Vous êtes sur la page 1sur 17

EN EL NUEVO CODIGO PROCESAL

PENAL
NI MUDOS NI IMPROVISADOS
I. REFORMA PROCESAL PENAL ACUSATORIA, GARANTIZADORA, DE
TENDENCIA ADVERSATICA, EFICAZ Y EFICIENTE; REVALORIZACIN
DEL JUZGAMIENTO ORALIDAD Y TCNICAS DE LITIGACIN
1. Uno de os aspectos ms reevantes de a reforma procesa pena
peruana es e rescate de |uzgamento, o |uco pbco y ora, a que os
artcuos I.2 de Ttuo Premnar (TP) y 356 de Cdgo Procesa Pena de
2004 (CPP) e atrbuyen a cadad de etapa prncpa de proceso, esto es,
su confguracn como mpo campo de tgacn entre as partes,
confrontacn de pretensones (puntva y bertara), actuacn de pruebas,
vaoracn de su resutado y emsn de fao mparca; stuacn que en os
dstrtos |udcaes donde an no rgen as nuevas normas rtuaes (|unn,
Huancaveca, Ayacucho, Apurmac, Caao, Lma Norte, Lma Sur y Lma)
evdenca un estado de cosas masano, generado por e nconsttucona
procedmento sumaro (D. Leg. N. 124) que con smpstas argumentos de
abrevacn emn e |uzgamento y convrt os procesos en sotaras
nstruccones o pesqusas que se sentencan sn a prctca de autntca
prueba y con desconocmento de prncpo de contradctoro.
2. Las exgencas consttuconaes satsfechas con a centradad y
prncpadad procesa de |uzgamento son as de |uco prevo y pubcdad
de msmo, prevstas en e artcuo 139, ncsos 10 y 4, en ese orden, de a
Carta Potca, y de esta manera e derecho a ser odo y de defensa, e
debdo proceso, como crso de garantas y escudos protectores de
|ustcabe, compatbes con os prncpos de |ustca, egadad y
transparenca.
3. En e marco de cambo sstmco que mpusa a reforma, e |uzgamento
es a etapa procesa que dstngue a mecansmo de resoucn de os
confctos, surgdos ante e acaecmento de hechos dectuosos, en forma
equbrada, efcaz y garantzadora, que atende tanto as necesdades de
segurdad y tutea de a socedad, sus expectatvas y recamos de paz; de
os agravados o vctmas de deto, nteresadas en e escarecmento de a
verdad y a ndemnzacn de dao nfgdo por e hecho punbe; cuanto
os derechos de os mputados, quenes no por estar sometdos a proceso
perden su dgndad humana o a condcn de personas para convertrse en
smpes ob|etos de drama procesa.
4. Desde esta perspectva, a defncn ms certera de |uco pbco y ora
es aquea que o presenta como e escenaro natura para a contraposcn
egtma y transparente de a pretensn puntva de Mnstero Pbco y a
pretensn bertara de mputado y su patrocnador, mbto, adems, en
que estos su|etos procesaes actan a prueba pertnente para producr
nformacn de cadad que, vaorada por e tercero mparca, por e rgano
|ursdccona, consttudo por os |uzgados Penaes Unpersonaes o
1
2
Coegados (V.1 de TP. y 28 CPP
1
), soporte e fao de absoucn o condena,
puesto que toda sentenca habr de respadarse so en o actuado en
|uco, ba|o estrcta nmedacn, de ah que e cdgo (393.1) ndque que:
El Juez Penal no podr utilizar para la deliberacin pruebas diferentes a
aquellas legtimamente incorporadas en el juicio
5. E |uzgamento tene como referentes normatvos esencaes as
Consttucones de 1979 (233) y 1993 (139) e mportantes tratados
nternaconaes como a Decaracn Unversa de Derechos Humanos (10),
de 10 de dcembre de 1948, e Pacto Internacona de Derechos Cves y
Potcos (14.1), de 16 de dcembre de 1966 y a Convencn Amercana
sobre Derechos Humanos, (8.1), de 22 de novembre de 1969
2
, cuerpos
normatvos de obgatoro cumpmento a haber sdo debdamente
aprobados y ratfcados por e Per.
6. La centradad de |uzgamento guarda tambn reacn con a
necesdad de dar soucn urgente a a crss crnca de servco |udca
pena. La reforma no se contenta con segur y concretar os cnones
consttuconaes, que pautan un programa procesa, antes ben busca
sentar as bases para sar de a crss que agoba a sstema de |ustca
pena, caracterzado por a fata de transparenca y contro popuar,
frustracn de as expectatvas comuntaras de paz, segurdad y
tranqudad, y as de os agravados por e deto, cas nunca resarcdos, as
como por a nsatsfaccn de os ncrmnados que sufren as consecuencas
de ncumpmento de pazo razonabe en a resoucn de su stuacn
|urdca y e atropeo de a presuncn de nocenca que os favorece, en
tanto no sea desvrtuada y decarada |udcamente su responsabdad,
1
En adeante a numeracn entre parntess, savo ndcacn contrara, remte
a artcuo pertnente de CPP de 2004
2
Vanse la Resolucin Legislativa 13282, publicada el 24 de diciembre de 1959,
aprobatoria de la eclaracin !niversal de los erec"os #umanos, suscrita en $ar%s, el 1& de
diciembre de 1948' ( los ecretos Le(es 22128 ( 22231, publicados, respectivamente, el 29 de
mar)o de 19*8 ( 12 de +ulio del mismo a,o, aprobatorios del $acto -nternacional de erec"os
.iviles ( $ol%ticos, adoptado por la /samblea 0eneral de las 1aciones !nidas mediante
Resolucin 22&&/ 233-4, de 15 de diciembre de 1955' ( la .onvencin /mericana sobre erec"os
#umanos adoptada en la .on6erencia 7speciali)ada -nteramericana sobre erec"os #umanos,
reali)ada en 8an 9os, .osta Rica, del * al 22 de noviembre de 1959, 1o de+a de ser parad+ico
:ue el $acto ( la .onvencin, pie)as claves en la globali)acin de los erec"os #umanos "a(an
sido aprobados en el $er; en las postrimer%as de un gobierno militar golpista ( autoritario como el
:ue se instal el 3 de octubre de 1958, lo :ue demuestra cuanta inconsecuencia, recubierta de
reconocimiento 6ormal, puede evidenciar un rgimen gubernamental cuando se trata de respetar
e6ectivamente los derec"os b<sicos o esenciales de los ciudadanos= $or esta ra)n "i)o bien,
entonces, la /samblea .onstitu(ente, cuando, superando tan espuria aprobacin militar, en la 15
isposicin 0eneral ( >ransitoria de la .arta de 19*9, estableci :ue el $acto -nternacional ( la
.onvencin /mericana se rati6icaban constitucionalmente, as% como el $rotocolo ?acultativo del
$acto -nternacional de erec"os .iviles ( $ol%ticos de las 1aciones !nidades ( los art%culos 45 (
52 de la .onvencin /mericana sobre erec"os #umanos, re6eridos a la competencia de su
.omisin ( .orte= /lgo m<s, el art%culo 1&5 de esa le( 6undamental norm :ue@
Los preceptos contenidos en los tratados relativos a derechos humanos, tienen jerarqua
constitucional No pueden ser modificados sino por el procedimiento que rige la reforma de
la Constitucin
como es fc percatarse de esta gnomna a revsar a stuacn de os
presos o nternos procesados, es decr, sn condena
3
.
