Vous êtes sur la page 1sur 34

Escola Oficial de Idiomas de Vigo

APUNTAMENTOS E ESQUEMAS DE LINGUA GALEGA

O ALFABETO
O alfabeto galego mode !o com"o!se das seg#i!tes let as$ %#!to coa let a e co !ome d&se a " o!#!cia m&is e" ese!tati'a( LET)A NOME P)ONUN*IA a a +a, casa b be +b, boca c ce +-, .o# +s,( seseo/( cinco, cedo +0, catro, cousa, custo d de +d, durmir e e +e, ce ado( cedo, preso -a +1, abe to( prsa, p, sete f efe +f, ferro, afeito g g#e +g, .o# +2,( g2eada/( gorxa, agardar 2 2ac2e .ce o/ hoxe3 harmona i i +i, idade, axia l ele +l, laxe, ola! m eme +m, Manuel, esfameado ! e!e +!, ningun, aniar 4 e4e +!, nio, soo o o +o ce ado, todo, hoxe +O abe to, home3 nove " "e +", papn3 impo 5 5#e +0, Ve 65#7 e e + , + , arar, arroaz s ese +s, sade, asolagar t te +t, trasno, atar # # +#, uva, teu ' #'e +b, av , devecer, gravar % %e + , xarda, caixa, clix +0s, exame, saxo, t xico 8 8eta +-, .o# +s,( seseo/( azouta, zoco Na o tog af9a galega mode !a #til98a!se tam:! os seg#i!tes dgrafos 5#e e" ese!ta! #! ;!ico fo!ema( D<G)AFO NOME P)ONUN*IA c2e ce 2ac2e +t , chave, achado g# g#e # +g, .o# +2,( g2eada/ guizo,
xoguete

ele dob e +=, o# + , allo, vello e!e 2ac2e +!, unha, ningunha 5#e # +0, !ueixo, ar!uivo e e dob e + , barro, ra Ademais destas let as ;sa!se tam:! o#t os sig!os3 como j .iota/3 .cedilla/3 k .0a/3 w .#'e dob e/ o# y .> g ego/3 5#e a"a ece! ta!to e! "alab as tomadas do#t os idiomas ."efferson, #$a de %ueir s, &ant, 'antiano, (ar)in, dar)inismo, )agneriano, b*roniano, etc?/ como3 !alg;!s casos3 e! te%tos galegos medie'ais?

ll !2 5#

O @ANE)O DO SUBSTANTIVO
A/ So! s#bsta!ti'os femi!i!os( a/ Os 5#e come8a! "o BaB tC!ico a ag#ia3 as ag#ias a a!sia3as a!sias a & ea3 as & eas a a te3 as a tes a a#ga de!te a alba3 as albas a & bo e3 as & bo es a a ma3 as a mas a as"a3 as as"as a a#la3 as a#las a alma3 as almas a a ca3 as a cas a a "a3 as a "as a a'e3 as a'es a a#ga3 as a#gas

b/ Os 5#e acaba! e! DA@E a ald a%e3 a c2a!ta%e3 a f ia%e3 a 'ia%e??? e%ce"ciC!s( o t a%e3 o "a%e3 o ga a%e3 oEa "e so!a%e

c/ Os 5#e acaba! e! DSE .'oces c#ltas co! o i%e !os !omes g egos e! DIS/ a a!&lise3 #!2a dose3 a ecli"se3 a :!fase3 a "a :!tese3 a %:!ese??? .No! "e te!ce! a este g #"o( o oasis3 o c2asis/ d/ Os acabados e! DITE e DTE .te mi!aciC! g ega DITIS e DTIS/ a 2e"atite3 a "e ito!ite3 a b o!5#ite3 a glote??? B/ So! s#bsta!ti'os masc#li!os( a/ Os acabados e! DOTE o dote3 o lote3 o magote3 o mo ote .'a ia!te de amo odo/ b/ Os acabados e! DUME o aced#me3 o bet#me3 o ca d#me3 o ce #me3 os ci#mes3 o cost#me3 o c#me3 o est #me3 o f#me3 o g#me3 os leg#mes3 o l#me3 o "esad#me3 o 'agal#me3 o 'ol#me3 o 5#ei%#me? Mais so! s#bsta!ti'os femi!i!os( a se 'id#me3 a ma!sed#me

c/ E! %e al os acabados e! DME o abdome3 o a ame3 o ditame3 o :%ime??? C/ O#t os s#bsta!ti'os( o a amado o a bo edo o be ce a bile o b i!de a cal .a ca!le/ o cal a calo o c& ce e a ca ie o co!t asi!al a co o co#ce o c#s"e a c#te a deso de o diadema a do o fel a fel#%e a fe #%e a f a#de o f iame a f o!te o labo o leite o ma o masac e o mel o !a i8 a omo"lata a o de a o i%e o "a ado%o a "o!te a "el'e a "#be a e#ma o sal o sa!g#e a sebe a se! a se!ti!ela o se &! o si!al a s9!d ome o so iso a s#o a testem#4a o #b e a 'i #%e oE%i8

FLE@IFN DE @ANE)O NALGGNS NOMES


NOMES A*ABADOS EN HIN .masc#li!o/ HI .femi!i!o/(
alde&!3 alde& a!ci&!3 a!ci& a tes&!3 a tes& ca"it&!3 ca"it& c2a!3 c2& cidad&!3 cidad& ci # %i&!3 ci # %i& co tes&!3 co tes& coti&!3 coti& c isti&!3 c isti& c# m&!3 c# m& e mit&!3 e mit& esc ib&!3 esc ib& ga di&!3 ga di& i!s&!3 i!s& i m&!3 i m& li'i&!3 li'i& lo#8&!3 lo#8& mals&!3 mals& ma &!3 ma & .J/ m#s#lm&!3 m#s#lm& !#gall&!3 !#gall& .J/ "ag&!3 "ag& sa!3 sa s#lt&!3 s#lt& tecel&!3 tecel& tem"e &!3 tem"e & 'a!3 'a 'il&!3'il&.J/

@ENT<LI*OS .sob e todo galegos/ A*ABADOS EN DIN .o# DAO/ .masc#li!o/3 HI .femi!i!o/(
afg&!3 afg& alem&!3 alem& a o#s&!3 a o#s& castel&!3 castel& catal&!3 catal& coimb &!3 coimb & com"ostel&!3 com"ostel& fe ol&!3 fe ol& limiao3 limi& ma i4&!3 ma i4& ma i4ao3 ma i4& m# ad&!3 m# ad& ibei &!3 ibei & o# e!s&!3 o# e!s& ibei ao3 ibei & 'ilaga ci&!3'ilaga ci&

NOMES A*ABADOS EN HIN .masc#li!o/3 DANA .femi!i!o/ .So! ca acte i8ado es "e%o ati'os/(
bocal&! c2a lat&! fa fall&! folga8&! laca8&! la!g &! "ail&! "a"&! "illab&! test&! tolei &!

NOMES )EMATADOS EN HANO .masc#li!o/3 DANA .femi!i!o/(


2#ma!o i!2#ma!o "aisa!o e"#blica!o oma!o osalia!o sema!a ti a!o # ba!o 'ete a!o

NOMES )EMATADOS EN HFN .masc#li!o/3 DOA .femi!i!o/(


a!fit iC!3 a!fit ioa b etC!3 b etoa cam"iC!3 cam"ioa lad C!3 lad oa .o# lad a/ leC!3 leoa "at C!3 "at oa sa%C!3 sa%oa

NOMES )EMATADOS EN HFN .masc#li!o/3 DONA .femi!i!o/(

.s#fi%o a#me!tati'o/( 2omC!3 m#lle o!a3 caso!a??? .de'e bal "e%o ati'o/( ab#sC!3 ac#sC!3 faltC!3 lambC!

FO)MA*IFN DO PLU)AL

K? Os s#bsta!ti'os acabados en vogal3 vogal + N o# ditongo fo ma! o "l# al e!gadi!do HS ao si!g#la ( interese intereses+ av av s man mans+ traiz n traiz ns+ dolmen dolmens lei leis+ boi bois+ xudeu xudeus L? Os s#bsta!ti'os acabados en L !o si!g#la fo ma! o "l# al de di'e sos modos( Os s#bsta!ti'os ag#dos .de m&is d#!2a s9laba/ s#bstit;e! DL "o HIS( animal animais+ legal legais papel papeis+ Manuel Manueis control controis+ aerosol aerosois bal bais+ ,al ,ais +fiel e infiel fa! fieis e infieis, No caso dos s#bsta!ti'os ag#dos acabados e! HIL3 a co!co e!cia de do#s 6i7 !o "l# al fai 5#e se sim"lifi5#e! !#!( perfil perfs+ funil funs Os s#bsta!ti'os g a'es e!gade! HES !o "l# al( canbal canbales+ rptil rptiles Os mo!os9labos e!gade! HES !o "l# al( pel peles+ ril riles+ sol soles As "alab as com"ostas 5#e te4e! como seg#!do eleme!to #! mo!os9labo fi!ali8ado e! HL3 fa! o "l# al e!gadi!do DES( ollomol ollomoles+ xirasol xirasoles

