ks.

Jzef Warszawski SJ Ojciec Pawe

Zwizy Komentarz do wydanej przez Kongregacj Doktryny Wiary Deklaracji o przynalenoci do stowarzysze masoskic
!"

W#D$W%&'(W) JESTEM POLAKIEM W !a"ie I# $%&' (e)ri"*

W !"i+ $, -+*e./ $%&$ r. w !aa K/".re.acja 0/k*r " Wiar 1K0W2 3 !aw"iejsze 4wi5*e Oficj+67 3 0ek-aracj57 3 1*ak 8rz6i * *+ /ficja-" /9wia!cze"ia7 wz.-5!"ie /rzecze"ia7 *ej:e K0W# /./sz/" w !zie""ik+ wa* ka;ski6 L< Osser=a*/re (/6a"/ z !"ia '>? 6arca 8r.2 @ !/* czAcA za.a!"ie"ia / )rz "a-e:"/9ci ka*/-ikw !/ s*/warz sze; 6as/;skicB. 0ek-aracja7 *a z/s*aa +6ieszcz/"a "a .s*r/"ie ' *e./: "+6er+# + sa6ej .r . I# 8 "ik* "ie 6. jej )rze/cz C# z/s*aa )/!a"a w /8ra6/wa"i+ kwa!ra*/w 6. T -e c/ !/ sa6e./ /./sze"ia i )+8-ikacji /wej 0ek-aracji7. Prasa 9wiecka# !zie""iki i !zie""ikarze# "ie 8ar!z/ )/kwa)i-i si5 w r/z)r/3 wa!ze"i+ *ej:e !ek-aracji7# a jeszcze 6"iej w jej sk/6e"*/wa"i+ cz +zasa!"ie"i+. W )a!a )rze*/# 8 c/ "aj6"iej k-er# 9wiecki i zak/"" # +z+)e"i *e -+ki# *z". 8 c/ "aj6"iej wie!zia c/k/-wiek / /wej 0ek-aracji7 i 8 )/*rafi jej s+sz"/9C w /8-icz+ "ie+cBr/"" cB a*akw +zasa!"iC. De- *aki w 6a.a zarw"/ za)/z"a"ia si5 z Bis*/r cz" 6 *e6# "a k*r 6 w r/sa /wa 0ek-aracja7# jak 8ar!ziej jeszcze w"ik"i5cia i!e/-/.icz"e./ w jej +zasa!"ie"ie *e/-/.icz"e. E2 K/"fere"cja !-a k-er+ )/-skie./ w ./sz/"a w )iA*ek# $' IF $%&$ r. w k/9cie-e )/-ski6 w (z 6ie. 0r+k/wa"a w 0+sz)as*erz+ P/-ski6 Ga.ra"icA# O)/ce# P/sa;c+ Serca Jez+sa i M 9-i P/-skiej# /raz w kraj+# )/za ce"z+rA# )rzez (+cB Har/!/w # I!a;sk $%&'r.

*+ (o istoryczne Deklaracji,+ Prz jrz j6 si5 8-i:ej )ierwsze6+ z * cB !w+ za.a!"ie;. Os*a*"i6 k/!eks/w 6 +j5cie6 s*/s+"k+ K/9ci/a ka*/-ickie./ !/ 6as/"erii 8 / wAcze"ie !/ )r/6+-./wa"e./ w !"i+ ', J $%$, r. @ *j. )rze! )rzesz/ sze9C!ziesi5ci+ -a* 3 )ara.raf+ "/szAce./ z"a" w k/acB )rzeciw"ikw K/9ci/a "+6er+ '??K. Para.raf *e"# cz -i ka"/"# jak zw k-i96 /we "+6er/wa"e +s*5) "az waC z aci;ska# /rzekaL Katolicy, ktrzy wstpuj do sekty masoskiej wzgldnie do jej podobnych stowarzysze, walczcych z Kocio em i z legalnymi w adzami cywilnymi, popadaj tym samym w ekskomunik, zarezerwowan !tolicy "postolskiej simpliciter#. Ka"/" *e" *rwa "ie"ar+sz/" # zarw"/ w sw 6 *e"/rze# jak i w +w !a*"iajAcej ./ sa"kcji# a: !/ !"i s/8/r+ Ja*ica"+6 II7. W *rakcie 8/wie6 )rac s/8/r/w cB )rz s*A)i/"/ 6.i". rw"ie: !/ "/we./ /)rac/wa"ia K/!eks+ Prawa Ka"/"icz"e./. Iw"A racjA +zasa!"iajAcA /wA i"icja* w5 8 / )r/k-a6/wa"e )rzez )a)ie:a Ja"a FFIII a..i/r"a6e"*/ E2 !/ )/*rze8 i w 6a.a; czasw !zisiejsz cB. P/"*ificia D/66issi/"e )er -a (e=isi/"e !e- D/!ice !e- !iri**/ Da"/"ic/ is*i*+i*a !a Ii/=a""i FFIII i- '&.III.$%M? ... a--a -+ce !ei !ecre*i !e- D/"ci-i/ Ec+6e"ic/ Ja*ica"/ II.
E2

O!"/9"ie !/ /6awia"e./ )rzez "as ka"/"+ '??K )/!"/sz/"/ )/wszecB"ie a./!zAc /8/)-"e s*/s+"ki fak*# :e )rze9-a!/wa"ie 6as/"erii wszcz5*e )rzez Ni*-era# i */ we wsz s*kicB )rzeze; /k+)/wa" cB *er */riacB# )rz cz "i/ si5 wa-"ie !/ z6ia" 6e"*a-"/9ci 6as/"w w s*/s+"k+ !/ K/9ci/a Ka*/-ickie./# rw"ie: )rze9-a!/wa"e./ )rzez Ni*-eraO "a!*/ za9# :e zaa".a:/wa"ie si5 K/9ci/a w s)raw5 wa-ki / )rawa cz/wieka# *j. wa-ki )r/wa!z/"ej rw"ie: )rzez 6as/"eri5# z8-i: / "iejak/ 6i6/ w/-i /8ie /r.a"izacje k+ s/8ie i s)/w/!/wa/# :e za.a!"ie"ie )rz "a-e:e"ia k/"kre*" cB je!"/s*ek !/ /8+ rw"/cze9"ie /r.a"izacji s*a/ si5 s)rawA /*war*A# i @ w/8ec !/k/"a" cB fak*w *akiej !w+s*r/""ej )rz "a-e:"/9ci @ za.a!"ie"ie6 "a.-Ac 6. J+: 8/wie6 w $%M' r.# *j. w czasie *rwa"ia sa6e./ s/8/r+# /./si 6.i". krak/wski $ygodnik %owszechny, )/! !a*A '' kwie*"ia ar* k+ 1)/!)isa" i"icjaa6i Ks.P.P.72 )*. G6ia"a s*/s+"k+ K/9ci/a !/ 6as/"erii7. Dz *a6 za9 w /w 6 ar* k+-e zwr/* w r/!zaj+L prba usunicia nieporozumie midzy Kocio em a masoneri& jestemy dzie'mi jednego (jca sk conymi w zalepieniu& zrywa si, z obu stron, z naros od wiekw, olbrzymi literatur wzajemnych podejrze i oskar)e, nieraz zupe nie absurdalnych. W krajacB GacB/!+ )/cz5*/ *e: @ s*/s/w"ie !/ a*6/sfer )s cB/-/.icz"/3e6/cj/"a-"ej7# jakA c */wa"e )rzez T ./!"ik P/wszecB" w )/wie!zi w ra:a @ s*warzaC fak* !/k/"a"e. We Qra"cji *aki "). a!w/ka* A-ec Me--/r# sa6 ka*/-ik i 6as/"# w !a szere. ksiA:ek !/6a.ajAc cB si5 zmiany stosunku Kocio a do masonerii. Haj./9"iejszA z "icB# /)a*rz/"A k/9cie-" 6 I6)ri6a*+r# jes* )raca )*. *os +r,res s,par,s - les +ranc.masons#, 1Hasi 8racia 2

