REPUBLIKA E SHQIPRIS MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCS Agjencia Kombtare e Arsimit, Formimit Profesional dhe Kualifikimeve

SKELETKURRIKULI

Pr Drejtimin Msimor

TEKNOLOGJI INFORMACONI DHE KOMUNIKIMI

Niveli I

Kodi: T-I-12

Miratoi: MINISTRI MYQEREM TAFAJ

Tiran, 2012
1

Prmbajtja:
I. Qllimet e arsimit profesional n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I. II. Profili profesional i nxnsve n prfundim t arsimit profesional Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I. 1. Krkesat e pranimit t nxnsve n arsimin profesional, n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I. 2. Kompetencat e prgjithshme t nxnsit n prfundim t arsimimit n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I. 3. Kompetencat profesionale t nxnsit n prfundim t arsimimit n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I. 4. Mundsit e punsimit dhe t arsimimit t mtejshm n prfundim t arsimimit n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I. III. Plani msimor pr drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I. IV. Udhzime pr planin msimor V. Udhzime pr procesin msimor. VI. Udhzime pr vlersimin dhe provimet. VII. T dhna pr certifikatn q fitohet n prfundim t arsimimit n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I. VIII. Programet e prgjithshme t lndve teorike profesionale. IX. Prshkruesit e moduleve t praktiks profesionale t detyruar. X. Prshkruesit e moduleve t praktiks profesionale me zgjedhje t detyruar.

I. Qllimet e arsimit profesional n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I.
Qllimi kryesor i arsimimit profesional n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi-TIK, niveli I, sht zhvillimi i personalitetit t nxnsve pr t jetuar n prshtatje me botn q i rrethon dhe prgatitja e tyre pr tu punsuar n veprimtarit profesionale q lidhen drejtprdrejt me drejtimin e teknologjis s informacionit dhe komunikimit. Pr t realizuar kt, shkolla profesionale u krijon nxnsve: mundsi t prshtatshme pr t nxn, pavarsisht nga gjinia, raca, besimi dhe aftsit; mundsi pr t gjith, pr t zhvilluar kompetencat profesionale, t bazuara n njohurit, shprehit, qndrimet dhe vlerat, t mjaftueshme pr t lehtsuar punsimin dhe prparimin drejt arsimit e formimit profesional t mtejshm; mbshtetje pr tu njohur me rregullat e sigurimit teknik e t ruajtjes s mjedisit n prputhje me standardet ndrkombtare dhe pr ti zbatuar ato me rreptsi; mbshtetje pr tu njohur me teknologjit e proceset teknologjike bashkkohor e t perspektivs, q lidhen me kualifikimin profesional prkats; mbshtetje pr t zhvilluar ndjenjn e disiplins, kuriozitetin intelektual dhe profesional, si dhe vlerat morale; mbshtetje pr tu zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, pr t prballuar vshtirsit q do t ndeshin gjat veprimtarive t ardhshme profesionale; mbshtetje pr t zhvilluar frymn e tolerancs dhe t mirbesimit nprmjet prvojs s puns.

II. Profili profesional i nxnsve n prfundim t arsimit profesional n drejtimin Teknologji informimi dhe komunikimi - TIK, niveli I
1. Krkesat e pranimit t nxnsve n arsimin profesional, n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I. N shkollat q ofrojn arsimin profesional n drejtimin msimor Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK niveli I, kan t drejt t regjistrohen t gjith t rinjt q: kan mbaruar arsimin e detyruar 9-vjear; jan t aft fizikisht dhe mendrisht t prballojn krkesat e ktij niveli t arsimit profesional. - kan aftsi t kufizuara, pr t cilt shkolla krijon kushte dhe prshtat programin n prputhje me paaftsit q shfaqin. N raste t veanta kur krkesat pr t ndjekur kt shkollim jan m t larta se kapacitet reale t ktyre shkollave, ather, MASH prgatit udhzime t veanta me kritere t posame pranimi pr kto shkolla. 2. Kompetencat e prgjithshme t nxnsit n prfundim arsimimit n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I. N prfundim t arsimit profesional n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimiTIK, niveli I, nxnsi do t zotroj kto kompetenca t prgjithshme kryesor: T komunikoj n mnyr korrekte me shkrim e me goj pr t shprehur mendimet e ndjenjat e tij dhe pr t argumentuar opinionet pr shtje t ndryshme. -

 T prdor burime dhe teknika t ndryshme t mbledhjes dhe t shfrytzimit t informacioneve t nevojshme pr zhvillimin e tij personal dhe profesional. T nxis potencialin e tij t brendshm n krkim t vazhdueshm pr zgjidhje t reja m efektive dhe m efiente. T angazhohet fizikisht, mendrisht dhe emocionalisht n kryerjen e detyrave t ndryshme n kontekstin profesional, personal dhe shoqror. T respektoj rregullat dhe parimet e nj bashkjetese demokratike n kontekstin e integrimeve lokale, rajonale. T manifestoj guxim dhe aftsi siprmarrse pr t ardhmen e tij. T tregoj vetkontroll gjat ushtrimit t veprimtarive t tij. T organizoj drejt, procesin e t nxnit t tij dhe t shfaq gadishmrin dhe vullnetin pr t nxn gjat gjith jets. T respektoj parimet e puns n grup dhe t bashkpunoj aktivisht n arritjen e objektivave t pranuara. T vlersoj dhe vetvlersoj nisur nga kritere t drejta si baz pr t prmirsuar dhe uar m tej arritjet e tij. 3. Kompetencat profesionale t nxnsit n prfundim t arsimimit n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I. N prfundim t arsimit profesional n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi TIK, niveli I, nxnsi do t jet i aft t ushtroj kompetencat profesionale si m posht: T organizoj vendin e puns. T bj przgjedhjen e materialeve, veglave dhe pajisjeve t puns. T prdor dhe mirmbaj mjetet dhe materialet e puns. T zbatoj standardet e profesionit. T zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe t mbrojtjes s mjedisit. T interpretoj skemat e thjeshta elektrike dhe elektronike, si dhe bllok-skemat. T vizatoj skemat instalimi t rrjeteve kompjuterike. T interpretoj dokumentacionin teknik t profesionit. T kryej matje dhe kontrolle n qarqet ekompjueterave dhe rrjeteve kompjuterike. T realizoj skema t thjeshta me elemente elektrike dhe elektronike. T kryej matje dhe kontrolle n qarqet elektrike dhe elektronike T kryej instalimin fizik t kompjuterit. T instaloj pajisjet periferike t kompjuterit. T instaloj sistemet e shfrytzimit dhe programet aplikative t kompjuterit T zvendsoj pjes t dmtuara t kompjuterit T kryej veprime t mirmbajtjes s software dhe hardware T kryej instalimin fizik t rrjetit kompjuterik (LAN) me kabll T kryej konfigurime t thjeshta t rrjeteve me kabll 4. Mundsit e punsimit dhe t arsimimit t mtejshm n prfundim t arsimimit n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I. Prfundimi me sukses i kualifikimit profesional Teknologji informacioni dhe komunikimi TIK, niveli I, e pajis nxnsin me certifikatn e punonjsit gjysm t kualifikuar (ndihms) n kt drejtim. Ky kualifikim i jep nxnsit mundsin q t`i drejtohet tregut t puns pr punsim n ndrmarrje ose firma q realizojn riparimin dhe mirmbajtjen e kompjuterave,

instalimin, konfigurimin dhe mirmbajtjen e programeve kompjuterike dhe t rrjeteve kompjuterike, si dhe veprimtari t tjera q lidhen me to. Me prfundimin e arsimimit pr Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I, nxnsi ka t drejt t vazhdoj arsimimin n nivelin III t kualifikimit profesional (dyvjear), n nj nga profilet msimor t ktij drejtimi, duke fituar edhe maturn shtetrore profesionale, me mundsi pr vazhdimin e studimeve universitare.

III. Plani msimor pr arsimin profesional n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I Plani msimor pr drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi TIK, Niveli I
Nr Kodi Lndt dhe modulet msimor Ort javor/vjetor Klasa 10 15/17 (540)/ (612) 2 2 (2) 2 1 2 2 1 2 1 10 (360) 2 2 2 2 1 1 5 (180) 36 36 36 36 Klasa 11 13/15 (442)/ (510) 1 2 (2) 2 1 1 2 1 1 1 1 8 (272) 2 1 1 1 1 2 7 (238) -

A. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 B. 1 2 3 4 5 6 7 C. 1 2 3 4 L-01-149-10 L-11-150-10 L-12-151-12 L-26-152-10 L-26-153-10 L-26-154-10 L-26-156-10

Lndt e prgjithshme Gjuh shqipe dhe letrsi Gjuh e huaj Gjuh e huaj 2 (me zgjedhje t lir) Qytetari Histori Matematik Fizik Kimi Edukim fizik Edukim pr karriern Aftsi pr jetn Shkencat e toks Lndt profesionale

(Gjithsej)

(Gjithsej)

M-11-179-11 M-12-181-11 M-12-364-11 M-26-365-11

Vizatimi teknik dhe skematik Bazat e elektrotekniks Bazat e elektroniks Bazat e kompjuterit Sistemet e shfrytzimit Programet aplikative Rrjetet kompjuterike Module t detyruara t praktiks profesionale (Gjithsej) Instalimi i elementeve t skems elektrike Matja dhe kontrolli n qarqet elektrike dhe elektronike Realizimi i skemave t thjeshta me elemente elektrike dhe elektronike Instalimi dhe konfigurimi i sistemeve operative

5 6 7 8 9 10 D. 1 2 3 4

M-26-366-11 M-26-367-10 M-26-368-11 M-26-369-11 M-26-370-11 M-26-372-11

M-11-373-09 M-12-374-09 M-26-375-09 M-26-376-09

Instalimi i programeve aplikative Instalimi i pajisjeve periferike t kompjuterit personal Montimi i nj kompjuteri personal Zvendsimi i pjesve kryesore t kompjuterit personal Instalimi fizik dhe konfigurimi i rrjeteve kompjuterike LAN me kabll Mirmbajtja e thjesht e kompjuterit personal Modulet e praktiks profesionale me zgjedhje t detyruar (Gjithsej) Riparimi i burimit t ushqimit Realizimi i skems s thjesht elektronike me qark t integruar Vizatime teknike me AutoCAD Punime fotografish n programin Adobe photoshop Gjithsej A+B+C+D

36 1 (36) 36 36 31/33 (1116/ 1188)

36 33 33 69 67 2 (68) 68 68 30/32 (1020/ 1088)

IV. Udhzime pr planin msimor Kohzgjatja e vitit shkollor sht: N klasn 10, viti shkollor ka gjithsej 36 jav (36 jav msimor) N klasn 11 viti shkollor ka gjithsej 36 jav (34 jav msimor + 1 jav provimi i praktiks profesionale + 1 jav provimi i teoris profesionale). Nj jav msimor ka jo m shum 33 or msimor (teorike dhe praktike). Nj or msimor zgjat 45 minuta. Kurrikuli i arsimit profesional n drejtimin Teknologji informimi dhe komunikimi - TIK, niveli I, prbhet nga 4 grupe elementesh kurrikulare: - Lndt e kulturs s prgjithshme, t prbashkta pr drejtimet e ndryshme t ktij niveli (programet e detajuara t tyre jepen n nj dokument t veant t MASH). - Lndt e kulturs profesionale (programet e prgjithshme jan pjes e ktij skeletkurrikuli). - Modulet e praktikave profesionale t detyruara (prshkruesit e tyre jan pjes e ktij skeletkurrikuli). - Modulet e praktikave profesionale me zgjedhje t detyruar (prshkruesit e tyre jan pjes e ktij skeletkurrikuli). Rekomandohet q modulet e praktiks profesionale t realizohen n ndarje ditor 3 orshe ose 6 orshe.

V. Udhzime pr procesin msimor.

Msuesit e lndve teorike profesionale dhe instruktort e moduleve t praktikave profesionale duhet t przgjedhin dhe prdorin forma dhe metoda msimdhnieje t tilla q t nxisin maksimalisht t nxnit aktiv t nxnsve dhe t ojn n krijimin tek ta, t kompetencave t puns, t plota dhe t qndrueshme. E rndsishme sht q planifikimi i msimdhnies t bazohet n nj proces analize fillestare, i cili t marr parasysh faktor t till t rndsishm si, niveli i hyrjes s nxnsve,

prmbajtja e hollsishme e lndve profesionale dhe e moduleve t praktikave profesionale t parashikuara dhe shkalla e integrimit t tyre, objektivat konkret q do t arrihen, mundsit reale q ka shkolla pr realizimin e veprimtarive msimor etj. Pr kt planifikim duhet nj bashkpunim i ngusht i t gjith personelit msimdhns dhe drejtues t shkolls. Elementi ky pr arritjen e suksesit n nj proces t nxni, sht motivimi i nxnsve. Njohja e vazhdueshme e nxnsve me shkalln e prmbushjes s objektivave nga ana e tyre prbn nj mekanizm t fuqishm motivimi, i cili duhet t shihet me prparsi nga msuesit. Nj element tjetr q ndihmon suksesin sht integrimi i teoris me praktikn e profesionit. Parimi i t nxnit duke br duhet t gjej vendin e duhur n procesin e t msuarit n shkollat profesionale t drejtimit Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I. Msuesit dhe instruktort duhet t prdorin metoda t tilla t t msuarit q zhvillojn jo vetm njohurit teorike, shkathtsit dhe shprehit praktike t nxnsve, por edhe qndrimet e tyre ndaj jets, puns dhe shoqris n prgjithsi. Puna n grup dhe Puna me projekte jan dy nga format baz t organizimit t msimit (teorik ose praktik) pr t zhvilluar kompetencat kye, t nevojshme pr zgjidhjen e problemeve q kan t bjn me veprimtarin profesionale n veanti dhe jetn e profesionistit t ardhshm, n prgjithsi. Nj parim tjetr q duhet respektuar nga msuesit dhe instruktort sht fakti q t nxnit nuk ndodh vetm n mjediset e shkolls, por edhe jasht tyre. Dhnia e detyrave dhe puna krkimor e pavarur e nxnsve ka nj ndikim t dukshm n formimin e tyre si profesionist t ardhshm t drejtimit profesional Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK. N rastin e nxnsve me aftsi t kufizuara, msuesit duhet t prshtasin programet e lndve dhe prshkruesit e moduleve n prputhje me mundsit e tyre, si dhe t krijojn kushte pr zbatimin e tyre.

VI. Udhzime pr vlersimin dhe provimet.

Vlersimi vjetor i nxnsve n lndt teorike profesionale dhe modulet e praktikave profesionale bhet nga vet msuesit dhe instruktort prkats, me metoda dhe instrumente vlersimi t prgatitura ose przgjedhura nga vet ata. Vlersimi i nxnsve t bhet me nota (4-10) si pr lndt teorike, ashtu edhe pr modulet praktike, si gjat vitit, ashtu edhe n provimet prfundimtare. N prfundim t klass s njmbdhjet, nxnsi i arsimuar n drejtimin profesional Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I, i nnshtrohet provimeve t mposhtme: a) Provimi i teoris profesionale t integruar; b) Provimi i praktiks profesionale t integruar; N kto provime ata vlersohen pr shkalln e prvetsimit t kompetencave profesionale (njohurive, shprehive, vlerave dhe qndrimeve), t nevojshme pr t punuar n veprimtari t ndryshme profesionale q operojn n fushn e teknologjis s informacionit dhe t komunikimit, dhe u jepet certifikata n t ciln evidentohen notat prfundimtare t lndve teorike profesionale, t moduleve t praktiks profesionale, t lndve t prgjithshme, pr do vit shkollor, si dhe rezultatet e dy provimeve prfundimtare t nivelit I.

