Uczenie si proces poznawczy prowadzcy do modyfikacji zachowania osobnika pod wpywem dowiadcze co zwykle zwiksza przystosowanie osobnika do otoczenia.

. Zdolno uczenia si, w ronym zakresie posiadaj zwierzta, ludzie, grupy ludzi a take komputery. Dlatego te uczenie si moe by wiadome i niewiadome. Akt uczenia si skada si z omiu zdarze: 1. Motywacja lub oczekiwanie. 2. Zrozumienie podmiot dostrzega materia o odrnia go od innych bodcw zwracajcych jego uwag. 3. Poznanie podmiot koduje wiedz. 4. Przechowanie podmiot przechowuje wiedz w pamici krtko i dugotrwaej. 5. Przypomnienie podmiot odzyskuje materia z pamici. 6. Generalizacja materia jest przenoszony na nowe sytuacje, a wic pozwala podmiotowi rozwin strategie postpowania z nimi. 7. Dziaanie te strategie s wykorzystane w praktyce. 8. Sprzenie zwrotne podmiot uzyskuje wiedz na podstawie rezultatw.

Rodzaje uczenia si: Warunkowanie klasyczne jest to uczenie si przewidywalnych. Jest jedn z podstawowych form uczenia si, w ktrym jeden bodziec czy zdarzenie pozwala przewidzie wystpienie innego bodca czy zdarzenia.

Warunkowanie instrumentalne zwane take warunkowaniem sprawczym. Jest to forma uczenia si, ktre polega na modyfikowaniu frekwencji pojawiania si jakiego zachowania poprzez jego nagradzanie lub karanie.

Przedmiotem bada s zwykle zwierzta. Thorndike bada godne koty w klatkach, ktre miay uruchamia przyciskiem dwigni, aby dosta jedzenie. Tresura jest oparta na warunkowaniu instrumentalnym. Innym badaczem w tej kategorii by Skinner (behawioryzm). Wzmocnienie (wg Pawowa) to utrwalenie zwizku midzy bodcem warunkowym a reakcj warunkow poprzez pojawienie si bodca bezwarunkowego.

Bodziec bezwarunkowy - to bodziec, ktry z natury wykonuje zachowania odruchowe. Reakcja bezwarunkowa zachowanie wywoane przez bodziec bezwarunkowy. Bezwarunkowe: -mruganie powiek gdy wpadnie nam co do oka

-zabieranie reki gdy:si ukujemy, oparzymy, zranimy -mdlejemy gdy krew nie dopywa do mzgu(musimy opa, pochyli si by dopyna krew i dotlenia mzg) -kichanie Bodce bezwarunkowe Pawowa: - pokarmowy - obronny - orientacyjny - pciowy
Bodziec warunkowy to bodziec obojtny skojarzony z bodcem bezwarunkowym.

Reakcja warunkowa zachowanie odruchowe wywoane przez bodziec warunkowy. Badania prowadzone przez rosyjskiego fizjologa Pawowa na psach. Psy liniy si bezwarunkowo na widok jedzenia ( a wic na bodziec bezwarunkowy ). Pawow wprowadzi pocztkowo bodziec neutralny dzwonek, ktrym dzwoni przed podaniem psu jedzenia. Efekt by taki, e pies zacz utosamia dzwonek z jedzeniem, i lini si ju w momencie gdy go sysza. Dzwonek sta si wic bodcem warunkowym. Reakcja warunkowa: wydzielanie liny. Jakby kto chcia prbowa, to trzeba 5s eby reakcja wystpia. Na ich podstawie mog powstawa zoone odruchy warunkowe. Za odruchy fizjologiczne odpowiadaj podkorowe orodki nerwowe.

Warunkowe: -zapala sie zielone wiato-idziemy -wchodzi nauczyciel do sali-wstajemy -kiedy boli nas noga staramy si na ni nie stawa- kulejemy -odwracanie sie gdy cos za nami wyda dziwny dwik np.upadnie
Pami - zdolnod do rejestrowania i ponownego przywoywania wraeo zmysowych, skojarzeo, informacji, wystpujca u ludzi, niektrych zwierzt i w komputerach. W kadym z tych przypadkw proces zapamitywania ma cakowicie inne podoe fizyczne oraz podlega badaniom naukowym w oparciu o rne zestawy pojd.

