nadal nie mona udowodni cigej ewolucji od mapy do wspczesnego czowieka (Homo sapiens sapiens). Sam Darwin ubolewa nad niedostatkami swojej teorii i postanowi za wszelk cen znale odpowied. W kilka lat po mierci Darwina w Piltdown w Sussex (poudniowa Anglia) odkopano

czaszk, ktra, jak si wydawao, zapenia luk w ewolucji. Czowiek z Piltdown" sta si z dnia na dzie sawny, ale nie na dugo. W 1953 roku analiza fluoru w czaszce dowioda, e byo to oszustwo spreparowane prawdopodobnie przez Charlesa Dawsona, ktry czaszk odkopa. Faszerstwo polegao na tym, e do jakiej pradawnej czaszki dodano uchw szympansa (lub innej mapy), a dla uzyskania wikszego stopnia autentyzmu poplamiono j i sztucznie postarzono. Powodem tego, e Darwin by tak absolutnie pewny istnienia brakujcego ogniwa", byy dwa znaczce odkrycia dokonane jeszcze za jego ycia. W 1857 roku w Dolinie Neander w pobliu Dusseldorfu wykopano szkielet pradawnego, prymitywnego owcy i ten gatunek istot nazywano odtd neandertalczykami. Inne odkrycia dowodziy, e czowiek neandertalski przewaa w Europie, Azji i Afryce, a pojawi si okoo 70 tysicy lat p.n.e. Uwaano, e 300 tysicy lat p.n.e. zacz stopniowo ewoluowa z wczesnej formy Homo erectus. Kopot z neandertalczykami polega na tym, e cho stanowili oni pierwotn ras hominidaln w starszej epoce kamienia (kiedy posugiwano si ju ogniem, toporami i krzemiennymi narzdziami), nie tylko byli bardziej prymitywni i stali niej od nas, oni w ogle naleeli do innej linii". I w rym kryo si sedno dylematu Darwina. Neandertalczycy ze starszej epoki kamienia byli tak fizycznie niepodobni do wspczesnego czowieka, e niemoliwe, abymy z nich ewoluowali w tak krtkim okresie. Mieli zupenie odmienn mentalno, co wynika z ksztatu czaszki, w ktrej czci mzgu odpowiedzialne za mylenie i mow zajmoway stosunkowo mao miejsca. Wkrtce potem, w 1868 roku, nastpiy inne wielkie odkrycia ery Darwina. W rejonie Dordogne we Francji znaleziono bowiem pierwsze lady Homo sapiens w Cro-Magnon. W przeciwiestwie do pochylonej sylwetki neandertalczyka o nawisych ukach brwiowych, cofnitym czole, wystajcej uchwie i krpej budowie, czowiek z Cro-Magnon (jak nazwano nowo odkryt ras) by osobnikiem wysokim, wyprostowanym, o szerokiej twarzy i cakowicie odmiennej budowie i pojemnoci mzgu. W kategoriach epoki geologicznej nie byo adnej rnicy midzy pnymi neandertalczykami a wczesnymi ludmi z Cro-Magnon, lecz mieli ze sob tyle wsplnego, co krowa z koniem. Nawet ich kultury byy wyranie odmienne, poniewa czowiek z Cro-Magnon okaza si twrc niezwykle wysublimowanej sztuki, wyrnia si sposobem ubierania, zwyczajami i stylem ycia. Przez pewien czas, mniej wicej w latach 35 000 - 30 000 p.n.e. neandertalczyk i czowiek z Cro-Magnon wspistnieli, co dowodzi, e jeden nie ewoluowa z drugiego. Szczeglnie interesujce jest to, e nie znaleziono adnych ladw krzyowania si obu tych zdecydowanie odmiennych ras, a w miar upywu czasu czowiek z Cro-Magnon zacz zyskiwa przewag, gatunek neandertalski za stopniowo zanika.

Czowiek neandertalski (po lewej) i czowiek z Cro-Magnon (po prawej)

Jeszcze do niedawna sdzono, e dzisiejsze rozmaite rasy ludzkie s potomkami tych dwch podstawowych odmian, lecz niedawno teoria ta zostaa obalona. W lipcu 1997 roku dziki przeomowi dokonanemu w metodach analizy dowiedziono, e wspczesny Homo sapiens sapiens nie wykazuje adnego pokrewiestwa z neandertalczykami. Potwierdzaj to

wyniki bada zespou naukowcw uniwersytetu w Monachium prowadzone pod kierownictwem dr. Svan-tego Paabo, ktremu udao si wyizolowa DNA (kwas dezoksyrybonukleinowy) z fragmentu koci ramieniowej neandertalczyka. Mitochondrialny DNA przenoszony jest w nie zmienionej postaci z matek na dzieci. Z wyjtkiem niezwykle rzadkich mutacji wszyscy wspczeni mieszkacy Ziemi s w tym wzgldzie do siebie podobni. Okazao si, e liczce 40 tysicy lat DNA neandertalczyka byo cakowicie odmienne od ludzkiego, jakby reprezentowa on zupenie odrbny gatunek. Uczeni oznajmili, e rasa neandertalska bya niewtpliwie biologiczn lep uliczk" ewolucji i e nie wida adnych ladw krzyowania si jej z Homo sapiens z Cro-Magnon. Stwierdzili, e nie jest wykluczone, i neandertalczycy i Homo sapiens mieli jakie 600 tysicy lat temu wsplnego przodka, ale nie sposb tego dowie, a poza tym nie ma to wielkiego znaczenia. Czowiek z Cro-Magnon ewoluowa z rasy afroazjatyckiej i w miar jak klimat na zachodzie si ociepla, rozprzestrzeni si w Europie. Nie znamy bezporedniego przodka tej rasy, lecz jej do wysoka jak na owe czasy kultura i wygld przynajmniej z naukowego punktu widzenia nie wykazuj istnienia jakich poprzednikw. Rwnie zaskakujce byo stwierdzenie w grudniu 1996 roku, e czaszki odnalezione na indonezyjskiej wyspie Jawa dowodz, i Homo erectus, ktry rzekomo wymar okoo 200 tysicy lat temu, istnia jeszcze przed 40 tysicami lat. Znaczyoby to, e mapy z gatunku Homo erectus nie byy ewolucyjnymi potomkami neandertalczykw, poniewa istniay rwnolegle. Do takiego wniosku doszed zesp geologw pod kierownictwem dr. Carla Swishera z Berkeley Geochrono-logy Center w Kalifornii. Do ustalenia wieku znaleziska posuyli si oni elektronowym rezonansem spinowym, badajc emali zbw odkrytych w pobliu czterech czaszek Homo erectus. Dla porwnania zastosowano take metod analizy okresu poowicznego rozpadu uranu w szcztkach. Oba niezalenie przeprowadzone testy wskazyway na to, e czaszki pochodz z okresu midzy rokiem 53 000 a 27 000 p.n.e. - czyli w przedziale tym mieci si rok 40 000 p.n.e. Jak kady prawdziwy uczony, Swisher pozostawi kwesti t otwart i nadal prowadzi badania, a wiat nauki yczliwie przyj nowe odkrycie. Nawet Karol Darwin nie przedstawia swojej zasady ewolucji jako dogmatu, lecz jako teori" i przyznawa, e podobnie jak wszelkie inne teorie moe ona wykazywa pewne wady, a jeli nie wady, to brak istotnego elementu. Element ten nazywa brakujcym ogniwem".

Potomkowie Nefilim
Wiemy obecnie - i zostao to ponad wszelk wtpliwo udowodnione - e nie chodzi o brakujce ogniwo w Darwinowskim rozumieniu.Homo sapiens z CroMagnon nie pochodzi od neandertalczykw, poniewa byli oni cakowicie odmienn ras ze swoist struktur DNA. Wiemy, e pochodzimy od afroazjatyckie-go czowieka z Cro-Magnon, lecz od kogo on z kolei pochodzi? Moe w znalezieniu odpowiedzi na to pytanie pomog nam kroniki Henocha, w ktrych czytamy, e Nefilim spodzili cakowicie now ras okoo 35 000 roku p.n.e., czyli w tym samym czasie, kiedy pojawia si stosunkowo wysoko rozwinita rasa kromanioska, a wkrtce niedorozwinici neandertalczycy zupenie znikn z po-wierzchni Ziemi. * Wiemy te, e jeli Nefilim stworzyli nowy gatunek przez krzyowanie si z tak zwanymi crkami czowieka, to z pewnoci crki te nie naleay do rasy neandertalskiej, co potwierdzaj badania dr. Svantego Paabo, przeprowadzone na mitochondrialnym DNA, ktry dziedziczymy po matkach. Czy istnieje zatem moliwo, e bya jaka inna rasa wspczesna neandertalczykom? Dr Paabo i inni uczeni uwaaj, e tak, i zwracaj uwag na to, i neandertalczycy pochodzili z Europy, a zatem w rejonie Afryki rwnolegle mogy rozwija si inne istoty hominidalne. I rzeczywicie, archeologia XX wieku odnotowaa w Afryce liczne szcztki staroytnych hominidw: w 1911 w Tanzanii (wwczas niemiecka Afryka Wschodnia); w 1924 roku w Taung, na poudniowy zachd od Johannesburga w Poudniowej Afryce (obecnie RPA); w 1959 w Olduvai Gorge w Tanzanii i w 1972 roku nad jeziorem Turkana w Kenii, w Afryce rodkowo-wschodniej. Niezalenie od wartoci poznawczej odkrycia te byy pomijane przez rozmaitych uczonych, poniewa nie potwierdzay tradycyjnego pogldu na

ewolucj europejskiego neandertalczyka. Lecz oto w 1974 roku Donald Johanson, archeolog z uniwersytetu w Chicago, prowadzc prace wykopaliskowe w Hadar w Etiopii, znalaz koci hominida w o-sadach pochodzcych sprzed ponad 3 milionw lat. Wraz z zespoem pieczoowicie zoy z nich szkielet kobiety i nada jej imi Lucy. Potem oprcz Lucy odnaleziono jeszcze koci trzynastu hominidw, ktrych wiek oceniono na mniej wicej 3,5 miliona lat. Nazwano ich pierwsz rodzin". Obok szcztkw odkryto take kamienne narzdzia, a kilkanacie kilometrw dalej natknito si na skamieniae lady stp hominida z tej samej epoki (wiek ich okrelono za pomoc analizy potasowo-argonowej). Ale lady te nie naleay do zwykej mapy; stopy byy wysoko wysklepione, pity zaokrglone, miay wyranie zaznaczony kb palucha i skierowany do przodu wielki palec. Owe dwunone antropoidy byy o wiele bardziej rozwinite ni przodkowie neandertalczykw, a ich szcztki znajdoway si w Etiopii, czyli na ldzie najbliszym Arabii Saudyjskiej, pooonej midzy Morzem Czerwonym a Zatok Persk. Mamy zatem do czynienia z najstarsz ras, ktra ewoluowaa przez ponad 3 miliony lat cakowicie niezalenie od poprzednikw neandertalczykw europejskich. Byli to przypuszczalnie pierwotni przodkowie ludu Eljo, ktry zamieszkiwa rejony Azji i Afryki 35 tysicy lat p.n.e., kiedy to synowie bogw po raz pierwszy zainteresowali si crkami czowieka. Rasa ta znikna, gdy nowy, lepiej rozwinity Homo sapiens zaj jej miejsce. Wiadomo obecnie, e ten wczeniejszy szczep (istniejcy rwnolegle do neandertalczykw) zamieszkiwa rejony Afryki i Azji przez okoo 100 tysicy lat. wiadectwa istnienia tej pradawnej rasy pochodz z gr Ararat (w pnocnej Mezopotamii, obecnie w Iraku), z ktrych pocztek bierze rzeka Tygrys. Tu w 1957 roku profesor Ralph Soecki, penetrujc pieczar Szanidar, znalaz dziewi starych szkieletw. Cztery z nich zostay zmiadone przez kamienn lawin. Siedem, w tym szkielet dziecka, naleao do czonkw jednej rodziny, ktra stoczya si, chronic si przed chodem zimy. Stwierdzono, e koci licz 44 tysice lat, a po dalszych pracach wykopaliskowych okazao si, i pieczara suya ludziom schronienie od 100 tysicy lat p.n.e.

Anomalie ewolucji
Ze zgromadzonych dotychczas informacji wynika jasno, e przez ostatnie stulecie antropolodzy niezwykle skrupulatnie badali naszych przodkw, ktrzy nimi nie byli! Rejestrowali bowiem pokolenia prehistorycznych map, a wic w istocie przodkw wspczesnych map, a one nigdy nie miay nic wsplnego z ras ludzk. W gruncie rzeczy fakt, i obecnie mapy yj w tylu odmianach, wiadczy o tym, e ewoluoway w zupenie innym kierunku. Niewykluczone, e gdzie w odlegej przeszoci y nasz wsplny przodek, ale byo to tak dawno, e niemal nie wywar wpywu na indywidualny rozwj kadego z gatunkw w pniejszych epokach. Obecnie wiemy ju, e dwunony gatunek zwany Australopithecus afarensis (do ktrego naley Lucy i pierwsza rodzina") pochodzi sprzed 3,5 miliona lat, a nie sprzed 800 tysicy, jak podaway rda koca lat 70. Wiemy take, e istniay cztery pierwotne grupy hominidw: Australopithecus africanus, Australo-pithecus robustus, Australopithecus boisei iHomo habilis. Uczeni nie s zgodni co do tego, z ktrej grupy, wywodzi si pniejszy Homo erectus i czy w ogle si z ktrej wywodzi. W gruncie rzeczy rasy te pojawiy si niemal jednoczenie, z czego wynika, e byy odrbnymi grupami, a adna z nich nie stanowia kontynuacji poprzedniej. Przez dugi czas sdzono, e Homo erectus (niekiedy zwany te mapoludem") y 400 tysicy lat temu, lecz w latach 80. odkryto, i pojawi si znacznie dawniej - 800 tysicy lat temu, w epoce Homo habilis, co po raz kolejny dowodzi, e adna z tych ras nie rozwina si z drugiej. Co wicej,Homo erectus y jeszcze 40 tysicy lat temu, czyli rwnoczenie z neandertalskim jaskiniowcem. Tak wic i tym razem moemy bez wahania stwierdzi, e ten drugi nie ewoluowa z pierwszego, jak mniemano jeszcze przed rokiem 1996. Ponadto wiemy ju na podstawie przeprowadzonych w 1997 roku bada DNA, e wspczesny Homo sapiens sapiens nie mia neandertalczyka za przodka. Wiadomo te, e zanim okoo 30 tysicy lat p.n.e. neandertalczyk znalaz si w biologicznej lepej uliczce", mia miejsce okres przejciowy. Uczeni mwi, e DNA zawiera mnstwo elementw, ktre

nazywaj odpadkami" - czyli tych czci acucha, w ktrych znajduj si geny umoliwiajce dalszy rozwj i ktrych funkcji jeszcze nie umiemy wyjani. Nie jest jednak wykluczone, e te tak zwane odpadki DNA maj jakie praktyczne zastosowanie, cho wci nie wiemy jakie. By moe w niedalekiej przyszoci biolodzy molekularni rozwi t zagadk i zami kod genetyczny albo owe tajemnicze geny uaktywni si, popchn nas na now drog rozwoju i dowiemy si wreszcie, dlaczego po dzi dzie uywamy tylko niewielkiej czci mzgu. Czy wic oznacza to, e Karol Darwin nie mia racji? Skde - oznacza to jedynie, e zmar, zanim zdy dokoczy sw prac, podobnie jak my wszyscy. Doskonale wiedzia, e istnieje jakie brakujce ogniwo", i mwi o tym. Martwi si rwnie, bo teorii ewolucji brak byo wymiaru duchowego w odniesieniu do rodzaju ludzkiego, i o tym te mwi. Darwin nie by w bdzie, mylili si tylko jego uczniowie niewolniczo przywizani do teorii. Obstawali przy koncepcji chronologicznej ewolucji, opierajc si na wiadectwach dostarczanych przez geologw w postaci koci naszych rzekomych przodkw, nie biorc zupenie pod uwag elementw bardziej abstrakcyjnych. No bo jak to moliwe, e Homo sapiens z Cro-Magnon mg mwi, a neandertalczyk nie mia tej zdolnoci? Jak to moliwe, e Homo sapiens z Cro-Magnon by zupenie wyprostowany, a neandertalczyk chodzi pochylony? Jak to moliwe, e Homo sapiens z Cro-Magnon by inteligentny i pomysowy, natomiast neandertalczyk, ktry mia jakie tam ycie duchowe, by zupenie nietwrczy? Jak to moliwe, e obie rasy zamieszkiway Ziemi w tym samym czasie? Kopot z teori Darwina polega na tym, e jeli podchodzi si do niej zbyt dosownie, moe prowadzi do bdnych wnioskw ze wzgldu na wasn, wewntrzn logik. Zamy, e patrzymy na nasze czasy z perspektywy wielu tysicy lat do przodu. Ustalenie chronologii zdarze jednego stulecia jest zadaniem niezmiernie trudnym, jeli nie ma si dostpu do kronik, a posuenie si logik moe prowadzi do konkluzji, e samochd wywodzi si z deskorolki. A tymczasem aden z tych rodkw transportu nie jest ani wysz, ani te nisz form tego drugiego, lecz oba to cakiem niezalene koncepcje. Nie ma raczej wtpliwoci, e ewolucja za porednictwem doboru naturalnego jest suszn zasad, w myl ktrej przystosowanie do rodowiska i umiejtnoci nabyte w jednym pokoleniu przenoszone s na nastpne generacje. Lecz jak w 1871 roku stwierdzi krytyk Darwina, St George Mivart - dobr naturalny nie pasuje do wspistnienia podobnych organizmw rnego pochodzenia". Pewne rnice pojawiaj nagle, a nie - jakby si naleao spodziewa - stopniowo, istnieje wiele wyjtkowych zjawisk w wiecie organizmw, ktrych dobr naturalny nie potrafi wyjani". Nie ma te cienia wtpliwoci, e Darwinowska koncepcja przeycia osobnikw najlepiej przystosowanych ma solidne podstawy. Jest czym znacznie wicej ni teori, znalaza potwierdzenie w wiecie rolin, ryb, ptakw, owadw, gadw i zwierzt. Ale mimo to nie mona jej uzna za regu, od ktrej nie ma wyjtkw, bo wwczas na wiecie istniayby tylko istoty najlepiej przystosowane", a te mniej odporne dawno by wyginy. Czyli koncepcja ta odnosi si do oglnej tendencji, podczas gdy doskonale przystosowane osobniki oraz te mniej przystosowane yj obok siebie na kadym etapie procesw ewolucyjnych. Jednak zasada przetrwania tylko najlepiej przystosowanych odnosi si w peni do przedstawicieli rasy kromanioskiej i neandertalczykw. Ci pierwsi przeyli dziki temu, e mieli zdolno mylenia, mwienia i byli pomysowi, natomiast prymitywni neandertalczycy ostatecznie zniknli z powierzchni Ziemi. Tu naley wspomnie sw kilka o najwikszej masakrze w prehistorii, czyli znikniciu dinozaurw. Owe liczne odmiany gadziego rodu, z ktrych wiele miao ogromne rozmiary, zamieszkiway rozmaite rejony Ziemi przez jakie 160 milionw lat, lecz nagle, bez wyranej przyczyny, znikny okoo 66 milionw lat temu. Zginy due i mae; rolinoerne i drapiene; dinozaury na ldzie, pterozaury w powietrzu, plezjozaury w morzu. Nie ma wtpliwoci, e ze wszystkich ziemskich stworze byy najlepiej przystosowane". Niektre z nich byy tak potne i odporne, e nic nie mogo im zagrozi. Na temat zniknicia dinozaurw snuto rozmaite teorie - od potnych fal pywowych i potopu na wiatow skal, po uderzenie meteoroid w Ziemi. Ale adna z nich niczego nie tumaczy, przeyy bowiem inne formy (w tym take niektre gady, jak jaszczurki i krokodyle, a take morskie stworzenia, jak rekiny i wie), a ich ewolucja nadal trwaa. Zatem nie bya to masakra wszystkich zwierzt w wyniku wiatowego kataklizmu, lecz ograniczona eksterminacja

okrelonych ras, co wskazywaoby raczej na przyczyny genetyczne lub rozrodcze. Nie moemy na razie uzyska prbki DNA ze szcztkw dinozaurw, poniewa ulega on rozkadowi wskutek dziaania tlenu i wody. Dlatego w 1997 roku tak sensacje wywoaa wiadomo, e zespoowi dr. Paabo udao si uzyska DNA ze szcztkw znalezionych w 1856 roku w dolinie Neander. A byo to moliwe jedynie dlatego, e koci po odkopaniu znajdoway si w doskonaym stanie, a potem zostay dwukrotnie powleczone pokostem przez pracownikw muzeum w Bonn, dziki czemu stay si odporne na wpywy atmosferyczne. Dr Chris Strin-ger z Natural History Museum w Londynie wyjania: Obecnie nie praktykujemy powlekania koci pokostem, ale w tym wypadku naprawd dobrze si stao, e zabezpieczono szcztki t metod". W przeciwiestwie do wspczesnych syntetycznych pokostw, dziewitnastowieczne produkowano na bazie ywic, te za s naturaln wydzielin drzew. Podobnie jak inne substancje organiczne, ywice mog skamienie i przeobrazi si w bursztyn (najtwardsz znan ywic) i kauri (przypominajc kopal, ktry uyto w Bonn do produkcji pokostu). Kto wie, moe pewnego dnia znajdziemy szcztki dinozaura w bryle skamieniaej ywicy, a wwczas w nauce otworzy si zupenie nowy rozdzia. Pki co, cieszmy si w imieniu biblijnego Noego, ktry wskutek jakiego nieprzewidzianego kaprysu natury mgby by zmuszony do ujarzmiania dinozaurw na pokadzie arki!

Historia i mitologia
Historia ewolucji Homo sapiens rni si od historii ewolucji innych form ycia przede wszystkim tym, e nasz gatunek by naprawd wyjtkowy, pojawi si bowiem okoo 35 000 roku p.n.e. jakby znikd, nie majc przodkw i ze struktur DNA, ktrej wspczesna nauka do koca nie rozumie. Jeli wic wikszo zagorzaych zwolennikw Darwina nie ma racji, spytajmy moe Bibli, sprbujmy zrozumie, co mwi nam przekaz Starego Testamentu. W Ksidze Rodzaju czytamy, e Bg Izraelitw Jahwe stworzy czowieka na swj obraz i podobiestwo. Ale Enuma elisz, napisana ponad tysic lat przed powstaniem tej ksigi mwi, e babiloski bg Marduk powiedzia: Potem stworz lullu - Czowiek bdzie imi jego". Wiele wiekw przed histori Marduka w staroytnym Sumerze pojawia si jeszcze wczeniejsza wersja stworzenia czowieka, ktrej cz na szczcie zachowaa si do dzi. Z tekstu wyranie wynika, e obie wersje - babiloska i hebrajska - pochodz z tego samego rda, aczkolwiek ulegy pewnym modyfikacjom wskutek bdw interpretacyjnych i celowych znieksztace na uytek panujcej w danym czasie religii. Ale podstawowe przesanie si nie zmienio, a wynika ze, i bogowie (Elohim) stworzyli czowieka jako form hybrydyczn. We wspczesnych spoeczestwach niemal na kadym etapie edukacji nasza wiedza podlega cenzurze i kontroli instytucji religijnych. Dziaania te s sankcjonowane przez wadze pastwowe. W Wielkiej Brytanii na przykad szkoy pastwowe s instytucjami chrzecijaskimi, wiele z nich nosi miano kocielnych. Jest to nie tylko niesprawiedliwe wobec spoecznoci niechrzecijaskich, ale take wobec naszych wasnych dzieci, ktrych przyjaciele i koledzy pochodzcy z tych spoecznoci, a zmuszeni przez prawo do uczszczania do tych szk, czuj si w sferze duchowej gorsi i nisi. Rwnie rodki masowego przekazu w Wielkiej Brytanii szerz wiar chrzecijask. Parlament jest nie tylko zgromadzeniem wybitnie chrzecijaskim, ale przede wszystkim reprezentuje Koci anglikaski, ktrego gow jest monarcha i przywdca pastwa. Podobnie rzecz si ma w innych krajach, gdzie pokrewne systemy religijne propagowane s przez instytucje odpowiedzialne za informacj i edukacj i gdzie jednostka musi wybiera midzy wasnym systemem wartoci a narzuconym przez kultur. W kadym wypadku mamy do czynienia z butn nietolerancj wobec wiary innych. Ta forma nietolerancji uwidacznia si take w dziedzinach nie majcych nic wsplnego z religi, jak choby medycyna, nauka, historia i oglnie w caej dziaalnoci rodowisk naukowych. Moe nie ma tam tak zatwardziaego dogmatyzmu, jak w dziedzinach zdominowanych przez instytucje religijne, a od czasu do czasu odczuwa si nawet zainteresowanie nowymi odkryciami. Ale nawet wwczas nietolerancja objawia si na

przykad w sferze nazewnictwa, czego przykadem moe by okrelenie medycyna alternatywna". Dlaczego alternatywna? A dlatego, e nie chce wsppracowa z przemysem farmaceutycznym, ktry zbija fortun na zaopatrywaniu w leki na recepty ortodoksyjnych" lekarzy. Przecie na tej zasadzie nogi mona nazwa transportem alternatywnym"! A jednak w rodowiskach uniwersyteckich nie natkniemy si na termin historia alternatywna", bo nawet ju ten niewielki stopie uznania to o wiele za duo dla ekspertw, ktrych edukacja zakoczya si wraz z ostatnim egzaminem na uczelni. W tym wiecie lepcw istnieje tylko historia i mit. Histori jest to, co akceptuj wadze w danej chwili, a mitem - wszystko inne. Na czym wic opiera si interpretacja historii w Wielkiej Brytanii, Europie i wiecie chrzecijaskim? Podobnie jak wiele innych rzeczy w znacznym stopniu na doktrynie Kocioa. Gdy chrzecijanie wyruszyli w redniowieczu na wojn z muzumanami o Ziemi wit, to Bg, rzecz jasna, znajdowa si po stronie chrzecijan - tak twierdzi doktryna przyjta w odniesieniu do historii krajw Europy Zachodniej! A co ta doktryna mwi o muzumanach, ktrzy wierz w tego samego Boga? Ot ich punkt widzenia zdaniem chrzecijan to mit! Taka jest natura edukacji doktrynalnej. Poniewa obecnie interesuje nas historia staroytna, rozwamy tre dokumentu zatytuowanego Memorandum and Articles of Association (Memorandum i publikacje Towarzystwa) Funduszu Odkrywania Egiptu, zaoonego w Wielkiej Brytanii w 1891 roku w celu wysania ekspedycji archeologicznej do Egiptu. W dokumencie tym napisano wyranie, e fundusz ma finansowa badania i wykopaliska zmierzajce do wyjanienia i potwierdzenia relacji biblijnych". Innymi sowy, jeli znajdzie si co, co potwierdzi relacje Starego lub Nowego Testamentu, to poda si to do wiadomoci publicznej. Uzna si, e to historia". Wszystko, co bdzie sprzeczne z Pismem witym, zostan zaklasyfikowane jako mit". Gdy w czasach wiktoriaskich odkopano skamieliny, ktre obaliy dogmat stworzenia wiata w sze dni, zoolog Philip Gosse posun si tak daleko, e stwierdzi, i Bg specjalnie umieci skamieliny w skaach, aby podda prbie wiar swych wyznawcw! Mimo i w ostatnim stuleciu brytyjscy archeolodzy dokonali wielu odkry, prawda jest taka, e epoka wiktoriaska bya okresem ciemnoty. Ogromna wikszo prostych ludzi nie umiaa czyta i pisa, szanowaa wic i darzya zaufaniem tych, ktrzy byli lepiej wyksztaceni. Na wsiach czstokro tylko duchowni byli pimienni i to oni (jak przez wiele wiekw przedtem) prowadzili miejscowe kroniki i doradzali ludziom w rozmaitych sprawach. W tak prymitywnych rodowiskach Koci decydowa o tym, co naley, a czego nie powinno si ludziom mwi. Lecz w XX wieku sytuacja zmienia si radykalnie, a dziki obowizkowi nauki ludzie nie tylko nauczyli si czyta i pisa, lecz take zaczli przejawia ciekawo. Teraz sami mog ksztatowa wasne opinie i przekonania, lecz nie miao to wpywu na dogmatycznie mylcy kler, ktry - miast przyczy si do wsplnoty ludzi owieconych - woli raczej, aby krg wyznawcw si kurczy. Historycy i teolodzy doskonale wiedz, e starotestamentowa Ksiga Rodzaju, opisujca Stworzenie, Potop i tym podobne zdarzenia, czerpie swoje relacje ze starszych mezopotamskich kronik. Dlaczego wic tak wielu z nich podziela bezkrytyczn cze Kocioa dla Ksigi Rodzaju jako zapisu prawdy absolutnej, uznajc jednoczenie pierwotne rdo informacji tam zawartych za legendy i mity? Dzieje si tak, bo mimo kurczenia si parafii opinia Kocioa zawsze zwycia na kadym szczeblu, poniewa w kadych warunkach wsppracuje z administracj i rzdem, ktry sprawuje kontrol nad rodowiskami uniwersyteckim. W trakcie bada okazao si, i stare mezopotamskie kroniki traktowano jako histori. Historia ta staa si nastpnie podstaw obcych tej kulturze systemw religijnych - najpierw judaizmu, potem chrzecijastwa. Wypaczone dogmaty religijne uznano za histori", a poniewa zmylone dogmaty (nowej, powszechnie akceptowanej historii) tak bardzo rniy si od pierwotnych oryginalnych kronik, te oryginalne, z pierwszej rki pochodzce informacje uznano za mitologi"! Jak ju wiemy, Sumerowie stanowili ras wysoko rozwinit. Mieli szkoy, szpitale, prawnikw, ksigowych, lekarzy, astronomw i historykw. Wyksztacenie tak wysokiej klasy specjalistw byo kosztowne i pochaniao duo czasu. Z rejestrw pisarzy wynika, e przywizywano du wag do dokadnoci i zgodnoci kronik z faktami. Trudno sobie wyobrazi, aby pisarze, urzdnicy i historycy, ktrzy zdobywali wysokie kwalifikacje w trakcie dugotrwaego i kosztownego procesu ksztacenia, spisywali potem bajki i legendy.

Zaoenie takie jest z gruntu absurdalne. Zadaniem tych ludzi byo pisanie kronik dawnych i wspczesnych im zdarze w takiej formie, w jakiej je postrzegali, a my dysponujemy obecnie efektami ich trudu - dziesitkami tysicy drobno zapisanych pismem klinowym glinianych tablic. Ale wspczeni naukowcy zaliczaj je do legend prymitywnych ludw. Dlaczego? Dlatego, e nie pasuj do koncepcji akceptowanych przez Koci, ktry swego czasu uzna te relacje za wasne i swoj mitologi okrela jako histori. Czy Adam pasuje do tego scenariusza? Odpowied brzmi: nie, przynajmniej nie teraz. Na podstawie dostpnych dawnych kronik wiemy, e wspczesny rodzaj ludzki zosta stworzony przez Elohim/Nefilim (tych, ktrzy zstpili), ktrzy poczyli si z ziemskimi kobietami plemienia Eljo. One za byy potomkiniami rasy afroazjatyckiej, znajdujcej si na znacznie wyszym poziomie ewolucji ni wspczeni jej neandertalczycy. Rezultatem tych zwizkw byy hybrydyczne formy lemuryjskiego szczepu - plemi Nafidem, obecnie znane pod nazw ludzi z Cro-Magnon, poniewa ich szcztki znaleziono w Cro-Magnon w Niemczech. Nazywamy ich te Lemuryjczykami, bo zasiedlali kraj lemurw. Wspczenie lemury (mae, erujce noc ssaki) yj na Madakaskarze, lecz w czasach staroytnych Madagaskar by poczony z kontynentem afrykaskim, ten za z kolei by - i nadal jest zczony z poudniowo-zachodni Azj. W pradawnych czasach wszystko to byo Lemuri potnym kontynentem, ktry (wraz ze znajdujcymi si teraz pod wod obszarami) rozciga si na caym Oceanie Indyjskim. Co waniejsze - wiemy te, e nauka dowioda, i ludzie z Cro-Magnon nie byli potomkami neandertalczykw, jak przez dugi czas sdzono. Bya to odrbna rasa hybrydyczna, ktra pojawia si okoo 35 tysicy lat p.n.e., dajc pocztek nowej kulturze, wyprzedzajcej znacznie naturalne procesy ewolucji. Od jedenastego tysiclecia p.n.e., u schyku epoki lodowej, nastpia kolejna zmiana w rejonie yznego Pksiyca, ktry rozciga si od pomocnej Afryki poprzez Syri i Kanaan po Mezopotami. Terytoria biblijne weszy w epok ycia osiadego - er uprawy roli, dziki ktrej stay si znacznie bardziej rozwinite ni inne czci wiata. Lecz okoo 4 tysicy lat p.n.e. nastpi prawdziwy rozkwit ery cywilizacji, ktrej gwny orodek znajdowa si w Sumerze, w poudniowej Mezopotamii. Mimo i w innych rejonach yznego Pksiyca, a take Chin czy Indii rozwijao si ju ycie osiade i rolnictwo, to jednak cywilizacja Sumeru bya cakiem odmienna, posiadaa bowiem wysoko zorganizowane struktury miejskie. Inskrypcja znaleziona w staroytnym Nippur gosi, e pierwszym imperium na wiecie byo pastwo zaoone przez arcykapana miasta Uruk, a jego granice rozcigay si od dolnego do grnego morza" (czyli od Zatoki Perskiej do Morza rdziemnego). Tam pojawili si pierwsi kapani i krlowie okresu popotopo-wego, ktrzy zorganizowali ludzi w niezwykle wysoko rozwinit spoeczno, ' o tysice lat wyprzedzajc naturalne procesy ewolucji. By to prawdziwy pocztek zoonych struktur spoecznych, epoka wiadomoci i owiecenia; bya to Era Adama.

Rozdzia 7 Gdy krlestwo zstpio

Zgromadzenie Anunnaki
Dotychczas nazywalimy bogw spoecznoci Nefilim Elohim, bo pod t zbiorow nazw znani byli w tradycji kananejskiej i hebrajskiej. Cofnijmy si jednak do epoki staroytnego Sumeru, gdzie zbiorowy termin na okrelenie boskich wzniosych brzmia Anunnaki, co oznacza Niebiosa zstpiy na Ziemi" (An-unna-ki). W epoce Sumeru Wielkie Zgromadzenie Anunnaki zbierao si w wityni Nippur. By to Sd Najwyszych pierwowzr sdu sprawowanego przez Jahwe w Psalmie 82-a przewodniczy mu najwyszy pan niebios, wielki Anu. Najwaniejszym zadaniem zgromadzenia by wybr krlw, ale ferowano take w jego trakcie wyroki i pod kadym wzgldem dziaao jak wspczesny demokratyczny system gosowania. Gdy podejmowano decyzje o charakterze politycznym, wyznaczano stanowiska lub osdzano, czonkowie zgromadzenia potwierdzali swoje zdanie, wymawiajc sowo haem (co oznacza niech si stanie"). W hebrajskich rytuaach jego odpowiednikiem byo sowo amen. (W Egipcie amen oznaczao rzecz ukryt, schowan.) Spotkalimy si ju z pierwotnym ojcem Apsu i jego towarzyszk Tiamat, Krlow Smokiem (zwan te Matk Hubbur) i ich synem Mummu. Teraz pora pozna braci i siostry Mummu. Przychodzili na wiat parami - najpierw Lahmu i jego siostra Lahamu, nastpnie Anszar i jego siostra Kiszar. Dzieje tej boskiej rodziny licz sobie tysice lat, a do pocztkw ziemskiego czasu, kiedy to wynurzya si ona z wd chaosu. W odpowiednim czasie Anszar i Kiszar mieli syna, ktry panowa nad wszystkim, a mia na imi Anu. Maonkami Anu zostay jego siostry: Antu, Pani Niebios (zwana te Nammu), i Ki, Matka Ziemia (zwana te Urasz). Oprcz oryginalnych sumeryjskich imion Anunnaki znani byli te pod imionami semickimi, uywanymi w Akadzie, a potem w Babilonii. Anu mia dwch synw - jeden nosi imi Enlil (lub Ilu), Pan Powietrza (jego matk bya Ki), drugi - Enki (lub Ea), Pan Ziemi i Wd (jego matk bya Antu). Enki (co oznacza archetyp") mia dwie ony, jedn bya bogini Damkina, matka Marduka, ktry zosta potem bogiem Babiloczykw. Drug on Enkiego bya jego przyrodnia siostra Ninhursag (lub Ninmah, co oznacza Wielk Pani), Pani ycia. Wkrtce ponownie spotkamy si z Enkim i Ninhursag, albowiem to oni stanowi klucz do historii Adama, zapoyczonej przez Ksig Rodzaju. Brat Enkiego Enlil rwnie polubi sw siostr Ninhursag (imi to oznacza Krlow Gr), a ich synem by Ninurta (Ningirsu), Mocarny Myliwy. Z drug on Ninlil (lub Sud) Enlil mia kolejnego syna imieniem Nanna (lub Zuen), zwanego wietlistym. Nanna i jego ona Ningal byli rodzicami dobrze znanej bogini Inanny (zwanej te Isztar), ktra polubia Krla-Pasterza Dumuzi (w Starym Testamencie w Ksidze Ezechiela nosi on imi Tammuz). Ceremonia zalubin Inanny i Dumuziego staa si pierwowzorem rytuau Hieros Gamos (witego Maestwa) krlw Judy. Nastpnym synem Enlila i Ninlil by Nergal (zwany te Meslamtaea), Krl wiata Podziemnego. Za on wzi Krlow wiata Podziemnego Ereszkigal (crk Nanny i Ningal) i mieli crk, legendarn Lilit, suebnic ciotki ze strony matki, Inanny (patrz: Wielkie Zgromadzenie Anunnaki, s. 204). Ogem byo szeciuset Anunnaki wiata Podziemnego i trzystu Nieba. Sowo Eloh (wzniosy" - liczba pojedyncza od Elohim) pochodzi od akadyjskiego sowa Ilu, ktre oznaczao rwnie drugie imi syna Anu, Enlila (patrz wyej). Pradawn tradycj Eloha - Enlila El Eljona - Abram przenis do Kana-anu, podrujc z Ur i Haranu. Potem, w jakie pi pokole po Abramie pojawi si Jahwe (Jestem, ktry Jestem") jako Bg Mojesza i dzieci Izraela, ktre powrciy z Egiptu do ziemi kananejskiej. Ksiga Wyjcia wyjania ponadto, e Bg powiedzia Mojeszowi, i jest tym samym Bogiem, ktry przemawia do Abrahama, z tym e Abraham nazywa go El Szaddai (El Gr), poniewa nie zna jeszcze boskiego imienia Jahwe (Ksiga Wyjcia 6:3). Jahwe ydw (El Eljon

Kananejczykw) by wic tym samym, co Enlil z grona Anunnaki - syn wielkiego Anu. W tradycji mezopotamskiej Enlil funkcjonowa take jako Ilu Kur-gal, co oznacza El Wielkiej Gry", dlatego Abraham zwraca si do niego tym imieniem. W najstarszej tradycji Jahwe (podobnie jak Enlil El Eljon) mia on i rodzin, lecz podstawowa rnica midzy Enlilem i Jahwe polega na tym, e ten pierwszy mia take rodzicw i dziadkw, o czym wiemy z Enuma elisz i innych staroytnych dokumentw. Inna istotna rnica midzy biblijnym wizerunkiem Jahwe i bogw sumeryjskich polegaa na tym, e Anunnaki nie byli niemiertelni. Nie znaleziono jak dotychczas adnych wzmianek o tym, ktry z nich zmar mierci naturaln, lecz w rozmaitych rdach czytamy, e wielu zgino w walce lub mierci gwatown. Znaleziono opisy mierci Apsu, Tiamat, Mummu i Dumuziego, ale charakterystyczne jest to, e biblijny Jahwe istnia od wieku po wiek" (Psalm 90:2). W Psalmie 102:25-28 czytamy: Twoje lata trwaj przez wszystkie pokolenia. Ty niegdy zaoye ziemi i niebo jest dzieem rk Twoich. Przemin one, Ty za pozostaniesz". Biorc pod uwag fakt, e sowo Jahwe (JHWH) wyparo imi Enlila El Eljona, Enlil za by prawnukiem Apsu i Tiamat, wida, e mamy do czynienia z paradoksem, ktry naley wyjani. Wszystkie rda pisane i wizerunki potwierdzaj, e staroytni Sumerowie byli cakowicie pewni istnienia Anunnaki, a Enki, Enlil, Ninhursag i Inanna wypeniali ziemskie funkcje zlecone im przez spoeczno bogw. Byli patronami i budowniczymi; nauczycielami i sdziami; tworzyli technologi i wyznaczali krlw. Zbiorowo i indywidualnie czczono ich jako wodzw i mistrzw, ale z pewnoci nie stali si obiektem religijnych kultw, jak dziao si w pniejszych kulturach. W gruncie rzeczy sowo, ktre tumaczono jako cze bosk", brzmi avod i oznacza po prostu prac". Istnienie Anunnaki wprawia w zakopotanie historykw, ich jzyk zbija z tropu lingwistw, a wysoko rozwinita technika zdumiewa uczonych - ale gupot byoby ignorowanie ich. Sumerowie sami dokadnie nam wyjanili, kim byli Anunnaki, i ani historycy, ani uczeni nie mog temu zaprzeczy.

Pocztek krlestwa
W latach 1906-1923 kilku wybitnych sumerologw przetumaczyo i opublikowao staroytne kroniki najdawniejszych krlw Sumeru. W kocu lat 20. i w latach 30. XX wieku znaleziono dalsze informacje na ten temat, a w 1939 roku profesor Thorkild Jacobsen z Instytutu Orientalistyki przygotowa rnego rodzaju teksty do publikacji przez uniwersytet w Chicago. Skromnie nazywa swoj prac krtkim esejem", lecz zawiera on ponad dwiecie stron niezwykle dokadnych tumacze, transkrypcji i komentarzy. We wstpie do tego opracowania Jacobsen pisze, e poniewa kroniki staroytnych Sumerw nie pokrywaj si z koncepcjami niektrych jego kolegw, potraktowali je z ogromnym sceptycyzmem. Mimo i tumaczenie i uoenie Sumeryjskiej Listy Krlw wymagao od wybitnych uczonych ogromnego trudu, to jednak historycy, a zwaszcza teolodzy, prawie zupenie j zignorowali. Dlaczego? Poniewa nie pasowaa do informacji zawartych w Biblii, a take do treci opracowa tak zwanych ekspertw. Jacobsen prbowa z caych si przeama dogmatyczne bariery zachodniej kultury, piszc: W ostatnich latach na List Krlw prawie w ogle nie zwraca si uwagi przy ustalaniu chronologii zdarze (...) Mamy nadziej, e ten esej sprawi, i historycy zaczn si ni interesowa". Napisano te sowa w 1939 roku, szedziesit lat temu, a ile dzieci w wieku szkolnym miao przez ten czas moliwo zapoznania si z oryginalnymi, pradawnymi kronikami? Ucz si o staroytnych Grekach, Egipcjanach i oczywicie o Biblii - ale prawie nic nie wiedz o najstarszej cywilizacji wiata, poniewa kroniki Sumerw stanowi zagroenie dla dogmatw wspczesnych religii. W naszych czasach uczeni, ktrzy domagaj si rewizji chronologii biblijnej, naraeni s na szykany ze strony hierarchii kocielnej, ktra nie ma zamiaru zmieni dogmatycznego podejcia do Pisma witego. Jednym z pionierw nowoczesnej interpretacji Biblii jest wybitny egiptolog David M. Rohl. W swoich publikacjach (jak rwnie w interesujcym serialu telewizyjnym zatytuowanym Faraonowie i krlowie ", zwraca uwag na wan spraw, mianowicie na to, e chronologia egipskich dynastii w podrcznikach do historii nie zostaa zaczerpnita z kronik pochodzcych z Egiptu, lecz z systemu datowania

stosowanego w odniesieniu do Starego Testamentu. Arcybiskup Ussher opublikowa biblijn chronologi w 1650 roku, a Fundusz Odkrywania Egiptu zosta stworzony w czasach wiktoriaskich, by w myl wytycznych instytucji chrzecijaskich szuka w Egipcie potwierdzenia tradycji Starego Testamentu. Wiadomo, e kroniki egipskie nie podaj adnych dat przed nasz er", lecz wi konkretne zdarzenia z rokiem panowania danego wadcy. Jeli wic faraonw identyfikowano (prawidowo lub nie) jako nie znanych z imienia lub znanych w mniejszym lub wikszym stopniu z tekstw biblijnych, daty ich panowania ustalano zgodnie z chronologi przyjt w Starym Testamencie. Potem, liczc lata w ty lub w przd od tego punktu wyjcia, konstruowano wspczenie uznawan chronologi. Opiera si ona w caoci na zaoeniu, e chronologia biblijna jest poprawna, jednak porzdek zdarze ustalony przez arcybiskupa Usshera i przyjty przez Kocioy chrzecijaskie jest wielce niecisy. To, czego uczy si w szkoach, nie jest rzeczywist histori, lecz propagand kocieln, majc na celu wspieranie mitw w zupenym oderwaniu od prawdy dziejowej. W przypadku historii Sumeru mamy do czynienia z tekstami znacznie starszymi ni odkryte dotychczas najwczeniejsze kroniki egipskie. Trudno si zatem dziwi, e sumerolodzy maj znacznie wicej trudnoci z propagowaniem swoich odkry ni egiptolodzy. To, co znaleli, wystarczy do rozsadzenia caej tradycyjnej, religijnej otoczki i historycznej propagandy, ale ich spostrzeenia nie maj szans wydostania si poza wski krg akademickich dyskusji i niezmiernie rzadko mona usysze o nich w szkolnych czy wykadowych salach. Mwi si, e trzeba chroni nasze dzieci przed naiwn mitologi, ale w gruncie rzeczy uniemoliwiamy im poznanie prawdziwej historii. Jest to celowe dziaanie czynnikw oficjalnych, ktre zbyt dobrze wiedz, i ludzie wyksztaceni stanowi najwiksze zagroenie dla ich strefy wpyww. Sumeryjska Lista Krlw, ktra powstaa przed 2000 rokiem p.n.e. i skada si z pitnastu tablic, dostarcza informacji o kolejnych panujcych wadcach od pocztku systemu monarchicznego. Zaczyna si na dugo przed Potopem i koczy w XVIII wieku p.n.e. Wymienia nie tylko poszczeglnych krlw, lecz take ich siedziby w pastwie sumeryjskim. Wykaz rozpoczyna si od krlw, ktrzy panowali przed patriarchami (patrz: Krlowie Sumeru przed Potopem, s. 225) i mowa w nim jest o Potopie, a zaczyna si od sw: Gdy krlestwo zstpio z nieba". Tekst wyryty na bardzo starej sumeryjskiej tablicy, znalezionej w Nippur, opublikowany przez wybitnego sumerologa Arno Poebla w 1914 roku, potwierdza to, co znajdujemy w Licie Krlw, czytamy tam bowiem: Gdy... wadzy krlewskiej zosta spuszczony z nieba, gdy wyniosa tiara i tron krlewski zostay spuszczone z nieba". Nastpnie wymienia si tam te same siedziby krlewskie - Eridu, Bad-tibira, Larak, Sippar i Szuruppak. Wadza krlewska pod kadym wzgldem uwaana bya za bosk, udzielon przez Anunnaki, a znany sumerolog profesor Henri Frankfort w 1948 roku tak powiedzia: Nikt w Mezopotamii nie kwestionowa wadzy krlw, ktrzy z zasady rnili si od zwykych ludzi, z tym e cise okrelenie tych rnic nie jest proste". W kromkach opisano sytuacj poprzedzajc wprowadzenie przez Anunnaki krlestwa na ziemi:
Nie ustanowili jeszcze krla dla ciemnych ludzi. Nie zawizano opaski na gowie i korony; nie wysadzono bera z lapis lazuli (...) Bero, korona i opaska [nadal] spoczyway w niebie przed Anu. Nie odbyway si adne narady; potem za krlestwo zstpio z nieba.

Omiu krlw przed Potopem panowao w sumie przez 67 sza (lub sar), a jeden sza okrelano koem O = 360. Miara ta pochodzi od zwrotu sza-at-am, co znaczy dosownie przejcie", a trzysta szedziesiciostopniowe przejcie to oczywicie obieg po penej orbicie. Okoo 275 roku p.n.e. (czyli mniej wicej trzysta lat po zredagowaniu Ksigi Rodzaju), babiloski kapan Berossus napisa dla greckich czytelnikw dzieo stanowice dziwaczn mieszanin astrologii i tradycji romantycznej, zatytuowane Babyloniaka. Wspomina w nim, e staroytna miara czasu sza oznacza 3 600 lat, a wic 67 sza w odniesieniu do przedpotopowych krlw obliczano w niektrych opracowaniach na 241 200

lat. Tymczasem nasze trzysta szedziesiciostopniowe koo pochodzi wanie od mezopotamskiegosza, albowiem kada ziemska orbita bya rwnowana z jednym stopniem (1/360) orbity Anunnaki. Orbita Anunnaki (sza O) bya - zgodnie z ustaleniami sir Leonarda Woolleya - rwnowana z 360 (a nie z 3 600) ziemskimi latami. Prawo do ustalania ziemskich lat mia wielki Anu, ktry opiekowa si sumeryjskim kalendarzem. W jzyku akadyjskim jego imi brzmiao Anum i std wywodzi si okrelenie annum (rok) w odniesieniu do obiegu Ziemi wok Soca. Na tej podstawie mona obliczy, e omiu przedpotopowych krlw (z dynastii Nefidim - tych, ktrzy zstpili) rzdzio w sumie 24 120 ziemskich lat (czyli 67 lat/sza Anunnaki). Ale jak twierdzi profesor Jacobsen, w Licie... brak jednego krla. Imi jego znajduje si natomiast w innych tekstach. Jest nim krl Ziusu-dra, syn Ubartutu z Szuruppak. Ziusudra (zwany take Utanapisztim) rzdzi w okresie, kiedy nasta Potop, by wic pierwowzorem Noego:
Czowieku z Szuruppak, synu Ubar-Tutu: Zwal dom; zbuduj statek! Porzuci majtnoci, szukaj ycia! Wyprzyj si dobytku, chwytaj ycie duszy! We na pokad statku nasienie wszystkiego co yje .

redni czas panowania omiu krlw to 3015 ziemskich lat (24120:8), jeli wic przyjmiemy, e Potop nastpi w poowie panowania krla Ziusudry, to do okresu przedpotopowego musimy doda 1508 lat, co daje w sumie 25 628 lat. Jeeli Potop wydarzy si okoo 4000 roku p.n.e., jak to wykazay odkrycia archeologiczne sir Leonarda Woolleya, to pierwszy krl z dynastii Nefilim rzdzi od mniej wicej 29 628 roku p.n.e. (24 120+1 508), a zatem znajdujemy si w epoce bliskiej 30 tysicom lat p.n.e., kiedy to rasa neandertalska i Eljo ostatecznie znikny po zjawieniu si hybrydycznego gatunku lemuryjskiego rasy kro-manioskiej. By to ten sam okres, w ktrym Czuwajcy Henocha (Nefilim) stali si stranikami nowo powstaego spoeczestwa. Jeli Anunnaki mieli wasn orbit i odrbn metod obliczania dugoci roku (360 sha O), to wszystko wskazuje na to, e pochodzili z innego wiata. Lista Krlw okrela to zdecydowanie i jednoznacznie: Krlestwo zstpio z nieba". Skd zatem przybyli Anunnaki i Nefilim? Znane planety ukadu sonecznego to Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun i Pluton. Z planet-olbrzymw najbardziej oddalony od Soca jest Neptun, ktrego orbita okoosoneczna trwa 165 ziemskich lat. Orbita Plutona jest mimorodowa, tak wic czasem bywa najbardziej oddalona od Soca, a czasem nie. Obieg jej wok Soca trwa 248 ziemskich lat, z czego wynika, e planeta, ktra obiega Soce w czasie 360 ziemskich lat musiaaby by pooona znacznie dalej za Plutonem. Dzi nic nam nie wiadomo o istnieniu takiej planety, ale to wcale nie znaczy, e jej tam nie ma; oznacza to jedynie, e astronomowie nie znaleli za Plutonem adnej planety. Ci, ktrzy czytali Krew z krwi Jezusa, wiedz, e zawsze szukam racjonalnego wytumaczenia tajemniczych czy paranormalnych zjawisk. Na podstawie analizy porwnawczej tekstw skaniam si ku opinii, e - niezalenie od tego, jak pradawne kroniki interpretowali ci, ktrzy je zapoyczyli - autorzy tych kronik doskonale widzieli, co chc przekaza. W tym konkretnym wypadku nie widz innego wytumaczenia fenomenu Anunnaki jak to, ktre zostao zapisane w oryginalnych tekstach, a wszystkie one mwi dokadnie to samo: Anunnaki byli mocarzami wiecznoci", wzniosymi na wysokociach" i bohaterami przeszoci"; ich ambasadorowie - Nefilim - zeszli w d", a ich krlestwo zstpio z nieba". Nie sposb dokadnie opisa wygldu tych istot, lecz znane nam sumeryjskie wizerunki mczyzn i kobiet przedstawiaj w zasadzie ludzkie postacie. Znaleziono jednak figurki przedstawiajce te istoty. Pochodz sprzed okoo 5 tysicy lat p.n.e. Maj wowate ciaa i rysy podobne do innych bstw z rejonw tak odlegych, jak Karpaty i Transylwania nad Morzem Czarnym. To wanie ze Scy-tii nad Morzem Czarnym staroytni Celtowie wyemigrowali do Irlandii, a sowo sumaire oznacza w jzyku staroirlandzkim wa lub smoka.

Wtpliwo moe budzi dugo panowania poszczeglnych krlw, ale nie jest wykluczone, e imiona ich oznaczaj nazwy caych dynastii. Historycy angielscy pisz o dynastii Plantagenetw, ktra panowaa 331 lat, czy o Tudorach wadajcych Angli przez 118 lat. Z drugiej jednak strony dugo panowania moga by zgodna z rzeczywistoci, bo jeeli Anunnaki pochodzili z innej planety, to trudno wobec nich stosowa ziemsk miar czasu. Co do jednego nie ma wszake wtpliwoci: jzykoznawcy nie potrafi wyjani, skd wziy si dziwne imiona przedpotopowych krlw Sumeru - na przykad Enmengalanna czy Ensipazianna. Z pewnoci nie wywodz si z adnego znanego jzyka.

