Vous êtes sur la page 1sur 35

oXOSSE OD

Segredos Revelados

Contedo: Introduo Adura Od Ijala Od Oriki Od Gbadura Od Oxissi (Osoosi) Caractersticas dos fil os de Od !itos Od Akueran Od "ana "ana Od Inle # $rinle # Ibuala%o Od &ar' Od Onikunl' Od Isa%b( Od Aberunja Orin Od Oferendas )il as de Od Co%ent*rios sobre Obar*

+O,-.: Cu%ieira das Casas de /0ond* e 1o2un Iroko3 seus %itos3 seus funda%entos $s u no Cando%bl 45 Oferendas 0ara fins !ateriais

Introduo $s0era%os 0oder ajud*6lo(la) co% este trabal o3 orientando 0rinci0al%ente 0ela nao &etu7 "iante de tantas 0ole%icas existentes no Cando%bl3 te%os a consci'ncia 8ue no so%os o dono da 9erdade7 .abe%os 8ue cada casa u%a casa3 e 8ue no existe u%a cabea(Ori) i2ual a outra7 .e acrescentar%os al2o ao seu con eci%ento3 estare%os satisfeitos e co% certe:a de ter dado a nossa contribuio 0ara 0osteridade da reli2io %ais bela3 0rofunda3 e rica e% detal es do 0laneta: ;o cando%bl777< ,este trabal o 9ere%os 8ue %uitos ca%in os de Oxossi3 j* no so %ais feitos 0or falta de funda%entos 8ue +abaorix*s %ais anti2os no 8uisera% ensinar7 ,e2ando desta for%a3 sua contribuio 0ara a continuidade da nossa cultura = 1a%ent*9el > !a e% fi% foi o0o deles7 $% nen u% %o%ento esta dito nesse li9ro3 8ue este ou a8uele funda%ento est* correto7 Cada ax te% seu %odo de funda%entar as 8ualidades dos Orix*s3 o i%0ortante e se2uir essa lin a2e%7 ?ortanto3 funda%entos diferentes dos descritos neste li9ro existe%3 se% 8ue co% isso esteja% errados7 ?or 8uest@es de te%0o3 a co%0ra desde li9ro no da ao leitor o direto de consultar o autor 0ara esclarecer d9idas7 Consciente 8ue ire%os acrescentar con eci%ento a todos3 e 8ue ne% todos concordaro co% o contedo deste li9ro7 ,ossa reali:ao estar* na8ueles 8ue 0udere% de al2u%a for%a se beneficiar co% os funda%entos a8ui descritos7

Adura Od

?A&O AOBI .A, G+O "I"$ ?e2a3 %ata e arrasta co% bra9ura a sua 0resa7 ACA I, ?A IG+O O co %orto na floresta O"D ABO1$ O $le o caador onrado ABO1$ O O,I .A G+O O1OEO O .en or onrado exibe sua ri8ue:a O"F OBO1$ O ,&- 1G"F $le e caador onrado 8ue atrai a caa 0ara %orte IJALA OD ICA1A E- !I ,$ O .-, ICA1A ,I AH$!I O"F 1HOEO !I "HAG+A ICA1A E- !I ,G$ O .-, ICA1A ,I AH$!I $,I +I ,I 1H$,I ICO $E-B$ &O ,I .I !G, BF &O BHG"G AG-AA, Oriki Od O"F O,ICA .F.F 1$II, AJG $ $ &O ?HO"F OC- AI OBI $G+I, &O )G G CG ?O I/A !A +I A &$B$ AG G+O, JI,O, O"F &G AG &- AG+,A1I O.I I"I +AAA 1$BI$+$ O"F ,EO !I FB- ,+A !I

Gbabura Od

O"F A!OCI O1$B$ O AIAI A!I I1- EG +I OCG ABI JO&OAO ?$,?$ G+O, $,I O,A I&IB$ +O +A G+O !A "A !IBA, .I A1ACA A!- OE$!- O+O +A+A !I )I&I )I&I $&-, A&O OBO,I1$ I&- !AA C$ &I ,BI O A.I,"$1$ 1AA .I,!O $,I COEO "A+O +O !I !AA C$&I OEO EO, !I !AA C$&I OEO O!O! EO, !I EA )-, !I ,I A1A)IA $!I +$ EA .O I+A,-C$ !I "A/O )-, !I ,I A+O B$ AO ,I ?O, &I O .O!I I"I O1OBO

Traduo: Od Olo%oji Olere3 o%e% forte 8ue sacode a cidade7 .e 9este co% 0anos nas estradas %ol adas da cidade de 1kire7 .e fore% ras2ados3 o Bei te% outros7 Caador 8ue te% cac orros 8ue %ata% ani%ais e %acacos7 !eu 0ai3 forte co%o u% leo0ardo 8ue no te% %edo da %adru2ada7 .en or 8ue fa: 2uarda na casa da %orte7 Kue a %i% no seja 0er%itido 9er o .en or de %au u%or7 O .en or 8ue 0rote2e seus fil os3 0or fa9or3 %e 0roteja7 Kue no %e falte din eiro3 8ue no %e falte fil os3 %e tra2a 0a:7 $u l e 0eo3 0ara transfor%ar a triste:a e% ale2ria7 $ %e tra:er a fora da sua 0roteo3 %e tornando 0rLs0ero7

Oxossi (Od)
Oke Aro Od! (Salve o caador, altamente honrado! ) Orix* da caa3 0rotetor dos caadores3 8ue se2undo al2uns fil o de Oxal* co% A0aoka(ja8ueira) e ir%o de O2u%7 ?ara %i% fil o de O2u%3 estando seu culto li2ado ao culto de Osain3 0ois suas ener2ias ocu0a% u% %es%o lu2ar na nature:a7 $stando %uito te%0o dentro das %atas3 tanto Oxossi3 8uanto O2u%3 ti9era% 8ue a0render %uito co% o Orix* Ossain3 0ois con ecer a litur2ia das er9as %edicinais era funda%ental 0ara seu dia a dia na %ata7 Caador obstinado3 8ue 0ara abater sua 0resa ca0a: de 0erse2ui6la aos lu2ares %ais 0rofundos da floresta7 Co%o desbra9ador das %atas e fundador de cidade3 ta%b% a0rendeu a arte de 2uerrear7 Al% de suas ar%as de caa e 0esca3 carre2a consi2o u% $B-&$&$3 co% 8ual controla os es0ritos da floresta7 Outros Orix*s africanos li2ados a caa fora% incor0orados ao culto de Oxossi a8ui no +rasil3 co%o 0or exe%0lo: $rinle3 Ibuala%o3 Otin(orix* fe%inina3 Oreluere)7 .endo todos caadores3 no +rasil so cultuados co%o 8ualidades de Od7 "e9ido a isto3 os Mros so be% 9ariados7 Oxossi re0resenta a fartura e a 0ros0eridade3 atra9s do trabal o e do esforo7 F a sabedoria natural se i%0ondo sobre o %undo sel9a2e%7

Caractersticas de seus Fi !os


.o todos dotados de u%a incr9el ra0ide: de raciocnio3 8ue %uitas 9e:es os le9a% a a2ir 0reci0itada%ente7 .e orienta% %ais 0ela e%oo do 8ue 0ela ra:o7 Costu%a% se arre0ender de %uitas das sua atitudes to%adas7 ?essoas ati9as 8ue luta% 0elo be% estar de todos7 .o bons anfitri@es e no 2osta% de 9er 0essoas 0assando fo%e7 Gosta% de fartura3 so be% 2enerosos3 e 0ossue% 2rande senso de res0onsabilidade7

"I#O$

Antes de iniciar esse ca0itulo3 9ale le%brar 8ue os %itos so anteriores aos rituais7 $ 8ue os rituais so 0assados de boca3 e 9o sofrendo transfor%a@es ao lon2o do te%0o3 e% decorr'ncia de fatos 8ue no so ditos3 ou fatos 8ue so acrescentados3 ou %es%o inter0retados de for%a diferente 0ela 0essoa 8ue esta ou9indo7 Assi% os rituais 9o sofrendo transfor%a@es ao lon2o do te%0o7 $n8uanto os %itos 0er%anece% inalterados7

Co%o Oxossi se tornou res&eitado'


,o dia da 2rande festa dos in a%es no9os esta9a% reunidos no 0*tio do 0al*cio do rei OduduNa3 8ue festeja9a junto co% seu 0o9o7 Aodos co%ia% e bebia%3 8uando de re0ente u% 0*ssaro 2i2antesco3 en9aido 0or IOa%i Os oron2a 0ousou sobre o 0al*cio3 causando 0Pnico e tra2edia e% ll' lf7 OduduNa3 le%brou de al2uns caadores fa%osos e %andou c a%*6los 0ara destruir o 0*ssaro7 O 0ri%eiro a c e2ar foi Axoto2un(o caador das 4Q flec as)3 e% se2uida c e2ara%3 Oxotosi (o caador das RQ flec as de !or)3 Oxotodota(o caador das SQ flec as de llare)7 !as3 a0esar de todas as suas abilidades no conse2uira% atin2ir o 0*ssaro7 $% Ire%3 onde 9i9ia u% jo9e% caador3 Oxotokanxoxo(o caador de T flec a)3 ficou sabendo do 8ue esta9a acontecendo co% o rei3 e 0artiu 0ara l* deter%inado U dar fi% no 0*ssaro %aldito 8ue IOa%i en9iara7 A %e de Oxotokanxoxo3 ao saber 8ue seu fil o corria u% 2rande risco3 0rocurou u% +abalaNo3 8ue l e disse: seu fil o est* U u% 0asso da %orte7 )aa u%a oferenda 0ara IOa%i e a %orte se transfor%ar* e% ri8ue:a7 Assi% foi feito3 a %e do caador de T flec a3 sacrificou u%a 2alin a3 abrindo6l e o 0eito e di:endo: 8ue o 0eito do 0*ssaro receba essa oferenda7 ,este %o%ento o 0*ssaro relaxou o 0eito 0ara receber a oferenda e 0erdeu o encanto 8ue o 0rote2ia3 sendo atin2ido %ortal%ente 0ela nica flec a do jo9e% caador7 O 0o9o ex0lodindo de ale2ria3 2rita9a Os oNusi3 Os oNusi3 Os oNusi = .audando e consa2rando Oxotokanxoxo3 co%o Os oNusi(2uardio do 0o9o)7 Assi% todos 0assa% a res0eitar o 2rande Orix* Oxossi3 sendo Od a8ui no +rasil o dono de %uitas Casas de .anto3 inde0endente do Orix* do Velador da Casa7

$ste %ito3 al% de enfati:ar a i%0ortPncia das oferendas co%o 8uase todos os %itos enfati:a%3 nos %ostra ta%b% al2uns funda%entos i%0ortantes do Orix* Oxossi3 co%oW TX6;Antes< Oxotokanxoxo acertar o 0eito do 0*ssaro3 foi feito u%a oferenda 0ara IOa%i3 0ela %o de Oxotokanxoxo3 0ara 8ue seu fil o ti9esse sucesso e% sua %isso7 ?ortanto reco%end*9el 8ue todo de Oxossi3 0ara obter sucesso3 %anter IOa%i a0a:i2uada7 4X6 ,o reco%end*9el colocar %ais de T flec a no of* de Oxossi3 0ois 0ode causar u% contra ax7

Oferenda 0ara IOa%i


T 0ano branco redondo S 9elas acesas e% 9olta S aca*s abertos S bolas de arro:3 se% sal e se% acar7 S bolas de farin a S acarajs S ekurus S %oedas

)a:er a oferenda no 0 de u%a ja8ueira anti2a7 )orra o 0ano3 acender as 9elas e tocar cada objeto no 0eito e ir arru%ando no 0ano(e% circulo)7 Antes de fa:er a oferenda a 0essoa de9e se res2uardar e to%ar ban o co% er9as frias(de9endo esta co% a cabea %ol ada do ban o no %o%ento da oferenda)7 ?re0arar o O%ierL co% fol as frias de: saio3 oriri3 bredo se% es0in o3 col(nia e le9ante7 ($ste o%ierL no reco%end*9el 0ara as fil as de Ob*)7