/!Acze"i@ w/-"/6+-arze72. W Ska"! "awii z"/w+ )/cz5*/ w s+waC zasa!5L /asoneria nie walczy z Kocio em, wolno wic do niej nale)e' . W S*a"acB Gje!"/3 cz/" cB wreszcie# w kraj+ 8ar!ziej rea-is* cz" 6 "i: E+r/)a# )/cz5*/ s*/s/waC *5 zasa!5 raz )/ raz w )rak* ce. Kar! "a S)e--6a" za9# jak i je./ "as*5)ca# kar! "a D//ke# !/6a.a-i si5 "a!*/ wszcz5cia /ficja-" cB r/z6w z )rze!s*awicie-a6i 6as/"erii. W (z 6ie w !/!a*k+# w sa6 6 serc+ S*/-ic DBrze9cija;s*wa# w s*A)i/ a: !wcB "araz /8r/;cw *ez / zawieszeniu broni )/6i5!z K/9ci/e6 a 6as/"eriA /raz / nawizaniu wymiany intelektualnej )/6i5!z /8ie6a s*r/"a6i. Pierwsz z "icB# */ ./9" )rze!s*awicie- Pa+-is*w# /.Es)/si*/O !r+.i# */ jez+i*a# /. Da)ri-e. Jeszcze +8ie.e./ r/k+# $%&R# )rze6awia-i /8aj w ra!i+ wa* ka;ski6L )ierwsz w !"i+ ', s* cz"ia# w k*r 6 zaw/a ./9"/ "a ca 9wia*# :e historyczne ekskomuniki zosta y wyco+aneO !r+.i w !"i+ ' 6arca# )/!kre9-ajAc# :e katolik mo)e by' masonem, byleby dana lo)a nie by a antykocielna# 1)/r. S*i66e" !er Gei*S# Qe8r+ar $%&$# s. ,%2. K0W w czekiwaa r/z*r/)"ie wz.-5!"ie !+./ za"i6 sa6a w s*A)ia z /ficja-" 6 /rzecze"ie6 w *ej s)rawie. P/ raz )ierwsz +cz "ia */ 3 / i-e "a6 wia!/6/ 3 w !"i+ $% JII $%,T r. w -i9cie kar!. Qra"j/ Se)era# )refek*a *ej:e K/".re.acji# )isa" 6 !/ fi-a!e-fijskie./ kar!. Ja"a Kr-a 1s "a r/!zicw )/-skicB i wie-kie./ )rz jacie-a P/-ski2. Lis* *e" je!"ak 8 -is*e6 zas*rze:/" 67 i / * -e "ie s*a"/wi /ficja-"e./ w s*A)ie"ia S*/-ic A)/s*/-skiej w /6awia" 6 za.a!"ie"i+. Mi6/ */ je./ *re9C )rze!/s*aa si5 "a a6 )ras 9wieckiej i r/zkrz cza"/ ./ jak/ !a"ie zie-/" cB 9wia*e !/ /8/)-"e./ 8ra*a"ia si5. Je./ *re9C * 6czase6 wca-e "ie +)/wa:"iaa !/ *e./ r/!zaj+ Base# a * 6 6"iej !/ icB rea-izacji. W /8-icz+ 85!" cB i "ieraz kra;c/w cB i"*er)re*acji ws)/6"ia"e./ -is*+ w s*A)ia K0W @ zawsze w czek+jAca i "ier cB-iwa @ z !a-szA i"icja* wA. G-ecia 6ia"/wicie niektrym kon+erencjom episkopalnym )r/wa!ze"ie /ficja-" cB r/z6w z )rze!s*awicie-a6i /!"/9" cB -: ce"*ra-" cB 01rands lodges, 1rosslogen2, ce-e6 +s*a-e"ia z./!"/9ci wz.-5!"ie "iez./!"/9ci /8/)-" cB zasa! i!e/-/.icz" cB. P/ sze9ci+ -a*acB /8+s*r/"" cB r/z6w @ $%,T3$%&R@w s*A)ia jak/ )ierwsza k/"fere"cja 8isk+)w "ie6ieckicB z k/"kre*" 6 w "ikie6 )rze)r/wa!z/" cB r/z6w. W !"i+ $' J $%&R r. /)+8-ik/waa O9wia!cze"ie w s)rawie )rz "a-e:"/9ci ka*/-ikw !/ 6as/"erii7. 0%ressedienst des !ekretariat der 3eutschen 4ischo+skon+erenz, 3okumentation $R>&R =/6 $' J $%&R2. Dz *a6 w "i6 6.i".L Koci katolicki podczas ponownego przebadania trzech pierw. szych stopni 0masoskich2 widzia si zmuszony do stwierdzania, )e zachodz 0pomidzy za o)eniami Kocio a a masonerii2 zasadnicze i nieprzezwyci)alne przeciwiestwa5 /asoneria nie zmieni a si w swej istocie5 %rzynale)no' do niej podwa)a same zasady chrzecijaskiej egzystencji5 Kompetentne przebadania masoskich rytua w oraz ich podstawowych za o)e, jak te) ich wsp czenej a niezmienionej samowiadomoci wykaza y niezbicie, )e6 7wnoczesna przynale)no' i do Kocio a katolickiego, i do masonerii jest 0koncepcj i zamierzeniem2 nie do pogodzenia5 8zajemnie si wykluczaj5 W s*arcz )rzecz *aC +wa:"ie /s*a*"ie z!a"ie *e./ O9wia!cze"ia7# 8 zr/z+6ieC w caej )e"i )/cB/9C i )/"iekA! i"fa"* -"/9C /w cB "a )/czA*k+ )rz *acza" cB 3

za)/wie!zi / zbrataniu si z bra'mi od czonymi, wz.-5!"ie o usuwaniu naros ych wiekami nieporozumie i uprzedze wzajemnych5 K/9ci ka*/-icki i 6as/"eria */ !wie /r.a"izacje# !wa 9wia*/)/.-A! i !wie wiar # k*re si5 wzaje6"ie w AczajA i )/*5)iajA. Przesz/ cz*er s*a raz /! +kaza"ia si5 )ierwszej e"c k-iki a"* 6as/;skiej# w !a"ej w $,?& r. )rzez )a)ie:a K-e6e"saFII# /rzeka UrzA! Ma.is*erski K/9ci/a ka*/-ickie./ *5 )rzeciws*aw"/9CO cz*er"a9cie e"c k-ik w !a w *ej s)rawie w ciA.+ !w+s*+ )i5C!ziesi5ci+ za-e!wi+ -a*# *ak :e !ziwiC si5 *rze8a# i: "iek*rz je./ s "/wie "ie )rzes*ajA )/"awiaC skaza"e z .r "a "ie)/w/!ze"ie w siki )/./!ze"ia w AczajAc cB si5 /! sa6e./ )/czA*k+ )/s*aw i wiar. L/"! ;skie czas/)is6/ "ie!zie-"e# !unday $imes#, ws)/6i"a/ "awe* / 6/:-iw/9ci +kaza"ia si5 )i5*"as*ej e"c k-iki a"* 6as/;skiej# k*rej .w" 6 rzecz"ikie6 6ia 8 C kar!. Pa..i/. Wia!/6/9C *a +kazaa si5 "a a6acB /we./ )is6a "a kr*k/ )rze! krwaw 6 za6acBe6 !/k/"a" 6 "a Ja"ie Paw-e II. Hik/./ "ie z!ziwi )rze*/# i: K0W # )/ .58/ki6 r/zwa:e"i+ s)raw # w !aa w "ies)e"a r/k )/ O9wia!cze"i+7 E)isk/)a*+ Hie6iec# was"A i /8/wiAz+jAcA ca K/9ci /raz wsz s*kicB wier" cB 0ek-aracj57# r/zs*rz .ajAcA !/k*r "a-"ie /we "ar/se )r/8-e6 i fak* . O*/ jej )rzeka!L 8 dniu 9: lipca 9:;< r5 przes a a niniejsza Kongregacja niektrym Kon+erencjom episkopalnym list zastrze)ony na temat interpretacji kanonu =>>? %rawa Kanonicznego, ktry to kanon zabrania katolikom pod sankcj ekskomuniki zapisywania si do organizacji masoskich i im podobnych stowarzysze5 %oniewa) wspomniany list przeniknwszy do opinii publicznej da powd do b dnych i tendencyjnych interpretacji, przeto K38, nie przesdzajc ewentualnych dyspozycji nowego Kodeksu, potwierdza i precy. zuje nastpujce dane6 92 3otychczasowa praktyka dyscyplinarna %rawa Kanonicznego nie zosta a w niczym zmody+ikowana i obowizuje w ca ej pe ni5 =2 *ie zosta a wic skasowana ani ekskomunika ani inne przewidziane kary5 >2 @o do wspomnianego listu za i co do zagadnienia, jak rale)y in. terpretowa' wymieniony w nim kanon, by o zamiarem K38 przypomnienia oglnych zasad interpretacyjnych prawa karnego, wed ug ktrych poszczeglne wypadki osobiste mog by' pozostawione osdowi odnonych (rdynariuszy5 *ie by o za zamiarem K38 upowa)niania Kon+erencji Apiskopatw do publicznego wyg aszania orzecze o charakterze powszechnie obowizujcym na temat istoty organizacji masoskich, ktre by mog y spowodowa' utrcanie powy)szych norm #5 0ek-aracja7 )/w :sza jes* "a! w raz )rec z j"ie sf/r6+/wa"a# *ak :e ka:!a !a-sza jej i"*er)re*acja 6/.a8 c/ "aj6"iej /sa8iC jA. Przes*aje6 )rze*/ "a jej# i-e 6/:"/9ci# wier" 6 )rzeka!zie# a )/sz+k+jAc cB !/s/w"/9ci /!s a6 !/ *eks*+ w/skie./# w jaki6 0ek-aracja7 *a z/s*aa sf/r6+/wa"a i /./sz/"a. -+ (o ideologiczne Deklaracji,+ Gaz"aj/6ie"ie si5 z )/w :sz 6 *e6 Bis*/r cz" 6 / wzaje6" 6 s*/s+"k+ K/9ci/a i 6as/"erii "as+wa sa6/rz+*"ie ) *a"ie / wa9ciwe )rz cz " /kre9-ajAce *ak 8ar!z/ )rzeciws*aw"e i w AczajAce si5 /8+s*r/""e )/z cje. SA# jak 9wia!czA wsz s*kie /.asza"e z *ej !zie!zi" e"c k-iki "ajw :sze./ Urz5!+ K/9cie-"e./# "a*+r .w"ie *e/-/.icz"ej# 9wia*/)/.-A!/wej. Jez+i*a# /jciec PacB*-er# zaj6+jAc 4

si5 * 6 za.a!"ie"ie6 w zesz 6 s*+-eci+# zes*awia w /6awia"i+ B+6a"iz6+7 6as/;skie./ cz*er *e./ r/!zaj+ )rz cz " L N+6a"iz6 z P/.ie6# cz -i cz s* !eiz6O B+6a"iz6 8ez P/.a# cz -i a."/s* c z6O B+6a"iz6# k*r sa6 si5 !ek-ar+je 8/.ie67# B/6/3*eiz6O i B+6a"iz6 )rzeciwk/ P/.+# a"* *eiz6. O9wia!cze"ie7 z"/w+ E)isk/)a*+ Hie6iec w -icza a: je!e"a9cie )rz cz " is*"iejAcej )/6i5!z K/9ci/e6 ka*/-icki6 a 6as/"eriA "iez./!"/9ciL $2 4wia*/)/.-A! 6as/;skiO '2 Mas/;skie )/j6/wa"ie )raw! O ?2 Mas/;skie )/j6/wa"ie re-i.iiO T2 Mas/;skie )/j6/wa"ie P/.aO K2 Mas/"eria a re-i.iaO M2 Mas/;ska i!ea */-era"cjiO ,2 ( *+a 6as/;skiO &2 Mas/;skie !/sk/"a-e"ie si5 cz/wiekaO %2 0+cB/w/9C 6as/;skaO $R2 Wew"5*rz"e +kier+"k/wa"ia w /"ie 6as/"eriiO $$2 S*/s+"ek 6as/"erii !/ K/9ci/a ka*/-ickie./. P w +szcz C jak/ *ak/ !/ka!"ie za.a!"ie"ie )rz */cz/" cB )rz cz "7# "a-e:a/8 "a)isaC wca-e /8szer"e s*+!i+6. W kr*ki6 ar* k+-e *rze8a /.ra"icz C si5 !/ )/!a"ia i )/!kre9-e"ia ki-k+ is*/*" cB !a" cB. Uj6+je6 je wsz s*kie w je!" 6 i */ "aj8ar!ziej /.-" 6 za.a!"ie"i+# /kre9-ajAc 6 )/!kre9-a"A )rzez Wa* ka" s)rzecz"/9C i )rzeciws*aw"/9C# *j. w za.a!"ie"i+ /8+s*r/""e./ )/j6/wa"ia is*/* P/.a. W r/zwi"i5ci+ *e./ za.a!"ie"ia /)ieraC si5 85!zie6 w Acz"ie "a Vr!acB 6as/;skicB# 8 "ie )/z/s*awiC w cz *e-"ik+ "awe* cie"ia wA*)-iw/9ci c/ !/ a+*e"* cz"e./ zr/z+6ie"ia 6as/;skiej )/s*aw i!e/-/.icz"ej. E E E

