Vous êtes sur la page 1sur 27

GIO TRNH TON CAO CP A2

CHNG I: PHP TNH VI PHN HM NHIU BIN


I. TP HP R
N
V HM NHIU BIN
1. R
n
v cc tp con
Vi n l mt s nguyn dng k hiu
n
c dng ch tp hp tt c cc b n s
thc x
1
, x
2
, x
n
) v ta thng gi
n
l khng gian thc n chiu hi b s thc
(x
1
, x
2
,x
n
) c t tn l th ta vit l
P(x
1
, x
2
, x
n
)
V gi n l mt im trong khng gian
n
.
Cho 2 im x
1
, x
2
, x
n
) v y
1
, y
2
, y
n
) trong R
n
, khong cch gia hai im
P v k hiu l d c nh ngha bi:
d(P, Q) =
Khong cch ny tha bt ng thc tam gic sau y
d(P, Q) d R) + d(R, Q)
vi im ty
im x
1
, x
2
, x
n
) cn c vit gn di dng xx
1
, x
2
, x
n
) vi xx
1
, x
2
,
x
n
) v yy
1
, y
2
, y
n
), khong cch gia x v y cn c vit bi
| x y |=

Cho v r l s thc dng tp hp B(P, r) = { | d(P, Q) < r} c
gi l hnh cu m tm bn knh r hay l ln cn bn knh r ca
Tp hp trong
n
c gi l b chn nu c r sao cho , vi l
im
2. Hm nhiu bin
Cho n l mt s nguyn vi n t php tng ng f
n


R c gi l mt hm
n bin Tp hp cc im m f xc nh c gi l min xc nh ca f Ta
k hiu min xc nh ca f l f
V d
1
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
1) Hm f
2


R
(x, y) f(x, y)=
L mt hm bin c min xc nh l tp hp tt c cc im x y sao cho
4-x
2
-y
2
>0. Vy f hnh cu m tm bn knh trong
2
.
2) g : R
3


R vi gx y zx
2
+(y+z)/2 l mt hm 3 bin c min xc nh l
D(g)=R
3
.
Ta ch c th biu din hnh hc bng v th cho hm bin z fx y
th ca hm bin ny l tp hp cc im trong khng gian
3
sau y
G(f)={(x, y, f(x, y)) | }
y l mt mt cong trong khng gian chiu vi h ta escartes xyz
V d th ca hm z l na trn ca mt cu tm bn knh
trong khng gian chiu xyz
II. GII HN V TNH LIN TC
1. nh ngha gii hn
Cho hm n bin z f x
1
, x
2
, x
n
) xc nh trn mt ln cn bn knh r ca mt
dim v c th khng xc nh ti Ta ni z f x
1
, x
2
, x
n
) tin v
(hay c gii hn l hi x
1
, x
2
, x
n
) dn n nu vi mi cho trc
tn ti sao cho
0 < d (P, M) < | f L | <
Khi ta vit

Trong trng hp hm bin z f x y th gii hn c th c vit l

Hay c th vit

2
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2

Tng t nh i vi hm mt bin ta cng c cc nh ngha gii hn v cng v
gii hn v tn nh sau



V d
1).
2).
3).
4).

2. S lin tc
nh ngha hm s z f x
1
, x
2
, x
n
) c gi l lin tc ti im khi:

V d hm fx y lin tc ti mi im x
o
, y
o
) khc
Tng t nh hm mt bin lin tc trn mt on , ta cng c tnh cht t
gi tr ln nht v nh nht trn min ng v b chn
III. O HM V VI PHN
1. o hm ring
n gin cho vic trnh by y ta s xt cc o hm ring ca hm bin i
vi hm n bin th hon ton tng t
3
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
nh ngha cho hm bin z f x y o hm ring theo bin x ti im x
o
, y
o
) l
gii hn nu c sau y


v o hm ring theo bin x c k hiu l hay vn tt l f
x

(x
o
, y
o
). Ta
cn c th k hiu o hm ring ny bi z

x
(x
o
, y
o
) hay (x
o
, y
o
).
o hm ring theo bin y ca hm x f x y ti x
o
, y
o
) c nh ngha tng t
bi
=
Nhn xt d thy rng f

x
(x
o
, y
o
) =
T ta c th tnh do hm ring theo bin x ti x
o
, y
o
) bng cch coi y y
o
l hng
s v tnh o hm ca hm mt bin fx y
o
) ti x x
o
. Tng t tnh o hm
ring theo bin y ti x
o
, y
o
) ta tnh o hm ca hm mt bin fx y
o
) ti y y
o
(xem
x = x
o
l hng s

