Wysza Szkoa Bankowa w Poznaniu Wydzia Ekonomiczny w Szczecinie

Studia Podyplomowe Psychologia Zarzdzania Komunikacja w organizacji

Prowadzcy: Elbieta Stelmach

Wysza Szkoa Bankowa w Poznaniu Wydzia Ekonomiczny w Szczecinie

!K"SZ #$P%S Z&%E!Z'(% )

Przeczytaj uwanie poniszy opis i wyobra sobie opisywane zwierz, a potem je narysuj. Zwierz ma silnie zbudowane ciao z wygitym krgosupem, apy krtkie i masywne, zako czone silnymi, tpymi pazurami. !szy dugie, ogon gruby przy ciele, zwaj"cy si stopniowo. #yduona gowa jest umieszczona na krtkim, grubym karku, na ko cu pyska znajduj" si nozdrza. # otworze gbowym znajduje si wyduony jzyk, ktrym zwierz moe daleko siga$. %orosy osobnik mierzy okoo & m dugo'ci, jest pokryty rzadkim wosiem, odsaniaj"cym skr w kolorze tym lub piaskowym.

E*EK+,&-E K$."-%K$& -%E & $!/ -%Z (0% K$."-%K (0 %-+E!PE!S$- 1- , psychol. proces, dziki ktremu jednostka w bezpo'rednim kontakcie z inn" osob" przekazuje i otrzymuje in(ormacje. Przekazami )komunikatami* w komunikacji interpersonalnej s" zac+owania werbalne )wypowiedzi* i niewerbalne )mimika twarzy, kinezjetyka , pozycja ciaa, postawa, gesty i in. ruc+y ciaa, proksemika , przestrzenna odlego'$ midzy komunikuj"cymi si osobami, parajzyk, wysoko'$ i natenie gosu, tempo mwienia, 'miec+ itp.*. !.-ros komunikowanie okre'la jako .)/* gwny proces organizacyjny polegaj"cy na wymianie in(ormacji midzy rnymi uczestnikami, wi""cy ze sob" jednostki organizacyjne (irmy i (irm z otoczeniem0 )!.-ros .1rganizacyjne aspekty zac+owania si ludzi w procesac+ pracy, Prace 2aukowe 34 w 5atowicac+, 2r 676, 5atowice 6889*. Proces komunikowania si2 :re'$ 5odowanie 5omunikat %ekodowanie :re'$

Zakcenie

;uka in(ormacyjna ?przenie zwrotne Proces ten skada si z uczestnikw i nastpuj"cyc+ skadowyc+< - komunikatu - kodu - kanau - luki in(ormacyjnej - zakce - sprzenia zwrotnego - ukadu odniesienia. =e'li tre'ci przekazywane rnymi kanaami s" sprzeczne, odbiorca zwykle kieruje si przekazem niewerbalnym ).mow" ciaa0*. 5omunikacja interpersonalna wymaga wsplnego dla nadawcy i odbiorcy kodu okre'laj"cego relacje midzy zac+owaniami a tre'ciami, ktre maj" one oznacza$. P$3S+ &$&E SP$S$4, K$."-%K$& -% S%' 5K - 6,7: 6> komunikowanie ustne< w cztery oczy, w maym zespole, przez tele(on, wyst"pienia publiczne, narady, ktre mona podzieli$ na< - bezpo'rednie ).(ace to (ace0, obrady, negocjacje* - po'rednie< za pomoc" tele(onu, telewizji, sieci komputerowej &> komunikowanie pisemne< notatki, tekst na komputerze

