Vous êtes sur la page 1sur 35

t0dZÆmrS0dZÆmokdY 1

t0dZÆm rS 0dZÆm odkY


qlemrD q&mawmf
OD;Owårom& \
ax½kyÜwåd

(odkY)

tewå(oknw-½kyfemrfESpfyg;)uajymwJh
tewåtaMumif;
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 2

]]0,"r®m ocFg&m tyÜrma'e or®ma'x}}


]]jzpf w m rS e f o rQ jzpf ½ H k a v;? jzpf u mrwÅ a v;
wu,f r [k w f w J h tcsnf ; ED S ; oabmav;? toH k ; ruswmav;
jzpfaewm/ wpfckck ? wpfa,mufa,muf ? wpfcsdefcsdef ?
wpf a e&m&m jzpf a ewm r[k w f b l ; /
tqH k ; r&d S w J h bma&;-nma&;awG ta&;BuD ; raeawmh b J ?

tJ'DtrSefw&m;udk tNrJodaewJh tNrJ,HkMunf ESvHk;oGif;aewJh


owd y nmjzpf z d k U ta&;ud k o m rarh r avsmh BuD ; aeyg/}}

pGe;f vGe;f q&mawmfb&k m;Bu;D rdk;ukwfq&mawmfbk&m;BuD; oJtif;*lq&mawmfbk&m;BuD;

tdyfaysmfaecsdefrSwpfyg; ]igçigpdwf} eJYao&if


]]rodawmh vdck sif ? vdck siaf wmh ]ig}omcHMuayawmh/
w&m; tm;xkwfvdkY r&aom
pGJvef; ? pGJvef;awmh jyKvkyf? igqdkwJh 'd|drjyKwfvdkY
tcsdefr&dS? b,ftcgrqdk
jyKvkyfawmh &&Sd ? r*fzdkvf &atmif tm;xkwf av;bufaxmuf
EdkifwhJ tcsdeftcgcsnf;yJ/ rdk;-ausmcdkif;NyD;
&&Sdawmh
tcsdefudk ttm;vHk;0 tyg,fav;yg;qif;&wm/
rqH;k Edik af tmif cHMuayawmh }} igpGJjyKwfatmif 0dyóem
rxm;bJ w&m; ESvHk;oGif;yg
tvkyfvkyfMu? rvkyf&if
pHk;pHk;jrKyfMuvdrfhr,f/
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 3

t0dZÆm rS 0dZÆmodkY

pmpOf- (45-3 ESifh 45-4)

]ig? ighb0}[laom ]txifrSm; t0dZÆm}aMumifh


ay:ayguf v maom
ar;cGef;aygif;?jyóemaygif;?t½IyftaxG;?
trSm;t,Gif;aygif; ajrmufjrm;pGmtwGuf
0dZÆmÓPfjzifh &Sif;vif;csufrsm;
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 4

ESvHk;om;\ rajymif;vJaom ypöKyÜefopömpum;


bk&m;&Sif &SmazGazmfxkwf ay;cJUaom
opömav;yg; trSefw&m;rS vGJvQif
tm;vHk;udk t<uif;rJU pGefhvTwfí
opömw&m;udkomvQif jrwfEdk;wefzdk;xm;yg\/
,HkMunftm;udk;yg\/ aygif;oif;tazmfjyKyg\/

opö m w&m;jzif h o mvQif trsm;tusd K ;tygt0if


t&m&mwd k i f ; ud k a qmif & G u f y g\/
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 5

t0dZÆm rS 0dZÆmodkY
qlemrDq&mawmf OD;Owårom&
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 6

(26-10-1969) oDwif;uRwfvjynfhaeYn
(9)em&D (10)rdepfwGif ppfudkif;wdkif;? uomNrdKUü zcif
OD;wifarmif? rdcif a':cifcifjrifh wdkYrS zGm;jrifcJh\/
om;(3)a,muf t euf tBuD ; qH k ; jzpf N yD ; avmuD
atmifjrifrlrsm; &&dSap&ef &nf&G,fí ta':jzpfolu
atmifudkudk [k trnfay;\/

(1) w&m;tm;rxkwfcif(29)ESpft&G,ftxdbmoma&;,HkMunfrI
Ak'b ¨ mom0if jzpfaomfvnf; rdbrsm;enf;wl bk&m;?w&m;?oHCm&wem
oH;k yg;tay:wGif omru rnfonfb h moma&;udrk Q i,fpOfuyifpw d 0f ifpm;rI
vH;k 0r&dcS /hJ bmoma&;ESihf rdrEd iS hf bmrSrqdik [
f yk ifxifrwS cf \ hJ /oHCmawmfrsm;
ESiahf jymqd?k qufqzH ;l jcif;vnf;r&d?S oHCmawmfrsm;\b0udv k nf; pdwrf 0ifpm;?
udk,fcsif;vnf; vHk;0rpmemwwfcJh? uomNrdKY&dS OD;av;ta':rsm;ESifh twl
aepOfrdrd(9)ESpfom;t&G,fcefYu nDtvwf udk&if0wfaomfvnf; pdwf
r0ifpm;ojzifh r0wfcJhyHk? tv,fwef;ausmif;om;b0u awGUBuHK&aom
rlqvif bmom0if oli,fcsif;wpfOD;\ txl; BudK;pm;*½kpdkufNyD; OykofoDv
apmifhxdef;yHkESifh wuúodkvfwGif ygVdudk (Minor) bmomtjzpf oif,l&pOfu
vH;k 0pdwrf 0ifpm;ojzifh ygVdaMumifh pmar;yGu J srvdk jzpfc&hJ jcif;aMumifh aemuf
ESpfwGif ordkif;bmomudkajymif;,lcJhjcif;rsm;om bmoma&;ESifh ywfoufí
rSwfrSwf&& &dScJh\/

(2) ausmif;om;b0
i,fpOfuyif ynma&;udk tvGef pdwf0ifpm;\/ touf(4)ESpfausmf
uyif rdrEd iS &hf ,
G w
f u
l av;rsm;ausmif;0wfpu
kH ,
kd pf ED iS hf ausmif;oGm;aeonfukd
jrifawGU&&mrS rdbudk twif;ylqmNy;D toufrjynfrh yD if ausmif;pwufc\ hJ /
cufcufccJ pJ Of;pm;wGucf suf tajzxkw&f aomocsmyF pk mä rsm;udk i,fpOfuyif
ausmif;om;csi;f jyefoifjyay;&avmufatmif uRr;f usio f avmuf rSwÓ f Pf
oHk;í tvGwfusufrSwf&aom usufpmrsm;udkrl pdwf0ifpm;rI enf;vGef;\/
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 7

pmzwf0goemygvGef;jcif;? abmvHk;uef? jcif;vHk;cwfponfh upm;


rufvGef;jcif;wdkYaMumifh q,fwef;ra&mufrDtcsdeftxd ynma&;wGif pdwf
0ifpm;rI? BudK;pm;rItm;enf;cJhonf/ q&m0efjzpf&rnf [laom,HkMunfcsuf
tjynfjh zifh txl;BuKd ;pm;aomfvnf; &nfreS ;f xm;ovdk pdww f ikd ;f us rajzqdEk ikd f
aom 1985q,fwef; pmar;yGJudk aemufqHk;aeYwGifqufrajzjzpfcJh/ rdcif\
Edik if o
H m;rSwyf w kH ifr&Edik af o;ojzifq
h &m0efjzpf&efraocsmrnft h wlwl b0wl
oli,fcsif;tcsif;csif;udkom t"duxm; pmjyay;&if;ajzqdkaom 1986
q,fwef;pmar;yGJwGif t*Fvdyfpm? ocsFm? "mwk½ly? EdkifiHordkif; av;bmom
*kPfxl; (pkpkaygif; 493rSwf)jzifh atmifjrifcJh\/ pD;yGm;a&; tqifrajyvQif
rdrd0goemygaom usK&Sifjypm;í &onf[laom&nf&G,fcsufjzifh t*Fvdyfpm
ar*sm,l\/
wuúodkvfpwufNyD; wpfESpfausmfMumrS rdcif
jref r mEd k i f i H o m; jzpf o G m ;\/ pD ; yG m ;a&;wpf z uf
vkyfudkif&if; 1994wGif &efukefwuúodkvfrS (BA.
English.Honours) bGUJ &\/ rdrt d xl;arQmv f ihf txif
BuD; tm;uscJhaom avmuDynma&;onf [dkvdkvdk?
'DvdkvdkESifhyif bGJUvufrSwfwpfck&jcif;jzifhtqHk;owf
oGm;\/
(3) pD;yGm;a&;orm;b0/ BuD;us,fzdkY ao;odrf&ovdk? ao;odrfzdkY
BuD;us,f&\/
ukodkvfvnf;&?0rf;vnf;0onf[k txifBuD;cJhaom q&m0efb0jzifh
at;at;aq;aq;toufarG;csiaf omfvnf; b,fvrkd S tajctaeray;ojzifh
jzpfcsifwmvkyfvdkYr&&if? tajctaeay;wm? &wmvkyfrnf[k qHk;jzwfcsuf
csum (16)ESpt f ½G,rf pS í ynma&;wpfzufEiS hf pD;yGm;a&;avmuxJ pwif0if
a&muf&mrS pD;yGm;a&;rdiI ;f rd oGm;Ny;D wjznf;jznf;ESihf avmbtvGeBf u;D vm\/
rdbESifhom;orD;(vlBuD;ESifhvli,f)Mum;b,fvdkrSnd§EdIif;ír&aom
pd;k &dryf yl efpw
d Ef iS hf pl;prf;avhvmpGepYf m;vdpk w
d w
f \
Ykd (7)ESpMf um tdrw
f iG ;f jyóem
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 8

rsm;udktqHk;owfonfhtaejzifh (23)ESpft&G,f 1992wGif b,fawmhrS


aemufjyefrvSnfh[k ,wdjywf qHk;jzwfcsufcsum tdrfrS tNyD;xGufvmcJh\/
tdrfrS xGufzdkYta&; ESpfaygif;rsm;pGmcsDwHkcswHk jzpfaecJhNyD;rS aemuf
wpfEpS Mf umvQif wu,fxu G af wmhrnf[k acgif;at;at;xm;Ny;D wpfEpS Bf uKd wif
qH;k jzwfcsucf sjyifqifcjhJ cif;aMumifh txajrmuf atmifjrifjcif;jzpf\/ BuKd wif
jyifqifrrl sm;xJwiG f pD;yGm;a&;vkyu f ikd vf Ykd b,fvrkd S tqifrajycJv h Qif oGm;ae&ef
awmif'*Hük ay20_60 ajruGuw f pfuu G u f kd ajcmufaomif; oH;k axmifusyjf zifh
0,f,ljcif;vnf;yg0if\/ (xdkajruGufudk 126(3)vTm?38vrf;tcef; 0,f,l
aomtcgwGifrS jyefa&mif;vdkuf\/)
txufyZk eG af wmifvrf;rBu;D ay:wGit f cef; wpfcef;BuKd wifimS ;&rf;um
tdrrf x S uG vf Qix
f uG cf si;f xdt k cef;wGi0f efxrf; wpfa,muf? ypön;f tenf;i,f
jzifh tdrfqdkifav; pzGifhc\ hJ / vdktyfaomaiGtcsdKYudk nD0rf;uGJwpfa,mufxHrS
acs;,l\?rcHcsifpdwfjzifhtpGrf;ukefBudK;pm;jcif;aMumifhvkyfwdkif;jzpfaeaom
pD;yGm;a&;udk avmbwBu;D vkyu f ikd af e&if; rD;½I;rD;yef;rsm;a&mif;ojzifh &Jpcef;
wGi(f 1)vMumoGm;a&mufaexdik &f ao;\/ vlu &Jpcef;a&mufaeaomfvnf;
pD;yGm;a&;udk b,fvdka&SUquf vkyfudkif&rnfudkom pdwfuawG;aerd\/
rdr\
d tukov kd uf t H usKd ;ay;aMumif[ h vk nf; em;rvnf? aemifwvnf;
vH;k 0r&onft h jyif &Jpcef;rSjyefa&mufvmaomtcg rcHcsipf w d jf zifh pD;yGm;a&;udk
ydkNyD; BudK;pm;vkyfudkif\/ &Jpcef;wGif aecJh&aom xdkwpfvonf aiGaMu;ESifh
tcsdef qHk;½HI;epfemrIrsm;pGm jzpfcJhaomfvnf; tjcm;wpfbufwGifrl b0wl
'kuo © nf rsm;udk ud, k cf si;f pmemwwfrt I jyifaiGaMu;jzifh b,fvrkd S ay;0,fí
r&Edkifaom? wefzdk;rjzwfEdkifonfh b0tawGUtBuHKrsm;pGm &cJh\/
(owfrSwfxm;aom Oya'? owfrSwfxm;aom tjypf'Pf
jzifh avmb? a'go? arm[pdwfudk qHk;rí r&rSef; odojzifh
vnf; w&m;&dyfomrsm; zGifhaomtcg vlaygif;pHk vufcHNyD;
w&m;jzifh pdwfudk jyKjyifay;jcif; jzpf\/)
rdrd\b0wpfck &yfwnfEdkifa&;twGuf w&m;aom enf;vrf;rsm;jzifh
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 9

