Vous êtes sur la page 1sur 16

Latim

Casos: Os Casos Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo Funes Sintcticas Sujeito/Predicativo* Chamamento Compl. Directo Compl. Determinativo Compl. Indirecto Compl. Circunstanciais

1 Declinao 2 Declinao 3 Declinao 4 Declinao 5 Declinao

tema em tema em tema em cons/i tema em tema em

a o u e

Nota: * S predicativo do sujeito quando na frase se encontrar o verbo ESSE.

Temas e Declinaes

Verbos: Conjugaes temticas 1 conjugao 2 conjugao 3 conjugao 4 conjugao Temas Tema em - a Tema em - e Tema em - consoante Tema em - i

Enunciao 1 2 3 4 5 amo, amas, amare, amaui, amatum 1 2 3 4 5 1 pessoa do Presente 2 pessoa do Presente Infinitivo 1 pessoa do Pretrito Perfeito Supino

Temas e Declinaes
Tema em -a Singula r Nominativ a o a Vocativo am Acusativo ae Genitivo ae Dativo a Ablativo Tema em -o (er) Singula r Nominativ o Vocativo um Acusativo i Genitivo o Dativo o Ablativo Plura l ae ae as arum is is Tema em -o (us) Singul Plur ar al Nominati us i vo e i Vocativo um os Acusativo i oru o m Genitivo o is Dativo is Ablativo Tema em -o (neutro) Singula Plura r l Nominativ um a o um a Vocativo um a Acusativo i orum Genitivo o Dativo o is Ablativo is Tema em -consoante (n) Singular Plural Nominativo a Vocativo a Acusativo a Genitivo is um Dativo i ibus Ablativo e ibus

Plura l i i os orum is is

Tema em -consoante Singula Plural r Nominativ es o es Vocativo em es Acusativo is um Genitivo i ibus Dativo e ibus Ablativo

Tema em -u Singular Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo us us um us ui u

Plural us us us uum ibus ibus

Tema em -e Singular Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo res res rem rei rei re

Plural res res res rerum rebus rebus

*No tema em e as palavras no se declinam no genitivo, dativo, e ablativo plural.

Verbos Voz Activa


Presente do Indicativo Tema em a: Amare amo amas amat amamus amatis amant Tema em e: Delere deleo deles delet delemus deletis delent Tema em consoante: Legere lego legis legit legimus legitis legunt Tema em i: Audire audio audis audit audimus auditis audiunt

Pretrito tImperfeito do Indicativo Tema em a: Amare amabam amabas amabat amabamus amabatis amabant Tema em e: Delere delebam delebas delebat delebamus delebatis delebant Tema em consoante: Legere legebam legibas legibat legibamus legibatis legebant

Tema em i: Audire audibam audibas

audibat audibamus audibatis audibant

Pretrito Perfeito do Indicativo Tema em a: Amare amaui amauisti amauit amauimus amauistis amauerunt Tema em e: Delere deleui deleuisti deleuit deleuimus deleuistis deleuerunt Tema em consoante: Legere legi legisti legit legimus legistis legerunt Tema em i: Audire audiui audiuisti audiuit audiuimus audiuistis audiuerunt

Pretrito Mais-Que-Perfeito do Indicativo


Tema em a: Amare amaueram amaueras amauerat amaueramus amaueratis amauerant Tema em e: Delere deleueram deleueras deleuerat deleueramus deleueratis deleuerant Tema em consoante: Legere legeram legeras legerat legeramus legeratis legerant Tema em i: Audire audiueram audiueras audiuerat audiueramus audiueratis audiuerant

Futuro Imperfeito do Indicativo


Tema em a: Amare amabo amabis amabit amabimus amabitis amabunt

Tema em e: Delere delebo delebis delebit delebimus delebitis delebunt Tema em consoante: Legere legam leges

leget legemus legetis legent Tema em i: Audire audiam audies audiet audiemus audietis audient

Imperativo Amare Ama - Amate Delere Dele Delete Legere Lege Legite Audire Audi Audite

Verbos Voz Passiva


Tempos do Infectum
Presente
Tema em a: Amare amor amaris amatur amamur amamini amantur Tema em e: Delere deleor deleris deletur delemur delemini delentur Tema em consoante: Legere legor legiris legitur legimur legimini leguntur Tema em i: Audire audior audiris auditur audimur audimini audiuntur

Pretrito Imperfeito
Tema em a: Amare amabar amabaris amabatur amabamur

amabamini amabantur Tema em e: Delere delebar delebaris delebatur delebamur delebamini delebantur Tema em consoante: Legere legebar

legibaris legibatur legibamur legibamini legebantur Tema em i: Audire audibar audibaris audibatur audibamur audibamini audibantur