Rozdzia 8 Pani ycia

Prawdziwy Noe
Jednym z najbardziej intrygujcych podobiestw midzy Starym Testamentem a mezopotamskimi kromkami jest historia o wielkim Potopie. Mamy na ten temat zdumiewajco duo informacji pochodzcych ze staroytnoci, dlatego by moe tak wiele uwagi powica si Potopowi w Ksidze Rodzaju - a osiemdziesit wersetw. Kiedy porwnuje sieje z zachowanymi kronikami mezopotamskimi, podobiestwa s wrcz uderzajce, ale biblijna wersja rni si od wczeniejszych takim umiejscowieniem tego zdarzenia w czasie, by gwn rol mg w nim odegra Noe. Opowie w Ksidze Rodzaju stanowi jedynie adaptacj starszej mezopotamskiej relacji, w ktrej bohaterem jest take jeden czowiek ratujcy nasienie ycia. Najdokadniejsza i najpeniejsza wersja kroniki Potopu spisana zostaa w Babilonie na dwunastu glinianych tablicach, a nosi tytu Epos o Gilgameszu. Znaleziono je w poowie XIX wieku w Niniwie, w ruinach biblioteki asyryjskiego krla Assurbanipala, pniej odkopano jeszcze wiele innych tablic z tej samej serii. Opowiadaj o przygodach Gilgamesza (wadcy Uruk okoo 2650 roku p.n.e.). Podrowa on w poszukiwaniu dawno zmarego Utanapisztima z Szuruppak -krla, za ktrego panowania okoo 4000 roku p.n.e. nastpi Potop. Dziki temu w babiloskim eposie znalaza si zaczerpnita z sumeryjskich kronik relacja Utanapisztima o Potopie. Najwaniejsza tablica z opowieci Gilgamesza pochodzi z okoo 2000 roku p.n.e., lecz zawarte w niej informacje oparte s na znacznie starszych tekstach. Niektre z nich, pochodzce sprzed 3000 roku p.n.e., take czciowo odnaleziono. Ksiga Rodzaju zawiera podobn do mezopotamskiej relacj o tym, jak d Utanapisztima zatrzymaa si na szczycie gry, w poemacie nosi ktra nazw Nisir, natomiast w Biblii mowa jest oglnie o grach Ararat. Pasmo grskie Ararat (co oznacza wysokie szczyty") rozciga si na pomocy Mezopotamii, Ksiga Jubileuszy gosi za, e arka wyldowaa na jednej z gr tego pasma, zwanej Lubar. Odnaleziono ponadto pi sumeryjskich eposw o Gilgameszu, a oprcz tego w pobliu Nippur odkopano kolejny poemat, zatytuowany Potop. Nie ma w nim relacji o przygodach Gilgamesza, a gwnym wtkiem jest to, co spotkao w trakcie Potopu krla Ziusudr (sumeryjskie imi Utanapisztima, ktrego nazywano tak w jzyku akadyjskim). Przyjta w Ksidze Rodzaju wersja gosi, e Potop by zemst Boga, jednak sumeryjskie tablice wyjaniaj, i zosta on spowodowany przez Enlila i Zgromadzenie Anunnaki. Decyzj podjto wikszoci gosw, lecz nie wszyscy j akceptowali. Z kronik wynika, e szczeglnie Ninhursag bolaa nad tym postanowieniem. W kocu brat Enlila EnkiMdrzec postanowi uratowa krla Ziusudr, ostrzeg go wic przed kataklizmem i pomg mu zbudowa specjalnie skonstruowan d. Owa najstarsza wersja, spisana przez sumeryjskiego pisarza, zawiera jeden element o doniosym znaczeniu sprawiajcy, i rni si ona od pniejszej wersji historii Noego, zabierajcego na pokad arki po parze zwierzt". Pierwotna relacja gosi, e Ziusudra zabra na pokad nie zwierzta, lecz nasienie rodzaju ludzkiego". W poemacie czytamy, e Ziusudra zabra z sob kilka zwierzt, ale byy to tylko: w, par owiec, jakie dzikie zwierzta i drb. Zaadowano je na d, eby mie ywno, a

nie dla ocalenia gatunkw. Kwestia ta jest szerzej omwiona w kronikach babiloskich. Enki powiedzia Utanapisztimowi, aby zburzy dom i skonstruowa d, ktra moe pywa pod wod, i pomieci w niej nasienie wszystkich ywych stworze". Tu znowu powtarza si sowo nasienie", a zatem z obu relacji wynika, e krl Ziusudra (Utanapisztim) nie zabra ze sob zwierzyca, eby ratowa ywe stworzenia, lecz hermetyczny pojemnik ze sperm ludzk i zwierzc. Podobnie jak sumeryjskie tablic, Epos o Gilgameszu opowiada, e Potop zosta zaplanowany przez Anunnaki. Wymienia przy tym Anu i Enlila, a take ich doradcw Ninurt i Enuggiego. Gwnym podegaczem by Enlil, a po Potopie jego wnuczka powiedziaa: Zaprawd, stare czasy obrciy si w glin". Kronika gosi rwnie, e ziemia bya paska jak dach" i dokadnie to odnalaz zesp sir Leonarda Woolleya w latach 20. ogromne, paskie zoe twardej gliny w rejonie, w ktrym Mezopotami zalay wody Potopu. Wersja Ksigi Rodzaju podaje, e Potop zosta nakazany przez Boga (Jahwe), poniewa ludzie, ktrzy dawniej byli bardzo dobrzy", stali si z czasem niegodziwi, natomiast mezopotamska wersja wspomina o nadmiernym przyrocie naturalnym, ktry naleao ograniczy. Staroytny tekst w jzyku akadyjskim, zwany Eposem o Atra-Hasisie stwierdza, e ludzie jli si mnoy bez umiaru i czynili tyle haasu, e Enlil nie mg spa. Okrelenie epoki, w ktrej nastpi Potop, pozwoli nam take zrozumie sens przedstawionej w Ksidze Rodzaju historii Adama i Ewy. Ze starych tablic wynika, e cho gatunek Homo sapiens od okoo 35 000 roku p.n.e. (czyli od czasu, gdy synowie bogw poczyli si crkami czowieka) wyprzedza pod wieloma wzgldami tempo procesw ewolucyjnych, to jednak nie grzeszy mdroci i nie potrafi stworzy zorganizowanych struktur spoecznych. Nie istniaa instytucja maestwa, nie byo przemylanej polityki prokreacyjnej. Do 4000 roku p.n.e. pary tworzyy si dowolnie, a seksualnych partnerw nie czyy adne formalne wizy. Ludzie z Cro-Magnon znacznie przewyszali w rozwoju prymitywn ras eljo-neandertalsk, jednak nie potrafili jeszcze stworzy zorganizowanych struktur spoecznych i administracyjnych. Tablice gosz, e przed Potopem Enlil bezskutecznie prbowa ograniczy przyrost naturalny za pomoc epidemii i plag. Dlatego Zgromadzenie Anunnaki wybrao bardziej drastyczne rozwizanie, dziki czemu mona byo zapocztkowa now ras. Postanowiono, e woda zaleje cay Sumer, ale naley zachowa w specjalnych pojemnikach komrki eskie oraz nasienie zwierzce (sperm i ja-jeczka). Ju przedtem posuyli si inynieri genetyczn do stworzenia wysoko rozwinitej rasy Homo sapiens, ale tym razem postanowili pj o krok dalej, dodajc w kolejnej krzywce wiksz ilo genw Anunnaki. Krtko mwic, stworzyli Homo sapiens sapiens ~ gatunek, ktry potrafi si uczy i tworzy struktury spoeczne. I dopiero z tego punktu widzenia moemy analizowa tradycyjny przekaz Ksigi Rodzaju o pierwszym mczynie" i pierwszej kobiecie", a take popotopow instytucj Mdroci - Drzewo Znajomoci Dobrego i Zego.

Pojawienie si Adama
Stworzy mczyzn i niewiast, pobogosawi ich i da im nazw Adam", wtedy gdy ich stworzy.

Tak gosi Ksiga Rodzaju, ale sowa te przecz naszemu tradycyjnemu rozumieniu Biblii: Stworzy mczyzn i niewiast (...) i da im nazw Adam". W innym miejscu dowiadujemy si, e mczyzna da swej onie imi Ewa, bo ona staa si matk wszystkich yjcych". Ale odnosimy wraenie, e Adam" nie jest imieniem konkretnej osoby. W gruncie rzeczy adam to nie imi, lecz okrelenie caego rodzaju - mczyzn i kobiet. Std wycignito wniosek, e imi Adam pochodzi od sowa ziemia" - ziemi okrelano sowem adama. W napisanym w I wieku n.e. dziele Dawne dzieje Izraela historyk ydowski Jzef Flawiusz wyjania: Czowiek ten zosta nazwany Adamem, co po hebrajsku znaczy czerwony, jako e powsta z ugniecionej ziemi czerwonej" Flawiusz by ksztacony przez faryzeuszy na kapana, zna wic dobrze swj jzyk. Jednak tumaczc sowo adam jako ten, ktry jest czerwony", odwouje si do swej znajomoci jzyka akadyjskiego, w ktrym sowo adamatu oznacza ciemnoczerwon ziemi. Te dwa jzyki semickie wykazuj znaczne

podobiestwa, a w hebrajskim sowo adom oznacza czerwony". Istniao te inne okrelenie czego, co jest czerwone - adum, jak na to wskazuje okrelenie geograficzne Adummim (czerwoni ludzie) w Ksidze Jozuego (15:7). Ponadto w wielu jzykach sowo adam oznacza w gruncie rzeczy czowiek". Mamy wic do wyboru adom, adama, adam - czyli czerwony, ziemia, czowiek. Z Ksigi Rodzaju wynika, e Adam oznaczao zarwno mczyzn, jak kobiet, sowo czowiek" ma take oglne znaczenie: rodzaj ludzki, obejmujcy wszystkich reprezentantw gatunku (zakar i nequiva). Pewne jest, e prymitywni ludzie nie mogli nazywa si Adam, poniewa imi to zostao nadane pierwszemu" przedstawicielowi nowej rasy okoo 3882 roku p.n.e. Zajrzyjmy teraz do Enuma elisz - babiloskiego eposu o stworzeniu, ktry inspirowa twrcw Ksigi Rodzaju. Co ma do powiedzenia na ten temat owo staroytne dzieo? Tablica VI Enuma elisz powiada, e czowiek zosta stworzony z krwi Kingu, syna Tiamat, ktrego stracono za wszczcie buntu, a zatem - zgodnie z tym, co pisze Jzef Flawiusz - mamy tu do czynienia z czerwieni krwi. Po hebrajsku krew okrela si sowami adamu i dam, na przykad w goel ha dam (mciciel krwi) w Ksidze Powtrzonego Prawa (19:12). Lecz jeli czowiek zosta stworzony jedynie z krwi boga -jak nam powiada epos - to trzeba poszuka jeszcze innego skadnika jego ciaa. Po dalszych badaniach odkrywamy, e kolejna mezo-potamska historia stworzenia podaje, i czowiek powsta z poczenia krwi boga z glin. Nie chodzi tu o jak zwyczajn glin, bdc czci gleby, lecz -jak napisano czowiek zosta stworzony z ziemi", a zatem cilej z Ziemi" czyli z doczesnoci" (wedug oryginau w jzyku hebrajskim). Lingwista i tumacz Robert Alter, profesor hebrajskiego na Wydziale Literatury Porwnawczej Uniwersytetu Kalifornijskiego zwraca uwag, e wspczesna angielska wersja Starego Testamentu oddala czytelnikw od prawdziwego znaczenia Biblii napisanej w jej oryginalnym jzyku". Twierdzi, e nieprawidowo odnosi si sowo adama do ziemi lub gleby, poniewa ma ono znacznie szersze znaczenie. Cho babiloski epos Enuma elisz wyprzedza Ksig Rodzaju o ponad tysic lat, to jednak i on opiera si na znacznie dawniejszych kronikach, a najstarsza sumeryjska kronika stworzenia jest o ponad tysic lat starsza od Enuma elisz. Tu te wspomniano nie tylko o krwi Anunnaki, lecz w jednym z fragmentw mowa jest, i mae gliniane figurki wymodelowaa Ninhursag, Pani ycia. Wiemy ju, e w Enuma elisz czowiek nazywa si lullu, co oznacza dosownie tego, ktry jest mieszanin". Ponadto w staroytnych tekstach z Nippur (znajdujcych si obecnie w zbiorach Muzeum Uniwersytetu w Pensylwanii) znajdujemy stwierdzenie, e Anu, Enlil, Enki i Ninhursag osobicie uformowali czarnogowych ludzi", jak nazwano Sumerw - ras, ktrej tajemnicze pochodzenie, jzyk i kultura s tak zagadkowe. Po opadniciu wd Potopu Anunnaki nie mieli czasu do stracenia. yzny niegdy rejon przeobrazi si w pokad gliny, a wszystko co ywe zostao zniszczone. Kroniki wspominaj, e najwaniejszym zadaniem byo sprawienie, aby kraj znowu nadawa si do zasiedlenia, i przywrcenie bogatego Edenu w rejonie delty. Naleao zasia zboa, stworzy od nowa stada byda i owiec, ktre wylgay si w przybytku stworzenia". Wedug pewnej starej tablicy (zoonej ponownie z siedemnastu kawakw), zadanie tworzenia farm zwierzcych i rolnictwa powierzono Asznan i jej bratu Laharowi. Ci modsi bogowie Anunnaki, uksztatowani ju w przybytku stworzenia", otrzymali polecenie przygotowania gruntu. Asznan zaja si upraw zb, Lahar - hodowl byda, natomiast tworzenie stad owiec byo ich wspln prac. Jednak dzieo odbudowy przerastao siy samych Anunnaki, potrzebna im bya pomoc. Czytamy wic, e we wczesnym etapie przywracania ycia wziy udzia take istoty ludzkie, a Tablica Asznan i Lahara gosi, e dla dobrego funkcjonowania owczarni tchnito ycie w Czowieka". Pierwsze wytyczne pochodz od Krlowej Smoka Tiamat (Nammu), pierwotnej matki Anunnaki, ktra tak rzeka do Enki:
O mj synu, powsta z oa (...) Czy, co mdre. Uformuj suebnikw bogw [i] niech oni si pomno.

Enki odpar na to:

O moja matko, stworzenie, ktrego imi wspomniaa, ju istnieje. Nadaj mu obraz bogw (...) Ninmah (Ninhursag) bdzie czuwa nad tw prac (...) Bdzie ci towarzyszy w dziele ksztatowania. O, matko, zdecyduj o jego losie; Ninmah nada mu form bogw. To jest Czowiek.

Ninhursag i Enki w Domu Szimti (fragment paskorzeby sumeryjskiej)

Do Ninhursag zwrci si wwczas Enki wraz z caym Zgromadzeniem i formalnie przekaza jej polecenie stworzenia Czowieka, aby dwiga jarzmo" Anunnaki. W sferze politycznej stosunki midzy Enkim a jego siostr-on Ninhursag pene byy niesnasek, wiele czasu spdzali na pijatykach i ktniach. Ale poza tym Ninhursag cieszya si saw doskonaego biologa, a w starych zapiskach sporo mwi si o jej badaniach genetycznych, w tym o pobieraniu spermy Enkiego do krzyowania z innymi formami ycia. W sumeryjskich tekstach przybytek stworzenia" Ninhursag nazywa si Domem Szimti, od szim-ti, co w jzyku sume-ryjskim oznacza oddech-wiatr-ycie". Ninhursag przeprowadzia wiele prb, a w kocu gotowa bya stworzy swe najwspanialsze dzieo, Homo sapiens sapiens. Epos o Atra-Hasisie podaje, e Ea i Ninigiku (Enki i Ninhursag) wkrtce po Potopie stworzyli czternastu nowych ludzi - siedmiu chopcw i siedem dziewczynek, a embriony wszczepiono w ona kobiet, ktre przetrway kataklizm. Tablice s niepene, wikszo tekstw zagina, lecz w tych, ktre pozostay, znajdujemy opis tego, jak Ninhursag posuya si siedmioma i siedmioma macicami", przygotowujc czternacie grudek gliny", nad ktrymi Enki powtarza magiczne zaklcia. W jednym wypadku opisano otwarcie jamy brzusznej, a macice nazwane byy Stworzycielkami Przeznaczenia. Dokoczyy one dzieo Ninhursag, doskonalc formy ludzkie", ktre stworzya. Podstawowa rnica midzy kronikami sumeryjskimi a spisan w Ksidze Rodzaju wersj stworzenia wspczesnej rasy ludzkiej polega na tym, e nowi mczyni i kobiety nie pojawili si od razu w dorosej postaci. Stworzono ich w laboratorium, w ktrym ludzkie komrki jajowe zostay zapodnione przez Anunnaki, a embriony wszczepiono w ona matek zastpczych. W wyniku tego eksperymentu urodziy si w sposb naturalny jako niemowlta:
Ninhursag, wyjtkowo wspaniaa Sprawia, e w onach zaczy si kurcze. Ninhursag, wielka matka, Sprawia, e nastpuje pord.

Jako crka wielkiego Anu Ninhursag nazywana te bya Pani ycia, a jej symbolem (ktry figuruje na licznych tablicach i pieczciach) bya macica, podobna w ksztacie do greckiej litery omega. Nazywano j te Pani nadawania ksztatu, modelowania, a take Pani

embrionu, a tekst zatytuowany Enki i porzdek wiata nadaje jej miano Poonej Kraju. Podobnie jak Ninhursag, jej przyrodni brat Enki, Pan Ziemi i Wd, by rwnie nazywany Nudimmud, co oznacza twrca wizerunku", bdcego archetypem" pierwotnej formy - by wic Mistrzem Rzemiosa w ksztatowaniu i Czarodziejem tworzenia. Nowa sia robocza nie tylko uprawiaa rol, budowaa nowe miasta i pracowaa w kopalniach. Powstaa zupenie nowa struktura spoeczna, a ludzie przygotowani zostali do penienia funkcji Nefilim i take stali si wadcami. Na jednej z tablic czytamy:

Matka Nintur (Ninhursag), pani nadawania ksztatu, Dziaa w ciemnym miejscu, w onie, Aby da ycie krlom, nakada prawym tiar na gowy; Dawa ycie panom; Nakada korony na [ich] gowy. To wszystko jest w jej rkach.

Okoo 2100 roku p.n.e. domniemany krl Babilonu Gudea wspomina, e Ninhursag bya Matk wszystkich dzieci". Z tekstw mezopotamskich wynika, e Sumerowie, bdcy dzieem Ninhursag, uwaali, i najwaniejszym celem ich ycia jest suenie Anunnaki, zapewnienie im poywienia, napojw i domw. Za to bogowie uczyli ich biegoci w sprawach spoecznych i w nauce, a wyniki tych dziaa wida wyranie w zachowanych kronikach. Brzydzili si zem, faszem, bezprawiem i niesprawiedliwoci, miowali natomiast dobro, prawd, prawo, porzdek i wolno w ramach ustalonych struktur spoecznych. Tablica pochodzca z trzeciego tysiclecia p.n.e. gosi, e Enki ustanowi prawo i porzdek na ziemi i e to on by gwnym inicjatorem niezwykle szybkiego rozkwitu cywilizacji Sumeru:
On kierowa pugiem i jarzmem... Doglda czystoci zbiorw. Za jego spraw na solidnych polach rosy zboa... Enkimdu, ktry strzeg kanaw i roww, Enki ustanowi na ich stranika. A ziarno chowa do spichlerzy...

Dalej czytamy, e Enki wymyli motyk i formowanie cegie, kad fundamenty i budowa domy. Powiadano, e to byo zaprojektowane przez Ni (Ninhursag) (...) ktra miaa w swej mocy krain i wspieraa niezomnie czarnogowych ludzi". Oglnie rzecz biorc, wydaje si, e eksperyment Enkiego i Ninhursag z klonowaniem zakoczy si sukcesem, ale planowano jeszcze stworzenie pierwowzoru rasy wyszych przywdcw ziemskich. (Termin klonowanie" pochodzi od greckiego sowa klon, co oznacza gazk".) W tym celu postanowiono, e zamiast do macicy miertelnej kobiety embrion zostanie wprowadzony do ona Ninhursag, aby krya w nim krew Anunnaki. Ninhursag znana jest rwnie jako Ninki (Pani Ziemia) i z takim przydomkiem wystpuje w przemowie Enkiego, w ktrej wysawia on jej rol zastpczej matki:
Ninki, moja bogini-maonka, take wyda na wiat dziecko. Siedem bogi patronujcych narodzinom bdzie jej suy pomoc.

Tak wic Ninki (Ninhursag) urodzia dziecko z embrionu wyhodowanego z komrki jajowej miertelnej kobiety, ktre Enki sztucznie zapodni. Wynikiem tego eksperymentu by Adama (Doczesno), o ktrym pisano, e jest Wzorcem Czowieka". Enki da mu imi Adapa i by tak zadowolony, e potem obdarzy go funkcj swojego osobistego posaca. W Eridu Adapa by opiekunem wityni Enkiego w sumeryjskim Edenie i zosta pierwszym na wiecie kapanem (patrz: Przodkowie Adama, s. 206). Tablice zawierajce histori Adapy zostay odkryte wraz z Enuma elisz w Niniwie, w ruinach biblioteki asyryjskiego krla Assurbanipala, a take w archiwach faraona

Amenhotepa III, ktry panowa w Egipcie okoo 1400 roku p.n.e. Czytamy w nich, e syn Pani Ziemi, Adapa adama, by rzeczywicie potnym czowiekiem, ktremu powierzono ogromn wadz i namaszczono na krla:
Zada dla [olei] i zosta namaszczony. Zada dla szaty i zosta odziany... Jego dania byy jak rozkazy [Anu]. Obdarzy go (Enki) zdolnoci pojmowania i objaniania zarzdze dla kraju. Da mu mdro, lecz nie obdarzy wiecznym yciem. A w owym czasie, w latach panowania mdrego syna Eridu, Enki (Ea) stworzy go jako przywdc ludzkoci. Nikt, kto mdry, nie lekceway jego polece.

Z innego fragmentu tablic dowiadujemy si, e Adapa by nie tylko arcykapanem, lecz rwnie Krlewskim Nasieniem. Widzimy wic, e wielka rola Adapy nie polegaa na tym, i by pierwszym czowiekiem w ogle, lecz e by pierwszym mczyzn z Krlewskiego Nasienia - pierwszym kapanem -krlem z rodu Enkiego. Warto przez chwil zastanowi si nad modelami z gliny", o ktrych mwi wszystkie kroniki. Na jakiej podstawie autorzy Ksigi Rodzaju doszli do wniosku, e adama zosta uformowany z ziemi (czsto nazywanej glin)? Wynika to z bdnego tumaczenia przez ydowskich pisarzy, trzymanych w babiloskiej niewoli, jednego maego swka. Glin do wyrobu naczy Babiloczy-cy nazywali tit, lecz w znacznie starszym jzyku Sumerw tiit oznaczao to, co jest yciem". W hebrajskim sowo tit oznacza boto". Kiedy Ninhursag poczya krew (sperm) Enkiego z ti-it, to oznacza, e nie z glin, lecz z tym, co jest yciem", czyli eskimi komrkami jajowymi. Z nich Ninhursag hodowaa malutkie modele", ktre wszczepiaa w macic zastpczych matek, a charakter owych malutkich modeli wynika z kolejnego przydomka Ninhursag: Pani Embrionu. W wypadku Adapy Ninhursag (Ninki) sama zostaa zastpcz matk, w ten sposb zatem powsta wzorzec Czowieka, adama (doczesno), a wyszed z ona samej Pani Ziemi. Jego partnerka Khawa (biblijna Ewa) przysza na wiat dokadnie w taki sam sposb. Jeli ju mowa o bdnym tumaczeniu, z atwoci te mona wyjani, dlaczego w Biblii napisano, e Ewa zostaa uformowana przez Boga z jednego z eber" Adama. W Ksidze Rodzaju (3:20) mwi si, e imi Ewa oznacza, i staa si ona matk wszystkich yjcych". Tak samo interpretuje to imi Jzef Flawiusz w Dawnych dziejach Izraela: W jzyku hebrajskim kobieta zwie si essa, ale owa pierwsza niewiasta miaa imi Ewa, co znaczy matka wszystkich. W jzyku hebrajskim imi Ewa wymawia si Hawa, lecz rdze tego imienia wywodzi si z haja (y"). A zatem Ewa to sumeryjska Nin-ti, co oznacza Pani ycia" - a jak ju wiemy, by to jeden z przydomkw Ninhursag. Sumeryjskie sowo ti (wymawiane taj) oznacza oywia", lecz inne Sumeryjskie sowo, ti (wymawiane ti), oznacza ebro". O ile wic przy domek Ninhursag, Nin-ti (Pani ycia) nadane jej crce i przeniesione na imi Ewa zostao przez autorw Ksigi Rodzaju prawidowo przetumaczone, to ju skojarzenie z ebrem Adama jest cakowicie bdne i nie znajduje adnego potwierdzenia w oryginalnych rdach. Ciekawe uwagi na temat biblijnego ebra poczyni w pocztkach XVII wieku protestancki dysydent Matthew Henry. Podczas gdy w Ksidze Rodzaju Bg owiadcza Ewie, e Adam bdzie panowa nad tob" (tak lini dyskryminacji pciowej przyj Koci katolicki i anglikaski), protestanccy dysydenci twierdzili, e Ewa nie powstaa ani z gowy Adama, eby nim rzdzi, ani z jego stopy, aby by przez niego deptan, lecz z jego boku, aby by mu rwn" Wbrew powszechnemu mniemaniu protestanccy dysydenci bardziej narazili si Kocioowi tym, e uznawali ebro za symbol rwnoci mczyzn i kobiet ni krytyk Modlitewnika. Kiedy ju mowa o hebrajskim sowie haja (oznaczajcym ycie), warto wspomnie o podobnym sowie arabskim hajja oznaczajcym samic wa, hajat za znaczy ycie". Jzykoznawca Balaji Mundkur uwaa, e sowa te maj wsplny rdze, a ich sens jest podobny. Ma to szczeglne znaczenie w odniesieniu do Ewy (Khawa/Hawa), ktr zwano nie

tylko Pani ycia, lecz take Pani Wa.

Rozdzia 9 Pasterze krlewskiego nasienia

Krlowie Sumeru
W okresie poprzedzajcym Potop w Sumerze panowali stranicy Nefilim, wyznaczani przez Anunnaki, lecz potem nastaa nowa era pierwszych ziemskich krlw. Dziao si to po 4000 roku p.n.e., kiedy to tak wspaniale rozkwitaa cywilizacja Sumerw, ludu, ktrego nowy, dziwny jzyk da nazw caemu temu rejonowi. Ale nawet w owym okresie krlowie byli wyznaczani przez Zgromadzenie pod staym przewodnictwem Anu. Z 2100 roku p.n.e. pochodzi uchwaa o wyznaczeniu krla Szulgiego z Ur, ktry panowa na krtko przed narodzinami Adama:
Niechaj Szulgi, krl panujcy w niezwykle dogodnych okolicznociach, wykonuje w moim, Anu, imieniu obowizki wadcy. Niechaj w moim imieniu ustala spis bogw.

Obowizki dawnych krlw obejmoway sfer spoeczn i wojskow. Nie byy to jednak rzdy krlewskie w penym tego sowa znaczeniu, albowiem krlowie wyznaczani byli jako stranicy ludu, a ich rol byo ten lud ochrania i nim kierowa. Krl nosi wic miano Pasterza, a symbolem wadzy bya laska pastusza. Stanowia ona tradycyjne insygnium pierwszych krlw, ale dopiero w znacznie pniejszych czasach chrzecijastwo przyjo je jako symbol biskupw. Symbolem wadzy krlewskiej byo te bero i tiara - zota opaska na gowie, w ktrej skrywaa si wielka mdro Anu. Do regaliw nie nalea jednak miecz, ktry dopiero w chrzecijaskiej Europie zosta wprowadzony dla zaznaczenia pochodzcej z nadania papiea absolutnej wadzy wojskowej. Cho dawni sumeryjscy krlowie ponosili odpowiedzialno za obron pastwa, to jednak nie byli wojownikami. Ich rola militarna w razie koniecznoci polegaa na obronie krlestwa oraz na mdrym i fachowym dowodzeniu oddziaami. Jako pasterz" sumeryjski krl (noszcy tytu lugat) by zarazem desygnowany kapanem (sanga). Krl by rwnie najwyszym sdzi (ensi), a jego urzd znajdowa si w wityni waciwej dla danego miasta-pastwa. Krlowa nosia oficjalny tytu Pani (Nin), ona i krl mieszkali w Wielkim Domu (E-gal). To wanie ze starej sumeryjskiej tradycji sanga-lugal wywodzi si funkcja kapanw--krlw w dynastii mesjanistycznej, o czym pisz w Krew z krwi Jezusa. Krlowie byli wyznaczani przez Wielkie Zgromadzenie, a do ich obowizkw naleao zarzdzanie miastem, natomiast na skal pastwow mieli opiekowa si przydzielonym kademu z osobna bstwem. Krl by rwnie gwnym sdzi i naczelnym kapanem. Odpowiada te za roboty publiczne, w tym za budynki komunalne i ich remonty. Jego rol w spoecznoci okrelano nastpujco:

1. Interpretacja woli Anunnaki. 2. Reprezentowanie ludu przed Anunnaki. 3. Zarzdzanie krlestwem.

Kroniki donosz, e pierwszym miertelnym naczelnym kapanem wityni by Adapa (Adam). Mwi si o nim, e by nie tylko arcykapanem, ale te krlewskim nasieniem - wzorcem ziemskiej krlewskoci. By wic pierwszym na wiecie sanga-lugal (kapanemkrlem) i dlatego wywar tak silne pitno na historii wiata. Dotychczas aden czowiek nie mia w swych yach tak duo krwi Anunnaki. Zarwno jego ojciec (Enki), jak jego zastpcza matka (Ninhursag) byli prawdziwymi Anunnaki, synem i crk wielkiego Anu, bratem i siostr Enli-la-Ela. Tylko kobieta, od ktrej pobrano komrk jajow, bya miertelna. Ale

mimo to Adam nie by dawc krlewskiej krwi (Sangreal). By pierwowzorem nastpnych wadcw, lecz w sensie fizycznym nie zapocztkowa krlewskiej dynastii. Jak si pniej dowiemy, nastpiy dwa kolejne etapy procesu twrczego, w ktrym waniejsza ni Adam bya Ewa. Sumeryjska Lista Krlw, w ktrej zapisano, e potem nastpi Potop", rozpoczyna si znowu sowami: Po tym, jak nastpi Potop, gdy krlestwo zstpio z nieba, zostao przeniesione do Kisz". Tu lista zaczyna si od nowa od krla Ga-[...]-ur (imi jego jest czciowo nieczytelne). Mao wiadomo o tym krlu oprcz tego, e jego panowanie nie naleao do najlepszych i wadza zostaa przekazana niebiaskiej Nidabie". Bya to Krlowa Nidaba, teciowa Enlila (patrz: Wielkie Zgromadzenie Anunnaki, s. 204). Nastpnie wymienia si siedmiu stranikw Nefilim, po nich nastpuje krl Atabba z Kisz (zwany te Atab lub Abba). By to pierwowzr pierwszego patriarchy rasy krlewskiej, przy czym Abba znaczy ojciec", natomiast atabba jest synonimem Adapy adama (miertelnika). Ale w tym wypadku okrelenie ojciec" nie odnosi si do fizycznego przodka, lecz wywodzi si (zdaniem profesora Jacobsena) z akadyjskiego sowa abuttu, co oznacza rzecznika - kogo, kto mia kontakt z Anunnaki i mg chroni swj lud. Cho sowo Abba (ojciec) przeszo do jzykw semickich i pniej w Starym Testamencie tak nazywano Boga, to jednak pierwotnie pochodzio z jzyka sumeryjskiego, w ktrym odnosio si do SangiLugala (Kapana-Krla). Wrcimy jeszcze do krlewskiej sukcesji, ale teraz warto zwrci uwag, e starsza ga krlewskiej dynastii nie pochodzia od trzeciego syna Ewy, Seta, jak to gosi Ksiga Rodzaju. Wywodzia si, zgodnie z wczeniejsz tradycj matriarchaln, od pierwszego, najstarszego syna Kaina - ktrego charakter Koci przedstawia w tak niekorzystnym wietle (patrz: Krlowie Sumeru po Potopie, s. 226).

Wiea Babel
Instytucja krlewskiego nadzoru funkcjonowaa przez blisko dwa tysice lat, od okoo 3800 roku p.n.e., i w tym okresie Sumer sta si ow historyczn kolebk cywilizacji. Lecz w 1960 roku p.n.e., zupenie nieoczekiwanie wszystko si zawalio, gdy z rnych stron na kraj uderzyli najedcy. Byli to przede wszystkim Akadowie z pnocy, z zachodu Semici z syryjskich plemion Amorytw (Mar-tu) i Elamici ze wschodu (z terenw dzisiejszego Iranu).
Kiedy zadali klsk, kiedy zburzyli porzdek; Jakby potop - wszystko pochonli. W co, o Sumerze! ci przemienili? wit dynasti ze wityni przegnali.

Wwczas pado potne sumeryjskie imperium, a Abram zmuszony by ucieka z Ur na pnoc. Lecz co si stao z Anunnaki - zgromadzeniem bogw, ktrzy byli twrcami tej wspaniaej cywilizacji? Najwyraniej opucili swe siedziby, a my czytamy dalej w kronikach:
Ur jest zniszczone, jego lament gorzki. Krew pastwa wypenia jego otwory, jak gorcy brz form. Ciaa roztapiaj si jak tuszcz w socu. witynia zostaa zburzona, Dym przesania nasze miasto jak caun.

Z historycznego punktu widzenia ten cakowity rozpad potnego pastwa sumeryjskiego nastpi po zaoeniu Babilonu przez krla Ur, Bab, okoo 2000 roku p.n.e. W przeciwiestwie do Potopu, ktry w relacji Ksigi Rodzaju zosta przesunity w inn epok, historia wiey Babel w Szinar (Sumer) i gniewu, jaki wzbudzia w Jahwe, dokadnie pasuj do opuszczenia Sumeru przez Anunnaki (Elohim). Dzi w nauce kocielnej o wiey Babel dominuje gniew, w jaki wpad Jahwe, lecz Ksiga Rodzaju powouje si take na reakcje innych bogw na zbudowanie przez ludzi wiey: Zejdmy wic i pomieszajmy tam ich jzyk, aby jeden nie rozumia drugiego". Z czasem, niezalenie od brzmienia oryginalnego tekstu biblijnego, Jahwe zacz wystpowa

w liczbie pojedynczej i wbrew przekazom historycznym jest obecnie identyfikowany jako Jedyny Bg". Pozbawiono go ony, rodziny i towarzystwa innych bogw, zosta sam, tajemniczy, przez nikogo prawdziwie nie zrozumiany (z wyjtkiem moe bardziej tradycyjnych, ezoterycznych krgw). W Starym Testamencie nieraz jest mowa o bogach" (elohim) i o synach bogw" (bene ha-elohim), tote te z pozoru nielogiczne wtrty powoduj wiele zamieszania u ludzi wierzcych w samotno Jahwe. Zagadk, ktr badacze Biblii usiuj od dawna rozwiza, jest dwoisto natury Boga. Raz jest agodnym pasterzem, wzywajcym wierne owieczki, aby trway u jego boku, a za chwil zieje na swych wyznawcw morzem ognia i siarki! W Ksidze Izajasza (45:7) Bg powiada: Ja (...) stwarzam ciemnoci", a w Ksidze Amo-sa (3:6) pada pytanie: Czy zdarza si w miecie nieszczcie, by Pan tego nie sprawi?". Trudno dopatrzy si tu sensu, ale jest on wyranie widoczny, jeeli wyrwie si Jahwe (Enila/El) z okoww religijnego dogmatu i umieci we waciwym kontekcie historycznym jako jedno z bstw Anunnaki (Elohim), ktre ma swoje dobre i ze dni, wiedzie wasne polityczne spory, popenia bdy w osdach i w czynach. W tradycji sumeryjskiej Anunnaki byli rwnie omylni jak istoty ludzkie, to samo mona powiedzie o Elohim Kananejczykw. Zawsze byo wiadomo, ktrego boga naley chwali, a ktrego gani, lecz Jahwe pozosta sam i przyjmowa zarwno pochway, jak i pretensje, niezalenie od tego, czy na nie zasuy, czy nie. A poniewa nie wypada mie pretensji do Jahwe, to wszelkie zo usprawiedliwia si Jego wol" i znosi si w pokorze wszelk niesprawiedliwo, mwic: Niezbadane s wyroki Boskie"! Jack Miles, byy jezuita i uczony z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, zwraca uwag, e wiele fragmentw Biblii mwicych o Bogu rzadko staje si przedmiotem kaza, poniewa gdyby je dokadniej zanalizowa, stayby si obraz dla uszu wiernych. wity Hieronim, tumaczc Stary Testament z hebrajskiego na acin w IV wieku n.e., skary si, e niektre opowieci s brutalne i odraajce". Od czasw redniowiecza ydowscy rabini i chrzecijascy biskupi interpretowali i nauczali selektywnie kosztem cisego przekazu, tumaczc oczywiste sprzecznoci Pisma witego z kategorycznymi dogmatami tym, e Boska logika jest niepodwaalna, tylko ludzie nie s w stanie jej poj! Potop w Ksidze Rodzaju zosta przeniesiony w inn epok dlatego, e jej autorom bardziej si podobao, aby gniew Boy spad na Nefilim, ktrzy pojli za ony crki czowieka. Ale wersety opowiadajce o tym wydarzeniu zostay umieszczone w niewaciwym miejscu Ksigi Rodzaju; nale do epoki Adama, a nie Noego. W rozdziale 6. Ksigi Rodzaju (wersety 5-7) czytamy, e progenitura Nefilim zdecydowanie si Bogu nie spodobaa i kiedy Pan widzia, e wielka jest niegodziwo ludzi na ziemi i e usposobienie ich jest wci ze (...) rzek: Zgadz ludzi, ktrych stworzyem, z powierzchni ziemi". A potem nastpuje opis Potopu, kiedy to Bg kadzie kres ludzkoci, ktr przecie poprzednio uwaa za bardzo dobr". Ale czyni tak, poniewa ludzie zamali pewne zasady, chocia przynajmniej do tego miejsca - nie zostay one wyranie sprecyzowane. Komen-tatorka Pisma i bya zakonnica Karen Armstrong twierdzi, e dla pewnej grupy ludzi, ktrych trafnie nazwaa Homo religiosus, takie nieprawdziwie przedstawione dzieje usprawiedliwiaj ideologi ludobjstwa. My natomiast wiemy, e historia zwizku Nefilim z ludzkimi crkami pochodzi ze znacznie wczeniejszej epoki (okoo 35 tysicy lat p.n.e.), a badania naukowe dowodz, e Potop nastpi okoo 4 tysicy lat p.n.e. Ale w Ksidze Rodzaju (rozdzia 11) jest te inna opowie, ktra nastpuje po relacji o Potopie (cho obie rozdzielone s do obszernymi wywodami genealogicznymi), a dotyczy ona wiey Babel z okoo 2000 roku p.n.e. I tym razem rwnie ludzie, o ktrych dotd mwio si., e s bardzo dobrzy", zostali srogo ukarani za kolejne wykroczenie nie przewidywane przez adne prawo. Ich grzechem byo to, e mwili jednym jzykiem - a tym wyjtkowym jzykiem by w owym czasie, rzecz jasna, sumeryjski. Tymczasem ten wsplny jzyk nie by adnym wykroczeniem. Prawdziwym wykroczeniem jest natomiast bdne tumaczenie Ksigi Rodzaju, tak w wersji angielskiej jak innych wspczenie obowizujcych przekadach (11:4). Czytamy tam, e ludzie powiedzieli: Chodcie, zbudujemy sobie miasto i wie, ktrej wierzchoek bdzie siga nieba, i w ten sposb uczynimy sobie znak, abymy si nie rozproszyli po caej ziemi". Nikt tak naprawd tego fragmentu nie rozumie, poniewa brak w nim jakiegokolwiek sensu. Bo co oznacza: uczynimy sobie znak, abymy si nie rozproszyli po caej ziemi"?

Tymczasem w oryginalnym tekcie Ksigi Rodzaju ludzie mwi: Uczymy sobie szem, abymy si nie rozproszyli po caej ziemi". Szem oznacza wznoszcy si w gr ognisty kamie", a jak wiemy, Nefilim (ci, ktrzy zeszli z gry) nazywani byli te ludmi szem". Sowo szem (wraz z szamaim, co oznacza niebo), pochodzi od rdzenia szama, oznaczajcego tego, ktry wznosi si wysoko". Sumerowie nazywali szem na-ru kamienie, ktre rosn", u Amorytw za sowo to oznaczao gorejce obiekty". A zatem szem nie byo znakiem", lecz czym, co wznosi si wysoko, jest ogniste i zrobione z kamienia, a Nefilim uywali szem w tej czy innej postaci i pochodzili z nieba. Krl Dawid wznis szem jako pomnik po pokonaniu Syryjczykw. Pod jednym wzgldem szem rzeczywicie by pomnikiem - wysokim, stokowym gmachem, jakim widzimy go na Steli Naramsuena. Szem tego rodzaju stay si wzorcem dla znanych nam obecnie wie kocielnych (stokw zakoczonych iglic). Lecz owe monumentalne kamienne budowle trudno nazwa ognistymi", jak owe szem Nefilim, ktre naladoway. Wydaje si raczej, e te drugie stanowiy co w rodzaju rodka transportu, pokrewnego biblijnym ognistym rydwanom. W takim rozumieniu funkcja szem staje si bardziej zrozumiaa. Odkopane w Niniwie w bibliotece krla Assurbanipala i w archiwach egipskich faraonw Amenhotepa III i IV tabliczki gosz, e niebiaski szem zosta zesany przez Enkiego dla kapa-na-krla Atabby, ktry wznosi si na nim, aby spotka si z wielkim Anu. Szem przywodz na myl take co, co nazywano an-na, a sowo to oznaczao niebieski kamie", ale rwnie lnicy metal. Uycie sowa szem ze wzgldu na fakt, i kojarzy si z promienistoci", jest cakiem uzasadnione w przydomku ksicia Utu, brata manny (patrz: Wielkie Zgromadzenie Anunnaki, s. 204). Przydomek ten brzmia Szamasz od Szem-esz, Promienisty". Sowo to przewija si te w nazwie Sumer, ktr poprawnie wymawia si Szumer, a wywodzi si ona od Szem-ur. Bya to kraina Anunnaki i Nefilim luduszew", ale jak si potem przekonamy, w wielce czczony wznoszcy si w gr ognisty kamie" -szem-an-na odgrywa w kulturze Sumeru znacznie waniejsz rol i kojarzy si nie tylko ze strzelistymi ognistymi wieami i niebiaskim metalem. Z bliej nie wyjanionych w Biblii przyczyn Anunnaki nie byli zadowoleni z wybudowania w Babilonie wiey o strzelistej konstrukcji szem. W Ksidze Rodzaju czytamy, e Jahwe i Elohim zstpili na ziemi i pomieszali ludziom jzyki". W sumeryjskich kronikach znajdujemy mniej wicej to samo, z t wszelako rnic, i wedug tych rde pomieszanie jzykw nastpio wskutek przybycia w ten rejon wiata hord najedcw, wadajcych rn mow. Inwazja obcych bya bezporednim nastpstwem podziau w gronie Anunnakich, albowiem z chwil gdy Anu wycofa si ze Zgromadzenia, na prezesa powoano w drodze gosowania jego najstarszego syna Emila:
Bogowie ucisnli sobie rce, Rzucili losy i ustalili podzia. Anu zatem poszed do nieba. Ziemi poddano Enlilowi. Morza, jakby ptl opasane, Dali ksiciu ziemi, Enki.

Enki okaza wielkie niezadowolenie z awansu brata, bo cho Enlil by z nich dwch starszy, to jego matka (Ki) bya modsz siostr Anu, gdy tymczasem matka Enkiego (Antu) jego siostr starsz. Enki dowodzi, e tytu krlewski powinien przechodzi wedug starszestwa po matce, a zatem to on mia prawo do tronu:
Jestem starszym bratem bogw. Ja jestem tym, ktry urodzi si jako pierwszy syn boskiego Anu.

Podczas tej walki o dziedzictwo krlestwa syn Enkiego Marduk take wystpi z roszczeniami do tronu i zmusi Zgromadzenie do oddania mu we wadanie wikszoci mieszkacw Sumeru i Akadu. Dlatego Marduk przedstawiany jest w babiloskim eposie Enuma elisz jako bg Stworzenia, podczas gdy jego ojciec Enki wystpuje w tej roli w znacznie starszych tekstach sumeryjskich. Ludzie najwyraniej zostali sterroryzowani przez Marduka i bali si, e jeli nie popr

jego panowania, zostan wyrzuceni z pastwa. Potwierdza to Ksiga Rodzaju, w ktrej nawouj si nawzajem: Chodcie, zbudujemy sobie miasto i wie (...) uczymy sobie szem, abymy si nie rozproszyli po caej ziemi". Ale niezalenie od powodw, jakimi kierowali si budowniczowie wiey, Enlilowi byo tego ju za wiele. Straciwszy popularno, on i jego otoczenie przestao opiekowa si ludmi, ktrzy wybudowali w potny szem na cze Marduka. Wedug relacji z 1960 roku p.n.e. rozpocza si inwazja, a dwr Enlila odszed -Jak wdrowne ptaki". Do inwazji, jaka nastpia po odejciu Anunnaki, podega sam Enlil. Otworzy granice Sumeru dla najedcw, a oni zaczli napywa ze wszystkich stron. Staroytni kronikarze informuj, e to on, mciwy Enlil, sprowadzi na kraj wielk nawanic", ktra zmiota ludzi lojalnych wobec jego bratanka Marduka:
W wielkich bramach i na drogach pitrzyy si trupy. Na przestronnych ulicach, gdzie gromadziy si biesiadujce tumy, leay teraz porozrzucane ciaa. Zapeniay ulice i drogi. Na placach i skwerach, ktre dawniej wypeniali tancerze, teraz walay si sterty zmarych.

Ale na tym sprawa si nie skoczya, bo Abram i jego rodzina pozostali wierni Enlilowi i podyli za swym Najwyszym Bogiem do Kanaanu. Ju jako El Eljon, Enlil obieca Abrahamowi (ktry w tym czasie zmieni imi), e jego rd zapanuje nad wszelkimi innymi rasami: I oddaj tobie i twym przyszym potomkom kraj, w ktrym przebywasz, cay kraj Kanaan, jako wasno na wieki, i bd ich Bogiem" (Ksiga Rodzaju 17:8). Ale pki co, nowo ustanowione plemi Hebrajczykw nie panowao w Kanaanie, poniewa kraj ten mia ju wadcw. Dla tubylcw Hebrajczycy byli obcymi przybyszami i jeszcze przez wiele pokole cierpieli gd, tuaczk i kopoty, jednak El Eljon (zastrzegszy sobie tytu Boga nowego ludu Hebrajczykw) sta si rwnie Bogiem miejscowej ludnoci. Tymczasem Marduk zyska nowych sojusznikw wrd napywowych Amory-tw i doprowadzi Babilon do takiego rozkwitu, e pastwo stao si wkrtce gwnym orodkiem nowej cywilizacji.

Rozdzia 10 Drzewo wiedzy

Wiedza i w
Z Ksigi Rodzaju (2:9) dowiadujemy si, e w ogrodach Edenu byy dwa najwaniejsze drzewa: drzewo ycia i drzewo poznania dobra i za (czyli tov i rad). Dalej czytamy, e Bg zakaza Adamowi jedzenia owocw drzewa poznania dobra i za, bo gdy z niego spoyjesz, niechybnie umrzesz". Wydaje si zatem, e drzewo ycia nie przedstawiao adnego niebezpieczestwa - nie powiedziano jednak, w jaki sposb Adam moe odrni jedno od drugiego. Potem na scenie pojawia si Ewa (esza - kobieta)2, ktra - za rad wa -zjada owoc z drzewa poznania, dowiedziawszy si od niego: Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bg, e gdy spoyjecie owoc z tego drzewa, otworz si wam oczy i tak jak Bg bdziecie znali dobro i zo". I rzeczywicie, Ewa nie umiera, a Adam take zjada owoc drzewa poznania: A wtedy otworzyy si im obojgu oczy i poznali, e s nadzy; spletli wic gazki figowe i zrobili sobie przepaski". Nie wiadomo, skd ci nowo stworzeni ludzie wiedzieli, jak splata gazki na przepaski. Tymczasem wszystkowidzcy Bg straci z oczu Adama, zawoa wic: Gdzie jeste?", a na to Adam odpar, e si ukrywa. Bg, najwidoczniej niewiadom tego, co przed chwil miao miejsce, pyta: Czy moe zjade z drzewa, z ktrego ci zakazaem je?". Wwczas Adam oskary Ew, ona za wa. Przez cay czas Bg przechadza si po ogrodzie". Nastpnie Bg rzecze do Elohim: Oto czowiek sta si taki jak My: zna dobro i zo". Teraz pojawia si kolejny rekwizyt - drzewo ycia. Bg wyrzuca Adama z ogrodu, mwic: Niechaj teraz nie wycignie przypadkiem rki, aby zerwa owoc take z drzewa ycia, zje go i y na wieki". Dlatego nie tylko wypdzi Adama z Edenu, lecz jeszcze postawi przed ogrodem cherubw i poyskujce ostrze miecza, aby strzegli dostpu do drzewa ycia, lecz nie wiadomo, kto i jak strzeg drzewa znajomoci dobrego i zego (biblijne poyskujce ostrza s odbiciem ognistej broni z babiloskiego eposu Enuma elisz). Na zakoczenie tej sceny kary Bg mwi do Ewy: Obarcz ci niezmiernie wielkim trudem twej brzemiennoci, w blu bdziesz rodzia dzieci (...)". Do Adama za rzecze: Przeklta niech bdzie ziemia z twego powodu: w trudzie bdziesz zdobywa od niej poywienie dla siebie (...) ". Poza tym, mimo i Adam nie tkn drzewa ycia, na wszelki wypadek pozbawia si go niemiertelnoci. Teraz Adam i Ewa maj zdolno poznania dobrego i zego, a Bg, z bliej nie wyjanionych powodw, przyjmuje na siebie rol krawca: Pan Bg sporzdzi dla mczyzny i dla jego ony odzienie ze skr i przyodzia ich".

Sumeryjski zwinity w Enki, symbol Asklepiosa i Amerykaskiego Towarzystwa Medycznego

Drzewo ycia (kiskanu) uwaa si powszechnie za rdo niemiertelnoci, ale przede

wszystkim niemiertelnoci krlestwa. W gruncie rzeczy drzewo ycia (zwane te rolin ycia" lub rolin narodzin") ma bezporedni zwizek z urzdem krla, a jego odgazieniem jest zesp pasterzy inwestytury dynastycznej. Symboliczne znaczenie pozbawienia Adama prawa do niemiertelnoci (to znaczy prawa do nastpcw z jego rodu) przejawia si w tym, e urzdu nie odziedziczy najstarszy syn Adama, Set, lecz najstarszy syn Ewy Kain. No i jak mamy to rozumie? Czy historia ta w jakimkolwiek stopniu odzwierciedla mezopotamskie kroniki, na ktrych zostaa oparta? Owszem, ale bardzo oglnie. Lecz najpierw zajmijmy si symbolik wa, ktrego natur i obecno przez wiele stuleci mylnie interpretowano. Sowo, ktre w Biblii ma oznacza wa, brzmi nahasz. Lecz zanim dodano samogoski, oryginalny hebrajski rdze ma form NHSZ, co oznacza odcyfrowa" (znale lub wywry). Od najdawniejszych czasw w kojarzy si z wiedz i uzdrawianiem. By emblematem egipskich faraonw, symbolem esseczykw (ascetycznej sekty uzdrowicieli) z Qumran, do dzi, jako w Eskulapa, zdobi instytucje medyczne i farmaceutyczne. Nigdy w historii nie reprezentowa si za i ciemnoci, cechy te przypisano mu dopiero w pniejszej doktrynie kocielnej na podstawie Ksigi Rodzaju. Wizerunek wa ze staroytnej Mezopotamii sta si emblematem Amerykaskiego Towarzystwa Medycznego i przedstawia si go owinitego wok drzewa (roliny, laski) wiedzy i mdroci. W staroytnej Grecji ojcem lekarzy by Asklepios z Tesalii (okoo 1200 roku p.n.e.), ktrego Rzymianie zwali Eskulapem. Elementem jego posgu (pochodzcego z okoo 200 roku p.n.e.), znajdujcego si w Muzeum Capodimonte w Rzymie, take jest laska z owinitym wok niej wem. W osiemnastym pokoleniu potomkiem Asklepiosa by lekarz i nauczyciel Hipokrates, a przysig Hipokratesa lekarze skadaj do dzi. W, ktry uci sobie pogawdk z Ew, z pewnoci nie by prymitywnym, niemym stworzeniem, lecz stranikiem witej wiedzy, a z mezopotamskiej historii Adapy (Adama) wiemy, e to Enki go stworzy i obdarzy mdroci i wiedz:
Kierujc si mdroci, on [Enki] obdarzy go umiejtnoci objaniania praw kraju. Da mu mdro, lecz nie da mu wiecznego ycia.