tjyif ; txef pD ; yG m ;a&;wd k u f y G J 0 if & mrS pD ; yG m ;a&;orm;b0


1996wGif trSw(f 126)? (3vTm)? (38)vrf; pwdk;qdkif0efxrf;rsm;
tcef;udk BudKyGdKifh (t&pfus aiGay;acs
pepf)jzifh 0,f,l\/ pD;yGm;a&; vkyfief;
ododomomatmifjrifvmjcif;ESifhtwl
tpk&S,f,m&Sifrsm;yg wjznf; jznf; yg0if
vmrIaMumifh(1999)wGif pwdk;qdkif-3-qdkif?
0efxrf; (100)eD;yg;txd vkyif ef; Bu;D rm;vm\/ vlUavmuwGif wdu k ef YJ um;eJY
udk,fhajcaxmufay: udk,f&yfwnfcsifaom rlv&nfrSef;csuf jynfhpHkvmNyD
jzpfaomfvnf; auseyf a&mifh&JrI &dSrvmonfhtjyif ukefxkwfvkyfief;&Sif
jzpfcsifvmjcif;aMumifh ukefypönf;jzefYcsda&; vkyfief;udkyg csJUxGifvkyfudkif\/
pD;yGm;a&; atmifjrifvmoavmuf avmbu ydkydkBuD;vmaomfvnf;
bk&m;? w&m;? oHCmtay: ,HkMunfrIESifh ywfoufírl bk&m;yif yHkrSef r&dScdk;
jzpfawmhyg/ 29ESpft&G,f w&m;ESifh rawGUrD vydkif;tvdktxd? (38)vrf;
tcef;wGif bk&m;pif oD;oefYr&dScJhyg/
(4) pD;yGm;a&;atmifycJG t
H &nftcsi;f rsm;ESihf ud,
k w
f ikd o
f t
d rSew
f &m;
udk,fydkifpD;yGm;a&; pvkyfzdkY tm;,lpOfuyif tcuftcJ rSeforQudk
atmifjrifpGm ausmfjzwfEdkif&ygvdk\[k bk&m;&dScdk;wdkif; tNrJqkawmif;cJh\/
&nfrSef;csuf BuD;rm;vGef;aom rdrdb0twGufawmh pdwfwdkif;rusrI
qdkwm tNrJ&dSaeojzifh r&yfrem;aom BudK;yrf;rItopfrsm;ESifh twl jyóem
qdkwm a&SmifvGJr&Edkifjcif;aMumifh taumif;qHk;ausmfjzwfzdkYudkom tNrJ
pOf;pm;\/
rdrd vdkcsif? jzpfcsifonfhtwdkif;&udk&&rnf? jzpfudk jzpf&rnf [laom
,HkMunfrItjynfhjzifh udk,fydkifpD;yGm;a&;vkyfudkif&mrS BuHKawGY&aom pD;yGm;a&;
avmu\ t½IyftaxG;aygif;pHk? 0efxrf;jyóemaygif;pHkudk udk,fhtm;
udk,fudk;NyD; (7)ESpf qufwdkuftpGrf;ukef &ifqdkifajz&Sif;\/
ypöKyeÜ t
f csed t
f cgESit
hf ajctaeudk vduk í
f rSeu f efaom qH;k jzwfcsurf sm;
ajymif;vJcsrSwfvkyfudkifjcif;jzifh jyóemaygif;pHkajz&Sif;&mwGifydkydk uRrf;usif
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 10

vmjcif;ESifhtwl pD;yGm;a&; wpf&dSefxdk; atmifjrifvm\/ xdktawmtwGif;


zcifbufrS OD;av;? ta':wdkY\ jyefvnfaphpyfay;rIaMumifh rdbrsm;ESifh
jyefvnfoifjh rwfomG ;\/ odUk aomf avmuom;wdYk t½l;trl;? tirf;r& tvGef
trif; txifBuD;tm;usaeaom ½kyf0w¬Kypönf;ydkifqdkifrI? aiGaMu; csrf;omrI?
xifay:ausmMf um;rI? ud,k phf w
d ef YJ ud,
k u
hf ,
kd ?f tppt&m&m ud,
k ahf jcud,
k v
hf uf
jzpfaeaom tjynfht0 vGwfvyfrI paomavmuDt&nftcsif;rsm;wGifyg
,HkMunfpdwfcs&rI? cdkifcefYwnfNrJrI? pdwfcsrf;omrI? auseyfa&mifh&JrIESifh
avmu"gPfukd rwkerf vIyf cHEikd &f nf&rSd rI sm; rawGU&aomtcgwGirf l pD;yGm;a&;
orm;b0\ t"dyÜm,f? tESpfom& ESifh csrf;omtppfqdkonfrSm bmrSef;
rodatmif vrf;paysmufoGm;\/
(5) uHqdk;jcif;aMumifh rmefrmeus (uHaumif;) \/
pD;yGm;a&;avmuxJwiG f ]ig} [laom txifrmS ;jzifh ½ke;f uefwu kd yf 0JG if&f if;
tcuftcJtrsdK;rsdK;udk ausmfjzwfí atmifjrifrIrsm; &,lEdkifavav? igh
ÓPfpGrf;? igh0D&d,tm;[k wigigjzifh rmefrme ykdydkwufavavjzpf\/
vkyo f rQjzpfavav? bmvky&f rSmudrk S raMumufawmh/ xdt k m;Bu;D aom
avmb? a'go? arm[rsm;aMumifh atmifpwd;k trSw(f 3)udk zGiv hf pS &f ef qdik cf ef;
iSm;&rf;&if; ydwfxm;aom xdktcef;xJ&dS ydk;[yfaygif; ajrmufjrm;pGmudk
jcifaq;Al;Bu;D ESpAf ;l ukeaf tmif jzef;í &uf&ufpufpuf owfcrhJ \ d / jcif? ,if?
jc? yk&Gufqdwf? ydk;[yf? <uufpaom wd&dpämefrsm;onf vlom;rsm;twGuf
tEÅ&m,f[k ,lqum tusifhygaeonfhtwdkif; wpfaumifp? ESpfaumifp
qdkovdk tNrJvdkvdk owfjzwfvmcJhojzifh ,ckvdk rsm;rsm;pm;pm; owfzdkUvnf;
0efrav;jcif;jzpf\/ ydk;rGm;rsm;tm; owfjcif;onf tjypf&dSonf[k rod
em;rvnfí owfrdjcif; jzpfaomfvnf; aoapvdkaomapwemu tjynfh
t0ygae\/
avmuu owfrSwfxm;aomw&m;Oya't& tjypfr&dS
ojzifh ta&;,ltjypfay;jcif; rcH&ygaomfvnf; tNrJ&dSaeaom
obm0w&m; Oya't&rl tjypfjzpfaeygojzifh xdt k m;Bu;D aom
rdrd\ tukodkvfuHonf csufcsif;vufiif;tusdK;ay;\/
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 11

qdkifopfrzGifhrD tcef;jyifaeqJrSmyif rDwmjzwfcH&ojzifh rD;jyef&zdkY


wpfvausmfMumatmif tvkyf½IyfoGm;cJh\/ xdkqdkifopf zGifhNyD; rMumrDrSmyif
aiGESpfaomif;ausmf wefzdk;&dS pydkY&Syftxnfrsm; b,fvdkrS vufonfoJvGefp
&Smr&atmif aysmufq;kH oGm;\/ qH;k ½H;I rI wefz;kd u rajymy avmufaomfvnf;
jyóemaygif; ajrmufjrm;pGm ajz&Sif;vmcJhNyD;rS vHk;0 tajz&Smr&onfh
xdkjyóemaMumifh rdrdem;rvnf rajz&Sif;EdkifwmawG avmuBuD;rSm
&dSao;ygvm;[k rmefrme tBuD;tus,fus&\/ b,fvdkyif tpGrf;ukef
BudK;pm;?BudK;pm; xdkqdkifopfrSm ta&mif;t0,f aumif;rvm onfudkvnf;
r,HkEdkifp&m BuHKawGU&\/
xdkYaemuf ukefypönf; jzefUcsd&mwGif oHk;onfh (Sunny PickUp) um;
'½dik b
f m\ trSm;aMumifh um;csi;f wdu k rf jI zpf&mrS avsmaf Mu;ay;? um;jyefjyif&
onfhp&dwf aiGESpfodef;cGJausmf ukefusoGm;jyef\/ a&SUydkif;ysufpD;oGm;aom
um;i,fav;udk qdik rf efae*smESpaf ,mufEiS t hf wl (LiteAcePickUp) um;Bu;D ESihf
urm&GwfrS ykZGefawmiftxd nOfheufoef;acgifausmf oGm;qGJydkY&onfh 'ku©
uvnf; w&m;ESifhomrawGUygu b,fvdkrSrarhEdkifp&m 'ku©jzpf\/
xdktcsdefurl bmaMumifh tukodkvf zdpD;cH&rSef; em;rvnfcJh/ w&m;
tm;xkw&f if; avmb? a'go? arm[ enf;vmawmhrS wd&pd mä efrsm;tm; aoap
vdkjcif;onf tukodkvfjzpfNyD;? xdktukodkvftm;BuD;oGm;jcif;aMumifh csufcsif;
raumif;usdK;ay;jcif;[k ÓPf&Sif;oGm;\/
b0wlvlom;csif; wrifwum rn§if;qJaomfvnf; (31)bHkom;csif;
jzpfaomwd&pämefrsm;tm; pdk;&drfxdwfvefY? toufqHk;½HI;atmif vkyfaeaom
aMumifh rdrv d nf;wlaomtusKd ;ay;um pd;k &drx f w
d v
f efaY e&jcif; jzpf\/ olrsm;
toufenf;wl rdrt d oufEiS yhf wfoufívnf; txl;wefz;kd rxm;jcif;aMumifh
w&m;omtm;rxkwfjzpfygu emrnfusef&pfNyD; ao&jcif;u ydkaumif;onf
[laom udk,fhtpGJESifhudk,f toufwdkrnfudkvnf; odem;vnfvm\/
(w&m;tm;xkwí f cE¨mig;yg;? ocFg&w&m;wdUk \ wlnaD om tedp?ö 'ku?©
tewå trSefw&m;wdkUudk ydkydkodvmavav owå0gtm;vHk;vdkvdkudk wpfwef;
wnf; xm;vmEdkifjcif;aMumifh oDvvHkvmavav jzpf\? olwpfyg;touf
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 12

