Vous êtes sur la page 1sur 36

LA AGONA DE CRISTO

(SANTO TOMS MORO) Escrito por Sir Thomas More, que fue Lord Canci er de !n" aterra, mientras espera#a a muerte en a Torre de Londres$ Edici%n preparada por A &aro de Si &a$ Octa&a edici%n$ E'!C!ONES R!AL(, S$ A$ MA'R!' LA AGONA DE CRISTO INTRODUCCIN I. SOBRE LA TRISTEZA, AFLICCIN, MIEDO Y ORACIN DE CRISTO ANTES DE SER CAPTURADO (MT 26, MC 14, LC 22, LO 18) O !"#$% & '( )#*#"!"#$% "(% C #+)( L! !%,-+)#! ./ C #+)( !%)/ 0! '-/ )/ L! 1-'!%#.!. ./ C #+)( 2C$'( /+ %-/+) ! ( !"#$%3 L! ( !"#$% ./ C #+)( L! 4(0-%)!. ./ D#(+ P!. / P! ! 5-/ 4/!'(+ /0 "!'#%( L! 6/ +6/")#4! ./0 '! )# #( L(+ A6$+)(0/+ +/ .-/ '/% '#/%) !+ /0 ) !#.( "(%+6# ! 2P( 5-7 .( '8+3 L/4!%)!(+ & ( !. C #+)( +#,-/ +#/%.( /%) /,!.( /% 0! 9#+)( #! :-.!+ A6$+)(0 & T !#.( C(%.-")! ./ C #+)( "(% /0 ) !#.( L#;/ )!. ./ C #+)( /% +- "!6)- !, 6!+#$% & '-/ )/. E0 *#% ./ :-.!+ II. SOBRE LA ORE:A SA:ADA DE MALCO, LA FUGA DE LOS DISCPULOS Y LA CAPTURA DE CRISTO F- #! & "/0( ./ P/. ( C #+)( "( #,/ !0 A6$+)(0 M!0"(, *#,- ! ./ 0! !<$% 9-'!%! E0 6(./ ./ 0!+ )#%#/;0!+ L! *-,! ./ 0(+ .#+"86-0(+ D/+6 /%.#'#/%)( & 6/ +/4/ !%"#! L! "!6)- ! ./ C #+)( INTRODUCCIN )es*s estar+ en a"on,a hasta e fin de mundo- es preciso no dormirse durante todo ese tiempo$ ((asca ) .En tus manos pon"o, ector ami"o, otra o#ra de Sir Thomas More, escrita en at,n mientras esta#a en a Torre, en e a/o de Se/or de 0123, 4 que fue m+s ade ante traducida a in" 5s por una dama de a misma fami ia de More, Mar4 6asset, hi7a de 8i iam Roper 4 de Mar"aret, su esposa, hi7a 5sta a su &e9 de mencionado Thomas More$ Es o#ra que a#unda en cosas #uenas 4 est+ ena de ecciones de aut5ntica piedad: a empe9% siendo prisionero 4 no pudo terminar a, 4a que antes de que pudiera hacer o (4 precisamente a e"ar a comentario de estas pa a#ras- Et iniecerunt manus in !esum) fue despose,do de sus cosas, quedando pri&ado de sus i#ros, p uma, tinta 4 pape $ 'esde ese momento fue &i"i ado m+s estrechamente 4 mu4 poco despu5s fue decapitado$ Esta o#ra en at,n ha sido e,da 4 en7uiciada por &arios c 5ri"os de "ran ta ento a quienes ha "ustado mucho: 4 ahora es presentada en nuestra en"ua de "uisa tan fie a esti o de Thomas More que parece fuera e mismo in" 5s de More, tan cercana esta 5 en fami ia, &irtud 4 "enio iterario a dama que por esparcimiento a tradu7o$ ;asta ta punto es esto cierto que parece ha#er sido escrita directamente por e 4 no traducida en a#so uto: ta es e ta ento de aque a mu7er a se"uir os pasos de #uen quehacer iterario de su a#ue o$ A "o tu&e 4o que mo&erme para hacer que este i#ro se imprimiera, porque quien o tradu7o no parec,a dispuesta a que se pu# icara, 4a que dec,a ha#er o traducido como pasatiempo 4 para su propio uso, 4 o considera#a demasiado ano para ser puesto en muchas manos$ Otros ha#,a que desea#an imprimir o como i#ro aparte, pues su contenido es tan rico 4 est+ adem+s tan #ien tratado que ser,a de desear fuera e,do por todos$ No me ca#e a menor duda de que muchos o comprar,an m+s f+ci mente impreso por separado que 7unto con otras de sus o#ras$ Esperemos que as, pueda hacerse m+s ade ante 4 con m+s ho "ura$ Mientras tanto, tomad o 4 eed o ta como est+ con e resto de sus o#ras, dad "racias a 'ios 4 re9ad por aque a dama que tanto se afan% en traducir o<=$ As, introduc,a 8i iam Raste a primera edici%n en in" 5s de esta o#ra 7unto con otras de que fue c5 e#re Lord Canci er ((rimer Ministro) de !n" aterra: ha#,an pasado apenas &eintid%s a/os de a muerte de .me7or 4 m+s santo de os hom#res que &i&ieron en !n" aterra<, se"*n escri#iera Erasmo a O#ispo de Craco&ia narrando e martirio de su ami"o More$ Los reco> nocimientos oficia es de su santidad fueron en 0??@ >#eatificaci%n> 4 0A21 >canoni9aci%n>: pero despu5s siempre su fama fue "rande dentro 4 fuera de !n" aterra$ En a forma in" esa More o en a atina Morus o en a romance Moro (Espa/a, ta ia), era

un hom#re #ien conocido en todas partes, desde e mismo si" o BC , como po ,tico 4 dip om+tico, como 7urista e historiador 4, en "enera , como hom#re de etras$ Como sue e ocurrir con persona7es que se han hechos c +sicos, perennes, en Espa/a e ape ido de humanista 4 escritor in" 5s, que fue m+s "rande que su fama 4 sus car"os, conser&% a adaptaci%n espa/o a >Moro> con a que se e conoce ha#itua mente, i"ua que en otros pa,ses de en"ua romancee$ Las o#ras de Tom+s Moro han sido muchas &eces editadas 4 de di&ersas formas$ Respecto a 5sta, que ahora se pu# ica por primera &e9 en espa/o , ha#,an de pasar casi cuatrocientos a/os para que se hiciera rea idad e deseo de 8i iam Raste , primer impresor de as o#ras comp etas de Tom+s Moro en in" 5s, de editar a por separado- en 0A30 se pu# ica#a en !n" aterra con e t,tu o ;istor4 of the (assion=, &ersi%n " esa moderna de a primera traducci%n de Mar4 (Roper) 6asset, nieta de Santo Tomas Moro$ Ceinte a/os despu5s, Deoffre4 6u ou"h .descu#r,a< e aut%"rafo de esta o#ra de Moro en a capi a de re iquias de Rea Co e"io de Corpus Christi en Ca encia3$ Ena ma"n,fica edici%n cr,tica de este manuscrito de Ca encia ha sido pu# icada por C arence ;$ Mi er con e t,tu o 'e Tristitia Christi, en e &o umen 03 de as O#ras comp etas de Moro editadas por a Eni&ersidad de Fa e1$ GC%mo e"% e manuscrito a Ca enciaH E 0I de 7unio de 0121, Sir Thomas More queda#a sin instrumentos ni materia para escri#ir, 4 a esto se refiere Raste en e pr% o"o que >traducido> he transcrito por entero$ Cerr% More as &entanas, 4 quedando a ce da en penum#ra 4 casi a oscuras sorprendi% a su carce ero, que e pre"unt% de inmediato por qu5 se comporta#a as,- .Ahora que se han e&ado os utensi ios 4 os enseres, a tienda de#e permanecer cerrada<, contest% Sir Thomas@$ Su hi7a Mar"aret de#i% de poner os escritos a sa &o, sa &+ndo os de a Torre primero, 4 escondi5ndo os ue"o en a "*n sitio para preser&ar os de a confiscaci%n a que fue sometida a casa de os More en Che sea$ Enos &einte a/os despu5s, e manuscrito de * timo i#ro que Sir Thomas More escri#iera fue a pa rar a (edro de Soto, te% o"o dominico a que se hace en !n" aterra hacia 0111>011@$ 'e &ue ta en Espa/a, a tra&5s de os (a,ses 6a7os, e manuscrito fue presentado a San )uan de Ri#erJ, que testimoni% su procedencia de (edro de Soto, don Kernando de To edo 4 e Conde de Oropesa- .$$$ porque era de Tom+s Moro 4 escrito de su mano$< So#re a nota, en otra ca i"raf,a, se ee- The saurus a#sconditus, .tesoro escondido<, 4 .escondido< estu&o hasta ser redescu#ierto en 0A@2 por Deoffre4 6u ou"h$ Es, como ha dicho Dermain Marc=hadour, . a re iquia m+s no# e de Moro<?$ La traducci%n de Mar4 6asset para as En" ish 8orLes de 011J &iene enca#e9ada con este t,tu o- An eMposicion of a parte of the passion of our sa&iour esus Christe$ En a edici%n de sus o#ras atinas, impresa en Lo&aina en 01@1, aparece como EMpositio (asionis 'omini, 4 durante mucho tiempo se a consider% como una continuaci%n inea de otra o#ra que Tom+s Moro ha#,a escrito con toda se"uridad antes de su encarce amiento en a Torre de Londres titu ada A Treatise upon the (assion$;o4 no ha4 duda de que se trata de dos o#ras distintas, escritas en distintas circunstancias 4 con diferentes prop%sitos$ Sir Thomas More no cam#i% simp emente de in" 5s a at,n pata e&ar a t5rmino su primera contemp aci%n so#re os, misterios de a (asi%n$ La "randiosidad de a primera composici%n iteraria se con&ierte en esta o#ra en prisi%n en atracti&a intimidad$ E acento casi mi onario que se ha &isto en ATreatise upon the (assion se transforma en una senci e9 que en a "unos par+"rafos a can9a tonos de sa#or m,stico$ Ta como se ee en e manuscrito de Ca encia, e t,tu o o a menos e primer ep,"rafe re9a as,- 'e tristitia tedio pauore et oratione Christi ante captionem eius$ En a reciente edici%n cr,tica de a Eni&ersidad de Fa e se ha decidido con acierto &o &er a este t,tu o 4 presentar a o#ra como 'e Tristitia Christi$ Las correcciones sucesi&as de Moro so#re e t,tu o muestran con #astante c aridad e proceso de amp ificaci%n &er#a t,pico en este humanista$ ;a4 a "unas cuestiones eruditas en torno a t,tu o que aqu, no &ienen a caso$ 'e cua quier modo, 4 para os o#7eti&os m+s inmediatos de esta edici%n caste ana, ha parecido oportuno resumir aque ep,"rafe en una so a eMpresi%n que su#stancia os &arios &oca# os atinos con tanta precisi%n in"N,stica como fide idad a a mente de Moro$ La triste9a de a an"ustia, e a#atimiento de a pena 4 a con"o7a, por un ado, 4 a ucha 4 e deseo &ehemente por a conquista de premio (e a"on "rie"o), por otro, se resumen en a af icci%n 4 do or de que &a a morir, en a a"on,a$ Tom+s Moro ha#,a decidido poner toda su atenci%n menta en a a"on,a de Cristo antes de su captura 4 pasi%n corpora $ Escri#,a en una de sus cartas que nuestro deseo de#er,a ser .recurrir prosternados 4 con de&oci%n, en todas nuestras a"on,as 4 contradicciones, a recuerdo de aque a amar"a a"on,a que nuestro Sa &ador sufri% antes de su (asi%n en e Monte$ F si o hacemos con di i"encia 4 afecto #ien se"uro esto4 de que encontraremos ah, "ran a4uda 4 consue o<$ A partir de entonces un so o estudio ser,a a (asi%n de Cristo 4 su propio pasar de este mundo porque espera#a a muerte a cada momento02$ Acud,a Sir Thomas More a esta contemp aci%n de a a"on,a de Cristo para prepararse a a su4a propia$ La "raf,a de Moro en su * tima o#ra de prisi%n es tan c ara como r+pida$ Muestra esto a "ran a"i idad que ten,a con as pa a#ras, pero tam#i5n e inter5s de poner punto fina a tema que se ha#,a propuesto redactar$ E crescendo de * timo par+"rafo es un #uen e7emp o$ Si su proMimidad a a muerte eMp ica de a "una manera a rapide9 en a escritura, a c aridad 4 cuidado de a misma ca i"raf,a (perfectamente e"i# e hasta en as correcciones de teMto) muestran con deta es materia es a serenidad de su +nimo en aque os momentos fina es OOOOOOOO .PQu5 poco nos parecemos a Cristo aunque e&emos su nom#re 4 nos amemos cristianosR <$ Esta eMc amaci%n en e mismo inicio de i#ro define e sentido 4 e fin de a contemp aci%n de Moro so#re a a"on,a en Detseman,: 4 es tanto m+s sorprendente por cuanto e humanista in" 5s, que ha empe9ado e re ato inmediatamente despu5s de a * tima cena, est+ considerando a "o tan prosaico como a comida 4 a so#remesa$ Cristo da "racias despu5s de comer 4 Moro capta en e hecho toda una ecci%n$ !"ua mente har+ a sorprender a Cristo en oraci%n, postrado so#re e surto: 4 con a misma ca idad de deta e si"ue sus pa a#ras 4 mo&imientos durante a a"on,a 4 su#si"uiente captura$ La humanidad de 'ios redentor es e centro de a contemp aci%n moreana$

Sir Tom+s Moro se afana en anotar cuanto pueda a4udar e a descu#rir a natura e9a &erdaderamente humana de Cristo, desde a postura corpora hasta os m+s e e&ados pensamientos, pa a#ras 4 sentimientos$ O# ser&a e afecto, a mismo tiempo cari/oso 4 recio, de )es*s con os Ap%sto es, e tono sua&e de su &o9, a #re&edad de sus pa a#ras- .sua&e es su sonido, mas penetran como e pincha9o de un a"ui7%n<$ Casi se a e"ra a compro#ar, por e7emp o, que Cristo se sir&i% de a iron,a para corre"ir a os disc,pu os medio dormidos$ GC%mo no i#a a fi7arse en ta deta e quien i#a a su#ir a cada so con una sonrisa 4 #romeando con e &erdu"o- .A4udadme a su#ir, que para #a7ar 4a me as arre" ar5 4o so o<H Cristo, insiste e humanista autor de a Etop,a, no &io en su humanidad nada indi"no de su " oria como hi7o de 'ios$ Kue un hom#re eMtraordinariamente humano 4, conociendo a eMtremada de#i idad de os hom#res, se hi9o d5#i para que fuera m+s f+ci se"uir e e imitar e en todo$ Tom+s Moro, con su #ien merecido t,tu o de humanista, era so#re todo humano, 4 ante a posi#i idad de que 'ios e pidiera aceptar e supremo acto de a forta e9a se sa#,a d5#i 4 fr+"i $ 'e ah, su recurso inmediato 4 natura a a contemp aci%n de Cristo durante su a"on,a en Detseman,$ Mono es de nue&o auto#io"r+fico, porque a descu#rir tantos deta es de Cristo a"oni9ante re&e a a mismo tiempo a cate"or,a de su temp e humano 4 a hondura de su a ma cristiana$ Su fe en a Re&e aci%n, pero tam#i5n su idea de humanista c +sico, e e&a a descu#rir en os teMtos e&an"5 icos tesoros escondidos$ Los pasa7es de a Sa"rada Escritura, qui9+s en parte anqui osados 4 disecados acad5micamente en a "unos eMe"etas de a esco +stica decadente, reco#ran &ida con a p uma de Moro, hom#re de Renacimiento$ Remo9a as interpretaciones 4a ofrecidas por a "unos (adres de a !" esia, 4 &ue &e con 5 a &erdadera pasi%n educati&a, tan t,pica de per,odo renacentista, pero que ten,a en a homi 5tica de os (adres un e7emp ar de &a or inestima# e$ No hace fa ta su #ra4ar e respeto 4 a admiraci%n de Moro por os teMtos que comenta: en un u"ar escri#e que .nin"*n cuerpo est+ tan p enamente confi"urad o por e a ma como a etra de a Sa"rada Escritura est+permeada de misterios espiritua es <01$ E humanismo moreano no se imita a estudio admirado de os c +sicos "rie"os o atinos$ Est+ suidea profundamente enrai9ado en a &erdad 4 anhe os de a natura e9a humana$ Es un humanismo rea 4, so#re todo, es un humanismo humano$ Afirmaci%n que parece de (ero"ru o 4 no o es, porque a historia no se cansa de conocer tam#i5n un humanismo inhumano$ A considerar, por e7emp o, a i#ertad de Cristo, su aceptaci%n i#5rrima de a (asi%n, Sir Tom+s Moro da en primer u"ar esta ra9%n- no ha4 me7or manera de mostrar una aut5ntica natura e9a humana que a tra&5s de do or$ F Moro, no ha4 que o &idar o, no est+ contemp ando a pasi%n 4 sufrimiento corpora , sino e do or a"%nico, a af icci%n de que com#ate mora mente por a conquista de una meta (como indica e a"on "rie"o)$ Cerdad 5sta, que e humanismo inhumano pretende o &idar, incapa9 de aceptar que en a eMistencia tempora e do or es un in"rediente de amor 4 a fe icidad$ Mas, a ofrecer a se"unda ra9%n, a/ade Moro que Cristo sufri% para "anar nuestra fe icidad con su do or$ Moro, que ama a Cristo con frecuencia .e Sa &ador<, o &e .o#sesionado< con a fe icidad de hom#re$ Quiso sufrir .en parte para ad&ertirnos cu+n equi&ocados estamos a recha9ar e do or por su causa<$ D osando a ,ntima a"on,a de Cristo, Moro fi7a su atenci%n en dos temas- a aceptaci%n de a muerte 4 a oraci%n de Cristo a 'ios (adre$ E primero e e&a a tratar de martirio por a fe: e se"undo, a un #re&,simo pero su#stancioso tratado so#re a oraci%n menta $ 'os cosas destacan 4 am#as con nota# e fuer9a- e sentido com*n 4 e sentido so#renatura , que e autor 7u9"a indispensa# es para perse&erar en as di&ersas prue#as por as que necesariamente ha de pasar e cristiano en su carrera hacia a santidad$ Cuanto refiere so#re a oraci%n ref e7a a cate"or,a de su trato persona con 'ios, a mismo tiempo respe tuoso 4 confiado$ Nada de o que dice (4 sus anotaciones so#re a manera de re9ar, a postura corpora , e contro de a ima"inaci%n, e reco"imiento de os sentidos por a noche, e modo de eMaminarse, etc$, son #ien a"udas) puede parecer ho4 eMa"erado ni piense, pueda ser cata o"ado como espiritua idad monaca o medie&a (despecti&amente)$ 'ios >insiste e a#o"ado, padre de fami ia, po ,tico 4 humanista in" 5s quiere que recemos con todo nuestro ser, con e cuerpo 4 con e a ma Se a e7e as, de un dua ismo asc5tico pe i"roso por a &a"uedad 4 a#andonado a a emoci%n de momento$ 'a su importancia a a postura de cuerpo en a oraci%n menta porque .e rostro es e espe7o de a ma<$ .Cuando nuestra ca#e9a de7a de prestar atenci%n, ocurre un fen%meno parecido con e cuerpo<, o#ser&a Moro: 4 nadie podr+ e&ar e a contraria en os &arios e7emp os que pone hasta descri#ir e estado fina de os que no cuidan ta es deta es diciendo que parecen .una casa ruinosa que amena9a derrum#arse de un momento a otro$ No se piense que Tom+s Moro tan s% o conoci% a ri"ide9 de a preparaci%n asc5tica$ La oraci%n menta durante tiempos determinados es centra en a &ida cristiana, pero Moro insiste en que se ha de re"ar siempre 4 en que se puede re9ar en todas partes$ .(ode importa a d%nde se diri7an nuestros pasos si nuestras ca#e9as est+n puestas en e Se/or$< 'etr+s de a #ri ante a"i idad 4 i#ertad de mo&imiento de "imnasta o de a #ai arina se esconde a repetici%n seria 4 constante de mi e7ercicios tan se&eros como mec+nicos$ Tom+s Moro no o &ida os di&ersos persona7es 4 sus respecti&as partes en a a"on,a de Cristo$ Si"ue a acci%n de cada uno de e os, 4 as, hace muestra tam#i5n de su ta ento dram+tico$ (edro aparece impetuoso, e&ado por un ce o imprudente, pero, se"*n Moro, ta &e9 menos ti#io que os dem+s$ E retrato de )udas, Ap%sto 4 traidor, es di#u7ado so#re e si"nificado terri# e 4 "ra&e de esta ant,tesis, que e e&ar+ tam#i5n a otra- os disc,pu os dormidos 4 e traidor despierto$ (articu ar predi ecci%n muestra e humanista 4 santo in" 5s por e .7o&en ado escente< que si"ui% a Cristo en un mo&imiento eno de audacia 4 escap% poco despu5s tras desprenderse de ien9o con que se cu#r,a$ Ofrecen esas p+"inas un e7emp o de a a"i idad menta 4 de a rica ima"inaci%n 4 penetraci%n moreanas, descu#riendo en e as con senci e9 su &isi%n de hom#re 4 ca#a ero cristiano$ En primer u"ar, Sir Tom+s Moro dice no poder aceptar a opini%n de quienes afirman que ese 7o&en era uno de os Ap%sto es$ Simp emente e es imposi# e ima"inar que un Ap%sto , un hom#re que se"u,a a Cristo de cerca, pudiera ir ma &estido, o e&ando por todo &estido una te a 4 adem+s tan ma su7eta que se e desprendiera de repente$ F a ha# ar de a desnude9 dir+ de San )uan que .era disc,pu o de Cristo, no uno de a secta de os C,nicos<$ (asa a continuaci%n a otro ni&e , porque ese 7o&en de a s+#ana recuerda un principio mora #+sico- ha4 que huir de a ocasi%n de

pecado, es me7or escapar que caer atrapado$ En un sucesi&o ni&e de si"nificaci%n, Moro define e desprendimiento de todas as cosas como condici%n indispensa# e para a &ida &erdaderamente cristiana 4, fina mente, termina e pasa7e ofreciendo e sentido * timo de ese desprendimiento 4 ucha a tra&5s de a ima"en de a serpiente que muda de pie entre os matorra esas, e cristiano, con a resurrecci%n de os muertos, recuperar+ tam#i5n su cuerpo re uciente en p ena 7u&entud de fe icidad eterna$ La fuer9a de esta o#ra, a * tima de Moro, se a"randa para quienes despertamos nuestro primer inter5s por Sir Tom+s Moro a estudiar os diferentes desarro os de humanismo renacentista 4 de a re#e i%n protestante en as primeras d5cadas de si" o CB!$ Si e inter5s por a 5poca e&a a Moro, 5ste a su &e9 es capa9 de eMp icar #uena parte de esa 5poca$ !nmerso estu&o en e a, pero, a mismo tiempo, fue suficientemente sereno 4 ref eMi&o para poder o#ser&ar os hechos con o#7eti&idad 4 perspecti&a$ Su o#ra so#re a historia de Ricardo !!!0@ e ha conse"uido e t,tu o de padre de a historio"raf,a in" esa moderna$ Cio e humanista historiador a tra4ectoria que i#a a di#u7ar en e desarro o de a ci&i i9aci%n europea occidenta a naciente .reforma uterana< 4 asustado, ped,a 4a en 01I2 .no ser profeta<0J$ Moro comprendi% que e uteranismo no era un mo&imiento her5tico como os anteriores, no ataca#a a a !" esia en aspectos parcia es, sino en su misma natura e9aS$ )unto a esto no ha4 que o &idar que Lutero no se presenta#a como here7e, sino como .reformador< de a &ida cristiana 4 ec esi+stica, 4 Moro anhe a#a un aut5ntico renacimiento en a espiritua idad 4 en a informaci%n cristiana de os pue# os$ En aspecto importante de su * tima o#ra est+ constituido por as &arias di"resiones hist%ricas que Moro hace so#re os misterios escondidos en a etra de teMto e&an"5 ico$ Todas e as con&er"en pr+cticamente en una misma cuesti%n centra - a situaci%n de facto de a !" esia 4 a unidad de a !" esia$ Moro est+ contemp ando a Cristo entre"ado por uno de os 'oce 4 condenado a manos de os sacerdotes 4 sumos pont,fices, o que e e&a a su#ra4ar a "ra&edad de a responsa#i idad episcopa $ E sue/o de os Ap%sto es mientras Cristo sufre a"oni9ante da pie a esta eMc amaci%n- Cur non hic contemp entur episcopi somno entiam suam- .G(or qu5 no contemp an os o#ispos en esta escena su propia somno enciaH< F cuando parece que &a a ha# ar de os que se mantienen fie es 4 &i"i antes, pues afirma que no todos duermen, escri#e- .Ta es o#ispos no duermen como (edro, sino que, con (edro despiertos, nie"an a Cristo$< Dra&es 4 duras pa a#ras que no son 7uicio, sino eMpresi%n de do or 4 pena de quien sufr,a en a !" esia$ En a &i"i ia de )udas 4 en e amodorramiento de os disc,pu os &e Moro una ima"en de o que ha ocurrido a o ar"o de a historia$ A ha# ar de instrumento de a traici%n 4 e #eso de )udas, insiste en que Cristo si"ue siendo entre"ado ac > tua mente en manos de os pecadores, porque a i" esia es e Cuerpo de Cristo, 4 todos os fie es cristianos son amados .otros cristos< formando e Cuerpo m,stico$ Su preocupaci%n por a unidad de a !" esia se pone otra &e9 de manifiesto a referirse a a Eucarist,a, sacramento de unidad 4 donde e &erdadero Cuerpo de Cristo es tantas &eces entre"ado 4 ma tratado$ Tam#i5n ha# a de a atenci%n que un cristiano de#e prestar a cuanto ocurre a cristianos de otros pa,ses, aun mu4 distantes, 4 pide que, si no se es puede a4udar de otra manera, sea a menos con a oraci%n$ Su respeto a sacerdocio, 7unto con su do or, pues comprende que a "unos c 5ri"os son causa de af icci%n para a !" esia, se resume en una e ocuente eMc amaci%n- .PQue "rand,simo #ien se har,a a pue# o si esos sacerdotes cam#iaran 4 se hicieran me7oresR< OOOOOOOOOO ;e de referirme por * timo a moti&o de martirio de Santo Tom+s Moro$ D$ T$ Chesterton resumi% su &ida, su o#ra 4 su muerte diciendo que .e me7or ami"o de Renacimiento muri% como e peor enemi"o de a Reforma<IU$ E 0J de a#ri de 0120 era puesto #a7o a custodia de os carce eros o e a Torre de Londres$ Quince meses despu5s, e primer d,a de 7u io de 0121, era condenado a muerte, 4 pocos d,as m+s tarde, en a ma/ana de seis, era decapitado$ 'e c%mo este hom#re &ino a pasar de as m+s a tas a a#an9as 4 honores a si encio 4 so edad de una *"u#re ce da es un proceso de dominio popu ar, #ien conocido 4 con deta e eMp icado en eruditas #io"raf,as$ Ni intentar5 4o hacer otro resumen$ Ciertamente Sir Tom+s Moro, Lord Canci er de !n" aterra, &ino a caer en des"racia, pero Pqu5 deficiente e en"ua7e de diario 4 de a apariencia en estos casos que se a 9an su# imes hacia o heroicoR PQu5 distinta a penetraci%n de esos hom#res a descu#rir a Dracia en a humana des"raciaR 8i iam Roper, esposo de Mar"aret, a hi7a ma4or de Moro, 4 que conoci% con tanto respeto como admi raci%n e car+cter 4 e a ma de su sue"ro, cuenta un hecho que sustancia en su senci e9 e +nimo de que fuera Lord Canci er ante sus * timos meses de prisi%n 4 a"on,a$ L amado a comparecer en Lam#eth, se despidi% Moro de os su4os, pero no quiso que e acompa/aran, como era su costum#re, hasta e em#arcadero: 4 cerrando e posti"o tras de s, se encamin% hacia e r,o: e acompa/a#a Roper con a "unos criados$ Nadie en e #ote se atre&,a a romper e si encio$ A ca#o de un rato 4 de impro&iso, susurr% Sir Thomas a o,do de Roper- Son Roper, ! thanL our Lord the f,e d is Von- .;i7o m,o, do4 "racias a 'ios porque a #ata a est+ "anada<II$ Roper confesar,a no ha#er entendido #ien esas pa a#ras, 4 s% o despu5s comprendi% que e amor de 'ios en Tom+s Moro ha#,a crecido tanto que ha#,a e"ado a conquistar todos os sentimientos 4 ataduras de a carne 4 o tempora $ No eran esas pa a#ras resu tado de en"reimiento de quien se empe/a, testarudo, en mantener a propia opini%n contra os dem+s, sino a certe9a de que sa#i5ndose cercano a su * timo com#ate espera#a que quien e ha#,a dado a f5 de a !" esia e procurar,a tam#i5n un "rado heroico de caridad 4 do or en tiP prue#a$ No ucha#a Moro o#stinado en su concepci%n persona 4 su#7eti&a, sino en defensa 4 amor a a &erdad cat% ica$ No aspira#a a .sa irse con a su4a<, sino .Con a de 'ios<$ 'a#a "racias a 'ios, porque espera#a que Cristo i#a a "anar por 5 , con 5 4 en 5 : 4 e a su &e9 por Cristo, con Cristo 4 en Cristo$ ;e ah, a suerte a"%nica de m+rtir, 4 he aqu,, por tanto, su t,pica tentaci%n hacer a &ictoria su4a 4 no de Cristo, reafirmarse a s, mismo en u"ar de confesar a fe cristiana, confesi%n que es esencia de martirio si &a se ada en san"re$ Tanto os escritos redactados en a Torre como os recuerdos conser&ados por sus primeros #io"r+fos de si" o BC! ha# an

a#undantemente de a ca idad heroica de su fe, de sus con&icciones inte ectua es, de temp e 4 car+cter de su a ma 4 conciencia cristianas$Ta &e9 es preciso recordar que a entre"a de Tom+s Moro no empe9% con su encarce amiento en a#ri de 0123$ Su dedicaci%n se remonta a a/os antes, poco despu5s de triunfo de a Etop,a entre os humanistas europeos$ La faci idad iteraria de esta o#ra, a rique9a de sus ideas, a espontaneidad de a eMpresi%n 4 a ferti idad moreana anuncia#an una madure9 ena de frutos$ Moro, que no ha#,a cump ido os cuarenta a pu# icar a Etop,a, continuar,a sorprendiendo con otras pie9as maestras$ Sin em#ar"o, 4 a partir de 01I2, de7% casi a un ado cua quier otro inter5s iterario para dedicarse, en e corto tiempo de que dispon,a, a a eMposici%n 4 defensa de a fe cat% ica 4 de a unidad de a !" esia, entonces mu4 "ra&emente amena9ada$ Es decir, ha#,a mantenido con su inte i"encia 4 presti"io humanista, con a tinta de su p uma, a fe de siempre muchos a/os antes de i#rar a * tima #ata a con a san"re de su ca#e9a$ Escri#i% a Responsio ad Lutherum por encar"o de Enrique C!!!, honrado entonces como defensorfidei$ Entendi% Moro con profundidad as consecuencias de a re&o uci%n uterana, 4 se dedic% a esa tarea apo o"5tica como cristiano 4 como humanista, porque comprend,a que os principios de a e4 natura 4 de a fe cristiana eran e #a uarte de a ci&i i9aci%n occidenta europea$ !#a a ser precisamente su tempora So#erano quien asestar,a e "o pe fata des"a7ando a su pa,s de resto de a Cristiandad$ Crucia es e momento en a historia, porque sin a separaci%n de !n" aterra e cisma uterano se hu#iera &isto imitado mu4 pro#a# emente a tierras "ermanas 4, as, encerrado, ha#r,a pa idecido 4 aun eMpirado$ .Si !n" aterra no se hu #iera separado, a Reforma ha#r,a fracasado 4 nuestra ci&i i9aci%n ser,a ho4 una unidad cristiana<I3$ (ero os hechos, hechos son, 4 m+s que detenerse en a de#i idad ato ondrada de Enrique C!!!, interesa ho4 d,a su#ra4ar a eMtraordinaria serenidad 4 c aridad menta que mantu&o Tom+s Moro$ Su conciencia esta#a #ien formada, su fe era ra9ona# e 4 su contenido ha#,a co nocido ar"as horas de ref eMi%n 4 de estudio$ E si encio de Moro en aque os quince meses de pri&aci%n es su ma4or "esto de e ocuencia$ No muri% por defender una simp e opini%n de su ca#e9a ni por un capricho de su conciencia, sino por sa &a"uardar a ca#e9a 4 a conciencia en a &erdad o#7eti&a re&e ada$ 'e ah, que &ea 4o en e deta e de a c emencia de Enrique$ Moro, como traidor, de#er,a ser arrastrado, co "ado 4 descuarti9ado toda&,a &i&o un s,m#o o que su#ra4a a rea idad de os hechos$ A Moro se e cort% a ca#e9a porque e a era o que sus enemi"os no pudieron conquistar en 5 $ Moro muri% por una &erdad o en testimonio de una &erdad que en su 5poca ha#,a sido puesta en pe i"ro o era a menos confusa por muchas ra9ones que aqu, no &ienen a caso$ Tom+s Moro estudi% a cuesti%n con o#7eti&idad 4 se ase"ur% concien9udamente en a &erdad- a autoridad de os Romanos (ont,fices en materias de fe 4 mora cristiana$ Moro era un inte ectua , una fi"ura cum#re de humanismo renacentista europeo, admirado por Erasmo, Ci&es 4 6ud5, que compro#% por encima de as dificu tades de su 5poca que . a Ra9%n 4 Roma &an 7untas<, como o pondr,a D$ T$ Chesterton en un #re&e ensa4o$ La consecuencia de ta &erdad fue oponerse a a "o monstruoso, a sa#er, que un so#erano tempora andu&iera con dos ca#e9as, dictando a su anto7o a norma 4 a e4 en o espiritua 4 eterno$ Esta es una &erdad tan c ara 4 tan #ien documentada en a &ida 4 o#ra de Santo Tom+s Moro que s% o a i"norancia, 4 m+s eMactamente e pre7uicio de si" os, pude o &idar o no apreciar$ (ara e historiador de si" o BC! es un hecho 4 as, de#e constatar o$ Los escritos que Moro compuso en a Torre son particu armente uminosos en ese punto, 4 su * tima o#ra so#re a a"on,a de Cristo .dice me7or que cua quier otra cosa e moti&o de su martirio<I1$ Se repite que Moro muri% por sa &ar a inte"ridad de uno mismo testificada en 7uramento, o por a i#ertad de as conciencias frente a estado autoritario, o por a supremac,a papa $ .(ero en * tima instancia >escri#e e profesor C arence ;$ Mi er en a introducci%n a a edici%n cr,tica de 'e Tristitia Christi>, Moro no muri% por nin"*n principio o idea o tradici%n, ni siquiera doctrina, sino por una persona, por Cristo$ Como 6o t hace decir a Moro en a o#ra de teatro- 8e $$$ fina 4 it isnt=t a matter of reason: fina 4 it is a matter of o&e$ F si para Moro ese amor era amor a a !" esia, o era so amente en a medida en que a !" esia est+ formada por personas cristianas en as que Cristo est+ presente 4 que constitu4en e Cuerpo m,stico de Cristo<I@$ Que Tom+s Moro muri% por amor a Cristo es a "o e&idente: pero nunca me ha "ustado de todo a frase de 6o t en su conocida o#ra de teatro so#re e Canci er (que Mi er cita) ni a afirmaci%n (suscepti# e de ser ma comprendida) de que Moro no muri% por nin"*n .principio o idea o tradici%n, ni siquiera doctrina<$ Moro muri% por Cristo, no ha4 duda: 4 fue su amor a Cristo e que e mantu&o fie hasta e fina (ero, a mismo tiempo, no muri% .por amor a Cristo< in a#s tracto, pues nadie e eMi"i% rene"ar de ese amor su4o persona $ Ni tampoco fue e moti&o de su martirio a humanidad de Cristo o su di&inidad o su presencia rea en a Eucarist,a: muri% por aceptar 4 defender a supremac,a espiritua de Romano (ont,fice, es decir, por una idea ense/ada por Cristo, por una idea, principio, tradici%n 4 doctrina mantenida desde siempre en c seno de a !" esia Cat% ica, como 5 mismo ha#,a mostrado 4 defendido tantas otras &eces en sus o#ras con su p uma$ Le sosten,a e amor persona a Cristo, pero muri% por una &erdad, a mismo tiempo particu ar 4 uni&ersa , como aceptar+ cua quiera que sepa a "o de Teo o",a (4 es mu4 cierto, como ha dicho a "*n historiador, que sin sa#er Teo o",a no se puede entender e si" o BC!)$ Tom+s Moro ama#a a Cristo 4 comprendi% que ne"ar aque a &erdad o punto doctrina equi&a ,a a rene"ar de Cristo$ Quien ten"a duda, ea una composici%n de Moro titu ada Quod pro fide mors fu"ienda non est$IJ E peso de su car+cter, de su honestidad, de su formaci%n 7ur,dica 4 sus quince meses en prisi%n es a#rumador en o que respecta a sus ra9ones defendiendo ta &erdad cat% ica$ La conducta de Moro en a confusi%n de aque as primeras d5cadas de M&i disipa muchos interro"antes$ .Se dan circunstancias en as que un hom#re puede perder a ca#e9a 4 aun as, no sufrir da/o a "uno: por e contrario, en u"ar de da/o, "anar un #ien inestima# e de manos de 'ios<I?$ (ocos como Moro han puesto a descu#ierto con su muerte que e amor a Cristo no es .irra9ona# e< ni mero asunto sentimenta $ Su fe fue tan so#renatura como ra9ona# e 4 i#re, 4 este punto #ri a, precisamente, en su * tima o#ra de prisi%n$ A comentar, por e7emp o, e pasa7e en que (edro amput% una ore7a de Ma co, e humanista 4 santo in" 5s insiste en que Ma eo es fi"ura de a ra9%n humana .que de#e "o#ernar en e hom#re como un re4, 4 &erdaderamente reina cuando se su7eta a s, misma en e o#sequio de a fe 4 sir&e a 'ios$ F ser&ir a 'ios es reinar<IA$ The fie ds in Von$ .La #ata a est+ "anada$< ;i aire 6e oc escri#i% que a tarea de cua quiera que se interese por Tom+s Moro de#e ser .entender c%mo era por dentro, qu5 tipo de