Mezopotamskie wizerunki wa wiadcz o tym, e symbolizowa on Enkiego (zwanego te Ea), ktrego tradycyjnie przedstawiano jako wijcego si jak w pana Eufratu. A poniewa w by dawc mdroci, Enkiego zwano Enkim-Mdrcem" - jak to ma miejsce w opowieci o Potopie, wedug ktrej rzuci wyzwanie autorytetowi Enlila, ostrzegajc Ziusudr o zbliajcym si kataklizmie. Po Potopie, kiedy Enki wraz z Ninhursag powicili si eksperymentom genetycznym w komorze reprodukcyjnej" (domu szimti), jego brat Enlil by przeciwny ich planom. Przecie po to wywoa Potop, aby raz na zawsze pozby si kopotw z ludmi, tymczasem Enki by prawdziwym stwrc ludzkoci. Poniewa jest oczywiste, e El Eljon-Jahwe (Bg Ksigi Rodzaju) jest synonimem Enlila, to opowie o ogrodach Edenu odzwierciedla trwajc w owym czasie wojn midzy oboma brami z rodu Anunnaki. Enlil uwaa, e rodzaj ludzki powinien y w ciemnocie, pracowa i znosi jarzmo Anunnaki. Lecz Enki mia na ten temat zupenie inne zdanie i twierdzi, e czarnogowych ludzi trzeba naucza. Jak ju wspomniaem, Enki i Ninhursag, zanim dali ycie Adapie i Khawie (Adamowi i Ewie), stworzyli co najmniej czternastu nowych miertelnikw. Opowie o dwch z nich, Ullegarrze i Zallerarrze, gosi, i ich zadaniem bya uprawa ziemi, wznoszenie budowli i suenie Anunnaki na kade wezwanie Enlila. W pierwszej chwili Enlil czyni, co w jego mocy, eby nie dopuci, aby Adam i Ewa zdobyli wiedz wiksz ni ta, ktra niezbdna bya do penienia suby", dlatego zabroni im je owoce drzewa poznania dobra i za, straszc mierci. Enki (mdry w), powiedzia, e to nieprawda i e powinni zdoby wiedz: Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bg, e gdy spoyjecie owoc z tego drzewa, otworz si wam oczy i tak jak Bg bdziecie znali dobro i zo". No i okazao si, e Enki mia racj - mczyzna i kobieta zjedli owoc z drzewa i nie umarli, a Enlil z niezadowoleniem oznajmi, e oto czowiek sta si taki jak My". Ale nawet wwczas narzuca swawol i wysa Adama, eby uprawia ziemi", karzc go w ten

sposb za nieposuszestwo. W Ksidze Rodzaju historia Adama i Ewy w tym miejscu si koczy, potem opisane s dzieje ich synw, lecz niektre pozakanoniczne ksigi przedstawiaj przygody synnej pary. Nago Adama i Ewy - element tak istotny w relacji Ksigi Rodzaju symbolizowaa ich nisz pozycj w dominujcym otoczeniu, a okrycie si nie miao nic wsplnego z aspektem seksualnym. Suba i robotnicy Anunnaki byli nadzy, o czym dowiadujemy si z paskorzeb pochodzcych z tej epoki. Gdy oczy Adama i Ewy otworzyy si, zrozumieli swoj sytuacj zblion do pozycji zwierzt domowych. Przedtem zupenie nie myleli o swej nagoci, ale gdy dowiedzieli si, e s istotami niszego rzdu, poczuli si zakopotani swoj sytuacj i postanowili j zmieni. Odzie bya przywilejem panw i dlatego w Tabliczkach Adapy czytamy, e gdy Adam zosta namaszczony na kapana, rozkazano, aby przyniesiono mu ubranie i zosta odziany". Nie zniechcony wtrcaniem si Enlila Enki stworzy z wasnego nasienia miertelnika, ktrego wyznaczy na przywdc rodzaju ludzkiego, a inni miertelnicy powstali z krwi Kingu. Atabba (tak brzmiao prawdziwe, historyczne imi Adama) pojawi si okoo 3800 roku p.n.e. jako pierwszy ziemski kapan-krl staroytnego Sumeru, a jego on zostaa Nin-khawa (Pani Ewa lub Pani ycia). W Eposie o Gilgameszu znajduje si podobna historia Adapy. Tam take mowa jest o ubraniu jako przywileju rasy owieconej, natomiast zwykli, udomowieni miertelnicy byli nadzy. Tu kusicielka powiada do nagiego Enkidu (kolejnego adama, stworzonego przez bogw): Enkidu, jeste mdry, jeste podobny bogom". Nastpnie zaznacza jego nowy status, znajdujc dla ubranie. Panuje powszechne przekonanie, e chrzecijaski grzech pierworodny" mia co wsplnego z zachowaniem Adama i Ewy w sferze seksualnej, ale ta niedorzeczna idea jest propagowana wycznie przez Koci. Tymczasem do momentu wygnania Adama z raju ani sowem nie wspomniano o fizycznym kontakcie midzy nim a Ew. Jedyny grzech" popenia Ewa (w oczach Kocioa symbolizujca kobiety), poniewa podja decyzj na wasn rk, postanawiajc sprzeciwi si Enlilowi i dziaajc w myl rady Enkiego. Decyzj t zaaprobowa Adam i okazaa si ona suszna. W gruncie rzeczy Ewa nie popenia adnego grzechu, poniewa zakaz spoywania owocw z drzewa poznania zosta wydany tylko Adamowi i dlatego tylko on zosta wygnany. Dopiero w nastpnym rozdziale Ksigi Rodzaju dowiadujemy si, e Ewa podya za Adamem, a wedug Ksigi Jubileuszy (3:28) zamieszkali w krainie Elda". Tu penia obowizki maonki, lecz potem wychodzi na jaw, i pierwszy syn Ewy nie by dzieckiem Adama i dopiero teraz rozumiemy, dlaczego w pniejszych systemach religijnych uznano j za grzesznic.

Mit Szatana
Zanim opucimy ogrody Edenu (w greckim tumaczeniu zwanego te Edem albo Rajem), musimy uwolni nasze umysy od koncepcji Szatana, ktra w Kocioach chrzecijaskich wizaa si z incydentem midzy Ew a wem. Nigdzie w Ksidze Rodzaju nie wspomina si ani w formie bezporedniej, ani poredniej o udziale Szatana w tej aferze, tymczasem w powszechnej praktyce uznaje si wa za wysannika Szatana albo nawet samego Szatana. Czyniono to w celu poparcia spreparowanej przez Koci koncepcji grzechu pierworodnego Adama i Ewy. Koncepcja ta (opracowana przez witego Augustyna) podobnie jak wiele innych doktryn ustalonych przez pierwszych ojcw Kocioa wyrosa z ogarnitych seksualnparanoj umysw. Ojcowie Kocioa nie tylko po swojemu interpelowali historiAdama i Ewy, ale posunli si tak daleko, e kilka wersetw Ksigi Rodzaju rozwinli w ogromne prace biograficzne i z tych nieautentycznych opowieci, bdcychdzieem czystej fantazji, wyonia si znajoma posta Szatana uwodzcego Ew. W hebrajskiej wersji Biblii, uznawanej przez gwny nurt judaizmu, Szatan w ogle nie pojawia si w postaci, w jakiej przedstawia go chrzecijastwo obrzdku zachodniego. Wedug doktryny przyjtej w chrzecijastwie Szatan jest reprezentantem imperium za,

ktrego hordy wypowiadaj wojn Bogu i rodzajowi ludzkiemu. Ale posta ta zostaa wymylona w epoce racjonalizmu i jest jedynie baniowym mitem, nie przedstawiajcym adnej wartoci historycznej. W Starym Testamencie Szatanw (wspominanych zreszt rzadko) przedstawia si jako posuszne sugi albo synw bogw (bene ha elohim), penicych szczegln rol strategicznych opozycjonistw. Sowo satan wywodzi si od hebrajskiego rdzenia STN oznaczajcego oponenta, przeciwnika lub oskaryciela, natomiast jego odpowiednik grecki diabolos (std diabe) oznacza opozycjonist lub rzucajcego potwarz. Do ery chrzecijaskiej sowo Szatan" (satan) wcale nie miao negatywnych konotacji, a wedug starej tradycji czonkw opozycji politycznej nazywano wanie szatanami. W oryginale Pierwszej Ksigi Samuela (29:4) samego Dawida okrela si mianem satana (przeciwnika) Filistynw. Ilekro w Starym Testamencie pojawia si Szatan z grona bene ha elohim, zawsze postrzegany jest jako czonek niebiaskiego dworu, ktry wprowadza w czyn najbardziej niepopularne rozkazy Boga. Na przykad w Ksidze Hioba (1:6-12, 2:1-7) Bg dwukrotnie wysya Szatana, aby drczy Hioba, lecz w ten sposb, by w istocie nie wyrzdzi czowiekowi krzywdy. Polecenie to zostaje posusznie spenione. W Ksidze Liczb (22:22), gdy Balaam postanawia dosi olicy i pojecha z ksitami Moabu, Bg go powstrzymywa: Jego wyjazd rozpali gniew Pana i anio Pana stan na drodze przeciw niemu" (le-satan-lo). W tym wypadku Szatan stosujc fizyczne przeszkody" dziaa dla dobra Balaama i na polecenie Boga. W przedostatniej starotestamentowej Ksidze Zachariasza (3:1-2) przedstawia si Szatana jako osob niezalen, ktra wdaje si w spr z Bogiem w kwestiach spoecznych. ydzi powracajcy z niewoli babiloskiej dyli do odzyskania swoich rodzinnych siedzib w Jerozolimie, ale zastali tam ju arcykapana i czonkw grupy rzdzcej. Bg w tym sporze stan po stronie osiadych Izraeli tw, natomiast Szatan wspiera niezadowolonych ydw. Mimo rnic zda w kwestiach politycznych, w postaci i charakterze Szatana nie dostrzega si adnych ciemnych rysw. Zowroga posta Szatana (zwanego te Lucyferem, Belzebubem lub Belialem, co oznacza nicponia) pojawia si dopiero w chrzecijaskim dualizmie -koncepcji dwch skconych, lecz jednakowo potnych bogw. Wedug rnych tradycji Szatan by bratem lub synem Jahwe albo nawet wspzawodniczcym i agresywnym aspektem jego osobowoci. W istocie konflikt midzy Jahwe a Szatanem odzwierciedla dawn, przedchrzecijask tradycj symbolicznej walki midzy wiatem a ciemnoci, znan z perskiego mistycyzmu. Tradycja ta przenikna do ascetycznej judaistycznej sekty esseczykw, ktra miaa sw siedzib w Qumran, a jej wpyw wida wyranie w Nowym Testamencie. Jednak koncepcja ta nie znajduje odbicia w Starym Testamencie, w ktrym Szatani odgrywali specyficzn rol ziemskiej opozycji. Z jakiej czci Biblii zatem wywodzi si w wspczesny chrzecijaski wizerunek Szatana? W Ksidze Izajasza jest taki fragment (14:12), w ktrym znajduje si przepowiednia upadku Babilonu, a o samym miecie i jego despotycznym krlu prorok powiada: Jake to spade z niebios, Janiejcy, Synu Jutrzenki? Jake rune na ziemi, ty, ktry podbijae narody?" W wiele stuleci po napisaniu tych sw spadajca dzienna gwiazda (Wenus) otrzymaa przydomek zwia-stunki wiata", a po przetumaczeniu na acin i nadaniu jej rodzaju mskiego staa si Lucyferem (lucis ferre). Tak wic w Wulgacie witego Hieronima Lucyfer pojawia si jako Janiejcy syn Wenus, podobnie jak 1400 lat pniej w Raju utraconym Johna Miltona:
(...) siedziby dumnej Lucyfera Tak nazwanego, aby go przyrwna Do owej gwiazdy promienistej, ktr Mia przypomina Szatana (..)

Ta zlatynizowana forma miaa ogromny wpyw, gdy Koci chrzecijaski zacz

tworzy mitologi Szatana, czyli jeszcze w czasach istnienia imperium rzymskiego. Wiara rzymskokatolicka opieraa si na cakowitym podporzdkowaniu narodu dominacji biskupw. Aby proces ten przebiega sprawniej, konieczne byo stworzenie okrelonego wroga antyboga/antychrysta. Tym wrogiem mia by Szatan, ucielenienie za, przywaszczajce sobie dusze tych wszystkich, ktrzy nie chcieli Kocioowi okaza bezgranicznego posuszestwa. Lecz eby kampania ta uwieczona zostaa sukcesem, ludzie musieli uwierzy, e diaboliczny Szatan istnia od pocztku wiata, a najstarsze przekazy dotyczyy Adama i Ewy. Problem polega na tym, e Ksiga Rodzaju w ogle nie wspomina o Szatanie, natomiast bya tam relacja o Ewie i mdrym wu. Zdecydowano, e fragment ten mona zinterpretowa zgodnie z zaoonym celem - no bo przecie oryginalny tekst by ydowsk wersj Biblii, a chrzecijastwo odegnywao si od judaizmu, nawet od przerobionego na zachodni mod judaizmu Jezusa. W owym czasie nie byo jeszcze zrozumiaego dla wszystkich chrzecijan tumaczenia Biblii. ydzi dysponowali hebrajsk, aramejsk i greck wersj Starego Testamentu, a pierwsza chrzecijaska Biblia istniaa w mao znanej kocielnej acinie, w formie, jak jej nada w IV wieku wity Hieronim. Poza Kocioem rzymskim na Zachodzie spontanicznie powstaway take zgromadzenia chrzecijan w Syrii, Egipcie i Etiopii i to wanie z tych rejonw (w ktrych opr wobec ydw by silniejszy) pochodz najwczeniejsze chrzecijaskie wersje Ksigi Rodzaju. Wrd nich znalaza si powstaa okoo VI wieku n.e. wersja egipska i etiopska, zwana Ksig Adama i Ewy, a jej podtytu gosi: Konflikt Adama i Ewy z Szatanem. To obszerne dzieo nie tylko przedstawia Szatana jako gwn posta, lecz posuwa si do stwierdzenia, e krzy Jezusa zosta wkopany w tym samym miejscu, w ktrym pochowany by Adam! Syryjska wersja zatytuowana Ksiga Jaskini Skarbw (M'arath gaz) opisuje histori poczwszy od stworzenia wiata po ukrzyowanie Jezusa. Napisano j w IV wieku n.e., lecz do naszych czasw przetrway kopie z VI wieku n.e. I tym razem Szatan wystpuje jako niezomny szermierz za, staje si zowrbnym, ponurym elementem religijnej aury kreowanej przez Koci gotyckiej tradycji, ktra swj najokrutniejszy wyraz znalaza w brutalnoci katolickiej inkwizycji. W jednym z fragmentw przedstawiono Adama i Ew mieszkajcych w jaskini, a Szatan a czternacie razy prbuje ich skusi, lecz za kadym razem walczy z nim anio Paski. Czytamy tam, e ortodoksyjne chrzecijastwo istniao ju przed Adamem i Ew, a nawet przed Hebrajczykami. Tumaczy si tam, e sowa Boga Zstpmy na ziemi" odnosz si do Trjcy witej: Ojca, Syna i Ducha witego - cho pojcie to pojawio si dopiero na soborze nicejskim w 325 roku n,e. Innym dzieem propagujcym t sam koncepcj chrzecijaskiej witej Trjcy jest Ksiga pszczoy - znana wrd syryjskich nestorian od okoo 1222 roku, napisana przez biskupa Szelemna z Basry w Iraku. Zatytuowano j w ten sposb, poniewa zdaniem autora gromadzia niebiaski nektar z kwiatu dwch Testamentw i witych ksig", wic tym samym doktryn chrzecijask z tradycyjnymi witymi pismami ydw, oczywicie we wasnej interpretacji. Jedyne, co mona zapisa na korzy tych dzie, to to, e zawarta w nich starotestamentowa genealogia jest zgodna ze znacznie starszymi rdami ydowskimi, jak na przykad z Ksig Jubileuszy. Poza tym s to zmylone bajdy, majce na celu podwaenie historycznych kronik i skonienie czytelnikw do uznania dogmatw i zasad dyskryminacji pciowej propagowanych przez chrzecijaskich dostojnikw. Przedstawiony w nich wizerunek Szatana jest cakowicie zmylony, kci si z oryginalnymi sumeryjskimi, kananejskimi i ydowskimi dokumentami.

Znami Kaina
Cho znane nam tumaczenia Ksigi Rodzaju stale mwi o Bogu, to jednak trzeba tu z caym naciskiem stwierdzi, i nie ma w niej takiego sowa. Wystpuje tam natomiast oglne pojcie Elohim oraz rdze JHWH (czyli spgoski Jod-Haj-Waw-Haj), a ta druga forma tradycyjnie odczytywana jest jako Adonai (Pan) lub Jahwe. Ale poniewa ydom nie wolno wymawia imienia JHWH, zwyczajowo uywaj oni formy Jod-Jod.

Gdy Abram przenis tradycj Enlila-Ela z Mezopotamii do Kanaanu, mwiono o nim, e uzyska dostp do niezwykych tabliczek zapisanych ideograma-mi (symbolami podobnymi do pisma chiskiego). By to rzekomo testament zaginionej cywilizacji testament wszystkiego, co ludzko kiedykolwiek znaa i co kiedykolwiek pozna". Sumerowie ksig t nazywali Tabliczk przeznaczenia, a w ich kronikach napisano, e stranikami Tabliczki... by Kingu (syn Tiamat) i prawnukowie Tiamat, Enlil i Enki. W ydowskiej tradycji ezoterycznej Tabliczk... zwano te Ksig Raziela - zbiorem tajemnic wyrytym w szafirze i odziedziczonym znacznie pniej przez krla Salomona. Szyfr Tabliczki... znany by jako Ha-Qabala (Kabaa), mwiono, e kto go pozna, uzyska wiedz Ram, najwysz wiedz kosmiczn. Imi Ab-ram (lub Avram) znaczy [Ten], ktry posiad Ram", a okrelenie to w Indiach, Tybecie, Egipcie, a take wrd celtyckich druidw oznaczao wysoki stopie wszechstronnych uzdolnie. Ci, ktrzy nosili miano Ram, uznawani byli za mistrzw wiedzy kosmicznej. Ram wystpowao w imionach takich jak Rama, Ramtha i Aram. Z tekstu Starego Testamentu wynika, e kabaa przekazana zostaa przez Abrama (ktry potem znany by jako Abraham) jego synowi Izaakowi, potem Jakubowi i tak dalej. Zainteresowanie kaba osigno szczyt w redniowieczu w pnocnej Hiszpanii i w Langwedocji w poudniowej Francji, ale w pniejszych gwnych wiatowych nurtach judaizmu poczwszy od XVIII wieku mistyczna kabaa zostaa niemal cakowicie zapomniana, wyparo j denie do zdobywania wartoci materialnych. Wraz z jzykoznawcami takimi jak profesor Robert Alter, adepci Ha-Qaba-la, w tym take wybitni specjalici jak Carlo Suars, utrzymuj, e konwencjonalne pojmowanie Pisma witego jest wypaczeniem oryginalnego tekstu. Nauczanie i tumaczenia dopasowywano do zwyczajw, przekona i politycznych pogldw panujcych w danym okresie, wskutek czego pierwotne przesanie dawno ju przestao do nas dociera. W Krwi z krwi Jezusa dowodz, jak to przebiegao w wypadku Nowego Testamentu, ale faszerstwo miao znacznie wikszy wymiar w odniesieniu do o wiele przecie starszego Starego Testamentu. Powrmy teraz do historii Adama i Ewy (Atabby i Hawy). Mistrzowie kabay utrzymuj, e kamc nie by w (Enki), jak si nam to wmawia. By nim w gruncie rzeczy jego przyrodni brat, Eloh JHWH (Enlil), ktry powiedzia Adamowi, i umrze po zjedzeniu owocu. Enki, w, ujawni prawd, e Adam nie umrze, a Ewa mu uwierzya. Eloh JHWH zatem okama Adama, ktrego potem owiecia Ewa, zatem w rezultacie nie zosta oszukany. Jak twierdzi kabalista Carlo Suars, jedynymi ofiarami oszustwa s czytelnicy i ci, ktrzy przyjmuj wypaczon nauk. W pierwszym wersecie rozdziau 4. Ksigi Rodzaju Hawa (Ewa) mwi: Otrzymaam mczyzn od Pana". Inne wersje tego fragmentu brzmi: Wydaam na wiat mczyzn z pomoc Pana" i Otrzymaam ma od Pana". Dalej czytamy, e tym nowym mczyzn (pierwszym synem Hawy) by Qajin - znany z fonetycznej transkrypcji jako Kain. Nastpnie dowiadujemy si, e urodzia drugiego syna, Hevela - znanego nam jako Abel. ydowska Midrasz (co oznacza Dociekanie") - tradycyjny komentarz do Biblii, zwraca uwag na fakt, i pierwszy syn Hawy by dzieckiem Pana, podczas gdy drugi - potomkiem Adama. Ale w tym wypadku, mwic o Panu", Midrasz od razu podaje imi Sa-maela, czyli Enkiego-wa. Imi Samael (lub Szemel) wzio si std, e Enki by bstwem opiekuczym krlestwa Samal, na wschd od Haranu w pnocnej Mezopotamii. Wida wic wyranie, e cho Kain i Abel byli synami Hawy (Ewy), to jednak mieli rnych ojcw. Podczas gdy Abel to bezporedni efekt zwizku Homo sapiens sapiens z Adamem, jego starszy brat Kain to istota wyej rozwinita, powsta w wyniku eksperymentu klonowania, podczas ktrego komrka jajowa Hawy zostaa uszlachetniona krwi Enkiego z rodu Anunnaki. Oznacza to, e Qajin (Kain) by dzieem Krlewskiego Nasienia. Mimo i oryginalny tekst Ksigi Rodzaju podkrela pozycj Qajina i jego dynastyczne starszestwo, w tumaczeniach i teologicznych rozwaaniach atrybuty te zostay pominite na rzecz modszego potomka Hawy, jej trzeciego syna Seta. W Ksidze Rodzaju (4:2) czytamy: Abel by pasterzem trzd, a Kain uprawia rol". Gdyby werset ten przetumaczono dokadnie, jego drugi czon brzmiaby: Kain uzyska zwierzchnictwo nad ziemi (adama)" - co rzeczywicie uczyni, tworzc krlestwo. Kiedy czytamy (Ksiga Rodzaju 4:3-5), e na ofiary Abla Pan wejrza", a na Kaina i jego ofiar nie chcia patrze", to odnosimy wraenie, e dary Kaina byy w jakim sensie gorsze. Ale wniosek ten opiera si na przesance, e ofiara (dowd czci) zostaa przyjta od

Abla jako poddanego, podczas gdy dla Kaina skadanie ofiary byo czym niegodnym jego wysokiej pozycji. Ksiga Rodzaju (4:6-7) wyranie daje do zrozumienia, e Kainowi przysuguje prawo starszestwa nad Ablem. Przejdmy teraz do sekwencji, kiedy Kain zabija Abla na polu (Ksiga Rodzaju 4:810), ale sowo, ktre niewaciwie przetumaczono jako zabi", to ja-qam, a tekst naleao interpretowa w ten sposb, e Kain (Qajin) zosta wyniesiony" ponad Abla (Hevela). W angielskim tekcie napisano, e Kain powsta" przeciwko swemu bratu, ale w zupenie niewaciwym sensie. Sytuacj Abla determinowaa jego pozycja, czas i miejsce. Jego krew zostaa zatem symbolicznie wchonita przez ziemi - co naley interpretowa w ten sposb, e sta si ziemski do tego stopnia, i niczym nie rni si od swojej ziemi. Jego historycznie znikoma rola znajduje odzwierciedlenie w jego imieniu, z ktrym si symbolicznie identyfikuje, albowiem hevel oznacza kb mgy". Z dalszej czci tej opowieci (Ksiga Rodzaju 4:11-16) dowiadujemy si, e Pan wypdzi Kaina na tuaczk, ale o tym, jak wysok mia on pozycj, wiadcz sowa Boga, ktry ostrzega, e ktokolwiek by zabi Kaina, siedmiokrotn pomst poniesie. Da te Pan znami Kainowi, aby go nie zabi, ktokolwiek go spotka". Czyli Kaina nie spotkao przeklestwo, jak to si powszechnie interpretuje, lecz bogosawiestwo i ochrona ze strony Pana, jego ojca, Enkiego-Samaela. Kain zamieszka w kraju Nod - co oznacza, e y w cigej niepewnoci (wdrwce). Czsto stawiane jest pytanie, kto miaby zabi Kaina, skoro jego rodzice byli (wedug tradycji biblijnej) jedynymi ywymi istotami. Kwestia ta podnoszona jest w tradycji religijnej najbliszej nam epoki. W czasach staroytnych symbolika Edenu pojmowana bya w kontekcie cywilizacji sumeryjskiej. Z tego samego powodu wielu zastanawiao si, w jaki sposb Kain zdoa znale sobie on, ale jeli waciwie pojmuje si histori, odpowied na to pytanie sama si nasuwa. Owo tajemnicze znami Kaina jest zapewne najbardziej znaczcym elementem historii, bo cho Biblia nie mwi, jak wygldao, to jednak wiemy, e znami Kaina jest najstarszym herbem w historii monarchii. W tradycji Midrasz i fenic-kiej znami Kaina reprezentowane jest przez krzy wpisany w koo) . Przede wszystkim by to graficzny symbol krlestwa, ktry Hebrajczycy zwali Malkhut (czyli krlestwo" - od akadyjskiego sowa malku = monarcha), dziedzictwo Tiamat, Krlowej Smoka. Wedug historycznej tradycji Dworu Smoka - bractwa, ktrego korzenie sigaj staroytnego Egiptu z okresu okoo 2180 roku p.n.e., zewntrzne koo znamienia Kainowego oznacza wa-smoka poerajcego wasny ogon - symbol peni i mdroci (znany te jako ouroboro). W pniej szych emblematach przedstawiony jest wanie w tej formie. Krzy (zwany Rosi-crucis [grecko-rzymski], od rosi - rosa lub woda i crucis - kubek lub kielich) jest symbolem owiecenia. Z tego wzgldu wity Rosi-crucis (Kubek Rosy lub Kielich Wody) znakiem zaoenia krlewskiej dynastii. Jak ju pisaem w Krwi z krwi Jezusa, kielich (czyli crucis) by sam w sobie symbolem ona - a zatem krlewskiej krwi ze strony matki, skd pyna Krlewska Krew (wody owiecenia). W eskiej postaci znami Kaina przybiera znajomy symbol Wenus, w ktrym krzy przeniesiony zosta na zewntrz koa, tak wic kobieta (krzy) zostaje pokonana przez uroborw krlestwa smoka. Kiedy odwrci si ten znak, a krzy znajdzie si nad koem, otrzymamy jedno z insygniw wadzy krlewskiej, czyli jabko W tradycji insygniw krlewskich jabko symbolizuje peni, wszystko, co znajduje si w obrbie orbis. Reprezentuje take symboliczne oko wszystkowidzcego - oko Enkiego, ktrego zwano rwnie Panem witego Oka". Wadza krlewska (Malkhut) jest dziedziczona po matce poprzez Tiamat i Lilit, a od imienia Qajin (Kain) pochodzi angielskie sowo Queen (krlowa). Cho sowo ajin kojarzy si z wszystko widzcym okiem", to jednak alchemicy przypisuj ten symbol raczej ciemnoci" (lub nicoci"), poniewa ma on zwizek z tajemnicz funkcj mdku - tyln czci mzgu. Wszystkowidzcy" to ten, kto widzi wiato w ciemnoci. Sowo alchemia", to zoenie arabskiego rodzajnika okrelonego el i egipskiego sowa khame (ciemno). El-kha-me to nauka, ktra przezwycia ciemno, czyli przynosi owiecenie na drodze poznania intuicyjnego. Litera Q", wystpujca w imieniu Qajin (Q 'ajin) i sowie Queen, jest w metafizyce przypisywana Ksiycowi, a khu (Q) to miesiczna (lunarna) istota Bogini.

Uroboros

Insygnia Dworu Krlestwa Smoka Uroboros i Rosi-crucis

Boska menstruacja stanowi najczystsz i najpotniejsz si yciow i czczona bya jako Gwiezdna una. Jej symbolem byo wszystko widzce oko (ajiri) przedstawiane w postaci - kamakala indyjskich mistykw i tribindu szkoy wschodniej. Litera Q" wywodzi si z symbolu Wenus , ktry take przypisywany by Izis, Ninhursag, Lilit i Kali, nazywanym te czarnymi, lecz piknymi". Lilit i Kali byy imionami tytularnymi. Imi Kali pochodzi od sowa kala (eski cykl ksiycowy), natomiast Ninhursag bya w tradycji Pani ycia, majca swj odpowiednik w Egipcie w postaci bogini-matki Izis. Z jej genu powsta prawdziwy pocztek" - Gene Isis, czyli Genesis (Ksiga Rodzaju) - std za pochodz okrelenia takie jak genetyka", genealogia", geniusz" itp. (Oko owiecenia przedstawiano take jako trjkt (A) symbolizujcy liter daleth - czyli przejcie - do wiata.) Qajina (Kaina) czsto nazywa si pierwszym panem Kowalskim", poniewa sowo to oznacza kowala". Z tego wzgldu jego imi w Ksidze Rodzaju -podobnie jak imi Hevel (Abel) i wiele innych - ma raczej charakter opisowy, nie jest wic prawdziwym imieniem. W tradycji alchemicznej rzeczywicie by on qajinem - wysokiej klasy rzemielnikiem zajmujcym si obrbk metali, podobnie jak jego potomkowie, zwaszcza Tubal-kain (Ksiga Rodzaju 4:22), czczony przez naukowe wolnomularstwo. Tubal-kain to potny Wulkan owej epoki -sta na stray Teorii Plutona (wiedzy o dziaaniu wewntrznego gorca),

a zatem by wybitnym alchemikiem. Qajin odziedziczy swe umiejtnoci po sumeryjskich metalurgach - Mistrzach Rzemiosa, z ktrymi zetkn si na dworze El Eljona, a najwyszym Mistrzem Rzemiosa by ojciec Qajina Enki. Mwi si o nim, i "jest kwintesencj wiedzy i par excellence rzemielnikiem, ktry odpdza ze demony napastujce ludzi". Alchemiczne zainteresowania tej rodziny miay ogromne znaczenie dla jej dziejw, a jej niezwyke uzdolnienia stanowi klucz do rozwizania zagadki tajemniczego biblijnego chleba ycia" i ukrytej manny". Jeeli Qajin nie byo imieniem tego czowieka, to kim on naprawd by? Sumerowie nazywali go Arpium, synem Masdy i nastpc krla Atabby (adamy). Pod rnymi imionami - Masda lub Mazdao - Enki (poprzez swego syna Arpiuma czyli Qajina) sta si protoplast duchowego mistrza magw Zaratustry (Zoro-astera). Imi Masda (od Mas-en-da) oznacza ten, ktry sam si czoga po ziemi" jako w - a sumeryjskie imi Arpium jest pokrewne hebrajskiemu sowu aw-wim, co oznacza we". W tradycji perskiej Enki nosi imi Ahura Mazda -Bg ycia i wiata - zwano go te Ormazdem lub Ormuzdem), co oznacza nocny w". Mazda oznacza take Pana" (Ahura Mazda to Mdry Pan"). W aryjskiej kulturze Persw to wanie Ormazd pierwszy stworzy Prawego Ma, czyli odegra podobn rol jak Enki w Sumerze. Maonk Qajina (Ksiga Rodzaju 4:17-24) zwano Luluwa (Pera- klejnot ksiycowy). W niektrych chrzecijaskich dzieach pisze si, e Luluwa bya crk Ewy, cho w Biblii nie wspomina si jej imienia. Luluwa (a cilej Luluwa-Lilit) bya crk Lilit, a w ydowskiej tradycji talmudycznej. Lilit bya pierwsz towarzyszk Adama przed Ew. Z kronik sumeryjskich wynika, e Lilit to wnuczka Enlila-El Eljona, crka jego syna Nergala (Meslamtaei), Krla wiata Podziemnego. Jej matk bya z kolei Ereszkigal, kuzynka Nergala, a Lilit penia rol suebnicy swej ciotki ze strony matki, Krlowej Inanny (Isztar). Lilit wywodzia si z rodu Anunnaki i chocia wyznaczono j na tymczasow partnerk Adama, wedug Talmudu (Nauki) wzbraniaa si przez seksualnymi kontaktami z nim. Jej jedynym cielesnym partnerem zosta Enki, ojciec maonki Kaina Luluwy. Jak ju wspomniano, brat Enlila Enki (pojawiajcy si w postaci wa) nosi imi Samael. Ha Qabala zatacza peny krg do miejsca, w ktrym rozpoczyna si historia Edenu, stwierdzajc niedwuznacznie, e Samael i Lilit nazywam s take Drzewem Wiadomoci Dobrego i Zego.

Rozdzia 11 Krlowa niebios

Imi, ktrego nie wolno wymawia
W Ksidze Wyjcia czytamy, e gdy Mojesz rozmawia z Bogiem na grze Horeb jeszcze przed wyjciem Izraelitw z Egiptu, nie by pewien, jak ma Go ludziom przedstawia. Tumaczy, e dzieci Izraela bd pyta: Jakie jest Jego imi, to c im mam powiedzie?" (Ksiga Wyjcia 3:13). To z pozoru dziwne pytanie, niezalenie od faktu, czy historycznie prawdziwe, potwierdza przynajmniej, e Mojesz y w epoce wielobstwa. Od czasw Abrahama Hebrajczycy z Kanaanu czcili Enlila-El Szaddaia, ktrego Kananejczycy zwali El Eljonem - lecz Mojesz pochodzi z Egiptu, gdzie Izraelici byli przyzwyczajeni do bogw o rnych imionach. Odpowied, jak otrzyma Mojesz, bya w najwyszym stopniu niejasna. Oto bowiem Bg powiedzia: Jestem, ktry jestem (...) Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posa mnie do was (...) JESTEM, Bg ojcw waszych, Bg Abrahama, Bg Izaaka i Bg Jakuba posa mnie do was. To jest moje imi na wieki i to jest moje zawoanie na najdalsze pokolenia" (Ksiga Wyjcia 3:14-15). Mojesz dowiedzia si zatem, e by to w istocie El Eljon, Bg Abrahama, lecz teraz mia si nazywa JESTEM". Nastpnie Bg potwierdzi (Ksiga Wyjcia 6:3), e Abraham nazywa go El Szaddaiem (Bogiem Gry), poniewa nie zna jeszcze boskiego imienia JHWH - Jestem, ktry jestem". Werset ten zosta bdnie przetumaczony na angielski [i na polski],

poniewa sugeruje, e El Szad-dai oznacza Boga Wszechmogcego, lecz w tradycji mezopotamskiej Enlila nazywano take Ilu Kur-gal (co znaczy Krl Wielka Gra), dlatego Abraham zwraca si do Boga hebrajskim odpowiednikiem tego imienia. Pentateuch nazywa Boga Eloh JHWH, gdy zwraca si do niego w liczbie pojedynczej, i Elohim, gdy przemawia w liczbie mnogiej. Jeli jednak do rdzenia JHWH dodano samogoski, powstao imi Jahweh (czyli Jahwe), ktre znalazo si w powszechnym uyciu jeszcze przed poczeniem Ksigi Rodzaju z innymi ksigami Starego Testamentu. Niezalenie od powszechnej zgody w odniesieniu do imienia Boga, w religii Izraelitw nastpia znaczna zmiana, ktrej wynikiem byo wyniesienie Jahwe ponad wszelkie inne bstwa Mezopotamii i Kanaanu. W tradycji staroytnego Sumeru bogowie (Anunnaki) odbywali narady w Nip-pur, gdzie w wanych kwestiach podejmowali decyzje wikszoci gosw. Ludzie czasem byli zadowoleni z wynikw gosowania, a czasami nie - ale jak to dzieje si w naszych czasach, przynajmniej rozumieli, na jakiej zasadzie rzd podejmuje decyzje. Jednak od pocztku istnienia pniejszej kultury Hebrajczykw wszystko ulego zmianie, Jahwe bowiem uznany zosta za jednoosobowego wadc wszechrzeczy. Poza tym Hebrajczycy uczynili z Jahwe absolut tak abstrakcyjny, e straci on wszelki fizyczny kontakt z rodzajem ludzkim. W Mezopotamii Ziemia i niebo stanowiy odbicie majestatu Natury, ktrej czci byli ludzie na rwni z Anunnaki. Lecz dla tworzcej si kultury hebrajskiej Natura jako cao (w tym Soce i niebo) odgrywaa jedynie suebn rol wobec Jahwe, ktry stworzy wszystko, co istnieje:
Niebiosa gosz chwa Boga, Dzieo rk Jego nieboskon obwieszcza. (Psalm 19:2)

Dla Hebrajczykw Jahwe wznosi si nawet ponad Natur, wskutek tego znikna harmonia midzy ni a ludmi. W dawnych czasach w Mezopotamii, Kanaanie i Egipcie wszelkie niepojte przejawy boskoci byy czci Natury, ona obejmowaa wszystko - i bogw, i ludzi. Wiar t na zawsze zniszczyli biblijni Hebrajczycy, ktrzy przedkadali niewolnictwo nad naturaln harmoni. W ten sposb rwnowaga stosunkw czowieka ze wiatem przyrody zostaa raz na zawsze zachwiana, a poszczeglne elementy tworzce Natur straciy integralno. Natura (nadal postrzegana jako pierwiastek eski) czczona bya jako wielka dobrotliwa Matka, lecz zostaa usunita w cie przez now spoeczno uznajc supremacj najwyszego boga rodzaju mskiego. Niedostpnego, niewidzialnego i samotnego Boga, ktrego imienia nawet nie wolno wymawia. W pniejszym okresie arcykapan wityni jerozolimskiej mia prawo wymawia imi Jahwe" raz w roku w Dzie Pokuty w obrbie miejsca zwanego witym witych i to tylko wwczas, gdy inni nie mogli go sysze. Dominujcy nurt nowej filozofii opiera si na wszechobecnym strachu przed Enlilem, o ktrym wiedziano, e wywoa Potop i umoliwi barbarzycom zniszczenie cywilizowanego Sumeru. Byo to bstwo nie znajce litoci dla nikogo, kto nie uznawa jego dyktatorskiej wadzy. Abraham na wasnej skrze dowiadczy mciwoci Enlila podczas upadku Ur. Nawet nie prbowa ratowa siebie. By gotw powici ycie swego syna Izaaka, eby uagodzi nieprzejednanego Boga. Abraham i jego potomkowie wiedzieli, e potga Enlila (El Szaddaia/Jah-we) jest niezmierzona i e naley si jej ba. By tak potny, e growa nad wszystkim co materialne i niematerialne. Bg ju nie stanowi czci Natury, bo, jak od tej pory wierzono, to On j stworzy. Synny orientalista, Henri Frankfort, piszc w latach 40. naszego wieku referat dla uniwersytetu w Chicago stwierdza: W religii hebrajskiej - i tylko w hebrajskiej - pradawne wizy czowieka z natur zostay doszcztnie zerwane. Ci, ktrzy pragnli suy Jahwe, musieli wyrzec si bogactwa, spenienia i radoci ycia pulsujcego w rytm ziemi i nieba". Z czasem zapomniano o prawdziwej naturze Enlila, gdy nowo wykreowany Jahwe sta si jeszcze bardziej niedostpny. Nie mia osobowoci, twarzy i sta si sui generis (jedynym w swoim rodzaju), dlatego jemu tylko przypisywano wszelkie wartoci, niezalenie od ich znaczenia. W rezultacie wrodzona prawo czowieka zostaa w znacznym stopniu zdegradowana, w obliczu Boga bowiem nie przedstawiaa adnej wartoci:

My wszyscy bylimy skalani, a wszystkie nasze dobre czyny jak skrwawiona szata. (Ksiga Izajasza 64:5)

Nawet ludzie prawi, grujcy cnot nad wszystkimi innymi, byli degradowaniu w porwnaniu z absolutnym bstwem, a wiernym wmwiono, e s mao warci wobec istoty wyszej:
Czy u Boga czowiek jest niewinny, czy u Stwrcy miertelnik jest czysty? Wszak on sugom swoim nie ufa: i w anioach braki dostrzega. A c mieszkacy glinianych lepianek, J ktrych podstawy na piasku? (Ksiga Hioba 4:17-19)

Pojcie tak bezwzgldnego i nieubaganego Boga byo obce przedhebrajskiej kulturze Bliskiego Wschodu i wytworzyo chorobliw wrcz pogard dla sztuki figuratywnej. Wok kwity sztuki czerpice natchnienie z religii - poezja i muzyka - ale czy po staroytnych Hebrajczykach pozostao jakie twrcze dziedzictwo? Nie, bo nie istniao. Z zasady uznawali oni, e talent artystyczny nic nie jest wart, jest niczym w porwnaniu z gronym majestatem Jahwe. Nic dziwnego, e badacze wtpi w autentyzm starotestamentowych opowieci, poniewa po goszcej znikomo tego wiata epoce patriarchw nie pozostay adne dowody rozwoju kultury materialnej. Ludziom wmwiono, e wszelkie ambitne zamierzenia s skazane na fiasko. W pniejszym okresie wanie z tym kompleksem niszoci walczy Jezus. Prbowa przekona ydw i nie-ydw, uomnych i trdowatych, e wszyscy maj prawo do poczucia wasnej wartoci i godnoci, lecz zostali pozbawieni tego prawa przez przywdcw religijnych. Jezus przyby z misj przywrcenia rwnoci, harmonii i jednakowych przywilejw, elementarnych zasad zjednoczonego,, duchowo podnego spoeczestwa, lecz jego ambicje nigdy nie zostay zaspokojone. W kocu pokonay go staroytne, sekciarskie dogmaty o podporzdkowaniu jednostki zbiorowoci religijnej i ludzie znowu zostali skazani na egzystencj w pustce bezosobowoci. Do dzi mesjanistyczne marzenia przetrway w legendzie o dziedzictwie witego Graala, ktra gosi, e dopiero wwczas, gdy zagoj si rany Krla-Rybaka, pustynna kraina znowu stanie si podna".

Maonka Jahwe
W swej wnikliwej pracy The Paradise Papers amerykaska rzebiarka i historyk sztuki Merlin Stone pisze, e od dziecistwa uczono j, i jej najwikszym grzechem jest to, e urodzia si dziewczynk. Wedug Pisma witego (Ksiga Rodzaju 3:16) zostaa stworzona do rodzenia dzieci w blu za to, i popenia wielki grzech - przysza na wiat jako kobieta. W swym niedawnym kazaniu synna amerykaska kaznodziejka J.Z. Knight z Ramtha's School of Enlighten-menf wypowiadaa si w tym samym duchu: e tak samo jak wszystkim kobietom na wiecie wpajano jej poczucie winy i wstydu za to, i urodzia si jako crka Ewy. Niestety, wypowiedzi tego rodzaju jest wiele, poniewa pozycja kobiet przez stulecia podlegaa systematycznej deprecjacji przez dogmaty budowane na bdnej interpretacji tekstu Biblii. Celowo wprowadzani w bd nauczyciele od dawna gosz, e tylko mczyzna (Adam) zosta stworzony na obraz i podobiestwo Boga, natomiast kobieta (Ewa) jest jedynie istot poledniejszego rzdu, powsta z jego ciaa, ktra na domiar zego dopucia si grzechu. Tymczasem tekst Ksigi Rodzaju (nawet we wspczesnych, oficjalnie uznanych tumaczeniach) gosi: Stworzy wic Bg czowieka na swj obraz, na obraz Boy go stworzy: stworzy mczyzn i niewiast". Widzimy wic, e mowa tu o czowieku w sensie rodzaju ludzkiego, a nie wycznie o mczynie. Z powodu zdominowania sfery ycia pciowego przez mczyzn charakteryzujca wczeniejsze cywilizacje duchowa harmonia midzy mczyznami i kobietami zupenie znikna, zapanowaa natomiast cze dla mskiego bstwa, ktr - obecnie zwiemy religi", tymczasem cze oddawana pierwiastkowi eskiemu nosi nazw kultu". Ale dawniej tak nie byo. Koncepcja hebrajskiego Jedynego (mskiego) Boga" otrzymaa ostateczny ksztat

dopiero w 70 lat po uprowadzeniu ydw w niewol babilosk (okoo 606-536 roku p.n.e.). Po powrocie Izraelitw do Jerozolimy i Judei pierwszych pi Ksig Mojeszowych zostao zebranych w dzieo zwane przez ydw Tor (Prawem), natomiast pniej stopniowo przez 400 lat dodawano inne ksigi Starego Testamentu. Cao miaa stanowi dziedzictwo ydw w postaci witych pism (hagiohrafii) i natchn ich duchem profetyzmu w epoce niepokojw spoecznych. Ale jeszcze przed babiloskim najazdem bogini Asztoret bya w kulturze Hebrajczykw postaci rwnie wan jak Jahwe. Semitysta Raphael Patai twierdzi, e imi Jahwe pochodzi od czterosp-goskowego hebrajskiego rdzenia JHWH", do ktrego - czasem prawidowo, czasem nie - dodawano dwie samogoski. Pierwotnie owe cztery spgoski (ktre ostatecznie stay si akronimem Jedynego Boga) symbolizuj czterech czonkw Niebieskiej Rodziny: J to El Ojciec; H to Matka; W odpowiada Synowi Baalowi, a H Crce Anat. Asztoret (Pani Morza Aszera, Przodkini Bogw) czsto nazywano Elat, a miaa ona podobno z Elem-Jahwe siedemdziesiciu potomkw, w tym Baala, Anat i ich braci Mota i Jamma. W Starym Testamencie czytamy, e okoo 1100 roku p.n.e. synowie Izraela usunli Balw i Asztarty i suyli tylko samemu Panu" (Pierwsza Ksiga Samuela 7:4), lecz ju wkrtce potem kult Asztoret powrci wraz ze zbudowaniem wityni Salomona. Pierwsza Ksiga Krlewska (11:5) donosi, e krl Salomon zacz czci Asztoret, a miejsce wite witych wityni miao symbolizowa ono boskiej Matki. Jako najwaniejsza maonka Jahwe, Asztoret stanowia integraln cz ycia religijnego Judy a do reformatorskich poczyna krla Jozjasza w okresie inwazji Babilonu. Imi bogini w formie Asztoret albo Aszera wymieniane jest w Starym Testamencie a czterdzieci razy. Pojawia si take w Tabliczkach z Tell el-Amar-na (listach wysyanych z Mezopotamii do faraonw egipskich), jak rwnie w kananejskich tekstach znalezionych w Ras Szamra. Ponadto pimiennictwo z tego okresu wspomina o drewnianych bokach podnoci zwanych Aszera, przedstawianych niekiedy tylko w postaci pnia z pozbawionymi lici gaziami. Podobnie jak El-Jahwe (Enlil), Asztoret bya pierwotnie bstwem Mezopotamii. W Babilonie zwano j Aszratum, w Asyrii znana bya jako Aszirat, maonka wielkiego boga Aszura, ktry by odpowiednikiem sumeryjskiego Enlila i hebrajskiego Jahwe. Amoryci nazywali Enlila Amurru z przydomkiem Pana Gry", rwnoznacznym z jego innymi imionami - Ilu Kur-gal i El Szaddai. Dlatego Aszirat (Asztoret) utosamiano z maonk Enlila - Ninlil. Reasumujc, mamy do czynienia z sytuacj, w ktrej w rnych rejonach ten sam bg i ta sama bogini znani byli pod odmiennymi imionami. Bogini to Aszera, Elat, Aszratum, Aszirat i Ninlil (czyli Sud), natomiast bg nosi imiona Enlil, Ilu Kur-gal, Aszur, Amurru, El Eljon, El Szaddai i Jahwe. Inn wielk bogini Hebrajczykw bya Anat, crka Jahwe i Asztoret. Krlowa Niebios, znana take jako Astarte, czyli ono". W gruncie rzeczy wszystkie te bstwa miay po dwa imiona - imi waciwe i przydomek. Podobnie jak Asztoret bya nazywano take Aszer, tak i El Eljona zwano Jahwe. Ich syn Hadad znany by pod imieniem Baal (co oznacza Pan), natomiast jego bracia Mot i Jamm nosili take imiona Gazir i Nahar. Jamm okrelany by jako sdzia" (oskaryciel), by wic szatanem jak wszyscy sdziowie. W Ksidze Sdziw (3:31) szatan-sdzia Szamgar by take synem Anat. W Samarii na pnocy Judei Baala znano pod imieniem Baal-zebul (lub Baa-zebub), co oznacza Znakomity Pan", lecz tytu ten zosta celowo przekrcony w chrzecijaskim Nowym Testamencie i od tego czasu Belzebub zyska okrelenie wadcy zoliwych duchw". Imiona bstw wystpoway take w liczbie mnogiej. Elohim to liczba mnoga od El lub Eloh. Liczb mnog od Asztoret byo Aszterot, od Anat - Anata, a od Baala - Baalim. W Ksidze Sdziw (10:6) czytamy, e Izraelici po mierci Mojesza zaczli czyni to, co ze w oczach Pana. Suyli Baalim (Baalom) i Aszterot (Asztartom) (...) a opucili Pana i nie suyli Mu". Jako Krlowa Nieba crka Jahwe Anat przedstawiona jest w Ksidze Jere-miasza (44:15-19). Uznawana te bya za najwysz bogini mioci i wojny, palono przed jej posgami kadzido, pieczono ciastka z jej podobizn. Jej krlewska siedziba znajdowaa si w Bet Anat (lub Anatot), na pnoc od Jerozolimy. Miejscowo ta, noszca obecnie nazw Anata, bya take miejscem urodzenia proroka Jermiasza, syna arcykapana Chilkiasza. Jako bogini wojny, Anat czsto przybieraa postaw tak agresywn, e jej brat Baal prosi j, aby

nie wszczynaa wojen na ziemi" i wygasia wszelkie konflikty". W tradycji ydowskiej Ha Qabala eskie bstwa Asztoret i Anat (bdce-on i crk Jahwe) zlay si w jedn duchow istot - wszechogarniajc maonk Szekin. Imi to pochodzi od hebrajskiego bezokolicznika sz 'kinah - przebywa" - i w kocu I wieku n.e. Szekina (Asztoret-Anat) staa si bogini-matk ydw, o czym dowiadujemy si z Targum Onkelos - aramejskiej Biblii, ktra pojawia si wkrtce po mierci Jezusa. Rabbi Jehoszua z Siknin pisa w I wieku n.e., e gdy tylko wzniesiono wity Przybytek, Szekina zstpia z nieba i zamieszkaa wrd nich (dzieci Izraela)". Szekina bya maonk i przedstawicielk Boga na Ziemi; jej pierwotnym domem sta si wity Przybytek (Miszkan), potem za zamieszkaa w wityni Asztoret, wybudowanej przez Salomona w Jerozolimie. Szekina bya odbiciem Ducha witego - symbolem Mdroci (po grecku Sofia, po hebrajsku Hochma). Reprezentowaa Jahwe, ale bya jego przeciwniczk w kwestii systemu kar, o czym dowiadujemy si z nauk Salomona zawartych w Ksidze Przysw (24:29): Nie mw Jak mi zrobi, tak ja mu te zrobi, kademu oddam wedug jego czynw". Jest to sprzeczne z nauk Jahwe: Oko za oko, zb za zb", t sam, ktr gosi Enlil w staroytnym Sumerze i za co by krytykowany przez swoj siostr Ninhursag, pierwowzr Szekiny. Przeciwstawiajc Jahwe esk mdro Sofii, Stary Testament gosi w Ksidze Przysw (8:29-30):
Gdy Morzu stawia granice, by wody z brzegw nie wyszy, gdy kreli fundamenty pod ziemi, Ja byam przy Nim mistrzyni, rozkosz jego dzie po dniu, cay czas igrajc przed Nim,

Tradycja Ha Qabala siga daleko poza czasy Adama i Ewy, ktrym jej tajemnice objawi Enki (Samael) i Lilit - oboje nazywani przez kabalistw Drzewem Mdroci". Qabala znaczy tradycje", kadzie nacisk na intuicyjne poznanie prawdy absolutnej, objawionej przez staroytnych Mistrzw- wielkich Wadcw, ktrzy wydobyli wiat z pierwotnego chaosu. Jednym z tych wadcw bya Mdro (Duch wity), ktra zawsze reprezentowaa pierwiastek eski unoszcy si nad wodami" u zarania biblijnego czasu, o czym czytamy w pierwszym wersecie Ksigi Rodzaju. Mdroci bya Tiamat, Mdroci bya Sofia, Mdroci bya Asztoret-Anat i Mdroci bya Szekina, ucielenienie ich wszystkich. Szekina zagubia si w ydowskiej diasporze. Mieszkaa w wityni jerozolimskiej, lecz ta zostaa zburzona podczas inwazji Babilonu (okoo 586 roku p.n.e.). Odbudowano j pniej, lecz znowu zburzyli j najpierw Syryjczycy, potem Rzymianie i Szekina nigdy ju nie wrcia, a Jahwe jako jedyny panowa nad wiatem. Ha Qabala twierdzi, e nie mgby wypeni tego zadania bez pomocy maonki, ktra bya rdem mdroci. W miar upywu stuleci doktryny Ha Qabala rozwijay si. W penym rozkwicie funkcjonoway w XIII wieku w Europie i byy niezmiernie popularne do XVIII wieku, czyli do czasu, gdy kultura industrialna zacza wypiera mistyczny judaizm. Najwaniejszym dzieem kabalistw jest ksiga zatytuowana Sefer ha Zohar (Ksiga Wspaniaoci), napisana literackim jzykiem aramejskim i zawierajca prawie milion sw stanowicych wykadni filozofii Pisma opartej na najstarszych tradycjach ydowskich. Opracowa j w 1286 roku Moses de Leon z Kastylii (Hiszpania), a jej tre przypisywano yjcemu w II wieku n.e. palestyskiemu mistykowi Szimeonowi ben Johai. Zohar jest komentarzem do piciu Ksig Mojeszowych (Tory, czyli Pentateuchu} i wraz z Bibli i Tal-mudem stanowi podstawowe dzieo kanoniczne uznawane przez mesjanistycz-ny odam ydw yjcych od kilkuset lat w diasporach w krajach Azji, Afryki i Europy. W redniowieczu przez setki lat ydzi byli cigani i mordowani z inicjatywy chrzecijaskiego papiestwa, a poniewa Jahwe postrzegany by jako Bg Gniewu, istniaa gboka potrzeba przywrcenia macierzyskiego aspektu ydowskiego bstwa. Ksiga Liczb (21:14) wspomina o starej Ksidze Wojen Pana, ktra powstaa wczeniej ni Stary Testament, ale nie zostaa do wczona. Inne przedbiblijne teksty hebrajskie, wymienione, lecz nie wchodzce w skad Starego Testamentu, to Ksiga Paska (Ksiga Izajasza 34:16) i Ksiga Sprawiedliwego (Ksiga Jozuego 10:13, Druga Ksiga Samuela 1:18). W redniowieczu pozbawieni wasnej pastwowoci i tuajcy si po wiecie ydzi

odczuwali potrzeb pierwiastka eskiego reprezentujcego mdro bogini, dlatego w owym czasie coraz czciej zwracali si ku Szekinie. Oczekiwali z utsknieniem powrotu maonki Jahwe, uosobienia kobiecoci, ktra poredniczyaby midzy nimi a Bogiem, traktujcym ich niezbyt askawie. By ich wszechmocnym plemiennym Panem, obieca Abrahamowi wynie jego rd ponad wszystkie inne narody, lecz dotychczas ydw spotykay wycznie nieszczcia i przeladowania. Tak wic w tradycji Zohar Szekina zyskaa nowe imi Matronit (od aciskiego sowa matrona, oznaczajcego zamn kobiet). Wizerunek Matronit niezbyt przypomina Asztoret, raczej bliszy by jej crce Anat, Krlowej Nieba. W staroytnym Sumerze Anat nosia imi Inanna, w tradycji syryjskofenickiej nazywano j Astarte, w Akadzie bya to Isztar, siostra greckiej bogini Afrodyty. Anat symbolizowaa sprzeczne wartoci - bya uosobieniem Wenus, bogini mioci i wojny, istoty lubienej, a zarazem dziewicy. Bya jednak rwnie bohatersk Matronit, ktra przeniosa Mojesza z Gry Nebo do tajemnego miejsca pochwku. Poniewa reprezentowaa siebie sam i Asztoret, Anat bya zarazem Matronit i Szekin, a odnowiony zwizek midzy ni a Jahwe ydzi uznajcy Zohar nazwali Caddig (Sprawiedliwo). Cho w tradycji hebrajskiej nie przyznawano jej prawa do posiadania siostry, to jednak Anat (Inanna) miaa w sumeryjskim panteonie starsz siostr, ktr bya grona Ereszkigal, Krlowa wiata Podziemnego. Jako najstarsza kobieta z linii Krlowej Smoka Tiamat, Ereszkigal otrzymaa wspaniae dziedzictwo Krlestwa", ktre Hebrajczycy zwali Malkut. Gwna spadkobierczyni Malkut Ereszkigal porwnywana bya do drogocennego kamienia - pery" - czyli luluwy (ktre to imi nosia jej wnuczka, maonka Kaina). W pracach powiconych Zohar Gershom Scholem, profesor Wydziau Studiw Wiedzy Tajemnej na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, pisa w 1941 roku, e relacje Zohar o crce Ereszkigal Lilit w caoci dotycz tradycji wielkiego Smoka - a Smokiem by Malkut. Poniewa Hebrajczycy lekcewayli Ereszkigal na korzy jej modszej siostry Inanny (Anat), pojawi si pewien problem techniczny w zwizku z pozycj Anat jako SzekinyMatronit, albowiem w ydowskiej Zohar to wanie Szekina-Matronit urodzia anioa Metatrona wraz z jego siostr Lilit. Jednake w oryginalnej tradycji sumeryjskiej Lilit bya crk Ereszkigal, Krlowej wiata Podziemnego; podczas gdy jej modsza siostra Inanna (Anat) nie miaa potomstwa. Metatronem (od meta-ton-thronon, co oznacza najbliszy boskiego tronu') by ojciec Lilit, krl Nergal (Meslamtaea), ktry jako syn Enlila-Eloha JHWH by odpowiednikiem hebrajsko-kananejskiego Baala (patrz: Wielkie Zgromadzenie Anunnaki, s. 204). Dokadniej mwic, Anat nie bya owym tradycyjnym duchem Mdroci (czyli Sofi), poniewa przywilej ten nalea si przedhebrajskiej Ereszkigal i byo to dziedzictwo jej crki Lilit, ktrej imi wywodzi si od sowa lilutu (w tradycji akadyjskoasyryjskiej duch wiatru"). Izraelici musieli wic wnie nieco poprawek do struktury rodzinnej mezopotamskiego panteonu (na przykad twierdzili, e Anat/Inanna jest crk, a nie wnuczk Enlila-Eloha JHWH), zmodyfikowali te mezopotamski obyczaj obchodw wita Szabatu. Byo to comiesiczne wito peni ksiyca, ale Hebrajczycy przeksztacili je w cotygodniowe obchody i zmienili nazw na Sabbath. Sab-bath by nie tylko dniem odpoczynku, lecz symbolizowa wito Szabbat (Szab-batu), najtajniejszej istoty Maonki Jahwe - Szekiny-Matronit. W okresie niewoli od 586 roku p.n.e. powiadano, e SzekinaMatronit-Szabbat bka si po Ziemi w oczekiwaniu na ponowne poczenie si z Jahwe. Nadal jednak pozostaa matk gromady Izraelitw i przyczaa si do nich w kady pitkowy wieczr, zapowiadajc nadejcie Sabbathu. Dlatego w synagogach witano j tradycyjnymi sowami pieni Lekha Dodi (Przybd, mj przyjacielu).