7> wizualne @ za pomoc" wykresu, sc+ematu, (otogra(ii, czy tec+niki Aideo. K$3, SP$6E(Z-E/$ K$."-%K$& -% S%': - protokoy, ktre s" pomocne w porozumiewaniu si jednostek i grup spoecznyc+ - rytuay obowi"zuj"ce w danej grupie i przekazywane na zewn"trz - gry indywidualne i zespoowe, ktre s" rwnie wyrnikami statusu spoecznego jednostki lub grupy - mody, wyznaczaj"ce, a czasami take narzucaj"ce jednostkom lub grupom obowi"zuj"cy styl bycia, ubioru, posiadania wybranej marki samoc+odu, domu, itd. & uj2ciu "8/ros9 #5:7 luka in;ormacyjna w systemie komunikowania to luka porozumiewawcza, stanowi"ca rnic midzy tre'ci" in(ormacji, ktr" odbiorca yczy sobie otrzyma$ a t", ktr" (aktycznie dostaje0 )!.-ros 6887, s.66,6&*. Przyczyny powstawania luki in(ormacyjnej< 6> psyc+ologiczny &> materialno @ energetyczny 7> zewntrzny 9> organizacyjny =ako'$ komunikacji w (irmie ma wpyw na motywacj pracownikw i ic+ zadowolenie z pracy, zaangaowanie, wydajno'$ i e(ektywno'$. !$3Z 0E K$."-%K$& -% & $!/ -%Z (0%: 3> komunikowanie wertykalne )pionowe* 6> .w d0 dotyczy< , przekazywania celw i zasad organizacji, in(ormowania o praktyce i procedurac+ organizacyjnyc+ , udzielania szczegowyc+ wskazwek zadaniowyc+ , wyraanie oczekiwa wobec czonkw organizacji , powiadamiania pracownikw o ic+ wydajno'ci , oceniania , motywowania , doradzania i pouczania , stymulowania pracownikw do przedstawiania wasnego zdania>stanowiska &> .w gr0 zwi"zane jest z< , przekazywaniem in(ormacji zwrotnyc+ o postpac+ w realizacji otrzymanyc+ dyrektyw zadaniowyc+ , in(ormowaniem o trudno'ciac+ w obszarze wykonywanej pracy )tec+nicznyc+, organizacyjnyc+, a take midzyludzkic+* , wygaszaniem stanowisk, opinii, sugestii , zgaszaniem indywidualnyc+ oczekiwa , wnioskw, skarg. B> komunikowanie +oryzontalne @ dotyczy wymienionyc+ powyej aspektw, a ponadto jeszcze< , konsultowania i potwierdzania posiadanyc+ in(ormacji , wypracowania i uzgadniania wsplnyc+ stanowisk , przekazywania in(ormacji uzupeniaj"cyc+ , podtrzymywania sieci kontaktw nie(ormalnyc+

C> komunikowanie diagonalne @ "czy si przede wszystkim z wymian" komunikatw pomidzy rnymi szczeblami zarz"dzania, w zdecydowanej cz'ci poza (ormalna struktura zaleno'ci. Sieci komunikacyjne < to wzorce, w jakie ukadaj" si przebiegi komunikatw pomidzy rnymi czonkami grupy. Podstawowe typy sieci komunikacyjnych & 7

F 5oo wozu

&

7 Da cuc+

9 6

&

6 & 7 #zorzec litery E & 6 7 F 1kr"g 9

F 5ady z kadym

Por=wnanie komunikacji werbalnej i niewerbalnej

Komunikacja werbalna , sowa powstaj" w mzgu. ?" symbolami ktre dopiero przetumaczone w naszym umy'le nabieraj" znaczenia , sowa s" wcze'niej poddane kontroliK dobieramy sowa, ktre zostan" wypowiedziane, przec+odz" one przez (iltr ogranicze . #erbalizujemy tylko to, co wydaje si stosowne, nieszkodliwe i niezbyt obnaaj"ce , sowa s" konkretne, obja'niaj" pojcia i (akty , sowa bywaj" przesadne, potra(i" opisa$ i opowiedzie$, ale trzeba ic+ bardzo wielu aby wyrazi$ gbi uczucia , sowa dziel"K sownictwo i wymowa okre'laj" klas, poziom, wyksztacenie i pozycj spoeczn".

Komunikacja niewerbalna , znaczenie niewerbalnego jzyka ciaa przyswajamy instynktownie, poprzez ciao, nie umys. Czujemy, a nie analizujemy jego znaczenie , jzyk ciaa nie podlega redakcji. Postawa, gesty, ruc+ ciaa s" nie'wiadome, mimowolne i spontaniczne , jzyk ciaa wymaga interpretacjiK zalene s" od wyksztacenia i poc+odzenia, oraz od tego, w jakim otoczeniu si wyc+owali'my , jzyk ciaa jest zwizy, przekazuje uczucia znacznie bardziej bezpo'rednio i wymownie.