Co%o Oxossi se tornou u% Orix(

$ra u% dia lindo3 %as nada a9ia 0ara co%er7 Oxossi resol9eu sair 0ara caar7 Oxu% 0ressentindo al2u%a coisa rui%3 0ediu U Oxossi 0ara no ir3 0ois u%a des2raa a9ia sido 0re9ista 0or If*7 Oxossi disse 8ue 0ior des2raa era a fo%e3 e co% sua nature:a rebelde3 8ue se%0re o fa:ia 8uebrar os eNo(interdio) no deu ou9idos U Oxu%3 saindo e% busca da caa3 8ue 0or a8ueles dias esta9a difcil de encontrar7 Oxu% foi correndo consultar If*3 U fi% de saber se a9ia u% jeito de e9itar a tra2edia 0re9ista7 Orun%ila l e disse 0ara fa:er u%a oferenda U IOa%i3 co%0osta de 0a0a de batata doce e %il o 9er%el o7 $ desta for%a Oxossi seria o sal9o do %al7 )eito 8ue Orun%ila 0rescre9eu3 Oxu% 9oltou 0ra casa e ficou U es0erar7 Kuando Oxossi c e2ou co% suas ca0an2as e cabaas3 Oxu% 0ensou: ser* 8ue Oxossi sL caou des2raaY $ l e ofereceu *2ua3 0ois Oxossi esta9a %uito cansado7 Oxu% 0ercebeu 8ue a9ia u%a caa da ca0an2a3 e 0er2untou se era bic o de 0ena ou de 0eloY Ara2o bic o 8ue rasteja e se enrola e% si %es%o7 $ retirou da ca0an2a os 0edaos de u%a "an(cobra) 3 8ue sacudia a cabea3 re9ira9a os ol os3 cantando triste%ente: ;eu no sou bic o de 0ena3 ne% de 0elo3 0ara Oxossi %e %atar<7 A 2rande cobra era Os u%are3 8ue 0ertencia a Jan2( e Oxossi no 0oderia t'6la %atado7 Oxu% a0a9orado3 0e2ou seu fil o e fu2iu3 te%endo a 9in2ana de Jan2(7 $ ao consultar If* no9a%ente foi l e dito 8ue a justia seria feita7 Oxu% 0er2untou o 8ue ia acontecer co% OxossiY Orun%ila l e disse 0ara fa:er u%a oferenda3 8ue Oxossi desa0arecer* da %ente de todo 0o9o de &etu3 e ate Os u%are ir* l e es8uecer7 Assi% a 9in2ana de Jan2( no l e atin2ira e ja%ais a9eria kisila entre dois Orix*s7 Oxossi ficou es8uecido 0or 5 anos3 at 8ue nu% dia de festa de &etu3 co% a sada de no9os iniciados(dia do orunko)3 os 9isitantes 0er2untara% 8ual era o no%e do se Bei Y Os abitantes de &etu c ora9a%3 0ois 0or %ais 8ue tentasse%3 no conse2uia% le%brar o no%e do seu Bei7 Orun%il* 0enali:ado ensinou u% Or( ao 0o9o de &etu: Omorod lae lae Omorod ki wa jo Aba wa b loko i bo Omorod oluwai!e A0Ls cantare% e sacrificare% os ani%ais3 co%eara% U ou9ir 0or todos os lados3 sons de 9*rios ani%ais sil9estres3 $ra Oxossi(Od) o caador rei de &etu3 8ue a9ia 9oltado co%o Orix*7 $ste %ito do Orix* Oxossi %ostra 0rinci0al%ente a i%0ortPncia 8ue os ;eNo<(interdio) t'% dentro do culto aos Orix*s7

)or *ue Oxossi no aceita cabea+

Oxossi deu u%a 2rande festa e% co%e%orao de u%a 9itoria caada7 !atou u% boi3 do 8ual a carne todos co%era%3 e colocou a cabea nu% reci0iente na 0orta do 0al*cio7 Aodos os orix*s se fa:ia% 0resente na festa7 Oxu% co% suas faceirice encanta9a a todosW Jan2o dana9a frenetica%ente ao so% dos ta%boresW IOe%anj* co% sua ele2Pncia3 coberta de joias777 os ini%i2os de u%a aldeia 9i:in a3 sabendo do 8ue esta9a acontecendo3 se 0usera% U es0reitar3 es0erando o %o%ento certo 0ara assaltar a cidade7 !as 8uando c e2ara% 0erto da entrada do 0al*cio de Oxossi3 a cabea de boi %u2iu3 a9isando a 0resena dos ini%i2os3 os 8uais fora% 0e2os e %ortos e a cidade sal9a do sa8ue7 "a8uele dia e% diante3 e% considerao ao ani%al3 Oxossi exi2iu 8ue no se oferecesse cabeas e% seus sacrifcios3 e 0assou a cultuar o boi co%o ani%al sa2rado7 ?or este %oti9o as cabeas dos ani%ais de Oxossi 9o 0ara o %ato3 e no caso de bic o de de R 0s3 no se canta 0ara oferecer o Or(cabea)7

Co%o sur,iu o -rukere


Oxossi le9a9a seus bois 0ara 0astar3 indo 0elo ca%in o %ais r*0ido e se2uro3 no 8ual a9ia u% ce%itrio7 Conferindo 0ercebeu 8ue fala dois bois3 0rocurou saber o 8ue a9ia acontecido co% os bois3 %as nin2u% nada 9iu3 nin2u% sabia di:er7 Intri2ado3 Oxossi 0assou U 0restar %ais ateno3 %as os bois continua9a% desa0arecendo %isteriosa%ente3 certo dia3 Oxossi bastante cansado3 0arou justa%ente e% frente ao ce%itrio 0ara beber u% 0ouco de *2ua e ta%b% da *2ua ao 2ado7 )oi 8uando 0ercebeu a 0resena de al2uns $2uns e% ci%a do %uro3 tentando 0e2ar u% de seus bois7 Oxossi 0ercebeu ta%b% 8ue os bois 8uando bebia% *2ua3 coloca9a% a ln2ua 0ara fora3 %u2ia% e balana9a% o rabo3 e os $2uns fu2ia% de %edo7 )oi ento 8ue Oxossi cortou o rabo de al2uns ani%ais e fe: u% a0etrec o3 consa2rando6o co% 0Ls e er9as %a2icas3 dando6l e o 0oder de es0antar $2uns7 ,u%a 2rande festa e% o%ena2e% a Ians3 Oxossi ofereceu6l e o objeto3 di:endo c a%ar6se $rukere7 $ste objeto re0resenta a li2ao de Oxossi co% Ians e a ancestralidade7 Oxossi sabia 8ue Ians cuida9a de $2uns3 e 8ue %uitas 9e:es no 8ueria% l e obedecer3 %as deste dia e% diante3 Ians ficou absoluta e os $2uns nunca %ais ousara% a l e desobedecer7

)or *ue Oxossi no aceita %e

Oxossi foi caar e le9ou consi2o sei fil o3 1oo2un $d3 0ara ensinar6l e a arte da caa7 A caa foi farta3 e na 9olta3 Oxossi 9endo seu fil o 8ue esta9a cansado3 0arou 0ara descansar e% baixo de u%a 2rande ar9ore7 Oxossi co%eou U andar ali 0or 0erto e% busca de %ais caa7 $n8uanto 1oo2un3 lo2o ador%eceu e% baixo da *r9ore7 "e re0ente 0ousa u% 2rande 0*ssaro no to0o da *r9ore3 Oxossi dis0arou sua flec a e derrubou o 2rande 0*ssaro3 8ue ao cair3 trouxe consi2o u%a col%ei de abel as3 8ue fora% 0ara na cabea de 1oo2un $d7 Oxossi deses0erado3 0e2ou seu fil o nos braos e correu at 0erceber 8ue no esta9a% sendo %ais 0erse2uidos 0elas fero:es abel as7 Co% cuidado3 colocou 1oo2un na rel9a3 os dois esta9a% co% %uitos feri%entos3 foi 8uando sur2iu u% caador ne2ro3 8ue cobria seu rosto co% u% ca0u: da 0al a da costa3 e tra:ia na %o u% basto(Jarar*)7 Zendo o sofri%ento de Oxossi e de seu fil o3 o 2rande caador ne2ro 0re0arou u% cata0las%a de a2u*3 2en2ibre e ra0adura3 e colocou sobre o feri%entos do %enino e de Oxossi7 !isteriosa%ente os dois ficara% curados3 co%o se nada ti9esse acontecido7 Oxossi 9endo seu fil o curado3 deitou6se aos 0s do caador %isterioso e ofereceu6l e seu reinoW 0er2untando co%o se c a%a9aY $u sou ObaluNaiOe3 no 8uero seu reino3 no 0reciso 777 Ca%in o nas %atas e ten o o sol3 a lua e as estralas 0ara %e cobrir7 ?or este %oti9o3 Oxossi no co%e %el30or le%brar do sofri%ento de seu fil o Ao coloca %el neste Orix*3 ele sofre u% ;contra ax<3 e 0ode fa:er srias conse8u'ncias 0ara seu fil o7

Ca%in!os de Od
$ste u%a Orix* 8ue a0resenta %uitas di9ersifica@es no seu culto7 !a e% 2eral3 0ara receber este belo caador 0re0ara6se u%a tenda dentro do Bonko3 co% fol as de colonia3 lrio de Oxossi3 %ariNo3 a%endoeira3 0ere2un3 co0o de leite e er9a 0o%bin a7 $nfeita6se a co% 0e8uenas cabaas de %uita es0i2a de %inl o desfiada7 1e%brando 8ue no se oferece as cabeas dos ani%ais a nen u% Od7 As cabeas [no[ so colocadas no assenta%ento3 e [no[ fica% no 8uarto do Orix*3 [,o[ se canta 0ara oferecer Ori7 As cabeas so colocadas U 0arte nu% ecore co% fol as de %a%o%a e acaas3 e te%0eradas se% %el7 $ no se de9e c a%ar Od co% Adja7 Os c ifres de boi s de 2rade i%0ortPncia nos assenta%entos de Od7 ?ois di: u%a lenda3 8ue Oxossi co% seus O2u3 acorda o %undo3 e o .en or do %udo ou9e a sua 9o:7