Przybd mj przyjacielu, by spotka Maonk. Chodmy powita oblicze Sabbathu. Chodcie, wyjdmy na spotkanie Sabbathu, Bowiem ona jest rdem bogosawiestwa, Spywajcego z dawnych czasw.

Wspczesna tradycja Talmudu opiera si wanie na poszukiwaniu eskiego pierwiastka. Jak wiemy, Jahwe by JHWH, czyli czterema osobami: Ojcem, Matk, Synem i Crk. Lecz Maonka (dziedzictwo crki) zawieruszya si podczas wygnania, tak wic

bstwo pozostaje jedynie JHW. Utrzymuje si, e tylko po ponownym poczeniu si z Maonk (Szekin-Matronit-Szabbat) Bg moe znowu w peni sta si JHWH (Jahwe).

Rozdzia 12 Dziedzictwo pustynnego kraju

Wiara strachu
Poprzez kombinacj cech charakterystycznych dla Asztoret, Anat, Eresz-kigal i drog skojarzenia take Ningal (crki Asztoret i matki Anat) Hebrajczycy w niewoli stworzyli posta Jednej Bogini, ktra odpowiadaa ich koncepcji Jedynego Boga. Z punktu widzenia religii byo to waciwe posunicie, ale w jego rezultacie indywidualne cechy postaci z historii Sumeru ulegy zatarciu, zlewajc si w tajemniczej osobowoci Szekiny-Matronit, ktrej take nie sposb byo dokadnie okreli, poniewa zagubia si w okresie wygnania. Oznacza to, e gdy pisano Ksig Rodzaju, trzeba byo niektre oryginalne mezopotam-skie kroniki dopasowa do nowej sytuacji i cho Ha Qabala i Ha Zohar zachoway przekaz o pierwszej on Adama Lilit, to w Ksidze Rodzaju wspomina si ju tylko o Ewie. Gdyby Lilit wprowadzono do kanonu, to wwczas rozchwiaaby si caa koncepcja pierwszego mczyzny" i pierwszej kobiety", a take Jedynego Boga i Jednej Bogini (owego enigmatycznego Ducha witego). W trakcie tych manipulacji najwikszy problem dla hebrajskich kompilatorw Pisma stanowia Lilit. Nie mona jej byo czy ani z Jahwe, ani z Adamem, poniewa jej maonkiem z rodu Anunnaki by Enki (Samael), on za z kolei by bratem Enlila-El Eljona, ktry sta si Jahwe. Najwyraniej w tym nowym ukadzie Jahwe nie mg mie brata - a ju z pewnoci nie takiego, ktry wystpowaby przeciwko niemu w kwestiach spoecznych. Ale z historycznego punktu widzenia to Enki (a nie Enlil) stworzy Adama (Atabb) i Ew (Nin-khawa); to Enki przekaza im prawo do kabalistycznej mdroci i to on wyznaczy Atabbie stanowisko kapana-krla. Te wszystkie fakty znano w Mezopotamii i Kanaanie; spisano je i stay si dostpne dla kadego w witynnych archiwach Babilonu, a wic nie sposb byo je ignorowa, mona natomiast byo je po swojemu interpretowa. Enkiego, uznawanego za bohatera Sumeru, przedstawiono (zgodnie z jego symbolik) jako nieznonego wa, a w wizerunku tym moga mieci si take Lilit, ona to bowiem przeja matriarchalne dziedzictwo krlestwa: Mal-kut - wszechwadz Smoka. W oryginalnych sumeryjskich przekazach Enki i Enlil czsto znajdowali si w politycznej opozycji, przy czym Enki by nastawiony bardziej liberalnie, podczas gdy Enlila cechowaa surowo. Podobnie jak w wypadku wspczesnych politycznych oponentw, aden z nich nie mia absolutnej racji we wszystkim, a ich opinie poddawano gosowaniu podczas Wielkich Zgromadze Anunnaki. Lecz Hebrajczycy w niewoli babiloskiej opowiedzieli si bez zastrzee po stronie Enlila-Jahwe. Dla tych dzieci Izraela (twrcw Starego Testamentu) Jahwe zawsze mia racj". Zapowiedzia Adamowi, e umrze po zjedzeniu owocu drzewa poznania, i cho okazao si to nieprawd, to jednak Jahwe musia mie racj". Tymczasem wa (Enki), ktry mwi prawd, tumaczc Adamowi, e nie tylko nie umrze po zjedzeniu owocu, ale stanie si mdry jak Elohim, uznano nie tylko za kamc", lecz take za zego ducha, bo mia by szczery i zaprzecza sowom Jahwe. Ta pogmatwana i nie przystajca do rzeczywistoci koncepcja Jahwe, ktry mia racj, gdy si myli, by szczery, gdy kama, wynikaa z gboko wronitego w psychik Hebrajczykw lku przed jego mciwoci i niepohamowanym gniewem. Czy jako Jahwe (w Ksidze Rodzaju), czy te jako Enlil (w mezopo-tamskich kronikach), zawsze pozostawa tym, ktry podega do semickiej inwazji, w wyniku ktrej nastpio pomieszanie jzykw" i upadek Sumeru. To on spowodowa katastrofalny Potop. On sprawi, e Sodoma i Gomora zostay zrwnane z ziemi i to nie z powodu wystpkw, jak gosi Ksiga Rodzaju (18:20), lecz dlatego, e ich mieszkacy odznaczali si ogromn wiedz i intuicj, o czym czytamy w napisanej w jzyku koptyjskim ksidze Parafraza Szem. To Jahwe wypdzi Izraelitw z rodzinnej ziemi, oddajc ich na 70 lat w niewol krlowi Nabuchodonozorowi II i jego piciu

babiloskim nastpcom - po krla Belsazar (545-539 p.n.e). Dlaczego Jahwe tak srogo potraktowa ydw, oddajc ich w niewol na obcej ziemi? Dlatego, e - jak czytamy w Drugiej Ksidze Krlewskiej (21:3)-eksJorl Judy Manasses wznis otarze synowi Jahwe Baalowi. Nie miao znaczenia, e wnuk Manassesa krl Jozjasz zburzy te otarze za zgod i poparciem ludu (Druga Ksiga Krlewska 32:12). Jahwe i tak postanowi si zemci, mwic: I wytr Jeruzalem, tak jak wyciera si misk, a po wytarciu obraca si dnem do gry. Odrzuc reszt mego dziedzictwa, wydam je w rce nieprzyjaci (...) poniewa czynili to, co jest ze w moich oczach, i obraali Mnie od chwili wyjcia ich przodkw z Egiptu a do dnia dzisiejszego" (Druga Ksiga Krlewska 21:13-15). Nastpnie wyjaniono, e: Jedynie z powodu gniewu Pana przyszo to na Jud po to, by go odrzuci od oblicza Jego skutkiem grzechw Manassesa, odpowiednio do wszystkiego, co popeni" (Druga Ksiga Krlewska 24:3). Tylko z powodu zemsty Jahwe za czyny, ktre popeni dawno ju nieyjcy krl, wite Miasto i witynia wszystkich ydw zostay unicestwione, a Izraelici i ich rodziny (w sumie dziesitki tysicy ludzi) przez wiele dziesicioleci" pozostawali w niewoli w zupenie obcym rodowisku. Po powrocie do Jerozolimy i Judei mieli wszelkie powody obawia si zemsty Jahwe, przeksztacili wic strach w uwielbienie i absolutne posuszestwo, a uczucia te miay niezatarty wpyw na wszelkie pniejsze dzieje religii ydowskiej i chrzecijaskiej, ktrej wyznawcw nazywano bojcymi si Boga", bogobojnymi". W 539 roku p.n.e. krl perski Cyrus II zdoby Babilon i opanowa krlestwo. Nastpnie oeni si z ydowsk ksiniczk Meszar, a jej bratu Zerubbabelowi pozwolono w 536 roku p.n.e. wyprowadzi uwolnionych Izraelitw. W cigu nastpnych stuleci Babilon przeywa najazdy rozmaitych wojsk, w tym armii Aleksandra Macedoskiego, ktry zmar tu w 323 roku p.n.e. Inni najedcy przybywali z Syrii i rejonu Morza Czarnego. Rok po roku Babilon ulega coraz to nowym agresorom i popada w coraz wiksz ruin, a w 600 roku n.e. to niegdy ogromne, kwitnce miasto zostao zupenie opuszczone. Kanay nawadniajce wyschy, urzdzenia irygacyjne przestay dziaa, a yzna kraina przeobrazia si w ogromn pustyni. Po wielu stuleciach Babilon i inne wspaniae miasta Mezopotamii znik-ny pod zwaami muw i piaskw nawiewanych z ogromnej postaci paskowyu Szinar, podobnie jak Pompeje zasypane zostay popioem i law wydobywajc si z Wezuwiusza w 79 roku n.e. Pisane dzieje rodu Anunnaki znikny pod ziemi, a tabliczki zawierajce kroniki Sumeru i Akadu, ktre hebrajscy zakadnicy w VI wieku p.n.e. mogli przeczyta, leay zapomniane pod piaskami pustyni. W gruncie rzeczy zostay zapomniane ju dawno temu, w okresie oglnego zamtu i politycznych wstrzsw. Tak wic przez prawie 2 tysice lat Stary Testament by jedynym znanym zapisem mezopotamskiego okresu patriarchalnego. Nikt nie umia orzec, czy byy to fakty, czy te fikcja, ale poniewa przez cay okres redniowiecza stanowi fundamentalne dzieo kultw religijnych Bliskiego Wschodu i Europy zachodniej, uznano go za przekaz historyczny. Dopiero w latach 50. XIX wieku zaczto odkopywa pierwsze pieczcie cylindryczne i glinianie tabliczki, a nie dalej jak w latach 20. (czyli zaledwie 70 lat temu) dokonano w Mezopotamii (Iraku) odkry na wielk skal i przetumaczono znalezione teksty. Jednoczenie od 1929 roku w Ras Szamra w pnocno-zachodniej Syrii zaczto znajdowa due zbiory staroytnych tekstw kananejskich. Dziki tym ostatnim odkryciom jestemy mdrzejsi ni nasi przodkowie, poniewa mamy dostp do dokumentacji sumeryjskiej i akadyjskiej, ktra umoliwia ydom w niewoli babiloskiej spreparowanie wasnej genealogii. Wiemy obecnie, e relacje zawarte w Biblii nie s dokadn transkrypcj dawnych kronik, lecz raczej zestawem dokumentw znieksztacajcych oryginalne zapiski tak, aby suyy nowej doktrynie religijnej i kulturowej. Bya to doktryna Jedynego Boga Jahwe doktryna zrodzona ze strachu, sprzeczna z wszelk tradycj oraz duchow kultur wspczesnych i poprzednich cywilizacji. Twrcom Starego Testamentu mona wic zarzuci, i kroniki prawdziwych zdarze zinterpretowali zgodnie ze z gry przyjtym zaoeniem, wskutek czego powstaa zaskakujco niespjna kompilacja, z ktrej wyania si Bg jako istota samotna, wyizolowana z uznawanego w owym czasie panteonu. Jednake z pocztku gwny nurt judaizmu nie by religi strachu, lecz raczej lojalnoci, jego akademicki odam dy do zrozumienia filozofii lecych u jego podstaw, a Midrasz, Kabaa, Zohar i Talmud stanowiy niewyczerpane rdo

sporw i dyskusji. Oryginaln koncepcj Jahwe i panteonu wypaczyo materialistyczne chrzecijastwo. Nie jest ono ow rzeteln wiar Jezusa Nazarejczyka z I wieku n.e., religi Jakuba czy Kocioa celtyckiego, lecz urzdowym chrzecijastwem przyjtym przez cesarstwo rzymskie w IV wieku n.e. jako religia pastwowa. Z niego wywodz si obecne rozliczne wspzawodniczce z sob nurty. Jak ju pisaem w Krwi z krwi Jezusa, w hybrydyczny kult (mieszanina doktryny Pawa z Tarsu i wpyww rozmaitych religii pogaskich) nie tylko stawia na pierwszym miejscu nowego, budzcego groz, wszechpotnego, wszechobecnego Boga, ale ustanowi rwnie jego przedstawicieli na Ziemi - najpierw cesarzy, pniej papiey, ktrzy decydowali o tym, kto bdzie zbawiony, a kto nie. Tymczasem ten represyjny kult, straszcy bosk interwencj skierowan przeciwko ludzkoci, nie wypywa z nauk goszonych przez Jezusa, lecz ze redniowiecznego kocielnic-twa", opartego na obowizujcych dogmatach goszonych przez biskupw. Jahwe, staroytny Bg ydw, zosta wybrany przez nich w szczeglnych okolicznociach, co wynikao z historycznej tradycji, lecz nie nazwany Bg wspczesnego chrzecijastwa by podem imperialnej polityki. Z pewnoci nie jest to Bg Jezusa, bo Jego Bg by wysublimowanym wyrazem samowiadomoci, ktra dana jest kademu z nas i nie potrzebuje porednictwa namiestnikw ustalajcych reguy przynalenoci do grupy wyznawcw. Enki-Samael, brat Enlila-Jahwe, zwany by przez kabalistw Drugim Bogiem", a jego maestwo z Lilit mia podobno zaaranowa lepy smok Tanin-war. Ale Lilit bya nie tylko on Samaela i pierwsz towarzyszk Adama, lecz po upadku wityni w Jerozolimie, kiedy Matronit zagubia si podczas ziemskiego wygnania, zostaa take partnerk Jahwe. Mimo i nosia miano wadczyni Malkut (Krlestwa), Lilit bya rwnie suebnic Matronit (Asztoret-Anat), a Jahwe, zawierajc ten zwizek, popeni mezalians. Cytujc Ksig Przysw (30:23), ydowski Zohar potpia Jahwe za to, i uczyni sug dziedziczk po pani" i pyta: Gdzie jego honor? Krl bez Matronit nie nazywa si Krlem!". Wskutek tego le widzianego zwizku Lilit okrzyknito podstpn uwodzi-cielk, ktra omamia Jahwe swymi wdzikami i urod. Poczwszy od ukazania si w X wieku ydowskiego dokumentu zwanego Alfabetem ben Siry nienawi do Lilit wzrosa do tego stopnia, e przypisywano jej najwiksze zbrodnie, od porywania dzieci po wampiryzm. Ale najstarsze relacje o Lilit (zwanej te Liii, Lilin, Lillake, Lilutu lub Lillette) pochodz ze staroytnego Sumeru, a terakotowe reliefy z 2000 roku p.n.e. ukazuj j jako uskrzydlon, nag istot, ktra zamiast stp ma szpony sowy wpijajce si w grzbiety dwch lww. Na gowie ma kopak ozdobiony wieloma rogami, oznak wysokiej rangi Anunnaki, a w doniach trzyma rzg i piercie - symbole boskiego wymiaru sprawiedliwoci. Rzga (czyli wadza), ktra oznacza wadc", oraz Piercie zjednoczenia byy wanymi symbolami boskich opiekunw. Z tej przyczyny wybitny semitysta dr Raphael Patai tak okrela Lilit: Wida z tego, e nie bya ona niszego rzdu demonem (jak j pniej przedstawiali Hebrajczycy), lecz bogini poskramiajc dzikie bestie". W istocie Lilit to ksiniczka wiata Podziemnego i wraz z mann (Anat) zostaa opisana w Eposie o Gilgameszu. We fragmencie Tabliczki XII napisano, e Lilit zamieszkaa w drzewie huluppu" (w tumaczeniu stwierdzono, e prawdopodobnie jest to wierzba"), ktre naleao do jej ciotki i pani manny (Anat). U podstawy drzewa znajduje si legowisko wa (symbolu Enki), a na wierzchoku - gniazdo Zu, mitologicznego ptaka, wywoujcego wichury i burze. adna kobieta z rodu Ammnaki nie zyskaa takiej sawy jak Lilit. Jako crka krla Nergala i krlowej Eriszkigal ze wiata Podziemnego, staa si dziedziczk Malkut, ale mimo to zostaa wyznaczona na suebnic swej ciotki, krlowej In-anny (Anat). Do jej obowizkw naleao chwytanie ludzi z ulic Uruk i przenoszenie ich do wityni-zikkuratu. Gdy Adama (miertelnik Adam) zosta stworzony przez Enkiego i Ninhursag, Lilit wyznaczono na jego towarzyszk, ale odmwia penienia swych maeskich obowizkw i ucieka, aby zosta on samego Enkiego. Jak ju wspomniaem, Enki (Samael) i Lilit symbolizowali w talmu-dycznej tradycji Drzewo Wiedzy". W pniejszym okresie legenda gosia, e Lilit odrodzia si jako egipska naonica Abrahama Hagar i madianicka ona Mojesza Sefora, a take jako najsynniejsza kochanka krla Salomona, krlowa Saby (Krlowa Przysigi). A w kocu zostaa krlewsk maonk swego dziadka Enlila-Jahwe. Podobnie jak Anat, Izis, Kali i inne boginie, Lilit reprezentowaa sprzecznoci, bdc duchow ciemnoci i zarazem jasnoci- czarn, lecz pikn" i w takiej postpi pojawia si

(we wcieleniu krlowej Saby) w starotestamentowej Pieni nad pieniami Salomona (1:5). W witej ksidze mandeaskich gnostykw w Iraku, zatytuowanej Ginza, Lilit ze wiata Podziemnego nazywana jest Lilit-Sariel, maonk Manda d'Hayye, Krla wiata i Grozy (wiedzy ycia). Krl wiata i Grozy by odpowiednikiem perskiego Ahura Mazdy, Boga ycia i wiata, ktry u Sumerw nazywa si Enki, a u Hebrajczykw Samael. Od pocztku swej kariery Lilit postrzegana bya jako niezaleny duch, z tego wic powodu zdominowane przez mczyzn spoeczestwo Hebrajczykw uznawao j za demoniczn femme fatale. Nazywano j pikn", lecz rwnoczenie panowaa opinia, e jest rozpustn kusicielk, ktrej wszyscy mczyni winni si strzec. Krzyczaa do Adama: Dlaczego mam lee pod tob? Przecie jestem rwna tobie!" Talmud podaje, e ucieka nad Morze Czerwone (cilej nad Morze Trzcin"), do miejsca o zej sawie". Nawet trzej anioowie (Senoj, Sansenoj i Semangelof), ktrych Jahwe wysa, aby j z powrotem przywiedli, powrcili z niczym. Hebrajczycy nie byli przyzwyczajeni do tak zdecydowanych, wyzwolonych kobiet jak Lilit, ale trudno si dziwi, e cho tak wiele przykrych rzeczy o niej mwiono, wraz z nastaniem nowej epoki staa si symbolem wyzwolenia kobiet. W I wieku n.e. ydzi odczuwali paranoiczny wrcz strach przed ni, mwiono nawet, e jest sukkub, ktra wykorzystuje seksualnie picych mczyzn. Niejaki rabbi Hanina ostrzega: Mczyzna nie powinien spa sam w domu, bo Lilit go dopadnie!"

Staroytny smok walijski

Fama towarzyszca Lilit sprawia, e religijna wsplnota ydowska w redniowieczu podzielaa niech, jak Koci chrzecijaski okazywa Marii Magdalenie, ktr z tych samych powodw uznawano za ladacznic i czarownic. Maria Magdalena bowiem - jako ona Jezusa - daa w I wieku n.e. pocztek witej dynastii (Sangreal), natomiast Lilit uczynia to okoo czterech tysicy lat wczeniej . Prawd powiedziawszy, nie jest to cise, poniewa wszystko zaczo si od Krlowej Smoka Tiamat z Apsu (podziemnych wd) w czasach prehistorycznych, ale Lilit bya najstarsz spadkobierczyni, dlatego porwnywano j do wa lub smoka. W gruncie rzeczy smok i w to synonimy, przy czym sowo dragon (ang. smok) pochodzi od greckiego sowa drakn (w"), natomiast w Sumerze sowa usumgal (smok) i mus-usumgal (w) byy zaszczytnym przydomkiem boga lub krla. Dostojnikw Anunnaki, Ningirsu (Ninurta) i Ningiszzida zaliczono do Wielkich Smokw". Przodkiem wa i smoka by prehistoryczny krokodyl - najbardziej czczone ze wszystkich zwierzt. wity krokodyl by Drakonem - potnym smokiem krlestwa, std wywodzi si nazwa Pendragonowie (Gowy Smokw) brytyjskiej dynastii celtyckiej poczwszy od krla Cymbelina z Camulod (10-17 rok n.e.) po Cadwaladra z Gwynedd (654664 rok n.e.). Dynasta ta daa pocztek synnym Czerwonym Smokom (Red Dragons) z Walii. W staroytnym Egipcie faraonw namaszczano wedug tradycji mezopotam-skiej tuszczem witego krokodyla, ktrego utosamiano z bogiem Sobekiem i zwano Messeh. W

Mezopotamii takim szlachetnym zwierzciem by Mus-hus, olbrzymi wowaty czworong, przypominajcy wielkie monitory o rozdwojonym jzyku wci jeszcze yjce w Afryce, krajach arabskich i na Wschodzie, a take potne trzymetrowe smoki komodo w Indonezji. Od sowa Messeh i Mus-hus wywodzi si hebrajski rdze MSSH, ktry po dodaniu samogosek tworzy czasownik masziah (namaszcza) i rzeczownik odsowny Messiah (Meschiach), oznaczajcy Pomazaca", czyli Krla" lub Chrystusa" (od greckiego sowa Kristos). Obyczaj zapocztkowa Enki, namaszczajc Adam (krla Atabb), a wydarzenie to zostao szczegowo opisane w archiwach faraona Amenhotepa III, ktry panowa okoo 1400 roku p.n.e. Cho sowo Messiah (Mesjasz) odnosi si zazwyczaj do Jezusa, to jednak cilej mwic, by on jednym z mesjaszy, a nie owym jedynym mesjaszem, albowiem wedug Psalmu 105 (werset 15) wszyscy namaszczeni krlowie tego rodu byli mesjaszami, a Jezus otrzyma status mesjasza dopiero po namaszczeniu przez kapank Mari Magdalen w Betanii w marcu 33 roku n.e.26 Jako namaszczeni mesjasze, pierwsi pomazacy krlewskiej krwi (Sangreat) dziedziczyli najwysz waleczno witego krokodyla - krlewsko mesjanistycznego smoka. W Ksidze Ezechiela (29:3) egipski faraon nazywany jest wielkim krokodylem rozcignitym wrd swoich rzek", a pie zwycistwa na cze faraona Thot-mesa III brzmi nastpujco: O majestacie, na podobiestwo krokodyla bdcy postrachem wd". Krokodyle (smoki), yjce jeszcze w Nilu i palestyskiej rzece Zerka, byy nie tylko czczone w orodkach kultu, takich jak Krokodeilonpolis, Ombos, Koptos, Athribis i Teby, ale nawet je mumifikowano i chowano na krlewskich cmentarzach obok faraonw.

Rozdzia 13 Zoto bogw

Gwiezdna una
Wkrtce zajmiemy si przedstawicielami krlewskiego rodu, poczynajc W od Kaina i jego synw. Linia ta z rozmysem bya pomijana przez Hebrajczykw i Koci chrzecijaski na korzy modszej gazi rodu, pochodzcej od syna Adama Seta. Najpierw jednak musimy zrozumie, na czym polegao znaczenie dynastii Kainitw i dlaczego bojaliwi wyznawcy Enlila-Jahwe nie chcieli jej uznawa. Ksiga Rodzaju podaje imiona potomkw Kaina i jego przyrodniego brata Seta, ale warto zwrci uwag, e przynajmniej we wczesnych pokoleniach s one podobne, cho inaczej uszeregowane. Z tego wzgldu badacze Pisma czsto sugerowali, e imiona potomkw Seta a do Noego zostay przez autorw Biblii zmylone, aby unikn ujawnienia prawdziwego ich pochodzenia. W takim wypadku w yciu Noego musiaoby wyj na jaw co, co sprawio, e dziedzictwo jego syna Sema zostao przemilczane - a wyjanienie znajdujemy w Ksidze Rodzaju (9:4). Wwczas to bowiem Jahwe mia powiedzie Noemu: Nie wolno wam je misa z krwi ycia". Polecenie to wywaro ogromny wpyw na sposb ycia ydw w pniejszym okresie. Ale dlaczego Jahwe tak nagle zacz sprzeciwia si spoywaniu krwi? ydzi od dawna praktykowali zwyczaj wieszania zabitego zwierzcia, aby krew spyna przed przyrzdzeniem i spoyciem jego misa, tymczasem chrzecijastwo praktykuje symboliczne spoywanie krwi. W tradycji tej religii w sakramencie komunii podczas mszy ze witego kielicha pije si wino, ktre symbolizuje krew Jezusa - yciodajn krew mesjanistycznej linii. Czy zatem moliwe, i wspczesny obyczaj praktykowany w chrzecijastwie jest jakby niewiadomym reaktywowaniem rytuau spoywania krwi znanego w czasach przed Noem? A jeli tak, to czy zakadajc, i kielich symbolizuje pierwiastek eski, a dokadniej ono, moemy uzna, e chodzi tu o bosk krew menstruacyjn, czczon jako yciodajna Gwiezdna una? Odpowied na to pytanie brzmi: tak, jak najbardziej, jest to pradawny obyczaj, ale wcale nie tak niesmaczny, jak si na pozr wydaje. Mao kto zastanawia si, z czego produkowane s wspczesne leki, a ci, ktrzy

wiedz, niechtnie o tym mwi. I tak na przykad hormon premarin wytwarza si z moczu ciarnych klaczy, a niektre hormony wzrostu i insulin produkujemy z E.coli - bakterii znajdujcej si w ludzkich fekaliach. Zanim jednak zajmiemy si analiz tego zwyczaju, warto przypomnie, e zakaz spoywania krwi pochodzi nie od Enkiego-Mdrca, lecz od Enlila-Jahwe, gniewnego i mciwego boga, ktry spowodowa Potop, sprowadzi katastrofy na Ur i Babilon i oszuka Adama, mwic, e owoc z drzewa znajomoci dobra i za spowoduje jego mier. To nie jest bg lubicy ludzi, a sumeryjskie kroniki nie pozostawiaj w tym wzgldzie adnych wtpliwoci. Jeeli zakaza spoywania krwi, to wcale nie ze wzgldu na dobro Noego i jego potomkw, lecz najprawdopodobniej przeciwnie - dla ich zguby. Wiemy, e menstruacyjna Gwiezdna una (Elixir Rubeus) bogini bya tradycyjnie czczon yciodajn krwi (rozdzia 10), a symbolizowao j wszystko-widzce oko (0) lub ognisty krzy (Rosi-cruci) dokadnie taki jak znami Kaina. Symbole te byy pniej uywane przez mistyczne szkoy staroytnego Egiptu, szczeglnie przez szko kapana Ankhfnkhonsu (2181-2160 p.n.e.), ktra zostaa formalnie uznana za Dwr Smoka przez krlow Sebekneferure z XII dynastii. Inn wybitn mistyczn szko byo Wielkie Biae Bractwo faraona Thotme-sa III (okoo 1450 roku p.n.e.) - nazwane tak ze wzgldu na obowizek noszenia przez jego czonkw biaych szat. Wedug Najwyszej Wielkiej Loy Staroytnego i Mistycznego Obrzdku Rokrzyowcw, w Wysokiej Radzie Bractwa byo trzydziestu dziewiciu mczyzn i kobiet, ktrzy zasiadali w wityni Karnaku w Luksorze. Filia obrzdku staa si powszechnie znana jako Egipscy Uzdrowiciele, ktrych w Heliopolis i Judei utosamiano z esseczykami. To wanie do tego Biaego Bractwa mdrych terapeutw i uzdrowicieli (pierwotnych Rokrzyowcw) przystpi w pniejszym okresie Jezus, przechodzc wszystkie stopnie wtajemniczenia. Z tego wzgldu czsto nazywano go Mistrzem". Nazwa Esse-ne wywodzi si z aramejskiego sowa asajja oznaczajcego lekarza, co odpowiada greckiemu okreleniu essenoi. Oznacza take co, co jest essaios - czyli tajemne lub mistyczne. Wraz z budzcym medyczne skojarzenia symbolem wa Gwiezdna una oznaczaa terapeutyczne uzdrawianie i obecnie uywana jest przez Midzynarodow Organizacj Czerwonego Krzya. W chrzecijaskiej Europie zostaa niesusznie zinterpretowana (wskutek braku znajomoci prawdziwej symboliki) jako krzy witego Jerzego, ktry przebi wczni" smoka. Pierwotnie krzy utosamiano z Enkim-Samaelem, ktry zapodni" Krlow Smoka. W staroytnej tradycji smok reprezentowa pierwiastek eski, prawo do tronu bowiem przechodzio na potomstwo w linii matki po Tiamat, jako dziedzictwo mitochondrial-nego DNA. Poniewa pochodzenie z natury rzeczy okrelane jest po matce, nieprzypadkowo matk w wiecie zwierzcym okrela si mianem dam w przeciwiestwie do paternalistycznego sire, albowiem sowo dam oznaczao krew. Wrd rycerstwa okrelenia te przyjy uywan wspczenie form Sir i Dame. Smok znajduje odbicie w gwiazdozbiorze Smoka (znanym take jako W na Niebie), ktry wije si nad biegunem pnocnym, a jego obrt stanowi najstarsz znan miar czasu.

Podwjny w owinity wok kaduceusza - symbol mistycznego abdzia". Jest to emblemat Brytyjskiego Towarzystwa Medycznego i innych instytucji suby zdrowia na caym wiecie

cilej mwic, pierwotnie Gwiezdna una bya ksiycowym cyklem Bogini, lecz nawet w ziemskim rodowisku menstruum zawiera najcenniejsze wydzieliny gruczow hormonalnych, szczeglnie z przysadki i szyszynki. Zakrzep menstru-acyjnkrew zbieraj w naszych czasach szamanki Starodawnych (aborygeskiego plemienia australijskiego interioru). Posiada ona niezwyke waciwoci uzdrawiania otwartych ran". W krgach mistykw menstruacj symbolizuje kwiat - lilia lub lotos. Drobny gruczo szyszynki, znajdujcy si w mzgu, zawsze utosamiano z Drzewem ycia, poniewa wydziela nektar o najwyszej doskonaoci" - substancj sprzyjajc aktywnej dugowiecznoci, zwan przez staroytnych Grekw som lub ambrozj. W rozdziale 10. pisaem, e w i drzewo znajomoci dobrego i zego symbolizuj Amerykaskie Towarzystwo Medyczne. Natomiast Brytyjskie Towarzystwo Medyczne i wiele innych instytucji suby zdrowia uywa jako symbolu dwu wy owinitych wok uskrzydlonego kaduceusza, nalecego do maga Hermesa (Merkurego). W tym wypadku centralny element i we symbolizuj krgosup i system nerww czuciowych, natomiast umieszczone u gry skrzyda oznaczaj boczn komorow struktur mzgu. Midzy skrzydami, ponad stosem pacierzowym, znajduje si niewielki guzek szyszynki. Poczenie centralnego gruczou i bocznych skrzydeek nazywane jest przez niektrych joginw abdziem", ktry z kolei symbolizuje istot owiecon. Jest to najwysze stadium wiadomoci Graala osigane przez Rycerzy abdzia, a reprezentuj je postacie rycerskie w rodzaju Parsifala i Loehengrina. W hermetycznej tradycji szk nauk tajemnych w staroytnym Egipcie proces osigania owieconej wiadomoci odgrywa najwaniejsz rol, a odnowa duchowa nastpowaa stopniowo wzdu trzydziestu trzech krgw stosu pacierzowego, by osign gruczo przysadkowy, ktry pobudza ciao szyszynkowe. Nauka o odnowie to Zaginiony klucz wolnomularstwa, dlatego w staroytnoci opierao si ono na trzydziestu trzech stopniach. Szyszynka jest bardzo maym gruczoem, ma ksztat sosnowej szyszki. Znajduje si w centralnej czci mzgu, ale poza komorami mzgowymi, i nie stanowi czci materii mzgowej jako takiej. Ma rozmiar ziarna kukurydzy (62 mm dugoci, way okoo l grama). Francuski filozof Kartezjusz (1596-1650) uwaa j za siedlisko duszy" - miejsce, w ktrym umys czy si z ciaem. (Kartezjusz by twrc geometrii analitycznej i optyki.) Ju staroytni Grecy wyznawali ten pogld, a w IV wieku p.n.e. Herofilus okrela szyszynk jako organ regulujcy przepyw myli. Gruczo ten od dawna intryguje anatomw z tego powodu, e chocia znajduje si midzy dwiema pkulami mzgu, jest w przeciwiestwie do niego niepodzieln caoci.

W czasach staroytnego Sumeru wyznawcy Anu opracowali i udoskonalili systematyk substancji oywionych, w ktrej Gwiezdna una stanowia jeden z najwaniejszych elementw. Na pocztku bya to czysta lunarna esencja Anun-naki, zwana zotem bogw, lecz pniej w Egipcie i rejonie Morza rdziemnego podczas specjalnego rytuau krew menstruacyjn zbierano od witych kapanek (Szkaratnych Kobiet), nazywajc j bogatym poywieniem macicy". Sowo rytua" wywodzi si z tych praktyk i z sanskryckiego sowa ritu - czerwone zoto" (niekiedy zwane take czarnym zotem"). Leki hormonalne stosowane s powszechnie w organoterapii, ale ich nieodczne skadniki (jak melatonina i sero-tonina) pochodz z wysuszonych gruczow martwych zwierzt i brak im owych naprawd wanych elementw, ktre znajduj si wycznie w gruczoach wydzielania dokrewnego ywych ludzi. W alchemicznej symbolice ognia kolor czerwony utosamiany jest ze zotem, a w indyjskich tantrach czerwie (lub czer) jest kolorem Kali, bogini czasu, pr roku, okresw i cykli. W Oxford English Dictionary pod hasem menstruacja" znajdujemy rwnie nastpujc definicj: W alchemii symbolizuje przemian w zoto". Tak wic dla alchemikw metale nie byy wycznie obiektami materialnymi, lecz yw istot, a staroytne misteria miay fizyczny, a nie metafizyczny charakter. Sowo sekret" wywodzi si z wiedzy o gruczoach wydzielania dokrewnego (ang. secretions). Prawda (ritu - czerwie lub czer) objawia si w sferze materii w postaci najczystszego i najszlachetniejszego ze wszystkich metali - zota, ktre uznaje si za prawd ostateczn. Dwa inne sowa, podobnie jak sekret", wywodz si ze staroytnoci. Jak ju wspomniaem w rozdziale 7, amen oznaczao w Egipcie co, co jest ukryte. Okult oznacza niemal to samo: skryte przed wzrokiem". Tymczasem dzi amen zamyka modlitw, natomiast okultyzm jest bdnie postrzegany jako co zowrogo tajemniczego. W rzeczywistoci sowa te spokrewnione s ze sowem sekret" i wszystkie trzy oznaczay w rnych okresach mistyczn nauk o wydzielaniu gruczow hormonalnych. Kali symbolizowaa cykle czasu, dlatego od jej imienia wywodzi si sowo Kalendar (kalendarz). W hebrajskiej tradycji niebiaska Bat-kol zwana bya crk gosu", a gos (vach lub vox) rodzi si podczas okresu dojrzewania kobiety. Tak wic ono (macica) kojarzyo si z gosem, Gwiezdna una bya postrzegana jako prorocze sowo ona (macicy)", macica za staa si gosicielem". W staroytnych szkoach mistycyzmu symbolem Sowa ( czyli Logos) by w: czczonym symbolem Ducha witego by natomiast smok unoszcy si nad wodami. Szkaratne Kobiety nosiy to miano dlatego, e stanowiy bezporednie rdo kapaskiej Gwiezdnej uny. W Grecji nazywano je hierodulai (witymi kobietami). Sowo to przenikno do angielskiego (ze redniowiecznej francuszczyzny) jako harlot. W dawnym jzyku Germanw znano je jako hores (pniejsza forma angielska whores - dziwki), ale sowo to oznaczao ukochane". Jak podaje Etymological Dictionary Skeata, okrelenia te miay wyraa najwysze uwielbienie i nigdy nie uywano ich wymiennie z pojciami takimi jak prostytutki" czy uwodzicielki". Wspczesne skojarzenia zostay wymylone przez Koci rzymski w celu zdeprecjonowania wysokiej pozycji witych kapanek. Wiedza o autentycznej tradycji Gwiezdnej uny ulega zapomnieniu w czasach, gdy faszerze historii chrzecijastwa stamsili nauk goszon przez jej pierwszych adeptw i pniejszych chrzecijaskich gnostykw. Pewien zasb wiedzy (gnozy) na ten temat mona jeszcze znale w pismach talmudycznych i rabi-nicznych, ale oglnie rzecz biorc, ydzi i ortodoksyjni chrzecijanie uczynili wszystko, co w ich mocy, aby zatrze lady tej staroytnej sztuki. Tradycja Ognistych Dziewic zostaa pniej sztucznie reaktywowana w Rzymie, gdzie sze westalek suyo przez trzydzieci lat, lecz prawdziwy sens ich suby zosta zapomniany. Sowo vesta wywodzi si ze starego wschodniego rdzenia oznaczajcego ogie". Pierwotnie Westa bya trojask bogini ognia, a na jej cze palono wieczny ogie. Obyczaj ten przenikn do Kocioa rzymskiego w postaci palenia wiec. Krew menstruacyjn okrelano nie tylko jako zoto bogw", lecz nosia te nazw pojazdu wiata" i pierwotnie stanowia rdo materializacji bezcielesnego ducha. Z tego wzgldu porwnywano j do mistycznych wd stworzenia - strumienia niemiertelnej mdroci. wiato przedstawiano take jako wa zwanego kundalini, ktry wedug mistycznej tradycji Indii ley zwinity u podstawy krgosupa i trwa w upieniu u ludzi, ktrych duchowo jeszcze si nie przebudzia. Kundalini (magiczn moc ludzkiego

organizmu) mona obudzi tylko si woli, a krew jest nonikiem ducha. Szyszynka to bezporedni cznik z energi duchow, mona j uaktywni cigym deniem do samowiadomoci. Proces ten nie ma charakteru mentalnego, lecz zachodzi dziki wiadomoci cakowicie wolnej od wszelkich myli - owej bezpostaciowej formy czystego istnienia. Taka koncepcja bytu, czyli peni jani, stanowia powd niechci Enlila, ktry nosi imi Jestem, ktry jestem" (JHWH). W przeciwiestwie do niego jego brat Enki-Samael wiedzia, e istoty ludzkie, odkd sprboway owocu drzewa znajomoci dobrego i zego (czyli mdroci Anunnaki) i drzewa ycia (Gwiezdnej uny Anunnaki), same mog sta si rwne bogom. Nawet Enlil-Jahwe mia tego wiadomo, mwic: Oto czowiek sta si taki jak My" (Ksiga Rodzaju 3:22). W dawnych czasach powiadano, e niczego nie mona zdoby tylko pragnieniem lub zrzucaniem odpowiedzialnoci na wysze autorytety. Wiara jest aktem uwierzenia, bo y oznacza wierzy, a wola jest orodkiem decyzyjnym jani. Taka jest droga prawdziwego poznania, bo jedynym bogiem osobowym jest bg wewntrz nas, a ja jest Bogiem - absolutn wiadomoci (Kid) czyli JHWH (Jestem, ktry jestem).

Rolina narodzin
Poznajmy teraz histori tak, jaka bya na samym pocztku. Dowiemy si dziki temu, dlaczego Gwiezdna una Anunnaki bya tak wana i w jaki sposb jej pierwotne, dobroczynne skadniki wzbogacano w laboratoriach chemicznych, podobnie jak dzi przyrzdza si leki. Z poprzednich rozdziaw wiemy, e Adam i Ewa (noszcy wspln nazw adamaie - miertelnicy) zostali stworzeni przez Enkiego i Ninhursag w ten sposb, e Enki zapodni ludzk komrk jajow w Domu Szimti". Tak napisano w sumeryjskich kronikach. Kain (Qajin) by synem Ewy i Enkiego-Samaela (nie Adama), w jego yach za oprcz ludzkiej pyna szlachetna krew Anunnaki. on Kaina bya Luluwa-Lilit, crka Lilit ze wiata Podziemnego, spadkobierczyni matriarchalnego Malku (hebrajskiego Malkutu- krlestwa). W jej yach pyna wycznie krew Anunnaki, a synami, ktrych jeszcze nie poznalimy, byli Atun i Henokh. Dziki temu krew Anunnaki w yach tego pokolenia zostaa jeszcze bardziej wzmocniona, a Atun zosta nastpc ojca jako krl Kisz (okoo 3200 r. p.n.e.). W kronikach Sumeru wystpuje on pod imieniem krla Etany, pasterza, ktry wznis si do Nieba, by spoy rolin narodzin" i da ycie synowi i nastpcy, krlowi Balihowi. Drugi syn wspomnianej pary Henokh znany jest z Biblii pod imieniem Henoch. Rolina narodzin to synonim drzewa ycia (rozdzia 10), ktra symbolizowaa dugowieczno i urzd krlewski. Wizaa si te z czynnoci Gwiezdnej uny i szyszynki. A zatem spoywanie Roliny ycia byo rwnoznaczne z zaywaniem wycigu z Gwiezdnej uny, ktrego jednak nie uzyskiwano z macicy arcykapanki, jak w pniejszych czasach. Bya to potna Gwiezdna una.

Rozdzia 13 Zoto bogw

Gwiezdna una
Wkrtce zajmiemy si przedstawicielami krlewskiego rodu, poczynajc od Kaina i jego synw. Linia ta z rozmysem bya pomijana przez Hebrajczykw i Koci chrzecijaski na korzy modszej gazi rodu, pochodzcej od syna Adama Seta. Najpierw jednak musimy zrozumie, na czym polegao znaczenie dynastii Kainitw i dlaczego bojaliwi wyznawcy Enlila-Jahwe nie chcieli jej uznawa. Ksiga Rodzaju podaje imiona potomkw Kaina i jego przyrodniego brata Seta, ale warto zwrci uwag, e przynajmniej we wczesnych pokoleniach s one podobne, cho inaczej uszeregowane. Z tego wzgldu badacze Pisma czsto sugerowali, e imiona

potomkw Seta a do Noego zostay przez autorw Biblii zmylone, aby unikn ujawnienia prawdziwego ich pochodzenia. W takim wypadku w yciu Noego musiaoby wyj na jaw co, co sprawio, e dziedzictwo jego syna Sema zostao przemilczane - a wyjanienie znajdujemy w Ksidze Rodzaju (9:4). Wwczas to bowiem Jahwe mia powiedzie Noemu: Nie wolno wam je misa z krwi ycia". Polecenie to wywaro ogromny wpyw na sposb ycia ydw w pniejszym okresie. Ale dlaczego Jahwe tak nagle zacz sprzeciwia si spoywaniu krwi? ydzi od dawna praktykowali zwyczaj wieszania zabitego zwierzcia, aby krew spyna przed przyrzdzeniem i spoyciem jego misa, tymczasem chrzecijastwo praktykuje symboliczne spoywanie krwi. W tradycji tej religii w sakramencie komunii podczas mszy ze witego kielicha pije si wino, ktre symbolizuje krew Jezusa - yciodajn krew mesjanistycznej linii. Czy zatem moliwe, i wspczesny obyczaj praktykowany w chrzecijastwie jest jakby niewiadomym reaktywowaniem rytuau spoywania krwi znanego w czasach przed Noem? A jeli tak, to czy zakadajc, i kielich symbolizuje pierwiastek eski, a dokadniej ono, moemy uzna, e chodzi tu o bosk krew menstruacyjn, czczon jako yciodajna Gwiezdna una? Odpowied na to pytanie brzmi: tak, jak najbardziej, jest to pradawny obyczaj, ale wcale nie tak niesmaczny, jak si na pozr wydaje. Robotnik" (z greckiego melos = czarny i tosos - praca), poniewa ludzie, u ktrych melatonina wydziela si w duych ilociach, silnie reaguj na wiato soneczne ograniczajce ich umysowe zdolnoci. Z tego wzgldu wol pracowa w nocy, a melatonina otrzymaa take nazw hormonu ciemnoci", poniewa wytwarzana jest przez organizm w nocy lub w ciemnoci. (Organizm niewidomych wytwarza wiksz ilo melatoniny, ktra wyostrza u nich inne zmysy.) Wystawienie na nadmierne promieniowanie soneczne sprawia, e gruczo szyszynki staje si mniejszy, co z kolei obnia duchow wiadomo, natomiast ciemno i zwikszona aktywno szyszynki wyostrzaj poznanie intuicyjne, rwnoczenie redukujc stresy. Szyszynka wytwarza melatonin pod wpywem chemicznego posaca, serotoniny. Przenosi ona impulsy nerwowe przez pary chromosomw w procesie zwanym mejoz, w ktrego trakcie jdra komrkowe dziel si, a chromosomy rozpadaj na poowy, eby w momencie zapodnienia poczy si z inn par chromosomw. Melatonina wzmacnia i uaktywnia ukad odpornociowy, a ludzie, ktrych organizm produkuje t substancj w duych ilociach, s mniej naraeni na choroby nowotworowe. Dua ilo melatoniny dodaje energii, wzmacnia bodce i podwysza wytrzymao fizyczn, ma te bezporedni zwizek ze snem, poniewa dziki substancjom oddziaujcym na ukad sercowo-naczyniowy utrzymuje w organizmie sta, umiarkowan temperatur. Jest te najsilniejszym przeciwu-tleniaczem, poprawia sprawno umysow i przeciwdziaa starzeniu. Zoto tradycyjnie byo symbolem godnoci krlewskiej, natomiast ywica sosnowa (utosamiana z melatonina) czsto suya do wytwarzania kadzida (symbolizujcego godno kapask). Tak wic zoto i kadzido zwizane byy z ka-panamikrlami z rodu mesjaszy, obok mirry (ywicy drzewa gumowego, uywanej jako lek uspokajajcy), ktra symbolizowaa mier. W staroytnoci wysza wiedza utosamiana bya z daat (mierci), a okrele grb" i macica" uywano wymiennie, jako drg prowadzcych do wyszej wiedzy. W Nowym Testamencie czytamy, e zoto, kadzido i mirra zostay ofiarowane Jezusowi przez Magw, ktrzy w ten sposb zoyli mu hod jako dynastycznemu kapanowi-krlowi, spadkobiercy Smoka. Gruczo szyszynki zapodniony jest odwiecznymi koncepcjami, daje nam mono tworzenia wasnych idei. Jest organem, dziki ktremu uzyskujemy wewntrzne poznanie i t drog moemy odwieczne koncepcje wprowadza do doczesnych idei. Mistrzowie jogi utosamiaj gruczo szyszynki z czakr adna (w sanskrycie adna = rozkaz, czakr = koo). Czakry s orodkami energii emanujcej z gruczow wydzielania dokrewnego, a jogini wierz, e szyszynka jest nadajnikiem i odbiornikiem subtelnych wibracji tworzcych myl i zjawiska paranormalne. Szyszynka jest rwnie nazywana okiem mdroci", czakr umysu, wyszej samowiadomoci i wewntrznej

wizji, oznaczajcej zdolno janiejszego widzenia wiata dziki poznaniu intuicyjnemu. Oko szyszynki (trzecie oko) to okrelenie metaforyczne, ale u wielu jaszczurek istnieje jako substancja fizyczna znajdujca si midzy mzgiem a czaszk. Hinduici uwaaj, e kady ma trzecie oko - organ witej mocy, znajdujcy si za czoem. W gruncie rzeczy z punktu widzenia anatomii trzecie oko to wanie gruczo szyszynki. Joginowie twierdz, e szyszynkowe oko ma ogromne znaczenie w rozwoju wiadomoci, poniewa jest rdem wiata w ciemnoci - owym tajemnym ayin. Czowiek o rozwinitej duchowoci automatycznie postrzega wszystko za porednictwem trzeciego oka, dajcego wgld w sedno rzeczy, nie daje si oszukiwa oczom widzcym tylko wiat materialny. Przedmioty materialne istniej tylko w okrelonym miejscu i czasie, tymczasem dla czowieka widzcego trzecim okiem czas nie istnieje, a on sam przebywa w wymiarze, w ktrym przestrze i czas maj znikome znaczenie. Funkcjonowanie szyszynki jest bezporednio zwizane z aktywnoci przysadki innego maego gruczou znajdujcego si u podstawy mzgu. Przedni pat przysadki stymuluje orodki intelektualne przedniego patu mzgu, natomiast pat grzbietowy przysadki oddziauje na podstaw mzgu, w ktrej usytuowane s zdolnoci takie jak inspiracja poetycka i wysze denia. Jestemy otoczeni i ustawicznie bombardowani przez pole mylowe, a myli, o ktrych sdzimy, i nale do nas, s jak nieustajca audycja z kosmosu. Niektre pochodz z tego wanie rda, inne za to jakby przekaz stacji lokalnej. Przysadka jest jak odbiornik radiowy, przechwytujcy wszystkie zakresy i czstotliwoci fal. Wybrane czstotliwoci przekazuje (poprzez wydzielanie dokrewne) bezporednio do szyszynki, ktra wzmacnia pewne programy i przesya je do caego ciaa. Szyszynka ma cakowit kontrol nad tym, co przekae za porednictwem wydzielanego przez siebie hormonu - melatoniny. Wysoki poziom melatoniny umoliwia otrzymywanie i przekazywanie audycji na czstotliwoci lokalnej i kosmicznej, wprowadza te w stan podwyszonej wiadomoci, w ktrym po prostu si wie". Odkryto, e szyszynkowe trzecie oko zawiera drobniutkie granulkowate czsteczki, podobne do krysztakw w bezprzewodowym odbiorniku radiowym.