?owa i ruc+ po"czone nios" w sobie podwjny dialog. =eeli wspgraj", wzmacniaj" i podkre'laj" znaczenie komunikatu. =e'li natomiast s" sprzeczne, pokazuj" jednocze'nie dwie rne rzeczy, odbiorca ignoruje sowa, przekaz werbalny, a wierzy mowie ciaa, czyli wiadomo'ci pozasownej. -G!PE #H3GE-1%21ICH J1#E CH3D3 ?ygnay autonomiczne @ najbardziej wiarygodna grupaK nie da si ic+ kontrolowa$, np. czerwienienie si, oblewanie potem. ?ygnay wysyane , Poruszenia miednicy i tuowia , w tej grupie znajduj" si nogi i stopyK niestety nie doceniamy ic+ siy wymowy. te cz'ci ciaa daj" si kontrolowa$K a wic gramy nimi najcz'ciej. za pomoc" r"k czsto staramy si wyrazi$ co' innego ni czujemy.

2ie'wiadome gestykulowanie ,

K$."-%K +, -%E&E!4 1-E:

6.-4?:E5!;3C=3 , s" to ruc+y r"k, doni, palcw, gowy, caego ciaa. ?" one silnie zwi"zane z mow" i stanowi" cz'$ procesu komunikowania. ?tosuj"c gestykulacj moemy okre'la$ struktur wypowiedzi akcentuj"c niektre elementy, wskazywa$ ludzi i przedmioty, podkre'la$ co', ilustrowa$ rozmiary i ksztaty, wwczas gdy trudno je wyrazi$ sowami. -esty s" odzwierciedleniem naszyc+ emocji. &.JHJH53 H #EG3Z :#3GZE @ wyraa nasze emocje, takie jak zo'$, sympati, szcz'cie, zdumienie, itp. =ednocze'nie wspieraj" werbalne tre'ci. 7.%1:E5 H 512:35: LHZECZ2E @ czyli podanie rki, pocaunek, trzymanie si za rce, gaskanie, poklepywanie si, itp. :aki komunikat, aby si pojawi musi by$ wynikiem stopnia znajomo'ci rozmwcy. ?" one bardzo pomocne w budowaniu blisko'ci, zau(ania lub dystansu. :akie komunikaty s" bardzo istotne w komunikacji z dzie$mi w szkole, w sytuacji gdy nauczyciel c+ce zdoby$ zau(anie ucznia. 9.%E?:32? PGZ4?:GZ422E @ jest to niewidzialny obszar, rozci"gaj"cy si pomidzy nadawc" i odbiorc". =est on bardzo istotny, poniewa od tego jaka jest odlego'$ midzy rozmwcami moemy si dowiedzie$, jaki maj" oni do siebie stosunek. Hn(ormuje nas o istniej"cym stopniu zayo'ci partnerw, "cz"cej ic+ blisko'ci i wzajemnyc+ relacji. 2ajmniejszy dystans utrzymujemy w kontaktac+ z rodzin" i przyjacimi, wikszy @ z przeoonymi lub podwadnymi, a najwikszy w kontaktac+ publicznyc+. F.512:35: #ZG151#E H #EJH323 ?P1=GZ4M @ najwaniejszym przekanikiem s" oczy< jak patrzymy, w ktrym kierunku, jak dugo, jak czsto. Po spojrzeniu moemy wywnioskowa$ czy partner jest zainteresowany rozmow", czy jest zakopotany, itp. N.P1ZEC=3 CH3D3 @ czyli sposb, w jaki osoba siedzi lub stoi. #yraa napicie lub rozlunienie, np. wyc+ylenie tuowia do przodu lub tyu, skrzyowanie r"k lub ng, itp.

.$& (% 6

.$& (% 6 6 & 7 9 F N S

Z- (ZE-%E

?pojrzenie w okolice trjk"ta oczy Oczoo ?pojrzenie PintelektualneP ?pojrzenie w okolice trjk"ta oczy O usta ?pojrzenie towarzyskie 5ontakt wzrokowy ponad NQR rozmowy Zwenie renic ?pojrzenie nieruc+ome Pocieranie oka w trakcie mwienia !'miec+ O pogodna twarz O kontakt wzrokowy z ca" grup" O gesty otwarto'ci O rozpita marynarka Palce na ustac+, gryzienie paznokci !sta zasonite doni" O kciuk oparty na policzku O palce na wargac+ Zainteresowanie partnerk">partnerem 5oncentracja, przygotowanie do ataku Pewno'$ siebie, samokontrola By$ moe mijanie si z prawd" 1kazanie yczliwo'ci i zau(ania