&ictoria fue a que "an% 4 c%mo o que 5 era 4 a &ictoria que "an% eMp ican a 5poca<2U$ Ocurre adem+s, en e caso de Tom+s Moro, que su fi"ura, su &ida 4 su muerte se resisten a no ser m+s que materia de estudio erudito$ Moro no s% o eMp ica #uena parte de cuanto ocurri% en aque as d5cadas de BC!, tan decisi&as en a historia$ Su e7emp o si"ue siendo para e &erdadero conocedor moreano a "o m+s &ita que a erudici%n, puesto que es e fin de e a: 4 sin duda m+s importante, 4a que e e7emp o de Moro ata/e a aque as decisiones tempora es que hacen posi# e a con&i&encia en a tierra mientras te7en si enciosas e destino supratempora 4 eterno$ Conocer 4 aun mo&erse a "usto entre os #+rtu os de a historia (tantas &eces anti"Nedades eMquisitas) sin pretender rea mente tomar en serio as cosas serias de a historia, ser,a una imitaci%n mu4 triste 4 +rida$ E hu manismo moreano, a menos, no entend,a as, e tra#a7o inte ectua ni a in&esti"aci%n o a erudici%n$ 'e cua quier modo, a fama de Santo Tom+s Moro si"ue creciendo, 4 en estas * timas d5cadas e inter5s 4 a atracci%n casi ma"n5tica hacia e hom#re 4 su 5poca, tanto en e terreno popu ar como en e acad5mico 4 erudito, a can9an proporciones que con&ierten en rea idad unas &ie7as pa a#ras de D$ T$ Chesterton, m+s profundas de o que su primera ectura pudiera dar a entender- .(uede que &en"a a ser e m+s "rande de os in" eses, o, a menos, e m+s "rande de os caracteres hist%ricos en a historia in" esa, porque fue, por encima de cua quier otra cosa, hist%rico$< La a"on,a de Cristo es e testamento de Tom+s Moro como humanista 4 como cristiano, como hom#re ea 4 santo en medio de todos os afanes no# es de mundo, inc uso en a tur#u encia de poder 4 de a po ,tica$ En sus p+"inas se manifiesta a ener",a &iri de su &ida cristiana 7unto con a a"i idad de su formaci%n cu tura 4 iteraria, su a ma po5tica, su afici%n por e estudio dram+tico de os caracteres, a contemp aci%n so#re e f uir de os sucesos en a historia de os hom#res$ Testamento, en fin, admira# e de su fe cat% ica, tan so #renatura 4 heroica como ra9ona# e 4 i#re, de su firme esperan9a 4 de su ardiente caridad$ Sus propias pa a#ras a comentar a audacia de 7o&en ado escente si"uiendo a Cristo, 4 as, de at+ndose, #ien podr,an repetirse como resumen de esta hermosa, afecti&a 4 seria contemp aci%n de Cristo a"oni9ante- Sed quam diffici e est dissimu are quum amesR .Cuando se ama, Pqu5 di f,ci es disimu ar oR ALCARO 'E S!LCA$

I. SOBRE LA TRISTEZA, AFLICCIN, MIEDO Y ORACIN DE CRISTO ANTES DE SER CAPTURADO (MT 26, MC 14, LC 22, LO 18) O !"#$% & '( )#*#"!"#$% "(% C #+)( .F dicho e himno de acci%n de "racias, sa ieron hacia e monte de os O i&os<=$ Aunque ha#,a ha# ado de tantas cosas santas durante a cena con sus Ap%sto es, sin em#ar"o, 4 a punto de marchar, quiso aca#ar a con una acci%n de "racias$ PAhR, qu5 poco nos parecemos a Cristo aunque e&emos su nom#re 4 nos amemos cristianos$ Nuestra con&ersaci%n en as comidas no s% o es tonta 4 superficia (inc uso por esta ne" i"encia ad&irti% Cristo que de#eremos rendir cuenta), sino que a menudo es tam#i5n perniciosa, 4 una &e9 enos de comida 4 #e#ida de7amos a mesa sin acordarnos de 'ios 4 sin dar e "racias por os #ienes que nos ha otor"ado$ En hom#re sa#io 4 piadoso, que fue e"re"io in&esti"ador de os temas sa"rados 4 ar9o#ispo de 6ur"osO, da a "unos ar"umentos con&incentes para mostrar que e himno que Cristo recit% con os Ap%sto es consist,a en aque os seis sa mos que os he#reos aman e ."ran a e u4a<, es decir, e sa mo 00I 4 os cinco restantes$ Es una costum#re antiqu,sima que han se"uido para dar "racias en a fiesta de (ascua 4 en otras fiestas importantes$ !nc uso en nuestros d,as si"uen usando este himno para as mismas fiestas$ (or o que se refiere a os cristianos, aunque so ,amos decir diferentes himnos de #endici%n 4 acci%n de "racias se"*n as 5pocas de a/o, cada uno apropiado a su 5poca, ahora hemos permitido que casi todos est5n en desuso$ Nos quedamos tan contentos diciendo dos o tres pa a#re7as, cua es quiera que sean, e inc uso 5sas as susurramos descuidadamente 4 #oste9ando con indo encia$ Sa ieron hacia e monte de os O i&os, 4 no a a cama$ E profeta dec,a- .En mitad de a noche me e&ant5 para rendirte homena7e<I, pero Cristo ni siquiera se rec in% so#re e echo$ O7a + pudi5ramos nosotros, por o menos, ap icarnos con &erdad este otro teMto- .Me acord5 de ti cuando descansa#a so#re mi cama<$ F no era e tiempo &eranie"o cuando Cristo, despu5s de cenar, se diri"i% hacia e monte$ (orque no de#,a ocurrir todo esto mucho m+s tarde de equinocio de in&ierno, 4 aque a noche hu#o de ser fr,a, como muestra a circunstancia de que os ser&idores se ca enta#an 7unto a as #rasas en e patio de sumo pont,fice$ Ni tampoco era 5sta a primera &e9 que Cristo hac,a ta cosa, como c aramente atesti"ua e e&an"e ista a escri#ir secundum consuetudinem, .se"*n su costum#re<3$ Su#i% a una monta/a para re9ar, si"nificando as, que, a disponernos a hacer oraci%n, hemos de e e&ar nuestras mentes de tumu to de as cosas tempora es hacia a contemp aci%n de as di&inas$ E mismo monte de os O i&os tampoco carece de misterio, p antado como esta#a con o i&os$ La rama de o i&o era "enera mente emp eada como s,m#o o de pa9, aque a que Cristo &ino a esta# ecer de nue&o entre 'ios 4 e hom#re despu5s de tan ar"a separaci%n$ E aceite que se eMtrae de o i&o representa a unci%n de Esp,ritu- Cristo &ino 4 &o &i% a su (adre con e prop%sito de en&iar e Esp,ritu Santo so#re os disc,pu os, de ta modo que su unci%n pudiera ense/ar es todo aque o que no hu#ieran podido so#re e&ar si se o hu#iera dicho antes$ .March% a a otra parte de torrente Cedr%n, a un huerto amado Detseman,<$ Corre e Cedr%n entre a ciudad de )erusa 5n 4 e monte de os O i&os, 4 e &oca# o .Cedr%n< si"nifica en en"ua he#rea .triste9a<, mientras que .Detseman,< quiere decir .&a e mu4 f5rti < 4 tam#i5n .&a e de o i&os<$ No se ha de pensar que es simp e casua idad e hecho de que os e&an"e ios recordaran con tanto cuidado estos nom#res$ 'e o contrario, hu#ieran considerado suficiente indicar que fue a monte de os O i&os, a no ser que 'ios hu#iera escondido #a7o estos nom#res a "unos misteriosos si"nificados que hom#res estudiosos, con a a4uda de Esp,ritu Santo, intentar,an descu#rir, por e simp e hecho de ser mencionados$ 'ado que ni una s, a#a puede considerarse &ana o superf ua en un escrito inspirado por e Esp,ritu Santo mientras os Ap%sto es escri#,an, 4 dado e hecho de que ni siquiera un p+7aro cae a tierra fuera de orden querido por 'ios, me es imposi# e pensar que os e&an"e istas mencionaran estos nom#res de manera fortuita, o #ien que os 7ud,os os asi"naran a u"ares (cua quiera que fuese su intenci%n a hacer o) sin un p an escondido de Esp,ritu Santo, que "uard% en ta es nom#res un dep%sito de misterios para que fueran desenterrados m+s ade ante$ .Cedr%n< si"nifica tanto .triste9a< como .ne"rura u oscuridad<, 4 da nom#re no s% o a torrente mencionado por os e&an"e istas, sino tam#i5n >como consta con c aridad> a &a e por e que corre e torrente 4 que separa a Detseman, de a ciudad$ As,, todos estos nom#res e&ocan a a memoria (a no ser que nos o impida &er nuestra somno encia) a rea idad de que mientras estamos distantes de Se/or, como dice e Ap%sto @, 4 antes de e"ar a monte fruct,fero de os O i&os 4 a a a"rada# e finca de Detseman, >cu4o aspecto no es triste 4 +spero, sino f5rti en toda c ase de a e"r,as>, de#emos cru9ar e &a e 4 a corriente de Cedr%n$ En &a e de +"rimas 4 un torrente de triste9a, en cu4as a"uas puedan impiarse a suciedad 4 ne"rura de nuestros pecados$ Mas, si cansados 4 a#rumados con do or 4 anto intentamos per&ersamente cam#iar este mundo, este u"ar de tra#a7o 4 de sacrificio, en puerto de fr,&o o descanso: si #uscamos e para,so en a tierra, entonces nos apartamos 4 huimos para siempre de a &erdadera fe icidad, 4 #uscaremos a penitencia cuando 4a es demasiado tarde, 4 nos &eremos adem+s en&ue tos en tri#u aciones into era# es e intermina# es$ Esta es a ecci%n sa uda# e de a que estos nom#res nos ad&ierten, tan oportunamente esco"idos est+n$ F como as pa a#ras de a Sa"rada Escritura no est+n atadas a un so o sentido, sino car"adas con otros misterio sos, estos nom#res de u"ares armoni9an #ien con a historia de a (asi%n de Cristo$ (arece como si s% o por esta ra9%n a eterna pro&idencia de 'ios se hu#iera cuidado de que esos u"ares reci#ieran ta es nom#res, que ser,an, si" os despu5s, se/a es anunciadoras de su (asi%n$ E que .Cedr%n< si"nifique .enne"recido<, Gno parece querer recordar aque a predicci%n de profeta so#re Cristo, anunciando que entrar,a en su " oria por un sup icio i"nominioso, 4 que quedar,a desconocido por as contusiones 4 os cardena es, a san"re, os escupita7os 4 a suciedad hasta ta "rado que .no ha4 forma ni #e e9a en su rostro<HJ$ F que e nom#re de torrente que cru9% no en &ano si"nifica .triste< es a "o que e mismo Cristo atesti"u% a decir- .Mi a ma est+

triste con triste9a de muerte$< .F e si"uieron tam#i5n sus disc,pu os<, es decir, os once que ha#,an quedado con W $ E dia# o ha#,a entrado en e otro Ap%sto despu5s de cenar, 4 afuera tam#i5n 5ste march%, mas no para se"uir como disc,pu o a maestro, sino para perse"uir e, como un traidor$ 6ien se cump ,an en 5 aque as pa a#ras de Cristo- .E que no est+ conmi"o est+ en contra de m,<?$ En contra de Cristo ciertamente esta#a porque en ese mismo momento trama#a insidias para atrapar e, mientras e resto de os disc,pu os e se"u,an para re9ar$ Si"amos nosotros a Cristo 4 sup iquemos a (adre con W $ No imitemos a conducta de )udas, a#andonando a Cristo despu5s de ha#er participado de sus fa&ores 4 ha#er cenado esp 5ndidamente con W , para que no cai"a so#re nosotros aque a profec,a- .Si &e,as a adr%n te i#as con 5 <A$ .)udas, que e entre"a#a, conoc,a #ien e sitio porque so ,a )es*s retirarse muchas &eces a 5 con sus disc,pu os<=X$ Ena &e9 m+s os e&an"e istas apro&echan a ocasi%n >a mencionar a traidor> para su#ra4ar, 4 as, "ra#ar en nosotros, aque a santa costum#re de Cristo de retirarse con sus disc,pu os para hacer oraci%n$ Si hu#iera ido a , *nicamente a "unas &eces 4 no frecuentemente, no hu#iera estado e traidor tan se"uro como esta#a de encontrar a , a Se/or, hasta e punto de e&ar a os ser&idores de sumo sacerdote 4 a a cohorte de so dados romanos, como si todo se hu#iera acordado de antemano$ Caso de que hu#ieran &isto que no esta#a todo pre&isto, hu#ieran 7u9"ado que )udas se #ur a#a de e os, 4 no e ha#r,an de7ado marchar impune$ F 4o me pre"unto- Gd%nde est+n esos que se creen "randes hom#res 4 se " or,an de s, mismos como si hicieran a "o eMtraordinario cuando, en as &i"i ias de a "unas fiestas importantes, pro on"an un poco m+s a oraci%n en a noche o se e&antan temprano para a oraci%n de a ma/anaH Cristo, nuestro Sa &ador, ten,a como costum#re pasar noches enteras en oraci%n, sin dormir$ G'%nde est+n os que e ama#an " ot%n porque no recha9a#a a in&itaci%n a os #anquetes de os pu# icanos ni desprecia#a a os pecadoresH G'%nde est+n aque os que 7u9"ando su mora con ri"ide9 farisaica no a considera#an me7or que a mora de a chusmaH Mientras tristes 4 amar"ados re9a#an os hip%critas en as esquinas de as p a9as para ser &istos por os hom #res, W , apaci# e 4 ama# e, a mor9a#a con pecadores para a4udar es a cam#iar sus &idas$ F, adem+s, so ,a pasar a noche re9ando a descu#ierto, #a7o e cie o, mientras e fariseo hip%crita ronca#a a pierna sue ta en a # andura de su echo$ PO7a + aque os de nosotros que, esc a&i9ados en ta forma por a pere9a no podemos imitar este e7emp o de nuestro Sa &ador, tu&i5ramos, por o menos, e deseo de traer a a memoria >precisamente mientras nos damos a &ue ta en a cama medio dormidos> estas sus noches enteras en oraci%nR O7a + apro&ech+ramos esos momentos mientras esperamos a sue/o para dar "racias a 'ios, para pedir e m+s "racias 4 para condenar nuestra apat,a 4 pere9a$ Esto4 se"uro de que si hici5ramos e prop%sito de adquirir e h+#ito e intentar o aunque s% o fuera un poco, pero con constancia, en #re&e tiempo nos conceder,a 'ios dar un "ran paso 4 aumentar e fruto$ L! !%,-+)#! ./ C #+)( !%)/ 0! '-/ )/ .F di7o a os disc,pu os- Sentaos aqu, mientras 4o &o4 m+s a + 4 ha"o oraci%n$ F e&+ndose consi"o a (edro 4 a os dos hi7os de Ye#edeo, empe9% a entristecerse 4 a an"ustiarse$ F es di7o entonces- Mi a ma est+ triste hasta a muerte$ A"uardad aqu, 4 &e ad conmi"o<00$ 'espu5s de mandar a os otros ocho Ap%sto es que se quedaran sentados en un u"ar, W si"ui% m+s a +, e&ando consi"o a (edro, a )uan 4 a su hermano Santia"o, a os que siempre distin"ui% de resto por una ma4or intimidad$ Aunque no hu#iera tenido otro moti&o para hacer o que e ha#er o querido as,, nadie tendr,a ra9%n para a en&idia por causa de su #ondad$ (ero ten,a moti&os para comportarse de esta manera, 4 os de#i% de tener presentes$ 'estaca#a (edro por e ce o de su fe, 4 )uan por su &ir"inidad, 4 e hermano de 5ste, Santia"o, ser,a e primero entre e os en padecer martirio por e nom#re de Cristo$ Estos eran, adem+s, os tres Ap%sto es a os que se es ha#,a concedido contemp ar su cuerpo " orioso$ Era, por tanto, ra9ona# e que estu&ieran mu4 pr%Mimos a W , en a a"on,a pre&ia a su (asi%n, os mismos que ha#,an sido admitidos a tan mara&i osa &isi%n, 4 a quienes W ha#,a recreado con un deste o de a c aridad eterna porque con&en,a que fueran fuertes 4 firmes$ A&an9% Cristo unos pasos 4, de repente, sinti% en su cuerpo un ataque tan amar"o 4 a"udo de triste9a 4 de do or, de miedo 4 pesadum#re, que, aunque estu&ieran otros 7unto a W , e e&% a eMc amar inmediatamente pa a#ras que indican #ien a an"ustia que oprim,a su cora9%n- .Triste est+ mi a ma hasta a muerte$< Ena mo e a#rumadora de pesares empe9% a ocupar e cuerpo #endito 4 7o&en de Sa &ador$ Sent,a que a prue#a era ahora 4a a "o inminente 4 que esta#a a punto de &o carse so#re W - e infie 4 a e&oso traidor, os enemi"os enconados, as cuerdas 4 as cadenas, as ca umnias, as # asfemias, as fa sas acusaciones, as espinas 4 os "o pes, os c a&os 4 a cru9, as torturas horri# es pro on"adas durante horas$ So#re todo esto e a#ruma#a 4 do ,a e espanto de os disc,pu os, a perdici%n de os 7ud,os, e inc uso e fin des"raciado de hom#re que p5rfidamente e traiciona#a$ A/ad,a adem+s e inefa# e do or de su Madre querid,sima$ (esares 4 su frimientos se re&o &,an como un tor#e ino tempestuoso en su cora9%n ama#i ,simo 4 o inunda#an como as a"uas de oc5ano rompen sin piedad a tra&5s de os diques destro9ados$ A "uno podr+ qui9+ asom#rarse, 4 se pre"untar+ c%mo es posi# e que nuestro sa &ador )esucristo, siendo &erdaderamente 'ios, i"ua a su (adre Todopoderoso, sintiera triste9a, do or 4 pesadum#re$ No hu#iera podido padecer todo esto si siendo como era 'ios, o hu#iera sido de ta manera que no fuese a mismo tiempo hom#re &erdadero$ Ahora #ien, como no era menos &erdadero hom#re que era &erdaderamente 'ios, no &eo ra9%n para sorprendernos de que, a ser hom#re de &erdad, participara de os afectos 4 pasiones natura es de os hom#res (afectos 4 pasiones, por supuesto, ausentes en todo de ma o de cu pa)$ 'e i"ua modo, por ser 'ios, hac,a portentosos mi a"ros$ Si nos asom#ra que Cristo sintiera miedo, cansancio 4 pena, dado que era 'ios, Gpor qu5 no nos sorprende tanto e que sintiera ham#re, sed 4 sue/oH GNo era menos &erdadero 'ios por todo estoZH Ta &e9, se podr,a o#7etar- .Est+ #ien$ Fa no me causa eMtra/e9a que eMperimentara esas emociones 4 estados de +nimo, pero no puedo eMp icarme e que deseara tener as de hecho$ (orque W mismo ense/% a os disc,pu os a no tener miedo a aque os que pueden matar e cuerpo 4 4a no pueden hacer nada m+s$ GC%mo es posi# e que ahora ten"a

tanto miedo de esos hom#res 4, especia mente, si se tiene en cuenta que nada sufrir,a su cuerpo si W no o permitieraH Consta, adem+s, que sus m+rtires corr,an hacia a muerte prestos 4 a e"res, mostr+ndose superiores a tiranos 4 torturadores, 4 casi insu t+ndo es$ Si esto fue as, con os m+rtires de Cristo, Gc%mo no ha de parecer eMtra/o que e mismo Cristo se enara de terror 4 pa&or, 4 se entristeciera a medida que se acerca#a e sufrimientoH GNo es acaso Cristo e primero 4 e mode o e7emp ar de os m+rtires todosH Fa que tanto e "usta#a primero hacer 4 ue"o ense/ar, hu#iera sido m+s %"ico ha#er asentado en esos momentos un #uen e7emp o para que otros aprendieran de W a sufrir "ustosos a muerte por causa de a &erdad$ F tam#i5n para que os que m+s tarde morir,an por a fe con duda 4 miedo no eMcusaran su co#ard,a ima"inando que si"uen a Cristo, cuando en rea idad su re uctancia puede descora9onar a otros que &ean su temor 4 triste9a, re#a7ando as, a " oria de su causa$< Estos 4 otros que ta es o#7eciones ponen no aciertan a &er todos os aspectos de a cuesti%n, ni se dan cuenta de o que Cristo quer,a decir a prohi#ir a sus disc,pu os que tu&ieran miedo a a muerte$ No quiso que sus disc,pu os no recha9aran nunca a muerte, sino, m+s #ien, que nunca hu4eran por miedo de aque a muerte .tempora <, que no durar+ mucho, para ir a caer, a rene"ar de a fe, en a muerte eterna$ Quer,a que os cristianos fuesen so dados fuertes 4 prudentes, no tontos e insensatos$ E hom#re fuerte a"uanta 4 resiste os "o pes, e insensato ni os siente siquiera$ S% o un oco no teme as heridas, mientras que e prudente no permite que e miedo a sufrimiento e separe 7am+s de una conducta no# e 4 santa$ Ser,a escapar de unos do ores de poca monta para ir a caer en otros mucho m+s do orosos 4 amar"os$ Cuando un m5dico se &e o# i"ado a amputar un miem#ro o cauteri9ar una parte de cuerpo, anima a enfermo a que soporte e do or, pero nunca intenta persuadir e de que no sentir+ nin"una an"ustia 4 miedo ante e do or que e corte o a quemadura causen$ Admite que ser+ penoso, pero sa#e #ien que e do or ser+ superado por e "o9o de recuperar a sa ud 4 e&itar do > ores m+s atroces$ Aunque Cristo nuestro Sa &ador nos manda to erar a muerte, si no puede ser e&itada, antes que separarnos de W por miedo a a muerte (4 esto ocurre cuando ne"amos p*# icamente nuestra fe), sin em#ar"o, est+ tan e7os de mandarnos hacer &io encia a nuestra natura e9a (como ser,a e caso si no hu#i5ramos de temer en a#so uto a muerte), que inc uso nos de7a a i#ertad de escapar si es posi# e de sup icio, siempre que esto no repercuta en da/o de su causa$ .Si os persi"uen en una ciudad dice>, huid a otra<$ Esta indu "encia 4 cauto conse7o de prudente maestro fue se"uido por os Ap%sto es 4 por casi todos os "randes m+rtires en os si" os posteriores$ Es dif,ci encontrar uno que no usara este permiso en un momento u otro para sa &ar a &ida 4 pro on"ar a, con "ran pro&echo para s, 4 para otros muchos, hasta que se aproMimara e tiempo oportuno se"*n a ocu ta pro&idencia de 'ios$ ;a4 tam#i5n &a erosos campeones que tomaron a iniciati&a profesando p*# icamente su fe cristiana aunque nadie se o eMi"iera: e inc uso e"aron a eMponerse 4 ofrecerse a morir aunque tampoco nadie es for9ara$ As, o quiere 'ios que aumenta su " oria, unas &eces, ocu tando as rique9as de a fe para que quienes traman contra os cre4entes piquen e an9ue o: 4 otras, haciendo ostentaci%n de esos tesoros de ta modo que sus crue es perse"uidores se irriten 4 eMasperen a &er sus esperan9as frustradas, 4 comprue#en con ra#ia que toda su ferocidad es incapa9 de superar 4 &encer a quienes "ustosamente a&an9an hacia e martirio$ Sin em#ar"o, 'ios misericordioso no nos manda trepar a tan empinada 4 ardua cum#re de a forta e9a: as, que nadie de#e apresurarse precipitadamente hasta ta punto que no pueda &o &er so#re sus pasos poco a poco, poni5ndose en pe i"ro de estre arse de ca#e9a en e a#ismo si no puede a can9ar a cum#re$ Quienes son amados por 'ios para esto, que uchen por conse"uir o que 'ios quiere 4 reinar+n &encedores$ Mantiene ocu tos os tiempos 4 as causas de as cosas, 4 cuando e"a e momento oportuno saca a a u9 e arcano tesoro de su sa#idur,a que penetra todo con forta e9a 4 dispone todo con sua&idad$ (or consi"uiente, si a "uien es e&ado hasta aque punto en que de#e tomar una decisi%n entre sufrir tormento o rene"ar de 'ios, no ha de dudar que est+ en medio de esa an"ustia porque 'ios o quiere$ Tiene de este modo e moti&o m+s "rande para esperar de 'ios o me7or- o #ien 'ios e i#rar+ de este com#ate, o #ien e a4udar+ en a ucha, 4 e har+ &encer para coronar o como triunfador$ (orque .fie es 'ios que no permitir+ se+is tentados so#re &uestras fuer9as, sino que de a misma prue#a os har+ sacar pro&echo para que pod+is sosteneros<$ Si enfrentado en ucha cuerpo a cuerpo con e dia# o, pr,ncipe de este mundo, 4 con sus secuaces, no ha4 modo posi# e de escapar sin ofender a 'ios, ta hom#re >en mi opini%n> de#e desechar todo miedo: 4o e mandar,a descansar tranqui o eno de esperan9a 4 de confian9a, .porque disminuir+ a forta e9a de quien desconf,e en e d,a de a tri#u aci%n<03$ (ero e miedo 4 a ansiedad antes de com#ate no son reprensi# es, en a medida en que a ra9%n no de7e de uchar en su contra, 4 a ucha en s, misma no sea crimina ni pecaminosa$ No s% o no es e miedo reprensi# e, sino a con trario, inmensa 4 eMce ente oportunidad para merecer$ GO acaso ima"inas t* que aque os santos m+rtires que derramaron su san"re por a fe no tu&ieron 7am+s miedo a os sup icios 4 a a muerteH No me hace fa ta e a#orar todo un cat+ o"o de m+rtires- para m, e e7em > p o de (a# o &a e por mi $ Si en a "uerra contra os fi isteos 'a&id &a ,a por die9 mi , no ca#e duda de que podemos considerar a (a# o como si &a iera por die9 mi so dados en a #ata a por a fe contra os perse"uidores infie es$ (a# o, fort,simo entre os at etas de a fe, en quien a esperan9a 4 e amor a Cristo ha#,an crecido tanto que no duda#a en a#so uto de su premio en e cie o, fue quien di7o- .;e uchado con &a or, he conc uido a carrera, 4 ahora una corona de 7usticia me est+ reser&ada<01$ Tan ardiente era e deseo que e e&% a escri#ir- .Mi &i&ir es Cristo, 4 morir, una "anancia<0@$ F tam#i5n- .Anhe o &erme i#re de as ataduras de cuerpo 4 estar con Cristo<0J$ Sin em#ar"o, 4 7unto a todo esto, ese mismo (a# o no s% o procur% escapar con "ran ha#i idad, 4 "racias a tri#uno, de as insidias de os 7ud,os, sino que tam#i5n se i#r% de a c+rce dec arando 4 haciendo &a er su ciudadan,a romana: e udi% a crue dad de os 7ud,os ape ando a C5sar, 4 escap% de as manos sacr, e"as de re4 Aretas de7+ndose des i9ar por a mura a metido en una cesta$ A "uien podr,a decir que (a# o contemp a#a en esas ocasiones e fruto que m+s tarde ha#,a de sem#rar con sus o#ras, 4 que adem+s, en ta es circunstancias, 7am+s e asust% e miedo a a muerte$ Le concedo amp iamente e primer punto, pero no me a&enturar,a a afirmar estrictamente e se"undo$ Que e &a eroso cora9%n de Ap%sto no era impermea# e a miedo es a "o que 5 mismo admite cuando escri#e a os corintios- .As,

que hu#imos e"ado a Macedonia, nuestra carne no tu&o descanso a "uno, sino que sufri% toda suerte de tri#u aciones, uchas por fuera, temores por dentro<0?$ F escri#,a en otro u"ar a os mismos- .Estu&e entre &osotros en a de#i idad, en mucho miedo 4 temor0A=$ F de nue&o- .(ues no queremos, hermanos, que i"nor5is as tri#u aciones que padecimos en Asia, 4a que e peso que hu#imos de e&ar supera#a toda medida, m+s a + de nuestras fuer9as, hasta ta punto que e mismo hecho de &i&ir nos era un fastidio<IU$ GNo escuchas en estos pasa7es, 4 de a #oca de mismo (a# o, su miedo, su estremecimiento, su cansancio, m+s insoporta# e que a misma muerte, hasta ta punto que nos recuerda a a"on,a de Cristo 4 presenta una ima"en de e aH Nie"a ahora si puedes que os m+rtires santos de Cristo sintieron miedo ante una muerte espantosa$ Nin"*n temor, sin em#ar"o, por "rande que fuera, pudo detener a (a# o en sus p anes para eMtender a fe: tampoco pudieron os conse7os de os disc,pu os disuadir e para que no &ia7ara a )erusa 5n (&ia7e a que se sent,a impu sado por e Esp,ritu de 'ios), inc uso aunque e profeta A"a#o e ha#,a predicho que as cadenas 4 otros pe i"ros e a"uarda#an a ,$ E miedo a a muerte o a os tormentos nada tiene de cu pa, sino m+s #ien de pena- es una af icci%n de as que Cristo &ino a padecer 4 no a escapar$ Ni se ha de amar co#ard,a a miedo 4 horror ante os sup icios$ Sin em#ar"o, huir por miedo a a tortura o a a misma muerte en una situaci%n en a que es necesario uchar, o tam#i5n, a#andonar toda esperan9a de &ictoria 4 entre"arse a enemi"o, esto, sin duda, es un crimen "ra&e en a discip ina mi itar$ (or o dem+s, no importa cu+n per> tur#ado 4 estremecido por e miedo est5 e +nimo de un so dado: si a pesar de todo a&an9a cuando o manda e capit+n, 4 marcha 4 ucha 4 &ence a enemi"o, nin"*n moti&o tiene para temer que aque su primer miedo pueda disminuir e premio$ 'e hecho, de#er,a reci#ir inc uso ma4or a a#an9a, puesto que hu#o de superar no s% o a e75rcito enemi"o, sino tam#i5n su propio temor: 4 esto * timo, con frecuencia, es m+s dif,ci de &encer que e mismo enemi"o$ L! 1-'!%#.!. ./ C #+)( (or o que se refiere a Cristo nuestro Sa &ador, o que ocurri% poco despu5s muestra qu5 e7os esta#a de de7arse arrastrar por a triste9a, e miedo o e cansancio, 4 no o#edecer e mandato de su (adre, e&ando con &a ent,a a su t5rmino todo o que antes temiera con miedo pro&echoso 4 prudente$ (or m+s de una ra9%n quiso Cristo padecer miedo 4 triste9a, tedio 4 pena$ 'i"o que quiso, i#remente, no que fue for9ado, porque Gqui5n puede for9ar a 'iosH W mismo dispuso de modo admira# e que su di&inidad moderara e inf u7o en su humanidad de ta modo que pudiera admitir as pasiones de nuestra fr+"i natura e9a humana, 4 padecer as con a intensidad que W quisiera$ Como dec,a, quiso hacer o as, por &arias ra9ones$ La primera fue e&ar a ca#o aque o para o que &ino a este mundo- dar testimonio de a &erdad$ (ues aunque fuera &erdaderamente hom#re 4 &erdaderamente 'ios no han fa tado quienes, a compro#ar a &erdad de su natura e9a humana en su ham#re, sed, sue/o, cansancio 4 otras cosas parecidas, fa samente se persuadieron a s, mismos de que no era &erdadero 'ios$ No me refiero a os 7ud,os 4 "enti es que entonces e recha9a#an, sino m+s #ien a aque os que mucho tiempo despu5s, 4 que inc uso profesaron su fe 4 su nom#re, here7es como Arrio 4 se"uidores de su secta, ne"aron que Cristo fuera consustancia con e (adre, desencadenando as, contiendas en a !" esia durante a/os$ Contra p a"as como 5sta opuso Cristo un poderoso ant,doto- e dep%sito sin fin de sus mi a"ros$ (ero apareci% un pe i"ro i"ua en e otro eMtremo, como quien tras escapar de Sci a &iene a caer en Cari#dis$ ;u#o, en efecto, quienes fi7aron su atenci%n de ta modo en a " oria de sus se/a es 4 poderes que, ofuscados 4 aturdidos por aque inmenso esp endor, aca#aron ne"ando que Cristo fuera un hom#re &erdadero$ Aumentando e n*mero de os que as, pensa#an hasta formar una secta, no ce7aron en su esfuer9o por escindir a unidad santa de a !" esia cat% ica, destru45ndo a 4 rompi5ndo a con su des"raciada sedici%n$ Esta insensata postura, no menos pe i"rosa que fa sa, #uscar minar 4 trastocar comp etamente (en a medida en que pueden) e misterio de a redenci%n de "5nero humano$ Tratan de cortar 4 se car a fuente de donde mana nuestra sa &aci%n, esto es, a pasi%n 4 muerte de Sa &ador$ (ara curar esta enfermedad mort,fera, e me7or 4 m+s comprensi&o de os m5dicos quiso eMperimentar en s, mismo a triste9a, e cansancio, e miedo a as torturas, mostrando por medio de estos indicios de humana de#i idad que era &erdaderamente un hom#re$ Cino adem+s a este mundo a "anar para nosotros a a e"r,a por su propio do or- 4 4a que nuestra fe icidad ser+ consumada en e cie o tanto en e a ma como en e cuerpo, quiso de esta manera padecer no s% o e do or de a tortura corpora , sino eMperimentar tam#i5n en su a ma, 4 de a forma m+s cruda 4 amar"a, a triste9a, e miedo 4 e tedio$ Lo hi9o en parte para unirnos m+s a W , por ra9%n de todo cuanto padec,a por nosotros: 4, en parte, para ad&ertirnos cu+n equi&ocados estamos a recha9ar e do or por su causa (4a que W i#remente soport% tanto e inmenso do or por a nuestra), o a to erar de ma a "ana e casti"o merecido por nuestros pecados- porque &emos a nuestro Sa &ador padeciendo por su propia &o untad toda esa "ama de tormentos corpora es 4 menta es, 4 no porque os hu#iera merecido por una ofensa su4a, sino eMc usi&amente para i#erarnos de a ma dad que s% o nosotros cometimos$ Ena * tima ra9%n, 4 dado que nada se e ocu ta#a a su conocimiento eterno, se encuentra en e hecho de que sa#,a que ha#r,a en a !" esia personas de di&ersos temperamentos 4 condiciones$ F aunque a so a natura e9a sin a a4uda de a "racia nada puede hacer para so#re e&ar e martirio (e Ap%sto dice que ni siquiera se puede eMc amar .)es*s es e Se/or< si no es en e Esp,ritu), sin em#ar"o, 'ios no da a "racia a os hom#res de ta modo que se suspendan as funciones 4 procesos de a natura e9a$ O #ien permite que a natura e9a se acomode a a "racia 4 a sir&a de ta modo que a o#ra #uena sea hecha con m+s faci idad, o, caso de que a natura e9a est5 dispuesta a resistir, 'ios hace que esta misma resistencia, &encida 4 su#4u"ada por a "racia, aumente e m5rito de a o#ra, precisamente en ra9%n de que era dif,ci de e&ar a ca#o$ Sa#,a Cristo que muchas personas de constituci%n d5#i se enar,an de terror ante e pe i"ro de ser torturadas, 4 quiso dar es +nimo con e e7emp o de su propio do or, su propia triste9a, su a#atimiento 4 miedo ini"ua a# e$ 'e otra manera, desanimadas esas personas a comparar su propio estado temeroso con a intr5pida audacia de os m+s fuertes m+rtires,