Rozdzia 14 Feniks i ognisty kamie

Ukryta manna
Tak wic w kainickich krlach Mezopotamii - pierwszych z mesjanistycznego rodu Pendragonw - pyna spora ilo krwi Anunnaki, ale oprcz tego byli karmieni wycigiem z Gwiezdnej uny Anunnaki, dziki czemu odznaczali si podwyszon percepcj, wiadomoci i intuicj, stali si mistrzami poznania - prawie jak sami bogowie. Dziki przyjmowanej od Anunnaki melato-ninie i serotoninie charakteryzowali si te witalnoci, odpornoci i dugowiecznoci. Wszystkie kroniki pochodzce z tamtych czasw potwierdzaj ten fakt, dlatego mona zaoy, i informacje zawarte w Ksidze Rodzaju o wieku patriarchw nie s przesadzone. Z Biblii kanonicznej dowiadujemy si, e w czasach Noego Jahwe wyda zakaz spoywania krwi - tak przynajmniej byo zdaniem autorw Starego Testamentu z VI wieku p.n.e. Ale chyba nie mogo to si zdarzy w tej epoce, poniewa wwczas jeszcze Enlil-Jahwe nie mia tak wielkiej wadzy nad Enkim--Samaelem i Wielkim Zgromadzeniem Anunnaki. Tak czy owak, nie mona nie zauway, e od tego momentu biblijni patriarchowie yli coraz krcej, tak e ju w czasach od Abrahama i Izaaka mamy do czynienia z mniej wicej normaln dugoci ycia. Tymczasem sumeryjscy krlowie pochodzcy od Arpiuma (Kaina) i Etany nadal yli znacznie duej. Niezalenie od tego, czy chronologia i autentyczno wydanego przez Jahwe zakazu s wiarygodne, wiemy ponad wszelk wtpliwo, e okoo 1960 roku p.n.e. nastpiy nieuchronne zmiany. Stao si to, gdy Terach wraz z synem Abramem i rodzin przenieli si z Ur na pnoc, do Haranu, poniewa ich miasto upado, a Anunnaki odlecieli Jak wdrowne ptaki". Cokolwiek si wic zdarzyo do tego momentu, sytuacja ulega radykalnej zmianie, bo

Gwiezdna una Anunnaki staa si niedostpna i trzeba byo znale jej substytut. Okazao si, e nie jest to problem, bo mogli si tym zaj dobrze ju wyszkoleni Mistrzowie Rzemiosa wielcy metalurdzy kontynuujcy tradycj Tubal-kaina (Ksiga Rodzaju 4:22). Zasada bya prosta, kierowali si ni wszyscy alchemicy w nastpnych tysicleciach: Aby zrobi zoto, trzeba wzi zoto". Z punktu widzenia symboliki Nowego Testamentu szczeglnie godny uwagi jest fakt, e Jezusowi przyniesiono w darze zoto, kadzido i mirr, a o jego ojcu Jzefie ab Helim we wczesnych Ewangeliach mwi si, e by Mistrzem Rzemiosa. We wspczesnych wydaniach Biblii pisze si, e by ciel, lecz jest to bdne tumaczenie. Sowo ciela" niesusznie wywiedziono z greckiego sowa hotekton (od semickiego naggar), ktre w rzeczywistoci oznacza Mistrza Rzemiosa. Wynika std, e Jzef nie zajmowa si zwyk obrbk drewna, lecz by wyksztaconym alchemikiem-metalurgiem, podobnie jak jego przodkowie. W Ksidze Wyjcia we fragmencie dotyczcym Mojesza pojawia si posta zwana Besaleel (syn Uriego, syna Ben Hura), ktrego umys napeniony zosta duchem Elohim, ich mdroci, rozumem i wiedz. Dalej dowiadujemy si, e by niezwykle uzdolnionym zotnikiem i rzemielnikiem i e powierzono mu nadzr nad budow Arki Przymierza (wiadectwa) i przebagalni. Wrd przedmiotw, ktre Besaleel mia wykona - diademw, piercieni, mis i wiecznikw z czystego zota - wymienia si take co, co nosi nazw chlebw pokadnych, po czym bez dalszych wyjanie tekst stwierdza, e wszystko zostao zrobione jak naley. Sekwencj t znajdujemy rwnie w Nowym Testamencie, w Licie do Hebrajczykw. Czytamy tam, e podczas pierwszego przymierza, w witym przybytku znajdoway si wiecznik i st z chlebami pokadnymi. Warto zauway, e w modlitwie Ojcze nasz" znajduje si werset brzmicy: Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj". Czsto rozumiemy to w odniesieniu do poywienia w ogle, lecz w starej tradycji gnostycznej odnosio si to do konkretnych chlebw pokadnych przymierza. W Ksidze Kapaskiej powraca temat owych chlebw pokadnych (cho nie wymienia si ich z nazwy): Nastpnie wiemiesz najczystszej mki i upieczesz z niej dwanacie plackw (...) Pooysz na kadym stosie troch czystego kadzida". Sowo mka" jest mylce, poniewa chodzi tu o proszek", bo jak twierdzi rosyjski psychiatra ydowskiego pochodzenia, dr Immanuel Velikowsky, chleby pokadne nie byy zrobione z mki, lecz ze srebra lub zota". Ma to szczeglne znaczenie, poniewa w Ksidze Wyjcia czytamy, e Mojesz chwyci zotego cielca odlanego przez Izraelitw, spali go w ogniu, star na proch, rozsypa w wodzie i kaza j pi Izraelitom". W tym wypadku uyto prawidowego okrelenia proch", lecz palenie zota nie sprawia jego przemiany w proszek, staje si ono po prostu pynnym zotem. Czym wic by w magiczny biay proszek, ktrym nakarmiono Izraelitw? Na skutek regularnego spoywania Gwiezdnej uny Ammnaki (czyli zota bogw), krlewscy protegowani Anunnaki osigali wyszy stopie wiadomoci dziki zawartej w tej substancji melatoninie i serotoninie. Wkraczali w sfer owiecenia (wymiar orbity wiata), ktr zwano Rwnin Szaron (bdnie postrzegan pniej jako nadbrzena Rwnina Szaron w Izraelu), a Gwiezdna una bya pierwotnie drog do wiata. miertelnicy (ow) mog si zatem wznie na wyszy poziom wiadomoci (zoto) i na tym procesie transformacji podstawowego metalu w zoto opieraa si caa filozofia alchemii. Warto tu przypomnie, e od czasw Mojesza chleby pokadne Przymierza byy przywilejem kapanw. Gdy w kilka pokole pniej Dawid z Betlejem zosta krlem Izraela, pozwolono mu przyj chleby pokadne, ale kapan, ktry udzieli zgody, wyranie dawa te do zrozumienia, i nie jest to zgodne z prawem. W Ewangeliach znajdujemy stwierdzenie, e cho Dawid by krlem, to jednak spoywanie przeze chlebw pokadnych byo bezprawne. Nie dotyczyo to wszelako krlewskich potomkw Kaina ani egipskich krlw z tej samej mesjanistycznej linii. Spoywanie chlebw pokadnych stanowio tradycyjny przywilej pierwszych faraonw, poniewa byli oni namaszczonymi kapanami-krlami, spadkobiercami Smoka. Odnosio si to zarwno do mczyzn, jak do kobiet, gdy nie czyniono rozrnienia midzy krlami a kr-lowymi. Zajmijmy si teraz innym mistycznym pokarmem zwanym mann. Z Pisma witego wiemy, e manna to co innego ni chleby pokadne, ale nie oznacza to, e w ogle nie istnia midzy nimi zwizek. Co wiemy o mannie? Warto zajrze do Dawnych dziejw Izraela

Jzefa Flawiusza z I wieku n.e. Opisujc histori Mojesza i Izraelitw w Kanaanie, autor wyjania, e manna zostaa najpierw znaleziona na ziemi, a ludzie nie wiedzieli, co to jest, i myleli, e spad nieg". Dalej czytamy: Jaki to by boski, wspaniay pokarm (...) Obecnie Hebrajczycy zw go mann, albowiem partykua man w naszym jzyku oznacza pytanie: Co to jest?" Odpowiedni fragment w Ksidze Wyjcia stwierdza: Na widok tego Izraelici pytali si wzajemnie: Co to jest?, gdy nie wiedzieli, co to byo. Wtedy powiedzia do nich Mojesz: To jest chleb, ktry daje wam Pan na pokarm". Potem nastpuje opis manny bya biaa jak ziarno kolendry i miaa smak placka z miodem. Mojesz nazwa j chlebem, ale ludzie nadal go pytali: Co to jest? A w rzeczywistoci owa manna, ktra spadaa na ziemi jak nieg i ktr Izraelici stale jedli na Synaju (Ksiga Wyjcia 16:16-36), bya ywiczn wydzielin tamaryszku, zjawisko to za czsto wystpuje w tym rejonie. Ale tamaryszkowa manna, ktr Izraelici jedli w tym okresie, bya czym zupenie innym ni manna ze zotego proszku, jaki zmuszeni byli spoy po spaleniu zotego cielca (Ksiga Wyjcia 32:20). Tej substancji uyto do sporzdzenia chlebw pokadnych, a zota manna bya przewanie zarezerwowana dla kapanw. Kapastwo po raz pierwszy zostao wprowadzone w spoecznoci Izraelitw za czasw Mojesza i Aarona (okoo 1360 roku p.n.e.), lecz sama instytucja kapanw wywodzia si z Egiptu, a jej korzenie sigay staroytnego Sumeru. Jak czytamy w egipskiej Ksidze umarych - najstarszej zachowanej w caoci ksidze wiata - faraonowie spoywali bia mann ze zota poczwszy od trzeciego tysiclecia p.n.e. Bya to prawdziwie mistyczna, alchemiczna manna, ktr Aaron umieci w Arce Przymierza , a w Nowym Feniks i ognisty kamie Testamencie, w Ksidze Apokalipsy czytamy:
Zwycizcy dam manny ukrytej i dam mu biay kamyk, a na kamyku wypisane imi nowe, ktrego nikt nie zna oprcz tego, kto [je] otrzymuje.

W redniowiecznej europejskiej tradycji witego Graala pojawia si podobny tekst w powieci Wolframa von Eschenbacha Parzival:
Wok koca kamienia wypisane jest imi i rodowd tych, ktrzy - czy to chopcy, czy dziewczynki zostali powoani do wdrwki do Graala. Nikt nie potrzebuje czyta tego napisu, bo jak tylko zostanie przeczytany, znika.

W katedrze Chartres we Francji znajduje si statua Melchizedeka, kapana-krla Salem, trzymajcego w doniach kielich z kamieniem w rodku, symbolizujcy wino i chleb, ktre ofiarowuje Abrahamowi. Wino, jak wiemy, byo utosamiane ze wit Gwiezdn un, ale znaczenie posgu polega na tym, e chleb znajduje si w obrbie" kielicha, co znaczyoby, e Gwiezdna una zostaa zastpiona innym pokarmem dokadnie w czasach Melchizedeka i Abrahama. Substytutem by biay proszek otrzymywany ze zota, ktry stanowi gwny skadnik pierwotnych chlebw pokadnych. W staroytnym Egipcie odpowiednik tych chlebw stanowi pokarm zwany schefa, przedstawiany w postaci stokowego bochenka. Mia odywia ciao wietliste, ktre w przeciwiestwie do ciaa fizycznego oznaczao wiadomo. Paskorzeba w wielkiej wityni Amona w Karnaku przedstawia zote i srebrne trofea faraona Thotmesa III, a w sidmym rzdzie znajduje si stokowy obiekt noszcy napis Biay Chleb". Rysunek przypomina hieroglif oznaczajcy chleb wedug Egiptian Grammar znajdujcej si wAshmolean Museum przy uniwersytecie w Oksfordzie. Symbol ajin oznaczajcy tajemne oko, wystpuje jako egipski hieroglif oznaczajcy wiato, ale take czas i soce. Ju w 2180 roku p.n.e. faraonowie spoywali schef w celu pobudzenia szyszynki, a wic i wzmocnienia percepcji, wiadomoci i intuicji, ale tylko adepci metalurgii szk mistycznych (Mistrzowie Rzemiosa) znali sekret jej produkcji. Byli oni szeregowymi kapanami, a arcykapan Memfis nosi tytu Wielkiego Mistrza Wynalazcy. Jak ju wspomniaem, proces odmodzenia obejmowa trzydzieci trzy stopnie i aby go uatwi,

filozofowie uczyli pocztkujcych, jak przyrzdza cudowny proszek projekcji", dziki ktremu ludzka niewiedza przeistaczaa si w sztaby duchowego zota. W egipskiej Ksidze umarych faraon poszukujcy ostatecznego owiecenia zadaje na kadym etapie swej podry to samo pytanie: Co to jest?" - co po hebrjsku wyraa si jednym sowem: Manna?

Dziedzictwo Mistrzw Rzemiosa

Moemy teraz powrci do tematu, ktrym zajmowalimy si wczeniej (rozdzia 9), a mianowicie czczonej przez Sumerw substancji zwanej wznoszcym si w gr ognistym kamieniem" - owej zagadkowej metalicznej materii, ktra bya szem-an-na. W znieksztaconej fonetycznie formie nazwa ta brzmi sze-man-na i oznacza dokadnie chleb pokadny. Znamienne, e dopiero teraz odkrywamy, i waciwoci tego pokarmu pojawiaj si zarwno w poywieniu faraonw, jak smoczych krlw. w magiczny chleb ycia" mia ksztat stokowy, by przyrzdzony z biaej manny ze zota (lnicy metal: an-na) i stanowi substytut Gwiezdnej uny Anunnaki. Co wicej, w tradycji Biblii i Graala utosamiany by z kamieniem, a w obu wypadkach nosi indywidualne imi, znane tylko temu, kto je otrzyma. Zdaje si, e wiemy ju, dlaczego tumacze Biblii nazywali szem imionami". Niezalenie od tego, czy mwimy o kamieniu w kielichu Melchizedeka, biaym kamieniu z Apokalipsy czy tajemniczym kamieniu w zamku Graala, za kadym razem mamy do czynienia z czym, co nosi nazw kamienia filozoficznego. Czy to w tradycji romantycznej, czy duchowej, w mistyczny kamie utosamiany jest z imieniem czy imionami znanym jedynie tym, ktrzy obdarzeni zostali moc kamienia. A imi" jest tym samym co szem, czyli lnicym metalem wznoszcego si w gr ognistego kamienia" szem-an-na. W alchemicznej tradycji kamie filozoficzny jest t substancj, ktra przeksztaca materia wyjciowy w zoto - zarwno w sensie fizycznym, jak w duchowym rozumieniu wyszego stopnia owiecenia. Mona std wysnu wniosek, e istniej dwie odrbne fizyczne postacie zota: znanego nam wszystkim metalu oraz wyszego stanu zota. Ta druga forma jest zotem w innym wymiarze postrzegania materii - to w biay proszek ze zota", ukryta manna", ktrej tajniki znali jedynie Mistrzowie Rzemiosa. W alchemicznym dziele zatytuowanym Rosarium Philosophorum ukryty kamie opisuje si w kategoriach geometrii:
Uczy z mczyzny i kobiety koo, wewntrz narysuj kwadrat, a w kwadracie trjkt. Uczy koo, a otrzymasz kamie filozoficzny.

Koncepcja kamienia opiera si wycznie na percepcji patrzcego. To troch jak przysowiowa poowa szklanki wody": dla jednych szklanka jest w poowie pusta, dla innych - w poowie pena. Jednym kamie filozoficzny ukae si jako otoczak, innym jawi si bdzie jako drogocenny klejnot. W synnym romansie Parsiwal- duchowa biografia rycerza (z okoo 1200 roku n.e.) tak pisze si o rycerzach wityni z zamku Graala:
yj dziki najczystszemu kamieniowi. Jeli nie znasz jego nazwy, dowiedz si teraz: zwie si on lapis exilis (may lub lichy kamie). Dziki mocy tego kamienia feniks spala si na popi, wszelako on e
popi przywraca mu ycie. Feniks zrzuca tak pira i wskutek tego wydziela jasne wiato, stajc si tak pikny, jak przedtem.

Wielu badaczy zastanawiao si, co oznacza lapis exilis, bo z pozoru wydaje si, i jest to gra sw, czca dwa elementy. Po pierwsze lapis ex coelis -kamie z nieba" (szmaragd Wenus), po drugie moe to by lapis elixir, czyli lapisphilosophorum - kamie filozoficzny, alchemiczny kamie, za porednictwem ktrego podstawowe elementy ulegaj przeobraeniu do wyszego stanu istnienia. W kadym wypadku z osobna lub w obu naraz odnosi si do wznoszcego si w gr ognistego kamienia" - do szem-an-ny czyli substytutu Gwiezdnej uny. Substytut ten sta si niezbdny, gdy Annunaki opucili swoje siedziby w Me-

zopotamii, lecz pozostali dobrze wyszkoleni Mistrzowie Rzemiosa (metalurdzy-alchemicy). Rytua spoywania Gwiezdnej uny trwa nadal, dawcw z rodu Anunnaki zastpiy szlachetne kapanki zwane Szkaratnymi Kobietami, ale ich hormony byy z kadym nastpnym pokoleniem coraz sabsze. Dla podtrzymania krlewskiej dynastii rzemielnicy udoskonalili technik produkowania biaego proszku ze zota", ktry mia szczegln waciwo. Zamiast bezporedniego uzupenienia hormonw, nowy pokarm wywiera fantastyczny wpyw na szyszynk i przysadk, gdy organizm tego, kto go spoywa, sam wytwarza zwikszon ilo melatoniny i serotoniny. Klucz do alegorycznych porwna z Parsiwala ley w opisie feniksa spalonego na popi", ale z tych popiow rodzi si owiecenie. Czym wic jest feniks? Jedni powiedz, e to mityczny ptak (bennu), ktry spon na popi w wityni w Heliopolis i odrodzi si w blasku wiata. Heliopolis byo centrum esseczykw i siedzib Wielkiego Biaego Bractwa Mistrzw Rzemiosa. Lecz w jzyku greckim feniks oznacza purpur. Grecki historyk Herodot (okoo 450 roku p.n.e.) twierdzi, e feniks symbolizuje czerwie i zoto zachodzcego i wschodzcego soca. Feniks jest te symbolem ritu, czerwonego zota", ktre spala si na popi: szem-an-n wznoszcego si w gr ognistego kamienia". Mwiono, e Aleksander Macedoski (356-323 p.n.e.) posiada rajski kamie", ktry odmadza starych ludzi. Jak tumaczy redniowieczny ydowski uczony, kamie ten przeway kad ilo zota, lecz starty na proszek by lejszy od pirka. W matematyce wyraa si to rwnaniem O = (+1) + (-1). Na pierwszy rzut oka wydaje si to oczywiste, bo (+1) + (-1) w istocie daje 0. Lecz w odniesieniu do materii fizycznej jest to niemoliwo, poniewa polega na zastosowaniu elementu dodatniego i rwnego mu wartoci elementu ujemnego do tworzenia nicoci". Jeli mamy kawaek czego dodatniego, nie moemy doda do takiej samej iloci negatywnego aspektu tego czego, eby stworzy nic. W najlepszym wypadku mona to pozytywne co przenie w inne miejsce, eby znikno z oczu, lecz ono nie przestanie istnie, nie stanie si wic nicoci. Jedynym sposobem przeobraenia czego w nic w wiecie materialnym jest przeniesienie tego czego w inny wymiar, eby w sensie fizycznym znikno z doczesnego rodowiska. Gdyby udao si tego dokona, dowodem na to bdzie fakt, i waga tego czego take zniknie. Czym zatem jest to co, co moe przeway samo siebie, ale moe te by lejsze od samego siebie i sta si niczym? Czym jest to co, co moe by zotem, lecz spala si na popi? To wanie jest feniks (czerwone zoto"), ktry spala si na popi, lecz odradza jako owiecenie. To wanie w zoty cielec, ktrego Mojesz spali na popi i nakarmi nim Izraelitw. To kamie z ukrytym imieniem- szem-an-na - wznoszcy si do gry ognisty kamie", a jak czytamy w kronikach, sumeryjski ognisty kamie Mistrzw Rzemiosa wcale nie by kamieniem, lecz lnicym metalem. Czy dysponujc obecnie supernowoczesn technologi i znajc budow atomw i ich jder, moglibymy (podobnie jak w odlegej przeszoci) przemieni zoto w sodki, jadalny proszek? Czy mgby on przeway swoj optymaln wag w zocie? Czy jest moliwe, aby way mniej ni nic? Czy wobec tego jest moliwe, aby proszek znikn w innym wymiarze czasoprzestrzeni, a potem powrci do swego pierwotnego stanu? Odpowied na kade z tych pyta brzmi: tak, bo taka jest tajemnicza natura feniksa - nastpcy Gwiazdy Ognistej - ktry jest kluczem do uszlachetnienia mesjanistycznej rasy poprzez ognisty kamie. A odpowied na pytanie, dlaczego staroytni Mezopotamczycy nazywali ognisty kamie wznoszcym si do gry", znajdziemy w alchemicznym wiecie wysokospino-wej metalurgii.

Transmutacja zota
Na wstpie musz zastrzec, e ze wzgldu na niebiezpieczestwa wynikajce - z eksperymentowania z wysokospinowymi atomami, ponisze rozwaania maj charakter oglnikowy, bez podawania wag, temperatur, warunkw laboratoryjnych czy innych danych. Czyni tak w trosce o zdrowie i ycie nierozwanych eksperymentatorw, jak te z uwagi na midzynarodowe prawo patentowe, strzegce metody transmutacji zota. Na pocztek kilka uwag o kamieniu filozoficznym, pochodzcych od alchemikw Lapidusa i Eirenaeusa Philalethesa:

Kamie filozoficzny nie jest wcale kamieniem, lecz proszkiem posiadajcym moc przemienienia zwykego metalu w zoto i srebro. Kamienia, ktry posiada zdolno przeksztacenia metali w zoto, naley szuka w szlachetnych metalach, ktrych jest skadnikiem (...) Nazywamy go kamieniem, poniewa ma sta struktur, opiera si dziaaniu ognia, jak kady inny kamie, ale ma posta bardzo drobnego proszku, niewyczuwalnego dotykiem (podobnie jak talk), jest bezwonny, potencjalnie najbardziej przenikliwy, pozornie suchy, a jednak tusty, atwo zabarwia pytk metalu (...) Kamie ten nie istnieje w naturze, trzeba go sztucznie wytworzy, ale zgodnie z

prawami natury (...) Tak wic, jak widzicie, nasz kamie jest ze zota, ale nie zwyczajnego zota.

wiadectwa te odnosz si do jakiego enigmatycznego kamiennego bytu, ktry w rzeczywistoci jest miakim proszkiem. Mwic o szlachetnych metalach, w ktrych wystpuje w kamie, wspczeni alchemicy nie maj wycznie na myli zota i srebra, lecz take grup platynowcw. W jej skad wchodz, oprcz platyny, metale takie jak pallad, iryd, osm, rod i ruten. Ze wzgldu na ich wyjtkow trwao s stosowane do produkcji instrumentw i narzdzi chirurgicznych, optycznych i dentystycznych, tygli i termoogniw, oysk do maszyn, przecznikw elektrycznych i rozmaitych innych elementw precyzyjnych, wcznie z kocwkami igie i stalwek wiecznych pir. Metal, ktry w wyrobach jubilerskich nosi nazw biaego zota, jest w istocie stopem tego metalu z palladem, po raz pierwszy odkrytym w 1803 roku w Brazylii, Kalifornii i na Uralu, a nazw otrzyma od planetoidy Pallas, ktra ukazaa si wwczas na niebie. Iryd, osm i rod zostay take odkryte w tym samym czasie, a ruten w 1843 roku. Jednak metale z grupy platynowcw nie zostay odkryte w XIX wieku. Przynajmniej jeden z nich - iryd - zosta odkryty ponownie, bo by on owym ognistym kamieniem" staroytnego Sumeru. Ze wzgldu na lnicy, srebrzysty kolor przez dugi czas sdzono, e w staroytnych kronikach opisywano cyn. Iryd jest pierwiastkiem rzadkim, ale geolodzy odkryli jego ilo trzydziesto-krotnie przekraczajc norm w warstwach skorupy pochodzcych z czasw, gdy w odlegej prehistorii na nasz planet spaday meteoroidy zawierajce iryd. Wynika std, e w przestrzeni pozaziemskiej nie jest on znw tak rzadkoci. Sumerowie i staroytni Egipcjanie doskonale znali waciwoci zota i umieli je czy z innymi metalami szlachetnymi, na przykad w elektrum, z ktrego w okoo 3200 roku p.n.e. wykonano hem Mes-kalam-duga (rozdzia 3). Mistrzowie Rzemiosa wiedzieli, e iryd, podobnie jak zoto, moe by uyty do wznoszcego si" stopu szem-an-na. Oznacza to, e nie tylko znali i obrabiali te metale, ale rozumieli struktur atomu i jdra atomowego, poniewa wznoszcy si" stan biaego proszku mona uzyska jedynie dziki znajomoci metali wysokospinowych. Tylko dziki opanowaniu tego na poy fizycznego, na poy metafizycznego procesu mona fizyczne co zmieni w nic, stosujc zasad 0= (+1) + (-1). Wyskokospinowy zoty proszek powoduje wyrany wzrost wytwarzanej przez szyszynk melato-niny, a sproszkowany iryd ma takie samo dziaanie na przysadk, produkujc serotonin. Nazwy platynowcw s dla nas stosunkowo nowe, ale ostatnie badania wykazay, e ponad 5 procent wagi suchej masy tkanki mzgowej skada si z irydu i rodu w stanie wysokospinowym. Czym wic jest wznoszcy si", czyli wysokospinowy stan, ktry przemienia metale szlachetne w niewyczuwalny proszek? Wok zwykego atomu znajduje si potencja osonowy, wytwarzany przez dodatni adunek jdra. Wikszo elektronw otaczajcych jdro mieci si w tym potencjale osonowym, z wyjtkiem tych, ktre kr po orbitach najbardziej oddalonych od jdra. Jdro wchodzi w stan wznoszenia si, czyli stan wysokospinowy, gdy dodatni potencja osonowy zwiksza zakres i obejmuje wszystkie elektrony krce wok jdra. Elektrony te zazwyczaj kr wok jdra parami: elektron o spinie skierowanym ku przodowi i elektron o spinie wstecznym. Lecz gdy oba znajd si pod wpywem wyskokospinowego jdra, wszystkie elektrony o spinie skierowanym do przodu koreluj swj ruch z elektronami o spinie wstecznym. Gdy korelacja ta osignie stan doskonay, elektrony przeksztacaj si w biae wiato", a poszczeglne atomy w substancji wysokospinowej nie mog si czy. Z tego powodu nie mog si ponownie przeksztaci w metal, stajc si po

prostu biaym proszkiem. Mwic prociej, biay proszek powstaje w wyniku poddawania prbki metalu w warunkach cile kontrolowanych i przez okrelony czas dziaaniu wysokiej temperatury najczciej z uku prdu staego z dwu elektrod. Ale najdziwniejsze jest to, e w wyniku wielokrotnego podgrzewania i wychadzania waga proszku podnosi si i spada od kilkuset procent wzwy po niemal zerow w stosunku do wagi optymalnej. Co wicej, optymalny ciar proszku siga 56 procent wagi metalu, ktry poddany zosta transformacji. Gdzie si wic podziao 44 procent ciaru pierwotnego metalu? Stao si po prostu czystym wiatem i przenikno do innego, pozafizycznego wymiaru. Jest to zgodne z cytowanym wczeniej komentarzem odnoszcym si do rajskiego kamienia" Aleksandra Wielkiego. Przypomnijmy, e komentarz w stwierdza, i kamie ten przeway kad ilo zota, lecz starty na proszek by lejszy od pirka. W Krwi z krwi Jezusa zastanawiaem si, w jaki sposb templariusze i alchemicy Omara Khajjama zrobili niezwykle byszczce, kolorowe witrae w katedrze Notre Dame w XII-wiecznej Francji. Twierdzili, e tajemnic ich sztuki jest spiritus mundi - oddech kosmosu", ale teraz wiemy, e byo to owo biae wiato" rajskiego kamienia, gdy szko zostao zrobione z metalu. Kiedy wysokospinowy metal poddany zostaje dziaaniu okrelonej temperatury, przeksztaca si natychmiast w szko, a jego barwa i jako maj zwizek z rodzajem uytego metalu. T metod produkuje si nie tylko cudownie przezroczyste szko, ale owe brakujce 44 procent wiata (spiritus mundi} pojawia si na powrt w szkle, ktre odzyskuje optymalny ciar metalu wyjciowego. Dowodzi to, e 44 procent wagi nigdy w rzeczywistoci nie znikno, lecz po prostu przenioso si w stan niewakoci. W kocu lat 70. w Stanach Zjednoczonych przeprowadzono eksperyment, w wyniku ktrego w normalnych warunkach, a nie w prni w obecnoci gazw obojtnych, uzyskano owo mistyczne biae wiato. Podczas testw substancja uyta do eksperymentu zupenie znikna w gwatownym bysku wiata o sile okoo 50 tysicy arwek byskowych. Nastpi te wybuch, ale nie zarejestrowano podmuchu, a owek, ktry postawiono pionowo w epicentrum wybuchu, sta tam nadal nieporuszony. Inn cech biaego proszku jest to, e nawet owe 56 procent masy moe zupenie znikn i take przenie si do innego wymiaru. Na tym etapie eksperymentu (ktry, nawiasem mwic, jest odwracalny) niewidzialna substancja nie tylko way mniej ni nic, ale naczynie, w ktrym j umieszczono, take way mniej ni na pocztku. Ta szczeglna waciwo ognistego kamienia daje zaskakujce efekty, o czym dowiemy si pniej w rozdziale powiconym rozwinitej w staroytnym Egipcie nauce o antygrawitacji. Miesicznik The Scientific American" z maja 1995 roku zawiera rozwaania o wpywie rutenu (metalu z grupy platynowcw) na ludzki DNA. Dowiadujemy si z tej publikacji, e jeli umieci si pojedyncze atomy rutenu na obu kocach podwjnej spirali DNA, jej przewodnictwo zwiksza si dziesi tysicy razy. Wskutek tego DNA staje si nadprzewodnikiem. Czasopismo The Plati-num Metals Review" zamieszcza regularnie artykuy o zastosowaniu platyny, irydu i rutenu w leczeniu nowotworw, ktre powstaj wskutek niekontrolowanego podziau komrek. Kiedy w DNA zachodz zmiany, jak to si dzieje w wypadku nowotworu, zastosowanie zwizku chemicznego platyny oddziauje na zdeformowan komrk, a struktura DNA powraca do prawidowego stanu. Leczenie takie nie wymaga interwencji chirurgicznej, nie niszczy ssiednich tkanek jak podczas napromieniowania i nie osabia ukadu odpornociowego jak chemioterapia. Jest to leczenie powodujce natychmiastow korekt zmienionych komrek i z pewnoci wkrtce usyszymy opinie rodowisk medycznych o zaletach tego rodzaju terapii. A moe nikt si ni nie zainteresuje? Tak prosta metoda godzi bowiem w interesy potnych koncernw farmaceutycznych. Bardziej prawdopodobne, e nadal bdzie si stosowa stare i nieskuteczne metody. Niezwykle wany jest fakt, i niezalenie od tego, czy nadal bdzie si prowadzi kosztowne i skomplikowane badania w tej dziedzinie, tajemnic wznoszcego si do gry ognistego kamienia" nasi przodkowie znali ju przed tysicami lat. Wiedzieli oni, e w ludzkim organizmie znajduj si nadprzewodniki; byy nimi elementy naszej wiadomoci, czyli -jak j nazywano - ciaa wietlistego. Staroytni wiedzieli, e zarwno ciao fizyczne, jak i ciao wietliste (Ka) trzeba odywia, a pokarm dla tego drugiego stanowia substancja zwana shem-an-na. Wytwarzali j Mistrzowie Rzemiosa w wityniach w jednym jedynym

celu-nadania krlom boskiej natury. Enlil-Jahwe mwi w Ksidze Rodzaju (3:22): Oto czowiek sta si taki jak My". Wiadomo, e iryd i rod przeciwdziaaj starzeniu si, natomiast zwizki rutenu i platyny oddziauj na DNA i komrki. Wiadomo rwnie, e zoto i platynowce w jednoatomowym stanie wysokospinowym mog dziaa pobudzajco na system hormonalny, podnoszc na niezwykle wysoki poziom wiadomo i zdolnoci. Szem-an-na jest w stanie opiera si grawitacji, uaktywnia te tak zwane odpadki DNA" i zazwyczaj nie uywane czci mzgu. Wyszlimy oto poza ograniczenia narzucone nam przez Bibli, poznalimy procesy alchemiczne i nauk, ktra umoliwia pojawienie si Krlw Smoka. Dynastia ta - poczynajc od Kaina, poprzez krlw Sumeru i faraonw w Egipcie, po krla Dawida i nastpnie Jezusa - bya ras ziemskich Dostawcw wiata". Byli oni prawdziwymi Synami Bogw", ktrych od okoo 3800 roku p.n.e. karmiono Gwiazd Ognist Anunnaki, a potem odywkami z wysokospinowych metali. Krtko mwic stworzono ich na przywdcw ludzkoci, a fizycznie i umysowo znajdowali si w stanie wznoszenia si".

Rozdzia 15 Wulkan i pentagram

Bohater Dobrej Ziemi
Biblia do skpo informuje nas o potomkach syna Ewy, Kaina. Ksiga Rodzaju (4:17-18) wymienia tylko jednego z nich, Henocha, po ktrym nastpili Irad, Mechujael, Metuszael i Lamek. Rwnoczenie podaje take imiona potomkw drugiego syna Ewy, Seta (Ksiga Rodzaju 4:26,5:1-25), a po dwch kolejnych pokoleniach w linii tej take napotykamy imi Lameka:

Kain Henoch Kenan Mahalaleel Irad Mechujael Metuszael Lamek

Set Enosz Jared Henoch Metuszelach Lamek

W linii Seta znajdujemy niejakiego Kenana (ktrego imi jest wariantem Kaina) oraz Enosza (ten nie ma bezporedniego odpowiednika), ale poza dwoma wyjtkami lista zawiera niemal te same imiona. Na tej podstawie wysunito przypuszczenie, e moe jedna z linii zostaa zmylona przez autorw Starego Testamentu, a poniewa rd Kaina by z historycznego punktu widzenia waniejszy, mona std wysnu wniosek, e zmylono imiona w linii Seta. Tak czy owak faktem jest, e cho rd Kaina by dynasti krlewsk, to rd Seta utworzy dynasti kapanw, a synem Lameka by Noe Sprawiedliwy" (caddik)tjak go si nazywa w ydowskiej Zohar. W tradycji ydw caddik oznaczao to samo, co wity". Nie ma wtpliwoci, e Noe, a wic i Abraham wywodz si od Seta, jak to przedstawia Ksiga Rodzaju, ale jest te prawdopodobne, e imiona patriarchw od Seta do Lameka byy, do pewnego stopnia, zapoyczone od potomkw Kaina, aby w ten sposb doda pierwszym patriarchom splendoru. Od sowa caddik (sprawiedliwy) pochodzi dynastyczny tytu zadoka, rzekomo uywany od czasw krla Dawida, a w istniejcych jeszcze oryginaach wczesnych ksig Nowego Testamentu zarwno Jezus, jaki i jego brat Jakub take nosz miano caddikw. Tradycja rodu staroytnych Smokw potwierdza, e od najdawniejszych czasw nastpstwo po Kainie odbywao si bez kojarzenia maestw z rodem Seta (patrz: Rodowd Tubal-kaina i Noego s. 210, oraz Potomkowie Lameka i Noego, s. 212). W ten sposb

zachowano najczystsz krew Anunnaki i to krlewski rd Kainitw, Rosi-crucis (rozdzia 10) by karmiony Gwiezdn un bogini. W przeciwiestwie do nich rd Seta mia bardziej ziemskie pochodzenie i z tego powodu autorzy ksig pniejszych od Ksigi Rodzaju postanowili poprawi nieco wizerunek tej linii od czasw Noego, wymylajc histori o tym, e nie by on naturalnym synem Lameka. Z wczeniejszych rozwaa (rozdzia 5) dowiedzielimy si, e od okoo drugiego stulecia p.n.e. wiele oryginalnych hebrajskich ksig upikszono i poprawiono, aby dopasowa je do zdobywajcej wwczas przewag mitologii grec-ko-aleksandryjskiej. Te nowe ksigi niewiele miay wsplnego z autentyczn histori, wicej za to z wtkami powieciowymi, ich autorzy za nie mogli oprze si pokusie dodania aury tajemniczoci niektrym znanym postaciom i wydarzeniom. Wrd tych barwnych opowieci znajduje si pewna aramejska ksiga zwana przez uczonych Genesis Apocryphon. Powstaa na przeomie ery staroytnej i nowoytnej, w okresie panowania Heroda Wielkiego, a odkryto j w 1948 roku w Qumran w Judei. W przeciwiestwie do wikszoci zwojw znad Morza Martwego odkrytych w tym samym czasie Apocryphon nie by zamknity w zapiecztowanym dzbanie, a skrzane karty znajdoway si w stanie opakanym. Udao si jednak odczyta i przetumaczy kilka zachowanych fragmentw. Tekst napisano tak, jakby jego autorami byli Lamek i Abraham, ktrzy snuj opowie w pierwszej osobie. Dziki temu zdoano uzupeni niektre braki i niejasnoci Starego Testamentu w odniesieniu do postaci patriarchw, w tym Noego, o ktrego narodzinach w Biblii wspomniano, lecz nie opisano ich dokadnie. Bya to doskonaa okazja, eby nieco podnie pozycj Noego, dajc do zrozumienia, e by moe by synem anioa (Nefila, czyli Czuwajcego). W opowieci czytamy, e Noe przyszed na wiat tak biay i pikny, i Lamek zwtpi, e to on jest naturalnym ojcem chopca:
Oto poczuem w mym sercu, e zosta poczty przez Czuwajcego, i e [...] nalea do witych. Moje serce ogarn smutek z powodu tego dziecka. Potem ja, Lamek, popie szyem do mej ony Bath-Enosz i powiedziaem: Na Boga Najwyszego, na krla [...], powiedz mi prawd i nie kam" [...]

Mimo i tekst sugeruje, e Noe pochodzi od anioa, ona Lameka odpowiada przeczco na te oskarenia:

Gdy moja maonka Bath-Enosz ujrzaa moj zmienion twarz [...], opanowaa si i powiedziaa [...]: Przysigam na wielkiego witego, na Krla Niebios, e to nasienie pochodzi od ciebie i e zosta poczty przez ciebie i z ciebie zosta zrodzony [...], a nie z kogo innego; ani z adnego z Czuwajcych, ani z synw nieba.

Z odpowiedzi tej wynika, e podejrzenia byy nieuzasadnione, lecz uczyniono ju niejako sugesti o pochodzeniu Noego od Nefilim, problem sprowadza si wic do tego, czy mona wierzy onie Lameka. Wtpliwoci byy na tyle powane, e day asumpt do powstania innego dziea na ten temat, Ksigi Noego. Jej fragmenty zachowane w jzyku aciskim i etiopskim utwierdzaj nas w przekonaniu o susznoci domniema Lameka, czytamy tam bowiem, e jako niemowl Noe by bielszy od niegu, czerwieszy ni ra; jego wosy byy bielsze od weny, a oczy jak promienie soca". A mimo to na kocu znajdujemy stwierdzenie, e Noe by naprawd synem Lameka", czyli e pochodzi z rodu Seta (syna Adama i Ewy). Ten ziemski rodowd podkrelony zosta na samym pocztku, kiedy stwierdza si, i Setowi urodzi si syn Enosz, poniewa enosz oznacza po hebrajsku czowiek". Co si za tyczy tego drugiego Lameka (potomka Ewy i Enkiego-Samaela), z Ksigi Rodzaju dowiadujemy si, e mia on dwie ony, z ktrych jedna (Ada) urodzia mu dwch synw, a druga (Silla) urodzia syna i crk. Pierwszym synem Ady by Jabal, o ktrym mwiono, e by praojcem mieszkajcych pod namiotami". Jak stwierdzono w czasopimie Journal of Near Eastern Studies", okrelenie to ma ogromne znaczenie, poniewa kroniki mezopotamskie dokadnie informuj nas, kim byli owi mieszkajcy pod namiotami". W 1942 roku opublikowano List Krlw Khorsabadu, pierwszych siedemnastu wadcw

Asyrii, a okrelano ich jako tych, ktrzy mieszkaj pod namiotami" poza miastem Aszur. Jabal mia brata Jubala, praojca tych, ktrzy dzier lir i piszczak", tymczasem jego przyrodni brat Tubal-kain (syn Silli) przedstawiony zosta jako nauczyciel obrbki mosidzu i elaza". W hebrajskim oryginale Biblii zwracano uwag, e sowo elazo" jest oczywistym przekamaniem (poniewa obaj bracia yli przed epok elaza) i e naleao uy sowa metal". Istotnie, Tubal-kain by najwikszym zotnikiem tej epoki i przez dugi czas czczono go jako patriarch Mistrzw Rzemiosa. Zanim zajmiemy si szczegowo t rodzin, warto zastanowi si nad komentarzami do hebrajskiego oryginau Biblii, bo w tumaczeniach niewiele uwagi powica si nastpcom Kaina. Materiay rdowe do tej czci Ksigi Rodzaju pochodz z trzeciego tysiclecia p.n.e., a hebrajski orygina potwierdza, e rda tych danych genealogicznych naley szuka w tradycji krlw Mezopotamii. Hebrajskie imi Metuszaela (ojca Lameka) wywodzi si z akadyjskiego rdzenia Mutu-sa-ili (Czowiek Boga), a Lamek jest wariantem (niemal anagramem) su-meryjskiego imienia Akalem, ktrego prawdziwy anagram brzmi Amalek, syna Ezawa z drugorzdnej ony. Czy istnia zatem wybitny sumeryjski wadca z rodu Kainitw o imieniu Akalem, ktry panowa po 3500 roku p.n.e.? Z pewnoci tak, a jego grobowiec sir Leonard Woolley odkry wrd szesnastu krlewskich grobw przeddynastycznych krlw (lugali) Ur. Owym znakomitym krlem by Akalem-du lub Akalam-dag, a wspaniay hem jego syna Meskalamduga (rozdzia 3) jest wybitnym dzieem sztuki zotniczej. Wykonano go z elektrum - 15-karatowego stopu zota i srebra. Wielkim Wulkanem i Mistrzem Rzemiosa owej epoki by oczywicie Tubal-kain, syn Lameka (Akalemdu). Tubal-kain za to nikt inny, jak krl Meska-lamdug, nazywany Bohaterem Dobrej Ziemi". Jego ona Ninbanda bya crk Abargiego (Abaraza), pana Ur, ktrego grb sir Leonard Woolley take odnalaz, a on pana Abargiego bya krlowa Szubad z Ur, matriarchalna wadczyni z rodu Smoka, potomkw Lilit. Szubad (zwana take Nin Puabi) lepiej jest nam znana z Ksigi Rodzaju jako Naama Uwodzicielka - crka Lameka i Silli (patrz: Rodowd Tubal-kaina i Noego, s. 210). Jak z tego wida, nastpcy Kaina wadali rnymi krlestwami - od Ur w poudniowej Mezopotamii po Assur na pomocy - i stanowili najwybitniejsz dynasti tej epoki, bdc spadkobiercami Malkut. A mimo to, czy moe wanie dlatego, autorzy ksig biblijnych ignoruj t potn dynasti, wspierajc jej kosztem potomkw syna Adama Seta. Dziao si tak z wielu powodw, lecz najwaniejszym byo ukrycie prawdziwego dziedzictwa pniejszego potomka rodu Kaini-tw - syna Tubal-kaina, ktry stanowi ogniwo czce Sumerw z pierwszymi faraonami Egiptu. Ten zwizek z Egiptem nie by mile widziany przez hebrajskich autorw Biblii, poniewa pragnli przedstawi czysto adamickie pochodzenie Dawida i kolejnych krlw Judy - patriarchaln lini, ktra nie dopuszczaa dziedzictwa po krlowych- Smokach. Wskutek tego wspomnianego syna Tubal-kaina (Mes-kalam-dug) uznano za syna Noego i tym samym zdyskredytowano, podobnie jak jego przodka Kaina. A synem tym by biblijny Cham.

Cham i kozio z Mendes

Ksiga Jubileuszy donosi, e on Noego bya Emzara, a w Ksidze Rodzaju czytamy, e urodzia mu trzech synw: Sema, Chama i Jafeta. Po Potopie Noe upi si winem ze swej winnicy, a syn Cham ujrza go nagiego. Nie wiadomo, dlaczego Noe nie mg przebywa nago we wasnym namiocie, ale pozostali synowie - Sem i Jafet - pospiesznie okryli ojca. Kiedy Noe obudzi si trzewy, doniesiono mu, e Cham widzia go nagiego, a Noe rzuci kltw na syna Chama Kanaana! Sens tej dziwnej i z pozoru niesprawiedliwej kltwy pozostaje niejasny. Nie wiadomo te, dlaczego w tym momencie Cham zosta nazwany najmodszym synem Noego, cho w gruncie rzeczy zawsze by rednim synem. Uczyniono jednak rozrnienie midzy Chamem i Semem, przy czym to Sem wanie uzyska dostp do Jahwe, podczas gdy syn Chama Kanaan z niewiadomych powodw zostaje potpiony:
Niech bdzie przeklty Kanaan! Niech bdzie najniszym sug swych braci! (...) Niech bdzie bogosawiony Pan, Bg Sema! Niech Kanaan bdzie sug Sema! (Ksiga Rodzaju 9:25-26).

Wedug hebrajskiego oryginau Biblii cay ten fragment budzi wicej pyta, ni daje odpowiedzi". A tak naprawd niczego nie tumaczy. Wyjanienie znajdujemy w wersji goszcej, e w gruncie rzeczy synami Noego byli Sem, Jafet i Kana-an. To od Kanaana wanie wywodzia si pierwsza dynastia babiloska, co sprawiao nie lada kopot autorom Ksigi Rodzaju, ktrzy sami pozostawali w niewoli babiloskich krlw. To babiloskie dziedzictwo trzeba byo w jaki sposb zatuszowa, a kltwa" uatwiaa spraw, poniewa dyskredytowaa Kanaanitw, rwnoczenie za, dziki sporzdzonej pniej zafaszowanej genealogii, umoliwiaa wyrugowanie Chamickich pretendentw do tronu na rzecz potomkw Sema. Gdyby Cham zosta prawidowo przedstawiony jako syn Tubal-kaina, podstp ten byby niemoliwy, a synny wnuk Chama Nimrod nie zostaby zepchnity na dalszy plan, w Ksidze Rodzaju bowiem jest o nim tylko krtka wzmianka. We waciwie uszeregowanej genealogii krlw linia Chama i Nimroda (jako potomkw Kaina, Lameka i Tubal-kaina) przeja prawdziwe dziedzictwo krlestwa Smoka, natomiast linia potomkw Seta - poprzez Noego i Sema - miaa znacznie mniejsze znaczenie, cho w okresie bezporednio poprzedzajcym czasy Abrahama piastowali oni stanowiska namiestnikw miast. Krlewska tarcza herbowa Chamitw miaa tak wielkie znaczenie w historii mesjanizmu, e znajdowano j nawet na dokumentach takich jak pochodzca z XVII wieku, a przechowywana w Castle Matrix w Irlandii Genealogica. Przedstawiaa ona smoka na polu; ksiga zwana Genealogica powicona zostaa krlowi Karolowi I, ktry w 1645 roku zaoy brytyjskie naukowe Royal Society (rozdzia 20). Piszc o biblijnym krlestwie wnuka Chama Nimroda Mocarza (rozdzia 3), wymieniem miasta, ktrymi wada. Teraz, skoro ju dotarlimy do jego czasw, warto

przyjrze si pozabiblijnym rdom historycznym, ktre opisuj t posta, zwaszcza e rodowd Chamitw ma niezwykle istotne znaczenie dla genealogii spadkobiercw Graala. Najwaniejsze informacje dotyczce Nimroda znajdujemy w Targum zbiorze dawnych aramejskich ksig odnoszcych si do Starego Testamentu, spisanych w I wieku. Aramejski by jzykiem Aramejczykw, ktrzy zajmowali w XIII wieku p.n.e. tereny Mezopotamii, a nieco pniej zaczli si osiedla w Syrii i Palestynie.

Tarcza herbowa Chama

W Targum czytamy, e Nimrod by ojcem egipskiego faraona, ale nie podano jego imienia. Ale inny tekst, pochodzcy z terenw Etiopii, zawiera informacje o pewnym faraonie imieniem Januf, yjcym w tym samym czasie co Nimrod. Tego wadc znamy pod imieniem Andyb. By krlem z I dynastii, panowa okoo 3000 roku p.n.e., czyli w tym samych czasach, w ktrych y Nimrod. Wkrtce po Andybie (okoo 2890 roku p.n.e.) w Egipcie pojawia si nowa dynastia. Dziki niej dziedzictwo Nimroda zyskuje waciwe mu miejsce. Co do tego nie ma wtpliwoci, albowiem by to krl Raneb, drugi faraon nowej dynastii, ktry jako pierwszy wprowadzi w Egipcie kult koza z Mendes. Ma to szczeglne znaczenie, gdy zarwno w

tradycji Graala, jak i Smoka (ktre w zasadzie s jednym i tym samym) kozio z Mendes zawsze by bezporednio zwizany z dziadkiem Nimroda Chamem. Mendes byo miastem pooonym w delcie Nilu, na pnocny zachd od Awaris, a wity kozio (czsto zwany Khem, Chem lub Cham), to zodiakalny Kozioroec. Zgodnie z tradycj Dworu Smoka, Cham by desygnowany na wadc dziesitej Ery Kozioroca i z tego wzgldu jego symbolem by odwrcony pentagram. Ta picioramienna gwiazda ma dwa najwyej pooone punkty, ktre s rogami koza z Mendes. Dwa boczne punkty symbolizuj uszy, a pojedynczy punkt u podstawy to podbrdek i broda. W pentagramie znajdujcym si w odwrconej (mskiej") pozycji, umieszczony w miejscu zetknicia si rogw szmaragd symbolizuje Khema. W pozycji odwrotnej pentagram reprezentuje esko" - najwyszy punkt oznacza bogini uosobion w Wenus-Lilit. Boczne ramiona to rce, bliniacze dolne punkty (poprzednio bdce rogami) stanowi teraz podstaw, s nogami bogini, a klejnot Wenus znajduje si w miejscu sromu. Niekiedy odwrcony symbol Khema przedstawiany jest z pomieniami strzelajcymi spomidzy rogw ze witego klejon-tu - zwano je wiatem astralnym. W pozycji Wenus natomiast maciczne pomienie symbolizuj Gwiazd Ognist, uniwersaln istot bogini. Od najdawniejszych czasw, czy to jako symbol wiata astralnego, czy te Gwiazdy Ognistej, pentagram oznacza owiecenie i wiza si ze starsz od ydowskiej tradycj szabatu - rytualnym okresem refleksji i dozna wolnych od codziennego znoju. Dlatego Khem z Mendes zwany by te kozem szabato-wym. Podobnie jak w, kozio by symbolem osignicia celu i nie przypadkiem szesnastowieczny malarz Albrecht Durer umieci koza i wa w rodku alegorycznego wizerunku Adama i Ewy.

(1) Pentagram koza z Mendes (2) Pentagram Bogini

W wietle tej staroytnej tradycji trudno si dziwi, e od czasw redniowiecznych pentagram i koza szabatowego kojarzono w chrzecijastwie z heretykami (przykadem mog by katarowie z Langwedocji). W przeciwiestwie do nich ortodoksyjny Koci dy do zniweczenia wpyww staroytnej mdroci szk mistycznych, tworzc hybrydyczn religi opart na zbawieniu od niewiadomego - zbawieniu, ktre mona osign jedynie poprzez poddanie si wadzy biskupw. Wskutek tego duchowe doktryny gnostykw (ktrzy dyli do odkrycia nieznanego) zostay przez inkwizycj uznane za bluniercze, a pentagram i kozio symbolizoway odtd czarn magi i czary. Od tamtych czasw (po dzi dzie w niektrych krgach bdcych pod wpywem Kocioa) indywidualne denie do owiecenia i poznania, ktre nie jest zgodne z opini biskupw, uznaje si za herezj, a wiedza zdobyta t drog budzi tak wielki strach, e kozio z Mendes zyska miano symbolu diaba. W bogatej literaturze propagandowej z tak zwanymi wysannikami diaba walczy si za pomoc krucyfiksu i wody wiconej. Kozio z Mendes wie si bezporednio z alchemi i cho sowo alchemia" wywodzi si w zasadzie ze staroegipskiego okrelenia al-khame - nauki o przezwycianiu ciemnoci (rozdzia 10) -jego drugim rdzeniem jest Al-Chem (Khem}. Z tego wzgldu Khem z Mendes utosamiany by z niejakim Azazelem z Kozioroca, ktrego w Ksidze Henocha

nazywa si Czuwajcym (anioem z grona Nefilim). W ksidze tej czytamy, e Azazel zaznajomi ludzi ze wszystkimi metalami i sztuk ich obrbki (...) oraz z zastosowaniem antymonu". Azazel pojawia si rwnie w Biblii. W Ksidze Kapaskiej (16:8) znajdujemy wzmiank o dawnym zwyczaju przebagania (po hebrajsku kippur, z asyryjskiego kuppir). Czytamy tam, e Aaron rzuca losy o dwa kozy - "jeden los dla Pana, drugi dla Azazela". Kozio przypadajcy dla Pana zostanie zoony w ofierze przebagalnej, natomiast koza wylosowanego dla Azazela Aaron pozostawi ywego, aby dokona na nim ofiary przebagania, a potem wypdzi dla Azazela na pustyni. Angielskie tumaczenie jest nieco mylce, poniewa imi Azazel zastpiono okreleniem kozio ofiarny". Zamiany tej dokonano dlatego, e w oryginale Biblii jest mowa o ofierze zoonej Panu i KhemowiAzazelowi, tymczasem w Ksidze Henocha (celowo usunitej z Biblii) zwraca si uwag czytelnika na zwizek Aza-zela z alchemi. Nie tylko nazywa si go tam mistrzem obrbki metalu, ale stwierdza si take, e nauczy ludzi zastosowania antymonu" - podstawowego pierwiastka w nauce hermetycznej. Okrelenie hermetyczny" wywodzi si z Hermesa trismegistosa (co oznacza Hermes po trzykro wielki). Imi to zyska za dokonane w nauce Anunnaki osignicia, a sam o sobie tak mwi: Nazywam si Hermes po trzykro wielki, poniewa opanowaem trzy gazie filozofii wiata". Egiptologom Hermes znany jest jako Toth, sekretarz bogw. Do naszych czasw dotrwaa synna Ksiga Totha, w ktrej opisano sposb, w jaki -za pomoc tajemniczych procesw -mona pobudza pewne rejony mzgu i rozszerza wiadomo do niewyobraalnych granic. Pisaem ju o tym, jak wielki wpyw zoto ma na szyszynk (tajemne oko, czyli ajiri), ktra reprezentuje jeden z aspektw hermetyzmu. Pisma Totha potwierdzaj to powizanie, albowiem hieroglif oznaczajcy Soce jest rwnoznaczny z ajin (rozdzia 10). Std bezporedni zwizek Totha z Kainem (Qajinem), ktry staje si jeszcze bardziej oczywisty, jeli dodamy, e Toth utosamiany by z biblijnym Chamem (patrz: Rodowd Lameka i Noego, s. 212). W III wieku p.n.e. kronikarz Ptolemeuszy Mentho obdarzy Totha 36 525 sowami mdroci - a tyle staroegipskich stp liczy obwd Wielkiej Piramidy. Mwi si take, e to wanie Toth jest autorem synnej Ksigi umarych. A wic Cham nie by synem Noego, lecz pochodzi z krlewskiego rodu Kaina. Tajemnicy alchemii w tej rodzinie pilnie strzeono, wszelkich zwizkw maeskich z potomkami Seta zakazano, aby utrzyma jak najczystsz krew dziedziczon po rodzie Lilit Malkut. Ksigi rokrzyowcw i filozofii hermetycznej wspominaj, e wikszo materiau zawartego w Ksigach Mojeszowych (Pi-cioksigu) pochodzi z rytuaw inicjacyjnych odprawianych w egipskich misteriach, a wczesne szkoy masoskie twierdz, e Cham-Toth by spadkobierc Mdroci Lameka". Jak ju pisaem wczeniej (rozdzia 10) Kain by protoplast kapaskiej dynastii magw zwanych Zaratustr (lub Zoroasterem), ktra miaa w staroytnoci wielkie wpywy. Zaoycielem tej perskiej linii, pochodzcej z sumeryjskiej Chal-dei, by Chem-Zaratustra, w biblijny Cham. Dlatego redniowieczni komentatorzy Biblii, jak na przykad ojciec de Villars, utrzymywali, e pierwszym Zaratustr by syn ony Noego. Na terenach staroytnej Persji obecnie znajduje si Iran - a nazwa ta wywodzi si od nazwy plemienia Ariw, oznaczajcej szlachetn ras", ktra przywdrowaa do Persji nie wiadomo skd. W przeciwiestwie do Hebrajczykw Ariowie czcili Mdrego Pana Ahura Mazd (Ormuzda), Boga wiata, ktry jest nam lepiej znany jako Enki-Samael. Jego ziemskie krlestwo w jzyku awestyjskim nosio nazw Pairi Daize, std wywodzi si aciski paradisus i angielski paradise (raj).