T 8

2iska samoocena Joe oznacza$ mijanie si z prawd" ;ekkie zakopotanie, ukrywanie si 2iepewno'$, potrzeba upewnienia si 1(erta opieki, sympatii lub dominacji 1(erta przyjani, c+$ skrcenia dystansu Pragnienie zac+owania dystansu Pozowanie na twardego (aceta -est obronny, brak kontaktu -otowo'$ do dziaania, agresywno'$ Pewno'$ siebie, wywyszanie si By$ moe co' do ukrycia ?amokontrola decyzji namys, podejmowanie

6 Cz'ciowe przysanianie twarzy rkami Q 66 Palce w ustac+ 6 & 6 7 6 9 6 F 6 N 6 S 6 T 6 8 & Q & 6 Jocny u'cisk doni z objciem doni partnera ,PrkawiczkaP !'cisk doni O objcie ramienia lub dotknicie okcia partnera !'cisk doni przy wyprostowanej rce Bardzo mocny u'cisk doni Gka opuszczona wzdu ciaa O druga trzyma ja za nadgarstek Gce zaoone na biodrac+ 1bydwie rce zaoone z tyu gowy O odc+ylenie do tyu podczas siedzenia %onie sc+owane w kieszeni Palce splecione, donie do gry ?krzyowane nogi w okolicy kolana O rce api" nog w kostce )tzw.

Czowiek nieustpliwy, uparty, stanowczy

ameryka ska czwrka* & & & 7 & 9 & F & N & S ?krzyowanie stp Zaci'nita pi'$ na policzku O palec wskazuj"cy skierowany do gry O kciuk intensywnie podpiera podbrdek -askanie brody Pocieranie nosa, uc+a, brody Ci"ge mwienie i niedopuszczanie innyc+ do gosu 2arastanie ruc+liwo'ci gaek ocznyc+ O coraz czstsze drapanie si w gow O czsta zmiana pooenia gowy i ciaa -est wstrzymywania negatywnej postawy, emocji, strac+u 1cena moe by$ negatywna

2amy'lanie si Zamy'lenie, moe lepiej nie przerywa$ Zamknicie si na in(ormacj zwrotn", ukrywanie wasnyc+ brakw 2arastaj"ce zdenerwowanie

+,P, $S$4$&$S(%$&E S6"(> (Z,: 6> my'liwy

&> omnibus 7> pseudoaltruista 9> stenogra( F> praco+olik N> 'pioc+ +E(>-%K% $!$-, P!ZE3 + K .% S6"(> (Z,: - tec+nika apelowania do uczu$ - tec+nika odwrcenia uwagi ).tak, ale0* - tec+nika pozornego poparcia - tec+nika dywersji - tec+nika gry na zwlok Z S 3,9 K+?!E & !+$ P!ZES+!ZE/ @ S+$S"0A( K!,+,K': - przed skrytykowaniem naley zastanowi$ si, co c+ce si przez krytyk osi"gn"$ - krytyka powinna wyraa$ osobiste opinie osoby krytykuj"cej - nie naley uywa$ uoglnie .Pan nigdy nie wykonuje swojej pracy dobrze0 - nie powinno si krytykowa$ danej osoby totalnie lecz skupi$ si na wybranyc+ aspektac+ jej zac+owania - nie powinno si krytykowa$ wielu rzeczy naraz, trzeba to robi$ stopniowo, podkre'laj"c czasami aspekty pozytywne - podczas krytykowania naley by$ konstruktywnym poprzez proponowanie po"danego kierunku zmian stanowiska lub zac+owania - naley mwi$ o plusac+ i minusac+ danego rozwi"zania, zaczynaj"c raczej od pozytyww - nie naley porwnywa$ krytykowanego zac+owania z innym zac+owaniem poniewa ponia to rozmwc - przy krytykowaniu naley unika$ zo'liwo'ci i sarkazmu +,P, Z (>$& B "(ZES+-%K?& K$."-%K (0%: - ulege - manipulacyjne - agresywne - asertywne