Od Akueran

Ae% ca%in os co% O2un e Oxu%3 8ue de9e% ser assentados3 de9endo6se assentar ta%b% oOa7 )a:6se os bos nor%ais de $s u3 Iku3 e cac oeira (rodar cabea)7 ,a %ata3 coloca6se u%a canjica 0ara Ossain3 e 0assa6se 5 fol as de 0ere2un7 "*6se u% ban o co% fol as frescas 8uinadas de: lirio de Oxossi3 saio3 %anjerico3 %acaa3 ta0ete de Oxal*3 s*l9ia e ele9ante7 $nto roda6se a cabaa7 ,a roa fa:6se u%a tenda co% fol as de a%endoeiras3 onde Od ficara7 Arriar u% $ran ?ater' feio co% bofe3 fi2ado3 corao e la2arto de boi3 sendo ra0ida%ente refo2ado co% ca%aro3 cebola e dend'7 Colocar T5 acaas 0or ci%a do $ran ?ater'3 0resenteando e acal%ando desta for%a3 os outros caadores7 O +ori de /aNo de Akueran no le9a 0o%bo7 Conta u% Itan3 8ue Od Akueran3 e% %eio a u%a forte te%0estade3 a9istou sobre a roc a3 u% 2rade 0*ssaro 2ra9e%ente ferido e i%0ossibilitado de 9oar7 Ao se a0roxi%as Akueran 0ercebeu 8ue u%a cobra3 8ue desli:a9a 0elo roc edo3 ar%ou o bote 0ara 0e2ar o 0*ssaro7 Akueran arre%essou sua lana3 8ue atin2iu a cabea da cobra3 8ue rolou e caiu na la2oa dos es0ritos da %orte7 Od 0e2ou o 0*ssaro e so0rou e% sua asa ferida u% 0L sa2rado3 feito da *r9ore de Iroko7 Od no sabia 8ue a8uele 0*ssaro 0ertencia a IOa%i Os oron2a7 Curado3 o 0*ssaro 9oou e su%iu na escurido da noite7 Akueran co%eou U 0rocurar sua lana 8ue a9ia cado dentro da la2oa dos es0ritos da %orte3 tentou 9*rias 9e:es3 %as no conse2uiu encontr*6la7 $ntristecido3 sentou6se U beira a la2oa3 0ensando 8ue se% sua lana no 0oderia %ais caar e ne% abater seus ini%i2os7 )oi 8uando 9iu o reflexo de sua %e3 IOa%i Aabutu3 nas *2uas da la2oa7 O 0*ssaro ressur2iu tra:endo u%a fa9a no bico3 a 8ual deixou cair no %eio da la2oa7 $ssa era a retribuio de IOa%i3 0or Akueran ter curado seu 0*ssaro7 As 2randes sen oras 9ira% atra9s dos ol os do 0*ssaro o feito de Od Akueran3 e %andara% o 0*ssaro le9ar a fa9a3 8ue libertaria a lana de Od do fundo da la2oa7 As *2uas cal%as e tur9as3 co%eara% U se a2itar3 for%ando u% 2rande roda%oin o3 sur0reso3 Akueran 9iu sua lana sa2rada a0arecer sobre u%a i%ensa fol a de taioba3 ao 0e2ar sua lana Od 0ercebeu 8ue a9ia u%a %arca3 8ue si%boli:a9a a 0roteo de Iku Ajantulu3 a %arca de u% O%o Odu3 ao 8ual eNa est* %uito li2ada7 ,este $bL3 0e2a6se u% 0eixe 9er%el o(se% %ol ar o 0eixe)3 tira6se as tri0as e as esca%as3 8ue so colocadas nu% 0rato branco co% canjica7 $nxu2a o 0eixe e esfarin ar co% as %os3 \ 2e%as co:idas3 dentro da barri2a do 0eixe 3 fa:endo todos os 0edidos U Oxu%7 )ec e a barri2a do 0eixe co% u%a fita a%arela3 dando u% lao7 A canjica co% as esca%as e as tri0as entre2ue nu%a encru:il ada ao $s u de Oxu%7 O 0eixe entre2ue na beira de u% rio3 ou cac oeira dentro da %ata7 A2ora fa:6se 4 0resentes 0ara Odu Obara: corta6se u%a abLbora %oran2a de casaca be% clara3 ao %eio e no sentido ori:ontal7 Betira6se as se%entes3 e% u%a das 0artes3 0@e6se: 0ad' de dend'3 co% u%a 0itada de sal3 %il o co:ido3 e ] acarajs fritos no dend'7 ,a outra 0arte da abLbora3 coloca6se canjica3 farofa de a:eite doce3 e ] %oedas7 Arriar no 0 de u%a *r9ore3 forrando o c o co% fol as de 0ros0eridade3 0or ] co0os de 9in o3 e acender ] 9elas e% 9olta7 )a:6se ta%b% outro bo 0ara $s u: 0ercorrer 5 encru:il adas e e% cada u%a a IOaNo acende u%a 9ela e se des0ac a co% u%a fol a de %a%ona3 contendo: T o9o e T acaa7 ?re0ara6se outro $ran ?ater'3 e as S oras da %an 3 a IOaNo aco%0an ada do seu :elador(a)3 sai da casa de santo e na T encru:il ada arreia o $ran ?ater'3 acende a 9ela e abre a cac aa (fa:endo u% crculo e% colta da oferenda)7 ,a 9olta o Velador 9ai jo2ando no c o fol as de ;abre ca%in o<(co% u% ta0ete)3 0or onde a IOaNo 9ai 0isando e 9oltando 0ara a roa3 ao so% dos o2us3 8ue c a%a% 0or Oxossi7

Ao entrar3 j* de9e ter u%a 0essoa co% u% reci0iente contendo: %il o cru3 al0iste e

%oedas7 $ste reci0iente entre2ue nas %o da IOaNo3 8ue 9ai %isturando os %ateriais(todos c a%ados 0or Od)7 ,este %o%ento Od c e2a e 9ai jo2ando sobre todos o contedo do reci0iente7 Kuando esta Orix* feito co% de9ido a%or3 e seus de9idos funda%entos3 0ros0eridade 0ara IOaNo e 0ara a Casa de .anto7 .eus bic os so bode3 2alos konken7jutiti e bic os de caa7 .eu assento le9a R of*s 0e8uenos deitados3 %iniatura de lanas3 faca3 bola de boi3 %oedas3 conc as e b:ios =

Od Dana Dana
F reco%end*9el 8ue se 0re0are a IOaNo deste Orix*3 fora do Bonko3 0or ser u% Orix* %uito bu2re e ta%b% 0or ter Ossain co%o seu co%0an eiro inse0ar*9el(0ode6se utili:ar a sala)7 ?ara acal%*6lo3 0@e6se e% seu assento u%a fol a de 9itoria r2ia 0e8uena(fol a 8ue 0ertence U Oxu%)3 enfiada na sua ferra%enta7 O ferro de seu Of*3 no reto3 e si% es0iralado(e% for%a de es0iral)7 $% todas as 5 sadas de $fu%3 tra: na %o u% c ifre3 contendo u%a 2e%a(8ue re0resenta Oxu% l e ol ando)7 ,o carre2o essa 2e%as so colocadas sobre u%a ti2ela co% canjica co:ida e entre2ue nu% rio7 .uas rou0as so e% cores7 $ dificil encontrar eleito desde Od7 $ %uitos :eladores no 2osta% de fa:'6lo7 -%a de suas Orin(conti2a) : OF R I I FIBO OD FIB OF RA I I K X OMOROD Al% dos $bLs nor%ais3 fa:6se ta%b% os se2uintes $bLs: 5 bolas de farin a3 5 acarajs3 feijo fradin o torrado3 5 acaas7 ?assar 0or dentro de u% saco de %ori%7 "ar 5 %oedas na %o da IOaNo 0ara 8ue ela colo8ue dentro do saco7 $ntre2uar nu%a *r9ore na %ata7 ?.: no reco%end*9el se des0ac ar co% %oedas7 O outro $bL U ser feito3 coloca6se a IOaNo e% 03 co% 5 8uartin as U sua frente7 $ntre2a6se 5 %oedas na %o da IOaNo3 0ara 8ue ela colo8ue T e% cada 8uartin a7 $nto3 0assa6se T acaraj e T acaa3 e 9ai colocando dentro das 8uartin as7 $ntre2a6se cada 8uartin a nu% lu2ar diferente: encru:il ada3 estrada3 ca%0o3 0orta de su0er%ercado3 0orta de banco3 feira li9re e 0raa7

Od In e . -rin . Ibua a%o

$nrile u%a Orix* 8ue a0resenta %uitas 0articularidades e% seus funda%entos3 e 0or se u% caador foi incor0orado ao culto de Oxossi(culto dos caadores) a8ui no +raisl7 ?ara 8ue 0ossa%os endenter %el or esta Orix*3 9ou relatar u% trec o do 8ue ?ierre Zer2o (Autor bril ante3 8ue indiscuti9el%ente deu u%a bela e 2raciosa contribuio ao cando%bl)3 descre9eu e% seu li9ro ;Orix*s<7 ;"m lje#$, onde %a&&a um rio chamado "rinl, h$ um 'eu& da caa com o me&mo nome( Seu tem%lo %rinci%al um llobu, onde &e undo )lli *eier, doi& culto& teriam &e mi&turado, o culto do rio e o do caador de ele+ante&((( (((O culto de "rinl reali,a-&e a& mar en& de diver&o lu are& %ro+undo&(ibu) do rio( .ada um de&&e& lu are& recebe um norma, ma& &em%re "rinl /ue adorado &ob todo& e&&e nome& 0o *ra&il e em .uba conhecido como o nome de 1nle(2 )m de&&e& lu are& %ro+undo& do rio "rinl &e chama 1bualamo(31bu 4 %ro+undidade5 ibu no &i ni+ica o +undo do rio, e &im, o& trecho& em /ue o rio tem %ro+undidade2)( 6ra mim um & ori#$( 3"&te Ori#$ no come bode, nem %ombo(< .eus bic os so: tatu3 2alos3 konken e juriti7 Zeste branco7 ,a Africa a ferra%enta do seu assento era co%0osta de T5 astes co% 0e8uenos 0*ssaros na 0onta3 sendo 8ue na aste central o 0*ssaro era u% 0ouco %aior(se%el ante ao ferro de Ossain3 diferindo no n%ero3 co% Ossain3 e co% IOa%i Os oron2a)7 ,o +rasil assentando e% u%a bacia de %etal a%arelo3 co% 0erfura@es no fundo7 Contendo3 bola de boi3 c ifres de 9eado3 c ifres de boi3 dente de ca9alo3 b:ios3 %oedas3 conc as777 .eu Of* e% %etal a%arelo3 e no 0onto e% 8ue a flec a encontra o arco3 sai u%a aste co% u%a bandeira de %etal7 Audo e% %etal a%arelo7( a al2uns Axs3 8ue coloca% al% da bandeira3 5 flec as no seu Of*7 O 8ue foi Otankanxoxo3 o caador de u%a sL flec a3 8ue% conse2uiu atin2ir %ortal%ente do 0*ssaro en9iado 0or IOa%i3 .endo 0or isso3 2lorificado e consa2rado co%o ;Oxossi3 2uardio do 0o9o<)7 $ste assenta%ento fica e% ci%a do assenta%ento de /eOe Otin3 8ue feito co% u%a ti2ela branca3 contendo T Ot* e T Of* de %etal a%arelo 0e8ueno3 8ue fica deitado sobre o Ot*3 se%0re coberto co% *2ua7 Os dois co%e% juntos3 0ois o ej dos bic os de Inle3 0assa 0elos furos da bacia e 9ai 0ara Iba de /eOe Otin7 )a:6se $bLs nor%as e nas *2uas3 fa:6se os se2uintes $bLs: forra o c o co% u%a fol a de 0a0el branco3 0ondo e% ci%a: 5 conc as3 5 %oedas3 ^ aca*s3 T 0eixe ba2re e T 0re*7 ?e2a6se 4 fol as de co%i2o6nin2ue%60ode7 ,u%a das fol as coloca6se a 0re* j* sacrificada e co% barri2a aberta3 e 0@e6se dentro da barri2a: ^0in2uin os de a:eite de dend'3 T acaa3 ^ 0un ados de terra7 $nrola na fol a e entre2a na beira do rio7 "eixando ao lado R %oedas e R conc as7 ,a outra fol a3 coloca6se o ba2re e na barri2a 0@e6se: ^ 0in2uin os de dend'3 ^ 0un ados de terra7 $nrola6se3 deixando ao lado ^ %oedas e ^ conc as7 ,o Bonko fa:6se a si%ulao de u% la2o3usando bastante areia de rio3e% 9olta de u%a bacia de *2ata 2rande3co% *2ua doce35 0eixin os 9er%el os e enfeita6se a borda co% fol as de baronesa7

,o dia da %atana30e2a6se duas bacias3sendo 8ue nu%a coloca6se la%a de rio3Naji e osun7 $ na outra3*2ua do %ar co% fol as de baronesa de talos co%0ridos3de for%a 8ue os talos fi8ue% 0ara fora da bacia7 Antes da %atana fa:6se o ban o de &ar( e consa2ra6se a IOaNo co% a la%a 8ue cont% os atins sa2rados7 Co% a IOaNo j* ras0ada30@e e% seu Ori3u%a 2e%e de o9o7 $ ento3o Velador bate e% Od co% u% c icote de ca9alo38ue j* ten a sido usado7 $ canta6se: A/OL0 12 J2 $IL OD A/OL- 12 J2 $IL I3A/A30 A/OL0 12 J2 $IL 1OAJ2 O Velador 0@e Od ajoel ado3e% frete as bacias7 Od se2ura as fol as de baronesa 0elos talos3e bate co% as fol as e% si %es%o7 $n8uanto se canta: A/OL- 12 J2 $IL "A L 4-5I1OO 4I1A5 4I1A5 - 4-5I1OO O/O 4I1A51OODA/OL0 12 J2 $IL "AL 4-5I1OO4I1A5 4I1A5 1OFI 4A/