V d
1). Cho z = x
2
y. Tnh z

x
v z

y
Xem y nh hng s v tnh o hm theo bin x ta c z

x
= 2xy.
Tng t xem x nh hng s v tnh o hm theo bin y ta v x

y
=
x
2
.
2) . Tnh z
x
, z
y
v z
x
(4, t ). Xem y nh hng s ta c

4
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2


Xem x nh hng s ta c

2. o hm ring cp cao
Cc o hm ring z
x
v z
y
ca hm z = f(x,y) c gi l cc o hm ring cp
o hm ring cp ca mt hm l o hm ring cp 1) ca o hm ring cp
ca hm m bin z = f(x, y) c bn o hm ring cp sau y
1)
o hm ring cp ny cn c k hiu bng cc cch khc nhau
nh sau
2)

o hm ring cp ny cn c k hiu bi

3)
o hm ring cp ny cn c k hiu bi
4)
cn c k hiu l .
5
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2

Hon ton tng t ta cng c nh ngha v k hiu cho cc o hm ring
cp cao hn hng hn hay
hay v hai o hm ring cp ny
cn c vit l .

V d
1) z = x
4
+ y
4
2x
3
y
3
. Ta c
z
x
= 4x
3
4xy
3
z
y
= 4y
3
6x
2
y
2
z"
xx
= 12x
2
4y
3
z"
yy
= 12y
2
12x
2
y
z"
xy
= -12y
2
z"
yx
= -12 y
2


2) Xt hm s

Ta c vi x, y) th

YjWi (0, 0) th f(0, 0) = 0.
Do ti x, y)
6
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
v
suy ra

Hon ton tng t ta tnh c
ti x y
v


Qua v d trn ta thy cc o hm ring theo cng cc bin nhng khc th t
khng phi bao gi cng bng nhau. Tuy nhin nh Osau y cho ta iu
kin Fic o Kjm ring z"
xy
Yjz"
yx
bng nhau.

nh O: Nu f(x, y) c cc o hm f"
xy
v f"
xy
trong mt ln cn ca im x
0
, y
0
)
th

ch rng nh l trn cng m rng c ra cho cc o hm cp cao hn v nhiu
bin hn
3. Vi phn ton phn
nh ngha:
Hm s z = f(x, y) c gi l kh vi ti x
0
, y
0
) nu s gia ton phn

theo cc s gia A x, A y ca cc bin x, y ti x
0
, y
0
) c th c vit di dng

trong A, B l cc hng s khng ph thuc A x, A y) v o 0, | 0 khi
A x 0, A y 0.
7
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
Biu thc c gi l vi phn ca hm s f ti x
0
, y
0
), k hiu l
df(x
0
, y
0
).
nh l:
(i) Nu f(x, y) kh vi ti x
0
, y
0
) th f c o hm ring cp ti v

(ii) Nu f(x, y) c cc o hm ring trn ln cn ca x
0
, y
0
) v f
x
, f
y
lin
tc ti x
0
, y
0
) th f kh vi ti x
0
, y
0
).
Ch rng khi xt cc trng hp c bit f(x, y) = x v g(x, y) = y ta c vi phn dx =
A x v dy = A y. Do cng thc vi phn cp ca f(x, y) cn c vit di dng
df = f
x
.dx + f
y
.dy
v cn c gi l vi phn ton phn ca hm f(x, y).
V d Vi , ta c


vy
Tnh cht: Tng t nh i vi hm mt bin ta c cc tnh cht sau y ca vi
phn
d(f + g) = df + dg
d(f.g) = g.df + f.dg
(vi g = 0).
8
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2

ng dng vi phn tnh gn ng
Gi s z = f(x, y) kh vi ti x
0
, y
0
). Khi theo nh ngha ca vi phn ta c
th tnh gn ng f(x, y) bi

vi x, y) gn x
0
, y
0
).
V d: Tnh gn ng
Xt hm s f(x, y) = , ta tnh gn ng
A = f(1,02; 1,97) nh sau
f(1,02; 1,97) ~ f(1, 2) + f
x
(1, 2).(1,02 - 1) + f
y
(1, 2).(1,97 - 2)
vi f(1, 2) = = 3