VII. T dhna pr certifikatn q fitohet n prfundim t arsimit profesional n drejtimin Teknologji informacioni dhe komunikimi, niv. I
Me prfundimin e suksesshm t arsimit profesional n drejtimin msimor Teknologji informacioni dhe komunikimi - TIK, niveli I, shkolla profesionale e pajis nxnsin me
7

Dftesn e prfundimit t ktij niveli si dhe me Certifikatn e aftsimit profesional, t cilat njihen n territorin e Republiks s Shqipris. Sipas modelit t miratuar nga MASH, kto dshmi prmbajn: a) T dhnat pr nxnsin, shkolln, vitin e prfundimit, kualifikimin e fituar, etj. b) T dhna pr rezulatet e arrritura nga nxnsi: rezultatet n lndt e prgjithshme, lndt profesionale dhe modulet profesionale, pr do vit shkollor; rezultatet e dy provimeve prfundimtare t Nivelit I.

VIII. Programet e prgjithshme t lndve teorike profesionale.

1. Lnda Vizatim teknik dhe skematik (L-01-149-10). Kl. 10 72 or Synimet e lnds Vizatim teknik dhe skematik, kl. 10.

N prfundim t trajtimit t lnds Vizatim teknik dhe skematik, kl.10, nxnsit duhet: t argumentojn rndsin e vizatimit teknik dhe skematik, dhe t dokumentacionit teknik pr drejtimin e teknologjis s informimit dhe t komunikimit t zbatojn standardet e vizatimit dhe skicimit t thjesht teknik dhe skematik; t przgjedhin dhe prdorin materialet, veglat dhe pajisjet pr skicat dhe vizatimet teknike dhe skematike t thjeshta; t lexojn dhe prdorin shkrimin teknik. t lexojn dhe vizatojn ose skicojn simbolet kryesor n vizatimet teknike dhe skematike. t paraqitin objekte t thjeshta me an t pamjeve; t shpjegojn shkallt e paraqitjes s objekteve n vizatim teknik; t zbatojn rregullat e vendosjes s prmasave n skica e vizatime t thjeshta; t prdorin paraqitjen me prerje t objekteve t thjesht n vizatime dhe skica; t bjn paraqitjen e objekteve t thjeshta n aksonometri; t interpretojn vizatimet dhe skicojn detalet m tipike; t interpretojn vizatime dhe skica t detaleve t bashkuar t interpretojn vizatime prmbledhse t thjeshta; t bjn skica dhe vizatime t detaleve t thjeshta. t prshkruajn veorit e vizatimeve skematike. t interpretojn dhe paraqesin vizatimet me bllok-skema, kryesisht t kompjuterave. t prshkruajn veorit e vizatimeve elektroteknike t prshkruajn simbolet dhe standardet e elementeve dhe qarqeve elektrike dhe elektronike baz. t interpretojn dhe skicojn qarqet elektrike dhe elektronike baz. t interpretojn dhe skicojn vizatime t thjeshta t ndrtimit; t tregojn prparsit e t vizatuarit me kompjuter dhe programet q prdorn pr kt qllim. Prmbajtjet e prgjithshme t lnds Vizatim teknik dhe skematik, kl.10 - 72 or Hyrje. Njohuri pr vizatimin teknik dhe skicimin. Materialet, pajisjet dhe veglat e vizatimit teknik. Formatet standarde n vizatimin teknik Njohuri pr vendosjen e prmasave, shkallt e vizatimit. Vijat dhe shkrimi teknik. Paraqitja e objekteve me disa pamje. Paraqitjet me prerje. Paraqitjet aksonometrike. Vizatimet e skicimit t detaleve. Paraqitjet e disa detaleve tipike n vizatim teknik Paraqitjet e detaleve t bashkuara
9

Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8 Tema 9 Tema 10 Tema 11

2 or 1 or 2 or 3 or 2 or 3 or 2 or 2 or 2 or 3 or 2 or

Tema 12 Tema 13 Tema 14 Tema 15 Tema 16 Tema 17 Tema 18 Tema 19 Tema 20 Tema 21 Tema 22 Tema 23 Tema 24 Tema 25 Tema 26

Vizatimet prmbledhse. Hyrje n vizatimet skematike Vizatimet me bllok-skema Shembuj t vizatimeve me bllok-skema t kompjuterave Hyrje n vizatimet elektroteknike. Simbolet standarde t elementeve dhe pajisjeve elektrike Rregullat dhe standardet e vizatimit dhe skicimit t qarqeve elektrike Vizatimi dhe interpretimi i skemave elektrike baz t ndriimit Vizatimi dhe interpretimi i skemave t thjeshta t instalimeve elektrike t banesave. Vizatimi dhe interpretimi i skemave tipike t komandimit t pajisjeve elektrike Simbolet standarde t elementeve dhe pajisjeve elektronike Rregullat dhe standardet e vizatimit dhe skicimit t qarqeve elektronike Vizatimi dhe interpretimi i skemave elektronike tipike Njohuri t prgjithshme pr vizatimet e ndrtimit Njohuri t prgjithshme pr vizatimet me kompjuter

2 or 2 or 2 or 3 or 2 or 3 or 3 or 6 or 5 or 4 or 3 or 3 or 6 or 2 or 2 or

2. Lnda Bazat e elektrotekniks (L-11-150-10). Kl. 10 72 or dhe kl. 11 - 68 or Synimet e lnds Bazat e elektrotekniks, kl. 10.

N prfundim t trajtimit t lnds "Bazat e elektrotekniks" n klasn 10, nxnsit duhet : - t prshkruajn rregullat e sigurimit teknik n elektroteknik - t tregojne veorite e materialeve sipas percjellshmerise elektrike - te percaktojne madhesite elektrike baze dhe lidhjen midis tyre sipas ligjit t Ohm-it - t prshkruajn burimet e rryms dhe t tensionit. - te analizojn qarqe te ndryshme me rezistenca ne seri dhe ligjin II te Kirkhoff-it - te analizojn qarqe te ndryshme me rezistenca ne parallel dhe ligjin I te Kirkoff-it - te vizatojne dhe llogaritin skema te thjeshta te rrymave te vazhduara. - te shpjegojn teoremat e Teveninit dhe Nortonit - te prshkruajn ndertimin e rezistencave te ndryshme - te llogaritin madhesite elektrike ne qarqet e perbere me metoda te ndryshme - te tregojne si formohet rryma elektrike - te tregojne veorite e fushes elektrike - te prshkruajn ndertimin dhe perdorimin e kondensatorve - te rendition madhesite fizike qe karakterizojne fushen magnetike - te tregojne ndertimin dhe perdorimin e bobinave - te percaktojne madhesite kryesor qe karakterizojne rrymat alternative - te prshkruajn ndertimin dhe funksionimin e transformatorit Prmbajtjet e prgjithshme t lnds "Bazat e elektrotekniks", kl. 10 72 or Rregullat e sigurimit teknik n elektroteknik Klasifikimi i materialeve nisur nga percjellshmeria elektrike Madhesite elektrike baze dhe lidhja midis tyre (ligji i Ohm-it) 3 or 4 or 7 or

Tema 1 Tema 2 Tema 3

10

Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8 Tema 9 Tema 10 Tema 12 Tema 11 Tema 12 Tema 13

Burimet e rrymes dhe t tensionit Qarku ne seri me rezistenca dhe ligji i II i Kirkofit Qarku ne paralel me rezistenca dhe ligji I i Kirkofit Qarku i kombinuar dhe teoremat e Teveninit dhe Nortonit Matja e tensionit, e rrymes dhe e rezistences. Gabimet e matjes s madhsive elektrike Fusha magnetike. Bobinat elektrike Fusha elektrike dhe kondensatort Rryma alternative sinusoidale, parametrat prkats. Njohuri t prgjithshme pr sistemin 3 fazor

6 or 6 or 6 or 8 or 8 or 2 or 5 or 3 or 6 or 4 or 4 or

Synimet e lnds Bazat e elektrotekniks, kl. 11.

N prfundim t trajtimit t lnds "Bazat e elektrotekniks" n klasn 11, nxnsit duhet : - t prshkruajn ndrtimin dhe parimin e puns s transformatorve dhe motorve elektrik t tipeve t ndryshme; - t prshkruajn ndrtimin, llojet dhe funksionet e pajisjeve t komandimit elektrik; - t interpretojn skemat tipike t komandimit elektrik; - t prshkruajn ndrtimin, llojet dhe funksionet e pajisjeve mbrojtse elektrike. - t interpretojn skemat tipike t mbrojtjes elektrike; - t prshkruajn ndrtimin, llojet dhe funksionet e pajisjeve t sinjalizimit elektrik; - t interpretojn skemat tipike t sinjalizimit elektrik; - t prshkruajn sistemet e prodhimit dhe t shprndarjes s energjis elektrike; - t prshkruajn parimin e puns dhe ndrtimin e pajisjeve t ndriimit elektrik; - interpretojn skemat tipike t komandimit t ndriimit elektrik; - t interpretojn skemat e instalimeve elektrike, telefonike dhe citofonike n ndrtesa. Prmbajtjet e prgjithshme t lnds "Bazat e elektrotekniks", kl. 11 68 or Njohuri pr makinat elektrike Transformatort Motort elektrik Pajisjet e komandimit elektrik Skemat tipike t komandimit elektrik Pajisjet mbrojtse elektrike Skemat tipike t mbrojtjes elektrike Pajisjet dhe skemat e sinjalizimit elektrik Njohuri pr prodhimin e energjis elektrike Sistemet e shprndarjes s energjis elektrike Njohuri pr ndriimin elektrik Skemat tipike t komandimit t ndriimit elektrik Instalimet elektrike n ndrtesa Instalimet telefonike n ndrtesa Instalimet citofonike n ndrtesa 2 or 6 or 8 or 3 or 5 or 3 or 5 or 4 or 3 or 5 or 3 or 4 or 10 or 3 or 4 or

Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8 Tema 9 Tema 10 Tema 12 Tema 11 Tema 12 Tema 13 Tema 14

11

3. Lnda Bazat e elektroniks (L-12-151-12). Kl. 10 -72 or dhe kl. 11 34 or Synimet e lnds Bazat e elektroniks, kl. 10

N prfundim t trajtimit t lnds Bazat e elektroniks n klasn 10, nxnsit duhet: - t shpjegojn vetit kryesor t elementeve gjysmprcjells dhe tipet e tyre. - t shpjegojn ndrtimin, funksionimin, karakterisitkn v-a t diods dhe percaktimin e pikes se punes. - t listojn parametrat e diods dhe t kontrollojn gjendjen e diods. - t tregojn funksionimin dhe veorit e skemave t thjeshta me dioda (drejtuese, shumfishuese tensioni, etj). - t shpjegojn ndrtimin, funksionimin, simbolet, karakterisitkat v-a t tranzistorve dypolar e njepolar dhe skemat baz t lidhjes s tyre. - t prcaktojn parametrat e rendesishem te punes se amplifikatorve te ndryshem me tranzistor dypolar e njepolar. - t shpjegojn ndrtimin, funksionimin, simbolet, karakterisitkn v-a t diodave t tipeve t ndryshme(diod zener, led, fotodiod, diod varikap, tunel, shotki, varistor, lcd, etj ). - t tregojn funksionimin, simbolin dhe veorit e elementeve te ndryshem te ndjeshem ndaj drites. - t shpjegojn ndrtimin e prforcuesit operacional dhe prforcuesit t fuqis, dhe prparsit e prdorimit t tyre n praktik. - t prcaktojn ndryshimet midis skemave baz me prforcues operacional. - t prshkruaj veorit dhe prdorimet e elementeve speciale elektronike me dy dalje dhe elementeve shumshtresor. Prmbajtjet e prgjithshme t lnds Bazat e elektroniks , kl. 10 -72 or Materialet gjysmprcjells. Diodat gjysmprcjellse, llojet, prdorimi dhe karakteristikat. Skema te thjeshta me dioda gjysmprcjellse Tranzistort dypolar, llojet, prdorimi dhe karakteristikat. Skemat baze te ushqimit te tranzistorve dypolar. Tranzistort njepolar, llojet, prdorimi dhe karakteristikat Skemat baze te ushqimit te tranzistorve njepolar. Prforcuesit me tranzistor dypolar dhe tranzistor njpolar. Prforcuesit e fuqis Amplifikatort operacionale llojet, prdorimi dhe karakteristikat. Skemat baze te amplifikatorve operacional. Elemente speciale elektronike me dy dalje Elementet shumshtresore 6 or 8 or 5 or 8 or 4 or 6 or 9 or 6 or 10 or 4 or 6 or

Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8 Tema 9 Tema 10 Tema 11

Synimet e lnds Bazat e elektroniks, kl. 11.

N prfundim t trajtimit t lnds Bazat e elektroniks n klasn 11, nxnsit duhet: - t analizoj bllok-skemn e nj burimi fuqie. - t vizatojn skema t thjeshta t nj burimi fuqie - t prshkruaj mnyrat e matjes s madhesive joelektrike me metoda elektrike - t tregojn kushtet e lindjes s lkundjeve. - t shpjegojn parimin e puns s oshilatorit.

12

t listoj llojet e oshilatorve elektronike dhe veorit e tyre. t prshkruaj ndrtimin dhe funksionet e konvertuesit dixhital/analog t prshkruaj ndrtimin dhe funksionet e konvertuesit analog/dixhital t prshkruaj sistemet elektronike t komandimit dhe rregullimit automatik Prmbajtjet e prgjithshme t lnds Bazat e elektroniks , kl. 11 -34 or Oshilatort Burimet e fuqis. Matja e madhesive joelektrike me metoda elektrike Konvertuesit dixhital/analog. Konvertuesit analog/dixhital 8 or 8 or 10 or 4 or 4 or

Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5

4. Lnda Bazat e kompjuterit (L-26-152-10). Kl. 10 72 or dhe kl. 11 34 or Synimet e lnds Bazat e kompjuterit, kl. 10.

N prfundim t trajtimit t lnds Bazat e kompjuterit n kl.10, nxnsit duhet: t prshkruajn historikun dhe gjeneratat e zhvillimit t kompjuterit; t interpretojn karakteristikat kryesore t tipeve t kompjuterve; t dallojn tipet e kompjuterve n prdorim t sotm; t prshkruajn parimet baz t puns s kompjuterit dhe lvizjes s informacionit; t prshkruajn veorit themelore t sistemin binar; t dallojn pjest kryesore t nj kompjuteri (PC) dhe laptopi; t dallojn elementt q prbjn njsin qndrore; t dallojn pajisjet periferike i/o; t prshkruajn funksionimin e RAM-it; t prshkruajn funksionimin e Hard Disk-ut; t prshkruajn funksionimin e procesorit; t dallojn dhe t bjn nj skic t thjesht t Motherboard-it; t dallojn llojet e kabllove lidhse dhe portat prkatse t tyre; t lidhin aksesort me njsin qendrore; Prmbajtet e prgjithshme e lnds Bazat e kompjuterit, kl.10-72 or Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8 Tema 9 Hyrje. Historia e lindjes dhe zhvillimit t kompjuterit. Gjeneratat e kompjuterve dhe dallimi midis tyre. Tipet e kompjuterve nga superkompjutert e deri te celulart. Karakteristikat kryesore t secilit tip. Kompjutert personal (PC). Prshkrimi i tipeve m t fundit. Kompjuteri personal n jetn e prditshme (shembuj) Njohuri t prgjithshme pr punn e kompjuterit personal dhe n rrjet. Parimet baz t puns s nj kompjuteri (Hardware Software) Gjuha e kompjuterit dhe interpretimi elektrik. Parimet baz t lvizjes s informacionit, drajverat Pjest kryesore t PC, funksionet dhe karakteristikat e tyre 2 or 2 or 4 or 3 or 3 or 4 or 2 or 3 or 4 or

13

Tema 10 Tema 11 Tema 12 Tema 13 Tema 14 Tema 15 Tema 16 Tema 17 Tema 18 Tema 19 Tema 20 Tema 21 Tema 22 Tema 23

Njsia qendrore dhe pjest prbrse. Periferikt dhe pajisjet hyrse dhe dalse t informacionit (mausi, tastiera, printeri, skaneri, kamera, mikrofoni, modemi, etj.) Memorja e prkohshme(RAM) dhe e prhershme (ROM), skemat dhe njsit matse Pajisja e ruajtjes s informacionit (Hard Disk), skema dhe njsit matse Motherboard-i, skema e thjeshtuar, elementt kryesore Procesori, gjeneratat, llojet dhe njsit matse Blloku i ushqimit, ndrtimi dhe funksionet Portat dhe kabllot lidhse Tastiera, funksionet, prshkrimi i tastave, prdorimi i saj Mausi, llojet, funksionet dhe prdorimi Monitori, llojet dhe funksionet Printeri, llojet, funksionet, parametrat kryesor t tij Lidhja e aksesorve t nj kompjuteri identifikimi nga sistemi operativ dhe instalimi. Parametrat kryesor t nj kompjuteri t sotm. Si t zgjedhim nj kompjuter t mir.