Od 1ar6
Ca%in a co% Oxu% &ar'7 F u% Od %uito li2ado a Oxu%7 Ao li2ado38ue c e2a a se confundir3 res0ondendo Us 9e:es co%o Oxu%7 $xerce% a %es%a funo3 e 0or isto no se do %uito be%7 "e9e ser feito u% Or( 0ara a0a:i2uar Oxu%7 $ ebLs es0ecficos 0ara 8ue Od &ar' res0onda co%o Orix* +orL(%asculino)7 .eus bic os so bode3coel o3konken e juriti7 F assentado e% u%a bacia de loua3co% Of* dourado7 $ste Ib* cont%3%oedas douradas3ids dourados3b:ios3 lanas douradas3c ifres de boi e 9eado3bola de boi3dentes de ca9alo3c icote3eruxi%3conc as777 $stando os ebLs nor%ais j* feitos7 ,a 8uinta6feira30assa6se u% O%olokun(se% os o9os) na IOaNo3colocando nu% oberL de barro7 ?assa6se T] o9os crus38ue fica% 0or ci%a do O%olokun7 $ntre2a6se na cac oeira3ou rio7 ,o outro dia30assar 5 aca*s 0e8ueninin os e 5 b:ios38ue 9o na boca de u% 0eixe ba2re7 ?assar 5 aca*s 0e8ueninin os e 5 b:ios3 8ue 9o na boca de u% 0eixe sioba7 $nto3troca6se os ca%in osW %andando o sioba 0ara as *2uas sal2adas(%ata 0erto do %ar)3e o ba2re 0ara as *2uas doce(%ata 0erto de rio)7 ,este terceiro ebL3a IOaNo far* seus 0edidos a IOaba Oxu%7 $sca%ando e retirando as tri0as de u% 0eixe 9er%el o7 ?e2a TQ 2e%as co:idas e esfarela as 2e%as co% os dedos3dentro da barri2a do 0eixe7 As esca%as e as tri0as so entre2ues nu%a fol a de %a%ona3 ao $s u de Oxu%3 na encru:il ada7 O 0eixe fec ado co% u%a fita a%arela(fa:er u% lao)3oferecido a Oxu%3 na beira de u% rio3ou cac oeira7 )orra6se o c o co% fol as de 0ros0eridade e 0@e6se o 0eixe e% ci%a das fol as3co% T 9ela acesa7 Ao lado do /b* de Od3 coloca6se u%a bacia 2rande3 co% *2ua e areia de cac oeira3e u% 0eixin o 9er%el o dentro7 Arru%ar co%o se fosse u% la2o3enfeitando co% conc as e fol as de osibat*3 barone:a3 lrio de oxossi777 ,o sti%o dia3Od 0esca esse 0eixin o co% seu Of*7 $sse 0eixe fica no Of*3dentro

do /b* de Od7 $ de0ois sai co% o carre2o7 ,o dia do 1ab3a%arra6se u% 0ano da costa e% Od3 0@e6se u% 0o%bo e% sua %o3e le9a6se Od 0ara o salo3co% o to8ue de Ijex*7 Kuando Od esti9er danando3troca6se de re0ente o rt%o 0ara A2uer7 $nto3o Velador 0uxa o 0ano da costa3e 0@e a banda de Od7 "anando o A2uer3Od solta o 0o%bo7 $ assi% se fa: o a0a:i2ua%ento de Oxu% &ar'7

Od Onikun 6
Ca%in a co% Jan2(3/e%anj* e Oxa2uian3os 8uais de9e% ser assentados 0ara os iniciados deste Od7 Zeste colorido3usa ca0an2a e berrante 0endurado nas costas7 ,as %os3tra: u% Of* de cobre e o $ruxi%7 .eus bic os so bode3coel o3konken e 2alos7 .eu assenta%ento feito nu%a 2a%ela3e seu Of* de ferro batido7 1e9a %oedas de cobre3ids de cobre3lanas3b:ios3c ifres de boi777 A tenda deste Od feita co% fol as de a%endoeira e 0ara6raio7 $ a ca%a da IOaNo de9e ter u% 0ouco de &ar( (nena %alu3Naji3osun3efun3a:ou2ue3orob( ralado3e a:eite doce)7 Co% os $bLs nor%ais j* feitos3fa:6se os se2uintes $bLs: ?assar na IOaNo e ir colocando nu% oberL35 8uiabos crus35acarajs35 aca*s35 ekurus3e 5 0un ados de feijo fradin o torrado7 Ae%0erar co% dend' e entre2ar nu%a 0raa %o9i%entada30edindo 0elos ca%in os de Odi38ue saia tudo de rui%7 $ste se2undo $bL3de9e ser feito na lua no9a7 Aira6se a ta%0a de u%a abLbora %oran2a3e 0@e6se dentro u% 0ad' de dend'3u% 0ad' de 9in o %oscatel3u% 0ad' de *2ua3u% 0ad' de acar %asca9o3^ %oedas7 ?@e6se a IOaNo de frente 0ara onde o sol nasce3e arreia a obri2ao U sua frente30assar T 0o%bo na IOaNo e soltar30edindo tudo de bo% 0ara a IOaNo7 O terceiro $bL feito 0ara Ossain7 ?assar 5 fol as de 0ere2un e dar u% ban o co% fol as frias7 "e0ois disto3a IOaNo 9ai arriar u% $b((canjica co:ida)3co% 5 9elas acesas 0ara Ossain7 ;Kuando se recol e u%a IOaNo deste Od3 a0Ls todas as obri2a@es3< te% 8ue se fa:er u% assenta%ento i2ual ao 8ue foi feito 0ara a IOaNo3le9ar 0ara o alto de u%a %ontan a e ali l e oferecer u% 2alo7 $ste /b* fica ali7< $ toda 9e: 8ue a IOaNo esti9er 0assando 0or 0roble%as3esteja ela onde esti9er3de9e 9irar 0ara a direo da %ontan a onde ficou o assenta%ento(doble)3ajoel ar6se3e co% a cabea no c o na8uela direo30edir ao Orix*7 Co% certe:a a IOaNo ter* ajuda i%ediata de seu Orix*7

Od Isa%b7

Ca%in a co% ObaluNaiOe7 Zeste colorido3tecidos rsticos3 enfeitados co% bastante 0al a da costa7 Od Isa%b( foi enterrado 9i9o e no %orreu7 F o nico Od 8ue recebe a ;cabea de boi< co%o oferenda7 F u% Od %uito inki:ilado3 i%0onente ao extre%o3 desconfiado3 be% rude7 $ste $bL feito U beira de u%a %ata fec ada: 0assar na IOaNo e ir colocando dentro de u%a cabaa35 bolas de farin a35 aca*s35 ekurus35 bolas de arro:35 0e%bas e% cores diferentes3T obi3T orob(35 9elas35 doces brancos7 A IOaNo coloca 5 b:ios e 5 %oedas3dentro da cabaa7 $n9ol9er a cabaa co% 5 0al%os da IOaNo de %ori% 9er%el o3e fec ar co% 5 0edaos de fitas e% cores diferentes7 1i%0ar o rosto da IOaNo co% 5 0al%os de %ori% branco7 A IOaNo fica no %es%o lu2ar3e al2u% entra na %ata 0ara arriar o $bL no 0 de u%a *r9ore be% bonita7 Bas2ar a rou0a da IOaNo38ue des0ac ada e% outro lu2ar na %ata3junto co% u% $b((canjica co:ida)7 $ jo2a6se u% ban o de %il o co:ido3contendo: u% 0ou8uin o de Naji3de efun3de osun3orob( ralado3aridan ralada3e dand* da costa ralada7 $n9ol9e6se a IOaNo e% u% lenol branco e le9a 0ara a Casa de .anto7 Ao c e2ar a IOaNo to%a u% outro ban o3feito co% fol as de lrio de oxossi3 ess'ncia de 0atc uli3obi ralado3e orob( ralado7 A0Ls este ban o re:a6se o Adura Od

Od Aberun8a
Ca%in a co% Oxu%3Ossain e O2u%7 $ste Od 0escador7 Ae% o 0eixe co%o sua caa 0referida7 ,o co%e bode7 .eus bic os so o 0orco3a 0aca3e a9es7 .eu assenta%ento feito nu% casco de tartaru2a3co% u%a %assa de la%a3areia3e *2ua de rio7 .eus objetos so o ar0o3Of*3ids3lanas3c ifre de boi777 $ste assenta%ento de9e estar se%0re coberto co% a %iniatura de u%a rede de 0esca7 Os $bLs so nor%ais3cabendo ao Velador definir co%o fa:er7 F u% Orix* %uito raro7 O Or( 0rinci0al feito as %ar2ens de u% rio3e ali co%ea a 0ri%eira 0arte do seu 1ab7 $xiste% outros Ods38ue oje e% dia 8uase no so %ais feitos7 Co%o o caso de Otin7 !as 0ra 8ue% ti9er sorte3ainda 0oder* 9'6los e% al2uns 0oucos Axs7

O/I5 OD

OF9 /9 I I FI42 OD FI42 OF9 /9 I I 1: ; :":/:D .eu arco e flec a so ade8uados 0ara a floresta ?ara caar na floresta .eu arco e flec a so ade8uados e a0ro0riados ?ara for%ar no9os caadores O5I5 A/AI0 OD A /-/0 O10 A<9 5I5 1: D LO=<0 DOD A )A -/A5 .en or da u%anidade3nosso bo% caador ,Ls o c a%a%os 0ara a0render a caar $ aci%a de tudo3 ir U caa e encontrar a caa7 O"O/OD ; / -<0 I/O1O ; / -<9 L2 I42 O"O/OD ; / -<0 I/O1O ; / -<A L2 I42 O5I5 A/AI0 OD A /-/0 2 )<0 O"O/OD ; / -<0 I/O1O ; / -<9 L2 I42 O fil o do caador3 ori2ina6se da fol a de Iroko Ori2ina6se da bele:a e do 0oder das florestas .en or da u%anidade3 nLs o c a%a%os O fil o do caador3 ori2ina6se da fol a de Iroko Ori2ina6se da bele:a e do 0oder das florestas OL2<2 G<I/I>G<I/I L2OD0 2 G<I/I>G<I/I L2OD0 2 <9 5I42 O/: OD O10 2 DA/A ;AA L2 4-/A5 Abastado .en or38ue fa: barul o co% os 0s Co%o se fosse %uitas 0essoas ao redor $le fa: barul o co% os 0s Co%o se fosse %uitas 0essoas ao redor $le est* na floresta7 A 9o: do caador alta $le r*0ido e% ferir a caa

O"O/OD L2 IJ-5IIA OL<<AI0 O"O/OC L2 IJ-5IIA OD 1O10 O fil o do caador 0ode 0unir .en or da terra3 o fil o do caador 0ode 0unir Caador 8ue est* to0o3 aci%a de tudo7 O"O/OD 1O$$IL AA/OL0 AG2 "I FA O"O/OD 1O$$IL AA/OL0 AG2 "I FA 1OIIA 1OIIA OL<<AI0 OD A/OL0 AG2 "IFA O fil o do caador 0er%itiu6nos fa:er Ajuda %tua 0ara o culti9o "e nossa casa3 d'6%e licena arco e flec a3 o fil o do caador ?er%itiu6nos fa:er ajuda %tua3 0ara o culti9o da nossa casa "'6%e licena arco e flec a3no nos casti2ue3no nos casti2ue .en or da terra7 O caador e a casa ajuda%6se %utua%ente "' 6%e licena arco e flec a7 O"O/OD LA LA O"O/OD 1i ?A J: A49 <A 4: LO12 12 I42 O"O/OD OL<<AI0 )il o do caador 0ara se%0re3 fil o do caador ?ara 8ue% nLs dana%os3 nossa co%unidade de a2ricultores O cultua%os na fa:enda3 e no na floresta O fil o do caador o .en or da Aerra7 O"O/OD LO5I5 O"O/OD L<<AI0 O"O/OD LO5I5 O"O/OD L<<AI0 O fil o do caador o .en or O fil o do caador o .en or 2 5I I<: 5II<: 4-/< 4-/< 4-/< 2 5I I<: 5II<: 4-/< 4-/< 4-/< $le 0ossui o 9eneno 0ara caar3 e 0ara os ini%i2os Zeneno 8ue nos a%edronta3 nos %ete %edo 2 IDA/2 2 IDA/2 I/<5"AL 2 IDA/2 L0 4-"I5 2 2 IDA/2 I/<5"OL 2 IDA/2 L0 4-"I 02 IDA/2 I/<5"AL $le auto6suficiente3 o Irun%al inde0endente $le sustenta a si 0rL0rio3e 0ode %e sustentar $le o Irun%al inde0endente $le auto6suficiente3e 0ode %e 0rote2er $le o Irun%al inde0endente

A<9 #AFA #AFA /OD A<9 #AFA #AFA A<2 A<9 A/AAI0 A<9 #AFA #AFA /OD ,osso ar8ueiro e caador3nosso ar8ueiro sa2rado F o ar8ueiro e caador sa2rado da u%anidade AG2 L0 A<9 DAGOL0 AG2 A<9 DAG2 ?edi%os licena 0ara nossa casa "' licena 0ara nossa casa A<9 <2 OD 5IL0 <9 OD 1I FII42 ,Ls 9i%os o caador e% nossa casa O caador 8ue utili:a as %atas