P/!s*aw/w 6 *eks*e6# s*a"/wiAc 6 je! " i wa9ciw )+"k* w j9cia !/ zr/z+6ie"ia 6as/;skie./ )/j6/wa"ia P/.a# jes* s/w"e sf/r6+/wa"ie )ierwsze./ )+"k*+ *zw.S*ar cB Prze)isw7 @ O-! DBar.es @ Pierwszej Wie-kiej L/: A".ie-skiej# k*re /8/wiAz+jA )/ !zi9 !zie; we wsz s*kicB -/:acB re.+-ar" cB cae./ 9wia*a. G /ficja-"ej Bis*/rii 6as/"erii wia!/6/# ze kie! w $,$, r. +*w/rz/"/ w L/"! "ie PierwszA Wie-kA L/:5 6as/;skA 3 %remier 1rand Bodge o+ Angland 1z/8. CreemasonsD 1uide and compendium W QID MT>K# K,M @ Per"ar! E.J/"es2 )/s+.iwa"/ si5 )/czA*k/w/ s*ar 6i I/* cki6i K/"s* *+cja6i7 ce-e6 zce"*ra-iz/wa"ia is*"iejAc cB j+: +)rze!"i/ r/z)r/sz/" cB -: w/-"/6+-arskicB7 @ accepted masons 1z/8. Enternationales Creimaurer BeFicon, Le""B/f P/s"er W IQL T'T2. Wkr*ce je!"ak )/ $,$, r. /9wia!cz k/-ej" wie-ki 6is*rz /wej Wie-kiej L/: # Br. M/"*a.+# i */ )/!czas je!"ej ze sesji *ej:e -/: # i: /we I/* ckie K/"s* *+cje7 6+ si5 "ie )/!/8ajA 1-QL MM2. P/-eci )rze*/ )rez8i*eria;skie6+ ksi5!z+# Ja6es/wi A"!ers/"/wi 1!r. )Bi-. e* *Be/-. 3$M&R3$,?%2 /)rac/wa"ie "/w cB K/"s* *+cji !-a Wie-kiej L/: A".ie-skiej. A"!ers/" w wiAza si5 wca-e s)raw"ie z )/-ec/"e./ za!a"ia i j+: w )/czA*kacB $,'? r. @ cz -i sze9C za-e!wie -a* )/ +k/"s* *+/wa"i+ si5 Pierwszej Wie-kiej L/: @ +kaza si5 !r+kie6 *zw. K/"s* *+cje W/-"/6+-arz 7

@ $he @onstitutions o+ the Creemasons, za!a*/wa"e s* -e6 i9cie 6as/;ski6 En the year o+ masonry ?;=> - "nno 3omini 9;=> 1QID MT2. Pierwsz )+"k* zawar* cB w * cB:e K/"s* *+cjacB7 S*ar cB Prze)isw7 @ (ld @harges - "/si * *+L O P/.+ i (e-i.ii7 3 (+ 1od and 7eligion5 Ha-e: zwrciC 8acz"A +wa.5 "a /8a rzecz/w"iki zacB/!zAce w /w 6 * *+-e @P.7 i (e-i.ia7 @ 8 zr/z+6ieC +6iej5*"e 6a"i)+-/wa"ie s/w"e# jaki6 w )/!s*aw/w )rze)is si5 )/s+.+je# 8 )/+czaC "/w/ws*5)+jAc cB a!e)*w 6as/;skicB# wz.-5!"ie ewe"*+a-" cB cz *e-"ikw ciekawskicB# / "ajis*/*"iejsz cB za.a!"ie"iacB : cia -+!zkie./. O*/ *re9C @ w !/s/w" 6 *+6acze"i+ @ ws)/6"ia"e./ )ierwsze./ )+"k*+ S*ar cB Prze)isw7 1TQL )..$K2. /ason jest zobowizany poprzez swoje powo anie, do pos uszestwa prawu moralnemu, i, je)eli dobrze zrozumie swoj 0krlewsk2 sztuk, tedy nie bdzie ani g upim ateist ani antyreligijnym niedowiarkiem 0wzgl5 rozpustnikiem - stupid "theist and irreligious libertine25 Gednak)e, chocia) masoni w czasach dawniejszych byli zobowizani w ka)dym kraju do przynale)enia do ka)dorazowej religii danego kraju czy narodu, to przecie) obecnie uwa)a si za zalecenia godne, zobowizywa' ich 0tj5 braci masoskich2, do tej religii, w ktrej wszyscy ludzie si zgadzaj - religion in which all men agree . i pozostawi' ka)demu jego odrbne opinie, tzn5 )e masoni maj by' dobrymi i prawdziwymi ludHmi 0men2, ludHmi honoru i prawoci, cho'by si mieli r)ni' pomidzy sob poprzez niewiadomo jakie sekty i pogldy wierzeniowe5 $ym sposobem masoneria stanie si orodkiem zjednoczenia i rodkiem wytwarzania wiernej przyjaHni pomidzy jednostkami, ktre by bez tego musia y trwa' w sta ym pomidzy sob oddaleniu#5 A"a-iza )/w :sze./ *eks*+ !/)r/wa!za !/ wca-e zas*a"awiajAc cB w"i/skw. U!erza )rze!e wsz s*ki6# )rz w*r" 6 cz *a"i+# :e w ca 6 *ak wa:" 6 *ek9cie / P/.+7 @ /f I/! @ "ie 6a "aj6"iejszej / Hi6 wz6ia"ki. W raz P.7 "ie zacB/!zi w *ek9cie a"i raz+. A )rzecie: * *+ /we./ )ierwsze./ )rze)is+7# cz -i jak8 96 )/wie!zie-i# /we./ ##)ierwsze./ )rz kaza"ia7# zaz"acza w raV"ie# :e w * 6 wa9"ie )+"kcie# *z". :e w "i6 )rz "aj6"iej# )/wi""a 8 C raz je!e" "aj6"iejsza cB/C8 wz6ia"ka / P/.+. Xw 8rak# 6i6/ zaz"acz/"ej w * *+-e za)/wie!zi# a: razi. W ka:! 6 razie zas*a"awia. Mi6/ w/-i 8/wie6 "as+wa si5 ) *a"ieL 0-acze./ *ak )/s*A)i a+*/r# wz.-5!"ie 9ci9-e 8i/rAc k/-e.i+6 a+*/rskie# 8/ a: cz*er"as*+ +cz/" cB 8raci )rze! sk+*/wa/7 1IQL M,2 )ierw/*" zar s /we./ )ierwsze./ )rze)is+7. O jaki69 6i6/w/-" 6 )rze/cze"i+ w/8ec *e./ 6/w 8 C "ie 6/./. Je9-i wi5c /w/ /)+szcze"ie 8 / za6ierz/"e i ce-/we# */ w jaki6 ce-+ *ak +cz "i/"/Y 0r+.A rzeczA# k*ra )/"iekA! sz/k+je# */ /we !wa# 6is*er"ie sf/r6+/wa"e zas*rze:e"ia i "i8 zakaz # k*re 6wiA# :e 6as/" "ie 85!zie a"i .+)i6 a*eis*A a"i a"* re-i.ij" 6 r/z)+s*"ikie67. W !/!a*k+L ##je:e-i !/8rze r/z+6ie sw/jA sz*+k5 kr-ewskA 07oyal "rt25 Ka:! 8/wie6 jak/ *ak/ 6 9-Ac cz *e-"ik za) *a si5 z 6