3 or 4 or 3 or 3 or 4 or 3 or 3 or 2 or 4 or 3 or 2 or 3 or 4 or 4 or

Synimet e lnds Bazat e kompjuterit, kl. 11.

N prfundim t trajtimit t lnds Bazat e kompjuterit n kl.11, nxnsit duhet: t prshkruajn procedurat e montimit t kompjuterit; t prdorin manualin e montimit t kompjuterit; t prshkruajn procedurat e montimit t motherboard-it; t prshkruajn procedurat e montimit t bllokut t ushqimit; t prshkruajn procedurat e montimit t procesorit, ftohsit dhe moduleve t RAM-it; t prshkruajn procedurat e montimit t CD/DVD, diskut t ngurt dhe disket; t prshkruajn procedurat e lidhjes s elementeve me motherboard-it; t prshkruajn procedurat e montimit t kartave shtes; t prshkruajn procesin e startimit t kompjuterit; t prshkruajn procedurat e prcaktimit dhe t mnjanimit t parregullsive hardware-ike t kompjuterit. Prmbajtet e prgjithshme e lnds Bazat e kompjuterit, kl.11 - 34 or Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8 Montimi i kompjuterit, njohja dhe prdorimi i manualeve t montimit Montimi i motherboard-it dhe bllokut t ushqimit n kas. Montimi i procesorit, ftohsit dhe moduleve t RAM-it. Montimi i CD/DVD, disk i ngurt, disket. Lidhja e elementeve me motherboard-in (fishat e ushqimit, kabllot e t dhnave, kontrollerat - IDE, SCSI, SATA). Montimi i kartave shtes (kart grafike, modem, kart rrjeti, etj.). Procesi i startimit t kompjuterit (BIOS-i). Prcaktimi dhe mnjanimi i problemeve hardware-ike t kompjuterit. 3 or 4 or 4 or 4 or 4 or 5 or 2 or 8 or

14

5. Lnda Sistemet e shfrytzimit (L-26-153-10). Kl. 10 36 or dhe Kl. 11 34 or Synimet e lnds Sistemet e shfrytzimit, kl. 10.

N prfundim t trajtimit t lnds Sistemet e shfrytzimit n kl.10, nxnsit duhet: t tregojn se jan programet dhe prse shrbejn; t prshkruajn llojet e ndryshme t programeve; t dallojn sistemet e shfrytzimit si Unix, Linux, Dos, Windows, etj.; t prshkruajn t gjith sistemet e shfrytzimit Windows q nga Windows 95; t prcaktojn se far sistemi Windows duhet instaluar n nj kompjuter, n vartsi t parametrave t tij; t prdor Windows explorer/ File manager; t krijoj, kopjoj, fshij dhe zhvendos skedar dhe dosje t njoh elementt e desktopit dhe t rregulloj paraqitjen e tij. t punojn me dritaret e programit. Prmbajtjet e prgjithshme e lnds Sistemet e shfrytzimit, kl.10 - 36 or Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8 Tema 9 Tema 10 Tema 11 Tema 12 Tema 13 Tema 14 Kuptimi pr programet e kompjuterit Hartimi, funksionet dhe llojet e programeve t kompjuterit. Programet e sistemit dhe programet aplikativ, dallimet midis tyre. Sistemet e shfrytzimit q njihen sot, historia e tyre. Dallimet dhe funksionet e secilit. Ndrfaqsit e sistemeve t shfrytzimit, dallimi midis tyre. Sistemi i shfrytzimit Windows, historia dhe versionet e sotme. Vartsia e versionit t sistemit t shfrytzimit nga parametrat e kompjuterit pr tu instaluar. Ndezja dhe fikja e nj kompjuteri me Windows, hapat dhe prshkrimi i tyre. Ngarkimi i sistemit t shfrytzimit n kompjuter dhe detyrat e tij. Desktop-i i Windows-it. Elementt kryesor, funksionet e ikonave. Rregullimi i pamjes s desktopit, elementt e Properties Komandat e menus s shkurtr. Llojet e komandave. Puna me dritaret Puna me skedar dhe dosje (files dhe folders) 1 or 2 or 2 or 4 or 2 or 2 or 2 or 2 or 2 or 2 or 4 or 4 or 2 or 5 or

Synimet e lnds Sistemet e shfrytzimit, kl. 11.

N prfundim t trajtimit t lnds Sistemet e shfrytzimit n kl.11, nxnsit duhet: t prshkruajn ndrtimin e sistemeve Linux-Unix; t kryejn instalimin dhe konfigurimin e sistemeve Windows dhe Linux; t konfigurojn hardware-t, software-t dhe shrbimet t instalojn dhe instalojn paketat e programeve; t instalojn, konfigurojn dhe administrojn printerat; t kryejn konfigurimin e rrjetit t mundsojn lidhjen n internet t punojn me sistemin skedarve (file system), me dosjet (folders) dhe skedart (files); t prdorin komandat baz t sistemit Linux (funksionet e thjeshta shell)

15

 t prdorin komandat baz t sistemit DOS t prdorin editort si p.sh. Vi/Vim (n Linux) t kryejn mirmbajtje t thjeshta t sistemit Prmbajtjet e prgjithshme t lnds Sistemet e shfrytzimit, kl.11 - 34 or Sistemet Linux-Unix dhe ndrtimi i tyre. Instalimi dhe konfigurimi i sistemeve operative Linux. Instalimi dhe konfigurimi i sistemit t sfrytzimit Windows Konfigurimi i hardware-ve, software-ve dhe shrbimeve. Instalimi dhe instalimi i paketave t programeve. Instalimi, konfigurimi dhe administrimi i printerave. Konfigurimi i rrjetit dhe lidhjes n Internet. Puna me sistemin e skedarve; administrimi i dosjeve dhe skedarve Prdorimi i komandave baz n Linux dhe DOS Prdorimi i editorve (n Linux) Mirmbajtjet e thjeshta t sistemit 2 or 3 or 3 or 3 or 2 or 2 or 3 or 5 or 4 or 4 or 3 or

Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8 Tema 9 Tema 10 Tema 11

6. Lnda Programet aplikative (L-26-154-10). Kl. 10 36 or dhe Kl. 11 34 or Synimet e lnds Programet aplikative, kl. 10.

N prfundim t trajtimit t lnds Programet aplikative n kl.10, nxnsit duhet: t dallojn llojet e programeve aplikativ dhe ato operativ; t prdorin programin Internet explorer; t hapin faqet kryesore me informacion teknik; t identifikojn kompanit m t fuqishme n fushn e kompjuterave; t krkojn dhe shkarkojn informacione pr kompjuterat; t krkojn dhe shkarkojn informacione pr aksesort; t identifikojn dhe prdorin aksesort q mund t lidhen me kompjuterin; Prmbajtjet e prgjithshme e lnds Programet aplikative, kl. 10 - 36 or Programet aplikative, ndryshimi nga programet e sistemit. Lloje programesh aplikative dhe prdorimet e tyre Internet Explorer-i, si punohet me kt program, konfigurimi. Lundrimi n Internet, motort e krkimit. Faqet Yahoo, Google, etj. Teknikat e krkimit n Search engine dhe sintaksat e tyre Shembuj t krkimit t faqeve q kan t bjn me kompjuterat. Njohja me kompanit m t fuqishme n kt fush. Shkarkimi i materialeve nga Internet-i (shembuj). Krkime dhe nxjerrje informacioni n Internet, pr lloje t ndryshm kompjuterash, me parametrat prkats. Krkime dhe nxjerrje informacioni n Internet pr lloje t ndryshm periferiksh (monitor, printera, kamera, skanera, etj.), me parametrat prkats. Prdorimi i pajisjeve q lidhen me kompjuterin si TV, aparate e 4 or 2 or 4 or 2 or 5 or 3 or 6 or 6 or 4 or

Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8

Tema 9

16

kamera dixhitale, etj. Synimet e lnds Programet aplikative, kl. 11.

N prfundim t trajtimit t lnds Programet aplikative n kl.11, nxnsit duhet: t prdorin programin e prpunimit t tekstit Word t prdorin programin e prezantimit Power Point; t prdorin programin e kalkulimit tabelar Excel; t prdorin programin Outlook/Windows Mail pr komunikimin nprmjet posts elektronike; Prmbajtjet e prgjithshme e lnds Programet aplikative, kl.11 34 or Puna me programin e prpunimit t tekstit Word, komandat, menut dhe kombinimet m t prdorshme t tasteve. Ndrtimi dhe prpunimi i dokumentave tekst, lvizja n tekst, korrigjimi, formatimi, shtimi i figurave, grafikve dhe rregullimet n faqen e puns, krijimi i tabelave dhe letrave n seri Puna me programin e prezantimeve Power Point, komandat, menut dhe kombinimet m t prdorshme t tasteve. Ndrtimi dhe prpunimi i prezantimeve n Power Point, slidet, shtimi i tekstit dhe i elementve audio dhe video, krijimi i efekteve, paraqitja n ekran, printimi Puna me programin e kalkulimit tabelor Excel, komandat, menut dhe kombinimet m t prdorshme t tasteve. Organizimi n Excel i informacionit n qeliza, flet dhe libra pune, lidhja e t dhnave n flet t ndryshme, krijimi i tabelave, zbatimi i formulave, ndrtimi i grafikve, printimi. Puna me programin Outlook/Windows Mail pr komunikimin nprmjet posts elektronike, komandat, menut dhe kombinimet m t prdorshme t tasteve. Puna me postn elektronike, konfigurimi i Outlook-ut si mail client, drgimi dhe marrja e posts elektronike, organizimi i kontakteve detyrave dhe ngjarjeve. 3 or 6 or 3 or 6 or 3 or 6 or 3 or 4 or

Tema 1 Tema 2

Tema 3 Tema 4

Tema 5 Tema 6

Tema 7

Tema 8

7. Lnda Rrjetet kompjuterike (L-26-156-10). Kl. 11 68 or Synimet e lnds Rrjetet kompjuterike, kl. 11.

N prfundim t trajtimit t lnds Rrjetet kompjuterike n kl.11, nxnsit duhet: t argumentojn rndsin e rrjeteve kompjuterike dhe internetit t dallojn llojet dhe topologjit e rrjeteve kompjuterike; t dallojn dhe shpjegojn modelet e rrjeteve (osi, tcp); t dallojn kategorit dhe standardet e mediave t transmetimit me kabll t dallojn karakteristikat dhe specifikimet e nyjeve t rrjetit (hub, switch, router; etj.) t lexojn dhe vn n zbatim skemn e rrjetit lan me elementt prbrs t saj. t bjn njohjen vizuale t infrastrukturs, matjet dhe shnjimet prkatse. t vendosin kanelinat dhe shtrojn kabllin;
17

 t vendosin prizat dhe t bjn lidhjen e kabllove; t vendosin kokat e kabllove sipas llojit t lidhjes (crossover, straight) dhe skems s ngjyrave; t montojn rack-un, dhe pajisjet brenda tij (patchpanel, switch, router, server, etj.); t dallojn protokollet e komunikimit n rrjet; t bjn nyjet fundore t kabllit n rrjetet wan (me fibra optike) dhe t testojn cilsin e ngjitjes; t bjn montimin e media konvertorve; t zgjedhin vend vendosjen dhe t instalojn e konfigurojn access point-in; t bjn konfigurimin e pajisjeve fundore dhe t siguris s rrjetit wlan; t bjn diagnostikimin, identifikimin dhe t eliminojn defektet; t bjn dokumentimin e lidhjeve dhe konfigurimit Prmbajtjet e prgjithshme t lnds Rrjetet kompjuterike, kl.11 - 68 or Hyrje. Llojet e rrjeteve kompjuterike. Topologjit (Bus, Ring, Star, Mix). Modelet e rrjeteve (OSI, DoD, TCP). Mediat dhe teknikat e transmetimit me kabll (LAN dhe WAN), ndrtimi, kategorit, specifikimet dhe fushat e prdorimit. Prbrsit aktiv t rrjetit, nyjet e rrjetit (kabllot, hub, switch, repeater, bridge, router, gateway, network adapter). Protokollet e sotme t komunikimit, detyrat dhe shrbimet. Procedurat e aksesimit t LAN-it, teknologjia Ethernet. Bashksia e protokolleve TCP/IP dhe detyrat. Protokolli i Internetit (IP), caktimi i adresave dhe subnetmask-ave. Funksioni dhe ndrtimi i TCP-s dhe UDP-s. Protokollet e aplikacioneve (http, ftp, smtp, pop, imap, etj.). Lidhjet n Internet (Modem, ISDN, DSL, ADSL etj.) Aspekte t siguris n LAN dhe standardet prkatse. Planifikimi dhe dokumentimi, krkesat ndaj infrastrukturs s rrjeteve Identifikimi dhe riparimi i defekteve n rrjete 2 or 4 or 4 or 6 or 6 or 4 or 4 or 3 or 6 or 4 or 6 or 4 or 4 or 4 or 8 or

Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Tema 5 Tema 6 Tema 7 Tema 8 Tema 9 Tema 10 Tema 11 Tema 12 Tema 13 Tema 14 Tema 15

18

IX. Prshkruesit e moduleve t praktiks profesionale t detyruar

1. Moduli Instalimi i elementeve t skems elektrike Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 10 PRSHKRUESI I MODULIT INSTALIMI I ELEMENTEVE T SKEMS ELEKTRIKE

Titulli dhe kodi

M-11-179-11

Qllimi i modulit

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t realizuar n bangon e instalimeve elektrike, lidhjen e pruesve elektrik midis tyre dhe me elementet e tjera t skemave t instalimeve t ndryshme. 36 or msimor Nxnsit duhet t ken prfunduar arsimin e detyruar.

Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

RM 1

Nxnsi bn shtrirjen dhe lidhjen e prcjellsve elektrik me njri-tjetrin Prmbajtja - Analiza e skems s instalimit elektrik. - Przgjedhja e veglave t puns. - Przgjedhja e materialeve t instalimit. - Prcaktimi i vendeve t vendosjes s elementeve t instalimit n bangon e instalimit. - Montimi n bango i kutive shprndarse dhe kutive t elementeve. - Montimi n bango i tubave plastik. - Shtrirja e prcjellsave n tuba. - Prerja e prcjellsave - Zhveshja e prcjellsve. - Lidhja e prcjellesve n kutit shprndarse. - Izolimi i prcjellsve - Pozicionimi i prcjellsve t lidhur n kutit shprndarse. - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli. Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj drejt skemn e instalimit elektrik. - t przgjedh veglat e duhura t puns. - t przgjedh materialet e duhura t instalimit.
19

- t prcaktoj vendet e duhura t vendosjes s elementeve t instalimit n bangon e instalimit. - t bj montimin e kutive shprndarse dhe kutive t elementeve, sipas skems. - t bj montimin n bango t tubave plastik, sipas skems. - t bj shtrirjen e prcjellsave n tuba, sipas skems. - t bj prerjen e prcjellsave sipas skems s instalimit. - t zhvesh prcjellsit sipas standarteve - t lidh prcjellsit me njeri-tjetrin, duke zbatuar standartet - t bj izolimin e prcjellsave sipas kushteve teknike. - t pozicionoj prcjellsit n kutit shprndarse duke respektuar kushtet teknike. - t zbatoj rregullat e mbrojtjes n pun dhe t ruajtjes s mjedisit. RM 2 Nxnsi bn lidhjen e prcjellsve elektrik me elementet e tjera t instalimit elektrik. Prmbajtja - Lidhja e prcjellsave me elsat - Lidhja e prcjellsave me prizat - Lidhja e prcjellsave me portollampat - Lidhja e prcjellsave me siguresat (automatt) - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t bj lidhjen e e prcjellsave me elsat n prputhje me skemn dhe standardet prkatse - t bj lidhjen e prcjellsave me prizat n prputhje me skemn dhe standardet prkatse - t bj lidhjen e prcjellsave me portollampat n prputhje me skemn dhe standardet prkatse - t bj lidhjen e percjellsave me siguresat (automatt) n prputhje me skemn dhe standardet prkatse - t zbatoj rregullat e mbrojtjes n pun dhe t ruajtjes s mjedisit. Nxnsi monton elementet e instalimit elektrik. Prmbajtja - Montimi i elsave - Montimi i prizave - Montimi i portollampave - Montimi i siguresave (atomatve) - Montimi i elementeve t tjer t instalimit. - Prova e funksionimit t instalimit elektrik. - Rregullat e siguris n pun dhe t ruajtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli

RM 3

20

Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t montoj elsat n prputhje me skemn dhe standardet prkatse - t montoj prizat n prputhje me skemn dhe standardet prkatse - t montoj portollampat n prputhje me skemn dhe standardet prkatse - t montoj siguresat (automatt) n prputhje me skemn dhe standardet prkatse - t montoj elemente t tjera t instalimit elektrik n prputhje me skemn dhe standardet prkatse. - t bj provn e funksionimit t instalimit elektrik. - t zbatoj rregullat e mbrojtjs n pun dhe t ruajtjes s mjedisit. Udhzime pr zbatimin e modulit Ky modul duhet t trajtohet n repartin e praktiks ose n laboratore t instalimeve elektrike. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete pr montimin dhe instalimin e prcjellsave dhe ementeve t instalimit elektrik, si dhe kontrollin e tyre. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr montim t kutive dhe tubave, shtrirje dhe lidhje t prcjellsave, instalim t elementeve t skems dhe kryerje t provs s funksionimit, fillimisht n mnyr t mbikqyrur dhe m pas n mnyr t pavarur. Ata duhet t praktikojn prdorimin e veglave dhe mjeteve pr punimet e msiprme, si dhe t respektojn standardet dhe rregullat t mbrojtjes n pun. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre. Pr realizimin si duhet t modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet si m posht: - Mjedisi pr kryerjen e punimeve t instalimit elektrik, me bango instalimi elektrik. - Veglat dhe pajisjet e nevojshme pr kryerjen e instalimit elektrik. - Materiale dhe elemente instalimi elektrik. - Dokumentacion teknik pr instalimet elektrike (skema, katalog, udhzuesa, etj.)

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

21

2. Moduli Matja dhe kontrolli n qarqet elektrike dhe elektronike Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 10 PRSHKRUESI I MODULIT MATJA DHE KONTROLLI N QARQET ELEKTRIKE DHE ELEKTRONIKE

Titulli dhe kodi

M-12-181-11

Qllimi i modulit

Nj modul q i pajis nxnsit me aftsin pr t kryer kontrollin e elementeve elektrik dhe elektronik si dhe t bjn matje t parametrave n qarqe t thjeshta elektrike dhe elektronike. 36 or msimore Nxnsit duhet t ken prfunduar arsimin e detyruar.

Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

RM 1

Nxnsi kontrollon elementet elektrike Prmbajtja: - Prgatitja e vendit t puns - Przgjedhja e aparateve t kontrollit - Leximi i vlerave t parametrave t rezistencave t llojeve t ndryshme - Kontrolli i gjendjes s rezistencave - Leximi i vlerave t parametrave t kondensatorve t llojeve t ndryshme - Kontrolli i gjendjes s kondensatorve - Leximi i vlerave t parametrave t kondensatorve. - Kontrolli i gjendjes s bobinave t llojeve t ndryshme - Leximi i vlerave t parametrave t bobinave. - Kontrolli i gjendjes s droselave - Leximi i vlerave t parametrave t droselave. - Kontrolli i gjendjes s transformatorve - Leximi i vlerave t parametrave t transformatorve. - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli. Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t prgatit vendin e puns - t przgjedh aparatet e duhur t kontrollit - t lexoj vlerat e sakta t parametrave t rezistencave t llojeve t ndryshme - t kontrolloj gjendjen e rezistencave - t kontrolloj gjendjen e kondensatorve - t lexoj vlerat e sakta t parametrave t kondensatorve
22

RM 2

t llojeve t ndryshm. t kontrolloj gjendjen e bobinave t llojeve t ndryshme t lexoj vlerat e sakta t parametrave t bobinave. t kontrolloj gjendjen e droselave t lexoj vlerat e sakta t parametrave t droselave. t kontrolloj gjendjen e transformatorve t lexoj vlerat e sakta t parametrave t transformatorve. t zbatoj rregullat e sigurimit teknik

Nxnsi kontrollon elementet elektronike Prmbajtja: - Prgatitja e vendit t puns - Przgjedhja e aparateve t kontrollit - Leximi i t dhnave n trupin e diods - Prcaktimi i kmbzave t diods - Kontrollimi i gjendjes pr pun t diods - Prcaktimi i kmbzave dhe tipit t tranzistorve dypolar - Kontrollimi i gjendjes pr pun t tranzistorve dypolar - Prcaktimi i kmbzave dhe tipit t tranzistorve njpolar - Kontrollimi i gjendjes pr pune t tranzistorve njpolar - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t prgatit vendin e puns - t przgjedh aparatet e kontrollit - t lexoj t dhnat e sakta n trupin e diods - t prcaktoj drejt kmbzat e diods - t kontrolloj gjendjen pr pune t diods - t prcaktoj drejt kmbzat dhe tipin e tranzistorve dypolar - t kontrolloj gjendjen pr pun t tranzistorve dypolar - t prcaktoj drejt kmbzat dhe tipin e tranzistorve njpolar - t kontrolloj gjendjen pr pun t tranzistorve njpolar - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik Nxnsi kryen matjen e madhsive elektrike n qarqe elektrike Prmbajtja: - Prgatitja e vendit t puns - Przgjedhja e aparateve pr lidhje dhe matje n qarqet elektrike - Lidhja e aparatit mats t rrymave n qarkun n seri - Lidhja e aparatit mats t rrymave n qarkun n paralel - Lidhja e aparatit t matjes s tensioneve n qarkun n seri - Lidhja e aparatit t matjes s tensioneve n qarkun n paralel - Lidhja e aparatit mats t rezistencs elektrike

RM 3

23

Lidhja e aparatit mats t fuqis elektrike Matja e rrymave n qarkun me rezistenca n seri Matja e tensioneve n qarkun me rezistenca n seri Matja e rezistencs elektrike n qarkun me rezistenca n seri Matja e fuqis elektrike n qarkun me rezistenca n seri Matja e rrymave n qarkun me rezistenca n paralel Matja e tensioneve n qarkun me rezistenca n paralel Matja e rezistencs elektrike n qarkun me rezistenca n paralel - Matja e fuqis elektrike n qarkun me rezistenca n paralel - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t prgatit vendin e puns pr matjen e rrymave dhe tensioneve n qarkun elektrik - t przgjedh aparatet e duhura pr lidhje dhe matje - t realizoj lidhjen e sakt t aparatit mats t rrymave n qarkun me rezistenca n seri - t realizoj lidhjen e sakt t aparatit mats t rrymave n qarkun me rezistenca n paralel - t realizoj lidhjen e sakt t aparatit mats t tensioneve n qarkun me rezistenca n seri - t realizoj lidhjen e sakt t aparatit mats t tensioneve n qarkun me rezistenca n paralel - t realizoj lidhjen e sakt t aparatit mats t rezistencs n qarkun me rezistenca n paralel - t realizoj lidhjen e sakt t aparatit mats t fuqis elektrike n lidhjen n seri - t realizoj lidhjen e sakt t aparatit mats t fuqis elektrike n lidhjen n paralel - t mat sakt rrymat n qarkun me rezistenca n seri - t mat sakt rrymat n qarkun me rezistenca n paralel - t mat sakt tensionet n qarkun me rezistenca n seri - t mat sakt tensionet n qarkun me rezistenca n paralel - t mat sakt rezistencat n qarkun me rezistenca n seri - t mat sakt rezistencat n qarkun me rezistenca n paralel - t mat sakt fuqin elektrike n qarkun me rezistenca n seri - t mat sakt fuqin elektrike n qarkun me rezistenca n paralel - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik RM 4 Nxnsi kryen matjen e madhsive elektrike dhe t parametrave t elementeve n qarqe elektronike Prmbajtja: - Prgatitja e vendit t puns dhe oshiloskopit pr matje - Przgjedhja e aparateve mats t rryms dhe tensionit - Przgjedhja e elementeve elektronik q do t maten

24

Lidhja e aparateve mats t madhsive elektrike dhe t parametrave t elementve n qarqe elektronike - Matja e rryms me aparate n qarkun elektronik - Matja me oshiloskop e vlerave karakteristike t rryms - Matja me aparate e tensionit n qarkun elektronik - Matja me oshiloskop e tensionit n qarkun elektronik - Matja e parametrave L,R dhe C n elementt elektronik (bobins, rezistencs dhe kondensatorit) - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik gjat matjeve Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t prgatit vendin e puns pr matjen e rryms dhe tensionin n qarkun elektronik si dhe oshiloskopin - t przgjedh aparatet e duhura pr matjen e rryms dhe tensionit n qarkun elektronik - t przgjedh sakt elementt elektronik q do t maten - t lidh drejt aparatet mats t madhsive elektrike dhe t parametrave t elementve n qarqe elektronike - t mat sakt rrymn me aparate n qarkun elektronik - t lidh si duhet oshiloskopin pr matjen e rryms dhe tensionit - t mat sakt me oshiloskop vlerat karakteristike t rryms - t mat sakt me aparate tensionin n qarkun elektronik me oshiloskop tensionin n qarkun elektronik - t mat sakt parametrat L, R dhe C n elementt elektronik - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik gjat matjeve Udhzime pr zbatimin e modulit Ky modul duhet t realizohet n laboratorin e matjeve elektrike dhe elektronike. Msimdhnsi duhet t kryej demonstrime konkrete t matjeve elektrike dhe elektronike. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr kryerjen e matjeve elektrike n qarqe elektrike dhe elektronike si dhe matjen e parametrave t elementeve elektronik, me prdorimin e aparateve matse elektrike dhe elektronike. Gjat vlersimit t nxnsve, duhet t vihet theksi t demonstrimi praktik i njohurive dhe aftsive t fituara Pr realizimin si duhet t modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mposhtme: - Laboratori i matjeve elektrike dhe elektronike - Veglat, pajisjet dhe instrumentet e nevojshme pr matje elektrike dhe elektronike. - Mjetet dhe materialet pr realizimin e qarqeve t ndryshme elektrike. - Udhzuesa, rregullore, katalog, etj.
25

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

3. Moduli Realizimi i skemave t thjeshta me elemente elektrike dhe elektronike Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 10 PRSHKRUESI I MODULIT REALIZIMI I SKEMAVE T THJESHTA ME ELEMENTE ELEKTRIKE DHE ELEKTRONIKE M-12-364-11

Titulli dhe kodi

Qllimi i modulit

Nj modul q i pajis nxnsit me aftsit pr t realizuar dhe pr t vn n funksionim skema t thjeshta me elemente elektrike dhe elektronike 36 or msimore Nxnsit duhet t ken prfunduar arsimin e detyruar.

Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

RM 1

Nxnsi paraprgatit realizimin e skems s thjesht me elemente elektrike dhe elektronike Prmbajtja: - Przgjedhja e skems s thjesht me elemente elektrike dhe elektronike (p.sh., skema e nj ushqyesi t fuqis s vogl) - Analiza e skems s thjesht me elemente elektrike dhe elektronike. - Przgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumentave t puns. - Przgjedhja e elementeve prbrs elektrike dhe elektronike t skems. - Przgjedhja e materialeve t nevojshm pr skemn. - Prgatitja e vendit dhe pajisjeve t puns - Skicimi i skems s montimit n panelin e montimit. - Rregullat e sigurimit teknik n pun dhe t mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli. Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t przgjedh nj skem t thjesht me elemente elektrike dhe elektronike (p.sh., skemn e nj ushqyesi t fuqis s vogl). - t analizoj drejt skemn e thjesht me elemente elektrike dhe elektronike. - t przgjedh veglat, pajisjet dhe instrumentat e duhura t puns.
26

RM 2

t przgjedh elementet prbrs elektrik dhe elektronik sipas krkesave t skems. t przgjedh materialet e nevojshm pr skemn. t bj prgatitjen e vendit dhe pajisjeve t puns t bj skicimin e sakt t skems s montimit n panelin e montimit. t zbatoj rregullat e sigurimit teknik n pun.

Nxnsi realizon skemn e thjesht me elemente elektrike dhe elektronike Prmbajtja: - Punimi i panelit t montimit t skems. - Montimi dhe ngjitja e elementeve elektrike t skems (rezistenca, kondensator, elsa, transformator, bobina). - Montimi dhe ngjitja e elementeve elektronik t skems (dioda, tranzistor, etj.). - Lidhja elektrike e elementeve t montuar me njri-tjetrin. - Przgjedhja e burimit t ushqimit - Lidhja e skems me burimin e ushqimit - Vnia n funksionim e skems s realizuar. - Lidhja e aparatit t kontrollit n dalje t skems n gjendje pune. - Vrojtimi i funksionimit t skems. - Kryerja e matjeve dhe kontrolleve t nevojshme. - Rregullat t sigurimit teknik dhe ruajtjes s mjedisit. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t bj punimin e panelit sipas skems s montimit. - t bj montimin dhe ngjitjen e elementeve elektrike (rezistencave, kondensatorve, elsave, transformatorve, bobinave, etj.) sipas krkesave t skems. - t bj montimin dhe ngjitjen e elementeve elektronik (diodave, tranzistorve, etj.) sipas krkesave t skems. - t bj lidhjen elektrike t elementeve t montuar me njritjetrin, sipas krkesave t skems. - t przgjedh burimin e ushqimit - t realizoj lidhjen e skems me burimin e ushqimit - t realizoj vnien n funksionim t skems s realizuar. - t bj lidhjen e aparatit t kontrollit n dalje t skems n gjendje pune. - t bj vrojtimin e funksionimit t skems s realizuar. - t kryej matje dhe kontrolle t sakta. - t tregoj kujdesin e duhur pr veglat dhe pajisjet e puns. - t zbatoj rregullat t sigurimit teknik dhe ruajtjes s mjedisit.