M? Os s#bsta!ti'os acabados en consoante diferente de L ou N3 e!gade! HES !o "l# al( rapaz rapaces+ culler culleres+ mar!us mar!ueses N? Os nomes compostos fo ma! o "l# al do seg#i!te modo( Se o s#bsta!ti'o est& fo mado "o d;as "alab as com"letame!te #!idas3 co!sid: ase #! sC 'oc&b#lo e seg#e as eg as de fo maciC! do "l# al( augardente augardentes+ vaivn vaivns Se est& fo mado "o do#s s#bsta!ti'os o# "o #! s#bsta!ti'o e ad%ecti'o3 os do#s 'a! e! "l# al( tenente coronel tenentes coroneis+ peixe sapo peixes sapos+ caixa forte caixas fortes+ porco bravo porcos bravos -e os dous elementos van unidos por preposici n, s o primeiro vai en plural. estrela de mar estrelas de mar+ p de cabra ps de cabra O? Alg;!s s#bsta!ti'os te4e! #!2a ;!ica fo ma "a a o si!g#la e o "l# al3 !este caso : o dete mi!a!te o 5#e i!dica o !;me o? As9 aco!tece co!( Os fi!ali8ados e! @ ." o!#!cia 0s/( o fax os fax+ o t rax os t rax S#bsta!ti'os como( lapis, oasis, virus, mrcores,

FO)MA*IFN DO DIMINUTIVO O s#fi%o /io a"l9case sob e todo a bases s#bsta!ti'as o# ad%ecti'as? Fo ma os de i'ados da seg#i!te ma!ei a( a/ Se a "alab a base acaba e! 'ogal &to!a3 esta ": dese ao e!gadi o s#fi%o /io( maleta maletia tarde tardia ro rio

*a!do a "alab a base acaba e! dito!go -io3 -ia3 o i do dito!go e o do s#fi%o 5#eda! f#!didos !#!( raia raa xoia xoa croio croo

b/ Se a "alab a base emata e! dito!go dec ece!te .-eu, -ou, -ai, -ei, -oi/ o# /n3 o !o mal : 5#e o s#fi%o " ese!te a fo ma /cio ao ado"ta #! / c- de e!lace( cart n cartoncio man mancia nai naicia rei reicio ben bencio boi boicio

Esta te mi!aciC! .-cio/ est:!dese a o "alab as femi!i!as acabadas e! / " o'e!ie!te da te mi!aciC! lati!a HANA( irm irmancia maz mazancia rarancia

o "alab as acabadas e! /n 0 -ana 5#e desig!a! "e soas co! alg#!2a ca acte 9stica !egati'a( mentirancio, mentirancia+ papancio, papancia c/ Se a base acaba e! 'ogal tC!ica o# co!soa!te dife e!te de /n3 e!g&dese o s#fi%o sob e a fo ma "le!a da base( 1os 1oseo s soo calor caloria papel papelio sol solio mam mamaa

O s#fi%o /io tam:! "ode a"lica se a alg;!s i!defi!idos .nadia3 todio/3 ad'e bios e loc#ciC!s ad'e biais .loguio3 cedio3 amodio3 devagario3 ao xeitio/3 %e #!dios e! f#!ciC!s " C%imas aos ad'e bios .andandio3 calandio/ e e! fC m#las como aburio3 adeusio3 gracias3 at loguio3 etc?

O A)TIGO
O a tigo dete mi!ado " ese!ta as seg#i!tes fo mas( o lapis a cadeira os cans as raparigas

Tam:! " ese!ta o#t as 'a ia!tes de!omi!adas segundas formas( lo la los las

Estas seg#!das fo mas em" :ga!se !os seg#i!tes casos .i!dicamos " imei o a fo ma " io ita ia g aficame!te3 e3 e!t e co c2etes3 a e" ese!taciC! da seg#!da fo ma do a tigo 5#e : tam:! como se " o!#!cia/( K/ Des"ois d#!2a fo ma 'e bal ematada e! -r o# e! -s( %uero afiar o lapis 2istes os cans3 +%uero afia-lo lapis, +2ste-los cans3,

L/ Des"ois dos " o!omes nos3 vos e lles3 ca!do estes 'a! #!idos ao 'e bo? #mprestounos a cadeira (euvos o aviso 4 ntaslles os erros3 M/ T as os " o!omes tC!icos ns e vs( 5 s os dous estudamos filosofa 2ronvos onte a v s os tres N/ Des"ois do ad'e bio u( 7-los teus nenos3 O/ Des"ois de por3 (e) mais3 tras3 todosEtodas3 ambosEambas3 entrambosEentrambas? .Im"o ta!te( !estes casos !o! se em" ega o g#iC!/( 8rguese pola maancia T as o mel 'e4e! os abellC!s E# e mais o *a los somos bos amigos Todas as !oites a 'e%o Ambos os a"aces so! be! ag#dos Fi%: o!o e!t ambos os !e!os +Tralo mel666, +#u e mailo 4arlos666, +Tdalas noites 666, +mbolos rapaces666, +??? entrmbolos nenos, +5 -los dous666, +??? a v -los tres, +#mprest uno-la cadeira, +(uvo-lo aviso, +4 ntaslle-los erros3,

NOTA( O #so da seg#!da fo ma do a tigo !o! : ob igato io e%ce"to co ad'e bio u .u-lo libro3/ e coa " e"osiciC! por .polo camio, pola ra, polos carreiros, polas estradas /? Nos demais casos " ef9 ese !o! e" ese!tala !a esc ita? )e" es:!tese !a esc ita o# !o!3 a ;!ica " o!#!cia ecome!dable : a 5#e e" od#ce a LP fo ma?? Debemos " oc# a !o! mest# a !#! mesmo esc ito as d;as "osibilidades?

K? *ONT)A**IFNS DAS P)EPOSI*IFNS *O A)TIGO DETE)MINADO( O A *ON DE EN PO) ao .C/ co do !o "olo A & coa da !a "ola OS aos .Cs/ cos dos !os "olos AS &s coas das !as "olas

Estas co!t acciC!s eal98a!se tam:! ca!do o a tigo dos to"C!imos 'ai " ecedido d#!2a destas " e"osiciC!s( veo da 4orua3 estou na 9obra do 4aramial3 vou ao 4arballio? Estas co!t acciC!s !o! se eali8a! ca!do a " e"osiciC! !o! e%e o s#bsta!ti'o dete mi!ado "olo a tigo( acordei antes de os galos cantaren .Q acordei antes de cantaren os galos/ L? *ONT)A**IFNS DA *ON@UN*IFN *OMPA)ATIVA CA *O A)TIGO( As fo mas " io ita ias so! as 5#e est&! e!t e co c2etes O *A cC +Q ca o, A c& +Q ca a, OS cCs +ca os, AS c&s +ca as,

8 mis run c demo6 +8 mis run ca o demo, :etanzos mis pe!ueno c 4orua6 +:etanzos mis pe!ueno ca a 4orua, *a!do a co!%#!ciC! 'ai seg#ida da " e"osiciC! a !o! se e" ese!ta a co!t acciC! !a li!g#a esc ita3 a9!da 5#e de feito se ealice !a fala( !ureme mis a min ca a ti? *o!sec#e!teme!te3 tam"o#co se e" ese!ta a co!t acciC! ca!do a " e"osiciC! 'ai co!t a9da co a tigo( !urolle ao meu fillo mis ca ao de ningun, caeulle mis auga nosa ca deles6

M? *ONT)A**IFNS DAS P)EP? *O A)TIGO INDETE)MINADO( UN *ON DE EN c#! d#! !#! UNRA c#!2a d#!2a !#!2a UNS c#!s d#!s !#!s UNRAS c#!2as d#!2as !#!2as

Se a " e"osiciC! !o! fo ma "a te da mesma f ase ca o a tigo3 !o! se eali8a a co!t acciC!( de un mdico estar al, salvaralle a vida ;< de estar al un mdico, salvaralle a vida= N? *ONT)A**IFNS DAS P)EP? *OS INDEFINIDOS ALG N e !"#$!( DE S ALGGNEALGUNRAEALGGNSEALGUNRAS( dalg;!3 dalg#!2a??? EN S ALGGNEALGUNRAEALGGNSEALGUNRAS( !alg;!3 !alg#!2a??? DE S OUT)OEOUT)AEOUT)OSEOUT)AS( do#t o3 do#t a??? EN S OUT)OEOUT)AEOUT)OSEOUT)AS( !o#t o3 !o#t a??? O? *ONT)A**IFNS DAS P)EP? *ON "N .i!defi!ido e !#me al/( DE S UNEUNRA UNSEUNRAS( d#!3 d#!2a3 d#!s3 d#!2as EN S UNEUNRA UNSEUNRAS( !#!3 !#!2a3 !#!s3 !#!2as *oa " e"osiciC! C!N co!t ae ca!do act;a como ad%ectivo( via cun amigo mais !o! co!t ae ca!do se #sa como pronominal( via con un As co!t acciC!s so!( *ON S UNEUNRA UNSEUNRAS( c#!3 c#!2a3 c#!s3 c#!2as

T? *ONT)A**IFNS DAS P)EP? *OS DEMOST)ATIVOS( DE S ESTEEA3 ESEEA3 AQUELEA( deste.s/3 dese.s/??? ISTO3 ISO3 AQUILO( disto3 diso3 da5#ilo? EN S ESTEEA3 ESEEA3 AQUELEA( !este.s/3 !ese.s/??? ISTO3 ISO3 AQUILO( !isto3 !iso3 !a5#ilo? Estas co!t acciC!s !o! te4e! l#ga ca!do a " e"osiciC! !o! e%e o s#bsta!ti'o ao 5#e modifica o demost ati'o( de estas raz ns seren admitidas eu calara +Q de seren admitidas estas raz ns eu calara,

U? *ONT)A**IFNS .&L'&LA'&L&('&LA(/(

DAS

P)EP?