tEÅ&m,frxdcukd af tmif apmifx


h ed ;f vmEdik o f jzifh rdrt
d ouftEÅ&m,ftwGuf
vnf; ylp&mr&djS zpfum i,fi,f&,G &f , G Ef iS hf raoEdik af wmhonfuykd g em;vnf
vm\/)
(6) 29-ESpfwGif opömw&m;ESifh pawGUjcif;
tukodkvfuHrsm;\tBu;D tus,f zdpD;EdSyfpuf
tudsK;ay;jcif;udk cHae&qJwiG f t½HI;ay:aeaom
xdq k ikd cf ef; qufimS ;? riSm;udpt ö wGuf ukeaf ps;wef;
vrf;&dS tcef;&Sif a':rlrlESifh pum;ajymqdk&if;
rxifrSwfbJ awGU&aom yxrqkH; "r®rdwfaqG
a':aomif;aomif; (a':rlrlY tr)\ zdwfac:csuf
t& rdrt d csed af y;Edik o
f avmuf tcsed yf ikd ;f tm;xkwf
í &onfqakd om tif;pdef (10)rdik f ½GmrBu;D ausmif;
&Sd(5)&ufw&m;pcef;av;odkY refae*sm wpfa,mufESifhtwl (16-3-99) wGif
pa&muf oGm;\/
oufawmf(80)eD;yg;&dS q&mawmfBu;D OD;em&' a[mMum;aom &J&aJ wmuf
opömw&m;udk yxrqHk;tBudrfemMum;&&mrS vl ewf jA[®m yk*¾dKvf owå0g?
a,musfm; rdef;r[k trsdK;rsdK; wu,fuGJjym;aejcif; r[kwfbJ wlnDonfh
pdwf-apwoduf-½kyf? oabm y&rwfcE¨mig;yg; csnf;yJ [laomtod0if
vm\/
xdt k odukd ydNk y;D ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd f odvpkd w
d jf zifh (5)&uf qufwu kd f reufwikd ;f
w&m;oGm;xdik \ f /
(b0wl vlwef;pm;rsm;udk udk,fcsif;pmpdwfjzifh 45vrf;&dyfomwGif
rnfolYudkrqdk tcsdefra&G; vGwfvGwfvyfvyf w&m;vmxdkifcGifhay;xm;jcif;
jzpf\/)
xdkifNyD; - pdwfeJUvkyf&wJh tvkyfjzpfí bmrS rcuf[k tjriftm;jzifh
xifp&m&daS omfvnf; yxrqH;k &ufwiG f 10rdepfyif Nird Nf ird f xdik í f r&/ eif;uef
tvdv k u kd x f m;aom pdwu f b,fvrkd S xde;f r&atmif a,muf,ufcwfae\/
ud, k cf E¨mudk tvdv k u kd if n
hJ m§ wm tusiyhf gaeojzifh a0'emu rsm;vnf;rsm;?
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 13

jyif;vnf; jyif;\/ bmrqdkigvkyf&ifjzpfr,fxifaom rmefrmeonf yxr


wpfBudrfw&m;xdkifonfESifhyif tawmfavsmhoGm;\/
(5)&ufajrmufaeUwGif 0ifavxGuaf vudk wpf?ESp?f oH;k ?av; a&wGu&f if;
orm"d ydkydkwnfMunfvmonfhaemuf ('ku©)a0'emqdkwmudk,fxifxm;ovdk
twHk;vdkuf-twpfvdkufr[kwfbJ jzpfpOfwpfck? wpfckpDrSef;ESifh xdkjzpfpOf
wd k i f ; onf ud k , f h o abm-twå vH k ; 0uif ; rS e f ; od v m\/ xdkrSwpfqifh
a0'em wpfc\ k jzpfpOfonf ydyk jkd refvmNy;D aemufq;kH wGif wpfckckyJ (a0'emyJ?
odpdwfyJ)[k qdkp&mr&dSawmhonfh jzpf½Hkav;-jzpfaeonfh opömw&m;
udk rdepfyikd ;f cefMY umonftxd qufqufov d m\/ xdt k cdu
k w
f iG f a0'emcsKyf
oGm;rnf[k arQmfvifhaom udavompdwfMum;xdk;vmjcif;aMumifh a0'em
wdk;vmjyef\? xdkodkU ÓPfxufvmvdkuf arQmfvifhcsuf udavom Mum;0if
xdk;vdkufESifh awmfawmfMumoGm;\/
a0'emcsKyfrSmyJ [laom arQmfvifhcsuf vHk;0 ukefqHk;oGm;onfhpkpkaygif;
w&m;xdkifcsdef ESpfem&DeD;yg;tMum b,fvdkrSrarQmfvifhxm;aomtcsdefwGifrS
('ku©)a0'em\ taMumif; vufonftppfjzpfonfh a0'em&dSonf[k xif
aeaom rdrd\t,lrSm;?trSwfrSm;?todrSm; (a0'emedp)ö tpGjJ yKwf oGm;jcif;
ESit hf wl rnfonfh avmuD tod? avmuD atmifjrifru I rS ray; pGr;f Edik af om
pdw\ f vGwv f yfrI ?Nird ;f at;rItppfukd ud, k af wG(Y ÓPfawGU) BuKH & jcif;aMumifh
vlUavmuxJrS bk&m;?w&m;?oHCmtay:üyg yxrqHk;tBudrf av;av;
eufeuf pdwf0ifpm;vm\/
pD;yGm;a&; vkyu f ikd af e&if;yg yk*Kd¾ v?f owå0g? ig?
ol(wpfa,mufa,muf)u pD;yGm;a&; (wpfckckudk)
vkyjf cif;r[kw?f taMumif;tusK;d rSe;f ÓPf&iS ;f ae\/
xif&Sm;aom 'ku©a0'em ay:wdkif;vnf; csufcsif;
qdkovdk a0'em\ jzpf ½ H k o uf o uf u av;rQom
jzpfjcif;? wpfckckyJ? a0'emyJ[k qdkp&m r&dSjcif;
tewåtrSefw&m; todÓPftvdkvdkay:aejcif;aMumifh 1999oBuFefü
xdkausmif;wGifyif yxrtBudrf'kv’b &[ef;cH&if;yxrtBudrf tcsdefjynfh
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 14

(5)&uf w&m;pcef;0ifjzpfoGm;\/
pcef;&uftwGif; wpfck? wpfa,muf? wpfcsdef? wpfae&mqdkonfh
owfrSwfcsuf ynwfrsm; vHk;0uif;onfh 0dyóemÓPf qufwdkufjyef
jzpfatmif tpGrf;ukef BudK;pm;\/ av;&ufajrmufaeYrSpí 0dyóemÓPf
tppfoabmudak umif;aumif; odomG ;ovdk aemufyikd ;f tm;xkw&f mwGiv f nf;
0dyóemÓPfrsm;rsm;jzpfzdkY vrf;yGifhoGm;\/
,cif tm;xkwpf Ofu ÓPfjzpfomG ;aomfvnf; ÓPftaMumif; &Si;f &Si;f
vif;vif; rodao;yg/
(w&m;tawGYtBuHKrsm;&Sif;jy&mwGif a0'em[laom wlnDonfh ynwf
pum;omoH k ; pG J a omf v nf ; aemuf y d k i f ; usav a0'em[l a om ynwf
aemufuG,fu y&rwf trSefw&m;u ydkrdk odrfarGUavjzpfav\/)
(7) aeYpOf yHrk eS f rjzpfrae w&m;xdik jf cif;
5&ufpcef;yGJtNyD;wGif 38vrf;tcef;ü aeYpOf eHeufwdkif; (pD;yGm;a&;
rvkyrf )D wpf&uf(1)em&D yHrk eS w f &m;xdik \ f / wpf&ufwpfem&D ud, k Bf uKd uw f m
rvkyfbJ udk,fhpdwfudkqefYusif? udk,fhudavomudk rjzpfraeowfjcif;jzpf\/
avmuDtvkyf rsm;vGe;f í w&m;xdik f ysuo f mG ;vQif aemuf&uf tpm;xd;k
jyefxikd \
f /
aeYpOf w&m;xdkif&mwGif tudsK;ocFg& (tjzpfaemuf? vdkufr½IbJ? tod
aemufrvdu k b f )J ... tpGjJ zKwNf y;D jyKvyk rf t
I aMumif; ocFg& (ypöKyeÜ f ,HMk unfrI
oabm y&rwfcE¨m)\ wpfck?wpfa,muf?wpfcsdef?wpfae&mr[kwfbJ
jzpf½Hkav;jzpf (,HkMunf½Hkav;,HkMunf) aeonfh trSefw&m;udk odaezdkY om
t"duxm;\?
y&rwfcE¨mu a[maomw&m;udk b,fvdkrSemr&aomtcgrsdK;? w&m;
ESv;kH oGi;f csipf w
d f vH;k 0r&daS omtcgrsKd ;rSom rd;k ukwq f &mawmfBu;D \ wdu k w f eG ;f
w&m;acGrsm;udk zGifhemjcif;jzifh pdwf"mwftiftm; tultnD,l\/ q&m
awmfBuD;\ tqHk;trtwdkif;oGm;vm? vkyfudkif&if;yg ypöKyÜef taMumif;
ocFg&\ tedpö? 'ku©? tewåtrSefw&m;udk rjywfodaeatmifBudK;pm;\/
xdktoduvGJvQif tm;udk;p&mr&dSjcif;-trSefw&m;udkvnf; ausaus
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 15

eyfeyfvufrcH?cHEdkifatmif BudK;pm;\/
ÓPfrsufvHk; yGifhvmonfESifhtrQ tESpfom& vHk;0r&dSrSef; &dyfrd
vmaomavmuD (ig? ighOpömjzpfzdkY)tvkyfrsm;udkwjznf;jznf;csif; avQmhvm
Edkif\/ w&m;ESifhrawGUrD reufwdkif; xajy;aomtusifhonfyifvQif yHkrSef
w&m;xdkifvmonfESifhtrQ ajy;p&mrvdkawmhbJ aevdkY aumif;ae\/
wpfoHo&mvHk;vkyfvmcJhojzifh rvkyf& raeEdkifatmif t½l;trl; pGJvrf;
aeaom avmuDtvkyt f udik rf sm;udk avQmv
h yk af vav avmb?a'go?arm[
ydyk ekd nf;vmNy;D y&rwåopömw&m;ESihf ywfoufaom todÓPfyx kd ufavav
jzpf\/
(8) w&m;tvSLawmfvkyfief; pwif zGifhvSpfjcif;
aeYpOf yHrk eS w
f &m;xdik af e&if; vrf;-50 qnf;qm w&m;acG tiSm;qdik rf S
tvkyaf y;w&m;acGrsm; iSm;&rf;í yHrk eS w f &m;emjzpf\/ ig;&ufw&m;pcef; av;?
ig;Burd cf efY ud,
k w
f ikd v
f nf;0if&if; w&m;xdik vf o
kd rl sm;udv
k nf; tif;pdef (10)rdik f
&dyfomodkYac:oGm;ay;\/ w&m;ESifhpawGUNyD; wpfESpfESifh oHk;vMumaomf
(1-6-2000)wGifrSom w&m;acGrsm;omiSm;onfh qnf;qm\ vdktyfcsufudk
jznfah omtaejzifh t0dZmÆ rS0Zd mÆ odYk trSew f &m;tvSLawmfvyk if ef; zGiv hf pS \
f /
w&m;&dyfomrsm;rS xkwfaom w&m;pmtkyfrsm;udk aiGusyfoHk;aomif;cefYjzifh
vdkufvH0,f,lNyD; tcrJh iSm;&rf;ay;jcif;jzpf\/ iSm;&rf;aom pmtkyfrsm;
qHk;csifvnf;qHk; [laompdwf"mwfjzifhpGefYpm; vkyfudkifcJh\?w&m;acGrsm;? pD'D?
ADpD'Drsm;udkaemufrS vdktyfovdk wdk;csJU jzefYcsdjcif;jzpf\/
w&m;tvSLawmf vkyfief;zGifhNyD;aemuf "r®rdwfaqG
rsm;u vmvSLaom oJtif;*lq&mawmf\ w&m;acGrsm;
em&&mrS pdwfpifMu,fjcif;tqifhqifhudk &dyfrdvmovdk
oJtif;q&mawmf\0D&d,tm; tultnDudkyg&\/
(udk,fwdkifw&m;a[m&mwGiftvkyfay;w&m;rsm;udkom a[mMum;NyD;
vufawGU w&m;xdkifcdkif;jcif;onf 0dyóemw&m;ppfppf tm;xkwf&ef cufcJ
aomxdkjyóemudkrdrd\oDv?orm"d?ynmtm;jzifhtpGrf;ukef ulnDajz&Sif;
ay;jcif;jzpf\/)
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 16

