Vous êtes sur la page 1sur 5

CALENDRIO BSICO DE VACINAO DA CRIANA IDADE Ao nascer 1 ms BCG - ID Vacina contra hepatite B (1) Vacina contra hepatite B VACINAS

DOSES dose nica 1 dose 2 dose DOENAS EVITADAS Formas graves de tuberculose Hepatite B Hepatite B Difteria, ttano, coqueluche, meningite e outras infeces causadas pelo Haemophilus influenzae tipo b Poliomielite (paralisia infantil) Diarria por Rotavrus Difteria, ttano, coqueluche, meningite e outras infeces causadas pelo Haemophilus influenzae tipo b Poliomielite (paralisia infantil) Diarria por Rotavrus Difteria, ttano, coqueluche, meningite e outras infeces causadas pelo Haemophilus influenzae tipo b Poliomielite (paralisia infantil) Hepatite B Febre amarela Sarampo, rubola e caxumba Poliomielite (paralisia infantil) Difteria, ttano e coqueluche Difteria, ttano e coqueluche Sarampo, rubola e caxumba Febre amarela

Vacina tetravalente (DTP + Hib) (2) 2 meses VOP (vacina oral contra plio) VORH (Vacina Oral de Rotavrus Humano) (3) Vacina tetravalente (DTP + Hib) VOP (vacina oral contra plio) VORH (Vacina Oral de Rotavrus Humano) (4) Vacina tetravalente (DTP + Hib) 6 meses VOP (vacina oral contra plio) Vacina contra hepatite B 9 meses 12 meses 15 meses Vacina contra febre amarela (5) SRC (trplice viral) VOP (vacina oral contra plio) DTP (trplice bacteriana) 4 - 6 anos 10 anos DTP (trplice bacteriana SRC (trplice viral) Vacina contra febre amarela

1 dose

1 dose 1 dose 2 dose 2 dose 2 dose 3 dose 3 dose 3 dose dose inicial dose nica reforo 1 reforo 2 reforo reforo reforo

4 meses

(1)A primeira dose da vacina contra a hepatite B deve ser administrada na maternidade, nas primeiras 12 horas de vida do recm-nascido. O esquema bsico se constitui de 03 (trs) doses, com intervalos de 30 dias da primeira para a segunda dose e 180 dias da primeira para a terceira dose. (2) O esquema de vacinao atual feito aos 2, 4 e 6 meses de idade com a vacina Tetravalente e dois reforos com a Trplice Bacteriana (DTP). O primeiro reforo aos 15 meses e o segundo entre 4 e 6 anos. (3) possvel administar a primeira dose da Vacina Oral de Rotavrus Humano a partir de 1 ms e 15 dias a 3 meses e 7 dias de idade (6 a 14 semanas de vida). (4) possvel administrar a segunda dose da Vacina Oral de Rotavrus Humano a partir de 3 meses e 7 dias a 5 meses e 15 dias de idade (14 a 24 semanas de vida). O intervalo mnimo preconizado entre a primeira e a segunda dose de 4 semanas. (5) A vacina contra febre amarela est indicada para crianas a partir dos 09 meses de idade, que residam ou que iro viajar para rea endmica (estados: AP, TO, MA MT, MS, RO, AC, RR, AM, PA, GO e DF), rea de transio (alguns municpios dos estados: PI, BA, MG, SP, PR, SC e RS) e rea de risco potencial (alguns municpios dos estados BA, ES e MG). Se viajar para reas de risco, vacinar contra Febre Amarela 10 (dez) dias antes da viagem.