7. Revndcar e |uco pbco y ora mporta asumr un determnado
modeo procesa, apropado para enfrentar a maa stuacn de servco de
|ustca pena; sgnfca, prmero, acabar con a estructura y estos de
traba|o nqustvos y, segundo, abrazar e modeo acusatoro, garantzador,
en e cua as funcones procesaes bscas de persecucn, defensa y de
|uzgamento y fao, y sus respectvos operadores, se dferencan
ntdamente (159, 139.14 y 138 de a Consttucn; y IV, IX, V de TP., 60, 16
y 71 y 80 CPP). No se trata, por o tanto, de un asunto de estrecho acance
acadmco o normatvo y menos dmnutamente forense, sno de a forma
democrtca y repubcana como se busca atender as exgencas de
puebo en matera de |ustca pena, donde de nngn modo es aceptabe
reducr a smpe decamacn aqueo que resuene en e artcuo 138 de a
Consttucn:
La potestad de administrar justicia emana del pueblo y se ejerce por el
Poder Judicial a tra!s de sus rganos jerrquicos con arreglo a la
"onstitucin y a las leyes.
La perentoredad de esta respuesta reformsta y e requermento de su
mpementacn efcaz, se confrman a a uz de a cvzada exgenca de
afrontar e ncremento de a "accn drecta" o "|ustca por propa mano"
que vve e pas y se expresa en a espra de os nchamentos de
sospechosos de a comsn de detos. La dsyuntva, as, se pantea soa: O
os mecansmos formaes de resoucn de confctos susctados por e deto
funconan y superan o, por o menos, reducen os ndces de voenca que
subyace tras cada hecho punbe, o a pobacn, cansada de vvr en medo
de a nsegurdad e ntranqudad, toma en sus manos a persecucn y
castgo de os nfractores, en medo de a anoma y competa quebra
nsttucona.
8. E futuro de a reforma procesa pena no depende ncamente de as
bondades de os cambos normatvos que trae, sno de su efcaz y efcente
mpementacn y vgor ntegra, o que remte a as preguntas: qu
herramentas, entre muchas, deben asrse para que este modeo,
sustentado en e |uco pbco y ora, se asente y despegue todos sus
benefcos.
9. Un eemento que debe atenderse cudadosamente en e curso de a
mpementacn y apcacn de a reforma es a oradad, seaada
servdora o nstrumento de a pubcdad e nmedacn procesaes. Sn ea,
cuaquer esfuerzo encamnado a poner en marcha y consodar e nuevo
modeo fracasar, porque a decreptud de a actua forma de hacer |ustca
pena est drectamente reaconada con a cutura nqustva de os
operadores, cuyos estos de traba|o reposan en a escrturacn, amga de
secreto o de a reserva rracona, y e cuto a astroso expedente, fra e
nerte suma de actas, ncapaz de refe|ar e desarroo de una autntca
3
A octubre 2012, tmo mes de reporte, de 60239 nternos 35196 tenan
cadad de procesados, es decr, presos sn condena. Vd.: Informe Estadstco. Octubre
2012, emtdo por e MIN|US - INPE, pgnas 4, 6.
http!!""".#$p%.&'(.p%!p)*!'+t,(-%./0..p)*
3
4
actvdad probatora; paradgmas de una |ustca burocrtca e mpotente,
reducda a a noperanca de trmte.
10.Los acances de a oradad, ben aprecado e asunto, son determnantes
para que e drama procesa transcurra ba|o as regas de pubcdad, es
decr, a a vsta de todos, con competa transparenca, sn dobeces n
manpuacones, exhbendo ante e pbco as cadades y capacdades de
cada operador en a funcn que e corresponda; srven tambn para
preservar a guadad entre os su|etos procesaes que sostenen
pretensones enfrentadas y buscan acredtaras medante a actuacn de
prueba, en condcones de nmedacn y autntco tgo o contradctoro,
ante e rgano de decsn que, sn nmscurse en as tareas de as partes,
vaora mparcamente e resutado de a prueba y faa en convccn. Estos
son agunos de os grandes servcos que presta a oradad, sn a cua es
mposbe rescatar e |uzgamento y coocaro como centro neurgco de
proceso, hoy asfxado por e mahadado procedmento sumaro,
groseramente nqustvo por tergversar y mezcar as funcones
procesaes, permtendo que quen nstruye tambn fae e caso, en e
contexto de trmtes sombros y escrtos, ae|ados de o|o contraor de
puebo.
11.E CPP apuesta por a oradad, y as o procama en sus cnones 357 y
361, en os cuaes se ee:
#rtculo $%&'(
)' el juicio oral ser p*blico +''',
-' Los juicios sobre funcionarios p*blicos. delitos de prensa y los que se
refieran a derec/os fundamentales garantizados por la "onstitucin son
siempre p*blicos'
%' La sentencia ser siempre p*blica +''',
#rtculo $0)'(
)' La audiencia se realiza oralmente +''',
$' 1oda peticin o cuestin propuesta en audiencia ser argumentada
oralmente. al igual que la recepcin de las pruebas y. en general. toda
interencin de quienes participan en ella' Est pro/ibido dar lectura a
escritos presentados con tal fin +''',
-' Las resoluciones sern dictadas y fundamentadas erbalmente +''',
12.Tan mportante es a oradad que su empeo no so destaca y refuge
necesaro en a etapa de |uzgamento, est presente y extende sus
benfcos ares a as fases precedentes de |uzgamento, esto es, a a
nvestgacn preparatora y etapa ntermeda. As ocurre, por e|empo,
cuando e artcuo 8 de CPP, a estpuar as pautas para e trmte de os
ncdentes, nsttuye como rega as audencas, en as cuaes e |uez
escucha a as partes que contenden y resueve de nmedato; o msmo
sucede con as audencas vncuadas a a mposcn de meddas de
coercn procesa como a de convadacn de a detencn premnar
|udca (266) o determnacn de a prsn preventva (271); guamente,
debe menconarse a prctca de audencas de contro de requermento
fsca de sobresemento (345) y de contro de a acusacn, medante
audenca premnar (351).