(9) yxrtBudrf 10-&uf w&m;pcef;0ifjcif;


w&m;tvSLawmfvyk if ef;wGif tcrJih mS ;&rf;ay;&eftwGuf w&m;pmtkyf
rsm;udk &dyo
f mrsm;odYk ud, k wf ikd o
f mG ;a&muf0,f,&l mrS w&m;&dyo f mtrsm;pkoYkd
pwif a&mufzl;oGm;\/ OD;bcif&dyfomodkY yxrqHk; tBudrfpa&mufonfESifh
&dyfom\ NidrfoufwdwfqdwfrIaMumifh w&m;xdkifvdkpdwf ay:vm\/ pHkprf;
Munfh&m wpfOD;pm ae&musefaMumif;od&í aemufwpf&ufwGif pm&if;oGm;
ay;NyD; w&m;pcef;0ifjzpfoGm;\/
10-&ufpvHk; yHkrSefw&m;xdkifcsdefrsm; tygt0if tcsdef&Snf (4)em&D
qufwu kd f aeYpOf w&m;xdik \ f / ud, k w
f ikd af rG;jrLcJo
h nft
h m; Bu;D jyif;xefaom
udavomrD;udk udk,fwdkif cufcufcJcJ jyefvnfNidrf;owf&jcif;jzpf\/
a0'em\tcsnf;EDS; tewå trSefw&m;udk rsm;rsm;odav a0'emudk
t[kwfxifNyD;NidwG,faeaom tpGJavsmhvmjcif;aMumifh a0'emcH&rIvnf;
oufomvmavjzpf\/ (7)&ufajrmufaeY av;em&D qufwdkufw&m;xdkifpOf
twGi;f a0'empGv J ;kH 0csKyaf ysmufomG ;jcif;ESit hf wl tewåÓPf ay:vmjyef\/
w&m;jzKwfvdkufaomfvnf; ypöKyÜefpdwfrSeforQudk rqdkifrSef;odonfhÓPf u
tcsdefwdkif; OD;pD;vsuf&dS\? bmyJvkyfaeaewu,f&dSwmu oabm y&rwf
cE¨mig;yg;topftopf? xdktrSefw&m;udkodonfh ÓPfuvnf;tcsdefwdkif;
topf? igr[kwaf wmh jym,mcwfp&m r&d?S ylp&mvnf;r&d?S csr;f omvdu k w
f mrS
ajymp&mpum;r&dS/ xdkcsrf;omaMumifha&SUqufNyD; w&m;tm;xkwfvdkufvQif
vlUb0jzifh qufraeEdkifawmhbJ bkef;BuD;0wfcsifpdwfjzpfvmrvm; [laom
tawG;0ifvm\/ pD;yGm;a&;t½IyfawGwpfzufESifh bkef;BuD;0wfcsifpdwfr&dS
ojzifvh nf; xdt k awG;0ifvmjcif;jzpf\/ wu,f&Sd y&rwfÓPfMum;xJ wu,f
r&dSonfh yk*¾dKvf? owå0gtxifrSm;tawG; udavom Mum;0if EdSyfpufjcif;udk
tawmfav;cHvdkuf&\/
rarQmfvifhxm;aom jyóemaMumifh bmqufvkyf&rSef;rodbJ acwå
awGa0aerdNy;D rS vuf&Sd BuKH awGUae&aom w&m;csr;f omaMumifh jzpfcsi&f mjzpf
aemufrqkwaf wmhb;l [k qH;k jzwfum (8)&ufajrmufaeYwiG f xdik af eus(4)em&D
tpm; (7em&Dc)JG qufwu kd f w&m;xdik &f efq;kH jzwf\/ udavomMum;0ifomG ;Ny;D
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 17

rScsrSwfaomqHk;jzwfcsuf jzpfaomaMumifhvdkcsifrI ygaeonfudk r&dyfrdbJ


tcsdefxyf wdk;xdkifjcif;aMumifh ajcmufem&DMum w&m;xdkiftNyD;b,fvdkrS rcH
r&yfEdkifaoma0'emqdk;jzifh w&m;jzKwfvdkuf&\/
&dyfomrSxGufvmNyD;aemuf aeYpOfyHkrSef w&m;xdkifcsdefESifh oGm;vm
aexdkif&if; w&m;ESvHk;oGif;rdcsdef ydkrsm;vmonfESifhtrQ avmuDtvkyfrsm;\
tjypfudk ydkem;vnfvm jcif;aMumifhw&m;ESifhrawGUrDu ig[laomtxifrSm;
jzifh q,fwef;ajzNyD;csdefrS wuúodkvfausmif;om;b0txd t½l;x a&;om;
cJhaom aeYpOfrSwfwrf;'dkif,m&Dpmtkyfrsm;? "mwfyHkt,fvfbrfrsm;tm;vHk;udk
(jyefjrifae&vQif t½l;emjyefjyefxvmojzif)h aemufvnf; b,fawmhrS jyefa&;
awmhrnfr[kwf[k qHk;jzwfum ykZGefawmifacsmif;xJ vHk;0 pGefYypfvdkuf\/
,ckuo hJ Ykd w&m;oabmjzihf cufcufccJ ?J tcsed rf sm;pGm tukecf NH y;D jyef a&;jyjcif;rSm
trsm;tusdK;twGuf oufoufjzpf\/
(10) 'kwd,tBudrf-10 &uf w&m;pcef;0ifjcif;
bmawG? nmawG? b,fob l ,f0g? b,fae&m b,ftcsed t f cg [laom
owfrSwfcsufrsm;udk pdwfu vufcHavav? jzpf½Hkav;jzpfaeonfh pdwf\
y&rwf trSew f &m; uG,af ysmufavav jzpfjcif;aMumifrh rd \ d vdck sirf ?I jzpfcsirf ?I
ylyefrI? igxifrIrsm;uom y&rwfomoemudk zsufaeonfh &efoltppf
jzpfaMumif; &dyfrdvm\/ avmuDudk rsm;rsm;tm½HkjyKavav avmukwå&m
csrf;omESifh a0;avavjzpfí w&m;xdkif&mwGif taESmifht,Sufenf;ap&ef
pD;yGm;a&;vkyfudkif&if;yg vkyfoligvnf;r&dS?vkyfp&mvnf; r&dS?tvkyfNyD;NyD;
rNyD;NyD;? ½HI;½HI;jrwfjrwf bmrSwu,fr[kwfwJhtwGuf b,fvdkjzpfjzpf [laom
trSew f &m;udk a&SUwef;wif vkyv f mEdik o
f nfEiS t
hf rQ rvkyrf jzpfaom avmuD
tvkyfrsm;[k xif&atmif r&yfrem;taMumif; trsdK;rsdK;jyvSnfhpm; cdkif;ap
aeonfh w&m;cHonfvnf; rdr\ d tpGJ (avmb?a'go?arm[) omjzpfaMumif;
yd&k iS ;f vm\/ udavomowf&ef &dyo f m0ifNy;D jyif;jyif;xefxef w&m;tm;xkwf
csiyf gaomfvnf; vkycf sipf w d jf zifv
h yk v
f Qif avmbruif;ojzifh xdpk w d af y:wdik ;f
EdkifatmifpGefY\/
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 18

OD;bcif&yd o f mrS xGuv f mNy;D (8)vtMumü OD;*dt k ifum&dyo f m bke;f Bu;D


w&m;ywfrS xGuv f maomOD;yOÆi;f wpfyg;\ wdu k w f eG ;f csut f & 'kw, d tBurd f
(10)&uf w&m;pcef;tjzpf OD;*dt k ifum&dyo f m0ifí f aeYpOftcsed &f n S f (8)em&D
wpfqufwnf; w&m;xdkifjcif; tygt0if puúefYrvyf txl;BudK;pm;\/
udk,fwdkif tygt0if w&m;tm;udk;olwdkif; &ifqdkifBuHKawGYae&aom w&m;½I
rSwef nf;ESihf ywfoufonfh em;vnfrv I rJG mS ;p&m? oHo,jzpfp&mrsm;uvnf;
trsm;udk ulnDvdkaom rdrd\ yifudk,ft&if;cHpdwfudk EdI;qGay;jcif;aMumifh
BudK;BudK;pm;pm; w&m;tm;xkwfjzpfjcif;jzpf\/
yxraeY reufyikd ;f w&m;prxdik rf D bk&m;&dcS ;kd vdu k Nf y;D rS w&m;xdik cf ef;r
twGif;ü bmbk&m;qif;wkawmf yHkawmfrS r&dSonfudk owdjyKrd\/ w&m;
em;vnfvmcsed rf pS ípdwu f zefqif;xm;aom yHo k @mefukd tpGaJ vQmv h mojzifh
bk&m;&Scd ;kd vnf; yHak wmfukd tm½Hrk jyKawmhbJ ypöKyeÜ pf w d t f pOfü twå uif;Edik f
orQuif;aezdkYom BudK;pm;avh &dSaomfvnf; ae&mopf jzpfojzifhom *½kpdkuf
rdjcif; jzpf\/ xdak eY wpfreufcif;vH;k w&m;xdik &f mwGif pdwu f taESmuft,Suf
ruif;? tewåaumif;aumif; rpdkufjzpfae\/ &dyfomodkYa&mufp nae
wpfOD;wnf; w&m;xdkifpOfuyif yHkrSeftewåpdwftajctae jzpfao;ojzifh
,ckrS bmjzpfrSef; tajz&Smr&atmifjzpf&\/
aeYqrG ;f pm;Ny;D aomtcg &dyo f mxJ vSnv hf n S f Munf½h &I if; oD;jcm;tcef;
av;wGif bk&m;qif;wkawmfudk zl;awGU&\/ OD;cs&dScdk;NyD;bk&m;a&SUwGifw&m;
xdkifaomtcgrS jzpfaeus tewåpdwfjyefjzpf\?xdktcgrS w&m;&dyfomjzpfNyD;
bk&m;qif;wkawmfawmif r&d[ S k xifrjd cif;ESit hf wl yHrk eS f jzpfaeustewåpw d f
tpOfMum;wGifjzpfrSef;yif rodbJ jzpfay:aeaom tvdkruspdwftpOfrsm;u
wpfpdwfcsKyfvdkufaemuf pdwftpm;xdk;vdkufESifh Mum;xdk; wm;qD;aejcif;
jzpfaMumif; &Sif;&Sif;vif;vif; odvdkuf&\/
bk&m;zl;vdkuf&rS bk&m;r&dSbl; txifrSm;ESifhtwl tvdkruspdwfyg
ajyaysmufomG ;ovdk xdpk w d jf zpfreS ;f owdxm;rdí tpGjJ zKwEf ikd v f Qivf nf; yHrk eS f
w&m;pGr;f tifjyef jzpfrnfyifjzpf\/ jzpfreS ;f yif rodbjJ zpfvu kd af omtvdrk us
pdwt f ao;pm;udavomav;onfyif tewå trSew f &m;udk zH;k uG,Ef ikd o f nf
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 19

qdkvQif w&m;tm;rxkwfbJ tm;BuD;aom avmb?a'go?arm[jzifh tazmf


vkyfaeolrsm;udk,fhxifjrif,lqcsufrSeforQudk t[kwfxifNyD;wpfigigjzifh
rmefwufum bk&m;tppf? w&m;tppfuekd m;rvnf? vufrcH?uefv Y efv
Y yk bf uf
wdkufaeMuonfrSm bmrS tHhMop&mr&dSawmhyg/
qGrf;pm;&if;yg aumif;aumif;qdk;qdk; odaeaom tpGJpdwfudk jzpfcGifh
ray;bJ ESvHk;om;wGif jzpf½Hkav; jzpfaeaom pdwftopf topfuav;rsm;
\ tcsnf;EDS;oabmudkom tm½HkjyKygrsm;aomtcg (6)&ufajrmufcefYwGif
tpm;ESihf ywfoufonfh 'kuo © pömoabmudk aumif;aumif; em;vnfomG ;\/
xdaYk emuf yHrk eS pf m;Munf\ h / jrefjrefpm;Munf\ h / t&om cHcsio f nfph wd vf nf;
rjzpf? t&omcHMunfhvnf; t&omudk NidwG,fonfhpdwf rjzpfawmhbJ pm;
ae&onfh 'ku©udka&m? tpm;udkyg rNidwG,fjcif;ESifhtwl vlom;trsm;pk
rufarmaeaom tpm;csrf;om qdkonfrSm emrnfrQomjzpfrSef; ÓPf&Sif;
oGm;\/ xdt k csed rf pS í pm;aomufwikd ;f xdÓ k Pfu rjywfvu kd yf g apmifah &Smuf
aeojzifh b,fae&mrSm bmyJpm;pm;? rpm;pm;tpm;ESifh ywfoufonfh'ku©rS
tNy;D wdik f vGwaf jrmufomG ;awmh\/ &dyo f m0ifwikd ;f tpm;pGjJ zKwcf ahJ omfvnf;
,ckrS wu,fjyKwfjcif;jzpf\/
aeUvnfwpfem&DrS nud;k em&Dtxd &Spef m&D qufwu kd w f &m;pxdik o f nfh
yxr&uf\ av;em&Dausmfausmf (yHkrSef&dSNyD;om; owd?0D&d,?orm"d?ynm
tiftm;ukecf ef;oGm;csed )f wGif tifrwef jyif;xefonfh 'kua© 0'em ay:vm\/
jzpfcsKy?f jzpfcsKyo f abmjzifh rjywfjzpfaeaom a0'emudk &daS eonf[k vufcH
cHpm;avav? a0'em wd;k vmavavjzpf\/ a0'emudk wpfcck t k ae? odp&m
taejzifh vufrcHbJ a0'em\ jzpf½akH v; jzpfaeonfh trSew f &m;udck sn;f om
ododaeatmifBudK;pm;avav a0'emudk&dSonf txifrSm;jzifh cHpm;aom
pdwrf sm; tjzpfenf;vmojzifh a0'emtcH& oufomavavjzpf\/ tcsed &f n S f
qufqufxdkif&if;'ku©a0'emudk tEdkif,lEdkifavmufatmif oDv? orm"d?
ynmtm; BuD;vmNyD;aom(5)&ufajrmufaeYwGif wpfckckudk igighOpömtjzpf
rqkyu f ikd &f raeEdik af om wPSmaMumifh rScD ?kd qkyu f ikd ?f tm;ud;k p&mbmqdk bmrSukd
r&daS omy&rwftrSew f &m;udk tvGeNf i;D aiGUvm\? &dyo f mrS csucf si;f xGuaf jy;
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 20