O@erendas
Abrir ca%in!os !il o co:ido e% *2ua e sal(0itada)7 T &2 de la2arto assado3 te%0erado co% ca%aro %odo3 cebola ralada7 -ntar u%a tra9essa de barro co% a:eite doce3 colocar o %il o3 o la2arto assado 0or ci%a7 $nfeitar co% lascas de coco3colocando co%o se fosse u% sol7 ?or e% 9olta 5 fol as da fortuna(e% 0)7 Colocar ta%b% 5 aca*s e 5 0edaos de ra0adura(arru%ar intercalando T aca*3 T 0edao de ra0adura777)7 )a:er os 0edidos nu% Obi3 e coloc*6lo e% Alafia sobre a obri2ao7 Acender T 9ela e bater os O2us(c ifres)3 2ritando ^ 9e:es3<O&_ ABM O"F<7 Arru%ar os c ifres3T de cada lado da tra9essa7 Arriar nos 0s de Od3 ou nu%a *r9ore na %ata7 )ro,resso $% u% 9aso co% terra adubada3 0lantar u% 0un ado de %il o7 "eixar e% casa3 ou no seu trabal o7 Be2ar se%0re 8ue 0uder co% *2ua de c u9a7 )ara )ros&eridade ,a %ata (ao entrar3acender 9ela e oferecer %oedas30ara $s u e Ossain)3 desen ar co% bastante %il o co:ido3 u% Of* no c o3 estando a 0onta da flec a a0ontando 0ara onde o sol nasce7 Acender S 9elas(sendo R e% cada 0onto de juno do Of*3 e T na 0onta da flec a7 Ao lado de cada 9ela30@e6se T %oeda3T Obi3e T Orob(7 Be:ar 0ara Od e fa:er os 0edidos7 Atrair )ros&eridade Colocar dentro de u% c ifre de boi3T i%3T 0edao de ouro3T 0edao de 0rata3T 0edao de cobre3T] %oedas a%arelas3T 0un ado de %il o torrado3e T 0un ado de feijo fradin o torrado7 ?endurar o c ifre atr*s da 0orta de entrada da casa7

Co%ent(rios sobre Obar(

Al2uns Veladores di:e% ser o Odu Irosun(Odu da criao do uni9erso) 8ue %ais influencia os fil os de Od3 outros di:e% ser o Odu Os '3 outros Obar*3 e outros Odi7 Za%os falar u% 0ouco sobre o Odu Obar*3 onde se deu o incio da 9ida7 Za%os co%ear descre9endo o 0ri%eiro 9erso de Obar* !eji: ;)oi jo2ado If* 0ara Obar* !eji: ```a?obre:a no %oti9o 0ara brincadeiras7 ,o se deboc a do sofri%ento al eioa $ste If* foi jo2ado3 8uando Obar* esta9a fa:endo u% cesto 0ara 2uardar sua ri8ue:a3 e%bora todos esti9esse% rindo dele3 0or trabal ar co% as 0rL0rias %os7 )oi6l e dito3 ento3 no jo2o de If*3 0ara 8ue 0lantasse 0e0inos e ele assi% o fe:7 ,a 0oca certa3 os 0e0ineiros frutificara%3 tendo crescido 0e0inos %uito 2randes e nu%a 8uantidade fora do co%u%7 $nto3 Obar* os col eu e os 0(s 0ara secar ao sol3 %as no sabia o 8ue fa:er co% ta%an a 8uantidade7 )oi ento 8ue $s u l e disse 0ara fa:er u%a oferenda e Obar* res0ondeu6l e 8ue j* a9ia feito7 .atisfeito3 $s u l e disse 8ue colocasse os 0e0inos na cesta da ri8ue:a 8ue fora ridiculari:ada3 e os le9asse U casa de Alar*3 o 8ual $s u sabia 8ue 8ueria 0e0inos 0ara as ceri%(nias fnebres de sua %e7 $ assi%3 Obar* foi a casa de Alar* e l e 9endeu 0e0inos7 A se2uir3 $s u %andou6l e a casa de AjerL e %uitas outras %ais3 at 8ue Obar* 9eio a do%inar os T] %ercados de sua re2io3 co% os seus ines2ot*9eis 0e0inos7 $ tornou6se rico3 %uito rico> $nto ele danou ex0ressando toda sua ale2ria3 e ta%b% cantou lou9ores a sabedoria de Orun%ila3 0ois esta9a ad%irado co% as suas 0rL0rias can@es 8ue di:ia%: ;?obre:a no %oti9o 0ara brincadeirasW ,o se deboc a do sofri%ento al eio>< $le esta9a tecendo u% cesto 0ara 2uardar ri8ue:as e todos deboc a9a% 0or8ue ele sL tin a 0e0inos7 Obar* !eji3o 8ue est* 9endendoY .o%ente 0e0inos> A2ora 0er2unta% es0antadosY O 8ue foi 8ue o tornou to ricoY Graas a $s u3so%ente 0e0inos> ?or este 9erso 0ode%os 0erceber a forte li2ao de $s u co% Obar*7 ObabBei e Arabcor0oW Obar*bBei do cor0o $s u +arab$s u do cor0o(dina%i:ador do destino) F atra9s deste ca%in o 8ue $s u ad8uiri a caracterstica de $s u +ara7 )oi e% Obar* 8ue o .er Iu%ano e os $s0ritos fora% criados7 .e2undo u% Itan3 0ara cada ser u%ano criado3 Obatal* cria9a u%a *r9ore3 nas 8uais reside% os es0ritos ancestrais7 F 0or Obar* 8ue se 0ode co%0reender os assenta%entos dos Orix*s7 )eitos co% objetos 8ue re0resenta% u% fen(%eno da nature:a(-% Orix*)3 8ue in9ocado atra9s de u% culto3 8ue sendo feito correta%ente3 far* co% 8ue a "i9indade 2oste da8uilo 8ue est* sendo feito3

2oste do ritual (re:as3objetos ritualsticos3sacrifcios777)7 Assi%3 aos 0oucos o Orix* 9ai 2an ando 9ida3 e o assenta%ento38ue re0resenta seu [cor0o[ ser* ati9ado 0elo $s u +ara38ue deixar* a8uele assenta%ento i%0re2nado co% a ess'ncia do Orix*7 $% todas as istLrias dos ca%in os do Odu Obar* !eji a0arece o ;0o%bo<7 ?ortanto3 o 0o%bo u% funda%ento de Obar*7 A *2ua da c u9a(8ue fertili:a a terra) u% funda%ento de Obar*7 Assi% co%o todas as se%entes e ra:es777 Antes de fa:er u%a oferenda 0or este ca%in o3 de9e6se a2radar $2un2un e $s u7 .e for 0resentear Obar* dentro de casa3 0ode6se a2radar $s u nos dois lados do 0orto7 Obar* !eji estando 0ositi9o3 re0resenta ZI"A3 B$A1IVAcdO $ A1$GBIA7 As 0essoas de Obar* de9e% 0resente*6lo todo %'s7

Fo !as de Od
1rio de Oxossi Col(nia $s0in o C eiroso Alecri% .aio (fol a na 8ual Oxossi ser9iu $b((canjica) a Oxal*) Ca0eba ?atc uli (fol a de Oxu%3 %uito usada nas intera@es de Od co% Oxu%3co%o no caso de Inle3 &ar'3 1o2un777) .o Gonalin o $r9a Cidreira !al9a C eirosa In2*

Cu%ieira das Casas de 3&ond( e Lo,un'

Oxu% e seu fil o 1o2un $d fora% 0ara u%a 2rande festa no 0al*cio de Jan2(7 1o2un $d co% u%a belssi%a rou0a fe%inina3 bril ante co%o u%a linda 0rincesa7 Ao belo 8ue c a%ou a ateno do Bei3 8ue o colocou sentado ao seu lado3 0ensando tratar6se de u%a no9a ninfa7 $% deter%inado %o%ento o Bei entusias%ado abraou 1o2un $d3 0ensando ser u%a %enina3 e descobriu 8ue se trata9a de u% %enino co% trajes de 0rincesa7 Oxu% tentou ex0licar ao Bei o 8ue esta9a acontecendo3 %as de nada adiantou7 $nfurecido3 Jan2( no %andou nin2u% fa:er3 ele %es%o jo2ou 1o2un $d 0ara fora do 0al*cio7 $n9er2on ado e u%il ado3 1o2un $d sentou6se ao 0 de u%a 2rande *r9ore3 onde fe: u%a re:a ao .en or do )ir%a%ento3 8ue 0ronta%ente o atendeu7 ,o cu u% i%enso claro se abriu e 1o2un $d 0artiu 0ara o Orun7 Cabe ao Velador3 orientar e decidir junto co% seu fil o os Orix*s da cu%ieira da no9a Casa de .anto7 ,o de9endo a9er i%0osi@es7 !as nas Casas de Oxu% /0onda e 1o2un $d3 0ara se ter u% %el or ca%in o3 no se de9e colocar Jan2( na cu%ieira7 F reco%end*9el nas Casas de /0onda se 0or 1o2un $d na cu%ieira7 Os tr's Orix*s da cu%ieira co%e% juntos7 70o &endo recomend$vel tambm,8eladore& de 9an : iniciarem %e&&oa& de ;o un "d( " da me&ma +orma, 8eladore& de ;o un "d iniciarem %e&&oa& de 9an :(7

IROKO Seus mitos, seus fund mentos! "I#O$ Iroko sa Aa Orun%i a de Iku7 Iku 9i9ia 0erse2uindo Orun%ila3 8ue na beira do rio I2bojare3 cansado encostou6se nu%a 2rande *r9ore e fe: u% 0edido a Oloodu%are7 Kuando Iku esta9a 0erto de alcan*6lo3 no cu a0areceu u% arcoiris3 e na cor branca do arco6ris3 sur2iu IOeNa7 O es0irito da *r9ore disse U IOeNa3 8ue fosse 0ara beira do rio e fin2isse estar la9ando rou0as3 8ue 0or ali 0assaria Iku7 O es0rito da8uela *r9ore disse ta%b% U Orun%ila3 8ue era Iroko ,ai2ela3 arriando todos os 2al os da *r9ore sobre Orun%ila7 Kuando Iku c e2ou ao rio3 encontrou $Na3 8ue refletiu sobre ele a cor branca de Oxal*7 Iku ficou %o%entanea%ente aturdido3 ca%in ando na direo de Iroko3 0arou 0er2untando U IOeNa3 se tin a 9isto al2u% 0assar 0or ali7 IOeNa l e disse sabe 8ue% sou euY $le disse3 sei tu IOeNa3 es0osa de Oxu%are7 IOeNa res0ondeu 8ue 9iu si%3 e 8ue tin a ido 0or ali3 indicando o ca%in o errado a Iku7Kuando Iku deu u% 0asso 0ara tra:3 Iroko rolou sua 2rossa rai: e derrubou Iku no c o7 ,este %o%ento Orun%ila trocou de esconderijo3 0assando 0ara baixo das saias de IOeNa7 Iku 0ensou 8ue tin a tro0eado7 Iroko o le9antou3 ento Iku l e disse: Iroko3 0elo seu ato de le9antar6%e3 atenderei u% 0edido seu7 Iroko falou U Iku3 8ue debaixo dos seus 2al os a9ia u% encanta%ento 8ue no de9eria ser tocado 0or ele3 ne% 0or nin2u%7 Iroko disse 8ue Iku de9eria deitar6se no c o3 0ara no es8uecer o 0ro%etido3 e assi% Iku fe:7 $ste era o %o%ento es0erado 0or Iroko3 8ue o 0rendeu e% suas 2rossas ra:es7 Orun%ila saiu do seu esconderijo e Iku tentou a2arr*6lo3 %as no conse2ui3 0ois esta9a be% 0reso nas ra:es de Iroko7 Orun%ila3 a2radeceu U IOeNa3 8ue neste %o%ento cria e% 0ensa%ento u% 0edido3 u% 2rande desejo7 Orun%ila l e di: :IOeNa tu ser*s %e7 $ isto era justa%ente o 8ue ela 0ensa9a e deseja9a7 Iroko disse U Iku3 8ue tenta9a furioso se libertar: sL te le9anto do c o3 se retirar este ;ijuju< 8ue tens e% seu 0escoo e a%arre no %eu tronco7 ?ara se libertar3 Iku atendeu ao 0edido de Iroko3 as ra:es se abrira% e Iroko le9antou a %orte do c o7 Iroko a%arrou o ;ijuju< de Iku no 0escoo de Orun%ila3 0ara l e ser9ir de 0roteo contra o 0rL0rio Iku7 Iku se afasta do rio7 Orun%ila e IOeNa encontra% ObaluaiOe3 e se2ue% ca%in ando7 Co% este 0oderoso feitio 0endurado e% seu 0escoo3 Orun%ila esta9a li9re das 0erse2ui@es de Iku7 O+.: o ;ijuju< consiste nu% saco contendo u% 0oderoso feitio3 8ue a %orte tra:ia 0endurada e% seu 0escoo7