*OS

P)ONOMES

PE)SOAIS

DE S ELEELAEELESEELAS( del3 dela3 deles3 delas EN S ELEELAEELESEELAS( !el3 !ela3 !eles3 !elas Estas co!t acciC!s !o! te4e! l#ga ca!do a " e"osiciC! !o! e%e di ectame!te o " o!ome( de eles chegaren en tempo, imos xuntos +Q de chegaren eles a tempo, imos xuntos,

P)ONOMES PE)SOAIS TFNI*OS


FO)MAS )E*TAS LIB)ES
NON )EFL? )EFLE@

FO)MAS OBLI*UAS LIGADAS


NON )EFLE@IVAS )EFLE@IVAS

PK si!g#la PL si!g#la PM si!g#la PK "l# al PL "l# al PM "l# al

e# ti3 'ostede el E ela

mi! si

!Cs 'Cs3 'ostedes eles E elas si

comigo co!tigo DDDDD co!sigo co!!osco co!'osco DDDDD co!sigo

)ormas rectas( "ode! f#!cio!a como s#%eito E )ormas oblicuas( as esta!tes3 se%a! tC!icas .esi%e! " e"osiciC! !a maio "a te dos casos/ o# &to!as? P)ONOMES PE)SOAIS ITONOS NON )EFLE@IVOS
*OMPLEMENTO INDI)E*TO *OMPLEMENTO DI)E*TO

)EFLE@IVOS

PK si!g? PL si!g? #la deume o libro c*e #l viuche a nova bicicleta PM si!g? lle Q a el E a ela S algo ?i vcheslle a nova bicicleta PK "l? #la deunos o aviso PL "l? PM "l? #la deuvos o aviso lles a eles E a elas S algo ?i vcheslles a nova bicicleta

me E #la viume na ra E te #l viute no cine o+ lo+ no a+ la+ na (goche !ue o vin #l viuno no cine 2molo no cine nos E ?i vchesnos no cine E vos E #u vinvos no cine os+ los+ nos as+ las+ nas (goche !ue as vin #l viunas ;a elas= no cine 2molas no cine E #spmonos #spstesvos se E >aveime 2stete logo se

#l lvase en exceso

#les lvanse en exceso

O P)ONOME ITONO NAS SUBO)DINADAS VAI ANTES DO VE)BO .)ESUMO/ +Os " o!omes &to!os so!( me, te, che, se, lle, o .lo, no/, a .la, na/, nos, vos, lles, os .los, nos/, as .las, nas/, *o!cesi'as( A<NDA QUE3 A PESA) DE QUE3 MESMO QUE anda !ue me paguen, non vou *a#sais( PO)QUE3 *OMO3 @A QUE3 POSTO QUE fxeno por!ue me pareceu conveniente E como me axudaron, eu axudeinos +E%ce"ciC! co! POIS( fxeno pois pareceume conveniente, *o!sec#ti'as( DE MODO QUE3 DE @EITO QUE3 TAN???QUE non veu, de modo !ue nos fomos E tan despistado !ue se es!uece de todo +E%c? co! AS< QUE3 POLO TANTO3 *ON QUE3 LOGO( non veu, as !ue podmonos ir, *o!dicio!ais( SE3 *ON TAL DE QUE3 A POU*O QUE3 SEMP)E QUE se o sei voche disfrazado E podes xogar con tal de !ue te laves despois vinde sempre !ue vos deixen os vosos pais *om"a ati'as( TAN???*OMO3 MENOS??? DO QUE non tan nugalln como nos dixeron S#b? s#bsta!ti'as( QUE c mpre !ue mo contes todo .de s#%eito/ o motivo da pelexa foi !ue lle fixen trampa .de at ib#to/ pensei !ue che tia lume 0 pregunteille se cho daba .de *D/ non sei onde che est 5avia xa me dixeron !uen che roubou o cadro pregntalle como se fai este problema non recordo cando che naceu ela teo medo de !ue che volvan .de modificado d#! s#bsta!ti'o o# ad%ecti'o/ fago os exames sen !ue me axude ningun .de **/ estiven al at !ue me avisaron .de **/ S#b? ad%ecti'as( QUE3 DE QUE3 EN QUE presentoume a moza de !ue che falei S#b? ad'e biais(
cando che vou de pesca levo a comida .tem"o/ antes de !ue te vaias avsame .tem"o/ onde os atopamos haba restos de sangue .l#ga / vive como lle peta .modo/

VE)BOS )EGULA)ES -resente indicativo

Copret/rito indicativo

-ret/rito indicativo

Antepret/rito indicativo

)uturo indicativo

-ospret/rito indicativo

-resente sub%untivo

-ret/rito sub%untivo

)uturo sub%untivo e infinitivo fle%ionado .mperativo 0erundio -articipio

KP co!%#gaciC! AN,A$ a!do a!das a!da a!damos a!dades a!da! a!daba a!dabas a!daba a!dabamos a!dabades a!daba! a!dei a!dac2es a!do# a!damos a!dastes a!da o! a!da a a!da as a!da a a!da amos a!da ades a!da a! a!da ei a!da &s a!da & a!da emos a!da edes a!da &! a!da 9a a!da 9as a!da 9a a!da iamos a!da iades a!da 9a! a!de a!des a!de a!demos a!dedes a!de! a!dase a!dases a!dase a!d&semos a!d&sedes a!dase! a!da a!da es a!da a!da mos a!da des a!da e! a!da a!dade a!da!do a!dado

LP co!%#gaciC! $&N,&$ e!do e!des e!de e!demos e!dedes e!de! e!d9a e!d9as e!d9a e!diamos e!diades e!d9a! e!d9! e!dic2es e!de# e!demos e!destes e!de o! e!de a e!de as e!de a e!de amos e!de ades e!de a! e!de ei e!de &s e!de & e!de emos e!de edes e!de &! e!de 9a e!de 9as e!de 9a e!de iamos e!de iades e!de 9a! e!da e!das e!da e!damos e!dades e!da! e!dese e!deses e!dese e!d:semos e!d:sedes e!dese! e!de e!de es e!de e!de mos e!de des e!de e! e!de e!dede e!de!do e!dido

MP co!%#gaciC! -A$#.$ "a to "a tes "a te "a timos "a tides "a te! "a t9a "a t9as "a t9a "a tiamos "a tiades "a t9a! "a t9! "a tic2es "a ti# "a timos "a tistes "a ti o! "a ti a "a ti as "a ti a "a ti amos "a ti ades "a ti a! "a ti ei "a ti &s "a ti & "a ti emos "a ti edes "a ti &! "a ti 9a "a ti 9as "a ti 9a "a ti iamos "a ti iades "a ti 9a! "a ta "a tas "a ta "a tamos "a tades "a ta! "a tise "a tises "a tise "a t9semos "a t9sedes "a tise! "a ti "a ti es "a ti "a ti mos "a ti des "a ti e! "a te "a tide "a ti!do "a tido