13.Lo dcho revea a mportanca que tene e domno de as habdades,
destrezas, en suma, as tcncas de tgacn naturaes y por eo
consstente con e modeo acusatoro y su nota de oradad. A cuaquer
atento observador de servco de |ustca pena e queda caro que no basta
procamar e prncpo de oradad para que mgcamente se ponga en
marcha y trunfe e nuevo modeo e reto es mucho mayor, exge que todos
os operadores adqueran esas habdades y destrezas que es permtan
organzar su actvdad procesa desde a perspectva de o ora y cumpr
con sovenca as tareas que en ese escenaro es corresponda.
II. LITIGACIN ORAL Y ESTRATEGIA FORENSE
14. Las tcncas de tgacn ora parten de reconocmento, como ensean
os profesores Andrs Bayteman y Maurco Duce
4
, Hctor Ounes
Vargas
5
, Fx Fumero Pugess
6
, Ceca Pomareda de Rosenauer, |rg Afred
Stppe y Horst Schnbohm
7
y |uo E. Fontanet Madonado
8
, a quenes se
sgue en adeante, que, sendo a actvdad probatora e nervo msmo de
proceso pena, debe admtrse que: a) a prueba no haba soa, sno a travs
de os tgantes, de modo que depende de eos se despegue penamente
o extrave en detaes ntrascendentes, pase nadvertda o perda
credbdad, y b) a me|or forma de producr a mayor cantdad de
nformacn de cadad (va os nterrogatoros) anazara y depurara, con
e propsto de estabecer sdas bases para |uzgar y emtr fao, so se
ogra promovendo un mecansmo que estmue a contenda o tgo entre
as partes, para que cada una aporte nformacn que a otra no nvoc o
de| de menconar y evdence os defectos de a nformacn aegada por
su contrara, recurrendo a contra nterrogatoro, as ob|econes y os
aegatos, en un espaco de |uego |usto y mpo, garantzado por e rgano
|ursdccona
9
, ba|o e mpero de os artcuos 375 (orden y modadad de
debate probatoro), 376.2.- b, c, d, 3 (decaracn de acusado); 378.2.4.5.8
(examen de testgos y pertos), 371.2 (aegatos premnares o de entrada
de Fsca y de os abogados defensores) y 386 a 390 (aegatos fnaes o de
causura de os su|etos procesaes) de CPP.
4
Ltgacn pena en |ucos oraes, Edcones Unversdad Dego Portaes,
Santago de Che, 2001. Matera de destrezas de tgacn en |uco ora para e
Ecuador, 2003. Ltgacn pena, |uco ora y prueba, Edtora Aternatvas, Insttuto de
Cenca Procesa Pena, Lma, 2005
5
Las tcncas de tgacn ora en e proceso pena savadoreo. Un anss
crtco de sstema ora en e proceso pena savadoreo desde una perspectva
acusatora adversatva, DPK Consutng USAID, Conse|o Nacona de a |udcatura, E
Savador, 2003
6
Gua para capactadores. Taer de capactacn de capactadores. Mduo
"Tcncas de oradad y derecho probatoro", Irs - USAID, Lma, agosto 2004
7
E nuevo Cdgo de Procedmento Pena. De a teora a a prctca, a travs de
casos desarroados, GTZ, Bova, 2002
8
Prncpos y tcncas de a prctca forense, |urdca Edtores, San |uan de
Puerto Rco, 2010.
9
Bayteman, Andrs y otro. Matera de destrezas de tgacn en |uco ora para
E Ecuador, 2003, pp.13-14.
5
6
15. Lo que se quere de os operadores penaes en e marco de modeo
acusatoro, garantzador y de tendenca adversatva, es capacdad para
panfcar y preparar e |uco ("teora de caso"), habdad para ntroducr
nformacn en , vandose de nterrogatoro drecto de os testgos
propos con e fn de extraer de eos e mxmo de nformacn que a
teora de caso exge y fortaecer su credbdad, y de os contra
nterrogatoros de os testgos de a otra parte para sacar a uz os defectos
de su testmono, en cuanto acredtacn y consstenca nterna, examnar y
contra examnar pertos, empear adecuadamente as ob|econes, saber
usar a prueba matera y documenta y usar de manera efectva a
nformacn que se oferta producr o ya se ha practcado en |uco,
refe|ndoa en os aegatos de apertura o de cerre, que proporconan a
|uez una ptca desde a cua vaorar a prueba
10
. Segn se ve, estas
tcncas no se reducen, n por asomo, a as habdades de un orador
hstrnco, por ms eocuenca que exhba, trascenden esa cuadad
sempre superfca, carente de contendo propo.
16.Segn as pautas de CPP y a actuacn de os su|etos procesaes
concerndos, un |uco pbco y ora ofrece as sguentes mgenes y pasos:
Antes de a nstaacn e nco de |uzgamento se habran evado adeante
as etapas de nvestgacn preparatora, cuya excusva fnadad es reunr
os eementos de cargo y de descargo que permtan a Fsca decdr s
acusa o no o hace y a mputado preparar su defensa (321.1); y a etapa
ntermeda destnada a controar, en su caso, a acusacn, y admtr os
medos de prueba ofrecdos por as partes (351 y 352). En ambas fases e
|uez que ntervene es uno dstnto a que se encargar de sustancar e
|uco posteror, en e entenddo que aque debe ser absoutamente
mparca y estar resguardado ante cuaquer posbdad de contamnacn
ob|etva con respecto a desarroo de os actos de nvestgacn
precedentes, de modo que cuando abra e |uco y enunce a causa (371)
no conozca e fondo de a msma, como presupuesto ndspensabe para
que sean as partes, so eas, as que a travs de correspondente reato
(aegatos) y actuacn probatora a favor de sus respectvas pretensones
sumnstren a rgano |ursdccona nformacn sufcente y de cadad que
fundamente e fao de condena o absoucn. No ser egtmo, entonces,
que e |uez ngrese prevendo a drgr e trascendente acto pbco o que se
subrogue a as partes en as funcones que a stas toca, savo as
excepcones contempadas en os artcuos 375.4 (nterrogatoro |udca a
os rganos de prueba) y 385 (medos de prueba de ofco) de CPP.
