Vous êtes sur la page 1sur 4

Mat801 Aritmtica e lgebra I

professoras Miriam e Maria Ins

2013

Nmeros primos e compostos


Objetivos: - entender o que so nmeros primos -verificar que todo nmero pode ser decomposto no produto de fatores primos de forma nica - obter os nmeros primos menores que 50, atravs da construo do crivo de Eratstenes - verificar se um determinado nmero primo. Voc poder ler o texto a seguir e/ou ver tambm os vdeos referentes a estes assuntos listados acima, nos seguintes links Nmeros primos A1
http://youtu.be/65-CYOlT2FQ

Nmeros primos A
http://youtu.be/8vcaKka9eZ0 NMEROS PRIMOS B http://youtu.be/Rlxi0uMd42Q

Nmeros primos- um dos conceitos matemticos mais importantes.


Definio: Um nmero natural maior do que 1 e que apenas divisvel por 1 e por si prprio, chamado de nmero primo. Um nmero diferente de 0 e de 1 que no primo chamado de nmero composto. O 1 no primo nem composto. O 2 o nico primo par. Exemplo : 2, 3, 5 , 7 , 11, 13 so primos 4, 8, 12, 15 so compostos.

Os nmeros primos geram todos os nmeros naturais. Euclides (360-295Ac) nos Elementos, estabeleceu um resultado importante denominado: Teorema fundamental da aritmtica Todo nmero natural maior do que 1 ou primo ou pode ser escrito de modo nico (a menos da ordem dos fatores) como um produto de nmeros primos. Ou ainda

Mat801 Aritmtica e lgebra I

professoras Miriam e Maria Ins

2013

Podemos escrever qualquer nmero natural diferente de 1 como produto de nmeros primos a chamada decomposio em nmeros primos. Mais ainda, esta escrita nica, a menos da ordem dos fatores. Exemplo de aplicao do Teorema fundamental da aritmtica 36 6 x 6 2 x 3 2x 3 42 6 x 7 2x 3 x 7 36 4 x 9 2x 2 3 x 3 42 21 x 2 7 x 3 x 2 Temos 42 = 2 x 3 x 7 ou 42 = 7 x 3 x 2 e podemos observar que os fatores so os mesmos, a menos de sua ordem. Temos 36 = 2 x 3 x 2 x 3 ou 36 = 2 x 2 x 3 x3 e podemos observar que os fatores so os mesmos, a menos de sua ordem. Em particular temos nestas decomposies potncias de 2 e de 3.

Dois nmeros so primos entre si quando s tem o 1 como divisor comum. 5 e 2 so primos entre si 3 e 8 so primos entre si. Observamos que no necessrio que ambos sejam nmeros primos.

Sabemos quantos so os nmeros primos?


No, pois existem infinitos nmeros primos. Esta afirmao foi demonstrada no livro IX dos Elementos de Euclides. E aqui temos a sua demonstrao: Supomos que existem finitos nmeros primos p1 ,p2 ,...,pr .. Seja o nmero natural n = p1p2...pr +1 Pelo Teorema Fundamental da Aritmtica o nmero n possui um fator primo p que deve ser um dos p1 ,p2 ,...,pr .. e, consequentemente, divide o produto p1p2...pr. Mas isto implica que p divide 1, e isto um absurdo. Algumas informaes: entre 1 e 1000 h 168 primos

entre 1000 e 2000 h 135 primos entre 2000 e 3000 - h 127 primos At 1999 o maior primo encontrado foi :

26972593

com 2 098 960 dgitos.

Mat801 Aritmtica e lgebra I

professoras Miriam e Maria Ins

2013

2013 - O projeto GIMPS (Great Internet Mersenne Prime Search) anunciou esta semana que descobriu o maior nmero primo conhecido, com 17.425.170 dgitos. O nmero vale 2 elevado potncia de 57.885.161, menos 1 Temos infinitos primos. Mas, podemos obter os nmeros primos situados at um certo nmero. H um processo chamado Crivo de Eratstenes, em que podemos encontrar todos os primos at um certo n N*. Eratstenes de Cirene (280-192 Ac) foi astrnomo, gegrafo e aos 40 anos dirigiu a Biblioteca de Alexandria. Ele conseguiu medir a circunferncia da Terra, com uma aproximao muito boa.

Vamos ento obter todos os nmeros primos menores que 50, atravs da construo do Crivo de Eratstenes. 2 12 22 32 42 3 13 23 33 43 4 14 24 34 44 5 15 25 35 45 6 16 26 36 46 7 17 27 37 47 8 18 28 38 48 9 19 29 39 49 10 20 30 40 50

11 21 31 41

Riscar os mltiplos de 2, sem riscar o 2. Riscar os mltiplos de 3, sem riscar o 3. Riscar os mltiplos de 4. preciso? Os mltiplos de 4 j foram riscados quando eliminamos os mltiplos de 2, pois todos os mltiplos de 4 so mltiplos de 2. Riscar os mltiplos de 5, sem riscar o 5. Riscar os mltiplos de 6 . preciso? Os mltiplos de 6 j foram eliminados pois so mltiplos de 2 e de 3. Riscar os mltiplos de 7, sem riscar o 7. Ser necessrio prosseguir at o 50? No, e Eratstenes justifica o porque pelo seguinte Lema: se um nmero natural n>1 no divisvel por nenhum nmero primo p tal que p2 n (ou p , ento ele primo. Voltando para a nossa tabela riscamos at o 49 que mltiplo de 7. Quando aplico o crivo basta verificar at o maior nmero que elevado ao quadrado no ultrapasse o nmero final do crivo.

Mat801 Aritmtica e lgebra I

professoras Miriam e Maria Ins

2013

Temos 7 x7 = 49<50 No uso o 11 pois 11 x 11 = 121 > 50 Os nmero primos menores que 50 so ento: 2,3,5,7,11,13,17,19,23,29,31,37,41,43,47 O Lema enunciado acima e aqui repetido - Se um nmero natural n> 1 no divisvel por nenhum dos primos p tal que p2 n (ou p ), ento p primo - , nos permite verificar se um determinado nmero primo 271 primo? =~ 16,46 e os primos menores que so 2, 3. 5,7 11 e 13

Os primos , cujo quadrado menor que 271 so: 2, 3. 5,7 11 e 13 O nosso nmero natural o 271. Vejamos se ele divisvel por algum dos primos acima: 2, 3. 5,7 11 e 13 . Podemos verificar que 271 no divisvel por nenhum destes primos, ento 271 primo.

Referncias bibliogrficas Domingues. Hygino H.Fundamentos de Aritmtica. So Paulo. Atual.1991. Hefez. Abramo Elementos de Aritmtica . Sociedade Brasileira de Matemtica. 2006 Jurkiewicz. Samuel . Divisibilidade e nmeros inteiros SBM. 2005 So Paulo (Estado) Secretaria da Educao. Coordenadora de Estudos e Normas Pedaggicas. Atividades matemticas: 4srie do ensino fundamental 2 ed. So Paulo: SE/CENP

Vous aimerez peut-être aussi