Filary mdroci
W staroytnych pismach mistycznych czytamy, e Lamek by twrc masoskiego symbolizmu, a jego syn Jabal okaza si mistrzem geometrii. Wczesne masoskie manuskrypty, takie jak Harlean, Sloane, Lansdowne, Edinburgh i Kil-winning, wspominaj o rzemiole, ktre narodzio si w najstarszych biblijnych czasach, a statuty licznych dawnych l masoskich twierdz, e ich zaoycielami byli synowie i crka Lameka - Jabal, Jubal,

Tubal-kain i Namma. Swoj mdro spisali pono na dwch filarach - jeden nosi nazw Marbell i by odporny na ogie, drugi - Laturus, by odporny na wod. Zapisy te (zwane Mdroci Lameka} oparte byy na testamencie AnUnnaki zwanym Tablic Przeznaczenia, ktra - jak ju wczeniej wspomniaem w rozdziale 10 -zawieraa wszystko, co ludzko wiedziaa i czego si jeszcze dowie". Istnieje wiele rozmaitych relacji o naturze owych filarw mdroci, ale wszystkie s zgodne co do tego, e swego czasu ich zawarto zostaa przeniesiona na szmaragdow tabliczk przez wnuka Tubal-kaina Chama, ktry w Egipcie by znany jako Khem lub Toth. Jedna z relacji rni si od innych, a znajduje si w napisanych przez Jzefa Flawiusza Dawnych dziejach Izraela. Jest to prba przypisania krlewskiej mdroci raczej potomkom Seta, a nie Kaina. Jzef twierdzi, e twrcami filarw mdroci byy dzieci Seta (pochodzce od innego Lameka, ojca Noego), ale z jego opowieci wynika, i pomyli on przypuszczalnie posg Seta, syna Adama, z posgiem Seta (Setiego I), egipskiego faraona z XIX dynastii. Inna wersja tej historii, pojawiajca si w pewnych znieksztaconych tradycjach masoskich w Anglii, gosi, e filary (jeden z marmuru, drugi z metalu) byy dzieem patriarchy Henocha. Ale angielski system masoski, ktry zosta powanie zreformowany w XVIII wieku za czasw krla Jerzego, przyj wycznie zachodni doktryn, wedug ktrej Toth, zwany w tradycji Wielkim Architektem, zosta symbolicznie zastpiony przez judeochrzecijaskiego Boga. Na tej podstawie twierdzi si, e pierwotne sekrety wolnomularstwa przepady, ale raczej byo tak, e dawne tajemnice zostay pominite przez hanowerskich twrcw angielskiego systemu (opartego na Rycie Yorku), ktry zawiera jedynie niejasne alegorie i ponure rytuay. Obecnie w loach tych nie naucza si alchemii, jak to miao miejsce we wczesnych rytach szkockich, a nacisk kadzie si na dziaalno dobroczynn i bezsensowne ceremonie, po ktrych czonkowie nadal nie maj pojcia o prawdziwym naukowym charakterze zakonu. Niektre wschodnie zakony nadal dziaaj na podstawie doktryny Smoka, a w szeciostopniowej witynnej ceremonii przyjcia do Sanktuarium witego Graala jest powiedziane: Podajmy drog wa". Postaciami, ktrym oddaje si cze, s Pan wiata (jak Enki-Samael-Ormuzd - rozdzia 10) i Izis, wyznaczona na nosicielk Graala". Oto dalszy cig ceremonii:
wita lanca nigdy nie chybia; Zakryj i odkryj witego Graala. Niech jego wino i krew pyn swobodnie, Na wieki przed Panem.

Rozdzia 16 Imperium przymierza

Matka narodw
Poniewa starsi mezopotamscy potomkowie Chama i Nimroda powdrowali do Egiptu, pozostaa patriarchalna linia Sema wywodzca si od Noego, natomiast potomkowie Jafeta podyli do Arabii i Scytii Wikszej nad Morzem Czarnym. Przeklci potomkowie syna Noego Kanaana przyjli nazw Kanaanitw, a granice ich terytoriw nad Morzem rdziemnym rozcigay si od Sydonu do Gazy, w gb ldu za do Sodomy i Gomory nad Morzem Martwym. Miasta te zostay w kocu zniszczone przez Enlila-Jahwe (rozdzia 12), a Kananejczycy uwaani byli powszechnie za wrogw pochodzcych od Sema Hebrajczykw. W Ksidze Rodzaju niewiele si pisze o najbliszej rodzinie Sema, ale wyliczono jego potomkw a do dziewitego pokolenia, a dokadniejsze informacje o poszczeglnych patriarchach zaczynaj si na nowo od Abrama (Abrahama) i jego ony Saraj (Sary). Dzieje tej pary rwnie byy do powikane, bo cho Hebrajczycy uwaali, i ich nard od niej si wywodzi, to jednak w pierwszych latach maestwa Saraj bya bezpodna. Zjawisko to jest do powszechne w biblijnych dziejach tej rodziny; Rebeka, ona ich przypuszczalnego syna Izaaka, take bya bezpodna, podobnie jak Rachela, ona najmodszego ich wnuka Jakuba. W owych czasach czsto zdarzao si, e dziewczta wychodziy za m, zanim dojrzay do rodzenia dzieci, i to o tych wanie bezpodnych latach pisze si w starych tekstach. Jednak historia Saraj jest do niezwyka. Najpierw dowiadujemy si, e nie moga zaj w ci, a kilka wersetw dalej Biblia gosi, e jej m Abram stanie si ojcem licznego narodu. Potem Saraj podsuwa Abramowi swoj egipsk suebnic, Hagar, aby da mu j za on". Lecz gdy Hagar pocza, Saraj upokarza sw niewolnic i wypdza j, jakby nie oczekiwaa takiego obrotu rzeczy. W odpowiednim czasie Hagar rodzi pierwszego syna Abrama Izmaela, lecz jego dziedzictwo zostaje mu odebrane przez syna rzekomo bezpodnej Saraj - Izaaka. W tym momencie w Starym Testamencie Abram syszy trzy kolejne owiadczenia Pana, ktry w tekcie hebrajskim nosi imi El Szaddai. Po pierwsze, zmieniono imi Abrama na Abrahama. Po drugie, wprowadzono obowizek obrzezania dla jego mskich potomkw. Po trzecie, mezopotamskie imi Saraj, co oznacza swarliwa", zmienione zostao na Sara, czyli ksiniczka". Potem Pan owiadcza Abrahamowi, e nowo mianowana Sara stanie si Matk Narodw" i krlowie bd jej potomkami". Cho przodkowie Abrahama pochodzili z wpywowej mezopotamskiej familii, to jest to pierwsza wzmianka w Biblii o przyszym krlestwie hebrajskim, ale nigdzie nie znajdujemy uzasadnienia tego ewidentnego wyniesienia. W rzeczywistoci to konkretne przymierze zostao zawarte nie z samym Abrahamem, lecz z jego jeszcze nie narodzonym synem Izaakiem: Z nim te zawr przymierze, przymierze wieczne z jego potomstwem, ktre po nim przyjdzie". Ksiga Rodzaju (15:18) zawiera te obietnic, e potomkowie Izaaka odziedzicz imperium egipskie od Rzeki Egipskiej a do rzeki wielkiej, rzeki Eufrat". Ale obietnicy takiej nie uczyniono wobec starszego syna Abrahama Izmaela ani te wobec szeciu jego synw urodzonych przez inn on, Ketur. Abraham by tym nieco zakopotany i spyta o przyszo Izmaela, na co El Szaddai odpar: Pobogosawi mu, eby by podny", ale moje przymierze zawr z Izaakiem". Wynika std jasno, e cho Izmael by najstarszym z przyrodnich braci, Izaak mia zosta prawdziwym protoplast przyszych krlw. Dlaczego zatem Abraham wpad potem na pomys, eby zoy Izaaka w ofierze na otarzu w Moriag? I dlaczego anio, ktry powstrzyma jego rk z noem, nazwa Izaaka jedynym synem Abrahama, skoro wszystkim byo wiadome, e przedtem urodzi mu si Izmael? Tutaj warto wspomnie, e Koran, relacjonujc ten epizod, nie wymienia imienia chopca, ktry mia zosta zoony w ofierze. Wielu muzumaskich badaczy Pisma twierdzi, e ofiar mia by nie Izaak, ale Izmael, syn Hagar, ktra w Ksidze Adama przedstawiona jest jako crka faraona, bdcego z kolei potomkiem Nimroda. Badacze od dawna zastanawiaj si nad dwuznacznoci caego tego epizodu, dziwi ich zwaszcza, dlaczego potomkom Izaaka obiecano panowanie nad imperium egipskim. Z historycznego punktu widzenia ma to sens jedynie wwczas, gdyby kompilatorzy Ksigi

Rodzaju wiedzieli, e jedna z linii potomkw Izaaka rzeczywicie staa si dynasti faraonw egipskich. Jest te inny element, ktry niepokoi historykw, chodzi tu mianowicie o wprowadzenie obyczaju obrzezania na tym wczesnym etapie sagi Hebrajczykw. Synny grecki historyk Herodot, ktry podrowa po Egipcie okoo 450 roku p.n.e., pisze, e obrzezanie (zwyczaj odziedziczony" przez Hebrajczykw) byo pierwotnie kultywowane tylko w staroytnym Egipcie, co potwierdzaj badania odkopanych mumii, a na paskorzebach w Karnaku przedstawiono ca procedur tego chirurgicznego zabiegu. Jeli tak, to przymierze nie tylko obiecywao Izaakowi przysze panowanie nad Egiptem, lecz wprowadzao obc Hebrajczykom egipsk praktyk obrzezania ju od czasw Abrahama. Dlaczego? Jaki by w tym czasie wpyw kultury egipskiej na rd Abrahama? Jedynym zwizkiem, o ktrym wspomniano w Pimie, byo wprowadzenie Saraj do domu faraona, ktry pragn poj j za on. Wwczas Abraham zaprzeczy, jakoby Saraj bya jego maonk, a przedstawi j jako swoj siostr. Niedugo potem dowiadujemy si, e on i Saraj byli dziemi Teracha, a Abraham wyjania: Zreszt jest ona rzeczywicie moj siostr, jako crka ojca mego, lecz z innej matki; mimo to zostaa moj on" (Ksiga Rodzaju 20:12). W etiopskiej kronice Nazum al-dawahir podano, e ony Teracha nosiy imiona Tohwait (matka Saraj) i Jawnu (matka Abrahama). O Tohwait wspomina si te w syryjskiej M'arath Gaze jako o Naharjat, ktr naley utosamia z Nfry-ta-Tjewnen, by on faraona Amenemhata I. Jej syn z tego maestwa zosta kolejnym faraonem Senuseretem I - tym samym, ktry chcia poj Saraj za on (patrz: Egipt i plemiona Izraela, s. 216). Nie byo w tym nic dziwnego, bo Saraj bya przyrodni siostr Senusereta ze strony matki (jak rwnie przyrodni siostr Abrahama ze strony ojca), a faraonowie egipscy czsto polubiali siostry w celu przeduenia krlewskiego rodu take za porednictwem linii eskiej. Czy wobec tego jest moliwe, e Izaak nie by synem Abrahama, lecz synem Saraj i faraona? Przeledmy jeszcze raz dzieje Abrama i Saraj w Egipcie. W angielskim tumaczeniu Ksigi Rodzaju (12:19) cytuje si sowa faraona, ktry powiada do Abrama: Dlaczego mwie: e to moja siostra, tak e mgbym wzi j sobie za on?" Tymczasem w oryginalnym hebrajskim tekcie Biblii jest zupenie inny zapis. Bezporednie tumaczenie z hebrajskiego brzmi: Dlaczego powiedziae, e to moja siostra, tak e wziem j sobie za on?". Wida tu wyranie rnic, a hebrajscy autorzy Ksigi Rodzaju zdecydowanie podkrelaj fakt, i Saraj i faraon przez pewien czas byli maestwem. Tymczasem zarwno tekst hebrajski, jak angielski [i polski], opisujc pniejszy zwizek Saraj z krlem Geraru Abimelekiem (Ksiga Rodzaju 20:1-6), podkrela fakt, e Abimelek jeszcze nie zbliy si do niej". Natomiast brak takiego stwierdzenia w odniesieniu do zwizku Saraj z faraonem. Jeli wic Izaak by synem faraona Senusereta, to z pozoru niejasne szczegy przymierza zaczynaj do siebie pasowa. Teraz rozumiemy, dlaczego Saraj zmienia imi na Sar (ksiniczk). Sensu nabiera te wprowadzenie egipskiego zwyczaju obrzezania, jak rwnie obietnica panowania potomkw Izaaka w Egipcie. Zrozumiae staje si te znaczenie tajemniczego prawa pierwordztwa, ktre syn Izaaka Ezaw sprzeda swemu bratu Jakubowi. Wydaje si, e wszystko przemawia za tym, e Izaak by synem faraona, a nie Abrahama. Jednake dowody na poparcie tej tezy, jakkolwiek przekonujce i racjonalne, s w znacznym stopniu porednie. By moe pewnego dnia, podobnie jak zwoje znad Morza Martwego, pojawi si inne dane i informacje o tej kwestii. Tymczasem wedug ugruntowanej tradycji Izaak nadal jest synem Abrahama. Dzieje Izaaka i historia o poszukiwaniu przeze ony (Ksiga Rodzaju 24) maluj portret osobowoci Abrahama nieco odmienny od poprzedniego. Nieoczekiwanie Abraham przestaje by wdrujcym nomad, a przeobraa si w bogatego wadc dysponujcego srebrem, zotem, wielbdami, stadami zwierzt i duym domem ze sub. Wizerunek ten pasuje raczej do wczeniejszego statusu Abrahama, ktry jako dowdca zbrojnych oddziaw (Ksiga Rodzaju 14), pokonuje armie czterech krlw, aby ratowa swego bratanka Lota, odpowiada te wysokiej pozycji jego rodu w chaldejskim miecie Ur. Znamienny jest rwnie fakt, e ze wzgldu na krlewsk przyszo potomkw Izaaka, nie mg on poj ony spord kobiet kananejskich. Zostaa wybrana przez wysannika Abrahama spord rodziny, ktra pozostaa w Mezopotamii, a gdy Izaak polubia sw kuzynk Rebek z Haranu, narzeczona wniosa posag zoony z drogocennych przedmiotw i tak liczb suby, jakiej

nie powstydziaby si kobieta szlachetnego rodu. Mieli dwch synw bliniakw - Ezawa i Jakuba - przy czym ten drugi zmieni pniej imi na Izrael. Podobnie jak ojciec, Jakub take polubi krewn Rebeki z Haranu, wybierajc sw kuzynk Rachel. Jednake w noc polubn ojciec Racheli Laban wprowadzi potajemnie do onicy zicia sw starsz crk, Le, aby to ona - wedle zwyczaju - pierwsza wysza za m. Tak wic Jakub mia dwie ony, a z nich liczne potomstwo. Jakby mu tego byo mao, mia te dzieci ze suebnicami swych on, Bilh i Zilp, a potomstwo jego okazao si tak liczne, e z czterech rnych kobiet zrodzio si dwanacie plemion Izraela. W znalezionym w Qumran Genesis Apocryphon Abraham mwi, e we nie widzia siebie jako cedr", a jego ona Sara bya palm". Obawia si, e faraon zetnie cedr, aby dotrze do palmy. Uzna to za przestrog, i moe straci ycie dlatego, e polubi Sar, ktra bya penoprawn siostr-maonk krla Senuse-reta. W najdawniejszej sumeryjskiej liturgii oraz na krlewskich pieczciach powalone drzewo cedrowe stanowio symbol zmarego boga, a bogini Isztar miaa podobno podnie szlachetny cedr", kiedy przywrcia do ycia swego ukochanego Dumuziego. Ale co najdziwniejsze, w Sumerze cedry nie rosy, a jedynymi drzewami byy tam palmy daktylowe. Cedry dawao si znale jedynie w pnocnych rejonach Mezopotamii. Cze krlewskiej palmie oddawali Arabowie, a kult ten pojawi si w linii syna Tubal-kaina Chama. Wielka oaza palmowa na poudniowym wschodzie Synaju, poniej Akaby, nosia nazw Tehama (Teima lub Tema), od gorcych piaskw w tym rejonie. Od tego rdzenia wywodzi si hebrajskie imi Tamar, ktre tak wielk rol odegrao w mesjanistycznym rodzie. Oryginalna biblijna Tamar bya synow wnuka Izaaka Judy. W Ksidze Rodzaju (38:1-30) znajdujemy bardzo dziwn opowie o tym, jak pocza za spraw swego tecia, ktry jej nie rozpozna. Znajdujemy tam jakie mtne tumaczenie zachowania Judy, ale jako tytularna Palma Chamitw, Tamar miaa by protoplastk krlewskiego rodu obiecanego potomkom Izaaka. Juda wybra j wic na on dla swego pierworodnego syna Era, lecz gdy Er nieoczekiwanie zmar, Tamar zostaa maonk jego modszego brata Onana, ktry take przedwczenie umar. Autorzy Ksigi Rodzaju obie mierci przypisuj woli Jahwe. Potem czytamy o tym, jak Tamar zaczepiona przez Jud, ktry wzi j za nierzdnic, wyprosia dla siebie koltko jako zapat. Nie wiemy, dlaczego Tamar nie daa si pozna Judzie, lecz w odpowiednim czasie urodzia Peresa, ktry zapocztkowa krlewski rd Dawida. Niezalenie od tego, jak naprawd wyglday zakazane stosunki Judy z Tamar, jest rzecz oczywist, e w kulturze, ktra uznawaa prawo do dziedziczenia krlewskiej godnoci po matce, Tamar bya niezwykle istotn postaci, podobnie jak ongi Tamar-Palma, ona Abrahama - Sara. Ale fakty zostay przeinaczone przez pniejszych autorw Biblii, kiedy w patriarchalnej spoecznoci Hebrajczykw utrwalia si tradycja nastpstwa dziedziczonego po ojcu. Z tej przyczyny Tamar jako kontynuatorka rodu przestaa si liczy. Ponadto z powodu niezgodnego z prawem poczcia rd Judy take pochodzi z nieprawego oa i dopiero znacznie pniej penoprawne maestwa umocniy waciwe wizy z krlew-ski ras Kainitw. Pojawia si jeszcze jedna Tamar, crka krla Dawida. I tym razem znajdujemy podobn opowie o tym, jak zostaa zmuszona do spania z bratem Amno-nem. Potem inny syn Dawida, Absalom, take mia crk imieniem Tamar, to samo przytrafio si krlowi Zedekiachowi i samemu Jezusowi. Historie o rodach, w ktrych ich mscy czonkowie uwaaj za konieczne spa z Tamarami, otoczone s dziwacznymi uzasadnieniami, lecz kobiety te stanowiy wany element spajajcy suwerenno rodu od czasw Izaaka, rwnolegle z krlewskimi dynastiami Egiptu.

Ezaw i Krlowa Smok

Ezaw, syn Izaaka i Rebeki, by starszym bratem bliniakiem Jakuba-Izraela, ktry jak gosi Ksiga Rodzaju (25:30-34) - kupi od brata prawo pierwordz-twa za misk czerwonej soczewicy". Od sowa czerwony" (tzn. adom) Ezaw (ktry take podobno by po urodzeniu czerwony) przyj drugie imi Edom, a jego potomkowie nosili rodow nazw Edomitw.

Ponadto Ezaw by obficie owosiony" (Ksiga Rodzaju 27:11), stanowi wic jakby reminiscencj Enkidu, czowieka natury" w sumeryjskim Eposie o Gilga-meszu. Niektrzy autorzy sugeruj, e sowo se 'ar, ktre w odniesieniu do Eza-wa tumaczono jako owosiony", naley zapewne odczyta jako seir, synonim edom, to znaczy czerwony", ale mao prawdopodobne, by dawni kompilatorzy Biblii popenili taki bd, zwaszcza e okrelenie owosiony" odnosio si nie tylko do Ezawa, lecz take do osobistoci w rodzaju Chama, Lilit i krlowej Saby. Gdy w 1955 roku uchwalono w Etiopii konstytucj, napisano w niej o cesarzu Haile Selassie, e pochodzi on od syna Salomona i krlowej Saby Meneleka, o k-trym mowa jest w trzynastowiecznej Kebra Nagast -Ksidze Krlewskiej Chway. O onie Meneleka Makedzie, rwnie pisano, e bya owosiona", lecz w tym kontekcie sowo to tumaczono jako owosiona jak jasna kometa - wochata wdrowna gwiazda". Wdrowne gwiazdy to oczywicie biblijni potomkowie Kaina i jego ony Luluwy, a okrelenie owosiony" i owosiona" czsto przypisywano wybitnym spadkobiercom i spadkobierczyniom Luluwy, pochodzcej z rodu krla Anunnaki Nergala i jego ony, krlowej Ereszkigal. Imi Ezawa, E-sa-uma, znaleziono na tabliczkach odkrytych w 1975 roku w Tel Mardikh (staroytna Elba) w Syrii. Znaleziono tam take inne biblijne imiona: Ab-ra-mu (Abraham), Is-ra-ilu (Izrael) i Ib-num (Eber), co uwiarygodnia te imiona, wystpujce w Ksidze Rodzaju. Ale nie znajdujemy w niej dokadnej charakterystyki prawa pierwordztwa przekazanego Jakubowi przez Ezawa. O ile mona si domyli, nie wizay si z tym jakie szczeglne przywileje, a poniewa obaj byli synami Izaaka, jedynym oczywistym skutkiem byo nastpstwo po ojcu dla starszego z nich, ktry - zgodnie z obietnic - mia zapocztkowa krlewsk dynasti. Biblia gosi, e w pniejszym czasie od Judy, syna brata Ezawa Jakuba, wywodzi swj rodowd krl Dawid i jego dynastia, lecz gdyby bieg rzeczy potoczy si tradycyjnym torem i prawo pierwordztwa nie zostao sprzedane, krlami byliby potomkowie Ezawa. Zanim przeledzimy pokolenia nastpujce po Jakubie, warto zatrzyma si przez chwil nad spucizn po Ezawie, ktrego potomkowie byli w prostej linii dziedzicami Smoka poprzez jego on Baszemat, crk syna Abrahama, Izmaela i jego egipskiej ony Mahalat. Mahalat znana bya take jako Nefru-sobek, crka faraona Amenemhata II i wnuczka Senusereta I, przyrodniego brata ony Abrahama, Sary . Crk Ezawa i Mahalat bya Igrat, ktrej crk ze zwizku z faraonem Amenemhatem III bya Sobeknefru, Krlowa Smok Egiptu okoo 1785-1782 p.n.e. Sobeknefru (Sobekhkare) bya ostatnim wadc Egiptu z XII dynastii, a jej imi brzmiao Pikno boga Sobeka". Sobek by potnym krokodylem - sam istot Messeha, ktremu ojciec krlowej Sobeknefru wznis ogromn wityni w Ki-man Faris. Powszechnie uwaa si, e Sobeknefru nie miaa mskiego potomka, tak wic po jej mierci nastaa nowa, XIII dynastia. Ale poniewa dziedziczenie tronu w E-gipcie nastpowao w linii eskiej, nowe dynastie zapocztkowywao maestwo dziedziczki z mczyzn z innego rodu. Tak te byo i w tym wypadku, a XIII 'dynastia bya kontynuacj faraonw o imieniu Sobek - od Sobekhotepa I po So-bekhotepa IV. Wczeniej Sobeknefru ustanowia Dwr Smoka w Ankhfn-khon-su (rozdzia 13) stwarzajc stabiln baz kapastwa opartego na naukach Totha, ktre panoway w Egipcie od II dynastii, zaoonej przez wnuka Nimroda, krla Raneba. Pod koniec XIII dynastii pojawiy si inne dynastie wadcw, rzdzce rwnoczenie z gwnym krlewskim rodem. Te rwnorzdne domy krlewskie powstay we wschodnich rejonach Delty, poczwszy od krtkotrwaej XIV dynastii, po ktrej nastay rwnolegle dynastie XV i XVI, zwane hyksoskimi krlami Delty. Panoway od 1663 roku p.n.e. rwnoczenie z XVII dynasti tebask z gwnej linii krlewskiej, potem ich miejsce zaja XVIII dynastia, zapocztkowana okoo 1550 roku p.n.e. przez faraona Ahmose I. Majc gwn siedzib w Awaris, wadcy hyksoscy zwani byli tak od tytuw, jakie nosili -Hikaukhoswet, co oznacza ksita pustyni. Czsto nazywano ich take krlami-pasterzami, cho zdaniem wielu badaczy nazwa ta jest bdna. Ale w istocie byli oni pasterzami w rodzaju krlw staroytnej Mezopotamii (rozdzia 9). Ten styl wadzy zosta przeniesiony do ich rodzinnego kraju z terenw Syrii i Fenicji, ktre z mezopotam-skim krlestwem Mari czyy handlowe szlaki karawanowe. Hyksosi byli amoryckimi potomkami Chama, a wic naleeli do rodu spo-

krewnionego z wadcami Egiptu poczwszy od II dynastii a po XII dynasti, czyli krlow Sobeknefru. Rzucili wyzwanie XVII dynastii tebaskiej, a do sztuki wojennej wprowadzili konie, rydwany i uki - czyli przedmioty, ktrych Egipcjanie jeszcze nie znali. Piszc o dynastii Hyksosw, Maneton nazywa ich nie tylko pasterzami", lecz take brami", co miao oznacza rwnoprawn pozycj poszczeglnych krlw mezopotamskich prowincji Mari, Babilon i Larsa. Cho materiay rdowe donosz, e Ahmose I (zaoyciel XVIII dynastii) zdoa pokona wadcw z rodu Hyksosw, to wiadomo, e midzy wspzawodniczcymi domami krlewskimi w Awaris i w Tebach istnia sojusz wojskowy. Panuje opinia, e hyksoski faraon Apepi II (Apofis) by ostatnim spadkobierc Krlestwa Smoka w Egipcie, ale dziedzictwo to -jak si okazao - przeszo przez lini esk na now dynasti. Nawet w grobowcu syna Ahmosa Amenhotepa I zachowa si kartusz crki Apofisa, co oznacza, e wrogo midzy domami panujcymi nie bya a tak wielka, jak si tradycyjnie uwaa. Ustanowiona przez Sobeka tradycja Apofisa (nazywanego ukochanym Sobeka) bya kontynuowana jeszcze przez faraonw w XVIII wieku p.n.e., a Thotmes III zaoy synn szko mistyczn Biaego Bractwa Uzdrowicieli (rozdzia 13), z ktrej wywodzia si spoeczno esseczykw w Qumran. Szko t prowadzili kapani Ptaha, boga metalurgw, architektw i masonw. Ptaha uwaano za wielkiego Wulkana Egiptu, a arcykapan Ptaha nosi miano Wielkiego Mistrza Wynalazcy. Mimo interwencji krlw hyksoskich, Egipt od zaoenia I dynastii (okoo 3050 roku p.n.e.) by pastwem zjednoczonym, skadajcym si z dwch krlestw: Grnego (poudniowego) i Dolnego (pnocnego). Kade z nich miao odrbne regalia - bia koron (hedet) w Grnym Egipcie i czerwon koron (deszret) w Dolnym Egipcie, a podwjna korona (szmty) czya oba krlestwa. Ponadto lotos i sp symbolizoway biae krlestwo, a papirus i kobra - krlestwo czerwone. Lecz w naszych badaniach waniejsze jest to, e kade z nich miao swj odrbny filar - duchow ppowin poredniczc midzy kapanami a bogami. W pooonym w Dolnym Egipcie Heliopolis, znajdowa si staroytny filar Junu, ktrego imi przywodzi na myl wielkiego sumeryjskiego boga Anu, ojca Enkiego i Enlila. Jego odpowiednik w Tebach (Grny Egipt) nosi nazw Iwnu Szema, co po prostu oznacza Filar Poudniowy. Oba zwrcone na wschd filary, ktre nadal istniay po zjednoczeniu, czci Thotmes Uzdrowiciel. Stay si one pierwowzorem dwu zwrconych na wschd kolumn wityni, ktr Salomon postawi dwa tysice lat pniej w Jerozolimie. Kolumny jerozolimskie s emblematem nowoczesnego wolnomularstwa jako Jachin (budowa) i Boaz (w si). W Egipcie kolumny symbolizoway jedno i ide Ma 'at, ktra wyraa zasad rwnoci i sprawiedliwoci. Ide sprawiedliwego osdu traktowano jako synonim ustanowionej przez bogw godnoci krlewskiej i hebrajskiej Malkut. Nic wic dziwnego, e Maat, bogini prawdy i prawa, bya siostr Thota. Waya prawd na wadze pirkiem, a prawd utosamiano ze zotem, najszlachetniejszym z metali. Gdy dusze dawnych faraonw przenosiy si w zawiaty (ycie pomiertne), poddawane byy prbie przez boga uroczystoci aobnych Anubisa za pomoc sdziowskiego pirka Maat. Jak wynika z paskorzeby z tego okresu, Anubisa utosamiano ze stokowym bochenkiem chleba z biaego proszku - owego wznoszcego si do gry ognistego kamienia" witynnych kapanw. Wspczesne badania nad metafizyk utrzymuj, e dziki nadprzewodnictwu ciaa niektrych faraonw Starego Pastwa mogy zosta przeniesione w fizycznej formie do innego wymiaru czasoprzestrzeni, gdzie zgodnie z sugesti staroytnych tekstw, pozostaway w stanie zawieszenia. Na razie nie ma na to dowodw, ale wiadomo, e takie wyczyny s moliwe, i to tumaczyoby puste sarkofagi grobowcw w Gi-zie, w piramidach Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa. Osobliwa tradycja Egiptu nakazywaa, by rytuay pogrzebowe, ktre konsekroway zmarych na wiecznie ywych bogw, przebiegay tak samo jak te, ktre nadaway faraonom status bogw w yciu doczesnym. Wrd krlewskich insygniw znajdowaa si laska pasterska i bero, podobnie jak w staroytnym Sumerze, i cho prawowici bogowie byli czczeni w obu krajach, to jednak na pocztku istniaa wiara w bosko krlw. Ale w obu cywilizacjach panowaa zasada suwerennoci, ktra gosia, e mczyzna nie moe by krlem bez krlowej, a krlowa musi pochodzi z krlewskiego rodu". Mimo i Biblia nie uznawaa egipskich potomkw Ezawa w linii zapocztkowanej

przez krlow Sobeknefru, to jednak autorzy Starego Testamentu przyznawali dziedzictwo Lilit jego onie Baszemat (patrz: Egipt i plemiona Izraela, s. 216). Dowiadujemy si, e potomkowie Ezawa po Baszemat i innych onach zostali krlami Edomu, a Ksiga Rodzaju nazywa ich krlami, ktrzy panowali w kraju Edom, zanim Izraelici mieli krla". Znawcy literatury hebrajskiej zwracaj uwag, e wymieniajc prawowitych krlw Edomu (Idumei), autorzy Ksigi Rodzaju wspominajc dwunastu oddzielnych krlestwach, odpowiednikach dwunastu plemion Izraela. Byo te dwunastu ksit narodw", potomkw syna Abrahama, Izmaela, (Ksiga Rodzaju 25:13-16). Cho plemiona izraelskie s oglnie dobrze znane, tych dwanacie innych wpywowych grup zostao pominitych, mimo i potomkw Izmaela i Ezawa nazywa si wysoko urodzonymi ksitami. Izmaelici pojawili si jako dwanacie plemion syryjsko-arabskich, podczas gdy tradycja muzumaska czci Izmaela i Abrahama jako zaoycieli witego Przybytku w Mekce. Edomici Ezawa dziedziczyli z kolei krlestwo Idumei, albowiem byli smokami (krlami) i sowami (krlowymi) wiecznoci - o czym czytamy w Ksidze Izajasza (34:13-17):
Na wieki bd j dziedziczyli, mieszka w niej bd z pokolenia na pokolenie. Niech si rozwesel pustynia i spieczona ziemia, niech si raduje step i niech rozkwitnie.

Rozdzia 17 Duga szata

Zmylona chronologia
Nasza wiedza o faraonach egipskich pochodzi od Manetona, grecko-egip-skiego kapana z Heliopolis. Urodzi si w Sebennytos w Delcie, by doradc faraona Ptolemeusza I (okoo 305-282 p.n.e.). W swoich kronikach przedstawia histori Egiptu poprzez panujce dynastie, tworzc w ten sposb struktur chronologiczn poczwszy od 3100 roku p.n.e. (gdy Dolny i Grny Egipt zostay poczone w jedno krlestwo), po mier faraona Nektanebo II w 343 roku p.n.e. Na nieszczcie kromka Manetona jest niekompletna, a jego dziea znamy gwnie z przekazw pniejszych historykw, jak Jzef Flawiusz (I wiek n.e.), Juliusz Afrykaski (III wiek n.e.) i Euzebiusz z Cezarei (IV wiek n.e.). Dodatkowy kopot wynika std, e cho Maneton mia dostp do kronik wityni w Heliopolis, to jednak nie mg zna konkretnych dat panowania faraonw. - Mimo i pniej odkryto inskrypcje hieroglificzne sprzed czasw Manetona, to jednak dopiero w 1822 roku udao sieje odczyta dziki francuskiemu egiptologowi Jean Francois Champollionowi. Metod odcyfrowywania hieroglifw opracowa on na podstawie synnego kamienia z Rosetty, ktry w 1799 roku w pobliu Aleksandrii odnalaza ekspedycja pod kierownictwem napoleoskiego porucznika Boucharda. Czarny bazaltowy kamie pochodzcy z okoo 196 roku p.n.e. zawiera ten sam tekst napisany hieroglifami, egipskim pismem demotycz-nym (uywanym na co dzie) i po grecku. Dziki analizie porwnawczej pisma (staroytna greka bya ju wwczas znana) zamano kod hieroglifw, nastpnie porwnano go z faraoskimi kartuszami (owalnymi ornamentami zawierajcymi imiona krlewskie). Kiedy poznano hieroglify, mona byo przystpi do odczytania innych staroytnych zapisw. Wrd nich znajduj si teksty z imionami wadcw Egiptu, ktre mona byo porwna z kronikami Manetona. S to midzy innymi kamie z Paler-mo5 - czarna, diorytowa pyta, na ktrej widniej ostami przeddynastyczni krlowie sprzed 3100 roku p.n.e., potem wymieniono tam faraonw a do Neferirkare przedstawiciela V dynastii, panujcego okoo 2490 roku p.n.e. Dotd przetumaczono List Krlw z Karnaku (Teby), List Krlw z Abydos, List Krlw Aby-dos, List Krlw z Sakkary i Krlewski Kodeks z Turynu, papirus pochodzcy z okoo 1200 roku p.n.e. Mimo do obfitych informacji nadal trudno ustali chronologi, poniewa listy te nie zawieraj dat. W najlepszym wypadku podawano dugo panowania poszczeglnych krlw i pewne dane astronomiczne oraz informacje dotyczce krajw rejonu Morza rdziemnego

poza Egiptem. Ale na tej podstawie trudno ustali, czy jaki konkretny faraon lub nawet cae dynastie rzdziy jedna po drugiej, czy te rwnoczenie. Wskutek tego istnieje kilka chronologii, w ktrych rnice midzy okresem panowania poszczeglnych wadcw lub dynastii wahaj si midzy pidziesicioma a dwustu latami. Opracowano przypuszczaln chronologi standardow", ktr powszechnie stosuje si we wspczesnych publikacjach, lecz jest ona w znacznym stopniu oparta na siedemnastowiecznej biblijnej strukturze czasowej, opracowanej przez arcybiskupa Usshera (rozdzia 2). A poniewa wikszo przyjtych przez Usshera dat jest niedokadna, rwnie daty dotyczce Egiptu s bdne. cise daty zdarze w Palestynie mona ustali jedynie w okresie od 897 do 586 roku p.n.e., bo tylko w tym czasie kroniki pnocnomezopotamskie pokrywaj si z datami panowania kolejnych wadcw Palestyny. Kroniki te zwane s Kanonem eponimw, a odkry je w Niniwie sir Henry Creswicke Rawlinson w 1862 roku. Zawieraj daty nominacji asyryjskich eponimw, odpowiednikw konsulw rzymskich, wraz z datami dojcia do wadzy kolejnych krlw. Pierwsz dokadn dat jest 854 rok p.n.e., kiedy to krl Asyrii Salmanasar III wspomina o krlu izraelskim Ahabie podczas bitwy o Karkar. Na podstawie kronik asyryjskich ustalono, e Dawid by krlem Izraela od 1010 roku p.n.e. (wedug oblicze Usshera 1048 roku p.n.e.), a jego syn Salomon panowa od 977 roku p.n.e. (u Usshera od 1015 roku p.n.e.) - czyli rnica w obu przypadkach wynosi trzydzieci osiem lat. Arcybiskup Ussher nie dysponowa w 1650 roku takimi informacjami, a nawet gdyby mia do nich dostp, to z pewnoci nie potrafiby przetumaczy staroytnego asyryjskiego pimiennictwa. Tak wic na podstawie bdnie przyjtej przez Usshera chronologii panowania krlw Izraela, ustalono niecise daty w odniesieniu do rwnolegle panujcych wadcw egipskich, a z tego faktu wyniko mnstwo nieporozumie. Egiptolog David M. Rohl, przeprowadzi niedawno wnikliwe studia owej przypadkowej chronologii, a jego odkrycia dowodz, do jakiego stopnia bya ona niecisa. Champollion, ktry odczyta staroytne hieroglify w 1822 roku, uzna, e faraon Szeszonk I by biblijnym Sziszakiem, ktry zupi wityni jerozolimsk za panowania syna Salomona, krla Jeroboama z Judy (Druga Ksiga Krlewska 14:25-26 i Pierwsza Ksiga Kronik 12:2-9). Poniewa Ussher przyj, e Jero-boam panowa w latach 975-957 p.n.e., Szeszonk I (zaoyciel XXII dynastii) musia rzdzi w mniej wicej tym samym czasie, cho nikt tak naprawd nie zna dat jego panowania. Na tej podstawie uszeregowano innych faraonw, kierujc si dugoci ich rzdw. Potem, w 1882 roku, powsta Brytyjski Fundusz Odkrywania Egiptu, majcy na celu potwierdzenie informacji zawartych w Starym Testamencie poprzez badania archeologiczne, ale skoczyo si to kolejn manipulacj datami w taki sposb, aby pasoway do biblijnego zapisu. Gwny problem z ustaleniem chronologii panowania Szeszonka/Sziszaka polega na tym, e daty rzdw Jeroboama podane przez Usshera rniy si o 50 lat od danych zawartych w kronikach mezopotamskich. W ostatnich czasach ustalono, e Jeroboam panowa w innym okresie, tak wic oblenie Jerozolimy przypado na 925 rok p.n.e., a okres panowania Szeszonka I na 945-924 p.n.e. Ale tak naprawd nic poza spekulacjami Champolliona nie wskazuje na to, e Szeszonk i Sziszak byli t sam osob. Bardziej wiarygodna jest data 664 roku p.n.e., kiedy to - zgodnie z zapisem kronikarskim - krl Asyrii Assurbanipal wdar si ze sw armi do Egiptu i otoczy Teby. Inwazj t potwierdzaj egipskie archiwa, wiadomo te, e miaa ona miejsce w ostatnim roku panowania faraona Taharki z XXV dynastii, ktrego okres rzdw w wikszoci wykazw okrela si na 690-664 p.n.e. Ale my w tej ksice nie interesujemy si okresem od krla Dawida, lecz czasami wczeniejszymi i powizaniami z Egiptem ju za ycia Abrahama i Mojesza.

Pobyt w Egipcie
Wedug Ksigi Rodzaju (46-47) wnuk Abrahama Jakub-Izrael zabra swoj du rodzin (w sumie 70 osb) z Kanaanu do Egiptu, gdzie osiedli si w kraju Goszen w delcie Nilu. Tu, uciekszy przed panujcym w Kanaanie godem, mnoyli si przez wiele pokole, aby w kocu wyj z Egiptu pod przywdztwem Mojesza. Wedug chronologii Usshera

przybycie Jakuba do Egiptu miao miejsce w 1706 roku p.n.e., natomiast wyjcie pod wodz Mojesza nastpio w 215 lat pniej, czyli w 1491 roku p.n.e. Potwierdzenie pobytu Izraelitw w Egipcie znajdujemy w rocznikach faraona Ramzesa II, gdzie napisano o Semitach, ktrzy osiedlili si w rejonie Delty w Goszen. Niewiele nam to daje, poniewa nie nazwano ich Izraelitami. Ludno semicka na tych terenach (zarwno wwczas, jak dzi) to nie tylko Izraelici, lecz take Arabowie w Syrii, Fenicji, Mezopotamii i caym w rejonie yznego Pksiyca (patrz: Potomkowie Lameka i Noego, s. 212). Oprcz ludw semic-kich w Goszen roczniki Ramzesa II (i jego poprzednika Setiego I) wspominaj te o miecie Aszer w Kanaanie. Lecz Aszer otrzymao sw nazw po jednym z izaelskich plemion, ktre powrcio wraz z Mojeszem, co wskazywaoby na to, e wyjcie z Egiptu musiao mie miejsce przed panowaniem Setiego (okoo 1333-1304 p.n.e.). Ksiga Rodzaju (47:11) gosi, e Izraelici osiedlili si na ziemi Ramzesa, natomiast Ksiga Wyjcia (1:11) utrzymuje, e w rzeczywistoci zbudowali oni miasto Ramzes (PiRamesses). Lecz Ramzes I panowa dopiero okoo 1335 roku p.n.e., a Ramzes II - okoo 1304 roku p.n.e. - czyli praktycznie w dwa stulecia po tym, jak- wedug Usshera- Izraelici opucili swj kraj! W gruncie rzeczy Jakub i jego rodzina nie mogli osiedli si na ziemi Ramzesa, poniewa przybyli do Egiptu na dugo przedtem, zanim Ramzes I obj rzdy. Te absurdalne stwierdzenia Biblii intrygoway historykw od czasw wiktoriaskich. Dawno temu uznano, e nie odnosz si. do rzeczywistych faktw. Stao si tak dlatego, e kompilatorzy Starego Testamentu nazwali osiedle w delcie Nilu imieniem, ktre byo im znane w VI wieku p.n.e., i e cz delty zwana bya ziemi Ramzesa" do IV wieku n.e.22. Mimo to relacje biblijne niekoniecznie musz by bdne, gdy wyjcie z Egiptu odbywao si falami, a znaczna cz Izraelitw pozostaa w nim ju po ucieczce Mojesza z gwnymi siami. Mimo to niektrzy badacze skorygowali pniej okres osiedlenia si Izraelitw w Egipcie w taki sposb, aby przypada on na panowanie Ramzesa II (Wielkiego), przy czym dat wyjcia Mojesza ustalili na 1300 rok p.n.e. Jest w tym pewna logika, poniewa nie ulega wtpliwoci, e ustalony przez Usshera rok 1491 p.n.e. jest za wczesny dla historycznego Mojesza, niemniej jednak s to tylko domysy. Bardziej dokadn dat wyjcia Izraelitw z Egiptu ustalono w 1997 roku, kiedy na podstawie radiochronologii zb znalezionych w badanych przez archeologw warstwach w Jerychu stwierdzono, e licz sobie one 3311 lat. To plasuje je w okolicach 1315 roku p.n.e., co oznacza, e izraelicka armia Joszuy, ktra zburzya miasto, jeszcze tam wwczas nie dotara. Ponadto naukowy periodyk Natur" zamieci publikacj, w ktrej stwierdzono, e pyy wulkaniczne po erupcji Santorini na Morzu rdziemnym spowodoway w Egipcie synn biblijn plag ciemnoci". To oznaczaoby, e w 1360 roku p.n.e. Izraelici nadal byli w Egipcie i nie wyruszyli jeszcze z Mojeszem na Synaj. Skutki, jakie odczu Egipt po erupcji wulkanu, jak rwnie towarzyszcego mu trzsienia ziemi, opisano w zakupionym przez muzeum w Leiden w 1828 roku Papirusie Ipuwer. Ten wielostronicowy dokument, pochodzcy z czasw XIX dynastii, skopiowany z wczeniejszych rde, opowiada o caej serii nieszczliwych zdarze w tym ' kraju, zblionych do synnych plag. Czytamy w nim, e ogie i popi, ktre zniszczyy ziemi, spady wprost z nieba". Powrmy do czasw Abrahama. Z Ksigi Jubileuszy dowiadujemy si, e jego prapradziadek Reu (Raguel) oeni si z Ora crk sumeryjskiego krla Urnam-mu z Ur. To ten wanie krl, panujcy okoo 2113-2096 p.n.e., zbudowa w tym miecie ostatni wielki zikkurat i zaoy III dynasti chaldejsk. Potem, w 1960 roku p.n.e., nastpi upadek Ur chaldejskiego, a Abraham (Abram) przenis si na pnoc do Haranu, zabierajc z sob ojca Teracha i reszt rodziny. Nastpnie, po mierci Teracha, wyemigrowa do Kanaanu wraz z on Saraj (Sara) i bratankiem Lotem. Ten fragment Starego Testamentu stanowi doskonay przykad niedokadnoci w podawaniu dat i wieku osb. Ksiga Rodzaju (11:26) gosi, e Terach mia siedemdziesit lat, kiedy urodzi mu si syn Abram, a kilka wersetw dalej (Ksiga Rodzaju 11:32) dowiadujemy si, e Terach doy dwustu piciu lat. To by oznaczao, e Abram mia w chwili mierci ojca sto trzydzieci pi lat. Ale po kolejnych czterech wersetach (Ksiga Rodzaju 12:4) czytamy, e Abram mia siedemdziesit pi lat, kiedy po mierci Teracha opuci Haran! Najwyraniej w kwestii chronologii wczesne kroniki s dokadniejsze ni Biblia.

Mona z nich wywnioskowa, e biblijne relacje o pobycie Hebrajczykw w Maranie, Kanaanie i Egipcie (od czasw Abrahama po czasy Mojesza) odnosz si do 600-letniego okresu pomidzy 1960 a 1360 p.n.e., przy czym wyjcie Mojesza z Egiptu nastpio wkrtce po tej drugiej dacie. Wnuk Abrahama Jakub na mocy przymierza w Betel otrzyma imi Izrael, a jego potomkowie znani byli odtd jako Izraelici" albo dzieci Izraela". Potem Jakub-Izrael zebra ca swoj rodzin (obie ony, Rachel i Lee, ich suebnice Bilh i Zilp wraz z wszystkimi dorosymi ju synami i wnukami), po czym okoo 1760 roku p.n.e. przenis si do Egiptu. Jego syn Jzef (ktrego wczeniej zazdroni bracia sprzedali w niewol do Egiptu) zosta wezyrem (wicekrlem) faraona. Pobyt Izraelitw w Egipcie potwierdzaj komentarze Masory do Starego Testamentu. Czytamy w nich: Izraelici spdzili w Egipcie czterysta trzydzieci lat". W Ksidze wyjcia (12:40) znajdujemy podobne stwierdzenie: A czas pobytu Izraelitw w Egipcie trwa czterysta trzydzieci lat". Jeli obliczenia te s waciwe lub zblione do prawdy, to wyjcie Izraelitw z Mojeszem na czele musiaoby nastpi blisko czterysta trzydzieci lat po 1760 roku p.n.e., czyli okoo 1330 roku p.n.e.

Cztery wieki milczenia

Gwny problem, z jakim mamy do czynienia w wypadku starotestamento-wych, pozornie spjnych wykazw genealogicznych, pojawia si w okresie poprzedzajcym przybycie Izraelitw do Egiptu. Przed Abrahamem potomkowie szlachetnych rodw patriarchw byli odnotowywani w kromkach Mezopotamii, do ktrych dostp mieli babiloscy kompilatorzy Ksigi Rodzaju. Lecz od emigracji Abrahama do Kanaanu i od pocztku wdrownego ywota jego potomkw niewiele wiemy o kolejnych pokoleniach a do czasw krla Dawida i jego nastpcw. Rozmaite zestawienia kolejnych patriarchw od Abrahama do Dawida (zebrane w Pierwszej Ksidze Kronik) wymieniaj trzynacie pokole, przy czym rednia dugo ycia w kadym pokoleniu wynosia okoo siedemdziesiciu dwch lat. Z wyjtkiem historii Jzefa Biblia podaje niezwykle mao faktw zwizanych pobytem Izraelitw w Egipcie. Ksiga Rodzaju koczy si wraz ze mierci Jzefa. Wiemy, e zosta zabalsamowany i pochowany w Egipcie. Nastpna w kolejnoci Ksiga Wyjcia rozpoczyna si krtk relacj o sporach prokreacyjnych midzy Egipcjanami a Izraelitami, a potem - przeskakujc kilkaset lat rozpoczyna opowie o dziejach Izraelitw od momentu narodzin Mojesza. Sprawia to wraenie, jakby czasy Jzefa i Mojesza nastpiy po sobie niemal bezporednio. Potem ze zdziwieniem czytamy w Ksidze Liczb, e gdy Mojesz wid Izraelitw przez Morze Czerwone na Synaj, siedemdziesiciu czonkw rodziny ojca Jzefa, Jakuba-Izraela (Ksiga Rodzaju 46:27), ktrzy przybyli wraz z nim do Egiptu, pomnoyo si do okoo dwch milionw, w tym potnej armii liczcej 603 550 wojownikw w wieku ponad dwudziestu lat! W Ksidze Rodzaju (41:39-46) czytamy, e majc trzydzieci lat Jzef zosta mianowany rzdc caego Egiptu" i otrzyma nowe imi Safhat Paneach. Izraelski badacz Pisma Moshe Weinfeld twierdzi, e oznacza to mniej wicej Bg mwi - on yje", ale w staroytnym Egipcie tytu ten nie odnosi si do Boga Hebrajczykw. Niemiecki lingwista Georg Steindorff uwaa, e tytu ten oznacza Bg powiada - niechaj on yje". Gdyby nie istniay odrbne egipskie relacje o wezyrze Jzefie i jego pokrewiestwie z Mojeszem w XIV wieku p.n.e., byoby trudne, jeli w ogle moliwe, odrnienie go od Jzefa syna Jakuba-Izraela z XVIII wieku p.n.e. Biblia (przez zamierzony przeskok czasowy od Ksigi Rodzaju do Ksigi Wyjcia) sugeruje, e obaj Jzefowie byli t sam osob, a udao si to dziki zgubieniu" pomidzy obiema Ksigami owych czterystu lat historii, podobnie jak to miao miejsce midzy Starym i Nowym Testamentem. Nie jest wykluczone, e historia ktni modego Jzefa z brami i owa legendarna duga szata zostay zmylone przez autorw Biblii w celu poczenia obu okresw w dziejach Izraela. Z historycznego punktu widzenia Jzef-wezyr by rzdc Egiptu na krtko przedtem, nim na scenie pojawi si Mojesz, ale wbrew tradycji nie by on tym Jzefem, synem Jakuba, ktry y tam czterysta lat wczeniej.

Zarwno w Ksidze Wyjcia (13:19), jak w Ksidze Jozuego (24:32) mowa jest o kociach" Jzefa, ktre Izraelici zabrali z sob z Egiptu, aby je pochowa w Sychem. Jest to jednak sprzeczne z Ksig Rodzaju (50:26), gdzie napisano, e ciao Jzefa wezyra zostao zabalsamowane (czyli zmumifikowane) w Egipcie. Ten rodzaj zachowania fizycznego ciaa by przywilejem zarezerwowanym tylko dla osb wysokiej rangi, nie byoby wic koci, ktre mona by zabra w drog. Jeli w ogle istniay jakie koci, to naleay do pierwszego Jzefa, ale na pewno nie byy to szcztki rzdcy Egiptu, ktre zostay odkopane w Egipcie. Co wiemy o pierwszym Jzefie, synu Jakuba? W Biblii czytamy, e urodzi si, gdy Jakub by ju niemody i e reszta braci go nie lubia, poniewa ojciec faworyzowa go, da mu nawet dug szat z rkawami" (Ksiga Rodzaju 37:3). Jest to znieksztacone tumaczenie tekstu hebrajskiego, w ktrym mowa jest o ozdobnej szacie", nie ma tam natomiast adnych wzmianek co do dugoci czy innych elementw. O szacie z dugimi rkawami" (ketonet pasim) czytamy te w Drugiej Ksidze Samuela (13:18). Tym razem nosi j Tamar, crka krla Dawida, a oryginalny tekst powiada o ketonet pasim (stroju niezalenym od pci), ktry wiadczy o wysokim pochodzeniu i dziewictwie. Z tumaczenia Biblii z hebrajskiego dowiadujemy si, e z punktu widzenia analizy lingwistycznej historia Jzefa sprzedanego przez braci do Egiptu (Ksiga Rodzaju 37) ma co najmniej dwch autorw. Niekiedy ojciec Jzefa nazywa si Jakub, innym znw razem Izrael. W kontekcie naoonych na siebie opowieci czytamy najpierw, e Ruben proponuje Judzie i innym braciom, aby Jzefa nie zabija, potem Juda sugeruje to samo Rubenowi i pozostaym. Ilekro uyte zostaje imi Jakub, Ruben jest obroc Jzefa, a gdy ojca nazywa si Izraelem, Jzefa broni Juda. Opowie ta jest mocno pogmatwana i niespjna. Najpierw bracia wrzucaj Jzefa do studni z zamiarem zabicia go (Ksiga Rodzaju 37:24), lecz potem serca ich zmiky i sprzedaj go przejedajcej obok karawanie Izmaelitw (37:27). Po chwili na scenie pojawiaj si kupcy madianiccy, po czym bracia ponownie wycigaj Jzefa ze studni i sprzedaj go Izmaelitom, ktrzy z kolei zabieraj go do Egiptu (37:28). Potem, gdy Jzef ju dwukrotnie zosta sprzedany, Ruben zaglda do studni (37:29-30) i ze zdumieniem stwierdza, e brata tam nie ma! Cho tyle w niej niejasnoci, to jednak historia ta spenia swoj rol, uwiadamiajc nam, e Jzef znalaz si w Egipcie w pojedynk, bez ojca i reszty rodziny, ktra doczya po jakim czasie. W ten sposb sprytnie usunito pierwszego Jzefa z grona rodziny, aby mona go byo utosamia z pniejszym Jzefem -rzdc Egiptu. Do Egiptu Jzef przyby w wieku lat siedemnastu i zosta sprzedany dowdcy stray przybocznej faraona (sar hatabahim) imieniem Putyfar, o ktrym ju potem Biblia nie wspomina. Jednake wprowadzenie w tym momencie imienia owego urzdnika byo korzystne o tyle, e utosamiao Jzefa z jego pniejszym imiennikiem, ktry w wieku trzydziestu trzech lat polubi Asenat, crk Poti Fera, kapana boga Ra. Aczkolwiek imiona Putyfar i Poti Fera s do siebie zblione, to jednak nosiy je zupenie inne osoby -jeden by przecie dworakiem, drugi - kapanem. Fakt, i historia pierwszego Jzefa zostaa zmylona, potwierdza opowie o prbie uwiedzenia go przez on Putyfara (Ksiga Rodzaju 39:7-18). Gdy Jzef opiera si jej wdzikom, niewiasta zdara z niego szat i pokazaa mowi, twierdzc, i z wielkim trudem udao si jej uciec przed zakusami Jzefa. Jeszcze kilkadziesit lat temu w historii tej nie widziano nic podejrzanego, lecz egiptolodzy przetumaczyli pewien dokument napisany hieroglifami, zatytuowany Papirus z Orbiney, pochodzcy z czasw XIX dynastii (okoo 1250 roku p.n.e.). Znaleziono tam pierwowzr tej opowieci w romantycznej literaturze staroytnego Egiptu - ale bohaterem jej wcale nie by Jzef.