17.Para Bayteman y Fumero, a estratega y preparacn de |uco es un
e|ercco profundamente compe|o que recama de cada su|eto procesa,
que sostene y es ttuar de una pretensn, presentar a prueba de modo
que srva a su reato o versn sobre os hechos. Esto presupone que
cuando se presenta y acta a prueba no debe ovdarse que su desarroo y
sgnfcado caba so puede acanzarse dentro de un reato, de una versn
para a cua se ha ofertado. En vrtud a esto, os su|etos procesaes se
preparan para convencer a |uzgador de a sufcenca y confabdad de a
prueba que presentan. Cuando os operadores actan con dgenca y
pro|dad conocen as fortaezas y debdades de su caso, o que os habta
10
Aa(telman, /ndrs ( otro= Litigacin penal= 9uicio oral ( prueba, Lima, 7ditorial
/lternativas, -nstituto de .iencia $rocesal $enal, 2&&5, pp= 9B1&
para organzar a presentacn de sus pruebas. La me|or manera de
prepararse es a sguente:
a) hacer un bosque|o o pan que reco|a os aspectos mportantes de
a causa que deben ser acredtados en |uco;
b) confecconar un stado que permta cote|ar durante as
audencas a prueba que debe ser reconocda por os testgos y e
orden que debe segur a msma;
c) consderar en as notas as debdades presentes, os asuntos
|urdcos o de derecho ms mportantes que permtan rebatr
cuaquer ataque a a prueba y refutar posbes defensas,
guamente as deas y oracones ms mportantes a destacarse
en os aegatos;
d) cercorarse que os testgos estn dsponbes para a audenca;
e) famarzarse con a prueba no testfca y determnar os testgos
necesaros para su reconocmento;
f) asegurar a dsponbdad de os recursos tcncos para presentar
en a saa evdenca centfca ustratva, como pecuas,
dapostvas u otro recurso audovsua; y
g) vstar a escena de crmen, pues e contacto drecto con ea es a
me|or manera de acanzar a perspectva correcta acerca de o
que reamente ocurr ah y formuar as nterrogantes apropadas
a os testgos o contra examnar a os de a otra parte. No debe
ovdarse que esta vsta a a escena facta un me|or mane|o,
cuando exstan, de as fotografas, panos o croqus que a
reproducen y con eo corroborar o refutar o decarado por os
testgos
11
.
18. En e cuadro de a panfcacn estratgca de |uco, e profesor Fumero
remarca a mportanca de preparar a os testgos
12
, porque no basta que
estos rganos de prueba dgan a verdad sno que su comportamento
correcto y sereno, a segurdad puesta en sus respuestas, refuercen su
credbdad. Una vez escuchado su reato debe ndcrsees cues son os
datos mprescndbes, para que a deponer en as sesones de |uco no se
perdan en naderas o detaes rreevantes; expcares qu es o que se
busca probar con sus testmonos y a mportanca de decarar
espontneamente, ya que en e nterrogatoro drecto no ser posbe
hacere preguntas sugerdas, esto es, que contengan a respuesta, pues
quenes decaran son eos y no e nterrogador o examnador. Hay que
evtar sorpresas practcando con os testgos preguntas y respuestas, caro
est, y esto hay que destacaro cuntas veces sea necesaro, sn fatar a a
verdad, para que se famarcen con e escenaro y sstema forenses,
conozcan as funcones de os otros su|etos procesaes y e sentdo de
contra nterrogatoro de abogado adverso, encamnado a restare
credbdad y menoscabar a cadad de a nformacn que aporten.
11
Fumero Pugess, Fx. Gua para capactadores. Taer de capactacn de
capactadores. Mduo "Tcncas de oradad y derecho probatoro", Irs Center Per -
USAID, Lma, agosto 2004, pp. 1-2. Reproducda tambn en: Curso Taer Nuevo
Sstema Procesa Pena, Lma, de 11 a 14 de |uo de 2005, Academa de a
Magstratura, Irs Center Per, p. 48
12
Fumero P., Ob. Ct. pp. 2-3
7
8
III. LA TEOR1A DEL CASO, PIEDRA ANGULAR DE LA LITIGACIN
FORENSE 2UE SE E3PONE EN LOS ALEGATOS DE ENTRADA O
PRELIMINARES
19. Para Bayteman y Duce es sempre un punto de vsta, e nguo desde e
cua ver toda a prueba, a poscn que se ofrece a |uzgador para que
vaore a nformacn que e |uco arro|a, de manera ta que s a adopta o
asume egar a as msmas concusones que ofrecdas. Se trata de proveer
a |uez de un punto de vsta convncente, pues s no se hace esto o se
presenta un asunto nntegbe, a parte contrara o har y ocupar ese
terreno bado. Una vez defnda a teora de caso, a rega es que ea
domna todo e actuar de proponente dentro de proceso, no hace nada
que a contradga, pues cada vez que se toma dstanca de ea se perde
credbdad. No resuta dfc entender por qu en un proceso a cada parte
so e es posbe defender una teora de caso, o contraro es fata por os
graves daos que suscta en a credbdad de o afrmado. As, por e|empo,
perde todo crdto e abogado que defendendo a su cente sostene, a a
vez: "M patrocnado no estuvo en e ugar de os hechos cuando a vctma
fue herda, pero s se acredta que estuvo ah, no fue quen dspar;
fnamente, s se prueba que dspar, entonces, o hzo en egtma
defensa"
13
. N e |uez ms bsoo, acogera esa zgzagueante e ncoherente
estratega defensva.
Lo dcho no excuye a posbdad de que, como consecuenca de a
actuacn probatora, e Fsca o e abogado defensor se percaten que su
teora de caso ha quedado competamente rebatda, crcunstanca sta
que, desde uego, no deber afrontarse nsstendo en a poscn nca, de
ah que e CPP habta a representante de Mnstero Pbco retrar a
acusacn y a defensor aegar, en defecto de peddo de absoucn, por a
atenuacn de a pena, o pantear otra petcn que favorezca a procesado
(387.4 y 390.2)
20.En a construccn de a teora de caso hay que tener en consderacn
que desde e momento msmo que se toma conocmento de a notca
crmna, o nformacn que trascenden sobre a ocurrenca de un deto, os
operadores, sobre todo e Fsca, se acercan a os hechos con una ptca o
predsposcn |urdco-normatva, esto es o que es permte seecconar,
entre a masa de a nformacn fctca recogda, os eementos reevantes
que encuadran o no en cada uno de os componentes morfogcos,
ob|etvos y sub|etvos, de tpo pena mputado, estabecndose puntos de
conexn, que uego se tratarn de acredtar a travs de os medos de
prueba pertnentes. La estructura de a teora de caso, entonces, no se
forma de nmedato, se construye, poco a poco, a o argo de as etapas
prevas a |uzgamento, prmero, en e curso de a nvestgacn
preparatora, perodo de ndagacn, durante e cua a bsqueda de
nformacn probatora, sobre todo, de fuentes de prueba, es o centra, y,
uego, desde a poscn de Fsca, en a etapa ntermeda, en sentdo
negatvo, s e caso no cua|a y tampoco a pretensn puntva, se requera
e sobresemento, o postva, se emtr acusacn, ofrecendo os medos
13
Bayteman, Andrs y otro. Ltgacn pena en |ucos oraes, Edcones
Unversdad Dego Portaes, Santago de Che, 2001, pp. 49-52.