Abri,a de O,u% e Os!u%areB e Co%o Iroko

sa Aou seu Ir%o'


O2u% ao encontrar Os u%are3 le9antou seu faco 0ara ferir Os u%are3 neste %o%ento Iroko jo2ou todas as suas fol as sobre O2u% e Os u%are7 Isto deixou O2u% atordoado e acabou o confundindo3 deixando 8ue Os u%are se enrolasse na fol a2e%7 O2u% saiu das fol as furioso e %uito aturdido3 0or %ais 8ue 0rocurasse no encontra9a Os u%are no %eio das fol as7 O2u% se foi furioso7 Conse2uindo assi%3 Os u%are esca0ar da fria do 2uerreiro do ao3 2raas a arti%an a de Iriko7 Oloodu%are deter%inou a todos os Orix*s3 0ara 8ue eles 0udesse% se estabelecer na terra3 de9eria% colocar dentro de u% 0ote3 u% 0ouco de cada ax 0ertencente U eles7 $ ao oferecer estes 0otes U Iroko3 cada u% seria abenoado co% u%a 0o%ba branca de Oloodu%are7 A %istura desses axs3 0er%itiria a 9ida deles na terra7 Iroko3 0*ssaro 8ue se transfor%ou nu%a *r9ore3 a lti%a das *r9ores do te%0o e% 8ue elas anda9a% e fala9a%7 Ae%0o dos Orix*s 0ri%ordiais co%o: Oxal* e ,an7 Onde os ;es0ritos das *r9ores< l es dera% 9ida3 0er%itindo6l es o cresci%ento e a %ulti0licao7

)or*ue Iroko coa>seB ro ando no c!o+


O Orix* Iroko3 8uando 9irado e% seu $le2un3 9ai ao c o3 coando6se todo e rolando sobre a terra3 0edindo U O2boni 0ara retirar dele3 for%i2as e insetos 8ue o ator%enta9a%3 0icando seu cor0o7 $stando Iroko no oco da 2rande *r9ore3 %uitos insetos l e 0ica%30or isso Iroko 9i9e U se coar7

Funda%entos de Iroko
A *r9ore onde ser* assentada esta di9indade3 de9er* estar 0re0arada 0ara sua 0er%an'nciaW tra:endo 0a: e ar%onia7 Aodo e8uilbrio da Casa de .anto3 ficar* concentrado nesta *r9ore7 ?or u% ferro co% 4 dentes(e% arco) a0ontados 0ara ci%a3 fincado na terra7 .acrifica6se 4 0o%bos brancos3dentro de u%a ti2ela branca3 te%0erada co% a:eite doce3 dend'3 *2ua3 %el3 9in o doce e u%a 0itada de sal7 A0Ls o sacrifcio te%0era6se os 0o%bos co%: ca%aro3 cebola e frita6se no a:eite doce7 Arriar co% todo ax no 0 da Ga%eleira3 aco%0an ado de: acarajs3 aca*s3 feijo 0reto3 0i0ocas7 "eixar o te%0o consu%ir os axs3 retirando so%ente as co%idas co% ^ dias7

Assenta%ento de Iroko'

$ntal ar nu%a 2a%ela redonda3 u% busto na 0rL0ria %adeira da 2a%ela7 -% basto confeccionado co% b:ios 8ue ele trar* nas %os7 7-% id de ferro no nari: da est*tua 7!uitos b:ios e %oedas na cabea 7.eis ar2olas 0resas ao redor da 2a%ela 7,o %eio de cada ar2ola u%a seta3a0ontando 0ara ci%a 7$ntre%eiar correntes e% crculo ao redor da 2a%ela 7-%a 0anela de ferro3ou barro 7"e:esseis b:ios 7-%a bola de ferro 7-%a 2rel a 0e8uena 7-% basto 0e8ueno 7-%a seta 0e8uena 7-% Ot* .e ficar difcil fa:er a est*tua na 2a%ela3 0ode6se usar u% ferro3 co% 5 setas a0ontadas 0ara ci%a7 7-%a faca 2rande3 co% cabo de c ifre de touro 7Ares 0orr@es so colocados no 0 dessa *r9ore3 ficando o ib* do Orix* no %eio7 7.e no se te% a Ga%eleira3 0ode6se usar u%a *r9ore3 de 0refer'ncia frutfera e 8ue no ten a es0in os7

O4$C no se usa na @eitura de IrokoB ban!os de @o !asB usando>as a&enas &ara @aDer a ca%aB onde o Orix( ir( nascer' O *ue ser( usado &ara os ban!os so se%entes e raDesB &i adas e coadas &ara ban!os e o &re&aro de seus @unda%entos' Os in,redientes so coados nu% %ori% branco e co ocados no &orroB onde @icar( o Ib( do Orix('

FaAas de Iroko 1u%aru I%burana Iroko I@( 5an Obar( Oxa ( ;an,7 Oba uaiEe O,u% Le ekun 4ikuiba Ari7 Aridan Andaisu Os!u%are

Atins de Iroko
5Fs %oscada Danda da costa -@u% IEerosun ?a,i Le ekun $Gnda o e% &F -rAa doce Orob7

Fo !as de Iroko'
Fo !a de iroko Oriri Jarrin!a Jarba de Ae !o "e boa Crista de ,a o )ara raio -rAa &rata 5e,a %ina 4randa @o,o Fo !a de abi

"S#$ %O &A%DOMB'
,o se 0ode ne2ar a i%0ortPncia de $s u3 co%o %ensa2eiro entre os o%ens e as di9indades7 !as %uito %ais do 8ue isso3 $s u si%bolo do ;ele%ento criado<7 Criado da %es%a %atria 8ue Oloodu%ar' criou o ser u%ano: a la%a7 -% te%a 0ol'%ico e confuso o diferena 8ue existe entre $s u do Cando%bl3 e as entidades 8ue t'% o %es%o no%e3 e 8ue 9'% nos terreiros de -%banda7 !es%o os %ais 9el os de .anto3 di9er2e% 8uanto a ori2e% de tais $ntidades7 ?ara %i% as $ntidades 8ue 9'% nos terreiros de -%banda3 esto li2adas a Ancestralidade )e%inina3 ou seja: so li2ados a IOa%i Os oron2*7 .e os $xus de -%banda ti9era% 9ida na terra so $2uns3 e 0ortanto3 no 2ostaria% de receber dend' e% suas oferendas3 j* 8ue dend' es0anta $2u%7 $nto 8ue% ficaria co% esta 0arte da oferenda 8ue no l es a2radaY Continuando na %in a o0inio3 8ue% fica co% esta 0arte da oferenda(0ad' de dend') o $s u +ara3 ficando a $ntidade $xu co% o 8ue de seu a2rado: cac aa3 c aruto3 fLsforo777 $s u no Cando%bl est* direta%ente li2ado a Orun%ila3 e o siste%a de di9inao sa2rada de If*7 $ de9e ser tratado co% o %*xi%o de res0eito e %uitas oferendas 0ro0iciatLrias7 $ co% %uito res0eito3 8ue entro nos contos 8ue fala% dos T] atributos 8ue li2a% $s u a Orun%il*:

-s!u 3an,i
$s u da laterita7 ?ri%eira for%a de exist'ncia indi9iduali:ada7 O 8ual Oloodu%ar' insuflou

seu *lito dando6l e 9ida7

-s!u A,ba
.endo /an2i s%bolo do ele%ento criado3 0ode ser c a%ado de $s u A2ba($s u Ancestral)3 8ue tin a co%o assento u%a si%0les 0edra de laterita 9er%el a3 a 8ual fica9a direta%ente no solo de u%a encru:il ada de ^ ca%in os(Ikorita !eta)7

-s!u I,ba 1eta


,este atributo $s u 0artici0a literal%ente de tudo 8ue existe7

-s!u Okoto(Caraco )
Assi%3 os Orixirixi $s u nos conta 8ue lo2o $s u se descontrola e co%ea a de9orar toda a exist'ncia7 .endo obri2ado 0or Orun%il* a 9o%itar tudo de 9olta7 .endo 8ue tudo 9oltou %el or3 e e% %aior 8uantidade3 e %ais 0erfeito do 8ue era antes7 $ tendo sido 0icado 0or Orun%il*3 transfor%ou6se no ;%ais u%<W u% %ulti0licado ao infinito7 O 8ual est* li2ado ao cresci%ento e a %ulti0licao7

-s!u Oba 4aba


?ai de todas as %anifesta@es de $s u7 Aendo6se /an2i se transfor%ado na restituio e reco%0osio7

-s!u Odara
A8uele 0ara o 8ual Oxetura(fil o de Oxu%38ue sal9ou a terra de u%a seca inter%in*9el7 O nico dentre os Orix*s3 8ue conse2uiu le9ar as oferendas at o Orun) deu todos os 0resentes 8ue recebeu3 0or tra:er a felicidade de 9olta a terra7

-s!u O8ise
O %ensa2eiro7 Ae% o 0oder de recusar3ou aceitar u%a oferenda7

-s!u - eru
.en or do carre2o ritual7

-s!u -nu,bari8o
A boca coleti9a3 Aendo e% sua boca u% 0edao da boca de todos os Orix*s7

-s!u - e,bara
O sen or do 0oder %*2ico7

-s!u 4ara
$s u do cor0o7 Assi% co%o toda a criao re2ida 0elos Orix*s7 Aodo ser criado na terra te% o seu Orix*3 8ue o sen or3 ou sen ora do seu Ori(cabea)7 Aa%b% te% 8ue ter o seu +ara (sen or do seu cor0o)7

-s!u Lonan

.en or dos ca%in os(8ue 0ode% ser bons3 ou %aus ca%in os)

-s!u O ob
O sen or da faca7 A8uele 8ue te% o 0oder sobre a 9ida e a %orte7

-s!u - ebF
O sen or das oferendas7 Aornando6as aceit*9eis7 ?er%ite a 0essoa alcanar o seu objeti9o7

-s!u A a@ia
.en or da satisfao 0essoal(satisfao conse2uida atra9s das oferendas)7 F sobre estas 9ariantes de $s u 8ue Orun%il* se utili:a3 0ara 0oder atuar co%o Arauto dos Orix*s sobre os destinos u%anos7 O Odu 8ue res0onde no jo2o se%0re indicador de u%a oferenda7 .e% a 8ual o Or*culo se tornaria u% jo2o de 0ala9ras se% efic*cia7 ?or isto a li2ao de $s u co% Orun%il* indiscut9el7

-s!u Oduxo
O 9i2ia dos Odus7 Zale le%brar 8ue $s u 2osta da encru:il ada de tr's ca%in os3 8ue de onde ele aceita3 carre2a3 trans0orta e 0re%ia7 !as ta%b% 9i2ia3 ad9erte3 recusa e 0une7 Co% a casa de $s u de9e6se ter %uito res0eito3 0ois ela re0resenta a encru:il ada de ^ ca%in os3 aonde de9e%os ter u%a 9iso %ais clara e s*bia 0oss9el3 e9itando ;certas atitudes< e ;0reconceitos<3 8ue 0rejudica% a relao co% $s u3 0ortanto3 co% a nossa 0rL0ria ener2ia 9ital: o Ax7

"ateriais <sados &ara Assentar -s!u'


1aterita )erro Aabatin2a(9er%el a3a%arela e branca) +:ios )ol as

OF-/-5DA$ )A/A FI5$ "A#-/IAI$

T # ?ara 1ibertar -%a ?essoa ?resa3ou ?rocessada


Injusta%ente7 Arriar u% 0aliteiro 0ara O2u%7 "e0ois escre9er o no%e da 0essoa e% 4T o9os7 $stourar esses o9os e% 9olta do 0resdio3ou fLru%W c a%ando 0or O2u% 0elos ca%in os de $tao2unda 3relatando a injustia e fa:endo o 0edido7

4 # ?ara Curar "oena


1a9ar u% al2uidar 2rande co% *2ua de canjica30or e% cera3 a 0arte do cor0o 8ue est* doente3dentro do al2uidar7 ?or ta%b% o no%e da 0essoa doente 5 9e:es e cobrir tudo co% fol as de sabu2ueiro e colocar canjica 0or ci%a3re2ando co% %elW cobrir co% 0i0ocas estouradas no a:eite doce7 Oferecer U ObaluaiOe na %ata3ao 0 de u%a *r9ore forte3co% 5 9elas acesas(antes de arriar a oferenda3 li%0ar o c o co% as %os e beijar a terra)7 Ao c e2ar e% casa reforce os 0edidos3acendendo T 9ela de sete dias 0ara ObaluaiOe7

