Badanie rozkadu skadnikw chemicznych w wybranych frakcjach popiou lotnego

Aleksandra Sambor
Politechnika Czstochowska Wydzia Inynierii i Ochrony rodowiska Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ochrony Atmosfery

Uboczne produkty spalania UPS

popioy lotne, ule, mieszaniny popioowo ulowe, mikrosfery, popioy z kotw fluidalnych.

Rocznie w naszym kraju ze spalania wgla wytwarza si ok. 20 mln Mg, niestety odpady te, tyko w niewielkiej czci zostaj zagospodarowane, zdecydowana wikszo jest deponowana na skadowiskach stanowic problem ekonomiczny i ekologiczny.

Wp yw ad adnikw Wp ywczynnikw czynnikwklimatycznych klimatycznychna na rozk rozk ad sk sk adnikw chemicznych chemicznych

wymywanie ze skadowisk substancji chemicznych w postaci soli, pierwiastkw ladowych ich przenikanie do wd, procesy erozji odpadw, ktre mog doprowadzi do ugowania skadnikw rozpuszczonych. ugowanie tych skadnikw moe zachodzi poprzez wody deszczowe na skadowiskach suchych oraz na skadowiskach mokrych poprzez kontakt w wod technologiczn,
kada doba skadowania popiow wywouje jednak okrelone zmiany struktury i chemizmu popiow.

Wpywskadnikwchemicznychzawartychwpopioachlotnychna rodowiskonaturalne
pylenie

czysty wgiel zawiera zwizki chloru w iloci przekraczajcej nawet 0,2 % a spalanie takiego paliwa moe stanowi prekursor do powstawania dioksyn

rodowisko naturalne

wymywanie ze skadowisk substancji chemicznych w postaci soli, pierwiastkw ladowych ich przenikanie do wd

wielopiercieniowe wglowodory aromatyczne (WWA), zaabsorbowane na powierzchni czstek popiow, ktre wymywane przez opady atmosferyczne przenikaj do gleby i wd gruntowych

W PCC Rokita Sp. Z.O.O zdeponowanych jest okoo 700 tys. ton popiow lotnych, na skadowiskach: P1,P2. Wstpne analizy popiou lotnego wykazay, e rednia zawarto C wynosi od 17-31%.

Wyniki udziau C w wybranych frakcjach moliwo reburningu

Przeprowadzonoseparacj popiou lotnegoklasyfikatorempionowym,ktra nastpnieumoliwiadokonanieanalizy IR analizatoremLECOS.C.wybranych frakcjipopioulotnego.

Badaneprbkipopioulotnegowskazay,e pierwiastekCwilociachok.80% 85% znajdujesi tylkowwybranychfrakcjach popioulotnego poniej125m.

Analiza zawartoci C dla poszczeglnych frakcji popiou z PCC Rokita S.A.

Prbka I Baza bez separacji Powyej 125 m Poniej 125 m Prbka II Baza bez separacji Powyej 125 m Poniej 125 m Prbka III Baza bez separacji Powyej 125 m Poniej 125 m

Udzia [%] 100 15,4 84,5 Udzia [%] 100 18,7 80,6 Udzia [%] 100 18,7 80,6

Zawarto C 15,25 4,62 79,01 Zawarto C 14,6 2,8 74,09 Zawarto C 22,3 3,7 82,3

Rys.1 Udzia procentowy wgla poniej 125 mikrometrw w zalenoci od numeru prbki wraz aproksymacj funkcji wielomianowej obrazujcej statystyczn zaleno pobranych prbek
[%] 100
90.00

Udzia wgla poniej 125 mikrometrw

80
70.00

Dla podstawowego polynomial coefficients wielomian przedstawi mona wzorem: C(%) = 1.95 N2 9.75 N +1.95 gdzie: C(%) - zawarto procentowa wgla N - numer prbki

60
50.00

40
30.00

20
10.00

2 Numer prbki

[-] 4

Rys.2 Zawarto wgla poniej 125 mikrometrw w zalenoci od numeru prbki wraz z aproksymacj funkcji wielomianowej obrazujcej statystyczn zaleno pobranych prbek
[g] 100
Zawarto wgla poniej 125 mikrometrw
90.00

80
70.00

Dla podstawowego polynomial coefficients wielomian przedstawi mona wzorem: C = 97.06 N2 24.615 N+6.56501 gdzie: C - zawarto wgla w gramach [g] N - numer prbki

60
50.00

40
30.00

20
10.00

2 Numer prbki

Wyodrbnione podczas separacji nisze frakcje popiou lotnego o wysokim udziale C mona podda reburningowi a pozostao wykorzysta gospodarczo.