Futuro Imperfeito
Tema em a: Amare amabor amab e ris amabitur amabimur amabimini amabuntur Tema em e: Delere delebor deleb e ris delebitur delebimur delebimini delebuntur Tema em consoante: Legere legar legeris legetur legemur legemini legentur Tema em i: Audire audiar audieris audietur audiemur audiemini audientur

Tempos do Perfectum Pretrito Perfeito Tema em a: Amare amatum sum amatum es amatum est amatum sumus amatum estis amatum sunt Tema em -e Delere deletum sum deletum es deletum est deletum sumus deletum estis deletum sunt Tema em -consoante Legere lectum sum lectum es lectum est lectum sumus lectum estis lectum sunt Tema em -i Audire auditum sum auditum es auditum est auditum sumus auditum estis auditum sunt

Pretrito Mais-Que-Perfeito Tema em a: Amare amatum eram amatum eras amatum erat amatum eramus amatum eratis amatum erant

Tema em consoante: Legere lectum eram lectum eras lectum erat lectum eramus lectum eratis lectum erant Tema em i: Audire auditum eram auditum eras auditum erat auditum eramus auditum eratis auditum erant

Tema em e: Delere deletum eram deletum eras deletum erat deletum eramus deletum eratis deletum erant

Verbo Esse Presente: sum es est sumus estis sunt P. Imperfeito: eram eras erat eramus eratis erant P. Perfeito: fui fuisti fuit fuimus fuistis fuerunt P. Mais-Que-Perfeito: fueram fueras fuerat fueramus fueratis fuerant Futuro: ero eris erit erimus eritis erunt

Particpio Presente = Gerndio Amare: amare, amans, amantis Delere: delere, delens, delentis Legere: legere, legins, legintis Audire: audire, audins, audintis Exemplo: Os rapazes, dando beijos s raparigas, recebem amores. Pueri, dantes osculos puellis, amores recipiunt. Particpio Passado/Perfeito:

Radical do supino + us, a, um / i, ae, um

Dativo de posse - o possuidor dativo - coisa possuidor nominativo ex: ei agricolae ager est = o campo pertence ao agricultor possuidor coisa do possuidor

Voz activa / passiva Voz activa: Iupiter bonum signum Voz passiva: Bonum Signum ab* Ioue datum. dedit. Pret. Perf.

Sujeito

Agente da passiva

Concorda com o sujeito

Nota: * O a ou ab + ablativo, funciona apenas com seres animados. Como formar a voz passiva: VA Iupiter(1) bonum signum(2) dedit(3). 1 Iupiter sujeito, nominativo 2 bonum signum complemento directo, acusativo 3 dedit 3 pessoa do singular do pretrito perfeito do verbo dare, na voz activa VP Bonum signum2 ab Ioue1 datum est3. 2 Bonum signum o que antes era complemento directo passou a sujeito (neste caso as terminaes ficam as mesmas porque a palavras so neutras) 1 ab Ioue o que antes era sujeito passa a Agente da Passiva, que exprimido em Ablativo. Ab ou A antevem, consoante a palavra se refere a um ser animado/inanimado ou no. 3 - datum est - 3 pessoa do singular do pretrito perfeito do verbo dare, na voz passiva. Voz Passiva Pretrito Perfeito particpio passado + verbo esse no presente ex: amatus est ( amado) Temas do perfectum Pretrito Mais-que-Perfeito particpio passado + verbo esse no imperfeito ex: amatus erat (era amado)

Pronomes e Determinantes
Pronomes/Determinantes Possessivos:
Nota:

Como distinguir Determinantes e Pronomes? ex.: O meu livro est ali e o teu? meu - determinante (porque determina o nome; "o meu livro") teu - pronome (porque substitui o nome; "o teu (-)") Nominativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo 1 Pessoa Sing Ego Me Mei Mihi Me 2 Pessoa Sing Tu Te Tui Tibi Te 1 Pessoa Plur Nos Nos Nostrum, nostri Nobis Nobis 2 Pessoa Plur Uos Uos Uestrum, uestri Uobis Ubis 3 Pessoa Refl. Se Sui Sibi Se

Declinam-se como os adjectivos de 1 classe, isto , com tema em -a e em -o, e tal como estes, concordam com o caso do nome. Meus, Mea, Meum - Meu/Minha Tuus, Tua, Tuum - Teu/Tua Suus, Sua, Suum - Seu/Sua Noster, Nostra, Nostrum - Nosso/Nossa Uester, Uestra, Uestrum - Vosso/Vossa Exemplo: O seu povo e o nosso populus suus et noster