Suy ra

4. Vi phn cp cao
Cho hm bin z fx y
Bn thn cng l mt hm theo bin x y nn ta c
th xt vi phn ca n u dfx y c vi phn th vi phn c gi l vi phn cp
2 ca fx y k hiu l d
2
f (x, y) hay vn tt l d
2
f. Vy
d
2
f = d(df)
Tng qut vi phn cp n nu c ca f c nh ngha bi

9
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
Cng thc vi phn cp ca zfx y



Gi thit thm rng cc o hm hn hp lin tc th ta c

v do

hay ta c

Ngi ta dng k hiu lu tha mt cch hnh thc vit li cng thc vi phn cp
di dng

Tng t cng thc vi phn cp n ca z fx y c th c vit di dng

v cng thc ny cng ng cho trng hp nhiu bin hn

IV. O HM CA HM HP
1. Trng hp mt bin c lp
Gi s z fx y v x y li l cc hm theo t x xt y yt Vy zt fxt yt
l hm bin theo t o hm ca zt theo bin t c tnh theo cng thc sau y

10
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
V d
Tnh nu , trong xcost ysint


Tnh nu trong ycosx


2. Trng hp nhiu bin c lp
Gi s z fxy v x y li l cc hm theo cc bin s t hi tnh cc o hm
ring theo s v t ca hm hp f xst yst ta cng c cc cng thc tng t nh
i vi hm mt bin sau y


V d
Tm v nu z fxy trong x uv v y
Ta c , , v .
Do


11
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2

Cho z = f(x,y,t), trong x xt y yt
Tnh o hm ca hm hp
z(t) = f (x(t), y(t), t).
Ta c
=
=
V. O HM CA HM N
1. Hm n mt bin
Gi s c mt h thc gia hai bin x y dng
F(x,y) = 0
trong xy l hm bin xc nh trong mt ln cn m ca x
0
, y
0
) v x
0
,
y
0
) = 0. Gi thit rng s l s dng v y duy nht sao cho x
y) D v x y
Nh vy ta c hm s y yx xc nh trn khong x
0
s, x
0
+ s) v tha x yx
= 0 . Hm s y yx ny c gi l hm n theo bin x xc
nh bi phng trnh xy

Trong ton hc ngi ta gi cc nh l hm n l cc nh l khng nh s tn ti
ca hm n v o hm ca n i y l nh l c bn cho hm n mt bin
nh l: Gi s hm xy tha iu kin sau
(i) F lin tc trong hnh trn m tm x
0
, y
0
) bn knh vi x
0
, y
0
)
= 0;
(ii) Tn ti cc o hm ring lin tc trong B(P, v (x
0
, y
0
)
Khi c sao cho phng trnh xy xc nh mt hm n yx kh
vi lin tc trong x
0
s, x
0
+ s) v
12
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
.

Nhn xt: Nu tha nhn s tn ti ca hm n v o hm ca n th cng thc
o hm ca hm n trong nnh l trn c th suy ra d dng t cng thc o hm
ca hm hp
0 = F(x, y(x)) = F
x
+ F
y
. y
=> y -
V d Tnh o hm ca hm n ti im
nu xy e
x
.sin y =
Coi y l hm theo x ly o hm phng trnh trn ta c
y + x.y e
x
siny e
x
cosy. y
Ti xy ta c
y ey
Suy ra y
Ghi ch: tnh o hm cp y ca hm n t h thc
0 = Fx y y
ta c th tip tc ly o hm th c
0 = F"
xx
+ F"
xy
.y
yx
+ F"
yy
. yy
y
.y".
T y s rt ra y

2. Hm n 2 bin
Tng t nh trng hp hm n bin vi mt s gi thit th phng trnh
13
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
F(x,y) = 0
s xc nh mt hm n z zxy theo bin x y

nh l : Gi s hm xyz tha cc iu kin
(i). F lin tc trong hnh cu m
0
, tm
0
(x
0
, y
0
,z
0
) bn knh v
F(x
0
,y
0
,z
0
) = 0;
(ii) Tn ti cc o hm ring lin tc
x,
F
y
, F
z
trong B(P
0,
v
z
(x
0
,y
0,
z
0
)

Khi tn ti sao cho phng trnh xyz xc nh mt hm n
trong ln cn x
0
,y
0
), s) ca im x
0
, y
0
). Hn na hm n z zxy c cc
o hm ring trong ln cn ny l
; 9;
Ghi ch: nh l ny c th c m rng cho trng hp hm n nhiu bin hn z
= z(x
1
,x
2
,x
n
) xc nh bi phng trnh
F(x
1
,x
2
,x
n
, z) = 0