27

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t realizohet n laborator pr punime t instalimeve elektrike dhe elektronike Msuesi duhet t kryej demonstrime konkrete pr realizimin dhe vnien n funksionim t nj skeme t thjesht me elemente elektrike dhe elektronike Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr realizimin dhe vnien n funksionim t nj skeme t thjesht me elemente elektrike dhe elektronike, fillimisht n mnyr t mbikqyrur dhe m pas n mnyr t pavarur. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t shprehive t fituara. Pr realizimin si duhet t modulit sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mposhtme: Laborator me bango pune pr instalime t skemave me elemente elektrike dhe elektronike. Veglat, pajisjet dhe instrumentet e nevojshme pr realizimin dhe vnien n funksionim t nj skeme t thjesht elemente elektrike dhe elektronike. Panele montimi t skemave elektrike dhe elektronike. Materiale pune, elemente elektrike dhe elektronike, pruesa, etj. Udhzuesa, rregullore, katalog, etj.

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

28

4. Moduli Instalimi dhe konfigurimi i sistemeve operative Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 10 PRSHKRUESI I MODULIT INSTALIMI DHE KONFIGURIMI I SISTEMEVE OPERATIVE

Titulli dhe kodi

M-26-365-11

Qllimi i modulit

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t realizuar instalimin dhe konfigurimin e sistemeve operative q prdoren n kompjuterat personal. 36 or msimore Nxnsit duhet t ken prfunduar arsimin e detyruar.

Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

RM 1

Nxnsi kryen veprimet prgatitore pr instalimin e sistemeve operative n kopjuter personal Prmbajtja - Interpretimi i dokumentacionit t sistemit operativ - Verifikimi i kushteve ndaj hardware-ve q duhet t plotsoj kompjuteri - Verifikimi i prputhshmris s hardware-ve - Kontrolli fizik i medias/mediave s instalimit - Prcaktimi i mnyrs s particionimit t hardiskut - Prcaktimi i sistemit t skedarve - Mbledhja e t dhnave t nevojshme pr instalim - Mbledhja e informacioneve pr konfigurim - Przgjedhja e mnyrs s instalimit - Prcaktimi i particionit t instalimit dhe madhsis s tij - Prcaktimi i dosjes s instalimit - Prcaktimi i mnyrs s aktivizimit t programit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli - Pyetje prgjigje me goj Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj drejt dokumentacionin e sistemit operativ - t zgjedh versionin e sakt t sistemit operativ bazuar mbi karakteristikat e hardware-ve t kompjuterit - t verifikoj prputhshmrin e hardware-ve me sistemin operativ - t kontrolloj fizikisht median e instalimit - t prcaktoj mnyrn e particionimit t hardiskut - t prcaktoj sistemin e skedarve (FAT, NTFS, NFS, etj.)
29

t mbledh informacionet e nevojshme pr instalim (elsi i produktit - product key), emri i prdoruesit, emri i kompjuterit, emri i organizats, fjalkalimi i administratorit) t mbledh informacionet e nevojshme pr konfigurim (rrjeti, prdoruesit, lidhje n internet, etj.) t prcaktoj particionin e instalimit dhe madhsin e duhur t tij t prcaktoj dosjen e instalimit t prcaktoj llojin e instalimit (n nj PC t eri pa sistem operativ, n disa komjutera nprmjet rrjetit, n nj PC me sistem ekzistues operativ, etj.) t prcaktoj mnyrn e aktivizimit t programit (me telefon, me internet)

RM 2

Nxnsi kryen instalimin e sistemit operativ n kompjuter Prmbajtja - Vendosja e medias s instalimit n drajvin e duhur - Zgjedhja n BIOS e rradhs s medias s boot-imit - Startimi i programit t instalimit - Pranimi i kushteve t lienss - Ndarja n particione e hardiskut - Prgjedhja e particionit t instalimit dhe e madhsis s tij - Przgjedhja e sistemit t skedarve - Prcaktimi i dosjes s instalimit - Dhnia e informacioneve rreth prdoruesve - Prcaktimi i opsioneve t rajonit dhe gjuhs - Dhnia e elsit t produktit (n.q.s. ka) - Dhnia e emrit t kompjuterit dhe fjalkalimit t administratorit - Vendosja e dats dhe ors - Konfigurimi i rrjetit - Shtimi i kompjuterit n grup pune ose domain - Aktivizimi i produktit - Kontrolli i funksionimit t programit pas instalimit - Prcaktimi i nevojave t sistemit pr prditsime - Shkarkimi dhe instalimi i prditsimeve t nevojshme - Zbatimi i rregullave e sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t vendos median e instalimit n drajvin e duhur - t zgjedh n BIOS rradhn e medias s boot-imit - t startoj programin e instalimit - t kuptoj dhe pranoj kushtet e lienss - t ndaj n particione hardiskun - t prgjedh particionin e instalimit dhe madhsin e duhur t tij - t przgjedh sistemin e duhur t skedarve - t prcaktoj dosjen e instalimit

30

RM 3

t jap informacione rreth prdoruesve t prcaktoj opsione t rajonit dhe t gjuhs t shkruaj elsin e produktit (n.q.s. ka) t jap emrin e kompjuterit dhe fjalkalimin e administratorit t vendos datn dhe orn e sakt t konfiguroj rrjetin t shtoj kompjuterin n grup pune (workgroup) ose domain t aktivizoj produktin t kontrolloj funksionimin e sistemit operativ pas instalimit t prcaktoj nevojat e sistemit pr prditsime t shkarkoj dhe instaloj prditsimet e nevojshme t zbatoj rregullat e sigurimit teknik

Nxnsi kryen konfigurimin e sistemit operativ n kompjuter Prmbajtja - Prshtatja e pamjes s desktop-it - Caktimi i memorjes virtuale dhe paging file - Prshtatja e menus Start - Caktimi i pamjes s dosjeve - Instalimi dhe administrimi i llojeve t shkrimit - Administrimi i prdoruesve lokal (local users) - Administrimi i grupeve lokale t prdoruesve (local groups) - Administrimi i profileve t prdoruesve - Administrimi i shrbimeve (services) - Konfigurimet e siguris me direktivat e grupit (group policies) - Konfigurimi i lidhjes n Internet - Zbatimi i rregullave e sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t prshtas pamjen e Desktop-it (simbolet, ngjyrn e sfondit, rezolucionin, dritaret, screen saver-in, etj.) - t caktoj madhsin e memorjes virtuale dhe paging file - t prshtas menun Start (shtimi i objekteve, renditja shfaqja e brezit t Quick Start, etj.) - t caktoj pamjet e dosjeve - t instaloj dhe administroj llojet e shkrimeve t nevojshme - t administroj prdoruesit lokal (krijimi, riemrtimi, fshirja dhe bllokimi) - t administroj grupet lokale t prdoruesve - t administroj profilet e prdoruesve lokal - t bj konfigurimet e siguris sipas direktivave t grupit (group policies) - t bj konfigurimin e lidhjes n Internet - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik

31

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t trajtohet n laboratorin e praktiks s kompjuterave. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete pr instalimin e sistemeve operative dhe konfigurimin e tyre, prcaktimin e mnyrs s startimit t instalimit, particionimin dhe zgjedhjen e sistemit t skedarve, prshtatjen e sitemit pas instalimit, si dhe kontrollin prfundimtar n pun t tij. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr pr instalimin e sistemeve operative dhe konfigurimin e tyre, prcaktimin e mnyrs s startimit t instalimit, particionimin dhe zgjedhjen e sistemit t skedarve, prshtatjen e sitemit pas instalimit, si dhe kontrollin prfundimtar n pun t tij, fillimisht n mnyr t mbikqyrur dhe m pas n mnyr t pavarur. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre. Pr realizimin e modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, mjetet dhe materialet si m posht: - Klas laborator me kompjutera personal - Mediat e instalimit t sistemeve operative (CD/DVD, etj.) - Manuale instalimi t sitemev operativ

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

32

5. Moduli Instalimi i programeve aplikative Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 10 PRSHKRUESI I MODULIT INSTALIMI I PROGRAMEVE APLIKATIVE

Titulli dhe kodi Qllimi i modulit Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

M-26-366-11

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t realizuar instalimin e programeve aplikative n kompjuterat personale. 36 or msimore Nxnsit duhet t ken prfunduar arsimin e detyruar.

RM 1

Nxnsi kryen veprimet prgatitore pr instalimin e programeve aplikative Prmbajtja - Interpretimi i manualit t instalimit t programit aplikativ prkats - Zgjedhja e versionit t programit aplikativ pr tu instaluar - Kontrolli fizik i medias s instalimit - Grumbullimi i t dhnave t nevojshme pr instalim - Prcaktimi i mnyrs s startimit t instalimit - Prcaktimi i llojit t instalimit - Prcaktimi i dosjes (folder-it) s instalimit - Prcaktimi i mnyrs s aktivizimit t programit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t zbatoj manualin e instalimit t programit (n.q.s ka) - t zgjedh versionin e sakt t programit aplikativ bazuar mbi sistemin operativ dhe karakteristikat e kompjuterit - t kontrolloj fizikisht median e instalimit pr dmtime (CD/DVD) - t grumbulloj t dhnat e nevojshme pr instalim (elsi i produktit, emri i prdoruesit, emri i organizats) - t prcaktoj mnyrn e startimit t instalimit (automatike, nprmjet Run, Control Panel apo My Computer) - t prcaktoj llojin e instalimit (typical, complete, minimal, custom) n varsi t krkesave t puns s prdoruesit dhe llojit t kompjuterit - t prcaktoj dosjen e instalimit t programit - t prcaktoj mnyrn e aktivizimit (telefon, internet).

33

RM 2

Nxnsi kryen instalimin e programit aplikativ Prmbajtja - Vendosja e medias s instalimit n drajvin e duhur - Startimi i programit t instalimit - Dhnia e emrit t prdoruesit, organizats dhe elsit t produktit - Pranimi i kushteve t lienss - Zgjedhja e llojit t instalimit - Zgjedhja e dosjes s instalimit - Aktivizimi i produktit - Prshtatja e programit aplikativ - Prcaktimi i opsioneve t ruajtjes s dokumentave - Kontrolli i funksionimit t programit pas instalimit - Zbatimi i rregullave e sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t vendos median e instalimit n drajvin e duhur - t startoj programin e instalimit (setup) - t jap t dhnat e nevojshme pr instalim elsin e produktit, emrin e prdoruesit, emrin e organizats) - t interpretoj kushtet e lienss - t zgjedh llojin e instalimit - t zgjedh dosjen e instalimit - t bj aktivizimin e produktit - t bj prshtatjen e programit aplikativ (brezat e simboleve, menut, kombinimet e tasteve etj.) - t prcaktoj vendruajtjen e dokumentave - t kontrolloj funksionimin e programit pas instalimit - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t trajtohet n laboratorin e praktiks s kompjuterave. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete pr instalimin e programeve aplikative, zgjedhjen e versionit t programit aplikativ, prcaktimin e mnyrs s startimit t instalimit, zgjedhjen e llojit dhe dosjes s instalimit, prshtatjen e aplikacionit pas instalimit etj., si dhe kontrollin prfundimtar n pun t tij. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr pr instalimin e programeve aplikative, zgjedhjen e versionit t programit aplikativ, prcaktimin e mnyrs s startimit t instalimit, zgjedhjen e llojit dhe dosjes s instalimit, prshtatjen e aplikacionit pas instalimit etj., si dhe kontrollin prfundimtar n pun t tij. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre.

34

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

Pr realizimin e modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, pajisjet dhe materialet si m posht: - Klas laborator me kompjutera - Mediat e instalimit t aplikacioneve (CD/DVD) - Manuale instalimi t programeve aplikative

35

6. Moduli Instalimi i pajisjeve periferike t kompjuterit personal Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 11 PRSHKRUESI I MODULIT INSTALIMI I PAJISJEVE PERIFERIKE T KOMPJUTERIT PERSONAL

Titulli dhe kodi

M-26-367-10

Qllimi i modulit Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t realizuar instalimin dhe konfigurimin e pajisjeve periferike t kompjuterit personal. 36 or msimore Nxnsi duhet t ket prfunduar modulet e praktiks profesionale t kl.10 t drejtimit Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I.

RM 1

Nxnsi kryen veprime prgatitore pr instalimin e pajisjeve periferike t kompjuterit personal Prmbajtja - Analiza e kompjuterit ku do t instalohet pajisja periferike. - Przgjedhja e pajisjes periferike pr instalim - Kontrolli vizual pr dmtime - Prgatitja e vendit t puns - Przgjedhja e veglave dhe mjeteve t puns - Analiza e skems/manualit t instalimit t pajisjes - Przgjedhja e t gjitha fishave, prshtatsve dhe aksesorve - Przgjedhja e drajverit - Shkarkimi (download) i drajverit nga faqja e internetit t prodhuesit. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj kompjuterin ku do t instalohet pajisja periferike - t przgjedh drejt pajisjen periferike pr instalim sipas karakteristikave t krkuara - t bj kontrollin vizual t pajisjes pr dmtime - t przgjedh veglat dhe mjetet e puns - t analizoj skemn/manualin e instalimit - t przgjedh fishat, prshtatsit dhe aksesorr e nevojshm - t przgjedh drejt drajverin (n.q.s. egziston) - t gjej faqen e internetit t prodhuesit - t shkarkoj drajverin e duhur

36

RM 2

Nxnsi kryen instalimin e pajisjeve periferike t kompjuterit personal Prmbajtja - Zbatimi i skems/manualit t instalimit - Instalimi i drajverit t pajisjes - Lidhja fizike e pajisjes periferike me kompjuterin dhe burimin e ushqimit - Ndezja e pajisjes periferike - Testimi n pun i pajisjes periferike - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t zbatoj skemn/manualin e instalimit - t instaloj drajverat e pajisjes periferike - t bj lidhjen fizike t pajisjes periferike me kompjuteri - t bj lidhjen fizike t pajisjes periferike me burimin e ushqimit - t testoj n pun pajisjen periferike - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t trajtohet n laboratorin e praktiks s kompjuterave. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete pr instalimin e fizik t pajisjeve periferike, karakteristikat dalluese t tyre, gjetjen e drajverave dhe testimin e puns s tyre. Nxnsit duhet t instalojn sa m shum t jet e mundur pajisje periferike, t analizojn dhe interpretojn karakteristikat dalluese t tyre, t gjejn, shkarkojn dhe instalojn drajverat e pajisjeve periferike si dhe t bjn testimin n pun t tyre. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre. Pr realizimin si duhet t modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset dhe programet si m posht: - Laborator me kompjutera t lidhuar n internet - Pajisje t ndryshme periferike. - Dokumentacion teknik (manuale dhe skema instalimi) - Materiale montimi (vida t prmasave t ndryshme, kabllo, fisha ushqimi). - Instrumentat dhe pajisjet e nevojshme: komplet kaavidash, pinc e zakonshme

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

37

7. Moduli Montimi i nj kompjuteri personal Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 11 PRSHKRUESI I MODULIT MONTIMI I NJ KOMPJUTERI PERSONAL

Titulli dhe kodi Qllimi i modulit Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

M-26-368-11

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t realizuar instalimin fizik t kompjuterit personal . 33 or msimore Nxnsi duhet t ket prfunduar modulet e praktiks profesionale t kl.10 t drejtimit Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I.