6iejscaL A wi5c .+)i6 a*eis*A7 6as/" "ie 6/:e 8 C. A-e a*eis*A "ie .+)i67 cz 6/:e 8 CY Dz 6/:e w *rakcie )rz swaja"ia s/8ie sz*+ki kr-ewskiej7 s*aC si5 "a )/!s*awie za-ece"ia )ierwsze./ )rz kaza"ia7 6as/;skie./ "). a*eis*A cB *r 6 i )rze8ie. 6# wz.-. c/ "aj6"iej a*eis*A "a+k/w 67Y P/!/8"ie rzecz si5 6a z !r+.i6 cz/"e6 /we./ sf/r6+/wa"iaL a"* re-i.ij" "ie!/wiarek wz.-. r/z)+s*"ik7. Taki6 8/wie6 6as/"/wi "ie w/-"/ 8 C. Lecz are-i.ij" 67 -+8 z./a re-i.ij" 67 -i8er* "e6 cz w/-"/ 6+# -/.icz"ie w"i/sk+jAc# )/z/s*aC w.-5!"ie s*aC si5Y Ws)/6"ij6 "awiase6# :e )/w :sze !wa /kre9-e"ia# jak sa6i 6as/"i zaz"aczajA# w w/a "a )rzes*rze"i !w+s*+ -a* cB 8a "aj8ar!ziej /: wi/"A ! sk+sj5# c/ !/ icB )rawi!/we./ zr/z+6ie"ia 1IQL ''2. Ha *rzeci6 6iejsc+ w )/!j5*ej a"a-izie zas*a"awia /w/ z!a"ie# k*re s*a"/wi jak8 *rz/" cae./ )ierwsze./ ##)rz kaza"ia7# i k*re 6ie9ci si5 w sa6 6 9r/!k+ je./ k/r)+s+# *j. z/8/wiAza"ie# jak *eks* w raV"ie zaz"acza# !/ *ej re-i.ii# w k*rej wsz sc -+!zie si5 z.a!zajA7 @ in which all men agree5 Sf/r6+/wa"ie *e./ )rz kaza"ia jes* / * -e !ziw"e# i: +wa:" cz *e-"ik sa6/rz+*"ie s/8ie s*awia ) *a"ieL Dz : cz/wiek wa!ajAc w )e"i sw 6 r/z+6e6 6/:e )/!/8"A "ie!/rzecz"/9C w k/"c )/waC# a w !/!a*k+ s)isa"A )rze!s*awiC )+8-icz"ie jak/ )rz kaza"ieY Przecie: re-i.ii# w k*rej 8 si5 wsz sc -+!zie z.a!za-i7 cz -i# k*rA 8 w z"awa-i "i.! !/*A! "ie 8 /O w :a!"ej ws)czes"/9ci jej "ie 6aO w :a!"ej *e: )rz sz/9ci zie6skiej "i.! jej "ie 85!zie. Ga czasw A"!ers/"a w ka:! 6 razie wa-cz / ki-ka# je9-i "ie ki-ka"a9cie# aka*/-ickicB sek* re-i.ij" cB )/6i5!z s/8A / )ierwsze;s*w/. I!zie: wi5c 8 a /wa je!"a re-i.ia7# w k*rej 8 si5 wsz sc 6ie-i z.a!zaCY I!zie: /wa je! "a# !/ k*rej 8 wsz s*kicB 6/:"a 8 / z/8/wiAz waC7Y T 6czase6 a"a-iz/wa"e z!a"ie i zawar*e w "i6 )rz kaza"ie7 s*a"/wiA# jak )rz z"ajA wsz sc 6as/"i# wa9ciw f+"!a6e"* w/-"/6+-ars*wa7 1IQL '?2. /y, jako murarze @ *ak 6wi JI )+"k* S*ar cB Prze)isw7 3 nale)ymy wy cznie do wy)ej wspomnianej powszechnej religii7 1IQL $%2. Dzwar* 6 cz ""ikie6# k*r )rz a"a-izie )ierwsze./ )rz kaza"ia 6as/;skie./ si5 w s+wa @ 9ci9-e 8i/rAc# k*r si5 w s+wa "a )ierwsze 6iejsce cae./ )ierwsze./ )rz kaza"ia7 @ */ /w/# "a sa6 6 )/czA*k+ )/!kre9-/"e )/s+sze;s*w/ )raw+ 6/ra-"e6+7. Pierwsz )+"k* S*ar cB Prze)isw7 i"*er)re*+je je i /8ja9"ia zwr/*e6L /asoni maj by' dobrymi i prawdziwymi ludHmi, ludHmi honoru i prawociI . Te./ r/!zaj+ +j5cie za.a!"ie"ia ##O P/.+ i (e-i.ii7 /z"acza# :e 6as/"eria )rzes+wa 9wia!/6ie za.a!"ie"ie re-i.ii7 z !zie!zi" w z"awczej# k/"fes j"ej# "a !zie!zi"5 ak/"fes j"A# 8ezw z"a"i/w/ 6/ra-"A# e* cz"A. %oszczeglne wyznania r)nicych si religii dziel ludzi @ *ak a)/-/.iz+je 6as/"eria @ mimo i) zmierzaj ku tym samym etycznym 0moralnym2 celom7. S*are Prze)is 7 za9 a)e-+jA @ *ak s+.er+je @ do wsplnej wszystkim moralnoci i prbuj zjednoczy' ludzi, ktrych )ycie 0 J 2 dzieli w owym, wsplnym 'wiczeniu si 1IQL 'T2. T 6czase6 "ie : cie !zie-i# * -k/ w z"a"ie. I "ie 6/ra-"/9C Acz # * -k/ !/.6a*. M/ra-"/9ci za9 8ezw z"a"i/wej# wz.-5!"ie a!/.6a* cz"ej# "ie 6a a"i w *e/rii "/r6+jAcej s*/s+"ki 6i5!z -+!zkie a"i * 6 8ar!ziej w )rak* ce : ci/wej cz z./a !ziej/wej. Sa6i zresz*A 6as/"i )rz z"ajA# i: s+ormu owanie "ndersona nie jest zbytnio szczliwe 7 1IQL 'T2. Jak .! 8 szcz59-iw/9C7 sf/r6+/wa; 8 a w ka!"iA )raw! . M -"ie *e! sawiA )/szcze.-"e -/:e swe r *+a 6as/;skie# 8 cB-+8iC si5 +ra8ia"ie6 cz/wieka 7

B/"/r/we./7# wz.-. cz/wieka )raw!ziwe./ i )rawe./7# a-e 8ez sk/"kre* z/wa"e./ w z"a"ia. M -"ie si5 *+6aczA *wier!zAcL*ie bdziemy si sprzecza' o prawdziwo' czy nieprawdziwo' jakiego wyznania& realizujemy za to tym bezwzgldniej typ cz owieka bezwyznaniowca# . Jak .! 8 B/"/r 8ezw z"a"i/w 6. s*warzaC cz/wieka )rawe./O wz.-. jak .! 8 )raw/9C 8ezw z"a"i/wa 8 a z!/-"a +ksz*a*/waC cz/wieka )raw!ziwe./. Jak !a-ece *aka )/s*awa 6/ra-"a7 jes* s)rzecz"a z )/s*awA DBr s*+s/wA# z )/s*awA Je./ K/9ci/a rz 6sk/3ka*/-ickie./# "ie )/*rze8a s)ecja-"ie *+6acz C. DBr s*+s 8/wie6 :A!a w raV"ie w z"a"ia7L Kto mnie 8KL*" przed ludHmi ./si wie-/kr/*"ie @ tego i ja wyznam przed (jcem moim, ktry jest w niebiesiech, kto za mnie zaprzecza przed ludHmi, tego i ja zaprzecz przed (jcem moim ...7 1M* $R# ?' ""2. Kto 8KL*"GA !yna - cz *a6 w - Li9cie 9w. Ja"a 1'# ''2 @ ten posiad i (jca, kto za zaprzecza (jcu i !ynowi, ten jest antychrystem#5 Geli ustami swymi wyznasz, )e Gezus jest %anem - *ak 9w. Pawe w Li9ci !/ (z 6ia" @ osigniesz zbawienie# 1(z $R# %2. *ie mylcie, )em przyszed pokj przynie' na ziemi - )/!kre9-a w )/s*+-a* DBr s*+s@ nie przyszed em przynie' pokoju, ale miecz# 1M* $R# ?T2. K/"sekwe"cje 6/ra-"e7 ) "Ace z -a"s/wa"ej w :ej )/s*aw wew"5*rz"ej 6as/"w sA zaraze6 ka)i*+-ac j"e# jak *e: ka*as*r/ficz"e. Haj8ar!ziej .rzAskA icB k/"sekwe"cjA jes* *zw. re-a* wiz6. Wsz s*kie re-i.ie sA *ak sa6/ !/8re# wz.-. c/ ./rsza# sA *ak sa6/ "iewie-e war*e. War*/9ci/wa je! "ie jes* 6/ra-3 "/9C.Pezw z"a"i/wa 6/ra-"/9CZ G *ak )/j5*e./ re-a* wiz6+ ) "ie w !a-szej k/"sekwe"cji e./is* cz"ie !ziaajAc s+8iek* wiz6 je!"/s*ek# *j. )/!6i/*/we# a "ie )rze!6i/*/we /ce"ia"ie )rzez "ie wsz s*kicB wiar i 6/ra-"/9ci# /raz wsz s*kicB rzecz i )/cz "a;. Jes* */ )/ )r/s*+ ./sze"ie zasa! L D/ 6"ie si5 w !aje !/8r 6# */ jes* !/8r 6O a c/ 6"ie si5 w !aje ze6# */ je! "ie jes* ze. G *ak )/j6/wa" cB z"/w+ re-a* wiz6+ i s+8iek* wiz6+ r/!zi si5 sa6/rz+*"ie c/raz 8ar!ziej )a"/szAc si5 w /s*a*"icB wiekacB i */ zarw"/ w : ci+ /s/8is* 6 jak i s)/ecz" 6.@ i"! fere"* z6. Wsz s*k/ je!"/ @ 6wi j+: wie-/kr/*"ie @ 8 -e8 6"ie 8 / !/8rze i 8 -e 8 6 ja !/)iA ce-+ was" cB a68icji. 0a-sz 6i jeszcze k/"sekwe"cja6i *e./ r/!zaj+ )/s*aw# */ /we kier+"ki 6 9-/we i )/s*5)/wa"i/we# k*re /kre9-a6 6ia"e6 racj/"a-iz6+# cz -i )rzekre9-e"ie wsz s*kie./# c/ jes* /8jawi/"eO a "a!*/ "a*+ra-iz6+# cz -i )rzekre9-e"ie wsz s*kie./ c/ "a!)rz r/!z/"e @ "ie 6ieszczA si5 /"e 8/wie6 w /wej 6as/;skiej religii, w ktrej si wszyscy ludzie zgadzaj 7. G *akicB )/s*aw r/!zA si5 w k/;c+ Basa i zaw/a"ia w r/!zaj+L %recz z dogmatamiMI# %recz z 7zymemM# 1IQL $%'?2. T -k/ tolerancja7Z Prze!e wsz s*ki6 wolno'IM 8ol. no', 7wno' i 4raterstwoMI @ */ )rzecie: Bas/ rew/-+cji fra"c+skiej# +sk+3 *ecz"i/"ej *ak i!ea-"ie7 )rzez 8raC 6as/;skA. Praw!ziw -ekarz -+!zk/9ci * 6czase6 jes* "ie*/-era"c j" 7 w s*/s+"k+ !/ zas*a"ej + "iej cB/r/8 . - */ ka:! -ekarz w s*/s+"k+ !/ ka:!ej cB/r/8 . A * -k/ cB/r/8a7 sa6a krz czeC )/cz "a 8