V d:
Cho hm n z zxy xc nh bi phng trnh e
z
= x + y + z
Tnh z
x
z
x
" v z
xy
".
o hm phng trnh theo bin x ta c
1 + z
x
e
z
. z
x
z
x

Tip tc ly o hm theo x v theo y th c
z
xx
" = e
z
. (z
x

2
+ e
z
. z
xx
" ;
z
xy
" = e
z
. z
y
z
x
e
z
. z
xy
"
Suy ra:
z
xx
" =
14
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
z
xy
" =
Tnh z
y
tng t nh vic tnh z
x
ta c
z
y

Do
z
xy
" =

VI. CC TR
1.nh ngha v iu kin cn
Xt hm z fxy im
0
(x,y) c gi l im cc i a phng ca hm
f(x,y) khi c sao cho fxy fx
0
,y
0
) vi mi xy e B(P
0
,
Trng hp ta c
F(x,y) < f(x
0
,y
0
) (x,y) e B(P
0
, \ {P
0
}th ta ni
0
l im cc i a
phng cht ca hm fxy
Khi nim cc tiu a phng c nh ngha hon ton tng t c i a
phng v cc tiu a phng c gi chung l cc tr a phng
nh l: (Fermat)
Nu hm fxy t cc tr a phng ti x
0
,y
0
) v c cc o hm ring ti th
f
x
x
0
,y
0
) = f
y
x
0
,y
0
) = 0.
im m ti cc o hm ring ca f u bng c gi l im dng ca hm
Ch rng nh l trn ch cho ta iu kin cn c cc tr nn im dng cha
chc l im cc tr nh l sau y cho ta iu kin c cc tr

nh l (iu kin ):
Gi s z fxy nhn x
0,
y
0
) l mt im dng v fxy c cc o hm ring cp
lin tc trong mt ln cn ca x
0
, y
0
). t
A = f
xx
"(x
0
,y
0
), B = f
xy
"(x
0
,y
0
), C = f
yy
"(x
0
,y
0
),
15
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
v A = B
2
A.C
Khi ta c
(i). Nu A > 0 th hm s khng t cc tr ti x
0
,y
0
).
(ii). Nu A < 0 th hm s t cc tr cht ti x
0
,y
0
).
Hn na ta c
(x
0
,y
0
) l im cc i khi 0;
(x
0
,y
0
) l im cc tiu khi
(iii). Nu A = 0 th cha kt lun c l hm s fxy c t cc tr ti x
0
,y
0
)
hay khng

T nh l trn ta c th tm cc tr ca hm z fxy theo cc bc sau y
Bc Tnh cc o hm ring
Bc Tm cc im dng bng cch gii h phng trnh sau

Bc ng vi mi im dng x
0
,y
0
), t
A = f
xx
"(x
0
,y
0
), B = f
xy
"(x
0
,y
0
), C = f
yy
"(x
0
,y
0
),
A = B
2
- AC
Xt du ca A v ca kt lun
Lu : c kt lun y v cc tr ta cn phi xt ring trng hp im dng
m ti A = 0 v xt cc im m ti khng tn ti o hm ring cp hay cp
2.

V d:
1) Tm cc tr ca hm s z x
3
+ 3xy
2
15x -12y
Ta c z
x
x
2
+ 3y
2
15,
z
y
xy 12
z
xx
" = 6x, z
xx
" = 6y, z
yy
"= 6x
16
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
tm im dng ta gii h phng trnh sau

H phng trnh c nghim cho ta im dng
M
1
(1, 2); M
2
(2, 1); M
3
(-1, -2); M
4
(-2, -1).
Ti
1
(1, 2):
A = z
xx
"(1, 2) = 6
B = z
xy
"(1, 2) = 12 => A = B
2
AC >0
C = z
yy
"(1, 2) = 6
Hm s khng t cc tr ti
1
(1, 2).
Ti
2
(2,1):
A = z
xx
"(2, 1) = 12
B = z
xy
"(2, 1) = 6 => A = B
2
AC <0
C = z
yy
"(2, 1) = 12 A > 0
Hm s t cc tiu ti
2
(2, 1), vi z
min
= z(2, 1) = -28
Ti
3
(-1, -2):
A = z
xx
"(-1, -2) = -6
B = z
xy
"(-1, -2) = -12 => A = B
2
AC >0
C = z
yy
"(-1, -2) = -6
Hm s khng t cc tr ti
3
(-1, -2).
Ti
4
(-2, -1):
9;
Hm s t cc i ti
4
(-2, -1) vi z
max
= z(-2,-1) = 28
17
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
2) Kho st cc tr ca hm z x
4
+ y
4
x
2
2xy y
2