RM 1

Nxnsi kryen veprimet prgatitore pr instalimin fizik t kompjuterit personal (PC) Prmbajtja - Analiza e skemave dhe manualeve t montimit. - Prcaktimi i rradhs s puns pr montimin e PC. - Przgjedhja e mjeteve t puns (veglave dhe instrumenteve). - Prgatitja e vendit t puns pr montimin e PC. - Zgjedhja e kass dhe bllokut t ushqimit - Zgjedhja e llojit t procesorit - Zgjedhja e ftohsit - Zgjedhja e harddiskut - Zgjedhja e mediave optike - Zgjedhja e kabllove t transmetimit t t dhnave - Zgjedhja e moduleve t memories operative (RAM) - Zgjedhja e kartave shtes (kart zri, video, rrjeti, TV, etj.) - Zgjedhja e monitorit - Llogaritja e fuqis dhe zgjedhja e UPS-it - Rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli. - Pyetje - prgjigje me goj Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj drejt skemat dhe manualet e montimit. - t prcaktoj rradhn e duhur t puns pr montimin e PC - t przgjedh mjetet e duhura t puns. - t prgatit vendin e puns pr montimin e PC. - t zgjedh kasn dhe bllokun e ushqimit sipas madhsis dhe fuqis s duhur - t zgjedh llojin e procesorit sipas karakteristikave dhe
38

frekuencs mbshtetur n tipin e motherboard-it t zgjedh ftohsin (n.q.s. nuk sht i inkorporuar) t zgjedh harddiskun sipas kapacitetit mbajts t krkuar t zgjedh mediat optike (CD, DVD, Blue Ray, etj.) sipas krkesave t zgjedh kabllot e transmetimit t t dhnave (IDE, SATA, SCSI, etj.) t zgjedh modulet e memories operative (RAM) sipas tipit dhe frekuencs s puns t zgjedh kartat shtes (kart zri, video, rrjeti, TV,etj.) sipas llojit t sloteve dhe karakteristikave t puns t zgjedh monitorin (sipas krkesave pr llojin CRT, TFT, LCD, rezolucionin dhe madhsin n inch) t zgjedh mausin dhe tastiern t bj llogaritjen e fuqis dhe zgjedhjen e UPS-it t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit.

RM 2

Nxnsi monton pjest prbrse t kompjuterit personal. Prmbajtja - Kontrolli pamor i pjesve q do t montohen - Montimi i bllokut t ushqimit - Vendosja dhe fiksimi i motherboard-it n kas - Vendosja e procesorit - Montimi i ftohsit t procesorit - Vendosja e kartave shtes - Montimi i harddiskut - Vendosja e moduleve t RAM-it. - Montimi i floppy drive-it - Montimi i driverave optik - Lidhja e pjesve me kabllot prkatse t ushqimit me rrym dhe transmetimit t t dhnave - Lidhja e monitorit me kartn grafike - Lidhja e mausit dhe tastiers - Lidhja e UPS-it me njsin qendrore dhe monitorin - Vendosja e pajisjeve n tension - Testimi i kompjuterit t montuar. - Matjet dhe kontrollet e ndryshme gjat montimit t PC - Kujdesi pr veglat dhe pajisjet e puns. - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t bj kontrollin pamor t pjesve q do t montohen - t bj montimin e bllokut t ushqimit - t bj vendosjen dhe fiksimin e motherboard-it n kas - t bj vendosjen e procesorit - t montoj ftohsin e procesorit

39

t vendos kartat shtes t bj montimin e harddiskut t vendos modulet e RAM-it. t bj montimin e floppy drive-it t bj montimin e driverave optik t bj lidhjen e pjesve me kabllot prkatse t ushqimit me rrym dhe transmetimit t t dhnave t bj lidhjen e monitorit me kartn grafike t bj lidhjen e mausit dhe tastiers t bj lidhjen e UPS-it me njsin qendrore dhe monitorin t vendos pajisjet n tension t bj testimin e kompjuterit t montuar. t kryej matje t sakta dhe kontrolle t ndryshme gjat montimit t PC t tregoj kujdesin e duhur pr veglat dhe pajisjet e puns. t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t trajtohet n laboratorin e praktiks s kompjuterave. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete pr montim t pjesve prbrse si dhe kontrollin prfundimtar t kompjuterit n ndezje. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr montimin e pjesve prbrse dhe kontrollin prfundimtar t PC t montuar. Ata duhet t praktikojn prdorimin e instrumentave dhe mjeteve matse pr montim dhe gjat montimit, si dhe t respektojn standardet dhe rregullave t mbrojtjes n pun. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre. Pr realizimin si duhet t modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet si m posht: - Mjedisi me bango dhe rafte pr kryerjen e montimeve dhe magazinimin e pjesve. - Pjes t PC (bllok ushqimi, kasa, motherboard, etj.) - Veglat, instrumentat dhe pajisjet e nevojshme (komplet kaavidash, multimetr, komplet pincash, etj). - Materiale montimi (vida t prmasave t ndryshme, kabllo, fisha ushqimi). - Dokumentacion teknik (manuale dhe udhzuesa).

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

40

8. Moduli Zvendsimi i pjesve kryesore t kompjuterit personal Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 11 PRSHKRUESI I MODULIT ZVENDSIMI I PJESVE KRYESORE T KOMPJUTERIT PERSONAL

Titulli dhe kodi

M-26-369-11

Qllimi i modulit Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t realizuar zvendsimin e pjesve kryesore t kompjuterit personal (PC). 33 or msimore Nxnsi duhet t ket prfunduar modulet e praktiks profesionale t kl.10 t drejtimit Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I.

RM 1

Nxnsi zvendson bllokun e ushqimit t kompjuterit personal (PC) Prmbajtja - Analiza e dokumentacionit teknik t PC. - Analiza e skems s bllokut t ushqimit. - Przgjedhja e bllokut t ushqimit pr zvendsim. - Przgjedhja e veglave dhe pajisjeve t puns. - Prgatitja e vendit t puns. - Stakimi i PC nga burimi i ushqimit. - Zmontimi i kass - Zmontimi i bllokut t ushqimit - Pastrimi i kass nga pluhurat - Montimi i bllokut t ri t ushqimit - Matja e tensionit n dalje t fishave t ushqimit - Lidhja e fishave t bllokut t ri t ushqimit me komponentt prkats t hardware-it - Montimi i kass - Testimi n pun i bllokut t ushqimit t montuar - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj drejt parametrat baz t bllokut t ushqimit - t przgjedh bllokun e ushqimit pr zvendsim - t przgjedh veglat dhe pajisjet e puns - t bj zmontimin e kass s PC - t bj zmontimin e bllokut t vjetr t ushqimit - t bj montimin e bllokut t ri t ushqimit
41

t bj matjet e tensionit n daljet e fishave t ushqimit t bj lidhjet e fishave me komponentt prkats t hardware-it t testoj n pun bllokun e ushqimit. t bj montimin e kass s PC. t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit

RM 2

Nxnsi zvendson hard disk-un e PC Prmbajtja - Analiza dhe interpretimi i karakteristikave t hardiskut - Zbatimi i skems s lidhjes s hardiskut - Przgjedhja e hardiskut t ri pr zvendsim. - Przgjedhja e veglave dhe pajisjeve t puns. - Prgatitja e vendit t puns. - Stakimi i PC-s nga burimi i ushqimit. - Zmontimi i kass - Shkputja e fishave t ushqimit dhe t dhnave nga hardisku - Zmontimi i hardiskut - Pastrimi i kass nga pluhurat - Vendosja e xhamperave (jumpers) sipas rolit t hardiskut (master/slave) - Montimi i hardiskut t ri - Lidhja e fishave t ushqimit me rrymn - Montimi i kass - Ndezja e kompjuterit dhe testimi n pun i hardiskut t ri - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj drejt karakteristikat e hardiskut - t zbatoj skemn e lidhjes s hardiskut - t przgjedh hardiskun e duhur pr zvendsim - t przgjedh veglat dhe pajisjet e puns - t zmontoj kasn e PC - t zmontoj hardiskun - t montoj hardiskun e ri - t lidh fishat e ushqimit me rrymn dhe me t dhnat sipas skems - t bj vendosjen e xhamperave sipas rolit t hardiskut - t testoj punn e kompjuterit pas montimit t hardiskut. - t montoj kasn e PC - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe mjedisore Nxnsi zvendson drajvet optike t PC (CD/DVD) Prmbajtja - Analiza dhe interpretimi i karakteristikave t drajveve optike

RM 3

42

Zbatimi i skems s lidhjes s tyre Przgjedhja e drajtit t ri optik pr zvendsim. Przgjedhja e veglave dhe pajisjeve t puns. Prgatitja e vendit t puns. Stakimi i PC-s nga burimi i ushqimit. Zmontimi i kass Shkputja e fishave t ushqimit dhe t dhnave nga drajvi optik - Zmontimi i drajvit optik - Pastrimi i kass nga pluhurat - Vendosja e xhamperave (jumpers) sipas rolit t drajvit optik (master/slave) - Montimi i drajvit t ri optik - Lidhja e fishave t ushqimit me rrym dhe me t dhna - Montimi i kass - Ndezja e komjuterit dhe testimi n pun i drajvit optik - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj drejt karakteristikat e drajvit optik - t zbatoj skemn e lidhjes s drajvit optik - t przgjedh drajvin e ri optik pr zvendsim sipas karakteristikave t krkuara paraprakisht - t przgjedh veglat dhe pajisjet e puns - t zmontoj kasn e PC - t zmontoj drajvin optik - t montoj drajvin optik t ri. - t lidh fishat e ushqimit me rrym dhe me t dhnat sipas skems - t bj vendosjen e xhamperave sipas rolit t drajvit optik - t montoj kasn e PC. - t testoj punn e kompjuterit pas montimit t drajvit optik - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit RM 4 Nxnsi zvendson kartat e PC (audio, video, modem, rrjeti, etj.) Prmbajtja - Analiza e dokumentacionit teknik t motherboard-it. - Przgjedhja e karts pr zvendsim. - Przgjedhja e veglave dhe pajisjeve t puns. - Prgatitja e vendit t puns. - Stakimi i PC nga burimi i ushqimit. - Zmontimi i kass - Zmontimi i karts egzistuese - Pastrimi i kass nga pluhurat - Montimi i karts s re

43

Montimi i kass Ndezja e komjuterit dhe testimi i njohjes s karts Instalimi i drajverave Testimi n pun i karts Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj drejt karakteristikat e karts - t przgjedh llojin e duhur t karts sipas karakteristikave - t przgjedh veglat dhe pajisjet e puns - t zmontoj kasn e PC - t zmontoj kartn egzistuese - t montoj kartn e re - t instaloj drajverat e karts (n.q.s sht e nevojshme) - t montoj kasn e PC - t testoj punn e kompjuterit pas montimit t karts - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe ato mjedisore. RM 5 Nxnsi zvendson modulet e memories operative (RAM) Prmbajtja - Analiza e dokumentacionit teknik t motherboard-it. - Przgjedhja e modulit t RAM-it pr zvendsim. - Przgjedhja e veglave dhe pajisjeve t puns. - Prgatitja e vendit t puns. - Stakimi i PC nga burimi i ushqimit. - Zmontimi i kass - Pastrimi i kass nga pluhurat - Heqja e modulit ekzistues - Vendosja e modulit t ri - Montimi i kass - Ndezja e kompjuterit dhe testimi i njohjes s modulit - Testimi n pun i modulit t RAM-it t vendosur - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj dhe interpretoj karakteristikat e modulit RAM - t przgjedh llojin e duhur t modulit RAM sipas karakteristikave - t przgjedh veglat dhe pajisjet e puns - t zmontoj kasn e PC - t heq modulin egzistues - t vendos modulin e ri - t montoj kasn e PC - t testoj punn e kompjuterit pas montimit t modulit

44

t zbatoj rregullat e sigurimit teknik

RM Nxnsi zvendson procesorin Prmbajtja - Analiza e dokumentacionit teknik t motherboard-it. - Przgjedhja e procesorit pr zvendsim. - Przgjedhja e veglave dhe pajisjeve t puns. - Prgatitja e vendit t puns. - Stakimi i PC nga burimi i ushqimit. - Zmontimi i kass - Zmontimi i ftohsit - Heqja e procesorit egzistues - Pastrimi i kass nga pluhurat - Vendosja e procesorit t ri - Montimi i ftohsit - Montimi i kass - Ndezja e kompjuterit dhe testimi i njohjes s procesorit - Testimi n pun i procesorit t vendosur - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj dhe interpretoj karakteristikat e procesorit - t przgjedh llojin e duhur t procesorit sipas karakteristikave - t przgjedh veglat dhe pajisjet e puns - t zmontoj kasn e PC - t zmontoj ftohsin - t heq procesorin egzistues - t vendos procesorin e ri - t montoj ftohsin - t montoj kasn e PC - t testoj punn e kompjuterit pas instalimit t procesorit - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe mjedisore Udhzime pr zbatimin e modulit Ky modul duhet t trajtohet n laboratorin e praktiks s kompjuterave. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete pr zvendsimin e pjesve kryesore t kompjuterit personal. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr zvendsimin e pjesve kryesore t kompjuterit personal, fillimisht n mnyr t mbikqyrur dhe m pas, n mnyr t pavarur. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre.

45

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

Pr realizimin si duhet t modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mposhtme: - Klas laborator kompjuterash me bango-prova - Kompjutera personal. - Bllok-skema kontrolli - Instrumentat dhe pajisjet e nevojshme: komplet kaavidash, multimetr, pinc e zakonshme - Pjes kompjuteri karta (rrjeti, modem, video), module RAM-i, hardisqe, procesor, ftohs, blloqe ushqimi, drajve optik CD/DVD-RW, motherboard-e, etj.) - Materiale montimi (vida t prmasave t ndryshme, kabllo, fisha ushqimi). - Dokumentacion teknik (manuale dhe skema instalimi).

46

9. Moduli Instalimi fizik dhe konfigurimi i rrjeteve kompjuterike LAN me kabll Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 11 PRSHKRUESI I MODULIT INSTALIMI FIZIK DHE KONFIGURIMI I RRJETEVE KOMPJUTERIKE LAN ME KABLL

Titulli dhe kodi

M-26-370-11

Qllimi i modulit Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t realizuar instalimin fizik si dhe konfigurimin e nj rrjeti kompjuterik LAN me kabll. 69 or msimore Nxnsi duhet t ket prfunduar modulet e praktiks profesionale t kl.10 t drejtimit Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I.