Jzef-wezyr
130 kilometrw na poudnie od dzisiejszego Kairu znajduje si miasto Madi-nat al Fajjum, gdzie kana dugoci 320 kilometrw, prowadzcy, z Nilu przeksztaci pustyni w kwitnc ogrodami i sadami rajsk oaz. Mieszkacy tych terenw (fellehowie) oraz reszta Egipcjan okrelaj staroytny akwedukt mianem Bahr Jusuf(Morze Jzefa), a legenda gosi, e nazwano go tak na cze wielkiego wezyra imieniem Jzef.

W Ksidze Rodzaju (41:39-43) czytamy o tym, jak Jzef zosta mianowany rzdc Egiptu:

A potem faraon rzek do Jzefa: (...) Ty zatem bdziesz nad moim dworem i twoim rozkazom bdzie posuszny cay mj nard. Jedynie godnoci krlewsk bd ci przewysza (...) Oto ustanawiam ci rzdc caego Egiptu".

Czy Izraelita sprzedany w niewol mg zosta w krtkim czasie wpywowym dostojnikiem na dworze faraona, dostojnikiem, ktrego imieniem nazwano kana i ktry jedzi drugim wozem wadcy, jak to czytamy w Ksidze Rodzaju (41:43)? Z pewnoci by taki wielki pan, ktrego - wbrew zwyczajom - zabalsamowano po mierci jak faraona (tak dokadnie gosi ostatni werset Ksigi Rodzaju) i pochowano na krlewskim cmentarzysku w Dolinie Krlw na zachd od Teb (dzisiejszy Luksor). Inskrypcje na egipskich grobowcach zazwyczaj wymieniaj imi bstwa opiekuczego pochowanych tam ludzi: Ra, Amona czy Ptaha. W tym wypadku in skrypcja na grobowcu wielkiego rzdcy jest raczej nietypowa i nie wymienia adnego znanego boga Egiptu. Jest tam natomiast imi Ja-ja i Ju-ja, co w fonetycznej transkrypcji brzmi luija i jest podobne do Jaouai -jednego z wariantw imienia Jahwe. Dziki tej inskrypcji rzdca znany by jako Juja, a jest to szczeglnie wane, poniewa jego wnuk, faraon Echnaton, wprowadzi pniej w Egipcie kult Jedynego Boga".

Juja (Jusuf) by najwyszym urzdnikiem faraona XVIII dynastii Thotmesa IV (okoo 1413-1405 p.n.e.) i jego syna Amenhotepa III (okoo 1405-1367 p.n.e.). Jego (Jusufa) grobowiec odkryto w 1905 roku, obok znaleziono grobowiec jego ony Tuji (Asenat), a ich mumie nale do najlepiej zachowanych spord tych, ktre obejrze mona w Muzeum Kairskim. Egiptologw niezmiernie dziwi fakt, i kto spoza najbliszej rodziny krlewskiej zosta zmumifikowany i pochowany w Dolinie Krlw. Najwyraniej para ta bya niesychanie wana, a potwierdza to papirus pogrzebowy znaleziony w grobowcu Juji, w ktrym nazwano go witym Ojcem pana obu krain" (it ntr n nb tawi). Podobny tekst znajduje si na statuetce grobowcowej. Tytu Pana Obu Krain przysugiwa faraonowi i odnosi si do Grnego i Dolnego Egiptu. Tak wic Juja by nie tylko rzdc-wicekrlem i

pierwszym dostojnikiem w pastwie, lecz take ojcem faraona. Mia nawet status krlewski, nosi te przysugujce faraonowi miano: Ten, ktremu dobry bg powierzy cay kraj". Rodzina Juji bya zatem bardzo wpywowa, posiadaa dobra dziedziczne w delcie Nilu, a sam Juja by wielkim wodzem. Anen, starszy syn Juji i Tuji, za panowania Amenhotepa III take zosta wysokiej rangi urzdnikiem - nosi tytuy kanclerza Dolnego Egiptu, arcykapana Heliopolis i boskiego ojca narodu. Ale to ich modszy syn Aje obdarzony zosta specjalnym tytuem Ojca Boga", a w 1352 roku p.n.e. zosta faraonem, podobnie jak inni potomkowie Jusufa-Juji, w tym take synny Tutanchamon. Nie tylko Juja mia powizania z krlewskim domem, jego ona Tuja take pochodzia z wysokiego rodu. Biblia powiada, e Tuja (Touiou) nosia godno Asenat" (iw s-n-t). Okrelenie to wywodzi si z dialektu z okresu XVIII dynastii i oznacza Ona naley do bogini Neith". Tuja bya crk kapana w Heliopolis, a wedug Corpus of Hieroglyphic Inscription znajdujcych si w muzeum w Brooklynie, nosia miano Krlewskiej Ozdoby" (kheret nesw). Podobno ze strony matki bya wnuczk Thotmesa III, zaoyciela Wielkiego Biaego Bractwa Uzdrowicieli, a poprzez ojca spokrewniona z Igrat (crk Ezawa i Mahalat), matk krlowej Sobeknefru, ktra ustanowia w Egipcie elitarny Dwr Smoka. Tak oto spenia si obietnica zawarta w przymierzu Boga z Izaakiem. Jego syn Ezaw sprzeda co prawda prawo pierwordztwa bratu Jakubowi-Izraelowi (ktrego potomkowie byli krlami Judy), lecz teraz widzimy, i poprzez Juj i Tuj potomkowie Ezawa zostali faraonami egipskimi. Znani byli jako Krlowie Amarny" i nosili imiona Echnaton, Semenkhkare, Tutanchamon i Ai, a panowali kolejno w okresie 1367-1348 p.n.e. Po kampanii faraona XVIII dynastii Thotmesa III (okoo 1490-1436 p.n.e.), prapradziadka Echnatona, Palestyna znalaza si pod panowaniem Egiptu i pozostaa w jego granicach a do epoki Krlw Amarny. Amerykaski egiptolog James Henry Breasted nazywa Thotmesa III Napoleonem Egiptu". Imperium zbudowane przez niego i jego syna Amenhotepa II byo z pewnoci owym krlestwem obiecanym potomkom Izaaka: od Rzeki Egipskiej a do rzeki wielkiej, rzeki Eufrat" (Ksiga Rodzaju 15:18). Gdyby przymierze traktowa dosownie, okazaoby si, e sprzedanie przez Ezawa prawa pierwordztwa Jakubowi nie miao adnego znaczenia i dopiero po okresie Krlw Amarny rody Ezawa i Jakuba poczyy si poprzez maestwo, dajc pocztek krlewskiej linii Dawida, wadcw Judy.

Rozdzia 18 Mojesz z Egiptu

dka z sitowia
Ksiga Wyjcia (11:3) powiada, e Mojesz take zaywa w kraju egipskim wielkiej czci tak u sug faraona, jak i u ludu". Lecz mimo tak wanej pozycji, o ktrej mwi Biblia, mwi si, e nie ma dowodw na to, i w ogle istnia. Nie jest to do koca prawd, poniewa wymieniony jest po imieniu w kronikach Manetona, ktry - jak ju wspomniaem by doradc faraona Ptoleme-usza I okoo 300 roku p.n.e. W pniejszym dziele, pochodzcym z I wieku n.e., zatytuowanym Przeciw Apionowi ydowski historyk Jzef Flawiusz donosi, e Maneton wspomina, i Mojesz by kapanem egipskim w Heliopolis. Lecz w dalszej czci tego dziea Jzef (szkolony na faryzejskiego kapana w Judei) podaje wyjtek z kroniki Manetana, w ktrym w potwierdza, i Mojesz by Egipcjaninem: Jak wie niesie, kapan, ktry ustanowi im ustrj i prawo, heliopolita-czyk z pochodzenia (...) po przejciu do tego narodu zmieni swoje imi i przybra nazw Mojesz". Negujc stwierdzenia zawarte w Historii Egiptu (Aigyptiakd) Manetona, sam Jzef podaje, e Mojesz by dowdc armii egipskiej w wojnie z Etiopi. W Dawnych dziejach Izraela dowodzi ponadto, e Mojesz polubi crk krla Etiopii Tharbis aby umocni pokj midzy oboma narodami. W Biblii nie wspomina si o wojskowej przeszoci Mojesza, ale w Ksidze Wyjcia (2:19) czytamy, e by on Egipcjaninem", co potwierdzaoby tez Manetona. Przedstawione w Starym Testamencie dzieje Mojesza s wyjtkowo niepene. Na

przykad w Ksidze Wyjcia (2:1-10) czytamy o jego narodzinach i o tym, jak zosta spuszczony na wod rzeki w dce z sitowia uszczelnionej smo. Ale kilka wersetw dalej dowiadujemy si, e jest dorosy i oeniony z Madianitk Sefor (Ksiga Wyjcia 2:21). O tym, co si z nim dziao midzy tymi dwoma wydarzeniami, wiemy tylko, e zabi Egipcjanina za to, i tamten uderzy Hebrajczyka. Podobnie jak wiele barwnych wtkw w Starym Testamencie i ten zosta zapoyczony z Mezopotamii, a w tym wypadku pierwowzorem bya Legenda Szarrukina, ktry potem zwany by Sargonem Wielkim, krlem Akadu (2371-2316 p.n.e.). W asyryjskiej opowieci o Sargonie czytamy:
Pocza mnie kapryna matka; w tajemnicy obnaya mnie. Woya mnie do dki z sitowia; smo uszczelnia pokryw. Wrzucia mnie do rzeki, ktra mnie nie zalaa. Woda uniosa mnie i zawioda do Akki, ktry wydoby mnie z wody.

Okrelenie wydoby mnie z wody" ma tu szczeglny wydwik, gdy wedug Ksigi Wyjcia (2:10) Mojeszowi imi nadaa crka faraona. To ona bowiem bowiem wydobya go z wody". Jzef Flawiusz wyjania, e egipskie sowo oznaczajce wod brzmi moy, a ci, ktrzy zostali wyratowani z topieli, nazywani byli es es. Z tego poczenia sw - jak twierdzi - pochodzi biblijne imi Moy-eses/Moses (Mojesz). Zygmunt Freud zwrci w 1937 roku uwag, e imi Mojesz po hebrajsku brzmi Moszeh lub Mosze i e panuje powszechna opinia, i wywodzi si ono od hebrajskiego sowa mosche oznaczajcego wydobyty" lub od czasownika msza- cign". Naley wtpi, aby egipska ksiniczka znaa hebrajsk etymologi. Bardziej prawdopodobne, i adoptowanego przez siebie chopca nazwaa w swoim jzyku, co wyklucza pochodzenie imienia Moses od rdzenia hebrajskiego. Tak czy owak, jest oczywiste, e imi podane w Ksidze Wyjcia zostao dopasowane do roli, jak odegra Akki wydobywajcy Szarruki-na z wody. Freud pisze, e James Henry Breasted, Ahmed Osman i wielu innych badaczy etymologii imienia Moses (Mojesz) s zdania, i w gruncie rzeczy pochodzi ono od egipskiego sowa mose (po grecku mosis), ktre oznacza dziecko" lub potomka", podobnie jak w wypadku imienia Tutmose (Thotmes), ktre oznacza zrodzonego z Thota" czy Amenmose (Amenmosis) zrodzonego z Amona". Urodzony w Kairze historyk i jzykoznawca Ahmed Osman, ktry prowadzi dogbne badania warunkw kulturowych i spoecznych w Egipcie w czasach Jzefa i Mojesza, poczyni wiele wanych spostrzee na temat starotestamen-towej historii Mojesza. Utrzymuje on, e w owym czasie byo rzecz nie do pomylenia, aby niezamna ksiniczka uzyskaa pozwolenie na adopcj dziecka. Zwraca te uwag na fakt, i te Mojesza nosi w Ksidze Rodzaju (2:18-21) imi Reuel, tymczasem pi wersetw dalej (Ksiga Rodzaju 3:1) imi to z nieznanych powodw zmienia si na Jetro. Oto kolejny przykad, jak autorzy Starego Testamentu do niezrcznie przeskakuj blisko 400 lat historii, od Reula, syna Ezawa (Ksiga Rodzaju 36:4), do jego potomka Jetra, arcykapana Madianitw, ktry y wiele pokole pniej. Ksiga Wyjcia podaje, e ycie maego Mojesza byo zagroone, poniewa faraon wyda rozkaz zabijania wszystkich nowo narodzonych Izraelitw pci mskiej (wtek ten powtarza si w Nowym Testamencie za czasw krla Heroda, ktry kaza zgadzi wszystkie niemowlta w swoim kraju). Przyczyn, dla ktrej wydano owo zarzdzenie, byo to, e synowie Izraela rozradzali si, pomnaali, potnieli i umacniali si coraz bardziej, tak e cay kraj si nimi napeni"! Faraon rozkaza, aby wszystkich nowo narodzonych chopcw Hebrajczykw wrzuci do rzeki", tak wic kobieta z domu Lewiego postanowia oszuka faraona, umiecia trzymiesicznego synka w dce z sitowia, uszczelnionej smo i powierzya wodom rzeki. Pomijajc cakowity brak jakiejkolwiek logiki w tym dziaaniu, na co uwag zwracao wielu autorw, w tej historii jest jeszcze jeden element nieprawdopodo-biestwa, a mianowicie crka faraona, ktra zdaje si zupenie ignorowa zarzdzenie ojca. Znalazszy chopca, od razu wdaje si w rozmow ze znajdujc si w pobliu jego siostr. Siostra zwraca dziecko matce, a ksiniczka opaca jego piastowanie. Chopiec znowu znalaz si tam, skd przyby, ale nie trzeba si ju byo obawia wadz. W kocu ksiniczka adoptuje

dziecko jako wasnego syna i daje mu imi Mojesz, a nikt nie prbuje doj, kim s jego naturalni rodzice. Tak mniej wicej w skrcie zrelacjonowano w Biblii dziecistwo Mojesza, a ju w nastpnym wersecie (Ksiga Wyjcia 2:11) przedstawiono go jako dorosego mczyzn. Trzon tej historii pochodzi z mezopotamskiej legendy o Szarrukinie. Ale pominwszy wtek o niemowlciu w dce moe daoby si znale podobne opowiadanie w tradycji egipskiej. Na przykad o chopcu, na ktrego wydano wyrok, lecz po uratowaniu sta si wadc Egiptu. Istotnie, znamy taki przekaz. Jusuf-Juja (Jzef) by najwaniejszym ministrem faraonw Thotmesa IV i Amenhotepa III. Gdy Thotmes zmar, jego syn Amenhotep polubi swoj malutk siostrzyczk Sitamun (zgodnie z tradycj obowizujc w faraoskich rodach), mg wic odziedziczy tron. Maonka Amenhotepa bya tak moda, e niektrzy egipto-lodzy doszli do wniosku, i moga by jego crk- lecz ona naprawd bya modsz siostr faraona. Kartusz Sitamun, znajdujcy si w Metropolitan Museum w Nowym Jorku, przedstawia j jako Crk Wielkiego Krla" - czyli Thotmesa IV, a nie Amenhotepa III. - Wkrtce potem, pragnc mie rwnie doros on, Amenhotep polubi Tije, crk Jusufa -Juji. Wydano jednake zarzdzenie, e aden syn urodzony przez Tije nie moe dziedziczy tronu, gdy ze wzgldu na dugi okres rzdw jej ojca w Egipcie panowaa obawa, e jego izraelscy krewni stan si zbyt du potg w kraju. Poza tym - zwaywszy fakt, i Tije nie bya prawowit dziedziczk - nie moga reprezentowa pastwowego boga Amona. Kiedy wic zasza w ci, niektrzy uznali, e jeli urodzi syna, naley go zgadzi. Pierwszym dzieckiem Tije by wanie syn - Thotmes i czy to przypadkiem, czy nie, rzeczywicie zmar przedwczenie (w grobowcu Tutanchamona znaleziono bicz, na ktrym wypisano imi dziecka). Potem Tije znowu zasza w ci, wic jej krewniacy yjcy w Goszen w delcie Nilu zawczasu podjli rodki ostronoci. W pobliu ich siedzib, w Zaru (Zaru-kha), Tije posiadaa letni paac, gdzie udaa si przed poogiem. Znowu powia syna, lecz tym razem krlewskie akuszerki odday dziecko na wychowanie onie brata Tije imieniem Tej, ktra pochodzia z rodu Lewiego. (Ufortyfikowane graniczne osiedle Zaru zostao zbudowane na miejscu dawnego hyksoskiego miasta Awaris. W pniejszym okresie zostao odbudowane jako Piramzes za panowania Ramzesa II, ktry by namiestnikiem Zaru.) Syn Tije Amenhotep (urodzony okoo 1394 roku p.n.e.) ksztaci si w Heliopolis u egipskiego kapana boga Ra (jak pisze Maneton), a w wieku kilkunastu lat uda si do Teb. W owym czasie jego matka zdobya znacznie wiksze wpywy ni pierwsza krlowa Sitamun, ktra nigdy nie urodzia faraonowi syna i dziedzica, a jedynie crk imieniem Nefretiti. Potem faraon Amenhotep III ciko zachorowa, a poniewa nie mia dziedzica, mody Amenhotep polubi swoj przyrodni siostr Nefretiti, aby w tym trudnym okresie wsprzdzi Egiptem. Kiedy za jego ojciec zmar, dziki temu maestwu wstpi na tron jako Amenhotep IV. Gdyby nie ten zwizek, XVIII dynastia wygasaby po mierci jego ojca. Ze wzgldu na swoje pizraelickie pochodzenie Amenhotep IV (niekiedy zwany Amenofisem IV) nie mg uzna egipskich bstw i mnstwa pomniejszych bokw, wystpi wic z koncepcj Atona, wszechpotnego boga bez oblicza, ktrego symbolem bya tarcza soneczna ze skierowanymi w d promieniami. Nie oznacza to wcale, e Aton by bogiemsocem, poniewa w Egipcie tak rol peni bg Ra. Imi Aton byo odpowiednikiem hebrajskiego Adona ~ tytuu zapoyczonego od Fenicjan i oznaczajcego Pana" - co ju bardzo przejrzycie kojarzy si ze znanym zwrotem Adonai oznaczajcym mj Pan". Rwnoczenie Amenhotep (Amon jest zadowolony") zmieni swoje imi na Echnaton (Przewietny Duch Atona), ponadto zamkn wszystkie witynie innych egipskich bogw, co sprawio, e sta si niepopularny, szczeglnie wrd kapanw Ra i Amona.

Symbol Atona

W przeciwiestwie do poprzednich faraoskich siedzib dom Echnatona promienia rodzinnym ciepem, on za i Nefretiti mieli sze crek. Ale stale knuto spiski na jego ycie, armia grozia buntem, jeli nie przywrci tradycyjnych bogw, ktrych mona by czci wraz z bezcielesnym Atonem. Jednak Echnaton opiera si tym daniom i w kocu zmuszony by abdykowa na rzecz swego kuzyna Semenchkarego, po ktrym wadz obj Tutanchaton, syn Echnatona z drug on Kija. Gdy zasiada na tronie w wieku lat jedenastu, zosta zobowizany do zmiany imienia na Tutanchamon (co stanowio wyraz posuszestwa Amonowi, a nie Atonowi). Jednak jego panowanie trwao tylko dziewi lub dziesi lat, poniewa zmar w bardzo modym wieku. Echnaton tymczasem zosta wypdzony z Egiptu okoo 1361 roku p.n.e., lecz dla zwolennikw pozosta prawowitym wadc. Nadal by ywym dziedzicem" tronu, z ktrego zosta zrzucony, wci uznawano go za krlewskiego Mose lub Mosis. Przed wypdzeniem matka Tije namwia Echnatona-Mosisa, aby przenis siedzib z Teb w inne miejsce. Tak te uczyni, budujc nowe miasto Achetaton (Horyzont Atona), ktre obecnie nosi nazw Tell al-Amarna. Ale wikszo materiaw rdowych pomija fakt, e Echnaton nie wymyli Atona. Ju przed jego narodzeniem d, ktr jego ojciec Amenhotep III pywa pojezierze Zaru, nosia nazw Tehen Aton (Blask Atona). Istniaa te witynia Atona w Zaru, zanim jeszcze Echnaton zbudowa wasne witynie tego boga w Karnaku i Luksorze. Izraelicka koncepcja bezcielesnego boga zostaa utrwalona w Egipcie, jeszcze zanim Echnaton wstpi na tron. On tylko uczyni z Atona jedynego boga Egiptu i by to pierwszy na wiecie przykad nietolerancji religijnej na szczeblu pastwowym - surowy monoteizm narzucony caemu narodowi. To wanie niezgodno koncepcji Jedynego Boga z tradycj Egiptu skonia Zygmunta Freuda w latach 30. do podjcia bada tego zjawiska, w wyniku czego doszed do wniosku, e Mojesz ma jaki zwizek z panowaniem faraona Echnatona. Cho za panowania Tutanchamona Aton sta si jednym z wielu z bogw w panteonie egipskim, to jednak mody faraon nie zakaza cakowicie jego kultu. Potwierdza to barwna inkrustacja na czarnym panelu jego tronu, przedstawiajca jego i jego on Ankhesenpaaten z dyskiem Atona. Ale Tutanchamon przenis stolic z Achetaton do Memfis. Kult Atona trwa jeszcze po mierci Tutanchamona, kiedy to korona przesza na jego stryjecznego dziadka Ai, ma Tej, ktra wychowaa zarwno Echnatona (Mojesza), jak i jego przyrodni siostr, Nefretiti. Lecz Ai by ostatnim z dynastii tak zwanych krlw Amarna, a jego miejsce zaj jego zi, genera Horemheb. Zakaza on oddawania czci Atonowi, wymieniania imienia Echnatona i wykreli krlw Amarna z oficjalnej listy wadcw. Kaza te zniszczy liczne posgi z tego okresu. To dlatego odkrycie grobowca Tutanchamona w listopadzie 1922 roku

stao si tak wielk niespodziank, bo przedtem niewiele byo o nim wiadomo.

Laska Aarona
Jak czytamy w Biblii, Mojesz najpierw uciek do ziemi Madianitw, we wschodniej czci pwyspu Synaj. Jego pierwsza ona, Nefretiti, zmara na krtko przedtem i cho nie odkopano jej szcztkw, to jednak w latach trzydziestych w krlewskim grobowcu w Amaraie znaleziono kartusz z jej imieniem. U Madianitw Mojesz polubi Sefor, crk arcykapana Jetra, ona za urodzia mu dwch synw, Gerszoma i Eliezera. W literaturze pozabiblijnej Sefora (Ptaszka") bya postaci z mitologii ydowskiej i miaa pazury zamiast stp, podobnie jak jej poprzedniczka w staroytnym Sumerze, Lilit. Ojciec Sefory, Jetro, by potomkiem Ezawa i jego ony Baszemat, crki pierwszego syna Abrahama, Izmaela. Nastpnie Biblia opowiada o Mojeszu, ktry ujrza ognisty krzew na grze Horeb na Synaju. Krzew ten otaczao pomienne wiato, ale on sam nie pon -natomiast z jego wntrza wyfrun anio. Potem Bg pojawia si osobicie, by oznajmia Mojeszowi, e nazywa si Jestem, ktry Jestem" (Jahwe). Mojesz czyni przygotowania do powrotu do Egiptu i uwolnienia Izraelitw, z ktrych nowe wadze uczyniy niewolnikw. W owym czasie wygasa dynastia Amarna, skoczyo si te panowanie generaa Horemheba, a w Egipcie nastaa zupenie nowa wadza: XIX dynastia, ktrej zaoycielem by faraon Ramzes I. Spdziwszy wiele lat poza Egiptem, Mojesz (Echnaton) zapyta Boga, w jaki sposb ma udowodni swoj tosamo wobec Izraelitw, i wwczas otrzyma trzy wskazwki. Intrygoway one teologw od bardzo dawna, bo cho Biblia (Stary Testament na rwni z Nowym) potpia wszelk magi, Mojeszowi przykazano, aby dokona magicznych sztuczek. Na og kiedy mowa jest o wyczynach magicznych, nazywa si je cudami", co wskazuje na to, e zdolnoci czowieka pochodz od siy wyszej, czyli od Boga. Lecz w tym wypadku Mojeszowi dana jest naprawd boska moc, ktra ma przekona Izraelitw, e jest on autentycznym wysannikiem Jahwe. Najpierw polecono mu rzuci na ziemi lask, ona za przemienia si w wa, ktry po podniesieniu na powrt sta si lask. Potem mia woy rk w zanadrze, a po wyjciu bya pokryta trdem biaym jak nieg, lecz po ponownym woeniu w zanadrze okazaa si normalna. Na koniec mia zaczerpn wody z Nilu i wyla na such ziemi, gdzie przemieni si w krew. Mojesz wydawa si usatysfakcjonowany tymi wskazwkami, lecz wyzna, e nie jest wymowny", a usta jego ociay i jzyk zesztywnia", co oznaczaoby, e nie zna biegle hebrajskiego. Ustalono wic, e jego brat Aaron, ktry by bardziej wygadany, wemie na siebie rol tumacza. Do tego momentu opowieci znana bya jedynie bezimienna siostra Mojesza, a tu nagle znajduje si brat imieniem Aaron, a jego pojawienie miao do dziwaczne konsekwencje.-Mojesz i Aaron powdrowali do Egiptu i dali si pozna Izraelitom. Ale to nie przed nimi, lecz przed faraonem zamienili lask w wa. Co wicej, sztuki tej dokona nie Mojesz -jak byo planowane - lecz Aaron. Fragment ten ma szczeglne znaczenie, poniewa wskazuje na pochodzenie Aarona z rodu faraonw. Rytua laski-wa i uschnitej rki (przedstawione w Biblii jako magiczne) stanowiy od dawna cz ceremonii odmodzenia krlw egipskich. Podczas tych ceremonii wzmocnieniu ulegaa ich boska potga. Faraonowie mieli ca kolekcj bere (lasek) na rne okazje, a bero uywane podczas rytuau odmadzania zakoczone byo mosinym wem. Ponadto do zwyczajw faraonw naleao przykadanie prawej doni do piersi, a lewa rka j podtrzymywaa. Przygotowania do tej ceremonii zostay uwiecznione w postaci rysunku na grobowcu Cherofa, jednego ze sug krlowej Tije, a scena przedstawia jej ma Amenhotepa III (ojca Mojesza). Czy wic Echnaton (Mojesz) mia brata, ktry sam by faraonem - czowiekiem, ktrego los by nieznany i o ktrym napisano w kronikach, e raczej znikn ni umar? Rzeczywicie - mia brata mlecznego, a jego matk bya Tej, piastunka Echnatona i Nefretiti. Zasiada na tronie faraona zaledwie przez kilka tygodni po abdykacji Echnatona, a mia na imi Semenchkare. By wnukiem wezyra Jusufa-Jujego i synem Ai (brata matki Echnatona, Tije). cilej mwic, jego imi brzmiao Semenkh-ka-ra (Krzepka jest dusza Ra). Ra by pastwowym bogiem-socem w Domu wiata" w Heliopolos zwanym On, faraon

Semenkh-ka-ra zwa si te Semenkh-ka-ra-on, z kocwki tego imienia wywodzi si imi Aaron. Maneton w Licie krlw egipskich odnotowa Semenkhkarego (Arona) pod imieniem Achencheres, lecz potem zostao ono znieksztacone (przez ojca Kocioa Euzebiusza) na Cencheres. Pod tym imieniem (a raczej kolejn jego wersj Cinciris) faraon Semenkhkare odegra ogromn rol w historii Irlandii i Szkocji, poniewa by ojcem ksiniczki Scoty, ktrej potomkami byli szkoccy Celtowie. Jej egipskie imi brzmiao Meritaton, za ma wzia sobie Niul, gubernatora Capacyrontu nad Morzem Czerwonym. Niul urodzi si jako ksi pooonej nad Morzem Czarnym Scytii (Scotii) i zgodnie z XVIIwieczn Histo-ri Irlandii Niul i Aaron nawizali wizy przyjani". Celtycki tekst podaje dalej, e Gaedheal (Gael), syn Niula i Meritaton (ksiniczki Scotii) przyszed na wiat w Egipcie w czasach, gdy Mojesz sta si przywdc dzieci Izraela".

Tajemnica grobowcw
W Journal of Near Eastern Studies" (t. 14, 1995) czytamy, e skoro Nefretiti zostaa wyznaczona na wielk krlewsk maonk" Echnatona, w jej yach musiaa bez wtpienia pyn krlewska krew. Dziki temu maestwu Echnaton osign pozycj faraona, poniewa bya dziedziczk tradycji krlewskiego domu, ale wielu egiptologw (nie ustajcych w prbach zdeprecjonowania dynastii Amaray, ktrej dzieje nie pokrywaj si ze Starym Testamentem) z lekcewaeniem wypowiada si o pochodzeniu Nefretiti. Twierdz, e nie jest pewne, czy bya crk Amenhotepa III i Sitamun, lekcewa te fakt, e graniczna stela Echnatona wymienia j jako nastpczyni tronu, nazywajc j Maonk Grnego i Dolnego Egiptu, Pani Obydwu Krajw". W gruncie rzeczy z caej liczcej 3 tysice lat historii egipskich dynastii faraonw wizerunek Nefretiti by najlepiej znany spord wszystkich krlowych, a jej pozycje, ugruntowuje liczba kartuszy z jej imieniem: szedziesit siedem wobec zaledwie trzech z imieniem jej ma Echnatona. Wracajc do wygnania Echnatona na Synaju, naley podkreli, i nie ma jakichkolwiek dowodw na to, e zmar - on po prostu znikn z Egiptu, a cho istnieje wiele spekulacji na temat Semenkhkarego, to o jego mierci take nie ma wzmianki w egipskich kronikach. Grobowiec, wok ktrego tocz si obecnie spory w zwizku z postaciami Semenkhkarego i Echnatona, to nie ten, ktry znajduje si w Amarna, lecz inny, opatrzony w tebaskiej Dolinie Krlw symbolem KV 55. Grobowiec ten- nie dokoczony i zniszczony przez wod- odkryto w styczniu 1907 roku. Mia tylko jedn krypt, a znajdujce si w niej ciao zidentyfikowano jako kobiece. Z pocztku sdzono, e jest to matka Echnatona, krlowa Tije, ale byy to jedynie domysy, poniewa nie znaleziono kartusza, ktry by ujawni imi osoby pogrzebanej. Pozostay tylko resztki pokrytego zotem sarkofagu Tije. Potem znaleziono jeszcze jedno nie zidentyfikowane ciao kobiety w pobliu grobowca KV 35 (nalecego do Amenhotepa II) i obecnie panuje opinia, e to wanie jest ciao krlowej Tije. Tu po tym odkryciu ciao z grobowca KV 55 (ktre w gruncie rzeczy byo ju tylko kiepsko zachowanym szkieletem) w tajemniczy sposb zmienio pe, w zwizku z tym stwierdzono, e s to szcztki Echnatona. Przyczyn tej zmiany pogldu by fakt, i wczesne wizerunki faraona przedstawiaj go z mocno zaokrglon czci brzuszn. Lecz Sztuka Amarny, jak j nazwano, bya jedynym w swoim rodzaju zjawiskiem w cywilizacji egipskiej. Polegaa midzy innymi na deformacji niektrych czci ciaa, czego przykadem moe by nienaturalnie wyduona szyja na popiersiach Nefretiti. Rewolucyjne dziea artystw tamtego okresu naley traktowa jak wspczesn twrczo Picassa, w ktrej trudno doszuka si prawdziwych proporcji cia jego modeli! Majc to na wzgldzie i uznajc, i ciao ma wybitnie kobiece cechy, niektrzy egiptolodzy (pragncy podbudowa swoj teori o Echnatonie) sugerowali, e by on w rzeczywistoci kobiet przebran za mczyzn. Pomijali kompletnie fakt, i mia z Nefretiti sze crek. Inni, ktrzy wyznawali pogld, e jest to ciao mczyzny, jakkolwiek o nietypowej budowie, uznali, i natknito si na szcztki Semenkhkarego - ale opinia ta nie znajduje uzasadnienia, nie potwierdza jej bowiem aden napis nagrobny. W grobowcu znaleziono rwnie cztery alabastrowe stokowe amfory z piknie

rzebionymi kobiecymi gowami, lecz nie ma na nich adnych inskrypcji. Niezalenie od sporw toczcych si wok kwestii, czy szcztki nale do Echnatona (Mojesza), czy do Semenkhkarego (Aarona), wiadomo z inskrypcji, e grobowiec przygotowywano dla kobiety z krlewskiego rodu. Mimo i napisy s mocno uszkodzone, to jednak wida wyranie, e imi mieszkaca ma kocwk esk. Co si za tyczy Echnatona, to jego doskonale zaprojektowany grobowiec znajduje si w Amarnie, a zosta wykuty w skale okoo szstego roku jego siedemnastoletnich rzdw. Znaleziono te zewntrzn z trzech trumien (gwny sarkofag), brakuje jednak dwch wewntrznych, w ktrych spoczywao ciao. Brak te skadanych zazwyczaj do grobowca przedmiotw, co oznacza, e nigdy nie zrobiono z niego uytku. Znaleziono take urn na wntrznoci Echnatona (z czterema przedziaami na poszczeglne narzdy), lecz bya pusta, czysta i z pewnoci nigdy nie uywana. Wstawiono j zgodnie ze zwyczajem po prostu do grobowca z myl o tym, e potem uzupeni si jej zawarto.

Ustalilimy, e wyjcie Izraelitw z Egiptu nastpio okoo 1330 roku p.n.e., ale zanim podejmiemy dalsze dociekania, powinnimy zastanowi si nad stwierdzeniem zawartym w Pierwszej Ksidze Krlewskiej (6:1), e witynia krla Salomona zostaa zbudowana w czterysta osiemdziesitym roku po wyjciu. Okres panowania Salomona mona okreli z do du dokadnoci dziki datowanym wedug systemu astronomicznego kronikom asyryjskim, ktre wspominaj o bitwie o Karkar w 854 roku p.n.e. Udzia w tej bitwie wzi krl Izraela Ahab, majc za sojusznika Hadada-idri z Damaszku, a by to dwudziesty pierwszy rok panowania Ahaba. Cofajc si w czasie wedug dat panowania krlw Judy i Izraela, koo 970 roku p.n.e. dochodzimy do Salomona, a budow wityni rozpoczto okoo 966 roku p.n.e. Jeli do tego dodamy czterysta osiemdziesit lat, to otrzymamy dat wyjcia w 1446 roku p.n.e., czyli znacznie wczeniej, ni obliczylimy. Ale rozwaajc informacje zawarte w Pierwszej Ksidze Krlewskiej,trzeba wzi pod uwag inny wany czynnik. Najstarsze partie Starego Testamentu powstay podczas niewoli babiloskiej, poczynajc od 586 roku p.n.e., czyli po okresie panowania wszystkich krlw Judy nastpcw Salomona i Dawida. Ustalono, e wadca z kadego pokolenia rzdzi czterdzieci lat, dlatego rzdy Dawida i Salomona trway dokadnie czterdzieci lat (Druga Ksiga Samuela 5:4 i Pierwsza Ksiga Krlewska 11:42). Biblia wymienia dwanacie pokole od Jakuba (ktry zabra Izraelitw do Egiptu) do Salomona, a w wyniku tego mamy 480 lat (12x40). Na tej podstawie dokonano oblicze, jako punkt wyjcia traktujc dat przybycia Izraelitw do Egiptu, a nie moment wyjcia z niego. Problem polega na tym, e autorzy Pisma, ktrzy dokonali tych oblicze, pominli cztery wieki historii dzielce Ksig Rodzaju od Ksigi Wyjcia, a wic czterdziestoletnie cykle wadzy nie mogy by zastosowane wstecz, do Jakuba. Zastosowano je zatem do okresu midzy wyjciem a panowaniem krla Salomona, cho nie byo to zgodne ze standardem pokoleniowym. Jak stwierdzi w 1923 roku profesor T. Eric Peet, egiptolog, liczba czterystu osiemdziesiciu lat podana w Pierwszej Ksidze Krlewskiej, jest mocno podejrzana". Spdziwszy jaki czas na Synaju wrd Madianitw po swojej abdykacji okoo 1361 roku p.n.e., Mojesz (Echnaton) powrci do Egiptu z Semenkhkarem (Aaronem), eby zbuntowa Izraelitw przeciwko faraonowi Ramzesowi I, ktry wielu z nich trzyma w niewoli. Dynastia Echnatona wygasa wraz z faraonem Horemhebem, ktry nie mia prawego potomka, a nowa zacza si w chwili objcia tronu (okoo 1335 roku p.n.e.) przez pierwszego urzdnika Horemheba, Ramzesa, syna dowdcy armii imieniem Seti. Demonstrujc mu tajemny rytua z lask przemienion w wa i uschnit rk, Mojesz i Aaron zakwestionowali prawa Ramzesa do tronu, lecz wadca sprawowa kontrol nad armi, a fakt ten mia decydujce znaczenie w konfrontacji si. Mojesz zebra swoich zwolennikw w uru, a nie zdoawszy odzyska tronu faraona, potrafi przekona Ramzesa, eby pozwoli jemu i Izraelitom opuci kraj. Ramzes doy tylko drugiego roku panowania. Moe to, lecz nie musi, by rwnoznaczne z biblijnym podaniem o mierci faraona podczas pocigu za Izraelitami, lecz bezporednio po tym wydarzeniu (nawet jeszcze przed mumifika-cj Ramzesa) syn zmarego

Wyjcie

Seti I poprowadzi swoje oddziay przez terytorium Synaju i Syrii, przypuszczajc szturm na Palestyn. Ju sam fakt, e nazwa Izrael" jest wymieniona w dokumentach tej operacji wojskowej, dowodzi, i Izraelici znajdowali si w tym czasie w Palestynie, gdy Izraelitami (dziemi Izraela) nazywano tylko i wycznie urodzonych w Egipcie potomkw JakubaIzraela. Poza Egiptem i przed wyjciem z Egiptu byo sporo Hebrajczykw, ale nie byli oni Izraelitami, nie istnia te kraj zwany Izraelem. Ze staroytnych dokumentw wynika, e Hebrajczycy yli w Palestynie na dugo przed wyjciem Izraelitw z Egiptu. Znajdujemy wzmianki o nich w pismach z okresu panowania Amenhotepa III i Echnatona. W 1887 roku pewna chopka znalaza w ruinach Amarny du liczb glinianych tabliczek, ktre -jak si okazao - zawieray korespondencj dyplomatyczn midzy rozmaitymi wadcami Palestyny i faraonami XVIII dynastii. Z tego zbioru dokumentw (zwanych Listami z,Amarny) mona wywnioskowa, e w czasach Echnatona imperium egipskie chylio si ku upadkowi, Hetyci napadali na Syri, a Abdakhiba, mitan-nijski rzdca Jerozolimy, prosi Echnatona o pomoc w walce z najazdami Hebrajczykw (zwanych Habiru). Informacje o kampanii Setiego pochodz z ogromnej granitowej steli, odkrytej w 1896 roku przez brytyjskiego archeologa W. M. Flindersa Petriego. Znaleziono j w tebaskiej wityni grobowej faraona Merenptaha (okoo 1236-1202 p.n.e.), a kronika na niej spisana rozpoczyna si za panowania ojca Echnatona, Amenhotepa III. Merenptah (wnuk Setiego I) kontynuowa opis po drugiej stronie steli, a w pitym roku swego panowania mwi o izraelickich mieszkacach Palestyny. Izraelici nie tylko zdyli ju przeby pustynne rejony Synaju, lecz nawet mieszkali w Palestynie dostatecznie dugo, aby stanowi powane zagroenie dla faraona. Stela izraelicka, jak siej obecnie nazywa, znajduje si w muzeum w Kairze, a w tekcie opisujcym czasy Merenptaha zamieszczono take szczegy skierowanych przeciwko Izraelitom wypraw, ktre egiptolodzy przypisuj panowaniu jego poprzednikw, Ramzesa II i Setiego I. Na steli czytamy: Izrael zosta spustoszony, jego nasienie nie istnieje; Palestyna zostaa wdow Egiptu". Z tej sekwencji zdarze wynika, e wyjcie Izraelitw z Egiptu musiao nastpi w roku mierci Ramzesa I - pierwszego roku panowania faraona Setiego I (okoo 1333 roku p.n.e.). Ale gdy wczytamy si w biblijn relacj wyjcia i dramatyczny opis przebycia Morza Czerwonego (Morza Trzcin - Jam Suf), ktrego wody rozdzieliy si, a Izraelici szli przez rodek morza po suchej ziemi, majc mur z wd po prawej i po lewej stronie" (Ksiga Wyjcia 14:22), to dojdziemy do wniosku, e Izraelici wcale nie musieli przekracza morza. Napisano, e Mojesz powid swj lud z Awaris (Piramzes) na rwninach Goszen w delcie Nilu, skd udali si na Synaj drog prowadzc do kraju Madianitw. Ale owa droga biegnie przez pustyni na pnoc od Morza Czerwonego, tam gdzie obecnie znajduje si Kana Sueski. Czyli ten element historii Mojesza jest rwnie mityczny, jak dka z sitowia.

Rozdzia 19 Magia gry

Piec i piramidy
Dochodzimy do momentu, kiedy Mojesz wraz z Izraelitami zakadaj obz pod wit gr - pozornie t sam, na ktrej spotka si z Jahwe i widzia poncy krzew. Gra w tym miejscu opowieci nosi nazw Synaj (Ksiga Wyjcia 19:11), tymczasem ta pierwsza nazywaa si Horeb (Ksiga Wyjcia 3:1 i 17:6), pod t nazw pojawia si zreszt pniej (Ksiga Wyjcia 33:6). Na tej podstawie wielu badaczy doszo do wniosku, e byy dwie wite gry. Naley pamita, e a do IV wieku n.e. w ogle nie byo gry Synaj. Podobnie jak w przypadku gry Ararat, ktr to nazw w rzeczywistoci nosi cay obszar, grzysta strefa pwyspu Synaj jest rwnie rozlega, a poudniowemu szczytowi, zwanemu gr Synaj, nazw t nadali greccy mnisi chrzecijascy 1700 lat po Mojeszu. Gra ta (obecnie zwana Gebel Musa - Gra Mojesza") nie jest ow wit gr Horeb z Biblii, gdy Horeb to szczyt

obecnie zwany gra Serabit. Wznosi si na blisko 800 m nad poziom morza, na drodze z delty Nilu (przed gr Mojesza) w miejscowoci Serabit el-Khadim. S tam kopalnie turkusw, dokonano te w niej najwaniejszego odkrycia z czasw biblijnych, cho w pierwszej chwili badacze nie zdawali sobie sprawy z wagi tego znaleziska. Od najdawniejszych czasw Synaj stanowi cz Egiptu, ale nie byo na nim garnizonw wojskowych, nie mia te wicekrla. W okresie XVIII dynastii (dynastii Echnatona) mieszkacy pwyspu podlegali wadzy dwch urzdw: krlewskiego kanclerza i krlewskiego wysannika w obcych krajach. W czasach Thotmesa IV iAmenhotepa III (okres wadzy wezyra Jusufa-Juji) krlewskim wysannikiem by urzdnik imieniem Neby. By te naczelnikiem miasta i dowdc wojsk aru, gdzie po abdykacji Echnatona nadal trwa kult Atona jeszcze w okresie panowania Ai i Tutanchamona. Od czasw Amenhotepa III (ojca Mojesza) stanowisko kanclerza zajmowali dziedzicznie czonkowie rodziny Panehas, a Echnaton (Mojesz) wyznaczy jego potomka, niejakiego Panahesego, na rzdc Synaju. Dlatego wiedzia, e po ucieczce z Egiptu Synaj bdzie dla bezpiecznym miejscem, gdzie znajdzie schronienie i gdzie na grze Serabit znajdowaa si witynia. witynia ta zbudowana zostaa w ogromnej grocie w stoku gry. Z dawien dawna powicona bya bogini Hathor, ale w owym czasie Mojesz przemianowa j na przybytek Atona (Adonai). Przez ponad 3 tysice lat nikt nie wiedzia o jej istnieniu. Dopiero sto lat temu miejsce to odkry sir Flinders Petrie i nieoczekiwanie dla siebie samego odnalaz biblijn wit gr.

Plan wityni na grze Synaj w Serabit el-Khadim

W gbokiej na blisko 70 metrw grocie Hathor Petrie odnalaz wapienn stel faraona Ramzesa I. Na pycie Ramzes (tradycyjnie uznawany za wroga Ato-na) okrela siebie jako wadc wszystkiego, co Aton obejmuje". Petrie znalaz take pochodzc z dynastii Amarna gow posgu matki Mojesza, krlowej Tije, z jej kartuszem umieszczonym na

koronie. To nie wszystko. W dolnej czci wityni Petrie natkn si na du ilo biaego proszku, a w witynnym portyku odkry dwa stokowe kamienie (o ksztacie szem) o rozmiarach odpowiednio 15 i 22 cm. Przy pnocnym wejciu byy te trzy prostoktne zbiorniki i wielki metalurgiczny tygiel, ponadto dwa dziwnie uformowane otarze awowe jeden z wgbionym przodem, drugi z dwupoziomow powierzchni grn. Przez kilka dziesitkw lat egiptolodzy zachodzili w gow, do czego w wityni mg suy w tygiel, spierali si te o tajemnicz substancj zwan mfkzt, ktr kilkanacie razy wymienia si w inskrypcjach naciennych i na steli. Niektrzy twierdz, e chodzi o mied, inni uwaaj, e to turkus, jeszcze inni, e malachit, ale wszystko to s jedynie domysy, a wewntrz nie znaleziono nawet ladu ktrej z tych substancji. Jeeli podstawow funkcj mistrzw w wityni byo wydobywanie turkusw, to w grobowcach egipskich z pewnoci znaleziono by wiele okruchw tego pszlachetnego kamienia, ale ich nie znaleziono. Innym zjawiskiem budzcym zdumienie byy niezliczone znaki odnoszce si do chleba", a take hieroglif ajin oznaczajcy wiato" (0) znaleziony w wityni Krlw. Tymczasem zagadka staje si jasna, gdy przyjmiemy, i mfkzt oznacza wznoszcy si do gry ognisty kamie". Po wielu dyskusjach stwierdzono, e biay proszek i kamienie szem maj prawdopodobnie zwizek z jakim rodzajem rytuaw ofiarnych, lecz cz badaczy zwraca uwag, i skadanie ofiar ze zwierzt nie byo w Egipcie praktykowane. Poza tyrri wrd kilku ton biaego proszku nie natrafiono na szcztki koci ani innych fragmentw zwierzcych - by nieskalanie czysty. Petrie znalaz po prostu laboratorium alchemiczne Echnatona, piec, w ktrego pomieniach rodzi si wity ognisty kamie wysokospinowego szem-an-na. Czytane w tym kontekcie sowa Ksigi Wyjcia nagle nabieraj sensu:
Gra za Synaj bya caa spowita dymem, gdy Pan zstpi na ni w ogniu i unis si dym z niej jakby z pieca i caa gra bardzo si trzsa. (Ksiga Wyjcia 19:18)

Jest to oczywicie reminiscencja wczeniejszego fragmentu w Ksidze Rodzaju o tym, co miao miejsce przed przymierzem z Abrahamem:
A kiedy soce zaszo i nasta mrok nieprzenikniony, ukaza si dym jakby wydobywajcy si z pieca i ogie niby gorejca pochodnia i przesuny si midzy tymi poowami zwierzt. (Ksiga Rodzaju 15:17)

Teraz innymi oczami spojrzymy na krzew, ktry pon, ale si nie spali (Ksiga Wyjcia 3:4), poniewa opis ten jest dokadnie taki sam jak eksperyment (rozdzia 13) przeprowadzony z owkiem, ktry sta pionowo w epicentrum eksplozji, ale nawet nie drgn pod wpywem podmuchu. W Ksidze Wyjcia (32:20) czytamy, e Mojesz porwa cielca, ktrego uczynili Izraelici i spali go w ogniu, star na proch". Dokadnie taki sam proces zachodzi w piecach szem-an-na. Wynika std, e kapani bogini Hathor palili w nich ogie na wiele pokole przed kapanami Atona z czasw Echnatona. Oczywicie to prapradziadek Echnatona Thot-mes III jako pierwszy uzna starodawn wiedz mistycznych szk i zaoy Biae Bractwo Mistrzw Rzemiosa (rozdzia 13). To on kaza wyku w skale wityni Hathor, ktr przedstawiano jako matk karmic jego syna Amenhotepa II. W Egipcie znana bya jako Pani Turkusw, a Serabit el-Khadim na Synaju syno z kopalni turkusu. Hathor to jedno z wciele wielkiej matki Izydy, a jej kult ma szczeglne znaczenie, poniewa jej wizerunek i imi pojawiaj si na najstarszym przedmiocie znalezionym w Egipcie - zielonej upkowej palecie z czasw krla Narmera, ktry panowa okoo 3200 roku p.n.e., w czasach Tubal-kaina, jeszcze przed pierwsz dynasti egipsk. Cho wielu bogw i wiele bogi ulego z czasem zapomnieniu, Hathor zbudowano now wityni jeszcze w czasach Ptolemeusza IX, w okresie poprzedzajcym podbj rzymski. Podczas trzydziestu lat jego rzdw przedostatniej przedstawicielce faraonw, synnej krlowej Kleopatrze VII (okoo 51-30 roku p.n.e.), wyryto tylko jeden wizerunek i to wanie na cianie wityni Hathor. (Tu dla porwnania warto wspomnie, e Kleopatra ya o 1000 lat bliej naszych

czasw ni czasw krla Narmera.) Ale dlaczego Hathor zdobya tak wan pozycj i jakie miaa relacje ze sonecznym dyskiem Atona? Bya najpotniejszym bstwem opiekuczym, a jako crka Ra daa ycie Socu. Na upkowej paskorzebie z czasw faraona Mykerinosa (okoo 2520 roku p.n.e.) dysk Atona znajduje si midzy jej rogami. Podobnie przedstawiano j gdzie indziej. Na wszystkich wizerunkach Hathor ma rogi, podobnie jak czasem Izyda i inni bogowie, poniewa oznaczay one zdolno do przyjmowania wiedzy i byy czym w rodzaju anten nadawczo-odbiorczych. Z tego powodu bogowie i boginie niejednokrotnie przedstawiano jako byki, krowy, kozy czy barany, a eska posta bogini-krowy takiej jak Hathor symbolizowaa ponadto macierzysk opiekuczo. Rogi eskie czsto symbolizuje horyzontalnie pooony pksiyc, natomiast emblematem mskim jest dysk soneczny. Poniewa rogi symbolizuj kontakt z bogami, czsto w pniejszym okresie stanowiy ozdob koronowanych gw i wojownikw. Przymocowywano je do hemw, co wida na wizerunkach frankoskiego krla Chlodwiga. Ci, ktrzy bezporednio kontaktowali si z bogami, mieli na gowie rogi, dlatego Micha Anio doda je do synnej statuy Mojesza na rzymskim pomniku ku czci papiea Juliusza II. Wadze kocielne byy tym nieco zgorszone, w tym bowiem czasie rogi kojarzyy si z diabem, a tradycyjny kozio w symbolu Kozioroca (symbol biblijnych spadkobiercw Chama i Graala) oznacza herezj czarnoksistwa. Hathor pierwotnie bya krlow Zachodu, Pani wiata Podziemnego, dokd prowadzia tych, ktrzy znali waciwe zaklcia. Czczono j jako opiekunk kobiet, pani sykomoru, bogini mioci, grobowcw i pieni. To z jej mleka faraonowie czerpali sw bosko, sami stajc si bogami. Na jednej z kamiennych tablic w pobliu wejcia do groty w grze Serabit znajduje si wizerunek Thotmesa IV w towarzystwie Hathor. Obok stoj dwie wazy ofiarne pene kwiatw lotosu, za nim za widzimy mczyzn nioscego bochenek biaego chleba. Na innej steli przedstawiono masona Anchiba ofiarujcego krlowi dwa stokowe bochenki, w innych miejscach kompleksu wityni znajdujemy podobne wizerunki. Jednym z najciekawszych jest zapewne rysunek przedstawiajcy Hathor i Amenhotepa III. Bogini ma na gowie rogi z dyskiem sonecznym, w jednej rce trzyma naszyjnik, drug podaje faraonowi symbol ycia i wadzy. Za ni postpuje skarbnik Sobekhotep, ktry trzyma w pogotowiu stokowy szem biaego chleba". W innym miejscu Sobekhotep przedstawiony jest jako Nadzorca Tajemnic Domu Zota, ktry przynosi Jej Wysokoci szlachetne kamienie". Nie przypadkiem na upkowej pycie, ktr zdobi dysk Atona, faraon Myke-rinos postanowi umieci wizerunek Hathor obok swego i ony, gdy witynia bogini na grze Serabit na Synaju miaa bezporedni zwizek z budow piramid. Czasy panowania IV dynastii Mykerinosa to epoka wznoszenia wielkich piramid w Gizie: Cheopsa, ktry zbudowa Wielk Piramid (okoo 146 m wysokoci), Che-frena, budowniczego Drugiej Piramidy (okoo 143 m wysokoci) i Mykerinosa, ktry wnis dla siebie tak zwan Trzeci Piramid (okoo 65 m wysokoci).Biay proszek, sucy wedug tradycji Gwiezdnej uny jako pokarm dla wietlistego ciaa kapanw i faraonw z rodu Smoka, nie musia by wytwarzany w duych ilociach. Tymczasem laboratorium w wityni Hathor na Synaju byo przystosowane do produkcji masowej. Dlaczego?