/.+)iajAc/L T/-era"cjaZ7 Jak .! 8 za6ierzaa )arafraz/waC /w/ Bas/ s-/.a"/we i w6awiaC "aiw" 6 6as/6L W s*/s+"k+ !/ 6"ie 8ie!"ej# )rze9-a!/wa"ej# s*/s+jcie cB/C /!r/8i"5 )rz s/wi/wej */-era"cji7Z G *akicB *e: )/s*aw r/!zi si5 /s*a*ecz"ie /w/ zaka6a"e za/:e"ie# we!+. k*re./ je! "A )raw!ziwA war*/9ciA w /8r58ie wszecB9wia*a 6ia8 8 C w )e"i a+*/"/6icz" 7# cz -i "ieza-e:"ie /! wsze-kiej w :szej is*/* 8 *+jAc # i + sa6 cB )/!s*aw /"*/-/.icz"ie !eis* cz" 7 wz.-. !eis* cz"/ B+6a"is* cz" 7# *z". sa6 sie8ie s*warzajAc i sa6 sie8ie z8awiajAc # cz/wiek. Hi8 */ "/w/czes"a rea-izacja fa*a6/r.a" )/!sze)* wa"ej j+: )ierwsz 6 r/!zic/6 "asze./ r/!zaj+L P5!ziecie jak/ 8/./wie7 1Ie" ?# K2. Hie !ziw6 si5 )rze*/# :e 8isk+)i "ie6iecc /rzek-i# i: )/6i5!z )/s*awA cz/wieka ka*/-ickie./ a )/s*awA 6as/;skA zacB/!zi "ie !/ )/./!ze"ia s)rze3 cz"/9C. Hie !ziw6 si5 *ak:e# :e S*/-ica A)/s*/-ska# w w !a"ej )rzez sie8ie 0ek-aracji7# )/!*rz 6aa s*/s/wa"A !/* cBczas eksk/6+"ik5. G )/w :szej kr*kiej a"a-iz )ierwsze./ )rz kaza"ia 6as/;skie./# )/z/s*a "a6 !/ w 9wie*-e"ia jeszcze je!e" )+"k*# ws)/6"ia" "a )ierwsz 6 6iejsc+ w a"a-izie *e./: )rz kaza"ia7# *j. za6i-cza"ie w r/zwi"i5ci+ /we./ )rz kaza"ia w raz+ P.7 @ i */ 6i6/ za)/wie!zi i zwiAza"e./ z "iA za.a!"ie"ia is*"ie"ia /raz is*/* P/.a. Wia!/6/ )/wszecB"ie# :e 6as/"eria "a /kre9-e"ie *e./# c/ 6 "az wa6 P/.ie6# +: wa zwr/*+LWie-ki P+!/w"icz 1ArcBi*ek*2 WszecB9wia*a7 @ 1reat "rchitect o+ the NniOerse5 M # "ie +9wia!/6ie"i ka*/-ic # kie! cz *a6 )/!/8"e /kre9-e"ie# zaraz )rz )/6i"a6 s/8ie# :e )rzecie: 9w. Pawe +: wa w sw/icB -is*acB )/!/8"e./ /kre9-e"ia. W Li9cie 8/wie6 !/ Ne8rajcz kw cz *a6 L 8yczekiwa miasta, ktre by mia o +undament, i ktrego architektem i stwrc jest 4g# 1N8r $$# $R2. W i"" 6 za9 "iec/ z"acze"i+ cz *a6 w Li9cie !/ K/r "*ia"L Ja# z aski 4o)ej, po o)y em +undament jako jego mdry budowniczy# 1- K/r ?. $R2. Je!"ak:e !/)ier/ zaz"aj/6ie"ie si5 z e.ze.ezA 6as/;skA c/ !/ *e./ /kre9-e"ia w kaz+je "a6# :e )/6i5!z ka*/-icki6 /kre9-a"ie6 P/.a jak/ 8+!/w"icze./7# a )/!/8" 6 /kre9-a"ie6 6as/;ski6 zacB/!zi is*/*"a r:"ica. O*wiera6 w * 6 ce-+ je!"/ z "aj8ar!ziej +6iark/wa" cB czas/)is6 6as/;skicB# 8/ szwajcarskA "lpina 1k*ra )is+je rw"/cze9"ie w ? j5z kacB2. W r/cz"ik+ wca-e "ie *ak !aw" 6# 8/ z $%,& r.# cz *a6 6.i".L @o my nazywamy 8ielkim 4udowniczym 8szechwiata oznacza dla jednego z braci 0masoskich2 istot wy)sz, 4oga, dla ktrego za brata przedstawia 0zwyk y2 symbol jakiej zasady sprawczejI 1$>$%,&> % 3 $K2. Leks k/" W/-"/6+-arski /8ja9"ia *e./ r/!zaj+ e.ze.ez5 !/!a*k/wA +wa.A# we!+. k*rejL interpretacja owego symbolicznego pojcia, tj5 8ielkiego 4udowniczego Pwiata jest pozostawiona dowoli ka)demu bratu @ wird +reigegeben# 1IQL M'M2. Par!ziej za9 6e*afiz cz"ie w ra:a */ sa6/ za/:e"ie i i!e"* cz"e )/j6/wa"ie P/.a ar* k+ ws*5)" *ej:e A-)i" z r/k+ $%,T# w k*r 6 cz *a6 L /asoneria jest religi, poniewa) czy ludzi w poszukiwaniu zaspo. kojenia uczucia religijnego poprzez tropienie absolutu5# Lecz# jak */ 6wi La+!/"L 9

/asoneria wy cza wszelki dogmatyzm, a zwartociowanie absolutuI zale)y jedynie od osobistej oceny ka)dego z jej cz onkw# 1"r. -is*/)a!/w # s. $&K 3 $&&O $&,2. Haj-a)i!ar"iej je!"ak w ra:a wa9ciwA i"*er)re*acj5 6as/;skA /we./ /kre9-e"ia z"a" # szcze.-"ie "a6# P/-ak/6# wie-ki 6is*rz -/: we Qr 8+r.+ Pr z./wski6# Pr/"isaw Tre"*/wski 1$&R& 3 $&M%2. W !zie-e w !a" 6 w $&MK r. )isze 6.i". /asoneria czci we wszystkich swych wityniach i lo)ach 4oga, ktrego w swym murarskim s ownictwie zwie 8ielkim 4udowniczym wszystkich wiatw& pozostawia jednak pojcie 0tj5 pojmowanie tego 4oga#2 ka)demu dowoli5 Gej 4udowniczy 8szechwiata jest i pozostaje najwy)sz istot, ktr mo)e sobie pojmowa', jak si chce - ktr zarwno chrzecijanin, jak )yd, i mahometanin i poganin, i monoteista, i deista, i panteista, tak, nawet ateista 555 uznawa' musi# 1c *. PacB*-er# 3er 1Qtze der RumanitSt555 '?%2. O*/ 6as/;ska i"*er)re*acja w raz+ P.7 i a+*e"* cz"e /kre9-e"ie ##Wie-kie./ P+!/w"icze./ 4wia*a7. [a!e" ka*/-ik @ a j+: "i.! K/9ci ka*/-icki 3 "ie 6/:e si5 z *aki6 )/j5cie6 i )/j6/wa"ie6 P/.a7 z.a!zaC. [a!e" ka*/-ik \ a j+: "i.! "ie K/9ci ka*/-icki 3 *akiej "a+ki7 / P/.+ "ie 6/:e ./siC. P/"iewa: je!"ak 6as/"eria /.asza *e./ r/!zaj+ )/j6/wa"ie Wie-kie./ P+!/w"icze./ 4wia*a7 jak/ f+"!a6e"*a-"A zasa!5 wsze-kie./ 6as/;s*wa 3 Kernpunkt des Creimaurertums& Cundament der Creimaurerei 1-QL '?2# )rze*/ /8a s s*e6 wierze"i/we# *j. K/9ci/a i 6as/"erii w AczajA si5. Taka jes* *re9C /rzecze"ia 8isk+)w "ie6ieckicB. Taki jes* w r/k "aj"/wszej 0ek-aracji7 S*/-ic A)/s*/-skiej. E E E

P/w :sze zes*awie"ie /!"/9"ie !/ Wie-kie./ P+!/w"icze./ 4wia*a7 "arz+ca "ie)rze)arcie ) *a"ieL Ki6:e wi5c jes* /s*a*ecz"ie w s s*e6ie i w !ziaa"i+ 6as/"erii w Wie-ki P+!/w"icz 4wia*a7Y G !/* cBczas/wej a"a-iz je!"/ z!aje si5 8 C "a! w raz /cz wis* 6# 6ia"/wicie fak*# :e 6as/;ski Wie-ki P+!/w"icz 4wia*a7 w :a!" 6 w )a!k+ "ie jes* is*/*A +jaw"iajAcA si5 wierz *e-"ie. Jes* "a*/6ias* e-e6e"*e6 i )ierwias*kie6 +kr wajAc 6 si5 s*ara""ie )/! s 68/-e67 w ra:a" 6 *rze6a /w 6i za.a!k/w 6i -i*era6i WP47 @ Wie-ki P+!/w"icz 4wia*a7. K/./ wi5c @ ) *a6 si5 k/"sekwe"*"ie @ )rze!s*awia w rzecz wis*/9ci w P+!/w"icz 7Y K/./ /8raz/w/ 6a s/8A sa6 6 w ra:aCY K/./ 6a w is*/cie swej s 68/-iz/waC7Y HiecB 6i 85!zie w/-"/ )rz */cz C w * 6 6iejsc+ !r/8" e)iz/!# k*r w rzecz sa6ej s*a si5 !-a 6"ie wie-ki6 i 8ar!z/ rzecz/w 6 )rze: cie6 z *ej:e !zie!zi" . P / */ w L/"! "ie @ .!zie9 w -a*acB )i5C!ziesiA* cB. 0/s C 6iae6 U"!er.r/+"!+7# cz -i -/"! ;skiej k/-ejki )/!zie6"ej# i )/s*a"/wie6 raz +rzA!ziC s/8ie )rzecBa!zk5 +-ica6i L/"! "+# :e8 )/z"aC L/"! " 8 !a 7# *z". za !"ia 7O 8 z/8acz C jak *e: w .-A!a /w/ 6ias*/ "a sw/jej )/wierzcB"i. 10