CALENDRIO DE VACINAO DO ADOLESCENTE (1) IDADE VACINAS Hepatite B De 11 a 19 anos (na primeira visita ao servio de sade) dT (Dupla tipo adulto) (2) Febre amarela (3) SCR (Trplice viral) (4) 1 ms aps a 1 dose contra Hepatite B Hepatite B DOSES 1 dose 1 dose Reforo Contra Hepatite B Contra Difteria e Ttano Contra Febre Amarela DOENAS EVITADAS

dose nica Contra Sarampo, Caxumba e Rubola 2 dose 3 dose 2 dose 3 dose reforo reforo contra Hepatite B contra Hepatite B Contra Difteria e Ttano Contra Difteria e Ttano Contra Difteria e Ttano Contra Febre Amarela

6 meses aps a 1 dose contra Hepatite B Hepatite B 2 meses aps a 1 dose contra Difteria e Ttano 4 meses aps a 1 dose contra Difteria e Ttano a cada 10 anos, por toda a vida dT (Dupla tipo adulto) dT (Dupla tipo adulto) dT (Dupla tipo adulto) (5) Febre amarela

(1) Adolescente que no tiver comprovao de vacina anterior, seguir este esquema. Se apresentar documentao com esquema incompleto, completar o esquema j iniciado. (2) Adolescente que j recebeu anteriormente 03 (trs) doses ou mais das vacinas DTP, DT ou dT, aplicar uma dose de reforo. necessrio doses de reforo da vacina a cada 10 anos. Em caso de ferimentos graves, antecipar a dose de reforo para 5 anos aps a ltima dose. O intervalo mnimo entre as doses de 30 dias. (3) Adolescente que resida ou que for viajar para rea endmica (estados: AP, TO, MA, MT, MS, RO, AC, RR, AM, PA, GO e DF), rea de transio (alguns municpios dos estados: PI, BA, MG, SP, PR, SC e RS) e rea de risco potencial (alguns municpios dos estados BA, ES e MG). Em viagem para essas reas, vacinar 10 (dez) dias antes da viagem. (4) Adolescente que tiver duas doses da vacina Trplice Viral (SCR) devidamente comprovada no carto de vacinao, no precisa receber esta dose. (5) Adolescente grvida, que esteja com a vacina em dia, mas recebeu sua ltima dose h mais de 5 (cinco) anos, precisa receber uma dose de reforo. A dose deve ser aplicada no mnimo 20 dias antes da data provvel do parto. Em caso de ferimentos graves, a dose de reforo deve ser antecipada para cinco anos aps a ltima dose. CALENDRIO DE VACINAO DO ADULTO E DO IDOSO

IDADE A partir de 20 anos

VACINAS dT (Dupla adulto)(1)

DOSES tipo 1 dose dose inicial

DOENAS EVITADAS Contra Difteria e Ttano Contra Febre Amarela

Febre amarela (2)

SCR (Trplice viral) dose nica Contra Sarampo, Caxumba e Rubola (3) 2 meses aps a 1 dose contra Difteria e dT (Dupla Ttano adulto) 4 meses aps a 1 dose contra Difteria e dT (Dupla Ttano adulto) a cada 10 anos, por toda a vida 60 anos ou mais dT (Dupla adulto) (4) Febre amarela Influenza (5) Pneumococo (6) tipo tipo tipo 2 dose 3 dose reforo reforo Contra Difteria e Ttano Contra Difteria e Ttano Contra Difteria e Ttano Contra Febre Amarela

dose anual Contra Influenza ou Gripe dose nica Contra Pneumonia causada pelo pneumococo