Amenhotep III z bogini Hathor i skarbnikiem Sobekhotepem, ktry trzyma stokowy Szem-an-na

Jeli przypomnimy sobie eksperymenty omwione wczeniej (rozdzia 14), to zrozumiemy, e proszek wznoszcego si ognistego kamienia" moe nie tylko poszerza ludzk wiadomo, lecz suy take jako jednoatomowy nadprzewod-nik nieczuy na siy grawitacji. Jednym z najwikszych badaczy grawitacji poczwszy od lat szedziesitych biecego stulecia by rosyjski fizyk Sacharow, a matematyczne podstawy jego teorii (opartej na grawitacji jako punkcie zerowym) zostay opublikowane przez Hala Puthoffa z Institute of Advanced Studies w Physical Review A" (t. 39, nr 5, l marca 1989 r.). Puthoff zwraca uwag, e poniewa grawitacja ma wpyw na czasoprzestrze, to biay proszek moe j zakrzywia. Nazwa go niezwyk substancj" o grawitacji mniejszej od zera! Jak wynika z analizy chemicznej proszku, moe on nie tylko way mniej ni nic i znika w nieznanym wymiarze, ale nawet naczynie, w ktrym si znajduje, take moe way mniej ni nic. W odpowiednich warunkach zatem proszek moe przenosi swoj wasn niewako na pojemnik, na przykad naczynie albo rwnie dobrze ogromny blok kamienny. W jaki sposb zbudowano piramidy? Czy potne kamienne bloki o wadze od 2,5 do 15 ton zostay podniesione z tak niewiarygodn precyzj przez setki tysicy niewolnikw, majcych do dyspozycji jedynie liny i rampy i pracujcych przez wiele lat -jak si powszechnie przypuszcza? Z pewnoci nie. Aby zbudowa pochy cian o gradiencie l: 10 na szczycie, trzeba by najpierw skonstruowa ramp liczc okoo 1500 m dugoci, czyli trzy razy tyle, co wysoko piramidy. Budowa niewtpliwie bya znacznie prostsza, a piramidy musiano postawi dziki zastosowaniu technologii nadprzewodzcego wznoszcego si ognistego kamienia" - witego, antygrawitacyjnego szem-an-na produkowanego w wityni Hathor na grze Serabit. Samo sowo piramida" wywodzi si od greckiego rzeczownika pyr, oznaczajcego ogie", a piramidy byy w istocie budowlami zrodzonymi z ognia". Wielkie piramidy w Gizie miay rzekomo suy jako grobowce Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa, tymczasem przebadano dokadnie ich wntrze oraz podziemne komory i przejcia, w ktrych nie ma ladu cia zmarych, a mumii faraonw Starego Pastwa nie znaleziono nigdzie indziej. Staroytna legenda gosi, e w tajnej skrytce Komory Krla w Wielkiej Piramidzie budowniczowie umiecili instrumenty z elaza, bro, ktra nie rdzewieje, szko, ktre si zgina, lecz nie pka oraz tajemnicze zaklcia". Co jednak znaleli pierwsi badacze kalifa Al-Mamuna w IX wieku, ktrzy przebili si do zaplombowanej komnaty? Zarwno wtedy, jak dzi bya tam tylko granitowa, pusta skrzynia bez pokrywy. W rodku nie znaleziono adnego ciaa, jedynie warstw tajemniczego proszku. Po do powierzchownym badaniu stwierdzono, e to mieszanina skalenia i miki, a obie substancje nale do grupy krzemianw glinowych. Podczas ostatnich bada biaego proszku" stwierdzono, e glin i krzem stanowi dwa z podstawowych pierwiastkw skadowych poddanej analizie prbki, o ktrej wiadomo, e w stu procentach skada si ze zwizkw

platynowcw. Standardowe testy laboratoryjne polegaj na bombardowaniu prbki ukiem prdu staego przez 15 sekund przy temperaturze sigajcej 5500 stopni Celsjusza, czyli takiej jak na powierzchni Soca. Jeli jednak wyduy si czas palenia poza normalne limity laboratoryjne, ukazuj si szlachetne metale, z ktrych skada si ta substancja. Pobiena analiza dowodzi, e 5 procent suchej masy tkanki naszego mzgu stanowi wgiel, natomiast bardziej dogbne badania ujawniaj, e znajduje si tam take iryd i rod w stanie wysokospinowym. Zapiecztowana w dawnych czasach Komora Krla bya w gruncie rzeczy pomylana jako nadprzewodnik zdolny przenosi faraona do innego wymiaru czasoprzestrzeni za porednictwem pola Meissnera (spolaryzowana aura magnetyczna ciaa). Tu wanie znajdowao si przejcie, o ktrym mowa w Ksidze umarych. W przejciu tym pomagao pytanie Co to jest"? (Manna?}, a mwi o tym inskrypcja niedaleko wejcia do Komory Krla. Ten hieroglificzny symbol naley odczyta jako chleb".

Miriam i Ksiga Jaszera

Ale by jeszcze jeden wany czonek rodziny egipskiej: Miriam, siostra Mojesza. Starsza siostra pojawia si co prawda w opowieci o dce z sitowia (Ksiga Wyjcia 2:7), ale nie wymienia si tam jej imienia. Znacznie pniej (Ksiga Wyjcia 15:20) pojawia si niewiasta imieniem Miriam, jako siostra Aarona. Wreszcie (Ksiga Liczb 26:59) dowiadujemy si, e Miriam bya siostr Mojesza i Aarona. Hebrajskie imi Miriam jest odpowiednikiem greckiego Maria, a wywodzi si w pierwszym rzdzie z egipskiego imienia Mert, co oznacza ukochana". Nic wic dziwnego, e w kronikach rodziny Echnatona pojawia si dwukrotnie imi Meritaton (Ukochana Atona): jedno nosi jego crka, drugie wnuczka. Okrelenie Meri przydawano take samej krlowej Nefretiti - starszej siostrze przyrodniej i onie Echnatona. Bya ona rwnie mleczn siostr Semenkhkarego, gdy jej mamk bya jego matka Tej z domu Lewiego. Z tego wzgldu inskrypcja na jej grobowcu w Amarnie przedstawia j jako Niak i Opiekunk Krlowej". W odniesieniu do Echnatona nazywa si j Wielk Niak, Karmicielk Boga, Ozdob Krla". W wietle tych danych przyjto kilka lat temu, e Nefretiti bya ow starsz siostr Mojesza, ktra pojawia si na brzegu rzeki, gdy by on jeszcze niemowlciem. Teoretycznie takie wyjanienie wydaje si zupenie zgodne z logik, ale skoro wiadomo, e historia o dce z sitowia jest fikcyjna, tosamo siostry Mojesza w tej czci opowieci o jego losach jest praktycznie nieistotna. Natomiast pniejsza Miriam odgrywa znacznie waniejsz rol. Po raz pierwszy pojawia si z Mojeszem i Aaronem na Synaju. W tym wypadku okrelenie Meri stosuje si do innej przyrodniej siostry i ony Echnatona. Ta modsza krlowa nosia miano Krlewskiej Faworyty, Dziecka ywego Atona". Zastpowaa krlow Nefretiti, z ktr pod wieloma wzgldami rywalizowaa. Lepiej znana jest obecnie pod imieniem krlowej Kiji. Ow wan maonk Echnatona (Mojesza) bya Merikija, Wielka Ukochana" - crka Amenhotepa III i jego trzeciej ony Gilukhipy. Kija cieszya si tak wielkim powaaniem midzy innymi dlatego, e (w przeciwiestwie do starszej krlowej Nefretiti) urodzia Echnatonowi syna, ktry zosta w przyszoci faraonem Tutanchamonem. Wysok pozycj Kiji wzmacniaa jej matka, ktra (przed polubieniem faraona Amenhotepa III) bya ksiniczk mezopotamsk, crk krla Szutama z Mi-tannii. Imi Kija wywodzi si od mitannijskiej bogini Khiby (wymawia si jak Kija), a wanie rzdca Jerozolimy, Abdakhiba (Suga Khiby) zwrci si do Echnatona o pomoc w odparciu najazdu Hebrajczykw. W owym czasie dynastia mitannijska miaa ogromne wpywy w caej Palestynie, a swj mezopotamski rodowd zawdziczaa krlewskiej linii Lilit po Chamie. Pozycja tego rodu w tradycji Anunnaki w staroytnym Sumerze bya tak wysoka, e gdy kuzynka Kiji, Tadukhiba, zostaa wysana do Egiptu, jej brat, krl Mitanni Tuszratta, pisa: Oby Szamasz i Isztar poprzedzali j". Wszystkie kroniki wskazuj na to, e pod koniec panowania Echnatona Merikija (Ukochana Khiby) zyskaa pozycj wysz od pierwszej maonki, poniewa reprezentowaa podwjne krlewskie dziedzictwo po krlach Egiptu i Mezopotamii. To ona udaa si na wygnanie wraz z Echnatonem (Mojeszem), bya znana wrd Izraelitw jako Miriam i to jej

krew poprzez crk (siostr Tutan-chamona) gwarantowaa sukcesj krlewskiego domu Judy. Niestety, poniewa wszelkie zapiski dotyczce dynastii Amarna zostay zniszczone przez Horemhe-ba, wskutek czego imi tej crki zostao w Egipcie cakowicie wymazane, w tekcie i wykresach bd j nazywa Kija-taszerit (Kija Modsza"). Mimo krlewskiego pochodzenia Miriam Stary Testament powica jej niewiele uwagi, ukazujc j jedynie jako drugoplanow posta kobiec, ktra prowadzia Izraelitki na Synaj, przygrywajc na bbenku. Ona i Aaron ganili Mojesza za to, e polubi Etiopk (Kuszytk). Chodzi tu prawdopodobnie o ksiniczk Tarbis z Etiopii, ktra (jak czytamy w Dawnych dziejach Izraela) polubia Mojesza podczas jego wczeniejszej wyprawy wojennej jeszcze w Egipcie. Gniew Miriam (Merikiji) wzmg si, kiedy dowiedziaa si o polubieniu przez ma Madianitki Sefory. Potem dowiadujemy si, e Miriam zmara w Kadesz, i to wszystko, co Biblia ma na jej temat do powiedzenia.Natomiast w ksigach pozabiblijnych zwaszcza w Ksidze Jaszera, ktrej nie wczono do kanonu Starego Testamentu, mona znale znacznie obszerniejsz opowie o Miriam. Dopiero w czasach Jezusa pojedyncze ksigi zostay zebrane w jedn cao, wwczas te dokonano selekcji, odrzucajc te, ktre nie pasoway do aktualnej ideologii. Jedn z tych odrzuconych bya Ksiga Jaszera - na tyle wana dla dawnych Hebrajczykw, e a dwukrotnie wspomina si o niej w kanonicznym zestawie Biblii. Ju sam fakt, e wzmianki te znajduj si w Ksidze Jozuego (10:13) i Drugiej Ksidze Samuela (1:18) wskazuje na to, e Jaszer y, zanim te ksigi powstay, a w obu znajdujemy stwierdzenie, e jego ksiga zawieraa podstawow wiedz. Mimo i nie uznawany przez nurt ortodoksyjny, Jaszer nie ginie w mrokach dziejw. Trzymetrowy hebrajski zwj sta si zdobycz cesarza Karola Wielkiego (800-814 n.e.), a odkry go w Persji mnich Alucin, zaoyciel Uniwersytetu Paryskiego. W nagrod za znalezisko Alucin otrzyma trzy opactwa, potem zosta arcybiskupem Canterbury. John Wyckliffe, czternastowieczny brytyjski reformator i tumacz Biblii (1320-1384) pisa: Przeczytaem Ksig Jaszera dwukrotnie i uwaam, e przedstawia ona bardzo stare dzieje". Panuje powszechna opinia, e Ksiga Jaszera winna by umieszczona w Biblii midzy Ksig Powtrzonego Prawa a Ksig Jozuego, ale zostaa celowo usunita, poniewa w zupenie odmiennym wietle przedstawia zdarzenia na grze Horeb. Jaszer by urodzonym w Egipcie synem Kaleba, szwagrem pierwszego sdziego izraelickiego Otniela, opiekunem insygniw krlewskich Mojesza. A ponadto Ksiga nie powtarza bdu popenionego w Biblii, ktra pierwszego madianickiego tecia Mojesza nazywa Reuelem, lecz od pocztku mwi o Je-tro. Rni si ponadto od kanonu tym, e podkrela rol Miriam, penicej funkcj staego doradcy Mojesza i Aarona oraz cieszcej si ogromnym szacunkiem wrd Izraelitw, traktujcych j jako kulturowego przywdc. To kolejny powd, dla ktrego Ksiga Jaszera zostaa wykluczona z zestawu kanonicznego, poniewa w adnej innej czci Biblii kobieta nie peni roli doradczyni, ktrej wskazwki na dokadk s przez wszystkich wprowadzane w czyn. Tekst ten nie pozostawia cienia wtpliwoci co do krlewskiego pochodzenia Miriam. Najwiksza rozbieno midzy Ksig Wyjcia a Ksig Jaszera pojawia si w momencie, gdy Bg wydaje Mojeszowi na grze Horeb rnorodne prawa i rozporzdzenia. S to uregulowania sformuowane po Dziesiciorgu Przykazaniach, o ktrych Jaszer oddzielnie nie wspomina. W Ksidze Wyjcia (21:1-36) czytamy, e Jahwe wyda Mojeszowi zalecenia odnoszce si do panw i sug, podliwoci, traktowania ssiadw, zbrodni, maestwa, moralnoci i wielu innych, w tym najwaniejsze prawo odnoszce si do szabatu. Lecz wedug Jaszera te prawa i rozporzdzenia nie zostay przekazane Mojeszowi u stp gry Horeb przez Jahwe, lecz za porednictwem Jetra, Pana Madianu. Jaszer pisze, e Miriam (o ktrej w Ksidze Wyjcia zaledwie napomknito) przyjmuje wyzwanie, pytajc, dlaczego naley porzuci dawne prawa na rzecz przykaza obowizujcych w obcym narodzie. Woa: Jetro nie bdzie uczy Hebrajczykw! Czy dzieci Jakuba nie maj wasnego rozumu?" Nastpnie przypomina Mojeszowi o dawnych tradycjach egipskich Izraelitw, ktre on chce porzuci na rzecz obyczajw Madianitw. Ale w caej tej opowieci nie ma mowy o Jahwe, wystpuje tylko Jetro. Potem Jaszer stwierdza inaczej ni Ksiga Rodzaju - e Izraelici okazywali posuszestwo Miriam, a nie Mojeszowi. Ten ostami tak si rozgniewa, e uwizi Miriam, ale lud Izraela przyby do Mojesza i

rzek: Oddaj nam Miriam, naszego doradc". Po siedmiu dniach Mojesz zmuszony by Miriam uwolni. Nie ma wtpliwoci, e Miriam (Merikija) bya o wiele bardziej popularna ni jej przyrodni brat Mojesz (Echnaton), a Jaszer podziela smutek Izraelitw po jej mierci w Kadesz:

.
Dzieci Izraela opakiway Miriam przez czterdzieci dni; aden m nie opuci swego domostwa. Rozpacz bya wielka, bo Miriam nikt nie mg zastpi (...) A wszystkie kraje ogarny pomienie (...) zaprawd cae Kanaan; a lud bardzo by przeraony.

Tobiasz pisze w wiadectwie Jaszera, e Miriam wzia z Egiptu ziarno i posiaa je w ziemi". Fakt ten zosta cakowicie zignorowany przez autorw Biblii, ktrzy uznawali jedynie dziedzictwo hebrajskich patriarchw i zdominowan przez mczyzn religi. Z Biblii dowiadujemy si, e krlewski rd Dawida i Salomona zdoby tak wysok pozycj dziki pastuchowi, ktry powali olbrzyma kamieniem! Ani sowa o korzeniach tkwicych w potnych dynastiach Egiptu i Mezopotamii, a jest to przecie wita ksiga, na ktr w sdach przysigamy mwi ca prawd i tylko prawd". Nie ulega wtpliwoci, e mimo wszelkich manipulacji staroytnymi tekstami Miriam jawi si poza Bibli jako kluczowa posta w starotestamentowym rodowodzie Graala. Ale podobnie jak Maria Magdalena w czasach Nowego Testamentu zostaa zapomniana i pominita przez wadze kocielne preferujce dominacj mczyzn. Ksiga Aarona (przypisywana Churowi, ojcu Uriego Ben Chura, ktrego syn Besaleel zbudowa Ark Przymierza) powiada:
Odtd Miriam bya kochana przez Hebrajczykw; kady piewa pie na jej cze. Uczya dzieci Izraela; wychowaa dzieci Jakuba, a lud obdarzy j zaszczytnym tytuem Nauczycielki. Miaa na wzgldzie tylko dobro narodu, a Aaron i wszyscy ludzie suchali jej sw. To jej bito pokony; to do niej zwracali si cierpicy.

Amram i Jokebed
W dziejach Mojesza szczeglne znaczenie ma okrelenie Amarna, ktre odnosi si do egipskich krlw z rodu Echnatona, w tym Semenkhkarego, Aiei Tutanchamona. Amarna wywodzi si z rdzenia Im-r-n (Imran), imienia, ktrym Echnaton nazywa swego duchowego ojca, Atona. W hebrajskim imi to przybrao form Amram. Tak te w Starym Testamencie nazywa si ojciec Mojesza (Ksiga Wyjcia 6:20). Imi matki Mojesza, ktr wczeniej przedstawiono jako crk Lewiego (czyli pochodzc z rodu Lewiego") brzmiao Jokebed. Napisano take, e Jokebed bya rwnie matk Aarona. W tradycji ydowskiej prawo do penienia funkcji kapana przysugiwao wycznie potomkom Lewiego, lecz w praktyce odnosio si to wycznie do potomkw Aarona. Czsto zastanawiano si, dlaczego Mojesz i jego synowie nigdy nie zostali kapanami, skoro take pochodzili od Lewiego, tym bardziej e on i Aaron byli brami. Wyjanienia tej sprzecznoci naley szuka w fakcie, e Mojesz nie by naturalnym bratem Aarona; nie by te potomkiem Lewiego. Jednake naturalna matka Aarona pozostaa mamk Mojesza i to j autorzy Biblii zwali Jokebed. Jokebed (a waciwie Jokabar), bya Izraelitk z domu Lewiego, a polubia Ai (syna wezyra Jusufa-Juji), ktrego mianowano wezyrem faraona Amenhotepa III. Amenhotep z kolei polubi siostr Ai Tije, modsz krlow. Najstarszym synem Ai i Jokebed by Semenkhkare (Aaron), tymczasem Echnaton (Mojesz) i Merikija (Miriam) byli dziemi Amenhotepa z Tije i Gilukhipy (patrz: Powizania z Egiptem, s. 218). W okresie karmienia wasnych dzieci (w tym take Se-menkhkarego) Jokebed bya rwnie mamk Echnatona i dlatego otrzymaa honory nalene jej pani i szwagierce Tije. Odtd j take nazywano Tije. Aby unikn pomyek, kroniki nazywaj ja Tij lub Tej i z tego samego powodu nazywa j bd w tej ksice Tej. A wic Tej i Jokebed to ta sama osoba. Ale co z biblijnym mem Jokebed - Amramem? Czy i on jest t sam osob co Ai?

Imi Amram wywodzi si od rdzenia ram, co oznacza wysoko" lub szlachetno", a imiona tego rodzaju (w tym Rama, Aram itp.) oznaczay zawsze wysokie pochodzenie. Tak byo w przypadku tytuu ksicego ha-Rama-Theo (czyli Boskiej Wysokoci), ktry w Nowym Testamencie uleg znieksztaceniu na Arimathea. W Egipcie Ai nosi tytu ojca boga" i by patriarch Am-ramem (Imranem - Szlachetnoci Ludu) zarwno dla Egipcjan, jak i dla Izraelitw -tak czytamy w Biblii. By take gosicielem filozofii Atona i to na grobowcu Ai odkryto napisany przez Echnatona Hymn do Atona, ktry sta si wzorcem dla biblijnego Psalmu 104. Po drugiej stronie rzeki, naprzeciwko Amarny, ley nowoczesne miasto Mal-lawi (Malleui), co dosownie znaczy miasto Lewitw", a arcykapanem w wityni Echnatona w Amarnie by Meryre II. Jest to odpowiednik hebrajskiego imienia Merari, ktre nosi jeden z synw Lewiego. Oczywiste wic, e zwizki Echnatona z egipskimi Izraelitami zostay zadzierzgnite na dugo przedtem, zanim ich poprowadzi na Synaj. Wynika std ponadto, e w czasach wyjcia z Egiptu Jedynym Bogiem" Izraelitw by Aton - czyli biblijny Adonai.

Krlewski dom Judy

Dotychczas udao si nam wytropi sporo rozbienoci midzy danymi historycznymi a przekazami biblijnymi w odniesieniu do kwestii sukcesji. Rozbienoci te wynikaj gwnie std, e autorzy ksig Starego Testamentu podyli ladem trzeciego syna Ewy Seta, zamiast przeledzi dzieje potomkw pierwszego - Kaina. Niektre postacie jawi si nam obecnie w innym wietle ni to, do ktrego przywyklimy, ale i tak historia zmierza w tym samym kierunku, czyli do Dawida i kolejnych mesjanistycznych krlw Judy. Znalelimy si obecnie w punkcie, w ktrym oba rody cz si, przy czym jeden to nieprawa linia wywodzca si od Izraela poprzez Jud i Tamar, druga za (prawowita linia krlewska) przybywa z Egiptu wraz z Kij-taszerit, crk Mojesza i Miriam.Rodowd Izraelitw tej epoki Biblia przestawia w sposb bardzo oglnikowy, a Pierwsza Ksiga Kronik (2:3-15) wymienia tylko mskich potomkw, ani sowem nie wspominajc o ich onach. Ksig Rodzaju i Ksig Wyjcia dzieli czterysta lat przemilczanej historii pokole, ktre nastpiy po Judzie i Tamar, a w Kronikach te brak informacji na ten temat. Nawet w znacznie pniejszym Nowym Testamencie powtarza si ta luka, a genealogie w Ewangelii Mateusza (1:3-6) i ukasza (3:31-33) zostay bez wtpienia zaczerpnite ze rde hebrajskich. Nie na wiele przydaje si te Ksiga Rut (moabickiej potomkini Lota), ktra polubia pradziadka Dawida, Booza. Inne ony, jakkolwiek nie wymienione w oficjalnie akceptowanej literaturze, pojawiaj si w niektrych pismach arabskich odkrytych w Egipcie, ale i one zgodne s z wyraanym w Biblii stanowiskiem, e kapaski rd Izraelitw (w przeciwiestwie do rodu krlewskiego) wywodzi si od Aarona i Elbiety (crki Aminadaba, syna Ramy), potomkw Judy i Tamar. Imi Aminadab, ktre oznacza pozycj ksic, jest odmian imienia egipskiego faraona Amenhotepa - czyli pierwotnego imienia Echnatona. Odrbna linia krlewska wywodzia si rwnolegle od Nachszona, brata Elbiety, a ich ojciec Aminadab (Amenhotep) by synem Ramy i Kiji-taszerit, siostry Tu-tanchamona. Warto zwrci uwag, e czterem pokoleniom - od Ramy do Booza (patrz: Powizania z Egiptem, s. 218) - Biblia powica stosunkowo niewiele miejsca, mimo i odgryway kluczow rol w sukcesji, ktra ostatecznie wyniosa Dawida, prawnuka Booza, postaci niezwykle wanej w rytuaach masoskich. Cho to dziwne, jednak z drugiej strony zupenie zrozumiae, histori bowiem celowo re-tuszowano tak, aby uwypukli tradycj patriarchw bdcych potomkami Seta, a pomniejszy rol Kainitw, ktrzy wyszli z Egiptu i od czasw Mojesza dominowali w Izraelu.

Rozdzia 20 Mdro i prawo

Przykazania
Jeli chodzi o Dziesicioro przykaza, ktre pono Bg przekaza Mojeszowi na grze (Ksiga Wyjcia 20), to wyranie wida, e wywodz si one z tradycji egipskiej. Nie by to nowy kodeks moralny wymylony przez Izraelitw, jedynie nowa jego wersja, zaczerpnita ze spowiedzi faraonw znajdujcej si w Zaklciu nr 125 w egipskiej Ksidze umarych. Na przykad wyznanie Nie zabiem" zostao przeniesione do dekalogu jako Nie zabijaj"; Nie ukradem" stao si w dekalogu Nie kradnij"; Nie kamaem" - Nie bdziesz mwi przeciw bliniemu twemu kamstwa jako wiadek. I tak dalej. Cz epizodu na Synaju, ktra nie ma bezporedniego zwizku z egipskim kodeksem moralnym, to wstpne owiadczenie Jahwe: Jestem Bogiem zazdrosnym, ktry karze wystpek ojcw na synach do trzeciego i czwartego pokolenia wzgldem tych, ktrzy Mnie nienawidz". Fragmenty takie jak powyszy dowodz, e autorzy Biblii mieli wiadomo, i ich Bg jest bogiem gniewli-wym i mciwym, a dziki takim surowym osdom wadze wityni mogy w VI wieku p.n.e. podporzdkowa sobie lud, kapani natomiast stali si porednikami midzy nim a Bogiem. W ten sposb nard znalaz si cakowicie we wadzy kapanw, ktrych prawo do komunikowania si z Jahwe byo niekwestionowane. Ten sam system pniej zapanowa w chrzecijastwie pod wadz papiey i biskupw. Przed Mojeszem wrd Izraelitw nie byo kapanw, nie istniay te witynie. Do czasw Abrahama patriarchowie znali i kapastwo i witynie w Mezopotamii, lecz ju w Kanaanie obrzdy odprawiane przez niego i jego nastpcw byy bardzo uproszczone. Czcili swego boga El Szaddai na kamiennych otarzach stawianych na otwartej przestrzeni, gdzie skadali mu ofiary z oliwy i odprawiali pogaskie obrzdy. Ale wraz z Mojeszem pojawia si koncepcja izraelickiego kapastwa opartego na modelu egipskim, a pierwsz wityni by przenony Przybytek Arki Przymierza, w ktrym przechowywano Prawo. Niezalenie od tego, jakie formy oddawania czci bstwom istniay wrd dawnych Hebrajczykw w Kanaanie, nie ulega kwestii, e pokolenia Izraelitw przywyky do praktyk panujcych w Egipcie. Izraelici osiedlili si we wschodniej czci delty Nilu i tak byli mocno przywizani do kultu Atona w Zaru (Awa-ris/Piramzes), e bg ten sta si ich przywdc podczas ucieczki z Egiptu. Jedyna rnica polegaa na wymowie imienia, gdy dla nich Aton by Adonem (lub Adonai), a sowo to niemal zawsze tumaczone byo jako Pan". Izraelici zachowali nawet rytualne imi poprzedniego oficjalnego bstwa Egiptu Amona (Amena). By on bogiem ojca Mojesza, Amenhotepa (co oznacza Amon jest zadowolony"), a sowo Amon (Amun lub Amen) pierwotnie oznaczao ukryty". Dodawano je zawsze na zakoczenie modw, eby zaznaczy, i jest to modlitwa do Amona, bo nawet te modlitwy zostay zapoyczone od Egipcjan, a sowo Amon (Amen) dlatego si utrzymao, e Izraelitom nie wolno byo wymawia imienia Jahwe. Aby uzasadni uywania imienia Amon w pniejszych epokach, dowodzono, e jest ono pokrewne mezopotamskiemu sowu haem, co oznacza niech si stanie". Gdy Izraelici przybyli wraz z Mojeszem do wityni Hathor na grze Sera-bit (Horeb) na Synaju, nie spodziewali si, e nagle przyjdzie im zmieni boga z Atona na Jahwe. Nie spodziewali si te usysze gosu Atona czy Jahwe, poniewa Aton by bogiem bezpostaciowym, a Jahwe by im w owym czasie zupenie nie znany. Mogli natomiast oczekiwa spotkania z Panem Gry - kapanem, ktrego susznie nazwali Adonai (mj Pan). Z pewnoci to okrelenie - Pan Gry" - zostao w wiele stuleci pniej mylnie zinterpretowane przez autorw Starego Testamentu, wiedzieli bowiem, e bg Abrahama tak wanie si nazywa. W hebrajskiej Biblii nosi on imi El Szaddai, ktre jest rwnoznaczne z sumeryjskim Ilu Kur-gal: Pan Wielkiej Gry. Przenoszc histori Izraelitw na Synaju do kultu Jahwe (ktry rozkwita w okresie niewoli babiloskiej, kiedy powstaway ksigi Starego Testamentu) autorzy postanowili zachowa wizerunek swoich bogw. Ale niezalenie od siebie uywali okrele El Elohim (El Szaddai), Jahwe i Adonai. W pniejszych tumaczeniach imiona te zastpiono po prostu

Bogiem" albo Panem", ale od tego czasu w tradycji ydowskiej, a potem chrzecijaskiej przewaaa wiara w jedynego boga.

Tajemnica szmaragdowej tablicy

Kiedy Izraelici przebywali w Egipcie, Hebrajczycy w Kanaanie i Madianie czcili nadal Enlila-Jahwe (El Szaddaia), gdy tak nakazywaa tradycja Abrahama. Synaj nie stanowi czci Kanaanu, tak wic w tym rejonie - podobnie jak w Egipcie - panowa dualizm Aton-Hathor (soce-ksiyc). Ale polubiajc Se-for (crk Jetra, pana Madianu), Mojesz musia jako poczy kult Atona z kultem Jahwe, aby uzyska dla Izraelitw przychylno miejscowych Hebrajczykw. W tym celu Jetro ogosi madianicki Obrzdek, ktry zosta wczony do prawodawstwa ydowskiego dodanego pniej do Przykaza, majcych rdo w kulturze egipskiej. To dlatego Miriam i Aaron powstali przeciwko Mojeszowi, a z powodu preferencji samych Izraelitw Mojesz zosta odsunity od kapastwa. Przeszo ono na rd Aarona, a waciwie na jego syna Eleazara i wnuka Pinchasa (Ksiga Wyjcia 6:25). W Egipcie odpowiednikiem imienia Pinchas (co znaczy paszcza wa") by Panahesy, w owym czasie egipski zarzdca Synaju, a take naczelny suga Atona w wityni w Amarnie. Mojesz urodzi si okoo 1394 r p.n.e., jego pierwsze wygnanie nastpio okoo 1361 r p.n.e., wyjcie za okoo 1334 r p.n.e., tak wic w czasie przymierza na Synaju mia blisko szedziesit lat. Zgadza si to z jego wizerunkiem starzejcego si, brodatego mczyzny, ale warto zwrci uwag, e w przeciwiestwie do innych prorokw hebrajskich niektre wczesne portrety Mojesza (malowane jeszcze przed redniowieczem) ukazuj go jako mczyzn bez brody, o wygldzie przypominajcym Egipcjanina. Relacja Ksigi Wyjcia o Mojeszu i otrzymaniu przeze tablic z przykazaniami jest nie tylko sprzeczna z tym, co zawieranego Jaszera, lecz rni si te od tego, co gosz teolodzy ydowscy i chrzecijascy, a bdy te powiela i potguje wspczesna literatura i hollywoodzki przemys filmowy. Do najpopularniejszych ilustracji tego zdarzenia naley obraz wielkich kamiennych tablic z palcem Boga wypalajcym na nich sowa. A tablice te s tak masywne, e trudno sobie wyobrazi, aby ten ciar mona byo przenosi z miejsca na miejsce. Ksiga Jaszera (4-17) mwi, e Mojesz otrzyma prawa i przykazania od wadcykapana Madianu Jetra, a nie od Pana-Jahwe. O Jetro napisano, e by potomkiem Ezawa, nie ma te mowy o jakichkolwiek kamiennych tablicach, jedynie o Ksidze Przymierza. A co na to Ksiga Wyjcia? Nawet tam, gdy mowa jest o Jahwe i kamiennych tablicach, czyni si rozrnienie midzy Dziesiciorgiem przykaza a Tablicami wiadectwa te ostatnie byy umieszczone w Arce Przymierza. Biblia mwi, e Dziesicioro przykaza zostao przekazanych Mojeszowi i ludowi na grze Synaj, a towarzyszyy im sowne polecenia. Potem Bg powiada do Mojesza:
Wstp do Mnie na gr i pozosta tam, a dam ci tablice kamienne, Prawo i przykazania, ktre napisaem, aby ich pouczy.

Mamy wic dwa odrbne obiekty: kamienne tablice - prawo" i przykazania". Nastpnie Bg mwi: Woysz do arki wiadectwo, ktre dam tobie". A nastpnie czytamy: Da mu dwie tablice wiadectwa, tablice kamienne...". Pierwsze tablice zostay potuczone, gdy Mojesz rzuci nimi o ziemi, po czym Bg rzecze do:
Wyciosaj sobie dwie tablice z kamienia podobne do pierwszych, a na tych tablicach wypisz znw sowa, jakie byy na pierwszych tablicach, ktre potuke.

A wic Mojesz napisa na tablicach sowa przymierza - Dziesi Sw". Wida wic wyrane rozrnienie midzy Tablicami wiadectwa napisanymi przez Boga" i Dziesiciorgiem przykaza, ktre napisa sam Mojesz. Mimo i Ksiga Wyjcia mwi o dawcy Prawa Panie-Jahwe, a Jaszer ma na myli Jetra, pana Madianitw, nastpio pomieszanie poj i przez cae stulecia Koci obstaje przy tym, e Dziesicioro przykaza stanowio wan cz tego przesania, w wyniku czego Tablice wiadectwa zostay celowo pominite. Ze wzgldu na uycie sowa kamie" tablice kojarz si z wielkimi granitowymi pytami, a wyobraenie to w pewnym stopniu wywodzi si z zaokrglonej steli

Hammurabiego, krla Babilonu okoo 1780 roku p.n.e. Ten dobrze znany bazaltowy pomnik odkryto w 1901 roku. Wykuty na nim by kodeks prawny Hammurabiego. Ale zgodnie z kabalistyczn tradycj ydowsk tablice Mojesza zostay wykonane z szafiru, boskiego kamienia zwanego Schethiy. Tablic wiadectwa wykutych w kamieniu nie naley myli z Dziesiciorgiem przykaza ani z przepisami madianickiego prawa (niezalenie czy pochodziy od Jahwe, czy Jetra). Blisze s one piewotnym Tablicom przeznaczenia Anunnaki (rozdzia 4). Te staroytne teksty wywodz si ze Szmaragdowej tablicy TothaHermesa, a jak czytamy w egipskich kronikach alchemicznych, autorem zachowanych pism by biblijny Cham, wielki Archont rodu Graala. Tablice te zawieraj najstarsze alchemiczne formuy i dla wczesnych mistycznych szk miay ogromne znaczenie. Ich sekrety bardzo dugo pozostaway niedostpne wspczesnemu wolnomularstwu, ktrego przywdcy przez ostatnie dwa stulecia narzucali wymylne alegoryczne rytuay, nie majce nic wsplnego z prawdziw sztuk Mistrzw Rzemiosa. W gruncie rzeczy szmaragdowe teksty" odnosz si zarwno do alchemii podstawowych metali i boskiej alchemii regeneracji ludzkiego ciaa, jak rwnie do nauki, astronomii i numerologii. Znane kiedy rokrzyowcom jako Tabula Smaragdina Hermetis, tablice Chama (Chema-Za-ratustry) nosiy miano Najstarszych pomnikw Chaldejczykw", a take Lapis philosophorum (kamienia filozoficznego"). Poza Egiptem i Mezopotami tablice znane byy najwikszym umysom kultury greckiej i rzymskiej, takim jak Homer, Wergiliusz, Pitagoras, Platon i Owidiusz. W pniejszych czasach siedemnastowieczne brytyjskie Royal Society Stuartw zajmowao si analiz i zastosowaniem witej wiedzy. Wraz z templariuszami i rokrzyowcami Royal Society rozkwitao dziki takim uczonym jak Izaak Newton, Christopher Wren, Samuel Pepys, Robert Hooke, Robert Boyle i Edmund Halley. Cho Koci niejednokrotnie zarzuca im herezj, przede wszystkim dlatego, e twierdzili, i Ziemia obraca si wok Soca oraz z powodu utrzymywania stosunkw z ydami i muzumanami, to jednak oni byli motorem postpu, to dziki nim znamy prawo grawitacji i prawo Boyle'a i Mariote'a, a odkrycia te przypisywano znajomoci staroytnych tablic zawierajcych wiedz hermetyczn. Dziki nim opanowano receptur wykonywania hermetycznie szczelnego" szka. Ogromne znaczenie Tablicy podkrela nastpujcy cytat: Przez to uczestniczy bdziesz w Zaszczytach wiata (...) Ciemno odpynie od ciebie (...) Dziki temu wszystko przezwyciysz".

Sowa mdrca
Nie tylko Dziesicioro przykaza zapoyczonych zostao z zakl egipskiej Ksigi umarych, a Psalmy Dawida z egipskich hymnw, lecz wikszo tekstw Starego Testamentu wywodzi si ze staroytnej mdroci egipskiej. Podobnie rzecz si miaa z dziejami pierwszych patriarchw, ktre oparto na mezopotamskich kronikach. Wpywy egipskie najwyraniej wida w ksigach prorokw biblijnych, a take w Ksidze Przysw sowach mdrca", ktre tradycyjnie przypisuje si samemu Salomonowi. Te powszechnie znane przysowia zostay w gruncie rzeczy niemal dosownie przetumaczone z pism egipskiego mdrca Amenemopeta, ktre obecnie znajduj si w British Museum. Ksiga Przysw werset po wersecie pokrywa si z egipskim oryginaem, a niedawno stwierdzono, e nawet mdroci Amenemopeta zaczerpnito z o wiele starszego dziea zatytuowanego Mdro Ptahhote-pa, ktre pochodzi z okresu poprzedzajcego o dwa tysiclecia czasy Salomona. Oprcz Ksigi umarych i staroytnej Mdroci Ptahhotepa na Stary Testament skadaj si rozmaite inne egipskie ksigi. Nale do nich midzy innymi Teksty piramid i Teksty sarkofagw, z ktrych mona wywnioskowa, e idea boga soca Ra zostaa po prostu przeniesiona na hebrajskiego boga Jahwe. Na nieszczcie zoyo si tak, e Biblia pozostaa w naszej wiadomoci jako oryginalne rdo kultury i religii, natomiast znacznie starsze rda mezopotamskie i egipskie zaginy. Gdyby do tego nie doszo, w naszej kulturze dominowayby mdro i zapis historycznych wydarze cywilizacji przedizraelickiej, a Stary Testament stanowiby dla nas jedynie jeszcze jeden rozdzia w rozwoju zasad moralnych i religijnych. A poniewa przez tysiclecia nie dysponowalimy innymi kronikami, hebrajskie Pismo wite uzyskao niesusznie status jedynego wia-

rygodnego rda prawdy historycznej. Dopiero od stu pidziesiciu lat, a waciwie w okresie ostatnich osiemdziesiciu lat zaczto odkrywa zakopane pod ziemi ogromne zasoby informacji o Egipcie, Mezopotamii, Syrii i Kanaanie. Oryginalne kroniki czasw przedbiblijnych zaczy ukazywa si na kamieniach, glinianych tabliczkach, pergaminie i papirusie, a spisane tam dzieje okazay si o wiele bardziej interesujce, ni nam si mogo wydawa. Gdyby nastpio to wczeniej, koncepcja jedynego narodu wybranego do goszenia prawdy nigdy by nie zaistniaa, Jahwe nie miaby wy-czonoci na objawienie, nie dochodzioby do wojen religijnych z tymi, ktrzy kultywowali wasne tradycje. Dziki niedawno odkrytym i przetumaczonym kronikom wiemy, e cho nasza cywilizacja osigna wysoki stopie rozwoju nauki i technologii, w porwnaniu do staroytnych mistrzw pod wieloma wzgldami jestemy nowicjuszami. Widzimy te, e dopiero zaczynamy wydobywa si z ciemnoci naszych powzitych z gry, nieuzasadnionych koncepcji, a trwajca przez stulecia indoktrynacja Kocioa utrudnia nam uwolnienie si od dogmatw i tradycji przekazywanych z trzeciej rki i nie pozwala w peni wykorzysta staroytnej mdroci i wiedzy. Na pocieszenie moemy sobie powiedzie, e wiat nie stoi w miejscu, e co roku dokonujemy nowych odkry. Podobnie jak lodowiec jest skutkiem wielowiekowej dziaalnoci czynnikw atmosferycznych, tak staroytna mdro spywa na nas niczym potny masyw lodowca, a na kolejne pokady wiedzy nakadaj si nowe. Niewane, e zawone w redniowieczu horyzonty utrudniaj nam uzyskanie szerszej perspektywy. I tak w niedalekiej przyszoci otworz si przed nami nowe horyzonty wiadomoci. Mimo i wielu z nas bdzie wolao oglda si za siebie, to ci, ktrzy maj oczy otwarte, wkrocz w kolejne tysiclecie, aby ujrze nowy wschd soca - objawienie nieograniczonych moliwoci i przywrcenie nam praw do prawdziwego, uniwersalnego dziedzictwa.

Posowie Smok dzi

Imperialny i krlewski Dwr Smoka
Wiemy z kart niniejszej ksiki, e Dwr Smoka powsta w Egipcie pod patronatem kapana-ksicia Ankhfh-khonsu okoo 2170 roku p.n.e. Status formalny uzyska dziki krlowej z 12. dynastii - Sobeknefru, ktra panowaa okoo 1785-1782 roku p.n.e. Ale lady koncepcji tego jedynego w swoim rodzaju stowarzyszenia mona odnale ju w czasach Wielkiego Zgromadzenia Anun-naki w staroytnej Mezopotamii. Nie miao ono charakteru agencji rzdowej, lecz stanowio jakby wspczesn krlewsk akademi nauk. Dwr Smoka w Egipcie szkoli kadr kapask szerzc nauki Totha, ktre zyskay sobie popularno od czasw wnuka Nimroda, krla Raneba, faraona II dynastii. Panowa on w latach 2852-2813 p.n.e., okoo 300 lat przed przypuszczaln budow piramid w Gizie. W tej odlegej epoce kapani i witynie nie byli zwizani z religi, jak to miao miejsce w czasach pniejszych i w innych krajach, lecz za zadanie mieli kultywowanie nauk i starodawnej mdroci. W wityniach znajdoway si laboratoria alchemiczne, a do obowizkw kapanw naleao przyrzdzanie pokarmu dla wietlistych cia faraonw i dopilnowanie, aby dynastia trwaa poprzez krlowe smokw z rodu Graala. Wraz z upywem czasu idea krlestwa rozprzestrzenia si w basenie Morza rdziemnego, na Bakanach, w rejonach Morza Czarnego i w Europie, ale najwaniejsza cz staroytnej wiedzy przepada. Powstay wic dynastie, ktrych nie wizao adne pokrewiestwo z prawdziwymi krlewskimi rodami, a wojownicy zdobywali trony si mieczw. Lecz staroytna kultura zachowaa si w mesjanistycznym rodzie krla Judy Dawida (ok. 1008 roku p.n.e.), ktrego wielko miaa korzenie w dziedzictwie faraonw, a nie w pochodzeniu od Abrahama i Semitw. Dziki temu dziedzictwu Smoka mdrzec Salomon mg w osiem stuleci po krlowej Sobeknefru odbudowa krlewsk wityni w Jerozolimie. Dziki temu w Ziemi witej odrodzi si alchemiczny ruch ro-krzyowcw, i

to w czasach, gdy Egipt znajdowa si pod obcymi wpywami, najpierw z Libii, Nubii i Kusz, a pniej z dalszych rejonw. Z tego powodu tradycyjne zwizki maeskie zostay wyparte przez koligacje wynikajce z dyplomacji. W 525 roku p.n.e. Egipt zosta podbity przez Persw, ktrych w 332 roku p.n.e. wypdzi stojcy na czele armii macedoskiej Aleksander Wielki. Zaoy on now greck dynasti Ptolemeuszy. Jej ostatni przedstawicielk bya krlowa Kleopatra VII. Jej zwizek z rzymskim generaem Markiem Antoniuszem doprowadzi do upadku faraonw, a Egipt na krtko przed narodzeniem Jezusa sta si rzymsk prowincj. Po upadku cesarstwa rzymskiego pastwo to dostao si pod panowanie wadcw bizantyjskich, a w 641 roku n.e. zosta podbity przez muzumanw. W tym czasie wywodzca si od Dawida i Salomona dynastia Graala przeniosa si na Zachd, tworzc lini Merowingw w Galii oraz jej odgazienia w krlestwach Irlandii i celtyckiej Brytanii. Linie te czyy si poprzez maestwa rwnolegle do smoczych ras pochodzcych od Chama, Jafeta i Tubal-kaina, ktre zachoway si jako krlewskie rody Scytii i Anatolii, a zwizki maeskie zawierano z ksiniczkami egipskimi ze staroytnych rodw. Pierwszym z rodu Pendragonw (Pen Draco Insularis) w Brytanii by krl Cymbelin z rodu Camu-lot, ktry wstpi na tron okoo 10 roku n.e. Celtyccy Pendragonowie nie panowali wedug nastpstwa syna po ojcu, lecz wybierano ich z grona rzdzcych rodw Smoka w wyniku obrad druidycznej rady starszyzny, podczas ktrej nadawano nowemu wadcy miano krla krlw. Ostatnim Pendragonem by Cadwaladar z Gwynedd, ktry zmar w 664 roku n.e. W tym czasie wiksza cz terytoriw Brytanii dostaa si pod wpywy germaskich Anglosaksonw i w ten sposb powstao pastwo Angle-land (Anglia), obok Szkocji i Walii. Dokadnie w tym samym czasie Bizancjum stracio Egipt na rzecz arabskiego Kalifatu, a na Zachodzie po ostatnim cesarzu rzymskim w 476 roku powstaa zupenie nowa struktura pastwowa, rzdzona przez papiey, ktrzy - z wyjtkiem krajw celtyckich wyznaczali krlw nie wedug prawa dziedziczenia, lecz zgodnie z politycznymi interesami biskupw szybko rosncego w si Kocioa katolickiego. Wydawao si, e dni Smoka s policzone, ale jak pisaem w Krwi z krwi Jezusa, prawdziwi dziedzice spucizny Graala zdoali zachowa swoj pozycj i utrzyma ducha Dworu Smoka we wpywowych koach Europy i Bliskiego Wschodu. W 1408 roku (kiedy Brytani rzdzia dynastia Plantagenetw), w czasach wojen i politycznych zawieruch, Dwr Smoka zosta formalnie reaktywowany jako suwerenny organizm. Da mu pocztek Zygmunt Luksemburczyk, krl Wgier, potomek lusignaskiej dynastii smoczych krlw Jerozolimy. Przejwszy tron w 1397 roku, zawar (wraz z on i crk) pakt z dwudziestoma trzema arystokratami, ktrzy przysigli przestrzega prawdziwego i czystego braterstwa" w ramach Socie-tas Draconis (zwanego pniej Ordo Draconis, co po wgiersku brzmiao Sarkany Rend). Dokument zaoycielski Sigismundi dei rex Hungariae stwierdza, e czonkowie Dworu mog przywdziewa insygnia smoka wpisane w okrg z czerwonym krzyem - oryginalnym emblematem rokrzyowcw, symbolizujcym pokrewiestwo z Graalem sprzed 3000 roku p.n.e. (rozdzia 10). Wkrtce potem Zygmunta koronowano na witego Cesarza Rzymskiego, a bractwo arystokratyczne zyskao status Imperialnego i Krlewskiego Dworu Smoka. Niektrym mogo si wydawa dziwne, e papie Eugeniusz IV aprobowa cesarza, ktry reaktywowa dwr sigajcy korzeniami do czasw znacznie starszych ni chrzecijastwo, ale taka ju jest natura Smoka, e jego tradycja wznosi si ponad wszelkie ziemskie spory. Przecie krl Dawid, Salomon i Jezus take reprezentowali ten rd przed chrzecijastwem. Byli zreszt i tacy, ktrzy obstawali przy dogmatach Kocioa i jawnie sprzeciwiali si reaktywowaniu przedpapieskiej koncepcji krlestwa Graala. To ci sami, ktrzy uznawali opowieci o krlu Arturze za herezj i podczas soboru trydenckiego w 1546 roku umiecili na czarnej licie pisma Merlina. Wszystko, co wydawao si magi i wnosio powiew wieego powietrza w skostnia struktur, uznawano natychmiast za grzeszne i mtne. Posannictwo kodeksu Graala byo potpiane przez zajady purytanizm, a wszystko, co choby najsabiej kojarzyo si z pierwiastkiem eskim, okrelano mianem czarw. W ostatnich czasach wzbudzi zainteresowanie fakt, e jednym z czonkw Smoczego Dworu Zygmunta Luksemburczyka by hrabia Dracula, znany historykom jako wadca Wallachii, Vlad III, budowniczy cytadeli w Bukareszcie. Dracula" znaczy syn Dracula", a

Draculem" (Smokiem) od 8 lutego 1431 roku zwano jego ojca w gronie Ordo Draconis. Vlad by niezwykle surowym wadc, za zbrodnie przeciwko pastwu kara wbiciem na pal. Tak surowe kary nie byy czym niezwykym w owych czasach (stosowano take gotowanie w oleju, palenie na palu, topienie i wiartowanie). Vlad nie wykazywa si z pewnoci wikszym okruciestwem ni katoliccy inkwizytorzy tpicy tak zwanych heretykw. (Jedn z ulubionych przez inkwizycj form mordowania ofiar byo smarowanie ich tuszczem i pieczenie na wolnym ogniu od stp w gr.) Ale okruciestwo Vlada wzbudzao tak wielkie obrzydzenie, e w pniejszej literaturze sugerowano, i jego take naleaoby wbi na pal. Jednak przedstawiciele ortodoksyjnych krgw nie tyle obawiali si jego kar, ile raczej posiadanej przez niego gbokiej wiedzy alchemicznej i stosowania staroytnej sztuki Gwiezdnej uny. Studiowa w austriackiej szkole Salomona w Her-mannstadt i wiedzia, e melatonina i serotonina zapewniaj dugowieczno, a take pogbiaj wiadomo. Najwyraniej jego organizm potrafi produkowa zwikszon ilo melatoniny, a jak nam wiadomo (rozdzia 13) ludzie tego rodzaju przejawiaj nadwraliwo na promienie soca. S aktywni noc (melos to-sos). Dao to pocztek transylwaskiej legendzie, opublikowanej w 1897 roku przez Brama Stokera, w ktrej Vlad Dracula przestawiony zosta jako wampirksi ciemnoci, spijajcy krew dziewic. Oprcz tego wiele dawnych legend i bani opartych byo na tradycji Graala i Smoka. Z niej bezporednio wyrasta koncepcja wrek i czarodziei, a przede wszystkim rusaek i elfw. Wyznaczono im rol stranikw ziemi, wiata gwiazd i lasw, a ludek ten w czarownej formie przedstawi Tolkien w Panu piercini. W staroytnej mowie poudniowej Europy eski elf nosi nazw elbe lub ylbi, std wywodzi si nazwa miasta langwedockiego Albi, ktre w redniowieczu byo centrum kultu gnostykw Katarw (Czystych). Kiedy papie Innocenty III wszcz w 1208 roku trwajc trzydzieci pi lat wymierzon w nich brutaln akcj, jego kampani nazwano krucjat przeciwko Albigensom, czyli albi-gens (rasie elfw). W nastpnych ksikach zajmiemy si dogbn analiz owego czarodziejskiego wiata bani i folkloru. Dowiemy si, jak powstaway znane legendy i bajki opowiadane przez niaki i dlaczego przetrway przez stulecia w tak atrakcyjnej formie. Mity te i legendy miay w rzeczywistoci tumaczy niezwyke zjawiska i dowie istnienia intuicyjnego wgldu w czasach poprzedzajcych dynamiczny rozwj nauki, ktra uznaje wyszo logiki. Niestety, w erze komputerw logika (tradycyjnie mska cecha) w znacznym stopniu zastpia intuicj (powszechnie uznawan za domen kobiet), tymczasem obie drogi poznania powinny wzajemnie si uzupenia, dajc ludzkoci moliwo wielopaszczyznowego badania rzeczywistoci. Dobrze si wic stao, e majc do dyspozycji wysoko rozwinit nauk i technologi, nie odrzucamy staroytnej wiedzy, kultywowanej przez Dwr Smoka. Obok wiata techniki i nauki nadal istnieje sfera niematerialna, odrbna tradycja, a jej cudowne doznania dostpne s tym, ktrzy obdarzeni zostali dociekliwym i niespokojnym duchem. Od samego pocztku do zaoonego przez Zygmunta Dworu Smoka naleeli take inni wadcy i ksita Europy, w tym krlowie Polski i Aragonii, a take wielki ksi Litwy. Do XVI wieku wpywy Dworu rozprzestrzeniy si na tyle, e powstaway jego liczne automatyczne gazie w Bugarii, Boni, Grecji, Woszech i Francji. We wschodniej Anglii tradycj t podtrzymywa Smoczy Zakon zwany Rosicruiciana Anglicae. Obecnie Imperialny i Krlewski Dwr Smoka, ze swym wewntrznym dworem Sarkany Eand, istnieje w obrbie wikszej struktury Zwierzchnictwa Smoka krlestwa Graala. Jego celem jest przede wszystkim propagowanie staroytnej wiedzy i mdroci. W centrum zainteresowania Dworu Smoka s przede wszystkim ludzie, a nie wasno, spoeczestwo, a nie bogactwo i przywileje nielicznych. Staje si on paszczyzn porozumienia midzy rzdzcymi a rzdzonymi, kieruje si zasad, e wszyscy suymy tej samej sprawie.
I cho nie znaj jeszcze swojego pochodzenia - czy to wysokiego, czy niskiego urodzenia - rodzice kadej dziewczyny i kadego modzieca, ktrych imi wyryte jest na tym kamieniu, uznaj ich za bogosawionych, powoano ich bowiem do suby Graalowi.
Wolfram von Schenbach, okoo 1208 roku