Pronomes Pessoais

Pronomes Qui, Quae, Quod: Nominativ o Acusativo Genitivo Dativo Ablativo Singular quis / qui - quae - quid / quod quem - quam - quid / quod cuius cui quo - qua - quo Plural qui - quae - quae quos - quas - quae quorum - quarum quorum quibus quibus

Pronomes Is, Ea, Id Pronomes Is, Ea, Id Nominativo is Singular Masc. Fem. Neutro Masc. ea id ei/ii Plural Fem. Neutro eae ea

Acusativo Genitivo Dativo Ablativo

eum eam eius ei eo ea

id

eos

eas eis/iis

ea

eorum earum eorum eo eis/iis

Exemplos: . A Claudia ama-o Claudia eum amat. . A Claudia da-lhe um livro Claudia librum ei dat. . A Claudia brinca com ele Claudia eo ludat.

Complementos Circunstanciais
Complementos Circunstanciais de Lugar: C.C. de Lugar Onde: in + ablativo ex.: in oceano C.C. de Lugar Para Onde: in/ad + acusativo ex.: ad/in pulchram insulam C.C. de Lugar Donde: a/ab/e/ex/de + ablativo ex.: a/ab/e/ex/de Africa C.C. de Lugar Por Onde: per + acusativo ex.: per undas Complemento Circunstancial de Companhia: Cum (com) ex.: cum femina et filio Complemento Circunstancial de Matria/Assunto: De - preposio + ablativo = C.C. de Matria/Assunto Exemplo: de mythis - sobre os mitos de mytho - sobre o mito Complemento Circunstancial de Modo: Simpes ablativo (sem cum) Exemplo: Romani urbem magna uirtute defendebant. Locativo: Palavras como domus, humus, rus e nomes de cidades de tema em a e o + genitivo

Complemento Circunstancial de Causa: Ab + acusativo ex: por causa de

Graus dos Adjectivos:


Grau Comparativo de Igualdade 1 termo + tam + adjectivo no grau normal + quam + 2 termo Ex.: Helena tam pulchra quam sonor sua erat. Grau Comparativo de Inferioridade 1 termo + minus + adjectivo no grau normal + quam + 2 termo Ex.: Helenae sonor minus pulchra quam Helena erat. Grau Comparativo de Superioridade 1 termo + radical do adjectivo no grau normal + sufixo -ior (masc/fem) ou -ius (n) + quam + 2 termo ou 1 termo + radical do adjectivo no grau normal + sufixo -ior (masc/fem) ou -ius (n) + 2 termo em ablativo Ex.: Helena pulchrior quam sonor sua erat. Grau Superlativo Todas as variantes do Superlativo tm a mesma formao, acrescenta-se ao radical do adjectivo os sufixos -issimus, -issima ou -issimum Ex.: Tiberii magister uir eruditissimus est. Mas, se o adjectivo no nominativo do singular masculino em -er, o superlativo forma-se com os sufixos -errimus,-errima ou -errimum. Ex.: Tiberius aegerrimus erat quia magister asperrimus fuit. E, se terminar em -illis, como facillis, difficilis, similis, etc, o superlativo fica em -illimus, -illima ou -illimum. Ex.: Tiberio lingua latina difficilima erat. Infinitivo Activo Infinitivo Passiva Presente: amari, deleri, legi, audiri Presente: amare, delere, legere, audire Perfeito: amuisse, deluisse, legisse, audiuisse

Nota: A excepo s acontece nos verbos da 3 conjugao Exemplo: Corrumpere / Corrumpi Dicere / Dici Discere / Disci Orao Infinitiva (orao subordinada copulativa ou integrante) 1. 2. 3. 4. 5. Orao subordinada No introduzida por nenhuma conjugao O seu sujeito esta em acusativo e tem que estar sempre expresso O verbo est no infinitivo introduzida por determinados verbos

ex: Sei que a vida breve = Seio uitam bremem esse Sujeito do Verbo da orao infinitivo infinitiva Nota: a) O atributo do sujeito ou o predicativo do sujeito concorda com o sujeito, logo, tambm se encontra em acusativo. b) No confundir o infinitivo complemento de um verbo, sem sujeito expresso (ex.: possum dicere) com o infinitivo da orao infinitiva. Verbos que introduzem a orao infinitiva: O infinitivo tem o papel de complemento directo de verbos que exprimem declaraes, uma opinio uma sensao ou vontade. Verbos declarativos: dicere, narrare, respondese, scribere, affirmare... Ex.: O Ccero afirmava que a amizade era uma virtude dos homens. Cicero afirmabat amcitiam uirtutem hominum esse. Verbos opinativos: credere, putare, considerare, intelegere Ex.: Creio que os alunos estudam. Creo discipulos studare. Verbos sensitivos: audire, scire, sentire, uidere ... Ex.: O pai viu que o professor castigava os alunos. Pater uidit magistrum discipulos uituperare. Verbos volitivos: cupere, iubere, uelle Ex.: O professor deseja que os alunos aprendam bem. Magister cupit discipulos bene discere. A orao infinitiva tambm pedida por algumas expresses impessoais: Licet = permitido Opus est = necessrio Fama est = diz-se Constant = consta Conjuntivo Como se forma: Infinitivo + desinncias s t mus tis nt -m