podr,an e"ar a conceder sin m+s aque o que temen es ser+ de todos modos arre#atado por a fuer9a$ A quien en esta situaci%n estu&iera, parece como si Cristo se sir&iera de su propia a"on,a para ha# ar e con &i&,sima &o9>.Ten &a or, t* que eres d5#i 4 f o7o, 4 no desesperes$ Est+s atemori9ado 4 triste, a#atido por e cansancio 4 e temor a tormento$ Ten confian9a$ Fo he &encido a mundo, 4 a pesar de e o sufr, mucho m+s por e miedo 4 esta#a cada &e9 m+s horrori9ado a medida que se a&ecina#a e sufrimiento$ 'e7a que e hom#re fuerte ten"a como mode o m+rtires ma"n+nimos, de "ran &a or 4 presencia de +nimo$ 'e7a que se ene de a e"r,a imit+ndo os$ T*, temeroso 4 enfermi9o, t%mame a M, como mode o$ 'esconfiando de ti, espera en M,$ Mira c%mo marcho de ante de ti en este camino tan eno de temores$ A"+rrate a #orde de mi &estido, 4 sentir+s f uir de 5 un poder que no permitir+ a a san"re de tu cora9%n derramarse en &anos temores 4 an"ustias: har+ tu +nimo m+s a e"re, so#re todo cuando recuerdes que si"ues mu4 de cerca mis pasos >fie so4, 4 no permitir5 que seas tentado m+s a + de tus fuer9as, sino que te dar5, 7unto con a prue#a, a "racia necesaria para soportar a>, 4 a e"ra tam#i5n tu +nimo cuando recuerdes que esta tri#u aci%n e&e 4 moment+nea se con&ertir+ en un peso de " oria inmenso$ (orque os sufrimientos de aqu, a#a7o no son compara# es con a " oria futura que se manifestar+ en ti$ Saca fuer9a de a consideraci%n de todo esto 4 arro7a e a#atimiento 4 a triste9a, e miedo 4 e cansancio, con e si"no de mi cru9 4 como si s% o fueran &anos espectros en as tinie# as$ A&an9a con #r,o 4 atra&iesa os o#st+cu os firmemente confiado en que 4o te apo4ar5 4 diri"ir5 tu causa hasta que seas proc amado &encedor$ Te premiar5 entonces con a corona de a &ictoria$< Entre as ra9ones por as que nuestro Sa &ador tom% so#re s, mismo as pasiones de a natura de#i idad humana, esta * tima de a que aca#o de ha# ar no es menos di"na de consideraci%n$ Quiero decir que de &er dad se hi9o d5#i por causa de d5#i , para poder as, atender a otros hom#res d5#i es "racias, precisamente, a su propia de#i idad$ Tan impresa ten,a en su cora9%n a preocupaci%n por nuestra fe icidad que todo e proceso de su a"on,a no parece ha#er sido de ineado sino para de7ar #ien asentada toda una discip ina de ucha 4 un m5todo para e so dado que, d5#i 4 temeroso, necesita ser empu7ado >por as, decir> a martirio$ 2C$'( /+ %-/+) ! ( !"#$%3 (ara ense/ar que en e pe i"ro o en una dificu tad que acecha hemos de pedir a otros que &i"i en 4 recen, poniendo a mismo tiempo nuestra confian9a en s% o 'ios: 4 tam#i5n con a intenci%n de mostrar que tomar,a e c+ i9 amar"o de a cru9 W so o, en so edad 4 sin otra compa/,a, mand% a aque os tres Ap%sto es que W ha#,a entresacado de os once 4 e&ado a pie de a monta/a, que se quedaran a ,, firmes 4 &i"i ando con W $ 'espu5s se retir% como un tiro de piedra$ .A e7+ndose un poco ade ante, se postr% en tierra, ca,do so#re su rostro, 4 sup ica#a que, si ser pudiese, se a e7ara de W aque a horaP(adre, (adre m,oR, dec,a, todas as cosas te son posi# es$ Aparta de M, este c+ i9, mas no sea o que Fo quiero, sino o que T*<I0$Lo primero que ense/a Cristo Re4, 4 con su propio e7emp o, a quien quiera uchar por W es a &irtud de a humi dad, fundamento de as dem+s &irtudes 4 que permite a uno remontarse hacia as m+s a tas metas con paso se"uro$ Siendo Cristo, en cuanto 'ios, i"ua a (adre, se presenta ante 'ios (adre humi demente por ser tam#i5n hom#re, 4 se postra as, en e sue o$ (aremos, ector, #re&emente en este u"ar para contemp ar con de&oci%n a nuestro re4, postrado en tierra en esa actitud de s*p ica$ Si hacemos esto con &erdadera atenci%n, un ra4o de aque a u9 que i umina a todo hom#re que &iene a este mundo i uminar+ nuestras inte i"encias 4 &eremos, reconoceremos, nos do eremos, 4 en a "*n momento e"aremos a corre"ir, no dir5 4a a ne" i"encia, a pere9a o a apat,a de nuestra &ida, sino a fa ta de sentido com*n, a co mada estupide9, a idiote9 o insensate9 con a que nos diri"imos a 'ios todopoderoso$ En u"ar de re9ar con re&erencia nos acercamos a W de ma a "ana, pere9osamente 4 medio dormidos: mucho me temo que as, no s% o no e comp acemos 4 "anamos su fa&or, sino que e irritamos 4 hasta pro&ocamos seriamente su ira$ Ser,a mu4 de desear que, a "una &e9, hici5ramos un esfuer9o especia , inmediatamente despu5s de aca#ar un rato de oraci%n, para traer de nue&o a a memoria todo o que pensamos durante e tiempo que hemos estado re9ando$ GQu5 ocuras 4 necedades &er,amos a ,H GCu+nta &ana distracci%n 4, a "unas &eces, hasta asquerosidades> podr,amos captarH Nos quedar,amos de &erdad asom#rados de que todo eso fuera posi# e: de que, en tan corto espacio de tiempo, pudiera a ima"inaci%n disiparse por tantos u"ares, tan dispares 4 e7anos entre s,: o entre tantos asuntos 4 cosas tan &ariopintos como carentes de importancia$ Si a "uien (como quien hace un eMperimento) se propusiera esfor9ar su mente para distraerse en e ma4or "rado posi# e 4 de a manera m+s desordenada, esto4 se"uro que no o o"rar,a tan #ien como de hecho o hace nuestra ima"inaci%n cuando, medio a#andonada, des&ar,a por todas partes mientras a #oca mascu a as horas de oficio 4 otras oraciones &oca es mu4 usadas$ As,, si uno se pre"unta o tiene a "una duda so#re a acti&idad de su mente mientras os sue/os conquistan a consciencia a dormir, no encuentro me7or comparaci%n que 5sta- su mente se ocupa de a misma manera que se ocupan as mentes de aque os que est+n despiertos (si se puede decir que est+n .despiertos< os que de esta "uisa re9an), pero cu4os pensamientos &a"an desca#e adamente durante a oraci%n re&o oteando con frenes, en un trope de a#surdas fantas,as$ Mas ha4 una diferencia con e que sue/a dormido: porque a "unas de as eMtra /as &isiones de que sue/a despierto (re9ando), 4 que su ima"inaci%n a#ra9a en sus &ia7es mientras a en"ua corre por as oraciones como si fueran sonidos sin sentido, son monstruosidades tan sucias 4 a#omina# es que, de ha#er sido &istas estando dormido, ciertamente nadie, por mu4 des&er"on9ado, se atre&er,a a contar as a despertar: ni siquiera entre un "rupo de "o fos$ F e &ie7o pro&er#io es sin duda &erdadero- .que e rostro es e espe7o de a ma<$ En efecto, este estado de desorden e insensate9 de a mente se ref e7a con nitide9 en os o7os, en as me7i as, en os p+rpados 4 en as ce7as, en as manos 4 en os pies, en suma, en e porte de cuerpo entero$ Cuando nuestra ca#e9a de7a de prestar atenci%n, ocurre un fen%meno parecido con e cuerpo$ (retendemos, por e7emp o, que a ra9%n para e&ar &estidos m+s ricos que os corrientes en os d,as de fiesta es e cu to a 'ios, pero a ne" i"encia con que ue"o re9amos muestra c aramente nuestro fracaso en e intento de encu#rir e moti&o &erdadero, a sa#er, un a ti&o 4 &anidoso deseo de ucirnos de ante de os dem+s$ En nuestra de7ade9 4 descuido tan pronto

paseamos como nos sentamos en un #anco: pero, inc uso si re9amos de rodi as, procuramos apo4arnos so#re una so a rodi a, e&antando a otra 4 descansando as, so#re e pie: o hacemos co ocar un #uen a mohad%n #a7o as rodi as, 4 a "unas &eces (depende de cu+n f o7os 4 consentidos seamos) inc uso #uscamos apo4ar os codos so#re un a mohad%n conforta# e$ Con toda esta precauci%n parecemos una casa ruinosa que amena9a derrum#arse de un momento a otro$ (or o que se refiere a nuestra conducta, as mismas cosas que hacemos nos traicionan de mi maneras mostrando que a ca#e9a est+ ocupada en a "o mu4 a7eno a a oraci%n$ (orque nos rascamos a ca#e9a, 4 impiamos as u/as con un cortau/as, 4 con os dedos nos hur"amos as narices: 4 mientras tanto nos equi&ocamos en o que hemos de responder$ A o &idar o que hemos dicho 4 o que toda&,a no hemos dicho, nos imitamos a adi&inar a a #uena &entura o que queda por decir$ GAcaso no nos da &er"Nen9a re9ar en estado menta 4 corpora tan fa to de sentido com*nH GC%mo es posi# e que nos comportemos as, en a "o tan importante para nosotros como a oraci%nH G'e esa manera pedimos perd%n por nuestras fa tas sup ic+ndo e que nos i#re de casti"o eternoH (orque de ta modo re9amos que, inc uso si no hu#i5ramos pecado antes, nos hacemos merecedores de casti"os die9 &eces ma4ores a acercarnos a a ma7estad so#erana de 'ios con tan poco aprecio$ !ma"inad, si quer5is, que ha#5is cometido un crimen de a ta traici%n contra un pr,ncipe o contra a "uien que tiene &uestra &ida en sus manos, pero tan misericordioso que est+ dispuesto a ca mar su indi"naci%n si os &e arrepentidos 4 en actitud de humi de s*p ica$ !ma"inad que est+ decidido a conmutar a sentencia de muerte por una mu ta, o inc uso, a perdonar de todo a ofensa con a so a condici%n de que e mostr5is indicios con&incentes de &er"Nen9a 4 do or$ Suponed ahora que, e&ados ante a presencia de pr,ncipe, os ade ant+is 4 empe9+is a ha# ar descuidadamente, sin inter5s a "uno, como a quien no e importa nada o que pasa: mientras 5 est+ quieto en su sitio 4 escucha con atenci%n, &osotros os mo&5is paseando de aqu, para a + mientras eMpon5is &uestra situaci%n$ Cansados de deam#u ar os sent+is en una si a: o si a cortes,a 4 educaci%n eMi"e que os re#a75is 4 arrodi 5is en e sue o, mand+is primero que a "uien &en"a 4 co oque un #uen a mohad%n #a7o as rodi as: o me7or toda&,a, e ped,s que trai"a un rec inatorio con m+s a mohadi as para que apo45is os codos$ Lue"o, empe9+is a #oste9ar, a despere9aros, a estornudar, 4 a escupir 4 eructar, sin m+s cuidado, os &apores de a " otoner,a$ En fin, comportaros de ta modo que pueda e pr,ncipe &er con c aridad en &uestro rostro, en &uestra &o9, en &uestros "estos 4 en todo &uestro porte corpora que mientras a 5 os diri",s est+is con a ca#e9a en cosa 4 asunto mu4 distinto$ 'ecidmeGqu5 de #ueno pod5is esperar de ta modo de ro"arH Considerar,amos, sin duda a "una, a#surdo e insensato defendernos as, ante un pr,ncipe de a tierra por un de ito que pide a pena capita $ F un ta poderoso, una &e9 destruido nuestro cuerpo, nada m+s puede hacer$ G(odremos acaso pensar que estamos en nuestro sano 7uicio, si ha#iendo sido sorprendidos en toda una reata de cr,menes 4 pecados, pedimos perd%n tan a ti&a 4 desde/osamente a re4 de re4es, a 'ios mismo que tiene poder, una &e9 destruido en cuerpo, para mandar cuerpo 4 a ma 7untos a infiernoH No deseo que nadie interprete o que di"o pensando que proh,#o re9ar paseando o estando sentado o inc uso c%modamente echado$ No, 4 de hecho, cu+nto me "ustar,a que cua quier cosa que hici5ramos 4 en cua quier postura de cuerpo, estu&i5ramos, a mismo tiempo, e e&ando constantemente nuestras mentes a 'ios, que esta suerte de oraci%n es a que m+s e a"rada$ (oco importan a d%nde se diri7an nuestros pasos si nuestras ca#e9as est+n puestas en e Se/or$ Ni importa o mucho que andemos porque nunca nos a e7aremos #astante de Aqu5 que en todas partes est+ presente$ Mas, de a misma manera que aque profeta dice a 'ios- .Te ten,a presente mientras 4ac,a en mi echo<II, 4 no se qued% contento con esto, sino que se e&ant% .en mitad de a noche para rendir homena7e a Se/or<I2, as, su"erir,a 4o aqu, que, adem+s de o que re9amos a andar, ha"amos tam#i5n aque a oraci%n para a que hemos preparado nuestras mentes con m+s ref eMi%n, 4 para a que disponemos nuestro cuerpo con m+s respeto 4 re&erencia que si hu#i5ramos de presentarnos ante todos os re4es de a tierra reunidos en un mismo u"ar$ Con toda &erdad he de afirmar que cuando pienso en nuestra disipaci%n menta durante a oraci%n, mi a ma se due e 4 apesadum#ra$ 'e todas maneras, no ha4 que o &idar que a "unas ideas que &ienen mientras re9amos han podido ser su "eridas por un esp,ritu de ma , o #ien se han des i9ado en a ima"inaci%n por e natura funcionamiento de os sentidos$ Nin"una de estas distracciones, por &i 4 horri# es que sea, es fa ta "ra&e si a resistimos 4 recha9amos$ (ero, de o contrario, si a aceptamos con "usto o por fa ta de cuidado permitimos que cre9ca en intensidad durante un rato, no ten"o a m+s m,nima duda de que su fuer9a puede e"ar a aumentar de ta manera que sea fata mente per7udicia para e a ma$ A considerar a " oria sin medida de a ma7estad de 'ios, me &eo o# i"ado a pensar que si estas distrac ciones de a mente no son de itos puni# es con a muerte, se de#e s% o a que 'ios, en su misericordia 4 #ondad, no quiere eMi"ir por e as a muerte$ (orque a ma icia inherente a e as as hace merecedoras de ta casti"o, 4 5sta es a ra9%n- no consi"o ima"inar c%mo ta es pensamientos aparecen en a mente de os hom#res mientras re9an (es decir, cuando ha# an con 'ios) si no es por fa ta de fe o porque a fe es mu4 d5#i $ Si procuramos no estar en 6a#ia a diri"irnos a un pr,ncipe so#re a "*n asunto importante (o con a "uno de sus ministros en posici%n de cierta inf uencia), 7am+s de#er,a entonces ocurrir que a ca#e9a se distra7era o m+s m,nimo mientras ha# amos con 'ios$ No ocurrir+ esto en a#so uto si cre45ramos con una fe &i&a 4 fuerte que estamos en presencia de 'ios$ F 'ios no s% o escucha nuestras pa a#ras 4 mira nuestro rostro 4 porte eMterno como u"ares de donde puede co e"ir nuestro estado interior, sino que penetra en os rincones m+s secretos 4 rec%nditos de cora9%n, con una &isi%n m+s a"uda que os o7os de Linceo 4 que i umina todo con e resp andor #ri ant,simo de su ma7estad$ No ocurrir,a, repito, si cre45ramos que 'ios est+ presente$ Aque 'ios en cu4a " oriosa presencia todos os poderosos de mundo, en toda su " oria, de#en confesar (a no ser que est5n ocos) no ser m+s que desprecia# es "usanos$ L! ( !"#$% ./ C #+)( (or consi"uiente, 4a que Cristo Sa &ador nuestro &io que nada ha4 m+s pro&echoso que a oraci%n, 4 tam#i5n que este

medio de sa &aci%n ser,a a menudo infructuoso por a ne" i"encia e insensate9 de os hom #res 4 a ma icia de os demonios (de ta manera que, a &eces, ser,a per&ertido en instrumento de destrucci%n), decidi% W mismo apro&echar esta oportunidad, en su camino hacia a muerte, para refor9ar su ense/an9a con a pa a#ra 4 con su propio e7emp o$ 'a#a as, os * timos toques a tema tan necesario (como hi9o con otros temas de su catequesis)$ 'esea#a que supi5ramos #ien que hemos de ser&ir a 'ios no s% o con e a ma, sino tam#i5n con e cuerpo, pues am#os fueron por W creados$ Quiso i"ua mente ense/arnos que una actitud respetuosa 4 re&erente de cuerpo, aunque tiene su ori"en 4 toma su forma de a ma, aumenta a mismo tiempo a propia re&erencia de 5sta 4 a de&oci%n de hom#re a 'ios$ Quiso as, mostrar W a m+s humi de forma de su7eci%n, 4 &ener% a su (adre de cie o en una postura corpora que nin"*n poderoso de a tierra se ha atre&ido a rec amar, ni ha aceptado para s, cuando se a han ofrecido &o untariamente (con a eMcepci%n de aque macedonio, e#rio por e &ino 4 a cr+pu a, 4 a "unos otros #+r#aros que, enso#er#ecidos por os triunfos, pensaron de#er,an ser &enerados como dioses)$ Cuando Cristo re9a#a no se sent% ni se puso de pie, 4 ni siquiera de rodi as- se arro7% cuan ar"o era, con e rostro postrado en tierra$ 'espu5s, continuando en postura que inspira tanta compasi%n, imp or% a misericordia de su (adre, 4 e ama#a una 4 otra &e9 con su nom#re, ro"+ndo e que, 4a que todo e era posi# e 4 mo&ido ante su oraci%n, apartara de W aque c+ i9 de su pasi%n caso de que no se hu#iera decretado de modo inmuta# e$ F ped,a tam#i5n que su &o untad, ta como se eMpresa en esa oraci%n, no fuera comp acida si a "o me7or parec,a a a &o untad de (adre$ No se ha de deducir de este pasa7e que e ;i7o i"norara a &o untad de (adre, sino que, deseando instruir a os hom#res, quiso eMpresar tam#i5n sentimientos mu4 humanos$ A decir dos &eces e nom#re de (adre quer,a recordarnos que toda paternidad procede de W , tanto en e cie o como en a tierra: 4 que 'ios (adre es su (adre do# emente$ (or creaci%n, que es una cierta paternidad, pues &enimos de 'ios, que nos cre% de a nada, de modo m+s &erdadero que descendemos de padre humano que nos produ7o: porque, de hecho, 5 fue creado a su &e9 por 'ios, 4 'ios pro&e4% a materia de que fuimos en"endrados$ Cuando Cristo reconoci% a 'ios como (adre en este sentido, o hac,a en cuanto hom#re$ (or otra parte, en cuanto es 'ios, o reconoce como (adre natura 4 coeterno$ Otra ra9%n para amar e (adre dos &eces puede ser 5sta (4 ta &e9 no est5 e7os de ser cierta)- no s% o que r,a reconocer que 'ios (adre es su (adre natura en e cie o, sino tam#i5n que no tiene otro (adre so#re a tierra, 4a que fue conce#ido se"*n a carne por una Cir"en 4 Madre, sin inter&enci%n de &ar%n, cuando e Esp,ritu Santo descendi% so#re e a$ E Esp,ritu es de (adre 4 de ;i7o, cu4as o#ras coeMisten en identidad 4 no pueden ser radica mente distin"uidas$ La repetici%n de nom#re de (adre puede tam#i5n ense/arnos una importante ecci%n- cuando re9amos por a "o 4 no o reci#imos no hemos de a#andonar a oraci%n, como hi9o e re4 Sa* , que, a no conse"uir de inmediato un or+cu o prof5tico de 'ios, recurri% a una pitonisa, me9c +ndose as, en pr+cticas 4 #ru7er,as prohi#idas por a e4 que 5 mismo ha#,a promu "ado$ Cristo ense/a a perse&erar en a petici%n sin murmurar, caso de que no o#ten"amos o que #usc+#amos$ F en > se/a esto con ra9%n, porque W no o#tu&o e indu to de muerte que #usca#a de (adre con tanta ur"encia, pero, a a &e9, siempre con a condici%n de que su &o untad estu&iera en todo su7eta a a de (adre$ En esto * timo hemos de imitar e de modo mu4 particu ar$ .Co &i% despu5s a sus disc,pu os 4 os encontr% dormidos<I3$ En amor amori quid prestat, cu+nto so #resa e 4 destaca un amor so#re e otro$ E amor de Cristo por os su4os era mucho m+s "rande que e amor con que e os correspond,an, inc uso e de quienes m+s e ama#an$ Ni a triste9a, miedo, pa&or o cansancio, que an"ustiosamente e af i",an cuanto m+s cercano esta#a su crue sup icio, e eMcusaron de ir a &er a sus ami"os$ Estos, aunque mucho e ama#an (4 sin duda e quer,an con ocura), se durmieron con toda tranqui idad, 4, precisamente, cuando un pe i"ro tan "ra&e se cern,a so#re su Maestro$.F di7o a (edro- GSim%n, t* duermesH GNo has podido &i"i ar conmi"o una horaH Ci"i ad 4 orad para que no cai"+is en a tentaci%n$ E esp,ritu, s,, est+ pronto, pero a carne es f aca<I1$ PQu5 fuer9a tienen estas pa a#ras tan #re&es de CristoR Sua&e es su sonido, mas penetran como e pincha9o de un a"ui7%n$ A diri"irse a (edro como Sim%n 4 reprochar e #a7o ese nom#re su somno encia, quer,a Cristo decir que e nom#re de (edro, dado anteriormente en ra9%n de su firme9a, no era mu4 apropiado ahora ante su de#i idad 4 su sue/o$ No s% o interesa aqu, notar a omisi%n de nom#re de (edro (o me7or, Cefas), sino tam#i5n e hecho de que e mismo nom#re de Sim%n no de7ara de e&ar su a"ui7%n$ (orque, en he#reo ( en"ua que ha# a#a Cristo)$ Sim%n si"nifica .e que escucha< 4 tam#i5n .e que o#edece<, 4 en esta ocasi%n, 4 contra e eMpreso deseo de Cristo, (edro se ha#,a dormido- ni escucha#a ni o#edec,a$ Estas pa a#ras enas de de icade9a que diri"i% a (edro e&a#an otras imp icaciones, 4 podr,an ha#er sonado como a continuaci%n escri#o, caso de que hu#iera hecho de reproche con tono m+s se&ero.Sim%n, que 4a no Cefas, GduermesH GC%mo puedes merecer que te ame Cefas, es decir, SrocaS, si muestras ahora tanta f aque9a que ni siquiera puedes a"uantar una hora sin caer en os a9os de sue/oH F por o que se refiere a tu &ie7o nom#re, e de Sim%n, Gpuedes ser amado Se que escuchaS cuando te encuentro as, dormidoH G(uedes ser amado So#edienteS cuando, a pesar de que te mand5 &i"i ar, apenas me &o4, te echas, empie9as a ca#ecear 4 te caes dormidoH ;ice Fo tanto por ti, G4 t* te duermesH Fo te hice su7eto de honores, G4 te me duermesH ;ace poco te 7acta#as de que morir,as conmi"o, G4 ahora duermesH So4 arrastrado a a muerte por 7ud,os 4 "enti es 4 por uno peor que cua quiera de e os, )udas: 4 t*, Sim%n, Gte duermesH No ha4 duda de que Satan+s est+ #uscando trituraros como e tri"o, G4 t* te duermesH GQu5 puedo esperar de otros si, en tan "ra&e e inminente pe i"ro, no s% o para m,, sino tam#i5n para &osotros, inc uso t*, Sim%n, te has dormidoH< 'espu5s, 4 para que nadie pensara que esto afecta#a s% o a (edro, se &o &i% 4 ha# % a os dem+s- .Ci"i ad 4 orad, para que no cai"+is en a tentaci%n$ E esp,ritu est+ pronto, pero a carne es f aca$< Se nos manda aqu, orar constantemente$ No s% o se dec ara a uti idad de a oraci%n, sino su inmensa necesidad$ Sin e a, a de#i idad de a carne nos echa para atr+s como a r5mora retarda e #arco, hasta que nuestras ca#e9as (sin que importe

cu+nto deseen hacer e #ien) son precipitadas en e mar de a tentaci%n$ GQu5 +nimo est+ m+s pronto que o esta#a e de (edroH Esto ense/a cu+nta necesidad ten,a de a a4uda di&ina contra a de#i idad de a carne$ Cuando e sue/o e impidi% re9ar 4 pedir a4uda a 'ios, a#ri% una rendi7a a demonio que, poco despu5s, se ser&ir,a de su f aque9a para em#otar os #uenos deseos de su cora9%n 4 e&ar o hasta a ne"aci%n de Cristo con per7urio$ Si esto ocurri% a os Ap%sto es, hom#res que eran ramas &erdes enas de &ida, que entraron en tentaci%n por de7ar que e sue/o interrumpiera su oraci%n, Gqu5 ocurrir+ con nosotros que, en comparaci%n con e os, somos ramas secas, a enfrentarnos casi de s*#itos con e pe i"roH F me pre"unto cu+ndo no estamos en pe i "ro, porque nuestro enemi"o e dia# o anda como e%n ru"iente #uscando a quien cae por a de#i idad de a carne para arro7arse so#re 5 4 de&orar o$ En tan "ra&e pe i"ro, me pre"unto qu5 ser+ de nosotros si no se"uimos e conse7o de Cristo, perse&erando en a &i"i ancia atenta 4 en a oraci%n$ Manda Cristo estar despiertos no para 7u"ar a as cartas o a dados, ni en #orracheras o festines 4 7uer"as, ni por e &ino o as mu7eres, sino para re9ar$ Ad&ierte que hemos de re9ar, no de &e9 en cuando, sino siempre, sin cesar- Orate sine intermissione$ No s% o durante e d,a (pues no parece sea mu4 necesario mandar a a "uien estar despierto de d,a), sino que aconse7a tam#i5n dedicar a a oraci%n un rato de tiempo que dedicamos "enera mente a dormir$ 'e#er,amos estar a&er"on9ados 4 reconocer nuestra cu pa porque apenas decimos una o dos #re&es oraciones, 4 adem+s, medio dormidos 4 #oste9ando$ Ense/a e Sa &ador que hemos de re9ar no para &i&ir en a opu encia, ni en una rueda de p aceres sin fin, ni para que a "o horri# e ocurra a nuestros enemi"os, ni para que reci#amos honores en este mundo, sino .para que no entremos en a tentaci%n<$ 'esea, de hecho, darnos a entender que todos esos #ienes terrena es, o #ien pueden sernos a a ar"a per7udicia es, o de otro modo, son nada en comparaci%n con e #eneficio 4 fruto de a oraci%n$ (or eso, dispuso en su sa#idur,a esta petici%n a fina de a oraci%n que ha#,a pre&iamente ense/ado a sus disc,pu os, 4 que es como un resumen.4 no nos de7es caer en a tentaci%n, mas i#ranos de ma <$ L! 4(0-%)!. ./ D#(+ P!. / .Co &i%se de nue&o por se"unda &e9 4 re9a#a repitiendo as mismas pa a#ras- (adre m,o, si no puede pasar este c+ i9 sin que 4o o #e#a, h+"ase su &o untad$ Re"res% una &e9 m+s 4 os encontr% dormidos: esta#an sus o7os car"ados de sue/o 4 no sa#,an qu5 responder e$ 'e7+ndo os, se retir% a orar por tercera &e9, repitiendo as mismas pa a#ras- (adre, si quieres, aparta de m, este c+ i9: pero no se ha"a mi &o untad, sino a tu4a<I@$ Co &i% de nue&o a a oraci%n, repitiendo a misma que ha#,a hecho antes, pero sometiendo todo una &e9 m+s a a &o untad de (adre$ La petici%n ha de ser apremiante, pero sin cerrarse ni imitarse a o que pedimos en concreto$ ;a de ser a oraci%n una oraci%n a#ierta a o que 'ios quiera 4 con a#so uta confian9a, pues desea nuestro #ienestar no menos que nosotros mismos, 4 sa#e o que puede hacernos fe ices mi &eces me7or que nosotros$ .(adre m,o, si no puede pasar este c+ i9 sin que 4o o #e#a, h+"ase tu &o untad$< Ese .m,o< tiene do# e fuer9a, porque eMpresa un "ran afecto 4 de7a c aro que 'ios (adre es (adre de Cristo de modo *nico, esto es, no s% o por creaci%n (es (adre de todas as cosas) ni por adopci%n (como es (adre de os cristianos), sino m+s #ien por natura e9a es (adre de 'ios ;i7o$ A os dem+s nos ense/a a re9ar diciendo- .(adre nuestro que est+s en os cie os$< Reconocemos en estas pa a#ras que hermanos somos todos os que tenemos un mismo (adre, mientras que Cristo es e *nico que puede decir con propiedad 4 diri"irse a (adre, a causa de su di&inidad, como o hace- .(adre m,o$< Si a "uien, no contento de ser como os dem+s seres humanos, e"a a ima"inar en su so#er#ia que s% o 5 es "o#ernado por e esp,ritu se creto de 'ios, 4 re9a con esta in&ocaci%n .(adre m,o< en u"ar de .(adre nuestro<, se atri#u4e una situaci%n distinta de a de os otros, me parece que ese ta se arro"a para s, e en"ua7e propio de Cristo$ Rec ama para s, como indi&iduo e esp,ritu que 'ios da a todos os hom#res$ Ta hom#re no es de hecho mu4 diferente de Lucifer- rec ama para s, so o a pa a#ra de 'ios, de a misma manera que Lucifer rec am% para s, e u"ar 4 puesto de mismo 'ios$ Las pa a#ras de Cristo >.si no puede pasar este c+ i9 sin que 4o o #e#a, h+"ase tu &o untad<> de7an #ien c aro cu+ es e criterio por e que ama una cosa posi# e o imposi# e$ No es otro que 5ste- e decreto cierto e inmuta# e de su (adre con respecto a su muerte$ Si hu#iera pensado Cristo que necesariamente esta#a destinado a morir, #ien por e curso de os astros o por o que aman a fuer9a de .destino<, hu#iera sido de todo in*ti que a/adiera- .pero h+"ase tu &o untad<$ GAcaso ha#r,a de7ado a decisi%n en manos de (adre si hu#iera estado con&encido de que depend,a de a "*n otro adem+s de (adre, o que e (adre ha#,a de tomar una decisi%n necesariamente determinada, como quien quiere 4 no quiereH$ A considerar as pa a#ras con as que Cristo imp ora#a a (adre para i#rar e de a muerte, sometiendo todo humi demente a su &o untad, no ha4 que o &idar que, siendo 'ios 4 hom#re, no dec,a esto como 'ios, sino como hom#re$ Nosotros, que somos a ma 4 cuerpo, tam#i5n a "unas &eces decimos de todo nuestro ser cosas que, de hecho, son ciertas s% o de a ma: 4, de otro ado, ha# amos a &eces de nosotros cuando una ma4or precisi%n requerir,a que ha# +ramos s% o de nuestros cuerpos$ 'ecimos, por e7emp o, que os m+rtires &an derechos a cie o cuando mueren, pero en rea idad s% o sus a mas entran en e cie o$ F tam#i5n decimos que os hom#res, por so#er#ios que sean, no son m+s que po &o 4 ceni9a, 4 que a terminar esta corta &ida se pudrir+n en e sepu cro$ Constantemente ha# amos as,, aunque sa#emos que e a ma no &a a sepu cro ni sufre muerte, sino que so#re&i&e a cuerpo, #ien en misera# e tormento (si &i&i% ma con e cuerpo), #ien en perpetua fe icidad (si &i&i% #ien)$ 'e modo parecido ha# a Cristo de o que hi9o como 'ios 4 de o que hi9o como hom#re: no como si estu&iera di&idido en dos personas, sino como una so a 4 misma persona, porque, de hecho, es una so a persona$ En a persona omnipotente de Cristo, humanidad 4 di&inidad esta#an unidas 4 eran uno no menos que su a ma inmorta esta#a unida a un cuerpo que pod,a morir$ As,, en ra9%n de su di&inidad, no dud% en afirmar- .Fo 4 e (adre somos uno<IJ, 4 .Antes que A#raham, so4 4o<I?$ (or ra9%n de sus dos natura e9as di7o- .Fo esto4 con &osotros hasta e fin de mundo<IA$ F en ra9%n de su so a humanidad dice- .E (adre es ma4or que 4o<2U, 4 .En poco m+s esto4 4o con &osotros<20$ Es