K&ES+%$- !%"SZ

"+$PE!(EP(0%

6. Jam zwyczaj s"dzi$, e inni s" lepsi ode mnie &. Czsto jestem podejrzliwy w stosunku do motyww dziaa innyc+ ludzi 7. Zwykle wol, by inni podejmowali za mnie decyzje 9. Czsto czuj gniew w stosunku do innyc+ F. Zwykle pozwalam innym przej"$ odpowiedzialno'$ za mnie N. Jam zwykle dobre samopoczucie S. Czsto jest mi trudno zbliy$ si do ludzi T. Jam zwyczaj nie dowierza$ innym ludziom 8. Zwykle zac+owuj swoje my'li dla siebie 6Q. #ol, kiedy inni przejmuj" ster, a ja mog i'$ za nimi 66. Zwykle otwarcie wyraam swoje uczucia w stosunku do innyc+ 6&. Czsto my'l, e nie otrzymam tego, czego c+c 67. Czsto s"dz, e inni c+c" ode mnie co' dosta$, kiedy mi dzikuj" 69. Czsto czuj si przygnbiony 6F. -dy prosz o co', zwykle nie pozostawiam innym adnego wyboru 6N. Zwykle zamiast prosi$, wydaj innym polecenia 6S. Jam zwyczaj obwinia$ innyc+, gdy co' si nie udaje 6T. -dy podejmuj decyzje dotycz"ce innyc+, zwykle pytam ic+ o zdanie 68. Jam zwyczaj zania$ swoj" warto'$ &Q. Czsto nie wiem, czego c+c, gdy kto' mnie o to pyta &6. Zwykle jestem ostrony, gdy mwi innym o sobie &&. Zwykle suc+am opinii innyc+ i bior je pod uwag &7. Zazwyczaj lubi wykonywa$ swoj" prac &9. Zwykle rozwi"zuj sytuacje kon(liktowe otwarcie i bezpo'rednio &F. Gzadko mwi ,,nie0, gdy kto' mnie o co' prosi &N. Jam zwyczaj reagowa$ w sposb sarkastyczny &S. Jam trudno'ci w zlecaniu prac innym &T. Zwykle znajduj konstruktywne rozwi"zania problemw &8. -dy odmawiam spenienia pro'by, zazwyczaj czuj si winny 7Q. Zwykle martwi si tym, co s"dz" o mnie inni 76. Zwykle unikam przejcia odpowiedzialno'ci 7&. Zwykle uznaj innyc+ za waniejszyc+ od siebie 77. Czsto czuj si krytykowany 79. Czsto s"dz, e jestem jedyn" osob", ktra potra(i dobrze wykona$ okre'lon" prac 7F. ?ytuacje kon(liktowe zwykle rozwi"zuj okrnymi drogami 7N. Zwykle lubi wymienia$ pogl"dy z innymi osobami 7S. Gzadko c+wal innyc+ 7T. Przewanie trudno jest mi upora$ si z moimi problemami 78. ;udzie rzadko ustosunkowuj" si do mojego zac+owania 9Q. Z reguy doceniam prac innyc+ 96. ;udzie czsto wyraaj" uznanie za to, co robi 9&. Zdarza mi si by$ niekonsekwentnym w tym, co mwi

tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak

nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie

ludziom 97. Zbyt czsto krytykuj innyc+ 99. Datwo mnie zrani$ 9F. Zwykle pozwalam innym podejmowa$ decyzje za mnie 9N. Czsto jestem wrogo nastawiony do ludzi 9S. Czsto trac cierpliwo'$ w stosunku do innyc+ 9T. Zwykle lubi angaowa$ si w nowe zadania 98. Zazwyczaj bior pod uwag potrzeby i pragnienia innyc+ FQ. Jam zwyczaj unika$ kontaktu wzrokowego F6. Czsto ywi uraz w stosunku do innyc+ F&. Gzadko prosz o to, czego pragn F7. Zwykle uznaj, e nie otrzymam tego, czego c+c F9. Czsto czuj si samotny FF. Czsto stwierdzam, e zawiodem si na innyc+ FN. Przewanie zadaj pytania, je'li c+c zebra$ in(ormacje FS. ?woje zaoenia zwykle kon(rontuj z ludmi, ktryc+ one dotycz" FT. ?taram si nie obraa$ innyc+ F8. Czsto wyobraam sobie, jak odpacam innym piknym za nadobne NQ. Zwykle mwi wprost, co my'l N6. Zwykle mwi ,,przepraszam0, gdy popeniem b"d N&. Bez trudu akceptuj (akt, e ludzie czasami mwi" mi ,,nie0 N7. Jam skonno'$ do wyci"gania poc+opnyc+ wnioskw N9. Gzadko mwi innym o swoic+ prawdziwyc+ uczuciac+ i my'lac+ NF. Zwykle podporz"dkowuj si pragnieniom innyc+ ludzi NN. Zazwyczaj czuj si gorszy od innyc+ NS. Czsto zdarza mi si utraci$ motywacj do pracy NT. Czsto wypenia mnie zw"tpienie we wszystko N8. Jam skonno'$ do ignorowania potrzeb i pragnie innyc+ SQ. Przewanie szanuj innyc+ ludzi niezalenie od ic+ pogl"dw S6.C+tnie przyjmuj na siebie odpowiedzialno'$ S&. Czsto lekcewa pomysy innyc+ ludzi S7. Zwykle obawiam si, e mog kogo' wyprowadzi$ z rwnowagi S9. ?tale potrzebuj akceptacji ze strony otoczenia SF. Zwykle gorliwie wyszukuj sabe punkty w teoriac+ innyc+ ludzi SN. Czsto my'l w negatywny sposb o sobie oraz innyc+ SS. Zazwyczaj uwaam, e jestem rwny innym ST. Czsto s"dz, e ludzie nie bd" mnie lubi$ S8. 1toczenie czsto mnie wykorzystuje TQ. Zwykle zakadam, e inni nie bd" ze mn" dobrze y$

tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak tak

nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie nie

+ 4E1

&,-%K?&

BH4G2E>!;4-DE 6 7 F 6Q 68 &Q &F &8 7Q 7& 99 9F F& F7 FT NF NN S7 ST S8

J32HP!;!=UCE & S T 67 69 &6 &N 76 7F 7T 9& 9N FQ F9 F8 N9 NS NT SN TQ

3-G4?E#2E 9 8 6& 6F 6N 6S &S 77 79 7S 78 97 9S F6 FF NQ N7 N8 S& 75

3?4G:E#2E N 66 6T && &7 &9 &T 7N 9Q 96 9T 98 FN FS N6 N& SQ S6 S9

K&ES+%$- !%"SZ S+ -?& E/$

C < nigdy D < czasem E < cz2sto F < zawsze

6. Czy :woje opinie i s"dy wydaj" Ci si bardziej prawdziwe )uzasadnione* ni s"dy innyc+V &. Czy przed podjciem decyzji dugo zbierasz in(ormacjeV 7. Czy lubisz by$ potrzebny innymV 9. Czy w dyskusji narzucasz innym swoje zdanieV F. Czy wcze'niej okre'lasz wynik swoic+ dziaa V N. Czy dziaasz zgodnie ze swoimi impulsamiV S. Czy uwaasz, e dawniej wszystko szo lepiejV T. Czy w snac+ znajdujesz odpowied na pytania, ktre sobie zadajeszV 8. Czy czujesz si niezrcznyV 6Q. Czy :woja odzie odpowiada CiV 66. Czy poci"ga Ci nieznaneV 6&. Czy przed podjciem jakiego' dziaania oczekujesz zdania innyc+ na ten tematV 67. Czy oc+raniasz innyc+V 69. Czy czujesz si zagubionyV 6F. Czy czujesz, e pragn"c czego' moesz sprawi$, e to nast"piV 6N. Czy wyraasz zo'$V 6S. Czy masz zmys organizacyjnyV 6T. Czy udzielasz pomocy, mimo e Ci o ni" nie prosz"V 68. Czy jeste' krytyczny wobec innyc+V &Q. Czy nowe sytuacje wyci"gaj", porywaj" CiV &6. Czy akceptujesz opinie innyc+V &&. Czy masz poczucie po'wicania si dla swojej rodzinyV &7. Czy, aby wyrazi$ swoje zdanie czekasz, by Ci o nie poproszono> &9. Czy patasz ludziom (igleV &F. Czy uwaasz, e trzeba si natrudzi$, aby odnie'$ w yciu sukcesV &N. Czy odczuwasz przyjemno'$ w zabawie z dzie$miV &S. Czy pomagasz nieznajomym w trudno'ciac+V &T. Czy w sytuacjac+ ryzykownyc+ podejmujesz 'rodki ostrono'ciV &8. Czy czujesz si le we wasnej skrzeV 7Q. Czy jeste' twrczyV 76. Czy interesuje Ci rozwi"zywanie problemwV 7&. Czy odkadasz na jutro to, co masz zrobi$ dzisiajV 77. Czy lubisz uszcz'liwia$ innyc+ wbrew nim samymV 79. Czy uwaasz, e masz tra(ny s"d odno'nie innyc+V 7F. Czy umiesz i potra(isz przystosowa$ si do sytuacji nowyc+, nieznanyc+V 7N. Czy masz intuicjV 7S. Czy ci"y Ci obojtno'$ innyc+ wobec CiebieV 7T. Czy poddajesz w w"tpliwo'$ przyjte, uznawane pogl"dyV 78. Czy dzieci Ci przeszkadzaj"V 9Q. Czy bierzesz pod uwag problemy innyc+ nawet, gdy Ciebie one nie dotycz" bezpo'rednioV 96. Czy lubisz wykonywa$ rne prace rczneV 9&. Czy poszukujesz przyjemno'ciV 97. Czy kontynuujesz dyskusj nawet, gdy si nie zgadzaszV 99. Czy atwo zwracasz si do innyc+ po imieniuV 9F. Czy usiujesz pocieszy$ innyc+V 9N. Czy uwaasz zac+owanie innyc+ za 'mieszneV