(1)A partir dos 20 (vinte) anos, gestante, no gestante, homens e idosos que no tiverem comprovao de vacinao anterior, seguir o esquema acima. Apresentando documentao com esquema incompleto, completar o esquema j iniciado. O intervalo mnimo entre as doses de 30 dias. (2) Adulto/idoso que resida ou que for viajar para rea endmica (estados: AP, TO, MA, MT, MS, RO, AC, RR, AM, PA, GO e DF), rea de transio (alguns municpios dos estados: PI, BA, MG, SP, PR, SC e RS) e rea de risco potencial (alguns municpios dos estados BA, ES e MG). Em viagem para essas reas, vacinar 10 (dez) dias antes da viagem. (3)A vacina trplice viral - SCR (Sarampo, Caxumba e Rubola) deve ser administrada em mulheres de 12 a 49 anos que no tiverem comprovao de vacinao anterior e em homens at 39 (trinta e nove) anos. (4)Mulher grvida que esteja com a vacina em dia, mas recebeu sua ltima dose h mais de 05 (cinco) anos, precisa receber uma dose de reforo. A dose deve ser aplicada no mnimo 20 dias antes da data provvel do parto. Em caso de ferimentos graves, a dose de reforo dever ser antecipada para cinco anos aps a ltima dose. (5) A vacina contra Influenza oferecida anualmente durante a Campanha Nacional de Vacinao do Idoso. (6) A vacina contra pneumococo aplicada durante a Campanha Nacional de Vacinao do Idoso nos indivduos que convivem em instituies fechadas, tais como casas geritricas, hospitais, asilos e casas de repouso, com apenas um reforo cinco anos aps a dose inicial.

CONCEITOS BSICOS Administrao de Vacinas Todos os centros de vacinao devem ter um profissional de sade devidamente qualificado e treinado no que se refere s tcnicas de conservao, manipulao e administrao de vacinas. O profissional de sade que for aplicar a vacina deve tomar todas as precaues necessrias para evitar riscos de transmisso ou aquisio de infeces, bem como acidentes evitveis no ato da vacinao. obrigatrio lavar as mos antes e depois de vacinar. No necessrio o uso de luvas, exceto se houver leses abertas nas mos do vacinador ou se houver contato com sangue ou fluidos corporais potencialmente infectados provenientes das pessoas a serem vacinadas. Todos devem estar conscientes da importncia que h em se conseguir coberturas vacinais elevadas. Para isso, imprescindvel no perder as oportunidades de vacinar. Deve-se tentar ser o mais flexvel possvel no que se refere a horrios, facilidades e disponibilidade de vacinao. A deciso de vacinar uma criana ou adolescente pode se basear exclusivamente numa srie mnima de perguntas realizadas pelo mdico que prescreve a vacina ou pelo profissional da rea da sade que vai vacinar: Perguntar a pessoa que ir se vacinar, ou aos seus responsveis, sobre a presena de alguma possvel contraindicao absoluta ou relativa para a vacinao: reao anafiltica anterior vacina ou a algum dos seus componentes ou uma doena febril aguda grave ou moderada. Perguntar se a criana est sadia naquele momento. Perguntar se apresentou reaes a doses anteriores de vacinas. Avaliar o estado geral da criana antes de vacin-la. Explicar aos pais, de forma clara e objetiva, as vantagens que existem na vacinao e as caractersticas da doena que vai ser prevenida. Tambm importante dar informaes sobre a vacina que vai ser administrada, o percentual aproximado de eficcia, seus possveis eventos adversos e como agir ou a quem recorrer em caso de reao adversa pela vacina. Em muitos pases, no o caso do Brasil, necessrio obter um consentimento escrito dos pais autorizando vacinao.

Procedimentos antes da vacinao Antes de iniciar a vacinao, o profissional deve tomar alguns cuidados: Verificar o histrico e a carteira de vacinao da criana. Lavar as mos antes e depois de vacinar (retirar anis, alianas, pulseiras e fitas). Preparar o material necessrio. Ter no local da vacinao duas ampolas de adrenalina 1:1000, e material para a reanimao cardiorrespiratria que sero verificados freqentemente.

Verificar as caractersticas do produto a ser administrado: Forma de apresentao, aspecto e dose. Modo de conservao, e se foram respeitadas as indicaes prescritas Forma de administrao: oral, parenteral. Via de administrao: subcutnea (SC), intramuscular (IM), intradrmica (ID). Lugar de administrao: deltide, vasto externo, glteo Data de vencimento: a vacina vlida at o ltimo dia do ms no qual o produto expira. Verificar contra a luz o aspecto fsico da vacina e comparar com as informaes contidas na bula, caso esteja diferente (quanto cor, por exemplo) do previsto no deve-se usar a vacina. Tambm deve-se verificar se h floculao ou partculas.