Fazy procesw pamiciowych: Zapamitywanie informacji- spostrzegane przedmioty wywouja zmiany w komrkach nerwowych w postaci sladw pamiciowych, moe trwa krtko albo stanowi zoon czynno Przechowywanie ich zmiany utrzymuja si chocia wywoujce je bodce przestay dziaa (utajona faz pamici) Odtwarzanie(przypomnienie)- polega na aktualizowaniu dosw w odpowiedniej formie

W pamici wyrnia si pi cech, ktre uatwiaj zapamitywanie, przechowywanie i przypominanie przyswojonych treci. Nale do nich: szybko zapamitywania, trwao, wierno odtwarzania, gotowo i zakres.

Szybkoci zapamitywania mierzy si liczb powtrze i czasem potrzebnym do penego przyswojenia materiau. U jednych osb szybko zapamitywania jest wiksza, u innych mniejsza. Trwao zapamitywania odnosi si do czasu, w ktrym materia jest przechowywany. Na trwao duy wpyw ma nastawienie na zapamitanie materiau przez duszy czas oraz posugiwanie si materiaem zapamitanym, powtarzanie go i utrwalanie. Wierno odtwarzania to dokadne reprodukowanie zapamitanych treci. Jest to wana cecha, nie dopuszczajca do znieksztace nie zamierzonych. Osoba o niedokadnej pamici przeinacza fakty, znieksztaca zdarzenia, zmienia treci, bdc czsto przekonana, e wiernie je przedstawia. Gotowoci pamici nazywamy umiejtno szybkiego przypomnienia sobie potrzebnego materiau. S osoby z du szybkoci pamici, przypominajce sobie potrzebny materia natychmiast, inne natomiast potrzebuj troch czasu na przypomnienie go. Gotowo pamici, chocia jest cech indywidualn, jak wszystkie pozostae, to jednak wzrasta wraz ze stopniem opanowania materiau. Czym stopie opanowania materiau jest wyszy, tym gotowo pamici lepsza. Zakres pamici dotyczy wielkoci materiau opanowanego przez osob uczc si. Duy zakres pamici, to zapamitanie duej iloci materiau w krtkim czasie. Nie zawsze jednak przy duej iloci treci do zapamitania, materia jest dobrze opanowany. Czsto nie wszystko zostaje zapamitane, nie pamita si szczegw, a nawet istotne fragmenty nie s pene.
Pamiec - podzia ze wzgledu na doswiadczenie.

1.

1.1. Pamiec gatunkowa. Pamiec to nie tylko osobiste doswiadczenie jednostki. Nie ktre reakcje wystepuja niezalenie od niego i to w tej samej postaci u wszystkich przedstawicieli tego samego gatunku. Taka czynnoscia jest np. budowanie gniazda przez ptaki, co wiecej kady gatunek ptakw buduje inny rodzaj gniazda. Jako inny przykad mona tu podac poszukiwanie konkretnego poywienia przez zwierzeta, czy odruch ssania u noworodkw. 1.2. Pamiec osobnicza. Pamiec osobnicza jest scisle zwiazana z osobistymi dowiadczeniami jednostki. Moemy wyrnic wiele rodzajw tej pamieci posugujac sie r_nymi kryteriami. I tak np. jednym z kryteriw jest przedmiot pamieci, poniewa kady z nas zapamietuje, przechowuje i przypomina sobie rne tresci (obrazy, sowa, uczucia).

2.

Pami podzia ze wzgledu na trwaosc przechowywania. 2.2.1. Pamiec ultrakrtka. W pamieci ultrakrtkiej, zwanej rwnie pamiecia sensoryczna, dominuje rejestracja czysto zmysowa czyli mamy do czynienia z pamiecia ikoniczna, echoiczna, fonematyczna. Informacje przechowywane sa tu od kilku dziesiatych sekundy do maksymalnie 2-3 sekund. 2.2.2. Pamiec krtkotrwaa.

Pamiec krtkotrwaa, okreslana rwnie_ skrtem STM (z angielskiego short-term memory), przechowuje informacje przez maksymalnie 15-30 sekund, a informacje znajdujace sie w pamieci nie opuszczaja w zasadzie pola swiadomosci. 2.2.3. Pamiec trwaa. Pamiec trwaa, w skrcie LTM (z angielskiego long-term memory) stanowi trway magazyn zakodowanych sladw pamieciowych o nieograniczonej pojemnosci i czasie przechowywania (Kurcz 1992, s.39). Z reguy musimy poswiecic sporo wysiku oraz musi upynac niemao czasu by jaki es informacje zostay zapisane w pamieci trwaej. Tylko w niektrych sytuacjach pewne informacje prawie automatycznie przechodza do pamieci dugotrwaej. 3. Pamiec podzia ze wzgledu na odmiennosc przedmiotu. 3.1. Pamiec epizodyczna. Jak ju wczesniej wspomniaam pamiec epizodyczna jest systemem zawierajacym dane o epizodach i zdarzeniach, umiejscowionych w konkretnym miejscu i czasie. Informacje te odnosza sie przede wszystkim do osobistych przeyc jednostki, do jej przeszosci.