9S. Czy naprawd wiesz, czego pragnieszV 9T. Czy jaka' cz'$ Ciebie wierzy w nadprzyrodzone zjawiskaV 98. Czy lubisz zajmowa$ si dzie$miV FQ. Czy dostosowujesz swoje cele do wasnyc+ moliwo'ciV F6. Czy masz mocne i trwae zasady moralneV F&. Czy miewasz tremV F7. Czy wizualizujesz miejsca i sytuacje, ktre maj" nast"pi$V F9. Czy domy'lasz si co inni my'l"V FF. Czy dugo wa+asz si przed podjciem decyzjiV FN. Czy jeste' zmysowyV FS. Czy ukadasz przedmioty, ktre inni pozostawili nie na swoim miejscuV FT. Czy przy rozwi"zywaniu problemw zakadasz zwykle kilka moliwo'ci rozwi"za V F8. Czy czujesz si dobrze w swoim cieleV NQ. Czy szybko wydajesz s"dy na temat innyc+V Pytanie 6 9 S , , , 7 Pytanie , & F Pytanie , , Pytanie 8 , 6& , 69 , &7 , &8 , 7& , 7S , 97 , F& , FF , Pytanie T , 66 @ 6F , &9 , 7Q , 7F , 7N , 9T , F7 , F9 , Pytanie N , 6Q , 6N , &Q , &N , 96 , 9& , 99 , FN , F8 ,

67 , 6T , && , &S , 77 , 9Q , 9F , 98 , FS ,

6S , &6 , &T , 76 , 7T , 9S , FQ , FT ,

68 , &F , 79 , 78 , 9N , F6 , NQ ,

sumaW

sumaW

sumaW dorosGy

sumaW dziecko dostosowane

sumaW dziecko tw=rcze

sumaW dziecko spontaniczne

rodzic rodzic krytyczny ochraniajcy

S+ -, 0
Rodzic Normatywny

&SK H-%K% -%E&E!4 1-E

gos chodny, autorytarny, wycignity wskazujcy palec, zmarszczone brwi, zacinite szczki, podniesiona gowa, przenikliwy wzrok, patrzy z gry, rce skrzy owane na piersiach