A expressividade do modo conjuntivo ao contr rio do modo indicativo, que exprime factos e realidades, o conjuntivo traduz o desejo, a duvida, a hiptese e a extenso. Nos verbos tema em a, a caracterstica e. Ex.: ama amem Nos verbos de tema em -e, em -cons e em i, a caracterstica a. Exemplo: Responde respondeam Dice dicam Audi audiam

Ut = para que Ne para que no Preposio + Ablativo = com (C.C. Companhia / Modo) Cum Conjuo + verbo no Indicativo = quando (Orao temporal) + verbo no conjuntivo = como (Orao Temporal / Causal) Exemplo: Cum uentrem otiosum cernerent. Orao Orao Orao Orao Orao temporal: postquam/ubi + indicativo causal: quod/quoniam/quia + indicativo temporal-causal: cum + conjuntivo final: ut/ne + verbo no conjuntivo infinita: sujeito em acusativo + verbo no infinitivo

Ablativo Absoluto uma expresso independente da orao na qual est integrada (muitas vezes, isolado por vrgulas); Tem o sujeito e o verbo em ablativo; O verbo est no modo particpio presente ou perfeito (passado), e no ablativo (porque o particpio uma forma nominal; Exemplo: Particpio Presente = legens, tis (lendo) Particpio Passado = lectus, a, um (lido) Lendo o livro, obtenho conhecimento = Legente libro () Lido o livro, obtive conhecimento = Lecto libro ()

Pode transformar-se numa orao circunstancial, normalmente temporal, causal ou temporal-causal. Nota: O verbo Esse no tem particpio, logo, ele subentendido nos ablativos absolutos, sendo estes reduzidos ao sujeito e ao seu atributo. Particpio presente + nome Ablativo Particpio passado + nome Nome + adjectivo (subentende-se o verbo Esse [sendo/tendo]) Pronome + adjectivo Particpio Presente = facio, is, ere (faciens, entis) Particpio Passado = supino (facio, is, ere, feci, factum Factus, a, um (sing.) / facti, ae, a (plural)

Particpio Presente Conhecendo Ccero, aprendemos a arte oratria. Cognoscente Cicerone, oratoriam discimus. Sendo tu o general, o exrcito vencer a guerra. Te duce, exercitus bellum uicit.

Particpio Passado Travado o combate, as tropas regressaram ao acampamento. Conserto proelio, copiae ad castra rediuuerunt. Morto o irmo, Rmulo fundou a cidade. Necato fratre, Romulus condidit Vrbem. -> Ubi frater necatus est

Adjectivos Adjectivos de primeira classe: Declinam-se como os substantivos da 1 declinao e da 2 declinao, enunciam-se dizendo o nominativo do singular no masculino, feminino e neutro. Exemplos: Bonus, bona, bonum Romanus, romana, romanum Doctus, docta, doctum Miser, misera, miserum

Primeira Declinao Tema masculino Nominativ o Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo Singul ar us e um i o o Plural i I os orum Is is Tema feminino

Nominativ o Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo Tema neutro Singula r Nominativ o Vocativo Acusativo um Genitivo i Dativo o Ablativo o

Singul ar a a am ae ae a

Plural ae ae as arum is is

Plural i i os orum is is

Segunda Declinao Tema masculino Nominativ o Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo Singula r um i o o Plural i i os orum is is Nominativ o Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo Singula r a a am ae ae a Plural ae ae as arum is is Tema feminino

Tema neutro Nominativ o Vocativo Acusativo Genitivo Singula r um um um i Plural a a a orum

Dativo Ablativo

o o

is is

Adjectivos de segunda classe: Uniformes Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo

Singular felix felix felix / felicem felicis felici felici

Plural felices / felicia felices / felicia felices / felicia felicum felicibus felicibus

Biformes Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo

Singular facilis / facile facilis / facile facilem / facile felicis felici felici

Plural felices / felicia felices / felicia felices / felicia facilium facilibus facilibus

Triformes Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo

Singular celeber / celebris / celebre celeber / celebris / celebre celebrem / celebre celebris celebri celebri

Plural celebres / celebria celebres / celebria celebres / celebria celebrium celebribus celebribus

Vous aimerez peut-être aussi