Ltgacn pena. |uco ora y prueba, Edtora Aternatvas, INCIPP, Lma, 2005,
pp. 91-107
pertnentes para probara en |uco. Ben puede afrmarse, entonces, que a
teora de caso es a con|uncn de:
a) nformacn fctca reevante, es decr acrsoada y consttutva de
un reato de o que se afrma ocurr,
b) frmua o teora |urdca o norma de subsuncn, capaz de acoger
a nformacn precedente,
c) puntos de contacto o conexn entre os eementos morfogcos
de a teora |urdca nvocada y e reato factco o de hechos
d) medos probatoros pertnentes cuya actuacn permtr
demostrar e ensamba|e exstente entre e reato fctco y su
normatva subsuncn
No est dems nsstr en que e su|eto procesa a que e toque mpusar
una pretensn quedar en competa orfandad e mposbdad de actuar
squera aceptabemente en e |uco, s no cuenta con una teora de caso o
a que tene es defcente. Nade debe atreverse a tra|nar os exgentes
camnos de |uzgamento sn una br|ua, ruta de camno o mapa caro que
e dga qu hacer en cada momento de as fases de esta etapa prncpa de
proceso comn.
21. La exposcn nca de a teora de caso se reaza medante os
aegatos premnares o de entrada cuando e Fsca manfesta
resumdamente os hechos ob|eto de a acusacn, a cafcacn |urdca y
os medos probatoros que ofrec y fueron admtdos en a etapa
ntermeda; y, tambn, cuando, entre otros, e defensor de acusado
expone sus argumentos de defensa y resea as pruebas de descargo que
actuar (371.2). Estas exposcones breves y concsas tenen a vrtud de
ser a prmera nformacn que sobre e asunto ega a |uez, a versn o
reato que cada parte sostene. Causar una nca mpresn favorabe a
este reato y sus argumentos es muy mportante para os propstos
estratgcos de Fsca o de abogado de acusado. Aportar una versn
amena, reasta, ordenada cronogcamente, mostrar a |uzgador
convencmento en a efcaca de a prueba ofrecda, poner sobre a mesa
aguna debdad o aguna, adeantando e mpacto que podra surgr s en e
debate quen venta eo es a contraparte, crtcar as aegacones o
posbes defensas de sta, y termnar a exposcn apeando, sn exagerar,
a o emotvo, son componentes vdos de os aegatos
14
, adems, caro
est, de eegr una frase cave o ema que atraga a atencn y resuma o
expuesto. Dado e momento naugura de |uco, os aegatos de entrada
representan para as partes tempo de sembra
IV. INTERROGATORIOS Y CONTRA INTERROGATORIOS DE TESTIGOS; LA
RI2UEZA DEL CONTRADICTORIO
22.Para un me|or entendmento, convene detenerse en as caracterstcas
de os nterrogatoros y contra nterrogatoros de testgos.
A conceptuazar e nterrogatoro drecto de testgos (375.3) se aude a
examen que efecta a parte que ha propuesto este rgano de prueba, sus
ob|etvos son:
14
Fumero, F. Ob. Ct. pp. 3-4 49-50
9
10
a) soventar a acredtacn y credbdad de testgo, esto sgnfca
convencer a |uzgador que e decarante es una persona dgna de
crdto, en e entenddo que hasta ese momento, como es o
debdo, e |uez no conoce de qun se trata, por carecer de
nformacn a respecto, de ah que se mpone poner especa
nfass en acredtaro;
b) consegur nformacn de testgo que sustente a teora de caso,
es decr, gracas a o expuesto por e testgo sacar a uz os
hechos y detaes que confrman a hstora que compone ta
teora;
c) ntroducr a |uco prueba matera consttuda por benes u
ob|etos y prueba documenta (escrtos, fotografas, vdeos,
audos), sobre cuyo orgen y naturaeza exponga e testgo,
verbgraca, e arma homcda o un contrato, que so adqueren
sentdo cuando son encuadrados en e reato que contene a
teora de caso; y
d) ograr nformacn de mportanca para e anss de otra prueba,
sea para fortaecer a teora panteada o desacredtar a de a
contraparte
15
En e nterrogatoro drecto no estn permtdas as preguntas capcosas,
mpertnentes, repetdas, sugestvas o sugerdas, esto es, que ncuyan a a
vez de nterrogante una respuesta, (376.2.c.d y 378.2.4) debendo,
entonces, pantearse de modo aberto basadas en as paabras qu pas?,
cundo?, dnde?, cmo?, qun?, expque, etc. Esta forma de
nterrogar habr de estar precedda por un orden en a presentacn de os
testgos, cudando de actuar prmero a testfca de uno mpactante y
capta, y concur con otro de guaes caracterstcas para con|urar a
monotona y e aburrmento que ben pueden desconcentrar a |uzgador o
mpedre comprender os eementos que se ntenta estabecer en e caso.
Por tmo, resuta aconse|abe organzar e nterrogatoro drecto en forma
cronogca
16
y |ams ovdar que durante esta actvdad e protagonsta es
e testgo, no e abogado o Fsca que nterroga.
E contra nterrogatoro es e examen que eva a cabo e abogado de a
contraparte uego que un testgo ha sdo ob|eto de nterrogatoro drecto.
Su fnadad consste en:
a) cuestonar a credbdad de testgo,
b) denotar as contradccones de sus dchos actuaes o entre stos y os
renddos precedentemente, y, cuando sea posbe,
15
Fumero, F. Ob. Ct. pp. 4-6 50-51
Bayteman, Andrs y otro. Ltgacn pena. |uco ora y prueba, Edtora
Aternatvas, INCIPP, Lma, 2005, pp. 109-148
16
Bayteman, Andrs y otro. Matera de destrezas de tgacn en |uco ora para
E Ecuador, 2003, pp. 71-74
Schnbohm, Horst. "La prueba en e nuevo proceso pena. 3. E nterrogatoro a
testgos". En: Pomareda de Rosenauer, Ceca y otro. E nuevo Cdgo de
Procedmento Pena. De a teora a a prctca, a travs de casos prctcos, GTZ,
Bova, 2001, pp.417-425
c) ograr que admta o destaque aspectos postvos para a teora
de caso de contra examnador, o eementos negatvos para a que
sostene quen o ofrec. Segn se apreca, e contra nterrogatoro es
una evdente manfestacn de prncpo de contradccn que
caracterza e |uco pbco y ora, de su curso dactco franco
17

Ouen contra nterroga debe segur as regas tctcas de proceder con
razn, venta|a y sn excederse. Con razn, porque opera sempre seguro de
a sodez de su teora de caso; con venta|a, porque sabe o por o menos
tene dea fundada de as respuestas que dar e testgo a sus preguntas
(|ams nqurr s no se tene escarecdo esto, pues as contestacones
pueden ocasonar dao rreparabe para su poscn); y sn excederse, pues
una pregunta de ms puede echar por terra o ganado. La generazada
dea que e contra nterrogatoro puede resover e caso de un gope es
fatua, toda vez que a confrmacn de a teora de caso so es posbe
acanzara paso a paso, consguendo pequeas vctoras o avances. E
apresurado que no sabe sofrenarse y se precpta, sembra su propa
derrota. Por e|empo, s consegumos que un testgo presenca de cargo
admta que as condcones cmtcas o materaes en a escena dfcutaron
en aguna medda o que vo, entonces, o correcto es detenerse en ese
nstante y concur e contra examen. Un nterrogante ms podra ser
absueto por e testgo de sguente modo: "Pese a esas crcunstancas y
dfcutades pude percatarme que e acusado era quen hua de ugar".