Sze!e6 .!zie9 /! s*acji Te6)-e !/ k/9ci/a )/-skie./ )rz 0e=/"ii. Ta6 )/!wczas 6ieszkae6. W*e6 z"a! !acBw +-icz" cB !/6w w a"ia 6i si5 jaka9 wie:a k/9cie-"a. K*/ 6a )j9C /!wie!zaC k/9ci/ # jak "ie ksiA!z @ )/wie!ziae6 s/8ie# i )/6aszer/wae6 w kier+"k+ +jrza"ej wie: . W sze!e6 "a skraj +-ic . Jes*Z @ zaw/ae6 za!/w/-/" . P/8ie.e6 "a +k/s )/)rzez jez!"i5 w)r/s* k+ !/6"ie6a"ej 8ra6ie k/9cie-"ej. 0/cB/!z5. S*aj5 )rze! fr/"*e6 k/9ci/a. Hie 6a 8ra6 Z @ /!)/wie!ziae6 s/8ie. O8sze!e6 fr/"*/" z )rawej s*r/" @ *ak:e "ie 6a wej9cia. D: */ za k/9ciY @ )/w*arzae6 s/8ie. [e8 "ie 8 / wej9cia !/ 9r/!ka 9wiA* "iZ O8sze!e6 k/-ej"/ /8 !wa 8/ki k/r)+s+ @ z * 6 sa6 6 w "ikie6. M/je z!ziwie"ie r/s/. K/9ci )rz -e.a w)r/s* !/ jakie./9 8+! "k+. P/!sze!e6 *e! !/ z"aj!+jAc cB si5 /)/!a- !rzwi *e./: 8+! "k+. Hacis"Ae6 k-a6k5. Ga6k"i5*a. P/8ie.e6 wi5c raz jeszcze )/! fr/"*/" k/9ci/a# :e8 /8ejrzeC 8-i:ej je./ wie:5. Przesk/cz e6 ki-k/6a kr/ka6i +-ic5 i )/)a*rz e6 w .r5. Ujrzae6 w*e! "ie8 wa !-a sie8ie wi!/k. P/"i:ej !acB+ wie: fi.+r/wa @ w rzeV8i/" "a jej 6+r/wa"i+ @ r/!zaj jak8 Ber8+. Pierwsze# c/ 6"ie +!erz / w "i6# */ fi.+ra *rjkA*a rw"/ra6ie""e./ @ z *zw. Okie6 O)a*rz"/9ci7 w 9r/!k+ @ /raz "a)is +6ieszcz/" "a *rzecB 8/kacB /we./ *rjkA*a. P/czAe6 z!ziwi/" cz *aC. Trz w raz . W !/!a*k+ w j5z k+ aci;ski6. Prz6ia L A+!i ] Ji!e ] Tace 3 ##S sz7O Pa*rz7 i 0/s*rze.aj7O Mi-cz7Z D/9 6i si5 zacz5/ )rz )/6i"aC )/!czas r/zsz fr/w wa"ia *e./ Ber8+7. Hie cBciae6 je!"ak *e./ )rz jAC !/ 9wia!/6/9ci. W*e6 s)/s*rze.a6 !a-sz "a)is. Pr8+j5 )/"/w"ie /!cz *aC. P/sz/ *r+!"iej# 8/ i -i*er 6"iejsze i j5z k "ie e+r/)ejski. P/czAe6 s/8ie )rz )/6i"aC +jrza"e z"aki. P w raV"ie Be8rajskie. Ucz e6 icB si5 kie! 9 )/!czas s*+!iw *e/-/.icz" cB. S -a8iz/wae6 ki-kakr/*"ie )ierwsz w razL JeB/=aB7. P/"i:ej "ie./ !r+.iL Ka!/scB7# *z". 4wi5* 7. Jeszcze "ie zr/z+6iae6 w )e"i. Prz jrzae6 si5 w*e! !/ka!"iej z"aj!+jAce6+ si5 )/! * 6 "a)ise6 Ber8/wi zawierajAce6+ 6"s*w/ fi.+r. Hic 6i "ie 6wi . G!e.+s*/wa" )/czAe6 w k/;c+ )rz )a*r waC si5 )/s*aci/6 !wcB a"i/w# k*re s*a )/ /8 !w+ 8/kacB k/6)-eks+ Ber8/we./. Twarze )a*rz s*/s+"k/w/ a./!"ie. Skrz !a /8+ 8 * )/we !-a 6a-/wa" cB a"i/w. O8aj 6ie-i "a!*/ je!"/ ra6i5 /)+szcz/"e# !r+.i6 za9 wskaz wa "a Ber87 wz.-5!"ie "a 6a cB w 6iarw /*arz /fiar" 7. Hic szcze.-"e./ w * 6 wsz s*ki6 3zak/"k-+!/wae6. Ha.-e a: 6"ie *k"5/. Hacz *ae6 si5 )rzecie: "ie6a/ / r:" cB a"i/acB7. Prz )a*rz si5 icB s*/)/6Z @ s*rze-ia 6i "ies)/!ziewa"ie 6 9- )rzez ./w5. S)/jrzae6 8ezzw/cz"ie "a /we s*/) a"ie-skie7 @ i @ "ie cBciae6 /cz/6 wierz C. A"i/ *e 8/wie6 "ie )/sia!a s*) -+!zkicB @ * -k/# / !ziw/# zw ke# /r! "ar"e k/) *a7. K/) *a w !/!a*k+ "ie k/;skie# * -k/ !w+!zie-"e# k/V-e. O! s*) !/ )5)ka "/.i * cB a"i/w 8 )/! ka:! 6 wz.-5!e6 "/.a6i k/za. Tr+!"/ 6i 8 / +wierz C. DB/cia: !/* kae6 /cz 6a. W jas" !zie;. [e8 *+ @ )/w*arzae6 s/8ie @ w 9r/!k+ /9wiec/"e./7 L/"! "+ @ w s*awia"/ )/!/8"e za8/8/""e7 w /8ra:e"ie i +)rawia"/ )/!/8" )+8-icz" k+-*Z K+)ie6 s/8ie )rz "a!arzajAcej si5 /kazji w je!"ej z ksi5.ar; -/"! ;skicB /ficja-" Przew/!"ik 6as/;ski7. Wer*+jAc je./ kar* z"a-aze6 "a je!"ej z je./ 11

s*r/"ic re)r/!+kcj5 +jrza"e./ w /w 6 )a6i5*" 6 !"i+ Ber8+ @ a )/! "i6 "ie 8+!zAc s)rzeciw+ a"i "ie )/z/s*awiajAc wA*)-iw/9ci w ja9"iajAc "a)isL $he "rms o+ the 1rand Bodge o+ Angland . Ner8 Wie-kiej L/: A".-ii7 1QID T%,2. J+: wie!ziae6 ki6 jes* w /s*a*"i6 +kr ci+ sw/i6 w Wie-ki P+!/w"icz 4wia*a7# k*re6+ B 6" 9)iewajA 8racia 6as/"i.

Os*a*ecz" 6 je!"ak )/*wier!ze"ie6 6/icB !/6 sw i "ie!/)+szczajAc cB )/wA*)iewa; icB w ja9"ie"ie6 6iaa 8 C /!"a-ezi/"a )/ -a*acB /! *e./ zaj9cia a+*/r z/wa"a w )/wie!V 6as/;ska. [ i !ziaa w +8ie. 6 s*+-eci+ z"a" )/wszecB"ie w 9wiecie 6as/;ski6# wie-ki 6is*rz -/:/w A-8er* Pike 1$&R% 3 $&%$2. W !"i+ T -i)ca $&&% r. w !a ./9"e swe Enstrukcje# !-a !w+!zies*+ *rzecB W s/kicB (a!7 9wia*a. Ga)isa w "icBL $ umom musimy powiedzie'6 @zcimy jednego 4oga, lecz 4oga naszego adorujemy bez zabobonu5 8am jednak, suwerennym wielkim instruktorom generalnym, mwimy to, co macie powtarza' braciom >=.go, >9.go i >T.go stopnia6 7eligia wolnomularska, powinna by' przez nas wszystkich, ktrzy jestemy wtajemniczonymi najwy)szych stopni, utrzymana w ca ej czystoci swej doktryny lucy+erycznej555 # $ak, Bucy+er jest bogiem& na nieszczcie "donai 0tj5 GehoOah, czyli 4g )ydowski#2 jest tak)e 4ogiem5 "lbowiem wed ug odwiecznego prawa nie istnieje wiat o bez cienia, ani pikno bez brzydoty, ani biel bez czerni5 "bsolut mo)e istnie' jedynie pod postaci dwch bstw 555 @zyst i prawdziw religi +ilozo+iczn jest wiara w Bucy+era 555# 03ie RerrscherU, Wies8a!e" $%&R# ,,25 O*/ /s*a*"ie s/w/ i"*er)re*ac j"e c/ !/ is*/* Te./# k*re./ i!e/-/.ia 6as/;ska /z"acza /w 6 wie-/z"acz" 6 /kre9-e"ie6L Wie-ki P+!/w"icz 4wia*a7. Os*a*"ie s/w/# w )/wie!zia"e +s*a6i je!"e./ z "aj8ar!ziej ce"i/" cB Wie-kicB# a w*aje6"icz/" cB w 6is* k5 6as/;skA# Mis*rzw 6as/;skicB. Wsze-ka !a-sza i"*er)re*acja *e./ /kre9-e"ia 6/.a8 je! "ie zacie6"iC je./ w 6/w5. E E E

O! (e!akcji $. Te" *eks* 6/:"a z"a-eVC 1)rak* cz"ie i!e"* cz" 2 w ksiA:ce ks. Jzefa Warszawskie./ TJ G kaza-"ic )rz ./!" cB# w !aw"ic*w/ Kurii %rowincji 8ielkopolsko./azowieckiej $owarzystwa Gezusowego, Warszawa $%%? r. 1Gwi5z k/6e"*arz \ 8raci/6 *rjkr/)k/w 6# ss. T?%3TKR2 '. Gai"*eres/wa" 6 )/-eca6 ksiA:k5 Ie/r.es<a Jire8ea+ Pa)ie:e w/8ec 6as/"erii# w !aw"ic*w/ AHT^K# K/6/rw $%%, r.# ISPH &?3&MT&'3TK3$