VE)BOS I))EGULA)ES
-resente indicativo Copret/rito indicativo -ret/rito indicativo Antepret1 indicativo )uturo indicativo -ospret/rito indicativo -resente sub%untivo -ret/rito sub%untivo )uturo sub%untivo .mperativo .nfinitivo fle%ionado 0erundio -articipio *ABE) caibo cabes cabe cabemos cabedes cabe! cab9a cab9as cab9a cabiamos cabiades cab9a! co#be! co#bec2es co#bo co#bemos co#bestes co#be o! co#be a co#be as co#be a co#be amos co#be ades co#be a! cabe ei cabe &s cabe & cabe emos cabe edes cabe &! cabe 9a cabe 9as cabe 9a cabe iamos cabe iades cabe 9a! caiba caibas caiba caibamos caibades caiba! co#bese co#beses co#bese co#b:semos co#b:sedes co#bese! co#be co#be es co#be co#be mos co#be des co#be e! cabe cabede cabe cabe cabe cabe cabe cabe es mos des e! DA) do# d&s d& damos dades da! daba dabas daba dabamos dabades daba! dei dec2es dei demos destes de o! de a de as de a de amos de ades de a! da ei da &s da & da emos da edes da &! da 9a da 9as da 9a da iamos da iades da 9a! dea deas dea deamos deades dea! dese deses dese d:semos d:sedes dese! de de es de de mos de des de e! d& dade da da da da da da es mos des e! DI*I) digo dis di dicimos dicides di! dic9a dic9as dic9a diciamos diciades dic9a! di%e! di%ec2es di%o di%emos di%estes di%e o! di%e a di%e as di%e a di%e amos di%e ades di%e a! di ei di &s di & di emos di edes di &! di 9a di 9as di 9a di iamos di iades di 9a! diga digas diga digamos digades diga! di%ese di%eses di%ese di%:semos di%:sedes di%ese! di%e di%e es di%e di%e mos di%e des di%e e! di dicide dici dici dici dici dici dici es mos des e! ESTA) esto# est&s est& estamos estades est&! estaba estabas estaba estabamos estabades estaba! esti'e! esti'ec2es esti'o esti'emos esti'estes esti'e o! esti'e a esti'e as esti'e a esti'e amos esti'e ades esti'e a! esta ei esta &s esta & esta emos esta edes esta &! esta 9a esta 9as esta 9a esta iamos esta iades esta 9a! estea esteas estea esteamos esteades estea! esti'ese esti'eses esti'ese esti':semos esti':sedes esti'ese! esti'e esti'e es esti'e esti'e mos esti'e des esti'e e! est& estade esta esta esta esta esta esta es mos des e! FA*E) fago fas fai facemos facedes fa! fac9a fac9as fac9a faciamos faciades fac9a! fi%e! fi%ec2es fi%o fi%emos fi%estes fi%e o! fi%e a fi%e as fi%e a fi%e amos fi%e ades fi%e a! fa ei fa &s fa & fa emos fa edes fa &! fa 9a fa 9as fa 9a fa iamos fa iades fa 9a! faga fagas faga fagamos fagades faga! fi%ese fi%eses fi%ese fi%:semos fi%:sedes fi%ese! fi%e fi%e es fi%e fi%e mos fi%e des fi%e e! fai facede face face face face face face es mos des e! RABE) 2ei 2as 2a E 2ai 2abemos 2abedes 2a! 2ab9a 2ab9as 2ab9a 2abiamos 2abiades 2ab9a! 2o#be! 2o#bec2es 2o#bo 2o#bemos 2o#bestes 2o#be o! 2o#be a 2o#be as 2o#be a 2o#be amos 2o#be ades 2o#be a! 2abe ei 2abe &s 2abe & 2abe emos 2abe edes 2abe &! 2abe 9a 2abe 9as 2abe 9a 2abe iamos 2abe iades 2abe 9a! 2a%a 2a%as 2a%a 2a%amos 2a%ades 2a%a! 2o#bese 2o#beses 2o#bese 2o#b:semos 2o#b:sedes 2o#bese! 2o#be 2o#be es 2o#be 2o#be mos 2o#be des 2o#be e! DDD DDD 2abe 2abe 2abe 2abe 2abe 2abe es mos des e! I) 'o# 'as 'ai imos ides 'a! 9a 9as 9a iamos iades 9a! f#! f#c2es foi fomos fostes fo o! fo a fo as fo a fo amos fo ades fo a! i ei i &s i& i emos i edes i &! i 9a i 9as i 9a i iamos i iades i 9a! 'aia 'aias 'aia 'aiamos 'aiades 'aia! fose foses fose fCsemos fCsedes fose! fo fo es fo fo mos fo des fo e! 'ai 'amos ide i i es i i mos i des i e! i!do ido

cabe!do cabido

da!do dado

dici!do dito

esta!do estado

face!do feito

2abe!do 2abido

-resente indicativo Copret/rito indicativo -ret/rito indicativo Antepret1 indicativo )uturo indicativo -ospret/rito indicativo -resente sub%untivo -ret/rito sub%untivo )uturo sub%untivo .mperativo .nfinitivo fle%ionado 0erundio -articipio

O<) E OUVI) oio E o#8o oes E o#'es oe E o#'e o9mos E o#'imos o9des E o#'ides oe! E o#'e! o9a E o#'9a o9as E o#'9as o9a E o#'9a oWamos E o#'iamos oWades E o#'iades o9a! E o#'9a! o9! E o#'9! o9c2es E o#'ic2es o9# E o#'i# o9mos E o#'imos o9stes Eo#'istes o9 o! Eo#'i o! o9 a E o#'i a o9 as E o#'i as o9 a E o#'i a oi amos E o#'i amos oi ades E o#'i ades o9 a! E o#'i a! oi ei E o#'i ei oi &s E o#'i &s oi & E o#'i & oi emos Eo#'i emos oi edes E o#'i edes oi &! E o#'i &! oi 9a E o#'i 9a oi 9as E o#'i 9as oi 9a E o#'i 9a oi iamos Eo#'i iamos oi iades E o#'i iades oi 9a! Eo#'i 9a! oia E o#8a oias E o#8as oia E o#8a oiamos E o#8amos oiades E o#8ades oia! E o#8a! o9se E o#'ise o9ses E o#'ises o9se E o#'ise o9semos E o#'9semos o9sedes E o#'9sedes o9se! E o#'ise! o9 E o#'i o9 es E o#'i es o9 E o#'i o9 mos E o#'i mos o9 des E o#'i des o9 e! E o#'i e! oe E o#'e o9de E o#'ide o9 E o#'i o9 es E o#'i es o9 E o#'i o9 mos E o#'i mos o9 des E o#'i des o9 e! E o#'i e! o9!do E o#'i!do o9do E o#'ido

PA)I) "ai o "a es "a e "a imos "a ides "a e! "a 9a "a 9as "a 9a "a iamos "a iades "a 9a! "a 9! "a ic2es "a i# "a imos "a istes "a i o! "a i a "a i as "a i a "a i amos "a i ades "a i a! "a i ei "a i &s "a i & "a i emos "a i edes "a i &! "a i 9a "a i 9as "a i 9a "a i iamos "a i iades "a i 9a! "ai a "ai as "ai a "ai amos "ai edes "ai a! "a ise "a ises "a ise "a 9semos "a 9sedes "a ise! "a i "a i es "a i "a i mos "a i des "a i e! "a e "a ide "a i "a i es "a i "a i mos "a i des "a i e! "a i!do "a ido

PODE) "odo "odes "ode "odemos "odedes "ode! "od9a "od9as "od9a "odiamos "odiades "od9a! "#ide! "#idec2es "#ido "#idemos "#idestes "#ide o! "#ide a "#ide as "#ide a "#ide amos "#ide ades "#ide a! "ode ei "ode &s "ode & "ode emos "ode edes "ode &! "ode 9a "ode 9as "ode 9a "ode iamos "ode iades "ode 9a! "oida "oidas "oida "oidamos "oidades "oida! "#idese "#ideses "#idese "#id:semos "#id:sedes "#idese! "#ide "#ide es "#ide "#ide mos "#ide des "#ide e! "ode "odede "ode "ode es "ode "ode mos "ode des "ode e! "ode!do "odido

POVE) E PF) "o4o "os "o! "o4emos E "omos "o4edes E "o!des "o4e! E "o! "o49a E "#4a "o49as E "#4as "o49a E "#4a "o4iamos E "#4amos "o4iades E "#4ades "o49a! E "#4a! "#%e! "#%ec2es "#%o "#%emos "#%estes "#%e o! "#%e a "#%e as "#%e a "#%e amos "#%e ades "#%e a! "o4e ei E "o ei "o4e &s E "o &s "o4e & E "o & "o4e emos E "o emos "o4e edes E "o edes "o4e &! E "o &! "o4e 9a E "o 9a "o4e 9as E "o 9as "o4e 9a E "o 9a "o4e iamos E "o iamos "o4e iades E "o iades "o4e 9a! E "o 9a! "o4a "o4as "o4as "o4amos "o4ades "o4a! "#%ese "#%eses "#%ese "#%:semos "#%:sedes "#%ese! "#%e "#%e es "#%e "#%e mos "#%e des "#%e e! "o! E "o! "o4ede E "o!de "o4e E "C "o4e es E "o es "o4e E "C "o4e mos E "o mos "o4e des E "o des "o4e e! E "o e! "o4e!do E "o!do "osto

P)A*E) " a8o " aces " ace " acemos " acedes " ace! " ac9a " ac9as " ac9a " aciamos " aciades " ac9a! " o#g#e! " o#g#ec2es " o#go " o#g#emos " o#g#estes " o#g#e o! " o#g#e a " o#g#e as " o#g#e a " o#g#e amos " o#g#e ades " o#g#e a! " ace ei " ace &s " ace & " ace emos " ace edes " ace &! " ace 9a " ace 9as " ace 9a " ace iamos " ace iades " ace 9a! " a8a " a8as " a8a " a8amos " a8ades " a8a! " o#g#ese " o#g#eses " o#g#ese " o#g#:semos " o#g#:sedes " o#g#ese! " o#g#e " o#g#e es " o#g#e " o#g#e mos " o#g#e des " o#g#e e! " ace " acede " ace " ace es " ace " ace mos " ace des " ace e! " ace!do " acido

QUE)E) 5#e o 5#e es 5#e e 5#e emos 5#e edes 5#e e! 5#e 9a 5#e 9as 5#e 9a 5#e iamos 5#e iades 5#e 9a! 5#i%e! 5#i%ec2es 5#i%o 5#i%emos 5#i%estes 5#i%e o! 5#i%e a 5#i%e as 5#i%e a 5#i%e amos 5#i%e ades 5#i%e a! 5#e e ei 5#e e &s 5#e e & 5#e e emos 5#e e edes 5#e e &! 5#e e 9a 5#e e 9as 5#e e 9a 5#e e iamos 5#e e iades 5#e e 9a! 5#ei a 5#ei as 5#ei a 5#ei amos 5#ei ades 5#ei a! 5#i%ese 5#i%eses 5#i%ese 5#i%:semos 5#i%:sedes 5#i%ese! 5#i%e 5#i%e es 5#i%e 5#i%e mos 5#i%e des 5#i%e e! 5#e e 5#e ede 5#e e 5#e e es 5#e e 5#e e mos 5#e e des 5#e e e! 5#e e!do 5#e ido