Ta c

Gii h phng trnh sau tm im dng

H phng trnh c nghim 3 im dng
P1(0, 0); P2(-1, -1); P3(1,1)
Tnh cc o hm cp

Ti
9;
Ta cha c kt lun v cc tr ti
1
m phi kho st trc tip Ta c z
0, vi th
(n nguyn dng
Vi th . iu ny cho thy rng trong
mi ln cn ca
1
hm s u c gi tr dng v c gi tr m Vy
1
(0, 0)
khng phi l im cc tr
Ti
2
(-1, -1) v
3
(1, 1) ta c -2, C = 10, A =B
2
AC = -96. Suy ra ti
v hm s t cc tiu cht vi
18
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
z
min
= z(P
2
) = z(P
3
) = -2

VII. CC TR C IU KIN
1. nh ngha
Xt hm s z ] (x, y), vi iu kin rng buc (x, y) = 0 (*)
Ta ni
] (x, y) t cc i cht ti x
0
, y
0
) vi iu kin
nu x
0
, y
0
) tha v vi mi x y tha kh gn x
0
,y
0
) ta c ] (x, y) < ]
(x
0
, y
0
)
] (x, y) t cc tiu cht ti x
0
, y
0
) vi iu kin (*)
nu x
0
, y
0
) tha v vi mi x y tha kh gn x
0
,y
0
) ta c ] (x, y) > ]
(x
0
, y
0
)
] (x, y) t cc tr cht ti x
0
, y
0
) vi iu kin
nu ] (x, y) t cc i hoc cc tiu ti x
0
,y
0
) vi iu kin
2. Phng php nhn t Lagrange
nh l: (iu kin cn ca cc tr c iu kin
Gi s
Cc hm ] (x, y) v (x, y) c o hm ring cp lin tc trong mt ln cn
ca im x
0
,y
0
) vi (x
0
, y
0
) = 0
hay .
Khi nu ] (x, y) t cc tr ti x
0
,y
0
) vi iu kin (x
0
,y
0
)=0 th tn ti
s thc sao cho:

Hm s xy ) = ] (x, y) + (x,y) c gi l hm Lagrange. nh l sau
y cho ta iu kin ca cc tr c iu kin

nh l: (iu kin ca cc tr c iu kin)
19
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
Gi s ] (x, y) v (x,y) c o hm ring cp lin tc trong mt ln cn ca x
0
,y
0
)
vi (x
0
,y
0
) = 0, v x
0
,y
0
, ) l im dng ca hm agrange hi ta c
Nu
xc nh dng trong mt min theo dx dy tha rng buc
v dx
2
+dy
2=
0, th hm ] (x, y) t cc
tiu cht ti x
0
,y
0
) vi iu kin (x
0
,y
0
) = 0.
Nu d
2
L(x
0
,y
0
, ) xc nh m trong min theo dx dy tha rng buc nh
trn th ] (x, y) t cc i cht ti x
0
,y
0
) vi iu kin (x
0
,y
0
) = 0.
Nu d
2
L(x
0
,y
0
, ) khng xc nh du trong min ni trn th khng c cc
tr c iu kin ti x
0
,y
0
).
T nh l trn ta c th tm cc tr c iu kin theo phng php nhn t agrange
nh sau
Bc p hm agrange
L = ] (x, y) + (x,y) ( e R)
Bc Tnh

v gii h phng trnh sau y tm cc im dng x
0
,y
0
) cng vi
gi tr
0
tng ng

Bc Tnh vi phn cp ca xy

v tnh rng buc
(**)
20
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
Vi mi im dng x
0
,y
0
) v =
0
tm c trong bc xt
d
2
L(x
0
,y
0
) (ph thuc dx v dy
Nu vi mi dx dy khng ng thi bng tha rng buc
th hm s t cc tiu c iu kin ti x
0
,y
0
).
Nu vi mi dx dy khng ng thi bng tha rng buc
th hm s t cc i c iu kin ti x
0
,y
0
).
Nu du ca khng xc nh xt theo dx v dy khng ng thi bng
0 tha rng buc th hm s khng t cc tr ti x
0
,y
0
).
V d:
Tm cc tr ca hm z x
2
+ y
2
vi iu kin x y
Lp hm agrange
L(x,y) = x
2
+ y
2
+ (x + y - 4)
Ta c
Tm im dng bng cch gii h