3.2. Pamiec semantyczna. Zdaniem Tulvinga, pamiec semantyczna jest niezbedna do posugiwania sie jezykiem. 4. Metapamiec Termin metapamiec pojawi sie stosunkowo niedawno, bo w 1971 i zosta on wprowadzony przez J.H. Flavella. Jednak sporadyczne zainteresowania metapamiecia, czyli tym, co jednostka wie na temat swojej pamieci, wystepoway ju wczesniej.

Reminiscencja (ac. reminisci - wspomina) w psychologii niewiadome wspomnienie, refleksja; paradoksalny efekt poprawy pamici po upywie pewnego czasu od ostatniej prby zapamitania. Istota tego zjawiska polega na tym, e ludzie po przekroczeniu pidziesitego roku ycia lepiej (w porwnaniu z oglnym przebiegiem krzywej zapominania) pamitaj zjawiska z okresu, kiedy mieli od 10 do 30 lat. Przypuszczalnie reminiscencja zasadza si na samorzutnie dokonujcych si zmianach w magazynie pamici semantycznej, prowadzcych do lepszego uporzdkowania skadowych informacji. Wraz z wiekiem maleje nasycenie emocjonalne wspomnie, dotyczy to w szczeglnoci pamici zdarze negatywnych. Wicej przywoywanych wspomnie, w wyniku reminiscencji, to wspomnienia pozytywne ni negatywne czy neutralne. Teorie zapominania
1. Teoria upywu czasu

Wedug tej teorii sam upyw czasu powoduje, e informacje s tracone. Zarwno anegdotyczne informacje, codzienne dowiadczenie jak i rzetelne eksperymenty potwierdzaj istnienie tego zjawiska. Wyjania ono jednak dobrze utrat informacji tylko w niektrych systemach pamici czowieka.
2. Teoria interferencji

Wedug tej teorii lady pamiciowe mog si nakada, czego skutek jest taki, e wzajemnie si "zamazuj".

Indywidualne dowiadczenie potwierdza istnienie takiego procesu: jeli np. musimy zapamita trzy cyfry, przyjdzie nam to z atwoci. Jeli jednak bdzie ich 8, to moemy niektre zapomnie. A gdy jest ich 60 to z pewnoci wszystkich ich nie zapamitamy. Jeden ze sposobw wyjanienia tego zjawiska odwouje si wanie do interferencji: nowe, napywajce informacje mog sprawia, e poprzednie bd zamazane, czyli zapomniane.
3. Teoria utraty dostpu

Niekiedy informacje przechowywane s pamici, ale pojawia si trudno z ich wydobywaniem. Np. gdyby kto chcia przypomnie sobie co robi dokadnie trzy lata temu w tym miesicu, to mogoby to by trudne. W odpowiednich warunkach informacje te moemy jednak sobie przypomnie. Jeli na przykad kto zapyta nas: "pamitasz jak trzy lata temu wyjechalimy do...", informacja stanie si dostpna. W ten sposb prbuje si tumaczy take "zjawisko koca jzyka", gdy wiemy, e pewn informacj posiadamy, ale nie potrafimy jej sobie przypomnie. Zgodnie z teori utraty dostpu zapominanie polega na niemonoci wydobycia z pamici, nie za na utracie danych. W odpowiedniej sytuacji (np. przy zadaniu odpowiednich pyta, w hipnozie, gdy sprzyja kontekst sytuacyjny itp.) informacje mog by jednak wydobyte. Ludzie przypominaj sobie na przykad wiele "zapomnianych" zdarze, gdy znajd si ponownie w swojej pierwszej szkole.
4. Teoria wyparcia

Stworzona w pierwotnej wersji przez Zygmunta Freuda teoria, w ktrej twierdzi si, e proces zapominania jest umotywowany. Wyparcie w psychologii gbi jest mechanizmem obronnym osobowoci, ktrego zadaniem (oglnie rzecz biorc) jest nie dopuszczanie do wiadomoci pewnych przey, dozna, myli, afektw, impulsw, wspomnie itp. Zgodnie z tymi zaoeniami pewne nieprzyjemne lub potencjalnie nieprzyjemne wspomnienia mog by wypierane, czyli usuwane ze wiadomoci i niemoliwe do przypomnienia. Faktycznie obecne s one nadal w pamici, jednak s aktywnie tumione, co skutkuje moliwoci przywoania ich do wiadomoci ("zapomnieniem"). Subiektywnie mamy wraenie, e te informacje po prostu nie istniej.