-resente indicativo

Copret/rito indicativo

-ret/rito indicativo

Antepret1 indicativo

)uturo indicativo

-ospret/rito indicativo

-resente (ub%untivo

-ret/rito sub%untivo

)uturo sub%untivo

.mperativo .nfinitivo fle%ionado

0erundio -articipio

SABE) sei sabes sabe sabemos sabedes sabe! sab9a sab9as sab9a sabiamos sabiades sab9a! so#be! so#bec2es so#bo so#bemos so#bestes so#be! so#be a so#be as so#be a so#be amos so#be ades so#be a! sabe ei sabe &s sabe & sabe emos sabe edes sabe &! sabe 9a sabe 9as sabe 9a sabe iamos sabe iades sabe 9a! saiba saibas saiba saibamos saibades saiba! so#bese so#beses so#bese so#b:semos so#b:sedes so#bese! so#be so#be es so#be so#be mos so#be des so#be e! sabe sabede sabe sabe es sabe sabe mos sabe des sabe e! sabe!do sabido

SE) so! es : somos sodes so! ea e as ea e amos e ades e a! f#! f#c2es foi fomos fostes fo o! fo a fo as fo a fo amos fo ades fo a! se ei se &s se & se emos se edes se &! se 9a se 9as se 9a se iamos se iades se 9a! se%a se%as se%a se%amos se%ades se%a! fose foses fose fCsemos fCsedes fose! fo fo es fo fo mos fo des fo e! s: sede se se es se se mos se des se e! se!do sido

TE) te4o tes te! temos te!des E tedes te4e! ti4a ti4as ti4a ti4amos ti4ades ti4a! ti'e! ti'ec2es ti'o ti'emos ti'estes ti'e o! ti'e a ti'e as ti'e a ti'e amos ti'e ades ti'e a! te ei te &s te & te emos te edes te &! te 9a te 9as te 9a te iamos te iades te 9a! te4a te4as te4a te4amos te4ades te4a! ti'ese ti'eses ti'ese ti':semos ti':sedes ti'ese! ti'e ti'e es ti'e ti'e mos ti'e des ti'e e! te! te!de te te es te te mos te des te e! te!do tido

T)AE) t aio t aes t ae t aemos t aedes t ae! t a9a t a9as t a9a t aWamos t aWades t a9a! t o#%e! t o#%ec2es t o#%o t o#%emos t o#%estes t o#%e o! t o#%e a t o#%e as t o#%e a t o#%e amos t o#%e ades t o#%e a! t ae ei t ae &s t ae & t ae emos t ae edes t ae &! t ae 9a t ae 9as t ae 9a t ae iamos t ae iades t ae 9a! t aia t aias t aia t aiamos t aiades t aia! t o#%ese t o#%eses t o#%ese t o#%:semos t o#%:sedes t o#%ese! t o#%e t o#%e es t o#%e t o#%e mos t o#%e des t o#%e e! t ae t aede t ae t ae es t ae t ae mos t ae des t ae e! t ae!do t a9do

VALE) 'allo 'ales 'ale 'alemos 'aledes 'ale! 'al9a 'al9as 'al9a 'aliamos 'aliades 'al9a! 'al9! 'alic2es 'ale# 'alemos 'alestes 'ale o! 'ale a 'ale as 'ale a 'ale amos 'ale ades 'ale a! 'ale ei 'ale &s 'ale & 'ale emos 'ale edes 'ale &! 'ale 9a 'ale 9as 'ale 9a 'ale iamos 'ale iades 'ale 9a! 'alla 'allas 'alla 'allamos 'allades 'alla! 'alese 'aleses 'alese 'al:semos 'al:sedes 'alese! 'ale 'ale es 'ale 'ale mos 'ale des 'ale e! 'ale 'alede 'ale 'ale es 'ale 'ale mos 'ale des 'ale e! 'ale!do 'alido

VE) 'e%o 'es 'e 'emos 'edes 'e! '9a '9as '9a 'iamos 'iades '9a! 'i! 'ic2es 'i# 'imos 'istes 'i o! 'i a 'i as 'i a 'i amos 'i ades 'i a! 'e ei 'e &s 'e & 'e emos 'e edes 'e &! 'e 9a 'e 9as 'e 9a 'e iamos 'e iades 'e 9a! 'e%a 'e%as 'e%a 'e%amos 'e%ades 'e%a! 'ise 'ises 'ise '9semos '9sedes 'ise! 'i 'i es 'i 'i mos 'i des 'i e! 'e 'ede 'e 'e es 'e 'e mos 'e des 'e e! 'e!do 'isto

VI) 'e4o ':s ':! 'imos 'i!des E'ides 'e4e! 'i4a 'i4as 'i4a 'i4amos 'i4ades 'i4a! 'i! 'i4ec2es 'e# 'i4emos 'i4estes 'i4e o! 'i4e a 'i4e as 'i4e a 'i4e amos 'i4e ades 'i4e a! 'i ei 'i &s 'i & 'i emos 'i edes 'i &! 'i 9a 'i 9as 'i 9a 'i iamos 'i iades 'i 9a! 'e4a 'e4as 'e4a 'e4amos 'e4ades 'e4a! 'i4ese 'i4eses 'i4ese 'i4:semos 'i4:sedes 'i4ese! 'i4e 'i4e es 'i4e 'i4e mos 'i4e des 'i4e e! 'e! 'i!de E 'ide 'i 'i es 'i 'i mos 'i des 'i e! 'i!do 'ido

PA)TI*ULA)IDADES DALGGNS VE)BOS )EGULA)ES 2) 3erbos da 45 e 67 con%ugacins con alternancia voc8lica na ra91 a/ Os 'e bos acabados e! -er .LP co!%#gaciC!/ 5#e te4e! -e- o# -o- como ;ltimas 'ogais do le%ema3 co!%;ga!se co! D &D3 D!D abe tos !a LP3 MP e TP "e soas do " ese!te de i!dicati'o? Nas o#t as "e soas do " ese!te e e! todos os o#t os tem"os co!%;ga!se co! DeD3 DoD "ec2ados? E%em"los( beber " es? i!d? bebo b&bes b&be bebemos bebedes b&be! " es? s#b%? beba bebas beba bebamos bebades beba! im"e at? bebe bebede comer " es? i!d? como c!mes c!me comemos comedes c!me! " es? s#b%? coma comas coma comamos comades coma! im"e ati'o come comede

Rai #!s ca!tos 'e bos 5#e !o! seg#e! esta eg a? As93 te4e! sem" e timb e abe to !a 'ogal da a98( 5#e e .i eg?/3 5#&ce 3 es5#&ce 3 "ode .i eg?/? Sem" e "ec2ado( debe 3 c e 3 le 3 sob ese e3 e! boa "a te do te ito io li!gX9stico3 tam:! os 'e bos ematados e! Dce ( "a ece 3 etc? " es? i!d? de 5#&ce 5#&8o 5#&ces 5#&ce 5#&cemos 5#&cedes 5#&ce! debo debes debe debemos debedes debe! " es? i!d? de debe

Esta alte !a!cia !o! te! e"e c#siC!s g &ficas3 #!icame!te as "ode te ca!do 5#ei amos dife e!cia "a ellas 2omCg afas( .el/ c me E come .ti/? Neste caso "o!se ace!to g &fico & "alab a e! 5#e a"a e8a a 'ogal abe ta? b/ Nos 'e bos e! -ir .MP co!%#gaciC!/ 5#e te4e! -e- o# -i- como ;ltima 'ogal do le%ema !o i!fi!iti'o dist9!g#e!se t es g #"os( bK/ Os 5#e ma!te4e! o -i- co!sta!te3 como ci!g#i 3 co i%i ??? bL/ Os 5#e m#da! o -e- e! -i- !as fo mas do " ese!te de i!d? e im"e ati'o e! 5#e a a98 : tC!ica e ademais e! todo o " ese!te de s#b%?(

" es? i!d? ad'i to ad'i tes ad'i te ad'e timos ad'e tides ad'i te! ad'i ad'i ad'i ad'i ad'i ad'i

" es? s#b%? ta tas ta tamos tades ta!

im"e ati'o ad'i te ad'e tide

*o!fo me a este modelo co!%;ga!se( ad2e i ad'e ti co!ce !i .defecti'o/ co!fe i di'e ti di%e i i!fe i i!se i medi "edi S de ? efe i e"eti t a!sfe i t a!sg edi ag edi dife i e!%e i i!'esti " efe i e'esti 'esti com"eti disce !i .defecti'o/ es"i E des"i i!%e i " ofe i s#%e i

bM/ Rai o#t o g #"o 5#e " ese!ta #!2a 'a iaciC! t i"la !o 'ocalismo da a98( e! "osiciC! &to!a sem" e -e-$ e! "osiciC! tC!ica -&- !as "e soas LP e MP de si!g#la e MP do "l# al do " ese!te de i!d? e -i- !a "e soa KP do " es? de i!d? !a LP do im"e ati'o e e! todo o " es? de s#b%? se 'i " es? i!d? si 'o s& 'es s& 'e se 'imos se 'ides s& 'e! si si si si si si " es? s#b%? 'a 'as 'a 'amos 'ades 'a! si 'e se 'ide im"e ati'o