csifvm\/ NiD;aiGYvGef;ojzifh (6)&ufajrmufaeY &Spfem&Dqufwdkuf w&m;


xdkif&mwGif xdk&Spfem&D tcsdefonf wpfoHo&mvHk; Mumonf[kyif xifrd\/
'DoHo&m0#fqif;&J tpGJrjyKwfvdkY oufwrf; tifrwef&SnfwJh jA[®mb0rsm;
jzpf&&if 'D'ku©awGudk rqHk;EdkifatmifcH&awmhrSmyJ[k rdrd pdwfudkrjywfwGef;
tm;ay;umqufvuf tm;xkwfaomtcgrS tpGJukefoGm;NyD; xdkNiD;aiGUpdwf\
EdyS pf ufraI vmif;&dyaf tmufrS vGwaf jrmufomG ;\/ (aemufyikd ;f ouFe;f 0wfNy;D
ESpf&Snfvrsm;qufwdkuf wpfaeukefwpfaecef;rNiD;EdkifraiGUEdkif trsm;tusdK;
aqmif&Guf?omoemjyKEdkifjcif;onf xdkNiD;aiGUpdwfudk tNyD; owfypfEdkifjcif;
aMumifh jzpf\/tcsdef&Snfxdkifjcif;rSm oDv?orm"d?ynmtm; tjrefqHk;
aumif;vmap&efjzpf\/)
NiD;aiGUpdwfuif;oGm;aomfvnf; NiD;aiGUpdwfr&dSawmhonfudk odaom
tod\ od½akH v;? jzpf½akH v;jzpfaeonfh tewåtrSew f &m;udk vufcEH ikd af tmif
qufBuKd ;pm;\? xdu k o hJ b
Ykd mbmnmnm? b,fol b,f0gr[kwf jzpfumrwåav;
jzpfaeonfh tewåtrSefw&m;udkcsnf;om tcsdefMumEdkiforQ MumMum
qufqufvufcHEdkifatmif BudK;pm;Edkifjcif;\ tusdK;quftjzpf (7)&uf
ajrmufcefYaeYwGif rdrdpdwf[k xifaecJhrdaom ocFg&w&m;\ ra&rwGuf
Edkifavmufatmif tvGefvsifjrefpGm rjywfw&pyf jzpf½Hkav; jzpfaeonfh
trSefw&m;udk &Sif;&Sif;vif;vif;em;vnfaomÓPf rdepftawmf MumMumxd
jzpfay:vm\/ w&m;jzKwNf y;D aemufwiG v f nf; rdrt
d vGet
f m;ud;k cJah om pdw\f
wu,f&dSr[kwf? emrnfrQom jzpfonfhtrSefw&m;udk azmfjyp&m pum;
r&dSatmif tHhMopGmjzihf em&D0ufcefYMumonftxd qufqufodae\/
(11) ydkifqdkiforQtm;vHk;udk taumif;qHk;pGefUvTwfjcif;
xdkjzpf&yf\ tusdK;quftjzpf OD;*dktifum&dyfomrS xGufvmtNyD;
tdrfjyefta&mufwGif ESvHk;om;at;aeonfudk odaomÓPfjzifh pum;
ajymwwfomG ;\/
(pum;ajym&if; w&m;ESvHk;oGif;r&jcif;onfvnf; &dyfom 0if&onfh
t"du taMumif;wpf&yfjzpf\/)
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 21

w&m;jzifhom tcsdefjynfheD;yg;aeEdkifoGm;ovdk w&m;uvGJvQif bmqdk


bmudrk S tm;ud;k p&m r&daS Mumif; aoaocsmcsmodvm\/ odonft h wdik ;f vnf;
w&m;ESihf pawGUcsed rf pS í wjznf;jznf; csi;f avQmv h maom pD;yGm;a&;vkyif ef;\
vufuseftenf;i,fudkyg&yfpJvdkuf\/ (Lite Ace Pick Up) um;BuD;udk
owif;pmxJ xnfhaMumfjimum csufcsif; a&mif;ypfNyD; ay;p&m&dSaom
a<u;rsm;udk tukefay;qyf\/ um;a&mif;NyD; rMumrD um;aps;rsm; awmuf
avsmuf xd;k wufomG ;aomfvnf; pdwu f b,fvrkd rS ae/ jzpfay:onfh tusKd ;
xuf jyKvkyfonfhtaMumif; pdwfuom (avmb? a'go? arm[ uif;uif;
vkyfEdkifzdkYom) t"dujzpf\/
trIzGifh w&m;pGJzdkUtxd pdwful;xm;aom&p&mtcdsKUudk vHk;0 arhypf
vduk \f / rdrb d 0a&SUa&;twGuf (9)ESpw f m ud,
k w
f ikd f yifyifyef;yef;&SmazGxm;
orQ wdkufcef; ?zkef;? usefum;wpfpD; ESifh aiGaMu; vufuseftm;vHk;udkvnf;
t0dZmÆ rS 0dZmÆ odYk w&m;tvSLawmfvyk if ef;a&&Snf &yfwnf trsm;tusKd ;ppfukd
aqmif&u G Ef ikd af pvdak om apwemoufoufjzifh tNy;D tjywf pGev Yf w
T vf LS 'gef;
vduk \f /
tm;udk;&m w&m;tppf rodcifu tm;udk;&mxifNyD; avmb?a'go?
arm[ jzifh r&t& odrf;ydkuf&,lxm;aom aiGaMu;ESifhOpöm ypönf;rsm;onf
rdrdpdwfudk udavomrD;rsm; rjywfavmifuRrf;aponfh avmifpmrsm;[k &dyfrd
vmaomtcgwGirf l xdyk pön;f rsm;aMumifh rdryd al vmifqif;&J'u k © a&muf& ovdk
rnfolY udkrQ 'ku©ra&mufapvdkonfhtjyiff trsm;üvnf; rdrdvdk trSefodum
vGwfajrmufjcif;ÓPfcsrf;om jzpfapzdkY &nf&G,fvsuf rdrdydkifqdkiforQudk
taumif;qH;k pGev Yf wT v
f u
kd jf cif;jzpf\/ ta&;Bu;D aom qH;k jzwfcsurf eS o f rQukd
tvG,fwul b,fawmhrSrcswwf? csNyD;vQifvnf; jyefjyifzdkY? aemufqkwfzdkY
vHk;0 pdwfrul;cJhaomfvnf; w&m;aMumifh todÓPfajymif;vmNyD; udk,fwdkif
tygt0if wpfavmuvHk;\ tESpfom& vHk;0 r&dSaom bmqdk bmrSudk
wu,f r[kwfaom 'ku©opöm trSefw&m; udk ÓPfododvmaomtcg
wGifrl w&m;em;rvnf cifu NidwG,frIwPSm? t½HI;ray;vdkaomrme?
igaumifxifaeaom t,lrSm;? trSwfrSm;?todrSm;'d|dwdkUjzifh csrSwfcJhaom
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 22

yef;wdkifrsm;ESifh &SmazGcJhorQ Opöm tm;vHk;udk ,wdjywf &J&J&ifh&ifh pGefYvTwf


vdu
k jf cif;jzpf\/ avmb? a'go? arm[rD;wk\ Yd avmifpmjzpfaom jyify½ky0f w¬K
ypönf;rsm;ESifh rywfouf awmhjcif;ESifh twlxdkypönf;rsm;ESifh ywfoufaerI
aMumifh avmifuRr;f ae&aom rdrpd w d rf S tylr;D yg wpfygwnf; csKyNf ird ;f oGm;\/
(12) 0D&d,vGefuJ vGef;aomtrSm;
OD;*dt k ifum&dyo
f mrS xGuvf mNy;D aemuf wpfvausmMf umatmif rdr½d yI cf hJ
orQ pD;yGm;a&;t½Iyrf sm; &Si;f tNy;D ? ydik qf ikd o
f rQ tm;vH;k udvk nf; w&m;twGuf
pGefYvTwfNyD;aomtcg w&m;rSvGJvQif bmrSvnf; tm;udk;p&mr&dSawmhojzifh
w&m;twGuf vSLxm;aom 126 (3vTm)? 38-vrf;&Sdtcef;wGif reufydkif;
pm;p&m0,fzYkd wpf&uf wpfBurd f atmufqif;jcif;rS vGv J Qif avmuESihf tquf
toG,f vHk;0jzwfNyD; jyif;jyif;xefxef qufvuf w&m;ESvHk;oGif;\/
tpydkif;wGifaeYpOf (8)em&Dqufwdkuf w&m;xdkif\/ rpm;cifuvnf;w&m;?
pm;ae&if;vnf;w&m;ESifhpm;? pm;NyD;awmhvnf;w&m;? wpfaeukef w&m;jzifh
ae&mrS"mwfBu;D av;yg;\ rjywfw&pyfazmufjyef ysupf ;D aejcif; oufoufrS
vGJvQif bm oabmrS r&dSonfh rdrdudk,fcE¨mBuD;\ acG;aoaumifykyfESifh
tvm;wlpmG tESpo f m&vH;k 0uif;rJrh I oabmudo k ed m;vnfvm\/ aemufyikd ;f
&ufrsm;wGif aEG&moD\yljyif;rI'Pfudk aeYcif;ydkif;wGif tawmfcH&ojzifh
pdwfysHUvmovdk w&m;acGvnf; vHk;0remawmhojzifh 0D&d,vGefrSef; rod
vGefvm\/ wpf&uf tdyfcsdefudk(3)em&Dtxd wjznf;jznf;csif;avQmhcs&mrS
pm;csifpdwfr&dSojzifh tpm;yg enf;vm\? (1)vausmfMumaomtcg pdwfu
xufoefvGef;aomf vnf; udk,fcE¨mutm;tif csnfheJYum vHk;0 rvdkufEdkif
awmhonfhtjyif ypöKyÜef tewå todÓPfyg aysmufoGm;jcif;aMumifh w&m;
tm;xkwfjcif;udk &yfypfvdkuf&awmh\/
(tusdK;-ocFg& jzpfwm? odwmawGudk vufcHNyD; ½IvQif jyKvkyfonfh
taMumif; w&m;zufwiG f igpGJ rjyKwo f jzifh aemufyikd ;f w&m; enf;ay; &mwGif
ypöKyeÜ f ,HMk unfraI v;u ,HMk unf½akH v;yJqw kd m ,HMk unf[í l jyKvyk rf I ocFg&\
tewåudkom t"duxm; ,HkMunf vufcHcdkif;yg\/)
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 23