&erdad, desde ue"o, que su cuerpo " orioso est+ rea mente presente con nosotros, 4 as, ser+ hasta e fin de mundo, #a7o a apariencia de pan en e sacramento &enera# e de a Eucarist,a: pero aque a forma corpora que tu&o entre sus disc,pu os (4 5ste es e modo de presencia a a que se refer,a a decir- .En poco m+s esto4 con &osotros<) se nos quit% con a ascensi%n de Cristo(a no ser que W quiera mostrar a a a "uien, como a "unas &eces ha hecho)$ No o &idemos, a considerar, en este pasa7e de su a"on,a, sus sufrimientos 4 s*p icas tan humi des que parecen incompati# es con a su# ime ma7estad de 'ios, que Cristo as di7o como hom#re$ A "unas entre e as tu&ieron su ori"en en a parte inferior de su humanidad ( a que concierne a a sensaci%n), 4 sir&ieron para proc amar a "enuinidad de su natura e9a humana 4 para a i&iar de temor tempora a otros hom#res, m+s ade ante$ Ni en as pa a#ras ni en os hechos de proceso de su a"on,a pens% Cristo que hu#iera a "o indi"no de su " oria (in" orium)$ 'e hecho, puso especia cuidado en que todas estas cosas de su af i"ida humanidad fueran amp iamente di&u "adas$ E *nico 4 mismo Esp,ritu de Cristo dict% cuanto escri#ieron os Ap%sto es: mas encuentro dif,ci recordar cua quiera otra de sus o#ras que se preocupara tanto por de7ar #ien "ra#ada en a memoria de os hom#res$ Que se entristeci% so #remanera es a "o que W mismo de#i% contar a sus Ap%sto es para que pudieran transmitir o a a posteridad$ Las pa a#ras que diri"i% a su (adre en su oraci%n dif,ci mente pudieron ha#er sido o,das por os Ap%sto es, inc uso si hu#ieran permanecido despiertos ( os m+s cercanos esta#an a un tiro de piedra): 4 si hu#ieran estado a , mismo, 7unto a W , nada hu#ieran o,do porque esta#an dormidos$ (or o que se refiere a aque as "otas de san"re que corr,an como sudor de su cuerpo entero, se ha de decir que, aun en e caso de que hu#ieran &isto m+s tarde a mancha so#re e sue o, me parece que podr,an ha#er deducido cua quier otra eMp icaci%n sin adi&inar a *nica correcta, era un fen%meno sin precedente$ Sin em#ar"o, parece poco pro#a# e que Cristo ha# ara de todas estas cosas con su Madre o con os Ap%sto es inmediatamente antes de su muerte, a no ser que uno piense que cont% e proceso de su a"on,a cuando &o &i% adonde esta#an os Ap%sto es, esto es, mientras esta#an apenas despiertos o medio dormidos: o #ien, que o contara en e mismo momento en que a tropa de so dados e captur%$ Ena so a posi#i idad queda, 4 parece a &erdadera- despu5s de resucitar de entre os muertos, 4 cuando 4a no pod,a ha#er duda a "una de que era 'ios, su querid,sima Madre 4 sus disc,pu os o4eron de su #oca sant,sima a eMposici%n deta ada, punto por punto de o que eMperiment% su af i"ida hu manidad$ E conocimiento de ese do or #eneficiar,a tanto a e os mismos como, a tra&5s de e os, a tantos otros que &endr,an despu5s$ Nadie fuera de Cristo pudo ha#er o contado$ As,, pues, a meditaci%n so#re a a"on,a produce un "ran a i&io en quienes tienen e cora9%n eno de tri#u aciones$ F con mucha ra9%n ocurre as,, porque para conso ar a af i"ido, para este fin, quiso dar a conocer nuestro Sa &ador, en su #ondad, su propio do or, e do or que nadie conoci% ni pudo ha#er conocido$ Qui9+ a "uno se ha4a pre"untado por qu5 Cristo, a re"resar hacia donde esta#an sus disc,pu os despu5s de su oraci%n 4 encontrar es dormidos 4 at%nitos, pues no sa#,an qu5 decir, os de7% sin m+s$ (odr,a parecer que ha#,a ido con e so o o#7eto de &er si esta#an despiertos: pero como era 'ios, tu&o que ha#er o sa#ido de antemano$ Si a "uien se hiciera esta pre"unta, 4o e contestar,a as,- Cristo nada hi9o en &ano$ Es cierto que e &o &er de Cristo adonde e os esta#an no es incit% a estar #ien despiertos, sino tan s% o a una reacci%n de asustada modorra$ Apenas e&antaron a mirada hacia W , caso de que su reproche os despertara comp etamente, se &o &ieron a dormir en e mismo momento en que se march% ( o que es toda&,a mucho peor)$ Mas este deta e de Cristo no es in*ti , pues con 5 dec ar% su so icitud por os disc,pu os, 4 adem+s, con su e7emp o, ense/% a os futuros pastores de su !" esia que no de#er,an permitir en s, mismos a m+s m,nima &aci aci%n o incertidum#re, por causa de a triste9a, de miedo o de cansancio, en o que respecta a cuidado amoroso de su re#a/o$ Les indica#a con ese deta e que han de comportarse de ta modo que prue#en con hechos #ien tan"i# es que no est+n tan preocupados por e os mismos como por e #ienestar de os que es han sido confiados como "re4$ A "uno ha#r+ que en su curiosidad por a&eri"uar os p anes di&inos podr+ qui9+ decir- .O Cristo quer,a que os Ap%sto es estu&ieran despiertos o no$ Si quer,a, Gqu5 sentido tiene ese ir 4 &enir &arias &ecesH Si no quer,a, Gpor qu5 es dio un mandato tan precisoH 'ado que era 'ios, Gno pod,a ha#er ase"urado que su mandato ser,a cump ido sin ma4or comp icaci%nH< Sin nin"una duda, #uen hom#re$ Cristo era 'ios 4 pod,a e&ar a cump imiento o que deseara, W que con so a su pa a#ra cre% todas as cosas$ ;a# % 4 aparecieron$ Mand% 4 fueron creadas$ Si a#ri% os o7os de un cie"o de nacimiento, Gc%mo no i#a a sa#er a#rir oso7os de un hom#re dormidoH Ni hace fa ta ser 'ios para poder, f+ci mente, hacer esto * timo$ Todo e mundo sa#e que con s% o pinchar con un a fi er os p+rpados de un hom#re dormido, se despertar+ 4 no se dormir+ de in > mediato$ No ca#e a m+s m,nima duda de que Cristo pudo ha#er hecho que os Ap%sto es no se durmieran ni por un #re&e momento, si ta hu#iera sido su deseo de modo a#so uto e incondiciona $ Sin em#ar"o, su deseo esta#a modificado por una condici%n- que e os mismos as, tam#i5n o desearan, de ta manera que cada uno hi ciera cuanto estu&iera de su parte para aceptar e mandato di&ino 4 cooperar con os impu sos de a "racia$ 'e i"ua manera desea Cristo que todos os hom#res se sa &en 4 que nadie sufra a condena eterna, siempre con a condici%n de que nos confi"uremos se"*n su ama# e &o untad 4 no nos dispon"amos en contra por nuestra propia ma icia$ Si a "uno, o#stinadamente, insiste en oponerse, 'ios no quiere e&ar e en contra de su &o untad, como si necesitara de nuestros ser&icios a + en e cie o o como si no pudiera continuar su " orioso reinado sin nuestro apo4o$ Si no pudiera reinar sin nosotros, casti"ar,a de inmediato muchas ofensas que, ahora, 4 por nuestra causa, to era e inc uso parece no darse por enterado durante tiempo- conf,a 4 espera que su #ondad 4 su paciencia nos conducir+n, fina mente, a arrepentimiento$ Nosotros, sin em#ar"o, a#usamos de su c emencia a a/adir m+s pecados a nuestros pecados, amontonando (como dice e Ap%sto ) ira para e d,a de a ira$ Mas ta es a #ondad de 'ios que, a pesar de nuestra ne" i"encia 4 de estar dormidos en e a mohad%n de nuestros pecados, nos sacude de cuando en cuando 4, sir&i5ndose de a tri#u aci%n, nos menea, a"ita 4 "o pea, haciendo todo cuanto est+ de su parte para despertarnos$ Aun cuando prue#a ser #ene&o ,simo inc uso en su ira, muchos de nosotros, en esa

estupide9 de hom#re, confundimos su acci%n e ima"inamos que tan "ran #eneficio nos es per7udicia $ Si tu&i5ramos sentido com*n 4 estu&i5ramos en nuestro sano 7uicio, nos sentir,amos inc inados a re9ar con frecuencia pidiendo que, cuando nos ha4amos apartado de W , no de7e de darnos "o pes 4 sacudirnos para &o &er a #uen camino: 4 esto, inc uso en e caso de que poco o nada nos apete9ca$ P! ! 5-/ 4/!'(+ /0 "!'#%( En consecuencia, hemos de re9ar, en primer u"ar, &iam ut &ideamus, para que &eamos e camino 4 con a !" esia podamos decir a 'ios- .'e a ce"uera de cora9%n, ,#ranos, Se/or<2I$ F con e profeta cuando dice- .Ens5/ame a hacer tu &o untad<22, 4 tam#i5n- .Mu5strame tus caminos 4 ens5/ame tus senderos <23$ 'espu5s, desearemos con toda nuestra a ma correr tras de Ti, oh 'ios, en e o or de tu un"Nento 4 en a du ce fra "ancia de tu esp,ritu$ Si an"uidecemos en nuestra marcha (como casi siempre ocurre) 4 quedamos re9a"ados, tan distantes que dif,ci mente conse"uimos se"uir e desde e7os, acudamos a 'ios de inmediato dici5ndo e- .Co"e mi mano derecha<21 4 .Du,ame a o ar"o de camino<2@$ Si &encidos por e cansancio apenas tenemos 4a fuer9a para continuar, o si tanta es a pere9a 4 # anden"uer,a que estamos a punto de pararnos, pidamos a 'ios que, por fa&or, nos arrastre aunque opon"amos resistencia$ Kina mente, si tanto resistimos, 4 contra a &o untad de 'ios 4 nuestra propia fe icidad, nos empe/amos, tercos 4 duros de mo era, como ca#a os 4 #urros que carecen de inte i"encia, de#emos humi demente pedir a 'ios con as mu4 adecuadas pa a#ras de profeta- .Su75tame #ien fuerte con e freno de a #rida 4 "o p5ame cuando no marche cerca de Ti<2J$ La i usi%n por a oraci%n es o primero que hemos de #uscar cuando nos &eamos atrapados por a ti#ie9a 4 a desidia: pero en esa situaci%n de a ma no apetece re9ar por nada que no deseemos reci#ir (ni siquiera aunque nos sea mu4 *ti )$ (or esta ra9%n, si tenemos un poco de sentido com*n, de#er,amos contar con esta de#i idad por anticipado, de#er,amos pre&er a antes de caer en ese enfermi9o 4 penoso estado espiritua $ En otras pa a#ras, de#er,amos derramar sin cesar so#re 'ios 7acu atorias 4 oraciones como as que aca#o de mencionar, imp orando con humi dad que, si en a "*n momento, &ini5ramos a pedir a "o que no nos es con&eniente, impu sados por os atracti&os de a carne, o seducidos por os espe7ue os de os p aceres, o atra,dos por e anhe o de as cosas terrena es, o trastornados por as insidias 4 maquinaciones de dia# o, se ha"a sordo a nuestra petici%n 4 a e7e aque o por o que re9amos, derramando so#re nosotros todo aque o que W sa#e nos har+ #ien, aunque mucho e pidamos o aparte de nuestra &ida$ Nada de particu ar ni de eMtra/o tiene esta conducta$ Es #ien %"ica$ En efecto, as, nos comportamos de ordinario (si tenemos un poco de inte i"encia) cuando estamos a punto de co"er una fie#re ma i"na$ Ad&ertimos 4 a&isamos por ade antado a quienes nos &an a cuidar durante a enfermedad que, aunque se o sup iquemos, no nos proporcionen en a#so uto aque o que nuestra enfermi9a condici%n nos har+ desear aunque sea noci&o para a sa ud e, inc uso, &a4a a empeorar a fie#re$ Estamos a &eces tan dormidos en os &icios que ni siquiera queremos despertarnos ante as amadas 4 sacudidas de a misericordia di&ina, 4 re"resar a a pr+ctica de as &irtudes$ Nosotros mismos somos a causa de que 'ios se a e7e a#andon+ndonos en nuestra &ida &iciosa$ A a "unos os de7a de ta manera que 4a no &ue &e a e os: a otros es de7a dormir hasta otro momento, se"*n o &ea m+s oportuno en su admira# e #ondad 4 en a profundidad inescruta# e de su sa#idu r,a$ La conducta de Cristo cuando re"res% a &er qu5 hac,an os Ap%sto es ofrece un #uen e7emp o de esto$ No ha#,an querido permanecer despiertos, sino que se durmieron inmediatamente: Cristo, por tanto, os de7% 4 se march%- .de7+ndo os se &o &i% 4 ora#a con as mismas pa a#ras- (adre, si quieres, aparta de m, este c+ i9, pero no se ha"a mi &o untad, sino a tu4a<$ Re9a 4 pide otra &e9 por o mismo$ Ena &e9 m+s a/ade a misma condici%n, 4 de nue&o nos da e7emp o, mostrando que cuando estamos en "ran pe i"ro (aunque sea por e honor de 'ios) no podemos pensar que sea inoportuno pedir ur"entemente a 'ios que nos procure una sa ida$ !nc uso es posi# e que permita que seamos e&ados a ta es dificu tades, precisamente porque e miedo a pe i"ro nos har+ ser m+s fer&ientes en a oraci%n, cuando qui9+s a prosperidad nos ha#,a enfriado$ Esto es particu armente cierto si se trata de un pe i"ro corpora , pues muchos de nosotros no estamos dema siado preocupados con os pe i"ros que afectan a a ma$ Kuera de caso de quien es inspirado 4 forta ecido por 'ios para sufrir martirio, toda otra persona que se preocupa, como de#e ser, de su a ma, tiene suficientes moti&os para temer que se cansar+ tanto #a7o ta peso que aca#ar+ sucum#iendo$ S% o conoce que de#e sufrir martirio quien ha eMperimentado esa amada de un modo inenarra# e, o #ien, o ha 7u9"ado as, por indicaciones 4 datos apropiados$ 'e o que se deduce que, para e&itar aque a misma eMcesi&a confian9a que (edro ten,a de s,, ha de re9ar cada uno di i"entemente para que 'ios, en su #ondad, e i#re de un pe i"ro tan "rande para su a ma$ Con todo, se ha de insistir una 4 otra &e9 en que nadie ha de re9ar pidiendo escapar tan tota mente de pe i"ro que 4a no quede en su +nimo e deseo de a#andonar e asunto en 'ios, dispuesto a cump ir con esmerada o#ediencia todo cuanto 'ios ha4a dispuesto para 5 $ Estas son a "unas de as ra9ones por as que Cristo nos de7% este e7emp o de oraci%n tan apro&echa# e para nosotros- que W se ha a#a tan e7os de necesitar ta petici%n como a tierra dista de cie o$ En cuanto 'ios, no era inferior a (adre: no s% o su poder, sino tam#i5n su &o untad, se identifica#a con a de (adre$ En cuanto hom#re, su poder era infinitamente menor, pero todo e poder, en e cie o 4 en a tierra, e fue fina mente entre"ado por e (adre$ Aunque su &o untad humana era dis> tinta a a de (adre, esta#a en ta "rado de conformidad con e a que 7am+s hu#o desacuerdo a "uno$ Acepta, por tanto, sufrir amar"u,sima muerte en o#ediencia a a &o untad de (adre, 4 a mismo tiempo, se muestra hom#re &erdadero, pues a sensi#i idad toda de su cuerpo reacciona ante a muerte con horror$ Su oraci%n eMpresa mu4 &,&idamente tanto e miedo como a o#ediencia- .(adre, dec,a, si quieres aparta de m, este c+ i9, pero no se ha"a mi &o untad, sino a tu4a<$ F que sus facu tades menta es nunca rehu4eron sup icio tan horroroso, sino que permanecieron o#edientes a (adre hasta a muerte 4 muerte de cru9, es a "o que muestran sus o#ras ( as que si"uieron en su pasi%n) con ma4or c aridad toda&,a que sus

pa a#ras$ A mismo tiempo, sus sentimientos eran a#rumados con un intenso terror ante a inminente pasi%n, como o prue#an as pa a#ras que si"uen en e e&an"e io- .Se e apareci% un +n"e de cie o para confortar e<2?$ PQu5 "rande hu#o de ser su an"ustia que un +n"e tu&o que &enir de cie o para dar e +nimoR A eer este pasa7e no puedo de7ar de asom#rarme ante a estupide9 de quienes afirman ser de todo in*ti #uscar a intercesi%n de un +n"e o de un santo difunto$ Cienen ta es a decir que podemos diri"irnos con con fian9a a 'ios mismo: no s% o porque est+ m+s cerca nuestro que todos os +n"e es 4 santos 7untos, sino tam#i5n porque tiene poder de darnos m+s, 4 desea hacer o as, mucho m+s que todos os santos de cie o, cua esquiera que sean$ Son ar"umentos tan tri&ia es e infundados que s% o eMpresan e dis"usto 4 a en&idia de quienes as, ha# an por a " oria de os santos$ Mientras 5stos, por su parte, han de estar con ra9%n dis"ustados con ta es hom#res que se esfuer9an por demo er e homena7e de amor que damos a os santos 4 a asistencia protectora que nos prestan$ G(or qu5 estos des&er"on9ados no ra9onan de a misma manera en este pasa7e, diciendo que e esfuer9o de +n"e por conso ar a Cristo sa &ador era comp etamente in*ti 4 &anosH GQu5 +n"e podr,a ser tan poderoso como CristoH GQu5 +n"e esta#a tan cer > cano a 'ios como o esta#a W , si Cristo era 'iosH Lo cierto es que, de a misma manera que quiso sufrir triste9a 4 an"ustia por nuestra causa, quiso tam#i5n tener un +n"e para ser conso ado$ Refuta#a as, os ar"umen tos sin sentido de esos indi&iduos, a mismo tiempo que dec ara#a ser hom#re &erdadero- porque as, como os +n"e es e sir&ieron como 'ios a triunfar so#re as tentaciones de demonio, tam#i5n ahora un +n"e &ino a conso ar e como hom#re mientras a&an9a#a hacia a muerte$ Nos en% as, de esperan9a sa#iendo que, si estando en pe i"ro nos diri"imos a 'ios, no nos fa tar+ conso aci%n, con ta que no recemos pere9osa 4 rutinariamente sino con un rue"o que sa "a de o m+s profundo de cora9%n, ta como &emos a Cristo en este pasa7e$ L! 6/ +6/")#4! ./0 '! )# #( .F entrando en a"on,a, re9a#a con m+s ardor, 4 su sudor se hi9o como "otas de san"re que chorrea#a hasta e sue o<2A$ Afirman muchos autores que os sufrimientos de Cristo fueron mucho m+s do orosos que os de cua quier otro m+rtir por "randes que fueran, en cua quier otro tiempo o u"ar$ ;a4 quienes no est+n de acuerdo porque, dicen, ha4 otros "5neros de tortura de aque os que padeci% Cristo, 4 en a "unos casos, os tormentos se han pro on"ado durante d,as$ (iensan tam#i5n que, por ra9%n de su di&inidad infinita, una so a "ota de a preciosa san"re de Cristo hu#iera sido m+s que suficiente para redimir a toda a humanidad$ La prue#a de Cristo no fue ordenada por 'ios se"*n a medida humana, sino de acuerdo con su sa#idur,a impenetra# e: 4, como nadie puede conocer esta medida con certe9a, sostienen no ser per7udicia para a fe creer que e do or de Cristo fue menor que e de a "unos m+rtires$ Adem+s de a eMtendida opini%n de a !" esia, que oportunamente ap ica a Cristo as pa a#ras de )erem,as so#re )erusa 5n (O &os omnes qui transitis per &iam, respicite et &idete si est do or sicut do or meus), encuentro 4o este pasa7e mu4 con&incente para que 7am+screa que os tormentos de nin"*n m+rtir puedan ser comparados con e sufrimiento de Cristo, ni siquiera en esta cuesti%n de a intensidad de do or$ !nc uso si tu&iera que conceder (4 ten"o #uenas ra9ones para no hacer o) que a "uno de os m+rtires ha4a padecido m+s 4 ma4ores torturas 4, si se quiere, m+s ar"as que as de Cristo, pienso que torturas de apariencia m+s e&e cau saron, de hecho, en Cristo un do or m+s atro9 de que se podr,a sentir con sup icios de apariencia m+s espantosa$ En efecto, &eo a Cristo a#atido con a an"ustia de a inminente pasi%n, con una an"ustia tan amar"a como nadie ha podido eMperimentar a ante e pensamiento de os tormentos que se e &en,an encima, porque, Gqui5n ha sentido 7am+s ta an"ustia que un sudor de san"re f u4era de todo su cuerpo chorreando hasta e sue oH S% o e presentimiento de do or fue m+s amar"o 4 penoso en Cristo que en cua quier otro- 5sta es a medida para hacerse una idea de a intensidad de do or que pa > deci%$ La an"ustia que padec,a no pudo ha#er aumentado de ta manera que causara a cuerpo sudar san"re, si Cristo no hu#iera emp eado su omnipotencia di&ina, no s% o para que no disminu4era e do or, sino para aumentar su fuer9a$ F o hi9o as, por su propio querer$ Anuncia#a a san"re que os futuros m+rtires se &er,an o# i"ados a derramar so#re e sue o: 4 ofrec,a, a mismo tiempo, un e7emp o nunca &isto 4 sorprendente de una an"ustia inmensa$ Lo hac,a a modo de consue o para aque os que, a enarse de pa&or 4 miedo ante e pensamiento de a posi# e tortura, podr,an qui9+ pensar que a an"ustia es si"no de su pr%Mima ruina, 4 caer en desesperaci%n$ A "uno podr+ sacar aqu, a re ucir e e7emp o de aque os m+rtires que, i#remente 4 con "ran deseo, se eMpusieron a una muerte cierta por su fe en Cristo: 4 se"uir despu5s diciendo que son particu armente di"nos de os aure es de triunfo porque mostraron ta "o9o que no de7a#a u"ar a do or, ni mostraron rastro de triste9a ni de miedo$ Esto4 dispuesto a aceptar e pri > mer punto, con ta de que no se &a4a tan e7os que se aca#e ne"ando e triunfo de quienes, marchando a con trape o, ni se echan para atr+s ni escapan una &e9 capturados: sino que contin*an hacia ade ante a pesar de su temerosa an"ustia 4, por amor a Cristo, hacen frente a aque o que es horrori9a$ Si a "uien defiende que quienes a#ra9aron "o9osos e martirio reci#en ma4or " oria que estos * timos, no dir5 4o nada, 4 puede quedarse para s, con su ar"umento$ Me #asta con sa#er que en e cie o a nin"*n m+rtir e fa tar+ " oria m+s "rande de a que 7am+s pudieron sus o7os &er ni sus o,dos escuchar, ni entra#a en e cora9%n poder conce#ir mientras &i&,a aqu, en a tierra$ Adem+s, si a "uno tiene un u"ar m+s a to en e cie o, nadie e en&idia: a contrario, todos se "o9an en a " oria de os dem+s a causa de su mutuo amor$ Kina mente, ha4 que decir que todo este asunto so#re qui5n reci#ir+ de 'ios m+s " oria en e cie o no es, en mi opini%n persona , a "o perfectamente di+fano para nosotros, 4endo como &amos a tientas en a oscuridad de nuestra natura e9a morta $ Ciertamente, .'ios ama a que da con a e"r,a<3U$ (ero, aun as,, no ten"o nin"una duda de que ama#a a To#,as e i"ua mente a santo )o#$ Los dos &arones so#re e&aron con paciencia 4 forta e9a sus ca amidades, pero, que 4o sepa,

nin"uno de e os sa ta#a de "o9o ni ap aud,a de contento mientras tanto$ Ofrecerse a morir por Cristo cuando a situaci%n as, o eMi"e o cuando 'ios mue&e por dentro para hacer o es, no o nie"o, una o#ra de &irtud heroica$ Mas, fuera de ta es casos, no me parece tan se"uro comportarse as,, 4 entre aque os que espont+neamente sufrieron por Cristo ha4 muchas "randes fi"uras que temieron so#remanera, que padecieron profundamente an"ustiados 4 a#atidos, 4 que, en m+s de una ocasi%n, hu4eron de a muerte antes de enfrentar a fina mente con "ran forta e9a$ No nie"o e poder de 'ios, 4 s5 #ien que, de &e9 en cuando, hace este fa&or a personas santas como premio de os tra#a7os de sus &idas, o #ien simp emente por "enerosidad- ena e a ma de m+rtir con ta a e"r,a que, no s% o de7a de ser oprimido por a an"ustia, sino que se &e tam#i5n i#re de o que os estoicos denominan as pro passiones (emociones incipientes o primiti&as), de as que inc uso esos sa#ios consumados son suscepti# es$ Se da e caso de quienes, desp a9ada su consciencia por una emoci%n mu4 fuerte, no sienten as heridas que es han inf in"ido en a #ata a: s% o m+s tarde ad&ierten e da/o$ 'e manera seme7ante, no ha4 ra9%n para dudar de que e "o9o en a esperan9a de a " oria 4a cercana ha"a que e a ma sea transportada fuera de s,, hasta e punto de no temer a muerte 4 ni siquiera sentir os tormentos$ L amar,a 4o a este don o "racia ."ratuita fe icidad< o premio a a &irtud &i&ida, 4 no materia de futura fe icidad$ (odr,a ha#er pensado que esta recompensa corresponde a do or sufrido por Cristo, si no fuera porque 'ios, en su i#era idad, o otor"a en una medida tan #uena 4 tan co mada, tan apretada 4 tan so#rea#undante, que es mu4 cierto que os sufrimientos de esta &ida no son de nin"*n modo compara# es con a " oria de a &ida futura que se re&e ar+ en aque os que ama ron a 'ios tan ce osamente que "astaron su san"re 4 su &ida por su " oria en medio de una a"on,a menta 4 entre tormentos corpora es$ 'ios, en su #ondad, no remue&e e miedo de esas personas porque aprue#e en ma4or "rado su audacia, o porque quiera premiar a de esa manera, sino m+s #ien a causa de su de#i idad- sa#e #ien que no podr+n hacer frente a terror en condiciones de i"ua dad$ ;u#o, de hecho, a "unos que sucum#ieron a miedo, aunque &encieron despu5s sufriendo todos os tormentos$ Quienes, de otra parte, padecen a muerte con +nimo pronto 4 "o9oso, a4udan a otros con su e7emp o, 4 no dudo que esto sea #ien *ti $ No o &idemos, sin em#ar"o, que casi todos tememos a muerte, 4 por eso, apenas nos hacemos idea de cu+nta a4uda 4 forta e9a han reci#ido muchos de aqu5 os que, an"ustiados 4 tem# orosos, se enfrentaron con a muerte, 4 que, a pesar de todo, superaron con &a ent,a os esco os de camino 4 os o#st+cu os, #arreras m+s duras que e hierro, como o son su propio a#atimiento, su miedo 4 su an"ustia$ Cictoriosos so#re a muerte conquistan e cie o a asa to$ GNo se enardecer+ e +nimo de estas d5#i es creaturas a &er e e7emp o de ta es m+rtires, como e os co#ardes 4 temerosos, para no ce der #a7o a persecuci%n aunque sientan a triste9a dentro de s,, 4 e miedo 4 a#atimiento ante una muerte tan espantosaH$ La sa#idur,a de 'ios, que todo o penetra con fuer9a irresisti# e 4 que dispone toda as cosas con sua &idad, a contemp ar en presente c%mo ser,an afectados os +nimos de os hom#res en diferentes u"ares, acomoda su e7emp o a os &arios tiempos 4 u"ares, esco"iendo, ora un destino ora otro, de acuerdo con o que W &e ser+ m+s con&eniente$ 'e esta manera, da a os m+rtires temperamentos se"*n os desi"nios de su pro&idencia$ Eno corre aprisa 4 "ustoso a a muerte: otro marcha en a duda 4 con miedo, pero sufre a muerte con no menos forta e9a- a no ser que a "uien ima"ine ser menos &a iente por tener que uchar no s% o contra sus enemi"os de fuera, sino tam#i5n contra os de den tro: que e tedio, a triste9a 4 e miedo son, adem+s de fuertes emociones, poderosos enemi"os$ (uede conc uirse toda esta discusi%n diciendo que hemos de admirar 4 &enerar os dos tipos de m+rtires, a a#ar a 'ios por am#os, e imitar os cuando a situaci%n o eMi7a, cada uno se"*n sus posi#i idades 4 a "racia que 'ios e d5$ E que siente "randes deseos no necesita m+s +nimos para ser auda9, 4 entonces, qui9+ sea oportuno recordar e que es #ueno que tema, no sea que su presunci%n, como a de (edro, e ha"a echarse para atr+s 4 caer$ E que siente an"ustia, miedo 4 a#atimiento de#e ciertamente ser confortado$ F as,, tanto en un caso como en e otro, a an"ustia de Cristo est+ ena de a i&io, pues mantiene a primero e7os de eMa"erar su entusiasmo, 4 hace a otro a 9arse en a esperan9a cuando se encuentre postrado 4 a#atido$ Si a "uien se siente fo"oso 4 eno de entusiasmo, ese ta , a recordar tan humi de 4 an"ustiosa presencia de su re4, tendr+ #uen moti&o para temer, no sea que su astuto enemi"o est5 e e&+ndo e en a to, pero s% o para poder ap astar e m+s tarde contra e sue o con ma4or dure9a$ Quien se &ea tan tota mente a#rumado por a ansiedad 4 e miedo que podr,a e"ar a desesperar, contemp e 4 medite constantemente esta a"on,a de Cristo rumi+ndo a en su ca#e9a$ A"uas de poderoso consue o #e#er+ de esta fuente$ Cer+, en efecto, a pastor amoroso tomando so#re sus hom#ros a o&e7a de#i ucha, interpretando su mismo pape 4 manifestando sus propios sentimientos$Cristo pas% todo esto para que cua quiera que m+s tarde se sintiera as, de anonadado pudiera tomar +nimo 4 no pensar que es moti&o para desesperar$ 'emos "racias como me7or podamos, que nunca podremos dar #astantes: 4 en nuestra a"on,a recordemos a su4a, con a que nin"una podr+ 7am+s ser comparada: 4 pid+mos e, con todas nuestras fuer9as, que se di"ne conso arnos en nuestra an"ustia, i umin+ndonos con a que W mismo sufri%$ Cuando, con &ehemencia 4 a causa de nuestra f aque9a, e pidamos que nos i#re de pe i"ro, si"amos su e7emp o tan precioso cerrando nuestra s*p ica con este #roche- .No se ha"a mi &o un > tad sino a tu4a$< Si o hacemos, no dudo o m+s m,nimo que, as, como cuando W ora#a, un +n"e fue a e&ar e consue o, tam#i5n cada uno de nuestros +n"e es nos traer+n ese consue o de Esp,ritu que nos dar+ fuer9a para perse&erar en as o#ras que nos e&an a cie o$ F para darnos se"ura confian9a so#re esto, Cristo nos antecedi% a + por ese camino 4 con e mismo m5todo$ Tras ha#er padecido a"on,a durante un ar"o rato, su +nimo se resta# eci% de ta modo que &o &i% a os Ap%sto es 4 se diri"i% a encuentro de traidor 4 de os &erdu"os que e #usca#an para atormentar e$ 'espu5s, tras ha#er sufrido como con&en,a, entr% en su " oria 4 a , prepara un u"ar para aque os de nosotros que si"amos sus pisadas$ Que por su a"on,a se di"ne a4udarnos en a nuestra, para que no se &ea frustrado ese u"ar de cie o por nuestra estupide9 4 co#ard,a$