*o!fo me a este modelo co!%;ga!se( fe i .S malfe i / me!ti .S desme!ti / seg#i .S co!seg#i 3 "e seg#i 3 " oseg#i 3 s#bseg#i / se!ti .S ase!ti 3 co!se!ti 3 dise!ti 3 " ese!ti 3 ese!ti / se 'i T:4ase e! co!ta 5#e co!fe i 3 etc?3 !o! so! de i'ados de fe i 3 se!C! 5#e se emo!ta! & base c#lta lati!a Dfe e/? c/ Os 'e bos e! -ir- .MP co!%#gaciC!/ 5#e te4e! -u- como 'ogal fi!al do le%ema !o i!fi!iti'o .disc#ti 3 f#%i 3 etc?/ "ode! " ese!ta d;as "osibilidades de co!%#gaciC!(

cK/ Os 5#e ma!te4e! o -u- co!sta!te e! toda a co!%#gaciC!3 como disc#ti 3 a maio 9a deles de " ocede!cia c#lta( a gX9 at#9 D*LU<) D*UMBI) c#m" i K c# ti D*UTI) de #9 dimi!#9 DDU*I) emb#ti esca"#li se esc#l"i estat#9 fl#9 S de ? f#l%i DFUNDI) f#!di L g #4i imb#9 DLUDI) DLU<) !#t i S de ? "#9 ef#l%i DSTITU<) DST)U<) DSUMI) s#"li s# %i S de ? DT)IBU<) t#"i S de ? #!i S de ? #!%i # %i 8# ci

D*LU<)( co!cl#9 3 e%cl#9 3 i!cl#9 3 ecl#9 D*UMBI)( i!c#mbi 3 s#c#mbi ??? D*UTI)( disc#ti 3 "e c#ti 3 e"e c#ti ??? DDU*I)( ad#ci 3 co!d#ci 3 ded#ci 3 i!d#ci 3 ed#ci 3 sed#ci 3 t ad#ci ??? de i'ados de fl#9 ( afl#9 3 co!fl#9 3 i!fl#9 3 efl#9 ??? DFUNDI)( af#!di 3 co!f#!di 3 dif#!di 3 i!f#!di 3 ef#!di DLUDI)( al#di 3 el#di DLU<)( abl#9 3 dil#9 de i'ados de !#t i ( des!#t i 3 s#b!#t i DSTITU<)( co!stit#9 3 destit#9 3 i!stit#9 3 " ostit#9 3 eco!stit#9 3 estit#9 3 s#bstit#9 DST)U<)( co!st #9 3 dest #9 3 i!st #9 3 obst #9 3 eco!st #9 ??? DSUMI)( as#mi 3 " es#mi 3 es#mi de i'ados de s# %i ( i!s# %i 3 es# %i DT)IBU<)( at ib#9 3 co!t ib#9 3 dist ib#9 3 et ib#9 de i'ados de t#"i ( e!t#"i 3 dese!t#"i de i'ados de #!i ( des#!i 3 e#!i cL/ Os 5#e " ese!ta! a alte !a!cia uE!( -!- !as "e soas LP3 MP de si!g#la e MP de "l# al do " ese!te i!d?3 -u- !o esto do "a adigma( fu%ir " es? i!d? f#%o f!%es f!%e f#%imos f#%ides f!%e! " es? s#b%? f#%a f#%as f#%a f#%amos f#%ades f#%a! f#%e f#%ide im"e ati'o

Co significado de completar, realizar. Co significado de derreter.

*o!fo me a este modelo co!%;ga!se os 'e bos( b#li S de ? co!s#mi c#b i S de ? D*UDI) c#m" i M c#s"i .e c2#s"i / d# mi e!g#li e!s#mi f#!di N f#%i l#ci S de ? m#li m#%i "#li .e des"#li / #%i s#bi s#f i s#mi t#si #li # di .e des# di / %#!g#i S de ? %# di .e e%# di /

de i'ados de b#li ( eb#li de i'ados de c#b i ( desc#b i 3 e!c#b i 3 ec#b i 3 edesc#b i ? D*UDI)( ac#di 3 sac#di ??? de i'ados de l#ci ( desl#ci 3 e!t el#ci 3 el#ci 3 t a!sl#ci 3 t emel#ci ? De i'ados de %#!g#i ( co!%#!g#i e des%#!g#i / 4) !s verbos acabados en -ur- fan no pres1 de ind1 e no de sub%untivo: " es? i!d? co!st co!st co!st co!st co!st co!st ;o ;es ;e #9mos #9des ;e! " es? s#b%? co!st co!st co!st co!st co!st co!st ;a ;as ;a #amos #ades ;a!

6) !s verbos acabados en -cer (menos facer e derivados) e en -cir (menos dicir e derivados) son completamente regulares (a menos ;ue se%an dos %a citados con alternancia)1 agradecer " es? i!d? ag ade8o ag adeces etc? " es? s#b%? ag ade8a ag ade8as etc? "e fecto ag adec9! ag adecic2es conducir " es? i!d? co!d#8o co!d#ces " es? s#b%? co!d#8a co!d#8as "e fecto co!d#c9! co!d#ciD c2es

<) !s verbos acabados en -aer+ -oer+ -ar+ or intercalan un -i- entre o le%ema e as desinencias ;ue empe9an por -a ou -o: na 27 persoa do pres1 de ind1 e en todo o pres1 de sub%= so! cae .acae 3 decae 3 ecae /3 c2oe e desc2oe 3 doe .co!doe se/3 moe . emoe /3 " oe 3 oe .co oe / e os de i'ados de t ae .at ae 3 dist ae ???/3 sa9 .sob esa9 /3 o9 .deso9 3 e!t eo9 /3 etc?

Co significado de facer falta, ser mester. Co significado de render.

caer( caio3 caes3 cae3 caemos3 caedes3 cae!$ caia3 caias3 caia??? moer( moio3 moes3 moe3 moemos3 moedes3 moe!$ moia3 moias3 moia??? sar( saio3 saes3 sae3 sa9mos3 sa9des3 sae!$ saia3 saias3 saia??? or( oio3 oes3 oe3 o9mos3 o9des3 oe!$ oia3 oias3 oia??? >) Nos verbos crer, descrer; ler, reler, trasler; sobreser e rir, sorrir prod?cese contraccin nalg?ns encontros voc8licos1 " es? leo les le lemos ledes le! " es? s#b%? lea leas lea leamos leades lea! " es? 9o is i imos ides i! " es? s#b%? 9a 9as 9a iamos iades 9a! im"e f? l9a l9as l9a liamos liades l9a! im"e f? s#b%? lese leses lese l:semos l:sedes lese! im"e f? 9a 9as 9a iamos iades 9a! im"e f? s#b%? ise ises ise 9semos 9sedes ise! "e fecto li! lic2es le# lemos lestes le o! f#t? s#b%? le le le le le le es mos des e! le le le le le le "l#sc? a as a amos ades a! le le le le le le f#t? ei &s & emos edes &! le le le le le le co!d? 9a 9as 9a iamos iades 9a!

im"e a ti'o le lede

i!f? "e soal le le le le le le es mos des e! inf: le %er1 le!do part1 lido co!d? i i i i i i 9a 9as 9a iamos iades 9a!

"e f? i! ic2es i# imos istes i o! f#t? s#b%? i i i i i i es mos des e!

"l#sc? i i i i i i a as a amos ades a!

f#t? i i i i i i ei &s & emos edes &!

im"e a ti'o i ide

i!f? "e soal i i es i i mos i des i e! inf: i %er1 i!do part1 ido

@) -rodutividade da 47 e 67 con%ugacins: a/ So! 'e bos da LP co!%#gaciC!( bate S de ? cae S de ? com"ele co!'e %e co e S de ? demole de ete di'e %e eme %e e!c2e e g#e es"a e%e es" eme e%"ele fe!de fe 'e im"ele me%e " eme " o"ele e!de e"ele e%e om"e S de ? some %e tolle t ae S de t eme 'e te S de %eme

de i'ados de bate ( abate 3 combate 3 debate 3 ebate de i'ados de cae ( acae 3 decae 3 ecae de i'ados de co e ( co!co e 3 deco e 3 desco e 3 disco e 3 esco e 3 i!co e 3 oco e 3 "e co e 3 eco e 3 soco e 3 t a!sco e de i'ados de om"e ( co om"e 3 i!te om"e 3 i om"e 3 " o om"e de i'ados de t ae ( abst ae 3 dist ae 3 e%t ae 3 s#bt ae de i'ados de 'e te ( co!t o'e te 3 co!'e te 3 i!'e te 3 "e 'e te 3 eco!'e te 3 e'e te 3 s#b'e te .mais( ad'e ti e di'e ti / b/ So! 'e bos da MP co!%#gaciC!( co!cibi 3 co i%i 3 dici e os se#s de i'ados3 eli%i .e eeli%i /3 esc ibi e de i'ados3 emiti 3 e5#i i 3 s#f i 3 t#si 3 #li e "os#9

USO DAS *ON@UN*IFNS *OMPA)ATIVAS?