(13) w&m;tm;udk;í toufukdyg pGefYvTwfjcif;


tdrrf mS tm;xkwí f r&rnfh twlwl &dyo f m0ifrnf[q k ;kH jzwfum yxr
qHk; w&m;pcef;0ifcJhaom tif;pdefq,frdkifukef;? &GmrBuD;ausmif;odkY 5&uf
w&m;pcef; oGm;0if\/ w&m;pcef;&uftwGif; q&mav; a':auwkrmvm
u q,frdkifukef;xdyf jynfvrf;ray:&dS aq;cef;odkY tm;aq;oGif;zdkY ydkYay;&if;
q&m0efru ovdyt f a&mifuMkd unfí h oHo,0ifNy;D "mwfreS ½f u kd pf pfaq;Munfh
&efwu kd wf eG ;f \/ tdrjf yef"mwfreS ½f ukd Mf unfrh S a&m*gjzpfaerSe;f od\?(10)wef;
pmar;yGJajzpOfu eHeufapmapma&csdK;NyD; usK&SifoGm;wuf? yefumatmuf
tat;cH&yg rsm;ojzifh tpjyKcahJ om tqkwt f at;rda&m*gonf ud, k cf t
H m;
aumif;pOfurodomaomfvnf; w&m;tm; xkwv f akd om0D&,d vGeu f NJ y;D tpm;?
ttdyf enf;vGef;ojzifh udk,fcHtm; usoGm;aom ,ck(16)ESpftMumwGifrl
wDbDa&m*gtjzpf acgif;axmifvmjcif;jzpf\/
wDbDa&m*gjzpfrSef; odcsdefwGif a&m*gu awmfawmfqdk;aeNyD jzpf\/
touf½LS oGi;f &mwGiyf if ,cifuvdt k qH;k txd ½SLoGi;f ír&bJ wpf0uf wpf
ysuf wdkwdkav;om ½SLí&\/ "mwfrSefMunfh½Iay;aom q&m0efu csufcsif;
wDbaD q;aomufcikd ;f \/ wDbaD q;jyif;rsm;\ 'PfaMumifh w&m;½Irw S jf cif;udk
(6)vavmuf &yfypf&rnf[k odaomtcg t*Fvyd af q; vH;k 0raomuf? w&m;
tm;xkwf&if; jrefrmaq;ESifhom ukrnf/ omoemrjyK&vnf;ae? aocsif
aoygapawmh[k ,wdjywfq;kH jzwf\? xdq k ;kH jzwfcsujf zifh b0&do S nf? touf
&dSonf? &Sifaeonf xifNyD; NidwG,faeaom wPSmudkyg pGefYvTwfvdkufEdkifjcif;
aMumifv h nf; xH;k wrf; pOfvm r[kwo f nfh tavmb? ta'go? tarm[pdwf
rsm;jzifh ,ckacwf omoem\ uGuv f yfrsm;udk txda&mufq;kH jznfq h nf;Edik jf cif;
jzpf\/ taMumif;jyKvkyforQESifh tusdK;jzpforQwGif bmudkrS rNidwG,fonfh
tewåÓPfESifhvkyfrSom rvdktyfwm bmrSrvkyfawmhbJvkyforQudkvnf;
tvG,fqHk;? t&Sif;qHk;? txda&mufqHk;? taumif;qHk; vkyfEdkifrnfjzpf\/
w&m;yHkrSeftm;xkwfNyD; jrefrmaq;NrD;wdkrsm; aomuf&if; a&m*guko
aeqJ(1)vceft Y MumwGif w&m;em;rvnfaom aqGrsKd ;rdbwd\ Yk tjyif;txef
pdk;&drfylyefvGef;rIaMumifh vlrrmu bmrS rjzpfaomfvnf; vlrrm&Sif wpfckck
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 24

jzpfomG ;Edik o
f jzifh w&m;tvkyf 6vem;rnf[k qH;k jzwfcsut f opfcsNy;D t*Fvyd f
aq;aomuf\/
(bkef;BuD;0wfNyD;rSqdkvQif a&m*gjzpfvnf; ukawmhrnf r[kwf ojzifh
a&m*guif;uif;jzifh taumif;qH;k omoemjyKEikd af tmif w&m;u apmifah &Smuf
jcif;jzpfaMumif; aemufrS em;vnfvm\/)
tcsed rf eS f aq;cef;jy? aq;aomuf? aq;'PfcEH ikd af tmiftpm; rsm;rsm;
pm;? rsm;rsm;tdyfESifh (6)vcefY ae&\?aq;'PfaMumifh av;vHxdkif;rdIif;
aeojzifyh pöKyeÜ w f &m;(jzpfq?J odq?J jyKvyk q
f yJ &rwf oabmcE¨m\tedp?ö 'ku?©
tewåvu©Pm) aysmuf aeaomf vnf;e*dt k m;xkwpf Ofu odcahJ omÓPfu
jyefapmifha&Smufaeojzifhaq;aMumifhae&cufonf rSvGJípdk;&drfylyefjcif;
rjzpfbJ pdwaf t;csr;f ae\/ aq;zd;k 0g;c ukeu f saiGrsm;udk rdbuyifuek u f sc\
H ?
aq;aomufaeaomfvnf; &Spfyg;oDvrzsufojzifh aeYvnfpmudk zcifuyif
csufauR;\/
aq;u e*dak rQmv f ifxh m;ovdk (6)vESihf r&yf aemuf(3)v qufaomuf&
aomfvnf; awmfawmf oufomNyD jzpfojzifh udavomudk jyif;jyif;xefxef
xdk;ppfjyefqif&ef qHk;jzwf\/
38-vrf;tcef;wGif aemufqHk; w&m;tm;xkwfcJhpOfu usef;rma&;
tajctaeaMumifh &yfvu kd &f ojzifh ,cktBurd w f iG f awmxJomG ;Ny;D tm;xkw&f
rvdkvdk a0cGJr&jzpfaerdao;\/ (31-10-2001) aeUvnf ykZGefawmif rdb
tdrfodkY xrif;pm;toGm; AdkvfcsKyfvrf; ynmtvif;jypmtkyfqdkifxJ 0ifrdNyD;
r[maAm"dNrdKifq&mawmf\ ]&wem} pmtkyfopffudk vSefavSmMunfh½Ird&mrS
pmrsufESm(71)&dS ]]trsm;wdkYonf udavom'Pf cHEdkif&nfjynfh0ojzifh tm*
owådcJ [kqdk&\/ ighrSmum; udavomMum;c&D;roGm;&J&um; tm*owåd
aMumif[ h k qd&k \}}[k &[ef;b0jzifh NrKd U'PfrcHEikd í f awmxGuo f mG ;Ny;D awmxJ
rSmvnf; 'ku©ruif;aom q&mawmf\pmudk zwf½I&if; awmxJJoGm;zdkU pdwf
vnf; csufcsif;yif aysmufuG,foGm;\/
b,f&yd o f m0if&rSe;f qH;k jzwfcsurf usao;rDwiG f &dyo f m0ifzYkd rEÅav;rS
vmaom rdrdESifhyxrqHk; w&m;twlpxdkifazmfjzpfol refae*sma[mif;
udkwifarmifaqGtwGuf rdk;ukwf0dyóemtzGJUcsKyfwGif pm&if;ay;&if;
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 25

aomufvufp wDbaD q;rsm;udyk g,lí ud, k w f ikd f (10) &uf pcef;vduk 0f if\/
(3-11-2001) rS (13-11-2001)xd &dyo f m0if&mwGif rd;k ukwqf &mawmf
bk&m;Bu;D \ "mwfawmfrsm;a&SUwGif ae&m&\/ OD;*dt k ifum&dyo f mwGif w&m;
xdkifpOfutwdkif; 10-&ufvHk;vHk; aeUpOftcsdef&Snf wpfqufwnf; (8)em&D
qufwu kd w
f &m;xdik jf cif; tygt0iftyd cf sed rf v
S vJG Qif wpfpuúerYf Qrvyf&atmif
aus;Zl;&Sifq&mawmfBuD;tm; bk&m;tBudKufqHk; "r®jzifhtjrwfqHk;ylaZmf\/

rdk;ukwf q&mawmfBuD;

xdktaMumif;w&m;\ tusdK;&v'ftjzpf (7)&ufajrmufaeY aeUqGrf;


rpm;rD reufydkif; w&m;xdkifcsdeftNyD; rsufpdzGifhvdkufaomtcg Oayu©m
a0'em (jrif p d w f ) \ twå vH k ; 0 uif ; jcif ; (ted p ö ? 'k u © ? tewå
oufoufrQomjzpfonfh) trSefw&m;udk &Sif;&Sif;vif;vif; em;vnfoGm;
ovdk (6)veD;yg; tdyv f u
kd ?f pm;vdu
k f tem;,lcohJ jzifh t&ifvkd w&m;jyefxikd f
vdkY&yghOD;rvm;qdkonfh pdk;&drfpdwfvnf; vHk;0aysmufuG,foGm;\/
(&dyof m0ifpOftwGi;f b,f&uf?b,ftcsed q f kd wmawGuo
kd ½d o
kH ufouf
omvufcHNyD;OD;aESmufu vHk;0rSwfom;rxm;ojzifh aeY&ufrsm;rSm cefYrSef;ajc
azmfjyxm;jcif;jzpf\/)
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 26

(14) t0dZÆm rS 0dZÆm odkY/ vGwfvyfa&; rS vGwfvyfa&; odkY/


aemufq;Hk 10&uf w&m;pcef;tjzpf rd;k ukw0f yd óemtzGUJ csKyrf S xGuv f m
tNyD;wGif rsufpdrSdwfNyD; w&m;xdkifaep&mrvdkbJ rsufpdzGifhxm;vnf;jzpfum
rwåjzpf½Hkav;jzpfaeonfh tifrwef odrfarGUaom (pdwf?apwoduf?½kyfocFg&
y&rwf)'ku©opömw&m;ESifh owdynmÓPfu wpfom;wnf;jzpfae\/'ku©
opöm onfyifvQiÓ f Pf? ÓPfonfyifvQif 'ku© opömjzpfae\/ wDbD a&m*g
tjrpf rjywfao;ojzifhaq;quf aomufae&jcif;ESifh ykZGefawmif&dS zcif
jzpfox l H xrif;pm;zdYk aeYvnfwpfBurd v f rf;avQmufjyefonfrv S íJG bmwm0ef?
bmtvkyfrSr&dSjcif;aMumifh bmqHk;jzwfcsufrScsaep&mrvdk? rawGUygrsm;jcif;
aMumifh b,faqGrsKd ;? rdwaf qG?oli,fcsi;f rS &if;&if;ED;S ED;S r&daS wmhonft h wGuf
b,frSvnf;oGm;p&mr&dS? bmudkrSrSwfom;aep&m? *½kpdkufaep&mr&dS xl;xl;
jcm;jcm; bmjzpfcsifpdwfrSvnf;ray:? bmqdkbmrS ylp&mr&dS? bmudkrSawG;ae
jcif;vnf;r&dSbJ ypöKyÜef-ocFg&'ku© rS vGJvQif bmpGJ? nmpGJ? b,fol? b,f0gpGJ?
tcsed pf ?JG ae&mpGJ uif;uif;jzifh vlU'kuw © rYkd S tvGwv
f yfBu;D vGwv f yfvQu&f \Sd /
(4-1-2002) aevnfpm jyefpm;&if;vrf;wpfavQmufwGif tm;upm;
NyKd iyf rJG sm; awGUBuKH &rS vGwv f yfa&;aeYreS ;f tod0ifvm\/ xrif;pm;tNy;D wGif
w&m; tawGt Y BuKH rsm;udk pma&;ay;ygOD;[k tBurd Bf urd f zke;f qufrmS aeaom
Edik if jH cm;&dS rdcifjzpfox l H pma&;&mrS rdr\ d w&m;tawGU tBuKH rsm;udk jyefvnf
oH;k oyfr\ d /
&dyfomodkY tcsdefydkif; w&m;oGm;xdkif&if; (5)&ufajrmufaeYwGif 'ku©
a0'em\ wu,fr[kwfjcif; trSefw&m;udk ÓPfawGUBuHK&yHk? pD;yGm;a&;
vkyu f ikd af e&if;yg a0'em\tewåoabmudk owd&& aejcif;aMumifh 1999
oBueF f (5) &uf w&m;pcef;wGif 'kvb ’ &[ef;0wfí w&m;xdik jf zpfy?kH &dyo f mrS
xGufvmNyD;wpfESpfESifh oHk;vMumatmif aeYpOfyHkrSefw&m; xdkifpOftwGif; (5)
&ufw&m;pcef;ig;BudrfcefY 0ifjzpfyHk? (1-6-2000) wGif t0dZÆmrS 0dZÆmodkY
w&m;tvSLawmf vkyfief;pzGifhNyD; xdkvwGifyif OD;bcif&dyfom (10)&uf
w&m;pcef;0ifjzpfyHk? xdkYaemufaeYpOfyHkrSefw&m;xdkif&if; (8)vcefY tMumwGif
OD;*dktifum (10)&uf w&m;pcef;0ifjzpfyHk? pD;yGm;a&;t½Iyfrsm;udk &Sif;tNyD;
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 27