L(+ A6$+)(0/+ +/ .-/ '/% '#/%) !+ /0 ) !#.( "(%+6# ! .Le&ant+ndose de sue o 4 &o &iendo a sus disc,pu os, ha % os dormidos por causa de a triste9a$ Les di7o- G(or qu5 dorm,sH Le&antaos 4 orad para no caer en a tentaci%n$ 'ormid 4 descansad$ (ero #asta 4a$ ;e aqu, que e"% a hora 4 e ;i7o de hom#re &a a ser entre"ado en manos de os pecadores$ Le&antaos 4 &+monos de aqu,$ Fa se acerca e que me ha de entre"ar<30$Cue &e Cristo por tercera &e9 adonde est+n sus Ap%sto es, 4 a , os encuentra sepu tados en e sue/o, a pesar de mandato que es ha#,a dado de &i"i ar 4 re9ar ante e pe i"ro que se cern,a$ A mismo tiempo, )udas, e traidor, se manten,a #ien despierto, 4 tan concentrado en traicionar a su Se/or que ni siquiera a idea de dormirse se e pas% por a ca#e9a$ GNo es este contraste entre e traidor 4 os Ap%sto es como una ima"en especu ar, 4 no menos c ara que triste 4 terri# e, de o que ha ocurrido a tra&5s de os si" os, desde aque os tiempos hasta nuestros d,asH G(or qu5 no contemp an os o#ispos, en esta escena, su propia somno enciaH ;an sucedido a os Ap%sto es en e car"o, Po7a + reprodu7eran sus &irtudes con a misma "ana 4 deseo con que a#ra9an su autoridadR PO7a + es imitaran en o otro con a fide idad con que imitan su somno enciaR (ues son muchos os que se duermen en a tarea de sem#rar &irtudes entre a "ente 4 mantener a &erdadera doctrina, mientras que os enemi"os de Cristo, con o#7eto de sem#rar e &icio 4 desarrai"ar a fe (en a medida en que pueden prender de nue&o a Cristo 4 crucificar o otra &e9), se mantienen #ien despiertos$ Con ra9%n dice Cristo que os hi7os de as tinie# as son muchos m+s astutos que os hi7os de a u93I$ Aunque esta comparaci%n con os Ap%sto es dormidos se ap ica mu4 acertadamente a aque os o#ispos que se duermen mientras a fe 4 a mora est+n en pe i"ro, no con&iene, sin em#ar"o, a todos os pre ados ni en todos os aspectos$ 'es"raciadamente, a "unos de e os (muchos m+s de os que uno podr,a sospechar) no se duermen .a causa de a triste9a<, como era e caso con os Ap%sto es$ No$ Est+n, m+s #ien, amodorrados 4 a etar"ados en perniciosos afectos, 4 e#rios con e mosto de demonio, de mundo 4 de a carne, duermen como cerdos re&o c+ndose en e odo$ Que os Ap%sto es sintieran triste9a por e pe i"ro que corr,a su Maestro fue #ien di"no de a a#an9a: pero no o fue e que se de7aran &encer por a triste9a hasta caer dormidos$ Entristecerse 4 do erse porque e mundo perece, o orar por os cr,menes de otros, es un sentimiento que ha# a de ser compasi&o, como sinti% este escritor- .Me sent5 en a so edad 4 or5<, 4 este otro.Me do ,a e cora9%n porque os pecadores se aparta#an de tu e4$< Triste9a de esta c ase a co ocar,a 4o en aque a cate"or,a de a que se dice [$$$\O$ (ero a pondr,a ah, s% o si e efecto, aunque #ueno, es contro ado 4 diri"ido por a ra9%n$ Si no es as,, si a pena oprime tanto a a ma que 5sta pierde &i"or 4 a ra 9%n pierde as riendas, si se encontrara un o#ispo tan &encido por a pesade9 de su sue/o que se hiciera ne" i"ente en e cump imiento de os de#eres que su oficio eMi"e para a sa &aci%n de su re#a/o, se comportar,a como un co#arde capit+n de na&,o que, descora9onado por a furia de tempora , a#andona e tim%n 4 #usca refu"io mientras a#andona e #arco a as o as$ Si un o#ispo se comportara as,, no dudar,a 4o en 7untar esta triste9a con aque a otra que conduce, como dice San (a# o, a infierno$ F a*n peor a considerar,a 4o, porque esta triste9a en as cosas espiritua es parece ori"inarse en quien desespera de a a4uda de 'ios$ Otra c ase de triste9a, peor si ca#e, es a de aque os que no est+n deprimidos por a triste9a ante os pe i"ros que otros corren, sino por os ma es que e os mismos pueden reci#ir: temor tanto m+s per&erso cuanto su causa es m+s desprecia# e, es decir, cuando no es 4a cuesti%n de &ida o muerte, sino de dinero$ Cristo mand% tener por nada a p5rdida de nuestro cuerpo por su causa$ .No tem+is a quienes matan e cuerpo, 4 no pueden hacer m+s$ Fo os mostrar5 a qui5n ha#5is de te > mer- Temed a que despu5s de quitar a &ida, puede mandar tam#i5n e a ma a infierno$ A 5se, os repito, ha#5is de temer<32$ (ara todos, sin eMcepci%n, di7o estas pa a#ras, caso de que ha4an sido encarce ados 4 no ha4a escapatoria posi# e$ (ero a/ade a "o m+s para aque os que e&an e peso 4 a responsa#i idad episcopa - no permite que se preocupen s% o de sus propias a mas, ni tampoco que se contenten refu"i+ndose en e si encio, hasta que sean arrastrados 4 for9ados a esco"er entre una a#ierta profesi%n de fe o una en"a/osa simu aci%n$ No$ Quiso que dieran a cara si &en que a "re4 a e os confiada est+ en pe i"ro, 4 que hicieran frente a pe i"ro con su propio ries"o, por e #ien de su re#a/o$ E #uen pastor da su &ida por sus o&e7as33, dice Cristo$ Quien sa &e su &ida con da/o de as o&e7as, no es #uen pastor$ E que pierde su &ida por Cristo (4 as, hace quien a pierde por e #ien de re#a/o que Cristo e confi%) a sa &a para a &ida eterna$ 'e a misma manera, e que nie"a a Cristo (como hace e que no confiesa a &erdad cuando e si encio da/a a su re#a/o), a querer sa &ar su &ida empie9a de hecho a perder a$ Tanto peor, desde ue"o, si e&ado por e miedo, nie"a a Cristo a#iertamente, con pa a#ras, 4 o traiciona$ Ta es o#ispos no duermen como (edro, sino que, con (edro despiertos, nie"an a Cristo$ A reci#ir, como (edro, a mirada afectuosa de Cristo, muchos ser+n os que con su "racia e"ar+n un d,a a impiar aque de ito sa &+ndose a tra&5s de anto$ S% o es necesario que respondan a su mirada 4 a a in&itaci%n cari/osa a a penitencia, con do or, con amar"ura de cora9%n 4 con una nue&a &ida, recordando sus pa a#ras, contemp ando su pasi%n 4 so tando as amarras que os ata#an a sus pecados$ Si tan amena9ado estu&iera a "uien en e ma que no ha4a de7ado de profesar a &erdadera doctrina por miedo, sino que, como Arrio 4 otros como 5 , predica fa sa doctrina #ien por una s%rdida "anancia o por una corrupta am#ici%n, ese ta no duerme como (edro, ni nie"a como (edro, sino que permanece #ien despierto como e misera# e )udas 4, como )udas, a Cristo persi"ue$ La situaci%n de ese hom#re es mucho m+s pe i"rosa que a de os otros, como muestra e horrendo 4 triste fina de )udas$ No ha4 ,mite, sin em#ar"o, en a #ondad de un 'ios misericordioso, 4 ni siquiera ta pecador ha de desesperar de perd%n$ 'e hecho, inc uso a mismo )udas ofreci% 'ios muchas oportunidades de &o &er en s, 4 arrepentirse$ No e arro7% de su compa/,a$ No e quit% a di"nidad que ten,a como Ap%sto $ Ni tampoco e quit% a #o sa, 4 eso que era adr%n$ Admiti% a traidor en a * tima cena con sus disc,pu os tan queridos$ A os pies de traidor se di"n% a"acharse para a&ar con sus inocentes 4 sacrosantas manos os sucios pies de )udas, s,m#o o de a suciedad de su mente$ Con incompara# e #ondad e entre"% para comer, #a7o a apariencia de pan, aque mismo cuerpo su4o que e traidor 4a ha#,a &endido$ F, #a7o a apariencia de &ino, e dio aque a san"re que, mientras #e#,a, pensa#a e trai dor c%mo derramar$ Kina mente, a acercarse )udas con a tur#a para prender e, ofreci% a Cristo un #eso, un #eso que era, de hecho, a muestra

a#omina# e de su traici%n, pero que Cristo reci#i% con serenidad 4 con mansedum#re$ GQui5n ha#r+ incapa9 de pensar que cua quiera de estos deta es podr,a ha#er remo&ido e cora9%n de traidor a me7ores pensamientos, por mu4 endurecido que estu&iera en e crimenH Es cierto que hu#o un principio de arrepentimiento a admitir su pecado, cuando de&o &i% as monedas de p ata (que nadie reco"iera) "ritando que era traidor 4 confesando ha#er entre"ado san"re inocente$ Me inc ino a pensar que Cristo e mo&i% hasta este punto para sa &ar e de a ruina, o que hu #iera sido posi# e si no hu#iera a/adido a su traici%n a desesperaci%n$ As, se porta#a Cristo con quien, con tanta perfidia, e ha#,a entre"ado a a muerte$ 'espu5s de &er de cu+ntas maneras mostr% 'ios su misericordia con )udas, que de Ap%sto ha#,a pasado a traidor, a &er con cu+nta frecuencia e in&it% a perd%n, 4 no permiti% que pereciera sino porque 5 mismo quiso desesperar, no ha4 ra9%n a "una en esta &ida para que nadie, aunque sea como )udas, ha4a de desesperar de perd%n$ Si"uiendo e santo conse7o de Ap%sto - .Re9ad unos por otros para ser sa &os<31, si &emos que a "uien se des&,a de camino recto, esperamos que &o &er+ a "*n d,a a 5 , 4 mientras tanto, recemos sin cesar para que 'ios e ofre9ca oportunidades de entrar en ra9%n: para que con su a4uda as co7a, 4 para que, una &e9 co"idas, no as sue te ni rechace por a ma icia, ni as de7e pasar de ado por cu pa de su misera# e pere9a$ 2P( 5-7 .( '8+3 A encontrar Cristo a os Ap%sto es durmiendo por tercera &e9, es di7o- .G(or qu5 dorm,sH<, como si di7era- .No es este tiempo para dormir, sino para estar #ien despiertos 4 orar, como os he ad&ertido 4a dos &eces, no hace apenas un rato$< Si no supieron qu5 responder cuando se durmieron por se"unda &e9, Gqu5 eMcusa pod,an ha#er dado ahora, en que por tercera &e9 eran sorprendidos en a misma fa taH GEra una eMcusa &+ ida decir que se ha#,an dormido .a causa de a tris > te9a<, como menciona e e&an"e istaH As, o recuerda Lucas, pero tam#i5n es cierto que no o a a#a en a#so uto$ !nsin*a, s,, que su triste9a era de a "una manera oa# e: pero e sue/o que a si"ui% no esta#a i#re de cu pa$ La triste9a, aqu5 a que puede ser di"na de un "ran premio, tiende a "unas &eces hacia un "ran ma $ As, ocurre si nos de&ora de ta modo que nos de7a inuti i9ados: nos impide acudir a 'ios con a oraci%n, #uscando de W consue o, 4 desesperados 4 oprimidos, como queriendo escapar de una triste9a consciente, #uscamos a i&io en e refu"io de sue/o$ Mas, tam poco aqu, encontraremos o que #usc+#amos, 4 perderemos en e sue/o e consue o que podr,amos ha#er o#tenido de 'ios si hu#i5ramos permanecido despiertos 4 orando$ Se de7a, entonces, sentir so#re nosotros e peso mo esto de una mente pertur#ada inc uso mientras dormimos, 4 aun con os o7os cerrados, trope9amos con as tentaciones 4 trampas preparadas por e dia# o$ 'e ah, que Cristo, prescindiendo de cua quier eMcusa para e sue/o, di7era- .G(or qu5 dorm,sH 'ormid 4a 4 descansad$ 6asta$ Le&antaos 4 re9ad para que no cai"+is en a tentaci%n$ ;a e"ado a hora 4 e ;i7o de hom#re ser+ entre"ado en manos de os pecadores$ Le&antaos, &amos$ Fa e"a e que me &a a entre"ar$ Toda&,a esta#a ha# ando, cuando e"% )udas $$$$<3@ A despertar a os Ap%sto es por tercera &e9, cort% de "o pe sus pa a#ras con una cierta iron,a$ No con esa iron,a fr,&o a 4 #ur ona con a que hom#res ociosos, pero de ta ento, acostum#ran a di&ertirse entre s,, sino con una iron,a "ra&e 4 seria- .'ormid 4 descansad$$$< Notad c%mo da permiso para dormir- de ta modo que si"nifica en rea idad o contrario$ Apenas ha#,a dicho- .'ormid<, a/adi% .6asta<: como si di7era- .Fa no necesit+is dormir m+s$ 'urante todo e tiempo que de#er,ais ha#er estado despiertos, ha#5is estado durmiendo, inc uso en contra de o que os mand5$ Ahora 4a no ha4 tiempo para dormir, 4 ni siquiera para quedarse un momento sentados$ 'e#5is e&antaros inmediatamente 4 re9ad para que no cai"+is en a tenta> ci%n$ Ta &e9 por e a me a#andonar5is, causando "ran esc+nda o$ (ero, por o dem+s, por o que se refiere a sue/o, dormid 4 descansad, si pod5is$ Ten5is mi permiso, pero no podr5is$ Fa se acerca a tur#a >4a est+n casi aqu,> 4 e a sacudir+ &uestra modorra$ Fa se aproMima a hora en a que e ;i7o de hom#re ser+ entre"ado en manos de os pecadores$ Mu4 cerca est+ quien me entre"a$< Apenas hu#o terminado estas pocas pa a#ras, 4 toda&,a ha# a#a, cuando he aqu, que )udas !scariote$$$ No i"noro que a "unos eruditos 4 santos no admiten esta interpretaci%n, aunque s, admiten que otros >i"ua mente doctos 4 santos> a han considerado acepta# e$ No se ha de pensar que quienes no aceptan esta interpretaci%n se ha4an horrori9ado ante una iron,a en a#ios de Cristo (como a "unos otros, sin duda hom#res piadosos, pero no o suficientemente &ersados en as fi"uras de en"ua7e que toma a Sa"rada Escritura ordinariamente de en"ua7e com*n: si o fueran, ha#r,an encontrado a iron,a en tantos otros u"ares que no a ha#r,an 7u9"ado ofensi&a en 5ste)$ GQu5 podr,a ser m+s pun9ante 4 humor,stico que aque a iron,a con a que e #iena&enturado Ap%sto censura a os corintios con tanta "raciaH (ues pide, en efecto, discu pas por no ha#er nunca car"ado a nin"uno de e os con car"as ni "astos- .GQu5 he hecho 4o de menos por &osotros que por as otras i" esias si no es esto- que nunca os he sido "ra&osoH (erdonadme este a"ra&io<3J$ GQu5 iron,a podr,a ser m+s morda9 que aque a con a cua e profeta de 'ios ridicu i9% a os adi&inos de 6aa mientras in&oca#a a a estatua muda de su dios- .L amad e m+s fuerte >dec,a> porque &uestro dios duerme o, qui9+s, se ha ido a otro u"ar de &ia7e<H3?$ Apro&echo a ocasi%n de mencionar estos e7emp os por aque os ectores que, de#ido a una demasiado p,a senci e9, reh*san aceptar en a Sa"rada Escritura (o a menos no ad&ierten en e a) estas formas de en"ua7e tan usadas corrientemente: 4 a no contar con e as no aciertan a &eces con e sentido rea de a Escritura$ No dis"usta a San A"ust,n a interpretaci%n que 4o manten"o, pero dice que no es necesaria- opina ser suficiente e sentido itera 4 directo, sin nin"una fi"ura de en"ua7e$ En su o#ra Concordia e&an"e istarum es cri#e so#re ese pasa7e- .(arece que Mateo se contradice$ GC%mo puede decir Sdormid ahora 4 descansadS, e inmediatamente despu5s a/adir S e&antaos, &amosSH Contrariados por esta inconsistencia intentan &er en esas pa a#ras >Sdormid 4 descansadS> un reproche en u"ar de una concesi%n o permiso$ Esto ser,a o m+s correcto si fuera necesario$ (ero Marcos o re ata as,- Cuando Cristo hu#o dicho S'ormid 4 descansadS, a/adi% S6astaS, 4 si"ui% diciendo- S;a e"ado a hora en que e ;i7o de hom#re ser+ traicionadoS$ (or

o tanto, se ha de entender que despu5s de decir S'ormid 4 descansadS, qued% e Se/or un rato en si encio para que hicieran o que ha#,a permitido, 4 s% o despu5s si"ui%- S6asta$ ;e aqu,$$$S, es decir, S;a#5is descansado #as tanteS<O$Como siempre, no de7a San A"ust,n de ser a"udo en este ra9onamiento$ En mi opini%n, sin em#ar"o, os que defienden a otra opini%n no encuentran pro#a# e que, despu5s de que Cristo es reprochara por dos &eces e dormirse, se &o &ieran a dormir ahora que su captura era inmediata: ni que tras ha#er es reprochado se&eramente su somno encia (a decir es .Gpor qu5 dorm,sH<), es hu#iera dado permiso para dormirse$ No ha4 que o &idar que e pe i"ro >4 5sta era a ra9%n por a que no de#,an ha#erse dormido antes> esta#a ahora, precisamente, a a puerta, como se dice$ 'e cua quier modo, presentado como he as dos opiniones, cada uno es i#re de esco"er a que prefiera$ Me imito a dar cuenta de am#as$ No de seo 4o (que so4 nadie en esta cuesti%n) ofrecer una so uci%n como si fuera e +r#itro oficia $ L/4!%)!(+ & ( !. .Le&antaos 4 orad para que no cai"+is en a tentaci%n$< Les mand% antes &i"i ar 4 re9ar: mas, ahora que han eMperimentado, 4 por dos &eces, que e estar demasiado c%modamente sentado fa&orece que e sue/o se insin*e poco a poco, es ense/a un remedio instant+neo contra a modorra 4 a somno encia$ Consiste en ponerse de pie$ 'e mismo Sa &ador &iene este remedio, 4 o7a + tu&i5ramos "anas de practicar o de cuando en cuando en p ena noche$ Compro#ar,amos ser &erdad o que dice ;oracio- 'imidium facti qui cepit ha#et, que .e que empie9a tiene a mitad hecho<$ F a*n m+s, que .una &e9 empe9ado, est+ todo hecho<$ En efecto, cuando uchamos contra e sue/o, e primer encuentro es siempre e m+s duro 4 &io ento$ No hemos, por consi"uiente, de superar e sue/o por una ucha pro on"ada, sino que, de un "o pe, de una so a sacudida, de#emos romper os a9os tentadores con os que nos a#ra9a 4 as, deshacernos de 5 de inmediato$ Ena &e9 arro7ada a somno encia de a desidia 4 apat,a (&erdadera ima"en de a muerte), &o &er+ a &ida con todo su ardor 4 entusiasmo$ Si reco"ida a mente en e um#roso si encio de a noche, nos dedicamos a a meditaci%n 4 a a oraci%n, se sentir+ mucho m+s capa9 de reci#ir e a i&io de 'ios que durante e d,a, cuando e estr5pito de os ne"ocios por todos ados distrae os o7os, os o,dos 4 a ca#e9a, disip+ndo a en muchas acti&idades tan &ariopintas, a &eces, como in*ti es$ O#ser&ad c%mo e pensamiento de cua quier tonter,a (a "o re acionado con asuntos mundana es) interrumpe nuestro sue/o 4 nos mantiene despiertos por ar"o rato, 4 hasta se nos hace dif,ci dormir en a#so uto: a oraci%n, por e contrario, no nos mantiene despiertos$ A pesar de fruto tan "rande que procura a a ma, 4 a pesar de as muchas trampas que nos tiene preparadas e enemi"o, no nos despertamos para se"uir re9ando, sino que nos dormimos contemp ando as &isiones 4 ensue/os de Mandr+"ora$ ;emos de recordar con frecuencia que Cristo no nos mand% simp emente e&antarnos, sino e&antarnos para re9ar$ No es suficiente e&antarse si no o hacemos para a "o #ueno$ 'e otro modo, ha#r,a menos pecado si se perdiera e tiempo en pere9osa somno encia que si se apro&echara, estando #ien despierto, para cometer intencionadamente cr,menes enos de ma icia$ )unto con a necesidad de re9ar, es muestra para qu5 de#en re9ar$ .Orad >dice> para que no cai"+is en a tentaci%n$< Ena 4 otra &e9 es "ra#a#a esta misma idea- a oraci%n es e *nico refu"io contra a tentaci%n, 4 si a "uien no quiere admitir a oraci%n en e casti o de su a ma, sino que a eMc u4e entre"+ndose a sue/o, permite con su ne" i"encia que as tropas de dia# o (esto es, as tentaciones de ma ) irrumpan como por inercia en su a ma$ Tres &eces se"uidas es aconse7% re9ar, 4 despu5s, para que no pensaran que es ense/a#a s% o con pa a#ras, W mismo es dio e7emp o, 4 por tres &eces se fue a orar$ !nsinua#a de esta manera que hemos de re9ar a a Trinidad- a (adre !n"5nito, a ;i7o en"endrado por e (adre e i"ua a W , 4 a Esp,ritu, i"ua a cada uno 4 que de am#os procede$ 'e as Tres (ersonas hemos de pedir tam#i5n tres cosas- perd%n por a &ida pasada, "racia para e tiempo presente, 4 prudencia para e fu turo$ F en esta oraci%n no hemos de ser descuidados 4 pere9osos: ha de ser fer&iente 4 sin cesar$ Cu+n e7os estamos de este tipo de oraci%n, es a "o que cada uno persona mente puede apreciar, pues se o indica su propia conciencia$ F tam#i5n eMternamente puede e"ar a conocer o, si d,a tras d,a son menores os frutos que pro&ienen de a oraci%n (que 'ios no o permita)$ Fa que he procurado atacar con todas mis fuer9as as distracciones 4 a fa ta de atenci%n durante a oraci%n, ser+ ahora mu4 oportuno hacer una ad&ertencia, no sea que &a4a a aparecer 4o como un ciru7ano crue 4 despiadado tocando una a"a que padecemos todos, 4 en u"ar de e&ar medicina 4 a i&io a as a mas de ica das, s% o es sea causa de ma4or do or, quit+ndo es a esperan9a de sa &arse$ Con e prop%sito de curar estas .inf amaciones< 4 preocupaciones de a ma ofrece Derson ciertos ca mantes, de a misma manera que os m5dicos se &a en de medicinas para miti"ar e do or ( as que e os aman anodina o sedantes)$ Este autor, )ean DersonO, hom#re de "ran erudici%n 4 director comprensi&o de conciencias atri#u adas, compro#% (se"*n mi entender) que ese .mariposeo< de a mente pro&oca#a tan "randes an"ustias en a "unas personas que repet,an as pa a#ras de sus oraciones, una detr+s de otra, #a #uce+ndo as con "ran tra#a7o, 4 a pesar de su esfuer9o no i#an a nin"una parte, e inc uso, a &eces, queda#an m+s descontentas a a tercera &e9 que a a primera$ Tan comp eto era e fastidio, que perd,an todo consue o a re9ar, 4 no fa ta#an quienes esta#an a punto de a#andonar a oraci%n como a "o in*ti 4 sin sentido (caso de que continuaran as, re9ando) o, inc uso, como de hecho tem,an, noci&o$ Este autor, ama# e 4 piadoso, con o#7eto de a i&iar tan a"uda mo estia, distin"ui% tres aspectos en a oraci%n- e acto, a &irtud 4 e h+#ito$ EMp ic+ndose con mucha c aridad, pone e e7emp o de una persona que se decide a hacer una pere"rinaci%n a Santia"o (de Composte a) partiendo desde Krancia$ ;a#r+ trechos durante e &ia7e en que esta persona a&an9ar+ meditando en a fi"ura de santo 4 en e pro p%sito de su &ia7e$ En ta es ratos contin*a su pere"rinaci%n con un do# e acto, a sa#er- una continuidad natura 4 una continuidad mora (para usar as mismas eMpresiones de Derson)$ Continuidad natura porque, actua mente, a&an9a hacia aque u"ar$ Mora , porque sus pensamientos est+n centrados en a pere"rinaci%n como ta $ L ama .mora < a aque a intenci%n (formam) por a que e

hecho de ponerse en camino (en s, mismo indiferente) es perfeccionado por una causa piadosa$ Otros ratos, sin em#ar"o, caminar+ e pere"rino considerando diferentes asuntos, sin pensar o m+s m,nimo en e santo ni en e sitio de destino: puede ocurrir que &a4a meditando en a "o inc uso m+s santo, como en 'ios mismo$ Cuando as, acontece contin*a su pere"ri > naci%n en e ni&e natura , pero no en e mora $ A&an9a con os pies, s,, pero no piensa, en ese preciso mo mento, en a ra9%n particu ar de su partida 4, ta &e9, ni siquiera se fi7a por d%nde &a caminando$ Aunque e acto mora de su pere"rinaci%n no se contin*a, s, perse&era a &irtud mora - su caminar, que es acti&idad #ien natura , se &e penetrado e informado por una &irtud mora , a estar siempre acompa/ado por e #uen prop%sito de primer momento (como una piedra si"ue a tra 4ectoria de primer impu so aunque se retire a mano que a arro7%)$ (odr+ ocurrir que se d5 e acto mora en ausencia de natura , como, por e7emp o, cuando piense so#re a pere"rinaci%n mientras descansa sentado sin caminar$ Kina mente, ocurre tam#i5n que no se den nin"uno de os dos actos, por e7emp o, a dormir- ni camina ni piensa en a pere"rinaci%n$ Mas, aun en este caso, permanece a &irtud mora ha#itua mente, a no ser que sea intencionadamente recha9ada$ La pere"ri naci%n nunca se &e, por tanto, interrumpida ni de7a de tener m5rito- persiste de modo ha#itua a no ser que se tome una decisi%n en sentido contrario, a#andonando e &ia7e o, a menos, retras+ndo o$ Ca i5ndose de este e7emp o conc u4e de manera parecida en o que se re > fiere a a oraci%n- una &e9 que se ha empe9ado con atenci%n, nunca despu5s puede ser interrumpida de ta modo que a &irtud de a primera intenci%n no permane9ca de modo continuo, actua o ha#itua mente$ F esto es as, siempre que no se renuncie a aque a intenci%n inicia decidiendo a#andonar a oraci%n, o #ien cort+ndo a #ruscamente por e pecado morta $ Oportet semper orare et non deficiere 3A$ 'ice Derson so#re estas pa a#ras de Cristo, que no se pronunciaron fi"urati&amente, sino de modo directo 4 itera , 4 que, de hecho 4 itera mente, son cump idas por hom#res #uenos 4 rectos$ Apo4a su opini%n en un conocido pro&er#io- Qui #ene &i&it sempre orat (e que &i&e con rectitud est+ siempre re9ando)$ F esto es &erdad porque, quien todo o hace para a " oria de 'ios (como re9a a prescripci%n de Ap%sto ), una &e9 que ha empe9ado con atenci%n nunca interrumpe ue"o su oraci%n de ta modo que a &irtud meritoria no perdure, si no actua mente, a menos &irtua menteO$ Esta es a eMp icaci%n de un hom#re #ueno 4 &ersado como )ean Derson, en su #re&e tratado 'e oratione et eius &a ore$ Quiere a i&iar 4 animar a quienes se an"ustian 4 entristecen si, mientras re9an, se es &a a ca#e9a a muchas otras cosas sin su querer ni su conocimiento, pues ocurre aunque ce osamente uchen por no distraerse$ No pretende, en a#so uto, proporcionar un fa so tranqui i9ante a quienes por pere9a supina no ponen e m+s m,nimo esfuer9o durante a oraci%n$ Cuando hacemos cosa tan seria como a oraci%n de modo ne" i"ente 4 descuidado, ni re9amos ni tenemos a 'ios propicio: por e contrario, e a e7amos de nosotros en su indi"naci%n$ G(odr+ a "uien sorprenderse de que 'ios se indi"ne a ser interpe ado de manera tan despecti&a por una po#re creaturaH GO ha#remos de pensar que no se diri"e despecti&amente a 'ios quien e dice- .Oh, 'ios, escucha mi oraci%n<, mientras su ca#e9a anda &o cada en mi cosas &anas 4 superficia es, 4 a "unas &eces (o7a + no ocurriera nunca) hasta pecaminosasH Ta indi&iduo ni siquiera o4e su propia &o9$ Ca murmurando de memoria oraciones mu4 "astadas, a ca#e9a en as nu#es, emitiendo sonidos sin sentido, como dice Cir"i io$ En fin, a aca#ar a oraci%n necesitamos mu4 a menudo a "una otra oraci%n para pedir perd%n por a anterior ne" i"encia$ .Le&antaos 4 re9ad para que no cai"+is en a tentaci%n$< F en se"uida es ad&irti% Cristo de pe i"ro tan "rande que se cern,a so#re e os, para que quedara as, c aro que no ser,a suficiente una oraci%n rutinaria o somno ienta$ .;e aqu, que se acerca a hora en que e ;i7o de hom#re ser+ entre"ado en manos de os pecadores<, es decir- .Os predi7e que i#a a ser traicionado por uno de &osotros, 4 os horrori9asteis ante esas pa a#ras$ Ad&ert, que Satan+s os #usca#a para sacudiros como e tri"o, 4 escuchasteis esto con "ran despreocupaci%n, sin dar respuesta, como si a tentaci%n fuera a "o a no tener en cuenta$ (ara que supierais que no de#e ser menospreciada, predi7e que todos os escanda i9ar,ais de m,, 4 todos o ne"asteis$ A que m+s ne"% escanda i9arse e predi7e que me ne"ar,a tres &eces an tes de que e "a o cantara$ Mas 5 insisti% en que no ser,a as,, sino que morir,a conmi"o antes que ne"arme$ F o mismo di7isteis os dem+s$ (ara que no consideraseis a tentaci%n como a "o f+ci 4 sin importancia, una 4 otra &e9 os mand5 que &i"i aseis e hicieseis oraci%n >no fuera que ca4eseis en a tentaci%n>$ Tan e7os esta#ais de estimar su fuer9a 4 su atracci%n, que no os preocupasteis de re9ar ni de &i"i ar contra e a$ Qui9+s os e&% a desde/ar e poder &io ento de a tentaci%n dia#% ica e hecho de que, cuando os en&i5 de dos en dos para predicar a fe, me conta#ais a re"resar que hasta os demonios se os somet,an$ (ero 4o, que co > no9co tanto a natura e9a de os demonios como a &uestra (4 con toda profundidad porque cre5 am#as), 4a os ad&ert, entonces que no os " oriaseis en ta &anidad porque no era &uestro poder e que domina#a a os demonios- 4o mismo o hac,a, 4 o hice por otros que i#an a a#ra9ar a fe &erdadera: por e os o hice 4 no por &osotros$ Os record5 que de#,ais m+s #ien " oriaros en e &erdadero fundamento de a a e"r,a, esto es, en e hecho de que &uestros nom#res est+n escritos en e i#ro de a &ida$ Esto os pertenece con toda firme9a, porque una &e9 que ha4+is a can9ado a cu minaci%n de esa a e"r,a, 4a no podr5is perder a aunque todo e e75rcito de os demonios uchara contra &osotros$ E poder que e7ercisteis contra e os en aque a ocasi%n aument% tanto &uestra confian9a que desde/+is ahora a tentaci%n como cosa de poca importancia$ ;asta ahora ha#5is &isto a tentaci%n como a "o mu4 e7ano, aunque os anunci5 que e pe i"ro se cern,a esta misma noche$ Mas ahora os ad&ierto- no s% o a noche sino a hora precisa est+ 4a mu4 cercana$ ;a e"ado a hora en que e ;i7o de hom#re ser+ entre"ado en manos de os pecadores$ Fa no ha4 u"ar para estar sentado o para dormir$ Tendr5is necesidad de estar despiertos, &i"i antes, 4 apenas ha4 tiempo para re9ar$ Fa no anuncio cosas futuras, sino que en este mismo momento di"oLe&antaos, &amos$ E que me ha de entre"ar est+ cerca$ Si no quer5is estar despiertos para re9ar, e&antaos por o me nos 4 marchad r+pidamente, no sea que m+s tarde no pod+is escapar$ (orque 4a est+ aqu, e que me traiciona$< A decir .Le&antaos, &amos<, tam#i5n pudo si"nificar, no que hu4eran, sino que se ade antaran para hacer frente a os acontecimientos con confian9a$ As, o hi9o$ W mismo$ No se march% en a direcci%n opuesta, sino que, mientras ha# a#a, i#a a encuentro de aque os que e #usca#an con e cora9%n eno de furia crimina $ C #+)( +#,-/ +#/%.( /%) /,!.( /% 0! 9#+)( #!

.Toda&,a mientras )es*s ha# a#a, he aqu, a )udas !scariote, uno de os 'oce, 4 con 5 una "ran muchedum#re con espadas 4 pa os, en&iada por os 7efes de os sacerdotes, os escri#as 4 ancianos de pue# o<1U$ Nada ha4 tan efica9 para a sa &aci%n 4 para a siem#ra de todas as &irtudes en un cora9%n cristiano, como a contemp aci%n piadosa 4 afecti&a de cada uno de os sucesos de a pasi%n de Cristo$ (ero, 7unto a esto, no resu ta de poco inter5s considerar e mismo hecho hist%rico >aque tiempo en que os Ap%sto es dorm,an mientras e ;i7o de hom#re era entre"ado> como una misteriosa ima"en de o que ocurrir,a en e futuro$ (ara redimir a hom#re, Cristo fue &erdaderamente ;i7o de hom#re: aun conce#ido sin semen de &ar%n, descend,a rea mente de primer hom#re: se hi9o hi7o de Ad+n para poder restaurar en su pasi%n a posteridad de Ad+n, perdida 4 des"raciadamente despose,da por a fa ta de os primeros padres, a un estado de fe icidad inc uso ma4or que e ori"ina $ (or esta ra9%n, 4 aun siendo 'ios, continuamente se ama#a a s, mismo ;i7o de hom#re, porque era hom#re &erdadero$ !nsinua#a as, de modo constante e #eneficio de su muerte a recordar a *nica natura e9a que puede morir$ Aunque 'ios muri% por nosotros, 4a que muri% aqu5 que era 'ios, su di&inidad no sufri% a muerte, sino s% o su humanidad, o, m+s #ien, su cuerpo (si nos atenemos m+s a o que ocurre de hecho en a natura e9a que a uso &u "ar de as pa a#ras: pues se dice de un hom#re que muere cuando e a ma se separa de cuerpo sin &ida, pero e a ma es en s, misma inmorta )$ No s% o se comp ac,a en ser amado con esa eMpresi%n que define nuestra natura e9a, sino que se "o9a#a en tornar a natura e9a humana para sa &arnos 4 para unir a s,, como si se tratara de un so o cuerpo, a todos os que hemos sido re"enerados por a fe 4 os sacramentos de sa &aci%n$ Se di"n% inc uso hacernos part,cipes de su mismo nom#re: 4, de hecho, a Escritura ama a todos os fie es .cristos 4 dioses<$ En consecuencia, pienso que no andamos equi&ocados a sospechar que se a&ecina de nue&o un tiempo en que e ;i7o de hom#re, Cristo, ser+ entre"ado en manos de os pecadores, cuando o#ser&amos un pe i"ro inminente de que e Cuerpo m,stico de Cristo, a !" esia de Cristo, esto es, e pue# o cristiano, es arrastrado a a ruina a manos de hom#res per&ersos e imp,os$ F con do or o di"o, porque 4a son &arios os si" os en os que no hemos de7ado de &er c%mo esto acontece, ora en un sitio, ora en otro: mientras, en a "unos u"ares, in&ade e crue turco territorios cristianos, o, en otros, po# aciones enteras son des"a7adas por as uchas intestinas de muchas sectas her5ticas$ Cuando &eamos u oi"amos que ta es cosas empie9an a ocurrir, aunque sea mu4 e7os de nosotros, pensemos que no es momento para sentarse 4 dormir, sino para e&antarse inmediatamente 4 socorrer a aque os cristianos en e pe i"ro en que se encuentran 4 de cua quier manera que podamos$ Si otra cosa no podemos, sea a menos con a oraci%n$ Ni se ha de considerar este pe i"ro de modo fr,&o o 4 superficia por e so o hecho de que ocurra mu4 e7os de nosotros Si tan acertada es aque a frase de poeta c%mico- .;om#re como so4, nada humano me es eMtra/o<, Gc%mo no ser,a merecedor de "ra&e reproche a conducta de esos cristianos que duermen 4 roncan mientras otros cristianos est+n en pe i"roH (ara insinuarnos esto diri"i% Cristo su ad&ertencia de que con&en,a estar despierto, &i"i ando 4 re9ando, no s% o a os disc,pu os que esta#an cerca su4o, sino tam#i5n a os que W quiso que se quedaran a cierta distancia$ Si os ma es 4 des"racias de aque os que est+n e7os no nos e"aran a conmo&er 4 preocupar, mu5&anos, a menos, nuestro propio pe i"ro$ (ues ra9%n de so#ra tenemos para temer que a ma dad destructora no tardar+ en acercarse adonde estamos, de a misma manera que sa#emos por eMperiencia cu+n "rande e impetuosa es a fuer9a de&astadora de un incendio, o cu+n terri# e e conta"io de una peste a eMtenderse$ Sin a a4uda de 'ios para que des&,e e ma , in*ti es todo refu"io humano$ Recordemos, por consi"uiente, estas pa a#ras e&an"5 icas, 4 pensemos de continuo que es e mismo Cristo quien as diri"e de nue&o, una 4 otra &e9, a nosotros- .G(or qu5 dorm,sH Le&antaos 4 re9ad para que no cai"+is en a tentaci%n$< Otra idea se desprende de aqu,, 4 es 5sta- Cristo es entre"ado de nue&o en manos de os pecadores cuando su Cuerpo sacrosanto en a Eucarist,a es consa"rado 4 manoseado por sacerdotes u7uriosos, diso utos 4 sacr, e"os$ Cuando ta es cosas &eamos (4 des"raciadamente ocurren con mucha frecuencia), pensemos que Cristo mismo nos ha# a de nue&o.G(or qu5 dorm,sH 'espertaos, e&antaos 4 re9ad para que no cai"+is en a tentaci%n$ (orque e ;i7o de hom#re es entre"ado en manos de os pecadores$< (or e ma e7emp o de esos sacerdotes per&ersos, a peste de &icio se eMtiende con faci idad entre e pue# o$ F cuando menos id%neos son para reci#ir a "racia quienes, por o# i"aci%n, han de &i"i ar 4 re9ar por e pue# o, tanto m+s necesario es para 5ste estar #ien despierto, e&antarse 4 re9ar con "ran ardor, no s% o por s, mismos, sino tam#i5n por estos sacerdotes$ PQu5 "rand,simo #ien se har,a a pue# o si ta es sacerdotes cam#iaran 4 se hicieran me7oresR Ena manera particu ar de entre"ar a Cristo en manos de os pecadores se da entre ciertas personas que, aunque reci#en e sacramento de a Eucarist,a con frecuencia, quieren dar a impresi%n de que o &eneran de modo m+s santo a reci#ir o #a7o as dos especies, o cua &a en contra de uso com*n 4 se hace sin necesidad a "una, 4 no sin "ra&e afrente a a !" esia cat% ica$ Sin em#ar"o, estos mismos # asfeman de o que han reci#ido, a "unos am+ndo o .pan &erdadero 4 &ino &er> dadero<, 4 otros, toda&,a peor, am+ndo o simp emente .pan 4 &ino<$ Todos e os nie"an que e Cuerpo de Cristo est5 contenido en e sacramento que aman .Corpus Christi<$ Cuando despu5s de tanto tiempo que ha transcurrido se ponen a ha# ar as, contra os m+s e&identes pasa7es de a Escritura, contra as interpretaciones c ar,simas de todos os santos, contra a fe constant,sima de toda a !" esia durante tantos si" os, contra a &erdad amp iamente atesti"uada por mi es de mi a"ros, esa "ente que marcha en este * timo tipo de infide idad, Gqu5 diferencia, me pre"unto, eMiste entre e os 4 os que co"ieron prisionero a Cristo aque a nocheH PQu5 poca diferencia entre 5sos 4 aque as tropas de (i ato que en actitud de #ur a do# a#an sus rodi as de ante de Cristo, como si e rindieran honor, mientras e insu ta#an 4 e ama#an re4 de os 7ud,osR Esta "ente de ahora tam#i5n se arrodi a ante a Eucarist,a 4 a ama Cuerpo de Cristo mientras, de acuerdo con su doctrina, no creen en e a m+s que os so dados de (i ato cre,an que Cristo era re4$ En cuanto oi"amos que ta es cosas ocurren en otros u"ares >no importa qu5 e7os est5n>, ima"inemos inmediatamente a