Aps a reconstituio, alguns produtos biolgicos liofilizados tm uma validade limitada e so vulnerveis luz e ao calor. imprescindvel seguir as recomendaes do fabricante em relao ao modo e ao prazo de utilizao. Nas vacinas que se apresentam liofilizadas, necessrio misturar o princpio ativo (liofilizado) com o diluente que acompanha a vacina (soro fisiolgico no caso da BCG e gua para injeo na maioria das vacinas virais vivas) e agitar as vacinas at conseguir a homogeneizao completa do liofilizado. A agulha deve ser escolhida de acordo com a via de administrao, a idade do paciente, o lugar anatmico e o tipo de vacina. Deve-se utilizar seringas e agulhas estreis descartveis, descartando-as sem reencap-las, aps sua utilizao, em recipientes rgidos especficos para tal, para evitar acidentes. Vacinas diferentes no devem ser misturadas numa mesma seringa. Isto pode ser feito exclusivamente com determinadas vacinas para as quais o laboratrio fabricante assim indicar.

Para a limpar a pele deve-se utilizar gua destilada, soro fisiolgico ou lcool a 70%. No caso da BCG, por ser administrada via ID, ou seja, em local muito superficial, apenas soro fisiolgico ou gua destilada poder ser utilizado na limpeza do local onde a vacina ser administrada. No deve-se administrar mais de uma injeo no mesmo local no mesmo dia para evitar que a reao local, que pode ser produzida por cada uma das vacinas, seja potencializada com as outras, modificando de forma imprevisvel sua absoro. Se for preciso administrar mais de uma vacina no mesmo membro, uma distncia de aproximadamente uma polegada (2,5 cm) dever ser observada para evitar um somatrio de eventos adversos locais. Locais e formas de administrao As vacinas podem ser administradas de formas diferentes. Cada vacina tem sua indicao especfica em relao a forma de administrao. Via oral A via oral utilizada para administrar algumas vacinas, como: OPV, clera oral e rotavrus. Estas vacinas no devem ser mantidas temperatura ambiente, o que diminui sua eficcia, e s devem ser retiradas da geladeira na hora de sua utilizao. Embalagem monodose: administrar diretamente na boca. Frascos multidose: o ideal colocar a dose correspondente em uma colher descartvel.

Via intramuscular A via intramuscular utilizada para a administrao de produtos biolgicos (imunoglobulinas ou vacinas) na massa muscular profunda, sendo contra-indicada para pacientes com ditese hemorrgica. As vacinas de aplicao intramuscular podem ser aplicadas no vasto lateral da coxa, no deltide ou no glteo. Recomenda-se no utilizar a regio gltea como lugar de aplicao da injeo intramuscular para evitar as complicaes locais que podem surgir (leso do nervo citico). Esta regio deve ser escolhida excepcionalmente e somente em crianas maiores de trs anos ou naquelas que andam h pelo menos um ano, com a finalidade de garantir que haja um bom desenvolvimento muscular. Alm disso, foi descrita uma menor efetividade de determinadas vacinas (Hepatites A e B e anti-rbica) administradas nesse stio anatmico, provavelmente devido injeo despercebida em tecido adiposo. Via subcutnea ou hipodrmica A via subcutnea, ou hipodrmica, utilizada quando o produto deve ser injetado no interior do tecido conjuntivo, debaixo da pele. Alguns medicamentos, como insulina e adrenalina, costumam ser administrados desta forma. Via intradrmica A via intradrmica utilzada quando o produto deve ser aplicado, dentro da derme, a quantidade mnima (0,01 ml a 0,1 ml) de um produto biolgico que ser absorvido de forma lenta e local. Por ser um local extremamente delicado, o maior nmero de acidentes prfuro-cortantes durante a vacinao ocorre neste procedimento. Esta via utilizada para a administrao de certas vacinas (BCG), para realizao de testes diagnsticos (Mantoux ou PPD) e para verificar a sensibilidade do paciente em relao a determinados antgenos. Recentemente, este procedimento vem sendo utilizado para a vacinao contra o vrus da hepatite B em pacientes que no soroconverteram mesmo aps ter sido repetido o esquema vacinal. Aps a vacinao, deve-se observar o surgimento de eventos adversos secundrios durante 15 a 30 minutos, anotandoos na carteira de vacinao da criana se os mesmos ocorrerem. Aps a vacinao, anotar na carteira de vacinao os seguintes dados sobre a vacina que acaba de ser administrada: data, nome, nmero de lote, quantidade administrada, via de administrao e assinatura do profissional que a administrou. Conservao das vacinas Os antgenos presentes nas vacinas so protenas, polissacardeos capsulares, vrus inativados, vrus vivos atenuados, bactrias vivas atenuadas e bactrias inativadas que, a exemplo de outros produtos imunobiolgicos, podem sofrer degradao quando submetidos a temperaturas adversas. As taxas de deteriorao das vacinas variam de produto para produto e de fabricante para fabricante, ou seja, no possvel dar uma orientao genrica. Ressalta-se ainda que a inspeo visual do produto no sensvel o suficiente para se supor se houve armazenamento imprprio do mesmo.