38vrf; tcef;wGif wpfvausmq f ufwu kd f w&m;xdik af e&if; wDbaD &m*gaMumifh


(6)vausmftem;,l&yHk?aemufqHk; (10)&uf w&m;pcef;tjzpf rdk;ukwf
0dyóemtzGJYcsKyfrS xGufvmtNyD;wGif rsufpdrdSwfNyD; w&m;xdkifaep&m rvdk
awmhbJ tvdkufoifhowd ynmNrJaeonfrSmyif wpfvausmfaeyHkESifh w&m;
tm;xkwfcsdef pkpkaygif; (3)ESpfeD;yg; &dSNyDjzpfaMumif; owdjyKrdvm\/
pma&;ae&if;rSmyif 'Davmufqdk&if pdwfcs&avmufNyD? trdjrefrmjynf
vGwfvyfa&;&wJh'DaeYrSm rdrdpdwfvnf;vGwfvyfa&; &oifhNyD[laom tod0if
vmjcif;aMumifh rdk;ukwftzGJUcsKyfrSxGufvmuwnf;u tvdkufoifhav; xdef;
vmaom 'ku©opömtodudk pGefUvTwfvdkufawmh\/
tm½Hk ESifh 'Gg& wdkufqdkifrI taMumif;aMumihf jrifpdwf?
Mum;pd w f ? od p d w f ponf h tusd K ;-ocF g &pd w f r sm; jzpf
aomf v nf ; xd k p d w f r sm;ud k taMumif ; jyef j yKí e*d k jzpf
aeus jzpfaom aemufqufwGJ pdwftpOfrsm; jywfae\/
aemuf a eUtxd 24em&D MumoG m ;aomf v nf ;
Mum;jzwf 0if0ifay:aeaom tusdK;-ocFg&pdwfrsm;
aemufwGif vGwfvyfrI? vGwfajrmufrI tjynfht0
&daS omtewå cE¨mig;yg; topftopfrsm;u tm;pdu k af e
p&mrvdkbJ tvdkvdk jyefjyef jzpfaejcif;aMumifh vHk;0
pdwfat; oHo, uif;oGm;\/
ykZGefawmifrS (38)vrf;odkY (5-1-2002) vrf;
avQmuf tjyefc&D; em&D0ufcefYtcsdefonf b,fawmhrS
qH;k ½H;I p&m r&daS wmhaom? tvGwv f yf tayghyg;qH;k aom
jyD;jynfhpHkaom tewåcsrf;omppf\ tpjzpf\/
y&rwf u d k y&rwf r S e f ; ? ynwf u d k y nwf r S e f ; ?
b0rSeforQ\ wu,fr[kwfrSef;? tcsnf;EDS; okn
-tdyfrufoufoufrQom jzpfrSef; odaom tewå
ÓPf aMumifh (3)ESpfeD;yg; tm;xkwfcJhaom w&m;
tawGYtBuHKrsm;udkvnf; b,ftcsdefu b,fvdkjzpfrSef;
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 28

tvdkvdk em;vnfvm\/
rd;k ukwqf &mawmf bk&m;Bu;D \ y#dpo ö rkygÜ 'f puf0ikd ;f udk ,cifu&Si;f &Si;f
vif;vif;em;rvnfcahJ omfvnf; ,cktcg pdwyf #dpo ö rkygÜ 'f (y&rwftaMumif;
tusdK;)udk jynfhjynfhpHkpHk &Sif;&Sif;vif;vif; em;vnfaomÓPf ay:vmjcif;
aMumifh aemuf(10)vtMumrSpí &[ef;b0 cH,Nl y;D y&rwfopömav;yg;ESihf
ywfoufaom trSefuefqHk;ynwfrsm;udk toufxufqHk; tpGrf;ukefazmf
xkwfoGm;&ef ,wdjywfqHk;jzwfcsufusoGm;\/
bk&m;&Sif ud,k wf ikd f xrf;aqmifomG ;cJah om omoemh0eftppf udk ouFe;f
0wfNy;D wdwu d sus? owfowfrw S rf w
S f r,lao;rD (10)v twGi;f vdck siw f yf
ruf NidwG,frI uif;jcif;? pdk;&drfylyefrIuif;jcif;? ig-ighOpöm[laom txifrSm;
uif;jcif; csr;f omjzifh wpfom;wnf;ae&ef twGuf omru ,ckrw S bD aD &m*g
aysmufcgpjzpfí rdk;&GmxJ qGrf;cH&rnfh'ku©udk þwpfrdk;wGif;a&Smifonfh
oabmjzifhyg tcsdefa&GUjcif;jzpf\/
(5)&ufpcef;0if&if; yxrqHk;tBudrf ouFef;0wfpOf(29)ESpft&G,furl
bk&m;xm;&pfcahJ om oHCmawmfb0taMumif;udk odcsipf w d jf zifh 0ifa&mufavh
vmMunfhjcif;jzpf\/ ,ck (33)ESpft&G,fwGif ouFef;0wfzdkY qHk;jzwfjcif;rSmrl
igr&dSwmudk ESvHk;om;rS tcsdefjynfh ausauseyfeyf vufcHvmEdkifjcif;aMumifh
ighudpöudk,fusdK;Munfhp&m bmrSr&dSawmhygojzifh bmudkrSrrDScdkbJ ÓPf
csrf;omjzifh aeEdkifaomfvnf; a&SUrS bk&m;\ wynfhom;rsm; cif;ay;cJhaom
r*¾ivf rf;tay: ud, k af vQmufco hJ vdk trsm;twGuf jyefvnfvrf;cif; ay;&rnfh
w&m;uay;aom wm0efaMumifhjzpf\/
bm0denf;udk rS txl;wvnf apmifx h ed ;f aep&m rvdb k J w&m;wpfcu k kd
om wpdkufrwfrwf usifhBuH tm;xkwfcGifh&onfh vGwfvyfaom vlUb0jzifh
w&m; usifhcJhaomfvnf;? trsm;tusdK;aqmif&Guf&mwGifrl txda&mufqHk;
jzpfap&eftwGuf &[ef;tjzpf cH,zl Ykd qH;k jzwf&jcif;jzpf\/ (vlUb0jzifb h ek ;f Bu;D
r0wfcif tcsed t f xd w&m;vH;k 0ESv;kH jyefoiG ;f p&mrvdyk g? &[ef;b0 cH,Nl y;D rSom
vkyaf eus r[kwaf om w&m;a[m? qGr;f cHponft h vkyof pfrsm;\ ruRr;f usif
ao;aom tpwGifom w&m;ESvHk;oGif;zdkYvdk\/)
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 29

(15) vlUb0\tqHk;? &[ef;b0\tp/


qH;k jzwfcsut f wdik ;f touf(33)ESpjf ynfo
h nfh (21-10-2002) oDwif;
uRwfvjynfhaeY? reuf8em&DcGJwGif tvGef&cJaom? tjrifhjrwfqHk; &[ef;
tjzpfudk odrfjzLvrf; a'0om*& &[EÅmodrfjzLawmfBuD;ü cH,l\/
OyZösm,frmS oufawmf(80)ausmf q&mawmfBu;D OD;aO,som*&jzpf\/
&[ef;'g,dum? 'g,dumrrsm;rSm zcif? rdcifESifh nDi,fESpfOD;jzpf\/ &[ef;
b0jzifh rdrdtwGuf bmrS &,lvdkpdwfr&dSyg/ w&m;tm;udk;&if; trsm;tusdK;
aqmif&Gufrnf? w&m;u xm;aomae&mrSmaernf? w&m;u qifaom
ouFe;f udk 0wfrnf? w&m;u auR;wmudk pm;rnf? aep&m r&dv S Qif opfwpfyif
atmufaernf? pm;p&mr&dSvQif w&m;ESvHk;oGif;&if; taocHvdkufrnf?
w&m;u vGv J Qif wjcm;bmudrk S tm;rud;k [laom &J&aJ wmuf qH;k jzwf csujf zifh
omoemhabmifodkY 0ifa&mufcJhjcif; jzpf\/
trsm;tusdK; aqmif&Gu f&mwGif txda&mufqHk; jzpf&eftwGuf
vdktyfvQifrdrdvHk;0 pdwfr0ifpm;cJhaom? ygVdpmayrsm;udkyg oif,lrnf[k
o'¨gpdwf jzpfjcif;aMumifh yxrwGify&d,wf pmayavhvmjcif;tjyif tjcm;
vdktyfonf rsm;twGuf(2)ESpfcefY w&m;ra[mao;bJ BudKwifjyifqifrnf
[laom pdwf jzpf\/ odUk aomf &[ef;b0 a&mufa&mufcsi;f yif pkpnf; a&muf&Sd
vmaom t&if;ES;D qH;k y&dowftm; tvkyaf y;w&m;a[mNy;D w&m;xdik cf ikd ;f &mrS
w&m;jywwfrSef; odoGm;aom OyZösm,fq&mawmfBuD; udk,fwdkifu w&m;
a[mcdkif; ojzifh &[ef;b0a&mufNyD; &ufydkif;twGif;rSmyif q&mawmfBuD;\
'umr a,m*Dwpfa,muftm;vufawGY tvkyfay; w&m;a[mNyD; w&m;
xdkifenf; oifay;&mrS wjznf;jznf; vlodrsm;vmNyD; aeYpOfeHeufwdkif;
tvkyfay;w&m;rsm; a[mjzpfoGm;\/ t½kPfqGrf;? aeUqGrf; yifhzdwfaom
tdrfrsm;üvnf; qGrf;pm;NyD; wdkif; tvkyfay;w&m;a[mNyD;? w&m;xdkifcdkif;\/
tcsed Mf umMum w&m;a[mMum;cJah om ae&mrsm;rSm a'0om*& &[EÅm
odrfjzLawmfBuD; (10v)?432 odrfjzLvrf; (2v)? uefawmfav; zdkUajr "r®m½Hk
(4ESpf)? ynm&mrdu r[mausmif;wdkuf? 94vrf; "r®m½Hk? jruefom"r®m½Hk?
38vrf; r*Fvm"r®m½Hk? Adkvfatmifausmfvrf; om"kum&D "r®m½Hk? arwåmykn
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 30