12

BIOGRAM AUTORA Ks+ /0ze1 Warszawski (/ 23+45+*345 6*+**+*337". ps )jciec 8awe # +r/!zi si5 w Na68+r.+# w r/!zi"ie )/-skiej kar"ie )rze"iesi/"ej !/ Hie6iec. W -a*acB cB/)i5c cB# : jAc w /*/cze"i+ wr/.ie./ P/-sce : wi/+ "ie6ieckie./# w r/!zi"" 6 !/6+ /*rz 6a s/-i!"e w cB/wa"ie )a*ri/* cz"e. P/ /!z ska"i+ )rzez P/-sk5 "ie)/!-e./9ci# wraz z r/!zica6i )rze"is si5 !/ Os*r/wa W-k). P/ w 8+cB+ w/j" 8/-szewickiej# w $%'R r.# jak/ $,3-e*"i +cze; B+6a"is* cz"e./ .i6"azj+6 /cB/*"icz/ zaciA.a si5 !/ w/jska# za c/ )/ -a*acB z/s*aje /!z"acz/" . P/ 6a*+rze eFcellens in mathesi, K. IF. $%'T ws*A)i !/ zak/"+ Ojcw Jez+i*w w Ka-isz+. P/ 9wi5ce"iacB ka)a;skicB i s)ecja-is* cz" cB s*+!iacB fi-/z/ficz" cB 1Krakw# $%'M 3 '%2 i *e/-/.icz" cB 1L+8-i"# $%'% 3?K2# +wi5cz/" cB !/k*/ra*e6 fi-/z/fii w s*awi/" 6 )rzez Pa)ieski U"iwers *e* Ire./ria"a w (z 6ie# z/s*aje )r/fes/re6 fi-/z/fii w Pa)ieski6 Se6i"ari+6 WscB/!"i6 w 0+8"ie W/ ;ski6 1$%?K3?M2# ws))rac+jAc je!"/cze9"ie z re!akcja6i jez+ickicB czas/)is6 Prze.-A! P/wszecB" 7 /raz S/!a-is Maria"+s7. W czasie ka6)a"ii wrze9"i/wej $%?% r. 3 6i6/ )r/)/"/wa"ej +cieczki 3)/z/s*aje w Warszawie jak/ ka)e-a" /cB/*"ik "a *ere"ie M/k/*/wa i )/!ej6+je !ziaa-"/9C k/"s)irac j"A# a".a:+jAc si5 w ksz*a*/wa"ie i!e/-/.icz"e /)ar*e "a was" 6 /)rac/wa"i+ *ez *w/rz/"e./ )rzeze; s s*e6+ fi-/z/ficz"e./ *arodowej +ilozo+ii spo ecznej )*. Nniwersalizm5 (efer/wa"ie jej zar s+ r/z)/czA /! F. $%TR r. w )/szcze.-" cB /9r/!kacB P/-ski P/!zie6"ej *akicB# jak KH# SiH# U"ia# SH# S0# HSG i S*+!i+6 E+r/) WscB/!"iej. WAcza si5 ak* w"ie w akcj5 ra*/wa"ia [ !w /! za.a! . Prze8 wajAc w 6ajA*k+ K/zwka )/! L+8-i"e6 1+ Ga6/ skicB 3 FII>T$ !/ JIII>T'2# +)/6"ia si5 / rw"e *rak*/wa"ie w *aj" 6 "a+cza"i+ !zieci cB/)skicB z )a"icza6i !w/rski6i. W $%T? r. re!a.+je i )+8-ik+je 8ojenn Katolick "gencj %rasow5 JIII>T? r. z/s*aje za)rz si5:/" "a ka)e-a"a AK. W czasie P/ws*a"ia Warszawskie./ 3 ka)e-a" z.r+)/wa"ia 7ados aw5 I!ea w )/j5ci+ 8/Ba*erskicB i wa-ecz" cB 8a*a-i/"w Loka i %arasol /raz /!!ziaw @zata <:, 8igry i KH ./wskie /ieczyki5 P5!Ac rea-is*A 6ia /!wa.5 w )/wia!aC i )/!ej6/waC "ie)/)+-ar"e !ec zje. I! (a!/saw7 1))k Ja" Maz+rkiewicz2 -e:a ci5:k/ ra"" # w !"i+ $'.JIII. +!aje si5 jak/ !e-e.a* K/6e"! G.r+)/wa"ia (a!/saw7 !/ K/6e"! Iw"ej AK# 8 f/rs/waC )-a" 1(a!/sawa72 ewe"*+a-"ej ewak+acji AK !/ Ka6)i"/s+# ce-e6 /ca-e"ia -+!"/9ci Warszaw i za)/8ie:e"ia cak/wi*e6+ z"iszcze"i+ 6ias*a. M/:e )rzez a"a-/.i5 !/ A)/s*/a Har/!w# sa"i*ari+szki "azwa ./ (jcem %aw em, i *e" )rz !/6ek )rz -."A !/ "ie./ "a s*ae. W !"i+ '? wrze9"ia $%TT r.# w s)/s8 wr5cz .ra"iczAc z c+!e6 ra*+je /s*a*"iA .r+)A (a!/sawa7 1/k. $'R )/ws*a;cw2 /! r/z*rze-a"ia )rzez Bi*-er/wcw 1Ner6a" I_ri". S*rafk/6)a"ie2 i +z sk+je /! !/w!z*wa "ie6ieckie./ s*a*+s je;cw w/je"" cB7 !-a /s*a*"icB /8r/;cw 7eduty @zerniakowskiej5 Ga *5 8/Ba*ersk5 s+:85 Ojcz V"ie +B/"/r/wa"/ ./ Krzy)em 8alecznych /raz Virtuti /ilitari5 13

P/ w j9ci+ z je"ieckie./ /8/z+ Sa"!8/s*e-# w k*r 6 */ re!a./wa )is6/ /8/z/we %olska /yl Nniwersalistyczna, r/zwi"A wie-/kier+"k/wA !ziaa-"/9C !+sz)as*erskA i e!+kac j"A s/we6# )is6e6 i cz "e6 /r.a"izac j" 6 w s)/ecz"/9ciacB )/-skicB )/z/s*a cB "a e6i.racji )/ II 3 w/j. 9wia*/wej. 0ziaa .w"ie "a *ere"ie Hie6iec 1s*refa 8r * jska2# A".-ii i W/cB. Haj!+:sze 6iejsce )/s*/j+ 3 (z 6 1$%KR 3$%%T2. Kier/w"ik sekcji )/-skiej (a!ia Wa* ka;skie./ 1$%KR 3$%K,2O wice)rezes P/-skie./ I"s* *+*+ Nis*/r cz"e./ w (z 6ieO ws))rac/w"ik K/6i*e*+ Mi--e"is* cz"e./ !acrum %oloniae /illenium& 6/!era*/r S/!a-icji Maria;skiej w Pa)ieski6 K/-e.i+6 P/-ski6. O! F>M& r. 6ieszka w jez+ickiej Wi--i K+ria-"ej )/! (z 6e6 1Ir/**aferra*a2 z w !zie-/" 6 !ziae6 )isarza Bis*/rii# k*rej */ !ziaa-"/9ci )/9wi5ca si5 )rawie 8ez resz* . P/ KR3-a*acB e6i.racji wrci !/ P/-ski 1$%%T r.2. Je./ ! "a6icz"a i /fiar"a )/s*aC w s+:8ie P/.+ i Ojcz V"ie# /wia"a -e.e"!A 85!zie wz/re6 !-a * cB# k*rz swe : cie cBcA ./!"ie )rze: C# P/.a za*k"AC "a sw 6 sz*a"!arze z zaw/a"ie6 P. 3 N/"/r 3 Ojcz z"a7. Pa" )/w/a I/ "a Wiecz"A S+:85 w !"i+ Wsz s*kicB 4wi5* cB 1$.$$.$%%, r.2. Licz"e )/cz* sz*a"!ar/we *rz 6a war*5 )rz *r+6"ie w czasie /!)rawia"ia :a/8" cB e.zekwii i Msz 9w. k/"ce-e8r/wa"ej )rzez Pr 6asa P/-ski kar!. Jzefa I-e6)a /raz P)a P/-/we./ Saw/ja Leszka I!zia# a K/6)a"ia N/"/r/wa WP /!)r/wa!zia k/"!+k* "a 6iejsce wiecz"e./ s)/cz "k+. P/cB/wa" "a c6e"*arz+ "a P/wAzkacB w .r/8/wc+ Gak/"+ Jez+i*w. O!z"acze"ia L Krzy) 8alecznych 1$$.JIII.-%TT r.2# Virtuti /ilitari 1$.F.TT r.2# %olonia 7estituta 1Par :# T.IF.M? r.2# Krzy) (+icerski (rderu (drodzenia %olski 1$%M? r.2# Krzy) %owstaczy 1(z 6# $%&?r.2# (rder %olonia /ater *ostra Ast 1Warszawa# $%%K r.2# Krzy) Komandorski (rderu (drodzenia %olski /raz Krzy) za Ndzia w 8ojnie 9:=T r5 1$,.R?.%M r.2 Iw"e )+8-ikacje L Nniwersalizm5 Larys *arodowej myli spo ecznej 1w !. KH# W3 wa#$%T'2O 8arszawa.7zym 9:>:.9:<> 1w !. SH# W3wa# $%T?2O /yl jest broni 1I3 sze w !. Me))e"3S/-i".e"# $%T,# II3.ie w !. Pa`# W3wa# $%&%2O 7hapsodia /ariana 1w j5z. ac.# (z 6# $%K'2O El sistema scolastico asserOito dai communisti in %olonia 1)/ w/sk+# (z 6# $%KK2O %olonika z 7zymskiego Kodeksu *owicjuszy $owarzystwa Gezusowego 09?W?.9?XW2 1(z 6# $%KK2O Katolicko' dzie /ickiewicza 1(z 6# $%KM2O "iek/"we"cj/"a-"e s*+!i+6 /)ar*e / a"a-iz5 a+*/.raf+ 9wi5*e./L "nalysis graphologica autographi !5!tanislai Kostka i *ajwikszy z midzynarodowych %olakw . w5 !tanis aw Kostka 1(z 6# $%K% i $%M$2O rewe-ac j"e i )rze6i-cza"e s*+!i+6L /ickiewicz uczniem !arbiewskiego 1(z 6# $%MT2O "kcja antypapieska w %olsce podczas EE.wojny wiatowej 1L/"! "# $%MK2O 1"7"4"*3"B . objawienie 4o)e czy mamienie szataskie i Al mito de 1ambandal 1(z 6# $%,R i )/ Bisz)a;sk+ 3Ma!ri!# $%,?2O /!kr wcza# se"sac j"a r/z)rawa / )raw!ziw 6 /8-icz+ re-i.ij" 6 J.Pis+!zkie./L !tudia nad wyznaniowoci religijn marsza ka Gze+a %i sudskiego 1L/"! "# $%,&# w !. )/-skie )*. %i sudski a religia## 14