Zastosowanie popiou lotnego

Grnictwo dziki wysokiej porowatoci spoiwa wykorzystywany jest przy procesach uszczelniajcych, wzmacnianie mechaniczne grotworu, podsadzanie wyrobisk, prowadzenie profilaktyki poarowej ( izolacja pl poarowych), Budownictwo dodatek do cementu, (nonik skadnika siarczanowego), dodatek pucolanowy ( zwiksza wytrzymao mechaniczn oraz odporno na korozje chemiczn), surowiec do wytwarzanie sztucznych kruszyw, produkcja betonw komrkowych ( gazo - i pianobetonw), Roboty inynierskie i drogowe stosowany przy budowie skadowisk odpadw, do stabilizacji gruntw w pracach drogowych, wykorzystywany przy przeciwpowodziowym uszczelnianiu terenu, materia do budowy nasypw, Rekultywacja gruntw w zalenoci od skadu chemicznego ( brak metali cikich) stosowany do rekultywacji wyrobisk surowcw ilastych i innych, Neutralizacja ciekw i szlamw dziki wysokiej alkalicznoci nadaj si do neutralizacji kwanego odczynu ciekw. dua aktywno zawartego w nich tlenku wapnia pozawala na zastosowanie ich do neutralizacji ciekw przemysowych, Rolnictwo ze wzgldu na du alkaliczno stosowany do odkwaszania gleb, inne wtrne sorbenty ( ze wzgldu na wolne wapno w swoim skadzie).

Podsumowanie
1. Dostpna w kraju ogromna ilo popiow lotnych powstajcych w rnych technikach spalania wgla stwarza moliwo ich wykorzystania jako dodatkowe paliwo dla sektora energetycznego. 2. Separacja popiou lotnego umoliwia dostp do frakcji o wysokiej zawartoci niespalonego wgla, ktry poddany reburningowi umoliwi odzysk odpadw, oszczdno naturalnych zasobw surowcowych jak i znacznych iloci energii jak rwnie ograniczy powierzchni skadowisk odpadw oraz emisj CO2. 3. Wysze frakcje popiou o niskiej zawartoci C stanowi natomiast podany surowiec w wielu gaziach gospodarki.

Praca bya wspfinansowana ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego w ramach projektu RFSD 2

Literatura:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Bech N., Feuerborn J.: Zagospodarowanie popiou z wgla w Europie. Midzynarodowa Konferencja Eurocoalash, 9- 27. Warszawa, 2008. Woniak M., ygado M.: Ocena wpywu wybranych czynnikw klimatycznych na stabilno chemiczn odpadw paleniskowych na skadowiskach mokrych. Ochrona rodowiska 2 (85), 17- 21, 2002. Feuerborn J.: Produkty spalania wgla i REACH. Midzynarodowa Konferencja Eurocoalash, 189 207, Warszawa, 2008. Galos K., Uliasz Bocheczyk A.: rda i uytkowanie popiow lotnych ze spalania wgli w Polsce. Gospodarka Surowcami Mineralnymi Tom 21, zeszyt 1,23- 42, 2005. ygado M., Wozniak M.: Obserwacje zmian waciwoci popiow powglowych w procesach wietrzeniowych. Energetyka i Ekologia XI, 771- 775, 2009. Hycnar J.J., Szczygielski T., Perspektywy energetyki opartej o spalanie wgla, Midzynarodowa Konferencja Eurocoalash, 75- 88, 2008, Woniak M., ygado M., Monitoring skadowisk odpadw paleniskowych, Regionalny Monitoring rodowiska Przyrodniczego, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Nr 3, 117- 122. 2002. Feuerborn J., Produkty spalania wgla i REACH, Midzynarodowa Konferencja Eurocoalash, 189 207, 2008, Galos K., Uliasz Bocheczyk A., rda i uytkowanie popiow lotnych ze spalania wgli w Polsce, Gospodarka Surowcami Mineralnymi Tom 21, zeszyt 1,23- 42, 2005. Giergiczny Z., Rola popiow lotnych wapniowych i krzemionkowych w ksztatowaniu waciwoci wspczesnych spoiw budowlanych i tworzyw cementowych, Inynieria Ldowa, Monografia