Los conse|os de profesor Fumero venen a cuento porque nstruyen a
contra examnador a no repetr e nterrogatoro drecto, evtar as
preguntas abertas y ordenadas cronogcamente, as como no dscutr o
argumentar con e testgo adverso. S o que se busca es cuestonar a este
rgano de prueba por su ncapacdad para percbr o narrar os hechos,
denotar sus versones nconsstentes, ncusve empeando sus
decaracones prevas (378.8); as omsones en que ha ncurrdo a decarar
sobre o que conoc, o su parcadad pre|ucosa o nteresada, entonces,
as preguntas que se e formuen tenen que ser cerradas ("s o no", "certo
o no certo", "correcto o ncorrecto"), en consderacn a que durante e
contra nterrogatoro o que se pretende es que a atencn de |uzgador se
centre en o que pregunta e abogado o Fsca y no, como en e examen
drecto, en o que contesta e testgo.
V. O4JECIONES
23. La facutad de as partes de preguntar en e sstema acusatoro no es
absouta, conoce mtes, de ah que se admtan as ob|econes (170.6,
376.2.d. y 378.4), porque para este modeo es egtmo evtar que sean os
abogados quenes ntroduzcan nformacn a |uco, medante preguntas
repetdas, mpertnentes, sugestvas, capcosas o engaosas, mucho menos
ntmdantes, o que coacconan a deponente u ofendan su dgndad, en
per|uco de a nformacn de cadad que debe egar mpa y cara a |uez,
desde uego, gracas a correctos nterrogatoros y contra nterrogatoros. La
habdad de ob|etar, dfc y compe|a, requere razonar y decdr en
fraccones de segundo, tener capacdad de responder de nmedato y
formuar su fundamento ante e |uez, en ese nstante; una equvocacn a
respecto puede trabar a fudez de |uco y desacredtar a que ob|eta.
18
En
17
Fumero, Fx. Ob. Ct. pp. 6-7 51-52
18
11
12
suma, as ob|econes evtan que as actuacones de |uco se desven de su
ob|eto o se confunda a os rganos de prueba
VI. E3AMEN Y CONTRA E3AMEN DE PERITOS
24.E CPP afa esta actuacn probatora a nterrogatoro y contra
nterrogatoro de testgos (181 y 378.5), pues o centra ya no reposa en a
versn escrta de dctamen o nforme, como rega e ve|o Cdgo de
Procedmentos Penaes (167), para e cua a ratfcacn y examen de
pertos es un formasmo ntrascendente; sno en e nterrogatoro a que os
sometan as partes, comenzando por quen propuso a prueba y uego as
restantes. La mportanca de nterrogatoro de perto no obsta que en e
curso de msmo e este rgano pueda consutar documentos, notas y
pubcacones. Pecuar nters adquere en este contexto a posbdad de
os debates percaes a propsto de dctmenes o nformes centfcos o
tcncos encontrados o dscrepantes (378.7)
VII.USO DE DECLARACIONES PREVIAS
25. Durante a decaracn de testgos o pertos puede suceder que e
rgano de prueba no recuerde agunos de os pasa|es que presenc o
exmenes que practc, en estas crcunstancas a norma procesa (378.6)
permte nvocar o traer a coacn sus decaracones precedentes, renddas
en oportundad anteror a |uzgamento; o propo sucede cuando e
decarante en |uco depone de modo dferente o en sentdo contraro a o
que d|o antes. En e prmer caso e uso de decaracones prevas se
|ustfca por a necesdad de refrescar a memora de testgo o perto y, en
e otro, por a oportundad que esta contrastacn ofrece para revear
nconsstencas o contradccones en os dchos de examnado, eemento
de prmer orden para cuestonar su credbdad y a veracdad y e vaor de
sus afrmacones.
VIII. PRUE4A MATERIAL, DOCUMENTAL, ILUSTRATIVA Y CIENT1FICA
26.Para a ncorporacn a |uco de a prueba matera, documenta,
ustratva y centfca, de manera acertada y consecuente con e prncpo
de oradad, e CPP (382) regua que:
)' Los instrumentos o efectos del delito. y los objetos o estigios
incautados o recogidos. que obren o /ayan sido incorporados con
anterioridad al juicio. sern exhbdos en e debate y podrn ser
examnados por las partes'
2' La prueba material podr ser presentada a os acusados, testgos y
pertos durante sus decaracones. a fin de que la reconozcan o
informen sobre ella'
Por su parte, e artcuo 384, puntuaza e trmte de a orazacn de os
documentos, en reacn restrngda (383) y comprensva de regstros de
mgenes, sondos o soporte nformtco.
Bayteman, Andrs y otro. Ltgacn pena en |ucos oraes, Edcones
Unversdad Dego Portaes, Santago de Che, 2001, pp. 119-134
Sobre esto tmo, e profesor Fumero
19
, destaca que exste certa case de
prueba, por e|empo vdeos, pecuas o grabacones, que a ser susceptbe
de ateracn recama escrupuoso respeto de a cadena de custoda y
trasado por quenes a ocuparon o someteron a anss, nca manera de
garantzar su preservacn e ntegrdad.
Vovendo a a ectura de a prueba documenta deben tomarse muchas
precaucones para no repetr a nconvenente experenca de a "ectura de
pezas" entronzada por e desfasado Cdgo de Procedmentos Penaes. No
se trata que en e nuevo modeo se abandone a actuacn ora de os
medos de prueba y se converta o que debe ser una prueba persona
(testgos y pertos), que acarrea neudbe examen y contra examen, en fra
y nea ectura de textos.