um&D"r®m½H?k a&ausmf "r®mEk &u©w


d "r®m½H?k Adv
k w
f axmifb&k m;? a&Tbek ;f yGib
hf &k m;?
a&Twd*Hkbk&m;? ql;avbk&m; wdkYjzpf\/
(16) t½kPfqGrf;ESifh ywfoufí
&[ef;b0tp t½kPq f rG ;f tvSL&Sif r&daS om eHeufrsm;wGif t½kPq f rG ;f
rbkOf;ay;awmhbJ aeYvnfqGrf;cHjyefvmrS aeYqGrf;wpfeyfom bkOf;ay;\/
rdrdtm;xkwfxm;aomw&m;u apmifha&Smufaejcif;aMumifh um,uH? 0pDuH?
raESmuHrsm;jzifh rvdktyfwm bmrS rvkyf? rajym? rawG;awm rBuHpnfojzifh
txl;wvnf tiftm;ukefjcif; r&dSonfhtwGuf t½kPfqGrf; rpm;vnf;
ododomom qmavmifjcif;r&dSvSyg/
t½kPfqGrf; pm;&&? r&& qGrf;udpöudk pdwfxJvHk;0rxm;yg? aeYpOfeH
eufwdkif; yHkrSefw&m; a[mjzpfvmaomtcg a,m*Drsm;u w&m;ra[mrD
t½kPq f rG ;f vmuyfMu&mrS wjznf;jznf;ESihf tywfpOf wpfywfvQif wpf&uf?
ESpf&ufponfjzifh yHkrSefwm0ef,l jzpfoGm;\? wpf&ufwnf; Mum;jzwf ,m,D
qG r f ; uyf c sif o l r sm;twG u f v nf ; yH k r S e f tvS L &S i f r sm;uyif nd § E d I i f ;
aqmif&Gufay;\/
(17) aeYqGrf;ESifhywfoufí
qGr;f pm;yifw
h m&d&S ?Sd r&d&S Sd aeYpOfyrkH eS f qGr;f cHrnf[k qH;k jzwfxm;aomfvnf;
rvkyzf ;l onf?h ruRr;f usio f nft h vkyjf zpfjcif;? qGr;f cHtxmrodjcif; wdaYk Mumifh
&[ef;b0tp\ naeydkif;wGif eufjzef qGrf;cH&rnfhudpöudkom pdwfu
a&mufa&mufaeygojzifh w&m;om ESvHk;oGif;aevdkuf\/ qGrf;cHudpö pdwfxJ
vH;k 0r&daS wmhonfh ESpef m&D eD;yg;avmufMumatmif w&m;xdik t f Ny;D wGif vrf;
50-qnf;qm w&m;acG tiSm;qdkifrS a':pdk;pdk;? a':jzLjzLwdkY a&mufvmum
xD;ESifh toHk;taqmif ypönf;rsm; vSL'gef;NyD; qGrf;cHudpötwGuf wpfywf
wpf&ufjzpfjzpf? qGr;f cHtrd f tqifrajyao;pOftwGi;f aeYpOfjzpfjzpf? qGr;f cH<u
yg&ef zdwfMum; jcif;aMumifh qGrf;cHjyóem tqifajyoGm;\? aemufwpfaeY
wpfyg;wnf; qGr;f cHpxGu&f mwGif qnf;qmodYk aemufq;kH rS 0ifa&mufqrG ;f cH\?
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 31

vrf;aMumif; wpfckudk wpfywfvQif wpf&ufEIef;jzifh wpfywfpmtwGuf


vrf;aMumif; (7)aMumif; oGm;\/ toGm;tjyef vrf;avQmuf oGm;Edik af vmuf
aomae&mrsm;odkYom qGrf;cH<u\/
tpydkif;wGif roGm;wwf? rvmwwf? rajymwwf? rqdkwwfonfh
tcuftcJrsm; &daS omfvnf; w&m;ESv;kH oGi;f Ny;D vkyjf cif;aMumifh wpfenf;enf;eJY
tqifajyoGm;onfcsnf;jzpf\/ ESpfveD;yg;tMumwGif ouFef; r½Hkwwf?
qGr;f rcHwwfonfh tcuftcJrsm; tom;us tqifajyp jyKvmNy;D trSw(f 432)
odrfjzLvrf;rS a':rlrlaxG;uvnf; yHkrSefqGrf;csdKifh vmydkY\/ (2003ESpfqef;rS
2006 ESpfqef;txd aeYpOf aeYqGrf;csdKifhydkY wm0ef,loGm;\/)
qGrf;cH&mwGif wul;wuvmyifhí <u&aom tdrfrsm;&dSovdk vrf;BuHK
ojzifh 0ifa&muf qGrf;cHjzpfaom tdrfrsm;vnf;&dS\/ txl;ojzifh qGrf;cHtdrf
enf;ao;aom tpydkif;wGif oufBuD;&G,ftdk&dSaom tdrfrsm;odkY wrifqGrf;cH
0if&if; tvkyfay; w&m;pmtkyf? w&m;pD'Drsm;udk ay;vSL (odkY)iSm;&rf;ay;\/
w&m; &Sif;jyay;&onfrsm;vnf; &dS\/
&wemjrwfoHk;yg; tay: qGrf;uav; wpfZGef;rQavmif;í jzpfap?
vuftkyfuav;wpfBudrfrQcsDí jzpfap ,HkMunf tm;udk;rdolrsm;udkyifvQif
tm;udk;&usdK;eyfatmif aus;Zl;wHkYjyefvdkaom apwemtjynfh&dSaomaMumifh
tvSLcH,lxdkufaom? vuftkyfcsDcHxdkufaom? ,HkMunftm; udk;cHxdkufaom
tarm[? tavmb? ta'go todÓPfrsm; tm;aumif;onfxuf
tm;aumif;vmatmif tNrJ*½kpdkuf\/
(18) aiGaMu;ESifhywfoufí
&[ef;b0jzifh rdrdudk,fusdK;twGuf aiGudkifNyD; oHk;pGJjcif;r&dS? aiGvSLjcif;
udk ud,
k wf ikd f vufc&H jcif;rsm; &daS omfvnf; trsm;tusKd ; aqmif&u G af eonfh
t0dZmÆ rS0Zd mÆ odYk w&m;tvSLawmfvyk if ef;ESihf &dyo
f mrsm;twGuof m toH;k jyK\/
b,frrS oGm;ojzifh aiGaMu;oH;k pGpJ &mvnf; r&dyS g/ w&m;udpt ö wGuf oGm;vm
p&m &dSvQifvnf; 'umrsm;u tqifoifhydkYaqmifay;\/
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 32

igr&dSaom todNrJaejcif;aMumifh udk,fusdK;? ightusdK; &Smcsdef wpfpuúefY


rQr&dS? tewå obm0 pdwftwGuf bmqdkbmrSrvdkyg/ rvdkjcif; aMumifhudk
csrf;om\? vdkvQif qif;&J\/
(19) aocgeD;rsm;ygrusef
ouFe;f r0wfrv D Ul b0uyifoufBu;D &G,t f rkd sm;? aocgeD;vlrsm;twGuf
om;orD;ajr;jrpfrsm;ESihf twdwjf zpf&yfrsm;tay: tpGt J vrf;rsm; avsmeh nf;
oGm;ap&ef w&m;emap\/ vdt k yfvQif uufqufyg iSm;&rf;ay;\/ aemufyikd ;f
pD'aD cGrsm; xGuv f maomtcg pufEiS w hf uG pD'cD syrf sm;yg iSm;&rf; (od)Yk vSL'gef;
ay;\/ vlrrm&Sifrsm;u ta&;ay:vmyifhaom tdrf(odkY) aq;½Hkaygif;pHkodkU
apwemoufoufjzifh w&m;vdkufa[may;jcif;rsm;vnf; renf;vSyg/
twdwfurodí b,favmufyJqdk;cJh?rdkufcJh aocgeD; aemufqHk;tcsdef
wGifrS tjrifrSef&í w&m;tm;udk;vdkonfjzpfygu w&m;awmf\ tcgrvifh
tusKd ;ay;jcif;udk tjynft h 0 ,HMk unfjcif;aMumifh ud, k b hf ufuawmh tpGr;f ukef
tultnDay;NrjJ zpf\/ aoonftxd rdu k of mG ;olrsm;xuf pmvQif aocgeD;rS
w&m;tm;udk;oGm;onfu awmfygao;\/
qGrf;cHtdrfrsm;wGif tonf;toef vlrrmESifhBuHKí tvkyfay; w&m;
a[m ESv;kH oGi;f cdik ;f &jcif;rsKd ;vnf;&d\
S / 15-rdepfavmuftwGi;f rSmyif vlrrm\
pdwfacsmufcsm;rI ododomom oufomoGm;avh&Sd\/
udk,fwdkifaexdkifraumif;jzpfvQifvnf; ZGwfBudwfrSdwfNyD; w&m;ESvHk;
oGi;f um cH&cufveG ;f aom a0'empGrJ sm;udk tBurd Bf urd f pGev Yf w
T Ef ikd cf jhJ cif;aMumifh
jzpfay:vmaom cdik rf mvGe;f onfh ,HMk unfrt I iftm;jzifh a0'em&Sirf sm;udk txd
a&mufq;kH tultnDay;Edik jf cif; jzpf\/ ajymonft h wkid ;f ,H, k MkH unfMunfjzifh
vduk ef mESv;kH oGi;f zdoYk mvdyk g\/
aocgeD;vlrsm;pGmESifh BuHKawGUcJh&NyD; tpGrf;ukef tultnD ay;EdkifcJh\/
rdr\d tvkyaf y; w&m;pD'rD sm; emMum;Ny;D vdu k ef m usio hf ;kH tm;xkw&f mrS y&rwf
w&m;udk &Sif;&Sif;vif;vif; odem;vnfvmolrsm; tcsdefESifhtrQ wdk;oxuf
wdk;vmvsuf&dSovdk usef;rma&;vnf; jyefaumif;oGm;olrsm;? wnfNidrfat;
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 33

csrf;pGm aoqHk;oGm;Muolrsm;taMumif;udk um,uH&Sifrsm;? udk,fawGUBuHKol


rsm;u jyefvnfavQmufxm; ajymjyMuonfrsm;vnf; renf;yif&dS\/
( vlrsKd ;? bmom? qif;&J? csr;f om?usm;r? Bu;D i,fra&G; owå0g tm;vH;k twGuf
wpfck wnf;aom tm;ud;k &mtppfonf opömav;yg; y&rwftrSew f &m;om
jzpfaMumif; trsm;odapvdkaomapwemjzifh ,ckuJhodkYazmfjyjcif;jzpfyg\/)

t0dZÆmrS 0dZÆmodkh
trSefw&m; tvSLawmfvkyfief; ESifh tcsdefjynhf&dyfom

oHvsifw&m;pcef;ü qlemrDq&mawmf OD;Owårom&


EkdifiHjcm;om;rsm;tm;w&m;&Sif;jypOf

qGr;f cHxu
G jf cif;
oHvsifw&m;pcef;a,m*DtcsKdU

wnfaqmufqJ oHvsif
bk&m;ukef; tcsdefYjynfh&dyfom

rav;&Sm;EdkifiH r[m0d[m&ausmif;
(Brickfield)odkY a&muf&SdpOf

pifumylEdkifiH Canberra road


aetdrfw&m;yGJ

a0'em&Siw f pfO;D tm;


a0'empGJ jyKwfap&ef
w&m;&Si;f jyaepOf
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 34

rav;&Sm;Edik if H
rav;&Sm;Edik if H Suban Jaya Buddhist Association

oJtif;*la,m*Drsm;tm; w&m;yGt
J NyD;
w&m;&Si;f jypOf rav;&Sm;Edik if H rpöwmvif;aetdrf
Putra Height wGif jyKvkyfaom w&m;ywf

oefvsifw&m;pcef;

(rnfolrqdk tcsdefra&G;ç tcsdef&oavmuf vma&muf w&m;tm;xkwfEdkif


ygonf/ w&m;ESifh ywfoufí r&Sif;vif;onfrsm;udkvnf;
vma&mufar;jref;Edkifygonf/)
w,fvDzkef;? tD;ar;vfrSwqifhvnf; ar;jref;Edkifygonf/

t0d Z Æ m rS 0d Z Æ m od k Y ? 45vrf ; ? obm0&d y f o m/


45?45vrf;?&efukefNrdKU? zkef;-298196
t0dZÆmrS 0dZÆmodkY oefvsifbk&m;ukef; obm0&dyfom
(usd K uf a cguf bk & m;a&S U )
zkef;-724056? -09 5085212

(www.realenlightenment.org & www.mtsm45an.multiply.com)


email: mtsm45@gmail.com
t0dZÆmrS0dZÆmokdY 35

wpfckck? wpfa,mufa,muf? wpfcsdefcsdef? wpfae&m&m r[kwfwJh?


t&m&mwdkif;? b,folb,f0gwdkif;?tcsdefwdkif;? ae&mwdkif;?
ESpfrsdK;ruGJ wpfom;wnf;omjzpfwJh 31bHkom;tm;vHk;&JU
bmqdk bmrSr[kwfwJh tewåtrSefw&m;twGuf
]]t0dZÆmrS 0dZÆmodkU trSefw&m; tvSLawmfvkyfief;ESifh
tcsdefjynfUobm0&dyfomrsm;}} wGif tcsdef&oavmuf vma&muf
w&m;tm;xk w f E d k i f o vd k . ..

EdkifiH&yfjcm;rS 0dyóemw&m;tm;xkwf&ef pdwfyg0ifpm;olrsm;vnf;


q&mawmf t m; 0d y óemÓPf t ppf r sm;jzpf a y:a&;
r&Sif;vif;onfrsm;udk ar;jref;avQmufxm;vdkygu tD;ar;vfjzifh
qufoG,fEdkifygonf/

Vous aimerez peut-être aussi