Ta c mt im dng ng vi = -4.
Tnh o hm ring cp ca xy
, ,
d
2
L = 2dx
2
+ 2dy
2
.
Vy d
2
L > 0 ti nn hm s t cc tiu c iu kin ti vi z
min
= z(2,2)
= 8.
Lu : Trong trng hp t h thc
(x,y) = 0
ta c th tnh c bin thin theo bin kia chng hn c th tnh y (x) th bng
cch thay th y (x) vo z ta c th xem z nh hm theo bin x
z = z(x, (x))
21
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
Khi c th tm cc tr ca z nh hm theo bin
Xt li v d trn ta thy
x + y = 4 y = 4 x
Suy ra z = x
2
+ y
2
= x
2
+ (4-x)
2
.
Xem z l hm bin ta c
zx x 2(4 - x) = 4x 8
zx x = 2
Lp bng bin thin ta c
X
-
2
+
Zx - 0 +
Z
8

Vy z x
2
+ y
2
t cc tiu vi iu kin x y ti vi z
min
= 8

VIII. GI TR LN NHT V NH NHT
Cho D c 9
2
. im xy e D c gi l mt im trong ca D khi tn ti mt
hnh cu m ) u cha im thuc D v im khng thuc D . Tp hp cc
im bin ca D c gi l bin ca D. Min D c go l min ng khi D cha
mi im bin ca n
Ta c th tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca hm ] (x,y) trn mt min ng
v b chn D nh sau
Bc Tnh ] x v ] y ii h phng trnh

tm cc im dng phn trong ca D
Bc Tm cc im ti khng c o hm ring
22
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
Bc Tm gi tr ln nht ca ] (x,y) trn bin ca D (lin quan n cc tr
c iu kin
Bc So snh cc gi tr ca hm s ti cc im tm c bc bc
2 vi gi tr ln nht v nh nht trn bin bc rt ra gi tr ln nht
v nh nht ca hm s

V d: Tm gi tr ln nht v nh nht ca hm s
z = x
2
+ y
2
xy + x + y
trn min D gii hn bi x s 0, y s 0, x + y > -3
Ta c
Gii h x = -1, y = -1
Ta tm c im dng -1,-1) e D, vi z-1,-1) = -1
Bin ca min D gm on thng v
Trn bin ta c
x = 0, -3 < y < 0
z = y
2
z y y =
mt im cc tr trn l vi
Tng t
trn c cc tr ti vi
trn c cc tr ti vi .
Ti cc im v ta c
23
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
z(0,0) = 0; z(0,-3) = 6; z(-3,0) = 6
Vy gi tr ln nht v nh nht trn bin ca D ln lt l v
So snh cc gi tr z-1, z=6 vi ta suy ra gi tr ln nht ca z l ti -
3) v -3, 0); gi tr nh nht ca z l 1 ti -1, -1).
BI TP CHNG 01
1-Tm min xc nh ca hm s
a)
b)
c)
d)

2-Tnh o hm ring ca hm s
e)
f)
g)
h)
a) Tnh cc o hm ring ti ca hm

b) Tnh cc o hm ring ti ca hm
24
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2


3-Tnh vi phn ton phn ca hm s
i)
j)

4- Tm vi phn cp ca hm s
k)
l)
m)
n)
5-Cho f(t) l hm mt bin kh vi t z fx
2
-y
2
). Chng t rng hm z tho mn
phng trnh sau

Chng minh
a) vi
b) vi

6- Tm cc tr ca hm s
o)
p)
25
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
q)
r)
s)
t)

7-Tm cc tr c iu kin
a) vi iu kin
b) vi iu kin

8- Tm gi tr ln nht v nh nht ca hm s
c) trong tam gic gii hn bi cc ng

d) trong hnh gii hn bi cc ng v trc
honh
e) trong hnh gii hn bi cc ng

9-Tm o hm ca hm hp
f) vi trong v
g) v vi trong v

10-Tnh gn ng
h)
i)

11-Tnh o hm y ca hm n yyx xc nh bi cc phng trnh
26
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

GIO TRNH TON CAO CP A2
j)
k)
12-Cho hm n z zx y xc nh bi phng trnh
Tnh v




































27
Su tm v chnh sa by Nguyn Hi ng

Vous aimerez peut-être aussi