I3. ALEGATOS FINALES, DE CIERRE O CLAUSURA
27.Para e nuevo modeo (386-390), y conforme ensea Ouones Vargas,
os aegatos fnaes, de cerre o de causura consttuyen e epsodo ms
nteresante de proceso, porque ntegran e "tmo pso" de edfco que
esforzadamente se fue construyendo durante e ter procesa. Es a tma
oportundad que tenen as partes para drgrse a |uzgador e ntentar
persuadro que tenen razn, de ah que este profesor recomenda
prepararos con gran pucrtud para:
a) captar a atencn de rgano |ursdccona,
b) nsufaros de persuasn y sncerdad,
c) transmtr emocn, sentmento y vehemenca, sn caer en
exageracones chocantes, reveadoras de fata de sncerdad,
d) puntuazar os argumentos de derecho,
e) empear e engua|e apropado, repeendo e mpropero y
aambcamento,
f) organzar metcuosamente cada dea y afrmacn, respadndoa
en a nformacn producda durante e |uco, y
g) rendr trbuto a a brevedad y concsn, recordando que stas son os
man|ares de os |ueces
20
A dferenca de tempo de sembro, propo de os aegatos de entrada, os
de cerre corresponden a tempo de cosecha porque as partes,
sustentndose en a prueba actuada ante e |uez, ba|o rgurosa
nmedacn, e ofrecen una propuesta de vaoracn de resutado de esa
actvdad y e soctan una sentenca consecuente con esos aportes y
mensura probatoros.
3. EL JUEZ Y LAS TCNICAS DE LITIGACIN ORAL
19
Fumero, F. Ob. Ct. pp. 18
20
Ouones Vargas, Hctor. Las tcncas de tgacn ora en e proceso pena
savadoreo. Un anss crtco de sstema ora en e proceso pena savadoreo desde
una perspectva acusatora adversatva, DPK Consutng USAID, Conse|o Nacona de a
|udcatura, E Savador, 2003, pp. 253-265

13
14
A prmera vsta podra pensarse que a tgacn ora y sus tcncas son
prvatvas de as partes, que e rgano |ursdccona smpemente as
observa porque su tarea no es tgar sno decdr, decr derecho. Esta
aprecacn es equvocada, tanto porque s son os |ueces quenes drgen
as audencas prevas y de |uzgamento, resuta nexcusabe que as
conozcan y domnen con sovenca para asegurar e fudo desarroo de
aqueas y evten su desnaturacen o que se tornen mproductvas; cuanto
porque e CPP (396.2) ha nsttudo a fgura de |uez docente o promotor de
me|oramento de as vrtudes cvcas de puebo, a permtre eer a parte
resoutva de su fao y exponer ora y snttcamente a pbco os
fundamentos de su decsn. La cardad y consguente fuerza con as que,
en estos casos, egue a puebo a motvacn o expcacn de as
sentencas depender, no cabe duda, de a habdad de |uez en e mane|o
de a oradad
3I. CONCLUSIN
28. Admtdo que a reforma nsttuye e |uzgamento como a etapa meduar
de proceso, que ta opcn responde a exgencas consttuconaes y
requermentos de a propa readad soca de pas y que a
mpementacn y apcacn progresva de nuevo modeo depende en gran
medda de que os operadores asuman con dgenca y convccn a
herramenta de a oradad, desbrozando e camno obstrudo por a cutura
nqustva y e esto de traba|o sustentado en a escrturacn y e cuto a
expedente, resta afrmar que ta prncpo no basta para asegurar
automtcamente as metas reformstas, s os actores de sstema no
adqueren as habdades y destrezas de a tgacn ora. Como Andrs
Bayteman sostene en su artcuo "Capactacn como ftbo"
21
, para ser un
buen |ugador poco vae conocer a dedo todas as regas de a FIFA, s no
se practca e |uego msmo, nca forma de aprendero. Mutats mutand,
nada se avanzar s pese a procamar a trascendenca de a pubcdad y
oradad, a msmo tempo se contna atado a estereotpo de a escrtura y
rutna burocrtca, s se retrocede ante e reto de conocer, aprender y
utzar as tcncas de tgacn ora, tanto ms necesaras ante a macza
readad de un compromso apcatvo que ya rge en os dstrtos |udcaes
de Huaura, (1 de |uo de 2006), La Lbertad (1 de abr de 2007), Tacna y
Moquegua (1 de abr de 2008), Arequpa (1 de octubre de 2008), Tumbes,
Pura y Lambayeque (1 de abr de 2009), Cusco, Puno y Madre de Dos (1
de octubre de 2009), Ica y Caete (1 de dcembre de 2009), Ca|amarca,
Amazonas y San Martn (1 de abr de 2010), Ancash, Pasco, Hunuco,
Ucaya y Loreto (2012). Este desafo se confrma a evauar e acuerdo de a
Comsn Especa de Impementacn de Cdgo Procesa Pena
22
de
adeantar os pazos de vgenca de cdgo, de modo que su apcacn en
todo e pas se produzca e 2010, o que motv que e Conse|o E|ecutvo de
21
Bayteman, Andrs. Capactacn como ftbo. En: Sstemas |udcaes. Una
perspectva ntegra sobre a admnstracn de |ustca Crss en a capactacn
|udca?, Pubcacn semestra de Centro de Estudos de |ustca de as Amrcas -
CE|A, Ao 1, N 1, p. 42 y sguentes
22
Creada por e artcuo 2 de Decreto Legsatvo 958, pubcado e 29 de |uo de
2004, y regamentada por DS. 007-2007-|US, pubcado e 12 de septembre de 2007
Poder |udca dsponga a conformacn de comsones de magstrados en
cada dstrto |udca para asumr e compromso (Resoucn Admnstratva
N 053-2008-CE-P|, pubcada e 10 de |uno de 2008)
23
. Lo msmo suced
con e mensa|e presdenca, de 28 de |uo de 2009, que reter a
mportanca de acortar pazos y acanzar a vgenca nacona de cdgo en
e 2011
24
; aunque en e de ao 2010
25
, no obstante anotar que ve "con
satsfaccn e avance de nuevo Cdgo Procesa Pena en dez
departamentos, con un tota de 13 mones de peruanos y a un costo de
762 mones nvertdos en ese ob|etvo (recomenda) a Paramento,
"despus de este perodo de prueba (.) hacer un exhaustvo anss para
verfcar os aspectos postvos y tambn os nuevos probemas que crea
(su) apcacn, y dscutr as modfcacones que |uzgue convenentes",
sugerenca que amentabemente se concret en una suspensn de
caendaro de apcacn progresva de nuevo modeo, como o hceron
saber e Poder |udca a travs de un pronuncamento emtdo por e IV
Congreso Nacona de |ueces (Cusco 25 - 27 Agosto 2010)
26
y e Iustre
23
La mpementacn y vgenca progresva de nuevo modeo procesa no son
pacfcas, n se haan aun enteramente aseguradas, desde un prncpo han afrontado
dfcutades, sendo una muestra evdente de eo a dacn de a Ley 28671 que de|
de ado e "Pan de Impementacn y Caendaro Ofca de a Apcacn Progresva de
Cdgo Procesa Pena", aprobados por DS. 013-2005-|US, pubcado e 8 de octubre de
2005, y a dacn, va actuazacn, de os caendaros apcatvos, medante Decretos
Supremos N 007-2006, 005-2007, 016-2009, 016-2010, 004-2011 y 019-2012-|US.