I? *om"a aciC! de desig#aldade? M&is S Ad%? S *AEQUEEDO QUE S seg#!do eleme!to? Me!os S Ad%?S *AEQUEEDO QUE S seg#!do eleme!to Gsase CA ob igato iame!te ca!do !o seg#!do eleme!to da com"a aciC! 'ai " o!ome "e soal tC!ico( esa cativa mis loura ca ti non sodes menos nugallns ca n s non son menos tarabelos ca v s os tres Gsase ,! A"& ob igato iame!te ca!do a"a ece! do#s " edicados 'e bais e%" esos e e! fo ma "e soal( bebedes mis do que deberades .Tam:! ca!do3 !estes casos3 le'a o s#%eito do 'e bo e%" eso/( ela saba menos do que eu imaxinaba No esto dos casos "Cdese #sa CA o# A"&3 mais " oc# a!do 5#e se%a co2e e!teme!te? ouveaba mis forte ca un lobo? +Q 5#e #! lobo, gstame mis asubiar ca cantar? +Q 5#e ca!ta , en bici chegas antes ca a andar .o# andando/ +Q 5#e a a!da .o# andando/, man gstame menos ca mecanografado +Q 5#e meca!og afado, Se #tili8amos a co!%#!ciC! *A3 temos 5#e te e! co!ta o seg#i!te( a/ Se lle seg#e a tigo dete mi!ado co!t ae co! el o alme!te3 mais !a esc ita "Cdese co!t ae o# !o!? Temos3 da5#ela3 t es "osibilidades( KP/ a nena estuda mis horas c neno? +LP/ ca o !e!o E MP/ ;ue o !e!o, KP/ o tallo menos alto c cadeira? +LP/ ca a cadei a E MP/ ;ue a cadei a, KP/ andabas mis preocupado cs outros? +LP/ ca os o#t os E MP/ ;ue os o#t os, KP/ sempre se laiaba mis cs amigas? +LP/ ca as amigas E MP/ ;ue as amigas, b/ Pola co!t a3 se des"ois de *A a"a ece a " e"osiciC! A3 o# #!2a co!t acciC! de A co a tigo .ao3 &3 aos3 &s/3 !o! se fai a co!t acciC! !a esc ita? prefiro ir a @talia ca a -uecia? +Q5#e a, prefiro ir praia ca ao monte? +Q5#e ao, prefiro ir a 9ontevedra ca ,amallosa? +Q5#e &,

II? *om"a aciC! de ig#aldade?

Ta! S Ad%? S *OMAE*OMO S seg#!do eleme!to?

Gsase C!BA ob igato iame!te ca!do !o seg#!do eleme!to da com"a aciC! 'ai " o!ome "e soal tC!ico( esa rapariga tan fungona coma ti? sodes tan nugallns coma n s? Gsase C!B! ob igato iame!te ca!do !o seg#!do eleme!to da com"a aciC! a"a ece #!2a fo ma 'e bal fo ma "e soal( deixouno tan ordenado como puido? .Tam:! ca!do3 !estes casos3 le'a o s#%eito do 'e bo e%" eso/( fxoo tan grande como eles llo pediron?

No esto dos casos "Cdese #sa C!BA o# C!B!3 mais " oc# a!do 5#e se%a co2e e!teme!te? ouveaba tan forte coma un lobo? +Q como, gstame tanto debuxar coma pintar? +Q como, en bicicleta chegas tan cedo coma a andar ;o# andando= +Q como, gstame tanto man coma mecanografado + Q como, A fo ma *OMA !o! co!t ae !a esc ita? Rai 5#e te e! co!ta 5#e co! 'alo modal sC se "ode #tili8a *OMO( ti fai como !ueiras estamos a!u como convidados? .Q e! calidade de/ O mesmo s#cede ca!do se t ata d#! *OMO ca#sal o# co!dicio!al( como non mo contes xa vers como chova prefern !uedar na casa6

PALAB)AS SEN DND(


aboa ??? aboame!to aca!toa ??? ca!to amoesta ??? amoestaciC! a"isoa ??? a"isoado a co oa ??? co oa dese!cadea ??? cadea doa ??? doa8C! e!cadea ??? cadea e!%aboa ??? %abC! f ea ??? f eo "e doa ??? "e dC! a8oa ??? a8oame!to soa ??? so! %a%#a ??? %a%;! abotoa ??? botC! amea8a ??? amea8a amo!toa ??? mo!tC! cea ??? cea desabotoa ??? botC! dese!toa ??? e!toaciC! em"ad oa ??? "ad C! e!toa ??? e!toaciC! est ea ??? est ea gala doa ???gala dC! " egoa ??? " egC! esoa ??? eso!a!cia t ai8oa ??? t ai8C! %e a ??? %e ado

PALAB)AS *ON DND(


aba!do!a ??? aba!do!o a"ai%o!a ??? "ai%C! deso de!a ??? deso de emocio!a ??? emociC! o ga!i8a ??? o ga!i8aciC! abo!a ??? abo!o .s#bsc ibi se/ co!de!a ??? co!de!a desti!a ??? desti!o o de!a ??? o de se e!a ??? se e!oEa .adx6/

PALAB)AS A*ABADAS EN DYO3 DYA3 DYFN(


a!da8o a'i!8a .aco do/ bei8C! be!5#e e!8a ca!sa8o cobi8a c e!8a desc e!8a desg a8a des" e8o dife e!8a doa8C! doe!8a es"a8o esta!8a .est ofa/ Gali8a g a8a 2abe!8a i!dife e!8a i!fl#e!8a .g i"e/ i!%#sti8a lice!8a mal5#e e!8a me!os" e8o !ace!8a !o'i8o "e se'e a!8a "e te!8a " ese!8a " e%#98o " e8o 5#e e!8a e!ace!8a se!te!8a se 'i8o te!8a ."o ciC! de te eo/ te 8o t ai8C! %#98o %#sti8a

O)TOG)AF<A Esc 9bese co! b abel&3 abeledo3 abelei a a#tomCbil3 mCbil3 mobili8a c2iba Do gabeta gabi&! ma abed9 ma abilla3 ma abilla 3 ma abilloso ebe!ta t oba3 t obado 3 t obado esco3 t obei o Esc 9bese co! ' aci' o aco'a da 3 co'a de a'C3 a'oa a'oe!go a'ogado Da3 a'oga a'#lta 3 '#lto??? * isto'o e!'e !i8a 3 'e !i8??? esca a'ello3 esca 'a ??? Este'o es'elto Ha ga a'a!8o g a'aciC!3 g a'a "a'illC! t e'o 'a a!da 'a edo 3 'a e 3 'asoi a 'e 8a 'oda3 'oto 'oit e e! 'oga3 'oga Esc 9bese se! 2 a9 alaZ alel9 a "a ata ba9a i!c2a i m&3 i m&!3 i ma!dade olaZ omb ei o3 omb o3 ;me o o c2ata

Esc 9bese co! 2 2a mo!9a3 2a mC!ico3 2a mo!ioso3 2a mo!i8a 2asta .ba a lo!ga e de eita/ Rele!a 2elmo ."a te da a mad# a/ Re! i5#e

Esc 9bese co! s esca'a 3 esca'aciC!3 esca'ado a esc#sa3 esc#sa este!de .mais extenso /a3 extensi n/ est a!%ei o Ha??? est a4a 3 est a4o??? Est emad# a

MODIFI*A*IFNS NA NO)MATIVA .!o mati'a de co!co dia/ O tog af9a e o#t os


a/ D&se " efe e!cia & co!t acciC! ao ." e"osiciC! a co a tigo o/ f o!te a ambos os casos a " o!#!cia : sem" e co! O abe to, aos rapaces dilles !ue non podo ir ao cine +o#( Cs a"aces dilles 5#e !o! "odo i C ci!e, b/ Adm9tese a dob e e" ese!taciC! "a a o e!co!t o da co!%#!ciC! com"a ati'a ca co a tigo dete mi!ado( ca o o# c3 ca a o# c&? A fo ma " efe e!te : 6ca o7? o teu mellor ca o meu +o#( o teu mellor c meu, +E!

c/ Lim9tase a ace!t#aciC! de i!te ogati'os 5#e i!t od#ce! i!te ogati'as i!di ectas .pregntalle cando volve, pregntalle onde est/ a a5#eles casos e! 5#e : !ecesa ia "a a e'ita a!fibolo%9as? dille !u !ueres 0 dille !ue !ueres .Q5#e si 5#e es/ xa sabes !u hai3 0 xa sabes !ue hai .Q5#e si 2ai/ d/ O em" ego dos signos de interrogacin e admiracin : ob igato io ao fi!al do e!#!ciado e ecome!dado ao se# i!icio "a a e'ita ambigXidades e face m&is doada a lect# a? %ueredes castaas do meu castieiro ! 4ase chove" e/ Pe m9tese o #so do apstrofo "a a a e" od#ciC! da " osodia o al .nA verdade3 nAo fixen3 ontA noite/ o# "a a es"ecta t9t#los de ob as o# cabecei as de "#blicaciC!s( a edacciC! d[A Nosa Te a E os "e so!a%es d[Bs camios da vida f/ O !ome da let a 6!7 "asa a se !ue? Os !omes dos d9g afos 6ch73 6ll7 e 6!u7 "asa! a se es"ecti'ame!te ce hache3 ele dobre e !ue u6

S#fi%os3 te mi!aciC!s e g #"os co!so!&!ticos


a/ Am"l9ase a elaciC! de 'oces co! #$o3 -$a( diferenza .indiferenza/3 espazo .espazar3 espazoso/ estanza .\est ofa[/3 graza .desgraza/3 licenza3 nacenza .renacenza/3 novizo3 presenza3 !uerenza .ben!uerenza3 mal!uerenza/3 sentenza3 servizo .servizal/ e terzo ;terza, terz, terzar=? Caliza co!sid: ase fo ma le%itimame!te galega .ig#al ca Galicia/3 am"lame!te doc#me!tada !a :"oca medie'al3 5#e foi ec#"e ada !o galego co!tem"o &!eo?