RM 1

Nxnsi kryen veprimet prgatitore pr instalimin fizik t nj rrjeti kompjuterik LAN me kabll Prmbajtja - Analiza e mjedisit ku do t instalohet rrjeti - Analiza e skemave t instalimit - Interpretimi i planimetris se katit/ndrtess - Interpretimi i skems s vendosjes s pajisjeve. - Prcaktimi i rradhs s puns pr instalimin e rrjetit. - Przgjedhja e veglave dhe mjeteve t puns (veglave dhe instrumenteve). - Przgjedhja e materialeve t puns - Prgatitja e vendit t puns pr instalim. - Kryerja e matjeve dhe shnimeve ku do t vendosen kanalinat dhe prizat e rrjetit. - Rregullat e sigurimit teknik dhe t ruajtjes s mjedisit. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj drejt mjedisin ku do t instalohet rrjeti. - t interpretoj drejt skemat e instalimit - t interpretoj drejt planimetrin e katit/ndrtess - t prcaktoj rradhn e duhur t puns pr instalimin e rrjetitt przgjedh materialet e duhura t puns - t przgjedh veglat dhe mjetet e duhura t puns - t prgatit vendin e puns pr instalimin e rrjetit. - t kryej matje dhe shnime t sakta pr vendosjen e kanelinave dhe prizave t rrjetit. - t zbatoj rregullat e mbrojtjes n pun dhe t ruajtjes s
47

mjedisit. RM 2 Nxnsi kryen instalimin fizik t nj rrjeti kompjuterik LAN me kabll Prmbajtja - Montimi i rack-ut - Montimi i patchpanelit n rack - Montimi i switch-it n rack - Prerja e kanalinave sipas gjatsive n skem - Kryerja e pimeve pr kapjen e kanalinave. - Fiksimi i kanalinave ne mur (shtrimi i kanalinave) - Shtrimi i kabllove n kanalina - Prerja dhe zhveshja e kabllove - Vendosja e prizave t rrjetit n mur - Lidhja e kabllove n priz - Vendosja e kokave n kabll - Lidhja e kabllove n patchpanel - Lidhja e patchpanel-it me switch-in - Testimi i linjave me tester - Dokumentimi i rrjetit - Lidhja e kompjuterit t kontrollit (laptopit) me prizat e rrjetit dhe kontrolli i funksionimit t rrjetit. - Zbatimi i rregullave e sigurimit teknik dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t montoj rack-un - t montoj patchpanelin n rack - t montoj switch-in n rack. - t bj prerjen e kanelinave sipas gjatsive n skem - t bj pimet dhe shtrimin e kanalinave - t bj shtrimin e kabllit n kanalina - t bj vendosjen e prizave t rrjetit n mur sipas skems - t bj prerjen dhe zhveshjen e kabllit - t zbatoj kodet e ngjyrave pr lidhjen e kabllove e prizave - t bj lidhjen e kabllove n priz sipas kodit t ngjyrave - t vendos kokat n kabll sipas kodit t ngjyrave - t bj lidhjen e kabllove n patchpanel - t bj lidhjen e patchpanel-it me switch-in - t bj dokumentimin e rrjetit (shnimin e numrave t portave t switch-it me korresponduesit e prizave) - t bj testimin e linjave me tester - t lidh kartn e rrjetit t kompjuterit t kontrollit (laptopit) me prizat e rrjetit (me kabllo t parakonfiguruara ose t bra vet). - t bj kontrollin e funksionimit t rrjetit. - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes s mjedisit.

48

RM 3

Nxnsi bn konfigurimin e kompjuterave pr t punuar n rrjetet LAN me kabll Prmbajtja - Analiza e skemave t konfigurimit - Hartimi i planit t IP-ve - Vendosja e IP-ve, Gateway-t dhe DNS-ve pr do kompjuter - Konfigurimi i grupit apo grupeve t puns (workgroup(s)) - Shtimi i kompjuterave n domain (n.q.s. ka Domain Name Server) - Vendosja e emrave t kompjuterave - Krijimi i dosjeve (folderave) t prbashkt (share) - Konfigurimi i periferikve t prbashkt - Caktimi i t drejtave pr aksesimin e resurseve t prbashkta - Testimi i komunikimit n rrjet - Testimi i identifikimit t kompjuterave dhe resurseve t prbashkta n rrjet - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - analizoj drejt skemat e konfigurimit - hartoj planin e IP-ve - bj vendosjen e IP-ve, Gateway-t dhe DNS-ve pr do kompjuter - bj konfigurimin e grupit apo grupeve t puns (workgroup(s)) - bj shtimin e kompjuterave n domain (n.q.s. ka Domain Name Server) - vendos emrat e kompjuterave - bj krijimin e dosjeve (folderave) t prbashkta (share) - konfiguroj periferikt e prbashkt - bj caktimin e t drejtave pr aksesimin e resurseve t prbashkta - testoj komunikimin n rrjet t kompjuterave - testoj identifikimin e kompjuterave dhe resurseve t prbashkta n rrjet - zbatoj rregullat e sigurimit teknik

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t trajtohet n mjedise t prshtatshme (reale ose t simuluara) pr instalimin fizik dhe konfigurimin e rrjetave kompjuterike LAN me kabll. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete pr vendosjen e rack-ut dhe montimin e pajisjeve n t, shtrimin e kabllove dhe vendosjen e kanalinave, brjen e kokave t kabllit dhe lidhjen e prizave me kabllin sipas kodeve t ngjyrave, lidhjen e kabllove me patchpanel-in, si dhe

49

kontrollin prfundimtar rrjetit n pun, konfigurimin dhe dokumentimin e tij. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr konkrete pr vendosjen e rack-ut dhe montimin e pajisjeve n t, shtrimin e kabllove dhe vendosjen e kanalinave, brjen e kokave t kabllit dhe lidhjen e prizave me kabllin sipas kodeve t ngjyrave, lidhjen e kabllove me patchpanel-in, si dhe kontrollin prfundimtar rrjetit n pun, konfigurimin dhe dokumentimin e tij. Ata duhet t praktikojn prdorimin e instrumentave dhe mjeteve matse gjat dhe pas instalimit, si dhe t respektojn standardet dhe rregullat e mbrojtjes n pun. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre. Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit Pr realizimin e modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet si m posht: - Klas laborator, me mjedise t prshtatshme pr kryerjen e instalimit fizik t nj rrjeti t thjesht LAN me kabll. - Kompjuter ose laptop pr kontroll. - Kompjutera pr tu lidhur n rrjet. - Instrumentat dhe pajisjet e nevojshme: komplet kaavidash, multimetr, shtyts, tester, pinca rrjeti, eki, dalt, zhveshs kablli, pinca t zakonshme, grshr, sharr, qen (gjurmues sinjali), trapano, metr - Materiale kabllo UTP/STP, koka kablli RJ 45, kanalina, priza rrjeti, vida dhe flutura, patchkorda - Pajisje rack, switch, router, patchpanel - Dokumentacion teknik planimetri kati/ndrtese, skema instalimi, kodet e ngjyrave.

50

10. Moduli Mirmbajtja e thjesht e kompjuterit personal Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 11 PRSHKRUESI I MODULIT MIRMBAJTJA E THJESHT E KOMPJUTERIT PERSONAL

Titulli dhe kodi

M-26-372-11

Qllimi i modulit Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t realizuar mirmbajtje t thjeshta t hardware-it dhe t software-it t kompjuterit. 67 or msimore Nxnsi duhet t ket prfunduar modulet e praktiks profesionale t kl.10 t drejtimit Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I.

RM 1

Nxnsi kryen veprime prgatitore pr mirmbajtje t thjeshta t kompjuterit personal Prmbajtja - Prgatitja e kompjuterit dhe e vendit t puns - Analiza e sistemit operativ t instaluar - Przgjedhja e software-ve t nevojshme. - Kontrolli i sistemit operativ pr prditsime - Kontrolli i sistemit operativ pr mbingarkesa - Kontrolli i aplikacioneve t instaluara - Prcaktimi i nevojave pr prditsime (updates) - Kontrolli i gjendjes s programit t antivirusit - Prcaktimi i nevojave pr instalim - Prcaktimi i nevojave pr prditsime - Kontrolli i sigurimit periodik t t dhnave kritike (backup) - Kontrolli i gjendjes s drajverave t hardware-eve - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj dhe interpretoj drejt sistemet operative - t analizoj dhe interpretoj aplikacionet e instaluara - t analizoj hardware-t e instaluara - t identifikoj nevojat e kompjuterit pr mirmbajtje - t identifikoj rastet pr prditsimin e sistemeve operative - t identifikoj rastet pr prditsimin e aplikacioneve - t bj kontrollin e sigurimit periodik t t dhnave kritike (backup) - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik
51

RM 2

Nxnsi kryen mirmbajtje t thjeshta t kompjuterit personal Prmbajtja - Lehtsimi periodik i kompjuterit nga mbingarkesat n software t panevojshm dhe skedar (files) t prkohshm - Instalimi dhe prditsimi i programit antivirus - Kontrolli periodik pr viruse dhe eleminimi i tyre - Kryerja e prditsimeve t nevojshme t sistemit operativ dhe aplikacioneve - Riparimi i instalimit t aplikacioneve - Instalimi i drajverave q mungojn t hardware-ve - Instalimi i patch-eve apo service packs-eve t nevojshme - Krijimi i kopjeve rezerv i t dhnave kritike (n mnyr manuale ose automatike). - Asistenca e prdoruesve n distanc kur kan probleme (helpdesk) - Zbatimi i rregullave t etiks dhe mirsjelljes gjat suportit dhe helpdesk-ut - Zbatimi i rregullave t sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t lehtsoj periodikisht sistemin operativ nga mbingarkesat n software t panevojshm dhe skedar t prkohshm - t instaloj, konfiguroj dhe prditsoj programin antivirus - t bj kontrollin periodik pr viruse dhe eleminimin e tyre - t kryej prditsimet e nevojshme t sistemit operativ dhe aplikacioneve me patch-et apo service packs-et e nevojshme - t riparoj instalimin e aplikacioneve me defekt - t instaloj drajverat e munguara t hardware-ve - t identifikoj rastet pr prditsimin e aplikacioneve - t kryej prditsimet e sistemit operative dhe aplikacioneve - t bj krijimin e kopjeve rezerv t t dhnave kritike (n mnyr manuale ose automatike) - t zbatoj rregullat etiks dhe mirsjelljes gjat suportit dhe helpdesk-ut - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t trajtohet n laboratorin e praktiks s kompjuterave. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete pr instalimin e aplikacioneve, programeve antivirus, prcaktimin e nevojave pr prditsim t sistemit operativ, krijimin e kopjeve rezerv t t dhnave kritike, kontrollin e kompjuterit pr viruse, prditsime t sistemit

52

operativ dhe aplikacioneve, gjetjen dhe instalimin e drajverave t munguar t hardware-ve. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr pr instalimin e aplikacioneve, programeve antivirus, prcaktimin e nevojave pr prditsim t sistemit operativ, krijimin e kopjeve rezerv t t dhnave kritike, kontrollin e kompjuterit pr viruse, prditsime t sistemit operativ, aplikacioneve dhe antivirusit, gjetjen dhe instalimin e drajverave t munguar t hardware-ve. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre. Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit Pr realizimin si duhet t modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mposhtme: - Laborator me kompjutera pr kryerjen mirmbajtjeve t thjeshta - Software t nevojshme. - Dokumentacion teknik i sistemit operativ, aplikacioneve dhe antivirusit - Hardisk i jashtm pr simuliminn e sigurimit t t dhnave kritike - Udhzuesa, manuale, etj.

53

X. Prshkruesit e moduleve t praktiks profesionale me zgjedhje t detyruar

1. Moduli Riparimi i burimit t ushqimit Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 10 PRSHKRUESI I MODULIT Titulli dhe kodi Qllimi i modulit

RIPARIMI I BURIMIT TE USHQIMIT

M-11-373-09

Nj modul q aftson nxnsit pr t kryer kontrollin e burimeve t ushqimit njfazore (ushqyesve) me rrym t vazhduar si dhe riparimin e tij me an t zvendsimit t pjesve t dmtuara. 36 or msimore Nxnsit duhet t ken prfunduar arsimin e detyruar.

Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

RM 1

Nxnsi kontrollon burimin e ushqimit (ushqyesin). Prmbajtja: - Analiza e skemes s ushqyesit. - Perzgjedhja e veglave, pajisjeve, instrumenteve dhe materialeve te punes. - Prgatitja e vendit t puns. - Kontrolli i kordonit t furnizimit t ushqyesit nga rrjeti. - Kontrolli i lidhjes se kordonit me spinen e rrjetit - Matja e rezistencs s kordonit t furnizimit. - Kontrolli i sigureses ne qark. - Zmontimi i karkass s ushqyesit. - Shkputja e transformatorit t ushqyesit nga rrjeti ushqyes - Kontrolli me sy i transformatorit. - Matja e rezistences s pshtjells parsore - Kontrolli i siguress n pshtjelln parsore - Kontrolli i komutatorit t tensioneve - Kontroll i gjendjes s termistorit n pshtjell - Matja e rezistencs n pshtjelln dytsore - Kontrolli me sy i elementeve t tjer t skemes s ushqyesit. - Kontrolli i ngjitjeve dhe kapjeve elektrike. - Kontrolli i vendosjes s fishave. - Kontrolli dhe matja e elementeve elektrike dhe elektronike (rezistencave, diodave, kondensatorve, elsave, etj.). - Prcaktimi i defekteve dhe elementeve t dmtuar. - Rregullat e sigurimit teknik gjat kontrollit t ushqyesit.
54

Instrumentet e vlersimit: Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t analizoj drejt skemn e ushqyesit. - t perzgjedh veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e duhura te punes. - t prgatit vendin e puns. - t bj kontrollin e kordonit t furnizimit t ushqyesit nga rrjeti. - t bj kontrollin e lidhjes se kordonit me spinen e rrjetit - t bj matjen e rezistencs s kordonit t furnizimit. - t bj kontrollin e sigureses ne qark. - t zmontoj karkasn e ushqyesit. - t shkputjen e transformatorit t ushqyesit nga rrjeti ushqyes - t bj kontrollin me sy t transformatorit. - t bj matjen e sakt t rezistences s pshtjells parsore - t bj kontrollin e siguress n pshtjelln parsore - t bj kontrollin e komutatorit t tensioneve - t bj kontrollin e gjendjes s termistorit n pshtjell - t bj matjen e rezistencs n pshtjelln dytsore - t bj kontrollin me sy t elementeve t tjer t skemes s ushqyesit. - t bj kontrollin e ngjitjeve dhe kapjeve elektrike. - t bj kontrollin e vendosjes s fishave. - t bj kontrollin e matjen e sakt t elementeve elektrike dhe elektronike (rezistencave, diodave, kondensatorve, elsave, etj.). - t bj prcaktimin e sakit t defekteve dhe elementeve t dmtuar. - t zbatoj regullat e sigurimit teknik gjat kontrollit t ushqyesit RM 2 Nxnsi riparon ushqyesin Prmbajtja - Zvendsimi i siguress s dmtuar. - Vendosja e sigurt e fishave t ndryshme (nse ka). - Kryeja e shtrngimeve n kontaktet q jan liruar. - Kryerja e ngjitjeve t kontakteve t elementeve t shkputur. - Przgjedhja e elementeve q do t zvendsohen. - Procedura e zvendsimit t kordonit t ushqimit. - Shkputja e lidhjeve elektrike t transformatorit t ushqyesit. - Procedura e zmontimit t transformatorit t ushqyesit. - Procedura e montimit t transformatorit t ri. - Instalimi i lidhjeve elektrike t transformatorit t ri. - Procedura e shkputjes s lidhjeve elektrike t elementeve elektrike dhe elektronike t dmtuar (kondensatorve,

55

rezistencave, diodave, elsave, pruesve, etj.). - Heqja e elementve t dmtuar dhe vendosja e elementeve t rinj. - Procedura e instalimit t lidhjeve elektrike t elementeve elektrike dhe elektronike t zvendsuar (kondensatorve, rezistencave, diodave, elsave, pruesve, etj.). - Kontrolli i instalimeve t kryera. - Montimi i karkass s ushqyesit t riparuar - Vnia n pun e ushqyesit t riparuar. - Kontrolli i funksionimit dhe matja e parametrave t puns. - Rregullat e sigurimit teknik dhe t ruajtjes s mjedisit. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t bj zvendsimin e siguress s dmtuar. - t bj vendosjen e sigurt t fishave t ndryshme (nse ka t tilla). - t kryej shtrngimet e kontakteve q jan liruar. - t kryej ngjitjet e kontakteve t elementeve t shkputur. - t przgjedh elementet q t do t zvendsohen, me parametrat e krkuar. - t bj zvendsimin e kordonit t ushqimit. - t bj shkputjen e lidhjeve elektrike t transformatorit t ushqyesit. - t bj zmontimin e transformatorit t ushqyesit. - t bj montimin e transformatorit t ri. - t bj instalimin e lidhjeve elektrike t transformatorit t ri, sipas skems s ushqyesit. - t bj shkputjen e lidhjeve elektrike t elementeve elektrike dhe elektronike t dmtuar (kondensatorve, rezistencave, diodave, elsave, pruesve, etj.). - t heq elementet e dmtuara dhe t vendos elementet e rinj. - t bj instalimin e lidhjeve elektrike t elementeve elektrike dhe elektronike t zvendsuar (kondensatorve, rezistencave, diodave, elsave, pruesve, etj.), sipas skems s ushqyesit. - t bj kontrollin e instalimeve t kryera. - t montoj karkasn e ushqyesit t riparuar. - t bj vnien n pun t ushqyesit t riparuar. - t kontrolloj funksionimin dhe kryej matjen e sakt t parametrave t puns. - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik dhe t ruajtjes s mjedisit

56

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t trajtohet n laboratorin e praktiks s riparimeve elektrike Instruktori duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demnostrimet konkrete pr kontrollin dhe riparimin e ushqyesve me an t zvendsimit t pjesve t dmtuara. Nxnsit duhet t angazhohen n veprimet konkrete pr kontrollin dhe percaktimin e defekteve t ushqyesve, si dhe riparimin e tyre me an t zvendsimit t pjesve t dmtuara. Insruktori duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr situatat e ndryshme q paraqiten Gjat vlersimit t nxnsve, duhet t vihet theksi t demonstrimi praktik i njohurive dhe aftsive t fituara Pr realizmin si duhet t modulit sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet si m posht: Laborator pr kryerjen e riparimeve elektrike Vegla pune, havi pr ngjitje me kallaj, intrumente matse (multimetr). Ushqyesa njfazor, t rryms s vazhduar. Elemente te ndryshem elektrike dhe elektronike przvendsim Katalog dhe manuale ushqyesish.