Las fuerzas que mpusan a reforma deben adaptarse a cambo de escenaro y
crcunstancas para aprovechar os perodos en os que a tendenca es e
adeantamento de vgor peno de cdgo y, como no, tambn, para afrontar pocas
de retroceso y contrarreforma, reagrupando fas y estrechando su reacn con os
usuaros de sstema, cudadanos que merecen contar con una |ustca pena que
garantce sus derechos y sea efcaz y efcente, como o demuestra e "Informe genera
sobre os resutados de a apcacn de Cdgo Procesa Pena" (Abr 2010), eaborado
por a Comsn Especa de Impementacn de Cdgo Procesa Pena. Vd:
http://www.mn|us.gob.pe/cpp/INFORME%20GENERAL%20SOBRE%20LOS
%20RESULTADOS%20DE%20LA%20APLICACION%20DEL%20CODIGO%20PROCESAL
%20PENAL%20-%20ABRIL%202010.pdf

24
Vd.: http!!""".56-%p,(5#+6.p%!*#5%7!#86&%!.//9!:,5#'!.;!MENSAJE
<./PRESIDENCIAL.)'+
25
Vd: Separata especa de Daro Ofca E Peruano, de 28 de |uo de 2010
26
Vd: Decaracn de Cusco
"Cuarto: Expresar a profunda preocupacn de os |ueces de Per por a
sorpresva decsn de Poder E|ecutvo de suspender a mpementacn de Nuevo
Cdgo Procesa Pena en os dems Dstrtos |udcaes, no obstante e caendaro
aprobado ofcamente. Pese a que pbcamente se manfest a vountad
gubernamenta de contnuar con e proceso de mpementacn y adeantar a vgenca
de Cdgo para os Dstrtos |udcaes de Lma, Lma Norte y Caao se anunca a
suspensn de msmo con argumentos naceptabes y notoramente nfundados.
Lamentamos que mpropamente se nvoque como fundamento de este retroceso
nsttucona os probemas de segurdad cudadana que padece e pas, sn tomaren
cuenta os factores reaes de ncremento de a crmnadad y a efectva ncdenca de
15
16
Coego de Abogados de Lma
27
. No de|a de amar a atencn a sucesn
de crteros y decsones contradctoros en a marcha de a reforma, pues,
por un ado se aprob en e Congreso, e 10 de setembre de 2009, e
proyecto de ey N 3431-2009, presentado por e Poder E|ecutvo, para
otorgar recursos presupuestaes que permteron a apcacn de cdgo en
os dstrtos |udcaes de Ica y Caete, convertdo en Ley 29425, de 24 de
octubre de 2009; se modfc e caendaro ofca de apcacn progresva
de CPP, Decreto Supremo N 016-2009-|US, pubcado e 21 de novembre
de 2009, que, entre otros cambos, confrm e vgor de cdgo en Lma,
Lma Norte y Caao para e 2012; as como a aprobacn congresa, e 10
de |uno de 2010, de Proyecto de Ley 4002-2009-PE para antcpar a
vgenca nacona de cdgo para certos detos contra a admnstracn
pbca y de proceso especa nmedato
28
; pero, por e otro, e Poder
E|ecutvo observ este acuerdo de paramento y conge, como ya se ha
dcho, e caendaro de apcacn progresva; peor an, en este marco de
ncertdumbre, ms confusn ntrodu|o e D. Leg. 1097, pubcado e 1 de
septembre de 2010 y derogado por Ley 29572, de 15 de septembre de
2010, que a nsttur regas procesaes para os detos contra os derechos
humanos o contra a humandad, mputados a membros de as fuerzas
armadas o a poca, do vgor nacona, entre otros, a os artcuos 344 a
348
29
de CPP, referdos a as causaes de sobresemento, a contro en
un Cdgo Procesa Pena en a prevencn de deto."
http!!h#7t'-#+'.p:.&'(.p%!#86&%$!$'t#+#67!$'t#+#67.67p=
+')#&'>0?@@AB'p+#'$>)%t655%
27
Comuncado de Iustre Coego de Abogados de Lma (La Repbca, 5 de
septembre de 2010, pgna 11):
"Por a nmedata apcacn de nuevo Cdgo Procesa Pena (.) exgmos a
as autordades responsabes no suspender a apcacn de Nuevo Cdgo en defensa
de derecho de a cudadana a tener una |ustca transparente, garantzadora y efcaz
basada en a razn para superar as mseras de actua proceso pena"
28
Vd:
Daro de os debates de Congreso de a Repbca de Per
Segunda Legsatura Ordnara de 2009, 9. | Sesn (Matna), de 10 de |uno de
2010.

http://www2.congreso.gob.pe/scr/darodebates/Pubcad.nsf/SesonesPeno/05256D6E
0073DFE90525773F00075210/$FILE/SLO-2009-9|.pdf
Luego de a observacn de E|ecutvo, e Congreso se aan a sta, retrando a
referenca a proceso nmedato e nsst en e vgor nacona de CPP para certos
detos contra a admnstracn pbca (Sesn 3F de Peno de 2 de septembre de
2010), decsn convertda en Ley 29574, pubcada e 17 de septembre de 2010, que,
modfcada por Ley 29648, de 1 de enero de 2011, ha dspuesto que esa apcacn
ntegra de cdgo se nce en Lma e 15 de enero, en Lma Norte y e Caao e 1 de
abr, y en e resto de pas e 1 de |uno de 2011.

http://www2.congreso.gob.pe/Scr/DaroDebates/Pubcad.nsf/SesonesPeno/05256D6E
0073DFE9052577920069C8A1/$FILE/PLO-2010-3F.pdf
29
Este decreto egsatvo tambn adeanta a vgenca de os ncsos 1
(Obgacn de sometmento a cudado o vganca de una persona o nsttucn
determnada de comparecente), 4 (Prestacn de caucn y posbdad de susttucn
audenca de requermento fsca en este sentdo, a os pronuncamentos
|udcaes que emanan de aquea, a contendo de auto de sobresemento,
tota o parca, guamente a ncso 4 de numera 352 que rega e dctado
de sobresemento o corte de a secuea de proceso de ofco o a peddo de
acusado o su defensor. Por donde se mre, en todo esto no hay una pzca de
coherenca en as decsones que congean a marcha de cdgo y, a su vez,
adeantan su regenca so para certos detos, a stuacn empeora
cuando se ee, fnamente, e DS. 019-2012-|US que suspende a
mpementacn en e 2013 y posterga a regenca pena de CPP en |unn,
Huancaveca, Ayacucho, Apurmac, Caao, Lma Norte, Lma Sur y Lma,
para e 2014.
de ea por fanza) de artcuo 288; y 2 (Resoucn, duracn y proongacn de
mpedmento de sada) de artcuo 296 de CPP
17

Vous aimerez peut-être aussi