&SK H-%K% &E!4 1-E

nigdy, zawsze, nic, wszdzie, tylko, wszyscy, nikt, trzeba, nie trzeba, wolno, nie wolno, musisz, mwiam ci ju sto razy, to tak i nie inaczej, generalizacje! kobiety, pracownicy, my, oni, zdania krtkie, suche, cite lub dugie, moralizatorskie" Rodzic gos agodny, ciepy, przyjazny, %o dobrze, sprbuj, uda ci si, #pieku$czy postawa otwarta, rka na potra&isz, u&am ci, pomog ci, ramieniu, gesty opieku$cze, jak e ci rozumiem, wszystko umiech, spojrzenie ciepe bdzie dobrze, zostaw, zajm si tym, to nie wa ne, daje rady, dodaje otuchy, daje rekomendacje 'orosy gos jasny, zrwnowa ony, pytania! gdzie, kiedy, jak, kto, spojrzenie bezporednie, ile, tak, nie , myl, e czsty kontakt wzrokowy z prawdopodobnie, relatywnie, rozmwc, postawa rozumiem, nie rozumiem, &akty, wyprostowana, mao ekspresji rezultat, dane, zdania jasne, zwierajce in&ormacje, precyzyjne, &akty oddzielone od opinii 'ziecko postawa otwarta, rozlu)niona, zgadzam si z %ob, tak, masz (rzystosowan gos spokojny racj e 'ziecko unika spojrzenia, patrzy w gr chciabym, sprbowabym, by+ (odporzdko* na rozmwc oczekujc mo e, wane aprobaty, skulone lub nie wiem, to nie moja wina, to podniesione ramiona moja wina, nie uda mi si, robi najlepiej jak mog, poprosz, czy dobrze,, nie zrozumiano mnie 'ziecko trzaskanie drzwiami, nage nie masz prawa, nie mo ecie -buntowane wyjcie, niszczenie, mnie zmusi+ do tego, nie, zachowania prowokacyjne odczep si 'ziecko bogaty w ekspresj, pacze, .pontaniczne mieje si, ziewa, drapie si, przeciga si, skacze z radoci, spojrzenie ywe, bezporednio odzwierciedlajce emocje, gos energiczny, wibrujcy #ch/, ach/, jejku/, o jejku/, hurrra, cholera, niech to, o do licha, uwielbiam, nienawidz, mniam, mniam, zdania krtkie, gry sw, jzyk dziecicy

ANALIZA TRANSAKCYJNA W ZARZDZANIU

0a da sytuacja wywouje w nas uczucia, myli i zachowania" 1ric 2erne, twrca 3nalizy %ransakcyjnej, taki spjny system myli, uczu+ i odpowiadajcych im zachowa$ nazwa stanem Ja"
Wyrniamy trzy stany Ja: Ro zi!" Doros#y" Dzie!$o% 45 2dc w stanie Ja Ro zi! mylisz, czujesz i zachowujesz si tak, jak robili to %woi rodzice albo inne osoby dla 6iebie znaczce 7np" %woja siostra, dziadek, pro&esor czy bohater &ilmowy8, wtedy kiedy bye dzieckiem" 95 : stanie Ja Doros#y mylisz, czujesz i zachowujesz si zgodnie z %woimi mo liwociami jako osoby dorosej w reakcji na to, co dzieje si ;tu i teraz<" =5 2dc w stanie Ja Dzie!$o mylisz, czujesz i zachowujesz si tak, jak to robie bdc dzieckiem" Tre&' stan( Ja% #pinie, reguy, wartoci, przekonania .trategie i procedury ;tu i teraz< 1nergia, pragnienia, potrzeby, intuicja"

-3.%#.#:3N>1 .%3N?: @3 '# #(>.?: #RA3N>-36@>

R)DZIC * to kultura przedsibiorstwa, hierarchia wartoci, normy, system motywacyjny, misja, cele, tradycje czsto przekazywane na poziomie niewiadomym poprzez mity, anegdoty dotyczce zao ycieli przedsibiorstwa, pierwszych lat po rozpoczciu dziaalnoci, itp" D)R)S+Y , wyra a si w tym, czym si zajmuje dane przedsibiorstwo! s to technologie,, procedury, rozliczenia, sprawozdania, system komunikowania si z otoczeniem, wewntrzny system przepywu in&ormacji, strategie negocjacji" DZI-CK) , to klimat, ycie emocjonalne przedsibiorstwa, napicia, kon&likty, entuzjazm lub pasywno+, jako+ relacji midzyludzkich, potencja twrczy, )rda oporu, optymizm bd) niepokj o jutro, zmczenie, potencja do zmiany" !$3Z 0E +! 45 transakcje 95 transakcje =5 transakcje -S K(0% rwnolege! symetryczne i komplementarne skrzy owane ukryte