b/ *o!sid: a!se admis9beis ta!to #ble como #bel e3 e! co!sec#e!cia3 adm9te!se tam:! as fo mas d#"las do ti"o establecer o# estabelecer? A fo ma " efe e!te : Hble? amable +o# ambel,$ amables +o# ambeis, c/ E!g&de!se chapeu3 romeu e xubileu & elaciC! de "alab as acabadas e! #eu? d/ E!g&dese bacallau e pau & elaciC! de "alab as acabadas e! #au? e/ AcomCda!se ao es5#ema #n ! - as seg#i!tes fo mas( afgn3 alazn3 alemn3 barregn3 bos!uimn3 capitn3 cataln3 ermitn3 escribn3 gardin3 musulmn3 rufin3 sancristn3 sultn e trun? f/ A te mi!aciC! #n ! -ana 5#eda ese 'ada "a a ca acte i8ado es "e%o ati'os( .bocaln 0 bocalana, papn 0 papana66?/ g/ O es5#ema -n ! -ona 5#eda ese 'ado "a a fo maciC!s a#me!tati'as .2omC!3 m#lle o!a3 caso!a???/ e "a a de'e bais "e%o ati'os .ab#sC! E ab#so!a???/ Os demais casos3 !os 5#e - n !o! "ode a!ali8a se como s#fi%o3 fa! o femi!i!o e! -oa .anfitri n 0 anfitrioa, bret n 0 bretoa, campi n 0 campioa, ladr n 0 ladroa .tam:! ladra/3 le n 0 leoa, patr n 0 patroa, sax n 0 saxoa6??/ 2/ I!co "C ase puberdade ao g #"o e! #dade? i/ D&selle " efe e!cia ao s#fi%o #ar%a3 5#e : a sol#ciC! t adicio!al .a !o! se e! ce tos galicismos/ f o!te a /era( librara, consellara, cervexara T:4ase e! co!ta 5#e alg;!s galicismos mode !os3 como batera3 galera3 o# mercera3 " ese!ta! #!icame!te a te mi!aciC! /era6 ]/ Nos g #"os co!so!&!ticos cc e ct3 s#" 9mese a " imei a co!soa!te ca!do 'ai " ecedida das 'ogais i3 u3 e%ce"to e! "alab as moi c#ltas +adicci n, adicto3 convicci n3 convicto, dectico3 dicci n3 dctil3 ductilidade3 edicto3 ficci n3 ficticio3 fricci n3 friccionar3 ictericia, ictiografa .e o#t as fo mas co! ictio-/3 invicto3 micci n3 pictografa3 pict rico .e o#t as fo mas co! picto-/3 ricto, succi n3 succionar, veredicto,? conduci n, conduta3 conflito, delito, estrutura, frutfero, produto3 etc A co!soa!te im"losi'a 'ocali8a e! i !os casos de reitor .reitorado3 reitoral3 reitora/ e seita .mais sectario3 sectarismo/? 0/ *a!do !a mesma "alab a3 !o! com"osta3 a"a ece d;as 'eces x e! "osiciC! i!te 'oc&lica3 a " imei a 'e8 co 'alo de +0s, e a seg#!da co de + ,3 "Cdese o"ta "o s#bstit#9 o " imei o x "o s .esaxerar, esixir/ o# be! "o ma!te i!alte ado o g #"o etimolC%ico .exaxerar, exixir=? Esta "osibilidade !o! afecta aos " efi%os do ti"o ex- seg#idos de co!soa!te .expunxir/ !i! &s "alab as com"ostas .lexicoloxa/?

L:%ico3 a tigo3 ad'e bio3 etc


a/ estudio e estudiar3 "asa! a estudo e estudar6 O#t as "alab as desta familia so!( estudantado3 estudante3 estudantil e estudantina? T:4ase e! co!ta 5#e se ma!t:! 6estudio7 co sig!ificado de \local o!de se t aballa o# est#da[? b/ vocal "asa a vogal .K( so! o# let a$ L( memb o d#! %# ado3 co!sello3 t ib#!al3 etc?3 5#e te! 'o8/? .O#t as "alab as da mesma familia l:%ica so!( 6vocal7 .ad%?( 6co das 'ocais7/3 6voclico /a73 6vocalismo73 6vocalista73 6vocalizar7/ c/ O alomo fo Clo do a tigo dete mi!ado .LP fo ma do a tigo/ "asa a se de #so ob igato io sC des"ois da " e"osiciC! por e do ad'e bio u( .polo camio 0 pola ra 0 u-la ta amiga3/ Nos demais casos a s;a e" ese!taciC! : fac#ltati'a3 a9!da 5#e se d& " efe e!cia & !o! e" ese!taciC! g &fica desta fo ma? emprestounos a cadeira .fo ma " efe e!te/ +o# emprest uno-la cadeira, Mesmo 5#e !o! se e" ese!te g aficame!te3 a ;!ica " o!#!cia ecome!d&bel : a 5#e e" od#ce os alomo fos Hlo.s/3 Dla.s/? d/ Elim9!a!se esto3 eso e a!uelo como fo mas !e#t as dos demost ati'os? As fo mas !o mati'as so! isto3 iso e a!uilo? e/ Adm9tese o elati'o cuxo3 co! fle%iC! de %:!e o e !;me o? son as nais de cuxos rapaces me falaches f/ Degl#t9!a!se os !#me ais e!t e vinte e trinta( 'i!te e #!3 'i!te e do#s??? g/ Elim9!a!se triple e cudruple? 2/ P esc 9bese a ace!t#aciC! " o"a o%9to!a !a PN e PO dos " et: itos de s#b%#!ti'o "o te m&is 'italidade !a fala .a!d&semos3 a!d&sedes/? i/ Adm9tese ouvir ao lado de or? ]/ E!g&de!se & lista de ad'e bios aln e a!un6 0/ Agl#t9!a!se acoto3 decontado3 decontino3 decoto3 deseguida3 deseguido3 enseguida? Elim9!ase entonces? l/ Agl#t9!ase a loc#ciC! apenas? Elim9!ase alomenos? m/ Agl#t9!a!se as loc#ciC!s amodo e devagar? !/ Agl#t9!ase a loc#ciC! talvez6 o/ E!g&de!se & lista das " e"osiciC!s e loc#ciC!s " e"ositi'as( a respecto de, aln de, ap s, a!un de, at, canto a6

"/ Elim9!a!se an!ue, nembargantes, sen embargo6 E!g&de!se no entanto3 porn?

Lista%e de te mos(
a cot9o acot9o a modo amodo a "e!as a"e!as afg&!Eafga!a afg&!Eafg& ala8&!Eala8a!a ala8&!Eala8& alem&!Ealema!a alem&!Ealem& alome!os .ao me!os3 "olo me!os???/ a!5#e .a9!da 5#e???/ bacallao bacalla# ba eg&!Eba ega!a ba eg&!Eba eg& be!5#e e!cia be!5#e e!8a bos5#im&!Ebos5#ima!a bos5#im&!Ebos5#im& ca"it&!Eca"ita!a ca"it&!Eca"it& catal&!Ecatala!a catal&!Ecatal& c2a"eo c2a"e# c#&d #"le c#&d #"loEc#&d #"la de co!tado deco!tado de co!ti!o deco!ti!o de cot9o decot9o de seg#ida3 de seg#ido deseg#ida3 deseg#ido de 'aga de'aga desg acia desg a8a dife e!cia dife e!8a e! seg#ida e!seg#ida e!to!ces .e!tC!???/ e mit&!Ee mita!a e mit&!Ee mit& esc ib&!Eesc iba!a esc ib&!Eesc ib& es"acia es"a8a es"acio es"a8o es"acioso es"a8oso esta!cia .\est ofa[/ esta!8a est#dia!ti!a est#da!ti!a est#dia est#da est#dio est#do ga di&!Ega dia!a ga di&!Ega di& g acia g a8a i!dife e!cia i!dife e!8a lice!cia lice!8a mal5#e e!cia mal5#e e!8a m#s#lm&!Em#s#lma!a m#s#lm&!Em#s#lm& !ace!cia !ace!8a !emba ga!tes .!o! obsta!te3 co! todo3 as9 a todo3 "o :!???/ !o'icio !o'i8o "ao "a#? " ese!cia " ese!8a "#be tade "#be dade 5#e e!cia 5#e e!8a ecto eito ecto ado eito ado ecto al eito al e!ace!cia e!ace!8a omeo ome# #fi&!E #fia!a #fi&!E #fi& sa!c ist&!Esa!c ista!a sa!c ist&!Esa!c ist& se! emba go .!o! obsta!te3 co! todo3 as9 a todo3 "o :!3 !o e!ta!to???/ secta seita se!te!cia se!te!8a se 'icial se 'i8al se 'icio se 'i8o? s#lt&!Es#lta!a s#lt&!Es#lt& tal 'e8 tal'e8 te ci& te 8& .feb e "al;dica 5#e se e"ite cada t es d9as/ te cia te 8a te cioEte cia te 8oEte 8a t i"le t i"loEt i"la t #&!Et #a!a t #&!Et #& 'i!te;!3 etc 'i!te e #!3 etc? 'ocal .s?/ 'ogal .e! galego 2ai 'ogais abe tas e fec2adas$ : 'ogal d#!2a asociaciC!/? %#bileo %#bile#

Vous aimerez peut-être aussi