Plio oral (Sabin), trplice viral, varicela, febre amarela e BCG so exemplos de vacinas vivas e, por este motivo mais termoinstveis. O congelamento no interfere com a eficcia destas vacinas (exceto BCG e trplice viral). Ao contrrio, a elevao da temperatura, a nveis acima de 8oC comprometer sua capacidade imunogncia. No caso de ser necessrio o descarte do produto, isto dever ser feito aps se autoclavar os frascos. Alis, mesmo os frascos j utilizados, ainda que aparentemente vazios, devem ser desprezados mediante estes cuidados. Plio inativada, anti-diftrica, anti-tetnica, trplice bacteriana, tanto a acelular quanto de clulas inteiras, so elaboradas com microorganismos inativados e, em geral, mais resistentes a elevao de temperatura. Muitas vacinas inativadas tem alumnio como adjuvante em sua formulao e, por este motivo, o congelamento acidental implica, obrigatoriamente, no descarte das vacinas, que poder ser feito em local apropriado, sem a necessidade de autoclavar.

Recomendaes para a manipulao das vacinas Os frascos multidose de vacinas que contm agentes bacteriostticos podem ser utilizados at o vencimento de sua data de validade, desde que a extrao das doses seja feita atravs da borracha com agulhas estreis, sem abrir o frasco. Desprezar rapidamente os frascos multidose abertos que estejam com a validade vencida ou contaminados. Desprezar, 24 horas aps t-los aberto, os frascos que no contm agentes bacteriostticos. Desprezar a vacina trplice viral (sarampo, caxumba e rubola) oito horas aps a reconstituio. Desprezar a vacina contra a varicela 30 minutos aps a reconstituio. Desprezar a vacina DTP-Hib 24 horas aps a reconstituio. Desprezar a vacina BCG 6 horas aps a reconstituio.

REFERNCIA BIBLIOGRFICA Associado a INTERFARMA - Associao da Indstria Farmacutica de Pesquisa. Visite a pgina: www.interfarma.org.br. Associado a ABIMIP - Associao Brasileira da Indstria de Medicamentos Isentos de Prescrio. Visite a pgina www.abimip.org.br. O acesso e utilizao deste site devem ser feitos de acordo com os termos e condies da nossa Poltica de Privacidade e Aviso Legal. Copyright 2001 - 2009 GlaxoSmithKline Brasil Ltda.. Todos os direitos reservados. ltima atualizao: 24/07/2009 Estrada dos Bandeirantes 8464 Rio de Janeiro RJ CEP 22783-110. CNPJ 33.247743/0001-10

Vous aimerez peut-être aussi