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

57

2. Moduli Realizmi i skems s thjesht elektronike me qark t integruar Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 10 PRSHKRUESI I MODULIT REALIZIMI I SKEMES S THJESHT ELEKTRONIKE ME QARK T INTEGRUAR

Titulli dhe kodi

M-12-374-09

Qllimi i modulit Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

Nj modul q i pajis nxnsit me aftsit pr t realizuar dhe pr t vn n funksionim skemn e thjesht elektronike me qark t integruar 36 or msimore Nxnsit duhet t ken prfunduar arsimin e detyruar.

RM 1

Nxnsi realizon skemn e thjesht elektronike me qark t integruar Prmbajtja: - Przgjedhja e skems s thjesht elektronike me qark t integruar - Analiza e skems s thjesht elektronike me qark t integruar - Prgatitja e vendit dhe paisjeve t puns - Przgjedhja e qarkut t integruar - Przgjedhja e elementeve prbrs t skems - Skicimi i skems s montimit - Montimi dhe ngjitja e qarkut t integruar - Montimi dhe ngjitja e elementeve t tjer elektronik - Lidhja elektrike e elementeve me njri-tjetrin - Kontrolli i cilsis s puns - Zbatim i rregullave t sigurimit teknik n pun dhe mbrojtjes s mjedisit Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli. Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t przgjedh sipas krkess skemn e thjesht elektronike me qark t integruar - t analizoj me kujdes skemn e thjesht elektronike me qark t integruar - t prgatit vendin dhe pajisjet e puns - t przgjedh drejt qarkun e integruar - t skicoj qart skemn e montimit - t montoj drejt qarkun e integruar - t ngjis si duhet qarkun e integruar
58

t montoj drejt elementt e tjer elektronik t ngjis si duhet elementt e tjer elektronik t lidh elementet me njri -tjetrin sipas skems s montimit t kryeje kontrollin e cilsis s puns sipas rregullave t zbatoj rregullat e sigurimit teknik n pun dhe mbrojtjes s mjedisit.

RM 2

Nxnsi v n funksionim skemn e thjesht elektronike me qark t integruar Prmbajtja: - Prgatitja e vendit dhe pajisjeve t puns - Przgjedhja e burimit t ushqimit - Lidhja e skems me burimin e ushqimit - Kontrolli i lidhjes - Lidhja e aparatit t kontrollit n dalje t skems elektronike - Vendosja n pun e skems elektronike me qark t integruar - Vrojtimi i funksionimit t skems - Zbatim i rregullave t sigurimit teknik Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t prgatit vendin dhe paisjet e puns - t przgjedh drejt burimin e ushqimit - t lidh si duhet skemn me burimin e ushqimit - t kontrolloj me kujdes lidhjen e kryer - t lidh drejt aparatin e kontrollit n dalje t skems elektronike - t lidh drejt burimin e ushqimit me rrjetin - t vrojtoj funksionimin e skems pr t nxjerr t dhnat - t zbatoj rregullat e sigurimit teknik n pun.

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t realizohet n laborator pr punime t instalimeve elektronike Msuesi duhet t kryej demonstrime konkrete pr realizimin dhe vnien n funksionim t nj skeme t thjesht elektronike me qark t integruar Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr realizimin dhe vnien n funksionim t nj skeme t thjesht elektronike me qark t integruar, fillimisht n mnyr t mbikqyrur dhe m pas n mnyr t pavarur. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t shprehive t fituara.

59

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

Pr realizimin si duhet t modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mposhtme: Laborator me bango pune pr instalime t skemave elektronike Veglat, pajisjet dhe instrumentet e nevojshme pr realizimin dhe vnien n funksionim t nj skeme t thjesht elektronike me qark t integruar. Materiale pune (qarqe t integruara dhe elemente t tjer). Udhzuesa, rregullore, katalog, etj.

60

3. Moduli Vizatime teknike me AutoCAD Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 11 PRSHKRUESI I MODULIT VIZATIME TEKNIKE ME AutoCAD

Titulli dhe kodi Qllimi i modulit Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

M-26-375-09

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t realizuar vizatime teknike me an t programit AutoCAD. 68 or msimore Nxnsi duhet t ket prfunduar modulet e praktiks profesionale t kl.10 t drejtimit Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I.

RM 1

Nxnsi paraprgatit realizimin e vizatimit teknik me AutoCAD. Prmbajtja - Przgjedhja e nj objekti kompleks ose konceptimi i nj ideje pr nj vizatim teknik kompleks. - Analizimi i objektit/ides q do t paraqitet me an t vizatimit teknik n AutoCAD - Prcaktimi i parametrave t vizatimit teknik q do t prgatitet. - Skicimi n letr (me dor) i draftit t vizatimit teknik q do t realizohet me AutoCAD. - Vnia n pun e kompjuterit. - Hapja e programit AutoCAD specifik pr vizatimin teknik q do t realizohet. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t przgjedh nj objekt kompleks ose t konceptoj nj ide t prshtatshme pr nj vizatim teknik kompleks. - t analizoj drejt objektin/iden q do t paraqitet me an t vizatimit teknik n AutoCAD - t prcaktoj parametrat e duhur t vizatimit teknik q do t prgatitet. - t bj skicimin n letr (me dor) t draftit t vizatimit teknik q do t realizohet me AutoCAD. - t bj vnien n pun t kompjuterit. - t bj hapja e programit AutoCAD specifik pr vizatimin teknik q do t realizohet.

61

RM 2

Nxnsi realizon vizatimit teknik me AutoCAD. Prmbajtja - Prgatitja e nj faqeje t re pr vizatimin teknik q do t realizohet - Aplikimi i parametrave t krkuar (formati, shkalla, etj). - Vendosja e koordinatave. - Vizatimi i objekteve t krkuar (vijat, rratht, harqet, elipset, drejtkndshat, shumkndshat, figurat komplekse, etj.). - Realizimi i shtresave, llojeve dhe trashsive t ndryshme t vijave. - Prdorimi i efekteve t ndryshme n vizatim. - Ngjyrosjet dhe hijet. - Aplikimi i seksionimeve - Dhnia e prmasave dhe tolerancave - Shkrimi i teksteve dhe simboleve. - Editimi i vizatimit teknik (selektimet, prerjet, zhvendosjet, kopjimet, ndryshimi i madhsis, etj.). - Aplikimi i filtrave. - Prgatitja e dokumentit pr printim. - Printimi i dokumentit. - Ruajtja e dokumentit. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t prgatit nj faqeje t re pr vizatimin teknik q do t realizohet - t aplikoj parametrat e krkuar (formatin, shkalln, etj). - t bj vendosjen e koordinatave. - t realizoj vizatimin e objekteve t krkuara (vijat, rratht, harqet, elipset, drejtkndshat, shumkndshat, figurat komplekse, etj.). - t realizoj vizatimin e shtresave, llojeve dhe trashsive t ndryshme t vijave. - t aplikoj efektet e ndryshme n vizatim. - t realizoj ngjyrosjet dhe hijet e krkuara. - t realizoj seksionimet e krkuara. - t vendos prmasat dhe tolerancat e sakta n vizatim. - t shkruaj tekstet dhe simbolet e krkuara. - t bj editimin e vizatimit teknik (selektimet, prerjet, zhvendosjet, kopjimet, ndryshimi i madhsis, etj.). - t bj aplikimin e filtrave. - t prgatit dokumentin pr printim. - t bj printimin e dokumentit. - t bj ruajtjen e dokumentit.

62

Udhzime pr zbatimin e modulit

Ky modul duhet t trajtohet n klasn ose laboratorin e praktiks s kompjuterave. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete t veprimeve n kompjuter pr realizimin e vizatimeve teknike me programin AutoCAD. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr prgatitjen, realizimin dhe printimin e vizatimeve teknike me programin AutoCAD, fillimisht n mnyr t mbikqyrur dhe m pas, n mnyr t pavarur. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre. Pr realizimin si duhet t modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mposhtme: - Klas ose laborator kompjuterash - Kompjutera personal me programin AutoCAD. - Objekte t ndryshme pr tu vizatuar. - Printer. - Fomate letrash pr vizatime teknike. - Manual i prdorimit t programit AutoCAD.

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

63

4. Moduli Punime fotografish n programin Adobe photoshop Drejtimi: Niveli: Klasa: Teknologji informacioni dhe komunikimi I 11 PRSHKRUESI I MODULIT PUNIME FOTOGRAFISH NE PROGRAMIN Adobe photoshop

Titulli dhe kodi

M-26-376-09

Qllimi i modulit Kohzgjatja e modulit Niveli i paraplqyer pr pranim Rezultatet e t msuarit (RM), prmbajtja dhe procedurat e vlersimit

Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t kryer punimin e fortografive n programin Adobe photoshop 68 or msimore Nxnsi duhet t ket prfunduar modulet e praktiks profesionale t kl.10 t drejtimit Teknologji informacioni dhe komunikimi, niveli I.

RM 1

Nxnsi importon fotografit n Adobe photoshop. Prmbajtja - Vnia n pun e kompjuterit. - Hapja e programit Adobe photoshop. - Przgjedhja e fotografis q do t importohet. - Procedura e importimit t fotografis nga nj dokument (n kompjuter, n USB, n Internet, etj. - Procedura e importimit t fotografis me an t skanimit. - Procedura e importimit t fotografis nga aparati fotografik dixhital. - Procedura e importimit t fotografis nga kamera dixhitale - Procedura e importimit t fotografis nga burime t tjera. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t bj vnien n pun t kompjuterit. - t bj hapjen e programit Adobe photoshop. - t bj przgjedhjen e fotografis q do t importohet. - t kryej importimin e fotografis nga nj dokument i dhn (n kompjuter, n USB, n Internet, etj. - t kryej importimin e fotografis me an t skanimit. - t kryej importimin e fotografis nga aparati fotografik dixhital. - t kryej importimin e fotografis nga kamera dixhitale - t kryej importimin e fotografis nga burime t tjera. Nxnsi ndryshon parametrat e fotografis Prmbajtja - Ndryshimi i madhsis s fotografis
64

RM 2

- Ndryshimi i ngjyrave t fotografis - Ndryshimi i kontrastit t fotografis - Ndryshimi i drits n fotografi - Ndryshimi i rezolucionit (qartsis) s fotografis. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t bj ndryshimin e krkuar t madhsis s fotografis - t bj ndryshimin e krkuar t ngjyrave t fotografis - t bj ndryshimin e krkuar t kontrastit t fotografis - t bj ndryshimin e krkuar t drits n fotografi - t bj ndryshimin e krkuar t rezolucionit (qartsis) s fotografis. RM 3 Nxnsi seleksion elemente t ndryshme n fotografi Prmbajtja - Seleksionimi manual i elementit t fotografis. - Seleksionimi i elementit t fotografis bazuar n ngjyrn e njjt. - Seleksionimi i elementit t fotografis bazuar n formn. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t bj seleksionimin manual t elementit t fotografis. - t bj seleksionimin e elementit t fotografis bazuar n ngjyrn e njjt. - t bj seleksionimin e elementit t fotografis bazuar n formn Nxnsi kopjon, heq dhe shton elemente n fotografi Prmbajtja - Seleksionimi i pjess q do t punohet n fotografi. - Kopjimi i pjesve t seleksionuara nga fotografia - Heqja e pjesve t seleksionuara nga fotografia - Shtimi i pjesve t seleksionuara m par. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t bj seleksionimin e pjess q do t punohet n fotografi. - t bj kopjimin e pjesve t seleksionuara nga fotografia - t bj heqjen e pjesve t seleksionuara nga fotografia - t bj shtimin e pjesve t seleksionuara m par Nxnsi aplikon filtra n fotografi Prmbajtja - Seleksionimi i zons q do t punohet me filtra.

RM 4

RM 5

65

Przgjedhja e filtrit n prputhje me efektin e krkuar. Rregullimi i parametrave t filtrit prkats. Vijimi i procedurs me aplikimin e filtrave t tjer. Przgjedhja e parametrave pr ruajtjen e dokumentit fortografis s punuar. - Ruajtja e dokumentit t fotografis s punuar me Adobe photoshop. Instrumentet e vlersimit: - Vzhgim me list kontrolli Kriteret e vlersimit: Nxnsi duhet t jet i aft: - t bj seleksionimin e zons q do t punohet me filtra. - t bj przgjedhjen e filtrit n prputhje me efektin e krkuar. - t bj rregullimin e parametrave t filtrit prkats. - t vijoj procedurn me aplikimin e filtrave t tjer. - t bj przgjedhjen e parametrave pr ruajtjen e dokumentit fortografis s punuar. - t bj ruajtjen e dokumentit t fotografis s punuar me Adobe photoshop. Udhzime pr zbatimin e modulit Ky modul duhet t trajtohet n klasn ose laboratorin e praktiks s kompjuterave. Msuesi duhet t prdor sa m shum t jet e mundur demonstrimet konkrete t veprimeve n kompjuter pr punimin e fotografive me programin Adobe photoshop. Nxnsit duhet t angazhohen sa m shum n veprimtari konkrete pr punimin n kompjuter t fotografive me programin Adobe photoshop, fillimisht n mnyr t mbikqyrur dhe m pas, n mnyr t pavarur. Msuesi duhet t nxis nxnsit t angazhohen n diskutime pr rastet e ndryshme q paraqiten. Gjat vlersimit t nxnsve duhet t zbatohet sa m shum kontrolli i demonstrimit praktik t aftsive t tyre. Pr realizimin si duhet t modulit, sht e domosdoshme t sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e mposhtme: - Klas ose laborator kompjuterash - Kompjutera personal me programin Adobe photoshop. - Fotografi me ngjyra. - Manual i prdorimit t programit Adobe photoshop.

Kushtet e e domosdoshme pr realizimin e modulit

66