^ # ?ara Ara:er u%a ?essoa .u%ida


)a:er u% 0ad' co% fol as de 0ere2u% 0icadas7 Colocar o no%e da 0essoa dasa0arecida7 Oferecer U $s u Onan3 no assenta%ento3ou nu%a encru:il ada de ^ (ikorita %eta)3 onde os ca%in os se encontra%7 Acender u%a 9ela e 0edir a $s u Onan38ue tra2a a 0essoa 0elos ca%in os de Oxeo2unda7

R # ?ara 1e9antar a Zida


,u%a *r9ore de tronco 2rosso7 ?assar ] 0un ados de canjica co:ida e 0or e% ] fol as de %a%onaW0assar ta%b% ] obis3 ] u9as 9erdes7 ?or u%a %oeda e% cada fol a e fa:er u%a trouxa7 Colocar cada trouxa nu% saco feito co% %ori% branco e a%arrar co% u%a fita branca (R %etros)3A%arrar nu% 2al o3ou no tronco da *r9ore30edindo U Oxal*30elos ca%in os de Obara38ue tra2a ale2rias e felicidades777

S # ?ara afastar %aus 0ensa%entos


$scre9er o no%e da 0essoa ^ 9e:es30or nu% al2uidar3colocando 0or ci%a u% %iolo de boi38ue j* foi fer9ido e 0or ci%a do %iolo30or canjica co:ida 0or ci%a do %iolo3re2ar co% u% 0ouco de %el7 +ater ^ claras de o9os 0ara cobrir toda a oferenda7 Oferecer U +aba Ajal* 3nu% lu2ar alto ao ar li9re3fa:endo os 0edidos e% 9o: alta7

] # ?essoa Zoltar
Ara9essa de barro co% o no%e da 0essoa3cobrir co% u%a %assa de O%olokun3%isturada co% TR 2e%as3enfeitar co%TR fatias de banana da terra3fritas no a:eite doce3TR fatias de %a7Oferecer na cac oeira U eNa30elos ca%in os de Ika7

5 # Acabar co% +ri2as


?or os no%es nu% 0rato branco3cobrir co% R claras batidas3colocar R fol as de saio3R 0eras7 Oferecer U Oxal*3 0edindo 0a: e unio7

\ # $s8uecer ?essoa
$nrolar o no%e da 0essoa nu% Obi e 0or no tra9esseiro 0or u%a noite 7,o outro dia le9ar

0ara o %ar7 Contar e ondas e oferecer U IOe%anj*: 0edindo 8ue3assi% co%o a8uele Obi est* fec ado3 8ue fec e o seu 0ensa%ento 0ara a8uela 0essoa7

e # ?essoa l e $s8uecer
$scre9er 5 9e:es o no%e da 0essoa3cortar co% u%a tesoura 9ir2e% e% 5 tirin as de 0a0el7 )a:er u%a bola 2rande de farin a co% *2ua 2elada e fa:er 5 furos nessa bola co% o dedo indicador3e%0urrando cada tirin a 0ara dentro da bola(0edindo U $s u)7 Alisar a bola3fec ando os buracos e 0or nu% 9idro de boca lar2a3co% suco de T li%o 0artido e% dois(des0ac ar o li%o nu% rio) e sal 2rosso7)ec ar o 9idro co% es0aradra0o e colocar no con2elador30edindo U $s u38ue assi% co%o a8uela *2ua 9ai con2elar e o li%o a:edar38ue a 0essoa es8uea o ca%in o da sua casa7

TQ # ?rote2er o Carro
1e9ar o carro 0ara beira de u% rio7 1a9ar cada roda co% u%a cer9eja e deixar e% 0 0erto da roda3 0edindo U O2u% 8ue li9re dos acidentes e fatalidades7 "efu%ar o carro 3 ali %es%o3 co% incenso de i2reja3 estando todas as 0ortas abertas e 0assando o defu%ador no sentido or*rio3 e% 9olta de todo o carro7 "e0ois disto3 jo2ar *2ua do rio 0or ci%a do carro7 Ao sair3deixar as 2arrafas de cer9eja e% 0 onde esto7

TT # ?ara .ade
,a %ata3 e% u%a *r9ore de tronco 2rosso e se% es0in o3 li%0ar o c o co% as %os e beijar a terra7 Arriar o al2uidar co% 0i0ocas7 Acender 4 9elas brancas de ^Q cent%etros3 u%a 0ara ,an3 e outra 0ara ObaluaiOe7 Aocar T^ broas de %il o(u%a de cada 9e:) no 0eito3 0assar no rosto3beijar e ir arru%ando e% ci%a da 0i0oca7 Be2ar co% %el e 9in o %oscatel7 ?edindo U ,an e ObaluaiOe7

T4 # ?ara +oas Zendas no Co%rcio


)ol as de salsa e coentro %aceradas7 Coar e des0ac ar o ba2ao nu% jardi%7 .al0icar este o%ier( 0or todo estabeleci%ento3durante ^ dias7 "e0ois disto defu%ar co%:canela3cra9o3er9a doce3saco saco e estora8ue7

T^ # ?ara ter u% Co%0an eiro


,u%a encru:il ada 8ue ten a u%a *r9ore3 0assar T o9o no cor0o e estourar no 0 es8uerdo(na terra)3 te%0erar co% salsa e %el7 ?edindo as Grandes .en oras3 8ue retire todas as ne2ati9idades e colo8ue u% o%e% no seu ca%in o7 O+.:antes do ebL to%ar u% ban o co% o%ier( de saio e oriri7 7$ste $bL sL 0ara %ul eres7

TR # ?ara ter ?a: "entro de Casa


Co:in ar T in a%e do norte e fa:er \ bolas7 ?or nu% 0rato branco co%: \ fol as de saio3\ fol as de louro3 ortel 9erde7 Be2ar co% %el3 0edindo U Oxa2Oian 0elos ca%in os de $jionil'3 0a: 0ara sua casa7 ?or u%a 8uartin a co% *2ua ao lado da oferenda7 Arriar nu% lu2ar alto3dentro de casa7

TS # ?ara 1i9rar do Zcio


,a %ata3 abrir u%a 2arrafa de cac aa e tirar a %etade do

contedo7 Colocar %el e fu%o de rolo desfiado dentro da 2arrafa7 Acender T 9ela3 es0al ar 5 %oedas e con9ersar co% Osain7

T] # Abrir Ca%in os
?rocurar u% co8ueiro be% bonito e dando frutos7 Be2ar o 0 do co8ueiro co% 9in o %oscatel7 O 8ue sobrar na 2arrafa 0or no 0 do co8ueiro e acender u%a 9ela3di:endo: assi% co%o 9oc' est* 0antado3 fir%e e dando frutos3 %in a 9ida * de fir%ar e 0ro2redir7

T5 # ?ara $n2ra9idar
Arru%ar u%a boneca 9estida de a%arelo3e dar essa boneca de 0resente a Oxu% e 0edir u% fil o777 )icar co% essa boneca dentro de casa e todo s*bado acender u%a 9ela 0ara Oxu%7

T\ # Airar ?essoa do Ios0ital


Colocar T o9o3 T8uiabo3 T 9ela e T %oeda3 nu% %ori% branco7 )a:er u%a trouxa e 0assar no cor0o do doente no os0ital7 "es0ac ar nas *2uas de u% rio7

Te # Acabar co% o A:ar


1a9ar os 0s nu%a encru:il ada co% c * de fol as de alfa9aca3 0edindo 8ue os ini%i2os tire% a %o de ci%a de 9oc' (ou da 0essoa)3e 8ue 0ossa ca%in ar co% sorte e ter %uitas ale2rias7

4Q # ?ara )a:er u%a Zia2e%


?e2ar u% 0eixe 9i9o3 0or co%ida na boca do 0eixe3 e cus0ir3 colocando o *lito na boca do 0eixe7 .oltar o 0eixe na *2ua7

4T # ?ara Besol9er u%a .ituao


)a:er u%a 0olenta de an2u7 Cortar 8uiabos en9ie:ados e refo2ar co% ca%aro3cebola ralada e dend'7 ?or o 8uiabo sobre a 0olenta7.er9ir 8uente3co% T 9ela acesa 0ara OOa7

44 # ?ara .e Acal%ar
Canjica co:ida nu%a ti2ela branca3 re2ar co% %el e 0or: R o9os3 e fol as de saio7 !ol ar tudo co% *2ua de %elissa e acender ^ 9elas e% for%a de triPn2ulo3co% a 0onta na direo da lua7 ?edir ao Odu Osa38ue retire toda a ansiedade3e tra2a cal%a30a:3 e tran8uilidade7

4^ # ?ro2resso
Canjica co:ida3 se% la9ar3 co% TQ fol as de louro7 ?e2ar u%a cou9e6flor be% clarin a3tirar as fol as e 0or a cou9e6flor e% ci%a da canjica7 Cobrir tudo co% al2odoe oferecer U Oxal*3nu% lu2ar be% alto7

4R # ?ara Obter -%a Graa


?e2ar *2ua de c u9a(*2ua 8ue fertili:a a terra) e no te%0o co% a *2ua na boca3 so0rar ^ 9e:es a *2ua 0ara ci%a7

4S # )ortalecer o Ori (Cabea)


1a9ar a cabea co% *2ua de T coco e T rosa branca %acerada7 Co2ar o ban o sL na cabea e recol er nu%a ti2ela branca7 Acender u%a 9ela branca de ^Q cent%etros e oferecer U +aba Ajal*3 nu% lu2ar alto dentro de casa(0or 0ouco te%0o)7 $ntre2ar nu%a *r9ore forte e bonita7

4] # ?ara o A%or
?or os no%es nu%a ti2ela branca e derra%ar u%a lata de 0'sse2o e% calda7 Colocar S o9os crus3se% estourar a 2e%a7 Acender 4 9elas e entre2ar * Oxu%7

45 # ?ara Afastar Ini%i2os


?assar 0elo cor0o na beira de u% rio: 5 0un ados de feijo fradin o afer9entado35 o9os crus3%eio kilo de canjica co:ida e 0@e 5 %oedas7 ?edindo * Oxu%: 8ue assi% co%o as *2uas esconde% o fundo do rio38ue os ini%%i2os no consi2a% l e enc er2ar7

4\ # ?ara ?ro%oo
$scre9er T] 9e:es o seu no%e e T] 9e:es o no%e do seu 0atro7 )a:er ti0o u%a esteira co% os no%es no fundo de u% 0rato branco7?e2ar T] 2e%as co:idas e 0artidas ao %eio e 0or no 0rato e% for%a de corao7 ,o %eio colocar bastante acar cristal7 Acender T 9ela e oferecer U Oxu%7

O;:$$I (O$OO$H) Esse texto foi retirado do livro: "Orixs" de Pierre Fatumbi Verger
Osoosf na gfrica

Oxossi3 o deus dos caadores3 teria sido o ir%o caula ou fil o de O2u%7 .ua i%0ortPncia de9e6se a di9ersos fatores7 O 0ri%eiro de orde% %aterial3 0ois3 co%o O2u%3 ele 0rote2e os caadores3 torna suas ex0edi@es efica:es3 delas resultando caa abundante7 O se2undo de orde% %dica3 0ois os caadores 0assa% 2rande 0arte do seu te%0o na floresta3 estando e% contato fre8uente co% Ossain3 di9indade das fol as tera0'uticas e litr2icas3 e a0rende% co% ele 0arte do seu saber7 O terceiro de orde% social3 0ois nor%al%ente u% caador 8ue3 durante suas ex0edi@es3 descobre u% lu2ar fa9or*9el U instalao de u%a no9a roa ou de u% 9ilarejo7 Aorna6se assi% o 0ri%eiro ocu0ante do lu2ar e sen or da terra (onle)3 co% autoridade sobre os abitantes 8ue a 9en a% a se instalar 0osterior%ente7 O 8uarto de orde% ad%inistrati9a e 0olicial3 0ois anti2a%ente os caadores (ode) era% nicos a 0ossuir ar%as no 9ilarejo3 ser9indo ta%b% de 2uardas6noturnos (oso)7 -%a lenda ex0lica co% sur2iu o no%e Osoosf3 deri9ado de OsoNusf ([o 2uarda noturno 0o0ular[):