Cristo dici5ndonos con ur"encia- .G(or qu5 est+is dormidosH Le&antaos 4 re9ad para que no cai"+is en a tentaci%n$< No seamos in"enuos- dondequiera se presenta ho4 esta p a"a con eMtraordinaria &iru encia, no co"en todos a enfermedad en un so o d,a$ E conta"io se eMtiende poco a poco 4 de manera impercepti# e$ Quienes a principio no e da#an impor tancia, se e&antan m+s tarde para o,r o 4 responder con cierta apat,a o menosprecio: 4 ue"o son arrastrados a error, hasta que, como un c+ncer (se"*n eMpresi%n de Ap%sto ), e escurridi9o ma aca#a fina mente conquistando e pa,s entero$ Manten"+monos #ien despiertos, e&ant5monos 4 recemos asiduamente para que &ue &an so#re s, todos cuantos han ca,do en esta des"ra > ciada insania preparada por Sat+n, 4 para que 'ios nunca permita entremos nosotros tam#i5n en ta tenta ci%n, ni permita 7am+s a dia# o desatar as r+fa"as de esa tormenta hacia nuestras costas$ (ero aca#emos 4a con esta di"resi%n so#re os misterios 4 reanudemos a historia$ :-.!+ A6$+)(0 & T !#.( .)udas, ha#iendo tomado una cohorte de so dados que e dieron os sacerdotes 4 os fariseos, fue a + con antorchas 4 armas$ Estando )es*s toda&,a ha# ando, e"a )udas !scariote, uno de os 'oce, 4 con 5 un tro pe de "ente armada con espadas 4 "arrotes, en&iada por os pr,ncipes de os sacerdotes, os escri#as 4 os ancianos$ E traidor es ha#,a dado una se/a $$$<10$ Me inc inar,a a creer que a cohorte que, se"*n os e&an"e istas, fue dada a traidor por os pont,fices, era una cohorte romana asi"nada por (i ato a os sacerdotes$ Los fariseos, escri#as 4 ancianos de pue# o ha#,an a/adido a e a sus propios ser&idores, #ien porque no tu&ieran suficiente confian9a en os so dados de "o#ernador, #ien porque pensaron que un ma4or n*mero ser,a con&eniente para que no fuese Cristo rescatado por e repentino tumu to 4 a confusi%n causada por a oscuridad de a noche$ O ta &e9 e&a#an a intenci%n de arrestar a todos os Ap%sto es a mismo tiempo, sin de7ar que nin"uno escapara en a oscuridad$ No fue cump ido este * timo prop%sito, pues e poder de Cristo no o consinti%: 4 W mismo fue capturado porque quiso ser hecho prisionero W so o$ L e&an antorchas encendidas 4 internas para poder distin"uir entre as tinie# as de pecado e so #ri ante de a 7usticia$ L e&an antorchas, no para que pudieran ser i uminados con a u9 de Aqu5 que i umina a todo hom#re que &iene a este mundo, sino para eMtin"uir aque a u9 eterna que nunca puede ser oscurecida$ Tanto unos como otros, os en&iados 4 quienes es en&ia#an, se afana#an por derrocar a e4 de 'ios por causa de sus tradiciones$ Tam#i5n ahora ha4 quienes si"uen sus hue as, 4 persi"uen a Cristo a esfor9arse por ensom#recer e esp endor de a " oria de 'ios con su propia " oria$ Merece a pena, en este pasa7e, prestar atenci%n 4 ad&ertir a inesta#i idad de as cosas humanas$ Apenas hac,a seis d,as que, inc uso os "enti es, esta#an deseosos de &er a Cristo a causa de sus mi a"ros 4 a santidad de su &ida$ Los mismos 7ud,os e ha#,an reci#ido con respeto admira# e a entrar en )erusa 5n$ F, ahora, 7ud,os 4 "enti es &ienen a arrestar e como a un adr%n$ Entre e os, no uno m+s en e "ent,o, sino haciendo ca#e9a, i#a un hom#re peor que todos os 7ud,os 4 "enti es 7untos- era )udas$ Quiso Cristo ofrecer este contraste para ense/ar que a rueda de a fortuna no quedar+ inm%&i para nadie, 4 que nin"*n hom#re cristiano, su esperan9a puesta en e cie o, ha de perse"uir a " oria desde/a# e en a tierra$ O#ser&aremos que as autoridades que en contra de Cristo en&iaron aque a tur#a eran sacerdotes >Ppr,ncipes de os sacerdotesR>, fariseos, escri#as 4 ancianos de pue# o$ Lo que es %ptimo en a natura e9a, si empie9a a des&iarse, se corrompe en o peor: Lucifer, por e7emp o, que fue creado por 'ios como uno de os m+s eMce sos entre os +n"e es de cie o, &ino a ser e peor de os demonios una &e9 que se entre"% a a co rrupci%n de a so#er#ia$ No fue o m+s #a7o de pue# o, sino o m+s encum#rado, os pr,ncipes de os sacerdotes, cu4a o# i"aci%n 4 oficio era cuidar de a 7usticia 4 promo&er os asuntos de 'ios, quienes, particu armente, conspiraron para apa"ar e so de a 7usticia 4 destruir a uni"5nito de 'ios$ La a&aricia, a en&idia 4 a a ti&e9 es e&aron a ta eMtremo de ocura$ ;e aqu, otro punto que no se de#e pasar por a to$ )udas, amado en otros u"ares con e infame nom#re de traidor, es ahora pertur#ado a reci#ir e t,tu o su# ime de Ap%sto $ .)udas !scariote, uno de os 'oce<- ni era uno de os "enti es, ni uno de os 7ud,os enemi"os, ni uno entre os muchos disc,pu os de Cristo (aun si o hu#iera sido, inconce#i# e ser,a o que hi9o), sino >&er"Nen9a 7am+s &ista> uno de os Ap%sto es esco"idos por Cristo$ E so o, .uno de os 'oce<, fue capa9 de entre"ar a su Se/or para ser capturado, e inc uso se hi9o ca#eci a de a tur#a$ ;a4 en este pasa7e una ecci%n que de#en aprender quienes ocupan puestos 4 car"os en a &ida p*# ica, pues no tienen siempre moti&o para " oriarse 4 comp acerse en s, mismos cuando son amados con t,tu os so emnes$ No: ta es t,tu os son di"nos 4 apropiados si quienes os poseen son conscientes de ha#er merecido ta tratamiento de honor por e recto cump imiento persona de sus de#eres administrati&os$ 'e no ser as,, tendr,an que ser a#atidos por a &er"Nen9a (a no ser que se de eiten en pa a#ras &ac,as)$ No importa o que sean- pr,ncipes, "randes se/ores, emperadores, o#ispos, sacer dotes: si son misera# es 4 per&ersos, de#er,an darse cuenta de que, cuando os hom#res hacen sonar en sus o,dos os t,tu os esp 5ndidos de sus car"os, no o hacen sinceramente para rendir es honor, sino para poder re prochar es, sin pe i"ro a "uno 4 #a7o co or de a a#an9a, os honores que e&an 4 usan tan indi"namente$ .)udas !scariote, uno de os 'oce<: cuando e e&an"e ista hace aparecer a )udas con e t,tu o de su Aposto ado, a intenci%n rea no es, en a#so uto a a#ar e, o que est+ #ien c aro, pues e ama en se"uida traidor$ .E traidor es ha#,a dado una se/a diciendo- A quien 4 #esare, 5se es, prended e<1I$ Se sue e pre"untar aqu, por qu5 necesit% e traidor dar una se/a a a tur#a para identificar a )es*s$ Contestan a "unos que acordaron hacer o as, porque m+s de una &e9, anteriormente, Cristo ha#,a escapado de impro&iso de manos de quienes intenta#an prender e$ Ahora #ien, de#i% de ocurrir esto de d,a, 4 dado que Cristo o hac,a sir&i5ndose de su poder di&ino, #ien desapareciendo de su &ista o pasando a tra&5s de e os mientras mira#an at%nitos, se comprende que era in*ti de todo dar una se/a con o#7eto de identificar e 4 que no escapara$ Otros han dicho que uno de os dos San tia"os se parec,a mucho a Cristo, tanto que, si no se es mira#a #ien de cerca, no era f+ci distin"uir os (dicen que 5sta era a ra9%n de que fuera amado hermano de Se/or)$ (ero si pod,an ha#er sido arrestados 7untos 4, m+s tarde, ser identificados, Gqu5 necesidad

ha#,a de dar una se/a H Era a noche 4a a&an9ada, como dice e e&an"e ista, 4 aunque se acerca#a e amanecer, toda&,a era de noche 4 a oscuridad o ena#a todo, pues e&a#an antorchas que da#an, se"uramente, u9 suficiente para hacer os &isi# es desde e7os, pero no para distin"uir #ien una persona a cierta distancia$ F aunque aque a noche ta &e9 tu&ieron a &enta7a de cierta u9 de a una ena, s% o pudo ser&ir para i uminar os contornos de as fi"uras humanas en a distancia 4 no para o#tener una #uena i uminaci%n de os ras"os facia es, distin"uiendo una persona de otra$ (or otra parte, si i#an corriendo a #aru o con a esperan9a de capturar a todos a a &e9 (cada uno esco"iendo su &,ctima sin sa #er qui5n era), tendr,an, con ra9%n, miedo de que, entre tanta "ente, pudiera a "uno escapar 4, o que es peor, que uno de os fu"iti&os fuera, precisamente, e *nico hom#re que de &erdad perse"u,an ( os que en ma4or pe i"ro se encuentran sue en ser os que m+s r+pidamente se preocupan de s, mismos)$Tanto si as, o p anearon, como si )udas mismo o insinu%, o cierto es que dispusieron a estrata"ema haciendo que e traidor se ade antara 4 se/a ara a Maestro con un a#ra9o 4 un #eso$ Ena &e9 puestos os o7os en W , pondr,an en W sus manos, 4 caso de que a "uno de os otros escapara, 4a no ha#r,a tanto pe i"ro$ .Les ha#,a dado e traidor esta se/a - A quien 4o #esare, 5se es$ (rended e 4 e&ad e con caute a$< P;asta d%nde e"ar+ a me9quindadR GNo te #ast%, cana a traidor, con &ender a tu Se/or, a que te ha#,a e e&ado a a tarea su# ime de Ap%sto , en manos de hom#res imp,os 4 con un #eso, sin necesidad de estar tan preocupado de que se o e&aran con precauci%n, no fuera que e"ara a escaparH Se te pa"% para que e traicionaras, mientras otros eran en&iados para atrapar e, custodiar e 4 conducir e a 7uicio$ (ero t*, como si ese pape en e crimen no fuera #astante importante, &as 4 te inmiscu4es en a tarea de os so dados$ Como si os ruines ma"istrados que es en&iaron no es hu#ieran dado instrucciones adecuadas, hac,a fa ta un hom#re como t* que a/adiera un nue&o mandato de e&+rse o con precauci%n #ien apresado$ ;a#,as cump ido de todo tu tra#a7o crimina entre"ando a Cristo a sus sicarios$ (ero si os so dados hu#ieran sido tan remisos que Cristo consi"uiera escapar de entre e os, por su descuido o rescatado por a fuer9a, Gten,as miedo acaso de que entonces no te ser,an pa"adas tus treinta pie9as de p ata, pa"a i ustre de crimen tan horrendoH Se te pa"ar+, no o dudes, pero no desear+s tanto reci#ir as con codicia como estar+s inquieto 4 deseoso de arro7ar as e7os de ti tan pronto como as ha4as conse"uido$ Entretanto, e&ar+s a ca#o una acci%n que trae do or para tu Se/or 4 a muerte para ti, pero que ser+ para muchos a sa &aci%n$.Cen,a de ante de e os 4 se acerc% a )es*s para #esar e$ En cuanto e"%, arrim+ndose a )es*s e di7o- Sa &e, Maestro, sa &e$ F e #es%$ Le di7o )es*s- Ami"o, Ga qu5 has &enidoH GCon un #eso entre"as a ;i7o de hom#reH<12$ !#a )udas de ante de a tur#a 4 esto no s% o es &erdad en a historia, sino que tiene tam#i5n un sen tido espiritua - entre os que participan en un mismo acto pecaminoso, e que tiene m+s moti&os para a#stenerse es e que ma4or cu pa tiene de ante de 7uicio de 'ios$ .F se acerc% para #esar e$ F a e"ar fue hacia W 4 e di7o- Maestro, sa &e, Maestro$ F e #es%$< As, se acercan a Cristo, as, e sa udan, as, e #esan tam#i5n todos aque os que se fin"en disc,pu os de Cristo 4 profesan su doctrina con a en"ua mientras, de hecho 4 con o#ras, se esfuer9an por destruir a con arti u"ios 4 toda una t5cnica de suti e9as$ 'e i"ua "uisa que )udas e sa udan quienes e aman .Maestro< pero desprecian sus mandamientos$ 'e a misma manera e #esan aque os sacerdotes que consa"ran e Cuerpo sacrosanto de Cristo, para despu5s asesinar a os miem#ros de Cristo, a mas cristianas, con su fa sa doctrina 4 su e7emp o depra&ado$ As, e sa udan 4 #esan tam#i5n quienes eMi"en ser considerados como personas #uenas 4 p,as porque, a pesar de ser fie es aicos, persuadidos por ma os sacerdotes, reci#en e Cuerpo 4 a San"re sa"rados de Cristo #a7o am#as especies, contra a costum#re de todos os cristianos, sin nin"una necesidad 4 no sin "ran menosprecio por toda a !" esia cat% ica 4, en consecuencia, no sin "ra&e fa ta$ Esta "ente o hace contra a pr+ctica 4 e uso de siempre de todos os cristianos$ F no s% o se comportan as, (cosa que podr,a ser to erada), sino que, como si fueran santos (adres de a !" esia, condenan a todos os que reci#en am#as sustancias #a7o s% o una de as dos especies$ Es decir, fuera de s, mismos, condenan a todos os cristianos de todas partes 4 durante tant,simos a/os$ A pesar de su importuna insistencia en que am#as especies son necesarias para os aicos, 4a son muchos entre e os >tanto aicos como sacerdotes> os que e iminan a rea idad de am#as especies (e Cuerpo 4 a San"re)$ Se parecen en esto a os so dados de (i ato que se #ur a#an de Cristo arrodi +ndose 4 sa ud+ndo e como re4 de os 7ud,os$ Se arrodi an en &eneraci%n de a Eucarist,a, 4 a aman Cuerpo 4 San"re de Cristo aunque 4a no creen que sea o uno ni o otro- creen como .cre,an< os so > dados de (i ato que Cristo era re4 de os 7ud,os$ Todos estos caracteres que he mencionado traen a nuestra ca#e9a a traidor )udas en cuanto coinciden con 5 en dos cosas- su sa udo 4 e #eso con fe on,a$ As, como todos 5stos representan una acci%n de pasado, )oa# proporcion% una fi"ura de futuro porque, ha#iendo sa udado a Amasa con estas pa a#ras- .Sa udos, hermano<, acarici+ndo e a #ar#i a con su mano derecha como si quisiera #esar e, desen&ain% un pu/a que e&a#a escondido 4 o mat% de un "o pe$ 'e a misma manera ha#,a matado a A#ner$ M+s tarde, como con&en,a se"*n a 7usticia, pa"% con su propia &ida en"a/o tan horri# e13$ (ues #ien, )udas recuerda a )oa#, tanto si se consideran as personas 4 hechos crimina es como a &en"an9a de 'ios 4 e fina des"raciado de cada uno$ Se aseme7an )oa# 4 )udas con una so a diferencia: que )udas super% a )oa# en todos os aspectos$ Do9a#a )oa# de fa&or 4 de a inf uencia de su pr,ncipe 4 se/or: pero con se/or mucho m+s "rande trata#a )udas$ )oa# mat% a quien era ami"o su4o: )udas era mucho m+s ,ntimo con )es*s$ La en&idia 4 a am#ici%n mo&,an a )oa# porque ha#,a o,do que e re4 i#a a promo&er a Amasa so#re 5 : mas )udas se mo&,a por a am#ici%n me9quina de una m,sera recompensa, por unas pocas monedas de p ata entre"% a a muerte a Se/or de uni&erso$ Cuanto m+s enorme fue e crimen de )udas, tanto m+s misera# e fue e casti"o que e si"ui%$ )oa# fue muerto a manos de otro, pero e des"raciado )udas se ahorc% con su propia mano$ En a forma eMterna que tom% e de ito ha4 una c ara simi itud entre am#os cr,menes$ )oa# asesina a Amasa en e mismo instante de sa udar e, casi #es+ndo e: )udas se acerca a Cristo cort5smente, e sa uda con respeto, e #esa como muestra de amor: mas no pensa#a e crue &i ano en otra cosa sino en entre"ar a su Se/or a a muerte$ Con todo, no pudo en"a/ar a Cristo como )oa# hiciera con Amasa$ Cristo e reci#e, escucha su sa udo, no recha9a e #eso$ Conocedor de a crimina traici%n, se comport% durante ese rato como si nada supiera$

C(%.-")! ./ C #+)( "(% /0 ) !#.( G(or qu5 Cristo actu% as,H GEra acaso para ense/arnos c%mo disimu ar 4 fin"irH G(ara ense/arnos a de&o &er, con fina astucia, e en"a/o con otro en"a/oH 'e nin"*n modo$ Lo hi9o para indicarnos que hemos de soportar con paciencia 4 mansedum#re todas as in7urias 4 ardides, sin enfurecernos, sin #uscar &en"an9a, sin dar rienda sue ta a nuestras pasiones para insu tar a ofensor, sin #uscar &ano de eite en co"er a enemi"o en a "*n traspi5$ Nos ense/a#a a hacer frente a a in7uria 4 a a fa sedad con &erdadera &irtud 4, en una pa a#ra, a &encer e ma en a#undancia de #ien$ Es decir, hacer todo esfuer9o posi# e, insistiendo con ocasi%n 4 sin e a, con pa a#ras tan corteses como fuertes 4 penetrantes, de ta modo que e hom#re misera# e pueda cam#iar para #ien: 4 si no responde a este tratamiento, no eche a cu pa a nuestra ne" i"encia, sino a a monstruosa ma"nitud de su propia ma dad$ Como #uen m5dico, intenta Cristo am#os m5todos de cura, 4 en primer u"ar, emp eando pa a#ras sua&es 4 afa# es.Ami"o, Ga qu5 has &enidoH<$ Cuando se o4% amar .ami"o<, e traidor qued% indeciso 4 pensati&o en a duda$ Consciente de su crimen, tem,a que Cristo hu#iera usado e nom#re de .ami"o< para reprochar e con "ra&edad su enemistad$ (or otra parte, 4a que os crimina es se precian a s, mismos en a esperan9a de que nadie conoce sus cr,menes, espe ra#a cie"o en su ocura (aunque ten,a a eMperiencia de que os pensamientos de os hom#res esta#an patentes ante Cristo, e inc uso su propia traici%n ha#,a sido dec arada durante a * tima cena), espera#a, di"o, que su crimen pasara ocu to a Cristo: tan fa to de ra9%n esta#a )udas$ F como nada pod,a ser m+s noci&o para 5 que &erse decepcionado en esta su esperan9a porque nada podr,a disponer e peor para su arrepentimiento$ Cristo en su #ondad no permiti% que si"uiera en"a/ado$ 'e ah, que a/adiera inmediatamente en tono "ra&e- .)udas, Gcon un #eso entre"as a ;i7o de hom#reH<$ Le ama con e nom#re con que so ,a hacer o de ordinario para que e recuerdo de su anterior amistad a# andara e cora9%n de traidor 4 e mo&iera a arrepentimiento$ Le reprocha ue"o, a#iertamente, su traici%n para que no si"uiera pensando que esta#a ocu ta 4 e diera &er"Nen9a confesar a$ Su"iere, por fin, a crimina hipocres,a de traidor- .Gcon un #eso entre"as a ;i7o de hom#reH<$ Entre os cr,menes 4 o#ras per&ersas no es f+ci descu#rir una m+s odiosa ante 'ios que aque as en as que per&ertimos a natura e9a rea 4 "enuina de as cosas #uenas para hacer as instrumentos de nuestra ma dad$ Odiosa es ante 'ios a mentira, porque as pa a#ras, que est+n por natura e9a ordenadas a eMpresar e sentido de nuestro pensamiento, son trastocadas para un prop%sito de en"a/o 4 decepci%n$ 'entro de este "5nero de ma dad, constitu4e una ofensa "ra&e a 'ios a#usar de as e4es 4 de derecho para inf i"ir aque as in7urias que est+n, precisamente, destinadas a pre&enir$ ;e ah, a ra9%n por a que Cristo reprocha a )udas con dure9a por ese modo detesta# e de pecar$ .)udas e dice>, Gentre"as a ;i7o de hom#re con un #esoH O7a + fuera de hecho como t* deseas aparentar: pero, de otro modo, mu5strate a#iertamente, con sinceridad, ta como rea mente eres, porque quien o#ra a enemistad #a7o e disfra9 de a amistad es un hom#re &i que mu tip ica en esa acci%n su &i an,a$ No esta#as satisfecho, )udas, con entre"ar a ;i7o de hom#re (hi7o de aque hom#re por e que todos hu#ieran parecido si ese ;i7o de hom#re, que t* crees estar destru4endo, no re dimiera a quienes desean ser sa &ados), Gno te fue suficiente, repito, traicionar e sin necesidad de hacer o con un #eso, con&irtiendo as, un si"no sa"rado de amor en instrumento de tu traici%nH Esto4 me7or dispuesto hacia esta tur#a que me rodea 4 ataca por a fuer9a de a &io encia 4 a#iertamente, que hacia ti, )udas, que me entre"as a e a con un fa so #eso$ A &er Cristo que no ha#,a en e traidor se/a a "una de arrepentimiento, 4 para mostrar que prefer,a ha# ar con un enemi"o sincero que con uno escondido en e anonimato, se apart% de 5 4 se encamin% hacia a tur#a #ien armada$ 'e7a#a c aro que nada e importa#an as inicuas artima/as 4 tretas de traidor$ As, o re ata e E&an"e io- .F )es*s, que sa#,as todas as cosas que e ha#,an de so#re&enir, sa i% a su encuentro, 4 es di7o- GA qui5n #usc+isH Respondi5ron e- A )es*s Na9areno$ ',7o es )es*s- Fo so4$ Esta#a tam#i5n entre e os$ )udas, e que e entre"a#a$ Apenas di7o- Fo so4, retro cedieron 4 ca4eron en tierra<11POh, Cristo sa &adorR, que hace apenas un rato tan "rande era tu miedo que 4ac,as postrado en e sue o, en postura di"na de compasi%n, 4 que con sudor de san"re sup ica#as a (adre que apartara de Ti e c+ i9 de tu (asi%n, Gc%mo es que ahora, de manera tan repentina, te e&antas, te an9as como un "i"ante 4 &as "o9oso a en cuentro de quienes te #uscan para hacerte sufrirH, Gpor qu5 das a conocer tu identidad tan espont+neamente a quienes admiten #uscarte, pero que i"noran toda&,a que eres T* a quien, de hecho, #uscanH PCen"an, acudan aqu, os d5#i es 4 pusi +nimesR Que se a"arren con fuer9a a una esperan9a inque#ranta# e cuando se sientan ap astados por e temor ante a muerte$ Si con Cristo a"oni9an 4 temen 4 se apesadum#ran, enos de an"ustia, triste9a, cansancio 4 sudor, participar+n tam#i5n en su conso aci%n$ Sin duda nin"una, se sentir+n forta ecidos por e mismo consue o que tu&o Cristo (con a condici%n de que ha"an oraci%n, de que perse&eren en e a 4 de que a#andonen todo en a &o untad de 'ios)$ Tan recreados ser+n por este esp,ritu de Cristo que sentir+n reno&arse sus cora9ones como a tierra &ie7a es refrescada por e roc,o de cie o 4, por medio de madero de a Cru9 de Cristo, inmerso en as a"uas de do or, e mismo pensamiento de a muerte, antes tan amar"o, se har+ sua&e 4 e&adero$ En +nimo a e"re 4 7o&ia suceder+ a cansancio: e &i"or menta 4 a &a ent,a, reemp a9ar+n e pa&or, 4, a fina , apetecer+n a muerte que antes es horrori9a#a, considerando a &ida triste 4 e morir una "anancia, deseando &erse i#re de as ataduras de cuerpo para estar con Cristo$ .Acerc+ndose Cristo a a muchedum#re es pre"unta- GA qui5n #usc+isH Contestan- A )es*s Na9areno$ )udas, e que e entre"a#a, esta#a entre e os$ F )es*s es di7o- Fo so4$ Cuando di7o- Fo so4, retrocedieron 4 ca4eron por tierra$< Si pudiera darse e caso de que e pa&or 4 a an"ustia de Cristo hu#ieran antes disminuido nuestra estima e ima"en de W , ha#r,a ahora que restaurar a ante esta su forta e9a tan &aroni $ A&an9a impert5rrito hacia una masa de hom#res armados (a aque os que ni siquiera sa#,an qui5n era W ) 4, un se"uro de su muerte (pues sa#,a todo o que i#a a ocurrir e), se ofrece i#remente como una &,ctima que &a a ser crue mente sacrificada$ Este cam#io, tan comp eto como re pentino, resu ta &erdaderamente admira# e si se contemp a desde su sant,sima humanidad$ GQu5 estima tendremos de W H GQu5 intensa reacci%n ha de

producirse en os cora9ones de todos os fie es por a fuer9a de este poder di&ino pasando asom#rosamente a tra&5s de or"anismo de#i itado de un hom#reH (orque, Gc%mo fue posi# e que nin"uno de os que e #usca#an pudiera reconocer e a acercarseH ;a#,a ense/ado en e temp o$ ;a#,a &o cado as mesas de os &endedores$ ;a#,a arro7ado de a , a 5stos$ ;a#,a desarro ado su acti&idad en p*# ico$ ;a#,a desconcertado a os fariseos$ ;a#,a satisfecho a os saduceos$ ;a#,a refutado a os escri#as$ ;a#,a e udido con una prudente respuesta a pre"unta capciosa de os so dados herodianos$ ;a#,a a imentado a siete mi hom#res con siete panes, 4 curado enfermos 4 resucitado a os muertos$ Se ha#,a hecho accesi# e a todo tipo de personas- fariseos 4 pu# icanos, ricos 4 po#res, 7ustos 4 pecadores, 7ud,os 4 samaritanos 4 "enti es$ F, ahora, no ha4 nadie entre tanta "ente que e recono9ca por su rostro o por su &o9 a diri"irse a e os de cerca$ (arece como si os que en &iaran a tur#a hu#ieran cuidado de no mandar a nadie que hu#iera &isto de antemano a a persona que #usca #an$ GC%mo es posi# e que nadie distin"uiera a Cristo por e #eso 4 e a#ra9o que ha#,a dado )udas por se/a H E mismo traidor, ahora entre a tur#a, Gacaso o &id% de repente c%mo reconocer a quien aca#a#a de traicionar 4 se/a ar con un #esoH GQu5 ocurri% en suceso tan eMtra/oH (ienso que nadie fue capa9 de reconocer e por a misma ra9%n por a que, m+s tarde, Mar,a Ma"da ena, aunque e &io, no e reconoci% sino cuando W se re&e % a s, mismo: o mismo con aque os dos disc,pu os que, aun mientras char a#an con W , no supieron qui5n era hasta que W se dio a conocer: 4 aun as,, pensaron que era un &ia7ero, como Mar,a Ma"da ena cre4% que era e 7ardinero$ En pocas pa a#ras, no e reconocieron por a misma causa que nadie pudo se"uir en pie cuando Cristo empe9% a ha# ar- .A decir- Fo so4, retrocedieron 4 ca4eron por tierra$< 'ec ara#a as, Cristo ser en &erdad a pa a#ra de 'ios, que penetra con ma4or a"ude9a que una espada de dos fi os$ 'e ra4o dicen que es de ta natura e9a que derrite a espada de7ando i esa a &aina$ Aqu,, a so a &o9 de Cristo, sin da/ar os cuerpos, de ta modo de#i it% as a mas que es de7% sin fuer9as para sostener os miem#ros$ Menciona e e&an"e ista que )udas esta#a entre a tur#a$ Mu4 pro#a# emente, a o,r que )es*s reprocha#a a#iertamente su traici%n, confundido por a &er"Nen9a o ap astado por e miedo, pues conoc,a #ien e car+cter impu si&o 4 pronto de (edro, se retir% inmediatamente 4 &o &i% con os de su ca a/a$ E e&an"e ista o recuerda para que entendamos que tam#i5n con todos os dem+s ca4% )udas a sue o- era )udas de ta condici%n que no ha#,a en aque a muchedum#re nadie peor que 5 ni que m+s se mereciera ser arro7ado por tierra$ Quiso tam#i5n e e&an"e ista ad&ertir so#re a necesidad de ser cuidadoso 4 prudente en a compa/,a 4 ami"os que uno mantiene- si se anda con "ente misera# e se corre e pe i"ro de caer 7unto con e os$ Si a "uien pone est*pidamente su suerte 7unto con quienes &an a un naufra"io se"uro, rara &e9 suceder+ que se sa &e 5 so o nadando a tierra firme, mientras os dem+s se aho"an en e fondo de mar$ Li#ertad de Cristo en su captura, pasi%n 4 muerte$ L#;/ )!. ./ C #+)( /% +- "!6)- !, 6!+#$% & '-/ )/. Quien pudo arro7ar a todos a sue o con s% o su pa a#ra, f+ci mente hu#iera podido hacer o con ta fuer9a que nin"uno &o &iera a e&antarse 7am+s$ Me parece que esto no o duda nadie$ Cristo, sin em#ar"o, os tir% a sue o para que supieran que nada podr,an so#re W si W no quisiera i#remente padecer: 4 as,, permiti% que se e&antaran para se"uir haciendo o que W desea#a padecer$ .A e&antarse es pre"unt% por se"unda &e91@,GA qui5n #usc+isH, 4 e os respondieron- A )es*s Na9areno$< Tan atemori9ados contestaron que parece esta#an fueran de su sano 7uicio$ En efecto, pod,an ha#er sa#ido que no encontrar,an a nadie, 4 en aque u"ar 4 en aque a hora de a noche, que no fuese disc,pu o de Cristo o ami"o su4o: 4 o * timo que har,a ta persona ser,a dar es una pista para encontrar a Cristo$ E os, por su parte, en u"ar de mantener secreto e prop%sito de su #*squeda, descu#ren todo e meo o de asunto a encontrarse con a "uien que ni sa#en qui5n es ni por qu5 es interro"a$ Tan pronto pre"unt%- .A qui5n #usc+isH<, respondieron- .A )es*s Na9areno$< Contest% Cristo )es*s- .Fa os he dicho que 4o so4$ Ahora #ien, si me #usc+is a m,, de7ad ir a 5stos$< Es decir- .Si me #usc+is a m,, Gpor qu5 no me arrest+is de "o pe, 4a que 4o mismo me he acercado a &osotros 4 os he dicho qui5n so4H F a ra9%n es que sois tan incapaces de prenderme contra mi &o untad que ni siquiera pod5is permanecer de pie mientras os ha# o, como aca#+is de compro#ar a caeros$ (or si acaso o ha#5is o &idado, os &ue &o a repetir que 4o so4 )es*s de Na9aret$ Si a m, me #usc+is, de7ad que 5stos se &a4an$< Que estas * timas pa a#ras de Cristo no eran un simp e rue"o es a "o que, me parece, Cristo de7% mu4 c aro a arro7ar a todos a sue o$ Ocurre, a &eces, que quienes p anean una &i an,a no quedan contentos con a simp e acci%n crimina , sino que, con depra&ado desenfreno, a/aden a "unos .adornos< (por amar os de a "*n modo), de todo innecesarios para su prop%sito crimina $ ;a4, inc uso, a "unos ministros de ma tan a#surda 4 per&ersamente cump idores que, para e&itar e ries"o de omitir a "una o#ra ma a a e os confiada, a/aden a "o .eMtra< de su propia parte, por si caso$ A am#os se refiere Cristo- .Si a m, me #usc+is, de7ad marchar a 5stos$ Si os sumos sacerdotes, escri#as, fariseos 4 ancianos de pue# o de sean +&idamente ca mar su sed con mi san"re, prestad atenci%n 4 mirad- Cuando me #usca#ais, sa , a &uestro encuentro$ Ni siquiera me conoc,ais, 4 me entre"u5 a &osotros$ Mientras esta#ais postrados en e sue o, 4o se"u,a 7unto a &osotros$ F ahora que os e&ant+is si"o en pie dispuesto a ser capturado$ So4 4o mismo quien me entre"o a &osotros (cosa que e traidor no pudo conse"uir), para que ni &osotros ni mis disc,pu os piensen que su san"re de#a ser a/adida a a m,a, como si acaso no fuera suficiente crimen matarme a m,$ Si a m, me #usc+is, de7ad ir a 5stos$<Mand% que de7aran en pa9 a os disc,pu os 4 aun es for9% a hacer o: sa &ados "racias a a fu"a, anu % todos sus esfuer9os por capturar os$ Todo esto o ha#,a anunciado 4a de antemano, 4 mand%- .'e7ad ir a 5stos<, para que se cump ieran aque as otras pa a#ras- .No he per > dido nin"uno de os que me has confiado< 1J$Estas pa a#ras que menciona e e&an"e ista son as mismas que ha#,a diri"ido Cristo a su (adre aque a noche en a cena- .(adre santo, "uarda en tu nom#re a estos que T* me has confiado$< F despu5s- .;e "uardado a os que me diste, 4 nin"uno se ha perdido sino e hi7o de a perdi ci%n, para que se cump a a Escritura$< A predecir que os disc,pu os se sa &ar,an cuando W fuese arrestado, se dec ara Cristo ser su "uardi+n 4

