RIEK BAKKER
Erken ‘groen’ als vestigingsfactor
Nederland hoeft zich veel minder zor-
gen te maken over de toekomst van
onze landbouw en glastuinbouw dan
het soms wel eens doet. We vernemen
uit de media vaak berichten over de
teloorgang van onze boerenstand: dat
er vanwege de Europese prijsliberalisa-
tie geen droog brood meer te verdie-
nen valt, dat boeren kampen met het
vinden van goede opvolgers en hun
grond massaal verkopen. Dit is niet
onwaar. Maar óók waar is dat de land-
bouw een bestendige sector blijft. In
zijn algemeenheid gaat het in de agra-
rische wereld nog steeds om waanzin-
nige belangen, er gaat veel geld in om
en er is een krachtige lobby.
Hetzelfde geldt voor onze glastuin-
bouw. Het bruto product van al het
Nederlandse ‘glas’ is hoger dan de bru-
to omzet van de Rotterdamse haven.
Niemand zal deze branche willen
afbouwen of inperken. Wel zijn de
licht- en energieuitstoting een pro-
bleem. Maar de glastuinbouw inno-
veert als geen andere sector door mid-
del van slimme, nieuwe technologie.
pagina 7, 31-07-2006 © Het Financieele Dagblad
Het is een enorme ‘smart business’
geworden met een sterke toekomst.
De kwestie waar het om gaat is de
relatie van de — agrarische — bedrij-
ven tot groen en natuur. Bij de ruimte-
lijke ordening wordt te weinig gekeken
naar de waarde van het leefmilieu.
Hoe krijg je een goede balans tussen
groen, wonen en werken? Die vraag
wordt te weinig — of niet — gesteld.
Telkens weer blijkt dat iedereen zich
voorstander toont van natuur en groen,
maar als het aankomt op investeren
dan wijst de vinger richting het minis-
terie van Landbouw. Daar moet maar
geld vandaan komen om te zorgen dat
onze schaarse natuur wordt
beschermd. Alle plannen ten spijt, de
regels worden met voeten getreden.
Iedereen roept braaf ‘ja we kennen de
regels’, maar er zich aan houden, tja,
dan wordt er even niet opgelet.
Het Groene Hart en andere natuur-
gebieden in de Randstad worden in rap
tempo ‘opgegeten’. Als je een kaart van
dit gebied ziet, dan zie je prachtig hoe
dit proces zich in de laatste decennia
heeft voltrokken: knabbel de knabbel.
Hoe werkt zoiets nou in de praktijk?
Bedrijventerreinen worden bijvoorbeeld
vaak veel te groot aangelegd, meestal
ook nog in niemandsland, zodat het
moeilijk blijkt, tegen de prognoses in,
bedrijven te krijgen. Dus zakt de prijs,
om vervolgens geen geld meer over te
houden om te investeren in groen.
Maar we kunnen niet eindeloos
doorgaan met de ogen te sluiten voor
het belang van ons eigen leefmilieu.
Uit enquêtes blijkt altijd weer dat
Nederlanders voor hun woonsituatie
grote waarde hechten aan ‘uitloop-
ruimte’.
Daarnaast stellen buitenlandse
bedrijven die zich willen vestigen in
ons kleine land eisen aan groenkwali-
teit. Als ze de keuze hebben zich
ergens in Noordwest-Europa te vesti-
gen, kunnen ze ook kiezen voor bij-
voorbeeld Duitsland of Zweden. Die
landen hebben ten opzichte van ons
land grote meerwaarde in groen en
ruimte. Steeds vaker wordt door bui-
tenlandse bedrijven aangegeven dat dit
een belangrijke vestigingsfactor is.
Waar ik voor pleit is dat we het eco-
nomisch belang van groen gaan inzien.
Het is tijd voor échte mentaliteitsveran-
dering. Te beginnen bij het Centraal
Planbureau (CPB).
Ieder economisch plan moet in ons
land zo’n beetje een keurmerk van het
CPB krijgen. Als je met een integraal
plan bij het Rijk aankomt, dan wordt
groen er meteen uitgestreept omdat dit
niet CPB-proof is. Dat geldt vooral voor
bedrijventerreinen en minder voor
woonmilieus.
We moeten CPB-proof worden om
financiële middelen van het Rijk los te
krijgen. Vooral bij bedrijventerreinen is
hierin wat te winnen. Doen we dit niet,
dan blijven het mooie woorden. Wel
groen willen, maar er geen prioriteit
aan geven. Een dubbelhartige houding
die uiteindelijk óók economisch niet
houdbaar is.
Riek Bakker is stedenbouwkundige en oprichter-
partner van BVR adviseurs stedelijke ontwikkeling,
landschap en infrastructuur te Rotterdam. E-mail:
toren@euronet.nl