[Olofin OdhduU3 rei de If3 celebra9a a festa dos no9os in a%es3 u% ritual indis0ens*9el no inicio da col eita3 antes do 8u'3 nin2u% 0odia co%er desses in a%es7 C e2ado o dia3 u%a 2rande %ultido reuniu6se no 0*tio do 0al*cio real7 Olofin esta9a sentado e% 2rande estilo3 %a2nifica%ente 9estido3 cercado de suas %ul eres e de seus %inistros3 en8uanto os escra9os o abana9a% e es0anta9a% as %oscas3 os ta%bores batia% e lou9ores era% entoados 0ara saud*6lo7 As 0essoas reunidas con9ersa9a% e festeja9a% ale2re%ente3 co%endo dos no9os in a%es e bebendo 9in o de 0al%a7 .ubita%ente u% 0*ssaro 2i2antesco 9oou sobre a festa3 9indo 0ousar sobre o teto do 0rdio central do 0al*cio7 $sse 0*ssaro %al9ado fora en9iado 0elas feiticeiras3 as iO*%i jskrkn2U3 c a%adas ta%b% as $leOe3 isto 3 as 0ro0riet*rias dos 0*ssaros3 0ois elas utili:a%6nos 0ara reali:ar seus nefastos trabal os7 A confuso e o deses0ero to%a% conta da %ultido7 "ecidira%3 ento3 tra:er sucessi9a%ente Oxoto2un3 o caador das 9inte flec as3 de IdoW Oxoto23 o caador das 8uarenta flec as3 de !orW Oxotadot*3 o caador das cin8lenta flec as3 de Ilar'3 e final%ente Oxotokanxox(3 o caador de u%a sL flec a3 de Ire%7 Os tr's 0ri%eiros %uitos se2uro de si e uns tanto fanfarr@es3 fracassara% e% suas tentati9as de atin2ir o 0*ssaro3 a0esar do ta%an o deste e da abilidade dos atiradores7 C e2ada a 9e: de Oxotokanxox(3 fil o nico3 sua %e foi ra0ida%ente consultar u% babala( 8ue l e declarou: [.eu fil o esta a u% 0asso da %orte ou da ri8ue:a7 )aa u%a oferenda e a %orte tornar6se6* ri8ue:a[7 $la foi colocar na estrada u%a 2alin a3 8ue a9ia sacrificado3 abrindo6l e o 0eito3 co%o de9eria% ser feitas as oferendas as feiticeiras3 e di:endo tr's 9e:es: [Kuero o 0eito do 0*ssaro receba esta oferenda[7 )oi no %o%ento 0reciso 8ue seu fil o lana9a sua nica flec a7 O 0*ssaro relaxou o encanto 8ue o 0rote2ia3 0ara 8ue a oferenda c e2asse ao seu 0eito3 %as foi a flec a de Oxotokanxox( 8ue o atin2iu 0rofunda%ente7 O 0*ssaro caiu 0esada%ente3 se debateu e %orreu7 Aodo %undo co%eou a danar e cantar: [OxL (oso) 0o0ular> OxL 0o0ular> OxoNussi (OsoNusf)> OxoNussi>> OxoNussi>>[ Co% o te%0o OsoNusf transfor%ou6se e% Osoosf7 Oxossi no ,o9o !undo O culto de Oxossi encontra6se 8uase extinto na gfrica3 %as bastante difundido no ,o9o !undo3 tanto e% Cuba co%o no +rasil7 ,a +a ia c e2a6se %es%o a di:er 8ue ele foi rei de &'to3 onde outrora era cultuado7 Isso ex0lica3 tal9e:3 0elo fato de este 0as ter sido

co%0leta%ente destrudo e sa8ueado 0elas tro0as do rei "ao%3 no sculo 0assado3 e seus abitantes3 inclusi9e os iniciados de Oxossi3 fora% 9endidos co%o escra9os 0ara o +rasil e Cuba7 $sses africanos trouxera% consi2o o con eci%ento do ritual de celebrao desse culto7 C e2ou6se a tal 0onto 8ue3 e%bora extinto ainda e% &'to os locais onde Oxossi recebia outrora referendas e sacrifcios3 j* no existia% atual%ente 0essoas 8ue saiba% ou deseje% cultua6lo7 ,o +rasil3 seus nu%erosos iniciados usa% colares de contas a:ul6es9erdeadas e 8uinta6feira o dia da se%ana 8ue l e consa2rado7 .eu s%bolo 3 co%o na gfrica3 u% arco e flec a e% ferro foriado7 .acrifica%6l e 0orcos e so l e oferecidos 0ratos de feijo 0reto ou fradin o co% eran 0atere (%idos de carne)7 Oxossi sincreti:ado na +a ia co% .o Cor2e e co% .o .ebastio no Bio de Caneiro3 en8uanto e% Cuba ele .o ,oberto7 ,o decorrer do [xir'[ dos orix*s3 ele se2ura e% u%a das %os u% arco e flec a3 seus s%bolos3 e na outra u% [eruker'[ (es0anta %oscas)3 ins2nia de di2nidade dos reis da gfrica e 8ue le%bra ter sido ele rei de &et(7 .uas danas i%ita% a caa3 a 0erse2uio do ani%al e o atirar da flec a7 Oxossi saudado co% o 2rito [Ok'>[7 Conta6se no +rasil 8ue Oxossi era ir%o de O2u% e de $xu3 todos os tr's fil os de Ie%anj*7 $xu era indisci0linado e insolente co% sua %e e 0or isso ela o %andou e%bora7 Os outros dois se condu:ia% %el or7 O2u% trabal a9a no ca%0o e Oxossi caa9a na floresta das 9i:in anas3 de %odo 8ue a casa esta9a se%0re abastecida de 0rodutos a2rcolas e de caa7 Ie%anj*3 no entanto3 ainda in8uieta resol9eu consultar u% babala(7 $ste l e aconsel ou a 0roibir 8ue Oxossi sasse U caa3 0ois se arrisca9a a encontrar Ossain3 a8uele 8ue det% o 0oder das 0lantas e 8ue 9i9ia nas 0rofunde:as da floresta7 Oxossi ficaria ex0osto a u% feitio de Ossain 0ara obri2a6lo a 0er%anecer e% sua co%0an ia7 Ie%anj* exi2iu3 ento3 8ue Oxossi renunciasse as suas ati9idades de caador7 $ste3 0or% de 0ersonalidade inde0endente3 continuou suas incurs@es U floresta7 $le 0artia co% outros caadores3 e co%o se%0re fa:ia%3 u%a 9e: c e2ados juntos a u%a 2rande *r9ore (frLkk)3 se0ara9a%6se3 0rosse2uindo isolada%ente3 e 9olta9a% a se encontrar no fi% do dia e no %es%o lu2ar7 Certa tarde3 Oxossi no 9oltou 0ara o reencontro3 ne% res0ondeu aos a0elos dos outros caadores7 $le a9ia encontrado Ossain e este l e dera 0*ra beber u%a 0oo onde fora% %aceradas certas fol as3 co%o a a%ni%Om3 cujo no%e si2nifica [a0ossa6se de u%a 0essoa e de sua inteli2'ncia[3 o 8ue 0ro9ocou Oxossi u%a a%nsia7 $le no sabia %as 8ue% era ne% onde %ora9a7 )icou3 ento3 9i9endo na %ata co% Ossain3 co%o 0redissera o babala(7 O2u% in8uieto co% a aus'ncia do ir%o 0artiu U sua 0rocura3 encontrando6o nas 0rofunde:as da floresta7 $le o trouxe de 9olta3 %as Ie%anj* no 8uis %as receber o fil o desobediente7 O2u%3 re9oltado 0ela intransi2'ncia %aterna3 recusou6se a continuar e% casa ( 0or isso 8ue o lu2ar consa2rado a O2u% est* se%0re instalado ao ar li9re)7 Oxossi 9oltou 0ara a co%0an ia de Ossain3 e Ie%anj*3 deses0erada 0or ter 0erdido seus fil os3 transfor%ou6se e% u% rio3 c a%ado j2hn (no confundir co% j2n3 o orix*)7 O narrador desta lenda c a%ou a ateno 0ara o fato de 8ue [esses 8uatro deuses iorubas n $xu3 O2u%3 Oxossi e Ossain n so i2ual%ente si%boli:ados 0or objetos de ferro forjado e 9i9e% ao ar li9re[7 Ar8uti0o O ar8uti0o de Oxossi o das 0essoas es0ertas3 r*0idas3 se%0re alerta e e% %o9i%ento7 .o 0essoas c eias de iniciati9as e se%0re e% 9ias de no9as descobertas ou de

no9as ati9idades7 A'% o senso de res0onsabilidade e dos cuidados 0ara co% a fa%lia7 .o 2enerosas3 os0italeiras e a%i2as da orde%3 %as 2osta% %uito %udar de resid'ncia e de ac ar no9o %eios de exist'ncia e% detri%ento3 al2u%as 9e:es3 de u%a 9ida do%stica ar%oniosa e cal%a7 Outros deuses de caa Oreluer' (Orelr) Al% de O2u% e Oxossi3 existe% outros deuses da caa entre os iorubas3 cite%os Ore ou Orelr (Oreluer')3 8ue3 se2undo al2uns3 teria sido u% dos de:esseis co%0an eiros de Odhdha na ocasio de sua c e2ada a If7 .e2undo outros3 ele teria sido u% dos c efes dos i2b(s3 junta%ente co% Orixal*3 0ara o0or u%a forte resist'ncia aos in9asores7 Inl ($rinle) $% Ijex*3 onde 0assa u% rio c a%ado $rinle3 * u% deus da caa co% o %es%o no%e7 .eu te%0lo 0rinci0al e% Ilobu3 onde3 se2undo onde -lli +eier3 dois cultos teria% se %isturado: o culto do rio e do caador de elefantes3 8ue3 e% di9ersas ocasi@es3 9iera ajudar os abitantes de Ilobu a co%bater seus ad9ers*rios7 .eu s%bolo3 de ferro forjado3 u% 0*ssaro fixo sobre u%a aste central3 circundada 0or de:esseis outra astes sobre as 8uais se encontra ta%b% u% 0*ssaro7 O culto de $rinle reali:a6se as %ar2ens de di9ersos lu2ares 0rofundos (ibh) do rio7 Cada u% desses lu2ares recebe u% no%e3 %as se%0re $rinle 8ue adorado sob todos esses no%es7 $le recebe oferendas de acaraj3 de in a%es3 bananas3 %il os3 feijo assado3 tudo re2ado co% a:eite6de6dend'7 ,o +rasil e e% Cuba con ecido co% o no%e de Inl7 Ibuala%a (Ibhal*%o) -% desses lu2ares 0rofundos de $rinle dos 8uais fala%os aci%a Ibhal*%o (Ibuala%a)7 $le te% u%a certa notoriedade e objeto de u% culto 0raticado no ,o9o !undo3 0rinci0al%ente na +a ia3 onde3 durante as danas3 ele tra: nas %os o s%bolo de Oxossi3 o arco e flec a de ferro3 assi% co%o u%a es0cie de c icote (bilala)3 co% o 8ual ele se fusti2a a si %es%o7 1o2uned (1L2unede) $rinle teria tido3 co% Oxu% I0ond*3 u% fil o c a%ado 1L2unede (1o2uned)3 cujo culto se fa: ainda3 %as rara%ente3 e% Ilex*3 onde 0arece estar e% 9ias de extino7 ,o +rasil3 tanto na +a ia co%o no Bio de Caneiro3 1o2uned te%3 entretanto3 nu%erosos ade0tos7 $sse deus te% 0or 0articularidade 9i9er seis %eses do ano sobre a terra3 co%endo caa3 e os outros seis %eses3 sob as *2uas de u% rio3 co%endo 0eixe7 $le seria ta%b%3 alternada%ente do sexo %asculino3 durante seis %eses3 e do sexo fe%inino durante os outros seis %eses7 $sse deus3 se2undo se conta na gfrica3 te% a9erso 0or rou0as 9er%el as ou %arrons7 ,en u% dos seus ade0tos ousaria utili:ar essas cores no seu 9estu*rio7 O a:ul6 tur8uesa3 entretanto 0arece ter sua a0ro9ao7 F sincreti:ado na +a ia co% .o $x0edito7 $sse texto foi retirado do li9ro: [Orix*s[ de ?ierre )atu%bi Zer2er

Vous aimerez peut-être aussi