custodio$ As, o recuerda e e&an"e ista a sus ectores para que entiendan que, aunque di7era a a tur#a que os de7asen marchar, 4a ha#,a W mismo a#ierto una &,a para que hu4eran$ E fina des"raciado de )udas se predice en e sa mo 0U?, donde, en forma de oraci%n, se ee- .Sean cortos sus d,as, 4 otro reci#a su ministerio$< Se di7o esto de )udas, traidor mucho antes de su traici%n, pero dudo que, aparte de sa mista, conociera a "uien que estas pa a#ras eran una predicci%n precisamente so#re )udas, hasta que Cristo o mostr% con c aridad 4 os hechos confirmaron as pa a#ras$ No ha4 que o &idar que ni os mismos profetas &e,an todo o predicho por otros, por que e esp,ritu de profec,a se da a a medida, es persona $ F adem+s me parece que nadie entiende e sentido de todas as frases de a Sa"rada Escritura de ta modo que nada quede 4a en e as de misterio escondido, toda&,a i"norado, #ien sea so#re os tiempos de anticristo o so#re e 7uicio fina por Cristo: 4 permanecer+n ocu tos hasta que &en"a de nue&o E ,as para eMp icar os$ (uedo de este modo ap icar a a Sa"rada Escritura aque a eMc amaci%n de Ap%sto so#re a sa#idur,a de 'ios, pues es en a Escritura donde ha ocu tado 'ios e &asto c*mu o de su sa#idur,a- .Oh profundidad de os tesoros de a sa#idur,a 4 de a ciencia de 'ios- Pcu+n incomprensi# es son sus 7uicios, cu+n inescruta# es son sus caminosR<1?$En nuestros d,as, sin em#ar"o, primero en un sitio 4 ue"o en otro, sur"en d,a tras d,a, casi como a&ispas 4 a#e7orros, indi&iduos que se " or,an de ser autodidac tas (como dice San )er%nimo), 4 que sin a a4uda de os comentarios de os anti"uos doctores, encuentran mu4 accesi# es, a#iertos 4 c aros todos aque os pasa7es que os anti"uos (adres confesaron ha#,an encontrado difici ,simos$ F os (adres fueron autores de no menor in"enio ni inferior formaci%n doctrina , infati"a# es en e estudio 4, por o que se refiere a ese .esp,ritu< o .ca > risma< que estos autores modernos tienen tan a menudo en sus a#ios como tan rara &e9 en sus cora9ones, tam#i5n os (adres es superaron no menos que en a santidad de sus &idas$ Ocurre en nuestros d,as que estos autores nue&os, que s*#itamente han f orecido de a tierra como te% o "os 4 que quieren presentarse como quien o sa#e todo, no s% o est+n en desacuerdo con aque os autores de &ida tan santa so#re e si"nificado de a Escritura, sino que ni siquiera perse&eran un+nimes en os "randes do"mas de a fe cristianaO$ Eno cua quiera entre e os, e que sea, pretendiendo tener a &erdad, conquista a os dem+s, 4, a su &e9, es conquistado por e ostodos se aseme7an en su oposici%n a a fe cat% ica, 4 son todos tam#i5n i"ua es en ser as, &encidos$ E que ha#ita en os cie os se r,e de sus intentos, in*ti es e imp,os$ F a W sup ico 4o para que no se r,a de e os de ta "uisa que os desde/e en su ruina eterna, sino para que es conceda a "racia sa &adora de arrepentimiento, 4 as,, estos hi7os pr%di"os, que durante tanto tiempo han andado descarriados en e eMi io, &ue &an sus pasos a seno de su madre, a !" esia$ 'e esta manera, unidos todos en a &erdadera fe de Cristo 4 en a caridad de sus miem#ros, podamos o#tener a " o ria de Cristo, nuestra Ca#e9a, " oria que nadie, por mucho que se en"a/e, puede esperar a can9ar fuera de cuerpo de Cristo 4 de a &erdadera fe$ E0 *#% ./ :-.!+ (ero, &o &iendo a o que dec,a, e hecho de que esa profec,a se ap ique a )udas fue a "o insinuado por Cristo 4 que )udas mostr% a suicidarse: fue hecho ue"o eMp ,cito por (edro 4 cump ido por todos os Ap%sto es cuando Mat,as fue e e"ido para ocupar su u"ar- otro reci#i% su episcopado$ 'espu5s de esto, no hu#o 4a nin"*n otro cam#io en e "rupo de os 'oce, aunque os o#ispos suceden ininterrumpidamente a os Ap%sto es$ Aque n*mero sa"rado a can9% su fin a cump irse a profec,a$ A decir Cristo- .'e7ad que 5stos se &a4an<, no imp ora#a su permiso, sino que dec ara#a, de una manera &e ada, que W mismo ha#,a concedido a os Ap%sto es e poder de marcharse para que se cump ieran aque as pa a#ras- .(adre, he "uardado a os que me diste 4 nin"uno se ha perdido eMcepto e hi7o de a perdici%n$< Ca e a pena contemp ar aqu, con cu+nta eficacia predi7o Cristo en estas pa a#ras e contraste entre e fin de )udas 4 e de os dem+s, a ruina de traidor 4 e fe i9 desen ace de os otros$ ;a# a )es*s con ta firme9a que no parece anunciar a "o de futuro, sino o que 4a ha ocurrido.;e "uardado >dice> a aque os que me diste$< No se defendieron con sus propias fuer9as, ni se sa &aron por a misericordia de os 7ud,os, ni escaparon por a ne" i"encia de a cohorte, sino "racias a Cristo- .Fo os he "uardado$ F nin"uno se ha perdido sino e hi7o de a perdici%n$ Tam#i5n 5 esta#a entre os que T* me diste$ W me reci#i%, 4 tam#i5n a 5 , como a todos os que me reci#en, e he dado poder de e"ar a ser hi7o de 'ios$ Cuando a a&aricia e en oqueci% se pas% a Satan+s, 4 a#andon+ndome 4 traicion+ndome con perfidia, recha9ando a sa &aci%n 4 esfor9+ndose en mi destrucci%n, se con&irti% en hi7o de a perdici%n 4 pereci% como un misera# e en su propia miseria$<!nfa i# emente cierto de fina de )udas, Cristo ha # a de su ruina como si 4a hu#iera acontecido$ Mientras Cristo es apresado, aparece e infe i9 traidor como 7efe 4 "u,a de os que e capturan, 4 4o o ima"ino "o9+ndose 4 eMu tando en e pe i"ro de su Maestro 4 de os que fueron sus condisc,pu os, pues esto4 con&encido de que desea#a 4 espera#a que todos fueran arrestados 4 condenados$ E car+cter per&erso 4 a ocura furiosa de a in"ratitud se manifiestan por esta pecu iaridad- que desea a muerte de a misma &,ctima a a que inicuamente ha in7uriado$ Quien tiene su conciencia p a"ada de * ceras crimina es &e en e mismo rostro de su &,ctima un reproche insoporta# e de su acci%n, 4 hu4e de 5 con espanto$ Se a e"ra#a e traidor confiando que ser,an capturados todos 7untos, 4 esta#a tan est*pidamente se"uro de s, mismo, que nada ha#,a m+s e7ano de su ca#e9a como e pensamiento de a sentencia de muerte que 'ios e co "a#a, un a9o terri# e a punto de atrapar su cue o en cua quier momento$ Qu5 di"na de compasi%n es esta tene#rosidad de a d5#i 4 morta condici%n humana que a menudo tiem# a de miedo 4 se pertur#a tumu tuosamente mientras i"nora estar comp etamente a sa &o, 4 otras &eces, en cam#io, se comporta como si nada e preocupara, se"ura de todo pe i"ro, 4 de todo inconsciente de que una espada morta pende so#re su ca#e9a$ Tem,an os dem+s Ap%sto es ser prendidos 4 asesinados 7unto con Cristo 4, sin em#ar"o, todos consi"uieron escapar$ )udas, por e contrario, a parecer i#re de todo temor 4 que, inc uso se de eita#a en e miedo de os Ap%sto es, pereci% unas pocas horas despu5s$ Crue es e apetito que se a imenta de a des"racia a7ena$ Ni ha4 ra9%n a "una para que a "uien se "oce 4 fe icite porque est5 en su poder causar a muerte a otro ser humano, como se e anto7a#a a traidor "racias a os so dados que ha#,a

conse"uido$ Aunque un hom#re puede en&iar a otro a a muerte, puede estar #ien se"uro de que 5 mismo tam#i5n e se"uir+, e incierta como es a hora de a muerte, puede ocurrir que 5 mismo, ta &e9, preceda a quien ima"ina con arro"ancia ha#er en&iado a a muerte$ As, ocurri% aqu,, en donde a de misera# e )udas precedi% a a de Cristo, a quien aqu5 ha#,a entre"ado a a muerte$ E7emp o triste 4 terri# e para todos$ No se crea e crimina se"uro 4 i#re de casti"o, por mucho que se precie en su arro"ante impenitencia, porque contra os ma &ados conspiran a un,sono todas as creaturas 7unto con e Creador$ E aire suspira por sop ar &apores noci&os contra e misera# e$ E mar desea arro ar o con sus o as$ Las monta/as quieren &o carse so#re 5 $ Los &a es, e&antarse en contra su4a$ La tierra, entrea#rirse #a7o sus pies$ E infierno #usca tra"ar o tras una ar"a ca,da$ Los demonios desean 9am#u ir e en as amas de&oradoras 4 eternas$ F entretanto, e *nico que preser&a a hom#re ma &ado es e mismo 'ios que aqu5 a#andon%$ Si a "uien es tan o#stinado en su imitaci%n de )udas que 'ios decida no ofrecer e m+s a "racia que tan a menudo e ha sido procurada (4 por 5 recha9ada), ese hom#re s, que es &erdaderamente des"raciado, 4 por mucho que se ha a"ue a s, mismo en a fa sa i usi%n de &o ar mu4 a to en e aire so#re una nu#e de fa sa fe icidad, est+, de hecho, re&o c+ndose en a#ismo de ca amidad 4 de des"racia$ A Cristo c ement,simo se ha de pedir por uno mismo 4 por os dem+s, para no imitar a )udas en su o#cecaci%n fren5tica, 4 poder as, aceptar a "racia que 'ios ofrece para ser restaurados de nue&o por a penitencia 4 por a misericordia a a " oria$ II. SOBRE LA ORE:A SA:ADA DE MALCO, LA FUGA DE LOS DISCPULOS Y LA CAPTURA DE CRISTO F- #! & "/0( ./ P/. ( 'esde mucho tiempo antes ha#,an os Ap%sto es escuchado a Cristo predecir as cosas que ahora &e,an acontecer$ Aun afectados por a triste9a 4 a pena, reci#ieron entonces todo aque o con mucha menos preocupaci%n que ahora, cuando &e,an ocurrir todas aque as cosas de ante de sus propios o7os$ A &er que una cohorte entera de so dados #usca#a a )es*s Na9areno, no queda#a 4a u"ar para a duda o a am#i"Nedad- e #usca#an para hacer e prisionero$ A sospechar o que se a&ecina#a fueron sus +nimos a#atidos e inundados por un tumu to de sentimientos$ 'e un ado, so icitud 4 preocupaci%n por su Se/or, a que tanto ama#an: pero, tam#i5n, miedo 4 temor por o que pudiera ocurrir es a e os mismos$ 'e otro ado, de#ieron sentir &er"Nen9a a recordar aque a ma"n,fica promesa su4a de morir antes que a#andonar a Maestro$ A todos estos estados de +nimo se"u,an impu sos &arios, porque, si su amor es e&a#a a quedarse, e miedo es hac,a no permane> cer, e temor a a muerte es mo&,a a huir, 4 a &er"Nen9a por o que ha#,an prometido es inc ina#a a resistir 4 no ceder$ Recorda#an, adem+s, o que Cristo es ha#,a dicho aque a misma noche- que si antes ten,an prohi#ido e&ar cosa a "una para defenderse, ahora, e que no tu&iera espada de#er,a comprar una, aunque para hacer o se &iera o# i"ado a &ender a t*nica$ Crec,a su miedo a &er a a cohorte romana 4 a a tur#a de os 7ud,os a&an 9ando en # oque, todos #ien pro&istos de armas, mientras e os eran s% o once 4 desarmados, eMcepto dos que ten,an dos espadas (aparte de a "*n cuchi o o pu/a que tu&iera a "*n otro)$ (ues #ien, a pesar de todo recordaron m+s tarde que a decir a Maestro- .Mira, aqu, ha4 dos espadas<, W ha#,a contestado- .Es suficiente$< No entendiendo e misterio de esas pa a#ras, e pre"un tan impetuosamente si quiere que e os e defiendan con a espada- .Se/or, Gherimos con a espadaH<1A$(edro, furioso por a emoci%n, no esper% a respuesta, sino que desen&ainando a espada, asest% un "o pe a un sier&o de sumo sacerdote 4 e cort% a ore7a derecha$ Qui9+ esta#a este criado 7unto a (edro, o #ien su aspecto fiero 4 a tanero destaca#a entre os dem+s$ 'e cua quier modo, parece que era conocido por su ma dad, porque os e&an"e istas mencionan que era un sier&o de sumo sacerdote, 7efe 4 pr,ncipe de todos os sacerdotes, 4 como dice un autor sat,rico- .Cuanto m+s "rande a casa, m+s so#er#ios os ser&idores$< Sa#en os hom#res por eMperiencia que, en cua quier parte, os ser&idores de "randes se/ores superan a 5stos en arro"ancia$ F para que supi5ramos que este indi&iduo esta#a mu4 cercano a sumo pont,fice (4 as, era tanto m+s distin"uido en su so#er#ia), a/adi% )uan, inmediatamente, su nom#re- .E nom#re de sier&o era Ma co<@U$ Es un dato que este e&an"e ista no ofrece en cua quier u"ar 4 sin una #uena ra9%n$ !ma"ino que este cana a amado Ma co de#i% de entrometerse a taneramente, irritando a (edro, que, a su &e9, esco"i% a ta su7eto para iniciar a pe ea: 4 &i"orosamente ha#r,a diri"ido e ataque si Cristo no hu#iera detenido su ,mpetu$ En efecto, prohi#i% Cristo a os dem+s que ucharan, dec ar% ser impotente e ce o de (edro 4, fina mente, cur% a ore7a de este po#re indi&iduo$ Lo hi9o as, por que no &ino a huir de a muerte, sino a padecer a, 4 adem+s, caso de que no hu#iera &enido a morir, no ha#r,a necesitado de ta a4uda (ara reca car #ien esto, respondi% primero a a pre"unta de os otros Ap%sto es- .'e7ad es$ No si"+is ade ante$ 'e7ad es hacer otro poco$ Con una so a pa a#ra os tir5 a sue o 4, con todo, como &eis, es permit, que se e&antaran para que pudieran e&ar a ca#o o que desean hacer$ Si a e os es de7o e"ar hasta ah,, haced &osotros otro tanto$ L e"ar+ e momento en que 4a no permitir5 que puedan nada so#re m,: e inc uso ahora no necesito &uestra a4uda$< 'espu5s, &o &i5ndose a (edro e di7o- .(on a espada en su u"ar<@0, como si di7era- .No deseo ser defendido con a espada, 4 a &osotros os he esco"ido para una misi%n que no es ucha con esa espada, sino con a espada de a pa a#ra de 'ios$ 'e&ue &e, por tanto, a espada de hierro a su sitio, que es donde de#e estar- en manos de os pr,ncipes 4 de as autoridades tempora es para usar a contra os que o#ran e ma $ Cosotros, Ap%sto es de mi re#a/o, ten5is otra espada mucho m+s temi# e que cua quiera de hierro$ Ena espada por a que e hom#re imp,o es, a &eces, cortado 4 des"a7ado de a !" esia como miem#ro podrido de mi Cuerpo m,stico, 4 entre"ado a Satan+s para destrucci%n de a carne, 4 as, sa &ar e esp,ritu (supuesto que sea cura# e) 4 capacitar o una &e9 m+s para ser in7ertado 4 se"uir creciendo de nue&o$ Aunque, ocurre a "una &e9, que quien padece un tumor incura# e es entre"ado a a muerte in&isi# e de a ma, no sea que infeccione otros miem#ros sanos con su enfermedad$ Tan e7os esto4 de desear que ha"as uso de a espada de hierro (que pertenece a a autoridad secu ar) que pienso asimismo que a espada espiritua (cu4o mane7o os pertenece) no de#e ser desen&ainada

con mucha frecuencia$ (ero mane7ad con "ran ener",a a espada de a pa a#ra, cu4o ta7o, como e de #istur,, hace posi# e que sa "a e pus, 4 cura, ciertamente, hiriendo$ (or o que se refiere a a maci9a 4 pe i"rosa espada de a eMcomuni%n, deseo permane9ca escondida en e estuche de a misericordia a no ser que una necesidad ur"ente 4 "ra&e requiera sea desen&ainada$< C #+)( "( #,/ !0 A6$+)(0 Con s% o tres pa a#ras contest% a os otros Ap%sto es, #ien porque eran m+s moderados o qui9+, senci amente, porque eran m+s ti#ios que (edro$ (ara ca mar e ,mpetu #u icioso 4 sin freno de este * timo necesit% eMtenderse un poco m+s$ No s% o e mand% en&ainar a espada: a/adi% tam#i5n a ra9%n por a que no apro#a#a su ce o, por fer&oroso que fuera$ .GNo quieres que #e#a e c+ i9 que mi (adre me dio a #e#erH<@I$Tiempo antes, ha#,a predicho Cristo en una ocasi%n a os Ap%sto es que .con&en,a que fuera 5 a )erusa 5n 4 que padeciera mucho de os ancianos, escri#as 4 pr,n cipes de os sacerdotes, 4 que fuese muerto 4 que resucitara a tercer d,a$ F tom+ndo e aparte (edro trata#a de disuadir e diciendo- S'e nin"*n modo, Se/or$ Nada de todo eso te ocurrir+S$ Cristo se &o &i% hacia (edro 4 e di7o- SAp+rtate de m,, Satan+s, que no sa#oreas as cosas que son de 'iosS<@2$ PCon qu5 ener",a rep ic% Cristo a (edroR (oco antes de esto, a confesar (edro que Cristo era e ;i7o de 'ios, e ha#,a dicho- .6iena&enturado eres, Sim%n, hi7o de )on+s, porque no te ha re&e ado eso a carne ni a san"re, sino mi (adre que est+ en os cie os$ F 4o te di"o que t* eres (edro, 4 so#re esta piedra edificar5 mi !" esia, 4 as puertas de infierno no pre&a ecer+n contra e a< @3$ En esa otra ocasi%n, sin em#ar"o, dec ara ser esc+nda o, e ama Satan+s, que no entiende as cosas de 'ios sino s% o as de os hom#res$ G(or qu5 todo estoH (orque intenta#a (edro disuadir e de su camino hacia a muerte$ Cristo e hi9o &er que con&en,a perse&erar hasta a muerte, hasta aque a muerte irre&oca# emente decretada por su propia &o untad$ No s% o no quer,a Cristo que e os impidieran su muerte, sino que desea#a e si"uieran tam#i5n en aque mismo camino su4o$ .Si a "uien quiere &enir en pos de m,, ni5"uese a s, mismo, co7a su cru9 4 s,"ame< @1$ No contento con esta eMi"encia, fue m+s a + para mostrar que si a "uien rehusara se"uir e en e camino hacia a muerte cuando e caso o requiere, no s% o no e&ita a muerte, sino que &iene a caer en una mucho peor$ Quien da su &ida, no a pierde, sino que a cam#ia por una &ida m+s p ena, pues .quien quiera sa &ar su &ida, a perder+: pero quien pierde su &ida por m, a encontrar+$ G'e qu5 e sir&e a hom#re "anar todo e mundo, si pierde su a maH GQu5 podr+ dar entonces para rescatar aH E ;i7o de hom#re ha de &enir re&estido de a " oria de su (adre 4 rodeado con sus +n"e es, 4 entonces dar+ a cada uno se"*n sus o#ras<@@$ Es posi# e que ha4a 4o dedicado a este pasa7e m+s tiempo de necesario$ (ero, ante estas pa a#ras de Cristo tan "ra&es 4 amena9adoras, por un ado, 4 tan eficaces, por otro, para ori"inar esperan9a en a &ida eterna, me pre"unto si ha#r+ a "uien que no quede de &erdad conmocionado$ La importancia de estas pa a#ras en este u"ar est+ c ara$ (edro es amonestado para que su ce o no e des&iara de ta modo que estor#ara a muerte de Cristo$ No o#stante, &ue &e (edro con i"ua ardor a oponerse a e a, 4 no se imita ahora a unas pocas pa a#ras, sino que intenta conse"uir o por a &io encia de a ucha$ Cristo, que sa#,a que (edro o hac,a con #uena intenci%n, 4 que a medida que se acerca#a a pasi%n aparec,a m+s 4 m+s humi de con todos, no e reproch% con dure9a$ Le corri"i% d+ndo e una ra9%n: dec ar% despu5s ser aque o un pecado: 4, fina mente, afirm% que, caso de que quisiera e&itar a muerte, no necesitar,a de a a4uda de (edro ni de nin"*n otro morta $ No ten,a mas que ped,rse o a su (adre, que hu#iera en&iado una poderosa e in&enci# e e"i%n de +n"e es para i#erar e de esta "ente ruin que #usca#a co"er e prisionero$ La ra9%n con a que contrarrest% e ce o de (edro se contiene en su pre"unta- .GNo quieres que #e#a e c+ i9 que mi (adre me entre"%H@J$ Mi &ida entera hasta ahora ha estado mo deada por a o#ediencia 4 ha sido mode o de humi dad$ GQu5 he ense/ado con m+s frecuencia o con m+s ener",a sino que as autoridades de#en ser o#edecidas, que se ha de tener honor 4 respeto a os padres, que o que es de C5sar se ha de entre"ar a C5sar 4 o que es de 'ios a 'iosH F ahora que de#o aca#ar mi o#ra 4 hacer a perfecta en todo deta e, Gpretendes que rechace e c+ i9 que mi (adre me ofrece, deseas que e ;i7o de hom#re deso#ede9ca 4 que, de este modo, destru4a 4 deshi ache en un momento e tapi9 hermos,simo que durante tanto tiempo ha estado te7iendoH< Ense/a a (edro, en se"undo u"ar, que, a asestar un "o pe de espada, ha cometido un pecado$ F o hace con un e7emp o de 'erecho ci&i - .Los que se sir&en de a espada, a espada morir+n<@?$ Se"*n e 'erecho romano (a que esta#an sometidos os 7ud,os), cua quier persona que fuera descu#ierta e&ando una espada, sin e",tima autoridad, con e prop%sito de matar, era considerada en a misma cate"or,a que e hom#re que 4a hu#iera asesinado a otro$ PCu+nto m+s en e caso de quien no s% o e&a#a espada, sino que a ha#,a desen&ainado 4 asestado un "o peR No me parece que (edro, en ta momento de consternaci%n 4 desconcierto, pudiera contro arse para apuntar s% o a a ore7a de Ma co, e&itando de i#e > radamente "o pear e en a ca#e9a, como si no hu#iera querido matar e sino tan s% o asustar e$ Natura mente, se podr,a a/adir aqu, que es ,cito ser&irse de a fuer9a para prote"er a un inocente de un asa to crimina $ (ero esta cuesti%n requerir,a un tratamiento m+s eMtenso de que se pude intentar en estas p+"inas$ (or mucho que pueda eMcusarse a acci%n de (edro, 4a que a hi9o por un ea afecto hacia Cristo, una cosa est+ c ara- o hi9o en ausencia de e",tima autoridad para emp ear a fuer9a, como muestra mu4 #ien e hecho de que Cristo e ha#,a se&eramente ad&ertido de que no intentara impedir de nin"*n modo su pasi%n 4 muerte, no s% o por a fuer9a, sino ni siquiera con pa a#ras$ Kina mente, desaprue#a e ataque &io ento de (edro, se/a ando que su protecci%n era de todo superf ua e innecesaria$ .GNo sa#es que puedo pedir a4uda a mi (adre, e inmediatamente me en&iar,a m+s de doce e"iones de +n"e esH<@A$ Ki7aos, mantiene si encio so#re su propio poder, pero se " or,a de "o9ar de fa&or de su (adre$ A medida que se acerca#a m+s 4 m+s su muerte, desea#a e&itar toda a ocuci%n su# ime de s, mismo 4 no quer,a pre"onar que su poder era i"ua a de su (adre$ Queriendo de7ar #ien c aro que no necesita#a a a4uda de (edro ni de nin"*n otro morta , afirma que a a4uda de os +n"e es e ha#r,a sido en&iada por su (adre todopoderoso inmediatamente, con s% o ha#er a pedido$ .GNo sa#es que

puedo pedir a4uda a mi (adre$$$H<, como si di7era- .Con &uestros propios o7os aca#+is de &er c%mo arro75 a sue o, con s% o mi &o9 4 sin tocar a, a toda esta tur#amu ta, tan "rande que si conf,as ser suficientemente fuerte para defenderme contra e a, de#es estar comp etamente oco$ Si esta ra9%n no te con&ence, considera, a menos, de qui5n confesaste t* que 4o era hi7o cuando a pre"untaros SGQui5n dec,s &osotros que so4 4oHS, t* diste a punto aque a respuesta que e cie o te ense/%ST* eres Cristo, e ;i7o de 'ios &i&oS$ (ues, si por di&ina re&e aci%n conoces que 4o so4 ;i7o de 'ios, 4 4a que has de sa#er que os padres en esta tierra no a#andonan a sus hi7os, Gpiensas, acaso, que mi (adre ce estia me a#andonar,aH GNo sa#es que, si se o pidiera, me en&iar,a m+s de doce e"iones de +n"e es, 4 que o har,a en e acto, sin tardan9aH F contra tantas e"iones de +n"e es, Gqu5 podr,a esta cohorte de p e#e4os 4 ruines morta esH Ciento &einte e"iones de creaturas como 5stas no podr,an ni siquiera mirar e rostro de un +n"e airado$< Cue &e despu5s Cristo a o primero como si fuera o m+s importante, 4 dice- .GC%mo se cump ir+n as Escrituras se"*n as cua es con&iene que ocurra as,H<=X$ L enas, en efecto, est+n as Escrituras de &aticinios so #re a pasi%n 4 muerte de Cristo 4 so#re e misterio de a redenci%n de a humanidad que no se rea i9ar,a sin a pasi%n$ F para que ni (edro ni nin"*n otro musitara para s, mismo- .Si puedes conse"uir todas esas e"iones de tu (adre, Gpor qu5 no as pidesH<, e di7o Cristo.GC%mo se cump ir+n as Escrituras se"*n as cua es con&iene que suceda as,H Si &es en a Sa"rada Escri tura que 5ste es e camino esco"ido por a sa#idur,a 7ust,sima de 'ios para instaurar de nue&o a ra9a humana en a " oria que perdi%, 4 aun as, pidiera 4o a mi (adre que me sa &ara de a muerte, Gqu5 estar,a haciendo sino esfor9arme por deshacer o que &ine a cump irH ;acer que #a7en de cie o os +n"e es para defenderme, Gqu5 otro resu tado tendr,a sino, precisamente, eMc uir de cie o a a ra9a humana entera para cu4a redenci%n a a " oria ce estia he #a7ado 4o a a tierraH No uchas t*, por tanto, con tu espada contra os imp,os 7ud,os, sino que arremetes contra toda a humanidad en a medida en que no de7as que se cump an as Escrituras ni quieres que #e#a e c+ i9 que me dio mi (adre: aque c+ i9 por e que 4o, i#re de cu pa 4 sin mancha, #orrar5 a m+cu a de a natura e9a ca,da$< M!0"(, *#,- ! ./ 0! !<$% 9-'!%! Contemp ad e cora9%n du c,simo de Cristo que no pens% era #astante reprochar a que "o pea#a, sino que, para darnos e7emp o de que hemos de de&o &er #ien por ma , toc% tam#i5n a ore7a sa7ada de su perse"uidor 4 se a cur%$ Nin"*n cuerpo est+ tan p enamente confi"urado por e a ma como a etra de a Sa"rada Escritura est+ permeada de misterios espiritua es$ As, como nadie puede tocar una parte de cuerpo en que no se ha e e a ma dando &ida 4 sensaci%n (inc uso a parte m+s peque/a), de manera parecida, no ha4 en toda a Sa"rada Escritura un hecho o una historia aunque sea #ien materia 4 pa pa# e, por as, decir o, que no e&e a &ida 4 e a iento de a "*n misterio espiritua $ A considerar c%mo a ore7a de Ma co fue cortada por a espada de (edro 4 restaurada por a mano de Cristo, no nos quedemos *nicamente con os hechos de re ato (de os que podemos aprender mucho para nuestra sa &aci%n)- penetremos en e misterio espiritua de sa &aci%n escondido #a7o a etra de a historia$ Este persona7e, Ma co, cu4o nom#re si"nifica en he#reo .re4<, puede ser tomado como fi"ura de a ra 9%n humana: porque a ra9%n de#e "o#ernar en e hom#re como un re4, 4 &erdaderamente reina cuando se su7eta a s, misma en e o#sequio de a fe 4 sir&e a 'ios$ F ser&ir a 'ios es reinar$ (or su parte, e sumo sacerdote, 7unto con sus ministros, os escri#as 4 os ancianos de pue# o, era dado a depra&adas supersticiones que me9c a#a con a e4 de 'ios 4, con e preteMto de a piedad, ucha#a contra a piedad esfor9+ndose por demo er a fundador de a &erdadera re i"i%n$ Todo esto hace que pueda ser tomado, 7unto con sus c%mp ices, como fi"ura de os heresiarcas sacr, e"os, ministros supremos de a nefanda superstici%n$ Cuando a ra9%n se re#e a contra a &erdadera fe de Cristo 4 se hace adicta a a here7,a, se con&ierte en es c a&a de here7e a que si"ue, descarriada por e dia# o 4 perdida en os &ericuetos de error$ Conser&a a ore7a i9quierda, por a que escucha siniestras here7,as, mientras pierde a derecha, por a que de#er,a o,r a fe &erdadera$ No ocurre esto siempre por i"ua causa ni con e mismo resu tado$ ;a4 ca#e9as que tienden a a here7,a por ma icia 4 adrede$ En ese caso no cae a ore7a de un "o pe, sino que &a perdi5ndose poco a poco 4 paso a paso, en a medida en que e dia# o infi tra e &eneno: e"a ue"o un momento en que as partes puru entas se endurecen o#turando os pasos de a trompa auditi&a, de ta modo que nada #ueno puede entrar$ 'if,ci mente son ta es indi&iduos restaurados en a sa ud porque as partes carcomidas por e c+ncer de&orador se pierden de todo, 4 nada queda que pueda ser repuesto en su u"ar$ (uede tam#i5n ocurrir que a ore7a ha4a sido sa7ada de un "o pe seco 4 preciso, a causa de un ce o impru dente, 4 que, entera, ha4a rodado hasta e sue o$ As, pasa con aque os que, mo&idos por una pasi%n o un sentimiento repentino, a#andonan a &erdad conquistados por una fa sa apariencia de a &erdad$ Tam#i5n representa a quienes han sido en"a/ados por su ce o: de 5stos 4a ad&irti% Cristo- .Cendr+ un tiempo en que quien os matare se creer+ hacer un o#sequio a 'ios<J0$ 'e esta c ase fue e Ap%sto (a# o$ Otros ha4 que, ato ondradas sus inte i"encias por ape"os terrenos, de7an que a ore7a por a que o,an a #uena doctrina de cie o sea amputada, ca4endo so#re a tierra$ A menudo se compadece Cristo de a des"ra cia de ta es hom#res, 4 reco"iendo de sue o con su propia mano a ore7a que fue cortada en un s*#ito arre#ato o por un ce o ma entendido, con s% o tocar a a enco a de nue&o a a ca#e9a, 4 &ue &e a ser id%nea para escuchar a &erdadera doctrina$ En fin, s5 #ien que, de este pasa7e, sacaron os anti"uos (adres, con a "racia de Esp,ritu Santo, &arios si"nificados misteriosos, cada autor e su4o: pero no es mi prop%sito hacer un e enco de todos porque interrumpir,a demasiado e re ato de os acontecimientos hist%ricos$ E0 6(./ ./ 0!+ )#%#/;0!+