W3wa# a! as*ra# $%%%2O )rze/6/wa )raca 3ramat 7zymski# /acieja Kazimierza !arbiewskiego 09W==.9W=?2 1(z 6# $%&T2O )ierwsza )raca w !a"a w kraj+# )/za ce"z+rA )rzez (+cB Har/!/w L Lwiz y Komentarz do wydanej przez Kongregacj 3oktryny 8iary #3eklaracji# o przynale)noci do stowarzysze masoskich, I!a;sk $%&'O w !a"a "a &R3-ecie +r/!zi"L 4ibliogra+ia, (z 6 $%&K.EEE Irze./rz Warszawski Dz/wiek /*war* "a i"" cB# s)/r/ czas+ )/9wi5ca P/-/"ii "a GacB/!zie. I! zjawi si5 w (z 6ie k*/9 z P/-ski# /kaz wa 6+ wie-e ser!ecz"/9ci# a 9wia!/6 # :e )rz 8 sze z"a! Wis sA "ajcz59ciej 8ez )ie"i5!z # *r/szcz si5 / */# a8 ws)/6c icB 6a*eria-"ie. Hieje!"/kr/*"ie zas*a"awiae6 si5 skA! + "ie./ * -e si # )a*ri/* z6+ i : cz-iw/9ci !-a i"" cB. 0/sze!e6 !/ w"i/sk+# :e ksiA:ka /yl jest broni, k*ra )/ raz )ierwsz +kazaa si5 "a e6i.racji# .! 8 ka)e-a"e6 .w" 6 GNP "a *ere"ie Hie6iec# s+:Aca 6/! 6 jak/ )/!r5cz"ik ksz*a*/wa"ia /s/8/w/9ci# z/s*aa "aj)ierw# -ekcja )/ -ekcji# )rak* cz"ie )rzer/8i/"a i )rze: *a )rzez sa6e./ jej A+*/ra. Jes* *ak a+*e"* cz"a# :e zaraz )/ w/j"ie za+r/cz/"a "iA 6/!zie:# w 8i8-i/*ekacB r5cz"ie )rze)is waa jA !/ zesz *w. 0zisiaj# .! E+r/)a cier)i "a 8ezi!e/w/9C# -ek*+ra ksiA:ki ks. Warszawskie./ 6/:e 8 C sk+*ecz"A *era)iA w scB/rze"iacB "5kajAc cB 6/!e )/k/-e"ie. Ks. Qe-icja" Pa-+szkiewicz TJ

9iogram T/6asz S*rz :ewski +r/!zi si5 '$ .r+!"ia $%TK r/k+ w L+8-i"ie w r/!zi"ie -ekarskiej. Je./ /jciec J+we"cj+sz S*rz :ewski k/;cz w*e! wa9"ie s*+!ia 6e! cz"e "a UMD. 0zia!ek k)*. 1)/96ier*"ie 6aj/r2 Wi"ce"* S*rz :ewski cz*er -a*a wcze9"iej )a! /fiarA 6/r!+ ka* ;skie./. 0zieci;s*w/ i resz*5 )eere-/wskie./ : cia s)5!zi w Krak/wie. K/"f-ik* z r/!zi"A s)/w/!/wa" /!6ie""/9ciA )s cB/3 * )/-/.icz"A w *w/rz w je./ )s cBice s "!r/6 8+"*+ w/8ec r/!zi""ej *ra! cji /raz 6e*/! w cB/wawcz cB /jca. Ga/w/c/wa/ */ w /kresie .i6"azja-" 6 )rz j5cie6 9wia*/)/.-A!+ a*eis* cz"e./ /raz zai"*eres/wa"ia si5 6arksiz6e6. Prz 8rak+ i"*e-ek*+a-"e./ )ar*"ers*wa ze s*r/" /jca s*a si5 a*w 6 +)e6 !-a wszecB/8ec"ej -iera*+r 6arksis*/wskiej. G i!e/w cB )/8+!ek ws*A)i !/ GMS )/z/s*ajAc je./ cz/"kie6 )rzez ki-ka -a*. P/! w) we6 6.i". w !arze; 6arc/w cB )/z8 si5 i-+zji# c/ !/ )raw!ziwej "a*+r s s*e6+. Mi6/ */# .! szef zwiAzk+ zaw/!/we./ w 6iejsc+ je./ )rac zas+.er/wa cz/"k/s*w/ w POP jak/ war+"ek w !a"ia )rzez ! rekcj5 z./! "a )/!j5cie za/cz" cB s*+!iw w W :szej Szk/-e Ek/"/6icz"ej# za)isa si5 !/ PGP( \ * 6 raze6 z )/8+!ek j+: /)/r*+"is* cz" cB. G fak*+ *e./ "ie czer)a :a!" cB k/rz 9ci# )/za 6/:-iw/9ciA s*+!i/wa"ia. I-+zje c/ !/ "a*+r s/cja-iz6+ zacz5 ./ 8ar!z/ !ras* cz"ie /)+szczaC )/ w !arze"iacB 6arc/w cB. 0/ *e./ s*/)"ia z6ie"i sw/je s 6)a*ie )/-i* cz"e# :e w r/k+ $%,' !/k/"a "ie+!a"ej )r8 +cieczki "a zacB!. aAcze"ie )rac zar/8k/wej z "a+kA "ie sz/ * 6czase6 "aj-e)iej. 0/8r"A w k/;c+ !/ )isa"ia )rac ! )-/6/wej# s*+!iw je!"ak "ie +k/;cz . Prz cz "ia si5 !/ *e./ 8rze6ie""a w sk+*kacB !ec zja# k*rA )/!jA w 15

$%,K r/k+. [ cie sk/6)-ik/wa/ 6+ si5 i *ak j+: wcze9"iej \ )/ "ie+!a"ej )r8ie +cieczki w $%,' r. "a GacB!. W $%,T r/k+ /:e"i si5 i )/s*a"/wi# :e zar/8i "a 6ieszka"ie "a szwe!zkicB saksacB. Prze! w jaz!e6 !/ Szwecji w r/k+ $%,K zaka!a# :e +!a 6+ si5 zrea-iz/waC *e" za6iar. W je:!:ajAc zw/-"i si5 wi5c z e*a*+. W rez+-*acie )/ )/wr/cie !/ kraj+ z"a-az si5 8ez )rac . W !/!a*k+ )/wr* z8ie. si5 z je!"A z *zw. 8-/ka! e*a*w w)r/wa!za" cB /kres/w/ )rzez eki)5 Iierka. P-/ka! *e za)/8ie.aC 6ia )rzer/s*/6 za*r+!"ie"ia w zaka!acB )rac . Ha szcz59cie cakie6 )rz )a!k/w/ !/wie!zia si5 / w/-" 6 e*acie w jaki69 "ie z"a" 6 6+ z+)e"ie +rz5!zie )a;s*w/w 6 / "azwie UrzA! K/"*r/-i Pras # P+8-ikacji i Wi!/wisk. Hazwa *a "ie wz8+!zia w "i6 :a!" cB sk/jarze; z ce"z+rA. TrafiajAc *a6# "ie 8 j+: )rzek/"a" !/ s/cja-is* cz"e./ s s*e6+ w P/-sce# wcze9"iej za9 "i.! "ie i"*eres/wa si5 8-i:ej )r/8-e6a* kA zjawiska ce"z+r . P/!j5cie )rzez "ie./ !ec zji# 8 za!aC ci/s *ej i"s* *+cji# "as*A)i/ *+: )/ *rafie"i+ !/ *e./ +rz5!+. W "as*5)s*wie *e./ fak*+ ca je./ )/8 * w IUKPPiW )/*rwa za-e!wie $& 6iesi5c . T -e 8/wie6 w *a6* 6 czasie *rze8a 8 / zw k-e czekaC \ )/ /!w/a"i+ \ "a w !a"ie )asz)/r*+. S*rz :ewski 6. za */ ca *e" czas w k/rz s*aC "a * 6 !/ka!"iejsze i * 6 wszecBs*r/""iejsze /)rac/wa"ie k/6)-e*/wa"ej )rzez sie8ie !/k+6e"*acji. Os*a*"i ! :+r )/)rze!zajAc +r-/) )e"i z % "a $R 6arca $%,, r/k+# !/ ./!z. $.?R. (+sz 8ez zw/ki w !r/.5. Ok// )/+!"ia w -ecia !/ Warszaw # a8 "as*5)"ie !/jecBaC )/ciA.ie6 !/ 4wi"/+j9cia. Przez k/"*r/-5 ce-"A )rzesze! w 6ar "arce i r/z)i5* 6 )aszcz+# z 6a*eriaa6i )rz *wier!z/" 6i !/ )-ecw. Wsia! "a )r/6 !/ Szwecji. W $%,, /)+8-ik/wa w wiezi/"e !/k+6e"* w ksiA:ce Dzar"a Ksi5.a De"z+r P(L# w !a"ej )rzez w !aw"ic*w/ A"eks# k*re /kazaC si5 6ia/ wkr*ce rzecz"ikie6 wr/.ie./ w/8ec "ie./ 9r/!/wiska )/-i* cz"e./. Jak/ !ziaacz e6i.rac j" ws)iera KPH 1)r/wa!zi jej Pi+r/ I"f/r6ac j"e2. P+8-ik/wa w ka"a! jski6 #@zasie## #1 osie polskim## sz*/kB/-6skicB #8iadomociach %olskich## 7S/wie K/".res+ P/-akw w Szwecji /raz )rasie kraj/wej 1#%rzegld "rtystyczno.Biteracki## #1 os## #Yycie#2. A+*/r ksiA:ki #/atriF czy %rawda !elektywnaJ "ntycenzorskie retrospekcje# . Mieszka w Sz*/kB/-6ie. W 'RRM r. /!z"acz/" Krz :e6 Oficerski6 Or!er+ O!r/!ze"ia P/-ski. W 'RRK r/k+ /*rz 6a z I"s* *+*+ )a6i5ci Har/!/wej s*a*+s )/krz w!z/"e./ "a )/!s*awie za9wia!cze"ia PU Kr III3KK?'3%R?>R'. Gawar*/9C *eczek z !/k+6e"*a6i SP# +kaz+jAc 6i )r/ces r/z)rac/w wa"ia T/6asza S*rz :ewskie./ )rzez s+:8 8ez)iecze;s*wa P(L sA !/ w.-A!+ w i"*er"ecie )/! )/"i:sz 6 a!rese6L B**)L>>arcBiw+6.e=/*./r.>i)">s*rz zewski>

16