.'i7o despu5s )es*s a os pr,ncipes de os sacerdotes 4 a os prefectos de temp o 4 a os ancianos que ha#,an &enidoS;a#5is sa ido a prenderme con espadas 4 con "arrotes como si 4o fuera un adr%n$ Todos os d,as esta#a entre &osotros ense/ando en e temp o 4 nunca me echasteis a mano$ Mas 5sta es a hora &uestra 4 e poder de as tinie# asSJI$ As, ha# % Cristo a aque os pr,ncipes de os sacerdotes 4 ma"istrados de temp o que ha#,an &enido$ Tienen aqu, a "unos una cierta duda porque e e&an"e ista Lucas se/a a que Cristo se diri"i% a os pr,ncipes de os sacerdotes 4 a os ma"istrados de temp o 4 a os ancianos de pue# o, mientras que os dem+s e&an"e istas dicen que no fueron esas personas a u"ar, sino que en&iaron una cohorte de so dados con sus ser&idores$ Afirman a "unos no encontrar ta dificu tad porque se puede decir que Cristo ha# % con e os porque ha# %, de hecho, con os que ha#,an sido en&iados$ Ordinariamente, se entiende que os pr,ncipes ha# an entre s, por medio de sus em#a7adores respecti&os, 4 muchas personas se ha# an &a i5ndose de mensa7eros$ Todo o que decimos a un criado que se nos ha en&iado, o ha# amos, rea mente, a su amo que nos o en&i%, pues e ser&idor repetir+ todo a su se/or$ Aunque no 7u9"o impro#a# e esta so uci%n, me inc ino mucho m+s a fa&or de a opini%n de quienes piensan que Cristo ha# % cara a cara con os pr,ncipes de os sacerdotes, ministros de temp o 4 ancianos de pue# o$ Lucas, en efecto, no dice que Cristo se diri"iera a todos os pr,ncipes de os sacerdotes ni a todos os prefectos de temp o ni a todos os ancianos de pue# o, sino so amente a aque os que ha#,an &enido$ (arece indicar que, aunque reunidos todos en conse7o se decidi% en&iar a cohorte 4 os ser&i> dores para apresar a )es*s, hu#o a "unos de cada "rupo (ancianos, pr,ncipes 4 fariseos) que fueron 7unto a e os$ Esta eMp icaci%n concuerda eMactamente con as pa a#ras de Lucas 4 no contradice os re atos de otros e&an"e istas$ 'iri"i5ndose, por tanto, a os pr,ncipes, fariseos 4 ancianos, es recuerda Cristo t+citamente que no atri#u4an su captura a sus fuer9as ni a su ha#i idad, 4 que no se 7acten rid,cu amente de e a como si fuera una as tuta e in"eniosa proe9a (como sue en, des"raciadamente, hacer quienes a o#rar a ma dad se &en acompa/ados por a suerte)$ Nada pudieron contra W as insensatas maquinaciones con as que se esfor9a#an por aho"ar a &erdad: detr+s de todo esta#a a profunda sa#idur,a de 'ios que ha#,a pre&isto 4 esta# ecido e tiempo en que e pr,ncipe de este mundo perder,a su presa, es decir, e "5nero humano, por mucho que uchara por retener a$ 'e otro modo, es si"ui% eMp icando Cristo, no hu#iera ha#ido necesidad de comprar un traidor, ni de &enir en a noche con internas 4 antorchas, rodeados de so dados 4 armados con espadas 4 "arrotes$ (od,an ha#er o hecho antes, en cua quier momento$ (od,an ha#er e arrestado sin esfuer9o, sin pasar una noche en &e a, sin ruido ni estr5pito de armas, todas aque as &eces mientras, tranqui amente sentado, ense/a#a en e temp o$ Se 7acta#an, qui9+, porque pensa#an que era mu4 dif,ci rea i9ar o que Cristo es mostra#a ha#er sido tan f+ci : tem,an que a captura de Cristo hu#iera podido ori"inar un "ran pe i"ro, un e&antamiento de pue# o$ (ero esta dificu tad s% o se present%, en su ma4or partes, despu5s de a resurrecci%n de L+9aro$ En efecto, m+s de una &e9 antes de este suceso, 4 a pesar de amor por sus &irtudes 4 de profundo respeto que e pue# o sent,a hacia W , ha#,a tenido Cristo que ser&irse de su poder para escapar de en medio de e os$ Quienes entonces hu#ieran intentado co"er e 4 matar e no ha#r,an encontrado nin"*n pe i"ro ni amena9a en a masa de pue# o, sino, m+s #ien, un c%mp ice en e crimen (tan muda# e es siempre a muchedum#re an%nima 4 tan inc inada a decidirse por a parte equi&ocada)$ Los hechos mostraron poco despu5s con qu5 faci idad se o &ida e fa&or de a muchedum#re hacia una persona 4 e miedo que de ah, pueda sur"ir: porque, en cuando fue Cristo apresado, e pue# o que antes ac amara con 7*#i o- .P6endito e que &iene en nom#re de Se/orR P;osanna en e cie oR<J2, "rita#a ahora furi#undo en contra su4a.PAfueraR PCrucif,ca oR<J3$ ;a#,a querido 'ios, hasta este momento, que os que desea#an capturar a Cristo ima"inaran todo tipo de ra9ones ficticias para tem# ar de miedo cuando nada ha#,a que temer$ Ahora que ha#,a e"ado e tiempo oportuno para a redenci%n de todos os morta es ( os que de &erdad quieran ser redimidos) por a muerte crue de uno so o, siendo as, resta# ecidos a a fe icidad de a &ida eterna, esas po#res creaturas que atrapan a Cristo se 7actan de ha#er rea i9ado con "ran inte i"en cia 4 astucia o que, de hecho, ha#,a prescrito 'ios en su di&ina pro&idencia 4 misericordia desde toda a eternidad: que ni siquiera a ca,da de un p+7aro a sue o est+ fuera de su pro&idencia$ (ara mostrar es cu+n errados anda#an, 4 para que supieran que, sin su consentimiento, de nada hu#iera &a ido e en"a/o fraudu ento de traidor, ni sus #ien ca cu adas insidias, ni e poder de os so dados romanos, es di7o- .(ero 5sta es &uestra hora 4 e poder de as tinie# as$< (a a#ras de Cristo que Mateo conso ida con ra9%n a escri#ir- .Todo esto se hace para que se cump an as Escrituras de profeta<J1$ Son muchos os u"ares de os profetas donde se encuentran &aticinios so#re a muerte de Cristo- .Kue e&ado como un cordero a matadero, 4 su c amor no fue o,do en as ca es<J@, .;oradaron mis manos 4 mis pies<JJ, .Kue contado entre os ma hechores<J?, .Tom% so#re s, nuestras enfermedades<JA, .(or cu4as a"as hemos sido sanados<?U$ A#undan os profetas en c aras predicciones de a muerte de Cristo, 4, para que no quedaran incump idas, era necesario que no dependieran tota mente de p anes humanos, sino de Aque que pre&i% 4 orden% desde toda a eternidad o que i#a a ocurrir, es decir, en e (adre de Cristo, en e mismo Cristo 4 en e Esp,ritu Santo de am#os: pues as o#ras de os tres de ta modo se unen que nin"una o#ra ad eMtra de7a de pertenecer por i"ua a as tres (ersonas$ E tiempo oportuno para e cump imiento de aque p an esta#a as, pre&isto 4 prescrito, 4 os pr,ncipes de os sacerdotes, escri#as, fariseos 4 ancianos, inicuos ministros que se enor"u ec,an de ha#er capturado a Cristo, no eran sino instrumentos cie"os de a &o untad #ondados,sima e inmuta# e de 'ios Todopoderoso, no s% o de as personas de (adre 4 de Esp,ritu Santo, sino tam#i5n de a persona de Cristo$ ;erramientas eran, en su i"norancia, +&idas, ce"adas 4 a ocadas por a ma icia, que causa#an da/o enorme en s, mismos 4 un #ien "rande en otros, 4 que e&aron a Cristo a a muerte tempora , pero que fueron uti i9adas para conse"uir a fe icidad para e "5nero humano 4 para Cristo a " oria eterna$ Les di7o- .M+s 5sta es &uestra hora 4 e poder de as tinie# as$< ;u#o un tiempo en e que, aunque me odia#ais con furor 4 desea#ais perderme, aunque pod,ais ha#er o hecho en cua quier momento sin dificu tad, no me co"isteis en e temp o 4 ni siquiera pusisteis manos so#re m,$ G(or qu5H (orque ni e tiempo ni a hora ha#,an e"ado: no una hora fi7ada por as estre as de cie o o esco"ida por &uestras astucias, sino por e p an inescruta# e de mi (adre a que ha#,a 4o dado mi

consentimiento$ GOs pre"unt+is cu+ndo a esco"i%H No en tiempos de A#raham, sino desde toda a eternidad$ 'esde siempre, 7unto con e (adre, antes de que A#raham fuera, 4o so4$ (ero 5sta es &uestra hora 4 e poder de as tinie# as$ Esta es a hora #re&e dada a &osotros, 4 5ste, e poder concedido a as tinie# as, para que pod+is hacer en a oscuridad de a noche o que no se os permiti% a a u9 de d,a$ Como a&es de rapi/a, como #*hos 4 echu9as, murci5 a"os 4 cuer&os de a noche, 4 otros pa7arracos de esa suerte, chi ando desaforadamente con &uestros picos, re&o ote+is ahora so#re m,, pero todo ser+ en &ano$ (orque en tinie# as and+is cuando achac+is mi muerte a &uestra fuer9a$ En tinie# as est+ (i ato, e "o#ernador, cuando se enor"u ece de tener poder para sa &arme o crucificarme- aunque mi pue# o 4 mis sacerdotes est+n a punto de entre"arme a 5 , nin"*n poder tendr,a so#re m, si no e fuera dado de cie o: por esta ra9%n, os que a 5 me entre"an ma4or pecado tienen$ Mas 5sta es a hora 4 e poder, pasa7ero 4 #re&e, de a tinie# a$ Quien camina en a oscuridad no sa#e a d%nde &a: 4 &osotros ni &eis ni sa#5is o que hac5is, por o que 4o mismo ro"ar5 a (adre para que se os pueda perdonar todo cuanto tram+is contra m,$ Mas no a todos se perdonar+ ni se eMcusar+ su ce"uera: porque &osotros mismos cre+is 4 for7+is &uestra propia oscuridad$ Apa"+is a u9 4 ce"+is primero &uestros o7os, 4 ue"o, os o7os de os dem+s$ Os con&ert,s en cie"os que "u,an a otros cie"os, hasta que am#os caen en e po9o$ Esta &uestra hora es 4 ser+ #re&e$ Este es e poder incontro a# e 4 fren5tico que os trae aqu, #ien armados para apresar e inerme 4 desarmado, e hom#re crue 4 san"uinario contra e hom#re ama# e 4 apaci# e, hom#res cu pa# es contra e hom#re inocente, e traidor contra su se/or, po#res criaturas morta es contra su 'ios$ No s% o a &osotros, contra m, 4 aqu, 4 ahora, se da este poder de a oscuridad, sino tam#i5n a otros "o#ernadores, c5sares 4 autoridades tempora es contra otros disc,pu os m,os$ F poder de as tinie# as ser+ esa hora, en &erdad, porque cuanto sufran 4 di"an no o padecer+n ni eMpresar+n con so as sus fuer9as, sino que &enciendo con mi ener",a, en su paciencia conquistar+n sus a mas, 4 ser+ e Esp,ritu de mi (adre e que ha# e en e os$ 'e a misma manera, quienes es atormenten 4 asesinen no har+n nada de s, mismos- e (r,ncipe de as tinie# as (4a se acerca 4 no tiene poder so#re m,) incu car+ e &eneno en &erdu"os 4 tiranos, mostrando 4 haciendo a arde de su fuer9a a tra&5s de e os 4 por e tiempo que e sea permitido$ No uchar+n mis compa/eros de armas contra a carne 4 a san"re, sino contra pr,ncipes 4 potestades, contra os que manipu an a oscuridad de este mundo, contra os esp,ritus ma 5ficos<?0$ ;a de nacer toda&,a Ner%n, por e que e pr,n> cipe de as tinie# as matar+ a (edro, 4 despu5s a (a# o, aunque 5ste toda&,a no se ama (a# o 4 se mue&e en contra m,a$ (or e pr,ncipe de as tinie# as muchos otros c5sares 4 autoridades se e&antar+n contra mis disc,pu os$ Aunque as "entes se amotinen 4 tracen as naciones p anes &anos, aunque se a cen os poderosos de a tierra 4 conspiren 7untos contra e Se/or 4 su Cristo, esfor9+ndose por que#rantar os &,ncu os 4 arro7ar e 4u"o tan sua&e que 'ios tan amoroso 4 ama# e impone por medio de sus pastores so#re sus cue os testarudos, e que mora en os cie os se reir+ 4 se #ur ar+ de todos e os$ Que no est+ W so#re un trono como e que tienen os poderosos de a tierra, e e&ados a unos pocos pies de sue o, sino que se a 9a ma7estuoso so#re a puesta de so 4 se sienta por encima de os queru#ines: os cie os son su trono, a tierra es su esca#e , su nom#re es .e Se/or<$ Re4 de re4es 4 se/or de se/ores$ Re4 de pre sencia impresionante que intimida os +nimos de os pr,ncipes$ Les ha# ar+ en su ira 4 con su furor os tur#ar+$ Constituir+ a Cristo, su ;i7o que ho4 ha en"endrado, como re4 so#re Si%n su monte santo, monta/a que 7am+s se tam#a ear+$ (ondr+ sus enemi"os como esca/ue o #a7o sus pies$ Los que quer,an romper os a9os 4 arro7ar e7os su 4u"o ser+n "o#ernados con &ara de hierro 4 os despeda9ar+ como e #arro?I$ Contra todos e os 4 contra su insti"ador, e pr,ncipe de as tinie# as, ser+n mis disc,pu os confortados 4 forta ecidos en e Se/or$ F re&estidos con a armadura de 'ios, os omos ce/idos con a &erdad, prote"idos con a cora9a de a 7usticia, ca 9ados 4 istos para sem#rar e e&an"e io de a pa9, a 9ando en todas as cosas e escudo de a fe, 4 poni5ndose e casco de sa &aci%n 4 a espada de esp,ritu, que es a pa a#ra de 'ios<?2, ser+n re&estidos con e poder de o a to$ Resistir+n, de esta manera, as insidias de dia# o, esto es, os ha a"os 4 ison7as, os p aceres 4 comodida des que pondr+n en a#ios de os perse"uidores para que, &encidos por a f o7edad 4 a # andura, a#andonen e camino de a &erdad$ A"uantar+n tam#i5n firmes os asa tos a#iertos de Sat+n res"uardados por e escudo de a fe, #a/ando en +"rimas su oraci%n, 4 sudando san"re en a a"on,a de su pasi%n$ 'e nada &a dr+n os fieros dardos an9ados contra e os por os esc a&os de Sat+n$ 'espu5s de ha#er co"ido su cru9 para se"uirme, 4 una &e9 que ha4an &encido a dia# o 4 ap astado a os es#irros terrena es de Satan+s, entrar+n, por fin, os m+rtires en e Cie o con una " oria admira# e so#re una carro9a triunfa $ (ero, &osotros que ahora e7erc5is so#re m, &uestra ma icia 4 todos os que, en su corrupci%n, os imiten despu5s, ra9a de &,#oras que, con parecida ma dad 4 sin arrepentimiento, marchar+n so#re os m,os, ser5is arro7ados a fue"o eterno de infierno$ Se os concede, mientras tanto, mostrar 4 e7ercer &uestro poder: 4, para que no o enso#er#e9c+is, no o &id5is que mu4 pronto se os aca#ar+$ No es e mundo sempiterno para que sea permitido ta desenfrenado i#ertina7e, sino que su duraci%n ha sido a#re&iada hasta un tiempo mu4 corto por causa de os esco"idos, para que no sean torturados m+s a + de sus fuer9as$ Cuestro tiempo 4 e poder de as tinie# as no son eternos, sino tan fu"aces como e momento presente, un instante tempora atrapado entre e pasado que 4a fue 4 e futuro que toda&,a no ha e"ado$ 6re&e es &uestra hora 4, para que no os perd+is nada de e a, proceded inmediatamente a "astar a$ Fa que me #usc+is a m, para destruirme, daos prisa, haced r+pidamente o que pens+is hacer, pero de7ad que 5stos se &a4an$ .Entonces, todos os disc,pu os e a#andonaron 4 hu4eron<?3$ L! *-,! ./ 0(+ .#+"86-0(+ K+ci mente se &e en este pasa7e qu5 dif,ci es a &irtud de a paciencia$ Muchos son os que pueden enfrentarse con &a ent,a a una muerte cierta con a condici%n de que puedan de&o &er os "o pes de os atacantes, dando rienda sue ta a sus pasiones e hiriendo a enemi"o$ Mas sufrir sin o que pudiera ser e a i&io de una posi# e &en"an9a, arrostrar a muerte con

ta paciencia que no s% o no se de&ue &an os "o pes, sino que ni siquiera se rechacen con pa a#ras airadas, es, os o ase> "uro, ta cum#re su# ime de heroica &irtud que ni os Ap%sto es tu&ieron fuer9as para ascender a$ Kueron, ciertamente, admira# es en su promesa de ir a a muerte con Cristo antes que a#andonar e: 4 a mantu&ieron, en a "*n sentido, porque esta#an dispuestos a morir con a condici%n de que pudieran morir pe eando$ As, o mostr% (edro con o#ras a "o pear a Ma eo$ (ero cuando nuestro Se/or es ne"% e primero para uchar 4 defenderse, . e a#andonaron todos 4 hu4eron<$ A "una &e9 me he pre"untado si, cuando Cristo de7% de orar 4 fue a donde esta#an os Ap%sto es, encontr+ndo os dormidos, se diri"i% a am#os "rupos o s% o a aque os Ap%sto es que W ha#,a deseado estu&iesen m+s cerca su4o$ A considerar ahora as pa a#ras de e&an"e ista, .Todos e a#andonaron 4 hu4eron<, 4a no dudo de que todos por i"ua se durmieron$ 'espier > tos 4 re9ando de#er,an ha#er estado para no caer en a tentaci%n, como Cristo es mand%: 4, a dormirse, dieron una oportunidad a tentador de de#i itar sus &o untades con una ato ondrada modorra que es inc in% m+s a #uscar os eMtremos, uchar o huir, que a soportar o todo con paciencia$ (or esta ra9%n e a#andonaron todos 4 hu4eron, cump i5ndose a pa a#ra de Cristo-.Esta noche todos os escanda i9ar5is de m,<?1, 4 tam#i5n o que predi7o e profeta- [$$$\O .;erir5 a pastor 4 se descarriar+n as o&e7as<?@$ .Le se"u,a un 7o&en, en&ue to so amente con un ien9o so#re su cuerpo, 4 desprendi5ndose de 5 , escap% desnudo<?J$ Qui5n era este ado escente es a "o que nunca se ha sa#ido con a#so uta certe9a$ A "unos piensan que era Santia"o, a que ama#an hermano de Se/or 4 distin"uido con e so#renom#re de .)usto<$ 'icen otros que era )uan E&an"e ista, a quien e Se/or am% siempre con predi ecci%n, 4 que de#,a ser entonces mu4 7o&en, pues e"% a &i&ir muchos a/os despu5s de a muerte de Cristo (se"*n )er%nimo muri% sesenta 4 ocho a/os despu5s de a pasi%n de Se/or)$ No fa tan autores anti"uos que afirman que este ado escente no era uno de os Ap%sto es, sino uno de os ser&idores en a casa donde Cristo ha#,a ce e#rado aque a noche a (ascua$ (ersona mente, me siento m+s inc inado a aceptar esta opini%n$ Aparte de que no me parece &eros,mi que un Ap%sto e&ara por todo &estido un simp e ien9o, 4 adem+s, tan ma su7eto que pudiera despren > derse de repente, e conteMto 4 os hechos de a historia, 7unto con as mismas pa a#ras de re ato, me e&an a opinar as,$ Entre os que piensan que e 7o&en era uno de os Ap%sto es, a ma4or,a se inc ina por )uan: mas no me parece a m, pro#a# e por as propias pa a#ras de )uan- .Se"u,an a )es*s, Sim%n (edro 4 otro disc,pu o que era conocido de pont,fice, 4 as,, entr% con )es*s en e atrio de pont,fice$ (ero (edro se qued% en a puerta$ Sa i%, pues, e otro disc,pu o, e conocido de pont,fice, 4 ha# % con a portera 4 consi"ui% que (edro entrara<??$ Los que dicen que era e santo e&an"e ista quien si"ui% a Cristo 4 hu4% a ser hecho prisionero, tienen que hacer frente a una dificu tad en su ar"umento, 4 es 5sta- e he cho de que e 7o&en arro7% a s+#ana 4 escap% desnudo$ En efecto, parece esto no concordar #ien con o que si "ue, es decir, que )uan entr% en e atrio de sumo sacerdote, introdu7o a (edro 4 si"ui% a Cristo en todo momento hasta e u"ar de a CrucifiMi%n, permaneciendo 7unto a Crucificado con a amad,sima Madre de Cristo (7unto a a Cru9, un hom#re &ir"ina 4 una Cir"en pur,> sima), 4 que cuando Cristo se a encomend%, a acept% como Madre a , mismo$ No ca#e nin"una duda de que, en todo este tiempo 4 en esos distintos u"ares, )uan i#a &estido$ Era disc,pu o de Cristo, no uno de a secta de os c,nicos$ (or o tanto, aunque ten,a sentido com*n para no e&itar a desnude9 de cuerpo cuando as circunstancias as, o pidieran o a necesidad o eMi"iera, sin em#ar"o, dif,ci se me hace pensar que su pudor e permitiera ir desnudo en p*# ico, a a &ista de todos 4 sin ra9%n a "una$ Esos autores sa en de a dificu tad diciendo que, en a "*n momento, fue a otro sitio 4 consi"ui% &estidos$ No discuto que no fuera posi# e, pero no me parece &eros,mi , so#re todo, cuando &eo en este pasa7e que si"ui% a Cristo con (edro en todo momento 4 que entr% 7unto con )es*s en a residencia de An+s, sue"ro de pont,fice$ ;a4, adem+s, otro deta e que me inc ina a estar con os que piensan que e 7o&en no era uno de os Ap%sto es, sino uno de os sier&os$ Me refiero a a re aci%n que esta# ece e e&an"e ista Marcos entre os Ap%sto es que se dieron a a fu"a 4 e 7o&en que qued% atr+s: pues dice- .Entonces, sus disc,pu os todos e a#andonaron 4 hu4eron$ (ero un 7o&en e se"u,a$< No dice que .a "unos< hu4eron, sino .todos<, 4 que a persona que se qued% si"uiendo a Cristo no era nin"uno de os Ap%s> to es (porque todos hu4eron), sino ado escentem quemdam, .cierto 7o&en<, es decir, un desconocido cu4o nom#re Marcos i"nora#a 4 7u9"% no hac,a fa ta mencionar$ As, as cosas, ima"inar,a 4o os hechos de esta manera$ Este muchacho, mo&ido pre&iamente por a fama de Cristo 4 a que aca#a#a de conocer persona mente (pues ser&,a a Cristo en a mesa con os disc,pu os), fue tocado por e sop o de Esp,ritu, sintiendo de inmediato e impu so de a caridad$ Mo&ido as, a una &erdadera piedad, si"ui% a Cristo cuando 5ste sa i% de a casa, aca#ada a cena, 4 continu% si"ui5ndo e a cierta distancia, m+s e7os qui9+s que os Ap%sto es, pero, con todo, 7unto a e os$ F con e os permaneci% hasta que, a aproMimarse a muchedum#re, se perdi% entre e a$ M+s tarde, cuando e terror hi9o que todos os Ap%sto es escaparan de as manos de os so dados, este muchacho se atre&i% a permanecer a ,, tanto m+s confiado porque sa#,a que nadie era consciente de amor que sent,a por Cristo$ Mas, Pqu5 dif,ci es disimu ar e amor que tenemos hacia a "uienR Aunque se ha#,a entreme9c ado con quienes odia#an a Cristo, su porte 4 su eMpresi%n e traicionaron, dando c aramente a entender que esta#a a fa&or de Cristo, ahora a#andonado por os otros, 4 que e se"uir,a, no para perse"uir e 4 entre"ar e, sino como quien e si"ue para entre"arse a W $ A &er a tur#a que os disc,pu os ha#,an huido, 4 s% o este 7o&en se atre&,a a se"uir a Cristo, r+pidamente se echaron so#re 5 4 e atraparon$ F este hecho me hace pensar que tam#i5n pretendieron capturar a todos os Ap%sto es, 4 *nicamente a sorpresa se o impidi% para que no quedara sin cump ir e mandato de Cristo- .'e7ad que 5stos se &a4an$< Estas pa a#ras de Cristo se refer,an principa mente a os Ap%sto es que W ha#,a e e"ido, pero no as imit% a e os- quiso en su #ondad eMtender as a quien, sin ha#er sido amado, e ha#,a se"uido por su propia cuenta introduci5ndose en a santa compa/,a de os Ap%sto es$ Mostra#a Cristo su ocu to poder, a mismo tiempo que aparec,a a im#eci idad de a tur#a, porque no s% o no pudieron prender a os once, sino que ni siquiera pudieron retener entre todos a este muchacho, a que 4a ten,an atrapado 4 que esta#a >puede uno ima"inarse> comp etamente rodeado$ .Le co"ieron, mas 5 , arro7ando e ien9o, escap% desnudo de entre e os$< Tampoco dudo o m+s m,nimo que este muchacho que si"ui% a Cristo aque a noche 4 que no pudo ser apartado de W sino

por a fuer9a de a &io encia en e * timo momento 4 despu5s que todos os Ap%sto es ha#,an huido, &o &i% despu5s, en a primera ocasi%n que tu&o, a a "re4 de Cristo 4 &i&e ahora con Cristo en a " oria sempiterna$ A 'ios pido 4 de 'ios espero que tam#i5n nosotros &i&amos a , a "*n d,a con este muchacho$ W mismo nos dir+ qui5n era, 4 conoceremos con "ran "o9o 4 satisfacci%n muchos otros deta es de as cosas que ocurrieron aque a noche 4 que no se reco"en en a Escritura$ Mientras tanto, 4 para hacer m+s f+ci 4 se"uro e camino que a , conduce, no ser+ de poco pro&echo reco"er os conse7os espiritua es que se desprenden de a fu"a de os Ap%sto es antes de poder ser capturados 4 de a fu"a de este 7o&en despu5s de ha#er sido capturado$ Ser+n como pro&isiones para e camino$ Ad&ierten os anti"uos (adres de a !" esia una 4 otra &e9, para que no confiemos tanto en nuestras propias fuer9as, que no nos pon"amos, &o untariamente 4 sin necesidad a "una, en pe i"ro de pecado$ Si a "uien se encontrara en una situaci%n en que parece ser mu4 posi# e que sea arrastrado por a fuer9a hasta ofender a 'ios, de#e hacer o que hicieron os Ap%sto es- hu4endo e&itaron ser atrapados$ No di"o esto como si se hu#iera de a a#ar a fu"a de os Ap%sto es: Cristo a permiti% a causa de su de#i idad 4, W mismo, e7os de a a#ar a, ha#,a predicho que esa noche ser,a ocasi%n de pecado 4 esc+nda o$ 'e todos modos, si sentimos que nuestro +nimo no es o suficientemente fuerte, imitemos su huida siempre que podamos huir de pe i"ro de pecado sin caer en e pecado$ Ahora #ien, si a "uien escapa cuando 'ios e manda permanecer 4 afrontar e pe i"ro con confian9a, #ien por ra9%n de su propia sa &aci%n o por a de aqu5 os que e han sido encomendados a su cuidado, ese ta se comporta, sin nin"una duda, mu4 insensatamente$ (ero, G4 si o hace para sa &ar a &idaH Tam#i5n, porque Gqu5 puede ser m+s disparatado 4 necio que e preferir un #re&e tiempo de do or 4 des"racia a una eternidad de fe icidadH Si hu4e por sa &ar a &ida, a pensar que si no o hace puede ser for9ado a ofender a 'ios, se comporta no s% o ma , sino insensatamente$ Enorme es e crimen de quien a#andona su puesto, 4 si a esto a/ade a desesperaci%n, resu ta tan "ra&e como pasarse a enemi"o$ (ues, Gqui5n puede pensar a "o peor que desesperar de a a4uda de 'ios, 4 escapando, entre"ar a enemi"o e puesto que 'ios os ha#,a asi"nado para "uardarH GQu5 ocura ma4or que #uscar e&itar un pecado meramente posi# e (si uno permanece en su sitio), mientras se comete con toda se"uridad un pecado a escaparH Cuando a huida no encierra ofensa a 'ios, e p an m+s se"uro, ciertamente, es darse prisa por escapar, en u"ar de retrasar o tanto que sea atrapado 4 cai"a en pe i"ro de cometer un pecado horrendo$ K+ci es, cuando se puede, escapar a tiempo: dif,ci 4 pe i"roso es uchar$ D/+6 /%.#'#/%)( & 6/ +/4/ !%"#! Ense/a tam#i5n este muchacho con su e7emp o qu5 tipo de hom#re puede resistir m+s tiempo, con menos pe i"ro 4 escapar f+ci mente de manos de sus enemi"os, si 5stos hu#ieran e"ado a capturar e$ En efecto, aunque este muchacho fue e que m+s resisti% si"uiendo a Cristo durante un trecho hasta que e prendieron, sin em#ar"o, 4 "racias a que no i#a &estido con muchos 4 &ariados &estidos, sino que e&a#a tan s% o un simp e ien9o, ni siquiera #ien su7eto, sino echado sin ma4or cuidado so#re su cuerpo, de ta modo que f+ci mente podr,a desprenderse de 5 , pudo, en un momento, arro7ar a prenda en manos de sus perse"uidores 4 huir de e os desnudo$ L e&+ndose e meo o, es de7% con a c+scara$ GQu5 si"nifica esto para nosotrosH Qu5 otra cosa puede si"nificar sino 5sta- que as, como un hom#re #arri"%n, hecho torpe 4 ento por e peso de a tripa, o un hom#re que e&a consi"o una pesada car"a de ropa7es 4 &estidos, dif,ci mente est+ en condiciones de correr con rapide9, de a misma manera e hom#re con un cinto de #o sas rep etas de dinero, mu4 dif,ci mente podr+ escapar cuando cai"an s*#itamente so#re 5 as an"ustias 4 os pesares$ Ni podr+ correr mu4 de prisa o ir mu4 e7os si os &estidos que e&a, aunque sean i"eros, est+n tan atados 4 apretados que no puede respirar con comodidad$ Con m+s faci idad podr+ escapar e que, aunque e&e muchos ropa7es, puede desprenderse de e os en un momento, que otro hom#re que e&e mu4 pocos, pero tan apretadamente atados que ha de arrastrar os consi"o dondequiera que &a4a$ Se &en hom#res (m+s raramente de o que me "ustar,a, pero se es &e toda&,a, "racias a 'ios) eMtraordinariamente ricos que preferir,an perder todo cuanto poseen antes que ofender a 'ios por e pecado$ Tienen muchos &estidos, pero no est+n estrechamente .ape"ados<, 4 as,, cuando e pe i"ro es e&a a huir o hacen con toda faci idad, simp emente arro7ando os &estidos$ Se &e tam#i5n a otros >m+s de os que uno quisiera> que tienen cosas 4 &estidos de mu4 poca ca idad, pero que, sin em#ar"o, tan ape"ados se encuentran a esas sus po#res rique9as, que m+s f+ci mente se es podr,a arrancar a pie de su cuerpo que separar os de sus posesiones$ En hom#re as, har,a me7or en darse a a fu"a con tiempo, pues, en cuanto a "uien e co7a por a &estimenta, preferir+ morir antes que a#andonar a t*nica$ En fin, aprendemos de e7emp o de este muchacho que hemos de estar siempre preparados ante as contrariedades 4 dificu tades que se presentan de impro&iso 4 que pueden hacer necesaria a huida: nos ense/a, sin duda, que para estar preparados no es #ueno estar car"ado con muchos &estidos, ni tan apretu7ados 4 a#rochados a uno so o que, cuando a ocasi%n o ur7a, nos sea casi imposi# e arro7ar a te a 4 escapar desnudos$ Si desea a "uien se"uir in&esti"ando un poco m+s podr+ &er que o que este 7o&en hi9o encierra otra ec ci%n toda&,a m+s profunda$ (orque e cuerpo es como e &estido de a ma: en un sentido, se pone e a ma su cuerpo a entrar en e mundo 4 se separa de 5 a de7ar este mundo 4 morir$ As, como os &estidos &a en mucho menos que e cuerpo, as, e a ma es mucho m+s preciosa que e cuerpo$ Tan oco de atar estar,a quien diera su a ma para sa &ar a &ida corpora como quien optara por perder e cuerpo 4 a &ida antes que perder e manto$ As, ha# % Cristo de cuerpo- .GNo &a e m+s e cuerpo que e &estidoH<?A, pero cu+nto m+s di7o de a ma- .G'e qu5 te sir&e "anar e uni&erso entero si pierdes tu a maH GQu5 dar+ e hom#re a cam#io de su a maH (ero a &osotros os di"o, ami"os m,os, no tem+is a os que matan e cuerpo 4, despu5s, no pueden hacer nada m+s$ Fo os mostrar5 a qui5n ha#5is de temer$ Temed a aque que, despu5s de quitar a &ida, puede arro7ar a infierno$ A 5ste, os repito, ha#5is de temer<AU$ Nos ad&ierte adem+s e e7emp o de este muchacho qu5 tipo de &estido de#e ser e cuerpo para e a ma cuando nos

enfrentemos a ta es prue#as$ No ha de ser corpu ento 4 "ordinf %n por causa de desenfreno, ni tampoco de#i ucho 4 f o7o a causa de una &ida diso uta, sino fino 4 es#e to como un mante , con a "rasa "as tada 4 apurada por e a4uno$ No estaremos as, tan ape"ados que no podamos deshacernos de 5 , de #uena "ana, si a causa de 'ios o eMi"e$ Aque 7o&en, atra pado por esos misera# es 4 antes de ser for9ado a decir o hacer a "o que pudiera ofender e honor de Cristo, a#andon% su t*nica 4 escap% desnudo de sus "arras$ No est+ de m+s recordar que, mucho tiempo antes, otro 7o&en se ha#,a comportado de manera simi ar$ En efecto, e santo e inocente patriarca )os5 de7% a a posteridad un e7emp o sin"u ar, ense/ando que ha4 que huir de pe i"ro contra a castidad con a misma prontitud 4 decisi%n con que uno escapa de un intento de asesinato$ Era )os5 &ar%n de hermoso sem# ante 4 de porte es#e to$ La mu7er de (utifar, en cu4a casa era )os5 7efe de os sier&os, puso en 5 sus o7os 4 ca4% perdidamente enamorada$ Ta era e furor 4 e frenes, de su deseo que no s% o e"% a ofrecerse e a misma a 7o&en des&er"on9adamente, con sus miradas 4 pa a#ras, tent+ndo e para &encer su a&ersi%n, sino que cuando este muchacho a recha9%, se a"arr% e a a sus &estidos ofreciendo e &er"on9oso espect+cu o de una mu7er pretendiendo a un hom#re por a fuer9a$ Antes hu#iera muerto )os5 que cometer pecado tan a#omina# e$ Sa #,a #ien os pe i"ros de enta# ar com#ate con as fuer9as de Cenus, 4 no desconoc,a que a m+s se"ura &ictoria consiste en huir$ 'e esta manera, a#andon% )os5 su manto en manos de a ad* tera 4 se dio inmediatamente a a fu"a$ Como dec,a, para e&itar caer en pecado hemos de arro7ar no s% o a t*nica o a camisa o cua quier otro &estido de cuerpo, sino hasta e mismo cuerpo, que es e &estido de a ma$ Si a pecar pretendemos sa &ar e cuerpo, en rea idad, o perdemos, 4 con 5 perdemos tam#i5n e a ma$ (or e contrario, si soportamos con paciencia 4 por amor de 'ios a p5rdida de cuerpo, nos ocurrir+ entonces o que ocurre con a serpiente- que muda su &ie7a pie ( amada, me parece, senecta) a fuer9a de frotar 4 restre"ar entre 9ar9as 4 a#ro7os, 4, a#andon+ndo a en os matorra es, aparece de nue&o re7u&enecida 4 resp andeciente$ Si se"uimos e conse7o de Cristo 4 nos hacemos astutos 4 prudentes como as serpientes, de7aremos nuestros cuerpos en&e7ecidos so#re a tierra, des"astados entre as espinas de a tri#u aci%n padecida por amor, 4 seremos e&ados a cie o, os cuerpos re ucientes 4 en p ena 7u&entud, para 7am+s sentir os efectos de a &e7e9$ L! "!6)- ! ./ C #+)( .Se acercaron 4 echaron manos so#re )es*s$ La tropa de so dados 4 e tri#uno 4 os ser&idores de os 7ud,os prendieron a )es*s 4 e ataron: de a , o e&aron primero a casa de An+s, porque era sue"ro de Caif+s, que era pont,fice aque a/o$ Caif+s ha#,a aconse7ado a os 7ud,os que con&en,a que un hom#re muriese por e pue# o$ F se reunieron as, todossacerdotes, escri#as, fariseos 4 ancianos<A0$ No est+n de acuerdo os estudiosos so#re e momento en que por primera &e9 pusieron manos so#re Cristo$ Los e&an"e istas concuerdan en e hecho, pero ha4 &ariaciones en a manera de re atar o (uno o anticipa, otro &ue &e atr+s para contar un deta e omitido)$ Entre os comentadores, unos si"uen una opini%n: otros, una diferente, sin que nin"uno impu"ne a &erdad de a historia ni nie"ue que una opini%n distinta de a su4a pueda ser a m+s correcta$ En efecto, Mateo 4 Marcos cuentan o sucedido en un orden que hace ,cito suponer que echaron mano a )es*s inmediatamente despu5s de #eso de )udas$ Esta opini%n a si"uen #ien conocidos doctores de a !" esia, 4 tam#i5n a aprue#a aque hom#re e"re"io que fue )ean Derson en su o#ra Monotessaron (o#ra que 4o he se"uido, "enera mente, a enumerar os sucesos de a (asi%n en este i#ro)$ Sin em#ar"o, en este pasa7e no si"o a Derson, sino a otros autores, c5 e#res tam#i5n, que, apo4ados en os re atos de Lucas 4 )uan, mantienen que s% o despu5s de que )udas hu#o #esado a )es*s 4 re"resado con a cohorte 4 os 7ud,os, despu5s de que Cristo hiciera con su so a &o9 que a cohorte se postrara de rodi as, 4 a ore7a de sier&o de sumo sacerdote fue muti ada 4 restaurada: despu5s de ha#er prohi#ido uchar a os Ap%sto es, 4 ha#er sido (edro amonestado porque 4a ha#,a empe9ado a uchar: despu5s de diri"irse Cristo a os ma"istrados 7ud,os presentes 4 ha#er es anunciado que ten,an ahora permiso para hacer o que antes no ha#,an podido hacer: despu5s de ha#er escapado os Ap%sto es: despu5s de ha#er sido aque 7o&en capturado, 4 no ha#er podido ser retenido, sa &+ndose "racias a a aceptaci%n de su desnude9, s% o entonces, despu5s de todas estas cosas, echaron mano so#re )es*s$ T;OMAS MORCS !N ;OC O(ERE CLTER!CS (RODRESSCS NON EST, ;ACTENCS EN!M CCM ESSET (ERCENTCM, OMN! NEDATO SCR!6EN'! instrumento, mu to arctius quam antra in carcere detentus- non ita mu to post prope turrim ondinensem oco consueto securi percussus est, secundo Nonas !u ii, Anno 'omini supra mi esimum quin"entesimo tricesimo quinto, Re"is &ero ;enrici octaui &icesimo septimo$

Vous aimerez peut-être aussi